Kadın ve şiddet

Kadın ve Şiddet: Kentte Yapılabilecekler

Prof. Dr. Gülseren Ağrıdağ Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 7 Haziran 2006 Bursa

Şiddet nedir?

Kadın hareketinin kısa geçmişi Şiddetin durdurulması ve kadın gönüllüler Kentleşme ve kadın Kadın yönelik şiddet için kent ortamında yapılabilecekler

Şiddet Nedir? 1

Kadına yönelen şiddet:

cinsiyete dayalı, fiziksel, cinsel, psikolojik araçlarla, özel yaşamda veya kamu yaşamında gerçekleşen,

her türlü davranış

tehdit, baskı özgürlüğün engellenmesi

olarak tanımlanır.

Şiddet Nedir? 2

Şiddet insanın hayvansı yönü müdür? İnsan yada hayvan kendini korumak için şiddete başvurur.

Kendini koruma içgüdüsü Kendini koruma içgüdüsü yok

Akıl dışı şiddet insanın hayvansı yönü müdür?

şiddet (akılcı), şiddet (akıl dışı)!

Şiddet Nedir? 3

İnsan aklı Alet yapımı Alet şiddettin etkisini artırır Artan şiddet aklın ürünü (mantıklı değil) Şiddet insanın hayvansal yönü değil, Bu görüş şiddete mazeret yaratır.

Şiddet Nedir? 4

Engellenme öfke Öfke şiddet (insanca tepki) Öfke ve şiddet insanı akıl dışı yapmaz Öfke ve şiddet güç getirir.

İnsan GÜCÜ, İKTİDARI eline alır

Şiddet Nedir? 5

İnsan eyleminin amacı şiddet değildir, Şiddet araçtır, Şiddet uygulayanın amacı gücü, iktidarı ele geçirmektir, İktidarın devamı için şiddet sürmek zorundadır, Şiddet artarak sürmek zorundadır.

Şiddet Nedir? 6

Bu anlamda şiddet: Doğurgandır, Dozu gittikçe artmak zorundadır.

Yoksa güç, iktidar kaybedilir!

Şiddet Nedir? 7 Kadına yönelen şiddet toplumsal cinsiyet rolleri nedeni ile var olur.

Cinsiyetler arası güç ve denge eşitsizliği var, Kadın ve erkeğin farklı sosyalleşmesi sonucu ortaya çıkmış. Şiddet: Farklı toplumlarda, farklı şekillerde yaşanıyor.

Ama yaşanıyor!

Şiddet Nedir? 8

Unutulmaması gereken nokta; şiddeti uygulayanlar ruh sağlığı bozulmuş hasta kimseler değildir, şiddete uğramış kişiler da acınacak zavallılar değildir. Şiddet insana uyan bir durumdur.

Kadın hareketi 1

Kadın hareketi: 19. yüzyılın sonlarında başladı, şiddete bir azalma olmadı, orta ve üst sınıftan kadınların kazanımları ile sınırlı kaldı.

Kadın hareketi 2

Toplumsal gelişmenin ürünü olan kazanımlar: erkekler lehine kullanım buldu kadınlarda uygulamalar gecikti

Kadın hareketi 3

1960’larda doğurganlık ve sağlığa ilişkin haklar, 1970’lerde ekonomik kazanımlar kadınlara yansımamış, buna karşılık yaşanılan ekonomik krizler etkisini kadınları daha da yoksullaştırarak göstermiştir.

Kadın hareketi 4

1990 yıllarda ev içi şiddeti ailenin mahrem alanı olmaktan çıkaran kararlar gündeme gelmiş ve yasal düzenlemeler yapılmıştır.

Yine bu yasal kazanımların hayata geçirilmesi etkinlik kazanamamıştır.

Kadın hareketi 5 Uluslar arası toplumdaki hareketler

1935 Milletlerarası Kadın Konferansı,İstanbul’da Atatürk’ün liderliğinde.

1945 Birlemiş Milletlerin kadın-erkek eşitliğini kabul etmesi. (BM belgesi)

1946 BM de “Kadının Statüsü Komisyonu”politik, ekonomik ve sosyal hakları iyileştirmek için.

1949 BM de “İnsan ticareti ve seks işletmeciğinin engellenmesi özleşmesi” nin kabulü.

1951 “Benzer işlerde çalışan kadın ve erkeğe eşit ücret ödenmesi sözleşmesi” 1952 “Kadının siyasi hakları sözleşmesi” 1957 Kadının milliyet seçme hakkını alması.

1962 “Evlilikte onay, evlilikte en küçük yaş ve evliliğin kayda geçmesi” sözleşmesi.

Kadın hareketi 6

1967 “Kadına karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi sözleşmesi” yayınlandı.

1972 Birleşmiş Milletler 1975 yılını Uluslar arası kadın yılı olarak kabul edildi.

1974 BM Ekonomik ve Sosyal Konsey Dünya Kadın Konferansının 1975 de yapılması kararını aldı.

1975-1985 Dünya kadın on yılı 1979 BM Genel kurulunda “Kadına karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi sözleşmesi” (CEDAW) kabul edildi.

1980 II.Dünya Kadın Konferansı Kopenhag 1981 “Kadına karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi sözleşmesi” yürürlüğe girdi.

1985 III.Dünya Kadın Konferansı Nairobi. Kadının ilerlemesi stratejileri kabul edildi.

Kadın hareketi 7

1993 “Kadına karşı her türlü şiddetin önlenmesi deklarasyonu” kabul edildi.

1994 Kalkınma ve Nüfus Konferansı: Kadın kalkınmanın ayrılmaz parçasıdır.

1995 IV. Kadın Dünya Konferansı Pekin.

1996 Habitat II. İstanbul.

1999 CEDAW ek ihtiyari protokol 2000 Kadın 2000: Eşitlik, kalkınma ve barış

Kadın hareketi 8

1926 Türk Medeni Kanunu (eşitlik, tek eşlilik) 1934 Anayasada seçme seçilme hakkı 1985 Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Deklarasyonu’nu (CEDAW) Medeni Kanunla olan uyumsuzluklarla ilgili çekincelerle imzalandı 1990 Kadının çalışma izni alması iptal edildi.

1990 Kadının Sorunları ve Statüsü Genel Müdürlüğü (KSSGM) kuruldu.

1999 CEDAW çekincelerini kaldırdı.

2002 Yeni Medeni Kanun Kabul edildi.

2002 CEDAW Ek İhtiyari Protokol kabul edildi.

2004 Kadının Sorunları Genel Müdürlüğü yasası çıkarıldı.

Şiddetin durdurulması 1

Kadının şiddetten korunabilmesi ve şiddeti durdurabilmesi için: önce şiddetin farkında olması, sonra dur demesi gerekir.

Şiddetin durdurulması 2

Şiddete ilk karşılaşıldığı zaman itiraz etmek, dur demek gerekir.

Kadının eşit birey olmadığı toplumsal ortamlarda “dur deme” çoğu zaman hiçbir işe yaramaz.

Şiddetin durdurulması 3 Başlamış ve süreğenleşmiş şiddet olgularında: şiddetin farkına varmak, şiddetin yarattığı etkilerinden kurtulmak, gibi bir engele takılmaktadır.

Kadınlar dayağı bazen hak eder %11.9 Ara sıra vurulabilir %7.0 Kocasının dövme hakkı var %4.6 Adana YG21 Kadın Meclisi, Kadın profili çalışması 2004.

Şiddetin durdurulması 4 Bu aşamada kadının ciddi desteğe ihtiyacı var.

Bu desteğin kadına sağlanmasında toplumsal destek mekanizmalarına ihtiyaç var.

Bürokratik yapılar ile bu desteği oluşturmak zor.

Erkek bakışlı yönetimle yol alınmaya çalışılması demektir.

Bu durum kadın hareketinin gelişmesini engeller. Şiddeti mahrem alana iter.

kadın gönüllüler 1

Bu durumla baş etmenin yolu: kadın hareketini geniş kitlelerin için yaymak, kadın dayanışmasının geliştirmek .

kadın gönüllüler 2

Bu aşamada görev eğitilmiş gönüllü kadınlara düşmektedir.

Bürokratik mekanizmalarla kadın hareketini yaygınlaşması beklenemez .

kadın gönüllüler 3

Hareketin öncülerine: gönüllü kadınlara ulaşmak eşit birey olma bilincine varılmasını sağlamak görevi düşmektedir.

Bu acil bir görevdir!

kadın gönüllüler 4

Neden Acil?

Medyada konu dağınık ve gelişi güzel bir biçimde ele alınıyor.

Yaşadığı şiddetin fark ederek reddedenler, hatta dile getirenler ciddi yaşamsal risk altında kalıyorlar.

Kentleşme ve kadın 1

Demografik dönüşüm var, Başlangıçta gecekondulaşma, Şimdilerde bu alanlarda kent tipi yapılaşma, Kente nispeten şekil olarak benzeyen ancak kentli olamamış insanların yaşadığı çevreler, Kente yaşayan kurumsallaşmamış kaotik bir toplum meydana gelmiştir.

Kentleşme ve kadın 2 Kentte yaşayan kadın: Kırsal bölgedeki sosyal yaşam ortamını kaybetmiş, Kentin olanaklarına ve sosyal yaşamına katılmıyor, Köyündeki destek mekanizmalarından yoksun, Kentte iktidar erkinin tehlikeye girdiğini düşünen ve kenti anlayamamış erkekler.

Kentleşme ve kadın 3 Sonuç: Artan kontrol ve baskı, Kendisini koruyan yeni toplumsal kurallar yok, Üretkenliği ev içinde görünmeyen emeğe dönüşmüş, İş gücüne katılanlar ise köylerdeki işlerinden farklı bir çalışma düzeninde, Evdeki görevlerini zamana karşı adeta yarışarak yapmak zorunda.

Kentleşme ve kadın 4

Çalışan kadınlar: Kusur işleme potansiyeli, İş yerindeki psikolojik taciz, Yöneticiler iş yerindeki psikolojik tacizin farkında bile değillerdir.

Kentleşme ve kadın 5 Kent yaşamının bazı alanlarına evlilikleri süresince hiç katılmamış kadınlar (%).

Sinema 75.3 Tiyatro 86.9 Konser 83.5 Dışarıda yemek yeme 57.6 Piknik yapma 41.7 Dolmuş, otobüsle ziyarete gitme 23.5 Adana YG21 Kadın Meclisi, Kadın profili çalışması 2004.

Kent yapılabilecekler 1

Kentlerde kadına yönelik şiddetle baş etmede iki destek kurum var.

1. Kadın danışma ve destek birimleri 2. Kadın sığınakları

Kent yapılabilecekler 2

Danışma birimleri ve sığınaklar yardım severlik gerekçesi ile kurulmamalıdır.

Hizmet olduğu fikri her zaman öne çıkarılmalıdır.

Sosyal devletin fonksiyonu olduğu her fırsatta vurgulanmalıdır.

Olanaklar ve gönüllü işgücü fırsat verdikçe dayanıma birimlerin sayısı artırılmalıdır.

Kent yapılabilecekler 3 Kadın yönelik şiddet olaylarında yasal dayanaklar: bu yasalar doğrudan destek sağlamıyor.

1.

4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun 2.

5393 Sayılı Belediyeler Kanunu: 14. maddesi düşkün ve yoksulluk, 15.maddesi sağlık gerekçesi ile 3.

5216 Sayılı Büyükşehir Belediyeler Kanunu:7. maddesi- V bendi kadınlara yönelik hizmet sunma yükümlülüğü getirmektedir.

4.

SHÇEK Kadın Sığınma Evi Yönetmeliği: sivil toplumla işbirliği olanağı.

Kent yapılabilecekler 4

Görev yüklenebilecek kurumlar: Kamu kuruluşları

Belediyeler Sosyal hizmetler müdürlüğü Emniyet güçleri Sağlık kurumları: sağlık ocakları, hastaneler, eğitim birimleri

kent yapılabilecekler 5

Organize örgütler

Sendikalar Meslek örgütleri: Baro, meslek ve esnaf odaları Yerel örgütlenmeler

Dernekler Siyasi partiler

KESK Eğitim-Sen Adana Şubesi

KÖTÜ MUAMELE (PSİKO-TERÖR), DAYAK, ŞİDDET, AYRIMCILIK VE TACİZE KARŞI YARDIM BİRİMİ

Kurucu Kurul DDoç. Dr. Adnan GÜMÜŞ, Prof. Dr. Gülseren Ağrıdağ, YYrd. Doç. Dr. Songül Tümkaya, İsmail Sanberk, Meral GünGültekin, SSevinç Özgentürk, Halime Doğan, Erdal Karabulut, Av. Sevil Aracı

Aşağıda sırasıyla birim çalışma ilkeleri; birimde verilen hizmetler; sorunun boyutları; kötü muamele, dayak, şiddet, ayrımcılık ve tacizin tanımları ile mücadele sürecinde yapılabilecekler anlatılmaktadır. · Birimin amaç ve görevleri (sayfa 1) · Birim hizmetleri, yardım konuları ve randevu (sayfa 2) · Sorunun boyutları ve tanımlar (sayfa 3) · Ne yapmalı? Karşı stratejiler ve mücadele yolları (sayfa 4)

İletişim ve Randevu için Başvuru Gün ve Saatleri: Salı 10.00-12.00 Perşembe 10.00-12.00 KESK Eğitim-Sen Adana Şubesi E-Posta: egitimsenadana@egitimsen.org.tr Tel: (0322) 459 31 75 Faks: (0322) 459 81 65 Birim Sekreterliği: ...................................

Kent yapÄąlabilecekler 8

kent yapÄąlabilecekler 9

TEŞEKKÜR EDERİM