Kad›n ve K›skançl›k
Women and Jealousy Uzm. Dr. Sema Gülen Yozgat Devlet Hastanesi Psikiyatri Klini¤i
K›skançl›¤›n sistematik olarak de¤erlendirilmesi birçok faktörden dolay› zordur. ‹lk olarak ortaya ç›k›fl› çeflitli formlarda olabilir ve kiflisel farkl›l›klar gösterebilir. ‹kin-
özet K›skançl›k, s›kl›kla kiflinin partneriyle gerçek ya da hayalî rakibi aras›ndaki romantik iliflkinin do¤urdu¤u tehditten kaynaklan›r. K›skançl›k, kad›n ve erkek için farkl› m›d›r sorusuna cevap bulmak bu makalenin temel amac›d›r. Cinsler aras› fark sorunu, son zamanlarda, hemen her alanda karfl›m›za ç›kmaktad›r. Kad›nlar ve erkekler aras›ndaki farka odaklanan yeni paradigman›n getirdi¤i de¤iflikliklerden ayr› olarak, öteden beri popüler alg›da da kad›nlar›n ve erkeklerin k›skançl›k yönünden önemli ayr›mlara sahip olduklar› fleklinde yayg›n bir inanç vard›r. Kad›nlar ve erkekler aras›nda k›skançl›k yönünden bir fark olup olmad›¤› sorusuna tutarl› ve spekülasyondan uzak bir cevab›, daha çok evrimsel psikoloji ve psikiyatriden üretilmifl yaklafl›mlardan yararlanarak verebiliriz. anahtar kelimeler: K›skançl›k, Cinsiyet, Psikoloji
cisi, birçok insan bundan utanarak bu durumu, bask›lama, inkâr etme, örtme ya da gizleme e¤iliminde olabilir. Bu güçlükler nedeniyle uzun zamand›r ihmal edilmifl olsa da son y›llarda psikiyatristler, psikologlar ve sosyologlar k›skançl›¤›n ortaya ç›k›fl› ve yaflan›fl›na özellikle dikkat çekmektedirler.
K›skançl›¤›n Psikiyatriden Görülen Fenomenolojisi Sharpteen ve Kirkpatrick (1997)’in bir çal›flmas›nda, deneklerden “k›skançl›k hissettikleri zaman ne düflündüklerini, ne yapt›klar›n›, k›skançl›¤›n hangi durumlarda ortaya ç›kt›¤›n›” listelemeleri istenmifltir. Sonuç olarak, denekler, incinmifllik, tehdit yaflama duygusu, güvensiz hissetme, reddedilmifl hissetme, öfke, hayal k›r›kl›¤›, depre-
abstract Jealousy frequently arises from the threat of a romantic relation between one’s mate and real or imaginary rival. Is there a difference between the sexes about jealousy? Recently, the problem of differency between the sexes is to be faced almost in every field. On the other hand, while the alterations, which originate from this new paradigm that focuses on the differences between the sexes, are to be discriminated; at all times there has been a prevalent confidence in popular perception which is related to the conciderable differentiation between men and women about jealousy. A consistent and non-speculative answer to the question, whether there is a difference between the sexes about the jealousy, should be given when evolutionary psychologic and psychiatric approaches are beter utilized. key words: Jealousy, Sex, Psychology
sif hissetme, üzüntü, gücenmifllik duyumsad›klar›n› söylemifllerdir. Partnerden sürekli güvence isteme, partnerin karfl› cinsle fazla ilgilendi¤ini düflünme, partnerle tart›flma, çabuk sonuçlara varma e¤ilimi, baflka insanlarla konuyu paylaflma, partneri izleme, partneri k›skand›rmaya çal›flma, partnere iyi davranma bu bireylerde gözlenen davran›fllar olarak bulunmufltur. Bu araflt›rmac›lar, bu bulgulara dayanarak bir k›skançl›k prototipi oluflturulabilece¤ini, bu prototipte bahsedilen özellikler kifliden kifliye de¤ifliklik gösterse de baz›lar›n›n herkes için ayn› kald›¤›n› ve duygusal, biliflsel, davran›flsal ve durumsal uzant›lar›n›n ortak olarak yafland›¤›n› ileri sürmüfllerdir. K›skançl›¤› tan›mlarken, hasetten fark›n› görmek gerekir.
at›f / citation Gülen, S. (2006). Kad›n ve k›skançl›k. Kad›n Çal›flmalar› Dergisi, 1 (2), s. 90-97.
Her iki duygu da arzu edilen bir ödül üzerine rakiple mücadeleyi içermektedir. Haset ödülü elde etmek için duyulan arzudan kaynaklan›rken, k›skançl›k onu kay-