İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Adolesan Sağlığı Sempozyum Dizisi No: 43 • Mart 2005; s. 17-21
Adolesanın Psikososyal Gelişimi Prof. Dr. Oya Ercan
Adolesans “adolescere” kelimesinden türetilmiş olup, bu kelime Latince’de “olgunluğa doğru büyüyen” anlamına gelmektedir. Adolesans dinamik bir değişim zamanıdır. Bu dönemde birbirleri ile etkileşim gösteren fiziksel ve psikososyal değişiklikler farklı hızlarda gerçekleşir. Bu değişiklikler, tüm adolesanlarda gözlenmekle birlikte, bağlamları bir adolesandan diğer adolesana farklılık gösterir; kültürel faktörlerden, aileden, okuldan, yaşıtlardan, kronik hastalıklardan, vb etkilenir. Ayrıca adolesanın kendi yapısı ve dolayısıyla önceki çocukluk dönemlerindeki davranış şekli de gelişim döneminin nasıl geçirileceğinde belirleyici olur. Genel olarak, adolesan gelişimi 3 ana yol izler: 1. Süreklilik gösteren yol 2. Bir ileri bir geri giden yol 3. Düzensiz, çalkantılı yol Ancak muhakkak ki, her adolesan bir yolda ilerlerken zaman zaman diğer bir yola sapabilir. Bu durum ise özellikle ebeveynlerinde yoğun kaygıya neden olur. İşte bu durumda hekimin görevi hangi adolesanın normal bir gelişim sürecinde olduğunu; hangi adolesanın ise patolojik bir gidiş içinde olduğunu ayırdetmektir. Normal bir adolesanı, ki bu adolesan geçici duygusal veya davranışsal zorluklar yaşayan bir adolesan da olabilir, ciddi problemler yaşayan bir adolesandan ayırt etmek bazen çok zor olabilir. Bu nedenle adolesan çağında izlenen normal psikososyal değişiklikler iyi bilinmelidir. Adolesan çağında meydana gelen davranış değişiklikleri (psikososyal gelişim) fiziksel değişimle her zaman uyumlu olmayabilecek psikososyal gelişim
17