I N FO RM AT I E B L AD ANTW E RPSE BOSG RO E PE N D RI E M AAND E L I J K S T I J DSC H RI F T - N` 5 3 J A N U AR I , F E B R U AR I , M AART 2 02 0
Bosgazet
3
Nieuw jasje
4
B-10770 P608022
Boomgericht bosbeheer
16
Olm
BLABLAADJES
3
Blablaadjes Huisstijlweetjes
4
Doorbomen eco2eco
7
Bos door de bomen Omzetting beheerplannen Jachtgebied
Beste bosliefhebber,
200
8
Eerst en vooral wil ik u van harte een vreugdevol en gezond 2020 toewensen! Een nieuw jaar is gestart, met een nieuw kleedje voor de Bosgroep en onze Bosgazet. De Vlaamse Bosgroepen werkten samen om tot een nieuw logo en huisstijl te komen. Dit maakt onze vereniging frisser en moderner. Je kan alles hierover lezen op
De Bosgroepen in een nieuw jasje primeur:
Ute De Meyer, Aanspreekpunt Privaat Beheer – Natuur en Bos,
pagina 2.In de winter zijn de bossen in rust, maar
Projectcoördinator Particulier Bosbeheer
dat geldt niet voor de Bosgroep en de bosbeheerders. Snoeien, kappen, klieven en planten… zo krijgt
8
Vriend van het bos Interview
iedereen het lekker warm! Ook bomen hebben knoesten en kronkels, niet alles groeit vanzelf of zo-
2019
als we het zouden willen. Waar een gescheurde tak wordt afgezaagd komt er een frisse twijg in de
10
Nog meer doorbomen Financiering bebossing
plaats. Gesteund door de veerkracht van het bos, met de nodige wilskracht en doorzetting, komen we er samen uit.
12
16
Bosgroepnieuws Houtprijzen AV’s Nieuwe medewerker Nieuwe vrijwilliger Terreinaffiches Brandhoutcafé Afbraak huisje Ranst
18
Kalender
19
Zoekertjes
20
Veel leesplezier in deze nieuwe Bosgazet,
Proces
Verhaal achter het logo en de huisstijl
Nu wat is een huisstijl exact? Het is een verzameling van ele-
Aan de hand van de visie en de strategische doelstellingen van
menten die bij elkaar passen en zo een consistent en uniform
De Bosgroep ging Karakters aan de slag om dit grafisch weer
verhaal brengen. Denk maar aan het logo, het lettertype, de
te geven. Dit resulteerde in het nieuw – vanaf nu huidige –
vormgeving, de kleur… Tot voor kort was dit niet hetzelfde
logo. Sommigen onder jullie zullen in de grillige vorm van het
voor de verschillende Bosgroepen. Vorig jaar stelden de Ant-
logo de doorsnede van een boomstam zien, waarbij anderen
werpse Bosgroepen dan ook voor om een huisstijl voor de
dan weer de structuur van boomschors herkennen. Een ander
Vlaamse Bosgroepen te laten maken. Om de uniformiteit van
element van het logo zijn de vijf cirkels. Deze geven aan de
ning van de vele boseigenaars. Boseigenaars krijgen een professioneel advies
de Vlaamse Bosgroepen te bevorderen, beslisten De Bos-
ene kant de verschillende Vlaamse Provincies weer waar de
en kunnen samenwerken met andere boseigenaars in de buurt. Elke boseige-
groep om voor een en dezelfde uitstraling te gaan. Er werd
Bosgroepen werkzaam zijn. Aan de andere kant verwijzen ze
naar is vrij om gratis lid te worden en gebruik te maken van de Bosgroep-dien-
een bestek uitgeschreven waarbij het communicatiebureau
ook naar de jaarringen. Voor de huisstijl heeft het communica-
‘Karakters’ (www.karakters.be) als winnaar uit de bus kwam.
tiebureau vier hoofdkleuren geselecteerd die de verschillende
Na een eerste verkennend gesprek met Karakters werd al snel
functies van het bos weergeven. Deze sluiten aan bij de hoofd-
Martine Van Goethem Voorzitster Bosgroep Antwerpen Zuid
Bosgroep, wat is dat? Veel van de bossen in Vlaanderen zijn in privéhanden. De bosjes zijn vaak kleiner dan een hectare en zeer versnipperd. Om op een duurzame en rendabelere
Bosbewoners Olm
manier aan bosbeheer te doen, zijn de Bosgroepen opgericht ter ondersteu-
sten. Men behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom. Een kans om te grijpen!
duidelijk dat een huisstijl niet los gezien kon worden van een
kleuren van de Vlaamse Bosgroepen en geeft ook diversiteit
ganiseren. Je kan ons contacteren voor:
logo. Er werd dan beslist om het oude logo ook onder handen
van de huisstijl aan. Helemaal uit het straatbeeld verdwijnt het
– gratis, onafhankelijk en vrijblijvend advies
te nemen en te gaan voor een complete make-over.
oude logo (nog) niet meteen. Omdat een aantal Bosgroepen
De belangrijkste taken van de bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en or-
– informatie over hoe je bos duurzaam kan beheerd worden – organisatie van wandelingen, cursussen en excursies
Contactgegevens
Beste bosgroepleden en sympathiserende lezers, Het is zover! Na lang zwijgen, mag het woord eruit: de huisstijl van de Vlaamse Bosgroepen is vernieuwd. Want zoals bomen, blijven de Vlaamse Bosgroepen groeien en is er af en toe nood aan verjonging. Enkel op die manier kan er verder gebouwd worden aan een weerbare vereniging. En met deze Bosgazet krijg je een beeld hoe deze huisstijl er uit ziet.
– uitvoering van gezamenlijke bosbeheerwerken: dunnen, exotenbeheer, houtverkopen
nog materiaal hebben met het oude logo, zal er een uitfasering zijn. Indien er nieuw materiaal gekocht wordt, zal dit met het nieuwe logo zijn.
– hulp bij de bosadministratie: kapmachtigingen, subsidies en beheerplannen – ondersteuning bij aanplantingen
De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, het is een uitgave van de Antwerpse Bosgroepen en wordt zowel digitaal als per post verstuurd naar leden en geïnteresseerden. Verantwoordelijke uitgever en eindredactie: Kathleen Vanderheyden, Secretariaat en vormgeving:
2
– optimaliseren van de toegankelijkheid van je bos
Contact
Britt Van Cotthem, Fotograaf voorblad: Wilfried Boden, Contact:
Verhuisd? Vragen over je lidmaatschap? De Bosgazet per e-mail ontvangen?
Schildesteenweg 99, 2520 Ranst, 03/355.09.40,
Neem dan contact op via 03 355 09 40 of
antwerpennoord@bosgroep.be,www.bosgroepen.be.
antwerpennoord@bosgroep.be
voor je eigen boswil
zoveel bossen, 1 groep
3
DOORBOMEN
Boomgericht bosbeheer en kwaliteitshout Etiënne Thomassen, Bosgroep Zuid Nederland e.thomassen@bosgroepen.nl
In ieder bos is het mogelijk om kwaliteitshout te telen. De blesser moet vooral de juiste bomen kunnen herkennen en met gerichte ingrepen hun ontwikkeling bijsturen. Ook als de verjonging zich wat spaarzamer aandient en takkiger is, zoals dat onder een kronendak vaker het geval is, streven we naar kwaliteitshout. Hoe komen we met boomgericht bosbeheer vanuit onze huidige bossen tot dat structuurrijke en weerbare bos met kwaliteitshout?
Kwaliteitshout heeft niet of nauwelijks
halve meter dikker worden. Normaal
kenmerken die een bepaalde toepas-
wordt de stam daarom geselecteerd
sing uitsluit. De bedoeling is dat de on-
voordat deze 20cmdik is.
derstam van een boom wordt verkocht
– Geen zijtakken dikker dan 3 cm. En-
als kwaliteitshout. Toen deze boom nog
kele uitzonderingen zijn eik, tamme
jong was, bestreek de kroon ooit de
kastanje en esdoorn die gesnoeid
lengte van deze onderstam. De zijtak-
kunnen worden tot circa 7 cm.
ken van die kroon zitten nog steeds in
– Onbeschadigde, rechte stam.
die stam. De binnenste kern is daarom
– Loofhout mag bestaan uit rechte
niet van de beste kwaliteit. Storingsvrij en waardevol hout vormt zich nadat takstompen netjes overwald zijn. Het meest waardevolle hout zit daarom niet in de kern, maar in de mantel om die
stamdelen van minimaal 2,5 m – Rechte stand. Een te schuin staande stam leidt tot reactiehout
kroonexpansie grotendeels achter de
– De stam is walsrond. Ovaliteit zorgt voor zaagverlies.
rug is en de boom wacht op het ideale moment van vermarkting. Bij boomge-
kern heen, waarin geen zijtakken meer
– Liever geen waterlot.
richt bosbeheer is het de taak van de
zitten. Dit hout heeft in het uiteindelijke
– Geen vorstscheur.
schalmer te zorgen dat voldoende kwa-
product geen noesten, is uniform van
– Liever geen vork of zuiger. Deze bre-
liteitsbomen deze fases goed doorlo-
kwaliteit en heeft daardoor veel toepas-
ken makkelijk uit.
pen. Kwaliteitsbomen worden pas defi-
singsmogelijkheden. Ook een regelma-
nitief
tige jaarringbreedte is van groot bezorgen voor verschillen in kwaliteit in de
Kwalificeren, dimensioneren en rijpen
vrijgezet bij de start van de dimensione-
stam en zijn negatief. De jaarringbreed-
De QD-bosbeheerstrategie richt zich op
wassen kwaliteitsboom gaan we uit van
te zelf is minder belangrijk maar ex-
kwaliteitsgroei. Een kwaliteitsboom die
een kroondoorsnede van 15 meter,
treem brede jaarringen bij naaldhout
zich succesvol gevestigd heeft, gaat
daarvan passen er ongeveer 40 op een
leiden tot een lage houtsterkte. Bij ver-
volgens de QD-strategie door drie fa-
hectare. Als er nog geen kwaliteitsbo-
spreidporig loofhout als eik zijn brede
ses voordat deze gekapt en vermarkt
men zijn, hebben we liefst twee opties
jaarringen sterker, maar minder makke-
kan
kwalificeringsfase,
ter beschikking op de plek van een kwa-
lijk te bewerken. Het doel is een mantel
waarin de kwaliteitsstam wordt ge-
liteitsboom. Die optie kwalificeert zich
van 20cm die bestaat uit noestvrij en
vormd, de dimensioneringsfase waarin
liefst door natuurlijke tak-afstoting als
ongestoord (na overwalling) hout.
aan kroon- en stamomvang wordt ge-
kwaliteitsboom, maar opties die in meer
werkt en de rijpingsfase waarin de
open omstandigheden opgroeien heb-
lang.
Sprongen
in
jaarringbreedte
worden:
de
Een
schalmer
selecteert
potentiële
kwaliteitsbomen die in de toekomst kwaliteitshout gaan leveren. Het belangrijkste criterium is vitaliteit. De kwaliteitsboom moet namelijk nog een hele tijd mee en moet dus kerngezond en groeikrachtig zijn. Na vitaliteit komt pas kwaliteit. Bij kwaliteit gaat het vooral om een rechte spil en een stam die vrij is van beschadigingen. De eisen aan de
geselecteerd
en
vervolgens
ringsfase. Potentiële kwaliteitsbomen worden opties genoemd. Voor een vol-
ben snoei nodig. Vanaf het
Kwaliteitshout zien
moment dat een boom de ja
kwaliteitsboom aanwezig?
selecteren en zo nodig vrijstellen
nee
gewenste takdode stamlengte bereikt heeft, kan deze definitief geselecteerd worden
voldoende goede opties aanwezig?
ja
niets doen
door verzorging zeker te stellen?
als kwaliteitsboom. Dit is het omslagpunt: de stamkwaliteit
nee ja
1/2 bomen snoeien/ vrijstellen
nee wachten op juist moment van ingreep / kleinschalige verjonging inzetten
is zekergesteld en de dunningsfase begint. Doel is om in relatief korte tijd hoogwaardig
kwaliteitshout
te
produceren. Dat wordt bereikt door volledige vrijstel-
stam: – De stam heeft de potentie een storingsvrije stammantel van 20cm te vormen en kan dus nog bijna een
4
de schalmer bepaalt de stamkwaliteit
10-15 meter doorlopen
Selectie van kwaliteitsbomen
ling van kwaliteitsbomen. Dit zorgt voor groeikrachtige en vitale bomen en daardoor la-
Eco2eco is gefinancierd binnen het Interreg V programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. MEER INFO grensregio.eu en eco2eco.info
5
DOORBOMEN
BOS DOOR DE BOMEN
Voorbeelden aan de hand van een bosdoorsnede A Kwaliteitboom/ QD-boom in dimensioneringsfase
wordt
opnieuw vrijgezet. B Habitatboom. C Ruim opgegroeide jonge eik in de struiklaag heeft een ger teelt-risico. Ook de sprongen in
takvrije stamlengte van 6 meter. Dankzij
mooie
jaarringbreedte die veroorzaakt wor-
de ruime vrijstelling passen er minder
geen andere opties in de
den door dunning worden hierdoor ge-
bomen op een hectare. Bij goede verde-
buurt. De dikste takken on-
minimaliseerd in de beoogde stamman-
ling is 40 bomen in theorie haalbaar,
der de 6 meter worden er nu
Auteur artikel jacht: Kathleen Vanderheyden, met info van HVV
tel. Om dit te bereiken wordt de bomen
maar bij breedkronige boomsoorten die
alvast
Auteur artikel beheerplannen: Kathleen Vanderheyden, met info van ANB
Waar mag gejaagd worden?
al vroeg alle ruimte voor kroonuitbrei-
goed reageren op dunning wordt de
overhangende den wordt ge-
Foto: HVV
Het jachtrecht is onderdeel van
ding gegeven. Wanneer een takdode
restopstand in de opeenvolgende dun-
veld om verdere rechte groei
stamlengte van 25 procent van de ver-
ningen dan snel opgeruimd. Natuurlijk
wachtte eindhoogte bereikt is, wordt
zijn meer bomen haalbaar wanneer de
D Kleine horst natuurlijke ver-
de kwaliteitsboom geselecteerd en bij
kronen hiervan zich in verschillende
jonging. De grootste boom is
voldoende stabiliteit volledig vrijgesteld.
boomlagen boven elkaar bevinden.
te krom, maar de boom er-
Natuur en Bos van de Vlaamse over-
le Bosgroep wordt ingelicht over deze
zoals wildschade) ook verpach-
gestreefd van meer dan 65 cm wanneer een stam van uitzonder-
uitgesnoeid
en
de
te stimuleren.
het eigendomsrecht. Als bosei-
Start omzetten beheerplannen
genaar heb je dus het jachtrecht op jouw eigen grond. Je kan dat recht (samen met de plichten
naast voldoet. De grootste
heid is gestart met het omzetten van
methodiek en kan op haar beurt elke
ten aan een jager, met of zon-
Oogsten en vermarkten
wordt verwijderd waardoor
bestaande beheerplannen naar natuur-
boseigenaar bijstaan bij deze omzet-
der vergoeding. Om te mogen
de goed gevormde boom vi-
beheerplannen. Een noodzakelijke actie
ting. Samen met o.a. de Bosgroep wil
jagen met het geweer moet een
Bij het bereiken van de 75-80% van de
taal blijft.
om te kunnen genieten van de ver-
Natuur en Bos een zo efficiënt mogelij-
jager o.a. over een aaneenge-
Er wordt eerder en steviger ingegrepen omdat flinke doeldiameters worden na-
rechte spil. Er zijn
Bos door de bomen
nieuwde financierings mogelijkheden.
ke werkwijze opzetten. Beheerders van
sloten jachtrevier van minstens
waar
groeikracht van een boom snel af. Vrij-
ven
De
Alle bosbeheerplannen en beheerplan-
natuurbeheerplannen die geen binding
40 ha beschikken, of een aan-
een boomsoort
zetten met het doel om de kroon verder
kastan je heeft kwaliteit en
nen van natuurreservaten en bosreser-
hebben met één van volgende partners
eengesloten wateroppervlakte
meter
te laten ontwikkelen is dan niet meer
kan nog een tijd ongestoord
vaten worden omgezet. Natuur en Bos
(Bosgroepen, natuurverenigingen, Lan-
van minimaal 3 ha groot voor
lijke kwaliteit is. Op een groeiplaats 24
verwachte
eindhoogte
neemt
de
E Grote Corsicaanse den botamme
kastanje.
kan
nodig. De boom is dan niet goed meer
doorgroeien. De den blijft als
gaat van start met de plannen van ge-
delijk Vlaanderen, provincie- en ge-
waterwildjacht. Voor de jacht
worden is
in staat de vrijgekomen ruimte op te
toekomstboom.
bieden die gelegen zijn in de speciale
meentebesturen, defensie, …) worden
met de roofvogel of met fret en
dat dus
vullen. De schalmer zorgt ervoor dat de
F Grove den uit vorige genera-
beschermingszones (SBZ’s). Het
individueel gecontacteerd door Natuur
buidel is geen minimale opper-
kroon niet bedreigd wordt door het in-
tie heeft een mooie stam-
omzetten gebeurt via een
en Bos. Je kan meer lezen over de om-
vlakte bepaald. De jachtvelden
groeien van takken van groeikrachtige-
vorm, De boom wordt aan-
zetting van beheerplannen op de web-
worden jaarlijks geactualiseerd
re buren. Vanaf dan is het eigenlijk
gewezen als toekomstboom
site www.natuurenbos.be.
in een jachtplan. De opname in
wachten tot een geschikt moment voor
en wordt ontdaan van sto-
een jachtplan heeft geen impact
vermarkting. De boom dient in elk geval
rende concurrent. Het extra
op het eigendom en betekent
geoogst te worden voordat de waarde
licht maakt de locatie ge-
dus niet noodzakelijk dat er in
van de stam afneemt door het intreden
schikt voor onderplanten.
jouw bos gejaagd wordt. Dit kan
hoog
een
eenvoudige
proce-
dure. De loka-
van verval. Maar haasten is ook niet no-
alleen als je daar mondeling of
dig. Als er werkelijk A-kwaliteit hout
schriftelijke
staat, is de stijging van waarde ook bij-
gaf. Op de website van Huber-
zonder hoog en is het wachten op een
tus Vereniging Vlaanderen vind
geschikt moment voor de verkoop.
je meer informatie en een kaart
toestemming
toe
van de gebieden die opgenomen zijn als jachtterrein: https://hvv.be/info/jachtplannen/.
6
7
VRIEND VAN HET BOS
VRIEND VAN HET BOS
De boseigenaar aan het woord We laten graag de boseigenaar zelf aan het woord in de Bosgazet om zijn of haar ervaringen te delen. Dit keer zijn we te gast bij het gezin Vervoort, eigenaar van ongeveer 4 hectare bos in de omgeving van Poortvelden (Putte) aan de Beversluisbeek.
BGAZ:
Hoe
zijn
jullie
boseigenaar
geworden?
BGAZ: Hoe beleven jullie het bos, als
BGAZ: Met onze ondersteuning hebben
BGAZ: Dat is graag gedaan! Hoe zien
eigenaar?
jullie
jullie de toekomst met het bos en het
beslist
om
driekwart
hectare
naaldbos om te vormen naar inheems
beheer?
Geert Vervoort: Als kind groeide ik op in een
Voor ons brengt het bos rust en ontspan-
loofbos. De kapping is vorige week
bosrijke omgeving, daar liggen de wortels
ning. In het weekend gaan mijn vrouw en ik
gestart, was de aanblik van die grote
Wel op korte termijn is dat heel duidelijk, de
van mijn interesse en waardering voor natuur
regelmatig een wandeling doen, daar maken
machine niet even schrikken?
aandacht gaat nu naar die bosomvorming en
en bos. Mijn vader had vele jaren geleden zijn
we graag tijd voor. We genieten van het
oog laten vallen op een bosperceel maar het
groen en de bosdieren, regelmatig zien we
Dat bosperceel was een combinatie van fijn-
der zetten we ons ‘gewone’ beheer voort en
kwam toen niet tot een verkoop. Een zeven
een groepje reeën, konijn, vos, havik en we
spar met Corsicaanse den en de letterzetter
we zijn blij dat we als bosgroeplid kunnen re-
tal jaren geleden kwam die eigenaar zelf naar
hebben van jullie gehoord dat er zelfs zwarte
had al lelijk huisgehouden onder de fijnspar-
kenen op jullie advies en ondersteuning.
ons met een voorstel en toen heb ik mijn eer-
specht waargenomen is! Het is niet enkel ge-
ren. Zonder jullie ondersteuning bij de kap-
ste stuk bos gekocht. Enkele jaren later werd
nieten, we gebruiken het bos ook voor het
machtiging, plantplan en subsidie herbebos-
BGAZ: Geniet nog van jullie bos en we
er drie hectare van het aansluitende bos aan-
maken van ons eigen brandhout dat ik zelf
sing had ik zo’n ingreep waarschijnlijk niet of
zien elkaar deze winter opnieuw voor
geboden op een openbare verkoop en ik
zaag, klief en stapel. Het geeft mij een goed
pas veel later gedaan gezien ik er zelf nog
het
heb niet geaarzeld. Ik vond het een heel mooi
gevoel te weten dat het hout dat we stoken
niet genoeg vertrouwd mee ben. Ik wist dat
Bedankt voor het interview!
en natuurlijk bos, het oogde wild en met veel
uit eigen streek komt en uit een duurzaam
de kapping een drastische ingreep zou zijn
dood hout. Een bijkomende reden is dat we
beheerd bos.
maar eerlijk gezegd valt het me goed mee.
de voorbereiding op het heraanplanten. Ver-
het bos zien liggen vanuit onze tuin. Door zelf
De weinige loofbomen die er staan, zijn goed
eigenaar te worden, zijn we zeker dat het be-
bewaard gebleven. Dat jullie een info-paneel-
waard blijft voor de toekomst.
tje hebben gemaakt met uitleg en jullie con-
regelen
van
de
herbebossing.
tactgegevens voor de passanten en omwonenden vond ik ook een zeer goed idee.
8
9
NOG MEER DOORBOMEN
(Her)bebossen Auteur: Ute De Meyer, Kathleen Vanderheyden Bron: Natuur en Bos van de Vlaamse overheid; www.ikwilbebossen.be
NOG MEER DOORBOMEN
(Her)bebossen
bestemming komen hiervoor in aan-
(huidige bosbehoudsbijdrage is 3,62 €/
merking. ANB subsidieert 60% van het
m2 x compensatiefactor) of door te
Wanneer je een kapvlakte (minstens
aankoopbedrag (of 80% in bosgebied
compenseren in natura. Dit laatste kan
0,5 ha) beplant met inheemse, stand-
of bos/natuurreservaat) met een maxi-
men eventueel door derden laten doen.
plaatsgeschikte bomen of struiken, kan
mum van 3,5 €/m2. Projecten die na-
In dat geval maken ontbosser en be-
je aanspraak maken op de subsidie her-
tuurdoelen realiseren krijgen voorrang
bosser een overeenkomst op waarin de
bebossing van ANB. .je dient aan te to-
op andere aankoopprojecten.
bebosser de verbintenis aangaat om in
nen dat de herbebossing tot een ecolo-
Wanneer je wil bebossen of moet herbebossen is een financiële tegemoetkoming altijd wenselijk. Voor herbebossing kan je aanspraak maken op subsidie van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Voor bebossing zijn er meerder opties die je kan overwegen.
de plaats van de ontbosser te bebossen tegen een afgesproken bedrag.
geen garantie dat jouw dossier wordt
Subsidie voor bebossing van grond, ANB
geselecteerd. Je bent niet zeker dat je
Bij ANB kan je een subsidie aanvragen
groene, gele, oranje en blauwe bestem-
dossier wordt geselecteerd. Speelbos,
voor percelen van minstens 0,5 ha die
mingen. De Vlaamse Bosgroepen ver-
stadsbos of bos dat bijdraagt aan de in-
je gaat bebossen met inheemse, stand-
zamelen
standhoudingsdoelstellingen heeft een
plaatsgeschikte soorten of met populier
voor grote of kleine compensatiedos-
grotere kans om gesubsidieerd te wor-
begeleid door een inheemse ondereta-
siers. Ze onderhandelen met de ont-
den. De subsidie bedraagt 3.000 €/ha
ge. Deze bebossingssubsidie bedraagt
bosser over het compensatiebedrag,
en wordt vermeerderd met 250 €/ha
3.500 €/ha (en wordt) vermeerderd
zorgen voor de administratieve afhan-
beplant met plantsoen van aanbevolen
met 250 €/ha aangeplant met plant-
deling en voor de werkelijke bebossing
herkomst. Aanvullend is er subsidie
soen van aanbevolen herkomst. Aan-
op terrein.
voor wildbescherming.
vullend is er een subsidie voor wildbe-
gische verbetering leidt maar je hebt
Bebossen Subsidie voor het aankopen van te bebossen grond, ANB
Boscompensatie
kan
verschillende
gebeuren
op
bebossingen
scherming. Deze subsidie is combi-
Alternatieven
neerbaar met de subsidie voor aankoop
Tot slot zijn er nog een aantal alterna-
van gronden.
tieve financieringsmogelijkheden beschikbaar. Zo kan je gebruik maken van
Subsidie voor grondwaardeverlies, ANB
projectsubsidies bij de Koninklijke Bos-
jectoproep om de aankoop
Wanneer je bebost, verlaagt de grond-
maatbossenfonds van Bos+ kan tot
van te bebossen gron-
waarde van je perceel. Hiervoor kan je
7.000 €/ha opleveren voor bebossin-
den te stimuleren.
gecompenseerd worden. Deze subsidie
gen en is combineerbaar met de bebos-
Alleen gronden
voor grondwaardeverlies bedraagt 1/3
singssubsidie en tegemoetkoming voor
in de groene
van de bosbehoudsbijdrage (3,62 €/m )
grondwaardeverlies.
Jaarlijks lanceert ANB een pro-
bouwmaatschappij (KBBM). Het Kli-
2
met een maximum van 11.150 €/ha. Ze is cumuleerbaar met de bebossingssubsi-
Bos- en bomenaanplant door
die van ANB maar niet met de aankoop-
landbouwers
subsidie voor te bebossen gronden.
Landbouwers kunnen aanplantsubsidies verkrijgen voor herbebossing, voor
Boscompensatie Iemand die
aanleg van bos en bijhorend onderontbost moet
houd- en inkomenscompensatie, alsook
compenseren. Dit kan op
subsidies voor boslandbouwsystemen.
twee manieren. Door
Neem contact op met de Bosgroep als
een financiële bij-
je hierover meer wil weten.
drage te leveren in het boscom pensatie fonds
Aan de slag Heb je na het lezen van dit artikel interesse gekregen om te bebossen en zoek je financiële of bosbouwtechnische ondersteuning hiervoor? Neem dan zeker contact op met jouw Bosgroep.
10
11
BOSGROEPNIEUWS
BOSGROEPNIEUWS
Welkom op onze algemene vergadering De vier Antwerpse Bosgroepen nodigen hun leden graag uit voor de jaarlijkse Algemene Vergadering.
Houtprijzen staan onder druk door de schorskever ‘de letterzetter’ Op de houtverkopen in het najaar van 2019 werden de bosbeheerders geconfronteerd met lagere houtprijzen voor het naaldhout. Sommige loten kregen biedingen tot de helft minder (16 à 17 euro/m2) dan de gemiddelde prijzen van de vorige jaren (30 à 40 euro/m2). Er werden dan ook heel wat houtloten ingehouden. Dit is het gevolg van een overaanbod van hout op de markt veroorzaakt door de massale kappingen in Europa van aangetaste fijnsparbossen. In vele Europese landen (Duitsland, Frankrijk, Italië, …) heeft de letterzetter na de laatste twee droge zomers voor grote sterfte gezorgd in de fijnspar. Hoelang dit zal blijven duren is moeilijk te voorspellen. Houthandelaars denken dat dit enkele jaren kan blijven duren. Veel zal afhangen van de economie en de al dan niet extreme weersomstandigheden in de toekomst.
Bosgroep Kempen Noord vzw
Bosgroep Antwerpen Noord vzw
Wanneer? Zaterdag 28 maart 2020 van 13u tot 18u
Wanneer? Donderdag 26 maart 2020 om 16u voor wan-
Waar? Polyvalente zaal, De 3Master Campus, Kem-
deling en 19u voor AV
penstraat 32, Kasterlee
Waar? Firma Luyckx, Abdijlaan 33, Brecht
Inschrijven: vóór 12 maart op 014/85 90 19 of kempennoord@
Inschrijving: Zowel voor de wandeling als de vergadering
bosgroep.be met vermelding van aantal personen.
is vooraf inschrijven noodzakelijk vóór vrijdag 20 maart op
Programma:
03/355 09 40 of antwerpennoord@bosgroep.be
– Overzicht van de activiteiten en resultaten van 2019 en
Programma:
vooruitzichten en verwachtingen voor 2020 – Gastspreker Inge Vermeulen: over ecosysteemdiensten en bossen
16.00u gegidste wandeling doorheen het bosgebied van de familie Luyckx, Brecht 19.00u Algemene Vergadering
– Wandeling over de Kempense Heuvelrug (Hoge Mouw)
– Verwelkoming en goedkeuring verslag AV 2019
– Verkiezing Raad van Bestuur
– Realisaties 2019 en vooruitblik 2020
– Prijsuitreiking voor verdienstelijke boseigenaar!
– Voorstelling en goedkeuring jaarrekening 2019
– Receptie
– Voorstelling en goedkeuring begroting 2020
Wenst u deel uit te maken van onze nieuwe Raad van Be-
– Kwijting aan de bestuurders voor het gevoerde bestuur
stuur voor de volgende 3 jaar, aarzel dan niet om con-
20.15u Receptie met mogelijkheid tot kennismaking
tact op te nemen.
met collega-boseigenaars
Bosgroep Zuiderkempen vzw
Bosgroep Antwerpen Zuid vzw
Wanneer? 14 mei 2020 van 19u tot 22u
Wanneer? Zondag 26 april 2020 om 10u voor wandeling
Waar? Vrijetijdscentrum De Kruierie in Balen: Bevrijdings-
en 12u voor AV
straat 1, 2490 Balen
Waar? Proefstation voor de groenteteelt, Duffelsesteen-
Inschrijven: vóór 1 mei op 014/27 96 57 of
weg 101, 2860 Sint-Katelijne-Waver
zuiderkempen@bosgroep.be met vermelding van aantal
Inschrijven: voor wandeling en AV kan vóór 16 april op
personen.
03/355 09 40 of via antwerpenzuid@bosgroep.be
Programma:
Programma:
– Lezing en goedkeuring verslag vorige Algemene Ver-
10u Wandeling Bemortelbos
gadering – Lezing en goedkeuring activiteitenverslag 2019, rekeningen werkjaar 2019 en begroting 2020.
Dode fijnspar wordt massaal gekapt wat leidt tot overaanbod op de markt. Foto: Kathleen Vanderheyden
12u Algemene Vergadering – Realisaties 2019 en vooruitzichten voor 2020 – Jaarrekening 2019 en begroting 2020
– Rondvraag
– Kwijting aan de bestuurders
– Kwijting en ontlasting aan de Raad van Bestuur
13u Receptie
– Lezing door genodigde
– Uitreiking Halterprijs 2020 ‘rendabel weerbaar bos’ – Receptie
12
Jan Seynaeve (coördinator BGZK) mocht dit verhaal toelichten op het VRT-journaal, Radio1, Nieuwsblad en RTL.
13
BOSGROEPNIEUWS
BOSGROEPNIEUWS
Nog een Jan!
Opgeruimd staat netjes!
Beste bosliefhebber, ik ben Jan Wauters - bouwjaar ’66
Begin november werd een opruimactie voor
- en vanaf januari 2020 kom ik met volle goesting als
twee vervallen weekendhuisjes in de bossen
tweede adjunct de huidige ploeg van bosgroep Zuider-
van de Halse Hoek georganiseerd. In samen-
kempen vervoegen. Met heel wat vrijwilligers aldaar
werking met de gemeente Ranst, de bos-
wordt het een blij weerzien! Van opleiding landbouwin-
groep en –vooral- 2 bijzonder enthousiaste
genieur, specialisatie bosbeheer en bodemkunde, ver-
en hardwerkende boseigenaren, werden de
zeilde ik eerder toevallig als leerkracht wetenschappen
twee bosjes terug voor 100% aan de natuur
in het onderwijs. Mijn liefde voor bos en boer vond een
gegeven. Deze eerste stappen naar meer en
uitlaatklep in mijn hobby’s: hobbyboer en natuur- en bo-
Container
uitvoering van het natuurbeheerplan Halse
’17 zei ik het onderwijs vaarwel en bereidde me als vrij-
Hoek. Door deel te nemen aan het natuurbe-
williger bij Bosgroep Zuiderkempen en als cursist
heerplan, samen met de intentie om de
Natuurmanagement bij Inverde voor op een
bospercelen om te vormen naar inheemse ei-
professionele terugkeer naar mijn
kenbossen, konden de eigenaars rekenen op
échte habitat.De voorbije 52
steun van de gemeente Ranst en de bos-
maanden was ik aan de slag bij het Steunpunt Bos van provincie
Vlaams-Bra-
Abdel versterkt de bosconsulenten
groep. De gemeente Ranst zorgde voor enkele grote containers voor het afval, graag
We verwelkomen weer een nieuwe vrijwilliger bij Antwer-
hun welgekomen ondersteuning: hartelijk be-
lijke
regio
pen Noord. Abdel is al sinds zijn jeugd een grote natuur-
dankt! Het grootste applaus is voor de bosei-
voor
de
het
liefhebber, hij trok er vroeger zelf vaak op uit Toen er een
genaars zelf: zij werkten zich enkele dagen
grensgebied met de
aantal bomen beschadigd raakten bij een storm in 2018
uit de naad om alles mooi opgeruimd te krij-
Zuiderkempen! Graag
kwam hij met de Bosgroep in contact en hij was meteen
gen en worden nu beloond met een proper
tot binnenkort, om sa-
enthousiast om meer te doen dan alleen zijn eigen bos
stukje bos!
men te werken aan de
beheren. Hij volgde via de Bosgroep de cursus Bosbe-
Zuiderkempense
bossen
van de toekomst!
heer voor beginners en zet zich nu met veel enthousias-
NA
me mee in voor het behoud van de Antwerpse bossen.
Terreinaffiches duiken weer op!
Brandhoutcafé een succes!
Het najaar is traditioneel een drukke peri-
ergens terecht met hun vragen of bemer-
ode in het bos en dus ook bij de Bosgroep,
kingen. Bosgroep Antwerpen Zuid inves-
zowel aanplantingen als kappingen draai-
teerde enkele jaren geleden in 30 her-
Een 70-tal geïnteresseerden luisterden op
en op volle toeren. Bepaalde beheerwer-
bruikbare panelen en palen. Het ontwerp
vrijdag 8 november geboeid naar de presen-
ken zoals grootschalige industriehoutkap-
laat toe dat op het paneel een geplastifi-
tatie over brandhout. Robbie Goris van Inver-
ping
bij
ceerde A4 pagina wordt geplakt met een
de lichtte brandhout toe van A tot Z, van het
buurtbewoners en recreanten. Het kan
specifieke uitleg voor het beheerwerk op
kopen en kappen tot drogen en verbranden.
daarom nuttig zijn om een terreinaffiche of
iedere locatie. De boseigenaren en ook de
Nadien volgde er een presentatie van klieven
infopaneeltje te plaatsen met uitleg en
gemeenten appreciëren het dat de buurt
in praktijk, waar ieder mee aan de slag kan.
contactgegevens van de Bosgroep. Men-
op deze manier geïnformeerd wordt. Mis-
Met een streekbier aan de vuurkorf werd het
sen met interesse in bos en natuur leren
schien ben jij ook al wel eens een terrein-
een echt brandhoutcafé! Voor wie nog
zo de Bosgroep kennen, krijgen inzicht in
affiche van ons tegengekomen? Laat ons
brandhout zoekt, zijn nog steeds heel wat lo-
het bosbeheer op die locatie en kunnen
gerust eens horen wat je er van vond.
ten te koop op www.brandhoutweb.be.
roepen
soms
willen we ze op deze manier bedanken voor
VOOR
bant als verantwoordeNoord-Hageland,
14
mooier bos in het boscomplex, kaderen in de
sliefhebber doorheen het ganse jaar. In de periode ’16-
vragen
op
15
BOSBEWONERS
BOSBEWONERS
Waarom olmen een plekje in het bos verdienen!
De zaden van iepen zijn afgeplat en hebben een gevleugelde rand. (foto Petr Filippov)
(Artikel door Bosgroep Limburg, gebaseerd op informatie van Peter Roskams, INBO) Bron: ‘Olmen (het geslacht Ulmus) in Zoniën’, Willy Verbeke (Natuurinvest),
lopslag. Binnen Europa vinden we de
Amerikaanse iep, zowel in de arboreta
vermeerderd werd, bestaat wel vol-
ruwe iep veel noordelijker dan de glad-
als daarbuiten. Van sommige exempla-
doende resistentie.
de iep. Het is een boom van gemengde
ren weten we dat ze door de mens aan-
loofbossen op heuvels en in lage ge-
geplant zijn, andere iepen getuigen van
bergten, waardoor hij soms ook bergolm
een lange, spontane aanwezigheid. Een
wordt genoemd. Kruisingen tussen de
belangrijke vaststelling in het Zoniën-
gladde en ruwe iep komen veel voor,
woud is dat veel iepen en hun spontane
De drie inheemse soorten
Tom Joye (Natuurinvest) en Frederik Vaes (Leefmilieu Brussel)
Je moet goed zoeken in Vlaamse bossen als je iepen (olmen) wilt vinden. Sinds de iepenziekte in de jaren 1970 veel olmen velde, is de boomsoort een zeldzaamheid geworden. Toch vind je hier en daar nog oude prachtexemplaren, zoals in het Zoniënwoud of in het Zoerselbos. Hieronder enkele argumenten om deze inheemse boomsoort terug wat meer in onze bossen aan te brengen.
dat niet gedurende eeuwen vegetatief
Al aangeplant door de Romeinen
Gladde iep of veldolm
ook in de natuur, wat de hybride Ulmus
zaailingen er gezond zijn en dat er zelfs
De gladde iep (Ulmus minor Miller) vind
x hollandica (Hollandse iep) oplevert.
exemplaren van meer dan een eeuw
De vroegste verwijzingen naar het
bosranden, bermen en landbouwperce-
Fladderiep
voorkomen van het geslacht Ulmus (die
len, maar ook in eikenbestanden. Van
De fladderiep (Ulmus laevis Pallas) is
we zowel olmen als iepen noemen) in
oudsher is het de olm van de grote ri-
een meer oostelijke soort. Het is vooral
West-Europa dateren uit de Romeinse
viervalleien. De officiële Nederlandse
een boom van moerassige, voedselrijke
tijd. Zeker vanaf de 17de eeuw werden
naam slaat op het blad dat inderdaad
plaatsen langs waterlopen. Waarschijn-
Olmenhout is zeldzaam, zeer kwalitatief
ze regelmatig aangeplant. Ze werden in
meestal glad is, maar zeker niet altijd.
lijk dragen zijn opvallende plankwortels
en ligt qua prijs in dezelfde grootorde
boomkwekerijen gezaaid en ook vege-
De wetenschappelijke benaming Ulmus
bij aan zijn stabiliteit in dit milieu (Roo-
als het allerbeste eikenhout. In 2019
tatief
vermeerderd.
Zo
je vooral op voedselrijke bodems langs
De perfecte kloempboom
ontstonden
minor verwijst naar de kleine blaadjes,
sen, 2011). Met zijn gesteelde bloemen
werd op een Nederlandse rondhoutvei-
commerciële klonen, die vanaf het ein-
wat dus correcter is. Omdat het geen
en vruchten is hij niet verwant met de
ling olmenhout verkocht aan 750 euro
de van de 18de eeuw namen kregen
typische bosboom is, wordt hij ook wel
andere inheemse soorten. De Neder-
per m3. Vooral fladderiep is resistent te-
(Heybroek e.a. 2009). In de 20ste eeuw
veldolm genoemd. Opvallend is vaak de
landse naam slaat op de vruchtjes die
gen de iepenziekte. Ook bij gladde iep
bleken deze klonen helaas gevoelig
overvloedige wortelopslag tot op meer
fladderen in de wind. Het hout heeft de
is enige resistentie waargenomen en er
voor de zogenaamde iepenziekte, een
dan een meter van de stam, die minder
laagste kwaliteit van onze inheemse ol-
is zelfs een kloon met een verhoogde
schimmel uit het geslacht Ophiostoma.
last heeft van de iepenziekte en die er-
men (Huberty, 1905). Het is bleek en
resistentie op de markt (Ulmus minor
Deze parasiet, die zich verspreidt via
voor zorgt dat de soort epidemieën kan
minder sterk, waardoor deze soort min-
Reverti). Gladde iep is ook goed be-
wortels en iepensprintkevers, woekert
overleven. Het zware, sterke kwaliteits-
der werd aangeplant. Nochtans is flad-
stand tegen de klimaatverandering. Ol-
in de sapkanalen. De iep sluit vervol-
hout heeft een roodbruine kern. Het is
deriep in hoge mate resistent tegen de
men zijn halfschaduwboomsoorten die
gens die kanalen af, waardoor de bla-
resistenter tegen schimmels dan de
iepenziekte. In het Zoerselbos bevinden
behoorlijk concurrentiekrachtig zijn op
deren verwelken en heel wat takken af-
meeste
zich nog een aantal prachtige, oude
goede bodems, zelfs in zeer kleine ver-
sterven. Uiteindelijk sterft de hele boom
mooie streepjestekening van het hout
exemplaren.
jongingsgroepen. Zo hebben ze een
af. Kort na de Eerste Wereldoorlog was
maakt het zeer decoratief.
inheemse
houtsoorten.
De
er een grote golf van de iepenziekte,
16
oud voorkomen.
gezonde concurrentiekracht en kunnen
Olmen in het Zoniënwoud
goed samen gaan met gewone esdoorn
gevolgd door een nog agressievere
De ruwe iep of bergolm
epidemie vanaf 1970, die de olm in
De ruwe iep is een bosboom die tot 40
Vlaanderen bijna volledig uitroeide.
meter hoog kan worden. De officiële
Natuurinvest
Brussel
veel informatie, maar onderzoekers ver-
Deze ziekte is de voornaamste reden
Nederlandse naam slaat op het blad dat
voerden begin 2019 een onderzoek
moeden op basis van observaties dat
waarom olmen slechts nog zelden wor-
inderdaad meestal ruw is, maar zeker
naar olmen in het Zoniënwoud, waarbij
deze gunstig tot zeer gunstig is. Onze
den aangeplant. Bij nader onderzoek
niet altijd. Ulmus glabra betekent letter-
ze onder meer de omtrek en de alge-
drie inheemse olmen en hun afgeleid
blijken echter vooral de oude klonen
lijk gladde iep: de Latijnse naam verwijst
mene gezondheid van de bomen beke-
materiaal zijn dan ook enorm geschikt
gevoelig voor de iepenziekte. Op ni-
naar de stam die lang glad blijft. Ruwe
ken. Je vindt er de drie inheemse soor-
als kloempenbomen op iets rijkere
veau van het geslacht en met materiaal
iep heeft normaal gezien geen worte-
ten en nog enkele andere zoals de
gronden, ook in onze zandgronden.
en
Leefmilieu
en haagbeuk. Over de invloed van hun strooisel op de bodem bestaat niet zo-
17
ZOEKERTJES
KALENDER
Wandeling doorheen het bosgebied van de familie Liuyckx
Cursus “Van start met boomgericht bosbeheer”!
Wandeling in het Waverwoud, Bemortelbos
Datum: Donderdag 26 maart 2020
Datum: Zaterdag 4 april 2020
Datum: Zondag 26 april 2020
haar inbreng tot het geven van informatie en advies
Uur: 16.00u
Uur: 9.00u t.e.m.16.00u
Uur: 10.00 tot 11.30u
en waakt erover dat het zoekertje bosgerelateerd is.
Locatie: Parking firma Luyckx,
Locatie: Kasteel Vrieselhof, Schil-
Locatie: Parking Proefstation voor
Voordat het zoekertje gepubliceerd wordt, onderte-
Wil je graag iets kwijt in onze
Abdijlaan 33, Brecht
desteenweg 99, 2520 Ranst
de groenteteelt, Duffelsesteen-
kent de eigenaar een toelating. Het zoekertje bevat
Bosgazet, wil je over een bepaald
Inschrijven: Via mail
Inschrijven: Via mail
weg 101, Sint-Katelijne-Waver
maximum 200 tekens (incl. spaties). Het zoekertje ver-
onderwerp meer weten of heb je een
antwerpennoord@bosgroep.be
antwerpennoord@bosgroep.be
Inschrijven: Via mail
schijnt eenmalig in de Bosgazet. Als u het wil herhalen,
vraag waar je graag een antwoord op
of via 03/355.09.40
of via 03/355.09.40
antwerpenzuid@bosgroep.be of
dient u opnieuw een aanvraag in. De publicatie van
krijgt? Aarzel niet en stuur jouw ideeën
Organisatie: Bosgroep
Organisatie: De 4 Antwerpse
via 03/355.09.40
het zoekertje is geen garantie voor de verkoop. De
of vragen naar de Bosgazet
Antwerpen Noord
Bosgroepen
Organisatie: Bosgroep
zoekertjes worden ten laatste op 15 mei, 15 augustus,
antwerpennoord@bosgroep.be.
Antwerpen Zuid
15 november of 15 februari naar antwerpennoord@
Uniek bosgebied dat recent ook
Deze (extra) cursusdag is een
een lange termijnplan kreeg via
combinatie van theorie en prak-
Bemortelbos is één van de kleine
volgende informatie:
een nieuw natuurbeheerplan. De
tijk. Naast de basisaspecten van
bospareltjes van het oude Wa-
– Bos: ligging, oppervlakte, type bos (loof/gemengd/
beheerder neemt ons mee langs
het bosecosysteem en de groei
verwoud. Verschillende private
schitterende biotopen van naald-
van bomen, leer je over de ver-
eigenaars werken daar samen
en gemengd bos, nieuwe dreven,
schillende
in
aan het bos. Zo werd er een ge-
mooie open plekken, pareltjes
het bosbeheer. Tijdens het prak-
zamenlijke visie voor Amerikaan-
– Tweedehands machines/hulpmiddelen/veiligheids-
van heide en heuse waterpartijen.
tijkmoment leer je bij over de keu-
se eik opgemaakt en vastgelegd
kledij: gemeente, beschrijving, merk, prijs, telefoon
Voorafgaand aan ons Algemene
ze van toekomstbomen, dunning,
in een beperkt bosbeheerplan.
Vergadering kunnen we kennis-
opsnoei, bosontsluiting en de
Het bos heeft ook al twee wereld-
Hebt u interesse? Ga dan zeker naar www.provincie-
ExotenNet brengt beheerders bij elkaar!
maken met deze omgeving. Van
ontwikkeling van individuele bo-
oorlogen meegemaakt, waarvan
antwerpen.be en druk in het vakje ‘zoeken’ het tref-
Ben je bosbeheerder of gewoon burger en bezorgen
harte welkom.
men tot aan hun doeldiameter.
je in het bos nog relicten
woord “BOSGAZET” in en laat hier uw zoekertje en
exoten of invasieve uitheemse soorten jou soms ook
Wil je de troeven van je bos leren
terugvindt.
gegevens achter!
grijze haren? Vind je de wetgeving en het beleid soms
Particulieren die bos, hout of tweedehands bosmateriaal zoeken of willen verkopen, kunnen hier gratis een zoekertje plaatsen. Via deze rubriek komen geïnteresseerden met elkaar in contact. De Bosgroep beperkt
kennen,
beheermethodes
ontdekken
bosgroep.be gestuurd. Een zoekertje bevat minstens
naald/populier), telefoon en/of e-mailadres – Hout: gemeente, staand/liggend/gekliefd, soort, hoeveelheid, prijs, telefoon en/of e-mailadres
en/of e-mailadres
het
ook zo’n een kluwen? Wil je meer weten over onderzoek
waard is of wanneer je best in-
en beheer in de praktijk? De stand van zaken in Europa?
grijpt? En wat je kan op termijn
Zodat ook jij efficiënt de strijd kan aangaan met reuzen-
verwachten? Zoveel mogelijk ba-
berenklauw, reuzenbalsemien, muskusratten, invasieve
siskennis op 1 dag. In de loop van
rivierkreeften of andere leukerds? Ben je fan van oplei-
2020 kan je deelnemen aan ver-
dings- of netwerkmomenten met andere beheerders om
volgdagen van boomgericht
je kennis bij te schaven of uit te wisselen?
bosbeheer.
wat
Oproep voor leuke ideeën!
Dennenbos te koop 0,4030 ha Meerhout: zijpad van Bredestraat Prijs overeen te komen. Contact: 0475/46 57 18 willy.thielemans@telenet.be
Schrijf je dan nu in voor de e-Nieuwsflash ExotenNet en blijf op de hoogte van het reilen en zeilen! www.inbo.be/ nl/exotennet-brengt-beheerders-bij-elkaar-nb-12-19 Maar er is meer: onze redactie is geïnteresseerd in jouw ervaring! Wil jij een geslaagde of minder geslaagde beheertechniek delen met de praktijkgemeenschap? Of heb je een interessant project rond exotenbeheer? Een opleiding of onderzoek? Laat het ons weten via exoten@ oost-vlaanderen.be. Want samen kunnen wij bouwen aan een actieve praktijkgemeenschap, waarin terreinbeheerders, beleidsmakers en onderzoekers elkaar kunnen vinden.
18
19
CONTACT
Bosgroep Antwerpen Noord vzw
Bosgroep Kempen Noord vzw
Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst
Hoge Mouw, Lichtaartsebaan 45, 2460 Kasterlee
T: 03/355.09.40
T: 014/85.90.19
M: antwerpennoord@bosgroep.be
M: kempennoord@bosgroep.be
Coördinator: Karolien Devriendt - 0475/75.77.98
Coördinator: Marieke Verreet - 0474/741731
Adj.-coördin: Simon De Smedt - 0472/45.19.70
Adj.-coördin: Kevin Greeven - 0477/63.12.47
Adviseur: Gijs Bracke - 0470/21.38.94
Chris Meeuws - 0478/45.51.38
Medewerkster: Britt Van Cotthem
Joost Malliet - 0477/93.25.51 Thomas Van de Peer - 0476/96.57.92 Medewerkster: Annick Vangenechten, Elly Maes
Bosgroep Antwerpen Zuid vzw
Bosgroep Zuiderkempen vzw
Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst
Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo
T: 03/355.09.40
T: 014/27.96.57
M: antwerpenzuid@bosgroep.be
M: zuiderkempen@bosgroep.be
Coördinator: Kathleen Vanderheyden - 0476/76.18.25
Coördinator: Jan Seynaeve - 0474/99.99.35
Adj.-coördin: Bert Van Gils - 0476/86.80.01
Adj.-coördin: Joran Mertens - 0475/80.73.36
Adviseur: Gijs Bracke - 0470/21.38.94
Jan Wauters - 0478/78.20.22
Medewerkster: Marleen Brosens
Medewerkster: Rebecca Himschoot