Bosgazet 33

bosgazet 033

INFORMATIEBLAD ANTWERPSE BOSGROEPEN

driemaandelijks tijdschrift

|

n°33 |

januari - februari - maart 2015

PB- PP B- 10770 BELGIE(N) - BELGIQUE

voorwoord

Beste bosliefhebbers, Een nieuw jaar is alweer aangebroken. Ik wens jullie allemaal het allerbeste voor 2015 met natuurlijk een goede gezondheid op de eerste plaats.

Door de aanwezigheid van jullie bossen stijgt de luchtkwaliteit en daardoor dragen jullie bij aan deze goede gezondheid.

Onze bossen vormen groene longen in het Kempense landschap en zorgen voor een betere leefomgeving.

Dat brengt natuurlijk ook een grote verantwoordelijkheid met zich mee voor alle boseigenaars. Het beheren van onze groene infrastructuur is daarbij van cruciaal belang.

Gelukkig zijn er de bosgroepen om hierbij hulp te bieden. Alle coördinatoren en medewerkers hebben afgelopen jaar met hart en ziel gewerkt om het juiste beheer voor uw bos te realiseren. Én met fantastische resultaten tot gevolg!

Natuurlijk was dit niet mogelijk zonder onze vrijwilligers die zich telkens oeverloos inzetten om alle werken mee op te volgen.

Daarvoor ook een welgemeende dankjewel!

2014 is alweer verleden tijd. We onthouden dat ons eerste jaar onder de provincie zeker niet het makkelijkste was door de financiële besparingen, maar wel één van de meest productieve!

Zo werden veel boseigenaars verder geholpen met hun vragen, werden er vele terreinbezoeken uitgevoerd en werden er weer wat nieuwe bossen aangeplant.

Dit is het beste bewijs dat de Antwerpse bosgroepen goed bezig zijn en hun sporen wel degelijk verdienen.

Nu is het tijd voor 2015, een jaar met nieuwe uitdagingen, een jaar waarin we het bos zo goed mogelijk zullen voorbereiden voor wat de toekomst ons brengt, een jaar waarin we zullen werken aan de bossen voor de komende generaties, zodat ook zij kunnen genieten van onze prachtige natuur.

In dit nummer: pg. 3 pg. 6 pg. 7 pg. 8 pg. 10 pg. 20 pg. 22 pg. 23

Habitatwaardige bossen BelBos Boscompenseren.be Nieuwe subsidieregeling BosgroepNieuws: nieuws per Bosgroep Het Zoniënwoud, een bos in omvorming ANKONA ontmoetingsdag / Activiteiten en wandelingen Zoekertjes / advertenties

Digitale Bosgazet!

De Bosgazet is vanaf nu ook digitaal verkrijgbaar. Wilt u deze vanaf de volgende editie enkel via e-mail ontvangen, geef dan een seintje via antwerpennoord@bosgroep.be Op deze manier kunnen we heel wat papier besparen!

Waarom bosgroepen?

Vlaanderen telt ongeveer 146.000 hectaren bos en naar schatting is 70 % van dit bosareaal in privé-eigendom. De Vlaamse overheid heeft er bewust voor gekozen om ook de privéboseigenaars te betrekken in het beleid. De oprichting van de Vlaamse bosgroepen was een duidelijk signaal naar de boseigenaars toe om hen te stimuleren het beheer in eigen handen te nemen. Een kans om te grijpen…

Het bos in Vlaanderen is bovendien enorm versnipperd. Deze versnippering is niet enkel ruimtelijk, ook een enorme eigendomsversnippering typeert de Vlaamse bossen. Zo zijn de meeste boseigendommen in Vlaanderen kleiner dan 1 ha! Het beheer van deze ‘minibosjes’ is voor de boseigenaars financieel onrendabel met als gevolg dat het beheer van deze sterk versnipperde bospercelen meestal achterwege is gebleven. Bovendien wordt de boseigenaar vaak geconfronteerd met problemen die hij niet altijd alleen kan oplossen, zoals bijvoorbeeld recreatieoverlast of sluikstorten. Wanneer verschillende eigenaars samen voor het bosbeheer zorgen, kan dit zonder de eigenaars op kosten te jagen. De belangrijkste taak van de bosgroepen is het stimuleren en coördineren van zo een samenwerking. In een bosgroep komen boseigenaars vrijwillig samen om het beheer van hun bossen te verbeteren. Elke boseigenaar is vrij om al dan niet gebruik te maken van onze diensten. Iedere eigenaar behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom.

Wat kan de bosgroep voor u doen?

De belangrijkste taken van de bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en organiseren.

U kan de coördinator contacteren voor: • gratis en onafhankelijk advies over het bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische, juridische, financiële en administratieve aspecten); • informatie over hoe uw bos duurzaam kan beheerd worden, wat uw wettelijke rechten en plichten zijn als boseigenaar en wat de mogelijke subsidies zijn waar u als boseigenaar aanspraak op kunt maken; • organisatie van wandelingen, cursussen en excursies; • hulp bij het aanduiden van dunningen; • hulp bij de bestrijding van Amerikaanse vogelkers en exoten door onze arbeidersploeg; • hulp bij het invullen van kapaanvragen, subsidiedossiers en hulp bij het opstellen van beheerplannen;

Voorzitter Bosgroep Noorderkempen Stan Verscheuren 2 | VOORWOORD | Woord vooraf

• coördinatie van gezamenlijke boswerkzaamheden en houtverkopen voor meerdere eigenaars zodat goedkoper en efficiënter werk geleverd kan worden.

Habitatwaardige bossen

Habitatwaardige bossen

Een structuurrijk bos op armere grond. Bemerk de grassen pijpenstrootje en ruwe smele tussen de bomen rechts.

De prachtige bloemetjes van de open plek links zijn niet meer zichtbaar, maar de heiderelicten wel.

Hoe goed bent u eigenlijk wel bezig?

Wat een vraag. Heel goed natuurlijk! Want u leest regelmatig ons tijdschrift en uiteraard past u de opgedane kennis toe in uw bos. Maar vindt de Europese Commissie ook dat u goed bezig bent? Nee, die komen niet in uw bos kijken.

Maar zoals u weet, moeten de lidstaten bepaalde leefgebieden zoals bossen en natuurgebieden (heide, moerassen, bloemenrijke hooilandjes, etc) in een goede conditie houden. Bij de overheid spreken ze van “een goede staat van instandhouding” of van “habitatwaardige” bossen. Iedere lidstaat heeft daarom bepaalde zones afgebakend, de zogenaamde Natura 2000 gebieden. Maar bossen zijn zo belangrijk dat in Vlaanderen dat ook buiten Natura 2000 zoveel mogelijk bossen in goede conditie moeten zijn.

De Vlaamse overheid heeft tabellen laten opmaken van alle kenmerken waar de bossen van Europa aan moeten voldoen.

Natuurlijk bestaan er verschillende soorten bossen zoals natte bossen, droge bossen, bossen op arm zand of bossen op rijke leem.

Vanzelfsprekend hebben die bossen verschillende kenmerken.

Maar heel wat zaken zijn gemeenschappelijk voor alle bossen.

Bossen die aan alle kenmerken voldoen, bieden de meeste kansen aan zeldzame planten en dieren.

Ten eerste hebben gezonde bossen een rijke structuur. Hiermee bedoelen we dat er zowel grote bomen als struiken als kruiden moeten aanwezig zijn. Nu mogen er natuurlijk wel plekken zijn waar er meer van de ene laag aanwezig is en minder van de andere. Maar globaal genomen moeten grote bomen, struiken en kruiden overal wel aanwezig zijn. Dus een populierenbos met alleen netelen onder, sneuvelt al bij dit eerste punt. Maar niet getreurd. Heeft u geen struiken, dan kunt u er altijd planten.

Haagbeuk, hazelaar, linde, lijsterbes, etc zijn meestal geschikte kandidaten. De struiken kunt u later eventueel benutten als brandhout. Met netelen kunt u helaas minder aanvangen. Zo een struikenlaag is dus niet alleen voor de natuur interessant,

maar ook voor uw portemonnee.

Wat u ook kunt doen, is het bos eens goed uitdunnen. Als er een struiklaag ontbreekt, betekent dit vaak dat de bomen te dicht

Structuurrijk loofbos. Een afwisseling van gelijkjarige kleine groepen van verschillende leeftijd telt ook mee als habitatwaardig.

Bosinfo | Habitatwaardige bossen | 3

Habitatwaardige bossen

op elkaar staan. Dun gerust een derde van de hoge bomen uit.

Zo krijgen de beste bomen meer plaats om te groeien. Ook deze maatregel brengt geld op.

Een paar mooie bosranden van bloeiende struiken tellen natuurlijk ook mee. Niet alleen zijn bosranden goed voor de natuur maar ze houden ook ongewenste bezoekers en loslopende honden uit het bos en ze geven u meer privacy. Een bosrand zorgt voor minder ruzie met de buurman. U kunt beter een rand van struiken zetten aan de grens van uw perceel dan dat uw hoge bomen over het tuinhuis (of over de landbouwgewassen) van de buren hangen te bungelen. Idem voor de bekabeling langs de weg. Wetenschappers vermoeden dat bossen met een geleidelijke bosrand minder stormgevoelig zijn dan bossen die messcherp overgaan in open landschap.

Liefst staat er hier en daar nog een echt dikke boom. 1 exemplaar per ha is voldoende, maar 3 dikke bomen per ha is eerste klas.

Dat is een richtcijfer. Ze hoeven niet mooi verspreid te zijn, ze mogen ook in een groepje bij elkaar staan. Uw bomen worden sneller dik als u heel regelmatig en sterk dunt.

Dus we moeten vooral bossen hebben met een rijke structuur.

De variatie mag ook komen uit homogene gelijkjarige vlekken van ca 30 are tot maximaal 1 ha. In de praktijk zal het bos van het gemiddelde bosgroeplid juist zo 1 vlek groot zijn. Dus vele kleine eigenaars samen die net iets anders doen dan hun buren bekomen automatisch een erg structuurrijk bos. Al doen in de praktijk de meeste private eigenaars jammer genoeg gewoon niks. Daarom zien de meeste private bossen in Vlaanderen er hetzelfde uit. Weg met de kuddegeest, wees een individu! Neem die kettingzaag ter hand en vlieg er eens in.

Een structuurrijk loofbos is ook mogelijk met populier als hoofdboomsoort. Als nu onder die populieren een onderetage van inheems loofhout komt die minstens 70% van de oppervlakte bedekt, worden populieren ook als habitatwaardig beschouwd. Bemerk de inlandse eiken op de voorgrond links.

Een tweede belangrijk kenmerk van waardevolle bossen, is de aanwezigheid van dikke liefst staande dode of aftakelende bomen voor de spechten en de vleermuizen. Meestal zijn dode bomen toch al aan het rotten en hebben ze geen economische waarde, zelfs niet als brandhout. Op dit criterium sneuvelen veel Vlaamse bossen. Als u de natuur echt wil helpen met uw bos, moet minstens 4 % van het houtvolume bestaan uit dood hout. De norm voor topnatuur ligt zelfs op 10 %. Stel dat u deze

4 | Habitatwaardige bossen | Bosinfo

ambitieuze norm permanent wilt halen. Het meeste dood hout vergaat na verloop van tijd. Dus moet er voortdurend nieuw dood hout bij komen. Ik schat dat u dan ongeveer 2/3 van de jaarlijkse aanwas kunt oogsten en 1/3 moet achterlaten voor de natuur. Als u 4 % permanent wilt halen, zal u ruw geschat ca 1/8 van de jaarlijkse bijgroei niet moeten oogsten maar bijvoorbeeld ringen. Deze cijfers hangen natuurlijk af van de groeisnelheid van het bos en de verrottingssnelheid van de dode bomen. Komt u Middelste Bonte Specht of Zwarte Specht tegen in uw bos, dan bent u voor dit criterium goed bezig.

Het bosviooltje is een indicator van oudere loofbossen.

Vanzelfsprekend bestaat uw bos uit minstens 90 % inheemse bomen en minstens 2 verschillende inheemse soorten. Iedere soort neemt minstens 10 % in. Dus een bos met allemaal beuken en 1 eik is voor Europa niet habitatwaardig. Tamme kastanje telt niet mee als inheems. Populierenbossen scoren goed op dit criterium als de resterende inheemse boom- en struiksoorten minstens 70 % van de oppervlakte beslaan en ook uit minstens 2 verschillende soorten bestaan. Woekerende exoten zoals Amerikaanse eik, Amerikaanse vogelkers of Japanse duizendknoop zijn uit den boze. Ze beslaan maximaal 10 %.

Verder zijn er heel wat kenmerken waar u als eigenaar geen invloed op heeft zoals het minimaal structuurareaal. Dat is de oppervlakte bos die nodig is om spontaan zonder ingrepen van de mens alle leeftijdsfases van het bos langs elkaar te laten bestaan. Het loopt in de 10-tallen hectaren. En uiteraard ondergaan onze bossen wel menselijke ingrepen. Een ander kenmerk is de leeftijd van het bos. De meest waardevolle drogere bossen moeten toch al vlug 100 jaar onder bos liggen. Bossen op natte gronden komen met 30 jaar al toe. Die leeftijd hangt samen met de plantensoorten van het bos. Als er enkel netelen, bramen, kleefkruid en dergelijke groeien, scoort het bos niet echt fantastisch. Stikstofaanrijking van uit de lucht of fosforaanrijking via het water bevorderen deze minder gewenste soorten. Eigenlijk moeten we vooral de typische bosplanten hebben.

Bossen werken als een luchtfilter: ze halen met hun fijne bladeren allerlei vervuilende stoffen uit de lucht. De regen spoelt de bladeren weer proper. Nadeel is dan weer dat deze stoffen ophopen in de bosbodem met alle gevolgen van dien voor de

Habitatwaardige bossen

Zwarte els met bittere veldkers. Een indicator van vochtige bodems die al enige tijd onder bos liggen.

vegetatie. Het teveel aan stikstof en fosfor kan theoretisch afgebouwd worden want het zit vooral in groene planten. U kunt uw netelen of bramen maaien en het maaisel verzamelen.

(Toegegeven, dat is een erg revolutionaire visie. Maar ik ken verschillende eigenaars die hun bramen of netelen op die manier behandelen en die een pak leuke bloemetjes in de plaats gekregen hebben. Tot de jaren ’50 was het maaien van bossen eigenlijk een wijdverspreide techniek.) Of u kunt uw brandhout in de zomer kappen en de bladeren en fijne takjes op hopen leggen. Waar er geen hopen liggen, wordt de bodem verarmd. De landbouw afbouwen en allemaal wat minder met de auto rijden, helpen ook. Maar dat is iets minder evident.

Als u de volgende planten in uw bos tegenkomt, heeft u waarschijnlijk te maken met een bos dat reeds enkele eeuwen onder bosvegetatie ligt. We beperken ons tot planten die gemakkelijk te herkennen zijn. Eigenaars met een zuur en droog bos op leem of zandleem moeten uitkijken naar hengel, dalkruid, salomonszegel, valse salie of bosbes. Onze vrienden uit de Kempen of in de omgeving van Averbode die op echt zand bosbouweren, kunnen hierbij ook struikheide, kamperfoelie, pijpenstrootje of ruwe smele verwachten. Is uw bodem even droog maar iets voedselrijker, let dan ook op meiklokje, witte klaverzuring, kamperfoelie, bosanemoon of adelaarsvaren.

Eigenaars van iets nattere bossen kunnen genieten van daslook, eenbes, bosviooltje, salomonszegel, sleutelbloemen, kleine maagdenpalm, valeriaan, bosanemoon, boshyacinth (enkel in westelijk Vlaams-Brabant). Nabij bronnetjes groeien ook goudveil, reuzenpaardenstaart of bittere veldkers. In de natte valleibossen op leembodems kunt u ook aalbes, moesdistel, riet, gele lis, moerasspirea, hop, dotterbloem, pinksterbloem, etc tegenkomen.”

Komt u meerdere soorten tegen over minstens 30 % van uw bos, dan scoort uw bos reeds voldoende. Heeft u bijna alle soorten over minstens 70 % van uw bos, dan heeft u een Europese topper.

Nu kent u dus de criteria waaraan habitatwaardige bossen moeten voldoen. Misschien doet uw bos het wel beter dan de overheid of een natuurvereniging? Beheert u buiten uw bos ook een bloemenrijk hooilandje, een poel, een stukje moeras, een heideterreintje of dergelijke? Ook dat vormt een belangrijke bonus.

Bemerk dat in de kenmerken van habitatwaardige bossen niets staat over jacht. Jacht vormt dus voor al deze bossen geen enkel probleem, net als houtoogst. Private boseigenaars kunnen Europese doelen halen. In de toekomst zullen verschillende subsidies beschikbaar komen voor ambitieuze boseigenaars.

Bron: herwerkt artikel de Bosgroep nummer 27

Een clichébeeld van een waardevol loofbos met onderbegroeiing, bloemetjes, dikke bomen etc…

Meer weten: ga naar www.inbo.be en geef in het vakje Zoek het volgende in: “INBO.R.2009.46”. U kunt dan een hele bundel downloaden om de habitatwaardigheid van alle habitats af te toetsen.

Bosinfo | Habitatwaardige bossen | 5

BelBos

BelBos van Curieus - Tweede editie

Ruil je oude gsm voor een frisgroene boom

Slechts 1% van alle gsm’s wereldwijd wordt correct gerecycleerd. Nochtans zitten in die oude toestellen heel wat kostbare materialen die perfect te hergebruiken zijn (zilver, coltan, goud…). Daarom organiseert Curieus voor het tweede jaar op rij het BelBos. Nog tot februari 2015 gaan talloze Curieusvrijwilligers op pad om een arsenaal aan oude gsm’s op te halen. Kijk op www.belbos.be voor een inzamelactie in jouw buurt.

Jan Roegiers, voorzitter van Curieus: “Wereldwijd wordt slechts 1 procent van alle gsm’s gerecycleerd, terwijl deze barstensvol kostbare metalen zitten. Tijd om tot actie over te gaan, dachten we bij Curieus. En dus zetten we voor het tweede jaar op rij onze schouders onder het BelBos.” En de opbrengst? Die investeren we

En daarom gaan onze vrijwilligers, in alle uithoeken van het land, opnieuw op pad. Jan Roegiers, voorzitter van Curieus: “Wat onze actie uniek maakt is - naast het feit dat we bomen planten met de opbrengst - dat onze vrijwilligers “echte” inzamelacties organiseren. Sommige Curieusafdelingen gaan op de wekelijkse markt staan met een BelBoskraampje,

plant een boom per ingezamelde gsm

www.belbos.be

BelBos in Kasterlee vlak na de aanplanting

uiteraard in een bos. Eén gsm voor één boom. Vorig jaar haalden we met onze actie 9.386 oude gsm’s op, waarmee we 10.000 bomen konden planten (dat zijn 10 voetbalvelden). Zeven frisgroene BelBossen zagen in het najaar van 2013 het levenslicht. Voor de provincie Antwerpen, goed voor 2.600 bomen, is er een bos bijgekomen in Kasterlee. Met de hulp van Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw hebben de vrijwilligers van Curieus hun handen uit de mouwen gestoken en de frisse jonge boompjes een nieuw thuis gegeven in de kempen.

6 | BelBos | Bosinfo

anderen stellen zich zichtbaar op aan de ingang van de supermarkt in hun buurt, of nog anderen gaan letterlijk deur-aandeur om afgedankte gsm’s bij hun dorpsof stadsgenoten uit de kast te halen.”

We werken voor deze tweede editie van het BelBos samen met o.a. Recupel, Sims en De Kringwinkel. OVAM begeleidt ons doorheen het doolhof van de afvalwetgeving.

Natuurlijk kan u ook uw oude telefoon bij de bosgroepen binnenbrengen.

Infobord bij de aanplanting van het BelBos

Kijk op www.belbos.be voor een inzamelactie in jouw buurt.

Boscompenseren.be

Boscompenseren.be Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) wil boscompensatie in natura stimuleren, en ontwikkelde daarom “www.boscompenseren.be”. Dit is een gloednieuwe website waarop partijen die willen ontbossen in contact kunnen treden met partijen die te bebossen percelen aanbieden. Hieronder lees je er alles over.

Wat is ”www.boscompenseren.be”?

Telkens als er een vergunning wordt verleend om te ontbossen, moet het gekapte bos gecompenseerd worden. Dat kan op verschillende manieren: via het betalen van een bosbehoudsbijdrage, maar ook door het bebossen van een eigen perceel, of dat van iemand anders.

Uit de praktijk blijkt dat er bijna dubbel zo vaak gekozen wordt voor de financiële bijdrage. Terwijl de boscompensatie in natura door onmiddellijke aanleg van nieuw bos een veel betere optie is om Vlaanderen groen te houden. Maar voor een ontbosser is het vaak moeilijk om zelf te compenseren of om een partij te vinden die

bereid is namens hem te compenseren. Daardoor wordt meestal gekozen voor de bijdrage aan het bossencompensatiefonds. Het geld uit dat fonds kan zowel door het ANB als door provincies en steden en gemeenten gebruikt worden om te bebossen gronden aan te kopen, maar de besteding van deze middelen loopt achter op de instroom.

Daarom creëerde het ANB ”www.boscompenseren.be”: een website waarop partijen die willen of moeten ontbossen in contact kunnen treden met partijen die te bebossen gronden aanbieden.

Hoe werkt het?

• Als je te bebossen grond aanbiedt, voeg je via de knop ‘ik heb grond’ de gegevens in van jouw gronden en uiteraard ook jouw contactgegevens. Het is vervolgens afwachten tot geïnteresseerden contact met je opnemen. Daarna is het aan beide partijen om de nodige afspraken over o.a. de prijs per vierkante meter te maken.

• Zoek je aanbieders van te bebossen gronden? Dan kom je via de knop ‘ik zoek grond’ terecht op de overzichtspagina van alle gronden die aangeboden worden voor boscompensatie. Je neemt zelf contact op met een aanbieder naar keuze en maakt de nodige afspraken.

• Als je een akkoord hebt bereikt, kun je het formulier dat hoort bij de aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning voor de ontbossing samen invullen en dat bij de gemeente waar de ontbossing plaatsvindt indienen.

Het is een heel gemakkelijk systeem, waarbij ontbosser en bebosser volledig zelfstandig afspraken maken. Het ANB speelt geen actieve rol als bemiddelaar.

Op alle vragen een antwoord De website geeft ook antwoorden op veel gestelde vragen: hoe regel ik de vergunning(en)?, wat moet er in een overeenkomst tussen partijen staan?, hoe plant ik een waardevol bos? … Op “ www.boscompenseren.be” vind je bovendien enkele handige documenten, zoals een voorbeeldovereenkomst. Op die manier wordt boscompensatie in natura heel eenvoudig, voor iedereen.

Voor meer informatie en vragen kun je terecht bij jos.hermans@lne.vlaanderen.be Bosinfo | Boscompenseren.be | 7

Nieuwe subsidieregeling

Subsidiëring binnen het kader van geïntegreerd natuurbeheer

foto: OnFocus

Het project wetsintegratie is volop aan de gang. Het wijzigingsdecreet dat aanpassingen aan het bestaande Natuur- en Bosdecreet aanbrengt, is goedgekeurd door de Vlaamse regering en op het einde van de rit zal het volledige bosdecreet opgenomen zijn in een nieuw ‘geïntegreerd’ Natuurdecreet. De algemene principes van de subsidiëring en de ondersteuning van het geïntegreerde natuurbeheer zijn al een tijdje bekend. In de komende maanden worden deze in detail uitgewerkt in een uitvoeringsbesluit en vervolgens ter goedkeuring voorgelegd aan de Vlaamse Regering. We maken u alvast wegwijs.

De duurzame ontwikkeling van natuurterreinen zal via een geïntegreerd natuurbeheer worden nagestreefd. Hierbij wordt een evenwicht gezocht tussen de ecologische, economische en sociale functies van het betreffende terrein. De beheerdoelstellingen worden neergeschreven in een natuurbeheerplan.

Aangezien eenieder gestimuleerd wordt om zijn natuurterreinen duurzaam en multifunctioneel te beheren, is de opmaak van een natuurbeheerplan toegankelijk voor iedereen.

De doelstellingen van het geïntegreerde natuurbeheer realiseren, vergt inspanningen. De overheid wil tegemoet komen aan iedereen die deze inspanningen wil leveren. De ondersteunings- en financieringsmechanismen die uitgewerkt zullen worden voor het natuurbehoud zullen dus openstaan voor iedereen. Ook u als private boseigenaars zal er dus aanspraak op kunnen maken!

Het uit te werken subsidiëringssysteem steunt op volgende uitgangspunten:

• in de eerste plaats zal de kwalitatieve natuurbeheerplanning financieel ondersteund worden; • daarnaast wordt de realisatie van de doelstellingen die opgenomen zijn in het natuurbeheerplan ondersteund (focus op resultaat).

Hoe hoger het ambitieniveau, hoe meer mogelijkheden.

8 | Nieuwe subsidieregeling | Bosinfo

Subsidiëring van natuurbeheerplanning Het onderscheid tussen beboste terreinen en terreinen met open natuur vervalt. Deze worden samengebracht onder de noemer ‘natuurterreinen’. Voor het opstellen van een natuurbeheerplan worden 4 types natuurterreinen onderscheiden: type 1 basisnatuurkwaliteit, type 2 verhoogde natuurkwaliteit, type 3 hoogste natuurkwaliteit en type 4 de erkende natuurreservaten. Voor elk van de types natuurterreinen kan een natuurbeheerplan opgemaakt worden ongeacht het type beheerder en het soort natuurterrein. De opmaak van dergelijk natuurbeheerplan zal gesubsidieerd worden.

Subsidiëring van realisatie van doelstellingen van het natuurbeheerplan In de eerste plaats gaat het hier om de ondersteuning van de maatregelen die genomen worden om de ecologische doelstellingen van het plan te realiseren. Maar in het nieuwe decreet is ook de mogelijkheid om de sociaal-recreatieve functie van natuurterreinen te ondersteunen, ingeschreven. Denken we bv. aan subsidies voor openstelling van natuurterreinen en de aanleg van de nodige infrastructuur daartoe.

Zowel beheersubsidies als investeringssubsidies zullen voorzien worden om de maatregelen die de ecologische doelstellingen van het plan realiseren, te ondersteunen.

Nieuwe subsidieregeling

keling en het behoud van de hoogste natuurkwaliteit en zullen enkel toegekend worden aan natuurterreinen die erkend zijn als natuurreservaat (type 4) en dit ongeacht het type beheerder.

Timing en uitwerking Nu de algemene principes (subsidies toegankelijk voor iedereen, focus op resultaten en meer mogelijkheden bij hoger ambitieniveau) goedgekeurd zijn door de Vlaamse Regering moet de concrete uitwerking van de subsidiëring nog uitgewerkt en goedgekeurd worden.

Twee essentiële richtlijnen zijn bij de verdere uitwerking van belang:

foto: OnFocus

Onder beheersubsidies vallen de subsidies voor instandhoudingsbeheer, de subsidies voor omvormingsbeheer en de subsidies voor beheerevaluatie (monitoring). Bij instandhoudingsbeheer is het natuurstreefbeeld al gehaald en gaat het om onderhoud of regulier beheer zoals bv. een dunning, seizoensbegrazing of maaibeheer. Omvormingsbeheer is een intensiever type beheer dat bedoeld is als overgangsbeheer tot een natuurstreefbeeld bereikt is. Denken we bv. aan een beheer dat een gevarieerde bosstructuur bevordert.

Naast de ondersteuning van concrete beheermaatregelen worden ook investeringssubsidies voorzien. Hieronder vallen inrichtingswerken die éénmalig zijn of in de looptijd van het beheerplan een beperkt aantal keer terugkomen zoals bijvoorbeeld plagwerken, de aanplant van een bosrand of onderetage en exotenbestrijding.

De aankoopsubsidies worden voorbehouden voor de ontwik-

• de subsidies zullen slechts verleend kunnen worden indien ze kaderen binnen een goedgekeurd beheerplan • het verlenen van de subsidies zal gekoppeld zijn aan resultaat, met name het bereiken van de vooropgestelde ecologische of sociaal- recreatieve doelstellingen uit het goedgekeurde natuurbeheerplan.

Dit zal kunnen blijken uit de evaluaties van de natuurbeheerplannen die tussentijds zullen worden doorgevoerd.

De Vlaamse Regering zal niet alleen bepalen welke maatregelen en plannen subsidiabel zijn, ze zal ook bepalen onder welke voorwaarden dit het geval zal zijn, op welke manier de bedragen berekend moeten worden en hoe de procedures voor aanvraag, beoordeling, toekenning en uitbetaling van de subsidies er uit zullen zien.

Het goedgekeurde uitvoeringsbesluit kunnen we vanaf medio 2015 verwachten.

Bomen met een geheugen U weet vast wel dat bomen vroeger in blad komen na een warme winter, maar wist u ook dat ze in het najaar sneller hun bladeren verliezen? én dat ze ook in het daaropvolgende voorjaar weer sneller in blad staan?

De winter van 2013-2014 ging de boeken in als heel zacht.

Wetenschappers van de Universiteit Antwerpen doen al langer onderzoek naar de impact van deze warme winters.

Wetenschappers bestudeerden inheemse eiken en beuken tijdens een serre-onderzoek. Hieruit kwamen volgende opmerkelijke conclusies voort.

Geheugen Volgens Hans de Boeck, onderzoeker aan de Universiteit Antwerpen, komen bomen niet alleen sneller in blad na een warme winter, maar verliezen ze in de herfst ook sneller hun bladeren. Bovendien lijkt het erop dat bomen een ‘geheugen’ hebben. In het tweede lenteseizoen na de warme winter, ontluiken de blaadjes sneller dan gewoonlijk. Dit wijst erop dat bomen, warme winters kunnen “onthouden”.

Domino-effect De wetenschappers waarschuwen bovendien ook voor het zogenoemde domino-effect van een warme winter. Het experiment geeft duidelijk aan dat planten zo’n warme winter

(lees storing) meerdere jaren met zich meedragen. Eiken en beuken dienen voor veel andere organismen als voedsel en/of thuisbasis. Het verschuiven van de bladperiode heeft dan ook een grote invloed op het leven in en rond de bomen. Jonge en vroege blaadjes kunnen bovendien ook schade ondervinden door eventuele vrieskou in de lente.

Dankzij dit onderzoek kunnen wetenschappers ook meer inzicht verkrijgen in de eventuele gevolgen voor ecosystemen.

De resultaten van deze studie werden gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.

Bosinfo | Nieuwe subsidieregeling | 9

Bosgroep Kempense Heuvelrug

12 jaar) mee uit. Tijdens het officiele gedeelte kunnen zij een huifkartocht maken die ook zal stoppen in een nabijgelegen speelbos, waar zij op hun manier volop van het bos kunnen genieten.

Uitnodiging Algemene Vergadering 28 februari 2015 Eén van de eerste kloempen in boscomplex Breeven

De Algemene Vergadering zal in 2015 wat vroeger in het jaar plaatsvinden omwille van boekhoudkundige redenen. Er wordt teruggeblikt op de activiteiten en financiën van 2014. De begroting voor 2015 wordt voorgesteld.

Plaats van gebeuren is de Hooibeekhoeve te Geel.

Vóórafgaand aan het officiële gedeelte maken we een wandeling (circa 3km) doorheen boscomplex Breeven in Geel. We komen samen om 9.15u aan de kruising van de Oudemolsedijk en de Oudekastelseweg. In dit boscomplex waan je je op sommige plaatsen in een uitgestrekt Scandinavisch woud! De bosgroep is hier de voorbije jaren intensief aan het werk geweest met dunningskappen, verwijderen van Amerikaanse eik, inplanten van inheemse loofbomen en experimenteren met de Q/D methode.

De wandeling zal ongeveer een uur in beslag nemen.

Na de wandeling gaat het met de auto’s naar de Hooibeekhoeve, die circa 2 km verderop ligt. Daar nodigen we ook de toekomstige boseigenaars, namelijk de kinderen en kleinkinderen (van 4 tot

Degenen die niet mee gaan wandelen, kunnen om 11 uur aansluiten bij de Hooibeekhoeve, Hooibeeksedijk 1, Geel.

Programma Algemene Vergadering - Zaterdag 28 februari: 9.15u Samenkomst aan de kruising van de Oudemolsedijk en de Oudekastelseweg in Geel 9.30u Start wandeling Boscomplex Breeven 10.30u Einde wandeling Boscomplex Breeven en verplaatsing met eigen auto naar Hooibeekhoeve 11.00u Ontvangst met versnapering aan de Hooibeekhoeve (Start huifkartocht voor de kinderen) 11.15u Start Algemene Vergadering 12.15u Receptie met hapje en drankje 13.00u EINDE – met groene verrassing!

Inschrijving voor de Algemene Vergadering is noodzakelijk en kan tot en met donderdag 12 februari 2015 via: annick.vangenechten@provincieantwerpen.be of 014/85.90.17 Wij vernemen graag met hoeveel personen u komt en of u deelneemt aan de wandeling en/of de vergadering. Ook vragen wij de kinderen in te schrijven met vermelding van hun leeftijd.

Tot dan!

Aanplantactie Week van het Bos Op een warme en zonnige 18de oktober plantten enkele enthousiastelingen een bosrand aan langs de Holle Weg in Kasterlee. Deze plantactie kaderde in de Week van het Bos. Voorheen stond op dit perceel een doorgeschoten aanplanting van kerstbomen ofwel fijnspar. Deze soort houdt eerder van een continentaler klimaat waar het ’s winters kouder en vooral vochtiger is, bijvoorbeeld in de Ardennen. In het Vlaamse laagland is het voor deze soort net te warm en te droog. Daardoor krijgt hij vanaf een jaar of 25 vaak last van ziektes, droogte,… Fijnsparbossen zijn vaak ook donker, eentonig en weinig ecologisch interessant. Daarom werd beslist de fijnspar te kappen en te heraanplanten met enkele inheemse struik- en boomsoorten. In totaal gingen 200 plantjes van Gelderse roos, vlier, meidoorn, hazelaar en winterlinde netjes de grond in. Zonnig en warm weer mag dan wel goed zijn voor het humeur, voor een plantactie is dat niet zo geschikt. Ideaal is een mistige, zachte dag (10 °C) in november of december: zo is er mider kans op uitdroging van de wortels.

We hopen dat de nieuwe bosrand op enkele jaren tijd meer variatie, kleur en geur in het landschap brengt. Goed voor mens en natuur!

Dank aan Leo, Staf, Diane & Jan! 10 | Bosgroep Kempense Heuvelrug | Bosgroepnieuws

BOSGROEP KEMPENSE HEUVELRUG

Houtprijzen bereiken recordhoogtes!

De houtprijzen op de industriële verkoop waren nog nooit zo hoog. Ondanks de minder rooskleurige economische tijden is er blijkbaar toch een grote vraag naar hout.

Zowel de de prijzen voor naaldhout als voor populieren piekten. Goed nieuws voor alle boseigenaars die deze winter mee hout verkochten! De verwachtiging is dat m³

de prijzen komende jaren op hetzelfde niveau blijven.

Hieronder vindt u een prijsoverzicht van de verkochte loten. Opvallend is dat de firma Norbord uit Genk met alle loten naaldhout aan de haal ging. Alle kappingen vinden plaats in de loop van 2015.

LOT

Locatie

16

Zwart Water (Lichtaart - Herentals)

Houtsoorten

hoogste bod

17A

Hoge Rielen (Kasterlee)

17B

Rees (Kasterlee)

18A

Breeven (Geel)

18B

Gooreind (Geel)

111,26 Lork, Corsicaanse den

19

Hoeven (Retie)

686,96 Grove den, Fijnspar, Corsicaanse den

20 A

Postel (Mol)

20 B

Postel (Mol)

21

t Heiken (Vorselaar)

2942,21 Grove den, Corsicaanse den, Zeeden

€ 32.242,00 Norbord N.V.

€ 43,93

1181,11 Grove den, Fijnspar, Corsicaanse den, Lork

€ 51.067,00 Norbord N.V.

€ 43,24

1505,52 Corsicaanse den, Grove den, Fijnspar

€ 65.830,00 Norbord N.V.

€ 43,73

€ 4.409,00 Norbord N.V.

€ 39,63

€ 26.646,00 Norbord N.V.

€ 38,79

Norbord N.V.

€ 44,89

733,96 Grove den, Corsicaanse den

50,37 Fijnspar

€ 63.591,00

101,76 Corsicaanse den 8729,63

LOT LOT

Locatie LOT Locatie

Locatie

77

7 Dingdongen (Lille) Dingdongen (Lille) Dingdongen (Lille)

88

8 Eerselsebaan (Posel) Eerselsebaan (Posel) Eerselsebaan (Posel)

LOT

Locatie Totalen: Totalen:

7

Dingdongen (Lille)

Totalen:

m³ m³

Norbord N.V.

€ 4.227,00 Norbord N.V.

€ 41,54

€ 378.423,00 Gemiddelde:

€ 42,51

houtsoort m³ houtsoort

houtsoort

hoogste koper bod €/m²€/m² koper hoogste bodbod hoogste koper

155,0 155,0

155,0

Populier Populier

Populier

€ 5.900,00€ Weijtmans € 5.900,00 Weijtmans 38,08 € 5.900,00 Weijtmans € 38,08

€ 38

238,06 238,06

238,06

Populier Populier

Populier

€ 9.225,00€ Lavrijsen € 9.225,00 Lavrijsen 38,75 € 9.225,00 Lavrijsen € 38,75

€ 38

m³ 393,01 393,01 393,01houtsoort 155,0

hoogste koper €/m² € 15.125,00 € 15.125,00 38,42 €bod 15.125,00 38,42 Populier

Aanplantingen lopen op volle toeren!

8

€/m³ € 44,32

1416,48 Grove den, Corsicaanse den, Douglasspar, Lork

TOTALEN:

koper

€ 130.411,00 Norbord N.V.

Eerselsebaan (Posel)

238,06

Totalen:

393,01

Populier

€ 5.900,00 Weijtmans

€ 38,08

€ 9.225,00 Lavrijsen

€ 38,75

€ 15.125,00

38,42

Wanneer deze editie van de Bosgazet bij u in de bus valt, zal het grootste deel van de nieuwe kloempen reeds aangeplant zijn. Bij Bosgroep Kempense Heuvelrug planten we kleine (25 stuks) of grote (40 stuks) kloempen aan. Via deze kleinschalige manier van aanplanten, blijft dit betaalbaar voor de eigenaar en haalbaar voor de bosgroep. En stilaan krijgt het bos zo meer variatie!

Vorige winter plantte de bosgroep zijn eerste kloempen en bosranden aan via plantacties met hulp van personeel en vrijwilligers. Het ging toen in totaal om zo’n 1.875 stuks waaronder 4 volwaardige kloempen. Vanaf 2014 staat het systeem goed op zijn poten met 27 extra kloempen en in totaal 2.000 plantjes.

Aangeplante soorten zijn allen inheems loofhout. De winterlinde is de koploper maar ook wintereik, boskers, esdoorn, haagbeuk en beuk zijn populair. Bij de bosrandsoorten is de Hazelaar in trek. We plant(t)en deze winter voornamelijk aan in Vorselaar, Kasterlee, Geel en Postel en krijgen hierbij de steun van onze trouwe aanhang vrijwilligers, sympathisanten en studenten van de Thomas Moore Hogeschool in Geel.

Voor de aanplanten die we volgende winter zullen uitvoeren staat de teller al op meer dan 100 extra kloempen. Het concept van de kloempen slaat dus aan, zoals ook het geval bij de collega’s van de Zuiderkempen!

Studenten van het 3de jaar Milieubeheer (Thomas Moore Hogeschool Geel) steken een handje toe!

Bosgroepnieuws | Bosgroep Kempense Heuvelrug | 11

€/m²

38

BOSGROEP zuiderKEMPEN ZUIDERKEMPEN

De kloempen bestaan uit ‘verplegende’ boomsoorten (linde en haagbeuk).

De bomen verplegen de bodem. De bladeren van deze soorten verteren goed en verbeteren de bodem waardoor ontkieming van andere soorten beter lukt.

Het verzorgen van de bomen, de bodem en de toekomst van onze kinderen is een mooie symboliek voor al de vrijwilligers van het Rode Kruis die reeds 150 jaar mensen in nood verzorgen. Gezien het belang van de bomen voor de gezondheid, investeert het Rode Kruis met dit initiatief in gezondheidspreventie.

Rode Kruiskloempen in de Averegten Ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het Rode Kruis Vlaanderen en het 75-jarige bestaan van de Rode Kruisafdeling Heist-op-den-Berg plantte het Rode Kruis in samenwerking met de Bosgroep Zuiderkempen vzw en de Provincie Antwerpen op 9 november twee kloempen aan in het Provinciaal Groendomein De Averegten.

De kloempen werden aangeplant in het bijzijn van vertegenwoordigers van het provinciebestuur Antwerpen, Rode Kruis Vlaanderen, gemeente Heist-op-den-Berg en Bosgroep Zuiderkempen vzw. Het was een prachtig initiatief onder een zalig najaarszonnetje dat zoals gebruikelijk werd afgesloten met ons welbekend kloempenbiertje.

Info-avond vrijwilligerswerking groot succes!

Al jarenlang zijn vrijwilligers de motor van de bosgroep. Schalmen, aanplanten, infostanden verzorgen, snoeien en vrijstellen. Niets is te veel voor deze bosliefhebbers.

Op 9 oktober konden alle geïnteresseerden kennismaken met de vrijwilligerswerking van Bosgroep Zuiderkempen vzw. De inschrijvingen stroomden binnen met een mooi clubje geïnteresseerden als resultaat. Zij kregen uitleg over de bosgroep, over onze groep vrijwilligers en de fantastische sfeer tijdens de activiteiten, leerden kloempen kennen en werden warm gemaakt om al direct mee te gaan planten en schalmen. De avond werd naar goede gewoonte afgesloten met een fris kloempenbiertje.

Geïnteresseerden in de vrijwilligerswerking van Bosgroep Zuiderkempen vzw zijn altijd welkom op één van onze activiteiten. Voor meer info en de planning kan je contact opnemen met Hans Van Lommel (0474/85.91.11).

12 | Bosgroep zuiderkempen | Bosgroepnieuws

BOSGROEP zuiderKEMPEN

Resultaten houtverkoop 2014 In het najaar organiseert de bosgroep traditioneel haar houtverkopen, zo ook in 2014. Op de industriële houtverkoop werd een volume van ca. 10.000 m3, overwegend naaldhout, verkocht aan een gemiddelde prijs van 40 euro per kubieke meter. Ook verkochten we een 1.000-tal m3 populierhout aan een gemiddelde prijs van 35 euro per kubieke meter. Dit zijn prijzen die hoge toppen scheren, interessant is dat eigenaars zo middelen krijgen om (deels) te herinvesteren in het bos. Op de brandhoutverkoop lag de gemiddelde prijs op 15 euro per kubieke meter, dat is zo’n 5 euro minder als de voorbije jaren. Dit is waarschijnlijk het resultaat van het hoge aantal loten dat we te koop aanboden: een 190-tal met een gezamenlijk volume van 2.500 m3. Belangrijk is vooral dat er weer heel wat noodzakelijke kappingen kunnen gebeuren die de bossen mooier zullen maken!

Jaarlijkse brandhoutverkoop in domein Teunenberg te Olen

Opnieuw propere bossen in Herenthout!

In het bosgebied ‘De Bergen’ te Herenthout is de bosgroep sinds 2 jaar actief. Er werden onder andere brandhoutloten verkocht en kloempen geplant. Zaterdag 11 oktober stond nog een andere, bijzondere activiteit op het programma: een zwerfvuilactie. Met een tiental enthousiastelingen trokken we door het gebied om blikjes, flessen, autobanden, prikkeldraad, tuinkabouters en nog heel wat ander afval uit het bos te halen. Het resultaat mocht er zijn: alles bij elkaar werd er een propvolle container afval verzameld! In het bijzonder willen we nog eens de gemeente Herenthout bedanken die o.a. de container plaatste en ons achteraf nog hartelijk trakteerde op pistolets en koffiekoeken!

Het resultaat van een voormiddag zwerfvuil verzamelen

Bosgroepnieuws | BOSGROEP ZUIDERKEMPEN | 13

BOSGROEP noorderKEMPEN

Nieuw plantseizoen van start Zoals jullie wel weten is de Noorderkempen een bosrijke omgeving. Net als vorig jaar is onze bosgroep ook dit jaar weer van start gegaan met de (her)aanplanting van nieuwe bossen in onze regio.

Zo werden er in Arendonk aan de Lusthoven 3 nieuwe stukken bos aangeplant, goed voor een totale oppervlakte van 3,14 hectare. Deze nieuwe bebossingen werden mede mogelijk gemaakt door de firma Praxair, die deze bebossing deels sponsorde. Als tegenprestatie werd er een plantactie georganiseerd waarbij ongeveer 170 werknemers en familieleden kwamen helpen om dit nieuwe bos in de grond te stampen. Er werd ook heel wat randanimatie voorzien. Zo kwam Natuurpunt vogelkastjes in elkaar timmeren met de kinderen, Bos+ zorgde samen met ons voor de goede organisatie van de aanplanting. Daarnaast was

er ook een bosverteller. Als bosgroep organiseerden we ook nog 2 korte wandelingen op het privédomein van de eigenaar. Om dit te realiseren sloegen verschillende organisaties de handen in elkaar sloegen met een prachtig resultaat.

Verder werd er aan de Daries in Arendonk een stuk bos van fijnspar gekapt en vervangen door een gemengd inheems loofbos met een gevarieerde bosrand. Het ging hier over een bosomvorming van 0,35 hectare.

In Malle werd er een nieuw bos aangeplant ter hoogte van de Oude Molenstraat. Ook hier werd er door Bos+ een sponsor gezocht om tot dit nieuwe bos te Plantactie i.s.m. Bos+ en Praxair (foto: OnFocus)

komen. Deze vonden ze in Rosy Blue een diamantbedrijf gevestigd in Antwerpen.

Op 14 december werd er een plantactie georganiseerd voor hun werknemers. De plantactie was niet zo uitgebreid als die in Arendonk maar zeker niet minder interessant. Er werden in totaal iets meer dan 2.000 boompjes geplant worden over een oppervlakte van een volledige hectare.

Ook hier kiezen we voor verschillende inheemse loofboomsoorten met een onderetage en bosrand. Zo zal er in de toekomst een gevarieerd en structuurrijk bos tot ontwikkeling kunnen komen.

Nog in Malle werden twee boscompensaties uitgevoerd. Eentje vlak bij het Algemeen Ziekenhuis Sint-Jozef van Zoersel en één op een terrein van Wienerberger nv. Deze bossen werden geplant ter compensatie van anders stukken bos die in het verleden gekapt weren op andere locaties.

Het gaat hier telkens over kleinere aanplantingen van respectievelijk 0,25 hectare en 0,40 hectare met, in beide gevallen, verschillende inheemse loofboomsoorten.

Voor al onze aanplantingen deden we beroep op Landmax bvba. Zij zorgden voor plantgaten, tijdige levering van het plantsoen en controle van de aanplantingen bij plantacties.

Boscomplex Kempense Kleiputten van start Op 1 oktober gingen we van start met een infovergadering voor het eerste natuurbeheerplan in de Noorderkempen. Er waren 26 geïnteresseerden aanwezig die met hun bossen binnen het visiegebied lagen. Er werden al een aantal terreinbezoeken uitgevoerd maar we wachten eigenlijk nog op een visie, die in ontwikkeling is, bij het Agentschap voor Natuur en Bos. Het nieuwe boscomplex is gelegen in het zuiden van Rijkevorsel, een stukje op grondgebied Malle en deels in het oosten van Brecht. We leggen de focus op dit gebied omdat het gelegen is te midden van verschillende habitatrichtlijngebieden. Deze willen we via het beheerplan beter met elkaar verbinden door er habitatwaardige bossen te ontwikkelen en zo de populaties van een aantal beschermde soorten te versterken. Eerder kwam deze vraag al van een eigenaar die voor zijn bossen een beheerplan wilde laten opstellen.

14 | BOSGROEP NOORDERKEMPEN | Bosgroepnieuws

¯

Legende sde.GISDBA.Habitatrichtlijn_2014_04 SDE.GISDBA.VEN_2011_07 Afbakening Kempense Kleiputten

NBP Kempense Kleiputten - Ven / Habitat

1:25.000

Ligging boscomplex Kempense Kleiputten

BOSGROEP NOORDERKEMPEN

Warme wintertijd Op 28 oktober werd de aftrap gegeven van het nieuwe kapseizoen. De eerste verkoop van het jaar vond plaats in het boshuis in Ravels. Hier werden onze industriële houtloten verkocht. We verkochten er 5

een gezamenlijk volume van 1.350 m³. De gemiddelde prijs hier bedroeg 38 euro/m³.

Op 4 november was het de beurt aan de eerste van onze twee brandhoutverkopen.

In zaal GC De MARc/kT in Merksplas werden 78 loten aangeboden uit de gemeenten Hoogstraten, Beerse, Malle, Rijkevorsel, Vosselaar, Merksplas en OudTurnhout. Deze loten waren goed voor een totaalvolume van 960 m³ met een gemiddelde prijs van 18,4 euro/m³. Vooraf werd voor de loten in Beerse, Merksplas en Hoogstraten ook een schouwing georganiseerd omdat hier een aantal aandachtspunten waren.

Onze tweede houtverkoop De brandhoutverkoop in Merksplas was een groot succes vond plaats in zaal ’t Molenslop loten hout, goed voor een houvolume van in Weelde. Hier werden de loten van ruim 5.900 m³. Er werd een gemiddelde Turnhout verkocht op een gezamenlijke prijs gegeven van 42 euro/m³. Twee dagen verkoop met de gemeente en het later werden alle populieren verkocht op Agentschap voor Natuur en Bos. Vorig de populierenverkoop in Westerlo. Hier jaar verkochten we slechts een deel verkocht onze bosgroep 3 houtloten met van onze loten om geen overaanbod te

creëren. Op 2 december werden de rest van het hout verkocht. Het ging om een totaalvolume van 545 m³, verspreid over 40 brandhoutloten. De resultaten van deze brandhoutverkoop worden in de volgende Bosgazet meegedeeld. Vooraf werd ook een schouwing georganiseerd met een aantal geïnteresseerden.

Er werd dit jaar dus een record aantal van 4 houverkopen georganiseerd door onze bosgroep. Er ging hierbij 8.700 kuub hout onder de hamer. Binnen dit en een jaar zal dit hout gekapt worden. Drukke tijden voor ons en onze vrijwilligers om de werken goed op te volgen.

Heeft u interesse om ons te helpen bij de opvolging van deze werken of om samen met ons bomen te planten of aan te duiden? Laat het ons dan weten en wordt vrijwilliger!

De Wieltjes, een verborgen parel In het noordoosten van de gemeente Turnhout ligt een verborgen parel, namelijk het gebied de Wieltjes. Vlakbij de drukke stad is dit oude cultuurlandschap een mooi gebied om in te wandelen en te fietsen. Een tiental leden van de Bosgroep Noorderkempen deden dit laatste ook op zaterdag 6 september. Startpunt daarbij was de Klein Engelandhoeve.

De fietstocht was niet enkel de gelegenheid om het gebied te verkennen, maar ook om het gezamenlijke landschapsproject van de bosgroep en het Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete onder de aandacht te brengen. Het doel van dit project is om binnen dit te komen tot herstel van het kleinschalig cultuurlandschap en duurzaam bosbeheer en bosomvorming te doen. Daarbij gaat ook de nodige aandacht uit naar soorten die een bijzonder bescherming genieten vanuit de habitatrichtlijn. Bepaalde delen van het gebied behoren immers tot het habitatrichtlijngebied van het Turnhouts Vennegebied.

Denk daarbij maar aan soorten zoals de kamsalamander, de poelkikker en vogelsoorten zwarte specht en middelste bonte specht. Ook voor heel wat vleermuissoorten is het gebied interessant.

Momenteel wordt het gebied doorsneden door houtkanten, dreven, kleine en grotere bossen. Met het project willen we deze elementen herwaarderen en versterken. En dit via een zogenaamd natuurbeheerplan, zeg maar de opvolger van het bosbeheerplan. Daar kunnen zowel beheermaatregelen voor bos, als voor andere landschapselementen worden opgenomen. Voor dit project kunnen we rekenen op de financiële steun van het Agentschap voor Natuur en Bos.

Bosgroepnieuws Bosgroepnieuws | |BOSGROEP BOSGROEPNOORDERKEMPEN NOORDERKEMPEN | 15

BOSGROEP ANTWERPEN NOORD

Welkom op onze jaarlijkse Algemene Vergadering!

Op donderdag 26 maart 2015 nodigen we jullie van harte uit om onze jaarlijkse Algemene Vergadering bij te wonen. Deze keer gaan we het ‘Eiland in ’t groen’ van Essen ontdekken, gezien het klooster- en scholencomplex kenmerkend in een groene omgeving ligt met veel open ruimte.

Kempens Landschap beheert deze groen-

gebieden van het domein van de paters Redemptoristen sinds 2013 en zal ons gedurende de wandeling leiden doorheen de imposante dreven, voormalige boomgaarden en interessante religieuze relicten in het bos. Dit bosgebied heeft intussen onder begeleiding van de bosgroep een goedgekeurd bosbeheerplan waarvan de eerste concrete terreinrealisaties in 2015

staan ingepland!

Nadien gaan we verder in het scholencomplex met onze Algemene Vergadering waarin naast een statutenwijziging ook de herverkiezing van de Raad van Bestuur op het programma staat. We ronden af met een gezellige receptie onder boseigenaars.

We verwelkomen u graag !

Programma op donderdag 26 maart 2015

16.30u: gegidste wandeling langsheen het klooster doorheen de imposante dreven, historische relicten en het parkgedeelte 19.00u: ALGEMENE VERGADERING • Verwelkoming en goedkeuring verslag AV 2014 • Realisaties 2014 en Vooruitblik 2015 • Voorstelling en goedkeuring jaarrekening 2014, aangevuld met toelichting van de kastoezichter • Voorstelling en goedkeuring begroting 2015 • Kwijting aan de bestuurders voor het gevoerde bestuur • Statutenwijzigingen:

• Art. 2: Aanpassing maatschappelijke zetel: Schildesteenweg 99,2520 Ranst • Art.3 §1 punt1; Art.6 §1, §2, Art.20: de verwijzing naar het Besluit van erkenning en subsidiëring van Bosgroepen en de wijze waarop leden van het Bosbeheer kunnen meewerken in erkende bosgroepen door de Vlaamse regering van 27 juni 2003 wordt geschrapt.

• Art.5: Aanpassing van werkingsgebied betreft verwijzing naar het Besluit van 2003 • Art.12: Aanpassing samenstelling betreft invulling van het Vlaams Gewest en aantal leden en verkiezing Raad van Bestuur • Art.21: Eén lid kan echter maximaal 4 stemmen uitbrengen. De voorzitter kan volmachten delegeren aan effectieve leden tijdens de Algemene Vergadering.

• Art.22: goedkeuring van het werkplan wordt geschrapt. Reden: er dient geen werkplan meer ingediend te worden, aangezien de provincie dit niet als een voorwaarde oplegt om als Bosgroep erkend te blijven.

• Art.27: Aanpassing indien andere interpretatie mogelijk is.

• Herverkiezing Raad van Bestuur • Rondvraag 20.30u: receptie onder boseigenaars

Inschrijving Zowel voor de wandeling als de vergadering is vooraf inschrijven noodzakelijk vóór 15 maart. Dit kan u doen door • te mailen naar antwerpennoord@bosgroep.be of • te bellen naar 03/355.09.40 of • te faxen naar 03/355.09.45 Afspraakplaats Parking scholencomplex Redemptoristen: Rouwmoer 7, 2910 Essen

Zin om in je vrije tijd met bos en bosbeheer bezig te zijn? Zou je graag de koers van onze Bosgroep mee uitstippelen? Aarzel dan niet om je kandidaat te stellen voor onze Raad van Bestuur! Je engagement houdt een driemaandelijkse bijeenkomst in, en daarnaast eigen inbreng in relevante thema’s. Hebt u vragen hieromtrent, we bekijken samen welke engagementen mogelijk zijn! Graag uw kandidatuur doorgeven tegen 15 maart 2015.

16 | BOSGROEP ANTWERPEN NOORD | Bosgroepnieuws

Bosgroep Antwerpen Noord en zuid

Nieuwsgierig naar de houtverkopen 2014? Lees hier het resultaat!

Het najaar, traditiegetrouw een periode vol houtverkopen. Ook het najaar van 2014 was het weer van dat. In november gingen zowel de industriële loten (populier en naaldhout) als de brandhoutloten onder de hamer.

Op 19/11/2014 gingen bijna alle industriehoutloten (op 2 na) over de toonbank. Met prijzen variërend tussen 39 euro/m³ en 43 euro/m³ voor de populieren (gemiddeld 39,47 euro/m³) en voor het naaldhout tussen 30 euro/m³ en 54 euro/m³ (gemiddeld 45,39 euro/m³), kunnen we zeker spreken van een geslaagde verkoop!

Een week later, dinsdag 25 november, werd het brandhout per opbod verkocht. Dit jaar organiseerden Bosgroep Antwerpen Noord en Bosgroep Antwerpen Zuid de verkoop samen op hun nieuwe locatie: het Vrieselhof. Samen met de hulp van onze

vrijwilligers en de vele opgedaagde geïnteresseerden (en met een lekker Kloempenbiertje in de hand) kunnen we besluiten dat het een succesvolle avond was!

Bosgroep Antwerpen Zuid bood meer dan 523 m³ brandhout aan in 20 loten. De gemiddelde prijs die voor het brandhout werd geboden is 20,85 euro/m³. Voor de 20 loten van Bosgroep Antwerpen Noord, goed voor 257m³, werd een mooi gemiddelde van 10,50 euro/m³ gehaald.

Voor de 20 loten van Bosgroep Antwerpen Noord, goed voor 257m³, werd slechts een gemiddelde van 10,50 euro/m³ gehaald, een stukje minder dan vorig jaar. Alles bij elkaar kunnen we terug spreken van een goed jaar voor de bossen, de boseigenaren en de kopers!

Indien u interesse heeft in brandhout en u in de toekomst de catalogus wenst te ontvangen, kan u zich steeds als brandhoutkoper aanmelden op onze website (www.bosgroepen.be) of neemt u contact op met uw bosgroep.

Het loopgravenpad in Kapellen ingewandeld! d.

Officiële opening van het loopgravenpa

Mastenbos in Kapellen! Het Op zondag 12 oktober werd de Week van het Bos opgestart in het Heel wat gegadigden uit de loopgravenpad werd geopend in aanwezigheid van talrijke prominenten. eide infomarkt rond de omgeving genoten die dag van een geleide wandeling met aanvullend een uitgebr historiek van de omgeving of het beheer van de natuur. Een geslaagde editie! stenbos/loopgravenpad Meer info vindt u op http://www.natuurenbos.be/nl-BE/domeinen/antwerpen/ma .be kapellen Mogelijkheid tot aanvraag geleide wandelingen via grooteoorlog@

Aan de slag voor een nieuw bos!

“Het is in onze gemeente reeds negentien jaar de gewoonte om voor elke boreling een boom te planten”, zegt Helmut Jaspers (sp.a), Schepen van Leefmilieu.

“Dit jaar krijgt dit evenement een extra dimensie, omdat dit geboortebos één van de geplande realisaties is binnen het onlangs goedgekeurde bosbeheersplan.

De kinderen die in 2013 geboren zijn, zullen hier binnen tien jaar een jong bos terugvinden en binnen vijfentwintig tot dertig jaar een echt, flink bos waarin ze misschien samen met hun eigen kinderen zullen spelen en ravotten.”

De 19e Dag van het Geboortebos was tevens een symbolisch startmoment van

het uitgebreid Bosbeheerplan, dat werd opgesteld voor de 357ha Essense bossen.

Naast de gemeentebossen werken, onder impuls van de Bosgroep Antwerpen Noord vzw, ook dertien privé-boseigenaars mee. Onder het toeziend oog van Rik Röttger, gedeputeerde voor Leefmilieu en Natuur van de provincie Antwerpen, en Frederic van Haaren, voorzitter van de Bosgroep Antwerpen Noord werden de eerste boompjes door de kinderen en hun ouders geplant. Recreanten kunnen vanaf vandaag ook genieten vanop een unieke infozitbank, mijmerend uitkijkend op een nieuwe generatie bomen.

Bosgroepnieuws | Bosgroep Antwerpen Noord en Zuid | 17

BOSGROEP ANTWERPEN NOORD EN ZUID

Plant nu jouw vernieuwde bosrand! (voorjaar 2015)

Het voorjaar staat voor de deur en dat wil zeggen: planten maar!!! Ook dit plantseizoen bieden Bosgroep Antwerpen Noord en Bosgroep Antwerpen Zuid de voordelige en gevarieerde bosrandenpakketten aan, zij het in een nieuw kleedje!

Wat is een bosrand?

Een bosrand is een geleidelijke overgang tussen het echte bos en het omliggende landschap. Ze bestaat uit struiken en kleine bomen, hakhout of knotbomen. Een mooie bosrand is minstens 6m breed. De maximale breedte is afhankelijk van de boomhoogte en oriëntatie.

Bosrandactie voorjaar 2015 stel zelf uw bosrandpakket samen!

Voorwaarden Bosrandactie • Boseigenaar-lid zijn van de Bosgroep Antwerpen Noord of Bosgroep Antwerpen Zuid • Per pakket minimum 100 plantjes (in totaal) • Per pakket minimum 4 verschillende boom soorten • Per boomsoort afname per 10 stuks

De Bosgroep Antwerpen Noord en Bosgroep Antwerpen Zuid stimuleren de aanleg van bosranden door 60% korting op het plantsoen aan te bieden aan al haar leden! We bieden verschillende boomsoorten aan, die al naargelang uw bosbodem geschikt zijn voor uw bosrand. Elk bosrandpakket bevat minstens 100 autochtone plantjes voor een bosrand van 100 meter (aangeplant in 2 rijen op standaard plantafstand 2 op 2m). Plant de boompjes in groepjes van dezelfde soort (geen individuele menging) voor het beste resultaat.

Neem zeker een kijkje op www.plantvanhier.be om meer te weten te komen over de verschillende boomsoorten!

Prijs (per 10 stuks) Aantal (1=10 Oorspronk Na korting boompjes!) elijk € 2,00 Boswilg Salix caprea vochtig € 5,00 € 4,40 Brem Cytisus scoparius arm en zuur € 11,00 € 2,00 Eenstijlige meidoorn Crataegus monogyna arm tot rijker € 5,00 € 3,40 Fladderiep Ulmus laevis rijker € 8,50 € 2,80 Gelderse roos Viburnum opulus rijker, vochtig € 7,00 € 2,40 Gewone vlier Sambucus nigra vochtig, rijker € 6,00 € 2,24 Gewone vogelkers Prunus padus armer tot rijker € 5,60 € 2,60 Haagbeuk Carpinus betulus arm tot rijker € 6,50 € 2,60 Hazelaar Corylus avellana arm tot rijker € 6,50 € 2,20 Hondsroos Rosa (o) canina rijker € 5,50 € 4,80 Hulst Ilex aquifolium arm en zuur € 12,00 € 14,40 Mispel Mespilus germanica rijker, vochtig € 36,00 € 2,00 Rode kornoelje Cornus sanguinea rijker € 5,00 € 2,40 Sleedoorn Prunus spinosa rijker € 6,00 € 2,20 Sporkehout Rhamnus frangula arm en zuur € 5,50 € 3,20 Tamme kastanje Castanea sativa arm en zuur € 8,00 € 2,24 Wilde lijsterbes Sorbus aucuparia arm en zuur € 5,60 € 2,20 Winterlinde Tilia cordata rijker € 5,50 € 2,00 Zwarte els Alnus glutinosa vochtig € 5,00 * Aarzel niet uw bosgroep te contacteren voor meer info over boomsoorten en bodemgeschiktheid!

Wildbescherming Plaatsen van omrastering per lopende meter € 27,00 Boomnetjes 60 cm hoog € 0,30 Nederlandse naam

Latijnse naam

Bodem*

De voordelen van een bosrand DE BOSRAND BIEDT: - Voedsel voor tal van dieren (van vleermuizen, vlinders tot vogels) - Dekking voor fauna - Afscherming van het bos - Rust in het bos (voor reeën en ander wild) - Opbrengst (als hakhoutsoorten in de rand aanwezig zijn) DE BOSRAND VOORKOMT: - Kolonisatie door ruigtekruiden of exoten - Overhangende takken langs wegen, paden en andere eigendommen - Loslopende honden of sluikstorten

Ik plant zelf aan: Afhalen bij boomkweker Armand Op de Beeck (Lierbaan 108, Putte) op zaterdag 21 februari 2015, tussen 8 en 12u Afhalen op het kantoor van de Bosgroepen (Schildesteenweg 99, 2520 Ranst) op donderdag 19 februari 2015, tussen 9 en 16u Aanplant door boomkweker: richtprijs 1,85€/boompje vanaf 500 plantjes (excl. BTW) (na terreinbezoek) Aanplant door bosgroep contacteer ons op 03/355.09.40 of antwerpennoord@bosgroep.be Uw bosrand bestellen: Tegen woensdag 4 februari 2015 bij bosgroep Antwerpen Noord/Zuid, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst: • per mail: antwerpennoord@bosgroep.be • per telefoon: 03/355 09 40 Na bestelling gebeurt een voorlopige toewijzing van de bestelde bosrandpakketten, onder voorwaarde van beschikbaarheid en goedkeuring van de Raad van Bestuur. Prijzen zelf zijn exclusief 6% BTW. De factuur wordt door de boomkweker rechtstreeks naar de eigenaar verstuurd na afhaling.

Prijzen kunnen nog licht wijzigen.

18 | BOSGROEP ANTWERPEN NOORD EN ZUID | Bosgroepnieuws

BOSGROEP ANTWERPEN ZUID

Jagers beheren wild, bos en natuur 7 oktober werd de Bosgroep hartelijk ontvangen op het domein van de Graaf Marnix van Bornem. Met het kasteel op de achtergrond verkenden zo’n 40 deelnemers het domein en kregen uitleg van de jachtbeheerder Andy Van de Vijver.

Het domein van de graaf van Bornem is een gebied waar het wild in rust kan leven. Het is een vrij groot aaneengesloten gebied en grotendeels afgesloten voor het publiek. Dat is ook te merken aan de hoge wildcijfers.

Niet iedereen mag zomaar een geweer nemen en op jacht gaan. Elke jager heeft een theoretisch en praktisch jachtexamen moeten afleggen. Na slagen kan hij elk jachtseizoen jachtverlof aanvragen. Dit geeft hem recht om met een vuurwapen te jagen in Vlaanderen, als hij zich houdt aan de afspraken rond de gewone jacht.

Op het domein van de graaf van Bornem zijn verschillende jagers actief. De jacht op klein wild (o.a. vogels en hazen) wordt verpacht door de wildbeheereenheid en geregeld via een beheerplan dat 4 jaar geldt. De jacht op grofwild (vooral reeën) wordt door de lokale wildbeheereenheid aangestuurd en geregeld met een afschotplan dat door het ANB wordt opgelegd.

Dit bepaalt hoeveel dieren van welk geslacht of leeftijd er per jaar moeten worden geschoten.

Doorheen de jaren is de wetgeving voor de jacht enorm veranderd. Een oude eendenkooi aan de oude Schelde is nog een bewijs van de oude jachtmethodes.

Naast het beheren van het wild, beheren jagers ook vele bos- en natuurdomeinen.

Het bos van de Graaf wordt beheerd zodat het wild er voldoende rust en voedsel kan

5 honden en hun baasjes tonen ons straffe kunstjes, met het kasteel Marnix de Saint-Aldegonde als decor

vinden. Zo wordt er gestreefd naar maximale ontwikkeling van een onderetage onder de populieren. De wildbeheerders planten nieuwe bossen, vormen monotone bossen om naar inheemse loofhoutbossen, planten fauna-akkers aan en trachten mensen te sensibiliseren voor onder andere loslopende honden of over sluikstorten.

Na de zeer interessante en mooie wandeling in het domein mochten we genieten van een demonstratie van jachthonden.

Deze honden zijn getraind om alleen op bevel geschoten wild terug te halen. Ze

De gids stuurt ons doorheen de bossen van het domein van de graaf van Bornem

baseren zich op wat ze zien, ruiken en horen. Elke dummy werd teruggevonden, of hij nu vooraf verstopt zat of in het water terecht kwam. Het was prachtig om te zien hoe deze honden de commando’s van hun baasje foutloos uitvoeren!

In de kasteeldreef verzamelden de deelnemers voor een kop soep, een boterham met spek en als nagerecht een stuk vlaai of cake. Het was een aangename, zonnige, interessante en gezellige dag in een prachtig idyllisch decor.

Het domein is deels afgesloten voor publiek, als rustzone voor wild Bosgroepnieuws | BOSGROEP ANTWERPEN ZUID | 19

Het Zoniënwoud

Het Zoniënwoud, een bos in omvorming Zaadoogst in het Zoniënwoud, een erkend herkomst voor beuk.

Wie het Zoniënwoud zegt, denkt meteen aan hoge, statige beuken. Niet voor niets wordt het meer dan 4.000 ha grote woud, gelegen aan de rand van Brussel, ook vaak als een ‘kathedraalbos’ omschreven. Hoe indrukwekkend dit bos is, kon een groep van boseigenaars, vrijwilligers en coördinatoren met eigen ogen aanschouwen. De groep nam deel aan een excursie die georganiseerd werd door de Antwerpse bosgroepen. In de priorij van Groenendaal werden de deelnemers warm ontvangen door regiobeheerder Patrick Huvenne. Na een korte introductie over het beheer trokken ze het bos in om te genieten van deze prachtige bomen.

Vandaag bestaat zo’n 70 % van het bosbestand in het Zoniënwoud uit beuken. Dat is een erfenis die teruggaat tot de Oostenrijkse periode en werd uitgevoerd vanaf 1790 onder leiding van landschapsarchitect Joachim Zinner. “De keuze voor beuk had te maken met het toenmalig gebruik van het woud”, legt boswachter Dirk Raes uit. “Het woud was in de allereerste plaats een jachtdomein. En omdat er toen nog met paarden gejaagd werd, was een beukenbos ideaal omdat er onder deze bomen weinig ondergroei is. Toen het bos na de Belgische onafhankelijkheid onder het beheer van ‘Waters en Bossen’ kwam, werd er verder gewerkt met beuk.”

Plotse verjonging En de beuken hebben het naar hun zin in het Zoniënwoud. Dat heeft te maken met de zeer rijke bosbodem. Dirk Raes: “Onze bodem bestaat uit een leemlaag van 1 à 2 meter, met daaronder een zandlaag. Moest dit geen jachtdomein zijn geweest, dan zou het bos zeker plaatsgemaakt hebben voor landbouw. Nu bereiken de bomen hoogtes van meer dan 40 meter met uitlopers naar de 50.” Wat opvalt als je door het bos wandelt, is dat de beuken massaal verjongen. Dat is echter zeker niet altijd zo geweest. Raes: “Vroeger was er nauwelijks verjonging. Maar met de storm van 1990 zijn er hier meer dan 10.000 bomen omgegaan.

Hierdoor kwam er plots meer licht, maar ook meer water op de bodem terecht. Ik vermoed dat de verjonging hierdoor plots wel 20 | Het Zoniënwoud | Bosinfo

kans kreeg.”

Nochtans zal het bos er naar alle waarschijnlijkheid binnen 60 jaar helemaal anders uit zien. Het huidige beheer is er immers op gericht om te evolueren naar een meer gemengd, inheems bos.

Bovendien zou ook de klimaatverandering ervoor kunnen zorgen dat de groeiomstandigheden voor de beuk binnen de komende decennia erop achteruit zouden gaan. Hierdoor is het de bedoeling dat er dan nog maar zo’n 50 % beuk zal overblijven. In de plaats zullen er o.a. wintereik, winterlinde en boskers komen.

Sterven op stam Een van de bijzonderste stukken van het Zoniënwoud is Bosreservaat Joseph Zwaenepoel, vernoemd naar de oprichter ervan.

Als toenmalige houtvester reserveerde Zwaenepoel in 1983 een stuk bos waar er geen beheer meer zou worden gevoerd. In de loop der jaren is dit uitgegroeid tot een gebied van 230 hectare.

Door de grote hoeveelheid dood hout in dit gebied is het een toplocatie voor liefhebbers van paddenstoelen. “Hier staan beuken van meer dan 250 jaar oud die nooit geoogst zullen worden.

Ze zullen op stam sterven of omwaaien. Op die manier leren we iets over de natuurlijke dynamiek van een bos. Alle dode bomen en alle bomen met omtrek van meer dan 250 cm meten we trouwens in met de gps.”

Het Zoniënwoud

Een brug over de ring Tot in de jaren ’60 was het Zoniënwoud een groot geheel. Toen werd de Ring en de E411 gebouwd waardoor het bos in vier stukken werd verdeeld. Een spoorlijn en enkele gewestwegen zorgen voor een verdere versnippering. Toen de verschillende beheerders van het Zoniënwoud, het Vlaams, Waals en Brussels gewest, een masterplan voor het bos, was het aanpakken van deze problematiek een belangrijk actieplan. Hieruit is het Life+-project ‘Ozon’ voortgekomen. Uithangbord van dit project wordt een ecoduct over de Brussels ring.

“Het ecoduct wordt zo’n 60 meter breed en krijgt aan de beide zijkanten groene wallen met struiken”, legt Steven Vanonckelen, projectleider bij ANB, uit. “Het middendeel zal beplant worden met bomen, die voorzien in de overgang van het bos naar het open gedeelte. Langs de ring zelf zullen er wildrasters geplaatst worden die moeten verhinderen dat dieren nog op de rijweg terechtkomen. Het ecoduct is echter slechts een van de vele maatregelen om de versnippering tegen te gaan. Zo plannen we nog drie ecotunnels en 4 boombruggen. Verder worden ook bestaande tunnels en duikers aangepakt. 18 van dergelijke constructies zullen worden schoongemaakt en hersteld waar nodig. We zullen er bovendien takkenrillen in maken als geleiding.”

Een van de boombruggen is ondertussen al gerealiseerd, bovenop een bestaande signalisatie-infrastructuur: een aantal touwen leiden naar een metalen koker. Steven Vanonckelen: “We hebben al heel wat geleerd van dit eerste experiment.

Enerzijds moeten we rekening houden met de veiligheid van de weggebruiker, anderzijds moet het zo uitnodigend mogelijk zijn voor de overstekende dieren. In de koker van deze brug hadden we takken gelegd als geleiding, maar die waren na enkele maanden al verdwenen. In de toekomst zullen we wellicht Een impressie van het toekomstige ecoduct over de Ring (LIFE+ OZON, door Witteveen en Bos) een soort van houten vloer voorzien.”

Dood hout zorgt voor zwammendiversiteit

Bosinfo | Het Zoniënwoud | 21

Wandelingen & Infobeurs Zaterdag 14 februari 2015

18de editie ANKONA-ontmoetingsdag – “(Exotische) liefde voor en in de natuur” De jaarlijkse ANKONA-ontmoetingsdag is het uitgelezen moment om collega-natuurliefhebbers te ontmoeten en nieuwtjes uit te wisselen. De ANtwerpse KOepel voor NAtuurstudie (www.provincieantwerpen.be, zoeken op ‘ANKONA’) organiseert zoals ieder jaar deze studiedag én trefdag i.s.m. de Universiteit Antwerpen (UA), departement Biologie - ECOBE. De 18de editie heeft plaats op zaterdag 14 februari 2015 (Valentijnsdag) op de UACampus Groenenborger (Groenenborgerlaan 171, 2020 Antwerpen) en start om 9.30u Deze speciale editie heeft als thema ‘(Exotische) liefde voor én in de natuur’.

Het programma ziet er alvast gevarieerd en veel belovend uit … en je partner is alvast welkom! (voor het volledige programma – zie onderaan) Klassiek is er zowel in de voormiddag als in namiddag een praktische workshop. Voor beide workshops is het aantal deelnemers beperkt tot 20. Hou je meer van lezingen en wil je je programma in de voormiddag zelf samenstellen? Dat kan, door te ‘zappen’ van de ene parallelle sessie naar de andere. Kort na de middagpauze is er de klassieke ‘korte berichten’-rubriek waarbij iedere organisatie of vrijwilliger een item kort kan komen toelichten dat verband houdt met natuurstudie.

In de namiddag gaat alles in plenum door en sluiten we deze studiedag af met een verrassingsact ‘Flirten in het groen’. Het volledig programma kan je raadplegen op de ANKONA-website (www.ankona.be; rubriek ‘ontmoetingsdagen’).

Gedurende de dag kan je info- en boekenstands van diverse (natuur-)verenigingen bezoeken. Tijdens de middag vertonen we in primeur de natuurfilm ‘Bronnen van de Grote en Molse Nete’.

Meer info: ANKONA-secretariaat (Porvincie Antwerpen): Desguinlei 100, 2018 Antwerpen - Koen Cuypers, tel. 03 240 59 88 e-mail: ankona@provincieantwerpen.be; websites: www.ankona.be http://nl-nl.facebook.com/ankona.provant Afspraak: UA - Campus Groenenborger, Antwerpen Inschrijven: Deelname is gratis, maar vooraf inschrijven is verplicht en kan t.e.m. 5 februari 2014 Inschrijven doe je bij voorkeur digitaal via de ANKONA-website.

Donderdag 26 maart 2015

Ontdek mee het historische domein van de Redemptoristen in Essen!

Voorafgaand onze Algemene Vergadering leidt Kempens Landschap vzw, sinds 2013 de nieuwe eigenaar samen met de gemeente Essen ons doorheen dit park-en bosgebied van het domein van de paters Redemptoristen. Het belooft een historisch getinte wandeling te worden waar verleden, heden en toekomst elkaar tegenkomen en heel wat bosbouwkundige realisaties op het programma staan.

Organisatie: Bosgroep Antwerpen Noord vzw Afspraak: 16.30u: Parking van het scholencomplex, Rouwmoer 7 te Essen.

Inschrijven: Graag inschrijven op voorhand via antwerpennoord@bosgroep.be.

Zie voor meer informatie op pg 16.

22 | WANDELINGEN & INFOBEURS | Kalender

Zondag 1 maart 2015 Op verkenning in het Mechels Broek en omgeving Aan de oostzijde van de stad Mechelen strekt zich een groots weidelandschap uit: het Mechels Broek. Natuurpunt beheert hier ruim 100 ha natte graslanden met sloten, bomputten, knotwilgen en houtkanten. Centraal in het gebied ligt een grote waterplas, een waar paradijs voor watervogels.

Op de wandelpaden en de Dijledijk kan je volop genieten van het Mechels Broek.

Met een vogelkijkhut, uitkijktoren en bezoekerscentrum valt er in dit natuurgebied heel wat te beleven. De Bosgroep trekt er met een gids op uit en wil alles te weten komen van het beheer van het domein. De link met de gebieden rondom die voornamelijk beheerd worden door privéeigenaars, zal zeker gemaakt worden.

Gids : Natuurpunt Mechels Rivierengebied Organisatie: Bosgroep Antwerpen Zuid vzw Afspraak: 11:00 u : Bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7 te Muizen (Mechelen) Inschrijven: Gratis maar verplicht op antwerpenzuid@bosgroep.be voor 22 februari

ZOEKERtjes en ADVERTENTIES

ZOEKERTJES Particulieren die bos, hout of tweedehands bosmateriaal zoeken of willen verkopen,

kunnen hier gratis een zoekertje plaatsen. Via deze rubriek komen geïnteresseerden met elkaar in contact. De bosgroep beperkt haar inbreng tot het geven van informatie en advies en waakt erover dat het zoekertje bosgerelateerd is.

Voordat het zoekertje gepubliceerd wordt, ondertekent de eigenaar een toelating.

Het zoekertje bevat maximum 200 tekens (incl. spaties).

Het zoekertje verschijnt eenmalig in de Bosgazet. Als u het wil herhalen, dient u opnieuw een aanvraag in.

De publicatie van het zoekertje is geen garantie voor de verkoop.

De zoekertjes worden ten laatste op 15 mei, 15 augustus, 15 november of 15 februari naar antwerpennoord@bosgroep.be gestuurd.

In 2015 organiseren we met de Antwerpse bosgroepen voor u als boseigenaar een aantal vormingsmomenten op maat. Gezien de beleidsveranderingen en een nieuwe wetgeving, zijn de concrete data hiervan nog niet gekend.

Graag geven we u wel de onderwerpen mee. Hebt u interesse, laat dit al even weten aan antwerpennoord@bosgroep.be Meer informatie volgt nog in de volgende editie.

Cursus Habitatwaardig bos & Nieuwe wetgeving en de geïntegreerde beheerplannen Achter de schermen wordt er momenteel heel wat gesleuteld aan een nieuwe wetgeving voor onze natuur en bos. Wil je meer te weten komen over de nieuwe beheerplannen, de criteria duurzaam natuurbeheer en de subsidies? Of vraag je je eerder af of je bos habitatwaardig is en wat je al dan niet moet doen om het in een goede staat van instandhouding te krijgen? Dan zijn deze cursussen zeker iets voor jou! .

Cursus Effect van bosbeheer op de toestand van de bodem

Een zoekertje bevat minstens volgende informatie: • Bos: ligging, oppervlakte, type bos (loof/gemengd/naald/populier), telefoon

en/of e-mailadres • Hout: gemeente, staand/liggend/gekliefd, soort, hoeveelheid, prijs, telefoon

en/of e-mailadres • Tweedehands machines/hulpmiddelen/veiligheidskledij: gemeente,

beschrijving, merk, prijs, telefoon en/of e-mailadres Hebt u interesse, ga dan zeker naar http://staging.provant.be/loket/Aanvraag/bosgazet_zoekertje.jsp en laat hier uw zoekertje achter!

Te Koop

Bosgrond gemengd, te koop 2,2 ha Vorselaar (Zegbroek) 0498/43.25.30, manu.timmermans@gmail.com

Bos te koop Dennenbos te koop in MolGinderbuiten - 0,3 ha Bos te koop Kalminksche Hoeven, nabij ter plaatse genaamd "Smalle Broekstraat", Zuiderring. Toegang via Lentestraat, gelegen achter Molenstraat, nabij Provinciaal perceelnummer L 22 / M 22 Domein de Hoge Rielen.

Contact: marc.van.laere1@Skynet.be Kadastrale nummers: Kasterlee 2B, 276K, of 0475/48.18.79 0,4085 are en Kasterlee 2B, 276H, 0,4080 are.

Percelen liggen naast elkaar en kunnen apart of gezamenlijk gekocht worden.

Prijs overeen te komen.

Contact: Hilde Dillen – 0478/04.56.72

ADVERTENTIES

Bedrijven die een advertentie willen plaatsen in de Bosgazet, kunnen het reglement en de prijzen opvragen op antwerpennoord@bosgroep.be. De advertenties moeten een meerwaarde zijn voor de boseigenaars in kader van bosbeheer of bosarbeid. Ze worden daarom gescreend of ze al dan niet bosgerelateerd zijn.

Vraag je je ook wel eens af wat er in de onzichtbare bodemlaag gebeurt onder je bos? Lig je soms ook wakker van de vraag waarom linde de bodem zou verrijken?

En hoe zit dat nu met schade door berijding van je bosbodem? Op deze cursusdag proberen we al deze onzichtbare maar essentiële zaken in verband met bodem en bosbeheer bloot te leggen.

Kalender | ZOEKERtjes en ADVERTENTIES | 23

Bosgroep Antwerpen Noord vzw

Bosgroep Antwerpen Zuid vzw

Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst Tel.: 03/355.09.40 Fax.: 03/355.09.45 Mail: antwerpennoord@bosgroep.be Coördinator: Karolien Devriendt • 0475/75.77.98 Adviseur: Gijs Bracke • 0470/21.38.94 Medewerkster: Britt Van Cotthem

Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst Tel.: 03/355.09.40 Fax.: 03/355.09.45 Mail: antwerpenzuid@bosgroep.be Coördinator: Kathleen Vanderheyden • 0476/76.18.25 Adviseur: Gijs Bracke • 0470/21.38.94 Medewerkster: Marleen Brosens

Bosgroep Noorderkempen vzw

Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw

Hoge Mouw, Lichtaartsebaan 45, 2460 Kasterlee Tel.: 014/85.90.19 Fax.: 014/85.90.21 Mail: noorderkempen@bosgroep.be Coördinator : Wim Boonen • 0474/74.17.31 Adj.-coördin.: Greeven Kevin • 0477/63.12.47 Medewerkster : Elly Maes

Hoge Mouw, Lichtaartsebaan 45, 2460 Kasterlee Tel.: 014/85.90.17 Fax.: 014/85.90.21 Mail: kempenseheuvelrug@bosgroep.be Coördinator : ​Noor de Laat • 014/85.90.17 Adj.-coördin.: Jan Valckx • 0472/50.05.11

Joost Malliet • 0477/93.25.51 Medewerkster: Annick Vangenechten en Elly Maes

Bosgroep Zuiderkempen vzw Kamp C, Britselaan 20, 2260 Westerlo Tel.: 014/27.96.57 Fax.: 014/27.96.69 Mail: zuiderkempen@bosgroep.be Coördinator: Jan Seynaeve • 0474/99.99.35 Adj.-coördin.: Pieter-Jan Swinnen • 0478/78.20.22

Jeroen Truyen • 0475/80.73.36

Hans Van Lommel • 0474/85.91.11 Medewerkster: Rebecca Himschoot

Medewerker terreinwerkzaamheden Chris Meeuws : 0478/45.51.38 Mail: chris.meeuws@provincieantwerpen.be

In samenwerking met:

De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, telkens een 5.600 exemplaren en is een uitgave van de Antwerpse bosgroepen.

Verantwoordelijke uitgever en eindredactie: Wim Boonen, Secretariaat en vormgeving: Britt Van Cotthem, Bosgazet: Schildesteenweg 99, 2520 Ranst , tel: 03/355.09.40, fax: 03/355.09.45, e-mail: antwerpennoord@bosgroep.be

website: www.bosgroepen.be