„Niedźwiedź Wojtek opowiada o Armii Andersa”
Autor – Mateusz Subocz, klasa 6c, SP 9 Dzierżoniów Projekt eTwinning
Wojtek the Soldier Bear 1
MIŚ WOJTEK Wojtek - Syryjski niedźwiedź urodzony w 1942 w pobliżu Hamadan w Iranie, zm. w 1963 w Edynburgu. Został Adoptowany przez żołnierzy 22 Kompanii Zaopatrywania Artylerii w 2 Korpusie Polskim dowodzonym przez generała Andersa. Niedźwiedź brał udział w bitwie pod Monte Casino, gdzie nosił ciężkie skrzynie z amunicją.
2
HISTORIA WOJTKA W kwietniu 1942r. Irena Bokiewicz, 18 letnia Polka po dwuletnim pobycie na Syberii, znalazła się wśród tysięcy cywilów ewakuowanych ze ZSRR razem z armią Andersa. Utworzona w 1942 r. na terenie Związku Radzieckiego polska Armia generała Władysława Andersa wraz z tysiącami cywilów została ewakuowana na Bliski Wschód, by walczyć z Niemcami u boku zachodnich aliantów. Jadąc do obozu dla cywilów w Teheranie zatrzymali się niedaleko miasta Hamadan (Iran). Tam przyszła grupa chłopców perskich, jeden z nich trzymał na rękach malutkiego misia. Irena zachwyciła się nim i wtedy to porucznik Anatol Tarnowiecki kupił jej go. Było to 8 kwietnia 1942 r. Niestety niedźwiadek sprawiał dużo problemów i Irena była zmuszona oddać misia. Ofiarowała go gen. Borucie – Spiechowiczowi i tak oto miś trafił do siedziby sztabu. Niestety tam też sprawiał wiele problemów, więc postanowiono przewieźć go do Palestyny, gdzie stacjonowała już polska armia.
3
Wojtek trafił do 2 Kampanii Transportowej (przemianowanej w 1943 r. na 22 Kompanię Zaopatrywania Artylerii) 22 sierpnia 1942 r. Niedźwiadek nie umiał jeszcze jeść i żołnierze karmili go rozcieńczonym skondesowanym mlekiem z butelki po wódce i skręconego ze szmat smoczka.
4
Niedźwiadkiem opiekowano się troskliwie. Rósł i „mężniał”, a jego ulubionymi przysmakami były owoce, słodkie syropy, marmolada, miód oraz piwo, które dostawał za dobre zachowanie, zaś gdy zaczął coraz częściej domagać się pożywienia, okazało się, że żołnierzom zaczyna brakować pieniędzy na utrzymanie „żarłocznej maskotki”.
5
Między innymi z tego powodu Wojtka wcielono do armii, ze wszystkimi tego konsekwencjami – wpisem na listę personelu Kompanii, książeczką wojskową wystawioną na nazwisko Wojtek Miś i najniższym stopniem szeregowca. Otrzymywał odtąd regularny żołd w postaci zwiększonej racji żywnościowej. Jadał razem z żołnierzami i spał z nimi w namiocie.
6
Wojtek lubił słodycze, piwo i papierosy.
7
Szlak bojowy Wojtka z ArmiÄ… Andersa
8
Podróż z Egiptu do Włoch odbyła się na pokładzie statku „Stefan Batory”
Żołnierze wspominają, że Wojtek uwielbiał jazdę wojskowymi ciężarówkami, w szoferce, a czasami na pace, czym wzbudzał sporą sensację na drodze.
9
Lubił zapasy i boks z żołnierzami, które na ogół kończyły się jego zwycięstwem: pokonany leżał „na łopatkach” a Wojtek lizał go jęzorem po twarzy.
W opowieściach o Wojtku jest również taka, jak to podczas działań pod Monte Cassino niedźwiedź pomagał w noszeniu ciężkich skrzyń z amunicją artyleryjską i nigdy nie zdarzyło mu się żadnej upuścić. Od tamtej pory symbolem 22 Kompanii Transportowej stał się niedźwiedź z pociskiem w łapach. Oznaka taka pojawiła się na samochodach wojskowych, proporczykach i mundurach żołnierzy.
10
Po wojnie 22 Kompania jako część 2 Korpusu Polskiego została przetransportowana do Glasgow w Szkocji, a razem z nią Wojtek. To dla polskich żołnierzy rejs w nieznane – nadal nie wiedzą, czy i kiedy będą mogli wrócić do ojczyzny. Kompania stacjonowała w Winfield Park, a wkrótce Wojtek został ulubieńcem całego obozu i okolicznej ludności. Stał się też tematem licznych publikacji prasowych. Miejscowe towarzystwo Polsko- Szkockie mianowało go nawet swoim członkiem.
11
Po demobilizacji jednostki, zapadła decyzja oddania niedźwiedzia do ogrodu w Edynburgu. Dyrektor zoo zgodził się zaopiekować Wojtkiem i nie oddać go nikomu bez zgody dowódcy kompanii majora Antoniego Chełkowskiego. 15 listopada 1947 roku był dniem rozstania z Wojtkiem. Później żołnierze już w cywilu wielokrotnie odwiedzali Wojtka i nie bacząc na obawy pracowników zoo przekraczali często ogrodzenie.
Wojtek zmarł w grudniu 1963 r., mając 22 lata. O jego śmierci poinformowały wówczas brytyjskie stacje radiowe. W wieku dojrzałym ważył blisko 500 funtów (ok. 250 kg) i mierzył dobrze ponad 6 stóp (ponad 180 cm).
12
Wspomnienia o Wojtku w ksiÄ…Ĺźkach i gazetach
13
14
Miś Wojtek z Armii Andersa uhonorowany. Legendarny polski „żołnierz” ma swój pomnik w Edynburgu
15
Krwawa bitwa o Monte Cassino toczyła się przez sześć dni i sześć nocy. "Ostrzał trwał całą dobę. Nie było ani chwili ciszy" – wspominał jeden z żołnierzy. Okolica zmieniła się w pustynię, a sam klasztor na wzgórzu został obrócony w ruinę przez alianckie lotnictwo. 18 maja Niemcy skapitulowali. Wkrótce załopotały nad Monte Cassino, przy dźwiękach hejnału mariackiego, biało-czerwone barwy. Cała kompania Wojtka podczas bitwy przetransportowała niemal 20 tys. ton zaopatrzenia – głównie amunicji, ale też paliwa i żywności. Po Monte Cassino sylwetka niedźwiedzia niosącego pocisk trafiła na odznakę 22. kompanii. W czerwcu alianci dotarli do Rzymu, a polscy żołnierze – do Ankony. W kwietniu następnego roku mieli jeszcze wziąć udział w walkach o Bolonię. Parę tygodni później III Rzesza skapitulowała. Nastał pokój. Wojtek był zachwycony latem spędzonym na wybrzeżu Adriatyku – nadal jeździł ciężarówkami na swoim ulubionym miejscu obok szofera
16
BIBLIOGRAFIA 1.
2. 3.
4.
5. 6.
Aileen Orr, Niedźwiedź Wojtek. Niezwykły żołnierz Armii Andersa, Replika, Poznań 2011 (wydanie oryginalne: Wojtek the Bear: Polish War Hero, Birlinn Ltd, Published 20/09/2010, ISBN 9781841588452) www.wikipedia.org/wiki/Wojtek_(niedzwiedz) http://www.tvp.info/22543742/mis-wojtek-z-armii-andersauhonorowany-legendarny-polski-zolnierz-ma-swoj-pomnik-w-edynburgu https://www.google.pl/search?q=miś+wojtek+opowiada+o+armii+ander sa&client=firefoxb&sa=N&biw=1536&bih=731&tbm=isch&tbo=u&source http://www.slideshare.net/violina1103/szeregowy-wojtek-mi-4993076 https://pomnikwojtek.wordpress.com/2014/03/08/jak-patrioci-budujapomnik-niedzwiedzia-wojtka/
17