ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ
ΑΝΝΑ ΠΕΡΕΛΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Άννα Περέλα | Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π | anna.perela@gmail.com | +30 6944 273 317
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ
σελ. 4-9
ΜΕΛΕΤΗ
ΚΟΝΙΤΣΑ _ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010/ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
ΑΘΗΝΑ x4
σελ. 10-13
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ _ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010
ΝΕΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΠΕΙΡΑΙΑΣ _ ΜΑΪΟΣ 2009/ΙΟΥΛΙΟΣ 2010
σελ. 14-21
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ
Πρόκληση στην επέκταση του Βυζαντινου Μοναστηριού της Μολυβδοσκέπαστης στάθηκε ο σχεδιασμός βάσει μίας πνευματικότητας, τόσο χωρικά όσο και λειτουργικά. Η βυζαντινή εκκλησία, κυρίαρχη στο κέντρο της σύνθεσης, εξισορροπεί τα διαφορετικά λειτουργικά τμήματα γύρω της, αλλά και υφίσταται σαν αναφορά σε όλους τους χρήστες (μοναχούς, προσκυνητές και επισκέπτες). Αν διαχωρίσουμε το συγκρότημα μεταξύ των βόρειων (επέκταση) και νότιων περιοχών, διακρίνουμε τους ιδιωτικούς
ΚΟΝΙΤΣΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
χώρους (που ανήκουν στην καθημερινή ζωή των μοναχών και είναι άβατοι για τους λαϊκούς) και τους δημόσιους χώρους, που ανήκουν σε προσκυνητές και επισκέπτες. Στον άξονα ανατολής-δύσης διαχωρίζεται το πνευματικό με το υλικό. Το ανατολικό τμήμα είναι το πνευματικό, άμεσα συνδεόμενο με τις χριστιανικές δοξασίες που ορίζουν την Ανατολή ως το λίκνο της πίστης, ενώ το δυτικό εξυπηρετεί τις ανάγκες του ανθρώπου.
Το σύμβολο του ψαριού (ΙΧΘΥΣ) έγινε το αρχέτυπο σχήμα (στην τρίτη διάσταση) που εκφράζει χωρικά την απόφαση των μοναχών να απαρνηθούν τον υλικό κόσμο και να ζήσουν ασκητικά, προσευχόμενοι για την μετά θάνατον ζωή. 4
ΜΕΛΕΤΗ
Το σύμβολο του Ιησού Χριστού έγινε (στις 2 διαστάσεις) ο κανών της ισορροπίας, της διασύνδεσης, του διαχωρισμού και της ενότητας ανάμεσα σε αντικρουόμενα ζεύγη. Επέκταση Βυζαντινού Μοναστηριου
ΚΑΤΟΨΗ ΣΤΑΘΜΗΣ ΙΣΟΓΕΙΟΥ Επέκταση Βυζαντινού Μοναστηριου
5
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ
ΚΟΝΙΤΣΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
ΜΕΛΕΤΗ
Η σύνθεση της τομής βασίζεται στην ανύψωση του φυσικού εδάφους, το οποίο καλύπτει όλες τις νέες λειτουργίες. Τα πάντα βρίσκονται κάτω από το έδαφος, σαν ένας ανοιχτό μνήμα, ορατό μόνο από το εσωτερικό. Το μόνο στοιχείο που στέκει ασκεπές και ορατό από το εξωτερικό είναι το Ηγουμενείο. Στην Ορθοδοξία ο ηγούμενος είναι η πνευματική και υλική αρχή του μοναστηριού, δρώντας ως ο συνδετήριος κρίκος ανάμεσα στα θεία και την καθημερινή ζωή. Παράλληλα με την πνευματική προσέγγιση, αναπτύσσεται συνθετικά και μία φυσική σχέση με το περιβάλλον και τον όγκο του υπάρχοντος μνημείου. Ο περιβάλλων χώρος χαρακτηρίζεται από επιμήκη, χαμηλά τοιχία που δρουν άλλωτε ως τοίχοι αντιστήριξης και άλλοτε ως κανάλια για την εκτροπή των ρυακιών. Έτσι η επέκταση άρχισε να διαμορφώνεται βασισμένη στην ιδέα της χρήσης τοίχων ως χαράξεις στο έδαφος.
Προοπτική απεικόνιση του συγκροτήματος 6
Συνθετικά επίπεδα (layers) Επέκταση Βυζαντινού Μοναστηριου
ΚΑΤΟΨΗ ΣΤΑΘΜΗΣ ΙΣΟΓΕΙΟΥ Επέκταση Βυζαντινού Μοναστηριου
7
8
Επέκταση Βυζαντινού Μοναστηριου
ΜΕΛΕΤΗ
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ
ΚΟΝΙΤΣΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
Ο σχεδιασμός του περιβάλλοντος χώρου είναι πρωταρχικής σημασίας για την μελέτη. Το φυσικό τοπίο που περιβάλλει το υπάρχον κέλυφος και η ποιητική του στάθηκαν πηγή έμπνευσης από τις πρώτες σχεδιαστικές γραμμές. Επιπροσθέτως, η επέκταση θα κατασκευαστεί με την χρήση ενός συνδυασμού σύγχρονων και τοπικών παραδοσιακών υλικών και μεθόδων κατασκευής. Η πλειοψηφία των νέων δομών έχει χαμηλότερο ύψος από τα παλαιότερα κτίσματα, για να διευκολύνεται η αναγνώριση του μνημειακού τμήματος της μονής. Ο συνδυασμός σύγχρονων προσεγγίσεων κατασκευής (φυτεμένες όψεις και στέγες, ανακύκλωση νερού, γεωθερμικές εφαρμογές, αυξημένη παθητική ενεργειακή απόδοση του κτιρίου) με τεχνικές γεω-αρχιτεκτονικής (earth architecture) δημιουργεί ένα πράσινο συγκρότημα κτιρίων, τόσο στη δομή και την λειτουργία, όσο και στην συντήρησή του.
Επέκταση Βυζαντινού Μοναστηριου
9
ΑΘΗΝΑ x4
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
Τα οικοδομικά τετράγωνα που επιλέξαμε βρίσκονται στην Ακαδημία Πλάτωνος και περιγράφονται από τις οδούς Πλάτωνος, Άργους, Τιμαίου και Επιδαύρου και ο σταυρός αποτελείται από τις οδούς Μοναστηρίου και Τριταίας. Η περιοχή αυτή στην αρχαιότητα ήταν ένα από τα σημαντικότερα και πιο ανεπτυγμένα προάστια των Αθηνών. Με το πέρασμα των χρόνων η υποβάθμιση της περιοχής είναι εμφανής. Παραμελημένοι αρχαιολογικοί χώροι, εγκαταλελειμμένες μονοκατοικίες, παλιές βιοτεχνίες που υπολειτουργούν και πολυκατοικίες χτισμένες με τη μέθοδο της αντιπαροχής, συνθέτουν το ανομοιογενές σκηνικό. Η περιοχή μελέτης πληρεί όλες τις προϋποθέσεις για μία επιτυχημένη ανάπλαση. Λανθάνον κτιριακό δυναμικό, χώροι πολιτιστικής και ιστορικής σημασίας, εγγύτητα με το κέντρο της Αθήνας. Οι κάτοικοι έχουν ήδη προβεί σε κινήσεις για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής της γειτονιάς τους, αντιστεκόμενοι στην ανέγερση πολυώροφων γραφείων και προτείνοντας στη θέση τους να λάβουν σχολεία, χώροι άθλησης και πράσινο.
10
Αθήνα x4
Στόχος είναι ο σταυρός να αποτελέσει με τις ακτίνες ένα σύστημα συνδέσεων στην πόλη για τους πεζούς και τα ποδήλατα. Το κέντρο του δημιουργεί την καρδιά της μικρής γειτονιάς που δημιουργείται από το Χ4. Ο αποκλεισμός του αυτοκινήτου θα επιφέρει μείωση του θορύβου και των ατμοσφαιρικών ρύπων ενώ ταυτόχρονα θα δώσει την αίσθηση της ελευθερίας στους κατοίκους και θα ενισχύσει την ιδέα της γειτονιάς παρέχοντας χωρικές ποιότητες που θα μπορούν να δεχτούν προσωρινές δράσεις ενισχύοντας τη συλλογική συνύπαρξη. Ο σταυρός παράλληλα με την χρήση ανοιγμάτων στα οικοδομικά τετράγωνα ή ήπιων απαλλοτριώσεων (πχ. η μικρή αποθήκη στη γωνία Μοναστηρίου και Τριταίας) δημιουργεί ένα χωρικό πυρήνα δράσεων για όλο το σύστημα Χ4. Τέτοιες δράσεις μπορεί να είναι: άθληση και παιχνίδι (σκειτς, ρολλερς κλπ), παράστασεις θεάτρου δρόμου, μουσική πλανόδιων καλλιτεχνών, μικρές υπαίθριες εποχικές αγορές. Βασικός στόχος είναι να μπορεί ο κάτοικος να μείνει στη γειτονιά του και να περάσει ευχάριστα.
ΚΑΤΟΨΗ ΣΤΑΘΜΗΣ ΙΣΟΓΕΙΟΥ Αθήνα x4
11
12
ΑΘΗΝΑ x4
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Πράσινο
Διαχείριση σκουπιδιών
Υλικά - δάπεδα
Έχει αναφερθεί ότι το πράσινο σε αναλογία κατοίκων στην Αθήνα είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με τις άλλες πρωτεύουσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα η συντήρηση και η διατήρηση του κοστίζει αρκετά λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, των ατμοσφαιρικών ρύπων και της χαμηλής ποιότητας του εδάφους.
Η πρόταση προτείνει την καθιέρωση υποχρεωτικού διαχωρισμού των σκουπιδιών των κατοίκων σε τρεις βασικές κατηγορίες : νωπά, χαρτιά, μέταλλα με πλαστικά μαζί σε αντίστοιχου χρώματος σακούλες. Κατάργηση των κάδων, η αποκομιδή γίνεται από σημεία που έχουν οριστεί περιμετρικά του Χ4 και όχι μέσα στον σταυρό. Για τα σκουπίδια περιπατητών προτείνονται κάδοι διαχωρισμένοι για ανακύκλωση όπου ο χρήστης αντίστοιχα επιλέγει.
Η Αθήνα χαρακτηρίζεται από τα δύο βασικά υλικά δαπέδου που χρησιμοποιούνται: την άσφαλτο και τις πλάκες πεζοδρομίου. Στην Αθήνα δεν χρησιμοποιούνται ευρέως υλικά στα δάπεδα που να είναι απορροφητικά μειώνοντας τις συγκεντρώσεις νερού προς το αποχετευτικό δίκτυο.
Το πράσινο της πρότασης χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες: • Το ψηλό πράσινο, που αποτελείται από διαφορετικά ήδη δέντρων, με διαφορετικά ύψη και χρώμα και οριοθετεί το περίγραμμα του συστήματος Χ4 και τον σταυρό αλλά ενισχύει όπου είναι εφικτό το πράσινο στους ακάλυπτους χώρους. Τα είδη που χρησιμοπουνται σε αυτήν την κατηγορία είναι: η μελιά (φυλλοβόλο δέντρο, κατάλληλο για δεντροστοιχίες, αντέχει στη ρύπανση και σε πολύ θερμά κλίματα), οι μυρτιές (που δίνουν χρώμα -κίτρινα άνθη- και άρωμα προβάλλοντας μια ευχάριστη εικόνα για τους κατοίκους και τους περαστικούς), η ελιά (που βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή και χαρακτηρίζει την πόλη της Αθήνας) • Το χαμηλό πράσινο, που αποτελείται από αρωματικά φυτά που καλύπτουν με την ανθοφορία τους περισσότερους μήνες του χρόνου. Ως τέτοια φυτά προτείνονται η λυγαριά, το νυχτολούλουδο, το λεπτόσπερμο και η λαντάνα. Τα φυτά αυτά βρίσκονται σε νησίδες διάσπαρτες μέσα στο σταυρό. • Η τρίτη καγορία αποτελείται από διάφορα αναρριχητικά φυτά που δίνουν καλύτερα την αίσθηση της γειτονιάς. Επιλέγονται κυρίως στις ακτίνες του σταυρού Χ4. Τα είδη που προτείνονται είναι: το γιασεμί, η τριανταφυλλιά και η βουκαμβίλια.
Διαχείριση νερού και όμβριων Η διαχείριση όμβριων υδάτων στην Αθήνα είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Ο συνδυασμός της έντονης τσιμεντοποίησης, η μη απορροφητικότητα των υλικών δαπέδου καθώς και η παλαιότητα και η κακή κατάσταση του δικτύου συλλογής όμβριων υδάτων δημιουργεί πολύ συχνά φαινόμενα υπερχείλισης του δικτύου, μικρών χειμάρρων και πλημμυρών ενώ δεν υπάρχει καμμία μέριμνα συλλογής και χρήσης αυτών των υδάτων. Η πρόταση προτείνει να δημιουργηθεί ένα πυκνό δίκτυο συλλογής υδάτων τόσο από συλλεκτήρες όσο και υποδαπέδια με την κατάλληλη προετοιμασία κάτω από τους κυβόλιθους. Να υπάρχουν ανα Χ4 δεξαμενές επεξεργασίας αυτών των υδάτων και στη συνέχεια με ένα δευτερεύον δίκτυο να καταναλώνεται το νερό αυτό για τη φροντίδα των φυτών και δέντρων του Χ4.
Η μελέτη προτείνει τα παρακάτω υλικά: Μεταλλικοί Στύλοι και βάσεις: Οι μεταλλικοί στύλοι • προέρχονται από μεταλλικά στοιχεία – υπολλείματα από ναυπηγία ή άλλες κατασκευές. Δεν χρειάζονται ειδική επεξεργασία. Οι βάσεις είναι ένα σύστημα μπετόν περίβλημα με φωτιστικές πηγές ενώ στο εσωτερικό τους υποστηρίζονται από μπαταρίες και μετασχηματιστές για τη συλλογή ενέργειας από τον ήλιο και τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος. • Δοκοί σύνδεσης: ξυλεία από οικοδομικές χρήσεις ή αλλές χρήσεις, που βρίσκεται κυρίως σε μπάζα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση μας. Δεν απαιτεί ιδιαίτερη επεξεργασία. • Ηλιακό Ύφασμα (Solar Fabric): Μπορεί να υποστηρίξει συσκευές από 5 εως 70Watt, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σκίαση παράλληλα με την συλλογή ενέργειας. • Δάπεδα: το υλικό των δαπέδων που προτείνεται είναι ο κυβόλιθος γιατί ο τρόπος τοποθετησης του επιτρέπει τη μεγαλύτερη απορρόφηση υδάτων πριν φτάσουν στους συλλεκτήρες ομβρίων με αποτέλεσμα οι περιοχές με κυβόλιθους να μην πλυμμυρίζουν εύκολα και να μην κρατούν το νερό σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων. Επίσης, υπάρχει μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και ποιοτήτων και είναι φυσικό υλικό. Κατά την τοποθέτηση του μπορεί να αντικατασταθούν τα αδρανή της βάσης του με επεξεργασμένα υλικά οικοδομών (μπάζα).
ΝΕΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΜΑΪΟΣ 2009 - ΙΟΥΛΙΟΣ 2010
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Αναλύοντας πολεοδομικά την περιοχή, προσεγγίζουμε την συμβολή των αξόνων Ομηρίδου Σκυλίτση, Γρηγορίου Λαμπράκη και Πειραιώς, τον κόμβο εισόδου και εξόδου στον Πειραιά. Στο σημείο αυτό βρίσκεται η βιομηχανία παραγωγής αμυλογλυκόζης και ζυμών αρτοποιίας ΑΖΕΛ της οποίας η λειτουργία διακόπηκε οριστικά το 1997. Σήμερα αποτελεί ένα ανενεργό κτηριακό κέλυφος με ουσιαστικά προβλήματα φθοράς και ασυνέχειας μεταξύ των επιμέρους κτηρίων. Για το λόγο αυτό προέκυψε και η απόφαση διατήρησης ενός μικρού τμήματος αυτών και όχι ολόκληρου του βιομηχανικού συγκροτήματος.
14
Νέα θεατρική σκηνή Πειραιά Φωτογραφική τεμκμηρίωση
Νέα θεατρική σκηνή Πειραιά Πολεοδομική ανάλυση
15
ΝΕΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΠΕΙΡΑΙΑ Εκεί ακριβώς επιλέγουμε να χωροθετηθεί χρήση με πολιτιστικό χαρακτήρα και συγκεκριμένα θέατρο. Πρόκειται για ένα συγκρότημα δύο σκηνών χωρητικότητας 970 και 100 θέσεων αντίστοιχα. Τόσο η μεγάλη σκηνή όσο και η δεύτερη [black box] συνοδεύονται από τις ανάλογες βοηθητικές λειτουργίες που εξυπηρετούν συντελεστές και
ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΜΑΪΟΣ 2009 - ΙΟΥΛΙΟΣ 2010
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
θεατές ενώ όλα αυτά εκτονώνονται σε έναν ενιαίο υπαίθριο χώρο που ήταν βασική αρχική επιλογή. Επίσης βασική απόφαση ήταν εξαρχής οι δυο σκηνές να μην ενσωματωθούν σε ενιαίο κτηριακό συσσωμάτωμα. Κατά συνέπεια στην τελική επίλυση προέκυψε η ανάγκη μιας ενιαίας χειρονομίας εν τομή και συγκεκριμένα μια ενιαία κάλυψη. Τέλος σημαντικό στοιχείο αποτέλεσε το μέτωπο της Ομηρίδου Σκυλίτση όπου μέσω του καμπύλου χειρισμού προέκυψε η ένωση των δυο σκηνών και των βοηθητικών τους λειτουργιών ουσιαστικά σε κάτοψη. Λειτουργικό διάγραμμα και διάγραμμα κινήσεων στη λύση
Διαμόρφωση κεντρικής ιδέας
16
Νέα θεατρική σκηνή Πειραιά Σκαριφήματα κεντρικής ιδέας
επέμβαση στα σιλό
Νέα θεατρική σκηνή Πειραιά Αρχιτεκτονικά σχέδια
17
ΝΕΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΜΑΪΟΣ 2009 - ΙΟΥΛΙΟΣ 2010
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ άποψη μετώπου Μ. Ασίας
παραλλαγές διαμόρφωσης Black Box
18
Νέα θεατρική σκηνή Πειραιά Αρχιτεκτονικά σχέδια _ σκαριφήματα
Νέα θεατρική σκηνή Πειραιά Αρχιτεκτονικά σχέδια _ προοπτική τομή
19
20
Νέα θεατρική σκηνή Πειραιά Αρχιτεκτονικά σχέδια _ σκαριφήματα
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Νέα θεατρική σκηνή Πειραιά Αρχιτεκτονικά σχέδια _ προοπτική τομή
ΝΕΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΜΑΪΟΣ 2009 - ΙΟΥΛΙΟΣ 2010
21
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012