2015
Βιο·τεχνία πρόταση επανάχρησης παλιού αθηναικού σκελετού στον Κεραμεικό σε εργαστήριο ανοιχτής παραγωγής
Μαρκέλλα Μπέλτσιου | Αγγελική Τζιαφέτα ΕΜΠ
στον Δημήτρη Παπαλεξόπουλο
ΙΔΕΑ idea
ΚΤΗΡΙΟ building
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ reference library
1.1 Εισαγωγή
2.1 Έρευνα Κτηρίου
3.1 Κατασκευαστικές Λεπτομέρειες
1.2 Επικαιρότητα
2.2 Αποτύπωση Συγκρότηματος Αθηναικής Κατοικίας
3.2 Σκελετός | Wall
1.3 Δραστηριότητα Αρχιτεκτονικού Δυναμικού
2.3 Λειτουργικό Διαγράμμα
1.4 Open Design | Open Making
2.4 Κινήσεις
1.5 Βιο ·Τεχνία
2.5 Μεταλλική Κατασκευή
1.6 FabLabs
1
3.3 Συρτάρι | Ράφι 3.4 Επιφάνεια | Κάθισμα 3.5 Mix&Match
2
3.6 Βιο·τεχνία 3.7 Αίθριο
3
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ labs 4.1 Εργαστήριο Παραγωγής Fab·Lab 4.2 Εργαστήριο Τεχνολογίας Tech·Lab 4.3 Εργαστήριο Χειροτεχνίας Make·Lab 4.4 Εργαστηριο Σχεδιασμού Design·Lab 4.5 Αρχείο Database·Lab 4.6 Σκίτσα
ΣΧΕΔΙΑ plans + sections
ΜΑΚΕΤΕΣ models
5.1 Κάτοψη Ισογείου
6.1 Μακέτα Κτηρίου
5.2 Κάτοψη Ορόφου
6.2 Ξύλινα Εργαστήρια
5.3 Τομή ΑΑ΄
6.3 Έπιπλο
5.4 Τομή ΒΒ΄ 5.5 Τομή ΓΓ΄
4
5.6 Τομή ΔΔ΄
5
6
1
ΙΔΕΑ idea
1.1
Τι είναι ένα ανοιχτό εργαστήριο παραγωγής και γιατί χρειαζόμαστε ένα; (σε κάθε γειτονιά)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η λειτουργία ενός ανοιχτού εργαστηρίου παραγωγής - γνωστά και
Η ανάγκη ενός εργαστήριου παραγωγής, ανοιχτό προς το κοινό, αλλά κυρίως
ως makerspaces, βασισμένα στο μοντέλο των fabrication laborato-
ως προς τη συλλογή και τη διαχείριση της πληροφορίας, προκύπτει από την
ries (Fab Labs) - βασίζετε κυρίως στη χρήση κοπτικών μηχανημάτων
δυνατότητα που μπορούν να παρέχουν νέες τεχνολογιές στην παραγωγή,
τρισδιάστατης κοπής, και άλλων μηχανημάτων κατεργασίας, στην οποία
καθώς και από τον διάλογο που ανοίγει ανάμεσα στον σχεδιαστή και το
έχουμε ενσωματώσει δευτερεύουσες χρήσεις και υποστηρικτικούς
χρήστη.
χώρους για την αποδοτικότερη λειτουργία του χώρου. Μας προβλημάτισε ιδιαίτερα ο τρόπος απορρόφησης του αρχιτεκτονικού Τα makerspaces είναι συνεργατικοί χώροι εργασίας με σκοπό την
δυναμικού στην σύγχρονη κοινωνία, καθώς και η ουσιαστική πρόσβαση του
μάθηση, εξερεύνηση και παραγωγή, μέσω εξοπλισμού υψηλής
χρήστη σε σχεδιασμένο προιόν.
τεχνολογίας ή συμβατικών εργαλείων. Οι χώροι είναι ανοιχτοί σε παιδιά, ενήλικες και επαγγελματίες, και μπορούν να συνεργάζονται
Τα ανοιχτά εργαστήρια παραγωγής έρχονται να δώσουν μια απάντηση
με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς εκπαίδευσης, πολιτισμού και
σε διάφορα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν αυτές οι ομάδες,
επιχειρηματικότητας.
καθώς φέρνουν σε επαφή τον εξοπλισμό για παραγωγή, τον χρήστη που έχει ανάγκη για προσιτό σχεδιασμό, και τον σχεδιαστή που δεν μπορεί
Τα
makerspaces
είναι
όλα
διαφορετικά
μεταξύ
τους,
καθώς
διαμορφώνονται από την κοινότητα που τα συντηρεί, κινούνται όμως γύρω από ίδιους άξονες.
ουσιαστικά να προσεγγίσει τον χρήστη που τον έχει περισσότερο ανάγκη.
Βασικοί άξονες Ανοικτών Εργαστηρίων Παραγωγής Κοινότητα
Εξοπλισμός
Εκπαίδευση
Όταν ξεκινήσαμε την παρούσα διπλωματική,
Την τελευταία δεκαετία, οι εντυπωσιακές
Η εκπαίδευση στη χρήση του εξοπλισμού
δεν γνωρίζαμε την ύπαρξη των makerspac-
ψηφιακές τεχνολογίες που έχουν
αποτελεί πυλώνα σε ένα τέτοιο χώρο. Οι
es. Οραματιστήκαμε ένα υβρίδιο μεταξύ ενός
αναπτυχθεί, που αφορούν τις δυνατότητες
χρήστες προτρέπονται να εκπαιδεύονται και
Fab Lab και ενός κοινοιτικού χώρου.
της ψηφιακής κατασκευής (digital fabrica-
να χρησιμοποιούν μόνοι τους τον εξοπλισμό.
Μας συναρπάσαν οι δυνατοτήτες που μπορεί να προσφέρει ένα FabLab σε μια ευρύτερη κοινότητα χρηστών. Η απαρχή μιας νέας βιομηχανικής
tion), επέτραψαν την άνθηση κατασκευής φυσικών αντικειμένων από μονάδες χρηστών,
· Μαθήματα για την χρήση, την ασφάλεια και
λόγω των δυνατοτήτων, της ταχύτητας, της
τις δυνατήτες του εξοπλισμού
μείωσης του κόστους και της ευκολία χρήσης
· Μαθήματα σχεδιασμού και χρήση
που μπορούν να προσφέρουν.
διαφορετικών software · Workshops με στόχο την εμπειρική γνώση
επανάστασης, που εκφράζεται κοινωνικά με το Maker Movement, αφορά κοινωνικές
Τα ανοιχτά εργαστήρια παραγωγής παρέχουν
· Προγράμματα STEM Εducation (Science
ομάδες που αναζητούν τέτοιους χώρους για
πρόσβαση σε διάφορα εργαστήρια,
Technology Engineering & Math)
να δημιουργήσουν, να ανταλλάξουν γνώση
εξοπλισμένα με εργαλεία, μηχανήματα
και να εκπαιδευτούν στις νέες τεχνολογίες.
και τεχνολογίες, τόσο σύγχρονες όσο και
Το εύρος των εκπαιδευτικών δυνατοτήτων
παραδοσιακές :
είναι τεράστιο, και αφορά ενήλικες και παιδιά.
Η παγκόσμια κοινότητα συμμετέχει ενεργά στον διάλογο, για την σημασία της “ανοιχτής” πρόσβασης των δεδομένων και των κοινών (commons) στη δυνατότητα πλέον φυσικής κατασκευής.
CNC Routers, 3D Printers, Laser Cut-
3D Modeling, 3D Design, Robotics, Electron-
ters, Εργαλεία χειρός Ξυλουργείου,
ics, Woodworking, Metalworking, 3D Printing,
Μεταλλουργείου, Εξοπλισμό Μεταξοτυπίας,
Sewing, Jewellery, Vinyl Cutting
Ραπτομηχανές κτλ
1.2
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Οι λόγοι που μας οδήγησαν
σε μια τέτοια χρήση είναι το αποτέλεσμα
της επεξεργασίας των δεδομένων που έχουμε σήμερα σαν μέλη μιας παγκοσμιοποιημένης μεν διαδικτυακής κοινωνίας, με διαφορετική έκφραση όμως σε κάθε τόπο. Μία οικονομική κρίση δεν αφήνει ανεπηρέαστη καμία πτυχή της κοινωνικής και πολιτισμικής ζωής. Αντιθέτως οι επιπτώσεις της αφήνουν ανεξίτηλα σημάδια στην επαγγελματική πορεία και στη ζωή των διαφόρων κοινωνικών ομάδων. Η αντιμετώπιση όμως γίνεται τοπικά, με τα δεδομένα, τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του κάθε τόπου, παρότι οι συνιστώσες είναι παγκόσμιες.
Source: Arc hitect’s Journal
Αναμφίβολα
η οικονομική κρίση, γίνεται αυτόματα και κρίση της αρχιτεκτονικής,
πλήττοντας σημαντικά
τον κατασκευαστικό τομέα. Η απώλεια οικονομικού κεφαλαίου από τους κατασκευαστές αλλά και τους αγοραστές, οδήγησε στη μεγάλη συρρίκνωση της οικοδομικής δραστηριότητας. Η οικοδομική δραστηριότητα των ανεπτυγμένων χωρών είχε αυξηθεί κατά πολύ, με αποτέλεσμα η κρίση που ακολούθησε να απαγορεύει τη συντήρηση του μεγάλου αστικού πλούτου και κτιριακού δυναμικού. Μεγάλο ποσοστό του αστικού ιστού, τείνει στην εγκατάλειψη και την ερήμωση και τα πρωτοποριακά συστήματα υποδομών του παρελθόντος χρήζουν άμεσης αντικατάστασης. Αντίστοιχα, στις αναπτυσσόμενες πόλεις, τίθεται επιτακτική η ανάγκη εξασφάλισης των βασικών, πρώτων υποδομών.
1.3
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
Ένας από τους πρώτους προβληματισμούς μας αφορά την ισορροπία και την αποτελεσματικότητα της δραστηριοτητας του αρχιτεκτονικού δυναμικού. Η υπάρχουσα κρίση, η αδυναμία του μεγαλύτερου ποσοστού του κόσμου να συνεργαστεί με έναν αρχιτέκτονα για τη δημιουργία της κατοικίας του, αλλά και η ενασχόληση των περισσότερων γραφείων με μεγάλους διαγωνισμούς και δημόσια έργα, οδηγούν στο συμπέρασμα πως το ποσοστό του χτισμένου περιβάλλοντος το οποίο έχει σχεδιάσει αρχιτέκτονας είναι πολύ μικρό.
Λέγεται πως είναι μόλις το 2%.
TedxBerlin: Fantasti v c Reality: How We Shape Our Future, 2010
Η αρχιτεκτονική δημι ουργία στον κόσμο σήμερα, Δοξιάδης, 1965
The Architecture Machine, Nicholas Negroponte, 1970
« Σκεφτείτε μια παραλία που σχηματίζεται από εκατομμύρια βότσαλα, καθένα έχει συγκεκριμένο χρώμα, σχήμα και υφή. Ένα διακριτό βότσαλο θα μπορούσε να έχει τα εξής χαρακτηριστικά: να είναι μαύρο και αιχμηρό. Την ίδια στιγμή, η παραλία, θα μπορούσε να περιγραφεί με βότσαλα κατά βάση μπεζ και στρογγυλά. Οι άνθρωποι μαθαίνουν συγκεκριμένα, και θυμούνται γενικά, μελετούν την περίπτωση και δρουν γενικά, και σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να συγκρούεται η πράξη με τη θεωρία. Το πρόβλημα είναι διττό: οι αρχιτέκτονες δεν μπορούν να χειριστούν προβ λήματα μεγάλης κλίμακας (τις παραλίες), καθώς είναι πολύ περίπλοκα, και αγνοούν τα προβλήματα μικρής κλίμακας (τα βότσαλα), καθώς είναι πολύ συγκεκριμένα και μοναδικά. Οι αρχιτέκτονες δεν είναι εκπαιδευμένοι στο να εξετάσουν το σύνολο του αστικού ιστού, αλλά ούτε ειδικεύονται στο να παρατηρούν τις ανάγκες του συγκεκριμένου, της οικογένειας, του ατόμου. Ως αποτέλεσμα “λιγότερο απ’ο το 5% των κατοικιών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι χτισμένο από αρχιτέκτονες, και λιγότερο από το 1% του αστικού περιβάλλοντος είναι εκτεθειμένο στις δεξιότητες σχεδιαστών” (Eberhard 1968).»
Nicholas Negroponte
Founder & Chairman of MIT’s Media Lab
Θα επισημάνω τρία κομβικά κτήρια, που χτίστηκαν μέσα στα τελευταία 150 χρόνια.: Από το 1835, όταν κατασκευάστηκε το Βρετανικό Κοινοβούλιο μέχρι το 1971, με το κέντρο Pompidou, ο αριθμός των συμμετεχόντων γραφείων σε μεγάλους διαγωνισμούς, εκτοξεύθηκε από μια εκατοντάδα σε σχεδόν εφτακόσια γραφεία. Η εξέλιξη αυτή θα φτάσει σε ένα νέο ανώτατο όριο το 2002. Στο διαγωνισμό για την ανέγερση του Αιγυπτιακού Μουσείου του Καΐρου, έλαβαν μέρος 1557 γραφεία, για British Parliament / 1835 98 Participating Offices
τη θέση ενός νικητή. Υπήρχε ασφαλώς και ένας μεγάλος αριθμός γραφείων που δεν παρέδωσαν τη μελέτη τους. Ας υποθέσουμε πως για ένα τέτοιο έργο, χρειάζεσαι τουλάχιστον τρεις αρχιτέκτονες στην ομάδα σου, και αυτοί οι τρεις, εργάστηκαν τουλάχιστον ένα μήνα για το έργο. Άρα αυτοί οι 4.671 εργάστηκαν για ένα μήνα για ένα έργο. Είναι περίπου η δουλεία 10 αρχιτεκτόνων για όλη τους τη ζωή ή σαν όλοι οι αρχιτέκτονες της Σουηδίας να δούλευαν για ένα μήνα σε ένα έργο. 1557 x 3 = 4671 αρχιτέκτονες για 1 μήνα ή 10 αρχιτέκτονες για όλη τους τη ζωη
Center Pompidou / 1971 681 Participating Offices
Grand Egyptian Museum / 2002 1557 Participating Offices
Έτσι θα μπορούσε κανείς να φανταστεί 4.600 αρχιτέκτονες που εργάζονται συλλογικά για ένα μήνα, για να υπάρχει ένα μονο κτήριο.
Daniel Dendra, “OpenSimSim: OpenSourceDesign Network”, στο πλαίσιο του TedxBerlin: Fantastic Reality: How We Shape O ur Future, Βερολίνο, Σεπτέμβριος : 2010
Είναι εμφανές το γεγονός ότι ως κοινωνία δεν είχαμε ποτέ περισσότερη ανάγκη τη σχεδιαστική σκέψη, και παρ’ όλα αυτά στην αρχιτεκτονική δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας. Ανεξαρτήτως της ποιότητας της αρχιτεκτονικής που παράγεται, οι αριθμοί που αναφέρει ο Daniel Dendra, φαντάζουν δυσανάλογοι σε σχέση με το παραγόμενο έργο. Ο τρόπος αξιοποίησης του αρχιτεκτονικού δυναμικού, δεδομένου αυτών των στοιχείων, δεν είναι βιώσιμος, ή τουλάχιστον οικονομικά βιώσιμος. Η σχεδιαστική αναγκαιότητα, η παγκόσμια οικονομία και η παρούσα απορρόφηση του αρχιτέκτονα στην αγορά εργασίας οδηγούν στην ανάγκη επαναπροσδιορισμού του ρόλου του. Θέτοντας ως δεδομένο ότι η αρχιτεκτονική αναδύεται από το κοινων ικό της πλαίσιο, πρέπει να λάβουμε υπόψιν, την κοινωνική συμπεριφορά των αρχιτεκτόνων, και την ευθύνη που έχουν για τα χωρικά ζητήματα.. Δεν είναι μία διαδικασία που γίνεται καθολικά και ταυτόχρονα.
1.4
OPEN DESIGN | OPEN MAKING
Στο πλαίσιο της διάλεξης μας Project Wikihouse: ‘Ερευνα Συστήματος Αυτο-οικοδόμησης (ΕΜΠ 2014), μελετήσαμε μια πλατφόρμα, που προσφέρει δωρέαν σχέδια προς κοπή, με σκοπό την δημιουργία ανοιχτών, χαμηλού κόστους και υψηλής ενεργειακής απόδοσης κατοικιών. Το WikiHouse είναι ένα συνεργατικο έργο έρευνας και ανάπτυξης και αποτελεί μία πειραματική κατασκευαστική πρόταση. Eίναι η απόπειρα μίας προσιτής λύσης κατοίκισης, και η δυνατότητα στον “καθένα” να αποκτήσει πρόσβαση στις αρχές του σχεδιασμού, ακόμα και αν δεν μπορεί να διαθέσει πολλά χρήματα ή δεν έχει τις παραδοσιακά απαραίτητες σχεδιαστικές και κατασκευαστικές δεξιότητες. Η πρώτη κατασκευαστική τεχνολογία WikiHouse είναι το Wren - το πρώτο σύστημα δόμησης σχεδιασμένο για ανοικτή ψηφιακή παραγωγή: ένα είδος ψηφιακού “Lego”. Μπορεί να διαμοιράζεται - και γράφεται ως κώδικας. Αυτό επιτρέπει την εξαλείψη της πολυπλοκότητας πίσω από τον ανοιχτό σχεδιασμό, σχεδιάζοντας εντός προκαθορισμένων κανόνων. Ο παραμετρικός σχεδιασμός χρησιμοποιεί ανοιχτά δεδομένα για τον άμεσο υπολογισμό του κόστους, του χρόνου και των επιδόσεων, παράγωντας παράλληλα τις πληροφορίες κατασκευής.
το πρώτο ανοιχτό ψηφιακό σύστημα κατασκευής Η επόμενη βιομηχανική επανάσταση.
Κατασκευάζεται τοπικά, παντού.
Κατά την επόμενη δεκαετία αυτή η ψηφιακή επανάσταση έρχεται να αλλάξει
Tα σετ κοπής ενός Wikihouse μπορούν να κατασκευαστούν ψηφιακά, όχι μόνο
τον τρόπο που παράγουμε φυσικά αντικείμενα. Τα ψηφιακά εργαλεία
σε μεγάλα κεντρικά εργοστάσια προκατασκευής, αλλά από ένα κατανεμημένο
κατασκευής, όπως τα CNC Routers και οι 3D Printers, δίνουν την δυνατότητα
δίκτυο μικρών επιχειρήσεων και makerspaces· χρησιμοποιώντας ευρέως
στον καθένα να παράγει φυσικά προϊόντα. Έχει ονομαστεί η «τέταρτη
διαθέσιμα εργαλεία και υλικά.
βιομηχανική επανάσταση» και θα μετατρέψει την οικονομία μας ακόμα πιο βαθιά. Ειδικά τον τρόπο που σχεδιάζουμε και κατασκευάζουμε τα σπίτια μας.
Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, και η εικόνα του μέλλοντος, δείχνει ένα τοπίο, στο οποίο το εργοστάσιο παραγωγής θα βρίσκεται παντού, και η σχεδιαστική ομάδα θα είναι ο καθένας από εμάς. Βρισκόμαστε ίσως σήμερα στο χρονικό σημείο μίας νέας βιομηχανικής επανάστασης, οι ρίζες της οποίας, εντοπίζονται πριν από είκοσι χρόνια, στη βιομηχανία του λογισμικού, και στο κίνημα του Ανοιχτού Κώδικα Σχεδιασμού - Open Source Design Movement.. Και παρότι μπορούμε να μιλάμε για ανοιχτό λογισμικό και σχέδια, το Ανοιχτό Υλικό - Open Hardware είναι διαφορετικό από το Λογισμικό, στο σημείο όπου οι φυσικοί πόροι πρέπει πάντα να δεσμεύονται για τη δημιουργία φυσικών αγαθών. Το Open Hardware είναι υλικό του οποίου ο σχεδιασμός είναι δημοσίως διαθέσιμος έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να μελετήσει, μετατρέψει, διανείμει, κατασκευάσει και πουλήσει το σχεδιασμό ή το υλικό με βάση αυτόν τον σχεδιασμό. Η εξέλιξη που φέρνει μαζί του ένα CNC Router ή οποιαδήποτε μορφής 3D Printing, στο σχεδιασμό αλλά και στη καθημερινή ζωή, είναι ανυπολόγιστα μεγάλη. Ένα τέτοιο τεχνολογικό εργαλείο, έκτος των διευκολύνσεων που μπορεί να προσφέρει, έχει τη δυνατότητα να μειώσει το κόστος αλλά και το χρόνο κατασκευής ενός έργου, αφού δεν είναι απαραίτητος μεγάλος αριθμός «εργατικών χεριών», ούτε στην προετοιμασία του υλικού, αλλά ούτε και στην κατασκευή. Ακόμα και αναφορικά με την προσπάθεια αύξησης του ενδιαφέροντος της ενασχόλησης με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, θα μπορούσαν οι λύσεις που θα προέλθουν μέσω Open Hardware και Open Software συστημάτων, να είναι υψηλής απόδοσης βιολογικά εργαλεία στηριγμένα στην τεχνολογία, την ρομποτική κ.α. Δεν περιορίζονται μόνο σε αρχιτεκτονικά εργαλεία αλλά και σχέδια για τη διευκόλυνση της καθημερινής ζωής όπως αντικείμενα, ή άλλα εργαλεία τα οποία βοηθούν στη διευκόλυνση του σχεδιασμού από ανθρώπους που δεν είναι γνώριμοι με τη διαδικασία και χρειάζονται συγκεκριμένα προϊόντα. H Βικιπαιδεία Πραγμάτων αναφέρεται σε αντικείμενα, τα οποία θα είναι κοινά για όλους και ελεύθερα προσβάσιμα από όλους όσους έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο. Αναφερόμαστε δηλαδή σε μία μορφή των Digital Design Commons (ψηφιακά κοινά).
Ο απώτερος στόχος είναι η εύρεση υψηλής απόδοσης λύσεων Ανοιχτού Κώδικα, εύκολες και οικονομικές, τις οποίες θα μπορεί να επεξεργαστεί ή και να κατασκευάσει κανείς μόνος του.
BE LAZY AS A FOX
Linus Torvalds
Rather than solving problems from scratch, adapt other people’s solutions, and then give them credit. Η φιλοσοφία πίσω από τα λόγια του Φινλανδού developer πίσω από το Linux Kernel, αφορά τη δυνατότητα να διαμοιραζόμαστε ανοιχτά τον σχεδιασμό. Δεν χρειάζεται να ανακαλύπτουμε τον τροχό κάθε φορά. Μπορούμε να “πατήσουμε” πάνω σε λύσεις που αποδεδειγμένα λειτουργούν, να τις τροποποιήσουμε ή και να τις εξελίξουμε, δίνοντας credit στη δουλειά του αρχικού δημιουργού.
“Αν ο μεγαλύτερος στόχος του σχεδιασμού τον 20ο αιώνα ήταν η δημοκρατικοποίηση του καταναλωτισμού δηλαδή ο Henry Ford, η Levittown, η Coca-Cola και το IKEA - νομίζω ότι ο σημαντικότερος στόχος του σχεδιασμού για τον 21ο αιώνα είναι η δημοκρατικοποίηση της παραγωγής.” Alastair Parvin
«Δεν είναι τόσο η τεχνολογία αυτής της επανάστασης που θα πρέπει να μας ενδιαφέρει, όσο οι κοινωνικές μορφές της παραγωγής που έρχονται με αυτό. Όλο και περισσότερο, ο σχεδιασμός θα είναι κάτι που δεν θα έρχεται από ομάδες επαγγελματιών, αλλά από ανοιχτές κοινότητες που αποτελούνται από χρήστες - δημιουργούς οι οποίοι σχεδιάζουν και κατασκευάζουν για τον εαυτό τους και τις ανάγκες τους. Αντίθετα από τα κοινά πιστεύω αυτές
Τι είναι τα ψηφιακά κοινά; «Τα ψηφιακά κοινά αναφέρονται σε πληροφορικούς πόρους που δημιουργούνται και μοιράζονται μέσα σε κοινότητες διαφόρων μεγεθών, ενδιαφερόντων και στόχων. Οι πόροι αυτοί είναι de facto κοινοί παρά δημόσιοι ή ιδιωτικοί. Η διαχείριση αυτών των πόρων γίνεται μέσα στην κοινότητα και δεν κυκλοφορούν σε κυκλώματα αγοράς. Στα ψηφιακά κοινά η διάκριση μεταξύ
οι ανοικτές κοινότητες δεν λειτουργούν ‘δωρεάν’. Είναι συμμετέχοντες σε μία είδους κοινωνική οικονομία (peerto-peer economy), όπου παράγει έργο και ανταλλάσσει σε αξία, εκτός των παραδοσιακών ‘εταιριών’ ή της νομισματικής οικονομίας (...) Χρειάζεται λοιπόν τεχνολογία και υλικά, ώστε μέσω ενός κατάλληλου κοινοτικού κεφαλαίου να επιτραπεί στους κατοίκους να φτιάξουν τα σπίτια και τις γειτονιές τους, αφήνοντάς τους να τις μεγαλώσουν, να τις διατηρήσουν και να δημιουργήσουν μικρο-οικονομίες εκεί».
παραγωγών και χρηστών είναι ελάχιστη και δεν έχει καθοριστικό ρόλο. Αναδιοργάνωση αγορών μακράν των ιεραρχικών δομών που παράγουν μαζικά, προς τα ευέλικτα, διασυνδεδεμένα δίκτυα μικρών μονάδων παραγωγής στοχευμένων προϊόντων και υπηρεσιών. Η κοινωνική πραγματικότητα που πηγάζει από αυτή την δομική μεταβολή είναι μεταβαλλόμενη και αντιφατική. Τα ψηφιακά κοινά προσπαθούν να οδηγήσουν αυτή την πραγματικότητα προς μια πιο δημοκρατική κατεύθυνση, προωθώντας την αποκέντρωση, μειώνοντας τα εμπόδια στην συμμετοχή, οργανώνοντας την αντίθεση στην εξουσία που αποκτούν τα μονοπώλια επί της πνευματικής ιδιοκτησίας.»
Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, “Τεχνολογίες αιχμής και Αρχιτεκτονική από το συνολικό σχεδιασμό στη καθολική διαχείριση, ψηφιακά κοινά σχεδιασμού / Digital Design Commons”, 2013, Επεξεργασμένα τμήματα βρίσκονται στο Ψηφιακός Τοπικισμός, Libro, 2008
Alastair Parvin, Architecture for the people by the people, διάλεξη στο πλαίσιο του TED Talks London, Λονδίνο, Φεβρουάριος 2013
Τι είναι το Co-design;
Τι σημαίνει Peer to Peer Economy; Το δίκτυο ομοτίμων είναι μια ειδική μορφή, σχεσιακής δυναμικής, με βάση τις παροχές της ισο-δυναμικότητας
H πρακτική του co-design, η οποία υπάρχει περίπου 40 χρόνια, έχει
των συμμετεχόντων της. Στα ομότιμα δίκτυα οι πράξεις
τις ρίζες της και επηρεάζεται άμεσα, από το συμμετοχικό σχεδιασμό
συμβαίνουν μεταξύ ατόμων ή ομάδας ατόμων και όχι μεταξύ
και το σχεδιασμό με επίκεντρο τον χρήστη. Το co-design είναι ένα
εταιριών και ιδιωτών. Διοργανώνεται από την ελεύθερη
προϊόν, μία υπηρεσία ή ένας οργανισμός αναπτυξιακής διαδικασίας,
συνεργασία μεταξύ ίσων, με σκοπό την απόδοση της
όπου επαγγελματίες σχεδιαστές, εξουσιοδοτούν, ενθαρρύνουν
κοινής εργασίας, για τη δημιουργία ενός κοινού αγαθού, με
και καθοδηγούν τους χρήστες να αναπτύξουν λύσεις ιδανικές για
μορφές όπως η λήψη αποφάσεων και η αυτονομία, όπου
εκείνους. Δίνεται ιδιαίτερο βάρος στη σημασία της εμπλοκής και
διανέμονται ευρέως σε ολόκληρο το δίκτυο.
συμμετοχής του κάθε ανθρώπου στα σχεδιαστικά προβλήματα
Οι σχεδιαστές
προσφέρουν τις γνώσεις και τις ικανότητες τους μεταξύ τους,
που προκύπτουν. Η διαδικασία αυτή, στηρίζεται στο γεγονός, ότι
και αντίστοιχα έχουν τη δυνατότητα να παράγουν ως χρήστες
ενθαρρύνοντας τον εκπαιδευμένο σχεδιαστή και το χρήστη να
άλλων συστημάτων από διαφορετικούς κλάδους. Πρόκειται
δημιουργήσουν μαζί λύσεις, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι πιο
για παροχή γνώσης στον τομέα εξειδίκευσης του σχεδιαστή
αποδεκτό και κατάλληλο για τον χρήστη, που αποτελεί τον τελικό
και ταυτόχρονα τη δυνατότητα του να παράγει με την γνώση
αποδέκτη κάθε αρχιτεκτονικής ή κατασκευαστικής διαδικασίας.
κάποιου άλλου σε ένα διαφορετικό πεδίο Lars Albinsson, Mikael Lind, Olov Forsgren, Co- Design: An Approach to Border Crossing, Network Innovation, Expanding the Knowledge Economy : Issues, Applications, Case Studies
the.wall.cc MAKE A WALL
the.wall STEP.1
TYPE FLAT
browse open library
SPECIFY DIMENSIONS
open library categories
TYPE MIDDLE
CUSTOMIZE
live preview
αρχική ιδέα
STEP.4
STEP.5 DOWNLOAD CNC FILES
CONTACT
toolbar
STEP.2
ADD ELEMENTS
TEAM
P R OG RA M M A B L E F U R N I T U R E
CHOOSE WALL PRESET
STEP.3
GALLERY
kitchen bedroom living study storage more >
Η πρώτη μορφή της Βιοτεχνίας ήταν ένας ιστότοπος, ένας
TYPE CORNER
διαδραστικός ψηφιακός χώρος. Ήταν η δημιουργία μιας εφαρμογής, και η συγκρότηση και
element categories
συντήρηση μιας βάσης δεδομένων, η οποία να παρέχει μια παλέτα δυναμικών αντικειμένων και ενα διαδραστικό περιβάλλον οπου ο χρηστης θα μπορεί να συνθέτει την δική του επιφάνεια που δημιουργεί χώρο (wall) με βάση τις ανάγκες του - μετά από κατάλληλη καθοδηγηση από τις δομές της εφαρμογής.
shelves cabinets bookcase closet bed more >
1.5
ΒΙΟ · ΤΕΧΝΙΑ
ΒΙΟ·ΤΕΧΝΙΑ Πέρα από την έλλειψη τεχνικού υπόβαθρου για την υλοποιηση μιας τέτοιας ιδέας συνειδητοποιήσαμε ότι τελικά έχουμε ρήξη της άμεσης επαφής σχεδιαστή - χρήστη, κάτι που αποτελεί βασικό πυλώνα της προσπάθειας μας. Ο χρήστης θα αντιμετώπιζε προβλήματα και στην διαδικασία σχεδιασμού, αλλά πάνω από όλα, πρακτικής υλοποίησης. Πως θα κάνει το συχνά απαραίτητο troubleshooting και του
Πως συζητά με την κοινωνία ένα ανοιχτό εργαστήριο παραγωγής;
σχεδιασμού αλλά και της τεχνογνωσίας ενός CNC; Που θα εκτυπώσει ο χρήστης το υλικό του;
Aποφασίσaμε να περάσουμε την ιδέα από τον ψηφιακό χώρο στο φυσικό περιβάλλον. Ο φυσικός χώρος όπου ο χρήστης μπορέι να σχεδιάζει και να παράγει φυσικά αντικείμενα, μια Βιο·τεχνία. Προσεγγίσαμε το παραπάνω concept με την μορφή ενός χώρου που συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά ενός Fab Lab, αλλά διαμορφώσαμε το λειτουργικό διάγραμμα του χώρου ώστε να λειτουργεί ως ένα ανοιχτό εργαστήριο παραγωγής, που εξυπηρετεί διαφορετικούς κλάδους δημιουργίας.
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ MAKER COMMUNITY Makers Σχεδιαστές Καλλιτέχνες Χομπίστες
Ένας χώρος ειδικά σχεδιασμένος και εξοπλισμένος για να παρέχει τις υποδομές, τα εργαλεία και πιθανές οδηγίες/κατευθύνσεις με σκοπό να δώσει την δυνατότητα στον μέσο χρήστη να υλοποιήσει/ κατασκευάσει το προϊόν της σκέψης του. Ένας τέτοιος χώρος συνδέεται άμεσα με τις έννοιες της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και της αλληλεγγύης, καθώς επιτρέπουν την άμεση δημιουργική έκφραση από ερασιτεχνικό επίπεδο, έως την ανάπτυξη μικρής παραγωγής ή συμμετοχής σε έρευνα..
Bασικοί πυλώνες των εργαστηρίων ανοιχτής παραγωγής:
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΕΡΕΥΝΑ EDUCATION & RESEARCH Πανεπιστήμια Σχολεία Φοιτητές Μαθητές
• Πυρήνας ενδυνάμωσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων, δίνοντας την δυνατότητα στους καταναλωτές να αποτελούν μέρος της παραγωγής. • Nα αποτελούν ένα κεντρικό στοιχείο της διαδικασίας απόκτησης πρακτικής γνώσης και εμπειρίας, παρέχοντας την δυνατότητα να γίνουν και λάθη και διόρθωσεις. • Δημιουργία ενός χώρου όπου υπάρχει μια μορφή κοινότητας που αλληλοβοηθήται και συμβάλλει ενεργά στην δημιουργία γνώσης (τεχνογνωσία, εμπειρία, τεχνίκες και ανοιχτός διαμοιρασμός αυτών) • Χώρος επώασης ιδεών και καινοτομιών (συνεργασία με startups κτλπ...) • Nα προσφέρει παγκόσμια δικτύωση (επαφή μεταξύ εργαστηρίων, μέσω internet να γίνεται επέκταση βάσης δεδομένων, συνεργασίες μεταξύ των οργανισμών)
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ECONOMY Start Ups Υπηρεσίες Παραγωγής Οργανισμοί Επιχειρήσεις
Σενάριο
Πως θα θέλαμε να λειτουργεί Ως ένα αυτοσυντηρούμενο εργαστήριο από μια ομάδα διαχείρισης Ως μια επιχείρηση που δεν έχει σκοπό το έξτρα κέρδος, αλλά να είναι βιώσιμη, δηλαδή να συντηρείται επαρκώς: - να διατηρεί την αξιοπιστία και συντήρηση των μηχανημάτων - να συντηρεί το κτήριο - να καλύπτει τους εργαζομένους Για την οικονομική συντήρηση ενός τέτοιου οργανισμού προτίνουμε την ενίσχυση από διαφορετικές δράσεις: - Εκπαιδευτικά σεμινάρια, workshops - Χρήση αίθριου χώρου για εκδηλώσεις, κτήριο ανοιχτό στο δημόσιο. Μέσα από την πληθώρα υλικού για το πως να στήσεις ένα Fab Lab που υπάρχει στο διαδίκτυο, μπορεί να γίνει εκτενής έρευνα για την οικονομική διαχείρηση και της αρχικής μελέτης, αλλά και για τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του οργανισμού. Να μην ξοδευτεί κεφάλαιο σε καινούργια κατασκευή, αλλά σε επανάχρηση υπάρχοντος σκελετού και καταχύρωση εξοπλισμού Είναι γνωστό πως η αρχιτεκτονική πάντα χρειάζεται κεφάλαιο για να κατασκευαστεί στον φυσικό χώρο. Ενισχύοντας τέτοιες οικονομικές και διαχειριστικές κατευθύνσεις αλλάζουν τα δεδομένα για το πως διαχειριζόμαστε το κεφάλαιο αυτό, σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.
1.6
FAB LABS
FABLABS
Ta Fab Labs παρέχουν ευρεία πρόσβαση σε σύγχρονο εξοπλισμό
MIT or not MIT? Χώροι σαν την Βιο·τεχνία, αναπτύσσονται παγκοσμίως την τελευταία δεκαετία.
ψηφιακής κατασκευής, με τότε στόχο την δυνατότητα παρόχης εργαλειών και χώρου για την ταχεία δημιουργία προτοτύπων (prototyping). Η θεμελιώδης αρχή ενός FabLab είναι ότι υπάρχει ένα βασικό σύνολο εργαλείων που επιτρέπουν στους αρχάριους κατασκευαστές να κάνουν σχεδόν τα πάντα, αν τους δοθεί μια σύντομη εισαγωγή στη μηχανική και το σχεδιασμό.
Ο παγκόσμιος όρος είναι Fabrication Laboratory. Το πρώτο ανοιχτό εργαστήριο ξεκινάει στο ΜΙΤ, και μαζί ένα ολόκληρο ψηφιακό υλικό με συγκεκριμένες προδιαγραφές για το πως στήνεται ένα FabLab. Η επιρροή των hackerspaces στην Ευρώπη, γεννά εργαστήρια παραγωγής που δεν σχετίζονται ή ακολουθούν τις προδιαγραφές του MIT, αλλά η λογική παραμένει η ίδια, μονάδες παραγωγής με κοπτικά μηχανήματα που δίνουν τη δυνατότητα σχεδιασμού, δημιουργίας και αλληλεπίδρασης της κοινότητας. Πλέον οι χώροι που αυτόνομα συντηρούν ένα εργαστήριο ανοιχτής παραγωγής λέγονται makerspaces, και είναι όλα διαφορετικά μεταξύ τους, γιατί καθοδηγούνται από την κοινότητα που τα χρησιμοποιεί.
Tο πρώτο Fab Lab ξεκίνησε μέσα στο Center of Bits and Atoms του MIT Media Lab γύρω στο 2005, εμπνευσμένο από το μάθημα του Neil Gershenfeld “How to make (almost) anything!”. Τα FabLabs έχουν πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις χώρου, απαιτούμενα εργαλεία και εξοπλισμό που καθορίζονται επακριβώς από το μοντέλο και τον τύπο, υποστήριξη λογισμικού για τα εν λόγω εργαλεία, και μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος franchise το πρόγραμμα σπουδών τους (παρότι το MIT δεν διατηρεί έλεγχο των ενεργειών των τοπικών χώρων). Τα FabLabs πρέπει να είναι ανοιχτά για το κοινό, για μικρό ή καθόλου κόστος, συχνά διδάσκουν και σε παιδιά, και συνήθως λειτουργούν από τοπικούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Ενώ τα Fab Labs δεν μπορούν να συναγωνιστούν ακόμα τη μαζική παραγωγή, και τις οικονομικές κλίμακες που συνεπάγεται η διανομή μαζικών προιόντων, έχει φανεί ότι ενδυναμώνουν τα άτομα να δημιουργούν έξυπνες λύσεις για τους ευατούς τους. Οι λύσεις αυτές προσαρμόζονται στις τοπικές ή τις προσωπικές ανάγκες με τρόπους που δεν είναι πρακτικό ή οικονομικό να παραχθούν μαζικά.
HACKERSPACES
MAKERSPACES
Η έννοια του hackerspace ξεκίνησε στην Ευρώπη ως μια ομάδα
Ο όρος makerspace, δεν υπάρχει στο δημόσιο λεξιλόγιο μέχρι το 2005,
προγραμματιστών (με την παραδοσιακή χρήση του όρου hacker) που
όταν το περιοδικό MAKE, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά. Ο όρος γίνεται
μοιράζονται ένα φυσικό χώρο.
δημοφιλής το 2011 όταν καταχωρείται ο ιστότοπος makerspace.com από τον Dale Dougherty, ιδρυτή του ΜΑΚΕ Magazine. Ο όρος πλέον
Ένα από τα πρώτα ανεξάρτητα hackerspaces που άνοιξε τις πόρτες του
χρησιμοποιείται για να αναφερθούμε σε προσβάσιμα από το κοινό μέρη,
ήταν το c-base στη Γερμανία το 1995, που εξακολουθεί να είναι ενεργό
για να σχεδιάσουν και να δημιουργήσουν, πολλές φορές στο πλαίσιο
και έχει πάνω 450 μέλη.
δημιουργίας χώρων για παιδιά.
Τον Αύγουστο του 2007, μια ομάδα Αμερικανών επισκέφτηκε τη
Τα πρώτα makerspaces ξεκινούν σαν εργαστήρια κοινότητας με ανοιχτά
Γερμανία για το Chaos Communication Camp, και ενθουσιασμένοι με
μαθήματα και μια δυνατή κοινότητα δημιουργών, με την πρόθεση ο
τις δυνατότητες που μπορούν να έχουν παρόμοιοι χώροι στις ΗΠΑ,
καθένας να είναι σε θέση να δημιουργήσει οτιδήποτε, ανά πάσα στιγμή
επιστρέφουν και ιδρύουν την NYC Resistor (2007), HacDC (2007) και
με σχεδόν οποιοδήποτε υλικό. Ο αρχικός στόχος του χώρου είναι η
Noisebridge (2008).
εκδημοκρατικοποίηση της πράξη της δημιουργίας.
Οι χώροι αυτοί σύντομα αρχίζουν να ασχολούνται με τη σχεδίαση και την
Τα makerspaces έχουν αποτελέσει μια ισχυρή μαθησιακή δύναμη, που
κατασκεύη ηλεκτρονικών κυκλωμάτων (που έχουν άμεση σχέση με την
δρα εκτός ακαδημαικής κοινότητας. Αποτελούν χώρους που προωθούν
αρχική τους εστίαση σχετικά με τον προγραμματισμό) και δημιουργούν
την αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση, σε άμεση επαφή με το αντικείμενο
πρωτότυπα με βάση τις ανάγκες τους. Αρχίζουν να επεκτείνουν την
μελέτης. Σε συνδιασμό με τα εργαλεία και τα υλικά στα οποία παρέχουν
λειτουργία τους με εκπαιδευτικά μαθήματα και συνδρομές μελών για
πρόσβαση, αποτελούν το ιδανικό εργαστήριο για αρχάριους makers και
να συντηρήσουν τους χώρους που χρησιμοποιούν.
άτομα που μαθαίνουν καλύτερα μέσα από την πράξη της δημιουργίας. Η αλληλεπίδραση των ατόμων μέσα στα εργαστήρια προωθεί μια
Ta hackerspaces αποκτούν δημοτικότητα και αρχίζει να επεκτείνεται
εξαιρετικά συνεργατική μαθησιακή δυναμική., που ενισχύει την ομαδική
η λειτουργία τους σε δημιουργία φυσικών αντικειμένων. Αλλάζει πλέον
εργασία και την αμοιβαία υποστήριξη και βοήθεια μεταξύ των μελών.
και η έννοια του hacker, αποκόπτεται ο όρος σε μεγάλο βαθμό από τις αρνητικές συνδηλώσεις του όρου «πειρατεία» που παρουσιάζονται στα ΜΜΕ. Μέσα από αυτούς τους χώρους δημιουργούνται επαναστατικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της γνωστής MakerBot (γεννήθηκε στην NYC Resistor), η οποία αλλάζει δραματικά τη βιομηχανία του 3D Printing.
DIY Do it Yourself DIT Do it Together DIWO Do it with Others
2
ΚΤΗΡΙΟ building
2.1
ΕΡΕΥΝΑ ΚΤΗΡΙΟΥ
Η Αθήνα παρουσιάζει ένα μεγάλο ποσοστό κτηριακού δυναμικού που τείνει προς εγκατάληψη. Η επανάχρηση ενός παλιού βιομηχανικού κελύφους ήταν η πρώτη κατεύθυνση στην έρευνα κτηρίου. Εστιάσαμε στην πρώην βιομηχανική ζώνη της Αθήνας με κατεύθυνση προς τον Πειραιά. Παρότι τα κτήρια που επισκεφτήκαμε, πληρρούσαν τις προυποθέσεις που είχαμε θέσει, συνειδητοποιήσαμε ότι η ίδια η έννοια ενός εργαστηρίου ανοιχτής παραγωγής είναι η ευελιξία στην εισχώρηση μέσα στην πόλη, χωρίς την χωρική ανάγκη της παραδοσιακής βιομηχανίας. Το κτηριακό συγκρότητα της Εκκλησίας, πίσω από το Μέγαρο Μουσικής αποτέλεσε την πρώτη απόπειρα να “φυτέψουμε” τη Βιοτεχνία στην καρδιά της πόλης. Το συγκρότημα παλιών Αθηναικών κατοικιών απέναντι από την Τεχνόπολη, στον Κεραμεικό όρισε την πρόκληση. Ένα ανοιχτό εργαστήριο παραγωγής έχει την δυνατότητα να “προσαρμοστεί” σε πλήθος κελύφων και να επαναπροσδιορίσει τις χρήσεις που μονοπωλούν την περιοχή, επαναφέροντας την έννοια της παραγωγής και της βιοτεχνίας που δεν επηρεάζει το περιβάλλον της πόλης όπως συνήθιζε, εκθρονίζοντας ίσως το μονοπώλιο κέντρου διασκέδασης του Κεραμεικού.
Εργοστάσιο Λιπασμάτων Δραπετσώνα
Βυρσοδεψείο Ρουφ
Εργοστάσιο Χαλυβουργίας Πειραιώς
Έκταση Εκκλησίας Ναυτικό Νοσοκομείο / Μέγαρο Μουσικής
Συγκρότημα παλιών Αθηναικών Κατοικιών Κεραμεικός
_Επιλέχτηκε για την αρχιτεκτονική του δομή, παλιά Αθηναική κατοικία του προηγούμενου αιώνα, που αναπτύσσεται γύρω από το χαρακτηριστικό αίθριο, το οποίο συνδέει, συγκεντρώνει, οργανώνει, διαπλέκει τους ανθρώπους και τις χρήσεις. _Κομβικά τοποθετημένο κτίριο, σε σχέση με τη σημερινή και μελλοντική εξέλιξη της πόλης, σε σημείο που συναντούνται τρεις σημαντικοί άξονες: Ιερά οδος -Πειραιώς – πεζοδρομημένο τμήμα Ερμού. _Σημείο που εξελίχθηκε σταδιακά σε σημείο εστίασης και ψυχαγωγίας ,σε τέτοιο βαθμό μονομέρειας που επεσκίασε την ιστορική και κοινωνική αξία της περιοχής και τις δυνατότητες ευρύτερης ανάπτυξης που σηματοδοτεί και ο ιστορικος άξονας της Πειραιώς με το Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, τη Σχολή καλών τεχνών το νέο Μουσείο Μπενάκη. _Θεωρείται η νότια πύλη εισόδου στη πόλη από τον Πειραιά . Στο σημείο αυτό καταλήγει η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, που βάσει του αρχικού σχεδιασμού προβλέπεται να συνεχιστεί προς τον αρχαιολογικο χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος-Κολωνού.
επιλογή χώρου κέντρο πόλης | κέντρο δημιουργίας
2.2
ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΑΘΗΝΑΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ
δομημένο | 420 τμ ημιυπαίθριος | 55 τμ αίθριο | 430 τμ κίνηση είσοδος κάτοψη ισογείου
δομημένο | 215 τμ δώματα | 225 τμ κίνηση κεραμίδι σύνολο 1045 τμ κάτοψη ορόφου
5
Το συγκρότημα παρουσιάζει έντονη εσωστρέφεια, καθώς περιστοιχίζεται απο την παλιά πέτρινη μάντρα, η
2
οποία ακολουθεί το διώροφο ύψος.
4
Τα κτίσματα βρίσκονται περιμετρικά
1
του αιθρίου, δημιουργώντας μια ξεφέυγει στο δώμα του ορόφου που βλέπει προς την Τεχνόπολη, και σε προέκταση τον λόφο Φιλοπάππου και την Ακρόπολη.
3
εσωτερική πετρόχτιστη γειτονιά, που
1
2
3
4
5
Materials
WC
Make Lab Tech Lab
Info Point
Fab Lab
Shop & Lock
Kitchen
Meeting Room Cafe
WC
2.3
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Storage ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
Fab Lab Make Lab Design Lab
DataBase Lab
Tech Lab Data Lab
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ Design Lab
Info Point Meeting Room Shop & Lockers Cafe Kitchen Materials Storage WC
2.4
ΚΙΝΗΣΕΙΣ Η προσαρμογή ενός εργαστηρίου παραγωγής σε ένα παλιό συγκρότημα αθηναικών κατοικιών επιτεύχθηκε χωρίς την ανάγκη κατασκευαστικών επεμβάσεων. Η ανάγκη όμως πρόσβασης ατόμων μειωμένης κινητικότητας, αλλά και οι λειτουργικές ανάγκες ενός χώρου που σε καθημερινή βάση θα γίνεται χρήση τρόλευ για μεταφορά υλικών, έθεσε αναγκαία τη μελέτη των κινήσεων. Η μελέτη έγινε σε 3 στάδια: _ Κατάλληλη διαμόρφωση αιθρίου με ράμπες όπου χρειάζεται. _ Κατακόρυφες κινήσεις ώστε όλοι οι χώροι να έχουν πρόσβαση ΑΜΕΑ και τρόλευ.
Κοινό Πρόσβαση στο αίθριο και στα δώματα, Cafe, WC Αιθρίου
Αίθριο ανοιχτό προς εκδηλώσεις χωρίς να διακυνδυνεύεται η κύρια χρήση και η ασφάλεια των μηχανημάτων.
Επισκέπτες Πρόσβαση και σε Info Point, Shop & Lock, Cafe, WC Αιθρίου
_ Οριζόντια κίνηση στον όροφο, ώστε να υπάρχει πρόσβαση στα δώματα, η οπόια εξυπηρετεί ως στέγαστρο στο επίπεδο του
Μέλη
ισογείου.
Πρόσβαση και στα Εργαστήρια, Αποθήκη Υλικού και κουζίνας.
Εργαζόμενοι Πρόσβαση σε όλο το κτήριο
GIVE ME ACCESS
Staff only: Meeting Room και αποθηκευτικοί χώροι και υπόγειο
ΚΑΤΟΨΗ ΥΠΟΓΕΙΟΥ
ΚΑΤΟΨΗ ΙΣΟΓΕΙΟΥ
ΚΑΤΟΨΗ ΟΡΟΦΟΥ
ΟΛΙΚΗ ΚΑΤΟΨΗ
Υπάρχουσα σκάλα Πρόσβαση στον όροφο
Κατακόρυφη Κίνηση_02 Πρόσβαση σε υπόγειο, ισόγειο όροφο
Κατακόρυφη Κίνηση_01 Πρόσβαση στο ισόγειο, όροφο, δώμα ορόφου
σκίτσο κίνησης στον όροφο
σκίτσο πέργκολας
+7.90
+3.80
+0.20
2.5
ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
+4.90
+1.10
-2.95
#όλα_για_το_αίθριο_γίνονται Καθώς το αστικό συγκρότημα παρουσιάζει κυρίως στενούς χώρους, η εξωτερική κίνηση δίνει αυτονομία,
Στο ισόγειο λειτουργεί ως στέγαστρο, και μαζί με την πέργκολα της κατασκευής μπροστά από το Cafe, δημιουργει σκιά, στο κεντρικό σημείο διέλευσης και στάσης. Επείδή προβλέπεται η χρήση του κτηρίου για εκδηλώσεις /δρώμενα/εκθέσεις, διαφυλλάσοντας και την ασφάλεια των εργαστηρίων αν δεν σχετίζονται με δρώμενα
καθώς προσεγγίζονται όλοι από το αίθριο. Σκοπός της
του ίδιου, το αίθριο μπορεί να αποτελεί τον ζωτικότερο χώρο και να ανοίγει στο δημόσιο
μεταλλικης κατασκευής είναι να δώσει πρόσβαση στα
παρά την εσωστρέφεια του κτίσματος. Αυτό επιτυγχάνεται με το Cafe και τα εξωτερικά
δώματα, καλύπτοντας διαφορετικές ανάγκες στο ισόγειο και στον όροφο.
WC, καθώς και με την στεγασμένη κίηση που σε οδηγεί στο βάθος του αιθρίου, σε ένα πλάτωμα/σκηνή.
M G ROO
ισόγειο WC | DESIGN LAB
όροφος FAB LAB
Α ς ΔΩΜ όροφο WC ισόγειο
ισόγειο FAB LAB όροφος ΔΩΜΑ DATA LAB
TIN ς MEE όροφο CAFE ισόγειο
ισόγειο MATERIAS | INFO POINT | WC
όρ
ο όγ φο ει ς M ο KO AK YZ E IN LA B A |Ε ΙΣ Ο
ισ
Δ
B E LA AK H M C TE ΜΑ Ω ο ει ς Δ γ ό ισ οφο όρ
B
LA
ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ Στο όροφο η κίνηση λειτουργεί ως γέφυρα των δωμάτων - ενώνοντας κινησιολογικα τον όροφο που δεν ήταν προσβάσιμος. Άλλάζει όμως και την οπτική του χρήστη ως προς το πως αντιλαμβάνεται το αίθριο· ως μια μικρο-συνοικία πλέον που μπορεί να παρακολουθήσει από πάνω, δίνοντας την έννοια του εξώστη στην κίνηση.
ΔΟ
Σ
|S
H
O
P+
LO
C
K
ΛΟΥΚΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ
ΠΕΡΓΚΟΛΑ DECK ΔΙΑΔΟΚΙΔΟΣΗ ΥΠΟΣΤΗΛΩΜΑΤΑ ΔΟΚΟΙ
ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΔΙΠΛΑ ΤΑΥ
IPN 260
IPN 220
IPN 100 ΣΥΝΔΕΣΜΟΛΟΓΙΑ
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ DECK
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ
3
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ reference library
What’s a reference library?
Καθόλη την διάρκεια της έρευνας μας, μας συνάρπασαν οι δυνατότητες των τρισδιάστατων κοπτικών μηχανημάτων και η επιρροή που έχουν στον σχεδιασμό.
Η Βιο•τεχνία, ως ένα ανοιχτό εργαστήριο παραγωγής που προσφέρει πρόσβαση σε τέτοιο σχεδιασμό, δεν μπορεί παρά να αποτελεί και το ίδιο το παράδειγμα και την έμπνευση για την κοινότητα που το χρησιμοποιεί. Η πλήρωση του χώρου αποτέλεσε κύριο μέλημα μας, καθώς στο πλαίσιο της επανάχρησης, η δυνατότητα να κατασκευάζουμε έπιπλα και σε προέκταση έπιπλα που ορίζουν τον χώρο, υπενθυμίζει την ευκαιρία που μας δίνετε να ορίσουμε καινούργιες χρήσεις σε υπάρχοντες σκελετούς, μειώνοντας το κόστος και ενεργοποιώντας καινούργιες λειτουργίες. Ξεκινώντας από κατασκευαστικές λεπτομέρειες, που δεν απέχουν πάντα από τις παραδοσιακές τεχνοτροπίες, αλλά μπορούν να σχεδιαστούν και να εκτελεστούν με ακρίβεια και ταχύτητα., δημιουργήσαμε μια “Βιβλιοθήκη Ιδεών”.
3.1
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ
3.2
ΣΚΕΛΕΤΟΣ | WALL
3.3
ΣΥΡΤΑΡΙ | ΡΑΦΙ
3.4
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ | ΚΑΘΙΣΜΑ
3.5
MIX & MATCH
iNFO AREA FAB LAB DESIGN LAB TECH LAB CAFE KITCHEN SHOP & LOCK WC ΚΙΝΗΣΗ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΔΕΩΝ
ΚΑΤΟΨΗ ΙΣΟΓΕΙΟΥ
MAKE LAB MAKE OUTDOORS DATA LAB DATA OUTDOORS MEETING ROOM WC ΚΙΝΗΣΗ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΔΕΩΝ
ΚΑΤΟΨΗ ΟΡΟΦΟΥ
kids
Serwus Restaurant Architects | MFRMGR Location | Poland Area | 18 sqm Project Year | 2013
labs
3.6
info point
BIO·TEXNIA
lockers
community lounge
meeting room
library
Studentboende Student Unit Architects | Tengbom Location | Sweden Area | 10 sqm Project Year | 2013
Cultuurcampus Vleuterweide Internet Cafe
Architects | AEQUO BV Location | Netherlands Project Year | 2010
Micro House Chongqing University Student Project Location | China Area | 7 sqm Project Year | 2015
kitchen
cafe
3.7
ΑΙΘΡΙΟ | ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
4
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ labs
FAB lab
CNC Milling · 3D Printing · Laser Cutting
Το Εργαστήριο Παραγωγής διαθέτει κοπτικό μηχάνηματα CNC, Laser cutters και 3D Printers• καθώς και τους απαραίτητους ηλεκτρονικούς υπολογιστές για τον χειρισμό των μηχανημάτων. Στο χώρο υπάρχουν ατομικοί πάγκοι εργασίας όπως και κινητές εργαλείοθήκες. Βρίσκεται δίπλα στην αποθήκη υλικού για να διευκόλυνση μετακινήσεων.
4.1
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Εξαερισμός | Σκούπα
Υπολογιστές CNC
Υπολογιστές Laser + 3D
LASER CUTTING
3D PRINTING
AREA
AREA
AREA
Storage
Materials
CNC ROUTING
Workspace area
CNC Router Shopbot PSAlpha 96 X 60
Laser Cutters Trotec Speedy 100 Epilog Mini 24
3D Printers ZCorp 650 3D Printer
TECH lab
Workshops · Computers · Electronics
Το τεχνολογικο εργαστηρίο απαρτίζεται κυρίως από ηλεκτρονικούς υπολογιστές και προορίζεται στο να πραγματοποιούνται workshops. Ο χώρος συμπληρώνεται με μηχάνημα κοπής βυνιλιου (vinyl cutter) και πάγκο όπου πραγματοποιούνται δράσεις ηλεκτρονικής (electronics) και διαθέτει τα απαραίτητα εργαλεία (κολλητιρια κλπ.).
4.2
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Vinyl Cutter Κοπή Βινυλίου
ELECTRONICS
PC Area Σταθεροί υπολογιστές
Προτζέκτορας Workshop + Conference calls
WORKSHOP AREA
Πάγκος Ηλεκτρονικής Κολλητήρια + Ηλεκτρονικά εξαρτήματα
3D Milling Roland Modela MDX 15
DESIGN lab Σχεδιασμός · Μακέτα · Εκτύπωση
Στο εργαστήριο σχεδιασμου υπάρχουν ηλεκτρονικοί υπολογιστές οι οποίοι διαθέτουν τα απαραίτητα σχεδιαστικά προγράμματα για να υλοποιήσει κανείς την ιδέα του, αλλά και “παραδοσιακά” σχεδιαστήρια. Διαθέτει χώρο για κατασκευή προπλασμάτων (μακέτας) και πρωτυπών κατασκευών (prototype) αλλά και εκτυπωτές διαφόρων διαστάσεων. Αναφέρεται σε ανθρώπους με ή χωρίς προηγούμενη γνώση πάνω στο σχεδιασμό, καθώς θα υπάρχει υποστήριξη και βοήθεια από το προσωπικό του χώρου.
WC
4.3
Σχεδιαστήρια
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
DESIGN AREA ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΑΚΕΤΑΣ
Plotters
Storage Αποθηκευση Υλικού ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Fab Lab
MAKE lab
Arts & Crafts · Μεταξοτυπία · Μηχανουργείο
Ο χώρος αυτός χρησιμοποιείται για μικρότερης κλίμακας καλλιτεχνικές δράσεις και προωθεί τις χειροτεχνίες (arts & crafts) και τις DIY κατασκευές. Διαθέτει χώρο μεταξοτυπίας και ραπτικής αλλά και μικρό ξυλουργείο και μεταλλουργείο, καθώς και πάγκο για την δημιουργία κοσμήματος.
4.4
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑΣ
Σχεδιαστήρια
Πάγκος Ξυλουργείου Εργαλεία Χειρός
Νιπτήρες
Πάγκος Αργυροχρυσοχοίας
Τοίχος Υλικών
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ
ΡΑΠΤΙΚΗ
ΜΕΤΑΞΟΤΥΠΙΑ
Τελάρα
ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟ
Πρέσα
Αποθήκη
DATA lab
Αρχείο · Έρευνα · Ανάπτυξη Ιδέας
Η βιβλιοθήκη του χώρου απαρτίζεται από σχέδια, βιβλία, έντυπα και καταγεγραμμένες τεχνικές για την κατασκευή, τον σχεδιασμό αλλά και γενικότερες γνώσεις που αφορούν όλους τους κλάδους του χώρου. Υπολογιστές οι οποίοι περιέχουν όλα τα παραπάνω σε ηλεκτρονική μορφή, καθώς και αρχείο των περισσότερων κατασκευών και σχεδίων που έχουν πραγματοποιηθεί στο χώρο. Υπαρχει γραμματεία για την διευκόλυνση και την καθοδήγηση στην εύρεση υλικού αλλά και φωτοτυπικά μηχανήματa. Υπάρχει ακόμα, η δυνατότητα χώρου ατομικής αλλά και ομαδικής μελέτης και εργασιας.
WC
4.5
Βιβλιοθήκη
PC Area
ΑΡΧΕΙΟ
Σταθεροί υπολογιστές Αρχείου
Φωτοτυπία Εκτύπωση ΧΩΡΟΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Γραμματεία
ΧΩΡΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
MAKE LAB
ARTS + TEXTILES
SILK PRINTING
ENTRANCE KITCHEN
WOODSHOP
SHOP+LOCK
WC
MEETING ROOM
CAFE
DATABASE LAB
DESIGN LAB
WC
5
ΣΧΕΔΙΑ plans + sections
Γ’
5.1
ΚΑΤΟΨΗ ΙΣΟΓΕΙΟΥ m
TECH LAB
18
+0.30
Ο
ΔΟ
+0.20
ΒΟ ΥΤ ΑΔ Ω
Ν
SH
O
P
+
LO
+0.30
C
K
+0.20
17
m +0.30
ΤΕ
A Χ
Ν
KI
TC
Ο
Π
Ο
B
Σ
ΛΗ +0.00
H
EN
Δ
46m
INFO POINT
STORAGE
MATERIALS
+0.30
+0.48
+0.58
+0.73
+1.05
FAB LAB
+0.48
+0.48
+0.95
DESIGN LAB
+0.33
A’
B’
+0.43 +0.43 +0.30
CAFE
Δ’ 17m
Γ
32m
BIO·ΤΕΧΝΙΑ
19m
+1.05
Γ’
5.2
ΚΑΤΟΨΗ ΟΡΟΦΟΥ m
18
Ο
ΔΟ
+3.80
ΒΟ ΥΤ ΑΔ Ω
Ν
M
A
+3.90
K
E
LA
B
+4.00
ΤΕ
Χ
Ν
Ο
Π
Ο
B
A
Σ
ΛΗ
Δ
46m
+3.80
+4.90
DATABASE LAB
+3.80
A’
B’
19m
+3.80
+3.65
G
MEETIN ROOM
Δ’ 17m
Γ
32m
BIO·ΤΕΧΝΙΑ
5.3
ΤΟΜΗ ΑΑ’
5.4
ΤΟΜΗ ΒΒ’
5.5
ΤΟΜΗ ΓΓ’
5.6
ΤΟΜΗ ΔΔ’
6
ΜΑΚΕΤΕΣ models
6.1
ΜΑΚΕΤΑ ΚΤΙΡΙΟΥ
6.2
ΞΥΛΙΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
Downloaded by Angeliki on 2015-10-16 for non-commercial use.
Downloaded by Angeliki on 2015-10-16 for non-commercial use.
6.3
ΕΠΙΠΛΟ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1 : 10
-
Thank you and be lazy as a fox.
All the icons used have a Creative Commons license and were downloaded by the Noun Project | thenounproject.com All reference library and inspiration photos can be found on the following Pinterest Accounts | https://gr.pinterest.com/tzangelique
https://gr.pinterest.com/rkellabo
επίλογος
ένα χρόνο μετά_
Η παρούσα διπλωματική αποτέλεσε μεγάλη πρόκληση, ποια
Αλλά στην πράξη
διπλωματική άλλωστε δεν είναι πρόκληση, όταν σε βάζει να
είναι Makerspaces μέσα στα σχολεία,
αναρωτιέσαι και να αμφισβητήσεις τον ευατό σου τόσο σε όλη τη
είναι STEM Education,
διάρκεια, αλλά και με το πέρας της.
είναι 3D Printing και Laser Cutting είναι κοινότητα,
Το Maker Movement και η αρχιτεκτονική είναι μια συζήτηση που έχει
είναι παραγωγική διαδικασία
ανοίξει ήδη, η απορία είναι πότε οι αρχιτέκτονες θα θελήσουν να
είναι θέσεις εργασίας στην εποχή του brain drain.
μπουν πραγματικά σε αυτόν τον παγκόσμιο διάλογο, και να κάνουν άλλωστε αυτό που μάλλον αγαπάμε περισσότερο, να προτείνουμε
Είναι το εργαστήριο προπλασμάτων της σχολής μας, αλλά με
λύσεις για το πως πιστεύουμε τελικά ότι πρέπει να ζει ο άνθρωπος
εκπαίδευση στα μηχανήματα και ανοιχτή πρόσβαση σε ανθρώπους
(pun intended).
που θέλουν να δημιουργήσουν. Ίσως και εμείς μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε τον συμμετοχικό σχεδιασμό και να γίνουμε
Νέα εργαλεία μας δίνουν την δυνατότητα να επαναπροσδιορίσουμε
το together στο DIT.
το ρόλο μας και τις λύσεις μας. Το maker movement δεν είναι κάτι παροδικό, η μόδα της εποχής. Αμφισβητεί και θέτει απαντήσεις
σε πολυβασaνισμένες ερωτήσεις όπως ποιος ελέγχει τα μέσα
εμάς και το ξέρουμε.
παραγωγής; Και αν δεν έχουμε σφαχτεί σαν ανθρώπινο είδος να
το απαντήσουμε τούτο. Το να ελέγχουμε όλοι τα μέσα παραγωγής,
μας ανέχτηκαν.
αρχίζει να διαγράφεται ως μια βιώσιμη λύση.
Ευχαριστούμε την Αριστέα και τη Σοφία, γιατί πιστεύουν σε Ευχαριστούμε τον Νίκο, τον Νικήτα και το Στέφανο που Ευχαριστούμε τον Παναγιώτη Τουρνικιώτη γιατί
δημιούργησε ένα διαόλι στο πίσω μέρος του μυαλού μας με τα Τι θα πεί τελικά να δώσουμε πρόσβαση στον σχεδιασμό;
ερωτήματα που έθεσε.
Τι θα πει να μπορεί να φτιάξει ο καθένας ότι θέλει όποτε θέλει;
Ευχαριστούμε την Αθηνά Σταυρίδου για την καθοδήγηση
της στην περιπέτεια μας· η υποστήριξη της ήταν απαραίτητη.
Ακούγεται σαν να θέλεις να δώσεις πρόσβαση σε πυρηνικά όπλα. Μαρκέλλα & Αγγελική