Catalogue 33: Classical Literature

ANTIQUARIAAT A.G. VAN DER STEUR Catalogus 33

Klassieke literatuur

fü) l•: KF.i N k 1· l . l . ·111t1<1u·u1aa • · 1. op uc ·1 , ~ oc•s •l1 '1e·u1c111·s IantJ en h .,1 va11 . Ncd er lknauru · 1g mots, . " .. ,. " ,,1. ,, ,. . op etc '<)<ll' Jmhhck tocgankclt,1kc <lee van ue zaak treft u onder rn )U\ l lc 1 ) O l' k . . l n lw t .

Il t' 1 bo ,..eer d onze co cc Jes o. uc • • b e. . eken-, Ned · er)andc ,·nlgt'IHll' ontlcrwc1vC,.11 c:·,an·• C<', ll keuze tnl e • • f:- n )lll)('J'VCJx.lecld naar pro, lllCIC (mel aparte ru rreken voor de gr t se t opog1.11e,< , ... . ~, .;. , · b'bl' .. f:-,, L. Oere ·l w •sl-1 ttdtc · o('oorahc & t e1zcn, 1 10g1a te en oocken-ove boe \, ( ) s Il'<.len • ">s - en c.

•n n . d k r- _ .kt•n; ku~1sl (\'oornamc1i.ik Nederland, mc_l cmg~ na ru op p~entk~~st!; periodieken c•n scticwcrkcn op hel gebied \'an gesch_1ede111s en genealogie; m1ltlaire geschiedenis; k<'rkgcschicdenis; rechlsgeschic<l~ms. ,. , .

• .

Ml'l de gespecialiseerde Catalogus 171~ ~mze grote co_l_l:clt,e gedrukte genealogieën Yan _ voornamelijk _ Nederlandse fanuhes loeg~nkeh.rk gemaakt. In _Catalogus 19 ziin ruim 2 6oo hoeken beschreven ~p he~ gebied van de_ ~enealog1e, heraldiek, n~amkunde, migratie en lokale gesclnedems. Deze catalogi 17 en 19 bevatten boeken die wij proberen pennanenl in voor~ad t~ hebben. Catalogus 25- Nederlandse literatuur en lectuur 1700-1880 - beval m dne delen de auteurs A-Z. Recent hebben v~i.i enkele duizenden pamfletten uit de 17de-19de e~uw chronologisch geordend, gep1ijsd en van ve1wijzingen naar pamflettencatalog1 voorzien.

1

PRENT'EN

In het antiquariaat is een groot aantal Old Master Prints aanwezig (landschap, genre, topografie, bijbel5e voorstellingen, portreltten, etc.). Deze zijn alfabetisch per kunstenaar geordend en in mappen te raadplegen.

Eveneens in mappen (de grotere prenten in omslagen) is een collectie topografische gezichten en kaarten van geheel Nederland aanwezig, geordend per provincie en daarbinnen alfabetisch. Oe collectie buitenlandse topografie - niet zeer omvangrijk - is per land geordend.

Onze grote collectie volks- en kinderprenten uit de 18e en 19e eeuw is geordend op uitgever en ter inzage in mappen.

Een aantal historieprenten (waaronder ook spotprenten, proclamaties, etc.) is per jaartal in mappen geordend en in het antiquariaat raadpleegbaar.

De zeer omvangrijke collectie portretprenten van Nederlanders en enkele bekende buitenlanders (16e tol en met 2oe eeuw) is alleen op aanvraag te bezichtigen. Een groot deel van de bestaande Nederlandse portretprenten (zie de inventarisaties in de gedrukte catalogi van Muller en Van Someren) hebben wij in voon-aad.

Jn een grote lade1~lrnst in het antiq~a1iaat tenslotte, zijn prenten over diverse onderwerpen op trefwoord geordend m omslagen. Ook beschikken wij - eveneens in mappen - over een bescheiden aanbod van oude tekeningen.

Oe prenten van Romeyn de Hooghe zijn beschreven in onze catalogus 26.

MANUSCRIPTEN

In voormad zijn ca. 20.000 manuscripten van en betreffende Nederlandse personen en plaat.sen: brieven, akten, aantekeningen, dagboeken, genealogieën, gedichten, aJba, etc. Ca. 8000 van deze stukken zijn toegankelijk via de catalogi 14, 16, 18, 21, 22, 24, 27 en :32. Nie uwe catalogi zullen volgen. ·

Catalogus 33

Klassieke literatuur Teksten van klassieke en neoklassieke schrijvers en vertalingen.

Voornamelijk gedrukt in de Lage Landen in de 17" en 18e eeuw.

Hierbij schooluitgaven en prijsbanden.

Samenstelling: Paul Kouwenberg

ANTIQUARIAAT A.G. VAN DER STEUR

Haarlem 2008

/,evcrhare catalogi: 16 18 22 24 en 27 ( ,:a l a l0 ous n ~ '& ' ' ,scriplen

])ocumcnlen ' mam

fi ·1· samen C 10 betreffende personen, ami ies en plaatsen ,oo

(en. 5000 nummers) C 5,oo

..k Ni d l ds Catalogus 17 l ht Geneaiogieën van - voorname1lJ - e er an e ges ac en (ca. 2300 nummers)

samen C 15,00

Catalogus 25, deel 1, 2 en 3

Nede,-Iandse Iiteratuw· en lectuur, 1700 - ca. 1880. Auteurs A t/m G, J-I t/m o, P tjm Z(ca. 4000 nummers) Catalogus 26

C 2,50

Romeyn de Hoog he. Boeken, prenten en pamfletten (ca. 200 nummers) Catalogus 28

Gelegenheidsgedichten op Nederlandse personen, 1-r -

2oe eeuw

C 7,50

(ca. 2200 nummers) Catalogus 29 Reizen door Nederland (ca. 1250 nummers)

C 10,00

Catalogus 30 / Catalogue 30

C 2,50

Books onjlags, banners, colours and militia guilds ('schuttersgilden') (approx. 200 numbers) Catalogus 31

C 2,50

Preken en leerredenen (ca. 640 nummers) Catalogus 32

C 5,00

Documenten & manuscripten betreffende personen,families en plaatsen (1000 nummers)

Catalogus 33

C 2,50

Klassieke literatuur (140 nummers)

De catalogi worden toegezonden na overmaking van het genoemde bedrag op Postbank-

rekeningnummer 553681 met vermelding van het catalogusnummer.

Op het omslag: een illustratie uit de Ilias-vertaling van Jan Hendrik Glazemaker, 1654· Catalogusnummer KLoo30.

2

Haarlem, mei 2008

L.S. Hierbij ontvangt U een antiquariaatscatalogus met circa 150 boeken uit de 17dc en 18dc eeuw, betreffende Klassieke Literatuur. Vrijwel alle werken zijn gedrukt in de Nederlanden.

Deze catalogus is helaas het laatste werkstuk van onze medewerker Paul Kouwenberg, die eind februari 2008 overleed na een ziekbed van slechts enkele 1naanden. De energie die hij de laatste weken van zijn leven nog had, heeft hij met enthousiasme gebruikt om deze catalogus af te maken en postuum ,\illen ""ij hem graag dankzeggen voor het werk dat hij in de afgelopen jaren voor ons antiquariaat heeft verricht. Met veel toewijding werkte hij aan de teksten voor de driedelige catalogus Nederlandse Literatuur en Lectuur 1700 - ca. 1880, een onderwerp waarmee hij veel affiniteit had, maar ook voor tal van andere werkzaamheden konden wij steeds een beroep op hem doen. Wij willen hem op deze plaats voor dit alles nog eens dank zeggen en dragen deze catalogus op aan zijn nagedachtenis.

Wij hebben het plan om in de komende jaren meer van deze deelcatalogi

te publiceren en denken daarbij aan Nederlandse literatuur vóór 1700, een catalogus die dan aansluit bij de al genoemde catalogus 25: Nederlandse Literatuur en Lectuur 1700 - ca. 1880. Voorts is een catalogus van ca. 5000 dissertaties en oraties, voornamelijk Nederlands en daterend uit de 17de tot 1gte eeuw, vrijwel gereed.

Het maken en rondzenden van een gedrukte catalogus heeft tegenwoordig enige toelichting nodig. Veel collega's vragen zich af waarom \vij dit nog doen. Voor ons eigen gevoel is een collectie echter pas goed beschreven als het resultaat op papier staat. Dat neemt niet weg dat \VÏj de teksten uit onze catalogi daarnaast ook via het internet verspreiden en in deze vorm ook actueel houden door verkochte items af te voeren.

Ab van der Steur Theo Hopman Janny Meijer

3

4

Ac-sopus ; Avianus

Fabulae Aesopi Graceè & Lalinè, nunc denuo seleclae; ere item, quas Avienus carmine cxprcssit, acccdil Ranarum el muriwn pugna, Homero olim adscripta; cum [...] figuris [...] Amslerdam, Johannes van Ravesleyn, 1672 .

80: A-K8 , gcpng.: 158 l 21 pp., mcl drukkers merk "Exspeclando'' op de titelpagi na en 47 hou1sneden m de te"kst.

Gebonden in oud perka menten ma n11scriplbl,1d mel rubrica lie e n gedecoreerde initiale n, op schutblad Ex libris J oh. Conrndi Zwinglij Ao 1693" en "Martini Usle rii 1780" en twee Zwitse rse bibliotheekstempels.

De Rynck en WelkenhuySfn, De Oudheid in het Nederlands (Baa rn 1992); Va n Selers, 'De historische . achtergrond van de uilgave van een Grieks- Latijns schoolboekje', in : Hel Bock 33 (1958 - 1959) p.84; Sellm, Da niel Heinsius a nd Sluart England (Leiden 1968) p.36 Landwehr (emblem and fablebooks) Fo22; Van Sclers p.97

Schoolboekje met 40 fabels van de Griek Aesopus (6e eeuw voor Chr.). Griekse tekst en Latijnse vertaling staan naasl elkaar en elke fabel is geillustreerd met een houts nede naar Christoffel (II) van Sichem. Hierachter volgen 42 fabels in versvorm van de Latijnse dichter Avianus of Avienus (begin 4e of se eeuw na Chr.) en tenslotte is er het satirische, op naam van Homeros overgeleverde gedicht 'Kikvorsenmuizenstrijd' (se/ 4e eeuw v. C.?), weer met Griekse en Latijnse tekst in juxtapositie en met 6 ongesigneerde plaatjes in houtsnede.

De 'Fabulae Aesopi' is één van de boeken die in 1626 door de Staten van Holland verplicht werden gesteld voor het onderwijs op de Latijnse scholen. De uitgave werd verzorgd door de Leidse geleerde Daniel Heinsius en is in de jaren die volgden zonder noemenswaardige veranderingen zeker elf keer (maar waarschijnlijk veel vaker) herdrukt, voor zover bekend voor het laatst in 1727. De 41 houtsneden van Van Sichem (naast de 40 fabels ook een portret van Aesopus temidden van "zijn" fabeldieren) werden voor de editie van 1649 nauwkeurig gekopieerd, waarbij één afbeelding (pagina 73) de signering CvS behield. Dat is ook in de editie van 1672 het geval.

De Zwitserse dichter Martin Usteri (1763 - 1827), wiens naam evenals die van Joh. Conr. Zwingli op het schutblad is geschreven, was een van de bezitters van ons exemplaar.

Bestelnumme r: KLooo1 C 1800

Anakreon; Sappho; Dacier, Anne (vert.)

Les poesies d' Anacreon et de Sapho, h·aduites de Grec en Francois, avec des remarques par Madame Dacier. Nouvelle edition augmentée des notes Latine de Mr. Le Fevre. Amsterdam, Paul Man·et, 1699 12°: * 12 2*6 A-N 12 0 6 , gepag.: (36] 320 [4] pp. Tegenover de titelpagina een frontispice met Bacchus, Sile nus en dansende e n musicere nde bacchante n, titelpagina in zwart en rood me t drukkersmerk.

Leren band, scharnieren wat beschadigd, verder goed exemplaar.

De Rynck e n Welkenhuysen, De Oudheid in het ederlands (Baarn 1992)

Paralleluitgave Grieks-Frans van het werk van de G1iekse lyiische dichter Anacreon (6e eeuw voor Chr.) en van de 'Anacreontea', een zestigtal gedichten, die vroeger aan Anacreon werden toegeschreven, maar waarvan inmiddels vaststaat dat ze het werk zijn van navolgers. Daarachter volgen de weinige gedichten die van de G1iekse dichteres Sappho (ca. 600 voor Chr.) bewaard zijn gebleven.

De filoloog en vertaalster Anne Dacier (1654 -1720) heeft een groot aantal Griekse en Latijnse teksten vertaald, waaronder de Ilias en Odyssee van Homeros, Griekse treurspelen, Latijnse blijspelen en het werk van Horatius. In 'Les poesies d' Anacreon et de Sapho' (eerste druk 1681) gaan gedichten en (proza)vertaling vergezeld van uitvoerige aantekeningen en achterin volgen dan nog ruim 50 bladzijden met annotaties in het Latijn van Annes vader, de filoloog Tanneguy Lefèvre.

Bestelnummer: KLooo2 C 150

5

Apulcius L[ucius?]

• d l A rn.leii Ma<laurcnsis, Opera omma qua? ~xstanl, e m~n ata e t aucta: cura Petrj • [ ] Leiden off1cina Plant1111ana, Franciscus Raphelengius 1 ~- 1.

Colv1 Brugcns 1;<; ·•• · l J \ [t] pp. Op de titelpagin a he t drukke rsme rk van PlantiJ·n "La'b588 so : •11 2 •~ A-ZA a-c1 , gcpag. • 24 43

ore et

consla ntia" Modern lrnlf lccr . . ( ) Oxfi d De Rynck en Welkenhuyscn, De Oudhe id 111 hel ede rla nds Baarn 1992 ; · or classical dictionary p_ ; 74 \lnn der Aa (Colvius) lil, p.635 Typogmphia Ba lava 279 .. .. .

Verzameld werk ~an de LattJnse schnJver .Ap_ule1~s (ca. 125 -~ 180 n. C.), ?fk_omstig uit hel Noord-Afnkaanse Madaura (Num1b1e). Z1Jn belangqJks te geschrift 15 de 'Metamorpho eon sive de asino aureo', beter b~kend als 'De goude~ ezel', de enige Lat~inse roman die con1pleet en ongeschonden ~vergelever~ en die .ook het beroemde erhaal bevat van Amor en Psyche. De Asmus aureus wordt m de 'Oxford classical dictionary' omschreven als "a delightful work, imaginative, humorous, and exciting".

Dit is de tweede d1uk van de (hooggewaardeerde ) uitgave van 1587, de eerste waarin ook Apuleius' filosofische verhandeling 'Peri hermeneias' is opgenomen.

Editeur is de toen 21-jarige filoloog Petrus Colvius uit Brugge (1567 -1594).

Cohius' bijbehorende 'Notae' verschenen in 1588 (dus tegelijk met deze tweede druk) met afzonderlijke titelpagina en paginering. Dit deel met aantekeningen ontbreekt hier; het werk van Apuleius is compleet.

Uitgever-drukker Franciscus Raphelengius, tevens hoogleraar, was in Leiden de opvolger van zijn schoonvader, de grote drukker Christoffel Plantijn, die in 1583 benoemd was tot universiteitsdrukker van Leiden, maar al in 1586 weer naar Antwerpen terugkeerde.

!s

Besteln umrner: KLooo3 C 375

Apuleius, L[ucius?]

XI. boecken van L. Apuleius handelende vanden gulden esel. Seer ghenoechlyck ende vermaeckelyck om leesen, ende den schilder en poëten oock liefhebberen der inventien dienstich. Haarlem, Adriaen Roman, 1636 12°: ***6 A-2B6 (2B6 blanco), gepag.: [12] 298 pp. Fraaie gegraveerde titelpagina.

Con temporain perkament met omgezette rand, enkele wormgaten , ingeplakt exlibris J .W. Sbc. Buisman 43; Geerebaert XCIII, 1; Muller 326; Scheepers II, 307

Vertaling van de 'Metamorphoseon sive de asino aureo' van de Latijnse schrijver Apuleius (ca. 125 - 180 n. C.). De tekst is gezet uit een gotische le tter met samenvattingen in romein boven elk hoofdstuk. De eerste druk was in 1608 verschenen bij Hendrick Barentsz te Amsterdam. In de Leidse UB bevindt zich nog een andere uitgave van deze vertaling, verschenen bij de Antwerpse drukker Guilliam van Parys (circa 1610, volgens Buisman 41 circa 1590].

Bestelnummer : KLoo12 C295

Aristoteles; Cassandre, François (vert.)

La rhetorique d'Aristote traduite en Francois par feu M. Cassandre. Amsterdam, J. Louis de Lorme, 1698 1.20 : pi1_* 4 ~-X' 2

Y6, gepag.: [10] 489 [28] pp. Gegraveerde titelpagina d oor B. Pica11, Paris, typografische l1telpagma m zwart en rood.

Oorspronkelijk papieren omslag, folia Y3,4 abusievelijk in het voorwerk geplaatst. . . , 94 De Rynck en Welkenhuysen, De O udheid in he t Nederlands (Baarn 1992); Oxford clas.sical dictio?ary P-

Post uum verschenen vertaling van de 'Rhetorica' van de Griekse filosoof AnSto~eles (384 - 322 v. C.) door François Cassandre (16 .. ? - 1695). Deze vertaling was 1675 - eveneens in duodecimo - in Parijs verschenen. Ze heeft gedurende de ge e1e

:1

6

zevenliendc en achllicn<le eeuw dienst gedaan: eerst in 1822 is de 'Rhetorica' opnieuw in hel Frans vcrlaald. De eerste integrale Nederlandse vertaling van Aristoteles' meesterwerk over de kunsl van het overtuigen dateert overigens van 2004. l3rstclnummer: KLooo 4 C 195

&rclay, Jolu1 Euphormionis Lusinini, Salyricon partes quinque cum clavi. Accessit Conspiratio anglicana. Leiden, Elzevier, 1655 12° : *4 (*4+t2 ) A-Z12 2A8 , gepag. : [12] 568 pp., met een gegraveerde titelpagina.

Contemp. perkament, platte n me t omgezette rand, op dekblad : "Bernhardus Veeren A 0 1664" Ca mbridge History of English and American Literature (online-bestand) Willems 758; Rahir 761

Satirisch geschrift van de Schotse letterkundige en Neo-Latijns dichter John Barclay (1582 - 1621), gepubliceerd onder het pseudoniem Euphormio Lusininus. Met name in de eerste hvee delen (1603-1607) wordt de spot gedreven met de jezuïeten, wat 'Satyricon' bijna vanzelfsprekend een plaats op de pauselijke Index bezorgde.

Na Barclays dood werd 'Alitophili Veritatis Lachrymae' als vijfde deel toegevoegd, maar dat is niet van zijn hand. Achter 'Satyricon' volgt nog 'Conspiratio Anglicana' over het Gunpowder Plot, de mislukte moordaanslag in 1605 op koning Jacobus I, aan wie Barclay zijn 'Satyricon' heeft opgedragen.

Exemplaar van de derde Elzevier-editie van 'Satyricon ', de vorige twee verschenen beide in 1637. Het bevat een opdracht aan D. Daubray, gedateerd 15 januari 1655 (niet 14 januari, zoals Willems schrijft) en ondertekend door Johannes en Daniel Elzevier. Enkele maanden later beëindigden de twee neven hun samenwerking en vertrok Daniel naar Amsterdam, waar hij ging samenwerken met zijn neef Lodewijk Elzevier. Willems gaat er van uit dat slechts de exemplaren die vóór Daniels vertrek werden verkocht zijn voorzien van dit dubbelblad met eigen signatuur.

Bestelnummer: KLoo51 € 425

Baudius, Dominicus Epistolre semicenturia auctre; lacunis aliquot suppletis. Accedunt eiusdem Orationes et Libellus de foenore. Amsterdam, Elzevier, 1654 12°: * 12 A-2D12 2E6, gepag. : [24] 659 [1] pp. Gegraveerde titelpagina en een portret va n Baudius.

Contemporain perkament, wormgaten in veel pagina's met tekstverlies.

Dongelmans e.a., Boekverkopers van Europa. Het 17de-eeuwse Nederlandse uitgevershuis Elzevier (Zutphen 2000) Willems 1169; Rahir 1192

Brievenuitgave van de Neolatijnse dichter en geleerde Dominicus Baudius (Rijsel 1561 - Leiden 1613), die van 1603 tot zijn dood hoogleraar was aan de Leidse universiteit. Het betreft een van de latere uitgaven: het eerste brievenboek met 200 brieven dateert van 1615. In deze Elzevier-uitgave zijn 454 brieven bijeengebracht met als belangrijkste adressanten Cornelis van der Myle (63 brieven) en Hugo Grotius (34). Verder zijn er brieven aan Daniel Heinsius, Janus Dousa, Justus Lipsius, Petrus Scriverius en Josephus Scaliger.

Louis of Lodewijk Elzevier (1604 - 1670), kleinzoon van de gelijknamige oprichter van het uitgevershuis Elzevier te Leiden, vestigde zich in 1638 als zelfstandig uitgever-boekverkoper te An1sterdain. Vanaf 1655 dreef hij de Amsterdamse firma samen met zijn neef Daniel Elzevier.

Bestelnummer: KLooo5 € 125

Bos,Lambertus .

Mysterii ellipsios Grrecre expositi specimen, in quo pleraeque loquuhones Grrecorum

7

<lcfocliv.c supplcnlur & ad inlegram slructuram referuntur. Franeker, Leonardus Slrick, 1702

120: 1-1, 2h t\- 2136 2c~, gcpag. : L14] 276 l28] pp. Titelpagina in zwart en rood gedrukt met drukkersmerk in ho11tsnrd<' "Nr c•xtraolcas" l'onlrmp. tl<'rkamcnl, naam op schutblad Guil. Maria Aug. van Overloop.

Vnn dr1· Aa 11, p.975 STCN: alleen in Londen.

Eerste, zeldzame druk van een taalkundig werk van de geleerde Lambertus Bos (Workum 1670 - Franeker 1717), hoogleraar Grieks aan de universiteit van Franeker.

Bos behandelt hier het gebruik in het Grieks van de ellips, een stijlfiguur waarbij woorden of zinsdelen worden weggelaten, omdat ze als bekend worden verondersteld bij de lezer/luisteraar. Het werk is tot in de negentiende eeuw regelmatig herdrukt. Voor Leonardus Strick moet dit een van zijn laatste uitgaven zijn geweest: hij was van 1682 tot 1702 werkzaam als boekverkoper in Franeker.

Bestelnummer: KLooo7 C 495

Bosscha, Her1nan Bibliotheca classica sive Lexicon manuale, quo nomina propria pleraque apud scriptores Graecos & Romanos maxime classicos obvia illustrantur. 3e verbeterde druk. Deventer, Gerhard Brouwer en Wed. L.A. Karsenbergh, 1825 8°: pi4 A-4B4 (-4B4), gepag.: 8,566 pp.

Perkamenten prijsband met stadswapen van Utrecht, lijn kaders en hoekstempeltjes in goud op voor- en achterplat. Met de hand ingevulde, gedrukte prijsopdracht, ondertekend door rector G. Dom Seiffen, waaruit blijkt dat de prijs werd behaald door Jan V1aanderen op 17 september 1841 Spoelder, Prijsboeken op de Latijnse school (Amsterdam-Maarssen 2000) p.295 e.v.

Spoelder (Prijsboeken) Utrecht 9

Lexicon van eigennamen, voorkomend bij Griekse en Latijnse schrijvers, dat in 1794 voor het eerst was verschenen. De samensteller is de classicus Herman Bosscha (1755 - 1819), rector van de Latijnse school te Deventer, later hoogleraar aan het Athenaeum in Amsterdam. Het uitreiken van prijzen aan veelbelovende leerlingen werd eerst in de tweede helft van de negentiende eeuw geleidelijk afgeschaft.

Bestelnummer: KLo123 C 125

Caesar, Caius Julius; Cluverius, Philippus Quae exstant. Ex emendatione Jos. Scaligeri. An1sterdam, Willem Jansz Blaeu, 1621 [Gebonden met:] Introductionis in universam geographiam, tam veterem quàm novam, libri VI, door Ph. Cluverius. Amsterdrun, Jodocus Hondius, 1629 24°: A-2G8 (2G8 blanco), gepag.: 429 (49] pp., met een gegraveerde titelpagina, 2 uitslaande tabellen en 3 uitslaande kaarten van Frankrijk, Spanje en het Romeinse rijk (ad 2) 24°: A-xs, gepag.: 328 (8] pp., met een gegraveerde titelpagina.

Contemporain perkament met omgezette rand, voorste scharnier zwak, scheurtje in uitslaande tabel, kaart Frankrijk op de vouw gescheurd, maar compleet.

De Rynck en Welkenhuysen, De Oudheid in het Nederlands (Baarn 1992); De la Fontaine Verwey, Uit de wereld van het boek III; Oxford classica! dictionary p.153

Verzameld werk van de Romeinse veldheer en staatsman Julius Caesar (100 - 44 v. Chr.). Behalve het overbekende 'De bello Gallico' (Over de Gallische oorlog) bevat het de postuum verschenen 'De bello civili' (Over de burgeroorlog) en een aantal los~e fragment~n. Opgenomen zijn ook enkele anonieme geschriften di~ chr?nolog~c~ aanshuten op Caesars werk: de Alexandrijnse oorlog, de oorlog m Afrika en die m Spanje.

De uitga_ve_is verz~rgd ~oor de geleerde humanist en filoloog J.J. Scaliger (1540 l~O~), die m 1593 m Leiden de opvolger was geworden van de hoogleraar Justus Lipsms. De Amsterdamse drukker, cartograaf en uitgever-boekverkoper Willem 8

Blaeu, ,vrrkzaam van 1608 lol 16:39, noeml zich in he l impressum nog Gulielmus ,Janssonius o flewcl Willem ,hlnsz. VoJgens 11 . de la J•'onla ine Verwey ging Jansz omstreeks 1620 "de o ude loe naam van zijn familie Blae u, als achternaam voeren" Bijgcbondcn is d e 'lnlroduclio in universam gcographiam ' van Philippus Cluverius (t[>80 -1(>22), hoogleraar Le Le iden vanaf L6J5, dus zes jaar na Scaligers dood.

Cluverius of Clüver (hij was geboren in Danzig) geldt a ls d e grondlegger van de his lorische g ogra fie. De 'Introduclio' geeft onder meer korte aardrijkskundige bcsclnijvingen van de landen waar Julius Caesar zijn oorlogen voerde en sluit dus goed aan bij he l eers te werk.

Jkstd nummcr: KI...ooo6 C' 395

Caesar, Caius Julius ; Vennecool, Johannes Wyl beroemde conunentarien ofte Korte historische aenteyckeningen van den alder doorluchtichs te ptince Cajus Iulius Caesar eers te keyser van Roomen [ ...] 2e druk.

Den Haag, Symon de Putler, 1643 [titelpagina deel II: Delft, Adriaen Gerritsz, 1643] [2 delen in 1 band] 8°: • 2 A-T8 V•; 2A-3E8, gcfol.: [8] 358 [24] ff. Gegraveerde titelpagina, uitslaande kaarten van Frankrijk en Spa nje in houtsn ede en enkele afbeeldingen in de tekst, 2 delen met doorlopend s ignatuur en foliëring.

Contemporain perkament, schutbladen vernieuwd, achterin enkele watervlekken. Ingeplakt ex- libris B.L( uz.a].

De Rynck en Welkenhuysen, De Oudheid in het ederlands (Baarn 1992) p.127; NNBW VII, kol. 432 Geerebaert XCV111 2, 2e druk

Eerste Nederlandse vertaling van de twee enige geschriften van Julius Caesar, die volledig bewaard zijn gebleven: 'De bello Gallico' (Over de Gallische oorlog) en 'De bello civili' (Over de burgeroorlog). De vertaler, Johannes Vennecool, verlatijnst Fenacolius (1577 - 1645), was gedurende 37 jaar dominee te Maassluis. Behalve Caesar heeft hij ook Livius, Tacitus en Polybius vertaald. De eerste druk van zijn Caesar-vertaling verscheen in 1614 bij Adriaen Gerritsz te Delft. Diens naam staat veertig jaar later nog steeds in het impressum, zij het alleen op de titelpagina van het tweede deel. Vennecool droeg het eerste deel van deze tweede druk van zijn vertaling op aan stadhouder Frederik Hendrik, die volgens hem slechts "den aller beroemslen en strijt-baersten Romeynsche velt-overste Julius Caesar" naast zich hoefde te dulden; het tweede deel is door hem toegewijd aan zoon Willem, die zijn vader in 1647 als Willem II zou opvolgen als stadhouder.

Bestelnummer: KLooo8 € 495

Cantel, Pierre Joseph De Roma.na republica, sive de re militari et civili Romanorum, ad explicandos scriptores antiquos. Utrecht, Abrah. van Paddenburg, 1777 8°: pil *8 2*2 A-2H8 216 , gepag.: [20] 508 pp., gegraveerde titelpagina door L Mulder naar G. Hoe t, met een uitslaande plattegrond van Rome en 12 platen, waarvan 7 uitslaand.

Perkamenten prijsband met stadswapen van Arnhem in goud. Blijkens de handgeschreven prijsopdracht werd het boek op 14 maait 1791 toegekend aan Jan Busgers bij diens overgang van de vierde naar d e derde klas. Rector van de Arnhemse Latijnse school was toen DA. Jacobi.

Spoelder (Prijsboeken) Arnhem 2

'De Romana republica' geeft een overzicht van de geschiedenis van Rome, van de inrichting van het leger, het bestuur van het rijk en van het gewone burgerleven.

Daardoor was het een erg nuttig werk voor gymnasiasten en dus ook heel geschikt als prijs voor uitblinkende scholieren. Auteur is de Franse jezuïet Pierre Joseph Can tel of Cantelius (1645 - 1684), de eerste druk verscheen in 1684 te Parijs.

De eerste eigenaar van dit exemplaar was waarschijnlijk de omstreeks 1778 te Nijkerk geboren Johannes Busgers, die later in Alnhem werkzaam was als advocaatnotaris en daar in 1831 is overleden.

Bestelnummer: Kl.01 22 C 450

9

caranina .

• ai·um Sapphus, Myrtidis, Praxillae, Erinnae 1.cmm ·11 stnum ' ~ b"bt· h ul ·· ' Cannina novcn~ i_ u M ·us Tclcsillac, A.nytac [ ...] Ex I wt eca F vu Ursini Corinnac, Noss1d1s, yt ' Romani. , · ff, l Plantijn 1568 Anlwcrpcn, Chnslo. c [i] '., op de tite lpagina he t d~ukk~rsmerk van Plantijn "Labore et 8 8 12 80: •6 /\-Y8 z~o-b . gepag" l _ 13. 7 d tkst 2 zijd en van een medaJllo n m h outsnede door An toon van 111 ronsllrntia" in houtsnede, vooi lf

e ~-so he l e mbleem va n My til (Mytilene), de hoofdstad van het eil d

J.c-csl, mcl het portret va n Sapp io en vc

an

Lesbos. .

1 ar met wate rscha de, inho ud compleel.

Perka ment, slordig exemp a De dheid in he t Nederla nds (Baarn 1992); Voet, The Plan tin House as a Ou De Rynck e n Welkenhuysen, . llumanis l 'entre', in : The Golden Compasscs 1, p.377 OC'lgica ty pographiea 573; ()('l 917 . . d kl .k G. k .. . H

.. d . er· zeldzame bloemlezing rut e B1Jzon ere, ze .

ass1e e n e se poez1e. et eerste · h hi h gedeelte beslaat uit werk van negen dichteressen, van wie er ac t er v~or et eerst in druk verschijnen. Alleen van Sapph_o waren al eerde~ enkel~ gedichte~ gedrukt. Na de negen vrouwen (Sappho, Ennna, Myro, Myrt1s, Connna, Telesilla, Praxilla, Nos i en A.nyte) volgen hun mannelijke collega's, onderverde~ld in_lyriche (Alcman, Slesichon1s van Himera, Alcae~s, Ibyc~s, A.nacreon en S~omdes), elegische (Tyrtaeus en Mimnermus) ~n bucohsch~ (810n en Moschus) dichters.

Latijnse vertalingen van de herdersdichten van 810n e n Moschus door de NeoLatijnse dichter Laurent Gambara sluiten de bundel af.

De samenstelling van deze uitgave is het werk van de Italiaanse humanist Fulvio Orsini (1529 - 1600), die tevens een groot verzamelaar was van (Griekse) handchriften, boeken en kunstvoorwerpen. Hij was secretaris en bibliothecaris van twee kardinalen Farnese, Ranuccio en na diens dood Alessandro. Aan de laatste is deze dichtbundel opgedragen. Orsini heeft de gedichten van uitgebreide scholia (commentaren) voorzien, alle in het Grieks.

Dat de 'Carmina' en vervolgens ook andere werken van Orsini niet in Italië, maar in de Antwerpse drukkerij van Plantijn het licht zagen, vloeide voort uit de hartelijke vriendschap die Orsini onderhield met nog een andere kardinaal: de inmiddels in Rome verblijvende Granvelle, aaitsbisschop van Mechelen en raadsman van koning Philips II. Granvelle was een minstens zo hartstochtelijk verzamelaar van manuscripten en boeken als Orsini, en ha.dop als tus en per oon tussen de Italiaanse humanisten en Christoffel Plantijn, die mede aan Granvelles invloed zijn aanstelling als "aartsdrukker" van de koning te danken had.

Geen exemplaar in NCC-online.

Bestelnummer : KLooo9 e 595 Cato, M. Porcius ; Popma, Ausonius De re ~tica liber. Fra~1?1enta, qua supersru1t. Ausonius Popma Fiisius iterum recenswt, & notas addidit. Accesserunt Ioannis Meurs ad librum De re rustica, notae. Franeker, Joannes l.amrinck, voor de firma C01nmelinus, voor rekening van ? e wed. Joannes ~~meli~us, 1620 [Gebonden met:] Ausonius Popma, De mstrumento fundi liber qru appendix ad Rei rusticae scriptores Latinos veteres.

Franeker, Joannes Lamrinck, 1620 80

0

8

2

8 2

Co: *' A~T V •; A-C D4, gepag.: 311 [1]; 51 [5] pp., op de titelpagina he t dr ukkersme rk van de firma mme1mus. ~ nlemp. perkament, enkele pagina's gebruind Zie voor Popma en van Me ul'S: Van der Aa

'De re rustica'. (Over de landbouw) is de oudste Latijnse prozatekst die is overgeleverd· Auteur is de Romeinse politicus, militair en schrijver Marcus Portius Cato 10

(2:34 - 149 v. Chr.). In ruim lach lig pagina's soml Calo op wal nodig is voor het succesvol runnen van een boerenbedrijf. De daaropvolgende 'Fragmenta' zijn bewaard gebleven brokjes tekst van ander werk. f f ierachter commentaren van de Friese filoloog Ausonius Pop ma (1563 - 1613) en de filoloog en historicus Johannes Mcursius of van Meurs ( 1579 - 1639). Bijgebonden is een verhandeling van Pop ma over landbomvwerkluigen met een woordenlijstje Latijn-Nederlands. lkstclnummcr: KI.0010

795

Catonis disticha Dionysii Calonis disticha, de motibus. Cum grammatica constructione, & vernacula interpretatione, ac declaratione Latina: in usum scholarum. Amsterdam, Aegidius Jan onius Valckenier, 1657 8°: -G 8 , gcpag.: 84 , 28 pp. Op de titelpagina drukkersmerk" on odit tarnen" in houtsnede Perkamenten omslag.

Oxford classical dictiona ry p.276; De Rynck en Welkenh uysen p.135

Verzameling Latijnse zedenspreuken, waarschijnlijk stammend uit de derde eeuw na Christus en vanaf de Middeleeuwen tot in de achttiende eeuw overal in Europa in gebruik om de jeugd zowel Latijn als deugd bij te brengen. Oorspronkelijk heette de bundel 'Dicta Catonis' (Lessen van Cato), sinds Erasmus werd gesproken van 'Catonis Disticha', hoewel het werk naast disticha (tweeregelige verzen) ook éénregelige spreuken bevat. Voor de voornaam Dionysius, in een uitgave van J. Scaliger voor het eerst genoemd, bestaat geen verklaring, de toeschrijving aan Cato is al even ongegrond.

In dit schoolboekje bestaat elk item uit een bondige, éénregelige spreuk met Nederlandse e rtaling en daaronder het bijbehorend distichon dat zorgvuldig stukje bij beetje wordt vertaald. Achter deze uitgave volgt de hele verzameling nog eens, maar nu zonder ve1taling. Dil gedeelte heeft een eigen titelpagina (met identiek impressum) en paginering.

Bestelnummer: KLoo 11 C 275

Catullus, Caius Valerius ; Tihullus, Albius ; Propertius, Sextus Aurelius Catulli Tibulli Propertii Opera. Londen, J. Brindley, 1749 [2 delen in 1 band] 12°: pi1,2 B-M6, gepag.: [4] 132 pp.; B-L6, gepag.: 120 pp., met een gegraveerde titelpagina en op de typografische titelpagina het insigne van de Prince of Wales met motto "Ich dien".

Leren band, platten met dubbel kader in goudstempeling, rug licht beschadigd.

Oxford classica! dictionary p.175, 907, 737 Schweiger II, p.83

Goed verzorgde tekstuitgave van de drie grote lyrische Latijnse dichters Catullus (ca. 84 - ca. 54 v. Chr.), Tibullus (48? - 19 v. Chr.) en Propertius (geboren tussen 54 en 48 v. Chr.). De Oxford classical dictionary rekent Catullus, met Sappho en Shelley, tot de grootste dichters aller tijden. Uitgever is de gerenommeerd Londense boekverkoper-drukker John Brindley, die van 1726 tot zijn dood in 1758 een boekwinkel had in New Bond Street. Brindley mocht zich "bookseller of bis royal highness the Prince of Wales" noemen, vandaar diens insigne op de titelpagina.

Bestelnummer: KLo119 C 495

Cicero, Marcus Tullius ; A111erbach, Veit M.T. Ciceronis Librorum de officiis enarrationes Viti Amerpachii correctae, ac multis in locis auclac. Bazel, Joannes Opminus, [1548?]

8°: a8 A-V8 (V8 blanco), gepag.: (16] 302 [14] pp.

Omslag van geverfd perkament met overslag, de eerste honderd bladzijden·met uitgebreide marginalia met pen in een oude hand .

Schweiger II, p.199

11

,

O

ff .. , van Cicero met uitgebreide commentaren tuss

l kl filosofisch e· ·ay De ici~sst en geleerde Veit Amerbach (1503 - 1557) oeZ: · d l)ujtse 11wnam . k ·

0

de tekst van e drukker Joannes Opormus, wer zaam v~n 1536 tot lS6?, is uitgave van de Baz~l~e d op de da tering van Amerbachs b ericht aan de lei.er ongedateerd, maai \ ~aanf iorl na dit jaar zijn verschenen.

11 0 (1548) m?el het ':ei~a:. liticus, juri~t en filosoof Cicero (106 - 43 v. Chr.) schreef !)e Rom~.n~se red~~hle~ff.1 44 voor Chr., zij!1 laatste levensjaar; he t jaar daarop De 0 ~~cns_5oe P ·d Hel beslaa t uit dne boeken en heeft de vonn van een zou h11 woruen vennoor . d d .f. ..

Marcus die toen in Athene s tu eeri e. bne . abanlzyn zoon1va11keliJ"k bevd end met de reformatoren Luther en Melanchton Amer ac l was aai . k k k V f , maar keerde beginjaren 1540 weer in_de k?t~ohe el erlsterudtg.z· ·ana_ 15h43 ?oceerde hij tot zijn dood filosofie aan de umvers1te1t van ng? ta . JJn wtge reide commentaren op 'De officüs' zijn tussen de tekst van C1~ero geplaatst, maar door de cursieve letter duidelijk van de hoofdteks t onderscheide n.

Bestelnummer: KLoo99 C 950

Cicero, Marcus Tullius .

Opera omnia quae exstant. Editio ad Manutianam & B~trnam conformata [...]

Frankfurt, Erven Andreas Wechel, 1590 [9 van 10 delen 1Il 8 banden] 80: (dl.i) *B A-Ls M4; t6 2A-2Ss 2T6, gepag.: [16] 184,667 [1] pp.; (dl.2) A-2K8 2L4, gepag.: [2] 536 pp.; (dl.3) 3A-4G8 4H2 , gepag.: 482 [2] pp. (dl. 5) 3A-4E8 , gepag.: [8] 447 [1] pp.; (dl. 6) 2A-3L8 3M2 , gepag.: 547 [1] pp.; (dl. 7) pi2 (pi2 blanco) A-2B8 , gepag.: 398 [2] pp.; (dl. 8) 2A-2X8 2Y2 , gepag.: [2] 337 [~] pp.; (dl. 9-10) 3M8 3N6, 4A-4f8 4(}1 1 gepag.: 203 [1], 104 pp., met drukkersmerk va n Andreas Wechel 10 houtsnede, zowel op de titelpagina als op de laatste bladzijde van elk deel.

Leren banden, platten met goudgestempelde kaders, exlibris (stempel) Qui legit intelligat. P.S.P., en exJibris (stempel) Pt Sem. St Bernard, Bibliothèque des maîtres.

Van IJzeren, Geschiedenis der klassieke literatuur II, p.46; Oxford clas.sical dictionary p.188 Schweiger I, 105

Negen delen van de tiendelige uitgave van Cicero's werken, bezorgd door de Duitse filoloog Friedrich Sylburg (1536 - 1596). Het ontbreke nde deel 4 bevat Orationum pars III. Cicero wordt algemeen beschouwd als de grootste Latijnse prozaschrijver uit de oudheid. Van IJzeren: "Door hem is het La·tijn de voertaal geworden die het tot in de 19de eeuw gebleven is voor de gehele wetenschappelijke wereld".

Bestelnummer: KLoo16 C95

Cicero, Marcus Tullius Orationum Pars 111. Alexandri Scot Scoti studio dissecta. Keulen, officina Birckmannica, Hermann Mylius, 1630 [1 van 3 delen] 8°: A-2R8 (-2R8), gepag.: [648] pp., titelpagina met drukkersmerk van de firma Birckmann "Utilia semper nova saepius profero" in houtsnede.

Contemporain pe_rkai:nent, vlekkig, binnenscharnieren gebroken, exlibris (met ink1:): B. Bernardus soes Nachtegal ~seld1~n~1s, 17de-eeuwse aa ntekeningen in marges en op schutbladen.

Oxford class1cal dicttonary p.188; De Rynck en Welkenhuysen p.139

Laats~e deel ~an de driedelige uitgave met alle 58 bewaard gebleven redevoeringen van Cicero. Dit der?-e deel bevat onder meer de veertien filippica's, die Cicero na de moord op Caesar hield tegen Marcus Antonius en die hem uiteindelijk het leven zouden kosten: Antonius liet hem door zijn soldaten vermoorden. Bezorger van deze Keulse uitgave is Alexandrus Scotus.

Bestelnummer: KLoo13

c 9O

Cicero, Marcus Tullius Epistolarum libri c ·1·iai·es ut vulgo vocantur, ex recensione Joanms .

G . .. .. XVI a d iam1 eorgu Graevu [ ...] Amsterdam, Daniel Elzevier en Leide n, Hackius, 1677

12

[titelpagina deel 2 : Daniel Elzevier en P.,J . & Co111. Hackius, 1676] [4 delen in 2 banden] 8 6 8 8

go : (vol. 1) *8 2*4(-2* 4) A-2H 21 a-2d 2e1, 2 a-e (-2e8, blanco?), gepag. : 506, 434, 78 pp., met een gegra-

veerd<' titelpagina, op de typografische titelpagina hel drukkersmerk van de Amsterdamse Elzeviers "Ne <'Xlra olcas" in houtsnede, op 2*3 verso gravure met borstbeeld van Cicero; (vol.2) A-2f8 2G2 a-2i8 2k4, gepag.: 468,416 [104] pp., op de titelpagina van hel tweede deel het drukkersmerk van Hackius "Movendo".

Twee perkamenten banden, op de schutbladen lakstempels, goede set.

Hoftijzer, 'Zo vergaat de roem. Het einde van de Officina Hackiana' , in : Van pen tot lezer. 31 Opstellen over boek en schrift aangeboden aan Ernst Braches (Amsterdam 1996) p.160-161; zie voor Graevius: NNBW IV, kol.669 Rahir 1655; Willems 1525; Schweiger I, 162; Dibdin I, 427 (ed. 1684)

De zestien boeken 'Epislulae ad familiares', geschreven tussen 62 en 43 v. Chr., zijn ge1icht aan haast alle belangrijke Romeinen uit Cicero's tijd. Ze zijn na zijn dood wellicht gepubliceerd door zijn privésecretaris Tiro. Deze uitgave uit 16761677 is bezorgd door de filoloog Joannes Georgius Graevius (1632 - 1703) en bevat conunentaren van onder andere Manutius, Ragazonius en Gronovius.

De verschillende impressa van de twee delen (deel II 1676, deel I 1677) weerspiegelen een ingrijpende gebeurtenis in de Leidse Hackius-familie: in maart 1677 overleed Cornelis Hackius, die met zijn broers Pieter en Jacob de firma dreef na de dood van hw1 vader François in 1669. In het kennelijk als eerste gereedgekomen deel II wordt Pieter nog genoemd op de titelpagina, in deel I is "apud P.J. & Corn.

Hackios" veranderd in "apud Hackios".

Alphonse Willems tekent overigens aan dat het drukkkersmerk van de Hackii (adelaar met spreuk "Movendo") ten onrechte de titelpagina van het tweede deel siert. Volgens hem was de druk een puur Amsterdamse Elzevier-aangelegenheid.

In 1684 is nog een titeluitgave van deze druk verschenen bij de Amsterdamse firma's Blaeu en Wetstein.

Bestelnummer: KLoo14 C 295

Cicero, Marcus Tullius Epistolarum libri XVI Ad familiares ut vulgo vocantur, ex recensione Io. Georgii Graevii cum ejusdem animadversionibus. Amsterdam, H. Wetstein, 1689 12°: pl *6 (-*6) A-2D12 2E4 (2E4 blanco) , gepag.: [12) 638 (16) pp., met een gegraveerde titelpagina.

Leren band, rug en platten met blindstempeling (op voorplat A.S.F.C.S.I.C.; op achterplat jaartal 1691), goud op snee, kleine beschadiging op voorplat, verder goed exemplaar. Op titelpagina met pen de namen Andrea Josephi Wolff1692 en Adami T. Bai1h.

Zie voor Graevius: NNBW IV, kol.669 Schweiger I, 162.

Na de Elzevier-uitgave uit 1677 de tweede door Graevius bezorgde uitgave van de 'Epistulae ad familiares' van Cicero.

Bestelnummer: KI.no15 C 195

Cicero, Marcus Tullius De officiis libri tres. Ad solam priscorum exemplarium fidem recensuit adjectisque Jo. Mich. Heusingeri et suis adnotationibus explicatiores editurus erat Jac. Frid.

Heusinger. Edit. a Cour. Heusingero, Jac. Fr. filio, cw·atam repetivit suisque animadversionibus auxit Car. Timotheus Zumptius. Brunswijk, Fr. Vieweg en Zoon, 1838 8°: 52,528 pp.

Leren prijsband met stadswapen van Nijmegen op beide platten. Prijs voor R.K. van Eldik bij de overgang van de vijfde naar de vierde klas van het Nijmeegs gymnasium, gedateerd 6 september 1845 en getekend door de rector J .J. Kreenen.

Spoelder (Prijsboeken) Nijmegen 6

13

1 >rijk notenapparaat van de 'Offieiis' van Cicero v~u~-c;1de de ach Uien de eeuw achtereenvolgens aa~~aar drie filologen 11 'UStngM e,. gl~acl 7.ÎJ·n neef ,Jakob Friedrich e n tenslotte Konrad d ebben •erkt· Jo1rnnn ic ' .. bli . 1) . ' e zoon ge" ·' de die in L?83 zorgde voor pu calle. ezc wlgave uit 1838 . van ]aalslgcnocm , _ is bezorgd door Karl Golllob Zumpt.

0 11

Tekst uitgave n~cl '.

Jk str lnummrr: KLot 2 9

r 175

Concioncs

. .

. .

.

c l orationes ex histonc1s lalm1s excerptac.

Argumenta smgulis PraefiIXa . . sunl, quae causam cujus~ue el sunuuam ex rei geslae occas1one cxplicant [ ...] . . .

Amsterdam, Louis ElzeVIer, 1652 . '"S ( ,onc10n..,.

. * A. R,:;, S-T6 gcpag.: [l2] 420 [12] pp. Gegraveerde t1telpagma door S. Savry met Jaartal 16 53, dru k, . ,.

I ,, . h d 120 . 6 " kersmerk van de Amsterdamse Elzeviers . ~-ext~a ~ eas m .?utsne -~· ..

Perka ment, op de titelpagina in handschrift Ex ltbrts Pompen EverwtJn 19 febr. 1697, blade n D6, D?(pp.

83-86) ontbreken.

Willems 1139; Rahir 1159

Bloemlezing uit Latijnse geschiedschrijvers, bedoeld voor gebruik op de scholen.

VetTeweg de meeste tekslen komen uit Livius, de res t uit Tacitus en Curtius Rufus.

Een dergelijke bundel was in 1641 gedrukt door Johannes Janssonius, maar volgens Willems heeft Louis Elzevier gelijk als hij schrijft, dat zijn uitgave (herdrukt in 1662 en 1672) de voorkeur verdient, omdat hij be tere teksten heeft uitgekozen.

Het voorwoord van Jobus Veratius (? - 1571) s tond al in een soortgelijke 16-eeuwse verzameling teksten, samengesteld door Henri Estienne en Joachim Perion (Genève 1570).

Het exlibris op de titelpagina is hoogstwaarschijnlijk van de Pompejus Everwijn, die in 1701 in Leiden in de rechten promoveerde.

Bestelnummer: KLoo22 C 195

Curtius Rufus, Quintus Historia Alexandri Magni. Cum notis selectiss. variorum, Raderi, Freinshemii, Locenii, Blancardi, etc. Editio accurantissima accurante C.S.M.D. Amsterdam, Elzevier, 1664 8°: pi2 A-3A8 a-h8 i4 k2 , gepag.: [4] 751 [1] 93 [47] pp. Gegraveerde titelpagina, uitslaande kaart van het oostelijke Middellandse-Zeegebied en Azië tot aan de Indus, en een gravure van het heiligdom van de Egyptische god Harnmon in de Siwa-oase in Lybië.

Perkamenten band, platten met omgezette rand, 2 leren titelschildjes, snede rondom gesprenkeld, goed exemplaa r.

Willems 1325; Rahir 1369; Schweiger II, 320

Mooie Elzevier-uitgave van de bestseller van Curtius Rufus (te eeuw na Chr.) over het leven van Alexander de Grote (356 - 323 v. Chr.), me t sie rletters en vignetten in houtsnede. C.S.M.D. op de titelpagina staat voor Comelius Schrevelius Med. Doctor, behalve arts ook filoloog, en bezorger van deze uitgave. Het werk - een regel-voor-regel herdruk van de Leidse Elzevier-druk uit 1658 - is door Louis en Daniel Elzevier opgedragen aan de Amsterdamse regent Gilles Valckenier, die het jaar daarop burgemeester zou worden. Op de versozijde van de opdracht een lofdicht van Caspar Barlaeus op he t werk van Curtius. De "supplementa" van de Duitse geleerde Johann Freinshemius (1608-1660), die de verloren gegane twee eersle boeken van Curtius vervangen, zijn 1net eigen signatuu1· en paginering achter het tiende boek van Curtius geplaatst.

Bestelnummer: KLoo18 C 395

Curtius Rufus, Quintus [De re~~ gestis Alexandri Magni] cun1 indice philolog. et notis politicis Joh. Loccenu. Amsterdam, Joannes Janssonius van Waesberge, 1671 14

*"

12°: A-() R'• S , gep11 g.: l. 12.! 262 l_20J pp., g~gl'aveerde Lilelpagina me LAlexander de Grote Le paard, de \'C't'Slll_~cn Lcgcnslnndcrs aa n z1J1_1 _voe le n, een u1Ls laan_de kaa rl van he t ooslelijke Middellandse-Zeegebied <'Il Az1c Lo l aan de Indus, hel heiligdom van de Egypl1sche god Hammon in Lybië en een medaillon me t de kop van Alcxnndcr in houlsn ede en een Grieks bijschrifL van Heinsius. ('onlempol'ni'.1 per~amc nt, me t enke~e bi~dfoule n: bladen *3,*4 tussen S1,S2 e n R3,R4 als R4,R3. Met pen op schuLbln? Hc~m_c us Kluppel 1710_ e n 11~ ~otlood: Va n Mecrum Terwogt.

Oxford cl11ss1c11l d1ct10nary p.782; Smith, D1cttonmy of Greek a nd Roman biography and mythology I p.906 Schwcigcl' I, 321; nie t in STCN mel deze colla tie. ' 111

2

Eén van de talloze zeventiende-eeuwse uitgaven van het geschiedverhaal dat Curtius Rufus schreef over de "res geslae" (krijgsdaden) van de Griekse wereldveroveraar Alexander de Grote. Op de gegraveerde titelpagina ontbreekt een titel; de naam van de auteur en een afbeelding van een ruiter aan het hoofd van een legerschaar werden kennelijk voldoende geacht.

Van het tien boeken omvattende werk van Curtius zijn de eerste twee niet bewaard gebleven. Aan het derde boek gaat een 14 pagina's tellende Latijnse tekst vooraf over de eers te periode van Alexanders leven. De teksteditie is bezorgd door de Duitse geleerde Johannes Loccenius (Loeken) (1598-1677) . Van deze uitgave bij Johannes Janssonius van Waesberge slechts één exemplaar in STCN (UB Amsterdam), echter met geheel andere collatie en vingerafdruk.

Bestelnummer: K.Loo17 C 495

Curtius Rufus, Quintus ; Vaugelas, Claude Favre de (vert.)

De la vie & des actions d'Alexandre le Grand. De la traduction de M. de Vaugelas.

Dernière edition avec les supplemens de J. Freinshemius, traduits par feu M . du Ryer. Amsterdam, Johannes van Ravesteyn, 1665 8°: *8 2*4 A-2R8 2S4, gepag.: [24] 612 [34] pp., me t een fraaie gegraveerde titelpagina.

Oorspronkelijk perkame nt, platten m et omgezette rand.

In Amsterdam uitgegeven Franse vertaling van 'De rebus gestis Alexandri Magni' van Curtius Rufus. Claude Favre de Vaugelas (1585 - 1650) had blijkens het voorwoord meer dan dertig jaar aan de vertaling gewerkt om haar tot een toonbeeld van onberispelijk Frans te maken. Het resultaat van al zijn inspanningen zou hij nooit in druk zien, want de vertaling verscheen voor het eerst in 1653, drie jaar na zijn dood. Bezorger van de uitgave is Pierre du Ryer (1605 - 1658). Hij vertaalde de uitvoerige "supplementen" van Johann Freinshemius, die vooraf gaan aan het derde boek van Curtius. Het boek is zeldzaam. Slechts een exemplaar van deze uitgave in de STCN (Londen).

Bestelnummer: K.Loo19 C 8 95

Curtius Rufus, Quintus; Glaze1naker, Jan Hendrik (vert.)

Historie, van 't leven en bedrijf van Alexander de Groot. Met de vervulling van 't eerste en tweede boek, en van verscheide andere plaatsen, door J. Freinshemius [...] Alles door J .H. Glazemaker uit het Latijn ve1taalt, en verbetert. Amsterdan1, Jacobus van der Deister en Johannes van Lamsvelt, 1683 8°: *6 A-2vs 2)(2 (2X2 blanco), gepag.: [8] 690 pp., me t een gegraveerde titelpagina en 8 (van 10 ) platen.

Half leer, schutblade n vernie uwd, mist 2 van de 10 prenten.

Geerebaert CV, 2a; Thyssen -Schoute 37noot; Keyser (Glazemaker) 92; Muller 340

Vertaling van Jan Hendrik Glazemaker (1620-1682) conform de eerste uitgave van 1663, dus met Glazemakers Bericht aan de lezer en de "Getuigenissen van drie voortreffelijke schrijvers, van Quintus Kurtius Histmie gegeven". De drie ziJ? Anto~us Kandidus, Ericius Puteanus en Justus Llpsius. Glazemaker heeft met ZIJn vertalingen klassieke en filosofische werken (Spinoza, Descartes) toegankelijk gemaakt voor geïnteresseerde, maar niet academisch gevormde landgen~ten en ~aai:bij . levens een terminologie helpen opbouwen voor wetenschappeliJke publicaties m 15

b" , zeventig vertalingen op zijn naam.

•l Nederlands. Er staan . Mi,1na ~ 1-, ook wel 'I-Iistotiae Alexandri Magni' getiteld .

11c • Al •xandn agn ' · 1613 door Aelb ' IS 'Ik rehus geslts e. ·k 0 ,er Alexander d e G ro te. 11e t werd m ' . .. ·taJ1gc WCI Gl k t J' ' r. hel oudslcl r..atun\ in het Nederlands overgezedt. kazevmaderhs _ver a mgbmt 1663 snel voor 1el ecrs . nog eens her ru t. an e Ier aange oden 1 11 64 ~verd honderdjaar later, ~ l~chts een exemplaar in de STCN (UB Amsterdam) . tweede druk uil 1683 slaa s 0estclnummer: KL0020 C 495

Curtius Rufus, ~•intu_s ·ecte tandem captuijuventutis accommodatus, oder: De re?us AlexandJ; Tagn~~gtiff der Jugend endlich recht eingerichtete Erklärung Deuthche .~id naJ~-c~~manuel Sincerum. Berlijn, Johann Andr~a~ Rüdige_m, l?3o des Q . Cmtu [ ...] . ) A R8 3 s• gepag. : (7o] 865 [tf,t] pp., me t een fronllsp1ce en een m zwarten

so: (a)4 (b)-(d)s (e)•((~)4+p12

-3

,

.

rood gedrukte titelpagma.

Halfperkamenten band, landkaart ontbreekt. .

'D b f Al d · M ·• Voor schoolgebruik bestemde mtgave van. ere klus ~es IS exanl 'nhn adgnli~'kmet onder de Latijnse tekst zeer uitvoerige Dmtse ver an_ngen, zo~e I ou e J e als taalkundige. Esaias Schneider was de bedenker vanhdit)soort mtdgavhi~!l: Onder het pseudoniem Emanuel Since1~ (Em~~1uel de Oprec te ver.zorg e J m 1715 een u·tgave van de Latijnse gescluedschnJver Nepos. Na Schneider werd het pseudoniem Emanuel Sincerus ook door anderen gebruikt die volgens het zelfde concept schooluitgaven verzorgden.

Schweiger 1, 323

Bestelnummer: KLoo21 C 90

Diogenes Laërtius .. . .. .. ..

Kort begrijp van Diogenes Laertms, z1Jnde ~et leven, heerliJ ke spreuken, l~ffeliJke daden, en snedige antwoorden der oude philosophen; waar by komen eemge treffelijke spreuken en gelykenissen; uyt verscheyden heydensche en andere schryvers by-een-gebragt door P.D.F. Rotterdam, Joannes Naeranus, 1655 120: *12 A-R• 2 , gepag.: (24] 407 [1] pp., met een gegraveerde titelpagina.

Contemp. perkament.

De Rynck en Welkenhuysen p.164; Oxford classical dictionary p.285 Geerebaert XXXI.1; Rotterdam Bibliopolis N 70; Scheepers II, 315; De Vries 362

Uittreksel van 'De vitis philosophorum' (Biografieën van filosofen), een omvangrijk werk van de Griekse auteur Diogenes Laërtius (3de eeuw na Chr.?), waarvan onze huidige biografische kennis van de oude filosofen voor het grootste deel afkomstig is. De samensteller, P.D.F. (Passchier de Fijne, 1588 - 1667), achtte deze 109 bladzijden voldoende, omdat er nogal wat dingen in staan "die beter nooyt gedacht dan gedaan waren".

Hierachter volgt een bonte citatentrommel met uitspraken en levens,vijsheden van bekende en anonieme auteurs, onder wie zelfs "eenige Mahun1etaansche Heydenen we~~ in deugdsame werken en treffelyke leeringen, de Christenen niet en schijnen te WIJken".

Bestelnummer: K.Loo23 C 300

Epictetus ; Isocrates ; Plutarchus ; Spieghel, Hendrik l.aurensz ~andt-boecxken van Epictetus. Cebes tafereel. Isocratis, Vermaninghe aen Demomcum, en Plutarchus, Van de op-voedinghe der kinderen. Als oock mede 't mergh vande Nederlantsche spreeck-woorden: waer in H.L. Spiegels By-spraacks aimanack. ~terdam, Joost Hartgersz, [1644].

1_2 : A-L1 2 M6, gepag.: [2] 162 [2] [52] 58 pp.

Half leer, platten los, rugbekleding ontbreekt gedeeltelijk, exlibris H. d e la Fontaine Verwey.

16

l)xford dnssicnl dictionnry p.:124, 460, 706; Vcrwey, Hcndrick Laurcnsz. Spicghcl (Groninge n/Den Haag, 19 1 ())

.

(55 -135 na ve17,amcling Gne kse zed en kundige Le kslcn .m verla 1·mg van Ep1ctetus •

Chr.), Cebcs (5c eeuw voor Chr., maar tegenwoorclig dateert men het 'Tafereel van

Ccbcs' op de te eeuw na Chr. zodat hij de auleur niet kan zijn geweest), Isocratis

c436 -338 voor Chr.) en Plutarchus (46 - 120 na Chr.). Hierachter volgt met door-

lopende signatuur 'I Ict .m ergh van de ~edcrlandsche spreek-w<?orden'. van de geleerde koopman I Iendrik Laurensz Sp1eghcl ( 1549-1612), een wtgebre1de verzameling spreekwoorden en gezegden, waarvan het eerste deel wordt gevormd door de 'Byspraakx almanack', 365 spreuken, voor elke dag van het jaar één, daterend van 1606; de spreuken in het hveede en derde deel zijn alfabetisch gerangschikt.

Bestelnummer: Kl.00 27 C 225

Euripides; Vondel, Joost van den (vert.)

Vondels Ifigenie in Tauren. Uit Euripides. Treurspel. Wed. Abraham de Wees, 1666 40: *• A-F•, gepag.: [8] 48 pp., titelpagina met drukkersmerk (put) en "Elck zyn beurt".

Modern karton, op dekblad etiket met "Geschenk van Dr. W.G.J . van Koeverden aan de bibliotheek van hel aartsbisschoppelijk klein se minarie. December 1932" Van Aken II, p.360; CBMNL 3640; Geerebaert XXXVII 1; Schuytvlot 748; Unger 693

Eerste druk van Vondels vertaling van de trageclie 'Iphigenia in Tauris' van Euripides. Vondel vertaalde naar de Latijnse overzetting van Aemilius Portus. I let stuk is opgedragen aan de Amsterdamse regent Joan l luydecoper.

Bestelnummer: KI.J:>064 C 125

Euripides; Vondel, Joost van den (vert.)

Euripides, Feniciaensche of Gebroeders van Thebe. Treurspel. Amsterdam, Wed. Abraham de Wees, 1668 4°: A-H4, gepag. : 63 [1] pp., titelpagina met drukkersmerk (put) en "Elk zyn beurt".

Negentiende-eeuwse kartonnen band De Rynck en Welkenhuysen p.174; Smith, Dictionary ofGrcek and Roman biography ancl mythology II,

p.203 Van Aken II, p.358; CBMNL 6092; Geerebaert XXXVII 2; Schuytvlot 761; Unger 706

Eerste druk van Vondels vertaling van de tragedie 'Phoenissae' van de Griekse treurspeldichter Euripides (ca. 480 - 406 voor Chr.). Vondel maakte hiervoor gebruik van de Latijnse vertaling van Hugo de Groot uit 1630. 1let stuk is opgedragen aan de Amsterdamse burgemeesters Lambert Reinst, Cornelis van Vlooswyck, Cornelis de Vlaming van Outshoren en Gillis Valkonier.

Bestelnummer: K.Loo63 C 165

Florus, L. Annius Rerum Romanarwn libri IV. Ex museo Joh. Isaci. Poutani. Accedunt breves ejusdem notae atque observata praesertim politica. Amsterdam, Jodocus l londius, 1626 16°: A-18 , gepag.: 98 [ 46] pp. Gegraveerde titelpagina met drukkersmerk Hondius, gesigneerd Savery F[ecit].

O>ntemporain perkament, resten van sluitlintjes, op de titelpagina een exlibris (met pen) van "Picoteaul O.M." (De Franse medicus C.E.Picoteaul overleed op hoge leeftijd te Salins in 1748).

Oxford classica! dictionary p.365; Smith, Dictionary of Greek and Roman biography and mythology II, p.176

De Romeins geschiedschrijver Florus leefäe in de eerste helft van de 2e eeuw na Chr. Het enige werk van hem dat compleet is overgeleverd is deze 'Rerwn Romanorum' (Romeinse geschiedenis, ook wel 'Epitome' genoemd vanwege zijn schetsmatige opzet), waalin vooral oorlogen worden behandeld. Het is hoofdz.akelijk gebaseerd op het werk van de geschiedschrijver Llvius. Uitgever van deze editie is de Harderwijkse hoogleraar Johannes Isacius Pontanus (1571 - 1639). Achter zijn commentaar volgt, met eigen titelpagina, een redevoering over Florus' werk, die 17

. . üversilcit van Harderwijk op 19 november 1616.

Ponlanus h1cl<l ud1 c.1c UI, _, -•mplaren van deze editie (UB Amsterdam en Le'd De STCN vcnncl l lwee exe . t en) lksl<'lnunmwr: KJ.0024 C 175

Fl.0 .rus· ' L• Annius · ·mtegns · c·1. Sa hn " et selectissirn• R 1anarum]. Cmn nohs . asn [!•.p1Lomc re1~~mt . oSnM D C. Additus etiam L. Ampelius ex bibliotheca Cl. Salts v~~ nonnn, accm an e. · ·L. :tnasli.

6 Amsterdam ElzeVter, 1)ogepng o - [t6] 588 [108] 46, gegraveerde tite . 1 . . ' ' ("A bi pagma gesigneerd c V[ ]

80: *A A-2zs 3/\• ,Y•4

anco , < •• .

D11lcnscf11lpsil]. . b k Contemp. perkament, binnenscharn1eren ge ro en . , .

Willems 1258; Rahir 1291

•

an

k . di · d F De Romeinse geschiedems van Florus m de te ste he van e ranse geleerde Claudius Samasius of Claude Saumais~ (1588 - 1653). Bezorger van deze uitgave is c. Schrevelius (S.M.D.C. op de titelpagma). A~hter Flor~ volgt het opmerkelijke 'Liber memorialis' van de Latijnse auteur Lucms_Ampelius (3e of 4e eeuw na Chr.), een boekje dat kennelijk bedoeld was 01:!- van bruten te ler~n. H~t geeft een zeer beknopt overzicht van godenleer, aardnJkskunde e~,g~sch1e?ems. In 1636 werd het voor het eerst gedrukt (toen ook samen met de Epitome van Florus) en sindsdien is de codex spoorloos. De uitgevers, de neven Louis en Daniel Elzevier, hebben het werk opgedragen aan Joachim Gerstorff (1611 - 1661), rijkshofmeester van Zweden, die onder meer in Leiden had gestudeerd.

Bestelnummer: KLoo25 C 195

Florns, L. Annius [Epitome rerum Romanarum]. Cum notis integris Cl. Salmasii [ ...] Amsterdam, Elzevier, 1674 8°: *8 A4l8 3A• (3A4 blanco), gepag.: [16] 588 [108] 46, gegraveerde titelpagina gesigneerd C. V[an] Dalen se[ulpsit].

Con temp. perkament, op het voorplat: "Joannes Hoogers Anno 1708" Willems 1490; Rahir 1598

Regel-voor-regel herdruk van de Sahnasius-editie van 1660.

Bestelnummer: KLoo26 C 195

Hesiodus Opera et dies. Librorum mss. et veterum editionum lectionibus commentarioque instruxit David Jacobus van Lennep. Amsterdam, Johannes Müller, 1847 8°: 12, 94, 183 [1] pp.

Halfleren prijsband, scharnieren doorgesleten, stadswapen van Delft gestempeld op de met linnen beklede platten, prijs voor E.A. Engelbrecht, gedateerd juni 1855, getekend door curatoren en rector G. van Wieringhen Borski.

Van den Berg, 'David Jacob van Lennep. Geliefd leermeester zonder volgelingen', in : Een bedachtzame beeldenstorm (Amsterdam 1999); Oxford classica! dictionary p.423; Smith, Dictionary of Greek and Roman biography and mythology II, 439 Spoelder (Prijsboeken) Delft 5

Leerdicht van de Griekse schrijver Hesiodus (ca. 700 v. Chr.) over het landleven, uitgegeven en van uitvoerige commentaren voorzien door de Amsterdamse hoogleraar D.J. van Lennep (1774 -1853), zelf een groot lietbebber van het landleven.

Een groot deel van hetjaar sleet hij op zijn buiten 'Huis te Manpad'. Vele jaren eerder, in 1823, had Van Lennep een Nederlandse vertaling uitgegeven van de 'Opera et dies'.

Bestelnummer: KLo132 C 90

Hildebrand, Friedrich ; Aicher, Otto .

Antiquitates Romanae, in compendium contractae etjuxta ordinem alphabeti dis18

po~il,c bono jm·e.nlu_Li~ [ ...] 8l; ?.ruk. Franeker, 1.conardus Slrick, 1700 [Gebonden mel:] Brcvi~ inslllullo de corrnl11s velerum Romanorum [ ...] Franeker, Leonardus .Slrick. 1700 .

120 : pi2 *"A- 2B A-lt' :.i)•,", gc•pag. : ;,23, 60116 J 103 [ 11 pp. Gegraveerde titelpagina door J . en c. Luiken 12 2

IYJX>~nifischr titl'lpagma "1.?''art en rood g<'drukt, voorts 21 ongesigneerde gegraveerde platen.

1·,.1'1'll hnncl, kki1w bcschacl1gmgcn aan rug. \' Ec!{h<'n / Van der Keilen 242 noot

'

1,~;n~kcr druk van een populair l .at:ijns lexicon van de Romeinse oudheid, waarvan

de eerste druk in 1657 Le lJena was verschenen. Achter hel hoofdwerk met historische, militaire en mylhol~gische lemma's volgt mel afzonderlijke titelpagina en pagine1ing een "Co1!1pendmm compe1_~dii", een samenvatting van het compendium, bedoeld om van bmten te leren. De b1.1gebonden 'Brevis institutio de comitiis veterum Romanormn' van Olto Aicher (1628 - 1705) is een beschrijving van de volksvergaderingen ten tijde van de Romeinse republiek.

Bestelnummer: KLoo29 C 295

Hippocratcs Peri aeron, hudaton, topon. Traite d'Hippocrate des airs, des eaux et des lieux.

1)-aduction nouvelle[ ... ] par Coray. Parijs, Baudelot en Eberhart, 1800 [2 delen in 1 band] 8°: pi 2 a-y4 z2 A-X4 Y2 , gepag.: [4] r76, 170 [2]; pi2 A-30t 3P2, gepag.: [ 4] 484 pp., uitslaande tabel met de benaming van de windstreken, oplopend van een windroos met vier tot een met 32 streken, e n een uitslaande landkaart (37 x 50 cm) van Europa en het Nabije Oosten, waarop twee windrozen (8 en 32 streken) zijn afgebeeld, gegraveerd door P.F. Tardieu (kaart) en L. Aubert (bele ttering).

Perkamenten band, exlibris (met pen) ,J.H. Hoffman 1848, exlibris (ingeplakt) AdolfMelchior De Rynck e n Welkenhuysen p.205 Schweiger I, p.150

'Peri aeron, hudaton, topon' (Over luchten, wateren en plaatsen) behoort tot het Corpus Hippocraticmn, een verzameling van ongeveer zestig teksten die wordt toegeschreven aan de Griek Hippocrates (circa 460 - 370 voor Chr., de grondlegger van de medische wetenschap. In deze tekst wordt onder meer de invloed van klimaat en bodemgesteldheid op de gezondheid besproken.

In deze veelgeprezen Franse uitgave is de Griekse en Franse tekst tegenover elkaar geplaatst. De vertaler is de uit Griekenland afkomstige ai1s en filoloog Comy (1748 1833). Hij heeft een uitvoerige inleiding geschreven bij de verhandeling van Hippocrates en nog uitvoeriger aantekeningen bij de oorspronkelijke tekst die samen met een index het gehele tweede deel vullen.

Bestelnummer: KLo102 C 325

Holstenius, Lucas Notae el rasligaliones postumae in Stephani Byzantii Ethnica [ De Urbibus], ed.

T. Ryckius. Leiden, J. Hackius 1684 2°: gepag.: [16] 497 [35] pp.

Leren band uit de tijd met rugversiering. Goed exemplaar.

Willems 1598; Berghman 1282; Berghman Suppl. 407; Rahir 1771; Copinger 2332; Brunet V, p. 531

De Duitse humanist, geograaf en theoloog Lucas Holstenius (1596-1661) studeerde te Leiden en werd bibliothecaris in Pa1ijs en Rome. Hij herontdekte de exacte locatie van Pompeï. T. Ryckius (1640-1690), hoogleraar te Leiden, ontving 1-Iolstenius' aantekeningen en verbeteringen op het geografisch lexicon 'De Urbibus' van Stephanus Byzantinus (eerste helft 6e eeuw) en publiceerde deze samen met teksten van Scymnus de Chio (te eeuw) in dit werk.

Bestelnummer: KLo140 C 300

19

nn ll«'ndrik (vei~.) , ... er rickschc poelen; of BeschqJVJng van d'oorlo 1 H(lll~~ · :an 1lomcrus. P :ms cl g <lc schaking en wcchvoering van Helena g Pc l111w<'n , '1)-opncn, om . . d W d N" 1 . [deel del ;rir kcn en Il] Amsler am, e . rco aas Fransz h lu~Qr en J Riruwcrts7., 16>:, 8 ' sten-lam.' an 12 m. [:2 drlrn in I hand] P .

12 0: • 12 A-T (T12 blanco), ge~g.: [2tJ) -o~ . Gh1zcn1Akcr, _J

r 654

454

21\ - 2V12 , gepag. : 480 pp. Gegraveerde titel p., gina met een afbeelding van Homeros en:ongesigneerde gegraveerde platen, één bij :Ik bock.

Perkament, platten met omgezette rand.

Geerebaert XLVIII, 8; De Rynck en Welkenhuysen p.209; Thyssen-Schoute 17, 27; Keyser (Glazemaker) 110, l 11; Scheepers II, 327; Muller 319; De Vries 368

De eerste volledige Nederlandse

vertaling van de Ilias van Homeros (ca. 800 v. Chr.), en wel in proza, want voor zover bekend heeft "aartsvertaler" Jan Hendrik Glazemaker (1619/20 - 1682) zich nooit met het overzetten van poëzie bezig gehouden. Voor zijn vertaling van het heldendicht gebruikte hij een Franse tekst. In tegenstelling tot het Latijn, waaruit hij veel letterkundig en filosofisch werk heeft vertaald, heeft hij zich het Grieks nooit eigen gemaakt.

Van zijn Homeros-vertaling kwam in 1654 eerst het tweede gedeelte uit bij de weduwe van Nicolaas Fransz.

Het is de enige uitgave die van haar bekend is. Nicolaas Fransz zelf had in 1651 de Odyssee van Homeros uitgegeven, echter niet door Glazemaker vertaald, maar door G.V.S. Vier jaar na het tweede deel volgden de eerste twaalfboeken van de Ilias bij Jan Rieuwertsz, vanaf begin jaren 1650 Glazemakers vaste uitgever. &-stelnummer: KLoo30 € 895

[ Honleros] ; [Roberti, Antonius] Cla,is Homerica, sive Lexicon vocabulorwn omnium, quae in Iliade Homeri, nee non potissima Odyssaeae parte continentur. Accedit brevis Appendix de dialectiis [...] Rotterdam, Arnout Leers, 1662 He,: A-iM" (2 M8 blanco), gepag.: [4] 470 [84] pp. tite lpagina in zwa11 en rood gedrukt met drukkersmerk

"Lahort' tl vigiJantia" in houtsnede ' GrlJOnden in_m~t sierpapier beplakt karton, platten m et omgezette rand . .l<ollerdam Hibhopolis L 82

Sleutel (clavis) op de Ilias van Homeros van Antonius Roberti, waarin de Griekse ~ckst reg:) voor regel wordt gevolgd en (in het Latijn) verklaard. Aansluitend een AppcI1clix de dialectis' over de onderlinge verschillen tussen Griekse dialecten, dat rd wo t gevolgd door~ J lijsten van elk honderd Griekse spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegden met parallel de 1.atijnsc vertaling, samengesteld door Michael

:.m

·tolios ( 14:l:l-1480). Een uilgcbreide index besluit het werk. De eerste druk A!X>S van de 'Cl.l\is l lomcn·ca' versel1een ·m l 6 3 6 ·m 0 x1rord, waarna vele drukken volgden. Bij <lc Rotler<la.mse boekv.~r~opcr Arno u~ 1.cer~ (1617 - 16.73) verscheen het werk voor hel eerst m 1655, geed1teerd door Con1elis Schrevelius, waarna herdrukken volgden i!1 16(>2 :n 1673.

Jk'strln11mmrr: 1'Loo~2 ( 150

Hoineros; Valterie, Ach illc de la 1'Iliad d'l lomerc. Nouv Ue traduclion. Parijs, Claude Barbin [ =Amsterdam, P. en Blaeu?], 1682 [2 delen] .

J.

120: *•2..2..A•~, gcpag.: 576 pp., dr twee delen met doorlopend signatuur en paginering, geëtste titelpagina gesigneerd "A. Schoonebeek inv. et fecit _Amstelodami 168~•: en 21 geëls~e platen door dezelfde. ' Leren banden, ruggen met goudstempelmg en zwartmarok1Jnen t1telsch1ldJe, op het schutblad exlibris (ingeplakt) van Georges Montadon met familiewapen en devies "Tout brillant et tout asseuré''. Mooi exemplaar.

Rahir 2751.

Nederland e nadruk van de Homeros- ertaling die in 1681 verschenen was bij Claude Barbin. De (Amsterdamse) uitgave, "suivant la copie imprimée a Paris", onder cheidt zich van de Parijse door de fraa ie illustraties van Adriaan Schoonebeek (1661 - 1705), een leerling van Romeyn de Hooghe. De vertaler is Achille de la Valterie. De uitgave is opgedragen aan l'abbé de Lyonne. Volgens Rahir is het boek uitgege en door P. en J . Blaeu.

Bestelnummer: KLoo31

595

Homeros Homeri operum omnium quae exstant. Tomos prior sive Ilias [tomus posterior sive Odys ea] Graece e t Latine. Juxta editionem [ ...] Samuelis Clarke. Amsterdam, J. Wetstein, 1743 [2 delen] 12°: pi2 2pi1 A-2C12 21)2, gepag.: [6] 619 [9] pp.; pi2 A-2B12 (2812 blanco), gepag.: [4] 579 [19) pp., deel I met een gegraveerde titelpagina, waarop Homeros is afgebeeld met Ilios (Troje) op de achtergrond en een uitslaande plaat met een buste van Homeros "ex marmore antiq uo in Aedibus Farnesianis, Romae", deel II met een uitslaande plaat waarop reliefs uit het Palatio Coloncali Romae en het Homaerium Smym aeum staan afgebeeld; beide typografische titelpagina's zijn in zwart en rood gedrukt met gegraveerd drukkersmerk 'Terar d um prosim".

Half leer, rugbel<leding deel I los, deel II mist rug, exlibris (ingeplakt) van W.C. Braat Oxford classica! dictionary p-435; Smith, Dictionary of Greek and Roman biography and mythology Il, p.500

Schweiger I, p.158

Paralleluitga ve Grieks-Latijn van de Ilias en Odyssee van Homeros, geëditeerd door de Engelse filosoof Samuel Cla rkc (1675 -1729).

Bestelnummer: KLo100 f 175

Horatius Flaccus, Quintus Quinti Horatii Flacci Venusini Latinorum lyricorum facile principis poëma ta omnia [...] Lyon, Barthélemy Vincent, 1571

16°: a-t8v4 (v4 blanco), gepag.: 308 [2J pp., op de titelpagina drukkersmerk m et "Vincenti" Contemporai n perkament, binnenscha rnieren gescheurd, beschadigde titelpagina gedo ubleerd, exlibris (met pen): "A. Bacigaleyc"; "Antonio Sisco M.D., 1715" Oxford classica! dictionary p.438; De Rynck en Welkenhuysen p.211

Hel complete oeuvre van de Latijnse dichter l loratius (65 - 8 v. Chr.), hier op de titelpagina aangeduid als de "facile princeps" van de Latijnse lyrische dichters. Zijn ~erlc heeft een na uwelijks te overschatten invloed gehad op de ontwikkeling van de dichtkunst in heel Euro pa.

In deze uitgave wordt wo rdt bij elke ode he t 1netrum gescandeerd. Het betreft een

21

. d ' , •,n r:r: bij (vader?) Antoine Vincenl Le Lyon was v de mtgave te 1,>,>4 . :> b' d als crhcruru van ordl Symphorianus ha r 1e r ge noem drukker schenen. l n hel colop 1wn w ._ . ., 1

k

Jk strln11m111r r: 1-:T .oo;\J C t f)O

t· . Flaccus Quintus . 'b .

H~ra_ms " Flacci poema la. Schollis sive annotahon1 us, mstar cornmentarü , 13 d An1s terdam, Johannes Janssonius, 1632 ()umlt l loral11

·11 .

• 1 Listral·1 n'":a Ioanne· lB] on8 1· 1PP·Gcgraveerdc t1telpagrna.

2 7 . 5. .

-JW· 'gepag.. b. k , . . . rkament. SlutthntJes ont t e en. . ' . <.ontcmpo, am pee d 8 t Uitgeven en drukken m Amste rda m rond 1600, m : Gedrukt in Holla d Dijst~lbcrgc, 'De. ost cl-In { 1994) , p. 21 7_23 4; De la Fontaine Verwey, Uit de wereld van het boei · SJX'crnal nummc1 van o1an IV p 4 2 6 . I . fd d . , 20·

J~6(

N~druk van Blaeu's Horatius-uitgave van 1 30, m~ us1e e gegraveer e titelpagina met het drukkersmerk van Willem Jansz Blaeu. Blaeu en Johannes Janssonius, zijn buunnan aan hel Darnrak te Amst~rdam, beconcurreerden elkaar op het scherpst van de snede, 1.owel met boekm~gav~n als kaarten .. Herman de la Fonta~e Verwcy over de nadrukken van ,Janssomus: ~en v_raa?t zich a f hoe het ~ogehJk i dat een energiek ma n als Blaeu geen mogeliJkhe1d ziet om deze oneerliJke conc~ITentie van zijn buurman, die zich tot al zijn uitgaven uitstrekt.e, t~gen t~ gaan".

Wel was de kwaliteit van de goedkopere nadrukken va n ,Janssomus bedmdend minder dan die van het 01igineel" (Paul Dijstelberge). 1Ict boek is zeldzaam, slechts één exemplaar in de STCN. Bestelnummer : KLoo35 C 295

Horatius Flaccus, Quintus Quinti Horatii Flacci poemata. Scholiis sive annotationibus, ins tar commentarii illustrata a Ioanne Bond. Amsterdam, Willem Jansz. Blaeu, 1636 12°: A-M12, gep ag. : 285 [3] pp., met een gegraveerde titelpagina Leren band, rug goudgestempeld met rood marokijnen titelscbildje, wormga te n in laatste pagina's met enig te kstverHes, titelplaat gedeeltelijk met inkt ingevuld.

De la Fontaine Verwey, 'WiUemJansz Blaeu as a publisber of books', in: Quaerendo 3 (1973) p.144 Schweiger II, p.403

Befaamde, vaak herdrukte Horatius-editie van de Engelse natuurkundige en klassiek filoloog John Bond (1550 - 1612), voor het eerst uitgebracht in 1606 met een opdracht aan de Britse koning Hendrik VlII. Deze opdracht is in latere uitgaven gehandhaafd, zo ook hier. Bonds commentaren zijn in deze duodecimo-uitgave van Blaeu (een herdruk van die uit 1630) in compresse druk aan weerszijden en onder de verzen geplaatst, een mooie typografische oplossing, waardoo r Horatius' in cursief afgedrukte tekst ook letterlijk centraal staat.

Blaeu was in 1619 begonnen met het in klein formaat uitgeven van de klassieken en was daarmee Elzevier juist voor. Herman de la Fontaine Veiwey: "The credit for publishing the first small format editions of the classics in the XVllth centmy is wrongly given to the Leiden Elzeviers. Their first edition of this ort carne out in 1620". Deze editie van 1636 is zeldzaam, slechts één exemplaar in de STCN (Londen).

Bestelnummer : KLoo36

295

Horatius Flaccus, Quintus Q. Horatius Flaccus. Scholiis sive annotationibus, instar commenta1ii, illustratus a ~~;~e.~ond. ~terdam, Johannes Blaeu, 1650 H

frf M , gepag" 85 [3] PP·, me t een gegraveerde titelpagina a . eer, groot dee! rug ontbreekt, beschadigde titelpagina gedoubleerd, gebruikt exemplaar met contem2

por~me onders trepingen en annotaties.

Rah1r (anncxcs Elzevier) 2034 ; Schweiger

22

rr, p.403

~, ,)-,·<x>r-rcgcl herdruk van de e<lilie van 1636, maar mel een andere titelgravur Rq~r 1 'd 'I' . I . l 11 'b e.

1lel i111p1-cssum .m l nu: yp1~ o?1.m1~ '. ?eu, sumll us .societatis (voorrekening yan de compagme) 1650. Deze e.d1l1e met m de NCC-onlme; twee vermeldingen in

de STCN (l m_Amslerdam en Leiden).

Jwstelnummrr: KLo037 C 95

Horatius Flac~us, Quintus ; V~ndel, Joost van den (vert.)

Licrwngcn en d1chlkm1sl. In hel 11.1meloos vertaelt door J. v. Vondel. Amsterdam, 1.odcwijck Spillebou t, 1654 12 0 :

*8 (*3.4,5 nls *2,3,4) A-K12 L6 M4 (M4 blanco), gepag.: [16] 257 [l] pp., met een gegraveerde titel-

tc,~i~i;,,porai~ perka~ent, pl~Lten met omgez~tte rand, op de rug met inkt: "Horatius Flaccus", exlibris (stempel) op lttelpagma : J . Visser, Rotterdam Geerebaert CXI 9; De Rynck en Welkenhuysen p .212; Schuytvlot 796; Unger 510

Eerste druk van 'Lier7angen en dichtkunst', Vondels prozavertaling van de 'Carmina', 'Epodon' en 'De arte poetica' van Horatius, waarbij Latijnse en Nederlandse tekst parallel zijn afgedrukt. Vondel droeg zijn vertaling op aan het St. Lucasgilde en - in dichtvonn - aan de Amsterdamse secretaris Daniel Mostert ("De Roomsche lier').

Uil het colofon op de laatste bladzijde blijkt dat Christoffel Cunradus de drukker was. Ook zijn drukkersmerk "Christum sum ferens" in houtsnede is afgedrukt.

In een oude (achttiende-eeuwse) hand is op bladzijde 203 de vertaling van enkele regels toegevoegd die Vondel onvertaald had gelaten. Het betreft de laatste regels van het schimpdicht 'Ad anmn libidinosam' ('Op een geile oude best'): "Minusve languel fascinmn? / Quod ut superbos provoces ab inguine / Ore laborandum est tibi." Vondel: "Of hangt het tuigh te slapper? zoo dat ghy, &c.", waarna de tekst in handschrift vervolgt: "met uwe muil moet kuchen om de straatjonkers van uwe kut afte houden". Overigens wordt in veel vertalingen de hele epode 'Ad anum libidinosam' weggelaten.

Bestelnummer: K.Loo38 € 395

Horatius Flaccus, Quintus ; Vondel, Joost van den (vert.)

Lierzangen en dichtkunst. In het rijmeloos vertaelt door J. v. Vondel. Amsterdam, Lodewijck Spillebout, 1654

12°: *8 (*3,4,5 als *2,3,4) A-K12 L6 M4 (M4 blanco), gepag.: [16] 257 [1] pp., met een gegraveerde titelpagina C.ontemporain perkament.

Geerebae,1 CXI 9; De Rynck en Welkenhuysen p.212; Schuytvlot 796; Unger 510 Bestelnummer: KLoo39 € 295

Horatius Flaccus, Quintus Quinti Horatii Flacci poemata; cum comn1entariis Joh. Min-ellii. Praemisso Aldi Manutii de metris Horatianis tractatus, & adjuncto indice rermn ac verborum locupletissimo. Rotterdam, Wed. An1out Leers, 1677 12°: *6 A-2C1 2 2D4, gepag.: [12] 564 [68] pp., met een gegraveerde titelpagina en op de typografische titelpagina het drukkersmerk "Labor et vigilantia" in houtsnede.

Perkament, typogr. titelp. aan onderzijde kort afgesneden, bladen *4,5 ontbreken) Rotterdam Bibliopolis L 144

Horatius-uitgave van de Rotterdammer Jan Minel (1625-1670), die leraar was aan het Erasmianum, de Latijnse school te Rotterdam. Dank_ zij di~ zeer uitv~rige, .. vaak elementaire aantekeningen waren de edities van Mmel b1Jzonder geliefd biJ s~holieren. Die populariteit leidde er toe dat anderen zijn stijl van annotere~ . gmgen overnemen, wat op titelpagina's werd aangegeven met ad modum Mmelli · Herdruk van de uitgave uit 1668 bij Arnout Leers.

11

Bestelnummer: Kwo40 C 75

11

2 " 213s, :22 -2C'•, 3 <K~.6 ~1lls (3. 118 hkm co) "e , ' · " 'r, p,ig . 116J zo:. ,et drukkr rsrnrr k "I,11 IJOi·e e t rons t an lrn ' vele versierde it/ ·. '_54 7132 I, 36 8 11 1 1Jllgtn.~ n ,11 n ck drie wr rkrn ,~ordt hr l drnkkcrsmerk in houtsn 1 t al~n 1n houtsnee]~ 41 4 I pp., titclbl11dz1Jdc \.ain prrkamcnl, genode rug, plallcn 111<'l kaders en rn~cl~ hei haald. 'op de laatste 0 c0•·•·lnd ntrn1Pb hndigcl verder goed cxrmpl nar. c f cnstukkcn in blin I l rsr , , . cs crnpeli clri-u olden compas.s<'s ng, voorste \IOC~,Thr g Drlgica V, ~04 T 88; Schweiger ll , p.100 2 ri 1tother8 • • • cli . d 6 11-z1>

.s A-Z

1t J

•

Tacitus-mtgave m - io o mt e Plantijn-drukk ...

Fraaie . d l t l d . en1 te Antw de druk ml 1607, e aas e nog oor Lipsius zelf · . erpen, een herdruk van di . De . t z .d Ned I d . gecotr1geerde -schenen e tte. gro : Ut - . • er an se humanist J t . .' maar postuum ;~~ in 1574 zijn e~rste 1a~1tus-e?1tie verschijnen bU Clui~:~s IL1pls1~. (1547- 1606) . 1 de rest van ZlJ.n leven mtenstef 1net de Romeinse g hi dse P antl]n en heeft 1 1 JC De resultaten daarvan - tekste1nendaties aanvulelscde chrij_ver beziggehoudcn. . t k t di . ' en e commenta l . gehnatig tot meuwe e s e hes, zonder uitzonderin . An ren - e1dden rcei'St biJ' Plantijn, na diens dood bij diens opvolgers degMm twerpen gedrukt, e . . . d , oretussen Acher de mtvoeng geannoteer e werken van Tacitus volgen t ti · 1 . derlijke paginering n1aar doorlopende signatuur Lipsius' , . me t_e pagma, afzon01 Mirandulani codicis' en zijn kritische kanttekeningen bi'i de ~P~tct~o nRotarum 8 IS onae omanae' · p ul ( · van Vellems aterc us circa 19 voor Chr. tot 31 na Chr) Alle w k t ;J

laatste bladzijde het drukkersmerk van Plantijn in hou~~ede daer en °t 0.~n op de · de 1rut · · a]en en s1mtvignetten, · · , arnaas ZIJn er vele versier eveneens in houtsnede.

Bestelnummer: KLo115 C 4 75

Tacitus, Cornelius [Opera] cum optimis exemplaribus collatus. [...] Amsterdam, D. Elzevier, 166s

24°: A-2R8 2S•, gepag.: 614 [24] pp., met een gegraveerde titelpagina.

Leren band, op het voorplat in goudstempeling "F S Bv. St[oubensol?]. 1721~, sneden verguld, op schutblad met pen: "Hunc librum possidet, ex generositate perillasbris (?) F.S. B. de Stoubensol (?) in Memoriam sincerae amicitiae. Johannes Sigismundus Repbun. Gol[had?] 17 May 1721" Willems 1364; Rahir 1418; Schweiger II, p.1002

Schooluitgave van het verzameld werk van Tacitus. Het betreft een regel-voorregel herdruk van de 24°-uitgave, die Daniels oom Louis in 1649 had uitgebracht.

Bestelnummer: KLoo89 € 195

Tacitus, Cornelius ; Hooft, Pieter Corneliszoon (vert.)

Jaarboeken en historien, ook zyn Germanië, en 't leeven van J. Agricola [ ...]

Amsterdam Hendrik Boom en weduwe Dirk Boom, 1684

2°: a-c4 d-~ A-; • 3()6 3p. 3 s4 3T6 3v-3X•, 2A-S2, gepag.: [40] 528 [4] 11 [1], 72 pp., ti_telpagina in z,~rat en rood gedrukt, drukkersmerk in houtsnede, met 14 portretgravures van (op Germamcus na) Romemse keizers door A. Vaillant met vierregelige bijschriften van G. Brandt en 8 platen op dubbel formaat met strijdtonelen_, gegraveerd door J. Mulder . .

•ddenstukken in blindstemCo~temporam perkament, geribde rug met t1telsch1ld, platten met kaders en rru pelmg, exlibris (ingeplakt) W.C. Verdoorn. Mooi exemplaar.

Geerebaert CXXXVII fr De Rynck en Welckenbuysen p.359. hi ds lu·i1uer· p C

' 'de Tacitus-vertaling van de dic htere~. gesc e.. d c d1J ..uk ziJ.• Ee rste uitgave van H00ft ( d b.. rti .aar na ZIJn over1lJ en a

•

1581 - 1647). Dat gebeur e IJna vee gJ . .. al• handen had geGeeraardt Brandt (1626 - 1685), die het manuscript bIJ toe~a1:U begonnen om zijn ~egen. Volgens Brandt was Hooft omstreeks l63o i_net v~ "Van hem [Hooft] zwager Justus Baake die geen Latijn kende een plezier te ~:n· tweeënvyftigmaal wordt getuight" schriift Brandt "dat hy de boeken van Tact us hd · ' J ' a t llllgeleezen" alvorens ze te vertalen. . ·dt Bors van Waveren, vertaling werd door Brandt opgedragen aan Geeraart de vertaalde levens001 burgemeesler en raad van Amsterdam. Het boek bev;t ~001.}acitus beschreven eschrijving van Justus Lipsius, en een tijdtafel van e

toofts

49

.

.l ,avc verscheen in 1684 ook. een uitgave in kwart0 k · · b" · d d B · pc1iodc1!. Naas . ··I' ·hls één maal hcrdru t, m 1714 lJ e we . arent Visser t Daarna ts hel wei k .s cc e Amsterdam. . r:c r: ·l deze fo1io-lll g

fipstelnummcr: KJ .0 116 C,>!J,J

. ..., • Cornclius ~ · Denuo curavi·t ,Jer. J ac. Oberlinus · .

J I Augush• brnest1.

T ac11.,1s, Ex rcccns1one o 1. d l J .

[01,cra. ' .l . t8ül] [J van 2 e en I .cipzig, We1<. mann! . . . so: 77151 t060 pp., me t ~-ontisptce. Nijmegen en rolkaders in goud op d e platten, titelpagina en pr" 11

1i·t'C'll prijsbm1d met sin swapen va_ 1 opclnt<'hl ontbreken, alleen eerste dcc .

Ucstdnumm<'I': KL0138 C 25

tJs-

Tcrentius Afer, Publius .. . . . x Ex• Datt Heinsn recens10ne. Amsterdam, Willem ,Jansz Blaeu, l63o · .

• d kk k Comoed1ae se .

A-Os gepag.:

6 [8] pp., met een gegraveerde t!telpah~1 nda mhet r~

e~mer . /

d

21 24 0 bttndje mel geribde, Le~n goudgestempelde rug e n tltelsc 11 , se eur m pagma 119 120, ver er goed •

exemplaar. . . .

Van IJzeren Geschiedems der klassieke hteratuur I, p.160 Rahir (anne~es Elzevier) 1846; Schweiger Il, p.1064

.

.

De zes blijspelen die de Romeinse dichterTerentius_(circa ~90- 1~9 ~oor Chr.) heeft geschreven, uitgegeven door de Leidse hu~amst D~m~l Hems1us (1_580 1655). Zijn teksteditie verscheen voor het eerst m 1618 b1J Willem Blaeu, 1111619 werd deze octavo-druk gevolgd door een in vicesimo-quarto (24 °), die verscheidene malen is herdrukt en - zoals gebruikelijk - nagedrukt werd door rivaal Johannes Jansonius.

De zes stukken die Terentius in zijn korte leven (hij werd slechts 31jaar) heeft geschreven zijn 'Andria', 'Eunuchus', 'Heautontimorumenos', 'Adelphi', 'Hecyra' en 'Phormio'. Zoals ook met de stukken van de andere Romeinse comediedichter Plautus het geval is, zij het in mindere mate, zijn Terentius' komedies vrije bewerkingen van Griekse blijspelen, met name die van Menander.

Bestelnummer: KLoo92 € 275

Terentius Afer, Publius Comoediae sex. Ex recensione Heinsiana. Amsterdam, ex officina Elzeviriana, 1661 12°: *-2* 12 A-N 12, gepag. [48] 304 [8] pp., met een gegraveerde titelpagina door Cornel. Cl[aeszoon] Dusend (Duysend) e n een cirkelvormig portret van Terentius in houtsnede (2*12 verso) Leren band, scharnier ged. gesleten, exlibris met pen : Bernardus Wuyts.

Willems 1275; Rahir 1312

Herdruk door de Amsterdamse Elzeviers van de uitgave uit 1635 te Leiden bij Bonaventura en Abraham Elzevier Bestelnummer: KLoo95 C 195

Terentius Afer, Publius Co1;11o~ae sex, post optimas editiones emendatae. Accedunt Aelii Donati commentanus mteger [ ...] Accurante Corn. Schrevelio. Leiden François Hackius 1662

8° *-3*8 A-3M 8. ( 3 M7,8 blanco) , gepag.: 864 [60] pp., gegraveerde titelpagina ' ' p ··ka door Petrus Philippus. ehr 1!1ent, 1os m de band. Op schutblad exlibris met pen "Hermannus Ribbius G F 1664" Sc weiger II, p.1066 · ·,

Teksteditie van de Haarlemse arts en filoloog Cornelius Schrevelius (1608 - 1664) ~e\o~d~r meer het integrale commentaar van de Romeinse geleerde Aelius Dona· : vier e eeu~). Boekverkoper en drukker François Hackius heeft het werk opgeagen aan Adnaan Pauw (162 2 16 ) d ·d t van het Hof van 1-1 Il d - 97 , on er meer raadsheer, later pres1 en Bestelnummer: KJ~o~~ C~~ogroot boekenverza1nelaar.

50

-' j'.'er Puhlius ; Weste rhaen Jac 1 ( .. . . ' o , Vert ) 1·us " •' ' t frt,cll •1cdicn van P. 1rrcnlms 111 ned 'r<lu ls ·he rï · · pcscs con [ ] 's (;nn·rnhagc, ,Johan n 'S Tongcrl .lillen gebraght <l , tcrbacn ...1 3 -111• -G1 ••11 2 ~ • (- • , t2= 2)t'- tt 11, 1 (*2:::::J\ oo, l (>6J oor .Jacob yJr,S ~ 1~j\-1 4 .

• Il I r.:8 1{> 14<> pp., ltll'lpn~mn m 7 .wnrt <'11 rood ' 1 2,1\2:: : 1\4) R-F1 6 , t64 .,6~A-l, i l 58, 14 .1 ' ~'<ruk t C,2, gcpa . f 1' ·k11n1rnl. ' g" 81~8 1

)

, ' 1rn1P· pr1 •\'\"'1111 l:l ll ; D<' R~1wk c-11 \\<'lkenh11 S<'n 11.•1(>2

Lo11

es . .•,crr.cn ' 1 l 1·. 1 ,·an c c zes ) IJsp 'Il va n T

1·1

'

.i

• rcnL· d 1ng1n' kk tus oord c]j 1 vcr1H (ir.()()- 1670). Dl' slu 'n -'J\.ndria ofJI l _e chterJacob crhacn ,) 1· 1 ' '11 . ' e vroutj l \fl'r,s l . . of dl' kamer mg l ' cautonllmorumenos <l· l ' en uyt Andros' . uc nis, , b <l ' 'l>l1orm 10, . o f de Plu\/tn' la" iskEygen-se]fs-quell ' , 'hllll . dal is <lc ( r , r oe er s , 1 1 11, • l "J k .

J .. ,s nJc er' 'H er, , 'Adc 1 -r' _zijn in 1672 1c1uru l m hel l'wecde deel v W en ecyra, of de Mans-moe .. "KJ.Öo94 c ,95 an esterbaens 'Gedicht ' BfSlrtn11ninir 1· • en . ·us Afer, Puhhus ; Zwacrdecroon Henricu ( rercllticomedicn . . ,an . l). Tere nlms . V ·d . ' Henri s z Vert.) . er mtst door De zes} ole tot Rotterdam. Rotterdam, J ohannes Naerancuus s166w8aardekroon, rector ~~ l ) . nQ ' . i\-X•~ (Xlo-12 blanc~ , ~epag. • 4~ PP~, met een gegraveerde titelpagina.

20 1 " perkament ' exhbns (mrt pen) : C.F.M. Deeleman goed exempl ContemP• k , aar. ert cxx:>-..'VIII 11 llc; De Rync en Welkenhuysen p.362·, RotterdamB'bl' . N (;(>ereba • topo1ts 167· Schweiger n p.1082 lin d bli' l , Nederland~ verta g van c Jspe en van Terentius door Henricus Zwaerdecroon (l594 _?), die van 1634 tot 1651 rector was v~n ~~t Gymnasium Erasmianum, de Latijnse school te Rotterdam. Er beslond dmdeliJk veel belangstelling voor deze Terentius-vertaling, want na de paralleluitgave Latijn-Nederlands uit 1648 en een hveede druk in 1663 kon Naeranus al vijf jaar later weer met een herdruk komen, nu alleen van de Nederlandse tekst, voor al diegenen "die nevens mij onkondig zijn in de Latijnsche taal". In hetzelfde voorbericht legt Naeranus uit dat de cursief gedrul..1e woorden niet in de Latij n.se voorkomen, maar door de vertaler "om meerder verklaring en beter Duits te maken, zijn bijgevoegt".

Bestelnummer: KLoo96 C 295

(,r<'rrbfl~

'

Terentius Afer, Publius . . .

C,omcxrliae sex. Ex recensione Heinsiana. Amsterdam, Hendrik Wetstem, [crrca 1700] 24°: A-?I, gepag.: 240 pp., met een gegraveerde titelpagina.

Leren bandje, rug met goudstempeling, goed exemplaar. . diti Deze ongedateerde tekstuitgave van de zes blijspelen van Terentms_(e d e het 0 Daniel Heinsius, eerste druk 1618) moet aan het eind V?~~e ze1nhen ; ; CN begin van de achttiende eeuw zijn verschenen. Deze editie ts zei zaam. e kent slechts één exemplaar (KB Oen Haag).

Bestelnummer: KLoo97 C 125

;?11

Terentius Afer, Publius; Phaedrus; Publilius ~usdd'd't Ri'chardus Bent1 1 C-0_moedi~~- Recensuit, notasque s uas et Gab rie · lis_Faerm aSmith, 1727 [met:] 1 ;hus. f4illo altera [...] Amsterda m, R & ~. ~ etstem, ~b~i Syri et aliorum veterum Se aedn [... ] Fabularum Aesopiarum libn qumque, p .

-d 1 Gr,~•ltenotiae, recensuil el no las addidit Richard~ *Be42A ntZ•e1[:] 87 (97] PP·,,metton eegnesPo ig~:~ uv 4 • 1 * *4 [ j . 2p11 im' me frontis .· • -4 A-41 • 4K1, gepag.: [36] 444 174 PP·, erk "Terar dum pros '. ken naarCavan F Pd•ce, titelpagina in zwart en rood gedrukt mel drukkekrsn:i g George Il, door Houb1af1·edericksjon· erickGeorge, pnns . . rtret. van Boit -re en b" van Wales en oudste zoon vand ontn 't een meda11lonPo ·en . &tre'broerIJwde11·fabels van Phaedrus een frontispicedbehstaao e A u t pus en diens fabelxld!b e •,. · nderin fronll· 0 . met eso t t' telsch•.11qe, - e' 1 11s Conternpo .1 tamAugustus, zwevend in een Jan se ap'bde f beeldver1,es, 1 rug m e t kst-o spice (rn / atn perkament, plallen blindgestempeld, gen. ,_beschadigd zonder e Verder ~ Pen): Dr. Hen r. I lofsnider, randen eerste pagina 5 g dexemplaar. p'2

2

-

,

Schwcigcr II, p. 1068

.

.

.

_

Veelgeprezen Terenlm.s-mlga~e van de ~ ngelse klassieke ~Ioloog Richard Bentle (t662 - 1742), voor hel ~ ·rsl ~.11lgeg~ven 1111726, evena ls ZJJn hier bijgevoegde y tekstuilga e van de l .al1.1nse Jabcld1chler Phaedrus en de 'Senlentiae' (een reeks enregclige morali.sercndc gczcgdren) va~1 onder a ndere de Latijnse schrijver Publiliu.s Syrus. Benlley droeg de rerentms op aan de ouds te zoon van koning (-;corge 11, hel andere werk aan zijn jongere broer.

Jk stclnummcr : KJ .0098

350

Tercntius Afer, Publius ; Phaedrus ; Publilius Syrus C-0moediae. Recensuit, notasque suas e t Gabrielis Faerni addidit Richardus Bentleius. Editio altera [... ] Alnsterdam, R & J. Wetstein, & G. Smith, 1727 [met:] Phaedri [....]Fabularum Ae opiarmn libri quinque, Publii Syri et aliorum veterum Sententiae, recensuit et notas addidit Richardus Bentleius.

Groot 4°: pi~ *-4*4 A-414 4.Kl, gepag.: [36] 444 [174] pp.; 2 pil 2 *4 2 A-Z4, (10] 87 (97] pp., met ongesigneerd frontispice, titelpagina in zw11 rt en rood gedrukt met drukkersmerk "Tera r dum prosim", bij de fabels van Phaedrus een frontispice bestaande uit een medaillonportret van William Augustus, zoon va n koning George II, zwevend in een landschap met Aesopus en diens fabeldieren .

Perkamenten prijsband met stadswapen van Zaltbommel, mist het portret van Frederik George prins van Wales; verder goed exemplaar.

Schweiger II, p.1068 ; Spoelder (Prijsboeken) Zaltbommel 3 Bestelnummer: KLo120 C 350

Valerius Maxbnus Valerii Maximi dictorum factorumque memorabilium libri IX. Amsterdam, Louis Elzevier, 1650 24 °: *4 A-V8 X•, gepag.: [8] 228 [ = 328] pp., met een gegraveerde titelpagina.

Half leer, wormgaatjes in eerste bladzijden.

De Rynck en Welkenhuysen p.377; Smith, Dictionary of Greek and Roman biography and mythology II, p.1001 Willems 1119; Rahir 1135

Verzameling "gedenkwaardige gezegden en daden", bijeengebracht door de schrijver Valerius Maximus, die in de eerste helft van de eerste eeuw na Chr. leefde. De in rubrieken geordende anekdotes waren bedoeld voor studenten die zich oefenden in de retorica. Die functie heeft het werk tot in de zeventiende eeuw behouden.

Van deze eerste Elzevier-uitgave uit 1650 bestaan twee drukken, behalve door de verschillende vingerafdrukken ook van elkaar te onderscheiden door het paginacijfer op de laatste bladzijde (ons exemplaar: 228 in plaats van 328) en door het woord Exemplo1um (ons exemplaar: Exemplorvm) op blad Al. In 1671 zou het boek worden herdrukt.

Bestelnummer: KLo103 € 125

Valerius Maximus Dictorum factorumque memorabilium lib1i IX. Amsterdam,Daniel Elzevier, 1671 24 °: *4 A-V8 X4, gepag.: [8] 328 pp., met een gegraveerde titelpagina.

Gebonden.

De Rynck en Welkenhuysen p.377 Willems 1462 [noot]; Rahir 1554, 3336

Regel-voor-regel herdruk van de druk uit 1650. Volgens Rahir betreft het hier geen echte Elzevier, maar een nadiuk, gedrukt op de persen van Pieter en Joan Blaeu, die van 1679 tot 1703 werkzaam waren in Amsterdam. Er is in 1671 wel een Valeriuseditie van de Elzevierpers gekomen, 1naar deze ken111erkt zich door een fleuron bovenaan blad ·*2 recto.

Bestelnummer: KJ..0104 C 175

52

.-.tus, Flavius •; Frontinus ' Se....,.... "'-1.llS lul .

• )lC11.:• • .. , '1Cu11s .1.cJianus,

Claud1us 1us; Aene "co . s. f'J. • a" Ta •ti l"btt1• ' : opera. Ex recens1one Petri Seriven·•1 A c CUs . .

1° ·JJtall . 'd ' · cced . .

0 J pc re ,111 _ • 111 sc11pta. Let en, Jo 1iannes Ma1re 163 unt aha eJusd ,,ti vetel ~) " . , A-I• 2K-2N" 2O< ( 204 blanco) gep ' . [ 3 em argu3 111e ,·~•s{}'l, .2 1crk"facetspera" ' ag" 36]613(1]pp t·t I ,J.°:P d•ukke1sn LJW . . ., te pagi . ~ ,,ct ' ·Jibris (ingeplakt) van ., . . Smrt, exhbris (met n) nam zwart en r~sr11c11t, e~:r . pe van Johann Adoiph v P~ cxe~1(1' ry of Greek and Roman btography and mytholo III on Drandorff ~:·1h v,ctJOOII gy ' p.1235 II p 18 I ' 5111I ' ' ' • 2, ' p. 2 I p.28 ns Jl{sire, P· 358.

3 ' IIJ, P-443, 0111 u'ig van vijf werken over krijgskunde twe ~rcugel111e l dd d . ' e van Ro

. ye1ia uteurs, bezorg oor e Leidse geleerde Petr S ~emse en drie va · (1576 - 1660) n Grt·eksetea verbande1·mg, 'Dere m1'litan., van Vegetius (4US cnvenus JJe bel functioneren van het Romeinse leger in zij: ~.a Chr.), geeft in- · zich 'ddeleeuwen werd het nog steeds als een waarde lgh etl]d. Tot het eind van de int. g beschouwd. Sextus Iu1·1us Frontlnus . (circa vo _ 1 andboek voor de oorlog35 voertn tot Vegetms · ze1f veel m m·tarre · ervaring bezat 03 · tegenft.na Chr) .. · , d'tem stellingonuning van aIlerle1. kr..IJgs1·ISten. Hierachter vol ' gee 1D d ZIJD dri 'Strategemata' oPs (4e eeuw voor Chr.), de vroegste schrijver overgenili'te . e Gne · k "'een u·cus en: Aeneas lac . D t l d b 'd' ' m arre zaken la t .

'P liorceticus s1ve e o eran a o s1 ,one zien hoe een bel . , a m van Polybius (circa 200 - 120 voor Chr.) is een ;!enng k~ worden Zijn 'Historiae' opge~ome~1, getitel? ·~ ~-..-:= gment lilt boek VI van 'O>Dllllentarius polenucus s1ve De rmlitia & castrametatione Romanorum', en tenslotte beschrijft Aelianus (2e eeuw na Chr.) in 'Tactica sive De instruendus aciebus' de krijgstactiek die de oude Grieken hanteerden, waarbij uit typografische elementen opgebouwde afbeeldingen van troepenopstellingen het besprokene verduidelijken.

11

f:

'i:,~w

;rstaall,

Bestelnummer: KLo105 € 495

Vegetius Renatus, Flavius ; Frontinus, Sextus Julius; Aeneas Tacticus; Polybius; Aelianus, Claudius De re militari opera. Ex recensione Petri Scriverii. Accedunt alia ejusdem argumenti veterum scripta. Leiden, Johannes Maire, 1644 12°•· *12 2*6 A-2E12

2F6 (2F6 blanco), gepag.: [36] 68 1 1 Ie ldl. pp., gegraveerde titelpagina, door C.v.D[an1, te de bestornung · van een stad toont, gedateerd drukk! 645, 0 ~, de typografische titelpagina het Co rsmerk Facet spera" ntemporain rand exlib . ( perkament, platten met omgezette 172 ' goedns met pen) Renerus Athanasius Jadin 5' exemplaar Breugelm . · Herdl1lkns, Ma1re, P; 536.

Bestelnunu:~ de Uitgave uit 1633 er. KLo106 € 595

53

Vdll'hts Pnll't't·nlns , Mnr<•us (Caiu ~?) . . .

C. Vell<'ii Pat('reuli qrnw sn1x·r sHnl <' X I ltslonac romana~ vo lumm1hu~ duo~us, r um inlegri.s êltlÎlllêH.ln.·1-sionihus d~)(·lon1111, curan lc Davtdc Ruhnkerno. Leiden, s ,11 ,1. Lnchtmnn.s, 1779 L2 del('ll 111 1 hand]

~~\;, 1 21P 7"11 8 "1(8 ~4

~ H*:i) _

21'1 (211 + r hi) 2~-4(~, grp~g.: r;i4 l 122, 1262 r= 1264lr1 oo jpp., mr t

rrn 1,trl!rnwrrclr tild pn~mn door 1-. v. Blryswyrk nnni ll. v ,1~1 d r , My. ..

Prrkni;ir ntr n piijsh:m<l mr t slf1<lswnJX'll va n 's Grn~rnlrn~c 111 gou.cl r n gedru_kte pr1Jsoprl~_a c.~t, cvencrns mrt hr t wApr n rnn 's Grtl\'r nhagr, yoor I mr t pr n 1 ( o rnclrns I Icnncus Baldum urn Boot b1J 7.JJn ov<>rgang nnAr dr clrr<lr klAs , grclA trrr<l m11art 1820 r n ondr rtr kend door r ura lorcn en rector ,J. Kappcijne va n de ('oppr ik,. <1'forcl rlAssirn l cl ir timrnry p .941; De Rynr k e n Wclcke nhuysen p.379; ~r hwri~rr 11, p .1130; Sporldcr ( Prijsboeken) 's Gravenhage 5

.

Compendium van de Romeinse geschiedenis, waarvan het eerste (mcomplete) deel de periode Lol 146 v. Chr. bcsltijkl en hel tweede tot 30 na Chr. loopt. Eers t in 1515 werd een handschrift van he l werk ontdekt in een klooster in de Elzas, en dc7~ codex - de enige die tol dus,·er is gevonden - is inmiddels verloren gegaan.

Auteur van de 'Hisloriae romanae', zoals het werk algemeen wordt genoemd, is Vclleius Pa lerculus (ca. 20 v. Chr. - na 31 na Chr.), een voormalig militair en politicus. Deze uitga e uil 1779 is bezorgd door de Leidse filoloog David Ruhnken.

Schweiger noeml he l een "Sehr wichtige Ausg. Schliesst sich in Texte der Hdschr. u. der erslen Ausg. an".

BrslC'lnummcr: KLo127 C 395

Vcrgilius, Polydorus De rcrum invenloribus libri VIII et de prodigiis libri III. Leiden, Franciscus Hegerus, l 644 [ 2 delen in 1 band] 12 ° : " 8 2 " 12 J\-211:z 2K4 (2K4 blanco), ge pag.:[40] 565 [7] 209 [95] pp., op de gegraveerde titelpagina een

f! füeclcJing van cJe "typogn1phiR invenlor", typografische titelpagina met drukkersmerk "Vivimvs ex vno".

Conlcmpo niin 1wrkamenl, schutbladen vernieuwd, goed exemplaar.

Polydor11s Vc-rgilius , "De invcnloribus rerum" (internetbestand HerzogAugust Bibliothek Wolfenbüttel) Will<·ms 1464 nool; Rahir (annexes Elzevier) 1949

'De rerum invenloribus' (Uitvindingen) van de Italiaanse humanist Polydorus Vergilius (14 70 - 1555) is een van dé bestsellers van de vroegmoderne tijd. Van de eerste druk in 1499 lol het eind van de zeventiende eeuw zijn meer dan honderd uitgaven bekend, ruim zestig in het Latijn, de rest in zeker zeven landstalen, waaronder hel Nederlands (1612, 1663). Vergilius is tot zijn dood aan het boek blijven werken, de laalsle geautoriseerde uitgave verscheen in 1550.

In de rs le d1ie boeken worden technische, wetenschappelijke en culturele uitvindingen en vernieuwingen besproken (bij de boekdrukkunst wordt Gutenberg als uitvinder genoemd), in de overige vijf beschrijft Vergilius kerkelijke instellingen en gebruiken. De zeer kritische wijze waarop dat gebeurt, verklaart waarom het boek op de Index van verboden boeken terecht kwam en er "gezuiverde", dus zwaar gecensw·eerde katholieke edities zijn verschenen.

Achter 'De rerwn inventibus' volgt de dialoog 'De prodigiis e t sortibus', die in 1531 \'OOr hel e rsl werd gedrukt. Het is een gesprek tussen Vergilius en zijn VIiend uit Ca mbridge Robert Ridley.

Bestelnummr r : KLo107 C 225

~e~liu~ ~~ro, Publius ; Vondel, Joost van den ( vert.)

1 ublius Virg1lius Maroos wercken vertaelt door J. v. Vondel. Amsterdam, Abraham de Wees, 1646 4°: pil "-:s"• A-:~E•• gc pag.: 1:!6 J 407 j 1J pp., mel ee n gegraveerde titelpagina nil drukk(·n,lll(,-rk (pul) en "Elck zyn uc url".

54

op de typografische titelpagi'

. d 11,cntcn band , µlall en met blincls lcmpc ling builcnsch . (po l1oo d) W. l 1c Kam. ' arn1cr ecls besch ad'1gd, exl'b . (stempeltje) PrM. rkaRrpelius; ex]'b 1 r1s t ns ~~rrcbnerl CXI.lll Il7; Sehuytvlot 786; Unger ~2 1

F.rrslc druk van Vondels prozavertaling van de drie d. hl k .. ·1 f 'B li IC wer en van Vergilius· •11erd~r~)zangcln •,e....~1?.a ol l , ucoC ca ) , ' '?_n tg d ichten' ('Georgica') en 'Aene~' (' cnct~ ' me n ~-•"" ac 1 aan Á.)ns la nllJn I Iuygens . De on e . d . 1 . is gcgravc ·rd door 1. Malham. Dal blijkt uil drukken van J66go s1gne~r de tit~dplaat k , waarin ezew e ,, • plaat ~,oorkoml, maa r opg w i: l en nu wel gesigneerd. In 1646 werd de Ver iliusvertaling tw maal herdrukt, m kwarto e n in duodeci mo 1 166 V dgl · · " ed d 'L I d. h " 1 · n o zou on e een ·· · was van vertaling m .er m se 1 1c l a len volgen , die in fiei' te een beflJIIllilg deze prozaverla 1ing.

'er

Bestelnummer: KLo109

1

1

1

275

Vcrgilius Maro, Publius ; Vondel, Joost van den

Publius Virgiliu Mar~s werc_ken in Nederduitsch dicht vertaelt door J. v. Vondel.

Am terdam, Barent Vis er, Willem de Coup, WilJem Lamsvelt en Andries van Damme, 1696 4°: *-4*4 ( 2 *3,~*4 vo~r 2 *1 , 2 *2 ) A-4B4, gepag.: [32] 565 [3] pp., gegraveerde titelpagina door T. Matham, typografische btelpag~na met ~:ukkersmerk (put), boven de opdracht aan Cornelis de Graeff, burgemeester van Amsterdam, diens fa rruliewapen.

Halfperkamenten band, titelprent opgeplakt.

Schuytvlot 802; Unger 613

Vondels berijmde Vergiliusvertaling, waarvan de eerste druk in 1660 was verschenen.

Bestelnummer: lü.ot 10 C 225

Vergilius Maro, Publius Opera omnia. Cum notis selectissimis variorum [ ...] ac s tudio Cornelii Schrevelii.

Leiden, Franciscus Hackius, 1661 8°: *8 A-3T8 3V6 , gepag. : 116] 1015 [37] pp., met een gegraveerde titelpagina.

Contemp. perka ment, mist pp. 5 13/514.

De Rynck en Welkenh uysen p.379

Verzameld werk van de Romeinse dichter Vergilius (70 -19 voor Chr.), bezorgd door Cornelis Schrevelius (1608 - 1664), rector van de Latijnse school te Leiden, en door hem opgedragen aan de regenten van zijn geboortestad Haarlem. Drie dichtwerken zijn van Vcrgilius bewaard gebleven: 'Ecloga', beter bekend als 'Bucolica' ('Herderszangen'), he t leerdicht over de landbouw 'Georgica' en de 'Aeneis', het grote epos in homerische trant over de held Aencas dat geldt als een hoogtepunt van de Latijnse literatuur.

Bestelnummer: KLo108 C 175

[Vergilius] Orsini, Fulvio Virgilius collatione scriptorum graecorum illustra tus, opera et industria Fulvii Orsini. Leeuwarden, W. Coulo n, 1747 . . .

8°: pi 2 t-5ta 6t8(-6t?) A- 2 Ls 2 M4 2 Ms,6, 2A8 (-At) 28-Ka 2 L2, gepag. : 80 [16J 556, 163 pp., tttelpagrna m zwart en rood Leren prijsba~d met stadswapen van Groningen, met bijzonder -~·aa i gekalligr~feerde, meerkleurige ~rijsopdracht voor Dominicus Terpstra bij zijn bevordering van de vijfde naar de vierde klas van het Gromngs gymnasium, gedateerd 1825 en ondertekend door rector A. Schneither. ~~l~e~ (Prijsboeken) Groningen 4 . ,. .

• ·· ·

Virgilms collatione scriptorum graecorum 1llustra~ 1s e~n wtvoenge vergeliJking van het werk van de Latijnse dichter Vergilius met ZJJil Gn~kse b_ro_nnen. Het gel~t als het belangrijkste werk van de Italiaanse humanist FulVIo Orslil ( 152 9: 1600), d~ eerste druk verscheen in 1567 bij Plantijn in Antwerpen, me~ een - ook m deze mtgave afgedrukte - opdracht van Christoffel Plantijn aan kardinaal Granvelle, een 55

van de grootste verzamelaars van boeken e1~ handschri-fte-? van zijn tijd, die regelmatig optrad als tussenpersoon voor de Italiaanse humamsten en de Antwerpse drukker.

Bezorger van deze editie is de Leidse cl~ssic~s Lode_wijk Casper Valckenaer (1 715 _ 178 5). Achter Orsini's werk volgt met eigen htelpagma Valckenaers editie van het diicëntwintigstc bock van de 'rlias' van Homeros met tot dan toe onuitgegeven commentaren van Porphyrius en anderen. lkstelnumnwr: KJ.01:30 C 175

Vcrgilius Maro, Publius Opera, ad optimas ediliones collata praemittitur notitia literaria studiis societatis Biponlinae, 2e venneerderde dn1k. Straatsburg, Typographia societatis, 1808 [ 2 delen in 1 band] 8°: gepag. : 258,113,388 pp.

Perkamenten prijsband met stadswapen van Kampen. Exlibris met pen: Collot d'Escury, 1839 Spoelder (Prijsboeken) Kampen 1.

Verzameld werk van de Romeinse dichter Vergilius: Bucolica, Georgica en Aeneis.

Bestelnummer: KL0139 € 275

57

BESîELFORMUI .IER

- - - -- ---- -- - - - -- - - - - - Opsturen naar:

Anliquariaal A.G. van der Steur Kruisstraat 3 2011 PV Haarlem Fax: 023 5420670

o ndergetekende,

naam:

......................................................................................................· - - -........._............

adres: postcode en plaats:

.....................................................................................,-.................................................. ...........................................................

bestelt uit catalogus 33:

nummer: ON"'N<

. ., , . , o o O O " ' OOO

OO• ' ' " " OO

korte omschrijving: '""''''"'''"'°"''''"''"''

• • • •• •••• •••••• • ••••• •• •••• . . ••••••. . . . • • • • • · • • • • • • • - • - • • • • • • • • • · · . . •••• . .•••••••Uo,00 . .0 . . 0ooOo. . ,o . . oo oo o,oo,,ooooo,.,.,. . ,o. . ,H . . OOoo,Oooooo,_, , , o,ooo

....................................................

____

prijs:

___

..................................................................................

.................................

•-•No, ...........•••••••••••••••••• .. •••••o"OOOOOO"<••••••••••• .. ·••••·•

•••••••••••••••••••••••••••••••••••···--••••••••••.. •••••••••••..••••••• .. •••••••••••••• .. •••••••••.. •• .. •••• ..... , ...- -...•M

- -.........................................................

......-............................................................................................................................................................

totaal:

datum: handtekening:

,.._

--·················-·-······

••••••- -

Website antiquariaat

·te (w""vw.vandersteur.nl) treft u onder meer algemene informatie b 51 we · d een besch nJvmg ·· · van ons assortiment. Een nze Op 0 ro~~ tiquariaat en wteraar · momentee1 op onze site · beschreven in on-line aan ove al boeken en prenten IS flink a~nt 'Genealogies of Dutch families' en 'Nederlandse literatuur en lectuur catalogt (o.asso') en dit aantal zal de komende maanden gestaag groeien.

0 - ca. l 170 b ïe kunt u ook terecht ,·oor manuscripten & documenten. De laatste Op de ~~2 er te "ind~n, 1naa: u kunt ook zoeken in een o~-line catal~gus catalog . ts & oocun1ents ), waann de nog leverbare nummers ml de catalogi 14, ('Manuscng2 24 en 27 alfabetisch zijn gerangschikt (de bestelnummers lopen van 21 16, 18, ' let; met M7000). Met de zoekfunctie in uw browser kunt u de beschrijMooot to akkelijk op trefwoord doorzoeken (bijvoorbeeld een familie- of plaatsvingen goe·~geldt uiteraard ook YOOr de andere, hierboven genoemde catalogi.

1 0 aam). . "ding van deze catalogus vestigen ""'ij de aandacht op een veelomvattende 1 nd I e m e•l•·J·kheid ,ia onze website in de IlAB-databasc. zaekmoge

"":s is

/Jeslellingen & betaalwijze De prijzen in deze catalogus zijn exclusief de kosten van verzending en eventuele ver1.ek.e1ing, en exclusief<,% B1W. Levering volgens de voorwaarden van de Nederlandse Vereniging van Antiquaren Amsterdam, depot-nr. :n:l/ 1982. Deze voorwaarden behelzen onder meer dat de aangeboden werken eigendom blijven van het antiqua1iaat totdat volledig aan de betalingsverplichting is voldaan.

Voor bestellingen uil deze catalogus kunt u geb1uik maken van het voorgedrukte bestelformulier, maar u kunt uw wensen ook aan ons doorgeven via telefoon, fax of e-mail. Bestellingen worden door ons verwerkt in volgorde van binnenkomst.

Uiteraard kunt u een en ander inzien in hel antiquariaat. In dat geval kunt u een of meer nummers uit de catalogus voor km1e lijd reserveren.

Postbank 553681 Bank 561545367 B1W-nummer 0322-81-055 B 01 KvK l laarlem 34015882

ANTIQUARIAAT A.G. VAN DER STEUR

Kruisstraat 3 2011 PV Haarlem Telefoon: 023 5311470 / 023 5324237 Fax: 023 5420670 E-mail: antiqua riaat@vandersteur.nl www.vandersteur.nl Openingstijden: woensdag en zaterdag 10.00 -17.30 uur en op afspraak.

@