bosgazet 009 INFORMATIEBLAD ANTWERPSE BOSGROEPEN
driemaandelijks tijdschrift januari - februari - maart 2009 afgiftekantoor 2099 antwerpen x - p608022
Pagina 2 Voorwoord Pagina 4-9 Het Nieuwe ANB stelt zich voor Pagina 10-19 Nieuws uit je eigen bosgroep Pagina 20-21 Cursussen Pagina 22 Wandelingen Pagina 23 Excursies
BELGIE-BELGIQUE P.B. 2099 Antwerpen X BC 10770
Voorwoord Beste leden van de Antwerpse bosgroepen, In naam van de vijf Raden van Bestuur van de Provincie Antwerpen, wensen wij aan al onze leden boseigenaars en sympathisanten, onze allerbeste wensen voor het jaar 2009 toe. Verder verheug ik mij, om vast te stellen dat er het voorbije jaar een zeer positief en welwillend engagement is geweest vanwege de leden van de vijf Raden van Bestuur van de Provincie Antwerpen alsmede het uitstekend werk en inspanning van onze boscoördinatoren. Onze welgemeende dank hiervoor! Zo hoort het in een levendige organisatie als de bosgroepen die met succes groeien en elke dag weer nieuwe boseigenaars bereiken. De filosofie van onze bosgroep blijft nog steeds prioritair onze leden maximaal te ondersteunen bij het beheer van hun bos. Wij hebben de deskundigheid in huis om te adviseren, om beheerplannen op te stellen, subsidies aan te vragen en talrijke beheerswerken te laten uitvoeren. Vandaag is het voor vele onder ons reeds een evidentie dat onze bossen in Vlaanderen beschermd moet worden. Inderdaad, de bossen vervullen verscheidene functies, zowel ecologisch, economisch als recreatief. Bossen van hoge kwaliteit en duurzaam beheerd, zijn uitdagingen voor de toekomst. Deze bossen kunnen zorgen voor een hoogwaardige omgeving die we van generatie op generatie door zullen geven. Dit is een krachtige boodschap om onze lange termijnvisie op het bos te formuleren. De bosgroep, met hulp en samenwerking van u, onze leden en de overheid, nemen de mogelijke maatregelen, met als doel deze ” uitzonderlijke ruimte” alzo te behouden en te verbeteren. U zal intussen ook gemerkt hebben dat onze Bosgazet in een nieuw kleedje zit. Na acht geslaagde edities vonden we - na evaluatie dat onze lay-out kan geoptimaliseeerd worden. U hebt dus dezelfde sterke inhoud en een nieuwe vorm in handen.
Wij wensen u allen een prettig begin van het nieuwe jaar 2009!!
le Grelle Henry, voorzitter Bosgroep Antwerpen Noord vzw.
02
Woord vooraf
Bosgroep is er voor u!
Waarom bosgroepen? Vlaanderen telt ongeveer 146.000 hectaren bos en naar schatting is 70 % van dit bosareaal in privé-eigendom. De Vlaamse overheid heeft er bewust voor gekozen om ook de privé-boseigenaars te betrekken in het beleid. De oprichting van de Vlaamse bosgroepen was een duidelijk signaal naar de boseigenaars toe om hen te stimuleren het beheer in eigen handen te nemen. Een kans om te grijpen…
Wat kan de bosgroep voor u doen? De belangrijkste taken van de bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en organiseren. U kan de coördinator contacteren voor: • gratis en onafhankelijk advies over het bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische, juridische, financiële en administratieve aspecten); • informatie over hoe uw bos duurzaam kan beheerd worden, wat uw wettelijke rechten en plichten zijn als boseigenaar en wat de mogelijke subsidies zijn waar u als boseigenaar aanspraak op kunt maken; • organisatie van wandelingen, cursussen en excursies; • hulp bij het aanduiden van dunningen; • hulp bij de bestrijding van Amerikaanse Vogelkers en exoten door onze arbeidersploeg; • hulp bij het invullen van kapaanvragen, subsidiedossiers en hulp bij het opstellen van beheerplannen; • coördinatie van gezamenlijke boswerkzaamheden en houtverkopen voor meerdere eigenaars zodat goedkoper en efficiënter werk geleverd kan worden.
Bosgroep samen op weg
Het bos in Vlaanderen is bovendien enorm versnipperd. Deze versnippering is niet enkel ruimtelijk, ook een enorme eigendomsversnippering typeert de Vlaamse bossen. Zo zijn de meeste boseigendommen in Vlaanderen kleiner dan 1 ha! Het beheer van deze ‘minibosjes’ is voor de boseigenaars financieel onrendabel met als gevolg dat het beheer van deze sterk versnipperde bospercelen meestal achterwege is gebleven. Bovendien wordt de boseigenaar vaak geconfronteerd met problemen die hij niet altijd alleen kan oplossen, zoals bijvoorbeeld recreatieoverlast of sluikstorten. Wanneer verschillende eigenaars samen voor het bosbeheer zorgen, kan dit zonder de eigenaars op kosten te jagen. De belangrijkste taak van de bosgroepen is het stimuleren en coördineren van zo een samenwerking. In een bosgroep komen boseigenaars vrijwillig samen om het beheer van hun bossen te verbeteren. Elke boseigenaar is vrij om al dan niet gebruik te maken van onze diensten. Iedere eigenaar behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom.
Bij dit alles maakt het niet uit of u bos-eigenaar/beheerder bent van een aantal are of veeleer ha. De bosgroep is er voor elke boseigenaar die meer wil weten over zijn bos. Weet u graag wat de bosgroepen voor u en uw bos kunnen betekenen, neem dan contact op met de bosgroep in uw regio.
COLOFON De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, telkens een 3.500 exemplaren en is een uitgave van de Antwerpse bosgroepen. Verantwoordelijke uitgever: Laeremans Luc, ’s Gravenwezelsteenweg 59-61, 2110 Wijnegem Redactieadres: ’s Gravenwezelsteenweg 59-61, 2110 Wijnegem tel. 03/355.09.40 e-mail antwerpenzuid@bosgroep.be website www.bosgroepen.be Bos in herfstsfeer
Even voorstellen
03
Het nieuwe ANB stelt zich voor De nieuwe structuur en de taakverdeling van het Agentschap voor Natuur en Bos staan op punt. Zoals u weet is het agentschap een fusie van de afdeling Natuur met de afdeling Bos & Groen. De mensen, de expertise en de know-how zijn gebleven. De structuur is wél grondig veranderd. De fusie tussen de twee afdelingen is er gekomen met twee belangrijke uitgangspunten in het achterhoofd. • Integratie. Met het Agentschap voor Natuur en Bos zit alles wat met natuur en bos te maken heeft onder één dak. Vroeger werden sommige zaken apart, per sector, behandeld. Dat zorgde soms voor tegenstrijdigheden en onduidelijkheden in het beleid. • De opdeling in de cellen Beheer-Beleid-Handhaving maakt het toch mogelijk om in gespecialiseerde teams te werken. Hiermee wil het Agentschap voor Natuur en Bos – in tijden van groeiende complexiteit – toch kwaliteitsvolle dienstverlening aanbieden. Overlegstructuren waken over de noodzakelijke samenwerking en de afstemming. In deze nieuwe structuur wil het Agentschap voor Natuur en Bos samen met u verder werken aan een efficiënt en maatschappelijk gedragen natuur-, bos- en groenbeleid in Vlaanderen. We stellen u graag de provinciale afdeling Antwerpen voor waarbij de verschillende cellen worden toegelicht. U komt als privé-boseigenaar het meest in contact met de beleidsadviseur. U vindt dan ook de verschillende beleidsadviseurs actief in de provincie op een overzichtskaart, met daarnaast de ANB medewerkers die de dossiers in Antwerpen afhandelen. De veelvuldigheid aan taken komen in het bijhorende artikel aan bod. Bij vragen, kan u steeds contact opnemen met de Provinciale afdeling, ze helpen u graag verder. Bezoek ook zeker eens hun website:
www.natuurenbos.be
De algemene leiding is in handen van provinciaal directeur Koen Deheegher.
Week van het Bos 2007.
04
Bosinfo
Cel BEHEER Celverantwoordelijke Erik Van Boghout Deze afdeling zorgt voor de domeinen waar het ANB de beheerverantwoordelijkheid over draagt. Dat zijn de eigen domeinen, de domeinen met een beheerovereenkomst (o.a. militaire domeinen) en de domeinen met een wettelijke opdracht via het Bosdecreet (gemeentebossen en andere openbare bossen). Om dat efficiënt te laten verlopen is de provincie opgedeeld in 4 regio’s, elk geleid door de regiobeheerder. Samen met zijn medewerkers staat hij in voor de planning, de organisatie en de opvolging van de beheerwerken en de toegankelijkheid van de gebieden. Regio Antwerpse Kempen Regiobeheerder: Guy Heutz Regio Schelde-Neteland Regiobeheerder: Erik Van Boghout Regio Turnhoutse Kempen Regiobeheerder: Patrick Engels
• planning beheer • uitvoering beheer • toegankelijkheid en recreatie • toelating gebruik van de domeinen • kapmachtiging openbare bossen • melding stormschade
Regio NetebronnenZuiderkempen Regiobeheerder: Hildegarde Quintens Ondersteuning & coördinatie
• houtverkoop • verwerving van gronden • kuddebeheer
De werking van de cel beheer wordt ondersteund door boswachters op het terrein.
Geleide wandeling tijdens Week van het Bos 2008.
beleidsadviseurs provincie antwerpen
Bosinfo
05
Het nieuwe ANB stelt zich voor Cel BELEIDSUITVOERING Celverantwoordelijke Joris Janssens Deze cel volgt alle aspecten van het natuur-, bos- en groenbeleid op. Dit op het terrein van derden. In deze cel zijn drie teams actief. De werking van de cel Beleidsuitvoering wordt ondersteund door beleidsadviseurs op het terrein.
Fauna- en Florabeleid Teamverantwoordelijke Hans De Schryver
Gebiedsgericht Beleid Teamverantwoordelijke Joris Janssens
Adviezen, Vergunningen, Erkenningen en Subsidies (AVES) Teamverantwoordelijke Joris Janssens
Cel HANDHAVING Celverantwoordelijke Koen Deheegher Aanspreekpunt Cyreen Knockaert De cel Handhaving staat in voor het toezicht en de opsporing m.b.t. wetgeving en de naleving van: • het natuurdecreet • het bosdecreet • het jachtdecreet • de vogelbescherming • de riviervisserij en gedeeltelijk: • het veldwetboek • het afvalstoffendecreet • meststoffendecreet. De cel Handhaving werkt nauw samen met de politie en de parketten. Inbreuken of misdrijven kan je melden op het algemene telefoonnummer: 03/224.62.62 De werking van de cel Handhaving wordt ondersteund door natuurinspecteurs op het terrein.
Rechts: Boomplantactie voor Kom op tegen Kanker 2008. Deze actie zal ook dit jaar doorgaan, op 22 maart 2009 in Zandhoven.
06
Bosinfo
• jacht (WBE’s, afschot, bijzondere bejaging, bestrijding van kraaiachtigen/spreeuwen/wild, jachtwachters, wildschade,…) • visserij (visstandbeheer, hengelfaciliteiten,…) • vogelbescherming (melding vogels in gevangenschap,…) • soortenbescherming • natuurrichtplan • natuurinrichtingsprojecten • erkenning natuurreservaten • regionale landschappen • BOSGROEPEN • instandhoudingsdoelstellingen (IHD) • integraal waterbeleid • advies bij stedenbouwkundige en natuurvergunningen, MER,… • goedkeuring passende beoordeling • verlenen kapmachtiging (behalve openbaar bos), machtiging i.v.m. acuut gevaar, VEN-ontheffing,… • advies beheerplannen (privébos, bermbeheer, beschermd landschap, …), … • subsidies: beheerovereenkomsten landbouwers, privé- en openbaar bos, bebossing landbouwgronden Cel ADMINISTRATIE EN COMMUNICATIE Celverantwoordelijke Koen Deheegher De cel Administratie en Communicatie staat in voor de praktische ondersteuning (logistiek, overheidsopdrachten, IT, …) en de externe communicatie. Communicatieverantwoordelijke: An Wouters CONTACT De ANB-medewerkers staan klaar om je verder te helpen: Agentschap voor Natuur en Bos Provinciale afdeling Antwerpen Lange Kievitstraat 111/113 bus 63 2018 Antwerpen Tel: 03/224.62.62 Fax: 03/224.60.90 Email: ant.anb@vlaanderen.be website: www.natuurenbos.be
Een beleidsadviseur van ANB vertelt…
Een beleidsadviseur van ANB vertelt… Als ik maandag om half negen mijn brievenbus licht, blijkt er een dikke briefomslag in te steken afkomstig van ons kantoor in Antwerpen: ik tel 4 boscompensatiedossiers, 4 stedenbouwkundige vergunningsaanvragen en 3 kapmachtigingsaanvragen. Alle ingekomen dossiers worden netjes ingeschreven in mijn agenda, zodat ik ten allen tijde het overzicht kan bewaren. De meeste nieuw ingekomen dossiers situeren zich in Schilde en Zoersel, maar toch vertrek ik omstreeks negen uur richting Vorselaar, want first things first: in mijn boekentas zitten nog een zevental dossiers met betrekking tot deze gemeente, en die dienen prioritair te worden afgehandeld. Alvorens te vertrekken, stippel ik op kaart snel de meest logische route uit, waar na ritje een eerste plaatsbezoek volgt. Een particuliere boseigenaar heeft aan ons Agentschap een kapmachtiging aangevraagd: uit de aanvraag blijkt dat hij in zijn bosperceel een dunning wenst uit te voeren. Het liggingsplan dat de betrokkene heeft meegestuurd is niet erg duidelijk, zodat het even duurt voor ik met zekerheid op het juiste kadastrale perceel sta. Ik doorkruis in alle richtingen de eigendom om een idee te krijgen van de bebossingstoestand, en meteen schrijf ik al mijn bevindingen neer in een notitieboekje. Uit deze notities zal ik straks putten om mijn voorstel van advies uit te schrijven. Ik rond mijn bezoek af met het nemen van enkele digitale foto’s, en hup, richting volgende opdracht.
Ik tref er tegen de Aa een gemengd loofhoutperceel aan dat behoorlijk te lijden heeft gehad van het stormweer dat de streek heeft geteisterd in de nacht van 27 op 28 juni 2008. De eigenaar vraagt in zijn kapmachtigingsaanvraag de opruiming aan van al het windvallige hout. Uiteraard zal ik daarvoor straks in mijn voorstel van advies het licht op groen zetten. Nog vlug wat foto’s om mijn positief standpunt wat kracht bij te zetten, en hup. Of toch niet hup, want ondertussen is het al bijna één uur, en wordt het hoog tijd om wat aandacht te schenken aan de innerlijke mens. Na het verorberen van mijn lunchpakketje zet ik koers richting Sassenhout. Een landbouwer heeft een natuurvergunning aangevraagd voor het kappen van een hakhoutkant. Tegen de Sassenhoutakkerloop vind ik de bedoelde houtkant: het blijkt een mooie hakhoutformatie te zijn op basis van Amerikaanse eik, die perfect van dikte is om nog eens te worden geëxploiteerd. Dat wordt straks zeer simpel om over deze aanvraag een positief voorstel van advies neer te pennen. Ik sluit mijn dagje Vorselaar af op de Lovenhoek. De zittende jager heeft een afschotplan voor reewild ingediend, en de reewildstand die daarin wordt opgegeven, moet ik trachten te beoordelen op basis van de hoeveelheid en de kwaliteit van de dekking die aanwezig is in het jachtrevier. Na het gebied kriskras te hebben doorkruist, meen ik een goed beeld te hebben gekregen van de parameters die bepalend zijn voor de reewildstand, om straks het afschotplan correct te kunnen beoordelen. Ondertussen is het al beginnen te schemeren, zodat het hoog tijd wordt om terug huiswaarts te keren. Morgen wordt het dan een administratieve dag, die volledig zal opgaan aan het uitschrijven van de adviesvoorstellen met betrekking tot de dossiers die ik vandaag heb behandeld. Als er mij wat tijd rest, zal ik mij ook dringend moeten buigen over het natuurinrichtingsproject Zoerselbos, want thuisgekomen lees ik op de mail dat de eerste verkennende vergadering omtrent de instelling van het project zopas is geagendeerd. Leo Peeters. Beleidsadviseur Agentschap voor Natuur & Bos
Die is gelegen in de wijk Hildering. De gemeente Vorselaar heeft ons Agentschap advies gevraagd in verband met een stedenbouwkundige vergunningsaanvraag die het gemeentebestuur aan het voorbereiden is: het gaat over het rooien van een aantal laanbomen, omdat de oppervlakkige wortelstelsels van deze bomen te veel wrikschade veroorzaken, zowel aan particuliere eigendommen als aan het openbaar domein. Ik constateer effectief schade aan boordstenen, straatgoten, opritten en tuinmuurtjes: mijn digitaal fototoestel komt weer prima van pas . Het zal mij straks toelaten om mijn voorstel van advies royaal met beeldmateriaal te stofferen. Na een wandeling doorheen de wijk en korte rondvraag met enkele toevallige buurtbewoners over de veroorzaakte hinder, zet ik mijn rondrit verder richting Dijkbaan. In de omgeving van de Dijkbaan heeft iemand een natuurvergunning aangevraagd voor het ophogen van een weilandperceel in het Klein Schupleer. Het perceel blijkt echter zowel in ecologisch waardevol agrarisch gebied als in habitatrichtlijngebied te liggen, en wat op terrein ook duidelijk wordt in permanent waardevol grasland. Ik probeer best nog wat bijkomende informatie te vergaren, maar mijn eerste aanvoelen, zal deze aanvraag wellicht niet positief geadviseerd kunnen worden. Ook hier rond ik af met wat beeldmateriaal en we zijn alweer op weg naar een volgend terreinbezoek op Vostersdijk.
Zachte recreatie in het bos.
Bosinfo
07
1 miljoen extra bomen 1 miljoen extra bomen voor Vlaanderen! Vlaanderen is op de kar gesprongen van The Billion Tree Campaign! Over de hele wereld werken de Verenigde Naties aan 7 miljard nieuwe bomen. En vanaf nu gaan ook wij daar ons steentje toe bijdragen. Zes miljoen Vlamingen gaan voor 1 miljoen extra bomen! Een enorme uitdaging voor één van de bosarmste regio’s van Europa. De Vereniging voor Bos in Vlaanderen (VBV) en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) willen iedereen aan het planten krijgen: bedrijven, verenigingen, privé-boseigenaars, winkelketens, landeigenaars en -gebruikers, grote steden, kleine dorpjes en simpelweg elke Vlaming met een lapje grond of enthousiaste groene vingers om aan onze plantacties deel te nemen. De 1 miljoen extra bomen kunnen allemaal op de teller van www.1miljoenbomen.be terecht. Een enorme uitdaging, die mogelijk wordt gemaakt door een samenwerking tussen de Vereniging voor Bos in Vlaanderen en het ANB van de Vlaamse Overheid.
en extra financiële steun. Natuurlijk rekenen we ook op u als privéboseigenaars om mee die bosrand of herbebossing te realiseren. De bedrijven met een groen hart worden gevraagd om bomen op hun parking of rond hun bedrijfsgebouw te planten, om een bedrijfsbos te sponsoren, om samen met hun personeel een plantactie te organiseren of om hun klanten mee te laten sparen voor een nieuw bos in Vlaanderen. Want werknemers die uitzicht hebben op bomen zijn gemotiveerder, productiever en minder vaak ziek, dat is bewezen. En veel bedrijven zijn nu eenmaal op zoek naar een groener imago! Voor 5 euro per boom kan de spade al in de grond gestoken worden! De campagne loopt over vier jaar. Maar hopelijk raken we veel sneller al aan onze 1 miljoen bomen!Voor meer informatie, kunt u terecht bij:
Twee maanden na het stilletjes lanceren van de campagne staat de teller al op bijna veertigduizend extra bomen. Een aantal dat elke dag groeit! Dankzij de hulp van enthousiaste bedrijven en gemeentes die bedrijfsbossen, geboortebossen en speelbossen aanleggen! Maar ook dankzij de mensen die gewoon een boom in hun tuin planten of met hun vereniging een plantactie organiseren. Iedereen krijgt op de website ook de kans om een verhaal over hun bomen op te geven!
Vanessa Debruyne Vereniging voor Bos in Vlaanderen Geraardsbergsesteenweg 267 9090 Gontrode Tel: 09/264 90 50 Fax: 09/264 90 92 vanessa.debruyne@vbv.be www.1miljoenbomen.be
De gemeentes en andere landeigenaars die dromen van een eigen bos kunnen bij de Vereniging voor Bos in Vlaanderen terecht voor advies, hulp bij het aanplanten
Is uw interesse aangewakkerd? Aarzel dan niet om uw bosgroep te contacteren voor advies!!
Wie van hoeden en hout houdt, is in Diest goed gekomen! Niet alle hout is timmerhout. Maar het meeste is wel geschikt voor HOEDEN. U loopt er dan mede over straat en niemand die het verstaat dat U zoveel indruk maakt met een stuk hout, waar een ander BRANDHOUT zou van hebben gemaakt. In Diest vindt U de enige collectie houten hoeden. Sommige daarvan zijn zelfs voorgesteld op mooie mannequins. Er zijn niet alleen houten hoeden maar ook hoeden in papier maché en een collectie hoeden in feuter. Daarbuiten vindt U nog tweehonderd stuks snijen draaiwerk in hout. De hoeden collectie is voor zover we weten enig in Europa. Het bezoek aan de galerij is een enige belevenis en er wordt uitgelegd hoe deze collectie tot stand kwam en hoe alles langzaam groeide. Groepen en geïnteresseerden kunnen steeds terecht na een afspraak. Omer Hannes Halensebaan 33-35A 3290 Diest 013/33.73.38
08
Bosinfo
Voorbeeld van een populieren houten hoed.
De Nederlandse rondhoutveiling De Nederlandse rondhoutveiling, een mooie bestemming voor bijzonder hout Elke laatste zaterdag van februari vindt in Arnhem de Nederlandse Rondhoutveiling plaats. De Nederlandse Unie van Bosgroepen organiseert deze veiling op 28 februari 2009 al voor de 13de keer. Samen met een aantal partners doen ze dit om inlands hout te promoten en er voor te zorgen dat boseigenaars een rechtvaardige prijs krijgen voor hun kwaliteitshout.
Bosgroep Midden-Nederland. Zij stellen een keurmeester aan die het hout meet, de kwaliteit beoordeelt en samen met jou een bodemprijs bepaalt. Het transport kan dan gecoördineerd worden door de Nederlandse bosgroep (retourvracht door een Nederlandse transporteur die in België komt leveren). Zo komt het hout op de rolbaan terecht, waar geïnteresseerden het kunnen bekijken en dan hun hoogste bod uitbrengen.
Veel mensen hebben wellicht al gehoord van deze houtveiling, maar weinigen weten hoe het precies in z’n werk gaat.
Kosten-baten van dit alles? Kosten voor de exploitatie zijn afhankelijk van het houtvolume en de moeilijkheidsgraad, meten en keuren door de keurmeester gebeurt op uurtarief en transport naar Arnhem kost ongeveer 25 €/m³. De geboden prijs op de veiling gaat integraal naar de eigenaar want de veilingorganisatie rekent 10 % kosten rechtstreeks aan de koper. Wil je als privé-boseigenaar wel weten of een aantal van je bomen voldoen aan de voorwaarden? Dan kan je voor advies over veilinghout terecht bij Robbie Goris, de eerste keurmeester in België. www.gorisbosbeheer.be door Robbie Goris
Veilingwaardige Eik.
Wandel je even mee tot op de rolbaan? Alles begint bij het herkennen van bijzonder hout in bos of park. Kwaliteitshout is dik, takvrij, heeft geen aantastingen, een gave schors en is liefst enkele meters lang. Dergelijk hout maakt het grootste volume uit van de ongeveer 500 m³ hout die jaarlijks in Arnhem geveild worden. De klassieke houtsoorten zijn inlandse en Amerikaanse eik, iep, lork, Douglas, es, esdoorn, grove den,... Soorten zoals linde, appel, peer, Amerikaanse vogelkers, zoete kers, acacia en walnoot worden ieder jaar in kleine hoeveelheden aangeboden. Het koperspubliek voor dit hout zijn handelaars en houtbewerkers die op zoek zijn naar speciaal hout voor hun producten. Zo staat de veiling van Arnhem tot in Duitsland bekend als een houtveiling waar je dikke eiken voor restauraties op de kop kan tikken. Goed nieuws voor bosbeheerders uit de Lage Landen, want dat wil zeggen dat ook eikenhout met een paar foutjes aan mooie prijzen kan verkocht worden! Dan zijn er nog de ‘bijzonderheden’, meestal kleine stammetjes of gezwellen van zeldzame houtsoorten die erg gezocht zijn door kunstenaars en ambachtslui: taxus, buxus, hulst, goudenregen, ceder, meidoorn,... De loten van deze speciale soorten worden meestal aan waanzinnige m³-prijzen verkocht. Logisch, want een kunstenaar die een paar tientallen euro’s voor een takje buxus geeft, koopt maar een heel kleine hoeveelheid hout. Even relativeren toch! Maar hoe geraakt hout nu van je bos tot in Arnhem? Eerst moet je er voor zorgen dat de mooie stammen in goede staat tot bij de harde weg geraken. Dat kan handigst door ze bij een lopende exploitatie apart te laten uitslepen. Bij voldoende volume kan het de moeite zijn om een exploitatie in regie te laten organiseren door een bosbouwexpert. Vervolgens meld je het hout aan bij
Schoon gezaagde Esdoornkont.
Bosinfo
09
Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw
Interview met bosconsulent Rik Peeters Rik maakte een infobord aan zijn bosperceel in Kasterlee. Hiermee wil hij de vele wandelaars en boseigenaars informeren over de bosgroep en duurzaam bosbeheer. Je maakte een infobord hier aan je bosperceel, is het een succes? Heel wat mensen zijn nieuwsgierig naar wat er te lezen valt. Passanten krijgen hiermee info over duurzaam bosbeheer, bestrijding van Amerikaanse vogelkers en weetjes over de bosgroep. Als bosconsulent wil ik een aanspreekpunt zijn voor boseigenaars en geïnteresseerden. Als ik in mijn bos aan het werk ben maak ik graag een praatje. Hoe kwam je in contact met de bosgroep? Wel, in ’96 kocht ik een stukje bos op de Kempense heuvelrug. Hier was in heel wat jaren niet gewerkt, dus ik wou aan de slag. Maar hoe? Toen ben ik ten rade gegaan bij de bosgroep, toen nog in het Prinsenpark. Hier kon ik terecht met mijn vraag. Mijn bos werd 2x gedund door de bosgroep. In tien jaar van 440 bomen naar 100 bomen! Er is toen ook een aanplant van inheems loofhout gebeurd. Waarom werd je bosconsulent? Het was Sander die me tijdens een bezoek aan mijn bosperceel vroeg of ik wou meestappen in dit project en vrijwilliger wou worden. Ik wandel heel wat door de bossen en nu wandel ik ook af en toe de weg die de bosgroep mij aangeeft!
28 januari 2009: Film- en fotovoorstelling door Broeckx Johan
Rik maakte een infobord aan zijn perceel op de Hoge Mouw in Kasterlee.
Je volgde deze zomer de exploitatie aan de Hoge Mouw in Kasterlee op, volgend jaar Rielen. Liep dit vlot voor jou? Dit liep vrijwel zonder problemen, de samenwerking met de exploitant ging vlot. Door deze ervaring ga ik volgende keer consequenter kunnen optreden. Bij de opvolging van de exploitatie in Rielen zal ik al heel wat zekerder van mijn stuk zijn. Wat vind jij zo leuk aan bosconsulent zijn? De omgang met de mensen in een leuke omgeving. De collega’s bosconsulenten en het personeel bij de bosgroep zijn een tof team. Daar schijnt het zonnetje en krijg ik altijd wel een tasje koffie geregeld! Ik word door de mensen vriendelijk benaderd, ik geef zoveel ik kan informatie en advies, dat wordt gewaardeerd! Bedankt Rik voor dit mooie initiatief!
Johan Broeckx werkt voor de reewild commissie, geeft regelmatig voordrachten over wildbeheer en is zelf ook jager. Hij toont ons op deze avond een korte film die hij maakte over wildsoorten die in de Kempen voorkomen. Verder kan u genieten van een vertoning van de foto’s van professioneel wildfotograaf Misonne Christian rond het thema ‘wild in de Ardennen’. Organisatie Bosgroep Kempense Heuvelrug Afspraak 19.30u, Educatieve ruimte Prinsenpark Retie, einde voorzien rond 21.30u. Adres Prinsenpark, Kastelsedijk 5 – 2470 Retie
Indien mogelijk graag een seintje voor 25 januari bij de Bosgroep Kempense Heuvelrug tel. 014/85.90.17 of kempenseheuvelrug@bosgroep.be
10
Bosgroepnieuws
Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw Nieuwe bosconsulenten voor onze bosgroep! De Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw heeft er 2 bosconsulenten bij. Herman Vermeiren en Karel Tops ondersteunen vanaf nu onze bosgroep bij de opvolging van de boscomplexen in Lille en Vorselaar. Zij zijn het eerste aanspreekpunt voor de boseigenaars, bosgebruikers en omwonenden bij vragen, problemen, … Herman is momenteel actief in de Poeyelheide in Lille. Hij volgt er de brandhoutverkoop en de komende industriële exploitatie op. Welkom bij de bosgroep!
Karel Tops Werkzaam in Vorselaar Tel. 0495/90 89 56
Herman Vermeiren Werkzaam in Lille Tel. 014/88 23 34
Opstart boscomplex De Hoeven – Kasterlee Op zaterdagvoormiddag 4 oktober vond in het kleuterschooltje ‘De Hoeven’ te Kasterlee de opstartvergadering van het boscomplex De Hoeven plaats. 9 boseigenaars woonden de vergadering bij. Met deze vergadering wil de bosgroep advies verlenen omtrent het beheer van de bossen aan de Hoeven. De eigenaars hebben de mogelijkheid deel te nemen aan de gezamenlijke houtverkoop, kunnen exoten laten bestrijden en ten rade gaan bij de bosgroep. De boseigenaars van de Hoeven kunnen profiteren van het gezamenlijk beheerplan dat opgemaakt wordt. Hierdoor krijgt de boseigenaar de mogelijkheid om het beheer van zijn bos over een periode van 20 jaar te voeren. Els gidste ons na de presentatie doorheen de bossen van de Hoeven.
Sfeerbeeld van de wandeling op de Kempense Heuvelrug Op zondag 23 november gidste Stef Vanlommel samen met Dirk Potters van Natuurpunt een 37 deelnemers over de Kempense Heuvelrug. De sneeuwbuien leverde heel wat mooie plaatjes op! Deze wandeling werd georganiseerd in samenwerking met KWB Lichtaart.
Oproep email-adressen ! De meeste activiteiten van onze bosgroep worden aangekondigd in het tijdschrift. We krijgen ook regelmatig de vraag om aankondigingen te mailen. Dus indien u graag digitaal op de hoogte wordt gehouden van wandelingen en cursussen, stuur dan even een berichtje naar kempenseheuvelrug@bosgroep.be
Bosgroepnieuws
11
Bosgroep Zuiderkempen vzw Jonge Antwerpenaars kopen grond om te bebossen en een bijdrage te leveren voor ons milieu. Het Brigandbos is geboren! ‘Soo wij eeckelen willen planten men moetse doen rapen in den Bosch, daer na tafelen met drije vingers sandt ofte hooghachtige aerde, in eene tonne ofte camer daer geen ratten nochte muysen commen…..schreef abt Antoon De Loose in zijn abdijn ’t Ename (*)’ In 1657 vermoedde niemand in zijn abdij dat er 350 jaar later zich nog natuurfreaken aan zijn leefregel houden. Op zondag 5 oktober troffen we in Balen jonge mensen op de boomplantdag die werd georganiseerd door Christoph, Allen en Vincent, vroeger welpen uit dezelfde schoutsgroep en nu vrienden voor het leven. Allen, uit Mortsel, werd gebeten door de bosmicrobe tijdens bosuitstappen met zijn ouders. Hij wou toen al bomen planten in de woestijn. In de woestijn is het (nog) niet geworden. Iets met bomen zeker al wél. De drie vrienden musketiers willen de wereld veranderen. Vlaanderen, en Vlaanderen niet alleen, moet iets doen aan het milieu. Zij versmolten hun ambities in BAST, een vereniging vol idealen. Meer bos is er daar één van! Allen vond en kocht in het gebied van de Volsbergenbossen in Hulsen - Balen een paardenweide, gedeeltelijk begrensd met duinen uit de laatste ijstijd met prachtige grove dennen en monumentale zeedennen. Aan de noordzijde van de duin groeien zomereik, els en berk. Over de Amerikaanse vogelkers sprak het trio reeds een vonnis uit. De weide kreeg een nieuwe bestemming als eikenbos en over het “hoe?” van de realisatie waren de vrienden subliem. Bijna onmiddellijk na de aankoop werd een afgeschermd zaaibed van ter plaatse verzamelde eikels aangelegd. Op zondag 5 oktober organiseerde de vriendenkring een bosplantdag. Een eerste herfststorm met regen kon het plezier niet
12
Eigen miniboomkwekerij.
bederven. Gesterkt met warme soep, koffie en broodjes à volonté toog de hele bende natuurvrienden aan het werk. De eigen gekweekte jaarlingen van zomereik werden uitgeplant en kregen een jasje van kippengaas. De eikjes verhuisden door vele handen en handjes en evenveel schoppen en schopjes van de kinderkamer naar het echte leven. De plantjes doen het goed. Ook de spontane verjonging is veel belovend. Jonge berken manifesteren zich maar ook talrijke struwelen els ogen beloftevol. Wij wensen ze een goede groei. Een origineel concept van bebossing dat én navolging én subsidiëring verdient. Verslaggeving voor Bosgroep Zuiderkempen vzw Jan Verlinden-Bergen 05/10/2008 (*) Uit “DE MONNIK-MANAGER” Davidsfonds/Leuven ISBN:90 5826 005 4
Jong en iets ouder: iedereen helpt.
Bosgroepnieuws
Bosgroep Zuiderkempen vzw Bosconsulent Guy de Pooter ontvangt 11 boskoningen. Op donderdag 4 november trokken in Meerhout 11 kleuters van het ‘Speelscholeke’ te Deurne naar ‘het bos van juf Kristien’. Na wat paddenstoelen zoeken, dennenappels rapen, blaadjeskronen maken, op de zandberg spelen en in de bomen klimmen hadden ze een afspraak met een ‘echte’ bosconsulent nl. Guy De Pooter. De 11 boskoningen begonnen spontaan te vertellen over wat ze allemaal gezien hadden: (padde)’stoeltjes’ en lieten allemaal zeer trots hun laarsjes zien. Samen met Guy trokken ze verder op avontuur het bos in. Het was precies een sprookje! Een dagje in het bos,het kan zo’n deugd doen!!!
Links: De boskoningen van Meerhout. Rechts: Guy, onze consulent in volle actie.
Leerlingen van Technische School Sint-Paulus helpen bij bosbeheer in Heidehuizen
Chris en de studenten.
Bij het aanduiden van de dunningen in de bossen langs de fietsweg achter de Technische School werd onlangs, net zoals 5 jaar geleden, samengewerkt met de leerlingen van de Afdeling Hout. Samen met een vijftiental leerlingen werd vooraf het beheer besproken van de sterk veranderende bossen waarin zij dagelijks vertoeven. De enthousiaste leerlingen gingen vervolgens samen met de bosgroep en bosconsulent Eric Hantson aan de slag bij het aanduiden van de toekomstbomen, ruimwegen en dunning. Het was voor allen een leerrijke ervaring en er werd alvast afgesproken om samen de exploitatie in de loop van het volgende jaar te gaan bekijken.
Op weg naar een mooie toekomst voor het boscomplex Teunenberg – Nieuwe Hoeve in Olen, Westerlo en Herentals en voor het boscomplex Heidehuizen in Mol en Balen. Een twintigtal boseigenaars, omwonenden, recreanten, verenigingen en bosliefhebbers engageren zich voor het ontwikkelen van een mooie toekomst voor Teunenberg – Nieuwe Hoeve. Ze vinden het belangrijk dat er nagedacht wordt over de toekomstige ontwikkeling van het bosgebied. Zowel het gebruik van het bos door de verschillende recreanten als het bosbeheer krijgen de volle aandacht. Het volgende overleg wordt op 21 januari gepland om 19.00u in Kamp C. Ook in Mol en Balen hebben boseigenaars en bosliefhebbers van het boscomplex Heidehuizen zich verenigd om het toekomstig bosbeheer en bosgebruik richting te geven. In de loop van het voorjaar 2009 hopen we samen een toekomstproject verder af te werken. Geïnteresseerden kunnen steeds met de bosgroep contact opnemen.
Bosconsulent Eric Hantson begeleidt de bosbabbel.
Resultaten houtverkoop Den in de Zuiderkempen Ook dit jaar werden de loten industriehout van Den door de bosgroep verkocht in de openbare houtverkoop in Ravels. Met een gemiddelde prijs van 19 €/m³ lag dit jaar de houtprijs lager als voorgaande jaren. De economische crisis heeft de vraag naar hout doen dalen wat gevolgen heeft op de prijs. De huidige prijzen zijn echter nog steeds hoger als vóór 2004. De laatste drietal jaren waren immers topjaren voor de industriële verkoop van den. Bosgroepnieuws
13
Bosgroep noorderkempen vzw Beleidsplan van de Bosgroep Noorderkempen vzw! In 2008 werd door de bosgroep lang nagedacht over de prioriteiten en activiteiten van onze vereniging voor de komende 6 jaar. Vóór 1 oktober 2008 moest de bosgroep immers een beleidsplan indienen bij het Agentschap voor Natuur en Bos om de definitieve erkenning te kunnen aanvragen. Een groot aantal leden en partners hebben meegewerkt aan de opmaak van dit beleidsplan. De bosgroep wenst daarom ook iedereen die ‘meegedacht’ heeft van harte te bedanken! Hieronder worden kort de krijtlijnen uitgeschreven waarbinnen de bosgroep de komende zes jaar zal werken. De belangrijkste missie van de Bosgroep Noorderkempen vzw is komen tot een duurzaam bosbeheer. Dit wil ze bereiken door de boseigenaars professionele ondersteuning aan te bieden, door een aanspreekpunt voor boseigenaars te vormen in de regio en door de samenwerking tussen de boseigenaars, de andere bosgroepen en partners in het buitengebied te verbeteren. 1. Uit de bevraging van onze leden kwam een eerste belangrijke conclusie naar voor: de huidige werking moet zeker verder gezet worden! Daarom zal de bosgroep de komende jaren waken over een kwaliteitsvolle dienstverlening. Hieronder verstaan we: terreinadvies, organisatie van cursussen, gezamenlijke houtverkoop, uitvoeren van onrendabele beheerwerken,… De bosgroep wil de komende jaren praktische ‘fiches’ uitwerken voor boseigenaars die zelf willen werken in hun bos. 2. Sinds de start van de bosgroep in 2003 werden reeds 11 projecten/boscomplexen afgewerkt. Elk project wordt bovendien driejaarlijks opgevolgd. De komende 3 jaar zullen nog een drietal nieuwe boscomplexen worden afgebakend en opgestart. Na 2011 betekent dit dat de bosgroep vooral zal focussen op de opvolging en het uitbouwen van de bestaande projecten. Zo zullen steeds nieuwe boseigenaars kunnen toetreden tot de bosgroep, tot een gezamenlijk beheerplan, tot een gezamenlijke houtverkoop, … Op vraag van de eigenaars zal de bosgroep ook specifieke vragen rond het recreatief gebruik van bossen, natuurgericht bosbeheer, inrichten van speelbossen proberen op te vangen en oplossingen uitwerken. 3. Het vergroten van het draagvlak voor bosbeheer is een belangrijke prioriteit van de bosgroep. De meeste boseigenaars leren de bosgroep voor de eerste keer kennen bij de opstart van een boscomplex. De bosgroep zal in de toekomst meer gebruik proberen te maken van gemeentelijke infobladen om een ruimer publiek te bereiken. Ledenwerving is echter geen doelstelling op zich, de bosgroep wil de komende jaren wel aandacht besteden om de naambekendheid van de bosgroep te verspreiden. 4. Tegen 2014 wil de bosgroep een aantal lokale vrijwilligers inzetten voor een betere werking van de bosgroep. Zij zullen de bosgroep kunnen helpen met de opvolging van de boscomplexen, informatie verstrekken aan geïnteresseerde boseigenaars, het draagvlak voor bosbeheer vergroten binnen een gebied, Wenst u graag meer informatie of het hele beleidsplan in te kijken? Neem contact op met het bosgroepsecretariaat!
Openbare houtverkoop van oktober 2008 Alle houtloten die in oktober op de openbare houtverkoop te koop werden aangeboden werden ingehouden omdat de biedingen te laag waren voor de boseigenaars. Op vraag van de eigenaars zal het hout óf onderhands te koop worden aangeboden óf volgend jaar opnieuw op de openbare houtverkoop worden voorgesteld.
Bosexploitatie in Corsicaanse den
14
Bosgroepnieuws
Bosgroep noorderkempen vzw Korte afwezigheid ! Beste boseigenaars, Vanaf half januari tot eind april 2009 ben ik op bevallingsverlof. Jullie kunnen gedurende deze periode echter terecht bij mijn vervanger Christof Sierens (GSM: 0474/74.17.31 of 014/85.90.19) voor terreinafspraken en vragen over jullie bos. Voor alle administratieve zaken is Elly Maes bereikbaar op het secretariaat van de bosgroep tijdens de kantooruren (014/85.90.19). Per mail zijn we vanaf nu ook gemakkelijk te bereiken via het e-mail adres noorderkempen@bosgroep.be. Alvast onze excuses als een aantal zaken een beetje op zich laten wachten, maar we hopen op jullie begrip. Tot eind april! Groeten, Kaat Bogaerts Coördinator Bosgroep Noorderkempen vzw
Christof en Elly.
Uitgebreid Bosbeheerplan “Bloksgoor” – Merksplas Op zaterdag 15 november 2008 werd in Merksplas een wandeling georganiseerd om het Uitgebreid Bosbeheerplan “Bloksgoor” voor te stellen aan het grote publiek. Dit beheerplan werd opgesteld door het studiebureau Kennes Beheer en omvat boseigendom van drie verschillende privé-boseigenaars. Een vijftiental geïnteresseerden kwamen luisteren naar het hoe en waarom van dit bosbeheerplan. Bij de start van de opmaak van het beheerplan werd snel duidelijk dat deze privé-bossen heel wat potentie hebben naar natuurwaarde toe. In de toekomst zullen deze mogelijkheden dan ook verder worden uitgewerkt. Dit bosgebied zal een aantal beheermaatregelen ondergaan zoals het aanleggen van een natuurlijke bosranden, het creëren van open plekken (waar zeldzame plantenvegetaties voorkomen) en het heraanleggen van een poel. Deze maatregelen zullen over een termijn van 20 jaar verwezenlijkt worden en zullen de ecologische en landschappelijke waarde van deze bossen verhogen.
Spontaan gegroeid berkenbosje.
De economische functie van het bosgebied zal de komende 20 jaar echter ook een belangrijke rol blijven spelen! Verspreid in de tijd zal er regelmatig hout gekapt worden, om de beste en mooiste bomen meer ruimte te geven. Het was een interessante en tevens mooie wandeling in een gebied waar men anders niet zomaar komt. We willen de boseigenaars van harte bedanken om hun bossen voor deze wandeling toegankelijk te stellen.
Achter de schors van een dode Grove den heeft een vleermuis een slaapplaats gevonden.
Bosgroepnieuws
15
Bosgroep antwerpen noord vzw Herfstwandeling met de bosgroep bij een privé-eigenaar in het Domein Kronacker (Kapellen) Op een prachtige zaterdagmorgen 18 oktober 2008 verzamelden een twintigtal kandidaten ‘gidsen in de Voorkempen’ zich aan de ingang naar een privé-bosgebied. Doel van bosgids Guy Mattheeussen, beheerder Pol Trekker en Karolien Devriendt was hen wegwijs te maken in het verhaal van bosbeheer bij privé-boseigenaars en de rol van de bosgroepen. Enkele deelnemers aan het woord … Om kennis van het terrein op te doen is het belangrijk zijn voorgeschiedenis te kennen dus vertelde Guy ons aan de hand van oude kaarten de plaatselijke evolutie. Op de Ferraris kaart zien we duidelijk de uitgestrektheid van de heide, op droge plaatsen struikheide en in natte gebieden dopheide. Door begrazing, plaggen en branden werd de heide steeds vernieuwd. Later volgde er op bepaalde percelen bebossing met vooral grove dennen, het landschap krijgt het uitzicht van een lappendeken. Op dit ogenblik zien we geen homogeen dennenbos meer, maar een gemengd bos met dennen en loofbomen. We wandelen doorheen een monumentale sparrendreef, waar ons de uitval sterk opvalt. Als beheerder kan men nu verschillende richtingen uit waar voor het nemen van de beslissing het financiële plaatje ook een rol speelt. De beheerder kiest ervoor om dit dreefaspect te behouden en het beheer hierop af te stemmen. Men zou op de opengevallen stukken nieuwe jonge boompjes van dezelfde soort kunnen planten. Het voordeel daarvan is dat er geen grote beslissingen moeten genomen worden en het is goedkoop. Een minpunt is dat de dreef geen mooie regelmatige vorm meer krijgt en eveneens geen gelijkjarigheid meer bestaat in de dreef. Tevens blijken deze jonge boompjes het meestal slecht te doen in de schaduw van hun grote broers. Het meest ideale resultaat wordt misschien wel bereikt door alles te kappen en vervolgens jonge, gelijkjarige boompjes te planten. Het achterliggende terrein moet dan ook wat gedund worden om de nieuwelingen genoeg licht te geven. Een beslissing die niet over één nacht ijs gaat… De fijnspar-dreef zou dan vervangen worden door eventueel een eikendreef. Fijnspar is als houtsoort wat te zacht voor de bouw, maar kan allicht wel bijdragen in de vraag naar alternatieve energie. De wandeling brengt ons verder langs percelen met den, eik en berk. In deze bestanden werden de voorbije jaren op regelmatige tijdstippen toegestane dunningen aangeduid. Niet alle grote en kaprijpe bomen werden hiervoor omgelegd voor de verkoop. Heel wat van deze mooie bosreuzen werden behouden als toekomstbomen. Toekomstbomen worden onder andere gekozen omwille van hun potentieel om goede zaden te leveren voor de kweek van gezonde nakomelingen. Deze bestanden vertonen dan ook een bosdynamiek waar de onderetage heel wat kansen krijgt. Antitankgracht, wat moet dat voorstellen? Via een jonge dennenaanplant komen we aan de antitankgracht. Als militair bouwwerk, gepland in 1936 en uitgevoerd in 1939, had het de taak om de opmars van Duitse tanks richting Antwerpen te stoppen. Het moest een droge gracht worden met één steile kant aan de bevriende zijde. Deze zijde moest dan verstevigd worden met lange houten palen en daarvoor zou fijnspar uit de Walen worden
16
Bosgroepnieuws
De Antitankgracht
aangekocht. In een tweede ontwerp werden beide zijden afgeschuind en versterkt met 3m lange paaltjes. De aankoop van fijnspar werd zo’n dure zaak, dat men vervolgens de boordeigenaars van de gracht is gaan aanspreken om hout te leveren. Tevens liep de gracht vol met regenen grondwater. In een derde fase werd de gracht dan maar gewoon verbreed en werd er geen hout meer gebruikt voor de afboording.
De gracht blijkt wel heel waardevol te zijn: • Historische waarde. • Landschappelijke waarde • Lijnvormig element met een eigen fauna en flora. • Esthetisch verantwoord. • Natuurverbindingsgebied. • Verbindt enkele beekvalleien zoals bv. de Zwaenebeek, het Grooten Klein Schijn, de Laarse beek, ea. • Recreatief met een fiets-, wandel- en ruiterpad langsheen een deel van zijn traject. Dit alles is meegenomen in het opgemaakte landschapsbeheerplan voor de totale Antitankgracht waar op termijn ook duurzame maatregelen zullen volgen met alle beheerders en randeigenaars. Zo is één van de maatregelen op het traject de houtkanten deels kappen daar ze door begroeiing en door hun jaarlijkse bladval dreigen te gaan woekeren. Bomen en struiken zijn zo hoog opgegroeid dat waterplanten zich niet meer kunnen ontwikkelen bij gebrek aan voldoende licht en als gevolg daarvan verminderen of verdwijnen verschillende soorten insecten, waterdieren en vogels. Er is al een merkbaar verschil waargenomen op de plaatsen waar er wel grondig gekapt werd. Op die plaatsen zie je trouwens al eens ijsvogels. Andere knelpunten op het traject van de antitankgracht zijn de aanwezige exoten. Zij bedreigen voortdurend onze inheemse fauna en flora. Op verscheidene plaatsen in de gracht woekeren bv. parelvederkruid, waterteunisbloem, vlottende bies, roodwanschildpadden en Amerikaanse rivierkreeftjes. In elk geval blijft de antitankgracht een uniek militair bouwwerk met specifieke fauna en flora en is ook recreatief te bewonderen langs een deel van haar oevers doorheen het volledige traject. Heide in Kapellen Verder op onze weg worden we verrast met een vitaal heideplekje dat rustig kan genieten van het zonnetje tot op zijn bodem. We voelen ons op een mini Kalmthoutse heide in Kapellen. Hier werd 20 jaar geleden nog Corsicaanse den aangeplant. Een 10-tal jaar geleden is een gedeelte van deze aanplanting dan uit ecologisch standpunt verwijderd. En aangezien er hier in het verleden heide voorkwam, is zonder extra werken de oorspronkelijke vegetatie teruggekeerd en behouden. Een leuke variatie in dit bos! De aanwezigheid van rododendrons kenmerkt dit kasteeldomein en zijn omringende bossen. Rododendron en azalea werden enkele eeuwen terug vanuit het Himalayagebied bij ons ingevoerd. Zij
Bosgroep antwerpen noord vzw oogden leuk in de kasteeldomeinen, vulden veelal kale ruimten onder de bomen op en in de jachtgebieden bood de rododendron een schuilplaats voor het wild. Ecologisch heeft de soort echter ook een aantal nadelen. De bladeren verteren moeilijk en verzuren de bodem. Ze verspreiden zich ook snel en beletten de groei van veel andere planten, meer bepaald in sommige bosgedeelten leggen ze een hypotheek op de bosdynamiek en op de bosverjonging. Omwille van de prachtige bloemen en ook omdat ze een natuurlijke afsluiting vormen, worden ze wel getolereerd langsheen de wegkanten. Heide in Kapellen.
Aanwezigheid van minder geliefde gasten in het bos… De Amerikaanse vogelkers blijft ook hier in dit gebied een veel voorkomende, en geen gemakkelijk te verwijderen soort, ook wel bospest genaamd. Zoals overal vraagt deze soort veel mankracht en tijd om hem te verwijderen. Andere “probleemgevallen”: • Kastanjemineermot bij de witte paardekastanje. • Dennescheerder bij de dennen. Dit kleine zwarte kevertje graaft zich een broedgang langs de voet van de boom. • Overvloedig aanbod aan stikstof verzwakt de bomen. Daar profiteert een bepaalde zwamsoort van. Zij noemt Sphaeropsis en zij tast scheuten van de boom aan tot hij er aan sterft. • De fijnspar wordt belaagd door de letterzetter. Het bosbeheer evolueert Voor het aanpakken van het bosbeheer heeft men zich hier niet beperkt tot één afgebakend bos, maar probeert men eveneens de aanliggende bossen in één project te omvatten. Dit bosgebied neemt
deel aan een samenwerkingsverband tussen de bossen in Kapellen, Brasschaat en Schoten met als eigenaars het Agentschap voor natuur en bos, de gemeente Brasschaat, de OCMWbossen Antwerpen en een aantal privé-boseigenaars. Dit project kwam trouwens in de vorige edities van de Bosgazet aan bod. De opmaak van een gedragen uitgebreid bosbeheerplan wordt hier voor ogen gehouden. Deze plannen geven een idee van hoe het bos er zou moeten uitzien over 20 jaar, evenals het werkschema om dit doel te kunnen bereiken. Het beheerplan moet voor de individuele boseigenaar een werkbaar document worden. Op de terugweg, in een statige eikendreef, vertelt Karolien ons nog over duurzaam bosbeheer, dat er gestreefd word om stelselmatig bestanden om te vormen naar gemengd inlands loofhout rekening houdend met de eigenheid van elk domein. Via een beukendreef belanden we terug bij onze vertrekplaats. Het was genieten, bedankt! Met dank aan Hilde Van Onsem en Simonne Michielsen voor de tekst en aan Hermans Ludo voor de prachtige foto’s.
DE BOSREVUE Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw (VBV) Wil je graag kennismaken met de ‘BosRevue’, een tijdschrift voor boseigenaars en bosbeheerders met tal van praktische en bruikbare informatie op ieders maat. Wil je zelf ontdekken wat dit tijdschrift jou te bieden heeft, reageer
dan snel om een gratis jaarabonnement in de wacht te slepen. De eerste tien reacties van leden van de Bosgroep Antwerpen Noord vzw worden hiervoor beloond. (reactie via het bosgroepsecretariaat op : 03/355 09 40
Denk je mee over de toekomst van je eigen bos? Hoe zal je bos er over 20 jaar uitzien? Welke bosbouwkundige beheermaatregelen zijn hiervoor nodig? Hoe beschrijf je de huidige situatie? Hoe begin je aan de opmaak van een beperkt bosbeheerplan? Vragen waar je in de cursus beheerplanning meer over te weten komt. We nemen je mee om het bos in theorie (vb juridische achtergrond) maar ook op terrein te verkennen. Je krijgt de nodige bagage om
zelf als boseigenaar of beheerder aan de slag te gaan in je eigen bos. Aan het einde stellen we met trots ons beperkt bosbeheerplan voor. Wil je meer weten, aarzel niet om ons bosgroepsecretariaat te contacteren! antwerpennoord@bosgroep.be antwerpenzuid@bosgroep.be 03/355.09.40
Wil je de meerwaarde als vrijwilliger bij de bosgroep ontdekken? Nauw betrokken worden bij het verder uitstippelen van de koers die we als bosgroep uitvaren? Van dichtbij de kansen grijpen om als bosgroep door te groeien? Waar wacht je dan nog op om je kandidaat te stellen voor de Raad van Bestuur in april-mei 2009? Is hulp bij het opvolgen van houtexploitaties, verkopen van kroonhout, een basisadvies geven aan eigenaars die dit vragen, signaleren van gevaarlijke bomen, … iets voor jou? Met de nodige
hulp en ondersteuning tot je de knepen van het vak onder de knie hebt, sturen we je graag op terrein het bos in! Interesse? Aarzel dan niet om ons te contacteren voor meer informatie, mogelijkheden en verwachtingen. antwerpennoord@bosgroep.be of 03/355.09.40
Bosgroepnieuws
17
Bosgroep antwerpen zuid vzw
Kadastraal inkomen & verzekering van uw bos Belastingsvermindering voor jonge aanplantingen Eerder, in editie 6, hadden we het al over vrijstelling van onroerende voorheffing op het KI. We zetten nog even een aantal zaken voor u op een rij mbt deze onroerende voorheffing en leiden u naar de juiste sites. Na een schadegeval aan een auto tengevolge van takbreuk bij storm en een aansprakelijkheidskwestie als gevolg daarvan bij één van onze leden-boseigenaars geven we bovendien graag een woordje uitleg over de verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid voor uw bos. Jaarlijks dient u onroerende voorheffing te betalen op uw bospercelen. Deze onroerende voorheffing wordt berekend op basis van het kadastraal inkomen (KI). Dit kadastraal inkomen is een fictief inkomen dat wordt geacht overeen te stemmen met het gemiddeld jaarlijks netto-inkomen dat u onder normale omstandigheden van uw bosperceel kan bekomen. Dit inkomen wordt berekend op het referentietijdstip van 1 januari 1975 en dan geïndexeerd. Het KI voor een akkerland is hoger dan dit voor een weiland. Voor bospercelen is het KI uiteraard het laagst aangezien het “jaarlijks netto-inkomen” hiervan minimaal is. Voor percelen waarop men een jonge bosaanplant heeft uitgevoerd kan men een herziening van het kadastraal inkomen vragen. Er wordt immers vanuit gegaan dat het “jaarlijks netto-inkomen” van aanplantingen jonger dan 20 jaar nihil is. Bijgevolg dient men dan ook geen onroerende voorheffing meer te betalen op deze gronden. Zo’n herziening is zeer eenvoudig aan te vragen door het plaatselijke kantoor van het kadaster een ingevulde kopij te bezorgen van het standaardformulier 43B. Dergelijk formulier kan je bekomen op het secretariaat van de Bosgroep of afhalen van het internet (http://www.finform.fgov.be/diffusion/pdf/2L_0000043B_ NL_0904.pdf). Een dergelijke vermindering van het kadastraal inkomen kan men dus bekomen voor zowel bosaanplantingen op voormalige landbouwgronden als voor bestaande bospercelen met jonge aanplantingen.
Bosplantsoen - mogelijke vrijstelling van heffing op het KI bij aanplant.
Op het aanslagbiljet onroerende voorheffing dat u jaarlijks ontvangt kan u tevens nagaan onder welke rubriek uw bospercelen geregistreerd zijn bij het kadaster. Sommige percelen die reeds jaren geleden bebost werden zijn bij het kadaster nog steeds geregistreerd
18
Bosgroepnieuws
als ‘weiland’ of ‘akkerland’. Dit betekent dat u voor deze percelen eigenlijk teveel onroerende voorheffing betaalt. Dit kan u eenvoudig rechtzetten door de wijziging door te geven aan het kadaster via bovenvermeld standaardformulier. Het feit of uw perceel bij het kadaster gekend is als ‘weiland’ of als ‘bos’ doet niets ter zake bij het bekomen van vergunningen of subsidies. Met andere woorden het is niet omdat uw bosperceel nog gekend is als ‘weiland’ bij het kadaster dat u op een eenvoudige manier of zonder vergunning uw bos kan ontbossen en omzetten in weiland. Op basis van het KI en de gemeente waar uw perceel gelegen is, kan u op de website www.onroerendevoorheffing.be zelf uw onroerende voorheffing bereken voor uw bosperce(e)l(en). U kan dan zelf bereken welk voordeel u doet door het KI te laten aanpassen. Ongevallen in het bos: hoe zit het met de verzekering? Schade en fout Als persoon is iedereen aansprakelijk voor de schade die hijzelf, zijn minderjarige kinderen, dieren of goederen toebrengen aan derden. Wel moeten de schade, de fout en ook het verband tussen deze twee bewezen zijn. Beschadigt een wandelaar zijn bril door even niet op te letten en tegen een boom te lopen, dan is er bewezen schade. Er is echter geen sprake van een fout van de boseigenaar. Deze is niet verantwoordelijk: de wandelaar had beter moeten opletten om de schade te verkomen. Wanneer diezelfde wandelaar echter een tak van een dode boom op zijn hoofd krijgt, waardoor zijn bril beschadigd raakt, krijgen we een ander verhaal. Er is weer bewezen schade, maar ook een fout. De boseigenaar had kunnen voorkomen dat de tak afviel door de dode boom te verwijderen of te onderhouden. Als eigenaar bent u verantwoordelijk voor dit gebrek. Er is ook een verband tussen de schade en de fout. Bijgevolg dient de boseigenaar de schade te vergoeden. Komt de ‘familiale’ tussen? Door een verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid (in de volksmond ‘familiale verzekering) te nemen, dekt de boseigenaar zich in tegen de vergoeding die een derde kan eisen voor opgelopen schade. De verzekeringsmaatschappij neemt het risico van het betalen van een schadevergoeding dan over van de boseigenaar, zij het dan met aftrek van een eventuele vrijstelling (de zogenaamde ‘franchise’). Dat de verzekering bij een slecht onderhouden bos de gelden zou terugvragen of niet uitbetalen, is een misvatting. Integendeel, uw verzekering is er juist om deze gevallen te dekken. Want als er geen bewezen gebrekkige zaak is, en dus geen fout is, hoeft de eigenaar –of bij een verzekering de maatschappij– helemaal niets te betalen. Het is enkel bij een fout van de boseigenaar dat de verzekering gaat betalen. Wanneer bijvoorbeeld bij een zware storm een gezonde boom afknakt en de afsluiting van een aanpalende buur vernielt, is er geen sprake van een fout van de eigenaar. Bijgevolg kan de betrokken boseigenaar ook niet aansprakelijk worden gesteld voor de schade. Zijn mijn boseigendommen mee verzekerd? In bijna alle polissen op de Belgische markt staat dat eigendommen of onroerende goederen niet gelegen aan je thuisadres mee gedekt zijn in de polis Burgerlijke Aansprakelijkheid. Maar doe navraag bij je makelaar indien de polis het niet duidelijk vermeldt. Dit betekent dat schade aan derden veroorzaakt door deze goederen wordt vergoed door de verzekeringsmaatschappij. Wel even opletten met de oppervlakte van de goederen: die is namelijk in heel wat polissen beperkt. Indien dit het geval is kan u contact opnemen met uw
Bosgroep antwerpen zuid vzw verzekeringsagent met de vraag een bijkomende clausule in de polis op te nemen zodat de eigendommen boven de vermelde oppervlakte ook verzekerd zijn. Opengestelde bossen zijn verzekerd door Vlaamse overheid Indien je als boseigenaar kiest om je bos open te stellen kan je genieten van een verzekering die werd afgesloten door de Vlaamse overheid. Deze verzekering dekt de burgerlijke aansprakelijkheid van alle eigenaars van opengestelde bossen, gelegen in het Vlaams Gewest, ongeacht of dat een private of openbare eigenaar is. Voorwaarde is dat er voor het bos een goedgekeurd toegankelijkheidsreglement is. Dergelijk reglement bepaalt onder andere welke wegen toegankelijk zijn voor wandelaars, fietsers of ruiters en is bindend voor iedere bezoeker. Daarom dient het geldende reglement bekend gemaakt te worden aan de ingang van het bos. Voor bijkomende informatie in verband met openstelling en subsidies voor openstelling kan je steeds terecht bij het Agentschap voor Natuur en Bos (www.natuurenbos.be) of bij de bosgroep. Met dank aan de Oost-Vlaamse Bosgroepen
Als boseigenaar kan u verantwoordelijk gesteld worden voor schade ten gevolge van niet of slecht beheerde bomen en bos.
Bijzondere Algemene Vergadering – Successierechten en werkplan 2009-2011 De werkende leden van de Bosgroep Antwerpen Zuid vzw kwamen op 23 september samen in het Vrijbroekpark te Mechelen voor de Bijzondere Algemene Vergadering. Kristel Ketels, diensthoofd van het Provinciaal Groendomein te Mechelen, leidde de groep rond door het park en vertelde over verleden en toekomst van het domein. De vergadering werd geopend met een uiteenzetting over de mogelijkheden tot vrijstelling van successierechten voor boseigendommen door Gudrun Van Langenhove (ANB). Aansluitend werd het werkplan 2009-2011 voor onze bosgroep voorgesteld door de coördinator. Het werkplan geeft een beschrijving van het werkingsgebied, de specifieke doelstellingen en de geplande acties van de bosgroep voor de periode 20092011. Voor 2009 staat wat betreft de gebiedsgerichte werking de opstart van een bosregio in Nijlen (Kesselse Heide) en Bonheiden
(Bruine Beekvallei) op het programma. Verder zal er aandacht uitgaan naar beheerwerken in boscomplexen in SKW (Bemortel), Oelegem (Blommendael) en Ranst (Zevenbergen). Wat de thematische werking betreft zal de focus liggen op projecten en beheerwerken in het kader van de ‘toekomst en alternatieven voor populier’ en (her)bebossingen. Op het moment van de voorstelling telde onze vereniging 131 leden waarvan 80 boseigenaars die samen instaan voor het beheer van 1.228 ha. Ledenwerving en individuele begeleiding van boseigenaars blijft ook in de toekomst een actiepunt. Het werkplan 2009-2011 werd na de voorstelling door de Algemene Vergadering goedgekeurd. Op 1 oktober werd het werkplan, als onderdeel van de aanvraag tot voorlopige erkenning als bosgroep, overgemaakt aan de diensten van de Vlaamse overheid.
Ledenvoordeel In december 2008 telde onze bosgroep 160 leden. Als lid van de Bosgroep Antwerpen Zuid vzw ontvang je gratis de Bosgazet en blijf je op de hoogte van de activiteiten en cursussen van de bosgroepen. Als lid geniet je bovendien van de ledenkorting wanneer je je inschrijft voor een cursus georganiseerd door de Antwerpse bosgroepen (overzicht vind je steeds achteraan in de Bosgazet). Onze werkende leden, sympathiserende leden met bos én de leden die brandhout kopen via onze Bosgroep genieten daarenboven van Gebroeders Lambrechts bvba Itegembaan 210 2590 Berlaar 03 / 482.11.74 10% op handgereedschappen 10% alle machines (uitzondering van professionele machines en promotieacties)
Pro-Garden Heislagsebaan 5 2930 Brasschaat 03 / 652.11.73 Kortingen tot 11% of gratis aspen brandstof afhankelijk van het bedrag. Vanaf 1 januari 2009: Essensteenweg 10, 2950 Kapellen
een aantal kortingen bij bedrijven in onze regio. Een overzicht van de bedrijven en de betreffende kortingen vindt u hiernaast. De meest recent aangepaste lijst vindt u op onze site; www.freewebs. com/bosgroepantwerpenzuid. Vergeet niet wanneer u naar de winkel stapt uw ledencertificaat of betalingsbewijs van het gekochte houtlot van de Bosgroep Antwerpen Zuid vzw mee te nemen, als bewijs voor het verkrijgen van de korting. Beeckman & Co Machines Turnhoutsebaan 90 2110 Wijnegem 03 / 322.88.00 Kortingen tot 10% sommige merken beperktere kortingen, niet cumuleerbaar met andere korting- en nettoprijzen, niet geldig op onderhoud of herstellingen Trentels nv Maurits-Sabbestraat 100 2800 Mechelen 015 / 21.92.49 7% op alle STIHL machines, toebehoren en kleding 7% op alle gereedschap en andere merken
Bosgroepnieuws
19
Cursussen antwerpse bosgroepen
Wat: Kettingzaag module 1 Wanneer: Za 7 en 14 maart ‘09 Waar: Vrieselhof, Ranst Code: ANKM1 Uur: 8.30-15.30u Wanneer: Ma 14 en di 15 september ‘09 Waar: Prinsenpark, Retie Code: NKKM1 Uur: 8.30-15.30u Wanneer: Za 12 en 19 september ‘09 Waar: Prinsenpark, Retie Code: KHKM1 Uur: 8.30-15.30u Wanneer: Za 19 en 26 september ‘09 Waar: Kamp C, Britselaan 20, Westerlo Code: ZKKM1 Uur: 9-6u Wanneer: Za 17 en 24 oktober ‘09 Waar: Pulhof, Wijnegem Code: AZKM1 Uur: 8.30-15.30u Omschrijving: Dag 1: Theorie over de werking, het gebruik en de veiligheid van de kettingzaag. Theorie en praktijk over het dagelijks onderhoud en scherpen van de ketting. Dag 2: Eenvoudige zaagoefeningen op horizontale en verticale stamstukken. Geen vellingen! Prijs leden: 30 € Prijs niet-leden: 60 € Wat: Houten constructies Wanneer: Ma 27 en di 28 april ‘09 Waar: Prinsenpark, Retie Code: KHHC Uur: 8.30-15.30u Wanneer: Za 14 en 21 november ‘09 Waar: Vrieselhof, Ranst Code: ANHC Uur: 8.30-15.30u Omschrijving: Dag 1: Theorie over verschillende houtsoorten en hun duurzaamheid. Oefeningen: het verzagen van stamstukken tot planken. Dag 2: Maken van verbindingen en werkstukken (bank, tafel, ...) Prijs leden: 30 € Prijs niet-leden: 60 € Wat: Bosflora Waar: Pulhof Wijnegem en Zoerselbos, Zoersel Wanneer: Wo 22 en za 25 april ‘09 Code: ANBF Uur: 19-22u en 9-16u Omschrijving: Korte inleiding tot de vegetatiekunde, beperkte theoretische kennismaking met enkele toonaangevende bosplantengemeenschappen (voedselarm, voedselrijk, droog en nat) met hun dominerende boomsoorten. Lokaal op het terrein bespreking en evaluatie van de aanwezige bosplantengezelschappen. Prijs leden: 10 € Prijs niet-leden: 20 € Wat: Bosranden Waar: Pulhof Wijnegem en Zoerselbos, Zoersel Wanneer: Wo 17 en za 20 juni ‘09 Code: ANBF Uur: 19-22u en 9-16u Omschrijving: Bosranden vormen de contactzone tussen het bos en een aanliggend perceel. We bekijken hoe deze perceelsgrens het best is opgebouwd en welke ecologische functies een goed ontwikkelde bosrand kan vervullen. We leren hoe we best een bosrand vormen en beheren. Tijdens de terreinexcursie bekijken we verschillende types bosranden en stellen we een aangepast beheer voor. Prijs leden: 10 € Prijs niet-leden: 20 € Wat: Brandhoutinitiatie Waar: Pulhof Wijnegem Wanneer: Za 12 december ‘09 Code: AZBI Uur: 8.30-15.30u Omschrijving: Zelf brandhout kappen lijkt op het eerste zicht niet moeilijk, maar enkele weetjes maken dit veiliger, efficiënter en leuker. Blokken of meterhout maken, klieven met de hand of met een machine, handgereedschap voor manipuleren en uitdragen, tips voor drogen van hout. Deze cursus is géén kettingzaagcursus, maar geeft een massa praktische tips rond brandhout oogsten. Prijs leden: 10 € Prijs niet-leden: 20 € Wat: Inheemse bomen en struiken Wanneer: Vr 15 mei ‘09 Waar: Prinsenpark, Retie Code: NKIHB Uur: 9-16u Wanneer: Vr 5 juni ‘09 Waar: Vrijbroek, Mechelen Code: AZIBS Uur: 9-16u Omschrijving: Aan de hand van een rijk geïllustreerde presentatie worden de inheemse bomen en struiken en enkele veelvoorkomende exoten besproken. De nadruk ligt op eigenschappen voor de soortherkenning, maar ook standplaatskenmerken en mogelijk (hout)gebruik worden besproken. Tijdens een terreinexcursie wordt het herkennen van bomen en struiken grondig geoefend. Prijs leden: 10 € Prijs niet-leden: 20 €
20
Kalender
Cursussen antwerpse bosgroepen
Wat: Bosecologie Waar: Zevenbergen, Ranst Wanneer: Vr 11 september ‘09 Code: ANBR Uur: 9-16u Omschrijving: Het bos is een ecosysteem gekenmerkt door een grote biomassa, een typisch microklimaat en een grote stabiliteit. Toch is er heel wat dynamiek en spelen er zich in het bos een heleboel processen af. In deze cursus ‘bosecologie’ kom je te weten waarin het bosecosysteem verschilt van andere systemen, en hoe je als beheerder kan inspelen op de natuurlijke dynamiek in je bos Prijs leden: 10 € Prijs niet-leden: 20 €
Wat: Kettingzaag module 2 Wanneer: Ma 12 en di 13 oktober ‘09 Waar: Prinsenpark, Retie Code: KHKM2 Uur: 8.30-15.30u Wanneer: Za 17 en 24 oktober ‘09 Waar: Kamp C, Britselaan 20, Westerlo Code: ZKKM2 Uur: 9-16u Wanneer: Za 14 en 21 november ‘09 Waar: Prinsenpark, Retie Code: NKKM2 Uur: 8.30-15.30u Omschrijving: Dag 1: Theorie over het vellen van bomen. Demo-velling door instructeur. Veloefeningen door de cursisten. Dag 2: Veloefeningen door de cursisten. Gebruik van hulpmiddelen bij het vellen. Prijs leden: 30 € Prijs niet-leden: 60 €
Wat: Kettingzaag module 3 Wanneer: Za 21 en 28 november ‘09 Waar: Kamp C, Britselaan 20, Westerlo Code: ZKKM3 Wanneer: Za 12 en 19 december ‘09 Waar: Prinsenpark, Retie Code: KHKM3 Wanneer: Di 1 en wo 2 december ‘09 Waar: Prinsenpark, Retie Code: NKKM3 Omschrijving: Dag 1: Theorie over de inpact van het werken bij hout onder spanning. Hoe verwerkt Zaagoefeningen aan de spanningsbank. Dag 2: Oefeningen bij bomen die onder spanning staan. Prijs leden: 30 € Prijs niet-leden: 60 €
Uur: 9-16u Uur: 8.30-15.30u Uur: 8.30-15.30u men deze stammen.
Wat: Beheerkeuzes voor ouder wordende dennenbossen Wanneer: Za 12 september ‘09 Waar: Kamp C, Britselaan 20, Westerlo Code: ZKBOD Uur: 9-16u Omschrijving: Wat kunnen we doen met onze ouder wordend dennenbestand. Welke beheeropties zijn er mogelijk? Wat moet ik doen om een nieuw dennenbos, gemengd bos of een loofbos te krijgen? Prijs leden: 10 € Prijs niet-leden: 20 €
INSCHRIJVING CURSUSSEN Terug te sturen naar Bosgroep Zuiderkempen vzw, Britselaan 20, 2260 Westerlo of deze gegevens doorsturen naar: rebecca.himschoot@admin.provant.be
Naam:. ........................................................................................................................................................................................................... Tel. Nr.:............................................................................................................................. Adres: ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Lid
van
bosgroep:
q
KH
q
ZK
q
NK
q
AN
q
AZ
Cursuscode(s):.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... U bent zeker van uw inschrijving na overschrijving van het cursusgeld op rekeningnummer 778-5912507-24 van de Bosgroep Zuiderkempen vzw met vermelding van initialen van uw bosgroep (zoals hierboven), uw naam en de cursuscode. Na inschrijving krijgt u de laatste gegevens toegestuurd.
Alle prijzen zijn BTW inclusief. Bevestig tijdig je deelname, aantal plaatsen is beperkt. NU inschrijven is de boodschap. Meer info over deze en andere cursussen, zie www.inverde.be
Kalender
21
wandelingen Zondag 25 januari 2009: Publieke discussiewandeling in het Mastenbos Tijdens deze interactieve wandeling worden aan de hand van illustraties op het terrein een aantal elementen van de toekomstvisie op het beheer en gebruik van de bossen besproken. In aanwezigheid van de beheerder (het Agentschap voor Natuur en Bos) zullen er visie-elementen toegelicht en ter discussie voorgelegd worden. Naast het strikte bosbeheer (beheer van open plekken, drevenbeheer, exotenbeheersing, bosomvorming, …) worden er ook andere thema’s besproken, zoals recreatie en toegankelijkheid, aandacht voor cultuurhistoriek, … en thema’s die u zelf belangrijk vindt!
Cultuurhistorische elementen in het Mastenbos
Meer info over de opmaak van de visie en het bosbeheerplan kan u terugvinden op www.bosbeheerplankabras.be
Gids en Organisatie: VBV in samenwerking met het studiebureau Arcadis Aeolus, ANB en de Bosgroep Antwerpen Noord vzw Afspraak: zondagvoormiddag 25 januari om 9.30u aan de ingang van het Mastenbos (parking aan de Oude Galgenstraat te Kapellen), inschrijven is niet vereist. De wandeling duurt tot ca. 12.30u.
Woensdag 28 januari 2009: Film-en fotovoorstelling door Johan Broeckx (voor meer info: zie ook bij Bosgroepnieuws van de Kempense Heuvelrug) Organisatie: Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw Afspraak: 19.30u, Educatieve ruimte Prinsenpark Retie, einde voorzien rond 21.30u. Adres: Prinsenpark, Kastelsedijk 5 – 2470 Retie Indien mogelijk graag een seintje voor 25 januari bij de Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw tel. 014/85.90.17 of kempenseheuvelrug@bosgroep.be
Zaterdag 28 maart 2009: Landschapswandeling Balderij - Tielen Natuurwachter Ludo Lauwen neemt ons op sleeptouw doorheen het Rielens Broek tot in de Balderij, waar de Kleine en Grote Kaliebeek samenvloeien. Op initiatief van enkele privé boseigenaars wordt voor enkele percelen in de Balderij een uitgebreid bosbeheerplan (UBP) opgemaakt. Met deze wandeling wil de bosgroep informeren over het beheerplan en de geïnteresseerden het gebied leren kennen. Kom en geniet mee van deze lentewandeling! Gids: Ludo Lauwen Organisatie: Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw Afspraak: 09.15u - aan de parking van de Hoge Rielen - einde voorzien rond 12.00u Adres: Molenstraat 62 –2460 Kasterlee
Zondag 26 april 2009: Ochtendwandeling in de Boshoek – Lint/Boechout Ten zuiden van Antwerpen ligt een voorstedelijk, bosarm gebied bepakt met verkavelingen en (spoor)wegen. Op de gemeentegrenzen tussen Hove, Lint en Boechout valt het landschap echter plots open en vinden we enkele mooie aaneengesloten, relatief grote bossen tussen akkers en weilanden; de Boshoek. Op deze zondagochtend neemt Mieke Van den Bergh, bosgids, ons mee op verkenning in dit mooie gebied, door een bos dat gonst van nieuw leven na een lange, stille, donkere winter, …. Gids: Mieke Van Den Bergh, bosgids. Organisatie: Bosgroep Antwerpen Zuid vzw Afspraak: 9.30 u. Einde om 12.00 u. Adres: Lint – meer gegevens in de volgende Bosgazet. Inschrijven: Interesse om erbij te zijn? Graag inschrijven voor 22 april 2009
22
Kalender
excursies Vrijdag 27 februari 2009: Rondhoutveiling te Arnhem Jaarlijks organiseert de Nederlandse Unie van Bosgroepen de Nederlandse Rondhoutveiling. (zie ook artikel in Bosinfo voor achtergrondinformatie). Op deze jaarlijkse veiling in Arnhem wordt kwaliteitshout verkocht aan een publiek van houtverwerkers en kunstenaars. In onze lage landen komen in parken, tuinen en bossen ook nogal wat zeldzame boomsoorten voor, die hout voortbrengen dat voor bijzondere toepassingen kan gebruikt worden. De veiling wil zoveel mogelijk stammen van deze bijzondere soorten bij de juiste verwerkers laten terechtkomen onder het motto ‘Een tweede leven voor je lievelingsboom’. Decor van deze veiling is Veluwe. Beoordelen van grote stamstukken. Foto gemaakt door Sus Willems.
Tijdens deze dagexcursie worden we in de voormiddag door een lokale gids rondgeleid in het Nationaal Park Hoge Veluwe. ‘s Namiddags brengen we een bezoek aan de veiling. Let wel, de veiling zelf heeft pas op zaterdag 28 februari plaats. Wij bezoeken het gebeuren vooraf zodat de plaatselijke gidsen meer tijd kunnen vrijmaken voor ons. De technieken van het beoordelen van een stam wordt ons bijgebracht. Gids: Deze excursie wordt georganiseerd door Inverde en staat open voor alle leden van de Vlaamse bosgroepen. Zij zorgen voor vervoer vanuit de verschillende plaatsen in Vlaanderen. Meer info kan u krijgen bij uw eigen bosgroep. Plaats en uur van afspraak: zullen later bekend zijn en meegedeeld worden. Inschrijven: voor 10 februari 2009 bij uw eigen bosgroep. Prijs: meer informatie bij uw eigen bosgroep.
Maandag tot woensdag van 11 tot 13 mei 2009: Bosbouwexcursie te Argonne Net zoals vorig jaar organiseert Inverde deze 3-daagse excursie naar de Argonne. Alle leden van de Vlaamse Bosgroepen krijgen de kans om hieraan deel te nemen. Je krijgt een breed inzicht in geïntegreerd bosbeheer in verschillende bostypes, de gevolgen van en remedies tegen wildschade, de fauna en flora van de streek. Uit het relaas van een boseigenaar vorig jaar: “Een bosbouwexcursie met een hele reeks zeer leerzame bosbouwoefeningen en boeiende onderlinge dialogen en discussiepunten die afgewisseld werden met een gezonde plaatselijke bospicknick. Verder kregen we ook de kans om het prachtige bosgebied beter te leren kennen met lokale gidsen. Een leuk moment ook om andere boseigenaars uit de verschillende bosgroepen te leren kennen. Een pluim voor dit uitstekend initiatief en zeker weten; hier hebben we allemaal toch weer zeer veel van opgestoken! “ Gids en Organisatie: Inverde, via de bosgroepen Afspraak: 3 dagen (11 + 12 + 13 mei 2009) Inschrijven: voor 6 april 2009 bij uw bosgroep Prijs: meer info bij uw bosgroep
Meten in het bos
Excursies
23
Bosgroep Antwerpen Noord vzw
Bosgroep Antwerpen Zuid vzw
’s Gravenwezelsteenweg 59-61, 2110 Wijnegem Tel.: 03/355.09.40 Fax.: 03/355.09.45 Coördinator: Devriendt Karolien • 0475/75.77.98 antwerpennoord@bosgroep.be Medewerkster: Van Cotthem Britt
’s Gravenwezelsteenweg 59-61, 2110 Wijnegem Tel.: 03/355.09.40 Fax.: 03/355.09.45 Coördinator: Laeremans Luc • 0476/76.18.25 antwerpenzuid@bosgroep.be Medewerkster: Van Cotthem Britt
Bosgroep Noorderkempen vzw
Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw
Hoge Mouw Lichtaartsebaan 73 2460 Kasterlee Tel.: 014/85.90.19 Fax.: 014/85.90.21 Coördinator : Bogaerts Kaat • 0474/74.17.31 noorderkempen@bosgroep.be Medewerkster : Elly Maes
Hoge Mouw Lichtaartsebaan 73 2460 Kasterlee Tel.: 014/85.90.17 Fax.: 014/85.90.21 Coördinator: Vanlommel Stef • 0479/20.93.11 kempenseheuvelrug@bosgroep.be Adj.-coördinator: Oostvogels Els • 0478/26.73.37 kempenseheuvelrug@bosgroep.be Medewerkster: Vangenechten Annick Elly Maes
Bosgroep Zuiderkempen vzw
Voor de planning van terreinwerkzaamheden
Kamp C Britselaan 20 2260 Westerlo Tel.: Fax.: Coördinator: Adj.-coördin.: Medewerkster:
014/27.96.57 014/27.96.69 Seynaeve Jan • 0474/99.99.35 jan.seynaeve@groenkempen.provant.be Matthé Joris • 0478/78.20.22 joris.matthé@groenkempen.provant.be Himschoot Rebecca
Meeuws Chris
0478/45.51.38 chris.meeuws@groenkempen.provant.be
V.U.: Laeremans Luc, ’s Gravenwezelsteenweg 59-61, 2110 Wijnegem • Tel.: 03/355.09.40 • Fax.: 03/355.09.45