Kaynaştırma Stratejileri: Kaynaştırma Sınıfına Geçişi Sağlayan Beceri Dağarcığını Artırma Doç. Dr. Binyamin Birkan Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfı Gelişim yetersizliği olan çocukların eğitimleriyle ilgili en çok tartışılan konulardan biri de kaynaştırmadır. Kaynaştırma, gelişim yetersizliği olan çocukların akranlarıyla aynı deneyimleri paylaşabilmeleri anlamına gelir. Söz konusu deneyimlere bir okulöncesi eğitim veya ilköğretim programına kaydolma ve bu programa düzenli devam etme, doğum günü partisi gibi özel günlere katılma ve alışveriş yapma gibi daha genel örnekler verilebilir. Ancak ağır gelişim yetersizliği olan çocuklarda bu tür etkinlikler yeterince etkili ve verimli olmayabilir. Okulöncesi kaynaştırma programlarıyla ilgili 1991 yılında yapılan bir araştırmada, daha ağır gelişim yetersizliği olan öğrencilerin özel eğitim merkezlerinde; daha hafif gelişim yetersizliği olan öğrencilerin ise kaynaştırma sınıflarında daha fazla ilerleme kaydettiği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, her çocuk için özel eğitim merkezi yerine kaynaştırma sınıflarının tercih edilmesi konusundaki tartışmaların sürmesine neden olmaktadır. Özel eğitim merkezine yerleştirilen otizmli çocuklar, genelde kendi ev ortamlarında annebabalarının her ikisi veya biriyle çoğu zamanda bir veya birden fazla gelişim sorunu olmayan kardeşiyle birlikte yaşarlar. Otizmli çocuklar, arkadaşlarını, büyükanne ve büyükbabalarını ve diğer akrabalarını ziyaret etme, parka gitme, restoranda yemek yeme, özel davetlere katılma gibi aile içinde önemli bir yeri olan günlük yaşantılardan mahrum değildirler. Buna rağmen, eğitime başladıklarında başkalarını taklit etmez; kardeşleriyle ya da yaşıtlarıyla birlikte grup oyunlarına katılmaz; anne-babalarıyla veya büyükanne ve büyükbabalarıyla yeterince etkileşime girmez; tekrarlayan ya da olumsuz davranışlar sergilemedikleri zamanlarda dahi aile etkinliklerine katılmaz; neredeyse tamamına yakını anne-babalarıyla, kardeşleriyle ya da çevrelerindeki diğer insanlarla düzenli bir biçimde göz teması kurmaz. TOHUM Vakfı Özel Eğitim Okul’una başlamadan önce, öğrencilerimizden bazıları bir kaynaştırma sınıfına devam etmiştir; ancak öğretmenleri onların problem davranışlarıyla baş
edemediklerinden
sınıflarında
diğer
bir
gelişme
öğrencilerde
kaydedememişlerdir.
görülmeyen
zorluklar
Bu
çocuklar
çıkarmışlardır.
kaynaştırma Çoğu
tuvalet
eğitiminden yoksundur. Alıcı veya ifade edici dil becerileri ya hiç yoktur ya da çok zayıftır.
1