A Girl Who Is Approaching Impureness

‫)رومان(‬ ‫ەئنۋەر ھاجى مۇھهممهد‬ ‫‪1‬‬ ‫تــاھىر قــارى تــالىپلىق قهدىمىنــى بــۇ شــهھهردە باشــالپ قﯧلىــشنى ھهرگىــز‬ ‫وئيلىمىغانىدى‪ ،‬ۇئ تولۇق وئتتۇرىنى پۈتتۈرۈپال ائتىـسىغا يادەملىـشىپ دﯦھقـانچىلىق‬ ‫قىلدى‪ .‬دﯦھقانلچىلىق ېئغىر ىئش ىئـدى‪ ،‬تـاھىر قـارى ېئتىزغـا پىـشىپ كﯧتهلمىـدى‪،‬‬ ‫كهتمهن چﯧپىپ ھﯧرىپ قالغاندا ياپيﯧشىل كهڭ دالىغا قاراپ بىر ھازا خىيال سـۈرۈپ‬ ‫تۇرۇپ كﯧتهتتى‪ ،‬ېئتىزدىن كﯧلىپ تامىقىنى يهپال بىر بۇلۇڭغا كىرىپ كىتاب كۆرەتتى‪.‬‬ ‫ۆئزىنىڭ بﯧغىدىكى قﯧرى ۆئرۈكتهك مهزمۇت ائتـا دﯦھقـانچىلىقنى ەئمـدى ۆئزى بىـلهن‬ ‫تهڭ ائخىرلىشىپ قالىدىغاندەك ھﯧس قىلـدى‪ ،‬وئغلىنـى قاسـساپلىققا بهردى‪ ،‬تـاھىر‬ ‫قارى قاسساپنىڭ قوي ۆئلتۈرگىنىگه قاراپ‪ ،‬قانـدىن قورقـۇپ يـۈردى‪ ،‬كﯧـيىن يـۈرىكى‬ ‫ائز‪-‬توال قاتتى‪ ،‬قوينى تۇنجى قﯧتىم بوزۇغلىغاندا كۆزىنى يۇمۇپ تىترەپ تۇرۇپ پىچاق‬ ‫ســۈردى‪ ،‬كﯧــيىن كــۆزى مىــت قىلمايــدىغان بولــدى‪ .‬مهلــۇم ۋاقىتــتىن كﯧــيىن ۇئ بــۇ‬

‫‪1‬‬

‫ىئـشتىنمۇ زﯦرىكىــپ قالــدى‪ ،‬ۆئمـۈر بــويى قــان پــۇراپ‪ ،‬گـۆش بىــلهن پوخلــۇق قﯧــرىن‬ ‫ائرىــسىدا ۆئتۈۋﯦرىــشنى خالىمىــدى‪ ،‬ائتىــسىغا مهيلــى دىــن يــاكى پهنــدە بولــسۇن‪،‬‬ ‫داۋاملىق وئقۇش ائرزۇسىنى ېئيتتى‪ .‬ائتـا بوپتـۇ‪ ،‬وئقـۇغىن دﯦـدى‪ .‬دىنـدا وئقـۇش تهس‬ ‫ىئدى‪ ،‬شۇڭا تولۇق وئتتۇرا مهكتهپكه قايتا كىرىپ ائلىي مهكتهپكه تهييارلىق قىلـدى‪،‬‬ ‫ۆئتهلمىدى‪ .‬ۇئ چىرايلىق قىز ساۋاقداشلىرىنى ائلىي مهكـتهپكه ۇئزىتىـپ قويـۇپ يهنه‬ ‫ۆئيىگه يﯧنىپ كهلدى‪ .‬سومكىسىدا دوستلىرىدىن ائرىيهت ېئلىپ تۇرغـان بىـر نهچـچه‬ ‫رومان بار ىئدى‪ ،‬بىر‪-‬ىئككى كۈن ىئشقىمۇ قوپماي كىتـاب وئقـۇدى‪ ،‬خاتىرىـسىگه بىـر‬ ‫نﯧمىلهرنى يازدى‪ .‬چىڭىى چۈش ۋاقتى ىئدى‪ .‬ېئتىزدىن كهلگهن ائتا وئغلىنىڭ ۇئخـالپ‬ ‫قالغىنىنى كۆردى‪ .‬ائتىسى بﯧشىدا تۇراتتى‪ .‬كهچلىك كۇرستا ساۋادىنى چىقىرىۋالغـان‪،‬‬ ‫وئغلىنىــڭ بىلىــم جهھهته ۆئزىــدىن ېئــشىپ كﯧتىــشىنى تىلهيــدىغان ائتــا ۇئنىــڭ‬ ‫خاتىرىسىگه كۆز يۈگۈرتتى‪:‬‬ ‫”ەئمدى نﯧمه قىلىش كﯧـرەك” دەپ يازغانىـدى ۇئخالۋاتقـان وئغلـى “ىئـستىقبالىم‬ ‫قانداق بوالر؟ ھارۋىنىمۇ وئڭالپ تـۈزۈك ھهيـدىيهلمهيمهن‪ ،‬ىئـشهكنى زىقـالپ كـۆتىنى‬ ‫قانىتىۋﯦتىمهن‪ .‬ىئشهكقۇ ھارۋا سۆرەيدۇ‪ ،‬مهنمـۇ بىـر نهرسـىنى سـۆرەيمهن‪ ،‬بـۇ نهرسـه‬ ‫كــۆزۈمگه كۆرۈنمهيــدۇ‪ ،‬لــﯧكىن ھــﯧس قىلىــمهن‪ .‬مهن تــۈزۈك ياشىــسام بــوالتتى‪ .‬مهن‬ ‫تۇغۇلغان ائىئله مۇشۇ‪ ،‬ەئمما پۇشـايمان قىلمـايمهن‪ ،‬خۇدانىـڭ پـۈتكهن تهقـدىرى بـۇ‪،‬‬ ‫پهندە وئقيالمىسام دىنـدا وئقۇسـاممۇ بـوالتتى‪ ،‬وئقـۇيمهنال دﯦـسهم خـۇدايىم نﯧـسىپ‬ ‫قىلىدۇ‪ ،‬ائتاممۇ قوشۇلىدۇ‪ .‬دﯦھقان بولغاندىن مولالم بولغـان ياخـشى‪ ،‬ھـﯧچ بولمىـسا‬ ‫مهھهللىىــدىكلهر ائلدىــدا يــۈزۈم بولىــدۇ‪ ،‬بهزىــلهر مــولال بولىــدىغان زامــان كهتتــى‪،‬‬ ‫سىڭگهن نﯧنىڭنى يهپ مۇشۇنداق ياشا دەيدۇ‪ ،‬ياشىماق ەئجهپ تهسكهن خۇدا‪“...‬‬ ‫ائتا وئغلىنى ەئمدى چۈشىنىۋاتقاندەك ۇئزاق قـاراپ كهتتـى‪ ،‬بالىـسىنىڭ سـاغۇچ‬ ‫چــاچلىرى خــۇددى ۇئنىــڭ كاللىــسىدىكى پىكىــرلهردەكال چىگىشىلىــشىپ كهتــكهن‪،‬‬ ‫كۆزىنى چىڭ يۇمـۇپ‪ ،‬ېئغىزىنـى يﯧـرىم وئچـۇق قويـۇپ ۇئخالۋاتـاتتى‪ .‬بوپتـۇ‪ ،‬مـولالم‬ ‫بولسۇن‪ ،‬ىئناۋەتلىك ياشىسۇن‪ ،‬خوتۇن ائلغانـدا بولـسىمۇ ىئنـاۋەت ەئسـقاتىدۇ‪ ...‬ائتـا‬ ‫خاتىرىنى پهم بىلهن جايىغا قويۇپ قويۇپ‪ ،‬پۇتىنىڭ ۇئچىدا دەسسهپ ۆئيدىن چىقىپ‬ ‫كهتتى‪.‬‬ ‫تــاھىر قـارى چــۈش كــۆردى‪ ،‬چۈشــىدە قىــش پهســلى‪ ،‬مهھهلــله مهزىنىنىــڭ ۆئيــدە‬ ‫ھهپتىيهك يادالۋاتـاتتى‪ ،‬بـۇ ۇئنىـڭ باشـالنغۇچ مهكتهپتىكـى وئمـاق چـاغلىرى ىئـدى‪،‬‬ ‫ۆئزىنىڭ شۇ ۋاقىتتىكى چىرايىنى‪ ،‬قىلىقلىرىنى‪ ،‬قوشنا مهھهللىدىن كﯧلىدىغان بىـر‬ ‫قىزنى شۇنداق ېئنىق كۆردى‪ .‬ۇئ قىزنىڭ ەئسته تۇتۇش قابىلىيىتى شـۇنداق كۈچلـۈك‬ ‫ىئدى‪ ،‬ھهپتىيهكتىكى سۈرىلهرنى ەئڭ باشتا يـادالپ مهزىـنگه وئقـۇپ بﯧرەتتـى ۋە ھهر‬ ‫قﯧتىمدا بىر ياڭاق مۇكاپـات ائالتتـى‪ .‬قىزنىـڭ قـارا كـۆزلىرى يۇلتـۇزدەك چاقنـايتتى‪،‬‬ ‫وئيمــاق ېئغىزلىرىــدىن ســۈرىلهر تۆكــۈلهتتى‪ ،‬ياڭــانى ىئــشىككه قىــسىپ چاقــاتتى‪،‬‬

‫‪2‬‬

‫مﯧغىزىنـــى تـــاھىرغىمۇ بﯧرەتتـــى‪ .‬ســـاۋاقتىن بىكـــار بولغانـــدا مهزىننىـــڭ قـــوي‪-‬‬ ‫ۆئچكىلىرىگه سامان ساالتتى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى خاتىرىسىگه مولالم بـولىمهن دەپ يﯧزىۋاتقانـدا ۆئزىنىـڭ ھهقىـقهتهن‬ ‫شۇنداق ىئرادىگه كﯧلىـپ قالغـانلىقىنى ھـﯧس قىلغـان ھهمـدە نهچـچه يىلـالر ائۋۋال‬ ‫ۆئلۈپ كهتكهن شۇ مهزىننى‪ ،‬ۇئنىڭ پاكىز چىرايىنى‪ ،‬مۇڭلۇق ائۋازىنى‪ ،‬قهددىنـى تىـك‬ ‫تۇتۇپ خۇشخۇي يۈرۈيدىغان ساالپىتىنى‪ ،‬جامـاەئت ائرىـسىدىكى ھـۆرمىتىنى ېئـسىگه‬ ‫ائلغانىدى‪.‬‬ ‫خۇدا شۇنداق نﯧسىپ قىلغان بىر پۇرسهتته )ۇئ ھازىرمۇ شۇنداق وئياليدۇ(‪ ،‬ۇئ بىر‬ ‫ژۇرنالدىن مهركهزدىكى ىئسالم ىئنستىتۇتىغا وئقۇغۇچى قوبـۇل قىلىـش ۇئقتۇرۇشـىنى‬ ‫كــۆرۈپ وئلتۇرالمــاي قالــدى‪ ،‬بــۇ ۇئقتــۇرۇش ۇئنىڭغــا ىئــستىقبال يــولىنى كۆرســىتىپ‬ ‫بﯧرىۋاتاتتى‪ ،‬يهنه كﯧلىپ ۇئ ھهممه شهرتلهرگه چۈشـهتتى‪ .‬ەئمـدى ۇئ ماڭغـان‪-‬تۇرغـان‬ ‫يﯧرىــدە شــۇ ىئــشنىڭ كويىغــا كىــردى‪ ،‬ۇئقتۇرۇشــنىڭ تهلىپــى بــويىچه ىئــش كــۆردى‪،‬‬ ‫ماڭىدىغان يولنىڭ ھهممىسىنى ماڭدى‪ ،‬قـاتالممۇ قـاتالم رەسـمىيهت ۆئتكهللىرىـدىن‬ ‫ۆئتتى‪ ،‬ىئمتىھانغا قاتنىشىش ساالھىيىتىگه ېئرىشكهن ھامان پۇختا تهييارلىق قىلدى‬ ‫ۋە ىئمتىھاندىن ۆئتۈپ چاقىرىقنى تاپشۇرۇۋالدى‪ .‬مانا بۇ چاقىرىق خۇدانىڭ چاقىرىقى‪،‬‬ ‫كۈتكهن تهقدىرنىڭ‪ ،‬نۇرلۇق كهلگۈسىنىڭ چاقىرىقى ىئـدى‪ ،‬تـاھىر قـارى ھاياجانـدىن‬ ‫يىغلىــدى‪ ،‬ائتىــسى يــاش تــۆكتى‪ ،‬ائنىــسى ۇئالرغــا ەئگىــشىپ كــۆز يﯧــشى قىلــدى‪.‬‬ ‫مهھهللىدىكىلهر‪ ،‬تـاھىر قارىنىـڭ شـهھهردىكى كـادىر تۇغقـانلىرى بۇنىڭغـا ھهيـران‬ ‫قﯧلىشتى‪ ،‬سامان تﯧگىدە ۆئمىلهپ يـۈرگهن بىـر چـۈجه تۇيۇقـسىز الچىنغـا ائيلىنىـپ‬ ‫كهتكهندەك ەئجهبلىنىپ‪ ،‬بۇ باال ۇئ يهردە وئقۇياالرمۇ؟ دﯦيىشتى‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مهكتهپكه كهلگهندىن كﯧـيىن تـاھىر قـارى ھهقىـقهتهن ۆئزى ېئتىقـاد قىلىۋاتقـان‬ ‫دىنغا خۇي‪-‬پهيلىدىن تارتىپ ىئنتايىن ماس كﯧلىدىغان مۆمىن بىر بهندىگه ائيالندى‪،‬‬ ‫ساۋاقداشـــلىرى بىـــلهن ىئنـــاق ۆئتهتتـــى‪ ،‬ھﯧچكىمـــدىن بىـــر نـــﯧمه تاالشـــمايتتى‪،‬‬ ‫ھﯧچكىمنىــڭ كــۆڭلىگه ائزار بهرمهيتتــى‪ ،‬دەرىــسكه بــۇرۇن چىقىــپ‪ ،‬نامازغــا ۋاقتىــدا‬ ‫تۇرۇپ‪ ،‬چىشىنى ىئككى ۋاق چوتكىالپ‪ ،‬ۋاقتىدا ۇئخالپ تهرتىپلىـك ياشـايتتى‪ .‬جـۈمه‬ ‫كۈنى مۇنچىغا چۈشۈپ‪ ،‬بۇرۇت‪-‬ساقىلىنى پـاكىز قىرىـپ‪ ،‬كـۆپىنچه تـالىپالر ائالھىـدە‬ ‫ۋاقىتالردا كىيىدىغان تۆمۈررەڭ پهلتوسىنى كىيىـپ‪ ،‬سـهپنىڭ ەئڭ ائلدىـدا وئلتـۇرۇپ‬ ‫ۋەز تىڭشايتتى‪ ،‬نامازنىمۇ قۇدرىتىنىڭ يﯧتىشىچه دىققىتىنى چاچماي وئقۇيتتى‪ .‬ۇئ بـۇ‬ ‫مۇھىتقا ھهممىدىن بۇرۇن ۋە ھهممىدىن تﯧز كۆنـۈپ كهتتـى‪ ،‬كـۆپ ۆئتمهيـال ۇئنىڭغـا‬ ‫بۆلهكچه پاكىزلىق‪ ،‬ساالپهت قوندى‪ .‬ەئتىگىنـى ۇئ قـاراڭغۇدا قوپـۇپ تاھـارەت ېئلىـپ‬

‫‪3‬‬

‫قۇرائن وئقۇيتتى‪ ،‬سـۈرە يـاداليتتى‪ .‬باشـقا بـالىالر شـهنبه‪ ،‬يهكـشهنبىدە بﯧيجىڭـدىكى‬ ‫باشقا ائلىـي مهكتهپلىـرىگه بﯧرىـپ يۇرتلـۇقلىرىنى ىئزدىـسه‪ ،‬تـاھىر قـارى ھﯧچـنهگه‬ ‫چىقماي دەرس تهكراراليتتى‪ .‬ياتاققا ائز كىرەتتى‪ ،‬ائز ۇئخاليتتى‪ .‬ۇئ دىنىـي دەرسـلهرگه‬ ‫ائمــراق ھهم سهۋىيىـسى باشــقىالردىن ۈئســتۈنراق بولــسىمۇ خهنزۇچىغــا خــام ىئــدى‪،‬‬ ‫دەرسنى تهسته ائڭالپ چۈشىنهتتى‪ ،‬تاپشۇرۇقنى زورىغـا ىئـشلهيتتى‪ .‬تاھـارەت ائلمـاي‬ ‫دەرس ۆئتىــدىغان مــۇەئللىم ۇئنىڭغــا پهقهت ىئلىــم يۇقتۇرالمايۋاتــاتتى‪ .‬بىرىنچــى‬ ‫مهۋسۈملۈك ىئمتىھاندا ۇئ وئقۇتقۇچىنىڭ ‪ 2‬نومـۇر قوشـۇپ قويۇشـى بىـلهن ‪ 61‬نومـۇر‬ ‫ېئلىپ ائران ۆئتتى‪ .‬شۇنداقتىمۇ بۇ وئقۇتقۇچى ۇئنىڭ قهلبىنى ېئرىتهلمىدى‪ ،‬خهنزۇچه‬ ‫سهۋىيىسىنى ۆئسـتۈرەلمىدى‪ .‬باشـقا بـالىالر كﯧلىـپال خهنـزۇچه ۆئگىنىـشكه شـۇنداق‬ ‫كىرىشىپ كهتتىكى‪ ،‬خهنزۇچه ۆئگهنمىسهك كوچىغىمـۇ چىقالمـايمىز دەپ وئياليتتـى‪،‬‬ ‫خۇيزۇ تالىپالر بىلهن تىل ۆئگىـنىش ۈئچـۈنال دوستلىـشاتتى‪ ،‬تاالغـا چىقىـپ نهرسـه‪-‬‬ ‫كﯧرەك سﯧتىۋالغاچ خهنزۇالر بىلهن بىر‪-‬ىئككى ېئغىز بولسىمۇ سۆزلىشهتتى‪ ،‬سىنىپتا‬ ‫تﯧلىــۋىزور كــۆرەتتى‪ ،‬تاپــشۇرۇقنى ائكتىــپ ىئــشلهيتتى‪ ،‬وئقۇتقــۇچى گهپ قىلدۇرســا‬ ‫يامىــداپ بولــسىمۇ ىئككــى ېئغىــز گهپ قىالتتــى‪ .‬تــاھىر قــارى ھهر قــانچه قىلىپمــۇ‬ ‫ېئغىزىنى خهنزۇچىغا كهلتۈرەلمىدى‪ ،‬خهتلهرگه قارىسا كۆزى تولىشاتتى‪ ،‬بىـرەر ېئغىـز‬ ‫گهپنــى قىــالي دﯦــسىال ېئغىــزى توختــاپ قــاالتتى‪ .‬بىــر قﯧــتىم مــۇەئللىم ېئغىــز تىلــى‬ ‫دەرىسىدە ۇئنى وئرنىدىن يهنه تۇرغۇزۇپ گهپ سورىدى‪:‬‬ ‫ــ سهن خهنزۇچهڭنى نﯧمىشقا ياخشىلىيالمايسهن؟‬ ‫ــ سهن كهلگۈسىدە نﯧمه ىئش قىلماقچى؟‬ ‫ــ زو‪...‬يىگى‪ ...‬مولال‬ ‫بالىالر پاراققىدە كۈلۈشتى‪.‬‬ ‫ــ ۋەتهنپهرۋەر مولال بولۇش ۈئچۈن قانداق قىلىش كﯧرەك؟‬ ‫ــ ۋو‪ ...‬بۇ‪..‬جىداۋ‬ ‫ــ خهنزۇچه ۆئگىنىشىڭ كﯧرەكمۇ ەئمهسمۇ؟‬ ‫ــ ياۋ‪ ...‬شۆشى‬ ‫ساۋاقداشلىرى ھۇزۇرلىنىپ كۈلۈشتى‪ ،‬بىرسى قوپۇپ‪:‬‬ ‫ــ سۆزلىيهلمىسهڭ ۇئيغۇرچه سۆزله‪-،‬دﯦدى‪.‬‬ ‫ــ بولمىسا قىراەئت قىلىپ بهر‪-...‬دﯦدى يهنه بىرى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى خﯧلىال ىئزا تارتتى‪ ،‬دەسلهپته ۇئنىڭدەك بالىالردىن بىر نهچچىسى بار‬ ‫ىئدى‪ ،‬چانمـايتتى‪ ،‬ەئمـدى ۇئ بالىالرنىـڭ خهنزۇچىـسىمۇ ياخـشىلىنىپ‪ ،‬تـاھىر قـارى‬ ‫سهپتىن چۈشۈپ قالدى‪ .‬ۇئ بۇنى ھﯧس قىلىـپ بـولغىچه بىـر مهۋسـۈم ۆئتـۈپ كهتتـى‪،‬‬ ‫قىشلىق تهتىلدە ۇئ دىققهت مهركىزىنى‪ ،‬ىئـش‪-‬مهيلىنـى خهنزۇچىغـا قـاراتتى‪ ،‬ىئچـى‬

‫‪4‬‬

‫پۇشقاندا ائنچه‪-‬مۇنچه تﯧلىۋىزور كۆردى‪ .‬مهكتهپ قورۇسىدىن چىقـسىال قىمىرلىـشىپ‬ ‫يۈرگهنلهر ۇئنىڭغا ائستىرىتتىن ھهيدەكچى بوالتتى‪.‬‬ ‫مهكتهپ ۇئدۇلىدا بىـر سـهھىيه مهكتىپـى بولـۇپ‪ ،‬تولۇقـسىزنى پۈتتـۈرگهن قىـز‪-‬‬ ‫وئغۇلالر وئقۇيتتى‪ ،‬وئغۇلالرغا باققاندا سىستﯧرالىقتا وئقۇيـدىغان قىـزالر كـۆپ ىئـدى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى كوچىغا كهمدىن كهم چىقاتتى‪ ،‬لﯧكىن وئقۇتۇش بىناسىدا تۇرۇپ سـىرىتقا‬ ‫قارىسا ۇئ مهكتهپكه كىرىپ‪-‬چىقىپ يۈرگهن قىزالرنى‪ ،‬چﯧچىنى كۆزىگه چۈشـۈرۈۋﯦلىپ‬ ‫قىزالر ائلدىدا نايناقالپ يۈرگهن وئغۇلالرنى كـۆرەتتى‪ .‬بـۇ بالىالرنىـڭ كىيىملىـرى بىـر‬ ‫خىل بولۇپ‪ ،‬قايسىسىنىڭ قىز‪-‬وئغۇللىقىنى بهزىـدە پهرق ەئتكىلـى بولمـاي قـاالتتى‪،‬‬ ‫مۇھهببهتلىشىپ قالغانالر گاھىدا كۈپكۈندۈزدە يول بويىـدىال قۇچاقلىـشىپ تـۇراتتى‪،‬‬ ‫ھهتتا سۆيۈشۈپ ۇئ ياق‪-‬بۇ ياققا قـاراپ قويۇشـاتتى‪ .‬تـاھىر قـارى بىـر نهچـچه قﯧـتىم‬ ‫مۇشۇنداق مهنزىرىنى كۆرۈپ قﯧلىـپ ەئرۋاھـى ۇئچتـى‪ ،‬دەرسـلىك كىتـابىنى بىنـادىن‬ ‫تاشلىۋەتكۈسى كهلدى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى باشقا بالىالردەك نهمۇ نهگه بﯧرىـپ كوچـا چـۆگىلهپ كﯧلهلمىـسىمۇ‪،‬‬ ‫ۆئپچۆرىــسىدىكى كــوچىالرنى ائيلىنىــپ قويــاتتى‪ ،‬ېئــسىل‪ ،‬پــارقىراق پىكــاپالر‪ ،‬كــۆز‬ ‫چاقنىتىــدىغان دۇكــانالر‪ ،‬رەڭگــارەڭ چىــراغالر‪ ،‬ھهممىــال يهردە مهۋجــۇت شــاۋقۇن‬ ‫سۈرەنلىك مهىئـشهت ۋە ەئيـش‪-‬ىئـشرەتلهر‪ ،‬قولىـدىن تاماكـا چۈشـمهيدىغان‪ ،‬ھـاراق‬ ‫پــۇراق تۇرغــان ســﯧمىز ەئرلهر‪ ،‬بهدىنىنىــڭ بىــر يهرلىرىنــى وئچــۇق قويــۇپ يــۈرگهن‬ ‫خوتۇنالر‪ ،‬ساتراچخانىنىڭ ىئشىكى تۈۋىدە يوتىسىنى ېئچىپ قويۇپ وئلتۇرغان سـﯧرىق‬ ‫چاچ جىنالر‪ ...‬ىئشقىلىپ ھهممىال نﯧمه غهلىته كۆرۈنهتتى‪ ،‬شهيتىنى غالىپ كهلسه بىر‬ ‫يهرلهردە قهدىمى توختاپ قالىدىغاندەك ەئنسىرەپ‪ ،‬ىئتتىك مﯧڭىپ ۆئتـۈپ كﯧتهتتـى‪،‬‬ ‫ىئككــى يﯧنىغــا قارىمــاي مﯧڭىــپ‪ ،‬مهكــتهپ دەرۋازىــسى ائلــدىغا كهلگهنــدە ۇئھ دەپ‬ ‫دﯦمىنى ېئلىۋاالتتى‪ .‬ناماز ۋاقتى بولۇپ قالغان بولسا كىرىپ تاھارەت ېئلىپ مهكـتهپ‬ ‫خانىقاسىغا كىرىپ ناماز وئقۇيتتى‪ ،‬شۇغىنىـسى نامـاز وئقـۇپ بولـۇپال كاللىـسى يهنه‬ ‫كوچىغا كﯧتىپ قاالتتى‪ ،‬ۆئزىگه ھاي بﯧرەتتى‪ ،‬خىيالىنى يىغىـپ دەرسـخانىغا كىرىـپ‬ ‫كىتابقــا قــارايتتى‪ ،‬كاللىــسىغا بىــر نــﯧمه چۈشمىــسه خاتىرىــسىگه بىــر نﯧمىلهرنــى‬ ‫جىجىاليتتـــى‪ ،‬تولـــۇق وئتتۇرىـــدا ۆئگهنـــگهن ائرۇز ۋەزىننىـــڭ بهھرىلىـــرى بـــويىچه‬ ‫قامالشمىسىمۇ بىر‪-‬ىئككى مىسرا شﯧىئر يﯧزىپ قوياتتى‪.‬‬ ‫شهھهردە ھۇۋاليدۇ جىن‪-‬شهيتانالر‪ ،‬نه قىالي‪ ،‬نه چارە باردۇر ماڭا‪،‬‬ ‫ەئي تاھىر ۆئزەڭنى چىڭ تۇت‪ ،‬نهپسىڭنى يهڭ‪ ،‬بهختمۇ باردۇر ساڭا‪...‬‬ ‫دﯦگهنــدەك شــﯧىئرالرنى يﯧزىــپ‪ ،‬ۆئزىــچه يــايراپ‪ ،‬ناخــشىمۇ ەئمهس‪ ،‬قىراەئتمــۇ‬ ‫ەئمهس بىرائھاڭغا غىڭشىپ قوياتتى‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫‪3‬‬ ‫ۋاقىتنىڭ بهرىكىتى يوق‪ ،‬ھهممه ىئش ائلدىراشلىق بىلهن ۆئتۈپ كﯧتىـدىغان بـۇ‬ ‫شــهھهردە زۆھــرەال ائلــدىرىماي ياشــايتتى‪ ،‬ۋاقىــت ۆئتكــۈزەلمهي ىئچــى پۇشــاتتى‪ .‬ۇئ‬ ‫مهركهزدىكــى بىــر رەھبهرنىــڭ تۇغقىنىنىــڭ تــۇغقىنى‪ ،‬ەئيتــاۋۇر تونۇشــىنىڭ تونۇشــى‬ ‫چىقىــپ‪ ،‬بىــر مۇســۇلمان قىزنــى ائىئــله خىــزمهتچىلىكىگه ائلمــاقچى بولغــان ەئرەب‬ ‫ەئلچىنىڭ ۆئيىگه كﯧلىپ ىئشلىگهندىن بۇيان بۇ مۇھىتقىمۇ كۆنۈپ قالـدى‪ ،‬ۇئنىڭغـا‬ ‫قىلىدىغان جىق ىئش يوق ىئدى‪ ،‬تاماقنى بﯧنگاللىق ائشپهز ەئر ېئتهتتى‪ ،‬كىر‪-‬قـاتنى‬ ‫فىلىپپىنلىق بىر ائيال يۇياتتى‪ ،‬ۇئ پهقهت بىكـار ۋاقتىـدا ائنـچه‪-‬مـۇنچه ۆئي تـازىالپ‬ ‫قويۇپ‪ ،‬باشقا ۋاقىتتا نامىزىنى وئقۇپ‪ ،‬چۈشته ۇئخالپ‪ ،‬گاھىدا مۇنچىغا چۈشۈپ چـاچ‬ ‫تـــاراپ‪ ،‬كـــۆز بويـــاپ وئلتـــۇراتتى‪ .‬ۇئ جاپـــا‪-‬مۇشـــهققهت‪ ،‬توپـــا‪-‬تهرەتـــكه تولغـــان‬ ‫مهھهللىسىدىن قۇتۇلۇپ بۇ يهردە راھهتكه چىقىـپ قالغىنىغـا خۇشـال ىئـدى‪ ،‬ھـورۇن‬ ‫مۇشــۈكتهك ســوزايلىنىپ‪ ،‬ۇئخــالپ قوپقانــدا ائپتــاپ نــۇرلىرى چۈشــۈپ تۇرغــان كهڭ‬ ‫دﯦرىزىدىن سىرتالرغا قـاراپ ەئسـنهپ كﯧرىلىـپ‪ ،‬بـۇ كـۈنلهر ۇئزاق داۋامالشـسا‪-‬ھه‪...‬‬ ‫دەپ وئياليتتى‪.‬‬ ‫ۈئچ ائيدا بىر قﯧتىم ەئلچىنىڭ ېئسىلزادە خانىمى دۆلىتىدىن كﯧلىپ بىرەر ھهپته‬ ‫تۇرۇپ قالغاندا زۆھرەنىڭ بﯧشىدا وئچاق قاينايتتى‪ ،‬ەئلچىنىڭ خوتۇنى مىجهزى چۇس‪،‬‬ ‫ىئتتىك سۆزلهيدىغان ائيال ىئدى‪ ،‬زۆھرە ۇئنىـڭ گﯧپىنـى ۇئقالمـاي ھاڭۋﯦقىـپ قالـسا‬ ‫تﯧخىمۇ چﯧچىلىپ سۆزلهپ كﯧتهتتى‪ .‬بولمىسا زۆھرەنىڭ قـۇرائن سـاۋادى ۇئ ائيالـدىن‬ ‫كهم ەئمهس ىئــدى‪ ،‬ىئلگىــرى ائزراق ەئرەبچىمــۇ ۆئگهنگهنىــدى‪ ،‬بــۇ يهرگه كهلگهنــدىن‬ ‫كﯧــيىن كونــا بىلىمىــگه‪ ،‬تىــل ســهزگۈرلۈكىگه تايىنىــپ ائدەتتىكــى گهپلهرنــى خﯧلــى‬ ‫چۈشىنهلهيدىغان ۋە قىالاليدىغان بولغانىدى‪ .‬ۇئ ائيال زۆھرەگه كۈنلهمچىدەك قـاراپ‪،‬‬ ‫بىر نهرسىلهرنى دەپ ىئشقا بۇيرۇپ تهمتىرىتىپ‪ ،‬ھارغۇزۇۋﯦتهتتى‪.‬‬ ‫ېئسىلزادە خانىم ھهر كۈنى ائلىي سودا سارايلىرىغا بﯧرىپ قىممهت باھالىق بىـر‬ ‫نهرسىلهرنى ائالتتى‪ ،‬زىبۇ‪-‬زىننهتلىرى‪ ،‬گىـرىم بويـۇملىرى ېئـشىپ‪-‬تﯧـشىپ تۇرسـىمۇ‬ ‫يهنه تويمايتتى‪ .‬زۆھرە كارىۋاتتا يﯧتىپ ېئغىناپ‪ ،‬تورۇسقا قاراپ‪ ،‬ۆئزىنى شۇ ائيالنىڭ‬ ‫وئرنىدا تهسهۋۋۇر قىلىپ باقاتتى‪.‬‬ ‫نامــازدا ۇئنىــڭ دىققىتــى داىئــم چﯧچىلىــپ كﯧتهتتــى‪ ،‬رەكهتــتىن ېئزىــپ توختــاپ‬ ‫قاالتتى‪ ،‬ساالم بﯧرىپ نامازدىن چىقىپ قايتا باشاليتتى‪ ،‬ائران تهسته وئقـۇپ تۈگىتىـپ‬ ‫جاينامازغا بﯧشىنى قويۇپ يهنه خىيالغا چـۆكهتتى‪ :‬نﯧمىـدﯦگهن بهختلىـك خوتـۇن ۇئ!‬ ‫يىغىپ كهلسه نهچچه مىليونغا يارايدىغان زىبۇ زىننهتلىرى‪ ،‬ائدەتتىكى ائيالالر ۆئمـۈر‬ ‫بـــويى ائرزۇلىـــسىمۇ ۇئچىـــسىغا ائرتالمايـــدىغان قىمـــمهت باھـــالىق كىيىملىـــرى‪،‬‬ ‫كىيهلمهيــدىغان ائيــاغلىرى‪ ،‬قﯧرىغانــدىمۇ يــۈزىنى ياشــارتىپ تۇرىــدىغان گىــرىم‬

‫‪6‬‬

‫بۇيــۇملىرى‪ ،‬كۆكۈشــكه مايىــل ســۈرمىلىرى‪ ،‬بىــر نهرســه يهپ‪-‬ىئچــسىمۇ چىقىــپ‬ ‫كهتمهيدىغان پارقىراق لهۋ سۇرۇخلىرى‪ ...‬ھهر قانـداق ائيالنىـڭ ىئچىنـى قىززىتىـدۇ‪،‬‬ ‫كۆكسى‪-‬قارنى كهڭ ائيالمۇ چىدىماس بولۇپ كﯧتىدۇ!‬ ‫ەئرەب ەئلچى ۋە ۇئنىڭ مﯧھمانلىرى زۆھرەگه گويا ىئككىنچى قهۋەتتىن بىرىنچى‬ ‫قهۋەتتىكــى ائدەمــگه نهزەر ســالغاندەك قــارايتتى‪ ،‬ۋاقىــت ۇئزارغــانچه زۆھــرە بــۇ‬ ‫ائدەملهرنىــڭ كاللىــسىدىكى دەرىــجه‪ ،‬تهبىــقه ېئڭىنىــڭ ېئغىرلىقىنــى ھــﯧس قىلىــپ‬ ‫ناھايىتى ۈئمىدسىزلهندى‪ .‬ۇئ ىئلگىرى يۇرتىدىكى بهزى ياش تۇل ائيالالرنىڭ ھهجگه‬ ‫بﯧرىپال بىر ەئرەبنىڭ پﯧشىنى تۇتـۇپ‪ ،‬ھهرەملىـك خﯧـنىم بولـۇپ شـۇ يهردە ماكـانالپ‬ ‫قالغانلىقىنى ائڭلىغانىدى‪ .‬شۇ جۇۋانالر نهچچىنچى خوتۇندۇ؟ دەرىجىسى قانداقتۇ؟ ۇئ‬ ‫يهردە نﯧمه كۈنلهرنى كۆرىدىغاندۇ؟‪...‬‬ ‫يهنه تــۇرۇپ مۇنــداق وئياليتتــى‪ :‬ەئر دﯦــگهن بــاي بولــسا‪ ،‬خوتــۇنلىرىنى تهڭ رازى‬ ‫قىاللىسا‪ ،‬ھاجىتىدىن چىقىپ‪ ،‬كىيـدىغىنىنى‪ ،‬تاقايـدىغىنىنى كهم قىلمىـسا مهيلـى‬ ‫ەئمهسمۇ؟ دىنىمىزمۇ كۆپ خوتۇنلۇقنى چهكلىمهيـدىغۇ؟ بۇنىـڭ ياخـشى تهرەپلىرىمـۇ‬ ‫بار‪ ،‬مهسىلهن‪ ،‬بىر خوتۇنى ھهيز كۆرۈپ قالغاندا ياكى تۇغۇتلۇق بولۇپ قالغاندا ېئرى‬ ‫ۇئنى بىلله بولۇشقا قىستىمايدۇ‪ ،‬بۆلهك خوتۇنى بىلهن بىلله بولىدۇ‪ ،‬شۇنىڭ بىـلهن‪،‬‬ ‫ۆئزۈرلۈك خوتۇنمۇ ېئرىنىڭ بۇزۇلۇپ كﯧتىشىدىن غهم قىلمايدۇ‪ ....‬ەئممـا ەئرلهرنىـڭ‬ ‫خوتۇنغا كۆزى تويۇپمۇ ۆئتهرمۇ؟ ھهممه خوتۇنىغا تهڭ مۇائمىله قىالالرمۇ؟‬ ‫زۆھرە مهھهللىسىدىكى يىگىتلهرنـى ېئـسىگه ېئلىـپ خۇرسـىىنىپ قويـاتتى‪ ،‬بـۇ‬ ‫خۇرســـىنىش كـــۆپ ھـــالالردا ېئچىـــنىش‪ ،‬كهمـــسىتىش بىـــلهن تولغـــان بـــوالتتى‪ ،‬ۇئ‬ ‫مهھهللىسىدىكى توي‪-‬تۆكۈن‪ ،‬تويدىن كﯧيىنكى كۆڭۈلـسىزلىك ۋە جاپـا‪-‬مۇشـهققهتنى‬ ‫وئيلىسا‪ ،‬ېئرىدىن تاياق يهپ ۆئيىگه يﯧنىپ كﯧلىپ ائتا‪-‬ائنىسىنىڭ ائلدىدىمۇ سـهت‬ ‫كۆرۈنۈپ مااليدەك ىئشلهۋاتقان چوكانالرنى ېئسىگه ائلسا ھهرگىزمـۇ يۇرتىغـا قايتىـپ‬ ‫توي قىلىشنى خالىمايتتى‪ .‬بۇ ۇئنىڭ مۇشۇ يهرنـى تﯧخىمـۇ بهك قهدىرلىـشىگه تـۈرتكه‬ ‫بوالتتى‪.‬‬ ‫ەئلچى ھهر كـۈنى كهچـته ەئلچىخانىـدىكى يـاردەمچىلىرى بىـلهن بىلـله تامـاق‬ ‫يهيتتى‪ ،‬پاراڭنى جىق قىالتتـى‪ ،‬تامـاق يهپ بولـۇپ مﯧـۋە تهملىـك چىلىـم چﯧكهتتـى‪،‬‬ ‫قارامتۇل چىرايىدا بايلىق بىلهن شهرەپ تهڭال جىلىۋىلىنىپ تۇرىـدىغان ەئرەبلهرنىـڭ‬ ‫ھهممىــسى دﯦگــۈدەكال ســاقاللىق‪ ،‬كﯧلىــشكهن ەئرلهر ىئــدى‪ ،‬خىــزمهتچىلهر تامــاق‬ ‫جوزىــسىنىڭ يﯧنىــدا ۆئرە تــۇرۇپ ۇئالرغــا خىــزمهت قىالتتــى‪ .‬زۆھــرە ۇئالرنىــڭ يﯧنىــدا‬ ‫چىلىم يهڭگۈشـلىگهندە‪ ،‬چـاي قۇيغانـدا شـهھۋەت ۇئچقـۇنى چاقنـاپ تۇرغـان كـۆزلهر‬ ‫ائرىسىدا گاھىدا ۆئزىنى تاپالماي قاالتتى‪ ،‬خۇددى چىلىم چهككهن بهڭگىدەك لهيـلهپ‬ ‫يــۈرەتتى‪ ،‬پۇتلىــشىپ يىقىلىــپ چۈشــكىلى تــاس قــاالتتى‪ .‬زۆھرەنىــڭ ياغلىقىغــا‪،‬‬ ‫ۇئچىسىدىكى يﯧڭى ۇئزۇن كىيىملهرگه مهنسىتمهسلىك بىـلهن قارايـدىغانلىرىمۇ بـار‬

‫‪7‬‬

‫ىئدى‪ .‬بۇالرنىڭ ھهممىسى دﯦگۈدەك بۇ چوڭ شهھهرنىڭ سهتهڭلىرىگه ۆئگىنىپ قالغان‬ ‫بولۇپ‪ ،‬ەئرەب ائياللىرىنى ەئسلىتىدىغان مۆمىن ائيالالرنى كۆرسه ىئچى سىقىالتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە شۇ تهرىقىدە بۇ يهردە ىئككى يىل پاكىز ياشىدى‪ ،‬ەئمما ىئمانى بۇرۇنقىدىن‬ ‫سۇسلىــشىپ كهتتــى‪ ،‬نامــازنى تاشلىۋﯦتىــشكه تــاس قالــدى‪ .‬چۈشــىدە بهزىــدە ۆئلــۈم‪،‬‬ ‫قاباھهتلىك ىئشالرنى كۆرۈپ قالسا تهقۋالىقى يادىغا يﯧتهتتى‪ ،‬بويىغـا يﯧتىـپ تﯧنىـدە‬ ‫روشـــهن ۆئزگىرىـــشلهر‪ ،‬كاللىـــسىدا خىيـــالالر ائۋۇپ كهتكهچـــكه بـــۇ تهقـــۋالىقى‬ ‫چوڭقۇرلىشالماي ەئكسىچه قىرغاققا ۇئرۇلۇپ ائرقىغـا يانغـان دﯦڭىـز دولقۇنلىرىـدەك‬ ‫كهينىگه يﯧنىپ كﯧتهتتى‪.‬‬ ‫ەئلچىنىــڭ جۇڭگــودا تۇرىــدىغان ۋاقتــى توشــۇپ باشــقا دۆلهتــكه ائلمىــشىدىغان‬ ‫بولــدى‪ ،‬داچىــسىنى قايتۇرۇۋﯦتىــشكه تــوغرا كهلــدى‪ ،‬ۆئي جاھــازىلىرىنى قالىــدىغان‬ ‫ەئرەبلهر بۆلۈشىۋالدى‪ .‬زۆھرەمۇ ائلىدىغان ىئش ھهققىنى ېئلىپ يۇرتىغا كهتتى‪.‬‬ ‫ىئززەت‪-‬ائبروي‪ ،‬بايلىق ۋە راھهتنىڭ تهمىنى ھهقىقىي ھﯧس قىلمىغـان بولـسىمۇ‬ ‫ۇئنى ەئلچىنىڭ ھۇزۇرىدا كۆرۈپ كاللىسىغا سىڭدۈرۈۋالغان زۆھرە ائتا‪-‬ائنىسىغا بىر‬ ‫يولىال ‪ 15‬مىـڭ يـۈەن ەئكىلىـپ بﯧرىـپ‪ ،‬ۆئينىـڭ ەئتىۋارلىـق قىزىغـا ائيلىنىـپ بىـر‬ ‫مهزگىل خۇشال‪ ،‬ائزادە يۈردى‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىسى بۇ پۇلغا تويـۇڭنى قىلىـپ قـويىلى دﯦـسه‪،‬‬ ‫مهن توي قىلغىلى پۇل يىغمىغان دەپ ۇئنىمىدى‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىسىمۇ پۇل ەئكىلىپ بهرگهن‬ ‫قىزىنىـــــڭ رايىغـــــا بـــــاقتى‪ .‬پۇلنىـــــڭ ائدەمنـــــى ۋە مـــــۇائمىلىنى ەئپچىـــــل‬ ‫ۆئزگهرتهلهيــدىغانلىقىغا ھهۋەســلىنىپ كهتــكهن زۆھــرە ۆئي ۋە ېئتىزنىــڭ ىئــشلىرىغا‬ ‫ۆئزىنــى ۇئرمــاي‪ ،‬ۇئيقۇســىنى كهم قىلمــاي‪ ،‬يهنه بﯧيجىڭغــا قايتىــشنىڭ خىيــال‪-‬‬ ‫تهسهۋۋۇرلىرىغا چۆكۈپ‪ ،‬وئي‪-‬پىالنلىرىنى نهچچه تـۈزۈپ‪ ،‬نهچـچه ۆئزگهرتىـپ‪ ،‬ېئنىـق‬ ‫بىر قارارغىمۇ ائساسهن كﯧلىپ بولدى‪ .‬ائتا‪-‬ائنىسىغا ھازىرقى جهمىئيهتته پۇل تﯧپىپ‬ ‫ياخشى ياشاپ‪ ،‬راھهت كۆرۈشنىڭ مۇھىم بولۇپ قالغانلىقىنى‪ ،‬بۇنىڭ ۈئچۈن قورساقتا‬ ‫ۇئماش بولمىسا‪ ،‬پۇل تاپااليدىغان ەئقىل بولمىسا بولمايـدىغانلىقىنى‪ ،‬ۆئزىنىـڭ قىـز‬ ‫بــاال بولــسىمۇ چــوڭ شــهھهردە‪ ،‬كاتتــا ائدەمنىــڭ ۆئيىــدە ياشــاپ نهزەر داىئرىــسىنىڭ‬ ‫ېئچىلىپ كهتكهنلىكىنى‪ ،‬جانغا ەئسقاتىدىغان بىلىم ۋە قابىلىيهتكه خﯧلى ېئرىشىپ‬ ‫قالغــانلىقىنى‪ ،‬ياخــشى پۇرســهتلهر چىققىلــى قوپقانــدا بــۇ ياققــا يﯧنىــپ كﯧلىــپ‬ ‫قالغانلىقىنى‪ ،‬ىئشنىڭ چاال قالغانلىقىنى‪ ،‬ھﯧلىھهم بولسىمۇ بﯧيجىڭغـا يهنه بﯧرىـپ‬ ‫تىل ۆئگىنىپ‪ ،‬بىرەر يهردە راۋرۇس ىئشلىيهلهيدىغان بولۇش خىيالغـا كهلگهنلىكىنـى‬ ‫ېئيتتــى‪ .‬ائنىنىــڭ يــۈرىكى ائغــدى‪ ،‬ائتىنىــڭ قوشۇمىــسى تۈرۈلــدى‪ ،‬ېئغىــر تىنــدى‪،‬‬ ‫يانچۇقىدىن موخۇركىسىنى سىالشتۇردى‪ .‬زۆھرە بىرىنچى قﯧتىم ۆئيـدىن چىققانـدىمۇ‬ ‫بۇ ىئككهيلهن خﯧلىال ەئنـسىرىگهن‪ ،‬ەئممـا زۆھرەنىـڭ يامـانالغلىق ائچىـسى‪“ :‬بوپتـۇ‬ ‫بارســۇن‪ ،‬شــهھهر كــۆرۈپ كــﯧلهر‪ .‬كــۆرمىگهننى كــۆرگىلى قــويىلى‪ .‬ەئرگه بﯧرىلــى دەپ‬

‫‪8‬‬

‫ائلدىرىمايلى‪ ،‬ەئر دﯦگهنمۇ تايىنلىق‪ ”...‬دەپ سۆزلهپ يـۈرۈپ‪ ،‬ائتـا‪-‬ائنىـسىنى مـاقۇل‬ ‫كهلتۈرگهنىدى‪ .‬ەئمما بۇ قﯧتىم زۆھرە تۇرىدىغان يﯧرىنىڭ تايىنى يوقال ماڭاتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە داىئم مهن مۇشۇ ياشقىچه ەئمدى ائتا‪-‬ائنامنىڭ قوينىـدىن چىقالمـاي‪ ،‬تـوي‬ ‫قىلسام ېئرىمنىڭ بۇيرۇقىدىن چىقالماي ۆئتۈۋﯦرىمهنمۇ؟ ۆئزىنـى چۈشـهپ تىرىكتـاپ‬ ‫بولۇش دﯦگهن مۇشۇ ەئمهسمۇ؟ بۇنىڭ ۆئزى بهختسىزلىك ەئمهسمۇ؟‪ ...‬دەپ وئياليتتـى‪.‬‬ ‫بۇ وئي‪-‬خىيـاللىرىمۇ داۋالغـۇش ىئچىـدە داۋاملىـشاتتى‪ ،‬ائرىـدا دىنىـي ەئقىـدە ېئڭـى‬ ‫ائپتــاپ چىققانــدەك ۇئشــتۇمتۇت پايــدا بولــۇپ كۈچىيىــپ كهتــسه ائتــا‪-‬ائنىــسىنى‬ ‫قاقــشىتىپ‪ ،‬يىغلىتىــپ قويۇشــتىن‪ ،‬ســهپهردە يــالغۇز مﯧڭىــشتىن ەئنــسىرەپ‪ ،‬ۇئ‬ ‫خىيالىدىن يﯧنىپ‪ ،‬مۇشۇ ۆئيدە تىنچ ياشاپ‪ ،‬بىر يهردىن ەئلچى كهلسه تالالپ بﯧقىـپ‬ ‫ماقۇل دەپ‪ ،‬بولغۇسـى يىگىـت بىـلهن بىـر ياسـتۇققا بـاش قويـۇپ‪ ،‬تـوي كﯧچىـسىنى‬ ‫قورقۇنچ ائرىالش شـادلىق ىئچىـدە ۆئتكـۈزۈپ‪ ،‬ەئتىـسىدىن باشـالپ ەئرنىـڭ ەئلپـازى‪،‬‬ ‫ەئرنىڭ قولى‪ ،‬ەئرنىڭ قوينىـدا ھهممىنـى ۇئنتـۇپ‪ ،‬شـۇ ەئرگىـال باغلىنىـپ ياشاشـنى‬ ‫وئيالپ قاالتتى‪ .‬ەئمما بۇ خىيالى ۇئزۇن داۋامالشمايتتى‪ ،‬ائللىقانداق ېئھتىماللىقلىرى‪،‬‬ ‫شىرىن تهسهۋۋۇرلىرى ائپتاپنى بۇلـۇت توسـۇۋالغاندەك خىرەلىـشىپ كﯧتهتتـى‪-‬دە‪ ،‬بـۇ‬ ‫يــۇرت‪ ،‬بــۇ مهھهلــله‪ ،‬يىگىتلهرمــۇ خۇنۇكلىــشىپ‪ ،‬يــات‪ ،‬كۆڭۈلــسىز‪ ،‬ۈئمىــد يــوق‬ ‫نهرســىلهرگه ائيلىنــاتتى‪ .‬ائدەم شــاالڭ‪ ،‬ەئرلهر گــالۋاڭ كۆرۈنىــدىغان بــۇ يﯧــزا‪ ،‬بــۇ‬ ‫مهھهللىــدە ۆئزىنىــڭ گۈلــدەك جىــسمىنىڭ خــازان بولــۇپ كﯧتىــشىگه چىــدىمايتتى‪،‬‬ ‫كىچىكىدىمۇ ۇئ كاال باققاندا كاال ېئرىق بويىدىكى ەئمدى ېئچىلىۋاتقان ياۋا گـۈللهرنى‬ ‫يهپ ائرقىــدىن پــوقالپ قويــسا ىئچــى ائچچىــق بولــۇپ كــالىنى شــىۋىق بىــلهن ۇئرۇپ‬ ‫كﯧتهتتى‪ .‬دﯦمهك‪ ،‬ۇئنىڭ ۋۇجۇدى بۇ تـوپىالڭ يهردە خـازان بولماسـلىقى‪ ،‬پـاكىز‪ ،‬ائۋات‬ ‫بىر يهردە ۆئزىنىڭ تﯧگىشلىك قىممىتىنى تﯧپىشى كﯧرەك ىئدى‪.‬‬ ‫— تويۇڭنى قىلىۋەتسهك بوالتتى‪ -...‬دﯦدى ائنا يهنه تهكىتلهپ‪.‬‬ ‫— مهن بهرىبىر كﯧلىمهنغۇ‪..‬‬ ‫— ەئنسىرەپ قالىدىكهنمىز قىزىم‪ -،‬دﯦدى ائتا موخۇركىسىنى قاتتىق شوراپ‪.‬‬ ‫— ەئنسىرىگۈدەك ھﯧچ ىئـش يـوق‪ ،‬يهنه دﯦـسهم يهنه شـۇ‪ ،‬مﯧنىـڭ قانـداقلىقىمنى‬ ‫خــۇدايىم بىلىــدۇ‪ ،‬قانــداق بولۇشــۇمنىمۇ خــۇدايىم بهلگىلهيــدۇ‪ ...‬ســىلهر بىكــاردىنال‬ ‫ەئنسىرەپ يۈرمهڭال‪ ،‬ىئمانىڭال بولسا مﯧنى خۇداغا تاپشۇرۇڭالر‪...‬‬ ‫گهپ تۈگىدى‪ ،‬ىئمانلىق ائتا‪-‬ائنىغا ەئمدى بۇنىڭدىنمۇ ۆئته گهپ بولماس‪ ،‬ېئغىـر‬ ‫تىنىقالردىن كﯧيىن نهپهس يهڭگىللهشتى‪ ،‬كهلگۈسىدىكى ناېئنىق ىئشالردا ىئزتىراپقا‬ ‫چۆككهندە ائلالغا تايىنىش ەئڭ ياخشى تالالش‪ .‬ائتا‪-‬ائنىـسى شـۇنداق قىلـدى‪ ،‬بوپتـۇ‬ ‫باالم‪ ،‬سﯧنى خۇدايىمغـا تاپـشۇردۇق دﯦيىـشتى‪ ،‬زۆھـرەگه ۆئزىنىـڭ پـۇلىنى يانـدۇرۇپ‬ ‫بهردى‪ ،‬بىــر نهچــچه ائي بــۇرۇن زۆھــرە چــوڭ بىــر ىئــش قىلىۋەتكهنــدەك كاتتــا غــۇرۇر‪،‬‬ ‫ېئھتىرام بىلهن ائتا‪-‬ائنىـسىنىڭ ائلـدىغا قويغـان پـۇلنى شـۇ چاغـدا تولىمـۇ خۇشـال‬

‫‪9‬‬

‫بولۇپ كهتكهن ائتا‪-‬ائنا ەئمدىلىكته پۇلغا ەئمهس‪ ،‬قىزىنىڭ كۆزىگه قاراپ تۇرۇپ‪ ،‬بـۇ‬ ‫پۇل ائز بولۇپ قالدىمۇ يا دﯦگهندەك دﯦلىغۇللۇق‪ ،‬خىجىللىق بىلهن قىزىنىـڭ قولىغـا‬ ‫تۇتقــۇزدى‪ .‬زۆھــرە بــۇ پۇلغــا ەئمــدى ۆئزىنىــڭ وئقۇيــدىغانلىقىنى‪ ،‬خــۇدايىم بۇيرۇســا‬ ‫بۇنىڭــدىنمۇ جىــق پــۇل تاپااليــدىغانلىقىنى يهنه بىــر ھــازا چۈشــهندۈرۈپ‪ ،‬ســهپهر‬ ‫تهييارلىقىنى باشلىدى‪.‬‬ ‫زۆھرەنىڭ ائچىسى سىڭلىسىنىڭ ائلدىدا ۆئزىنى بۇ ۆئيـدە خارلىققـا قالغانـدەك‬ ‫ھﯧس قىلدى‪ ،‬زۆھرەنىڭ ھهممه پۇلنى يهنه ياندۇرۇۋالغانلىقىدىن نارازى بولدى‪ ،‬ائتـا‪-‬‬ ‫ائنىــسىنىڭ كۆڭلىــدىكى ەئندىــشىلىرىنىڭ ەئمــدى ۆئزىــدە پهيــدا بولۇۋاتقــانلىقىنى‬ ‫سهزدى‪ .‬ۆئزىنى قوپاللىق بىـلهن قاناەئتلهنـدۈرگهن‪ ،‬قوپـاللىق بىـلهن ۇئرغـان ېئرىنـى‬ ‫وئيالپ‪ ،‬كﯧيىكى كۈنلهردە سىڭلىسىغا ۇئچـراپ قﯧلىـشى مـۇمكىن بولغـان ەئرلهرنـى‬ ‫ېئــرىگه وئخــشاش تهســهۋۋۇر قىلىــپ قــورقتى‪ .‬ائتــا‪-‬ائنىــسىدىن خــالىي قالغــان يهردە‬ ‫زۆھرەنى تارتىپ سورىدى‪:‬‬ ‫— سهن ۇئ يهرگه بﯧرىپ شهھهرلىكتىن ەئر تاپماقچىمۇ؟‬ ‫زۆھرە چۆچۈپ كهتتى‪ ،‬ۇئنىڭ چۆچىگىنىگه قاراپ ائچىـسى سىڭلىـسىنىڭ راسـت‬ ‫شۇنداق نىيىتى بارلىقىنى سﯧزىپ‪ ،‬سهپرايى ۆئرلىدى‪:‬‬ ‫— مﯧنىڭچه سهن شۇنداق قىلماقچى‪ ،‬يا بۇرۇن تﯧپىپ قويدۇڭ‪ .‬بولمىـسا ۆئيـگه‬ ‫كﯧلىپ ۇئنچه ھورۇنلىشىپ كهتمهيتتىڭ‪ ،‬بﯧشىڭغا بىـر ىئـش كهلگهنلىكىنـى ۇئقـۇپ‬ ‫بولــدۇم‪ .‬ىئــشتان بﯧغىڭغــا قۇلپــا ســﯧلىپ يــۈر‪ ،‬ەئر كىــشى دﯦــگهن ھــايۋان‪ ،‬ىئــشهك‪.‬‬ ‫ۇئقتۇڭمۇ‪ ،‬مانا مهن ائچاڭ بۇنى بىلىپ بولغان‪ .‬گﯧپىمنـى ائڭـال‪ ،‬ۆئيـگه سـاق يﯧنىـپ‬ ‫كهل‪ .‬ساق كهلمهيدىغان بولساڭ مهڭگۈ يﯧنىپ كهلمه!‬ ‫بايىقى گهپتىن تﯧخى ېئسىگه كﯧلىـپ بواللمىغـان زۆھـرە بـۇ گهپلهردىـن تﯧخىمـۇ‬ ‫تىترەپ كهتتى‪ ،‬شهھال كۆزلىرىنى چهكچهيتىپ ائچىسىغا كوچىـدىكى سـاراڭ خوتۇنغـا‬ ‫قارىغاندەك قارىدى‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫تاھىر قارى ىئماندىن بىخهۋەر ياشايدىغان بىغهم ىئنسانالرنىڭ روھىـي ھـالىتىنى‬ ‫دۇنياغا باغالپال چۈشىنهتتى‪ .‬دۇنيا گويا ۇئالرنىـڭ تارتىـشىدىغان بىردىنبىـر جهننىتـى‬ ‫ىئدى‪ .‬دﯦمىسىمۇ‪ ،‬بۇ دۇنيا كىشىنى قايمۇقتۇرىدىغان مهنزىرە‪ ،‬ىئش‪-‬ھهرىكهت‪ ،‬ھـۇزۇر‬ ‫ۋە شهھۋەتكه لىـق تولغانىـدى‪ .‬جاننىـڭ تهقهززاسـى شـۇ جـان ىئگىـسىنى راھهتـكه—‬ ‫شــىرىن ۇئيقۇغــا‪ ،‬مﯧزىلىــك تاائمغــا‪ ،‬يــات جىــنس ۋى ـسالىغا‪ ،‬شــادلىققا‪ ،‬ائبرويغــا‪...‬‬ ‫تىنماي ۈئندەيتتى‪ .‬سىيت قارى ۇئيقۇنى كهم ۇئخلىغان بىلهن قورساققا ائمراق ىئـدى‪،‬‬ ‫وئغۇلالرال وئقۇيـدىغان بـۇ مهكتهپـتىن گاھىـدا زﯦرىكهتتـى‪ ،‬باشـقا ساۋاقداشـلىرىدەك‬

‫‪10‬‬

‫مهركىزىي مىللهتلهر ۇئنىۋﯦرسىتﯧتىغا بﯧرىپ‪ ،‬يۇرتلۇقلىرىنى ىئـزدەپ‪ ،‬شـۇ باھانىـدە‬ ‫ۇئيغۇر قىزالرنىمۇ كۆرىۋﯦلىپ كﯧلىشنى وئيالپ قاالتتى‪ ،‬لﯧكىن ساۋاقداشـلىرى بىـلهن‬ ‫بارغۇســى كهلمهيتتــى‪ ،‬يــالغۇز بﯧرىــشنى ەئســلى خالىمــايتتى‪ ،‬يۇرتلــۇق قىزالرنــى‬ ‫تونۇمايتتى‪ ،‬ىئزدەپ سوراپ يۈرۈشكه تﯧخى جۈرەئت قىاللمايتتى‪ .‬بىر قﯧتىم نورۇزلـۇق‬ ‫پاائلىيهتته ۇئ تالىپ ساۋاقداشلىرى بىلهن بىلله شـۇ مهكتهپتىكـى قىـز‪-‬وئغۇلالرنىـڭ‬ ‫نــورۇز بايرىمىغــا ائتــاپ تهييارلىغــان ســاما‪ ،‬كوللىكتﯧــپ مهيــدان ۇئســۇلى ۋە زال‬ ‫ىئچىــدىكى نومــۇرلىرىنى كــۆرگىلى بــاردى‪ ،‬زوخ‪-‬شــوخ ۇئســسۇل وئيناۋاتقــان قىزالرنــى‬ ‫كۆرۈپ ھاياجانلىنىپ وئرنىـدىن پـات‪-‬پـات قىمىـرالپ قويـدى‪ ،‬پﯧـشىن ۋاقتـى ۆئتـۈپ‬ ‫كهتسىمۇ تۇيمىدى‪ .‬زال ىئچىدىكى نومـۇرالرنى قانمـاي كـۆردى‪ .‬مۇشـۇ ۇئنىۋﯦرسـىتﯧتقا‬ ‫بىلىم ائشۇرغىلى كهلگهن بىر ياش ناخشىچى »سهن باھارنى سﯧغىنمىدىڭمۇ« دﯦـگهن‬ ‫ناخشىنى وئقۇغاندا تهسىرلىنىپ كـۆزلىرىگه يـاش كهلـدى‪ .‬بـۇ ناخـشا گويـا ۇئنىڭغـا‬ ‫»سهن قىزالرنى سﯧغىنمىدىڭمۇ« دﯦگهنـدەك تۇيۇلـۇپ كهتتـى‪ .‬سـهھنىدە گويـا باھـار‬ ‫گۈلشهنىدە توپ‪-‬توپ ۇئچۇشـۇۋاتقان كﯧپىـنهكلهردەك لهرزان‪ ،‬چىرايلىـق ۇئچۇۋاتقـان‪،‬‬ ‫لهپىلدەۋاتقان قىزالرنى »كۆز زىناسى« قىلىپ قانغۇدەك كۆردى‪ ،‬نهچچىسىگه يۇشۇرۇن‬ ‫كۆيۈپمۇ ۈئلگۈردى‪ .‬وئيۇن تۈگىگهندە ېئغىر قهدەم بىلهن زالدىن چىقىـپ كﯧتىۋاتقـاچ‪،‬‬ ‫سهھنىنىڭ ائرقا تهرىپىدىن ائللىقاچـان كىيىملىرىنـى ائلماشـتۇرۇپ سـىرتقا چىقىـپ‬ ‫كﯧتىۋاتقان‪ ،‬سهنەئتخۇمار وئقۇغۇچى قىزالرغا يوشۇرۇن كۆز سـالدى‪ ،‬قىـزالردىن بىرسـى‬ ‫ۇئنىڭغا مۇنداقال بىر نهزەر تاشالپ قويىۋىدى‪ ،‬يۈرىكى چوغالندى‪ ،‬يۈزى سـهل قىـزاردى‪.‬‬ ‫وئمــاق قىزالرنىــڭ ائلمىــدەك كۆكــسى‪ ،‬نــازۇك بــوينى‪ ،‬چىــمهن دوپپىلىــرى‪ ،‬ەئتــلهس‬ ‫كۆينهكلىرى ۇئنىڭدىن يىراقالشتى‪ .‬نورۇز بهزمىـسى ائشـۇ گـۈل قىزالرنىـڭ جىلۋىـسى‬ ‫بىلهن رەڭلهندى‪ ،‬تاھىرنىڭ يۈرىكى ەئيلهندى‪...‬‬ ‫شۇ كۈنى كهچته مهكتهپكه قايتىپ كهلگهن تاھىر تولىمۇ روھسىز ىئدى‪ ،‬مهكـتهپ‬ ‫تۇنجى قﯧتىم ۇئنىڭغا زﯦرىكىـشلىك كۆرۈنـدى‪ ،‬شـۇ وئمـاق قىزالرنـى خىيـال قىلغـاچ‬ ‫تاھارەت ېئلىپ قازا نامازلىرىنى وئقۇدى‪ ،‬خىيالى نهچچه چﯧچىلىپ نهچـچه يىغىلـدى‪،‬‬ ‫ھهتتا سهجدە قىلىۋاتقاندا ۆئزىگه بىر نهزەر تاشالپ قويۇپ ۆئتۈپ كهتكهن قىز يادىغـا‬ ‫كﯧلىۋﯦلىــپ‪ ،‬بــۇ بولمىــدى‪ ،‬نامــازنى قايتــا وئقــۇي دەپ وئيلىــدى‪ ،‬كــۆڭلى ىئزتىراپقــا‬ ‫چۆكۈپ‪“ :‬يـا رەبـبىم‪ ،‬جىمـى ىئنـساننى‪ ،‬جۈملىـدىن شـۇ گـۈزەل قىزالرنـى يـاراتقۇچى‬ ‫پهرۋەردىگارىمسهن‪ ،‬بهندەڭنى كهچۈر‪ ،‬شهيتانلىرىمنى يﯧڭىشكه مهدەت بهرگهيسهن‪”...‬‬ ‫دەپ بﯧلىنــى چىڭىتىــپ‪ ،‬قۇرائنــدىكى‪“:‬قىزىققــۇچىالر جهنــنهتكه قىزىقــسۇن” دﯦــگهن‬ ‫مهزمۇندىكى ائيهتنى يادىغا كهلتۈرۈپ‪ ،‬جهننهتتىكى ھۆر قىزالرنـى تهسـهۋۋۇر قىلىـپ‪،‬‬ ‫يهنه نامازغا تۇردى‪ .‬شام‪ ،‬خۇپتهن نامازلىرىدا جاماەئتكه قﯧتىلىپ وئقۇغاچقا ائزمىدى‪،‬‬ ‫خىيالىنى خﯧلى جهم قىلدى؛ جامـاەئت بولـۇپ وئقۇغـان نامازنىـڭ سـۈپهت‪ ،‬پهزىـلهت‬ ‫جهھهتــته يــالغۇز وئقۇغــان نامــازدىن ھهقىــقهتهن ائرتــۇق بولىــدىغانلىقىغا تﯧخىمــۇ‬

‫‪11‬‬

‫ىئشهندى‪ ،‬نهپسى شهيتاننىڭ يالغۇز ىئنساننى وئرىۋالىـدىغانلىقىغا‪ ،‬ھۇجـۇم قىلىـپ‬ ‫ائسان بويسۇندۇرۇۋالىدىغانلىقىغا‪ ،‬شۇڭا يالغۇز ىئنساننىڭ ۆئز ېئتىقادىنى ناھـايىتى‬ ‫تهسته تۇتۇپ تۇرىدىغانلىقىغا‪ ،‬بۇنىڭ ۈئچۈن جاماەئت روھىنىڭ بىـر‪-‬بىـرىگه تهسـىر‬ ‫كۆرســىتىپ تۇرۇشــىنىڭ مۇھىملىقىغــا ۆئز ەئمهلىيىتــى ائرقىلىــق قانــاەئت ھاســىل‬ ‫قىلدى‪.‬‬ ‫ەئمما تاھىر قارى تهتىلدە قايتقانلىرىدا مهھهللىسىدىكى جاماەئت نﯧمىـشقىدۇر‬ ‫ۇئنى ائرىغا ائنچه ېئلىپ كهتمىدى‪ .‬ھﯧچكىممۇ ۇئنى چـوڭ يهردە وئقـۇپ كهلـدى‪ ،‬ۆئزى‬ ‫كىچىك بولـسىمۇ بىلىمـى چـوڭ دەپ ھـۆرمهتلهپ كهتمىـدى‪ ،‬مهھهلـله مهسـچىتىنىڭ‬ ‫قﯧرى ىئمامى ناماز ۋاقىتىدىن سـهل كﯧچىكىـپ قالـسا‪ ،‬چـاال موللىـدىن بىـرى قوپـۇپ‬ ‫ىئمام بولـسا بولـدىكى‪ ،‬بىرەرسـىمۇ سـىيت قـارىنى ىئمـام بولـۇپ بﯧرىـشكه تهكلىـپ‬ ‫قىلمىدى‪ .‬بىر قﯧتىم ىئمام بامدات نامىزىغا يهنه ۋاق قالدى ‪ ،‬باشـقا ۋاقىتتـا ائلـدى‪-‬‬ ‫كهينى وئقۇپ قالسىمۇ‪ ،‬بامدات نامىزىـدا تـاڭ سـۈزۈلگهن ھامـان‪ ،‬دەل ۋاقتىـدا نامـاز‬ ‫وئقۇشــقا ائدەتلهنــگهن تــاھىر قــارى تاڭنىــڭ خــﯧلىال ائقىرىــپ‪ ،‬وئپۇقنىــڭ قىزىرىــپ‬ ‫قالغىنىنى كۆرۈپ تاقهت قىاللماي ۆئزى بىر بۇلۇڭدا وئقۇۋەردى‪ .‬قﯧرى ىئمامنى كۈتۈپ‬ ‫مۈكچىيىپ‪ ،‬مۈگدەپ وئلتۇرغاندىن باشقىالرنىڭ ھهممىسى ۇئنىڭغا ائلىيىـپ قويـدى‪.‬‬ ‫ائڭغىچه ىئماممۇ پهيدا بولدى‪ .‬بۇ چاغـدا تـاھىر قـارى بارمـاقلىرىنى سـاناپ تهسـبىھ‬ ‫وئقۇۋاتاتى‪ .‬ىئمامنىڭ ۇئنىڭغا گهپ قىلىپ قويغۇسى كهلدى‪:‬‬ ‫— بۇ باال بىزنى ياراتماي ائيرىم وئقۇپتۇ‪-‬دە! ماڭا قارىسىال قـارىم‪ ،‬سـىلى پهرزنـى‬ ‫قايتــا‪-‬قايت ـا ‪ 27‬قﯧــتىم وئقۇســىلىمۇ بىــز وئقۇغــان جامــاەئت نامىزىنىــڭ ســاۋابىنى‬ ‫ائاللمايال‪.‬‬ ‫جاماەئتمۇ ائران تۇرغاندەك غودۇڭشىدى‪:‬‬ ‫— بﯧيجىڭ ۋاقتى بويىچه وئقۇغان چاغۋا‪...‬‬ ‫— جاماەئتنىڭ ساۋابىنى ۇئقمايدۇ‪ -‬دە بۇ باال‪..‬‬ ‫— ائيرىمىچىلىق قىلمىسا بوالتتى‪...‬‬ ‫— ھۆكۈمهت وئقۇتسا مۇشۇنداق بوالمدىكىنا؟!‬ ‫— كۇلىدىن مولال چىقامدۇ‪...‬‬ ‫تاھىر قارى گهپ قىلماي چىقىپ كهتتى‪ .‬شـۇنىڭدىن كﯧـيىن ۇئ مهسـچىتكه كـۆپ‬ ‫چىقمىدى‪ ،‬ېئڭىدا جاماەئت ۇئقۇمى سۇسلىـشىپ قالـدى‪ .‬نامازنىـڭ ۋاقتـى كهلگهنـدە‬ ‫ۆئيىدىكىلهر بىلهن بىلله وئقۇدى‪ .‬ۇئزاق ۆئتمهي تهتىلمۇ توشتى‪ ،‬ماڭىدىغانغا ىئككى‬ ‫كۈن قالغاندا قوشنا مهھهللىدىن بىر ائيال ۇئالرنىڭ ۆئيىگه پهيـدا بولـۇپ قالـدى‪ .‬ۇئ‬ ‫ائيال بﯧيجىڭدىكى قىزىغـا بىـر خالتـا تهييـارالپ كهلگهنىـدى‪ ،‬يهنه تـاھىر قـارىغىمۇ‬ ‫ائزراق يوللۇق تۇتتى‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫تــاھىر قــارى كۆڭلىــدە خــوش بولــدى‪ ،‬ائنىــسىنىڭ ىئســسىق چىرايىغــا قــاراپ‪،‬‬ ‫قىزىنىـــڭ سىماســـىنى تهســـهۋۋۇر قىلـــدى‪ ،‬خـــالتىنى چوقـــۇم ۇئنىـــڭ ۆئز قولىغـــا‬ ‫تاپشۇرۇدىغانلىقىنى ېئيتتى‪ .‬ناھايىتى تهبىىئي تۈسـته ۇئ ائيالـدىن قىزىنـى سوراشـقا‬ ‫باشلىدى‪.‬‬ ‫— قىزلىرى نهدە وئقۇيدۇ؟‬ ‫— چهتـــەئل تىللىـــرى داشۆســـى دەمـــدۇ‪ ،‬ىئـــشقىلىپ تىـــل ۆئگىنىـــدىغان بىـــر‬ ‫مهكتهپمىش‪.‬‬ ‫— تﯧلﯧفون نومۇرى نهچچه‪ ،‬يﯧزىۋاالي‪.‬‬ ‫ائنا ناتۇر دەپتىرىگه يﯧزىۋالغان بىر ياتاق نومۇرىنى دەپ بهردى‪ .‬تاھىر قارى ۇئنـى‬ ‫ائدەتته شﯧىئر يﯧزىـپ قويىـدىغان قـارا خاتىرىـسىگه كۆڭـۈل قويـۇپ يﯧزىۋالـدى‪ .‬شـۇ‬ ‫سانالر قﯧتىدىن قىزنى ىئزدەۋاتقاندەك ھهم ائختـۇرۇپ تﯧپىۋالىدىغانـدەك سـىنچىالپ‬ ‫قاراپ كهتتى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى مهكتىپىگه بﯧرىپال قىزغـا تﯧلﯧفـون قىلـدى‪ ،‬ىئككـى كۈنـدىن كﯧـيىن‬ ‫ۇئنىڭ مهكتىپىگه بـاردى‪ .‬قىزنىـڭ خﯧلـى چىرايلىـق ىئكهنلىكىنـى كـۆرۈپ‪ ،‬ماڭغـان‬ ‫قهدەملىرىگه رازى بولغاندەك‪ ،‬بىـر دەمـدە ھـاردۇقى چىقىـپ قالغانـدەك بولـدى‪ .‬يهنه‬ ‫كﯧلىپ قىزنىڭ كۆكسى لهززەت بىلهن لىق تولۇپ تۇرغاندەك جهزبىلىك ىئـدى‪ .‬ۇئ ۆئز‬ ‫يۇرتىدىن مۇشۇنداق سـاغالم‪ ،‬چىرايلىـق قىزنىـڭ چىققىنىـدىن سـۆيۈندى‪ ،‬كـۆڭلىگه‬ ‫ائپتاپ چىقتى‪.‬‬ ‫ىئككى مهكتهپنىڭ ائرىلىقى يىراق ىئدى‪ ،‬تاھىر قارى يولدا توال توسۇلۇپ‪ ،‬ېئزىـپ‬ ‫قﯧلىشتىن ەئنـسىرەپ‪ ،‬نامـاز ۋاقتىنىڭمـۇ ۆئتـۈپ كﯧتىۋاتقانلىقىـدىن جىـله بولـۇپ‪،‬‬ ‫وئلتۇرىدىغان بىر وئرۇنمۇ تاپالمـاي‪ ،‬قىـستىلىپ تۇرۇشـقان كىـشىلهرنىڭ تهر‪ ،‬ەئتىـر‬ ‫پۇراقلىرىـــدىن سهســـكىنىپ بﯧـــشى ائيلىنىـــپ‪ ،‬چۈشـــىدىغان بﯧكهتـــتىن بـــۇرۇن‬ ‫چۈشىۋﯦلىپ‪ ،‬يولدا قىزغا تﯧلﯧفون قىلىپ‪ ،‬بۇ مهكتهپنى تهسته تﯧپىـپ كهلـدى‪ .‬ۇئ بـۇ‬ ‫كﯧلهڭسىز شـهھهردە يـول جاپاسـىنى تـۇنجى رەت كـۆردى‪ ،‬يـول‪-‬يـولالردا چۈمۈلىـدەك‬ ‫كﯧتىۋاتقان ماشىنا‪ ،‬ائدەملهرنىڭ قىـستاڭچىلىقىدىن ىئچـى سـىقىلدى‪ ،‬ائپتوبۇسـالردا‬ ‫ساغرىسىنى سۇۋاپ‪ ،‬قىسىتلىپ تۇرۇشقان كاۋبوي شىملىق قىزالردىن يىراق قاچقانچه‬ ‫بﯧكهت‪-‬بﯧكهتـته بىـر‪-‬بىرىنـى تۈرتـۈپ چىقىـشىۋاتقان قىـزالر يهنه قىـستاپ كﯧلىـپ‬ ‫ۇئنىڭغا ائرام بهرمىدى‪ .‬بۇنداق غـول يـولالردا‪ ،‬ائۋات كـوچىالردا ىئـشتىن چۈشـكهندە‬ ‫ھهمــمه ائدەم ائپتوبۇســتا بىــر قهپهس جهڭ قىلىــشاتتى‪ ،‬پــۇت دەســسهيدىغان بىــر‬ ‫كىشىلىك يهر تالىشاتتى‪ .‬تـاھىر قـارى قىـستاڭ ائپتوبۇسـتىن چۈشـمهي بىـر سـاەئت‬ ‫مﯧڭىــپ بــولغىچه بــۇ شــهھهرنىڭ ائساســلىق ەئپتــى‪-‬بهشرىــسىنى ائساس ـهن كــۆرۈپ‬ ‫بولغاندەك تۇيغۇغا كهلدى‪ ،‬پىيادە ماڭغاندىنمۇ بهك ھﯧرىپ ھالىدىن كهتتـى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫بىــلهن كۆرۈشــكهندىن كﯧيىــنال ائنــدىن روھالنــدى‪ ،‬يۇرتــداش قىزنىــڭ كۆزلىرىــدىن‬

‫‪13‬‬

‫يۇرتىنىڭ گۈزەللىكىنى ىئزدىدى‪ ،‬ائياللىق مﯧھرىگه باي كۆكـسىدىن ائنـا ماكانىنىـڭ‬ ‫ىئللىق باغرىنى كۆرگهندەك بولدى‪ ،‬چىمهنلىرىدە ېئغىنـاپ كۈلـدى‪ ،‬قىزىـل گۈلـدەك‬ ‫لهۋلىــرىگه خىيــالهن ســۆيدى‪ .‬ائيــالپ‪-‬ائيــالپ ۇئيغــۇر قىزىنىــڭ دىــدارىنى كــۆرمهي‬ ‫وئقۇۋاتقان بۇ تالىپنىڭ قهلبـى ھهقىـقهتهن قـاغجىراپ كهتـكهن ېئتىزلىققـا وئخـشاپ‬ ‫قالغانىدى‪ .‬قولىدىكى خالتىدا قىزنىڭ ائنىسى ەئۋەتكهن يهل‪-‬يىمىش ەئمهس‪ ،‬بهلكى‬ ‫ۇئنىڭ ائزغىنه ۈئمىدى‪ ،‬تهشنالىقى قـاچىالقلىق ىئـدى‪ .‬ۇئ خـالتىنى قىزغـا ۇئزاتقانـدا‬ ‫قىزنىڭ كۆزى ائۋۋال خالتىغا‪ ،‬ائندىن ۇئنىڭغا تىكىلدى‪.‬‬ ‫— رەھمهت‪ ،‬ائۋارە بوپسىز‪ —،‬دﯦدى قىز كۈلۈمسىرەپ‪.‬‬ ‫— ياقهي‪ ،‬بۇ قانچىلىك ىئشتى‪...‬‬ ‫— يولدا جاپا تارتقانسىز‪.‬‬ ‫— ائنچه ەئمهس‪ ،‬ېئغىرىنى ماشىنا كۆتۈرىدۇ‪-‬دە‪...‬‬ ‫قىــز ۇئنــى كهچلىــك تاماققــا تهكلىــپ قىلــدى‪ .‬مهكــتهپ ىئچىــدە بىــر ۇئيغــۇر‬ ‫ائشخانىسى بار ىئدى‪ ،‬ىئككىـسى لهغـمهن يـﯧگهچ پاراڭالشـتى‪ ،‬بىـر‪-‬بىرىنـى تﯧخىمـۇ‬ ‫بىلىشتى‪ ،‬قىز ھهر قﯧـتىم بﯧـشىنى كۆتـۈرۈپ بىـر قارىغىنىـدا‪ ،‬ھهر بىـر ېئغىـز گهپ‬ ‫قىلغىنىدا بۇ قىزنىڭ ائلدىدا قانداق ھالهتته تۇرسا ياخشى بولىدىغانلىقىنى وئيالپ‪،‬‬ ‫ىئمكانىيىتىنىڭ بﯧرىچه ەئڭ ياخشى ھالىتىنى ساقالپ وئلتۇردى‪ .‬ۇئ بـۇ قىزنىـڭ بهش‬ ‫ۋاق نامــاز وئقۇيــدىغانلىقىنى‪ ،‬ەئممــا بــۇ مهكتهپــته وئقۇغانــدىن بﯧــرى ۋاقىتنىــڭ‬ ‫ائلدىراشلىقىدا نامازنىمۇ ۇئنتۇپ قﯧلىۋاتقانلىقىنى )بـۇنى خىجىـل بولـۇپراق دﯦـدى(‬ ‫بىلىپ‪ ،‬ۇئنىڭ نﯧمىال دﯦگهن بىلهن دىندا ائساسـى بارلىقىـدىن‪ ،‬ەئرەبچىنـى ائز‪-‬تـوال‬ ‫بىلىدىغانلىقىدىن مهمنۇن بولدى‪ ،‬ېئتىقادى سۇسلىشىپ كهتسه ۇئنى كۈچهيتىـشنىڭ‬ ‫ائمالىنى قىلغىلى بـوالتتى‪ ،‬ىئـسالم ىئنـستىتۇتىدەك ائشـۇنداق ىئـسالمىي مۇھىتتـا‪،‬‬ ‫نامازغــا چىقمىــسا يوقلىمــا قىلىنىــدىغان تۇرۇقلــۇق تــاەئت‪-‬ىئبــادەتكه ھورۇنلــۇق‬ ‫قىلىدىغان بهزى تالىپالرغا باققاندا‪ ،‬چهت ەئللىكلهرمۇ وئقۇيدىغان بۇنـداق زامـانىۋى‬ ‫مهكتهپته بۇ قىزنىڭ دىنىي ەئمهلگه سۇسلۇق قىلىشىنى توغرا چۈشىنىـشكه بـوالتتى‪.‬‬ ‫ەئمما چۈشىنىشكه بولىدۇ دەپال مهسۇئلىيهتتىن قۇتۇلغىلى بولمايدۇ‪-‬دە‪ ،‬پهرز دﯦـگهن‬ ‫پهرز‪ ،‬ھهقىقىي ېئتىقاد نۇقتىسىدىن ائلغاندا‪ ،‬نامازنى تاشالشقا ھﯧچقانـداق باھـانه‬ ‫بولماسلىقى‪ ،‬ھهر كىم تاقىتىنىڭ يﯧتىشىچه ۇئنى ۆئز ەئركانى بىلهن ۋاقتىـدا‪ ،‬تولـۇق‬ ‫ائدا قىلىــشى كﯧــرەك ىئــدى‪ .‬تــاھىر قــارى بــۇالرنى وئيــالپ‪ ،‬زۆھرەنىــڭ تهقۋالىــق‬ ‫دەرىجىسىنىڭ تۆۋەن ىئكهنلىكىنى ھﯧس قىلدى‪.‬‬ ‫— نامــازنى تاشلىۋەتمــسىڭىز بــوالتتى‪ ،‬ائدەم كﯧــسهل ۋاقتىــدىمۇ وئلتــۇرۇپ يــاكى‬ ‫يﯧتىپ ناماز وئقۇشى كﯧرەك‪ .‬ھهتتا ەئڭ ائخىرىدا ۆئلىدىغان چاغدىمۇ قىبلىگه قاراپ‬ ‫ىئبادەت قىلىشى كﯧرەك‪ -...‬دﯦدى تاھىر قارى بىسمىلال دەپال ىئماندىن گهپ باشالپ‪.‬‬ ‫— شۇ‪ ،‬ۆئزەممۇ بىلىمهن‪ ،‬لﯧكىن شۇ دەرسنىڭ ائلدىراشـلىقىدىن پهقهت يﯧتىـشىپ‬

‫‪14‬‬

‫بواللمايدىكهنمهن‪-...‬دﯦدى زۆھرە تۆۋەنچىلىك بىـلهن‪ .‬ۇئنىـڭ بـۇ خىجىلچـان ھـالىتى‬ ‫ۇئزاققــا بارمايدىغانــدەك قىالتتــى‪ ،‬تــاھىر قــارى بولــسا بــۇ ھالهتنىــڭ ۇئزاقــراق‬ ‫داۋاملىشىشىنى تىلهيتتى‪ .‬چۈنكى خىجىللىق ھايا‪ ،‬ۋىجداننىڭ ائالمىتى‪ ،‬ھايا بولـسا‬ ‫ىئماننىڭ بىر شﯧخى ىئدى‪.‬‬ ‫— نامــاز ائدەمنــى ياشــارتىدۇ‪ ،‬يــاغلىق چىگىــپ يۈرىدىكهنــسىز‪ ،‬خــۇدايىم كــۆز‬ ‫تهگىمىگهي‪ ،‬ەئمدى شۇ ياغلىقنىـڭ ھـۆرمىتىگه يارىـشا نامـازنى تاشـلىماي وئقـۇڭ‪...‬‬ ‫ياغلىقنىڭ ھۆرمىتىگه دەپ قالدىم‪ ،‬مهقـسهت بـۇ يهردە ەئمهس‪ ،‬ائلالھنىـڭ رازىلىقـى‬ ‫ھهممىدىن مۇھىم‪ .‬ياغلىق ائرتىشمۇ ائلالھنىڭ رىزاسىغا ېئرىشىش ۈئچۈن‪ ...‬بولۇپمۇ‬ ‫قىـــزالر‪ ،‬شـــهھهردىكى قىـــزالر ۆئزىنىـــڭ ىئمـــانىنى پاختىنىـــڭ ىئچىـــدىكى چـــوغنى‬ ‫ســاقلىغاندەك تهســته ســاقالمدىكىن دەيــمهن‪ ،‬ەئممــا بۇنىــڭ ەئجــرى‪-‬ســاۋابى كاتتــا‬ ‫بولىدۇ‪...‬ائلالھ تاائال ھهر قانداق بهندىسىنىڭ ەئمهلىنى ھهرگىـز زايه قىلىۋەتمهيـدۇ‪،‬‬ ‫مۇكاپاتىنى چوقۇم بﯧرىدۇ‪ - ...‬تاھىر قارى سۆزلىگهنچه ھاياجانلىنىپ‪ ،‬قورسـىقىدىن‬ ‫بارلىق دىنىي بىلىمىنى چىقىرىۋاتاتتى‪.‬‬ ‫— ماڭا بىر قۇرائن الزىمتى‪-‬دﯦـدى خىيالغـا چۆكـۈپ وئلتـۇرۇپ كهتـكهن زۆھـرە‪ ،‬ۇئ‬ ‫ائخىرەتنى وئيالۋاتامدۇ يـاكى بـۇ دۇنيـالىق ىئـشالرنى خىيـال قىلىۋاتامـدۇ‪ ،‬ۇئققىلـى‬ ‫بولمايتتى‪.‬‬ ‫— مهندە بىرسى بار‪ ،‬سىزگه بىر كۈنى ەئكىلىپ بﯧرەي‪.‬‬ ‫— رەھمهت‪ ،‬يهنه ائۋارە قىلىدىغان بولدۇم‪.‬‬ ‫— ياقهي‪ ،‬بۇ قانچىلىك ىئشالرتى‪...‬‬ ‫— مهھهللىمىــز يــﯧقىن تــۇرۇپ كۆرۈشــمهي ەئمــدى بــۇ يهردە كۆرۈشــكىنىمىز‬ ‫قىززىق!‬ ‫— شۇنى دەڭا‪ ،‬يولدا كۆرسهكمۇ تونۇماي ۆئتۈپ كﯧتهتتۇققۇ دەيمهن‪...‬‬ ‫سۆزلىگهنچه تاھىر قارى ېئچىلىپ‪ ،‬كىچىك تىللىـرى چىقىـپ‪ ،‬كهيپـى جانلىنىـپ‬ ‫كهتتى‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫خﯧبﯧيلىــق ىئــشلهمچى بىــر خهنــزۇ تاكــسى شــوپۇرىنى ۆئلتــۈرۈپ بۇلىۋالغــان‬ ‫ماشــىنىنى بﯧيجىڭنىــڭ ائۋات يﯧــرى بولغــان ۋاڭفۇجىنــدىكى پىيــادىلهر كوچىــسىغا‬ ‫ھهيدەپ‪ ،‬بىخارامـان كﯧتىۋاتقـان ائدەملهردىـن ائلتىنـى ۆئلتـۈرۈپ‪ ،‬پاتپـاراقچىلىقتىن‬ ‫پايــدىلىنىپ ماشــىنىدىن چۈشــۈپ‪ ،‬قولىــدىكى بولقــا بىــلهن بىــر ســودا ســارىيىىنىڭ‬ ‫ەئينىكىنــى چﯧقىــپ‪ ،‬ۇئچرىغــانال ائدەمنــى قورقۇتــۇپ يۈرگهنــدە ســاقچىالر جىــددىي‬

‫‪15‬‬

‫ھهرىكهتلىنىپ ۇئنى تۇتقان‪ ،‬سوتلىغان ۋە ائخىرى ىئككى قﯧتىملىق ۆئلۈم جازاسـىغا‬ ‫ھۆكۈم قىلغانىدى‪.‬‬ ‫بهيدۇ شىركىتى بىناسىنىڭ بىر قوغداش خادىمى كﯧچىـدە سـﯧرىق دەي كـۆرۈپ‪،‬‬ ‫ۆئزىنى تۇتالماي نىيىتىنى بۇزۇپ‪ ،‬شۇ شىركهتته كهچتىمۇ قايتماي ىئشلهپ ىئشخانىدا‬ ‫تۈنهپ قالغان بىر قﯧرى قىزنىڭ نومۇسىغا تهگمهكچـى بوپتـۇ ‪ ،‬ۇئ قىـز تۇيـۇپ قﯧلىـپ‬ ‫قارشىلىق كۆرسىتىپتۇ‪ ،‬ۇئ گۇي قىزنىڭ قولىغا پىچاق تىقىپ‪ :‬جىم يات دەپتۇ‪ ،‬قىـز‪:‬‬ ‫قولۇمنى يۇيۇۋاالي‪ ،‬ائندىن نﯧمه قىلساڭ قىل دﯦگهندە ۇئ گۇي ماقۇل دەپ تۇرسا قىـز‬ ‫ىئشىكتىن چىقىپال “ ائدەم بارمۇ‪ ،‬قۇتۇلدۇرۇۋﯦلىڭالر!« دەپ ۋاقىراپتۇ‪ ،‬ۇئ گۇي قورقۇپ‬ ‫كﯧتىپ قىزنىڭ ائرقىسىدىن پىچاق ساپتۇ‪ ،‬قىز كهينىگه ۆئرۈلۈپ تىللىـسا ائلدىـدىن‬ ‫پىچاق تىقىپتۇ‪ ،‬قىز شۇ يهردىال يىقىلىپ قانسىراپ ۆئلۈپتۇ‪ 18 .‬ياشقىمۇ توشمىغان ۇئ‬ ‫گۇي بۇ قىلمىشلىرىغا قاتتىق پۇشايمان قىلىپ ھهم قورقۇپ‪ ،‬شـۇ كـۈنى ەئتىگهنـدىال‬ ‫ۆئزىنى ساقچىغا مهلۇم قىلىپتۇ‪ ،‬ائخىرى كهڭچىللىك بىلهن ‪ 15‬يىللىق كﯧسىلىپتۇ‪...‬‬ ‫تــاھىر قارىنىــڭ ساۋاقداشــلىرى ھهر كــۈنى گﯧــزىتتىن مۇشــۇنداق جىنــايهت‪،‬‬ ‫سۈيقهست خهۋەرلىرىنى تﯧپىپ وئقۇيتتى ۋە بىر‪-‬بىـرىگه سۆزلىـشىپ ھىكـايه قىلىـپ‬ ‫يــۈرەتتى‪ .‬مﯧتــرودا ۆئزىنــى يهر ائســتى پويىزنىــڭ تــﯧگىگه ېئتىــپ ۆئلۈۋالغــان ەئرلهر‪،‬‬ ‫قورســىقىنى باقالمــاي يــاكى ۆئي ىئجارىــسى تــۆلىيهلمهي‪ ،‬بﯧــسىمدىن ســاراڭ بولــۇپ‬ ‫كهتكهن بىرسىنىڭ باسقۇنچىلىقىغا ياكى قهستلىشىگه ۇئچـراپ پىچـاق يهپ ۆئلـگهن‬ ‫قىزالر ھهققىدە وئخشىمىغان شهكىلدە تهكرارلىنىدىغان خهۋەرلهرنـى ۆئزائرا مـۇالھىزە‬ ‫قىلىشاتتى‪:‬‬ ‫— سىرتتىن كهلـگهن ائققۇنالرنىـڭ كۆپىنچىـسى دﯦھقـان‪ ،‬ىئـشلهپ ىئـش ھهققىنـى‬ ‫ائاللمىغان گهپ‪ ،‬جهمىئيهتتىن ۆئچىنى ائلغان گهپ‪...‬‬ ‫— ۇئنىڭ جﯧنى بىر تۇرسا ىئككى قﯧتىم ائتسىمۇ بىكار‪-‬دە!‬ ‫— دىيهنشىدىمۇ سوتلىغاننى بهردىغۇ‪ ،‬مۇخبىر‪ :‬نﯧمىشقا ۋاڭ فۇجىننى تاللىدىڭ؟‬ ‫دﯦسه‪» ،‬ۋاڭ فۇجىن بايالر وئينايدىغان يهر‪ ،‬مهن بايالرغا ۆئچ« دەپ جاۋاب بهردى‪.‬‬ ‫— ائ گۇينى دﯦمهمسىلهر‪ ،‬سﯧرىق دەي كۆرۈپال ھاڭگا ىئشهككه ائيلىنىپتۇ‪.‬‬ ‫— ‪ 33‬ياشقا كىرگهن قﯧرى قىزمۇ جىم يﯧتىپ بهرگهن بولسا ۆئلمهسكهن‪...‬‬ ‫— ىئپپهت‪-‬نومۇسىنى قوغدىغان گهپ‪ ،‬غۇرۇرلۇق قىزكهن‪.‬‬ ‫— ۇئنىڭ ىئپپهت‪-‬نومۇسى بارلىقىنى كىم بىلىدۇ؟‬ ‫— ىئپپهت‪-‬نومۇس دﯦگهن ىئمان بىلهن مۇناسىۋەتلىك‪...‬‬ ‫— ىئمــان بولمىغــان بىــلهن غــۇرۇرى بــاركهن‪ ،‬بىزنىــڭ ىئمــانلىق قىزلىرىمىزچــۇ؟!‬ ‫بهزىسى ۇئنچىلىكمۇ قىاللمايدۇ‪ ،‬ائچ دﯦسه كۆزىنى مۆلدۈرلىتىپ يﯧتىپ بﯧرىدۇ‪...‬‬ ‫— ھاي‪ ،‬ھاي‪ ،‬بالىالر‪ ،‬تالىپالردەك گهپ قىلىڭالر‪ ،‬ھهر كىم ۆئز بﯧـشىغا كهلگهنـدە‬ ‫بىلىــدۇ‪ .‬مۇبــادا بىزنــى بىرســى تۇتىۋﯦلىــپ بوينىمىزغــا پىچــاق تهڭــلهپ‪ :‬ىئمانغــا‬

‫‪16‬‬

‫تۇرامسهن‪ ،‬جانغىمۇ دﯦسه‪ ،‬نﯧمه دەيمىز؟ شۇڭا بىر كىمگه ائلدىراپ ۇئنداق‪-‬مۇنـداق‬ ‫دﯦمهيلى‪ ،‬ائلالدىن ھهر كىمگه ائمانلىق‪ ،‬ىئنساپ تىلهيلى‪.‬‬ ‫— بۇ گهپمۇ بولدى‪ ،‬ىئمان دﯦگهن ائشۇنداق ۋاقىتتا سىنىلىدۇ‪ .‬شۇڭا‪ ،‬ائلدىراپ پـو‬ ‫ائتمىساق بولىدۇ‪.‬‬ ‫— پو ائتمىدۇققۇ‪ ،‬گﯧزىتتىكى ىئشالرنى دﯦيىشىۋاتىمىز‪.‬‬ ‫— بىز بۇالرنى دەپ تۈگىتهلمهيمىز‪ ،‬بىز يا ساقچى ەئمهس‪ ،‬يا مهركهزدىكـى رەھـبهر‬ ‫ەئمهس‪ .‬شۇڭا ھۆكۈمهت بهرگهن ناننى يهپ وئقۇشىمىزنى وئقۇيلى‪...‬‬ ‫تاشتهك قاتتىق شهھهرنىڭ باغرىغا سـىڭىپ كهتـكهن رەھىمـسىزلىك‪ ،‬رىقـابهت ۋە‬ ‫بۇلــۇڭ‪-‬پۇشــقاقالردىكى دەھــشهتلهر قارىماققــا تىىــنچ كــۆرۈنگهن شــهھهرنىڭ ائرقــا‬ ‫سهھنىسىدە نىقاپلىق ائلۋاسـتىالر تهرىپىـدىن تىراگﯧـدىيه قىلىـپ وئينىلىـۋﯦرەتتى‪.‬‬ ‫تـــاھىر قـــارى ساۋاقداشـــلىرىدەك گﯧزىـــت كـــۆرمهيتتى‪ ،‬جىنـــايهت خهۋەرلىـــرىگه‬ ‫قىزىقمــايتتى‪ ،‬يهڭگىــل‪ ،‬ائرامــبهخش نهرســىلهرنى وئياليتتــى‪ ،‬ھهر كــۈنى كهچــته‬ ‫خۇپتهنــدىن يﯧنىــپ‪ ،‬يــالغۇزلۇقتىن قهلــبىگه پاتمىغــان ھىــسلىرىنى خاتىرىــسىگه‬ ‫تىركهپ قوياتتى‪:‬‬ ‫×××‬ ‫رامىــزان كىــرىش ائلدىــدا تۇرىــدۇ‪ ،‬ھــاۋا ســوۋۇپ كهتتــى‪ ،‬بــۇ يهرنىــڭ توختىم ـاي‬ ‫چىقىــدىغان ســوغۇق شــامىلىغىمۇ كۆنــۈپ كهتتــۇق‪ .‬يــۈزۈم قۇرغاقلىىــشىپ‪ ،‬كــۆزۈم‬ ‫ياشاڭغۇرايدىغان بولۇپ قالدى‪ .‬وئڭشىلىپ كﯧـتهرمهن‪ .‬يالغۇزلۇققـا كۆنـۈپ قالـدىم‪،‬‬ ‫بىر كىم بىلهن يﯧقىن ائرىلىـشىپ كﯧتىـشنىمۇ بىلمهيـمهن‪ .‬نامـازنى بىلـله وئقۇغـان‬ ‫بىلهن قهلبىمىز ائنچه يﯧقىن ەئمهس‪.‬‬ ‫×××‬ ‫زۆھــرەگه تﯧلﯧفــون قىلــدىم‪ ،‬خﯧلــى قىــزغىن تۇرىــدۇ‪ ،‬ائپىرىــپ بهرگهن قــۇرائننى‬ ‫وئقۇغان بولسا كﯧرەك‪ .‬بـۇ قىزنـى شـۇ كۆرگهنـدىن باشـالپ ۇئنتۇيالمايـدىغان بولـۇپ‬ ‫قالدىم‪» ،‬مـولالم كۈلمهيـدۇ‪ ،‬كۈلـسه تﯧلﯧقىـپ قالىـدۇ« دﯦگهنـدەك‪ ،‬نهچـچه يىلـدىن‬ ‫مۇھهببهت دﯦگهن نهرسىدىن بىخهۋەر يۈرۈپ‪ ،‬ەئمدى ۆئزەمنـى تۇتالمـاي قﯧلىـۋاتىمهن‪.‬‬ ‫سۈرە يادالش سۈرىئتىم ائستىالپ كﯧتىۋاتىدۇ‪ .‬دەرسته بوشاپ قالدىم‪ .‬نامـازدا بـۇرۇنقى‬ ‫تهقۋالىق‪ ،‬چىڭلىق يوق‪ .‬كالالم بۆلۈنۈپ كﯧتىپ بارىدۇ‪.‬‬ ‫قﯧنى ۇئ قهلبىمدىكى جانان بىلهن تويالشقىنىم‪.‬‬ ‫شهيتان بىلهن دوست بولغىنىم ەئقىل بىلهن خوشالشقىنىم‪،‬‬ ‫ىئچهي‪-‬ىئچمهي دەپ شاراپنى ىئنتىلىپ‪ ،‬ىئككىلىنىپ‪،‬‬ ‫يۈرىمهن لهيلهپ بۇ يهردە‪ ،‬قﯧنى ۇئ وئڭشالغىنىم!‬ ‫×××‬

‫‪17‬‬

‫مۇبارەك شهھرى رامىزان كىرىپ كهلدى‪ .‬مۇشهققهتلىك‪ ،‬ەئمما خۇشۇ‪-‬ھوزۇر بىلهن‬ ‫داۋاملىشىدىغان كۈنلهر باشالندى‪ .‬تهراۋىھ نامىزىنى غهيرەت قىلىپ وئقـۇش كﯧـرەك‪.‬‬ ‫قورساق ائچقاندا ائچ‪-‬يﯧتىملهرنى وئيالپ سهۋر قىلىشىم كﯧـرەك‪ .‬ائلـالھ بىـزگه ەئڭ‬ ‫ياخــشى ھــامىي‪ ،‬ســهۋر‪-‬تــاقهتتىن باشــقا بىزنىــڭ چىقىــش يــولىمىز يــوق‪ .‬ســهۋر‬ ‫مىجهزىمىزنى تهڭشهيدىغان ەئڭ ياخشى دورا‪.‬‬ ‫×××‬ ‫بۈگۈن بىزنى بىر ۇئيغۇر ائشـپهز ىئپتارلىققـا چـاقىردى‪ .‬ۆئز تامـاقلىرىمىز بهكمـۇ‬ ‫تﯧتىــپ كهتتـى‪ .‬بىزنىــڭ تاماقلىرىمىزغــا يﯧتىــدىغان ھﯧچقانــداق تامــاق يــوقمىكىن‬ ‫دەيــمهن‪ .‬ھهر كــۈنى چۈشــتىن بــۇرۇن ائلــدىراش دەرس وئقــۇيمىز‪ .‬چۈشــكىچه قورســاق‬ ‫ېئچىــپ كﯧتىــدۇ‪ .‬چىــدايمىز‪ ،‬چۈشــتىن كﯧــيىن ۇئخاليمىــز‪ .‬ەئســىرنى قىينىلىپــراق‬ ‫وئقۇيمىز‪ ،‬شامنى چىداپ وئقۇيمىز‪-‬دە‪ ،‬تهسبىھ وئقۇپ بـولغىچه كهشـىمىزنى كىيىـپ‬ ‫ائشخانىغا يۈگرەيمىز‪ .‬ائھ تاماق‪ ،‬سۇ! ھهدىـسته ېئيتىلىـشىچه‪ ،‬روزىـدارنىڭ ىئككـى‬ ‫خۇشاللىقى بـار ىئـكهن‪ :‬بىـرى‪ ،‬ىئپتـار قىلغانـدىكى خۇشـاللىق‪ ،‬يهنه بىـرى ائلالھقـا‬ ‫مۇالقات بولغاندىكى خۇشاللىق‪ .‬ائلالھ تـاائال ائرمانلىرىمىزغـا يهتكـۈزگهي! خـۇپتهن‪،‬‬ ‫تهراۋىــھ نامــازلىرىنى تامــاق ســىڭدۈرگهچ‪ ،‬راھهت بىــلهن‪ ،‬ھهيــۋەت بىــلهن ۈئنلــۈك‬ ‫قهسىدە توۋالپ وئقۇيمىز‪ .‬مۇبارەك بۇ ائيمۇ بهك تﯧز ۆئتمهكته‪...‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ىئسالم دىنىغا ىئشهنمهيدىغان‪ ،‬ەئرەبلهرگه تۈپتىن وئخشىمايدىغان‪ ،‬كوچىلىرىدا‬ ‫كۆزەينهكلىك ائدەمـلهر‪ ،‬قـارا ەئينهكلىـك پىكـاپالر ھارمـاي قاتنايـدىغان‪ ،‬كهچلىـك‬ ‫مــــۇالزىمهت كۇلــــۇبلىرى‪ ،‬قاۋاقخــــانىلىرى‪ ،‬دﯦــــسكوخانىلىرى ىئــــشرەت بىــــلهن‬ ‫قاينايدىغان‪ ،‬ھهممه چىراغلىرى گويا سانسىز پاھىـشىلهردەك كـۆز قىـسىدىغان بـۇ‬ ‫شهھهرنى خالىد جهننهتكه تهڭلهشتۈرەلمىسىمۇ‪ ،‬لﯧكىن پانىي دۇنيانىڭ ائرامگاھى‪،‬‬ ‫نهپسى يايرايدىغان ەئيش‪-‬ىئشرەت ماكانى دەپ بىلىپ‪ ،‬بۇ شهھهردىن ائيرىاللماسـال‬ ‫بولــۇپ قالــدى‪ .‬دۆلىــتىگه قايتــسا بۇنــداق ەئركىــن‪ ،‬راھهت ياشــىيالمايتتى؛ غهرب‬ ‫ەئللىرىدىكى ەئلچىخانىالرغا يۆتكىلىپ ىئشلهشنىمۇ ائنچه خالىمـايتتى‪ ،‬چـۈنكى ۇئ‬ ‫يهرلهرگىمۇ ۇئ نهچچه قﯧتىم بارغان‪ ،‬كۆڭۈلدىكىدەك وئينىيالمىغانىدى‪ .‬پهرەڭـلهردە‬ ‫وئيــۇن‪-‬تاماشــىنىڭ‪ ،‬ســهتهڭلهرنىڭ نهرقــى قىمــمهت‪ ،‬يهنه كﯧلىــپ ۇئالر ەئرەبلهرنــى‬ ‫ائنچه كۆزىگه ىئلىپ كهتمهيتتى‪-11 ،‬سىنتهبىر ۋەقهسىدىن كﯧيىن ەئرەبلهر ۇئ يهردە‬ ‫تﯧخىمــۇ قارشــى ېئلىنمايــدىغان بولــدى‪ .‬يــاپونىيه‪ ،‬كــورىيه‪ ،‬ســىنگاپورنىمۇ ەئيــش‪-‬‬ ‫ىئــــشرەتكه ائنــــچه قواليلىــــق يهر ەئمهس دەپ وئياليتتــــى‪ ،‬چــــۈنكى ۇئالرنىــــڭ‬ ‫سهتهڭلىرىنىڭ غـۇرۇرى تولىمـۇ كۈچلـۈك‪ ،‬ەئرلىـرى زوراۋانـراق كﯧلهتتـى‪ .‬جۇڭگـو ‪،‬‬

‫‪18‬‬

‫تايالند ۋە باشقا بهزى نامرات‪ ،‬ائدىمى كـۆپ دۆلهتـلهردە ھهمـمه نـﯧمه ەئرزانچىلىـق‪،‬‬ ‫سهتهڭلىرى تالال بازىرىدىكى قوچاقالردەك تولىمـۇ ەئزان‪ ،‬وئيناشـقا قواليلىـق ىئـدى‪.‬‬ ‫خالىــد بــۇ شــهھهردە تهرتىــپ چىــڭ‪ ،‬ەئيــش‪-‬ىئــشرەت ســورۇنلىرى قــانۇن بــويىچه‬ ‫باشــقۇرۇلۇۋاتقان بولــسىمۇ‪ ،‬ھهر بىــر مــۇالزىمهت وئرنىــدا ســهتهڭلهر جىلۋىــسى‬ ‫بـــارلىقىنى وئبـــدان بىلهتتـــى‪ .‬نﯧفىـــت بايلىقىـــدىن كﯧلىۋاتقـــان ماائشـــلىرىنىڭ‬ ‫يۇقىرىلىقى ۇئنىڭ نهپسىنى ۇئلغايتىـپ تـۇراتتى‪ ،‬سـاقچى ائلـدىراپ توسـمايدىغان‬ ‫جﯧپ ماشىنىسىنى ھهيدەپ وئيۇن ەئڭ قىززىيدىغان يهرنى پۇراپ تاپاتتى‪ ،‬ىئچهتتى‪،‬‬ ‫چﯧكهتتى‪ ،‬نهپسى ائلدىراتقان كۈنى ھهر قاچان بىر سهتهڭنى باشالپ ۆئيىگه ېئلىپ‬ ‫كﯧتهتتــى‪ .‬ۋاقتىنــى ۇئزۇن ســوزىدىغان دورىالرنــى ۆئيىــگه قــۇتىالپ ېئلىــپ قويــۇپ‪،‬‬ ‫ۆئزىنــى ھايۋانغــا ائيالنــدۇرۇپ‪ ،‬ســهتهڭلهرنىڭ چىــراي ائالمهتلىــرى ۋە ائۋازلىرىنــى‬ ‫تاماشا قىالتتى‪ ،‬ۆئزىنى بهزىدە گويا سـﯧرىق فىلىمـدە بىۋاسـىته رول ېئلىۋاتقانـدەك‬ ‫ھﯧس قىالتتى‪ .‬زىنا ۋە زۇلۇم ۇئنىڭ نهپسانىيهت ائچچىقىدىن پارتىالپ چىقاتتى‪.‬‬ ‫خالىــد خىــزمهتته ائكتىــپ ىئــدى‪ ،‬بــاش ەئلچىنىــڭ كۈنــدىلىك خىــزمىتىگه‬ ‫چاپارمهنلىك قىالتتى‪ ،‬ەئلچى ناماز وئقۇسـا نامـاز وئقـۇيتتى‪ ،‬جـۈمهگه بارسـا بىلـله‬ ‫باراتتى‪ ،‬ۆئيىگه تاماققا چاقىرسا خۇشـاللىق بىـلهن بﯧرىـپ ھهمـسۆھبهت بـوالتتى‪،‬‬ ‫چىلىـــم چﯧكىـــشىپ بﯧرەتتـــى‪ ،‬گهپـــكه يامـــان بولغاچقـــا بﯧيجىڭـــدا كـــۆرگهن‪-‬‬ ‫بىلگهنلىرىنى ھهزىلگه قﯧتىپ سۆزلهپ باشلىقىنىڭ كۆڭلىنى خۇش قىالتتـى‪ .‬بـاش‬ ‫ەئلچىنىڭ ۋاقتى توشۇپ كﯧتىدىغان چاغدا خالىدنى بىلله ېئلىپ كهتكۈسى كهلدى‪،‬‬ ‫ەئمما خالىد ۇئنىمىدى‪ .‬ۇئنىڭ يهنه بىر يىل ۋاقتـى بـار ىئـدى‪ ،‬بـۇ ۋاقتىمـۇ توشـۇپ‬ ‫دۆلىتى ۇئنـى باشـقا دۆلهتتىكـى ەئلچىخانىغـا ەئۋەتىـشكه‪ ،‬ىئككىنچـى دەرىجىلىـك‬ ‫كاتىــپ قىلىــپ ۆئستۈرۈشــكه ائز قالغانــدا ۇئ جۇڭگــودا يهنه بىــر قــارار ىئــشلهش‬ ‫ائرزۇسىنىڭ بارلىقىنى بىلدۈرۈپ‪ ،‬قايتا‪-‬قايتـا ىئلتىمـاس يﯧزىـپ‪ ،‬ائخىـرى يهنه بـۇ‬ ‫شــهھهردە ىئــشلهش‪ ،‬وئينــاش پۇرســىتىنى ۇئزارتتــى‪ 20 .‬نهچــچه ياشــنىڭ قارىــسىنى‬ ‫ائلغان‪ ،‬ەئمما قارىماققا خﯧلى چوڭ كۆرۈنىدىغان بۇ ەئرەب تﯧخى توي قىلمىغانىدى‪.‬‬ ‫ۆئيىدىكىلىرىنىڭ قىستىشى بىلهن بىر رامىزان ېئيىدا دۆلىتىگه قايتىپ بىر ائينى‬ ‫ىئبادەت‪ ،‬رەسىمىيهت بىلهن تولىمۇ تهسلىكته توشقۇزۇپ‪ 16 ،‬ياشلىق خوتۇنىنى ‪10‬‬ ‫كۈن خوتۇن قىلىپ‪ 15 ،‬كۈن بﯧيجىڭـدا تۇرغـۇزۇپ‪ ،‬ائرقىـدىن يهنه دۆلىـتىگه يولغـا‬ ‫سالدى‪ .‬ۇئ ۈئچ ائيدا بىر دۆلىتىگه قايتاتتى‪ ،‬ىئككى ھهپته تۇرۇپال يﯧنىپ كﯧلهتتـى‪،‬‬ ‫گاھىدا خوتۇنى ۆئزىنىڭ بىرەر تۇغقىنىنى ېئلىپ بﯧيجىڭغا كﯧلىپ كۆپ بولسا بىـر‬ ‫ائي بولمىسا‪ 10 ،‬نهچچه كۈن تۇرۇپ كﯧتهتتى‪.‬‬ ‫بىر يىل ىئنگىلىزچه وئقۇپ ‪ 15‬مىڭ يۈەن پۇلىنى قۇرۇتۇپ بولغان زۆھرە يﯧتىپ‬ ‫يﯧسه تاغمۇ توشىمايدىغانلىقىنى ھﯧس قىلىپ ىئش ىئزدەشـكه باشـلىدى‪ .‬ۇئنىڭغـا‬ ‫وئخشاش پۇل تـۆلهپ وئقۇۋاتقـان قىزالرنىـڭ ائتـا‪-‬ائنىـسى بـۇ ائرزۇلـۇق قىزلىرىنـى‬

‫‪19‬‬

‫چهتــكه چىقىرىــشقا كۈچهۋاتقــان بــاي خهقــلهر بولغاچقــا قىزلىرىغــا ھهر ائيــدا ‪500‬‬ ‫يۈەندىن ‪ 1000‬يۈەنگىچه پۇل ەئۋەتىپ تۇراتتى‪ .‬پۇلى ۆئكسۈپ قالغان زۆھرەگه ائتا‪-‬‬ ‫ائنىسى ۇئنچىلىك پۇل ەئۋەتهلمهيتتى‪ ،‬ائز بولسىمۇ داۋاملىق پۇل ەئۋەتىشكه قـۇربى‬ ‫يهتمهيتتــى‪ .‬پــۇل تۈگىــدى دﯦــسه‪ ،‬ەئمىــسه يﯧنىــپ كﯧلىــپ ەئرگه تﯧگىــڭ دەيتتــى‪.‬‬ ‫ھﯧلىمۇ بىر يىلدىن بﯧرى ۇئالرنىڭ غهم‪-‬ەئندىشىسى تۈگىمىدى‪ ،‬زۆھرە ھهپتىدە بىر‬ ‫تﯧلﯧفون ۇئرۇن تۇرسـىمۇ ۇئالر يهنىـال خـاتىرجهم بواللمىـدى‪ .‬تـاھىر قـارى وئتتۇرىـدا‬ ‫پهيدا بولغاندىن كﯧيىن ەئھۋال ۆئزگهردى‪ ،‬زۆھرەمۇ ۆئيىدىكىلهرگه تـاھىر قارىنىـڭ‬ ‫ۆئزىنى پات‪-‬پات يوقالپ تۇرۇۋاتقانلىقىنى ېئيتىپ‪ ،‬ۇئالرنى خاتىرجهم قىلدى‪ .‬دىنىدا‬ ‫وئقۇۋاتقــان بىــر يۇرتلــۇق قــارىم بالىنىــڭ خــۇدايىم بهرگهنــدەكال قىزىغــا ۇئچــراپ‬ ‫قالغانلىقى ۇئالرنى ائللىقانـداق بىـر ەئندىـشىدىن خـاالس قىلغانىـدى‪ .‬زۆھـرە بىـر‬ ‫قﯧتىم ۆئيىگه ھهتتا تاھىر قارى بىلهن بىلله تﯧلﯧفون قىلدى‪ .‬شۇندىن كﯧيىن زۆھرە‬ ‫بىرەر ائيغىچه تﯧلﯧفون قىلمىسىمۇ ائتا‪-‬ائنىـسى ەئنـسىرىمهيدىغان بولـدى‪ .‬تـاھىر‬ ‫قــارى ھهر قﯧــتىم كهلگىنىــدە زۆھــرە قــۇرائننى تاشــالپ قويــۇپ وئقۇمىغــانلىقىنى‪،‬‬ ‫رامىــزان روزىــسى تۇتمىغــانلىقىنى‪ ،‬نامــازنى خالىــسا وئقــۇپ خوشياقمىــسا تاشــالپ‬ ‫قويغــانلىقىنى وئيــالپ كۆڭلىــدە خىجىــل بــوالتتى‪ ،‬ەئممــا دەرھــال غــۇرۇرى ۈئســتۈن‬ ‫كﯧلهتتى‪ :‬بۇ باال مﯧنىڭ نﯧمهم ىئدى؟ ۇئنىڭ ائلدىدا نﯧمه ىئش قىلىپـتىمهن؟ باشـقا‬ ‫قىزالرغا باققاندا ۆئزەمنى چىڭ تۇتۇپ ياشاۋاتىمهنغۇ؟ قىزالر مهنچىلىك ياشىيالىسا‬ ‫چــوڭ گهپ‪ ...‬دەپ وئيــالپ ۆئزىنــى مۇەئييهنلهشــتۈرەتتى‪ .‬ۆئزىنــى ھهر داىئــم باشــقا‬ ‫قىزالرغا سﯧلىشتۇرۇپ‪ ،‬بۇ شهھهردە ياخـشى ياشـاش‪ ،‬ۇئزاقـراق ياشـاش ىئـستىكىدە‬ ‫پۇچۇلىناتتى‪ ،‬وئياليدىغان ىئشلىرى توال ىئدى‪.‬‬ ‫ۇئ بىر چاغدا باش ەئلچىنىڭ ۆئيىـدىن ېئلىۋالغـان نـام‪-‬ەئمهل كارتۇچكىـسىنىڭ‬ ‫ەئمدى ىئشقا يارايدىغانلىقىنى‪ ،‬شۇ يهردىكـى تونـۇش ەئرەبلهرنىـڭ سايىـسىدە بىـر‬ ‫كىشلىك خىزمهتكه ېئرىشىپ قﯧلىشى مۇمكىنلىكىنى وئيالپ ەئلچىخانىغـا بـاردى‪.‬‬ ‫ەئلچىنىڭ ۆئيىدە كۆرۈشكهن ەئرەبلهرنىڭ ھهممىسى ۇئنى تونىدى‪ ،‬شۇالر ائرىسىدىن‬ ‫خالىد ھهممىدىن قىزغىن چىقىپ كهتتـى‪ ،‬زۆھرەنـى ائيـرىم بىـر ۆئيىـگه چاقىرىـپ‬ ‫پاراڭالشــتى‪ .‬ىئنگىلىزچىنــى بــۇزۇپ ســۆزلهيدىغان خالىــد زۆھرەنىــڭ ىئنگىلىــزچه‬ ‫گهپلىرىنىڭ تاۋۇشلىرىغا دىققهت قىلدى‪ ،‬مهقسىتىنى تـارتىنىپراق ېئيتىۋاتقـان بـۇ‬ ‫مۇسۇلمان قىزغا كۈلۈمسىرەپ ‪ ،‬گهپ تۈگىگهندە مهغرۇر كۈلۈپ قويدى‪.‬‬ ‫— ەئلچىخانىغا ائدەم ائلمايمىز‪ ،‬تهرجىمـان تولـۇق‪ —،‬دﯦـدى ۇئ تاماكـا كـۈلىنى‬ ‫قﯧقىپ‪.‬‬ ‫— ۋاقىتلىق بولسىمۇىئشلهپ تۇرسام بوالمدۇ؟‬ ‫— بىزدە ۋاقىتلىق ىئشلهيدىغان ىئش يوق‪ ،‬كهچۈرىسىز‪.‬‬ ‫— پهقهت بولماسمۇ‪ ،‬باش ەئلچى ۇئنىماسمۇ؟‬

‫‪20‬‬

‫— بۇرۇنقى ەئلچـى يـوق‪ ،‬يﯧڭـى كهلـگهن ەئلچىنىـڭ جۇڭگولـۇقتىن ائدەم ېئلىـش‬ ‫پىالنى يوق‪.‬‬ ‫— ۆئزەم كىرىپ سۆزلىشىپ ىئمتىھان بﯧرىپ باقسام بوالمدۇ؟‬ ‫— سهىئد ەئپهندى دۆلىتىمىزگه بىر ائيلىق دەم ېئلىشقا كهتكهن‪.‬‬ ‫— بوپتۇ ەئمىسه‪ ،‬مهن قايتاي‪ .‬باشقا يهردىن ىئش ىئزدەپ باقارمهن‪.‬‬ ‫— يــا بولمىــسا مﯧنىــڭ ۆئيۈمــدە ىئــشلهڭ‪ .‬ائيلىقىڭىزغــا ‪ 1000‬يــۈەن بﯧــرىمهن‪.‬‬ ‫بۇرۇنقى ەئلچىمۇ شۇنچىلىك بﯧرەتتىغۇ دەيمهن‪.‬‬ ‫زۆھرە وئقۇمىغان‪ ،‬ھﯧچنىمه بىلمهيدىغان چاغدىمۇ شۇ يهردە تۈزۈك ىئش قىلمـاي‬ ‫‪ 1000‬يــۈەن ائالتتــى‪ .‬بىــر يىــل جاپــا چﯧكىــپ وئقۇپمــۇ يهنه ۆئي خىزمهتچىلىكىــدىن‬ ‫قۇتۇاللمىغىنىغا ىئچى پۇشتى‪ ،‬بۇ تهكلىپكه رايى تارتمىدى‪.‬‬ ‫— رەھمهت‪ ،‬مهن باشقا يهردىن ىئش ىئزدەپ باقاي‪.‬‬ ‫— باشقىچه وئيالپ قالماڭ‪ ،‬ۆئيۈمدە ھﯧلىقى فىلىپپىنلىق ائيال ىئشلهۋاتىدۇ‪ .‬سىز‬ ‫پهقهت ائيالىمغا ھهمراھ بولۇپ بازارغا چىقىـشىپ بﯧرىـسىز‪ ،‬ۆئيـگه نهرسـه‪-‬كﯧـرەك‬ ‫سﯧتىۋالىـــسىز‪ .‬ۆئيۈمـــدە ائزراق تـــۇرۇپ بهرســـىڭىز‪ ،‬ائنـــدىن مهن باشـــقا ەئرەب‬ ‫ەئلچىخانىلىرى بىلهن ۇئقۇشۇپ سىزگه ىئش تﯧپىپ بﯧرەي‪.‬‬ ‫— رەھمهت‪-‬دﯦدى زۆھرە‪ -،‬ۇئنداقتا مهن باشتا ۆئيىڭىزنى كۆرۈپ باقسام دەيمهن‪.‬‬ ‫— قاچان كۆرىمهن دﯦسىڭىز بولىۋﯦرىدۇ‪،‬ـ دﯦدى خالىد‪ -،‬ەئمىـسه ھـازىرال بﯧرىـپ‬ ‫كۆرسىتىپ قوياي‪ ،‬ەئتىدىن باشالپ ىئشلهپ كﯧتىڭ‪.‬‬ ‫خالىــد زۆھرەنــى جﯧــپ ماشىنىــسىغا ســﯧلىپ ۆئيىــگه ائپــاردى‪ ،‬ۇئنىــڭ ۆئيــى‬ ‫شهھهرنىڭ وئينايدىغان يﯧرىگه يﯧقىن بىر بىنادىن ىئجارىگه ېئلىنغان ‪ 150‬كۇۋادرات‬ ‫مﯧتىرلىق ۆئي ىئدى‪ ،‬بۇ يهردە ائساسهن دﯦگۈدەك چهت ەئللىكلهر ۋە جۇڭگولۇق بايالر‬ ‫تــۇراتتى‪ .‬خالىــدنىڭ خوتــۇنى چىرايلىــق بىــر ەئرەب قىــزى بولــۇپ‪ ،‬كونــا ەئلچىنىــڭ‬ ‫خوتۇنىغا باققاندا مۇاليىم‪ ،‬كىچىك پﯧىئل‪ ،‬تهقـۋا‪ ،‬كهمـتهر كـۆرۈنهتتى‪ ،‬فىلىپپىنلىـق‬ ‫ائيالمۇ زۆھرەگه قاراپ كۈلۈمسىرەپ ۇئنى خاتىرجهم قىلدى‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ىئــسالم ىئنــستىتۇتىغا بىرســىنى ىئــزدەپ بىرەرقىــز كﯧلىــپ قالــسا تــالىپالر‬ ‫زىمىستاندا گۈل كۆرگهندەك زوقلىنىـپ‪ ،‬ىئنتىلىـپ قـاراپ قـاالتتى‪ ،‬شـۇ كـۈنى ھـﯧچ‬ ‫بولمىــسا ەئيــنهككه قــاراپ باقــاتتى‪ ،‬ۆئســۈپ قالغــان ســاقال‪-‬بــۇرۇتلىرىنى ائالتتــى‪،‬‬ ‫يىغىلىپ قالغان كىرلىرىنى يۇياتتى‪ ،‬ۆئيلىـرىگه تﯧلﯧفـون قىالتتـى‪ .‬كوچىغـا چىقىـپ‬ ‫ائيلىنىپ‪ ،‬نامىزىغا ۈئلگـۈرۈپ يهنه مهكـتهپكه يﯧنىـپ كﯧلهتتـى‪ .‬بهش ۋاق نامازنىـڭ‬ ‫ۋاقتى ۇئالرنى جىددىي ھهم تهرتىپلىك بىر ۋاقىتنىڭ قوينىغا ائلغان بولۇپ‪ ،‬سىرتالرغا‬

‫‪21‬‬

‫چىققاندا بۇ ۋاقىتالرغا ائساسهن رىائيه قىالتتى‪ ،‬ۋاقتى ۆئتۈپ كهتسىال جىددىيلىـشىپ‬ ‫قاالتتى‪ .‬ۆئزلىرىنى ھهر قانچه خاتىرجهم تۇتسىمۇ ىئماننىڭ تهقهززاسى ۋە مهكتهپتىكى‬ ‫يوقلىمىنىڭ بﯧسىمى ۇئالرنى شۇنداق تۇيغۇغا كۆندۈرۈۋەتكهنىـدى‪ .‬ۇئالرنىـڭ قهدىمـى‬ ‫يهتكهن مهكتهپلهردە يۇرتداشلىرى ۇئالرنى كۆرسـىال ىئمـان‪-‬ىئـسالمنى يادىغـا ائالتتـى‪.‬‬ ‫ۇئالر مۇڭدىشاتتى‪ ،‬ىئككى خىل مۇھىتتىكى ەئھۋال ۇئالرنىـڭ پاراڭلىرىغـا تـۈگىمهس‬ ‫تﯧما بوالتتى‪ .‬كىچىكىدىن ائنچه دىنىي تهربىيه كۆرمىگهن بالىالر تـالىپالردىن »ھـاراق‬ ‫نﯧمىشقا ھارام؟«‪» ،‬قىزالر بىـلهن مۇھهببهتلهشـسه ھـاراممۇ؟«‪» ،‬ۇئمـۇ ھـارام‪ ،‬بۇمـۇ‬ ‫ھارام دەيدىكهن‪ ،‬ھارام دﯦگىنىڭالر زادى نﯧمه؟ «‪ » ،‬بىز ۆئلگهندىن كﯧـيىن راسـتىنال‬ ‫تىرىلهمدۇق؟ خۇدا بىزنى سوراق قىالمدۇ؟« دﯦگهندەك سوائلالرنى سورايتتى‪ ،‬تـالىپالر‬ ‫كۈچىنىڭ يﯧتىشىچه جاۋاب بﯧرەتتى‪ ،‬مۇشۇ جهريانـدا سهۋىيىـسىنى سـىناپ كـۆرەتتى‪.‬‬ ‫دىننى ائنچه‪-‬مۇنچه چۈشىنىدىغان بالىالر »خۇدا بىزنى يارىتىـپ ھهمـمه ىئـشىمىزنى‪،‬‬ ‫جۈملىــدىن گۇنــاھىمىزنى پى ـشانىمىزگه پۈتــۈۋەتكهن تۇرســا‪ ،‬بىزنــى ائخىــرەتته يهنه‬ ‫جازالىسا بۇ قانداق ائدىللىق بولىدۇ؟ ائلالھ ھهق‪ ،‬ائدىل ەئمهسـمىدى؟« دﯦگهنـدەك‬ ‫ۆئتكۈر سـوائلالرنى سـوراپ‪ ،‬تـالىپالرنى تهمتىرىتىـپ قويـاتتى‪ .‬تهۋھىـد ىئلمىغـا تـازا‬ ‫چوڭقۇرلىشالمىغان بۇ بالىالر ۆئزىنىڭ چۈشهنگىنىچه بـۇ سـوائلالرغا جـاۋاب بﯧرەتتـى‪،‬‬ ‫ەئممــا ۇئالرنــى تــازا قايىــل قىاللمــايتتى‪ .‬مۇشــۇنداق قىــيىن چاغــدا تــالىپالر دىنىــي‬ ‫دەرسلهرنىڭ مۇھىملىقىنى ھﯧس قىالتتـى‪ ،‬بىـز تﯧخـى تـازا مـولال بولمىـدۇق‪ ،‬كىتـاب‬ ‫كــۆرۈپ ائنــدىن جــاۋاب بﯧرەيلــى‪ ...‬دەيتتــى‪ ،‬شــۇنىڭ بىــلهن كــۆڭلى يﯧــرىم ھالــدا‬ ‫مهكتىپىگه يﯧنىپ كﯧلىپ كىتاب ۋاراقاليتتى‪ ،‬ىئلىمدا تﯧخى خاملىقىغا ىئچى پۇشۇپ‪،‬‬ ‫تﯧخىمۇ كۆپرەك بىر نهرسه ۆئگىنىشكه ىئنتىلهتتى‪ .‬تاھىر قارى بۇالرنىڭ ائرىسىدا يوق‬ ‫ىئدى‪ ،‬ۇئ سۈرە بىلهن ھهدىس يادالشنى بىرىنچـى وئرۇنغـا قويـاتتى‪ ،‬مهسـچىتته ىئمـام‬ ‫بولۇپ قالسا ەئڭ ەئسقاتىدىغىنى مۇشۇ ىئدى‪ .‬ۇئنىڭ كاللىـسىدىكى ىئمـان گۇمـان ۋە‬ ‫شهك‪-‬شۈبھىگه قىلـچه وئرۇن يـوق كهسـكىن ۇئقـۇم بولـۇپ‪ ،‬غهيـرى نهرسـىلهرنى تـوال‬ ‫وئيــالپ كاللىــسىنى قاپــاق قىلىــدىغانالرنى كۆرســه‪ ،‬پهلــسهپه‪ ،‬تهرىــقهت‪ ،‬مهزھهپ‪،‬‬ ‫سوپىزىم‪ ...‬دﯦگهندەك ائللىقانداق گهپلهرنى ائڭلىسا ىئچى سـىقىالتتى‪ .‬تﯧلىـۋىزور ۋە‬ ‫گﯧزىتلهردە توختىمـاي خهۋەر قىلىنىـدىغان تﯧررورلـۇق ھۇجـۇملىرى‪ ،‬ەئلقاىئـدە‪ ،‬بىـن‬ ‫الدىـن‪ ،‬زاكــاۋى‪...‬الرنــى‪ ،‬ائفغانىــستاندىكى تالىبـانالرنى‪ ،‬جهڭــگه‪ ،‬مۇســىبهتكه پاتقــان‬ ‫ىئراقتا ىئككى مهزھهپتىكى مۇسۇلمانالرنىڭ بىر‪-‬بىرىنىڭ مهسـچىتلىرىنى پارتىلىـپ‬ ‫ائدەملىرىنى ۆئلتۈرۈۋاتقانلىقىنى ائڭلىسا‪ ،‬قىيامهتنىـڭ ائالمهتلىـرى كۆرۈنۈۋاتامـدۇ‪-‬‬ ‫نﯧمه دەپ وئيالپ قاالتتى‪ ،‬مهيلى نﯧمه بولۇشىدىن قهتىئينهزەر بۇالرنىڭ ھهممىسىنىڭ‬ ‫ائلالھنىڭ تهقدىر قىلغان ىئشلىرى ىئكهنلىكىدىن ھهرگىز گۇمانالنمايتتى‪ .‬قۇرائن ۋە‬ ‫ھهدىسته ھهممه نهرسه شۇنداق ېئنىق نۇرسا‪ ،‬نهپسى خاھىشىغا ەئگىشىپ‪ ،‬ائيهت ۋە‬ ‫ھهدىسكه خاتا مهنه بﯧرىپ‪ ،‬ۆئزائرا ىئختىالپ تۇغدۇرۇپ‪ ،‬قااليمىقان مهزھهپ‪ ،‬بىـدەئت‬

‫‪22‬‬

‫شــهكىللهندۈرۈپ‪ ،‬خاتــا ىئــش‪-‬ھهرىــكهت‪ ،‬ۆئچمهنلىــك‪ ،‬قىرغىنچىلىــق كهلتــۈرۈپ‬ ‫چىقارغان ىئنسانالرنىڭ ائقىۋەتته جازاغا مهھكۇم بولىدىغانلىقىغا‪ ،‬ائلـالھ تاائالنىـڭ‬ ‫ھهممىگه ائدىل ھۆكۈم قىلىدىغانلىقىغا شهكسىز ىئشىنهتتى‪.‬‬ ‫شۇ قﯧتىملىـق ۇئچرىشىـشتا تـاھىر قـارى زۆھـرە بىـلهن كۆڭۈللـۈك پاراڭالشـتى‪،‬‬ ‫يﯧگهن تاماقلىرىمۇ وئبدان تﯧتىدى‪ .‬زۆھرەنىڭ تهكلىپى بىـلهن ىئككىـسى زۆھرەنىـڭ‬ ‫ۆئيىگه تﯧلﯧفـون قىلـدى‪ .‬تـاھىر قـارى »زۆھـرەدىن ەئنسىرىمىـسىله« دﯦـگهن گهپنـى‬ ‫ىئككى قﯧتىم دەۋەتتى‪ .‬مهكـتهپ ائلدىـدىكى كوچـا چىراغلىرىنىـڭ يورۇقىـدا تﯧخىمـۇ‬ ‫گۈزەللىــشىپ كهتــكهن زۆھــرە تــاھىر قارىنىــڭ كــۆز نۇرىــدىن ائيرىلمىــدى‪ ،‬زۆھــرە‬ ‫بﯧكهتكىچه ۇئزىتىپ كهلدى‪ ،‬تاھىر قارىغا كۈلۈمسىرەپ باقتى‪» ،‬كﯧلىپ تۇرۇڭ«دﯦدى‪،‬‬ ‫تاھىر قارىمۇ »ائلـدىراش بولمىـسامال كﯧلىـپ تـۇرىمهن‪ ،‬سـىزمۇ بﯧرىـڭ« دﯦـدى‪ .‬قىـز‬ ‫ماقۇللۇق بىلدۈردى‪ .‬شۇ ائخشىمى تاھىر قارى مهكتىپىگه قايتقىچه زۆھرەنـى وئيـالپ‬ ‫كهلدى‪ ،‬كﯧلىپ قازا نامازلىرىنى وئقـۇدى‪ ،‬خىيـال بىـلهن بولـۇپ‪ ،‬نامـازدا وئقۇۋاتقـان‬ ‫سۈرىنىڭ مهنه‪-‬مهزمۇنلىرىغا دىققهت قىلمىدى‪ ،‬پهقهت نامازدىن ېئزىپ كهتمهسـلىك‬ ‫ۈئچــۈنال رەكهت ســانىنى ېئــسىدە چىــڭ ســاقالپ وئقــۇدى‪ .‬ائنــدىن ســىنىپقا كىرىــپ‬ ‫كىتابلىرىنى ۋاراقالپ باقتى‪ ،‬كاللىـسىغا ھﯧچنـﯧمه چۈشـمىدى‪ ،‬ەئتىنىـڭ يهكـشهنبه‪،‬‬ ‫دەرس يــوق ىئكهنلىكىنــى وئيــالپ يﯧنىــك تىنــدى‪ .‬ائلدىــدىكى دوســكىدا يﯧڭىــدىن‬ ‫ىئنگىلىـزچه ۆئگىنىۋاتقـان ساۋاقدىـشىدىن بىرسـى قىززىقچىلىـق قىلىـپ » ‪“I love‬‬ ‫”‪ “oh, my baby” you‬دﯦـگهن خهتنـى قىڭغىـر‪-‬قىيـسىق يﯧزىـپ قويغانىـدى‪ ،‬تـاھىر‬ ‫قــارىمۇ ېئقىمغــا ەئگىــشىپ‪ ،‬ائزراق ىئنگىلىــزچه ۆئگىنىــپ باققانىــدى‪ ،‬دوســكىدىكى‬ ‫خهتــلهر ۇئنىڭغــا تونــۇش ىئــدى‪ ،‬ۇئ خهتــكه بىــر دەم قــاراپ وئلتــۇردى‪ ،‬ائنــدىن ۇئنــى‬ ‫كۆڭلىدە نهچچه قﯧـتىم ۆئز تىلىغـا ۆئرۈپ‪-‬چۆرىـدى‪ » :‬ائھ ۇئمىقىـم‪ ،‬ائھ گـۈزىلىم‪،‬‬ ‫ائھ تاتلىقىم‪ ،‬ائھ چىرايلىقىم‪ ،‬ائھ سۆيگۈنۈم‪» ،«...‬سﯧنى ياخشى كـۆرىمهن‪ ،‬سـﯧنى‬ ‫سۆيىمهن‪ ،‬ساڭا ائشىقمهن‪.«...‬‬ ‫ۇئ شۇ وئلتۇرۇشىدا »يار«غا ائتاپ بىر قهسىدە توقـۇدى‪ ،‬ەئممـا بۇنىڭغـا قانـاەئت‬ ‫ھاسىل قىلمىدى‪ ،‬كۆڭلىدە دەيـدىغانلىرى يهنىـال تۈگىمىـدى‪ ،‬ەئمهلىيهتـته شـۇ تاپتـا‬ ‫ۇئنىڭ قهلبىدە مۇھهببهتنى ىئزھار قىلىش‪ ،‬ھﯧسسىياتنى نهق ىئپـادىلهش تهقهززاسـى‬ ‫جۇش ۇئراتتى‪ .‬ائرقا رەتته وئلتۇرغان بىر ساۋاقدىشى ۆئيىگه خهت يﯧزىۋاتـاتتى‪ .‬تـاھىر‬ ‫قارى ۇئنىڭدىن ۈئچ ۋاراق سوراپ ائلـدى‪ ،‬قهلهمنـى چىـڭ سـىقىمداپ‪ ،‬يۈرەكلىرىنىـڭ‬ ‫سوقۇشىنى تىڭـشاپ بىـر دەم وئلتـۇردى‪ ،‬بـۇ خهتنـى قانـداق يﯧـزىش كﯧـرەك؟ قىزنـى‬ ‫قانداق تهسىرلهندۈرۈش كﯧـرەك؟ قـارىملىق سـۈپىتىنى قانـداق سـاقالش كﯧـرەك؟ بـۇ‬ ‫راستىنال تۇنجى سۆيگۈ مهكتۇبىمۇ؟ تاھىر قارى بىردىنال ناھايىتى چوڭ بىـر بﯧـسىمغا‬ ‫دۇچ كهلگهنلىكىنى ھﯧس قىلدى‪ .‬بۇنداق وئلتۇرسـا بىـر نـﯧمه يازالمـايتتى‪ ،‬قهغهزنـى‬ ‫جىجىالپ بويـۇۋﯦتهتتى‪ .‬شـۇنداقتىمۇ ۇئنىـڭ قهلبىـدىكى ھىـسلىرى قاينـاپ تـۇراتتى‪،‬‬

‫‪23‬‬

‫ىئچىدىكى وئتنى پهسهيتىش ۈئچۈن بولسىمۇ بـۇ خهتنـى مهشـىق ھﯧـسابىدا يﯧزىـپ ‪،‬‬ ‫ائرقىدىن يهنه بىر قﯧتىم تۈزىتىپ تـوغرىالپ‪ ،‬ائققـا كۆچـۈرۈپ‪ ،‬مۇۋاپىـق بىـر پهيتنـى‬ ‫تﯧپىـپ ائنـدىن قىزغـا بهرسـه بـوالتتى‪ .‬شـۇ نىـيهتكه كهلـگهن ھامـان ۇئنىـڭ قهلىمــى‬ ‫بهيگىگه قويۇۋﯦتىلگهن ائتتهك چﯧپىشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫‪8‬‬ ‫خالىدنىڭ خوتۇنى كهتكهندىن كﯧيىن زۆھرەنىڭ كۈندە بازار ائيلىنىـپ‪ ،‬باغچىغـا‬ ‫بارىــدىغان ىئــشلىرى تــۈگهپ‪ ،‬ۆئيــدە ۆئز ىئــشىنى قىلىــشقا باشــلىدى‪ .‬ەئرەب جــۇۋان‬ ‫ىئلگىـرى بـاش ەئلچىنىـڭ خوتۇنىـدەك دەھـشهت پـۇل خهجلىمىـسىمۇ‪ ،‬يهنىـال خﯧلــى‬ ‫خهجلهپ قوياتتى‪ ،‬چوڭ سودا سارايلىرىدىكى گىرىم‪-‬پهرداز‪ ،‬زىبۇ زىننهت بويـۇملىرى‪،‬‬ ‫ســومكا‪ ،‬ائياغالرغــا زوق‪-‬شــوخ بىــلهن ســىنچىالپ قــارايتتى‪ ،‬ۇئشــشاق دۇكــانالردىكى‬ ‫جۇڭگوچه قول ھۈنهرۋەن بويۇملىرىنى قولىغا ېئلىـپ ەئجهبلىنىـپ كۈلـۈپ قويـاتتى‪،‬‬ ‫يىپهك كۆينهك ۋە شارپىالرنى تۇتۇپ سىالپ كﯧتهتتى‪» ،‬جهمىل« دەپ ماختـاپ قويـۇپ‬ ‫ائنــدىن ۇئنــى بوينىغــا ائرتىــپ ەئيــنهككه قــارايتتى‪ .‬ســﯧتىقچىالر چهت ەئللىكــلهرگه‬ ‫ىئنگىلىزچىنى يامداپ سۆزلهپ بىر يـاقتىن قىـزغىن مـۇائمىله قىلـسا‪ ،‬بىـر يـاقتىن‬ ‫باھانى نهچچه ھهسسه يۇقىرى قويۇپ تۇرۇۋاالتتى‪ ،‬چهت ەئللىكلهر‪ ،‬بولۇپمـۇ ەئرەبـلهر‬ ‫ۇئالرنىــڭ دﯦــگهن باھاســىدىن تــۆۋەن ســورايتتى‪ .‬زۆھــرە ھهر كــۈنى دﯦگــۈدەك ەئرەب‬ ‫جۇۋانغا بولۇشۇپ باھا تالىشىپ يۈرۈپ سودىلىشىشقا ۇئستا بولۇپ كهتتى‪ ،‬مالالرنىڭ‬ ‫ەئســلى باھاســىنى‪ ،‬ســاتىدىغان يﯧرىنــى وئبــدانال بىلىــپ قالــدى‪ .‬ەئرەب جــۇۋان ۆئز‬ ‫دۆلىتىدە خوتۇنالرنىڭ كۆزىـدىن وئت چىقىرىۋﯦتهلهيـدىغان‪ ،‬سـوۋغاتلىققا يارايـدىغان‬ ‫ماللىرىنى ۈئچ چامدانغا قاچىالپ ېئلىـپ كهتتـى‪ ،‬مـﯧڭىش ائلدىـدا زۆھـرەگه »تاپـان‬ ‫ھهققى«ھﯧـسابىدا يـۈز يـۈەن پـۇل‪ ،‬بىـر سـومكا بهردى‪ .‬ەئلچىخانىنىـڭ ماشىنىـسىدا‬ ‫وئلتۇرۇپ‪ ،‬ھهيۋەت سودا سارايلىرىنى ائيلىنىپ‪ ،‬ائدەتته تۇتـۇپ بﯧقىـشقىمۇ جـۈرەئت‬ ‫قىاللمايدىغان مالالرنى ۆئرۈپ‪-‬چۆرۈپ‪ ،‬ەئڭ ېئسىللىرىنى خىلالشـقا پىـشىپ قالغـان‬ ‫زۆھرە بۇ شهھهردە پۇلال بولسا شاھانه ياشىغىلى‪ ،‬راھهتته ۆئتكىلى بولىـدىغانلىقىنى‬ ‫ھهر قانــداق ۋاقىتتىكىــدىنمۇ بهك چوڭقــۇر چۈشــهندى‪ .‬ائيالالرنىــڭ ەئبهدى قانمــاس‬ ‫كىيىم‪ ،‬گىرىم‪ ،‬زىنـنهت ھهۋىـسىنى قوزغىتىـپ ھاياجانالنـدۇرۇپ تۇرىـدىغان‪ ،‬قـۇربى‬ ‫يهتمهيدىغانالرنى ھهر ۋاقىت ائرماندا قويىدىغان‪ ،‬مهىئشهتنىڭ ھهممىسىنى دﯦگۈدەك‬ ‫لىققىدە تولدۇرۇپ تۇرغان سودا سارايلىرى‪ ،‬مهخسۇس مال سﯧتىش دۇكانلىرى‪...‬ھهتتـا‬ ‫شــۇنىڭ ىئچىــدىكى چىرايلىــق‪ ،‬ېئــسىل مــالالر‪ ،‬ۇئالرنىــڭ رەڭگــى‪ ،‬شــهكلى‪ ،‬پــۇرىقى‪،‬‬ ‫دۇكانــدىكى باھاســى‪ ،‬چۈشــۈرۈپ ائالاليــدىغان باھاســى‪ ...‬زۆھرەنىــڭ ېئــسىدە چىــڭ‬ ‫ساقلىنىپ قالدى‪ .‬ەئرەب جۇۋان كهتكهندىن كﯧـيىن پۇرسـهت بولـسىال شـۇ دۇكانالرغـا‬

‫‪24‬‬

‫بﯧرىپ‪ ،‬ائاللمىسىمۇ قاراپ بﯧقىپ كﯧلىدىغان بولدى‪ .‬لﯧكىن ھهر قﯧـتىم بارسـا ىئچـى‬ ‫ائرماندا ياناتتى‪ ،‬كۆزى كهينىدە قاالتتى‪.‬‬ ‫خالىد خوتۇنى كهتكهندىن كﯧيىن كهيىپ‪-‬ساپانى يهنه باشلىۋالدى‪ .‬ۆئز دۆلىتىـدە‬ ‫ىئسسىق دەستىدىن كۈندۈزى ۇئخالپ كﯧچىسى ھهرىكهتلىنىدىغان ەئرەبلهر پهرەڭـلهر‬ ‫ۋە بﯧيجىڭلىـــق بـــايالر بىـــلهن بىـــر قاتـــاردا بﯧيجىڭنىـــڭ كهچلىـــك سودىـــسىنى‪،‬‬ ‫ىئشرەتخانىلىرىنى قىززىتىپ تۇراتتى‪ .‬ەئلچىخانا نومۇرى ېئـسىلغان ېئـسىل پىكـاپالر‬ ‫وئينايــدىغان‪ ،‬قاينايــدىغان يهرلهرنىــڭ ائلدىــدا تىزىلىــپ تــۇرۇپ كﯧتهتتــى‪ .‬ائدەتــته‬ ‫خىــزمهت ۋاقتىــدا بىــر‪-‬بىــرى بىــلهن كۆرۈشــهلمهي ۆئتىــدىغانالر شــۇنداق يهرلهردە‬ ‫دوقۇرۇشۇپ قـاالتتى‪ ،‬ھىجىيىـشىپ ۆئتـۈپ كﯧتهتتـى‪ .‬كونـا خۇمارىـدىن كـﯧچهلمىگهن‬ ‫خالىد ھهپته ائرىلىقلىرىدا سىرتتا كۆڭۈل ېئچىپ‪ ،‬ھهپته ائخىرى يﯧرىم كﯧچىـدە بىـر‬ ‫سهتهڭنى باشالپ كﯧلهتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە كۈندۈزى تﯧلىۋىزور كۆرۈپ‪ ،‬ائنچه‪-‬مۇنچه سﯧرىق كۆرۈنۈشلىرى چىقىدىغان‬ ‫كىنو كۆرۈپ‪ ،‬ۇئنىڭ تىلىنى تولـۇق چۈشـىنىپ بواللمـاي ىئچـى پۇشـۇپ‪ ،‬ىئنگىلىـزچه‬ ‫كىتــاب كــۆرۈپ‪ ،‬ائرقىــدىن ەئســنهپ ۇئخــالپ قــاالتتى‪ ،‬كۈنــدۈزى ۇئخلىۋالغاچقــا‬ ‫كﯧچىلىرى ۇئيقۇسـى كهلـمهي ۇئيـاق بۇياققـا ېئغىنـاپ خىيـال سـۈرۈپ ياتـاتتى‪ ،‬بىـر‬ ‫چــاغالردا ۇئخــالپ قااليمىقــان چــۈش كــۆرەتتى‪ ،‬چۈشــلىرى پــارچه‪-‬پــارچه ەئيــنهككه‬ ‫وئخشايتتى‪ ،‬ۇئنىڭدا ائجايىپ‪-‬غارايىپ‪ ،‬ۋەھشى كۆرۈنۈشـلهر ۋىـل‪-‬ۋىـل چاقنـايتتى‪،‬‬ ‫ائرىالپ‪-‬ائرىالپ سﯧرىق كىنونىڭ كۆرۈنۈشلىرىگه وئخشاپ كﯧتىدىغان بىـر نهرسـىلهر‬ ‫چىقاتتى‪ .‬ائجايىپكى‪ ،‬وئيغانغاندا دەل مۇشۇ نهرسىلهر ۇئنىڭ ېئسىدە قاالتتى‪ .‬ۇئنىـڭ‬ ‫ەئنسىز خىيـاللىرى گاھىـدا چۈشـىدە رىائللىققـا ائيلىنىـپ‪ ،‬بهدىنـى ېئغىـر تاشـتهك‬ ‫مىدىرلىيالماي ھﯧرىپ ھالىدىن كﯧتهتتى‪ ،‬چىلىق‪-‬چىلىـق تهرگه چۆمـۈپ وئيغىنىـپ‬ ‫كﯧتهتتى‪...‬‬ ‫زۆھرە بۇ ۆئيدە ەئنسىز كﯧچىلهرنى ۆئتكۈزۈشكه باشلىدى‪ .‬بىر شهنبه كﯧچىسى ۇئ‬ ‫نﯧرىقى ھۇجرىدىن چىقىۋاتقان ەئسهبىي ائۋازالردىن سهگهكلىـشىپ‪ ،‬نﯧرۋىـسى ۆئرلهپ‬ ‫تاڭ ائتقىچه ۇئخلىماي چىقتى‪.‬‬ ‫ەئتىسى كۈن خﯧلى ۋاق بولغاندا چۇۋۇق چاچلىرى يۈزىنى يﯧپىۋالغان بىر سـهتهڭ‬ ‫تازىلىق ۆئيىگه كىرىپ خﯧلى ۇئزۇندا چىقتى‪ ،‬ىئسكهتىنى وئڭشاپ‪ ،‬كىيىمىنى تۈزەپ‬ ‫كىيىــپ‪ ،‬سومكىــسىنى ېئــسىپ چىقىــپ كهتتــى‪ .‬زۆھــرە تــازىلىق ۆئيىــگه كىرىــپ‬ ‫سهسكىنىپ كهتتـى‪ ،‬ۇئ رەسـۋا ماتۇڭغـا سـۇ ماڭغۇزۇۋﯦتىـشنى ۇئنتـۇپ قالغـان يـاكى‬ ‫قهستهن شۇنداق قىلغانىدى‪ .‬زۆھرە ماتۇڭدىكى يوپۇقنى سۆكۈپ تاشلىۋەتتى‪ ،‬نهچـچه‬ ‫رەسۋانىڭ ساغرىسىنىڭ ىئزى قالغان‪ ،‬بهلكىم سۈيدۈكى چاچراپ كهتكهن بـۇ يوپـۇقنى‬ ‫فىلىپپىنلىق ائيال يۇياتتى‪ ،‬بۇ ائيالنىڭ ەئتكهن تامىقىنى خالىـد يهيتتـى‪ ،‬زۆھرەمـۇ‬ ‫يهيتتى‪ .‬زۆھرە ۆئزىنىڭ ائللىقانداق بىر بـۇلغىنىش ىئچىـدە ياشـاۋاتقانلىقىنى ھـﯧس‬

‫‪25‬‬

‫قىلىپ كۆڭلى ېئلىشىپ‪ ،‬تﯧنى تىكهنلىشىپ كهتتى‪ .‬ەئمما بـۇ ۆئينىـڭ باشـقا يﯧـرى‬ ‫راھهت ىئــدى‪ ،‬كــۈن چۈشــۈپ تــۇراتتى‪ ،‬ائيــرىم ھۇجرىــدا زۆھــرە خالىغــان ىئــشىنى‬ ‫قىالاليتتى‪ ،‬تورغا كىرىپ تونۇشلىرى بىلهن پاراڭلىشاتتى‪ ،‬تﯧلﯧۋىزور‪ DVD ،‬كـۆرەتتى‪،‬‬ ‫ۆئيــگه نهرســه‪-‬كﯧــرەك ســﯧتىۋﯦلىش ۈئچــۈن پهســكه چۈشــسىال ائۋات كوچــا‪ ،‬قاينــاق‬ ‫بازارنىڭ نهق ۆئزىگه بارااليتتى‪.‬‬ ‫خالىــد كۈنــدە دﯦگــۈدەك چۈشــكىچه ۇئخاليتتــى‪ ،‬ائنــدىن يۇيۇنــۇپ‪ ،‬ســاقال‪-‬‬ ‫بۇرۇتلىرىنى غىردىۋﯦتىپ‪ ،‬چاچلىرىنى مايالپ پارقىرىتىـپ‪ ،‬ائلماشـتۇرغان كىـيىمىگه‬ ‫كۈچلــۈك ەئتىــر چﯧچىــپ‪ ،‬فىلىپپىنلىــق ائيــال چۈشــكه ۈئلگۈرتــۈپ تهييارلىغــان‬ ‫تامىقىنى يهپ‪ ،‬زۆھرەگه بىر ىئشالرنى تاپىالپ‪ ،‬ائندىن پهسكه چۈشـۈپ ماشىنىـسىنى‬ ‫ھهيدەپ نهگىدۇر كﯧتهتتى‪ .‬زۆھرە فىلىپپىنلىق ائيال ەئتكهن ائشـنى يـﯧمهي‪ ،‬پهسـكه‬ ‫چۈشۈپ ۇئيغۇر ائشخانىلىرىغا كىرەتتى ياكى ماكىدونالد‪ ،‬كﯧنتاكىنىڭ توخۇ گۆشى ۋە‬ ‫بولكىلىرىنى يهيتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە بىر قﯧتىم كوچىدىن كﯧلىۋﯦتىپ يولدا ۆئزىنى جىڭـالپ كـۆردى‪ 10 ،‬كىلـو‬ ‫سهمرىپ كهتكهنلىكىنى كۆرۈپ چۆچۈپ كهتتى‪ .‬ۆئيگه كﯧلىـپ‪ ،‬ھۇجرىـسىغا كىرىـپ‪،‬‬ ‫كىيىمىنى سـﯧلىپ تاشـالپ تىكلهنـمه ەئيـنهككه قارىـدى‪ ،‬قورسـىقى بىـر ائز چىقىـپ‬ ‫قالغانىــدى‪ ،‬ۇئ قورســىقىنى مۇجــۇپ‪ ،‬بىــر قهۋەت بــۇ نىجىــس ماينىــڭ قانــداقالرچه‬ ‫قوشۇلۇپ قالغانلىقىنى ھﯧچ بىلهلمهي ىئچـى پۇشـۇپ وئلتـۇرۇپ كهتتـى‪ .‬وئلتۇرغانـدا‬ ‫يهنه قارىدى‪ ،‬قورسىقى سهل قاتلىشىپ قالغانىدى‪ ،‬ۇئ بۇ قورسـاق ۆئزىنىـڭ قورسـىقى‬ ‫ەئمهستهك يﯧنىش‪-‬يﯧنىشالپ قارىدى‪ ،‬ھهر بىر قارىغاندا ۆئز گۆشـىنى ۆئزى يﯧگـۈدەك‬ ‫جىله بولدى‪ .‬بىـر ائي بـوال‪-‬بولمـايال ۆئزىنىـڭ بۇنچىلىـك سـهمرىپ كهتكىـنىگه ھـﯧچ‬ ‫ەئقلى يهتمهيتتى‪ ،‬بۇ ائرتۇق ماي بهدەنگه ەئمدى يـۈك بولـدى‪ ،‬بـۇ تهن ەئمـدى جانغـا‬ ‫يۈك بولدى‪ ،‬ھهتتا بۇ جانمۇ بىر يۈك بولدى‪ ،‬ۇئنى باقمـاق نﯧمـانچه تهس‪-‬ھه! زۆھـرە‬ ‫ۆئزىنى كارىۋاتقا تاشالپ‪ ،‬بۇ كۈنلهرنىڭ ۆئزىگه ھورۇنلۇق‪ ،‬سﯧمىزلىكتىن باشـقا زادى‬ ‫نـــﯧمه بهخـــش ېئتىـــدىغانلىقىنى ھـــﯧچ بىلهلـــمهي‪ ،‬خالىـــد باشـــالپ كﯧلىۋاتقـــان‬ ‫سهتهڭلهرنىڭ ائيىغىنىڭ قاچان ۈئزۈلىدىغانلىقىنى‪ ،‬ۆئزىنىڭ بۇ ۆئيدە‪ ،‬بـۇ ھۇجرىـدا‬ ‫قانچىلىـــك تۇرىـــدىغانلىقىنى‪ ،‬بـــۇ ۆئيـــدىن چىقىـــپ كهتـــسه نهگه بﯧرىـــپ نهدە‬ ‫توختايــدىغانلىقىنى وئيــالپ يﯧــتهلمهي‪ ،‬غهم‪-‬ەئندىــشه تاشــلىرى ىئچىــدە قــۇرتتهك‬ ‫تۈگۈلــۈپ يــاتتى‪ ،‬خﯧلــى ۇئزاق يــاتتى‪ ،‬ېئزىلىــپ يــاتتى‪ ،‬بهدىنــى شــۇ پﯧتــى يالىڭــاچ‪،‬‬ ‫چــاچلىرى ھﯧلىقــى ســهتهڭنىڭ چاچلىرىــدەك چــۇۋۇق ىئــدى‪ .‬مۇشــۇنداق ھــالهتته‬ ‫يﯧتىــشتىن زۆھــرە ۆئزىنىــڭ نومــۇس قىلمىغىنىغــا‪ ،‬قوپــۇپ كىيىمىنــى كىيگۈدەكمــۇ‬ ‫مــادارى قالمىغىنىغــا ھهيــران قالــدى‪ .‬ەئممــا ھهيــران قﯧلىــپ قانــداق قىالتتــى‪،‬‬ ‫ھهيــرانلىقتىن‪ ،‬دﯦلىغۇللــۇقتىن‪ ،‬پۇشــايماندىن نــﯧمه پــۈتهتتى‪ ،‬نامــازمۇ تاشــلىنىپ‬ ‫كهتتى‪ ،‬ھازىر ۇئنى قايتا باشالپ وئقۇش زۆھرەگه كۆتۈرۈپ قوپقۇسىز ېئغىـر بىـر يـۈك‬

‫‪26‬‬

‫بولــۇپ تۇيۇلىــدۇ‪ .‬ۇئنىــڭ كــۆڭلى خــاتىرجهم بولمىــسا نامــاز قانــداق خوشــياقىدۇ‪،‬‬ ‫نامازنىڭ كۆڭۈلنى خاتىرجهم قىلىـدىغانلىقىنى ۇئ بـۇرۇن بىلهتتـى‪ ،‬ھـازىر ائساسـهن‬ ‫ىئشهنمهسال بولدى ياكى ىئشهنسىمۇ بىپهرۋا قارايدىغان بولدى‪.‬‬ ‫فىلىپپىنلىق ائيالنىڭ قورسىقىدا قالغانلىقى مهلۇم بولدى‪ ،‬زۆھرە دوختۇرخانىغا‬ ‫بىلله بﯧرىشىپ بهردى‪ ،‬جﯧنى چىڭ بۇ ائيال ائنـچه چىرايلىـق بولمىـسىمۇ ەئرلهرنىـڭ‬ ‫نهپسىنى قاندۇرغۇچىلىك ەئپتى بار ىئدى‪ ،‬بۇنىڭغـا ۆئزىمـۇ رازىـدەك كـۆرۈنهتتى ھهم‬ ‫شۇنداق ياشايتتى‪ .‬زۆھرە خالىدنىڭ ائشخانىدا يـاكى ۆئينىـڭ ىئچىـدىال بـۇ ائيالنىـڭ‬ ‫ساغرىسىنى سىالپ ياكى چىمداپ قويىـدىغانلىقىنى نهچـچه قﯧىـتىم كۆرگهنىـدى‪ .‬بـۇ‬ ‫ائيالمۇ ھﯧچنﯧمه بولمىغاندەك كۈلۈپ قويۇپ ىئشىنى قىلىۋﯦرەتتى‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫تاھىر قارى زۆھرەنىڭ ياتىقىغا تﯧلﯧفون قىلىپ ۇئنىـڭ كۆچـۈپ كهتكهنلىىكىنـى‬ ‫ۇئقتى‪ ،‬زۆھرەنىڭ دەپمـۇ قويمـاي ىئـز‪-‬دﯦرەكـسىز يوقـاپ كﯧتىـشى‪ ،‬نهگه بﯧرىـپ نهدە‬ ‫تۇرۇشى تاھىر قارىغا قاراڭغۇ ىئدى‪ ،‬بىر يهرگه مۇقىملىنىپ قالغان كۆڭۈلنى ائستىن‪-‬‬ ‫ۈئستۈن قىلىدىغان بۇ ۆئزگىـرىش ۇئنـى تهمتىرىتىـپ قويـدى‪ .‬ۇئ ھﯧلىقـى ائخـشىمى‬ ‫يازغان خﯧتىنى نهچچه قﯧتىم ۆئزگهرتىپ‪ ،‬پىششىقالپ ىئشلهپ‪ ،‬ائققا كۆچۈرۈپ تهييار‬ ‫قىلىــپ قويغانىــدى‪ ،‬بــۇ خهتنــى وئقۇســا زۆھرەنىــڭ چوقــۇم تهســىرلىنىدىغانلىقىغا‬ ‫ىئشىنهتتى‪ .‬چۈنكى ۇئ ۆئزىنىڭ ەئركهكلىـك كـۈچىگه بهك ىئـشهنچ قىاللمىـسىمۇ بىـر‬ ‫نهرســه يازااليــدىغان قــابىلىيىتىگه‪ ،‬ۆئزىــگه ائالھىــدە تۇيۇلىــدىغان قهلهم قــۇۋۋىتىگه‬ ‫خﯧلى ىئشىنهتتى‪ .‬ۇئ ۆئزىنىـڭ قهلـبىگه بارغـانچه پاتمـاي قﯧلىۋاتقـان ھﯧسـسىياتىنى‬ ‫ياشلىقنىڭ ھاسىالتى دەپـال ەئمهس‪ ،‬كـۆپىنچه شـاىئرلىق مىجهزىنىـڭ مهھـسۇلى دەپ‬ ‫چۈشىنهتتى‪ .‬ۇئ نهچچه قﯧتىم زۆھرەنىڭ مهكتىپىگه خهتنى كۆتۈرۈپ بﯧرىپ بﯧقىـشنى‬ ‫وئيالپ يهنه يالتايدى‪ ،‬ېئنىق بىر نىـشان يوقالغانىـدى‪ ،‬بارسـىمۇ ېئزىـپ‪ ،‬تهمتىـرەپ‪،‬‬ ‫سوغۇققا توڭۇپ يﯧنىـپ كﯧلهتتـى‪ ،‬نـامىزىنى قـازا قىالتتـى‪ ،‬ائپتوبۇسـتا تـار شـىملىق‬ ‫قىـزالر ساغرىــسىنى سـۇۋاپ زىــددىيهتلىك بىائراملىقنـى پهيــدا قىالتتـى‪ .‬ىئــشقىلىپ‪،‬‬ ‫مهكتهپ قورۇسىدىن چىقسىال شهھۋەت توزۇندىلىرىنى توشۇپ يۈرگهن شهھهر ھاۋاسـى‬ ‫ۇئنىڭ نهپسىنى بۇغۇپ قوياتتى؛ ھهر بىر قﯧتىم سىرتقا چىقىپ كهلسه كـۆڭلى يامـان‬ ‫بىر ۋەسۋەسىگه گىرىپتار بولۇپ‪ ،‬تهقۋالىقى بوشاپ قاالتتى‪ .‬سىرتتا يامـان ھهۋەسـنىڭ‬ ‫قىيناشــلىرىدىن كﯧــسهلجان بولــۇپ ســۆرىلىپ يــۈرگهن روھــسىز ۋۇجــۇدى مهكــتهپكه‬ ‫كىرگهنــدە ســاقىيىپ قالغانــدەك بوالتتىيــۇ‪ ،‬كﯧــسهلنىڭ ائســارىتى يهنه ســاقلىنىپ‬ ‫قاالتتى‪ ،‬تاالغا چىققاندا قايتا قوزغىلىش خهۋپىدە تۇراتتى‪.‬‬

‫‪27‬‬

‫ۇئنىڭ ۈئمىدى زۆھرەنىڭ تﯧلﯧفونىدىال قالدى‪ ،‬ياتاقداشـلىرىدىن ائرىـالپ »ماڭـا‬ ‫بىرسىدىن تﯧلﯧفون كهلدىمۇ؟« دەپ سورايتتى‪ ،‬بىرسـى »يـاق« دەيتتـى‪ ،‬بىرسـى» ھه‬ ‫راست‪ ،‬بىر قىزدىن تﯧلﯧفـون كهلـگهن‪ ،‬ىئـسمىنى دﯦگىلـى ۇئنىمىـدى‪ ،‬كىـم ۇئ؟« دەپ‬ ‫گهپكه ساالتتى‪ .‬تاھىر قارى باشقىالرنىڭ دۇنياسىغا كىرىپ قﯧلىشقا‪ ،‬باشـقىالر قـاراپ‬ ‫تۇرغان سهھنىدە پهيدا بولۇشقا ەئزەلدىن قىزىقمايتتى‪.‬‬ ‫زۆھرەدىن تﯧلﯧفون كهلمىگهنـچه ۇئ بىـر ىئـشالردىن ائسـان تﯧرىكىـدىغان بولـۇپ‬ ‫قالدى‪ ،‬گاھىدا ۇئ ۆئزىنىڭ مىجهزىگه‪ ،‬نهپـسى خاھىـشىغا بويـسۇنۇپ كﯧتىۋاتقـان بـۇ‬ ‫دىننى بىكارغا ۆئگىنىۋاتقاندەك‪ ،‬نهچچه شهھهرنى ائتالپ بۇ يهرگه كﯧلىپ شـهيتاننىڭ‬ ‫دﯦپىغا ۇئسسۇل وئيناۋاتقاندەك‪ ،‬مهكتهپنىڭ مومىىسىنى يهپ‪ ،‬دىندىن يىراقلىـشىپ‪،‬‬ ‫ەئڭ ياخشى ۋاقىتنـى ىئـسراپ قىلىۋاتقانـدەك وئسـال تۇيغۇغـا كﯧلهتتـى‪ ،‬گاراڭلىقتـا‬ ‫ۋاقىت ۆئتكۈزەتتى‪ ،‬غۇرۇر بىـلهن قوغـدىلىپ تۇرغـان تهنھـا قهلبىنىـڭ دﯦرىزىـسىدىن‬ ‫زۆھرەگه قارايتتى‪ ،‬بۇ دﯦرىزە خىرەلىشىپ كهتكهن بولسىمۇ بىرەر يﯧڭىلىق‪ ،‬تۇيۇقسىز‬ ‫بىر شادلىق ىئزدەپ تويماي قارايتتى‪.‬‬ ‫بىر كۈنى چۈشته ۇئ سۇخانىدا كىر يۇيۇۋاتاتتى‪ ،‬ياتاقدىـشىدىن بىرسـى ناھـايىتى‬ ‫جىددىي چاقىردى‪:‬‬ ‫—تاھىر‪ ،‬تﯧلﯧفون!‬ ‫ۇئ مازغاپ يۇقى قولىنى سۈرته‪-‬سۈرتمهيال ياتىقىغا يۈگۈردى‪ ،‬ىئشىك ائلدىغا‬ ‫كﯧلىپ ۆئزىنى بﯧسىۋالدى‪ ،‬ياتاقداشلىرى ۇئنىڭغا قاراپ تـۇراتتى‪ ،‬ۇئ ائلـدىرىماي‬ ‫بﯧرىــپ تﯧلفــوننى قولىغــا ائلــدى‪ ،‬گۈپۈلــدەپ ســوقۇۋاتقان يــۈرىكى بــوم ائۋازىنــى‬ ‫تىترىتىپ تۇراتتى‪:‬‬ ‫—ۋەي كىمۇ؟‬ ‫تونۇش‪ ،‬زىل بىر ائۋاز تﯧلﯧفون سـىمى بىـلهن تهڭـال يـۈرەكنى جىغىلـدىتىپ‬ ‫يﯧتىپ كهلدى‪:‬‬ ‫—مهن‪ ،‬زۆھرە‪ ،‬قانداق ەئھۋالىڭىز؟‬ ‫زۆھــرە ۇئنىــڭ قۇلىقىغــا يــﯧقىن كﯧلىــپ گهپ قىلىۋاتــاتتى‪ ،‬ھهتتــا ۇئنىــڭ‬ ‫تىنىقلىرىمۇ ېئنىق ائڭلىنىۋاتاتتى‪ ،‬تاھىر قارى ۆئزىنى تهبىىئـي تۇتۇشـقا تىرىـشىتى‪،‬‬ ‫ەئمما ائۋازى يهنىال بىلىنهر‪-‬بىلىنمهس تىترەپ تۇراتتى‪:‬‬ ‫— خۇداغا شۈكرى‪ ،‬ۆئزىڭىزچۇ؟‬ ‫— مهنمۇ ياخشى تۇرۇۋاتىمهن‪ ،‬ۆئگىنىشلىرىڭىز ائلدىراشمۇ؟‬ ‫— ائنچه ەئمهس‪ ،‬سىزگه تﯧلﯧفون قىلىپ ائاللمىدىم‪...‬‬ ‫— ھه شۇ‪ ،‬بىر يهردىن ىئش تاپقانىدىم‪ ،‬سىزگه دەپ قوياي دەپ‪...‬‬ ‫— تﯧلﯧفون نومۇرىڭىزنى دەپ بﯧرەمسىز؟‬ ‫— ھازىرچه مۇقىم تﯧلﯧفون يوق‪ .‬ىئش بولسا مهن سىزگه تﯧلﯧفون قىالي‪.‬‬

‫‪28‬‬

‫— ھه مهيلى‪...‬‬ ‫— ەئمىسه خوش‪ ،‬كﯧيىن كۆرۈشهيلى‪.‬‬ ‫— ھه ماقۇل‪ ،‬خوش‪ ،‬ائلالھقا ائمانهت‪.‬‬ ‫ۇئ “ائلالھقا ائمانهت”دەپ بولغىچه زۆھرە تﯧلﯧفوننى قويۇۋەتتى‪.‬‬ ‫مهيلى نﯧمىال بولسۇن زۆھرەنىڭ تﯧلﯧفون قىلىشى ۋە ىئش بولـسا ۆئزەم تﯧلﯧفـون‬ ‫قىلىمهن دﯦيىشى سىيىت قارىنى خـﯧلىال خـوش قىلـدى‪ .‬ياتاقداشـلىرىنىڭ بهزىلىـرى‬ ‫قۇلىقىغـــا تىڭـــشىغۇچ تىقىۋﯦلىـــپ قىـــراەئت تىڭشىـــسا‪ ،‬بهزىلىـــرى ائبـــدۇلالنىڭ‪،‬‬ ‫تاشمۇھهممهتنىڭ ناخشىلىرىنى ائڭاليتتى‪ .‬بىـر بۇلـۇڭ‪ ،‬تـۆت كۇلۇڭـدىكى بـۇ وئپـچه‬ ‫ھايات ىئچى پۇشۇش‪ ،‬بىر‪-‬بىرىنى كۆزىتىش‪ ،‬بىر‪-‬بىرىدىن ىئلھام ېئلىش‪ ،‬بىر‪-‬بىرىگه‬ ‫ھهيدەكچى بولۇش‪ ،‬ۇئنىڭ‪-‬بۇنىڭغا باھا بﯧرىش‪ ،‬يﯧڭىلىق بولسا بىر‪-‬بىـرىگه مهلـۇم‬ ‫قىلىش‪ ،‬ائرىالپ‪-‬ائرىالپ چاقچاقلىشىش‪ ...‬ىئلكىدە داۋاملىشاتتى‪.‬‬ ‫—كىم قىز ۇئ؟‪ -‬دﯦدى قۇلىقىدىكى تىڭشىغۇچنى ائللىبۇرۇن ېئلىۋەتكهن بىرى‪.‬‬ ‫—بىر يۇرتلۇق قىز‪.‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ كهيپــى ياخــشى ۋاقتىــدىن پايــدىلىنىپ ھهممىــسى دﯦگــۈدەك‬ ‫بﯧشىنى كۆتۈردى‪:‬‬ ‫—نﯧمه ىئش قىلىدۇ؟‬ ‫—وئقۇيتتى‪ ،‬ھازىر ىئشلهۋﯦتىپتۇ‪.‬‬ ‫—نهدە ىئشلهيدۇ؟‬ ‫—ۇئقمايمهن‪.‬‬ ‫وئپچه پاراڭ باشلىنىپ كهتتى‪:‬‬ ‫—سهن ۇئنىڭ بىلهن قانداق تونۇشۇپ قالغان؟‬ ‫—جىم يۈرگهن بىلهن ىئچىدە جىق گهپ بار بۇنىڭ‪...‬‬ ‫—شۇڭا توختىماي شﯧىئر يﯧزىپ يۈرۈيدىكهنسهن‪-‬دە‪...‬‬ ‫—تهلهپ خﯧتى يازدىڭمۇ؟‬ ‫—يازدىغۇ دەيمهن ‪ ،‬قارىسام بىر خهتلهرنى يﯧزىپال يۈرەتتى‪.‬‬ ‫—خﯧتىڭنى بىزگه كۆرسهتمهمسهن؟‬ ‫—ھهي‪ ،‬ۇئنى دەيمىز‪ ،‬بۇنى دەيمىز‪ ،‬بىزنىڭ بالال بوش ەئمهس جۇمۇ!‬ ‫—ۇئنــداق ىئــش يــوق‪ -،‬دﯦــدى تــاھىر قــارى قايــسى بىــرىگه جــاۋاب بﯧرىــشنى‬ ‫بىلهلمهي وئڭايسىزلىنىپ‪ -،‬ۆئيىدىن خالتا ەئۋەتكهن‪ ،‬شۇنى ائپىرىپ بهرگىلى بﯧرىپ‬ ‫تونۇشۇپ قالغان‪ .‬باشقا ىئش يوق‪.‬‬ ‫—بىر كۆرۈپ ائشىق بولۇپ قالغانسهن ھهقىچان؟‬ ‫—قىز باال دﯦگهن رەسمى شهيتان‪-‬دە!‬ ‫—ائلدىراپ شهيتان دﯦمهيلى‪ ،‬قانداقراق قىز ۇئ؟‬

‫‪29‬‬

‫—بهش ۋاق وئقۇمدۇ؟‬ ‫—وئقۇيدۇ‪ -،‬دﯦدى سىيىت قارى كهيپىنى بۇزماي ىئتتىك جاۋاب بﯧرىپ‪ -،‬ۇئ قىـز‬ ‫مهندىن قۇرائن سورىغانىدى‪ ،‬ائپىرىپ بهرگىلى بارغان‪.‬‬ ‫—ائنداق بولسا بولىدىكهن‪ .‬مۇشۇنداق قىزنى تالالش كﯧرەك‪ ،‬مۇشـۇنداق قىزنـى‬ ‫خوتۇنلۇققا ائلسا بولىدۇ‪.‬‬ ‫—مۇشۇنداق قىزنى ائلماي ەئمىسه سﯧرىق چاچنى ائالمتىڭ؟‬ ‫—سﯧرىق چاچ بولسىمۇ ىئمانى بولسا مهيلى‪...‬‬ ‫—ياغلىق چىگىمىسىمۇ مهيلىمۇ؟‬ ‫—مهيلى‪ ،‬ۆئزىمىز چىگدۈرۈۋالىمىز‪.‬‬ ‫—پو ائتما‪ ،‬بۇرۇندىن چهگمىسه بىكار‪...‬‬ ‫—كﯧيىن چىگكهنلهرمۇ بارغۇ‪ ،‬تاھىر‪ ،‬ۇئ قىز ياغلىق چىگهمدۇ؟‬ ‫—چىگىدۇ‪-،‬دﯦدى تاھىر قارى‪ ،‬ەئمما كۆڭلى نﯧمىگىدۇر يﯧرىم ىئدى‪.‬‬ ‫—مايلى قاچان بولسۇن چىگىپتۇ‪ ،‬شۇ قىزنى چىڭ تۇت‪..‬‬ ‫—مۇشۇنداق قىز بىلهن مۇھهببهتلهشسه گۇناھ بولمايدىغۇ دەيمهن‪.‬‬ ‫— مۇھهببهتلهشتۇق دەپ ناشايان ىئشالرنى قىلمـايلى‪ ،‬نىكـاھ وئقـۇپ بـولغىچه‬ ‫قولنىــڭ ۇئچىنــى تۇتمــايلى‪ .‬كۆرۈشــۈپ‪ ،‬پاراڭلىــشىپ‪ ،‬پۈتۈشــۈپ قويــساق بولىــدۇ‪.‬‬ ‫ۇئنىڭدىن ېئشىپ كهتسه ھارام!‬ ‫—ھهي ائز گهپ قىلىڭال روزىھاجى‪ ،‬پهتىۋا بهرگىلى يامان ۇئستىكهنسىله‪...‬‬ ‫—مهن ىئچىمدىن چىقىرىۋالمىدىم‪ ،‬فىقھى كىتابلىرىنى كۆرۈڭال‪ ،‬چىقىدۇ‪.‬‬ ‫—فىقھى ەئھكاملىرىنى ھهممىدىن وئبدان بىلىسىله‪ ،‬بىلىپ تـۇرۇپ مهكتهپمـۇ‬ ‫مهكتهپ يۇرتلۇق ىئزدەپ قىزالرنى كهلتۈرۈپ يۈرۈيسىله‪...‬‬ ‫—ائدەمــگه تــۆھمهت قىلمــاڭال جۇمــۇ‪ ،‬گۇنــاھ بولىــدۇ‪ ،‬يۇرتلــۇقنى ىئــزدﯦگهن‬ ‫گۇناھمۇ؟‬ ‫—مانا ماۋۇ تـاھىر قـارىمۇ يۇرتلـۇقىنى ىئـزدەپ مـۇھهببهت تﯧپىۋاپتىغـۇ؟ سـىله‬ ‫ۇئنىڭدىنمۇ ېئشىپ چۈشسىله‪.‬‬ ‫—ائداش توال يوق گهپنى قىلماڭال‪ ،‬ھاالل‪-‬ھارامنى ائيرىپ ياشايدىغان ائدەم بىز‪،‬‬ ‫بولمىسا بۇ يهردە وئقۇپ نﯧمه قىلىمىز؟‬ ‫—چاقچاق‪ ،‬ھهي‪ ،‬ھهممىـسى چاقچـاق‪ ،‬تﯧـرىكمهڭال‪ .‬تـازنى تـاز دﯦـسه ائچچىقـى‬ ‫كﯧلىدۇ‪ ،‬دەپ‪..‬‬ ‫—مۇشۇمۇ چاقچاق بولدىما؟! دىنغا چاقچاق قىلمايلى ائغىنىلهر‪...‬‬ ‫روزىھــاجى تﯧرىكىــپ قالــدى‪ ،‬قالغــانالر بۇنىــڭ ھهممىــسى چاقچــاق‪ ،‬بىــزدىن‬ ‫ھﯧچكىم مۇھهببهتلهشمىدى دەپ يهڭگىل پاراڭالرنى قىلىشىپ‪ ،‬ۇئنى‪-‬بـۇنى دەپ‬

‫‪30‬‬

‫ائخىــر جىــم بولــدى‪ .‬ۇئالر پــاراڭ بىــلهن بولــۇپ كﯧتىــپ ســىيىت قارىنىــڭ »كىــر‬ ‫يۇيۇۋاتاتتىم« دەپ چىقىپ كهتكىنىنىمۇ تۇيماي قﯧلىشقانىدى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى كىرلىرىنى يۇيغاچ بايا بولغان گهپلهرنى بىر قـۇر ەئسـلهپ چىقتـى‪،‬‬ ‫زۆھرە سـىيىت قـارىنى ياخـشى كـۆرگهن‪ ،‬ۇئنـى كهلگۈسـىدىكى ېئـرىم دەپ تهسـهۋۋۇر‬ ‫قىلغان بولسا‪ ،‬بۇ مهكتهپكه ىئـزدەپ كهلـگهن بولـسا‪-‬ھه‪ ،‬ساۋاقداشـلىرى ۇئنىڭـدىن‬ ‫كــۆزىنى ۈئزەلــمهي قالـسا‪ ،‬زۆھــرە ۇئالرنىــڭ كــۆز نۇرىــدىن ھالقىــپ ۆئتــۈپ ســىيىت‬ ‫قارىنىڭ يﯧنىغا كﯧلىپ »ەئكىلىڭ‪ ،‬مهن يۇياي« دەپ مۇشۇ كىرلىرىنى يۇيۇپ بهرگهن‬ ‫بولــسا‪ ...‬ســىيىت قارىنىــڭ قــولى توختــاپ قالــدى‪ ،‬بىــر دەمــدىن كﯧــيىن ېئــسىگه‬ ‫كﯧلىپ‪ ،‬مازغاپقا چىالنغان كۇسىرىنى چىڭ مۇجۇپ‪ ،‬پومالپ سىقىشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫خالىد بۇ شهھهردىكى قﯧرىالرنىڭ كۈن‪-‬كـۈنلهپ سﯧـسىق كـۆل بويىـدا وئلتـۇرۇپ‬ ‫بﯧلىق تۇتىدىغانلىقىنى كۆرگهنىدى‪ ،‬بۇ سهۋرچان قﯧرىالر بىر كۈنى بىرەر تال بﯧلىقمۇ‬ ‫تۇتالمايتتى‪ ،‬ەئمما شۇ وئلتۇرغىنىغا رازى ىئدى‪ ،‬قارمىقىنى ۇئزۇن تاشالپ‪ ،‬چىـداملىق‬ ‫بىلهن بﯧلىق كۈتۈپ وئلتۇراتتى‪ .‬خالىد كـۈتتى‪ ،‬ناھـايىتى چىـداملىق بىـلهن كـۈتتى‪،‬‬ ‫ىئلگىــرى ھهر قﯧــتىم ۇئ زۆھــرەگه سهپــسالغىنىدا جۇڭگولۇققــا وئخــشىمايدىغان‪،‬‬ ‫ىئرانلىققا وئخشاپ قالىدىغان )ۇئ كۆڭلىدە ۇئنـى ەئرەب ائياللىرىغـا وئخشىتىـشىنى‬ ‫خالىمايتتى( بۇ مۇسۇلمان قىزنى چﯧكىپ باقمـايال ھهرىـكهت قوللىنىـشنىڭ قانـداق‬ ‫ائقىۋەت بﯧرىدىغانلىقىنى وئيالپ يﯧتهلمهي دﯦلىغـۇل بـوالتتى‪ .‬بـۇ ائخـشىمى قهتىئـي‬ ‫قارارغا كهلدى‪ ،‬شۇ تاپتا ۇئ ۆئزىگه ىئشىنىشنىڭ ەئڭ يۇقىرى پهللىـسىدە تىكلىنىـپ‬ ‫تۇراتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە ھۇجرا ىئشىكىنى ېئچىپ قورقۇنچلۇق بىر چۈشتىن وئيغانغاندەك چۆچۈپ‬ ‫كهتتى‪ ،‬ۇئيقۇسى ىئتتىك ېئچىلىپ‪ ،‬كۆزلىرى ەئنـسىز پاقىرىـدى‪ .‬ۇئ ۇئخـالش كىيىمـى‬ ‫بىلهن ياتقان بولسىمۇ‪ ،‬ۈئسـتىگه يهنه كىـيىم كىيىۋالغانىـدى‪ .‬خالىـد كىـرىپال ۇئنـى‬ ‫پوكانغا بﯧسىپ كارىۋاتقا يـاتقۇزدى‪ .‬زۆھرەنىـڭ يـۈرىكى ائغزىغـا كهپلىـشىپ قالـدى‪،‬‬ ‫ۋاقىراشــقىمۇ ماجــالى يهتــمهي جﯧنىنىــڭ بــارىچه تىركهشــتى‪ .‬ۋاقىرىغــان بىــلهن‬ ‫فىلىپپىنلىــق ائيــال بهرىبىــر يــاردەمگه كهلمهيتتــى‪ ،‬بهلكــى زۆھرەنىــڭ ىئپــپهت‪-‬‬ ‫نومۇسىدىن ائيرىلىپ‪ ،‬پﯧتىدىن چۈشۈپ يۇۋاشالپ قﯧلىـشىنى تىلهيتتـى‪ ،‬ھۇجرىنىـڭ‬ ‫ســىرتىدا زەھهرخهنــدىلهرچه كۈلۈمــسىرەپ قــاراپ تــۇراتتى‪ ،‬بــۇ كۈلۈمــسىرەش زۆھــرە‬ ‫دەســلهپته بــۇ ۆئيــگه كهلگهنــدىكى كۈلۈمسىرىــشىگه وئخــشاپ كﯧتهتتــى‪ .‬ۇئ ائيــال‬ ‫خالىــدنىڭ ۆئيىــدە تهلهپ قىلىــپ ائچتۇرۇۋالغــان تﯧلىــۋىزىيه قانىلىــدا پــات‪-‬پــات‬ ‫ۆئزلىرىنىڭ ھهم چهتنىڭ سﯧرىق كىنـولىرىنى كـۆرەتتى‪ ،‬شـۇ كىنـوالردا كۆرۈنىـدىغان‬

‫‪31‬‬

‫فىلىپپىن نامراتالر چۈمۈلىدەك دەسـسلىپ ياشـايدىغان‪ ،‬قـارا گـۇرۇھ‪ ،‬لۈكچهكلىـك‪،‬‬ ‫قــاتىللىق بۇزۇقچىلىــق ەئۋج ائلغــان بىــر دۆلهت ىئــدى‪ ،‬بــۇ ائيــالمۇ نه ېئرىنىــڭ نه‬ ‫بالىسىنىڭ تايىنى يوق‪ ،‬پهقهت تىرىكچىلىك ۈئچۈنال بۇ يهردە مـاالي بولـۇپ‪ ،‬تﯧنىنـى‪،‬‬ ‫كۈچىنى سﯧتىپ ياشايتتى‪ .‬زۆھرەدەك بىر مۇسۇلمان قىزنىڭ قىلغان ىئشىنىڭ تايىنى‬ ‫يوق‪ ،‬بىكار يﯧتىـپ مۈشـۈكتهك ۇئخـالپ‪ ،‬ۆئزىـدىن جىـق ىئـش ھهققـى ائلىـدىغىنىغا‬ ‫قورســىقى كــۆپهتتى‪ .‬زۆھــرە فىلىپپىننىــڭ ســﯧرىق قانىلىــدا چىقىــدىغان قــارامتۇل‪،‬‬ ‫كۆرۈمسىز ائدەملهرنى‪ ،‬يﯧقىمسىز مهنزىرىلىرىنى‪ ،‬پ تاۋۇشى كـۆپ تهكرارلىنىـدىغان‪،‬‬ ‫سهڭ ائڭلىنىدىغان تىلىنى ياقتۇرمايتتى‪ .‬فىلىپپىندىكى دﯦڭىز بويى خـۇددى ىئككـى‬ ‫جىــنىس بىرلىــشىدىغان كۆڭۈللــۈك يهر ىئــدى‪ ،‬كىنــودا داىئــم مۇشــۇنداق مهنزىــرە‬ ‫چىقاتتى‪ .‬دﯦڭىزنى كۆرگهندە ۇئ خوتۇن ھاياجانلىنىپ بواللمـاي قـاالتتى‪ .‬زۆھـرە بـۇنى‬ ‫كۆرۈپ جىـله بولـۇپ ھۇجرىـسىغا كىرىـپ كﯧتهتتـى‪ .‬تﯧلىـۋىزور تالىـشىپ بهزىـدە ۇئ‬ ‫خوتۇن بىـلهن سۈركىلىـشىپمۇ قـاالتتى‪ .‬پهقهت چهتنىـڭ كىنوسـى بﯧرىلگهنـدە بىلـله‬ ‫كـــۆرەتتى‪ ،‬ائنـــچه‪-‬مـــۇنچه پاراڭلىـــشىپمۇ قويـــاتتى‪ ...‬ىئـــش قىلغانـــدا بـــۇتتهك‬ ‫ھﯧسسىياتسىز‪ ،‬كىنو كۆرگهنـدە ېئغىنـى تۇتـۇپ ھﯧسـسىياتلىنىپ وئلتۇرىـدىغان بـۇ‬ ‫خوتــۇن زۆھــرەگه ھهر ۋاقىــت يــات‪ ،‬چۈشىنىكــسىز‪ ،‬قىززىــق تۇيــۇالتتى ‪ ،‬چۈشــهنگىنى‬ ‫پهقهت ۇئنىــڭ ۆئز خوجايىنىغــا بولغــان ىئتــاەئتمهنلىكى‪ ،‬ۆئي ىئــشىنى شهرتــسىز‬ ‫وئرۇندايــدىغانلىقى‪ ،‬الزىــم دﯦــسه ائر‪-‬نومۇســىنىمۇ قايرىــپ يﯧتىــپ بﯧرىــدىغانلىقى‪،‬‬ ‫پۈتــۈن دەسمىيــسىنى چىقىرىــپ جﯧنىنــى جــان ېئتىــدىغانلىقى ىئــدى‪ .‬بــۇ خوتــۇننى‬ ‫ياردەمگه چاقىرسا كﯧلىپ زۆھرەنىڭ پۇتىنى تۇتـۇپ بهرسـه بﯧرەتتىكـى‪ ،‬خوجـايىنىنى‬ ‫ھهرگىــز ائجراتمــايتتى‪ .‬زۆھــرە ۋاقىرىيالمــدى‪ ،‬ۇئنىــڭ ۈئســتىدىكى كىــيىم ســﯧلىپ‬ ‫تاشــالندى‪ ،‬ۇئخــالش كىيىمىمــۇ ســالدۇرۇلدى‪ ،‬خالىــدتىن نهپهســنى غىدىقاليــدىغان‬ ‫كۈچلۈك ەئتىر ۋە ھاراق پۇرىقى كﯧلهتتى‪ .‬زۆھرەنىـڭ پهقهت كۇسـىرىال قالغـان بىـلهن‬ ‫خالىد تﯧخى ۆئزىنىڭ كىيىمىنى تولـۇق سـﯧلىپ بواللمىغانىـدى‪ .‬زۆھـرە بوغـۇزلىنىش‬ ‫ائلدىدىكى قويدەك تىپىرالپ‪ ،‬كۆزلىرى ھالسىز پاقىراپ قالـدى‪ .‬تهلـۋە كـۈچى قىنىغـا‬ ‫پاتمايــدىغان‪ ،‬ھهر بىــر ناشــايان ىئــشتىن يﯧڭىلىــق ىئزدەيــدىغان خالىــد شــۇ تاپتــا‬ ‫جاھانــدا ۆئزىنــى ەئڭ غالىــپ ەئر ھﯧــسابلىدى‪ ،‬مــامۇق كارىۋاتتــا شــاپتۇل چﯧچىكــى‬ ‫رەڭلىك كۇسىرىنى قامالالپ تىترەپ تۈگىلىـپ وئلتۇرغـان‪ ،‬مۇسـۇلمان دﯦـگهن بىـلهن‬ ‫ناماز وئقۇغىنىنى كۆرگىلى بولمايدىغان‪ ،‬نـامىنى ائڭـالپ باقمىغـان بىـر مىللهتنىـڭ‬ ‫پۈتۈن ائالھىدىلىكىنى‪ ،‬جهزبىسىنى‪ ،‬پـۇرىقىنى‪ ،‬تهمىنـى‪ ،‬لهززىتىنـى مۇجهسـسهملهپ‬ ‫تۇرغــان بــۇ نــازىنىىن قىزنىــڭ ۋۇجۇدىغ ـا ىئــگه بولــۇش ىئــستىكى ۇئنىــڭ يــۈرىكىنى‬ ‫ھاياجاندىن ائغرىتىپ تـۇراتتى‪ .‬ەئڭ باشـتا خالىـدنى كۆرگهنـدە ۇئ قىزنىـڭ كـۆزلىرى‬ ‫مۇشۇ پهيتنىڭ ھامان بىر كۈنى كﯧلىدىغانلىقىنى بىلىدىغاندەك ەئندىككهنىدى‪ ،‬مانا‬

‫‪32‬‬

‫مۇشۇ ەئندىكىشتىن ەئكـس ەئتـكهن پـاكلىق‪ ،‬گۈزەللىـك خالىـدنىڭ بـۇ قىزغـا ىئـگه‬ ‫بولۇش ىئستىكىنى تﯧخىمۇكۈچهيتكهنىدى‪.‬‬ ‫خالىــد زۆھرەنىــڭ قــولىنى قايرىــپ كۇســىرىغا ېئــسىلدى‪ ،‬زۆھرەنىــڭ خىيالىــدا‬ ‫ائچىسى پهيدا بولدى‪:‬‬ ‫—قىزلىقىڭغا قۇلپا سال دﯦمىگهنمىدىم ساڭا! ىئشتان بﯧقىڭ نﯧمانچه بوش!‬ ‫—ەئرگه تﯧگىپ بولدۇڭمۇ قىزىم ەئمدى‪ -،‬دﯦدى ائنىسى يۇم‪-‬يۇم يىغالپ‪.‬‬ ‫ائتىــسى ھهســرەتلىك كۈلــۈپ قويــۇپ‪ ،‬يانچۇقىــدىن موخۇركــا ېئلىــپ ائچچىــق‬ ‫شورىدى‪.‬‬ ‫—زىنـــا دﯦـــگهن ەئڭ چـــوڭ ھـــارام‪ ،‬دوزاختـــا كۆيىـــسىز‪ ،‬قـــﯧلىن تﯧرىڭىـــز‬ ‫ائلماشتۇرۇلىدۇ‪ ،‬يهنه كۆيىسىز‪ ،‬تﯧرىڭىز يهنه ائلماشتۇرۇلىدۇ‪ ،‬يهنه كۆيىسىز‪ -...‬دﯦدى‬ ‫سىيىت قارى‪.‬‬ ‫زۆھرە ائۋازىنى قويۇپ بﯧرىپ يىغالشقا باشلىدى‪ ،‬جان جهھلى بىـلهن تىركىـشىپ‬ ‫خالىدقا بوي بهرمىدى‪ .‬شۇ ەئسـنادا ياسـتۇق ائسـتىغا تىقىـپ قويغـان قـۇرائن قولىغـا‬ ‫چىقىپ قالدى‪ ،‬نهچچه كﯧچه ۇئ چۆچۈپ وئيغىنىپ كهتكهندىن كﯧيىن‪ ،‬قارا باسمىسۇن‬ ‫دەپ قۇرائننى بﯧشىغا قويۇۋالغانىدى‪ .‬ۇئ بىر قولىدا كۇسىرىنى چىڭ سـىقىمداپ‪ ،‬بىـر‬ ‫قولىغا قۇرائننى ېئلىپ ۋاقىرىدى‪:‬‬ ‫— ھهي‪ ،‬قارا ما قۇرائنغا‪ ....‬بۇ ىئشىڭ ھارام! ھارام! ھارام!‬ ‫ۇئ »ھارام«دﯦگهن گهپنى نهچـچه قﯧـتىم دەۋەتكهنلىكىنـى ۇئقالمىـدى‪ ،‬ۋاقىـراپ‬ ‫ائۋازى بوغۇلۇپ كهتتى‪ ،‬قـۇرائننى شـىلتىغاندا ۇئنىـڭ قـاتتىق مۇقاۋىـسى خالىـدنىڭ‬ ‫بﯧشىغا تﯧگىپ كهتتى‪ .‬شـهھۋەتتىن كاللىـسى قﯧيىـپ‪ ،‬كـۆزىگه ھﯧچنـﯧمه كـۆرۈنمهي‬ ‫قالغــان خالىــد ۇئيغــۇرچه قۇرائنغــا چهكچىيىــپ قــاراپ قالــدى‪ .‬زۆھرەنىــڭ چىرايــى‬ ‫تاتىرىــپ‪ ،‬تﯧگىــپ كهتــسىال پارتاليــدىغان بومبىغــا وئخــشاپ قالغانىــدى‪ .‬خالىــد بــۇ‬ ‫ھالدىكى قىزنى زورالپ نﯧمه لهززەتكه ېئرىشىدىغانلىقىنى ۇئقالمـاي قالـدى‪ ،‬قىزنىـڭ‬ ‫كۆزلىرىدىن ائققان يـاش قۇرائنغـا تـارامالپ چۈشـۈۋاتاتتى‪ .‬خالىـد مۇشـۇ چاغـدىال بـۇ‬ ‫مۇســۇلمان قىزنىــڭ ەئرەبــلهر ائدەتــته قــاتتىق تهلهپ قىلىــدىغان ‪ ،‬ەئركهك چىــۋىن‬ ‫قونمىغان ىئپپهت‪-‬ھايالىق قىز ىئكهنلىكىگه ىئشهندى‪ .‬شـهھۋەت قاينىغـان ۋۇجـۇدى‬ ‫تۇيۇقــسىز سهگهكلىــشىپ كهتــكهن كاللىــسىدا پايــدا بولغــان قهبــرە ۋە قىيــامهت‬ ‫قورقۇنچىدىن بىر لهھزە تىترىدى‪ ،‬كاالمۇلالنى قالقان قىلىپ ۆئزىنـى قوغـداپ تۇرغـان‬ ‫قىز گويا پهرىشتىدەك كۆرۈندى‪ ،‬بۇ بهلكىـم كهيىپلىكتىنـدۇ‪ ،‬كهيىپلىكـته ائدەمنىـڭ‬ ‫كۆزىگه قىزىل چاپان كىيۋالغان مومايمۇ قىز كۆرۈنىدۇ‪.‬‬ ‫—قۇرائننى قوي‪-،‬دﯦدى خالىد پهسكويغا چۈشۈپ‪ .‬بۇ گهپ زۆھرەگه »تاپانچـاڭنى‬ ‫تاشــال« دﯦگهنــدەك بىلىنىــپ كهتتــى‪ ،‬قــۇرائننى قويــۇپ قويماقتــا يــوق‪ ،‬بهلكــى ۇئنــى‬ ‫كۆكرىكىگه چىڭ باستى‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫—قۇرائننى قويۇپ‪ ،‬يﯧقىن كﯧلىپ مﯧنى بىر سۆيۈپ قوي‪...‬‬ ‫زۆھرە چۆچۈپ كهتتى‪ ،‬خالىدنىڭ كۆزى‪ ،‬تىنىقلىرى جايىغا چۈشكهنىدى‪.‬‬ ‫— چاققان بول‪ ،‬ھﯧلى بىكار يىرتىۋﯦتىمهن!‬ ‫زۆھرە تىترەپ تۇرۇپ ائستا كﯧلىـپ‪ ،‬خالىـدنىڭ سـاقال سـوپۇنى پـۇراپ تۇرغـان‬ ‫يۈزىگه سۆيۈپ قويدى‪.‬‬ ‫—يهنه ســۆي‪ ،‬مﯧنــى تهبــرىكله‪ ،‬چــۈنكى مهن بۈگــۈن شــهھۋىتىمنى كهســتىم‪...‬‬ ‫ېئــسىڭدىمۇ‪ ،‬بــاش ەئلچىنىــڭ ھوزۇرىــدا ماڭــا تهلمــۈرۈپ قارىغانىــدىڭ‪...‬بهلكىــم‬ ‫باشقىالرغىمۇ شۇنداق قارىغانسهن‪...‬سﯧنىڭ مۇشۇ كـۆزۈڭ‪ ،‬نهق شـهيتان‪ ...‬شـهيتان‪-..‬‬ ‫خالىد بىر دەم ەئرەبچه‪ ،‬بىر دەم ىئنگىلىزچه ېئزىلهڭگۈلۈك بىلهن ائلىجوقى سۆزلهپ‪،‬‬ ‫ائندىن زۆھرەنىڭ يۈزىگه بىر شاپىالق سﯧلىپ‪ :‬گﯧپىم تۈگىدى‪ ...‬ەئمـدى ۇئخـال دەپ‪،‬‬ ‫ھۇجرىدىن چىقىپ كهتتى‪.‬‬ ‫زۆھرەنىــڭ تىترىــشى خــﯧلىغىچه بﯧــسىقمىدى‪ ،‬لهنىتــى ىئــشىكنى ېئتىــپ‪،‬‬ ‫يوتقانغــا پۈركىنىــپ ۈئنــسىز يــاش تــۆكتى‪ ،‬قىزلىقىــدىن ائيرىلغــان بولــسا بهلكىــم‬ ‫ائغرىقلىرىنى ۇئنتۇپ قانغا قـاراپ تـاڭ ائتقىـچه يىغـالپ چىققـان بـوالتتى‪ .‬ھـﯧلىھهم‬ ‫بولــسا بــۇ ەئرەب نهپــسىنى يﯧڭهلىــدى‪ ،‬شــۇنچه ســهتهڭنى وئينــاپ پىــشىپ كهتــكهن‪،‬‬ ‫ھهۋەســلىرىنى تامــاق يﯧگهننىــڭ وئرنىــدا قانــدۇرۇپ يۈرۈيــدىغان بــۇ ھــايۋان بۈگــۈن‬ ‫تۇيۇقسىز ائدەمگه ائيلىنىپ‪ ،‬ائلهمچه مهرتلىك قىلدى‪ ،‬بۇنىڭـدىن زۆھـرە ۆئزىـگه بـۇ‬ ‫كﯧچه بىر ائمهت قۇشى كهلگهندەك ھﯧس قىلدى‪ ،‬خـۇدادىن قورقـۇپ بولـسىمۇ ۆئزىنـى‬ ‫ھهر ھالدا تىزگىنلىيهلهيدىغان بۇ پاھىشۋازنىڭ نهپرەتكه ەئمهس‪ ،‬بهلكـى ھـۆرمهتكه‬ ‫اليىق تۇيۇلۇپ كهتكىنىگه ەئجهبلهندى‪ .‬ۇئ قـۇرائننى قايتـا قولىغـا ېئلىـپ يﯧـنىش‪-‬‬ ‫يﯧنىشالپ قاراپ كهتتى‪ ،‬خۇدانى ۇئنتۇپ‪ ،‬نامازنى تاشالپ قويغىنىغا پۇشايمان قىلدى‪،‬‬ ‫ەئتىدىن باشالپ سهھهر تۇرۇپ يۇيۇنۇپ‪ ،‬نامازنى باشالشنى وئيلىدى )لﯧكىن بۇ ۇئنىڭ‬ ‫بىــر دەملىــك خىيــالى بولــۇپ قالــدى(‪ .‬ۇئ كــﯧچىچه ياتالمىــدى‪ ،‬كــۆزىنى يۇمــسىال‬ ‫خالىدنىڭ شهھۋەتتىن يانغان ۆئتكۈر كۆزى‪ ،‬تۈكلۈك مهيدىسى‪ ،‬ەئڭ ائخىرىدا ۆئزىنـى‬ ‫ائالق‪-‬جاالق قىلىۋەتكهن قورقۇنچلۇق يﯧرى خىيالىغا كىرىۋاالتتى‪.‬‬ ‫ەئتىسى ۋاق وئيغانغاندا زۆھرە پاك بهدىنىنى بىر قﯧتىم سـىالپ چىقتـى‪ ،‬يﯧنىـك‬ ‫نهپهس ائلدى‪ ،‬بۇ يﯧنىك نهپهسنىڭ‪ ،‬خۇشاللىقنىڭ نهقهدەر قىممهتلىـك ىئكهنلىكىنـى‬ ‫چۈشهندى‪ .‬قىز دﯦگهن قىزلىقى بىلهن قىز بولۇشـقا اليىـق‪ ،‬بىكـاردىن بىكـار بۇزۇلـۇپ‬ ‫كهتسه ۇئنداق قىزلىقنىڭ ەئتىۋارى بولمايـدۇ‪ ،‬ھـارام نهپـسىنى قانـدۇرۇۋالغان ەئرلهر‬ ‫ۇئنىڭغا قاراپ ھارام توخۇنىڭ قﯧنىنى كۆرگهنـدەكال بولىـدۇ‪ ،‬قىزلىقىـدىن ائيرىلغـان‬ ‫قىزمۇ بوغۇزالپ تاشالنغان ھارام مالدەك قانسىراپ ياتىدۇ‪ ،‬بىر ۆئمۈر خارلىنىـدۇ‪ ،‬بـۇ‬ ‫بىر ۆئمۈر خاپىلىق‪ ،‬بىر ۆئمۈرلۈك ائزاب ەئمهسمۇ؟‪...‬‬

‫‪34‬‬

‫زۆھرە ۋاقتىنچه جىـم تۇرغـان كارىۋاتتـا يﯧتىـپ تىنمـاي خىيـال سـۈرەتتى‪ :‬ەئگهر‬ ‫ۇئنىڭ خوتۇنى بولۇپ قالغان بولـسىدىم‪ ،‬بـۇ باشـقا گهپ ىئـدى‪ ،‬ۇئ چاغـدا بـۇ مـامۇق‬ ‫كارىۋاتقىال ەئمهس‪ ،‬پۈتۈن ۆئيگه‪ ،‬ماشىنىغا‪ ،‬خهجلىسه تۈگىمهيدىغان پۇلغـا‪ ،‬ېئـسىل‬ ‫كيىىمگه‪ ،‬قىسقىسى ھهمـمه نـﯧمىگه ېئـرەتتىم‪ ...‬لـﯧكىن بـۇ ەئرەبـلهردە ۋاپـا يـوق‪،‬‬ ‫خوتۇننى ۆئيگه سوالپ قويۇپ نهپسىنى قاندۇرۇشنىال بىلىدۇ‪ .‬مهن راستىنال بۇ يهردىـن‬ ‫ەئر تاپامدىمهن؟ ائتا‪-‬ائنام‪ ،‬ائچام نـﯧمه دەيـدۇ‪ ،‬مهھهلـله كـوي نـﯧمه دەيـدۇ‪ ،‬بـۇالرنى‬ ‫وئيلىسامال ۇئششاق گهپ بﯧشىمنى قوچۇيدۇ‪ .‬قايتىپ بارسام شۇ دﯦھقاندىن بىرسىگه‬ ‫تﯧگىمهن‪ ،‬ېئتىزغا چىقىڭ دەيدۇ‪ ،‬ىئشتىن ھﯧرىپ كهلسه تاماق ېئتىڭ دەيدۇ‪ ...‬تامـاق‬ ‫ەئتمىسهم قورسىقى ېئچىپ مﯧنى ۇئرىـدۇ‪ ...‬ھـازىر كـادىر بـالىالر تويلـۇقى قىمـمهت‬ ‫بولسىمۇ كادىر قىزنى ائلىدىغان بولۇپ كهتتى‪ .‬كـادىرغىغۇ تﯧگىـپ قـاالرمهن‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫ۇئنىڭ ماائشى نﯧمىگه يﯧتىدۇ؟ ماڭا ائشامدۇ؟ شۇ ھالىغا تﯧخى چوڭچىلىـق قىلىـدۇ‪،‬‬ ‫ۇئرۇشۇپ قالىمىز‪ ،‬تاياق يهيمهن‪ ...‬سودىگهرگه تهگسهم‪ ،‬پۇل تاپقاندىال ائشنا تۇتـۇپ‪،‬‬ ‫مهنــدىن تانىــدۇ‪ .‬بىــر نــﯧمه دﯦــسه كۈنلىــدىڭ دەپ ۇئرۇپ يــۈزۈمنى كۆكهرتىــدۇ‪...‬‬ ‫ھۈنهرۋەنگه تهگسه‪ ،‬ھازىر ھهممه نﯧمه زاۋۇتلىشىپ كهتكهندە ھۈنهرۋەنگه ىئش يـوق‪،‬‬ ‫قولى قىسقا‪ ،‬بىر نهرسه ېئلىپ بﯧرىڭ دﯦسه مادارى يهتمهيدۇ‪ ،‬بهلكى پـۇل تاپالمىغـان‬ ‫دەردىنـــى خوتۇنىـــدىن ائلىـــدۇ‪ ...‬ۇئرىـــدۇ‪ ،‬دەســـسهيدۇ‪ ...‬ۋاي‪ ..‬بـــۇ ەئر دﯦگهنگىمـــۇ‬ ‫تﯧگهمدىغان؟ ەئرگه تهگمهي ۆئيدە وئلتۇرسا تﯧخى‪ ،‬سولىشىپ قالغان ائلمىدەك چهتته‬ ‫قﯧلىۋاتقان‪ ...‬يۇرتتىن‪ ،‬شۇالردىن ائيرىلىپ چىقىـشىمدىكى مهقـسهت نـﯧمه‪ ،‬ياخـشى‬ ‫ياشاش‪ ،‬پاكىز تۇرمۇش كهچۈرۈش‪ .‬ۇئالرنىڭ ۇئششاق گﯧپىدىن قورقۇپال ۆئزەم خالىغان‬ ‫تۇرمۇشتىن ۋاز كهچكۈم يوق‪ ،‬دﯦمهك‪ ،‬يۇرتقا قايتىپ توي قىلىشقا قهتىئي رايىم يـوق‪.‬‬ ‫بۇ شهھهردە مهن ياشاش دﯦگهننىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى كۆردۈم‪ ،‬يﯧڭى ھاياتنىـڭ‬ ‫پهيزىنى ھﯧس قىلدىم‪...‬‬ ‫ەئممــا زۆھــرە بــۇ ۆئينىــڭ ەئمــدى پهيــزى قالمىغــانلىقىنى‪ ،‬ھهممىــدىن مــۇھىم‬ ‫نهرسىنىڭ خاتىرجهملىك ىئكهنلىكىنى چۈشهندى‪.‬‬ ‫‪11‬‬ ‫»پاك مۇسۇلمانالر ائشخانىـسى« نـى ائچقـان بىـر يىگىـت جاينامـازدا وئلتـۇرۇپ‪،‬‬ ‫ائلالھتىن ھهر كۈنى بهرىكهت تىلهيتتى‪ .‬چۈنكى بۇ ائشخانىدا ھاراق سـﯧتىلمىغاچقا‪،‬‬ ‫سودىسى تازا ائقمايۋاتاتتى‪ .‬خهنزۇالر تاماق يﯧگهندە ھـاراق ىئچىـدىغان بولغاچقـا بـۇ‬ ‫ائشخانىغا ائنچه كهلمهيتتى‪ .‬ەئرەبلهرگه يهنىال ۆئزىنىڭ تـامىقى ەئرزىيتتـى‪ ،‬قىمـمهت‬ ‫بولسىمۇ‪ ،‬ەئرەبچه تاائمالرنى چىقىرىـدىغان »مىـڭ بىـر كـﯧچه«رﯦـستۇرانىغا بـاراتتى‪.‬‬ ‫باشقا مۇسۇلمانالر بۇ ائشخانىنى بىلىـپ كهتمهيتتـى‪ ،‬يهنه كﯧلىـپ وئرنـى ائۋات يهردە‬

‫‪35‬‬

‫ەئمهس ىئدى‪ .‬يىگىت مۇڭلىنىپ گىتار چاالتتى‪ ،‬مۇسۇلمان بولغان مـانجۇ مـۇھهببىتى‬ ‫ائشخانىغا پات‪-‬پات كﯧلىپ ‪ ،‬ائدەم كۈتۈپ مۇڭلىنىپ كهتكهن پاكىز جوزىالرغا قـاراپ‬ ‫خۇرسىنىپ قويـاتتى‪ .‬ىئـشتىن بىكـار بولـۇپ قالغـان زۆھـرە بـۇ يهردە ىئـڭهك يـۆلهپ‬ ‫وئلتۇراتتى‪ .‬يهر ائستى ياتـاقالردا بىلـله يﯧتىـپ وئقۇغـان‪ ،‬تﯧخـى چهت ەئلـگه چىقىـپ‬ ‫بواللمىغان بىر‪-‬ىئككى دوستىغا پات‪-‬پات »ىئچىم پۇشـۇپ كهتتـى‪ ،‬بـۇ يهرگه كﯧلىـپ‬ ‫تاماق يهپ كﯧتىڭالر« دەپ تﯧلﯧفون قىالتتى‪ ،‬بىر چاغدا ائدىله دﯦگهن دوستى كهلـدى‪،‬‬ ‫زۆھرە كۆڭۈللۈك كـۈنلىرىنى ەئسـلىتىپ‪ ،‬كۈلۈمـسىرەپ يﯧتىـپ كهلـگهن دوسـتىنىڭ‬ ‫مهڭزىگه يۈزىنى يﯧقىپ تىنچلىق‪-‬ائمانلىق سورىدى‪ .‬ىئككىـسى خﯧرىـدار كهلمىـگهن‬ ‫ائشخانىدا ائزادە وئلتۇرۇپ‪ ،‬تاماق چىققىچه مۇڭدىشىپ كهتتى‪:‬‬ ‫— يوقاپال كهتتىڭ ائداش‪ ،‬نهلهردە يۈردۈڭ؟‬ ‫— سهنمۇ شۇغۇ‪ ،‬ەئرەبنىڭ ۆئيىگه بﯧرىۋﯦلىپ بىزنى ۇئنتۇپ قالدىڭ‪.‬‬ ‫— ھهي‪ ،‬شۇ ۋاقىتالردا ەئجهپ كۆرۈشمهپتۇق‪.‬‬ ‫— ىئزدىمىسهڭ سهن‪...‬‬ ‫— ھﯧلىمۇ ىئزدەپ تﯧلﯧفون قىلغاندىمهن‪ ،‬بولمىسا سﯧنىڭمۇ كارىڭ يوق ىئدى مهن‬ ‫بىلهن‪...‬‬ ‫— بولدى ائداش‪ ،‬تاپا قىلىشمايلى‪ .‬ھه‪ ،‬قانداقراق تۇرۇۋاتىسهن؟‬ ‫— كۆرۈۋاتىسهنغۇ‪ ،‬مهشهدە ىئشلهۋاتىمهن‪.‬‬ ‫— ائدەم كهلمهيدىغان ائشخانىغا كىرىۋﯦلىپ بىكار قاپسهن دﯦگىنا؟!‬ ‫— قانداق قىلىمهن‪ ،‬ىئش تاپالمىسام‪...‬‬ ‫— ۇئ ەئرەبنىڭ ۆئيىدە نﯧمىشقا تۇرالمىدىڭ؟‬ ‫— ھهي ائداش‪ ،‬سۆزلىسهم گهپ توال‪ ،‬ەئرەب دﯦگهننىڭ قانداقلىقىنى بىلمهيسهن‪...‬‬ ‫— سﯧنى بىر نﯧمه قىلمىغاندۇ؟‬ ‫— توۋا دﯦگىن ‪-‬دﯦدى زۆھرە ىئككى يﯧنىغا قاراپ‪ -،‬بۇنداق گهپنى قىلىشمايلى‪...‬‬ ‫— ائداش‪ ،‬گهپنى وئچۇق قىلىپ ياشايلى‪ ،‬بۇ شهھهر ساختىلىقنى كۆتۈرمهيدۇ‪.‬‬ ‫— ھهر قانچه بولسىمۇ بۇنداق گهپنى دﯦيىشسهك قانداق بولىدۇ؟‬ ‫— ھﯧچنﯧمه بولمايـدۇ‪ ،‬كـالالڭ سـﯧنىڭ شـۇ پﯧتـى تۇرۇپتـۇ‪ ،‬بـۇ يهر سـﯧنىڭ يﯧـزاڭ‬ ‫ەئمهس‪ ،‬قورقۇپ ياشىساڭ ياشىيالمايسهن‪ ،‬يۈزۈڭنى قﯧلىن قىلىشىڭ كﯧرەك‪.‬‬ ‫— ۇئنى دﯦمىسىمۇ مهن بۇ شهھهرگه قﯧلىنلىق قىلىپ چىققان‪...‬‬ ‫— شۇ ەئمهسمۇ‪ ،‬ۆئيدىن ائتلىدىڭ دﯦـگهن گهپ‪ ،‬جـاننى ېئلىـپ قويـۇپ تهۋەككـۇل‬ ‫قىلــدىڭ دﯦــگهن گهپ‪ .‬بىــز مۇشــۇ ەئركىــن دۇنيــانى دەپ ۆئيــدىن ائيرىلىــپ جاپــا‬ ‫چﯧكىۋاتىمىز‪.‬‬ ‫— بهزىدە مۇشۇمۇ كۈنمۇ‪ ،‬بۇنـداق ياشـىغاندىن كهتـسهك بولمامـدۇ دەپ قـالىمهن‪،‬‬ ‫لﯧكىن يهنه بۇ شهھهردىن كﯧچهلمهيمهن‪ ...‬كالالم ساراڭ مﯧنىڭ‪...‬‬

‫‪36‬‬

‫— ياق‪ ،‬سهن تﯧخى بۇ شهھهردە قانداق ياشاشنى بىلمهي يۈرۈپـسهن‪ .‬جاپـانى ۆئزەڭ‬ ‫پۇلغا سﯧتىۋاپسهن‪.‬‬ ‫— قانداق قىالي‪ ،‬يۈگۈرۈپ بارغانغا بىر يهردىن ائسان ىئش تاپقىلى بولمايدىكهن‪.‬‬ ‫— بۇ نﯧمه ۈئچۈن‪ ،‬بىلهمسهن؟ ھازىر جىمى ھوقۇق‪ ،‬پۇل ەئرلهرنىڭ قولىدا‪ ،‬ائيالالر‬ ‫بۇ دۇنيادا ياشـايمهن دەيـدىكهن‪ ،‬ۇئنـى قانـداق قىلىـپ قولغـا كىرگۈزۈشـنى بىلىـشى‬ ‫كﯧرەك‪.‬‬ ‫— مهسىلهن‪ ،‬قانداق قىلىش كﯧرەك؟‬ ‫— ەئقىللىق‪ ،‬نازاكهتلىك بولۇشۇڭ كﯧرەك‪ .‬ۋاقتى كهلگهندە بهزى نهرسهڭنى قۇربان‬ ‫قىلىپ بهختكه ېئرىشىشىڭ كﯧرەك‪...‬‬ ‫— مهن ‪..‬چۈشهنمىدىم‪...‬‬ ‫— ائستا‪-‬ائستا چۈشىنىپ قالىسهن‪ ،‬ھه قﯧنى دﯦگىنه‪ ،‬ۇئ ەئرەب قانداق قىلدى؟‬ ‫— نﯧمىنى قانداق قىلدى دەيسهن؟‬ ‫— ھهي‪ ،‬سهن گهپنى ەئپقاچما‪ ،‬ۇئ ەئرەب ساڭا چﯧقىلدىمۇ دەۋاتىمهن؟‬ ‫— چﯧقىلماقچى بولغان‪ ...‬لﯧكىن مهقسىتىگه يﯧتهلمىدى‪.‬‬ ‫— قانداق قىلىپ؟ سهن پىچاق تهڭلهپ قارشىلىق كۆرسهتتىڭما؟‬ ‫— ياق‪ ،‬قۇرائننى كۆتۈرۈپ‪...‬‬ ‫— پاھ‪ ،‬بۇ چارىمۇ بولىدىكهن‪-‬ھه‪ ،‬كﯧيىن قانداق بولدى؟‬ ‫— ىئشلىمهي يﯧنىپ چىقتىم شۇ‪...‬‬ ‫— ىئشلهۋەرسهڭ بولمامتى؟! ۇئنداق قىلىۋەرمهستى‪...‬‬ ‫— ۇئنداق دﯦگىنىڭ بىلهن‪ ،‬كﯧچىسى ۇئخلىيالمايـدىغان بولـۇپ قالـدىم‪ ،‬ائدەمـگه‬ ‫خاتىرجهملىك بهك مۇھىمكهن‪...‬‬ ‫— قىززىقكهنسهن‪ ،‬خاتىرجهم ياشايمهن دﯦگهن ائدەم ۆئيۈڭگىال كهتسهڭ بولمامدۇ‪،‬‬ ‫كﯧتىپ ەئرگه تهگسهڭ خاتىرجهم بوالتتىڭغۇ؟! بىـز بـۇ يهرگه پهقهت خـاتىرجهملىكنى‬ ‫دەپ كهلدۇقما؟‬ ‫— ۇئنــداق دﯦگىنىــڭ بىــلهن‪ ،‬ســهن مهنــدەك ۇئنــداق قورقــۇپ‪ ،‬ەئنــسىز ياشــاپ‬ ‫باقمىدىڭ‪..‬‬ ‫— مهن ۇئنداق ياشاشتىن بىزار‪ ،‬قورقۇپمۇ ىئشمۇ؟ قورقـۇش بىـلهن ىئـش پۈتهمـدۇ؟‬ ‫قورقۇنچاق ائدەم ھﯧچنﯧمىگه تهۋەككۇل قىاللمايـدۇ‪ ،‬بىـر جايىـدا تۈگۈلـۈپ ياشـايدۇ‪،‬‬ ‫بۇنداق ائدەمنىڭ قۇرتتىن نﯧمه پهرقى؟! بۇ گﯧپىم سـاڭا تﯧگىـپ كهتمىـسۇن‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫ســهن قورقۇنچــانلىقىڭنى تاشــال‪ ،‬تهۋەككــۇل قىلىــپ چىققــان ىئكهنــسهن ائخىــرىغىچه‬ ‫تهۋەككۇل قىل‪ ،‬يﯧزىلىقنىـڭ كاللىـسى بـويىچه ىئـش قىلىـۋەرمه‪ ،‬بولمىـسا مهشـهدە‬ ‫ھاڭۋﯦقىپ‪ ،‬ېئڭهك يۆلهپ وئلتۇرىۋﯦرىسهن‪ ...‬سهندە چىراي دﯦسه بار‪ ،‬بىلىم دﯦسه بـار‪،‬‬ ‫ىئنگىلىزچه ۆئگهندىڭ‪ ،‬ائشـخانا دﯦگهنـدە كۆرۈمـسىز‪ ،‬ساۋاتـسىز قىـزالر ىئـشلهيدۇ‪،‬‬

‫‪37‬‬

‫سهن بۇ يهرگه ھهقىقهتهن زايه كﯧتىپسهن‪...‬‬ ‫زۆھــرە بــۇ گهپلهرنــى ىئچــى ېئچىــشىپ تــۇرۇپ ائڭلىــدى‪ ،‬ائدىلهنىــڭ چىرايىغــا‪،‬‬ ‫كىيىملىرىگه سهپسالدى‪ .‬ائدىلهنىڭ چىرايىدىكى‪ ،‬ۇئچىسىدىكى نهرسىلهرنى يىغىـپ‬ ‫يۆگهپ ساتسىا ‪ 10‬مىڭ يۈەندىن كهم چىقمايتتى‪ .‬زۆھرە ۇئنىـڭ ائلدىـدا ائقـسۆڭهك‬ ‫خﯧنىم ائلدىدا چﯧنىپ وئلتۇرغان دﯦدەك قىزغىال وئخـشايتتى‪ ،‬بـۇ ھـال ۇئنـى بىـائرام‬ ‫قىلدى‪ ،‬ائدىلهنىڭ نﯧمىسىگه تايىنىپ بـۇنچه ېئسىللىـشىپ كهتكهنلىكىنـى بىلىـپ‬ ‫باققۇسى كهلدى‪:‬‬ ‫— سهن ائمﯧرىكىغا چىقىمهن دەۋاتاتتىڭغۇ‪ ،‬قانداق بولدى؟‬ ‫— ۋىزا ائلماق بهك تهسكهن‪ ،‬ىئككى قﯧتىم قايتۇرۇۋەتتى‪.‬‬ ‫— نﯧمىشقا؟‬ ‫— ائمﯧرىكىدا وئلتۇراقلىـشىپ قـﯧلىش خاھىـشىم بـارمىش‪ .‬ۇئ يهردە ېئـرىم يـاكى‬ ‫ائشنام بولسا‪ ،‬ھﯧچ بولمىسا بىرەر تۇغقىنىم بولسا بوالرمىش‪...‬‬ ‫— دﯦمىسىمۇ سﯧنىڭ شۇ يهردە تۇرۇپ قﯧلىش نىيىتىڭ بارغۇ دەيمهن‪.‬‬ ‫— ەئلــۋەتته‪ ،‬ائدەم يۇقىرىغــا يامىشىــشى كﯧــرەك‪ .‬شــىنجاڭدىن كــۇلى ياخــشى‪،‬‬ ‫كۇلىدىن چهتەئل ياخشى‪ ...‬ۇئنى دەيسهن‪ ،‬بۇنى دەيسهن‪ ،‬ھهممىـدىن يهنىـال ائمﯧرىكـا‬ ‫ياخشى‪.‬‬ ‫— مهنغۇ ۇئنداق خىيالمۇ قىاللمايمهن‪..‬‬ ‫— خىيال قىلغان بىلهنال ىئش پۈتهمدۇ‪ ،‬ھهرىكهت قىلىش كﯧرەك‪.‬‬ ‫— ەئمدى نﯧمه ىئش قىالي دەيسهن؟‬ ‫— ۇئقمايمهن‪ ،‬ياشاپ باققاچ پىالن تۈزىدىغان گهپ‪.‬‬ ‫— مهن نﯧمه ىئش قىلسام بوالر؟ بىر يهردىن خىزمهت تاپسام بوالتتى‪.‬‬ ‫— خىزمهتنىڭ گﯧپىنى قويـۇپ‪ ،‬ەئمهلىـي نهپ تﯧگىـدىغان بىـرەر ىئـشنىڭ كويىغـا‬ ‫كىر‪ .‬سهن بىلهن بىزگه بۇ يهردە ھﯧچنهدە مـۇقىم خىـزمهت يـوق‪ .‬سـهن شـۇ ەئرەبنىـڭ‬ ‫پﯧشىنى چىڭ تۇتماپسهن‪ ،‬مهن بولىدىغان بولسام‪ ،‬ۆئيىدىن چىقمـاي‪ ،‬ۇئنىـڭ پـۇلىنى‬ ‫تازا خهجلهيتتىم‪ ...‬ۇئنىڭدىن كﯧيىن ۇئ سﯧنى ىئزدىمدىمۇ؟‬ ‫— ىئزدىمىدى‪ ،‬مﯧنىڭ قول تﯧلﯧفونۇممۇ يوق‪.‬‬ ‫— ۋاي تــﯧخىچه مۇشــۇنداق يۈرەمــسهن‪ ،‬شــۇڭا ىئــش تاپالمــاي يۈرۈپتىكهنــسهن‪-‬دە!‬ ‫ۇئنداق قىلماي ەئرزان بولسىمۇ بىر قول تﯧلﯧفونى ائل‪ ،‬بولمىـسا ھهمـمه ائدەم سـﯧنى‬ ‫ۇئنتۇپ قﯧلىپ تاشلىۋﯦتىدۇ‪ .‬ائندىن بۇ ائشخانىدىن چىقىپ كهت‪ ،‬مهكتهپتىمۇ ياتماي‬ ‫مهن بىلهن تۇرغىن‪ .‬مهن قاۋاقخانا كوچىـسىغا يـﯧقىن يهردىـن كىچىكـرەك بىـر ۆئينـى‬ ‫ىئجارىگه ائلدىم‪ ،‬قاچان سهن ىئش تﯧپىپ بولغىچه شۇ ۆئيدە ياتىۋەرگىن‪ ،‬پۇل تاپقاندا‬ ‫تهڭ تۆلهرمىز‪ ...‬قانداق؟‬ ‫— ماڭا ىئش تﯧپىشىپ بﯧرەلهرسهنمۇ؟‬

‫‪38‬‬

‫— ىئزدىسهك چىقىدۇ‪ ،‬خاتىرجهم بول‪.‬‬ ‫ائدىــله ائلــدىغا كهلــگهن لهغمهننــى نــازاكهت بىــلهن ائلــدىرىماي ييﯧيىــشكه‬ ‫باشلىدى‪ ،‬بىر ياقتىن زۆھرەگه گهپ قىالتتـى‪ ،‬بىـر يـاقتىن ائرىـالپ‪-‬ائرىـالپ سـايراپ‬ ‫تۇرىدىغان تﯧلﯧفونىنى ېئلىپ بهزىدە جايىدىال پاراڭلىشاتتى‪ ،‬بهزىدە نومۇرىغـا قـاراپ‬ ‫تاالغا چىقىپ كﯧتهتتى‪.‬‬ ‫ائشــۇ كــۈنى ائدىــله زۆھــرەگه يــﯧقىن ەئتراپتىكــى بىــر دۇكانــدىن قــول تﯧلﯧفــونى‬ ‫ېئلىــشىپ بهردى‪ ،‬يﯧــرىم پــۇلىنى ۆئزى چىقىرىــپ دوســتلۇقىنى يهتكــۈزدى‪ .‬زۆھــرە‬ ‫تﯧلﯧفونىنى سىناپ بﯧقىش ۈئچۈن سـىيىت قارىنىـڭ ياتىقىغـا تﯧلﯧفـون قىلىـپ ۇئنـى‬ ‫تۇيۇقسىز خۇشال قىلىۋەتتى‪ ،‬بىرىنچى بولۇپ ۇئنىڭغا نومۇرىنى دەپ بهردى‪.‬‬ ‫زۆھرە ىئش ھهققىنى يﯧرىم ېئلىپ‪» ،‬پـاك مۇسـۇلمانالر ائشخانىـسى«نـى تاشـالپ‬ ‫كهتتى‪ .‬بۇ ائشـخانا يﯧڭىـدىن ېئچىلغانـدا سـىيىت قـارى ساۋاقداشـلىرى بىـلهن بىـر‬ ‫قﯧتىم كهلگهن‪ ،‬چاچلىرىنى ۇئزۇن قويۇۋالغان بۇ تهقۋا يىگىتكه تولىمۇ قايىل بولغان‪،‬‬ ‫ائشخانىسىغا بهرىكهت تىلىگهنىـدى‪ .‬گىتـارچى يىگىـت بـارا‪-‬بـارا زىيـان تارتىۋاتقـان‬ ‫ائشخانىـــسىنى ائخىـــر باشـــقىالرغا ۆئتكـــۈزۈۋەتتى‪ .‬ۇئ گىتـــارنى ياخـــشى چـــاالتتى‪،‬‬ ‫»يــارىگۇلال«‪» ،‬ۋاپــادارىم« دﯦــگهن ناخــشىالرنى ۋايىغــا يهتكــۈزۈپ ېئيتــاتتى‪ .‬بــۇ‬ ‫ائالھىدىلىكى بىلهن ۇئ بىر مۇزىكا ەئترىتىگه قﯧتىلىپ رﯦستۇرانالردا وئيـۇن قويۇشـقا‬ ‫قاتناشتى‪ ،‬قىزغىن ائلقىشقا ېئرىشتى‪ .‬ۇئ كهيىـپ‪-‬سـاپاغا قﯧتىلمـايتتى‪ ،‬ۇئسـسۇلچى‬ ‫قىزالرغــا چاچرىمــايتتى‪ ،‬نامــازنى تاشــلىماي وئقــۇيتتى‪ ،‬بــۇ ىئــشى باشــقا مۇزىكانــت‬ ‫بالىالردىن ائالھىدە پهرقلىنىپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫ائدىــله يﯧڭىلىققــا‪ ،‬يﯧڭىلىنىــشقا ھهر داىئــم ىئنتىلىــپ تــۇراتتى‪ ،‬يﯧڭــى ەئرلهر‪،‬‬ ‫يﯧڭــى كىــيىملهر‪ ،‬يﯧڭــى رﯦــستۇران ۋە مهيخــانىالر‪ ،‬يﯧڭــى دﯦــسكوخانىالر ۇئنىــڭ بــۇ‬ ‫شهھهردىكى ھهر كۈنلۈك قىزىقىش‪ ،‬تهجرىبىدىن ۆئتكۈزۈش نىشانى ىئدى‪ .‬ۇئ ياتىقىغا‬ ‫كىرىــپ جىمجىتلىققــا چىــدىماي پىالســتىنكا قويــدى‪ ،‬ۇئنىــڭ ەئســهبىي بىــر ناخــشا‬ ‫ائڭلىغۇسى كﯧلىپ قالغانىدى‪ ،‬دەسلهپته مهيكﯧل جﯧكسوننىڭ ناخشىـسىنى قويـدى‪،‬‬ ‫بۇ ناخـشىالرنى ائڭلىـسا ائدەمنىـڭ ىئـچ‪-‬ىئچىـدىن بىـر خىـل قىقـاس‪-‬چۇقـان پهيـدا‬ ‫بوالتتى‪ ،‬نهپهسلهر رﯦتىم بىلهن بىلله راھهتلىك ىئتتىكلهيتتى‪ ،‬تهندە بىر سىلكىنىش‬ ‫پهيدا بوالتتى‪ ،‬ەئممـا ائدىـله جﯧكـسوننىڭ دەۋرى ۆئتتـى‪ ،‬ۇئ بهچچىـۋاز بىـر نﯧمىنىـڭ‬ ‫ناخشىسىنى كهچكىچه ائڭالۋﯦرىمهنمۇ دەپ ۇئ پىالستىنكىنى ېئلىۋﯦتىپ‪ ،‬شـاكىرانىڭ‬ ‫پىالستىنكىسىنى قويدى‪ ،‬ۇئ ائيالمۇ ەئسهبىي توۋالپ قوياتتى‪ ،‬ناخشىسىنىڭ ائخىرىنى‬ ‫غهيرى ائھاڭ ۋە ائۋازالر بىلهن ائياغالشتۇراتتى‪ .‬بۇمۇ ائدىلهگه خوشياقمىدى‪ ،‬ۇئ يهنىـال‬

‫‪39‬‬

‫»كۇچانىڭ سوپۇنى ياخشى« دەپ وئيالپ ەئركىننىڭ »شهھهر كﯧچىسى«دﯦگهن دﯦيىنى‬ ‫قويدى‪ ،‬ۇئ ۋاقىت تاپسىال ەئركىن وئيۇن قويىدىغان كهچلىك كۇلۇبالرغا بﯧرىپ ناخـشا‬ ‫ائڭالپ‪ ،‬ۇئنىڭ گىتار چﯧلىپ ىئسپانچا رﯦتىمغـا توۋاليـدىغان ناخشىـسىنى يـاقتۇرۇپ‬ ‫ائڭاليدىغان بﯧيجىڭلىقالر ۋە چهت ەئللىكلهر بىلهن تهڭ شادلىنىپ‪ ،‬شـۇ يهردە بىـرەر‬ ‫چهت ەئللىــك بىــلهن تونۇشــۇپ‪ ،‬تﯧلﯧفــونلىرىنى يﯧزىــشىۋﯦلىپ يﯧنىــپ كﯧلهتتــى‪ .‬ۇئ‬ ‫ەئركىننىــڭ ناخشىــسىنى پهقهت نهق مهيدانــدىال ائڭلىــسا بولىــدىكهن دەپ وئيــالپ‬ ‫قالــدى‪ ،‬ۇئنىــڭ “بــاالڭزا‪ ،‬كﯧلىــڭ ھهي قىزچــاق‪QQ ،‬نومــۇرىڭىزنى قالــدۇرۇڭ‪ ،‬مهن‬ ‫پهرھات بوالي” دﯦگهندەك گهپلىرى چىقىدىغان ناخشىلىرى ائدىلهگه بهكمـۇ يهڭگىـل‪،‬‬ ‫كىچىك بالىالر ائڭلىسا بولىدىغان ناخشىالردەك تۇيۇالتتى‪ ،‬ۇئنىڭغا باققانـدا ەئسـقهر‬ ‫خۇيالڭ)كۆك بۆرە( نىڭ ۆئزگىچه ناخشىلىرى ۇئنىڭغا بهكرەك تﯧتىيتتـى‪ ،‬ەئسـقهرنىڭ‬ ‫قامىتى‪ ،‬تهمكىن قىياپىتى‪ ،‬بوغۇق ائۋازىنى ياقتۇراتتى‪ ،‬ۇئ بۇرۇن كىنوالردىمۇ چىققـان‬ ‫بولغاچقــا‪ ،‬ائدىلهنىــڭ خاتىرىــسىدىن زادىــال ۆئچمىگهنىــدى‪ ،‬كۆڭلىــدە ۇئنــى ېئغىــر‪-‬‬ ‫بﯧــسىق‪ ،‬ەئممــا ەئركهكلىكــى بــار‪ ،‬گىتــارچى ىئــشچى »ياســىن« دەپ بىلهتتــى‪ .‬ۇئ‬ ‫قانداقتۇر بىر سﯧغىنىش بىلهن ەئسقهرنىڭ »وئيناش«دﯦگهن پىالستىنكىسىنى قويدى‪.‬‬ ‫گىتارنىڭ‪ ،‬جاز دۇمباقلىرىنىڭ ەئسـهبىي رﯦتىملىـرى ۇئنىـڭ نﯧرۋىـسىنى غىدىقالشـقا‬ ‫باشلىدى‪ ،‬ەئسقهر گـاھى سـهھنىدە‪ ،‬گـاھى كهڭ دالىـدا ېئزىتقـۇدەك پهيـداق بولـۇپ‪،‬‬ ‫بوينىغا ېئسىۋالغان گىتىرىنى جان ساقالشنىڭ قورالىدەك تۇتىۋﯦلىپ‪ ،‬ىئچ‪-‬ىئچىـدىن‬ ‫ســـىقىلىپ‪ ،‬ائخىـــر ېئتىلىـــپ چىقىۋاتقانـــدەك بىلىنىـــدىغان بوغـــۇقراق ائۋازىنـــى‬ ‫قويۇۋﯦتىپ‪ ،‬ۇئزۇن چـاچلىرىنى سـىلكىپ قويـۇپ‪ ،‬بىـر دەم ائسـمانغا‪ ،‬بىـر دەم يهرگه‬ ‫قاراپ ناخشا ېئيتاتتى‪:‬‬ ‫ھهي قىزچاقالر‪ ...‬ھهي قىزچاقالر‪..‬‬ ‫ماۋزﯦدۇڭنى ۇئنتۇپ قالماڭالر‪.‬‬ ‫ائدىله ھهر قﯧتىم مۇشۇ تﯧكىست بار يهرگه كهلگهندە كۈلۈپ ساالتتى‪ ،‬ەئسقهرنىڭ‬ ‫ناخشا تﯧكىستلىرى چۈشىنىدىغانالر ۈئچۈنال يﯧزىلغاندەك سهل غهيرى‪ ،‬ەئمما چوڭقۇر‬ ‫تۇيۇالتتى‪ .‬ائدىله شۇ تهرزدە ناخـشا‪-‬مـۇزىكىالردىن بىـر دەم ھوزۇرالنـدى‪ ،‬ائنـدىن بىـر‬ ‫وئلتۇرۇشىدا چهت ەئلنىڭ ‪-3‬دەرىجىلىـك سـﯧرىق كىنوسـىدىن بىرنـى كـۆرۈۋەتتى‪ ،‬ۇئ‬ ‫بۇنىڭــدىن ېئــشىپ كهتــكهن ســﯧرىق فىلىملهرنــى ائنــدا‪-‬ســاندا كــۆرۈپ قويــاتتى‪،‬‬ ‫كۆرگهندىمۇ ۆئزىنىڭ بۇالرغا باققاندا تۈزۈك ياشاۋاتقان قىـز ىئكهنلىكىـگه تهسـهللىي‬ ‫تﯧــپىش ۈئچــۈن كــۆرەتتى‪ ،‬كــۆرۈپ بولــۇپ »ھــايۋانالر‪ ،‬ائدىمىــي ھــايۋانالر‪ ،‬تــۈزۈكرەك‬ ‫ىئشلىسچۇ‪ ،‬ەئڭ گۈزەل نهرسىنىمۇ سهتلهشتۈرۈپ ائدەمنى سهسـكىندۈرۈۋﯦتىدۇ« دەپ‬ ‫غودۇراپ قوياتتى‪ .‬ۇئ ىئنگىلىزچهمنى پىششىقالش ۈئچۈن كۆرىمهن دەپ چهت ەئلنىڭ‬ ‫ىئنگىلىزچه كىنولىرىنى كۆرەتتى‪ ،‬ىئنگلىزچهمنى بهكرەك مهشـىق قىلىـۋالىمهن دەپ‬ ‫چهت ەئللىكـــلهر بىـــلهن ائرىلىـــشاتتى‪ .‬ۇئ چهت ەئل تىللىـــرى ۇئنىۋﯦرســـىتﯧتىدا‬

‫‪40‬‬

‫وئقۇۋاتقانـــدا تومـــاس دەيـــدىغان بىـــر نﯧگىـــر بـــاال ۇئنـــى قوغلىـــشىپ يـــۈرۈپ‬ ‫كهلتۈرۈۋالغانىدى‪ ،‬ائدىله دەسلهپته ۇئنى ائفرىقىلىق دەپ ياراتمىـدى‪ ،‬كﯧـيىن ۇئنىـڭ‬ ‫ائمﯧرىكا پۇقراسى ىئكهنلىكىنى ائڭالپ‪ ،‬تىـل ۆئگىـنىش ۈئچـۈن بولسىمۇائرىلىـشىپ‬ ‫باقتى‪ ،‬بىلله تاماق يهپ پاراڭلىشىپ ىئنگىلىزچىسىنى وئبدانال مهشـىق قىلىۋالـدى‪.‬‬ ‫توماس ۇئستىخانلىق‪ ،‬چهبدەس بىر يىگىت ىئدى‪ ،‬ائپائق ىئـشلىرىنى چىقىرىـپ‪ ،‬بـوم‬ ‫ائۋازىدا ۈئنلۈك‪ ،‬ائلدىرىماي گهپ قىالتتى‪ .‬ائندىن ۇئالر دﯦسكوخانىالرغا بىلله بـاردى‪،‬‬ ‫ۇئ دﯦسكوغا ائالمهت ۇئسـتا ىئـدى‪ ،‬داىئـم شـوخلۇق چىقىراتتـى‪ ،‬ېئچىلىـپال يـۈرەتتى‪،‬‬ ‫ائدىلهنىڭ ۇئ يهر‪-‬بۇيﯧرىنى تۇتۇپ‪ ،‬بهزىدە لىككىـدە كۆتۈرۈۋﯦلىـپ ۇئنىڭـدا چۆچـۈش‬ ‫ھهم ائللىقانداق بىر غىدىق پهيدا قىالتتى‪ .‬ائدىله ۇئ نﯧگىرغا بارا‪-‬بارا كۆنۈپ قالدى‪،‬‬ ‫ۇئنىڭ ىئرقى‪ ،‬رەڭگىمۇ بارا‪-‬بارا بىلىنمهيدىغان بولدى‪ ،‬شۇنداقتىمۇ كۈنـدۈزى ۇئنىـڭ‬ ‫بىلهن ائنچه ۇئچراشـمايتتى‪ ،‬ائخـشىمى بىلـله بولـسا ائزادىلىكـكه چىقىـپ قـاالتتى‪،‬‬ ‫قــاراڭغۇلۇق ۇئالرنــى ۆئز ىئختىيــارىچه قوينىغــا ائالتتــى‪ .‬كﯧــيىن تومــاس وئقۇشــىنى‬ ‫تۈگىتىپ دۆلىتىگه قايتىش ائلدىدا ائدىلهگه ۆئزىنىڭ ائمﯧرىكىلىـق ەئمهس‪ ،‬جهنـۇبى‬ ‫ائفرىقىلىق ىئكهنلىكىنى ېئيتتى‪ ،‬ائدىـله ۇئنـى ائلـدامچى دەپ تىلـالپ‪ ،‬مهيدىـسىگه‬ ‫مۇشتالپ‪ ،‬بىر ھازا يىغلىدى‪ .‬توماس »مهن سﯧنىڭ مۇھهببىتىڭگه ېئرىشىش ۈئچـۈنال‬ ‫شــۇنداق قىلــدىم‪ ،‬ھهمــمه ائدەم نﯧمىــشقا ائمﯧرىكىلىــق زومىگهرلهرنــى ياخــشى‬ ‫كۆرىدىغاندۇ؟ مهن ساڭا راستىمنى دﯦسهم نﯧمىشقا يىغاليسهن‪ ،‬خالىساڭ مهن بىـلهن‬ ‫كهتكىــن‪ ،‬بىــز بىلــله ياشــايلى« دەپ ســهمىمىيلىكىنى بىلــدۈردى‪ ،‬ۆئز دۆلىتىنىــڭ‬ ‫ائمﯧرىكىدىنمۇ چىرايلىـق‪ ،‬بـاي ىئكهنلىكىنـى تهسـۋىرلهپ بهردى‪ .‬ھهتتـا موزاينىـڭ‬ ‫كۆزىدەك قارا كۆزىگه ياش ائلدى‪ .‬بۇمۇ ائدىلهنى تهسىرلهندۈرەلمىدى‪ .‬جهنۇبىي ائفرىقا‬ ‫دﯦگهنمۇ بهرىبىر ائفرىقـا‪-‬دە‪ ،‬ائفرىقـا دﯦـسىال كىـشىنىڭ خىيالىغـا سـهھرايى كهبىـر‬ ‫چــۆلى‪ ،‬قــاتتىق ىئســسىق‪ ،‬قۇرغــاقچىلىق‪ ،‬ائچــارچىلىق‪ ،‬ۇئرۇش‪ ،‬ەئيــدىز كﯧــسىلى‪...‬‬ ‫تىزىلىــپ كﯧلىــدۇ‪ .‬خهنزۇچىنىمــۇ تﯧخــى تــۈزۈك ۆئگىنىــپ بواللمىغــان بــۇ نﯧگىرنىــڭ‬ ‫جۇڭگودا وئقۇپ ېئرىشكىنى چىرايلىق بىر ۇئيغۇر قىزىنىڭ تﯧنى بولدى‪ .‬ۇئ ائدىلهنـى‬ ‫ھهقىقهتهن چىن دىلىدىن ياخشى كۆرۈپ قالغانىدى‪ ،‬ەئممـا ياخـشى كۆرۈشـمۇ ۇئنىـڭ‬ ‫ۈئچۈن بۇ ھاياتلىقتىكى وئيۇن‪-‬تاماشىنىڭ بىر تۈرى ىئدى‪ ،‬پهقهت وئخـشىمايدىغىنى‪،‬‬ ‫بــۇ وئيــۇن جىنــسىي قــۇۋۋەت‪ ،‬كۈچلــۈك قىــزىقىش‪ ،‬ۇئزاق ۋاقىــت‪ ،‬ەئســتايىدىللىق‪،‬‬ ‫ىئنچكىلىك‪ ،‬چىن ماھارەت تهلهپ قىالتتـى‪ .‬ائدىـله ۇئنىڭـدىن تامـامهن ۋاز كهچتـى‪،‬‬ ‫ۇئنى كۆڭۈل ھويلىسىدىن بىر قارا خالتىنى سۈپۈرۈۋەتكهندەك سۈپۈرۈپ تاشلىدى‪ ،‬بـۇ‬ ‫خالتا مهيـنهت نهرسـىلهر بىـلهن لىـق توشـۇپ كهتكهنىـدى‪ .‬ۇئ قارىۋاينىـڭ قالـدۇرۇپ‬ ‫كهتكىنى ھىسسىياتتىكى جاراھهت بولۇپال قالماي‪ ،‬بهلكى جانغا تاقىشىدىغان ەئيدىز‬ ‫ۋەھىمىسى ىئدى‪ .‬ائدىله پۇشايمان ۋە ۋەھىمىـدىن بىـر نهچـچه ائي سـىقىلىپ يـۈردى‪،‬‬ ‫تهكــشۈرتۈپ بارســا قﯧنىنىــڭ راســتىنال بــۇزۇق چىقىــپ‪ ،‬بــۇ ائقىۋەتنىــڭ ۆئزىنــى‬

‫‪41‬‬

‫تۈگهشتۈرۈۋﯦتىدىغانلىقىنى وئيالپ دوختۇرخانىغىمۇ بارمىدى‪ .‬ۇئ بىر مهزگىل ۆئزىنـى‬ ‫تاشلىۋﯦتىپ ائخىرى يهنه قهدرىنى تﯧپىۋالـدى‪ ،‬ەئممـا بـۇ بۇرۇنقىغـا وئخـشىمايدىغان‬ ‫ائدىله ىئدى‪ ،‬ائدىله ۆئزىنى ىئلگىرىكىدىن تامـامهن وئخـشىمايدىغان قىلىـپ ياسـاپ‬ ‫چىقتى‪ .‬ائشۇ نﯧگىردەك شهھۋەتخور ەئرلهر ‪ ،‬بۇ شهھهردىكى پۇلدار نوچىالر ائدىلهنىـڭ‬ ‫غهم‪-‬قايغۇ‪ ،‬دەرت‪-‬ەئلهم‪ ،‬ۋەھىمىلىرىنـى ۇئنتۇلـدۇرۇپ ۇئنـى لهگلهكـتهك ۇئچۇرتـۇپ‬ ‫راھهتلهندۈرۈشــكه باشــلىدى‪ .‬كﯧــيىن ائدىــله بىــر ائخــشىمى قهھۋەخانىــدا جــامﯧس‬ ‫دەيدىغان بىر ائمﯧرىكىلىق بىـلهن تونۇشـۇپ قالـدى‪ ،‬ۇئ ‪ 40‬نهچـچه ياشـالرغا كىرىـپ‬ ‫قالغان بولسىمۇ ناھايىتى تﯧتىك‪ ،‬ياش‪ ،‬ساغالم كۆرۈنهتتى‪ ،‬ائدىلگه تهشهببۇسكارلىق‬ ‫بىــلهن تونۇشــلۇق بﯧرىــپ‪ ،‬كــۆپ گهپلهرنــى دەپ بهرگهن ھهم ۆئزىمــۇ ائدىلهدىــن گهپ‬ ‫كوچىالپ خﯧلى ىئشالرنى بىلىۋالغانىدى؛ ائدىلهنى بىر نهچچه قﯧتىم تاماققا تهكلىپ‪،‬‬ ‫ۇئنــى‪-‬بــۇنى ســوۋغا قىلىــپ‪ ،‬ىئچكىــرىلهپ مۇناســىۋەت باغلىۋالغانىــدى‪ .‬رﯦژدوســتۇۋا‬ ‫بــايرىمى ھارپىــسىدا ىئككهيــلهن جامﯧــسنىڭ مهخــسۇس چهت ەئللىــك دىپلومــاتالر‬ ‫تۇرىدىغان وئلتۇراق رايونىدىكى ۆئيىدە بىر كﯧچىنى ۆئتكۈزدى‪ ،‬ائدىـله ائمﯧرىكىنىـڭ‬ ‫كىنولىرىــدا تــوال چىقىــدىغان بىــر ىئــشنى ەئمهلىيهتــته كــۆردى‪ :‬جــامﯧس ۆئيىنىــڭ‬ ‫ىئــشىكىنى ېئچىــپ ائدىلهنــى ىئچىــگه تهكلىــپ قىلــدى‪ ،‬ائنــدىن ۇئنىــڭ پهلتوســىنى‬ ‫سالدۇرۇپ ائسقۇغا ائستى‪ ،‬ۇئنى كهڭ‪ ،‬چىرايلىق سافاغا وئلتۇرۇشقا تهكلىـپ قىلـدى‪.‬‬ ‫جامﯧس ائشخانا ۆئيىگه كىرىپ بىر دەمدە بىر تهخسه توخۇ گۆشى‪ ،‬بىر تهخـسه سـاالتا‬ ‫)خام سهي( تهييـارالپ چىقتـى‪ ،‬سـاقالپ قويغـان ۈئزۈم ھارىقىنىـڭ ېئغىزىنـى ېئچىـپ‬ ‫ىئككى قهدەھكه قۇيدى‪ .‬ىئككهيلهن شـىرەدە قارىـشىپ وئلتـۇرۇپ ياخـشى تىلهكـلهر‬ ‫بىلهن سوقاشتۇرۇپ ىئچىشتى‪ .‬جامﯧس مۇزارتنىڭ سىمفونىيىسىنى پهس ائۋازدا قويۇپ‬ ‫قويدى‪ ،‬ۆئينىڭ ھاۋاسى بىر دەمدە رومانتىـك تـۈس ائلـدى‪ .‬جـامﯧس تولىمـۇ خۇشـخۇي‬ ‫ىئــدى‪ ،‬كــۆپ گهپ قىالتتــى‪ ،‬ائدىــله پۈتــۈن دىققىتىنــى يىغىــپ ۇئنىــڭ ېئغىزىــدىن‬ ‫چىقىۋاتقان “دۇنيا تىلى” نـى تولـۇق چۈشىنىـشكه تىرىـشاتتى‪ .‬ۇئنىـڭ تهلهپپۇزىـدىن‬ ‫قارىغاندا بىر يهرلىرى ائدىلهگه دەرس بهرگهن ەئنگىلىيىلىـك مـۇەئللىمگه وئخـشاپ‬ ‫كﯧتهتتى‪ .‬ائدىله ۇئنىـڭ ائمﯧرىكىلىـق ىئكهنلىكىـگه باشـتىن‪ -‬ائخىـر گۇمـان بىـلهن‬ ‫قاراپ كهلدى‪ ،‬ەئنگىلىيىلىك بولسا قىزىققۇچىلىكى يوق‪ ،‬ەئنگىلىيه كونا جاھانگىر‬ ‫دۆلهت‪ ،‬بــاي بولغــان بىــلهن ياشــىماق تهس‪ ،‬ھــاۋا كﯧلىمــاتى ناچــار دەپ وئياليتتــى‪.‬‬ ‫ىئككهيــلهن بىــر بوتۇلكــا تــۈگىگىچه ىئچىــپ پاراڭالشــتى‪ ،‬ەئمهلىيهتــته پاراڭنىــڭ‬ ‫ھهممىسىنى دﯦگۈدەك جامﯧس قىلدى‪ ،‬ۇئ بىر دەم سۆزلىمىـسه تهپهككۇرىـدىن ېئزىـپ‬ ‫كﯧتىدىغاندەك‪ ،‬بىر نهرسـىنى ۇئنتـۇپ قالىدىغانـدەك‪ ،‬ائخىـرى بﯧرىـپ گاچىلىـشىپ‬ ‫قالىدىغاندەك توختىماي گهپ قىالتتى‪ ،‬ائدىله ۇئنىڭ گهپلىرىنى ەئسنىمهي‪ ،‬ۇئخلىماي‬ ‫وئلتۇرۇپ ائڭالشقا مهجبۇر ىئدى‪ .‬ھاراق يﯧرىم بولغاندا جامﯧس ۇئنىڭ يﯧنىغا كﯧلىپ‬ ‫وئلتۇرۇپ پهيزى قىلدى‪ ،‬ائدىله ۇئنىـڭ ېئغىزىنىـڭ بىـردەم بولـسىمۇ بﯧـسىققىنىدىن‬

‫‪42‬‬

‫خوش بولۇپ قورۇنغـان ھالـدا ۇئنىـڭ ىئختىيارىغـا بويـسۇندى‪ .‬ۇئنىـڭ بﯧـشى قﯧيىـپ‬ ‫ۇئيقۇسى كﯧلىپ قالغانىدى‪ .‬جامﯧس ۇئنى كۆتـۈرۈپ كارىۋىتىغـا ەئكىلىـپ يـاتقۇزدى‪،‬‬ ‫ائندىن ۇئنى يﯧشىندۈردى‪ ،‬ائرقىـدىن ۆئزى كىيىملىرىنـى سـالدى‪ .‬ائدىـله كهيىپـتىن‪،‬‬ ‫ھارغىنلىقتىن‪ ،‬ۇئيقۇدىن ېئغىرلىشىپ كهتكهنىدى‪ ،‬كاللىسىدا كهڭ كـارىۋات‪ ،‬پۈتـۈن‬ ‫بىنــا‪ ،‬پۈتــۈن شــهھهر توختىمــاي چــۆگىلهيتتى‪ .‬بىــر جاھــانگىر ۇئنىڭغــا جاھــاننى‬ ‫چۆگىلىتىۋاتاتتى‪ .‬ەئنگىلىيىلىـك بولـسا نـﯧمه بوپتـۇ‪ ،‬يﯧڭـى جاھانگىرنىـڭ ائتىـسى‬ ‫قﯧرى جاھانگىرغۇ‪ ،‬بۇنىڭغىمۇ كﯧسهل يۇقارمۇ‪ ،‬قاپچۇق ىئشلهتكهندەك قىلدى‪ ،‬نـﯧمه‬ ‫قىلــسا قىلــدى‪ ،‬ائزدى‪ ،‬كﯧــسهل بولــدى‪ ،‬ۆئلــدى‪ ،‬ائمﯧرىكىلىقمــۇ‪ ،‬ەئنگىلىيىلىكمــۇ‬ ‫ۆئلىـــدىغۇ‪ ..‬ائدىـــله ائمﯧرىكىنىـــڭ كىنوســـىدا ەئر‪-‬ائيالنىـــڭ ھهر قاچـــان تهڭ‬ ‫ەئسهبىيىلىشىپ كﯧتىدىغىنىنى‪ ،‬بىر‪-‬بىرىگه تولىمۇ ماسلىشىدىغىنىنى كۆرگهنىدى‪،‬‬ ‫جــامﯧس بىــلهن كارىۋاتقــا چىققانــدا ۇئ كىنــو ۆئزگىرىــپ كهتتــى‪ ،‬جــامﯧس كىنــودىكى‬ ‫ەئرتىسالرغا ائز‪-‬تـوال وئخشىـسىمۇ‪ ،‬ائدىـله ۇئ “سـﯧرىق سـهتهڭلهر” نـى دورىيالمىـدى‪.‬‬ ‫ۇئالرنىڭ كاللىسى ائللىبۇرۇن ېئچىلىپ كهتكهن‪ ،‬بۇ ىئشتىن تاماقتىن ھۇزۇرالنغاندەك‬ ‫ھۇزۇرلىنىدۇ–دە‪ ،‬ۇئالرنىڭ ھهممه نﯧمىسى تهل‪ ،‬شۇڭا بۇ ىئشتىن شـادلىق ىئزدەيـدۇ‪.‬‬ ‫ۇئالرغا باققاندا ائدىله نامرات‪ ،‬ائۋۋال قورساقنىڭ غﯧمىنـى قىلىـپ ائنـدىن ۇئ ىئـشنى‬ ‫وئيلىشىدىغان گهپ‪ .‬قورساقنىڭ غﯧمى ائدىلهنى ھهر قانچه قىلساقمۇ ېئچىاللماس‪ ،‬بۇ‬ ‫ىئشتىن ھهقىقىـي ھوزۇرلىنالمـاس قىلىـۋەتكهن‪ ...‬يهنه كﯧلىـپ ۇئنىڭغـا كﯧـسهللىك‬ ‫ۋەھىمىسى رودۇپايدەك چاپلىشىۋالغان‪ .‬ائدىله ۆئزىنىڭ سـاق ىئكهنلىكىنـى‪ ،‬ۆئزىنـى‬ ‫ۆئزى ائلداپ مۇشۇ كۈنگه ەئكىلىپ‪ ،‬ائخىرى ۇئنىڭدىن چىقالماس بولۇپ قالغـانلىقىنى‬ ‫ھــــﯧس قىالتتىيــــۇ‪ ،‬ۇئ كﯧــــسهللىكنىڭ ۇئزاق ۋاقىــــت ائلۋاســــتىدەك يوشــــۇرۇنۇپ‬ ‫يۈرۈيـــدىغانلىقىنى ‪ ،‬كۈتۈلمىگهنـــدە بىـــر كـــۈنى ۆئزىنىـــڭ ەئجهللىـــك وئقىنـــى‬ ‫ائتىدىغانلىقىنى وئيـالپ شـۈركىنىپ كﯧتهتتـى‪ ،‬ۋەھىمىـسى يهنه سـايىدەك ەئگىـشىپ‬ ‫باراتتى‪ .‬يۈزىگه ائزراق قىزىل بىر نـﯧمىلهر چىقىـپ قالـسا ەئيـنهككه قـاراپ تاتىرىـپ‪،‬‬ ‫يــۈرەكلىرى ســﯧلىپ كﯧتهتتــى‪ ،‬پهرداز قىلغانــدىن باشــقا ۋاقىتتــا ەئيــنهككه ائساســهن‬ ‫قارىمايتتى‪.‬‬ ‫جامﯧس بىلهن بىلله بولغـان كﯧچىـسى ائدىـله يﯧـرىم كﯧچىـدە تهرىتـى قىـستاپ‬ ‫وئيغىنىــپ‪ ،‬تــازىلىق ۆئيىنــى تهســته تﯧپىــپ كىــردى‪ ،‬ەئنه شــۇ يهردە ۇئ تۇيۇقــسىزال‬ ‫ۆئزىنــى ھاجهتخانىغــا وئخــشىتىپ ائچچىــق كۈلــدى‪ ،‬نــاتونۇش ەئرلهر ۇئنىــڭ ىئچىــگه‬ ‫كىرىپ قىستاپ كهتكهن ېئھتىياجىنى قانـدۇراتتى‪ .‬ۇئ خىيالىـدا ۆئزى بىـلهن بىـر دەم‬ ‫قﯧرىشتى‪ ،‬بىر دەم ەئركىن پاراڭالشتى‪ ،‬ائخىر ھهر ۋاقىتتىكىدەك ۆئزىنى ۆئزى ائقالپ‪،‬‬ ‫قــولىنى يۇيــۇپ‪ ،‬تــازىلىق ۆئيىــدىن چىقتــى‪ .‬تــۇرۇپال ۇئنىــڭ جامﯧــسنىڭ ھهقىقىــي‬ ‫ســاالھىيىتىنى‪ ،‬دۆلهت تهۋەلىكىنــى بىلىــپ باققۇســى كهلــدى‪ ،‬چــاپىنىنى ائختۇرســىال‬ ‫ۇئنىڭ پاسپورتى ياكى باشقا بىـر نﯧمىـسى چىقـاتتى‪ .‬ائدىـله بىـر دەم ىئككىلىنىـپ‪،‬‬

‫‪43‬‬

‫جامﯧــسنىڭ قــاتتىق ۇئيقۇغــا كهتكهنلىكىنــى پهمــلهپ‪ ،‬ۇئنىــڭ چــاپىنىنى ائختــۇردى‪،‬‬ ‫دﯦگهنـــدەك قولىغـــا بىـــر كﯧنىـــشكا چىقتـــى‪ ،‬بـــۇ پاســـپورت ەئمهس‪ ،‬خىـــزمهت‬ ‫كﯧنىشكىــسىدەك قىالتتــى‪ ،‬كﯧنىــشكىدا جامﯧــسنىڭ نهچــچه يىلــالر ائۋۋال چۈشــكهن‬ ‫رەسىمى‪ ،‬قىسقىچه ەئھۋالى يﯧزىقلىق ىئدى‪ .‬ائدىله ۇئخالۋاتقان جامﯧسقا ىئتتىك بىر‬ ‫قاراپ قويۇپ كﯧنىشكىنى جايىغا سﯧلىپ قويـدى‪ ،‬جـامﯧس ھهقىـقهتهن ائمﯧرىكىلىـق‬ ‫ىئـــدى‪ ،‬ېئھتىمـــال ائتـــا‪-‬ائنىـــسى ەئنگىلىيىلىـــك بولـــسا‪ ،‬قىـــسمهن تهلهپپـــۇزىنى‬ ‫ۆئزگهرتهلمىــگهن بولۇشــى مــۇمكىن‪ .‬بۇنىــڭ كــارايىتى چــاغلىق‪ ،‬دﯦــمهك ۇئ جىنــسىي‬ ‫مۇناسىۋەتنى چوڭ بىلمهيدىغان بىر ائمﯧرىكىلىق ىئدى‪.‬‬ ‫ائدىــله ســﯧرىق فىلىمنــى كــۆرۈپ بولــۇپ‪ ،‬ۆئزىــگه تهســهللىي بﯧرىــپ‪ ،‬ۆئيىنــى‬ ‫رەتلهشكه باشلىدى‪ ،‬بىر ېئغىزلىق‪ ،‬بىـر سـالونلۇق بـۇ ۆئي كىچىـك بولـسىمۇ ائدىـله‬ ‫بىلهن زۆھرەنى بۇ شهھهرگه سىغدۇرۇپ‪ ،‬تۇرمۇشـىنى مۇقىمالشـتۇرۇپ تـۇراتتى‪ .‬قـوش‬ ‫كىشلىك كارىۋاتتـا ائدىـله‪ ،‬سـالوندىكى كـارىۋاتلىق سـافادا زۆھـرە يﯧتىـپ قوپـاتتى‪.‬‬ ‫ائدىلهنىــڭ ھۇجرىــسىدىكى كىــيىم ىئــشكاپى‪ ،‬پهرداز ۈئســتىلىدىن ىئككهيــلهن تهڭ‬ ‫پايدىلىناتتى‪ .‬زۆھرە ھهر كۈنى بىر چـوڭ رﯦـستۇرانغا ىئـشلىگىلى كﯧتهتتـى‪ ،‬بهزىـدە‬ ‫ىئشىك تۈۋىدە چىمهن دوپپا ۋە زەر نهقىشلىك ۇئزۇن كـۆينهك كىيىـپ تـۇرۇپ بهرسـه‪،‬‬ ‫بهزىدە مﯧھمانالرغا تاماق توشۇپ پۇت‪-‬قولىغا تهگمهي ىئشلهيتتى‪ .‬كهچـته سـاەئت ‪12‬‬ ‫بوالي دﯦگهندە ھﯧرىـپ چارچـاپ ائران كﯧلهتتـى‪-‬دە‪ ،‬يـۈز‪-‬كـۆزىنى سـوپۇنداپ يۇيـۇپ‪،‬‬ ‫چىشىنى چوتكىالپ بولۇپال قهدىرلىك سافاسـىغا بىـر چىقىـپ ۇئخلىغىـنىچه ەئتىـسى‬ ‫چۈشكىچه قوپماي ياتاتتى‪ .‬ائادىله ۇئنىڭ سافاسىغا بىر قاراپ قويـۇپ‪ ،‬جﯧنىغـا ىئچـى‬ ‫ائغرىمايدىغان بۇ بىچارە مۇشۇنداقال ياشاپ قﯧرىپ كﯧتهرمۇ دەپ خۇرسـىنىپ قويـدى‪،‬‬ ‫ەئمما ۇئنىڭ ساغالملىقىغا ھهۋەسلهنمهي تۇرالمـايتتى‪ .‬ۇئ سـافاغا كﯧلىـپ وئلتـۇرۇپ‬ ‫بىر دەم تﯧلﯧۋىزور كۆردى‪ ،‬بىر دەم يۆلىنىـپ وئلتۇرغۇسـى كﯧلىـپ‪ ،‬زۆھرەنىـڭ كـۈدە‪-‬‬ ‫كۆرپىــسى ائرىــسىدىن ياســتۇقىنى ېئلىــشىغا بىــر كونــۋﯦرت كــۆزىگه چﯧلىقتــى‪،‬‬ ‫كونۋﯦرتنىڭ ائغزى وئچۇقتهك قىالتتى‪ ،‬ائدىله بۇنىـڭ ىئچىـدىكى نهرسـىگه قىزىقىـپ‬ ‫قــاراپ بــاقتى‪ ،‬پ ـۇل ەئمهس‪ ،‬قــاتالغلىق ســاالم خهتــتهك قىالتتــى‪ .‬ســاالم خهت بولــسا‬ ‫كونۋﯦرت ۈئستىدە ائدرﯦس يﯧزىقلىق بـوالتتى‪ ،‬بـۇ ۇئنـداق خهت ەئمهس ىئـدى‪ .‬ائدىـله‬ ‫تﯧخىمۇ قىزىقىپ خهتنى ېئچىپ ائلدىراپ وئقۇشقا باشلىدى‪:‬‬ ‫ناھايىتى شهپقهتلىك ۋە مﯧھرىبان ائلالھنىڭ ىئسمى بىلهن باشاليمهن‪.‬‬ ‫ائۋۋال بىزنى يوقتىن بـار قىلغـان ۇئلـۇغ ائلـالھ تاائالغـا ھهمدۇسـانا ېئيـتىمهن‪،‬‬ ‫ائندىن پهيغهمبىرىمىزگه ۋە ۇئنىڭ ائىئله‪ -‬ەئسھابىلىرىغا دۇائيى ساالم يولاليمهن‪.‬‬ ‫قهدىرلىــك زۆھــرە‪ ،‬بــۇ خهتنــى كــۆرۈپ بهلكىــم ھهيــران قﯧلىۋاتقانــسىز‪ .‬بــۇ بــاال‬ ‫ۆئزىنىڭ تالىپلىق سۈپىتىنى ساقلىماي نﯧمىشقا بۇنداق خهتنى يﯧزىپ يۈرۈيدىغانـدۇ‬

‫‪44‬‬

‫دەپ وئيالۋاتقانسىز‪ .‬شۇنداقتىمۇ بۇ خهتنى ائخىرىغىچه وئقۇپ چىقىـشىڭىزنى ۈئمىـد‬ ‫قىلىمهن‪.‬‬ ‫مهن سىزنى بۇرۇندىن تونۇيمهن‪ ،‬كىچىكىمدە سىزنى كۆرگهن‪ .‬ېئـسىڭىزدە بولـسا‪،‬‬ ‫بىز تۇنىياز مهزىننىڭ ھويلىسىدا بىلله ساۋاق ائلغان‪ ،‬ۇئ چاغدا بـالىالر جىـق ىئـدى‪،‬‬ ‫لــﯧكىن شــۇ جىــق بــالىالر ىئچىــدە ســىز ماڭــا ائالھىــدە كــۆرۈنهتتىڭىز‪ .‬ســىز قوشــنا‬ ‫مهھهللىدىن كﯧلهتتىڭىز‪ .‬شۇ چاغدا تولىمۇ وئماق‪ ،‬زﯦھنىڭىز ۆئتكـۈر قىـز ىئـدىڭىز‪.‬‬ ‫مهزىننىڭ ساۋاقلىرىنى ھهممىدىن بۇرۇن يادالپ بولۇپ ياڭاق مۇكاپات ائالتتىڭىز‪ ،‬شۇ‬ ‫ۋاقىتتا مهن سىزگه زوقلىنىپ ھهم تهلمۈرۈپ قاراپ قاالتتىم‪ .‬شۇ ۋاقىتتا سـىزمۇ ماڭـا‬ ‫قارىغان ۋە مﯧغىز بهرگهن ىئـدىڭىز‪ .‬مهن ەئسـلىدە مﯧغىـز بﯧرەمـدىكىن دەپ ەئمهس‪،‬‬ ‫بهلكى سىزگىال تهلمۈرۈپ قارىغان‪ .‬سىز مﯧنى ياڭاق بﯧرەمدىكىن دەپ قاراۋاتىدۇ دەپ‬ ‫وئيلىغان بولۇشىڭىز مۇمكىن‪ .‬شۇ ۋاقىتتىال مهن سىزگه ائمراق بولۇپ قالغان ىئـدىم‪.‬‬ ‫كﯧيىن بىز كۆرۈشـهلمىدۇق‪ .‬تۇنىيـاز مهزىنمـۇ بـالال وئقۇتالمايـدىغان بولـدى‪ ،‬كﯧـيىن‬ ‫ۆئلۈپ كهتتى‪ .‬ائرىدىن شۇنچه يىلالر ۆئتۈپ تهقدىر‪-‬قىسمهت بىزنى بۇ شهھهردە قايتـا‬ ‫ۇئچراشتۇردى‪ .‬شۇ ۋاقىتتا سىز ماڭا ناھايىتى ىئسـسىق‪ ،‬تونـۇش چىـراي كۆرۈنـدىڭىز‪.‬‬ ‫كﯧيىن ۇئزاق وئيالپ ەئسـلهپ بـاقتىم‪ .‬ىئـسمىڭىز‪ ،‬مهھهللىڭىزنـى توغرىالشـتۇردۇم‪،‬‬ ‫كىچىــك ۋاقتىڭىزدىكــى چىرايىڭىــز ھــازىر كــۆپ ۆئزگىرىــپ كهتــكهن بولــسىمۇ‪،‬‬ ‫كۆزىڭىزدىكى نۇر‪ ،‬پـاكلىق‪ ،‬گۈزەللىـك يهنىـال شـۇ ۋاقتىڭىزنـى ەئسـلىتىپ تۇرۇپتـۇ‪.‬‬ ‫ائلالھ سىزنى ۆئمۈر بـويى ائشـۇنداق ىئمـانلىق‪ ،‬ەئقىللىـق‪ ،‬پـاك‪ ،‬سـاغالم ياشاشـقا‬ ‫نﯧسىپ قىلغاي‪.‬‬ ‫ائلالھنىــڭ ىئنــايىتى بىــلهن بىــز قايتــا كۆرۈشــتۇق‪ ،‬مهن شــۇنداق وئياليــمهن‪ .‬بــۇ‬ ‫تهقــدىر‪ ،‬بــۇ مــاس كﯧلىــپ قــﯧلىش ائدەمنىــڭ ۆئمرىــدە كهم ۇئچرايــدۇ‪ .‬بهنــدە بــۇنى‬ ‫قهدىرلىشى كﯧرەك‪ .‬گهرچه مهندە بۇرۇن ۇئنداق ھﯧسسىياتالر قىلچه شـهكىللهنمىگهن‬ ‫بولسىمۇ‪ ،‬بۇ شهھهردە قايتا ۇئچراشقاندا بۇرۇنقى كـۈنلهرنى دەرھـال ەئسـلىيهلمىگهن‬ ‫بولـساممۇ‪ ،‬شـۇ كـۈنلهرنى ەئسـلىتهلهيدىغان گــۈزەل ىئـشالر ماڭـا نﯧـسىپ بولمىغــان‬ ‫بولــسىمۇ‪ ،‬لــﯧكىن خۇدايىتاائالنىــڭ وئرۇنالشتۇرۇشــى بىــلهن بىــز بــۇ جاھاننىــڭ بىــر‬ ‫چﯧتىدە ساق‪-‬ساالمهت كۆرۈشۈپ‪ ،‬تونۇشۇپ‪ ،‬وئبدان ەئسرا بولدۇق‪ .‬ۆئيىڭىزگه بىلـله‬ ‫تﯧلﯧفون قىلىپ قايتىـپ كهلگىـچه سـىزنى وئيلىـدىم‪ ،‬وئيلىغـانچه بـۇ كۆڭلـۈم ھـﯧچ‬ ‫ىئختىيارىغا بويسۇنمىدى‪ .‬باشقا ھﯧچنﯧمىنى وئيلىمىدىم‪ ،‬ھهتتا نامـازنىمۇ ناھـايىتى‬ ‫تهســته وئقــۇدۇم‪ ،‬خىيالىمــدا ســۈرەتتهك جامــالىڭىز پهيــدا بولۇۋﯦلىــپ‪ ،‬ســهجدىنىمۇ‬ ‫جايىدا قىاللمىدىم‪ .‬ائلالھ تـاائال كۆڭلـۈمگه شـۇنداق بىـر ىئـشىقنى سـالغان بولـسا‪،‬‬ ‫بۇنىڭغا مهندە چارە يوق دەپ وئيلىدىم‪ .‬سىز بىزنىڭ مهكتهپكه بﯧرىـپ باقمىـدىڭىز‪،‬‬ ‫بــۇ يهردە ۆئز قهۋمىمىــزگه مهنــسۇپ بىــرەر قىــز بالىنىــڭ دىــدارىنى ائســانلىقچه‬ ‫كۆرەلمهيمىز‪ ،‬ساۋاقداشلىرىم ائتايىتهن باشقا مهكتهپلهرگه بﯧرىپ يۇرتلـۇق قىزالرنـى‬

‫‪45‬‬

‫ىئزدەپ‪ ،‬كۆرۈشۈپ‪ ،‬بىلله تاماق يهپ پاراڭلىشىپ يﯧنىپ كﯧلىدۇ‪ ،‬وئتتۇرىـدا بهلكىـم‬ ‫مۇھهببهت يـوق‪ ،‬ەئممـا پهقهت كۆرۈشۈۋالـسىال بولىـدۇ‪ .‬بىزنىـڭ بالىالرنىـڭ ىئمـانى‪،‬‬ ‫كۆڭلى شۇنچىلىك سـاغالمكى‪ ،‬ۇئالرغـا پهقهت شـۇ قىزالرنىـڭ دىـدارىنى كۆرۈۋﯦلىـشال‬ ‫يﯧتىپ ائشىدۇ‪ .‬مهنمۇ شۇنىڭغا وئخشاش‪ ،‬مهنمـۇ پهقهت سـىزنىال ىئـزدەپ بـارااليمهن‪.‬‬ ‫سىزنى كۆرسهم يۇرتقا بىر بﯧرىپ‪ ،‬باغ‪-‬ۋارانلىرىـدىكى گـۈللهردىن زوقلىنىـپ قايتـپ‬ ‫كهلگهنــدەك ھﯧســسىياتقا چــۆمىمهن‪ .‬ســىزنىڭ كىچىــك ۋاقتىڭىزنــى شــۇ وئمــاق‬ ‫قىيــاپىتىڭىزنى ۇئنتۇيالمىغــان بولــسام‪ ،‬ھــازىرقى گ ـۈزەل ھــالىتىڭىز مﯧنــى تﯧخمــۇ‬ ‫مهپتۇن قىلىدۇ‪.‬‬ ‫قهلبىڭىزدە ىئمان نۇرىنىـڭ ائسـان ۆئچـۈپ قالمايـدىغانلىقىغا ىئـشىنىمهن ھهم‬ ‫ۇئلۇغ ائلالھتىن شـۇنى تىلهيـمهن‪ .‬بويىغـا يهتـكهن قىـزالر ەئگهر ىئمانىـدىن ائجـراپ‬ ‫كهتــسه ۇئنىڭغــا ھهمــراھ بولىــدىغىنى پهقهت شــهيتاندۇر‪ .‬بولۇپمــۇ بۇنــداق چــوڭ‬ ‫شهھهردە شهيتاننىڭ ۋەسۋەسىلىرى تﯧخىمۇ يامان‪ ،‬تﯧخىمۇ كۈچلـۈك بولىـدۇ‪ .‬مهن ھهر‬ ‫قﯧتىم كوچىغا چىقسامال نهپسىمنىڭ بۇ دۇنيادىكى چىرايلىق‪ ،‬لهززەتلىك نهرسىلهرگه‬ ‫تويماي كﯧتىپ بارغانلىقىنى سﯧزىپ تۇرىمهن‪ .‬ائدەمنىڭ نهپسى ھهقىقهتهن دۇنيادىكى‬ ‫نۇرغـــۇن نهرســـىلهرنى چىرايلىـــق كۆرســـىتىدىكهن‪ ،‬كىـــشىنى شـــۇ ياققـــا وئتـــتهك‬ ‫ىئنتىلدۈرىدىكهن‪ .‬مۇشۇ پهيتته مهن بـۇ دۇنيانىـڭ ھهقىـقهتهن كىـشىنى سـىنايدىغان‬ ‫غــايهت چــوڭ ىئمتىھــان مهيــدانى ىئكهنلىكىنــى‪ ،‬يــاراتقۇچى پهرۋەردىگارىمنىــڭ بــۇنى‬ ‫مۇشــۇنداق ھــﯧكمهت بىــلهن وئرۇنالشــتۇرغانلىقىنى تﯧخىمــۇ چوڭقــۇر چۈشىنىــشكه‬ ‫باشاليمهن‪ .‬نۇرغۇن ائدەملهر بۇ ىئمتىھان دۇنياسىدىن وئڭۇشلۇق ۆئتهلمهيدۇ‪ ،‬خۇدايىم‬ ‫بىزنى بۇنداق بهندىلهردىن بولۇپ قﯧلىشتىن ساقلىغاي!‬ ‫قهدىرلىــك زۆھــرە‪ ،‬مهن ىئــشق‪-‬مۇھهببهتنىــڭ دەرۋازىــسىدىن قانــداق كىرىــشنى‬ ‫بىلمهيۋاتقان‪ ،‬سهمىمىي ھﯧسـسىياتىنى قانـداق ىئپادىلهشـنىمۇ تـازا ۇئقالمايۋاتقـان‪،‬‬ ‫ەئنەئنىۋى ېئتىقاد بىـلهن زامـانىۋىلىقنى قانـداق بىرلهشتۈرۈشـنىڭ يـولىنى تاپالمـاي‬ ‫يۈرۈۋاتقان‪ ،‬ەئمما ىئزدىنىشنى قولدىن بهرمهيدىغان‪ ،‬ھهقلىـق ىئـشالر ۈئچـۈن ۆئزىنـى‬ ‫چۈشهپ قويمايدىغان‪ ،‬ېئتىقادتا وئتتۇرا يول تۇتۇشـنى‪ ،‬مـۇھهببهتته نورمـال بولۇشـنى‬ ‫نىشان قىلغان بىر تالىپ‪ ،‬سىز ماڭا قانداق قارايسىز‪ ،‬بۇنى بىلمهيمهن‪ ،‬ەئمما سىزدە‬ ‫ھهر ھالدا ياخشى تهسىرات قالدۇرغىنىمىغا ىئشىنىمهن‪ .‬بـۇ شـهھهر ۋە سـىز وئقۇغـان‬ ‫زامانىۋى مهكتهپنىـڭ سـىزنى قانـداق ۆئزگهرتىـشكه باشـلىغانلىقىدىن قهتىئيـنهزەر‪،‬‬ ‫ســىزنىڭ ۆئز ەئســلىڭىزنى ۇئنتۇمــاي‪ ،‬ىئمــانىڭىزدىن تهۋرەنــمهي‪ ،‬ەئخالقىڭىــزدىن‬ ‫چهتنىمهي ياشـاۋاتقىنىڭىزغا ھهم بۇنىڭـدىن كﯧيىنمـۇ شـۇنداق قىالاليـدىغىنىڭىزغا‬ ‫ىئشىنىمهن‪ .‬ەئممـا قىـز بـاال نـﯧمىال دﯦـگهن بىـلهن ھﯧسـسىياتتا ائجىـز‪ ،‬كهيپىياتتـا‬ ‫تۇراقسىز كﯧلىدۇ‪ ،‬نۇرغۇن ىئشالرغا ائمالسىز قالىدۇ‪ ،‬تهڭتۇشلىرىنىڭ‪ ،‬دوسـتلىرىنىڭ‬ ‫تهســىرىگه ائســان ۇئچرايــدۇ‪ .‬شــۇڭا ســىزدىن گاھىــدا ەئنــسىرەپ قــالىمهن‪ ،‬بــۇ‬

‫‪46‬‬

‫ەئنسىرەشلىرىمنى يۇشۇرۇپ يۈرۈشـنى خالىمـايمهن‪ .‬چـۈنكى يـالغۇز ائيالغـا شـهيتان‬ ‫داىئم ھهمراھ بولىـدۇ‪ .‬يـالغۇز ائيـالغىال ەئمهس‪ ،‬يـالغۇز ەئرگىمـۇ شـۇنداق‪ ،‬بولۇپمـۇ‬ ‫مۇشــۇنداق قاينــاق شــهھهردە تﯧخىمــۇ شــۇنداق‪ .‬شــۇڭا ىئــسالمدا ىئــسالم مــۇھىتى ۋە‬ ‫ىئسالمىي قﯧرىنداشـلىقنىڭ بولۇشـى تولىمـۇ مـۇھىم‪ .‬سـىزگه ھـازىرچه مهن تهربىـيه‬ ‫بهرگــۈدەك‪ ،‬قانــات ائســىتمغا ائلغــۇدەك ســاالھىيهتكه ىئــگه ەئمهس‪ ،‬ەئممــا شــۇنداق‬ ‫بولۇشنى چىن دىلىمدىن ائرزۇ قىلىمهن‪ .‬ىئشقىڭىزنى ائلالھ دىلىمغا سالغان ىئكهن‪،‬‬ ‫ســـىزگه مهســـۇئل بولـــۇش تهقهززاســـىدىن قۇتواللمـــايمهن‪ ،‬شـــۇنداقال بـــۇنى ھهر‬ ‫ىئككىمىزنىڭ بهختى ۈئچۈن مۇھىم دەپ بىلىمهن‪.‬‬ ‫مهن يهنه يﯧرىم يىلدىن كﯧـيىن وئقـۇش پۈتتـۈرىمهن‪ ،‬كۆڭلۈمـدىكىنى ھـازىردىن‬ ‫باشالپ ىئپادىلىگهچ تۇرمىسام‪ ،‬كﯧيىن سىزگه قويمـاقچى بولغـان تهلهپلىـرىم ېئغىـر‬ ‫كﯧلىــشى مــۇمكىن‪ ،‬ۆئزەممــۇ جۈرەئتــسىزلىك قىلغانلىقىمنىــڭ پۇشــايمىنىنى يهپ‬ ‫قــالىمهن‪ .‬بۇالرنىــڭ ھهممىــسى نهچــچه ۋاقىتــتىن ســىزگه دﯦمهكچــى بولغــانلىرىم‪،‬‬ ‫كۆڭلۈمنىڭ ەئينهن ىئپادىلىنىشى‪ .‬بۇ كۆڭلـۈمنى رەت قىلىـش‪-‬قىلماسـلىق ەئلـۋەتته‬ ‫ىئختىيارىڭىزدىكى ىئش‪ .‬مهيلى قانداق بولۇشىدىن قهتىئيـنهزەر‪ ،‬سـىزنىڭ بهختلىـك‬ ‫بولۇشىڭىزنى ۇئلۇغ ائلالھتىن تىلهيمهن‪ ،‬سىزنىڭ بهختلىك بولۇشىڭىز ۈئچۈن ۆئمۈر‬ ‫بويى تىرىشىش‪ ،‬شۇ يوسۇندا ۆئز بهختىمنىمۇ قولغا كهلتۈرۈش مﯧنىڭ غايهم‪ .‬ائلـالھ‬ ‫ۆئز بهندىلىرىگه نﯧمهتلىرىنى تونۇتۇپ تۇرىدۇ‪ ،‬بىز ۇئنى ھهر داىئم ھﯧس قىلىشىمىز‪،‬‬ ‫پهيتنى چىڭ تۇتۇپ‪ ،‬ۆئز بهختىمىـز‪ ،‬نﯧمهتلىرىمىـزگه ېئرىـشىش ۈئچـۈن ائلـالھ ائتـا‬ ‫قىلغان جاننى ائيىماي سهرپ قىلىشىمىز كﯧرەك‪.‬‬ ‫جاۋابىڭىزنى كۈتۈپ‪ :‬تاھىر قارى‬ ‫خهتنىڭ بىر يﯧرىمۇ چاپاق ەئمهس‪ ،‬پاكىز يﯧزىلغانىدى‪ .‬ائدىله بۇ بالىنىڭ سـاددا‬ ‫چىرايىنى تهسهۋۋۇر قىلدى‪ ،‬ۇئنتۇلـۇپ خﯧلـى بىـر يهردە قالغـان پـاكلىق‪ ،‬گۈزەللىـك‪،‬‬ ‫چىنلىقنىڭ نﯧمه ىئكهنلىكىنى غۇۋا ېئسىگه ائلدى‪ ،‬ھـﯧچكىم ائدىـلهگه بۇنـداق خهت‬ ‫يﯧزىپ باقمىغانىدى‪ ،‬ھازىر قىز‪-‬وئغۇلالرغا قۇچاق ائچىدىغان خىلۋەت جايالر‪ ،‬خـالىي‬ ‫ســورۇنالر‪ ،‬توخــۇ يۈرەكلهرنىمــۇ يايرىتىــپ گهپ قىلدۇرىــدىغان ھــاراقالر‪ ،‬قىزالرنىــڭ‬ ‫كــۆڭلىنى ائلىــدىغان خىلمۇخىــل نهرســىلهر تۇرغــان يهردە‪ ،‬قــول تﯧلﯧفونمــۇ ائشــۇ‬ ‫زۆھرەگىچىلىــك وئمۇملىــشىپ كهتــكهن يهردە بــۇ بالىنىــڭ خهت ائرقىلىــق كــۆڭلىنى‬ ‫ىئزھار قىلىشى ائدىلهگه قىززىق تۇيۇلدى‪ ،‬ھهسـرەت ھهم مهسـخىرە ائرىـالش كۈلـدى‪،‬‬ ‫خهتنــى ۆئز پﯧتــى جايىغــا قويــۇپ قويــدى‪ .‬تﯧلىــۋىزورنى ۆئچــۈرۈپ ياتىقىغــا كىرىــپ‬ ‫ائبدۇلالنىڭ ناخشىلىرىنى قويدى‪ ،‬ائدەتـته ائنـچه ائڭـالپ كهتمهيـدىغان بـۇ ناخـشىالر‬ ‫ۇئنىڭ ھازىرقى كهيپىياتىغا ماس كﯧلهتتى‪ .‬ائبـدۇلالنىڭ ائتـا‪-‬ائنـا‪ ،‬ائنـا يـۇرت‪ ،‬پـاك‬ ‫مۇھهببهت‪ ،‬تۇنجى مۇھهببهت‪ ،‬تهنھا سۆيگۈ‪ ،‬ەئخالق‪ ،‬سـاداقهت‪ ،‬ەئرلىـك‪ ،‬مهرتلىـك‪...‬‬ ‫لهرگه بﯧغىشالنغان ساغالم‪ ،‬لهرزان‪ ،‬مۇڭلۇق ناخشىلىرى ائدىلهنى بىـر دەم ەئزدى‪ ،‬بـۇ‬

‫‪47‬‬

‫ناخشىالر ۋەزنى ېئغىر گهپلهر بىلهن لىق توشۇپ كهتكهندى‪ .‬ائدىله ائخىر چىدىيالماي‬ ‫‪ VCD‬نى ېئتىۋەتتى‪ ،‬ائبدۇلالنىڭ قامىتى‪ ،‬ائۋازى الپپىدە ۆئچتى‪.‬‬ ‫‪13‬‬ ‫زۆھرە كۈنـدە پـاالقالپ‪ ،‬ھﯧرىـپ‪-‬چارچـاپ‪ ،‬ائدىلهنىـڭ ۆئيىـگه كﯧلىـپ ۇئخـالپ‪،‬‬ ‫ەئتىسى يهنه رﯦستۇرانغا ائلدىراپ ماڭاتتى‪ .‬ياشىماق تهس بۇ شـهھهرنىڭ رەھىمـسىز‬ ‫قامچىــسى ۇئنــى ائلــدىغا ســﯧلىپ ھهيــدەپ مﯧڭىۋاتــاتتى؛ تــاھىر قــارى ۋە ۇئنىــڭ‬ ‫خﯧتىدىكى گهپلىرى ائلدىراش ياشاۋاتقان زۆھـرەگه يهنه بىـر بﯧـسىم ېئلىـپ كهلـدى‪.‬‬ ‫تالىپ بالىغا ەئمـدى بـۇ نـﯧمه سـهۋدا‪ ،‬مﯧنـى بـۇ شـهھهردە ياشـىغىلى قويمايـدىغان‬ ‫سهۋەبلهر نﯧمىدﯦگهن نۇرغۇن!‪ ...‬دەپ وئياليتتى‪ .‬ۇئ بىـر كـۈنى يهنىـال ۋاقـچه ۇئخـالپ‪،‬‬ ‫ۇئيقۇدىن كـۆرە قاباھهتلىـك چـۈش‪ ،‬ېئغىـر خىيالـدىن بﯧـشىنى كۆتـۈرەلمهي ياتقانـدا‬ ‫ائدىله ۇئنىڭ يﯧنىغا كﯧلىپ وئلتۇردى‪ ،‬ىئككىـسى ائخـشىمى كۆرۈشـهلمهي‪ ،‬ائساسـهن‬ ‫ەئتىسى چۈشتىن بۇرۇن كۆرۈشۈپ ەئھۋاللىشىپ قوياتتى‪.‬‬ ‫— قوپسىال خان‪ ،‬كۈن چۈش بولدى‪-،‬دﯦدى ائدىله ۇئنىڭغا باشقىچه نهزەر تاشالپ‪.‬‬ ‫— ساەئت قانچه بولدى‪-،‬دﯦـدى زۆھـرە كـۆزىنى ېئچىـپ‪ ،‬ۇئنىـڭ چىرايىـدىن يهنىـال‬ ‫ھارغىنلىق‪ ،‬ۇئيقىسىغا قانمىغانلىق چىقىپ تۇراتتى‪ ،‬قاپاقلىرى ىئششىپ‪ ،‬كۆزلىرىدە‬ ‫بۇرۇنقىدەك نۇر قالمىغانىدى‪ -،‬توال چۈش كـۆرۈپ ھﯧرىـپ كﯧتىپـتىمهن‪ ،‬ۇئخلىـساممۇ‬ ‫ائرامچىلىق يوق ماڭا‪...‬‬ ‫— ۇئيقۇ كۆپ بولسا چۈشمۇ كـۆپ بولىـدۇ‪ ،‬ۇئيقـۇ دﯦگهنـگه ‪ 5-4‬سـاەئت ۇئخلىـسا‬ ‫قانىدۇ‪ ،‬ائزراق ۇئخلىساڭ بولىدۇ‪..‬‬ ‫— ەئگهر سهن مهندەك ىئشلىگهن بولساڭ‪ ،‬بىر كۈن قوپماي ياتاتتىڭ‪.‬‬ ‫— شۇڭا مهن سهندەك ىئشلىمهيمهن‪ ،‬مۇشۇ چىرايىڭغا قاچا يۇيـۇپ‪ ،‬يۇنـدا تۆكـۈپ‬ ‫يۈرۈشىڭ پهقهت كالالمدىن ۆئتمهيدۇ‪.‬‬ ‫— قانداق قىلىمهن ەئمىسه‪ ،‬ىئشلىمىسهم بولمىسا‪...‬‬ ‫— مۇشــۇنداق ىئــشلهپال يۈرىۋﯦرەمــسهن؟! چىرايىڭنــى نــﯧمىگه بهرگهن خــۇدايىم؟!‬ ‫بۇنداق ياشىغاندىن تايىنلىق يۇرتۇڭغا كﯧتىپ‪ ،‬ياخـشى يىگىتنىـڭ پىـشىنى تۇتـۇپ‪،‬‬ ‫ۆئيــدە خــاتىرجهم وئلتــۇرۇپ‪ ،‬بــاال تۇغــۇپ‪ ،‬بــاالڭنى بﯧقىــپ ياشــا؛ بولمىــسا بۇنــداق‬ ‫جﯧنىڭنى قىينىما‪...‬‬ ‫— ىئككىمىزنىڭ تۇتقـان يـولى وئخـشىمايدۇ‪-،‬دﯦـدى زۆھـرە كۆڭلىـدىكىنى ائخىـر‬ ‫ائشــكارىالپ‪ -،‬مﯧنــى بۇنــداق ىئــشلهپ كﯧتىۋﯦرىــدۇ دەپ وئيــالپ قالمــا‪ ،‬كــونىالر ائت‬ ‫تــاپقىچه ىئــشهك مىــن دەپــتىكهن‪ ،‬باشــقا يهردىــن ىئــش تــاپقىچه قــارا ىئــش بولــسىمۇ‬ ‫قىلىــۋاتىمهن‪ .‬رﯦــستۇران دﯦگهنــگه ائدەمــلهر كﯧلىــپ تۇرىــدۇ‪ ،‬چهتــەئللىكلهر بىــلهن‬

‫‪48‬‬

‫تونۇشۇش پۇرسىتى بولىدۇ‪...‬‬ ‫— تونۇشۇپ قانـداق قىلمـاقچى‪ ،‬مهسـىلهن دەپ بـاقه‪ ،‬ۇئنىڭغـا تﯧگهمـسهن؟ ۇئالر‬ ‫سﯧنى ائالمدۇ؟‬ ‫— مﯧنىـڭ مهقــسىتىم ەئرگه تــﯧگىش ەئمهس! ‪-‬دﯦــدى زۆھــرە ســهل خاپــا بولــۇپ‪-،‬‬ ‫خىزمهت تﯧپىش‪ .‬ۇئالر يا ەئلچىخانىنىڭ يـا بىـرەر شـىركهتنىڭ ائدەملىـرى‪ .‬تونۇشـۇپ‬ ‫قويسام‪ ،‬كﯧيىن خىزمهت تﯧپىشىمغا ياردەم قىلىدۇ‪.‬‬ ‫— ۇئخالپ چۈشۈڭ‪ ،‬مهن سـاڭا دﯦـگهن‪ ،‬ۇئالر سـﯧنىڭ قـابىلىيىتىڭگه قىزىقمايـدۇ‪،‬‬ ‫دىپلوم دﯦگهندەك قالپاققا ەئمهس‪ ،‬كۆكسۈڭنىڭ يوغانلىقىغا بهكرەك قارايدۇ‪ ،‬تﯧخىچه‬ ‫ۇئقماي يۈرەمسهن؟‬ ‫— ۇئنداقمۇ دەپ كهتمه‪ ،‬تﯧنىمگه تايىنىپ خىزمهت تاپقان بولسام بۇ چاغقا تﯧپىپ‬ ‫بوالتتىم‪.‬‬ ‫— نﯧمىشقا تاپمايسهن؟ نﯧمىنى ائيايسهن؟ نﯧمهڭگه ساقاليسهن؟‬ ‫زۆھرە ائدىلهگه چهكچىيىپ قاراپ قالدى‪ ،‬ۋۇجۇدى تىترەپ كهتتى‪:‬‬ ‫— مهن ائر‪-‬نومۇسۇمنى سﯧتىپ راھهت كۆرۈشنى خالىمايمهن‪...‬‬ ‫— سﯧنىڭچه مهن ائر‪-‬نومۇسنى قايرىپ قويۇپ راھهتته ياشاۋﯦتىپتىمهن‪-‬دە!‬ ‫— مهن ۇئنداق دﯦمىدىم‪ ،‬ھهر كىمنىڭ تۇتقان يولى‪ ،‬وئيلىغانلىرى وئخشىمايدۇ‪.‬‬ ‫— مهن ســﯧنى مهنــدەك بولــسۇن دﯦمىــدىم‪ ،‬لــﯧكىن ســهن خــام خىيــالنى جىــق‬ ‫قىلىدىكهنــسهن‪ ،‬ســاڭا دەپ قويــاي جﯧــنىم دوســتۇم‪ ،‬ســهن ائت تﯧپىــپ بــولغىچه بــۇ‬ ‫شــهھهردىكى نهپــسى يامــانالر ســﯧنى ىئــشهك قىلىــپ مىنىۋﯦرىــدۇ؛ بــۇ شــهھهرگه‬ ‫ماسلىــشالىغانالر ياشــىيااليدۇ‪ ،‬ماسلىــشالمىغانالر تۈگىــشىدۇ‪ .‬شــۇڭا بــۇ شــهھهردىن‬ ‫ۋاقتىدا كﯧتىۋال‪ ،‬يا بولمىسا باشقا يولنى تالال‪.‬‬ ‫— مهن سﯧنىڭ كۆزۈڭگه سىغمىغان بولسام ۆئيۈڭدىن كۆچـۈپ كهتـسهممۇ مهيلـى‪،‬‬ ‫ماڭا ۇئنداق گهپ قىلما‪ -،‬دﯦدى زۆھرە يوتقىنىنى يىغىشتۇرۇپ‪ -،‬مﯧنىڭمۇ ۆئزەمنىـڭ‬ ‫وئيلىغانلىرىم بار‪.‬‬ ‫— وئيلىغانلىرىڭ بهك ائددىي‪ ،‬بهك ساددا!‪ -‬دﯦدى ائدىله ائچچىـق كۈلـۈپ‪ -،‬مۇشـۇ‬ ‫ەئپتىڭــدە ســهن وئتتــۇرا مهكتهپنىــڭ قىزلىــرىغىال وئخشايــسهن‪ ،‬يــاق‪ ،‬ۇئالرنىــڭ‬ ‫كاللىسىمۇ ھازىر جىق ېئچىلىپ كهتتى‪ ...‬ېئچىلمىغان پهقهت سهنال قالدىڭ‪...‬‬ ‫— ېئچىلمىغــان بولــسام مۇشــۇ پﯧتــى قــاالي‪ ،‬مﯧنــى زورلىمــا‪ ...‬مهن بــۇ يهردىــن‬ ‫مۇقىمراق‪ ،‬پـاكىزراق خىـزمهت تﯧپىۋالـسامال ۆئيۈڭـدىن كۆچـۈپ كﯧـتىمهن‪ ،‬ائڭغىـچه‬ ‫چىداپ تۇر‪...‬‬ ‫— ســﯧنى كۆچــۈپ كهت دﯦمىــدىم‪ ،‬خاتــا چۈشــهنمه‪ ،‬ســﯧنى چﯧكىــپ بﯧقىــۋاتىمهن‪.‬‬ ‫مهسىلهن‪ ،‬خىزمهت تاپتىڭمۇ دەيلى‪ ،‬تاپقاندىكىن نﯧمه ىئش قىلماقچى‪ ،‬مۇھهببىتىـڭ‬ ‫بارمۇ؟ ۆئمۈرلۈك ىئشىڭنى قانداق بىر تهرەپ قىلماقچى؟‬

‫‪49‬‬

‫— ۋاقتى كهلگهندە بىر گهپ بولىدۇ‪ ،‬ھازىر ۇئنى وئيلىغۇدەك ھالىم يوق‪.‬‬ ‫— ھﯧلىقى بالىغا نﯧمهدەپ جاۋاب بهردىڭ؟‬ ‫— قايسى بالىغا؟‪ -‬زۆھرە چۆچۈپ بﯧشىنى كۆتۈردى‪.‬‬ ‫— تاھىر قارى دﯦگهن بالىغىچۇ؟‬ ‫— سهن ۇئنى نﯧمه بىلىسهن؟ خﯧتىنى وئقۇپسهن‪-‬دە!‬ ‫— ۇئنداق قااليمىقان تاشالپ قويساڭ وئقۇمـاي قاالمـدىم‪ ،‬خهتـكه ۇئسـتا بـالىكهن‪،‬‬ ‫مﯧنىمۇ خﯧلى تهسىرلهندۈرۈپ بىر يهرگه ائپىرىپ قويدى‪.‬‬ ‫— ۇئ باال ىئسالم ىئنستىتۇتىدا وئقۇيدۇ‪ ،‬بىز بىر يۇرتلۇق‪...‬‬ ‫— ىئش كۆرمىگهن ساددا بالىدەك قىلىدۇ‪.‬‬ ‫— ساددىلىقى ساددا‪ ،‬كۆڭلىدە كىشىگه يامانلىقى يوق‪.‬‬ ‫— مۇشۇنداق بالىنى مۇھهببهت تۇتۇپ ياشىساڭ بولمامدۇ؟ بهختلىك بوالتتىڭ‪.‬‬ ‫— لﯧكىن مهن پهقهت وئيالپ باقماپتىكهنمهن‪.‬‬ ‫— مــاقۇل دەپ جــاۋاب بهرگهنــسهن ھهقىچــان‪ ،‬ۆئزەڭمــۇ پــاك‪ ،‬ۋىجــدانلىق قىــز‬ ‫بولغاندىكىن‪...‬‬ ‫— لﯧكىن مهندە ۇئ بالىغا مۇھهببهت دەيدىغان ھﯧسسيات يوق‪.‬‬ ‫— نﯧمىشقا؟ نﯧمىسى نﯧمهڭگه يهتمهيدۇ ەئمدى؟!‬ ‫— ۇئقمايمهن‪ ،‬مهندە ۇئ بالىغا ۇئنداق ھﯧسسىيات يوق‪.‬‬ ‫— سﯧنى راستىنال چۈشهنگىلى بولمايدىكهن‪ ،‬ۇئنداق ياشا دﯦسه تﯧخى ۇئنىمىساڭ‪،‬‬ ‫بۇنداق ياشا دﯦسه تﯧخى ۇئنى ياراتمىساڭ‪ ،‬سهن زادى قانداق ياشىماقچى؟‬ ‫— ۆئزەمنىڭ وئيلغىنىنى بويىچه ياشايمهن‪.‬‬ ‫— سهن راستىنال ھﯧچنﯧمىنى ۇئقماي ياشايدىكهنسهن‪ .‬ۇئ بالىنىـڭ نهرى بولمايـدۇ؟‬ ‫شۇنچىلىك خهتنى يازالىغان باال نﯧمىـشقا سـاڭا يارىمايـدۇ؟ ۇئمـۇ يﯧزىـدىن چىققـان‪،‬‬ ‫ىئــش كــۆرمىگهن پــاكىز بــالىكهن‪ ،‬ســهنمۇ شــۇ يــۇرتتىن كهلــگهن پــاك‪ ،‬گــۈزەل قىــز‪.‬‬ ‫ىئككىڭــالر شــۇنداق مــاس كﯧلىدىكهنــسىلهرغۇ؟ قانــداق بولمايــدۇ زادى‪ ،‬ســﯧنىڭ‬ ‫مۇھهببهت قارىشىڭ قانداق؟ كالالڭدا مۇھهببهت دەيدىغان نهرسه بـارمۇ‪-‬يـوق‪ ،‬سـهن‬ ‫راستىنال ھﯧچنﯧمىنى ىبلمهمسهن ياكى خۇپسهن گاس بولۇۋالدىڭمۇ؟‬ ‫— مﯧنىڭ مۇھهببهت دﯦگهنلهرنـى وئيالشـقا چـوالم يـوق‪ ،‬ۇئ بـاال وئقـۇش پۈتتـۈرۈپ‬ ‫كﯧتىدۇ‪ ،‬مﯧنىڭ كهتكۈم يوق‪.‬‬ ‫— مانا ەئمهسمۇ‪ ،‬راستىنال مهتو ىئكهنـسهن‪ ،‬ۇئ بالىغـا كۆڭلـۈڭ بـارمۇ‪-‬يوقمـۇ دەپ‬ ‫سوراشتىن ائۋۋال سهندە كۆڭۈل دﯦگهن نهرسه بارمۇ‪-‬يوقمۇ دەپ سوراش كﯧرەككهن‪...‬‬ ‫— دﯦمىسهڭمۇ مهن مهتو‪ ،‬مۇھهببهت دﯦگهن نﯧمىنى چۈشهنمهيمهن‪ ،‬چۈشىنىـشنىمۇ‬ ‫خالىمايمهن‪.‬‬ ‫— شۇنداق قىلىپ ۇئ بالىنىڭ تهلىپىنى رەت قىلدىڭما؟‬

‫‪50‬‬

‫— ائلداپ نﯧمه قىلىمهن‪ ،‬ھهممىمىز ۆئز يولىمىزغا ماڭغىنىمىز ياخشى‪.‬‬ ‫— ۇئ بالىغا ائزراق بولسىمۇ ۈئمىد قالدۇرمىدىڭما؟‬ ‫— ھهي‪،‬نﯧمىــسىنى دەي‪ ،‬مﯧنىڭمۇكۆڭلــۈم يﯧــرىم‪ ،‬بىــر چاغــدا ۇئ بــاال ۆئزىنىــڭ‬ ‫مىسىرغا چىقىپ وئقۇش ائرزۇسىنىڭ بارلىقىنى ېئيتقانىدى‪ ،‬مهكتىپـى ۇئالردىـن ۈئچ‪-‬‬ ‫تــۆتىنى تــالالپ ھهر يىلــى ەئزھهر داشۆســىگه وئقۇشــقا ەئۋەتىــدىكهن‪ .‬مهنمــۇ بولــسا‬ ‫شۇنداق قىلىڭ دﯦگهنىدىم‪ .‬بۇ قﯧتىم خﯧتىنى كۆرگهنـدىن كﯧـيىن ۇئنىڭغـا تﯧلﯧفـون‬ ‫قىلىــپ ائرزۇيــۇمنى ېئيتــتىم‪ ،‬وئقۇشــىڭىزنى پۈتتــۈرۈپ چهت ەئلــگه چىقىــپ وئقــۇڭ‪.‬‬ ‫مﯧنىمــۇ بىلــله ېئلىــپ چىقىــپ كﯧتىــڭ‪ .‬يۇرتقــا كهتــسىڭىز مهن ســىز بىــلهن بىلــله‬ ‫كﯧتهلمهيمهن‪ ،‬دﯦدىم‪ .‬دﯦـسهم‪ ،‬يﯧـشىم چـوڭ كﯧلىـپ قالـدى‪ ،‬ىئمتىھـان بﯧرەلمىـدىم‪.‬‬ ‫قارىغاندا وئقۇش پۈتتۈرۈپ يۇرتقا كﯧتىپ ىئمام بولىدىغان وئخشايمهن دەيدۇ‪ .‬شـۇنىڭ‬ ‫بىلهن‪ ،‬ەئمىسه‪ ،‬بىزنىڭ ىئشىمىز ەئمهلگه ائشمىغۇدەك دﯦدىم‪ .‬باشقا نﯧمه دەيمهن!‬ ‫— ھهي‪ ،‬بىچارە باال‪ ،‬يﯧشى شۇنچه چوڭمىدۇ ۇئ بالىنىڭ؟‬ ‫— كىم بىلىدۇ‪ ،‬يا يولىنى ماڭالمىغانـدۇ‪ ،‬ساۋاقداشـلىرىدىن تـۆتى ىئمتىھانـدىن‬ ‫ۆئتۈپتىمىش‪...‬‬ ‫— بهك يۇۋاش بالىمۇ نﯧمه ۇئ‪ ،‬لﯧكىن سـاڭا راسـت گﯧپىنـى دەپتـۇ‪ .‬مۇشـۇنداق بـاال‬ ‫ســﯧنى ۆئمــۈر بــويى ســادىقلىق بىــلهن باقــاتتى‪ ،‬لــﯧكىن ســهن ۇئقماپــسهن ەئمهســمۇ‪،‬‬ ‫وئقــۇرۇڭ بهك ىئگىــزكهن‪ .‬ۆئزەڭ تــۈزۈك مهكتهپــته وئقۇمــاي تــۇرۇپ تﯧخــى داشۆســىڭ‬ ‫بــالىنى ياراتمــاي‪ ،‬چهت ەئلــدە وئقۇســىڭىز تــﯧگىمهن دﯦگىنىــڭ قىززىــق! شــۇنىڭدىن‬ ‫قارىغاندا سهن يهنىال چىرايىڭغا تهمهننا قويىدىغان وئخشايسهن‪ ،‬مهنمۇ سـﯧنى مۇشـۇ‬ ‫چىرايىڭدىن پايدىلىنىپ‪ ،‬راھهت كۆرىدىغان ىئشنى قىل دەپ نهسىھهت قىلىۋاتىمهن‪،‬‬ ‫لﯧكىن سهن بۇنى باشـقىچه چۈشـىنىپ قالـدىڭ‪ .‬ەئته‪-‬ۆئگـۈن ىئـسكهتىڭدىن كﯧتىـپ‬ ‫قالساڭ قانداقمۇ قىالرسهن‪...‬‬ ‫— مهن ســهندەك چىرايلىــق ەئمهس‪ ،‬ســهندەك ياســىنىپ يــۈرەلمهيمهن‪ .‬لــﯧكىن‪،‬‬ ‫راستىمنى دﯦـسهم‪ ،‬مﯧنىڭمـۇ شـۇنداق ياسـىنىپ يۈرگـۈم بـار‪ .‬ۆئزەمنـى بـۇ شـهھهردە‬ ‫بارغانچه چﯧنىپ قالغاندەك ھﯧس قىلىۋاتىمهن‪.‬‬ ‫— ھﯧلىمۇ ھﯧس قىلمايدىكهنسهن‪ .‬مۇشـۇنداق يۈرۈۋەرسـهڭ تاشـلىنىپ قالىـسهن‪.‬‬ ‫بىلىم‪ ،‬قـابىلىيهت دﯦگهنلىرىڭنـى خهقـقه ھهر داىئـم كۆرسـىتىپ يۈرەلمهيـسهن‪ ،‬يهنه‬ ‫كﯧلىپ‪ ،‬جىڭ گهپنى قىلغانـدا‪ ،‬سـهندە ۇئنچىلىـك بىلىـم‪ ،‬قـابىلىيهتمۇ يـوق‪ .‬راسـت‬ ‫دﯦگىنه قﯧنى‪ ،‬سهندىن نهچچه ھهسـسه بىلىملىـك ائدەمـلهر بـۇ شـهھهردە پۇتلىـشىپ‬ ‫يۈرۈيدۇ‪ .‬شۇالرمۇ پۇرسهت ىئزدەپ تىپىراليدۇ‪ ،‬خهنـزۇچه دﯦـسهڭ ۆئزىنىـڭ ائنـا تىلـى‪،‬‬ ‫ىئنگىلىــزچه دﯦــسهڭ‪ ،‬ىئنگىلىــزچه بىلىــدىغانالر ســاماندەك‪ ،‬ەئڭ ېئــسىل ىئــشالر‬ ‫ۇئالردىن ائشمايدۇ‪ ،‬ۇئيغـۇرچهڭنى ھـﯧچكىم كﯧـرەك قىلمايـدۇ‪ .‬بـۇ دﯦـگهن ىئـستﯧمال‬ ‫دەۋرى‪ ،‬پۇرســهت ىئــزدەپ جــان بــﯧقىش‪ ،‬ياخــشى ياشــاش دەۋرى‪ .‬بىزنىــڭ باشــقىالرغا‬

‫‪51‬‬

‫كۆرسىتهلهيدىغان قىممهتلىك نهرسىمىز نﯧمه؟ قىزلىق نازاكهت‪ ،‬يهنى سـهزگۈر كـالال‪،‬‬ ‫گۈزەل قىياپهت‪ ،‬خۇش تهبهسـسۇم‪ ،‬ىئللىـق مـۇائمىله‪ .‬قانـداق وئيلىـساڭ وئيـال‪ ،‬مهن‬ ‫كوچىغا چىقىپ خﯧرىدار كۈتىدىغان قىزالردىن ەئمهس‪ ،‬مﯧنىڭ تۇتقـان يولـۇم ائيـرىم‪.‬‬ ‫ائرىلىــشىدىغان ائدەملىــرىم مــۇقىم‪ ،‬تﯧگــى پهس چۈپرەنــدىلهرنى ۆئزەمــگه يﯧقىنمــۇ‬ ‫يوالتمــايمهن‪ .‬پۇرســىتى كﯧلىــپ قالــسا‪ ،‬چهت ەئللىــك مﯧھمانالرغــا‪ ،‬ســاياھهتچىلهرگه‬ ‫تهرجىمــانلىق قىلىــمهن‪ ،‬خوتۇنلىرىغــا ھهمــراھ بولــۇپ بازارغــا چىقــشىپ بﯧــرىمهن‪،‬‬ ‫باغچىالرغــا بىلــله بــارىمهن‪ .‬مــۇقىم تۇرىــدىغان دىپلوماتالرنىــڭ ۆئيىنــى بىــرەر كــۈن‬ ‫رەتــلهپ‪ ،‬تــازىالپ بﯧــرىمهن‪ ،‬بالىلىرىغــا قــاراپ بﯧــرىمهن‪ ،‬ۇئالرنىــڭ جىــددىي ىئــشى‬ ‫چىقىپ‪ ،‬بالىلىرىنى يهسلىدىن ەئكىلهلمهي قالغانـدا ماڭـا تﯧلﯧفـون قىلىـدۇ‪ ،‬بﯧرىـپ‬ ‫ەئكىلىپ بﯧرىمهن‪ .‬شۇالرنىڭ ھهممىسىگه ھهق ائلىمهن‪ .‬چهت ەئللىكلهر ەئمگهكنىڭ‬ ‫قهدرىنــى‪ ،‬كىــشىنىڭ ۋاقتىنــى بهك چــوڭ بىلىــدۇ‪ ،‬ســاىئتىگه قــاراپ ھهق بﯧرىــدۇ‪.‬‬ ‫مــۇالزىمهت دﯦــگهن ھﯧلىقانــداق پهس قىــزالردەك ىئــشتاننى ېئچىــپ يﯧتىــپ بﯧرىــشال‬ ‫بولمايدۇ‪ ،‬كىـشىنىڭ كۈنـدىلىك ېئھتىياجىغـا بﯧقىـپ ھهر خىـل‪ ،‬ھهر يـاڭزا بولىـدۇ‪.‬‬ ‫ىئزدىسهك ىئش دﯦگهن چىقىدۇ‪ .‬بۇنـداق دﯦـسهم‪ ،‬ۆئزىنـى ائقـالپ كهتتـى دەپ وئيـالپ‬ ‫قالما‪ ،‬مهن سهندەك پـاك ەئمهس‪ ،‬داغـدا قالغـانلىقىم ۈئچـۈن مۇشـۇنداق ياشـايمهن‪،‬‬ ‫لﯧكىن پۇل ۈئچۈن قىلمـايمهن‪ ،‬كۆڭـۈلنى بىرىنچـى وئرۇنغـا قـويىمهن‪ .‬ۇئالر كـۆڭلىنى‬ ‫ىئپادىلىــسه رەت قىلمــايمهن‪ .‬مۇالزىمهتنىــڭ ھهمــمه تۈرلىرىــدە تولــۇق يﯧتىــشكهن‬ ‫قىزمهن‪ ،‬لﯧكىن ھهممه ىئشنى سـۈپهت‪-‬سـاپا بىـلهن وئرۇنالشـقا تىرىـشىمهن‪ .‬ەئممـا‬ ‫دەردىمنى ۆئزەم بىلىمهن‪ ،‬ماڭىمۇ شۇنداق بىـر بـاال خهت يﯧزىـپ سـهمىمىي كـۆڭلىنى‬ ‫ىئپادىلىگهن بولسا دەپ كﯧتىمهن‪ ،‬مﯧنى باققۇدەك‪ ،‬مۇشۇ ھـالهتتىن يۇلـۇپ ائلغـۇدەك‬ ‫بىــر يىگىــت چىققــان بولــسا‪ ،‬ھهرگىــز بۇنــداق ياشــىمايتتىم‪ ،‬ھهر قــانچه ياشىــساقمۇ‬ ‫بۇنداق ۆئتۈۋﯦرىـشكه بولمايـدۇ‪ ،‬ائيـال كىـشى دﯦگهنـگه يهنىـال ۆئي ياخـشى‪ .‬مهن بـۇ‬ ‫ۆئمرۈمدە ھهقىقىي مۇھهببهتكه ېئرىشهلمهيال ۆئلۈپ كﯧتىدىغان وئخـشايمهن‪ .‬لـﯧكىن‬ ‫مهن‪ ،‬سهبىي قىـزالردەك‪ ،‬مـۇھهببهتنى دەپـال ياشـىمايمهن‪ .‬جاھانـدا بۇنىڭـدىن باشـقا‬ ‫نۇرغۇن‪-‬نۇرغۇن ىئشالر بار‪ ،‬جهمىئيهت مۇرەككهپ‪ ،‬شـۇڭا بىـر قﯧلىـپقىال كىرىۋالـساق‬ ‫بولمايدۇ‪ ،‬كاللىمىز وئچۇق‪ ،‬ھﯧسسىياتىمىز مول بولۇشى كﯧرەك‪ ،‬ائرزۇيىمىز ھهر خىل‬ ‫بولــسا بىرســىگه يﯧتهلمىگهنــدە ائھ ۇئرۇپ كهتــمهي‪ ،‬يهنه بىرســىگه ۈئمىــد بــاغالپ‬ ‫ياشايمىز‪...‬‬ ‫زۆھرە ائدىلهنىڭ گهپلىرىنى ائڭالپ‪ ،‬ۇئنىڭغـا يﯧڭىۋاشـتىن نهزەر سـالدى‪ .‬شـۇنداق‬ ‫قىلىپ‪ ،‬ىئككهيلهن بۈگۈن بىر‪-‬بىرىنى قايتا تونۇغاندەك بولۇشتى‪ .‬گهپلهر بىر‪-‬بىرىگه‬ ‫ۆئتۈشۈپ‪ ،‬ىئدىيه‪ ،‬ھﯧسسىيات ۆئزائرا تهسىر قىلىشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫— سهن تﯧخى ھﯧچ ىئـشنى كـۆرۈپ باقمىغـان سـهبىي قىـزغىال وئخشايـسهن‪-،‬دﯦـدى‬ ‫ائدىله زۆھرەنىڭ قهلبىگه تۇيدۇرماي كىرىۋالغانـدىن كﯧـيىن تﯧخىمـۇ ېئچىلىـپ‪ -،‬بـۇ‬

‫‪52‬‬

‫ھالىتىڭ بۇنداق چوڭ شهھهرگه پهقهت ماس كهلمهيدۇ‪ .‬رﯦستۇراندا تاپىنىڭ تﯧشىلىپ‬ ‫كهتكىچه ىئشلىسهڭمۇ‪ ،‬خوجايىنىڭنىڭ ەئڭ ائخىرىدا سـهندىن كۈتىـدىغىنى سـﯧنىڭ‬ ‫تاتلىق بىر كۈلۈپ قويۇشۇڭ يـاكى ىئچىنـى كۆيدۈرگىـدەك بىـر ەئركىـلهپ قويۇشـۇڭ‪.‬‬ ‫بۇنىڭ بىلهنـال خوجـايىن سـﯧنى بىـر ىئـش قىلىـپ كهتمهيـدۇ‪ ،‬ھهمـمه ەئرلهر ھـايۋان‬ ‫ەئمهس‪ ،‬لــﯧكىن ھهمــمه ەئرنىــڭ ائيــالالردىن كۈتىــدىغىنى نــازاكهت‪ ،‬جانغــا ائرام‬ ‫بﯧغىشاليدىغان شىرىن خۇلۇق‪ .‬شۇنىڭ بىلهن خوجايىنىڭ بهلكىـم ىئـش ھهققىڭنـى‬ ‫ائرتۇقراق بﯧرىۋﯦتىشى مۇمكىن‪ .‬بۇنىڭ ۈئچۈن ائالھىدە جاپـا چﯧكىـشنىڭمۇ ھـاجىتى‬ ‫يوق‪ .‬ائدەتلىنىپ كهتسهڭ‪ ،‬ھﯧچ ىئـش تهس بىلىنمهيـدۇ‪ ...‬ەئگهر چىرايىـڭ موزايـدەك‬ ‫ىئپادىسىز‪ ،‬ھهرىكىتىڭ كاالڭپاي بولسا خوجايىنىڭدىن تارتىپ جىمى خﯧرىـدار سـﯧنى‬ ‫كۆزىگه ىئلىپ قويمايدۇ‪ ،‬گۈزەل چىرايىڭنى ۆئزەڭ اليدەك قاتۇرۇپ سهتلهشـتۈرۈۋالغان‬ ‫بولىسهن‪ .‬چىرايلىق چىرايلىق ەئمهس‪ ،‬كۆيدۈرگهن چىرايلىق‪ ،‬سۆيدۈرگهن چىرايلىـق‬ ‫دﯦگهن گهپ بىكار ېئيتىلغان ەئمهس‪ .‬ۆئزەڭنى ۆئزەڭ ۆئزگهرتمىسهڭ‪ ،‬مىـڭ پاالقـشىپ‬ ‫جاپا چهككىنىڭ بىكار‪.‬‬ ‫— شۇنداق قىلسام بولغىدەك‪-،‬دﯦدى زۆھرە‪ -،‬زامان سـاڭا باقمـسىا‪ ،‬سـهن زامانغـا‬ ‫باق دﯦگهننىغۇ بىلهتتىم‪ ،‬ەئمما كۆنگهن خۇينى تاشلىماق تهسكهن‪...‬‬ ‫— ۇئنــى خــۇي‪-‬مىجهزىــم دەپ بهك چوڭقــۇر وئيلىۋالمــا‪ ،‬ۇئ دﯦــگهن ائدەتلىــنىش‬ ‫مهسىلىسى‪ .‬بىر‪-‬ىئككى قﯧتىم سىناپ باقساڭ‪ ،‬ائندىن داۋاملىق قىلىۋەرسهڭ كۆنۈپ‬ ‫قالىسهن‪ ،‬ۆئزەڭگىمۇ قىلىۋاتقان ىئشىڭ تهبىىئي تۇيۇلىدۇ‪ ،‬ھۆسنۈڭگه تﯧخىمۇ ھۆسن‬ ‫قوشۇلىدۇ‪ ،‬ھامان ۈئنۈمىنى كۆرىسهن‪.‬‬ ‫— مهن رﯦستۇراندا ىئشلهۋەرمهي‪ ،‬سهندەك ائشۇنداق ىئشالرنى قىلـساممۇ بـوالتتى‪،‬‬ ‫سهن يﯧتىشىپ بواللمىغاندا مﯧنى يﯧنىڭغا چاقىرىۋالساڭ‪ ،‬ىئككىمىز تهڭ قىلساق‪...‬‬ ‫— بولىدۇ‪ ،‬چاتاق يوق‪ ،‬ۇئنداق ىئش دﯦگهننى كىمال قىلسا بولىۋﯦرىـدۇ‪ .‬لـﯧكىن ۇئ‬ ‫ىئــشالرنى بىــر ائز ۆئگهنمهيمــۇ بولمايــدۇ‪ ،‬ائالقىــگه مــاھىر بولۇشــۇڭ كﯧــرەك‪ ،‬ىئــشتا‬ ‫ســۆرەلمىلىك قىلــساڭ‪ ،‬ۋاقىتقــا رىــائيه قىلمىــساڭ بولمايــدۇ‪ .‬بهزى چاغــدا يــۈزۈڭنى‬ ‫قﯧلىنراق قىلىشقا‪ ،‬سهۋرچانراق بولۇشقا توغرا كﯧلىدۇ‪ .‬مﯧنىڭ كهينىمـدىن يۈرسـهڭ‪،‬‬ ‫پىشىپ قالىسهن‪.‬‬ ‫ىئككىسى كۆڭۈللۈك پاراڭلىشىپ‪ ،‬بۇ شهھهردە ياشاشنىڭ ۇئلۇغۋار پىالنلىرىنـى‬ ‫تۈزۈشۈپ‪ ،‬كهلگۈسىنىڭ خهرىتىسىنىمۇ سىزىشىپ بولدى‪ .‬ائدىله ۆئز قهلبىنى زۆھرەگه‬ ‫كهڭ ېئچىۋﯦتىپ ۇئنىڭغا يﯧقىنالپ كهلدى‪ .‬زۆھرە ۇئنىڭ ائغزىدىن باشقا بىـر تۈرلـۈك‬ ‫ياشاش شهكلىنى‪ ،‬ەئڭ مۇھىمى‪ ،‬بۇ شهھهردە قانداق ياشاش كﯧرەكلىكىنـى‪ ،‬ھـازىرقى‬ ‫ھــالىتىنى ۆئزگهرتىــش‪ ،‬ىئدىيىــدە داۋاملىــق ېئچلىــش‪ ،‬ېئچىلىــش‪ ،‬يهنه ېئچىلىــش‬ ‫كﯧرەكلىكىنى ۇئقۇۋالدى‪ .‬شۇنىڭ بىلهن زۆھرەنىڭ يﯧڭىچه ياشاش ىئستىكى بـۆلهكچه‬ ‫كۈچىيىپ‪ ،‬بۇ شهھهر ۇئنىڭغا قايتا قۇچاق ائچقاندەك بولدى‪ .‬نىشانى تﯧخىمۇ ېئسىل‪،‬‬

‫‪53‬‬

‫تﯧخىمۇ پايـدىلىق ىئـشالرغا يۆتكهلـدى‪ ،‬بـۇ شـهھهردە ياشـىغاندىكىن تـۈزۈك ياشـاش‬ ‫كﯧرەك‪ ،‬بولمىسا يۇرتنى تاشالپ چىققاننىڭ نﯧمه پايدىسى؟ دﯦمسىمۇ شۇ ەئمهسمۇ؟‪...‬‬ ‫دەپ وئيــالپ‪ ،‬تهۋەككۇلچىلىــك‪ ،‬ەئركىــنلىككه تولغــان رەڭگــارەڭ‪ ،‬جهلىپكــار بىــر‬ ‫ھاياتىنى تهسهۋۋۇر قىلدى‪.‬‬ ‫‪14‬‬ ‫وئقۇش پۈتتۈرۈش ائلدىدا تۇرغان تـاھىر قارىنىـڭ تهرتىـپ‪ ،‬تهقۋالىـق‪ ،‬پـاكىزلىق‬ ‫ىئچىــدە ۆئتــكهن بهش يىلــى ۆئزىنــى ھهر ھالــدا خۇرســهن قىالتتــى‪ :‬دەرســلهرنىڭ‬ ‫ھهممىسىدىن ۆئتۈپ كهلدى‪ ،‬نامازغا تولۇق چىقتى‪ .‬قۇرائننىڭ ۈئچتىن بىر قىسمىنى‬ ‫يادالپ بولـدى‪ ،‬ەئرەبچىـدە دىنىـي كىتـابالردىن پايـدىلىنالىغۇدەك سـهۋىيىگه يهتتـى‪،‬‬ ‫خهنزۇچىنــى ائڭــالپ چۈشــىنهلىگۈدەك‪ ،‬مهقــسىتىنى يامــان ەئمهس ۇئقتۇرالىغــۇدەك‬ ‫بولدى‪ ،‬ىئنگىلىزچىنى ائزراق ۆئگىنىۋالـدى‪ .‬قىراەئتنـى يامـان ەئمهس قىلىـدۇ‪ .‬ەئزان‬ ‫توۋالش‪ ،‬خۇتبه وئقۇشـنىڭ ھاجىتىـدىن چىقااليـدۇ‪ .‬ىئماملىقتـا ائنـچه تهمتىرىمهيـدۇ‪.‬‬ ‫سىياســهت‪ ،‬خهلقــائرا ۋەزىيهتــتىن قهدىرەئھــۋال خهۋەر تــاپتى‪ .‬ەئڭ ائخىرىــدا وئقــۇش‬ ‫پۈتتۈرۈش ماقالىسىنىمۇ خﯧلى وئبدان يﯧزىپ تاپشۇرۇپ بهردى‪.‬‬ ‫ەئمما كۆڭلىدە بىر ەئپسۇس‪ ،‬نادامهت قالدى‪ .‬ساۋاقداشـلىرىدىن بىـر نهچچىـسى‬ ‫ەئڭ ائخىرىـــدا كۆڭۈللىرىـــدىكىنى ائشـــكارىلىدى‪ ،‬گهپلىرىـــدىن قارىغانـــدا ۇئالر‬ ‫مۇھهببهتته نهتىجىگه ېئرىشكهنىدى‪ .‬مهكتهپ بۇالرنى ھهرگىز ھﯧسابلىمايتتى‪ ،‬ەئمما‬ ‫بــۇ نهتىــجه ۇئالرنىــڭ بهش يىللىــق ھاياتىنىــڭ ائيرىلمــاس بىــر قىــسمى ىئــدى‪.‬‬ ‫ساۋاقداشـــلىرى خۇشـــال ىئـــدى‪ ،‬جهمىئـــيهت ۇئالرنـــى تهقهززا قىالتتـــى‪ ،‬مهكتهپـــته‬ ‫مۇھهببهتلهشمىگهن بىر نهچچىسى پراكتىكا ۋاقتىدا يۇرتتىن تويلىشىدىغان قىزالرنى‬ ‫بﯧكىتىپ قويۇپ كﯧلىشكهنىدى‪ .‬تاھىر قـارى بىـر چهتـته غهمكىـن خىيـال سـۈرەتتى‪،‬‬ ‫كهلگۈسىدىكى خىزمهت تهقسىماتى نهدىن نهگىچه بولىدۇ‪ ،‬قانـداقراق قىزنـى خوتـۇن‬ ‫قىلىدۇ‪ ،‬قايسى مهسچىتكه‪ ،‬قانـداقراق جامـاەئتكه ىئمـام بولىـدۇ‪ ،‬ھۆكـۈمهت بىـلهن‬ ‫دىنىي خىزمهتنى قانداق ماسالشتۇرۇپ كﯧتهلهيدۇ‪ ،‬تۇرمۇشىنى قانداق قامدايدۇ‪ ،‬بهش‬ ‫يىل وئقۇتقان ائتا‪-‬ائنىسىنىڭ ائشۇ جاپالىرىغا قانداق جاۋاب قايتۇرىدۇ‪ ...‬بـۇ ىئـشالر‬ ‫تاھىر قارىغىال ەئمهس‪ ،‬ھهممهيلهنـگه وئرتـاق غهم ىئـدى‪ ،‬لـﯧكىن ھهر يۇرتنىـڭ‪ ،‬ھهر‬ ‫ائىئلىنىڭ ەئھۋالى وئخشىمايتتى‪ ،‬شۇنىڭغا بﯧقىپ غهممۇ چـوڭراق يـاكى كىچىكـراق‬ ‫بوالتتى‪.‬‬ ‫مﯧڭىشقا ائز قالغـان كـۈنلهردىن بىـر كـۈنى كهچـته زۆھـرە تـاھىر قـارىنى ياتـاق‬ ‫ۆئيىـــگه تاماققـــا چـــاقىردى‪ .‬زۆھـــرە ەئســـلىدە تﯧلﯧفونـــدىال خـــوش دەپ قويۇشـــنى‬ ‫وئيلىغانىدى‪ ،‬ەئمما ائدىـله ۇئنـى چوقـۇم مۇشـۇ ۆئيـگه چـاقىرىش تهكلىپىنـى بهردى‪.‬‬ ‫تاھىر قـارى كاسـتۇم‪-‬بۇرۇلكىـسىنى قـاتۇرۇپ كىيىـپ‪ ،‬نـاۋات پۈركـۈپ قـاتۇرۇۋەتكهن‬

‫‪54‬‬

‫دوپپىــسىنى بﯧــشىغا ەئپچىــل قونــدۇرۇپ‪ ،‬ائيــرىلىش ائلدىــدا تۇرغــان بــۇ شــهھهرنىڭ‬ ‫مهىئـشهت قاينــاپ تۇرغــان كوچىلىرىغــا‪ ،‬خوتــۇن‪-‬قىزلىرىغــا تهپــسىلىي قارىغــاچ‪ ،‬بــۇ‬ ‫شــهھهرنىڭ ۆئزىــگه نــﯧمه بهخــش ەئتكهنلىكىنــى وئيلىغــاچ‪ ،‬زۆھرەنــى بىــر باشــتىن‬ ‫كۆڭۈلسىز ەئسلىگهچ ماڭدى‪ .‬زۆھرە ائدىله بىلهن بىلـله تۇرۇشـقا باشـلىغاندا تـاھىر‬ ‫قارى خﯧتىنى قوينىغا سﯧلىپ‪ ،‬مﯧۋە‪-‬چﯧۋە ېئلىـپ ۇئنـى يـوقالپ بارغانىـدى‪ ،‬قهتىئـي‬ ‫نىيهتكه كﯧلىپ خهتنى ۇئنىڭغا چىقىرىپ بهرگىنىدە ھهر قانچه ۆئزىنى بﯧسىۋالـسىمۇ‬ ‫تىترەپ‪» :‬بىر نهرسه يازغانىدىم‪ ،‬كـۆرۈپ باقـسىڭىز‪ ،‬مهن كﯧتىـپ بولغانـدا كـۆرۈڭ«‬ ‫دەپ قىزىرىپ كهتكهنىدى ۋە بۇ ھالدىن ېئسهنكىرەپ تۇرۇپ قالغـان قىزنىـڭ قولىغـا‬ ‫خهتنى تۇتقۇزۇپ قويغانىدى‪ .‬تاھىر قـارى ائشـۇ جىـددىي پهيتنـى باشـتىن كهچـۈرگهن‬ ‫ۆئيــدە زۆھــرە بىــلهن ەئمــدى ســوغۇق كۆرۈشــىدۇ‪ ،‬تــامىقىنى يهپ بولــۇپ كۆڭۈلــسىز‬ ‫خوشلىشىدۇ‪ .‬ۇئ يهرگه ەئسلىدە ىئككىنچى بارمايدىغان ىئش ىئدى‪ ،‬ەئمما زۆھرەنى بۇ‬ ‫شهھهردە ائخىرقى قﯧتىم كۆرۈۋالغۇسى كهلـدى‪ ،‬بـۇ كۆرۈشۈشـنىڭ نﯧمىـشقا ائخىرقـى‬ ‫قﯧتىم كۆرۈشۈش بولۇپ تۇيۇلىدىغانلىقى ۆئزىگىمۇ قاراڭغۇ ىئدى‪.‬‬ ‫زۆھــرە بىــلهن ائدىــله ۇئنــى ىئــشىك تۈۋىــدە قارشــى ائلــدى‪ .‬ائدىــله ۇئنىڭغــا‬ ‫قىزىقسىنىپ قـاراپ كهتتـى‪ ،‬بۇنىڭـدىن تـاھىر قارىنىـڭ خىيـالى بىـردىنال ائسـتىن‪-‬‬ ‫ۈئستۈن بولۇپ كهتتى‪ .‬ۆئينىڭ ىئچـى كۈچلـۈك ەئتىـر پـۇرايتتى‪ ،‬بـۇ پـۇراق بـۇ ۆئيـگه‬ ‫كىرگهنال ەئرنىڭ ھهۋىسىنى قوزغىغىدەك دەرىجىدە قويـۇق‪ ،‬ۆئتكـۈر ىئـدى‪ .‬تامـدىكى‬ ‫يﯧرىم يالىڭاچ رەسىملهر‪ ،‬تﯧلﯧۋىزور يﯧنىغا تىزىپ قويۇلغـان دەسـته‪-‬دەسـته دەيـلهر‪،‬‬ ‫ياغلىقىنى پۈتۈنلهي ېئلىپ تاشالپ‪ ،‬چﯧچىنى قويۇۋەتكهن زۆھرە ۋە سﯧرىق چاچلىرىنى‬ ‫بۈدرە قىلىۋالغان ائدىله‪ ...‬بىر‪-‬بىرىگه ائجايىپ ماسلىشىپ كهتكهنىدى‪.‬‬ ‫— قورۇنماي وئلتۇرۇڭ‪-،‬دﯦدى ائدىله تاھىر قارىنىڭ كۆزىنىڭ ىئچىگه قاراپ كۈلۈپ‪.‬‬ ‫تاھىر قارى ىئككى يانغا قىمىرالپ قويدى‪.‬‬ ‫— چاي ىئچىڭ‪ -،‬دﯦدى زۆھرە چاي قويۇۋﯦتىپ‪ ،‬تاھىر قارى ۇئنىـڭ كۆكـسىگه قـاراپ‬ ‫سﯧلىپ يۈرىكى جىغىلداپ كهتتى‪ .‬قﯧنىق گىرىم قىلىۋالغان زۆھـرە بۇرۇنقىـدىن بهك‬ ‫سهتلىشىپ كهتكهندەك كۆرۈندى‪.‬‬ ‫— تونۇشــتۇرۇپ قويــاي‪ ،‬بــۇ يــاق دوسـتۇم ائدىــله بولىــدۇ‪-،‬دﯦــدى زۆھــرە ائدىلهنــى‬ ‫كۆرسىتىپ‪.‬‬ ‫— بۇ بالىنى ماڭا تونۇشتۇرمىدىڭغۇ؟‪-‬دﯦدى ائدىـله تـاھىر قارىغـا يهنه سـىنچىالپ‬ ‫قاراپ‪..‬‬ ‫— ائدەمنى كولدۇرالتمىغىنه‪ ،‬بىلىسهنغۇ‪ ،‬مهن گﯧپىنى قىلىپ بهردىمغۇ؟‬ ‫— سهن بۇ بالىنىڭ گﯧپىنى قىلىپ بولغىچه مهن ۇئنىڭ گﯧپىنى ائڭالپ بولغان‪..‬‬ ‫— خﯧتىڭىزنى كۆرۈۋاپتىكهن بۇ‪– ...‬دەپ كۈلۈپ قويدى زۆھرە‪.‬‬ ‫تاھىر قارىغا بۇ كۈلكه تولىمۇ مهنىسىز‪ ،‬تولىمۇ بىچارە تۇيۇلۇپ كهتتى‪.‬‬

‫‪55‬‬

‫— خهت يﯧزىشقا يامان ۇئستا بالىكهنسىز‪ ،‬وئقۇپ تهسىرلىنىپ كهتتىم‪ .‬قارىم بالال‬ ‫گهپ قىلىشقا شۇنداق ۇئستا بوالمدۇ يا؟!‬ ‫— ياقهي‪ ،‬مۇنداقال يﯧزىپ قويغان‪...‬‬ ‫— ۇئنداق دﯦمهڭ‪ ،‬زۆھرەنىڭ كـۆڭلىگه كﯧلىـدۇ‪ .‬مـۇھهببىتىمنى رەت قىلـدى دەپ‬ ‫ۆئزىڭىزنىڭ چىن كۆڭلىڭىزنى بۇنداق ىئنكار قىلماڭ‪..‬‬ ‫— ياق‪ ،‬مهنمۇ راست گهپ قىلىۋاتىمهن‪ ،‬ۇئ خهتنى ائلدىراپال يﯧزىپ قويغان‪...‬‬ ‫— ياق‪ ،‬سىز ۇئنداق بالىدەك قىلمايسىز‪ ،‬سىزدەك بالىدىن يالغان گهپ چىقمايدۇ‪.‬‬ ‫— قانداق چۈشهنسهڭالر مهيلى‪ ،‬ۇئ دﯦگهن شۇ ۋاقىتتىكى ھﯧسسىيات‪...‬‬ ‫زۆھرە ىئپادىـسىز ھالـدا قـاراپ تـۇراتتى‪ ،‬ائدىـله توختىمـاي شـۇ خهتـنىڭال گﯧپىنـى‬ ‫قىالتتى‪:‬‬ ‫— سىز ۇئ خهتته يـالغۇز ائيالالرغـا شـهيتان ھهمـراھ بولىـدۇ دەپتىكهنـسىز‪ ،‬بـۇنى‬ ‫قانداق چۈشهندۈرىسىز؟‬ ‫— يالغۇز ائيالالرغىال ەئمهس‪ ،‬يالغۇز ەئرلهرگىمۇ شهيتان ھهمراھ‬ ‫— نﯧمىشقا شۇنداق دەيسىز؟‬ ‫— چۈنكى يالغۇز ائدەم داىئم خىيالىغا كهلگهن ىئشنى قىلىپ باقىـدۇ‪ ،‬ىئـشلىرىغا‬ ‫داىئم ۋەسۋەسه ائرىلىشىۋالىدۇ‪ .‬شۇڭا بويتاق ۆئتكهندىن توي قىلىپ ياشىغان ياخشى‪.‬‬ ‫يالغۇز يۈرگهندىن مۇھهببهتلىشىپ ۆئتـكهن ياخـشى‪ .‬ائدەم جامـاەئت ىئچىـدە ۆئزىنـى‬ ‫تۈزەيدۇ‪ ،‬جاماەئت پىكرىدىن قورقىدۇ‪ .‬نامازنىمۇ جامـاەئت بىـلهن وئقۇسـا ياخـشىراق‬ ‫وئقۇغىلى بولىدۇ‪...‬‬ ‫— مۇھهببهتلىــــشىپ ۆئتــــكهن ياخــــشى دﯦــــدىڭىز‪ ،‬قــــارىم بــــالىالر قــــاتتىق‬ ‫مۇھهببهتلىشدىكهن‪-‬دە!‬ ‫— قارىم بالىالرمۇ ياش يىگىتلهر‪ ،‬ۇئالرنى ۇئنداق ھﯧسسىياتتتىن توسۇپ قـالغىلى‬ ‫بوالمدۇ‪ ،‬يارىتىلىش قانۇنىيىتى شۇنداق‪ ،‬ەئممـا ۇئنـى تـوغرا ىئزغـا سـﯧلىش كﯧـرەك‪.‬‬ ‫مۇھهببهتلهشتۇق دەپ ناشايان ىئش قىلىـشقا بولمايـدۇ‪ ،‬نهپـسىمىزنى چهكلىمىـسهك‬ ‫بولمايدۇ‪.‬‬ ‫— ناشايان ىئش دﯦگىنىڭىز قانداق مهسىلهن؟!‪ -‬ائدىله تهپتارتماي پـۇتىنى كﯧرىـپ‬ ‫وئلتۇرۇپ تاھىر قارىغا كىرىشىپلىۋالغانىدى‪ .‬زۆھرە بىر يـاقتىن بـۇ گهپنىـڭ ائخىـرى‬ ‫نهدىــن چىقــاركىن دەپ قــاراپ وئلتــۇراتتى‪ ،‬گاھىــدا تــاھىر قارىغــا ۇئنــى باشــقىدىن‬ ‫چۈشىنىۋاتقاندەك ەئلپازدا ھاڭۋﯦقىپ قارايتتى‪.‬‬ ‫— ناشايان ىئش دﯦگهننى بىلمهمسىز؟‬ ‫— بىلمهيمهن‪.‬‬ ‫تاھىر قارى گهرچه ۇئالرنىڭ جﯧنىغا تهگسىمۇ مهسخىرىلىك كۈلۈپ قويدى‪ ،‬بۇ يهرگه‬ ‫مﯧھمــان بــولغىلى ەئمهس‪ ،‬ســوراققا تــارتىلغىلى كهلگهنــدەك ھــﯧس قىلىــپ ىئچــى‬

‫‪56‬‬

‫سىقىلىپ كهتتى‪ .‬ەئمما قوپۇپال چىقىپ كﯧتهلمىدى‪ ،‬مۇشۇ پۇرسـهتته بـۇ ىئككىـسىگه‬ ‫ائزراق ســاۋاق بﯧرىــپ قويــۇش خىيالىغــا كهلــدى‪ .‬ائدىلهنىــڭ گهپ كوچىلىغىنىغــا‬ ‫قارىغاندا ۇئنىڭدا ىئدىيه توقۇنۇشى خﯧلىال ېئغىر ىئدى‪ .‬زۆھرە ۇئنىڭ ائلدىدا تﯧخىمۇ‬ ‫نــادان كــۆرۈنهتتى‪ .‬تــاھىر قــارى ەئمــدى بــۇ قىــزدا ھﯧچقانــداق التــاپهت‪ ،‬گۈزەللىــك‬ ‫قالمىغانلىقىنى ھﯧس قىلىپ ىئچى ېئچىشتى‪.‬‬ ‫— ناشايان ىئش دﯦگهن‪ -...‬دەپ بىر دەم تۇرۇۋالدى تاھىر قارى‪ ،‬ائندىن كهسكىنلىك‬ ‫بىلهن سۆزلهپ چۈشتى‪ -،‬وئبـدان ائڭلىـۋﯦلىڭال‪ ،‬سـهت گهپ قىلىـش‪ ،‬يـات جىنىـسالر‬ ‫ياكى وئخشاش جىنسالر ۆئائرا قۇچاقلىشىش‪ ،‬سۆيۈشۈش‪ ،‬زىنـا قىلىـش‪ ،‬ەئۋرىتىنىـڭ‪-‬‬ ‫ائلدى كهينىگه جىما قىلىش‪ ..‬جىنسىي ھهۋىسىنى خىلمۇ خىل غهيرى ۇئسۇلالر بىلهن‬ ‫قاندۇرۇش‪ ...‬مۇشۇنىڭ ھهممىسى ناشايان ىئشقا كىرىدۇ‪.‬‬ ‫— سىلهر مۇھهببهتلهشساڭالر ناشايان ىئش قىلمامسىلهر؟‬ ‫— قىلمـــايمىز‪ ،‬پهقهت نورمـــال پاراڭلىـــشىمىز‪ ،‬غهيـــرى نىيهتـــته بولماســـلىققا‬ ‫تىرىشىمىز‪ .‬قولىنىڭ ۇئچىنىمۇ تۇتمايمىز‪.‬‬ ‫— قولىنىڭ ۇئچىنىمۇ تۇتمايسىلهر؟ بۇ قانداق مۇھهببهت بولىدۇ؟‬ ‫— بولىــدۇ‪ ،‬مــۇھهببهت دﯦــگهن ائۋۋال قهلبــته بولىــدۇ‪ .‬قالغــان ىئــشنى نىكــاھ‬ ‫وئقۇغاندىن كﯧـيىن قىلـسىمۇ كﯧچىكمهيـدۇ‪ .‬شـۇ ۋاقىتتـا قانـداق قىلـسا يارىـشىدۇ‪.‬‬ ‫لﯧكىن ھهددىدىن ائشماسـلىق كﯧـرەك‪ ،‬ائيالىنىـڭ كهينىـدىن جىمـا قىلىـشقا‪ ،‬ھهيـز‬ ‫ۋاقتىدا زورالپ جىما قىلىـشقا بولمايـدۇ‪ .‬تويـدىن كﯧـيىن ەئر‪-‬ائيـال سـاغالم‪ ،‬پـاكىز‬ ‫ياشىشى كﯧرەك‪ ،‬سىرتتىن ائشـنا تۇتۇشـقا‪ ،‬ھـارام يـول بىـلهن نهپـسىنى قاندۇرۇشـقا‬ ‫بولمايدۇ‪.‬‬ ‫— سىلهرنىڭ مـۇھهببىتىڭالر بهك غـايىۋى بولـۇپ كهتتىمـۇ قانـداق؟ نهدە ۇئنـداق‬ ‫ىئش بار ىئكهن؟ سىلهر ھهۋىسى يوق ائدەممۇ؟ پهرىـشتىمۇ؟ سـىلهر ھهرگىـز پهرىـشته‬ ‫ەئمهس‪ ،‬بهلكــــى بىنورمــــال بــــالىالر‪ -...‬ائدىــــله چﯧچلىــــپ ســــۆزلهپ زۆھرەنــــى‬ ‫ەئنسىرىتىۋەتتى‪ .‬ائدىله قورسـىقىدىكى گهپنـى چىقىرىـۋﯦلىش ۈئچـۈن تـاھىر قـارىنى‬ ‫چاقىرتىپ كهلگهندەك قىالتتى‪.‬‬ ‫— سىزنىڭ نهزىرىڭىزدە بىـز ەئلـۋەتته بىنورمـال بـالىالر‪ ،‬بىـز مۇھهببهتلىشىـشنى‬ ‫ۇئقمايمىز‪ ،‬شۇڭا رەت قىلىندۇق‪ .‬لﯧكىن ياراتقۇچى ىئگهمدىن سهۋر‪-‬تاقهت تىلهيمىز‪،‬‬ ‫خۇدايىم كۆڭۈللهرگه ىئنساپ بهرسۇن‪...‬‬ ‫— ۆئزىڭىزنى ۇئنچىلىـك پـاك چـاغالپ كهتـمهڭ‪ ،‬بىزنىـڭ ائلـدىمىزدا ياسـىمىلىق‬ ‫قىلماڭ‪ .‬بايا زۆھرە چاي قۇيغاندا سىزگه دىققهت قىلدىم‪ ،‬زۆھرەنىڭ كۆكسىگه قاراپ‬ ‫بۇغدىيهكلىرىڭىز غىلدىرالپ قالدى‪ .‬ۆئزىڭىزنى چۈشـهپ قويمـاي ەئركىـن وئلتـۇرۇڭ‪.‬‬ ‫ھهۋىــــسىڭىزنى بوغــــۇپ ۆئلتــــۈرۈپ قويغــــان بالىكهنــــسىز‪ ،‬شــــۇڭا ىئتتىــــك‬ ‫ھاياجانلىندىكهنسىز‪ .‬بايىقى گﯧپىم ېئغىر كهتكهن بولسا كهچۈرۈڭ‪ ،‬بۇ يهرگه سىزنى‬

‫‪57‬‬

‫خۇشــال وئلتــۇرۇپ بهرســۇن‪ ،‬وئخــشىتىپ ەئتــكهن تــامىقىمىزنى يهپ بهرســۇن دەپ‬ ‫چــاقىرتتۇق‪ ،‬شــۇڭا چىرايلىــق وئلتــۇرۇپ بﯧرىــڭ‪ .‬ەئگهر باشــقا ىئــشتىھايىڭىز بولــسا‬ ‫ۇئنىمۇ دەڭ‪ ،‬بىز سىزنى تۈزۈك قاندۇرۇپ‪ ،‬ۇئنتۇلغۇسىز ەئسـلىمه قالـدۇرۇپ ۇئزىتىـپ‬ ‫قويىمىز‪...‬‬ ‫زۆھرە تاتىرىپ كهتتى‪ ،‬ائدىلهگه ائاليدى‪ ،‬ائدىله چاندۇرماي گﯧپىنى چۈشۈردى‪:‬‬ ‫— قاراڭ‪ ،‬قـاراڭ‪ ،‬وئلتۇرالمـاي قـالغىنىڭىزنى‪ ،‬ھهۋەس مﯧڭىۋاتامـدۇ‪ ،‬مانـا يىگىـت‬ ‫دﯦــگهن‪ ،‬مانــا ەئركهك دﯦــگهن‪ ...‬جاھانــدا بهز يﯧمهيــدىغان مۈشــۈك يــوق‪ .‬بــايىقى‬ ‫گهپلىرىمنى سـىزنى سـىناش ۈئچـۈنال دەپ قويـدۇم‪ ،‬خﯧتىڭىـزدە دەپتىكهنـسىزغۇ‪ ،‬بـۇ‬ ‫دۇنيا چوڭ بىر ىئمتىھان مهيدانى دەپ‪ ،‬قارىغاندا سىزمۇ چوڭ گهپ قىلغان بىلهن بـۇ‬ ‫ىئمتىھانــدىن تهســته ۆئتكۈدەكــسىز‪ .‬يهنه تﯧخــى خﯧتىڭىــزدە‪ ،‬نۇرغــۇن كىــشىلهر بــۇ‬ ‫ىئمتىھاندىن ۆئتهلمهيدۇ‪ ...‬دەپ يﯧزىپسىز‪ ،‬نﯧمىگه ائساسـهن شـۇنداق دەيـسىز؟ سـىز‬ ‫قهغهز تهكشۈرگۈچىمۇ؟ قانداق ساالھىيهتته بۇ گهپنى دەيسىز؟ ەئركهك دﯦگهن لهۋزىدە‬ ‫تۇرۇشى‪ ،‬قىلغان گﯧپىگه ىئگه بولۇشـى كﯧـرەك‪ .‬گهپنـى چـاغالپ قىلىـڭ‪ ،‬مهدرىـستىن‬ ‫چىقماي‪ ،‬جاھان دﯦگهن مۇشۇ دەپ يۈرۈۋەرسىڭىز بۇ جاھانغا ماسلىشالمايال تۈگىشىپ‬ ‫كﯧتىسىز‪ .‬سىز زۆھرەنىڭ مۇھهببىتىگه نﯧمىشقا ېئرىشهلمىدىڭىز‪ ،‬بىلهمسىز؟ زۆھرە‬ ‫بىر وئغۇلغا ھاجىتى چۈشكهندە سىز نهدىتىڭىز؟ ائشخانىدا تاماق يﯧگهنال ھﯧـسابمۇ‪،‬‬ ‫باغچىغا نﯧمىشقا ائپارمايسىز؟ زۆھرە ىئش تاپالماي پاالقالپ يۈرگهندە سىز نﯧمه ىئش‬ ‫قىلىــپ يــۈرگهنتىڭىز؟ زۆھــرە غهمــدىن قۇتۇاللمــاي يىغــالپ تۈگىــشهي دﯦگهنــدە نهگه‬ ‫يوقالغانتىڭىز؟ زۆھرەگه مﯧـۋە‪-‬چﯧۋىـدىن باشـقا نـﯧمه ېئلىـپ بﯧرىـپ بـاقتىڭىز؟ بـۇ‬ ‫قىزنىڭ كۆڭلىنى قانـداق ائاللىـدىڭىز؟ بىـر تـاالي ائقمـاس پهلـسهپه‪ ،‬قـۇرۇق گهپـلهر‬ ‫بىلهن بۇ قىزنىـڭ مـۇھهببىتىگه ېئرىـشىمهن دەپ وئيلىغانمىـدىڭىز؟ قـۇرۇق گهپـكه‬ ‫ھازىر نﯧمه كﯧلىدۇ؟ قۇرۇق گهپكه قورسـاق تويامـدۇ؟ خهت يﯧـزىش قايـسى زاماننىـڭ‬ ‫ىئــشى؟ يىگىــت بولغانــدىكىن نهق مهيــدانغا چاقىرىــپ ىئككــى ېئغىــز تــۈزۈك گهپ‬ ‫قىلىپ‪ ،‬يالغاندىن جىـم تۇرۇۋالـسا قـۇالقتىن تۇتـۇپ سـۆيۈپ ىئنـدەككه كهلتۈرۈشـنى‬ ‫ۇئقمامسىز؟ زۆھرەدە كۆڭۈل يوق دەپ وئيالپتىكهنمهن‪ ،‬بۇ قىـز ەئمهلىيهتـته ائجايىـپ‬ ‫ھﯧسسىياتچان ىئكهن‪ ،‬قهدىرلىگهننى بىلىدىكهن‪ .‬جاھانـدا ۆئزىنىـڭ قهدرىنـى تونـۇپ‬ ‫ياشاشــتىن ېئــسىل ىئــش بــارمۇ؟ ســىزدەك بالىغــا مــاقۇل دﯦــگهن بولــسا ۆئيىــدىن‬ ‫چىقالمايدىغان بىر خوتۇن بولۇپ‪ ،‬سىىقىلىپ تۈگىشىپ كﯧتهتتىكهن‪...‬‬ ‫— گﯧپىڭىز تۈگىدىمۇ؟!‪-‬دﯦدى تاھىر قارى وئرنىدىن قوپۇپ‪ -،‬مﯧنى بۇ يهرگه مۇشـۇ‬ ‫گهپلهرنــى دەۋﯦلىــش ۈئچــۈن چاقىرتقانمىــدىڭالر؟ مﯧھمانغــا مۇشــۇنداق مــۇائمىله‬ ‫قىالمسىلهر؟ ائناڭالردىن قالغان ۆئرپ‪-‬ائدەتنى ۇئنتۇپ كهتكهن تۇرۇقلۇق‪ ،‬تﯧخى ماڭـا‬ ‫تهربىــيه قىلمــاقچىمۇ؟‪ .‬تهربىيىنــى ۆئزەڭالرغــا قىلىــۋﯦلىڭالر‪ ،‬مهن پهقهت خــۇدادىن‬

‫‪58‬‬

‫كۆڭلۈڭالرغــا ىئنــساپ تىلهيــمهن‪ – ...‬تــاھىر قــارى ىئــشىك تــۈۋىگه بﯧرىــشىغا زۆھــرە‬ ‫ىئڭرىغاندەك بوش توۋلىدى‪:‬‬ ‫— تاماق پىشىپ قالغان‪ ،‬يهپ ماڭسىڭىز بولمامدۇ‪...‬‬ ‫— بولدى رەھمهت‪ ،‬ىئزاغا لىق تويدۇم‪...‬‬ ‫تاھىر قارى تاالغا چىقىپ يهڭگىل نهپهس ائلـدى‪ ،‬شـهھهر ائسـمىنىدا يۇلتـۇزالر كـۆز‬ ‫قىسمايتتى‪ .‬تۇنىياز مهزىننىڭ ۆئيىدە چاقنىغان يۇلتۇز كۆكتىال لهيلهپ قالغانىدى‪.‬‬ ‫تــاھىر قــارى ســىنىپىدىكىلهرنى ۇئزىــتىش وئلتۇرۇشــىدا مــۇھهببىتى يــاكى نىــشانى‬ ‫بارالرغا سهپسﯧلىپ وئلتۇردى‪ ،‬ۇئالر تولىمۇ خۇشال كـۆرۈنهتتى‪ ،‬جهمىئـيهتكه چىقـساق‬ ‫ەئركىــن بــولىمىز دەپ خۇشــال بولــۇپ كﯧتىۋاتامــدۇ‪ ،‬بىلگىلــى بولمــايتتى‪ .‬ســورۇندا‬ ‫مهكتهپ رەھبهرلىـرى قىـسقىچه ائيـرىلىش سـۆزى قىلـدى‪ .‬سـىرتتىن تهكلىـپ بىـلهن‬ ‫قاتناشقان سازەندە‪ ،‬ناخشىچىالر تالىپالرنى مۇڭغا كهلتـۈرۈۋەتتى‪ .‬نوتۇققـا مـاھىر بىـر‬ ‫زىيالىي كىشى وئتتۇرىغا چۈشـۈپ‪ ،‬پاسـاھهتلىك ىئبـارىلىرى بىـلهن تـالىپالردىن ھـال‬ ‫سورىدى‪ ،‬ۇئالرنىڭ كهلگۈسى رولىغا يۇقىرى باھا بﯧرىپ‪ ،‬يۈكسهك تهلهپ‪-‬ۈئمىدلىرىنى‬ ‫وئتتۇرىغا قويدى‪ .‬سۆزلهۋﯦتىپ‪ ،‬كۈنـدە خهۋەر ائڭاليـدىغان قـۇالق موللىـسى بـالىالرمۇ‬ ‫ائڭالپ باقمىغان بىر مهخپىيهتلىكنى دەپ بهردى‪ :‬ائمﯧرىكـا‪-‬ىئـراق ۇئرۇشـىدا ىئـراق‬ ‫نﯧمىشقا مهغلۇپ بولىدۇ؟ چۈنكى ائمﯧرىكا يۇقىرى تﯧخنىكىدىن پايـدىلىنىپ‪ ،‬ىئـراق‬ ‫ەئسكهلىرى تۇرغان يهرنىڭ ھاۋا بوشلۇقىغا شهكىللىك تۇمان پهيدا قىلىپ‪ ،‬ائسـماندا‬ ‫» ىئ ەئرەبــلهر‪ ،‬ســىلهر گۇناھقــا چۆكــۈپ كهتـتىڭالر‪ ،‬تــۆۋە قىلىڭــالر!« دﯦــگهن يوغــان‬ ‫ەئرەبچه ھهرپنى ېئنىق ھاسـىل قىلغـان‪ .‬بـۇنى روشـهن كـۆرگهن ەئرەبـلهر شـۇ ھامـان‬ ‫قــوراللىرىنى تاشــالپ‪ ،‬يهرگه يۈكۈنــۈپ ســهجدە قىلغــان‪ ،‬ائلالھقــا تــۆۋە قىلغــان‪ .‬بــۇ‬ ‫پۇرسهتتىن پايدىالنغان ائمﯧرىكىلىق ەئسكهرلهر بىرال ھۇجۇم قىلىپ ۇئالرغا يهڭـگهن‪،‬‬ ‫باغداتنى ىئشغال قىلغان‪ ...‬نـاتىق زىيـالىي گﯧپىنىـڭ ائخىرىنـى شـۇنداق تـۈگهتتى‪:‬‬ ‫دىنــدا راســت‪-‬يالغــان ىئــشنى پهرقلهنــدۈرۈڭالر‪ ،‬جاھاننىــڭ ىئــشلىرىدىن ەئتراپلىــق‬ ‫خهۋەردار بولۇڭالر‪ ،‬ەئمما بۇنىڭلىـق بىـلهن ىئـش پۈتمهيـدۇ‪ ،‬ۆئزىمىزنـى تونۇمىـساق‪،‬‬ ‫ھﯧچنﯧمىنى تونىمايمىز‪ .‬قايتىپ بارغانـدىن كﯧـيىن جهمىئـيهتكه كهڭ ائرىلىـشىڭالر‪،‬‬ ‫ۋەتهننىڭ ىئسالھات چاقىرىقىغا ائۋاز قوشۇپ‪ ،‬ۋەتهننى‪ ،‬دىننى سۆيۈپ ياراملىق دىنىي‬ ‫خادىمالردىن بولۇڭالر‪...‬‬ ‫تاھىر قارى دىپلومىنى ېئلىپ يۇرتىغا‪ ،‬مهھهللىسىگه قايتپ كهلـدى‪ .‬بهش يىلـدا ۇئ‬ ‫ائقىرىــــپ‪ ،‬پــــاكىز بولــــۇپ‪ ،‬چىرايىــــدىن ىئلىــــم نــــۇرى تۆكۈلــــۈپ تۇرىــــدىغان‪،‬‬ ‫مهھهللىــسىدىكى قىزالرنىــڭ ىئچىنــى كۆيدۈرگىــدەك يىگىــت بولــۇپ قالغانىــدى‪.‬‬ ‫زۆھرەنىڭ ائتا‪-‬ائنىسى ۇئنى كهپتۇ دەپ يوقالپ كهلدى‪ ،‬قىزىنىڭ ەئھۋالىنى سورىدى‪.‬‬ ‫— ياخشى تۇرۇۋاتىدۇ‪-،‬دﯦدى تاھىر قارى‪ -،‬بىر يهردە ىئشلهۋاتقاندەك قىلىدۇ‪.‬‬ ‫— نهدە ىئشلهيدىكهن‪ ،‬قانچه پۇل ماائش ائلىدىكهن ؟‬

‫‪59‬‬

‫— ۇئنى ۇئقمىدىم‪...‬‬ ‫— يﯧنىپ كﯧلىدىغاننىڭ گﯧپىنى قىالمدۇ؟‬ ‫— ۇئنىمۇ بىلمىدىم‪...‬‬ ‫— ھهي بۇ بالىنى‪ ،‬ۆئيگه ائيالپ تﯧلﯧفون قىلماس بولۇپ كهتتى‪.‬‬ ‫— ەئنسىرىمهڭال‪ ،‬ھهممىنى ائلالھقا تاپشۇرۇڭالر‪..‬‬ ‫— ۆئزىمـــۇ مـــﯧڭىش ائلدىـــدا شـــۇنداق دﯦگهنىـــدى‪ ...‬لـــﯧكىن ائدەم ەئنـــسىرەپ‬ ‫قالىدىكهن‪ ...‬خۇدايىم ۆئزى ساقال‪...‬‬ ‫قىزىــدىن ىئــشهنچلىك خهۋەر ائاللمىغــان ائتــا‪-‬ائنــا مــۈكچهيگهن قهددىنــى ســۆرەپ‬ ‫خوشلىشىپ كﯧتىپ قالدى‪.‬‬ ‫بىر ائيدىن كﯧـيىن ناھىيىلىـك مىلـلهت‪-‬دىـن ىئـشلىرى ىئدارىـسىدىن بىـر كـادىر‬ ‫چىقىپ تاھىر قارىغا خهۋەر يهتكۈزدى‪:‬‬ ‫— ەئتىدىن باشالپ بىر ھهپتىلىك كۇرسقا قاتنىشىسىز‪.‬‬ ‫— نﯧمه كۇرسكهن ۇئ؟ مهن يا دىنىي زات بولمىسام‪.‬‬ ‫— دىندا وئقۇغانالرنىڭ ھهممىسى دىنىي زات‪ ،‬چوقۇم قاتنىشىشىڭىز كﯧرەك‪.‬‬ ‫— خىزمهتتىن خهۋەر يوق‪ ،‬كۇرس باشلىنىپ كهتتىمۇ ەئمدى‪...‬‬ ‫— يۇقىرىدىن ۇئقتۇرۇش چۈشكهن ھامان سىزنى ىئماملىققا تهيىنلهيمىز‪.‬‬ ‫تاھىر قارى ەئبجهق موتۇنى گۈكىرىتىپ يىراقالپ كﯧتىۋاتقان كادىرغا قاراپ قالدى‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫كۈنلهر ۆئتۈپ‪ ،‬سىيىت قارىغا بىر كىىچك مهسچىتنىڭ مۇائۋىن ىئماملىقى تهگـدى‪.‬‬ ‫جۈمه نامىزىغا ىئمام ۋە خاتىـپ بولـۇش تﯧخـى يىراقتىكـى ىئـش ىئـدى‪ .‬مهسـچىتنىڭ‬ ‫مۈلكىنى يهنىال قﯧرى ىئمام باشقۇراتتى‪ .‬ھۆكۈمهت بﯧكىتىپ قويغان بۇ يـاش ىئمـامنى‬ ‫جاماەئت ائخىر ېئتىراپ قىلدى‪ ،‬ېئتىراپ قىلمايمۇ ائمالى يوق ىئدى‪ .‬يـاش ىئمامنىـڭ‬ ‫ائرتۇق گﯧپى يوق‪ ،‬يۈرۈش‪-‬تۇرۇشلىرى مۇاليىم‪ ،‬قىراەئتلىرى جايىدا ىئـدى‪ .‬ائدەتتىكـى‬ ‫ناماز ۋاقىتلىرىدا قﯧـرىالر‪ ،‬وئتتـۇرا ياشـلىقالر مهسـچىتكه كـۆپرەك يىغىالتتـى‪ ،‬جـۈمه‬ ‫كۈنلىرىدىال ياشالر ائۋۇپ قاالتتى‪ ،‬بﯧشىغا چوقۇم بىر نﯧمه كىيىپ كﯧلهتتى‪ ،‬دوپپىسى‬ ‫بولمىــسا شهپكىــسىنى تهتــۈر كىيىــپ بولــسىمۇ وئلتۇرۇشــى كﯧــرەك ىئــدى‪ .‬جامــاەئت‬ ‫ائرىـــسىدا ىئلگىرىكىـــدەك ىئخـــتىالپ‪ ،‬زىـــددىيهتلهر بﯧـــسىقىىپ قالغـــان‪ ،‬ســـۈرە‬ ‫»فــاتىھه«دىــن كﯧــيىن »ائمىــن«نــى ۈئنلــۈك دﯦــيىش‪-‬دﯦمهســلىك‪ ،‬جــۈمهدىن كﯧــيىن‬ ‫پﯧشىىننى وئقۇش‪-‬وئقۇماسلىق ھهر كىمنىڭ ىئختىيارىغا قالغان ىئدى‪ .‬جاماەئت يـاش‬ ‫ىئمامنىڭ قانداق قىلىـدىغانلىقىغا دىقـقهت قىلـدى‪ ،‬سـىيىت قـارى ىئمـام بولغاچقـا‬ ‫»ائمىــن«نــى ىئچىــدىال دەپ تــۈگهتتى‪ ،‬جــۈمهدىن كﯧــيىن پﯧــشىننى وئقــۇۋەردى‪،‬‬

‫‪60‬‬

‫پﯧشقهدەملهر بۇنىڭدىن خۇرسهن بولـدى‪ ،‬ۇئنـى بىـدەئت دﯦگـۈچىلهر »نامـازنى كـۆپ‬ ‫وئقۇش بهرىبىر گۇناھ ەئمهس‪ ،‬بىھۇدە ىئش قىلغان بولسا ەئمهلى بىكار كﯧتىـدۇ‪ ،‬ھهر‬ ‫كىم قىلسا ۆئزىگه‪ «...‬دەپ قاراپ‪ ،‬ائرتۇق پىتنه‪-‬پاسات تﯧرىمىدى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى بارا‪-‬بارا قﯧرى ىئمامنىڭ ۋە كونا جاماەئتنىڭ مايىللىقىنى تـارتتى‪،‬‬ ‫ياشالر ۇئنى ياش تۇرۇپال قﯧرىـپ كهتـكهن مويـسىىپىت ىئمامـدەك كـۆرۈپ »كىـشمىش‬ ‫قارىم« دەپمۇ قويۇشاتتى ‪.‬سـىيىت قـارى ھهمـمه ائدەمـگه ياخـشى كۆرۈنـۈپ بـولغىلى‬ ‫بولمايــدىغانلىقىنى بىلهتتــى‪ ،‬شــۇڭا ەئتراپىــدىكىلهر بىــلهن وئخــشاش قاراشــالردا‬ ‫بىــرلىككه كﯧلىــپ‪ ،‬ىئختىالپلىــق مهســىلىللهردە ۆئزائرا ھۆرمهتلىــشىپ ۆئتــۈۋەردى‪.‬‬ ‫بۇنداق رايىشلىق ۋە تهمكىنلىك ھۆكۈمهتنىمۇ‪ ،‬ائممىنىمۇ رازى قىلدى‪ ،‬بهلكى ھهممه‬ ‫تهرەپنىڭ ىئشهنچىسىگه ېئرىـشتى‪ .‬بـاش ىئمـام ۇئنىڭغـا بهزى جـۈمه كـۈنلىرى جـۈمه‬ ‫وئقۇتۇشقا رۇخسهت بهردى ‪.‬‬ ‫شۇنداق بىر كۈنلهر كﯧلىپ‪ ،‬قﯧرى ىئمام ائغرىپ قﯧلىپ‪ ،‬ىئمامهتچىلىك ۇئنىڭغا‬ ‫قالدى‪ .‬ۇئ ھهر ۋاقىت نامـازدا مهسـچىتكه بـۇرۇن ھـازىر بولـۇپ‪ ،‬يهڭگىـل قهدەملىـرى‬ ‫بىــلهن خانىقاغــا كىرىــپ‪ ،‬پــاكىز قــوللىرى بىــلهن ىئــشىكنى ېئچىــپ‪ ،‬ۋەزمىــن‬ ‫وئلتۇرۇشلىرىدا سۈكۈتكه چۆمۈپ‪ ،‬ساەئت توشقاندا قانچه جاماەئت يىغىلـسا شـۇالرغا‬ ‫ىئمــام بولــۇپ‪ ،‬نامــازدىن پــارىغ بولغانــدا قــوللىرىنى دۇائغــا كۆتــۈرۈپ‪ ،‬ىئــسالم ۋە‬ ‫مۇســۇلمان جاماىئتىنىــڭ ەئزىــز بولۇشــىغا‪ ،‬ەئل‪-‬جاماەئتنىــڭ دىنــدار‪ ،‬ىئنــساپلىق‬ ‫بولۇشىغا‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىسىنىڭ ۆئمرىنىڭ ۇئزۇن بولۇشـىغا‪ ،‬ۆئز ىئـشلىرىنىڭ وئڭۇشـلۇق‬ ‫بولۇشــىغا دۇائ قىالتتــى؛ بهزىــدە يىراقتــا قالغــان زۆھرەنــى يادىغــا ېئلىــپ‪ ،‬ۇئنىــڭ‬ ‫ىئپالسلىق ۋە نومۇسسىزلىقتىن يىراق بولۇشىنى تىلهيتتى‪...‬‬ ‫ھهر قانداق جايدا بىر ىئمام كۆپ ھـالالردا شـۇ يهرلىـك بايالرنىـڭ يﯧقىنـى بولـۇپ‬ ‫قــاالتتى‪ ،‬بۇنىــڭ بىــلهن ىئمــاممۇ ۆئز نۆۋىتىــدە يــۈز‪-‬ائبرۇيىنــى تىكلهيتتــى‪ .‬ســىيىت‬ ‫قارىممۇ ائز‪-‬تـوال پـۇل تاپقـان مهھهللىـۋى بايالرنىـڭ‪ ،‬يـۇرت چوڭلىرىنىـڭ چايلىرىغـا‬ ‫داخىل بولۇپ‪ ،‬جاماەئت سۆھبهتلىرىگه قﯧتىلىـشقا باشـلىدى‪ .‬يـۇرت دﯦگهنـدە تـوي‪-‬‬ ‫تۆكۈن‪ ،‬ۆئلۈم يﯧتىم ىئشلىرى بولۇپ تۇراتتى‪ ،‬نىكاھ وئقۇش‪ ،‬خهتمه قىراەئت قىلىش‪،‬‬ ‫بالىغا ىئسىم قويـۇش‪ ...‬ىئـشلىرى ائيلىنىـپ كﯧلىـپ يهنه سـﯧيىت قارىنىـڭ بﯧـشىغا‬ ‫چۈشـتى‪ .‬سـىيىت قـارى ھﯧچكىمنىـڭ كـۆڭلىنى قايتۇرمايـدىغان‪ ،‬بهرسـه ائلىـدىغان‪،‬‬ ‫بهرمىسه خاپا بولمايدىغان ىئمام ىئدى‪ ،‬بۇ تهرىپىمۇ ەئلگه ياقتى‪ .‬ەئسـلىدە ۇئ ىئـشالر‬ ‫خالىس قىلىنىشى كﯧرەك ىئدى‪ ،‬سىيىت قارىمۇ بۇنى بىلهتتى‪ ،‬ائلالھنىڭ ائيهتلىرىنى‬ ‫ەئرزان باھاغا ساتسا بولمـايتتى؛ لـﯧكىن جهمىئـيهت پۇلغـا تـۇرۇپ كهتكهنىـدى‪ ،‬يهنه‬ ‫كﯧلىـپ‪ ،‬ھهمـمه نﯧمىنىـڭ باھاسـى ۆئسـۈپ كهتكهنىـدى‪ ،‬ھۆكـۈمهت بهرگهن ائزغىـنه‬ ‫تۇرمۇش پۇلى ھﯧچنﯧمىگه يهتمهيتتى‪ ،‬نامراتلىق‪ ،‬مۇھتاجلىق ۇئنىڭ ائتا‪-‬ائنىسىنىڭ‬ ‫بﯧشىدىن كهتمهيتتـى‪ .‬ۇئمـۇ تـوي قىلىـشقا پـۇل يىغمىـسا بولمـايتتى‪ ،‬ھـﯧچكىم دۇائ‬

‫‪61‬‬

‫وئقۇپ قويغانغا قىزىنـى بهرمهيتتـى‪ .‬ائلتۇنـدەك پـارقىراق نهپـسانىيهت‪ ،‬ائلماسـتهك‬ ‫قاتتىق يوقسۇللۇق سىيىت قـارىنى ىئماملىقنىـڭ قوشـۇمچه كىرىملىـرىگه ۆئگهتتـى‪،‬‬ ‫ھهتتا بهرمىگهنلهرگه نارازى بولىدىغان ھالغىمۇ كهلدى‪ .‬ھۆكـۈمهت يﯧتهرلىـك مـاائش‬ ‫بهرمىسه‪ ،‬جاماەئتنىڭ يـاردىمى ائرقىلىـق بهش يىللىـق جاپـالىق وئقۇشـنىڭ بهدىلـى‬ ‫تۆلىنىــشى كﯧــرەكتهك تۇيۇلــدى‪ .‬بــازار ىئگىلىكــى دەۋرىــدە دىنىــي ىئــشالرنىڭمۇ‬ ‫مۇالزىمهتكه ائيلىنىپ كﯧتىـشى توسـۇۋالغىلى بولمايـدىغان بىـر ېئقىمغـا ائيلىنىـپ‬ ‫كهتكهنىدى‪ ،‬بۇ ھال سىيىت قارىمنىڭ ىئمان‪-‬ۋىجدانىغا تهسهللىي بهخش ەئتتى ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى بايالرنىـڭ‪ ،‬مۆتىۋەرلهرنىـڭ ماشـىنىلىرىغا وئلتۇرۇشـقا مـۇۋەپپهق‬ ‫بولدى‪ ،‬ەئل‪-‬جاماەئتنىڭ دىنىي ىئشلىرىغا ائىئت مۇالزىمهت ۈئچۈن يانفوندىن بىرنـى‬ ‫سهپلىدى ‪.‬مهرىكه‪-‬مۇراسـىمالرغا ۈئلگـۈرۈش ۈئچـۈن ماشـىنا بولمىغانـدا‪ ،‬ۋەلىـسپىت‬ ‫مىنىپ جاپا تارتىپ قالماي دەپ موتوسكىلىتتىن بىرنى ائلـدى‪ .‬كىـشىلهرگه تهنـتهك‪،‬‬ ‫پىشمىغان مولال سىياقىدا كۆرۈنمهسلىك ۈئچۈن ياش تۇرۇپال ساقال قويـدى‪ ،‬ھهر خىـل‬ ‫سورۇنالرغا مـاس كﯧلىـدىغان دوپپـا‪-‬تۇمـاق‪ ،‬يارىـشىملىق پهلتـوالرنى چامادانلىرىغـا‬ ‫يىغدى‪» .‬ەئلگه كىرسهڭ ېئلىڭچه‪ ،‬سـۇغا كىرسـهڭ بـﯧلىڭچه« دﯦـگهن ھـﯧكمهت ھهر‬ ‫كۈنلۈك ھهرىكهت مىزانىغا ائيالندى ‪.‬ۆئزلۈكىـدىن ۆئزگىرىۋالمىغىنىغـا‪ ،‬جاماەئتنىـڭ‬ ‫تهلىپى بويىچه ىئش قىلىۋاتقىنىغا ۆئزىنى ىئشهندۈردى ‪.‬‬ ‫ىئمــاملىق بىــلهن بﯧيىــپ كهتكىلــى بولمىــسىمۇ‪ ،‬ەئممــا ياخــشى تۇرمــۇش‬ ‫كهچــۈرگىلى بــوالتتى‪ ،‬مهرىــكه‪-‬مۇراســىمالرغا بارســا تامــاق تهييــار ىئــدى‪ ،‬كۈنــدە‬ ‫بولمىــسىمۇ‪ ،‬ھهپتىــدە ىئككــى‪-‬ۈئچ قﯧــتىم قاىئدىــسىنى قىلغــان ىئــشلىرى ۈئچــۈن‬ ‫چۆنتهككه پۇل كىرىـپ تـۇراتتى‪ .‬جامـاەئت سـورۇنلىرىدا تۆرنىـڭ بﯧـشىدا وئلتـۇرۇپ‪،‬‬ ‫زىكرى‪-‬سۆھبهتلهردە بولسا مۆتىدىل پىكىرلهرنى قىلىپ‪ ،‬بﯧيجىڭدا بهش يىل وئقـۇپ‬ ‫ېئرىشكهن ىئلمىنى نامـايهن قىالتتـى‪ .‬دﯦھقـانالر ېئتىـزدا قـانچه تهر تۆكـۈپ ىئشلىـسه‬ ‫مهھسۇالتى ائشىدۇ‪ ،‬شۇنىڭدەك‪ ،‬ىئلىمدارالرمۇ ۆئزىنىڭ زﯦھنىنـى ھـۆرمهت قازىنىـشقا‬ ‫سهرپ قىلسا ەئلۋەتته كۈتكىنىگه ېئرىشهلهيدۇ‪ .‬سـىيىت قـارى ھهر قانـداق سـورۇندا‬ ‫باشقىالرغا ياققىدەك يۇمشاق گهپلهرنى قىالتتى‪ ،‬بﯧيجىڭنىڭ پاراڭلىرىنى چىقىراتتى‪،‬‬ ‫ۆئزىدىن سورالغان مهسىلىلهرگه كاۋاپمۇ كۆيمهيدىغان‪ ،‬زىخمۇ كۆيمهيدىغان ۇئسـلۇبتا‬ ‫جاۋاب بﯧرەتتى‪ ،‬ۆئزى بىلهن گهپ تاالشقانالرنىڭ گﯧپىنى بۆلمهي‪ ،‬مهنتىقىلىـق پىكىـر‬ ‫يۈرگۈزۈپ‪ ،‬ائخىر چىرايلىق رەددىيه بﯧرەتتى‪ ،‬شۇ ائرقىلىق يهنه باشقىالردىن ۈئسـتۈن‬ ‫دىنىي بىلىمىنى نامايىش قىالتتـى‪ .‬ۇئ جامـاەئت ائرىـسىدا‪ ،‬سـورۇنالردا يـۈرۈپ نۇتـۇق‬ ‫قابىلىيىتىنى يﯧتىلدۈردى‪ ،‬كىملهرگه قانداق مۇائمىله قىلىشنى ۆئگهنـدى‪ ،‬باشـلىققا‬ ‫رايىــش‪ ،‬كادىرغــا مهســلهكداش‪ ،‬دىنــدارغا دىلــكهش‪ ،‬بايغــا مۇڭــداش‪ ،‬كهمــبهغهلگه‬ ‫دەرتداش‪ ،‬ائجىزغـا يولهكـداش‪ ،‬ھهتتـا بويتاققـا قولـداش‪ ...‬بولـدى‪ .‬ائيـالالرنى ائنـچه‬

‫‪62‬‬

‫ېئتىۋارغــا ېئلىــپ كهتمىــسىمۇ‪ ،‬لــﯧكىن قىزالرنــى كۆرگهنــدە ىئمــاملىقى ېئــسىدىن‬ ‫كۆتۈرۈلۈپ كﯧتىدىغان‪ ،‬ياشلىق ھﯧسلىرى كۈۋەجهيدىغان بولۇپ قالدى‪...‬‬ ‫بىر ىئمام ۈئچۈن ھۆكۈمهتكىمۇ ائممىغىمۇ ياخشى بولمـاق وئڭـاي ىئـش ەئمهس‬ ‫ىئدى‪ ،‬سىيىت قارىم ائساسىي قاتالمدىن كﯧلىـپ چىققـان ۋە مهركهزدە تهلىـم ائلغـان‬ ‫دىنىي خـادىم بولـۇش سـۈپىتى بىـلهن ھهر خىـل قىـيىن مهسـىلىلهرنى‪ ،‬دۇچ كهلـگهن‬ ‫زىــددىيهتلهرنى مۇۋاپىــق ۇئســۇل بىــلهن ھهل قىلىــپ كهلــدى‪ ،‬ائساســىي قاتالمنىــڭ‬ ‫وئمـۇمىي سهۋىيىـسى تـۆۋەن ىئـدى‪ ،‬ېئتىقـادكى ھهمـمه ىئـشالر نورمـال كﯧتىۋاتـاتتى‪،‬‬ ‫باشـقىچه ىئدىيىـسى بـارالر‪ ،‬يهنـى ىئخـتىالپچىالر بىـر مهزگىللىـك شـامالدىن كﯧـيىن‬ ‫پهســـكويغا چۈشـــۈپ قالغانـــدەك قىالتتـــى؛ ۇئالر ائلـــالھ بىـــلهن ھۆكـــۈمهتكه تهڭ‬ ‫بويسۇنمىسا بولمايتتى‪ ،‬چوڭ ۋەزىيهتكه‪ ،‬جاماەئتنىڭ وئمۇمىي ېئقىمىغا ەئگهشمىسه‬ ‫يﯧتىم قاالتتى‪ ،‬يﯧڭىلىققا مايىل ياشالر جاماىئتى سـىيىت قارىمـدىن نﯧمىنىـدۇر تهمه‬ ‫قىالتتــى‪ ،‬ســىيىت قــارىم بــۇنى كۆڭلىنىــڭ چوڭقــۇر يﯧرىــدە ھــﯧس قىالتتــى‪ ،‬ەئممــا‬ ‫ھۆكــۈمهت ىئــشهنگهن بىــر ىئمــام بولــۇش ســۈپىتى بىــلهن ۇئ ەئنەئنىنــى قوغــداپ‪،‬‬ ‫پﯧشقهدەملهرنى ياقالپ‪ ،‬مۇقىملىق ۋە ياخشى ۋەزىيهتنى قوغداپ ماڭمىسا بولمـايتتى‪.‬‬ ‫ۇئ جاماەئتنىڭ ەئھۋالىنى ائساسهن بىلهتتـى‪ ،‬نامازغـا چىـڭ تۇرىـدىغانالرنى ياخـشى‬ ‫تونۇيتتى‪ .‬جـۈمه كۈنلىرىـدىال مهسـچىتكه نـاتونۇش ائدەمـلهر‪ ،‬بىـر ھهپـته ىئچىـپ‪-‬‬ ‫چﯧكىپ وئيناپ توساتتىن جۈمه نامىزى ېئسىگه كﯧلىپ مهسچىتكه كىرىـپ قالغـانالر‬ ‫كﯧلىپ قاالتتى ‪ .‬ەئمما سىرتتىن كهلگهنلهر‪ ،‬ۋە يهرلىك پارتىيه‪-‬ھۆكۈمهت وئرۇنلىرى‪،‬‬ ‫ماائرىپ وئرۇنلىرى‪ ،‬وئقۇغۇچىالرنىڭ مهسچىتكه كىرىشى نازارەت قىلىنـاتتى‪ .‬سـىيىت‬ ‫قارىنىڭ جۈمه وئقۇتۇشى بارغانچه ائسان بولۇپ كهتتى‪ ،‬جۈمه تهبلىغلىرىنى بﯧكىتىپ‬ ‫بهرگهن قﯧلىپ بـويىچه قىالتتـى‪ ،‬ۋاقتـى ‪ 10‬مىنـۇتتىن ائشـمايتتى‪ .‬جـۈمهدىن يانغـان‬ ‫جامــاەئت مهســچىت ائلدىــدىكى يــﯧمهك‪-‬ىئچــمهك بازىرىغــا بىــر كىرىــپ كهتــسه‪ ،‬بــۇ‬ ‫دۇنيالىق مهىئـشهتلىرىگه بـاغرى قانمـايال كـۈنلىرىنى كهچ قىالتتـى‪ .‬سـىيىت قـارىنى‬ ‫بىرلىــرى ۆئيىــگه چاقىرىــپ مﯧھمــان قىالتتــى‪ ،‬دۇائ قىلــدۇراتتى‪ ،‬گهپ ائڭاليتتــى‪ .‬بــۇ‬ ‫ىئمامنىڭ قهدىمـى يهتـكهن ۆئينىـڭ ھاۋاسـى تازىلىنىـپ‪ ،‬بهرىكهتـلهر ياغىدىغانـدەك‬ ‫تۇيۇالتتى‪.‬‬ ‫بىـر يىلـدىن كﯧـيىن سـىيىت قـارى بـاش ىئمـام بولـۇپ‪ ،‬مهسـچىتنىڭ ھهمـمه‬ ‫ىئشلىرىنى رەسمى قولىغا ائلدى‪ ،‬ىئشلىرى تﯧخىمۇ ائلدىراش بولۇپ كهتتـى‪ ،‬يﯧزىـدىن‬ ‫چاقىرتىدىغان ‪ 15‬كۈنلۈك يىغىنغا بﯧرىپ‪ ،‬سىياسهتكه ائىئت كونـا‪-‬يﯧڭـى گهپلهرنـى‬ ‫ائڭالپ كﯧلهتتـى‪ .‬تهشـكىل ۇئنىڭغـا بهك كۆڭـۈل بۆلـدىمۇ ەئيتـاۋۇر ۈئرۈمچىـگه بىـر‬ ‫ائيلىق ىئمامالر كۇرسىغا ۇئقۇشقا ەئۋەتتى‪ .‬وئقۇش داۋامىـدا سـىيىت قـارى جـايالردىن‬ ‫كهلگهن ىئمامالر بىلهن تونۇشتى‪ ،‬پىكىر ائلماشتۇردى؛ مۇدەررىسلهرنىڭ دەرسلىرىنى‪،‬‬ ‫رەھبهرلهر ۋە دىن تهتقىقاتچىلىرىنىڭ لﯧكسىيىلىرىنى ائڭلىدى‪ ،‬دىن بىلهن زامـانىۋى‬

‫‪63‬‬

‫تهرەققىياتنىـــڭ مۇناســـىۋىتىنى قانـــداق بىـــر تهرەپ قىلىـــش ھهققىـــدە مـــۇھىم‬ ‫چۈشهنچىلهرگه ىئگه بولدى‪ ،‬بىكـار ۋاقىتلىرىـدا ۈئرۈمچىنـى ائيلىنىـپ‪ ،‬مهىئـشهت ۋە‬ ‫وئيــۇن قاينىمىغــا چۆكــۈپ كهتــكهن مۇســۇلمانالرنىڭ دەۋر بىــلهن تهڭ ىئلگىــرىلهپ‬ ‫كﯧتىۋاتقـانلىقىنى‪ ،‬مهسـچىتلهرنىڭ يهنىـال ائۋات ىئكهنلىكىنى‪،‬زامـانىۋى قىزالرنىـڭ‬ ‫رەڭگــارەڭ قىيــاپهتلىرىنى كــۆردى‪ ،‬ىئمــاملىق بىــلهن قــاالقلىق نﯧمىــشقا مهنىــداش‬ ‫بىلىنىدۇ‪ ،‬ھازىرقى زامان ىئماملىرى قانـداق ياشىـشى‪ ،‬دەۋرگه قانـداق ماسلىشىـشى‬ ‫كﯧرەك؟ ‪...‬دﯦگهنلهرنى وئيلىدى‪ .‬بﯧيجىڭدىكى دىنىي وئقۇش بهخـش ەئتـكهن ىئلمىـي‬ ‫تهربىيه‪ ،‬يىراقنى كۆرەرلىـك‪ ،‬تهمكىنلىـك ۋە غـۇرۇرنى ۆئمـۈرۋايهت قهدىـرلهپ‪ ،‬باشـقا‬ ‫قاراقورساق ىئمامالردىن پهرقلىق ھالدا ياشاشنىڭ مۇھىملىقىنى ھﯧس قىلدى‪.‬‬ ‫ۇئ يﯧنىپ كهلگهندە باشقىچه روھقا ىئـگه زامـانىۋى ىئمـام سـۈپىتىدە نامـايهن‬ ‫بولدى‪ ،‬ھۆكۈمهت تﯧخىمۇ ىئشهندى‪ ،‬جاماەئت خۇرسهن بولدى‪ .‬ۇئ مهسچىت ۋە جاماەئت‬ ‫سورۇنلىرىدا مۇسۇلمانالرنىڭ چوقۇم بﯧيىشى‪ ،‬دەۋرگه ماسلىشىپ تهرەققىي قىلىـشى‪،‬‬ ‫ىئلغارلىقنى قهدىرلىـشى كﯧرەكلىكـى ھهققىـدە توختىمـاي ۋەز سـۆزلهيدىغان بولـدى‪.‬‬ ‫ائلالھ بىـزگه ەئقىـل‪ ،‬ھـﯧكمهت بهرگهنىـكهن‪ ،‬ۇئنـى نﯧمىـشقا جـارى قىلـدۇرمايمىز‪،‬‬ ‫نﯧمىــشقا زامــانىۋى تهرەققىياتقــا تهتبقىقلىمــايمىز؟ كىــم بىــزگه مۇســۇلمانالرنى‬ ‫كهمــبهغهل‪ ،‬قــاالق بولــۇڭ دەپتــۇ؟ نﯧمىــشقا تىرىــشمايمىز؟‪ ...‬دەيتتــى‪ ،‬ىئمانــدىن‬ ‫چهتــنىمىگهن ائساســتا ىئــدىيهنى ىئــسالھ قىلىــپ‪ ،‬مهســىلىلهرگه ىئلمىــي قــاراپ‪،‬‬ ‫مۇسۇلمان ەئمهسلهر بىلهن ىئناق ۆئتۈپ‪ ،‬بىرلىكته ھاللىق جهمىئيهت بهرپـا قىلىـش‬ ‫ھهققىدە تهشۋىق‪-‬تهرغىبات ېئلىپ باراتتى؛ ۈئرۈمچىدە كۆرگهنلىرى بىلهن بﯧيجىڭدا‬ ‫كــۆرگهنلىرىنى گــۈزەل تىلــالر بىــلهن تهســۋىرىلهپ‪ ،‬دەۋر تهرەققىياتىنىــڭ گــۈزەل‬ ‫ىئستىقبالىنى چۈشهندۈرەتتى‪ ،‬ائلالھنىڭ زﯦمىندىكى خهلىپىسى بولغان ىئنسانالرنىڭ‬ ‫گۈللىنىــپ نهگه بارغــانلىقىنى‪ ،‬مۇســۇلمانالرنىڭ ائرقىــدا قالغــانلىقىنى‪ ،‬بۇنــداق‬ ‫بولماسلىقى كﯧرەكلىكىنى‪ ،‬ۇئ دۇنيانى وئيـالش بىـلهن بىـرگه بـۇ دۇنيـالىق ۈئچۈنمـۇ‬ ‫تىرىشىپ ىئشلهپ‪ ،‬بـايلىق ۋە تهرەققىياتقـا ېئرىـشىپ‪ ،‬ائنـدىن مۇھتاجالرغـا خهيـر‪-‬‬ ‫ساخاۋەت قىلىپ كۆپلهپ ساۋاب ېئلىشنىڭ زۆرۈر ۋە تهخىرسىزلىكىنى بايان قىالتتـى‪.‬‬ ‫باي بولغاندىال سهدىقه قىالاليسىز‪ ،‬باي بولغاندىال ھهجگه بارااليسىز‪ ،‬بـاي بولغانـدىال‬ ‫گﯧپىڭىز پۈتۈن بولىدۇ‪ ،‬ىئشىڭىز ائقىدۇ‪ ،‬زامان سىزگه باقىدۇ‪ ...‬دەيتتى‪ .‬ۇئنىـڭ بـاي‬ ‫بولــۇش‪ ،‬زامانغــا ماسلىــشىش ھهققىــدىكى چــاقىرىقلىرى جامــاەئتكه ھۆكۈمهتنىــڭ‬ ‫سىياسىي تهشۋىقاتلىرىدىنمۇ بهكرەك تهسـىر قىالتتـى‪ .‬شـۇنداق قىلىـپ‪ ،‬بـۇ كهنتـته‬ ‫بانكىدىن قهرز ېئلىپ قوشۇمچه ىئگىلىك ۋە سودا بىلهن شۇغۇللىنىدىغانالر ‪ ،‬پارنىك‬ ‫يﯧپىپ سهي تﯧرىيدىغانالر‪ ،‬بورداقچىلىـق بىـلهن قاسـساپلىقنى بىرلهشـتۈرۈپ وئقهت‬ ‫قىلىــدىغانالر‪ ،‬ھــﯧچ ىئــش قىاللمىــسىمۇ غــايبتىن غهزىــنه تىــلهپ تــاش كوالشــقا‬ ‫ائتلىنىدىغانالر كۆپىيىشكه باشلىدى‪ ...‬خهق بﯧيىسا ىئمامنىڭ ائبرۇيى‪ ،‬كىرىملىرىمۇ‬

‫‪64‬‬

‫ەئلــۋەتته كــۆپىيهتتى‪ .‬پــۇل تاپقــانالر پــۇل خهجلهشــته بهسلىــشهتتى‪ ،‬داغۋازلىــق‬ ‫قىلىـشاتتى‪ .‬سـىيىت قـارى تـوي‪-‬تۆكـۈن‪ ،‬نهزىـر‪-‬چىـراغالردا ائرتـۇق ھهشـهمهتچىلىك‬ ‫قىلماسلىق‪ ،‬بىـدەئت ىئـشالرنى پهيـدا قىلماسـلىق ھهققىـدە ۋەز‪-‬نهسـىھهت قىلغـان‬ ‫بولــسىمۇ ۈئنــۈمى بولمىــدى‪ ،‬خهقــلهر قىلىــدىغىنىنى قىلىــۋەردى‪ ،‬دﯦــمهك‪ ،‬ســىيىت‬ ‫قارىنىڭ بۇ گهپلىرى بﯧيىش‪ ،‬تهرەققىي قىلىش ھهققىدىكى چاقىرىقلىرىدەك كۈچلۈك‬ ‫تهسىر پهيدا قىاللمىدى‪» ،‬يﯧگهن ېئغىـز ۇئيۇلىـدۇ« دﯦگهنـدەك ىئـش بولـدى‪ ،‬سـىيىت‬ ‫قارى بۇنىڭغا ائمال قىاللمىـدى‪ .‬بىرسـى قوپـۇپ‪» :‬ھـازىر دﯦـگهن كوپراتـسىيه زامـانى‬ ‫ەئمهس‪ ،‬ياخــشى‪ ،‬ېئــسىل ياشــايدىغان دەۋر‪ .‬پــۇل تاپقانــدا خهجلىگــۈمىز كﯧلىــدۇ‪،‬‬ ‫خهقنىــڭ ائلدىــدا چﯧنىــپ قﯧلىــشنى خالىمــايمىز‪ ،‬بۇنــداق رىقــابهت زامانىــدا‬ ‫بهسلهشمهيدىغان كىـم بـار؟ بۇمـۇ دەۋر تهرەققىياتىنىـڭ مهھـسۇلى‪ ،‬بىزمـۇ ېئقىمغـا‪،‬‬ ‫دەۋرگه ەئگىشىپ ماڭدۇق‪ «...‬دﯦسه‪ ،‬نﯧمه دﯦگىلى بوالتتى؟‬ ‫ســىيىت قــارى ۆئزىــگه قىياســهن‪ ،‬مــال‪-‬دۇنيانىــڭ ائدەمنــى ۆئزگهرتىــشكه قــادىر‬ ‫ىئكهنلىكىنى ھـﯧس قىلـدى‪ .‬ائلـالھ قۇرائنـدا ىئنـسانالرنىڭ مـال‪-‬دۇنياغـا ائجايىـپ‬ ‫ھﯧرىسمهنلىكىنى ېئيتقانىدى‪ ،‬پهيغهمبهر ەئلهيھىسـساالممۇ بـۇ دۇنيانىـڭ شـىرىن ۋە‬ ‫گــۈزەللىكىنى ېئيتقانىــدى‪ .‬دﯦــمهك‪ ،‬دۇنياغــا ھﯧرىــسمهنلىك ىئنــساننىڭ تهبىىئتــى‪،‬‬ ‫لﯧكىن بۇ دۇنيا چوڭ سىناق مهيـدانى ىئـدى‪ .‬سـىيىت قـارىم بـۇنى ياخـشى بىلهتتـى‪،‬‬ ‫زۆھــرەگه يازغــان خﯧتىــدىمۇ بــۇ ســىناق مهيدانىــدىن ۆئتۈشــنىڭ مۇشــهققهتلىك‬ ‫بولىدىغانلىقىنى‪ ،‬پهقهت ىئمانىدا مۇستهھكهم تۇرااليدىغان بهندىنىڭالر بۇ سىناقتىن‬ ‫وئڭۇشلۇق ۆئتهلهيدىغانلىقىنى ېئيتقانىدى؛ ائدىله بىلهن زۆھرەنىڭ ياتىقىدا بولغان‬ ‫ىئش ھازىر سىيىت قارىغا باشقىچه تۇيۇلىدۇ‪ ،‬ھازىرقى ۋاقىت بولغان بولـسا بهلكىـم‬ ‫ۇئ ىئككــى قىزنــى ۇئنچىلىــك ەئيــبلهپ كهتمىــگهن بــوالر ىئــدى‪ ،‬چــۈنكى ۇئ ھــازىر‬ ‫مۇھتاجلىقنىڭ نﯧمه ىئكهنلىكىنى‪ ،‬پۇلنىڭ قانداق سـﯧھرى كـۈچى بـارلىقىنى ھـﯧس‬ ‫قىلدى‪ ،‬لﯧكىن ۇئالرنىـڭ پـۇلنى دەپ ىئپـپهت‪-‬نومۇسـىنى قايرىـپ قويغـانلىقىنى ھهر‬ ‫قـانچه قىلـسىمۇ كهچـۈرەلمهيتتى‪ .‬ائدىلهمـۇ‪ ،‬زۆھرەمـۇ يۇرتىغـا قايتىـپ بىـر ەئرنىـڭ‬ ‫پﯧشىنى تۇتـۇپ وئلتۇرغـان بولـسا‪ ،‬ۇئ يهردە خارلىنىـپ يـۈرمهيتتى‪ .‬سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫نهزەرىـدە ۇئالر ۆئزىـگه زۇلـۇم سـالغۇچى‪ ،‬ۆئزى خـاالپ خـارالنغۇچى‪ ،‬يهنـى خـارلىنىش‬ ‫ساراڭلىرى ىئدى‪ ،‬خارالنغىنىنى بىلمهيتتى‪ ،‬بهلكى ەئركىن ياشـاۋاتىمىز‪ ،‬بىـر ەئرنىـڭ‬ ‫قولىــدا خارالنمــاي ۆئتــۈۋاتىمىز‪ ...‬دەپ وئياليتتــى‪ .‬ائلالھــتىن ھىــدايهت كهلمىــسه‪،‬‬ ‫شهيتانغا ەئگهشكهنچه ەئگىشىپ‪ ،‬قىنىغا پاتماي قالغان بۇنداق قىزالرنى كىـم تـوغرا‬ ‫يولغا قايتۇرااليدۇ؟ ائپهت ۋە ائزاب‪ ...‬پاكلىقىنى يوقاتقىنى يوقىتىپ بولدى‪ ،‬سـىيىت‬ ‫قارى ۈئچۈن بهرىبىر ەئھمىيىتى يوق‪ ...‬شـۇڭا وئيلىمـايتتى؛ لـﯧكىن زۆھرەنىـڭ ائتـا‪-‬‬ ‫ائنىــسىنى كۆرگهنــدە زۆھرەنىــڭ خالتىــسىنى‪ ،‬ۇئنــى مهكتىپىــدە تــۇنجى كــۆرگهن‬ ‫ۋاقىتلىرىنى‪ ،‬كوچا چىرىغىنىڭ يورۇقىدا جىلۋىلىنىـپ تۇرغـان شـۇ گـۈزەل چىـراي ۋە‬

‫‪65‬‬

‫بهدەننــى ەئســلهيتتى‪ .‬ەئمــدى ۇئ قايــسى بهدبهشــىرە مهخلۇقنىــڭ ىئــشتىھاسىغا‬ ‫توغرىلىنىپ ياتىدىغانـدۇ؟‪ ...‬سـىيىت قـارى بـۇنى وئيلىـسىال يـۈرىكىگه بىـر ائغرىـق‬ ‫كىرىپ چىقاتتى‪ ،‬ەئمما بىـر ائمـال قىلىـپ بۇنىڭـدىن قۇتـۇالتتى؛ بولغۇلـۇق بولـدى‪،‬‬ ‫ھاڭــدىن ســهكرەيمهن دﯦــگهن دۆت قــوينى تهييارلىقــسىز تۇرغــان پــادىچى قانــداق‬ ‫توســۇۋاالاليتتى؟! ائدىــله بىــر ســاراڭ ســهركه‪ ،‬زۆھرەمــۇ ۇئنىڭغــا ەئگهشــكهن دۆت‬ ‫پاقالن‪...‬خوتۇن خهق بىر‪-‬بىرىگه شۇنچىلىك دوست ۋە شۇنچىلىك دۈشمهن ىئكهنكـى‪،‬‬ ‫بىــــرال ۋاقىتتــــا دوســــتلۇق ھهم دۈشــــمهنلىك قىلىــــشااليدۇ‪ ،‬تهڭ يىغــــالپ تهڭ‬ ‫كۈلۈشهلهيدۇ ‪...‬ساراڭ‪ ،‬ھهممىسى ساراڭ‪ .‬سـىيىت قارىنىـڭ ائيـال كىـشىگه بولغـان‬ ‫ېئتىبارســىزلىقى ۋە پهس كۆرۈشــلىرى ەئمهلىيهتــته ائدىــله بىــلهن زۆھــرەگه بولغــان‬ ‫ائچچىقىنىڭ مهھسۇلى ىئدى‪ ،‬بۇ ائچچىق ۋە پهس كۆرۈش ۆئز نۆۋىتىدە ۇئنـى زۆھـرەگه‬ ‫بولغان ھﯧسسىياتىنىڭ نادامهتلىرىـدىن قۇتۇلـدۇرۇپ‪ ،‬ۋاقىتلىـق بولـسىمۇ راھهتـكه‬ ‫ېئرىشتۈرەتتى‪...‬‬ ‫‪18‬‬ ‫سـىيىت قـارى بولغۇسـى خوتـۇنىنى ۋە تـوي كﯧچىـسىنى تهسـهۋۋۇر قىلغانـدا‬ ‫ھهمىشه زۆھرە ۋە زۆھرەگه وئخشايدىغان قىزالرنىڭ سىماسى كاللىسىغا كﯧلىۋاالتتى‪،‬‬ ‫بۇرۇندىنال قهلبىگه ۆئرنهك سۈپىتىدە مۇقىملىشىپ قالغـان بـۇ وئبـرازدىن ھهر قـانچه‬ ‫قىلسىمۇ قۇتۇاللماي يۈرەتتى ‪.‬يولدا ماڭسا ياكى بىرەر ۆئيگه كىرسه ۇئچراتقان رەسىدە‬ ‫قىزالرنىـــڭ رۇخـــسارىدىن زۆھـــرەگه يﯧقىنلىـــشىدىغان ائالمهتلهرنـــى ىئزدەيتتـــى‪،‬‬ ‫تاپالمــايتتى‪ .‬نهچچىــسى اليىــق تونۇشــتۇرۇپ بولــدى‪ ،‬كــۆرۈپ ياقتۇرالمىــدى؛ تــوي‬ ‫چىقىملىرى چوڭ مهسىله ەئمهس‪ ،‬خوتۇننىڭ چىرايلىق بولۇشى‪ ،‬ېئـرىگه ائش بولۇشـى‬ ‫مۇھىم ىئدى‪ .‬ىئستﯧمال دەۋرىدە چوقۇم ەئرگه ۋە ۆئيگه يارىشىدىغان خوتـۇن ېئلىـش‪،‬‬ ‫ائلغاندىمۇ تالالپ ېئلىش الزىم ىئدى‪ .‬سىيىت قارىنىڭ تالالش ىئمكانىيىتى ۇئنچىلىك‬ ‫كۆپ ەئمهس ىئدى‪ ،‬لﯧكىن يوقمۇ ەئمهس ىئدى‪ .‬ىئمكانىيهت تاپقانـدا كـۆرۈپ باھـاالپ‬ ‫قوياتتى‪ ،‬ياقمىسا چىرايلىـق ۆئزۈر ېئيتـاتتى‪ ،‬كـۆزى چۈشـكهنلىرى بولـسا ائبرۇيلـۇق‬ ‫ائىئلىنىڭ قىزى ياكى ۈئرۈمچىدە وئقـۇپ كهلـگهن چىرايلىـق قىـزالر بـوالتتى‪ .‬بۇنـداق‬ ‫قىــزالر ەئلــۋەتته كونىلىقنىــڭ ســىمۋولى بولغــان ىئمامغــا قىزىقمــايتتى‪ ،‬بﯧيجىڭــدا‬ ‫وئقۇغــان دﯦــسىمۇ ائقمــايتتى‪ ،‬چــۈنكى ھهممىــسى ۆئتــكهن تــارىخ ىئــدى‪ ،‬قىــزالر‬ ‫كهلگۈسىنى بهكـرەك وئياليتتـى‪ .‬سـىيىت قـارى ھۆسـن جامالغـا‪ ،‬زۆھرەسـىمان قىـزالر‬ ‫خىيالىغا جاھىلالرچه يﯧپىشىۋﯦلىپ‪ ،‬ائىئله‪-‬نهسهپ‪ ،‬دىيانهت‪ ،‬پاكلىق مهسىلىلىرىنى‬ ‫دﯦگهنــدەك وئيلىــشىپ كﯧتهلمىــدى؛ خوتــۇن تــالالش ىئــشلىرى كهيــنىگه ســۈرۈلۈپ‬ ‫كﯧتىۋەردى‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىسى بﯧشىنى ائغرىتىۋەردى‪ ،‬ۇئنىڭ ۈئستىگه ۇئنىـڭ سىڭلىـسىمۇ‬ ‫بويىغـــا يﯧتىـــپ قالغانىـــدى‪ .‬شـــۇ كۈنلهرنىـــڭ بىرىـــدە مهســـچىتنىڭ داىئملىـــق‬

‫‪66‬‬

‫جامهەئتلىرىدىن بىرى بولغان غۇالم قـارى ۇئنىڭغـا كهسـكىنلىك‪ ،‬وئچـۇق‪-‬يورۇقلـۇق‬ ‫بىلهن سىڭلىسىنى تونۇشتۇردى‪.‬‬ ‫__ياخشى كىشىلهر ياخشى ىئـشتا بىـر‪-‬بىـرىگه ھهمكارلىشىـشى كﯧـرەك‪ -،‬دﯦـدى‬ ‫غــۇالم قــارى‪ -،‬ۆئزلىــرى جاماەئتنىــڭ بﯧــشى‪ ،‬ســىلىنىڭ ىئــشلىرىغا كۆيۈنمىــسهك‬ ‫بولمايدۇ‪ .‬يهنه كﯧلىـپ بۇنـداق بويتـاق ۆئتىۋﯦرىـشمۇ شـهرىىئتىمىزدە دۇرۇس ەئمهس‪،‬‬ ‫بــۇنى ۆئزلىــرى بىلىــال‪ ..‬شــۇڭا يــۈزۈمنى قــﯧلىن قىلىــپ مۇشــۇ گهپنــى دەۋاتىــمهن‪،‬‬ ‫وئيلىشىپ كۆرسىله‪...‬‬ ‫سىيىت قارى غۇالم قارىنىـڭ سىڭلىـسىنى كـۆرۈپ باقمىغانىـدى‪ ،‬شـۇنچه قىزالرنـى‪،‬‬ ‫شۇنچه اليىقالرنى كۆردى‪ ،‬لﯧكىن ھهر بىر ۆئيدىكى رەسىدە قىزالرنى كـۆرۈپ ۈئلگـۈرۈپ‬ ‫بوالالمتى؟ قىزالر ائىئلىلهردە تهشتهكتىكى گۈلدەك يوشۇرۇن جۇاللىنىپ تۇراتتى‪ ،‬تاالغا‬ ‫چىقاندىمۇ كىمنىڭ كىملىكىنى ۇئقۇپ بولغىلى بولمايتتى‪ ،‬مهۋھۇم گۈزەللىك بهكمـۇ‬ ‫جهزىبىلىك ىئـدى‪ ،‬تـوي تهخىرسـىز‪ ،‬شـىرىن ھهم وئيلىمغـان ىئـشالرنىڭ باشـلىنىش‬ ‫نۇقتىسى ىئدى‪ .‬سىيىت قارى توال تالالپ‪ ،‬توال وئيالپ ھﯧرىپ قالغانىدى‪ ،‬ەئمما ۇئنىـڭ‬ ‫اليىق تاللىشى پادىشاھ ياكى شاھزادىنىڭ اليىق تاللىـشىغا ھهرگىـز وئخـشىمايتتى‪،‬‬ ‫بهلكى چهكلىك داىئرىدىكى چهكلىك قىـزالرنىال تاللىيـااليتتى‪ ،‬كـۆرگهنلىرى ۆئزىنىـڭ‬ ‫تهلىۋىگه يهتمهيتتى‪ ،‬تهلىۋىگه يهتكهنلىرى ۇئنـى ياراتمـايتتى‪ .‬بـۇ جاھـان مۇشـۇنداق‬ ‫ۈئســتۈنلۈك‪ ،‬ەئزىزلىــك تالىــشىدىغان‪ ،‬ېئگىــز‪-‬پهســلىك پهرقــى جىمــى ىئــشالرغا‬ ‫پۇتلىكاشاڭ بولىدىغان جاھان ىئدى‪ ،‬نهسهپ‪ ،‬بايلىق‪ ،‬يۈز‪-‬ائبرۇي‪ ،‬كهسـىپ‪ ،‬چىـراي‪-‬‬ ‫قامهت‪ ...‬ۋاھاكازاالرنىڭ ھهممىسى ۋاقتى كهلگهندە چوڭ توسالغۇ بوالتتى ‪.‬‬ ‫_ماڭـا كۆڭـۈل بـۆلگهنلىكلىرىگه رەھـمهت‪ ،‬ۆئزلىـرىگه ائلـالھ رەھـمهت قىلغـاي‪،‬‬ ‫بۇنداق كۆڭۈللىرى بولـسا مهن ەئلـۋەتته وئيلىـشىمهن‪- ...‬دﯦـدى سـىيىت قـارى خـۇش‬ ‫پﯧىئللىق بىلهن ‪.‬‬ ‫_ائنداق بولسا بىزنىڭ ۆئيگه بىر پهتىلهپ‪...‬‬ ‫— بولىدۇ‪ ،‬چوڭالر ۆئيدە باردۇ؟‬ ‫— بار‪ ،‬ھهممىسى بار‪.‬‬ ‫سىيىت قارى غۇالم قارىنىـڭ ۆئيىـگه بـاردى‪ ،‬چـوڭالر بىـلهن كۆرۈشـتى‪ ،‬ۇئالر خـۇددى‬ ‫بولغۇسى كۈيوئغلىنى كۈتۈۋالغاندەك ىئززەت‪-‬ىئكرام بىلهن ۇئنى تۆرگه باشلىدى ‪.‬‬ ‫_قىزىم‪ ،‬گۇلنىسا‪ ،‬مﯧھمانغا چاي ەئكىرىڭ!‪-‬دﯦدى ائنىسى‪.‬‬ ‫ۆئيگه قارىماققا زۆھرەگه وئخشاپ كﯧتىدىغان‪ ،‬بۇغداي ۆئڭ‪ ،‬زىلۋا بىـر قىـز كىرىـپ‬ ‫كهلدى‪ .‬سىيىت قارى ۇئنىڭغا سىنچىالپ قارىدى‪ ،‬قىزمۇ ۇئنىڭغـا بﯧـشىنى كۆتـۈرۈپ‬ ‫مۇنداقال بىر قاراپ قويۇپ چىقىپ كهتتى‪ ،‬بىر بولسا سىيىت قارىنى ائنچه ياراتمىدى‪،‬‬ ‫بىر بولسا چوڭالرنىڭ مهسلىھهتىدىن خهۋىرى يوقال كىردى‪ ...‬ەئمما سىيىت قـارى بىـر‬ ‫قاراشتىال خۇرسهن بولدى‪ ،‬كۆزىنى ۇئنىڭدىن ۈئزەلمىدى‪ ،‬ھازىرغىچه ۇئچراتقان قىزالر‬

‫‪67‬‬

‫ىئچىدە زۆھرەگه ەئڭ يﯧقىنلىشىدىغان قىـزكهن‪ ،‬بولىـدىكهن دەپ وئيلىـدى‪ .‬قىـز شـۇ‬ ‫كىرگهنچه ىئككىنچى كىرمىـدى‪ .‬سـىيىت قارىنىـڭ ۇئنـى يهنه بىـر كۆرگۈسـى كهلـدى‪،‬‬ ‫ۇئزاپ چىقىۋاتقانــدا يهنه بىــر قارىــدى‪ ،‬قىــز بىــلهن كــۆزلىرى ۇئچراشــتى‪ ،‬قىزنىــڭ‬ ‫خۇمارلىق بىر جۇپ كۆزى بار ىئـدى‪ ،‬بىـر قاراشـتا مـۇاليىم يـاكى مهغرۇرلـۇقىنى پهرق‬ ‫ەئتكىلى بولمايتتى‪ .‬لﯧكىن قىـز بـاال ھهر قـانچه مهغـرۇر بولـسىمۇ ەئرگه تهگكهنـدىن‬ ‫كﯧيىن يۇمشايتتى‪ .‬غۇالم قارىنىڭ دﯦيىشىچه‪ ،‬سىڭلىـسى ۈئرۈمچىـدە وئقۇغـان بىـلهن‬ ‫باشقا قىزالرغا قهتىئي وئخشىمايتتى‪ ،‬ھهر قانداق ۋاقىتتا چىـڭ تۇتـۇپ باشـقۇرۇالتتى‪،‬‬ ‫يﯧقىندا ۆئزى ۇئنىڭغا ناماز وئقۇشنى ۆئگىتىۋاتاتتى‪ ،‬ەئگهر سىيىت قارىنىڭ ەئمـرىگه‬ ‫ۆئتــسه قــارىم ۇئنــى ۆئزى بىــر قوللــۇق تهربىيىلىۋالــسا تامــامهن بــوالتتى‪ .‬قىزنىــڭ‬ ‫چۈشىنىــشى ياخــشى ىئــدى‪ ،‬ىئــسالم دﯦــسه بﯧــشى ائغرىيــدىغان تهكهببــۇر قىزالرغــا‬ ‫وئخشىمايتتى‪ .‬چوڭالرمۇ مۇشۇنى نهزەردە تۇتۇپ‪ ،‬سىيىت قارىنى مۇناسىپ كۆرۈشـكهن‬ ‫ۋە قىزىنى ۇئنىڭ دىيانهتلىك قىلىشىدىن ۈئمىد كۈتۈشكهنىدى ‪.‬‬ ‫_ھىدايهت ائلالھتىن كﯧلىدۇ‪ _،‬دﯦدى سىيىت قارى‪ _،‬ەئگهر دىلى ىئمان‪-‬ىئـسالمغا‬ ‫مايىل بولسا كۈتكىنىمىزدەك بولىدۇ‪ ،‬بولمىسا ائمال يوق‪.‬‬ ‫_سىڭلىمنىڭ كاللىسى وئچۇق‪ ،‬ۇئنداق جاھىل ەئمهس‪-،‬دﯦدى غۇالم قارى‪.‬‬ ‫_شۇنداقتهك قىلىدۇ‪ ،‬قالغىنىنى ائلالھ ىئگهم ۆئزى ائسان قىالر‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ۆئيىگه قايتىپ كۆپ وئيالندى‪ ،‬تاھـارەت ېئلىۋﯦتىـپ وئيالنـدى‪ ،‬نامـاز‬ ‫وئقۇۋﯦتىپمۇ وئيالندى‪ ،‬نهچچه قﯧتىم ېئزىپ سهھۋەنلىك سهجدىسى قىلدى‪ .‬جاماەئتكه‬ ‫ىئمام بولغاندا چوقۇم دىققىتىنى يىغىپ وئقۇشى كﯧرەك ىئدى‪ ،‬ەئمما ۇئنـداق بولمـاي‬ ‫قالدى؛ غۇالم قارىال بۇنىڭ سهۋەبىنى بىلهتتى‪ ،‬سىيىت قارىـدىن جـاۋاب كـۈتهتتى‪ .‬ۈئچ‬ ‫كۈندىن كﯧيىن سىيىت قارى ماقۇللۇق جـاۋابىنى بهردى‪ ،‬نـﯧمىال بولـسۇن‪ ،‬پهرزنـى ائدا‬ ‫قىلماي بولمايتتى‪ 30 ،‬غا يﯧقىنالپ قالغاندا تۇرمۇش لهززىتىنـى تﯧتىمـاي بولمـايتتى‪،‬‬ ‫ائتا‪-‬ائنا‪ ،‬ەئل‪-‬جاماەئتنى رازى قىلماي بولمايتتى‪ ،‬شۇنداقال ىئماملىققا اليىق نورمال‬ ‫تۇرمــۇش كهچۈرەلهيــدىغانلىقىنى جاكارلىمــاي بولمــايتتى‪ .‬قىــز تهرەپ ائكتىپــراق‬ ‫بولغاچقا تويلۇقمۇ ۇئنـچه ېئغىـر چۈشـمىدى‪ ،‬نﯧـرى‪-‬بﯧـرى بولـۇپ‪ 10‬مىـڭ يۈەنـدىن‬ ‫ائرتۇقراق مهھرى ۋە باشقا چىقىم بىلهن قىزنى كۆچۈرۈپ كهلدى‪ .‬قىز كۆچۈرۈۋاتقانـدا‬ ‫ۇئ قىــز شــۇنچىلىك قــاتتىق يىغــالپ كهتتىكــى‪ ،‬بارســا كهلــمهس ائزاب يولىغــا‬ ‫كﯧتىۋاتقاندەك ناله‪-‬زار قىلدى‪ ،‬غـۇالم قـارى ۋە ائتـا‪-‬ائنىـسىمۇ سـهل خىجىـل بولـۇپ‬ ‫قالدى‪ .‬سىيىت قارىنىڭ كهيپى ۇئچتى‪ ،‬ائزغۇنلۇق مهنزىلىدە قالغان زۆھـرە وئينـاپ‪-‬‬ ‫كۈلۈپ يۈرسۇنۇ‪ ،‬پاك يىگىتكه‪ ،‬ائبرۇيلۇق ىئمامغا تﯧگىشكه نﯧسىپ بولغان ھهمـدە‬ ‫ھاالل‪ ،‬بهختلىك تۇرمۇش مهنزىلىگه كﯧتىۋاتقان بۇ قىز نﯧمىشقا ۆئلگۈدەك يىغاليدۇ؟!‬ ‫خوتــۇن خهق زادى ســاراڭ‪ ،‬يىغاليــدىغان يهردە كۈلىــدۇ‪ ،‬كۈلىــدىغان يهردە يىغاليــدۇ؛‬ ‫نۇرغـــۇن ياخـــشىلىقالرنى قىلىـــپ‪ ،‬كـــۆڭلىگه كىچىككىـــنه ائزار بﯧرىـــپ قويـــسا‬

‫‪68‬‬

‫ياخشىلىقنىڭ ھهممىسىنى ۇئنتۇيدۇ‪ .‬چىن قهلبىدىن ياخشى كۆرگهن ەئرنىڭ قهلبىگه‬ ‫قارىماي‪ ،‬ياغلىما گﯧپىنى بهك تىڭشايدۇ‪ .‬يىراقتىكـى ىئـشالنى وئيلىمـاي‪ ،‬بۇرنىنىـڭ‬ ‫ۇئچىدىكى ىئشالرغا‪ ،‬ساختىلىقالرغا مهپتۇن بولىدۇ‪ ،‬كۆڭلىنى ائاللمىغان ائق كۆڭۈل‬ ‫يىگىتلهرنـــى يارىماســـقا چىقىرىـــدۇ‪ .‬ەئينـــى ۋاقىتتـــا زۆھـــرە ۇئنىڭغـــا شـــۇنداق‬ ‫قىلمىغانمىدى‪ ،‬سىيىت قارىنىڭ چىن كۆڭلىنى بىلهتتى‪ ،‬ەئمما ۇئنى ىئپـادىلىيهلمهي‬ ‫قالغىنى ۈئچۈنال ۇئنى يوققا چىقىرىۋەتتى‪ .‬مۇشۇ قىزنىڭ وئرنىدا زۆھرە بولغان بولـسا‬ ‫قانــداق قىــالر ىئــدى‪ ،‬تهســهۋۋۇر قىلمــاق تهس‪ ،‬گويــا مــۇمكىن ەئمهســتهك ىئــشالرنى‬ ‫شۇنىڭغا يﯧقىنالشتۇرۇپ بولسىمۇ ەئمهلگه ائشۇرغىلى بولىدىكهن‪ ،‬مانـا زۆھرەسـىمان‬ ‫بىر قىز ۇئنىڭ ھۇجرىسىغا‪ ،‬ۇئنىڭ قوينىغا كﯧتىۋاتىدۇ‪ .‬بۇ قىزنى شۇ بىر كۆرگهنـدىن‬ ‫باشالپ كۆرۈپ باقمىـدى‪ ،‬پاراڭالشـمىدى‪ ،‬چۈشـهنمهيال تـوي قىلـدى‪ .‬بۇنىڭمـۇ يـامىنى‬ ‫يوقكهن‪ ،‬ناخشا‪-‬ۇئسسۇل ۋە ھاراق‪-‬شاراپسىز ۆئتكۈزۈلگهن توي تاماشاسىغا قىزنىـڭ‬ ‫يوشــۇرۇن ســﯧھرى كــۈچى ســىرلىق ۋە جهزىبىلىــك تــۈس بهخــش ەئتتــى‪ ،‬ەئممــا قىــز‬ ‫بۇنىڭدىن ائنچه رازى ەئمهستهك‪ ،‬باشـتىن ائخىـر قـايغۇلۇق كـۆزلىرىنى بىـر نۇقتىغـا‬ ‫تىكىپ وئلتۇردى‪ ،‬قولداشلىرىغا‪ ،‬دوستلىرىغا تۈزۈك گهپ قىلمىدى‪ ،‬قارىماققـا بهكمـۇ‬ ‫بىچارە‪ ،‬ائكىسىمۇ‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىـسىمۇ بىچـارە كـۆرۈنهتتى!!! ھهي‪ ،‬قىـز بـاال‪ ...‬قىـز چـوڭ‬ ‫قىلماق‪ ،‬ەئرگه بهرمهك شـۇنچىلىك مۈشـكۈل ىئـش ىئـدى‪ .‬قىزالرنىـڭ بهختـى تويـدىن‬ ‫باشـلىناتتى‪ ،‬قىزالرنىـڭ بهختـى تـوي بىـلهن ائخىرلىـشاتتى ‪.‬قىـز‪-‬وئغـۇل‪ ،‬ەئر‪-‬ائيـال‬ ‫مۇناســىۋىتى گويــا ھهقىقىــي رىــشته بىــلهن باغالنمــايتتى‪ ،‬بهلكــى مهجبــۇرىيهت‬ ‫ائرغامچىـــسى ائرقىلىـــق چۈشـــهپ قويـــۇالتتى‪ .‬قىـــز بـــوينى بـــاغالقلىق قويـــدەك‬ ‫«قاســساپ«نىــڭ ۆئيىــگه ھهيــدەپ مﯧڭىالتتــى‪ ،‬قىــز يىغاليتتــى‪ ،‬تىرەجهيتتــى‪ ...‬بــۇ‬ ‫يىغــالش‪ ،‬تىرەجهشــلىرىدە ائللىقانــداق ائزاب تهشۋىــشى‪ ،‬جــاراھهت ائغرىقــى تهڭ‬ ‫‪ ...‬مۇھهببهت باشقا‪ ،‬توي باشقا ىئش ىئدى‪ ،‬مۇھهببهت غايىۋى بولـسا‪،‬‬ ‫كۈچىيهتتى‬ ‫توي ناھـايىتى رﯦـائل‪ ،‬رەھىمـسىز بـوالتتى‪ ،‬بـۇ رەھىمـسىزلىكنى مـۇھهببهتكه بـاغرى‬ ‫قانماي تۇرۇپ ەئرگه تهگكهن قىزالرنىڭ كـۆز ياشـلىرىدىن كـۆرۈۋالغىلى بـوالتتى‪ .‬قىـز‬ ‫يىغــالپ ېئقىــپ كهتتــى‪ ،‬ســىيىت قــارى بىــر دەمــدىال كهيپىيــاتىنى وئڭــشاپ‪ ،‬زۆھــرە‬ ‫سهۋداسىدا مۇھهببهتكه يﯧقىن شـىرىن تۇرمۇشـنى خىيـال قىلـدى‪ ،‬كﯧچىـدە چىراغنـى‬ ‫ۆئچۈرۈۋەتكهندە گۇلنىسانى زۆھرە دەپ وئيالۋەرسه بوالتتى‪ .‬ائيال زاتىنىـڭ ھهممىـسى‬ ‫وئخشاش ىئدى‪ ،‬كۆپ خوتۇنلۇقالر ۋە كۆپ خوتۇن يهڭگۈشلىگهنلهر پهقهت ائال‪-‬يﯧشىل‬ ‫تۇخــۇمالرنى يهيتتـــى‪ ،‬لــﯧكىن ھهممىـــسى وئخـــشاشال تۇخــۇم ىئـــدى‪ .‬شـــۇنداقتىمۇ‬ ‫ەئرلهريهنىال خوتۇنالرغا تويمايدۇ‪ ،‬خۇددى ائيالالر مۇھهببهتكه تويمىغاندەك‪ ...‬سىيىت‬ ‫قـــارى بـــاي ھاجىمالرنىـــڭ ىئككـــى‪-‬ۈئچ خوتـــۇنى بـــارلىقىنى ائڭلىغانـــدىمۇ ائنـــچه‬ ‫ھهۋەسلىنىپ كهتمهيتتى‪ ،‬ۇئنىڭـچه بولغانـدا ۆئزى ياخـشى كۆرىـدىغان بىـرال خوتـۇنى‬ ‫بولــسا كۇپــايه ىئــدى‪ ،‬بىــر خوتۇننىڭمــۇ بــاش ائغرىقــى يهتكىــچه تۇرغــان يهردە كــۆپ‬

‫‪69‬‬

‫خوتۇنلۇق بولسا ېئلىشىپ قالمامدۇ؟‪ ...‬دەپ وئياليتتى‪ .‬بىر خوتۇن ائلغانـدىن كﯧـيىن‬ ‫ىئــشالر كۆپىيىــدۇ‪ ،‬قــۇدا‪-‬باجــا‪ ،‬كــﯧلىن قﯧينانــا مۇناســىۋەتلىرى مۇرەككهپلىشىــشكه‬ ‫باشاليدۇ‪ .‬خوتۇن ائلمىسا تﯧخى باش ائغرىقى‪ ،‬ائلسا تﯧخـى بـاش ائغرىقـى‪ ...‬ھﯧلىـتىن‬ ‫كﯧلىنچهك ناله‪-‬پهرياد قىلىپ قۇالقنى ائغرىتقىلى تۇردى‪ ،‬بهلكىم ۆئمرىدە بۇنچىلىـك‬ ‫قاتتىق يىغالپ باقمىغان بولغىيدى‪ .‬توي‪-‬دﯦگهن شـاد‪-‬خوراملىـق ىئچىـدە ۆئتمهمـدۇ؟‬ ‫بۇنچىلىــك ېئــسىل يىگىــتكه تﯧگىۋالغــان قىــز ېئچىلىــپ كۈلمهمــدۇ؟ يىغلىــسىمۇ‬ ‫شهكىلگه يىغالپ قويۇپ‪ ،‬ماشىنا ماڭغانـدىن كﯧـيىن يﯧـشىنى سـۈرتۈپ قولداشـلىرى‬ ‫بىلهن بﯧقىندىشىپ‪ ،‬پىچىرلىشىپ كۈلۈمسىرەپ ماڭمامـدۇ؟ ەئممـا سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫ىئچىدە باشقا بىـر خىيـال‪ ،‬غهلىـته بىـر خۇرسـهنلىك پهيـدا بولۇشـقا باشـلىدى‪ :‬قىـز‬ ‫ەئسلىدە بۇنداق توي قىلىشىنى وئيلىمىغانىدى‪ ،‬ۆئزىنـى ۈئرۈمچىـدە وئقـۇپ كهلـگهن‬ ‫بىلىملىــــك‪ ،‬چىرايلىــــق قىــــز ھﯧــــسابالپ ســــىيىت قــــارىنى ياراتمىغانىــــدى؛‬ ‫ۆئيىدىكىلىرىنىڭ قاتتىق بﯧسىمى ائستىدا ائندىن تويغا قوشۇلۇپ‪ ،‬يىغـا‪-‬زارە بىـلهن‬ ‫بۇ ماشىنىغا چىققانىدى‪ .‬دﯦـمهك‪ ،‬بـۇ قىزنـى بـاش ەئگـدۈرگهن نهرسـه يهنىـال سـىيىت‬ ‫قارىنىڭ جاماەئت ائرىسىدىكى ائبرۇيى‪ ،‬بﯧيجىڭدا وئقـۇپ كهلگهنلىكـى‪ ،‬پـاكىزلىقى‪،‬‬ ‫ېئسىل مىجهزلىكى‪ ،‬قورساقتىكى ىئلىمى‪...‬ىئدى‪ .‬قىز قانچه قـاتتىق يىغلىـسا ۇئنىـڭ‬ ‫ېئـــسىللىكى‪ ،‬قىممىتـــى گويـــا شـــۇنچه نامـــايهن بـــوالتتى‪ ،‬ۇئنـــى ېئلىـــشقا شـــهرتى‬ ‫توشـــمايدىغان ســـىيىت قـــارى ۇئنـــى زورلـــۇق كـــۈچ بىـــلهن بويـــسۇندۇرۇپ ېئلىـــپ‬ ‫كﯧتىۋاتقاندەك بوالتتى‪ ،‬ھۇزۇرلىناتتى‪ ،‬قىزنىڭ نالىسى خۇددى نهغمىدەك ائڭلىنـاتتى‪.‬‬ ‫قىز ەئسلىدە مۇشۇنداق تۇيغۇ پهيدا قىلىـش ۈئچـۈن يىغلىغـانمىكىن؟! شـۇنىڭدەك‪،‬‬ ‫بارلىق تويى بولغان قىزالر »ەئرزان كﯧتىپ قالمايلى‪ ،‬قهدرىمىىزنى كۆرسـىتهيلى‪ ،‬خهق‬ ‫ائران تــۇرۇپتىكهن دﯦمىــسىۇن‪ ،‬يىغاليلــى‪ ،‬يالغانــدىن بولــسىمۇ يىغاليلــى‪ ،‬قــانچه‬ ‫يىغلىــساق شــۇنچه گــۈزەل كــۆرۈنىمىز‪ ،‬دﯦمىــسىمۇ گــۈزەللىكتىن خوشلىــشىۋاتىمىز‪،‬‬ ‫مــــۇھهببهتتىن ائيرىلىــــۋاتىمىز‪ ،‬بهختــــسىزلىككه‪ ،‬قﯧرىلىققــــا‪ ،‬قهبرىــــستانلىققا‬ ‫كﯧتىۋاتىمىز‪ «...‬دەپ يىغالمدىكىن؟‬ ‫قىز يىغالپ‪-‬يىغالپ توختىدى‪ ،‬بولغۇلۇق بولـدى‪ ،‬ائله شـهرىڭنى‪ ،‬نـﯧمه قىلـساڭ‬ ‫قىل دەپ التا قورچـاقتهك وئلتـۇردى‪ .‬چـۈمپهردە ىئچىـدىكى قىزنـى سـىيىت قـارى يهنه‬ ‫خىيالىـــدىكى زۆھـــرەگه وئخـــشاتتى‪ .‬زۆھـــرە ەئرگه تهگـــمهي تـــۇرۇپال قىزلىقىـــدىن‬ ‫خوشالشــقانمىدۇ؟ نومۇســىدىن ائيرىلغانــدا بۈگــۈن تــويى بولغــان قىــزدەك بوغۇلــۇپ‪-‬‬ ‫بوغۇلـــۇپ يىغلىغانمىـــدۇ؟ چـــاچلىرىنى يۇلـــۇپ‪ ،‬چىرايلىـــق يـــۈزىنى تىـــرمىالپ‬ ‫قاناتقانمىدۇ؟ ەئسلىدە پاكلىق جهزبىـسىنى سـاقالپ كهلـگهن‪ ،‬ەئمـدى بولـسا سـاختا‬ ‫نىقــاپتهك كــۆرۈنگهن لىپتىكــى ۋە ىئــچ كىيىملىرىنــى ۆئچمهنلىــك بىــلهن يىرتىــپ‬ ‫تاشـــلىغانمىدۇ؟ ەئيـــنهككه ســـاراڭدەك تىكىلىـــپ‪ ،‬كوچىغـــا يالىڭـــاچ يۈگـــۈرۈپ‬ ‫چىققانمىدۇ؟‪ ...‬سىيىت قارى بۇ تهسهۋۋۇرىدىن چۆچـۈپ كهتتـى‪ ،‬بولغۇسـى خوتۇنىغـا‬

‫‪70‬‬

‫قاراپ كۆڭلىگه تهسهللىي ىئزدىدى‪ .‬چۈمپهردە ىئپپهت‪ ،‬ھايانىڭ سىمۋولى ىئدى‪ ،‬ائتا‪-‬‬ ‫بوۋىالر ەئلمىساقتىن بﯧرى ىئپپهت‪-‬نومۇسنى ىئسسىق جاندەك قهدىرلهپ‪ ،‬ائر‪-‬نومۇس‬ ‫تۇيغۇســى بىــلهن ياشــاپ كهلگهنىــدى؛ بۈگۈنكىــدەك ھاياســىزلىقالر ەئدەپ كهتــكهن‬ ‫دەۋردىمۇ ھهممه ائدەم پاسـىقلىققا چۆكـۈپ كهتمىـدى‪ ،‬چـۈنكى ىئمـان‪ ،‬ەئخـالق نـۇرى‬ ‫يوقالمىدى‪ .‬يﯧزا بازىرىدا پهيدا بولغـان ساتراشـخانىالردىكى مهيـنهتلهرگه بـۇلغىنىش‬ ‫ۈئچۈن كﯧتىۋاتقان »ېئشهكلهر«نى ھﯧسابقا ائلمىغاندا‪ ،‬كۆپىنچه كىشىلهر ۆئزلىرىنـى‬ ‫ېئغىلدىكى ېئشهك بىلهن سﯧلىشتۇرۇپ‪ ،‬ەئقىـل بىـلهن ىئـش قىلىۋاتىـدۇ‪» ،‬بىزنىـڭ‬ ‫ېئشهكتىن پهرقلىنىدىغان يﯧرىمىز پهقهت ەئقىل ۋە ىئمـان« دەپ ياشـاۋاتىدۇ‪ ،‬سـهۋر‪-‬‬ ‫تاقهت بىلهن ياشاۋاتىدۇ‪ .‬ەئگهر تهشكىل سىيىت قارىغا ەئركىن ۋەز‪-‬تهبلىـغ سـۆزلهش‬ ‫ىئمكانىيىتى بهرگهن بولسا جهمىئيهتته پهيدا بولۇۋاتقان‪ ،‬باكتىرىيىدەك كۆپىيىۋاتقـان‬ ‫ناچــار ىئلــلهت ۋە بــۇزۇقچىلىقالرنى ســۆككهن‪ ،‬دىنىــي كىتــابالردىن دەلىــل كهلتــۈرۈپ‬ ‫جاماەئتنى قـاتتىق ائگاھالنـدۇرغان بـوالتتى‪ ...‬يهنىـال زۆھرەنىـڭ دەردى‪ ،‬بىـر قىزنىـڭ‬ ‫دەردى مىڭ دەرد پهيدا قىلىشقا قادىر ىئدى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارىنى ەئمهلىيهتــته رەســمىي ائزاباليــدىغان‪ ،‬ائزابلىغانــدىمۇ ۇئزاققــا‬ ‫سوزۇلىدىغان پۇشايمان ۋە غهزەپ‪-‬نهپرەت بىلهن ائزاباليدىغان ىئش توي كﯧچىسى يـۈز‬ ‫بهردى‪ ،‬ســىيىت قارىنىــڭ يــۈرىكى قارتتىــدە قىلىــپ قالــدى‪ ،‬يوشــۇرۇن گۇمــانى تــاڭ‬ ‫ائتقانداراستقا ائيالنـدى‪ ،‬قىـز ىئـسمى جىـسمىغا اليىـق قىـز ەئمهس ىئـدى؛ تويـدىكى‬ ‫قاتتىق يىغالشلىرى ەئمهلىيهتته ائللىبۇرۇن ائيرىلغان قىزلىقىغـا ېئچىنىـپ ھهم بـۇ‬ ‫قاباھهتلىك كﯧچىدىن قورقۇپ يىغلىغان يىغىلىرى ىئكهن‪ ،‬نالهزارى بولـسا ىئلگىـرى‬ ‫قىلغــان نــادانلىقى ۋە ائللىقانــداق كﯧلىــشمهسلىكلىرىنىڭ ائرقىــسىدىن قىلغــان‬ ‫پۇشايمان‪ ،‬ناله‪-‬پهريادىنىڭ داۋامى ىئكهن‪ ...‬سىيىت قـارى مۇشـۇ ۋاققىـچه يىگىتلىـك‬ ‫پاكلىقىنى ساقالپ كﯧلىۋاتقان ناھايىتى ائز سـاندىكى ەئرلهرنىـڭ بىـرى ىئـدى‪ ،‬گهرچه‬ ‫قارىم بولـسىمۇ‪ ،‬جىنـسىيهت ھهققىـدىكى سـاۋادى ھﯧچكىمـدىن كهم ەئمهس‪ ،‬بهلكـى‬ ‫ائرتـــۇقراق ىئـــدى‪ .‬بـــۇزۇق ەئرلهر پـــاك خوتـــۇنالرنى ائلـــسا بهكمـــۇ نورمـــال ىئـــش‬ ‫ھﯧسابلىنىدىغان بۇ جهمىئيهتته‪ ،‬سىيىت قارىنىڭ بﯧشىغا كهلگهن بـۇ ىئـش ائجايىـپ‬ ‫تهتۈر‪ ،‬ائجايىـپ مهسـخىرىلىك ۋە ائزابلىـق ىئـدى‪ ...‬ىئنـسان ۆئمرىـدە بىـر‪-‬ىئككـى‬ ‫قﯧــتىم نﯧــسىپ بولىــدىغان بۇنــداق شــىرىن كﯧچىــدىكى گــۈزەل بىرلىشىــشنىڭ‬ ‫ھاياجانلىق ەئسلىمىسىنى قارىغـا بويـاپ يـوق قىلىۋﯦتىـدىغان بۇنـداق قاباھهتلىـك‬ ‫كهچمىــش ھهر ىئككــى تهرەپ ۈئچــۈن كۆتــۈرۈپ قوپقۇســىز دەرد‪-‬ەئلهم‪ ،‬ســاقايماس‬ ‫جاراھهت پهيدا قىالتتى‪.‬‬ ‫ەئتىسىدىن باشالپ سىيىت قارى وئڭ‪-‬سولىنى بىلمهيدىغان‪ ،‬قويغان‪-‬تـۇتقىنىنى‬ ‫ۇئقمايدىغان بولۇپ قالـدى‪» .‬رەبـبىم‪ ،‬نـﯧمه گۇنـاھ قىلغانـدىمهن!‪ «...‬دەيتتـى‪ ،‬تـۆۋە‬ ‫قىالتتى‪ ،‬مهسچىتكه تهسته چىقاتتى‪ ،‬نامازنى چىداپ وئقـۇيتتى‪ ،‬دىلـى ېئـزىلگهچ دۇائ‬

‫‪71‬‬

‫قىالتتى‪ ،‬قارا وئتتهك تۇتاشقان ائچچىق ەئلهمـدىن بوغۇلـۇپ تىنالمـاي قـاالتتى‪ ،‬ىئـچ‪-‬‬ ‫ىئچىدىن يهنه تۆۋە قىالتتـى‪ ،‬سـهۋر قىالتتـى‪ ،‬ەئممـا بـۇ سـهۋر‪-‬تاقهتنىـڭ قاچـانغىچه‬ ‫سوزۇلىدىغانلىقىنى بىلمهيتتى‪.‬‬ ‫توي ەئتىسى يهڭگىلهر يۈزىنى تۆۋەن قىلىپ گهپ‪-‬سۆزسـىز تىكىـۋەتتى‪ .‬قىزلىـق‬ ‫كۇرسىدىن شهرمهندىلهرچه قوغالنغان قىز تاشلىۋﯦتىلگهن بىر تال گۇلدەك سولىشىپ‪،‬‬ ‫بىر بۇلۇڭغا تىقىلىپ وئلتۇردى‪ ،‬پاكلىقنى دەۋا قىلىپ كﯧلىۋاتقـان روھـى گويـا ناپـاك‬ ‫تﯧنىـــدىن قاچقانىـــدى‪ ،‬قـــولى ىئـــشقا بارمـــايتتى‪ ،‬ھهم ھﯧچكىممـــۇ ۇئنـــى ىئـــشقا‬ ‫بۇيرۇمـــايتتى‪ .‬ۇئ ســـۈپۈرگىنى قولىغـــا ائلـــسا ھـــويال تﯧخىمـــۇ مهيـــنهت بولـــۇپ‬ ‫كﯧتىدىغانــدەك‪ ،‬ۇئ قاچــا يۇيــسا ۇئ قاچىــدىن بهرىــكهت قاچىدىغانــدەك تۇيــۇالتتى‪.‬‬ ‫كﯧلىن بىلهن قﯧيناپا يۈزتۇرانه پاراڭالشماي تۇرۇپال مهڭگۈلۈك دۈشمهنگه ائيالندى‪ .‬قىز‬ ‫ۈئچ كــۈن ائشــۇنداق ۆئزىنــى تاشــلىۋەتتى‪،‬بىر قارىــسا قانــداقتۇر بىــر ىئــشنى چــاال‬ ‫قىلغاندەك‪ ،‬ۆئزىنى ەئيبلىۋاتقاندەك كۆرۈنهتتى؛ لﯧكىن ېئلىشىپ قالغانـدەك ەئمهس‬ ‫ىئدى‪ ،‬ەئكسىچه‪ ،‬خاتىرجهملىك بىلهن بىر نۇقتىغا تىكىلىـپ‪ ،‬ائدەتتىكىـدەك وئيغـا‬ ‫چۆمۈپ وئلتۇراتتى‪ :‬بهلكىم جهمىئيهت كۆرگهن‪ ،‬ىئش كـۆرگهن‪ ،‬ھهمـمه ىئـشنى تـوغرا‬ ‫چۈشىنىدىغان كهڭ قورساق ەئرگه تهگمىگهنلىكىگه پۇشايمان قىلىۋاتقانـدۇ‪ ،‬بهلكىـم‬ ‫باشقا بهزى قىزالردەك يالغاندىن قىزلىق پهردىسى سالدۇرۇپ يـاكى قـولىنى چىـشلهپ‬ ‫قانىتىــپ كــۆز بويــامچىلىق قىلمىغــان دۆتلــۈكىگه ىئچــى پۇشــۇۋاتقاندۇ؛ بهلكىــم‬ ‫قىلـــدۇرغان وئپىراتسىيىـــسى وئڭۇشـــلۇق بولمـــاي قـــويمىچى دوختـــۇرنى تىلـــالپ‬ ‫وئلتۇرغاندۇ؛ بهلكىم ائلدامچى مۇھهببىتىنى سـﯧغىنىش ىئلكىـدە ەئسـلهپ‪ » ،‬قـارا‪،‬‬ ‫جﯧــنىم‪ ...‬مهن ســهن ۈئچــۈن ھهر قانــداق مۈشــكۈالت ۋە خورلۇقالرغــا چىــداۋاتىمهن‪،‬‬ ‫كۆڭلـــۈمنى قاچـــانمۇ چۈشىنهرســـهن‪ «..‬دەۋاتقانـــدۇ‪ ...‬بهلكىـــم ســـىيىت قارىغـــا‬ ‫نهپرەتلىنىپ » بﯧيجىڭدا وئقۇغـان بـۇ قـارىممۇ قىلىـدىغان بـۇزۇقچىلىقالرنى قىلىـپ‬ ‫تﯧخــى مﯧنــى ەئيبلهۋاتىــدۇ‪ ...‬بﯧيجىڭــدا وئقــۇپ تــۇرۇپ جاھاننىــڭ كهينىــدە قالغــان‬ ‫بۇنداق قاالق مولالمنىڭ قولىغا چۈشكىچه بىـرەر لۈكچهكنىـڭ قولىغـا چۈشـسهمچۇ‪...‬‬ ‫«دەپ وئيالۋاتقاندۇ‪ ،‬بهلكىم سىيىت قارى بىلهن تازا دﯦيىـشىپ‪ ،‬ائجرىشىـشقا تهييـار‬ ‫ىئكهنلىكىنـــى پىالنالۋاتقانـــدۇ‪ ...‬بهلكىـــم ائتـــا‪-‬ائنىـــسى ۋە ائكىـــسىدىن قـــاتتىق‬ ‫ائغرىنىۋاتقاندۇ‪ ،‬ۇئالردىن تىـل‪-‬ائھـانهت ائڭلىـسا ۆئزىنىڭمـۇ دەيـدىغان گهپلىرىنـى‬ ‫ىئچىدە تهكرارالۋاتقاندۇ‪...‬‬ ‫مهيل ـى قانــداقال بولــسۇن‪ ،‬قىــز ۈئرۈمچىــدە ەئركىــن مۇھىتنىــڭ تهمىنــى تﯧتىغــان‪،‬‬ ‫بۇرۇقتۇرمىلىققا كۆنهلمهيدىغان قىز ىئدى‪ .‬سىيىت قـارى ۆئز گۆشـىنى ۆئزى يﯧگـۈدەك‬ ‫بولۇپ‪ ،‬نﯧمه قىالرىنى بىلهلمهي تۇرغاندا قىز ۆئزى ېئغىز ائچتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ەئجهبلهندى‪ ،‬ھهر قـانچه بولـسىمۇ بـۇ گهپ بۇنچىلىـك تﯧـز وئتتۇرىغـا‬ ‫چىقار دەپ وئيلىمىغانىدى‪ .‬بۇنداق خوتۇننى ەئسلىدە ۆئزى تـۇنجى كـۈنىال ۈئچ تـاالق‬

‫‪72‬‬

‫قىلىپ قويۇۋەتسه بوالتتى‪ ،‬نﯧمىگه تارتىشىپ تـۇرۇپ قالـدىكىنه؟! تۇيۇقـسىز دەرت‪-‬‬ ‫ەئلهمـــدىن كـــاللىمۇ ىئـــشلىمهي قالغـــان گهپ‪ ،‬ەئركهكلىـــك جهســـۇرلۇق تـــۈگهپ‪،‬‬ ‫مهزلۇمالرچه مهھكۇملۇق ھۆكۈم سۈرگهن گهپ‪ .‬ەئمدى بۇ گهپنى ‪ 10‬مىڭ يـۈەنگه بىـر‬ ‫كﯧچىلىك خوتۇن بولغان خﯧنىم ۆئزى وئتتۇرىغا چىقاردى‪ .‬سىيىت قارى نـﯧمه دەيتتـى؟‬ ‫ەئمــدى ۈئچ تــاالق قىلمىــسا ەئركهكلىكــى نهدە قــاالتتى؟ كهتــكهن چىقىمغــا قــارنى‬ ‫ېئچىشىۋاتامدۇ؟ زۆھرە تهسهۋۋۇرىغا ائجرىيالماس دەرىجىدە باغلىنىپ كهتكهنلىكىنى‬ ‫قايتا ھﯧس قىلىۋاتامدۇ؟! قۇرۇپ كهتسۇن ۇئنداق قارغىشتهگكۈر خىيال‪...‬‬ ‫_ بــۇ گهپنــى مهنمــۇ دەي دەپ تــۇراتتىم‪-...‬دﯦــدى ۇئ ســهل دۇدۇقــالپ‪ ،‬لــﯧكىن بــۇ‬ ‫ھالىتىگه ۆئزىنىڭمۇ غهزىۋى كهلدى‪.‬‬ ‫_ مﯧنىڭ ەئسلى اليىقىم بار ىئدى‪ ،‬ۆئيدىكىلهر زورالپ‪...‬‬ ‫_ ۇئقتۇم‪ ،‬نﯧمىشقا شۇنىڭغا خوتۇن بولمىدىڭىز؟‬ ‫_ ىئشىمىز ەئمهلگه ائشمىدى‪...‬‬ ‫_تويدىن بۇرۇن يۈرسهڭالرمۇ ۆئزەڭالرنى تۇتۇۋالـساڭالر بولمـامتى؟‪ -...‬سـىيىت قـارى‬ ‫كۆنۈپ قالغان ىئماملىق تهرزىدە گهپ قىلىۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_ نﯧمه چاتىقىڭىز؟!‪-‬دﯦدى قىز تۇيۇقسىز قورقۇنچلۇق ائلىيىپ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى گۈلنىڭ ائرقىسىدىن يىالن چىققاندەك چۆچـۈپ كهتتـى‪ ،‬مانـا قىـز بـاال‬ ‫دﯦگهن‪ ...‬مانا خوتۇن كىشى دﯦگهن‪ ...‬مانا زۆھرە دﯦـگهن‪ ...‬سـىيىت قارىنىـڭ يـۈرىكى‬ ‫يهنه بىر قﯧتىم قارتتىدە قىلدى‪ ،‬نﯧمه دﯦيىشىنى بىلهلمهي داڭقﯧتىپ قالدى‪.‬‬ ‫_ ۆئزىڭىزنى ىئمام دەپ ۇئنچىلىك پاك‪ ،‬ېئسىل چـاغالپ كهتـمهڭ‪ ،‬سـىزدەك سـاختا‬ ‫ائلىيجاناپالرنى توال كۆرگهن بىز ۈئرۈمچىدە‪ ...‬نﯧمه گهپ قىلمىسا‪...‬‬ ‫بۇ قىزنىڭ نهرى ىئسالم تهربىيىسى ائلغان قىزغـا وئخـشايدۇ؟! سـىيىت قـارى غـۇالم‬ ‫قارىنىـــڭ يالغانچىلىقىغـــا قـــاتتىق ائچچىقـــى كهلـــدى‪ .‬نامازغـــا چىـــڭ تۇرىـــدىغان‬ ‫مۇسۇلمانالردىمۇ ىئشهنچ قالمىسا‪ ،‬بۇ دۇنيا نﯧمه بولۇپ كهتتى‪-‬ھه!‬ ‫_ نهرىڭىز بىر بﯧيجىڭدا وئقۇيدىغان بالىغا وئخشايدۇ سىزنىڭ‪ ...‬چـوڭ شـهھهردە‬ ‫وئقۇغان باال دﯦگهن ىئلمىي بولمامدۇ؟ قارىغاندا دىننى بهك وئقۇپ كﯧتىـپ‪ ،‬زامانـدىن‬ ‫كﯧــيىن قاپــسىز‪» .‬جىنــسىيهت ۋە ســاالمهتلىك« دﯦگهنــدەك كىتــابالرنى ۋاراقالپمــۇ‬ ‫باقمىغاندىكىن‪ ،‬بىز توغرۇلۇق نﯧمىنى بىلهتتىڭىز؟ قىزلىق پهردە دﯦـگهن ىئنتـايىن‬ ‫نﯧپىز نهرسه‪ ،‬كىچىكىمىزدە ائتالڭگۇچ وئيناپمۇ‪ ،‬ېئرىقتىن ائتالپمۇ يىرتىلىپ كﯧتىدۇ‪،‬‬ ‫ۋەلىــسپىتنى جىــق مىنــسىمۇ يىرتىلىــدۇ‪ .‬ۇئ چاغــدا قىزلىــق پهردە دﯦگهننــى نــﯧمه‬ ‫بىلىمىز‪ ،‬كﯧيىن ۇئقتۇق‪ .‬ەئرلهر ۈئچۈن بۇ جاندەك ەئتىۋار بىر نهرسه ىئكهن‪ ،‬بۇنىڭغـا‬ ‫كۈلۈشــنى يــا يىغالشــنى بىلمىــدۇق‪...‬ۈئرۈمچىــدە قىــزالر وئينىــسا بىــز وئينىمىــدۇق‪،‬‬ ‫وئينــايلى دﯦــسهك وئينــاۋﯦرىتتۇق‪ ،‬ەئر خهق دﯦگهننــى ىئتــتهك يۈگۈرتهتتــۇق‪ .‬ۇئنــداق‬ ‫قىلمىدۇق‪ ،‬مۇھهببهت تاپتۇق‪ ،‬مۇھهببىتىمىزگه بارلىقىمىزنى بﯧغىشلىدۇق‪ ،‬شـۇنىڭ‬

‫‪73‬‬

‫بىلهن توي قىلىپ بهختلىك بولىمىز دەپ وئيلىدۇق‪ .‬لﯧكىن‪ ،‬كىم بىلسۇن‪ ،‬ۇئ مـازمۇ‬ ‫ائخىــر ســىزدەك مۇتەئســسىپ چىقتــى‪...‬بﯧرىــپ باشــلىقنىڭ قىزىنــى ائلــدى‪ ...‬مهن‬ ‫مۇشــۇنداق وئلتــۇرۇپ قالغــان قىــز‪ ،‬ەئســلىدە بــۇ چىــرايىم بىــلهن ســىزدەك موللىغــا‬ ‫تهگمهيتتىم‪ ،‬ۆئيدىكىلهر قويمىدى‪ ،‬بﯧيجىڭدا وئقۇغان‪ ..‬ائنداق ياخشى‪ ،‬مانداق بهلهن‬ ‫دەپ ھــالىمنى قويمىــدى‪ .‬مهنمــۇ وئيالپــتىمهن‪ ،‬بﯧيجىڭــدا وئقۇغانــدىكىن ۇئنچىلىــك‬ ‫ەئمهســتۇ دەپ‪ ...‬خهنزۇالرمــۇ ېئغىــر ائلمايــدىكهنغۇ؟! لــﯧكىن ســىزگه بﯧيجىڭنىــڭ‬ ‫ھﯧچنﯧمىــسى يۇقمــاپتۇ‪ .‬كۆڭلــۈم تۇيــۇپتىكهن‪ ،‬ســىزنى تــۇنجى كۆرگهنــدە يﯧزىــدىن‬ ‫چىققانــدەكال كــۆرۈنگهنتىڭىز‪ ...‬كــۆرۈپال رايىــم يانغــان‪ ،‬لــﯧكىن ۆئيــدىكىلهر زورالپ‬ ‫تۇرۇۋالدى‪...‬ائمالسىز قالدىم‪ .‬نى نى بۇزۇقالرمـۇ كـۆز بويـاپال ەئرگه تﯧگىۋاتىـدۇ‪ ،‬مهن‬ ‫ۇئنداق بـۇزۇق بولمىغانـدىكىن مهيلـى دﯦـدىم‪ .‬تهگـسهم تﯧگىـپ باقـاي‪ ،‬ىئلگىـرى‬ ‫مۇھهببىتىمگه سادىق بـوپتىمهن‪ ،‬ەئمـدى مۇشـۇ ەئرگه سـادىق بـوالي دەپ وئيلىـدىم‪،‬‬ ‫مهن ســاختىلىقنى كۆتۈرمهيــدىغان قىــز‪ ،‬بولــسا بولــدى دەيــمهن‪ ،‬بولمىــسا ۆئزەمنــى‬ ‫زورلىمايمهن‪ ...‬مﯧنىڭ غۇرۇرۇم ائشۇ بىر نهچچه تـامچه قانغـا تهڭ بولـسا‪ ،‬بولـدى مهن‬ ‫بۇنداق سىقىلىپ ياشىغاندىن‪ ،‬خﯧتىمنىال ېئلىپ ۆئيدە وئلتۇرىمهن‪..‬‬ ‫قىز ائغزى‪-‬ائغزىغا تهگمهي بىر مۇنچه سۆزلهپ كﯧتىۋىدى‪ ،‬سـىيىت قـارى تﯧخىمـۇ‬ ‫ھهيران قﯧلىپ قﯧتىپ قالدى‪.‬‬ ‫_ كاللىڭىز بهك ائستا ىئشلهمدۇ نﯧمه‪ ،‬نﯧمانداق چهكچىيىـپ تۇرىـسىز‪ ،‬چاققـان‬ ‫بىــر نهرســه دەڭ‪ ،‬مﯧنــى خوتــۇن قىلىــشقا ىئــشهنچىڭىز بولمىــسا قويۇۋﯦتىــڭ! مهن‬ ‫گۇناھسىز‪ ،‬مهن پهقهت مۇھهببىتىمگه سادىق بولدۇم‪ ،‬باشـقا يامـان ىئـش قىلمىـدىم‪.‬‬ ‫لﯧكىن ساپال ائلدامچى‪ ،‬ساختىپهزلهرنىڭ زامانىـدا تۇغۇلـۇپ قـاپتىكهنمهن‪ ،‬شـۇنىڭغا‬ ‫ېئچىنىمهن‪ ...‬شۇ ماز گۇيمۇ ائلدامچى‪ ،‬ۆئيدىكىلهرمۇ ائلدامچى‪ ،‬سىزمۇ ۆئتۈپ كهتكهن‬ ‫ســاختا‪ ...‬ســىزمۇ ۆئزىڭىزنــى پــاك دﯦيهلهمــسىز؟ ەئرلهرنىــڭ قىزلىــق پهردىــسى يــوق‪،‬‬ ‫بهلگىسى يوق‪ ،‬شۇڭا نوچىلىق قىالمسىز؟ ەئرلهر قىلسا بولىدىكهن‪ ،‬ائيـالالر قىلىـسا‬ ‫بولمامدىكهن؟ مﯧنى توال ساز قىلىمهن دﯦمهڭ‪ ،‬گهپ قىلماي سـاراڭ قىلىـمهن دﯦـمهڭ‪،‬‬ ‫مهن بۇ يهردە بۇنداق دوزاخ ائزابـى تـارتقىچه ۆئيـگه كﯧـتىمهن‪ ،‬ۆئيـدىمۇ تۇرالمىـسام‬ ‫ۈئرۈمچىــگه كﯧــتىمهن‪ .‬جاھاننىــڭ قــوينى كهڭــرى‪ ،‬ســىقىلىپ‪ ،‬تۈگۈلــۈپ ياشــىغاندىن‬ ‫ەئركىن وئيناپ‪-‬كۈلۈپ ياشىغان ياخشى!‪...‬‬ ‫سىيىت قارى ائخىر مىڭ تهسلىكته ېئسىگه كهلدى‪ ،‬ەئمـدى باشـقا گهپنىـڭ وئرنـى‬ ‫قالمىغانىدى‪ ،‬بۇ قىزنىڭ سىيىت قارىنىڭ خىيالىدىن توقۇلغان »زۆھرە«لىك نىقابى‬ ‫يىرتىلدى‪ ،‬قىززىق يﯧرى‪ ،‬ىئچىدىن چىققىنىمۇ بﯧيجىڭدىكى زۆھـرەدىن پهرقـسىز بىـر‬ ‫قىز ىئدى‪ ،‬وئخشىمايدىغىنى بۇ قىز بهكرەك قﯧلىن‪ ،‬ائغزى ىئتتىك ىئدى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى خوتۇن قىلغۇدەك ەئپتى قالمىغان »زۇۋانداز خوتۇنى«غا غهزەپ بىلهن‬ ‫شۇنداق دﯦدى‪:‬‬

‫‪74‬‬

‫_ بولدى‪ ،‬بولدى‪ ،‬گﯧپىڭىزنى توختىتىڭ‪ ،‬بۈگۈندىن باشالپ ۈئچ تاالق!‬ ‫_ ۈئچ تاالق دﯦگهن نﯧمه ۇئ؟ خﯧتىمنى بﯧرىڭ!‬ ‫_ شۇ ھﯧساب‪ ،‬كﯧنىشكا دﯦگهن ېئقى قهغهز قارىسى سىياھ!‬ ‫_ بۈگۈنال سوتقا بارامدۇق؟‬ ‫_ بارىمىز‪ ،‬ۆئيىڭىزگىمۇ بارىمىز‪ ،‬ھﯧساب‪-‬كىتابنى وئبدان قىلىشىمىز‪.‬‬ ‫ۇئالر جىق جاڭجالالشمايال ائجراشتى‪ ،‬ائلتۇن جابدۇقنىڭ يﯧرىمىنى سۇاليمان قـارى‬ ‫قايتۇرۇۋالــدى‪ ،‬ۈئچــتىن ىئككــى قىــسىم تويلــۇق يهنىــال قىــز تهرەپــكه قالــدى‪ .‬ەئممــا‬ ‫قىزنىــڭ ۆئيىــدىكىلهر قــاتتىق خىجــالهتته قالــدى‪ ،‬غــۇالم قــارى سىڭلىــسىنى ۇئرۇپ‬ ‫كهتتى‪ ،‬ەئمما سىيىت قارىنىڭ كۆڭلىدىكى داغنى يوقىتالمىدى‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫ســىيىت قــارى بــۇ مهھهللىنىــڭ جامــاەئتلىرىنى ياخــشى چۈشــىنىمهن دەپ وئيــالپ‬ ‫خاتاالشقانلىقىنى چوڭقۇر ھﯧس قىلدى‪ ،‬جاماەئتنىڭ يﯧرىمىنى دﯦگۈدەك قىـز‪-‬ائيـالالر‬ ‫جامهسى تهشكىل قىالتتى‪ ،‬بۇالر مهسچىتكه چىقمىغان بىلهن‪ ،‬سىرتتا داىئم يۈرمىگهن‬ ‫بىلهن تاالدىكى ەئرلىرىنىڭ ھهرىكىتىنى باشقۇرۇپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫بۇ ھال ەئرلهرنى چۈشـهنمهكنىڭمۇ تهسـلىكىنى پهيـدا قىالتتـى‪ .‬ھهر بىـر ائىئلىـدە‬ ‫داىئم قاتتىق‪-‬يۇمـشاق ۋاسـىتىلهر بىـلهن مهھـكهم تۇرىـدىغان بىـر ائيـال خوجـايىن‬ ‫بوالتتى‪ ،‬ەئسـلىدە مـۇمكىن بولـسا‪ ،‬بۇنـداق ائيـالالرنى مهسـچىتكه يىغىـپ ەئرلهرنـى‬ ‫ھۆرمهتلهش‪ ،‬ائياللىق ەئخالقنى كـۈچهيتىش‪ ،‬پهرزەنـت تهربىيىـسىنى ياخـشى ېئلىـپ‬ ‫بﯧــرىش ھهققىــدە ۋەز سۆزلىــسه وئبــدان بــوالتتى‪ .‬ەئممــا بــۇ پهقهت ســىيىت قارىنىــڭ‬ ‫غايىــسى ىئــدى‪ ،‬ائيــالالر ھهمىــشه تهربىيىــدىن مهھــرۇم ىئــدى‪ ،‬ەئرلىــرى ۇئالرنــى‬ ‫تهربىيىلهشكه قادىرەئمهس ىئدى‪.‬خوتۇنلىرىمىزنى تهربىيىلهيمىز دﯦگهنلهر ائچچىقىغا‬ ‫پايلىماي ەئدەپـلهپ قويـۇپ‪ ،‬خوتـۇنلىرىنى ۆئزلىـرىگه تﯧخىمـۇ ۆئچ قىلىـۋىتهتتى‪ .‬بـۇ‬ ‫ائچچىقنى ىئچىدە ساقالپ يۈرگهن خوتـۇنلىرى داۋىخورلـۇقىنى ىئـشقا سـﯧلىپ ۇئالرنـى‬ ‫بىلىندۈرمهي ائزاباليتتى‪ ،‬داىئم سـىرتنىڭ ىئـشلىرى بىـلهن ائلـدىراش يـۈرگهن ەئرلهر‬ ‫خوتۇنلىرى بىلهن بۇ جهھهتته كۈچ ېئلىـشىپ بواللمـايتتى‪ ،‬قﯧيداشـتا خوتۇنلىرىـدىن‬ ‫ېئــشىپ چۈشــهلمهيتتى‪ ،‬چىــدىماي تهســلىم بــوالتتى‪ ،‬شــۇنىڭ بىــلهن بۇرۇنقىــدىنمۇ‬ ‫يۇۋاشالپ قاالتتى‪ ،‬نﯧمىـشقا شـۇنداق بولـۇپ كهتكىنىنـى ۆئزلىرىمـۇ تۇيمـاي قـاالتتى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى خوتۇنالرنىــڭ يامانلىقىغــا قىياســهن ەئرلهرنــى سﯧلىــشتۇرۇپ شــۇنداق‬ ‫يهكۈنگه كهلگهنىدى‪ :‬جاماەئتته پهيدىن پهي ائشـۇنداق يۇۋاشـالپ كهتـكهن ەئرلهر زور‬ ‫سالماقنى ىئگىلهيتتى؛ ۆئيىـدە خوتـۇنى تهييارلىغـان يۇمـشاق ائش‪-‬نـاننى يهيتتـى‪،‬‬ ‫يــۇۋاش‪-‬يۇمــشاق گهپ قىالتتــى‪ ،‬ســىلىق ماڭــاتتى‪ ،‬نامــازنى ىئلمــان وئقــۇيتتى‪ ،‬بــۇ‬

‫‪75‬‬

‫دۇنيــالىققىمۇ‪ ،‬ۇئ دۇنيــالىققىمۇ تهڭ كۆڭــۈل بۆلگهنــدەك قىلغــان بىــلهن‪ ،‬ھﯧچقايــسى‬ ‫ەئمهلىگه جان دىلىدىن بﯧرىلمهيتتى‪ .‬مهسچىتلهرنى‪ ،‬يولالرنى‪ ،‬ۆئيلهرنـى ىئلمـانلىق‪،‬‬ ‫يۇۋاش‪-‬يۇمشاقلىق قاپالپ كهتكهنىدى‪ .‬پهقهت بازار كۈنلىرىال بىر خىل قىزغىنلىقنـى‬ ‫كۆرگىلى بـوالتتى‪ .‬ەئمهلىيهتـته بـۇ دۇنياغـا زىيـادە بﯧـرىلىش ۋەجىـدىن ىئـدى؛ بـۇنى‬ ‫كوچىغا تهڭ چىققان ەئر‪-‬ائيالالر بىرلىكته روياپقا چىقىراتتى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى ھهمــمه ەئرلهردە كۆرۈلۈۋاتقــان مهزلــۇم مىجهزلىكنىــڭ ۆئزىــدىمۇ‬ ‫مهۋجۇتلۇقىنى ېئنىق بىلدى؛ بىر كﯧچىلىك خوتۇنىنى ەئتىسى ۈئچ تاالق دﯦـيهلمىگهن‬ ‫كۈندىن باشالپ‪ ،‬كاللىسىدا ەئركهكلىك ۇئقۇمى چاقمـاقتهك چاقنىـدى‪ ،‬بـۇ ىئماننىـڭ‬ ‫تهقهززاسى ىئدى‪ ،‬ىئماملىقنىڭمۇ تهقهززاسى ىئدى‪ ،‬ەئڭ مۇھىمى قىرانىغـا يﯧتىۋاتقـان‬ ‫يىگىتلىكىنىڭ تهقهززاسـى ىئـدى‪ .‬ائيـالالر دۇنياسـى ۇئنىڭغـا سـىرلىق‪ ،‬قورقۇنچلـۇق‬ ‫بىلىندى‪ ،‬قىزالرنىڭ ھهممىـسى پاسـىقلىققا چۆكـۈپ كهتكهنـدەك‪ ،‬دۇنيـادا سـاق قىـز‬ ‫قالمىغاندەك تۇيۇلدى‪ .‬مهسچىتلهردە ھۆكۈمهت بﯧكىتىـپ بهرگهن تهبلىغنـى سـۆزلهپ‬ ‫بولۇپ ائزراق ۋاقىت ېئشىنالىسا جهمىئيهتته بولۇۋاتقان ناچار ىئشالرنى تىلغا ېئلىپ‪،‬‬ ‫جاماەئتكه‪ ،‬بولۇپمۇ ياشالرغا ائز‪-‬توال ائگاھالندۇرۇش بﯧرىدىغان بولدى‪ .‬بۇنداق ائرتۇق‬ ‫سۆزلىنىپ كهتكهن تهبلىغنىڭ سىياسهتكه تاقىشىدىغان ھﯧچقانداق يﯧرى يوق ىئدى‪،‬‬ ‫شۇڭا ائرتۇق گهپمۇ بولمىدى‪ .‬بىر قﯧتىم تهشكىل ۇئنى ەئيـدىز كﯧـسىلىنىڭ ائلـدىنى‬ ‫ېئلىش توغرىسىدا ۋەز‪-‬تهبلىغ سۆزلهشكه بﯧكىتىپ قويدى‪ ،‬ەئيدىز كﯧسىلى ائساسـهن‬ ‫جىنسىي مۇناسىۋەت ائرقىلىق يۇقىدىغان كﯧسهل بولغاچقا‪ ،‬بۇزۇقچىلىـق بىـلهن زىـچ‬ ‫مۇناسىۋىتى بار ىئدى‪ .‬سىيىت قـارى تولـۇپ تاشـقان ھﯧسـسىيات‪ ،‬كۈچلـۈك دەلىلـلهر‬ ‫بىلهن زىنانىڭ چوڭ گۇناھ ىئكهنلىكىنى ۋە ھهر ىئككى دۇنيادىكى يامان ائقىـۋىتىنى‬ ‫سۆزلىدى؛ ائندىن »زىناغا يﯧقىنالشماڭالر« دﯦگهن ائيهتنـى چۈشـهندۈردى‪ :‬ائلالھنىـڭ‬ ‫»زىنا قىلماڭالر« دﯦمهي بهلكى »زىناغا يﯧقىنالشماڭالر« دﯦيىشىدە بىر ھـﯧكمهت بـار‪.‬‬ ‫چۈنكى ىئنسان ائجىز مهخلۇق بولسىمۇ شـهھۋەت نهپـسى كۈچلـۈك بولغاچقـا‪ ،‬ەئگهر‬ ‫زىناغا سهۋەب بولىدىغان ىئشالرنى قىلسا نهپسى ەئقلىگه ائسانال يهم بولۇپ كﯧتىدۇ‪-‬‬ ‫دە‪ ،‬ۇئ ىئنسان ۆئز ىئختىيارىنى شهيتانغا تاپشۇرىدۇ‪ .‬شۇنىڭ بىلهن زىنـا بىـر دەمـدىال‬ ‫ەئمهلــگه ائشــىدۇ‪ .‬جاھانــدا بولۇۋاتقــان ناشــايان ىئــشالرنىڭ ھهممىــسى پهيــدىن پهي‬ ‫تهرەققىياتنىڭ مهھسۇلى‪ .‬ائرقىدىن سىيىت قارى ەئيدىز دﯦگهن بۇ ەئجهللىك ۋابانىڭ‬ ‫ھازىرقى ىئنسانالرنىڭ جىنسىي بۇزۇقچىلىقى تۈپهيلىدىن پهيدا بولغانلىقىنى‪ ،‬بۇنىڭ‬ ‫ائلالھنىڭ بىر جازاسى ىئكهنلىكىنى ېئيتتى‪ .‬قۇرائندا بايان قىلىنغان لۇت قهۋمىنىـڭ‬ ‫جىنسىي بۇزۇقچىلىقتا چﯧكىگه يهتكهنلىكى تۈپهيلىدىن ھاالك قىلىنغانلىقىنى قهيت‬ ‫قىلدى‪ .‬ائندىن گهپ ھازىرقى ھالهتكه يۆتكهلگهندە‪ ،‬سىيىت قـارى ۆئزىنىـڭ كۈچلـۈك‬ ‫ېئچىـــنىش ۋە قـــايغۇلىرىنى ىئپـــادىلهپ بىـــر مـــۇنچه قاينىـــدى‪ ،‬يـــول بويىـــدىكى‬ ‫ساتراشخانىالر‪ ،‬خۇپىيانه رەسۋالىقالر‪ ،‬ائر‪-‬نومۇسنى قايرىـپ قويغـان ەئرلهر‪ ،‬ىئپـپهت‪-‬‬

‫‪76‬‬

‫نومۇسىنى دوغا تىككهن قىزالر ۋە پاھىشهلهرنىڭ ۋابـا يۇقتۇرۇشـقا سـهۋەبچى ائپهتـلهر‬ ‫ىئكهنلىكىنى تهكىتلىدى‪» .‬بۇزۇقچىلىـق بـۇزۇقچىلىقنى پهيـدا قىلىـدۇ‪ ،‬بۇزۇقچىلىـق‬ ‫خــۇددى ۋابــادەك يۇقۇملــۇق‪ .‬ىئمــانىمىز بولــسا زىنــايى ھارامــدىن يىــراق تــۇرايلى‪،‬‬ ‫ىئمــانىمىز بولــسا بــالىلىرىمىزنى زىنــايى ھارامــدىن ســاقاليلى‪ ،‬ىئمــانىمىز بولــسا‬ ‫ساتراشخانىغا كىرمهيلى‪ ،‬ىئمانىمىز بولسا نهپسىمىزنى يىغىـۋااليلى‪ ،‬ھـاجى تۇرۇپمـۇ‬ ‫پاھىشخانىدا ۆئلگهن ائدەملهردەك ائقىۋەتكه قالمايلى‪ ،‬ائلالھ بىزنى بۇزۇقچىلىقتىن‪،‬‬ ‫ەئيدىزدىن ساقلىسۇن‪...‬ائمىن« دەپ دۇائغا قول كۆتۈردى‪.‬‬ ‫جامــاەئت وئبــدانال تهســىرلهندى‪ ،‬چــۈنكى ســىيىت قــارى بــۇ تهبلىغنــى مىــسلى‬ ‫كــۆرۈلمىگهن نــاتىقلىق ۋە كۈچلــۈك ھﯧســسىيات بىــلهن قىلــدى‪ .‬قۇرائنــدىن ائلغــان‬ ‫دەلىللىـــرى ۋە چۈشهندۈرۈشـــلىرى جايىـــدا بولـــدى‪ ،‬ائگاھالندۇرۇشـــلىرى جىـــددىي‪،‬‬ ‫تهخىرسىز تۈس ائلـدى‪ .‬مهسـچىتته نـازارەتچىلىكته وئلتۇرغـان كـادىر بـۇ تهبلىغنىـڭ‬ ‫ياخــشى بولغــانلىقىنى تهشــكىلگه يهتكــۈزدى‪ ،‬شــۇنىڭ بىــلهن ســىيىت قــارى باشــقا‬ ‫مهسچىتلهرگه‪ ،‬ھهتتا ناھىيىلهرگه بﯧرىپ ەئيدىزگه قارشـى تـۇرۇش ھهققىـدە سـهييارە‬ ‫تهبلىغ سـۆزلهپ‪ ،‬جامـاەئتنى ياخـشى تهربىـيىگه ىئـگه قىلـدى‪ ،‬شـۇنداقال ائبرۇيىنـى‬ ‫ۆئستۈردى‪.‬‬ ‫ەئممــا ائبــرۇي باشــقا‪ ،‬بهخــت باشــقا مهســىله ىئــدى‪ ،‬يــۈز‪-‬ائبرۇينىڭمــۇ ۋاقىتلىــق‪،‬‬ ‫ىئشهنچسىز نهرسه ىئكهنلىكى كﯧيىن ىئـسپاتالندى‪ .‬شـۇ بهختـسىز كﯧچىـدىن كﯧـيىن‬ ‫سىيىت قارى ۆئزىنى قانىتى سۇنغان قۇشتهك ھﯧس قىلدى؛ بهختكه قانچه تهلپۈنسه ۇئ‬ ‫بهخــت ۆئزىنــى ېئلىــپ قﯧچىۋاتــاتتى‪ ،‬ەئمهلىيهتــته بــۇ دۇنيــادا بهختلىــك بولۇشــنىڭ‬ ‫بىردىنبىر ائمالى بۇ دۇنيـادا ھهقىقىـي بهختنىـڭ مهۋجـۇت ەئمهسـلىكىگه ىئـشىنىش‬ ‫ىئدى‪ ،‬ەئمما سىيىت قارى ھازىرچه بهختكه ىئشهنمهي‪ ،‬ۇئنىڭغا باغالنماي تۇرالمايتتى‪،‬‬ ‫بــۇ دۇنياغــا تــۆرەلگهنىكهن‪ ،‬بــۇ دۇنيانىــڭ نﯧمهتلىرىــدىن ىئمكــانقهدەر بهھــرىمهن‬ ‫بولۇشــنىڭ زۆرۈرلىكىنــى ھهر ۋاقىــت ېئــسىدىن چىقارمــايتتى‪ ،‬پاســسىپ شــۈكۈر‪-‬‬ ‫قاناەئتچانلىقنى ياقتۇرمايتتى‪ ،‬بۇ خىل ياشاش تهرزى »بۇ دۇنيـا كاپىرنىـڭ‪ ،‬ۇئ دۇنيـا‬ ‫مۇسۇلماننىڭ‪ ،‬شۇڭا سهۋر قىالي« دەيدىغان بهزى مولالمالرغا وئخشىمايتتى‪ .‬ياشلىقى‪،‬‬ ‫كۈچ‪-‬قۇۋۋىتى ۇئنىڭغا دۇنيانىڭ گۈزەللىكىنى دىۋەيلهپ‪ ،‬ياشىمامسهن‪ ،‬رىزىق تﯧپىـپ‬ ‫ھۇزۇرالنمامـــسهن؟ دەيتتـــى‪ .‬قانـــدا ېئقىـــپ يـــۈرگهن شـــهيتانالر جهمىئيهتتىكـــى‬ ‫بۇزۇقچىلىقالرنىـڭ وئمـۇمىي ېئقىمىغـا باشـچىلىق قىلىۋاتقـان بـۇ زامانـدا پـاكلىقنى‬ ‫قوغداپ تهقۋا ياشاش ھهقىقهتهن مۈشكۈل ىئـش ىئـدى‪ .‬جامـاەئتكه ەئيـدىزگه قارشـى‬ ‫تۇرۇش‪ ،‬زىنادىن يىراق تۇرۇش‪ ،‬بولۇپمـۇ ياشـالرغا ىئمـان‪ ،‬ەئخـالق تهربىيىـسى ېئلىـپ‬ ‫بﯧرىش ھهققىدە شۇنچه كۈچلۈك تهبلىغلهرنى قىلدى‪ ،‬بۇ تهبلىغلهر ەئسلىدىنال دىلـى‬ ‫يۇمشاق‪ ،‬ىئمانى بار‪ ،‬خۇدادىن قورقىدىغانالرغا تهسـىر قىلغـان بىـلهن‪ ،‬دىلـى قﯧتىـپ‬ ‫كهتــكهن‪ ،‬مۇنــاپىق مىــجهز‪ ،‬تهكهببــۇر‪ ،‬جاھىــل كىــشىلهرگه‪ ،‬وئيناشــتىن مﯧھرىنــى‬

‫‪77‬‬

‫ۈئزەلمىگهن ياشالرغا تهسىر قىلمىدى‪ .‬شۇنچىلىك تهشۋىق‪-‬تهرغىباتالرغا قارىمـاي‪ ،‬بـۇ‬ ‫يﯧزىدىمۇ ەئيدىز كﯧسىهللىرى پهيـدا بولـدى‪ ،‬كۆپىنچىـسى ياشـالر‪ ،‬وئتتـۇرا ياشـلىقالر‬ ‫ىئدى‪ .‬جهمىئيهتنىـڭ بـۇزۇق ھاۋاسـىدا داشـقال بولـۇپ كهتـكهن ياشـالرغا نىـسبهتهن‬ ‫ياشلىق كۈچ‪-‬قۇۋۋەتنى چىقىرىدىغان‪ ،‬قـانغۇدەك وئينايـدىغان دەۋر ىئـدى‪ ،‬ۇئالرنىـڭ‬ ‫ىئچــى قــۇرۇق ىئــدى‪،‬ۇئنى شــهھۋەت ائرقىلىــق تولدۇرۇشــنى ىئــستهيتتى؛ زﯦرىكىــپ‬ ‫ۆئلگــۈدەك بــوالتتى‪ ،‬ىئچــى پۇشــۇقىدىن قۇتۇلــۇش ۈئچــۈن غىــدىقلىغۇچ نهرســىلهرنى‬ ‫ىئزدەپ تاپاتتى؛ بﯧسىم ۋە تهشنالىقتا جﯧنى قىينىالتتـى‪ ،‬ۇئنىـڭ دورىـسىنى ھـاراق‪-‬‬ ‫شــاراپتىن ائالتتــى‪ .‬بۇنــداق كﯧــسهللهرنى ىئمــان‪ ،‬ەئخــالق ائرقىلىــق ســاقايتىش‬ ‫زەھهرلىنىپ ۆئلهي دﯦـگهن ائدەمنـى بالىنىـستا قۇتقۇزۇشـتىنمۇ تهس ىئـدى‪ .‬شـۇنداق‬ ‫ىئـــدى‪ ،‬جهمىئيهتتىكـــى بـــۇزۇقچىلىقالرنى قـــانۇن ۋاسىتىـــسى بىـــلهن مهجبـــۇرىي‬ ‫وئڭــشىمىغىچه‪ ،‬بىــر‪-‬ىئككــى ىئمامنىــڭ تهبلىغــى ائرقىلىــق وئڭــشاپ بــولغىلى‬ ‫بولمايتتى‪ .‬لﯧكىن‪ ،‬ۋەز‪-‬تهبلىغدىن ۋاز كﯧچىشكه بولمايتتى‪ ،‬ەئمما سىيىت قارى تـوال‬ ‫ســۆزلهپ ھــاردى‪ ،‬تهبلىغلىــرى مۇشــۇ مهســچىتتىال قالىدىغانــدەك‪ ،‬ۇئنــى ھــﯧچكىم‬ ‫تۇرمۇشىغا تهتبىقلىمايدىغاندەك ۋە باشقىالرغا يهتكۈزمهيدىغاندەك قىالتتى‪ .‬بۇنداق‬ ‫ېئتىبارسىزلىق ۇئنى ۈئمىدسىزلهندۈردى‪ .‬يهنه كﯧلىپ جامـاەئت قىـشتا ائۋۇپ قالـسا‪،‬‬ ‫يازدا ائزالپ كﯧتهتتى‪ ،‬بىر‪-‬ىئككى قﯧرىدىن باشـقا مۇسـۇلمان ۆئيـى يـﯧقىن تۇرسـىمۇ‬ ‫بهش ۋاقىت ناماز ۈئچۈن مهسچىتكه كهلمهيتتى‪ ،‬ەئگهر شۇ بىر‪-‬ىئككى قﯧـرى چـۈرىلهر‬ ‫ائغرىپ تارتىپ قالسا‪ ،‬مهسچىت قوپقۇرۇق قاالتتى‪ ،‬ۇئ ۆئزىگه ۆئزى ىئمام بولۇپ نامـاز‬ ‫وئقــۇيتتى‪ .‬بــۇ ھــال ۇئنــى جامــاەئتتىن بهزدۈردى‪ ،‬جامــاەئت ۇئنــى ھۆرمهتلىگهنــدەك‬ ‫قىلغــان بىــلهن گهپلىرىنــى ېئتىۋارغــا ائلمــايتتى‪ ،‬مهســچىتتىن چىقىــپال ۇئنتــۇپ‬ ‫كﯧتهتتى‪ ».‬بىزنىڭ جاماەئتنىڭ ھالى شـۇ‪_ ...‬دەپ وئياليتتـى ۇئ‪ ،-‬شـۇنداق بولۇشـىغا‬ ‫قارىمــاي ۆئزلىرىنــى تهقــۋا ھﯧــساباليدۇ ‪.‬قارىغانــدا مۇشــۇنچىلىك جاماىئتىمىزنىــڭ‬ ‫بولغانلىقىـدىن پهخىرلهنـسهك بولغـۇدەك‪ ،‬دۇنيـا ۋەسۋەسـىلىرى قـاپالپ كهتـكهن بـۇ‬ ‫زاماندا مهسچىتنىڭ نهدىلىكىنى بىلىشمۇ تهقۋالىق ھﯧسابلىنىدىغان بولـۇپ كهتتـى‪.‬‬ ‫دىننىڭ ىئشلىرىغا ەئستايىدىل قارىمايدىغان‪ ،‬وئتتهك قىززىـپ پـوقتهك سـوۋۇيدىغان‬ ‫بۇ جاماەئتتىن يهنه قانداق ىئزچىللىق‪ ،‬قانداق ۇئلۇغۋارلىقنى كۈتكىلى بولسۇن؟‬ ‫سىيىت قارىنىڭ جاماەئتتىن ائغرىنىشلىرىنىڭمۇ ائساسى بار ىئـدى‪ .‬ۇئنىـڭ بىـر‬ ‫خوتۇن ېئلىپ ۈئچ كۈندىال تاالق قىلىـۋەتكهنلىكى جامـاەئت ائرىـسىدا غولغـۇال پهيـدا‬ ‫قىلدى‪ ،‬ھهر خىل گهپلهر بولدى‪ ،‬نهتىجه ېئتىبارى بىلهن‪ ،‬سىيىت قارى پىتنه‪-‬پاسـات‪،‬‬ ‫غهيۋەتكه توغرىلىنىپ قالدى ‪.‬اليىقنى وئبدان تاللىيالماي‪ ،‬بهختىنـى تاپالمـاي قالغـان‬ ‫بۇ قارىمنىڭ بهرىكهتلىك‪ ،‬ائمهتلىك قارىم ىئكهنلىكىگه شهك چۈشـتى‪ ،‬ۇئنـى ۆئيىـگه‬ ‫چاقىرىــدىغانالر‪ ،‬نىكــاھ وئقۇتىــدىغانالر‪ ،‬دۇائ قىلدۇرىــدىغانالر‪ ،‬بالىــسىغا ىئــسىم‬

‫‪78‬‬

‫قويدۇرىدىغانالر ائزالپ كهتتى‪ .‬ۇئنىڭ نﯧسىۋىسىنى قهيهردىدۇر وئقۇپ كهلگهن‪ ،‬ەئممـا‬ ‫ھۆكۈمهتنىڭ ىئشهنچىسىگه ېئرىشكهن يهنه بىر ساقاللىق قارىم تارتىپ كهتتى ‪...‬‬ ‫سىيىت قارى باشقا مهسچىتلهردە ەئيدىزنى توسۇش ھهققىدە ۋەز سۆزلهپ ائبرۇيىنى‬ ‫ۆئستۈرۈۋاتقاندا ۆئز مهھهللىسىدىكى ائبرۇيـى ەئكـسىچه تۆۋەنلهشـكه باشـلىغانىدى‪.‬‬ ‫خوتۇنلىرىغا تهسلىم بولغان ەئرلهردىن تهشكىل تاپقـان مهھهللهكويلىرىنىـڭ خوتـۇن‬ ‫خهقتهك ۇئششاق گهپ قىلىشى ۇئنىڭغا بىر بااليى ائپهت بولغانىدى؛ بۇزۇق خوتـۇننى‬ ‫قويۇۋەتكهن ەئركهكلىكى ھۆرمهتكه سازاۋەر بولماقتـا يـوق‪ ،‬ەئكـسىچه توقۇنـاق باالغـا‬ ‫قالغانلىقى ەئجهبلىنهرلىك ىئش ىئـدى‪ .‬شـۇڭا بـۇ جامـاەئت ۇئنىڭغـا چۈشىنىكـسىز‪،‬‬ ‫غهيرى مۇددىائلىق نادانالر‪ ،‬غاپىلالر توپى بولۇپ كۆرۈنمهكته ىئدى‪ .‬بـۇ بىـزارلىقتىن ۇئ‬ ‫قۇتۇاللمىدى‪ ،‬ىئماملىقىنى بۇرۇنقىدەك كۆيۈنۈپ قىلمايدىغان بولـدى‪ ،‬قىراەئتلىرىـدە‬ ‫مۇڭ‪ ،‬تهبلىغلىرىدە كۈچ قالمىدى‪ .‬جامـاەئتمۇ ۇئنىـڭ ىئمامهتچىلىكىنىـڭ بۇرۇنقىغـا‬ ‫يهتمهيۋاتقــانلىقىنى بايقــاپ‪ ،‬خىلمــۇ خىــل ســۆز‪-‬چــۆچهك قىلىــشىدىغان بولــدى‪.‬‬ ‫كىشىلهرنىڭ غهيۋەت كﯧسىلىگه ۆئچ بولۇپ كهتكهن سـىىيىت قـارى بىـر جـۈمه كـۈنى‬ ‫غهيۋەت‪-‬شىكايهتنىڭمۇ چوڭ گۇناھ ىئكهنلىكى‪ ،‬بىر كىمنىڭ غهيۋىتىنى قىلـسا شـۇ‬ ‫كىشىنىڭ جهسىتىنى يﯧگهندەك بولىدىغانلىقى ھهققىدە تهبلىغ قىلدى‪ ،‬بىـر قىـسىم‬ ‫جاماەئت ۇئنىڭ چىرايىدىكى خاپىلىقنىال كۆرۈپ‪ ،‬گﯧپىنى ائنـچه تىڭـشاپ كهتمىـدى‪،‬‬ ‫ھهتتـا ۇئنىڭغـا گۇمـان بىـلهن قارىـدى‪.‬نهتىجىـدە‪ ،‬بـۇ ۋەز‪-‬تهبلىغلهرمـۇ وئخـشاشال‬ ‫ۈئنــۈمىنى يوقــاتتى‪ ،‬كىــشىلهر مهســچىتتىن چىقىــپال ۆئزىنىــڭ بىلگىنىنــى‪ ،‬كــۆڭلى‬ ‫خالىغىنىنى قىلىۋەردى‪ ،‬غهيۋەتنىـڭ تاتلىقلىقىـدا ھهممىنـى ۇئنتـۇپ‪ ،‬كـۆڭلى خـوش‬ ‫قىلىــپ يــۈرۈۋەردى‪ .‬ۇئالرنىــڭ مهســچىتكه بﯧرىــشتىكى ائساســلىق مهقــسىتى نامــاز‬ ‫وئقۇۋﯦلىش بولۇپ‪ ،‬ۋەز‪-‬تهبلىغ دﯦگهننى مۇنداقال ائڭالپ قويسا بوالتتى‪ ،‬چـۈنكى ۋەز‪-‬‬ ‫تهبلىغ دﯦگهنمۇ ائتام زامانىـدىن قالغـان شـۇنداق بىـر قاىئـدە ىئـدى‪ .‬قاىئـدە دﯦـگهن‬ ‫شـــهكلهن وئرۇنلىنىـــدىغان‪ ،‬قىلىـــپ تۈگهتـــسىال بولىـــدىغان ىئـــش ىئـــدى ‪.‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ جاماەئتتىن ائيرىلىپ قﯧلىۋاتقانلىقى تهشكىلگىمۇ مهلـۇم بولـدى‪،‬‬ ‫بىر كىمـلهر بﯧرىـپ ھـال ېئيتتىمـۇ يـاكى بىـرەر كـادىر سـىرتتىن كۆزىتىـپ شـۇنداق‬ ‫چۈشهنچىگه كهلـدىمۇ ەئيتـاۋۇر‪ ،‬تهشـكىل ۇئنـى چاقىرىـپ نـﯧمه ىئـش بولغـانلىقىنى‬ ‫سۈرۈشتۈردى‪ .‬سىيىت قارى وئڭۇشسىز بىر نىكاھ سهۋەبى بىلهن جاماەئتنىـڭ پىتـنه‪-‬‬ ‫پاســاتلىرىغا قالغــانلىقىنى‪ ،‬بۇنىڭغــا ائساســهن ۇئالرنىــڭ ائياللىرىنىــڭ ســهۋەبچى‬ ‫ىئكهنلىكىنى‪ ،‬شۇڭا ائيالالر جاماىئتىگىمۇ سهل قاراشقا بولمايدىغانلىقىنى‪ ،‬ەئسلىدە‬ ‫ۇئالرنى مهسچىتكه يىغىپ تهربىيىلهشنىڭ ناھايىتى زۆرۈرلىكىنى ېئيتتى‪ ،‬ائيـالالرنى‬ ‫ىئسالھ قىلىشنىڭ تهخىرسـىزلىكىنى‪ ،‬بـۇنى ھـازىرقى دەۋردىكـى ىئـسالھات بىـلهن‬ ‫بىرلهشتۈرۈشنىڭ مۇھىملىقىنى وئتتۇرىغا قويدى‪ .‬كادىرالر كۈلۈپ كهتتى‪ ،‬سىياسهتته‬ ‫ائيالالرنىڭ مهسچىتكه يىغىلىشى ھهققىدە يوليورۇق يوق ىئـدى‪ .‬خىزمهتچـى ائيـالالر‬

‫‪79‬‬

‫ىئــدارە مهجلىــسخانىلىرىغا يىغىلــسا بــوالتتى‪ ،‬ۇئالر رەھبهرلىــرىگه بويــسۇنۇشى‪،‬‬ ‫فــاڭجﯧن‪-‬سىياســهت‪ ،‬قاىئــدە‪-‬نىزامالرنــى ۇئالردىــن ۆئگىنىــشى الزىــم ىئــدى؛ ۆئي‬ ‫ائياللىرى بولسا ۆئيىدە ېئرىنىڭ گﯧپىنى ائڭلىشى كﯧرەك ىئـدى‪ .‬بۇنـداق ۋەزىيهتـته‬ ‫ائيالالرنىڭ باشباشـتاقلىقىدىن ەئنـسىرەشنىڭ ھـاجىتى يـوق ىئـدى‪ ،‬ۇئالر پهقهت ۆئز‬ ‫ۆئيلىرىدە خان ائيىمـدەك وئلتـۇرۇپ‪ ،‬باشـقا ىئـشقا ائرىالشـماي بـالىلىرىنى بﯧقىـپ‪،‬‬ ‫ېئرىنى كۈتۈپال وئلتۇرسا ىئناق جهمىئيهت بهرپا قىلغىلى بوالتتى‪.‬‬ ‫سـىيىت قـارى جاماەئتنىـڭ ساپاسـىنىڭ بهكمـۇ تـۆۋەنلىكىنى ېئيتتـى‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫ىئلگىــرى نﯧمىـشقا ۇئالر بىــلهن ىئنــاق ۆئتكهنلىكىنىــڭ ســهۋەبىنى چۈشــهندۈرەلمهي‬ ‫قالدى‪ .‬قىلغان گهپلىرىنىڭ ھهممىسى چهك باسـمىدى‪ .‬مهسـۇئل كـادىر ۇئنىڭغـا بىـر‬ ‫مۇنچه تهربىيه قىلىپ ائندىن يولغا سﯧلىپ قويدى ‪.‬سىيىت قارىنىڭ كۆڭلى ىئنتـايىن‬ ‫غهش ىئدى‪ ،‬كﯧتىۋﯦتىپ كوچىدىكى ھهممه ائدەمنى غاپىللىق‪ ،‬نادانلىقتا ەئيبلهيتتـى‪،‬‬ ‫ائيالچه موتو ياكى ۋەلىسپىت مىنىپ كﯧتىۋاتقان‪ ،‬بﯧشىنى ائتنىڭ كاللىـسىدەك سـهت‬ ‫قىلىۋالغان ياالڭباش قىز‪-‬چوكانالرنى كۆرگهنـدە نهپرەتلىنهتتـى‪ .‬ساتراشـخانا ائلدىـدا‬ ‫يــوتىلىرىنى ېئچىــپ وئلتۇرغــانالرنى كۆرگهنــدە بولــسا وئغىــسى تﯧخىمــۇ قاينــايتتى‪.‬‬ ‫ائزغۇنلۇققا ەئڭ يﯧقىن‪ ،‬شـهيتانغا ەئڭ سـىرداش‪ ،‬قورقۇنچلـۇق‪ ،‬سـىرلىق بولغـان بـۇ‬ ‫مهخلۇقالر ەئمهلىيهتته ھهرگىز ائجىز ەئمهس ىئـدى‪ ،‬بهلكـى كـۈچ‪-‬قـۇدرەتته ھـازىرقى‬ ‫بوشاڭ ەئرلهرنى بﯧسپ چۈشهتتى‪ .‬بۇ خـۇددى شـۇنىڭ مىـسالىغا وئخـشايتتى‪ :‬ھهمـمه‬ ‫يهردە_ كــوچىالردا‪ ،‬ۆئيــلهردە‪ ،‬ىئــشخانىالردا گويــا سانــسىز يۇمــشاق قــۇرتالر قــاتتىق‬ ‫ياغــاچنى غاجــايتتى ۋە ائســتا‪-‬ائســتا تﯧــشىپ كىرەتتــى‪ .‬بــۇ ياغاچالرنىــڭ ىئچىــدىن‬ ‫پورلىشىپ كﯧتىشى قۇرتالرغا ائسانلىق تۇغدۇراتتى‪...‬‬ ‫سـىيىت قارىنىـڭ كۆڭلىـدە لهنهتتهگكـۈر تـوي كﯧچىـسىنىڭ جـاراھهتلىرى تﯧخـى‬ ‫ساقايمىغانىدى‪ ،‬كﯧچىسى ياتسا گۇلنىسا بىلهن زۆھرەنى ائلماشتۇرۇپ خىيال قىلىپ‬ ‫بىائرام بوالتتى‪ ،‬چۈشىدە بهزىدە گۇلنىسا بىلهن ەئر‪-‬خوتۇنچىلىق قىلىپ چۈشـهيتتى‪،‬‬ ‫تاڭ ائتقاندا توۋا دەپ غۇسلى‪ -‬تاھارەت ېئلىپ مهسچىتكهچىقاتتى‪ ،‬بهزىـدە چۈشـىدە‬ ‫گۇلنىسا ۇئنىڭ ۈئستىگه ائلۋاسـتىدەك چىقىۋﯦلىـپ قاقـاخالپ كـۈلهتتى‪ ،‬يـا بولمىـسا‬ ‫كارىۋاتتىكى قىپقىزىل قاننىـڭ وئتتۇرىـسىدا وئلتۇرۇۋﯦلىـپ ۇئنىڭغـا مهسـخىرىلىك‬ ‫قارايتتى‪ ...‬ۇئ چۆچۈپ وئيغىنىپ‪ ،‬بىر ھازاغىچه ېئسىگه كـﯧلهلمهي قـاالتتى‪ .‬بامـدات‬ ‫نامىزىدىن ىئلگىرى ىئككى رەكەئت ناماز وئقۇپ سول تهرىپىگه تۈكـۈرۈپ قويـاتتى‪ .‬ۇئ‬ ‫ھهر قﯧتىم گۇلنىسانىڭ گهپلىرىنى وئيلىسا‪ ،‬بىر ساراڭغا يولۇققـانلىقىنى وئياليتتـى‪،‬‬ ‫بهزىدە يالغۇز قالغاندا خىيالىـدا ۇئ جىنـدەك پهيـدا بولـۇپ‪ ،‬ۋاقىـراپ يىغـالپ يـاكى‬ ‫ائغزى بﯧسىقماي ۋاتىلداپ كﯧتىدىغاندەك تۇيۇالتتى‪ ...‬ىئنسان نىمىدﯦگهن غاپىل‪-‬ھه‪،‬‬ ‫غاپىللىق ھهر قاچان يۈز بﯧرىدۇ‪ ،‬توي ىئشىدا داىئم ەئڭ چوڭ غاپىللىق‪ ،‬خاتالىق يـۈز‬ ‫بﯧرىدۇ ‪...‬‬

‫‪80‬‬

‫كﯧيىنكى كۈنلهردە ۇئ گۇلنىسانىڭ ۈئرۈمچىگه كهتكهنلىكىنى ۇئقتى‪.‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ جامــاەئت بىــلهن بولغــان مۇناســىۋىتى پــات ەئســلىگه‬ ‫كهلمهيدىغاندەك قىالتتى‪ ،‬جاماەئت رەھىمـسىز ىئـدى‪ ،‬كـۆزىگه سـىغمىغان ىئمـامنى‬ ‫ھهرگىز كۆزىگه ىئلمايتتى‪ ،‬ھهتتا تهشكىلگه چﯧقىپ ۇئنى كۆزدىن يىراق قىلىشتىنمۇ‬ ‫يانمـــايتتى‪ .‬جاماەئتنىـــڭ كوللىكتىـــپ ېئڭـــى‪ ،‬نادانلىققـــا بىـــردەك ەئگىـــشىش‬ ‫خۇسۇسۇسىيهتلىرى‪ ،‬شۇنچه كۆپ ائدەمنىڭ باغرىنىڭ ىئچى تار بىر ائدەمنىڭ باغرىغا‬ ‫وئخــشاپ قﯧلىــشى ســىيت قارىنىــڭ ىئــستىقبالى ۈئچــۈن تولىمــۇ پايدىــسىز ىئــدى‪.‬‬ ‫چۆنتهككه كىرىـدىغان پـۇل ائزالپ كهتكىلـى نهۋاخ‪ ،‬ۇئنـى بﯧـشىغا ېئلىـپ كۆتـۈرگهن‬ ‫جاماەئت ۋاقتى كهلگهندە ۇئنى چۆرىۋﯦتىشكىمۇ قادىر ىئدى‪ .‬سىيىت قارىنىڭ ماائشـى‬ ‫ۆئسـمىدى‪ ،‬تىرىكچىلىكـى تهسلهشـتى‪ ،‬ىئمـاملىق ەئسـلىدە شـهرەپلىك ىئـش ىئـدى‪،‬‬ ‫لﯧكىن بۇ شهرەپ ەئمدى ۆئز جـايىنى تاپالمىـدى؛ ىئمـاملىق ەئسـلىدە نـازۇك‪ ،‬قىـيىن‬ ‫ىئش ىئدى‪ ،‬لﯧكىن سىيىت قـارى بۇنىـڭ ھۆددىـسىدىن چىقالمىـدى‪ ،‬باشـتا ۇئنىڭغـا‬ ‫كۆڭــۈل بــۆلگهن بىــلهن ائخىرىــدا ســهل قارىــدى‪ .‬ىئمــاملىق ەئســلىدە يــۈز‪-‬ائبــرۇي‪،‬‬ ‫ىئمكانىيهت ۋەسىلىسى ىئـدى‪ ،‬ەئممـا ھهممىـسى شـۇ بىـر تـوي بىـلهن ائخىرالشـتى؛‬ ‫ىئماملىقى ۋايىغا يﯧتىپ‪ ،‬ھـۆرمىتى چـﯧكىگه يﯧتىـپ ائنـدىن ائرقىغـا يانـدىمۇ يـاكى‬ ‫ىئشلىرى ۋايىغا يهتمهي تۇرۇپال كۇرستىن چۈشـتىمۇ‪ ،‬بـۇنى ۇئ ۆئزىمـۇ ائڭقىرالمىـدى‪،‬‬ ‫بهلكىم شۇ نهس باسقۇر تـوي بولمىغـان بولـسا بهخـت‪-‬خۇشـاللىقى ۈئزۈلـۈپ قالمـاس‬ ‫ىئدى‪ ،‬بهلكىم‪ ...‬زۆھرەگه وئخشىمىسىمۇ باشقا پـاك‪ ،‬مهسـۈمه بىـر قىزنـى نىكاھىغـا‬ ‫ائالر ىئدى‪ ،‬بهلكىم‪ ..‬ەئمما رىائللىقتا بهلكىـم‪ ...‬مهۋجـۇت ەئمهس‪ ،‬نهق يـۈز بهرگهن‬ ‫ىئشالرالر مهۋجۇت ىئدى‪.‬‬ ‫بىر مهزگىلدىن كﯧيىن تهشكىل ۇئنىڭغا ياردەمچى ىئمامدىن بىرنى تهيىنلهپ‬ ‫بهردى‪ .‬يالغۇز ىئماملىقنىڭ ھۆددىسىدىن ائران چىقىپ كﯧلىۋاتقان سىيىت قارىغـا بـۇ‬ ‫ىئش وئبدانال خوش ياقتى‪ ،‬ماائشـىنى بۇرۇنقىـدەك ائلىـۋﯦرەتتى‪ ،‬ۆئزى ياقتۇرمايـدىغان‬ ‫جاماەئتتىن چهتتىرەك تۇراتتى‪ .‬بهلكىم بۇ ياردەمچى ىئمام ۇئنىڭ بىلهن سﯧلىـشتۇرما‬ ‫ھاسىل قىلىپ‪ ،‬جاماەئت پىكرىنى ۆئزگهرتهتتـى‪ ،‬قانـداق ۆئزگىرىـشى سـىيىت قـارى‬ ‫ۈئچــۈن ائنــچه مــۇھىم ەئمهس ىئــدى‪ .‬نــﯧمىال بولــسۇن‪ ،‬ۇئ يهڭگىلــلهپ قالــدى‪ ،‬بــوش‬ ‫ۋاقىتلىرىدا بﯧيجىڭدىكى ۋاقتىـدا وئقۇيـدىغان كىتـابلىرىنى‪ ،‬يازغـان خـاتىرىلىرىنى‬ ‫ۋاراقاليتتى‪ ،‬زۆھرەنىڭ بۇلغانماس ۋاقتىدىكى گۈزەل چاغلىرىنى ەئسلىگهچ‪ ،‬ۇئنىڭغـا‬ ‫بﯧغىشالنغان خاتىرىلىرىنى وئقۇيتتى ‪...‬‬ ‫تۇرمــۇش ســىيىت قــارىنى قىــستىغىنى قىــستىغان ىئــدى‪ ،‬نــام‪-‬ائبــرۇي‪ ،‬بــايلىقنى‬ ‫وئيالشماي‪ ،‬ھۆكۈمهت بهرگهن ماائشقا شۈكرى قىلىپ ۆئتسىمۇ ۆئتهتتى‪ ،‬ەئممـا ائبـرۇي‬ ‫قازىنىپ ھۆرمهتلىنىپ‪ ،‬پـۇل تﯧپىـپ خهجـلهپ ۆئگىنىـپ قالغـان ائدەم ۆئتمۈشـىدىن‬ ‫ائسان كﯧچهلمهيتتى ‪.‬مۇائۋىن ىئمامنىڭ ىئلىمى‪ ،‬قىراىئتى‪ ،‬جاماەئتكه بهرگهن تهسىرى‬

‫‪81‬‬

‫سىيىت قارىمنىڭكىدىن ېئـشىپ كهتتـى‪ ،‬جامـاەئت يهنىـال يﯧڭىلىققـا ائمـراق ىئـدى‪،‬‬ ‫بۇنــداق جامــاەئتنى نــادان‪ ،‬قــاالق دﯦگىلــى بــوالمتى؟ ســىيىت قــارى دۇنيالىققــا بهك‬ ‫بﯧرىلىـپ كهتكهنلىكىنـى‪ ،‬ۆئزىنىـڭ خۇسۇسـىي خاھىـشىغا بهك ەئگىـشىپ كﯧتىـپ‪،‬‬ ‫جاماەئت ۈئچۈن خالىس ەئمهل قىاللمىغانلىقىنى چىـن كۆڭلىـدىن ېئتىـراپ قىالتتـى‪،‬‬ ‫نىكاھتا وئڭۇشسىزلىققا ۇئچرىشى ۋە ھازىرقى ھالهتكه چۈشۈپ قﯧلىشىنى ائلالھنىڭ‬ ‫جازاسى ۋە سىىنىقى دەپمۇ وئياليتتى‪ ،‬لﯧكىن بۇنداق ۋىجدانهن وئيلىنىش قانداق تﯧـز‬ ‫پهيــدا بولغــان بولــسا شــۇنداق تﯧــز يوقــايتتى‪ ،‬كۆنــۈپ قالغــان ىئدىيىــسى دەرھــال‬ ‫ۆئزگهرمهيتتى ۋە بۇنىڭىدىن كﯧيىنكى ىئش‪-‬ھهرىكىـتىگه يﯧتهكچىلىـك قىاللمـايتتى‪.‬‬ ‫ەئگهر ىئنسان ۆئزىنىڭ ىئزگۈ نىيهتلىرىگه داىئم ەئگىشىدىغان بولسا بىر ۆئمۈر تهقۋا‪،‬‬ ‫ەئۋلىياالرچه ھايات كهچۈرەلىگهن بوالتتى‪» .‬لﯧكىن شهيتان قويمايدۇ‪_ ،‬دەپ وئياليتتـى‬ ‫ۇئ _ شهيتان داىئم دۈشمهنلىك قىلىدۇ‪ ،‬خىيالىمىزغا ائرىلىشىۋالىدۇ‪ ،‬ۋەسۋەسه پهيـدا‬ ‫قىلىدۇ‪ ،‬قهدەملىرىمىزنى تﯧيىلدۇرىدۇ‪ .‬داغدا قالىمىز‪ ،‬ھهسرەت‪-‬نادامهت چﯧكىمىـز‪،‬‬ ‫پۇشايمان قىلىمىز‪ .‬بىـر ۆئمـۈر پۇشـايماندا ۆئتىمىـز‪ ،‬بۇمـۇ قىـسمهت دەپ ۆئزىمىـزگه‬ ‫تهسهللىي بﯧرىمىز‪ ،‬لﯧكىن ھاياتتا ەئقىل بىلهن ىئش قىلغىلى‪ ،‬ېئزىپ كهتسهك تـۆۋە‬ ‫قىلغىلى‪ ،‬پۇشـايماننى تـۆۋەن چهكـكه چۈشـۈرگىلى بولىـدۇ‪ ،‬بۇنىڭغـا پۇرسـهت بـار‪،‬‬ ‫لــﯧكىن ھهر ائدەمــدە يﯧتهرلىــك ھۇشــيارلىق يــوق‪ .‬ســهگهك ىئنــسانالر ناھــايىتى ائز‪،‬‬ ‫غاپىلالر كۆپ‪"...‬‬ ‫سىيىت قارى جۈمه كۈنلىرىدىن باشقا ۋاقىتتـا مهسـچىتكه ائنـچه چىقمـاي‪ ،‬تـاال‪-‬‬ ‫تۈزگىمــۇ قاترىمــاي ۆئيىــدە كىتــاب وئقــۇپ‪ ،‬نامــاز ۆئتهپ وئلتــۇردى‪ ،‬ەئمگهكنىــڭ‬ ‫ائلــدىراش ۋاقىتلىرىــدا ېئتىزنىــڭ ۋە ۆئينىــڭ ىئــشلىرىغا ائنــچه‪-‬مــۇنچه قارىــشىپ‬ ‫قوياتتى ‪.‬بىچارە ائتا‪-‬ائنىسى تىنماي ىئشلهيتتى‪ ،‬سىڭلىسى تىنمـاي تامـاق ېئتهتتـى‪،‬‬ ‫قاچا يۇياتتى ‪.‬بۇ ۆئي كﯧلىننىڭ راھىتىنى پهقهت كـۆرۈپ باقمىـدى‪ .‬سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫ھــازىرقى ھــالىتى تولــۇق وئتتــۇرىنى پۈتتــۈرگهن ۋاقىتلىرىغــا وئخــشاپ قالــدى‪،‬‬ ‫ىئماملىقتىن گويا تالىپلىق ھاياتىغا قايتىـپ كهلـدى‪ .‬سـهھهرلىرى نامـازدىن يﯧنىـپ‬ ‫قــۇرائن وئقــۇپ كــۆڭلىگه تهســهللىي ىئزدەيتتــى‪ ،‬چۈشــكىچه باشــقا كىتــابالرنى ۋە‬ ‫گﯧزىتلهرنى ۋاراقاليتتى‪ ،‬چۈشتىن كﯧيىن باغقـا چىقىـپ ائيلىنىـپ كىرەتتـى‪ ،‬پﯧتىـپ‬ ‫كﯧتىۋاتقــان قۇياشــقا قــاراپ ۆئمرىنىــڭ تﯧــز ۆئتــۈپ كﯧتىۋاتقــانلىقىنى وئياليتتــى‪،‬‬ ‫مىسىرغا وئقۇشقا كهتكهن‪ ،‬ماائشى ياخـشى ىئـدارىلهردە ىئـشلهۋاتقان‪ ،‬پـاك قىزالرنـى‬ ‫خوتۇن قىلىپ بالىلىق بولغان ساۋاقداشلىرىنى ھهۋەس ىئلكىـدە يادىغـا ېئلىـپ‪ ،‬ۆئز‬ ‫قىسمهتلىرىگه ېئچىناتتى‪ ،‬ەئمما يهنىال ائلـالھ تـاائالدىن سـهۋر‪-‬تـاقهت تىلهيتتـى‪ .‬ۇئ‬ ‫ۋىــاليهت مهركىزىــدىكى ساۋاقدىــشى تــاھىر قــارى بىــلهن پــات‪-‬پــات تﯧلﯧفونلىــشىپ‬ ‫قوياتتى‪ ،‬تاھىر قـارى بىـلهن ۆئتكهنكـى ىئمـامالر كۇرسـىدا بىلـله وئقـۇش جهريانىـدا‬ ‫تﯧخىمۇ سىرداش دوستالردىن بولۇپ كهتكهنىدى‪ ،‬تاھىر قارى ۇئنـى بىـر نهچـچه قﯧـتىم‬

‫‪82‬‬

‫ۆئيىگه تهكلىپ قىلغان بولسىمۇ‪ ،‬سىيىت قارى بﯧرىپ بواللمىغانىدى‪ ،‬ەئمدى كهڭتاشا‬ ‫ۋاقتى تۇرغاندا بﯧرىپ مۇڭدىشىپ كﯧلىشنى‪ ،‬دەردىنى تۆكىۋﯦلىشنى كۆڭلىگه پۈكتى ‪.‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ مهھهللىــسى نــاھىيه بازىرىغــا يــﯧقىن بولغــاچقىمىكىن‪،‬‬ ‫كىشىلهرنىڭ شهھهرگه ىئنتىلىش‪ ،‬شهھهرلىكلهرنى دوراش خاھىشى ىئنتايىن كۈچلۈك‬ ‫ىئدى‪ ،‬بولۇپمۇ ياشالر شهھهر ياشلىرىدىن پهرقسىز بولۇپ كهتكهنىدى‪ ،‬موتوسكىلىتنى‬ ‫گۈكۈرتىپ مىنىشىپ‪ ،‬قىزالرنـى كهيـنىگه قونـدۇرۇپ‪ ،‬رﯦـستۇرانمۇ رﯦـستۇران‪ ،‬دىبـامۇ‬ ‫دىبا‪ ،‬ۋاڭبـامۇ ۋاڭبـا چاپـاتتى‪ .‬ېئتىـزدا قـارا تهرگه چۆمۈلـۈپ ىئـشلهپ ۆئيـگه يﯧنىـپ‬ ‫كهلگهن دﯦھقان يىگىتلهرمۇ كهچ بولسىال ىئچى پۇشۇپ ۋەلىسپىتلىق بولسىمۇ نـاھىيه‬ ‫بازىرىغــا كىرىــپ ىئچىــپ‪-‬چﯧكىــپ‪ ،‬بۇلغىنىــپ چىقــاتتى‪ .‬ەئيــدىزگه قارشــى تــۇرۇش‬ ‫تهشـۋىقاتى ‪-12‬ائينىـڭ‪ 1-‬كۈنىـدىن كﯧـيىن ائزراق داۋاملىـشىپ توختـاپ قالغاچقـا‪،‬‬ ‫ياشالر يهنه بىخۇتلىشىپ قالغانىدى‪ ،‬پاك تۇپراقتـا ېئغىنـاپ چـوڭ بولغـان يىگىـتلهر‬ ‫نـامراتلىقتىن ۆئيلىـنهلمهي‪ ،‬بازارغاالرغـا بۇقىـدەك ۈئسـۈپ كىرىـپ‪ ،‬ائزغىـنه پۇلىغـا‬ ‫ىئنسان لهززىتى سۈرۈپ‪ ،‬ائخىر ۆئزلىرىمۇ ائڭالپ باقمىغان ۋابانى يۇقتۇرۇپ‪ ،‬بۆرىنىـڭ‬ ‫ائلدىغا كهلگهن موزايدەك قاراپ تۇرۇشاتتى‪ .‬ۇئالرغـا ۋەز‪-‬تهبلىـغ سـۆزلهپ تۇرىـدىغان‬ ‫سىيىت قارىم بۇالدىن بىخهۋەر كىتاب وئقـۇپ‪ ،‬شـﯧىئر يﯧزىـپ يـۈرەتتى‪ ،‬ىئـشچانلىقى‬ ‫تۇتۇپ كهتسه ۆئيدىكى كاال‪-‬قويلىرىىغا ھهلهپ بﯧرەتتى‪ ،‬ېئشهككه سامان ساالتتى‪.‬‬ ‫‪.‬بـۇ مهھهلـله قارىماققـا تولىمـۇ تىـنچ‪ ،‬ائزادە كـۆرۈنگهن بىـلهن‪ ،‬ۆئي‪-‬ۆئيـلهردە‬ ‫ۇئششاق ماجرا‪ ،‬باال‪-‬چاقىالرنىڭ غهلـۋە‪-‬غـوۋغىلىرى‪ ،‬ائجايىـپ‪-‬غارايىـپ يـﯧڭىلىقالر‪،‬‬ ‫رەســۋالىقالر‪ ،‬كوچــا پــاراڭلىرى ۈئزۈلمهيتتــى‪ ،‬ەئپقــاچتى خهۋەرلهر قــۇالقتىن قۇالققــا‬ ‫شامالدەك تﯧز يﯧتىپ تـۇراتتى ‪.‬تاالغـا چىقمىغاچقـا سـىيىت قارىنىـڭ قـۇالقلىرى بىـر‬ ‫مهزگىــل ائرام تﯧپىــپ قالــدى‪ ،‬لــﯧكىن كىــشىلهر ۇئنــى ھهرگىــز ۇئنتــۇپ قالمــايتتى‪،‬‬ ‫ۇئنىڭدىنمۇ بىر يﯧڭىلىق كۈتهتتى‪ ،‬ەئگهر ۇئ قايتا توي قىلسا ياكى بىـر ياققـا كهتـسه‬ ‫بۇ شـۇ ھامـان مهھهللىنىـڭ يﯧڭـى خهۋىـرىگه ائيلىنـاتتى‪ .‬ھهمـمه ائدەم گويـا بىـر‪-‬‬ ‫بىرىنىڭ تاماشىبىنى ىئدى‪ ،‬يهنه كﯧلىپ جاماەئتنىـڭ دىقـقهت مهركىـزىگه ائيلىنىـپ‬ ‫بولغان سۇاليمان قارىدەك ائدەملهر داۋاملىق كۆزىتىلىپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى بىر مۇددەت كهم دىدار بولـۇپ كﯧتىۋىـدى‪ ،‬مهھهللهكـويالر يهنه ھهر‬ ‫قىسما گهپلهرنى تﯧپىشقا باشلىدى‪ ،‬سۇاليمان قارى ىئستىقامهت‪ ،‬دەرۋىـشلىك يولىغـا‬ ‫قهدەم قويۇپتىمىش‪ ،‬ۆئيىدىن چىقماي كىتاب وئقۇپ مۈكچىيىپ وئلتۇرۇپ بىر نهرسـه‬ ‫يازىمىش‪ ،‬روزى سايىتتهك شاىئر بولماقچىمىش‪ ،‬ىئماملىقنى تاشالپ بهرمهكچىمىش ‪...‬‬ ‫دﯦگهنــدەك پــاراڭالر چىقتــى‪ .‬ســىيىت قــارى جــۈمه كــۈنى مــۇنبهرگه چىقــسا جامــاەئت‬ ‫ۇئنىڭغا قىزىقىش ىئلكىدە نهزەر تاشاليتتى‪ ،‬بىر قارسا ۇئنىڭ بۇرۇنقى ھۆرمىتى بـارا‪-‬‬ ‫بارا ەئسـلىگه كﯧلىۋاتقانـدەكمۇ قىالتتـى‪ ،‬لـﯧكىن ۇئنىـڭ ۈئچـۈن ھـازىر جاماەئتنىـڭ‬ ‫قانــداق قارىــشى مــۇھىم مهســىله ەئمهس ىئــدى‪ ،‬تاپىــدىغان ھۆرمهتنىمــۇ تــاپتى‪،‬‬

‫‪83‬‬

‫كۇرســىدىنمۇ چۈشــتى‪ ،‬لــﯧكىن يهنه مۇشــۇ خــۇتبه مۇنبىرىــدە ھاســىنى چىــڭ تۇتــۇپ‬ ‫مۇســتهھكهم تــۇردى‪ ،‬تهقــۋادارلىقى‪ ،‬ياخــشى ەئمهلــى ائرقىلىــق ائلالھنىــڭ ياخــشى‬ ‫كۆرۈشىگه ېئرىشىشتىن ائرتۇق شاراپهت بارمۇ بۇ جاھاندا! جاماەئت دﯦگهن ائشۇنداق‬ ‫تايىنسىز‪ ،‬مهۋقهسىز بىر توپ‪ ،‬بىر سـهركه نهگه باشلىـسا ەئگىـشىپ كﯧتىۋﯦرىـدىغان‬ ‫قوي پادىسى‪ .‬ۇئالر يهنه سىيىت قارىغا بولغان ھۆرمىتىنى ەئسلىگه كهلتۈرەمـدۇ يـاكى‬ ‫بۇرۇنقى جاھىلىلىقىدا چىـڭ تۇرامـدۇ‪ ،‬بهرىبىـر ‪...‬سـىيىت قـارى ەئمـدى تهمكىنلىـك‬ ‫بىلهن بۇ جاماەئتكه يۈزلىنىدۇ‪ 100 ،‬ائدەم قاراپ تۇرسىمۇ ۇئنىڭغا خۇددى بىرال ائدەم‬ ‫قاراپ تۇرغاندەك بىلىنىدۇ‪ ...‬كىشىلهر كۆڭلى ائشۇنداق نازۇك‪ ،‬ھهممىسى داۋالغـۇش‬ ‫ىئچىدە ۋەز تىڭشايدۇ ‪...‬‬ ‫سىيىت قارى نﯧمىال دﯦگهن بىلهن بﯧيجىڭـدا وئقۇغـان‪ ،‬نهزەر داىئرىـسى ېئچىلغـان‪،‬‬ ‫مهركهزدە‪ ،‬تيهنەئنمﯧنــدە‪ ،‬مــاۋ جۇشــىنىڭ ســۈرىتى ائلدىــدا نهچــچه قﯧــتىم رەســىمگه‬ ‫چۈشۈپ‪ ،‬يۇرتىغـا يىـراقتىن غـايىۋانه نهزەر تاشـالپ‪ ،‬كـۆڭلىگه ۇئلۇغـۋار ۈئمىـدلهرنى‬ ‫پۈككهن تالىپ بولغاچقا ھهر قانداق ەئھۋالدا ۆئزىنى كـونترول قىاللىـدى؛ خوتۇنـدىن‬ ‫چاتاق چىقىپ دەرد‪-‬ەئلهمـگه مـۇپتىال بولغانـدىمۇ‪ ،‬جاماەئتنىـڭ نهزىرىـدىن چۈشـۈپ‬ ‫چۆنتىكى بوش قالغاندىمۇ كهلگۈسىگه ھامان ۈئمىـدۋارلىق بىـلهن قارىـدى‪ ،‬خهقنىـڭ‬ ‫غهيــۋەت شــامىلىغا كهتمىــدى‪ ،‬ۆئزىنــى تاشــلىۋەتمىدى‪ ،‬مانــا بۇنىــڭ ھهممىــسى‬ ‫وئقۇغاننىڭ‪ ،‬شهھهر كۆرگهننىڭ‪ ،‬كالال ېئچىلغاننىـڭ‪ ،‬يـۈرەك توختىغاننىـڭ پايدىـسى‬ ‫ىئدى‪ .‬روھىي دۇنياسـى قورۇقـدىلىپ قالغانـدا قـۇرائن وئقـۇيتتى‪ ،‬بـۇ دۇنيانىـڭ ائرقـا‬ ‫كۆرۈنۈشــىگه كۆڭــۈل بــۆلهتتى‪ ،‬ائلالھنــى زىكــرى قىلىــپ دىلىنــى ائرام تــاپتۇراتتى‪،‬‬ ‫مهكتهپته وئقۇغان كىتابلىرىنى‪ ،‬كىتاب ۈئسـتىگه يﯧزىـپ قويغـان خهتلىرىنـى‪ ،‬ىئچـى‬ ‫پۇشقاندا يﯧزىپ قويغان خـاتىرىلىرىنى وئقـۇيتتى ‪.‬نـاھىيىگه كىرگهنـدە كىتابخانىغـا‬ ‫كىرىــپ ۆئزىــگه يارىغــان بىــرەر كىتــابنى ســﯧتىۋﯦلىپ وئقــۇيتتى‪ .‬مهنىــۋى دۇنياســى‬ ‫ائۋاتلىشىپ تۇرغاچقا يالغۇز قالغاندىمۇ زﯦرىكمهيتتى؛ پىكىر يۈرگۈزۈشـتىن‪ ،‬گـۈزەل‬ ‫خىيال سۈرۈشتىن‪ ،‬شﯧىئر يﯧزىشتىن ھۇزۇرلىناتتى‪ .‬ھاياتىنى ىئلىم تهھسىل قىلىشقا‬ ‫ۋە ىئلىم ۆئگىتىشكه سهرپ قىلغان ۇئلىماالردەك بولۇشنى ائرزۇاليتتـى؛ شـﯧىئر يازسـا‬ ‫ھﯧچ بولمىسا ۆئزىنى مهنىۋى كامالهتته خﯧلـى يﯧتىـشىپ قالغـان ەئلالمىـدەك ھـﯧس‬ ‫قىالتتى؛ كىتاب‪ ،‬رىساله پۈتۈپ‪ ،‬شﯧىئر يﯧزىپ ەئۋالدالرغا قىممهتلىك مهنىۋى بـايلىق‬ ‫قالدۇرۇپ كهتكهن ائلىم‪ ،‬ەئدىبلهرنـى غـايىۋانه ھـۆرمهتلهيتتى‪ ،‬كىتابخانىـدىن بىـرەر‬ ‫ەئسىرىنى ۇئچرىتىپ قالسا ائلتۇن تﯧپىۋالغاندەك خۇشال بولۇپ كﯧتهتتى ‪.‬‬ ‫بىـر مهزگىللىـك»ىئـستىقامهت« ھايـاتى ۇئنىڭغـا قايتـا وئيلىـنىش‪ ،‬روھىنـى‬ ‫بﯧيىتىش پۇرسىتى بهخش ەئتتى‪ .‬مهسچىت ۋە جاماەئت نﯧرىدا قالدى‪ .‬ەئمما ۇئ جـۈمه‬ ‫كۈنى مهسچىتته ىئمام بولسا چىرايىدىن بﯧيجىڭدا وئقۇپ يﯧڭىدىن قايتىپ كهلـگهن‬ ‫چاغلىرىدىكىــدەك ىئلىــم نــۇرى بــالقىيتتى‪ ،‬قىياپهتلىرىــدىن‪ ،‬ســۆزلىرىدىن ىئزگــۈ‬

‫‪84‬‬

‫ائالمهت‪ ،‬ساالپهت نامايهن بـوالتتى‪ .‬بـۇنى سـىيىت قـارى ھـﯧس قىاللمـايتتى‪ ،‬جامـاەئت‬ ‫بايقـايتتى‪ ،‬جامـاەئت باھـااليتتى‪ .‬ۇئ تهبلىغنـى بهلگىلهنـگهن تﯧمـا بـويىچه قىـسقىال‬ ‫قىلـسىمۇ‪ ،‬مهزمـۇنىنى ائز‪-‬تـوال بﯧيىتـاتتى‪ ،‬جهمىئيهتـتىن مىـسال ائالتتـى‪ ،‬جامـاەئت‬ ‫وئيالپ باقمىغان گهپلهرنى دەيتتى‪ ،‬شۇ ائرقىلىق ۋەزنىڭ تهربيىۋى كۈچىنى ائشۇراتتى‪.‬‬ ‫مــۇنبهردە خــۇتبه وئقۇســا ىئلگىرىــدىن ۋەزمىــن‪ ،‬جــاراڭلىق وئقــۇيتتى‪ ،‬گاھىــدا‬ ‫تهرجىمىسىنى قوشۇپ قوياتتى ‪.‬بـۇ جهھهتـته مـۇائۋىن ىئمـام ۇئنىڭغـا يﯧتهلمهيتتـى‪،‬‬ ‫چۈنكى ۇئنىڭ سهۋىيىسى بىر ىئزدىال توختاپ قالغانىدى؛ جاماەئت ەئمدى ۇئنىڭدىنمۇ‬ ‫زﯦرىكىپ قالغاندەك قىالتتى ‪.‬‬ ‫شــۇنداقتىمۇ‪ ،‬ســىيىت قارىنىــڭ تۇرمۇشــى غورىگــۇل ۆئتــۈۋەردى‪ ،‬ائتــا‪-‬ائنىــسى‬ ‫ۇئششاق‪-‬چۈششهك كﯧسهل بىلهن ائغرىغىلى تۇردى‪ .‬ەئگهر بىراقال چوڭ كﯧسهل بولسا‬ ‫ۆئلــۈمنى كۈتــۈپ وئلتۇرۇشــتىن باشــقا چــارە يــوق ىئــدى‪ .‬سىڭلىــسى تــوي قىلــسىمۇ‬ ‫ھﯧچقانــداق چىقىمــسىزال ەئرگه بهرگىلــى بولمــايتتى‪ ،‬چــوڭ ۆئينىــڭ تــۇزىنى يهپ‬ ‫كﯧلىۋاتقان‪ ،‬ۆئينىڭ چوڭى بولۇپ قالغـان سـىيىت قـارى بـۇ مهسـۇئلىيهتنى ۈئسـتىگه‬ ‫ائلمىسا بولمايتتى‪ .‬تاپقىنىنى كالىدەك كۆشهپ‪ ،‬غهم يهپ ياتىۋەرگهن بىلهن ھهرىكهت‬ ‫بولمىسا مۇھتاجلىقتا‪ ،‬خارلىقتا قاالتتى‪ .‬تويدىن ىئلگىرى بۇ ائىئـله خـﯧلىال پـاراۋان‬ ‫ىئدى‪ ،‬ەئمدى ۇئ ياخشى كۈنلهر ائياغلىشىپ قالغانىـدى‪ .‬سـىيىت قـارى دﯦھقـان دﯦـسه‬ ‫دﯦھقـــان ەئمهس‪ ،‬كـــادىر دﯦـــسه كـــادىر ەئمهس‪ ،‬وئتتۇرىـــدا قالغـــان تـــاىئپه ىئـــدى؛‬ ‫ســودىگهرچىلىك‪ ،‬ھۈنهرۋەنلىــك قىلىــشقا قىزىقمــايتتى‪ ،‬جاپــاكهش دادىــسى ۇئنــى‬ ‫مۇشــهققهتكه چىــداملىق‪ ،‬جىــسمانىي ىئــشقا يــاراملىق ائدەم قىلىــشقا كۆڭــۈل‬ ‫بۆلمىگهنىدى‪ ،‬مانا ەئمدى قﯧرىغانـدا ۆئزى جاپـا تارتىـپ قالـدى‪ .‬وئغلىنـى وئقۇتـۇپ‬ ‫ماائشلىق كادىر قىلغىنى مۇشۇمۇ؟ ۇئنىـڭ راھىتىنـى كـۆرگىنى مۇشـۇمۇ؟ سـىيىت‬ ‫قارى دادىسىغا قاراپ غهمگه چۆكتى‪ ،‬ائنىـسىغا قـاراپ بـاغرى ېئزىلـدى‪ ،‬سىڭلىـسىغا‬ ‫قاراپ ىئچى سـﯧرىلدى‪ .‬ائلالھقـا ىئبـادەت قىلىـشتىن قالـسا ائتـا‪-‬ائنىغـا ياخـشىلىق‬ ‫قىلىش قۇرائندا كۆپ تهكىتلىنىدىغان پهرز ەئمهل ىئدى‪ ،‬بـۇنى شهرتـسىز وئرۇنلىمـاي‬ ‫بولمايتتى‪ .‬سىڭلىسىنى دوست‪-‬دۈشـمهننىڭ ائلدىـدا يهرگه قاراتمـاي‪ ،‬اليىقىـدا ەئرگه‬ ‫بﯧرىش كﯧرەك ىئدى‪ ،‬بۇ ھازىر ائتا‪-‬ائنىسىنىڭمۇ‪ ،‬ۆئزىنىڭمۇ غﯧمى بولۇپ قالغانىدى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ەئمدى ۆئيـدە بۇرۇنقىـدەك خـاتىرجهم ىئـستىقامهت قىاللمايـدىغان‬ ‫بولــۇپ قالــدى‪ ،‬تىرىكچىلىكنىــڭ يــوللىرى ۈئســتىدە وئيلىنــاتتى‪ .‬مىــڭ وئيالنــسىمۇ‬ ‫سودىگهرچىلىكتىن باشقا تىرىكچىلىك يولىنى كۆز ائلدىغا كهلتـۈرەلمهيتتى؛ لـﯧكىن‬ ‫سودىگهرچىلىكنى ھهمـمه ائدەم قىاللمـايتتى‪ ،‬زىيـان تارتـسا تﯧخىمـۇ قىـيىن كـۈنگه‬ ‫قاالتتى؛ شۇنداقتىمۇ ۇئ ائلالھقا تهۋەككۇل قىلىپ رىزىق تﯧپىشنى نىيهت قىالتتىيـۇ‪،‬‬ ‫ائللىقانداق غهم‪-‬ەئندىشىدىن قۇتۇاللماي توال ىئككىلىنهتتى ‪...‬‬

‫‪85‬‬

‫شۇنداق كۈنلهرنىڭ بىرىدە تاھىر قارى ۇئنىڭغا تﯧلﯧفون قىلىپ يﯧنىغا بىر كﯧلىپ‬ ‫كﯧتىشنى‪ ،‬مهسلىھهتلىشىدىغان ىئش بارلىقىنى ېئيتتى‪ .‬بۇ تهكلىـپ ۇئنىڭغـا بهكمـۇ‬ ‫خوشياقتى‪ ،‬ەئتىسىال ۋىاليهت مهركىزىگه ماڭـدى‪ .‬تـاھىر قـارى ۇئنـى بﯧكهتـته كۈتـۈپ‬ ‫تۇرغانىدى‪ ،‬ىئككىسى قىزغىن كۆرۈشۈپ‪ ،‬ھال‪-‬ەئھـۋاللىرىنى بايـان ەئيلىـدى ‪.‬تـاھىر‬ ‫قارى ۇئنى ۆئيىگه باشالپ لهغمهن بىلهن مﯧھمان قىلدى‪ .‬ىئككهيلهن خۇپتهن نامىزىنى‬ ‫وئقۇپ بولۇپ كﯧچه خﯧلى بىـر ۋاققىـچه مۇڭداشـتى‪ .‬سـىيىت قـارى ۆئزىنىـڭ تارتقـان‬ ‫كۈلپهتلىرىنى‪ ،‬ھازىرقى غۇربهتچىلىك ھالىنى سۆزلهپ بهردى‬ ‫_خوتۇن دﯦگهننـى قـاراپ ائلمامـدۇ دەيـمهن‪ ،‬چىرايىغـا ىئـشىنىپ كﯧتىپـسهن‪-‬دە‪،‬‬ ‫بۇرۇنمۇ سهل خىيالپهرەس ىئـدىڭ _ دﯦـدى تـاھىر قـارى ېئغىـر ۇئھ تارتىـپ‪ _،‬بوپتـۇ‬ ‫تاالق قىلىۋﯦتىپ قۇتۇلۇپسهن‪ ،‬بىز بۇ ىئشتا پرىنسىپتا چىڭ تۇرمىساق بولمايدۇ‪ .‬قىز‬ ‫چىقمىغان قىزنىڭ ھهر قانداق باھانىلىرى ائقمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ھازىرقى بالىالرغۇ »ېئشهك ائلساڭ مىنىپ ائل« دەپ سـىناپ بﯧقىـپ ائلىـدىغان‬ ‫بولۇپ كﯧتىپتۇ‪ ،‬لﯧكىن بىز ۇئنداق قىاللمايمىز‪-‬دە !‬ ‫_ ھهسرەتلىنىپ كهتتىڭما؟ شۇنداق قىلساڭ بـوالمتى ەئمىـسه؟ ۇئنـداق قىلـساق‬ ‫زىنا بولىدۇ قارىم‪ ،‬زىنا !ەئگهر مهھكىـمه شـهرىئ ھـازىر بولىـدىغان بولـسا ‪ 100‬دەررە‬ ‫ۇئرۇلىدىغان چوڭ گۇناھ بولىدۇ بۇ! تﯧخى بۇ توي قىلمىغانالرغا بﯧرىلىدىغان يﯧنىك‬ ‫جــازا‪ ،‬ەئگهر تــوي قىلغــانالر زىنــا قىلــسا‪ ،‬تــۆت كىــشى بۇنىڭغــا گۇۋاھلىــق بهرســه‪،‬‬ ‫زىناخورالر تاش بوران قىلىپ ۆئلتۈرۈلىدۇ ەئمهسمۇ! لﯧكىن‪ ،‬مۇسۇلمانلىرىمىز مۇنداق‬ ‫بىر جازانىڭ بارلىقىنى ۇئنتۇپ كهتتى‪ ،‬بۇ جـازا ھـازىرقى كىـشىلهرنىڭ تهسـهۋۋۇرىغا‬ ‫سىغمايدۇ‪ ،‬شۇڭا ھازىر ھهممه يهرنـى بۇزۇقچىلىـق قـاپالپ كهتتـى‪ ،‬ەئيـدىز كﯧـسىلى‬ ‫ماراپ تۇرىدۇ‪ ،‬يهجۈجى‪-‬مهجۈجىلهر ەئتىـال چىقىـپ كﯧلهمـدىكىن دەيـمهن‪ ،‬بـۇ ۋاباغـا‬ ‫قارشى تۇرۇش ھهققىدە سىلهرمۇ سۆزلىگهنـسىلهر ھهقىچـان‪ ،‬ۈئنـۈمى بولـدىمۇ؟ ھهي‬ ‫تاڭ جۇمۇ‪ ،‬ەئيدىز كﯧسىلى يهنىال چىقىۋاتىدۇ‪...‬‬ ‫_ بىزنىــڭ يهردىمــۇ وئخــشاش‪ .‬ســۆزلىدۇق‪ ،‬يهنه ســۆزلهۋاتىمىز‪ .‬ائڭاليــدىغانالر‬ ‫ائڭاليدىكهن‪ ،‬وئينايدىغانالر يهنه وئيناۋﯦرىدىكهن‪...‬‬ ‫_شۇڭا مﯧنىڭمۇ چاتىقىم يوق‪ ،‬مهسچىتنى مـۇائۋىن ىئمامغـا تاشـالپ بهردىـم‪15 ،‬‬ ‫كۈنلۈك يىغىنىغا قاتنىشىپ قويىمهن‪ ،‬ۇئخالپ‪ ،‬ەئسنهپ يﯧنىپ چىقىمهن ‪.‬‬ ‫تاھىر قارى ىئماملىقىنى يـاردەمچى ىئمامغـا بﯧرىـپ‪ ،‬تـاش سودىـسىغا كىرىـشىپ‬ ‫كهتكهنىدى ۋە بۇنىڭ ېئپى‪-‬جﯧپىنى خﯧلىال بىلىپ قالغانىدى‪.‬‬ ‫_ ھۆكۈمهتنىــڭ بهرگىــنىگه قــاراپ تۇرســاق ائچ قالىــدىكهنمىز‪ ،‬ائنــچه‪-‬مــۇنچه‬ ‫مىــدىرالپ تــۇردۇق‪ -...‬دﯦــدى تــاھىر قــارى مهمنــۇنىيهت بىــلهن‪ ،‬قارىغانــدا تــاش‬ ‫سودىسىدىن ائنچه‪-‬مۇنچه پايدا تاپقاندەك قىالتتى‪.‬‬ ‫_ دەريادىن تاش تاپقان وئخشىمامسهن؟!‬

‫‪86‬‬

‫_يــاقهي‪ ،‬بىــز تــاش كــولىغىلى چىقمــايمىز‪ ،‬ەئللىنىــڭ قولىــدىكى تاشــنى ېئلىــپ‬ ‫باشقىــسىغا ســاتىمىز‪ ،‬وئتتۇرىــدىن پايــدا قالىــدۇ‪ ،‬بهزىــدە ھﯧچنــﯧمه يــوق‪ .‬لــﯧكىن‬ ‫يﯧقىندىن بﯧرى تاش سودىسى قىززىپ كهتتى‪ ...‬مهنـدىن ائلغىنـى يهنه باشـقا بىـرىگه‬ ‫ســاتىدۇ‪ ،‬پايــدا‪-‬زىيىنــى ۆئزىــگه ‪.‬ائنــدىن ۇئنــى يهنه بىــرى ســﯧتىۋﯦلىپ ىئچكىــرىگه‬ ‫ائپىرىدۇ‪ ،‬خﯧرىدار ىئزدەيدۇ‪ ،‬خﯧرىدار تﯧپىپ ساتالىسا ەئڭ چوڭ پايدىنى شۇ ائلىـدۇ‪.‬‬ ‫خهنزۇالردا باي جىق‪ ،‬شۇالر سﯧتىۋالىدۇ‪ ،‬شۇنىڭغىچه بـۇ تـاش دﯦـگهن قولـدىن قولغـا‬ ‫مﯧڭىپ تۇرىدۇ ‪...‬‬ ‫_ مۇنداق دە‪ ،‬بىزنىڭ مهھهللىدىمۇ تاش كولىغىلى كهتكهنـلهر بـار ىئـدى‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫تاش تﯧپىپ بهك بﯧيىپ كهتكىنىنى ائڭلىمىدۇق‪...‬‬ ‫_تاشــنى ەئڭ دەســلهپته تاپقــانالر پايــدىنى ەئڭ ائز تاپىــدۇ‪ ،‬جىــق تاپى ـدىغانالر‬ ‫وئتتۇرىدا ۋاسىتىچىلىق قىلىدىغانالر‪...‬‬ ‫_بۇرۇن ائنچه ائڭلىمايتتۇق بۇنداق گهپلهرنى‪ ،‬قاشتﯧشى دﯦسه ائدەتتىكى تاشـتىن‬ ‫ياخشىراق تاش دەپال بىلهتتۇق‪...‬‬ ‫ــ ۇئنى بىر دﯦمه‪ ،‬ھازىرمۇ شۇنداق قارايمىز‪ .‬لﯧكىن خهنزۇالر ۇئنداق قارىمايدىكهن‪،‬‬ ‫ۇئالر بۇ تاشقا چوقۇنىدىكهن‪ ،‬بۇ تاشتا پاك‪ ،‬سۈزۈك روھ بار دەپ ىئـشىنىدىكهن‪ ،‬بـۇت‬ ‫ياسايدىكهن‪ ،‬يا بولمىسا بىلهيزۈك‪ ،‬چىنه‪-‬قاچا‪ ...‬دﯦگهندەك نهرسىلهرنى ياسايدىكهن‪.‬‬ ‫ــ لﯧكىن ائداش‪ ،‬ۇئنىڭدىن بۇت ياسىسا بىزگه گۇناھ كهلمهمدۇ؟‬ ‫ــ ۇئنى بىز تاش دەپ ساتىمىز‪-‬دە‪ ،‬ۇئنىڭـدىن بـۇت ياسـامدۇ‪ ،‬بىلهيـزۈك ياسـامدۇ‪،‬‬ ‫نﯧمه ياسىسا ۆئزلىرىنىڭ ىئشى‪ ...‬شۇڭا گۇناھ كهلمهيدۇ‪.‬‬ ‫ــ بۇ گﯧپىڭمۇ راست‪ ،‬بىزنىڭ قولىمىزدىكى تـاش ائلـالھ ياراتقـان تهبىىئـي نهرسـه‪،‬‬ ‫ائلقىنىمىزدىكى ائمهت‪ -‬دە!‬ ‫ــ ائمهت دﯦسهڭمۇ بولىدۇ‪ ،‬ائپهت دﯦسهڭمۇ بولىدۇ‪ ،‬تاش توغرىـسىدىكى ىئـشالرنى‬ ‫ائڭاليدىغان بولساڭ ەئقلىڭ ھهيران قالىدۇ‪ .‬تاش تﯧپىپ ياكى تـاش سودىـسى قىلىـپ‬ ‫بىر كﯧچىدىال نهچچه يۈز مىڭ يۈەن‪ ،‬ھهتتا نهچچه مىليون تاپقانالر بار‪ .‬پۇل تاپقانلىرى‬ ‫ەئڭ ائۋۋال خوتــۇن ائلماشــتۇرىدۇ‪ ،‬يــا بولمىــسا قوشــالپ خوتــۇن ائلىــدۇ؛ ائنــدىن‬ ‫بهسلىشىپ قىممهت ماشىنا ائلىـدۇ‪ ،‬ۈئرۈمچىـدىن ۆئي ائلىـدۇ‪ ،‬بىـرەر قىزنـى ائشـىنا‬ ‫تۇتۇپ شۇ ۆئيدە وئلتۇرغۇزۇپ قويىدۇ ‪...‬‬ ‫ــ ائلالھ بهرگهن بايلىقنى مۇشۇنداق بۇزۇپ‪-‬چاچىدىكهن‪-‬دە؟ !‬ ‫ــــ ۇئنــداق قىلمايــدىغانلىرىمۇ بــار‪ ،‬كهمــبهغهللهرگه ســهدىقه قىلىۋاتقــان بــاي‬ ‫ھاجىملىرىمىزمۇ بار‪ ،‬لﯧكىن بـۇالر بهك ائز سـاندا‪.‬كۆپىنچىـسى يامـان يولـدا كﯧتىـپ‬ ‫بارىــدۇ‪ .‬تاشــنى دەپ ۋەيــران بولغــان‪ ،‬جﯧنىــدىن ائيرىلغــانالرمۇ ائز ەئمهس‪ .‬بــۇنى‬ ‫وئيلىساڭ‪ ،‬تـاش دﯦـگهن بىـر سـهۋدايى ائپهت‪ ،‬ەئيـدىزدەك بىـر ۋابـا دﯦگـۈڭ كﯧلىـدۇ‪.‬‬ ‫ۆئتكهندە مهسچىتكه بىرەيلهن كهپتۇ‪ ،‬نامازدىن كﯧيىن تۇتۇۋالدى‪ ،‬نﯧمه ىئـش دﯦـسهم‪،‬‬

‫‪87‬‬

‫»ىئمام ائخۇنۇم‪ ،‬ۆئزلىرىگه بىر ۆئتۈنۈشـۈم بـار‪ ،‬مۇشـۇ يـۇرتتىن تـاش چىقماسـلىقنى‬ ‫تىلهپ خۇدايىمغا بىر دۇائ قىلىپ قويغان بولسىال« دەيدۇ‪ ،‬نﯧمىشقا دەپ سورىسام‪ ،‬ۇئ‬ ‫كىشى دەردىنى تۆكتى‪ :‬ەئسلىدە بـۇ كىـشىنىڭ چىرايلىـق ىئككـى قىـزى‪ ،‬قامالشـقان‪،‬‬ ‫ەئخالقلىـق كۈيوئغـۇللىرى‪ ،‬وئمـاق نهۋرىلىـرى بـار ىئكهنـدۇق‪ .‬كۈيوئغۇللىرىغـا تـاش‬ ‫سهۋداســى چاپلىــشىپ‪ ،‬پــۇل تاپقانــدا خوتــۇنلىرىنى قويۇۋﯦتىپتــۇ‪ .‬شــۇنىڭ بىــلهن ۇئ‬ ‫كىشىنىڭ ىئككى قىزى بالىلىرىنى ېئلىپ دادىسىنىڭ ۆئيىگه يﯧنىـپ كهپتـۇ‪ .‬ۆئيىنـى‬ ‫تﯧخىمــۇ نــامراتلىق‪ ،‬پاراكهنــدىلىك بﯧــسىپتۇ‪ .‬ھــازىر تــاش تﯧپىــپ بﯧيىغانالرنىــڭ‬ ‫ائىئلىسى ائساسهن بۇزۇلۇۋاتىدۇ ‪.‬‬ ‫— ىئمانىنىڭ تايىنى يـوق‪ ،‬ائڭ سهۋىيىـسى يـوق ائدەمـلهرگه بـايلىق ۇئچرىـشىپ‬ ‫قالسا شهيتانغا ەئگىشىپ كﯧتىدۇ دﯦگىنه‬ ‫ــ تـوغرا دەيـسهن‪ ،‬بىـر كﯧچىـدىال مىليـونﯧر بولـۇپ كهتـكهن ائدەمـلهر ەئسـلىدىنال‬ ‫ساپاسىز بولغاچقا ىئشتىنىغا پاتماي قالدى‪ ،‬ىئلگىرى بىر تىيىننى تىترەپ خهجلىگهن‬ ‫بولسا ەئمدى تازا بولۇشىغا خهجلهيدىغان بولدى‪ ،‬راھهت‪-‬پاراغهت‪ ،‬ەئيش‪-‬ىئـشرەتكه‬ ‫ۆئزىنى ائتتى‪...‬‬ ‫ــ ائلالھ بۇنىڭ ھﯧسابىنى ھامان ائلىدۇ‪.‬‬ ‫ــ ۇئنى دﯦسهڭ‪ ،‬بهزىلىرى مۇشۇ دۇنيادىال جازاسىنى تارتىۋاتىدۇ ‪.‬‬ ‫ــ سهنغۇ بۇ سودىنى قىلىۋاتىسهن‪ ،‬قانداقراق‪ ،‬بوالمدىكهن؟‬ ‫ــ ىئشقىلىپ يامان ەئمهس‪ ،‬بىر نهچچىسىگه شﯧرىك بولدۇم‪ .‬يﯧقىندا شﯧرىكلهرنىڭ‬ ‫بىر مۇنچه تاشلىرى يىغىلىپ قالدى‪ ،‬خهنزۇچه بىلگهنـدىكىن ىئچكىـرىگىال ائپىرىـپ‬ ‫كهلسهڭ‪ ،‬پايدىسىنى تهڭ بۆلۈشسهك دەۋاتىدۇ‪ ،‬دىنـدا وئقۇغانـدىكىن بىـزگه بهكـرەك‬ ‫ىئشىنىدىكهن دﯦگىنه‪ ،‬ماقۇل دﯦدىم ‪.‬يالغۇز بـارغىچه سـﯧنىمۇ بىلـله ېئلىـۋااليمىكىن‬ ‫دەپ وئيلىدىم‪ ،‬شۇڭا ساڭا تﯧلﯧفـون قىلـدىم‪ .‬دىنىـي ىئـشالر ىئدارىـسىدىن رۇخـسهت‬ ‫ائلساڭ‪ ،‬بىلـله بﯧرىـپ كهلـسهك‪ ،‬شـۇ باھانىـدە بﯧيجىڭنىمـۇ كـۆرۈپ مهكتىپىمىزنـى‬ ‫يوقالپ كهلسهك دەيمهن‪...‬‬ ‫ــ بۇ بهك وئبدان ىئشكهن‪ ،‬لﯧكىن يانچۇقنىڭ تازا تايىنى يوق تۇرىدۇ‪...‬‬ ‫ــ ىئمام بولغاندىكىن مانداق سهدىقه ‪-‬پىتىـر دﯦگهنلهرنـى يىغىمىـدۇقمۇ؟!‪-‬دﯦـدى‬ ‫تاھىر قارى كۈلۈپ‪- ،‬ەئنسىرىمه‪ ،‬چىقىملىرىـڭ مهنـدىن‪ ،‬تاشـنى ياخـشى ساتالىـساق‬ ‫سﯧنىڭمۇ تﯧگىشلىك نﯧسىۋەڭ بولىدۇ ‪.‬‬ ‫ــ ۇئنداق بولسا باراي!_ دﯦدى سىيىت قارى خۇشال بولۇپ‪.‬‬ ‫ىئككهيلهن سهپهرنىڭ پىالنلىرى ۈئستىدە بىر دەم پاراڭ سوقۇشۇپ ائنـدىن ۇئخـالپ‬ ‫قﯧلىشتى‬

‫‪88‬‬

‫‪20‬‬ ‫سىيىت قارىنى شۇ ائخشىمى كۆڭۈلسىز ۇئزىتىپ قويغاندىن كﯧيىن زۆھرە ناھـايىتى‬ ‫پهرىـشان بولـدى‪ .‬ەئتـكهن تـامىقىنى يﯧگۈسـى كهلمىـدى‪ .‬ائدىـله ەئسـكىچه پۇخـادىن‬ ‫چىققاندەك بولۇپ‪ ،‬مۇھهببهت‪ ،‬جىنسىيهت‪ ،‬سۈيقهست‪ ،‬ىئنتىقام مهزمۇنى چىقىدىغان‬ ‫بىر فىلىمنى كۆرۈپ وئلتۇردى‪ ،‬زۆھرەگه ۇئ فىلمنى كۆرۈشمۇ خوشياقمىدى‪ ،‬بىـر جـۇپ‬ ‫تهلــۋە ائشــىق سۆيۈشــكهن‪ ،‬كارىۋاتقــا چىققــان كۆرۈنۈشــنى كــۆرۈپ ىئچــى ســىقىلدى‪،‬‬ ‫ائشخانىغا قاچا يۇغىلى ماڭـدى ‪.‬سـىيىت قـارى يـﯧمىگهن تامـاق ېئـشىپ قالغانىـدى‪،‬‬ ‫زۆھرەنىــڭ تامــاقنى وئخــشىتىمهن دەپ قىلىــپ كهتكهنلىــرى بىكارغــا كهتكهنىــدى‪.‬‬ ‫ېئشىپ قالغىنى تاماقال‪ ،‬ەئمهس بهلكـى زۆھرەنىـڭ ىئچـى پۇشـۇغى‪ ،‬ائدىـلهگه بولغـان‬ ‫ائچچىقى‪ ،‬ھﯧچ ىئشنىڭ تايىنى يوقلۇقى‪ ،‬تۈگىمهس ۋاقىت ىئسراپچىلىقى‪ ،‬ھامـان بىـر‬ ‫ەئرگه ىئختىيارىنى تاپشۇرۇش قىسمىتى‪ ،‬يﯧقىـنالپ كﯧلىۋاتقـان ائزابلىـق تـالالش‪ ،‬يـا‬ ‫بۇلغىنىش يا ۋىجدان راھىتى بىلهن ياشاش‪ ...‬ىئدى‪ .‬قاچا يۇيۇۋاتقان مۇشـۇ چىرايلىـق‬ ‫قوللىرى بىر كۈنى قﯧرىپ قورايدەك بولىدۇ‪ ،‬يۈزىگه قـورۇق چۈشـىدۇ‪ .‬گـۈزەل چىرايغـا‬ ‫ەئســلىدە گــۈزەل ھايــات نﯧــسىپ بولــسا بــوالتتى‪ ،‬ەئممــا گــۈزەللهر كــۆپ ھــالالردا‬ ‫بهختــسىزلىككه دۇچ ـار بولىــدۇ يــاكى ۇئالر ۆئزلىــرى تهلهپنــى يــۇقىرى قويۇۋﯦلىــپ‪،‬‬ ‫بهختنىڭ ىئچىدە تۇرۇپ بهختنى ھـﯧس قىاللمايـدۇ ۋە ۆئزىنـى يهنىـال بهختـسىز ھـﯧس‬ ‫قىلىدۇ‪ .‬زۆھرە ەئگهر بۇ دۇنيالىقىنى دﯦسه چىرايى‪ ،‬بهدىنىنىڭ قىممىتىنى يـارىتىش‪،‬‬ ‫نهپسىگه بﯧرىلىش كﯧرەكلىكىنى‪ ،‬ۇئ دۇنيـالىقنى دﯦـسه روھىنـى‪ ،‬ىئمـانىنى سـاقالپ‬ ‫ياشاش كﯧرەكلىكىنى ھﯧس قىالتتى‪ .‬ەئمما ياشلىقى‪ ،‬گۈزەللىكى‪ ،‬ىئـززەتكه‪ ،‬بهخـتكه‬ ‫بولغان تهشنالىقى رىائللىققا باغلىنىپ كهتكهچكه‪ ،‬بۇ دۇنيالىق ائرزۇسى داىئم غالىپ‬ ‫كﯧلهتتى ‪.‬بۇ دۇنيانىڭ خامىنىدا زۆھرەنىڭ نهپسى گويا كالىغا ائيلىنىپ مۇھتـاجلىق‬ ‫تﯧشىنى سۆرەيتتى‪ ،‬بـۇ تـاش رﯦائللىقـتىن چهتـنىگهن ھهر قانـداق خىيـالنى يهنچىـپ‬ ‫تاشاليتتى‪ .‬ەئمما زۆھرە پايمال قىلىنغان ائشۇ خىيالىغا‪ ،‬ېئتىقادىغا‪ ،‬ۋىجدانىغا ىئـچ‬ ‫ائغرىتىپ‪ «،‬ماڭىمۇ نـﯧمه ائمـال‪ «...‬دەپ وئياليتتـى‪ .‬لـﯧكىن نهپـسىگه بهك بﯧرىلىـپ‬ ‫ۆئزىنى يوقاتقان ۇئسسۇلچى قىزالرنى‪ ،‬زەھهر چهككـۈچى پاھىـشه قىزالرنـى‪ ،‬بايالرنىـڭ‬ ‫ائشنىـسىغا ائيالنغـان تهكهببـۇر قىزالرنـى‪ ،‬مـاھىيهتته جىنـسىي قۇللۇققـا چۈشـكهن‪،‬‬ ‫پىستىدەك ەئرمهككه ائيالنغان وئيۇنچى قىزالرنى وئيلىـسا ېئتىقـاد‪ ،‬ەئخـالق‪ ،‬شـهرمى‬ ‫ھايانىڭ مۇھىملىقىنى‪ ،‬ەئخالقنىڭ قهدىـر‪-‬قىممىتىنىـڭ ۈئسـتۈنلۈكىنى‪ ،‬پاكلىقنىـڭ‬ ‫گـۈزەللىكىنى‪ ،‬ۋىجـداننىڭ راھىتىنـى ھـﯧس قىالاليتتـى‪ ،‬سﯧلىـشتۇرۇپ بىلهلهيتتـى‪.‬‬ ‫ەئمما بۇ غايه ىئدى‪ ،‬غايه! ائدىلهمۇ داىئم شۇنداق دەيتتى‪ ،‬ەئمهلىيهتـته ائدىلهمـۇ بىـر‬ ‫پاھىــشه‪ ،‬ۆئزىنــى ھهر قــانچه ائقلىــسىمۇ ائقــالپ بواللمايــدىغان بــۇزۇق قىــز‪ .‬ۇئنىــڭ‬ ‫مــۇالزىمهت‪ ،‬ھﯧســسىياتنى ســاتماي ەئقىــل بىــلهن ھــۇزۇرلىنىش دەۋالغانلىرىنىــڭ‬

‫‪89‬‬

‫ھهممىــسى ۆئزىــگه بﯧــرىلگهن تهســهللىي‪ .‬ۇئ بىلىــم سهۋىيىــسىنى ائشۇرۇشــنى‬ ‫وئيالشمايدۇ‪ ،‬چۈنكى ۇئ خىـزمهت تﯧـپىش جهريانىـدا بىلىمىنىـڭ چوڭلۇقىـدىن كـۆرە‬ ‫كۆكـــسىنىڭ چوڭلۇقىنىـــڭ بهكـــرەك مـــۇھىم ىئكهنلىكىنـــى‪ ،‬چىـــراي ۋە بهدەن‬ ‫گۈزەللىكىنىڭ ىئشقا بهكرەك يارايدىغانلىقىنى‪ ،‬تهڭـدىن تـوال ەئرلهرنىـڭ شـۇنىڭغا‬ ‫بهكـرەك قارايـدىغانلىقىنى چۈشـىنىپ يهتـكهن‪ ،‬ائيالالرنىـڭ بهرىبىـر ەئرلهر ۈئچـۈن‬ ‫ىئـــشلهپ‪ ،‬ەئرلهر ائلدىـــدا ناينـــاقالپال ۆئتىـــدىغانلىقىنى‪ ،‬مۇالزىمهتنىـــڭ ەئســـلى‬ ‫مهنىسىنىڭ شۇ ىئكهنلىكىنى‪ ،‬بىر‪-‬بىرىنىڭ ېئھتىياجىنى قاندۇرۇشـنىڭ ۆئزگهرمهس‬ ‫ھهقىقهتلىكىنى ىئدىيىسىدىن ۆئتكۈزۈپ بولغانىدى‪ .‬زۆھرە تﯧخى بۇ ىئدىيىنى قوبـۇل‬ ‫قىلىپ بواللمىغاچقا ائدىله ۇئنىڭغا گهپ ائڭلىتىپ بواللماي‪ ،‬ىئش ۆئگىتىپ بواللمـاي‬ ‫ائۋارە ىئدى ‪.‬‬ ‫لﯧكىن زۆھرەنىڭ ۆئزگهرمهي تـۇرۇپ بﯧرىـشىمۇ ائدىـله ۈئچـۈن پايـدىلىق ىئـدى؛‬ ‫زۆھرە تاماق ېئتهتتى‪ ،‬قاچا يۇياتتى‪ ،‬ۆئي تازىاليتتى‪ ،‬ھهتتا ائدىلهرنىڭ كىر‪-‬قاتلىرىنى‬ ‫يۇيــۇپ بﯧرەتتــى‪ .‬ىئلگىــرى قااليمىقــان تۇرىــدىغان ۆئي زۆھــرە كهلگهنــدىن كﯧــيىن‬ ‫رەتلىنىپ‪ ،‬چىرايلىـق‪ ،‬پـاكىز بولـۇپ قالـدى‪ .‬ەئممـا زۆھرەنىـڭ يﯧڭـى تـوي قىلغـان‬ ‫قىزدەك ىئشچانلىقى‪ ،‬ەئنەئنىۋى تۇرمۇش ائدەتلىـرى ائدىلهنىـڭ كـۆزىگه سـىغمايتتى‪،‬‬ ‫ھهسرىتى ىئچىگه پاتمايتتى‪ ،‬بهزىدە زۆھرەنىڭ كىچىك قىزالردەك وئماق قىلىقلىرىنى‬ ‫كۆرسه ىئچىنى مۈشۈك تاتىلىغاندەك بىائرام بوالتتى‪ .‬ۇئنىڭچه بولغاندا زۆھرە بۇنداق‬ ‫تۇرىۋەرمهســلىكى‪ ،‬چــوڭ بولۇشــى‪ ،‬ىئــش كۆرۈشــى‪ ،‬ۆئزگىرىــشى‪ ،‬ۆئزىــدەك »پىــشىپ‬ ‫يﯧتىلگهن« بولۇشى كﯧرەك ىئدى ‪.‬‬ ‫زۆھــرە چﯧچىنــى قويــۇۋەتتى‪ ،‬بــۇ ۆئزىنــى ەئركىــن قويۇۋﯦتىــشنىڭ مۇقهددىمىــسى‬ ‫بولۇپ قالدى‪ .‬بۇ كۇپايه قىلمايتتى‪ ،‬ائدىـله ۇئنىـڭ ىئدىيىـسىنى ۆئزگهرتىـشنى ائۋۋال‬ ‫ســـودا ســـارايلىرىدىن‪ ،‬قاۋاقخانـــا‪ ،‬دﯦـــسكوخانىالردىن‪ ،‬ائمﯧرىكىنىـــڭ ۋەھـــشى‬ ‫فىلىملىرىدىن‪ ،‬ۈئچىنچى دەرىجىلىـك سـﯧرىق كىنـوالردىن باشـلىدى‪ .‬زۆھـرە غـايهت‬ ‫جهزبىلىك سارايالردا ائلتۇن بويۇمالرغا‪ ،‬ائلماس كۆزلۈك ۈئزۈكلهرگه قارايتتى‪ ،‬داڭلىق‬ ‫ماركىالرنى تۇتـۇپ باقـاتتى؛ دﯦـسكوخانىالرغا كىرسـه بهدەنلىرىنـى تولغـاپ باققۇسـى‬ ‫كﯧلهتتـى‪ ،‬ائدىـله قولىـدىن تارتىـپ وئتتۇرىغـا چۈشـكهندە بولـسا خىجىـل بولـۇپراق‬ ‫وئينــايتتى‪ ،‬ەئممــا قــاراڭغۇلۇقتىكى ەئســهبىي رﯦــتىم‪ ، ،‬ۋال‪-‬ۋۇل چىــراغالر ۇئنىڭغــا‬ ‫ەئركىنلىـــك‪ ،‬خۇشـــاللىق بﯧغىـــشاليتتى‪ .‬شـــۇنىڭ بىـــلهن ۇئ بىردەمـــدىال ۆئزىـــگه‬ ‫وئخـشىمايدىغان شـوخ قىزغـا ائيلىنـاتتى‪ .‬ائمﯧرىكىنىـڭ ائشـىق‪ ،‬جىنـايهت‪ ،‬غهيرىـي‬ ‫مۇناسىۋەت فىلىملىرى ۇئنى باشـقا بىـر دۇنيانىـڭ غىـدىقلىرىغا غهرق قىلىـۋﯦتهتتى‪،‬‬ ‫كــۆرۈپ بولــۇپ ېئغىــر ۇئھ تارتىــپ قويــاتتى‪ ،‬زىــددىيهتلىك خىيالالرغــا چــۆكهتتى‪،‬‬ ‫كﯧچىلىرى تىترەپ ياتاتتى‪ .‬سىيىت قارى تاماققا كهلگهندە كـۆرگهن زۆھـرە ائشـۇنداق‬ ‫ۆئزگىرىشلهرنى باشتىن كهچۈرۈپ بولغان زۆھرە ىئدى‪ ،‬زۆھرەمۇ سىيىت قارىغا قاراپ‪،‬‬

‫‪90‬‬

‫ۆئزىنىڭ خـﯧلىال ۆئزگىرىـپ كهتكهنلىكىنـى بىلـدى‪ ،‬بهش يىلـدا ۆئزگهرمهي تۇرغـان‬ ‫سىيىت قارى ۇئنىڭغا ېئتىقاد‪ ،‬ەئخالقنىڭ ۆئزىدەكال كۆرۈنۈپ كهتتى‪ ،‬خىجىل بولـدى‪،‬‬ ‫ەئمما سىيىت قارىمۇ ھﯧسسىياتچان بـاال ىئـدى‪ ،‬ەئگهر ائدىـله سـىيىت قارىغـا »ەئگهر‬ ‫باشقا ىئشتىھايىڭىز بولـسىمۇ دەڭ‪ ،‬نهپـسىڭىزنى وئبـدان قانـدۇرۇپ ائنـدىن سـىزنى‬ ‫يولغا سﯧلىپ قويىمىز« دﯦگهن چاغدا‪ ،‬مۇشۇ گهپنى زۆھرە مۇشۇ ۆئيدە يـالغۇز دﯦـگهن‬ ‫بولسا سىيىت قارىنىڭ قانداق بولۇپ كﯧتىدىغانلىقىغا بىر نهرسه دﯦگىلى بولمايتتى‪،‬‬ ‫زۆھرە تۇرماق ائدىلهمۇ ۇئنىڭغا يـالغۇز ھالـدا مۇشـۇ گهپنـى قىلىـپ سـىيىت قارىغـا‬ ‫شوخلۇق بىلهن ېئسىلىپ ناز قىلسا سىيىت قارىنىڭ ھاياجاندىن خـۇدىنى يوقىتىـپ‪،‬‬ ‫شهھۋەتكه تهسلىم بولۇشى قاش بىلهن كىرپىكنىـڭ ائرىـسىدىكى ىئـش ىئـدى‪ .‬شـۇڭا‪،‬‬ ‫ھﯧچ ىئنسان ۆئزىنـى پهرىـشتىدەك پاكلىققـا چىقىرالمـايتتى‪ ،‬نهپـسانىيهت بـۆرىلىرى‬ ‫ەئرلهر جاڭگىلىدا بهكرەك ھۇۋاليتتى‪.‬‬ ‫ائدىله سىيىت قارىغا كىرىشىۋﯦلىپ‪ ،‬ۇئنىڭغا بىر مۇنچه گهپلهرنـى قىلىۋاتقانـدا‬ ‫زۆھرە ۆئزىنىڭ ائدىله بىلهن وئخـشاش مهيدانـدا ىئكهنلىكىنـى‪ ،‬سـىيىت قارىغـا زادى‬ ‫مۇشۇنداق دﯦمهيمۇ بولمايدىغانلىقىنى ھﯧس قىلغان‪ ،‬سىيىت قارىنىڭ بۇ گهپلهردىـن‬ ‫تﯧرىكمهي زۆھرەگه بولغان ھهقىقىـي ھﯧسـسىياتىنى ائدىلهنىـڭ ائلدىـدا ىئپـادىلهپ‪،‬‬ ‫ۇئنىڭغا ىئككـى ېئغىـز گهپ قىلىـپ‪ ،‬زۆھرەنـى تاالغـا ېئلىـپ چىقىـپ‪ ،‬خوشلىـشىش‬ ‫ائلدىــدا ۇئنــى سۆيهلمىــسىمۇ‪ ،‬ھــﯧچ بولمىــسا بىــر قۇچــاقالپ قويۇشــىنى تهســهۋۋۇر‬ ‫قىلغانىدى‪ .‬سىيت قارى ساقال‪-‬بۇرۇتلىرىنى ياسىتىپ چىرايلىق بولـۇپ كهلگهنىـدى‪،‬‬ ‫ۆئزىمۇ پاكىز بـاال ىئـدى‪ ،‬بهلكىـم ۇئنىڭـدىن بـۇرۇن ھﯧچقانـداق قىـز بـالىنى سـۆيۈپ‬ ‫باقمىغانىدى‪ ،‬ىئشقىلىپ‪ ،‬بىر سۆيۈشكه ەئرزىيدىغان باال ىئدى‪ ،‬خوشلىشىش ائلدىدا‬ ‫تﯧخىمۇ يﯧقىملىق‪ ،‬قهدىر‪-‬قىممهتلىك بولۇپ كهتكهنىدى‪ .‬ەئمما سىيىت قارى زۆھرەگه‬ ‫ياخشى كـۆزدە باقمىـدى‪ ،‬بهلكىـم زۆھرەنىـڭ ھـازىرقى ھـالىتى كـۆڭلىگه ياقمىـدى‪،‬‬ ‫باشـتىن ائخىـر ىئچىـگه تىنىـپ وئلتـۇردى‪ ،‬ۇئنىـڭ ۈئسـتىگه ائدىـله گهپـكه سـﯧلىپ‬ ‫چىشىغا تهگدى‪ ،‬ىئـش بۇزۇلـدى‪ ،‬سـىيىت قـارى قىزىرىـپ بوغۇلـۇپ كهتتـى‪ ،‬ائشـنىمۇ‬ ‫يﯧمهي تاالغا ۆئزىنى ائتتى ‪...‬‬ ‫زۆھرە قاچـا يۇيغـاچ ائدىلهنىـڭ قـاتتىق گهپلىرىنـى وئياليتتـى‪ ،‬سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫كۆڭلىدە ەئمدى مۇھهببهت دﯦگهن نهرسـىنىڭ قالمىغـانلىقىنى پهملهيتتـى‪ .‬ېئـشىپ‬ ‫قالغـان تامـاق‪ ،‬ھهر ىئككـى تهرەپـكه يـۈكلهنگهن ىئـزا‪-‬ائھـانهت‪ ،‬كۆڭۈلـدە قالغـان‬ ‫جاراھهت‪ ...‬ھهممىسى تۈگهيدۇ‪ ،‬ائشنى يﯧمىسه تۆكۈۋەتـسه بولىـدۇ‪ ،‬ىئـزا‪-‬ائھـانهتنى‬ ‫وئيلىمىـسىال بولىـدۇ‪ ،‬جـاراھهتنى بىـر دەمـدە سـاقايتقىلى بولىـدۇ‪ ...‬لـﯧكىن‪ ،‬ىئـش‬ ‫ۇئنداق ائسان ەئمهس‪ .‬قاراپ تۇرۇپ كۆڭلى يۇمشاق بىر تالىـپ بالىنىـڭ كـۆڭلى ائزار‬ ‫يﯧدى‪ ،‬بۇ شهھهردىن كۆڭلى يﯧرىم كﯧتىدىغان بولـدى‪ ،‬ائدىلهنـى بۇزۇققـا‪ ،‬زۆھرەنىمـۇ‬

‫‪91‬‬

‫ەئگهشكۈچى بۇزۇققـا چىقىرىـپ بولـدى ‪...‬ائدىـله ياخـشى قىلمىـدى‪ ،‬ەئممـا سـىيىت‬ ‫قارىمۇ خوتۇن كىشىدەك قﯧيداپ‪ ،‬ۇئنداق ائلدىراپ كﯧتىپ قالمىسا بوالتتى‪...‬‬ ‫ــ ەئجهپ ۇئزۇن يۇيۇپ كهتتىڭ‪ ،‬بۇياققا چىقه‪ ،‬كىنونىڭ قىززىق يﯧرىگه كهلـدى!‪-...‬‬ ‫دﯦدى ائدىله گازىر چﯧقىپ وئلتۇرۇپ‪.‬‬ ‫ــ مانا ھازىر‪...‬‬ ‫ــ ېئشىپ قالغان تاماقنى تۆكۈۋەت‪ ،‬شۇنىڭ بىلهن ۇئ بالىنىمۇ ۇئنتۇپ كهت!‬ ‫ــ تۆكۈۋﯦتىمهن‪ ،‬لﯧكىن سهن ياخشى قىلمىدىڭ‪...‬‬ ‫ــ نﯧمىنى ياخشى قىلمىدۇق؟ گهپ دﯦگهن يۈزدە ياخشى‪ ،‬يۈزى قﯧلىن نﯧپىز بالىكهن‬ ‫ۇئ‪ ،‬شۇنچىلىك گهپنى كۆتۈرەلمىسه نهرى وئغۇل باال ۇئنىڭ؟!‬ ‫_لﯧكىن ۇئ مﯧھمان‪-‬دە! مﯧھماننى چاقىرىپ كﯧلىپ ۇئنى ەئدەپلهيدىغان ىئـش نهدە‬ ‫بار؟ يهنه كﯧلىپ بىز دﯦگهن قىز باال‪...‬‬ ‫_قىز بـاال بولـساق نـﯧمه بوپتـۇ‪ ،‬دەيـدىغاننى دﯦـيىش كﯧـرەك‪ .‬چىدىمىـسا ۇئزۇنغـا‬ ‫چىقسۇن‪.‬‬ ‫_ساڭا مهن دﯦگهن‪ ،‬ۇئ باال بىلهن ىئككىمىزنىڭ ىئشى بهرىبىر ەئمهلگه ائشمايدىغان‬ ‫ىئش‪ ،‬كۆڭلىگه ائزار بﯧرىشنىڭ ھﯧچقانداق ھاجىتى يـوق ىئـدى‪ ،‬چىرايلىـق ۇئزىتىـپ‬ ‫قويساق بوالتتى‪...‬‬ ‫_ۆئزى چىدىماي كهتتى‪ ،‬يىگىتتهك وئلتۇرۇپ مهن بىلهن زاكۇنلىشىپ مﯧنـى قايىـل‬ ‫قىاللىسا بـوالتتى‪ ،‬ېئـشىپ كهتـكهن يﯧـرى بولـسا يـۈزۈمگه بىـرەر شـاپىالق سااللىـسا‬ ‫بوالتتى‪ ،‬ۇئنداق قىاللمىدى‪ ،‬مهن ۇئنىڭدىن شۇنى كۈتهتتىم‪...‬‬ ‫زۆھرە ھهيران قالـدى‪ ،‬قـاچىنى يۇيـۇپ بولـۇپ ائدىلهنىـڭ يﯧنىغـا كﯧلىـپ ۇئنىڭغـا‬ ‫ەئجهبلىنىپ قارىدى‪ ،‬ائدىله كىنودىن ائمﯧرىكىنىڭ قارام‪ ،‬لۈكچهك ەئرلىرىنـى كـۆرۈپ‬ ‫وئلتۇراتتى‪.‬‬ ‫ــ شۇنداقتىمۇ چىرايلىـق گهپ قىلغـان بولـساڭ‪ ،‬چىرايلىـق وئلتۇرغـان بولـساق‬ ‫بوالتتى‪...‬‬ ‫ــ كۆڭلۈڭ يﯧرىم بولۇپ قاپتۇ‪-‬دە! مﯧـنىڭچه ۇئ بـاال ۇئنىڭغـا ەئرزىمهيـدۇ‪ .‬مهن تـازا‬ ‫تهگكىدەك گهپ قىلدىم‪ ،‬وئبـدان گهپ قىلـدىم‪ .‬ەئگهر بىلـسهڭ‪ ،‬مﯧنىـڭ گهپلىـرىم‬ ‫ۇئنىڭغا پايدىلىق ‪.‬‬ ‫ــ مهن بۇنداق بوالر دەپ پهقهت وئيلىماپتىكهنمهن‪...‬‬ ‫ــ ائشۇنداق وئيالپ باقمىغان ىئشالرنى قىلىش كﯧرەك‪ .‬قارا ماۋۇ ائمﯧرىكىلىقالرغـا‪،‬‬ ‫ائدەم وئيالپ باقمايدىغان ىئشالرنى كىنـو قىلىـپ ىئـشلهيدۇ‪ ،‬شـۇڭا ۇئنىـڭ قىززىقـى‬ ‫بولىدۇ‪ .‬تۇرمۇش دﯦگهنمۇ شۇ‪ ،‬بىر خىل ۆئتۈۋەرسهڭ زﯦرىكىسهن‪ ،‬ۇئنـى‪-‬بـۇنى قىلىـپ‬ ‫بـﯧقىش‪ ،‬قىلمىغـاننى سـىناپ بـﯧقىش كﯧـرەك‪ .‬مهن ۇئ بـالىنى كـۆرۈپ باقـاي دﯦـدىم‪،‬‬ ‫كۆرگهنـدە گهپ قىلغـۇم كهلـدى‪ ،‬قارىـسام كاللىـسى بهك قاتمـالكهن‪ ،‬ېئچىـپ قويـاي‬

‫‪92‬‬

‫دﯦدىم‪ .‬بىر خىلال ياشـاپ كۆنـۈپ قالغـان بىچـارە بـاال گهپلىرىمـدىن چۆچـۈپ كهتتـى‪.‬‬ ‫جاھانــدا مۇنــداقمۇ قىــزالر بــاركهن دەپ وئيلىــدى ‪.‬وئيلىــسۇن‪ ،‬كۆرســۇن‪ ،‬كاللىــسى‬ ‫سىلكىنسۇن‪ .‬بولمىسا بىر ۆئمۈر شۇنداق ۆئتىدۇ‪ .‬سـهن شـۇنداق المـزەلله بـاال بىـلهن‬ ‫بىر ۆئمۈر ۆئتهلهمسهن؟ يـاق‪ ،‬مهن بولـسام بىـر كۈنمـۇ پايلىمـايمهن ‪.‬شـۇڭا ۇئنىڭغـا‬ ‫ېئچىنىــپ كهتــمه‪ ،‬ېئچىلىــپ وئلتــۇر‪ ،‬بۇنچىلىــك ىئــشالردىن خاپــا بولــۇپ تۈگىــشىپ‬ ‫كهتسهڭ‪ ،‬ەئته‪-‬ۆئگـۈن نـى ىئـشالر ائلـدىڭغا كهلگهنـدە ۆئلـۈپ بهرگىدەكـسهن‪ .‬مـاۋۇ‬ ‫شهھهرنى خﯧلى كۆردۈڭ‪ ،‬ائدەملهر رەزىل‪ ،‬ۇئنـداق بىچـارىلىكنى كۆتۈرمهيـدۇ‪ .‬شـۇڭا‬ ‫جﯧنىڭنى قىينىماي ەئركىنرەك ياشىشىڭ كﯧرەك‪ .‬پهقهت چىـدىماي قالغـان بولـساڭ‪،‬‬ ‫ۇئ بالىنىــڭ كهينىــدىن قــوغالپ يﯧتىــشىپ‪ ،‬ۇئنىــڭ بىــلهن بىلــله يۇرتۇڭغــا كﯧىتــپ‬ ‫تويۇڭنى قىل ‪.‬شۇ چاغدا مۇرادىڭغا يﯧتىسهن‪ ،‬كۆڭلۈڭ ائرام تاپىدۇ‪...‬‬ ‫_چىدىماي قﯧلىۋاتقىنىم يـوق‪ ،‬لـﯧكىن قىلغىنىمىـز تـوغرا بولمىـدى دەپ كۆڭلـۈم‬ ‫يﯧرىم شۇ‪...‬‬ ‫_ھهي‪ ،‬سﯧنىڭ شۇ باغرى يۇمشاقلىقىڭغا كۈلگۈم كﯧلىدۇ‪ ،‬وئيلىما ۇئنداق ائجىـز‬ ‫بــالىنى‪ ،‬ەئر كىــشىنىڭ بهلگىــسى دﯦــگهن كــۈچ‪-‬قــۇۋۋەت‪ ،‬ائجىزالرغــا ھﯧــسداشلىق‬ ‫قىلماســلىق كﯧــرەك‪ ،‬ۇئالرغــا بىــز ھﯧــسداشلىق قىلىــپ كهتــسهك‪ ،‬بىــزگه كىــم‬ ‫ھﯧسداشلىق قىلىدۇ؟! بىز ائجىز ەئمهسمۇ‪ ،‬بىـز بىـر كۈچلـۈك ەئرنىـڭ ھﯧمايىـسىگه‬ ‫مۇھتاج ەئمهسمۇ؟ ۇئ باال بۇنى ھهرگىـز ۇئقمايـدۇ‪ ،‬ەئكـسىچه ۆئزىنـى پـاك ھﯧـسابالپ‬ ‫بىــزدىن ۆئزىنــى ۈئســتۈن چاغاليــدۇ‪ . .‬كۆرمىــدىڭمۇ‪ ،‬ۇئنى ـڭ ســاڭا قانــداق قــاراپ‬ ‫كهتكىنىنــى‪ ...‬ۇئ بــاال ىئككىلىمىزنــى بۇزۇققــا چىقىرىــپ بولــدى‪ ،‬شــۇنىڭغا قــاراپ‬ ‫ائچچىقىم كهلدى‪ .‬سهن تﯧخى غﯧمىڭدە يوق وئلتۇرىسهن‪...‬بىزگه شۇنداق غهيرى كۆزدە‬ ‫قاراۋاتسا گهپ قىلمىساق بوالمتى؟‬ ‫ــ بىز شۇنداق تۇرغاندىكىن‪ ،‬شـۇنداق چۈشهنـسىمۇ چۈشـهنگهندۇ‪-...‬دﯦـدى زۆھـرە‬ ‫مهيۈسلىنىپ‪.‬‬ ‫ــ بىز نﯧمه بوپتۇق‪ ،‬كۆزىگه سـىغمىغان بولـسا ىئـشىنى قىلـسۇن‪ .‬ۇئنىـڭ قانـداق‬ ‫قارىشى سـهن ۈئچـۈن شـۇنچه مۇھىممـا؟ ياخـشى كـۆرمىگهن ائدىمىـڭ سـﯧنى ياخـشى‬ ‫كۆرمهيدىغان بولۇپ قالسا ېئغىر بىر يۈكتىن قۇتۇلىسهن ەئمهسمۇ؟ قىز بـاال دﯦگهنغـۇ‬ ‫شــۇ‪ ،‬بىرســىنىڭ ياخــشى كۆرۈشــىگه ېئرىشىــشنى تامــا قىلىــپال ۆئتىــدۇ ‪.‬لــﯧكىن‬ ‫ەئسقاتمىغان مۇھهببهتنىڭ نﯧمه پايدىسى؟‬ ‫ائدىلهنىڭ مهيدانى يهنىال ۈئسـتۈنلۈكنى ىئگىلىـدى؛ ۇئ ۆئزى تـوغرا دەپ قارىغـان‬ ‫بىر ىئشنى ائدەتتىمۇ چوڭقۇر وئياليدىغاندەك‪ ،‬نهق‪ ،‬ېئنىـق‪ ،‬زەردىلىـك گهپ قىالتتـى‪.‬‬ ‫زۆھرە ىئككىلىنهتتـى‪ ،‬قىينىالتتـى‪ ،‬تىترەيتتـى‪ ،‬ەئممـا ائچچىقـى كهلـسه ۆئزىنىڭمـۇ‬ ‫نﯧمىلهرنى قىلىۋﯦتىدىغانلىقىنى بىلمهيتتى‪ .‬لﯧكىن مۇشۇ ۆئيدە‪ ،‬ائدىلهنىـڭ قﯧـشىدا‬ ‫تۇرۇشنى خالىغانىكهن‪ ،‬ۇئنىڭ گﯧـپىگه ھـۆرمهت قىلىـپ‪ ،‬رايىـشلىق بىـلهن ۆئتۈشـى‬

‫‪93‬‬

‫كﯧرەك ىئدى‪ .‬زۆھرە بهزىدە ۆئزىنى ائدىلهنىـڭ مالىيىغـا ائيلىنىـپ قالغانـدەك ھـﯧس‬ ‫قىالتتى‪ ،‬لﯧكىن ائدىله بىر نﯧمىلهرنـى قىلىـپ زۆھرەنىـڭ كـۆڭلىنى ۇئتـۇپ‪ ،‬ىئـشىغا‬ ‫سﯧلىپ يۈرىۋﯦرەتتى‪ .‬ۆئينىڭ ىئجـارە ھهققىنىـڭ كـۆپ قىـسمىنى ائدىـله تـۆلىگهچكه‬ ‫زۆھرەمۇ ائرتۇق گهپ قىاللمايتتى ‪.‬‬ ‫ائدىــله بﯧيجىڭنىــڭ ائۋات كوچىــسىغا جايالشــقان‪ ،‬چهت ەئللىكــلهر كــۆپ‬ ‫بارىدىغان بىر كهچلىك كۇلۇبتـا چهت ەئللىكـلهرگه تهرجىمـانلىق قىلىـدىغان ىئـش‬ ‫تاپتى؛ كۈندۈزى ۆئيدە بىكار وئلتۇرۇپ كىنو كۆرسه كهچته يﯧقىن كۇلۇبقا بﯧرىـپ ھـور‬ ‫مۇنچىــسىغا چۈشــىدىغان‪ ،‬بهدەن ۇئۋىلىتىــدىغان چهت ەئللىكــلهرگه ىئنگىلىــزچه‬ ‫تهرجىمانلىق قىالتتى ‪.‬چهت ەئللىكلهرنىڭ تولىـسى ىئنگىلىـزچه بىلهتتـى‪ ،‬ەئرەبـلهر‬ ‫بىلهن ھىندىستانلىقالر ىئنگىلىزچىنى بۇزۇپ سۆزلىگهچكه ائدىله دەسلهپته ۇئقالماي‬ ‫كﯧيىن پىشىپ كهتتى‪ .‬ۇئ جۇڭگولۇق قىزالرنىڭ بﯧلىقتهك كۆزىگه ۋە بهدىـنىگه خۇمـار‬ ‫چهت ەئللىك بايالرنىڭ ھـۇزۇر‪-‬ھـاالۋەتكه پۈتـۈن ۋۇجـۇدى بىـلهن بﯧرىلىـدىغانلىقىنى‬ ‫كۆردى‪ .‬ۇئالر بۇ يهرگه ائساسهن كۆڭۈل خوشلۇقىنى‪ ،‬شـهھۋەت نهپـسىنى بﯧـسىقتۇرۇش‬ ‫ۈئچــۈن كهلگهچــكه جىــق پــاراڭ قىلمــايتتى‪ ،‬گهپ قىلىــشمۇ خوشــياقمايتتى‪ ،‬شــۇڭا‬ ‫تهرجىمانلىققىمۇ جىق كۈچ كهتمهيتتى ‪.‬ائدىله بـۇرۇن كـۆنگهن خۇسۇسـىيىتى بـويىچه‬ ‫كۆڭلىگه ياققان‪ ،‬مهرت‪ ،‬ىئلمىي كۆرۈنىدىغان چهت ەئللىكلهرنىـڭ چهكـتىن ائشـقان‬ ‫تهلىـۋىنى رەت قىلمـايتتى‪ .‬ۇئ نﯧگىـر مـۇھهببىتى بىـلهن بىلـله بولغانـدىن كﯧـيىن‬ ‫قۇتۇاللمىغان ەئيدىز ۋەھىمىسىنى ھهر قﯧتىملىق مۇناسىۋەتته بىلله ېئلىپ يـۈرەتتى‪،‬‬ ‫بــۇ ۋەھىــمه ۇئنــى جىنــسىي مۇناســىۋەتنى چــوڭ بىلمهيــدىغان‪ ،‬بهلكــى بۇنىڭــدىن‬ ‫پايــدىلىنىپ راھهتــكه ېئرىشىــشنى وئياليــدىغان قىلىۋەتكهنىــدى‪ .‬ۇئ بــايالر ۈئچــۈن‬ ‫مـۇالزىمهت قىلىـش جهريانىـدا جاھاننىـڭ ھهمـمه يﯧرىـدىن كهلـگهن سـاياھهتچىلهر‪،‬‬ ‫ســودىگهرلهر‪ ،‬خهلقــائرا شــىركهت خــادىملىرى‪ ،‬ھهتتــا بــاي وئقۇغۇچىالرنىمــۇ كــۆردى‪،‬‬ ‫بهزىلىــرى بىــلهن ائالقه باغلىۋالــدى‪ ،‬ھهممىــسى ۋاقىتلىــق پايــدا‪-‬مهنــپهەئت‪ ،‬بىــر‪-‬‬ ‫بىرىنىڭ ېئھتىياجىنى قاندۇرۇشـال ىئـدى‪ .‬بۇنـداق مۇناسـىۋەتته ائشـىق‪-‬بىقـارارلىق‪،‬‬ ‫ھهقىقىـي ھﯧسـسىياتتا بىرلىـشىش‪ ،‬شـىرىن‪-‬سـۇخهن پاراڭلىـشىش‪ ،‬رومـانتىكىلىق‬ ‫كهيپىيات‪ ،‬خوشالشقاندا بىر‪-‬بىرىدىن قىيالماسلىق كهمـدىن كهم ۇئچرايتتـى‪ ،‬پهقهت‬ ‫شـــهھۋەت تهلهپلىـــرى ۋە ھـــايۋانلىق تهبىـــەئتال بـــار ىئـــدى‪ .‬ائدىـــله گهرچه ۆئزى‬ ‫سهســكىنمهيدىغان ەئرلهرنــى تاللىــسىمۇ‪ ،‬ۇئنــداق ائدەم داىئــم ۇئچرىمــايتتى يــاكى‬ ‫شۇنداقتهك كۆرۈنگهن ەئرلهر ەئمهلىيهتـته ەئڭ يىرگىنىـشلىك مهخلۇققـا ائيلىنـاتتى‪،‬‬ ‫بهزىلىرىنىڭ تۇتقاقلىق كﯧسىلى بار ىئدى‪ ،‬ائدىلهنى جىـسمانهن خورلىغانـدەك بهزەپ‬ ‫قىلىقالرنى قىالتتى‪ .‬بهزى بايالر شۇنچىلىك تويماس ىئـدىكى‪ ،‬بىـر جﯧنىغـا ىئككىنـى‬ ‫ھهمراھ قىلىۋاالتتى‪ ،‬بۇنداق چاغدا ائدىـله تﯧخىمـۇ ائزابلىنىـپ‪ ،‬قهدىرسـىزلىكىدىن‬ ‫ائھ ۇئراتتــى‪ ...‬ائدىــله ھهممىــگه چىدىــدى‪ ،‬چىــدىغانغا چىقارغــان جاھــان بــۇ دەپ‬

‫‪94‬‬

‫وئيلىـدى ‪.‬ماڭغانـدىكىن ائخىـرىغىچه مﯧڭىـپ مهلـۇم چهكـكه يهتكهنـدە توختـايمهن‬ ‫دەيتتى‪ ،‬لﯧكىن شۇ چهككه قاچان يﯧتىپ بارىدىغانلىقىنى ۇئقمايتتى ‪.‬‬ ‫ۇئ كۈندۈزى ۆئيدە بىكار بولسىال ائمﯧرىكىنىڭ‪ ،‬ياۋروپانىڭ ەئڭ يﯧڭى چىققـان‬ ‫فىلىملىرىنــى ســﯧتىۋﯦلىپ كــۆرەتتى‪ ،‬ســﯧرىق دەيلهرنىمــۇ ائرىــالپ كــۆرۈپ قويــاتتى‪،‬‬ ‫مۇشۇنداق كىنـوالرنى كـۆرۈۋﯦرىش ائرقىلىـق بـۇ ىئـشالرنى ېئڭىـدا تهبىىئـي ىئـشالرغا‬ ‫ائيالنــدۇرماقچى بــوالتتى‪ .‬مهن بۇلغانــدىم‪ ،‬مهن ەئيــدىز‪ ،‬مهن ۆئزگهردىــم‪ ،‬كــالالمنى‪،‬‬ ‫بهدىنىمنى‪ ،‬ىئشقىلىپ ھهمـمه يﯧرىمنـى دەسـمىي قىلىـپ جـاننى گۈلـدەك بﯧقىـشىم‬ ‫الزىــم‪ ،‬ەئمــدى ماڭـا باشــقا يولنىــڭ الزىمــى يــوق‪ ،‬بولۇشــۇم شــۇ ‪..‬دەپــال وئياليتتــى‪،‬‬ ‫بۇلغانماسـتىن بـۇرۇنقى گـۈزەل‪ ،‬پـاك چـاغلىرىنى خاتىرىـسىدىن تامـامهن ۆئچـۈرۈپ‪،‬‬ ‫ەئخالق‪ ،‬ۋىجدان دﯦگهن نهرسـىلهرنى ۇئنتـۇپ ‪ ،‬كـۆڭلى نـﯧمىگه تارتـسا شـۇنىڭدىن‬ ‫راھهتلىنىــــشنى‪ ،‬شــــهيتانغا كۈلۈمــــسىرەپ بﯧقىــــشنى ۋە ۇئنىــــڭ كۈلكىــــسىگه‬ ‫وئرتاقلىشىشنىڭ ۋاز كﯧچىلمهس شـادلىقىنى ھـﯧس قىالتتـى‪ .‬ۇئ مهكتهپـته وئقۇغانـدا‬ ‫بىلله ياتقـان خهنـزۇ قىزالرنىـڭ »ھـازىر ەئخـالق قالمىـدى‪ ،‬ۋىجـدان قالـدى‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫ۋىجدان دﯦـگهن نهرسـىنى يﯧگىلـى بوالتتىمـۇ؟‪ ...‬جانغـا ەئسـقاتمايدىغان ھهر قانـداق‬ ‫نهرسىنى_مـۇھهببهتنى‪ ،‬پـۇلى يـوق ەئرنـى كاللىـدىن چىقىرىـۋﯦتىش كﯧـرەك« دﯦـگهن‬ ‫گﯧپىنى توغرا تﯧپىپ‪ ،‬ۆئزىنىڭمـۇ ياشـاش پهلسهپىـسى قىلىۋالغانىـدى‪ .‬ائۋۋال جـاننى‬ ‫بﯧقىش‪ ،‬ائندىن كۆڭۈلنى خوش قىلىش‪ ،‬ائندىن بـۇ كۆڭـۈلنى داۋاملىـق خـوش قىلىـپ‬ ‫تۇرىدىغان ىئمكانىيهتكه ىئگه بولۇش‪ ،‬ۆئلگىـچه مۇشـۇنداق ياشـاش ۇئنىـڭ پىالنىغـا‪،‬‬ ‫ھهرىكهت نىشانغا ائيالندى‪...‬‬ ‫ھايات رەڭگارەڭ ىئدى‪ ،‬رىائللىقنىڭ بىمهنه چاقچاقلىرى ائلدىـدا كىنـو سـاختىلىق‬ ‫بىلهن توشۇپ كهتكهن يالغان ۋەقهلىكلهر دۆۋىسى‪ ،‬ائرتىسالرنىڭ پۇل ۈئچۈن وئينىغان‬ ‫وئيۇنلىرى ىئدى‪ .‬ەئمما ائدىله كـۆرەتتى‪ ،‬بﯧرىلىـپ كـۆرەتتى‪ ،‬ۆئزىنـى شـۇنىڭ ىئچىـدە‬ ‫قويۇپ تـۇرۇپ كـۆرەتتى‪ .‬كهچـته كۇلۇبتـا كىنودىنمـۇ مـۇرەككهپ‪ ،‬ائجايىـپ ىئـشالرنى‬ ‫كۆرەتتى‪ .‬كىملىرى پاھىـشهنىڭ ۈئسـتىدە ۆئلـۈپ قـاالتتى‪ ،‬بىچـارىلهر يانچۇقىـدىكى‬ ‫دورىنــى سىالشــتۇرۇپ تﯧپىــپ بــولغىچه چىــشى ۆئمۈچــۈككه يهم بولغــان ەئركهك‬ ‫ۆئمۈچــۈكتهك ھــاالك بــوالتتى‪ .‬كىملىــرى پىخــسىقلىق قىلىــپ پۇلــدىن باشــقىنى‬ ‫تونۇمايـدىغان سـهتهڭلهر ۋە الۋبهنـلهر بىـلهن سوقۇشـاتتى‪ ،‬كىملىرىنىـڭ تۇتقـاقلىق‬ ‫كﯧــسىلى تۇتــۇپ‪ ،‬ائدەمــسىمان ھايۋانغــا ائيلىنــاتتى‪ ،‬كىملىــرى ھــور مۇنچىــسىنىڭ‬ ‫ائزابىغا چىدىماي ھوشىدىن كهتكىلى تاس قاالتتى‪ .‬ھور مۇنچىـسىغا بىلـله چۈشـكهن‬ ‫ەئركهكلهردىـــن بهزىلىـــرى بهچچىـــۋاز چىقىـــپ قـــاالتتى‪-‬دە‪ ،‬نورمـــال ەئرلهرنـــى‬ ‫قورقىتىۋﯦتهتتى‪ .‬چهت ەئللىكلهرنىڭ قانۇن ېئڭى كۈچلـۈك بولـسا كﯧـرەك‪ ،‬بىـر ىئـش‬ ‫بولسىال خهلقائرا قانۇننىڭ گﯧپىنى قىلىپ الۋبهنلهرنى قورقىتاتتى‪ ،‬ائدىله بىـر چهتـته‬ ‫قانۇنغا ائىئت تﯧرمىنالرنى دۇدۇقالپ وئلتۇرۇ پ تهرجىمه قىالتتى‪ .‬چهت ەئللىكلهرنىـڭ‬

‫‪95‬‬

‫پۇلى جىق بولغان بىلهن ىئشىمۇ توال خهق ىئدى‪ ،‬جۇڭگولۇقالرنى ائنچه كۆزىگه ىئلىـپ‬ ‫كهتمهيتتـى‪ ،‬الۋبهنـلهر پۇلغـا تـۇرۇپ كهتكهچـكه يهنىـال ۇئالرغـا تۆۋەنچىلىـك بىـلهن‬ ‫مۇالزىمهت قىالتتى‪ .‬بىـرەر كۆڭۈلـسىز ىئـش چىقمىـسىكهن دەپ ەئنـسىرەپ تـۇراتتى‪،‬‬ ‫دﯦمهك‪ ،‬چهت ەئللىكلهرنىڭ يانچۇقىدىن پۇل ۈئندۈرۈشمۇ ۇئنچه ائسان ەئمهس ىئـدى‪.‬‬ ‫ائدىــله پــۇل ۈئچــۈن غــۇرۇرىنى قايرىــپ قويغــان قىزالرنــى‪ ،‬نــى نــى ەئرلهرنــى‪ ،‬ھهتتــا‬ ‫الۋبهنلهرنـى كـۆردى‪ ،‬بـۇالر ناھـايىتى تهبىىئـي ياشـايتتى‪ ،‬دﯦـمهك‪ ،‬ائدىلهمـۇ شـۇنداق‬ ‫تهبىىئي ياشىشى كﯧرەك ىئدى‪ .‬ەئركىن ياشـاش ەئمهلىيهتـته تهبىىئـي ياشاشـنىڭ نهق‬ ‫ۆئزى ىئدى‪ ،‬ائدىـله »تهبىىئـي ياشـاۋاتىمهن« دﯦـيىش ائرقىلىـق ۆئزىـگه تﯧخىمـۇ زور‬ ‫تهسهللىي‪ ،‬ائزادىلىك‪ ،‬خۇشاللىق بﯧرەلهيتتى‪ .‬دەرۋەقه‪ ،‬ۇئ شۇنداق قىلدى‪.‬‬ ‫بىر كۈنى وئيلىمىغـان بىـر ىئـش يـۈز بهردى‪.‬ىئجـارە ۆئينىـڭ ھاجهتخانىـسىنىڭ‬ ‫ماتۇڭى توسۇلۇپ قالدى‪ .‬ەئۋرەزلىرىنى چۈشۈرىۋﯦتهلمىگهن ائدىله قاتتىق جىله بولۇپ‪،‬‬ ‫زۆھرەگه تﯧلﯧفون قىلدى‪ ،‬زۆھرە ەئتىگهندە ېئھتىياتسىزلىقتىن ماتۇڭغا قﯧلىن قهغهز‬ ‫چۈشۈپ كهتكهنلىكىنى ېئيتتى‪ .‬ھهيز كۆرگهندە ىئشلىتىدىغان‪ ،‬سۇدا ېئرىمهيدىغان ۇئ‬ ‫قهغهز ەئۋرەز يولىنى توسۇپ قويغانىدى‪ .‬ائدىله زۆھرەنى ەئيـبلهپ بولغانـدىن كﯧـيىن‬ ‫بىــر تايــاقنى تﯧپىــپ تىقىــپ بــاقتى‪ ،‬ســۇنى چۈشــۈرەلمىدى‪ .‬ائخىــر بولمــاي ۆئينىــڭ‬ ‫ىئگىــــسىگه تﯧلﯧفــــون قىلــــدى‪ ،‬ۆئي ىئگىــــسى ۇئنىڭغــــا دەرھــــال رﯦمــــونچى‬ ‫ەئۋەتىــدىغانلىقىنى ېئيتتــى‪ .‬بىــر ســاەئتتىن كﯧــيىن مۈرىــسىگه قاســماق ســومكا‬ ‫ېئسىۋالغان‪ ،‬قاپىقى يامان بىر رﯦمونتچى ۆئيگه كىرىـپ مـاتوڭنى تهكـشۈردى ۋە ۇئنـى‬ ‫ائجرىتىپ ېئلىپ تۆشۈككه بىر نهرسىلهرنى تىقىپ يۈرۈپ ۇئ قهغهزنى تهسته ائلدى‪» .‬‬ ‫قﯧنى كﯧلىپ سىناپ باق« دەپ ائدىلهگه قارىدى‪ .‬ائدىله ېئڭىـشىپ سـۇنى بﯧسىـشىغا‬ ‫ۇئنىــڭ كهينىــدە تۇرغــان رﯦمــونتچى ائدىلهنىــڭ تــار يوپكىــسىدىن كۆرۈنــۈپ قالغــان‬ ‫ساغرىسىنى كۆرۈپ بىـردىنال نىيىتىنـى بـۇزدى‪ ،‬تـازىلىق ۆئيىنىـڭ ىئـشىكىنى تاقـاپ‬ ‫ۇئنىڭغا ېئسىلدى‪ .‬ائدىله قاتتىق چۆچۈپ ھوشىنى يوقاتتى‪ ،‬بﯧشىغا قاتتىق بىر نـﯧمه‬ ‫تهگــــدى‪ ،‬ھوشــــىنى يىغقانــــدا ۇئ ائللىقاچــــان دەپــــسهندە قىلىنىــــپ خاالغــــا‬ ‫تاشلىۋﯦتىلگهنىدى‪ » .‬ائدەم دﯦگهن مۇشـۇنداق رەزىـل‪ ،‬ھﯧلىمـۇ ۆئلتۈرۈۋەتمهپتـۇ!‪«...‬‬ ‫دەپ وئيالپ ۆئزىـگه تهسـهللىي بهردى‪ ،‬ۇئ ۆئزىـگه تهسـهللىي بﯧرىـشكه شـۇنچه ۇئسـتا‬ ‫بولۇپ كهتكهنىدى‪ .‬بﯧرىپ ۆئينى‪ ،‬سومكىسىنى ائختـۇردى‪ ،‬بانكـا كـارتى‪ ،‬تﯧلﯧفـون‪.،‬‬ ‫دﯦگهنلهر جايىدا ىئدى‪ ،‬كۆڭلى ائرامىغا چۈشتى‪ ،‬ھهتتا خۇشال بولدى‪.‬‬ ‫ەئمما بىر دەمدىن كﯧيىن بۇ ىئشقا زەردىسى قاينىـدى‪ ،‬زۆھرەنـى ىئچىـدە مىڭنـى‬ ‫تىللىدى‪ ،‬ۆئزىنى يۆلهنچۈكسىز‪ ،‬باشپاناھسىز ھﯧس قىلدى‪ .‬ساقچىغا تﯧلﯧفون قىـالي‬ ‫دﯦـــسه ۇئ رﯦمـــونتچىنى تهســـۋىرلهپ بﯧرەلمهيتتـــى‪ ،‬ۇئ چىرايـــى تۇتـــۇق ەئرۋاھقىـــال‬ ‫وئخــشايدىغان بىــر مهخلــۇق ىئــدى‪ .‬ســاقچى كهلــسه يهنه ۇئنــى‪-‬بــۇنى ســوراپ‪،‬‬ ‫شىنجاڭلىقكهنسهن‪ ،‬نﯧمه ىئش قىلىسهن‪ ،‬ۋاقىتلىق تۇرۇش كﯧنىـشكاڭ بـارمۇ؟‪...‬دەپ‬

‫‪96‬‬

‫بىر مۇنچه ائۋارە قىالتتى‪ .‬ائدىله بۇنى بىر كﯧلىشمهسلىك دەپال وئيالپ ۆئتكـۈزۈۋﯦتىش‬ ‫قارارىغا كهلدى‪ .‬ەئمما بۇ ىئشنىڭ قورقۇنچى كۆڭلىگه ۆئچـمهس بىـر سـايه تاشـلىدى‪،‬‬ ‫قورقمــاي دﯦــسىمۇ قــورقتى‪ ،‬خاالغــا ھهر بىــر كىرگهنــدە كهينىــدە بىــر كــۆز بــاردەك‬ ‫چۆچــۈيتتى‪ .‬ائقىــۋەتته ۇئ بــۇ ۆئيــدىن‪ ،‬بــۇ شــهھهردىن قورقۇشــقا باشــلىدى‪ ،‬تولىمــۇ‬ ‫ېئھتىياتچان بولۇپ كهتتى ‪.‬‬ ‫پاھىشهلهرنىڭ بهدىنى گويا ھاجهتخانىغا وئخشايتتى‪ ،‬قاچانال بولمىسۇن بىرسـىنىڭ‬ ‫تهقهززالىقىنى قاندۇراتتى‪ .‬ائدىله تۇنجى قﯧتىم بۇ يولغا ماڭغاندا ائزابلىنىـپ‪ ،‬خـاالدا‬ ‫وئلتــۇرۇپ خىيالغــا چــۆككهن چﯧغىــدا پاھىــشه بىــلهن ھهق ېئلىنىــدىغان خاالنىــڭ‬ ‫وئرتــاقلىقىنى ھــﯧس قىلغانىــدى؛ وئخــشىمايدىغان يﯧــرى‪ ،‬خاالغــا ېئلىنىــدىغان ھهق‬ ‫ەئرزان‪ ،‬پاھىــشهگه تۆلىنىــدىغان ھهق قىمــمهت ىئــدى؛ لــﯧكىن ائدەملىــك قهدىــر‬ ‫قىممهتنىڭ قوي تﯧرىسىدەك سﯧتىلىشى‪ ،‬ائياللىق ىئپپهت‪-‬نومۇسنىڭ چهيلىنىـشىنى‬ ‫نهزەردە تۇتقانــدا پاھىــشهنىڭ باھاســى ھاجهتخانىــدىن نهچــچه ھهســسه ەئرزان‪ ،‬خــار‪،‬‬ ‫قهدىرســىز ىئــدى‪ .‬ائدىلهنىــڭ ىئلگىرىكــى خىيالىــدىكى بــۇ قهبىــھ وئخــشىتىش ۋە‬ ‫سﯧلىــشتۇرۇش يهنه غىــل‪-‬پــال پهيــدا بولــدى‪ ،‬خاالغــا كىرســىال سهســكىنهتتى‪ ،‬خىيــال‬ ‫سۈرۈپ وئلتۇرۇپ تىترەپ كﯧتهتتى‪ ،‬نىجاسـهتنىڭ ۈئسـتىدە وئلتۇرغانـدەك قورۇنـاتتى‪،‬‬ ‫بىائرام بوالتتى‪» ،‬ەئر خهق دﯦگهن ھايۋان‪...‬ىئپالس«دەپ پىچىراليتتى‪ .‬قهدىر‪-‬قىمـمهت‬ ‫ھهققىــدە ھﯧچنــﯧمه وئيلىمــايتتى‪ ،‬ەئممــا وئيلىمــايمۇ قۇتۇاللمــايتتى‪ ،‬ۇئ بىلهتتىكــى‪،‬‬ ‫شــاپاقتىن ەئرزان بۇزۇقالرمــۇ ۆئزىنــى تاشــلىۋەتمهيتتى‪» ،‬ســۇ پهســكه ائقىــدۇ‪ ،‬ائدەم‬ ‫ىئگىزگه ماڭىدۇ« دەپ ۆئز قوڭىنى ۆئزى يۆلهپ‪ ،‬نومۇسىنى سﯧتىپ بولـسىمۇ قهدىـر‪-‬‬ ‫قىممهتكه‪ ،‬راھهتكه ېئرىشهتتى‪ ،‬قهدىر‪-‬قىممهتنى پۇل‪ ،‬جـان بـﯧقىش دەپ چۈشـىنىپ‪،‬‬ ‫شۇ يولدا ھهممه نﯧمىسىنى دوغا تىكهتتـى‪ .‬بـۇ دﯦـگهن ھـايۋانالرچه تۇرمـۇش دﯦـسىمۇ‬ ‫ائڭلىمايتتى‪ ،‬ائدەم دﯦگهن شـۇ ھايۋانـدىن ەئقىللىقـرەك ھـايۋانغۇ‪ ...‬دەپ ۆئزلىرىنـى‬ ‫بهزلهيتتى‪ ...‬بىر ىئش قـاتتىق تهسـىر قىلىـپ ۈئمىدسـىزلهنگهندە‪ ،‬ماڭىـدىغان يـول‬ ‫پهقهت قالمىغانــدا‪ ،‬ھــاراق ىئچىــپ ىئــشتان‪-‬كــۆينهكنى ســﯧلىپ تاشــلىۋەتكهندە‪،‬‬ ‫ائدەملىــك ۋىجــدانغا چىــداپ بواللمــاي ھايۋانلىــشىپ كهتكهنــدە‪ ،‬ۆئزىنــى بولۇشــىغا‬ ‫ساراڭدەك قويۇۋەتكهندە‪ ،‬مۇشۇنداق بولۇش ۈئچۈن ۆئزىگه روھىي مهدەت‪ ،‬تايـانچ كـۈچ‬ ‫ىئزدىگهنـــدە بـــۇزۇقالر ۆئزىنـــى بىچـــارىلهرچه بهزلهيتتـــى؛ بۇنـــداق چۈشـــكۈنلۈك‬ ‫ەئمهلىيهتته روھىـي جهھهتتـتىن ۆئلگهنلىكنىـڭ باشلىنىـشى‪ ،‬ائدەملىكـكه ماڭمـاي‪،‬‬ ‫ەئكــسىچه مــايمۇن‪ ،‬چوشــقا ائرىــسىغا قــايتىش ىئــدى‪ ...‬ائدىــله ۆئزىنــى قــانچه قﯧــتىم‬ ‫بهزلهپ بولغـــانلىقىنى بىلمهيتتـــى‪ ،‬شـــۇنداق قىلمىـــسا ياشـــىيالمايتتى؛ ۆئزىنـــى‬ ‫كهمسىتىدىغان وئي‪-‬خىيالدىن ۋابادىن قاچقاندەك قاچاتتى‪ ،‬ەئخالق دﯦـگهن نهرسـىگه‬ ‫چىش‪-‬تىرنىغىغىچه ۆئچ ىئدى‪ ،‬چﯧكهتتى‪ ،‬ىئچهتتـى‪ ،‬وئينـايتتى؛ پـاكلىق‪ ،‬گۈزەللىـك‪،‬‬ ‫شــهرمى‪-‬ھايــا دﯦگهنلهرنــى تاماكــا ىئــسىدەك پــۈۋلهيتتى‪ ،‬مهســخىرىلىك كــۈلهتتى‪،‬‬

‫‪97‬‬

‫ەئيــنهككه قارىــسا ھهرگىــز كــۆز نۇرىغــا‪ ،‬تﯧــپىچهكلهپ قويىــدىغان نــازۇك قهلــبىگه‬ ‫قارىمــايتتى‪ ،‬پهقهت يــۈز تﯧرىــسىگه‪ ،‬يــۈز مﯧيىغــا‪ ،‬كىرپىــك الكىغــا‪ ،‬لهۋســۇرۇخلىرىغا‬ ‫قارايتتى‪ ،‬قاندەك لهۋلىرىنى ھىمىرىـپ چىـشلهپ قويـاتتى‪ .‬بهزىـدە ۆئزىنـى ائمﯧرىكـا‬ ‫كىنولىرىدا چىقىدىغان قان ىئچهر ائلۋاستىغا وئخشىتىپ‪» ،‬مهن خۇمـسى ەئرلهرنىـڭ‪،‬‬ ‫التا ەئرلهرنىڭ‪ ،‬بۇزۇقالرنى دەپ پۇل تاپىدىغان ەئرلهرنىڭ‪ ،‬ۆئيىدىن وئغرىدەك قﯧچىپ‬ ‫چىققان شـهرمهندە ەئرلهرنىـڭ قﯧنىنـى شـورايدىغان ائلۋاسـتى‪ «...‬دەپ وئياليتتـى؛ ۇئ‬ ‫ۆئزىنى ھايۋانغا وئخشىتىپ كهمسىتكهندىن كۆرە‪ ،‬ھﯧچ بولمىـسا كىنـودا چىقىـدىغان‬ ‫»جىن‪-‬ائلۋاستى«غا وئخشاتسا كۆڭلى سهل ائرام تاپاتتى‪ .‬ۇئ ۆئزىنى بىر دەم ھـايۋان‪،‬‬ ‫بىر دەم ائلۋاستى دەپ وئيلىۋالىدىغانلىقىغا قاراپ‪ ،‬ائدەملىكتىن راسـتىنال يىـراقالپ‬ ‫كﯧتىپــتىمهن‪ ،‬بۇزۇقالرنىــڭ ھهممىــسى مهنــدەك پاراكهنــدە ياشــامدىغاندۇ؟ ۇئنــداق‬ ‫ەئمهس‪ ،‬ۋىجدانى بـار بـۇزۇقالرال ائزابلىنااليـدۇ‪ ،‬ۋىجـدانى يـوق رەسـۋاالر غﯧمىـدە يـوق‬ ‫ياشاۋﯦرىدۇ‪ ...‬ۋىجدانىم تﯧخى ۆئلمىدى‪ ،‬شـۇڭا ائزابىـم ېئغىـر‪ ،‬دەردىـم تۈگىمهيـدۇ‪..‬‬ ‫دەپ وئياليتتــى‪. .‬بۇمــۇ ۇئنىــڭ ۈئچــۈن بىــر تهســهللىي ىئــدى؛ ۆئز قهدىــر‪-‬قىممىتــى‬ ‫ھهققىدىكى ھهسرەتلىك خىياللىرى ائللىبۇرۇن تۈگهپ قالغاندەك ىئدى‪.‬‬ ‫ائشۇ ھايۋان ۇئنىڭ پهخىرلىنىپ يۈرگهن‪ ،‬ائۋايالپ كهلـگهن بهدىنىنـى بىـر دەمـدىال‬ ‫ەئۋرەزگه مىلىۋەتكهنــدىن كﯧــيىن ۇئ ۆئزىنــى ھهرگىــز ائلۋاســتى دەپ وئيلىمايــدىغان‬ ‫بولدى؛ مۇنچىدا كۆپ يۇيۇندى‪ ،‬ھهر بىر يۇيۇنسا خۇددى روھىنىمۇ پاكلىيااليدىغاندەك‬ ‫قﯧتىقىنىپ يۇيۇناتتى‪ ،‬ەئمما روھىدىكى بىر ائلۋاسـتى ۇئنىڭغـا داىئـم مهسـخىرىلىك‬ ‫تىكىلىپ تۇراتتى‪ ،‬ۇئ جىـله بـوالتتى‪» ،‬شـهيتان دﯦـگهن شـۇ‪ ،‬مهن ەئگهشمىـسهممۇ ۇئ‬ ‫مﯧنى ەئگهشتۈرىدۇ‪ ...‬ۇئ بىر ەئركهك جىن« دەپ وئياليتتـى‪ .‬شـهيتان‪ ،‬ەئركهك شـهيتان‬ ‫چۈشهنچىسى ۇئنىڭغا ھهممىدىن چوڭ تهسهللىي‪ ،‬ىئشلىرىنىڭ ىئلھامچىـسى‪ ،‬بهلكـى‬ ‫كۈچلۈك ياردەمچىسى ىئدى‪.‬‬ ‫ائشـــۇ بهدبهخ ۇئنـــى ھايۋانـــدەك دەپـــسهندە قىلىـــپ‪ ،‬ائيـــاللىق ائجىزلىقنـــى‬ ‫ھاجهتخانىغا_ كۆز ائلدىغا كۇساردەك يﯧيىـپ قويـدى؛ ائيـال خهق شـۇنچىلىك ىئـدى‪،‬‬ ‫ائياللىق گۈزەللىك نﯧمىشقا بىر دەمدىال ائپهتكه ائيلىنىپ كهتتى؟ ھهتتا تـاس قالـدى‬ ‫ۇئنىڭ بﯧشىغا چىققىلى! دﯦمهك‪ ،‬سهتهڭلىكمۇ قوش بىـسلىق پىچاققـا وئخـشايدىغان‬ ‫بىر نهرسه ىئدى‪ .‬ۇئ ۆئزىنى سهتهڭ‪ ،‬تهنناز‪ ،‬جهلپكار كۆرسهتكهن‪ ،‬ەئمما شۇ ھايۋاننىڭ‬ ‫قولى تهگكهن‪ ،‬بهدىنى بىـلهن تهڭ بۇلغانغـان كىيىمىنـى ەئخـلهت چىلىكىـگه پـۇرالپ‬ ‫ېئتىۋەتكهندىن باشالپ‪ ،‬ۇئنداق رەڭلىك كىـيىم ائلمىـدى‪ .‬ھايۋانالرنىـڭ شالىـسىنى‬ ‫ېئقىتىدىغان بهدىنى ائمهتنى ھهم ائپهتنى تهڭ چىلـالپ كﯧلهلهيتتـى‪ ،‬بـۇ قىـسمهتتىن‬ ‫ەئمـــدى قۇتۇاللمايدىغانـــدەك قىالتتـــى‪ .‬بىـــر ەئرنىـــڭ پﯧـــشىگه ېئـــسىلغان بولـــسا‬ ‫سهتهڭلىكىدىن كﯧلىدىغان ائمهت داۋاملىق ۋە بهرىكهتلىـك بولغـانمۇ بـوالتتى‪ ،‬ېئـرى‬ ‫شهھۋانىي زورلۇق قىلغان بولسا ەئركهكلىك دەپ چۈشىنىپ خۇشاللىق بىـلهن قوبـۇل‬

‫‪98‬‬

‫قىالتتــى‪ ،‬ېئرىــدىن تايــاق يﯧــسه گهرچه ۇئنىڭغــا نهپرەتلهنــسىمۇ‪ ،‬ۇئنىــڭ قۇچىقىغــا‬ ‫چۈشكهندە يهنه ېئرىپ بوشىشىپ كهتكهن بوالتتى‪...‬‬ ‫پاھىـــشهلهرنىڭ بهدىنـــى گويـــا ھاجهتخانىغـــا وئخـــشايتتى‪ ،‬قاچـــانال بولمىـــسۇن‬ ‫بىرســىنىڭ تهقهززالىقىنــى قانــدۇراتتى‪ .‬ائدىــله تــۇنجى قﯧــتىم بــۇ يولغــا ماڭغانــدا‬ ‫ائزابلىنىــپ‪ ،‬خــاالدا وئلتــۇرۇپ خىيالغــا چــۆككهن چﯧغىــدا پاھىــشه بىــلهن ھهق‬ ‫ېئلىنىدىغان خاالنىڭ وئرتاقلىقىنى ھﯧس قىلغانىدى؛ وئخـشىمايدىغان يﯧـرى‪ ،‬خاالغـا‬ ‫ېئلىنىــدىغان ھهق ەئرزان‪ ،‬پاھىــشهگه تۆلىنىــدىغان ھهق قىمــمهت ىئــدى؛ لــﯧكىن‬ ‫ائدەملىــك قهدىــر قىممهتنىــڭ قــوي تﯧرىــسىدەك سﯧتىلىــشى‪ ،‬ائيــاللىق ىئپــپهت‪-‬‬ ‫نومۇسنىڭ چهيلىنىشىنى نهزەردە تۇتقاندا پاھىشهنىڭ باھاسى ھاجهتخانىدىن نهچـچه‬ ‫ھهسسه ەئرزان‪ ،‬خار‪ ،‬قهدىرسىز ىئدى‪ .‬ائدىلهنىڭ ىئلگىرىكى خىيالىدىكى بـۇ قهبىـھ‬ ‫وئخـــشىتىش ۋە سﯧلىـــشتۇرۇش يهنه غىـــل‪-‬پـــال پهيـــدا بولـــدى‪ ،‬خاالغـــا كىرســـىال‬ ‫سهســكىنهتتى‪ ،‬خىيــال ســۈرۈپ وئلتــۇرۇپ تىتــرەپ كﯧتهتتــى‪ ،‬نىجاســهتنىڭ ۈئس ـتىدە‬ ‫وئلتۇرغاندەك قورۇنـاتتى‪ ،‬بىـائرام بـوالتتى‪» ،‬ەئر خهق دﯦـگهن ھـايۋان‪...‬ىئـپالس«دەپ‬ ‫پىچىراليتتــى‪ .‬قهدىــر‪-‬قىمــمهت ھهققىــدە ھﯧچنــﯧمه وئيلىمــايتتى‪ ،‬ەئممــا وئيلىمــايمۇ‬ ‫قۇتۇاللمايتتى‪ ،‬ۇئ بىلهتتىكى‪ ،‬شـاپاقتىن ەئرزان بۇزۇقالرمـۇ ۆئزىنـى تاشـلىۋەتمهيتتى‪،‬‬ ‫»سۇ پهسكه ائقىدۇ‪ ،‬ائدەم ىئگىزگه ماڭىدۇ« دەپ ۆئز قوڭىنى ۆئزى يۆلهپ‪ ،‬نومۇسىنى‬ ‫سﯧتىپ بولسىمۇ قهدىر‪-‬قىممهتكه‪ ،‬راھهتكه ېئرىشهتتى‪ ،‬قهدىر‪-‬قىممهتنـى پـۇل‪ ،‬جـان‬ ‫بــﯧقىش دەپ چۈشــىنىپ‪ ،‬شــۇ يولــدا ھهمــمه نﯧمىــسىنى دوغــا تىكهتتــى‪ .‬بــۇ دﯦــگهن‬ ‫ھايۋانالرچه تۇرمۇش دﯦسىمۇ ائڭلىمايتتى‪ ،‬ائدەم دﯦگهن شـۇ ھايۋانـدىن ەئقىللىقـرەك‬ ‫ھــايۋانغۇ‪ ...‬دەپ ۆئزلىرىنــى بهزلهيتتــى‪ ...‬بــارلىق بــۇزۇقالر بىــر ىئــش قــاتتىق تهســىر‬ ‫قىلىــپ ۈئمىدســىزلهنگهندە‪ ،‬ماڭىــدىغان يــول پهقهت قالمىغانــدا‪ ،‬ھــاراق ىئچىــپ‬ ‫ىئــشتان‪-‬كــۆينهكنى ســﯧلىپ تاشــلىۋەتكهندە‪ ،‬ائدەملىــك ۋىجــدانغا چىــداپ بواللمــاي‬ ‫ھايۋانلىــشىپ كهتكهنــدە‪ ،‬ۆئزىنــى بولۇشــىغا ســاراڭدەك قويۇۋەتكهنــدە‪ ،‬مۇشــۇنداق‬ ‫بولۇش ۈئچۈن ۆئزىگه روھىي مهدەت‪ ،‬تايـانچ كـۈچ ىئزدىگهنـدە ۆئزىنـى بىچـارىلهرچه‬ ‫بهزلهيتتــى؛ بۇنــداق چۈشــكۈنلۈك ەئمهلىيهتــته روھىــي جهھهتتــتىن ۆئلگهنلىكنىــڭ‬ ‫باشلىنىشى‪ ،‬ائدەملىككه ماڭماي‪ ،‬ەئكسىچه مايمۇن‪ ،‬چوشقا ائرىسىغا قايتىش ىئدى‪...‬‬ ‫ائدىــله ۆئزىنــى قــانچه قﯧــتىم بهزلهپ بولغــانلىقىنى بىلمهيتتــى‪ ،‬شــۇنداق قىلمىــسا‬ ‫ياشىيالمايتتى؛ ۆئزىنى كهمسىتىدىغان وئي‪-‬خىيالدىن ۋابـادىن قاچقانـدەك قاچـاتتى‪،‬‬ ‫ەئخــالق دﯦــگهن نهرســىگه چىــش‪-‬تىــرنىغىغىچه ۆئچ ىئــدى‪ ،‬چﯧكهتتــى‪ ،‬ىئچهتتــى‪،‬‬ ‫وئينايتتى؛ پاكلىق‪ ،‬گۈزەللىك‪ ،‬شهرمى‪-‬ھايا دﯦگهنلهرنى تاماكا ىئـسىدەك پـۈۋلهيتتى‪،‬‬ ‫مهسخىرىلىك كۈلهتتى‪ ،‬ەئينهككه قارىسا ھهرگىز كۆز نۇرىغا‪ ،‬تﯧپىچهكلهپ قويىدىغان‬ ‫نــازۇك قهلــبىگه قارىمــايتتى‪ ،‬پهقهت يــۈز تﯧرىــسىگه‪ ،‬يــۈز مﯧيىغــا‪ ،‬كىرپىــك الكىغــا‪،‬‬ ‫لهۋسۇرۇخلىرىغا قارايتتى‪ ،‬قانـدەك لهۋلىرىنـى ھىمىرىـپ چىـشلهپ قويـاتتى‪ .‬بهزىـدە‬

‫‪99‬‬

‫ۆئزىنى ائمﯧرىكـا كىنولىرىـدا چىقىـدىغان قـان ىئـچهر ائلۋاسـتىغا وئخـشىتىپ‪» ،‬مهن‬ ‫خۇمــسى ەئرلهرنىــڭ‪ ،‬التــا ەئرلهرنىــڭ‪ ،‬بــۇزۇقالرنى دەپ پــۇل تاپىــدىغان ەئرلهرنىــڭ‪،‬‬ ‫ۆئيىــدىن وئغرىــدەك قﯧچىــپ چىققــان شــهرمهندە ەئرلهرنىــڭ قﯧنىنــى شــورايدىغان‬ ‫ائلۋاستى‪ «...‬دەپ وئياليتتى؛ ۇئ ۆئزىنى ھايۋانغـا وئخـشىتىپ كهمـسىتكهندىن كـۆرە‪،‬‬ ‫ھﯧچ بولمىسا كىنودا چىقىدىغان »جىن‪-‬ائلۋاسـتى«غـا وئخشاتـسا كـۆڭلى سـهل ائرام‬ ‫تاپاتتى‪ .‬ۇئ ۆئزىنـى بىـر دەم ھـايۋان‪ ،‬بىـر دەم ائلۋاسـتى دەپ وئيلىۋالىـدىغانلىقىغا‬ ‫قاراپ‪ ،‬ائدەملىكتىن راستىنال يىراقالپ كﯧتىپتىمهن‪ ،‬بۇزۇقالرنىڭ ھهممىسى مهنـدەك‬ ‫پاراكهنــدە ياشــامدىغاندۇ؟ ۇئنــداق ەئمهس‪ ،‬ۋىجــدانى بــار بــۇزۇقالرال ائزابلىنااليــدۇ‪،‬‬ ‫ۋىجدانى يوق رەسۋاالر غﯧمىدە يوق ياشـاۋﯦرىدۇ‪ ...‬ۋىجـدانىم تﯧخـى ۆئلمىـدى‪ ،‬شـۇڭا‬ ‫ائزابىم ېئغىر‪ ،‬دەردىم تۈگىمهيدۇ‪ ..‬دەپ وئياليتتى‪. .‬بۇمۇ ۇئنىڭ ۈئچۈن بىر تهسهللىي‬ ‫ىئدى؛ ۆئز قهدىر‪-‬قىممىتى ھهققىدىكى ھهسـرەتلىك خىيـاللىرى ائللىبـۇرۇن تـۈگهپ‬ ‫قالغاندەك ىئدى‪.‬‬ ‫ائشۇ ھايۋان ۇئنىڭ پهخىرلىنىپ يۈرگهن‪ ،‬ائۋايـالپ كهلـگهن بهدىنىنـى بىـر دەمـدىال‬ ‫ەئۋرەزگه مىلىۋەتكهنــدىن كﯧــيىن ۇئ ۆئزىنــى ھهرگىــز ائلۋاســتى دەپ وئيلىمايــدىغان‬ ‫بولدى؛ مۇنچىدا كۆپ يۇيۇندى‪ ،‬ھهر بىر يۇيۇنسا خۇددى روھىنىمۇ پاكلىيااليدىغاندەك‬ ‫قﯧتىقىنىپ يۇيۇناتتى‪ ،‬ەئمما روھىدىكى بىر ائلۋاسـتى ۇئنىڭغـا داىئـم مهسـخىرىلىك‬ ‫تىكىلىپ تۇراتتى‪ ،‬ۇئ جىـله بـوالتتى‪» ،‬شـهيتان دﯦـگهن شـۇ‪ ،‬مهن ەئگهشمىـسهممۇ ۇئ‬ ‫مﯧنى ەئگهشتۈرىدۇ‪ ...‬ۇئ بىر ەئركهك جىن« دەپ وئياليتتـى‪ .‬شـهيتان‪ ،‬ەئركهك شـهيتان‬ ‫چۈشهنچىسى ۇئنىڭغا ھهممىدىن چوڭ تهسهللىي‪ ،‬ىئشلىرىنىڭ ىئلھامچىـسى‪ ،‬بهلكـى‬ ‫كۈچلۈك ياردەمچىسى ىئدى‪.‬‬ ‫ائشـــۇ بهدبهخ ۇئنـــى ھايۋانـــدەك دەپـــسهندە قىلىـــپ‪ ،‬ائيـــاللىق ائجىزلىقنـــى‬ ‫ھاجهتخانىغا_ كۆز ائلدىغا كۇساردەك يﯧيىـپ قويـدى؛ ائيـال خهق شـۇنچىلىك ىئـدى‪،‬‬ ‫ائياللىق گۈزەللىك نﯧمىشقا بىر دەمدىال ائپهتكه ائيلىنىپ كهتتى؟ ھهتتا تـاس قالـدى‬ ‫ۇئنىڭ بﯧشىغا چىققىلى! دﯦمهك‪ ،‬سهتهڭلىكمۇ قوش بىـسلىق پىچاققـا وئخـشايدىغان‬ ‫بىر نهرسه ىئدى‪ .‬ۇئ ۆئزىنى سهتهڭ‪ ،‬تهنناز‪ ،‬جهلپكار كۆرسهتكهن‪ ،‬ەئمما شۇ ھايۋاننىڭ‬ ‫قولى تهگكهن‪ ،‬بهدىنى بىـلهن تهڭ بۇلغانغـان كىيىمىنـى ەئخـلهت چىلىكىـگه پـۇرالپ‬ ‫ېئتىۋەتكهندىن باشالپ‪ ،‬ۇئنداق رەڭلىك كىـيىم ائلمىـدى‪ .‬ھايۋانالرنىـڭ شالىـسىنى‬ ‫ېئقىتىدىغان بهدىنى ائمهتنى ھهم ائپهتنى تهڭ چىلـالپ كﯧلهلهيتتـى‪ ،‬بـۇ قىـسمهتتىن‬ ‫ەئمـــدى قۇتۇاللمايدىغانـــدەك قىالتتـــى‪ .‬بىـــر ەئرنىـــڭ پﯧـــشىگه ېئـــسىلغان بولـــسا‬ ‫سهتهڭلىكىدىن كﯧلىدىغان ائمهت داۋاملىق ۋە بهرىكهتلىـك بولغـانمۇ بـوالتتى‪ ،‬ېئـرى‬ ‫شهھۋانىي زورلۇق قىلغان بولسا ەئركهكلىك دەپ چۈشىنىپ خۇشاللىق بىـلهن قوبـۇل‬ ‫قىالتتــى‪ ،‬ېئرىــدىن تايــاق يﯧــسه گهرچه ۇئنىڭغــا نهپرەتلهنــسىمۇ‪ ،‬ۇئنىــڭ قۇچىقىغــا‬ ‫چۈشكهندە يهنه ېئرىپ بوشىشىپ كهتكهن بوالتتى‪...‬‬

‫‪100‬‬

‫ۇئ كهلگۈســى ھهققىــدە شــىرىن خىيــال سۈرۈشــنى گۆدەكلىــك دەپ مهســخىرە‬ ‫قىالتتــى‪ ،‬يﯧــتهلمىگهن ائرزۇلىــرى ۈئچــۈن ائزابلىنــاتتى؛ ائتــا‪-‬ائنىــسىنى وئيالشــتىن‬ ‫قاچاتتى‪ ،‬بـالىلىق بولۇشـنى ھـازىرچه تهسـهۋۋۇرىغا سـىغدۇرالمايتتى؛ پـاكلىق يـوق‪،‬‬ ‫ناپاكلىق كﯧسهلدەك چاپالشتى؛ ېئرى يوق‪ ،‬لﯧكىن ھهر ياقتا نهكهس ەئرلهر بار؛ دوستى‬ ‫يوق‪ ،‬دۈشمهنلىرى بار )دوستلىرىنىڭ ھهممىـسى مهنپهەئتـپهرەس‪ ،‬سـاختىپهز‪ ،‬شـۇڭا‬ ‫ۇئالرمۇ دۈشمهن(؛ بـۇ شـهھهردە ۆئزىـدىن باشـقا ھهمـمه ائدەم دۈشـمهندەك مىـدىرالپ‬ ‫يۈرۈشــىدۇ‪ .‬دۇنيــانى شــىرىن چــۈش دەپ وئيلىۋالغــان‪ ،‬چۈشــلىرى‪ ،‬غــايه‪-‬ائرزۇلىــرى‬ ‫بهربــات بولغانــدا بــۇ رەھىمــسىز رىائللىقنــى قوبــۇل قىاللمىغــان چولپــانالر ۆئزىنــى‬ ‫ۆئلتۈرۈۋااللىغــان بىــلهن‪ ،‬ائدىــلهدە ۇئنــداق جــۈرەئت يــوق‪ .‬ۇئنىــڭ ىئچــى ھهر قــانچه‬ ‫كۈچلۈك بولغان بىلهن ۆئزىنى ۋەيران قىلىـشقا كـۈچى يهتمهيتتـى‪ .‬خارالنغـان يهردىـن‬ ‫بهلكىم بهخت گۈللىرى ېئچىلىپ قﯧلىشىمۇ مـۇمكىن ىئـدى‪ .‬ەئممـا ائدىـله كـۆڭلىنى‬ ‫ھهر قــانچه ائۋۇندۇرســىمۇ ىئــچ‪-‬ىئچىــدىن شــادلىنالمايتتى‪ ،‬ۋارقىــراپ يىغلىغۇســى‬ ‫كﯧلهتتى‪.‬‬ ‫ھهممه ىئش ۆئتۈپ كهتتى‪ ،‬لﯧكىن قورقۇنچ‪ ،‬غهزەپ‪-‬نهپرەت يوقالمىدى‪ .‬ائدىـله‬ ‫زۆھــرەگه ھهر قــانچه غهزەبلهنــسىمۇ‪ ،‬دەردىنــى ىئچىــگه يــۇتتى‪ .‬زۆھــرە ائدىلهنىــڭ‬ ‫دەپسهندە قىلىنىشىدىنال ەئمهس‪ ،‬ائدەتتىكى جىق ىئشىدىن بىـخهۋەر ىئـدى‪ ،‬كﯧچىـدە‬ ‫كﯧلهتتى‪ ،‬ۇئخاليتتى‪ ،‬ەئتىسى ۋاقـچه وئرنىـدىن قوپـۇپ‪ ،‬كـۆزىنى ېئچىپمـۇ خـﯧلىغىچه‬ ‫خىيال سۈرۈپ ياتاتتى؛ وئرنىدىن قوپۇپ بىرەر قۇر پهرداز قىلىپال رﯦستۇرانغا چاپاتتى‪.‬‬ ‫كهچته كهلگهندە ائدىله يوق بوالتتى‪ ،‬ائدىله كهلگهندە بولسا ۇئ اليدەك قﯧتىپ ۇئخالپ‬ ‫كهتكهن بوالتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە رﯦستۇراندا جىق جاپا تارتتى‪ ،‬ھارغىنلىق يهتتـى؛ خوجـايىن ۇئنـى‬ ‫ماشىنا ائدەمدەك ۇئ ياق‪-‬بۇياققا ماڭدۇرۇپ باشقۇرۇپ تۇراتتى‪ .‬خوجايىننىـڭ خوتـۇنى‬ ‫بىر مهزگىل يۇرتقا كهتكهنـدە زۆھـرە خوجايىننىـڭ كـۆڭلىنى رەت قىلمىغـان بولـسا‬ ‫بهلكىــم بۇنچىلىــك جاپــاغىمۇ قالمــاس ىئــدى‪ .‬خوجــايىن ۇئنىڭغــا ســوغۇق مــۇائمىله‬ ‫قىلغــان بىــلهن ۇئنــى قولــدىن چىقىرىــپ قويۇشــنىمۇ خالىمــايتتى‪ ،‬چــۈنكى ۇئنــداق‬ ‫وئقۇغــان‪ ،‬ھۆســن‪-‬خۇلقلــۇق قىزنىــڭ رﯦــستۇراندا تــۇرۇپ بﯧرىــشى ســودىنىڭ ياخــشى‬ ‫بولۇشىغا پايدىلىق ىئدى؛ بۇنداق قىز خﯧرىدارالرنىڭ كۆڭلىگه‪ ،‬ىئشتىھاسىغا تولىمـۇ‬ ‫مۇۋاپىق كﯧلهتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە ائدىلهنىڭ گﯧـپىگه كىرىـپ‪ ،‬رﯦـستۇراندىن چىقىـپ كﯧتىـشنىمۇ وئيلىـدى‪،‬‬ ‫شىركهت ۋە شهھۋانىي مۇالزىمهت قىلمايدىغان وئرۇنالرىنى ۇئقۇشتى‪ ،‬ەئمما بﯧيجىڭدا‬ ‫نوپۇسى يوق‪ ،‬تىل سهۋىيىسى تۆۋەن‪ ،‬كهسپىي قـابىلىيىتى يـوق دﯦيهرلىـك بولغاچقـا‬ ‫نهچچه يهردىن رەت قىلىندى‪ ،‬ھهتتا كهمسىتىلدى‪ ،‬دﯦرىكتور ىئشخانىسىدا وئلتۇرغـان‬ ‫ەئرلهرنىڭ ھهممىسى دﯦگۈدەك ھاكاۋۇر ىئدى‪ ،‬زۆھرەگه بۆرىدەك قـارايتتى؛ دىپلومىـڭ‬

‫‪101‬‬

‫بولمىــسا كىيىمىڭنــى يهش دەيدىغانــدەكال قىالتتــى‪ .‬قارىماققــا كهمــتهر‪ ،‬ائلىيجانــاپ‬ ‫كۆرۈنىــدىغان چهت ەئللىكــلهر كهســىپچانلىققا‪ ،‬ســاپاغا بهك ەئھمىــيهت بﯧرەتتــى‪،‬‬ ‫ۆئزىنىڭ ائرتۇقچىلىقىنى ىئنگىلىز تىلىدا راۋان دﯦيهلمهي قالسىال »كهچۈرۈڭ‪ ،‬سىزگه‬ ‫ائمهت تىلهيــمهن« دەپ گهپنــى تــۈگىتهتتى؛ وئيــۇنچى كۆرۈنىــدىغان يــاش پهرەڭلهرمــۇ‬ ‫خىزمهت بىلهن كۆڭـۈل ېئچىـشقا ائيـرىم مـۇائمىله قىالتتـى‪ .‬زۆھرەنىـڭ زور جـۈرەئت‬ ‫بىلهن يۈزىنى قـﯧلىن قىلىـپ ىئـش ىئزدەشـلىرى كۆڭۈلـسىزلىك بىـلهن ائياغالشـتى‪،‬‬ ‫شــۇنىڭ بىــلهن ۇئ ىئشهنچىــسىنى يوقــاتتى‪ ،‬يهنه وئقــۇي دﯦــسه پــۇل يــوق‪ ،‬ائدىــلهدەك‬ ‫بۇزۇلۇپال كهتكهن بولسا پـۇل دﯦـگهن كﯧلىـۋﯦرەتتى‪ ،‬بـۇزۇلىمهن دەپ نىيهتنـى بۇزسـىال‬ ‫بۇزۇالتتى‪ ،‬بۇ خۇددى تۇنجى قﯧتىم تاماكا چهككهندەك‪ ،‬ھاراق ىئچكهندەك وئڭايال ىئش‬ ‫ىئدى؛ ۇئنىڭغا تۇيۇقسىز بىر ساراڭلىق ۋە ۆئزىنى قويۇۋﯦتىشال كۇپايه ىئدى؛ بۇزۇلـسا‬ ‫بۇرۇنال بۇزۇلۇپ‪ ،‬داپشاقالرچه ياشاۋەرگهن بوالتتى‪ .‬ەئمما ۇئ ىئپپىتىنى قوغداش ۈئچـۈن‬ ‫تــۆلهپ كﯧلىۋاتقــان بهدەللىرىنىــڭ بىــر دەمــدىال كۆپــۈككه ائيلىنىــشىنى خالىمىــدى؛‬ ‫ەئمهلىيهتته بۇزۇلمايمۇ ياشىغىلى بوالتتى‪ ،‬ائدىلهدەك ېئـسىل كىيىنىـپ‪ ،‬قﯧلىنلىـق‪،‬‬ ‫رەسۋالىقنىڭ ھۇزۇرىنى سـۈرۈپ ياشىمىـسىمۇ‪ ،‬ۆئزىنـى ائسـراپ‪ ،‬قىزلىـق نومۇسـىنى‬ ‫قوغداپ‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىسىنىڭ ۈئمىـدىنى ائقالپ‪،‬ائنىـسى بهرگهن ائق سـۈتىنىڭ ھهققىنـى‬ ‫ائدا قىلىــپ‪ ،‬بىــر تۇغقــان قﯧرىنداشــلىرىنىڭ ىئــززەت‪-‬ھــۆرمىتىنى ســاقالپ كــۆڭلى‬ ‫ائزادىلىك بىلهن ياشىـسا بولىـۋﯦرەتتى‪ .‬زۆھـرە ائدىلهنىـڭ شـۇنداق ياشـاپ تۇرۇپمـۇ‬ ‫بﯧيىــپ تىقىلىــپ كهتمىگهنلىكىنــى‪ ،‬تاپقــان پۇلىنىــڭ ۆئزىنــى ياســاش ۋە كىــيىم‪-‬‬ ‫كﯧچهكتىن ائشـمىغانلىقىنى‪ ،‬چهت ەئلـگه چىقىـپ وئقـۇش ۈئچـۈن پـۇل يىغىـۋاتىمهن‬ ‫دﯦگهن گهپلىرىنىڭ پهقهت ۆئزىنى ائلداش ىئكهنلىكىنى بىلهتتى‪.‬‬ ‫ائدىـــله زۆھـــرەگه خﯧلـــى جىـــق ىئـــشالرنى ۆئگهتـــكهن بولـــسىمۇ‪ ،‬شـــۇ ىئـــشنى‬ ‫ۆئگىتهلمىدى؛ زۆھرەنى ۇئنىڭغا ائشكارە زورالۋﯦرىش نومۇسسىزلىق ىئدى‪ ،‬ائدىـله ھهر‬ ‫ھالدا بۇنى بىلهتتى‪ ،‬ەئمما كۆڭلى قويمايتتى‪ ،‬پـاكلىق بىـلهن ناپاكلىقنىـڭ جىـدىلى‬ ‫ىئچىنــى ســىقاتتى‪ .‬وئخــشاش ۆئيــدە تــۇرۇپ وئخــشىمىغان تهرزدە ياشــاش ۇئنىڭغــا‬ ‫قهتىئـــيال ياقمـــايتتى‪ .‬ەئگهر ىئككهيـــلهن وئخـــشاش بىـــر يولغـــا كىـــرگهن بولـــسا‬ ‫ھازىرقىدىنمۇ كۆڭۈللۈك‪ ،‬باياشات تۇرمۇش كهچۈرەلهيدىغانلىقىغا ىئشىنهتتى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫بۇ ۆئيدە مااليدەك ىئشلهپ تۇرمىغان بولسا ائدىله بهلكىم ۇئنـى ائللىقاچـان كوچىغـا‬ ‫چىقىرىۋەتكهنمۇ بوالتتى‪ .‬زۆھرە نﯧمىال دﯦـگهن بىـلهن ياخـشى ھهمـراھ ىئـدى‪ .‬ەئممـا‬ ‫ۇئنىــڭ ســهدەپ ىئچىــدىكى قۇلۇلىــدەك بىخارامــان ياشاشــلىرى‪ ،‬گــۆدەك قىــزالردەك‬ ‫ۇئششاق پاراڭالرنى قىلىشى‪ ،‬كهيپىياتى ياخشى چاغدا غىڭشىپ ناخشا ېئيتىـشلىرى‪،‬‬ ‫جاپادىن مۈكچىيىپ كهتسىمۇ روھلۇق تۇرۇشلىرى كۆزىگه يهنىال سـىغمايتتى‪ ،‬تـۇرۇپال‬ ‫ائزابلىنىپ كﯧتهتتى‪ ،‬ائدەت كـۆرگهن چاغلىرىـدا سـهپرايى تۇتـسا ۇئنىڭغـا ۋاقىراپمـۇ‬ ‫ساالتتى‪.‬‬

‫‪102‬‬

‫نىجاســـهتكه بۇلغانغانـــدىن كﯧـــيىن ائدىـــله زۆھـــرەگه نهشـــتىرىنى داىئـــم‬ ‫سانچىۋالسىمۇ زۆھرە پىسهنت قىلمـاي يۈرىـۋەردى‪ ،‬ائدىـله ۇئنىـڭ پهرۋاسـىز بولـۇپ‬ ‫قالغىنىغا ەئجهبلهنـدى‪ .‬خـاالدا يـۈز بهرگهن باسـقۇنچىلىق مﯧنىـڭ بﯧـشىمغا كهلـمهي‬ ‫ۇئنىڭ بﯧشىغا كهلگهن بولسىچۇ؟! ماڭا ېئسىلىپ يىغالپ ېئقىپ كهتكهن بولسا ىئچ‪-‬‬ ‫ىئچىمىگه پاتمىغان خۇشـاللىقىم بىـلهن ۇئنىڭغـا تهسـهللىي بهرگهن بـوالتتىم‪ ...‬دەپ‬ ‫وئيلىدى‪ .‬نهچچه قﯧتىم شۇ ىئشنى ائشكارىالپ‪ ،‬ۇئنى ائلدىـدا توختىتىـپ تـازا تىلـالپ‬ ‫دەردىنى ېئلىۋالغۇسى كهلـدى‪ ،‬ەئممـا يـۈزىنى چۈشۈرۈشـنى خالىمىـدى‪ ،‬ھاياتىـدا دۇچ‬ ‫كهلگهن بۇنداق ېئغىـر نومـۇس‪-‬ھاقـارەتنى ماتۇڭـدىكى ەئۋرەزنـى چۈشـۈرۈۋەتكهندەك‬ ‫چۈشۈرىۋﯦتىشى‪ ،‬كۆڭلىدىكى مهينهت داغلىرىنـى يۇيۇۋﯦتىـشى كﯧـرەك ىئـدى‪ .‬لـﯧكىن‬ ‫ۇئنىڭ زۆھرەگه بولغان يۇشۇرۇن ۆئچمهنلىكى قاپقارا داغ بولۇپ ساقلىنىپ قالدى‪.‬‬ ‫زۆھـــرە ىئـــشلهۋاتقان رﯦـــستۇران ەئلچىخانـــا رايونىغـــا يـــﯧقىن بولغاچقـــا چهت‬ ‫ەئللىكلهرمۇ كﯧلىپ تۇراتتى‪ ،‬بولۇپمۇ مۇسـۇلمان دۆلهتلهردىـن كﯧلىـدىغانالر كـۆپرەك‬ ‫ىئدى‪ .‬بهزى چهت ەئللىكلهر داىئم كﯧلهتتى؛ رﯦستۇران كۈندە ائۋات‪ ،‬كۈتكۈچى قىـزالر‬ ‫ھهر كۈنى ھارغىن‪ ،‬مﯧھمانالرغا بىچارىلهرچه قىزغىن ىئدى‪ .‬زۆھرەنىڭ باشقا قىزالرغا‬ ‫باققاندا ساپاسىنىڭ يۇقىرىلىقىنى‪ ،‬ۆئزىنى تۇتقۇزمىغان بىلهن بۆلهك ىئشالرغا چىـۋەر‬ ‫ىئكهنلىكىنـــى كـــۆرگهن خوجـــايىن ۇئنـــى يـــاردەمچى جىڭلـــى قىلىۋالـــدى‪ .‬زۆھـــرە‬ ‫خوجايىننىڭ بۇ كۆڭلىنى رەت قىلمىدى‪ ،‬بۇنى بىر يهمچۈك‪ ،‬قىلتاق دەپمۇ وئيلىمىدى‪،‬‬ ‫ائيلىق ھهققىنىڭ ۆئسكىنىگه خوش بولدى‪ ،‬ائز‪-‬توال ۆئگهنگهن خهنزۇچه ۋە ىئنگلىزچه‬ ‫بىلىملىرىنى ىئشلىتىۋاتقىنىغا رازى بولدى‪ .‬ۇئنىڭ مهقسىتىمۇ قارا ىئشتىن قۇتۇلۇپ‪،‬‬ ‫كالال يۈگۈرتىدىغان پاكىز ىئشالرنى قىلىش ىئدى‪.‬‬ ‫بىر كۈنى ۇئ رﯦستۇران خوجايىنىنىڭ خوتۇنىنىڭ تۇغۇلغان كۈنىنى تهبرىكلهشـكه‬ ‫قاتنىــشىپ‪ ،‬ھﯧرىــپ‪-‬چارچـاپ كهچ كهلــدى‪ .‬ائدىــله كۇلۇبقــا كهتكهنىــدى‪ .‬ۇئ ســافاغا‬ ‫ۆئزىنى تاشلىدى‪ ،‬بۇرۇنقىدەك راھهتلىنهلمىدى‪ ،‬تۇرۇپال كاللىـسىغا بىـر وئي كﯧلىـپ‪،‬‬ ‫ائدىلهنىڭ كارىۋىتىغا چىقىپ يﯧتـپ بـاقتى‪ .‬ائنـدىن وئرنىـدىن تـۇرۇپ كىيىملىرىنـى‬ ‫سﯧلىۋﯦتىپ‪ ،‬تىكلىمه ەئينهك ائلدىدا ىئـچ كىيىملىـرى بىـلهن تـۇرۇپ بـاقتى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫مۇشۇ گۈزەللىكىنى ائشخانىدا زايه قىلىۋﯦتىپ باراتتى‪ ،‬جاننى قهدىـر ەئھـۋال بﯧقىـپ‬ ‫كﯧتىۋاتىــــدۇيۇ‪ ،‬ەئســــلىدە وئيلىغانلىرىغــــا‪ ،‬تهســــهۋۋۇرىدىكى گــــۈزەل ھاياتقــــا‬ ‫يﯧتهلمهيۋاتىدۇ‪ .‬ۇئ بۇنداق ياشاۋەرسه بولمايتتى‪ ،‬بويىغا يهتكهن بىر قىز ېئرىشىـشكه‬ ‫تﯧگىــشلىك بهختــتىن بهھــرىمهن بولــسا بــوالتتى؛ ائدەمــلهر قــۇرتتهك مىغىلدىــشىپ‬ ‫يۈرۈيــدىغان بــۇ شــهھهردە‪ ،‬قورســاق باالســى كىــشىلهر كىرىــپ‪-‬چىقىــپ تۇرىــدىغان‬ ‫رﯦستۇراندا مۇھهببهت‪ ،‬رومانتىكىلىق دﯦگهن نهرسىلهر تﯧپىلمايتتى‪ ،‬ۇئ نهرسىلهرنىڭ‬ ‫ىئسمى پهقهت رﯦستۇراندا قويۇلىدىغان ناخـشىالردىال چىقـاتتى‪ .‬كىـشىلهرنىڭ پۈتـۈن‬ ‫يۈرۈش‪-‬تۇرۇشىغا قارىغانـدا‪ ،‬مۇھهببهتنىـڭ وئرنىنـى جىنـسىيهت‪ ،‬رومانتىكىلىقنىـڭ‬

‫‪103‬‬

‫وئرنىنى ەئمهلىيهت‪ ،‬بهختلىك نىكاھنىڭ وئرنىنى شـهھۋەت‪ ،‬نهپـسانىيهت‪ ،‬خىيـانهت‬ ‫ائلغانــدەك قىالتتــى‪ .‬بــۇالرنى وئيلىــسا زۆھــرە تولىمــۇ ۈئمىدســىزلىنهتتى‪ ،‬ائدىلهنىــڭ‬ ‫تۇتقان يولىنى‪ ،‬ائچچىق‪-‬سهپرالىرىنى تـوغرا چۈشـهنگهندەك بـوالتتى؛ ۆئز پـاكلىقىنى‬ ‫ساقالشنىڭ ھهقىقهتهن ەئرزىيدىغان ياكى ەئرزىمهيدىغانلىقى ھهققىـدە زىـددىيهتلىك‬ ‫خىيالالرنى قىالتتى‪ .‬سىيىت قارىنى غىل‪-‬پال وئيالپ قاالتتى‪ ،‬ۇئنىڭغا تهگـكهن بولـسا‬ ‫بۇ چاغقا بىرەر بالىسى بولـۇپ‪ ،‬ھويلىـسىدا بالىـسىنى ېئمىتىـپ وئلتۇرغـان بـوالتتى‪،‬‬ ‫لــﯧكىن بــۇ تهســهۋۋۇرمۇ ۇئنــچه شــىرىن ەئمهس ىئــدى‪ ،‬ۇئنــداق ياشاشــقا چىــداپ‬ ‫بواللمايدىغانلىقىنى بىلهتتى‪ ،‬شۇڭا بۇ يولنى تاللىۋالغانلىقىنى توغرا تاپاتتى؛ ەئممـا‬ ‫بۇنـــــداق ياشاشـــــنى تـــــوغرا تاپقـــــان بىـــــلهن ۆئزى وئيلىغانـــــدەك ھايـــــات‬ ‫كهچۈرەلمهيۋاتقانلىقىنى وئيلىسا جىله بوالتتى‪ ،‬ائرزۇسىغا ائلدىرايتتى‪ ،‬ەئممـا بهخـت‬ ‫قﯧچىپ تۇتۇق بهرمهيتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ خىيـالى زۆھـرەگه كۆڭۈلـسىزلىكتىن باشـقا ھﯧچنـﯧمه ېئلىـپ‬ ‫كﯧلهلمهيتتى‪ .‬ۇئ كهتكهن بىلهن ۇئنىڭ گۇمانى زۆھرە بىلهن بىلله قالـدى‪ .‬ۇئ يۇرتقـا‬ ‫بارغاندىن كﯧيىن ائچچىقىغا چىدىماي گهپ قىلىپ سالـسا‪ ،‬زۆھرەنىـڭ نـامى چىقىـپ‬ ‫قالىدۇ‪ .‬تﯧلﯧفون قىلسىال ائنىـسى توختىمـاي يﯧنىـپ كهل دەۋاتىـدۇ‪ ،‬بارسـا چوقـۇم‬ ‫گهپ بــار‪ ،‬خهقنىــڭ ۆئســهك گهپلىــرى يامــان‪ ،‬ەئر ائلمايــدىغان قىــز بولــۇپ وئلتــۇرۇپ‬ ‫قﯧلىشىمۇ مـۇمكىن؛ زۆھرەنىـڭ بۇنـداق تـۆھمهتكه قﯧلىـشىغا شـۇ قـارى سـهۋەبچى‬ ‫بولغاچقا‪ ،‬زۆھرە ۇئنى ەئيبلهيدۇ‪ ،‬ۇئنى ەئزەلدىن ياخشى كۆرۈپ باقمىغىنىغا خۇرسهن‬ ‫بولىدۇ‪ ،‬ۇئ قارىمنى ەئسلىگۈدەك‪ ،‬سﯧغىنغۇدەك ھـﯧچ ىئـشنىڭ يوقلۇقىـدىن ھهرگىـز‬ ‫ەئپسۇسالنمايدۇ‪ .‬ۇئ قارىمنىڭ خﯧتىنى يىرتىۋەتكىلى نهۋاخ‪ ،‬ۇئنىڭ مۇھهببىتى ۆئزىگه‬ ‫مهنــسۇپ‪ .‬ۇئ ەئمهلىيهتــته ۆئزىــنىال ياخــشى كۆرىــدۇ‪ ،‬زۆھرەنــى ياخــشى كۆرۈشــتىكى‬ ‫مهقسىتىمۇ ۆئزىنى بهختلىـك قىلىـش‪ ،‬قوپـالراق ېئيتقانـدا ۆئز نهپـسىنى قانـدۇرۇش‪،‬‬ ‫نانغا ھهسهل يالىتىپ ۆئزى يﯧيىش‪.‬‬ ‫زۆھـــرە ھامـــان بىـــر ەئرنىـــڭ قىـــسمىقىغا چۈشـــۈش تهقدىرىـــدىن قﯧچىـــپ‬ ‫قۇتۇاللمايدىغانلىقىنى‪ ،‬بۇ شهھهردە ياشايمهنال دەيدىكهن شۇ قىـسمهتنى ەئنـسىرەش‬ ‫ىئچىــدە كۈتۈۋالىــدىغانلىقىنى بىلهتتــى‪ ،‬ەئگهر كۆڭلىدىكىــدەك ىئــش يــۈز بﯧرىــپ‪،‬‬ ‫ائرزۇيىغا يﯧتهلهيدىغانال بولسا بهخت دﯦـگهن شـۇ نهرسـىگه تهسـلىم بولىـدىغانلىقى‪،‬‬ ‫ىئپپهت‪-‬نومۇسىنى قۇربان قىلىـدىغانلىقى‪ ،‬ۇئنىـڭ زادى قانـداق ىئـش ىئكهنلىكىنـى‬ ‫بىلىپ‪ ،‬ىئـش كـۆرگهن قىـزالردەك مهغـرۇر ياشـايدىغانلىقى مـۇقهررەر ىئـدى؛ شـۇنداق‬ ‫بولغاندا‪ ،‬ساددىلىق‪ ،‬گۆدەكلىك‪ ،‬تهلمۈرۈش‪ ،‬قﯧچىش‪ ،‬يهنه تهلمـۈرۈش‪ ،‬ىئككىلىـنىش‪،‬‬ ‫قىزىقىش‪ ،‬بىتاقهت بولۇش‪ ،‬ىئزتىراپ چـﯧكىش‪ ،‬وئيلىنىـپ‪-‬وئيلىنىـپ سـاراڭ بولـۇش‬ ‫دەۋرىــــدىن خوشلىــــشىپ‪ ،‬پىــــشىپ يﯧــــتىلگهن‪ ،‬ۆئزىنــــى توختاتقــــان‪ ،‬ائرتــــۇق‬ ‫ھاياجانالنمايدىغان چوكانقىز دەۋرىگه قهدەم قوياتتى‪ .‬بـۇ پهقهت ۋاقىـت مهسىلىـسى‬

‫‪104‬‬

‫ىئــدى‪ .‬ھــازىرقى زۆھــرە گويــا ۆئزى ۈئچــۈن ھهممىــدىن مــۇھىم‪ ،‬ھهممىــدىن ائمــراق‬ ‫قــورچىقىنى قۇچــاقالپ وئلتۇرغــان كىچىــك قىزغــا وئخــشايتتى‪ ،‬ۇئنــى ھــﯧچكىمگه‬ ‫بهرمهيتتــى‪ ،‬لــﯧكىن قهيهردىنــدۇر بىــر يامــان وئغــرى چىقىــپ‪ ،‬ۇئ قورچــاقنى ائلــداپ‬ ‫ېئلىۋﯦلىشىىمۇ مۇمكىن ىئدى‪ .‬بۇ قورچاق شـۇ وئغرىالرنىـڭ جﯧنىنـى سـﯧلىپ بﯧرىـپ‬ ‫بولسىمۇ ېئرىشىشنى وئياليدىغان نهرسىسى‪ ،‬بهلكىم بىباھا وئيۇنچۇقى ىئدى‪.‬‬ ‫ۇئ غهمگه چۆككهن‪ ،‬ۈئمىدۋارلىق بىلهن ۈئمىدسىزلىك ائرىسىدا لهيـلهپ قالغـان‬ ‫چاغلىرىدا »وئتنىڭ تﯧشىدا كۆيگهنـدىن ىئچىـدە كۆيـسهم بولماسـمۇ؟!« دەپ وئيـالپ‬ ‫قاالتتى‪ .‬پاكلىقىنى قاچانغىچه ساقالپ قاالاليدىغانلىقىنى بىلمهيتتـى‪ ،‬بـۇ پاكلىقنىـڭ‬ ‫راستىنال ۇئنى ۆئزى كۈتكهندەك بهخت‪-‬سـاائدەتكه ېئرىشتۈرەلىـشىدىن گۇمـانلىنىپمۇ‬ ‫قــاالتتى‪ .‬ۇئ پــاكلىقنى وئيلىــسا ســىيىت قــارىنىمۇ قوشــۇپ وئيــالپ ىئچــى پۇشــاتتى‪،‬‬ ‫ەئمهلىيهتــته بــۇ دۇنيــادا ھــﯧچكىم ۆئزىنــى پــاك دﯦيهلمهيــدۇ‪ ،‬پاكلىقنىــڭ ھهممىــسى‬ ‫بىردەملىك دەپ وئياليتتى‪ .‬سىيىت قارى ۆئزىنى پاك دﯦگۈدەك‪ ،‬زۆھرەنى ەئيبلىگـۈدەك‬ ‫قانچىلىك ائدەم ىئدى؟! ۇئ سىيىت قارىغا بولغان نارازىلىقىدىنمۇ ەئيتاۋۇر قـۇرائننى‬ ‫بىر ياققا تىقىپ قويدى‪ ،‬ناماز دﯦگهننى ۇئنتۇپال كهتتى؛ ياشاش تهس‪ ،‬كۆڭـۈل ائرامىـدا‬ ‫ەئمهس‪ ،‬بهختىمنى تاپقاندا وئقۇي دەپ وئياليتتى‪.‬‬ ‫گاھىدا كﯧچىدە يامان چۈش كۆرۈپ وئيغىنىپ خۇدانى ياد ېئتىپ تۆۋە قىلغانلىرىدا‬ ‫ســهھهردە قوپــۇپ بىــر ۋاق بولــسىمۇ نامــاز وئقــۇي دەيتتــى‪ ،‬تــاڭ ائتقانــدا قوپقۇســى‬ ‫كهلمهيتتى‪ ،‬ائدىلهدىنمۇ ۇئزاق ۇئخاليتتى‪.‬‬ ‫ىئككىــسى بهسلىــشىپ ۇئخاليتتــى‪ ،‬ەئركىنلىكــتىن ھﯧرىــپ كهتكهنــدەك يــاكى‬ ‫ەئركىنلىك ىئزدەش ۈئچۈن دەم ېئلىۋاتقاندەك‪ ،‬ەئركىنلىك ۈئچۈن كۈچ توپالۋاتقانـدەك‬ ‫ۇئخلىشاتتى‪ .‬خىيال‪ ،‬شىرىن چۈش‪ ،‬جىنسىي ائڭ ‪ ،‬ائڭسىزلىق قﯧتىغـا شـۇڭغۇيتتى؛‬ ‫شهھهرنىڭ شاۋقۇنلىرى ھاياتلىققـا چىلـالپ تۇرسـىمۇ‪ ،‬شـىرىن ۇئيقۇنىـڭ شـهھۋانىي‬ ‫ائرامبهخشلىرىدىن ېئزىلىپ ياتاتتى‪...‬‬ ‫ائدىله بـۇرۇن قـوپتى‪ ،‬لهنهتتهگكـۈر خاالنىـڭ ىئـشىكىنى ېئچىۋﯦتىـپ‪ ،‬ۆئلـۈكتهك‬ ‫ياتقان زۆھرەگه ائلىيىپ قويدى‪ .‬زۆھرە شۇ ياتقانچه ۆئلۈپ كهتـسه ەئرلهرنىـڭ قانـداق‬ ‫مهخلۇق ىئكهنلكىنى‪ ،‬جىنسىيهتنىڭ قانداق سﯧھرى كـۈچى بـارلىقىنى‪ ،‬بۇزۇلۇشـنىڭ‬ ‫قانــداق ىئــش ىئكهنلىكىنــى بىلمهيــال ۆئلــۈپ كﯧتهتتــى‪ ،‬تــوي قىلمــاي تــۇرۇپ ۆئلــۈپ‬ ‫كهتكهن مهسۈم قىزالرغا پهقهت ائدىلهدەك پىشىپ قـاق بولـۇپ كهتـكهن‪ ،‬شـهھۋەتتىن‬ ‫ېئــسىل تاائمــدەك ھۇزۇرلىنىــدىغان قــاقۋاش ســهتهڭلهرال ېئچىنــاتتى‪ .‬پــاكلىق دﯦــگهن‬ ‫ائچكۆز ەئرلهر پهيدا قىلغـان بﯧـسىم‪ _...‬دەپ وئياليتتـى ائدىـله‪ ،-‬پـاكلىق دﯦگهننـى‬ ‫تىتىۋەتتۇق‪ ،‬ەئركىنلىكىمىزنى بوغىدىغان ھهممه نهرسـىنى پاچـاقالپ تاشـلىۋەتتۇق‪.‬‬ ‫مۇســتهقىل ياشــايمىز دەپ غﯧرىــپ بولــدۇق‪ ،‬دەپــسهندە قىلىنــدۇق‪ ،‬ەئممــا بۇنىــڭ‬ ‫ھهممىسى ەئركىنلىككه تۆلهنگهن بهدەل‪.‬‬

‫‪105‬‬

‫ۇئ خاالدا وئلتـۇرۇپ‪ ،‬ەئركىـن ياشاشـنىڭ بولمايـدىغان تهرەپلىرىنىمـۇ وئيلىـدى‪،‬‬ ‫ائيال كىشىگه بىرەر ھـامىي بولمىـسا ۆئزىنـى قوغـدىيالمايتتى‪ ،‬ھﯧلىقىـدەك نىيىتـى‬ ‫بۇزۇق ھايۋانغا ۇئچراپ قالسا ھﯧچنﯧمه قىاللمـايتتى‪ ،‬ۆئلـۈم تهھـدىتىگه دۇچ كهلـسه‬ ‫غىڭ قىلمـاي يﯧتىـپ بﯧرەتتـى‪ .‬جﯧنىنـى ائيـاپ كهلـگهن‪ ،‬نومۇسـىنى قايرىـپ قويـۇپ‬ ‫ماددىي ائرزۇلىرىنى قاندۇرۇپ كهلگهنلهردە غهزەپ ۋە غۇرۇر يوق ىئدى‪ ،‬خهۋپ‪-‬خهتهرگه‬ ‫ۇئچرىسا قورقۇپ ھالى قالمايتتى‪ ،‬ھﯧچقانداق قارشـىلىق قىلمـايال تهسـلىم بـوالتتى‪.‬‬ ‫چۈنكى ھايات شىرىن ىئدى‪ ،‬جاننىڭ راھىتـى بىـر خۇمـار ىئـدى‪ .‬ائدىـله ۆئزىنىـڭ شـۇ‬ ‫كۈندىكى دۆتلۈكىگه ھهيران‪ ،‬قاراپ تۇرۇپ بۆرىنى قوتانغا باشالپ كىرگهنىـدى‪ .‬ەئگهر‬ ‫ۇئ بهدبهخ ىئشىكتىن كىرىپال تهھدىت سالغان بولسا وئخشاش ائقىۋەت يۈز بﯧرەتتـى‪،‬‬ ‫بﯧشىغا دەھشهتلىك بىر نهرسه بازغاندەك تﯧگهتتى‪ ،‬ھهتتا »بازغان« چۈشمهي تـۇرۇپ‬ ‫ھوشىدىن كﯧتهتتى‪...‬‬ ‫ائدىله خاالغا ھهر قىﯧتىم كىرگىنىدە باال‪-‬قازانىڭ‪ ،‬پاالكهتنىڭ ائدەمگه ناھـايىتى‬ ‫يــﯧقىن ىئكهنلىكىنــى‪ ،‬بــۇ ھايــاتقىمۇ ىئــشىنىپ بــولغىلى بولمايــدىغانلىقىنى ھــﯧس‬ ‫قىالتتــى؛ ۋەھىمىلىــك خىيــالالرنى ســۈرەتتى‪» .‬يىالنــدىن قورققــان ائرغامچىــدىنمۇ‬ ‫قورقۇپتۇ« دﯦگهندەك‪ ،‬شۇ ىئشتىن كﯧيىن ۇئ ھهر قانداق ناتونۇش ەئرنى‪ ،‬ېئالنچىالرنى‪،‬‬ ‫تـــازىلىقچىالرنى‪ ،‬ىئـــشىك ائلـــدىغىچه مـــۇالزىمهت قىلىـــدىغانالرنى ۆئيـــگه قهتىئـــي‬ ‫كىرگۈزمىدى‪ .‬ائخشىمى كوچىدا يالغۇز ماڭغاندا قورقاتتى‪ ،‬تاكـسىچىالرغىمۇ گاھىـدا‬ ‫ائنـچه ىئـشىنىپ كهتمهيتتــى‪ .‬لـۈكچهكلهر بىــر ياققـا تارتىــپ ائپىرىـپ باســقۇنچىلىق‬ ‫قىلــسا كــارايىتى چــاغلىق‪ ،‬لــﯧكىن پــۇلنى ېئلىۋالمىــسا‪ ،‬قىينــاپ ۆئلتۈرۈۋەتمىــسىال‬ ‫بوالتتى‪ ...‬دەپ وئياليتتى‪ ،‬بۇنداق ۋەھىمه ائسان يوقىمايتتى‪ .‬بۇ ھالدا ۇئ بۇرۇنقىدەك‬ ‫خــاتىرجهم وئينــاپ‪-‬كۈلهلىــسۇنمۇ؟! ىئلگىــرى ۇئ ائيالالرنىــڭ مۇســتهقىللىقى ۋە‬ ‫ەئركىنلىكىنى قوغداش تهرەپدارى ىئدى‪ ،‬ۆئز ەئمهلىيىتى ائرقىلىق ۇئنى جاكـاراليتتى‪،‬‬ ‫ەئمدىلىكته يۈرىكىنىڭ تىترەپ‪ ،‬چىرايىنىڭ تاتىرىپ كهتكهنلكىنى كۆردى‪...‬‬ ‫ۇئ خــاالدىن ناھــايىتى روھــسىز چىقىــپ ھۇجرىــسىغا كىرىــپ‪ ،‬كﯧچىــدىن جىــن‬ ‫چاپلىشىپ قالغان ساراڭ خوتۇندەك بىر نۇقتىغا چهكچىيىپ قاراپ وئلتۇردى‪ ،‬ۆئزىنـى‬ ‫چۈجىدەك باسماقدىغان شهھۋەتپهرەس ەئرلهرنى بىر‪-‬بىـرلهپ خىيالىـدىن ۆئتكـۈزدى‪،‬‬ ‫بهزىلىــرى لــۈكچهككه‪ ،‬ائدىمىــي ھايۋانغــا ائيلىنىــپ ۇئنــى ۆئلتۈرىۋﯦتىدىغانــدەك‬ ‫قىينايتتى‪ ،‬بهزىلىرى مايمۇندەك قىلىقالرنى قىلىپ ۇئنى ەئخمهق قىالتتـى‪ ،‬بهزىلىـرى‬ ‫كالىدەك پۇشۇلداپ ۇئنىڭ ۋۇجـۇدىنى پﯧتىقـدايتتى‪ .‬ۇئالرنىـڭ بىرەرسـىنىڭمۇ ەئيـدىز‬ ‫كﯧــسىلىنى يۇقتۇرۇۋالغــانلىقى ائدىــلهگه مهلــۇم بولمىــدى‪ .‬بهزىلىــرى بىــلهن نهچــچه‬ ‫ائيالردىن كﯧيىن ۇئچراشـتى‪ ،‬ھـﯧچ ىئـش يـوق‪ ،‬ھـايۋانلىق داۋاملىـشىۋەردى‪ .‬ائدىـله‬ ‫نهچــچه ۋاقىتــتىن بﯧــرى ۆئزىنــى ەئيــدىز دەپ ائلــداپ كهلگهنلىكىنــى‪ ،‬ۆئزىنــى‬ ‫كهمسىتىپ بۇزۇلغانچه بۇزۇلۇپ كﯧتىۋەرگهنلىكىنى‪ ،‬راستىنى ېئيتقانـدا‪ ،‬ۆئزىـگه بىـر‬

‫‪106‬‬

‫باھانه تﯧپىپ قانغۇدەك بۇزۇلغانلىقىنى وئيالپ يهتتى‪ .‬ۇئنىڭ ۆئزىنىڭ يوشۇرۇن ېئڭى‬ ‫ۋە نهپسانىيىتى قۇتراتقۇلۇق قىلغان‪ ،‬ۇئزاققا سوزۇلغان ۋە بارغانچه كﯧڭىيىپ كهتكهن‬ ‫شۇ بۇزۇقچىلىق ھهرىكىتى مهغلۇبىيهت ىئچىدە غهلىبه قىلىپ‪ ،‬خـارابلىق ىئچىـدىن‬ ‫يول تﯧپىـپ بۈگـۈنگىچه داۋاملىـشىپ كهلـدى؛ ۇئنىـڭ مايقۇرتقـا وئخـشاش دەسـسهپ‬ ‫مىجىلغان بهدىنى بىر دەمدىن كﯧيىن تىرىلىپ قوپاتتى‪ ،‬تىرىكچىلىك ۋە بهخت ۈئچۈن‬ ‫جان‪-‬جهھلى بىلهن تىركىشىپ ماڭاتتى‪...‬‬ ‫ائدىــله ەئيــدىز كﯧــسىلى بولمىغــان بىــلهن باشــقا مهينهتچىلىــك ۋە ۇئشــشاق‪-‬‬ ‫چۈششهك كﯧسهلدىن خالىي بواللمىدى‪ ،‬توي قىلماي تـۇرۇپال ائيـالالر كﯧـسىلى بولـۇپ‪،‬‬ ‫خﯧلى جىق پۇلى دوختۇرخانىغا‪ ،‬ۆئزىنى ائسراشقا كهتتى؛ بهزىدە چىقىمى كىرىمىـدىن‬ ‫ېئــشىپ كهتتــى‪» .‬بــۇزۇقال ائســان قﯧرىــپ كﯧتىــدۇ« دﯦگىنــى راســتمىكىن‪ ،‬تﯧرىلىــرى‬ ‫يىرىكلىــشىپ‪ ،‬كۆزىنىــڭ ەئتراپىغــا قــورۇق چۈشۈشــكه‪ ،‬كــۆز جىيهكلىــرى ۋە كۆكــسى‬ ‫خالتىلىشىــشقا باشــلىدى‪ .‬ەئيــنهككه قارىــسىمۇ‪ ،‬زۆھــرەگه قارىــسىمۇ ىئچــى ائچچىــق‬ ‫بوالتتى‪ ،‬دەرد‪-‬ەئلىمى ىئچىگه پاتمـايتتى‪ .‬چـۈنكى گۈزەللىـك ائيالالرنىـڭ جﯧنـى‪ ،‬بـۇ‬ ‫مهيلى ەئرلهر يـاكى ائيـالالر ۈئچـۈن بولمىـسۇن‪ ،‬ۆئزگهرمهس ھهقىـقهت ىئـدى‪ .‬يﯧـشى‬ ‫چوڭايغانچه پﯧتىدىن چۈشكهن قﯧرى قىزالرنىڭ‪ ،‬توي قىلىپمـۇ بهختىنـى تاپالمـاي ‪30‬‬ ‫ياشتىن ھهسرەت بىلهن ھالقىغان چوكانالرنىڭ قىزلىق دەۋر ۋە گۈزەللىككه قىيالماي‬ ‫چهككهن ائھۇ نادامهتلىرى ېئچىنىشلىق ىئدى؛ گۈزەللىكىدىن ۋاقىتـسىز ائيرىلغـان‪،‬‬ ‫گۈزەللىكىنىــڭ بهختىنــى تاپالمىغــان ائيالالرنىــڭ يﯧــشى چوڭايغــانچه تﯧــرىككهك‪،‬‬ ‫ھازازۇل‪ ،‬ۆئكتهم‪ ،‬گۇمانخور‪ ،‬ھهسهتخور بولۇپ كﯧتىشىمۇ ەئنه شۇ گۈزەللىك غايىـسى‪،‬‬ ‫گۈزەللىك ھهسرىتى بىلهن مۇناسىۋەتلىك ىئدى‪ .‬بﯧشهملهرنىڭ دەرد‪-‬ەئلىمى ىئچىـگه‬ ‫سىغمىغاندا بۇ ھاياتتىن‪ ،‬كهلمىگهن تهلهيدىن قاقشايتتى‪.‬‬ ‫ائدىــله ھۇجرىــسىدىن چىقىــپ زۆھرەنىــڭ يﯧنىغــا كﯧلىــپ ۇئنىــڭ چىرايىغــا‬ ‫ۆئچمهنلىك بىـلهن قارىـدى‪ .‬بـۇ چىـراي شـۇنچه تهبىىئـي‪ ،‬سـاغالم ىئـدى‪ ،‬ھهر قانـداق‬ ‫ەئركهكنــى جهلــپ قىالاليتتــى‪ .‬شــۇ تاپتــا ائدىــله ەئر كىــشى بولغــان بولــسا زۆھــرەگه‬ ‫باســقۇنچىلىق قىلىــپ‪ ،‬تۇغۇلغىنىغــا تويغــۇزۇۋەتكهن بــوالتتى‪ .‬ۇئ ەئر كىــشى بولغــان‬ ‫بولسا چوقۇم پاھىشۋاز لۈكچك بولۇشى كﯧرەكمىدى؟ ۇئنداقتا شۇنداق ەئرلهرنى تـوغرا‬ ‫چۈشهنــسه بوالرمىــدى؟! شــۇنداق پاھىــشۋازالر بولمىــسا ائدىــله ياشىيالماســمىدى؟‪...‬‬ ‫ائدىله بﯧشىنى تۇتۇپ وئلتۇرۇپ قالدى‪ ،‬تﯧلﯧۋىزورنى ائچتى‪ ،‬ائۋازىنى يـۇقىرى قىلـدى‪.‬‬ ‫زۆھرە بىائراملىقتا وئيغاندى‪ .‬وئرنىدىن ېئرىنچهكلىك بىلهن قوپۇپ خاالغا ماڭدى‪.‬‬ ‫_ ائران تۇرۇپتىكهنسهنمۇ دەيمهن‪...‬‬ ‫زۆھرەنىڭ ىئچى سىقىلىپ تۇرسىمۇ گهپ قىلماي ماڭدى‪.‬‬ ‫_ سۇنى چۈشۈرىۋﯦتىشنى ۇئنتۇپ قالما‪ ،‬قهغىزىڭنى چىلهككه تاشال!‬

‫‪107‬‬

‫_ يهنه شۇ قهغهزنىڭ گﯧپىما؟ ەئتىگهندە نﯧمه بولدى ساڭا؟‪-‬دﯦدى مهڭـدەپ قالغـان‬ ‫زۆھرە‪.‬‬ ‫_ ھﯧچنﯧمه‪...‬‬ ‫_ كﯧچىدىن چۈشۈڭ بۇزۇلۇپ قاپتۇ‪-‬دە‪.‬‬ ‫_ شۇنداق‪ ،‬مۇشۇ كۈنلهردە توال يامان چۈش كۆرۈپ كﯧتىپ بارىمهن‪.‬‬ ‫زۆھرە خاالغا كىرىپ چىقىپ‪ ،‬قولىنى يۇيۇپ ناشتىلىق تهييارلىدى‪.‬‬ ‫_ناشتىلىقنى كۈندە چۈشته يهۋاتىمىز‪ ،‬مۇشۇمۇ تۇرمۇشمۇ؟!‪-‬دﯦدى ائدىـله ائنىـسىغا‬ ‫قﯧيداۋاتقان بالىدەك‪.‬‬ ‫_ قانداق قىلىسهن‪ ،‬كۈندە كهچ كﯧلىۋاتساق‪.‬‬ ‫_ مۇشــۇنداق كﯧتىۋﯦرىــدىغان گهپمــا‪ ،‬مهن بىــزار بولــدۇم بۇنــداق ياشاشــتىن‪70 ...‬‬ ‫ياشلىق قﯧرى چهت ەئللىككه تهگسهممۇ مهيلىدى‪ ،‬يوقالسام بوالتتى بۇ يهردىن!‬ ‫_ چهت ەئلگه چىقىش شۇنچه تهسما؟‬ ‫_ سهن ۇئ ىئشنى شۇنچه وئڭاي چاغالمسهن؟‬ ‫_ مهن قىزىقمايمهن‪.‬‬ ‫_ سهن نﯧمىگه قىزىقىسهن؟! كالالڭدا نﯧمه بار سﯧنىڭ‪ ،‬ھهمـمه نـﯧمىگه ھاڭۋﯦقىـپ‬ ‫وئلتۇرىسهن‪ ،‬قهغهزنى سۈيدۈكىڭگه تاشاليسهن‪...‬‬ ‫_ چاي ىئچىپ وئلتۇرۇپمۇ مۇشۇنداق گهپنى قىالمسهن؟ قهغهزنىڭ جىنى چاپلىشىپ‬ ‫قالمىغانــدۇ ســاڭا؟! نﯧمانــداق تۈگىمهيــدىغان گهپ بــۇ؟!‪ -‬دﯦــدى زۆھــرە ائچچىقــتىن‬ ‫قىزىرىپ‪.‬‬ ‫_ مۇشــۇ كىچىككىــنه ىئــشىڭدىن ســﯧنىڭ ھاڭۋاقتىلىقىــڭ‪ ،‬دۆتلۈكىــڭ چىقىــپ‬ ‫تۇرىدۇ‪..‬‬ ‫_ سهن بهك ەئقىللىق‪ ،‬مﯧنى توال ۇئنداق ھاقارەتلىمه!‬ ‫_ مۇشۇنداق دﯦمىسه ائدەم بولمايسهن‪ ،‬تىرىشمايسهن‪...‬‬ ‫_ ائدەم بولمــاي نــﯧمه بــوپتىمهن‪ ،‬تىرىــشماي نــﯧمه ىئــش قىلىپــتىمهن؟ ســهندەك‬ ‫ياشىسام بوالمتى؟‬ ‫_ مهندەك ياشىمىساڭمۇ باشقىچه يول ىئزدەپ باقساڭ بوالتتى‪.‬‬ ‫_ يول ىئزدەپ ھﯧرىپ قالدىم‪ ،‬يهنىال شۇ قورساق تويىدىغان رﯦستۇران ياخشىكهن‪.‬‬ ‫_ داتاڭ جىڭلى قىلىپ قويسا كﯧرىلىپ كهتتىڭمـا؟ ىئككـى‪-‬ۈئچ يـۈز كـوي ائرتـۇق‬ ‫بهرگهنگه نﯧمه بوپتۇ‪ ،‬مۇشـۇ ياشـلىقىڭ‪ ،‬مۇشـۇ چىرايىـڭ بىـلهن مۇشـۇنداق تۇرمـۇش‬ ‫كهچۈرمهكچىما؟ تﯧخىچه بىر كارىۋىتىڭ يوق‪ ،‬يا يوتقىنىڭنىڭ تايىنى يـوق‪ .‬كىيىمىـڭ‬ ‫ائندىن ناچار‪ 100 ،‬كويلۇقتىن ائرتۇق ائياغ كىيهلمهيسهن‪ .‬مهنـدەك ياشـا دﯦمهيـمهن‪،‬‬ ‫قانداق ياشىساڭ ۆئزەڭنىڭ ىئشى‪ ،‬لﯧكىن ائدەمنىڭ كۆزىگه سىغقۇدەك ياشا!‬ ‫_ كۆزۈڭگه سىغماي قالغان بولسام كهتسهمال بولىدىغۇ؟!‬

‫‪108‬‬

‫_ كهتسهڭ كوچىغا چىقىپ كﯧتهرسهنمىكىن؟‬ ‫_ سهن شۇنى تىلهپ تۇرىسهنغۇ‪...‬‬ ‫_ ۋاييهي‪ ،‬ماڭا بهرىبىر‪ ،‬مهن سﯧنىڭ ائناڭمىدىم‪ ،‬نﯧمه قىلساڭ قىلمامسهن؟‬ ‫_ شۇ‪ ،‬سهن مﯧنىڭ ائنام بولمىغاندىكىن كارىڭ بولمىسۇن‪.‬‬ ‫_ تىلىڭ خﯧلى ۇئزىراپ قاپتۇغۇ سﯧنىڭ؟! داتاڭ جىڭلى بولغاننىـڭ پايدىـسى‪-‬دە‬ ‫بۇ!‬ ‫_ ۇئنىڭدىن بۇرۇنمۇ ۆئزىمىزگه چۇشلۇق ائدەم ىئدۇق‪ ،‬ماالي دەپ قالغانمۇ مﯧنى؟‬ ‫_ ۆئزەڭنــى نــﯧمه چــاغالپ قالغانتىــڭ؟ ۆئزەڭنــى مــاالي دەپ وئيلىــساڭ ائشــۇنداق‬ ‫مااليدەك ياشايسهن‪.‬‬ ‫_ سهن قانچىلىك ياشاپ كهتتىڭ؟ ۆئزەڭدىن پهخىرلىنىدىكهنسهن‪-‬دە!‬ ‫_ ىئشقىلىپ سهندىن ياخشى ياشاۋاتىمىز‪ ،‬ۆئزىمىزنـى چۈشـهپ بوغـۇپ قويمىـدۇق‪.‬‬ ‫يالغاندىن پاك بولۇۋﯦلىپ ۆئزىمىزنى ائلداپ يۈرمىدۇق‪ ،‬تهبىىئي ياشاۋاتىمىز‪.‬‬ ‫_ ھه‪ ،‬بهك تهبىىئي ياشاپ كهتتىڭ‪ ،‬ۆئزەڭنى ماختىما ائدىله‪ ،‬ۇئ ماختىنىدىغان ىئش‬ ‫ەئمهس‪.‬‬ ‫_ بوپتــۇ‪ ،‬مهن ماختانمــاي‪ ،‬ســهنچۇ‪ ،‬ســهن ۆئزەڭنىــڭ نﯧمىــسىدىن ماختىنىــسهن؟‬ ‫پاكلىقىڭدىنما؟ سﯧنىڭ پاك ياكى پاك ەئمهسلىكىڭنى كىم بىلىـدۇ؟ ھﯧلىقـى قـارىم‬ ‫بىلهمدۇ يا!؟ بوپتۇ‪ ،‬سﯧنى بۇلغانمىغان قىز دەپ تۇرايلى‪ ،‬ۇئنداق بولسا نﯧمه بوپتـۇ؟‬ ‫نﯧمىگه يارايدۇ؟! چهت ەئللىككه تهگسهڭ سﯧنى كﯧسىلى باركهن‪ ،‬نورمـال ەئمهسـكهن‬ ‫دەپ چوقۇم ائلمايـدۇ‪ .‬مهن قىـز دەپ بىـر خهنزۇنىـڭ ائلـدىغا بارسـاڭ ائدەتتىكىـدىن‬ ‫كـــۆپرەك ھهق ائلىـــسهن‪ ،‬تﯧخـــى ىئشهنـــسه دﯦگىـــنه‪ ،‬ىئشهنمىـــسه قىزلىـــق پهردە‬ ‫سالدۇرغاننىڭ پۇلىنىال تۇتقۇزۇپ قويىدۇ‪ .‬ھازىر ھهمـمه نـﯧمه ساختىلىـشىپ كهتتـى‪،‬‬ ‫قىزلىــق‪ ،‬پــاكلىق دﯦگهنــگه ھــﯧچكىم ىئــشهنمهيدۇ‪ .‬يﯧزىغــا بﯧرىــپ ەئرگه تهگــسهڭ‬ ‫بولىدۇ‪ ،‬لﯧكىن ۇئنداقمۇ قىاللمايۋاتساڭ‪ ،‬بۇنداق ياشا دﯦسه ۇئنىڭغا ۇئنىمايۋاتـساڭ‪،‬‬ ‫سﯧنى ساراڭ دﯦمهي كىمنى دەيمىز؟!‬ ‫زۆھرە غهزەپتىن تىترەپ كهتتى‪ ،‬كﯧچىـدىن بىـر ىئـت قـوغالپ چىـشلىۋالغاندەك‬ ‫قىلغان‪ ،‬ەئسلىدە ائدىله ىئكهن‪ .‬زۆھرە ائدىلهدە يۈز دﯦـگهن نهرسـه يـوقتهك تىكىلىـپ‬ ‫قارىدى‪ ،‬ۇئنىڭدا راستىنال يۈز يوقتهك ھﯧچنﯧمىنى كۆرەلمىدى‪.‬‬ ‫_ ســـهن ســـاراڭ بوپـــسهن ‪ -،‬دﯦـــدى زۆھـــرە ۇئنىڭغـــا نهشـــتهردەك تىكىلىـــپ‪-‬‬ ‫چىدىماسلىق قىلىۋاتىسهن‪ ،‬بۇنداق زەھىرىڭنى سانچىغىچه »ۆئيـدىن چىقىـپ كهت«‬ ‫دﯦسهڭال بولمىدىمۇ؟!‬ ‫_ نﯧمهڭگه چىدىماي قاپتىمهن‪ ،‬دۆتلۈكىڭگه ھﯧلىمۇ چىداپ كﯧلىۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_ كىمنىڭ دۆتلۈكىنى كﯧيىن كۆرىمىز‪.‬‬

‫‪109‬‬

‫_ يا گهپ چۈشهنمهيسهن‪ ،‬ىئككى گهپنىڭ بىرى بولسا بـۇ يهردىـن كهتكـۈزۈۋﯦتهلمهي‬ ‫قالدىڭ دەيسهن‪ ،‬كهتكۈڭ بولسا كﯧتىۋەر‪ ،‬ۆئزى كهلگهن يارەي‪ ،‬ۆئزى كهتكهن يارەي‪...‬‬ ‫_ نهچــچه ۋاقىتــتىن بوپتــۇ دەپ چىــداپ كهلــدىم‪ ،‬ۆئزەڭنــى بىلمىــدىڭ‪ .‬ســﯧنىڭ‬ ‫ىئزايىڭنى ىئشتقىلى‪ ،‬مااليلىقىڭنى قىلغىلى كهلدىممۇ بۇ يهرگه؟!‬ ‫_ كونا ھﯧـسابنى قىـالي دەۋاتامـسهن؟ ەئڭ ياخشىـسى بـۇنى دﯦيىـشمهيلى‪ ،‬قانـداق‬ ‫كهلگهن بولساڭ شۇنداق كﯧتىۋال‪.‬‬ ‫_ بۇ يهردىن كهتسه ياشىيالمايدۇ دەمسهن؟ ساڭا ھهرگىز ېئسىلىۋالمايمهن‪.‬‬ ‫_ مۇشۇ يهردىن كهتسهڭال ياخشى ياشىيااليسهن‪ ،‬مهنمۇ شۇ‪...‬‬ ‫_ ۆئيۈڭنى مهينهتچىلىك بﯧسىپ كهتسه چاقىرارسهن‪.‬‬ ‫_ ماتۇڭغا قهغهز چۈشۈپ كهتمىسىال قالغىنى مهيلى!‬ ‫_ۆئلگىچه شۇنى ۇئنتۇيالمايدىغان بولدۇڭ‪.‬‬ ‫_ سهن ھاڭۋاقتى‪ ،‬بۇنى مهڭگۈ بىلمهيسهن!‬ ‫شۇنداق قىلىپ ائدىله قىنىغا سىغماس تهبىىئتىنى تولـۇق ائشـكارىالپ‪،‬ىئچىدىكى‬ ‫زەرداپنى سىقىپ چىقاردى‪» ،‬كۆزىگه چىققان سۆگهل«نى كۆزدىن يوقـاتتى‪ .‬زۆھـرە شـۇ‬ ‫ائچچىقىدا نهرسه‪-‬كﯧرەكلىرىنى يىغىشتۇرۇپ‪ ،‬ەئرزان كىيىملىرىنى چامادانغا پـۇرالپ‬ ‫تىقىپ‪ ،‬توال يﯧتىپ ماكچىيىپ كهتكهن قهدىناس ساپاغا بىر قـاراپ قويـۇپ‪ ،‬ائدىـلهگه‬ ‫خوش دﯦيىشكىمۇ رايى بارماي ۆئيدىن چىقىپ كهتتى‪ .‬يولدا كﯧتىۋﯦتىپ‪ ،‬بىلىپ تۇرۇپ‬ ‫بىر بۇزۇققا ساددىلىق بىلهن بويسۇنۇپ كهتكهنلىرىگه‪ ،‬ۇئ قاسماق ۆئينى ۆئز ۆئيىدەك‬ ‫بىلىپ جان كۆيدۈرۈپ كهتكهنلىرىگه ېئچىندى‪ ،‬ائدىلهنىڭ »دۆت‪ ،‬ساددا« دﯦگهنلىرى‬ ‫قۇلىقىغا كىرىۋﯦلىپ ائرام بهرمىدى‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫زۆھــرە كهتكهنــدىن كﯧــيىن ائدىــله كىنــو كــۆرۈپ وئلتۇرغــان بولــسىمۇ كاللىــسىغا‬ ‫ھﯧچنﯧمه چۈشمىدى‪ .‬قىزالر وئتتۇرىسىدا ھهقىقىي دوستلۇق بولمىغـان يهردە‪ ،‬ىئككـى‬ ‫يولدا كﯧتىۋاتقان قىزالر وئتتۇرىسىدا دوستلۇق‪ ،‬سـاداقهت بولمـايتتى‪ .‬پـاكلىق بىـلهن‬ ‫ناپاكلىق بىر ۆئيـدە پﯧتىـشالمايتتى‪ .‬بىـر‪-‬بىـرىگه دەخلـى قىلماسـلىق پرىنـسىپىمۇ‬ ‫ۋاقتـى كهلگهنــدە ائقمــايتتى‪ .‬نهچــچه ائي بىلـله تــۇرۇش جهريانىــدا ائدىــله زۆھــرەدىن‬ ‫پاكلىق بىلهن ۋىجداننى‪ ،‬زۆھرە ائدىلهدىن رەسۋالىق بىلهن چۈشكۈنلۈكنى ۆئگهنـگهن‬ ‫بولــسا بهلكىــم سوقۇشــماي بىلــله ۆئتۈۋەرگهنمــۇ بــوالتتى‪ .‬ەئممــا ھهر ىئككىــسى‬ ‫شهخسىيىتىنىڭ كۈچلۈكلىكىدىن پارتىالپ‪ ،‬مۇستهقىللىق يولىغا ماڭدى‪.‬‬ ‫ائدىــله يــالغۇز وئلتۇرىۋﯦرىــپ زﯦرىكتــى‪ ،‬غﯧرىبلىــق باســتى‪ ،‬ەئممــا ۇئ ىئزچىــل‬ ‫غﯧرىــب ىئــدى‪ ،‬ۇئ يــالغۇز قالغانــدا‪ ،‬دەپــسهندە قىلىنغانــدا زۆھــرە نهدە ىئــدى؟! ھهر‬ ‫قانداق ىئشقا ۇئ يالغۇز‪ ،‬مۇستهقىل يۈزلىنىـپ كهلـدى‪ ،‬يـالغۇز ىئـشقا بـاردى‪ ،‬يـالغۇز‬

‫‪110‬‬

‫مۇالزىمهت قىلدى‪ ،‬ھۇجرىسىدا يالغۇز ۇئخلىدى‪ ،‬تهييار چۆپنى يالغۇز يﯧـدى‪ ،‬كىنـونى‬ ‫يالغۇز كۆردى‪ ،‬جىمى مهىئشهت‪ ،‬جىمـى مۇشـهققهت‪ ،‬جىمـى ھـۇزۇر‪-‬ھـاالۋەت ۇئنىڭغـا‬ ‫يــالغۇز مۇجهســسهملهندى‪ .‬ۇئ ۆئزىنىــڭ يــالغۇز دۇنياســىدا ەئركىنلىــك ناخشىــسىنى‬ ‫توۋالپ ھﯧرىپمۇ قالمىدى‪ .‬وئيۇنچى ەئرلهرنى پۈتـۈنلهي ھايۋانغـا چىقىرىـپ‪ ،‬ۆئزىنىـڭ‬ ‫كهلگۈســى ھهققىــدە ىئــشهنچلىك پىالنالرنــى ســوقالمىدى‪ .‬ائمﯧرىكــا كىنولىرىــدىكى‬ ‫بويتاق‪ ،‬ەئركىن قىزالرنىڭ بهزەپ تۇرمۇشـى ۇئنىڭغـا ىئزچىـل ۈئلـگه ھهم تهسـهللىي‬ ‫بولۇپ كهلدى‪.‬‬ ‫شۇ كـۈنى چۈشـتىن كﯧـيىن ۇئ يالغۇزلۇقنىـڭ دەردىـگه چىـدىماي ائزراق ىئچتـى‪،‬‬ ‫تاماكىــسىنى ۇئالپ چهكتــى‪ .‬كهيپىيــاتى ناھــايىتى وئســال ھالــدا كۇلۇبقــا ماڭــدى‪.‬‬ ‫مــۇالزىمهت ناھــايىتى ائلــدىراش ىئــدى‪ ،‬بىــر دەمــدىن كﯧــيىن كىيىملىرىنــى ســﯧلىپ‬ ‫تاشــاليدىغان ســاالپهتلىك ەئرلهر كــۆزلىرىنى پارقىرىتىــپ كىرىــپ كﯧلىــشهتتى‪-‬دە‪،‬‬ ‫نهپسىگه ائلدىراپ مﯧڭىشاتتى‪ .‬سﯧسىق تهر بىلهن ەئتىر ھىدى ائرىلىـشىپ كهتـكهن‬ ‫بۇزۇق ھاۋا شهھۋەت پـۇرىقىنى توشـۇپ يـۈرەتتى‪ ،‬ائدىلهنىـڭ دﯦمـى سـىقىلىپ بﯧـشى‬ ‫ائزراق قايدى‪ ،‬ائرامخانىدە بىر دەم بىكار وئلتۇردى‪ ،‬قهدىرسىزلىك تۇيغۇسىدا بىائرام‬ ‫بولدى‪ ،‬تﯧلﯧفون نومۇرىنى بهرگهن بىرەرسىمۇ تﯧلﯧفون قىلمىـدى‪ .‬چهت ەئللىكـلهر بـۇ‬ ‫يهرنى تاشالپ‪ ،‬يﯧڭىسىغا كۆچـۈپ كهتكهنـدەك قىالتتـى‪ .‬شـۇ چاغـدا ائيـال خوجـايىن‬ ‫كﯧلىپ ۇئنى چاقىردى‪:‬‬ ‫_ بىرسى چاتـاق سـاپتۇ‪ ،‬چهت ەئللىكتهكمـۇ قىلىـدۇ‪ ،‬شـىنجاڭلىقتهكمۇ قىلىـدۇ‪،‬‬ ‫سهن بﯧرىپ قاراپ كهلگىن!‬ ‫ائدىله خوجايىن دەپ بهرگهن نومۇر بويىچه بىر ائيرىمخانىغا كىردى‪ .‬بىر قاراشـتىال‬ ‫ۇئيغۇرلۇقى چىقىپ تۇرىدىغان بۇرۇتلۇق‪ ،‬سﯧمىز‪ ،‬ياغلىشاڭغۇ بىرسى تاماكا چﯧكىـپ‬ ‫وئلتۇراتتى‪ ،‬يﯧنىدىكى قىرقىما چاچ قىز ائدىلهنى كۆرۈپال ائلدىغا كهلدى‪:‬‬ ‫_ بىر نﯧمه دەپ ائچچىقاليدۇ‪ ،‬گﯧپىنى ۇئقالمىدىم‪..‬‬ ‫بۇرۇتلۇق ائدەم ائدىلهنى كۆرۈپال ائغزىغا ائپارغان تاماكىسىنى پهسكه چۈشۈردى‪:‬‬ ‫_ سىز ۇئيغۇرما؟‬ ‫_ ھه‪ ،‬مهن ۇئيغۇر‪.‬‬ ‫_ سىزمۇ مۇشۇنداق يهردە مۇالزىمهت قىلىمهن‪-‬دەڭ!‬ ‫_ ھه نﯧمه بوپتۇ‪ ،‬مهن بۇ يهردە تهرجىمان‪...‬‬ ‫_ تهرجىمــان دەڭ‪ -،‬بۇرۇتلــۇق تاماكىــسىنى پــۈۋلهپ مﯧيىقىــدا كۈلــدى‪ -،‬ەئجهپ‬ ‫چىرايلىق ائڭلىنىدىكهن!‬ ‫_ مهن بـــۇ يهردە چهت ەئللىكـــلهرگه تهرجىمـــانلىق قىلىـــمهن‪ ،‬باشـــقا ىئـــشنىمۇ‬ ‫قىلىمهن‪ ،‬ھه نﯧمه بوپتۇ؟!‬ ‫_ ما گﯧپىڭىز جايىدا‪ ،‬ائدەم مۇشۇنداق وئچۇق بولۇشى كﯧرەك‪.‬‬

‫‪111‬‬

‫_ سىزدەك نوچى ەئر نﯧسىپ بولمىغاچقا مۇشۇ كۈنگه قالدۇق‪.‬‬ ‫_ چىقىپمۇ قاالر‪ ،‬چىقمىسىمۇ ھﯧچنﯧمه بولمايدۇ‪ ،‬وئبدان تۇرۇۋﯦتىپسىز مانا‪.‬‬ ‫_ نﯧمه ىئش بولدى؟ بۇ قىزدىن نﯧمىگه خاپا بولدىڭىز؟‬ ‫_ دۈمبهمنــى تۇتــۇپ قويمــاي دەســسهپ يۈرىــدۇ‪ ،‬مهن بۇنــداق مهينهتنىــڭ تــاپىنى‬ ‫ائستىدا چهيلىنىدىغان اليمىدىم؟ شۇڭا سىلكىپ ۋاقىرىدىم‪.‬‬ ‫_ خاپا بولماڭ‪ ،‬بهكرەك تۇتۇپ دەسسهپ قوياي دﯦگهندۇ‪.‬‬ ‫_ بۇنى چىقىرىۋﯦتىپ ۆئزىڭىزال كهلمهمسىز؟!‪-‬دﯦدى بۇرۇتلۇق ھىجىيىپ‪.‬‬ ‫_ مهن بۇنداق مۇالزىمهتنى قىلمايمهن‪ ،‬بۇ دﯦگهن قاىئدە‪.‬‬ ‫_ ناز قىلماڭ‪ ،‬باياتىن ۆئزىڭىز دﯦدىڭىزغۇ؟‬ ‫ائدىله بۇ بۇرۇتلۇقنىڭ خۇشـخۇيلىقىغا‪ ،‬وئچۇقلۇقىغـا مهسـتلىكى كهلـدى‪ ،‬كـۆزىنى‬ ‫خۇمارالشتۇرۇپ كۈلدى‪:‬‬ ‫_ مهن قاىئــدە تۈزۈۋالغــان‪ :‬بىــرى‪ ،‬ۇئيغــۇرالر بىــلهن قىلماســلىق؛ ىئككىنچىــسى‪،‬‬ ‫خهنزۇالر بىلهن قىلماسلىق؛ ۈئچىنچىسى‪ :‬نﯧگىرالر بىـلهن قىلماسـلىق‪ .‬تۆتىنچىـسى‪،‬‬ ‫لــۈكچهكلهر بىــلهن قىلماســلىق؛ بهشىنچىــسى‪ ،‬مهيلــى قايــسى مىللهتــتىن بولــسۇن‬ ‫قﯧرىالر بىلهن قىلماسلىق‪.‬‬ ‫_ ۋۇي مــا قىزنىــڭ يامــانلىقىنى‪ ،‬قالغــانلىرىغۇ بوپتــۇ‪ ،‬ۆئز ائدەملىرىڭىــز بىــلهن‬ ‫قىلىشنى نﯧمىشقا خالىمايسىز؟!‬ ‫_ مهن ۆئز مىللىتىمنى بهكمۇ ھۆرمهتلهيمهن‪ ،‬ھﯧچكىمنى بۇلغاشنى خالىمايمهن‪.‬‬ ‫_ پاھ‪ ،‬ائالمهت مىللهتچى ىئكهنسىز‪ .‬لـﯧكىن بـۇ قاىئـدىڭىزنى بۈگـۈن بۇزىۋﯦتىـڭ‪،‬‬ ‫بوالمدۇ؟‬ ‫_ ياق‪ ،‬بۇزمايمهن‪ ،‬بۇ مﯧنىڭ پرىنسىپىم‪.‬‬ ‫_ سىزنى ياخشى كۆرۈپ قالدىم‪ ،‬سىزنى چوقۇم رازى قىلىمهن‪.‬‬ ‫ائدىله كۈلۈپ كهتتى‪ ،‬بۇرۇتلۇقنىڭ كۆزلىرى ھاياجاندىن پارقىراپ كهتكهنىدى‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه ما قىزنىڭ ھهققىنى بﯧرىۋﯦتىڭ‪.‬‬ ‫بۇرۇتلۇق ۇئ قىزغا دەرھال پۇلىنى ساناپ بﯧرىپ ىئشىكتىن چىقىرىۋەتتى‪.‬‬ ‫_ بىز قاملىشىپ قالىدىغاندەك تۇرىمىز‪...‬‬ ‫_ ېئسىلماي تۇرۇڭ‪ ،‬مهن ەئسلى بـۇ يهردە قىلىـشنى خالىمـايتتىم‪ ،‬چـۈنكى پۇلنىـڭ‬ ‫تهڭدىن تولىسىنى الۋبهن ېئلىۋالىدۇ‪.‬‬ ‫_ پۇلدىن غهم قىلماڭ‪ ،‬كهم يﯧرىنى تولۇقاليمىز‪.‬‬ ‫_ سىز نﯧمه ىئش قىلىسىز؟‬ ‫_ تاشچىلىق قىلىمىز‪.‬‬ ‫_ تاشچىالر بهك بﯧيىپ كهتتى دەيدىغۇ؟‬ ‫_ بﯧيىغانالر بﯧيىدى‪ ،‬بﯧيىيالمىغانالر قۇم ساناپ يۈرىدۇ‪.‬‬

‫‪112‬‬

‫ائدىلهنىــڭ ۇئنىــڭ بىــلهن پاراڭالشقۇســى كهلــدى‪ ،‬ەئممــا بۇرۇتلۇققــا ھــازىر گهپ‬ ‫خوشياقمايتتى‪ ،‬ائدىلهمۇ ائلدىرايتتى‪.‬‬ ‫_ چاققانراق بوالرسىز‪-،‬دﯦدى ائدىله كۆزىنى يۇمۇپ‪.‬‬ ‫بۇرۇتلۇق ىئشنى تۈگهتكهنـدىن كﯧـيىن ائدىلهنىـڭ وئيلىغىنىـدىنمۇ ائرتـۇق پـۇل‬ ‫بهردى‪ ،‬ائندىن ىئسىم كارتوچكىسىنى تۇتقۇزۇپ‪:‬‬ ‫_ ياخــــشى تونۇشــــۇپ قالــــدۇق‪ ،‬ىئزدىــــشىپ تــــۇرايلى‪ ،‬كﯧلىــــڭ دﯦگهنــــدە‬ ‫كﯧلهلهيدىغانسىز؟‪-‬دﯦدى‪.‬‬ ‫_ قاراپ باقارمىز‪-،‬دﯦدى ائدىله ۋە تﯧلﯧفون نومۇرىنى يﯧزىپ بهردى‪.‬‬ ‫شۇنىڭ بىلهن ائدىلهنىڭ سومكىسىدا نىغـمهت دەيـدىغان بىردىنبىـر ۇئيغۇرنىـڭ‬ ‫ىئـــسىم كارتوچكىـــسى پهيـــدا بولـــدى‪ .‬چهت ەئللىـــك ېئـــسىلزادىلهرنىڭ ىئـــسىم‬ ‫كارتوچكىــسىال كىرەلهيــدىغان بــۇ ســومكىغا بىــر ۇئيغۇرنىــڭ كىرەلىــشى شــۇنى‬ ‫بىلدۈرەتتىكى‪ ،‬بۇ شهھهردىكى پۇلدارالر سﯧپىغا تاشـچى ۇئيغـۇرالر قﯧتىاللىغانىـدى‪،‬‬ ‫وئينايــدىغان يهرلهرنــى ىئــزدەپ تاپالىغانىــدى‪ .‬ەئســهبىيلهرنىڭ مهســتانىلىقىدەك‪،‬‬ ‫مهستلهرنىڭ ساراڭلىقىدەك ۆئتۈۋاتقـان بـۇ ھاياتىـدا بىـر ۇئيغۇرنىـڭ پهيـدا بولۇشـى‬ ‫ۇئنىــڭ خىيــالىنى ائســتىن‪-‬ۈئســتۈن قىلىــپ‪ ،‬تۇرمــۇش ھهققىــدە باشــقىچه وئيالرنــى‬ ‫شــهكىللهندۈردى‪ .‬مهيلــى قانــداقال وئيلىــسۇن‪ ،‬نىغــمهت تاشــچى ۇئنــى ائلمــايتتى‪،‬‬ ‫نهپسىنى قاندۇرۇش ائلدىدا كۆيدۈم‪ ،‬پىشتىم دﯦگهن بىلهن‪ ،‬ىئش تۈگىگهندىن كﯧـيىن‬ ‫يﯧلــى چىققــان تــوپتهك سولۇشــۇپ تــۇراتتى‪ .‬جىنــسىيهتنىڭ كــۈچى پهقهت ۋاقىتلىــق‬ ‫ىئــشقى‪-‬مــۇھهببهتنىال چىلــالپ كﯧلهلهيتتــى‪» .‬ھــازىرقى خــورازالر مﯧكيــاننى بىــر دەم‬ ‫قــوغالپ بﯧقىــپال ھﯧرىــپ قالىــدۇ‪ ،‬ەئرلهردە جهســۇرلۇق‪ ،‬مهســۇئلىيهت دﯦــگهن نهرســه‬ ‫قالمىدى‪ -...‬دەپ وئياليتتى ائدىله‪ -،‬ەئگهر نىغـمهت تاشـچى ۇئنـى خوتۇنلۇققـا ائلـسا‬ ‫ھهر كۈنى نهچچه ۋاق ھهقسىز ھۇزۇرلىناتتى‪ .‬لﯧكىن يامان يﯧرى‪ ،‬بۇزۇق ەئرلهر نهچـچه‬ ‫ەئرنىڭ ائستىدا ياتقان بۇزۇق خوتۇنالرنى ھهرگىز ياخشى كۆرمهيدۇ‪ ،‬ۆئزلىرى بۇزۇلـسا‬ ‫بولىــدۇ‪ ،‬خوتــۇنالر بۇزۇلـــسا بولمايــدۇ! نـــاكهس ەئرلهر مۇشــۇنداق ائدالهتـــسىزلىك‬ ‫قىلىشدۇ‪ .‬ەئرلهر ائچكۆز‪ ،‬بولۇپمۇ نىغمهت تاشچىدەك پۇل تﯧپىپ ىئشتىنىغا پاتماي‬ ‫قالغان ەئرلهر بىر خوتۇنغا ھهرگىز تويمايدۇ‪ ،‬بىر نهچچه كۈندىال ائدىلهدىن زﯦرىكىـپ‬ ‫يﯧڭى ائشنا‪ ،‬يﯧڭى سهتهڭ ىئزدەيدۇ‪...‬‬ ‫ائدىلهنىــڭ خىيــالى يهنه ۈئمىدســىزلىك بىــلهن ائياغالشــتى‪ .‬ۇئنىڭغــا ۈئمىــد‬ ‫بﯧرەلهيدىغان ەئرلهر بۇ دۇنيادا تﯧپىلمايدىغاندەك قىالتتى‪.‬‬ ‫ائدىـلهگه بهزىــدە كـۈن‪-‬كــۈنلهپ ھـﯧچ ىئــش بولمـايتتى‪ ،‬بهزىــدەكهينى‪-‬كهينىــدىن‬ ‫وئيلىمىغان ىئشالر يۈز بﯧرەتتى‪ .‬نىغمهت تاشچى بىـلهن تونۇشـقان كۈنىنىـڭ ەئتىـسى‬ ‫ائدىــلهگه سومكىــسىدىكى ىئــسىم كارتوچكىلىرىــدا نــامى بــار بىــر چهت ەئللىكــتىن‬ ‫تﯧلﯧفــون كهلــدى‪ ،‬ائۋىــستىرالىيىلىك بــۇ وئتتــۇرا ياشــلىق ائدەم ۇئنــى رازى قىلغــان‪،‬‬

‫‪113‬‬

‫ائدىــله ۇئچراتقــان ەئڭ ياخــشى چهت ەئللىــك ىئــدى‪ .‬ۇئ ائدىلهنــى ۆئيىــگه چاقىرىــپ‪،‬‬ ‫چوقۇم كﯧلىشى كﯧرەكلىكىنى ېئيتتى‪ .‬ائدىله خوجايىندىن بىر ائخـشاملىق رۇخـسهت‬ ‫ســوراپ ۇئ يهرگه بــاردى‪ .‬ۇئ ائدەم ائدىلهنــى قىــزغىن كۈتۈۋالــدى ۋە ۆئزى بىــلهن تهڭ‬ ‫دﯦمهتلىك بىر دوستىغا تونۇشـتۇردى‪ .‬ائنـدىن ۇئ دوسـتىنى دادىـسى ائۋسـترالىيىلىك‪،‬‬ ‫ائنىــسى كورىيهلىــك دەپ ائالھىــدە تونۇشــتۇردى‪ ،‬ائدىــله ۇئنىــڭ بىــلهن بىــر دەمــدىال‬ ‫تونۇشۇپ كهتتى‪ ،‬ۆئزىنى مهن شىنجاڭلىق‪ ،‬لﯧكىن روسىيهدىن كهلگهن كۆچمهنلهرنىڭ‬ ‫ەئۋالدى دەپ تونۇشتۇردى‪ .‬ۇئ چﯧچىنى سﯧرىققا بويۇۋالغان‪ ،‬يـۈزى سـوزۇنچاق‪ ،‬وئرا كـۆز‬ ‫قىــز بولغاچقــا بۇنــداق دﯦــسه ھهر كىــم ىئــشىنهتتى‪ ،‬ھــﯧچكىم ۇئنــى كهمسىتىــشكه‬ ‫پﯧتىنالمايتتى‪» .‬ائدىال« دﯦگهن ىئسمىمۇ »ناتاشا‪ ،‬ائننا« دﯦگهن ىئـسىمالرغا وئخـشاپ‬ ‫كﯧتهتتى‪.‬‬ ‫ۇئالر ۈئچهيـــلهن تامـــاق يهپ وئلتـــۇرۇپ توســـاتتىن دىنىـــي ېئتىقـــاد ھهققىـــدە‬ ‫پاراڭلىـــشىپ كهتتـــى‪ .‬ائدىـــله گهپ قىلمـــاي تامـــاق يهپ وئلتـــۇراتتى‪ .‬ىئككهيـــلهن‬ ‫خىرىستىائن بولۇشنىڭ پهزىلىتى‪ ،‬نىجـاتلىق يـولى ھهققىـدە خﯧلـى ۇئزۇن مۇھـاكىمه‬ ‫قىلىشقاندىن كﯧيىن‪ ،‬كورىيىلىك كۆچمهن ائدىلهدىن سورىدى‪:‬‬ ‫_ سىز ىئسالم دىنىغا ېئتىقاد قىالمسىز؟‬ ‫_ ھهەئ‪ ،‬مهن مۇسۇلمان‪.‬‬ ‫_ لــﯧكىن مۇســۇلمان ائيــالالر يــاغلىق ائرتىــپ يۈرۈيــدىغۇ؟ ســىز ىئــسالم دىنىنىــڭ‬ ‫قايسى مهزھىپىدىن؟‬ ‫_ مهن ۇئقمايدىكهنمهن‪.‬‬ ‫_ ۆئزىڭىزنى روسىيىلىك كۆچمهنلهرنىڭ ەئۋالدى دەيسىز‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىڭىز خىرىستىائن‬ ‫دىنىنى چۈشهنمىگهنمىدى؟‬ ‫ائدىله بۇ گهپتىن ۆئزىنى چﯧنىپ قالىدىغاندەك ھﯧس قىلىپ دەرھال‪:‬‬ ‫_ ائتا‪-‬ائنام ماڭا ۆئگهتمهپتىكهن‪-،‬دﯦدى‪.‬‬ ‫_خىرىــسىتىائن دىنىنــى‪ ،‬ىئنــسانالرغا نىجــادلىق بهرگــۈچى ىئــسا ەئلهيھىســساالمنى‬ ‫چۈشىنىشنى خاالمسىز؟‬ ‫ائدىله گاڭگىراپ قالـدى‪ ،‬ۇئ دىـن ھهققىـدە ھﯧچنـﯧمه بىلمهيتتـى‪ ،‬ېئتىقـاد دﯦـگهن‬ ‫نهرسىلهر توغرۇلۇق ائنـچه وئيلىنىـپ باقمىغانىـدى‪ .‬چـۈنكى بـۇ دۇنيانىـڭ غﯧمىـدىن‬ ‫قۇتۇاللمــاي تۇرغانــدا ۇئ دۇنيانىــڭ غﯧمىنــى قىلىــدىغان ۋە شــۇ دۇنيانىــڭ گﯧپىنــى‬ ‫قىلىــدىغان دىننىــڭ پــارىڭىنى ائڭــالش پهقهت خوشــياقمايتتى‪ .‬مۇســۇلمان بولۇشــنى‬ ‫ياغلىق ائرتىپ ۆئيدە وئلتۇرۇش دەپال چۈشىنىپ كهلگهن ائدىله كـۆز ائلدىـدىكى نهق‪،‬‬ ‫شىرىن نهرسىلهردىن باشقا ھهممه نهرسىگه گۇمـان بىـلهن قـارايتتى‪ ،‬دىننىـڭ گﯧپـى‬ ‫چىقــسا ســىيىت قارىمــدەك بىچــارىلهر يادىغــا كﯧلىــپ‪ ،‬بۇنــداق پاســسىپ ياشاشــنى‬ ‫خالىمايمهن‪ ،‬ياشلىقىمدا ياشىۋاالي‪ ،‬قﯧرىغاندا بىر گهپ بوالر دەپ وئياليتتى‪.‬‬

‫‪114‬‬

‫_ مهن نــﯧمه دﯦيىــشىمنى بىلهلمهيــۋاتىمهن‪-،‬دﯦــدى ائدىــله بــۇ يهرگه كهلگىــنىگه‬ ‫پۇشايمان قىلىپ‪.‬‬ ‫_ ائدەمدە بىر ېئتىقاد بولۇشى كﯧرەك‪ ،‬ائزغۇنلـۇقتىن قۇتۇلۇشـى كﯧـرەك؛ ائڭلىـسام‬ ‫سىز تﯧڭىرقاپ يۈرگهن قىز ىئكهنسىز‪ ،‬ياشاش ۈئچۈن ېئغىر بهدەللهرنى تۆلهۋﯦتىپسىز‪.‬‬ ‫پــۇل دﯦــسىڭىز بىزمــۇ بﯧرەلهيمىــز‪ ،‬خىرىــستىائنلىق ھهقىــقهت ۈئچــۈن ىئــشلهشنى‬ ‫خالىسىڭىز جىنسىي قۇللۇقتىن قۇتۇلۇپ‪ ،‬گۇناھلىرىڭىزدىن پاك بولىسىز‪...‬‬ ‫ىئنگىلىــز تىلىــدا ائلــدىرىماي‪ ،‬وئچــۇق ســۆزلهيدىغان بــۇ كورىيىلىــك كــۆچمهن‬ ‫ائدىلهنىڭ بﯧشىنى ائغرىتقىلى تـۇردى‪ ،‬ۇئ ۆئمرىـدە يولۇقمىغـان بـۇ ىئـشنىڭ تﯧـزرەك‬ ‫ائياغلىشىشنى كۈتۈپ چىداپ وئلتۇردى‪ ،‬ۆئزىنى روسىيىلىك كۆچمهننىڭ ەئۋالدى دەپ‬ ‫قويغىنىغا ىئچى پۇشتى‪.‬‬ ‫_ خىرىــسىتىائن دىنىنــى قوبــۇل قىلــسىڭىز بــۇ دىننىــڭ نهقهدەر ۇئلۇغلــۇقىنى‬ ‫چۈشىنىـــسىز‪ .‬ەئگهر چۈشىنىـــشنى خالىمىـــسىڭىز ســـىزنى زورلىمـــايمىز‪ ،‬ەئممـــا‬ ‫چۈشىنىشىڭىزنى ۈئمىد قىلىمىز‪ .‬چۈنكى بۇ نىجادلىق يولى‪ .‬بۇنىڭدىن باشـقا يـولنى‬ ‫ىئزدەپ ائۋارە بولـۇش سـىزنى ائزغۇنلۇققـا ائپىرىـدۇ‪ .‬بىـز سـىزگه يـاردەم قـولىمىزنى‬ ‫سۇنۇشنى خااليمىز‪.‬‬ ‫_ مهن تﯧخى وئيالپ باقمىدىم‪ ،‬شۇڭا سىلهرگه نﯧمه دﯦيىشىمنىمۇ بىلمهيمهن‪...‬‬ ‫_ خـــۇدا بىـــزگه ەئقىلنـــى بهرگهن‪ ،‬شـــۇڭا ائدەم وئيلىنىـــشى كﯧـــرەك‪ .‬بۇنـــداق‬ ‫ياشاۋﯦرىشكه بولمايدۇ‪ .‬سىزنى توغرا چۈشىنىمىز‪ ،‬سـىز شـۇنچه پـۇل تﯧپىپمـۇ روھىـي‬ ‫جهھهتتن قاناەئت ھاسىل قىاللمايسىز‪ ،‬شۇنداقمۇ؟‬ ‫_ ھهەئ‪ ،‬داىئم ائزابلىنىمهن‪-،‬دﯦدى ائدىله‪.‬‬ ‫_ سىزدىكى شۇ ائزابنىڭ مهنبهسى نهدە‪ ،‬بىلهمسىز؟‬ ‫_ وئيالپ باقماپتىمهن‪.‬‬ ‫_ ائدەم بىــر ۆئمــۈر ائزابالنغۇچىــدۇر‪ ،‬چــۈنكى ائدەم ەئســلىدىنال گۇناھكــار‪ .‬بــۇ‬ ‫گۇناھتىن قۇتۇلۇشنىڭ يولى‪ ،‬نىجادلىققا ېئرىشىشنىڭ يولى خىرىستىائن دىنـى‪ .‬سـىز‬ ‫بۇ دىننى بىر چۈشىنىپ باققان بولـسىڭىز ۆئزىڭىزنـى ۆئزگهرتهلهيتتىڭىـز‪ ،‬قهلبىڭىـز‬ ‫ائرام تاپقان بوالتتى‪.‬‬ ‫ائدىله نﯧمه دﯦيىـشىنى بىلهلـمهي ىئككىلىنىـپ تـۇرۇپ قالـدى‪ .‬ائدىـلهگه ياخـشى‬ ‫كــۆرۈنگهن ائۋىــستىرالىيىلىك مۇاليىملىــق ۋە ھاياجــان بىــلهن ۇئ گهپــكه قوشــۇمچه‬ ‫قىلدى‪:‬‬ ‫_ خىرىــستىائن دىنــى ســىزنى ياخــشىلىققا باشــاليدۇ‪ .‬مــاددىي قۇللــۇق‪ ،‬جىنــسىي‬ ‫قۇللۇق كىشهنلىرىدىن ائزاد بولىسىز‪ .‬مهن سىزگه ىئشىنىمهن‪.‬‬ ‫ۇئ ىئككهيــلهن ائدىــلهگه خىرىــستىائن بولۇشــنىڭ ۇئ دۇنيــالىق پايدىــسىنى دەپ‬ ‫بولغانــدىن كﯧــيىن‪ ،‬بــۇ دۇنيــالىق نهق پايدىــسىنى‪ ،‬خىرىــستائن بولــسا نهچــچه پــۇل‪،‬‬

‫‪115‬‬

‫باشــقىالرنى بــۇ دىنغــا كىرگۈزەلىــسه قــانچه پــۇل ائلىــدىغانلىقىنى ېئنىــق بﯧكىتتــى‪.‬‬ ‫بﯧرىلىدىغان پۇل ائز ەئمهس ىئدى‪ ،‬ائدىله بۇ ىئـشتىنمۇ وئبـدانال مهنـپهەئت ائلغىلـى‬ ‫بولىدىغانلىقىنى وئيالپ قىزىقىپ قالدى‪ .‬لﯧكىن »دىن تارقىتىش« دﯦگهننى وئيلىسا‪،‬‬ ‫جاھانــدا بۇنىڭــدىنمۇ تهس ىئــش يــوق دەپ قــارايتتى‪ .‬نــﯧمىال بولمىــسۇن‪ ،‬بــۇ يهردىــن‬ ‫تﯧزرەك كﯧتىپ‪ ،‬ھۇجرىسىغا كىرىپ‪ ،‬ھﯧچنﯧمىنى وئيلىماي قﯧنىـپ بىـر ۇئخلىۋالـسا‪،‬‬ ‫ەئتىسى تاڭ ائتقاندا كاللىسدا ھﯧچنﯧمه قالمىسا‪ ،‬ھاياتىدىكى ەئڭ چوڭ راھىتى شـۇ‬ ‫ىئدى‪.‬‬ ‫ائدىله ۇئالردىن »وئيلىنىـپ باقـاي« دەپ تهسـته قۇتۇلـدى‪ ،‬ائزراق ھهقمـۇ ائلـدى‪،‬‬ ‫كۆڭۈلــسىز قايتىــپ كهلــدى‪ ،‬ھﯧچنﯧمىنــى وئيلىمىــدى‪ .‬قايتىــپ كﯧلىــپ تﯧلﯧــۋىزورنى‬ ‫ائچتى‪ ،‬پۈتۈن دۇنيا مۇشۇ رەڭلىك ېئكراندا ىئدى‪ .‬كۆرۈنۈشـلهرگه ەئگىـشىپ كـاللىنى‬ ‫چىرمىۋالغان كونا خىيالالر بىر‪-‬بىـرلهپ يوقـايتتى يـاكى ۆئزگىرەتتـى‪ .‬ۆئيـدىكى غـۇۋا‬ ‫چىراغ يورۇقى‪ ،‬كـونىراپ كهتـكهن قاسـماق تـام ائدىلهنىـڭ كهيپىياتىغـا مـاس ھالـدا‬ ‫ناھايىتى خۇنۇك‪ ،‬پهرىشان كۆرۈنهتتى‪ .‬تﯧلﯧۋىزوردا كۆرگىدەك نهرسىنىڭ تـايىنى يـوق‬ ‫ىئـــدى‪ ،‬خهۋەر‪ ،‬ېئـــالن‪ ،‬تهنتهربىـــيه مۇســـابىقىلىرى‪ ،‬كىنـــو‪-‬تىيـــاتىرالر‪ ،‬ســـهنەئت‬ ‫نومۇرلىرىنىــڭ ھهممىــسىدە ېئــسىلزادىلهر كۈلــۈپ‪-‬ھىجىيىــپ چىقــاتتى‪ ،‬تامــامهن‬ ‫دﯦگـــۈدەك ېئـــسل ياشـــايدىغانالرنىڭ تۇرمۇشـــى كـــۆرۈرمهنلهرگه ۈئلـــگه ســـۈپىتىدە‬ ‫كۆرســىىتىلهتتى‪ ،‬كىــشىلهر زﯦرىكــسىمۇ شــۇنى كــۆرەتتى‪ ،‬قانــال يۆتكهشــتىن باشــقا‬ ‫ەئركىنلىك يوق ىئدى‪ .‬ائدىله ائز سانلىق ېئسىلزادىلهرنىڭ غهلۋە‪-‬غهليانلىرى قـاپالپ‬ ‫كهتــكهن ســاختا كۆرۈنۈشــلهرگه ۆئچ بولغاچقــا ســىرتتىن كىنــو دەيلىــرى ســﯧتىۋﯦلىپ‬ ‫كــۆرەتتى‪ ،‬بۈگــۈن نﯧمىــشقىدۇر تﯧلﯧــۋىزورنى ېئچىــپ ۇئزاق قــاراپ وئلتــۇردى‪ ،‬ېئالنغــا‬ ‫چىقىــدىغان ســهتهڭلهرگه ھهۋەســتىن ۆئته ھهســهد بىــلهن قارىــدى‪ ،‬يﯧرىمالشــقان‬ ‫كىنـــوالرنى بىـــر دەم كـــۆرۈپ ياراتمـــاي قانـــال يۆتكىـــدى‪ ،‬ھهممىـــسى بىمهنىلىـــك‪،‬‬ ‫ياسالمىلىق بىـلهن تولغـان پروگـراممىالر ىئـدى‪ ،‬بىـر قانالـدىال ھايۋانـاتالر دۇنياسـى‬ ‫كۆرســـىتىلىۋاتاتتى‪ :‬قـــارا يىـــالن بىـــلهن ائق يىـــالن شـــىددەتلىك سوقۇشـــۇۋاتاتتى‪،‬‬ ‫چۈشهندۈرگۈچى بىر نﯧمىلهرنى دەپ كاپشىيتتى‪ .‬بىر چاغدا باشقا بىر چار يىالن پهيدا‬ ‫بولۇپ ۆئزىدەك يوغان بىر يىالننى يالماپ يۇتۇشقا باشلىدى‪ .‬چـار يىالننىـڭ كۆزىـدىن‬ ‫سۈرلۈك نۇر چاقنايتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ پهيدا بولۇشى بىلهن تهڭ ائدىلهنىڭ كاللىسىدا سىيىت قارىمغا‬ ‫مۇناســىۋەتلىك بــارلىق ەئســلىمىلهر‪ ،‬دىــن‪ ،‬تهقۋالىــق‪ ،‬ەئخــالق‪ ،‬ياشــلىق‪ ،‬ھهۋەس‪...‬‬ ‫خىياللىرى ەئگىشىپ كهلدى‪ .‬ۇئ سـىيىت قارىغـا دەشـنام بهرگهن كـۈنى سـىيىت قـارى‬ ‫چــاي قۇيۇۋاتقــان زۆھــرەگه تهلمــۈرۈپ قارىغــان‪ ،‬ھﯧســسىياتلىنىپ تۇرســىمۇ ۆئزىنــى‬ ‫بﯧسىۋﯦلىپ وئلتۇرغانىدى‪ .‬ۇئ سىيىت قارىنىڭ ھـازىر تـوي قىلغـان‪-‬قىلمىغـانلىقىنى‬ ‫بىلمهيتتى‪ ،‬لﯧكىن بۇ قارىم بۇرۇنقىدىن جىـق ىئـش كۆرگهنـدەك قىالتتـى‪ ،‬كۆزلىرىمـۇ‬

‫‪116‬‬

‫ائنچه‪-‬مۇنچه وئيناپ تۇراتتى‪ .‬قارىغاندا تاپاۋىتى ياخـشى بولـسا كﯧـرەك‪ ،‬يـا بولمىـسا‬ ‫توي قىلىپ خوتۇن خهقنىڭ تهمىنى تﯧتىپ باققان بولسا بولسا ائيال كىشى سﯧغىنىپ‬ ‫قالغاندۇ‪ ،‬بۇنداق ياش بالىالر قۇتراپ تۇرىدۇ‪ ،‬ىئچى وئت بولـۇپ يانىـدۇ‪ ،‬سـهتهڭلهرگه‬ ‫قارىماي دەيدۇ قارايدۇ‪ ،‬بىـر كـۆزى پهرۋاسـىز تۇرغـان بىـلهن يهنه بىـر كـۆزى شـهھۋەت‬ ‫تۆشۈكىدىن مارايدۇ‪...‬‬ ‫بــايىقى پــاراڭالر ۇئنىــڭ قــۇالق تۈۋىــدە جــاراڭاليتتى‪ ،‬قارىمالرنىــڭ قويۇۋالغــان‬ ‫ساقاللىرى‪ ،‬پاكىز‪ ،‬تهقۋا قىياپهتلىرى كۆز ائلدىدىن كهتمهيتتى‪ ،‬ەئمما بۇ قىياپهتنىـڭ‬ ‫ىئچىدىكى ماھىيهت زادى نﯧمه؟ راستىنى دﯦگهندە‪ ،‬سىيىت قارىنىـڭ ىئمانىنىـڭ زادى‬ ‫قانچىلىــك ىئكهنلىكــى‪ ،‬ۇئ ېئتقــاد قىلىۋاتقــان دىننىــڭ زادى قانچىلىــك ۇئلۇغلــۇقى‬ ‫ائدىــلهگه نــامهلۇم ىئــدى‪ .‬شــۇنداق بولغــانچه‪ ،‬ائدىــله ۇئنــى بىلىــشكه قىزىقىــپ‬ ‫قﯧلىۋاتــاتتى‪ .‬بــۇ قــارىمالر بىــلهن كۆرۈشــۈش ائدىــلهدە تهبىىئــيال دىــنالر ھهققىــدە‬ ‫سﯧلىــشتۇرما تهپهككــۇر وئيغىتــاتتى‪ ،‬ائدىــله دەســلهپته ۆئزىنــى كهمــسىتتى‪ ،‬لــﯧكىن‬ ‫دەرھالال »بۇ مﯧنىـڭ كونـا ېئتىقـاد تهسـىرىدىن قۇتۇاللمىغـانلىقىم‪ ،‬كونـا چاپاننىـڭ‬ ‫مﯧھرىدىن كهچمهك ائسان ەئمهس‪ ،‬لـﯧكىن چوقـۇم ۋاز كﯧچىـشىم كﯧـرەك‪ ،‬بـۇ مﯧنىـڭ‬ ‫تاللىشىم« دەپ وئيالپ‪ ،‬خىرىستىائنلىق تهرەپكه ۆئتتى‪ ،‬قهلبى قايتا ائرام تاپقاندەك‬ ‫بولۇپ‪» ،‬روھىم مﯧنى مۇشۇ ياققا تارتىۋاتىـدۇ‪ ،‬دﯦـمهك مهن بىـر خاسـىيهتلىك دىنغـا‬ ‫كىــردىم« دەپ ۆئزىــدىن مهســتخۇش بولــدى؛ خىرىــستىائن دىنــى ۈئچــۈن ســاۋابلىق‬ ‫ىئشالرنى داۋاملىق قىلىش ىئرادىسىنى چىڭتتى‪.‬‬ ‫بىر ھهپتىدىن كﯧيىن ۇئ سىيىت قارىمنى »زۆھـرە بىـلهن سـىزنى كۆرۈشـتۈرۈپ‬ ‫قوياي« دەپ ۆئيىگه يالغۇز چاقىرتتى‪ .‬سىيىت قـارى كاسـتۇم‪-‬بۇرۇلكىـسىنى قـاتۇرۇپ‬ ‫كىيىپ‪ ،‬ەئتىرلىرىنى چﯧچىپ‪ ،‬داۋالغۇپ تۇرغان كهيپىيات ۋە يوقالماس ھاياجانلىرىنى‬ ‫ېئلىپ ۇئنىڭ ۆئيىگه كهلدى‪.‬‬ ‫_ زۆھرە يوققۇ؟‪-‬دﯦدى سـىيىت قـارى زۆھـرە تـوال يﯧتىـپ ماكچـايتىۋەتكهن سـاپاغا‬ ‫وئلتۇرۇپ‪.‬‬ ‫_ سهل تۇرۇپ كﯧلىدۇ‪ ،‬يولدا ماشىنا توسۇلۇپ قاپتۇ‪ ،‬چاي ىئچكهچ تۇرۇڭ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى بىر يىل ائۋۋال كهلـگهن بـۇ كونـا ۆئيـگه سهپـسﯧلىپ قارىـدى‪ ،‬ھهمـمه‬ ‫نهرسه شـۇ پﯧتـى‪ ،‬ەئممـا ۆئي ىئچـى رەتـسىز ھهم بىـر ائز مهينهتلىـشىپ قالغانـدەك‬ ‫قىالتتى‪ .‬سىيىت قـارى تﯧلۋىزورنىـڭ يﯧنىـدىكى كونـا ىئـشكاپنىڭ ۈئسـتىدە ژۇرنـالالر‬ ‫ائرىسىدا قىستىلىپ تۇرغان قۇرائننى كۆرۈپ كۆڭلى بهك يﯧرىم بولدى‪.‬‬ ‫_ ائدىله كﯧتىپ بۇ ۆئي مۇشۇنداق قااليمىقان تۇرۇپ قالدى‪ ،‬ەئيبكه بۇيرۇمايسىز‪.‬‬ ‫_ زۆھرە نﯧمىشقا كﯧتىپ قالدى؟‬ ‫_ ھهي‪ ،‬دﯦسهم گهپ جىق‪ ،‬ۆئزىنىڭ كهتكىسى كﯧلىپ قاپتىكهن‪.‬‬ ‫_ ۇئرۇشۇپ قالمىغانسىلهر؟‬

‫‪117‬‬

‫_ ھهي ياقهي‪ ،‬ۇئرۇشۇپ نهگه باراتتۇق‪ ،‬قىز باال چـوڭ بولغانـدا ىئـشى جىـق بولىـدۇ‬ ‫دەڭا‪ ،‬ائيرىم ياشىغۇسى كﯧلىپ قالغاندۇ‪.‬‬ ‫_ بىــر يىلــدىن بۇيــان بىــرەر قﯧــتىم بولــسىمۇ ۆئيىــگه قايتمىــدى‪ ،‬ۆئيىــدىكىلىرى‬ ‫ەئنسىرەپال وئلتۇرىدۇ‪ -،‬دﯦدى ائدىل قارىم چايدىن وئتالپ‪.‬‬ ‫_ شهھهرگه كۆنۈپ قالغان ائدەم يﯧزىدا بىر كۈن تۇرۇشقىمۇ چىدىمايدۇ دەڭا!‬ ‫_ لﯧكىن مهن تا ھازىرغىچه ھهيران‪ ،‬شهھهرنىڭ تارتىشقۇدەك زادى نهرى بار؟ زۆھـرە‬ ‫نﯧمىشقا بۇ شهھهردىن كﯧچهلمهيدۇ؟‬ ‫_ شهھهردە جىق نهرسىلهر بار‪ ،‬قىالي دﯦسه ىئش بار‪ ،‬تاپاي دﯦـسه پـۇل بـار‪ ،‬پۇرسـهت‬ ‫بــار‪ ،‬راھهت بــار‪ ،‬ائدەم وئيــالپ باقمىغــان رەڭگــا‪-‬رەڭ نهرســىلهر پهيــدا بــوپ تۇرىــدۇ‪،‬‬ ‫بولۇپمۇ قىزالر مۇشۇنداق رەڭگارەڭ دۇنياغا ائمراق‪ .‬ۇئنى ھﯧچكىم توسۇپ قااللمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئنى دﯦسىغۇ راست‪ ،‬شهھهردە ھهممه نﯧمه تﯧپىلىدۇ‪.‬‬ ‫_ مانــا ســىلهرمۇ شــهھهر ســﯧغىنىپ كهپــسىلهرغۇ؟ پۇلنىــڭ ھهممىــسى شــهھهردە‪،‬‬ ‫وئينايــدىغان ائدەمنىــڭ ھهممىــسى شــهھهردە‪ ،‬قىزالرنىــڭ ەئڭ چىرايلىقــى شــهھهردە‪،‬‬ ‫زۆھرەمۇ ەئنه شۇالرنىڭ بىرسى‪.‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ يۈرىكى ەئلهملىك سوقۇپ كهتتى ۋە بىردىنال جىمىپ قالدى‪.‬‬ ‫_ مهن سىزدىن شۇنى سوراپ باقاي دﯦگهن‪ ،‬لﯧكىن بۇنى زۆھرەگه دەپ يۈرمهڭ‪.‬‬ ‫_ سوراۋﯦرىڭ‪ ،‬مهنمۇ سىزگه دەپ بﯧرىمهن‪ .‬بىز وئچۇق‪-‬يورۇق پاراڭالشساق بولىـدۇ‪،‬‬ ‫بۇرۇنمۇ شۇنداق بىر پاراڭالشقانتۇققۇ دەيمهن‪ ،‬ېئسىڭىزدىمۇ؟‬ ‫_ ېئسىمدە بولماي‪ ،‬غىزا يﯧمهي ىئزا يﯧگهن كۈنۈم ۇئ‪...‬‬ ‫_ بهك قاتتىق گهپ قىلىۋﯦتىپتىكهنمهن‪ ،‬لﯧكىن بهزى گهپلىرىمنى سىزگه پايدىلىق‬ ‫دەپ وئيالپ دﯦگهنىدىم‪.‬‬ ‫_ وئبدان پايدىسى تهگدى‪ ،‬كالالم خﯧلى ېئچىلدى‪.‬‬ ‫_ ھه دەڭه‪ ،‬مهندىن نﯧمىنى سورايسىز‪ ،‬نﯧمه تهلىۋىڭىز بار؟‬ ‫_ مهن ھازىرغىچه شـۇ گۇمانـدىن قۇتۇاللمىـدىم‪ ،‬بۈگـۈن سـىزگه دەۋاتىـمهن‪ .‬زۆھـرە‬ ‫راست شۇنداق يامان يولغا كىرىپ كهتتىما؟‬ ‫_ بۇنداق نازۇك مهسىلىنى مهندىن سورىماڭ‪ ،‬باشقا گﯧپىڭىز بولسا دەڭ‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن مهن مۇشۇ ىئشنى بىر ۇئقۇپ باقسام بوالتتى‪.‬‬ ‫_ نﯧمىنى ۇئقۇپ باقىسىز؟ ۇئقۇپ قانداق قىلماقچىدىڭىز؟ ۇئنى ائالمتىڭىز؟‬ ‫_ دﯦگۈڭىز كهلمىسه بوپتۇ‪ ،‬ۇئقـسام‪-‬ۇئقمىـسام بهرىبىـر‪ ،‬ھهر كىـم قىلـسا ۆئزىـگه‬ ‫قىلىدۇ‪...‬‬ ‫_ زۆھرەنــى ھــازىرمۇ ياخــشى كۆرىدىكهنــسىز‪-‬دە! ۇئنــداق ائدەم بــۇرۇنال ىئنــدەككه‬ ‫كهلتۈرۈپ خوتۇن قىلسىڭىز بولماسمىدى؟‬ ‫_ ۇئ چاغدا كىچىك ىئدۇق‪ ،‬ىئش ۇئقمايتتۇق‪.‬‬

‫‪118‬‬

‫_كﯧينىكى پۇشايمان ۆئزىڭىـزگه دۈشـمهن‪ ،‬پـاك چﯧغىـدا تۇتالمىغانـدىكىن ەئمـدى‬ ‫كهينىدىن مىڭ يىغلىسىڭىز بىكار!‬ ‫_ دﯦمهك‪ ،‬زۆھرە بۇزۇلۇپ كﯧتىپتۇ‪-‬دە!‬ ‫_ قانداق وئيلىسىڭىز شۇنداق وئيالڭ‪ ،‬گۇمانىڭىز ىئمانىڭىزنى قاچۇرىۋەرسۇن‪...‬‬ ‫_ خوتۇن كىشى دﯦگهننىڭ زادى ەئقلى يوق!‪ -‬دەۋەتتى سـىيىت قـارى ائچچىقىـدا‪_ ،‬‬ ‫قهدىرلىگهننى بىلمهيدۇ!‬ ‫_ مهنمــۇ خوتــۇن كىــشى‪ ،‬كىمــگه دەۋاتىــسىز بــۇ گهپنــى!؟ خوتــۇن كىــشى دﯦــگهن‬ ‫قهدىرلىگهننى بىلىدۇ‪ ،‬سىز ۇئنى قانچىلىك قهدىـرلهپ كهتتىڭىـز؟ سـىز ۆئزىڭىزنـى‬ ‫نوچى مۇسۇلمان دەيسىز‪ ،‬مﯧھىر‪-‬شهپقهت دﯦگهننى بىلهمسىز؟_ دﯦدى ائدىـله ۇئنىـڭ‬ ‫يﯧنىغا كﯧلىپ‪ ،‬سىيىت قارى ۆئزىنى بىـر يىلنىـڭ ائلـدىغا قايتىـپ بارغانـدەك ھـﯧس‬ ‫قىلدى‪.‬‬ ‫_ زۆھرەنى چىڭ تۇتالمىغىنىم راسـت‪ ،‬لـﯧكىن ۇئمـۇ ھهق‪-‬نـاھهقنى پهرق ېئتىـشى‬ ‫كﯧرەك ىئدى‪.‬‬ ‫_ قىــز بــاال دﯦــگهن ائجىــز‪ ،‬ســىز ۇئنىڭغــا مﯧىھرىبــانلىق قىلغــان بولــسىڭىز‬ ‫كهينىڭىزدىن ماڭاتتى‪ .‬بىز مۇسۇلمانالردا زادى مﯧھىر‪-‬شهپقهت دﯦگهن نهرسه يوق‪.‬‬ ‫_ كىم يوق دەيدۇ؟ مۇسۇلمانالر بىر‪-‬بىرى بىلهن قﯧرىنداش‪ ،‬مهيلى ەئر يـاكى ائيـال‬ ‫بولسۇن وئخشاش‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن ھازىرقى ەئمهلىيهتكه قاراپ بﯧقىڭ‪ ،‬بۇنىڭ ھهممىسى قۇرۇق گهپ!‬ ‫_ ەئلۋەتته ھازىر بۇنىڭغا ەئمهل قىاللمايۋاتقـانالر جىـق‪ ،‬لـﯧكىن بۇنىڭلىـق بىـلهن‬ ‫دىنىمىزنىـــڭ ھـــۆكمىنى خاتـــا دﯦـــسهك بولمايـــدۇ‪ .‬چاتـــاق دىنـــدا ەئمهس‪ ،‬بهلكـــى‬ ‫ۆئزىمىزدە‪...‬‬ ‫_ بولدى‪ ،‬دىن ھهققىدە پاراڭالشمايلى‪ ،‬ىئشقىلىپ‪ ،‬مهن جىق ىئشالرغا گۇمان بىلهن‬ ‫قارايمهن‪ ،‬خۇددى سىز زۆھرەگه گۇمان بىلهن قارىغاندەك‪...‬‬ ‫_ گۇمــان دﯦــگهن ھهمــمه ائدەمــدە بولىــدىغان نهرســه‪ ،‬لــﯧكىن بهزى گۇمــان بهك‬ ‫خهتهرلىك‪ .‬شهيتان سىزنى گۇمان بىلهن ۋەسۋەسىگه سﯧلىپال تۇرىدۇ‪.‬‬ ‫_ ســىزنىچۇ؟ ســىز پهرىــشتىما؟ شــهيتاننى تىلــالۋەرمهي ۇئنىمــۇ تــوغرا چۈشــىنىپ‬ ‫قويۇڭ!‬ ‫_ شهيتان بىزگه دۈشـمهن‪ ،‬باشـقا يهنه نﯧمىنـى چۈشـىنىمىز؟ مهن ەئسـلى بـۇ يهرگه‬ ‫سىزگه ۋەز سۆزلىگىلى كهلمىگهن‪ ،‬لﯧكىن ىئمام بولۇپ سۆزلهپ كۆنۈپ قاپتۇق‪...‬‬ ‫_ شۇنى دەيمهن‪ ،‬بولدى‪ ،‬باشقا گهپنى قىلىشايلى‪ ،‬ھه راست‪ ،‬توي قىلدىڭىزمۇ؟‬ ‫_ توي قىلغان‪ ،‬ۈئچ كۈندىن كﯧيىن تاالق قىلدىم‪.‬‬ ‫_ تاالق دﯦگىنىڭىز خوتۇننى ۆئيدىن تىلالپ قوغلىۋﯦتىشما؟‬

‫‪119‬‬

‫_ تىلــالش كهتمهيــدۇ‪ » ،‬تــاالق‪ ،‬ۈئچ تــاالق!« دەيمىــز‪ ،‬خوتــۇن ۆئزىنىــڭ كهشــىنى‬ ‫ائنىسىنىڭ ۆئيىگه توغرىاليدۇ‪.‬‬ ‫_ بۇمۇ بىر قامالشمىغان قاىئدىكهن‪ ،‬خوتـۇن خهقنـى ىئـت قوغلىغانـدەك كهت دەپـال‬ ‫ھهيدىۋەتــسه بوالمــدىكهن؟ ۇئنــداقتا ھﯧلىقــى » مۇســۇلمان دﯦــگهن بىــر‪-‬بىــرىگه‬ ‫قﯧرىنداش« دﯦگهن گﯧپىڭىز نهدە قالدى؟‬ ‫_ بۇ ىئككىسى وئخشىمايدىغان مهسىله‪ ،‬بۇنى سىزگه ائيرىم چۈشهندۈرسهم بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ بولــدىال ‪ ،‬يهنه دىننىــڭ گﯧــپىگه چۈشــۈپ كﯧتىــدىكهنمىز‪ .‬قىسقىــسى‪ ،‬ســىلهر‬ ‫ائيــالالرنى پهس كۆرىدىكهنــسىلهر‪ ،‬قىزالرنــى چۈشــهپ قويىدىكهنــسىلهر‪ ،‬ســىلهردە‬ ‫مۇھهببهت‪ ،‬مﯧھىر‪-‬شهپقهت دﯦگهن نهرسه يوقكهن‪.‬‬ ‫_ ســىز باشــقىچىال گهپ قىلىۋاتىــسىزغۇ؟ ســىز ۆئزىڭىزنىــڭ دىنىنــى قانچىلىــك‬ ‫چۈشىنىسىز؟‬ ‫_ ۋاي بولــدىال‪ ،‬يهنه دﯦــسهك‪ ،‬شــۇ دىننىــڭ گﯧپــى‪ .‬مهن ۆئزىمىزنىــڭ دىنىنــى ائنــچه‬ ‫چۈشىنىپ كهتمهيمهن‪ ،‬بۇنى ېئتىـراپ قىلىـمهن‪ ،‬لـﯧكىن باشـقا ائدەملهرگىمـۇ قـاراپ‬ ‫باقتىم‪ ،‬بىزدىن ياخشى ياشايدىكهن‪ ،‬بىر‪-‬بىرىگه مﯧھىـر‪-‬مـۇھهببهت يهتكۈزىـدىكهن‪.‬‬ ‫ائدەم دﯦـــگهن مۇشـــۇنىڭدىن تهســـىرلهنمهمدۇ دەيـــمهن‪ .‬مهســـىلهن‪ ،‬ســـىز زۆھـــرەگه‬ ‫بــارلىقىڭىزنى بﯧغىــشلىغان بولــسىڭىز‪ ،‬شــۇ چاغــدا ائلــدىراپ كﯧتىــپ قالمىغــان‬ ‫بولسىڭىز‪ ،‬ۇئ ائللىبۇرۇن سىزنىڭ بوالتتى‪ ،‬مۇھهببهتنىـڭ مﯧغىزىنـى تهڭ بۆلۈشـۈپ‬ ‫يــﯧگهن بــوالتتىڭالر‪ .‬ســىز دىننــى شــۇنچه وئقــۇپ تــۇرۇپ‪ ،‬مۇســۇلمانالر بىــر‪-‬بىــرىگه‬ ‫قﯧرىنداش دەپ تـۇرۇپ‪ ،‬بىچـارە قىـز بىـلهن كـارىڭىز بولمـاي كهتـسىىڭىز‪ ،‬ۇئ ائخىـر‬ ‫قانداق بولماقچىدى؟!‬ ‫سىيىت قارى گهپ تﯧپىپ بﯧرەلمهي قالدى‪ ،‬زۆھرەنى كىرىـپ قـاالرمۇ دەپ پـات‪-‬‬ ‫پات ىئشىككه قارايتتى‪ ،‬ائدىلهگه جـاۋاب بهرگىـدەك‪ ،‬ھهتتـا ۇئنىـڭ بىـلهن داۋاملىـق‬ ‫پاراڭالشقۇدەك ھالىمۇ قالمايۋاتاتتى‪ .‬ۇئنىڭ ۈئستىگه ائدىله سىيىت قارىنىڭ ۇئدۇلىدا‬ ‫وئلتۇرۇۋالغان بولـۇپ‪ ،‬تـار‪ ،‬قىـسقا يوپكـسىدىن ائپـائق يوتىـسى كۆرۈنـۈپال تـۇراتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ۇئ يهرگه قارىماي دﯦسىمۇ كۆزى بﯧرىپ قاالتتى‪ ،‬كاللىسى كﯧتىپ قاالتتى‪،‬‬ ‫گهپلىرىنى تاپالمايتتى‪ ،‬ىئـچ‪-‬ىئچىـدىن بىـر ۆئلگـۈر ھهۋەس جـۇش ۇئرۇپ قاينـايتتى‪.‬‬ ‫ائدىله سىيىت قارىنىڭ كونـا‪ ،‬يوقالمـاس ھاياجانلىرىنىـڭ ۇئرغۇۋاتقـانلىقىنى ېئنىـق‬ ‫سهزدى‪ ،‬كۆزلهر تىلسىز سۆزلهيتتى‪ ،‬يوشۇرۇن ىئستهك شهھۋەتنىال كۆزلهيتتى‪.‬‬ ‫_ زۆھرە نﯧمانداق كﯧلىپ بواللمايدىغانـدۇ‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى پهقهت چـايغىال‬ ‫قاراپ‪.‬‬ ‫_ زۆھرەنى بهك سـﯧغىنىپ كهتـكهن وئخشىمامـسىز؟ زۆھـرەدە بـار نهرسـه مهنـدىمۇ‬ ‫بار‪-،‬دﯦدى ائدىله ۋە تﯧزلىك بىلهن سىيىت قارىنىڭ يﯧنىغا كﯧلىپ ۇئنىڭغا ېئسىلدى‪.‬‬

‫‪120‬‬

‫ســىيىت قــارى چۆچــۈپ كهتتــى‪ ،‬ائدەم يوشــۇرۇن ېئڭىــدا نــﯧمىگه ەئڭ ىئنتىلــسه‬ ‫شۇنىڭدىن ەئڭ قورقسا كﯧرەك‪ ،‬خـام خىيـال شـۇ پﯧتـى قالـسۇن دﯦگىلـى بولمـايتتى‪،‬‬ ‫لــﯧكىن رىائللىقمــۇ خىيالدىكىــدەك ۇئنــچه گــۈزەل ەئمهس ىئــدى‪ .‬بولۇۋاتقــان ىئــش‪،‬‬ ‫ۆئزگىرىۋاتقان كهيپىيات شۇنچىلىك تﯧـز ىئـدىكى‪ ،‬سـىيىت قـارى بىـر دەقىـقه ھـوش‪-‬‬ ‫كاللىسىنى يىغالماي قالدى‪ ،‬ېئسىگه كهلگهندە بولسا ائدىله ۇئنىـڭ ىئـشتان بﯧغىغـا‬ ‫ېئسىلىۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_ نﯧمه ىئش قىلىۋاتىسىز؟‪...‬‬ ‫_ سىزنىڭ خىيالىڭىزدىكى ىئشنى قىلىۋاتىمهن‪ ،‬قانداق‪ ،‬خوش بولمامسىز؟!‬ ‫_ مهقسىتىڭىز ەئسلى مۇشۇ ىئكهندە!‪...‬‬ ‫_ قانــداق بولمامــدىكهن‪ ،‬تاشــچىالرنىڭ ھهممىــسى وئينايــدىكهنغۇ؟ ســىزمۇ پــۇل‬ ‫تاپقانــدىكىن وئينىغانــسىز؟ ائڭلىــسام‪ ،‬تاشــچىالر يابــاۋلۇدىكى رۇس جاالپلىرىنىــڭ‬ ‫باھاسىنى ۆئستۈرۈۋﯦتىپتۇغۇ؟‬ ‫_ لﯧكىن بىز ۇئنداق زىنا ىئش قىلمايمىز‪.‬‬ ‫_ بهز يﯧمهيدىغان مۈشۈك يوق‪ ،‬توال خوتۇن كىشىدەك ناز قىلماڭ‪ ،‬وئغـۇل بالىـدەك‬ ‫راۋرۇس تۇرىڭه مانداق!‬ ‫_ مﯧنى زورلىماڭ‪ ،‬زۆھرەنى دﯦمىسهم بۇ يهرگه كهلمهيتتىم‪.‬‬ ‫_ كهلگهندىكىن پۇشايمان قىلماڭ‪ ،‬سىزگه مهن بۇرۇنال دﯦگهن‪ ،‬سىزگه ۇئنتۇلغۇسىز‬ ‫تهسىرات قالـدۇرۇپ ائنـدىن ىئـشىكتىن چىقىرىمىـز‪ .‬ەئته‪-‬ۆئگـۈن زۆھرەگىمـۇ ېئغىـز‬ ‫تﯧگىشىڭىز مۇمكىن‪...‬‬ ‫سىيىت قـارى ۆئزىنـى سـهلله قويۇۋەتـسه بوشىـشپ‪ ،‬زىنـايى ھارامنىـڭ پاتقىقىغـا‬ ‫تﯧيىالتتى‪ ،‬بۇنى ۆئزى ېئنىق بىلهتتى‪ ،‬ائدىله خۇددى قۇتراپ كهتـكهن چىـشى شـىردەك‬ ‫ۇئنى قامالالپ‪ ،‬تارتقۇشالپ ھاڭنىڭ گىـرۋىگىگه ائپىرىـپ قويغانىـدى‪ ،‬سـىيىت قـارى‬ ‫بىچــارىلهرچه وئيلىنــاتتى‪ ،‬ۆئزىــدىن كهســكىن بىــر جــۈرەئت ىئزدەيتتــى‪ .‬بــۇ جــۈرەئت‬ ‫ىئككىگه ائيرىلىپ كهتتى‪ :‬يـا قهتىئـي رەت قىلىـش يـاكى قهتىئـي زىنـا قىلىـش‪ .‬شـۇ‬ ‫پهيتته سىيىت قارىنىـڭ كـۆزى يهنه ھﯧلىقـى توپـا بﯧـسىپ تۇرغـان قۇرائنغـا چۈشـۈپ‬ ‫قالدى‪ .‬بۇنى زۆھرەگه ۆئز قولى بىلهن تهقدىم قىلغانىدى‪ .‬زۆھرە ۇئنى سىيىت قارىنىڭ‬ ‫مۇھهببىتىنى خارلىغاندەك خارالپ تاشالپ قويغانىدى‪ .‬زۆھرەنى خىيال قىلىش بىـلهن‬ ‫تهڭ سىيىت قارىنىڭ كاللىسى يهنه بۆلۈنۈپ كهتتى‪ ،‬ىئختىيارىغا بويسۇنماي قـۇتراپ‪،‬‬ ‫ەئۋجىــگه چىققــان ھﯧســسىياتى توســاتتىن پهســلهپ قالــدى‪ ،‬ياخــشى بولــدى‪ ،‬زىناغــا‬ ‫كﯧرەكلىك ھارام كۈچ‪-‬قۇۋۋەت يوقىلىشقا يۈزلهندى‪ .‬بۇ ھالـدا تـاش بورانغـا مهھكـۇم‬ ‫چوڭ گۇناھنى ۆئتكۈزۈشتىن ساقلىنىپ قالغاندىن سـىرت‪ ،‬ائدىلهنىـڭ ائلدىـدا تهنه‪-‬‬ ‫مهسخىرىگه قالمايتتى‪ ،‬ەئركهكلىكـى كهمـسىتىلمهيتتى؛ كهمسىتىلـسه نـﯧمه بوپتـۇ؟‬

‫‪121‬‬

‫بۇنداق كهمسىتىلىشكه ۇئچراش گۇناھنى ۆئتكـۈزۈپ قويـۇپ ۇئزاققىـچه ائزابلىنىـپ‪،‬‬ ‫تۆۋە‪-‬ىئستىغپار ېئيتىشتىن ياخشىراق ىئدى‪.‬‬ ‫_ قولىڭىزنى تارتىڭ‪ ،‬سىز راستىنال جاالپمۇ نﯧمه؟‬ ‫ائدىله تۇرۇپال قالدى‪ ،‬سىيىت قارى ىئتتىك وئرنىدىن تۇرۇپ كهمىرىنى ەئتتى‪.‬‬ ‫_ ھه مهن جاالپ‪ ،‬سىز قانـداق مـاز قـارىم؟! كﯧـسىلىڭىز بـار وئخـشىمامدۇ؟ شـۇڭا‬ ‫خوتۇنىڭىز يﯧنىڭىزدا ۈئچ كۈنمۇ تۇرماپتىكهن‪-‬دە!‬ ‫_ ھهەئ‪ ،‬مهن ائشۇنداق مـاز‪ ،‬بـۇ يهردە بىكـاردىن سهتلىـشىپ قالمـايلى‪ ،‬مﯧھمـاننى‬ ‫چىرايلىق ۇئزىتىپ قويۇڭ‪...‬‬ ‫_ كﯧتىۋﯦرىڭ‪ ،‬ىئشىك وئچۇق‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ىئشىك تۈۋىگه بﯧرىپ بولۇپ‪ ،‬كهينىگه يﯧنىپ قۇرائننى ېئلىۋالدى‪:‬‬ ‫_ ما كىتاب توپا بﯧسىپ خارلىنىپ قاپتۇ‪ ،‬مهن ەئكىتهي!‬ ‫_ قويۇڭ‪ ،‬زۆھرەنىـڭ كىتـابى‪ ،‬قـارىم دﯦـگهن ھهمـمه جـاينى تىمىـسقىالپال يۈرەمـدۇ‬ ‫نﯧمه؟‬ ‫_ بۇنى زۆھرەگه مهن بهرگهن‪ ،‬ەئمدى الزىمى يوق وئخشايدۇ‪.‬‬ ‫_ ەئكهتسىڭىز ەئكىتىڭه‪ ،‬ۇئنداق كىتابنىڭ كﯧرىكى يوق‪.‬‬ ‫_ شۇڭا تۇرغان ھالىڭىز مۇشۇ‪ ،‬خۇدا كۆڭلىڭىزگه ىئنساپ بهرسۇن‪.‬‬ ‫_ ۋاي قوۋۇرغام‪ ،‬ائۋۋال ۆئزىڭىزنى وئڭشاپ كﯧلىڭه بىـر‪ ،‬سـىزدەك قـاالق‪ ،‬يارىمـاس‬ ‫قارىمالرنىڭ دەستىدىن مۇشۇ كۈنگه قالغان بىز! بىز توغرا يول تﯧپىشمىز كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ شۇڭا خۇدايىم كۆڭلىڭىزگه ىئنساپ بهرسۇن دەۋاتىمهنغۇ!‬ ‫_ خۇدايىم مﯧنىڭ كۆڭلۈمگه ىئنساپ بهردى‪ ،‬توغرا يولنى دىلىمغا سالدى‪ .‬سـىزدەك‬ ‫قاالق مولالمالر بۇنى مهڭگۈ چۈشهنمهيدۇ‪.‬‬ ‫_ بوپتۇ‪ ،‬سىزال چۈشىنىپ ۆئتۈپ كﯧتىڭ‪ ،‬مهن كهتتىم‪ ،‬خوش‪.‬‬ ‫_ يول بولسۇن يارىماس قارىم‪ ،‬بۇ ھـالىڭىزدا زۆھرەگىمـۇ يارىمىغۇدەكـسىز‪ .‬بوپتـۇ‪،‬‬ ‫مۇھهببهت ەئمهسمۇ‪ ،‬پولو ېئتىپ ۇئزىتىپ قويار‪...‬‬ ‫ائدىله بىر مۇنچه سﯧسىق گهپ قىلىپ‪ ،‬غۇدۇرالپ قالدى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى قۇرائننى قولتۇقالپ‪ ،‬خۇداغا ھهمدۇ ساناالر ېئيتىپ‪ ،‬يهڭگىل قهدەمـلهر‬ ‫بىلهن خﯧلى ۇئزاق پىيادە ماڭدى‪ .‬شـۇ تاپتـا يﯧنىـدا زۆھـرە بولغـان بولـسا‪ ،‬قـۇرائننى‬ ‫كۆزىگه كۆرسىتىپ‪ ،‬قاتتىق‪-‬قاتتىق گهپلهرنى قىلىپ بىر مـۇنچه دﯦيىـشكهن بـوالتتى‪.‬‬ ‫لﯧكىن‪ ،‬ائدىله بۇنچىلىك ۆئزگىرىپ كهتكهن يهردە‪ ،‬زۆھرە نﯧمه بولۇپ كهتتى‪ ،‬ۇئققىلى‬ ‫بولمايتتى‪ .‬زۆھرەنىڭ دىدارى بۈگۈنمۇ كۆرۈنمىدى‪ ،‬ەئمما سىيىت قارىنىڭ خىيالىدا ۇئ‬ ‫ھامان بۇرۇنقى ھالىتىدە پهيدا بولۇپ تۇراتتى‪.‬‬

‫‪122‬‬

‫‪22‬‬ ‫زۆھـــرە ائدىلهدىـــن ائيرىلغانـــدىن كﯧـــيىن رﯦـــستۇرانغا كهلـــدى ۋە رﯦـــستۇران‬ ‫خوجايىنىغـــا دەپ يـــۈرۈپ رﯦـــستۇراندا ىئـــشلهيدىغان قىزالرنىـــڭ ياتىقىـــدىن‬ ‫پاناھالنغۇدەك جاي تاپتى‪ .‬ۇئ ائتاققا ياردەمچى جىڭلى بولغان بىلهن ائلىدىغان پۇلى‬ ‫بىــر ائيلىــق ۆئي ىئجارىــسىنى تۆلهشــكه يهتمهيتتــى‪ .‬ۇئ ىئزچىــل ھالــدا ائرتــۇق پــۇل‬ ‫خهجلهشكه چىدىمايال كهلدى‪ ،‬قولىغا پۇل كىرگهندە ائنچه‪-‬مۇنچه بىر نهرسـه ائالتتـى‪،‬‬ ‫ەئممــا ەئرزان مــالالرنى قوغلىــشاتتى‪ ،‬چىــڭ تــۇرۇپ باھــا تالىــشاتتى‪ .‬ائدىــله ۇئنــى‬ ‫پىخسىق‪ ،‬ھهممه نﯧمىگه چىڭ‪ ،‬كاللىسى ىئـشلىمهيدۇ دەپ مـازاق قىلىـپ كهلـسىمۇ‬ ‫پهرۋا قىلمىدى‪ ،‬گهپـكه پهقهت چىدىمىغانـدا پـۇل خهجلهپمـۇ بـاقتى‪ ،‬ەئممـا تـاپقىنى‬ ‫تــايىنلىق بولغاچقــا خهجــلهپ بولــۇپ قورســىقى ائغرىــدى ‪.‬يــۇقىرى ماائشــلىق ىئــش‬ ‫تاپالمىغاچقـــا بـــۇ قىممهتچىلىـــك شـــهھهردە ائدەتتىكـــى ىئـــشچىنىڭ تۇرمـــۇش‬ ‫سهۋىيىسىدىن ھالقىيالمىدى‪ .‬ائدىله ۆئزىـگه مهرت بولغـان بىـلهن زۆھـرەگه ۇئنـداق‬ ‫كهڭ قوللۇق قىلمىدى‪ ،‬بهلكى زۆھرەنىڭ ىئچىنى قىززىتىپ‪ ،‬پۇلغا قىزىقتـۇرۇپ‪ ،‬شـۇ‬ ‫ائرقىلىق ۇئنى تامامهن ېئچىۋﯦتىلگهن »دۇكان«غا ائيالندۇرۇشنى وئيلىدى‪ ،‬وئخـشاش‬ ‫نىيهتتىكى چۆپقهتلىكنىڭ شىرىن خىيالىنى سۈردى‪ .‬شۇ مهقسهتنى دەپ زۆھرەگه پـۇل‬ ‫خهجلهپ باقتى‪ ،‬ھايا پهردىسىنى خﯧلىال ائچتى‪ ،‬ەئمما ھهر قانچه قىلـسىمۇ ائخىرقـى‬ ‫چهككه يﯧتهلمىدى‪ ،‬تۈپ مهقسىتىنى ىئشقا ائشۇرالمىدى‪.‬يهنه كﯧلىپ‪ ،‬ۇئنىڭ مۇتلهق‬ ‫ەئركىــنلىككه كۈچهشــلىرى زۆھرەنىــڭ گۇمــانىنى‪ ،‬نــارازىلىقىنى قوزغــاپ قويــدى‪،‬‬ ‫زۆھرەمۇ ۇئنداق كالىـدەك نهگه باشلىـسا كﯧتىۋﯦرىـدىغان قىـز ەئمهس ىئـدى‪ ،‬ائدىـله‬ ‫ۇئنــى »دۆت‪ ،‬دەلــته« دﯦــگهن بىــلهن‪ ،‬بىــر يهرلىرىــدىن زۆھرەنىــڭ ۇئ جهھهتتىكــى‬ ‫مۇستهقىللىقىنى‪ ،‬قىزلىققا چىڭ ېئـسىلىۋالىدىغان جـاھىللىقىنى ېئتىـراپ قىالتتـى‪،‬‬ ‫پهقهت شــۇ چىــدىمايتتى‪ ،‬زۆھرەنىــڭ ۆئزى بىــلهن وئخــشاش يولــدا ماڭمىغــانلىقىنى‬ ‫ۆئزىــگه كﯧلىۋاتقــان ھاقــارەتتهك ھــﯧس قىالتتــى‪ ،‬لــﯧكىن بۇنىڭمــۇ بىــر يولــسىزلىق‬ ‫ىئكهنلىكىنى‪ ،‬ھهر كىمنىـڭ ەئركىنلىكـى ۆئزىـدە بولىـدىغانلىقىنى وئيـالپ توختـاپ‬ ‫قاالتتى‪ .‬ۇئ پهيت كۈتتى‪ ،‬ائي‪-‬ائيالپ كۈتتى‪ ،‬زۆھرە يهنه شـۇ »پىخـسىق«لىقىـدا چىـڭ‬ ‫تۇرىۋەردى‪ ،‬ائنىسىدىن قالغان پاكلىققا خىيـانهت قىلمىـدى؛ قىزلىـق سـهبىيلىكىنى‪،‬‬ ‫مهسۇملۇقىنى بالىلىق چﯧغىدا وئينىغان ائمراق قورچىقىنى ائسـرىغاندەك ائسـرىدى؛‬ ‫چﯧچىنى قويۇۋﯦتىپ‪ ،‬يـۈزىگه مـاي سـۈرۈپ‪ ،‬لهۋلىرىنـى قىزارتىـپ يۈرسـىمۇ چىرايىـدا‬ ‫پاكلىق كۈلكىلىرى ۆئچمىدى‪ ،‬ەئيـنهككه قـاراپ تهبهسـسۇم قىلىـپ ۆئزىـگه ىئـشهنچ‬ ‫تىكلىــدى‪ .‬ائدىــله ائخىرقــى ھﯧــسابتا ۇئنــى زورالۋﯦرىــشنىڭ ەئكــسىچه ۈئنــۈم‬ ‫بﯧرىدىغانلىقىنى وئيالپ‪ ،‬ۇئنىڭغا پۇل خهجلهشنى‪ ،‬ۇئنى وئينىتىـشنى‪ ،‬بىلـله بـازار‬ ‫چۆرگىلهشــنى‪ ،‬پايپــاق‪ ،‬لىپتىــك دﯦگهنــدەك نهرســىلهرنى ېئلىــپ بﯧرىــشنى‪ ،‬ياخــشى‬

‫‪123‬‬

‫كىيىملىرىنــى بﯧرىــشنى‪ ،‬يﯧرىملىــشىپ قالغــان قىمــمهت باھــالىق پهرداز بۇيــۇم ۋە‬ ‫ەئتىرلىرىنــى ســوۋغا قىلىۋﯦتىــشنى توختــاتتى‪ ،‬ىئقتىــسادىي جهھهتــتىن »ىئمبــارگۇ«‬ ‫يۈرگۈزۈپ ۇئنى خﯧلىال يﯧتىم قويدى؛ زۆھرە تﯧجهپ يىغقـان پـۇللىرىنى ۆئيىـگه پـات‪-‬‬ ‫پــات ەئۋەتىــپ تــۇراتتى‪ ،‬شــۇنداق قىلمىــسا كــۆڭلى ۇئنىمــايتتى‪ ،‬ەئۋەتىــپ بولــۇپ‬ ‫راھهتلىنىپ قاالتتى‪ .‬ائدىله بۇنى بىلهتتى‪ ،‬بۇنىڭغىمۇ چىدىمايتتى‪» ،‬تهييارغا ھهييار‬ ‫بولىدىغان خﯧنىم‪ ،‬ۆئيگه بىر نﯧمه ائلمايسهن‪ ،‬سﯧنى مهن بﯧقىۋاتىمهن‪ ،‬ھهممىگه مهن‬ ‫پۇل خهجلهۋاتىمهن‪ ،‬ۆئزەڭنى باقالماي تـۇرۇپ ائپـاڭنى باقامتىـڭ‪ ،‬جﯧنىڭنـى بۇنـداق‬ ‫قىيــنىغىچه بﯧرىــپ ائپاڭنىــڭ پــۇتىنى تۇتــۇپ قويــساڭال بولمامــدۇ‪ ،‬ەئرگه تﯧگىــپ‬ ‫ېئرىڭنىــڭ پــۇلىنى خهجلىــسهڭ بولمامــدۇ‪ « ...‬دەپ سﯧــسىق گهپ قىلىــپ‪ ،‬ســﯧرىق‬ ‫ھهرىدەك چﯧقىۋاالتتى؛ زۆھرە بۇنىڭغىمۇ پىسهنت قىلمايتتى ‪.‬‬ ‫زۆھرە ائدىلهدىن ائيرىلىپ‪ ،‬ائشكارا ياكى يوشۇرۇن ھهسـهتتىن‪ ،‬ۆئچمهنلىكـتىن‪،‬‬ ‫سﯧسىق تىل‪-‬ائھانهتتىن‪ ،‬مااليلىقتىن قۇتۇلۇپ خﯧلىال يهڭگىللهپ قالدى‪ ،‬ياتاقتىكى‬ ‫كىچىك قىزالر بىلهن ائچا‪-‬سىڭىلدەك چىقىشىپ قالدى‪ .‬بىر نهچچه ھهپتىدىن كﯧيىن‬ ‫ۇئ ائپىسى بىلهن تﯧلﯧفوندا كۆرۈشۈپ يﯧقىنقى ھالىدىن خهۋەر بهردى‪ ،‬خـۇدانى تىلغـا‬ ‫ېئلىــپ‪ ،‬ۆئز ھــالىنى چۈشــهندۈرۈپ ائپىــسىنى خــاتىرجهم قىلــدى؛ ەئممــا ائچىــسى‬ ‫تﯧلﯧفـوننى ېئلىـپ بۇرۇنقىـدەكال قوپـال گهپـلهر بىـلهن زۆھرەنـى ەئيـبلهپ كهتتـى‪» ،‬‬ ‫قاچانغىچه كهلمهيسهن‪ ،‬يۈزىمىزنى تۆكهي دەمسهن‪ ،‬بىزگه پۇلـۇڭ كﯧـرەك ەئمهس‪ ،‬يـۈز‬ ‫كﯧرەك‪ ،‬يۈز!‪ «...‬دەپ توۋلىـدى؛ زۆھـرە ۇئنىڭغىمـۇ بىـر ھـازا گهپ قىلـدى‪ ،‬تومتـۇۋاق‬ ‫ائچىسى ەئڭ ائخىرىدا « ىئـشقىلىپ‪ ،‬سـاق يﯧنىـپ كهل‪ ،‬سـاق يﯧنىـپ كهلمهيـدىغان‬ ‫بولساڭ كهلمهيال قوي‪ ،‬ائقىۋەتنىڭ قانداقلىقىنى ۆئزەڭ بىلىسهن!‪ «...‬دەپ تﯧلﯧفـوننى‬ ‫قويۇۋەتتى‪ .‬ائچىسىنىڭ زەردىلىك گهپلىرى زۆھرەنىڭ ھهسـرەت‪-‬پىغـانىنى ۆئرلهتتـى‪،‬‬ ‫ەئممــا ۇئنىڭــدىنمۇ ائغرىنىــشقا بولمــايتتى‪ ،‬ەئردىــن تهلىيــى كهلمىــگهن ائچىــسى‬ ‫ائشۇنداق تﯧرىككهك‪ ،‬نﯧرۋىسى ائجىز بولۇپ كهتكهنىدى‪ .‬شـۇڭا زۆھـرە ۇئ يـۇرتتىكى‬ ‫ەئرلهرنىڭ ھهممىسىنى ناچار ھﯧساباليتتى‪ ،‬ۇئ يهردە تـوي قىلىـپ بهختلىـك تۇرمـۇش‬ ‫ۆئتكۈزەلىشىگه ىئـشهنمهيتتى‪ .‬ەئممـا نهدىـن تـوي قىلىـشى كﯧـرەك؟ شـهھهردىن ەئر‬ ‫تاپاالمدۇ؟ بﯧيجىڭدەك چوڭ شـهھهردىن ۇئنىڭغـا اليىقىـدا ەئر چىقامـدۇ؟ ائدەمـلهردە‬ ‫پهرق چوڭ‪ ،‬ېئگىـز‪-‬پهسـلىك‪ ،‬ەئزىـز‪-‬خـارلىق دوقـاللىرى قهدەمـدە بىـر پۇتلىـشىپ‬ ‫تۇرىدۇ‪ ،‬بۇ شهھهردە خىزمهت قىلىـدىغانالر زۆھـرەدەك يﯧزىـدىن چىققـان ىئـشلهمچى‬ ‫قىزنى ائلمايدۇ‪ ،‬وئقهتچىلهرنىڭ ھهممىـسى پىـشىپ قـاق بولـۇپ كهتكهنـلهر‪ ،‬خوتـۇن‬ ‫دﯦگهننى وئيناپال ائلىدۇ‪ .‬وئغرى‪-‬يانچۇقچىالرغا ەئسلى تهگكىلـى بولمايـدۇ؛ شـاراىئتى‬ ‫ياخشى بولغـان بىـلهن يﯧـشى چـوڭراق ائدەممـۇ بولمايـدۇ‪ ،‬ىئقتىـسادىي جهھهتـتىن‬ ‫مۇستهقىللىقى يوق‪ ،‬ىئش‪-‬وئقىتى يوق كىچىك بالىمۇ بولمايـدۇ؛ باشـقىالرنى تـالالش‬ ‫بىلهن بىر ۋاقىتتا ۆئز ھالىنى چاغلىمايمۇ بولمايدۇ‪ .‬قىزالر ۈئچۈن بۇمۇ تهس ىئـش‪...‬‬

‫‪124‬‬

‫زۆھرە وئيلىمايمهن دﯦـسىمۇ وئيلىنىـشقا مهجبـۇر ىئـدى‪ ،‬بويىغـا يهتكهنـدىن باشـالپ‬ ‫وئيالپ كﯧلىۋاتاتتى‪ ،‬كهلگۈسىدە ۆئز مهنسۇپ بولىدىغان ەئرنى خىلمۇ خىل تهسـهۋۋۇر‬ ‫قىالتتى‪ ،‬ەئمما تۇتامىغا چىققۇدەك بىر وئبراز يوق ىئدى‪ .‬قاچانكى‪ ،‬سىيىت قارى پهيدا‬ ‫بولغاندىن كﯧيىن زۆھرە گهرچه كۆڭلۈمدىكىدەك بالىغا ۇئچرىدىم دﯦيهلمىسىمۇ‪ ،‬بىر‬ ‫ائز چۈشىنىشكهندىن كﯧيىن ۇئ قارىم كۆزىگه ىئسسىق كۆرۈنـدى‪ ،‬مـۇھهببهت دﯦـگهن‬ ‫نهرســىنىڭ دەســلهپكى ائالمىتىنــى‪ ،‬تــۇنجى ىئزناســىنى شــۇ قارىمنىــڭ خىجالهتلىــك‬ ‫چىرايىدىن كۆردى‪ ،‬تۇنجى مۇھهببهت سالىمىنى ۇئنىڭ قولىدىن تاپشۇرۇپ ائلدى‪ ،‬ۇئ‬ ‫قارىمنىڭ خهتلىرىنى يىرتىۋەتكهن بىـلهن ۇئنىـڭ بـۇالق سـۈيىدەك سـۈزۈك‪ ،‬وئخچـۇپ‬ ‫تۇرغان ھﯧسسىياتىنى ۇئنتۇپ قالمىـدى‪ ،‬بهزى جـۈملىلىرى ھـازىرمۇ يادىـدا‪ .‬دﯦـمهك‪،‬‬ ‫خىيالىدا ەئڭ چوڭقۇر ساقلىنىپ قالغىنى يهنىال سىيىت قـارىم بولـدى ‪.‬سـىيىت قـارى‬ ‫كهتكهندىن كﯧيىن زۆھرە خﯧلىغىچه كۆڭلى يﯧـرىم يـۈردى‪ ،‬چـۈنكى ىئلگىـرى ۇئ بـاال‬ ‫بىلهن پات‪-‬پات كۆرۈشـۈپ تۇرالمىـسىمۇ‪ ،‬ۇئنـى بـار دەپ كـۆڭلى پۈتـۈن تـۇراتتى‪ ،‬بـۇ‬ ‫شهھهرمۇ ۇئنچه غﯧرىبانه بىلىنمهيتتى‪ .‬ۇئ كهتكهندىن كﯧـيىن زۆھرەنىـڭ كۆڭلىنىـڭ‬ ‫قانچىلىك بوش قالغىنىنى بىر ۆئزى بىلىدۇ‪ .‬بار چاغدا قهدرى بىلىنمىگهن ائدەمنىـڭ‬ ‫كهتكهندىن كﯧيىن قهدرى ۆئتۈلـدى‪ .‬زۆھـرە ۇئنـى سـﯧغىنىپ يـاش تـۆكمىگهن بىـلهن‪،‬‬ ‫بىلــله ۆئتكــۈزگهن ۋاقىتلىرىنــى ەئســلهپ‪» ،‬ھﯧلىمــۇ مۇشــۇنچىلىك ەئســلىمىلىرىم‬ ‫بوپتىكهن « دەپ ۇئھ تارتتى‪ ،‬ۆئز ۋاقتىدا ائنچه بىلىنمىگهن ىئشالرنىڭ گۈزەللىكىنى‬ ‫كﯧيىن ھﯧس قىلدى؛ سىيىت قارىنىڭ شۇنچه يولنى بﯧـسىپ يـوقالپ كﯧلىـشلىرىنى‪،‬‬ ‫ۆئزى ائشـــىق بولغـــان قىزغـــا مهھلىيـــالىق‪ ،‬ەئيمىـــنىش‪ ،‬ھاياجـــان بىـــلهن كـــۆز‬ ‫سﯧلىـــشلىرىنى‪ ،‬خهتنـــى بهرگهن ۋاقىتتىكـــى ســـۆيۈملۈك خىجـــالهت‪ ،‬وئمـــاق‬ ‫تهمتىرەشلىرىنى‪ ...‬قايتا ەئسلهپ‪ ،‬بـۇ گۈزەللىكلهرنىـڭ ھهر قانـداق رومانتىكىـدىن‬ ‫قﯧلىشمايدىغانلىقىنى‪ ،‬قهدىرلهشكه تﯧگىشلىك ھﯧسسىيات ىئكهنلىكىنى بىلدى ‪.‬‬ ‫ەئمما زۆھرە دۇچ كﯧلىۋاتقان رىائللىق رومانتىكىنى چهكلهپال تۇراتتى‪ ،‬باغرى تـاش‬ ‫شــهھهرنىڭ بﯧــسىمى ۇئنىــڭ خىيالىــدا بولــسىمۇ رومانتىــك ياشــىغۇدەك ھــالىنى‬ ‫قويمايتتى‪ .‬مۇشۇنداق ىئشلهپال ۆئتۈپ كﯧتهرمهنمۇ؟ نﯧمىگه بۇنچه جاپـا چـﯧكىمهن؟‬ ‫دەپ وئياليتتـــى‪ ،‬لـــﯧكىن بـــۇ تاللىـــشىغا پۇشـــايمان قىلىـــپ‪ ،‬ائزابىنـــى تﯧخىمـــۇ‬ ‫ېئغىرلىتىشنى خالىمايتتى؛ كۆڭۈللۈك خىيالالر ائرقىلىق بﯧسىمنى يهڭگىللىتىشكه‬ ‫تىرىــشاتتى؛ ياخــشى يىگىــت‪ ،‬كۆڭۈللــۈك تۇرمۇشــقا پــاتراق ېئرىشــسىال بۇنــداق‬ ‫ياشاشتىن شۇ ھامان ۋاز كﯧچىشكه رازى ىئدى‪ .‬ەئمما‪ ،‬ياخشى يىگىت‪ ،‬ېئسىل تۇرمۇش‬ ‫ائسماندىن چۈشهرمىدى؟! بۇ شهھهردە شۇنداق ىئمكـانىيهت ھازىرمىـدى؟! ھهممىـسى‬ ‫خىيــال! بىــر يىلــدىن بۇيــان ۇئنىــڭ تارتمىغــان جاپــالىرى قالمىــدى‪ ،‬ائدىلهنىــڭ‬ ‫بﯧــسىملىرىغا ائران‪-‬ائران چىدىــدى؛ ھــاالل ياشــىغىنىغا يارىــشا نهتىــجه چىقمىــدى‪،‬‬ ‫كۈتكىنىگه ېئرىشهلمىدى‪ .‬پۇل تاپاي دﯦـسه ائدىـلهدەك بۇزۇلـسا بولىـدىكهن‪ ،‬لـﯧكىن‬

‫‪125‬‬

‫ائدىلهمــۇ شــۇنچه يىرگىنىــشلىك ىئــشالرنى قىلىــپ ھهۋەســلهنگۈدەك تۇرمۇشــقا‬ ‫ېئرىـشهلمىدى‪ ،‬تـاپقىنىنى بـۇزۇپ چـاچتى‪ ،‬مهيـنهت‪ ،‬رەتـسىز ھۇجرىـسىغا بىـر دۆۋە‬ ‫قىمــمهت باھــالىق كىــيىم‪-‬كــﯧچهك‪ ،‬پهرداز بويــۇملىرى يىغىــپ تاشــالپ قويــدى‪ .‬يهنه‬ ‫كﯧلىــپ‪ ،‬ائدىــله ۆئزىنــى ھهرگىــز بهختلىــك ھــﯧس قىلمايــدۇ‪ ،‬ائرمــانلىرى تــوال‪،‬‬ ‫يﯧـتهلمىگهنچه چﯧچىلىـدۇ‪ ،‬ىئچىـپ‪-‬چﯧكىـپ مهسـت بولىـدۇ‪ ،‬ۆئزىنـى تاشـلىۋﯦتىدۇ‪،‬‬ ‫بۇزۇلغانچه دەردى ساقايغاندەك بولىدۇ‪ ،‬ەئمهلىيهتته ۆئزىنى ائلدايدۇ‪.‬‬ ‫زۆھـــرە بۇنـــداق ياشاۋەرمهســـلىكى كﯧـــرەك ىئـــدى‪ ،‬بۇنـــداق كﯧتىۋەرســـه‬ ‫ۆئيىدىكىلىرىنى يۈرەك كﯧسىلى قىلىپ قوياتتى؛ لﯧكىن توي ىئشىنى وئيلىسا ۇئنىڭ‬ ‫بﯧشى ائغرىيتتى‪ ،‬ەئرگه تهگمهي ياشـىغىلى بولغـان بولـسا قانـداق ياخـشى بـوالتتى‪-‬‬ ‫ھه ‪!...‬ائشخانىدا تاماق يﯧگىلى كهلگهن ۇئيغـۇرالر تولىمـۇ ھـالى چـوڭ كـۆرۈنهتتى‪،‬‬ ‫زۆھرەگه باشقىچه كۆزدە قارايتتى‪ .‬بىر قارىسا بهزىلىرى بهكـال ىئلمىـي‪ ،‬بهزىلىـرى بهك‬ ‫قــارا قورســاق‪ .‬قــارا قورســاق كــۆرۈنگهنلىرى زۆھــرەگه كــۆز تاشــالپ قويــاتتى‪ ،‬ەئممــا‬ ‫بۇنــداقالرغا زۆھــرە قىزىقمــايتتى‪ .‬ۇئ يــاش وئغــۇلالر‪ ،‬كﯧلىــشكهن يىگىتلهرنىــڭ‬ ‫رﯦستۇرانغا كۆپرەك كﯧلىپ تاماق يﯧيىـشىنى‪ ،‬ۆئزىـگه بىـر نهزەر ائغدۇرۇشـىنى‪ ،‬ۆئزى‬ ‫ۈئچۈن بىر تالالش ىئمكانىيىتى بهخش ېئتىـشىنى خـااليتتى‪ .‬لـﯧكىن ۇئنـداق ىئنـسان‬ ‫كۆرۈنمىدى‪ ،‬كۆپىنچىسى وئتتۇرا ياش ائدەمـلهر ىئـدى‪ ،‬يـاش بـالىالرمۇ كهيـپ چىـراي‪،‬‬ ‫سولغۇن‪ ،‬بىپهرۋا‪ ،‬خۇنۇك‪ ،‬بىر يﯧرىـدە چـاتىقى بـار‪ ،‬ىئشهنچـسىز كـۆرۈنهتتى؛ زۆھـرە‬ ‫داىئم ۈئمىدسىزلىنهتتى‪ ،‬خارلىق تۇيغۇسىغا بىـر چۆكـۈپ لهيـلهپ چىقـاتتى‪ .‬شـۇنچه‬ ‫ائدەملهرنى كۆردى‪ ،‬كۆزىگه سىغمىدى‪ ،‬بهلكىم ھهممىسىنىڭ وئبرازىنى سـىيىت قـارى‬ ‫توسۇۋالدى‪ ،‬سـىيىت قارىنىـڭ وئبـرازى شـۇنچه پارالقمىـدى؟ يـاكى زۆھرەنىـڭ تهلىـۋى‬ ‫شۇنچه ۈئستۈنمىدى؟‬ ‫بارلىق چىرايلىـق قىزالرغـا وئخـشاش زۆھرەمـۇ كﯧلهچهكتىكـى بهختىنـى بـاش‬ ‫ائغرىقى‪ ،‬ائمالسىزلىق ۋە زارىقىش ىئلكىدە كۈتمهكته ىئدى‪.‬‬ ‫ۆئتمۈشته ىئلىغا پالىنىپ‪ ،‬زۇلۇم دەستىدىن ەئركىنلىك ىئزدەپ قاچقـان نۇزۇگـۇم‬ ‫بهختكه ېئرىـشهلمهي » نـازۇك كـۆزى ياشـالندى‪ ،‬ېئلىـپ قاچـار ەئر بـارمۇ؟« دەپ ائھ‬ ‫ۇئرغان بولسا‪ ،‬بۇ زاماندا بۇ شهھهرگه ۆئزى خاالپ كهلگهن‪ ،‬مۇساپىرلىقتا غﯧرىبسىنىپ‬ ‫يۈرۈۋاتقان زۆھرە » تهلمۈرىدۇ كۆزلىرىم‪ ،‬كۆڭلۈمدىكى ەئر بارمۇ؟« دەپ ۈئنسىز نىـدا‬ ‫قىالتتــى‪ ،‬ىئچــى پۇشــاتتى‪ ،‬ياشــلىقىم‪ ،‬گــۈزەللىكىم‪ ،‬پــاكلىقىم نﯧمىــشقا مۇرادىغــا‬ ‫يﯧتهلمهيـــدۇ؟‪ ...‬دەپ ىئزتىـــراپ چﯧكهتتـــى‪ ،‬ھهر كـــۈنى كـــﯧچه خىيـــال بۆشـــۈكىدە‬ ‫ەئللهيلىنهتتى‪ ،‬بهخت ائرزۇسى بىلهن بهختسىزلىك تهشۋىـشى ائرىـسىدا قىينىالتتـى‪،‬‬ ‫خىيــاللىرى چۈشــلىرىگه ۇئلىنىــپ كﯧتهتتــى؛ خۇشــاللىققا‪ ،‬ائزادىلىكــكه‪ ،‬راھهتــكه‬ ‫تىنىمسىز‪ ،‬تاقهتسىز ىئنتىلىدىغان ۋۇجۇدى گاھىدا لهرزان‪ ،‬گاھىدا قوپال تهۋرىنهتتى‪.‬‬ ‫چۈشلىرىدە بهزىدە سـىيىت قـارىمنى كـۆرۈپ قـاالتتى‪ ،‬چىرايىـدىن پـاكىزلىق يﯧغىـپ‬

‫‪126‬‬

‫تۇرىدىغان بۇ قارىم زۆھرەنىڭ چۈشىدە زۆھرەنىڭ ائرزۇسـى بـويىچه جهسـۇر‪ ،‬تهمكىـن‬ ‫قىياپهتته نامايهن بوالتتى‪ ،‬بىر قﯧتىم تﯧخى »غﯧرىپ‪-‬سهنهم«كىنوسىدىكى غﯧـرىبتهك‬ ‫ائلىي قىياپهتته زۆھرەنىڭ ائلدىغا كﯧلىپ گۇل تۇتتى‪ ،‬زۆھرە كىنو كۆرۈۋاتقاندەك بىـر‬ ‫تۇيغــۇدا ۇئنىڭغــا ھاڭۋﯦقىــپ تۇرغانــدا ســىيىت قــارى ۇئنــى قۇچاقلىۋالــدى‪ .‬زۆھــرە‬ ‫مۇرادىغا ەئمدى يهتكهندەك گـۈزەل تۇيغۇغـا چۆمـدى‪ ،‬سـىيىت قـارى ەئمـدى سـۆيىدۇ‪،‬‬ ‫ەئمدى قانداق تۇيغۇدا بوالرمهن دەپ وئيلىـدى‪ ،‬ەئممـا سـىيىت قـارى ۇئنـى قۇچـاقالپ‬ ‫تىتــرەپال تــۇراتتى‪ ،‬بــۇ ھــالهت خﯧلــى ۇئزاق داۋامالشــتى‪ .‬زۆھــرە بىــائرام بولــۇپ‪ ،‬ۆئزى‬ ‫بوينىنى سوزۇپ سـىيىت قارىنىـڭ مهڭـزىگه سـۆيدى‪ ،‬قﯧلىنلىـق بولـسا بولـسۇن دەپ‬ ‫وئيلىدى‪ .‬يﯧقىندا كۆرگهن يهنه بىر چۈشىدە‪ ،‬سىيىت قارى تﯧخى وئقـۇش پۈتتۈرمهپتـۇ‪،‬‬ ‫وئقۇۋﯦتىپتــۇ دەپ وئياليمىــش‪ ،‬ســىيىت قــارى رﯦــستۇرانغا تامــاق يﯧگىلــى كﯧلىپتــۇ‪،‬‬ ‫زۆھرەگه تهلمۈرۈپ قاراپتۇ‪ ،‬زۆھرە قولىدىكى ىئشنى تاشالپ ۇئنىڭ ائلدىغا كﯧلىپ بىر‬ ‫جوزىغا باشالپتۇ‪» ،‬نﯧمه تاماق يهيسىز؟ « دەپ سوراپتۇ‪ .‬سىيىت قارى ائشۇ سـۆيۈملۈك‬ ‫خىجىللىقــى ىئلكىــدە كۈلــۈپ تــۇرۇپ‪ »:‬مهن ھــاراق ســاتىدىغان ائشــخانىدا تامــاق‬ ‫يﯧمهيتـــتىم‪ ،‬ســـىزنى دەپ كهلـــدىم‪ ،‬ماڭـــا ۆئز قـــولىڭىز بىـــلهن چۆچـــۈرە ېئتىـــپ‬ ‫بﯧرەلهمــسىز؟« دﯦگــۈدەك‪ .‬زۆھــرە ەئجهبلىنىــپ‪ »:‬مﯧنىــڭ بــۇ يهردە ۆئيــۈم‪ ،‬قــازان‪-‬‬ ‫قومۇچۇم بولمىسا‪ «...‬دﯦگـۈدەك‪ .‬سـىيىت قـارى سـهل‪-‬پهل بىچارىلىـك بىـلهن كۈلـۈپ‬ ‫قويۇپ گهپ قىلمىغۇدەك‪.‬‬ ‫ىئنساننىڭ يﯧرىم ۆئمرى دﯦگۈدەك كﯧچىنىڭ قوينىدا ۇئيقۇلۇقتا ۆئتىـدۇ‪ ،‬چۈشـمۇ‬ ‫ھاياتنىــڭ ائيرىلمــاس بىــر قىــسمى‪ ،‬چۈشــمۇ بىــر تۇرمــۇش‪ ،‬چۈشــمۇ بىــر كهچمىــش؛‬ ‫قاباھهتلىك چۈشـلهر كۆڭۈلـسىز رىائللىقنىـڭ مۇبالىغىـسى بولـسا‪ ،‬شـىرىن چۈشـلهر‬ ‫خۇشال پهيتلهرنىڭ داۋامى ياكى يۈكسهك پهللىسى‪ .‬ائدەتتىكى چۈشلهر بولـسا شـۇنچه‬ ‫غــۇۋا‪ ،‬شــۇنچه پــارچه‪-‬پــۇرات بولۇشــىغا قارىمــاي‪ ،‬رﯦائللىقنىــڭ يهنه بىــر يــۈزى‪ ،‬يهنــى‬ ‫ھالقىما رىائللىـق‪ ،‬شـﯧىئرىي رىائللىـق‪ ،‬فانتازىيىلىـك رىائللىـق‪ ،‬غهلىـته رىائللىـق‪،‬‬ ‫ىئلھامبهخش رىائللىق ياكى ائرامبهخش رىائللىق‪ ...‬زۆھرە چۈشىدىال ۆئزىنى ھهقىقىي‬ ‫ياشايدىغاندەك ھﯧس قىالتتـى‪ ،‬ۆئزىنىـڭ خـام خىيـالىنى ەئمهلـگه ائشـۇرغان شـىرىن‬ ‫چۈشلهرنى سهھهردە وئرنىدىن قوپماي تۇرۇپ قايتا ەئسلهپ چىقاتتى‪ ،‬كۆشـهپ يﯧتىـپ‬ ‫كﯧتهتتــى‪ .‬ائدەتتىكــى چۈشــلهر ۋە ائدەتتىكــى رىائللىــق ۇئنىــڭ ېئــسىدە تۇرمــايتتى‪،‬‬ ‫قهدىرســىز ۋاقىــتالر تولىمــۇ كــۆپ ىئــدى‪ ،‬ۆئمــۈر ائساســهن شــۇنداق ۆئتهتتــى‪ .‬زۆھــرە‬ ‫كۈنــدۈزدىكى پــارچه‪-‬پــۇرات ىئــشالردىن شــۇنچىلىك ھﯧرىــپ كﯧتهتتىكــى‪ ،‬بىــر دەم‬ ‫جىمجىت وئلتۇرۇپ خىيال سۈرۈشكىمۇ ۋاقتى چىقمـايتتى‪ .‬كﯧچىـدە يوتقانغـا كىـرگهن‬ ‫ھامــان ھهقىقىــي ھايــاتى باشــلىناتتى‪ ،‬خىيــاللىرى ۈئزۈلمهيتتــى‪ ،‬ھهســرىتى ىئچىــگه‬ ‫پاتمايتتى‪ ،‬كۆكسى دولقۇناليتتى‪ ،‬روھىي دۇنياسىنىڭ بىپايـان بوشـلۇقىدا ۇئچـاتتى ‪،‬‬ ‫خىيال دﯦڭىزىنىڭ ۆئركهشلىرىگه ۆئزىنى ائتاتتى ياكى ۇئنىـڭ شـاۋقۇنلۇق سـاھىلىدا‬

‫‪127‬‬

‫سۇ كﯧچىپ وئينايتتى‪ .‬جىنسىيهتنى ائدىله ۇئنىڭغا تولىمۇ سهت كۆرسـىتىۋەتكهچكه‪،‬‬ ‫ۆئزىگه تهۋە ھﯧسسىياتنى ائسان تاپالمايدىغاندەك‪ ،‬لﯧكىن پۇرسـهت تاپقانـدا ۆئزىنـى‬ ‫تۇتالماي قالىدىغاندەك ھﯧس قىالتتى‪.‬‬ ‫دۇنيــادا وئت كــۆيهتتى‪ ،‬ەئر‪-‬ائيالالرنىــڭ پوســتىنى سويۇۋەتــسه ىئچىــدىن وئت‬ ‫كۆرۈنهتتى‪ .‬دوزاختىن قورقمايدىغان ائدىله قورقۇنچاق زۆھرەنى قوغلىۋەتتى‪ .‬ھالبۇكى‪،‬‬ ‫زۆھرە مۇزلىماقتا ىئـدى‪ .‬ۇئنـى ىئسـسىتقۇدەك ەئر زادى نهدە؟! زۆھـرە يوتقـاننى چىـڭ‬ ‫قۇچاقالپ ۈئنسىز يـاش تـۆكهتتى‪ ،‬وئڭـدا ياتـسا ائرمانغـا مهڭگـۈ يﯧتهلمهيدىغانـدەك‬ ‫غهلىته تۇيغۇدا بوالتتى‪ ،‬يانچه ياتسا غﯧرىبلىـق باسـاتتى‪ ،‬بـوش قالغـان قۇچاقلىرىـدا‬ ‫قاغجىراپ كهتكهن بىر مۇھهببهت ناله قىالتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە ىئلگىرى راھهت دەپ وئياليدىغان كﯧچىمـۇ يﯧقىنـدىن بﯧـرى ائرامـبهخش‬ ‫تۇيۇلمايــدىغان بولــۇپ قالــدى‪ ،‬ىئزتىــراپ‪ ،‬تهشــنالىق كۈچىيىــپ كهتتــى؛ كۈنــدۈزى‬ ‫ائلدىراش ىئـش قوينىغـا ۆئزىنـى ائتـسا كاللىـسى نورمـال ىئـشلهپ‪ ،‬يـۈرىكى جايىـدا‬ ‫ســوقاتتى‪ .‬ەئممــا كــﯧچه ائرام ائلغانــدا ۆئزى ھهققىــدىكى تــۈگىمهس وئيلىنىــشلىرى‬ ‫باشلىناتتى‪ ،‬ۇئيقۇسى قاچاتتى؛ ۋاز كﯧچىلمهس پىالنلىـرى‪ ،‬بﯧـزەڭ خـام خىيـاللىرى‬ ‫وئلىــــشىپ كﯧلهتتــــى‪ ،‬ەئته‪-‬ۆئگۈنلــــۈك بهختىنىــــڭ غﯧمــــى نﯧــــرى كهتمهيتتــــى‪،‬‬ ‫ۆئزگهرمهيۋاتقان تهقدىرىدىن ىئچى سىقىالتتى‪.‬‬ ‫بىر كۈنى چۈشته خالىد رﯦستۇراندا توساتتىن پهيـدا بولـۇپ قالـدى‪ ،‬ۇئ يهنه بىـر‬ ‫تهڭ دﯦمهتلىــك ەئرەب بىــلهن بىلــله كهلگهنىــدى؛ ىئككــى ەئرەبنىــڭ وئت چاقنــاپ‬ ‫تۇرىدىغان كۆزلىرى زۆھرەگه تهڭال تىكىلدى‪ .‬زۆھرە مۇشـۇنداق كـۆزلهرگه ىئنـتىلگهن‬ ‫بىــلهن بۇنــداق ائدەملهرنىــڭ ۆئزىــگه ىئنتىلمهيتتــى‪ .‬مىلــلهت پهرقــى‪ ،‬يــاش پهرقــى‪،‬‬ ‫ساالھىيهت پهرقىدىن باشقا يهنه بىر تاالي پهرقلهر وئتتۇرىنى بۆلـۈپ تـۇراتتى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫خالىــدنى كــۆرۈپ ائشــۇ ۇئنتۇلمــاس قاباھهتلىــك كﯧچىنــى يادىغــا ائلــدى ‪ ،‬تﯧگىــدىن‬ ‫داۋالغۇپ تۇرىدىغان كۆل سۈيىدەك جىمجىت روھىي دۇنياسى چالغىنىـپ كهتتـى؛ شـۇ‬ ‫كﯧچىدە قۇرائننى كۆرۈپ پهيلىدىن يﯧنىپ‪ ،‬ھايۋاندىن ائدەمگه ائيالنغان خالىد ھـازىر‬ ‫يهنه ھايۋانلىقىنى داۋامالشتۇرۇۋاتامدۇ ياكى ائدەملىك يولىغا قـايتتىمۇ‪ ،‬زۆھـرە بـۇنى‬ ‫بىلمهيتتــى‪ .‬ۇئ بىــر يىلــدا خــﯧلىال قﯧرىغانــدەك كــۆرۈنهتتى‪ ،‬ەئممــا كــۆزى ۆئلگىــچه‬ ‫قﯧرىمايدىغاندەك وئيناپ تۇراتتى‪ .‬ۇئ كﯧلىپال زۆھرەدىن ەئھۋال سورىدى‪ ،‬يهنه بىرسى‬ ‫بىر چهتته زۆھرەگه قاراپ كهتتى‪ .‬خالىد ۇئنى »دوسـتۇم ھۈسـهين« دەپ تونۇشـتۇردى‪،‬‬ ‫ائيــرىم ۆئيــدە غىزالىنىــدىغانلىقىنى ېئيتتــى‪ .‬چۈشــته ائيرىمخــانىالر كهچقۇرۇنــدەك‬ ‫جىــددىي بولمــايتتى‪ .‬زۆھــرە ۇئالرنــى ەئڭ چىرايلىــق بﯧــزەلگهن بىــر ائيرىمخانىغــا‬ ‫باشلىدى‪ .‬ۇئالر ائيرىمخانىغا كىرگهندىن كﯧيىن چاپانلىرىنى سﯧلىپ‪ ،‬ائزادە وئلتۇرۇپ‬ ‫زۆھــرەگه قــانغۇدەك تىكىلــدى؛ ېئغىــر تامــاقالردىن بۇيرۇتــۇپ‪ ،‬زۆھرەنــى بىــر دەم‬ ‫توختىتىــپ پــاراڭ ســالدى‪ .‬ھۈســهيىن خالىــدتهك ىئتتىــك گهپ قىلمــايتتى‪ ،‬كــۆزى‬

‫‪128‬‬

‫ياشالردەك وئيناپ تۇرغان بىلهن مىجهزى شۇ يﯧشىغا خاس تهمكىن كـۆرۈنهتتى‪ .‬خالىـد‬ ‫ۇئنــى تهپــسىلىي تونۇشــتۇرۇۋاتقاندا ۇئ ىئــسىم كارتوچكىــسىنى زۆھــرەگه ۇئزاتتــى ۋە‬ ‫زۆھــرەگه ۇئنتۇلغۇســىز بىــر چىــراي ىئپادىــسىنى ســۇندى‪ .‬زۆھــرە ۇئنىــڭ بهھــرەيىن‬ ‫ەئلچىخانىسىدا ىئككىنچى دەرىجىلىك كاتىپ ىئكهنلىكىنـى ۇئقتـى‪ .‬ۇئالر ۆئز تىلىـدا‬ ‫زۆھرە چۈشـهنمهيدىغان گهپلهرنـى قىلىـشقا باشـلىغاندىن كﯧـيىن زۆھـرە ۇئ يهردىـن‬ ‫چىقىپ كهتتى‪ .‬ەئمما ۇئالر زۆھرەنى پات‪-‬پات چاقىرتىپ‪ ،‬ۇئنى‪-‬بۇنى بۇيرۇتۇپ تۇردى‪.‬‬ ‫زۆھرە بۇ يهردە چهت ەئللىك مﯧھمانالرغىمۇ مهسۇئل بولغاچقـا ىئككهيلهنـگه قىـزغىن‬ ‫مۇالزىمهت قىلدى‪ .‬ماڭىدىغان چاغدا ھۈسهيىن زۆھرەگه ‪ 100‬كـوي تۇتقـۇزۇپ قويـدى‪،‬‬ ‫مۇالزىمهتچىلهرگه ائيرىم ھهق بﯧرىش گهرچه چهت ەئللىكلهرنىڭ قاىئدىسى بولسىمۇ‪،‬‬ ‫بۇ يهردە ۇئنداق ىئش يوق ىئدى؛ ائدەم كۆپ‪ ،‬ىئشلهمچى كۆپ‪ ،‬مۇالزىمهتچىنىـڭ قهدرى‬ ‫يوق بۇنداق دۆلهتته چهت ەئللىكلهر ائيـرىم ھهق دﯦگهننـى ۇئنتـۇپال كﯧتىـشكهنىدى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن بۇنى ەئمهلىيهتته ۆئزىنىڭ كۆڭلى ۈئچۈن بهرگهنىدى‪ ،‬زۆھرە ۇئنىماي باققـان‬ ‫بولسىمۇ ائخىر قوبۇل قىلدى‪ .‬خالىـد بولـسا زۆھـرەگه بﯧرىـدىغىنىنى بـۇرۇنال بﯧرىـپ‬ ‫بولغانـــدەك‪ ،‬زۆھرەنىـــڭ ىئپـــپهت‪-‬نومۇســـىغا تهگمىگهنلىكىنـــى ۇئنىڭغـــا بهرگهن‬ ‫تهڭداشسىز بايلىقى دەپ ھﯧساباليدىغاندەك مهغرۇر تۇراتتى‪.‬‬ ‫بىر كۈنى خالىد ماشىنىسىنى ھهيـدەپ رﯦـستۇرانغا ۆئزى يـالغۇز كهچـته كهلـدى‪.‬‬ ‫تامىقىنى يهپ بولغانـدىن كﯧـيىن زۆھرەنـى چاقىرىـپ بىـر يهرگه ائپىرىـپ وئينىتىـپ‬ ‫كﯧلىشكه تهكلىپ قىلدى‪ .‬زۆھرە چىرايلىق رەت قىلدى‪ .‬يهنه بىر ھهپتىدىن كﯧيىن ۇئ‬ ‫چۈشته كﯧلىپ زۆھرەگه ائيالىنىڭ ۆئز دۆلىتىدىن تۈنۈگـۈن كهلگهنلىكىنـى‪ ،‬زۆھـرەگه‬ ‫سوۋغاتلىق نهرسىلهر ائلغاچ كهلگهنلىكىنى‪ ،‬ۆئيىـگه بىـر بﯧرىـپ كﯧتىـشنى ېئيتتـى‪.‬‬ ‫زۆھرە سىرتتا كۆرۈشۈشنى ېئيتىپ تۇرۇۋالدى‪ .‬خالىد گهپ‪-‬سۆز قىلماي تـامىقىنى يهپ‬ ‫كﯧتىپ قالدى‪ ،‬ىئككىنچى كهلمىدى‪.‬‬ ‫ەئممــا ھۈســهيىن پــات‪-‬پــات يــالغۇز كﯧلىــپ تامــاق يهپ كﯧتهتتــى‪ ،‬زۆھــرە بىــلهن‬ ‫ەئرەبچه ائھاڭغا خاس ىئنگىلىز تىلىدا ائلدىرىماي سۆزلهپ پاراڭلىشاتتى‪ .‬زۆھرە ‪40‬‬ ‫ياشــالرغا بﯧرىــپ قالغــان بولــسىمۇ‪ 50 ،‬ياشــلىق ائدەمــدەك چــوڭ كۆرۈنىــدىغان بــۇ‬ ‫ەئرەبنىــڭ تهمكىنلىكىنــى‪ ،‬مــۇاليىملىقىنى ياقتۇرســىمۇ‪ ،‬شــوخلۇقى كهتمهيــدىغان‬ ‫كۆزلىرىــدىن يهنىــال ەئنــسىرەيتتى‪ .‬بــۇ كۆزلهرنىــڭ بىــر يﯧــرى خالىــدنىڭ كــۆزلىرىگه‬ ‫وئخشايتتى‪ ،‬خالىدتىن قاتتىق قورقۇپ كهتكهن زۆھرە بۇنداق كۆزلهرنىڭ سـﯧھرىگىمۇ‬ ‫ائسان ائلدانمايتتى‪ .‬زۆھـرە ۇئنىـڭ كۆزىـدىن باشـقا تهرەپلىرىـدىن بىـزار بولغـۇدەك‬ ‫ائالمهتلهرنى كۆرمىدى‪ ،‬ۇئنى ائدەتتىكىدەك دوسـتانه ائالقه قىلىـشقا بولىـدىغان ائدەم‬ ‫دەپ بىلدى‪ .‬ەئمما ھۈسهيىن زۆھـرەگه بـۆلهكچى قىـزغىن ىئـدى‪ ،‬ھهر قﯧـتىم كهلـسه‬ ‫زۆھرەگه پۇل تۇتقۇزۇپ قوياتتى؛ بهزى كۈنى چۈشتىن كﯧيىن تﯧلﯧفـون قىلىـپ‪ ،‬بىكـار‬ ‫وئلتـــۇرۇپ قالغـــان زۆھرەنـــى يﯧقىـــپ ەئتراپتىكـــى ســـودا ســـارايلىرىغا ەئكىرىـــپ‪،‬‬

‫‪129‬‬

‫ۇئنىمىغىنىغا قويماي قىممهت باھالىق كىيىملهرنى ېئلىپ بﯧرەتتى‪ .‬بىر قﯧتىم تﯧخى‬ ‫ۇئنىڭغــا شﯧۋىتــسارىيىنىڭ داڭلىــق ســاىئتىدىن بىرنــى ېئلىــپ بهردى‪ .‬زۆھــرە بــۇ‬ ‫نهرســىلهرنىڭ ۆئزىــگه تهۋە بولغىنىغــا خۇشــال ىئــدى‪ ،‬ۆئزى ائرزۇ قىلغــان بهخــتكه‬ ‫ېئرىـــشىۋاتقاندەكمۇ قىالتتـــى؛ ەئممـــا بۇنىڭمـــۇ ھامـــان بىـــر كـــۈنى ھﯧـــسابىنى‬ ‫بﯧرىدىغانلىقىنى وئيلىسا بىائرام بوالتتى؛ جاھاندا ھﯧچ يهردە بىكـارلىق تامـاق يـوق‬ ‫ىئدى؛ ھۈسهيىن گهرچه ۇئ ىئشالرنى ائكىسى سىڭلىـسىغا كۆيۈنگهنـدەكال قىلـسىمۇ‪،‬‬ ‫چىرايىــدا غهيرىــي نىــيهت‪ ،‬جىنــسىي تهمهگهرلىــك ىئپــادىلىرى كۆرۈنمىــسىمۇ‪ ،‬زۆھــرە‬ ‫يهنىــال ەئنــسىرەيتتى؛ چــۈنكى ەئينــى چاغــدا خالىــدمۇ ۇئنىڭغــا دەســلهپته ياخــشى‬ ‫مــۇائمىله قىلىــپ‪ ،‬كﯧــيىن ەئپتــى‪-‬بهشرىــسىنى ائشــكارىلىغانىدى‪ .‬ھۈســهيىننىڭ‬ ‫خــاراكتﯧرى گهرچه خالىــدقا ائنــچه وئخشىمىــسىمۇ‪ ،‬زۆھــرە ۇئالرنىــڭ مــاھىيىتىنى‬ ‫وئخشاش دەپ بىلهتتى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن بىر ائي يوقاپ كﯧتىپ‪ ،‬بىر كۈنى چۈشته رﯦـستۇرانغا كهلـدى ۋە تامـاق‬ ‫يهپ وئلتۇرۇپ زۆھرەگه ەئلچىخانىدا خىزمهتچى بولـۇپ ىئـشلهش تهكلىپىنـى قويـدى‪.‬‬ ‫زۆھرەنىـــڭ كـــۆز ائلـــدى يـــورۇپ كهتتـــى‪ ،‬ھۈســـهيىن بـــۇ گهپلهرنـــى ســـالماقلىق‪،‬‬ ‫ەئستايىدىللىق بىلهن دەۋاتاتتى‪ .‬ھۈسهيىن ېئيتقان ‪ 400‬دولالر ىئش ھهققى زۆھرەنىڭ‬ ‫بۇ يهردىكى ۈئچ ائيلىق ىئش ھهققىگه توغرا كﯧلهتتى‪.‬‬ ‫_ ۇئ يهرگه بارسام نﯧمه ىئـش قىلىـمهن؟_ دﯦـدى زۆھـرە ىئـشلىيهلمهي قﯧلىـشىدىن‬ ‫ەئنسىرىگهندەك‪.‬‬ ‫_ باشــقا ىئــش يــوق‪ ،‬كۈنــدە بىــر ۋاق ىئــشخانا تــازىالپ قويىــسىز‪ ،‬چــاي ەئكىرىــپ‬ ‫بﯧرىسىز‪ .‬مﯧھمان كهلـسه بىـزگه مهلـۇم قىلىـسىز‪ ،‬رۇخـسىتىمىزنى ېئلىـپ ائنـدىن‬ ‫ىئشخانىمىزغا باشالپ كىرىسىز‪ ...‬مۇشۇ يهردە قانداق قىـزغىن ىئـشلىگهن بولـسىڭىز‬ ‫ۇئ يهردىمۇ شۇنداق ىئشلىسڭىز بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ بۇ ىئشالرنى ەئلۋەتته قىالاليمهن‪.‬‬ ‫_ راستىنى ېئيتقاندا‪ ،‬سىز بۇ ىئشالرغا زايه كﯧتىپ قالىسىز‪ .‬شۇنداقتىمۇ ىئـشلهپ‬ ‫تۇرسىڭىز كﯧيىنچه دەرىجىڭىزنى ۆئستۈرىمىز‪ ،‬ماائشىڭىزمۇ ۆئسىدۇ‪.‬‬ ‫_ بولىدۇ‪ ،‬مهن ىئشلهي‪.‬‬ ‫_ بىر ھهپتىدىن كﯧيىن ىئشقا چۈشسىڭىز بولىدۇ‪ ،‬سىزنى ەئلچىخانىدا ساقاليمهن‪.‬‬ ‫بىر ھهپـتىگىچه زۆھـرە رﯦـستۇران خوجـايىنى بىـلهن بولغـان ھﯧـساب‪-‬كىتـابىنى‬ ‫ۈئزدى‪ ،‬ياتىقىــدىكى ســىڭىلچاقلىرى بىــلهن خوشالشــتى‪ .‬ەئلچىخانــا رايونىغــا يــﯧقىن‬ ‫ەئرزان باھالىق ىئجارە ۆئيلهرنى ىئزدەپ‪ ،‬يﯧرىم يهر ائسـتى ۆئيـدىن بىرنـى تـاپتى‪ .‬بـۇ‬ ‫ۆئي يﯧزىالردىكـــى چـــوڭ گهمىگىـــال وئخـــشايتتى‪ ،‬دﯦرىزىـــسىدىن يولـــدا ماڭغـــان‬ ‫ائدەملهرنىڭ پـۇتىنى كـۆرگىلى‪ ،‬ائيـاغ تىۋىـشلىرىنى ائڭلىغىلـى بـوالتتى‪ .‬زۆھـرە بـۇ‬ ‫ۆئيگه كىرىپ‪ ،‬بﯧشىغا خۇددى بىـر كىمـلهر دەسـسهپ مﯧڭىۋاتقانـدەك ھـﯧس قىلىـپ‬

‫‪130‬‬

‫ىئچـــى پۇشـــتى‪ ،‬ەئممـــا تـــۇنجى قﯧـــتىم بـــۇ شـــهھهردە قورقمـــاي ۆئي كىـــراالپ‬ ‫وئلتۇرالىغانلىقىــدىن‪ ،‬ۆئزىنىــڭ بىــر كىــشىلىك ەئركىــن دۇنياســى بولغانلىقىــدىن‬ ‫خۇرسهن بولدى‪.‬‬ ‫ائدەملهر قـۇرتتهك مىغىلـداپ تۇرغـان بـۇ شـهھهردە بـاش سـىغقۇدەك بىـر جاينىـڭ‬ ‫تﯧپىلىشى‪ ،‬جاننىڭ ائرامبهخش ىئمكانالرغـا ېئرىشىـشى ائسـان ەئمهس ىئـدى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫شۇنچه تار ۆئينىمۇ كهڭ ھﯧس قىلـدى‪ ،‬شـاۋقۇن‪-‬سـۈرەنگه قارىمـاي دﯦرىزىنـى ېئچىـپ‬ ‫ھاۋا ائلماشتۇردى‪ ،‬كونا ۆئي جابدۇقلىرىغا ھهۋەس بىلهن قاراپ چىقتـى‪ .‬ۆئي ىئگىـسى‬ ‫موماي ۇئنىڭغا كارىۋات ياپقۇچ ۋە يوتقان كىرلىكلىرىنى ائلماشـتۇرۇپ بﯧـرەي دﯦـگهن‬ ‫بولسىمۇ ۇئنىماي‪ ،‬بىر كۈنى مهخسۇس بازار چۆگىلهپ ھهممىنـى ۆئزى ائلـدى؛ ۆئينـى‬ ‫بىر باشتىن رەتـلهپ تۈزەشـتۈردى‪ ،‬تـام ۋە تورۇسـتىن باشـقا ھهمـمه يهرنـى سـۈپۈرۈپ‬ ‫تازىلىدى‪ ،‬كارىۋات بﯧشىغا گۈل قويدى؛ بىر نهچچه كۈن كۆڭۈل قويۇپ ىئـشلهپ‪ ،‬ائدەم‬ ‫وئلتۇرمىغىلى خﯧلى بولغان مهينهت ۆئينى ۆئزىگه اليىق چىرايلىق ۆئي قىلدى‪ .‬كهچته‬ ‫كونا سافادا وئلتۇرۇپ‪ ،‬سۈرىتى ائنچه ياخـشى چىقمايـدىغان كونـا تﯧلﯧۋىزورغـا قـاراپ‬ ‫گــازىر چــاقتى‪ ،‬خىيــال ســۈردى‪ ،‬خىيالنىــڭ بﯧــسىمىدىن دﯦمىنــى ائاللمــاي قالغانــدا‬ ‫كارىۋاتقــا ۆئزىنــى تاشــالپ‪ ،‬ۆئزى باشــالپ ۆئزى ائياغالشــتۇرىدىغان‪ ،‬ۆئزى توقــۇپ ۆئزى‬ ‫چۇۋۇيــدىغان ھهر خىــل پىالنلىرىنــى‪ ،‬ىئــستهك‪-‬ائرزۇلىرىنــى وئتتۇرىغــا تــۆكتى‪ ،‬بىــر‬ ‫باشتىن تىزدى‪ ،‬ۈئمىدسىزلىنىپ ۇئنى قااليمىقان قىلۋەتتى‪ ،‬يﯧڭىۋاشتىن يهنه تىـزدى‪.‬‬ ‫بۇمـــۇ بىـــر وئيـــۇن ىئـــدى‪ .‬ائدەم ۆئز ھاياتىنىـــڭ قۇرغۇچىـــسىمۇ يـــاكى پاســـسىپ‬ ‫ىئجراچىسىمۇ؟ ھه دﯦسه تهقـدىرىمنى ۆئزەم ۆئزگهرتىـمهن دەيـدىغانالرنىڭ ېئتىقـادى‬ ‫ســۇس بوالمدىغانــدۇ؟! زۆھــرە نامــازنى نﯧمىــشقا تاشــلىۋەتكهنلىكىنى چۈشــهندى‪ .‬ۇئ‬ ‫تىــرىكچىلىككه‪ ،‬ەئركىــن ياشاشــقا مهھكــۇم ىئــدى؛ بــۇ ھالــدا نامــاز ائۋارىچىلىــق‬ ‫بىلىندى؛ ۇئنىڭچه بولغاندا‪ ،‬ناماز خاتىرجهم‪ ،‬ائلدىرىماس ائدەملهرنىڭ ىئـشى ىئـدى؛‬ ‫دﯦھقــانالر‪ ،‬خىزمىتــى يــوق خوتــۇنالر‪ ،‬قــارىم بولىــدىغان تــالىپالر ەئنه شــۇ تاىئپىغــا‬ ‫كىرەتتى؛ ۇئ دۇنيا ۋە ناماز يﯧزىدىال قالغان‪ ،‬شهھهردە بولسا بۇ دۇنيا ۋە وئيـۇن‪-‬كـۈلكه‬ ‫بار ىئدى؛ بۇ دۇنيانىڭ بارچه مهىئـشهتلىرى توپالنغـان شـهھهردە ۇئ دۇنيـانى وئيالشـقا‬ ‫نهدە ىئمكان؟! شۇنداقتىمۇ زۆھرە گهمىدەك بىر ۆئيگه كۆچكهندىن بﯧرى ۆئزىنى گۆرگه‬ ‫يﯧقىن ھـﯧس قىلىـدىغان بولـۇپ قالـدى‪ ،‬بـۇ تهبىىئـي ھالـدا ۇئ دۇنيـالىق خىيـالنىمۇ‬ ‫باشــالپ كﯧلهتتــى‪ .‬ۆئيــدىكى كونــا تﯧلىــۋىزور‪ ،‬كونــا ەئشــياالر‪ ،‬يولــدىكى »ھايــات«‬ ‫ائدەملهرنىڭ ھهرىكهتلىنىۋاتقان پۇتلىرى‪ ،‬سـىگنال چالىـدىغان ماشـىنىالرمۇ بهزىـدە‪،‬‬ ‫بولۇپمۇ ەئل ائيىغى بﯧسىققان كﯧچىدە قاراڭغۇ دۇنياغا ائىئت ۋەھىمىلىك خىيـالالرنى‬ ‫توسۇۋﯦلىشقا قادىر ەئمهس ىئدى؛ ۇئ شۇنداق قورقۇنچلـۇق تۇيغـۇالردىن قۇتۇاللمىغـان‬ ‫ائخــشىمى تﯧلىــۋىزورنى ۆئچــۈرمهي ۇئخــالپ قــاالتتى؛ تﯧلﯧــۋىزوردا زامــانىۋى ھايــات‬ ‫قاينــايتتى‪ ،‬ائدەمــلهر ســۆزلهپ ھارمــايتتى‪ .‬ەئممــا كــۆزى يۇمــۇق زۆھــرە بــۇ ھايــاتتىن‬

‫‪131‬‬

‫تامــامهن ائيرىلىــپ‪ ،‬ۇئ دۇنياغــا كۆچــۈپ كهتكهنــدەك جىمجىــت ياتــاتتى‪ .‬ھهقىــقهت‬ ‫تﯧلﯧۋىزوردا ەئمهس‪ ،‬زۆھرەنىڭ خىيالىدا ىئدى‪ .‬زۆھرە خۇدانى يـاد ېئتىـپ خـاتىرجهم‬ ‫بولۇشــنىڭ مــۇھىملىقىنى‪ ،‬ۇئ دۇنياغــا يۈزلىنىــشنىڭ ۋاز كــﯧچىلمهس بىــر ىئــش‬ ‫ىئكهنلىكىنى وئيالپ يهتتـى‪ ،‬مۇشـۇ ۆئيـدە تۇيۇقـسىز ائغرىـپ ۆئلـۈپ قالـسام خهنـزۇ‬ ‫مومــاي ۆئلۈكــۈمگه قــاراپ قويــارمۇ يــاكى تاالغــا ەئچىقىــپ تاشــلىۋﯦتهرمۇ؟ جاھانــدا‬ ‫مــۇمكىن بولمايــدىغان ىئــش بــارمۇ؟ نــى قىــزالر تــوي قىلمــايال ۆئلــۈپ كﯧتىــدىغۇ؟‬ ‫دﯦگهنلهرنىمۇ وئيلىـدى‪ .‬يالغۇزلۇقتـا ۆئلـۈمنى وئيلىمايـدىغان ىئـش بوالمـدۇ؟ ھهتتـا‬ ‫ائدىلهمۇ وئيلشى مۇمكىن‪ .‬ۇئ بىر چاغدا زۆھرەگه‪ »:‬مهن بىر ەئرنىڭ ائسـتىدا يﯧتىـپ‬ ‫ۆئلگهندىن‪ ،‬ۈئستىدە يﯧتىپ ۆئلسهم دەيمهن‪ «...‬دەپ ەئسهبىيلهرچه قاقاخالپ كۈلـۈپ‬ ‫كهتكهنىدى؛ ائدىله بۇ چاغدا بىر يهردىن ىئچىۋﯦلىپ كهلگهنىدى‪ .‬ساق چﯧغىدا بولسا‪:‬‬ ‫» مهن ۆئزەم ياخشى كۆرگهن بىر يىگىتنىڭ قۇچىدا ۆئلۈپ كﯧتىـشنى ائرزۇ قىلىـمهن«‬ ‫دەيتتى‪.‬‬ ‫ۇئ ائدىلهنىــڭ قﯧــشىدا تۇرغــان مهزگىلــدە ەئركىــن‪-‬ائزادە نهپهســلىنهلمهيتتى‪،‬‬ ‫ىئچى سىقىلىپ تۇراتتى‪ ،‬ۆئزىنىڭ ائيرىم بىر دۇنياسى بولۇشـنى ائرزۇ قىالتتـى؛ ەئممـا‬ ‫ائيــرىم دۇنياغــا چىقىــپ يهنىــال كــۆڭلى ېئچىاللمىــدى‪ .‬شــۇنداقتىمۇ ۇئ ائدىــله يﯧنىــدا‬ ‫تۇرغانــدا بىلىــنمىگهن‪ ،‬ســهل قارىغــان‪ ،‬وئيــالپ يﯧــتهلمىگهن ىئــشالرنى وئيالشــقا‪،‬‬ ‫ۆئتمۈشىنى يهكۈنلهپ‪ ،‬كهلگۈسىگه ۆئزىنىڭ نهزىرى بىلهن قـاراپ بﯧقىـشقا مـۇۋەپپهق‬ ‫بولدى‪ .‬يالغۇز قالغان زۆھرە بـۇرۇنقى ېئتىقـادىنى يـاد ەئتتـى‪ ،‬ەئممـا كۆنـۈپ قالغـان‬ ‫ائدىتىنى تۈزەتمىكى تهس ىئدى‪ .‬سهھهردە بىر ۋاق ناماز وئقۇي دەيتتـى‪ ،‬قوپالمـايتتى‪.‬‬ ‫ەئگهر كﯧچىسى قاباھهتلىك چۈش كـۆرۈپ قورقـۇپ كهتـسه‪ ،‬تهقـۋالىقى يادىغـا يهتـسه‬ ‫خۇدانى ياد ېئتىپ ائرىالپ‪-‬ائرىالپ بامداتنى وئقۇپ قوياتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە كﯧچىسى »ەئرۋاھ«تهك تۈنهپ‪ ،‬كۈندۈزى ىئشقا خۇشال ماڭاتتى‪ .‬ەئلچىخانا‬ ‫رايونىدىكى پاكىز يولالرغا‪ ،‬قويۇق دەرەخلهرگه‪ ،‬سﯧرىق چاچلىق‪ ،‬كۆك كۆزلـۈك وئمـاق‬ ‫بــالىلىرىنى يﯧتىلىۋالغــان‪ ،‬ائمﯧرىكىنىــڭ كىنولىرىــدا تــوال چىقىــپ تونــۇش بولــۇپ‬ ‫كهتكهن‪ ،‬ۆئز دۆلىتىدىن كﯧلىپ بۇ شهھهردە باشقىچه رومانتىك ھايات كهچۈرۈۋاتقـان‬ ‫چهت ەئللىكــلهرگه زوقلىنىــپ قــارايتتى‪ .‬زۆھــرەگه قىزىقىــپ قارايــدىغانالرمۇ كۈنــدە‬ ‫ۇئچرايتتــى‪ .‬زۆھــرە ۆئزىنىــڭ چىرايىغــا بهكمــۇ ىئــشىنىپ كهتمهيتتــى‪ ،‬بــۇ ىئــشهنچنى‬ ‫ائساسهن ەئرلهرنىڭ كۆزلىرىدىن تاپـاتتى‪ ،‬لـﯧكىن ەئرلهرنىـڭ تولىـسى شـهھۋەتپهرەس‬ ‫بولغاچقا‪ ،‬بـۇ كۆزلهرمـۇ ىئـشهنچلىك ەئمهس ىئـدى‪ .‬زۆھـرەگه بىردىنبىـر ىئـشهنچلىك‬ ‫نهزەر سالغان ائدەم سىيىت قارى‪.‬‬ ‫زۆھــرە »گــۆردىن قاچقــان ەئرۋاھ«تهك يــولالردا كﯧزەتتــى‪ ،‬ىئــشخانىغا بــاراتتى‪،‬‬ ‫ھۈسهيىن ۋە باشقا ەئرەبلهر بىلهن كۆرۈشۈپ بولـۇپ‪ ،‬ىئـشىنى قىالتتـى‪ .‬ەئمهلىيهتـته‪،‬‬ ‫ھۈسهيىن دﯦگهندەك‪ ،‬قىلغۇدەك جىق ىئش يوق ىئـدى‪ ،‬چـاي توشـۇيدىغان‪ ،‬ىئـشخانا‬

‫‪132‬‬

‫تازىاليدىغان ىئشالرنى ەئلچىخانا بـۇرۇنال ياللىۋالغـان خهنـزۇ قىـزالر قىالتتـى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫ەئلچىخانــا بىناســىنىڭ بىرىنچــى قهۋىتــدىكى ســالوندا تﯧلىــۋىزور كــۆرۈپ‪ ،‬گﯧزىــت‬ ‫ۋاراقالپ‪ ،‬قهھۋە ىئچىپ وئلتـۇراتتى‪ .‬ھۈسـهيىن پـات‪-‬پـات چاقىرىـپ‪ ،‬چـاي ەئكىرىـپ‪،‬‬ ‫قهھۋە دەملهشكه بۇيرۇغاندىن باشقا‪ ،‬ھﯧچكىممۇ ۇئنى ىئشقا بۇيرۇمـايتتى‪ .‬ھۈسـهيىن‬ ‫خۇشــپۇراق چىلىــم چﯧكهتتــى‪ ،‬چىلىــم قــاپىقى تۇشــتىن تولىمــۇ نهپىــس‪ ،‬چىرايلىــق‬ ‫ىئــشلهنگهنىدى‪ .‬زۆھــرە ۇئنىڭغــا كﯧرەكلىــك نهرســىلهرنى تهييارالشــنى ۆئگهنــدى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن بۇ چىلىمنىڭ ەئپيۇن دﯦگهندەك زەھهرلىك چﯧكىملىك ەئمهسـلىكىنى‪ ،‬ھهر‬ ‫خىـــل مﯧـــۋە‪ ،‬گـــۈل‪-‬گىياھالرنىـــڭ خۇشـــپۇرىقىنى ىئچىـــگه تارتىـــپ ھـــۇزۇرلىنىش‬ ‫ىئكهنلىكىنى ېئيتتى‪ ،‬بۇنى بهلكىم زۆھرەنىڭ كۆڭلى جايىغا چۈشۈرۈش ۈئچۈن دﯦدى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن زۆھرەنى داۋاملىق تاماققا تهكلىـپ قىالتتـى‪ ،‬بـازارالرنى ائيالنـدۇراتتى‪،‬‬ ‫بىرەر كىيىم ياكى زىبـۇ زىنـنهتكه زۆھرەنىـڭ كـۆزى چۈشـكهنلىكىنى بايقـاپال قالـسا‬ ‫شۇنى ېئلىپ بﯧرىمهن دەپ تـۇرۇۋاالتتى‪ ،‬زۆھـرە قىمـمهت باھـالىق زىبـۇ زىننهتلهرنـى‬ ‫تاقاشــنى رەت قىلــدى‪ ،‬چــۈنكى ۇئنــى ېئلىــپال قالــسا ۆئزىنــى ۇئنىــڭ خوتــۇنى بولــۇپ‬ ‫قالىدىغانــدەك ھــﯧس قىالتتــى؛ ەئممــا ھهشــهمهتلىك ســودا ســارايلىرىدىكى كىــيىم‪،‬‬ ‫ائياغ‪ ،‬سـومكا‪ ،‬ەئتىـر‪ ،‬پهرداز بويـۇملىرى زۆھرەنىـڭ ىئچىنـى كۆيـدۈرەتتى؛ كـۆركهم‪،‬‬ ‫سۈپهتلىك مالالرنىڭ جۇالسىدىن كۆزىنى ۈئزەلـمهي قـاالتتى ۋە ۇئنىڭغـا ىئـگه بولـۇش‬ ‫تهقهززاسىدا ھۈسهيىنگه قانداقالرچه »مهيلـى« دەۋەتكىنىنـى تۇيمـاي قـاالتتى‪ .‬سـودا‬ ‫سارىيىدىن چىققاندا سومكىالر قولىغا پاتماي قاالتتى‪ ،‬تـوپ سـﯧتىش بازىرىـدىن مـال‬ ‫ېئلىپ دۆڭكۆۋرۈكته پۇل قىلىدىغان ائيالالردەك چىـدامچانلىق ۋە خۇشـاللىق بىـلهن‬ ‫سومكىسىنى قوش قولالپ كۆتۈرەپ ماڭاتتى‪ ،‬ائندىن ھۈسهيىن ۇئنىڭغا ياردەملىشىپ‬ ‫ماشىنىغا بﯧسىپ بﯧرەتتى‪ .‬زۆھرە ياتاق ۆئيىگه ائز قالغاندا ماشىنىدىن چۈشۈۋاالتتى‪.‬‬ ‫بىر قﯧتىم ھۈسـهيىن ۇئنىـڭ نهدە تۇرۇۋاتقـانلىقىنى سـورىدى ۋە سومكىـسىنى بىلـله‬ ‫كۆتۈرۈشۈپ »گهمه ۆئي«گه كىرىپ‪ ،‬ھهيران قالدى‪:‬‬ ‫_ مهشهدە تۇرۇۋاتامسىز؟‬ ‫_ ھهەئ‪ ،‬بۇ ەئتراپتا ۆئي ىئجارىسى بهك قىممهتكهن‪.‬‬ ‫_ بۇنداق يهردە ائدەم ەئمهس‪ ،‬چاشقانالر ياشايدۇ‪ _...‬دەپ تاشلىدى ھۈسهيىن ۋە بۇ‬ ‫گهپنىڭ زۆھرەگه تﯧگىپ كﯧتىشىدىن ەئنسىرەپ ۇئنىڭغـا ائچچىقلىغانـدەك سـۆزلهپ‬ ‫كهتتى‪ _ ،‬نﯧمىشقا قىممهت بولسىمۇ بىنانىڭ ۈئستىدىن ۆئي كىـرا قىلمايـسىز؟ پـۇل‬ ‫يﯧتىشمىسه نﯧمىشقا ماڭا دﯦمهيسىز؟‬ ‫_ پۇلغۇ يوق ەئمهس‪ ،‬لﯧكىن كىرالىق ۆئيگه جىق پۇل خهجلهشنى خالىمىدىم‪...‬‬ ‫_ دﯦمهك‪ ،‬مۇشۇنداق ياشاشقا رازى بولدىڭىز؟‬

‫‪133‬‬

‫_ مهن ىئلگىرى ائيرىم ۆئي كىـراالپ باقمىغـان‪ ،‬تهجـرىبهم يـوق؛ ۋاقتىـنچه يﯧتىـپ‬ ‫تۇراي دﯦگهن‪ ،‬كﯧيىنچه باشـقا يهردىـن ۆئي ىئـزدەپ باقـاتتىم‪ -...‬دﯦـدى زۆھـرە تـۈزەپ‬ ‫قويغان‪ ،‬ۆئزى چوڭ بىلىپ كهتكهن بۇ دۇنياسىدىن خىجىل بولۇپ‪.‬‬ ‫_ مهن ســـىزنىڭ بۇنـــداق مهيـــنهت‪ ،‬قـــاراڭغۇ يهردە تۇرىـــدىغانلىقىڭىزنى پهقهت‬ ‫وئيلىماپتىكهنمهن‪ ،‬ۆئمرۈمدە بۇنداق ناچار ۆئينـى كـۆرمىگهنمهن؛ ەئتىـال بـۇ ۆئيـدىن‬ ‫كۆچۈپ كﯧتىڭ‪ ،‬مهن سـىزگه ىئـشخانىغا تﯧخىمـۇ يـﯧقىن يهردىـن ياخـشى ۆئي تﯧپىـپ‬ ‫بﯧرەي‪.‬‬ ‫_ مﯧنىــڭ ۇئنــداق قىمــمهت ۆئينــى كىرالىغــۇم يــوق‪-،‬دﯦــدى زۆھــرە تارتىنىــپ ھهم‬ ‫نﯧمىنىدۇر تاما قىلىپ‪ -،‬مهن نامرات ائىئلىدە چوڭ بولغان‪ ،‬ائىئلىمىز نامرات‪ ،‬ۇئالرغا‬ ‫ىئقتىسادىي جهھهتتىن ياردەم قىلمىسام بولمايدۇ‪...‬‬ ‫_ پــۇلنى مهن چىقىــرىمهن‪ ،‬ســىز شــۇ ۆئيــدە گۈلــدەك ېئچىلىــپ تــۇرۇپ بهرســىڭىزال‬ ‫بولــدى‪-،‬دﯦــدى ھۈســهيىن كۈلۈمــسىرەپ‪ -،‬قــاراڭه چىرايىڭىزغــا‪ ،‬نﯧمىــشقا كۆكىرىــپ‬ ‫كهتكهندۇ دﯦسهم ەئسلىدە چاشقانالرنىڭ ماكانىدا يﯧتىپ تۈگىشىپ كﯧتىپتىكهنسىز!‬ ‫_ ۋۇي‪ ،‬بۇنداق قىلـسىڭىز قانـداق بولىـدۇ!‪ -‬دﯦـدى زۆھـرە خۇشـاللىقىدىن ۆئزىنـى‬ ‫تاپالماي‪ -،‬ھﯧلىمۇ ماڭا ائجايىپ ياخشىلىقالرنى قىلىۋاتىسىز‪ .‬بۇنداق قىلىۋەرسىڭىز‬ ‫مهن خىجىل بولىدىكهنمهن‪.‬‬ ‫_ ائجىزالرنى يۆلهش كﯧرەك‪ ،‬شۇنچه پۇلنى نﯧمه قىلىمىز؟ بهزىلهر ۆئزى ۈئچۈنال پـۇل‬ ‫خهجلهپ ھايۋاندەك ياشـايدۇ‪ ،‬بهزىـلهر باشـقىالرنىڭ ھاجىتىـدىن چىقىـپ ۇئالردىنمـۇ‬ ‫بهكرەك خۇشال بولىدۇ‪ .‬مهن شۇ تاپتا سىزدىنمۇ بهك خۇشال‪ ،‬بۇنىڭغا ىئشىنهمسىز؟‬ ‫_ ىئشىنىمهن‪ ،‬سىز مهن بۇ ۆئمرۈمدە ۇئچراتقان ەئڭ ېئسىل ائدەم‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن چىرايىدىكى كۈلكىنى يوقاتماي زۆھرەگه مهنىلىـك قـاراپ قويـدى‪ ،‬زۆھـرە‬ ‫ۇئنىڭ كۆڭلىدىكىنى چۈشهندى؛ چۈشـهندىيۇ ەئنـسىرەپ‪ ،‬شـامال سـوققان يـاپراقتهك‬ ‫تىترەپ كهتتى‪ .‬نىھايهت‪ ،‬ھۈسهيىن ساالپىتىنى يوقاتمىدى‪ ،‬ساىئتىگه قـاراپ قويـۇپ »‬ ‫ۋاقىتمۇ بىر يهرگه بﯧرىپ قاپتۇ‪ ،‬مهن ماڭاي‪ ،‬ەئته كۆرۈشـهيلى« دەپ كهيـنىگه يانـدى‪،‬‬ ‫»گهمه«دە نهپهســلىرى يﯧتىــشمهي قالغانــدەك تاالغــا ائلدىرىــدى؛ زۆھــرە ۇئنىــڭ‬ ‫كهينىدىن ائزادىلىككه چۆمۈپ ۇئزىتىپ چىقتى‪» ،‬چاشقان« گويا »مۈشـۈك«نـى يولغـا‬ ‫سالدى‪ .‬ھۈسهيىن ماشىنىسىغا جايلىشىۋالغاندىن كﯧيىن زۆھرە بىلهن كۈلۈمـسىرەپ‬ ‫خوشالشتى‪ .‬زۆھرە ۆئزىنىڭ خۇشاللىقى‪ ،‬ھاياجىنى بىلهن قالدى‪ .‬بۇ ھاياجان ۋاقىتلىق‬ ‫بولــسىمۇ‪ ،‬يوقالمــاس ۋە ۋاز كــﯧچىلمهس ىئــدى‪ .‬ۇئ ەئرەب يﯧــشى چــوڭ بولــسىمۇ‬ ‫سۆيۈملۈك ەئر ىئدى‪ ،‬زۆھرە مهيلى ەئرەب بولسۇن‪ ،‬مهيلى ائمﯧرىكىلىق بولسۇن‪ ،‬ھهر‬ ‫قانداق ەئرنىڭ مهرتلهشكهنچه سۆيۈملۈك ۋە ياش كۆرۈنىدىغانلىقىنى ھﯧس قىلدى‪.‬‬ ‫ەئتىسى ھۈسهيىن زۆھرەنى چهت ەئللىك دىپلوماتالر وئلتۇراق رايونىغـا ېئلىـپ‬ ‫كﯧلىپ‪ ،‬بىنانىڭ ەئڭ ۈئستىدىن ىئككى ھۇجرا‪ ،‬بىر سـالونلۇق ائزادە ۆئينـى كىـراالپ‬

‫‪134‬‬

‫بهردى‪ .‬بۇ ۆئي ھﯧلىقى »گهمه« بىلهن ائسمان‪-‬زﯦمىن پهرقلىنهتتى؛ ۆئينىڭ بﯧزىلىشى‬ ‫كاتتــا بولــۇپ‪ ،‬ىئچىــدە ۆئي جاھــازىلىرى‪ ،‬پهردە‪-‬ياســتۇقلىرىدىن تارتىــپ ېئلىكتىــر‬ ‫سايمانلىرى ۋە قازان‪-‬قومۇشقىچه ھهممه نهرسه تهل ىئـدى‪ .‬ھۈسـهيىن بـۇ ۆئيـدە سـهل‬ ‫ىئلگىــرى ەئرەب خىــزمهتچىلهر تۇرغــانلىقىنى‪ ،‬ائشــخانىنى خــاتىرجهم ىئشلهتــسه‬ ‫بولىدىغانلىقىنى ېئيتتى‪ .‬زۆھرە كۈن نۇرى تولۇق چۈشىدىغان ھۇجرىالرغا‪ ،‬بالكونغا ‪،‬‬ ‫تازىلىق ۆئيىگه كىرىپ چىقتى‪ ،‬ھهممه نهرسىگه زوق‪ ،‬ھهۋەس بىلهن نهزەر سالدى‪ .‬بـۇ‬ ‫ۆئي‪ ،‬بۇ گۈزەل دۇنيا ەئمدى ۇئنىڭ بـوالتتى‪ .‬ۇئ چۈشـهپ كهلـگهن پهيـزى تۇرمـۇش مانـا‬ ‫بۈگۈن مۇشۇ ساەئتتىن باشالپ رىائللىققا ائيلىناتتى‪ .‬ۇئ كۆز ائلدىدىكى ىئشهنگۈسىز‬ ‫ھالهتنىڭ مهستخۇشلۇقىدا لهيلهپ‪ ،‬ياتاق ھۇجرىسىغا كىرىپ كارىۋات ياپقۇچلىرىنى‬ ‫سىالپ قويدى‪ ،‬پهردىلهرنى تۇتۇپ تارتىپ باقتى‪.‬‬ ‫زۆھرەنىــڭ »گهمه« ۆئيــگه تــۆككهن تهرى بىكارغــا كهتتــى‪ ،‬خهنــزۇ مومــاي بىــر ائي‬ ‫توشمىسىمۇ بىـر ائيلىـق ھهقنـى تولـۇق ائلـدى‪ .‬زۆھـرە شـۇنچه مهرتلىكـلهر ائلدىـدا‬ ‫چۈپهيلىشىشنى خالىماي موماينى رازى قىلىپ‪ ،‬بىر نهرسىلىرىنى يىغىشتۇرۇپ‪ ،‬يﯧڭى‬ ‫ۆئيىگه كۆچۈپ كهلدى‪ .‬بۇ ۆئينى جاپا چﯧكىپ تازىالش كهتمىدى‪ .‬ۆئينىڭ ھهممه يﯧـرى‬ ‫راھهتبهخش‪ ،‬ائرامبهخش ىئدى‪ ،‬ھهممه نهرسه يﯧڭى خوجايىنغا » كهل‪ ،‬ھۇزۇرالن« دەپ‬ ‫ېئچىلىپ تـۇراتتى‪ .‬ۇئ قـوش كىـشىلىك كارىۋاتقـا ۆئزىنـى تاشـالپ غـۇلىچىنى كهردى‪،‬‬ ‫ھۇزۇرلىنىپ كﯧرىلدى‪ ،‬ېئغىناپ كۈلدى‪ .‬ائندىن پهردىلهرنى تولۇق قايرىۋﯦتىپ شهھهر‬ ‫مهنزىرىسىگه كۆز تاشلىدى‪ » ،‬ەئي‪ ،‬دوزاخ ماكان‪ ،‬ەئمدى مﯧنىڭ جهننىتىمگه ائيالن!«‬ ‫دەپ ۋاقىرىغۇسى كهلدى‪.‬‬ ‫قۇچـــاق ائچقـــان ائرزۇ ۋە بهخـــت زۆھرەنىـــڭ ۋۇجـــۇدىنى وئرىۋالـــدى‪ ،‬ائزادە ۆئي ۋە‬ ‫كۆڭۈلدىكىدەك خىزمهت ھهر كۈنى دﯦگۈدەك يﯧڭىلىق‪ ،‬شادلىق بىلهن تولۇپ تاشـتى‪.‬‬ ‫ۇئ بــۇ ىئمكــانىيهتلهرگه شــۇنچه ائســان ېئرىــشكهنلىكىگه ىئــشهنگۈسى كهلمهيتتــى‪،‬‬ ‫باشقىالرنىڭ جۇۋىـسىدا تهرلهۋاتقىنىنـى سـﯧزەلمىگۈدەك دەرىجىـدە بهختـتىن مهسـت‬ ‫بولۇپ كهتكهندەك قىالتتى‪ ،‬بهلكىم بارلىق گۈزەل قىزالرغا وئخـشاش »مۇشـۇ ھۆسـن‪-‬‬ ‫التاپىتىم بىلهن بۇنداق بهختكه ېئرىشىشكه ھهقلىقمهن« دەپ وئياليتتى‪ ،‬ىئلگىرىمـۇ‬ ‫كۆڭلىــدە داىئــم مۇشــۇنداق وئيلىغاچقــا بهختــسىزلىكىدىن ائھ ۇئرۇپ كهلگهنىــدى‪.‬‬ ‫ەئرلهر ائيالالرغا بهخت يارىتىشى كﯧرەك‪ ،‬ھهر بىر ائيال ەئرلهردىـن كﯧلىـدىغان ائمهت‬ ‫ۋە خۇشاللىقنى قورۇنماستىن‪ ،‬خىجىل بولماستىن‪ ،‬ىئككىلهنمهستىن قوبـۇل قىلىـشى‬ ‫كﯧرەك‪ .‬مهيلـى قايـسى مىللهتـتىن بولـسۇن‪ ،‬ەئر بىـلهن ائيـال زاتـى ائرىـسىدا مۇشـۇ‬ ‫قانۇنىيهت ھۆكۈم سۈرۈشى كﯧرەك‪ .‬بهلكىم‪ ،‬ائياللىق تهبىىئتىدىن بولـسا كﯧـرەك‪ ،‬يـا‬ ‫بهلكىــم ائچكۆزلۈكىــدىن بولــسا كﯧــرەك‪ ،‬زۆھــرە بــۇ ائمهت ۋە ىئمكــانىيهتنى قوبــۇل‬ ‫قىلدى؛ ھۈسهيىن ۇئنىڭغـا شـۇنچه يـاردەملهرنى قىلغـانىكهن‪ ،‬قـول بىـلهن تـۇتقىلى‪،‬‬ ‫سهزگىلى‪ ،‬راھهتلهنگىلى بولىدىغان ماددىي بهختنى ائتا قىلغانىكهن زۆھـرە ۇئنىڭغـا‬

‫‪135‬‬

‫نــﯧمه بىــلهن جــاۋاب قايتۇرۇشــى كﯧــرەك؟ بــۇ زۆھــرە ۈئچــۈن قىــيىن ىئــدى‪ ،‬جاھانــدا‬ ‫ھۈسهيىندەك ھﯧچنﯧمىنى تهمه قىلمايدىغان ېئسىل ەئر بارمۇ؟ ياكى ۇئمۇ كۈنلهرنىـڭ‬ ‫بىرىدە‪ ،‬بهلكىم ەئته يا ۆئگۈن‪ ،‬ىئككىنچـى خالىـد بولـۇپ ۇئنىـڭ ىئپـپهت‪-‬نومۇسـىغا‬ ‫تهھــدىت ســاالرمۇ؟ ھۈســهيىننىڭ چىرايــى تهمكىــن‪ ،‬ەئممــا كــۆزلىرى جىــم تۇرمايــدۇ‪،‬‬ ‫چىلىم چﯧكىپ تازا كهيىپ بولغاندا زۆھرەگه زوقلىنىپ قارايدۇ‪ .‬بۇ قـاراش چىرايلىـق‬ ‫بىر گۈلگه قاراشقا وئخشىمايدۇ‪ ،‬ائدەم گۈلدىن گۈزەللىك ۋە پـۇراقتىن باشـقىنى تهمه‬ ‫قىلمايــدۇ‪ .‬لــﯧكىن قىــزالر گــۈلگه وئخــشىتىلغان بىــلهن بهرىبىــر جانــسىز نهرســىگه‬ ‫وئخـــشىمايدۇ‪ ،‬ۇئنىڭـــدىن ەئرلهر مـــۇھهببهت‪ ،‬جىنـــسىيهت شـــادلىقى ىئـــستهيدۇ؛‬ ‫جاھاندىكى ەئرلهرنىڭ ائيالالرنى بويسۇندۇرۇش‪ ،‬ىئگىلىۋﯦلىش ىئستىكىگه گهپ توغرا‬ ‫كهلمهيدۇ‪ .‬شهھۋەت ەئرلهرنىڭ ھهممىسى دﯦگۈدەك ېئـشهكتهك چاپتۇرىـدۇ‪ .‬پهرق بـار‬ ‫دﯦيىلسه پهقهت شۇ‪ :‬بهزى ېئشهكلهر چاپقۇر‪ ،‬بهزىلىرى قاشاڭ‪ ...‬ھۈسهيىن قايسىسىغا‬ ‫تهۋە؟ زۆھرە ۇئنى نﯧمىشقا خالىدقا وئخشاش ەئرلهر بىلهن تهڭلهشتۈرۈپ قالدى؟ بۇنى‬ ‫ۋاقىت ىئسپاتاليتتى‪ ،‬ۋاقىـت دﯦـگهن بـۇ نهرسـه ھهمـمه نهرسـىنى‪ ،‬ھهتتـا خىيـالنىمۇ‬ ‫چۇۋۇپ تاشالپ يوق قىالتتى‪.‬‬ ‫ھۈســهيىننىڭ بهزى كۈنلىرىــدىكى چىرايــى بهزى كــۈنى يــوق ىئــدى‪ .‬زۆھــرە ۇئنىــڭ‬ ‫چىرايىــدىن كۆڭۈلــسىزلىك بايقــاپ قالــسا شــۇ ھامــان غهش بــوالتتى‪ .‬ۇئنىــڭ ائيــرىم‬ ‫ۋاقىتلىرىنـــى قانـــداق ۆئتكۈزىـــدىغانلىقىنى‪ ،‬ائيـــرىم تۇرغانـــدا قانـــداق خىيـــال‬ ‫قىلىدىغانلىقىنى بىلگۈسى كﯧلهتتى؛ ھۈسـهيىننىڭ خوتـۇنى بـارمۇ؟ بالىـسى قـانچه‪،‬‬ ‫ۆئزىگه وئخشامدۇ خوتۇنىغىمۇ‪ ،‬ھﯧچنﯧمىنى بىلمهيتتى‪ .‬بهزىدە قارىسا ۇئ شـۇنچىلىك‬ ‫غهمكىن‪ ،‬چىرايى تۇتۇق ىئدىكى‪ ،‬دەردىنى پهقهت ۆئزىال بىلىدىغاندەك‪ ،‬ىئچ‪-‬ىئچىدىن‬ ‫تۈگىشىپ كﯧتىۋاتقاندەك كۆرۈنهتتى‪ ،‬تاماكا ياكى چىلىم چﯧكهتتى‪ ،‬ھهمـمه نهرسـىگه‬ ‫ســوغۇق‪ ،‬پهرۋاســىز قــارايتتى‪ ،‬بــۇ ھــالىتىنى زۆھــرەگه ائســانلىقچه كۆرســهتمهيتتى‪،‬‬ ‫ۇئنىڭغا » بۇ دۇنيادا پهقهت سىزال مﯧنى خۇشال قىالاليسىز« دﯦگهندەك وئچۇق چىـراي‬ ‫مــۇائمىله قىالتتــى‪ .‬زۆھــرە مۇشــۇنىڭدىن رازى بولــۇپ ۆئتۈۋەرســه بــوالتتى‪ ،‬ەئممــا‬ ‫خــاتىرجهم بواللمىــدى‪ ،‬ۆئزى چــوڭ بىلىــدىغان بــۇ ائدەمنىــڭ تــارىخىنى بىلىــشكه‪،‬‬ ‫ھهقىقىي يۈزىنى كۆرۈشكه قىزىقتى‪ ،‬شۇنداق بولغاندا ۇئنىڭ يوشۇرۇن خۇي‪-‬پهيلـى ۋە‬ ‫ائللىقانداق مهقـسىتىنى ېئنىـق بىلهلهيتتـى‪ .‬شـۇنداق قىلىـپ زۆھـرە ھۈسـهيىنگه‬ ‫كۆڭــۈل بۆلىــدىغان بولــۇپ كهتتــى‪ ،‬ۇئنــى داىئــم وئياليتتــى؛ چىرايىنــى‪ ،‬گهپلىرىنــى‬ ‫ەئسلهيتتى؛ ھۈسهيىن ىئشخانىـسىغا چاقىرتمىـسا يـاكى ۇئنـى بىـرەر كـۈن كۆرمىـسه‬ ‫نﯧمىشقىدۇر كۆڭلى يﯧرىم بولۇپ قـاالتتى؛ بـۇ ۇئنـى ياخـشى كـۆرۈپ قالغانلىقىـدىن‬ ‫ەئمهس‪ ،‬بهلكى خاتىرجهمسىزلىكتىن ىئدى‪ .‬ىئشتىن قايتىـپ ۆئيىـگه كىرسـه كـۆڭلى‬ ‫ېئچىلىـــپ قـــاالتتىيۇ‪ ،‬دەســـلهپكى كۈنلهردىكىـــدەك ھاياجانلىنىـــپ كهتمهيتتـــى‪،‬‬ ‫سومكىسىنى قويۇپ‪ ،‬كارىۋاتقان ۆئزىنى تاشـالپ خىيـال سـۈرەتتى؛ ۋاننىـدا ىئسـسىق‬

‫‪136‬‬

‫سۇنى قويۇۋﯦتىپ راھهتلىنىپ وئڭدا ياتقانـدا ھۈسـهيىننى ىئـشىكنى ېئچىـپ كىرىـپ‬ ‫قالىدىغاندەك ھﯧس قىالتتى‪ .‬مهيلى قانداق چاغـدا بولـسۇن ھۈسـهيىننى ھامـان بىـر‬ ‫كۈنى مۇشـۇ ۆئيـدە كۈتىۋﯦلىـشقا مهجبـۇر ىئكهنلىكىنـى ېئـسىدىن چىقارمـايتتى‪ ،‬بـۇ‬ ‫خۇددى ەئجهللىك كﯧسهلگه گىرىپتار بولغان بىمارنىڭ كارىۋاتتا ۆئز ۈئلۈمىنى كۈتـۈپ‬ ‫ياتقىنىغا وئخشايتتى‪.‬‬ ‫دەرۋەقه‪ ،‬ھۈسهيىن بىر كۈنى كهچقۇرۇن يوقالپ كهلدى‪ ،‬زۆھرە وئخشىتىپ ەئتكهن‬ ‫پولونى يﯧدى‪ ،‬قﯧنىق دەملهنـگهن چـاينى ىئچتـى‪ ،‬تاماكىـسىنى پۇرقىرىتىـپ چهكـكهچ‬ ‫تﯧلىۋىزورغا قاراپ وئلتۇردى‪ .‬تﯧلىـۋىزوردا ەئرەب دۆلهتلىرىنىـڭ قانـاللىرى چىقـاتتى‪،‬‬ ‫ھۈسهيىن »ەئلجهزىرە« قانىلىنى ېئچىۋىدى‪ ،‬دۇنيا نﯧفـت بازىرىنىـڭ ەئھـۋالى بىـلهن‬ ‫پهلهستىن ‪-‬ىئسراىئلىيه توقۇنۇشى ھهققىدە خهۋەر چىقتى‪ .‬ھۈسهيىن بۇ خهۋەرلهردىـن‬ ‫بىزار بولغاندەك قانـال يۆتكىـدى‪،‬ائمﯧرىكىنىڭ سـوقاش فىلىملىـرى‪ ،‬فرانـسىيىنىڭ‬ ‫كىيىم مودﯦللىرى‪ ،‬ەئرەب ەئللىرىنىڭ شوخ رﯦتىملىـق ناخـشا‪-‬مـۇزىكىلىرى‪ ،‬تايالنـد‬ ‫بىلهن فىلىپپىننىڭ دﯦڭىز بويىدا سهت بهدەنلىرىنـى كۆرسـىتىدىغان سـهتهڭلىرى‪،‬‬ ‫جۇڭگولۇقالرنىڭ دورا ېئالنلىرى‪ ...‬بىر‪-‬بىرلهپ ۆئتتى‪ .‬ھۈسهيىننىڭ دىققىتى زۆھرەدە‪،‬‬ ‫زۆھرەنىڭ دىققىتى ھۈسهيىندە ىئدى‪ .‬ھۈسهيىن نﯧمىگىدۇر ىئككىلىنىپ وئلتـۇراتتى؛‬ ‫زۆھـــرە تهشۋىـــشلىك خىيـــالالردىن قۇتۇاللمـــاي‪ ،‬ھـــوش‪-‬كاللىـــسىنى يىغالمـــاي‬ ‫كاالڭپايلىـــشىپ يـــۈرەتتى‪ ،‬قاچـــا يۇيىۋﯦتىـــپ ېئھتىياتـــسىزلقتىن بىـــر تهخـــسىنى‬ ‫چﯧقىۋەتتى؛ سۇنۇقلىرىنى تﯧرىۋﯦتىپ‪ ،‬ەئسلىگه كهلتۈرگىلى بولمايـدىغان بـۇ تهخـسه‬ ‫ھهققىدە وئيالندى‪...‬‬ ‫ائلىيجانــاپ ھۈســهيىن ائشــۇنداق ائلىيجانــاپلىقىنى‪ ،‬مهرتلىكىنــى‪ ،‬ســاالپىتىنى‬ ‫يوقاتماي‪ ،‬ىئززىتىنى ساقالپ جىممىدە كﯧتىپ قالسا بوالتتى‪ ،‬زۆھرە شـۇنى تىلهيتتـى‪.‬‬ ‫ەئمما ۇئ سافاغا چۆكۈپ‪ ،‬تﯧلىۋىزورغـا قـاراپ‪ ،‬توختىمـاي قانـال يـۆتكهپ وئلتـۇراتتى‪،‬‬ ‫تﯧلىۋىزورنى راست كۆرۈۋاتقان ياكى ۋاقىت ۆئتكۈزۈۋاتقـانلىقىنى ۇئققىلـى بولمـايتتى‪.‬‬ ‫ۇئ قانچه ۇئزۇن وئلتۇرسا زۆھرەنىڭ يۈرىكىنى بﯧسىۋالغان تاش شۇنچه ېئغىرلىشاتتى‪،‬‬ ‫زۆھــرە ۇئنــى ىئرغىتىــپ تاشالشــقا ائمالــسىز ىئــدى‪ .‬ەئينــى چاغــدا خالىــد ۇئنىــڭ‬ ‫ھۇجرىــسىغا تۇيۇقــسىز باســتۇرۇپ كىرگهنــدە زۆھرەنىــڭ يــۈرىكى ائغزىغــا تىقىلىــپ‬ ‫قالغان‪ ،‬ائرتۇق وئيلىنىش‪ ،‬جىددىيلىشىشكمۇ پۇرسهت بولمىغانىدى‪ .‬ھازىر ھۈسهيىن‬ ‫مهقسىتىنى ائشكارىلىماي ۋاقىتنى سوزغانچه زۆھرە توال وئيلىنىپ قىينىلىپ كهتتـى‪،‬‬ ‫بۇمۇ باشقىچه بىر ائزاب ىئدى‪.‬‬ ‫_ مﯧۋە ساالتى قىلىپ بﯧرەيمۇ؟‪-‬دﯦدى ۇئ ېئرىگه گهپ قىلىۋاتقان خوتۇندەك‪.‬‬ ‫_ ھه‪ ،‬ياق‪ ،‬ائۋارە بولماڭ‪ ،‬كهچته جىق نهرسه يﯧيهلمهيمهن‪ ،‬دﯦدى ھۈسهيىن ۇئنىڭغا‬ ‫لهپپىدە قاراپ‪ ،‬زۆھرە ۇئنىڭ چىرايىغـا تـازا تىكىلىـپ قارىـدى‪ .‬بـۇ چىـراي قارىماققـا‬ ‫سۇۋاقلىرى تۆكۈلۈپ چۈشۈۋاتقان تامغا وئخشايتتى‪.‬‬

‫‪137‬‬

‫_ ەئمىسه چﯧيىڭىزنى يهڭگۈشلهپ قويايمۇ؟‬ ‫_ بولدى مۇشۇنى ىئچىۋﯦرەي‪.‬‬ ‫_ قهھۋە ىئچكۈڭىز بارمۇ يا؟‬ ‫_ ائخشىمى قهھۋە ىئچمهيمهن‪ ،‬ۇئيقۇمنى قاچۇرىدۇ‪.‬‬ ‫_ ‪...‬‬ ‫_ ھﯧرىپ كهتتىڭىز‪ ،‬بۇ ياققا كﯧلىپ بىر دەم وئلتۇرۇڭ‪.‬‬ ‫زۆھرە ۇئنىڭ يﯧنىغا كﯧلىۋﯦتىپ يۈرىكى دۈپۈلدەپ سوقۇپ كهتتى‪ ،‬ھۈسهيىن بىـلهن‬ ‫ائرىلىق ساقالپ وئلتۇرغان بولسىمۇ ۇئنىڭدىن كﯧلىۋاتقان كۈچلۈك ەئتىرنىڭ‪ ،‬تاماكـا‬ ‫ۋە چىلىمنىڭ پۇرىقىنى سهزدى‪ .‬ھۈسهيىن بۈگۈن چىلىمنـى جىـق چﯧكىۋەتتىمـۇ يـاكى‬ ‫تاماقنى يهپ ۇئيقۇسى كهلدىمۇ ەئيتاۋۇر كۆزلىرى يۇمۇلۇپ كهتكهنىدى‪ .‬زۆھـرە ۇئنىـڭ‬ ‫چىرايىغا قاراشتىن قورقۇپ‪ ،‬تﯧلىۋىزورغا قاراپ وئلتۇردى‪ ،‬ۋاقىت شۇنچه ېئغىر‪ ،‬شۇنچه‬ ‫ائستا‪ ،‬شۇنچه ەئنسىز ۆئتۈۋاتاتتى‪ .‬ۋاقىتنىڭ قوينىدىن تۇيۇقـسىز بىـر نهرسـه__ بىـر‬ ‫قول چىقتى‪ .‬زۆھرە چۆچۈگهن بولسىمۇ جىم تۇردى‪ .‬ھۈسهيىن سۆزلهۋاتاتتى‪:‬‬ ‫_ مﯧنىڭ تاقىتىم تۈگىدى زۆھرە‪ ،‬مهن ساراڭ بوالي دەپ قالدىم‪...‬‬ ‫زۆھرە ۇئنىڭغا ھهيران بولۇپ قارىدى‪ ،‬ەئمما ھۈسهيىن بۇ ھهيرانلىقنى كۆرمهيتتى‪.‬‬ ‫_ سىزنى تۇنجى كۆرگهن كۈنىال مهپتـۇن بولـۇپ قالغـانمهن‪ .‬لـﯧكىن مﯧنـى ھهرگىـز‬ ‫باشقا ەئرەبلهردەك شهھۋەتپهرەس‪ ،‬بۇزۇق چاغالپ قالماڭ‪...‬‬ ‫زۆھرە چىرايىدىكى ھهيرانلىقىنى يوقاتماي تۇرۇپ ۇئنىـڭ گﯧـپىگه قـۇالق سـالدى‪،‬‬ ‫ھۈســهيىن ۆئزىنــى بىــر وئبــدان ائشــكارىالۋاتاتتى‪ ،‬زۆھرەنىــڭ ۈئمىــد قىلىــدىغىنىمۇ‬ ‫ەئسلىدە مۇشۇ ىئدى‪.‬‬ ‫_ ســىزگه قىلغــانلىرىم كۆڭلــۈمنى ھهقىقىــي ىئپــادىلهپ بﯧرەلمهيــدۇ‪ .‬بۇنچىلىــك‬ ‫ىئشالرغا يۈزۈمنى سـاتىدىغان ائدەم ەئمهسـمهن‪ .‬سـىز رەت قىلمىـسىڭىزال كۆڭلـۈمنى‬ ‫داۋاملىــق ىئپــادىلهيمهن‪ ،‬بــۇ مﯧنىــڭ خۇشــاللىقىم‪ .‬مهن ســىزنى قهدىــرلهيمهن‪ ،‬مهن‬ ‫بۇزۇقچىلىققا ەئمهس‪ ،‬مۇھهببهتكه ىئنتىلمهن‪ .‬بۇ مﯧنىـڭ غـايهم‪ ،‬مﯧنىـڭ ھﯧچنـﯧمهم‬ ‫كهم ەئمهس‪ ،‬پهقهت مــۇھهببهتال كهم‪ ..‬بــۇ مــۇھهببهتكه مهن بۇرۇنــدىنال ىئنتىلهتــتىم‪،‬‬ ‫ەئممــا ېئرىــشهلمىدىم‪ .‬تــوي قىلىــپ بــالىلىق بولــدۇم‪ ،‬يهنىــال ېئرىــشهلمىدىم‪ ،‬يــا‬ ‫ۇئنىڭدىن كﯧچهلمىـدىم‪ .‬ائلىـي نهسـهپ‪ ،‬بـايلىق‪ ،‬تۇرمۇشـتىكى راھهت‪-‬پاراغهتنىـڭ‬ ‫ھﯧچقايسىــسى مﯧنــى قىزىقتۇرالمايــدۇ‪ ...‬مۇھهببهتنىــڭ مهۋجۇتلۇقىغــا شــۇنچىلىك‬ ‫ىئــشىنىمهنكى‪ 40 ،‬يىلــدىن بﯧــرى مۇشــۇ ىئــشهنچكه باغلىنىــپ ياشــاپ كهلــدىم‪،‬‬ ‫ۈئمىدىمنى يوقاتمىدىم‪ .،‬قارىماققـا چـوڭ كۆرۈنـسهممۇ يـۈرىكىم يـاش‪ ،‬ىئنـساندىكى‬ ‫مــۇھهببهت قﯧرىمايــدۇ‪ .‬مﯧنــى بىلىــدىغانالر »ســهن فىرانــسىيىدە تۇرغــانمۇ؟« دەپ‬ ‫سورىشىدۇ‪ .‬دۇنيادا فىرانسىيىلىكلهردىن باشقا ائدەمـلهر رومانتىـك ەئمهسـمىكهن؟! ‪.‬‬ ‫مهن مۇھهببهت ىئچىدە داىئم ياش تۇرۇشنى ائرزۇ قىلىمهن‪...‬‬

‫‪138‬‬

‫_ قانچه بالىڭىز بار؟‪-‬دﯦـدى زۆھـرە خـۇددى ھۈسـهيىننىڭ ھهمـمه گﯧپىـدىن پهقهت‬ ‫ۇئنىڭ توي قىلغانلىقىنىال ائڭلىغاندەك‪.‬‬ ‫_ ۈئچ باالم بار‪-،‬دﯦدى ھۈسـهين كهيپىيـاتىنى بۇزمـاي‪ ،‬ۇئ ۆئزىنىـڭ زۆھـرەدەك بىـر‬ ‫قىزى بارلىقىنى ېئيتمىدى‪.‬‬ ‫_ ائيالىڭىز نﯧمه ىئش قىلىدۇ؟‬ ‫_ بىكار‪ ،‬ھهممه ىئشىنى باشقىالر قىلىدۇ‪.‬‬ ‫_ نﯧمىشقا بىلله تۇرمايسىلهر؟ بالىڭىزنى كۆرگىڭىز كهلمهمدۇ؟‬ ‫ھۈســهيىن بۇالرغــا جــاۋاب بهرگۈســى بولمىــسىمۇ‪ ،‬زۆھرەنــى يﯧنىــدىن قــاچۇرۇپ‬ ‫قويماسلىق‪ ،‬چۈشىنىشنى ىئلگىـرى سـۈرۈپ‪ ،‬وئتتۇرىـدا ھهقىقىـي ھﯧسـسىيات پهيـدا‬ ‫قىلىش ۈئچۈن زﯦرىكمهي جاۋاب بهردى‪:‬‬ ‫_ ائيالىمنىڭ جهمهتى كاتتـا بولغاچقـا تـوي قىلغانـدىن باشـالپ ائرىمىـزدا ىئگىـز‪-‬‬ ‫پهسلىك كۆرۈلدى‪ ،‬مهن ائرزۇ قىلغـان مـۇھهببهت ۋە رومانتىـك تۇرمـۇش پهقهت ىئـشقا‬ ‫ائشــمىدى‪ ،‬بــالىلرىمىز تۇغۇلغانــدىن كﯧــيىن مهن ائساســهن بــالىلرىمنى دەپ ياشــاپ‬ ‫كﯧلىۋاتىمهن‪ .‬ائىئلهم كۆڭۈلسىز بولغاچقا چهت ەئللهردە ۇئزاقـراق تۇرۇشـنى تهلهپ‬ ‫قىلدىم‪ ،‬ەئڭ ۇئزاق تۇرغىنىم مۇشۇ شهھهر‪...‬‬ ‫زۆھرە خﯧلىال يهڭگىللهپ قالـدى‪ ،‬ەئممـا قـولى يهنىـال ھۈسـهيىننىڭ ائلقىنىـدا‬ ‫ىئدى‪.‬‬ ‫_ مهن سىزنى چۈشىنىمهن‪ ،‬سىزنى بهك ھۆرمهتلهيمهن‪-،‬دﯦدى زۆھرە بﯧشىنى تـۆۋەن‬ ‫سﯧلىپ‪ -،‬لﯧكىن ماڭا بۇنداق تهلهپنى قويمىسىڭىز‪...‬‬ ‫_ مﯧنىڭ ۇئ ىئشقا ائلدىراپ كﯧتىۋاتقىنىم يوق‪-،‬دﯦدى ھۈسهيىن زۆھرەنىڭ قـولىنى‬ ‫چىڭ تۇتۇپ تۇرۇپ‪ -،‬لﯧكىن ھاياجىنىمنى باسالمايۋاتىمهن‪...‬‬ ‫زۆھــرە شــۇنچه چــوڭ‪ ،‬ســاالپهتلىك ەئرنىــڭ بىــردىنال ەئســلى ھــالىتىنى ۇئنتــۇپ‪،‬‬ ‫باالغهتكه ەئمدى يهتـكهن ھﯧسـسىياتچان يىگىـتلهردەك تىتـرەپ‪ ،‬مهجنۇنلـۇق بىـلهن‬ ‫تهلمـــۈرۈپ تۇرغـــانلىقىنى كـــۆرۈپ‪ ،‬ۆئز جهزىبىـــسى ۋە ســـﯧھرىي كۈچىنىـــڭ نهقهدەر‬ ‫زورلۇقىنى ھﯧس قىلدى‪ .‬ۇئ ۆئز قىممىتى بىلهن خالىدقا تۆلهيدىغان بهدەلنـى چاقمـاق‬ ‫تﯧزلىكىدە ھﯧسابالپ بولدى‪ ،‬ائندىن خالىدقا جاۋاب قايتۇرۇشنىڭ تهسلىكىنى‪ ،‬ھازىر‬ ‫دەل مۇشــۇ قىــيىن نۇقتىــدا تۇرۇۋاتقــانلىقىنى ھــﯧس قىلــدى‪ ،‬ۆئزىنــى تۇتقــۇزۇش‪-‬‬ ‫تۇتقۇزماسلىق ائرىسىدا شىددەتلىك ىئدىيىۋى كـۈرەش ېئلىـپ بـاردى‪ .‬ۇئنىـڭ مـاددىي‬ ‫جهھهتتىكى ائرزۇسى ائساسهن ەئمهلگه ائشتى‪ ،‬ەئمما روھىي جهھهتـتىن كۈتكىنىچـۇ‪،‬‬ ‫مۇھهببهتچــۇ؟ تــوي قىلىــدىغان يىگىتچــۇ؟ زۆھرەنىــڭ كــۈتكىنى ەئجىبــا مۇشــۇ ‪40‬‬ ‫ياشــلىق ھۈســهيىنمىدى؟ زۆھــرە ھۈســهيىنگه تﯧــزلىكته نهزەر تاشــلىدى‪ ،‬مــۇھهببهت‬ ‫ھهسرىتىدە ياشاپ كهلگهن بۇ ائدەم يﯧشىدىن بۇرۇن قﯧرىـپ كهتكهنـدەك كـۆرۈنهتتى‪،‬‬ ‫قارامتۇل يۈزىدىكى داغالرمۇ ۇئنى يﯧقىمسىز كۆرسىتهتتى‪ ،‬ساقال‪-‬بۇرۇتلىرىنى قىرغان‬

‫‪139‬‬

‫يهردىــن ەئتىــال ۇئنــى تﯧخىمــۇ قﯧــرى كۆرســىتىدىغان ائق تــۈكلهر ۆئســۈپ چىقــاتتى‪،‬‬ ‫كۆزلىرىنىڭ چۆرىسىگه چۈشكهن قورۇقالر تﯧخىمۇ كۆپىيهتتى‪ ،‬سﯧمىزلىكىدىنمۇ يـاكى‬ ‫ياشلىقىنىڭ مۇددەتتىن بۇرۇن كﯧتىپ قالغىنىدىنىمۇ ەئيتاۋۇر مهڭز گۆشلىرى بوشاپ‬ ‫ســـاڭگىالپ قالغانىـــدى‪ .‬زۆھـــرە مۇشـــۇ ائدەمـــگه بـــارلىقىنى بﯧغىـــشالپ نـــﯧمىگه‬ ‫ېئرىــشمهكچى؟ مۇشــۇ ۆئي ۋە خىزمىتىنــى داۋاملىــق ســاقالپ قالمــاقچىمۇ؟ ســاقالپ‬ ‫قااللىــسا نــﯧمه بولمــاقچى؟ بــۇ ىئمكانلىرىغــا ھهۋەســلىنىدىغان بىــرەر يىگىتنــى‬ ‫تاپماقچىمۇ ياكى بۇ بهختتىن ۆئزى يالغۇز بهھرىلهنمهكچىمۇ؟ بهھىرلهنسه قانچىلىـك‬ ‫بهھىرلىنىپ كﯧتهر؟ مۇھهببهتكه‪ ،‬گۈزەللىككه‪ ،‬پاكلىققا ائتالغان ۋۇجۇدى ھهقـدادىغا‬ ‫يهتمهي تۇرۇپ ۋەيران بوالرمۇ؟ سۆيۈملۈك بىر يىگىتنى تﯧخى قوينىغا ائلمىغان سۆيگۈ‬ ‫بﯧغى ۋاقىتـسىز خـازان بوالرمـۇ؟ ھهر ۋاقىـت ائسـراپ‪ ،‬پهرۋىـش قىلىـپ‪ ،‬زوقلىنىـپ‪،‬‬ ‫پهخىرلىنىپ كهلگهن ىئپپهت گۈللىرى بىر دەمدە چهيلىنىپ كﯧتهرمۇ؟‬ ‫زۆھــرە ۆئزىنىــڭ ھۈســهيىنگه قىلــچه مهيلــى يوقلــۇقىنى‪ ،‬ھﯧســسىيات دﯦــگهن‬ ‫نهرسىنىڭ ۋۇجۇدىدىن ۇئچۇپ چىقىپ كهتكهنلىكىنى ھـﯧس قىلـدى‪ .‬ەئگهر ھۈسـهيىن‬ ‫ۇئنــى يامــان يهردىــن قىستىــسا ۇئ ېئرىشىــشنى ىئــستىگهن مۇشــۇ بهدىنىنــى تاشــالپ‬ ‫بﯧرىپ‪ ،‬نهچچه ۋاقىتـتىن بۇيـان ىئچىنـى مۈشـۈكتهك تـاتىالپ كهلـگهن مىننهتـدارلىق‬ ‫جاۋابىنى تولۇق بﯧرىپ‪ ،‬بىراقال ائزادىلىكـكه چىقىـشنى وئيلىـدى‪ .‬بهدىنىنـى تاشـالپ‬ ‫بهرگهن بىلهن روھى وئخشاشال ائزاب چﯧكهتتى‪ ،‬ەئجىبـا تﯧنـى پـاك روھىغـا خىيـانهت‬ ‫قىلسۇنمۇ؟‬ ‫قىز باال بولماق نﯧمانچ تهس!‪ ...‬بولدى ەئمدى بهس!‬ ‫زۆھرەنىــڭ يــۈرەكلىرى ائت چاپقانــدەك دۈپۈلــدەيتتى‪ ،‬مــۇرەككهپ ھﯧســسىياتلىرى‬ ‫ىئچىــگه پاتمــايتتى‪ ،‬ائدەتــته ۆئزىنــى كۆرســهتمىگهن‪ ،‬بىــر ياققــا تاشــلىنىپ قالغــان‪،‬‬ ‫ۇئنتۇلۇشقا ائز قالغان مۇھهببهت‪ ،‬پاك نىكاھ غاليانلىرى دەل مۇشۇ پهيتته زۆھرەنى‬ ‫قىسماققا ېئلىپ قىيناشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫_ مهن‪ ...‬مهن‪ ...‬سىزنى بهك چوڭ بىلىمهن‪ ،‬سىزنى ھۆرمهيلهيمهن‪ ،‬لـﯧكىن بۇنـداق‬ ‫بوالر دەپ پهقهت وئيلىماپتىكهنمهن‪ -...‬دﯦدى ۇئ دۇدۇقالپ‪.‬‬ ‫_ قورقماڭ‪ ،‬نﯧمىدىن قورقىسىز‪ ،‬مهن يىرتقـۇچ ھـايۋان ەئمهس‪ -...‬دﯦـدى ھۈسـهيىن‬ ‫ۇئنىڭ قولىغا سۆيۈپ‪ ،‬ۇئ ھاياجاندىن نﯧمه قىالرىنى بىلمهيتتى‪ -،‬مهن سىزنى ھهرگىز‬ ‫قىستىمايمهن‪ ،‬سىزگه زورلۇق قىلسام ۆئزەم چوڭ بىلگهن مـۇھهببهتنى چهيلىـۋەتكهن‬ ‫بولمامدىمهن‪ .‬ماڭا سىزنىڭ رازىلىقىڭىز كﯧرەك‪...‬‬ ‫زۆھرە ۇئنىڭغا رازىلىـق بﯧرىـپ ۇئنىـڭ قۇچىقىغـا چىقـسىال ھهمـمه نﯧمىـسىدىن‬ ‫قــۇرۇق قالىدىغانــدەك ەئنــسىرىدى‪ .‬ھۈســهيىننىڭ گهپلىــرىگه دﯦگهنــدەك ىئــشىنىپ‬ ‫كهتمىدى‪ ،‬بىر بۆرە قوتانغا يﯧقىن كﯧلىـپ قوزىچاققـا »ىئـشىكىڭنى ائچ‪ ،‬مهن سـﯧنى‬

‫‪140‬‬

‫يﯧمهيمهن‪ ،‬سﯧنى مۇنداقال كۆرۈپ پۇراپ باقسام بولىـدۇ« دﯦـسه‪ ،‬دۆت قـوزا ىئـشىكنى‬ ‫شۇنداقال ېئچىپ بهرسه بۆرىنىڭ وئلجىسىغا‪ ،‬لهززەتلىك وئزۇقىغا ائيالنمامدۇ؟‬ ‫ھۈسهيىن شـۇ تاپتـا ھاياجانـدىن خـۇدىنى يوقىتىـپ بىـر نﯧمىلهرنـى دەيتتـى‪،‬‬ ‫بهلكىــم زۆھــرەگه ېئرىــشىش ۈئچــۈن مــۇھهببهتنى قالقــان قىلىۋﯦلىــپ‪ ،‬ھۇجۇمغــا‬ ‫تهييارلىنىۋاتاتتى‪ ،‬بهلكىم نهپسىگه تاقىلداپ كهتكهچـكه شـىرىن‪-‬شـﯧكهر گهپلهرنـى‬ ‫دەرھال وئيالپ تﯧپىۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_ ماڭا ۆئز رازىلىقىڭىز كﯧرەك‪ ،‬مهن سىزنى خالىدتىن ائڭلىغان‪ ،‬ۇئ ھايۋان سىزگه‬ ‫ەئسكىلىك قىلغانىكهن‪ .‬ھازىر ۇئنىڭ بىلهن دوستلۇقۇمنى ۈئزدۈم‪...‬‬ ‫زۆھرە خالىدتىن نهپرەتلهندى‪ ،‬غهيۋەتخور ەئرلهر يوق ىئشنى كۆپتۈرۈپ سۆزلهيتتى‪.‬‬ ‫_ ماڭا سىزنىڭ قىزلىقىڭىز‪ ،‬پاكلىقىڭىز ۇئنچه مۇھىم ەئمهس‪ ،‬ماڭا كﯧرىكى پۈتۈن‬ ‫گۈزەللىكىڭىز‪ ،‬تىنىقلىرىڭىز‪ ،‬چاچلىرىڭىز‪ ،‬لهۋلىرىڭىز‪...‬‬ ‫ھۈسهيىن زۆھرەنى سۆيۈشكه ىئنتىلدى‪ ،‬ەئممـا زۆھـرە ۆئزىنـى قـاچۇرۇپ ۇئنىڭغـا‬ ‫قورقۇمسىراپ تىكىلدى‪ .‬ھۈسهيىننىڭ ۆئزىنى پاك دەپ وئيلىمايـدىغانلىقىنى بىلىـپ‬ ‫كــۆڭلى يﯧــرىم بولــدى‪ ،‬ۇئ زۆھرەنىــڭ قىممىتىنــى قهســتهن چۈشــۈرۈش ائرقىلىــق‬ ‫مهقسىتىگه ېئرىشمهكچىمىدۇ ياكى راستىنال ىئپپىتى بۇزۇلغان دەپ قارىۋالغان بولسا‬ ‫ھــﯧچ ەئيمهنمهســتىن‪ ،‬زۆھرەنــى نــﯧمه قىلــسام بولىۋﯦرىــدىغان قىــزكهن دەپ وئيــالپ‬ ‫ائلدىراپ كهتكهنمىدۇ؟‬ ‫_ مهن سىزگه زورلۇق قىلىشتىن ھهرگىز ھوزۇرلىنالمايمهن‪ ،‬ماڭا رازى بولۇڭ‪...‬‬ ‫_ مهن‪ ...‬بۇنىڭغا رازى ەئمهس‪-،‬دﯦـدى زۆھـرە كـۆزىگه يـاش ېئلىـپ‪ _ ،‬مهن بۇنـداق‬ ‫بولۇشىنى پهقهت وئيالپ باقمىغان‪...‬‬ ‫ەئمهلىيهتته زۆھرە ھامان مۇشۇنداق بولىدىغانلىقىنى ھهددى‪-‬ھﯧسابسىز وئيالپ‬ ‫بولغانىدى‪.‬‬ ‫_ مﯧنى ياخشى كۆرمهمسىز‪ ،‬قﯧرىكهن دەپ ياراتمايۋاتامسىز؟‬ ‫_ ۇئنداق ەئمهس‪ ...‬سىزنى ھۆرمهتلهيمهن‪ ،‬سـىزنى شـۇنچه چـوڭ بىلىـمهن‪ .‬لـﯧكىن‬ ‫مﯧنىڭ مۇھهببىتىم بار‪ .‬مهن مۇھهببىتىمگه سادىق بولۇشنى ائرزۇ قىلىمهن‪.‬‬ ‫مۇھهببهت! شۇنداق‪ ،‬مـۇھهببهت! بـۇ باھـانه ھۈسـهيىننىڭ ھايـاجىنىنى‪ ،‬كـۈچهپ‬ ‫كﯧتىۋاتقان ىئنتىلىشلىرىنى چهكلهپ تۇرااليتتى‪ ،‬چۈنكى ۇئ ۆئزىمۇ مـۇھهببهتنى چـوڭ‬ ‫بىلىدىغان ىئنسان ىئدى‪.‬‬ ‫دەرۋەقه‪ ،‬ۇئ شۇ ھامان پهسكويغا چۈشتى‪.‬‬ ‫_ شـــۇنداقمۇ؟‪-‬دﯦـــدى ۇئ‪ -،‬قـــالتىس ۋاپـــادار قىـــز ىئكهنـــسىز‪ .‬لـــﯧكىن بۇنىڭغـــا‬ ‫ىئشهنمهيمهن‪.‬‬ ‫_ نﯧمىشقا؟‪-‬دﯦدى زۆھرە ەئجهبلىنىپ‪.‬‬

‫‪141‬‬

‫_ مهن مۇھهببهتنى ياخشى تهتقىق قىلغان‪ .‬مۇھهببهت ىئلكىدىكى قىزالرنىڭ كۆزى‬ ‫بهخت نۇرىدا چاقناپ تۇرىدۇ‪ .‬لﯧكىن سىزنىڭ ۇئنداق ەئمهس‪ ،‬سىزنىڭ بهكمۇ غۇۋا‪...‬‬ ‫زۆھــرە بــۇ گهپــتىن مــۇھهببهتكه يالغــانچىلىق قىلغىلــى بولمايــدىغانلىقىنى‬ ‫چۈشهندى‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن‪ ،‬ۇئ بۇ يهردە ەئمهس‪-....‬دﯦدى زۆھرە دەرھال ېئسىگه كﯧلىپ‪ -،‬ۇئ بـۇ يهرگه‬ ‫كﯧلهلمهيدۇ‪ ،‬يا مهن بارالمايمهن‪ .‬شۇڭا مۇشۇنداق غهمكىن يۈرۈيمهن‪.‬‬ ‫_ ۇئنداقمۇ ەئمهستهك كۆرۈنىسىز‪ .‬سىز زادى مۇھهببهتلىشىپ باققانمۇ؟‬ ‫زۆھرە بۇنىڭغا كۆڭلىدە ەئلۋەتته »ياق« دەپ جاۋاب بﯧرەتتى‪ ،‬ەئممـا ھۈسـهيىننىڭ‬ ‫ائلدىدا يوقنى چوقۇم بار قىلىپ كۆرسىتىشكه مهجبۇر بولدى؛ يهنه كﯧلىپ‪ ،‬مۇھهببهت‬ ‫دﯦگىلــى بولمىــسىمۇ‪ ،‬شــۇنىڭغا وئخــشاپ كﯧتىــدىغان ھﯧســسىيات دوۋالغۇشــلىرى‪،‬‬ ‫ەئســلىگۈدەك گــۈزەل كهچمىــشلىرى بولغانىــدى‪ .‬ەئجىبــا ســىيىت قــارىم ۋە ۇئنىــڭ‬ ‫تهسىرلىك مۇھهببهت مهكتۇبى ۇئنىڭ مۇھهببهت تارىخى بواللمامدىكهن؟!‬ ‫_ مۇھهببهتلىشىپ باققان‪...‬‬ ‫_ ۇئنتۇلغۇسىز شىرىن كهچۈرمىشىلىرىڭىز بولغانمۇ؟‬ ‫_ بولغان‪ _،‬دﯦدى زۆھرە تهپتارتماي ۋە شۇنىمۇ قوشـۇپ قويـدى‪ -،‬بۇنىـڭ ھهممىنـى‬ ‫سىزگه دﯦيىشتىن خىجىل بولىمهن‪.‬‬ ‫مــۇھهببهتكه يالغــانچىلىق قىلغىلــى بولمىــسىمۇ‪ ،‬لــﯧكىن زۆھرەنىــڭ ەئســلى‬ ‫تهبىىئتىــدە مۇھهببهتلىشىــشكه قــادىر بولۇشــتهك ائالھىــدىلىك ھازىرالنغاچقــا‪ ،‬بــۇ‬ ‫گهپلهرنـى دەۋﯦتىـپ قىلـچه خىجىللىـق ھـﯧس قىلمـدى‪ .‬ۆئزى تۇيمىغـان ۋە ېئتىــراپ‬ ‫قىلمىغــان بىــلهن‪ ،‬ســىيىت قــارى ائللىقاچــان ۇئنىــڭ قهلــبىگه كىرىــپ وئرۇنلىــشىپ‬ ‫بولغاندەكمۇ قىالتتى‪.‬‬ ‫_ سىزدەك گۈزەل قىزالرنىـڭ مۇھهببهتلىـشىش جهريـانى مـۇرەككهپ ۋە وئڭۇشـسىز‬ ‫بولىدۇ‪ .‬لﯧكىن سىز ۇئنچه جىق ىئشالرنى باشتىن كهچۈرمىگهندەك قىلىسىز‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن ەئستايىدىل تۇرۇپ گهپ قىلىۋاتاتتى‪ ،‬زۆھرە ۇئنىڭ ۋاقتىـنچه بولـسىمۇ‬ ‫جىمىغانلىقىنى تۇيـدى‪ ،‬مـۇھهببهت ھهققىـدە گهپ چىقىرىـپ تـوغرا قىلغانلىقىـدىن‬ ‫ســۆيۈندى‪ ،‬مــۇھهببهت ھهققىــدىكى پــاراڭ ھۈســهيىنگه ھهقىــقهتهن دورىــدەك تهســىر‬ ‫قىالتتى‪ .‬زۆھرە بىلىپ‪-‬بىلمهيال‪ ،‬سۆھبهتته بىراۋنىڭ دىققىتىنى جهلپ قىلىش ۈئچۈن‬ ‫ۇئ ەئڭ كۆڭۈل بۆلىدىغان تﯧمىالردىن سۆز ېئچىـش تاكتىكىـسىنى ىئـشلىتىپ ياخـشى‬ ‫ۈئنۈم قازانغانىدى‪.‬‬ ‫_ مﯧنىــڭ مــۇھهببهت كهچۈرمىــشلىرىم بهك ائددىــي ‪-‬دﯦــدى زۆھــرە ۆئزى ھهققىــدە‬ ‫ھﯧكــايه توقــۇپ‪-،‬ۇئ مﯧنــى بهك ياخــشى كــۆرەتتى؛ ۆئزى تهقــۋا‪ ،‬ېئــسىل بــاال ىئــدى‪.‬‬ ‫وئقۇۋاتقــان مهكتىــپىمگه داىئــم ىئــزدەپ كﯧلهتتــى‪ ،‬كهمــبهغهل بولــسىمۇ مهرت ىئــدى‪،‬‬ ‫بىلله تاماق يهيتتۇق‪ ،‬ىئسالم دىنى ھهققىدە پاراڭلىشاتتۇق‪ ،‬يۇرتىمىزنىڭ گهپلىرىنى‬

‫‪142‬‬

‫قىلىشاتتۇق؛ ۇئ باال يﯧنىمغا كهلـسه خـۇش بـوالتتىم‪ ،‬كﯧتىـپ قالـسا كۆڭلـۈم يﯧـرىم‬ ‫بــوالتتى‪ .‬بىزنىــڭ مۇناســىۋىتىمىز ائشــۇنداق داۋامالشــتى‪ ،‬مهن ۇئ چاغــدا بۇنىــڭ‬ ‫مۇھهببهت ىئكهنلىكىنى ائنچه بىلىپ كهتمهيتتىم‪ .‬كﯧـيىن ۇئ بـاال ماڭـا خهت يـازدى‪،‬‬ ‫مهن بــۇنى پهقهت وئيــالپ باقمىغاچقــا دەرھــال قوبــۇل قىاللمىــدىم‪ ،‬يهنه تــۇرۇپ ۇئنــى‬ ‫سىناپ باققۇم كهلدى؛ يالغاندىن رەت قىلدىم‪ ،‬لﯧكىن ۇئ ىئچى كۈچلۈك باال بولغاچقا‬ ‫بۇنى راست دەپ چۈشىنىپ قالدى‪ ،‬وئقـۇش پۈتتـۈرۈپال كهتتـى‪ .‬كۆڭلـۈم شـۇنچه يﯧـرىم‬ ‫بولدى‪ ،‬ۇئ كهتكهندىن كﯧيىن ۇئنى نهقهدەر ياخشى كۆرىدىغانلىقىمنى چۈشهندىم‪...‬‬ ‫_ سىزنىڭچه بۇمۇ شىرىن مۇھهببهتمۇ؟ نﯧمىشقا ۇئنىڭ مۇھهببىتىنى قوبۇل قىلىپ‬ ‫بىلله كهتمىدىڭىز؟‬ ‫زۆھرە ۆئزىنى چﯧنىپ قالغاندەك ھﯧس قىلدى‪ ،‬شۇندىمۇ بوي بهرمىدى‪:‬‬ ‫_ نامرات ائىئلهم ۈئچۈن‪ ،‬جاپا چﯧكىـپ پـۇل تﯧـپىش ۈئچـۈن بـۇ شـهھهردە قالـدىم‪.‬‬ ‫ەئمما ۇئ باال بۇنى چۈشهنمىدى‪ ،‬قﯧيداپ كﯧتىپ قالدى‪ .‬شۇنىڭ بىلهن يۈرەك سۆزۈمنى‬ ‫ۇئنىڭغا دﯦيهلمىدىم‪ .‬لﯧكىن ۇئنىـڭ بىـلهن بىلـله ۆئتـكهن ۋاقىتالرنـى ۇئنتۇمـايمهن‪،‬‬ ‫ۇئنى ھﯧلىمۇ ەئسلهپ سﯧغىنىپ تۇرىمهن‪.‬‬ ‫_ بوپتۇ‪ ،‬بۇنىمۇ بىر مۇھهببهت دەپ تۇرايلى‪ ،‬لﯧكىن سىز مـۇھهببهتكه بهكمـۇ سـهل‬ ‫قارايدىكهنسىز‪ .‬ماددىي تۇرمۇشنى مۇھهببهتتىن ۈئستۈن قويىدىكهنسىز‪...‬‬ ‫ھۈسهيىن زۆھرەنىڭ ۋىسالىغا يﯧـتهلمىگهنچه ۇئنىـڭ مـۇھهببىتىنى كهمـسىتىپ‪،‬‬ ‫ىئشلىرىدىن قۇسۇر ىئزدەپ‪ ،‬روھىي جهھهتتىن ۇئنى سۇندۇرماقچى بولغانـدەك ېئغىـر‬ ‫گهپلهرنى قىلىۋاتاتتى‪ .‬بۇ گهپ ھهقىقهتهن زۆھرەنىڭ يﯧغىرىغـا تهگـدى‪ ،‬ھهتتـا ۇئنـى‬ ‫مۇشۇ بىنادىن يهرگه تاشلىۋەتكهندەك بولدى‪ .‬بۇ گهپنىڭ زەربىـسىدە زۆھـرە ھوشـىنى‬ ‫ســهل يوقــاتتى‪ ،‬ھۈســهيىننىڭ ائللقانــداق غهرەزلىرىنىمــۇ ۇئنتــۇپ كهتتــى‪ ،‬ھۈســهيىن‬ ‫ھهقىقهتهن غهلىته ائدەم ىئدى!‬ ‫_ سىز مﯧنى چۈشهنمهيسىز‪ ،‬ەئھـۋالىمنى ۇئقمايـسىز‪ -،‬دﯦـدى زۆھـرە بايـا كۆزىـدە‬ ‫قالغان ياش يۇقىنى سۈرتۈپ‪ _،‬ائدەمدە نﯧمه ەئڭ كهم بولسا شۇنى ىئزدەيـدىغان گهپ‪.‬‬ ‫سىلهرنىڭ دۆلىتىڭالر بـاي‪ ،‬پۇلـۇڭالر جىـق‪ ،‬ھهمـمه نهرسـهڭالر تهل‪ ،‬قولـۇڭالرنى نهگه‬ ‫سونساڭالر شۇ يهرگه يﯧتىدۇ‪ .‬شۇڭا سىلهرگه كۆڭۈلنىڭ خوشى مۇھىم‪ .‬لﯧكىن بىزچـۇ؟‬ ‫نامراتلىقتىن قهددىمىزنى كۆتۈرەلمهي قالغان ائدەملهرمىز‪ ،‬بىزنىڭ يـۇرتالرنى كـۆرۈپ‬ ‫باقمىدىڭىز‪ ،‬شۇڭا بىلمهيسىز‪ ،‬ەئگهر شۇ يهرلهرگه بﯧرىپ كهلسىڭىز‪ ،‬ائنـدىن مﯧنىـڭ‬ ‫بۇ يهردە نﯧمىـشقا بۇنـداق ياشـايدىغانلىقىمنى چۈشـهنگهن بـوالتتىڭىز‪ .‬ماڭـا ھـازىر‬ ‫مۇھهببهتتىن بهكرەك پۇل مۇھىم؛ بىزدە مۇھتاجلىق تاشتىن قاتتىق دﯦگهن گهپ بار‪.‬‬ ‫ھهر كىمنىــڭ ياشــاش ۇئســۇلى‪ ،‬تاللىــشى وئخــشىمايدۇ‪ ،‬مهن مۇشــۇنداق ياشاشــنى‬ ‫تاللىغانىكهنمهن‪ ،‬پۇشايمان قىلماي ائلدىمغا قاراپ مﯧڭىشىم كﯧرەك‪ .‬ەئلۋەتته‪ ،‬سـىز‬ ‫دەۋاتقان مۇھهببهتمۇ مۇھىم‪ ،‬ۇئنى ۇئنتۇپ قالغىنىم يوق‪ ،‬ھهر كۈنى ەئمهس‪ ،‬ھهر ۋاق‬

‫‪143‬‬

‫وئياليــمهن‪ ،‬لــﯧكىن ائدەمنىــڭ قورســىقى ائچىــدىكهن‪ ،‬ياخــشى كىــيىم كهيگۈســى‬ ‫كﯧلىــدىكهن‪ .‬تۇرمــۇش ائدەمنــى قىــستاپ تۇرغانــدا باشــقا نهرســىنى وئيــالپ بــولغىلى‬ ‫بولمايـــدىكهن‪ .‬تۇرمـــۇش ېئھتىيـــاجىمىزدىن چىقىـــپ خـــاتىرجهم بولغانـــدا ائنـــدىن‬ ‫مۇھهببهت دﯦگهننى وئيلىغىلى بولىدىكهن‪....‬‬ ‫بۇ ۆئي گويا بوراندا قالدى‪ ،‬زۆھرە ۆئزىنى دالدىغا ائلدى‪ ،‬تىل‪-‬تهپهككۇر چاقمىقى‬ ‫شــىددەتلىك چاقنــاپ ھۈســهيىننىڭ يــۈزىنى يــورۇتتى‪ ،‬ھﯧســسىيات يــامغۇرلىرى‬ ‫پهرىشانلىق بىلهن تۆكۈلدى‪...‬‬ ‫_ مﯧنىــڭ مهقــسىتىمنى خاتــا چۈشــهنمهڭ‪ -،‬دﯦــدى ھۈســهيىن خاپــا بولغانــدەك‬ ‫ەئلپازدا‪ -،‬ەئمهلىيهتته مۇھهببهتنىڭ ائياغلىشىشىغا نـامراتلىق‪ ...‬ۋاھاكـازالر باھـانه‬ ‫بواللمايدۇ‪ .‬سىزنىڭ مۇھهببىتىڭىز ھهقىقىي مۇھهببهت ەئمهسكهن‪.‬‬ ‫_ شۇنداق‪ ،‬ھهقىقىي مۇھهببهت ەئمهس‪ _...‬دﯦدى زۆھرە كۆز ياشلىرىنى تۆكۈپ‪.‬‬ ‫ھۈسهيىننىڭ ۇئنـى قۇچاقلىـشىغا بىـر باھـانه تﯧپىلـدى‪ ،‬يﯧقىـنالپ كهلـدى‪ ،‬ەئممـا‬ ‫زۆھرە ۇئنى يهنىال توسۇپ قويدى‪:‬‬ ‫_ ۆئتۈنۈپ قاالي‪ ،‬ماڭا يﯧقىنالشمىسىڭىز‪.‬‬ ‫_ سىزدە ھهقىقىـي مـۇھهببهت ەئمهس‪ ،‬ۆئزىڭىـزگه خـاس بىـرەر ھﯧسـسىياتمۇ يـوق‬ ‫ىئكهن!‪ -‬دﯦدى ھۈسهيىن تﯧخىمۇ خاپا بولۇپ‪ -،‬مﯧنى تﯧخىچه يامان كۆرۈۋاتامسىز؟‬ ‫_ ۇئنــداق ەئمهس‪ ،‬كۆڭلــۈم بهك پاراكهنــدە‪ ...‬ماڭــا ۋاقىــت بﯧرىــڭ‪ ...‬مهن بۈگــۈن‬ ‫راستىنال‪ ...‬سىزنى ۈئمىدسىزلهندۈرۈپ قويىدىغان بولدۇم‪ ...‬رەنجىمهڭ‪ ...‬لﯧكىن‪...‬‬ ‫_ زورلىغــان ىئــش گــۈزەل بولمايــدۇ‪ ،‬لــﯧكىن ســىزنىڭ مۇشــۇ ھــالىتىڭىزنى كــۆرۈپ‬ ‫خالىدنىڭ زوراۋانلىقىنى ەئسلهپ قالدىم‪ .‬سىزگه زورلۇق كﯧرەكمىدى؟‬ ‫زۆھرە بۇ جاھاندا ائلىيجاناپ ەئرلهر قالمىغاندەك شۇنچىلىك ۈئمىدسـىزلهندىكى‪،‬‬ ‫»نــﯧمه قىلــساڭ قىــل‪ ،‬مانــا « دەپ يﯧتىــپ بﯧرىــپ‪ ،‬بىــراقال ھهمــمه دەردتىــن خــاالس‬ ‫بولۇشنى وئيلىدى‪ .‬لﯧكىن رەسۋالىق ائزابىدىن ۆئلگىچه قۇتۇاللمايتتى‪ ،‬بۇنى ۆئزىنىـڭ‬ ‫كىچىكىدىن يﯧتىلدۈرگهن نازۇك خاراكتﯧرى بهلگىلىگهنىدى‪ .‬شۇ چاغدا خىيالىدا يهنه‬ ‫ھهســرەتلىك ائنىــسى بىــلهن دەردمهن ائچىــسى پهيــدا بولــدى‪ ،‬تﯧلﯧفونــدا كۆرۈشــمهي‬ ‫يــۈرگهن دادىــسى بولــسا تاماكىــسىنى كــۈچهپ شــوراپ‪ ،‬ۋەيــران بولغــان ەئركهكلىــك‬ ‫خارابىسىدە يۇمشاق دەسسهپ كﯧتىپ باراتتى‪...‬‬ ‫_ ۆئتۈنۈپ قاالي‪ ،‬بۈگـۈن مﯧنـى زورلىمـاڭ‪ -،‬دﯦـدى زۆھـرە بىچارىلىـك بىـلهن يـاش‬ ‫تۆكـــۈپ‪ -،‬مهن ســـىزنى ىئنتـــايىن ھـــۆرمهتلهيمهن‪ ،‬ســـىز بهك ېئـــسىل ائدەم‪ ،‬بـــۇ‬ ‫وئبرازىڭىزنىڭ ۋەيران بولۇشىنى خالىمايمهن‪...‬‬ ‫_ ماڭا ھۆرمهت كﯧـرەك ەئمهس‪ ،‬مـۇھهببهت‪ ،‬خۇشـاللىق كﯧـرەك!‪ -‬دﯦـدى وئرنىـدىن‬ ‫قوپۇپ كهتكهن ھۈسهيىن ساراڭ بولغاندەك پىقىراپ‪ -،‬ماڭا رازىلىقىڭىز كﯧرەك‪...‬‬

‫‪144‬‬

‫_ مهن بۇ ىئشقا ھازىر رازى ەئمهس ‪-‬دﯦدى زۆھرە باشقا ياققـا قـاراپ‪ -،‬بۈگـۈن بهك‬ ‫قىستاپ تۇرۇۋالسىڭىز بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ قاچان بولىـدۇ؟ سـىز مﯧنـى مۇشـۇنداق ۈئمىدسـىزلهندۈرۈپ يولغـا سـالماقچىما؟‬ ‫خالىد ۋەيران قىلىۋەتكهن پاكلىقىڭىزنى قوغدىماقچىما؟‬ ‫_ خالىد ماڭا چﯧقىاللمىغان‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن قاقاخالپ كۈلۈپ كهتتى‪:‬‬ ‫_ ائشۇ خالىدما؟ كۈنىگه نهچچه سهتهڭنى يولغا سالىدىغان ائشۇ خالىدما؟‬ ‫_ ىئشهنمىسىڭىز مهيلى‪...‬‬ ‫_ مهن بۇنىڭغا ھهرگىز ىئشهنمهيمهن‪ .‬ىئشهنسهممۇ نﯧمه بولمـاقچى‪ ،‬مهن دﯦـدىمغۇ‪،‬‬ ‫ماڭا كﯧرىكى سىزنىڭ گۈزەل جامالىڭىز‪ ،‬ىئش كـۆرگهن خـۇلقىڭىز‪ ...‬ماڭـا ىئـشىنىڭ‪،‬‬ ‫مهن سىزنى چوقۇم بهختلىك قىالاليمهن‪ .‬بۈگۈن سىزنى بىـر چۈشـىنىپ باقـاي دﯦـدىم‪،‬‬ ‫ەئسلىدە زورالپ زىنا قىلىشنى مهنمۇ خالىمايمهن؛ ائجىزەلهرنى زورلىماسلىق كﯧرەك‪،‬‬ ‫ۇئالرنـى ەئركهكلىــك‪ ،‬مهرتلىــك بىـلهن قايىــل قىلىــشىمىز كﯧـرەك‪ .‬مﯧنــى چۈشــىنىپ‬ ‫قالىــسىز‪ ،‬بۇنىڭغــا يﯧتىــپ ائشــقىچه ۋاقىــت بــار‪ .‬ســىزنىڭ ماڭــا ھامــان بىــر كــۈنى‬ ‫مۇھهببهتلىك نهزەر بىلهن قارىشىڭىزنى‪ ،‬ماڭا خۇشاللىق‪ ،‬رازىمهنلىك بىلهن ھهمراھ‬ ‫بولۇشــىڭىزنى ۈئمىــد قىلىــمهن‪ ،‬شــۇنىڭغا ىئــشىنىمهن؛ گۇنــاھ قىلمـــاي ائزادە‬ ‫ياشاشنىڭ ۋە ەئركىن مۇھهببهتلىشىشنىڭ ەئڭ ياخشى چارىسى نىكـاھ‪ .‬بىـز كـۆپ‬ ‫خوتۇنلــۇق تۇرمۇشــنىڭ ھــۇزۇرىنى بىلىمىــز‪ ،‬بىــر خوتۇنلــۇق تۈزۈمــدىكى ەئرلهرگه‬ ‫باققانــدا زىنــايى ھارامــدىن نﯧــرى تــۇرااليمىز‪ .‬ســىزنى خوتۇنلۇققــا ائلــسام‪ ،‬قوبــۇل‬ ‫قىالمسىز؟ ەئگهر بۇنىمۇ قوبۇل قىلمىسىڭىز‪ ،‬مهن ساراڭ بولۇپ تۈگىـشىپ كﯧـتىمهن‪.‬‬ ‫ەئگهر قوبۇل قىلـسىڭىز سـىزنى ۆئزىڭىـز وئيـالپ باقمىغـان بهخـتكه ېئرىـشتۈرىمهن‪،‬‬ ‫مۇشۇ شهھهردىن داچا ۆئي دەمسىز‪ ،‬ماشىنا دەمسىز‪ ،‬ھهممىنى ېئلىـپ بﯧـرىمهن‪ ،‬چهت‬ ‫ەئلــلهرگه ېئلىــپ چىقىــمهن‪ .‬خوتۇنــۇم بــۇنى تــوغرا چۈشــىنىدۇ‪ ،‬بىزنىــڭ دۆلهتــته بــۇ‬ ‫ناھايىتى نورمال ىئش‪...‬‬ ‫زۆھرەنىڭ كاللىسى ېئلىشىپ كهتتـى؛ نـﯧمىال بولـسۇن‪ ،‬ھۈسـهيىننىڭ پهيلىـدىن‬ ‫يﯧنىــپ نورماللىققــا قايتقىنىغــا‪ ،‬زىنــادىن يﯧنىــپ نىكاھنىــڭ پــارىڭىنى قىلغىنىغــا‬ ‫خۇشــال بولــدى‪ .‬نىكــاھ‪ ،‬تولىمــۇ يﯧقىملىــق ائڭلىنىــدىغان‪ ،‬ھهمــمه ائدەم قوبــۇل‬ ‫قىالاليدىغان‪ ،‬زۆھرەمۇ خااليدىغان ىئش ىئـدى‪ .‬ھۈسـهيىننىڭ ۇئنـى نىكـاھالپ توقـال‬ ‫قىلىــشى ۇئنــى ائشــنا‪ ،‬پاھىــشه قىلىۋالغىنىــدىن كــۆپ ەئۋزەل ىئــدى‪ .‬زۆھــرە بــۇنى‬ ‫وئيلىشىپ كۆرسه بوالتتى‪ ،‬ەئينى چاغدا خالىد ۇئنى قورقىتىۋەتكهن ائخشىمى ۇئ بىـر‬ ‫كﯧچه ۇئخلىماي زىنا بىلهن نىكاھلىق جىنسىي تۇرمۇشنى سﯧلىشتۇرۇپ‪ ،‬ەئگهر خالىد‬ ‫زىنا قىلماي ۆئزىنى خوتۇن قىلغان بولـسا مهيلـى ىئـدى‪ ...‬دەپ وئيلىغانىـدى‪ .‬ەئمـدى‬ ‫شــۇنچه قىزىقتۇرۇشــالر ائلدىــدا ۇئ ھۈســهيىنگه تهســلىم بولۇشــقا باشــلىدى‪ .‬ەئجىبــا‬

‫‪145‬‬

‫زۆھرەنىڭ ۆئزىنىڭ تالالش ەئركىنلىكـى يوقمىـدى؟ بـۇ دۇنيـادا ۆئزى ياخـشى كـۆرگهن‬ ‫يىگىتىگه تﯧگهلمهيال ۆئتۈپ كﯧتهرمۇ؟ سـۆيگۈ ائرمانىغـا يﯧـتهلمهي ھهسـرەت بىـلهن‬ ‫ۆئلۈپ كﯧتهرمۇ؟‬ ‫_ تــوي ىئــشى بىــزدە ائســان ىئــش ەئمهس‪ ،‬ائتــا‪-‬ائنامنىــڭ رازىلىقىنــى ېئلىــشىم‬ ‫كﯧــرەك‪ -،‬دﯦــدى زۆھــرە ھۈســهيىننى ەئجهبلهنــدۈرۈپ‪ -،‬ماڭــا بىــر ائز ۋاقىــت بﯧرىــڭ‪،‬‬ ‫وئيلىنىپ جاۋابىنى بﯧرەي‪.‬‬ ‫_ يهنه نــاز قىلىۋاتىــسىز‪-‬دە‪ ،‬بوپتــۇ‪ ،‬كىچىــك قىــز ەئمهســمۇ ســىز‪ ،‬رازىلىقىڭىزنــى‬ ‫ساقاليمهن‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن ھاياتىدىكى ەئڭ چوڭ مهسىلىنى ھهل قىلىۋەتكهنـدەك راھهتلىنىـپ‪،‬‬ ‫خۇش كهيىپ ھالدا ۆئيدىن چىقتى‪ .‬زۆھـرە تهڭقىـسلىق‪ ،‬تـۈمهك تۈرلـۈك وئي‪-‬خىيـال‬ ‫بىلهن ۇئنى ۇئزىتىپ قالدى‪ ،‬ىئشىكنى يﯧپىپال يۈرىكىنى تۇتۇپ بىر دەم تۇرۇپ قالدى‪.‬‬ ‫ۇئنىڭ يۈرىكىنى بﯧسىپ تۇرغان تاش چۈشۈپ كهتكهن بولسىمۇ‪ ،‬باسقان يهرنى وئيـۇپ‬ ‫تاشلىغانىدى‪ .‬زۆھرە يهنىال ېئغىر بﯧسىم ائسـتىدا قالغانـدەك ھالـسىزلىنىپ‪ ،‬ائسـتا‬ ‫مﯧڭىپ ھۇجرىسىغا كىرىپ كارىۋاتقا ۆئزىنى تاشلىدى‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫زۆھرە بهزىدە ۆئزىنى تولىمۇ جاھىل دەپ وئيالپ قاالتتى‪ .‬بﯧشىغا قانچه كۆپ ىئش‬ ‫كهلگهنچه ۆئزى رايى بويىچه جاھىللىق بىلهن تاقابىـل تـۇرۇپ‪ ،‬كۆڭـۈل ائزادىلىكىنـى‬ ‫ســـاقالپ كهلـــدى‪ .‬ۇئ گهرچه مهھهللىـــسىنى تهرك ەئتـــكهن بولـــسىمۇ‪ ،‬تهبىەئتنىـــڭ‬ ‫گۈزەللىكى قوينىغـا سـىڭىپ كهتـكهن ۆئتمـۈش ھايـاتىنى ۇئنتـۇپ كﯧتهلمىگهنىـدى‪،‬‬ ‫بــالىلىقى شــۇنچه غۇبارســىز‪ ،‬گــۈزەل ۆئتكهنىــدى‪ ،‬كىچىكىــدە قــوي باققانــدا ېئتىــز‬ ‫قىرلىرىدا ۈئنۈپ قالغان ياۋا گـۈللهرنى قۇلىقىغـا قىـسىۋاالتتى‪ ،‬قولىـدىكى چىـۋىقنى‬ ‫ېئرىققا تىقىپ سۇ بويىـدا تۇرۇپمـۇ قـاغجىراپ كهتـكهن گىياھالرغـا سـۇ چاچرىتـاتتى‪،‬‬ ‫يــۇۋاش قويلىرىنىــڭ دۆتلىكىــدىن بىــزار بولــسىمۇ‪ ،‬يهنىــال ائمــراق ىئــدى‪ ،‬بىرەرســى‬ ‫قۇربانلىق قىلىنىپ كهتسه ياكى بازارغا ائپىرىپ سﯧتىلـسا نهچـچه كـۈنگىچه كـۆڭلى‬ ‫يﯧرىم بـوالتتى‪ .‬تهسـىرچان قىـز ەئنه شـۇ ۋاقىتالرنىـڭ قوينىـدا گۈزەللىـك قارىـشىنى‬ ‫يﯧتىلدۈرگهنىدى‪ ،‬ھازىرمۇ ۆئزىنى گويا بالىلىق دەۋرىدە قۇلىقىغا قىسىۋالىدىغان ياۋا‬ ‫گــۈلگه وئخــشىتاتتى‪ .‬ەئممــا بــالىلىق دەۋرىــدىن خوشلىشىــشى بىلهنــال بــۇرۇنقى‬ ‫گــۈزەللىكى يوقالغــان مهھهللىــسىدە توپىغــا يهم بولۇشــنى خالىمىغــان زۆھرەگــۈل‬ ‫شهھهرنىڭ ىئس‪-‬تۈتهك‪ ،‬چاڭ‪-‬توزانلىرىغـا دۇچ كهلـدى‪ .‬نـوچى يىگىـتلهر چىقىـپ بـۇ‬ ‫گۈلنى ۈئزەلمىدى‪ ،‬ناتىۋان گۈل ۆئز ىئگىسىنى تاپالمىغانچه‪ ،‬ناپـاك قـولالر ۇئنـى پـات‬ ‫ائرىدا ۈئزۈپ چهيلهشكه تهييارلىنىۋاتاتتى‪.‬‬

‫‪146‬‬

‫زۆھرەنىڭ كۈنلىرى جىددىيلىك ىئچىدە ۆئتۈشكه باشلىدى‪ ،‬ھۈسهيىنگه خوتـۇن‬ ‫بولۇشنىڭ ياخشى تهرەپلىرىنى كۆپتۈرۈپ وئيالپ باقسىمۇ‪ ،‬بىر دەمـدىن كﯧـيىن يﯧلـى‬ ‫چىققان شاردەك سولىشىپ قـاالتتى؛ زۆھـرە كـۆڭلىنى توختىتالمىـدى‪ ،‬ھۈسـهيىن ۋەدە‬ ‫قىلغان كاتتا تۇرمۇش ۇئنىڭ قﯧرىلىقـى ۋە خوتۇنپهرەسـلىك ىئللىتىنـى‪ ،‬بـۇالر پهيـدا‬ ‫قىلىدىغان غهشلىك‪ ،‬كۆڭۈلسىزلىكنى يوقىتالمـايتتى‪ .‬يهنه كﯧلىـپ‪ ،‬زۆھـرە ۇئنىڭغـا‬ ‫پاك قىزلىقىنـى بهخـشهندە قىالتتـى؛ ھۈسـهيىن ىئـشهنمىگهن ۋە ياراتمىغـان قىزلىـق‬ ‫ىئپپهت ەئنه شۇ يوسۇندا خارلىنىپ‪ ،‬كىرلىك بىلهن بىلله تاشلىناتتى‪ ...‬زۆھرە ۆئز‬ ‫جﯧنىــدەك ەئزىــزلهپ كهلــگهن پاكلىقنىــڭ ھــﯧچ قهدىرســىزال يوقىلىــشىنى ھهرگىــز‬ ‫خالىمايتتى‪ ،‬ەئمما بىمهنه رىائللىق ۇئنى مهسخىرە قىلغاندەك‪ ،‬ۇئنىڭ ائرزۇسىنى بىر‬ ‫ياققا چۆرىۋﯦتىپ‪» ،‬چىدىغانغا چىقارغان تۇرمۇش بۇ« دەپ قىستاپ كﯧلىۋاتاتتى‪.‬‬ ‫ىئچى سىقىلىپ يۈرگهن زۆھرەگه ۇئ ېئرىشكهن ىئمكانالرمۇ خۇشاللىق بﯧرەلمىدى‪.‬‬ ‫ائدەمنىڭ كۆڭلى ائزادە چاغدا ىئچكهن قايناق سۇ‪ ،‬يﯧگهن زاغرىالرمۇ شۇنداق تﯧتىيدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرەگه ۇئنىڭ ەئتراپىدىكى ھهممه نهرسه ھۈسـهيىن بىـلهن بىـر قاتـاردا جىـددىي‪،‬‬ ‫رەھىمسىز تىكىلىپ تۇرغاندەك بىلىنهتتـى؛ نهگه بارسـا شـۇ قﯧرىنىـڭ چىرايـى‪ ،‬نهگه‬ ‫ماڭسا شۇ ەئرەبنىڭ خىيالى‪ ...‬مۇەئللهقتىكى داچا‪ ،‬يىراقتىكـى ماشـىنا‪ ،‬يىراقتىكـى‬ ‫مهھهللىسى‪ ،‬ائنىسى‪ ،‬دوستلىرى‪ ...‬سـىيىت قـارى‪ ...‬ھهممىـسى يىراقتـا قالغـان‪ .‬كـۆز‬ ‫ائلدىدا پهقهت تاقهتسىز ھۈسهيىنال بـار ىئـدى؛ شهخـسىيهتچى ھۈسـهيىن بـۇ دۇنيـانى‬ ‫شۇنداق تارالشتۇرۇۋەتتىكى‪ ،‬شۇنچه كهڭ مۇھىتتا زۆھرە ەئركىن نهپهس ائاللمىدى ۋە‬ ‫شۇنچه كۆپ ائدەملهرنىڭ ائرىسىدا ۆئزىنى غﯧرىپ‪ ،‬سهرسانه ھﯧس قىلدى‪.‬‬ ‫ۇئ ائدىلهنــى ەئســلهپ قالــدى‪ ،‬ياخــشى‪-‬يامــان بولــسىمۇ بىــر يىلــدەك بىلــله‬ ‫ۆئتكهنىدى؛ يالغۇزلۇقتا ىئچى پۇشقان چاغلىرىدا بىر نهچچه قﯧتىم ائدىلهگه تﯧلﯧفـون‬ ‫ۇئرۇپ ەئھۋال سوراي دﯦگهن بولسىمۇ كۆڭلى تارتمىغانىدى‪ .‬خهنزۇ موماينىـڭ ۆئيىـدە‬ ‫تۇرۇپ‪ ،‬ۆئلۈمنى وئيالپ بىر ائز تهقۋالىـشىپ قالغـان كۈنلىرىـدە‪ ،‬ائدىلهنىـڭ قﯧـشىدا‬ ‫ۇئنتۇلــۇپ قالغــان قــۇرائننى ەئكىلىۋﯦلىــشنى نهچــچه قﯧــتىم وئيلىغــان بولــسىمۇ‬ ‫بارالمىغانىدى‪ .‬ۇئ شۇ قۇرائننى بولسىمۇ ەئكىلىۋﯦلىـشنى وئيـالپ ائدىـلهگه تﯧلﯧفـون‬ ‫قىلدى‪.‬‬ ‫_ يوقاپال كهتتىڭ‪-،‬دﯦدى ائدىله ۇئيقۇچان ائۋازدا‪ _،‬كﯧله‪ ،‬مهن ۆئيدە بار‪.‬‬ ‫زۆھرە تالال بازىرىغا كىرىپ ائدىله ائمراق نهرسىلهرنى ېئلىپ ۇئنىڭ ۆئيىگه كىردى‪.‬‬ ‫ائدىله ۇئنىڭ ۈئستىۋاشلىرىغا قاراپ قﯧتىپ قالدى‪:‬‬ ‫_ ۋاۋ‪ ،‬قارا سﯧنى‪ ،‬تونۇيالمايال قالدىمغۇ‪ ،‬قايسى بايۋەچچىگه يولۇقتۇڭ؟‬ ‫_ بۇنى ائل‪ ،‬ۋاقتىدا يوقالپ كﯧلهلمىدىم‪-،‬دﯦدى زۆھرە ۇئنىڭغا كۈلۈمسىرەپ قاراپ‪.‬‬ ‫_ ۋۇي بۇ ھهممىسى مهن ائمراق داڭلىق شاكىالتالرغۇ‪ ...‬رەھمهت ساڭا‪.‬‬ ‫_ كۆرۈشمىگىلى خﯧلى بوپتۇ‪ ،‬وئبدان تۇرۇۋاتقانسهن؟‬

‫‪147‬‬

‫_ ەئلۋەتته‪ _،‬دﯦدى ائدىله شاكىالتتىن بىر ائغزىغا سﯧلىپ‪ ،‬ائندىن ۇئنـى چاينىغـاچ‬ ‫زۆھــرەگه يهنه بىـــر قﯧـــتىم قـــاراپ چىقتـــى‪ _ ،‬قارىـــسام ســـهن مهنـــدىنمۇ ياخـــشى‬ ‫تۇرۇۋاتقاندەك قىلىسهن‪ .‬ھه دﯦگىـنه‪ ،‬قايـسى بايغـا يولۇقتـۇڭ‪ .‬ەئرەبـكه يولۇقتۇڭمـۇ‬ ‫ائمﯧرىكىلىققىمۇ؟ رﯦستۇران خوجايىنىغـا تهگـدىڭمۇ‪ ،‬تاشـچىغىمۇ؟! ائمهت كهلـمهي‪-‬‬ ‫كهلمهي تازا كهپتۇ‪-‬دە! مهن دﯦمىـدىممۇ ۆئزەڭ ياشـاپ بـاق دەپ‪ ،‬بـۇ ۆئيـدىن سـﯧنى‬ ‫يولغا سـالمىغان بولـسام ائشـۇنداق ۆئتىۋﯦرەتتىـڭ‪ ،‬ائدەم دﯦـگهن تهۋەككـۇل قىلىـپ‬ ‫بﯧقىشى كﯧرەك‪ .‬بولۇپمۇ چىرايلىق قىزالر‪ ...‬بولمىسا تهقدىرىمىز مهڭگۈ ۆئزگهرمهيدۇ!‬ ‫_ تــوغرا قىلىپتىكهنــسهن‪ _،‬دﯦــدى زۆھــرە كونــا ســافاغا كﯧلىــپ وئلتــۇرۇپ‪-،‬ائدەم‬ ‫مۇستهقىل ياشـاپ باققانـدا جىـق نهرسـىنى ۆئگىنهلهيـدىكهن‪ ،‬وئيلىمىغـان ىئـشالرغا‬ ‫ۇئچرايدىكهن‪ ،‬ھهممىگه ۆئزى كالال ىئشلهتمىسه بولمايدىكهن‪.‬‬ ‫_ ھازىر نهدە ىئشلهۋاتىسهن؟ نﯧمه ىئش قىلىۋاتىسهن؟‬ ‫_ بهھرەيىن ەئلچىخانىسىدا ىئشلهۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_ ۇئ يهرگه كىم ەئكىردى سﯧنى؟‬ ‫_ ۆئزەم ۇئقۇشــتۇم‪-،‬دﯦــدى زۆھــرە ھۈســهيىننىڭ گﯧپىنــى چىقىرىــشنى خالىمــاي‪-‬‬ ‫سﯧنىڭ گهپلىرىـڭ بهك تهسـىر قىلىـپ كﯧتىپـتىكهن‪ ،‬تهقـدىرىمنى ۆئزگهرتىـپ باقـاي‬ ‫دﯦدىم‪ ،‬جىق يهردىن خىزمهت ۇئقۇشۇپ‪ ،‬ائخىر شۇ يهردىن تاپتىم‪.‬‬ ‫_ مانا ەئمهسمۇ‪ ،‬مهن ساڭا ھهرگىز زىيانلىق گهپ قىلمايمهن‪ .‬مهندە بىر كىتاب بار‪،‬‬ ‫كۆرۈپ باقامسهن؟‬ ‫_ نﯧمه كىتاب؟‬ ‫_ ۆئزەڭنى تﯧخىمۇ ياخشى ۆئزگهرتىشكه‪ ،‬بهختلىك ياشاشقا پايدىسى بار‪.‬‬ ‫_ ياخشى كىتاب بولسا كۆرۈپ باقاي‪.‬‬ ‫ائدىله ۇئنىڭغا ىئنگىلىزچه ىئنجىلدىن بىرنى تۇتقۇزۇپ قويدى‪.‬‬ ‫_ وئقۇياالمسهن؟ قىيىنالساڭ ۇئيغۇرچىسىمۇ بار‪.‬‬ ‫_ ىئنجىلكهنغــۇ بــۇ!‪-‬دﯦــدى زۆھــرە كىتــابنى ۆئرۈپ‪-‬چــۆرۈپ‪ _،‬مهن قﯧــشىڭغا بــۇ‬ ‫ىئنجىلنى دەپ كهلمىگهن‪ ،‬قۇرائننى ەئكهتكىلى كهلگهن‪.‬‬ ‫_ قۇرائننى سىيىت قارى ەئكهتكهن‪.‬‬ ‫_ نﯧمه‪ ،‬سـىيىت قـارى بﯧيجىڭغـا كهپتىمـا؟ قاچـان كهپتـۇ؟ نهدە تۇرۇپتـۇ؟_ زۆھـرە‬ ‫ژۇرنـــالالر ائرىـــسىغا قـــاراپ‪ ،‬قۇرائننىـــڭ يـــوق تۇرغـــانلىقىنى كـــۆردى‪ _ ،‬راســـت‬ ‫ەئكهتكهنمىدۇ‪...‬‬ ‫_ قارا‪ ،‬جىددىيىلىشىپ كهتكىنىڭنى‪ ،‬تﯧخى كۆرۈشمهپسىلهر‪-‬دە!‬ ‫زۆھرە وئيلىنىپ‪ ،‬مهڭدەپ تۇرۇپ قالدى‪.‬‬ ‫_ بىر نهچـچه كۈننىـڭ ائلدىـدا كۆرۈشـكهن‪ ،‬ائغىنىـسى بىـلهن قاشتﯧـشى سـاتقىلى‬ ‫كهپتۇ‪.‬‬

‫‪148‬‬

‫_ قانچىلىك تۇرىدىكهن؟ كﯧتىپ قالمىغاندۇ‪-‬ھه!‬ ‫_ ۋاي تــاڭهي‪ ،‬ســﯧنىمۇ ســورىدى‪ ،‬كونــا نومــۇرۇڭنى بىلىــدىكهن‪ .‬نومــۇر ۆئزگهرتــكهن‬ ‫بولساڭ تاڭ‪...‬‬ ‫_ ياق‪ ،‬مهن نومۇرۇمنى ۆئزگهرتمىگهن‪.‬‬ ‫_ ەئمىــسه‪ ،‬ســﯧنى ىئزدەشــنى خالىمــاپتۇ‪ .‬بىچارىنىــڭ كــۆڭلىنى جىــق رەنجىتتــۇق‬ ‫ەئمهسمۇ‪...‬‬ ‫_ لﯧكىن‪ ،‬كۆرۈشمهيال كﯧتىپ قالماس دەيمهن‪...‬‬ ‫_ ۋاي‪ ،‬ۇئ قــارىم جىــق ۆئزگىرىــپ كﯧتىپتــۇ‪ .‬يهنه تﯧخــى خوتــۇن ائلغاننىــڭ گﯧپىنــى‬ ‫قىلىدۇ‪.‬‬ ‫_ توي قىلىپتىما؟‬ ‫_ توي قىلىپ ۈئچ كۈن ۆئي تۇتۇپ قويۇۋﯦتىپتۇ‪.‬‬ ‫_ نﯧمىشقا؟‬ ‫_ تاڭهي‪ ،‬سـهۋەبىنى دﯦمىـدى‪ .‬بهلكىـم سـﯧنى بهك ياخـشى كۆرگهنلىكىـدىن بولـسا‬ ‫كﯧرەك‪ .‬قارىسامال شۇنداقتهك‪ ...‬ەئر كىشى بىرسىنى بهك ياخشى كۆرۈپ كهتسه باشـقا‬ ‫خوتۇنغا مﯧھرى چۈشمهيدۇ‪ .‬لﯧكىن‪ ،‬قارىمالرنىـڭ ىئـشىنى ۇئققىلـى بولمايـدۇ‪ ،‬سـﯧنى‬ ‫ىئزدﯦمىگىنىگه قارىغاندا كۆرۈشمهيال قوياي دﯦگهن چﯧغىۋا‪...‬‬ ‫_ قارىغاندا مﯧنى يهنىال بۇرۇنقىدەك خاتا چۈشىنىدىغان وئخشايدۇ‪ -،‬دﯦـدى زۆھـرە‬ ‫ېئغىر خىيالغا چۆكۈپ‪.‬‬ ‫_ نﯧمىنى خاتا چۈشىنىدۇ؟ بولدى‪ ،‬وئيالنمايال قوي‪ .‬مانا گۈلدەك ياشاۋﯦتىپسهن‪ .‬ۇئ‬ ‫قارىمنىڭمۇ كاللىسى بۇرۇنقىدىن جىـق ېئچىلىـپ كهتكهنـدەك قىلىـدۇ‪ .‬تاشـچىلىققا‬ ‫كىرىشىپ كﯧتىپتۇ‪.‬‬ ‫_ قۇرائننى نﯧمه دەپ ەئكهتتى؟‬ ‫_ توپــا بﯧــسىپ قــاپتۇ دەپ ەئكهتمهمــدۇ؟! ۇئنــى وئقۇمــاي بــۇ كىتــابنى وئقــۇ‪ ،‬بۇمــۇ‬ ‫خۇدايىمنىــڭ كىتــابى‪ .‬وئقۇســاڭ مهنــدەك وئڭــشىلىپ قالىــسهن‪ ،‬ائزابالنمايــدىغان‬ ‫بولىسهن‪...‬‬ ‫ەئمما زۆھرەنىڭ خىيالى باشقا ىئدى‪ ،‬ائدىلهگه بىر قىسمىال قارايتتى‪.‬‬ ‫_ سىيىت قارى يهرگه قانداق كهلدى؟ سىلهر قانداق كۆرۈشتۈڭالر؟‬ ‫_ ەئجهپ ساقچىدەك سوراپ كهتتىڭ‪ ،‬مﯧھمانخانىغا بىر تونۇشۇمنى ىئزدەپ بارسـام‬ ‫شۇ يهردە تۇرۇپتىكهن‪ ،‬كۆرۈشۈپ قالدۇق‪ .‬تهكهللۇپ يۈزىسىدىن ۆئيلهرگه بﯧرىـڭ دەپ‬ ‫قويدۇم‪ .‬ۆئزى كهپتۇ‪ ،‬سـﯧنى دەپ كهلمهمـدۇ؟! سـﯧنىڭ يوقلۇقـۇڭنى كـۆرۈپ قـۇرائننى‬ ‫ېئلىپ كهتتى‪ ،‬شۇ‪...‬‬ ‫زۆھرە خىيالغا چۆكۈپ وئلتۇرۇپ كهتتى‪.‬‬ ‫_ مﯧنىڭچه ۇئنىڭ بىلهن كۆرۈشمىگىنىڭ ياخشى‪ .‬بهرىبىر ىئشىڭالر ائقمايدۇ‪.‬‬

‫‪149‬‬

‫_ مهن ۇئنــى دﯦمهيــمهن‪ ،‬بىــر يۇرتلــۇق بولغانــدىكىن كۆرۈشــۈپ قويــساق بــوالتتى‪.‬‬ ‫مﯧڭىپ قالسا ۆئيدىكىلهرگه خالتا سﯧلىپ بﯧرەي دﯦگهن‪.‬‬ ‫_ ھﯧلىمۇ سﯧنىڭ دەردىڭدە ساڭا ۆئچ بولۇپ كهتكهن بالىغـا بﯧـسم سـالما‪ ،‬تاشـنى‬ ‫تۆمۈر ساندۇققا قاچىالپ شهھهرمۇ شهھهر يۈرۈيدىغان بـالىالر سـﯧنىڭ خالتـاڭنى نهدە‬ ‫كۆتۈرۈپ يۈرىيدۇ؟‬ ‫_ ۇئنىڭ تﯧلﯧفون نومۇرىنى بىلهمسهن؟‬ ‫_ نﯧمه قىلىمهن ۇئنى سوراپ‪...‬‬ ‫_ قايسى مﯧھمانخانىغا چۈشكهنلىكىنى بولسىمۇ دەپ بهرسهڭ‪.‬‬ ‫_ فهنجيايۈەنگه بارساڭ ائلدىڭغا جىق تاشچىالر ۇئچرايـدۇ‪ ،‬بىرسـىدىن سورىـساڭال‬ ‫دەپ بﯧرىدۇ‪ .‬سﯧنى ىئزدﯦمىگهن ائدەمنى نﯧمه قىلىسهن ىئزدەپ‪ ،‬ھهر قانچه قىلساڭمۇ‬ ‫ۇئ سﯧنى بۇرۇنقىدەك ياخشى كۆرمهيـدۇ‪ .‬زۆھرەنـى سـىز ائزدۇردىڭىـز‪ ،‬سـىز بـۇزدىڭىز‬ ‫دەپ مــاڭىمۇ قــاتتىق گهپ قىلغــان تۇرســا‪ ،‬ســﯧنى تىــك توختىتىــپ تىلــالپ رەســۋا‬ ‫قىلىۋﯦتهرمىكىن‪...‬‬ ‫_ مﯧنى تىلاليدىغانغا ھهققى يوق! مهن ۆئزەم بﯧرىپ پاراڭلىشىمهن‪.‬‬ ‫_ ۋاۋ‪ ،‬نﯧمه بولۇپ كهتتىڭ ھۇي‪ ،‬پوستهك قارىمنىڭ كۆيۈكى قايتا تۇتۇشۇۋاتامدا؟‬ ‫_ ىئــشقىلىپ‪ ،‬ۇئنىــڭ بىــلهن بىــر كۆرۈشــۈپ ھهق‪-‬نــاھهقنى ائيــدىڭ قىلمىــسام‬ ‫بولمايدۇ‪ .‬بولمىسا كۆڭلۈم ائرام تاپمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ھهممىسى بىكار‪ ،‬كۆڭلۈڭنى بىكاردىن بىكار زﯦدە قىلىسهن‪.‬‬ ‫_ نﯧمه بولسام مهيلى‪ ،‬كۆڭلۈم ائللىقاچان ېئزىلىپ بىر نﯧمه بولۇپ كهتتى‪.‬‬ ‫_ بـــۇ دۇنيانىـــڭ ىئـــشلىرى مۇشـــۇنداق جﯧدەلـــدىن باشـــلىنىپ جﯧـــدەل بىـــلهن‬ ‫ائخىرلىــشىدۇ‪ ،‬ائدەمــگه خاتىرجهملىــك كﯧــرەك‪ .‬ســاڭا بــۇ كىتــابنى بىكــار تهۋســىيه‬ ‫قىلمىدىم‪ .‬بۇ كىتاب سـﯧنى خـاتىرجهم قىلىـپ‪ ،‬ھهمـمه ائدەمـگه مـۇھهببهت كۆزىـدە‬ ‫قارايدىغان قىلىدۇ‪ ،‬سىيىت قارى بىلهن كۆرۈشۈپ قالساڭ ەئسـقاتىدۇ‪ _...‬ائدىـله گهپ‬ ‫قىلغاچ‪ ،‬كىتـابنى زۆھرەنىـڭ سومكىـسىغا سـﯧلىپ قويـدى؛ خىيـالى سـىيىت قارىـدا‬ ‫قالغان زۆھرە بۇنىڭغا كۆڭۈلشىپ كهتمىدى‪.‬‬ ‫_ ۇئ قــارىمنى ىئزدەيــدىغان ىئــشىڭ بولــسا چاققــانراق بوالرســهن‪ _،‬دﯦــدى ائدىــله‬ ‫كىتابنى سﯧلىپ بولۇپ راھهتلىنىپ‪ _ ،‬تاشنى سﯧتىپال كﯧتىپ قالمىسۇن يهنه‪...‬‬ ‫يۈزىنى تﯧخـى يۇمىغـان ائدىـله كﯧرىلىـپ ەئسنهشـكه باشـلىدى‪ ،‬زۆھـرە مـاڭغىلى‬ ‫تهمشهلدى‪.‬‬ ‫_ چاي ىئچىپ ماڭمامسهن؟‬ ‫_ چۈش بولغاندا چاي ىئچىپ وئلتۇرامسهن؟‬ ‫_ ەئمىسه‪ ،‬مﯧنى مﯧھمان قىالمسهن؟‬ ‫_ مﯧھمان قىالي‪ ،‬سﯧنىڭ مهندە جىق ھهققىڭ قالغان ەئمهسمۇ؟‬

‫‪150‬‬

‫ائدىــله قﯧلىنلىــق بىــلهن ھىجىيىــپ قويــدى‪ ،‬كىيىملىرىنــى كىيىــپ‪ ،‬پهردازلىرىنــى‬ ‫ىئتتىك قىلىپ تهييار بولدى‪ .‬ىئككىسى زۆھرە ىئشلىگهن رﯦـستۇرانغا كىرىـپ تامـاق‬ ‫يــﯧگهچ پاراڭالشــتى‪ .‬ائدىــله ھه دﯦــسىال ىئنجىلنىــڭ گﯧپىنــى قىالتتــى‪ ،‬بــۇ يۆچــۈن‬ ‫گهپلهردىن پهقهت »مۇھهببهت‪ ،‬مﯧھىر‪-‬شـهپقهت« دﯦـگهن سـۆزال زۆھرەنىـڭ قۇلىقىغـا‬ ‫كىردى‪.‬‬ ‫_ ساڭا شۇ سىيىت قارىال بولسا بولىدىكهن‪-‬دە‪ ،‬ائدەم دﯦگهن مۇنداق ۆئزى ھهققىدە‬ ‫چوڭ‪-‬چوڭ ىئشالرنى وئيلىمامدۇ؟!‬ ‫_ قايسى ىئشالرنى دەيسهن؟‬ ‫_ مهسىلهن‪ ،‬دىن‪.‬‬ ‫_ يهنه شۇ ۆئزەڭنىڭ گﯧپىغۇ‪ ،‬سـهن خىرىـستىائن بولـۇپ كﯧتىپـسهن‪ ،‬بۇمـۇ سـﯧنىڭ‬ ‫ەئركىنلىكىڭ‪ .‬لـﯧكىن سـاڭا دەپ قويـاي‪ ،‬ماڭـا ھهر قـانچه سۆزلىـسهڭمۇ بىكـار‪ ،‬مهن‬ ‫بهرىبىر مۇسۇلمان‪.‬‬ ‫_ سﯧنى كاپىر دﯦمىدىم‪ ،‬مهن بهرگهن كىتابنى كۆرۈپ باققىن دﯦدىم‪ .‬ەئلۋەتته قايسى‬ ‫دىنــدا بولۇشــۇڭ ۆئزەڭنىــڭ ىئختىيــارى‪ ،‬لــﯧكىن ائدەم قايــسى دىننىــڭ ھهقىــقهت‬ ‫ىئكهنلىكىنى بىلىۋﯦلىـشى كﯧـرەك‪ .‬مهنمـۇ مۇسـۇلمان ىئـدىم‪ ،‬لـﯧكىن نـﯧمه بولـدۇم‬ ‫مهسىلهن؟! كىـم بىـزگه بـۇ دىننـى چۈشـهندۈردى؟ ھـﯧچكىم چۈشـهندۈرمىدى‪ ،‬بهلكـى‬ ‫بىزنى چهكلىدى‪ .‬شۇنىڭ بىلهن بىز ۆئزىمىزنى مۇسۇلمان دﯦگىنىمىز بىلهن بۇ دىندىن‬ ‫بىلىــپ‪-‬بىلــمهي چىقىــپ كهتتــۇق؛ ۆئز خاھىــشىمىز بــويىچه ياشــىدۇق‪ .‬ائخىــر نــﯧمه‬ ‫بولــدى؟ دىنــسىز بولــدۇق‪ .‬ائزابىمىــز ېئغىرالشــتى‪ .‬ۆئزىمىزنــى ۆئزىمىــز قۇتقۇزۇشــقا‬ ‫مهجبــۇر بولــدۇق‪ .‬شــۇنىڭ بىــلهن خىرىــستىائن دىنىغــا قىزىقىــپ قالــدىم‪ ،‬بــۇ دىننــى‬ ‫چۈشهنگهنچه ۇئنىڭغا مهھـكهم باغالنـدىم‪ .‬ھـازىر مهن شـۇنچه خۇشـال ياشـايمهنكى‪،‬‬ ‫تهرىــپلهپ بﯧــرەلمهيمهن‪ .‬ســﯧنىمۇ شــۇنداق ياشىــسا دەپ وئياليــمهن‪ .‬ســهن ۆئزەڭنــى‬ ‫مۇسۇلمان دەپ وئياليسهن‪ ،‬لﯧكىن دەردىڭ تۈگىمهيدۇ‪ .‬نامازنى تاشلىۋەتتىڭ‪ ،‬قۇرائننى‬ ‫بىچارە قارىم ۆئزى كﯧلىپ ەئكهتتى‪ .‬دﯦمهك ‪،‬سﯧنىڭ ھازىر مۇسـۇلمانلىقىڭ قالمىـدى‪.‬‬ ‫قاراپ باققىنه‪ ،‬بىز ھازىر قانداق ناچار ياشاۋاتىمىز‪ ،‬مۇسۇلمانالر شۇنچىلىك يالغانچى‬ ‫بولــۇپ كهتتىكــى‪ ،‬ھهممىــسى ۆئز ائلــدىغا مــولالم‪ ،‬ۆئز ائلــدىغا پهرىــشته‪ .‬لــﯧكىن‪،‬‬ ‫ھهممىــسى گۇناھقــا پﯧتىــپ كهتــكهن‪ ،‬بــۇ گۇنــاھىنى پاكالشــنى وئيلىمايــدۇ؛ ۆئز‪-‬ائرا‬ ‫مﯧھىر‪-‬شهپقهت يهتكۈزۈش ۇئياقتا تۇرسۇن‪ ،‬بىر‪-‬بىرىنىـڭ ائرقىـسىدىن غاجايـدۇ‪ ،‬وئرا‬ ‫كواليـــدۇ‪ ،‬قويمچىلىـــق قىلىـــدۇ‪ .‬مهن ۆئزىنـــى مۇســـۇلمان دەيـــدىغان شـــۇنداق‬ ‫ســاختىپهزلهرنى‪ ،‬ۆئزىنــى ۆئزى ائلدايــدىغان بىچــارىلهرنى تــوال كــۆرۈپ كهتــتىم‪ .‬مهن‬ ‫بۇنــداق ســاختىلىقتىن بىــزار؛ شــۇڭا خىرىــسىتىائن دىنىنــى تاللىــدىم؛ ۆئزەمــچه‬ ‫مۇشۇنداق پىداكار بولۇپ كهتتىم‪ ،‬گۇنـاھىمنى يۇيۇشـقا ائتالنـدىم‪ .‬ۆئزەممـۇ ھهيـران‪،‬‬

‫‪151‬‬

‫بۇمۇ مۇشۇ دىننىڭ ۇئلۇغلۇقىدىن بولـسا كﯧـرەك‪ ،‬بـۇ دىننـى مهنچىلىـك چۈشهنـسهڭ‬ ‫ىئدىڭ‪ ،‬گﯧپىمنى راستكهن دەيتتىڭ‪.‬‬ ‫ائدىــله »كــۆپ ۋەز ســۆزلهپ ائڭلىغــۇچىنى بىــزار قىلماســلىق« ۇئســۇلى بــويىچه‬ ‫گﯧپىنى ىئتتىك ائياغالشتۇردى‪.‬‬ ‫_ مىڭ سۆزلىسهڭمۇ شۇ‪ ،‬مﯧنىڭ خىرىستىائن بولغۇم يوق‪ .‬مﯧنىڭ كالالمدا ھـازىر‬ ‫وئماش قاينايدۇ‪-،‬دﯦدى زۆھرە خىيالچان ھالدا‪.‬‬ ‫_ دﯦمىسىمۇ‪ ،‬سهن كالالڭغا بىر تاالي مهسـىلىلهرنى يىغىۋالـدىڭ‪ .‬بۇنـداق قىلـساڭ‬ ‫ائزابىڭ يهڭگىللىمهيدۇ‪.‬‬ ‫_ سهن شۇنچه بهختلىكمۇ؟_ دﯦدى زۆھرە ائدىلهنىڭ چىرايىغا زەن سﯧلىپ‪.‬‬ ‫_ ائجايىــپ بهختلىــك!‪ -‬دﯦــدى ائدىــله زۆھــرەگه ىئــشهنچلىك نهزەردە تىكىلىــپ‪-‬‬ ‫ۆئزەمنــى شــۇنچه يهڭگىــل ســﯧزىمهن‪ .‬يهكــشهنبه كــۈنى چﯧركاۋغــا بﯧرىــپ ىئالھىــي‬ ‫مۇزىكىالرنى ائڭلىسام ېئرىپ كﯧتىمهن‪ ،‬پۈتۈن دەردلىرىمنى شۇ يهرگه تاشالپ قويـۇپ‬ ‫يﯧنىپ چىقىمهن‪ .‬بىر ھهپـتىگىچه شـۇنداق خۇشـال يـۈرۈيمهن‪ .‬خىرىـستىائن بولـۇش‬ ‫جهريانىـــدا بىـــر كورىيهلىـــك بىـــر كـــۆچمهن بىـــلهن تونۇشـــۇپ قالغانىـــدىم‪ ،‬ۆئزى‬ ‫ائۋىــسترالىيىدە تۇرىــدىكهن‪ ،‬بﯧيجىڭــدا ۇئزاقــراق تــۇرۇپ قالىــدىكهن‪ ،‬ۈئرۈمچىگىمــۇ‬ ‫بﯧرىپتىكهن‪ ،‬ياخشى تونۇشۇپ‪ ،‬ائرىلىـشىپ قالـدۇق‪ .‬يﯧقىنـدا ۇئ ماڭـا تـوي قىلىـش‬ ‫تهكلىپى قويدى؛ ماقۇل دﯦدىم‪ .‬خۇدايىم بۇيرۇسا‪ ،‬مﯧنى ائۋسترالىيىگه ېئلىپ چىقىـپ‬ ‫كهتمهكچى‪ ،‬بىزنىڭ يۈكسهك پىالنلىرىمىز بار‪.‬‬ ‫_ بوپتۇغۇ‪ ،‬بهختىڭ ېئچىلىدىغان بوپتۇ‪...‬‬ ‫_ سهنچۇ‪ ،‬تﯧخى بىرەرسىگه ۇئچرىمىدىڭمۇ؟‬ ‫زۆھرە ھۈسهيىننى تىلغا ېئلىشنى يهنه خالىمىدى‪.‬‬ ‫_ مۇسۇلمان بولغاندىكىن سىيىت قارىمنىڭ پﯧشىغا چىڭ ېئسىلىپ شۇنىڭ بىـلهن‬ ‫كهتسهڭمۇ بولىدۇ بولمىسا‪...‬‬ ‫_ مۇســـۇلمان‪ ،‬مۇســـۇلمان دەپ ەئجهب كهمـــسىتكهندەك گهپ قىلىـــدىغان بولـــۇپ‬ ‫كﯧتىپسهن‪ ،‬سهن ىئلگىرى مۇسۇلمان ەئمهسمىدىڭ؟‬ ‫_ ۇئقمايتتىم‪ ،‬ۆئزەمنى مۇسۇلمان دەپ يـۈرۈپتىكهنمهن‪ .‬وئيـالپ باقـسام‪ ،‬ەئسـلىدە‬ ‫دىنسىز ىئكهنمهن‪ .‬دىن دﯦگهن نهرسىنى وئيالپمۇ باقماپتىكهنمهن‪ .‬خىرىستىائن دىنىغا‬ ‫كىرىپ ائندىن دىننىڭ نﯧمىلكىنى چۈشهندىم‪ .‬مۇسۇلمان بولۇشنىڭمۇ قانچىلىك ىئش‬ ‫ىئكهنلىكىنى بىلدىم‪.‬‬ ‫_ ماڭا ۆئزەڭنىڭ قارىشىنى تاڭما‪ ،‬مهن ساڭا وئخشىمايمهن‪.‬‬ ‫_ سﯧنى مهجبۇرلىمىـدىمغۇ؟ چۈشـىنىپ بـاققىن دﯦـدىم‪ .‬سـهنغۇ بـۇ ەئپتىڭـدە بىـر‬ ‫نهرسىنى چۈشىنىشنى خالىمايدىغاندەك قىلىسهن‪.‬‬

‫‪152‬‬

‫_ بﯧشىمدا مۇشۇ تاپتا جىـق ىئـش بـار‪ ،‬كـالالم سـاراڭ بولـۇپ كﯧتىۋاتىـدۇ‪ _،‬دﯦـدى‬ ‫زۆھرە مهيۈس ھالدا سىرتقا قاراپ‪.‬‬ ‫_ كالالڭنىڭ ساقىيىشىنى ۈئمىد قىلىمهن‪.‬‬ ‫_ سﯧنىڭچه‪ ،‬سىيىت قارى بوالمـدۇ؟‪ -‬دﯦـدى زۆھـرە تۇيۇقـسىز ائدىـلهگه بۇرۇلـۇپ‪-،‬‬ ‫ۇئنىڭغا تهگسهم بهختلىك بوالاليمهنمۇ؟‬ ‫_ ۆئزەڭ بىل‪ ،‬قاچانغىچه ساڭا ائپاڭدەك يول كۆرسىتىپ يۈرۈيمهن‪ .‬كۆڭلۈڭدە بولسا‬ ‫مـــۇھهببىتىڭنى يهتكـــۈز‪ ،‬تهگكـــۈڭ بولـــسا تهگ‪ ،‬كﯧـــيىن پۇشـــايمان قىلمـــا‪ .‬جىـــق‬ ‫ىئككىلهنسهڭ‪ ،‬زىيان تارتىسهن‪ .‬سىيىت قارى ھـﯧچ بولمىغانـدا دىنـسىز بـۇزۇقالردىن‬ ‫ياخشى‪ .‬مهن ۇئنىڭ ساڭا يازغان خﯧتىنى پهقهت ۇئنتۇمايمهن‪ .‬شۇ چاغدا مهن نﯧمىنـى‬ ‫وئيلىغان‪ ،‬بىلهمـسهن؟ مـاڭىمۇ بىرسـى شـۇنداق تهسـىرلىك خهتـتىن بىرنـى يازغـان‬ ‫بولسا ۇئنىڭ بىلهن نهچچه ائخشام بىلله يﯧتىشقا رازى ىئدىم‪ ...‬دەپ وئيلىغانىـدىم‪.‬‬ ‫بۇغۇ بىر ەئخمىقانه خىيال‪ ،‬ەئمما مـۇھهببهتنى قهدىـرلهش كﯧـرەك‪ .‬پۈتـۈن ىئنـسانالر‪،‬‬ ‫بولۇپمۇ ائيالالر شۇنداق قىلىشى كﯧـرەك‪ .‬پهس ەئرلهر قـۇتراپ يۈرۈۋاتقـان بـۇ زامانـدا‬ ‫مۇھهببهت ۈئچۈن پىداكارلىق قىلىش ھهقىقهتهن ەئرزىيدىغان ىئش‪.‬‬ ‫زۆھرە كۆڭلىگه ياققان بىر گهپنى ائڭلىغاندەك‪ ،‬ىئدىيىسىدىن بىر ىئش ۆئتكهندەك‬ ‫يهڭگىل ۇئھ تارتىپ قويدى‪.‬‬ ‫_ سهن توال قايمۇقۇپ يۈرمه‪ _،‬دﯦدى ائدىله ماڭىدىغان چاغدا‪ _،‬مهن بهرگهن كىتابنى‬ ‫وئقۇپ باققىن‪ ،‬قالغان تالالش ۆئزەڭدە‪ .‬كهلگۈسدىكى تۇرمۇش ىئشىڭغا كهلـسهك‪ ،‬بـۇ‬ ‫پۈتۈنلهي ۆئزەڭگه باغلىق‪ .‬كالالڭنى ىئـشلىتىپ مۇشـۇنچىلىك كـۈنگه ېئرىشىپـسهن‪،‬‬ ‫ەئمدى يهنه داۋاملىـق تىرىـشىپ ۆئزەڭ كـۈتكهن بهخـتكه ېئرىـشكىن‪ .‬بۇنىـڭ ۈئچـۈن‬ ‫مۇھهببهتنىڭ كهينىدىن ماڭ‪ .‬خىرىسىتىائن دىنىنىڭ تهكىتلهيدىغىنىمۇ مۇھهببهت‪...‬‬ ‫مۇشۇ مۇھهببهتال ائدەمنـى ياشـارتىدۇ‪ .‬ۆئزەڭنـى سۆيۈشـتىن ائۋۋال باشـقىالرنى سـۆي‪،‬‬ ‫ەئگهر باشقىالرغا مۇھهببهت بﯧرەلمىسهڭ‪ ،‬ۆئزەڭمـۇ مـۇھهببهتكه ېئرىشهلمهيـسهن ۋە‬ ‫بهختتىن مهڭگۈ قۇرۇق قالىسهن!‬ ‫زۆھــرە ۇئنىــڭ ەئزۋەيلهشــلىرىدىن بىــزار بولــۇپ كهتــكهن بولــسىمۇ‪ ،‬لــﯧكىن‬ ‫گهپلىرىنــى وئيلىنىــپ قالــدى‪ ،‬مۇھهببهتنىــڭ مــۇھىملىقىنى تهن ائلــدى‪ .‬ائدىــله‬ ‫تاكسىدىن بىرنى توسۇپ چىقىۋﯦتىـپ » ەئمىـسه خـوش‪ ،‬گهپلىرىمنـى ۇئنتـۇپ قالمـا‪،‬‬ ‫بهختلىك بول‪ ،‬يهنه كۆرۈشۈپ تۇرارمىز« دەپ ۇئزاپ كهتتى‪ ،‬زۆھرە ۆئيىگىـچه مﯧڭىـپ‬ ‫خىيال سۈرۈپ كهلدى‪.‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ بﯧيجىڭغــا كهلگهنلىكــى زۆھــرەگه وئچــۇق ائســماندا چاقمــاق‬ ‫چاققاندەك تۇيۇلدى‪ ،‬كاللىسى سىلكىندى‪ ،‬كۆز ائلدى يورۇپ كهتتى‪ ،‬خىيالىغا سىيىت‬ ‫قــارى كىرىۋﯦلىــپ ائرام بهرمىــدى‪ .‬ۇئ قانچىلىــك ۆئزگىرىــپ كهتكهنــدۇ؟ زۆھرەنــى‬ ‫پۈتۈنلهي بۇزۇققا چىقىرىپ ۇئنتۇلۇپ كهتكهنمىدۇ؟ بـۇ ناھهقچىلىققـا زۆھـرە ھهرگىـز‬

‫‪153‬‬

‫چىدىمايــدۇ‪ ،‬ۇئنىڭــدىن ھﯧــساب ائلىــدۇ‪ ،‬تــوغرا چۈشىنىــشكه ېئرىــشمىگىچه بولــدى‬ ‫قىلمايــدۇ‪ .‬بــۇرۇن كىچىكلىــك قىلىــپ ۆئتكــۈزۈۋەتكهن بىــلهن ھــازىر ۇئنىڭغــا ســهل‬ ‫قارىمايدۇ‪ .‬يولدا كهلگىچه زۆھرە باشقا ھﯧچنﯧمىنى وئيلىماي سىيىت قـارى توغرۇلـۇق‬ ‫جىددىي خىيالالرنى سۈردى‪ ،‬شۇ تاپتا سىيىت قارى يﯧنىدا بولغان بولسا دەيدىغان بىـر‬ ‫مۇنچه گهپلىرى‪ ،‬تۆكىدىغان بىر مـۇنچه دەردلىـرى بـار ىئـدى‪ .‬قىـز بالىنىـڭ ھهقىقىـي‬ ‫دوســتى يــوق‪ ،‬ائدىــلهگه تﯧخىمــۇ دﯦگىلــى بولمايــدۇ‪ ،‬بهزى دەردلهرنــى‪ ،‬ەئڭ چوڭقــۇر‬ ‫دەردلهرنى پهقهت وئغۇل بالىغىال __ ۆئزى ياخشى كۆرىدىغان‪ ،‬ھﯧچ بولمىغاندا ياخشى‬ ‫چۈشىنىدىغان وئغۇل بالىغىال دﯦگىلى‪ ،‬ياش تۆكـۈپ يىغلىغىلـى‪ ،‬ھهتتـا مهيدىـسىگه‬ ‫مۇشتلىغىلى بولىدۇ‪ .‬زۆھرە ەئزەلدىن بۇنداق ىئشالرنى باشتىن كهچـۈرۈپ باقمىغـان‪،‬‬ ‫ەئمما ھازىر شۇنى تهسهۋۋۇر قىلماقتا‪ ،‬وئيلىغـانچه كـۆڭلى ھهسـرەت ۋە تهقهززالىققـا‬ ‫تولماقتا ىئدى‪ .‬ەئينى چاغدا نﯧمىشقا سىيىت قارىنى ياراتمىدى؟ نﯧمىـشقا ائدىلهنىـڭ‬ ‫كهينىگه كىرىـپ پاھىـشىدەك ياسـاندى؟ چىرايىغـا شـۇنچه ىئـشىنىپ كهتكهنمىـدى؟‬ ‫چىرايلىق بولسا نـﯧمه بوپتـۇ‪ ،‬چىـراي پهقهت شهھۋەتپهرەسـلهرنى چىلالشـتىن بـۆلهك‬ ‫نــﯧمىگه يارىــدى؟ چىــراي مۇھىممــۇ‪ ،‬پــاكلىقمۇ؟ ەئگهر پــاكلىقى ناپاكالرنىــڭ قولىــدا‬ ‫يوقالسا‪ ،‬چىرايىدىن مهغرۇرلىنىپ يۈرەلهمدۇ؟ بهلكىم كۆپ قىزالر شۇنداق يۈرەلىـشى‬ ‫مۇمكىن‪ ،‬ۋىجدانىنى ىئـت يهپ كهتـكهن قىـزالر ەئرمهك ىئتـتهك ەئركىـلهپ بايالرنىـڭ‬ ‫كۆڭۈل خوشلۇقىنى قاندۇرۇپ يۈرىۋﯦرىدۇ‪ ،‬ەئيـنهككه قـاراپ يهنه تهسـهللىي تاپااليـدۇ‪،‬‬ ‫سۈنىئي گۈزەللىكىنى تهسهللىي بىلهن قايتا ۆئزگهرتىپ چىقىـدۇ‪ ،‬چىرايىنـى دەسـمىي‬ ‫قىلىپ ەئرلهر بىلهن سودا قىلىدۇ‪...‬‬ ‫ەئي غهمكىن تالىپ‪ ،‬ەئي يۇۋاش بهندە‪ ،‬ەئي زاغرا ناندەك باال ‪ ...‬نهدە سهن؟!‬ ‫زۆھرە ۆئيىگه كۆڭۈلسىز كىردى‪ ،‬سومكىسىدىن ىئنجىلنى ېئلىپ ۋاراقالپ بىر ياققـا‬ ‫تاشــالپ قويــدى‪ .‬ائدىــله خرىــستىائنالرچه تــوي قىالتتــى‪ ،‬پاھىــشهلىكتىن قۇتــۇالتتى‪،‬‬ ‫بهلكىم كونا كﯧـسىلى قوزغىلىـپ قالـسا يهنه باشـقا ەئرلهرنـى قىلتاققـا چۈشـۈرەتتى‪.‬‬ ‫رەســۋا قىزنىــڭ قانــداقالرچه خىرىــستىائن تهقۋاســى بولــۇپ كهتكهنلىكــى زۆھرەنــى‬ ‫ەئجهبلهندۈردى‪ ،‬وئيلىغـانچه ھـﯧچ ەئقلـى يهتمىـدى‪ .‬ۇئنىـڭ مـۇھهببهت ھهققىـدىكى‬ ‫پاراڭلىرى شۇنچه دەبدەبىلىك‪ ،‬شۇنچه جىـددىي ىئـدى‪ .‬بىـر پاھىـشهنىڭ ېئغىزىـدىن‬ ‫مۇھهببهتنىڭ مهدھىيىلىنىشى نه قهدەر تهسىرلىك‪-‬ھه!‬ ‫مۇھهببهت_ ائدىلهنىڭ دىنى‪.‬‬ ‫مـــۇھهببهت_ قىزالرغـــا نهگه بارســـا ەئگىـــشىپ يۈرۈيـــدىغان جىـــن‪ ،‬مـــۇھهببهت _‬ ‫جىنسىيهتنىڭ باھانىسى‪ ،‬مۇھهببهت_ ۇئسسىغان يهرگه بارالمايدىغان شهربهت‪.‬‬ ‫مۇھهببهت_ ھۈسهيىننىڭ نهپسىنى بﯧسىقتۇرااليدىغان تىنچالندۇرۇش دورىسى‪.‬‬ ‫مۇھهببهت_ سىيىت قارىنىڭ قايتا‪-‬قايتا كۆچۈرۈلگهن چىرايلىق خﯧتـى‪ ،‬قارىمنىـڭ‬ ‫قارىملىق سۈپىتىنى ساقلىماي شىلتىڭ ېئتىشى؛‬

‫‪154‬‬

‫مۇھهببهت _ سىيىت قارىم قالدۇرۇپ كهتكهن جاراھهت ۋە شـۇ قـارىم قايتـا پهيـدا‬ ‫قىلغان ائزاب‪...‬‬ ‫زۆھــرە مــۇھهببهت ھهققىــدە ھﯧچقاچــان بۇنــداق كــۆپ وئيلىنىــپ باقمىغانىــدى؛‬ ‫بهلكىم بۇرۇن مۇھهببهتكه ۇئنچه جىددىي قارىمايتتى‪ ،‬خوش ياقمايتتى‪ ،‬ىئنتىلگهنچه‬ ‫ھﯧرىـــپ قـــاالتتى‪ ،‬قـــانچه ۈئمىـــدلهنگهنچه شـــۇنچه ىئتتىـــك ۈئمىدســـىزلىنهتتى؛‬ ‫مۇھهببهتنىڭ قىزالر ۈئچۈن جىمى نهرسه ىئكهنلىكىدىن گۇمانلىناتتى‪ ،‬شۇنىڭ بىـلهن‬ ‫بولدى قىالتتى‪ .‬چۈنكى ۇئ ھﯧچقانداق قىزنىڭ مۇھهببىتى ۈئچۈن ياش تـۆككهنلىكىنى‬ ‫كۆرۈپ باقمىغانىدى‪ ،‬كۆرگهن تهقدىردىمۇ بهلكىم كۈلۈپ سـالغان بـوالتتى‪ .‬ۇئ سـىيىت‬ ‫قارى بىلهن يۇرتداشلىق يۈزىسىدىن دوستانه ائرىلىـشىۋاتىمىز دەپ وئيـالپ يۈرگهنـدە‬ ‫ۇئنىڭـــدىن تۇيۇقـــسىز تارتىنچـــاقلىق بىـــلهن ســـۇنۇلغان مـــۇھهببهت مهكتـــۇپىنى‬ ‫تاپشۇرۇۋﯦلىپ‪ ،‬قهلبى مهين شامالدا قالغـان كـۆل سـۈيىدەك دولقۇنالنغـان بولـسىمۇ‪،‬‬ ‫ىئتــتىكال ەئســلىگه قايتىۋالغــان‪» ،‬بهلكىــم مﯧنىڭــدەك چىرايلىــق قىزنىــڭ بۇنــداق‬ ‫خهتلهرنــى تاپشۇرۇۋﯦلىــشى تهبىىئــي ىئــش« دەپ وئيلىغانىــدى؛ ۇئنىڭــچه بولغانــدا‬ ‫بۇنداق خهتلهرگه سهت قىزالرنىڭ قهلبىال دەريادەك ۆئركهشلهيتتى ۋە شۇنداق بالىنىڭ‬ ‫مۇھهببىتىگه ېئرىشكىنىدىن خۇدىنى يوقىتىپ‪ ،‬بـارلىقىنى بﯧغىـشاليتتى‪ .‬چىرايلىـق‬ ‫قىزالر ھهر ۋاقىت ۆئز سـۈپىتىنى‪ ،‬ىئززىتىنـى سـاقالپ يۈرۈشـى‪ ،‬كۆڭلـدىكى يىگىتنـى‬ ‫تاپقىچه‪ ،‬بهخت گۈللىرى ېئچىلغىچه سهۋرچانلىق بىلهن كۈتۈشى كﯧرەك ىئدى‪ .‬زۆھرە‬ ‫كۈتتى‪ ،‬جىق نهرسـىلهرنى كـۈتتى‪ ،‬كـۈتكهنلىرى رﯦائللىقـتىن چهتنىيهلمىـدى‪ ،‬بهلكـى‬ ‫رﯦائللىقنىــڭ ۆئزىمــۇ بهتتهرلىــشىپ كهتتــى‪ .‬گهرچه ھۈســهيىن ۇئنــى »گهمه«دىــن‬ ‫تارتىۋالغان بولـسىمۇ‪ ،‬مـاددىي رومـانتىكىلىق‪ ،‬مـاددىي مـۇھهببهتنى بهخـش ەئتـكهن‬ ‫بولسىمۇ زۆھرە يهنىـال ھهقىقىـي مـۇھهببهت‪ ،‬ھهقىقىـي بهخـتكه ېئرىـشهلمهيۋاتاتتى‪.‬‬ ‫ەئگهر زۆھرە مۇشۇ تۇرمۇشنى ھهقىقىي بهخت‪ ،‬قﯧـرى ھۈسـهيىننىڭ يـاش كۆڭلىـدىكى‬ ‫تهقهززالىقنــى مــۇھهببهت دەپ وئيلىغــان بولــسا ھهمــمه ىئــش تــۈگهيتتى‪ ،‬بــۇنچه‬ ‫ھهسرەتلهنمهيتتى‪ ،‬سىيىت قارىنى قهتىئي وئيلىمايتتى‪» .‬جاھاندا مهنـدەك بهختلىـك‬ ‫قىز بارمۇ؟ مۇھهببهت دﯦگهن نﯧمه ۇئ؟ ۇئنىڭغا قورسـاق تويامـدۇ؟ ۇئنـى ۇئچىمىزغـا‬ ‫بىر قۇر كىيىم قىلىپ كىيهلهمدۇق؟ راھهتلىك تۇرمۇش كهچۈرسهم مـۇھهببهت دﯦـگهن‬ ‫شــۇ« دەپ وئيلىغــان بولــسا‪ ،‬مهســىلىنىڭ ھهممىــسى ھهل بــوالتتى‪ .‬بىــراق‪ ،‬زۆھــرە‬ ‫ۆئزىنىــڭ پــاكلىقى‪ ،‬گــۈزەللىكىنى چــوڭ بىلگهچــكه‪ ،‬پهقهت مــۇھهببهتال پــاكلىق‪،‬‬ ‫گۈزەللىــــك بىــــلهن تهڭــــداش بواللىغاچقــــا‪ ،‬مــــۇھهببهتتىن ۇئنــــچه ائســــان ۋاز‬ ‫كﯧچهلمهيدىغانلىقىنى‪ ،‬بهلكى ۇئنىڭغـا ھـازىر ھـاۋادەك‪ ،‬سـۇدەك‪ ،‬نانـدەك‪ ،‬پۇلـدەك‬ ‫مۇھتاج ىئكهنلىكىنى ھﯧس قىلـدى‪ .‬ەئسـلىدە ۇئ ۆئزىنـى مـۇھهببهت بىـلهن قوغـداپ‬ ‫كﯧلهلىگهنىدى‪ ،‬ەئمدى بۇنى نابۇت قىلىۋەتسه پـاكلىقى‪ ،‬گۈزەللىكىمـۇ بىـرال ۋاقىتتـا‬ ‫پايخان بوالتتى‪.‬‬

‫‪155‬‬

‫ۆئز ۋاقتىــدا بىلىــنمىگهن مــۇھهببهت ەئمــدى كــۈچىنى كۆرســهتتى‪ .‬ۆئز ۋاقتىــدا‬ ‫مۇھهببهتنىڭ سىرتىدا قالغان قهلب ەئمدى مۇھهببهتكه شۇنچىلىك تهشـنا بولـدىكى‪،‬‬ ‫ەئگهر بۇ ېئھتىياج ەئمدى قانمىسا يۈرەكنىڭ زﯦدە بولغىنى بولغانىدى‪.‬‬ ‫ەئجىبــا زۆھــرە ھۈســهيىننىڭ كهمــسىتكىنىدەك‪ ،‬ھﯧســسىياتىنىڭ تــايىنى يــوق‪،‬‬ ‫ىئشىق‪-‬مۇھهببهت بىلهن خوشى يوق‪ ،‬نﯧمىنى غايه قىلىپ ياشايدىغانلىقى ۆئزىگىمـۇ‬ ‫مهلــۇم بولمىغــان‪ ،‬قورســىقى تويــسا ۇئخاليــدىغان‪ ،‬ائرتــۇق غهمنــى ۆئزىــگه دۈشــمهن‬ ‫ھﯧساباليدىغان‪ ،‬مۇھىم ىئشالرغا ائلدىرىمايدىغان قاشاڭ قىزمۇ؟‬ ‫زۆھــرە ۆئزى ھهققىــدە جىــددىي وئيلىنىــشقا باشــلىدى‪ .‬ۆئز ۋاقتىــدا ەئرەب بــاش‬ ‫ەئلچىنىــڭ ۆئيىــدە مۈشــۈكتهك ۇئخــالپ كــۈن ۆئتكــۈزگهنلىكلىرىنى ەئســلىدى‪ .‬ۇئ‬ ‫ىئلگىــرى ش ـۇنچه پــاالقالپ يــۈرگهن بىــلهن مــاھىيهتته كــۈنلىرىنى پاســسىپ‪ ،‬ناچــار‬ ‫ۆئتكۈزگهنمىدۇ؟ ھهممىنى ۆئز ېئقىشىغا قويـۇپ بﯧرىـپ‪ ،‬خاتىرجهملىـك قوغلىـشىپ‪،‬‬ ‫كۆنـــۈپ قالغىنىغـــا تﯧخىمـــۇ چاپلىـــشىپ‪ ،‬شـــۇنى بهخـــت‪ ،‬خۇشـــاللىق ھﯧـــسابالپ‬ ‫كهلگهنمىـــدۇ؟ ەئگهر ھۈســـهيىن يولۇقـــۇپ قالمىغـــان بولـــسا ۇئ رﯦـــستۇراندىكى‬ ‫جاپالىرىدىن قۇتۇلۇپ‪ ،‬يۇقىرى ماائشلىق خىزمهتكه ېئرىشهلهرمىدى؟ وئپچه ياتـاق ۋە‬ ‫يــالغۇز »گهمه«دىــن قۇتۇلــۇپ‪ ،‬بــۇ چىرايلىــق‪ ،‬ائزادە ۆئيــدە وئلتۇراالرمىــدى؟ بــۇ‬ ‫راھهتــلهرگه ۇئ ۆئزى تهۋەككــۇل قىلىــپ‪ ،‬ۆئز كــۈچىگه تايىنىــپ ېئرىــشكىنى يــوق‪،‬‬ ‫تۇيۇقــسىز كهلــگهن بىــر ائمهت‪ .‬ۇئ بــۇ ائمهتــتىن مهســت بولــدىيۇ‪ ،‬قﯧنىــپ‪-‬قﯧنىــپ‬ ‫كۈلهلمىدى‪ ،‬يۈرىكى ەئركىن سوقالمىدى‪.‬‬ ‫زۆھـــرە تـــا ھـــازىرغىچه جاپـــا‪-‬مۇشـــهققهت بىـــلهن راھهتنىـــڭ ھهممىـــسىنى‬ ‫پاسسىپىلىق بىلهن قوبۇل قىلىپ كهلگهنلىكىنى ھﯧس قىلـدى‪ .‬سـىيىت قـارى تهلهپ‬ ‫قويمىغــان بولــسا مۇھهببهتنىــڭ نﯧمىلىكىنــى ۇئقمــاي ۆئتــۈپ كﯧتهتتــى؛ خالىــد‬ ‫قورقۇتىۋەتمىگهن بولسا ۇئنىڭ ۆئيىدىن چىقىپ كهتمهيتتـى؛ ائدىـله ھهيـدىۋەتمىگهن‬ ‫بولسا ۇئنىڭغا مـاالي بولـۇپ ۆئتـۈۋەرگهن بـوالتتى؛ ھۈسـهيىن پهيـدا بولمىغـان بولـسا‬ ‫رﯦستۇراندا ىئـشلهۋەرگهن بـوالتتى‪ .‬زۆھـرە بﯧيجىڭغـا ىئككىنچـى قﯧـتىم كﯧلىـشتىن‬ ‫باشقا بىر ىئشقا ېئسىدە قالغۇدەك‪ ،‬پهخىرلهنگۈدەك تهۋەككـۇل قىلىـپ باققـانلىقىنى‬ ‫ەئسلىيهلمىدى‪ .‬بهختكه ېئرىشىش ۈئچۈن ائكتىـپ ىئـرادە‪ ،‬تهۋەككۇلچىلىـك بولمىـسا‬ ‫زادى بولمايتتى؛ بۇ ائالھىدىلكلهر ۇئنىڭـدا شـۇنچىلىك ائز ىئـدىكى‪ ،‬تـا ھـازىرغىچه‬ ‫ىئككىلىنىــپ‪ ،‬ســىقىلىپ يــۈرەتتى؛ ەئگهر ۇئ ھۈســهيىنگه توقــال بولــسا مهزلــۇم ۋە‬ ‫مهھكۇم مىجهزلىكىنى‪ ،‬رايىشلىق‪ ،‬مۇاليىملىققا ائرىلىشىپ كهتكهن پاسـسىپلىقىنى‬ ‫تولۇق ىئسپاتلىغان بوالتتى‪.‬‬ ‫زۆھــرە ائدىلهدىــن ۆئگىنىــشكه تﯧگىــشلىك نهرســىنىڭ ەئســلىدە جــۈرەئت ۋە‬ ‫راستچىللىق ىئكهنلىكىنى ھـﯧس قىلـدى‪ .‬ھـﯧچ نﯧمىـدىن قورقمايـدىغان بۇزۇقنىـڭ‪،‬‬ ‫ساختىلىقنى كۆتۈرمهيدىغان خىرىسىتىائن‪ ...‬نىڭ مۇستهقىل ياشاشلىرى‪ ،‬مـۇھهببهت‬

‫‪156‬‬

‫دەپ جار سﯧلىشلىرى‪ ،‬ۆئز ىئدىيىـسى ۋە وئي‪-‬خىيـالىنى ھهرىكهتـكه ائيالندۇرالىـشى‬ ‫زۆھرەنى ۇئيقۇدىن وئيغاتقاندەك بولدى‪ .‬يهنه كﯧلىـپ‪ ،‬زۆھرەنىـڭ قـولى پـۇل كـۆرۈپ‪،‬‬ ‫تۇرمۇشــى ياخــشىلىنىپ قالغانــدىن بﯧــرى كاللى ـسىدا مۇســتهقىل پىكىــرلهر پهيــدا‬ ‫بولۇشقا باشلىدى؛ وئي‪-‬خىيالمۇ پۇلغا بﯧقىپ بوالتتى‪.‬‬ ‫زۆھـــرە ھۇجرىـــسىغا بﯧكىنىۋﯦلىـــپ‪ ،‬ياســـتۇقىنى قۇچـــاقالپ وئلتـــۇرۇپ‪ ،‬ۇئرۇش‬ ‫ائلدىــدىكى ھهربىــي قومانــداننىڭ ەئســتايىدىللىقىدەك بىــر جىــددىي پوزىتــسىيىدە‬ ‫غهلىــبه‪ ،‬بهخــت پىالنلىرىنــى قۇرۇشــقا باشــلىدى‪ ،‬مهغلۇبىيهتنىــڭ خهۋپ‪-‬خهتىــرى‬ ‫كۆرۈنسه قۇرغان نهرسىلىرى بۇزۇلۇپ كﯧتهتتى؛ ەئممـا ۇئ ىئچىنـى سـىقماي وئلتـۇرۇپ‬ ‫قايتــا قــۇردى‪ ...‬تهســهۋۋۇرىنى كهڭ يايــدى ‪.‬ۆئمۈرلــۈك بهخــت‪ ،‬خۇشــاللىق بىــلهن‬ ‫مۇناسىۋەتلىك بۇنداق چوڭ ىئشقا چوقـۇم ائكتىـپ پوزىتـسىيه تۇتـۇش كﯧـرەك ىئـدى‪.‬‬ ‫ەئگهر »بهرسهڭ يهيمهن‪ ،‬ۇئرساڭ ۆئلىمهن« دەيدىغان ھالهتته قالىدىغان بولسا‪ ،‬ىئت‪،‬‬ ‫مۈشۈكتهك خارلىنىپ ياشايتتى ‪.‬‬ ‫قىزالرغــا تــاكى تــوي قىلغىــچه ھاياجانــدىن يــاكى قورقــۇنچتىن تىتــرەپال ياشــاش‬ ‫بهخشهندە بولۇپ كهتكهنمىـدۇ؟ ھهقىقىـي مـۇھىم نهرسـه زادى نـﯧمه؟ ھـﯧچ نهرسـىنى‬ ‫قﯧتىغا ېئلىپ قويمايدىغان ائدىله قانداق بولۇپ باشقا دىنغـا كىرىـپ كهتتـى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫زادى مۇســۇلمانمۇ؟ ائدىــله نﯧمىــشقا ۇئنىڭــدىن گۇمانلىنىــپ ىئمــانىنى مهســخىرە‬ ‫قىلىدۇ؟ مۇسۇلمان قىزالر قانداق ياشىشى كﯧرەك‪ ،‬زۆھرە راستىنال دىننىـڭ سـىرتىغا‬ ‫چىقىپ كهتكهچكه ۆئزىنى تونۇيالماي‪ ،‬غايه‪-‬مهقـسهتلىرىنىڭ يىـپ ۇئچىنـى تاپالمـاي‬ ‫قﯧلىۋاتامدىغانــدۇ؟ ســىيىت قــارى بىــلهن كۆرۈشــكهندىن كﯧيىــنال مــۇقهررەر ھالــدا‬ ‫مۇســـۇلمانلىق‪ ،‬تهقۋالىقنىـــڭ گﯧپـــى چىقىـــدۇ ‪.‬زۆھـــرە ۇئنىڭـــدىن يىراقلىـــشىپ‬ ‫كﯧتىشنىمۇ‪ ،‬بهك يﯧقىنلىشىپ كﯧتىشنىمۇ خالىمايتتى‪ ،‬شۇنداق ياشـاپ كﯧلىۋاتـاتتى‬ ‫ۋە بــۇنى بىــر خىــل كۆڭۈللــۈك تــالالش ھﯧــساباليتتى‪ .‬ھــﯧچ ىئــشقا تهۋەككــۇل‬ ‫قىاللمايـدىغان پاسـسىپ ائدەملهرنىـڭ باھانىـسى تولىمـۇ كـۆپ ىئـدى‪ .‬زۆھـرە دىـن‬ ‫ھهققىـــدە ھﯧچقاچـــان چوڭقـــۇر وئيـــالپ باقمىغـــان‪ ،‬نـــامىزىنى ائدەت يوســـۇنىدا‬ ‫داۋامالشتۇرۇپ ائخىر تاشالپ قويغانىدى؛ كﯧيىنكى كۈنلهردە تىرىكچىلىك بﯧسىمى ۋە‬ ‫بهخت ۋەسۋەسىلىرىنىڭ قوينىدىن چىقالماي‪ ،‬ىئمانىنىـڭ سۇسـلۇقىغىمۇ پهقهت ىئـچ‬ ‫ائغرىتماس بولـۇپ كهتكهنىـدى‪.‬بـۇ دۇنيـالىق مهىئـشهتكه بﯧرىلىـپ كهتـكهن ىئنـسان‬ ‫تهبىىئي ھالدا ۇئ دۇنيانى ۇئنتۇيتتى‪ ،‬بۇ دۇنيانىڭ شىرىنلىكى‪ ،‬گـۈزەللىكىنى ياخـشى‬ ‫كۆرۈپ كﯧتىپ‪ ،‬ۇئ دۇنيالىققا ائىئت ىئشالردىن قاچاتتى‪ .‬شۇڭا ەئينـى چاغـدا زۆھـرە‬ ‫سىيىت قارىنىڭ مۇھهببىتىگه ائنچه قىزىقىپ كهتمىگهن‪ ،‬ھهتتـا ۇئنىڭغـا ۈئمىدسـىز‬ ‫قارىغانىــدى‪ .‬بىــر يىــل ۆئتتــى‪ ،‬ائدىــله بۇزۇقچىلىقتــا ھهددىــدىن ائشــتى‪ ،‬چىرايــى‬ ‫سهتلهشــتى؛ ھــالبۇكى‪ ،‬زۆھــرە ائشــۇ ســۇس ىئمانىغــا‪ ،‬ەئخالقىغــا چىــڭ ېئــسىلىپ‪،‬‬ ‫پـاكلىقىنى قوغـداپ كهلـدى؛ زۆھـرە ۆئزىـگه شـۇنداق سـوائل قويـدى‪ :‬ۆئزەمـگه چىـڭ‬

‫‪157‬‬

‫بولۇشنىڭ سهۋەبى نﯧمه؟ ىئمانمۇ‪ ،‬ۋىجدانمۇ‪ ،‬ەئخالقمۇ‪ ،‬مۇھهببهتمۇ؟ ائتـا‪ -‬ائنامنىـڭ‬ ‫ىئچ ائغرىقىمۇ؟ ائچامنىـڭ سهپراسـىمۇ؟‪ ...‬مهيلـى نـﯧمه بولـسا بولـسۇن‪ ،‬زۆھـرە ۆئزى‬ ‫ائدەتته چوڭقۇر وئيالپ كﯧتهلمىگهن‪ ،‬ەئھمىيهت بهرمىگهن‪ ،‬ھهتتا ىئسمىنىمۇ ۇئنتـۇپ‬ ‫قـــاالي دﯦـــگهن ائشـــۇ بۈيـــۈك ەئقىـــدىلهرنىڭ ۆئز ھاياتىـــدا مـــۇھىم رول وئينـــاپ‬ ‫كهلگهنلىكىنى چۈشهندى ‪.‬‬ ‫ائۋۋال ۇئنىڭ كاللىسىدا پاكلىققا‪ ،‬گۈزەللىككه تهڭداش مۇھهببهت ۇئقۇمى پهيدا‬ ‫بولــدى‪ ،‬كﯧــيىن ائدىلهنىــڭ خىرىــستىائن بولغانــدىكىن كﯧــيىن ســۈپىتىنى ســاقالپ‬ ‫يۈرۈشــكه باشــلىغانلىقىنى ھــﯧس قىلىــپ ەئجهبلىنىــپ‪ ،‬ۆئزىنىــڭ دىنىــي ېئتىقــادى‬ ‫ھهققىدە‪ ،‬سىيىت قارى ھهققىدە قايتىدىن وئيلىنىشقا باشلىدى ‪.‬سىيىت قارىدەك باال‬ ‫بىلهن ياشىسا تهقۋالىققا قايتىشقا توغرا كﯧلهتتى‪ ،‬ھۈسهيىن بىلهن ياشىسا ەئركىـن‪-‬‬ ‫ائزادە‪ ،‬باياشــات ياشــايتتى؛ بۇمــۇ شــهرت ەئمهس ىئــدى‪ ،‬ھۈســهيىندەك ەئرەبــكه‬ ‫تهگمىــسىمۇ‪ ،‬ىئمــانى ســۇس بىــرەر ۇئيغــۇر بايغــا تهگــسىمۇ وئخــشاشال ســىقىلماي‪،‬‬ ‫مۇھتاجلىق دەردىنى تارتماي ياشىيااليتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە ائدىلهنىڭ زوق‪-‬شوخ بىلهن ېئيتقان گهپلىرىنـى قايتـا وئيالشـقا باشـلىدى‪.‬‬ ‫خىرىسىتىائن بولۇپ كهتكهن ائدىله شـۇنچه بهختلىـك‪ ،‬كـۆڭلى تـوق ياشىـسۇنۇ‪ ،‬مهن‬ ‫مۇسۇلمان دەپ يۈرگهن‪ ،‬شۇنىڭغا اليىـق ھالـدا ىئپـپهت‪-‬نومۇسـىنى قوغـداپ كهلـگهن‬ ‫زۆھرە ائزابلىنىپ‪ ،‬ىئككىلىنىپ يۈرسۇن‪ ...‬بۇ قانداق ەئقىلگه سىغىدۇ؟! چاتاق زادى‬ ‫نهدە؟ خۇدايىم ائشۇنداق ىئمانى سۇس‪ ،‬ىئككى تايىن‪ ،‬قاشاڭ ائدەمنـى تـۈگىمهس ىئـچ‬ ‫پۇشۇغى‪ ،‬كۆڭۈل يﯧرىملىقى ۋە ائرىسالدىلىق ائزابىغا تاشالپ قويامدىغاندۇ؟‬ ‫تهقــدىر ىئــشىغا كــۆكرەك كﯧرىــپ چىقالمىغــان ائدەم بىــر بۇلۇڭغــا تىقىلىــپ‪،‬‬ ‫كىرپىدەك تۈگۈلۈپ كونا ۆئچهكته ياتىۋﯦرىـدۇ‪ ....‬كۈنلهرنىـڭ بىرىـدە كـۆزىنى ېئچىـپ‬ ‫قارىسا ائللىقاچان قﯧرىـپ كهتـكهن‪ ،‬ائرمـانلىرى شـۇ پﯧتـى تۇرغـان‪ ...‬شـۇنىڭ بىـلهن‬ ‫»ۋاقىت نﯧمانچه تﯧز ۆئتكهن‪-‬ھه!« دەپ ھهسـرەت چﯧكىـدۇ‪ .‬بىـر خىلـال ۆئتـۈۋەرگهن‪،‬‬ ‫ھــﯧچ بىــر ۇئرۇنــۇش ۋە يﯧڭىلىــق بولمىغــان ھايــات ائشــۇنداق تﯧــز ۆئتىــدۇ‪ ،‬ھهتتــا‬ ‫ەئسلىگۈدەك ھﯧچنﯧمه قالمايدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرە شىددەتلىك بىـر ۆئزگىرىـشكه‪ ،‬كهسـكىن بىـر قارارغـا شـۇنچىلىك زارىقىـپ‬ ‫كهتتىكى‪ ،‬خىيال سـۈرىۋﯦتىپ كارىۋاتتـا نهچـچه دومىلىـدى‪ ،‬ېئـڭهك يـۆلهپ سـاەئت‪-‬‬ ‫ســاەئتلهپ وئلتــۇردى؛ بﯧــشى چىڭقىلىــپ كهتكهنــدە ۇئيقــۇنى ســﯧغىندى؛ يوتقــاننى‬ ‫بﯧشىغا پۈركهپ‪ ،‬ھﯧچنﯧمىنى وئيلىماي ياتتى‪ .‬كۆزى ەئمدى ۇئيقىغا ىئلىناي دﯦگهنـدە‬ ‫يانفونى سايراپ كهتتـى‪ ،‬ۇئنـى قولىغـا ېئلىـشمۇ خـوش ياقمىـدى‪ ،‬ەئممـا كـۆڭلى بىـر‬ ‫نﯧمىنـى تۇيغانـدەك بولـۇپ توسـاتتىن جىددىيلىـشىپ كهتتـى ۋە تﯧلﯧفـون نومۇرىغـا‬ ‫قارىدى‪ ،‬نـاتونۇش بىـر نومـۇر ىئـدى‪ ،‬زۆھـرە بۇنىـڭ سـىيىت قـارى بولـۇپ قﯧلىـشىنى‬ ‫شۇنچىلىك ۈئمىد قىلدىكى‪ ،‬كاللىسى شۇنىڭدىال توختاپ قالدى‪ .‬دەرۋەقه‪ ،‬شۇ تونـۇش‬

‫‪158‬‬

‫ائۋاز ھاياجان بىلهن‪ ،‬مـۇھهببهت بىـلهن‪ ،‬يﯧڭـى بىـر باشـلىنىش يـاكى ائخىرلىـشىش‬ ‫بىلهن يﯧتىپ كهلدى‪:‬‬ ‫_ ەئسساالمۇ ەئلهيكۇم!‬ ‫_ۋەەئلهيكـۇم ەئسـساالم‪ _...‬زۆھرەنىـڭ ائۋازى تىتـرەپ كهتتـى‪ ،‬كۆكـسىنى تۇتـۇپ‬ ‫قالدى‪.‬‬ ‫_قانداق ەئھۋالىڭىز؟ مهن سىيىت قارى‪...‬‬ ‫_ائۋازىڭىزدىن بىلدىم‪.‬‬ ‫_ھهر نﯧمه بولسا ۇئنتۇپ قالماپسىز‪...‬‬ ‫زۆھرە نۇرغۇن نهرسىلهرنى وئيلىدى‪ ،‬ەئمما وئيلىغانلىرىنىڭ ھهممىسى قااليمىقـان‬ ‫ىئــدى‪ ،‬جىددىيىلىــشىپ تــۇراتتى‪ ،‬ىئچىــدىكى گهپنىــڭ جىقلىقىــدىن قايــسى گهپنــى‬ ‫دﯦيىشنى بىلهلمىدى ‪.‬‬ ‫_بﯧيجىڭغا كهلـگهن‪ ،‬يﯧقىنـدا مﯧڭىـپ قالىدىغانـدەك قىلىمىـز‪ .‬شـۇڭا تﯧلﯧفونـدا‬ ‫بولسىمۇ كۆرۈشۈپ قوياي دەپ ‪...‬‬ ‫_كهلگىنىڭىزنى ائدىلهدىن ائڭلىغان‪ ،‬ائشۇنداق كۆرۈشمهيال كﯧتهمـسىز؟ _ دﯦـدى‬ ‫زۆھرە كارىۋىتىغا راۋرۇس يۆلىنىپ‪.‬‬ ‫_كۆرۈشسهك كۆرۈشهيلى‪.‬‬ ‫_ نهدە كۆرۈشىمىز؟‬ ‫_ سىز دﯦسىڭىز‪ ،‬مهن شۇ يهرگه باراي ‪.‬‬ ‫زۆھرە ۆئزى ىئشلىگهن رﯦستۇراننىڭ وئرنىنى ېئيتىپ بهردى‪ ،‬ۋاقتىنى كﯧلىشتى ‪.‬‬ ‫زۆھرە بىـر دەمـدىال پهيـدەك يهڭگىلـلهپ‪ ،‬قۇشـتهك ۇئچـۇپ‪ ،‬ۇئ ۆئيـدىن بـۇ ۆئيـگه‬ ‫كىرىـپ كىـيىم يهڭگۈشـلىدى‪ ،‬ەئيـنهككه قارىـدى؛ تهبىىئـي ‪ ،‬سـۇس گىـرىم قىلـدى؛‬ ‫دﯦيىــشكهن ۋاقىتــتىن بــۇرۇن رﯦــستۇرانغا بــاردى؛ يــان تهرەپــتىن بىــر وئرۇن تﯧپىــپ‬ ‫ەئينهكتىن سىرتقا قاراپ وئلتۇردى‪ ،‬دﯦيىشكه ۋاقىتقا ۈئلگۈرۈپ سىيىت قارىم كهلدى‪،‬‬ ‫زۆھرەنىڭ ۆئزىگه قاراپال تۇرغانلىقىنى‪ ،‬رﯦستۇران ىئچىدە تـۇرۇپ كۆزىتىۋاتقـانلىقىنى‬ ‫سﯧزەلمىدى‪ .‬بىر يىلدا جاماەئت ائرىسىدا جاماەئتنىڭ كۆزى بولۇپ ياشـاپ كهلـگهن‪،‬‬ ‫خﯧلى ىئشالرنى باشتىن كهچۈرگهن بۇ قارىمغا خﯧلىال ساالپهت قونغان بولۇپ‪ ،‬قامىتى‬ ‫تىك تۇراتتى ‪ ،‬قهدەم ېئلىشلىرى شۇنچه چهبدەس‪ ،‬مهردانه ىئدى‪ ...‬چىرايىدا زىيـادە‬ ‫ھاياجان‪ ،‬ائلدىراڭغۇلۇق كۆرۈنمهيتتى‪ ،‬كۆزلىرى ھهممه نهرسىگه تهكشى قـارايتتى‪...‬‬ ‫زۆھرەنىڭ يۈرىكىنىڭ بىر پارچىسى ېئرىپ كهتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنى كۆرۈپ تهمكىن‪ ،‬خۇش پﯧىئل ھالدا‪ ،‬بهلكىم ھـﯧچ قانـداق‬ ‫ھاياجانلىنىشنى باشتىن كهچۈرمهيال ۇئنىڭ ائلدىغا كهلدى‪:‬‬ ‫_ساقلىتىپ قويۇپتىمهن‪-‬دە! قﯧنى وئلتۇرۇڭ‪...‬‬ ‫_ياقهي‪ ،‬مهنمۇ تﯧخى ھازىر كهلگهن‪...‬‬

‫‪159‬‬

‫زۆھـرە ۆئزى ھهقىقىـي ياخـشى كۆرىـدىغان بىـر يىگىتنىـڭ ائلدىـدا تۇرغانـدەك‬ ‫تارتىنىپ كهتتى‪ ،‬لﯧكىن بۇنداق تۇرسا سىيىت قارىنىڭ ائلدىدا تىـل تۇتـۇقى بـاردەك‬ ‫كۆرۈنـۈپ قﯧلىـشتىن ەئنـسىرەپ‪ ،‬ۆئزىنـى دەرھـال وئڭـشىۋالدى‪ ،‬شـۇنداقتىمۇ يـۈرەك‬ ‫سوقۇشىنى باسالمىدى‪ .‬بهلكىـم مـۇھهببهت دﯦـگهن نهرسـه كـۈچىنى كۆرسـىتىۋاتاتتى‪.‬‬ ‫مــۇھهببهت ۇئرۇقنىــڭ كــۈچىگه وئخــشايدىغان نهرســه بولــسا كﯧــرەك‪ ،‬بىــر بۇلۇڭغــا‬ ‫تاشلىنىپ قالسىمۇ ھامان بىر كۈنى بىخ سۈرۈپ كۆكلهپ چىقاتتى‪ .‬زۆھرە بۇنى كۆز‬ ‫ائلدىدا كۆرۈۋاتاتتى‪ ،‬چۈنكى ۇئ بۇ رﯦستۇراندا ىئشلىگهن مهزگىلىدە مۇشۇنداق بىـر‬ ‫يىگىت بىلهن ۇئچرىـشىش‪ ،‬دەرقهمـدە بولـۇش خۇشـاللىقىنى تهسـهۋۋۇر قىلغانىـدى‪...‬‬ ‫مۇھهببهت بىلهن تهسهۋۋۇر نهقهدەر گۈزەل بىرلىشىدۇ‪-‬ھه!‬ ‫_قانداقراق تۇرۇۋاتىسىز؟‪ -‬دﯦدى سىيىت قارى زۆھرەگه ائدەتتىكىچه قاراپ‪.‬‬ ‫_ ياخشى‪_،‬دﯦدى زۆھرە سىيىت قارىنىڭ ائلدىكى پىيالىنى ېئلىپ چاي قۇيۇۋﯦتىپ‪،‬‬ ‫_ ۆئزىڭىزمۇ وئبدان تۇرۇۋاتقانسىز‪.‬‬ ‫_قهدىر ەئھۋال ‪...‬‬ ‫_ بىزنىڭ ۆئيدىكىلهر بىلهن كۆرۈشهلىدىڭىزمۇ؟‬ ‫_ بىر نهچچه قﯧتىم كۆرۈشكهن‪ ،‬ماڭىدىغاندا كۆرۈشهلمهي قالدىم‪.‬‬ ‫_ۆئيدىكىلهرگه باشقىچه گهپ قىلىپ يۈرمىگهن بولغىيـدىڭىز‪-‬ھه؟‪-‬دﯦـدى زۆھـرە‬ ‫مۇاليىملىق بىلهن‪.‬‬ ‫گهپلهر شۇنداق سىلىق باشالندى‪ ،‬ائندىن سۆھبهتنىڭ خام پىيازدەك قىرتاق پوستى‬ ‫بىر‪-‬بىرلهپ سويۇلۇشقا باشلىدى ‪.‬‬ ‫_ نﯧمه دەپ دەيمهن ‪...‬‬ ‫_ ۆئيدىكىلهر مهندىن توال گۇمانلىنىپ‪ ،‬ەئنسىرەپال يۈرىيدۇ‪ ،‬شۇڭا دەيمهن‪.‬‬ ‫_ ۇئنىڭغـــا مهن ســـهۋەبچى ەئمهس‪ _،‬دﯦـــدى ســـىيىت قـــارى قـــاتتىق بىـــر گهپ‬ ‫قىلىۋﯦتىشتىن ۆئزىنى ائران تۇتـۇپ تۇرغانـدەك ېئغىرلىـق بىـلهن‪ -،‬ۇئالرنىمـۇ تـوغرا‬ ‫چۈشىنىڭ‪.‬‬ ‫_شۇ كهتكهنچه ماڭا بىرەر قﯧتىم بولسىمۇ تﯧلﯧفون ۇئرۇپ قويمىدىڭىز‪...‬‬ ‫_ راستىمنى دﯦسهم‪ ،‬ائرتۇق دەردنى يۈكلىۋالماي دﯦدىم‪.‬‬ ‫_كۆڭلىڭىز مهندىن شۇنچه رەنجىگهنمىدى؟‬ ‫_ رەنجىسهكمۇ قانداق قىالتتۇق‪...‬‬ ‫_ائدىله ىئشنى بۇزغانىـدى‪ ،‬سـىز كهتكهنـدىن ائدىـله بىـلهن قىزىرىـشىپ قالـدىم‪.‬‬ ‫لــﯧكىن بــۇنى ھــازىر دﯦگهننىڭمــۇ پايدىــسى يــوق‪ .‬ســىزمۇ چاپــاننى ائلــدىراپ تهتــۈر‬ ‫كهيدىڭىز‪.‬‬ ‫_ۇئنداق بولۇشىنى كىم وئيلىغان دەيسىز؟ سىزنى ۇئنچىلىك ۆئزگىرىپ كﯧتهر دەپ‬ ‫پهقهت وئيلىمىغانىدىم‪.‬‬

‫‪160‬‬

‫_دﯦمهك‪ ،‬سىز شۇ ۋاقىتتىال مﯧنى خاتا چۈشهنگهن‪...‬‬ ‫_بهلكىم شۇنداقتۇ‪ ،‬سىلهرنىڭ ىئشىڭالرنى ۇئقۇپ بولغىلى بولمىغاندىكىن‪...‬‬ ‫_ۇئقمىغاندىكىن ۇئنداق قااليمىقان گۇمان قىلسىڭىز بولمايتتى‪.‬‬ ‫_گۇمان دﯦگهنمۇ بىكاردىن تۇغۇلمايدۇ‪-‬دە ‪...‬‬ ‫شۇ تاپتا سىيىت قارىنىڭ چىراي ىئپادىـسىگه‪ ،‬گهپ‪-‬سـۆزىگه بـۆلهكچه سـهزگۈر‬ ‫بولۇپ كهتكهن زۆھرە ۇئنىڭ بۇ ھالىتىدىن كۆڭلى يﯧـرىم بولـدى‪ .‬ىئلگىـرى زۆھـرەگه‬ ‫تهلپۈنۈپ تۇرىـدىغان سـىيىت قـارى ھـازىر بىـپهرۋا‪ ،‬سـوغۇق يىگىـتكه ائيالنغانىـدى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ۇئنىڭغا ۇئۋال قىلماسلىقى كﯧرەك‪ .‬ھهق‪-‬ناھهق ائيدىڭ بولۇشى كﯧرەك‪،‬‬ ‫ائندىن بـۇ ۇئچرىشىـشنىڭ ەئھمىيىتـى بولىـدۇ‪ ،‬ائنـدىن كۆڭـۈل ائزادىلىكـى بىـلهن‬ ‫پاراڭالشقىلى بولىدۇ‪ ،‬ائندىن سىردىشىپ مۇڭداشـقىلى بولىـدۇ‪ ،‬ائنـدىن كۆڭـۈل نهگه‬ ‫باشلىسا شۇ ياققا ماڭغىلى بولىدۇ‪...‬‬ ‫_گۇمان ىئماننى قاچۇرىدۇ دﯦگهننى بىلمهمـسىز؟‪ -‬دﯦـدى زۆھـرە نهچـچه ۋاقىتـتىن‬ ‫ىئچىگه پاتمىغان گهپلىرىنى باشالپ‪.‬‬ ‫_ گۇمانىم تﯧخى ىئمانىمنى قاچۇرغىدەك بولمىدى‪.‬‬ ‫_ شۇنداق‪ ،‬سىز بهك ىئمانلىق‪ ،‬سىز بهك تهقۋا‪ ..‬بىز ىئمانسىز‪ ،‬بىز رەسۋا‪...‬‬ ‫_ۇئنداق دەپ كهتمهڭ‪ ،‬سىزنى ۇئنداق دﯦگىنىم يوققۇ؟!‬ ‫_لﯧكىن شۇنداق وئيلىدىڭىز ەئمهسمۇ؟!‬ ‫_ وئيالش بىلهن قاراش وئخشىمايدۇ‪...‬‬ ‫_ ەئمىــسه قارىــشىڭىزنى ۆئزگهرتىــڭ‪ .‬مﯧنـى خﯧلــى چۈشــىنىدۇ دەيتــتىم ســىزنى‪،‬‬ ‫لﯧكىن مﯧنى ائدىـله بىـلهن بىـر قاتارغـا چىقىرىـۋەتكىنىڭىزگه قـاراپ‪ ،‬مﯧنـى پهقهت‬ ‫چۈشهنمهيدىغانلىقىڭىزنى بىلدىم‪.‬‬ ‫_ىئككىڭـالر وئخشىمايـسىلهر‪ ،‬لـﯧكىن مهقـسىتىڭالر بىـر‪-‬دە! ھهر ىئككىڭـالر بـۇ‬ ‫شهھهردە خالىغانچه ياشايمىز دەپ قالدىڭالر‪...‬‬ ‫_خالىغانچه ياشاش دﯦگهن كوچىغا چىقىش دﯦگهن گهپمىكهن؟‬ ‫زۆھرەنىڭ چىرايى جىددىي تۈس ائلدى‪ ،‬كۆزلىرىدىن ەئلهملىك ۇئچقـۇنالر چاقنىـدى‪.‬‬ ‫بۇ كۆرۈشۈش ائرقىلىق زۆھرە كونا دەردىنى ېئلىۋالىدىغانـدەك‪ ،‬سـىيىت قـارى بولـسا‬ ‫دەرد ۈئســتىگه دەرد قوشــۇۋالىدىغاندەك قىالتتــى‪ .‬ســىيىت قــارى يهنه گهپ قىلــسا‬ ‫زۆھرەنىڭ زىتىغا تﯧگىپ كﯧتىشىدىن ەئنـسىرىدى‪ ،‬بـۇ كۆرۈشۈشـنىڭ كۆڭۈلـسىزلىك‬ ‫بىلهن ائياغلىشىشىنى خالىماي جىم وئلتۇردى‪.‬‬ ‫_مﯧنى پهقهت ىئزدىمهي دﯦگهنمىدىڭىز؟_ دﯦدى زۆھرە بايىقىدەك مۇاليىم ائچچىقى‬ ‫بىلهن‪ _ ،‬بىر كهتكهنچه مﯧنى شۇنداق ائسان ۇئنتۇپ كهتتىڭىزما؟‬ ‫سىيىت قارى ەئجهبلهندى‪ ،‬زۆھرەنىڭ باشقا بىر يۈزى كۆرۈنۈۋاتاتتى‪ ،‬بهلكىـم ۇئنىـڭ‬ ‫ۆئزگهرگىنى راستتتۇ‪ ...‬نﯧمىال بولسا بهرىبىر‪.‬‬

‫‪161‬‬

‫_يالغان گهپ قىلساق بولمايدۇ‪ _،‬دﯦدى سىيىت قـارى پﯧتىنـى بۇزمـاي‪ _ ،‬ەئسـلهپ‬ ‫تۇردۇق‪ ،‬ىئنساۋىڭىزغا دۇائ قىلىپ تۇردۇق‪.‬‬ ‫_رەھــمهت‪ _،‬دﯦــدى زۆھــرە تهنه قىلغانــدەك‪ _،‬ھهر قايــسىلىرىنىڭ دۇائلىــرى‬ ‫بهرىكاتىدىن مانا جانان چىنىدەك چﯧقىلماي ساق تۇرۇپتىمىز‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭ چاقناپ كهتكهن كۆزلىرىدىن ەئندىكتى‪:‬‬ ‫_شۇنداقمۇ؟‬ ‫_شۇنداق‪.‬‬ ‫_ۇئنداق بولسا خۇداغا شۈكۈر!‬ ‫_ خۇداغا مىڭ قﯧـتىمالپ شـۈكۈر قىلىمهنكـى‪ ،‬خـۇدايىم مﯧنـى ېئزىـپ كﯧتىـشتىن‬ ‫ساقلىدى‪ _،‬دﯦدى زۆھرە جىـددىي تهلهپپـۇزدا _ ەئممـا سـىز مۇشـۇ ۋاققىـچه مهنـدىن‬ ‫گۇمانلىنىپ كهلدىڭىز‪...‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭ مىقتهك قادالغان شهھال كۆزلىرىدىن تىتـرەپ كهتتـى‪ ،‬نـﯧمه‬ ‫دﯦيىشىنى بىلهلمىدى‪ ،‬زۆھرە ۇئنىڭ ھﯧچنﯧمه دﯦيهلمهيـدىغانلىقىنى بىلىدىغانـدەك‪،‬‬ ‫سۆزىنى داۋامالشتۇردى‪:‬‬ ‫_سىز شۇ بىر يامانالپ كهتكهنچه كهتتىڭىـز‪ ،‬مﯧنىـڭ چۈشهندۈرۈشـۈمگه پۇرسـهت‬ ‫بهرمىــدىڭىز‪ .‬ســىز ھﯧچنﯧمىنــى بىلمهيــال ماڭــا ۇئنــداق قــارا ســۇۋىماڭ‪ .‬ۇئ چاغــدا‬ ‫ائدىلهنىڭ كهينىگه كىرىپ قىياپىتىمنى ۆئزگهرتىپ باققانىدىم‪ ،‬كـۆزىڭىزگه سـىغماي‬ ‫قالغىنىم راست‪ ،‬لﯧكىن ۇئ مﯧنىڭ ائدىلهدەك بۇزۇلۇپ كهتكىنىمنى چۈشهندۈرمهيتتى‪.‬‬ ‫وئيۇن‪-‬تاماشـىالرغا بارمىـدىم ەئمهس‪ ،‬بـاردىم‪ ،‬لـﯧكىن سـىز وئيلىغانـدەك ىئـشالرنى‬ ‫ھهرگىز قىلمىدىم‪ .‬ۆئزىڭىز‪ ،‬وئيالپ بﯧقىڭ‪ ،‬ىئككى قىزنىڭ ياسىنىشىغا قـاراپال ھهر‬ ‫ىئككىسىنى بۇزۇققا چىقىرىۋەتسه قانداق بولىـدۇ؟ قىيـاپىتى وئخـشىغان قىزالرنىـڭ‬ ‫ھهممىـسى وئخـشاش بولىۋﯦرەمـدۇ؟ ۇئالر پهقهت ياسىنىـشنىال بىلىـدىغان‪ ،‬كاللىـسى‬ ‫يوق‪ ،‬يۈرىكى يوق نﯧمىلهرمۇ؟ مهن ائدىلهگه ھهرگىز وئخشىمايتتىم‪ ،‬بۇنى بىلىشىڭىز‬ ‫كﯧرەك ىئدى‪ .‬ائخىرى شۇنى چۈشـهندىمكى‪ ،‬سـىز ماڭـا چۈشـهنمهيال ائشـىق بوپـسىز‪،‬‬ ‫خﯧتىڭىزنى ماڭا ەئمهس‪ ،‬خىيالىڭىزدىكى پهرىشتىگه يﯧزىپسىز‪ .‬بىـر يىلـدىن بۇيـان‬ ‫بۇ ىئش ىئدىيهمدىن ۆئتمىدى‪ ،‬ناھهق ەئيبلهنگهن جىنايهتچىدەك سىقىلىپ ياشىدىم؛‬ ‫ائدىلهگه ماالي بولۇپ ىئشلىـسهم ىئـشلىدىمكى‪ ،‬ۇئنىـڭ كهينىـدىن مﯧڭىـپ كوچىغـا‬ ‫چىقمىدىم‪ ،‬نى جاپالىق كۈنلهرنى باشـتىن كهچـۈردۈم‪ .‬وئيـالپ بﯧقىـڭ‪ ،‬بىـر قىـز بـاال‬ ‫ۈئچۈن مۇشۇنداق ياشاش ائسانمۇ؟! ەئگهر مهن بـۇزۇلىمهن دﯦـسهم بىـر دەملىـك ىئـش‬ ‫ىئــدى‪ ،‬ائدىــلهدەك بولــساممۇ بولىــۋﯦرەتتىم‪ ،‬لــﯧكىن مهن ســىزنى ەئمهس‪ ،‬ائپــامنى‪،‬‬ ‫ۆئيـــدىكىلهرنى وئيلىـــدىم‪ .‬ماڭـــا مهيلـــى ىئـــشىنىڭ‪ ،‬مهيلـــى ىئـــشهنمهڭ‪ ،‬مهن‬ ‫ۆئيـــدىكىلهرگه يـــۈز كﯧلهلمهيـــدىغان ىئـــش قىلمىـــدىم؛ ھهم بۇنىڭـــدىن كﯧيىنمـــۇ‬ ‫قىلمايمهن‪.. .‬‬

‫‪162‬‬

‫سىيت قارى زۆھرەنىڭ گهپلىرىگه دەرگۇماندا بولسىمۇ‪ ،‬كۆڭلىدە شۇنداق بولۇشىنى‬ ‫ائلالھــتىن تىلىگهچــكه‪ ،‬ائخىــر ىئــشهندى؛ مۇھهببهتلىــك قهلبــى ەئزىــم دەريــادەك‬ ‫شاۋۇقۇنالپ ائقتى‪ ،‬يوقالماس ۋە بۇزۇلماس بىر ۋەدە ەئمهلگه ائشقاندەك ھاياجانالندى‪.‬‬ ‫_كۆڭلۈمدە گۇمان قالغىنى راسـت‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى بىـردىنال ھاياجانلىنىـپ‬ ‫كﯧتىـشنى ائجىزلىــق كــۆرۈپ ۆئزىنـى تۇتىۋﯦلىــپ‪ _،‬رەبــبىم ائلالھــتىن كــۆڭلىڭىزگه‬ ‫ىئمان‪-‬ىئنساپ تىلهپ تۇرغىنىممۇ راست‪ .‬ائلالھ سىزنى شۇ بۇزۇقچىلىقالردىن ساقالپ‬ ‫كهلگهن بولسا‪ ،‬بۇنىڭغا مهنمۇ ائلهمچه خوش! ەئگهر سـىز ائلالھنىـڭ ائلدىـدا يالغـان‬ ‫گهپ قىلسىڭىز قىيامهتته ۆئزىڭىز جاۋاب بﯧرىـسىز‪ .‬ەئگهر سـىز ھهقىـقهتهن ئپـپهت‪-‬‬ ‫نومۇسلۇق‪ ،‬پاك ائيال بولسىڭىز‪ ،‬بىز سىزگه تۆھمهت قىلساق‪ ،‬بۇنىڭ جازاسىنى بىـز‬ ‫تــارتىمىز‪ .‬ائلالھقــا مهدھىــيىلهر بولــسۇنكى‪ ،‬ائلــالھ بىــر بهنــدىنى يامــانلىقتىن‬ ‫ساقالشنى ىئرادە قىلغان بولسا بۇ ىئرادىگه ھﯧچكىم قارشى چىقالمايدۇ‪...‬‬ ‫زۆھــرە ائجايىــپ يهڭگىلــلهپ قالــدى‪ ،‬كۆڭــۈل ائســمىنى زۇمــرەتتهك ســۈزۈلدى‪،‬‬ ‫ھهقىقهتنىڭ پارالق قۇياشى نۇر چاچتى ‪.‬‬ ‫_رەھـمهت سـىزگه‪ ،‬شـۇ تاپتـا قانچىلىـك خـوش بـولغىنىمنى بىلمهيـمهن‪ .‬نـاھهق‬ ‫مۇائمىلىگه ۇئچرىسا ائدەم چىدىمايدىكهن‪ ،‬سىزنىڭ كهلگىنڭىزنى ائدىلهدىن ائڭـالپ‬ ‫ۆئزەم ىئـزدەپ بﯧرىـپ تـازا دﯦيىـشهيمىكىن دەپمـۇ وئيلىغانىـدىم؛ ياخـشى‪ ،‬ۆئزىڭىـز‬ ‫تﯧلﯧفون قىلىپسىز‪...‬‬ ‫_مهن بىلهن مۇشۇ ىئش توغرۇلۇق دﯦيىشىۋالمىسڭىز كۆڭلىڭىز ۇئنىمامتى؟‬ ‫_ۇئنىمايدۇ‪-‬دە‪ ،‬پول يﯧمهي كهتكىنىڭىزنى تﯧخى ۇئنتۇپ قالمىدىم‪.‬‬ ‫_ەئمدى بﯧرىپ يﯧسهممۇ بوالر‪.‬‬ ‫_مولالم تاماخور دەپ‪ ،‬راست دەپتىكهن‪ -،‬دﯦدى زۆھرە كۈلۈپ‪ _،‬ەئلۋەتته‪ ،‬بۇ قﯧتىم‬ ‫سىزنى رازى قىلىپ ۇئزاتمىسام بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_نهدە تۇرۇۋاتىسىز؟‬ ‫_بارغاندا كۆرۈڭ‪.‬‬ ‫_يالغۇز بارامدىمهن؟‬ ‫_يـالغۇز كﯧلىـڭ‪ .‬دﯦيىـشىدىغان گﯧپىمىـز تﯧخـى تۈگىمىـدى‪ .‬ھه راسـت‪ ،‬قـۇرائننى‬ ‫ۇئنتۇپ قالماي ائلغاچ كﯧلىڭ ‪...‬‬ ‫_يهنه توپا بﯧسىپ خارلىنىپ قاالمدىكىن‪...‬‬ ‫_ەئمدى خارلىنىپ قالماس‪ ،‬رامىزان يﯧقىنالپ كﯧلىۋاتىدۇ‪ ،‬ماڭا قۇرائن الزىم‪.‬‬ ‫_بولىدۇ‪ ،‬قاچان كۆرۈشىمىز؟‬ ‫_ەئتىال كﯧلىڭ‪ ،‬ىئشىڭالر ائلدىراش ەئمهستۇ؟‬ ‫_ائنچه ەئمهس‪.‬‬

‫‪163‬‬

‫سىيىت قارى ەئسلىدە زۆھـرە بىـلهن سـوغۇقال كۆرۈشـىمهن‪ ،‬ېئپـى كهلـسه قـاتتىق‬ ‫دﯦيىشىمهن دەپ وئيالپ كهلگهنىدى‪ ،‬ەئمهلىيهتـته ەئھـۋال پۈتـۈنلهي باشـقىچه بولـۇپ‬ ‫چىقتى‪ ،‬تﯧخى قايتا كۆرۈشىدىغان بولدى‪ .‬ىئلگىرى ۇئالر ھﯧچقاچـان بۇنـداق تهبىىئـي‪،‬‬ ‫ېئسىل كهيپىياتتا پاراڭلىشىپ باقمىغانىدى‪ .‬ۇئالر تامـاق يـﯧگهچ نۇرغـۇن پـاراڭالرنى‬ ‫قىلىــشتى‪ ،‬بىــر‪-‬بىــرىگه ســهمىمىي‪ ،‬وئچــۇق‪-‬يــورۇق بولۇشــتى‪ ،‬ائرىــالپ‪-‬ائرىــالپ‬ ‫قىزىقارلىق ىئشالرنى دﯦيىشىپ كۈلۈشتى ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى مﯧھمانخانىغا خۇشال قايتىپ كهلـدى‪ .‬زۆھرەنىـڭ چىرايىـدىكى گـۈزەل‬ ‫ائالمهتلهرنى تهكرار‪-‬تهكرار ەئسلىدى‪ ،‬ھهر بىر ەئسلىگىنىدە بىر ھاياجانغـا چۆمـدى‪،‬‬ ‫زۆھرەنىــڭ شــۇ چاغــدا يادىــدا قالغــان خۇنــۇك چىرايــى بۈگــۈنكى ۇئچرىشىــشتا ۋە‬ ‫چىرايلىق خوشلىشىشتا قايتا پارلىدى‪ ،‬بهلكـى تﯧخىمـۇ يـارقىن گـۈزەللىككه تولـدى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ياتىقىغا كىرگهندە تاھىر قارى خۇپتهن نامىزىنى وئقـۇپ بولـۇپ‪ ،‬قولىغـا‬ ‫تىزگىنهكنى ېئلىۋﯦلىپ‪ ،‬قانال يۆتكهپ وئلتۇراتتى‪.‬‬ ‫_ نﯧمىدﯦگهن تايىن يوق نهرسىلهر بۇ‪...‬‬ ‫_ بولدى كۆرمىگىنه‪ ،‬تاالغا چىقىپ ائيلىنىپ كىرەيلى‪-،‬دﯦدى سـىيىت قـارى كهيپـى‬ ‫چاغ ھالدا‪.‬‬ ‫_ قانداق‪ ،‬كۆرۈشتۇڭمۇ؟ ەئجهپ ۇئزۇندا كهلدىڭ‪ ،‬مولالم كۈلمهيدۇ‪،‬كۈلسه تﯧلﯧقىپ‬ ‫قالىدۇ دەپ‪ ،‬ەئمدى شۇ قىزنىڭ كهينىگه كىرىپ كهتمه‪...‬‬ ‫_ كۆرۈشتۈم‪ ،‬ۇئزاق پاراڭالشتۇق؛ خۇداغا شۈكۈر‪ ،‬زۆھرە ۇئ يولغا كىرىپ كهتمهپتۇ‪.‬‬ ‫_ قارا ساددىلىقىڭنى‪ ،‬قارىغاندا ۇئ قىزنى يهنىال ياخشى كۆرىدىكهنسهن‪-‬دە!‬ ‫_ سﯧنىڭچه ۇئ ماڭـا يالغـان ېئيتـارمۇ؟ ەئگهر ھهقىـقهتهن بۇزۇلـۇپ كهتـكهن بولـسا‬ ‫ۆئزىنى ۇئنچىـۋاال چۈشـهندۈرۈپ نـﯧمه قىلـدۇ؟ بۇزۇلـۇپ كهتـكهن قىـزالر ھﯧچكىمىنـى‬ ‫قﯧتىغا ائلمايدۇ‪ ،‬قارىمالرنى تﯧخىمۇ ۆئچ كۆرىدۇ‪ .‬زۆھرەنى مهن خﯧلى چۈشـىنىمهن‪ ،‬ۇئ‬ ‫بۇرۇنمۇ ۇئنداق شوخ‪ ،‬وئيۇنچى‪ ،‬ھىيلىگهر قىز ەئمهس ىئدى‪.‬‬ ‫_ ۆئزەڭ ياخــشى كۆرگهنــدىكىن شــۇنداق تۇيۇلىــدۇ‪-‬دە‪ ،‬قانــداقلىقىنى خــۇدا ۆئزى‬ ‫بىلىدۇ‪.‬‬ ‫_ ەئلۋەتته‪ ،‬شۇڭا مﯧنىڭمۇ ۇئنىڭدىن گۇمانلىنىشقا ائساسـىم يـوق‪ .‬پـاك ائيالغـان‬ ‫تۆھمهت قىلىشتىن ياكى كهينىدىن غهيۋەت قىلىشتىن قورقمىساق بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ توغرا دەيسهن‪ ،‬ائلالھ ۇئ قىزنىڭ ىئنساۋىنى بهرگهن بولسا ەئجهب ەئمهس‪.‬‬ ‫_ شۇنى دﯦگىنه‪ ،‬مهنمۇ نهچچه ۋاقىتتىن بﯧرى دەر گۇمانـدا يۈرگهنىـدىم‪ ،‬كالالمنىـڭ‬ ‫بىر يﯧرىدىن شۇ قىزنىـڭ زىنـا قىلغـان‪-‬قىلمىغـانلىقىنى تـوال وئيـالپ سـاراڭ بولـۇپ‬ ‫كهتكهن ۋاقىتلىرىممۇ بولغانىدى‪...‬‬ ‫_ ەئمدى قالتىس خۇش بولۇپ كﯧتىپسهن دﯦگىنه‪ ،‬سﯧنى تهبرىكلهيمهن!‬

‫‪164‬‬

‫_ دﯦمىسهڭمۇ‪ ،‬بهك خۇشال بولدۇم‪ _،‬دﯦدى سىيىت قارى چاپىنىنى سﯧلىپ كارىۋاتتا‬ ‫راھهتلىنىپ وئلتۇرۇپ‪.‬‬ ‫_ ەئمدى قانداق قىالي دەيسهن؟‬ ‫_ نﯧمىنى قانداق قىلىمهن؟‬ ‫_ بۇ جاھاندا سىلى بارمۇ يا قارىم‪ ،‬ۇئ قىزنى قانداق قىلماقچى دەۋاتىمهن!‬ ‫_ تﯧخى بۇنى وئيلىغۇدەك بولمىدىم‪.‬‬ ‫_ يالغان گهپ قىلمايلى‪ ،‬بىلله ۆئتىدىغاننىڭ ىئشىنىمۇ دﯦيىشىپ بولغاندىمىز؟‬ ‫_ ھه ياق تﯧخى‪ ،‬بۇ ۇئنداق ائسان ىئش ەئمهس‪.‬‬ ‫_ قىيىن ىئشمۇ ەئمهس قارىم‪ ،‬ائلالھتىن تىلهيلـى‪ ،‬ائلـالھ ىئـرادە قىلـسا بولۇپمـۇ‬ ‫قاالر‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن زۆھرەنىڭ ۇئنداق خىيالى يوقتهك قىلىدۇ‪.‬‬ ‫_ سهن نﯧمه بىلىسهن؟ ۇئنداق خىيالى بولمىسا ساڭا ۆئزىنى چۈشـهندۈرۈپ قانـداق‬ ‫قىلىدۇ؟‬ ‫_ مهنمىغۇ شۇنداقراق وئيلىدىم‪ ،‬لـﯧكىن ىئلگىـرى مﯧنىـڭ مـۇھهببهت تهلىـۋىمنى‬ ‫رەت قىلغان قىز ماڭا شۇنداق ائسان تﯧگهرمۇ؟‬ ‫_ سهن نﯧمانداق ۆئزەڭنى تۆۋەن چاغاليسهن؟ سهن دﯦگهن ىئمام‪ ،‬جاماەئتنىڭ بﯧشى‪.‬‬ ‫مۇھهببهت دﯦگىنىڭ قاچانقى گهپ‪ .‬ۇئ قىز بۇ شهھهردە بىر يىل يۈردى‪ ،‬نﯧمه ىئشالرنى‬ ‫قىلغانلىقىنى خۇدا ۆئزى بىلىدۇ‪ ،‬ساڭا ۆئزىنى پاك دﯦسىال پاك بولىدىغان ىئـش يـوق‪،‬‬ ‫ەئمهلىيهتته ىئسپاتلىنىشى كﯧرەك‪ ،‬قانداق دﯦدىم؟! سهن شۇنى تولۇق ىئسپاتلىغاندا‬ ‫ائندىن ۇئ قىزنى جاندىن ەئتىۋار كۆرۈپ قهدىرلهپ سۆيىدىغان بولىسهن‪.‬‬ ‫سىيىت قارى بۇ پىكىرنى توغرا تﯧپىپ‪ ،‬شىرىن خىيال سۈرۈپ تۇرۇپ قالدى‪ ،‬بهخت‬ ‫قۇشى ەئته‪-‬ۆئگۈن بﯧشىغا قونىدىغاندەك ھاياجانالندى‪ .‬ەئمما بىرىنچـى قﯧـتىم زەربه‬ ‫يﯧگهن ىئش تﯧخى ېئسىدىن چىقمىغاچقا قايتا زەربىگه ۇئچراشتىن ەئنسىرىدى‪.‬‬ ‫_ شۇنداق قىلساڭ بولمامدۇ؟‪-‬دﯦدى تاھىر قارى ۇئنى ائلدىرىتىپ‪ -،‬ياخشى ىئـشنى‬ ‫ۋاقتىدا قىلمىساڭ شهيتان ائرىالپ قالىـدۇ! بۇنـداق مىـسىلداپ وئلتۇرسـاڭ‪ ،‬ۇئ قىـز‬ ‫ەئته‪-‬ۆئگۈن مهشهدىكى تاشچىالرنىڭ بىرىگه تﯧگىپ كۆزۈڭدىن وئت چىقىرىۋﯦتىدۇ‪ ،‬ۇئ‬ ‫چاغدا مىڭ پۇشايمان قىلغىنىڭ بىكار!‬ ‫_ ياخشى ىئشقا ائلدىراش كﯧرەك‪ _،‬دﯦدى سىيىت قارى راستىنال جىددىيلهشكهندەك‬ ‫وئرنىــدىن تــۇرۇپ ۇئ يــاق‪-‬بــۇ ياققــا مﯧڭىــپ‪_ ،‬لــﯧكىن تــوي ىئــشى باشــقا ىئــشالرغا‬ ‫وئخشىمايدۇ‪...‬‬ ‫_ نﯧمىسى وئخشىمايدۇ‪ ،‬ۇئنى تهس دەۋالغان ۆئزەڭ‪ .‬پۇل دﯦسهڭ پۇل بﯧرىـپ تـۇراي‪،‬‬ ‫نىكــاھ وئقــۇتىمهن دﯦــسهڭ مانــا مهن يﯧنىڭ ـدا تــۇرۇپتىمهن‪ .‬ســﯧنىڭ ھــازىر ھهمــمه‬

‫‪165‬‬

‫نهرسهڭ تهل‪ ،‬پهقهت جۈرەئتال كهم! ۇئنداق قىلمايلى‪ ،‬قارىم! ائلـالھ تـاائال كۈچلـۈك‪،‬‬ ‫زﯦرەك مۇسۇلماننى ياخشى كۆرىدۇ‪.‬‬ ‫_ جۈرەئت قىلىشقىمۇ ىئمكان كﯧرەك‪-،‬دﯦدى سىيىت قارى غهمكىـن ھالـدا ‪-‬زۆھـرە‬ ‫بۇنىڭغا نﯧمه دەيدۇ‪ ،‬بىر نﯧمه دﯦگىلى بولمايـدۇ‪ ،‬ۇئنىـڭ خىيالىـدىن بىـخهۋەر ھالـدا‬ ‫پىالننى قۇرىۋەرگهن بىلهن ۋاقتى كهلگهندە ائقمايدۇ‪...‬‬ ‫_ سهن دﯦيهلمىسهڭ مﯧنى باشالپ بار‪ ،‬ۆئزەم دەيمهن‪-،‬دﯦدى تـاھىر قـارى كهسـكىن‪،‬‬ ‫جاراڭلىق ائۋازدا ‪-،‬نىكاھىڭنى ۆئزەم وئقۇيمهن‪.‬‬ ‫_ چاقچاق قىلما‪ _،‬دﯦدى سىىيىت قارى كۈلۈپ‪ _،‬دەيـدىغان ىئـش بولـسا ەئته ۆئزەم‬ ‫دەيمهن‪.‬‬ ‫_ سﯧنى يهنه چاقىردىما؟ مانا ەئمهسمۇ‪ ،‬ۇئ قىزنىڭ ساڭا راستىنال تهگكۈسى كهپتۇ‪.‬‬ ‫_ بهلكىم‪ ،‬ۆئيىگه ەئۋەتىدىغان خهت‪-‬خالتىلىرى باردۇر‪...‬يا باشـقا دەيـدىغان گهپ‪-‬‬ ‫سۆزى باردۇر‪ .‬مهيلى نﯧمىال بولسا‪ ،‬خام خىيالنى ائزراق قىلغان ياخشى‪.‬‬ ‫_ خام خىيالدىن پىالن تۇغۇلىدۇ‪ ،‬پىالندىن ھهرىـكهت تۇغۇلىـدۇ قـارىم‪ .‬جهسـۇرراق‬ ‫بواليلى‪...‬‬ ‫سىيىت قارى ەئتىنى وئيالپ‪ ،‬يهنه ائجايىپ خىيالالرغا چۆكۈشكه باشلىدى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى شۇ كﯧچه ۇئخلىيالمىدى‪ ،‬زۆھرەمۇ ۇئخلىيالمىدى‪.‬‬ ‫ســـىيىت قـــارى كارىۋاتتـــا بىـــر نهرســـىدىن ســـﯧھىرلىنىپ قالغانـــدەك‪ ،‬خىيـــال‬ ‫مهستخۇشلۇقىدا‪ ،‬تهقهززالىقتا‪ ،‬ھاياجاندا ياتتى‪ ،‬وئڭ يﯧنىنى بﯧسىپ ياتتى‪ ،‬زۆھرەنـى‬ ‫پۈتۈن دىققىتى بىلهن قايتا ەئسلىدى‪ ،‬گهپلىرىنى وئيلىدى‪.‬‬ ‫زۆھرەنىڭ چاچلىرى ياستۇققا يﯧيىلىپ كهتكهنىدى‪ ،‬تهسهۋۋۇرىدا گويا سىيىت قارى‬ ‫بىــر يﯧنىــدا‪ ،‬ھۈســهيىن بىــر يﯧنىــدا ياتقانــدەك جىددىيلىــشىپ‪ ،‬ۇئ يــاق‪-‬بۇياققــا‬ ‫ۆئرۈلهتتــى‪ ،‬دومىاليتتــى‪ ،‬ەئركىــنلىككه‪ ،‬شــادلىققا‪ ،‬ۇئزاققــا ســوزۇلىدىغان بهخــتكه‬ ‫ىئنتىلهتتى‪...‬‬ ‫سىيىت قارى بىر چاغدا يۆلىنىپ وئلتۇردى‪ ،‬ىئماملىقى ۋە ەئركهكلىكىنى وئيلىـدى؛‬ ‫ائدەم ۆئز نهپسى ۈئچۈن كۈرەش قىلغاندا باتۇرلىـشىپ كﯧتىـدۇ؛ مـۇھهببهت خهيرلىـك‬ ‫نهپسانىيهت؛ مۇسۇلمانلىق ىئززەت‪-‬شهرەپكه‪ ،‬پاكلىققا‪ ،‬گۈزەللىككه پايدىلىقال ىئـش‬ ‫بولىــدىكهن يانماســلىق‪ ،‬چﯧكىنمهســلىك‪ ،‬قورقماســلىق كﯧــرەك؛ غازاتقــا كىرىــپ‬ ‫كﯧتىۋاتقان جهسۇر مۇسۇلمانالرنىڭ روھىدىن بىر ۈئلۈش ېئلىپ‪ ،‬مهقـسهت داۋىنىـدىن‬ ‫يامىشىش كﯧرەك‪...‬‬ ‫زۆھــرە يﯧتىۋﯦرىــپ ىئچـى ســىقىلىپ بالىكونغــا چىقتــى‪ ،‬كــﯧچه نهپــسانىيهتلىرىگه‬ ‫چۆكۈپ كهتكهن شهھهرنىڭ چىراغالر بىلهن بﯧزەلگهن قاراڭغۇ يۈزىگه قارىدى‪ ،‬ھهمـمه‬ ‫ائدەم ســىغىناقلىرىدا ھايــات لهززەتلىرىنــى سۈرۈۋاتــسا‪ ،‬زۆھــرەال بۇنىڭــدىن چهتــته‬

‫‪166‬‬

‫قﯧلىپ‪ ،‬تهنھالىق بۇلۇڭىدا غﯧرىبـسىنىپ‪ ،‬بهخـت ىئزتىراپلىرىـدا تولغانماقتـا ىئـدى‪.‬‬ ‫تهنھالىق رومانتىكىلىق ەئمهس‪ ،‬بهلكى پاجىەئ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى قىز چىقماي قويـۇۋەتكهن خوتـۇنىنى ەئسـلهپ قالـدى‪ ،‬ەئسـلىگۈدەك‬ ‫ھﯧچنﯧمه قالمىسىمۇ‪ ،‬پۈتۈن دىققىتىنى يىغىپ ەئسلىدى‪ .‬ۇئنـى زۆھـرەگه وئخـشىتىپ‬ ‫خوتۇن قىلغانىدى؛ ھهتتا بىمهنىلىك بولىدىغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ‪ ،‬توي ائخـشىمى‬ ‫قاراڭغۇدا ۇئنى زۆھرە دەپ وئيلىغانىدى‪ ،‬تىترەپ تۇرۇپ قوينىغـا كىرگهنىـدى‪ .‬ەئممـا‬ ‫شــهيتاننىڭ كهيــنىگه كىرىــپ كهتــكهن قىــز ۈئچ كۈنــدىن كﯧــيىن يوقالــدى ۋە ۇئ‬ ‫مهھهللىدىنمۇ جىندەكال غايىب بولدى‪...‬‬ ‫قوشنا ياتاقتا تاشـچىالر قىـزغىن پاراڭلىـشاتتى‪ ،‬پـۇل‪ ...‬مىليـون‪ ..‬يابـاۋلۇ‪ ...‬رۇس‬ ‫قىزلىرى‪...‬‬ ‫»خـــۇدايىم بىزنـــى كهمـــبهغهل كـــۆرۈپ مۇشـــۇ تاشـــنى بﯧـــرىپتىكهن ‪ ...‬بىزمـــۇ‬ ‫ياشايدىكهنمىز جۇما« دﯦدى بىرسى‪.‬‬ ‫بويىغا يهتكهن زۆھرە جىنسىيهتنىڭ قاراڭغۇ وئرمانلىقىدىن چىقالمايال كهلـدى؛‬ ‫قىزلىــق تهلپۈنــۈش ‪ ،‬ۋىــسال شــادلىقى‪ ،‬ھاياجانــدىن خــۇدىنى يــوقىتىش تۇيغۇســىنى‬ ‫بــويالپ تهدرىجىــي ۋايىغــا يﯧتىــدىغان ھﯧســسىياتى بﯧــسىلىپ قالغانــدەك قىالتتــى؛‬ ‫بۇنىڭغا ائدىلهنىـڭ رەسـۋالىقى‪ ،‬زۆھـرەگه يۈرگـۈزۈپ كهلـگهن بﯧـسىملىرى سـهۋەبچى‬ ‫بولغانىـــدى‪ .‬زۆھـــرە ەئمـــدى جىنـــسىيهتنى قهبىـــھ‪ ،‬ســـهت كۆرۈشـــتهك پـــسىخىك‬ ‫توسالغۇلىرىنى يﯧڭىپ‪ ،‬بۇ ياشتا بهھىرلىنىشكه تﯧگىـشلىك شـادلىقتىن بهھـرىمهن‬ ‫بولۇشــنى وئيلىــدى‪ .‬ســىيىت قارىنىــڭ ەئركهكلىــك شــىجاىئتىنى ۆئز ۋۇجــۇدى بىــلهن‬ ‫باغالشــتۇرۇپ تهســهۋۋۇر قىلىــپ بــاقتى‪ ،‬يﯧتىــپ وئيالنــدى‪ ،‬تــازىلىق ۆئيىــگه كىرىــپ‬ ‫وئيالندى‪ ،‬خىياللىرىدىن خىجىل بولدى‪ ،‬ەئمما ھهر قانچه خىجىـل بولـسىمۇ‪ ،‬ىئنـسان‬ ‫شۇنچىلىك مهخلۇق ىئدى‪ ،‬باشقا ھـايۋانالردىن پهقهت شـۇ نومـۇس‪-‬خىجـالىتى بىـلهن‬ ‫پهرقلىنىــپ تــۇراتتى‪ .‬زۆھــرە ۇئ ىئــشالرنى ھامــان باشــتىن كهچــۈرەتتى‪ ،‬ھامــان بىــر‬ ‫ەئرنىڭ ۋۇجۇدىدىن ۆئز ۋۇجۇدىنى بايقايتتى‪ ،‬نﯧسىۋىـسىنى تاپـاتتى‪ .‬زۆھـرە كﯧيىنكـى‬ ‫ىئشالر ھهققىدە جىددىي وئيلىنىۋﯦتىپ‪ ،‬كاللىسىنىڭ جىنسىيهتكه كﯧتىپ قالغىنىنى‬ ‫ھﯧس قىلـدى‪ ،‬ىئپـپهت‪-‬نومـۇس بىـلهن زىـچ باغلىنىـپ كهتـكهن ۇئ ىئـشنى وئيلىمـاي‬ ‫تۇرالمايتتى‪ ،‬لﯧكىن ھﯧچقاچان بۇنـداق بﯧرىلىـپ‪ ،‬تهپـسىلىي وئيـالپ كهتمىگهنىـدى‪،‬‬ ‫ھﯧچقانــداق بىــر ەئرنــى ســىيىت قارىــدەك يــﯧقىن كــۆرۈپ‪ ،‬ۆئز ۋۇجۇدىغــا خىيــالهن‬ ‫يﯧقىنالشتۇرالمىغانىدى‪.‬‬ ‫ەئتىــسى چۈشــتىن بــۇرۇن ســىيىت قــارى تــاھىر قــارى بىــلهن بىلــله نىغــمهت‬ ‫تاشچىنىڭ نىكاھىنى وئقۇغىلى باردى‪ .‬مﯧھمانخانىغا يﯧقىن يهردىكـى بىـر تاشـچىنىڭ‬ ‫رﯦــستۇرانىدا وئنــدەك ائدەم نىكــاھ گــۇۋاھچىلىرى بولــۇپ يىغىلغانىــدى‪ ،‬ائدەمــلهر‬ ‫يىغىلغاندىن كﯧيىن ھهممىسى ائيرىمخانىغـا كىـردى‪ .‬كاسـتۇم‪-‬بـۇرۇلكىنى قـاتۇرۇپ‬

‫‪167‬‬

‫كىيىۋالغان نىغمهت تاشچى تولىمۇ خۇشال كۆرۈنهتتى‪ ،‬بىر چاغدا ۇئنىڭغا تﯧگىدىغان‬ ‫قىز سﯧمىز ائنىسى بىلهن بىلله يﯧتىپ كهلدى‪.‬ۇئ شۇنچىلىك زىلـۋا‪ ،‬قامالشـقان قىـز‬ ‫ىئدىكى‪ ،‬نىغمهت تاشچىنىڭ پۇلدارالر ائرىسىدا پهخىرلىنىشىگه تامـامهن ەئرزىيتتـى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى نىكاھنى وئقۇدى‪ ،‬قىز يىغلىدى‪ ،‬ائنىسى خاتىرجهم وئلتۇراتتى‪.‬‬ ‫_ نىغمهت تاشچى‪ ،‬بۇ قىزنى ۆئز رازىلىقىڭىز بىلهن نىكاھىڭىزغا ائلدىڭىزمۇ؟‬ ‫_ ائلدىم‪.‬‬ ‫قىزدىن ۈئچ قﯧتىم »تهگدىڭىزمۇ« دەپ سورالغاندا‪ ،‬ائنىسىنىڭ زورلىشى ۈئچىنچى‬ ‫قﯧتىم پهس ائۋازدا »تهگدىم« دﯦدى‪.‬‬ ‫_ قىزنىڭ مهھرى نهچچىگه تايىن تاپتى؟‬ ‫_ ىئككى يۈز مىڭغا‪...‬‬ ‫قالغانالر بۇ بىر تهبىىئي ىئشتهك پهرۋاسىز وئلتۇراتتى‪ ،‬سىيىت قارى جىمىپال كهتتى‪.‬‬ ‫_ ائڭلىدىڭمۇ؟‪-‬دﯦدى تاھىر قارى ياتاققا قايتىپ كىرىۋﯦتىپ‪ _ ،‬نىغمهت تاشچىنىڭ‬ ‫يۇرتتا خوتۇن‪-‬بالىلىرى بار ىئكهن‪ .‬بۇ قىزنى ىئككىنچى خوتۇنلۇققا ائپتۇ‪ .‬بۇ قىز بىـر‬ ‫رﯦــستۇراندا ۇئســسۇل وئينايــدىكهن‪ ،‬ناخــشىچى مۇھهببىتىمــۇ بارمىــشكهن‪ ،‬ائنىــسى‬ ‫كﯧلىپ ائرىسىنى بۇزۇپ‪ ،‬ۇئنى مۇشۇ نىغمهت تاشچىغا زورالپ بﯧرىپتۇ‪.‬‬ ‫_ تاشقا سﯧتىپتۇ دﯦگىنه‪ ،‬جاھاندا مۇنداقمۇ ائنا بوالمدۇ؟ ۆئگهي ائنىسى ەئمهستۇ؟‬ ‫_ ۇئققىلــى بولمايــدۇ‪ ،‬نــﯧمه قىلــسا ۆئزىــگه‪ ،‬لــﯧكىن ائنىــسىنىڭ قىلغــانلىرىنىمۇ‬ ‫پۈتۈنلهي خاتا دەپ كهتكىلى بولمايدۇ‪ .‬بهلكىم شۇ چىرايلىق قىزىنىـڭ بـۇ شـهھهردە‬ ‫يولدىن چىقىپ كﯧتىشىدىن ەئنسىرىگهندۇ‪ ،‬يـا بولمىـسا قىزىنىـڭ ۇئ داپچـى بىـلهن‬ ‫زىنا قىلىپ سﯧلىشىدىن قورققانـدۇ‪ ،‬يـا بولمىـسا »قىـزىم ۇئ داپچىغـا تهگـسه جاپـا‬ ‫تارتىپ قالىدۇ« دەپ وئيلىغاندۇ‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن‪ ،‬بۇ ائشكارە سودىلىشىش بوپتۇ‪..‬‬ ‫_ ھهر ىئككى تهرەپ رازى بولۇشسا بوالمدىكىن دەيمهن‪ .‬تاشچى ۈئچۈن ىئككـى يـۈز‬ ‫مىڭ يۈەن دﯦگهن ھﯧچقانچه گهپ ەئمهس‪ .‬ۇئ قىزنىڭ ائنىسى بهلكىم ھاجهتمهن ائيال‪.‬‬ ‫نىغمهت تاش ۇئ ائيالغا سهدىقه قىلغاندەكال پۇلنى بﯧرىدۇ‪ ،‬ائيالمۇ ۆئز رازىلىقى بىلهن‬ ‫قىزىنى بﯧرىدۇ‪ ...‬قىزمۇ ۇئسسۇلىنى خاتىرجهم وئيناۋﯦرىدۇ‪ ،‬زىنا قىلمايدۇ‪ .‬نىغـمهت‬ ‫تاشچىمۇ سىرتتا بۇزۇقچىلىق قىلىشتىن ۆئزىنى سهل تارتىدۇ‪...‬‬ ‫_ ھهي تاڭ جۇمۇ‪ ،‬نىغمهت تاشچى بۇ قىزنىمۇ بىـر كـۈنلهردە زﯦرىكىـپ تاشـاليدۇ‪.‬‬ ‫نىكاھ وئقۇغاندا يىغالپ وئلتۇرغـان قىـز بۇنىڭـدىن كﯧـيىن تﯧخىمـۇ يىغاليـدۇ‪ .‬بىـز‬ ‫مۇشۇ خوتۇنپهرەسلهرگه نىكاھ وئقۇپ چاتاق ىئش قىلىۋاتىمىز‪ _ ،‬دﯦدى سىيىت قـارى‬ ‫كارىۋاتقا يانپاشالپ‪.‬‬

‫‪168‬‬

‫_ توغرا ىئش قىلىۋاتىمىز‪-،‬دﯦدى تاھىر قـارى ىئـشهنچ بىـلهن‪ -،‬مۇسـۇلمانمهن دەپ‬ ‫ائلدىمىزغا كهلدى‪ ،‬قاىئدىسىنى قىلىپ قويـدۇق؛ سـﯧنىڭمۇ نىكـاھىڭنى قىلىۋﯦتىـپ‬ ‫كهتسهك بوالتتى‪.‬‬ ‫_ مهن نىكاھتىن قورقىدىغان بولۇپ قالدىم‪.‬‬ ‫_ ۆئتكهن ىئـشالرنى تـوال وئيلىمـا‪ .‬ھهمـمه قىـز سـﯧنىڭ ۈئچ كۈنلـۈك خوتۇنىڭـدەك‬ ‫بولىۋەرمهس‪.‬‬ ‫_ ۇئقمايمهن‪ ،‬بىر قﯧـتىم وئڭۇشـسزلىققا ۇئچرىـساڭ ھهمىـشه قورقىـدىغان بولـۇپ‬ ‫قالىدىكهنسهن‪.‬‬ ‫_ سﯧنىڭچه‪ ،‬زۆھرەمۇ ۈئچ كۈنلۈك خوتۇن بوالرمۇ؟‬ ‫_ بىر نهرسه دﯦگىلـى بولمايـدۇ‪ ،‬ھـازىر ۇئنىڭغـا قـارا چاپلىمـاي تـۇرايلى‪ ،‬ائدەم‬ ‫دﯦگهن ھهممىگه گۇمان قىلىپ باقىدىغان مهخلۇق‪.‬‬ ‫_ راســت دەيــسهن‪ _ ،‬دﯦــدى تــاھىر قــارى‪ _،‬شــۇڭا دەيــمهن‪ ،‬زۆھرەنــى چىــڭ تــۇت‪،‬‬ ‫سىنايدىغان پۇرسهتنى ۆئتكۈزۈۋەتمه‪...‬‬ ‫_ سهن مۇشۇنداق دەۋﯦرىـپ‪ ،‬كﯧچىـدىن ۇئخلىيالمـاي چىقـتىم‪ ...‬وئيلىمىغـانلىرىم‬ ‫قالمىدى‪.‬‬ ‫_ ىئشق‪-‬مۇھهببهت وئتى قانچىلىك تۇتاشسا مهيلى‪-،‬دﯦدى تـاھىر قـارى‪ _ ،‬لـﯧكىن‬ ‫توي ىئشى ائدەمنىڭ ھهقىقهتهن بﯧشىنى قاتۇرىدۇ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى شۇ كۈنى كهچته زۆھرەنىڭ تۇرۇۋاتقان جايىنى تﯧپىـپ كهلـدى؛ ماڭغـان‬ ‫ھهر بىر قهدەملىرى تۆنۈگۈن رﯦستۇرانغا ماڭغان چاغدىكىـدەك خىلمـۇ خىـل ھـﯧس‪-‬‬ ‫تۇيغۇالرغا‪ ،‬ھهۋەس ۋە قىزىقىشقا‪ ،‬ائجايىپ تهسهۋۋۇرالرغا تولۇپ كهتتى؛ ۇئ يىپيﯧڭـى‪،‬‬ ‫ۇئنتۇلغۇســىز بىــر كهچمىــشنى باشــتىن كهچــۈرۈۋاتتى ھهم داۋاملىــق ىئچكىــرىلهپ‬ ‫كﯧتىۋاتــاتتى‪ .‬ۇئ زۆھــرە تۇرۇۋاتقــان وئلتــۇراق رايوننىــڭ پــاكىزلىقى‪ ،‬ېئــسىللىكىنى‬ ‫كۆردى‪ ،‬لﯧفىتتىن چىقىۋﯦتىپ تهۋەككۇلچىلىك ھهققىدە وئيالنـدى‪ ،‬مـۇھهببهت دﯦـگهن‬ ‫نهرسه كاتتـا‪ ،‬غـايىۋى كۆرسـىتىۋەتكهن گـۈزەل قىزنىـڭ مهغرۇرلۇقىـدىن ەئنـسىرىدى‪،‬‬ ‫يولـدا وئيـالپ كهلگهنلىرىنىـڭ ەئمهلىـي ەئھۋالغـا مـاس كهلـمهي قﯧلىۋاتقـانلىقىنى‪،‬‬ ‫بهلكى بۇ قاراشنىڭ بارغانچه كۈچىيىىپ بﯧرىۋاتقانلىقىنى ھـﯧس قىلـدى‪ .‬زۆھرەنىـڭ‬ ‫ۆئيىىنىڭ ىئشىك قوڭغۇرۇقىنى بﯧسىپ‪ ،‬گۈزەل قىزنىڭ خۇش تهبهسسۇم بىلهن قارشى‬ ‫ېئلىشىغا ېئرىشىپ‪ ،‬ۇئ تۇرۇۋاتقـان ياسـىداق ۆئيـگه ەئيمىنىپـرەك كىرىـپ‪ ،‬يۇمـشاق‬ ‫ســافادا وئلتــۇرۇپ‪ ،‬ۆئينىــڭ ســهرەمجانلىرىغا قاراۋﯦتىــپ‪ ،‬خىياللىرىنىــڭ راســتىنال‬ ‫ەئمهلىيهتكه ۇئيغۇن ەئمهسلىكىنى چۈشىنىپ كۆڭلى يﯧرىم بولدى‪ ،‬ۈئمىدسـىزلهندى‪.‬‬ ‫ۇئ زۆھرەنىڭ ەئلچىخانىدا ىئـشلهۋاتقانلىقىنى بىلـگهن بولـسىمۇ‪ ،‬قانچىلىـك يـۇقىرى‬ ‫مـاائش ېئلىـپ ىئـشلهيدىغانلىقىنى بىلمهيتتـى ھهم زۆھرەنىـڭ بۇنچىلىـك ياخـشى‬ ‫شاراىئتتا ياشـاۋاتقانلىقىنى وئيـالپ باقمىغانىـدى‪ .‬قىزنىـڭ پۈتـۈن ەئت‪-‬ۇئزايىـدىن‪،‬‬

‫‪169‬‬

‫ھهرىكهتلىرىــدىن بهختىيــارلىق بىلىنىــپ تــۇراتتى‪ ،‬چﯧھرىــدە خۇشــاللىق جىلــۋە‬ ‫قىالتتى‪ ...‬سىيىت قارى »سهۋزىدىن خهۋەر يوق‪ ،‬گـۈرۈچ دەم يهپتـۇ« دﯦگهنـدەك ىئـش‬ ‫بولغانلىقىنى وئيالپ‪ ،‬ېئغىر ۇئھ تارتتى‪ .‬جاماەئت ائرىسىدا شۇنچه يـۈرگهن‪ ،‬كـۆپنى‬ ‫كۆرگهن‪ ،‬كۆپچىلىك ائلدىدا تهمتىرىمهي ۋەز سۆزلىگهن سىيىت قارى بىردىنال بۇرۇنقى‬ ‫نازۇك‪ ،‬گۆدەك ھالىتىگه قايتىپ كهتكهندەك بولدى‪ ،‬مۇھهببهتنىڭ سﯧھرى كۈچىدىن‪،‬‬ ‫خاراكتﯧرنىــڭ جاھىللىقىــدىن‪ ،‬ائرتــۇق خىيالنىــڭ كاســاپىتىدىن شــۇنداق بولــدى‪.‬‬ ‫كۆڭـــۈلنى ىئـــشغال قىلىـــپ تۇرغـــان مـــۇھهببهت ەئمهلىيهتـــته كۈتـــۈلمىگهن‬ ‫كۆڭۈلسىزلىكلهرنى‪ ،‬غهلله‪-‬غهشلهرنى ۆئزىگه ائسانال قوشۇۋاالتتى ‪.‬‬ ‫زۆھرە سىيىت قـارىنى پولـو ېئتىـپ مﯧھمـان قىلىـمهن دﯦگهنـبىلهن‪ ،‬ەئمهلىيهتـته‬ ‫وئخشىتىپ لهغمهن ەئتتى‪ ،‬چۈنكى سىيىت قارى لهغمهنگه ائمراق ىئدى‪ .‬پولـو تـامىقى‬ ‫زۆھرەگه كۆڭۈلسىز ەئسلىمه قالدۇرغانىدى؛ يهنه كﯧلىپ‪ ،‬ائلدىنقى قﯧتىم ھۈسهيىننى‬ ‫پول ېئتىپ مﯧھمان قىلغانىدى‪ ،‬سىيىت قارى ۇئنىڭغا وئخشىشىپ قالسا بولمايتتى ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرە ەئتكهن لهغمهننى ائۋايالپ‪ ،‬ىئشتىھا بىلهن يﯧيىشكه باشـلىدى‪،‬‬ ‫مۇھهببهت بىلهن يﯧدى‪ ،‬ائزاب بىلهن يﯧدى ‪.‬كۆزلىرىگه ياش كﯧلىدىغانـدەكال قىالتتـى‪.‬‬ ‫زۆھرە ۇئنىڭ تاماق يﯧگىنىگه قاراپ شۇنچىلىك سۆيۈندىكى‪ ،‬خۇددى بىر ۋاپادار ائيـال‬ ‫ۆئز ېئرىنىڭ تاماق يﯧگىنىگه زوقالنغاندەك زوقلىنىـپ قـاراپ كهتتـى‪ ،‬بهختنىـڭ نهق‬ ‫ۆئزىنى كۆرۈۋاتقاندەك ھاياجانالندى‪ ،‬شۇنچه مۇشهققهتلهردىن كﯧيىن ھـاردۇقى ەئمـدى‬ ‫چىققاندەك يهڭگىللهپ قالدى‪ ،‬راھهتلهندى‪ .‬سىيىت قارى لهغمهندىن ىئككـى تهخـسه‬ ‫يهپ‪ ،‬ائش سۈيىدىن ىئچىپ ھۇزۇرالندى‪ .‬قاچان كﯧتىش ھهققىدە وئيالندى‪.‬‬ ‫زۆھرە تهخسىلهرنى يىغىشتۇرۇۋﯦتىپ‪ ،‬مﯧۋە ۋە ىئچىملىك ېئلىپ كهلدى‪ ،‬شـىرەنى‬ ‫بىر دەمـدىال مـول نـازۇ نـﯧمهتلهر بىـلهن توشـقۇزۇۋەتتى‪ ،‬قارىغانـدا سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫ىئشتىھاسىنىڭ چوڭلۇقىنى بىلىدىغاندەك قىالتتى ‪.‬‬ ‫_قﯧنى ۇئشـشاق‪-‬چۈشـشهك نهرسـىلهردىن ائلغـاچ‪_...‬دﯦـدى زۆھـرە ۇئنىـڭ يﯧنىغـا‬ ‫كﯧلىپ‪.‬‬ ‫_بهك كايىپ كﯧتىپسىز‪...‬‬ ‫_نﯧمه دﯦگىنىڭىز بۇ‪ ،‬ائدەمنى خىجىل قىلىپ‪ _،‬دﯦدى زۆھـرە تـارتىنىپقىنه كۈلـۈپ‬ ‫قويۇپ‪.‬‬ ‫_ تۇرمۇشىڭىز ھهقىقهتهن ياخشىكهن‪.‬‬ ‫_ ىئشقىلىپ‪ ،‬بولىدۇ‪.‬‬ ‫_مهن سىزنى بۇنداق ېئسىل ياشاۋاتىدۇ دەپ وئيلىماپتىكهنمهن‪.‬‬ ‫_ۋاي كۈلدۈرمهڭه ائدەمنى‪ ،‬بۇ تﯧخى ائدەتتىكى تۇرمۇش‪.‬‬ ‫_ بۇنىڭدىن ېئسىل ياشايدىغانالر كۈر مىڭ ‪.‬‬

‫‪170‬‬

‫_ بىز ۈئچۈن ېئيتقاندا‪ ،‬بـۇ ېئـسىل تۇرمـۇش‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى يهنه ۆئينىـڭ‬ ‫ىئچىگه قاراپ‪ -،‬خۇدايىم بهختىڭىزنى بﯧرىپتۇ‪...‬‬ ‫_مازاق قىلىۋاتامسىز؟‪-‬دﯦدى زۆھرە ۇئنىڭغا ائلما ائقالۋﯦتىپ‪.‬‬ ‫_راست دەۋاتىمهن‪ .‬خۇدايىم بىز مۇسۇلمانالرنى كهمبهغهل بولۇڭالر‪ ،‬كهپىدە ياشاڭالر‬ ‫دﯦمىگهندىكىن‪ ،‬ەئسلى مۇشۇنداق ېئسىل ياشىشىمىز كﯧرەك‪.‬‬ ‫_لﯧكىن مﯧنىڭ كۆڭلۈم يﯧرىم‪ ،‬ۆئزەم تاپتىم‪ ،‬ۆئزەم يﯧدىم دەپال ۆئتكىلـى بوالمـدۇ‬ ‫دەيسىز‪ .‬ۆئيدىكى بىچارىلهرنى وئيلىسام تﯧخىمۇ بىائرام بولىمهن ‪.‬‬ ‫_لﯧكىن ۆئيىڭىزدىكىلهر سىزدىن ەئنسىرەپ وئلتۇرىدۇ‪.‬‬ ‫_شۇ ەئمهسمۇ‪ ،‬قىز باال بولۇپ قاپتىكهنمىز‪ ،‬كۆڭلۈم پهقهت جايىدا ەئمهس‪.‬‬ ‫_يــالغۇز زﯦرىكىدىغانــسىز؟_ دﯦــدى ســىيىت قــارى‪ ،‬ۇئ ەئمــدى نــﯧمىال بولمىــسۇن‬ ‫زۆھرەنىڭ كۆڭلىدىكىنى بىلىـپ بـﯧقىش نىيىـتىگه كهلگهنىـدى‪ ،‬باشـقا گهپ قۇالققـا‬ ‫خوش ياقمايتتى ‪.‬‬ ‫_زﯦرىكىمهن‪ ،‬زﯦرىكسهممۇ نﯧمه ائمال‪ _...‬دﯦد ى زۆھرە قولىـدىكى ائلمىغـا قـاراپ‪،‬‬ ‫ۇئ بۇ ائلمىنى تﯧخىچه سويۇپ بواللمايۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_ توي ىئشىنى وئيالشمىدىڭىزمۇ؟‬ ‫_توي ىئشىنى دەمسىز‪...‬‬ ‫زۆھرە گهپ قىلماستىن ائلمىنى سويۇپ بولۇپ سىيىت قارىغا تهڭلىدى‪:‬‬ ‫_ھازىرچه تﯧخى وئيلىشىپ بواللمىدىم ‪.‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ ۈئمىدى تﯧخىمۇ يوقالغاندەك بولدى ‪.‬‬ ‫_يالغۇزلۇققــا كۆنــۈپ كﯧتىپــسىز‪-‬دە‪ _،‬دﯦــدى ســىيىت قــارى ائلمىنــى ېئلىۋﯦتىــپ‪،‬‬ ‫ائندىن پىچاقنى ېئلىپ ىئككىگه بۆلدى‪،‬‬ ‫_ يﯧرىمدىن يهيلى‪.‬‬ ‫_ائدەم ھهممىگه كۆنىدىكهن‪ ،‬ماڭا ھازىر يالغۇزلۇق ائنچه بىلىنمهيدۇ‪...‬‬ ‫_مۇشۇنداق ياشاۋەرمهكچىمۇ؟‬ ‫_ھازىرچه ياشاپ تۇراي‪ ،‬كﯧيىن بىر گهپ بوالر‪.‬‬ ‫_لﯧكىن ۆئيىڭىزدىكىلهرنى خاتىرجهم قىلسىڭىز بوالتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە جىمىپ قالدى‪ ،‬بۇ ھهقته پهقهت گهپ قىلغۇسى يوقتهك تۇراتتى ‪.‬‬ ‫_يۇرتالرغا بارمامسىز؟‪-‬دﯦدى سىيىت قارى زۆھرەنى تهڭقىسلىقتىن قۇتۇلدۇرماقچى‬ ‫بولغاندەك‪.‬‬ ‫_قاراپ باقارمهن‪-9 ،‬ائيالردا بﯧرىپ قاالرمهنمىكىن‪ ،‬بارساممۇ ۇئزاق تۇرالمايمهن ‪.‬‬ ‫_نﯧمىشقا؟ ۆئز مهھهللىڭىزدە ۇئزاقراق بولسىمۇ تۇرىۋﯦلىشنى وئيلىمامسىز؟‬ ‫_كۆنهلمهسمهنمىكىن دەيمهن‪.‬‬

‫‪171‬‬

‫سىيىت قارى تﯧخىمۇ غهمكىنلىككه پـاتتى‪ .‬ائرىنـى ھهر ىئككهيلهننىـڭ كـۆڭلىنى‬ ‫غهش قىلىدىغان بىر سۈكۈت باستى‪.‬‬ ‫بۇ چىدىغۇسىز جىمجىتلىق سىيىت قارىنى بۇ يهردىن كﯧتىشكه ۈئندەيتتى‪ .‬سىيىت‬ ‫قارىنىڭ ھالىدىن خهۋىرى يوق زۆھرە باشقا بىر گهپنى تاپتى‪:‬‬ ‫_توي قىلپ ۈئچ كۈندىن كﯧيىن خوتـۇنىڭىزنى قويۇۋﯦتىپـسىز‪ ،‬نﯧمىـشقا شـۇنداق‬ ‫قىلدىڭىز؟‬ ‫سىيىت قارى جاۋاب بﯧرىشنى ەئپسىز كۆردى‪.‬‬ ‫_شۇنداقمۇ تﯧز قويۇۋەتكهن بارمۇ؟ نﯧمه سهۋەبتىن شۇنداق بولدى؟‬ ‫_بۇنى سورىماڭ‪-،‬دﯦدى سىيىت قارى‪ -،‬خوتۇن خهقنىـڭ ەئيىبىنـى ېئچىـش ياخـشى‬ ‫ىئش ەئمهس ‪.‬‬ ‫زۆھرە چۈشهندى‪ ،‬جىلمىيىپ كۈلۈپ قويدى‪:‬‬ ‫_ياخشى قىزنى تالالپ ائاللماپسىز‪-‬دە‪...‬‬ ‫_تاڭهي‪ ،‬ھازىر ياخشى قىز نهدىكىن‪...‬‬ ‫_ۋۇي‪ ،‬ياخشى قىزالر جىققۇ؟!‬ ‫_ياخشى قىزالر شهھهردە‪ ،‬ناچار قىزالر سهھرادا يۈرۈيدىغان چﯧغىۋا‪...‬‬ ‫_ۇئنىڭدىن كﯧيىن توي قىلىشنى وئيلىشىپ باقمىدىڭىزمۇ؟‬ ‫_وئيالشمىدىم‪ ،‬ھﯧچقانداق قىزغا ىئشهنمهيدىغان بولۇپ قالدىم‪.‬‬ ‫_ماڭىمۇ ىئشهنمهمسىز؟_دﯦدى زۆھرە كۆزلىرىنى چوڭ ېئچىپ‪.‬‬ ‫_ىئشىنىمهن‪ ،‬لﯧكىن يهنه تازا ىئشىنىپ كﯧتهلمهيمهن _ دﯦدى سيىت قارى گهپنىـڭ‬ ‫چىڭىغا چىققانلىقىنى‪ ،‬پۇرسهتنىڭ كهلگهنلىكىنى ھـﯧس قىلىـپ‪ -،‬يـا مهن شـۇنداق‬ ‫گۇمانخورمۇ‪...‬‬ ‫_راسـتىنال گۇمـانخور ىئكهنـسىز!‪-‬دﯦـدى زۆھـرە‪ -،‬ھهمـمه قىـزالر ۇئ خوتۇنىڭىزغـا‬ ‫وئخشىمايدۇ ‪.‬‬ ‫_ۇئ مﯧنىڭ خوتۇنۇم ەئمهس‪.‬‬ ‫_توي قىلغاندىكىن بهرىبىر بىرىنچى خوتۇنىڭىز‪-‬دە!‬ ‫_مهن ۇئ توينى قىلغانغا ھازىرغىچه پۇشايمان قىلىمهن‪.‬‬ ‫ەئمدى پۇشايمان قىلماڭ ‪.‬‬‫_ۇئنداق توينى قىلغاندىن بويتاق ۆئتكهنمۇ ياخشى ىئكهن‪ ،‬لﯧكىن دىنىمىزدا تـوي‬ ‫قىلىش سۈننهت‪ ،‬يالغۇز ۆئتۈۋﯦرىش ياخشى ىئش ەئمهس‪.‬‬ ‫_بۇ گهپنى يهنه ماڭا دەۋاتىسىز‪-‬دە ‪...‬‬ ‫_بۇ وئبدان وئيلىنىدىغان مهسىله ‪.‬‬ ‫_وئيلىمايدۇ دەمسىز‪ ،‬وئياليمهن‪ ،‬لﯧكىن كالالمدا ىئش بهك توال‪.‬‬ ‫_دىنىمىزنىڭ ھۆكمىگه سهل قارايدىغان بولۇپ كﯧتىپسىز‪...‬‬

‫‪172‬‬

‫_مهن توي قىلمايمهن دﯦمىدىم‪ ،‬لﯧكىن بۇ ىئشقا تهييارلىقىم يوق‪.‬‬ ‫_سىزمۇ ائدىلهدەك توي قىلماي ياشاي دەمسىز يا؟‬ ‫_ائدىله بىلهن مﯧنى بىر قازاندا مىڭ يىل قايناتسىڭىزمۇ قوشـۇلمايمىز‪ .‬ۇئ ھـازىر‬ ‫تﯧخىمۇ ۆئزگىرىپ خىرىستىائن بولۇپ كهتتى‪.‬‬ ‫_شۇنداقمۇ؟‪-‬دﯦدى سىيىت قارى ھهيران قﯧلىپ‪ -،‬قانداق بولـۇپ ۇئ دىنغـا كىرىـپ‬ ‫كهتتى؟‬ ‫_ۇئقمىدىم‪-،‬دﯦـدى زۆھـرە ۋە دەرھـال ائدىلهنىـڭ تـوي قىلىـدىغانلىقىنى ېئـسىگه‬ ‫ائلدى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى بولــسا ائدىــله بىــلهن زىنــا ۆئتكــۈزۈش‪-‬ۆئتكۈزمهســلىك ائرىــسىدا‬ ‫قىينىلىپ‪ ،‬شىددەتلىك ىئدىيىۋى كۈرەشلهرنى باشتىن كهچۈرگهنلىكىنى ەئسـلىدى ‪.‬‬ ‫شــۇ چاغــدا زۆھــرە ۇئنىــڭ كاللىــسىغا كﯧلىۋﯦلىــپ‪ ،‬ائدىلهنــى ســهت كۆرســىتىپ‪،‬‬ ‫مۇھهببهتنى پاك كۆرسىتىپ‪ ،‬زىنايى ھارامنى مىڭ تهسته قوغلىغانىدى‪.‬‬ ‫_مۇنداق ىئكهندە‪ ،‬مهن بىلهن كۆرۈشكهندە غهلىتىال كۆرۈنگهنىدى‪...‬‬ ‫_ۇئ ھازىر توختىمـاي ىئنجىـل تارقىتىـپ‪ ،‬خىرىـسىتىائن دىنىنـى تهشـۋىق قىلىـپ‬ ‫يۈرۈيدۇ‪.‬‬ ‫_ائجايىپ ىئش‪-‬دە! دىنىمىز ۈئچۈن بىزمۇ ۇئنچىلىك خىزمهت قىاللمايۋاتىمىز‪...‬‬ ‫_ۇئ ماڭىمۇ ىئنجىلدىن بىرنى بهگهنىدى‪ ،‬ۋاراقالپ بﯧقىپ تاشالپ قويدۇم‪.‬‬ ‫_وئقۇماڭ‪ ،‬قۇرائن نازىـل بولغانـدىن كﯧـيىن ۇئ كىتـابالر ەئمهلـدىن قالـدۇرۇلغان‪.‬‬ ‫لﯧكىن سىز قۇرائننى تاختا بﯧـشىغا ېئلىـپ قويـۇپ‪ ،‬غﯧمىڭىـزدە يـوق يۈرۈپـسىز‪ .‬ۇئ‬ ‫كىتـاب شــۇ يهردە توپــا بﯧــسىپ يﯧتىپتــۇ‪ .‬ۆئي كۆچكهنــدە پايپــاقتىن تارتىــپ ھهمــمه‬ ‫نﯧمىڭىزنى ېئلىپ مﯧڭىپسىز‪ ،‬ەئڭ قىممهتلىك بولغان شۇ قـۇرائننى تاشـالپ قويـۇپ‬ ‫كﯧتىپسىز‪ ،‬كﯧيىن ائلغىلىمۇ كهلمهپسىز‪ .‬مﯧنى ۇئنتۇپ كهتسىڭىزمۇ مهيلى‪ ،‬قۇرائننى‬ ‫ۇئنتۇپ قالماڭ‪ .‬مﯧنى تاشلىۋەتسىڭىزمۇ مهيلى‪ ،‬قۇرائننى تاشلىۋەتمهڭ‪...‬‬ ‫_ۇئنداقمۇ دەپ كهتمهڭ‪ ،‬ۇئ چاغدا ۇئنتۇپ قاپتىكهنمهن‪ ،‬كﯧـيىن بـاراي دەپ پهقهت‬ ‫ۋاقىت چىقىرالمىدىم‪...‬‬ ‫_ســىزنىڭ تــوي قىلىــش‪-‬قىلماســلىقىڭىزدىنمۇ بهكــرەك‪ ،‬قــۇرائننى وئقــۇش‪-‬‬ ‫وئقۇماسلىقىڭىز‪ ،‬ناماز وئقۇش‪-‬وئقۇماسلىقىڭىز مۇھىم‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى ەئمــدى بىــردىنال ىئماملىققــا ۆئتــۈپ قالــدى؛ زۆھــرەگه بولغــان‬ ‫مۇھهببهتلىك تهلپۈنۈشلىرى‪ ،‬كﯧچىدىن ۇئخالتمىغان شهھۋەت غهليانلىرى بىر ياقالرغا‬ ‫كهتتى‪ .‬زۆھرە بولسا تﯧخىمۇ گاڭگىراپ قالدى ‪.‬‬ ‫ىئش ەئمدى مۇشۇ يهردىن باشالپ بۇزۇلىدىغاندەك قىالتتى ‪.‬‬ ‫_ياخشى مۇسۇلمان بواللمىغانلىقىم راسـت‪-،‬دﯦـدى زۆھـرە ائدىلهنىـڭ خىرىـستائن‬ ‫بولغانــدىن كﯧييىنكــى پىــداكارلىقى ۋە بهختىيــار ھــالىتىنى وئيــالپ‪ -،‬لــﯧكىن‬

‫‪173‬‬

‫ىئمــانىمىزدىن چهتــنهپ كهتمىــدۇق‪ .‬خــۇدايىم بۇيرۇســا‪ ،‬بۇنىڭــدىن كﯧيىنمــۇ ېئزىــپ‬ ‫كهتمهي ياشايمىز ‪.‬‬ ‫_ مهنمۇ شۇنداق بولۇشىغا تىلهكداشمهن‪ -،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى چىـن كۆڭلىـدىن‪،‬‬ ‫ەئمما چىرايى بارغانچه قايغۇلۇق‪ ،‬غهمكىن تۈس ېئلىۋاتاتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە ۇئنىڭ بۇ چىرايىنى كۆرۈپ سهل جىددىيىلىشىپ قالدى‪:‬‬ ‫_ سىزنى ائتايىتهن چاقىرىپ‪ ،‬كۆڭلىڭىزنى رەنجىتىپ قويدۇممۇ نﯧمه؟‬ ‫_نﯧمىگه رەنجىيمهن؟ ھﯧلىمۇ جىق ائۋارە بولدىڭىز‪.‬‬ ‫_ قىزىق چاي دەملهپ ەئچىقايمۇ؟‬ ‫_ بولدى ائۋارە بولماڭ‪.‬‬ ‫_ ۇئنــداق قىلمــاڭ‪ ،‬بۇنــداق كﯧتىــپ قالــسىڭىز بولمايــدۇ‪ .‬ۆئتكهنــدىمۇ شــۇنداق‬ ‫رەنجىپ كهتتىڭىز‪ .‬بىلىمهن‪ ،‬سىز ائسان رەنجىيسىز‪ .‬مﯧنىـڭ كۆڭلـۈمنى يهنه يﯧـرىم‬ ‫قىالي دەمسىز‪...‬‬ ‫_ مهن سىزدىن ھهرگىز رەنجىمهيمهن‪.‬‬ ‫_ ۇئنداق بولسا خۇشال وئلتۇرۇڭ‪ ،‬بىر يﯧرىڭىز ائغرىمدۇ يا؟‬ ‫سىيىت قارى »يۈرىكىم ائغرىيدۇ« دﯦگهن گهپنىمۇ دﯦيهلمهي ىئككىلىنىپ وئلتۇرۇپ‬ ‫قالدى‪ ،‬خىيالى جىق ائدەمنىڭ ەئنسىرەشلىرىمۇ كۆپ بوالتتى‪ ،‬ۆئزىنى بىكاردىن بىكار‬ ‫قىينايتتى‪.‬‬ ‫_ چاي دەملهپ ەئچىقاي‪ ،‬كۆڭۈللۈك وئلتۇرايلى‪-،‬دﯦـدى زۆھـرە يهڭگىـل قهدەملىـرى‬ ‫بىلهن ائشخانىغا مﯧڭىپ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ېئغىر تىنىپ وئلتۇراتتى‪ ،‬مۇھهببهت‪ ،‬زىيـادە ياخـشى كـۆرۈش ۇئنىڭغـا‬ ‫شــۇ تاپتــا توســقۇن بولۇۋاتــاتتى‪ ،‬زۆھرەنــى غهزەپ ائچچىقــى بىــلهن »رەســۋا« دەپ‬ ‫وئيالۋەرگهن بولـسا‪ ،‬ۇئنىـڭ يـۈزىگه ىئككـى تهسـتهك سااللمىـسىمۇ‪ ،‬قـاتتىق گهپـتىن‬ ‫ىئككى ېئغىز دەپ‪ ،‬ائندىن »مهن سـاڭا يهنىـال چىـدىمايمهن خـان« دەپ ەئسـهبىيلىك‬ ‫بىلهن قۇچاقلىغان بولسا‪ ...‬بۇمۇ بولىدىغان ىئـش ىئـدى؛ ھـﯧچ بولمىـسا ھازىرقىـدەك‬ ‫بۇرۇقتۇرما بولۇپ ېئسهنكىرەپ وئلتۇرمـايتتى‪ .‬نﯧمىـشقا ھهقىقىـي مـۇھهببهت ۋىـسال‬ ‫شــادلىقىغا توســقۇن بولىــدۇ؟ غــايىۋى كــۆرۈپ كهتــكهن قىزنــى بــۇنچه چــوڭ بىلىــش‪،‬‬ ‫ۇئنىڭغــا قــول سۇنۇشــتىن قورقــۇش بىــر خىــل ىئــشقىي كﯧــسهللىك ەئمهســمۇ؟ ۇئنــى‬ ‫مۇقهددەس بىلىـش ۋە بـۇ مۇقهددەسـلىككه چوقۇنـۇش مـاھىيهتته ىئـشق‪-‬مـۇھهببهت‬ ‫خۇراپىيلىقى ەئمهسـمۇ؟! تﯧگىـپ كهتـسىال پـارقىراقلىقىنى يوقىتىـدىغان »گـۆھهر‬ ‫قىز«نىڭ ىئچىـدىكى دەزنـى كىـم كـۆردى؟ ۇئنىـڭ تهشـنالىقى‪ ،‬دەردى‪ ،‬ائزابـى‪ ،‬ائرزۇ‪-‬‬ ‫ائرمانلىرىنى كىم بىلىدۇ؟ ! قىز نﯧمىشقا ۇئنى چاقىردى‪ ،‬ىئشىكنى ائچقاندا نﯧمىشقا‬ ‫ھاياجانالنغاندەك تۇرۇپ قالـدى ۋە بىـردىنال ېئـسىگه كﯧلىـپ ۇئنىڭغـا خـۇش چىـراي‬

‫‪174‬‬

‫ائچتــى؟ چىرايىــدا نﯧمىــشقا قىزغىنلىــق ۆئچمهيــدۇ‪ ،‬نﯧمىــشقا گۈلــدەك ېئچىلىــپ‬ ‫كۈلۈمسىرەيدۇ؟ سىيىت قارى گهپ قىلىۋاتسا نﯧمىشقا بىر ياقتىن گهپ تىڭشاپ‪ ،‬بىر‬ ‫ياقتىن ۇئنىـڭ يـۈزىگه تهكـشى قارايـدۇ ھهم قانـداقتۇر يوشـۇرۇن تهشـنالىق بىـلهن‬ ‫تىكىلىــدۇ‪ ،‬نﯧمىــشقا ۇئنىــڭ ۈئچــۈن پــايپﯧتهك بولــۇپ كﯧتىــدۇ؟ ۇئ ســىيىت قارىنىــڭ‬ ‫كۆڭلىدىكىــدەك گهپ قىلمىغــان چاغــدىمۇ چﯧھرىــدىكى تهبهســسۇمنى يوقاتمىــدى‪،‬‬ ‫»ھهرگىز توي قىلمايمهن« دﯦگىنى يوق‪ ،‬ىئـدىيىۋى تهييـارلىقىم يـوق‪ ،‬كالالمـدا ىئـش‬ ‫توال‪ ...‬دەۋاتىـدۇ؛ سـىيىت قارىـدىن بىـر گهپ كۈتۈۋاتىـدۇ‪ ،‬ۇئنىڭـدىن جـۈرەئت تهلهپ‬ ‫قىلىۋاتىدۇ‪ .‬قىزالرنىڭ تۇيۇقسىز بىر شادلىققا بولغان تهشنالىقىنى‪ ،‬چۆچۈش ىئلكىدە‬ ‫خۇشاللىنىشنى ائرزۇ قىلىـدىغانلىقىنى‪ ،‬ەئنـدىكىش ۋە ھهيرانلىقنىـڭ ۇئنتۇلغۇسـىز‬ ‫ھاياجانلىرىغــا بولغــان ائمراقلىقىنــى ســىيىت قــارى بىلــسه ىئــدى كاشــكى!! خوتــۇن‬ ‫خهقنــى شــهيتانغا يــﯧقىن دەپ قارايــدىغان ســىيىت قــارى ەئلــۋەتته بــۇالرنى بىلــمهي‬ ‫قالمايتتى‪ ،‬ەئمما دﯦگهندەك ىئشىنىپ كﯧتهلمهيتتى‪ ،‬چۈنكى ۇئ ىئلگىـرى ھﯧچقانـداق‬ ‫قىزنى )جىق دﯦگۈدەك قىز يوق‪ ،‬پهقهت زۆھرەنـى( تۇيۇقـسز خـۇش قىلىـپ باقمىغـان‪،‬‬ ‫ېئسىدىن چىقمىغۇدەك ەئندىكتۈرۈپ باقمىغانىدى! قانداق قىلسا زۆھرەنـى‪ ،‬بـۇرۇنقى‬ ‫زۆھرەنى ەئمهس‪ ،‬ھازىرقى زۆھرەنى تۇيۇقسىز خۇش قىالاليـدۇ؟ ۇئنىـڭ كۆڭلىـدىكىنى‬ ‫تاپااليدۇ‪ ،‬ائندىن ۇئنىڭ كۆڭلىنى ۇئتااليدۇ؟! تهۋەككۇل قىلىش كﯧرەك‪ ،‬قـول سـۇنۇش‬ ‫كﯧرەك‪ ،‬ۇئنىڭدىن كﯧيىنكى ىئشالرنى ھـازىرچه تهسـهۋۋۇر قىلغىلـى بولمايـدۇ‪ .‬ەئگهر‬ ‫شــۇنداق قىلــسا‪ ،‬ســىيىت قــارى گۇنــاھ تۇيغۇســىغا چــۆممهي قالمايــدۇ‪» ،‬زىناغــا‬ ‫يﯧقىنالشماڭالر!« دﯦگهن ىئالھىي بۇيرۇق »نامهھرەملهرنىڭ قولىنى تۇتماڭالر‪ ،‬ۇئالرنـى‬ ‫قۇچـــاقالپ ســـۆيمهڭالر‪ ،‬بولمىـــسا زىناغـــا تهشـــنا نهپـــسىڭالر تهرىپىـــدىن ۋەيـــران‬ ‫بولىـــسىلهر‪ «...‬دﯦـــگهن گهپ‪ .‬چـــۈنكى ىئنـــسان ائجىـــز يارىتىلغـــان‪ ،‬ەئگهر زىناغـــا‬ ‫يﯧقىنلىشىپال قالسا زىنـا ۇئنـى يۇتىۋﯦتىـدۇ؛ زىنـا بهەئينـى قهغهزگه‪ ،‬ائدەم سـىياھقا‬ ‫وئخشايدۇ؛ سىياھ قهغهزگه تﯧگىپال كهتسه قهغهز ۇئنى سۈمۈرۈۋالىدۇ‪ ...‬سىيت قارى‬ ‫ىئمــاملىق كاللىــسى بىــلهن وئيالنــدى‪ :‬تهۋەككــۇل قىلىــش دﯦــگهن زىناغــا تهۋەككــۇل‬ ‫قىلىــشمىدى؟ نىكــاھ ائرقىلىــق ھــاالل يــول بىــلهن شــهھۋەتنى قاندۇرۇشــنىڭ يــولى‬ ‫تۇرۇپتىغۇ؟ زۆھرەگه توي قىلىش تهكلىپى قويۇش كﯧرەك‪ ،‬قوشۇلسا نىكـاھالپ ېئلىـش‬ ‫كﯧرەك؛ قىز ۇئنىڭ نىكاھىغا ۆئتكهندىن كﯧيىن ھهمـمه ىئـش جايىغـا چۈشـىدۇ‪ ،‬ەئر‪-‬‬ ‫ائيــاللىق مۇناســىۋەت ســاۋابلىق‪ ،‬خهيرلىــك ىئــشقا ائيلىنىــدۇ‪ ،‬كۆڭــۈل ائزادىلىكــكه‬ ‫چۆمىدۇ‪ ،‬نﯧمىال قىلسا يارىشىدۇ‪ ،‬ائرىدا مﯧھىر‪-‬مۇھهببهت كۈچىيىدۇ‪...‬‬ ‫زۆھــرە ائشــخانىغا كىرىــپ چىقىــپ بــولغىچه ســىيىت قــارى تهۋەككۇلچىلىــك‬ ‫ھاياجىنىدا تىترىدى‪ ،‬زۆھرە ۇئنىڭ خىيالىدىن بىخهۋەر ھالدا قىززىق چاينى قۇيغىلى‬ ‫تۇرغاندا قىزنىڭ كۆكسىگه قاراپ سﯧلىپ‪ ،‬ۋۇجۇدى يهنه بىر قﯧتىم شىرىن قىـسىلدى‪.‬‬ ‫چاي ۇئنىڭغا مۇھهببهت بىلهن سـۇنۇلدى‪ ،‬شـهھال كـۆزلهر مـۇھهببهت بىـلهن ۇئنىڭغـا‬

‫‪175‬‬

‫تىكىلدى‪ .‬چاي ھازىر قىززىـق ىئـدى‪ ،‬قارىمنىـڭ يـۈرىكى ۇئنىڭـدىنمۇ قىززىـق‪ ،‬وئت‪-‬‬ ‫ائتهش بولۇپ كهتتى‪.‬‬ ‫زۆھــرە ۇئنىــڭ چىرايىــدىكى ۆئزگىرىــشلهرنى ســهزدى‪ ،‬وئتتۇرىــدا باشــقىچه بىــر‬ ‫كهيپىيات ھۆكۈم سۈرەتتى‪.‬‬ ‫_ بهك ائۋارە قىلىۋەتتىم‪-...‬دﯦدى سىيىت قارى پىيالىنى سىالپ‪.‬‬ ‫_ بۇنداق گهپلهرنى قىلمـاڭ‪ ،‬ائلغـاچ وئلتـۇرۇڭ‪ ،‬ائلـدىڭىزدىكى مـاۋۇ ۇئشـشاق‪-‬‬ ‫چۈششهك نهرسىلهر مهندەك غﯧرىبسىنىپ قالمىسۇن‪.‬‬ ‫سىيىت قارى قـۇرۇق ۈئزۈملهرنـى ېئلىـپ يهپ وئلتـۇرۇپ‪ ،‬بىـر چـاغالردا »كىـشمىش‬ ‫قــارىم« دەپ نــام ائلغــانلىقىنى كۆڭۈلــسىز ھالــدا وئيلىــدى‪ .‬قاچــانغىچه مۇشــۇنداق‬ ‫يۇمشاق يهپ‪ ،‬يۇمشاق دەسسسهپ‪ ،‬يۇمشاق وئيالپ‪ ،‬يۇمـشاق گهپ قىلىـپ‪ ،‬يۇمـشاق‬ ‫ھهرىــكهت قىلىــپ يۈرۈيــدىغانلىقىنى بىلمهيتتــى‪ ،‬بۇنىڭــدىن ىئچــى شــۇنچىلىك‬ ‫سىقىلدىكى‪ ،‬كىشمىشنى چايناپ‪-‬چايناپ يۇتۇۋەتتى‪.‬‬ ‫_گهپ قىلىپ وئلتۇرۇڭه‪ ،‬نﯧمىنى وئيالۋاتىسىز؟‪-‬دﯦدى زۆھرە ۇئنىڭغا قىزىقسىنىپ‬ ‫قاراپ‪ ،‬ۇئ سـىيىت قارىنىـڭ چىرايىـدىن يﯧڭـى‪-‬يﯧڭـى ائالمهتلهرنـى بايقايدىغانـدەك‪،‬‬ ‫ۆئزىــگه كﯧرەكلىــك مهنه ۋە خۇشــاللىق ىئزدەيدىغانــدەك ســىنچىالپ قــارايتتى‪ ،‬بــۇ‬ ‫چىرايدىن ھهرگىز زﯦرىكمهيدىغاندەك قىالتتى‪.‬‬ ‫_ بهزى ىئشالرنى وئيالۋاتىمهن‪-،‬دﯦدى سىيىت قارى )زۆھرە ۇئنىڭ بۇغـدىيهكلىرىنىڭ‬ ‫لىپىلداپ كهتكهنلىكىنى كۆردى( ‪ _،‬مهن ۈئچۈن بهك مۇھىم‪ ،‬سىز ۈئچۈنمـۇ مـۇھىم‪...‬‬ ‫لـــﯧكىن گهپنـــى نهدىـــن باشالشـــنى بىلهلمهيـــۋاتىمهن‪ .‬بـــۇرۇنقى ىئـــشالر يادىمغـــا‬ ‫كﯧلىۋاتىدۇ‪ ...‬سىز مﯧنى رەت قىلغانىدىڭىز‪.‬‬ ‫_ ۇئ چاغدا مهن پهقهت وئيالپ باقماپتىكهنمهن‪...‬‬ ‫_ پهقهتال وئيلىمىغانما؟ دﯦمهك‪ ،‬مهن كۆزىڭىزگه شۇنچه سىغمىغۇدەك دەرىجىـدىكى‬ ‫ائدەم ىئكهنمهن‪-‬دە‪...‬‬ ‫_ ۇئنداقمۇ ەئمهس‪ ،‬ۇئ چاغدا مۇھهببهت دﯦگهننى چۈشهنمهيتتۇق‪.‬‬ ‫_ ھازىرمۇ چۈشهنمهمسىز؟‬ ‫زۆھرە سىيىت قارىنىڭ بايىقى قايغۇلۇق چىرايىنى كۆردى‪ ،‬ەئمما ھازىر بۇ چىرايـدا‬ ‫بﯧسىپ بولماس بىر ھاياجان بالقىيتتى‪.‬‬ ‫_ ھازىرما؟ ۇئقمايمهن‪.‬‬ ‫_ مهن سىزنى ھازىرمۇ ياخشى كۆرىمهن‪.‬‬ ‫_ بۇنى بىلىمهن‪ ،‬سىز مﯧنى چۈشىنىسىز‪ ،‬ماڭا ىئشىنىسىز‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن سىز مﯧنى ھازىرمۇ ياراتمايدىغاندەك قىلىسىز‪.‬‬ ‫_ ۇئنداق ەئمهسقۇ‪ ،‬مهن سىزنى ھۆرمهتلهيمهن‪ ،‬سىزنى چوڭ بىلىمهن‪...‬‬ ‫_لﯧكىن ھۆرمهت بىلهن ياخشى كۆرۈش باشقا گهپ‪.‬‬

‫‪176‬‬

‫_ راســـتىنى دﯦـــسهم‪ ،‬ياخـــشى كـــۆرۈش دﯦگهننىـــڭ زادى قانـــداقلىقىنى ۆئزەممـــۇ‬ ‫بىلمهيمهن‪...‬‬ ‫_ ياخشى كۆرۈشنىڭ نﯧمىلىكىنى بىلمهيدىغان قىزمۇ بوالمدۇ؟‬ ‫_ بولىدۇ‪ ،‬مانا مهن شۇ‪.‬‬ ‫_ مهن ىئشهنمهيمهن‪.‬‬ ‫_ نﯧمىشقا ىئشهنمهيسىز‪ ،‬مۇشۇ ۋاققىچه مهن بىرسىنى ياخشى كـۆرۈپ باقمىـدىم‪،‬‬ ‫چۈنكى مهن ياخشى كۆرىدىغان بىرسىنى ۇئچرىتىپ باقمىدىم‪ .‬بـۇ ھهيـران قـالغۇدەك‬ ‫ىئش ەئمهسقۇ؟!‬ ‫_ مۇھهببهتنىڭ نﯧمىلىكىنىمۇ بىلمهيمهن دەڭا؟!‬ ‫_ سىز بىلهمسىز؟ ماڭا دەپ بﯧرىڭه ەئمىسه‪ ،‬ۆئگىنىۋاالي‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭ خۇپسهن گاسلىقىدىن ‪ ،‬تايىنى يوق گهپ قىلىۋاتقانلىقىدىن‬ ‫جىله بولدى‪.‬‬ ‫_ مۇھهببهتلىشىش گۇناھ ەئمهسما؟‪-‬دﯦدى زۆھرە ۇئنى تﯧرىكتۈرۈۋاتقاندەك‪.‬‬ ‫_ سىز قانداق مۇھهببهتنى دەيسىز؟‬ ‫_ قىــز‪-‬وئغــۇل سۈركىلىــشىپ يۈرۈيــدىغان‪ ،‬كىنــوالردا چىقىــدىغان مــۇھهببهتنى‬ ‫دەيمهن‪...‬‬ ‫_ ەئلۋەتته گۇناھ ‪-‬دە!‬ ‫_ شۇ ەئمهسمۇ‪ ،‬شۇڭا مهن مۇھهببهتلىشىشكه ۆئچ‪.‬‬ ‫_ كۆڭۈلــدىكى مــۇھهببهتنى بىــز مــۇھهببهت دەيمىــز‪ -،‬دﯦــدى ســىيىت قــارى ۋەز‬ ‫سۆزلهۋاتقاندەك‪.‬‬ ‫_ كۆڭۈلدىكى مۇھهببهت قانداق بولىدۇ؟ مهن مۇشۇنى تازا بىلهلمهيمهن‪...‬‬ ‫»ســىز نﯧمانــداق دۆت« دەۋەتكۈســى كهلــدى ســىيىت قارىنىــڭ‪ ،‬ەئممــا ۆئزىنــى‬ ‫تۇتۇۋالدى‪:‬‬ ‫_ مانــا مﯧنىــڭ ســىزگه بولغــان مــۇھهببىتىم كۆڭۈلــدىكى مــۇھهببهت‪ ،‬مۇشــۇنىمۇ‬ ‫چۈشهنمهمسىز؟!‬ ‫زۆھــرە كۈلــۈپ قويــدى‪ ،‬لــﯧكىن بــۇ كۈلكىــسىگه مهســخىرە ەئمهس‪ ،‬بىچارىلىــك‬ ‫ائرىلىشىپ قالدى‪ ،‬بۇنى سىيىت قـارىمۇ سـهزدى‪ ،‬كـۆڭلى يﯧـرىم بولـدى‪ .‬كۆڭۈلـدىكى‬ ‫مۇھهببهت قاچانقىمۇھهببهت؟چۆچهكلهردىكى مۇھهببهتمۇ؟ سـىيىت قـارى بىلىـدىغان‬ ‫شاھ مهشرەپ يـاكى ناۋايىنىـڭ مۇھهببىتىمـۇ؟ مۇشـۇ ائشـىقپهرەس شـاىئرالر سـىيىت‬ ‫قارىنى غايىۋى يار وئبرازىغا باغالپ‪ ،‬ائلداپ كهلگهنمىدۇ؟!‬ ‫_ كۆڭۈلدىكى مۇھهببهتنى كۆپىنچه قىزالر خالىمايدۇ‪ -،‬دﯦدى سىيىت قـارى وئيچـان‬ ‫قىياپهتته‪ -،‬بهلكىم سىزمۇ شۇنىڭ ىئچىدە‪...‬‬ ‫_ مهن ۇئنىڭغا قارشى ەئمهس‪ ،‬لﯧكىن مهن بهك ەئمهلىيهتچى‪.‬‬

‫‪177‬‬

‫_ ەئگهر مهنمۇ سىزدەك ەئمهلىيهتچى بولسامچۇ؟‬ ‫_ بوالالمسىز؟‬ ‫_ بوالاليمهن‪.‬‬ ‫_ مهسىلهن‪ ،‬قانداق؟_ دﯦدى زۆھرە كۈلۈمسىرەپ‪.‬‬ ‫_ سىز بىلهن توي قىلسام دەيمهن‪.‬‬ ‫زۆھرەنىڭ چىرايىدىن كۈلۈمسىرەش يوقاپ‪ ،‬جىددىيلىك پهيدا بولدى‪.‬‬ ‫_ مۇھهببهتلهشمهيال توي قىالي دﯦمهكچىمۇسىز؟‬ ‫_ مۇھهببهتلىشهي دﯦگهندە رەت قىلدىڭىز‪ ،‬ەئمدى توي قىاليلى دەۋاتىـمهن‪ .‬بۇنىمـۇ‬ ‫رەت قىالمسىز؟‬ ‫_ دﯦدىمغۇ‪ ،‬مﯧنىڭ ھازىر تويغا تهييارلىقىم يوق‪.‬‬ ‫سىيىت قارى شۇائن ۈئمىدسىزلىك ائزابىغا تۇتۇلدى‪:‬‬ ‫_ دﯦمهك‪ ،‬بۇنىڭغىمۇ قوشۇلمايسىز‪...‬‬ ‫_ مهن بۇنىڭغا ھازىر بىر نهرسه دﯦيهلمهيمهن‪.‬‬ ‫_ بۇ گهپنى ەئمدى دﯦمىسهم بولمىدى‪ ،‬توي قىلغۇڭىز يوق ائدەم تۈنۈگـۈن نﯧمىـشقا‬ ‫ۆئزىڭىزنى پاك دەپ ماڭا چۈشهندۈرىسىز؟‬ ‫_ مﯧنى چۈشهنسۇن‪ ،‬ماڭا ىئشهنسۇن دﯦدىم؛ يۇرتقا بﯧرىپ مﯧنىـڭ ۈئسـتۈمدىن يهنه‬ ‫گهپ قىلىپ يۈرمىسۇن دﯦدىم‪...‬‬ ‫_ كىم سىزنىڭ ۈئستىڭىدىن گهپ قىلىپ يۈرۈپتۇ‪ ،‬خۇدا ائلدىدا تۆھمهت قىلماڭ‪-،‬‬ ‫دﯦدى سىيىت قارى خاپا بولۇپ‪.‬‬ ‫زۆھرە ەئمهلىيهتته ۆئزىنىڭ گۇمانىغا تايىنىپال شـۇنداق دﯦگهنىـدى‪ .‬وئيلىمـاي دەپ‬ ‫سالغىنىغا پۇشايمان قىلـدى‪ .‬سـىىيىت قارىنىـڭ ائچچىقـى بﯧـسىلىدىغاندەك ەئمهس‬ ‫ىئدى‪:‬‬ ‫_ مﯧنــى ائشــۇنداق گۇمــانخور‪ ،‬غهيۋەتخــور كــۆرۈپ قالــدىڭىزما؟ مهن مهســچىتته‬ ‫جامــاەئتكه كۈنــدە »غهيــۋەت قىلمــاڭالر‪ ،‬خهقنىــڭ ۈئســتىدىن گهپ تاپمــاڭالر« دەپ‬ ‫سۆزلهپ تۇرۇپ‪ ،‬ۆئزەم شۇنداق ىئشنى قىلسام خهق مﯧنىـڭ گﯧپىمنـى ائڭالمـدۇ؟ مهن‬ ‫ائدەتته خهقلهر بىلهن كۆرۈشكهندە بىر كىمنىڭ ۈئسـتىدىن يامـان گهپ قىلماسـلىققا‬ ‫كۆپ دىققهت قىلىمهن‪ .‬غهيۋەت قىلىش دﯦگهن شۇ كىشىنىڭ ۆئلـۈكىنى يـﯧگهن بىـلهن‬ ‫باراۋەر! غهيۋەت‪ ،‬تۆھمهت دﯦگهنلهر زىنادىنمۇ قهبىھ گۇناھ‪ ،‬شۇ كىـشىنىڭ كهچـۈرۈم‬ ‫قىلىشىغا ېئرىشمىگىچه گهدەنـدىن سـاقىت بولمايـدىغان چـوڭ گۇنـاھ! مهن بىلىـپ‬ ‫تۇرۇپ شۇنداق قىالمدىمهن؟ مهن ۈئچ كۈنلۈك خوتۇنـۇم ھهققىـدىمۇ ھـﯧچكىمگه بىـر‬ ‫نهرسه دەپ باققان ەئمهس‪ ...‬مﯧنى ۇئنداق قارىلىماڭ‪.‬‬ ‫_ خاپا بولماڭ‪-،‬دﯦدى زۆھرە‪ _،‬وئيلىماي دەپ ساپتىمهن‪.‬‬

‫‪178‬‬

‫_ كهچ بولۇپ كهتتى‪ ،‬مهن ماڭاي‪ _،‬دﯦدى سـىيىت قـارى وئرنىـدىن تـۇرۇپ‪ _،‬سـىزنى‬ ‫جىق ائۋارە قىلىۋەتتىم‪.‬‬ ‫_ مۇشۇنداقال ماڭامسىز؟‪-‬دﯦدى زۆھـرە نـﯧمه قىالرىنـى بىلـمهي جىددىيىلىـشىپ‪_،‬‬ ‫ۆئتكهنــدىمۇ شــۇنداق ائلــدىراپ كهتتىڭىــز كۆڭلــۈمنى يﯧــرىم قىلىــپ‪ ..‬كهچــۈرۈم‬ ‫سورىساممۇ بولمىسا‪ ،‬ەئمىسه قانداق قىالي سىزگه‪...‬‬ ‫زۆھرەنىڭ بۇنداق بىسهرەمجان بولـۇپ كهتكىـنىگه ىئچـى ائغرىغـان سـىيىت قـارى‬ ‫وئرنىدا وئلتۇرۇۋﯦلىشنىمۇ وئيلىدى‪ ،‬ەئمما ىئچ‪-‬ىئچىدىن قىـستاپ كهلـگهن جـاھىالنه‬ ‫غۇرۇرى يول قويمىـدى‪ ،‬چـاپىنىنى كىيىـپ ىئـشىك تهرەپـكه ماڭـدى‪ .‬شـۇنچه جـۈرەئت‬ ‫قىلىپ وئتتۇرىغا قويغان تـوي تهكلىپىنىـڭ قوبـۇل قىلىـشقا ېئرىـشهلمىگهنلىكىدىن‬ ‫پهيدا بولغان ائزاب ۇئنى بۇ يهردىن رەھىمسىزلىك بىلهن كﯧتىشكه‪ ،‬بىر دەممۇ ھايـال‬ ‫بولۇپ تۇرۇپ قالماسلىققا ۈئندەيتتى‪.‬‬ ‫_ شۇنداق قىلىپ كﯧتىسىز‪ ،‬بوپتۇ‪ ،‬كهلگهن قهدىمىڭىزگه رازى بولۇپ قﯧلىڭ‪-،‬دﯦدى‬ ‫زۆھرە ۈئمىدسىز بىر ائچچىق بىلهن‪.‬‬ ‫_ قايتاي‪ ،‬كهچ بولۇپ كهتتى‪ .‬سىزگه رەھمهت‪.‬‬ ‫_ قۇرۇقال ماڭدىڭىز‪..‬‬ ‫_ ھهرگىز ۇئنداق دﯦمهك‪ ،‬تـۇنجى قﯧـتىم ماڭـا ۆئز قـولىڭىز بىـلهن لهغـمهن ېئتىـپ‬ ‫بهردىڭىز‪.‬‬ ‫_ ۆئي تامىقى سﯧغىنغاندا كﯧلهرسىز‪.‬‬ ‫_ بولىدۇ‪-،‬دﯦدى سىيىت قارى بوش گهپ قىلىپ‪.‬‬ ‫زۆھرە ىئشىك تۈۋىدە ھالسىز يۆلهنگىنىچه قالدى‪.‬‬ ‫سىيىت قـارى تاالغـا چىقىـپ بولـۇپ‪ ،‬دۇائ قىلمـايال يﯧنىـپ چىققـانلىقىنى ېئـسىگه‬ ‫ائلدى‪.‬‬ ‫زۆھرە ىئشىكنى يﯧپىپ قويۇپ‪ ،‬سىيىت قارى وئلتۇرغان وئرۇندۇققا كۆڭۈلسىز قاراپ‬ ‫قويــدى‪ ،‬ســىيىت قارىنىــڭ خاپــا چىرايىــدىن باشــقا ھﯧچنــﯧمه كاللىــسغا كهلمهيتتــى‪.‬‬ ‫ۆئزىنىڭ وئيلىماي دەپ سالغان گﯧپىدىن پۇشايمان قىالتتىيۇ‪ ،‬ەئمما سىيىت قارىنىـڭ‬ ‫خوتۇن كىشىدەك قﯧيداپ‪ ،‬چاپاننى تهتۈر كىيىپ كﯧتىپ قالغىنىغا ائچچىقى كﯧلهتتى‪.‬‬ ‫كﯧــيىن وئيــالپ ۇئنىمــۇ چۈشــهندى‪ ،‬زۆھــرە ۇئنىــڭ تهلىپىنــى ىئككىنچــى قﯧــتىم رەت‬ ‫قىلىپ‪ ،‬غۇرۇرىغا ائزار بهرگهنىدى‪ ،‬ەئسلى خـاپىلىق مۇشـۇنىڭدا ىئـدى‪ .‬زۆھـرە گهرچه‬ ‫سىيىت قارىغا مۇھهببهتلىك ھﯧسسىياتتا ىئنتىلسىمۇ ۇئنىـڭ بىـلهن تـوي قىلىـشنى‬ ‫تﯧخــى ىئدىيىــسىدىن ۆئتكــۈزۈپ بواللمايۋاتــاتتى‪ ،‬ەئگهر تــوي قىلغــان بولــسا ۆئتــكهن‬ ‫يىلىال ۇئنىڭ بىلهن بىلله يۇرتقـا كﯧتىـپ تـوي قىلغـان بـوالتتى‪ ،‬ەئگهر ھـازىر ۇئنىـڭ‬ ‫بىلهن توي قىلىپ يۇرتقا كهتسه بىـر يىلـدىن بۇيـان تارتقـان جاپـالىرى‪ ،‬مىـڭ تهسـته‬ ‫ېئرىــشكهن بــۇ ىئمكــانىيهتلىرى يوققــا چىقــاتتى‪ .‬بــۇرۇن قىلمىغــان تــوينى ەئمــدى‬

‫‪179‬‬

‫قىالتتىمــۇ؟ نهتىــجه بهرىبىــر وئخــشاش‪ :‬كهمــبهغهل ىئمامغــا خوتــۇن بولــۇپ ۆئيــدە‬ ‫وئلتۇرۇش‪ ،‬شهھهرنىڭ گۈزەللىكىدىن ۋە ەئركىنلىكتىن مهھرۇم بولۇش‪ ،‬توپـا ۇئچـۇپ‬ ‫تۇرغان شـۇ مهھهللىـدە بىـر ۆئمـۈر جاپـا چـﯧكىش‪ ...‬ائدەم ائلـدىغا قـاراپ مﯧڭىـشى‬ ‫كﯧرەك‪ ،‬سۇ ىئگىزدىن پهسكه ائقىدۇ‪ ،‬ائدەم پهستىن ىئگىـزگه قـاراپ ماڭىـدۇ‪ .‬شـۇنچه‬ ‫جاپاالرنى تارتىپ ەئمدى كۆڭۈلدىكىدەك خىزمهت ۋە راھهتكه ۇئالشـقاندا مـۇھهببهتنى‬ ‫دەپ يﯧزىغا كﯧتهمدۇ؟ نهچچه ۋاقىتتىن بﯧرى نﯧمىگه جاپا چﯧكىپ‪ ،‬تىپىرالپ كهلدى؟‬ ‫ۇئنىڭ ھهممىسى بىكار كﯧتهمدۇ؟‪...‬‬ ‫زۆھــرە ۆئزىنىــڭ تاللىــشىدا مهھــكهم تــۇرۇش قارارىغــا كهلــدى‪ ،‬ســىيىت قارىنىــڭ‬ ‫ائلـــدىراڭغۇلۇقىغا‪ ،‬ائســـان خاپـــا بولـــۇپ كهتكىـــنىگه جىـــله بولغـــانچه »يـــۈرۈش‪-‬‬ ‫تۇرۇشلىرىغا ائزراق سـاالپهت قونغـان بىـلهن مىـجهزى قىلـچه ۆئزگهرمهپتـۇ‪ ،‬ائچچقـى‬ ‫ىئتتىـــك كﯧلىـــدىكهن‪ ،‬مـــولال دﯦگهننىـــڭ ھهممىـــسى ســـهپرا مىـــجهز‪ ،‬چﯧچىلغـــاق‬ ‫بوالمدىغاندۇ؟! كهلگۈسىدە ېئرىم بولۇپ قالسىمۇ بۇنداق مىجهزدىكى ائدەم بىلهن بىر‬ ‫ۆئمۈر بىرگه ياشاپ بواللمايدىكهنمهن« دەپ وئيلىدى؛ سىيىت قارىنى خىيالىدا قـانچه‬ ‫ەئيبلىسه‪ ،‬ۇئنىڭ وئبرازىنى قانچه خۇنۇكلهشتۈرسه كۆڭلى شۇنچه ائرام تاپىدىغاندەك‬ ‫ۇئزاق وئيلىـــدى؛ لـــﯧكىن داۋاملىـــق بىـــائرام بولـــدى‪ ،‬شـــىرەدىكى نـــازۇنﯧمهتلهرنى‬ ‫يىغىشتۇرغۇسى كهلمهي داستىخاندىن بىرنى يﯧپىپ قويدى؛ قاچا‪-‬قۇچىالرنى يۇيۇقسىز‬ ‫تاشــالپ قويــدى‪ ،‬ىئچــى ســىقىلىپال تــۇراتتى‪ ،‬بىــرەر ىئــش قىلغۇســى‪ ،‬مىدىرلىغۇســى‬ ‫كهلمهيتتى؛ تﯧلىۋىزور كۆرۈپ باقتى‪ ،‬ۇئمۇ خوشياقمىدى؛ ۋاننىغا چۈشۈپ يۇيۇناي دەپ‬ ‫ۇئنىڭـــدىنمۇ ۋاز كهچتـــى‪ .‬شـــۇنچه راھهت ۆئي ۋە ائرامـــبهخش نهرســـىلهرمۇ ۇئنـــى‬ ‫پهرىشانلىقتىن قۇتۇلدۇرالمىدى‪ .‬يالغۇزلۇققا شـۇنچىلىك چىدىمىـدىكى‪ ،‬ھۇجرىـسىغا‬ ‫كىرىــپ كارىۋاتقــا ۆئزىنــى تاشــالپ ياســتۇققا بﯧــشىنى تىقتــى‪ ،‬كــۆز ياشــلىرىنى‬ ‫توختىتالمىدى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى ەئلهڭ‪-‬ســهلهڭ كﯧتىۋﯦتىــپ‪ ،‬بىنانىــڭ ەئڭ ۈئســتىدىكى چىرىغــى‬ ‫يﯧنىقلىق ۆئيگه قاراپ قويدى‪ ،‬زۆھرەنىڭ ۆئيىـدىكى رەڭـدار چىـراغ خۇشـال چاقنـاپ‬ ‫تۇراتتى‪» ،‬زۆھرە ائزابالنمايدۇ‪ ،‬ائزابالنماي ياشايدۇ‪ ،‬ۇئ شـۇنداق ياشاشـنى ائللىبـۇرۇن‬ ‫تــالالپ بولغــان‪ -،‬دەپ وئياليتتــى ســىىيىت قــارى‪ -،‬مهن شــۇنى بىلىــپ تــۇرۇپ ۇئنــى‬ ‫تهڭقىـــسلىقتا قويـــدۇم‪ .‬ۇئنىـــڭ ىئچىـــدىكى بىلىـــپ بولمـــاق تهس‪ .‬گهپلىرىنىـــڭ‬ ‫ھهممىـــسىگه ىئـــشهنگىلى بولمايـــدۇ‪ .‬شـــۇنچه ياخـــشى شـــاراىئتقا شـــۇنچه ائســـان‬ ‫ېئرىشكهنمىدۇ؟ بۇنىڭ تﯧگىدە بىر گهپ بار‪ .‬بﯧيىپ كهتكهن تاشچىالر جىم ياتمايدۇ‪،‬‬ ‫بﯧيجىڭدىن ۆئي ېئلىپ‪ ،‬ائشنىلىرىنى وئلتۇرغۇزۇپ قويغان بايالرنى ائڭالۋاتىمىز‪ .‬پـۇل‬ ‫تاپقاندىن كﯧيىن ۇئالرنىـڭ ېئـسىگه بىرىنچـى بولـۇپ كﯧلىـدىغان نهرسـه سـهتهڭنىڭ‬ ‫ھۇزۇرى‪ .‬زۆھرە ھهقىقىي ىئچ سىرىنى ېئيتمىدى‪ ،‬مهندىن خىجىـل بولـدى‪ ،‬ەئگهر ماڭـا‬ ‫تهگسه چوقۇم قىز چىقمايدىغانلىقىنى بىلىدۇ‪ ،‬شۇڭا رەت قىلدى‪ ...‬نﯧمانچه يالغانچى‬

‫‪180‬‬

‫بولۇپ كهتكهندۇ بۇ زۆھرە‪ ...‬شهھهر قىزالرنى ۆئزگهرتىۋﯦتىدۇ‪ ،‬بۇ يهردە مال‪-‬دۇنيانىڭ‬ ‫مﯧھرى شۇنچىلىك كۈچلۈك‪ ...‬پال‪-‬پۇل‪ ،‬ۋال‪-‬ۋۇل نهرسـىلهرگه ائمـراق قىـزالر‪ ،‬ەئقلـى‬ ‫كۆته ائيـالالر شـهھهرنىڭ زىننىتـى‪ ،‬زۆھرەمـۇ شـۇالرغا قوشـۇلۇپ كهتـكهن تۇرسـا‪ ،‬مهن‬ ‫ەئخمهق ۇئنى ۆئزىنىڭ دۇنياسىدىن ائيرىـۋﯦتهي دەپ يـۈرۈپتمهن‪ ...‬نـﯧمه قىالتـتىكىن‬ ‫ۆئزىنى ائقالپ‪ ،‬ۋىجدانى بولـسا بـۇ تۇرمۇشـتىن ۋاز كهچـسۇن‪ .‬ىئمـانى بولـسا ىئمامغـا‬ ‫تهگمىسىمۇ‪ ،‬بىر مۇسۇلمان ەئرگه تﯧگىپ ھـاالل ياشىـسۇن‪ ،‬بـالىلىق بولـسۇن‪ ،‬جـاالپ‬ ‫بولمىسۇن‪...‬‬ ‫سىيىت قارى ەئشهددىي خىيالالرغا چۆمۈپ‪ ،‬قارا بۇلۇتتهك قويۇقلىشىپ كهتـكهن‬ ‫ھهســرەتلىرىگه تهســهللىي ىئــزدەش بىــلهن بولــۇپ كهتتــى‪ .‬زۆھرەنىــڭ گــۈزەللىكىنى‬ ‫وئيلىغــانچه ھهســرىتى شــۇنچه كۈچهيــدى‪ ،‬ۇئنىڭغــا قىيالمــاي كهتتــى‪ ،‬گۈزەللىكنىــڭ‬ ‫ۋەيــران قىلىــش كــۈچى نهقهدەر زور ھه! زۆھــرە قايــسى ەئرنىــڭ ىئلكىــگه ۆئتهر‪ ،‬ۇئنــى‬ ‫كىممۇ سىيىت قارىدەك ياخـشى كـۆرۈپ قهدىـرلهپ كﯧـتهر؟! ەئممـا سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫ىئچىدە باشقا بىـر نىـدا يۈكـسهلدى‪ :‬سـهن زۆھرەنـى قانچىلىـك قهدىرلىـدىڭ؟ ۇئنىـڭ‬ ‫دەردىگه قانچىلىك دەرمان بواللىدىڭ؟! ائدىله بىر چاغدا سﯧنى ەئيبلىگهندە زۆھرەمـۇ‬ ‫گويا شۇنداق تۇيغۇدا ساڭا تىكىلىپ قارىمىغانمىدى؟ بۇ قﯧتىم يهنه ۇئنـى كۆڭۈلـسىز‬ ‫تاشــالپ قويــۇپ چىقتىــڭ‪ ،‬كهچــۈرۈم سوراشــلىرىغا پهرۋا قىلمىــدىڭ‪ ،‬ېئتىــپ بهرگهن‬ ‫لهغمىنىنىڭ يۈزىنى بولسىمۇ قىلمىدىڭ‪ .‬قهدىرلهش دﯦگهن شۇنداق بوالمدۇ؟‬ ‫ۇئ زۆھرەنىــڭ مهيدانىــدا تــۇرۇپ يهنه وئيــالپ بــاقتى‪ :‬يىگىــت دﯦــگهن شــۇنداق‬ ‫ۆئپكىسى يوق بوالمدۇ؟ كۆڭۈلدىكى مۇھهببهت دﯦگهن شۇنداق بوالمـدۇ؟ بىـر قﯧـتىمال‬ ‫دﯦگهنگه قىز باال ۇئنامدۇ؟ ائسانال ىئندەككه كهلسه قىز بالىنىڭ قهدرى بوالمدۇ؟‬ ‫ۇئ باشــــتىن ائخىــــر تهمكىــــن‪ ،‬ۋەزمىــــن بواللمىغىنىغــــا‪ ،‬ۆئتــــكهن يىلقــــى‬ ‫ائلــدىراڭغۇلۇقىنى قايتــا تهكرارلىغىنىغــا‪ ،‬زۆھــرە شــۇ خاتــا گهپنــى دەپ ســالغاندا‬ ‫ائچچىقلىماي وئلتۇرۇپ چىرايلىق رەددىيه بهرمىگىنىگه‪ ،‬ەئڭ چاتاق يﯧرى‪ ،‬بىچارە قىز‬ ‫ەئپۇ سوراپ بواللماي ھودۇقۇپ كهتكهنـدە ائلـدىغا بﯧرىـپ »ھﯧچقىـسى يـوق‪ ،‬سـىز ۇئ‬ ‫گهپنى قهستهن دﯦمىگهن« دەپ كۆڭلىنى خوش قىلمىغىنىغا‪ ،‬جايىغـا بﯧرىـپ ەئرلىـك‬ ‫ساالپىتىنى ساقالپ وئلتۇرمىغىنىغا پۇشـايمان قىلـدى‪ .‬شـۇنداق قىاللىغـان بولـسا ۇئ‬ ‫زۆھرە بىـلهن ھـازىرغىچه بىلـله وئلتۇرالىغـان‪ ،‬كۆڭۈللـۈك پاراڭلىـشالىغان‪ ،‬بهلكىـم‬ ‫باشــقا ىئــشالرغىمۇ )شــهيتاننىڭ چىرايلىــق كۆرسىتىــشى بىــلهن( يﯧقىنلىــشالىغان‬ ‫بوالتتى‪ ...‬سىيىت قارى مۇھهببهتنى كىچىك گۇناھالردىن باشالپ چـوڭ گۇنـاھ بىـلهن‬ ‫ائياغالشــــتۇرىدىغاندەك ھــــﯧس قىلــــدى‪ ،‬مــــۇھهببهتنى دەپ شــــۇ گۇناھالرغــــا‬ ‫ھهۋەســلىنىۋاتقانلىقىنى‪ ،‬مــۇھهببهتنى دەپ ھهتتــا شــۇ گۇنــاھنى ائقالۋاتقــانلىقىنى‬ ‫بايقىدى‪ .‬بۇمۇ بىـر زااللهت ىئـدى‪ ،‬ىئنـساننىڭ قﯧنىـدا يۈگـۈرۈپ يۈرىيـدىغان شـهيتان‬ ‫ەئســهبىي‪ ،‬قىــزغىن مــۇھهببهتنى ۇئلــۇغاليتتى‪ ،‬مــۇھهببهتتىن ســهۋدا پهيــدا قىالتتــى‪،‬‬

‫‪181‬‬

‫ھاياجانغا بﯧرىلىدىغانالرنى شـۇ ھاياجانغـا يۈگـۈرتهتتى‪ ،‬سـﯧھىرلىك تـوزاق قـۇرۇپ‬ ‫تهقۋادارالرنى پۇتاليتتى‪...‬‬ ‫» ۇئ مﯧنى رەت قىلـدى‪ ،‬ەئمـدى بهرىبىـر! « دەپ خۇالسـه چىقـاردى سـىيىت قـارى‬ ‫خىيالىنى يىغىشتۇرۇپ‪» ،‬غۇرۇر بىلهن ياشاش كﯧرەك‪ .‬پاك‪ ،‬چىرايلىق خوتۇن دﯦگهننى‬ ‫تاپقىلى بولىـدۇ‪ ،‬مـۇھهببهت دﯦگهننىمـۇ شـۇ خوتۇننىـڭ قوينىـدىن ائلغىلـى بولىـدۇ‪.‬‬ ‫كﯧيىن بالىمىز بولىدۇ‪ ،‬ۇئنىڭغىمۇ مـۇھهببهت كﯧـرەك‪ ،‬خـۇدا تهقۋادارالرنىـڭ دىلىنـى‬ ‫مۇھهببهتتىن كهم قىلمىغان‪ ،‬شهھۋانىي مۇھهببهتتىن ۋاز كﯧچهلىگهندە‪ ،‬ۇئنىڭـدىنمۇ‬ ‫قىممهتلىك‪ ،‬ساۋابلىق مۇھهببهتكه ېئرىشكىلى‪ ،‬ھاياتىمىزنى مهنىلىـك ۆئتكـۈزگىلى‬ ‫بولىدۇ‪«.‬‬ ‫»لــﯧكىن‪ «...‬دەپ پىغــان چﯧكهتتــى ســىيىت قــارى‪ » ،‬لــﯧكىن« دىــن باشــلىناتتى‬ ‫تۈگىمهس ھهسرەت ۋە دەرد‪-‬ەئلهملهر‪ ...‬ائندىن شـۇنچه ۇئزۇن وئي‪-‬پىكىـرلهر ائخىـر‬ ‫ائزاب نۇقتىسىغا كﯧلىپ توختاپ قاالتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ياتىقىغـا تۈنۈگۈنكىنىـڭ دەل ەئكـسىچه سـالپىيىپ كىرىـپ كهلـدى‪.‬‬ ‫ۇئنى ساقالپ وئلتۇرغان تاھىر قارى دەرھال گهپ سورىدى‪:‬‬ ‫_ قانداق بولدى؟ قاپىقىڭ چۈشۈپال كﯧتىپتىغۇ؟‬ ‫_ ھهي‪ ،‬بولدىال‪ ،‬دﯦگۈدەك گهپ يوق‪ .‬خۇپتهن وئقۇپ بولدۇڭمۇ؟‬ ‫_ كهلسهڭ بىلله وئقۇيلى دﯦـگهن‪ .‬ائۋۋال گﯧـپىمگه جـاۋاب بﯧرىـۋەت‪ ،‬بولمىـسا ھهر‬ ‫ىئككىمىز نامازنى جايىدا وئقۇيالمايمىز‪.‬‬ ‫_ ىئش ائقمىدى ائداش‪ _...‬دﯦدى سىيىت قارى چاپىنىنى كارىۋاتقا تاشالپ‪.‬‬ ‫_ توي قىلىلى دەپ دﯦدىڭمۇ بولمىسا؟‬ ‫_ دﯦدىم‪ ،‬لﯧكىن ۆئزىنى قاچۇرۇۋاتىدۇ‪.‬‬ ‫_ قىز باال دﯦگهن شۇ‪ ،‬نﯧزىقايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئنــداق ەئمهس‪ ،‬مهن بىــلهن تــوي قىلــسا يۇرتقــا كﯧتىــشتىن‪ ،‬جاپــا تارتىــشتىن‬ ‫قورقىدۇ‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه ۇئنىڭ بىلهن توي قىاللمىغۇدەكسهن‪.‬‬ ‫_ شۇ ەئمهسمۇ‪ ،‬بىكاردىن كۆڭلۈمنى يﯧرىم قىلىۋالدىم‪.‬‬ ‫_ بوپتۇ قارىم‪ ،‬سهۋرچان بواليلى‪ ،‬ىئمام دﯦگهنگه يۇرتتا خوتۇن كهم ەئمهس‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن كىمال بولسا خوتۇن دەپال ائلىۋەرگىلى بولمايدۇ‪-‬دە!‬ ‫_ چىقىــپ قالىــدۇ‪ ،‬يــا بولمىــسا چهت يﯧزىغــا بﯧرىــپ ‪ 16‬ياشــلىق قىــزدىن بىرنــى‬ ‫نىكاھالپ ائالرسهن‪.‬‬ ‫_ بۇمۇ بولىدىغان گهپكهن‪.‬‬

‫‪182‬‬

‫_ تــوي قىلغانــدىن كﯧــيىن خوتــۇننى مــۇھهببهت قىــل‪ ،‬زۆھرەخــاننى ۇئنتــۇپ كهت‪،‬‬ ‫بولمىسا خىيالىڭ بۇزۇلىدۇ‪ ،‬چۈشۈڭ بۇزۇلىـدۇ‪ ،‬ناشـايان ىئـشالرنى كـۆپ وئياليـدىغان‬ ‫بولۇپ قالىسهن‪.‬‬ ‫_ راست دەيسهن‪ ،‬كۆڭلىمىزنى پاك تۇتۇپ يۈرمىسهك‪ ،‬نهرىمىز تهقۋا‪ ،‬نهرىمىز ىئمام‬ ‫بىزنىڭ‪..‬‬ ‫ھﯧلىمــۇ بىلىــپ تــۇرۇپ بهزى گۇنــاھالرنى قىلىــۋاتىمهن‪ ،‬لــﯧكىن چــوڭ گۇنــاھالرنى‬ ‫قىلىشتىن ائلالھ ساقالۋاتىدۇ‪.‬‬ ‫_ تــاس قاپــسهن‪-‬دە تﯧيىلغىلــى‪ ،‬قارىغانــدا بــۇ يهردىــن پــاتراق كﯧتىۋالمىــساق‬ ‫بولمىغۇدەك‪.‬‬ ‫_ قاچان ماڭىمىز؟‬ ‫_ ائزراق تاش قالدى‪ ،‬ھﯧلىقى خهنزۇ پۇلنى تﯧخى ەئكىلىپ بهرمهيۋاتىدۇ‪ .‬يهنه بىرەر‬ ‫ھهپته تۇرۇپ قالىدىغاندەك قىلىمىز‪ ،‬بازارنىڭ ەئھۋالى يامان ەئمهس تۇرىدۇ‪.‬‬ ‫ىئككهيلهن بىر دەم پاراڭلىشىپ‪ ،‬ائندىن خۇپتهن وئقۇپ يﯧتىپ قﯧلىـشتى‪ .‬تـاھىر‬ ‫قارى بىـلهن پاراڭالشـقاندا كـۆڭلى سـهل ېئچىلىـپ قالغـان سـىيىت قـارى ۇئ ۇئخـالپ‬ ‫قالغانــدىن كﯧــيىن يهنه ۆئزىنىــڭ كۆڭۈلــسىز خىياللرىغــا غهرق بولــدى‪ .‬ھهســرەتلىك‬ ‫كﯧچه ۇئنىڭ بىلهن تهڭ ېئغىر‪-‬ېئغىر تىناتتى‪ ،‬ۋاقىت تولىمـۇ تهسـته ۆئتهتتـى‪ ،‬تـاھىر‬ ‫قارى خورەك تارتىشنى باشالپ‪ ،‬ۇئنىڭ بىائراملىقىنى تﯧخىمۇ كۈچهيتىۋەتتى‪.‬‬ ‫‪24‬‬ ‫ھۈســهيىن كهيىپــتىن ســهرخۇش يــۈرەتتى‪ ،‬خالىــد بىــلهن يهنه بﯧــرىش‪-‬كــﯧلىش‬ ‫قىلىۋاتقانــدەك قىالتتــى‪ .‬ۇئ ىئككىــسى نﯧمىلهرنــى دﯦيىــشتىكىن‪ ،‬نﯧمىلهرنــى قهســت‬ ‫قىلىــشتىكىن؟ زۆھرەنــى چىرايلىــق قۇشــتهك قهپهزگه ســوالپ قويــۇپ‪ ،‬تاماشىــسىنى‬ ‫كۆرىمىز دەمدىكىن؟ خالىد ەئلچىخانىغا بىر نهچـچه قﯧـتىم كﯧلىـپ زۆھـرەگه سـاالم‬ ‫بهردى‪ ،‬ھۈسهيىننىڭ ىئشخانىسىدا ۇئزاق وئلتۇرۇپ پاراڭلىشىپ ائندىن كهتتى‪ .‬زۆھرە‬ ‫ۇئ ىئككىــسىنىڭ وئتتۇرىــسىدا ۆئزى ھهققىــدە‪ ،‬بۇزۇقچىلىــق ۋە پــاكلىق ھهققىــدە‬ ‫مۇنداق پاراڭ بولغانلىقىنى بىلمهيتتى‪.‬‬ ‫_ يﯧنىڭغىال ەئكىلىۋاپسهن بۇ قىزنى؟‬ ‫_ ياقتۇرۇپ قالدىم‪ _،‬دﯦدى ھۈسهيىن كۆزىنى قىسىپ‪ _،‬مۇشۇنداق قىزالرنى كۆرۈپ‬ ‫تۇرساق كۆڭلىمىز ياشىرىپ قالىدىكهن‪.‬‬ ‫_ قانداقراق‪ ،‬بوالمدىكهن؟‬ ‫_ نﯧمىسىنى دەيسهن‪ ،‬خىزمهتتىكى ىئپادىسىمۇ؟‬

‫‪183‬‬

‫_ بــۇ يهردە قانچىلىــك ىئــشى بولمــاقچى؟! ‪ _.‬دﯦــدى خالىــد ھۈســهيىنگه ھهســهت‬ ‫قىلغاندەك تىكىلىپ قاراپ‪ _،‬ھﯧلىقىدەك پهيزىنى دەيمهن‪..‬‬ ‫_ بۇ مﯧنىڭ شهخسىي ىئشىم‪ ،‬خۇسۇسىي مهخپىيىتىم‪.‬‬ ‫_ ۇئغۇ شۇنداق‪ _،‬دﯦدى خالىد مهنىسىز ھىجىيىپ‪ _،‬بىلىپ باققۇم كهلدى‪.‬‬ ‫_ شهھۋەتكه تويمايسهن‪ ،‬سهتهڭلهرنى وئيناپ بولۇپال ۇئنتۇپ كﯧتىسهن‪ ،‬ەئجهپ بـۇ‬ ‫قىزنى ېئسىڭدىن چىقارمايدىكهنسىنا؟‬ ‫_ پهيزى بار ىئدى كاساپهتنىڭ!‬ ‫_ مهن قارىسام ۇئنداق ەئمهستهك‪...‬‬ ‫خالىد يالغانچىلقى چﯧنىپ قالغاندەك كۆزلىرى چهكچىيىپ كهتتى‪:‬‬ ‫_ سهن قانداق قىلدىڭ؟ ۇئ نﯧمه بولدى؟‬ ‫_ يا خالىد‪ ،‬يهنه نﯧمىنى سورايسهن؟ كالالڭدا باشقا ىئش يوقمۇ سﯧنىڭ؟‬ ‫_ سوراپ قويدۇم‪ ،‬جاھاننىڭ لهززىتى مۇشۇ تۇرسا‪...‬‬ ‫_ شهھۋەتكه ۆئزەڭنى بهك ۇئرۇپ كهتمه‪ ،‬جاھاندا بۇنىڭدىن باشقا گۈزەل ىئشالر بار‪.‬‬ ‫ىئنسان لهززىتـى سـۈرىمهن دەپ دورا يهپ‪ ،‬ھايۋانـدەك قـۇتراپ يۈرمىـسهكمۇ‪ ،‬ياخـشى‬ ‫وئزۇقلىنىپ‪ ،‬مۇھهببهت بىلهن شۇ شادلىققا ېئرىشكىلى بولىدۇ‪...‬‬ ‫ھۈسهيىن سۆزمهن ەئرەبلهردىن ىئدى‪ ،‬پاساھهتلىك سۆزلهيتتى‪.‬‬ ‫_ بىز تﯧخى ۇئ ھالغا چۈشۈپ قالمىدۇق ھۈسهيىن‪-،‬دﯦدى خالىد تﯧرىكىپ‪ -،‬ىئنسان‬ ‫لهززىتىگه ەئركهكلىك ىئقتىدارال ەئمهس‪ ،‬روھىي كۈچ كﯧـرەك؛ بىـزدە بـۇ كـۈچ تولـۇپ‬ ‫تاشقان‪ .‬سهندەك ائدەملهرال مۇھهببهت دەپ ۆئزىنى ائلدايدۇ‪ ،‬بۇ ياشتا مۇھهببهت دەپ‬ ‫يۈرسهڭ كۈلكىلىك ائڭلىنىدۇ‪ ،‬پاھىشهلهرگه مۇھهببهت كﯧرەك ەئمهس‪.‬‬ ‫_ ىئنسان دﯦگهن كامـالهت ىئگىـسى‪ ،‬گـۈزەللىككه ىئنتىلگـۈچى‪_،‬دﯦـدى ھۈسـهيىن‬ ‫قﯧنىــق دەملهنــگهن چــاينى ىئچىۋﯦتىــپ‪ -،‬ائدەمنىــڭ ھايۋانــدىن پهرقــى ەئقىلــدە‪،‬‬ ‫مۇھهببهتته‪ ،‬شاد‪-‬خۇرام كۈلكىـدە ىئپادىلىنىـدۇ‪ .‬شـهھۋەت دﯦـگهن ىئـشهكتىمۇ بـار‪.‬‬ ‫ائڭلىــسام تــۈركلهر بىزنــى ېئــشهك دەيــدىكهن‪ ،‬بىــز بــۇ نــاھهق بهدنامــدىن‪ ،‬قهبىــھ‬ ‫لهقهمـــدىن قـــاتتىق غهزەبلىنىمىـــز‪ ،‬لـــﯧكىن ۆئزىمىـــز ھهققىـــدە وئيـــالپ بﯧقىـــشقا‬ ‫تىرىشمايمىز‪ ،‬تارىختىن بۇيان بىز بۇ ائجىزلىقىمىزنى يﯧڭهلمهي كﯧلىـۋاتىمىز‪ .‬خـۇدا‬ ‫نﯧمىشقا ېئـشهكنى يـاراتتى؟ ىئنـسانالر مىنـسۇن‪ ،‬پايدىالنـسۇن دەپ يـاراتتى؛ مهنـچه‬ ‫بولسا‪ ،‬يهنه ىئبرەت ۈئچۈن ياراتتى‪ .‬يهھۇدىيالر قۇرائندا كىتـاب يۈدۈۋالغـان ېئـشهككه‬ ‫وئخــشىتىلغان‪ ،‬دوزاختىكىلهرنىــڭ نــاله‪-‬پهريــادلىرىمۇ ېئــشهكنىڭ ھاڭراشــلىرىغا‬ ‫وئخــشىتىلغان؛ ېئــشهكنى ھاڭراتقــان نهرســه شــهيتان‪ ،‬بىزنــى ھاڭراتقــان نهرســىمۇ‬ ‫شهيتان‪...‬‬ ‫_ بولدى‪ ،‬بۇنداق گهپلهرنى قـوي! _ دﯦـدى خالىـد چىرايىنـى پۈرۈشـتۈرۈپ‪ _ ،‬مﯧنـى‬ ‫ېئشهك دەيدىغانلىقىڭنى بىلىمهن‪ ،‬سهنمۇ ۇئنىڭدىن كهم ەئمهس‪ .‬دىـن ھهققىـدە ھهر‬

‫‪184‬‬

‫كىــم گهپ قىالاليــدۇ‪ ،‬ائخىرىـــدا كﯧلىــپ نــﯧمه قىالاليـــدۇ؟ ســهنمۇ ۆئزەڭنــى پـــاك‬ ‫دﯦيهلمهيسهن‪ ،‬جاھاندا ھﯧچكىم ۆئزىنى پـاك دﯦيهلمهيـدۇ‪ .‬ائلـالھ غهفـۇرۇررەھىم‪ ،‬بـۇ‬ ‫سۈپهتنى ھهممىدىن ياخشى بىلىش كﯧرەك‪ .‬ېئشهكلهر تـۆۋە قىاللمايـدۇ‪ ،‬ائدەمـسىمان‬ ‫ېئشهكلهر تۆۋە قىاللمايدۇ‪ ،‬لﯧكىن ىئنسان تۆۋە‪-‬ىئستىغپار ېئيتااليدۇ‪.‬‬ ‫_ ائلالھنىڭ ەئپۇ‪-‬رەھمىتى ناھايىتى كهڭ‪ ،‬بۇنىڭدا شهك‪-‬شۈبھه يـوق‪ .‬لـﯧكىن بىـز‬ ‫ائلالھنىڭ باشقا سۈپهتلىرىنى ۇئنتۇپ قﯧلىۋاتىمىز‪.‬‬ ‫_ ائلالھنىڭ ەئڭ مۇھىم سۈپىتى رەھىمدىللىك‪ ،‬ەئگهر بـۇ رەھىمـدىللىك بولمىـسا‬ ‫ھهر قانـــداق ائدەم ھـــاالك بولىـــدۇ‪ .‬بىزمـــۇ ائلالھنىـــڭ رەھىمـــدىللىكى ائســـتىدا‬ ‫ياشاۋاتىمىز‪.‬‬ ‫_ بولمىسا سﯧنىڭ شۇ گۇناھلىرىڭغا يهر سﯧنى يۇتۇپ كﯧتهتتـى‪ -،‬دﯦـدى ھۈسـهيىن‬ ‫كۈلۈپ‪.‬‬ ‫_ سﯧنىچۇ؟ ائلالھ ساڭا يهر يۈزىدە ياشاشقا قانچىلىك مۆھلهت بﯧرەر؟!‬ ‫_ ساڭا باققاندا ۇئزۇنراق تۇرۇپ قاالرمهنمىكىن؟!‬ ‫_ كــۆرەرمىز‪ ،‬بــۇ دۇنياغــا بهك ىئــشهنچىڭ بــار وئخــشىمامدۇ؟ خــۇددى پاھىــشهگه‬ ‫ىئشهنمىگهندەك‪ ،‬بۇ باقاسىز دۇنياغىمۇ ىئشهنمه‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن وئلتۇرغان وئرنىدىن مىدىرالپ‪ ،‬چايغا قولىنى ۇئزاتقاچ دﯦدى‪:‬‬ ‫_ بۇنــداق گهپلهرنــى ســهندەك ائدەمــلهر تاپىــدۇ‪ ،‬دۇنيــانى پاھىــشهگه وئخــشىتىدۇ‪،‬‬ ‫دﯦمهك پاھىشهنىمۇ شىرىن ۋە گـۈزەل دەپ وئياليـدۇ؛ ۇئنـى قـانچه وئينىغـانچه شـۇنچه‬ ‫قانمايدىغانلىقىنى ھﯧس قىلىدۇ‪ .‬ۆئمرى ائز قالغاندا ائزابلىنىدۇ‪ ،‬ۈئلۈمـدىن قورقـۇپ‬ ‫يىغاليدۇ‪.‬‬ ‫_ ھهمــمه ىئنــسان شــۇنداق!_ دﯦــدى خالىــد ىئــشهنچ بىــلهن‪ _،‬مهن تهقۋادىنمــۇ‪،‬‬ ‫پاسىقتىنمۇ قورقمايمهن‪ ،‬مهن بىر ىئنسان‪.‬‬ ‫_ شۇنداق‪ ،‬سهن ىئنسان‪ ،‬سـهن ائجىـز‪ ،‬سـهن بىچـارە‪ ،‬سـهن ائلالھنىـڭ رەھمىـتىگه‬ ‫ېئرىشكۈچى‪.‬‬ ‫_ توغرا دەيسهن‪.‬‬ ‫_ ائلــالھ ســاڭا رەھــمهت قىلىۋاتــسا‪ ،‬ســهن بــۇ رەھمهتنــى سۇيىئــستﯧمال قىلىــپ‬ ‫گۇناھالرغا چۆكۈپ كهتسهڭ ائقىۋىتىڭ قانداق بوالر؟‬ ‫_ بۇنىڭدىن غهم قىلمىساڭمۇ بولىدۇ‪ ،‬ۆئزەڭگه بﯧقىپ گهپ قىل؟!‬ ‫_ مهن دﯦگهن ائلالھنى مۇھهببهت بىلهن زىكىـر قىلىـمهن‪ ،‬سـاھىبجامال قىزالرنىـڭ‬ ‫چﯧھرىــدىن ائلالھنىــڭ ســهنىئتىنى ىئــزدەيمهن‪ ،‬مۈشــۈكنىڭ كۆزىــدىن ائلالھنىــڭ‬ ‫مۆجىزاتىنى بايقايمهن‪ .‬مهن ۆئزەممۇ بىر مـۆجىزە‪ ،‬لـﯧكىن بـۇنى داىئـم ھـﯧس قىلىـپ‬ ‫تۇرىـــدىغان ەئۋلىيـــالىق مهنـــدە يـــوق‪ .‬مهن بهكمـــۇ ائددىـــي ىئنـــسان‪ ،‬مـــۇھهببهتنى‬ ‫ۇئلۇغاليمهن‪ ،‬تۇرۇپ گۇمانلىنىمهن‪ ،‬يهنه كﯧچهلمهيمهن‪ .‬بۇمۇ روھىمدىكى بىـر كﯧـسهل‬

‫‪185‬‬

‫وئخشايدۇ‪ .‬قهلبىدە مۇھهببهت يوق ائدەملهر ەئجهللىك كﯧسهللىككه گىرىپتا بولغان‬ ‫بىمارالرغا وئخشايدۇ‪.‬‬ ‫_ سهنمۇ ېئغىر كﯧسهل‪ _ ،‬دﯦدى خالىد بوي بهرمهي‪ _ ،‬سهن مـۇھهببهت‪ ،‬مـۇھهببهتال‬ ‫دەيسهن‪ ،‬خوتۇنىڭدىن قاقشايسهن‪ ،‬ەئمدى بۇ قىزنـى تﯧپىۋاپـسهن‪ ،‬شـۇنى مـۇھهببهت‬ ‫دەۋاتامسهن؟‬ ‫_ مۇھهببهت مهۋھۇم نهرسه ەئمهس‪ ،‬مهن بۇ قىزنىڭ جامالىدىن مـۇھهببهت نـۇرىنى‬ ‫كۆردۈم‪.‬‬ ‫_ بۇ يالغان‪ ،‬سهن ۇئنىڭدىن نهپسىڭنى قاندۇرۇشنىال وئياليسهن‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن مهن ساڭا وئخشىمايمهن‪.‬‬ ‫_ ۆئزەڭنى يهنه پاك دەۋالماقچىمۇ؟‬ ‫_ مۇھهببهت بىلهن جىنسىيهت وئخشىمايدۇ‪.‬‬ ‫_ وئخشاش گهپ يا خالىد‪ ،‬مۇھهببهت دﯦگىنىڭمۇ شۇ شهھۋەت‪ ،‬لهززەت دﯦگهن گهپ‪.‬‬ ‫_ بۇ سﯧنىڭ قارىشىڭ‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه تاالشمايلى‪ ،‬ائشناڭنى مۇھهببىتىم دەپ يۈرىۋەرگىن‪.‬‬ ‫_ مهن ۇئنى خوتۇنلۇققا ېئلىشنى وئيالۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_ ائشۇ ماالي قىزنىما؟‬ ‫_ كۆڭۈلگه ياقسا چۆرە قىزنىمۇ ېئلىش كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ سهن راستىنال مهجنۇن بوپسهن‪ ،‬ەئگهر ۇئنى خوتۇنلۇققـا ائلـساڭ ائرىمىـزدا سـۆز‪-‬‬ ‫چۆچهككه قالىسهن‪.‬‬ ‫_ سىلهر ناشـايان ىئـش قىلـساڭالر گهپ يـوق‪ ،‬مهن ھااللـدىن نهپـسىمنى قانـدۇراي‬ ‫دﯦسهم ۈئستۈمدىن گهپ قىالمسىلهر؟‬ ‫_ توي باشقا‪ ،‬وئيناش باشقا‪.‬‬ ‫_ مانــا بــۇ پاســىقلىق!_ دﯦــدى ھۈســهيىن ائچچىــق كۈلــۈپ‪ _ ،‬ەئگهر ۇئنــى خوتــۇن‬ ‫قىلمىسام زىنا قىلسام بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ بۇرۇنمۇ قىلغاندىكىن ەئمدى قىلىۋەرسهڭمۇ ھﯧچنﯧمه بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئ ۋاقىتتا چۈشكۈنلىشىپ كهتكهنىدىم‪ ،‬ھازىر ۇئ ىئشالردىن سهسكىنىمهن‪.‬‬ ‫_ مادارىمىز تۈگىدى دﯦگىنه‪_،‬دﯦدى خالىد بﯧزەڭلىك بىـلهن ھىجىيىـپ‪ _،‬كـۆپىنچه‬ ‫ەئرلهر شهھۋىتى ائجىزالپ كهتكهندە ۆئزىنى تۇتۇۋالىدۇ‪ .‬ۆئزەڭنـى قىينىمـا ھۈسـهيىن‪،‬‬ ‫بۆرىكىڭ ائجىزالپ كهتكهن بولـسا بىـر نهچـچه دورىنـى تهۋسـىيه قىـالي‪ ،‬بـۇ دۆلهتـته‬ ‫باھنى قۇۋۋەتلهش دورىسى مۇشۇ دۆلهتنىڭ نوپۇسىدەكال كۆپ‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن دەسلهپته تﯧرىكىپ‪ ،‬كﯧيىن خالىدنىڭ گﯧپىدىن زوقلىنىپ قالدى‪.‬‬

‫‪186‬‬

‫_ دورىنى سهنال ىئشىلىتىپ ۆئتۈپ كهت‪ ،‬بۇ دۆلهتتىكى ۋاقتىڭنى قـانچه ۇئزارتـساڭ‬ ‫شــۇنچه ۇئزارتىــپ‪ ،‬نهپــسىڭنى قانــدۇرۇپ يۈرىــۋەر‪ .‬لــﯧكىن مهن ۇئنــداق ياشاشــتىن‬ ‫زﯦرىكتىم‪.‬‬ ‫_ يهنه يالغان گهپ قىلىۋاتىسهن ھۈسهيىن‪ ،‬زﯦرىكسهڭ بـۇ قىزنـى يﯧنىڭغـا ېئلىـپ‬ ‫كﯧلىۋاالمتىڭ؟ ۇئنىڭغا ۆئي ېئلىپ بهرگهنسهن ھهقىچان‪ .‬ۇئنـداق مـۇاليىم كـۆرۈنگهن‬ ‫بىــلهن ۇئ بهك يامــان قىــز‪ ،‬يــاش بولغانــدىكىن جىنــسىي ھهۋىــسى ۇئرغــۇپ تۇرىــدۇ‪.‬‬ ‫ۆئيىگه باشقا ائدەملهرنى ەئكىرىپ يۈرمىسۇن يهنه‪ .‬ەئڭ ياخشىسى‪ ،‬سـهن مـۇھهببهت‬ ‫ھهققىدىكى خام خىيـاللىرىڭنى قويـۇپ‪ ،‬بهدىنىڭنـى قـۇۋۋەتله‪ ،‬ۇئ قىزنـى رازى قىـل‪.‬‬ ‫شۇنداق قىلساڭ‪ ،‬ۇئ خوتۇنىڭدەكال بولۇپ قالىدۇ‪ ،‬توي قىلىشىڭنىڭ ھاجىتى يوق‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن وئيلىنىپ تۇرۇپ قالدى‪» ،‬كهسىپ ەئھلى« خالىد ۇئنىڭغا »توغرا يـول«‬ ‫كۆرســىتىۋاتقاندەكمۇ قىالتتــى؛ لــﯧكىن‪ ،‬بــۇ پاھىــشۋازنىڭ گﯧــپىگه كىرىــپ ۆئزىنىــڭ‬ ‫وئيلىغىنىنى قىاللماسمۇ؟‬ ‫_ سﯧنىڭچه ۇئ قىزنـى خوتـۇن قىلىـپ ۆئز ائرزۇيـۇمچه ياشىـسام زادى بولماسـمۇ؟‪_،‬‬ ‫دﯦدى ھۈسهيىن ېئغىر تىنىپ‪.‬‬ ‫_ ۇئ ســﯧنىڭ خىيالىــڭ‪ ،‬تــوي قىلمــايمۇ ياشــىغىلى بولىــدۇ‪ ،‬بهلكــى تﯧخىمـۇ پهيــزى‬ ‫ياشىغىلى بولىـدۇ‪ .‬بۇنـداق قىـز بىـلهن تـوي قىلـساڭ ائۋارىچىلىـق‪ ،‬چىرايـى ەئرەب‬ ‫قىزالرغا وئخـشىغان بىـلهن ەئرەب ەئمهس‪ ،‬قايـسى مىلـلهت دﯦـدى‪ ،‬بىـر مىللهتـكهن؛‬ ‫نهســلى تــۈركلهرگه‪ ،‬بۇخارىيلىقالرغــا تۇتىــشىدىكهن‪ .‬نهســلى ەئرەب بولمىغانــدىكىن‬ ‫خوتۇنۇڭدىن رازىلىق ېئلىشىڭ تهس‪ .‬ۇئنىـڭ ۈئسـتىگه ۇئ قىزنىـڭ تﯧگـى‪-‬تهكتىنىـڭ‬ ‫تايىنى يوق‪ ،‬بىزنىڭ باش ەئلچىنىڭ ۆئيىدە ىئشلىگهن‪ ،‬مﯧنىڭ ۆئيۈمدىمۇ ىئـشلىدى‪،‬‬ ‫مۇشۇنداق تۆۋەن تهبىقىدىكى بىـر قىزنـى ائلـساڭ ەئلچىخاناڭـدىكىلهر نـﯧمه دەيـدۇ؟‬ ‫باشــقا بــۇرادەرلىرىمىز نــﯧمه دەيــدۇ؟ ۆئزەڭ وئيــالپ بــاق‪ .‬چىرايىنــى دﯦــسهڭ‪ ،‬ەئرەب‬ ‫قىزلىرىمىز ۇئنىڭدىن چىرايلىق‪ .‬بىزنىڭ قىزىقىـدىغىنىمىز بۇنـداق چىـراي ەئمهس‪،‬‬ ‫ھهقىقىي جۇڭگولۇق قىزالرنىڭ چىرايى‪ .‬ۇئالرنىڭ بﯧلىقتهك بهدىنىنى‪ ،‬نـاز‪-‬خـۇلقىنى‪،‬‬ ‫قاچان دﯦسهڭ كﯧلىدىغانلىقىنى ۆئزەڭمۇ وئبدان بىلىسهن‪ .‬بىر نهچـچه قﯧـتىم بىلـله‬ ‫بولغانغــا ۇئالر ســهن بىــلهن تــوي قىلىــمهن دەپ تۇرۋالمايــدۇ‪ ،‬پــۇلنى ېئلىــپ كﯧتىــدۇ‪،‬‬ ‫ائۋارىچىلىقـــى يـــوق‪ .‬ەئتراپىڭـــدا مۇشـــۇنداق ىئمكـــانىيهتلهر تۇرســـا نﯧمىـــشقا‬ ‫پايدىالنمايــسهن؟ كونىــسىدىن زﯦرىكــسهڭ يﯧڭىــسى پهيــدا بولۇۋاتــسا‪ ،‬جاھانــدا‬ ‫بۇنىڭدىن ائرتۇق خۇشاللىق بارمۇ؟ يهڭگىل‪ ،‬ەئركىن ياشىماي‪ ،‬ۆئزەڭگه ائۋارىچىلىق‬ ‫ىئزدەپ نﯧمه قىلىسهن؟ خوشۇڭ كهلسه بۇ قىز بىلهن وئيناپ قوي‪ ،‬مۇھهببهتلىـشىمهن‬ ‫دﯦسهڭمۇ مهيلى‪ ،‬لﯧكىن توي قىلىمهن دەپ يۈرمه‪ ،‬ىئناۋەتنى تۆكىـسهن‪ ،‬ھهمـمه ائدەم‬ ‫سﯧنى تىلاليدۇ‪.‬‬

‫‪187‬‬

‫_ بۇنى بىلىمهن‪ ،‬لﯧكىن مهن ۆئزەمگه خـاس‪ ،‬مۇسـتهقىل ياشاشـنى ائرزۇ قىلىـمهن‪،‬‬ ‫زىناخورلۇقتىن راستىنال زﯦرىكتىم‪ .‬گۇناھقا گهدەنگىچه پﯧتىپ كهتتۇق‪ ،‬سهن بولـساڭ‬ ‫گۇناھقـــا چۆكـــۈپال كهتتىـــڭ‪ ،‬قۇتقـــۇزۇۋالغىلى بولمايـــدۇ‪ _...‬دﯦـــدى ھۈســـهيىن‬ ‫مۇغهمبهرلهرچه كۈلۈمسىرەپ‪.‬‬ ‫_ يهنه ۆئزەڭنــى مهنــدىن ۈئســتۈن قويۇۋالماقچىمــا‪ ،‬چﯧيىڭغــا باھــانى قــۇۋۋەتلهش‬ ‫دورىسىدىن ھازىرال بىرنى سﯧلىپ بهرسهم‪ ،‬زۆھرەنى يﯧنىڭغا چاقىرىـسهنغۇ دەيـمهن ‪،‬‬ ‫شــۇ چاغــدا مــۇھهببهت دﯦگهنلىرىڭنــى كــۆرەتتىم‪ .‬مهن ىئــشقى‪-‬مــۇھهببهت دﯦگهننــى‬ ‫باھنى قۇۋۋەتلهش دورىسى دەپال چۈشىنىمهن‪.‬‬ ‫_ شهھۋەتپهرەسلهر شۇنداق چۈشىنىدۇ‪.‬‬ ‫_ مهن شهھۋەتپهرەســـلىكىمنى ېئتىـــراپ قىلىـــمهن‪ ،‬بـــۇ دﯦـــگهن ەئركهكلىكنىـــڭ‬ ‫نامايهندىسى‪ .‬سهندە بۇ نهرسه كهمچىل بولسا كﯧرەك‪ ،‬ائيالالردەك رومانتىك ياشايمهن‬ ‫دەپ جاھىللىق قىلىۋاتىسهن‪.‬‬ ‫_ شـــــهھۋەتكه رومـــــانتىكىلىق قوشۇلـــــسا گـــــۈزەل بولىـــــدۇ‪ ،‬ســـــهن بـــــۇنى‬ ‫چۈشهنمهيدىكهنسهن‪.‬‬ ‫_ بولدى تاالشـمايلى ھۈسـهيىن‪ ،‬ىئـشقىلىپ قانـداق ياشىـساق خۇشـال ياشىـساقال‬ ‫بولدى‪ .‬بولمىـسا قﯧرىغانـدا پۇشـايمان قىلىمىـز‪ .‬لـﯧكىن ھـازىر قﯧرىالرمـۇ پۇشـايمان‬ ‫قىلمــاس بولــۇپ كﯧتىپتــۇ __ قﯧــرى بــايالر ائمﯧرىكىنىــڭ دورىلىرىنــى‪ ،‬پهقىرلىــرى‬ ‫جۇڭگونىڭ دورىلىرىنى ىئشلىتىدىكهن‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه‪ ،‬سهنمۇ بهك كۈچهپ كهتمىسهڭ بولغۇدەك‪ ،‬بهرىبىر دورىنىڭ ىئشىكهن‪...‬‬ ‫_ لﯧكىن وئخشىمايدۇ‪ ،‬قانچه تهبىىئي بولسا ھۇزۇر شـۇنچه كۈچلـۈك بولىـدۇ‪ .‬شـۇڭا‬ ‫ياشلىقىمىزنى قهدىرلهش كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ ەئمما شهھۋەتكه بهك بﯧرىلىـپ كهتـسهڭ ياشـلىقىڭنى نـابۇت قىلىـسهن‪ ،‬بالـدۇر‬ ‫قﯧرىپ كﯧتىسهن‪ _،‬دﯦدى ھۈسهيىن‪ _،‬ائدەمنىڭ ھاۋايى نهپسى ھهرگىز قانمايدۇ‪ .‬شۇڭا‬ ‫قاناەئتچان‪ ،‬سهۋرچان بولۇش كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ بۇ ائجىزالرنىڭ باھانىسى‪ ،‬ھهممىسى قۇرۇق گهپ‪.‬‬ ‫_ ســهن دىۋىــدەك كۈچلــۈك وئخشىمامــسهن؟_دﯦــدى ھۈســهيىن مهســخىرە ائرىــالش‬ ‫كۈلۈپ‪ _ ،‬ھهقىقىي ەئركهك ۇئنداق بولمايـدۇ‪ ،‬كاللىـسى پـۈچهك ائدەمـال شـهھۋەتتىن‬ ‫پهخىرلىنىدۇ‪.‬‬ ‫خالىد يهنه تﯧرىكتى‪ ،‬ائچچىقى ىئچىگه پاتماي قالدى‪:‬‬ ‫_ شۇنداق‪ ،‬مهن پهخىرلىنىمهن‪ ،‬سﯧنىڭ بولـسا پهخىرلىنىـدىغان ھﯧچنـﯧمهڭ يـوق‪.‬‬ ‫پاھىشه بولۇپ كهتكهن قىزنى خوتۇن قىلىشتىن پهخىرلىنهمتىڭ يا؟!‬ ‫_ نﯧمه قىلسام ۆئزەمنىڭ ىئشى‪ ،‬ھﯧچكىمنىـڭ ائرىلىـشىش ھوقـۇقى يـوق‪ _،‬دﯦـدى‬ ‫خالىد وئرنىدىن قوپۇپ‪.‬‬

‫‪188‬‬

‫_ مهن دوستلۇق يۈزىسىدىن دەپ قوياي‪ ،‬سهن ەئرەبلهرنىڭ يۈزىنى تۆكمه!‬ ‫_ ەئرەبلهرنىڭ يۈزىنى تۆكۈۋاتقان كىم؟‬ ‫_ بولدى‪ ،‬مهن كﯧتهي‪ ،‬بىر پاھىشهنى دەپ مۇنداق جﯧدەللىشىشنى خالىمايمهن‪.‬‬ ‫_ مهەئســساالم )خهيرخــوش(‪ _،‬دﯦــدى ھۈســهيىن جايىــدا وئلتــۇرۇپ‪ .‬خالىــد چىقىــپ‬ ‫كهتكهندىن كﯧيىن ۇئ تهمكىنلىك بىلهن چاي ىئچتى‪ ،‬تاماكا چهكتى‪ ،‬ەئمما كهيپىيـاتى‬ ‫بارغانچه وئساللىشىپ كهتتى‪ ،‬كاللىسىنى مالىمان قىلىۋاتقان بىر تاالي زىددىيهت ۋە‬ ‫غهشلىك خۇددى كۆز ائلدىـدىكى تاماكـا ىئـسىدەك لهيـلهپ‪ ،‬كﯧڭىيىـپ كﯧتىۋاتـاتتى‪.‬‬ ‫خالىد بىلهن شۇنچه پاراڭلىشىپ ائخىر كۆڭۈلسىز خوشالشقانلىقىدىن ەئپـسۇسالندى‪،‬‬ ‫»كهچــته بىزنىــڭ ۆئيــدە بىــر قاپــاق چىلىــم تارتــايلى« دﯦــگهن گهپنــى ھﯧچكىمنىــڭ‬ ‫قىلمىغـــانلىقىنى ېئـــسىگه ائلـــدى‪ ،‬شـــهھۋەت ھهققىـــدىكى پـــاراڭ ھهممىنـــى‬ ‫ۇئنتۇلدۇرغانىدى‪.‬‬ ‫خالىد چىقىپ كﯧتىۋﯦتىپ‪ ،‬سالوندا تﯧلۋىزور كۆرۈپ وئلتۇرغان زۆھرەگه بىزارلىـق‬ ‫بىلهن قاراپ قويدى‪ ،‬زۆھرە خوشلىشىش ۈئچۈن وئرنىدىن قوپسىمۇ پىسهنت قىلمىـدى‬ ‫ۋە ۇئنى خىلمۇ خىل گۇمان‪ ،‬يوقىالڭ خىيالالرغا سﯧلىپ قويۇپ كهتتى‪.‬‬ ‫بىر چاغدا ھۈسهيىن زۆھرەنى ىئشخانىسىغا چاقىرتتى‪ ،‬ۇئنىڭغـا باشـقىچه نهزەردە‬ ‫تىكىلدى‪ .‬زۆھرە »نﯧمه ىئش؟«دﯦگهندەك ېئسهنكىرەپ قاراپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ سىرتقا چىقاتتىم‪ ،‬ائيىغىمنـى سـۈرتۈپ قويـۇڭ‪ _،‬دﯦـدى ھۈسـهيىن تاماكىـسىنى‬ ‫كۈلــدانغا مىجىۋﯦتىــپ‪ ،‬ائنــدىن وئرنىــدىن قوپــۇپ‪ ،‬نــﯧمه قىالرىنــى بىلــمهي تۇرغــان‬ ‫زۆھرەنىڭ يﯧنىغا كهلدى‪ ،‬چىرايىدا يا خاپىلىق‪ ،‬يا خۇشاللىقنى كـۆرگىلى بولمـايتتى‪،‬‬ ‫بۇتتهك قﯧتىپ تۇراتتى‪ _ ،‬ەئنه ائۋۇ يهردە ائياغ سۈرتىدىغان التا بار‪.‬‬ ‫زۆھرە بوينىنى سۆرىگهندەك مﯧڭىپ التىنى قولىغا ائلدى‪ ،‬ھۈسـهيىننىڭ ائلـدىغا‬ ‫كﯧلىپ ېئڭىشتى‪ .‬ھۈسهيىن پۇتىنىڭ ائستىدا ۆئمىـلهپ يـۈرگهن بـۇ قىزنـى ھهقىقىـي‬ ‫ياخـــــشى كۆرىـــــدىغان‪-‬كۆرمهيـــــدىغانلىقىنى‪ ،‬خوتۇنلۇققـــــا زادى بولىـــــدىغان‪-‬‬ ‫بولمايدىغانلىقىنى وئيلىدى‪ ،‬ىئشتىنىغا پاتماي كۆرەڭلىـدى‪ ،‬مـۇھهببهتنى دەپـسهندە‬ ‫قىلىۋاتقانــدەك‪ ،‬بۇنىڭــدىن ھۇزۇرلىنىۋاتقانــدەك تۇيغۇغــا كهلــدى ھهم بــۇنى تﯧخىمــۇ‬ ‫ەئۋجىــگه چىقارغۇســى كهلــدى‪ .‬زۆھرەنىــڭ قــولى خــارلىق ىئچىــدە ھهرىكهتلىنهتتــى‪،‬‬ ‫كــۆزلىرى قــارا رەڭــدىن باشــقىنى كــۆرمهيتتى؛ بايــاتىن ېئــسىل ســافادا وئلتــۇرۇپ‬ ‫ېئكرانــدىكى گــۈزەل تۇرمۇشــنىڭ ۆئز رىائللىق ـى بىــلهن نهقهدەر يﯧقىنلىقىنــى ھــﯧس‬ ‫قىلغـــان زۆھـــرە ەئمـــدى مـــايالمچىلىق قىلىۋاتـــاتتى؛ ەئركىـــنلىكىم مۇشـــۇنداق‬ ‫داۋاملىشىدۇ دەپ يۈرگهنـدە توسـاتتىن قۇللـۇق‪ ،‬مااليلىققـا چۈشـۈپ قالـدى؛ ائدەتـته‬ ‫زوقلىنىپ‪ ،‬تهسهۋۋۇرىدىن چىقماي كهلگهن يوپيورۇق تۇرمۇش بىردىنال خۇنۇكلىـشىپ‪،‬‬ ‫ھۈسهيىننىڭ ائيىغىدەك قارىيىپ كهتتى‪...‬‬ ‫ۇئ ائياغنى سۈرتۈپ بولۇپ‪» ،‬ەئمدى بولدىمۇ«دﯦگهندەك ھۈسهيىنگه قارىدى‪.‬‬

‫‪189‬‬

‫_ پاكىز سۈرتۈڭ‪ ،‬كهينىمۇ قالمىسۇن‪_،‬دﯦدى ھۈسهيىن‪.‬‬ ‫زۆھرە تﯧخىمۇ كۆڭۈلسىز بىر ھﯧسسىياتتا ائياغنىڭ تـاپىنىنى سـۈرتتى‪ .‬ۇئ ىئـشىنى‬ ‫تۈگىتىپ وئرنىدىن قوپماستىال ھۈسهيىن ۇئنىڭ بىلكىـدىن تارتىـپ ۆئرە تۇرغـۇزدى ۋە‬ ‫قۇچاقالشقا ھهرىكهتلهندى‪ .‬زۆھرە تﯧزلىـك بىـلهن كهيـنىگه داجىـدى‪ ،‬قولىـدىكى التـا‬ ‫پۇالڭالپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ نﯧمانداق ۆئزىڭىزنى قاچۇرىسىز؟_ دﯦدى ھۈسهيىن ائچچىقلىنىپ‪.‬‬ ‫_ قولۇم پاسكىنا‪ ،‬قولۇمنى يۇيۇپ چىقاي‪_...‬دﯦدى زۆھرە تىترەپ‪.‬‬ ‫_ ھﯧچنﯧمه بولمايدۇ‪ ،‬مﯧنى وئسـال قىلمـاڭ‪ _،‬دﯦـدى ھۈسـهيىن زۆھـرەگه ېئتىلىـپ‬ ‫كﯧلىپ‪ .‬زۆھرە ۇئنىڭ قۇچىقىغا چۈشۈپ قالـدى‪ ،‬ھۈسـهيىن ۇئنىـڭ قولىـدىكى التىنـى‬ ‫تارتىپ چۆرۈۋەتتى‪ .‬ھۈسهيىن ېئچىرقاپ كهتكهن قﯧرى مۈشۈكتهك تىپىراليتتى‪ ،‬تهسـته‬ ‫قولغا كهلگهن وئلجىنى تارتقۇشاليتتى‪ ،‬يهپ ھۇزۇرلىنىشتىن ائۋۋال ۇئنى پۇراپ ياالشقا‬ ‫ىئنتىلهتتى‪ .‬ھودۇقۇپ كهتـكهن زۆھـرە ھوشـىنى يوقـاتتى‪ ،‬سﯧـسىق تاماكـا ىئـسىنىڭ‬ ‫ائرىسىدا قالغاندەك تىنالماي‪ ،‬چىدىغۇسىز بىر بىائراملىقتا تولغانـدى‪ .‬شـۇ ەئسـنادا‬ ‫ىئشخانىدىكى تﯧلﯧفون جىـرىڭالپ كهتتـى‪» ،‬سـهت قىلىقىڭنـى توختـات ھۈسـهيىن«‬ ‫دﯦــگهن بىــر ســىگنال چﯧلىنغانــدەك بولــدى‪ ،‬دىققىتــى بۆلۈنــۈپ كهتــكهن ھۈســهيىن‬ ‫زۆھرەنى قويۇپ بﯧرىپ‪ ،‬تﯧلﯧفوننىڭ يﯧنىغا ماڭدى‪ ،‬زۆھرە ۆئزىنى ىئشىككه ائتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە ەئلچىخانا بىناسىدىن سىرتقا چىقىپ‪ ،‬پىيادىلهر يولىدا مهقسهتسىز ماڭـدى‪،‬‬ ‫كۆزلىرىدە ياش ەئگىيتتى‪ ،‬ھۈسهيىننىڭ وئبـرازى خۇنۇكلىـشىپ‪ ،‬قارىيىـپ كهتتـى‪ ،‬ۇئ‬ ‫زۆھرەگه بهرگهن ىئشهنچمۇ ۇئلى بوش تامدەك ۆئرۈلۈپ چۈشۈۋاتاتتى‪ .‬ەئزىزلىك بىلهن‬ ‫خارلىقنىڭ ائرىلىقى بىر قهدەمـال كﯧلهتتـى‪ .‬زۆھـرە سـيىت قارىغـا تﯧلﯧفـون ۇئرۇشـنى‬ ‫وئيالپ‪ ،‬بولدى قىلدى‪ ،‬ائدىلهگه دەردىنى تۆكۈشنىمۇ خالىمىدى‪ .‬ائخىر يهنه شۇ بىچـارە‬ ‫ائنىــسىنى ېئــسىگه ائلــدى‪ ،‬ۆئپكىــسى ۆئرۈلــدى‪ ،‬كــۆزىگه لىــق يــاش تولــدى‪ ،‬بىــر دەم‬ ‫ىئككىلىنىــپ تۇرغانــدىن كﯧــيىن ۆئيىــگه تﯧلﯧفــون قىلــدى‪ .‬قوپــال گهپ قىلىــدىغان‬ ‫ائچىسى تﯧلﯧفوننى ائلدى‪:‬‬ ‫_ ھه‪ ،‬ياخشى تۇرۇۋاتامسهن؟ نﯧمانداق تﯧلﯧفـون قىلمايـسهن؟ سـﯧنىڭ دەسـتىڭدە‬ ‫كاللىمىز بىر كۈن ائرامىدا ەئمهس‪ ،‬قاچان قايتىپ كﯧلىسهن؟‬ ‫_ تﯧخــى ەئمــدى ىئــشقا وئرۇنالشــتىم‪ ،‬بىــر ائز ىئــشلهپ پــۇل تﯧپىــۋاالي‪ ،‬ائنــدىن‬ ‫بارىمهن‪ _...‬دﯦدى زۆھرە ۆئزىنى بﯧسىۋﯦلىپ‪.‬‬ ‫_ سهن مۇشۇنداق دﯦگىلى بىر يىلدىن ائشتى‪ ،‬زادى قاچان يﯧنىپ كﯧلىسهن؟ ەئمدى‬ ‫كهلمىسهڭ‪ ،‬كهلمه‪ .‬خهقنىڭ ائلدىدا يۈزىمىزمۇ قالمىـدى‪ ،‬كهلـسهڭمۇ بـۇ يهردە سـﯧنى‬ ‫ەئر ائلمايدۇ‪ ،‬بهرىبىر يۈزىمىزنى تۆكىسهن‪.‬‬ ‫_ نﯧمانــداق گهپ قىلىــسهن؟! ەئرگه تهگمىــسهم تهگمهســمهن‪ ،‬ەئر دﯦگهنــگه ســهنمۇ‬ ‫تويــدۇڭغۇ‪ ،‬نﯧمانــداق ماڭــا ىئشهنمهيــسهن؟_دﯦــدى زۆھــرە ائچچىقىنــى ائچىــسىدىن‬

‫‪190‬‬

‫ېئلىۋاتقاندەك‪ _،‬مهن سﯧنىڭ ىئزايىڭنى ىئشتقىلى تﯧلﯧفون قىلمىغـان‪ ،‬ائنـام بىـلهن‬ ‫كۆرۈشىمهن‪.‬‬ ‫_ ائنام باغقا چىقىپ كهتكهن‪ ،‬ائۋازىڭنى ائڭلىـسا يهنه يىغلىغىلـى قوپىـدۇ‪ .‬سـهن‬ ‫زادى نﯧمه ىئش قىلىۋاتىسهن؟ ماڭا بىر دﯦگىنه قﯧنـى‪ ،‬يـۈزىمىزنى تۆكىـدىغان ىئـشنى‬ ‫قىلمىغانسهن؟ ەئمىسه نﯧمىشقا كهلمهيسهن؟ نﯧمىشقا بىزدىن قﯧچىپ يۈرۈيسهن؟‬ ‫_ ساڭا دﯦـسهممۇ چۈشهنمهيـسهن‪ ،‬چۈشهندۈرسـهم ائڭلىمايـسهن‪ .‬خـۇدايىم ائلدىـدا‬ ‫قهســهم قىلــساممۇ يالغــان دەيــسهن‪ .‬ەئڭ ياخشىــسى‪ ،‬مهن ائنــام بىــلهن سۆزلىــشهي‪،‬‬ ‫ائنامنى چاقىرىپ قويغان بولساڭ‪.‬‬ ‫_ سهن ساددا‪ ،‬سهن دۆت‪ _،‬دﯦدى ائچىـسى تﯧرىكىـپ ۋاقىـراپ‪ _،‬بىـر وئبـدان ۆئينـى‬ ‫تاشالپ كۇلىدا پوق بارمۇ؟ تﯧخى مهن چۈشهنمهيدىغان قاپاقۋاشكهنمهن‪ ،‬ۋاي ەئقىللىق‬ ‫ساراڭ‪ ،‬توال نﯧرۋامنى ۆئرلهتـمهي ەئتىـال يﯧنىـپ كهل‪ ،‬بولمىـسا ىئككىنچـى بـۇ ۆئيـگه‬ ‫دەسسىگۈچى بولما!!‬ ‫زۆھــرە يــۈرىكىنى تۇتــۇپ تــۇرۇپ قالــدى‪ ،‬يامــانالقلىق ائچىــسى بۇرۇنقىــدىنمۇ بهك‬ ‫سهپرا‪ ،‬تﯧرىككهك بولۇپ كهتكهنىدى‪.‬‬ ‫_ ائچا‪ ،‬مﯧنىڭ مۇشۇ تاپتا كۆڭلـۈم بهك يﯧـرىم‪ ،‬سـﯧنىڭ گهپلىرىڭنـى ائڭلىغـۇدەك‬ ‫ھالىم يوق‪_،‬دﯦدى زۆھرە ھﯧلىال يىغالپ تاشاليدىغاندەك جىله بولۇپ‪ _ ،‬ائنام بىـلهن‬ ‫كۆرۈشكىلى قويغىن‪...‬‬ ‫_ ائنامنىمۇ ساراڭ قىالي دەمسهن‪ ،‬مۇشۇنداق قىلىـپ ھهممىمىزنـى سـاراڭ قىلىـپ‬ ‫بولدۇڭ‪ .‬ەئۋەتكهن پۇللىرىڭنى يا خاتىرجهم خهجلىگىلى بولمىغان‪ ،‬خهق ھهر قىـسما‬ ‫گهپلهرنــى دەپ يۈرۈيــدۇ‪ ...‬دادام خهقنىــڭ نهزىرىــدە بىــر شــوۋىكهش بولــدى قىزىنىــڭ‬ ‫پۇلىنى خهجلهيدىغان‪ ...‬بىزمۇ باش كۆتۈرۈپ يۈرەلمهيۋاتىمىز‪ ...‬بىزنى مـا مهھهللىـدە‬ ‫ياشىغىلى قويامسهن ‪-‬يوق؟!‬ ‫_ نﯧمانچه ەئسـكى خهقـلهر ۇئ‪ ،‬تـوۋا خـۇدايىم تـوۋا‪ _،‬دەۋەتتـى زۆھـرە ائھ ۇئرۇپ‪_،‬‬ ‫ھاالل ىئشلهپ پـۇل تﯧپىـپ ەئۋەتـسىمۇ ۇئنـى‪-‬بـۇنى دﯦـسه‪ ،‬مﯧنىـڭ ۈئسـتۈمدىن گهپ‬ ‫تاپقىچه ۆئيىدىكى قىزلىرىنى باشقۇرسا بولمامدۇ ؟ مهنمۇ ەئرنىڭ قۇلى بولۇپ ۆئيدىن‬ ‫چىقماي وئلتۇرغان بولسام كۆڭلى تىنامدىكهن ۇئ نﯧمىلهرنىڭ؟ شۇڭا مهن ۆئچ ۇئنداق‬ ‫مهھهللىگه‪ ،‬ائدەملىرىنى كۆزۈممۇ كۆرمىسۇن‪ ،‬نﯧمه دﯦسه دەۋەرسۇن‪ ،‬پهرۋايىم پهلهك!‬ ‫_ سﯧنىڭ كارىـڭ بولمىغـان بىـلهن‪ ،‬گهپ بىـزگه كﯧلىـدىكهن! سﯧـسىق گهپ بىـزگه‬ ‫ۆئتىدىكهن!‬ ‫_ ســىلهردىمۇ ېئغىــز بولغانــدىكىن‪ ،‬قــايتۇرۇپ وئبــدان گهپ قىلــساڭالر بولمامــدۇ؟‬ ‫سىلهرمۇ ماڭا ىئشهنمهمتىڭالر؟‬ ‫_ تـاڭ خﯧــنىم‪ ،‬قــالغىنىنى خــۇدايىم ۆئزى بىــلهر‪ .‬ائنــاممۇ كﯧلىۋاتىــدۇ‪ ،‬تﯧلﯧفــوننى‬ ‫ائنامغا بهردىم‪ ،‬خوش‪ ،‬نومۇس قىلىپ يۈرەرسهن!‬

‫‪191‬‬

‫زۆھرە ائچىسىدىن قۇتۇلۇپ‪ ،‬ائنىسىنىڭ يىغىسىغا تۇتۇلدى‪.‬‬ ‫_ يىغلىماڭ ائنا‪ _...‬دﯦدى زۆھرە كۆزلىرىدىن ياش تۆكۈپ‪.‬‬ ‫_ ۋا ھاي‪ ....‬جﯧنىم قىزىم‪ ،‬يىغلىما دەيسهن‪ ،‬ۆئزەڭمۇ يىغاليسهن‪ ،‬مهنمۇ يىغاليمهن‪.‬‬ ‫قانداق‪ ،‬وئبدان تۇرۇۋاتامسهن؟‬ ‫_ ياخشى‪ ،‬ائنا‪ _...‬دﯦدى زۆھرە بوغۇلۇپ تۇرۇپ‪.‬‬ ‫_ ياخشى تۇرغان بولساڭ بوپتۇ‪ .‬مۇشۇ كـۈنلهردە تـوال چۈشـۈمگه كىرىـپ قالـدىڭ‪،‬‬ ‫ەئسكى چاپاننى كىيىپ كوچىدا يۈرگىدەكسهن‪ ،‬چاچلىرىـڭ مهيـنهت‪ ،‬بىـر تـوپ ائدەم‬ ‫سﯧنى ىئتتىرىپ يىغلىتىپ يۈرگىدەك‪ ،‬بﯧرىپ قولۇڭدىن تارتىپ ەئكىلهي دەيمهن‪ ،‬يـا‬ ‫بارالمايمهن‪...‬يىغالپ وئيغىنىپ كهتتىم‪ .‬خۇداغا شۈكرى‪ ،‬ياخشى تﯧلﯧفون قىلىپـسهن‪،‬‬ ‫ائۋازىڭنى ائڭالپ يۈرىكىم جايىغا چۈشتى‪ ،‬لﯧكىن سهن كهلمىگىـچه كۆزۈمـدىن يـاش‬ ‫قۇرىمايدۇ مﯧنىڭ‪...‬‬ ‫_ كۆڭلىڭىزنى ۇئنداق يﯧرىم قىلماڭ ائنا‪ ،‬مهن چوقۇم قايتىپ بارىمهن‪.‬‬ ‫_ كهلگهنــدە كــۆرەيلى ســﯧنى‪ _،‬دﯦــدى ائنىــسى ۇئھ تارتىــپ‪ _ ،‬ائۋازىڭنــى ائڭــالپ‬ ‫تۇرغان بىلهن ائدەم يهنه چىدىمايدىكهن‪ ،‬سهنمۇ ەئرگه تﯧگىـپ بىـر بالىنىـڭ ائنىـسى‬ ‫بولغاندا بىلهرسهن‪...‬‬ ‫_ مهن بىــر ياخــشى خىــزمهت تــاپتىم ائنــا‪ _،‬دﯦــدى زۆھــرە يﯧــشىنى ســۈرتىۋﯦتىپ‪_،‬‬ ‫ماائشىم ‪ 3000‬كويدىن ائشىدۇ‪ ،‬تۇرۇۋاتقان ۆئيۈممۇ ياخشى‪...‬‬ ‫_ بوپتۇ باالم‪ ،‬ياخشى ياشىغىن‪...‬‬ ‫_ كﯧيىنچه سىزنى ەئكىلىۋالسام دەيمهن‪ ،‬ۆئمرىڭىزدە بۇنـداق شـهھهرنى كـۆرمهيال‬ ‫ۆئتۈپ كهتسىڭىز بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ كﯧيىن بىر گهپ بوالر‪ .‬ائۋۋال سهن كهلگىن‪ ،‬كۆڭلىمىز خاتىرجهم بولسۇن‪.‬‬ ‫_ مهندىن نﯧمىشقا ەئنسىرەپال يۈرۈيدىغانسىلهر دەيمهن‪...‬‬ ‫_ تويۇڭنى قىلىۋەتكهن بولساق خاتىرجهم بوالتتۇق‪.‬‬ ‫_ بۇ ىئشنى مهنمۇ وئيلىشىۋاتىمهن ائنا‪.‬‬ ‫_ بهك كهينىگه سۈرۈۋەتمه‪ ،‬سهن ەئرگه تهگمىگىچه بىزگه ائرامچىلىق يوق‪ .‬يـالغۇز‬ ‫قىز بـاال سـىرتتا ۇئزاق تـۇرۇپ كهتـسه سـۆز‪-‬چـۆچهككه قالىـدۇ‪ .‬خهقنىـڭ ېئغىزىنـى‬ ‫توسۇۋالغىلى بولمايدىكهن‪ ،‬سﯧنىڭ ۈئستۈڭدىنمۇ جىق گهپ تﯧپىشتى‪ .‬سىيىت قـارىم‬ ‫يوقــاپ كﯧتىۋىــدى‪ ،‬ۇئنىــڭ كهينىــدىنمۇ ھهر خىــل گهپلهرنــى قىلىــشتى‪ ،‬تاشــچىلىق‬ ‫قىلىمهن دەپ كۇلىغا كﯧتىپتىمىش دەيدۇ‪ ،‬سهن بىلهن كۆرۈشمىگهندۇ؟‬ ‫_ كۆرۈشتۇق‪ ،‬ۆئيۈمگىمۇ كهلـدى‪ ،‬لهغـمهن ېئتىـپ مﯧھمـان قىلـدىم‪_،‬دﯦـدى زۆھـرە‬ ‫خۇرسهنلىك بىلهن‪.‬‬ ‫_ ياخشى قىلىپـسهن قىـزىم‪ ،‬سـىيىت قـارىم وئبـدان بـاال‪ ،‬جامـاەئتمۇ بهك گﯧپىنـى‬ ‫قىلىدۇ‪ .‬ەئسلى شۇ باال بىلهن تويۇڭنى قىلىشنى وئيالشقانىدۇق‪ ،‬كهلمهيال قويدۇڭ‪ .‬ۇئ‬

‫‪192‬‬

‫بالىمۇ ساڭا تارتىـشقاندەك خـﯧلىغىچه ۆئيلهنـمهي يـۈردى‪ ،‬كﯧـيىن مهھهللىمىزدىكـى‬ ‫قادىراخۇننىڭ قىزى گۇلنىساغا ۆئيلهنگهنىـدى‪ ،‬ۈئچ كۈنـدىن كﯧـيىن تـاالق قىلىپتـۇ‪،‬‬ ‫مهھهللىدە ھهر خىل گهپ بولۇپ كهتتى‪ .‬گۇلنىساخان ۈئرۈمچىدە وئقۇپ كهلـگهن قىـز‬ ‫ىئــدى‪ ،‬قانــداق بولــۇپ ســىيىت قارىمغــا تﯧگىــپ قالــدى‪ ،‬ۇئقمىــدۇق‪ .‬ۆئيىــدىكىلىرى‬ ‫قــارىمنى يــۇۋاش كــۆرۈپ زورالپ بهرگهن چﯧغىــۋا‪ ،‬قــارىممۇ يــۇۋاش ەئمهســكهن‪ ،‬قىــز‬ ‫چىقمىدى دەپ قويۇۋﯦتىپتۇ‪ .‬شۇڭا دەيمهن‪ ،‬سهنمۇ ۆئزەڭگه چىڭ بول‪ ،‬ەئگهر يۈزىمىزگه‬ ‫داغ تهگكۈزىدىغان بولـساڭ‪ ،‬بهرگهن سـۈتۈمگه ۆئلگىـچه رازى ەئمهسـمهن‪ ،‬بـۇ گهپنـى‬ ‫ېئسىڭدە چىڭ تۇتقىن‪.‬‬ ‫_ گﯧپىڭىزدىن چىقماي ياشاۋاتىمهن ائنا‪ ،‬ماڭا ھهر ۋاقىت دۇائ قىلىپ تۇرۇڭ‪.‬‬ ‫_ لـــﯧكىن ۋاقتىـــدا ەئرگه تﯧگىـــۋال‪ ،‬بولمىـــسا ىئـــشىڭ تهس‪ _،‬دﯦـــدى ائنىـــسى‬ ‫كهسكىنلىك بىلهن‪ _،‬خوتـۇن كىـشى ائجىـز كﯧلىـدۇ‪ ،‬شـهيتان ائسـان ائزدۇرىۋﯦتىـدۇ‪.‬‬ ‫ياخشى بىر ەئرگه تﯧگىۋالساڭ‪ ،‬نهدە ياشىساڭ مهيلى‪ ،‬خاتىرجهم ياشايتتۇق‪.‬‬ ‫_ مﯧنىڭمۇ سىلهرنى خاتىرجهم قىلغۇم بار‪ ،‬لـﯧكىن ماڭـا اليىـق ائدەم بولمىـسا بـۇ‬ ‫يهردە؟! يۇرتقا بارسام تﯧخى توي قىاللمىسام‪ ...‬باياتىن ائچام بىر مۇنچه سﯧسىق گهپ‬ ‫قىلدى ماڭا‪.‬‬ ‫_ سىيىت قارى بولمامدۇ؟_ دﯦدى ائنىسى زۆھرەنـى ھهيـران قالـدۇرۇپ‪ _،‬قارىمنىـڭ‬ ‫خوتۇنــدىن پهقهت تهلىيــى كهلمىــدى‪ .‬ۆئزى وئبــدان‪ ،‬پــاكىز بــاال‪ .‬ىئمــاملىقنى ياخــشى‬ ‫قىلىدۇ دەيدۇ‪ ،‬بىر مۇنچه ياش بـالىالرنى مهسـچىتكه بارىـدىغان قىلىۋﯦتىپتـۇ‪ .‬ۇئنىـڭ‬ ‫ۈئستىگه‪ ،‬ىئككىڭالر بۇرۇندىن تونۇشىسىلهر‪...‬‬ ‫_ بىر خوتۇن ائلغان بالىغا تﯧگهمدىمهن؟‬ ‫_ نﯧمه بوپتۇ‪ ،‬بىر قﯧتىم خوتـۇن ائلغـان دەپ پﯧشانىـسىگه يﯧزىـپ قويۇپتىمـۇ؟ ەئر‬ ‫كىشى وئن قﯧتىم خوتۇن ائلسىمۇ بهرىبىر ەئر‪ ،‬ۇئالرنـى خوتـۇن خهقـتهك قىـز‪ ،‬جـۇۋان‬ ‫دەپ ائيرىغىلى بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئنىڭغا تهگسهم كﯧيىن قانداق قىلىمهن؟ بىر ۆئمۈر جاپا چﯧكهمـدىمهن؟ _دﯦـدى‬ ‫زۆھــرە دەردىنــى تۆكــۈپ‪ _،‬ۇئ بــالىمۇ يۇرتتــا ىئمــاملىق بىــلهن جــان باقالمــاي مۇشــۇ‬ ‫شهھهرگه كﯧلىپ تاشچىلىق قىلىۋاتىدۇ‪ .‬بۇ تاشمۇ ۆئزىنىڭ تﯧـشى ەئمهسـكهن‪ ،‬باشـقا‬ ‫بىر قارىمغا تاش سﯧتىشىپ بهرگىلى كهپتۇ‪.‬‬ ‫_ كهمبهغهل بولسا ھﯧچنـﯧمه بولمايـدۇ‪_،‬دﯦـدى ائنىـسى ىئـشهنچ بىـلهن‪ _،‬نۇرغـۇن‬ ‫ائدەم كهمبهغهللىكته ياشـاپمۇ ھـﯧچ نـﯧمه بولمىـدى‪ ،‬يهنىـال وئبـدان كﯧتىـپ بارىـدۇ‪،‬‬ ‫بىزمۇ شۇنچىلىك ياشاۋاتىمىز‪ .‬كهمبهغهللىك ەئيىـب ەئمهس‪ ،‬تىرىـشماسلىق ەئيىـپ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى پۇل تاپىمهن دەپ تىرىشىۋﯦتىپتۇ‪ ،‬بهلكىم ائز‪-‬توال بىـر نهرسـه تاپقانـدۇ‪.‬‬ ‫ۇئنىڭ ۈئستىگه‪ ،‬ۇئ دىندا وئقۇغان باال‪ ،‬ھازىر بۇنداق بالىنى تاپماق تهس‪ .‬بﯧيجىڭدا‬

‫‪193‬‬

‫وئقۇۋاتقان چﯧغىدا ۆئيگه كىرىپ ماڭاتتى‪ ،‬ېئغىرراق نهرسه ماڭدۇرۇپ بهرسهكمۇ شـۇ‬ ‫بــاال ېئغىــر كــۆرمهي ېئلىــپ ماڭــاتتى؛ »ىئككىــسى بولــسا تﯧپىــشىپ قالــسا‪ ،‬تــويىنى‬ ‫قىلــساق« دەپ شــۇ چاغــدا وئيــالپ قــاالتتۇق‪ ،‬كﯧــيىن ۇئ بــاال كهلــدى‪ ،‬ســهن يــوق‪،‬‬ ‫ائرزۇيىمىــز ىئــشقا ائشــمىدى‪ .‬ســهن شــۇ كهلمىگهنــچه مانــا ھــازىرغىچه سهرســان‪-‬‬ ‫سهرگهردان بولۇپ‪ ،‬بىزنى ەئنسىرىتىپ يۈرۈيسهن‪.‬‬ ‫_ ۇئ ىئشالر ۆئتـۈپ كهتتـى‪ ،‬مانـا ھـازىر بىـر وئبـدان تـۇرۇۋاتىمهن‪_،‬دﯦـدى زۆھـرە‬ ‫وئيچان قىياپهتته ەئتراپقـا قـاراپ‪ _ ،‬سـىيىت قـارى ۆئيـۈمگه كهلگهنـدە بولمىـسا شـۇ‬ ‫گهپنى قىلغان‪.‬‬ ‫_ تــوي قىلىلــى دﯦگهنمــا؟_ دﯦــدى ائنىــسى خۇشــال ائۋازدا‪ _،‬ەئجهپ وئبــدان گهپ‬ ‫بوپتۇغۇ بۇ‪ ،‬سهن نﯧمه دﯦدىڭ؟‬ ‫_ مهن بــۇنى وئيــالپ باقمىغانــدىكىن‪» ،‬ھــازىرچه تهييــارلىقىم يــوق« دەپ گهپنــى‬ ‫تۈگهتتىم‪.‬‬ ‫_ وئبدان دەپسهن قىزىم‪ ،‬ۇئ يهردىمۇ ەئر تاپالمىساڭ‪ ،‬بـۇ يهردە سـﯧنى ەئر ائلمىـسا‪،‬‬ ‫ائشۇنداق يۈرىۋەر‪ .‬بىـز بـۇ يهردە »بﯧيجىڭـدا قىزىمىـز بـار« دەپ ۆئتىـۋﯦرەيلى‪ ،‬سـهن‬ ‫»مﯧنى ھﯧچكىم كۆرمىدى« دەپ ەئركىن ياشاۋەر‪ .‬ھﯧچكىم كۆرمىگهن بىلهن خـۇدايىم‬ ‫كۆرۈپ تۇرىدۇ‪ .‬خۇدايىم ىئنساۋىڭنى بهرسۇن‪...‬‬ ‫ائنىسىنىڭ تهنه ائرىالش‪ ،‬ھهسرەتلىك‪ ،‬ۈئمىدسىز گهپلىرى زۆھرەگه چوڭقۇر تهسىر‬ ‫قىلدى‪ ،‬چىدىيالمىدى‪:‬‬ ‫_ ائشۇ سىيىت قارىغا تهگسهم رازى بوالمتىڭىز؟ ەئگهر سـىزال رازى بولىـدىغان ىئـش‬ ‫بولسا تهگسهم تهگدىم‪ .‬لﯧكىن مهن سـىيىت قـارى بىـلهن ۇئ مهھهللىـدە نامراتلىقتـا‬ ‫ياشاپ بواللمايمهن‪ ،‬شهھهرگه كۆنۈپ قالغان ائدەم يﯧزىغا ھهرگىز كۆنهلمهيدۇ ائنا‪...‬‬ ‫_ توۋا ما بالىنى‪ ،‬مۇشۇ مهھهللىدە ‪17‬يﯧشىڭغىچه ياشىدىڭ‪ ،‬شـهھهر كـۆرگىنىڭگه‬ ‫ۆئتۈپ كهتسه ۈئچ يىل بولغاندۇ‪ ،‬شۇنچه كۆنۈپ كهتتىڭمۇ كۇلىغا؟ بۇ مهھهلله سـاڭا‬ ‫الزىم ەئمهسما؟ ائت ائيلىنىپ وئقۇرىنى تاپىـدۇ‪ ،‬ائيلىنىـپ يهنه كﯧلهرسـهن‪ .‬يـۇرتتىن‬ ‫چىقىــپ كهتكهنــلهر يهرلىكىــدە يــاتقىلى بولــسىمۇ مهھهللىــسىگه كﯧلىــدۇ‪ ،‬ۇئنىــڭ‬ ‫جىنازىــسىنى كۆتۈرىــدىغانغا يهنه مۇشــۇ مهھهللهكــوي‪ ،‬جامــاەئت كﯧــرەك بولىــدۇ‪،‬‬ ‫نـــامىزىنى چۈشـــۈرىدىغانغا ســـىيىت قارىـــدەك بىـــر ىئمـــام الزىـــم بولىـــدۇ‪ .‬ســـهن‬ ‫كﯧيىنلىكىڭنــى وئيــال‪ ،‬بــۇ دۇنيــا ھــﯧچكىمگه باقىۋەنــدە ەئمهس‪ .‬كۇلىــدا يۈرىۋﯦرىــپ‬ ‫يــاغلىقىڭنى ېئلىۋەتكهنــسهن‪ ،‬نامــازنىمۇ تاشلىۋەتكهنــسهن ھهقىچــان؟! مهن شــۇنى‬ ‫وئيالپ بولـدۇم‪ .‬چۈشـۈمدە كـۆرگىنىم بىكـار ەئمهس‪ ،‬چاچلىرىـڭ چـۇۋۇق‪ ،‬چىرايىـڭ‬ ‫تۇتــۇق‪ ...‬كۆڭلــۈم ھــازىرمۇ بهك يﯧــرىم‪ .‬ســىيىت قارىغــا تهگــكهن بولــساڭ‪ ،‬ھــﯧچ‬ ‫بولمىغاندا ياغلىقنى چىـڭ چىگىـدىغان‪ ،‬نـامىزىڭنى جايىـدا وئقۇيـدىغان بوالتتىـڭ‪.‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ تهكلىۋىنى وئبدان وئيـالن‪ .‬ەئگهر سـىيىت قارىغـا تهگـسهڭ شـۇ يهردە‬

‫‪194‬‬

‫تۇرساڭمۇ‪ ،‬يۇرتقـا يﯧنىـپ كهلـسهڭمۇ باشـقا پىكرىمىـز يـوق‪ ،‬ھهممىمىـز خـاتىرجهم‬ ‫بولىمىز‪.‬‬ ‫زۆھرە بۇ گهپنى وئيلىنىپ قالدى‪ ،‬ائنىسىنىڭ بـۇ گهپلىـرى قىزىقتـۇرۇش كـۈچىگه‬ ‫باي ىئدى‪.‬‬ ‫_ مهن بــۇنى وئيلىــشىپ باقــاي ائنــا‪ .‬ەئگهر ســىيىت قارىغــا تهگــسهم‪ ،‬مۇشــۇ يهردە‬ ‫داۋاملىق قالسام رازى‪ ،‬شۇنداقمۇ؟‬ ‫_ مهن رازى بـاالم‪ ،‬سـهن بىـر ەئرنىـڭ پﯧـشىنى تـۇتمىغىچه بىـز ھهرگىـز خــاتىرجهم‬ ‫بواللمايمىز‪ ،‬ائندىن نﯧمه ىئش قىلساڭ كارىمىز يوق‪ ،‬سهن شۇ بـالىنى قولـدىن بهرمه‪،‬‬ ‫مهن ۇئ قارىم باالمغا ىئشىنىمهن‪.‬‬ ‫زۆھرە كۈلۈپ قويدى‪ ،‬ائنىسى بىلهن بىر دەم يهڭگىل پاراڭلىـشىپ‪ ،‬بىـر نهچـچه‬ ‫كۈندىن كﯧيىن ائنىسىغا تﯧلﯧفون بﯧرىدىغان بولۇپ خوشالشتى‪.‬‬ ‫ەئمدى توي ھهققىدىكى رەڭگارەڭ وئيالر زۆھرەنىـڭ كاللىـسىغا شـىددەت بىـلهن‬ ‫باســتۇرۇپ كىــردى‪ .‬نــامراتلىقىنى‪ ،‬يﯧزىــدا ياشــايدىغانلىقىنى ھﯧــسابقا ائلمىغانــدا‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭ كۆڭلىگه سـىغىدىغان‪ ،‬ھهتتـا مـۇھهببهت بىـلهن سـىغدىلىپ‬ ‫كىرەلهيدىغان ىئنسان ىئدى؛ زۆھرە ۇئنىڭغا تﯧگىپ‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىـسىنى رازى قىلغانـدىال‬ ‫ائرامــبهخش بىــر تۇرمۇشــقا ېئرىــشهتتى‪ .‬لــﯧكىن بــۇ تۇرمــۇش زۆھرەنىــڭ خىيــالىچه‬ ‫بولغاندا‪ ،‬يﯧزىدا ەئمهس‪ ،‬شهھهردە بولۇشى‪ ،‬زۆھرەنىڭ مهھهللىسىدە ەئمهس‪ ،‬بهلكـى‬ ‫بﯧيجىڭدا بولۇشى كﯧرەك ىئدى‪ .‬مهھللىسىدە توي قىلسا زۆھرەنىڭ بۇ ياققا كهلمىكى‬ ‫تهس بوالتتى؛ مۇشۇ شهھهردىال تـويىنى قىلىۋەتـسه بىـر مـۇنچه ىئـش چىقـاتتى‪ ،‬ائتـا‪-‬‬ ‫ائنىلىــرى ائســانلىقچه كﯧلهلمهيتتــى‪ .‬ەئگهر نىكــاھنى قىلىۋﯦتىــپ‪ ،‬تــويىنى كﯧــيىن‬ ‫قىلىۋالسا‪ ،‬بۇنداق توينىڭ قىززىقى‪ ،‬داغدۇغىسى بولمايتتى‪ ،‬وئغۇلدىن كۆرە‪ ،‬قىزنىـڭ‬ ‫كۆڭلى بهك غهش بوالتتى‪ ،‬بۇنداق توينى ائمالنىڭ يوقىدىن قىلسا بوالتتى‪ .‬ۇئنىڭدىن‬ ‫كﯧيىن قانداق بوالتتى؟ سىيىت قارى زۆھرەنى يۇرتقا بىلله كﯧتىشكه‪ ،‬شۇ يهردە ۆئمـۈر‬ ‫بويى تۇرۇشقا زوراليدۇ‪ ،‬زۆھرە بۇنىڭغا ائسـانلىقچه ۇئنىمايـدۇ‪ .‬ھهمـمه گهپ سـىيىت‬ ‫قارىــدا‪ ،‬تــوي قىلغانــدىن كﯧــيىن ەئر كىــشى ۆئزگىرىــدۇ‪ ،‬تــوي كﯧچىــسىدىن كﯧيىــنال‬ ‫مۇھهببهتنىڭ سـﯧھىرلىك نىقـابى يىرتىلىـپ‪ ،‬تويـدىن ائۋۋالقـى گـۈزەل ھﯧسـسىياتالر‬ ‫بهش تۈگمهننى ـڭ نﯧرىــسىغا چۆرىۋىتىلىــدۇ‪ .‬زۆھــرە ســىيىت قارىنىــڭ تهرىــتىگه ســۇ‬ ‫ىئسسىتىپ بﯧرىدىغان‪ ،‬نﯧمه دﯦـسه لهبـبهي دەپ تۇرمىـسا بولمايـدىغان قۇشـناچىمغا‬ ‫ائيلىنىدۇ‪....‬‬ ‫» ۋاي‪ ،‬نﯧمــانچه مــۇرەككهپ مهســىله بــۇ‪ _ ...‬دەپ وئياليتتــى زۆھــرە ېئغىــر ۇئھ‬ ‫تارتىپ‪ _ ،‬بﯧشىمنىڭ ىئچىمـۇ تﯧـشىمۇ قـاتتى‪ ،‬بىچـارە ائنـامنى دﯦمىـسهم‪ ،‬ھـﯧچكىم‬ ‫بىلهن توي قىلغۇم يوق‪ ،‬ەئركىنلىكىم‪ ،‬يالغۇزلۇقۇم نهقهدەر قىممهتلىك‪ ،‬غﯧرىبلىقتا‬ ‫بهزىدە يىغلىساممۇ ‪ ،‬لﯧكىن كۆپ ۋاقىتالردا كۈلۈپ يۈرەتتىم‪ .‬ەئمدى بۇ ىئش كالالمغا‬

‫‪195‬‬

‫كهلــدى‪ .‬ھامــان بىــر ەئرنىــڭ بﯧــسىمىغا ۇئچــرايمهن‪ .‬ســىيىت قارىــدىن باشــقا ەئرلهر‬ ‫ناتونۇش ۋە قورقۇنچلۇق‪ ،‬مهن سىيىت قارىنى بويـسۇندۇرااليمهن‪ .‬مـۇھهببهت بىـلهن‪،‬‬ ‫قﯧيداش بىلهن‪ ،‬ائچچىقالش بىلهن‪ ...‬بۇ بالىنى ىئلكىمگه ائالاليمهن‪ ،‬ۇئ قـارىم بولغـان‬ ‫بىلهن ھﯧسسىياتچان باال‪ ،‬سهپرا بولغان بىلهن ائچچىقىدىن ىئتتىـك يانىـدۇ‪ .‬ەئرلىـك‬ ‫غۇرۇرىــدا چىــڭ تۇرغــان بىــلهن قۇچىقىمــدا ېئرىــپ كﯧتىــدۇ‪ ...‬ائرزۇيۇمغــا پۈتــۈنلهي‬ ‫يﯧتهلمىسهممۇ‪ ،‬شۇنىڭغا يﯧقىن بىر ھايات كهچۈرەلهيمهن‪«...‬‬ ‫زۆھرە سىيىت قارى ھهققىدە شۇنچىلىك ىئشهنچلىك خىيالالرنى قىلدىكى‪ ،‬ۆئزىمۇ‬ ‫ھهيران قالدى‪ .‬سهۋەب ائيدىڭ‪ :‬سـىيىت قـارى ۇئنـى ياخـشى كۆرگـۈچى‪ .‬زۆھـرە ۇئنـى‬ ‫قوبۇل قىلغۇچى‪ .‬سىيىت قارى ھـاجهتمهن‪ ،‬زۆھـرە ۇئنىـڭ ېئھتىيـاجىنى قانـدۇرغۇچى‪.‬‬ ‫ياخشى كۆرگۈچى كۆپ ھالالردا تۆۋەنرەك وئرۇنغا چۈشۈپ قالىـدۇ‪ ،‬چـۈنكى مـۇھهببهت‬ ‫ۇئنــى قــۇل قىلىۋﯦتىــدۇ‪ ،‬ھــﯧچ بولمىغانــدا بىچــارە قىلىۋﯦتىــدۇ‪ .‬زۆھــرە ۆئزىــدىكى‬ ‫ۈئستۈنلۈكتىن پايدىلىنىپ‪ ،‬ھهر ىئشنى ۆئز ائرزۇيىغـا تـوغرىالپ ماڭـسا بولىۋﯦرىـدۇ‪.‬‬ ‫ەئمدى بۇنىڭدىن باشقا تۈزۈك يول قالمىدى‪ .‬ەئگهر بـۇ يولـدا ماڭمىـسا ھۈسـهيىننىڭ‬ ‫ائيىغىنــى ســۈرتىدۇ‪ ،‬خارلىققــا قالىــدۇ‪ .‬ەئممــا ھۈســهيىن ۇئنىڭغــا ۋاز كــﯧچىلمهس‬ ‫ىئمكــانالرنى بهخــش ەئتتــى‪ ،‬مۇشــۇ ىئمكــانىيهتلهر ســﯧيىت قارىــدا بولغــان بولــسا‬ ‫قانچىلىك ياخشى بولۇپ كﯧتهر ىئدى‪-‬ھه! ھهي تهڭشهلمىگهن جاھان! بىچارە قارىمغا‬ ‫خۇدا رەھمهت قىلىپ‪ ،‬نهچچه مىليونغا يارايدىغان تاشـتىن بىرنـى بﯧرىـۋەتمهپتىكهن‪.‬‬ ‫شۇنداق بولغان بولـسا‪ ،‬ھهمـمه ىئـش ائسـانال ھهل بولـۇپ كهتـكهن‪ ،‬زۆھـرە مۇرادىغـا‬ ‫يهتكهن بوالتتى‪ .‬ەئمهلىيهتته‪ ،‬ائشۇنداق ائمهت تﯧشىغا ۇئچرىمايۋاتقـان سـىيىت قـارى‬ ‫مۇھتاجلىقنىــڭ تاشــتىنمۇ قــاتتىقلىقىنى ھهممىــدىن بهك بىلهتتــى؛ قــولى يهتــسه‬ ‫زۆھرەنى بـۇ بۇلغىنىـشچان ماكانـدىن يۇلـۇپ ېئلىـپ‪ ،‬ۆئزىنىـڭ ائرامگاھىغـا ېئلىـپ‬ ‫كﯧتىشنى وئياليتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە توينىڭ ىئشىنى وئيلىغانچه ېئلىشىپ كهتتى‪ .‬مـۇھهببهت دﯦـگهن زادى نـﯧمه؟‬ ‫ۋاقىتلىــق ھﯧســسىيات‪ .‬ۋاقىتلىــق ھﯧســسىيات دﯦــگهن نــﯧمه؟ كۈچلــۈك جىنــسىي‬ ‫تهلپۈنــۈش‪ .‬زۆھــرە ھهمــمه ىئــشىنى خىيالىــدىال تامــامالپ كﯧلىۋاتقــان قىــز ىئــدى‪،‬‬ ‫ھﯧچنﯧمىنـــى بىلمهيتتـــى‪ ،‬بىلمىگهنـــچه ەئنـــسىرەپ كﯧتىۋاتـــاتتى‪ .‬ەئمـــدى ۇئ‬ ‫مۇھهببهتنىڭ تهمىنى تﯧتىمايال تـوي قىلىـدىغان بولـدى‪ ،‬مـۇھهببهتتىن يىراقلىـشىپ‬ ‫جىسنىيهتنىڭ قوينىغا كىرىپ كﯧتىدىغان بولدى ‪.‬‬ ‫ائنىسى ۇئنى تويغا قىستاپال قويدى‪ ،‬ۇئ ەئۋەتـكهن پۇلنىـڭ كۈچىمـۇ يـۈز‪-‬ائبرويغـا‬ ‫تاقابىل تۇرالماپتۇ‪ .‬ۆئيىدىكىلهر پىتنه‪-‬پاسـاتتىن قورقـۇپال يۈرىۋﯦتىپتـۇ‪ .‬دﯦمىـسىمۇ‪،‬‬ ‫سهھرادا خهقنىڭ گﯧپى يامان‪ ،‬بىر ائدەم ۆئزىنىـڭ كاللىـسىغا ۆئزى ىئـگه بواللمايـدۇ‪،‬‬ ‫ھــﯧچكىم مۇســتهقىل پىكىــر قىلىــپ بىــر ىئــش قىاللمايــدۇ‪ ،‬ىئــش قىلــسىمۇ داىئــم‬ ‫باشقىالرنىڭ دىققهت‪-‬ېئتىبارى‪ ،‬بهرگهن باھاسىنى ۆئلچهم قىلىدۇ‪ .‬خهقلهر بىر‪-‬بىرىنى‬

‫‪196‬‬

‫چهكلهشتىن ھوزۇرلىنىدۇ‪ ،‬ۆئزىنىـڭ گﯧپىنـى جامـاەئت پىكرىـدەك كۆرسـىتىپ‪ ،‬بىـر‪-‬‬ ‫بىرىگه گهپ ۆئتكۈزەلىگىنىدىن خوش بولۇشىدۇ‪ .‬خهقلهر زۆھرەنى ائللىقاچان بۇزۇققا‬ ‫چىقىرىپ‪ ،‬ۇئنىڭ غهيۋىتىنى قىلىپ‪ ،‬پهس كۆڭۈللىرىنى ائۋۇنـدۇرۇپ يۈرۈشـۈپتۇ؛ ەئڭ‬ ‫ائۋۋال گهپ تاپىــدىغىنى پىتنىخــور خوتــۇنالر‪ ،‬ائنــدىن قالــسا يىگىــتلهر‪ .‬ەئرلهرمــۇ‬ ‫خوتۇنالردەك غهيۋەتخور بولۇپ كهتكهن گهپ‪ .‬شۇ خهقلهرنىڭ پىتـنه‪-‬ىئغـۋالىرى كـۆزگه‬ ‫كــۆرۈنمهس زەنجىــر‪-‬كىــشهن بولــۇپ زۆھرەنــى قىــسماققا ائلغىلــى نهۋاخ! ۇئنىــڭ‬ ‫قىيناشلىرى ھهتتا بﯧيجىڭغىچه يﯧتىپ كﯧلهلهيدۇ‪ .‬ۆئيىدىكىلىرى سۆز‪-‬چۆچهكنىـڭ‬ ‫ســىرتمىقىغا چۈشــۈپ‪ ،‬زارلىنىــپ نــاله قىلىۋاتقانــدا زۆھــرە قانــداقمۇ خــاتىرجهم‬ ‫يۈرەلىسۇن؟! ۆئيىـدىكىلىرىنى دﯦمىـسه ۇئ نهس باسـقان مهھهللىـسىنىڭ ھـﯧچ يﯧـرى‬ ‫زۆھرەگه يﯧقىملىق كـۆرۈنمهيتتى‪ ،‬ېئـسىدە قالغـان مهنزىرىلهرمـۇ زوقالنغـۇدەك ھـﯧچ‬ ‫نﯧمىسى يوق خۇنۇك رەسىملهرگه وئخشايتتى‪ .‬شهھهر كۆرگهن‪ ،‬ىئلىم ائلغـان سـىيىت‬ ‫قــارى مهھهللىــسىدە ھــﯧچكىمگه وئخــشىمايدىغان بهنــدە بولــسىمۇ‪ ،‬بهرىبىــر شــۇ‬ ‫مهھهللىنىــڭ ائدىمــى ىئــدى‪ .‬زۆھرەنــى خوتــۇن قىلغانــدىن كﯧــيىن ۆئزگىرىــپ‪،‬‬ ‫مهھهللىسىدىكى ائدەملهرنىـڭ تهسـىرىگه ۇئچـراپ‪ ،‬ائخىـر شـۇالردەك قـارا قورسـاق‪،‬‬ ‫قوپال‪ ،‬مۇستهبىت بىر ەئر بولۇشـىمۇ مـۇمكىن ىئـدى‪ .‬ۇئ چاغـدا مـۇھهببهت مهۋجـۇت‬ ‫بوالرمىدى؟ ىئككهيلهن ېئتىزلىقتا مۇھهببهت گۈللىرىنى تﯧرىپ‪ ،‬بىر‪-‬بىرىنى قـوغالپ‬ ‫وئينىشاالرمىدى؟ ھهممىسى خام خىيـال‪ .‬تـوي قىلماسـتا يارىـشىدىغان ىئـشالر تـوي‬ ‫قىلغاندىن كﯧيىن قامالشماي قالىدۇ‪ ،‬ھهتتا كۈلكىلىك تۇيۇلىدۇ‬ ‫تۈزۈككىنه مۇھهببهتلىشىپ باقمىغان زۆھرە توينىڭ گﯧپى چىققانـدا مـۇھهببهت‬ ‫دﯦگهن نهرسىنىڭ نهقهدەر مۇھىملىقىنى ھﯧس قىلدى؛ ۆئزىنىڭ شـۇنچه گـۈزەللىكىگه‬ ‫باقماي تا ھازىرغىچه مۇھهببهت دﯦگـۈدەك مـۇھهببهتنى باشـتىن كهچـۈرمىگهنلىكىگه‬ ‫ېئچىندى‪ ،‬كىنوالردىكى شىرىن مۇھهببهت كۆرۈنۈشلىرىنى كۆڭۈلسىز ەئسـلىدى‪ .‬ائشـۇ‬ ‫بــۇزۇق ائدىلهمــۇ مــۇھهببهت تــارىخىنى باشــتىن كهچۈرگهنىــدى‪ .‬مۇھهببهتلىــشىش‬ ‫قىزالرنىڭ خاراكتﯧرىگه بﯧقىپ بولىدىغان ىئشمىدۇ؟ ىئمكانىيهتكه‪ ،‬بهخـت‪ -‬تهلهيـگه‬ ‫مۇناسىۋەتلىك سىرلىق ىئشمىدۇ؟‬ ‫لﯧكىن مۇھهببهت كۆڭـۈل ىئنتـايىن خـاتىرجهم ۋاقىتتـا وئياليـدىغان گـۈزەل ىئـش‬ ‫ىئدى؛ توينىڭ گﯧپى چىقىۋاتقاندا مۇھهببهتنىڭ نـﯧمه ىئـشى؟! سـىيىت قـارى تويـدىن‬ ‫كﯧيىن رومانتىك قارىم بوالالمدۇ؟ ەئمدى بارغـانچه قﯧرىيـدىغان موللىـدا مـۇھهببهت‪،‬‬ ‫رومــانتىكىلىق‪ ،‬گۈزەللىــك بوالمــدۇ؟ ســهھرايى قىيــامهتته رومــانتىكىلىق بوالمــدۇ؟‬ ‫كىنوالردىكىنىڭ ھهممىسى يالغان‪ ،‬ھهممىسى ساختا ائرزۇ بىلهن توقۇپ چىقىرىلغان‪.‬‬ ‫رىائللىقتـا پهقهت سـهۋرچانلىق ھهم غهشـلىكال بـار‪ .‬نۇرغـۇن ىئـشالرغا كهسـكىنلىك‬ ‫بىلهن يۈزلىنىش كﯧرەك ‪.‬‬

‫‪197‬‬

‫زۆھرە سىيىت قارىغا قانداق يۈزلىنىشى كﯧرەك‪ ،‬ۇئنىڭغـا تـوي ھهققىـدە قانـداق‬ ‫ېئغىز ېئچىشى كﯧرەك؟ »مهن ەئمدى وئيلىشىپ بولدۇم‪ ،‬ەئمدى توي قىلساق بولىدۇ«‬ ‫دەمدۇ؟ ۇئ نﯧمه دەپ وئيالپ قالىدۇ؟ بۇ گهپلهرنى دﯦيىشمۇ شـۇنچه ېئغىـر كﯧلىۋاتقـان‬ ‫ەئھۋالدا قالغان ىئشالر قانداق بولۇپ كﯧتهر؟ نىكاھنى قانداق قىلىدۇ؟ توينى قانداق‬ ‫ۆئتكۈزىدۇ؟ تويدىن كﯧيىنكى تۇرمۇشنىچۇ؟‬ ‫زۆھــرە جىــددىي خىيــالالرنى ســۈرۈپ ەئلچىخانــا بىناســىغا قايتىــپ كﯧلىۋاتقانــدا‬ ‫ھۈسهيىن تﯧلﯧفون قىلىپ بايىقى ىئشىدىن ەئپۇ سـورىدى ۋە زۆھرەنـى پهسـته سـاقالپ‬ ‫تۇرۇۋاتقـانلىقىنى ېئيتتـى‪ .‬قارىغانـدا ىئككىـسى سـىرتقا يهنه بىلـله چىقـاتتى‪ ،‬سـودا‬ ‫سارايلىرىغا كىرىپ نهرسه‪-‬كﯧرەك سﯧتىۋاالتتى ‪.‬‬ ‫سىيت قارىغـا باققانـدا ھۈسـهيىن مـاددىي تۇرمۇشـنىڭ ىئـشهنچلىك بهرپاچىـسى‪،‬‬ ‫توينىڭ ائكتىـپ ىئجراچىـسى ىئـدى‪ ،‬زۆھرەنىـڭ ائرزۇيىغـا پايانـداز سـاالتتى‪ ...‬پهقهت‬ ‫ائتــا‪-‬ائنىــسىال قوشۇلــسا زۆھــرە ۇئنىڭغــا تﯧگىــپ‪ ،‬يﯧڭــى‪-‬يﯧڭــى ىئمكــانىيهتلهرگه‬ ‫ېئرىشهتتى‪ ،‬داچىدا وئلتۇراتتى‪ ،‬ماشىنا ھهيدەپ ماڭااليتتى‪ ،‬چهت ەئللهرگه چىقاتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە ۇئنىڭ ائستىدا ۆئمىلىگهن بىلهن بـۇ ىئـشنى بىـر سـىناق دەپ چۈشـهندى‪» ،‬ۇئ‬ ‫مﯧنــى خوتۇنلۇققــا ائلىــمهن دﯦگهنــدە رەت قىاللمىغانــدىكىن بۇنىمــۇ رەت قىلمــاي‪،‬‬ ‫خوتــۇنلىرى ېئرىنىــڭ ائيىغىنــى ســۈرتۈپ قويىــدىغان ىئــش بــار‪ ،‬ماڭــا شــۇنچه‬ ‫ياخشىلىقالرنى قىلغاندىكىن‪ ،‬بۇنچىلىك ىئشنى قىلـسام ھﯧچنـﯧمه بولمايـدۇ« دەپ‬ ‫وئيلىدى‪ .‬ەئمما ۇئنىڭ تﯧخىمـۇ كـۆپ نهرسـىلهرنى تهلهپ قىلىـدىغانلىقىنى‪ ،‬ۋاقىـت‪،‬‬ ‫ســورۇن تــالالپ وئلتۇرمايــدىغانلىقىنى زۆھــرە وئيــالپ باقمىغانىــدى‪ .‬ۇئ ھهقىــقهتهن‬ ‫غهلىته ائدەم ىئدى‪ ،‬بۇنداق ائدەمنىڭ يﯧنىدا ۆئتكهن ھاياتتىمۇ غهلىته ىئـشالر ھامـان‬ ‫يۈز بﯧرەتتى ‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن ائلىدىغان نهرسىلىرىنى ېئلىـپ بولـۇپ ماشىنىـسىغا سـﯧلىۋەتكهندىن‬ ‫كﯧيىن‪ ،‬زۆھرەنى بىرىنچـى ھهم ىئككىنچـى قهۋىتىـدە زىبـۇ زىنـنهت سـاتىدىغان ەئڭ‬ ‫چوڭ سودا سارىيىغا ېئلىپ كىردى‪ .‬بۇ يهردە ائدەم ناھايىتى كۆپ ىئدى‪ ،‬كۆزلىرى ائشـۇ‬ ‫زىننهت بۇيۇملىرىدەك چاقناپ كهتكهن ائيالالر بىـلهن ۇئالرنىـڭ كهينىـدىن سـۆرۈلۈپ‬ ‫يۈرۈۋاتقان بىچارە ەئرلهر تىقماتىقماق تۇرۇشۇپ‪ ،‬ەئينهك جازىنىـڭ ىئچىـدىكى ائلتـۇن‬ ‫بۇيۇمالرغا سىنچىالپ قارايتتى‪ ،‬ائيـالالر پىركازچىكقـا ۇئنـى‪-‬بـۇنى ىئـشارەت قىلىـپ‪،‬‬ ‫يﯧڭى نۇسخىدىكى زىبۇ زىننهتلهرنى ائلغۇزۇپ كۆرەتتى‪ ،‬ۆئلچىتىپ باقاتتى‪ .‬ھۈسهيىن‬ ‫بىر دەم ائيالنغاندىن كﯧيىن زۆھرەنى ائلماس كۆزلۈك ۈئزۈك ساتىدىغان يهرگه ېئلىـپ‬ ‫كهلدى ۋە ۇئنىڭغا ەئڭ چىرايلىق ۈئزۈكـتىن بىرنـى تالالشـنى ېئيتتـى‪ .‬زۆھـرە ۇئنىـڭ‬ ‫ياخشى كۆڭلىگه رەھمهت ېئيتىش بىلهنال كۇپايىلهندى‪ ،‬ەئمما ھۈسهيىن ۇئنـى زورالپ‬ ‫تۇرۇۋالدى‪:‬‬ ‫_بۈگۈن ائلمىسىڭىز بولمايدۇ‪ ،‬ياخشىسىدىن بىرنى تالالڭ‪.‬‬

‫‪198‬‬

‫_مهن بۇنى قوبۇل قىاللمايمهن‪_،‬دﯦدى زۆھرە ىئككىلىنىپ‪.‬‬ ‫_بۇ مﯧنىڭ سىزدىن ەئپۇ سورىغىنىم بولۇپ قالسۇن‪.‬‬ ‫_مهن ۇئ ىئشنى ۇئنتۇپ كهتتىم‪ .‬بۇنداق قىلىشىڭىزنىڭ ھاجىتى يوق‪.‬‬ ‫_مﯧنىڭ بهزىدە ائشۇنداق مىجهزىم ۆئزگىرىپ قالىدۇ‪ ،‬ۆئزەمنى تۇتالمـاي قـالىمهن‪.‬‬ ‫شۇڭا توغرا چۈشىنىشىڭىزنى ۈئمىد قىلىمهن‪ .‬ۈئزۈكنى چوقۇم ېئلىڭ‪.‬‬ ‫_ۇئنچىلىك ىئش ۈئچۈن بۇنداق قىممهتلىك سوۋغىنى قوبۇل قىاللمايمهن‪.‬‬ ‫_قوبۇل قىلىـڭ‪ ،‬سـىزنىڭ قهدىـر‪-‬قىممىتىڭىـز ائلدىـدا ائلمـاس ۈئزۈك ەئرزىـمهس‬ ‫نهرســه‪ ،‬لــﯧكىن ھــازىرقى ائدەمــلهر كۆڭــۈل‪ ،‬مــۇھهببهت دﯦگهنلهرنــى تاشــلىۋﯦتىپ‪،‬‬ ‫شهھۋەتكه بﯧرىلىپ كهتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە بۇ گهپلهرگه قۇالق سـالمىدى‪ ،‬ائق ائلتۇنـدىن ىئـشلهنگهن‪ ،‬كـۆزلىرى يالـت‪-‬‬ ‫يۇلت پارقىراپ تۇرغان ېئزىتقۇ ۈئزۈكلهرگه ھهۋەس بىلهن قاراپ قويدى‪.‬‬ ‫ۈئزۈكلهر ھهقىقهتهن چىرايلىق ىئدى‪ ،‬زۆھرەگه قاراپ جىلۋە قىالتتى‪» ،‬يۈرىكىـڭ‬ ‫خورلۇقتا داغالندى‪ ،‬ەئمدى كۆڭلۈڭ ېئچىلسۇن‪ ،‬سهن بۇنىڭغـا ھهقلىـق« دەۋاتقانـدەك‬ ‫كـــۆز قىـــسىپ چاقنـــايتتى‪ .‬زۆھرەنىـــڭ ىئچـــى قىززىـــشقا باشـــلىدى‪ ،‬مۇشـــۇنداق‬ ‫ىئمكانىيهتلهرنى دﯦمىسه بۇ ەئرەبنىڭ كهينىدىن سوكۇلداپ نـﯧمه قىلىـدۇ؟ نﯧمىـشقا‬ ‫ۇئنىڭ ائيىغىنى سۈرتىدۇ؟ ۇئ زۆھرەنى نﯧمىال قىلسام بولىدۇ دەپ وئيلىدى‪ ،‬مۇشۇنىڭ‬ ‫ۆئزىال زۆھرەنىڭ قهدىر‪-‬قىممىتىنى يهرگه ۇئرغانلىق‪ .‬ۇئ زۆھرەنىڭ قىزلىـق غۇرۇرىغـا‬ ‫چاقچاق قىلدى‪ ،‬مۇھهببهتسىز يﯧقىنالشتى‪ ،‬شهھۋەت تۇمۇشۇقىنى ۇئزارتتـى‪ ...‬ەئمـدى‬ ‫زۆھرەمــۇ ۈئزۈكــكه قــول ۇئزاتــسا بولىــدۇ‪ ،‬بۇنــداق نهپــس ۈئزۈك ۇئنىــڭ نــازۇك‬ ‫بارماقلىرىـدا چاقنـاپ باقـسا بولىـدۇ‪...‬زۆھـرە ۇئنـى تاقـاپ زوقلىنىـپ قـاراپ باقـسا‬ ‫بولىدۇ‪ ،‬ۆئمرىدە بۇنداق قىممهت باھالىق ۈئزۈكنى تاقاپ باققىنىـدىن يـايراپ باقـسا‬ ‫بولىدۇ ‪.‬‬ ‫زۆھرە بىر دەم وئيلىنىپ تۇرغاندىن كﯧيىن ھۈسهيىگه لهپپىدە بىر قاراپ قويۇپ‪:‬‬ ‫_مهيلى ەئمىسه‪ ،‬كۆڭلىڭىزنى قايتۇرماي‪-...‬دﯦدى‪.‬‬ ‫_قﯧنى ەئمىسه ۆئزىڭىز ياخشى كۆرىدىغان ۈئزۈكتىن بىرنى تالالڭ ‪.‬‬ ‫زۆھرە بىر‪-‬بىرىدىن چىرايلىـق ۈئزۈكـلهرگه سـىنچىالپ قـاراپ‪ ،‬ەئڭ نهپـس‪ ،‬ائلتـۇن‬ ‫مىقتــارى ەئڭ ســاپ‪ ،‬ەئڭ چــوڭ ۈئزۈكــتىن بىرنــى تاللىــدى ۋە دەرھــال ھۈســهيىننىڭ‬ ‫چىرايىغا قارىـدى‪ .‬ھۈسـهيىننىڭ تهلەئتىـدە ھﯧچقانـداق ۆئزگىـرىش بولمىغـانلىقىنى‬ ‫ســهزگهندىن كﯧــيىن خــاتىرجهم بولــدى‪ .‬ھۈســهيىن پىركــازچىكنى دەرھــال چــاقىردى‪،‬‬ ‫خﯧرىدارنىڭ كۆپلىكىدىن پۇت‪-‬قـولى يهرگه تهگـمهي كهتـكهن بىـر قىـز بـۇ ەئرەبنـى‬ ‫كۆرۈپ دەرھـال كهلـدى ۋە ائلمـاس كۆزلـۈك ۈئزۈكنـى زۆھـرەگه ېئلىـپ بهردى‪ ،‬زۆھـرە‬ ‫ۈئزۈكنى تاقاپ كۆرىۋىدى‪ ،‬بارمىقىغا دەل كهلدى‪ ،‬قولى شۇ ۈئزۈك بىـلهن تهڭ چاقنـاپ‬ ‫كهتكهندەك بولدى‪ ،‬بۇ بىچارە قولالر ائدىلهنىڭ ۆئيىدە توال قاچا يۇيۇپ يىرىكلىـشىپ‪،‬‬

‫‪199‬‬

‫سهتلىشىپ كهتمىگهنمىدى؟! ۈئزۈكنىڭ گۈزەللىكىگه مهھلىيا بولۇپ قﯧتىپ قالغـان‬ ‫زۆھرە شۇنچىلىك خۇش بولدىكى‪ ،‬ھۈسهيىنگه نهچچه رەت مىننهتدارلىق بىلهن قـاراپ‬ ‫كۈلۈمسىرىدى‪ .‬ھۈسهيىن ۈئزۈكنىڭ پۇلىنى تۆلهپ‪ ،‬زۆھرەنى ماشىنىـسىغا چىقىرىـپ‪،‬‬ ‫كاررىفور تالال بازىرىغا ائپاردى‪ .‬زۆھرە بۇ يهردە ۆئيىگه كﯧرەكلىك نۇرغۇن نهرسـىلهرنى‬ ‫ائلدى‪ ،‬ەئسلىدە ېئلىشنى وئيالپ باقمىغان نهرسـىلهرنىمۇ قوشـۇپ ائلـدى‪ ،‬ھۈسـهيىن‬ ‫بىلهن تونۇشقاندىن بﯧرى زۆھرە بازارغا ائمراق ۋە بىر نهرسه سﯧتىۋﯦلىشقا شۇنچىلىك‬ ‫خۇمار بولۇپ كهتكهنىدى‪ .‬تالال بازىرىدىن قايتىپ چىققاندا ۇئ ىئتتىرىپ ماڭغان ھارۋا‬ ‫لىق توشتى‪ .‬ھۈسـهيىن تـاتلىق تـۈرۈم‪ ،‬شـاكىالت‪ ،‬ۈئزۈم ھـارىقى‪ ،‬تاماكـا‪ ...‬ۋاھاكـازا‬ ‫نهرســىلهرنى جىــق ېئلىۋالغــان بولــۇپ‪ ،‬تﯧخىمــۇ سهمرىــشكه قــاراپ كﯧتىۋاتقانــدەك‬ ‫كـۆرۈنهتتى؛ ۇئ ۆئتـكهن قىـشتا ائغرىـپ قﯧلىـپ‪ ،‬دوختـۇرالر » قـان بﯧـسىمى يـۇقىرى‪،‬‬ ‫دىائبىت كﯧسىلىنىڭ ائالمهتلىـرى بـار« دەپ دىائگنـۇز قويغـان بولـسىمۇ‪ ،‬ۇئ يـﯧمهك‪-‬‬ ‫ىئچمهكــتىن پهرھىــز تۇتۇشــنى رەت قىلىــپ‪» ،‬ائدەم ‪ 60‬يــاش ۆئمــۈر كۆرســه بولــدى‪،‬‬ ‫قىينىلىپ ياشىغاندىن كۆرە راھهتته ياشاپ ۆئلگهن تۈزۈك« دەپ وئيالپ‪ ،‬بۇرۇنقىـدەك‬ ‫يهپ‪-‬ىئچىپ يۈرەتتى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن ماشىنىسىنى زۆھرەنىڭ ۆئيىگه قاراپ ھهيدىدى‪ ،‬ماشـىنىنىڭ ىئچـى ۋە‬ ‫كهينى ساندۇقى بازاردىن ائلغان نهرسه‪-‬كﯧرەكلهر بىـلهن توشـۇپ كهتكهنىـدى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫ۆئزىنىڭ كۆڭلىدىكىدەك نهرسىلهرگه ىئگه بولغىنىدىن خۇرسهن ىئـدى‪ ،‬ھۈسـهيىننىڭ‬ ‫ىئــشىك ائلدىــدىال خوشلىــشىپ كﯧتىــپ قﯧلىــشىنى ۈئمىــد قىالتتــى ‪.‬ھۈســهيىن‬ ‫ماشىنىدىن چۈشۈپ‪ ،‬بىر خالتىنى بىكارالپ ۇئنىڭغا ۈئزۈم ھارىقىدىن بىرنى ۋە تهييار‬ ‫كاال گۆشىدىن بىر پارچىنى سـالدى‪ ،‬بىـر قولىـدا زۆھرەنىـڭ نهرسـىلىرىنى كۆتـۈرۈپ‪،‬‬ ‫لىفىــتكه چىقتــى‪ .‬زۆھــرە ۇئنىــڭ كهينىــدىن خــۇددى ۇئنىــڭ خوتۇنىــدەك بىــر مــۇنچه‬ ‫خالتىنى كۆتۈرۈپ ەئگهشتى ‪.‬‬ ‫ھۈسـهيىن ھـﯧچ تهكلىپـسىز‪ ،‬تهكهللۇپـسىزال ۆئيـگه كىرىـپ‪ ،‬خـالتىنى قويـۇپ‪،‬‬ ‫چــاپىنىنى ســﯧلىپ ســافاغا تاشــالپ قويــدى‪ ،‬ائنــدىن خاالغــا ماڭــدى‪ ،‬زۆھــرە ۇئنىــڭ‬ ‫كهينىدىن قاراپ قالدى‪ ،‬ھۈسهيىن بۇ ۆئينى ھهقىقهتهن ۆئزىنىڭ ۆئيىدەك كۆرۈۋاتاتتى؛‬ ‫زۆھـرە خـالتىالرنى رەتـلهپ‪ ،‬يﯧمهكلىكلهرنـى توڭالتقۇغـا سـالىمهن دەپ قايسىـسىنى‬ ‫ېئلىپ‪ ،‬قايسىسىنى قويۇشنى ۇئقالماي قالدى؛ كاللىسىغا يامـان ىئـشالر كىرىۋالـدى‪.‬‬ ‫جاھاندىكى ھهممه ىئشالر تهرتىپلىك‪ ،‬ائددىي‪ ،‬خاتىرجهم ۆئتسه نﯧمه بوالر؟!‬ ‫خاالدا وئلتۇرغان ھۈسهيىن ىئشخانىدا چاال قالغان ىئشنى بـۇ ۆئيـدە قانـداق ائزادە‪،‬‬ ‫بهھـۇزۇر داۋامالشتۇرۇشـنىڭ پىالنلىرىنـى سـوقۇۋاتاتتى‪ ،‬پـات‪-‬پـات ھاياجانلىنـاتتى‪،‬‬ ‫تاماكىسىنى كۈچهپ شورايتتى‪ .‬ۇئ بۇ ۆئيگه چىلىمنىمۇ ەئكىلىۋﯦلىشنى وئيلىدى؛ بىر‬ ‫ياقتىن خۇش كهيىپ بولۇپ ھۇزۇرلىنىپ ياتسا‪ ،‬زۆھرە نـازۇك قـوللىرى بىـلهن ۇئنىـڭ‬ ‫دۈمبىسىنى تۇتۇپ ۇئۋىالپ قويسا‪ ...‬قانداق راھهت‪-‬ھه !‬

‫‪200‬‬

‫ھۈسهيىن سافاغا كﯧلىپ كﯧرىلىپ وئلتۇردى‪ ،‬زۆھرە ائشخانىغا كىرىپ بىر‪-‬ىئككـى‬ ‫تهخــسه ســهي قورىــدى‪ ،‬تــالال بازىرىــدىن ائلغــان پىشــشىق گۆشــلهرنى پارچىلىــدى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن قورسـىقىنى تويغۇزۇۋالغانـدىن كﯧـيىن ۈئزۈم ھارىقىنىـڭ ائغزىنـى ائچتـى‪.‬‬ ‫تهلهپ قىلـــــدى‪:‬‬ ‫ۆئزىـــــگه بىـــــر رومكـــــا قويـــــۇپ‪ ،‬يهنه بىـــــر رومكـــــا‬ ‫_سىزمۇ ىئچىڭ‪ ،‬بىلله ىئچهيلى‪.‬‬ ‫_مهن ھاراق ىئچمهيمهن‪.‬‬ ‫_بۈگۈن خۇشاللىق كۈن‪ ،‬مﯧنىڭ تۇغۇلغان كۈنۈم‪.‬‬ ‫_ھه‪ ،‬شۇنداقمۇ‪ ،‬لﯧكىن مهن پهقهت ىئچىپ باقمىغان‪.‬‬ ‫_بۇ ەئمهلىيهتته ھاراق ەئمهس‪ ،‬ۈئزۈمدىن ياسىغان ىئچىملىك‪.‬‬ ‫بىر رومكا ىئچىپ قويۇڭ‪ ،‬ائندىن زورلىمايمهن‪.‬‬ ‫_مهن ىئچمهي‪ ،‬مﯧنى زورلىمىسىڭىز‪.‬‬ ‫_ىئچسىڭىز يۈرەككه داۋا‪ ،‬كۆڭلۈمنى قايتۇرمىسىڭىز ‪.‬‬ ‫_ەئمىسه ائزراقال قۇيۇڭ‪ ،‬بىر يۇتۇمال ىئچهي‪.‬‬ ‫_ەئمدى رومكىنى ەئكىلهرسىز ‪.‬‬ ‫زۆھرە كومزەك رومكىدىن بىرنى ناھايىتى تهسته ېئلىپ كهلدى‪ ،‬چىرايىدا قانداقتۇر‬ ‫بىر پۇشايمان ۋە جىددىيلىك ەئكس ېئتهتتى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن قاندەك قىزىل ھاراقنى يﯧرىم رومكا قۇيدى‪ ،‬زۆھرەنى يﯧنىغا وئلتۇرغۇزۇپ‬ ‫ۇئنىڭغا ھاراقنى ېئلىشقا ۈئندىدى ‪.‬‬ ‫_مهن ەئزەلـدىن ىئچىـپ باقمىغـان‪ ،‬لـﯧكىن بۈگـۈن كـۆڭلىڭىزنى رەت قىلمىـدىم‪.‬‬ ‫سىزمۇ مﯧنى ھۆرمهت قىلسىڭىز‪ ،‬ەئمدى ىئچمىسهم‪...‬‬ ‫_بولىدۇ‪ ،‬قﯧنى ېئلىڭ‪.‬‬ ‫زۆھرە ھـاراقنى قولىغـا ېئلىـپ‪ ،‬تىكىلىـپ بىـر دەم قـاراپ تـۇردى ۋە ۇئنـى ىئككـى‬ ‫سۈمۈرۈپال ىئچىۋەتتى‪ .‬شۇنچىلىك ائسان ىئـشكهن‪ ،‬ۇئنـچه قورقۇنچلـۇق ەئمهسـكهن‪...‬‬ ‫دەپ وئيلىدى؛ ەئمما مهست بولـۇپ قﯧلىـشتىن راسـتىنال قـورقتى‪ ،‬ەئقلـى‪-‬ھوشـىدىن‬ ‫كهتسه پۈتۈنلهي تۈگىشهتتى‪.‬‬ ‫_رەھمهت!_ دﯦدى ھۈسهيىن ناھايىتى مهمنۇن بولـۇپ‪ _ ،‬يـۈزىڭىز قىزىـل گۈلـدەك‬ ‫ېئچىلىپ كهتتى!‬ ‫ھۈسهيىن ۋەدىسىگه ەئمهل قىلىپ‪ ،‬ۇئنىڭغا قايتا ھاراق تهڭلىمىدى؛ ەئمما ۇئنىـڭ‬ ‫نﯧمىگىدۇر ىئچى پۇشۇپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ياخشى ناخشا‪-‬مۇزىكىلىرىڭىز بولسا قويمامـسىز _ دﯦـدى ھۈسـهيىن سـافانىڭ‬ ‫يۆلهنچۈكىگه ۆئزىنى تاشالپ‪ _،‬بۇنداق يهپ‪-‬ىئچىـپال وئلتۇرمـايلى‪ ،‬بىـزگه رومانتىكـا‬ ‫كﯧرەك‪.‬‬ ‫_مهندە تۈزۈك پىالستىنكا يوق‪ ،‬ھهممىسى ۇئيغۇرچه‪...‬‬

‫‪201‬‬

‫_بۇ دﯦگىنىڭىز نﯧمىسى‪ ،‬مهن رﯦستۇرانالردا سىزدەك قىزالرنىڭ ەئرەب ۇئسـسۇلىنى‬ ‫وئيىغىنىنى كۆرگهن‪ ،‬سىزمۇ وئينىياالمسىز؟‬ ‫ــ مهن ۇئسسۇل وئينىيالمايمهن‪.‬‬ ‫ــ ۆئزىڭىزنىڭ ۇئسسۇلى بولسىمۇ بولىدۇ‪.‬‬ ‫زۆھــرە بــۇ ۆئيــدە بىــر خىــل ســهنەئت ۋە گۈزەللىــك كهيپىيــاتى يارىتىــپ ۋاقىــت‬ ‫ۆئتكۈزۈش‪ ،‬بولسا ھۈسهيىننى رومانتىكـا قـوينىغىال بهنـت قىلىـپ‪ ،‬باشـقا ىئـشالرنى‬ ‫وئيــالش پۇرســىتى بهرمهســلىك ۈئچــۈن ۆئزى بىلــگهن پهدىــگه بىــر ۇئســسۇل وئينــاش‬ ‫قارارىغا كهلدى ‪.‬‬ ‫ــ بولىدۇ‪ ،‬مهن سىزگه ۇئيغۇرچه ۇئسسۇل وئيناپ بﯧرەي ‪.‬‬ ‫زۆھرە شوخ‪ ،‬ۇئسسۇللۇق ناخشىدىن بىرىنى قويدى‪ ،‬ائنـدىن قهددىنـى رۇسـالپ‪،‬‬ ‫قــوللىرىنى كﯧرىــپ‪ ،‬ەئڭ تــۆۋەن ســهۋىيىدىكى بىــر ۇئســسۇلنى وئيناشــقا باشــلىدى‪.‬‬ ‫ھۈســهيىن ۇئنىــڭ ۇئســسۇل ھهرىكىــتىگه ەئمهس‪ ،‬كۆكــسىگه‪ ،‬بــﯧلىگه‪ ،‬ساغرىــسىغا‬ ‫قــارايتتى‪ .‬زۆھــرە ۇئســسۇلىنى تــۈگهتمهي تــۇرۇپال شــۇنچىلىك بىــائرام بولــدىكى‪،‬‬ ‫ھهرىكىتى ائستىالپ‪ ،‬چىرايىدىن كۈلكه‪-‬تهبهسسۇم بارا‪-‬بارا ۆئچتى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن بۇ ۇئسسۇلنى ماختاپ قويغاندىن كﯧيىن داۋاملىق ھارىقىنى ىئچتى‪.‬‬ ‫ــــ ەئمــدى يﯧنىــك مــۇزىكىالرنى قويــسىڭىز‪ ،‬تانــسا وئينــايلى‪-،‬دﯦــدى ھۈســهيىن‬ ‫كـــۆزلىرىنى خۇمارالشـــتۇرۇپ‪ .‬زۆھـــرە ۇئنىـــڭ كۆزلىرىنىـــڭ چۆرىـــسىگه قـــارا داغ‬ ‫چۈشكهنلىكىنى بايقىدى‪ ،‬بۇ داغالر ۇئنى تﯧخىمۇ يﯧقىمسىز‪ ،‬قﯧرى كۆرسىتهتتى‪.‬‬ ‫ــ ۇئنداق پىالستىنكا يوقمىكىن‪.‬‬ ‫ــ بولمىسا مهندە بار‪ ،‬مﯧنىـڭ تﯧلﯧفونۇمـدا ھهمـمه مۇزىكـا بـار‪ _،‬دﯦـدى ھۈسـهيىن‬ ‫يﯧڭى ائلغان تﯧلﯧفونىنى چىقىرىپ‪ .‬زۆھرە ۇئنىڭ تﯧلﯧفونىغا قاراپ تۇرۇپ قالدى‪ ،‬بىر‬ ‫مىنۇت ۆئتمهيال بۇ تﯧلﯧفوندىن ساكس بىلهن وئرۇندالغان مۇھهببهت سىمفونىيىلىرى‬ ‫ياڭراشقا باشـلىدى‪ .‬كىچىككىـنه نهرسـىدىن شـۇنچه چـوڭ ائۋاز چىقـاتتى ‪.‬زۆھرەنىـڭ‬ ‫بﯧشى قايغىلى تۇردى‪ ،‬ھۈسهيىن وئرنىدىن تۇرۇپ ۇئنى تانسىغا تارتتى‪.‬‬ ‫ــ مهن تانسا بىلمهيمهن‪ _،‬دﯦدى زۆھرە قورۇنۇپ‪.‬‬ ‫ــ بۇ ائسان‪ ،‬بىر دەمدىال ۆئگىنىۋالىسىز‪.‬‬ ‫ــ مهن راستىنال بىلمهيمهن‪ ،‬مﯧنى زورلىمىسڭىز‪.‬‬ ‫ــــــ ســــىزنى بهزى ىئــــشالرغا زورلىمىــــسا بولمايــــدىكهن‪ ،‬مىجهزىڭىــــز بهك‬ ‫ېئغىركهن‪_...‬دﯦدى ھۈسهيىن نارازىلىق بىلدۈرۈپ‪ _ ،‬شوخ قىـزالردەك ەئركىـن بولـۇڭ‪،‬‬ ‫بولمىسا ياش تۇرۇپال قﯧرىپ كﯧتىسىز‪...‬‬ ‫ــ مهن ھهر قانچه قىلساممۇ ەئركىن بواللمايدىكهنمهن‪...‬‬ ‫ــ بوالاليسىز‪ ،‬كﯧلىڭ‪ ،‬ناز قىلماڭ‪...‬‬

‫‪202‬‬

‫زۆھرە يهنه قىسىلدى‪ ،‬بﯧـسىمدىن ېئزىلـدى‪ ،‬ۆئزى ماڭمىـدى‪ ،‬ھۈسـهيىن ىئتتىرىـپ‬ ‫ەئكىلىپ قۇچىقىغا تىقتى‪ .‬زۆھرە دەرھال كهينىگه داجىپ ائرىلىـق سـاقلىدى‪ ،‬باشـقا‬ ‫ياققا قارىۋالدى‪ ،‬ھۈسـهيىن ۇئنىـڭ ۈئزۈك تاقىغـان قـولىنى چىـڭ تۇتۇۋالغـان بولـۇپ‪،‬‬ ‫ھهققىمنــى ائلىــمهن دەپ مهھــكهم ېئــسىلىۋالغاندەك‪ ،‬نامهرتلىــك قىلىۋاتقانــدەك‬ ‫كۆرۈنهتتى‪ .‬ۇئ ھه دﯦگهندىال زۆھرەنى پوكىنىغا بﯧسىـشقا ىئنتىلهتتـى‪ ،‬ۆئزىنـى ائران‪-‬‬ ‫ائران تۇتۇپ تـۇراتتى‪ .‬زۆھـرە كۈنـدۈزدە ىئـشخانىدا قانـداق مهجبۇرالنغـان بولـسا‪ ،‬بـۇ‬ ‫ۆئيدە ۆئزى خـاالپ‪-‬خالىمـاي ھۈسـهيىننىڭ قۇچىقىـدا تولغىنىـپ تىپىـرالپ يـۈرەتتى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن مۇزىكا تۈگهشنى كۈتۈپ وئلتۇرمايال زۆھرەنى قۇچـاقالپ دەس كۆتۈرۈۋالـدى‪-‬‬ ‫دە‪ ،‬سافاغا ەئكىلىپ ياتقۇزدى‪ .‬ۇئ ائدەتتىن تاشقىرى ەئسهبىيلىشىپ كﯧتىۋاتاتتى‪ ،‬بىر‬ ‫دەمــدە ىئــشنى تۈگىتىۋالمىــسا ھــﯧلىال ھالىــدىن كﯧتىدىغانــدەك‪ ،‬ەئرلىكــى غــۇالپ‬ ‫چۈشىدىغاندەك ائلدىرايتتى‪ .‬شۇ بىر رومكا ھاراقنىڭ تهسـىرىدىن‪ ،‬قىـسقا ۋاقىتـتىال‬ ‫يۈز بهرگهن جىنـسىي تۇتقۇنلۇقنىـڭ زەربىـسىدىن كاللىـسى قﯧيىـپ كهتـكهن زۆھـرە‬ ‫ھۈسهيىننىڭ قولىنىڭ كۇسارغا بﯧرىپ قالغانلىقىنى سﯧزىپ‪ ،‬ۇئنىڭ يۇڭلۇق قـولىنى‬ ‫مهھكهم تۇتۇۋالدى‪:‬‬ ‫_سىز دادامدەك ائدەم‪ ،‬ۇئنداق قىلماڭ!‬ ‫_مﯧنى قﯧرى كۆرۈۋاتامسىز‪ ،‬ەئرەبلهر ائسان قﯧرىمايدۇ‪...‬‬ ‫_ۆئتۈنۈپ قاالي‪ ،‬مﯧنى قويۇۋﯦتىڭ‪ .‬مۇسۇلمان ائدەم بۇنداق ىئشنى قىلمايدۇ‪...‬‬ ‫_قىلىشىمۇ مۇمكىن‪...‬‬ ‫_تـوي قىلمـاي تـۇرۇپ بۇنـداق قىلمـاڭ‪...‬مـۇھهببهت دﯦـگهن مۇشـۇنداق بوالمـدۇ؟‬ ‫ۆئتكهنكى گهپلىرىڭىزنىڭ ھهممىسى يالغانمۇ؟!‬ ‫_مۇشۇنىڭ ھهممىسى مۇھهببهت!‬ ‫_مهن سىزگه ىئشىنىپ خاتا قىپتىمهن‪...‬‬ ‫_توغرا قىلدىڭىز‪ ،‬مﯧنىڭ قانداق ياخشى ائدەملىكىمنى بىلىپ قالىسىز ‪.‬‬ ‫_مهن ىئشهنمهيمهن!‬ ‫_سىزنى ھامان خوتۇنلۇققا ائلىمهن ‪.‬‬ ‫_بىــز تــوي قىلماســتىن بــۇرۇن ھهرگىــز بۇنــداق ىئــشنى قىلمــايمىز‪ .‬مۇســۇلمان‬ ‫بولسىڭىز پهيلىڭىزدىن يﯧنىڭ‪...‬‬ ‫ۆئتۈنۈپ قاالي‪.‬‬ ‫_ھازىرچه مۇمكىن ەئمهس‪.‬‬ ‫_بىر ۈئزۈك ۈئچۈن مۇشۇ ىئشقا زورالمسىز؟ ۆئتكهندە نﯧمه دﯦگهن؟‬ ‫ھۈسهيىن ېئلىشىپ كهتتى‪ ،‬كاللىسى مالىمان بولدى‪ ،‬دىققىتى چﯧچىلدى‪ ،‬تۆمـۈرنى‬ ‫قىززىقىدا سوقۇشقىال يارايدىغان مادارى تۈگهپ بارماقتا ىئدى‪ .‬ۇئ بۇنىڭدىن ۆئلگۈدەك‬ ‫جىله بولۇپ تۇرغاندا زۆھرە يهنه وئيالپ باقمىغان بىر گهپنى قىلدى‪:‬‬

‫‪203‬‬

‫_مهن بۈگۈن ائغرىق!‬ ‫ھۈسهيىن گاڭگىراپ ۇئقالمـاي قالـدى‪ .‬زۆھـرە » ھهيـز « دﯦـگهن سـۆزنى چىقارغـان‬ ‫بولـسىمۇ‪ ،‬ەئسـلىدىال ەئرەبـچه بولغـان بـۇ سـۆزدىن مهقـسهت دەرھـال ائيدىڭالشـقان‬ ‫بوالتتى‪ ،‬زۆھرە ۇئنى ىئنگىلىزچه نﯧمه دەيدىغانلىقىنى ېئسىگه ائاللماي »مهن كﯧسهل‪،‬‬ ‫مهن ائغرىق« دەپ قايتا‪-‬قايتا تهكرارلىدى‪ .‬كاللىـسى شـهھۋەتتىن وئماشـتهك قاينـاپ‬ ‫تۇرغان ھۈسهيىن بۇقىدەك پۇشـۇلداپ‪ ،‬ھﯧچنﯧمىنـى ائڭلىماسـقا سـﯧلىپ‪ ،‬زۆھرەنىـڭ‬ ‫قـولىنى قايرىـپ كۇسـىرىنى سالدۇرۇشـقا باشـلىدى ‪.‬چۆچـۈپ كهتـكهن زۆھـرە ۇئنىـڭ‬ ‫قولىنى قويۇۋﯦتىپ ناھايىتى چاققانلىق بىلهن كۇسىرىدىن قان يۇقى قهغهزنى ېئلىـپ‬ ‫ھۈسهيىننىڭ كۆزىگه تهڭلىدى‪:‬‬ ‫_ مهن ائغرىق !‬ ‫ھۈسهيىن قان يۇقى قهغهزنى كۆرگهن ھامان مهقـسهتنى چۈشـهندى‪ ،‬يهنه كﯧلىـپ بـۇ‬ ‫قهغهزدىكى قان ۇئنىڭغـا قـان بﯧـسىمىنى تۆۋەنلىتىـدىغان دورىـدەك تهسـىر قىلىـپ‪،‬‬ ‫جىنسىي ىئستهكلىرىنى بىـر دەمـدىال بﯧـسىقتۇرۇپ قويـدى‪ .‬ۇئ شـۇ ەئسـنادا بايـاتىن‬ ‫خاالدا قهغهزنى ەئخلهت چىلىكىگه تاشلىغاندا كۆرگهن قان يۇقى قهغهزلهرنى ېئـسىگه‬ ‫ائلدى؛ ۆئزى “ائشىقى بىقارار” بولغـان قىزنىـڭ وئبـرازى شـۇ ھامـان خۇنۇكلىـشىپ‪،‬‬ ‫يﯧقىنالشقىلى بولمايدىغان يىرگىنچلىك بىر مهخلۇققا ۆئزگىرىپ قالدى‪.‬‬ ‫ھۈســـهيىن قـــاتتىق غهزەبلهنـــدى‪ ،‬كهيپىيـــاتى وئساللىـــشىپ كهتتـــى‪ ،‬زۆھـــرەگه‬ ‫يىرگهنگهندەك قاراپ قويدى‪.‬‬ ‫سافادا وئلتۇرۇپ تاماكىدىن بىر تال چﯧكىۋﯦتىپ جىمجىت وئلتۇرۇپ خىيال سـۈردى‪،‬‬ ‫ائندىن گهپ‪-‬سۆز قىلماي‪ ،‬چاپىنىنى كىيىپ ۆئيدىن چىقىپ كهتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە قورقۇپ كهتتى‪ ،‬ەئمما قورقۇشتىن ھۇزۇرلىنىدىغاندەك قىالتتى‪.‬‬ ‫ۇئ قولىـــدىكى ۈئزۈكـــكه قـــاراپ‪ ،‬تـــوي ھهققىـــدىكى تهســـهۋۋۇرلىرىنىڭ ۋەيـــران‬ ‫بولۇۋاتقانلىقىنى ھﯧس قىلدى‪.‬‬ ‫ۇئ ۆئز خىيالىدىن خوش بولىدىغان ساراڭالردەك خىيالىي بىـر تۇرمۇشـتا‪ ،‬كۆپـۈكتهك‬ ‫يوقايدىغان راھهتلىك تۇرمۇشتا ياشاۋاتقانلىقىنى‪ ،‬مۇشـۇ تۇرمـۇش ۈئچـۈن غۇرۇرىنىـڭ‬ ‫يهرگه ۇئرۇلۇۋاتقانلىقىنى ھـﯧس قىلـدى‪ ،‬سـافادا تۈگۈلـۈپ وئلتـۇرۇپ ۇئزاقـتىن ۇئزاق‬ ‫ېئسهدەپ يىغلىدى‪.‬‬ ‫بۈگۈن بۇ ىئشتىن ۋاقىتلىق قۇتۇلغان بىلهن ەئته‪-‬ۆئگـۈن قانـداق قىلىـدۇ؟ ھامـان‬ ‫بهدەل تۆلهيـدۇ‪ ،‬پاكلىقىـدىن ائيرىلىـپ بۇغۇزالنغـان قويـدەك تاشـلىنىپ‪ ،‬خارلىنىـپ‬ ‫ياتىـدۇ‪ ...‬ەئمهلىيهتـته ھۈسـهيىن ۇئنـى ياخـشى كـۆرمهيتتى‪ ،‬خوتۇنلۇققـا ېئلىـشقىمۇ‬ ‫ەئســتايىدىل قارىمــايتتى‪ ،‬بهلكىــم ەئســلىدىال ۇئنــداق نىيىتــى يــوقتهك قىالتتــى‪.‬‬ ‫شهھۋەتتىن كۆزلىرى پهردىلهنگهن نومۇسسىز ەئرنىڭ ېئغىزىدىن »سـىزنى سـۆيىمهن«‬ ‫دﯦــــگهن بىــــر ېئغىــــز گهپ يالغانــــدىن بولــــسىمۇ چىقمىــــدى‪» ،‬ســــىز رازى‬

‫‪204‬‬

‫بولمىغىچه‪«...‬دﯦگهن گهپلىرىنىڭ قىپقىزىل يالغانلىقى مهلۇم بولدى‪ .‬زۆھـرە بىلىـپ‬ ‫تۇرۇپ ائلدانغانلىقىنى سهزدى‪ ،‬ۋۇجۇدى خارالنغانچه ساددىلىقىدىن زارالندى ‪ ،‬قهدىر‪-‬‬ ‫قىممىتــى بــۇالڭ‪-‬تــاالڭ قىلىنغــانچه ائلمــاس ۈئزۈكنىــڭ ېئزىتقــۇ جۇالســىنى ۋە‬ ‫ياخشىلىقنىڭ كهينىگه يوشۇرۇنغان رەزىللىكنىڭ قاپقارا يۈزىنى كۆردى‪.‬‬ ‫لﯧكىن ۇئ ۈئزۈكنى بارمىقىدىن يۇلۇپ ېئلىپ يهرگه ائتالمىدى‪ ،‬ۈئزۈكته نﯧمه گۇناھ!‬ ‫باياتىن ۇئچرىغان خورلـۇقلىرى دەل مۇشـۇنىڭغا تـۆلهنگهن بهدەل‪ .‬شـۇ پهيتـته زۆھـرە‬ ‫ائدىلهنى‪ ،‬ۇئنىڭ ائچكۆزلۈكىنى وئيالپ قالدى ۋە ۇئنى باشقىدىن چۈشىنىشكه مهجبۇر‬ ‫بولدى‪.‬‬ ‫ائدىلهنىڭ يﯧنىـدا ۇئزاق تـۇرۇش جهريانىـدا زۆھـرە ائدىلهدىـن ھهر خىـل گهپلهرنـى‬ ‫ائڭالپ‪ ،‬جهمىئيهتتىكى ىئشالرنى چۈشىنىپ‪ ،‬خـۇددى شـۇ ىئـشالر ۆئزىنىـڭ بﯧـشىغىمۇ‬ ‫كﯧلىدىغانــدەك ھــﯧس قىلغــان‪ ،‬نۇرغــۇن زىــددىيهتلىك خىيالالرغــا پاتقــان‪ ،‬ســاەئت‪-‬‬ ‫ســاەئتلهپ ىئچىــگه تىنىــپ ياتقانىــدى‪ .‬ائدىــلهدەك پاھىــشه بولمىغــاننى ھﯧــسابقا‬ ‫ائلمىغاندا‪ ،‬زۆھرە شۇ ياشتىكى قىزالرنىڭ ىئدىيىسىدە يۈز بﯧرىـدىغان كۈرەشـلهرنىڭ‬ ‫ھهممىسىنى باشتىن كهچۈرگهنىدى‪ .‬دىن‪ ،‬ەئخالق ېئڭى شـۇنچه كۈچلـۈكمىكىن دﯦـسه‬ ‫ۇئنداق ەئمهستهك‪ ،‬ەئمما كۆڭۈل ۋەسۋەسىلىرى تازا ەئۋج ېئلىپ ەئقلىنـى يوقىتىـشقا‬ ‫تاس قالغاندا ۆئزىنى تۇتۇۋاالتتى‪ ،‬قورقاتتى‪ ،‬پاكلىقىنى يوقاتقانـدىن كﯧيىنكـى يامـان‬ ‫ائقىۋەتلهرنى وئيلىسا ىئچى سىقىلىپ قىينىلىـپ كﯧتهتتـى‪ ،‬بـۇ ائزابقـا چىـدىمايتتى‪.‬‬ ‫ەئممــا ۇئ بــۇ ائزابالرغــا خۇمــار بولغانــدەك‪ ،‬مۇشــۇنداق ائزابالرغــا يولۇقۇشــنى ۈئمىــد‬ ‫قىلىدىغانــدەك بىــر يوشــۇرۇن ائڭــدا‪ ،‬خاتــا ىئــشالرنى توختىمــاي ســادىر قىلىــپ‬ ‫كﯧلىۋاتاتتى‪ .‬بۇ بىلىپ تۇرۇپ خارلىنىش‪ ،‬قورقۇپ تۇرۇپ ھۇزۇرلىنىشمىدۇ؟!‬ ‫ۇئ ائدىلهنىڭمـــۇ دەســـلهپته وئغـــۇلالر بىـــلهن ائرىالشـــقاندا قورقـــۇپ تـــۇرۇپ‬ ‫ھۇزۇرلىنىدىغانلىقىنى ائڭلىغانىدى‪ .‬ائدىله بﯧيجىڭغا كهلمهستىال بىر نهچچه وئغـۇل‬ ‫بىــلهن ائرىالشــقانلىقىنى زۆھــرەگه دەپ بهرگهن‪ ،‬مۇھهببهتلهشــكهنگه ائنــچه ۇئزاق‬ ‫بولمايال جىنسىي مۇناسىۋەت ۆئتكۈزۈشكه زورالپ تۇرۇۋالغان بىر بالىغا ائي كۆرۈپ‬ ‫قالغـــانلىقىنى ېئيتىـــپ‪ ،‬ۇئنىڭـــدىن ناھـــايىتى تهســـته قۇتۇلغـــانلىقىنى ســـۆزلهپ‬ ‫بهرگهنىــدى ‪.‬ۇئ شــۇنچه قهدىــرلهپ كهلــگهن قىزلىقىنــى بىــر نﯧگىــرگه بهخــشهندە‬ ‫قىلىۋﯦتىپ‪ ،‬ەئيدىز ۋەھىمىسىدىن قۇتۇاللمىغاندا ھهممه دەردىنـى زىنـايى ھارامـدىن‬ ‫ېئلىــپ‪ ،‬زەھهرنــى زەھهر بىــلهن قــايتۇرۇش ۇئســۇلىدا ياشــاپ كﯧلىۋاتــاتتى‪ .‬ۇئنىــڭ‬ ‫خىرىـستىائن بولـۇپ كﯧتىـشىگىمۇ ەئمهلىيهتـته ائشـۇ يوقالمـاس ۋەھىـمه سـهۋەبچى‬ ‫بولغانىدى‪.‬‬ ‫زۆھـرە ھۇجرىـسىغا كىرىـپ‪ ،‬چىراغنـى يانـدۇرۇپ‪ ،‬ائلمـاس ۈئزۈكنىـڭ جۇالسـىغا‬ ‫تىكىلىــپ جىمجىــت خىيــال ســۈرۈپ وئلتــۇردى ‪.‬نﯧمىــدﯦگهن چىرايلىــق ۈئزۈك‪-‬ھه!‬ ‫ائلماســنىڭ ســۈزۈكلۈكى‪ ،‬پــارقىراقلىقى‪ ،‬قــاتتىقلىقى پــاكلىقتهك گــۈزەل‪ ،‬ەئممــا ۇئ‬

‫‪205‬‬

‫تارىختىن بۇيان قانچىلىغان گۈزەللهرنىڭ پاكلىقنى يوقىتىش ۈئچۈن خىزمهت قىلىـپ‬ ‫كهلــدى‪ .‬ەئرلهر ائلمــاس ۈئزۈكنــى مۇھهببهتنىــڭ‪ ،‬ســاداقهتنىڭ ســىمۋولى قىلىــپ‬ ‫مهشۇقلىرىنىڭ قولىغا ائستا سﯧلىپ قويۇۋاتقان پهيتته جىنـسىي ھاياجانـدا تىتـرەپ‬ ‫كﯧتىشىدۇ‪ ...‬ۈئزۈك بىلهن تهڭال قىزمـۇ يﯧپىـشقاق جىنـسىي مۇھهببهتنىـڭ سـﯧھرىي‬ ‫كۈچىدىن مهست بولۇپ‪ ،‬مۇھهببهتلىك قهلبىنى‪ ،‬ھهتتا جىسمىنى ەئرگه ائتىۋﯦتىدۇ ‪.‬‬ ‫بىر قﯧتىم ۈئزۈك توغرۇلـۇق گهپ چىقىـپ قالغانـدا ائدىـله ‪ »:‬قىمـمهت باھـالىق‬ ‫ۈئزۈك قهدرىمنــى ھــﯧس قىلدۇرىــدۇ؛ ھهر قﯧــتىم ۇئنىڭغــا قارىــسام ھاياتىمــدىن‬ ‫زوقلىــنىمهن« دﯦگهنىــدى‪ .‬ائدىــله دەســلهپته جىنــسىي جهھهتــته ەئركىنلىشىــشنى‬ ‫باشـــلىغاندا كۆڭـــۈلنى‪ ،‬ائتـــالمىش مـــۇھهببهتنى مـــۇھىم وئرۇنغـــا قويـــۇپ‪ ،‬ۆئزى‬ ‫خالىمايـــدىغان ەئرلهرنـــى ائيـــالالر كﯧـــسىلى‪ ،‬ھهتتـــا ەئيـــدىز بىـــلهن قورقۇتـــۇپ‬ ‫قــاچۇرىۋەتكهنلىكىنى زۆھــرەگه ھﯧكــايه قىلىــپ ســۆزلهپ بهرگهنىــدى ‪.‬ائدىلهمــۇ‬ ‫دەســلهپته ۆئزىنىــڭ قىممىتىنــى بىــراقال يهرگه ۇئرمىغانىــدى‪ ،‬ىئــشلىرىدا تهجــرىبه‬ ‫توپلىغانىدى ھهمدە كﯧيىنكى كۈنلهردە كۆڭۈلنى ەئمهس‪ ،‬بهلكـى پايـدا‪-‬مهنپهەئتنـى‬ ‫بىرىنچى وئرۇنغا قويغانىدى‪ .‬دﯦـمهك‪ ،‬ائدىـله كۆڭـۈل‪ ،‬مـۇھهببهت دﯦـگهن نهرسـىنىڭ‬ ‫ســاختىلىق‪ ،‬ائلــدامچىلىق ىئكهنلىكىنــى بــۇرۇنال بىلگهنىــدى‪» .‬ائدىــله ەئســلىدە‬ ‫جىنسىيهتنىڭ قىزالر ۈئچۈن ېئغىر ىئش‪ ،‬ېئغىـر سـىناق ىئكهنلىكىنـى بىلىـدىكهن‪_،‬‬ ‫دەپ وئيلىــدى زۆھــرە‪_ ،‬دەل شــۇنداق بولغاچقــا‪ ،‬ۇئ جىنــسىي مۇناســىۋەتنى قهســتهن‬ ‫چۆكۈرۈپ‪ ،‬ەئرزىمهس‪ ،‬يهڭگىل‪ ،‬ەئركىن بىـر ىئـش قىلىـۋەتكهنىكهن‪ .‬ەئمهلىيهتـته ۇئ‬ ‫پاھىــشهلىك كارىۋىتىــدا ائزابلىنىــشى مــۇمكىن‪ ،‬ەئممــا ىئالجىنىــڭ بــارىچه ۆئزىنــى‬ ‫ەئركىــن قويۇۋﯦتىــشكه‪ ،‬ھۇزۇرلىنىــشقا ىئنتىلىــدۇ‪ ،‬ھــارام ىئــشنىڭ جانغــا ائرام‬ ‫ىئكهنلىكىنى ۆئز‪-‬ۆئزىگه ھهر ۋاقىـت دەپ تۇرىـدۇ‪ .‬ەئگهر ۇئ شـۇ ھـارام ىئـشىدىنمۇ‬ ‫ائيرىلىپ قالسا‪ ،‬ياكى سهتهڭلىك قىممىتـى چۈشـۈپ كهتـسه چۈشكۈنلىـشىپ سـاراڭ‬ ‫بولۇپ قﯧلىشى‪ ،‬ھهتتا ۆئزىنى ۆئلتۈرۈۋﯦلىشى مـۇمكىن ‪ .‬شـۇڭا ۇئنىـڭ خىرىـستىائن‬ ‫بولغاندىن كﯧيىن ائرام تاپقانلىقى‪ ،‬بهختلىك ياشاۋاتقانلىقى ھهققىدە ھاياجانلىنىپ‬ ‫سۆزلهپ يۈرگىنى بىكار ەئمهس‪«...‬‬ ‫زۆھرە ائدىلهنىڭ دىنسىزلىق ھهققىـدىكى گهپلىرىنـى ەئسـلىدى‪ ،‬تهبىىئـي ھالـدا‬ ‫»مهن ھــازىر نــﯧمه؟ مۇســۇلمانمۇ كــاپىرمۇ؟« دەپ وئيلىــدى‪ .‬زىنــادىن ســاقالندى‪،‬‬ ‫بۇنىڭــدىن پهخىرلىنىــشى كﯧــرەك ‪.‬ەئگهر زىناغــا زورالنغــان‪ ،‬باســقۇنچىلىق ەئمهلــگه‬ ‫ائشقان بولسا بۇنىڭ دەردىنى بىر ۆئمۈر تارتىپ قـاالتتى‪ ،‬بۇنـداق دەھـشهتلىك ىئـش‬ ‫ائسانلىقچه ېئسىدىن چىقمايتتى‪ ،‬ۇئ ېئسىدىن چىقىرىۋﯦتهي دﯦسىمۇ‪ ،‬ۇئنىڭ ھاياتىغا‬ ‫مۇھىم تهسىر كۆرسىتىۋاتقان ائتا ‪-‬ائنىسى‪ ،‬ائچىسى ۇئنىڭ ەئس‪-‬يادىـدىن چىققىلـى‬ ‫ۇئنىمايتتى‪ ،‬ھهتتا ۇئنىڭ خىيالىنى باشقۇرۇپ تۇراتتى‪ .‬ۇئنـى ائز دەپ سـىيىت قـارىمۇ‬

‫‪206‬‬

‫ۇئنىڭ كاللىسىدا پات‪-‬پات پهيـدا بولـۇپ قـاالتتى‪ ،‬ھۈسـهيىن بىـلهن تىركىـشىۋاتقان‬ ‫چاغدىمۇ زۆھرە ۆئيىدىكىلىرى بىلهن قوشـۇپ سـىيىت قارىنىـڭ ائزابلىـق چىرايىنـى‬ ‫تهسـهۋۋۇر قىلـدى‪ ،‬تﯧخـى بـۇ تهسـهۋۋۇر ھهممىـدىن ېئنىـق‪ ،‬ھهممىـدىن دەھـشهتلىك‬ ‫بولدى ‪.‬‬ ‫زىنا يۈز بهرگهن بولسا زۆھرە بۆرىنى قوتانغا باشالپ كىرگهنلىك گۇنـاھىنى ائقـالپ‬ ‫بواللمايتتى‪» .‬تۆۋە قىلدىم خۇدايىم‪ ،‬تۆۋە‪ «...‬دەپ ىئچىدە مىڭ قﯧتىم تۆۋە قىلـسىمۇ‪،‬‬ ‫بــۇ ھهقىقىــي مهنىــدىكى تــۆۋە‪-‬ىئــستىغپار ەئمهس‪ ،‬بهلكــى تــۆۋە قىلغــۇدەك ىئــشقا‬ ‫ۇئچرىغاندىن كﯧيىنكى ھهيرانلىقى‪ ،‬قورقۇشتىن كﯧيىنكى خاتىرجهملىكى ىئدى ‪.‬‬ ‫زۆھـرە كارىۋىتىـدىمۇ ىئـشهنچلىك وئلتۇرالمايۋاتقانـدەك قىمىراليتتـى‪ ،‬سـۇنۇۋاتقان‬ ‫كۆۋرۈكتىن پايپاسالپ ۆئتۈۋاتقـان مومايـدەك ىئتتىـك ۋە ېئغىـر تىنـاتتى‪ ...‬ۇئ ەئمـدى‬ ‫كﯧچىچه ۇئخلىيالماي چىقىمهن دەپ وئيلىغانىدى‪ ،‬ەئمهلىيهتته تﯧـزال ۇئيقۇغـا كهتتـى‪،‬‬ ‫جىددىيىلىشىپ كهتكهن نﯧرۋىلىـرى بوشىـشىپ‪ ،‬شـىرىن چۈشـلهرگه ۋەسـىله بولـدى‪.‬‬ ‫چۈشىدە سىيىت قارىنى كۆردى‪ ،‬قارىم بىر ۆئيدە )مﯧھمانخانىـدىكى يـاتىقى دﯦگـۈدەك(‬ ‫قۇرائن وئقۇۋاتقۇدەك‪ .‬زۆھرە »قۇرائننى ەئكىلىپ بﯧرىپ يهنه ەئكىتىۋاپتۇ‪ ،‬ۆئزىال تهقۋا‬ ‫بوالي دﯦگهن چﯧغىۋا‪ ،‬مهن بىلهن كارى يوق‪ «...‬دەپ وئيلىغۇدەك‪ .‬سىيىت قارى قـۇرائن‬ ‫وئقۇش بىلهنال بولۇپ كﯧتىپ‪ ،‬زۆھرەگه پهرۋا قىلمىغۇدەك‪ .‬زۆھرەنىڭ ىئچى سـىقىلىپ‬ ‫ۇئنىڭ يﯧنىدا بىر دەم قاراپ تۇرۇپ‪ ،‬ائخىر پهقهت چىدىماي ۇئنىڭ قولىدىكى قۇرائننى‬ ‫تارتىۋﯦلىشقا ۇئرۇنغىدەك‪ ،‬سىيىت قارى‪ »:‬ھهيزدار ائيـال قـۇرائننى تۇتـسا بولمايـدۇ‪،‬‬ ‫نﯧرى تۇرۇڭ« دەپ قولىنى ىئتتىرىۋەتكۈدەك‪...‬‬ ‫زۆھرە ەئتىسى ناھايىتى ېئغىر قوپتى‪ ،‬ائخشامقى ىئشالرنى قاباھهتلىك چۈشـتهك‬ ‫ەئســلىدى‪ .‬ىئــشقىمۇ بارمىــدى‪ ،‬تۈنۈگــۈن ائنىــسى بىــلهن تــوي توغرۇلــۇق قىلىــشقان‬ ‫پاراڭلىرىنى ەئسلىدى‪ .‬ھۈسهيىن ۇئنىڭغا تﯧلﯧفون قىلغاندىن باشالپ بولۇپ ۆئتكهن‬ ‫بىر قاتار ىئشالر ۇئنىڭ خىيالىغا توسقۇن بولغاچقـا‪ ،‬ائنىـسىنىڭ گهپلىرىنـى ۇئنتـۇپ‬ ‫كهتكهنىدى‪ .‬يهنه كﯧلىپ ائلماس ۈئزۈك ھهممىنى ۇئنتۇلـدۇرۇپ‪ ،‬ىئپـپهت‪-‬نومۇسـنىڭ‬ ‫بﯧشىغا چىققىلـى‪ ،‬نىكـاھ‪ ،‬تـوي دﯦگهنلهرنـى قۇربـان قىلغىلـى تـاس قالـدى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫ائخشامقى تاجاۋۇزدىن ائمان قالغىنىغا خۇرسهن بولسىمۇ‪ ،‬ەئتىنىڭ نـﯧمه بولۇشـىدىن‬ ‫داۋاملىق ەئنسىرەپال تۇراتتى‪ .‬ھۈسهيىننىڭ شۇ قاندىن قورققـانچه قورقـۇپ‪ ،‬ۆئزىـدىن‬ ‫ۇئزاققىچه يىرگىنىپ تۇرۇشىنى تىلهيتتى ‪.‬‬ ‫زۆھرە ائنىسىغا نﯧمه دەپ جاۋاب قايتۇرۇشنى كـۆپ وئيلىـدى‪ ،‬چۈشـكه يـﯧقىن‬ ‫سىيىت قارىغا تﯧلﯧفون قىلىپ‪ ،‬ھﯧلىقى رﯦستۇراندا بىلـله تامـاق يﯧيىـشكه تهكلىـپ‬ ‫قىلدى؛ سىيىت قارى زۆھرەگه قىلغـان ائلدىراقـسانلىقىغا ىئچـى پۇشـۇپ‪ ،‬تﯧلﯧفـون‬ ‫قىاليمۇ‪-‬قىلمـايمۇ دەپ يـۈرگهچكه‪ ،‬زۆھرەنـى خىيالىـدىن پهقهت چىقىرالمـاي‪ ،‬ھهتتـا‬ ‫بهزىدە نامازلىرىدىنمۇ ېئزىپ يۈرگهچكه‪ ،‬ائڭالپال ماقۇل دﯦدى‪ .‬زۆھرە سـىيىت قارىغـا‬

‫‪207‬‬

‫ۆئزىنىڭ وئي‪-‬خىياللىرىنى ېئيتقاچ‪ ،‬ۇئنىڭ بىـلهن قىـزغىن‪ ،‬ەئركىـن پاراڭلىشىـشنى‬ ‫ۈئمىد قىلسىمۇ‪ ،‬ائللىقانداق كۆڭۈلسىزلىكلهرنىڭ چىقىشىدىن ەئنسىرەيتتى؛ قـارىم‬ ‫ىئتتىــك خاپــا بولــۇپ كهتــسه ھهمــمه ىئــش تــۈگهيتتى‪ .‬مهيلــى نــﯧمه بولۇشــىدىن‬ ‫قهتىئيــنهزەر‪ ،‬زۆھــرە ائنىــسىنى دەپ بولــسىمۇ ۇئنىــڭ بىــلهن كۆرۈشــۈپ‪ ،‬گهپلهرنــى‬ ‫وئتتۇرىغــا تۆكــۈپ مهســىلىنى ھهل قىلىۋەتمىــسه‪ ،‬داۋاالنمــاي ســۆرۈلۈپ قىينىلىــپ‬ ‫كهتكهن كﯧسهلدەك ائزاب تارتاتتى ‪.‬‬ ‫ۇئ بۇرۇنقىدىكال تهبىىئي گىرىم قىلىپ‪ ،‬ەئڭ چىرايلىق كىيىمىنى كىيىپ سـىرتقا‬ ‫چىقتـــى‪ ،‬يولبـــويى ۆئزى ۋە ســـىيىت قـــارى ھهققىـــدە‪ ،‬ىئككهيلهننىـــڭ مىـــجهزى ۋە‬ ‫بىرلىشهلمهسلىك سهۋەبى ھهققىدە يﯧڭى‪-‬يﯧڭـى خىيـالالرنى سـۈرۈپ كهلـدى‪ .‬سـاددا‬ ‫دﯦسه ساددا ەئمهس‪ ،‬قاشاڭ دﯦسه قاشـاڭ ەئمهس‪ ،‬ىئـش كـۆرگهن دﯦـسه تﯧخـى ۇئنـداق‬ ‫ەئمهس‪ ،‬چاققانمىكىن دﯦسه مۇشۇ ۋاققىچه سۆرۈلۈپ يۈرگهن ‪.‬نﯧمانچه ۆئزىنى قىينـاش‬ ‫بۇ‪ ،‬ائدەم جۈرەئت‪-‬شـىجاەئتنىڭ‪ ،‬كهسـكىنلىكنىڭ قوينىغـا ۆئزىنـى ائتمىغىـچه چـاال‬ ‫بوغۇزالنغان قويدەك تىپىرالپ تۇرىۋﯦرىدۇ‪ ،‬جﯧنى قاقشايدۇ ‪...‬‬ ‫زۆھــرە رﯦــستۇرانغا ائز قالغانــدا قولىــدىكى ۈئزۈكنــى ېئلىــپ سومكىــسىغا ســىلىپ‬ ‫قويدى ‪.‬‬ ‫زۆھرە توي ىئشىدا مۇكهممهللىك قوغلىشىپ مهقسىتىگه يﯧتهلمهيدىغانلىقىنى‪ ،‬بىر‬ ‫قهدەر ياخــشى تالالشــقىال ېئرىــشهلهيدىغانلىقىنى تونــۇپ يهتتــى‪ ،‬شــۇنچه ىئزدەپمــۇ‬ ‫توققۇزى تهل‪ ،‬كۆڭۈلدىكىدەك ەئرنى تاپالمىغـانلىقىنى‪ ،‬بهلكىـم بۇنىڭـدىن كﯧيىنمـۇ‬ ‫تاپالمايدىغانلىقىنى تهن ائلـدى‪ ،‬جاھانـدا ۇئنـداق مـۇكهممهل ىئـش كهم ۇئچرايتتـى‪،‬‬ ‫كۆڭۈلدىكىدەك ھهمراھ ائز ساندىكى بهختلىـك قىـزالرغىال نﯧـسىپ بـوالتتى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫ھالــسىز‪ ،‬ۈئمىدســىز قهدەملىــرى بىــلهن رﯦــستۇرانغا كىرىــپ‪ ،‬كۆڭلىــدە ھــازىرقى‬ ‫ھالىتىــدىن رازى بولــدىيۇ‪ ،‬ھهقىقىــي خۇرســهن بواللمىــدى‪ ،‬رﯦــستۇراندا ىئــشلىگهن‬ ‫چاغدىكى خاتىرجهم كۈنلىرىنى سﯧغىندى؛ سىڭىلچاقلىرى ۇئنىـڭ بىـلهن كۆرۈشـۈپ‪،‬‬ ‫ۈئستىۋاشلىرىغا ھهۋەس بىلهن قاراپ كهتـسىمۇ كـۆڭلى ېئچىاللمىـدى‪ .‬چهتتىكـى بىـر‬ ‫جوزىغا كﯧلىپ سىيىت قارىنىڭ يولىغا قاراپ وئلتۇردى‪ ،‬نﯧمىشقا ھهر قﯧتىم ۆئزىنىـڭ‬ ‫بۇرۇن كﯧلىدىغانلىقىنى وئيالپ‪ ،‬قارىمنىڭ سۆرەلمىلىكىگه ىئچـى پۇشـتى؛ »ائنـامنى‬ ‫دﯦمىــسهم كهلمهيتــتىم‪ ،‬بىچــارە مۇھهببهتنىــڭ يــۈزىنى دﯦمىــسهم كهلمهيتــتىم‪ ،‬ائزاب‬ ‫تارتــساممۇ مهيلىــدى‪ ،‬ھهممىنــى ۈئســتۈمگه ېئلىــپ ياشــاۋﯦرەتتىم‪ ،‬ەئرگه تهگمهيمــۇ‬ ‫ۆئتىــۋﯦرەتتىم‪ «...‬دەپ وئيلىــدى‪ ،‬ەئممــا ەئمــدى ۆئزىنــى ائلــداپ‪ ،‬ۆئزىنــى بهزلهپ‬ ‫ۆئتهلمهيدىغانلىقىنى بىلهتتى‪.‬‬ ‫ۇئ بىــر يىلــدىن بﯧــرى قاناەئتچــانلىق‪ ،‬تىرىــشچانلىق بىــلهن ياشــاپ كﯧلىــپ‪،‬‬ ‫ەئمدىلىكته بىردىنال ائچكۆزلىـشىپ كهتكىنىنـى‪ ،‬بۇنىـڭ ېئغىـر بهدىلىنـى تۆلهشـكه‬ ‫مهجبــۇر بولــۇۋاتقىنىنى كۆڭۈلــسىز ھالــدا وئيلىــدى‪ ،‬ۆئزىنــى تهلهيلىــك قىــزمهن دەپ‬

‫‪208‬‬

‫ېئيتالمايتتى‪ ،‬ېئرىشكهن ىئمكـانىيهتلىرى يالغانـدەك كۆرۈنـۈپ كﯧتىۋاتـاتتى؛ ەئممـا‬ ‫بۇنىڭدىن ھﯧچ كﯧچهلمهيۋاتاتتى؛ بۇ شهھهرگه مۇشۇنداق ەئركىن‪ ،‬بهختىيار كۈنلهرنى‬ ‫دەپ كهلگهنلىكىنى‪ ،‬مۇشۇنداق راھهتنى دەپ نهچچه ۋاقىتـتىن بﯧـرى جاپـا چﯧكىـپ‬ ‫كهلگهنلىكىنــى ھــﯧچ ۇئنتۇمــايتتى‪ .‬ھــازىرقى ىئمكانىيهتلىرىنىــڭ بهدەلــسىز قولغــا‬ ‫كهلگهن ائزغىنه ائمهت ىئكهنلىكىنى ېئتىراپ قىلغىلى ۇئنىمايتتى؛ بۇ بهدەلنى ھامان‬ ‫بىر كۈنى تۆلهشكه مهجبۇر بولىدىغانلىقىنى غـۇۋا ھـﯧس قىلـسىمۇ‪ ،‬ھهمـمه ىئـشنىڭ‬ ‫ۆئتكــۈنچى ىئــشالر ىئكهنلىكىــگه‪ ،‬بىــر ائمــال قىلىــپ تاقابىــل تۇرااليــدىغانلىقىغا‪،‬‬ ‫بولمىسا بۇ شـهھهردە ياشـىيالمايدىغانلىقىغا‪ ،‬ھهمـمه ەئرنىـڭ چوشـقىدەك ائچكـۆز‪،‬‬ ‫بۆرىدەك ياۋۇز ەئمهسـلىكىگه‪ ،‬ۆئزىـدىكى پـاكلىق ۋە ھۆسـىن جامـال بىـلهن ياخـشى‬ ‫ەئرگه ھامان بىر كۈنى ېئرىشهلهيدىغانلىقىغا ىئشىنهتتى‪ ،‬تا مۇشۇ ۋاققىچه ىئشىنىپ‬ ‫كهلــدى‪ ،‬ىئشهنچىــسىدىن تهۋرەنمىــدى‪ ،‬ائرزۇســىدىن يانمىــدى؛ باشــتىن كهچــۈرگهن‬ ‫ىئشلىرىنى وئيلىسا ۆئزىدىن پهخىرلىنىشكه ھهقلىق؛ تۇنجى قﯧتىم ىئپپىتى خهۋپـكه‬ ‫ۇئچرىغانــدا ســىيىت قــارى بهرگهن قــۇرائننى قالقــان قىلىــپ‪ ،‬خالىــدنى نىيىتىــدىن‬ ‫ياندۇرالىدى‪ ،‬شۇنىڭدىن باشالپ ۆئزىـگه تىكلىـگهن ىئـشهنچ ھۈسـهيىننىمۇ مهغلـۇپ‬ ‫قىلدى‪ .‬ەئمما ىئش بۇنىڭلىق بىلهن تۈگىمهيتتى‪ ،‬زۆھرە ىئپپىتىنى داۋاملىق قوغداش‬ ‫ۈئچۈن مۇشهققهتلىك تالالشـقا دۇچ كﯧلهتتـى‪ .‬ەئينـى چـاغىمۇ ۇئ خالىـدنىڭ ۆئيىـدىن‬ ‫چىقىپ كﯧتىش ائرقىلىق پاكلىقىنى قوغداپ قااللىغـان‪ ،‬ىئپـپهت‪-‬نومۇسـىنى قىزلىـق‬ ‫ۋۇجۇدى بىلهن بىلله ېئلىپ يۈرەلىگهنىدى‪ .‬خۇددى شـۇنىڭدەك‪ ،‬ەئمـدى ھۈسـهيىننىڭ‬ ‫مىننهتلىك‪ ،‬مهقسهتلىك ياردەملىرىنى رەت قىلىپ‪ ،‬خىزمهتتىن‪ ،‬ۆئيدىن ۋاز كﯧچىـپ‪،‬‬ ‫ۈئزۈكنى تاشالپ بﯧرىپ چىقىپ كﯧتىشى كﯧرەك ىئدى‪ ،‬بولمىسا ەئته‪-‬ۆئگـۈن ھهيـزدىن‬ ‫توختىغانــدا يهنه قىــيىن‪-‬قىــستاققا چۈشــهتتى‪ ،‬بهلكىــم ىئپپىتىنــى قۇربــان قىالتتــى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىننىڭ پات ائرىدا توي قىلىـش نىيىتـى بولـسا‪ ،‬نهپـسىگه ۇئنچىلىـك ائلـدىراپ‬ ‫كهتمىگهن بوالتتى‪ .‬يهنه كﯧلىپ ۇئ زۆھرەنى قىز دەپ وئيلىمايتتى‪ ،‬توي قىلماي تۇرۇپال‬ ‫بۇنداق ائدەمـگه پـاكلىقىنى بﯧرىـۋﯦتىش زۆھـرە ۈئچـۈن ېئيتقانـدا ۆئزىنـى ەئرزىنىغـا‬ ‫سﯧتىش‪ ،‬قهدىر‪-‬قىممىتىنى دەپسهندە قىلىش ىئدى‪ .‬ەئمما بـۇ ېئچىنىـشلىق ائقىـۋەت‬ ‫زۆھرەنىــڭ كــۆزىگه كۆرۈنــۈپال قالــدى‪ ،‬ىئلگىرىكىــدىنمۇ بهك كهســكىن تالالشــقا دۇچ‬ ‫كهلـدى‪ ،‬كاللىــسىدا زىـددىيهت ۆئتكۈرلهشــتى‪ ،‬وئي‪-‬خىيـاللىرى وئماشــتهك قاينىــدى؛‬ ‫ائدىلهدەك قىزالرنىڭ ەئركىنلىكىگه‪ ،‬خۇشاللىقىغا ەئجهبلهندى‪ ،‬ھهۋەسلهندى‪» ،‬مهن‬ ‫شــۇنداق قىزالرغــا وئخــشايمهنمۇ؟ شــۇنداق بوالاليمهنمــۇ؟ ۆئزەمنــى يﯧڭهلهيمهنمــۇ؟‬ ‫مـــــۇتلهق ەئركىـــــنلىككه ماڭـــــااليمهنمۇ؟ ماڭـــــسام قانچىلىـــــك ماڭـــــااليمهن؟‬ ‫ائزابالنماسمهنمۇ؟ ياكى ھهممىگه كۆنـۈپ قـاالرمهنمۇ؟‪ «...‬دەپ ۆئزىـدىن قايتـا‪-‬قايتـا‬ ‫ســورىدى‪ ،‬ۆئزىنــى ھــﯧچ ۇئقالمىــدى‪ ،‬دەڭــسىيهلمىدى‪ ،‬ســىيىت قــارىنى كاللىــسىدىن‬ ‫چىقىرىۋﯦتىــپ تــۇرۇپ وئيالنــدى‪ ،‬بــۇنچه شهخسىيهتچىلىــشىپ كهتمىــگهن بولــسا‬

‫‪209‬‬

‫ائللىبۇرۇن سـىيىت قارىنىـڭ پﯧـشىنى تۇتـۇپ مهھهللىـسىگه كهتمهسـمىدى؟ ەئمـدى‬ ‫تهس‪ ،‬زۆھرە ائلدىغىال قاراپ ماڭىدۇ‪ ،‬كهينىگه قايتالمايدۇ؛ شهھهرگه كۆنـۈپ قالـدى‪،‬‬ ‫سهھراغا كۆنهلمهيدۇ؛ ەئركىنلىككه كۆنۈپ قالدى‪ ،‬سىقىلىشقا كۆنهلمهيدۇ؛ چىرايلىق‬ ‫ۆئيگه كۆنۈپ قالـدى‪ ،‬مـورا وئچـاقلىق ۆئيـگه كۆنهلمهيـدۇ‪ .‬ىئسـسىق سـۈيى چۈشـۈپ‬ ‫تۇرىدىغان مۇنچىغا كۆنۈپ قالدى‪ ،‬پاكىز مۇنچـا يـوق ۆئيـگه كۆنهلمهيـدۇ‪ .‬پاسـونلىرى‬ ‫يﯧڭىلىنىــپ تۇرىــدىغان ېئــسىل كىــيىملهرگه‪ ،‬راھهت ىئــچ كىــيىملهرگه‪ ،‬پــارقىراق‬ ‫ائياغالرغا كۆنۈپ قالدى‪ ،‬سهھراچه كىيىم ۋە كىيىنىشلهرگه‪ ،‬ېئسىل كىيىمنىمۇ ائزادە‬ ‫كىيگىلى بولمايدىغان‪ ،‬كىيىم ۋە ائياغنىڭ سۈپىتىنى قويمايدىغان توپىلىـق ماكانغـا‬ ‫كۆنهلمهيدۇ‪ .‬بۇ يهردە قۇالق تىنچ ياشاپ كۆنۈپ قالدى‪ ،‬مهھهللىدىكى ۇئشـشاق گهپ‪-‬‬ ‫سۆزلهرگه‪ ،‬ھهممه ىئـشقا چـات كﯧرىۋﯦلىـپ قۇسـۇر ىئزدەيـدىغان سـﯧمىز خوتۇنالرغـا‪،‬‬ ‫تﯧشى كۈچلۈك ىئچى ائجىز ەئرلهرگه‪ ،‬بﯧزەڭ يىگىتلهرگه‪ ،‬ائيتاۋۇر كۆز‪ ،‬قـۇالق‪ ،‬ېئغىـز‬ ‫ائرام تاپمايــدىغان‪ ،‬داشــقازاندا قاينىمىغــاننى ائپىرىــپ شــۇ قازانغــا تاشــاليدىغان‬ ‫كۆرەلمهسلهر‪ ،‬پىتنىخورالر‪ ،‬غهيۋەتخورالر ماكانىغا كۆنهلمهيدۇ‪ .‬زۆھرە بـۇ يهردە بولغـان‬ ‫بىـــلهن شـــۇ مهھهللىـــگه تهەئللـــۇق قىـــسمى ســـهھرايى قىيامهتنىـــڭ داشـــقازىنىدا‬ ‫قاينىماقتا‪ ،‬ۇئنىـڭ پهريـادلىرىنى بـۇ يهردە ۆئزىمـۇ ائڭلىماقتـا‪ ...‬نهقهدەر ياتلىـشىش‪،‬‬ ‫ۆئزىدىن نهقهدەر قﯧچىش‪-‬ھه! ۇئنىڭ ۆئزىدىن باشقا ائداشلىرىنىڭ ھهممىسى بىچـارە‪،‬‬ ‫ېئرىدىن تايـاق يهپ‪ ،‬بالىـسىنى مىقىرىتىـپ‪ ،‬كۆزىـدە يـاش يـۇقى يۈرىيـدۇ‪» .‬قانـداق‬ ‫قىلىمىــز ائداش‪ ،‬كۆرىــدىغان كــۈنىمىز مۇشــۇكهن« دەيــدۇ‪...‬زۆھــرەگه ھهۋەس‪ ،‬ھهســهد‬ ‫بىلهن قارايدۇ‪.‬‬ ‫ەئممــا زۆھــرە ىئــچ‪-‬ىئچىــدىن الغىلدايــدۇ‪ ،‬ىئــشلهپ تﯧپىــپ ائلمىغــان كىيىملىــرى‬ ‫بهدىنىدىن چۈشۈپ قالىدىغاندەك ەئنسرەيدۇ‪ .‬يالىڭاچلىنىپ قالسىال تۈگهيـدۇ ۋە شـۇ‬ ‫قىزالردىنمۇ بهختسىز بىر ھالغا چۈشۈپ قالىدۇ‪ .‬ھهر قانچه ۆئزىگه تهسهللىي بهرسىمۇ‬ ‫ائقمايدۇ‪ ،‬نادامهت ياشلىرىنى تۆكىدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرە ېئغىر ھهسرەت چهكتـى‪ :‬ۇئ يهردىمـۇ ائزاب‪ ،‬بـۇ يهردىمـۇ ائزاب!!! نﯧمىـشقا‬ ‫ھالىمىز خاراپ؟!‬ ‫زۆھــرە ېئغىــر خىيالالرغــا چۆكــۈپ ھهممىنــى ۇئنتــۇپ كهتكهنىــدى‪ ،‬كــۆزلىرى‬ ‫ھﯧچنﯧمىنى كۆرمهيتتى‪ ،‬گويا روھى تﯧنىدىن قاچقانىدى؛سىيىت قارى ائلدىغا كﯧلىپ‬ ‫وئلتۇرغانـــدا ائنـــدىن ېئـــسىگه كهلـــدى‪ ،‬ەئنـــدىكىپ كهتتـــى‪ ،‬ۆئزىنـــى وئڭـــشاپ‬ ‫كۈلۈمسىرىدى‪ .‬سـىيىت قـارى ۇئنىـڭ كاللىـسىدا باشـقا بىـر دۇنيـانى پهيـدا قىلـدى‪:‬‬ ‫ائلدىرىماس قارىم‪ ،‬يۇۋاش مولالم‪ ،‬سۆرەلمه يىگىت‪ ،‬غﯧرىپ مهھهلـله‪ ،‬كونامهسـچىت‪،‬‬ ‫ۆئلمهسلىكنىڭ دورىسى بولغان تۇرمۇش ياردەم پۇلى‪ ،‬ەئبهدىي تهرەققىي قىلمايـدىغان‬ ‫ۋاراڭ‪-‬چۇرۇڭ بازار‪...‬‬ ‫_ نﯧمانچه خىيال سۈرۈپ كهتتىڭىز؟‬

‫‪210‬‬

‫_ ھه‪ ،‬ھﯧچنﯧمه‪ ،‬ەئجهپ ساقالتتىڭىز‪ ،‬داىئم شۇندق قىلىسىز‪.‬‬ ‫_ يول بهك توسۇلۇپ قالدى‪...‬‬ ‫_ ھه نﯧمه يهيسىز‪ ،‬دﯦگهچ تۇرۇڭ‪.‬‬ ‫_ لهغمهن‪.‬‬ ‫_ شۇنداق دەيدىغانلىقىڭىزنى بىلهتتىم‪ ،‬ھهي سىڭلىم‪...‬‬ ‫تاماق چىققىچه ىئككهيلهن گهپ‪-‬سـۆز قىلمـاي وئلتـۇرۇپ قالـدى‪ .‬زۆھـرە بىـر ىئـش‬ ‫بولمىسا سـىيىت قـارىنى ائلـدىراپ چاقىرمـايتتى‪ ،‬ۆئزى چاقىرىـپ مانـا ەئمـدى سـهل‬ ‫وئڭايــسىزلىنىپ قالــدى‪ ،‬ەئممــا دەيــدىغاننى ھامــان دﯦمىــسه بولمــايتتى‪ ،‬غــۇرۇرنى‬ ‫ســـاقاليدىغان يهردە ســـاقالش‪ ،‬قايرىـــپ قويىـــدىغان يهردە قايرىـــپ قويـــۇش كﯧـــرەك‬ ‫ىئــدى؛پاكلىق بــلهن غــۇرۇر ائيــرىم‪-‬ائيــرىم مهســىله بولــسىمۇ‪ ،‬ھــالقىلىق پهيتــته‬ ‫بىرلىشهلهيتتى‪ .‬مۇشۇ كۈچكه تايانغان زۆھرە ھۈسهيىننىڭ چاڭگىلىدىن كهسكىنلىك‬ ‫بىلهن قۇتۇلغاندىكىن‪ ،‬ھازىرمۇ كهسكىن بولۇشـى كﯧـرەك ىئـدى؛ بـۇ كهسـكىنلىكى‪،‬‬ ‫جاســـارىتى ۋە ىئپپىتىنـــى قوغـــداش يولىـــدىكى مۇۋەپپهقىيهتلىرىـــدىن ھهر ۋاقىـــت‬ ‫پهخىرلىنىپ بﯧشىنى تىك تۇتۇپ يۈرۈشكه ھهقلىـق ىئـدى‪ ،‬سـىيىت قارىنىـڭ ائلدىـدا‬ ‫ھﯧچقانداق تىل قىسىنچىلىقى يوق ىئدى‪.‬‬ ‫_ مﯧنــى بىــر ىئــش بىــلهن چــاقىردىڭىزغۇ دەيــمهن‪_،‬دﯦــدى ســىيىت قــارى زۆھــرەگه‬ ‫يالغاندىن ھﯧسسياتسىز قـاراپ‪ _ ،‬ۆئيىڭىـزگه ائلغـاچ كﯧتىـدىغان نهرسـىلهر بولـسا‬ ‫دەڭ‪ ،‬ائلغاچ كﯧتهي‪.‬‬ ‫زۆھــرە ۆئزىنىــڭ دەيــدىغان گهپلىرىنــى كۆڭلىــدىن يىراقلىتىــۋەتكهن بــۇ قارىمغــا‬ ‫ناخۇشــلۇق بىــلهن قــاراپ قويــدى‪ ،‬ھــﯧچ ىئــشنىڭ تــايىنى يــوقال بۇنــداق ســوغۇق‬ ‫مۇناسىۋەتكه چۈشۈپ قالغىنىغا ىئچى پۇشتى‪.‬‬ ‫_ ائلغاچ كﯧتىدىغان نهرسىلهر يوق‪ ،‬ەئۋەتسهممۇ خوش بولمايدىكهن‪.‬‬ ‫_ نﯧمىشقا؟‬ ‫_ توي قىلسام ائندىن خوش بولىدىكهن‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھـرەگه جىـددىي بىـر تهرزدە تىكىلىـپ قالـدى‪ .‬زۆھرەمـۇ مۇشـۇنداق‬ ‫بولۇشىنى كۈتهتتى‪.‬‬ ‫_ ەئلۋەتته چوڭالر سىزنىڭ غﯧمىڭىزنى يهيـدۇ‪ -...‬دﯦـدى سـىيىت قـارى چايغـا قـول‬ ‫ۇئزىتىپ‪ ،‬ۇئ زۆھرەگه قارىماي يهنه چايغا قاراپ تۇرۇۋالدى ۋە ۇئنى بىچارىلىك بىـلهن‬ ‫سۈمۈرۈپ ىئچتى‪ .‬زۆھرە سىيىت قارىنىڭ چىراي ائالمهتلىرىگه‪ ،‬ھهر بىـر ھهرىكىـتىگه‬ ‫شۇنچىلىك ىئنچكه نهزەر سالدىكى‪ ،‬بۇنى سىيىت قارىمۇ تۇيدى‪.‬‬ ‫_ ائنام مﯧنى تويغا قىستاۋاتىدۇ‪...‬‬ ‫_ قانداق قىلىسىز‪ ،‬يۇرتقا كﯧتهمسىز؟‬ ‫_ ياق‪ ،‬كهتمهيمهن‪.‬‬

‫‪211‬‬

‫_ ائتا‪-‬ائنىڭىزنى رازى قىلىشىڭىز كﯧرەك ىئدى‪ ،‬لﯧكىن ۇئنداق قىاللمايۋاتسىز‪.‬‬ ‫ەئسلىدە سىىيىت قارىنىڭ مۇشـۇ ھهقـته زۆھـرەگه قـاتتىقراق گهپ قىلىـپ‪ ،‬ائتـا‪-‬‬ ‫ائنىنــى رازى قىلىــشنىڭ پهرز‪ ،‬ۇئالرنىــڭ قاقشىتىــشنىڭ چــوڭ گۇنــاھ ىئكهنلىكىنــى‬ ‫سۆزلىگۈسى بار ىئدى‪ ،‬لﯧكىن زۆھرەنىڭ ائخىرقى ھﯧسابتا ائتـا‪-‬ائنىـسىنىڭ گﯧپىنـى‬ ‫چىقىرىشىنى قانداقتۇر بىر ياخشىلىقنىڭ بﯧشارىتىدەك ھﯧس قىلىپ‪ ،‬ۋەزخـانلىقىنى‬ ‫قۇربان قىلدى‪.‬‬ ‫_ ەئمدى شۇنداق قىالي دەۋاتىـمهن‪_،‬دﯦـدى زۆھـرە ائدەتـتىن تاشـقىرى تهمكىنلىـك‬ ‫بىلهن‪ _،‬توي قىلمىغىچه ائدەم خاتىرجهم بولغىلى بولمايدىكهن‪.‬‬ ‫_ ياخشى وئيالپسىز‪ _ ،‬دﯦدى سىيىت قـارى ائپتـاپتهك ېئچىلىـپ‪ _ ،‬ائنـا رازى‪ ،‬خـۇدا‬ ‫رازى‪ .‬ائتا‪-‬ائنىنى رازى قىلغان باال ھهر ىئككى دۇنيادا بهختلىك بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ مهن مۇشــۇ ۋاققىــچه چــوڭالرنى رازى قىلــشقا تىرىــشىپ كهلــدىم‪ .‬تــوي ىئــشىدىمۇ‬ ‫شۇنداق قىلماقچىمهن‪ _ ،‬دﯦدى زۆھرە دﯦرىزىدىن سىرتقا قاراپ‪ ،‬ائندىن سىيت قارىغا‬ ‫بۇرۇلۇپ شۇنداق دﯦدى‪ _،‬ائنام مﯧنى سىز بىلهن توي قىل دەۋاتىدۇ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ھاياجاندا تىترەپ كهتتى‪ ،‬ائنىالر ۇئلۇغ ىئـدى‪ ،‬ائنىـالر مۇھهببهتتىنمـۇ‬ ‫ۇئلۇغ ىئدى‪.‬‬ ‫_ شۇنداقمۇ‪ _،‬دﯦدى سىيىت قارى چىرايىغا ۆئزى ىئـگه بواللمايۋاتقانـدەك ھهر خىـل‬ ‫ۆئزگىرىــپ‪ ،‬لــﯧكىن ۇئ ىئچىــدىكى شــادلىقنى ۋە باشــقا ەئنــسىرەشلىرىنى يوشــۇرۇپ‬ ‫قااللمايتتى‪ _ ،‬سىز نﯧمه دﯦدىڭىز‪ ،‬ياق دﯦگهنسىز ھهقىچان؟!‬ ‫_ وئيلىنىپ باقاي دﯦدىم‪.‬‬ ‫مانــا‪ ،‬بــۇ غۇرۇرلــۇق قىزالرنىــڭ وئينايــدىغان وئيــۇنى! لــﯧكىن ســىيىت قارىغــا بــۇ‬ ‫وئيۇننىڭ ەئمدى قىززىقى قالمىغاندەك تۇيۇلدى‪.‬‬ ‫_ مۇشۇ گهپنى دﯦيىش ۈئچۈن مﯧنى چاقىرىپتىكهنسىز‪-‬دە‪...‬‬ ‫_ مﯧنىڭ دﯦمهكچى بولغىنىم بۇ ەئمهس‪ _،‬دﯦدى زۆھرە ۋە كهسكىن بىر ىئپادە بىلهن‬ ‫كۆڭلىدىكىنى ائشكارىلىغىلى تۇردى‪ _،‬ھﯧلىقى كـۈنى سـىز ماڭـا تهكلىـپ قويغانـدا‬ ‫كۆڭلىڭىزنى رەنجىتىپ قويدۇم‪ .‬ەئسـلىدە مهن قوشـۇلمايدىغان يهردە ەئمهس؛ مهنمـۇ‬ ‫ساراڭ ەئمهس قهدىرلىگهننى بىلمهيدىغان‪ .‬شۇنچىلىك گهپـلهرگه قارىمـاي سـىز ماڭـا‬ ‫ىئشهندىڭىز‪ ،‬ھهم بۇرۇندىنال مﯧنـى ياخـشى كۆرىـسىز‪ .‬سـىزنى رەنجىتىـپ قويۇشـنى‬ ‫ھهرگىز خالىمايتتىم‪ ،‬لﯧكىن بهزى ىئشالر كالالمغـا كىرىۋﯦلىـپ‪ ،‬مـاقۇللۇق جـاۋابىنى‬ ‫بﯧرەلمىدىم‪ .‬ائنـدىن تـۇرۇپال خاتـا گهپ قىلىـپ سـالدىم‪ ،‬سـىزمۇ شـۇ ائچچىقىڭىـزدا‬ ‫ائلدىراپ كﯧتىـپ قالـدىڭىز‪ .‬مۇشـۇنىڭ بىـلهن‪ ،‬ىئككـى قﯧـتىم يامـانالپ كهتتىڭىـز‪.‬‬ ‫سىزگىمۇ‪ ،‬ۆئزەمگىمۇ ائچچىقىـم كهلـدى‪ .‬بـۇ گهپلهرنـى دﯦمىـسهك بولمايـدۇ‪ .‬وئيـالپ‬ ‫باقسام‪ ،‬نهچچه ۋاقىتتىن قﯧيدىشىپ يۈرۈپتۇق‪ .‬قىز بـاال قﯧيدىـسا يارىـشىدۇ‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫وئغۇل باال قﯧيدىسا قامالشمايدۇ‪ .‬سىز ياخشى قىلمىدىڭىز‪ .‬شۇ كهتكهنـچه تﯧلﯧفونمـۇ‬

‫‪212‬‬

‫بهرمىــدىڭىز‪ .‬مهن نهچــچه قﯧــتىم تﯧلﯧفــون قىــالي دەپ بــاقتىم‪ ،‬لــﯧكىن ائچچىقىــدىن‬ ‫يانمىغان بولسا تﯧخىمۇ يامانلىشىپ قالمايلى دﯦدىم؛ تهكلىپىڭىزنـى رەت قىلىـشىم‬ ‫سىزگه بهك ېئغىر كهلمىگهندۇ؟! مﯧنى نﯧمه دەپ وئيلىدىڭىز؟ كۆڭلىڭىزدىكىنى دەپ‬ ‫بﯧقىڭه قﯧنى؟!‬ ‫_ ھﯧچقانداق وئيلىمىدىم‪_،‬دﯦدى سـىيىت قـارى كۆڭلىـدىكىنى يوشـۇرۇپ‪ _،‬نـﯧمىال‬ ‫بولمىسۇن‪ ،‬ىئچىمدىكىنى دەۋالغىنىمغا خوش بولدۇم‪.‬‬ ‫_ ىئككىمىزنىڭ ىئشى توغرىسىدا ۇئزاق وئيلىدىم‪ .‬ائخىر ائنامنىڭ گﯧپىگه كىرىـپ‬ ‫سىز بىلهن توي قىلىش قارارىغا كهلدىم‪.‬‬ ‫سىىيىت قارى بـۇ گهپـتىن قـاتتىق ھاياجانلىنىـپ كهتـسه بـوالتتى‪ ،‬بىـراق خۇشـال‬ ‫بولۇپال توختاپ قالـدى‪ ،‬بـۇ قـارار زۆھرەنىـڭ چىـن يۈرىكىـدىن چىققـان قـارار ەئمهس‪،‬‬ ‫بهلكى ائنىسىنىڭ گﯧپى بىلهن مۇقىمالشقان قارار ىئدى‪ .‬ەئجىبا بۇ مۇھهببهتـسىز بىـر‬ ‫ۋىسال تﯧپىشمۇ؟! سىيىت قارى بۇنداق بوالر دەپ وئيلىمىغانىدى‪ ،‬تﯧخى بولمىغـان بـۇ‬ ‫توي ۇئنىڭغا مهجبۇرەن تۇيۇلۇپ قالدى‪ .‬تويلىشىش ۋە تويـدىن كﯧيىنكـى بىرلىـشىش‬ ‫مۇھهببهت بىلهن بولمىسا ۇئنداق تۇرمۇشنىڭ نﯧمه لهززىتى؟!‬ ‫شۇنداقتىمۇ‪ ،‬بۇ گهپ سىيىت قارىنىڭ يارىالنغان قهلبىگه مهلھهم سۈرتتى‪.‬‬ ‫_ ائنىڭىــز دﯦمىــگهن بولــسا قوشــۇلمامتىڭىز؟_ دﯦــدى ۇئ مــۇھهببهتتىن يىــراقالپ‬ ‫كهتمهسلىكنى نىشانالپ‪ _ ،‬ماڭا ھهقىقىي رازىلىقىڭىز كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ ماقۇل دەپ قويسام‪ ،‬ەئمدى ېئشىۋالغىلى تۇردىڭىزغۇ؟!‬ ‫_ ېئشىۋالغىنىم ەئمهس‪ ،‬سىز تازا رازى ەئمهستهك قىلىسىز‪.‬‬ ‫_ مهن بايا دﯦدىمغۇ‪ ،‬مهن قهدىرلىگهننى بىلىدىغان قىز‪ .‬مهن ھﯧچقانداق وئغـۇلنى‬ ‫تﯧخى سىزچىلىك ياقتۇرۇپ باقمىدىم‪...‬‬ ‫سىيىت قارى ەئمدى ھهقىقىي مـۇھهببهت ساداسـىنى ائڭالۋاتقانـدەك ھاياجانالنـدى‪،‬‬ ‫لــﯧكىن بــۇنى چىرايىــدا ۋە ھهرىكهتلىرىــدە ىئپــادىلهپ‪ ،‬ائجىزلىقىنــى چاندۇرۇشــنى‬ ‫خالىمىدى‪:‬‬ ‫_ تهكلىپىمگه چىن كۆڭلىڭىزدىن قوشۇلدىڭىزمۇ زادى؟‬ ‫_ قوشــۇلدۇم‪ ،‬لــﯧكىن ائلــدىمىزدا نۇرغــۇن ىئــش بــار‪ .‬بۈگــۈن مۇشــۇنى ېئنىــق‬ ‫دﯦيىشىۋااليلى‪ _،‬دﯦدى زۆھرە ەئستايىدىل‪ ،‬جىددىي قىياپهتته‪.‬‬ ‫مۇھهببهت يهنه يىراقالپ كهتكهندەك بولدى‪ ،‬سىيىت قارىنىڭ ھايـاجىنى پهسـكويغا‬ ‫چۈشتى‪:‬‬ ‫_ ەئلــۋەتته‪ ،‬تــوي ىئــشى ۇئنــداق ائددىــي ىئــش ەئمهس‪ ،‬دﯦيىــشىدىغان گهپ بولــسا‬ ‫دﯦيىشسهك بولىدۇ‪ ،‬كۆڭلىمىزدە ېئنىق سان بولسۇن‪.‬‬ ‫_ بىز توي قىلساق نهدە قىلىمىز؟ تويدىن كﯧيىن قانداق قىلىمىز؟ _ دﯦدى زۆھـرە‬ ‫بﯧشى ائغرىۋاتقاندەك چﯧكىسىنى تۇتۇپ‪.‬‬

‫‪213‬‬

‫_ ەئلۋەتته يۇرتقا كﯧتىپ توي قىلىمىز‪-‬دە! ائتـا‪-‬ائنىـالر‪ ،‬ۇئرۇغ‪-‬تۇغقـانالر شـۇ يهردە‬ ‫تۇرسا‪...‬‬ ‫_ ۇئغۇ شۇنداق‪_ ،‬دﯦدى زۆھرە نﯧمىگىدۇر ىئچى تىتىلداپ‪ _ ،‬لﯧكىن مﯧنىـڭ يۇرتتـا‬ ‫توي قىلىپ شۇ يهردە مهڭگۈ تۇرۇپ قالغۇم يوق‪.‬‬ ‫_ ھﯧچكىم مهڭگۈ تۇرۇپ قالمايدۇ‪ ،‬ۆئلۈپ كﯧتىدىغان جاھان بـۇ‪ _...‬دﯦـدى سـىيىت‬ ‫قارى زۆھرەنىڭ كۆڭلىدىكىنى قىلىپ‪ _،‬يهنه خاتا گهپتىن بىرنى قىلدىڭىز‪.‬‬ ‫_ گﯧپىم خاتا كهتكهن بولسا خاپا بولماي وئلتۇرۇپ ائڭالپ بهرسىڭىز‪ ،‬چۈنكى ۆئزەم‬ ‫بىلىــمهن‪ ،‬مهن ېئتىقــادتىن يىــراقالپ كهتــتىم‪ .‬شــۇڭا ســىزگه مــاس كﯧلىمهنمــۇ‪-‬‬ ‫كهلمهيمهنمــۇ‪ ،‬بۇنىمــۇ وئيالۋاتىــمهن‪_،‬زۆھــرە ۇئلــۇغ كىچىــك تىنىــپ قويــۇپ ســۆزىنى‬ ‫داۋامالشــــتۇردى‪ _،‬ائدەم دﯦــــگهن ۆئزگىرىــــدىكهن‪ ،‬ھــــازىر مهن بــــۇ شــــهھهردىن‬ ‫ائيرىاللمايدىغاندەكال بولۇپ قالـدىم‪ .‬شـۇڭا مهيلـى نهدىـال تـوي قىاليلـى‪ ،‬مﯧنىـڭ بـۇ‬ ‫شهھهردىن ائيرىلغۇم يوق‪ .‬ائدەمگه تۇرمۇش كﯧرەك‪ ،‬يﯧزىدىال ياشاش بىزگه باقىۋەنـدە‬ ‫ەئمهس‪ ،‬بۇنى وئيلىشىپ باقسىڭىز‪...‬‬ ‫_ سىز بۇلتۇرمۇ شۇنداق ىئدىڭىز‪ ،‬بۇ شهھهرگه تارتىشىپ تـۇرۇپ قالغـان ىئـدىڭىز‪،‬‬ ‫بۇنى بىلىمهن‪ ،‬گﯧپىڭىزنىڭ ائخىرىنى دەۋﯦرىڭ‪ ،‬قۇلىقىم سىزدە‪...‬‬ ‫زۆھرە سىيىت قارىنىڭ سوغۇققان چىرايىغا قاراپ سهل ەئنـدىكتى‪ ،‬ەئممـا »مﯧنىـڭ‬ ‫گﯧپىمنىڭ بولمايدىغان نهرى بار؟ ائدەم دﯦگهن ۆئزگىنى ۆئزگهرتىشى‪ ،‬يﯧڭىچه ياشـاپ‬ ‫بﯧقىشى كﯧرەكقۇ‪ «...‬دەپ وئيالپ‪ ،‬بارلىق وئي‪-‬پىكىرلىرى‪ ،‬مهقـسهتلىرىنى وئتتۇرىغـا‬ ‫تۆكتى‪:‬‬ ‫_ مهن شــۇنداق وئياليــمهن‪ ،‬خهقــلهر ائمالنىــڭ يوقىــدىن يﯧزىــدا ياشــايدۇ‪ ،‬ھهمــمه‬ ‫ائدەمنىڭ شهھهردە ياشىغۇسى كﯧلىـدۇ‪ .‬بولۇپمـۇ مهنـدەك قىـزالر بـۇنى ائرزۇ قىلىـدۇ‪.‬‬ ‫شهھهردە بىزنىڭ تۇرمۇشىمىزغا كﯧرەكلىك ھهممه نهرسه تﯧپىلىـدۇ‪ .‬ىئزدىـسهك ىئـش‬ ‫چىقىدۇ‪ ،‬ىئشلىگهنچه چۇشلۇق پۇل چىقىدۇ‪ .‬سىزمۇ بۇ شـهھهردە وئقـۇدىڭىز‪ ،‬بـۇالرنى‬ ‫سىزمۇ بىلىسىز‪ .‬ەئسلىدە بۇ ىئشالرنى ەئر كىشى وئيلىشى كﯧرەك‪ ،‬ەئر كىشى دﯦـگهن‬ ‫جۈرەئتلىك‪ ،‬بىر ىئشالرغا تهۋەككۇل قىالاليدىغان بولۇشـى كﯧـرەك؛ ياقـسام پىـشارمۇ‪،‬‬ ‫كۆمسهم پىشارمۇ دەپ وئلتۇرسىڭىز‪ ،‬كۆمهچ يﯧـيهلمهي ائچ قالىـسىز‪ .‬بۇنـداق دﯦـسهم‬ ‫باشقىچه وئيـالپ قالمـاڭ‪ ،‬مﯧنىـڭ سـىزگه ىئـش ۆئگهتكىچىلىكىـم يـوق‪ .‬ەئممـا مهن‬ ‫سىزدىن نۇرغۇن نهرسىلهرنى ۈئمىـد قىلىـمهن‪ ،‬سـىز مهنـدىن جىـق وئقۇغـان بـاال‪ ،‬بـۇ‬ ‫شهھهردە مهندىن ۇئزاق تۇردىڭىز‪ ،‬شۇڭا مهن وئيلىغاننى سىزمۇ وئيالپ يﯧتهلىـشىڭىز‬ ‫كﯧــرەك ىئــدى؛ لــﯧكىن‪ ،‬قارىــسام يهنه شــۇ مهھهللىــگه تارتىــشىپال تۇرىــسىز‪ ،‬ائتــا‪-‬‬ ‫ائنىڭىــزدىن باشــقا تارتىــشقۇدەك نــﯧمه بــار ىئــدى؟ ىئمــاملىق ماائشــىڭىزمۇ؟ بهك‬ ‫ائلسىڭىز‪ ،‬ۈئچ‪-‬تۆت يۈز كوي ائالرسىز‪ ،‬بۇنداق پۇلنى بﯧيجىڭدا بىرەر سورۇندا خهتـمه‬ ‫قىراەئت قىلىپ بولسىمۇ تاپااليسىز‪ .‬سىزدەك بىـر ىئمامنىـڭ بولمىغىنىغـا وئرنىڭىـز‬

‫‪214‬‬

‫ائق قالمايدۇ‪ ،‬سىزدەك يۇۋاش ىئمامدىن ھۆكۈمهتمۇ ەئنسىرىمهيدۇ‪ .‬يهنه كﯧلىپ‪ ،‬سىز‬ ‫پايتهخــت بﯧيجىڭــدا‪ ،‬مهركهزدە تۇرىــسىز‪ .‬مهن مۇشــۇالرنىمۇ وئيلىــدىم‪ ،‬ۆئزىڭىزمــۇ‬ ‫بهلكىــم ىئــستىقبالىڭىز ھهققىــدە بۇنچىلىــك وئيــالپ باقمىغــان بولغىيــدىڭىز‪ .‬ســىز‬ ‫قىاللمايــسىز ەئمهس‪ ،‬قىالاليــسىز‪ ،‬ســىزدە شــۇ جــۈرەئت ائزراق‪ .‬ۇئنــداقمۇ دﯦگىلــى‬ ‫بولمايــدىكهن‪ ،‬مهســىلهن ســىز بﯧيجىڭغــا تــاش ســاتقىلى كهلــدىڭىز‪ ،‬ىئمــاملىقنى‬ ‫ۋاقىتلىق تاشالپ پۇل تﯧپىشقا ماڭـدىڭىز‪ ،‬مۇشـۇنىمۇ جـۈرەئت دﯦـمهي نـﯧمه دەيمىـز‪،‬‬ ‫بۇنىڭــدىن مهن راســتىنال خــوش بولــدۇم‪ .‬ســىز تــاش ســودىڭىزنى قىلىــسىز‪ ،‬مهن‬ ‫خىزمىتىمنى قىلىۋﯦرىمهن‪ ،‬مۇشۇنداق بىلله ياشايمىز‪...‬‬ ‫ســىيىت قــارى بــۇ گهپلهردىــن وئيلىنىــپ قالــدى‪ ،‬ەئممــا ھهر قــانچه وئيالنــسىمۇ بــۇ‬ ‫شهھهردە زۆھـرە بىـلهن تۇرمـۇش قـۇرۇپ ياشـاپ قﯧلىـشنى‪ ،‬ياشـىغاندىمۇ ۇئزاققىـچه‬ ‫ياشاشــنى كاللىــسىدىن ۆئتكۈزەلمىــدى‪ ،‬بــۇ گهپــلهر بهك غــايىۋى پاراڭــدەك تۇيۇلــدى‪،‬‬ ‫قىزالرنىڭ ھهممىسى شۇنداق خىيالپهرەس‪ ،‬ەئخمهق بوالمدىغانـدۇ؟ سـىيىت قـارى بـۇ‬ ‫يهرگه پهقهت تاھىر قارىغا تاش سﯧتىشىپ بهرگىلى كهلگهن‪ ،‬تاشنى تﯧخى تـۈزۈك پـۇل‬ ‫قىاللمىدى‪ ،‬ۆئزىنىڭ يﯧنىدىمۇ تۈزۈك پۇل يوق‪ .‬نﯧمىـسىگه تـوي قىلىـدۇ؟ يۇرتتـا تـوي‬ ‫قىلسىغۇ ەئپلهپ‪-‬سهپلهپ‪ ،‬قهرز ېئلىپ بولسىمۇ بىـر ىئـش قىلغىلـى بـوالر‪ .‬بـۇ يهردە‬ ‫مــۇمكىن ەئمهس‪ .‬زۆھرەنىــڭ خىيــالىچه بولــسا‪ ،‬مۇشــۇ شــهھهردە‪ ،‬بهلكىــم مۇشــۇ‬ ‫رﯦــستۇراندا تــوي قىلغۇســى بــار‪ .‬قىزنىــڭ تويلــۇق‪-‬مهھرىــدىن تارتىــپ ســورۇننىڭ‬ ‫چىقىملىرىغىچه كهم دﯦگهندە نهچچه تۈمهن بولمىسا بولمايدۇ‪ .‬بۇنچه پـۇلنى سـىيىت‬ ‫قــارى نهدىــن تاپىــدۇ؟ قايــسى كــۈنى »مهن ســىزنى ائالي دەيــمهن« دەپ مهيدىــسىگه‬ ‫مۇشتلىغاندا نﯧمىشقا بۇ مهسىلىلهرنى وئيلىمىدى؟ زۆھرە بىـلهن قىلىـدىغان تـوينى‬ ‫يﯧزىنىــڭ‪ ،‬شــۇ مهھهللىــسىنىڭ ۆئلچىمــى بــويىچه قىلىمىــز دەپ وئيلىغانمىــدى؟‬ ‫»قىممهتلىك مۇھهببهت« تويلۇقتىن ېئغىـر دەپ قارىغانمىـدى يـاكى زۆھرەنـى قهدرى‬ ‫يوق‪ ،‬ىئپپىتى يوق‪ ،‬ەئرزان قىز دەپ وئيالپ قالغانمىدى؟ بهلكىم بۇ گۇمانمۇ بـار‪ ،‬يهنه‬ ‫باشقا ەئسهبىي ىئستهك‪ ،‬قىزىقىش‪ ،‬ھاياجـان‪ ،‬تهۋەككۇلچىلىكمـۇ بـار‪ .‬بوپتـۇ‪ ،‬زۆھـرە‬ ‫بىلهن مۇشۇ يهردە تـويىنى قىاللىـدى دﯦـگهن تهقـدىردىمۇ چـوڭالرنى قانـداق قىلىـدۇ؟‬ ‫ۇئالرنى بﯧيجىڭغا ېئلىپ كﯧلىشكىمۇ پۇل كﯧرەك‪ .‬توينى قىلغانـدىن كﯧـيىن سـىيىت‬ ‫قــارى يهنه تاشــچىلىق قىالالمــدۇ؟ مۇشــۇ شــهھهردىن چىقمــاي تــۇرۇپ ۇئيغــۇر بىــلهن‬ ‫خهنزۇنىڭ ائرىـسىدا ۋاسـىتىچلىق قىلـسىمۇ بولىـدۇ‪ ،‬ەئممـا بۇنىـڭ كىرىمـى مـۇقىم‬ ‫ەئمهس‪ ،‬تاش بازىرى ەئڭ مۇقىمىسىز بازار‪ ،‬قويمىچىلىق يۈز بهرسه ۋاسىتىچىمۇ باالغا‬ ‫قالىدۇ‪ .‬ۇئنىڭ ۈئستىگه بۇنـداق سـودىدا ھه دﯦگهنـدە ائلـدامچىلىق‪ ،‬بىـر‪-‬بىرىنىـڭ‬ ‫ھهققىنــى يهۋﯦلىــش‪ ...‬ھهتتــا قهرزدارالر‪ ،‬شــﯧرىكلهر وئتتۇرىــسىدا جﯧــدەل‪-‬مــاجىراالر‪،‬‬ ‫قهستلهشلهر ۈئزۈلمهيدۇ‪ .‬سىيىت قارى تاش بازىرىـدا بۇنـداق ىئـشالرنى جىـق كـۆردى‪،‬‬ ‫تاشــچىالرنىڭ ېئغىزىــدىنمۇ نۇرغــۇن پــاراڭالرنى ائڭلىــدى‪ .‬پــۇل تاپقــان تاشــچىالرنىڭ‬

‫‪215‬‬

‫بﯧيجىڭدا قانداق بۇزۇقچىلىقالرنى قىلىپ يۈرگهنلىكىنى ۇئقتى؛ ائلالھ ائتـا قىلغـان‬ ‫بايلىقنى بۇزۇپ چﯧچىۋاتقان‪ ،‬مﯧھنهتسىز كهلگهن پـۇلنى ۆئزىنىـڭ تويمـاس نهپـسىگه‬ ‫پۇرالپ تىقىۋاتقان ناكهسلهرگه نهپرەتلهندى‪ .‬شـۇڭا بـۇ قﯧـتىم تاشـنى سـﯧتىپ كهتـسه‬ ‫ىئككىنچــى بــۇ يهرگه دەســسىمهسلىكنى‪ ،‬ائلالھنىــڭ بهرگىــنىگه شــۈكۈر قىلىــپ‪،‬‬ ‫جامــاەئتكه قايتىــپ ىئمــاملىقىنى قىلىۋﯦرىــشنى وئيــالپ بولــدى‪ .‬ھﯧچقانــداق قىــز‪،‬‬ ‫يىگىتنــى ھهر قــانچه ۆئلگــۈدەك ياخــشى كۆرىــدىغان قىزمــۇ يىگىــتكه ائز پۇلغــا‬ ‫تهگمهيدۇ‪ ،‬شهرىەئتته مۇنداق ىئدى‪» ،‬ەئڭ ياخشى توي مهھـرى)تويلـۇقى( ائز بولغـان‬ ‫تويدۇر«دﯦگهنگه ۇئنىمايدۇ‪ ،‬ھﯧچ بولمىسا ۆئيىدىكىلىرى چات كﯧرىۋالىدۇ‪ .‬بـۇ ھهقـته‬ ‫ۋەز سۆزلىسه » مولالمغا بىكار خوتۇن بولسا بولىـدۇ« دەپ سﯧـسىق گهپ قىلىـشىدۇ‪.‬‬ ‫يهنه كﯧلىــپ‪ ،‬زۆھــرە ســىيىت قــارىنى تﯧخــى ۇئنچىلىــك ياخــشى كــۆرۈپ كهتمهيــدۇ‪،‬‬ ‫ېئتىقادى سۇس‪ ،‬سىيىت قارىنىڭ ەئھۋالى بىلهن ھﯧسابالشماي‪ ،‬ائلىـدىغىنىنى ھامـان‬ ‫ائلىدۇ‪ .‬بوپتۇ‪ ،‬سـىيىت قـارى شـۇنچه ىئقتىـسادىي بﯧـسىم‪ ،‬مۇشـهققهتلهرگه چىـداپ‪،‬‬ ‫زۆھرەنى نىكاھىغا ائلدى دﯦگهندىمۇ‪ ،‬ۇئنىڭ ۆئيىدە تۇرۇپ‪ ،‬ۇئنىڭ جۇۋىسىدا تهرلهپ‪،‬‬ ‫ۇئنىڭ مىننهتلىك كۆزىگه قاراپ كۈن ۆئتكۈزەلمهيدۇ‪ .‬بۇ ەئرلىككه‪ ،‬ىئماملىققا ېئغىـر‬ ‫ھاقارەت‪ .‬سىيىت قـارى مـۇھهببهت‪ ،‬شـهھۋەتتىن ۋاز كهچـسه كﯧچىـدۇكى‪ ،‬غۇرۇرىنىـڭ‬ ‫سۇنۇشىغا چىداپ تۇرالمايدۇ‪ ،‬خوتۇن خهقنىڭ مۈلكى ۇئنىڭ بﯧشىغا ھامان بىر كـۈنى‬ ‫كالتهك بولۇپ تﯧگىدۇ‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى بىــر پهس تۇرۇۋالغانــدىن كﯧــيىن‪ ،‬ېئغىــر خىيالــدىن بــاش كۆتــۈرۈپ‬ ‫غهمكىن ھالدا شۇنداق دﯦدى‪:‬‬ ‫_ بۇ خىيالىڭىز خاتا ەئمهس‪ ،‬لﯧكىن ەئمهلىيهتكه ماس كهلمهيدۇ‪...‬‬ ‫_ ماس كهلمىگۈدەك نهرى بار؟‬ ‫_ بىز بهرىبىر يﯧزىلىق‪ ،‬يﯧزىغا قايتىشىمىز كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ خۇدايىم بىزنى يﯧزىلىق دەپ پﯧشانىمىزگه پۈتۈۋەتمىگهندۇ؟ رىـسقىمىزنى نهدىـن‬ ‫بولسا تﯧپىپ يﯧسهك بولىدىغاندۇ؟‬ ‫_ لﯧكىن ائدەم ۆئزىگه مـاس كﯧلىـدىغان يهردە ياشىـشى كﯧـرەك‪ ،‬قـۇرۇق ائرزۇالرغـا‬ ‫ېئسىلىۋالساق بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن بۇ قۇرۇق ائرزۇ ەئمهسقۇ‪ ،‬مانا مهن شۇ ائرزۇيۇمغا يهتتىم دﯦسهممۇ بولىدۇ‪.‬‬ ‫ائدەم تىرىشسىال ھهممىگه ېئرىشهلهيدۇ‪ .‬تىرىشمىغان ائدەمگه خۇدايىممۇ بهرمهيدۇ‪.‬‬ ‫_ قىزالر ائسان ېئرىشكهن ىئمكانالرغا وئغۇلالر ېئرىشهلمهيدۇ‪-...‬دﯦدى سـىيىت قـارى‬ ‫مهيۈسلۈك بىلهن‪.‬‬ ‫_ سىز نﯧمه دﯦمهكچـى‪ ،‬مﯧنـى بـۇ ىئمكانغـا ائسـان ېئرىـشتى دﯦمهكچىمـا؟ تـﯧخىچه‬ ‫مهندىن گۇمان قىلىۋاتامسىز؟‬

‫‪216‬‬

‫_ ۇئنداق ەئمهس‪ ،‬مهن سىزنى ۇئنـداق قىلىـدىغان قىـز دەپ وئيلىمـايمهن‪ .‬سـىزگه‬ ‫ىئشىنىمهن‪ .‬مهن دﯦمهكچىمهنكـى‪ ،‬شـهھهرلهردە قىزالرنىـڭ ىئـش تﯧپىـشى بىـر قهدەر‬ ‫ائسان‪.‬‬ ‫_ ەئرلهرمــۇ ىئــشلهيمهن دﯦــسه‪ ،‬ىئزدىــسه ىئــش چىقىــدىغۇ‪ ،‬بــۇ شــهھهردە ســىرتتىن‬ ‫كﯧلىپ ىئشلهيدىغانالر جىققۇ! گهپ‪ ،‬سىزنىڭ كـاللىڭىزدا؛ ۆئزگهرتىـمهن دﯦـسىڭىز‪،‬‬ ‫ۆئزگهتهلهيسىز‪.‬‬ ‫_ مﯧنىڭ كالالم ۆئزگهرمهيدىغان كـالال وئخـشايدۇ‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى زۆھـرەگه‬ ‫تﯧخىمۇ بىچارە كۆرۈنۈپ‪ _،‬مهن بۇ شهھهردە ياشاشقا ماس كهلمهيدىغان ائدەم‪.‬‬ ‫_ مﯧنى دەپ بولسىمۇ ياشىيالمامـسىز؟ ائدەمنـى ەئجهپ تـۆۋەن وئرۇنغـا چۈشـۈرۈپ‬ ‫قويدىڭىز‪ ،‬وئيالپ بﯧقىڭ‪ ،‬بىر قىزنىڭ مۇشۇنداق دﯦيىشى ائسانمۇ؟‬ ‫سىيىت قارى تهسـىرلىنىپ تـۇراتتى‪ ،‬قهلبـى دﯦڭىـزدەك ۆئركهشـلهيتتى‪ ،‬ىئدىيىـسى‬ ‫داۋالغۇيتتى‪ .‬ەئمما زۆھرە تهسـهۋۋۇر قىلغـان گـۈزەل تۇرمۇشـنى ھهر قـانچه قىلـسىمۇ‬ ‫رﯦائللىققا يﯧقىنالشتۇرالمايۋاتاتتى‪ .‬ەئسلىدە شۇ گۈزەل تۇرمۇش نهچچه يىلدىن بۇيان‬ ‫زۆھرەگه زارىقىپ كهلگهن بـۇ نـاتىۋان قارىمنىـڭ تهسـهۋۋۇرىدىمۇ جانلىنىـشى كﯧـرەك‬ ‫ىئدى‪ ،‬خىياللىرى شۇنچه گۈزەل بولسا‪ ،‬ھاياجانالنسا بوالتتى‪ .‬ەئمما خىيال رىائللىققـا‬ ‫ائيالنغىلــى تۇرغانــدا ســىيىت قارىمنىــڭ ۆئزىگىــال خــاس بولغــان رىائللىقــى ھهمــمه‬ ‫نهرسىنى چهكلهپ قويدى‪ .‬ۇئ بىر يىل ائلدىدىكى خىيـالپهرەس قـارىم ەئمهس‪ ،‬بهلكـى‬ ‫بىر يىلدىن بۇيان جاماەئت ائرىسىدا يۈرۈپ جهمىئيهتتىكى جىق ىئشالرنى چۈشهنگهن‬ ‫ەئمهلىيهتچىل قارىم ىئدى‪ .‬بۇ شهھهرگىمۇ قايتا كﯧلىپ نۇرغۇن ىئشالرنى كۆردى؛ يﯧـزا‬ ‫بىلهن شهھهر‪ ،‬ېئتىقاد بىلهن ەئمهلىيهت‪ ،‬وئقهت بىلهن بىكارچىلىق ائرىـسىدا يـۈرۈپ‬ ‫ۆئزىنى بﯧيىتتى‪ ،‬نهزەر داىئرىسىنى كﯧڭهيتتى‪ ،‬يﯧڭى‪-‬يﯧڭى خىيالالرغا كهلدى‪ ،‬نۇرغۇن‬ ‫نهرســىلهرنى سﯧلىــشتۇردى ۋە قــۇرائن‪ ،‬ھهدىــسلهردە ېئيتىلغــان كىــشىلىك تۇرمــۇش‬ ‫قارىشىنىڭ توغرىلىقىنى تﯧخىمۇ چوڭقۇر چۈشـهندى‪ .‬بـۇ دۇنيـا ھهقىـقهتهن شـىرىن ۋە‬ ‫گـــۈزەل ىئـــدى‪ ،‬كىـــشىلهرنىڭ كـــۆپ قىـــسمى دۇنيـــاپهرەس‪ ،‬نهپـــسانىيهتچى بولـــۇپ‬ ‫كهتكهنىدى‪ .‬ەئڭ چوڭ بايلىق مهنىۋى بايلىق دﯦـسه ھـﯧچكىم قـۇالق سـالمايتتى‪ ،‬بـۇ‬ ‫ھالدا ېئتىقادنىڭ مۇھىملىقىنى تهكىتلىگىلى بولمايتتى‪ .‬سـىيىت قارىنىـڭ چوڭقـۇر‬ ‫ھهســرىتى مۇشــۇ ىئــدى‪ ،‬ەئگهر زۆھرەنىــڭ ۋىــسالىغا يﯧــتهلمهي قالــسىمۇ‪ ،‬مۇشــۇ‬ ‫ھهسرىتىگه تايىنىپ‪ ،‬ىئمانىغا‪ ،‬ۋىجدانىغا يۈزلىنىپ ياشىيالىشىغا كۆزى يﯧتهتتى‪.‬‬ ‫_ سىزنى دەپ ۆئزەمدىن ۋاز كهچـسهم كـﯧچىمهن‪ ،‬كـونىالردا »جانـدىن كهچمىگىـچه‬ ‫جانانغا يهتكىلى بولماس« دﯦگهن گهپ بار‪ .‬لـﯧكىن‪ ،‬بـۇ جـان يهنه باشـقا ىئـشالرغىمۇ‬ ‫الزىم‪ .‬مۇھهببهت دەيمىز‪ ،‬بهختلىك نىكاھ دەيمىـز‪ ،‬پهرزەنـت دەيمىـز‪ ،‬ۇئنـى دەيمىـز‪،‬‬ ‫بۇنى دەيمىز‪ ،‬لﯧكىن ەئڭ ائخىرىدا بىزگه ەئسقاتىدىغىنى ىئمان‪ .‬بىزگه ەئڭ مـۇھىم‬ ‫بولغىنى ىئمان بىلهن ياشاش ۋە ىئمان بىلهن ۆئلۈش‪ .‬بۇنىڭغا ھازىر جىق ائدەم سهل‬

‫‪217‬‬

‫قارايدۇ‪ ،‬لﯧكىن بىز بىلىپ تۇرۇپ خاتا قىلساق بولمايـدۇ‪ .‬مۇسـۇلمان بولغانـدىكىن‪،‬‬ ‫ىئمــان‪-‬ېئتىقــاد مهسىلىــسىگه ســهل قارىماســلىقىمىز‪ ،‬ھامــان قايتىــپ بارىــدىغان‬ ‫ائخىرەتنى وئيلىشىمىز كﯧـرەك‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى سـهل ھاياجانلىنىـپ‪ _،‬مۇشـۇ‬ ‫مهسىلىنى ھهل قىلماي تۇرۇپ‪ ،‬باشقىسىغا ۆئتهلمهيمىز‪ .‬چۈنكى قىلىۋاتقـان ھهر بىـر‬ ‫ىئشىمىزنى ائلالھ كۆرۈپ تۇرىدۇ‪.‬‬ ‫_ گﯧپىڭىز توغرا‪ ،‬لﯧكىن شهھهردىمۇ خۇداغا ىئبادەت قىلغىلى بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ ەئمما بۇنداق شهھهردە ۇئزاق ياشاپ كهتـسىڭىز ىئـسالمىي مـۇھىتتىن يىـراقالپ‬ ‫كﯧتىسىز‪.‬‬ ‫_ بۇ گﯧپىڭىز ائقمايدۇ‪ _،‬دﯦدى زۆھرە شهھهر ھهققىدە پـاراڭ قىلىـشقا ۆئزىنـى ەئڭ‬ ‫ھهقلىق كۆرسىتىپ ‪ _ ،‬بۇ ھهر كىمنىڭ ۆئزىگه باغلىق‪.‬‬ ‫_ بۇنىڭغا مهنمۇ قوشۇلىمهن‪ ،‬لﯧكىن مۇھىت ائدەمگه تهسىر قىلىدۇ‪ ،‬بۇنىڭغا سـهل‬ ‫قاراشقا بولمايدۇ‪ _،‬دﯦدى سىيىت قارى بۇ ھهقته داۋاملىق ۋەز سۆزلهيدىغاندەك‪.‬‬ ‫زۆھرە ۆئزىنىڭ كۆڭلىنى يهردە قويۇپ‪ ،‬گهپنى باشـقا ياققـا بـۇرۇۋەتكهن بـۇ قارىمغـا‬ ‫كۆڭۈلسىز قاراپ وئلتۇراتتى‪ .‬سـىيىت قـارى ۇئنـى پهس كۆرۈۋاتامـدۇ؟ ۇئنـداق ەئمهس‪.‬‬ ‫زۆھرەنى ھهقىقىي پهس كۆرگىنى خالىد بىلهن ھۈسـهيىن‪ .‬زۆھـرە » بىلـله ياشـايمىز«‬ ‫دﯦگهن بىلهن ھازىرقى ۆئيىدە سىيىت قارى بىلهن بىلله ياشىياالمدۇ؟ ۆئزى وئتتۇرىغـا‬ ‫قويغــان تهســهۋۋۇرغا ســىيىت قــارىنى زادى قانچىلىــك ىئــشهندۈرەلىدى؟! شــۇڭا بــۇ‬ ‫قارىمدىن ائغرىنىپ كﯧتىشنىڭمۇ ھاجىتى يوق‪ .‬گهپ بولسا يهنه داۋاملىق چىرايلىـق‬ ‫دﯦيىشسه بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ شۇنداق قىلىپ‪ ،‬مهن بىلهن توي قىلىپ بۇ يهردە تۇرۇشقا قوشۇلمايـسىز‪_...‬دﯦـدى‬ ‫زۆھرە تهبىىئي ھالدا‪ ،‬ەئمما سـىيىت قـارى ۇئنـى خاپـا بولـدى دەپ وئيلىـدى‪ ،‬كـۆڭلى‬ ‫يﯧــرىم بولــدى‪ ،‬ەئممــا كۆڭۈلنىــڭ كهيــنىگه كىــرگهن بىــلهن ەئمهلىيهتنــى وئيلىمىــسا‬ ‫بولمايتتى‪ ،‬رىائللىق رەھىمسىز ىئدى‪.‬‬ ‫_ مهن نﯧمىشقا قوشـۇلمايمهن؟ سـىز بىـلهن تـوي قىلىـش مﯧنىـڭ بهخـتىم!_ دﯦـدى‬ ‫سىيىت قارى ائھ ۇئرۇۋاتقانـدەك‪ ،‬ۇئ شـۇ تاپتـا ھهقىقىـي ھﯧسـسىياتىنى تهكىـتلهش‬ ‫بىلهن بىر ۋاقىتتا دەردىنى تۆكۈۋاتـاتتى‪ _،‬مهن سـىزنى بۇرۇنـدىنال ياخـشى كـۆرىمهن‪،‬‬ ‫ھــازىرمۇ كۆڭلۈمــدە ســىزدىن باشــقا ائدەم يــوق‪ ،‬ســىز بىــلهن تــوي قىلىــپ بهختلىــك‬ ‫تۇرمۇش كهچۈرۈشنى شۇنچىلىك ائرزۇ قىلىـمهن‪ ،‬ەئگهر شـۇنداق بولـۇپ قالـسا‪ ،‬بـۇنى‬ ‫ائلالھنىـــڭ رەھمىتـــى دەپ بىلىـــمهن‪ .‬لـــﯧكىن ســـىز مۇشـــۇ شـــهھهردىن پهقهت‬ ‫كﯧچهلمهيۋاتىــسىز‪ ،‬يۇرتتــا پهقهت تــوي قىلغــۇڭىز يــوقكهن‪ .‬مهن شــۇنىڭغا ھهيــران‪،‬‬ ‫ۆئزىڭىز تۇغۇلۇپ چوڭ بولغان مهھهللىدىن نﯧمىشقا قاچىسىز؟ سىزنىڭچه سـهھرايى‬ ‫قىيــامهت بىــر دوزاخ‪ ،‬شــهھهر جهنــنهت ىئــكهن‪-‬دە! راســتىنى دﯦگهنــدە‪ ،‬مهن ســىزنى‬ ‫جهننهتته ياشاۋاتقاندەك ھﯧس قىلمىدىم‪ ،‬جهننهت دﯦگهن سـۆزنىمۇ بۇنـداق مهيـنهت‬

‫‪218‬‬

‫شهھهرگه ىئشلىتىشكه بولمايدۇ‪ .‬بۇ شهھهردە سىز كﯧچهلمىگۈدەك زادى نﯧمه بار‪ ،‬مهن‬ ‫ھــﯧچ چۈشــهنمىدىم؛ يــۇرتتىن‪ ،‬مهھهلــله كويــدىن ۇئنــداق ائســان كﯧچىــپ كهتــمهڭ‪،‬‬ ‫خهقنىــڭ تاپقــان گهپلىــرى ەئمهلىيهتــته ســىزگه كۆڭــۈل بــۆلگىنى‪ .‬ائدەمنــى شــۇنداق‬ ‫جاماەئت پىكرى چهكـلهپ تۇرمىىـسىمۇ بولمايـدۇ‪ .‬ۆئزىڭىـز قـوي باققـان‪ ،‬يوللىرىـدا‬ ‫ماڭغان‪ ،‬ھهپتىيهكتىن ساۋاق ائلغـان شـۇ مهھهللىڭىـز ەئمهلىيهتـته شـهھهرنىڭ بىـر‬ ‫مهينهت كوچىـسىدىن پـاكىز‪ .‬مهھهللىڭىـزدىن ۇئنـداق يـۈز ۆئرۈپ كهتـمهڭ‪ ،‬تاشـمۇ‬ ‫چۈشــكهن يﯧرىــدە ەئزىــز‪ ...‬مهن گﯧپىمــى وئچــۇق قىــالي‪ ،‬مهن بــۇ شــهھهردە تــوي‬ ‫قىاللمايمهن‪ .‬مۇھهببهتنى دەپ توي ىئشىغا چاقچاق قىاللمايمهن‪ .‬يهنه راست گﯧپىمنـى‬ ‫قىالي‪ ،‬مهندە بۇ شهھهردە توي قىلغۇدەك ىئقتىساد يوق‪ ،‬مهھهللىدە توي قىلـسام قهرز‬ ‫ېئلىپ بولسىمۇ مهھرىڭىزنى بﯧرەلهيمهن‪ ،‬ھهم شۇ يهرگه اليىق توي قىالاليمهن‪.‬‬ ‫زۆھرە سيىت قارىنى بۇنچىلىك بىچـارە دەپ وئيـالپ باقمىغانىـدى‪ ،‬زۆھـرە ۈئچـۈن‬ ‫پهقهت ۇئنىڭ بىلهن توي قىلىـشال مۇھىممىـدى؟! ەئر دەپ تهگكهنـدىكىن شـۇنىڭغا‬ ‫اليىــــق تويلۇققــــا ېئرىشمىــــسه‪ ،‬تويــــدىن كﯧيىنمــــۇ ېئــــرى بهخــــش ېئتىــــدىغان‬ ‫ىئمكــانىيهتلهردىن بهھــرىمهن بولمىــسا بوالمتى؟ۇئنىڭغــا تهگــسه بىكارغــا تﯧگىــپ‪،‬‬ ‫تويــدىن كﯧــيىن تﯧخــى ۇئنــى باقــسا بــوالمتى؟ تــوي ىئــشى بهكمــۇ ەئمهلىــي‪ ،‬بهكمــۇ‬ ‫رەھىمسىز ىئش ىئدى‪ ،‬مۇھهببهتنى داىئم چۆرۈپ تاشلىۋﯦتهتتى‪.‬‬ ‫_ مۇنـــداق دەڭ‪ ،‬مهن تﯧخـــى ســـىزنى تـــاش ســـﯧتىپ خﯧلـــى پـــۇل تـــاپتىمىكىن‬ ‫دەپتىمهن‪_،‬دﯦدى زۆھرە ھهسرەتلىنىپ‪ _،‬دﯦمهك يۇرتتا توي قىلغۇدەكمۇ پۇلىڭىز يوق‪.‬‬ ‫سىيىت قارى تولغىنىپ كهتتـى‪ ،‬نـامراتلىق‪ ،‬مۇھتاجلىقنىـڭ قـاتتىق سـىناقلىرىغا‬ ‫دۇچ كﯧلىۋاتقانلىقىنى ھﯧس قىلدى‪.‬‬ ‫_ يوق‪ ،‬بۇنىڭغا يالغان گهپ قىلغىلى بولمايدۇ‪ ،‬لﯧكىن قهرز ائلسام بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ پۇلىڭىز يوق ائدەم ھﯧلىقى كۈنى نﯧمه دەپ مهن بىلهن توي قىلىمهن دەيسىز؟‬ ‫_ كۆڭلۈم ۈئچۈن‪ _...‬دﯦدى سىيىت قارى چايغـا قـاراپ‪ ،‬چاينىـڭ شـامىلىرى قاينـاق‬ ‫سۇنىڭ ائستىدا سىيىت قارىنىڭ چوڭقۇر ھهسـرەتلىرىدەك تىنىـپ تـۇراتتى‪ _،‬تاشـچى‬ ‫ائغىنهم قهرز بﯧرىپ تۇراي دﯦگهنىدى‪...‬‬ ‫_ ەئگهر يۇرتتا توي قىلىپ‪ ،‬مهن بۇ ياققا يﯧنىپ كهلسهمچۇ؟!‬ ‫سىيىت قـارى بﯧـشىنى كۆتـۈرۈپ زۆھـرەگه ەئجهبلىنىـپ قارىـدى‪ ،‬زۆھـرە ناھـايىتى‬ ‫ەئستايىدىل تهرزدە ۆئزىگه قاراپ تۇراتتى‪ .‬بۇ بىر يﯧڭى مهسـىله ىئـدى؛ مـۇھهببهتتىن‬ ‫ۋە ھاالل نﯧسىۋىدىن ېئرىشىدىغان بهختنى دﯦسه زۆھرەنى خوتۇن قىلغۇسى بار‪ ،‬ەئمما‬ ‫سىيىت قارى ىئمـام ىئـدى‪ ،‬ەئل يـۇرت‪ ،‬جامـاەئت ائرىـسىدا ياشـايتتى؛ تـۇنجى خوتـۇن‬ ‫ائلغاندىمۇ مهھهللىدە جىق گهپ بولـۇپ كهتتـى‪ ،‬لـﯧكىن سـىيىت قارىنىـڭ ىئنـاۋىتى‬ ‫تۆكۈلــۈپ كهتمىــدى‪ ،‬چــۈنكى كىــشىلهر ۇئنىــڭ ھهق مهيدانــدا ىئكهنلىكىنــى كﯧــيىن‬ ‫بىلدى‪ .‬ەئمدى ىئككىنچى قﯧتىم زۆھرەنى ائلسا‪ ،‬ۇئنى كۇلىغـا يولغـا سـﯧلىپ قويـۇپ‬

‫‪219‬‬

‫ســايىماخۇن بولــۇپ وئلتۇرامــدۇ؟ بىــر خوتــۇنىنى وئڭــالپ باشــقۇرالمىغان ىئمامنىــڭ‬ ‫گﯧپىنى جاماەئت ائڭالمدۇ؟ ىئماملىقنى دﯦمىگهندىمۇ‪ ،‬ەئڭ ەئقهللىيسى بىر خوتـۇننى‬ ‫وئڭالپ خوتۇن قىاللمىغان ەئرنى كىشىلهر كۆزىگه ىئالمدۇ؟ مهھهللىدە زۆھرە ھهققىدە‬ ‫بولۇۋاتقان گهپ‪-‬سۆزلهر ھﯧلىمۇ ائزمۇ؟ زۆھرەنىڭ بۇ نىيىتىدىن قارىغاندا ۇئنىڭ تـوي‬ ‫قىلغاندىن كﯧيىنمۇ سىيىت قارىغا بويسۇنغۇسى يـوق‪ ،‬شـهرىەئتكه ەئمهل قىلغۇسـى‪،‬‬ ‫خوتۇنلۇق بۇرچىنى ائدا قىلغۇسى‪ ،‬ناماز وئقۇسى‪ ،‬تاھارەتكه سۇ ىئسسىتىپ بهرگۈسـى‬ ‫يوق‪ .‬مۇھهببهت ائرقىلىـق ۇئنـى تهسـىرلهندۈرۈپ شـۇنداق قىلـدۇرغىلى بولۇشـقىمۇ‬ ‫خﯧلى ۋاقىت كﯧتىدۇ‪ ...‬ائرىلىقتـا نـﯧمه ىئـشالر بولـۇپ كﯧتىـدۇ‪ ،‬قانـداق زىـددىيهتلهر‬ ‫كﯧلىپ چىقىدۇ‪ ،‬قانداق كۆڭۈلسىزلىكلهر پهيدا بولىدۇ‪ ،‬ۇئققىلى بولمايدۇ‪...‬‬ ‫ســىيىت قــارى بارغــانچه روھــسىزلىنىپ كهتتــى‪ ،‬ۋىــسالغا يﯧــتىش ۈئچــۈن نۇرغــۇن‬ ‫بهدەللهرنى تۆلهشكه‪ ،‬ھهتتا ىئمان‪-‬ېئتىقادىنىمۇ قايرىپ قويۇشقا توغرا كﯧلىدىغاندەك‬ ‫قىالتتــى‪ .‬ۇئ دىــن وئقۇمىغــان بولــسا‪ ،‬تهقــۋالىقنى يﯧتىلــدۈرۈپ دوزاخــتىن قورقــۇپ‪،‬‬ ‫جهننهتكه قىزىقمىغان بولـسا‪ ،‬كۆڭـۈل خاھىـشى تارتقـانلىكى ىئـشنىڭ ھهممىـسىنى‬ ‫قىلىــۋەرگهن‪ ،‬قىلــچه روھىــي ائزاب تارتمىغــان بــوالتتى‪ .‬ۆئزىنــى ھىــدايهت يولىغــا‬ ‫ائتىۋەتكهندە‪ ،‬ەئمدى نهپسىنى دەپ باشقا بىر يولغا كىرىپ كهتـسه‪ ،‬نۇرغـۇن ائزاب ۋە‬ ‫دىشۋارچىلىققا دۇچ كﯧلىشى مۇمكىن ىئدى‪ .‬خوتۇنىغـا ىئـگه بواللمىغـانلىقى‪ ،‬تـوغرا‬ ‫يولغا باشالپ ائدەم قىاللمىغانلقى ھهققىدە قىيامهتته سوائل‪-‬سوراق قىلىنىپ قالسا‪،‬‬ ‫قارىمنىڭ تۈگهشكىنى شۇ ىئدى‪...‬‬ ‫_ بۇنىڭغىمــۇ قوشۇلمامــسىز؟!_ دﯦــدى زۆھــرە نــارازى بولغانــدەك‪ _،‬شــۇنچه يــول‬ ‫قويساممۇ قاراپ تۇرىدىكهنـسىز‪ ،‬وئغـۇل بـاال دﯦـگهن كهسـكىنرەك بولمامـدۇ؟ غهمنـى‬ ‫قانچه جىق قىلغانچه ىئش ائقمايدۇ‪ ،‬دادىلراق بولۇڭ‪ .‬بۇ شـهھهردە ياشىيالمىـسىڭىز‬ ‫يۇرتتــا ىئمــاملىقىڭىزنى قىالرســىز‪ ،‬تاشــچىلىق قىلغىلــى پــات‪-‬پــات كﯧلهرســىز‪،‬‬ ‫كهلسىڭىز يهنه بىلله ەئر‪-‬خوتۇن بولۇپ بىلله ياشايمىز‪ .‬ائيرىلىپ تۇرساق مۇھهببهت‬ ‫تﯧخىمۇ كۈچىيىـشى مـۇمكىن‪ .‬سـىز بـۇالرنى نﯧمىـشقا وئيلىمايـسىز‪ .‬ىئككىمىـز تـوي‬ ‫قىلساق‪ ،‬مهھهللىدىكىلهرنىڭ ائغزى بﯧسىقىدۇ‪ ،‬چوڭالرمۇ خاتىرجهم بولىدۇ‪.‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ كاللىسى قﯧتىپ كهتتـى‪ ،‬زۆھـرە ھهمـمه ىئـشنى ۆئز ائرزۇيـى‪ ،‬ۆئز‬ ‫خىيالى بويىچىال وئيالۋاتاتتى‪ ،‬سىيىت قارىنىڭ ۆئز ىئشىغا ۆئزى ىئگه بوالاليدىغان بىر‬ ‫ەئركهكلىكىنى ۇئنتۇپ قﯧلىۋاتاتتى‪ .‬شۇ تاپتا سىيىت قارى زۆھرەنى ەئمرىگه ائلغۇچى‬ ‫ەئمهس‪ ،‬بهلكــى زۆھرەنىــڭ قۇربــانلىق مﯧلــى بولــۇپ قﯧلىۋاتــاتتى؛ بــۇ تــوي كىمــگه‬ ‫ياخشى؟! ېئرى يﯧزىدا ساقالپ وئلتۇرسۇن‪ ،‬خوتۇنى شهھهردە ىئشلهپ پۇل تاپسۇن؟! بۇ‬ ‫ەئركهكلىــك ۈئچــۈن نومــۇس ەئمهســمۇ؟ بۇنــداق قامالشــمىغان تۇرمۇشــنى جىنــسىي‬ ‫ھهۋەس‪ ،‬مۇھهببهتنى دەپال ۆئتكۈزۈش كﯧرەكمىدى؟!‬

‫‪220‬‬

‫_ مهن بىر ىئمام‪_،‬دﯦدى سىيىت قارى ېئغىر تىنىپ_ مهن يـاش تـۇرۇپال مۇشـۇ دىنـى‬ ‫ىئسالمنىڭ يولىغا كىرگهن بهنـدە‪ ،‬شـۇڭا ھهر قانـداق ىئـشىمنى مۇشـۇ يولـدا ېئلىـپ‬ ‫بارىمهن‪ ،‬بۇ يولدىن چهتنهپ كﯧتهلمهيمهن‪ .‬سىزنى ەئمرىمگه ائلغان ىئكهنمهن‪ ،‬سىزگه‬ ‫مهسۇئل بولۇشۇم كﯧرەك‪ ،‬سىزنىڭ ھهققىڭىزنى ائدا قىلىشىم كﯧرەك‪ .‬سىزمۇ مﯧنىڭ‬ ‫ھهققىمن ـى ائدا قىلىــپ‪ ،‬ھهقلىــق تهلهپلىــرىگه رازىمهنلىــك بىــلهن بويسۇنىــشىڭىز‬ ‫كﯧرەك‪ .‬بۇ ىئالھىي پرىنسىپتىن چهتنهشكه بولمايدۇ‪ .‬پهيغهمبهر ەئلهيھىسسام» ەئگهر‬ ‫بهندىگه سهجدە قىلىش مۇمكىن بولىدىغان بولسا ائيـالنى ېئـرىگه سـهجدە قىلىـشقا‬ ‫بۇيرۇغان بوالتتىم« دەپتىكهن‪ ،‬چۈنكى ەئرنىڭ خوتۇنىدىكى ھهققى بهك چوڭدۇر‪ .‬ماڭـا‬ ‫سىزنىڭ ىئشلهپ پۇل تﯧپىپ بﯧرىشىڭىز كﯧرەك ەئمهس‪ ،‬ماڭا سىزنىڭ خىزمىتىڭىـز‪،‬‬ ‫ساداقىتىڭىز كﯧرەك‪ .‬بىلىمهن‪ ،‬سىز ھازىر بۇ ىئدىيڭىزدە تـۇرۇپ گهپلىرىمنـى قوبـۇل‬ ‫قىاللمايسىز‪ ،‬ھهتتا مهندىن خاپا بولىسىز‪ .‬ھازىرقى جهمىئيهتته ىئمان بىـلهن ياشـاش‬ ‫تهس‪ ،‬لــﯧكىن جهننهتكىمــۇ ۇئنــداق ائســان ېئرىــشكىلى بولمايــدۇ‪ .‬تىرىشمىــساق‬ ‫بولمايدۇ‪ .‬مهنمۇ ھهر كۈنى ىئمانىم بىلهن ياشايمهن دەپ تىرىشىپ تۇرسـاممۇ داىئـم‬ ‫خاتالىق ۆئتكـۈزۈپ تـۇرىمهن‪ ،‬نهپـسىم مﯧنـى بىـر ىئـشالرغا ائلدىرىتىـدۇ‪ ،‬ناھـايىتى‬ ‫مۇشهققهتته ياشـاۋاتقىنىمنى بىلىـمهن‪ ،‬ەئممـا ۆئكـۈنمهيمهن‪ ،‬ىئمـانىم شـۇنى تهقهززا‬ ‫قىلىدۇ‪ .‬نهپسىمنى دەپـال ياشىـسام ھهمـمه ىئـش ائسـان ىئـدى‪ ،‬لـﯧكىن مهن ۇئنـداق‬ ‫قىاللمايمهن؛ توي قىلغان تهقدىردە سـىزنى ەئركىـن قويـۇۋﯦتهلمهيمهن؛ ەئر‪-‬خوتـۇنالر‬ ‫بىلله ياشاشقا مۇمكىن تۇرۇپمۇ ائيرىلىپ ياشىسا بولمايدۇ‪ ،‬بـۇ ھهر ىئككـى تهرەپـكه‬ ‫ياخشى ەئمهس‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىالر رازى بولمايدۇ‪ ،‬كىشىلهر سۆز‪-‬چۆچهك قىلىدۇ‪...‬‬ ‫_ دﯦـــمهك‪ ،‬ســـىزگه تﯧگىـــپ شـــۇ مهھهللىـــدە خىزمىتىڭىزنـــى قىلىـــپال ۆئتـــسهم‬ ‫بولىدىكهن‪-‬دە‪ ،‬بۇنى بۇرۇنال وئيالپ بولغانىـدىم‪ ،‬ائخىـر وئيلىغىنىمـدەك بولـدى‪ .‬بـۇ‬ ‫گهپنى دﯦگىنىم بىلهن دﯦمىگىنىمنىڭ پهرقى بولمىدى‪ .. .‬بوپتۇ‪ ،‬خۇدايىم بىزگىمۇ بىر‬ ‫يول ېئيتار‪ ...‬ائش سوۋۇپ قالدى‪ ،‬قﯧنى ائشقا بﯧقىڭ‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى ســوۋۇپ قالغــان لهغمهنــگه چوكــا ســالدى‪ ،‬چــۆپنى ھهســرەتلىرىنى‬ ‫قوچۇغاندەك قوچىدى‪ ،‬كـۆڭلى بهك يﯧـرىم بولغاچقـا ائشـنى ىئـشتىھاسىزلىق بىـلهن‬ ‫ائلدىرىماي يهپ تۈگهتتى‪ .‬ەئممـا زۆھـرە ھﯧچنـﯧمه يـﯧمهي دﯦرىزىـدىن سـىرتقا قـاراپ‬ ‫تۇراتتى‪ ،‬كۆزلىرىـدە بىلىـپ‪-‬بولمـاس بىـسهرەمجانلىق‪ ،‬ەئنـسىزلىك‪ ،‬ۈئمىدسـىزلىك‪،‬‬ ‫قايغۇ‪-‬ھهسرەت‪ ،‬پهرۋاسىزلىق‪ ... ،‬ەئيتاۋۇر سىيىت قـارى پهرەز قىلىـشى تهس بولغـان‬ ‫خىلمۇ خىل ائالمهتلهر ەئكس ېئتهتتى‪ ،‬يىغلىدىمۇ؟ يىغلىمىدى‪...‬‬ ‫‪25‬‬

‫‪221‬‬

‫سىيىت قارى زۆھرە بىلهن كـۆڭلى يﯧـرىم ھالـدا خوشالشـقاندىن كﯧـيىن يولبـويى‬ ‫ىئمان بىلهن مـۇھهببهت‪ ،‬تهقۋالىـق بىـلهن نهپـسانىيهت ائرىـسىدا ېئغىـر خىيـالالرنى‬ ‫سۈرۈپ كهلدى‪ ،‬ائخىرقى ھﯧسابتا ۇئنىڭغا تهسهللىي بﯧرەلهيدىغان نهرسه يهنىال ىئمان‬ ‫ىئدى‪ ،‬مۇسۇلمان بهندە ھهر قانداق چاغدا سهۋر‪-‬تاقهتلىك بولۇشـى‪ ،‬دۇچ كهلـگهن ھهر‬ ‫قانداق ىئشقا ىئمان بىلهن يۈزلىنىشى كﯧرەك ىئدى‪ .‬دۇنياغا بﯧرىلىپ كهتكهن ائدەمال‬ ‫ائزابالرغا بهرداشلىق بﯧرەلمهيدۇ‪ ،‬دەرت‪-‬ەئلهمگه چىـدىماي چۈشكۈنلىـشىپ كﯧتىـدۇ‪،‬‬ ‫ھهتتا ۆئزىنى ۆئلتۈرۈۋالىدۇ‪ ،‬بۇنداقالر ائز؛ لﯧكىن كۆپ ائدەم ۆئزىنى ۆئلتۈرۈۋالمىغان‬ ‫بىلهن ۆئزلىرىگه زۇلۇم سالىدۇ‪ ،‬مـاھىيهتته بۇالرمـۇ ھـاالك بولغـۇچىالر‪ .‬نۇرغـۇن ائدەم‬ ‫دۇنيانىڭ قايغۇ‪-‬ەئلهملىرىدىن زارلىنىپال ھايات كهچۈرۈشىدۇ‪ ،‬پۈتۈن ائرزۇ‪-‬ۈئمىـدىنى‬ ‫مۇشۇ دۇنياغا_ ماددىي مهىئشهتكه‪ ،‬نام‪-‬ائبرۇيغـا‪ ،‬شـهھۋەتكه‪ ،‬مـۇھهببهتكه‪ ،‬ۋاپاسـىز‬ ‫پهرزەنتكه‪ ...‬بـاغالپ‪ ،‬شـۇنىڭغا ۆئزىنـى بﯧغىـشالپال ۆئتىـدۇ؛ دۇنيـا ۇئنىـڭ ائرزۇيىغـا‬ ‫باقمىغــانچه ائزابلىنىــدۇ‪ ،‬ائرمــانلىرى ۆئلگىــچه تۈگىمهيــدۇ‪ ،‬ائرمــان بىــلهن ۆئلىــدۇ‪.‬‬ ‫»ائلدىڭدا يهنه بىر دۇنيا بار‪ ،‬بۇ ەئرزىمهس دۇنياغا ۇئنچه باغلىنىپ كهتمه‪ ،‬ائخىرەتنى‬ ‫ۇئنتــۇپ قالمــا« دﯦــسه‪ ،‬نهق دۇنياغــا ائلــدانغان پىسخىكىــسى بــويىچه »شــۇ ۋاقىتتــا‬ ‫كــۆرەي« دەپ پىــسهنت قىلمايــدۇ‪ ،‬ەئممــا ۆئلــۈم ائلدىــدا جﯧنــى بىــلهن تهڭ ىئــدىيه‬ ‫جهھهتتىمۇ تىركىشىدۇ‪ ...‬ەئمما ۇئ ۋاقىتتا كـﯧچىككهن بولىـدۇ‪ .‬مانـا بـۇ غـاپىللىق‪،‬‬ ‫دۇنيا غاپىللىق بىلهن لىق توشۇپ كهتتى‪» .‬ائزابلىنىـپ نـﯧمه قىـالي‪-،‬دەپ وئيلىـدى‬ ‫سىيىت قارى‪ _،‬بۇ ائزابلىرىم قىيامهت ائزابـى ائلدىـدا ھﯧچنـﯧمىگه ەئرزىمهيـدۇ‪ ،‬بـۇ‬ ‫ۋىسالنىڭ ىئشقا ائشماسـلىقىدا بهلكىـم بىـر ياخـشىلىق بـاردۇر‪ ،‬بﯧرىـپ نـامىزىمنى‬ ‫وئقاي‪ ،‬نامازدىن راھهت تاپاي‪ ،‬رەببىمنى زىكرى قىالي‪ ،‬كۆڭلۈم يﯧـرىم بولـسا يىغـالي‪،‬‬ ‫شۇ قىزنىڭ ىئنساۋىنى تىلهپ دۇائ قىالي‪ ،‬ۆئلۈمنى ياد ېئتهي‪ ،‬ائخىرەتتىكـى ھﯧـساب‪-‬‬ ‫كىتابتىن قورقۇپ بولسىمۇ بـۇ دۇنيـالىق غهلـۋىلىرىم‪ ،‬ۋەسۋەسـىلىرىم‪ ،‬ائزابلىرىمنـى‬ ‫تهرك ېئتهي«‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى تهقــۋالىقنى‪ ،‬تهقۋالىقنىــڭ ھــۇزۇرىنى يــاد ېئتىــپ ۆئزىــگه شــۇنچه‬ ‫تهسهللىي بﯧرىپ تۇرسىمۇ كۆڭلى يهنىال پاراكهندە ىئدى‪ ،‬زۆھرەنىڭ غهمكىن ھـالىتى‬ ‫كۆز ائلدىدىن كهتمهيتتى‪» ،‬ۇئ پاك بولمىسا ماڭا ىئشهنچلىك ھالدا گهپ قىالالرمىدى؟‬ ‫زىنادىن يىراق تۇرۇشنى وئيلىمىغان بولسا ماڭا تﯧگىمهن دەپ نـﯧمه قىالتتـى؟ ۋىـسال‬ ‫شادلىقىنى قولدىن بﯧرىپ قويغاندىمهنمۇ؟ ائرتـۇق وئيـالپ كهتكهنـدىمهنمۇ؟ ۇئنـداق‬ ‫بولمىسا قانداق بوالر ىئدى؟ تىرىشساق بىر گهپ بوالرمىدى؟ ۇئ ماڭا تهگمىسه كىمگه‬ ‫تﯧگىــدۇ؟ كىــم ۇئنىــڭ پاكلىقىغــا‪ ،‬گــۈزەللىكىگه ېئرىــشىدۇ؟ مهن نﯧمىــشقا مــۇھىم‬ ‫مهسىلىنى وئيلىمىدىم؟ بۇنىڭ زادى قايسىسى مۇھىم مهسىله؟ ۆئزەم ياخشى كۆرگهن‬ ‫قىزنى ھﯧچنﯧمىگه قارىماي ېئلىش ائرقىلىق ۇئنى ھﯧمـايه قىلىـشىم كﯧرەكمـۇ يـاكى‬ ‫مۇشۇ ىئپالس شهھهرگه تاشالپ كﯧتىشىم كﯧرەكمۇ؟!‪ _ ،‬دەپ وئياليتتى ۇئ ‪ ،‬ائندىن بىر‬

‫‪222‬‬

‫ىئشنى چاال قىلغاندەك ياكى خاتا قىلغاندەك جىددىيلىشهتتى‪ __،‬بىر چاغالردا قﯧـرى‬ ‫ىئمــامالر تهرىپىــدىن »ۋاھــابىالر‪ ،‬قــۇالق كهســتىلهر« دەپ ائتالغــان يــاش بالىالرنىــڭ‬ ‫ۆئزىنىــڭ تونــۇش داىئرىــسىدىكى ىئپپهتلىــك قىزالرنــى ىئمانــسىزالرغا قۇربــان بولــۇپ‬ ‫كهتمىسۇن دەپ نىكاھىغا ېئلىشى ھهقىقهتهن سـاۋابلىق ىئـشمۇ؟ بهلكىـم شـۇ قىـزالر‬ ‫ىئمــانلىق ياشــالرغا تــﯧگىش ائرقىلىــق ھاراقكهشــلهرگه خوتــۇن بولۇشــتىن قۇتۇلــۇپ‬ ‫قالىدىغاندۇ؛ زۆھرەچۇ؟ ۇئ تﯧخىمۇ خهتهرلىك ەئھۋالدا‪ ،‬ىئپپىتىنى قۇربان قىلىۋەتسىال‬ ‫تامـــامهن تۈگىـــشىدۇ‪ ،‬بۇنىڭغـــا قـــاراپ تـــۇرۇش كﯧرەكمـــۇ؟ زۆھرەنىـــڭ بولمىغـــۇر‬ ‫تهرەپلىرىنى زادى تـۈزەتكىلى‪ ،‬وئڭـشىغىلى بولماسـمۇ؟ ۆئزى ياخـشى كـۆرگهن قىزنـى‬ ‫خوتۇن قىلىۋالغاندىن كﯧيىن ۇئنى چىرايلىق تهربىيه ائرقىلىق ۆئزگهرتىشكه تامامهن‬ ‫بولىدىغۇ؟ توي قىلماي تۇرۇپ نﯧمىنى بىلىدۇ؟ نﯧمىدىن ەئنسىرەيدۇ؟‪«...‬‬ ‫سىيىت قارى بولۇپ ۆئتكهن ىئشالرنى تهگىمهي دﯦسىمۇ‪ ،‬خىيـالى ائرام بهرمهيتتـى‪،‬‬ ‫كﯧچىكىپ كهلگهن ياخشى نىيهتلىك وئي‪-‬خىياللىرىغا ەئمدى ائچچقىالنغۇلۇقمۇ؟‬ ‫زۆھرە وئتتۇرىغـا قويغـان تۇرمـۇش تهسـهۋۋۇرلىرى گهرچه خىيـالىي‪ ،‬ەئخمىقـانه‬ ‫بولسىمۇ‪ ،‬ۇئنـى يامـان خىيـال‪ ،‬ناچـار ائرزۇ دﯦگىلـى بولمـايتتى؛ ۇئ يهنىـال زۆھرەنىـڭ‬ ‫پاكلىققــا‪ ،‬كۆڭــۈل ائزادىلىكــى بىــلهن ياشــايدىغان تۇرمۇشــقا ىئنتىلىــشى ىئــدى‪ .‬بــۇ‬ ‫پىكىــرلهر زۆھــرە بىــلهن يــۈز تــۇرانه تۇرغانــدا نﯧمىــشقا ســىيت قارىنىــڭ كاللىــسىغا‬ ‫كهلمىدى؟ بۇمۇ غاپىللىق بولسا كﯧرەك‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنى بىچارە قالدۇرۇپ قويـدى‪ ،‬كىـم كىمنـى بىچـارە قىلـدى؟ بـۇ‬ ‫ېئنىــق ەئمهس‪ ،‬مۇھهببهتنىــڭ قانچىلىــك چوڭقۇرلۇقىمــۇ ېئنىــق ەئمهس‪ .‬ۇئ زۆھرەنــى‬ ‫راســتىنال بۇرۇنقىــدەك ياخــشى كۆرمهيــدىغان بولــۇپ قالــدىمۇ؟ بىــر نهرســه دﯦگىلــى‬ ‫بولمايدۇ‪ .‬ۇئ بىر قﯧتىم خوتۇن ېئلىپ كۆردى‪ ،‬خوتۇن كىشىنىڭ قانچىلىك ىئكهنلىكى‬ ‫سىر ەئمهس؛ شۇنىڭدەك جىسنىي تۇرمۇشنى باشتىن كهچۈرگهن ائدەمـگه مۇھهببهتمـۇ‬ ‫ۇئنچىلىك سىر ەئمهس‪ ،‬مۇھهببهتنىڭ سﯧھىرى كۈچى زادى ھهر قانـداق ەئھۋالـدا تـوي‬ ‫بىلهنال تۈگهيدۇ‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى مــۇرەككهپ وئي‪-‬خىيــاللىرىنى ەئگهشــتۈرۈپ‪ ،‬مــۇھىم ىئــشنى چــاال‬ ‫تاشالپ كهلـگهن ائدەمـدەك بولىـدىغان ۆئكۈنـۈش ۋە بىائراملىققـا تۇتۇلـۇپ‪ ،‬قىرتـاق‬ ‫تۇيغۇلىرىغا پۇتلىشىپ ياتىقىنى ائران تﯧپىپ كهلـدى ۋە تاھـارەت ېئلىـپ جاينامازغـا‬ ‫يۈكۈنــدى‪ .‬نــامىزىنى دەســلهپته وئيلىغانــدەك تهقــۋا كهيپىياتتــا‪ ،‬دىققىتىنــى يىغىــپ‬ ‫وئقۇيالمىــدى؛ نامــازدىن كﯧــيىن يىغــالپ دۇائ قىاللمىــدى؛ ىئــشلىرىنىڭ وئڭۇشــلۇق‬ ‫بولۇشىنى تىلهپ وئرنىدىن قـوپتى‪ ،‬كارىۋىتىغـا يانپاشـلىدى‪ ،‬بﯧـزەڭ خىيـاللىرى يهنه‬ ‫پهيدا بولدى؛ پىالن يوق‪ ،‬ھهرىكهت يوق‪ ،‬قـۇرۇق خىيـالال بـار؛ زۆھرەنىـڭ ائقىـۋىتىنى‬ ‫وئيلىغانچه وئي‪-‬پىكىرلىرى چىگىشلىشىپ كهتتى‪ ،‬ىئچى تىتىلداپ تۇراتتى‪.‬‬

‫‪223‬‬

‫بىر دەمدىن كﯧيىن تاھىر قـارى كىرىـپ ۇئنىـڭ دىققىتىنـى بۆلـۈۋەتتى‪ .‬ۇئ تـاھىر‬ ‫قارىغا بۈگۈنكى ىئشنى ېئيتىپ‪ ،‬ىئچ‪-‬قارنىنى بوشىتىۋﯦلىشنى وئيلىدى‪ ،‬ەئمما ۇئنىڭ‬ ‫يهنه ەئيــبلهپ كﯧتىــشىدىن‪ ،‬دەرد ۈئســتىگه دەرت يۈكلىــشىدىن ەئنــسىرەپ جىــم‬ ‫بولۇۋالدى‪ .‬تاھىر قارى ۇئنىڭ بىـلهن ائدەتتىكىـدەك ساالملىـشىپ قويـۇپال نـامىزىنى‬ ‫وئقۇپ‪ ،‬ائندىن ۆئزىنىڭ ىئشىنى قىلىۋەردى‪ .‬سىيىت قارى ۆئزى سهۋر قىاللمىدى‪:‬‬ ‫_ ائدەمدىن ەئھۋال سوراپ قويايمۇ دﯦمهيسهنغۇ؟‬ ‫_ نﯧمه ىئش بولدى‪ ،‬قارىسام ياخشى تۇرىسهنغۇ‪...‬‬ ‫_ ەئجهپ بىر ىئش بولدى‪...‬‬ ‫_ نﯧمه ىئش بولدى؟‬ ‫_ مهن زۆھرەگه توي قىلىلى دﯦگهندە ۇئ رەت قىلدى‪ ،‬ەئمدى ۇئ توي قىاليلى دﯦگهندە‬ ‫مهن رەت قىلدىم‪.‬‬ ‫_ نﯧمه؟ سهن نﯧمىشقا رەت قىلدىڭ؟‬ ‫_ توي قىلسام مۇشۇ يهردە توي قىلىپ ۇئنىـڭ بىـلهن ياشىـسام بولىـدىكهن؛ يۇرتقـا‬ ‫كهتكىلى ۇئنىمايدىكهن‪ .‬يۇرتتا توي قىلـساقمۇ ۇئ يهردە تۇرمـاي بـۇ شـهھهرگه يﯧنىـپ‬ ‫كﯧلىــدىكهن‪ .‬ســهن وئيــالپ بــاقه‪ ،‬شــۇنداق قىلــسا بوالمــدۇ؟ مﯧــنىڭچه‪ ،‬بــۇ زادى‬ ‫قامالشمىغان بىر ىئش‪...‬‬ ‫_ مهيلى دﯦسهڭ بولمامدۇ! قىز باال دﯦگهن ەئرگه تهگمهسته ھهر نﯧمىنى دەپ باقىدۇ‪.‬‬ ‫ھه دەپ قويۇپ نىكاھىڭغا ېئلىۋالغانـدىن كﯧـيىن ۇئنـى ۆئزگهرتىـسهن‪ .‬ھهمـمه ائدەم‬ ‫شۇنداق قىلىدۇ‪ .‬بۇ ىئشتا بىـر كهتكـۈزۈپ قويۇپـسهن؛ يـا شـۇ چاغـدا ماڭـا تﯧلﯧفـون‬ ‫قىلىۋەتمهپسهن‪ ،‬وئبدان مهسلىھهت بﯧرەتتىم‪.‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ چىرايىنــى نــادامهت تۇمــانلىرى قاپلىــدى‪ .‬ەئممــا ۆئزىنىــڭ بــۇ‬ ‫تاللىـــشىنى بهك خاتـــا دەپمـــۇ وئيلىمىـــدى‪ ،‬بۇنـــداق وئيلىـــسا ھهســـرىتى تﯧخىمـــۇ‬ ‫كۈچىيهتتى‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن وئيالپ باق‪ ،‬مهن ۇئنىڭغا بويسۇنامدىمهن ياكى ۇئ ماڭا بويـسۇنامدۇ؟ مهن‬ ‫ۇئنى ائالمدىمهن ياكى ۇئنىڭغا تﯧگهمدىمهن؟ بۇ يهردە نۇرغۇن مهسىله بار‪ ،‬توي دﯦگهن‬ ‫ائسان ىئش ەئمهس‪ ،‬تويدىن كﯧيىنكى تۇرمۇشنى تﯧخىمۇ وئيلىماي بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ســهن ائرتــۇق وئيــالپ كﯧتىپــسهن بــۇرادەر‪ _،‬دﯦــدى تــاھىر قــارى خۇشــخۇيلۇقىنى‬ ‫يوقاتماي‪ _،‬زۆھرە سـاڭا شـۇ گهپنـى دﯦگهنىـكهن‪ ،‬سـاڭا كـۆڭلى بـار دﯦـگهن گهپ؛ بـۇ‬ ‫كۆڭۈلنى قهدىرلهش كﯧـرەك‪ ،‬مۇشـۇنداق كـۆڭلى بـار خوتـۇنال ۋاپـادار كﯧلىـدۇ‪ .‬يهنه‬ ‫كﯧلىـــپ‪ ،‬زۆھـــرە ســـﯧنىڭ قـــارىملىقىڭنى‪ ،‬ىئپـــپهت‪-‬نومـــۇس قارىـــشىدا چىـــڭ‬ ‫تۇرىــدىغانلىقىڭنى بىلىــدۇ؛ ســاڭا قورقمــاي تــﯧگىمهن دﯦيهلىگهنــدىكىن‪ ،‬ۇئنىڭــدىن‬ ‫گۇمانلىنىــشقا ائساســىمىز يــوق‪ .‬شــۇنچه ۋاقىتــتىن بﯧــرى مۇشــۇ شــهھهردە ىئپــپهت‪-‬‬ ‫نومۇسىنى قوغداپ قااللىغان قىزنى جاننى تىكىپ قويۇپ بولسىمۇ ېئلىـشىڭ كﯧـرەك‪،‬‬

‫‪224‬‬

‫ھهرگىز ائلدى‪-‬كهينىڭگه قاراپ وئلتۇرما‪ .‬ائدەتته بىر قىز توي قىلمىسا بولمايـدىغان‬ ‫ەئھۋالدا توي قىلىـدۇ‪ ،‬دﯦـمهك‪ ،‬زۆھـرە چوقـۇم بىـر ىئـشقا دۇچ كهلـدى‪ ،‬سـاڭا ېئنىـق‬ ‫ېئيتمىغان بىلهن بۇنى پهرەز قىلغىلى بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ ۆئيىدىكىلىرى قىستاپتۇ‪ ،‬ائنىسى تﯧلﯧفوندا دﯦگهن چﯧغىۋا‪...‬‬ ‫_ ۇئنىڭــدىن باشــقىمۇ بىــر ىئــش بــار دەپ وئياليــمهن‪ ،‬زۆھرەجانىــڭ ھهقىچــان‬ ‫چىرايلىقتۇ‪ ،‬چىرايلىقالر ۆئزىـدىن خـاتىرجهم بواللمايـدۇ‪ ،‬چـۈنكى بۇنـداق شـهھهردە‬ ‫ۇئنداق قىزغا يامان نىيهتلىك كۆزلهر تىكىلىـپ تۇرىـدۇ‪ .‬شـۇنىڭ بىـلهن ۇئ قىـز ۆئزى‬ ‫ياخشى كۆرىدىغان بىر ەئرنىـڭ ھﯧمايىـسىگه تهشـنا بولىـدۇ‪ .‬سـهندىن شـۇنى ۈئمىـد‬ ‫قىلىپ ۇئ گهپنى ائران تهسته دﯦگهندۇ‪ ،‬لﯧكىن سهن ۆئزەڭنى چاندۇرۇپسهن ەئمهسمۇ!‬ ‫ســىيىت قــارى جىمىــپال كهتتــى‪ ،‬تــاھىر قــارى ۇئ وئيــالپ يﯧــتهلمىگهن تهرەپلهرنــى‬ ‫رەھىمسىزلىك بىلهن ائشكارىالۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_ مهنمۇ شۇنچىلىك ىئككىلهندىم‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى ۆئزىنـى ائقالۋاتقانـدەك‪_،‬‬ ‫لﯧكىن بۇ شهھهردە توي قىاللىشىمغا ىئشهنمىدىم‪ ،‬ۆئزەڭ بىلىسهن‪ ،‬مهندە پـۇل يـوق‪.‬‬ ‫پۇلنىغۇ سهندىن قهرز ېئلىپ تۇرارمهن‪ ،‬ەئمما تويدىن كﯧيىن خوتۇننىڭ تاپقان پۇلىغـا‬ ‫قــاراپ وئلتۇرمــدىمهن؟ بــۇ يهردە نــﯧمه ىئــش قىالاليــمهن؟ يۇرتتــا تــوي قىلىــپ يﯧنىــپ‬ ‫كﯧلىمهن دەيدۇ‪ ،‬مهن شۇ خوتۇننىڭ يولىغا قاراپ وئلتۇرسام بولىـدىكهن‪ ،‬ۆئزى ىئمـام‬ ‫تــۇرۇپ خوتــۇنىنى باشــقۇرالماپتۇ‪ ،‬خوتۇنىنىــڭ پــۇلىنى خهجلهيــدىكهن دﯦــگهن گهپنــى‬ ‫كۆتۈرۈپ يۈرسهم بولىدىكهن‪...‬‬ ‫_ ىئقتىساد ەئلۋەتته مۇھىم‪ ،‬لﯧكىن بۇنى باھانه قىلىۋالما‪ .‬زۆھرەنىڭ ۆئتۈپ بﯧرىپ‬ ‫سﯧنى تاللىشى مﯧنى قىزىقتۇرۇپ قويۇۋاتىدۇ‪ .‬ەئگهر ۇئ كۆڭۈلنى دﯦمهي‪ ،‬پۇلنى دﯦـگهن‬ ‫بولسا بۇ شهھهردە ۇئنى ائلىدىغان باي تﯧپىلماي قاالرمۇ؟ زۆھرەنىڭ باشـقا بىرسـىنى‬ ‫ەئمهس‪ ،‬بهلكــى ســﯧنىڭدەك بىــر قــارىمنى تاللىــشى ۇئنىڭــدا ىئمــان‪-‬ېئتىقادنىــڭ‬ ‫بارلىقىنى چۈشهندۈرىدۇ‪ ،‬شۇڭا ۇئنى نىكاھىڭغا ائلغاندىن كﯧيىن دىيانهتلىك خوتـۇن‬ ‫قىالاليسهن‪.‬‬ ‫_ بــۇالرنى مهنمــۇ ھــﯧس قىلغــان‪ ،‬لــﯧكىن مهســىله ھــازىر‪ ،‬زۆھــرە بــۇ شــهھهردىن‬ ‫ائيرىلمايمهن دەۋاتىدۇ‪ .‬ۇئنى بـۇ نىيىتىـدىن يانـدۇرۇش تهس‪ ،‬مۇبـادا تـوي قىلـساقمۇ‬ ‫ۇئزاققىچه ۆئي تۇتالمايمىز‪.‬‬ ‫_ بــۇنى شــۇ ۋاقىتتــا كۆرمهمــسهن؟ قىــز بــاال تــوي قىلغانــدىن كﯧيىــنال يۇۋاشــاليدۇ‪،‬‬ ‫ۆئزەڭگه ائستا‪-‬ائستا كۆندۈرەلهيسهن‪.‬‬ ‫_ ھهي تهس جۇمــۇ‪ ،‬مهن بۇنىڭغــا ائنــچه ىئــشهنمهيمهن‪ .‬ۈئچ كۈنلــۈك خوتۇنــۇم تــوي‬ ‫قىلماستا يۇۋاش‪ ،‬مۇاليىم كۆرۈنىۋىـدى‪ ،‬ائخىـرى نـﯧمه بولـدى‪ ،‬ائدەمنـى ائلۋاسـتىدەك‬ ‫قورقىتىپ قﯧچىپ كهتتى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى كۈلۈپ كهتتى‪ ،‬سىيىت قارى يهنىال غهمكىن وئلتۇراتتى‪.‬‬

‫‪225‬‬

‫_ كونا خوتۇننىـڭ كاسـاپىتىگه كﯧتىـپال بارىـسهنغۇ سـهن‪ ،‬ائرتـۇق وئيلىمـا! قﯧـرى‬ ‫ائخۇنۇمالرغــا خوتــۇن خهقنىــڭ ھهممىــسى وئخــشاش كۆرۈنىــدۇ‪ ،‬لــﯧكىن بىــز ۇئنــداق‬ ‫قارىۋالساق بولمايدۇ‪ .‬پاك‪ ،‬گۈزەل قىزالرنـى قهدىـرلهش كﯧـرەك‪ .‬ۇئالر تـوي قىلغانـدىن‬ ‫كﯧيىنمۇ ىئپپهت‪-‬ھايالىق‪ ،‬ەئقىللىق‪ ،‬ۋاپادار خوتـۇن بولىـدۇ‪ .‬سـهن ەئڭ ياخشىـسى‪،‬‬ ‫زۆھرە بىلهن توي قىل‪ ،‬قالغىنىنى ائلالھقا تاپشۇر‪.‬‬ ‫_ مﯧنــى شــۇنداق وئيلىمىــدى دەمــسهن‪ ،‬بولــدىال‪ ،‬يهنه دﯦــسه يهنه شــۇ‪ ...‬ۇئ بــۇ‬ ‫شــهھهردىن كهتمهيــمهن دﯦــسه‪ ،‬مهن قانــداق قىلىــمهن؟ ۇئنىــڭ ائلــدىغا كﯧلىــپ‬ ‫تىزلىنامدىمهن؟!‬ ‫_ كهتمهيــمهن دﯦــسه ســهنمۇ كهتــمهي بىــر مهزگىــل ۆئي تۇتــۇپ كــۆرۈپ بــاققىن‪،‬‬ ‫چىرايلىق نهسىھهت قىلىـپ بـاققىن‪ .‬جـاھىللىق قىلىـپ تۇرۇۋالـسا ۆئيـدىن چىقىـپ‬ ‫كهتكىن‪ .‬ىئنساۋى بولسا كهينىڭدىن ەئگىشىدۇ‪ ،‬ساراڭلىقى تۇتسا جايىدا قالىۋﯦرىدۇ‪.‬‬ ‫_ بىر دەملىك ھهۋەسنى دەپ بۇنداق پاراكهندە ياشىغۇم يوق؛ نىكاھتا بىـر قﯧـتىم‬ ‫مهغلۇپ بولدۇم‪ ،‬نۇرغۇن ىئقتىسادتىن ائيرىلدىم‪ ،‬ەئمدى يهنه مهغلـۇپ بولغـۇم يـوق‪،‬‬ ‫بىزدە ېئشىپ‪-‬تﯧشىپ تۇرغان پۇل يوق‪ .‬ۆئيدىكىلهرنى وئيلىمىسام بولمايدۇ‪ ،‬سىڭلىم‬ ‫تﯧخى توي قىلمىدى‪...‬‬ ‫_ ەئمىسه سﯧنى ۋاقىتلىق نىكاھالپ قويىلى _دﯦدى تـاھىر قـارى‪ ،‬ۇئنىـڭ چىرايىـدا‬ ‫يهڭگىل‪ ،‬سهمىمىي بىر كۈلكه وئيناپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ چاقچاق قىلماڭال قارىم‪.‬‬ ‫_ چاقچاق قىلمىدىم‪ ،‬پهقهت بولمىغاندا بۇمۇ بولىـدىغان چـارە‪ .‬بـۇرۇنالردا بىـزدەك‬ ‫وئقهتچىــلهر ياقــا يۇرتتــا ۇئزاق تــۇرۇپ قالــسا زىنــادىن ســاقلىنىش ۈئچــۈن ۋاقىتلىــق‬ ‫ۆئيلىندىغان ىئشالر بوپتىكهن‪.‬‬ ‫_ شهرىەئتته ائساسى بارمۇ بۇنىڭ؟‬ ‫_ بولۇشى مۇمكىن‪ ،‬ىئزدىنىپ باقساق بولىدۇ‪ .‬نﯧمىال دﯦگهنبىلهن‪ ،‬نىكاھ قىلىـش‬ ‫زىنا قىلغاندىن مىڭ ەئۋزەل‪-‬دە! ەئگهر ھهر ىئككىڭالر زىنادىن ساقلىنىشنى مهقسهت‬ ‫قىلساڭالر نىكاھىڭالرنى وئقۇۋەتسهك بولىدۇ‪ .‬قالغىنىنى ۆئزەڭالر كﯧلىشىۋالىسىلهر‪.‬‬ ‫ســـىيىت قـــارى ۈئمىـــدۋارلىق بىـــلهن وئيلىنىـــپ قالـــدى‪ ،‬ەئممـــا تهشۋىـــشتىن‬ ‫قۇتۇاللمىدى‪:‬‬ ‫_ زۆھرە بۇنىڭغا قوشۇلمايدۇ‪.‬‬ ‫_ قوشۇلمىسا ائمال يوق‪ .‬سهن كﯧتىسهن‪ ،‬ۇئ قالىدۇ‪ .‬ائراڭالردا كۆڭۈل دﯦـگهن نهرسـه‬ ‫قالمايــدۇ‪ ،‬ســهن ىئــگه بواللمىغــان پاكلىققــا باشــقا بىرســى ېئرىــشىدۇ‪ .‬ۆئلگىــچه‬ ‫ھهسرەت‪-‬نادامهت چﯧكىسلهر‪...‬‬

‫‪226‬‬

‫ســىيىت قــارى ىئزتىــراپ ىئچىــدە تولغانــدى‪ ،‬زۆھرەنىــڭ مهيۈســلۈك قاپلىغــان‬ ‫چىرايىنى ەئسلىدى‪ ،‬بۇ چىراي غهزەب ۋە ۈئمىدسىزلىككه تولسا‪ ،‬نﯧمه ائقىۋەتلهر يۈز‬ ‫بﯧرەر؟‬ ‫زۆھــرە ســىيىت قــارىمنى بىچــارە دەپ وئيلىــدى‪ ،‬ۆئزى ائشــىق بولغــان قىزغــا ىئــگه‬ ‫بواللمىغان يگىتنى بىچارە دﯦمهي نﯧمه دەيتتى؟! ۇئ زۆھرەگه ھهسرەت بىلهن كـۆڭلىنى‬ ‫چۈشهندۈردىيۇ‪ ،‬ۈئمىدلىك‪ ،‬ىئشهنچلىك گهپلهرنى قىاللمىـدى‪ .‬وئقۇغـان قـارىم تـۇرۇپ‬ ‫پــاكلىقنى جــان دىلىــدىن قهدىــرلىمهي‪ ،‬زۆھرەنــى تﯧگىــشلىك بهخــتكه ېئرىــشتۈرمهي‬ ‫ۇئنىڭدىن شۇنچه ائسان ۋاز كﯧچىدىغان بولدى‪ .‬قارىم ھﯧچ بولمىغانـدا مـۇھهببىتىگه‬ ‫چىن دىلىدىن سادىق بولۇپ‪ ،‬توي قىلىپ بىر كۈن بولسىمۇ ياشاپ ۋىـسالىغا يﯧتىـپ‪،‬‬ ‫زۆھرەنــى مۇرادىغـــا يهتكـــۈزۈپ‪ ،‬دەردمهن قىزنىـــڭ كاللىـــسىدىكى زىـــددىيهتلهرنى‪،‬‬ ‫پــاكلىقنى كىمــگه بﯧغىــشالش ھهققىــدىكى ىئزتىراپلىرىنــى كهتكۈزەلمىــدى‪ .‬ســىيىت‬ ‫قارىــدىن باشــقا ھهر قانــداق ەئركهك زۆھــرەدەك قىــز ۈئچــۈن ھﯧچنــﯧمىگه قارىمــاي‬ ‫مهيدىسىگه مۇشـتالپ چىقالىغـان بـوالتتى‪ .‬پـاك‪ ،‬گـۈزەل قىزغـا يىگىـتلهر ۆئلگـۈدەك‬ ‫ائشىق بولىدۇ‪ ،‬ھهتتا شۇ يولدا رەقىبلىرى بىـلهن قـان بولۇشـۇپ كﯧتىـدىغۇ؟ سـىيىت‬ ‫قارىــدا جــۈرەئت‪-‬شــىجاەئت كهم‪ ،‬گهرچه ۇئ شــۇ ىئمــانى‪ ،‬پــاكىزلىقى‪ ،‬غــۇرۇرى بىــلهن‬ ‫ېئـــسىل كۆرۈنـــسىمۇ‪ ،‬غهيـــرەت‪-‬جاســـارىتىنىڭ كهملىكـــى تۈپهيلىـــدىن وئخـــشاشال‬ ‫كهمــسىتىلدى؛ ۇئ زۆھــرەگه »كۆڭلۈمــدە ســىزدىن باشــقا ائدەم يــوق« دەپ تۇرســىمۇ‪،‬‬ ‫ەئمهلىيهتــته بــۇنى ىئپادىلىيهلمىــدى؛ ىئختىيارســىز ائھ ۇئرۇپ‪ ،‬ھهســرەت چﯧكىــپ‪،‬‬ ‫مۇھتاجلىقتىن قىسىلىپ زۆھرەنى بىائرام قىلىۋەتتى؛ قارىمنىڭ ائجىزانه ىئپادىلىرى‬ ‫زۆھرەنىڭ كۈچلۈك ھﯧسداشلىقىغا ېئرىشتى‪ ،‬بۇنىڭدىن ىئلگىرى زۆھرە ھـﯧچكىمگه‬ ‫بۇنچىلىــك ھﯧــسداشلىق قىلىــپ باقمىغــان‪ ،‬ھــﯧچكىمگه بۇنچىلىــك ىئچــى ائغرىــپ‬ ‫باقمىغانىدى‪ .‬بۇ ھﯧسداشلىقنى زۆھرە مۇھهببهت بولسا كﯧرەك دەپ وئيلىدى‪ ،‬ەئمما‬ ‫مۇھهببهت بۇنداق بىچارە بولـسا بولمـايتتى‪ .‬مـۇھهببهت دﯦـگهن بىـر‪-‬بىرىنـى بىچـارە‬ ‫قىلىشمىدى؟ بىر‪-‬بىرىنى ائزابالشمىدى؟ ۋىسالنى قهستهن كهينىگه سۈرۈشمىدى؟‬ ‫زۆھرەمۇ يولدا كهلگىچه سىيىت قارىغا وئخشاشال جىـددىي‪ ،‬كۆڭۈلـسىز خىيـالالرنى‬ ‫سۈرۈپ كهلدى؛ قارىمنىڭ ھهسرەتلىك چىرايىنى ەئسلهپ‪ ،‬بوغۇلـۇپ تـۇرۇپ ېئيتقـان‬ ‫گهپلىرىنــى وئيــالپ ىئچــى ســﯧرىلدى‪ ،‬ەئممــا »ۇئنىــڭ بىچــارىلىكىگه مهن ســهۋەبچى‬ ‫ەئمهس‪ ،‬جـــۈرەئت قىاللمىغانـــدىكىن ۆئزىـــدىن كۆرســـۇن‪ ،‬قـــارىم تـــۇرۇپ نﯧمىـــشقا‬ ‫تهۋەككۇلچىلىك قىاللمايدۇ « دەپ ۇئنىڭغا ەئيب قويۇپ‪ ،‬ۆئزىنىڭ بـۇ ھالغـا چۈشـۈپ‬ ‫قالغىنىغا ۆئكۈنۈپ‪ ،‬كهلگۈسىنى وئيالشتىن قﯧچىپ ۆئيىگه ائران يﯧنىپ كهلدى‪.‬‬ ‫ىئشىكنى ېئچىپ تۇرۇشىغا ائدىلهدىن تﯧلﯧفون كهلدى‪:‬‬ ‫_ ۋاي ائداش‪ ،‬بارمۇ سهن؟‬

‫‪227‬‬

‫زۆھرە ۆئيىگه كىرىپ دﯦمىنى ېئلىپ وئلتۇرمايال ۇئنىڭ بىلهن پاراڭلىـشىپ كهتتـى‪.‬‬ ‫ائدىله ۇئنى يﯧڭى ېئچىلغان بىر رﯦـستۇراندا تامـاق يـﯧگهچ پاراڭلىـشىپ وئلتۇرۇشـقا‬ ‫تهكلىپ قىلدى‪ .‬ىئچى سىقىلىپ تۇرغان زۆھرەمۇ بىرسـى بىـلهن مۇڭدىشىـشقا تهشـنا‬ ‫بولۇپ تۇراتتى‪ ،‬ائدىلهدىن باشقا پاراڭالشقۇدەك ائدىمىمىمۇ يوق ىئدى؛ زۆھـرە سـافاغا‬ ‫كﯧلىــپ وئلتــۇرۇپ‪ ،‬نﯧمىــشقا شــۇنچه ۋاقىتــتىن بﯧــرى ائدىلهدىــن باشــقا ســىرداش‬ ‫دوستىنىڭ يوقلۇقىنى وئيلىنىپ قالدى‪ ،‬بۇ شـهھهردە دوستلىشىـشقا نـﯧمه كهم؟ ۆئزى‬ ‫شۇنچه پاسسىپ‪ ،‬ىئچ مىجهز قىزمىدى؟‬ ‫زۆھــرە ۆئينىــڭ ىئچىغــا باشــقىدىن سهپــسالدى‪ ،‬ەئگهر ســىيىت قــارى بىــلهن تــوي‬ ‫قىلىپ بۇ ۆئيدە ۇئزاقراق تۇرۇپ قالسا ھۈسهيىن ۇئنى قـوغالپ چىقارماسـمۇ؟ ەئجىبـا‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ كــۆڭلى بــۇنى تۇيغانمىــدۇ؟ تهقــۋا بولغانــدىكىن قهلبــى شــۇنچه‬ ‫سهگهكمىدۇ؟ ەئسلىدە ۇئ قـارىم ەئمهلىيهتنىمـۇ وئيلىغانىـدى‪ ،‬ۋاقىتلىـق ھهۋىـسىنى‬ ‫دەپ ەئمهس‪ ،‬مهسۇئلىيهتنى بهكرەك وئيلىغانىدى‪...‬‬ ‫زۆھــرە ســىيىت قــارىنى ائقكۆڭۈللــۈك بىــلهن وئيالۋﯦرىــپ تﯧخىمــۇ پۇشــايمغان‬ ‫قﯧلىشىدىن ەئنسىرىدى‪ .‬بىر دەم ائرامىنـى ېئلىۋالغانـدىن كﯧـيىن شـۇ كىيىمـى‪ ،‬شـۇ‬ ‫پهردازلىرى بىلهن سىرتقا چىقىـپ‪ ،‬ائدىـله ېئيتقـان رﯦـستۇرانغا كهلـدى‪ .‬ائدىـله ۇئنـى‬ ‫ساقالپ وئلتۇرغانىدى‪.‬‬ ‫_ قارىسام يوقـاپال كهتتىـڭ‪ ،‬كۆرۈشمىـسهك ۇئنتۇشـۇپال كﯧتىـدىكهنمىز‪ ،‬پـات‪-‬پـات‬ ‫كۆرۈشۈپ تۇرايلى‪ ،‬نﯧمه كۆردۇق‪ ،‬نﯧمه ائڭلىدۇق‪ ،‬نﯧمه يﯧـدۇق‪ ،‬نـﯧمه كىيـدۇق‪ ،‬دەپ‬ ‫تۇرايلى‪ .‬بولمىسا ائدەمنىڭ ىئچى سىقىلىپ كﯧتىدىكهن‪ _...‬دﯦدى ائدىله زۆھرەگه چاي‬ ‫قۇيغاچ‪.‬‬ ‫_ شۇ‪ ،‬كۆرۈشۈپ تۇرساق ياخشى‪...‬‬ ‫_ تۇرقۇڭ بهك ېئسىل‪ ،‬ەئمما ھالىڭ بوشقۇ؟!‬ ‫زۆھرە گهپ قىاللماي تۇرۇپ قالدى‪ ،‬مهيۈسلۈك بىر دەمدىال چىرايىغا چىقتى‪.‬‬ ‫_ دەردىــڭ بــاردەك قىلىــدۇ‪ ،‬وئچــۇق‪-‬يــورۇق دەۋەرگىــن‪ ،‬مهنمــۇ ســاڭا ۋاتىلدىــشىپ‬ ‫بﯧرىمهن‪.‬‬ ‫_ مۇشـــۇ كـــۈنلهردە كۆڭلـــۈم پاراكهنـــدە‪ _،‬دﯦـــدى زۆھـــرە دﯦيهلمىگىـــدەك گهپ‬ ‫بولمىغاندىكىن دەۋﯦرەي دەپ وئيالپ‪ _ ،‬ەئلچىخانىدىكى بىـر ائدەم پهقهت ائرامىمنـى‬ ‫قويمىدى‪.‬‬ ‫_ قانداق ائدەم‪ ،‬يهنه شۇ ھﯧلىقىدەك ەئرەبمۇ؟‬ ‫_ ھهەئ‪ ،‬لﯧكىن ھازىرقىسى مﯧنىڭ باشلىقىم‪.‬‬ ‫_ ەئرەب‪ ،‬مۇسۇلمان دﯦگهننىڭ ھالى شۇ!_ دﯦدى ائدىله جانلىنىپ‪ _،‬سﯧنى بىر نﯧمه‬ ‫قىلمىغاندۇ؟‬ ‫_ مهقسىتىگه يﯧتهلمىدى‪ ،‬ەئمما بهك قىستاپ كﯧتىپ بارىدۇ‪...‬‬

‫‪228‬‬

‫_ بۇ يهردىكى ەئرەبلهرنىڭ ھهممىسى شۇ‪ ،‬مهنغۇ بۇالرنىڭ بىرسىنىمۇ ياقتۇرمايمهن‪.‬‬ ‫دىنىمىـــز دەپ ائغزىـــدىن چۈشـــۈرمهيدۇ‪ ،‬قارىـــسا جاھانـــدىكى ەئســـكىلىكلهرنىڭ‬ ‫ھهممىسىنى قىلىۋاتقان‪...‬‬ ‫_ مﯧنى ياخشى كۆرىمهن دەيدۇ‪ ،‬توي قىلىمهن دەيدۇ‪ ،‬لﯧكىن قـاراپ باقـسام‪ ،‬بۇنىـڭ‬ ‫ھهممىسى يالغانىكهن‪...‬‬ ‫_ يالغان بولماي‪ ،‬ۇئنداق گهپلهرگه ىئشهنمه‪ ،‬ۇئالرنىڭ مهقسىتى ۆئزىنىـڭ نهپـسىنى‬ ‫قانــدۇرۇش‪ .‬ســهن باشــقا جهھهتــته ســاددا بولــساڭمۇ‪ ،‬مۇشــۇ ىئــشقا كهلگهنــدە يامــان‬ ‫كﯧلىۋاتىــسهن‪ .‬راســتىنى دﯦــسهم‪ ،‬مهن بۇنىڭغــا قايىــل‪ .‬ســهن ەئمــدى قانــداق قىــالي‬ ‫دەۋاتىسهن؟‬ ‫_ ۇئقمايمهن‪ ،‬كۆڭلۈم دەككه‪-‬دۈككىدىال ۆئتىدىغان وئخشايدۇ‪.‬‬ ‫_ سهن ھازىرغىچه قىز‪-‬ھه‪ _...‬دﯦدى ائدىله كۈلۈپ‪ ،‬لﯧكىن بۇ كۈلكىسىگه مهسخىرە‬ ‫ائرىالشــتۇرمىدى‪ _،‬ائجايىــپ قىــز جۇمــۇ ســهن‪ ،‬چىــدامچانلىقىڭغا مهن بهك قايىــل‪.‬‬ ‫ەئمــدى گهپ‪ ،‬مۇشــۇ پــاكلىقىڭنى كىمــگه بﯧغىــشالش مهسىلىــسى‪ .‬بــۇ قىزالرنىــڭ‬ ‫ھاياتىدىكى ەئڭ مۇھىم مهسىله‪ ،‬مۇشـۇ ىئـش قىزالرنىـڭ پۈتـۈن ھاياتىغـا‪ ،‬بهخـتىگه‬ ‫ائالمهت تهســىر كۆرســىتىدۇ‪ .‬پــاكلىقنى چــوڭ بىلمهيــدىغان ائدەم بولمايــدۇ‪ ،‬ھهمــمه‬ ‫ائدەمدە پاكلىق ائرزۇسى‪ ،‬پاكلىنىش ىئستىكى بولىدۇ‪ .‬مﯧنى بىلىسهن‪ ،‬مهن ىئپپهت‪-‬‬ ‫نومۇسنىڭ دەردىنى بهك تارتىپ كهتـتىم‪ ،‬پـاكلىنىش ائرزۇيۇمغـا يﯧـتهلمهي كهلـدىم‪،‬‬ ‫ائخىر مانا خىرىستىائن بولغاندىن كﯧيىن بۇ ائرزۇيۇمغا يهتتىم‪.‬‬ ‫زۆھــرە ۇئنىــڭ ھه دﯦگهنــدىال شــۇنداق گهپ قىلىــدىغانلىقىنى ائللىبــۇرۇن وئيــالپ‬ ‫بولغاچقا‪ ،‬ېئرەن قىلماي جىم وئلتۇردى‪.‬‬ ‫_ ســـهنمۇ مۇشـــۇ مهســـىلىنى وئيلىـــشىڭ كﯧـــرەك‪_،‬دﯦـــدى ائدىـــله ســـۆزىنى‬ ‫داۋامالشتۇرۇپ‪ _،‬پـاكلىقىڭنى ۆئزەڭ ەئڭ ياخـشى كۆرىـدىغان ۋە ۆئلگىـچه پۇشـايمان‬ ‫قىلمايــدىغان بىرســىگه بﯧغىشلىــشىڭ كﯧــرەك‪ .‬شــۇ چاغــدىال قىممىتىڭنــى قوغــداپ‬ ‫قااللىغان بولىسهن‪ ،‬بۇ ىئشىڭدىن قانـاەئت ھاسـىل قىلىـسهن‪ ،‬ائرمانىـڭ قالمايـدۇ‪،‬‬ ‫ھهسرەت چهكمهيسهن‪...‬‬ ‫ائدىله زۆھرەنى زۆھرە قىلىۋاتقان‪ ،‬غۇرۇرىنى‪ ،‬قىممهت قارىشىنى تۇتۇپ تۇرۇۋاتقـان‬ ‫نهرسىنىڭ ائشۇ قىزلىق‪ ،‬پاكلىق ىئكهنلىكنى ېئنىق بىلگهچكه‪ ،‬زۆھرە شۇ ۆئتكهلدىن‬ ‫ۆئتۈپ كهتسىال ۆئزگىرىپ باشـقىچه ياشـاش يولىغـا قهدەم قويىـدىغانلىقىنى پهمـلهپ‬ ‫بولغاچقا‪ ،‬گهپنى پاكلىقتىن باشلىدى؛ زۆھرەنىڭ مهيلـى قانـداقال قىلىـپ بولمىـسۇن‬ ‫شۇ پاكلىقىدىن بالدۇرراق ائيرىلىپ‪ ،‬ۆئزىنى ىئدىيه جهھهتته ائزاد قىلىشىنى ۈئمىـد‬ ‫قىلــدى‪ .‬ائدىــله ھــازىرچه ســىيىت قــارىنى زۆھرەنىــڭ پاكلىقىغــا ېئرىــشهلهيدىغان‬ ‫بىردىنبىــر ائدەم دەپ قــارايتتى‪ ،‬ســىيىت قارىــدىن باشــقا ائدەمنــى زۆھــرە قوبــۇل‬ ‫قىاللمايتتى‪ .‬چۈنكى وئتتۇرىدا مﯧھىر‪-‬مۇھهببهت دﯦگهن نهرسه بار ىئدى‪.‬‬

‫‪229‬‬

‫_ مهنمۇ شۇ مهسىلىنى وئيالۋاتىمهن‪ _،‬دﯦدى زۆھرە ۆئزىنىـڭ كۆڭلىـدىكىنى تﯧپىـپ‬ ‫گهپ قىلىۋاتقان ائدىلهگه ىئـچ سـىرىنى تۆكـۈپ‪ _ ،‬بـۇ مهن ۈئچـۈن ىئنتـايىن مـۇھىم‪.‬‬ ‫بولمىــسا مهن نهچــچه ۋاقىتــتىن نــﯧمىگه ۇئنــچه جاپــا چــﯧكىمهن؟ مﯧنىڭمــۇ باشــقا‬ ‫قىزالردەك وئيناپ‪-‬كۈلۈپ‪ ،‬خالىغانچه ياشـىغۇم بـار‪ .‬ۆئزەمنـى بولۇشـىغا قويۇۋەتـسهم‬ ‫ىئش بىردەمدىال ھهل بولىدۇ‪ .‬لﯧكىن مهن ۇئنداق قىاللمايدىكهنمهن‪...‬‬ ‫_ بىلىمهن سهن ۇئنداق قىاللمايسهن‪ _،‬دﯦدى ائدىـله ۇئنىڭغـا ھﯧـسداشلىق بىـلهن‬ ‫تىكىلىپ‪.‬‬ ‫_ مهن ۆئزەم ھهقىقىي ياخشى كۆرىدىغان بىر يىگىتنى ھازىرغىچه تاپالمىدىم‪...‬‬ ‫_ سىيىت قارىچۇ؟‬ ‫_ بىلىسهنغۇ‪ ،‬ۇئ بالىغا بۇرۇندىنال ائنچه مهيلىم يوق‪.‬‬ ‫_ ۇئنــداق دﯦگىنىــڭ بىــلهن‪ ،‬ســهندىمۇ ھﯧســسىيات يــوق ەئمهس‪ .‬ۆئتكهنــدە ۇئ‬ ‫قارىمنىڭ بﯧيجىڭغا كهلگهنلىكىنى ائڭالپ وئلتۇرالماي قالغانتىڭغۇ؟‬ ‫_ سﯧنىڭچه شۇمۇ مۇھهببهتمىدۇ؟ مهن مۇھهببهتنى بۇنداق وئيلىمايتتىم‪ .‬مﯧنىڭمۇ‬ ‫ائجايىپ ائرزۇ‪-‬ائرمانلىرىم بار ىئدى‪.‬‬ ‫_ تۇرمۇشــنى ھىندىــستان كىنولىرىدىكىــدەك وئيــالپ قالمــا‪ ،‬بهك غــايىۋى بولــۇپ‬ ‫كهتسهڭ ھهقىقىي تۇرمۇشتىن ائيرىلىپ قالىسهن‪ ...‬شارۇنخان بىلهن سـىيىت قـارى‬ ‫وئخشىمايدۇ‪ .‬بۇ يﯧشىڭدا ەئمدى كىچىك قىزالردەك بهك رومانتىك بولـۇپ كهتـسهڭمۇ‬ ‫قامالشمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ھهي‪ ،‬ائدەم شۇ ائرمان قىلىدىكهن‪...‬‬ ‫_ ائرمــانلىرىڭنى قويــۇپ تــۇر‪ ،‬ھــازىر بﯧــشىڭدا وئت كۆيۈۋﯦتىپتــۇ‪ ،‬چاققــانراق‬ ‫بولمىساڭ ىئشىڭ چاتاقتهك قىلىدۇ‪ .‬قاراپ تۇر‪ ،‬ۇئ ەئرەب ەئته‪-‬ۆئگـۈن يهنه قﯧـشىڭغا‬ ‫كﯧلىدۇ‪ .‬بىر قﯧـتىم رەت قىالرسـهن‪ ،‬ىئككـى قﯧـتىم رەت قىالرسـهن‪ ،‬ۈئچىنچـى قﯧـتىم‬ ‫قانداق قىلىسهن؟ ۇئنىڭغا ەئر كىشى پايلىمايـدۇ‪ ،‬يـا سـﯧنى بىـر نـﯧمه قىلىۋﯦتىـدۇ‪،‬‬ ‫ياكى سهن ۇئنى بىر نﯧمه قىلىپ قويىسهن‪ .‬شۇنىڭ بىلهن تۈگىمهس باالغا قالىسهن‪.‬‬ ‫_ مهنمۇ شۇنىڭدىن ەئنسىرەيمهن‪...‬‬ ‫_ شۇڭا ۋاقتىدا بىر قارارغا كهلگىنىڭ تۈزۈك‪ .‬يـا بىـراقال ھهممىنـى تاشـالپ يۇرتقـا‬ ‫كهتسهڭ بولىدۇ‪ ،‬يا بولمىسا ھهممىگه چىداپ مۇشۇ يهردە ياشىـساڭ بولىـدۇ‪ .‬لـﯧكىن‬ ‫سهن بۇىئشتا بهك ىئككىلىنـسهن‪ ،‬مهن بـۇنى وئبـدان بىلىـمهن‪ .‬سـىيىت قـارى ھـازىر‬ ‫كهتتىمۇ بارمۇ؟‬ ‫_ كهتمىدى‪ ،‬بىر نهچچه قﯧتىم كۆرۈشتۇق‪.‬‬ ‫_ نﯧمه دﯦيىشتىڭالر؟ خﯧلى قىزغىن پاراڭالشقانسىلهر؟!‬

‫‪230‬‬

‫_ ھهەئ‪ ،‬پاراڭالشتۇق‪ ،‬ماڭا توي قىلىـش تهكلىپـى قويـدى‪ ،‬باشـتا ۇئنىمىغانىـدىم‪.‬‬ ‫كﯧيىن ائنام شۇنىڭغا تهگسهڭ دەپ تۇرۇۋالدى‪ .‬ماقۇل دەپ باياتىن تﯧخى ۇئنىڭغا توي‬ ‫قىلىشنى ېئيتسام ۆئزى ۇئنىماي تۇرۇۋالدى‪.‬‬ ‫_ وئغــۇل بــاال دﯦگهنمــۇ شــۇنداق بوالمــدۇ؟! نﯧمىــشقا ۇئنــداق قىلىــدىكهن؟! ســاڭا‬ ‫ىئشهنمهمدىكهن؟‬ ‫_ بۇ شهھهردە ياشاشقا ىئشهنچى يوقكهن‪ ،‬يۇرتقـا كهتـسهم بولىـدىكهن‪ .‬يۇرتتـا تـوي‬ ‫قىلىــپ بــۇ ياققــا يﯧنىــپ كــﯧلهي دﯦــسهممۇ ۇئنىمايــدىكهن‪ .‬گﯧپىمىــز بىــر يهردىــن‬ ‫چىقمىدى‪ ،‬شۇنىڭ بىلهن كۆڭۈلسىز خوشالشتۇق‪.‬‬ ‫_ ھه‪ ،‬مۇنداق‪-‬دە‪ ،‬سهن بۇ شهھهرگه بهكال كۆنۈپ قاپسهن دﯦگىنه!‬ ‫_ ىئشقىلىپ‪ ،‬نﯧمىـشقىكىن تـاڭ‪ ،‬پهقهت ائيرىلغـۇم كهلمهيـدۇ‪ .‬يﯧزىغـا كﯧتىـشنى‬ ‫وئيلىسامال كۆزۈم قاراڭغۇلىشىدۇ‪.‬‬ ‫_ ۋاۋ‪ ،‬رەســمىيال شــهھهر قىــزى بولــۇپ كﯧتىپــسهن‪ ،‬بــۇ جهھهتــته مهنمــۇ ســاڭا‬ ‫يﯧتهلمىگۈدەكمهن‪ .‬لﯧكىن ائداش‪ ،‬ۇئ قارىمنىغۇ شۇنداق دەپ يولغـا ساپـسهن‪ ،‬ەئمـدى‬ ‫قانداق قىلىسهن؟!‬ ‫_ ھﯧچ ۇئقماي تۇرىمهن‪ ،‬توال وئيالپ كالالم ېئتىلىپ كﯧتهي دەۋاتىدۇ‪...‬‬ ‫_ سﯧنى مۇشۇنداق قىلىۋەتكهن نهرسه نﯧمه‪ ،‬بىلهمسهن؟ سـﯧنىڭ پاكلىقىـڭ‪ ،‬مۇشـۇ‬ ‫پاكلىقىڭنى سىيىت قارىغا بﯧغىشالپالۋەتسهڭ ھهممه دەردىڭ تۈگهيدۇ‪ ،‬كۆڭلۈڭ ائرام‬ ‫تﯧپىپ قالىدۇ‪...‬‬ ‫قىز باال قىز بالىنى چۈشهنمىسه بىكار! زۆھرە ائدىلهگه ەئجهبلىنىپ قارىـدى‪ ،‬بـۇنى‬ ‫زۆھرەمۇ نهچچه قﯧتىم وئيالپ بولغان‪ ،‬ەئمما بۇ يوشۇرۇن خىيالنى ائدىله ائشكارىاليدۇ‬ ‫دەپ وئيلىمىغانىدى‪ .‬زۆھرە خىجىل بولدى‪ ،‬لﯧكىن ھۈسهيىننىڭ قىلىقلىـرى ېئـسىگه‬ ‫كﯧلىپ توختاپ قالـدى‪ ،‬ھۈسـهيىن ھـارام نىيهتلىرىنـى ائشـكارىالۋاتقاندا زۆھرەنىـڭ‬ ‫كاللىسىغا سىيىت قارىم تهسىر قىلىپ‪ ،‬پـاكلىقنى قوغـداش ھهققىـدە يوشـۇرۇن گهپ‬ ‫ۆئتكــۈزەلىگهن ەئمهســمىدى؟! ەئگهر شــۇ چاغــدا ھۈســهيىننىڭ وئرنىــدا ســىيىت قــارى‬ ‫بولغان بولسا زۆھرە بهلكىم رازىلىق بىلهن ۆئزىنى بﯧغىشلىۋەتكهن بوالر ىئدى‪...‬‬ ‫_ ۇئنداقتا قانداق بولىدۇ؟_دﯦدى زۆھـرە يهنىـال خىجىللىقىنـى يوشـۇرالماي‪ ،‬ەئممـا‬ ‫يوشۇرۇن ېئڭىدا بۇنى قولالپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ ھﯧچنــﯧمه بولمايــدۇ‪ ،‬باشــقا كهلگهنــدە بــاتۇر بولمىــساڭ بولمايــدۇ‪ ،‬تالالشــقا دۇچ‬ ‫كهلگهنــدە ۆئزەڭــگه ەئڭ بولىــدىغىنىنى تالاليــسهن‪ ،‬زىيــاننى ائزايتىــسهن‪ .‬ســاڭا شــۇ‬ ‫ەئرەبنىــڭ ائشنىــسى بولــۇش مۇھىممــۇ يــاكى ســىيىت قارىغــا ۆئزەڭنــى بﯧغىــشالش‬ ‫مۇھىممۇ؟ شۇ ەئرەبكه پاكلىقىڭنى بﯧرىۋﯦتىپ ائزابالنغاندىن كۆرە سىيىت قارىغا بىر‬ ‫كــۈن بولــسىمۇ بالــدۇرراق تﯧگىــپ‪ ،‬ائيــاپ كهلــگهن قىزلىقىڭنــى بهخــشهندە قىلىــپ‬

‫‪231‬‬

‫راھهتلهنگىنىڭ ياخشى ەئمهسمۇ؟! قىز باال دﯦگهن ۆئزىنىـڭ پـاكلىقىنى ۆئزى ياخـشى‬ ‫كۆرگهن ائدىمىگىال بﯧرەلهيدۇ‪ ،‬ۇئنداق قىاللمىسا ۆئلگىچه قان يىغاليدۇ‪.‬‬ ‫بۇ گهپلهر زۆھرەگه ھهقىقهتهن ياقتى‪ ،‬ائدىلهنـى بۇنچىلىـك تـوغرا گهپ قىـالر دەپ‬ ‫وئيلىمىغانىدى‪ .‬ەئممـا سـىيىت قارىغـا تهگـمهي تـۇرۇپ ۇئنىڭغـا پـاكلىقىنى قانـداق‬ ‫بهخش ېئتهلهيدۇ؟ مهسـۇئلىيهتچان قـارىم زۆھرەنـى بىـر كـۈن‪ ،‬بىـر ھهپـته بولـسىمۇ‬ ‫نىكاھىغا ېئلىپ بهخـتكه ېئرىشىـشنى خالىمىـدى‪ .‬بۇنـداق ەئھۋالـدا زۆھـرە قانـداق‬ ‫قىلىدۇ؟ بﯧرىـپ سـىيىت قارىغـا يالۋۇرامـدۇ؟ ۇئنىـڭ ائلدىـدا خارلىـشىپ ۇئنـى يهنه‬ ‫ائللىقانداق گۇمانغا سﯧلىپ يۈرەمدۇ؟‬ ‫_ گﯧپىڭغۇ توغرا‪ _،‬دﯦدى زۆھرە ائدىلهنى خۇشال قىلىـپ‪ _ ،‬لـﯧكىن ۇئ قـارىم مهن‬ ‫بىلهن بىر كۈن بولسىمۇ نىكاھلىق تۇرۇشقا قوشۇلمايدۇ‪ ،‬ۆئمۈرلـۈك خوتـۇن قىلىـمهن‬ ‫دەيــدۇ‪ .‬ۇئنىــڭ مهســۇئلىيهتچانلىقىغا گهپ تــوغرا كهلمهيــدۇ‪ .‬ھــازىر بﯧــشىمنى ەئڭ‬ ‫قاتۇرۇۋاتقان ىئش مۇشۇ‪...‬‬ ‫ائدىله زۆھرەنىڭ سىيىت قارىغا ۆئزىنى بﯧغىشالشقا ىئدىيه جهھهتته تهييارلىنىـپ‬ ‫بولغــانلىقىنى‪ ،‬نىكــاھ قىلمىغــان ەئھۋالــدىمۇ شــۇنداق قىالاليــدىغانلىقىنى ھــﯧس‬ ‫قىلدى‪ ،‬بۇ زۆھرەنىڭ ۆئز ېئتىقادىـدىن‪ ،‬ەئنەئنىـۋى ەئخالقىـدىن كﯧچىـپ‪ ،‬باشـقا يـول‬ ‫ىئزدەۋاتقانلىقىدىن دﯦرەك بﯧرەتتى‪ .‬ائدىـله ۇئنىـڭ دەل مۇشـۇنداق بولۇشـىنى ۈئمىـد‬ ‫قىالتتى‪ .‬سىيىت قارىمۇ ۆئزىنى تهقۋا ىئمام دﯦگهن بىلهن ھﯧسسىياتچان‪ ،‬ائلـدىراڭغۇ‬ ‫باال ىئدى؛ ائشۇ كۈنى ۇئ ائدىلهنىڭ ۆئيىـدە بىـر ائز ىئككىلهنگهنـدىن كﯧـيىن ائنـدىن‬ ‫نهپسىنى يىغالىغان‪ ،‬بهلكىم زۆھرەنى وئيالپ شۇنداق قىاللىغانىدى‪ .‬ەئگهر شـۇ كـۈنى‬ ‫ائدىلهنىڭ وئرنىدا زۆھرە بولغان بولسا ىئش باشقىچه بوالتتى‪ ،‬قارىم ۆئزىنى ھهر قانچه‬ ‫قىلــسىمۇ تۇتۇۋااللمــاي قــاالتتى‪ .‬چــۈنكى مــۇھهببهت بىــلهن باشــالنغان ھﯧســسىيات‬ ‫جىنسىيهت بىلهن تۈگهيتتى‪.‬‬ ‫_ ەئگهر ۇئنى ەئمهلگه ائشۇرىمهن دﯦسهڭ شۇ قارىمنىڭ بـار ۋاقتىـدا ھهرىكهتـلهن‪،‬‬ ‫كهسكىن بول‪ .‬سىيىت قـارى نـﯧمه دەپ وئيـالپ قـاالر دەپ وئلتۇرمـا‪ ،‬ۇئ سـاڭا ائشـىق‪،‬‬ ‫ۇئنىڭ ائشىقلىقى ۇئنىڭ تهقۋالىقىنى بﯧسىپ چۈشمهي قالمايدۇ‪ .‬ۇئ يالغاندىن يـۇۋاش‬ ‫بولۇۋﯦلىپ سﯧنى ەئمدى قىيناۋەرسه بولمايدۇ‪ ،‬ەئگهر شۇنداق قىلسا سـهن ائكتىپـراق‬ ‫بولۇپ ھهقىقىي ھﯧسـسىياتىڭنى ائشـكارىال‪ .‬بۇنىـڭ خىجىـل بولىـدىغان يﯧـرى يـوق‪،‬‬ ‫مۇھهببهتته ەئرلهر ائكتىپ‪ ،‬ائيالالر پاسسىپ بولىـدۇ دەيـدىغان گهپ يـوق‪ ،‬ھهر كىـم‬ ‫ۆئزىنىڭ ھﯧسسياتىنى ائشكارىالشقا ھهقلىق‪ .‬سهن ۇئنىڭغا تـوي قىلىلـى دەپـسهنغۇ‪،‬‬ ‫جۈرىئتىڭگه ائپىرىن‪ ،‬مانـا مۇشـۇنداق جۈرەئتلىـك قىـزالرال ۆئزى ياخـشى كۆرىـدىغان‬ ‫يىگىتلىرىنى يۇلۇپ ائالاليدۇ‪ .‬مانا بۇنى بهخت دەيمىـز‪ .‬سـهن مۇشـۇ ۋاققىـچه ائكتىـپ‬ ‫ياشاپ كهلدىڭ‪ ،‬ۆئز مۇستهقىللىقىڭنى‪ ،‬پاكلىقىڭنى قوغداپ كهلـدىڭ‪ ،‬ەئمـدى ۇئنـى‬ ‫جايىغا يهتكۈزىدىغان ۋاقىت كهلگهندە ىئككىلىنىپ وئلتۇرما‪.‬‬

‫‪232‬‬

‫_ دﯦگهنلىرىــڭ تــوغرا‪ ،‬مهن ھــازىر ھهر قانــداق ۋاقىتتىــدىكىنمۇ بهك كهســكىن‬ ‫تالالشقا دۇچ كهلدىم‪ ،‬كۆنۈپ قالغان خۇينى ۆئزگهرتهلمهي جىق جاپا چهكتىم‪.‬‬ ‫_ بهزى خۇيۇڭنى ۆئزگهرتىـشىڭنىڭ ھـاجىتى يـوق‪ ،‬ۇئنـداقمۇ قىلىـپ بواللمايـسهن‪.‬‬ ‫ەئممـا ھـالقىلىق پهيـتلهردە كۆنـۈپ قالغـان بهزى خۇيـۇڭنى ۋاقتىـنچه تاشلىۋەتـسهڭ‬ ‫بولىدۇ‪ .‬بهزى چاغدا ۆئزەڭنىـڭ قىـز ىئكهنلىكىڭنـى ۇئنتـۇپ كهتـسهڭمۇ بولىـدۇ‪ ،‬شـۇ‬ ‫چاغــــدا وئغــــۇلالردەك جۈرەئتلىــــك بوالاليــــسهن‪ .‬لــــﯧكىن ھــــازىر ەئر خهقــــلهر‬ ‫جۈرەئتسىزلىــشىپ كهتتــى‪ .‬شــۇڭا ســىيىت قارىمنىــڭ جۈرەئتــسىزلىكىدىن ىئچىڭنــى‬ ‫سىقما‪ ،‬ۆئزەڭ جۈرەئتلىك بول‪ ،‬شۇ چاغدا ۇئ سﯧنىڭ دادىللىقىڭدىن خىجىـل بولـۇپ‪،‬‬ ‫ۆئزى جۈرەئتلىك بولۇپ كﯧتىدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرە راست شۇنداق بولۇپ كﯧتىدىغاندەك‪ ،‬خىجىللىق ائرىالش كۈلۈپ قويدى‪.‬‬ ‫_ يهنىال تارتىنچاق قىز‪-‬دە سـهن! ىئـشقىلىپ‪ ،‬سـىيىت قـارىمنى قولـدىن چىقىرىـپ‬ ‫قويما‪ ،‬پاكلىقىڭ جايىنى تاپقاندىن كﯧيىن‪ ،‬ائزابالنماي وئلتۇرۇپ كهلگۈسىڭ ھهققىدە‬ ‫قايتــا پىــالن تۈزەلهيــسهن‪ .‬بهلكىــم ســىيىت قــارى بــۇ شــهھهردىن كهتــمهي قﯧلىــشىمۇ‬ ‫مــۇمكىن‪ .‬بهلكىــم ۇئ ەئرەب ســﯧنى ۇئنچىــۋاال پاراكهنــدە قىاللماســلىقى مــۇمكىن‪،‬‬ ‫پاراكهندە قىلسىمۇ بۇرۇنقىدەك قىينىلىپ‪ ،‬ۆئلۈۋالغىدەك بولۇپ كهتمهيسهن‪ .‬بهلكىـم‬ ‫ۇئ ەئرەب سﯧنى خوتۇنلۇققا ېئلىشىمۇ مۇمكىن‪ .‬قايـسىبىر ەئلچىخانىـدا بىـر قىزنىـڭ‬ ‫ەئرەبكه تهگكهنلىكىنى ائڭلىدىم؛ بهلكىم ۇئمۇ شۇ ەئرەبكه ۆئزىنى تۇتقۇزماي يۈرگهن‬ ‫بولۇشى مۇمكىن‪ ،‬شۇنداق قىلغانچه ۇئ قىزنىڭ قهدرى ېئشىپ كهتكهن گهپ‪ .‬بولمىـسا‬ ‫ەئرەبلهر ۆئزى وئيناپ تاشلىۋەتكهن قىزنى خوتۇنلۇققا ائلمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ماڭا قارىغاندا جىق ىئشالرنى بىلىسهن‪-‬دە‪ - ،‬دﯦـدى زۆھـرە ائدىـلهگه يﯧقىنلىـق‬ ‫نهزىرىدە قاراپ‪ _،‬راستىنى دﯦسهم‪ ،‬ىئلگىـرى چۈشـهنمهپتىكهنمهن‪ ،‬مۇشـۇ يﯧقىنـدىن‬ ‫بﯧــرى ســﯧنىڭ بهزى ىئــشلىرىڭنى قايتــا وئيــالپ قالــدىم‪ .‬ۆئزەم بىلمىــگهن بىــلهن‪،‬‬ ‫ەئسلىدە سﯧنىڭدىن خﯧلـى ىئـشالرنى ۆئگىنىپـتىكهنمهن دەيـمهن‪ ،‬ھـالقىلىق پهيتـته‬ ‫كهســكىن بولــۇش‪ ،‬چاققــان بولــۇش ماڭــا ھهقىــقهتهن ەئســقاتتى‪ .‬بۇنــداق شــهھهردە‬ ‫گۆدەكلهرچه ياشىساڭ راستىنال زىيان تارتىدىغان ىئشكهن‪.‬‬ ‫_ شۇنى دﯦگىـنه ائداش‪ ،‬ەئمـدى ەئسـلى گﯧپىمىـزگه كﯧلهيلـى‪ .‬سـهن سـىيىت قـارى‬ ‫مﯧڭىشتىن بۇرۇن بۇ ىئشىڭنى ھهل قىلىۋەت‪ .‬مهن مۇنداق وئيلىدىم‪ ،‬سهن ەئته يـاكى‬ ‫ۆئگۈن سىيىت قارىنى ۆئيۈڭگه چاقىر‪ ،‬مهنمۇ باراي‪ ،‬ۈئچىمىز وئلتۇرۇپ پاراڭلىشايلى‪.‬‬ ‫مهن ۋاقىتنــى تــوغرىالپ تﯧلﯧفــوننى ســايرىتىپ قويــاي‪ ،‬ىئــشىم چىقىــپ قالــدى دەپ‬ ‫ۆئيۈڭــدىن كﯧــتهي‪ .‬ســهن ســيىت قــارىنى بىــر نهرســه دەپ ېئلىــپ قﯧلىــپ‪ ،‬ھهقىقىــي‬ ‫گهپلىرىڭنــى دﯦگىــن‪ ،‬ھهقىقىــي ھﯧســسىياتىڭنى ائشــكارىال‪ .‬ســهندەك گــۈزەل قىزغــا‬ ‫كۆيۈپ يۈرگهن ائشىق قارىم بۇنىڭـدىن تهسـىرلهنمهي قالمايـدۇ‪ .‬قالغـان ىئـشنى مهن‬ ‫دﯦمىسهممۇ ۆئزەڭ بىلىسهن‪ ،‬ۆئزەڭ بىر تهرەپ قىالاليسهن‪...‬‬

‫‪233‬‬

‫زۆھرە شـۇائن جىددىيلىـشىپ كهتتـى‪ ،‬ىئـش قانـداق بولـۇپ بـۇ دەرىجىـگه بﯧرىـپ‬ ‫قالــدى؟ ســىيىت قــارى زىنــادىن قورقىــدىغان قــارىم تۇرســا‪ ،‬زۆھــرە قانــداقچه ۆئزىنــى‬ ‫سهتلهشـــتۈرۈپ يۈرەلهيـــدۇ؟ لـــﯧكىن ســـىيىت قـــارى بىـــلهن ائخىرقـــى قﯧـــتىم زادى‬ ‫كۆرۈشمىسه بولمايدۇ‪ .‬ائدىـله كهتكهنـدىن كﯧـيىن‪ ،‬ىئككىـسى ائلـدىرىماي وئلتـۇرۇپ‬ ‫پاراڭلىشىپ‪ ،‬ىئشلىرىنى مۇۋاپىق يوسۇندا ھهل قىلىۋﯦلىشىمۇ مۇمكىن‪...‬‬ ‫_ بوالرمۇ؟_ دﯦدى زۆھرە جىددىي وئيغا چۆمۈپ‪.‬‬ ‫_ مﯧنىڭچه بولىدۇ‪ ،‬ۆئزەڭگه ىئشهنگىن‪.‬‬ ‫ىئككهيلهن بۇ ىئشنىڭ مهسلىھهتىگه چۈشۈپ كهتتى‪ ،‬باشـقا پـاراڭالرنى قىلىـشقا‬ ‫زۆھرەنىڭ مهيلى بارمىدى‪ .‬ائدىلهمۇ سهۋرچانلىق بىلهن خىرىستىائنلىق ھهققدە گهپ‬ ‫ساتمىدى‪.‬‬ ‫شۇ كۈنى كﯧچه زۆھرە خﯧلىغىچه ۇئخلىيالمىدى‪ ،‬تهسهۋۋۇرلىرى‪ ،‬ەئندىشىلىرى بىر‪-‬‬ ‫بىرىگه باغلىنىپ‪ ،‬ۋۇجۇدىنى ىئسكهنجىگه ائلدى‪ .‬مۇھهببهتنىڭ گۈزەللىكىنى تـۈزۈك‬ ‫ھﯧس قىلمايال قوپال جىنسىيهتنىڭ قوينىغا كىرىپ كﯧتىش نهقهدەر تهس‪-‬ھه! سىيىت‬ ‫قارىنىڭ جۈرەئتسىزلىكى قاچـان تـۈگهر‪ ،‬ۇئ ەئزەلـدىن زۆھرەنىـڭ قـولىنى تۇتۇشـقىمۇ‬ ‫جۈرەئت قىاللمىغـان يهردە‪ ،‬باشقىـسىغا جـۈرەئت قىالالمـدۇ؟ بـۇنى تهسـهۋۋۇر قىلىـش‬ ‫تهس‪ .‬ۇئنىـــڭ جۈرەئتـــسىزلىكى تهقۋالىقىنىـــڭ تهلىپىمىـــدۇ يـــاكى مىجهزىـــدىكى‬ ‫ائجىزلىقمىدۇ؟ ۇئ ائدىلهنـى كـۆرۈپ قانـداق وئيـالپ قـاالر؟ ائدىـله يهنه قامالشـمىغان‬ ‫گهپــتىن بىرنــى قىلىــپ ىئــشنى بۇزارمــۇ؟ ۇئ بهلكىــم ۇئنــداق قىلمايــدۇ‪ ،‬زۆھرەنىــڭ‬ ‫پاكلىقتىن بالدۇرراق خوشلىشىشىنى ۈئمىد قىلىدۇ‪ ،‬نﯧمىشقا شۇنداق قىلىدىغاندۇ؟‬ ‫كۆرەلمهسلىكتىنمىدۇ؟ ائدىله كهتكهندىن كﯧيىن سىيىت قارى يهنه يۇۋاشـلىق بىـلهن‬ ‫قــاراپ وئلتۇرارمــۇ؟ ۇئ جــۈرەئت قىاللمىــسا زۆھــرە يــۈزىنى داپــتهك قىلىــپ قانــداق‬ ‫يﯧقىنلىشااليدۇ؟ سىيىت قارى نﯧمه دەپ وئيالپ قالىدۇ‪ ،‬ەئگهر ۇئ ىئش كۈتۈلمىگهنـدە‬ ‫يۈز بﯧرىپ قالسا سىيىت قارىنىڭ گۇمانلىرى تامامهن تۈگهيدۇ‪ ،‬بۇ نهتىـجه پـاكلىقنى‬ ‫قهدىرلهيدىغان قارىمنى دەھـشهت سـۆيۈندۈرىدۇ‪ ،‬زۆھرەنـى چىـن دىلىـدىن قهدىـرلهپ‬ ‫ســۆيىدىغان بولىــدۇ‪ ،‬ەئممــا نىكاھــسىز ھالــدا ۋىــسالغا يﯧــتىش چــوڭ گۇنــاھ‪ ،‬بــۇنى‬ ‫سىيىت قارىم قوبۇل قىالالمـدۇ‪-‬يـوق‪ ،‬ەئگهر ۇئ ىئمـانىنى قايرىـپ بـۇ چـوڭ گۇنـاھنى‬ ‫ۆئتكۈزەلىسه ائندىن ۇئنىڭ زۆھرەگه بولغان مۇھهببىتى چىن‪ ،‬ھهقىقىي‪ ،‬ۇئلۇغ بولغان‬ ‫بوالمدۇ؟! زىنا ىئماننىمۇ‪ ،‬مۇھهببهتنىمۇ سىنايدىغان چوڭ گۇناھمۇ؟ بۇ نىمىـدﯦگهن‬ ‫چــوڭ ســىناق‪-‬ھه!‪ ...‬زۆھــرە بــۇالرنى وئيــالپ ھﯧلىتىــنال ھاياجانــدىن وئت ائلــدى‪،‬‬ ‫ياستۇقنى چىڭ قۇچاقالپ كارىۋاتتا نهچـچه دومىلىـدى‪ ،‬چـاچلىرى چۇۋۇلـۇپ تـال‪-‬تـال‬ ‫يﯧيىلدى‪ .‬ىئچ‪-‬ىئچىدىن وئتلۇق نىداالر يۈكسهلدى‪ :‬ەئي سىيت‪ ،‬سﯧنىڭ قارىملىقىڭنى‬ ‫ېئلىۋەتــسه نــﯧمهڭ قالىــدۇ؟ ەئگهر ســهن بــۇ قﯧتىممــۇ پۇرســهتنى كهتكۈزۈۋەتــسهڭ‬ ‫ەئركهكلىكىــڭ نهدە قالىــدۇ؟! بىــر قﯧــتىم بولــسىمۇ يۇۋاشــلىقىڭنى تاشــالپ يﯧنىمغــا‬

‫‪234‬‬

‫يىگىتــتهك كهل‪ ،‬نهچــچه ۋاقىتــتىن بﯧــرى خىيالىڭــدا نهچــچه يــۈز قﯧــتىم وئيــالپ‪،‬‬ ‫خىيالىڭدا تامامالپ‪ ،‬ھهتتا چۈشـلىرىڭدە وئرۇنـالپ بولغـان ىئـشنى ەئمهلـگه ائشـۇر‪،‬‬ ‫ياشلىقىڭدا بىرەر قﯧتىم بولسىمۇ ېئزىپ باق‪ ،‬شهيتاننىڭ كهينىگىمـۇ كىرىـپ بـاق‪،‬‬ ‫گۇناھنىــڭ نﯧمىلىكىنــى بىلىــپ بــاق‪ ،‬بۇنىڭلىــق بىــلهن ىئمانىڭــدىن ائيرىلىــپ‬ ‫كهتمهيسهن‪ ،‬تۆۋە قىلساڭ خۇدا كهچۈرىـدۇ‪ ،‬چـۈنكى خـۇدايىم ائدەمنـى مۇشـۇ نهپـسى‬ ‫بىلهن ياراتقان‪ ،‬بۇنىڭدىن قۇتۇلۇشىمىز مۇمكىن ەئمهس‪...‬‬ ‫زۆھــرە شــۇنداق خىيــالالرنى قىلىۋﯦتىــپ ۆئزىنىــڭ ىئمــانى‪ ،‬ەئخالقــى ۈئســتىدىمۇ‬ ‫وئيالنــدى؛ ۆئزىنىــڭ پــاكلىقىنى ســاقالپ ياشــاپ كﯧلىۋاتقانلىقىــدىن بۇرۇنقىــدەكال‬ ‫پهخىرلهنــدى‪ ،‬بــۇنى ەئڭ چــوڭ ىئــش دەپ قارىــدى‪ ،‬شــۇنىڭ بىــلهن كۇپايىلهنــدى؛ ھهر‬ ‫ۋاقىتتىكىدەك‪ » ،‬ائۋۋال توي قىلىپ كالالمنى جهم قىالي‪ ،‬نامازنى ھامان وئقۇۋالىمهن‪،‬‬ ‫روزىنى ھامان تۇتۇۋالىمهن‪ ،‬لﯧكىن بۇ دۇنيادا بهختلىك ياشاشنى قولدىن بهرمهيمهن«‬ ‫دەپ وئيلىدى‪ .‬توي‪ ،‬نهدىكى تـوي؟! زۆھـرە ۆئزىنىـڭ تـويىنى ھـازىر قانـداق تهسـهۋۋۇر‬ ‫قىالاليدۇ؟ مىڭ ەئپسۇس! زۆھـرە ەئته تـويى بولىـدىغان قىـز ەئمهس‪ ،‬تـوي كـۆينىكى‬ ‫كىيهلمهيدۇ‪ ،‬قىزالر ىئچىدە وئتقاشتهك چاقناپ تۇرىدىغان گۈزەل قىز بواللمايدۇ‪ ،‬ائتا‪-‬‬ ‫ائنىــسى‪ ،‬دوســتلىرى‪ ،‬قولداشــلىرى يﯧنىــدا تــۇرۇپ بهخــت تىلىيهلمهيــدۇ‪ ،‬مۇزىكــا‬ ‫چﯧلىنمايــدۇ‪ ،‬يىگىــتلهر كﯧلىــنگه ائچكۆزلــۈك بىــلهن تىكىلىــپ يهرنــى چىــڭ‪-‬چىــڭ‬ ‫دەســسهپ ۇئســسۇل وئينىيالمايــدۇ؛ كهپــسىز شــۇمتهكلهر‪ ،‬جىن ـتهك قىــزالر كﯧلىــنگه‬ ‫ھهيرانلىــق‪ ،‬قىــزىقىش بىــلهن نهزەر ســااللمايدۇ ۋە چوڭالرغــا كهمپــۈت دەپ غهلــۋە‬ ‫قىاللمايدۇ‪ ...‬ەئكـسىچه‪ ،‬بـۇ كـۈنى ھهممىـدىن يىراقلىـشىپ‪ ،‬تـوي خۇشـاللىقىدىنمۇ‬ ‫ائيرىلىپ كهتكهن زۆھرە بۇ ۆئيدە ساراسىمىگه چۈشـۈپ‪ ،‬جىددىيلىـشىپ وئلتۇرىـدۇ‪،‬‬ ‫بىــر دەمــدىن كﯧــيىن نــﯧمه بولۇشــىنى ۆئزىمــۇ بىلمهيــدۇ‪ ،‬ســىىيت قــارى پۇشــۇلداپ‬ ‫وئلتۇرىدۇ؛ بۇ گويا توي كﯧچىسى بىر ھۇجرىغا سـوالنغان قىـز‪-‬يىگىتنىـڭ ەئھۋالىغـا‬ ‫وئخشاپ قالىدۇ‪ .‬ەئمهلىيهتته وئخـشىمايدۇ‪ ،‬تـوي قىلغـان قىـز‪-‬يىگىـت بىـر‪-‬بىرىـدە‬ ‫ھهققى بارلىقىنى بىلگهچكه ناھايىتى تهبىىئيال مۇرادىغـا يﯧتىـشىدۇ‪ .‬ەئممـا سـىيىت‬ ‫قارىنىڭ زۆھرەگه يﯧقىنلىشىدىغان نﯧمه ھهققـى بـار ىئـدى؟ مۇھهببهتمـۇ؟ ائشـۇ بىـر‬ ‫پــارچه خﯧتىمــۇ؟ ســىز بىــلهن تــوي قىلــمهن دەپ قويغىنىمــۇ؟ زۆھــرە نﯧمىــشقا‬ ‫جۈرەئتلىنىپ ۇئنىڭغا ۆئزىنـى تۇتقۇزغىـدەك؟ نﯧمىـشقا بىكـاردىن بىكـار پـاكلىقىنى‬ ‫قۇربان قىلغۇدەك؟ ‪ ....‬زۆھرە يهنه ېئلىشىپ كهتتـى‪ ،‬ۇئيـان وئيـالپ‪ ،‬بۇيـان وئيـالپ‪،‬‬ ‫كۆڭلى رازى بولغۇدەك نىيهتكه كﯧلهلمىدى‪.‬‬ ‫» ەئممــا ائمــال يــوق!‪ _،‬دەپ وئيلىــدى ۇئ تــۈن يﯧرىمــدا ۇئيقىغــا كﯧتىۋﯦتىــپ‪_ ،‬‬ ‫كۆڭلۈمدە ۇئنىڭدىن باشقا بىركىم بولمىغاندىكىن‪ ،‬ماڭا ىئگه بولىدىغان تـۈزۈك ەئر‬ ‫چىقمىغاندىكىن ائمال يوق؛ ېئرىـشهلمىگهنگه ائزابالنغىـچه ېئرىـشكهننى قهدىـرلهي‪،‬‬ ‫ۆئزەم ېئتىراپ قىلمىغان بىلهن ۇئ قارىم مهن ۈئچۈن مۇھىم‪ ،‬بولمىـسا نﯧمىـشقا ھهر‬

‫‪235‬‬

‫قﯧتىم تهھدىتكه دۇچ كهلگهندە ۇئ كالالمدا پهيدا بولۇپ قالىدۇ؟ نﯧمىشقا ۇئنى داىئـم‬ ‫يﯧنىمدا باردەك ھﯧس قىلىمهن‪ ،‬نﯧمىشقا ۇئنىڭ كۆزى داىئم مﯧنى يوشـۇرۇن كۆزىتىـپ‬ ‫تۇرىدۇ‪ ...‬كهلسۇن‪ ،‬قۇچاقلىسۇن‪ ،‬ائلىدىغان نﯧسىۋىسىنى ائلـسۇن‪ ،‬يﯧنىمـدا بىـر دەم‬ ‫قالــسۇن‪ ،‬ائنــدىن يوقالــسۇن‪ ،‬نهگه بارســا بارســۇن‪ ،‬مهنمــۇ ەئركىنلىكىمــدە قــاالي‪،‬‬ ‫ھايــاتىمنى يﯧڭىــدىن باشــالي‪ ،‬تۇرمۇشــۇمنى قايتىــدىن وئيلىــشاي‪ ،‬ھۈســهيىن دﯦــگهن‬ ‫كاززابقــا ۆئزەمنــى تۇتقۇزمــاي تــۇرۇپ ۇئنىڭغــا يــاتلىق بــوالي‪...‬بــۇ ۆئينــى ائلغــۇزۇپ‬ ‫ۆئزەمنىــڭ قىــالي‪ ...‬تﯧخىمــۇ ېئــسىل ياشــاي‪ ،‬چهت ەئلــلهرگه چىقــاي‪ ،‬ھــاجى خﯧــنىم‬ ‫بوالي‪...‬‬ ‫ەئتىسى زۆھرە وئرنىدىن قوپمـاي يهنه ۇئزاققىـچه خىيـال سـۈردى‪ ،‬ۆئيىـدىكىلىرى‬ ‫كاللىــسىغا كىرىۋالــدى‪ .‬ســىيىت قــارى ۇئالرنىــڭ نهزەرىــدە ىئــشهنچلىك بــاال ىئــدى‪.‬‬ ‫ۆئيىــدىكىلهرگه »ســىيىت قــارى بىــلهن مۇشــۇ يهردە نىكــاھنى قىلىۋﯦتىــپ‪ ،‬كﯧيــنىچه‬ ‫يۇرتتا رەسمىي توي قىلىدىغان بولدۇق« دﯦسه ىئـشهنمهي قالمـايتتى‪ ،‬سـىيىت قارىغـا‬ ‫تﯧلﯧفون بهرگۈزسه ھهممىسىنىڭ كۆڭلى خاتىرجهم بوالتتى‪ ،‬مۇرادىغـا يهتـكهن سـىيت‬ ‫قارى زۆھرە ۈئچۈن بۇنچىلىك ىئشنى قىلمىسا بوالمتى؟‬ ‫زۆھرە بۇ پىالنىدىن رازى بولدى‪ ،‬ۋەسۋەسىلىك وئي‪-‬خىيالدىن تۇغۇلغان مۇشۇنداق‬ ‫پىالنالرنى ىئشقا ائشۇرۇشقا قىزغىنلىـق‪ ،‬كهسـكىنلىك كﯧـرەك ىئـدى‪ ،‬بىـراق وئيـالش‬ ‫بىــلهن وئيلىغــاننى قىلىــش وئتتۇرىــسىدا ھــاڭ پهيــدا بولــۇپ تــۇراتتى‪ ،‬بۇنىڭــدىن‬ ‫قورقمىغان ائدەمال »ھالقىما رىائللىق«قا قهدەم قويۇپ‪ ،‬مهقسىتىگه يﯧتهلهيتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە سىيىت قارىغا تﯧلﯧفون قىلدى‪ ،‬سىىيت قارى تﯧلﯧفوننى كارىۋىتىغا تاشـالپ‬ ‫قويۇپ‪ ،‬ۆئزى خاالدا خىيال سۈرۈپ وئلتۇراتتى‪ .‬تاھىر قارى تﯧلﯧفوننى ائلدى‪:‬‬ ‫_ ەئسساالمۇ ەئلهيكۇم‪.‬‬ ‫_ ۋەەئلهيكۇم ەئسساالم‪ ،‬سىيىت قارى‪...‬‬ ‫_ توختاپ تۇرۇڭ‪.‬‬ ‫تاھىر قارى تﯧلﯧفوننى سۇنۇپ بهردى‪ ،‬سىيىت قارى تﯧلﯧفوندىن زۆھرەنىـڭ ائۋازىنـى‬ ‫ائڭالپ ناھايىتى بىەئپ ھﯧس قىلىپ‪ ،‬جىمىپال كهتتى‪ .‬گۈزەل ىئـشالر نﯧمىـشقا گـۈزەل‬ ‫ۋاقىتالرغا ۇئدۇل كهلمهيدىغاندۇ؟ سىيىت قارى جىممىدە وئلتۇرۇپ ەئڭ ائخىرىدا بىرال‬ ‫ېئغىز جاۋاب بهردى‪» :‬ماقۇل‪ ،‬باراي«‪.‬‬ ‫سىيىت قارى خاالدىن روھسىز‪ ،‬خىيالچان چىقىپ كهلدى‪ .‬تاھىر قارىمۇ ۇئنىڭ بىلهن‬ ‫تهڭال جىددىيلىشىپ قالغاندەك كۆرۈنهتتى‪.‬‬ ‫_ سﯧنى يهنه چاقىرىپتىما؟‬ ‫_ ھهەئ‪ ،‬يهنه بىر دوستىمۇ بار ىئكهن‪.‬‬ ‫_ مﯧنىمۇ بار دﯦسهڭ بولمامدۇ؟‬ ‫_ ۆئزىڭىزال كﯧلىڭ دەۋاتىدۇ‪.‬‬

‫‪236‬‬

‫_ ائۋازى چىرايلىــق قىــزكهن‪ ،‬ۆئزى قانچىلىــك چىرايلىقتــۇ‪ ،‬ســهن تــوال دەۋﯦرىــپ‬ ‫مﯧنىڭمــۇ كۆرگــۈم كﯧلىۋاتىــدۇ‪ .‬بوپتــۇ‪ ،‬بﯧرىــپ كهل‪ ،‬مهن دﯦــگهن گهپلهرنــى ۇئنتــۇپ‬ ‫قالما‪...‬‬ ‫_ دوستى بار يهردە قانداق دﯦگىلى بولىدۇ ۇئ گهپنى‪.‬‬ ‫_ ىئشقىلىپ ساڭا‪ ،‬مۇشۇ بىر پۇرسهت‪ .‬دەپ باقارسهن‪ ،‬بولمىسا مهيلى‪.‬‬ ‫_ ۋاقىتلىق نىكاھ دﯦگهننى چۈشىنهرمۇ؟‬ ‫_ چۈشهندۈرمىسه چۈشهندۈرۈپ دەيسهن‪.‬‬ ‫_ ھهي‪ ،‬مۇشۇ ىئشقا تازا ىئشهنچ قىاللمايمهن جۇمۇ‪ ،‬نىكاھ بىلهن تاالقنىـڭ ىئـشى‬ ‫بهك نازۇك ىئش‪ ،‬شهرىەئتته يوق ىئشنى قىلىپ كﯧيىن پۇشايمانغا قالمايلى دەيمهن‪...‬‬ ‫_ مهن ساڭا دﯦـمهي دﯦـگهن بـۇرادەر‪ ،‬لـﯧكىن ائمالنىـڭ يوقىـدىن دﯦـدىم‪ ،‬ۋاقىتلىـق‬ ‫نىكــاھ شــىەئلهردە بــار ىئــش‪ ،‬كــونىلىرىمىز زىنــادىن ســاقلىنىش ۈئچــۈن شــۇنداق‬ ‫قىلغانىكهن‪ .‬سـاڭا بـۇنى دﯦيـشىمدىكى مهقـسهت سـﯧنى گۇناھقـا ھهيـدەش ەئمهس‪،‬‬ ‫بهلكى سﯧنى گۇناھتىن ساقالپ قﯧلىش‪ .‬زۆرۈرىـيهت تۈپهيلىـدىن بهزى ىئـشالرغا يـول‬ ‫بار‪ .‬مهسىلهن‪ ،‬چوشقا گۆشى ھارام‪ ،‬ەئممـا ائچلىقـتىن ۆئلمهسـىك ۈئچـۈن ۇئنىڭـدىن‬ ‫ائزراق يﯧــسه بولىــدۇ‪ .‬بىــر ائدەم قىلىــچ ائســتىدا ۆئلۈمــدىن قورقــۇپ ائغزىــدا »مهن‬ ‫مۇســۇلمان ەئمهس« دﯦــسه كــاپىر بولــۇپ كهتمهيــدۇ‪ ،‬چىــن كۆڭلىــدە مۇســۇلمانلىق‬ ‫ىئشهنچىنى ساقالپ قالسا بولىدۇ‪ .‬مهن شۇنداق قارايمهن‪ ،‬ىئشقىلىپ‪ ،‬مۇسـۇلمانلىققا‬ ‫پايدىلىقال ىئش بولىدىكهن‪ ،‬ىئشنىڭ ەئۋزىلىنى تالالپ قىلىش كﯧرەك‪ .‬شۇڭا‪ ،‬قانداقال‬ ‫قىلىـــپ بولـــسا نىكـــاھىڭالرنى چﯧـــتىڭالر‪ ،‬قـــالغىنىنى كﯧـــيىن كـــۆرۈڭالر‪ .‬ائلـــالھ‬ ‫بهختىڭالرنى بﯧرىپ قالسا قوشۇلۇپ قاالرسىلهر‪.‬‬ ‫سىيىت قارى بۇ گهپلهرگه قايىل بولۇپ‪ ،‬تاھىر قارىغا كۈلۈمسىرەپ قاراپ قويدى‪.‬‬ ‫_ بهزى موللىالر ۆئزىگه پايدىلىقال ىئش بولسا قورقماي پهتىۋا چىقىرىۋﯦرىدۇ‪ _،‬دﯦدى‬ ‫تاھىر قارى سۆزىنى داۋامالشتۇرۇپ‪ _،‬بىز ۇئنداق گۇناھتىن نﯧرى تۇرۇشـىمىز كﯧـرەك‪.‬‬ ‫جهمىئيهت بۇزۇلـسا دىنمـۇ بۇزۇلـۇپ كﯧتىـدۇ‪ ،‬پـۈچهك مـولال كـۆپ ماكانـدا ھهق گهپ‬ ‫قىلىدىغان موللىنىڭ كۈنى تهس‪ ،‬شۇنداقتىمۇ ھهق ائلدىدا تىك تۇرمىساق قىيامهتته‬ ‫بوينىمىز ېئگىلىپ قالىدۇ‪.‬‬ ‫_ تهبلىغــدە رەســمىي يﯧتىشىپــسهن‪ _،‬دﯦــدى ســىيت قــارى زوقلىنىــپ‪ _ ،‬پىكرىــڭ‬ ‫وئچۇق‪ ،‬داىئم وئبدان پاراڭ قىلىسهن‪ ،‬سهن بىـلهن بىـرەر يىـل ھهمـراھ‪ ،‬سـهپهرداش‬ ‫بولسىمۇ زﯦرىكمهيدۇ كىشى‪.‬‬ ‫_ زۆھرەجانىڭنىــڭ ائۋازى ىئلھــامىمنى قوزغىــۋەتتى بولغــاي‪ _،‬دﯦــدى تــاھىر قــارى‬ ‫كۈلۈپ‪ _،‬قىز بالىنى نﯧمىشقا داىئم شهيتان دەيمىز‪ ،‬ەئسلى شهيتان كۆڭلىمىزدە‪ ،‬بىز‬ ‫شۇالرغا ھهر ۋاقىت يۈزلىنىپ تۇرىمىز‪ ،‬گاھى كۈلۈپ قـارايمىز‪ ،‬گـاھى قاپـاق تـۈرىمىز‪.‬‬ ‫مــۇھهببهت دﯦــگهن نهرســىنى بىــر نــۇر دﯦــسهك‪ ،‬بىــز شــۇ نۇرنىــڭ ىئچىــدە رەڭگــارەڭ‬

‫‪237‬‬

‫ۆئزگىرىــپ تــۇرىمىز‪ .‬ســىناق دۇنياســىدىكى ائدەمنىــڭ ھــالى مانــا شــۇ‪ .‬زۆھرەجانىــڭ‬ ‫كۆزلىرىڭىنى قاماشتۇرىدۇ‪ ،‬قىزىقىپ تۇرىسهن‪ ،‬ائلدىراپ تۇرىسهن‪ ،‬قورقماي بﯧرىـۋەر‪،‬‬ ‫ۇئنىڭ ھهقىچان ساڭا تۇتىدىغان يوللۇقى بار‪ ،‬ۆئيىـگه ەئۋەتىـدىغان نهرسـىلىرى بـار‪.‬‬ ‫بهلكىم ۇئنداق نهرسىلىرىمۇ يوقتـۇ‪ ،‬چۈشـهندۈرىدىغان كـۆڭلى‪ ،‬دەيـدىغان گهپلىـرى‬ ‫بــاردۇ؛ بىچــارە قىزمــۇ بىــر نهرســىگه ائلدىراۋاتىــدۇ‪ ،‬ائۋازى تىتــرەپ تۇرىــدۇ‪ ،‬مﯧنىــڭ‬ ‫ائۋازىمدىنال سﯧنىڭ ەئمهسلىكىڭنى دەرھال سﯧزىپ توختاپ قالدى‪ ،‬كاللىسى قﯧتىـپ‬ ‫قالدى‪ ،‬ۇئنىڭ پۈتۈن خىيالى سﯧنىڭدە؛ سهنمۇ ۇئنىڭ غﯧمىـدە‪ ،‬خىيـاللىرىڭالرنى جهم‬ ‫قىلىڭالر‪ ،‬وئچۇق‪-‬يورۇق پاراڭلىشىڭالر‪ .‬ائلالھ ىئشىڭالرنى ائسان قىلغاي‪...‬‬ ‫ســىيىت قــارى پۈتــۈن بىــر كــۈننى زۆھرەنــى وئيــالش‪ ،‬كۆرۈشــكهندىن كﯧيىنكــى‬ ‫ىئشالرنى تهسـهۋۋۇر قىلىـش بىـلهن ۆئتكـۈزدى‪ .‬كهچـكه يـﯧقىن يـۈز‪-‬كـۆزلىرىنى قايتـا‬ ‫يۇيۇپ‪ ،‬چىشلىرىنى چوتكىالپ‪ ،‬كىيىملىرىنى رەتلىـك كىيىـپ‪ ،‬ەئتىـر چﯧچىـپ تاالغـا‬ ‫چىقتى‪ ،‬تاكـسىدىن بىرنـى توسـتى‪ ،‬ۇئ زۆھـرە بىـلهن خوشالشـقىلى يـاكى يﯧڭـى بىـر‬ ‫ھاياتنى باشالشقا كﯧىۋاتقـانلىقىنى ۆئزىمـۇ بىلمهيتتـى؛ ىئـشهنچ ۋە ۈئمىـدى گاھىـدا‬ ‫يۈرەكلىرىنى ھاياجاندا ائغرىتسا‪ ،‬ەئندىـشىلىرى يـۈرىكىنى سـىقىپ‪-‬سـىقىپ قويـۇپ‬ ‫بﯧرەتتــى‪ .‬ۇئ بىــر يىــل ائلدىــدا زۆھــرە بىــلهن خوشالشــقىلى بارغانــدىكى ىئــشالرنى‬ ‫ەئسلىدى‪ ،‬ائدىله بۇ قﯧتىممۇ چاتاق ساالرمۇ؟ »سـىيىت قـارىمنى ۆئيـۈمگه چاقىرسـام‬ ‫كﯧلىپ ماڭا ېئسىلغان‪ ،‬قارىممۇ دﯦگهنبىلهن جىق ۆئزگىرىپتۇ « دەپ يالغـان گهپـتىن‬ ‫بىرنى قىلىپ‪ ،‬ىئشنى بۇزارمۇ؟ »جاالپتا يۈز يوق« لۇقىنى بىلپ تۇرۇپ‪ ،‬ۇئنىڭ بىلهن‬ ‫كۆرۈشكىلى بارغاندىكىن‪ ،‬ھهممىـگه چىـداش كﯧـرەك‪ .‬يالغـان گهپ قىلـسا جايىـدىال‬ ‫دەككىسىنى بﯧرىپ‪ ،‬زۆھرەنىڭ ائلدىدا ىئناۋىتىنى تىكلىشى كﯧـرەك‪ .‬سـىيىت قـارى‬ ‫ىئختىيارسىز ھالدا مۇشتۇمىنى تۈگۈپ ائلقىنىغا ۇئرۇپ قويدى‪ ،‬بۇ ۇئنىڭدا بىر خىـل‬ ‫ىئشهنچ پهيدا قىلدى‪.‬‬ ‫ۇئ زۆھرەنىڭ ىئشىكى ائلدىغا كﯧلىپ بىـر دەم تۇرۇۋﯦلىـپ ائنـدىن قوڭغـۇراقنى‬ ‫باستى‪ ،‬زۆھرە ىئشىكنى ېئچىپ‪ ،‬بۆلهكچه يﯧقىملىق تهبهسـسۇم بىـلهن ۇئنـى قارشـى‬ ‫ائلدى ۋە كهينىگه داجىپ ھۆرمهت بىـلهن ۆئيـگه باشـلىدى؛ ائدىـله وئرنىـدىن قوپـۇپ‬ ‫مۇاليىم سـاالم بهردى ۋە ۇئنـى ۆئز وئلتۇرۇۋاتقـان سـافاغا باشـلىدى‪ ،‬ائنـدىن زۆھـرەگه‬ ‫قارىشىپ بهرگىلى ائشخانىغا ماڭدى‪ .‬زۆھرە سـىيىت قـارىنى چايغـا تهكلىـپ قىلىـپ‬ ‫قويۇپ‪ ،‬ائشخانىغا كىرىپ كهتتى‪ .‬ىئككىسى ائشخانىدا سهي قورۇغاچ تاماق ېئتىشنىڭ‬ ‫پاراڭلىرىغا چۈشۈپ كهتتى‪ ،‬بىر دەمدىن كﯧيىن ائدىله قايتىپ چىقىپ سىيىت قارىنى‬ ‫پاراڭغا تۇتتى‪:‬‬ ‫_ تاش سوداڭالر قانداقراق؟‬ ‫_ يامان ەئمهس كﯧتىپ بارىدۇ‪.‬‬ ‫_ خﯧلى پۇل تاپقانسىلهر؟‬

‫‪238‬‬

‫_ ياتاق‪ ،‬تاماق‪ ،‬كىراغا چۇشلۇقال بىر نهرسه چىقىدىغان وئخشايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئنداقتا نﯧمه پايدا ائلىسىلهر؟‬ ‫_ پايدا يوق‪ ،‬زىيان چىقمىسىال مهيلى‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه ۇئ قانداق سودا؟‬ ‫_ ائشــۇنداق ســودا‪ ،‬ســودىنىڭ ھهممىــسدە پايــدا ېئلىــۋەرگىلى بولمايــدۇ‪ ،‬تهجــرىبه‬ ‫توپاليمىز‪.‬‬ ‫_ خﯧلى تۇرامسىلهر؟‬ ‫_ يهنه بىرەر ھهپته تهۋەككۇل قىلىپ باقارمىز‪ ،‬سودا بوشاپ كهتسه كﯧتىمىز‪.‬‬ ‫_ خهنزۇالر ېئسىل قاشتﯧشى بولسا بهك ائلىدۇ دەيدىغۇ؟‬ ‫_ تهيۋەنلىكلهر كۆپرەك ائلىدۇ‪،‬‬ ‫بىر دەمـدىن كﯧـيىن تامـاق تهييـار بولـدى‪ ،‬زۆھـرە »ېئلىڭـال‪ ،‬بـﯧقىڭال« دەپ‪ ،‬ۆئزى‬ ‫ىئككى تالال نهرسه يهپ قويۇپ‪ ،‬چاي ىئچىپ وئلتـۇردى‪ ،‬سـىيىت قـارى تـۈزۈت قىلىـپ‬ ‫وئلتۇرمايال سهيلهرگه چوكا سالدى‪.‬‬ ‫_ ھه نﯧمه بولسا سىيىت قارى تاماققا قارىماي كﯧتىپ قالمىدى‪ _،‬دﯦدى ائدىله ائغزى‬ ‫بﯧسىقماي سۆزلهپ‪ _ ،‬قارىم ھـازىر جىـق ىئـش كۆرگهنـدەك قىلىـدۇ‪ ،‬ېئغىـر بﯧـسىق‪،‬‬ ‫تهمكىن بولـۇپ كﯧتىپتـۇ‪ .‬وئغـۇل بـاال ەئركهك دﯦـگهن مانـا مۇنـداق بولىـدۇ‪ .‬ۆئتـكهن‬ ‫يىلقىدىن جىق ۆئزگىرىپسىز‪ ،‬ۇئ چاغدا گۆدەك ىئدىڭىز‪ ،‬شۇ چاغدا بىزدىن يامانالپ‬ ‫كﯧتىپ قالغاندىن كﯧيىن بىچارە زۆھرە يىغالپ تۈگىشىپ كهتتـى‪ ،‬مهن بىلهنمـۇ تـاس‬ ‫قالدى ۇئرۇشقىلى‪ ...‬ىئككىڭالر تـا ھـازىرغىچه مانـا بىـر‪-‬بىرىڭالرنـى ياخـشى كـۆرۈپ‬ ‫كﯧلىۋاتىــسىلهر‪ .‬بۇنــداق مــۇھهببهت كهمــدىن كهم ۇئچرايــدۇ‪ .‬بولۇپمــۇ‪ ،‬ســىزنىڭ‬ ‫تهقۋالىقنى دەپ مۇھهببهتنى تاشلىۋەتمىگهنلىكىڭىز كىشىنى بهكمۇ قايىـل قىلىـدۇ‪.‬‬ ‫ىئككىڭالر رەسمى خۇدا قوشقان قوشماقالر‪ ،‬قـاراڭالر مانـا‪ ،‬بهختلىـك بىـر جـۇپلهردەك‬ ‫بىلله تاماق يهپ وئلتۇرىسىلهر‪.‬‬ ‫سىيىت قارى بىـلهن زۆھـرە بىـر‪-‬بىـرىگه قـاراپ وئڭايـسىزلىنىپ قﯧلىـشتى‪ .‬بىـر‬ ‫دەمدىن كﯧيىن ائدىلهنىـڭ تﯧلﯧفـونى سـايراپ كهتتـى‪ ،‬ۇئ وئرنىـدىن قوپـۇپ نﯧرىـراق‬ ‫بﯧرىــپ بىــر كىمــلهرگه جىــددىي جــاۋاب قايتۇرغانــدەك قىلــدى‪ ،‬ائنــدىن »مﯧنــى يهنه‬ ‫چــاقىرتىپتۇ‪ ،‬بارمىــسام بولمىــدى‪ ،‬ىئككىڭــالر وئبــدان وئلتــۇرۇڭالر‪ ،‬كﯧــيىن يهنه‬ ‫كۆرۈشهرمىز« دەپ ائيىغىنى كىيىپ ماڭدى‪.‬‬ ‫ۆئيــدە ىئككىــسى بــايىقى وئڭايــسىزلىقنى داۋامالشــتۇرۇپ قالــدى‪ ،‬ســىيىت قــارى‬ ‫تهخسىگىال قارايتتى‪ ،‬بىر نهرسـىلهرنى توختىمـاي يهيتتـى‪ ،‬توختىمـاي چـاي ىئچهتتـى‪،‬‬ ‫زۆھرە ۇئنىڭغا چاي قۇيۇپ ھارمـايتتى‪ ،‬بىـر دەمـدىن كﯧـيىن چـايمۇ تۈگىـدى‪ .‬زۆھـرە‬ ‫ائشخانىغا ماڭدى‪ .‬سىيىت قارى ۇئنىڭ كهينىدىن قاراپ قالدى‪ ،‬ەئۋرىشىم بوي نـازۇك‬ ‫قىز‪ ،‬مۇھهببهتكه سادىق قىـز‪ ،‬ۋاپـادار قىـز‪ ...‬خوتـۇن بولۇشـقا اليىـق قىـز‪ ...‬يـۈرەكنى‬

‫‪239‬‬

‫ھاياجاندا ائغرىتىپال تۇرىدىغان قىز‪ ...‬بهختكه بىر قهدەم قالغاندا يۈرەك نﯧمىـشقا‬ ‫پايلىمايدۇ‪ ،‬ۋىسالغا ائز قالغانـدا ائدەم نﯧمىـشقا پۇتلىـشىپ كﯧتىـدۇ؟ پۇتلىكاشـاڭ‬ ‫ھهددى‪-‬ھﯧسابسىز كۆپ بولغاچقا ائدەم مهقسهتكه ائز قالغاندا ھالىدىن كﯧتىـپ بهل‬ ‫قويۇۋﯦتىــدۇ‪ ،‬ەئگهر ســهلال غهيــرەت قىلىۋەتــسه مهقــسىتىگه يﯧتهلهيــدۇ‪ ،‬بهختنىــڭ‬ ‫قۇچىقىغا ۆئزىنى ائلدىراپ بولسىمۇ ائتااليدۇ‪.‬‬ ‫زۆھــرە چــاي ېئلىــپ چىقىــپ يهنه چــاي قۇيــدى‪ ،‬قــوللىرى ســهل تىتــرەپ تــۇراتتى‪،‬‬ ‫چىرايىدىمۇ ائدەتتىن تاشقىرى بىـر جىـددىيلىك ەئكـس ېئتهتتـى‪ ،‬يـۈزلىرى قىزارغـان‬ ‫ائلمىنىــڭ رەڭگىنــى ېئلىــشقا باشــلىغانىدى‪ .‬ىئككهيــلهن دەيــدىغان گهپلىرىنــى‬ ‫دﯦيهلمهيۋاتقانــدەك‪ ،‬بىــر‪-‬بىرىنىــڭ ىئچىنــى ســىقىپ‪ ،‬ۆئزلىرىنىــڭ ىئچىنــى تىڭــشاپ‬ ‫وئلتۇراتتى‪ .‬زۆھرە سۈكۈتكه چىدىماي‪ ،‬باشقا گهپلهرنى قىلغىلى تۇردى‪:‬‬ ‫_ سهيلهرنى تۈزۈك يﯧمهپسىز‪ ،‬وئخشىماپتىمۇ يا؟‬ ‫_ وئخشاپتۇ‪ ،‬ھﯧلىمۇ جىق يهۋەتتىم‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه چاي ىئچىڭ‪.‬‬ ‫_ بولدى‪ ،‬چاينى جىق ىئچىۋەتتىم‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه ۇئششاق‪-‬چۈششهكلهردىن ائلغاچ وئلتۇرۇڭ‪.‬‬ ‫زۆھرە تهخسىلهرنى يىغىـشتۇرۇپ‪ ،‬ائشـخانىدىكى قازانغـا تاشـالپ قويـۇپال يﯧنىـپ‬ ‫چىقتى‪ .‬ائندىن سافانىڭ ائلدىدىكى شىرەگه ھهر خىل مﯧۋە‪-‬چىۋىلهرنى تىزىۋەتتى‪.‬‬ ‫_ سافاغا كﯧلىپ بىر دەم وئلتۇرۇڭ‪ _،‬دﯦدى زۆھرە بايىقىدىن كهسكىنرەك ائھاڭدا‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى ســافاغا كﯧلىــپ تﯧلﯧۋىزورغــا قــاراپ وئلتــۇردى‪ ،‬زۆھــرە ۇئنىــڭ نهق‬ ‫ھۈسهيىن وئلتۇرغان يهرگه كﯧلىـپ وئلتۇرغـانلىقىنى كـۆردى‪ .‬سـىيىت قـارى مهنىـسىز‬ ‫ېئكرانغا قاراپ وئلتۇرغان بىلهن بىر كۆزى زۆھرەدە ىئدى‪ .‬ھايال ۆئتمهي زۆھرە ۇئنىـڭ‬ ‫يﯧنىغـــا كﯧلىـــپ‪ ،‬تﯧلىۋىزورغـــا قـــاراپ وئلتـــۇردى‪ .‬بىـــر كىنـــو بﯧرىلىۋاتـــاتتى‪،‬‬ ‫مۇھهببهتلىــشىدىغان كۆرۈنۈشــلهر چىقمىــدى‪ ،‬بىــر دەمــدىن كﯧــيىن كىنــو ۈئزۈلــۈپ‬ ‫دورىنىڭ ېئالنلىرى بﯧرىلىشكه باشلىدى‪ .‬سىيىت قـارى قانـال يۆتكىـدى‪ ،‬قانالالرنىـڭ‬ ‫ھهممىــسى مهنىــسىز‪ ،‬الۋزا پروگــراممىالر بىــلهن توشــۇپ كهتكهنىــدى‪ .‬ەئســلى ەئڭ‬ ‫ھهقىقىــي‪ ،‬ەئڭ تهســىرلىك تۇرمــۇش نهق رىائللىقتــا ىئــدى‪ ،‬ەئممــا شــۇ تاپتــا ھهر‬ ‫ىئككىسى بۇ رىائللىققا كۆز يۇمۇپ‪ ،‬دەردىنـى شـۇ مهنىـسىز‪ ،‬قوپقـورۇق نهرسـىلهردىن‬ ‫ېئلىۋاتاتتى‪ ،‬دىققىتىنى قهستهن شۇ ياققا بۇراۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_ تﯧلﯧۋىزورنى ۆئچۈرۈۋەتسىڭىز بولغۇدەك ‪ _،‬دﯦدى ىئچى سىقىلىپ كهتكهن زۆھرە‬ ‫_ كۆرگۈدەك ھﯧچنﯧمه يوق‪ .‬بىر دەم ۆئزىمىزنىڭ پارىڭىنى قىلىپ وئلتۇرايلى‪..‬‬ ‫سىيىت قارى تﯧلىۋىزورنى دەرھال ۆئچۈرۈپ‪ ،‬زۆھرەگه يۈزلهندى‪.‬‬ ‫_ قاچان ماڭاي دەيسىز‪ ،‬بهك ائلدىراپ كﯧتىپ قالماسسىز؟‬

‫‪240‬‬

‫_ ەئھۋالغا قاراپ باقارمىز‪ ،‬خﯧرىدارالر چىقىۋاتىـدۇ‪ ،‬ائزراق بولـسىمۇ پايـدا ېئلىـپ‬ ‫كهتمىسهك‪ ،‬ماڭغان يولىمىز بىكار بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ بولسا بىر مهزگىل تۇرۇپ‪ ،‬تاشنىڭ ھهممىنى سﯧتىۋﯦتىپ كﯧتىڭالر‪ .‬ېئغىر تاشنى‬ ‫نهلهردە سۆرەپ يۈرۈيسلهر‪.‬‬ ‫_ يۈكىمىز ېئغىر ەئمهس‪ ،‬ۆئيىڭىزگه ائلغاچ كﯧتىدىغان نهرسىلهرنى تهييـار قىلىـپ‬ ‫قويدىڭىزمۇ؟‬ ‫_ قاراپ باقسام‪ ،‬ائزراق نهرسىنى كهم قىلىپتىمهن‪ ،‬سىز مـاڭغىچه ۆئزەم يهتكـۈزۈپ‬ ‫بﯧرەي‪.‬‬ ‫گهپــلهر قﯧيىــپ كﯧتىۋاتــاتتى‪ ،‬ســىيىت قــارى يولــدا وئيــالپ كهلــگهن گهپلىرىنىــڭ‬ ‫بىرســىنىمۇ دﯦيهلمهيۋاتقانلىقىــدىن ىئچــى پۇشــتى‪ ،‬بهلكــى بىلىــپ‪-‬بىلــمهي ھــازىرال‬ ‫كﯧتىدىغانــدەك پــاراڭ قىلىۋاتقىنىــدىن ەئرۋاھــى ۇئچتــى‪ .‬زىيــادە خىيــال‪ ،‬زىيــادە‬ ‫تهشۋىشلىرى مۆكتۈرمىدە تۇرغان دۈشمهنلهردەك كۈچىيىپ كهتتى‪ .‬زۆھرە ۇئنىڭدىنمۇ‬ ‫بهك جىله بولدى‪.‬‬ ‫_ تۈنۈگــۈن كــۆڭلىڭىزنى رەنجىتىــپ قويمىغانــدىمهن؟_دﯦــدى ســىيىت قــارى ائخىــر‬ ‫دﯦگىلى بىر گهپ تﯧپىپ‪.‬‬ ‫_ ياقهي‪ ،‬نﯧمىشقا رەنجىيمهن‪.‬‬ ‫_ چوڭالرغا تﯧلﯧفون قىلىپ دﯦمىگهنسىز‪.‬‬ ‫_ ياقهي‪ ،‬نﯧمىشقا دەيمهن‪.‬‬ ‫_ بۇ ىئشتىن بهك كۆڭلۈم يﯧرىم بولدى‪ _ ،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى‪ _،‬سـىز زادى مۇشـۇ‬ ‫شهھهردىن كهتمهي تۇرۇپ قاالرسىزمۇ؟‬ ‫_ۇئقمايمهن‪ _ ،‬دﯦدى زۆھرە‪ _،‬بـۇ شـهھهردە ياشـاش پﯧـشانهمگه پۈتۈلـۈپ كهتـكهن‬ ‫وئخشايدۇ ‪.‬‬ ‫_ائدىله بىلهن يهنه ائرىلىشىۋاتامسىز؟‬ ‫_ائنچه‪-‬مۇنچه كۆرۈشۈپ قويىمىز‪.‬‬ ‫_سىز بۇنداق قىزالردىن ۆئزىڭىزنى تارتىشىڭىز كﯧرەك ىئدى‪.‬‬ ‫_بۇ شهھهردە بۇنىڭدىن باشقا ائرىلىشىدىغان دوستۇم يوق‪.‬‬ ‫_ۇئنى تﯧخى دوستۇم دەپ قارامسىز؟‬ ‫زۆھرە يهنه خاتا گهپ قىلىپ سالغانلىقىنى سﯧزىپ تهمتىرەپ كهتتى ‪:‬‬ ‫_ياقهي‪ ،‬مۇنداقال دەپ قويدۇم‪ ،‬ەئمهلىيهتته نورمال ائرىلىشىپ ۆئتىمىز‪.‬‬ ‫_ىئككىڭالر ىئككى تاىئپىدىكى قىزالر‪.‬‬ ‫_بۇنى مهنمۇ بىلىمهن‪ ،‬شۇڭا ۇئنىڭ يﯧنىدىن كهتكهن‪.‬‬ ‫شۇ ەئسنادا سىيىت قارىغا تاھىر قارىمدىن تﯧلﯧفون كهلدى‪ .‬زۆھرە وئرنىدىن قوپـۇپ‬ ‫ھۇجرىسىغا كىرىپ كهتتى‪.‬‬

‫‪241‬‬

‫_قارىم‪ ،‬تىنچلىقتۇ؟‬ ‫_ھهەئ‪ ،‬نﯧمىگه تﯧلﯧفون قىلىپ قالدىڭ؟‬ ‫_ەئنسىرەپ بولمامدۇ؟_ دﯦدى تاھىر قارى كۈلۈپ‪ _،‬شۇ تاپتا مﯧنىڭ كالالمغا باشقا‬ ‫ىئش كهلمهيۋاتىدۇ‪.‬‬ ‫_قىزىق ائداش ته سىله‪ ،‬مهن يا كىچىك باال بولمىسام‪.‬‬ ‫_دەيمىنـا ەئمـدى‪ ،‬ۆئزەڭ ھﯧسـسىياتچانراق بـاال‪ ،‬بىـرەر ىئـش چىقىـپ قالمىـسۇن‬ ‫دەيمهن‪.‬‬ ‫_خاتىرجهم بول‪ ،‬چاتاق چىقمايدۇ‪.‬‬ ‫_قانداق‪ ،‬دﯦدىڭمۇ ۇئ گهپنى؟‬ ‫سىيىت قارى ائۋازىنى پهس قىلدى‪:‬‬ ‫_دوستى تﯧخى ەئمدى كهتتى‪ ،‬ەئمـدىراق دﯦـسهم بوالمـدىكىن‪ ،‬لـﯧكىن كۆڭلۈمـدە‬ ‫پهقهت ىئشهنچ يوق تۇرىدۇ‪...‬‬ ‫_ سهندە كالتىسىي كهممۇ نﯧمه؟ نﯧمىشقا دﯦيهلمهيسهن؟‬ ‫_پهسرەك گهپ قىل‪ ،‬شۇ تاپتا مهن وئتنىڭ ىئچىدە‪...‬‬ ‫_بـۇرادەر‪ ،‬گهپنـى غـاچ‪-‬غـاچ قىلىـپ ۇئ يهردىـن كهت‪ ،‬ۆئزەڭمـۇ بىلىـسهن‪ ،‬يـالغۇز‬ ‫قىزنىڭ يﯧنىـدا تـۇرۇش گۇنـاھ‪ .‬نـى نـى تهقـۋا بـالىالر مۇشـۇ قىـز بالىنىـڭ ىئـشىغا‬ ‫كهلگهندە شاپاققا تﯧيىلىـدۇ ‪.‬نـامهھرەملهر بىـلهن يـالغۇز قالغانـدا زىنـا ۆئتكـۈزۈپ‬ ‫قويۇپ ۆئمۈرلۈك پۇشايمانغا قالغانالر ائز ەئمهس‪ ،‬توي قىلمىغانالر زىنا قىلسا شهرىئ‬ ‫مهھكىمه ‪ 80‬قامچـا ۇئرىـدىغان ىئـش ھـازىر بولمىغـان بىـلهن‪ ،‬گۇناھكـارلىق ائزابـى‬ ‫ۇئالرنــى ۆئلگىــچه قىينايــدۇ ‪.‬ۇئالر دﯦگىــنىم ىئمــان ېئيتقــان مۇســۇلمانالر‪ ،‬مۇســۇلمان‬ ‫ەئمهســلهر كــارى يــوق يۈرىۋﯦرىــدۇ‪ ،‬ائخىــرەتته جازاســىنى تارتىــدۇ‪» .‬مــۆمىن ائدەم‬ ‫مۆمىنلىك ھالىتىدە زىنا قىلمايدۇ« دﯦگهن ھهدىسنى ۇئنتۇپ قالمـا‪ .‬يهنه تﯧخـى بهزى‬ ‫بالىالر بارمىش‪ ،‬نامهھرەم قىز بىلهن مهخپىي زىنا ۆئتكۈزۈشـتىن قورقـۇپ‪ ،‬پىچـاقتىن‬ ‫بىرنى وئتتۇرىغا سانچىپ قويۇپ‪ ،‬ۆئزىنىڭ نىكاھىنى ۆئزى وئقۇيمىش‪ ...‬جهمىئيهتـته‬ ‫بۇنداق بىدەئت ىئشالر توال‪ ،‬خاتا نىكاھ وئقۇيدىغان ىئشالرمۇ جىق‪ .‬خهقلهر ۆئزىنىـڭ‬ ‫نهپسىنى دەپ ائشۇنداق غهلىته ىئشالرنى تاپىدۇ‪ ،‬ھهتتا ۇئنىڭ بهزىلىرى خاتا ائدەتـكه‬ ‫ائيلىنىــپ كهتــكهن‪ ،‬تــۈزەتمهك تهس‪.‬ھهي‪ ...‬ىئــشىمىز تهس قــارىم‪ ،‬بولــسا ســهنمۇ‬ ‫پىچاقتىن بىرنى ائلدىڭغا تىكلهپ قويۇپ‪ ،‬ۆئزەڭنىڭ نىكاھىنى ۆئزەڭ وئقۇۋﯦتىپ توي‬ ‫كﯧچىسىنى ۆئتكۈزۈپ كهلمىگىن يانا‪ ،‬بۇ گهپ سـاڭا خـوش يﯧقىـپ قالمىغانـدۇ‪-‬ھه؟!‬ ‫ۇئنداق قىلما‪» ،‬نىكاھ قىلىپ بىرگه بواليلى‪ ،‬قانچه كۈن دﯦسىڭىز شۇنچه كۈن بىلـله‬ ‫تۇرايلى« دەپ چىرايلىق گهپ قىـل‪ ،‬ائزراق ىئمـانى بولـسا گﯧپىڭنـى يىرمايـدۇ‪ ،‬ەئته‬ ‫ائندىن ۈئچ‪-‬تۆت ائدەمنـى چاقىرىـپ نىكـاھىڭالرنى وئقـۇۋﯦتهيلى‪ .‬قىزنىـڭ مهھرىنـى‬

‫‪242‬‬

‫بهرمىسهڭ بولمايدۇ‪ ،‬پۇل دﯦسهڭ مهندە بـار‪ ،‬بـۇ ىئـشنى ۆئزىنىـڭ يولىـدا چىرايلىـق‬ ‫تۈگىتهيلى‪ ،‬قانداق دﯦدىم؟‬ ‫سىيىت قارى بۇ گهپلهرگه قـۇالق سـﯧلىپ وئلتـۇرۇپ قالـدى‪ ،‬تـاھىر قـارى سـۆزىنى‬ ‫تۈگهتكهندە ەئندىكىپ‪:‬‬ ‫_ھه‪ ،‬شۇنداق قىاليلى‪ ،‬ما گهپنى وئبدان قىلدىڭ‪_،‬دﯦدى ‪.‬‬ ‫_ەئمىسه شۇنداق بولسۇن‪ ،‬گهپنى تۈگىتىپ چاققان يﯧنىپ كهل‪.‬‬ ‫_ماقۇل‪ ،‬ھايال قالماي بارىمهن‪.‬‬ ‫سىيىت قارى تﯧلﯧفوننى ېئتىپ‪ ،‬زۆھرەنىڭ ھۇجرىـسىغا قـاراپ قويـدى‪ ،‬بايىقىـدىن‬ ‫خــﯧلىال روھلىنىــپ قالــدى‪ .‬بىــر دەمــدىن كﯧــيىن زۆھــرە ھۇجرىــسىدىن چىقتــى‪،‬‬ ‫ۇئچىــسىدىكى كىيىملىــرى ســهل ائزالپ قالغانــدەك قىالتتــى‪ ،‬ســىيىت قارىنىــڭ كــۆز‬ ‫قارىچۇقلىرى ىئتتىكلهپ كهتتى‪ ،‬زۆھرە ۇئنىڭغا قاراپال كﯧلىۋاتاتتى‪ ،‬جامالىدىن ھـﯧچ‬ ‫ۋاقىتتــا كۆرۈلــۈپ باقمىغــان يﯧقىملىــق مهنه‪ ،‬تهشــنالىق‪ ،‬ھهتتــا بىلىــپ بولمــاس‬ ‫ەئسـهبىيلىك ەئكـس ېئتهتتـى‪ .‬زۆھـرە شـامالدەك يهڭگىـل‪ ،‬لهرزان مﯧڭىـپ سـىيىت‬ ‫قارىنىڭ يﯧنىغـا كهلـدى‪ .‬قـارىم ېئغىـر‪-‬بﯧـسىقلىق بىـلهن وئلتۇرسـىمۇ‪ ،‬يـۈرەكلىرى‬ ‫ىئختىيارىغــا بويــسۇنماي تىنىمــسىز ســوقاتتى‪ ،‬پــۇت‪-‬قــوللىرى ۆئزىنىــڭ ەئمهســتهك‬ ‫خىيالىي سﯧزىمدا بىلىنهر‪-‬بىلىنمهس تهۋرىنىپ تۇراتتى ‪.‬‬ ‫_سىز مﯧنى ھهقىقىي ياخـشى كۆرەمـسىز؟‪-‬دﯦـدى زۆھـرە ۇئنىڭغـا وئتلـۇق نهزەردە‬ ‫تىكىلىپ‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى زۆھــرەگه قــاراپ سالــسىال‪ ،‬ۇئ كۆزلهرنىــڭ ۆئزىنــى كۆيــدۈرۈپ كــۈل‬ ‫قىلىۋﯦتىشىدىن ەئنـسىرەپ قارىمـاي تۇرۇۋالـدى؛ راسـت گهپنـى قىلغانـدا‪ ،‬ۇئنىڭغـا‬ ‫قاراشقا جۈرەئت قىاللمىدى‪.‬‬ ‫_مﯧنى ياخشى كۆرەمسىز‪-‬كۆرمهمسىز؟‬ ‫_ۆئزىڭىز بىلىسىزغۇ‪...‬‬ ‫_ماڭا قاراپ تۇرۇپ نﯧمىـشقا گهپ قىاللمايـسىز؟ مهن شـۇنچىلىك سـهتما؟ شـۇنچه‬ ‫قورقۇنچلۇقما؟‬ ‫سىيىت قـارى ناھـايىتى تهسـته زۆھـرەگه قارىـدى‪ ،‬زۆھـرە يﯧقىنـدىن قارىغانـدىمۇ‬ ‫ھهقىقهتهن چىرايلىق قىز ىئدى‪ ،‬چﯧھرى تهشـنالىق سـﯧھرىگه چۆمگهنىـدى‪ ،‬لهۋلىـرى‬ ‫شهبنهمدە قالغان گۈل بهرگىدەك تىترەپ تۇراتتى ‪.‬‬ ‫_ماڭا وئبدان قاراڭ‪ _،‬دﯦدى زۆھرە جۈرەئتلهنگهنچه قىنىغـا پاتمـاي‪ _،‬سـىز مﯧنـى‬ ‫ياخشى كۆرىمهن دەپ خهت يازغان قىـز مهن شـۇ‪ ،‬وئبـدان قـاراڭ‪ ،‬ماڭـا خهت يﯧزىـشقا‬ ‫جۈرەئت قىلغان ائدەم ماڭا نﯧمىشقا قارىيالمايسىز؟‬ ‫سىيىت قارى جىددىيلىشىپ كهتتى‪ ،‬نامهھهرەم بىلهن يـالغۇز قالغانغـا پۇشـايمان‬ ‫قىلغىلــى تــۇردى ‪.‬ەئممــا بىــر يانــدىن يىگىتلىــك ھهۋىــسى جــۇش ۇئرۇپ‪ ،‬قىزنىــڭ‬

‫‪243‬‬

‫ۋىسالىغا يﯧتىشكه ىئتتىرىپ تۇراتتى‪ .‬ىئمان بىلهن شهيتاننىڭ كۈرىـشى مۇشـۇ تهرزدە‬ ‫باشلىنىپ كﯧتىدىغاندەك قىالتتى‪.‬‬ ‫_مۇشۇ ۋاققىچه كالالمدىن چىققىلى ۇئنىمىدىڭىز‪ ،‬يازغان خهتلىرىڭىزنـى يىرتىـپ‬ ‫يوقــاتقىنىم بىــلهن گهپلىرىڭىــز ېئــسىمدە قــاپتىكهن‪ ،‬تــوال كالالمغــا كﯧلىۋالىــدۇ‪،‬‬ ‫مۇھهببهت دﯦگهن نﯧمىنى چۈشهنمهسته وئقۇغان خهت بولغاچقـا شـۇنداقمىكىن‪ ،‬ھـﯧچ‬ ‫بىلمىــدىم ‪.‬راســت گهپنــى قىلغانــدا‪ ،‬مهن ســىزنى ســاراڭ بولغــۇدەك ياخــشى كــۆرۈپ‬ ‫قالمىدىم‪ ،‬لﯧكىن ماڭا بولغان ھﯧسسىياتىڭىزنى مۇھهببهت دەپ قهدىرلهشـكه تـوغرا‬ ‫كهلـدى‪ ،‬شـۇنداق وئيلىغـانچه‪ ،‬سـىز ماڭـا مـۇھىم ائدەم بولـۇپ قالـدىڭىز‪ ،‬بۇنىڭغـا‬ ‫ۆئزەممۇ ھهيران‪ ،‬سىز مﯧنىـڭ كۆڭلۈمـدە ھﯧچكىمنىـڭ وئرنىنـى باسـالمايدىغان بىـر‬ ‫ائدەمگه ائيلىنىپ قالدىڭىز‪ ،‬مﯧنى وئقۇتۇۋالدىڭىزمىكىن دەپمۇ گۇمان قىلىمهن ‪.‬‬ ‫_بىــز ۇئنــداق خــۇراپىي ىئــشنى قىلمــايمىز‪ _،‬دﯦــدى ســىيىت قــارى تهســىرلىنىش‬ ‫ائرىلىقىدا ھوشىنى تﯧپىپ ‪.‬‬ ‫_ىئـشقىلىپ‪ ،‬مهيلـى قانـداق وئيـالڭ‪ ،‬سـىز مﯧنىـڭ يـۈرىكىمنى مۈشـۈكتهك يهپ‬ ‫بولــدىڭىز‪ .‬قاچــانكى بىــر ىئــش ۇئچرىــسام ســىز كالالمغــا كﯧلىۋالىــسىز‪ ،‬جىنــدەك‬ ‫چاپلىشىـسىز‪ ،‬مـۇھهببهت دﯦـگهن جىـن چاپلىىـشىش كﯧـسىلىمىدۇ دﯦگـۈم كﯧلىـدۇ‬ ‫بهزىدە‪ ...‬بهلكىم بـۇ شـهھهردە تـۇنجى قﯧـتىم بىلـله تامـاق يـﯧگهن‪ ،‬بىلـله ماڭغـان‪،‬‬ ‫پاراڭالشـقان ائدىمىـم سـىز بولغـاچقىمىكىن‪ ،‬ھهر قـانچه قىلـساممۇ سـىزنى ۇئنتـۇپ‬ ‫كﯧتهلمىدىم‪ .‬سىز بهرگهن قـۇرائننى خـۇددى مۇھهببىتىمىزنىـڭ يادىكارىـدەك سـاقالپ‬ ‫كهلدىم‪ ،‬ائرىلىقتا ائدىلهنىڭ ۆئيىدە ۇئنتۇپ قﯧلىـپ‪ ،‬خـﯧلىغىچه ەئكىلىۋااللمـاي بىـر‬ ‫نــﯧمهم كامــدەك يــۈردۈم‪ ،‬كﯧــيىن قــۇرائننى دەپ بارســام ســىزنى ەئكهتتــى دﯦــدى‪،‬‬ ‫قىممهتلىـك بىـر نهرسـهمنى يۈتتۈرۈۋەتكهنـدەك بىـائرام بولـدۇم‪ .‬سـىز بىـلهن قايتـا‬ ‫ۇئچرىشىپ شۇنداق خوش بولدۇم‪ ،‬ھهر كۈنى خىيالىمـدا سـىز بىـلهن بىلـله بولـدۇم‪.‬‬ ‫لﯧكىن توي ىئشىغا كهلگهنـدە ۆئزەمنىڭمـۇ بﯧـشىم قﯧتىـپ تۇرغاچقـا تهكلىپىڭىـزگه‬ ‫دەرھال بىر نهرسه دﯦيهلمىدىم‪ ،‬لﯧكىن سـىز رەت قىلـدى دەپـال چۈشـىنىپ قالـدىڭىز‪،‬‬ ‫ماڭىمۇ ائمال بولمىدى ‪.‬كﯧيىن ائنام گﯧپىڭىزنى چىقىرىپ قالدى‪ ،‬راسىتىنى دﯦگهندە‪،‬‬ ‫ۆئزەمنىڭمۇ سىز بىلهن تـوي قىلغـۇم بـار ىئـدى‪ ،‬مـاقۇل دﯦـدىم‪ ،‬سـىزنى ىئلمىـي بـاال‬ ‫بولغاندىكىن كۆڭلۈمنى چۈشىنىدۇ‪ ،‬مهن بىلهن بۇ شهھهردە كهتمهي بىلله تۇرىدۇ دەپ‬ ‫وئيلىـدىم‪ .‬لـﯧكىن ەئنـسىرىمهيمۇ قالمىـدىم‪ ،‬چـۈنكى سـىز بـۇ شـهھهردە بهش يىـل‬ ‫وئقۇغــان بىــلهن ىئــدىيه جهھهتــته تــازا ېئچىلىــپ بواللمىغــان بــاال‪ ،‬مهھهللىمىزنىــڭ‬ ‫ىئدىيىسى تﯧخىچه كاللىڭىزدا بار‪ .‬سىزنى مۇتەئسسىپ دﯦمهكچى ەئمهسـمهن‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫يــاش يىگىــتلهردە يىگىــتلهرگه خــاس روھ بولۇشــى كﯧــرەك دەپ وئياليــمهن‪ .‬ەئمــدى‬ ‫ائساســىي گهپــكه كهلــسهك‪ ،‬ســىز مﯧنــى ياخــشى كــۆرۈپ كۆڭلــۈمنى مۇشــۇنچىلىك‬ ‫قىلىۋەتكهندىكىن‪ ،‬بۇ ىئشىڭىزغا ائخىرىغىچه ىئگه بولۇڭ‪ ،‬مۇھهببهتتىن بىر نهتىـجه‬

‫‪244‬‬

‫چىقىرىڭ‪ .‬مهن مۇھهببهتكه ەئڭ سادىق قىز‪ ،‬جاھاندا مﯧنىڭدەك قىز ائز‪ ،‬مهن خىجىل‬ ‫بولمــاي تــۇرۇپ شــۇنداق دﯦــيهلهيمهن‪ :‬مهن ھهر قانــداق يىگىتنىــڭ جﯧنىنــى ســﯧلىپ‬ ‫بﯧرىــپ بولــسىمۇ ېئرىشىــشگه اليىــق قىــز‪ .‬مهن ۇئچرىغــان ىئــشالرغا باشــقا قىــزالر‬ ‫ۇئچرايــدىغان بولــسا ائللىبــۇرۇن تۈگىــشىپ كﯧتهتتــى‪ .‬مهن ائدىــلهدەك خىرىــستىائن‬ ‫پاھىـشه بولـۇپ كهتمىـدىم‪ ،‬ائنامـدىن قالغـان پـاكلىقىمنى قوغـداپ ىئمـانىم بىـلهن‬ ‫ياشــىدىم‪ .‬مهن بــۇنى ســىزگه تولــۇق ىئــسپاتالپ بﯧــرەلهيمهن‪ .‬ماڭــا ىئــشىنىڭ‪،‬‬ ‫مــۇھهببهتكه ســادىق بولــۇڭ‪ ،‬قىزالرنىــڭ كــۆڭلىنى چۈشــىنىڭ‪ ،‬يىگىــتلهردەك ىئــش‬ ‫قىلىــڭ‪ ،‬ۆئزىڭىــز ېئرىشىــشكه تﯧگىــشلىك ھهق‪-‬نﯧــسىۋىنى باشــقىالرغا تــارتقۇزۇپ‬ ‫قويمـــاڭ‪ .‬ەئگهر ۇئنـــداق قىاللمايدىكهنـــسىز‪ ،‬مهن ســـىزنى بـــۇ ۆئيـــدىن تىلـــالپ‬ ‫قوغلىۋﯦتىمهن‪ ،‬سىزدىن ۆئلگىچه نهپرەتلىنىمهن‪...‬‬ ‫زۆھرە شۇنداق دەپال سـىيىت قارىنىـڭ قۇچىقىغـا ۆئزىنـى تاشـلىدى‪ ،‬كۆزلىرىـدىن‬ ‫تــارامالپ يــاش تۆكۈلــدى‪ .‬ســىيىت قــارى ەئقلىــدىن كﯧتىــپال قالــدى‪ ،‬ھﯧچنﯧمىنــى‬ ‫وئيلىيالمىدى‪ ،‬ۇئ پهقهت بۇ ھاياتىدا ەئڭ يﯧقىملىق گهپلهرگه ‪ ،‬ەئڭ گۈزەل ىئشالرغا‪،‬‬ ‫ەئڭ شىرىن پهيتلهرگه شاھىد بولۇۋاتقىنىنىال بىلهلىدى ‪.‬‬ ‫_مهنمۇ سىزنىڭ نهپرىتىڭىزگه قﯧلىشنى زادى خالىمايمهن‪ _،‬دﯦـدى سـىىيىت قـارى‬ ‫بوغۇلۇپ تۇرۇپ‪ ،‬ائندىن ىئختىيارسىز ھالـدا زۆھرەنىـڭ بﯧـشىنى سـىلىدى‪ ،‬كۆڭلىـدە‬ ‫»ائھ رەبــبىم‪ ،‬ائجىــز بهنــدەڭنى كهچــۈر‪ ،‬ىئختىيــارىم ىئلكىمــدە ەئمهس« دەپ نىــدا‬ ‫قىلدى‪ _،‬ائلالھ ىئنسانغا كۆڭۈل دﯦگهن نهرسـىنىمۇ ائتـا قىلغـانىكهن‪ ،‬بـۇ كۆڭـۈلنى‬ ‫توغرا يول بىلهن رازى قىلىش كﯧرەك دەپ وئياليمهن‪ .‬سىزگه بولغان كۆڭلۈمنى ھهرگىز‬ ‫خارلىغۇم يوق‪ .‬مهن بۈگۈن ەئسلى سىزگه نىكاھىمىزنى چﯧتىش ھهققىدە مهسـلىھهت‬ ‫سالغىلى كهلگهن‪ .‬نىكاھالنماي تۇرۇپ بىلله بولغىلى بولمايـدۇ‪ ،‬نىكاھالنمـاي تـۇرۇپ‬ ‫مۇرادىمىزغا يهتكىلى بولمايدۇ ‪.‬نىكاھالنماي تۇرۇپ كۆڭلىمىزنى خاتىرجهم قىلغىلـى‬ ‫بولمايــدۇ‪ .‬نىكــاھ قىلىــۋﯦتهيلى‪ ،‬ەئگهر قوشۇلــسىڭىز‪ ،‬ەئته تــۆت‪-‬بهش ائدەمنىــڭ‬ ‫گۇۋاھلىقىـدا نىكـاھىمىزنى وئقـۇۋﯦتهيلى‪ ،‬ائنـدىن سـىزگه قۇدرىتىمنىـڭ يﯧتىـشىچه‬ ‫تويلــۇق ائالي‪ .‬مهنمــۇ ســىزنىڭ قهدرىڭىزنــى قىلىــپ باقــاي‪ ،‬ســىزنى خۇشــال قىلىــپ‬ ‫باقاي‪...‬‬ ‫_ۇئنىڭدىن كﯧيىنچۇ؟_دﯦدى زۆھرە بﯧشىنى كۆتۈرمهي تۇرۇپ‪ ،‬ۇئ شۇ تاپتا بـۆلهكچه‬ ‫مۇاليىملىشىپ كهتكهنىدى‪ ،‬چىرايى شۇنچىلىك خاتىرجهم ىئدىكى‪ ،‬شۇنچه ۋاقىتـتىن‬ ‫بﯧرى بۈگۈن مۇشۇ پهيتته كۆڭلى ائرام تاپقاندەك كۆرۈنهتتى ‪.‬‬ ‫_ۇئنىڭدىن كﯧيىن ائلالھ ىئشىمىزنى ائسان قىالر‪ .‬تۇرۇپ قالىمهن دﯦسىڭىز باشقا‬ ‫پىكرىم يوق‪ ،‬مهن بهلكىم تۇرۇپ بواللمايمهن‪ .‬ەئمما نىكاھ رىـشتىمىز باغالنغانـدىن‬ ‫كﯧــيىن ھهر ىئككىمىــز بىــر‪-‬بىرىمىــزگه مهســۇئلىيهتچان بولمىــساق بولمايــدۇ‪ .‬ھهر‬ ‫قانداق ىئشتا بىر‪-‬بىرىمىزنى قولالپ بﯧرىشىمىز كﯧرەك ‪.‬‬

‫‪245‬‬

‫_ۈئلۈشكۈن نﯧمىشقا مۇشۇ گهپلهرنى قىلمايسىز؟‬ ‫_ھهمــمه ىئــشنى ۆئز رايىڭىزغــا تــوغرىالپ‪ ،‬مﯧنــى وئســال ەئھۋالغــا چۈشــۈرۈپ‬ ‫قويدىڭىز ەئمهسمۇ‪...‬‬ ‫_ەئمدىچۇ؟‬ ‫_كالالمدىن ۆئتتى‪ ،‬ەئتىدىكى ىئشالرغا ەئته ۆئزى جاۋاب بهرسۇن‪.‬‬ ‫_كاللىڭىز ۇئنداق ائسان ېئچىلماسمىكىن دﯦگهنىدىم‪.‬‬ ‫_ســىزنىڭ كــاللىڭىز بهك ېئچىلىــپ كهتــكهن بولغاچقــا‪ ،‬تــازا كۆنــۈپ بواللمــاي‬ ‫تۇرىمىز‪...‬‬ ‫زۆھرە بﯧشىنى كۆتۈرۈپ سـىيىت قارىغـا خىجىللىـق بىـلهن كۈلۈمـسىرەپ‪ ،‬ۆئزىنـى‬ ‫وئڭشىدى‪ ،‬چاچلىرىنى قۇالقلىرىنىڭ كهينىگه يىغدى‪.‬‬ ‫_ەئته نىكاھ وئقۇشقا قوشۇلدىڭىزمۇ؟_ دﯦدى سىيىت قارى ھاياجاندا تهلمۈرۈپ‪.‬‬ ‫_قوشۇلمىسام قانداق قىالي‪ ،‬پﯧشانىمىزگه پۈتۈلگهننى كۆرىدىغان وئخشايمىز‪...‬‬ ‫_تازا رازى ەئمهستهك تۇرىسىز‪.‬‬ ‫_راست دەيسىز‪ ،‬لﯧكىن نۇرغـۇن قىـزالر ائمالنىـڭ يوقىـدىن كـۆزىنى يۇمـۇپال ەئرگه‬ ‫تﯧگىدۇ‪...‬‬ ‫_كۆڭلۈمنى ۇئنداق يﯧرىم قىلماڭ‪ ،‬ماڭا رازىلىق بىلهن تﯧگىڭ‪.‬‬ ‫_راستىنى دﯦسهم‪ ،‬ھازىر ۆئزەممۇ ۇئقالماي تۇرىمهن‪...‬‬ ‫_نﯧمىشقا ەئمدى؟‬ ‫_بىر ۆئيگه كىرگهندىن كﯧيىن مﯧنى چۈشهپ قويمايدىغانـسىز؟ ماڭـا ەئركىنلىـك‬ ‫كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ەئركىنلىكىڭىزنى ھۆرمهتلهيمهن ‪.‬‬ ‫_بﯧشىڭغا ياغلىق ائرت دەپ تۇرۇۋالمايدىغانسىز؟‬ ‫_ھــازىرچه ســىزنى زورلىغىلــى بولمايــدۇ‪ ،‬كﯧــيىن ۆئزىڭىــز ائرزۇالپ چىگىــدىغان‬ ‫بولىسىز ‪.‬‬ ‫_مهن ەئركىشى‪ ،‬مهن نﯧمه دﯦسهم ھﯧساب دەپ تۇرۇۋالمايدىغانسىز؟‬ ‫_گاھىدا خوتۇنالرنىڭ پىكرىگىمۇ ھۆرمهت قىلىمىز ‪.‬‬ ‫_مۇشۇ گهپلىرىڭىز راست بولسا‪ ،‬گﯧپىمىز ائساسهن بىر يهردىن چىققىـدەك‪ .‬ەئگهر‬ ‫مﯧنى ېئلىۋﯦلىپال ۆئزىڭىزنىڭ بىلگىنىنى قىلسىڭىزچۇ؟ ۆئزگۈرۈۋالسىڭىزچۇ؟‬ ‫_ۇئنىڭدىن نﯧمه غهم قىلىـسىز‪ ،‬چىدىيالمىـسىڭىز ائجرىـشىپ كﯧتهرسـىز‪_،‬دﯦـدى‬ ‫سىيىت قارى كۈلۈپ قويۇپ ‪_ ،‬مهن ۇئنـداق ائسـان ۆئزگىرىۋالىـدىغان بهنـدە ەئمهس‪،‬‬ ‫مﯧنىڭ مهيدانىم ېئنىق‪ .‬گهپ سىزدە‪ ،‬ائيال كىـشى ائسـان ۆئزگىرىـپ كﯧتىـدۇ‪ ،‬تﯧخـى‬ ‫ېئرىنىمۇ ۆئزگهرتىۋﯦتىدۇ‪ .‬مهن شۇنىڭدىن ەئنسىرەيمهن‪...‬‬ ‫_سىزنىڭچه‪ ،‬مهن سىزنى ۆئزگهتهلهرمهنمۇ؟ بۇ مۇمكىن ەئمهس‪.‬‬

‫‪246‬‬

‫_ھازىرچه كىمنىڭ كىمنى ۆئزگهرتىۋﯦتىـشى ېئنىـق ەئمهس‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى‬ ‫ائرىدا كۆڭۈلسىز گهپلهرنىڭ چىقىپ قﯧلىشىدىن ەئنسىرەپ‪ _،‬نىكاھ قىلىدىغىنىمىز‬ ‫ېئنىق بولسىال بولدى‪.‬‬ ‫زۆھرە بۇ ىئشنىڭ وئيلىمىغان يهردىن چىققىنىغا تﯧخىچه ھهيران بولسىمۇ ‪ ،‬ەئممـا‬ ‫بۆلهكچه خاتىرجهم ىئدى ‪.‬‬ ‫_ۆئيدىكىلهرنى خهۋەرلهندۈرۈپ قويساق بوالتتى‪ _،‬دﯦدى زۆھرە ائنىـسىنى ېئـسىگه‬ ‫ېئلىپ‪ _،‬ھازىر تﯧلﯧفون قىاليلىمۇ؟‬ ‫_بولسا شۇنداق قىاليلى‪ ،‬ۇئالرنىڭ رازىلىقىنى ائلمىساق بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_بولمىسا ھﯧلىراق ۆئزەم تﯧلىفون قىلىپ دەپ قوياي‪...‬‬ ‫_يا شۇنداق قىالرسىز‪ .‬ىئشقىلىپ‪ ،‬ۇئالر چوقۇم خهۋەر تﯧپىشى كﯧرەك ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ھﯧلىتىن زۆھرە نـﯧمه دﯦـسه مـاقۇل دەپ تۇرىـدىغان مـۆمىن بهنـدىگه‬ ‫ائيلىنىپ قالدى‪.‬‬ ‫_ەئمىسه‪ ،‬مهن قايتاي_ دﯦدى سىيىت قارى وئرنىـدىن تـۇرۇپ‪ ،‬زۆھـرەگه بايىقىـدەك‬ ‫مهستانىلىق بىلهن تىكىلىپ‪ _،‬كۆڭلۈمنى شۇنداق خوش قىلدىڭىزكى‪ ،‬بۇ خۇشـاللىق‬ ‫ماڭــا بىــر ۆئمــۈر يﯧتىــدۇ؛ ائلــالھ خالىــسا ســىزنى بىــر ۆئمــۈر قهدىرلهيــدىغان ائدەم‬ ‫بولىمهن‪.‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ چهبـدەس ھـالىتىنى كـۆرۈپ زۆھـرە بهختىيـارلىق بىـلهن كۈلـۈپ‬ ‫قويدى‪:‬‬ ‫_ماڭا قهسهم بﯧرىۋاتامسىز؟! توي قىلماستا ھهممه ائدەم شـۇنداق دەيـدۇ‪ ،‬كﯧـيىن‬ ‫كۆرەرمىز‪...‬‬ ‫_ەئته مهن سىزگه تﯧلﯧفون قىلىمهن‪.‬‬ ‫_ماقۇل‪ ،‬تﯧلﯧفونىڭىزنى ساقاليمهن ‪.‬‬ ‫زۆھرە سىيىت قارىنى چىرايلىـق ۇئزىتىـپ قويـدى‪ ،‬كۈلۈمـسىرەپ ىئـشىكنى يـاپتى‪.‬‬ ‫شادلىق ۋە ھاياجاندىن ۆئزىنى ائران تۇتۇپ تۇرغـان سـىيىت قـارى ىئـشىك يﯧپىلىـشى‬ ‫بىلهنال خۇشاللىقىدىن كۆز يﯧشىنى تۆكۈپ سالدى ‪.‬نهۋاىئنىڭ شﯧىئرلىرى نهدە قالدى؟‬ ‫مــۇھهببهت غهليــانلىرى نهگه كهتتــى؟ ھﯧســسىيات دﯦــگهن مانــا مۇنــداق بــوالتتى‪،‬‬ ‫مــۇھهببهت ھامــان ۆئزىنىــڭ كــۈچىنى كۆرســىتهتتى‪ .‬قــارىم ۆئزىنىــڭ شــۇنچىلىك‬ ‫ھﯧسسىياتچان ىئكهنلىكىنى ەئمدى بىلدى ‪.‬‬ ‫ۇئ يهڭگىل قهدەملهر بىلهن مﯧڭىـپ يولنىـڭ بويىغـا ۆئتـۈپ زۆھرەنىـڭ ۆئيىنىـڭ‬ ‫چىراغلىرىغــا تهشــنالىق‪ ،‬زارىقىــش بىــلهن تىكىلــدى‪ .‬تاكــسىغا چىقىــپ شــادىمان‬ ‫خىياللىرىنى چﯧكىگه يهتكۈزدى‪ ،‬ائللىقانداق غهم‪-‬ەئندىشىلىرىنى يىراققا قوغلىدى‪،‬‬ ‫ىئچى قىززىپال تۇراتتى‪ .‬ياتاققا كىرگهندە تاھىر قارى ۇئنىڭ يولىغا قاراپ وئلتۇراتتى‪.‬‬ ‫_قانداق بولدى قارىم؟‬

‫‪247‬‬

‫_ەئته چۈشتىن بۇرۇن نىكاھنى وئقۇيدىغان بولدۇق‪...‬‬ ‫_قارا‪ ،‬ھاياجانلىنىپ بىر نﯧمه بولۇپ كهتكىنىڭنى‪ ،‬بۇ جاھان ۇئزۇن جاھان‪.‬‬ ‫_ھازىرچه مۇشۇ خۇشاللىقمۇ ماڭا يﯧتىدۇ دوستۇم‪ ،‬ەئته نىكاھ وئقۇش ساڭا قالـدى‬ ‫ەئمىسه!‬ ‫_شۇ گهپلهرنى دﯦيهلىدىڭمۇ بولمىسا؟‬ ‫_ائلالھنىڭ مهدەت‪-‬ىئلھامى بىلهن ھهممىنى دﯦدىم‪ .‬ۆئزىمۇ بىر مۇنچه گهپلىرىنـى‬ ‫دﯦدى‪ .‬پىكرىمىز ائخىر بىر يهردىن چىقتى‪ .‬مهن بۇنىڭدىن بهك خۇشال‪...‬‬ ‫_باشقا بىر ىئشالرنى قىلمىغانسهن؟_ دﯦـدى تـاھىر قـارى ەئڭ مـۇھىم مهسـىلىنى‬ ‫سوراۋاتقاندەك‪.‬‬ ‫_ھﯧچ ىئش بولمىدى‪ ،‬بﯧشىنى سىالپ قويدۇم شۇ ‪...‬‬ ‫_بىچــارە قىزنىــڭ قﯧتىــپ كهتــكهن بﯧــشىنى ائخىــر يۇمشىتىپــسهن‪-‬دە! نــﯧمىال‬ ‫دﯦگهنبىلهن تاھارەت ائلغان قول ەئمهسمۇ !‬ ‫_لﯧكىن‪ ...‬گۇناھ قىلدۇق‪-‬ته!‬ ‫_دەرھــال ىئككــى رەكــەئت نامــاز وئقــۇپ‪ ،‬ائلالھــتىن مهغپىــرەت تىــله‪ ،‬ائنــدىن‬ ‫بهختىڭنى تىله!‬ ‫سىيىت قارى چاپىنىنى سﯧلىپ تازىلىق ۆئيىگه كىرىپ كهتتى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى خــۇپتهن نــامىزىنى باشــالپ‪ ،‬خىيــالىنى مىــڭ تهســته يىغىــپ وئقــۇپ‬ ‫تۈگهتكهنــدىن كﯧــيىن ائلالھقــا ھهمدۇســانا‪ ،‬شــۈكۈرلهر ېئيتتــى‪ .‬كارىۋىتىغــا چىقىــپ‬ ‫وئڭــدىچه يــاتتى‪ ،‬شــىرىن خىيالالرغــا پــاتتى‪ ،‬بﯧيجىڭغــا كﯧلىــپ زۆھــرە بىــلهن‬ ‫كۆرۈشۈشنى وئيلىغـان بولـسىمۇ‪ ،‬ۋىـسالىغا يﯧـتىمهن دەپ ھهرگىـز وئيلىمىغانىـدى؛‬ ‫يۈرەك تارىنى تۇنجى قﯧتىم قﯧتىم چهككهن قىز ائخىر يۈرەكنى ائلهمچه يايرىتىدىغان‪،‬‬ ‫بهخــت چهشــمىلىرىنى قاينىتىــدىغان بولــدى‪ .‬نىكــاھ رىشتىــسىنىڭ شــۇنچه ائســان‬ ‫باغلىنىــشىغا نــﯧمه ســهۋەب بولــدى؟ مۇھهببهتمــۇ؟ قىزىقىــشمۇ؟ ائمالــسىزلىقمۇ؟‬ ‫مۇھهببهتكه شۇنچه تهشنا بولۇپ كهتكهن بىچـارە زۆھرەنىـڭ كـۆز ياشـلىرى ھهسـرەت‬ ‫يﯧشىمۇ ياكى بهخت يﯧشىمۇ؟ ۇئ ۆئز غايىـسىدىكى يىگىتنىـڭ قۇچىقىغـا چىقالمـاي‪،‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ قۇچىقىغا تاشالندىمۇ؟‪...‬‬ ‫ســىيىت قــارى نىكــاھتىن ىئلگىــرى مۇھهببهتلىشىــشته گۇنــاھتىن ســاقالنغىلى‬ ‫بولمايدىغانلىقىنى‪ ،‬بولۇپمۇ ۆئزىدەك ھﯧسسىياتچان بالىنىـڭ ۇئ سـىناققا ۇئزاققىـچه‬ ‫بهرداشلىق بﯧرەلمهيدىغانلىقىنى بىلگهچكه‪ ،‬مۇھهببىتىنى قهلبىـدىال سـاقالپ‪ ،‬خهت‬ ‫ائرقىلىــق ىئپــادىلهپ كهلگهنىــدى‪ .‬ۇئ زۆھرەنىــڭ ۆئزىنــى چىــن دىلىــدىن ياخــشى‬ ‫كۆرۈشــىنى ۈئمىــد قىالتتــى‪ ،‬بــۇ ائرزۇســىغا ائزراق بولــسىمۇ يهتتــى‪ ،‬لــﯧكىن نىكــاھ‬ ‫رىشتىسى باغالنغاندىن كﯧيىن مۇھهببهتنىڭ كۈچىيىشىدىن ۈئمىد كۈتكىلى بوالتتى‪،‬‬ ‫ەئمما تويدىن كﯧيىن مۇھهببهتنىـڭ كـۈز پهسـلى باشـلىنىپ‪ ،‬جىنـسىيهتنىڭ باھـارى‬

‫‪248‬‬

‫باشــلىناتتى؛ مــۇھهببهت ۆئز مهنىــسىنى يوقىتىــپ‪ ،‬ەئر‪-‬خوتۇنلــۇق وئتتۇرىــسىدىكى‬ ‫ىئناقلىق ۋە مﯧھرىبانلىققا ائيلىناتتى‪ .‬ائدەتـته بىـر كﯧچىلىـك ەئر‪-‬خوتـۇنچىلىقتىن‬ ‫كﯧيىن ىئسسىق ۆئتۈشۈپ قالىدىغان ىئشالر بولۇپ تـۇراتتى‪ .‬بـۇ ىئسـسىق ۆئتۈشـۈپ‬ ‫قﯧلىش مۇھهببهتنىڭ باشالنغانلىقىدىن دﯦرەك بﯧرەلهمدۇ؟ جىنـسىيهت بىـر ياقالرغـا‬ ‫باشالپ كهتكهن ھﯧسسىياتتا تويـدىن ىئلگىـرى سـﯧھىرلىك مۇھهببهتنىـڭ ىئزنـالىرى‬ ‫قانچىلىك؟ جىنسىيهت لوڭقىسىدا مۇھهببهت گۈللىرى قانچه چىقىدۇ؟ سـىيىت قـارى‬ ‫ەئمدى تـوي قىلىـدۇ‪ ،‬تهنـتهك مـۇھهببهتنى وئيلىمىـسىمۇ بولىـدۇ‪ ،‬تويـدىن ىئلگىـرى‬ ‫باشقىالردەك مۇھهببهتلىشهلمىگهندىكىن‪ ،‬بۇنىڭ »دەردىنى« تويـدىن كﯧـيىن ائلىـدۇ‪.‬‬ ‫تويدىن كﯧيىن مۇھهببهتلىشىشكه قهلبى مـۇھهببهت بىـلهن تولـۇپ تاشـقان قىـزغىن‬ ‫ائدەملهرال مۇۋەپپهق بوالاليدۇ‪ .‬سىيىت قـارى ائنـچه‪-‬مـۇنچه شـاىئرلىق تاالنتىغـا ىئـگه‬ ‫قــارىم‪ ،‬ھﯧســسىيات بــۇالقلىرى ائســان قــۇرۇپ قالمايــدۇ‪ ،‬بۇنــداق بالىغــا تهگــكهن‬ ‫زۆھرەنىڭ قهلبىمۇ قاغجىراپ قالمايدۇ‪...‬‬ ‫زۆھرە‪ ،‬مۇھهببهت ائرمانلىرىغا يﯧـتهلمىگهن نـاتىۋان زۆھـرە مـۇھهببهت ۈئچـۈن ‪،‬‬ ‫پــاكلىق ۈئچــۈن ســىيىت قارىغــا ۆئزىنــى ائتىۋﯦتىــدىغان بولــدى‪» .‬ېئرىــشهلمىگهنگه‬ ‫تارتىشقىچه ېئرىشكهننى سۆيهي« دەپ وئيـالپ‪ ،‬سـىيىت قارىنىـڭ قۇچىقىغـا بﯧـشىنى‬ ‫قويدى‪ ،‬سىيىت قارى بﯧشىنى سىالپ قويغاندا ھهقىقهتهن ائرام تاپتى‪ ،‬بۇ قـول غـايىۋى‬ ‫يىگىتنىڭ قولى بولمىسىمۇ‪ ،‬مـۇھهببهتكه‪ ،‬مﯧھرىبانلىققـا قـادىر قـول ىئـدى‪ .‬سـىيىت‬ ‫قــارى كهتكهنــدىن كﯧــيىن زۆھــرە ھاياجانالنمــاي وئلتــۇرۇپ خىيــال ســۈردى‪ ،‬بالكونغــا‬ ‫چىقىپ ېئزىتقۇ شهھهرنىڭ كهچلىـك مهنزىرىلىـرىگه نهزەر سـالدى‪ ،‬بىنـاالردا ېئـسىل‬ ‫ھايات‪ ،‬راھهت‪-‬پاراغهت داۋامالشـماقتا ىئـدى‪ ،‬ماشـىنىالر ەئيـش‪-‬ىئـشرەت يـوللىرىنى‬ ‫بــويالپ كﯧتىــۋاتتى‪ ،‬ۋىلىلــداپ تۇرغــان چىــراغالر ھهشــهمهت ۋە كاتتــا مهىئــشهت‬ ‫جىلۋىلىرىنى نامايهن قىالتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە ۆئزى بىلهن قﯧرىشىـشقا خۇمـار بولـۇپ بولغانـدەك‪ ،‬ۆئزى قىلغـان ىئـشالرغا‬ ‫ەئجهبلىنهتتى‪ ،‬تۇرۇپ‪-‬تـۇرۇپال پۇشـايمان قىالتتـى‪ .‬پىـالن قانـداق بولـۇپ ۆئزگىرىـپ‬ ‫كهتتــى؟ قارىمنىــڭ قۇچىقىغــا ۆئزىنــى تاشــالپال نﯧمىــشقا ۆئچــكه يﯧغىــدەك ېئرىــپ‬ ‫كهتتى؟ يﯧشى نﯧمىگه ائقتى؟ نىكاھنى چاتقاندىن كﯧيىنال باش بىر يهرگه باغلىنىدۇ‪،‬‬ ‫مــۇھهببهت بىــر چهتــكه تاشــلىنىدۇ‪ ،‬يۈرەكنىــڭ بىــر يهرلىــرى داغلىنىــدۇ‪ ،‬كــۆزلهر‬ ‫ياشلىنىدۇ‪ ،‬چهكلىمىلىك ھايـات باشـلىنىدۇ‪ ...‬ۇئ ەئركىنلىـك ىئـزدەپ بـۇ شـهھهرگه‬ ‫كﯧلىپ بىر يىل ۆئته‪-‬ۆئتمهيال پوككىدە ەئرگه تﯧگىـپ وئلتۇرامـدۇ؟ ېئرىـشكىنى شـۇ‬ ‫بولدىمۇ؟ نىكاھتىن كﯧيىن كۆڭۈل ھهقىقهتهن خاتىرجهم بوالالمـدۇ يـاكى ۇئنىڭـدىنمۇ‬ ‫بهتتهر كۆڭۈلسىزلىكلهر يۈز بﯧرەمدۇ؟ سىيىت قارى مۇرادىغا يﯧتىـۋالغىچه چىرايلىـق‬ ‫ۋەدىلهرنـــى بﯧرىـــپ‪ ،‬ەئتىـــسىال ۆئزگىرىـــپ ىئماملىقىغـــا‪ ،‬تهقۋالىـــق غۇرۇرىغـــا‬ ‫قايتىۋالسىچۇ؟ ۇئ چاغدا قۇشناچىم تۈگىمهس پهند‪-‬نهسىھهتلهر‪ ،‬تهنقىد‪-‬تهربىيهلهرگه‬

‫‪249‬‬

‫دۇچــار بولىــدۇ‪ ،‬ســۈركىلىش باشــلىنىدۇ‪ .‬ســىيىت قارىــدەك ەئرلهر مــۇھهببهتنى دەپ‬ ‫غۇرۇرىدىن ائسان ۋاز كهچمهيدۇ؛ ۇئنىڭ ۈئستىگه‪ ،‬تويدىن كﯧـيىن مـۇھهببهت دﯦـگهن‬ ‫نهرســىدىن ېئغىــر ائچقىلــى بولمايــدۇ‪ .‬تــوي كﯧچىــسىدىن كﯧيىــنال قىزنىــڭ بــارلىق‬ ‫سﯧھرىي كۈچى تۈگهيدۇ‪ ...‬قانداق قىلىش كﯧرەك؟‬ ‫نىكــاھتىن كﯧــيىن ســىيىت قــارى كهتــسه زۆھرەنــى يهنه كــۆرۈنمهس بىــر كــۈچ‬ ‫تىزگىنلهپ تۇرىدۇ‪ .‬ھۈسهيىن ۇئنىڭ توي قىلغـانلىقىنى بىلـمهي‪ ،‬بـۇرۇنقى قىلىقىنـى‬ ‫داۋامالشتۇرىدۇ‪ .‬بۇ چاغدا زۆھرە ۇئنىڭغا مهيلىنـى بهرسـه‪ ،‬ېئـرىگه خىيـانهت قىلغـان‬ ‫بۇزۇق خوتۇنغا ائيلىنىپ قالمامدۇ؟ سىيىت قارىنىڭ مۇھهببىتىنى دەپسهندە قىلغـان‬ ‫بولمامدۇ؟ بۇ تﯧخىمۇ چوڭ رەسۋالىق‪ ،‬تﯧخىمـۇ چـوڭ ائھـانهت ەئمهسـمۇ؟ بىـر قﯧـتىم‬ ‫مهقــسىتىگه يﯧتىۋالغــان ھۈســهيىن شــۇنىڭ بىــلهن ھهرگىــز بولــدى قىلمايــدۇ‪ .‬تــام‬ ‫تۆشۈكىگه بىر قﯧتىم كىرگهن چاشقان ىئككىنچى قﯧتىم‪ ،‬ۈئچىنچى قﯧتىم‪ ،‬قايتا‪-‬قايتا‬ ‫كىرىۋﯦرىدۇ‪ .‬ائدىلهنىڭ »بىر قﯧتىم وئيناپ تاشلىۋەتكهن قىزنـى ەئرەبـلهر ائلمايـدۇ«‬ ‫دﯦگهن گﯧپى بويىچه بولغاندا‪ ،‬زۆھرە ھهرگىز ھۈسهيىننىڭ خوتۇنى بواللمايدۇ‪ ،‬بهلكى‬ ‫ائشنىسى‪ ،‬وئيۇنچۇقى‪ ،‬ىئت‪-‬مۈشۈكى بولىدۇ‪.‬‬ ‫زۆھــرە كــﯧچىچه ۇئيــان وئيــالپ‪ ،‬بۇيــان وئيــالپ‪ ،‬بهختــسىزلىكىدىن ائھ ۇئردى‪» .‬‬ ‫بهختلىك قىزالر قانداق قىـزالردۇر؟ تهلهيلىـك قىـزالر قانـداق قىـزالردۇر؟ بهزى سـهت‬ ‫قىزالر قامهتلىك‪ ،‬كﯧلىشكهن ەئرلهرنىـڭ بوينىغـا ېئـسىلىپ ماڭىـدۇ‪ ،‬بهزىلىـرى ھهر‬ ‫ېئسىل ماشـىنىالرنى ھهيدەيـدۇ‪ ،‬كىيىۋالغـان كىيىملىـرى ائنـدىن ېئـسىل‪ ،‬خالىغـان‬ ‫يﯧرىگه بارااليدۇ‪ ،‬وئيناپ كۈلهلهيدۇ‪ « ...‬دەپ ھهسرەت چهكتى‪.‬‬ ‫ەئتىسى ەئتىگهندە تﯧلﯧفون كهلدى‪ ،‬زۆھرە كۆزىنى تهسته ېئچىپ تﯧلﯧفوننى ائلدى‪،‬‬ ‫ۇئيقۇسىزلىق ۋە پاراكهندىلىكتىن قوشۇمىلىرى تۈرۈلۈپ كهتتى‪.‬‬ ‫_ قوپتۇڭلىمۇ ائداش؟ ەئتىگهندە ائۋارە قىلمىغاندىمهن‪-‬ھه!‬ ‫_ ھه‪ ...‬ياق‪..‬‬ ‫_ تﯧخى قوپماپسهن‪-‬دە! ەئمىسه ۇئخالۋەر‪ ،‬ەئھۋال سوراي دەپ تﯧلﯧفون قىلغانىدىم‪.‬‬ ‫_ مهيلى‪ ،‬گﯧپىڭنى قىلىۋەر‪.‬‬ ‫_ شۇ‪ ،‬ائخشام قانداق بولدى دﯦمهكچىمىدىم‪...‬‬ ‫ائدىله جىددىي پاراڭ قىلىۋاتاتتى‪ ،‬ەئمما چاندۇرمايتتى‪.‬‬ ‫_ ھﯧچقانداق بولمىدى‪ _،‬دﯦدى زۆھرە سوغۇقال‪.‬‬ ‫_ ھﯧچقانداق ىئش بولمىدىما؟‬ ‫زۆھرەنىڭ ىئچى پۇشتى‪ ،‬راستىنى دەۋەتسه ائدىلهنىڭ چوقۇم وئغىسى قاينايتتى‪.‬‬ ‫_ مهن ۇئنداق قىاللمايدىكهنمهن‪.‬‬ ‫_ دﯦمهك‪ ،‬ۇئ قارىمنى ياخشى كۆرمهيدىكهنسهن‪-‬دە!‬

‫‪250‬‬

‫_ ۇئ مﯧنى ياخشى كۆرسه بولدى‪ ،‬مهن ھـﯧچكىم بىـلهن مۇھهببهتلهشـمهيمهن‪ ،‬تـوي‬ ‫قىلسامال بولدى‪.‬‬ ‫_ سىيىت قارى بىلهن توي قىلىدىغاندەكال گهپ قىلىسهنغۇ؟!‬ ‫زۆھرە مهخپىي گهپنى بىلدۈرۈپ قويغانلىقىنى سﯧزىپ‪ ،‬بىراقال دەۋەتتى‪:‬‬ ‫_ بۈگۈن نىكاھىمىزنى وئقۇيدىغان بولدۇق‪.‬‬ ‫_ نﯧمه؟!‪ ...‬قانداق بولۇپ بۇنداق بولۇپ قالدى؟‬ ‫_ نىكاھ قىلماي تۇرۇپ بىر يهرگه كﯧلىشىمىز تهسكهن‪.‬‬ ‫_ نىكــاھ قىلغانــدىن كﯧــيىن قانــداق قىلمــاقچى؟ ســهن نﯧمــانچه ائلــدىراڭغۇ؟‬ ‫ۆئمۈرلۈك ىئشقىمۇ شۇنچه ائلدىرامسهن؟ وئيلىنىپ بىر ىئش قىلمامسهن؟‬ ‫ائدىلهنىــڭ بــۇ گهپــتىن شــۇنچىلىك ىئچــى قاينــاپ كهتتىكــى‪ ،‬تﯧلﯧفونــدا ۆئزىنــى‬ ‫ناھــايىتى تۇتۇۋالــدى‪ .‬زۆھــرە نىكــاھ ائرقىلىــق ســىيىت قارىغــا باغالنــسا قانــداق‬ ‫ۆئزگىرىدۇ؟ ائدىله باشلىغان يولغا قانداق ماڭىدۇ؟ سـىيىت قارىغـا پـاكلىقى بىـلهن‬ ‫تهگكهن زۆھـرە ۋىـسال كﯧچىـسىدىن كﯧـيىن سـىيىت قارىنىـڭ ۋۇجۇدىغـا يۇغۇرۇلـۇپ‬ ‫كﯧتىدۇ‪ ،‬سىيىت قارىغا بۆلهكچه مﯧھىـر‪-‬مـۇھهببهت بىـلهن ەئل بولىـدۇ‪ ،‬ىئدىيىـسىمۇ‬ ‫پۈتۈنلهي سىيىت قارىنىڭ بولۇپ كﯧتىدۇ‪...‬‬ ‫ائدىله زۆھرەنىڭ نىكاھقا چﯧتىلىپ‪ ،‬سـىيىت قارىغـا تهسـلىم بولـۇپ كﯧتىـشىنى‬ ‫پهقهت خالىمىدى‪ ،‬بهلكى زۆھرەنىڭ مۇشۇ شـهھهردە داۋاملىـق قﯧلىـپ‪ ،‬ھۈسـهيىننىڭ‬ ‫ياكى باشقا بىر كىمنىڭ قولىـدا ىئپپىتىـدىن ائيرىلىـپ‪ ،‬چۈشكۈنلىـشىپ كﯧتىـشىنى‬ ‫ۈئمىد قىلـدى؛ شـۇ چاغـدا ائدىـله زۆھـرە بىـلهن قايتىـدىن تﯧپىـشىپ‪ ،‬ەئركىنلىـك‬ ‫كوچىلىرىــدا بىلــله ماڭــااليتتى‪ ،‬ھهتتــا ۇئنــى ســىيىت قارىمغــا نهپرەتلىنىــدىغان‬ ‫خىرسىتىائن مۇخلىسى قىالاليتتى‪.‬‬ ‫_ ماڭىمۇ ائمال يـوق‪ _،‬دﯦـدى زۆھـرە ۇئيقـۇدىن پۈتـۈنلهي سهگهكلىـشىپ ياسـتۇققا‬ ‫يۆلىنىپ وئلتۇرۇپ‪ _،‬ۇئنداق تهقۋا بالىغا ائلدىراپ قﯧلىنلىق قىلغىلى بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئ قــارىم قاچانــدىن باشــالپ شــۇنچه تهقــۋا بولــۇپ قــاپتۇ؟ ۆئتكهنــدە ۆئيــۈمگه‬ ‫كهلگهندە ماڭا قىلغان ىئشلىرىنى ساڭا تﯧخى دﯦمىدىم‪ ،‬ماڭا قىلغان قىلىقىنى سـاڭا‬ ‫نﯧمىشقا قىاللمايدۇ؟ مﯧنى باشقا بىر نﯧمه كۆرۈپ قاپتىمۇ؟‬ ‫_ نﯧمه دﯦدىڭ؟ قاچانقى گهپنى دەيسهن‪ ،‬مهن ھﯧچ ۇئقالمىدىم‪.‬‬ ‫_ ۋاي‪ ،‬ۆئتكهندە ۇئنى ۆئيۈمگه كﯧلىـپ قـۇرائننى ەئكهتتـى دﯦمىـدىممۇ؟ شـۇ چاغـدا‬ ‫بولمامدۇ؟ يۇۋاش بولغاندىكىن جىم وئلتۇرار دﯦـسهم‪ ،‬كـۆزلىرى زادى جىـم تۇرمايـدۇ‪.‬‬ ‫شــوخلۇقىنى ســاڭا قىاللمىغــان بىــلهن ماڭــا قىالاليــدىكهن‪ ،‬مﯧنــى ائســانال بىــر ىئــش‬ ‫قىلغىلى بولىدۇ دەپ وئياليدىغان چﯧغىۋا‪ ...‬بىر قﯧتىم خوتـۇن ائلغـان بـاال ەئمهسـمۇ‪،‬‬ ‫بﯧيجىڭغا كﯧلىپ خوتۇنسىراپ كهتكهن بولسا بوپتۇ دەپ گهپ قىلمىـدىم‪ .‬تونۇشـلۇق‬

‫‪251‬‬

‫يۈزىــسىدىن مهيلــى دﯦــدىم‪ ...‬بــۇنى ســاڭا ەئســلى دﯦــمهي دﯦــگهن‪ ،‬ائخــشامقى يالغــان‬ ‫تهقۋالىقىنى ائڭالپ سهل زەردەم ۆئرلهپ قالدى‪...‬‬ ‫زۆھــرە قاپقــارا گۇماننىــڭ ائرىــسىدا قﯧلىــپ قــاراڭغۇلۇقتىن باشــقا ھﯧچنﯧمىنــى‬ ‫كۆرەلمىدى‪ ،‬پىكىر‪-‬خىيالى ۈئمىدسىزلىك نۇقتىسدا قﯧتىپ قالدى‪.‬‬ ‫_ سهن راست دەۋاتامسهن يا چاقچاق قىلىۋاتامسهن؟‬ ‫_ ســاڭا يالغــان گهپ قىلىــپ نــﯧمه قىلىــمهن؟ ســهن تﯧخــى ۇئ قــارىمنى مهنچىلىــك‬ ‫چۈشهنمهيسهن‪.‬‬ ‫_ سىيىت قارى ۇئنداق قىلىدىغان باال ەئمهس‪ ،‬مهن ۇئنىڭ تارتىنچاقلىقىنى وئبـدان‬ ‫بىلىمهن‪.‬‬ ‫_ ۋاي‪ ...‬بهك ساددا جۇمۇ سهن‪ ،‬سىنائلغۇ لﯧنتىـسى بولغـان بولـسا ۆئيۈڭـدە قويـۇپ‬ ‫بهرسهم ائندىن ىئشىنىدىكهنسهن دﯦگىنه‪...‬‬ ‫_ ۇئنداق قىلىدىغان ىئشى بولسا نﯧمىشقا ائخشام قىلمايدۇ‪ ،‬سهنمۇ نﯧمىشقا ماڭـا‬ ‫ھﯧلىقى كۈنى دﯦمهيسهن؟ _ دﯦدى زۆھرە نـاھهقچىلىككه ۇئچراۋاتقانـدەك زارالپ‪ .‬بـۇ‬ ‫ائچچىقىدا ۇئ سوغۇقتا قالغاندەك تىترەپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ ۇئ كــۈنى ســﯧنى ائچچىقلىتىــپ قويمــاي دﯦــدىم‪ ،‬چــۈنكى ۇئنــى ائزراق بولــسىمۇ‬ ‫ياخشى كۆرىدىغانلىقىڭىنى بىلىمهن‪ .‬ۆئيۈڭگه چاقىرساڭ مهن دﯦمىـسهممۇ ۇئ قـارىم‬ ‫ائخىر ۆئزىنى ائشكارىاليدۇ دەپ وئيلىدىم‪ .‬لﯧكىن گﯧپىڭنى ائڭـالپ ھهيـران قالـدىم‪،‬‬ ‫بهلكىم ۇئ سﯧنى پاك دەپ وئيالپ چﯧقىلغۇسى كهلمىگهندۇ‪ ،‬يا مىجهزى بوشراق بولۇپ‬ ‫قالغاندۇ‪ ...‬بۇنى سهن بىلمهيسهن دﯦگىنه‪...‬‬ ‫_ ۇئ راستىنال سهن بىلهن ائشۇ ىئشنى قىلدىما؟‬ ‫_ سهن پهقهت ىئش كۆرۈپ باقمىغاچقا‪ ،‬ۇئ ىئش ساڭا شۇنچىلىك تهس‪ ،‬شـۇنچىلىك‬ ‫چوڭ بىلىنىدۇ‪ ،‬ەئمهلىيهتته سىيىت قارىدەك خوتۇن قارىسى كۆرگهن ائدەم ۈئچۈن بىر‬ ‫دەملىك ىئشالر ۇئ‪ ...‬تاشچىالرنىڭ قانداقلىقىنى مهندىن سورا‪ ،‬بﯧيجىڭدا وئينايدىغان‬ ‫قىز نهدە دەپ دىبا‪ ،‬جيۇباالرغا قاتراپ يۈرۈيـدۇ‪ ،‬پـۇلنى بولۇشـىغا خهجـلهپ پوچىلىـق‬ ‫قىلىدۇ‪ .‬سيىت قارىنىمۇ شـۇالرنىڭ تهسـىرىگه ۇئچرىمىـدى دﯦيهلهمـسهن؟ ۇئ نىكـاھ‬ ‫وئقۇتۇپال سﯧنى ەئرزانال ېئلىۋالسا مهقسىتىگه يﯧتىمهن دەپ وئيالپتـۇ‪ .‬نىكـاھ دﯦـگهن‬ ‫بهش مىنۇتتا تۈگهيدۇ‪ ،‬ائندىن سـﯧنى ۆئيـۈڭگه سـواليدۇ‪ ،‬خالىغـانچه خوتـۇن قىلىـدۇ‪،‬‬ ‫بۇنداق پايدا نهدە بار؟ قالغىنىنى ۆئزەڭ وئبدان وئيالپ باق!‬ ‫زۆھـــرە تﯧلﯧفـــوننى قويـــۇۋەتتى‪ ،‬ســـىيىت قارىنىـــڭ تـــوي قىلغـــان ەئرلىكىنـــى‪،‬‬ ‫ھﯧسسىياتچانلىقىنى ېئسىگه ائلدى‪» ،‬بىر خوتـۇن ېئلىـپ قويـۇۋەتكهن سـىيىت قـارى‬ ‫خوتۇنغا تهشـنا بولمـاي قالمايـدۇ‪ ،‬ائدىـلهگه باشـتا ېئـسىلمىدى دﯦـگهن تهقـدىردىمۇ‪،‬‬ ‫ائدىله كۆزىنى قىسىپ قويسا ياكى بىر يﯧرىنى تۇتۇپ قويسا چوقـۇم ۆئزىنـى تۇتالمـاي‬ ‫قالىدۇ‪ ،‬ەئينى چاغدا ائدىله ۇئنىڭغا كىرىـشىۋﯦلىپ‪ ،‬قـاتتىق گهپ قىلغـان چاغـدىمۇ‬

‫‪252‬‬

‫ۇئنىڭ بۇغدىيهكلىرى غىلدىرالپ قالغان‪ ،‬بهلكىم ائدىله شۇ ۋاقىتتىال ۇئنىڭ كۆزىنىڭ‬ ‫ىئچىگه قاراپ‪ ،‬يوشۇرۇن ىئشارەتلهرنى يولالپ بولغان‪ .‬شۇڭا سـىيىت قـارى بﯧيجىڭغـا‬ ‫كﯧلىــپال باشــتا ائدىــله بىــلهن تﯧپىــشىپ‪ ،‬ۆئيىــدە كۆرۈشــكهن‪ ،‬ائزراق پاراڭلىــشىپال‬ ‫مهقــسهتلىرىنى قاندۇرۇشــقان‪ ...‬نىمىــدﯦگهن چــوڭ رەســۋاچلىق! بۇزۇقالرنىــڭ ھــﯧچ‬ ‫قايسىسىغا ىئشهنگىلى بولمايدۇ‪ ...‬ەئمدى بـۇ نىكـاھنىمۇ قىلغىلـى بولمايـدۇ!« دەپ‬ ‫وئيلىدى‪.‬‬ ‫بىر دەمدىن كﯧيىن سىيىت قارىدىن تﯧلﯧفون كهلدى‪.‬‬ ‫_ ەئتىگهن وئبدان تۇرۇپسىزمۇ؟‬ ‫_ ھه‪ ،‬يامان ەئمهس‪ _،‬دﯦدى زۆھرە توڭلۇق بىلهن‪.‬‬ ‫_ نىكاھ وئقۇيدىغان ىئشنى چوڭالرغا باشتا دﯦسهك بوالرمۇ؟ كﯧيىن دﯦسهك بوالرمۇ؟‬ ‫وئرۇننى بىز كۆرۈشكهن رﯦستۇرانغا بﯧكىتسهك بوالرمـۇ؟ ائيرىمخـانىلىرى بـار ىئـكهن‪،‬‬ ‫شــۇ يهرگه تــۆت‪-‬بهش ائدەمنــى باشــالپ بارىــدىغان بولــدۇق‪ ،‬نىكــاھنى تــاھىر قــارىم‬ ‫وئقۇيدىغان بولدى‪...‬‬ ‫_ مهن سىز بىلهن نىكاھ قىلمايمهن‪ _ ،‬دﯦدى زۆھـرە ېئغىـر تىنىـپ‪ ،‬يۈرەكلىرىمـۇ‬ ‫سﯧلىپ كهتتى‪.‬‬ ‫_ نﯧمىشقا؟ نﯧمه بولدى؟ _ دﯦدى سىيىت قـارى پهريـاد ۇئرۇپ‪ ،‬ھهسـرەت چﯧكىـپ‪_،‬‬ ‫نﯧمىشقا ەئتىگهندىال يﯧنىۋالـدىڭىز‪ .‬سـهۋەبىنى دەڭه ماڭـا‪ ،‬دﯦمىـسىڭىز قﯧـشىڭىزغا‬ ‫ھازىر ۆئزەم بارىمهن‪...‬‬ ‫_ يﯧنىمغا نﯧمىشقا كﯧلىسىز؟ بىز ەئمدى كۆرۈشمهيمىز‪.‬‬ ‫_ نﯧمىشقا بۇنداق دەيسىز؟ نﯧمه ىئش بولدى زادى؟ سهۋەبىنى دﯦمىـسىڭىز قانـداق‬ ‫بولىدۇ؟‬ ‫_ بۇنى سىزگه دﯦگىلى بولمىغۇدەك‪..‬‬ ‫_ ائدەمنى ۇئنداق بىچـارە قىلمـاڭ زۆھـرە‪ ،‬ھهق‪-‬نـاھهق ائيـدىڭ بولـۇپ كهتـسۇن‪،‬‬ ‫سهۋەبىنى دەۋەتسىڭىزال مهن سىزنى ىئزدىمهي‪ ،‬ىئككىنچى تﯧلﯧفون قىلماي‪ ،‬بوالمدۇ؟!‬ ‫_ سىز ائدىلهنىڭ ۆئيىگه بﯧرىپتىكهنسىز‪...‬‬ ‫_ ائدىلهنىڭ ۆئيىگه دەمسىز‪ ،‬ھه بارغان‪ ،‬ۆئزى تﯧلﯧفون قىلىپـتىكهن‪ ،‬سـىزنى بـار‬ ‫دﯦدى‪ ،‬بارسام سىز يوق‪ ،‬قۇرائننى ېئلىپ يﯧنىپ كهلگهن‪.‬‬ ‫_ باشقا ىئش قىلمىغانما؟ ماڭا توال يالغـان گهپ قىلمـاڭ‪ ،‬ائدىـله ماڭـا ۆئز ائغـزى‬ ‫بىلهن دﯦدى‪ ،‬سىز تﯧنىۋالماقچىما؟‬ ‫_ خۇدايا تۆۋە‪ ،‬نﯧمه دەيدۇ ما بۇزۇق ەئمدى ىئشنى بـۇزۇپ‪ ،‬سـىزمۇ شـۇنىڭ گﯧـپىگه‬ ‫ىئــشىنىپ يۈردىڭىزمــا؟ شــۇ بــۇزۇق بىــلهن بىــر يىــل بىلــله تــۇرۇپ ۇئنىــڭ قانــداق‬ ‫ائدەملىكىنى بىلمىدىڭىزما؟ ەئقلىڭىز نهگه كهتتى سىزنىڭ؟‬

‫‪253‬‬

‫_ ھه‪ ،‬مﯧنىڭ زادى ەئقلىم يوق‪ ،‬ەئقلىم بولمىغاچقـا مۇشـۇ ھالغـا قالـدىم‪ ،‬سـىزمۇ‬ ‫مهندەك ەئقىلسىز قىزنى ائلىمهن دەپ ائۋارە بولماڭ‪ ،‬مهھهللىدە نى نى قىزالر سـىزنى‬ ‫كۈتۈپ وئلتۇرۇپتۇ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ھهيران ھهس قالدى‪» ،‬خوتۇن خهقنىڭ ەئقلـى قىـسقا« دﯦـگهن گهپنـى‬ ‫كۆڭلىدە بىرەر يۈز قﯧتىم دەۋەتتى‪.‬‬ ‫_ ماڭا ىئشهنسىڭىز‪ ،‬مهن سىزگه راست گهپنى قىالي‪ ،‬خۇداغا قهسهم قىلىپ تـۇرۇپ‬ ‫راست گهپ قىالي‪ ،‬ىئمانىم بىـلهن راسـت گهپ قىـالي‪ _،‬دﯦـدى سـيىت قـارى ۇئرغۇلـۇق‬ ‫سۆزلهپ‪ _،‬ۇئ بۇزۇق مﯧنى ائلداپ ۆئيىگه چاقىرىپتىكهن‪ ،‬گهپنىڭ ائرىلىقىـدا كﯧلىـپال‬ ‫ماڭا ېئسىلدى‪ ،‬مهن ھودۇقـۇپ كهتـتىم‪ ،‬لـﯧكىن نهپـسىمنى بﯧـسۋالدىم‪ .‬مـاۋۇ راسـت‬ ‫گهپ‪ ،‬مهن ۇئ بۇزۇقتىن بـۇرۇنال سهسـكىنىپ كهتـكهن‪ ،‬مهن بۇرۇنـدىنال ۇئنـى ەئيـدىز‬ ‫كﯧىـــسىلى دەپ گۇمـــان قىلىـــمهن‪ .‬شـــۇنداق تۇرۇقلـــۇق ۇئ پاســـكىنىغا ۆئزەمنـــى‬ ‫بۇلغامدىمهن؟ سـىز ماڭـا نﯧمىـشقا ىئشهنمهيـسىز؟ ۇئ بۇزۇقنىـڭ نﯧمىلهرنـى قىلىـپ‬ ‫يۈرگهنلىكىنى بىلهمسىز؟ مۇشۇ يهردىكـى تاشـچىالرنىڭ ياتىقىغـا كىرىپمـۇ يﯧتىپتـۇ‪،‬‬ ‫ىئنجىل تارقىىتپتۇ‪ ،‬ۇئ بۇزۇق نهگىال بارسا شۇ يهرنى سﯧسىتىپ‪ ،‬ائدەملهرنى ائزدۇرۇپ‬ ‫يۈرۈيــدۇ‪ .‬پــۇل بهرســه ھهممىنــى قىلىــشتىن يانمايــدىغان شــۇنداق پهســهندە بىــلهن‬ ‫ائرىلىشپ يۈرۈيسىز تﯧخى! ائخشام سىزگه مۇشـۇ ھهقـته قـاتتىقراق گهپ قىـالي دەپ‬ ‫ۆئزەمنى تۇتۇۋالدىم‪ ،‬چىرايلىق وئلتـۇرۇپ مﯧھمـان بولـۇپ كﯧـتهي دﯦـدىم‪ ،‬كۆڭۈلـسىز‬ ‫ىئش چىقىپ ىئشىمىز بۇزۇلمىـسۇن دﯦـدىم‪ .‬ەئگهر سـىز ماڭـا ىئـشهنمهي شـۇ بۇزۇققـا‬ ‫ىئشىنىدىغان بولسىڭىز‪ ،‬مهنمۇ كهچـتىم بۇنـداق نىكـاھتىن‪ ،‬ائلـالھ ىئنـساۋىڭىزنى‬ ‫بهرسۇن‪...‬‬ ‫سىيىت قارى تﯧلﯧفوننى ېئتىۋەتتى‪ ،‬كۆزىدىن يهنه ياش ەئگىپ قالدى‪.‬‬ ‫زۆھرە تﯧلﯧفوننى تۇتقىنىچه ۆئيىنىڭ ىئچىدە ساراڭدەك ۇئياقتىن بۇياققـا مﯧڭىـشقا‬ ‫باشلىدى‪.‬‬ ‫كاللىــسى پىقىــراپ‪ ،‬قويغــان‪-‬تــۇتقىنىنى ۇئقالمــاي قالغــان ســىيىت قــارى يﯧــشىنى‬ ‫سۈرتۈپ‪ ،‬ياتاق دﯦرىزىسىدىن سىرتقا قاراپ تۇرۇپ قالدى‪ ،‬بىر دەمدىن كﯧـيىن تـاھىر‬ ‫قارى ياتاققا كىرىپ كهلدى‪:‬‬ ‫_ەئمىسه قىزنى ائلغىلى بارامدۇق؟‬ ‫_نىكاھ وئقۇمايدىغان بولدۇق‪ _،‬دﯦدى سىيىت قـارى كارىۋىتىغـا كﯧلىـپ بﯧـشىنى‬ ‫ساڭگىلىتىپ‪.‬‬ ‫_نﯧمىشقا؟ ۇئ قىز گﯧپىدىن يﯧنىۋالدىما؟‬ ‫_يﯧنىۋالدى‪ ،‬ماڭا ىئشهنمهيدىكهن‪.‬‬ ‫_نﯧمىگه ىئشهنمهيدىكهن؟ قانداق تايىنى يوق قىز باال ۇئ؟‬ ‫_ھﯧلىقى بۇزۇق ۇئنىڭ كاللىسىنى قايدۇرۇپتۇ‪.‬‬

‫‪254‬‬

‫_قايسى بۇزۇق؟‬ ‫_تۆنۈگۈن مهن دﯦگهن دوستىچۇ‪ ،‬بىز ھﯧلىقى چاغدا مﯧھمانخانىدا كۆرۈشۈپ قالغان‬ ‫سﯧرىق چاچ‪.‬‬ ‫_شۇ قىزما؟ مهنغۇ بىر قـاراپال ۇئنىـڭ دۇرۇس قىـز ەئمهسـلىكىنى سـهزگهن‪ .‬زۆھـرە‬ ‫شۇنداق قىزالر بىلهن ائرىلىشىپ يۈرەمدىكهن؟‬ ‫_دوستۇم دەپ قارايدىكهن تﯧخى‪ ،‬نﯧمه دﯦسه ىئشىنىدىكهن‪..‬‬ ‫_خوتۇن خهق زادى بىر‪-‬بىرىنىڭ گﯧپىگه ائسان ىئشىنىدۇ‪ ،‬ەئمهلىيهتته بىر‪-‬بىرىگه‬ ‫دۈشمهن‪ .‬ۇئ قىز قانداق قىلىپ زۆھرەنىڭ بﯧشىنى ائيالندۇرۇپتۇ؟‬ ‫_ۆئتكهندە ۇئ مﯧنى زۆھرەنى بـار دەپ چاقىرتقانـدا بـاردىم ەئمهسـمۇ؟ شـۇ بىـر‬ ‫قﯧتىم بﯧرىپ قويغانغا ەئمدى باالغا قالدىم‪ .‬مﯧنى ۆئزى بىـلهن مۇناسـىۋەت قىلغـان‬ ‫پاھىشۋازغا چىقىرىپتۇ ‪.‬‬ ‫_بۇ قانداق گهپ؟ سهن ۇئنىڭ قﯧشىغا بارغاندا زادى نﯧمه ىئش قىلغان!؟‬ ‫_ائداش‪ ،‬ەئمدى سهنمۇ مهندىن گۇمانالنغىلى تۇردۇڭغـۇ؟ مهن ائشـۇنداق ائدەممـا؟‬ ‫ھهر قانچه بولسىمۇ شۇ بۇزۇققا بۇزۇلۇپ يۈرەرمهنما؟_ دﯦـدى سـىيىت قـارى ەئلهمـدىن‬ ‫يﯧرىلغۇدەك بولۇپ‪_ ،‬خۇدايا‪ ،‬پهرۋەردىگار‪ ،‬تۆھمهت نﯧمىدﯦگهن يامان؟!‬ ‫_ۆئزەڭنى نﯧمانچه ىئتتىك يوقىتىپ قويىسهن؟ پىتنه‪-‬پاسـاتقا‪ ،‬تـۆھمهتكه سـهۋەب‬ ‫بولىدىغان ىئـشالردىن يىـراق تۇرغـان بولـساڭ مۇشـۇ ىئـش بولمـايتتى‪ ،‬ائدەم دﯦـگهن‬ ‫ائزغۇچى‪ ،‬بهزىدە ېئزىپ قالسىمۇ بىر نﯧمه دﯦگىلى بولمايدۇ‪...‬‬ ‫_ھهي بۇرادەر‪ ،‬مهن ېئزىپ‪-‬تﯧزىپ قالساممۇ ۇئنداق رەسۋاغا ۆئزەمنى بۇلغىمايمهن‪.‬‬ ‫_قهسهم قىالالمسهن؟‬ ‫_ەئستهىئزۇبىلالھ‪ ،‬ائلالھ ائلدىدا قهسهم قىالاليمهن ‪.‬‬ ‫_ېئغىرراق بول بۇرادەر‪ ،‬گۇمان‪ ،‬تـۆھمهت دﯦـگهن بـۇقىنى چىمـدىپ ۆئلتۈرەلهيـدۇ‪،‬‬ ‫تارىختىن بۇيان تۆھمهتنىڭ قۇربانى بولغانالر ائز ەئمهس‪ .‬مهن سﯧنىڭ ۇئنداق بولـۇپ‬ ‫كﯧتىــشىڭنى خالىمــايمهن‪ .‬ســاڭا ىئشهنمىــسهم كىمــگه ىئــشىنىمهن‪ .‬زۆھرەگىمــۇ‬ ‫چۈشهندۈرۈپ دﯦيىشىمىز كﯧرەك ‪.‬‬ ‫_مﯧنىڭچه‪ ،‬ۇئ ىئشهنمهيدۇ‪ ،‬ۇئنىڭ ەئسلىدىال ماڭا تهگكۈسى يوق وئخشايدۇ‪.‬‬ ‫_ۇئنداقمۇ دەپ كهتمه‪ ،‬پىتنىڭ ائچچىقىدا چاپاننى وئتقا سالساڭ بولمايدۇ ‪.‬‬ ‫_مﯧنى نﯧمىشقا بۇزۇق چاغالپ قالىدۇ دەيمهن‪ ،‬جاھانـدىكى ەئرلهرنىـڭ ھهممىـسى‬ ‫ېئشهكتهك ھاياسىز بوالمدۇ‪ _...‬دﯦـدى سـىيىت قـارى دەرت‪-‬ەئلىمىنـى تۆكـۈپ‪ _،‬ماڭـا‬ ‫ىئشهنمىگهن ائدەم نﯧمه قىلىدۇ ماڭا رازىلىق بىلدۈرۈپ‪ ،‬كۆڭلىدە ىئـشهنچ بولمىغـان‬ ‫بۇنداق نىكـاھنى زورالپ قىلغىلـى بولمايـدۇ‪ ،‬قىلغـان تهقـدىردىمۇ ائقىـۋەت ياخـشى‬ ‫بولمايــدۇ‪ .‬مهن ھــازىر شــۇنداق وئيــالپ قالــدىم‪ ،‬ۋاقىتلىــق نىكاھقــا رازى بولغــان‬ ‫گۇناھىمىز ۈئچۈن ائلالھ بىزنى جازاالۋاتقان بولسا كﯧـرەك‪ ،‬كۆڭـۈلگه شـهك چۈشـكهن‬

‫‪255‬‬

‫ىئــشنى زادى قىلمىغــان تــۈزۈككهن‪ .‬ائلالھقــا تهۋبه قىلىــپ يولىمىزغــا قايتــساق‬ ‫بوالمدىكىن‪ ،‬مهن ەئمدى بۇ ىئشتىن ۈئمىدىمنى ۈئزدۈم‪...‬‬ ‫_ائلــدىراپ ۈئمىدســىزلهنمه‪ ،‬ۈئمىدســىزلىك شــهيتاننىڭ ىئــشى‪ .‬زۆھــرە بىــلهن‬ ‫نىكاھىڭنى چﯧتىش ائالھىدە ەئھۋالدىكى ىئش‪ ،‬ەئگهر تىرىشـساق ېئتىقادىمىزغـا ۋە‬ ‫بهختىمىزگه مۇناسىپ يول تاپااليمىز‪ .‬مهن ۋاقىتلىق نىكـاھنى يهنىـال زىنـادىن ەئۋزەل‬ ‫دەپ قــارايمهن‪ .‬ەئمهلىيهتــته بىــز نىكــاھنى ۆئمۈرلــۈك دەپ قىلىمىــز‪ ،‬لــﯧكىن ســهن‬ ‫زۆھرەنىڭ كۆڭلىنى تىندۇرۇش ۈئچۈن بۇ گهپلهرنى قىلمايسهن‪...‬‬ ‫_زۆھرەگه مهن ۋاقىتلىق نىكاھ توغرۇلـۇق گهپ قىلمىغـان‪_ ،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى‬ ‫كــۆڭلى ســهل ائرامىغــا چۈشــكهندەك پــاراڭ قىلىــپ‪ _،‬شــۇنداقتىمۇ ۇئ قوشــۇلغان‪،‬‬ ‫مﯧنىڭدىن پهقهت ەئركىنلىك بﯧرىشنى تهلهپ قىلغان‪.‬‬ ‫_مانا ەئمهسمۇ‪ ،‬زۆھرەمۇ بىر كىم بىلهن وئيناشقاندەك توي قىلىشنى خالىمايـدۇ‪-‬‬ ‫دە‪ ،‬سىلهرمۇ ەئر‪-‬خوتۇن بولۇپ‪ ،‬ۆئي تۇتۇپ وئينايدىغان كىچىك بالىالر ەئمهس‪-‬ته؟!‬ ‫شۇنداق وئيۇن وئيناپ باقايلى دﯦگهنمۇ يا ىئككىڭالر؟!‬ ‫_ۆئمۈرلۈك ىئشقا چاقچاق قىالمدۇق قارىم‪...‬‬ ‫_ەئمىسه ىئككىڭالرنىڭ بﯧشى نﯧمىشقا بىر يهرگه كﯧلىپ بواللمايدۇ؟ زۆھرە سﯧنى‬ ‫ياخشى كۆرمهمدۇ يا؟!‬ ‫_بۇ تهرىپىمۇ بار‪ ،‬بهلكى ەئڭ چاتاق سﯧلىۋاتقان نهرسه مۇشۇ‪.‬‬ ‫_ۇئنداقمىكىن دﯦسه‪ ،‬سﯧنى قاتتىق كۈنلهيدىكهن‪ ،‬باشقا خوتۇنالرغـا بۇزۇلۇشـۇڭنى‬ ‫قهتىئي خالىمايدىكهن‪.‬‬ ‫_بىلمهمتىڭ‪ ،‬خوتۇن خهقنىڭ ھهممىسى كۈنلهمچى ‪.‬بۇنى ياخشى كـۆرۈش دﯦگىلـى‬ ‫بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_بۇ ىئش چاتاق بوپتۇ‪ _،‬دﯦدى تاھىر قارى خۇرسـىنىپ‪ -،‬سـهن بىـر قـارىم تۇرسـاڭ‬ ‫نﯧمىشقا سهندىن شۇنچه ائسان گۇمانلىنىدۇ؟ بىر نهرسه دﯦمىدىڭما؟‬ ‫_گهپ قىلمىدى دەمسهن‪ ،‬ھهتتا ائلالھقا قهسهم قىلدىم ‪.‬‬ ‫_ىئمانى سۇس ائدەم قهسهمگىمۇ ىئشهنمهيدۇ‪ ،‬خهقلهر ھازىر »خـۇدا ھهققـى« دەپ‬ ‫قورقماي قهسهم قىلىۋﯦرىدىغان بولۇپ كهتتى‪ ،‬زۆھرەمۇ شۇنىڭ ىئچىدە بولسا كﯧرەك ‪.‬‬ ‫_ھهممىـسى شـۇ ىئمـانى سۇسـلۇقنىڭ كاسـاپىتى!_ دﯦـدى سـىيىت قـارى يهنه ائھ‬ ‫ۇئرۇپ‪ _،‬ەئمدى بۇ ىئشالرنى وئيالشقىلى بولمايدۇ‪ .‬بـۇ شـهھهردىن تﯧـزرەك كهتـسهكمۇ‬ ‫بوپتىكهن؛ بىر كۈن تۇرسامال ائچچىق يۇتۇپ تۈگىشىپ كﯧتىدىغاندەك قىلىمهن‪.‬‬ ‫_ زۆھرەنى قانداق قىلىسهن؟ ۇئنى تاشلىۋﯦتىپ كهتمهكچىما؟‬ ‫_ زۆھـرە مﯧنـى ھـارغۇزۇپ قويغىـدەك‪ _...‬دﯦـدى سـىيىت قـارى كارىۋاتقـا ۆئزىنـى‬ ‫تاشالپ‪ _،‬كاللىسى بىر دەممۇ جايىدا تۇرمايدىغان ۇئنداق قىـز ائدەمنـى بىـر ۆئمـۈر‬ ‫خاتىرجهم قىلمايدۇ‪.‬‬

‫‪256‬‬

‫_ۇئنداق ائسان بهل قويۇۋەتمهيلى قارىم‪ ،‬سـهۋر قىلىلـى‪ ،‬كـالال ىئـشلىتىپ مـۇراد‪-‬‬ ‫مهقـسهتكه يﯧتهيلـى‪ .‬غـۇالچ تـۈگهپ غﯧـرىچ قالغانـدا قﯧيـداپ كﯧتىـپ قالـساق‪ ،‬بـۇ‬ ‫شهھهرگه قايتا كﯧلىش تهس؛ شۇنىڭ بىلهن‪ ،‬ۇئ قىزنىڭ ىئستىقبالى تۈگهيدۇ ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭ تﯧلﯧفوندىكى دەھشهتلىك گهپلىرىنى قايتا‪-‬قايتا وئيلىدى؛‬ ‫چوڭقـۇر ھهسـرەتكه چۆمـدى‪ ،‬ناھهقچىلىـك ائزابـى ۋە ۈئمىدسـىزلىك قوينىغـا غهرق‬ ‫بولدى‪.‬‬ ‫_ائلـالھ شـۇنداق گـۈزەل چىـراي بهرگهن قىـزالر نﯧمـانچه دۆت بولىدىغانـدۇ؟_دەپ‬ ‫غۇدۇڭشىدى سىيىت قارى‪ _،‬ماڭا ىئشهنمىگىنىگه ھهيرانمهن‪ ،‬بولمىسا ائخشام شۇنچه‬ ‫بهلهن پاراڭالرنى قىلىپ ۋەدىلهشكهنىدۇق‪...‬‬ ‫_خوتۇن خهق دﯦگهن شۇ‪ ،‬خىيالى جىق بولىدۇ‪ ،‬توال ىئككىلىنىدۇ‪ ،‬گﯧپىـدىن ائسـان‬ ‫يﯧنىۋالىدۇ‪...‬‬ ‫_شۇ بۇزۇقنىڭ گﯧپى بىلهن ىئشىمىز سۇغا چىلىشارمۇ؟‬ ‫_خوتۇن خهق دﯦگهن داۋخور كﯧلىدۇ‪ ،‬ھهممه ىئش ۆئتۈپ كﯧتىدۇ‪ ،‬ۈئمىدلىكرەك بول‪.‬‬ ‫_ھهي‪ ...‬ىئچىم ەئجهپ سىقىلدى _‪...‬دﯦدى سىيىت قارى تولغىنىپ‪.‬‬ ‫_ۆئزەڭنى بۇنداق تاشلىۋەتمه‪ ،‬قارا‪ ،‬چىرايىڭنىڭ ساغىرىپ كهتكىنىنـى! ۆئزەڭنـى‬ ‫ۇئنداق ائلدىما‪ ،‬وئڭدا يﯧتىـپ يامـان خىيـالنى قىلىـۋەرمه ‪.‬ۇئ قىزغـا قايتـا تﯧلﯧفـون‬ ‫قىلىپ باق بولمىسا‪ ،‬ەئھۋالنى تﯧخىمۇ ياخشى چۈشهندۈر‪.‬‬ ‫_ۇئنىڭ جاھىللىقىنى وئبدان بىلىمهن‪ ،‬پايدىسى يوق‪.‬‬ ‫_ۇئنداق قىلماي بىر تﯧلﯧفون ۇئرۇپ باق‪.‬‬ ‫_دەيدىغان گهپنى دەپ بولغان‪ ،‬پۇشايمان قىلسا ۆئزى ۇئرار‪...‬‬ ‫_ەئگهر زۆھرە سهن دﯦگهندەك جاھىل قىز بولسا‪ ،‬ساڭا ائسـان تﯧلﯧفـون قىلمايـدۇ‪،‬‬ ‫سﯧنى بهك ياخشى كۆرۈپ كهتمىگهندىكىن ساڭا كۆڭلىنى چۈشهندۈرۈشنى خالىمايدۇ‪،‬‬ ‫سهندىن تﯧلﯧفون كۈتسه كۈتىدۇكى‪ ،‬ۆئزىنى بىلىپ تﯧلﯧفون قىلمايدۇ‪ .‬ەئگهر تﯧلﯧفـون‬ ‫قىلمىساڭ ۆئمۈرلۈك زىيان تارتىشىڭ مـۇمكىن‪ ،‬ۇئ قىزمـۇ قﯧيـدىغانچه قﯧيـداپ‪ ،‬شـۇ‬ ‫ائچچىقىدا سهندىن كﯧچىپ كﯧتىشى مۇمكىن‪ .‬تﯧلﯧفون قىل‪ ،‬بۇ بهلكىم سـهن ۈئچـۈن‬ ‫سىناق‪.‬‬ ‫_ەئته تﯧلﯧفون ۇئراي‪ ،‬يا كهچته ۇئراي‪ ،‬ھازىر پهقهت رايىم يوق‪...‬‬ ‫_ەئكىله ەئمىسه مهن ۇئراي‪ ،‬تﯧلﯧفونىڭنى ماڭا بهر‪.‬‬ ‫سىيىت تﯧلﯧفوننى قارى خاال‪-‬خالىماس ھالدا تاھىر قارىغا بﯧرىپ‪ ،‬دىققهتـته قـاراپ‬ ‫وئلتۇردى‪.‬‬ ‫تاھىر قارىـدىن تﯧلﯧفـون كهلگهنـدە زۆھـرە چـاال قالغـان ۇئيقۇسـىنى ۇئخلىيالمـاي‪،‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ زەردە بىـلهن ېئيتقـان سـۆزلىرىنى وئيـالپ‪» ،‬مهن راسـتىنال ۇئ تهقـۋا‬ ‫قارىمنى ناھهق ەئيىپلىگهندىمهنمۇ؟« دەپ ۆئزىدىن تهكرار سوراپ‪ ،‬چوڭ بىر خاتالىق‬

‫‪257‬‬

‫ۆئتكــۈزۈپ قويغــانلىقىنى ېئتىــراپ قىلغۇســى كهلــمهي‪ ،‬شــۇنچه وئيالپمــۇ ائخىرقــى‬ ‫ھﯧسابتا ۆئزىنـى رازى قىلغـۇدەك يهكـۈنگه ېئرىـشهلمهي جىـله بولـۇپ وئلتـۇراتتى‪ .‬ۇئ‬ ‫تﯧلﯧفون نومۇرىغا قاراپ سىيىت قارىمدىن كهلگهنلىكىنى بىلىپ تﯧلﯧفـوننى ىئتتىـك‬ ‫ائلدى‪:‬‬ ‫_ەئسساالمۇ ەئلهيكۇم‪ ،‬زۆھرە‪ ،‬قانداق ەئھۋالىڭىز؟‬ ‫_سىز كىمۇ؟‬ ‫_مهن سىيىت قارىنىڭ دوستى تاھىر قارى‪ ،‬سىيىت قارى سىزگه ېئيتمىغانىدى؟‬ ‫_ھه‪ ،‬دﯦگهن؛ قانداق ەئھۋالىڭىز؟‬ ‫_ەئلھهمدۇلىلالھ‪ ،‬مۇشۇنچىلىك كﯧتىپ بارىمىز ‪.‬‬ ‫_ەئجهپ بۇ تﯧلﯧفوندا ۇئرۇپ قاپسىز؟ سىيىت قارى ۆئزىچۇ؟‬ ‫_سىيىت قارىنىڭ ھـالى بهك يامـان تۇرىـدۇ‪ ،‬گهپ قىلـسا گهپ ائغزىـدىن چۈشـۈپ‬ ‫قﯧلىۋاتىـدۇ‪ ،‬مهن ەئنـسىرەپ قالـدىم‪ ،‬ىئككىڭالرنىـڭ ىئـشىنى ائڭـالپ تـۇرۇۋاتىمهن‪.‬‬ ‫ائخشام تﯧخى ۇئ« نىكـاھىمىزنى قىلىـدىغان بولـدۇق« دەپ بهك خۇشـال كهپـتىكهن‪،‬‬ ‫مهن تﯧخــى نىكــاھىڭالرنى وئقۇيــدىغان بولغانىــدىم‪ .‬تۈنۈگــۈنكى خۇشــاللىق بۈگــۈن‬ ‫ياراشماي قالدىمۇ نﯧمه‪ ،‬قارىم ائغىنهم ېئغىـر تىنىـپال ياتىـدۇ‪ .‬ناھـايىتى تهسـته گهپ‬ ‫سوراپ ۇئنىڭ سهۋەبىنى بىلدىم ‪.‬مﯧنىڭچه‪ ،‬سىز ۇئنىڭغا ۇئۋال قىلىپسىز‪ .‬ۇئ ھهرگىز‬ ‫ۇئنداق قىلىـدىغان بـاال ەئمهس ‪.‬سـىيىت قـارى بىـلهن مهن بهش يىللىـق سـاۋاقداش‪،‬‬ ‫ىئككىڭالرنىڭ ىئشىنى شۇ چاغدىن باشالپال بىلهتتۇق‪ ،‬قارىمغا چاقچاق قىالتتـۇق‪ ،‬ۇئ‬ ‫سىزگه ائتاپ خهتلهرنـى‪ ،‬شـﯧىئرالرنى يﯧزىـپ كﯧتهتتـى‪ .‬ۇئ سـىزنىڭ مهكـتهپكه بىـرەر‬ ‫قﯧــتىم بولــسىمۇ كﯧلىــپ ۇئنــى يوقلىــشىڭىزنى ۈئمىــد قىالتتــى‪ ،‬ســىزنى بىــزگه‬ ‫كۆرسىتىۋالغۇســى كﯧلهتتــى‪ .‬لــﯧكىن كهلمىــدىڭىز‪ ،‬مهن ســىزنى كــۆرۈپ باقمىغــان‬ ‫بولساممۇ لﯧكىن سىزنى دىنى ىئسالمدىن چهتنىمىگهن‪ ،‬ەئخالق‪-‬پهزىلهتلىك قىز دەپ‬ ‫وئياليمهن‪ .‬بولمىسا سىيىت قارىمۇ سىزنى ۇئنچىۋاال ياخشى كۆرۈپ كهتمىگهن بوالتتى‪.‬‬ ‫مۇشۇ كهمگىچه بۇ شهھهردە غۇرۇرىڭىز بىلهن ياشاپ كهپسىز‪ ،‬ائپىرىن‪ ،‬سىيىت قارىمۇ‬ ‫بۇنىڭدىن ىئنتايىن خۇشال بولۇپ‪ ،‬سىز بىـلهن وئتـتهك تـوي قىلغۇسـى كهلـدى‪ .‬بىـر‬ ‫نهچچه قﯧتىم گﯧپىڭالر بىر يهردىن چىقماي قالغاندا بىچارە ائغىنهم ياتاققا شـۇنداق‬ ‫ســالپىيىپ يﯧنىــپ كهلــدى‪ .‬ەئڭ ائخىــرى بىــرلىككه كهلــگهن چــﯧغىڭالردا ۇئنىــڭ‬ ‫قانچىلىك خۇشال بولۇپ كهتكىنىنى وئيالپ يﯧتهلهيمهن‪ ،‬ائخشام تﯧخى شۇنداق بهلهن‬ ‫يﯧنىپ كهپتىكهن‪ ،‬سىز ائخشام ۇئنىڭ ھاياجانـدىن خـۇدىنى يوقىتىـپ قويغـانلىقىنى‬ ‫بىلمهيسىز‪ ،‬بۇنىـڭ ھهممىـسىگه مهن شـاھىد‪ .‬مهن سـىزگه يالغـان گهپ قىلمـايمهن‪.‬‬ ‫ەئمدى بۈگۈن ەئتىگهندە سۆزىڭىزدىن يﯧنىۋاپتىكهنسىز‪ ،‬بۇ بىچارە تۈگىشىپال كهتتـى‪.‬‬ ‫ســىز شــۇ گﯧپىڭىــز بىــلهن ۇئنىــڭ ســىزگه بولغــان مــۇھهببىتىگىال ەئمهس‪ ،‬ىئمــانى‪،‬‬ ‫ەئخالقىغىمۇ ېئغىر چاقچاق قىلىپسىز‪ ،‬بـۇ زەربه ۇئنىـڭ ىئچىـگه ۆئتـۈپ كﯧتىپتـۇ‪ .‬ۇئ‬

‫‪258‬‬

‫ائدىلهنى وئبدان بىلىدىكهن‪ ،‬مهنمۇ ۇئ قىزنى كۆرگهن‪ ،‬تۇرقىـدىنال يامـانلىقى چىقىـپ‬ ‫تۇرىـدىكهن‪ .‬سـىز شـۇنداق بىـر قىزنىـڭ بهدناملىرىغـا ىئـشىنىپ‪ ،‬سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫كۆڭلىنى يهردە قويسىڭىز پهقهت قامالشمايدۇ‪ ...‬ەئگهر شۇنداق قىلـسىڭىز ىئـشىڭالر‬ ‫ائقمايــدۇ‪ ،‬ھهر ىئككىڭــالر بهختــسىز بولــۇپ قﯧلىــشىڭالر مــۇمكىن‪ .‬بىــز ســىزگه‬ ‫ىئشىنىمىز‪ ،‬قالغىنىنى ۆئزىڭىز وئبدان وئيلىنىپ كۆرەرسىز ‪.‬‬ ‫زۆھرە بۇ قارىمنىڭ گهپدانلىقىغا زوقالندى‪ ،‬سۆزلىرىدىن خﯧلى تهسىرلهندى‪ .‬نﯧمه‬ ‫دﯦيىشىنى بىلهلمهي بىر ھازا تۇرۇپ كهتتى‪ ،‬بىـر نهرسـه دﯦمىـسه بولمـايتتى‪ ،‬ىئككـى‬ ‫قارىم ۇئنىڭدىن جاۋاب كۈتۈپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ائدىلهنىڭ يامـانلىقى راسـت‪ _،‬دﯦـدى زۆھـرە شـۇ تاپنىـڭ ۆئزىـدىال ەئل بولۇشـنى‬ ‫خالىماي‪ _،‬لﯧكىن سـىيىت قـارى بىـر خوتـۇن ائلغـان بـاال‪ ،‬ۆئزىنـى تۇتالمـاي شـۇنداق‬ ‫ىئشنى قىلىپ سالسىمۇ بىر نﯧمه دﯦگىلى بولمايدۇ‪...‬‬ ‫_سـىيىت قـارىم ائلالھنىـڭ نـامىنى تىلغـا ېئلىـپ قهسـهم قىلىپتـۇ‪ ،‬بۇنىڭغىمـۇ‬ ‫ىئشهنمهمسىز؟‬ ‫_قهسهم دﯦگهننى ھهر كىم قىالاليدۇ‪.‬‬ ‫_ەئمىسه سىز ائدىلهنى چاقىرىڭ‪ ،‬مهنمۇ سىيىت قارىنى باشالپ بـاراي‪ ،‬بىـر جايـدا‬ ‫كۆرۈشۈپ ىئككىسىنى يۈزلهشتۈرەيلى‪ ،‬نهتىجه قانداق بولىدىكىن؟!‬ ‫زۆھرە وئيلىنىپ قالدى‪ ،‬لﯧكىن بۇنداق قىلسا ىئش چوڭىيىپ كﯧتىدىغاندەك ھـﯧس‬ ‫قىلدى‪.‬‬ ‫_يۈزلهشــتۈرگهننىڭمۇ پايدىــسى يــوق‪_...‬دﯦــدى زۆھــرە گهپــتىن ۆئزىنــى ېئلىــپ‬ ‫قﯧچىپ‪ _،‬سىيىت قارى ائدىلهگه گهپته تهڭ كﯧلهلمهيدۇ‪.‬‬ ‫_ەئمىسه قانداق قىلىمىز‪ ،‬سىز ۇئنداق قىزالرنىڭ گﯧـپىگه ائلـدىراپ ىئـشهنمهڭ‪،‬‬ ‫ۆئمۈرلۈك ىئشىڭىزغا چاقچـاق قىلمـاڭ‪_ ،‬دﯦـدى تـاھىر قـارى‪ _،‬گهپ دﯦـگهن يامـان‪،‬‬ ‫تۆھمهت ائندىن يامان‪ ،‬سىز سىيىت قارىغا راستىنال ۇئۋال قىلىۋاتىسىز‪ .‬سىيىت قـارى‬ ‫شۇ ىئمانى بىـلهن سـىزگه ائلـدىراپ قهسـهم قىلمايـدۇ ‪.‬ەئگهر بىلـسىڭىز‪ ،‬ائلالھنىـڭ‬ ‫نامىنى تىلغا ېئلىپ قىلغان قهسهمنىڭ كۈچىگه دۇنيادىكى جىمى مهخلۇقنىڭ جﯧنـى‬ ‫تهڭ تۇرالمايدۇ‪ .‬ەئگهر بۇ قهسهم يالغان بولۇپ قالسا سـىيىت قـارى قىيـامهتته ېئغىـر‬ ‫جازاغا ۇئچرايدۇ‪ ،‬سىز زىيانغا ۇئچرىمايسىز‪ .‬ەئگهر سىىيىت قارىنىڭ قهسـىمى راسـت‬ ‫بولۇپ‪ ،‬سىز ۇئنىڭغا ىئشهنمىسىڭىز‪ ،‬ائخىرقى ھﯧسابتا سىز زىيـان تـارتقۇچى بولـۇپ‬ ‫قالىسىز‪ .‬كۆزىڭىز كۆرمىگهن ىئشقا ائلدىراپ ىئشهنمهڭ‪ .‬پاكىتى يوق ىئشقا ائلدىراپ‬ ‫ھۆكۈم قىلماڭ‪ .‬ائدىلهنىڭ قانداق ائدەملىكىنى سـىز بىلمهمتىڭىـز؟ ەئگهر سـىيىت‬ ‫قارىنى ياخشى كۆرمىسىڭىز گﯧپىڭىزنى وئچۇقال قىلىڭ‪ ،‬سىزدەك قارىمغا تهگمهيمهن‬ ‫دەڭ‪ .‬شۇنداق دﯦسىڭىز بۇ ۇئنىڭغا ائسانراق چۈشىدۇ‪ .‬ەئگهر ۇئنىڭ ىئمـانىنى يوققـا‬ ‫چىقىرىپ‪ ،‬بهرگهن قهسهملىرىنى يالغان دﯦسىڭىز ۇئنـى ۆئمۈرلـۈك ائزابقـا قويـسىىز ‪.‬‬

‫‪259‬‬

‫جاھاندا پاك ائدەمگه تۆھمهت قىلىـش قـاتىللىق قىلىـش ۋە زىنـا قىلىـشتهك ېئغىـر‬ ‫گۇناھ‪ ،‬ائدىله شۇ گۇناھى ۈئچۈن قىيامهتته چوقۇم ھﯧساب بﯧرىـدۇ‪ ،‬ەئگهر ىئمـانىڭىز‬ ‫ۋىجدانىڭىز بولسا سىزمۇ وئيلىنىپ كـۆرۈڭ‪ ،‬ھايـاتلىق بـۇ دۇنيـادىال ەئمهس‪ ،‬ھهمـمه‬ ‫ائدەم ۆئزىنىڭ قىلمىشلىرىدىن ھﯧساب بﯧرىدۇ‪...‬‬ ‫زۆھرە »بۇ قارىم قىيامهتنىڭ گﯧپىنى قىلىـپ ائدەم قورقۇتۇۋاتامـدۇ نـﯧمه؟‪ «...‬دەپ‬ ‫وئيالپ قالدى‪ .‬ەئمما ۆئزىنى ھهقىقهتهن يامان بىر ىئش قىلىۋاتقاندەك ھـﯧس قىلـدى‪،‬‬ ‫بــۇ تۇيغــۇدىن قۇتۇاللمىــدى‪ .‬ســىيىت قارىنىــڭ مىجهزىــدىن ېئلىــپ ېئيتقانــدا‪ ،‬ۇئ‬ ‫بۇنچىلىك قاتتىق گهپنى ائڭلىغاندىن كﯧـيىن زۆھـرەدىن ۈئمىـدىنى پۈتـۈنلهي ۈئزۈپ‬ ‫كﯧتىپ قاالتتى‪ .‬زۆھرە »توي قىلىلى‪ ،‬مۇشۇ شـهھهردە بىلـله ياشـايلى« دﯦگهنـدە‪ ،‬ۇئ‬ ‫كۆڭلى نـازۇك‪ ،‬دەردمهن‪ ،‬غـۇرۇرى كۈچلـۈك قـارىم ىئمـانى ۋە ەئرلىـك غـۇرۇرىنى چـوڭ‬ ‫بىلىپ‪ ،‬كۆڭلىنى تـۆۋەن وئرۇنغـا قويـۇپ‪ ،‬زۆھـرەدەك نـازىنىن قىزنـى رەت قىاللىغـان‬ ‫ەئمهسمىدى؟ ەئمدى بۇ گهپ ۇئنىڭ ىئمانى ۋە غۇرۇرىغا قاتتىق تهگكهندە‪ ،‬ۇئ ەئلۋەتته‬ ‫زۆھرەنى ائدىله بىلهن بىر قاتارغا چىقىرىپ‪ ،‬غهزەپ ائچچىقى بىـلهن پﯧـشىنى قﯧقىـپ‬ ‫كﯧتىپ قاالتتى‪ .‬ۇئنداقتا ۇئ بۇ دوستىغا نﯧمه دەپ تﯧلﯧفون ۇئرغۇزغاندۇ؟‬ ‫_بــۇ گهپلهرنــى ســىيىت قــارى نﯧمىــشقا ۆئزى دﯦمهيــدۇ؟!_ دﯦــدى زۆھــرە بىــر پهس‬ ‫سۈكۈتتىن كﯧيىن‪ _،‬سىزگه نﯧمىشقا تﯧلﯧفون بهرگۈزىدۇ؟‬ ‫_سىيىت قارىنىـڭ سـىزگه تﯧلﯧفـون بهرگىـدەك ھـالى يـوق‪ ،‬ھهم تﯧلﯧفـون بﯧـرىش‬ ‫خىيـالىمۇ يـوق‪ .‬مهن بـۇ نـاھهقچىلىككه چىـداپ تۇرالمـاي تﯧلﯧفـون بﯧرىـۋاتىمهن‪ .‬ۇئ‬ ‫مﯧنىڭ بهش يىللىـق ساۋاقدىـشىم‪ ،‬قىيامهتلىـك بـۇرادىرىم‪ ،‬ۇئنىـڭ دەردى ەئلـۋەتته‬ ‫مﯧنىڭ دەردىم‪.‬‬ ‫_چۈشـــهندىم‪ ،‬لـــﯧكىن ســـىيىت قارىمنىـــڭ بۇنـــداق ھـــالى بوشـــلۇقىنى‬ ‫وئيلىماپتىمهنكهن‪ ،‬مهندىن شۇنچه ائسان كﯧچىـپ كﯧتهمـدىكهن؟ شـۇنچىلىك گهپـكه‬ ‫پايلىماي يﯧتىۋاالمـدىكهن؟ ەئر كىـشى دﯦـگهن شـۇنداق بوالمـدا؟ ماڭـا ۆئزى تﯧلﯧفـون‬ ‫ۇئرۇپ نﯧمىشقا سىزگه وئخشاش گهپ قىاللمايدۇ‪.‬‬ ‫_ائدەم بهك ائزابلىنىپ كهتكهندە ۈئمىدسىزلىنىپ‪ ،‬چۈشكۈنلىشىپ كﯧتىدۇ‪ .‬بـۇنى‬ ‫بىلمهمــسىز؟ ســىز ۇئنىڭغــا قىلىنغــان تــۆھمهتنى شــۇنچىلىك گهپ دەپ وئيلىغــان‬ ‫بىـــلهن‪ ،‬ســـىزنى ياخـــشى كۆرىـــدىغان بـــۇ قـــارىم ۈئچـــۈن دەھـــشهتلىك گهپ ۇئ !‬ ‫ناھهقچىلىككه ۇئچرىمىغـان بولـسا ۇئ بۇنچىلىـك ائزابلىنىـپ كهتمهيتتـى‪ ،‬ىئمـانى‬ ‫كهمــسىتىلمىگهن بولــسا بۇنچىلىــك غهزەبلىنىــپ كهتمىــگهن بــوالتتى‪ ،‬ســىزنى چىــن‬ ‫دىلىدىن ياخشى كـۆرمىگهن بولـسا‪ ،‬بۇنچىلىـك ىئـشالرغا كۆزىـدىن بىـر تـﯧمىم يـاش‬ ‫چىقارمىغان بوالتتى‪ .‬سىز ەئركهكلهرنىـڭ يىغلىغىنـى كۆرگهنمـۇ؟ سـىز تۈنۈگـۈن ھهم‬ ‫بۈگۈن بۇ قارىمنى ىئككى قﯧتىم يىغالتتىڭىز‪ ،‬بىلهمسىز شۇنى؟ !‬

‫‪260‬‬

‫سىيىت قارى تاھىر قارىنىڭ ېئغىزىغا قاراپ قﯧتىـپ قالـدى‪ ،‬تـاھىر قـارى سـىيىت‬ ‫قارىنىڭ يىغلىغىنىنى كۆرمىگهن‪ ،‬ەئمما سىيىت قارى ھهقىقهتهن ىئككى نـۆۋەت يـاش‬ ‫تۆككهنىـدى‪ ،‬بهلكىـم تـاھىر قـارى ۇئنىـڭ كۆزىـدىكى يـاش يـۇقىنى بايقىغـان بولـسا‬ ‫كﯧــرەك‪ ،‬گويــا ھهممىنــى بىلىــدىغان ەئۋلىيــادەك گهپ قىلىۋاتــاتتى‪ ،‬وئرۇنلــۇق‪،‬‬ ‫ھﯧسسىياتلىق گهپلىرىدىن سىيىت قـارىمۇ تهسـىرلىنىپ كﯧتىۋاتـاتتى ۋە ناتىقلىقتـا‬ ‫خﯧلى يﯧتىشكهن بۇ دوستىدىن چهكسىز مىننهتدار بولۇۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_تﯧلﯧفوننى سىيىت قارىمغا بﯧرەمسىز‪ _،‬دﯦدى زۆھـرە تهسـىرلىنىپ‪ _،‬ۆئزى گهپ‬ ‫قىلسۇن‪.‬‬ ‫تاھىر قارىنىڭ چىرايىدىكى سۆيۈنۈش‪ ،‬خۇشـاللىق ائالمهتلىرىنـى كـۆرگهن سـىيىت‬ ‫قارى ەئندىكىپ كهتتى‪ ،‬تﯧلﯧفوننى ائستا ائلدى‪:‬‬ ‫_ەئسساالمۇ ەئلهيكۇم‪_...‬دﯦدى ېئغىر ۋە ھالسىز ھالدا‪.‬‬ ‫_ۋەەئلهيكۇم ەئسساالم‪ ...‬قانداق ەئھۋالىڭىز؟‬ ‫_ائلالھقا شۈكۈر‪ ...‬مۇشۇنچىلىك تۇرىمهن‪.‬‬ ‫_بۇنچىلىك ىئشالرغا تۈگىشىپ كهتسىڭىز‪ ،‬كﯧيىن ىئش بار وئخشايدۇ سىزگه‪...‬‬ ‫_ائنچه ەئنسىرەپ كهتمهڭ‪ ،‬ائستا‪-‬ائستا وئڭشىلىپ قاالرمهن‪.‬‬ ‫_دوستىڭىز گهپكه ۇئستىكهن‪-‬ھه‪ ،‬ائدەمنى قورقىتىـپ‪ ،‬تهسـىرلهندۈرۈپ بىـر نـﯧمه‬ ‫قىلىۋەتتى‪ .‬سىز نﯧمىشقا بۇنچىلىك گهپلهرنى قىاللمايسىز؟ ائچچىقىڭىزنـى ۇئنـداق‬ ‫يامان قىلسىڭىز بولمايتتى‪ ،‬تﯧلﯧفوننى ۇئنداق ائلـدىراپ قويۇۋەتـسىڭىز بولمـايتتى‪،‬‬ ‫قايىــل قىالرلىــق گهپ بىــلهن كۆڭلــۈمنى نﯧمىــشقا ائاللمايــسىز؟ نﯧمىــشقا مﯧنــى‬ ‫ائدىلهنىڭ يﯧنىغا باشالپ بﯧرىپ ۇئ رەسۋانىڭ يۈزىگه تۈكۈرمهيسىز ‪.‬قويۇڭه‪ ،‬سـىزدەك‬ ‫بالىنى‪ .‬مهن سىزنى ائزابلىنىـپ يﯧتىـپ بﯧرىـڭ دﯦمىـدىم‪ ،‬ەئرلىـك جـۈرەئتنى تهلهپ‬ ‫قىلىۋاتىمهن ‪.‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ كۆڭلىگه قايتا ائپتـاپ چىقتـى‪ ،‬ەئممـا بـۇ ائپتـاپ سـﯧرىق ائپتـاپ‬ ‫بولۇپ قالسا بولمايتتى‪ ،‬بۇنداق ېئھتىماللىقنىمۇ يوق دﯦگىلى بولمايتتى‪ ،‬قارىمنىـڭ‬ ‫كۆڭلى بىتايىن خۇشاللىق ۋە ىئشهنچكه تولۇشقا باشلىدى ‪.‬‬ ‫_مهن ھﯧچقاچــان ۇئنــداق تــۆھمهتكه ۇئچــراپ باقمىغاچقــا‪ ،‬ۇئ گهپنــى ائڭالپــال‬ ‫ھوشۇمنى يوقاتتىم دﯦسهممۇ بولىـدۇ‪ .‬ھهممىـدىن قـۇرۇق قﯧلىـشنى وئيـالپ ۆئزەمنـى‬ ‫يوقىتىپ قويدۇم ‪.‬ھﯧچقاچـان بۇنـداق بولـۇپ باقمىغانىـدىم‪ .‬بـۇ مﯧنىـڭ ائجىـزلىقىم‬ ‫وئخشايدۇ‪.‬‬ ‫_شۇ ەئمهسمۇ‪ ،‬سىزنىڭ شۇ ائجىزلىقىڭىزنى بىلگهچكه ائدىلهنىڭ قﯧشىدا ۆئزىنـى‬ ‫يوقىتىپ قويدىمىكىن دەپ وئيلىغان گهپ‪ ،‬بولمىسا مهن سىزگه زادى ىئشهنمهيدىغان‬ ‫يهردە ەئمهس‪.‬‬

‫‪261‬‬

‫_مهن كۆڭلــۈمنى دەپ ۆئزەمنــى يوقىتىــپ قويــسام قــويىمهنكى‪ ،‬ۇئنــداق رەســۋا‬ ‫بۇزۇقنىڭ يﯧنىدا خۇدۇمنى يوقىتىپ قويمايمهن‪ .‬ۆئزەمگه ىئگه بواللمىسام ھايۋاندىن‬ ‫نﯧمه پهرقىم قالىدۇ؟‬ ‫_ائشۇ قهسهملىرىڭىزگه زادى ىئشهنسهم بوالمدۇ؟‬ ‫_مهن ىئمانىمغا ھهرگىز چاقچاق قىلمايمهن‪.‬‬ ‫_كۆڭلۈم بهك يﯧرىم‪ ،‬نﯧمىشقا ۇئنىڭ يﯧنىغا بارغان بولغىيدىڭىز؟‬ ‫_ســىزنى بــار دەپ ائلــدىراپ بﯧــرىپتىكهنمهن‪ ،‬ەئســلىدە ۇئ بۇزۇقنىــڭ نىيىتــى‬ ‫باشقىكهن‪ .‬ھهتتا سىز توغرۇلۇقمـۇ ائدەمنـى گۇمانغـا سـالىدىغان گهپلهرنـى قىلـدى‪.‬‬ ‫ائشۇنداق يالغانچى‪ ،‬تۆھمهتخور بىر نﯧمه بىلهن ائرىلىشىپ يۈرۈيدىكهنـسىز‪ ،‬ۇئنىـڭ‬ ‫قولىدىن ھهرگىز ياخشىلىق كهلمهيدۇ‪.‬‬ ‫_ائدىله مهن توغرۇلۇق نﯧمه دﯦگهن؟‬ ‫_ھهي بولدىال‪ ،‬دﯦسهك غهيۋەت بولىـدۇ‪ .‬ىئـشقىلىپ‪ ،‬ياخـشى گهپ ەئمهس ‪.‬بـۇزۇقالر‬ ‫ھهممه ائدەمنى ۆئزىدەك بۇزۇق چاغاليدۇ‪ ،‬شۇنىال بىلسىڭىز بولدى‪.‬‬ ‫_سىز شۇنداق دﯦگهندە ىئشهنگهنمىدىڭىز؟‬ ‫_راست گهپنى قىلسام‪ ،‬ائزراق گۇمانالنغـان ‪.‬لـﯧكىن گۇمانـدىن يىـراق تـۇراي دەپ‬ ‫وئيلىغان‪ .‬چۈنكى سىزگه ىئشىنهتتىم‪ ،‬ائدىلهنىڭ گﯧپىدىن بهكرەك گۇمانلىناتتىم‪.‬‬ ‫_مانا‪ ،‬سىزمۇ مهندىن ائزراق بولسىمۇ گۇمانلىنىپتىكهنـسىزغۇ؟ شـۇڭا مﯧنىـڭ بـۇ‬ ‫گۇمانلىنىپ قﯧلىشىمدىنمۇ ھهيران قالماڭ‪ ،‬مهندىن ائغرىنماڭ‪.‬‬ ‫_لﯧكىن سىز ماڭا مهن سىزگه ىئشهنگهنچىلىك ىئشهنمىدىڭىز ەئمهسمۇ؟‬ ‫_ەئر كىشى دﯦگهنگه ائلدىراپ ىئشهنگىلى بولمايـدۇ‪ ،‬قىـزالر ۆئزىنـى تۇتۇۋااللىغـان‬ ‫بىلهن وئغۇل بالىالر ۆئزىنى تۇتالمايدۇ‪ .‬مهن سىزنى پهقهت ىئمانى بار تهقۋا قارىم دەپ‬ ‫وئيلىغاچقىال ىئشىنىۋاتىمهن‪ ،‬بولمىسا‪ ،‬ەئر كىشى دﯦگهننىڭ ھهممىسى وئخشاش ‪.‬‬ ‫_ىئشقىلىپ‪ ،‬ماڭا ىئشىنىڭ‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى تهمكىـن ھالـدا‪ _،‬كۆڭلـۈمنى‬ ‫ېئتىۋارغا ائلمىسىڭىزمۇ‪ ،‬ىئمانىمغا بولسىمۇ ىئشىنىڭ‪ .‬ەئلۋەتته ىئماننىڭ قانچىلىـك‬ ‫ىئكهنلىكىنى ائلالھ بىلىدۇ ‪ ،‬مهن ائلالھ نامىغا قهسهم قىلغانىكهنمهن‪ ،‬شۇنىڭغا‬ ‫اليىق راستچىل مۇسۇلمان بولۇشـۇم كﯧـرەك‪ .‬مهن ۆئز نهپـسىمنى دەپ ائلـالھ نامىغـا‬ ‫يالغان قهسهم قىلىشنى زىنا قىلىشتىنمۇ ېئغىر گۇنـاھ دەپ قـارايمهن‪ .‬بىـر ائلالھقـا‬ ‫شﯧرىك كهلتۈرۈشتىن باشقا ۇئنىڭدىن ېئغىر ىئش يوق‪.‬‬ ‫_بوپتۇ‪ ،‬مهن قهسىمىڭىزگه ھازىرچه ىئـشىنىپ تـۇراي‪ ،‬لـﯧكىن كۆڭلۈمـدە بىـر داغ‬ ‫قالىدىغان بولدى‪.‬‬ ‫_ۋاقىتنىــڭ ۆئتۈشــى بىــلهن ۇئ داغمــۇ چىقىــپ كﯧــتهر‪ ،‬بىــز بىــر‪-‬بىرىمىــزگه‬ ‫ىئشهنمىسهك بۇ نىكاھنى قىلغىنىمىزنىڭ پايدىسى يوق‪ ،‬بىر‪-‬بىرىمىزنى ائلدايمىز ‪.‬‬ ‫_وئبدان گهپ قىلىۋاتىسىز‪ ،‬ەئمدى وئڭشىلىپ قالغاندەك قىالمسىز‪-‬نﯧمه؟‬

‫‪262‬‬

‫_ شــۇنداقتهك قىلىــمهن‪ ،‬ماڭــا ىئــشهنگىنىڭىزگه رەھــمهت‪ .‬قانــداق‪ ،‬نىكــاھنى‬ ‫قىالمدۇق‪-‬يا‪ ،‬مهن مۇشۇنداق ائغرىپ يﯧتىۋﯦرىمهنمۇ؟‬ ‫_ياتسىڭىز يﯧتىۋﯦرىڭ‪ ،‬دوستىڭىز تﯧلﯧفون قىلمىغان بولسا قانـداق قىالتتىڭىـز؟‬ ‫ھه دﯦسه ۆئزىڭىزنى بىچارە كۆرسىتىدىغان قارىمكهنسىز ائدەمنىڭ ىئچىنى سىقىپ‪...‬‬ ‫_سىزنىڭ دەردىڭىز بولمامدۇ‪ ،‬بولمىسا بىزمۇ راۋرۇس ائدەم ىئدۇق‪.‬‬ ‫_نىكاھ ىئشىنى مهن يهنه بىر وئيلىنىۋاالي‪ ،‬سىزگه ائلدىراپ تﯧگىدىغان قىز يوق‪.‬‬ ‫_قاچانغىچه وئيلىنىپ بواللمايسىز‪ ،‬ياخشى ىئشنى ۋاقتىدا قىلىۋەتمىسهك شهيتان‬ ‫ائرىالپ قالىدۇ‪.‬‬ ‫_نﯧمانچه ائلدىرايسىز؟ مىجهزىڭىز يامان ىئتتىككهن‪ ،‬تﯧز ائچچىقلىنىدىكهنـسىز‪،‬‬ ‫ائســان ھاياجانلىنىدىكهنــسىز‪...‬ائســان خاپــا بولــۇپ يﯧتىۋالىدىكهنــسىز‪ ...‬ەئمــدى‬ ‫ائلدىرىماڭ ‪.‬‬ ‫_مهن ائلــدىرىماي دﯦــسهممۇ كۆڭلــۈم ائلدىرايــدىكهن‪ ،‬چــۈنكى ســىزمۇ ىئتتىــك‬ ‫ۆئزگىرىۋالىدىكهنسىز ەئمهسمۇ !‬ ‫_مﯧنىڭ كالالمنى جهم قىلىدىغان ائدەم چىقمىغاندىكىن شۇنداق بولىدۇ‪.‬‬ ‫_قانداق ەئرگه تهگسىڭىز كۆڭلىڭىز خاتىرجهم بولىدۇ؟‬ ‫_كۆڭلۈمدىكىدەك ەئرگه تهگگهندە‪..‬‬ ‫_مهن ۇئنداق بواللمامدىكهنمهن؟‬ ‫_ھازىرچه ۇئققىلى بولمايدۇ‪ .‬تـوي قىلىـشتىن ائۋۋال وئغـۇلالر قهسـهمخور كﯧلىـدۇ‪،‬‬ ‫چىرايلىق ۋەدىلهرنـى بﯧرىـدۇ‪ ،‬كۆڭلـۈم دەپ چۈشـهندۈرۈپ كﯧتىـدۇ‪ ،‬لـﯧكىن تويـدىن‬ ‫كﯧـيىن ۇئ گهپنىـڭ ھﯧچقايسىـسى يـوق‪ ،‬ائخىرىـدا ھهقىقىـي ەئپتـى‪-‬بهشىرىـسىنى‬ ‫ائشكارىاليدۇ‪.‬‬ ‫_ھهممه ائدەمنى بىر تاياقتا ھهيدىمهڭ‪ ،‬بىز قارىمالر راست گهپ قىلىمىز ‪.‬‬ ‫_قارىمالر تﯧخى ەئڭ يالغانچى كﯧلهمدىكىن دەيمهن‪ .‬مولال خهق ھهممىنى بىلهر‪...‬‬ ‫_بولــدى‪ ،‬بولــدى‪ ،‬ۇئ ســىز قىلىــدىغان گهپ ەئمهس زۆھــرە‪ ،‬چىرايلىــق گهپ‬ ‫قىلىشايلى‪ ،‬ىئش ەئمدى مۇشۇ يهرگه كهلدى‪ .‬ائرىمىزنى وئچۇق قىلىۋﯦتهيلى‪ ،‬سىزنىڭ‬ ‫زادى موللىغا تهگكىڭىز يوق وئخشىمامدۇ؟‬ ‫_ۇئنـــى دﯦـــسىڭىزغۇ شـــۇ‪ ،‬نﯧمىـــشقىكىن ۆئزەمنـــى زادى بهختلىـــك ھـــﯧس‬ ‫قىاللمايۋاتىمهن‪ ،‬بۇ يﯧرىم كۆڭلۈمنى كىممۇ پۈتۈن قىالر؟‪ _...‬دﯦدى زۆھرە ېئغىر ۇئھ‬ ‫تارتىپ‪.‬‬ ‫_ەئمىسه بۇ نىكاھقا رازى ەئمهسكهنسىز‪-‬دە!‬ ‫_ۇئقالماي قالدىم‪ ،‬بىز زادى بهختلىك بوالالمدۇق؟‬

‫‪263‬‬

‫_ىئنشاائلال‪ ،‬بهختلىك بوالاليمىز‪.‬‬ ‫_مولال خهق شۇنداق دەپ قويۇپ تىرىشمايدۇ‪ .‬سىز ۇئنداق قىلمايدىغانسىز؟‬ ‫_ائلالھ بهرگهن جـاننى ھورۇنلـۇق بىـلهن قىينىمـايمىز‪ .‬تىرىشـساق رىـسقىمىزنى‬ ‫ائلالھ بﯧرىدۇ‪.‬‬ ‫_مﯧنىڭ ۇئنداق كهمبهغهل ياشىغۇم يوق‪ ،‬ائدەمدەك راھهت كـۆرۈپ ياشـاپ بـاققۇم‬ ‫بار‪.‬‬ ‫_بىزمۇ كهمبهغهللىكتىن قۇتۇلىمىز دەپ بۇ ىئشنى قىلىـۋاتىمىز‪ ،‬تـوي قىلغانـدىن‬ ‫كﯧيىن ائلالھ بىزنى ۆئز كهرەمى بىلهن باي قىلىدۇ ‪.‬بۇنىڭغا ىئشىنىڭ‪.‬‬ ‫_ھــازىرچه ىئــشهنگهچ تــۇراي‪ ،‬قــالغىنىنى كﯧــيىن كــۆرەرمىز‪ .‬ھه راســت‪ ،‬بــايىقى‬ ‫دوستىڭىز توي قىلغان قارىممۇ؟‬ ‫سىيىت قارىنىڭ كۆڭلى بىردىنال غهشلىككه تولدى‪ ،‬زۆھرەنى تۇيۇقسىز چۈشـهنمهي‬ ‫قالدى ‪.‬‬ ‫_توي قىلغان‪ ،‬بىر بالىسى بار‪.‬‬ ‫_مهن سىزدىن بالىسى بارمۇ دەپ سورىمىدىم‪.‬‬ ‫_ەئمىسه ۇئنى سوراپ نﯧمه قىلىسىز؟‬ ‫_سوراپ قويدۇم‪ ،‬ھﯧلىتىن ائدەمنى كۈنلىگىلى تۇردىڭىزغۇ؟‬ ‫_سىزنىمۇ ھـﯧچ چۈشـهنگلى بولمايـدىكهن‪ ،‬بﯧـشىڭىز بىـر كىمـگه بـاغالنمىغىچه‬ ‫كۆڭلىڭىز ائرام تاپمايدىغان وئخشايدۇ‪.‬‬ ‫_توي قىلىدىغان قىزنىڭ خىيالى ۆئزگىرىپ تۇرىدۇ‪ ،‬بۇنى بىلمهمتىڭىز؟‬ ‫_بىلىمهن‪ ،‬ەئمىسه قانداق قىلىمهن؟ سىز كۆڭلىڭىزنى ماڭـا توختىتىـپ بـولغىچه‬ ‫ساقالپ تۇرايمۇ؟ بىزنىڭ ۋاقتىمىز بهك ائز‪ ،‬ۇئزاق تۇرۇپ بواللمايمىز‪.‬‬ ‫_شۇنچهۋاقىت مﯧنى ياخشى كـۆرىمهن دەپ يـۈردىڭىز‪ ،‬كﯧـيىن پﯧـشىڭىزنى قﯧقىـپ‬ ‫كﯧتىپ قالدىڭىز‪ .‬قايتا كۆرۈشكهندە يهنه ياخشى كۆرىدىغان بولـۇپ قالـدىڭىز‪ .‬شـۇڭا‬ ‫مهن سىزنىڭ ماڭا چىن كۆڭلىڭىز بارلىقىدىنمۇ گۇمانلىنىمهن‪.‬‬ ‫ىئچى سىقىلىپ تۇرغـان زۆھـرە توختىمـاي پـاراڭ سـاالتتى‪ ،‬سـىيىت قارىنىـڭ ىئچـى‬ ‫پۇشۇپ‪ ،‬تﯧلﯧفون تۇتقان قوللىرىمۇ تﯧلپ كهتتى‪:‬‬ ‫_قانداق قىلسام بـوالتتى‪ ،‬سـىزنىڭ ىئـشقىڭىزدا تولغىنىـپ ھـﯧچ ىئـش قىلمـاي‪،‬‬ ‫ىئماملىقنىمۇ قىلماي ساغىرىپ ياتسام بوالمتى؟! ائدەمگه جان كﯧـرەك‪ ،‬نـان كﯧـرەك‪،‬‬ ‫ائبرۇي كﯧرەك ‪.‬‬ ‫_مﯧنى زادى ھهقىقىي ياخشى كۆرەمسىز؟‬ ‫_ياخــشى كــۆرىمهن‪ ،‬بــۇ كۆڭلــۈمگه شــهك كهلتــۈرمهڭ‪ ،‬چــۈنكى مهنمــۇ ســىزنىڭ‬ ‫پاكلىقىڭىزغا شهك كهلتۈرمىدىم‪.‬‬

‫‪264‬‬

‫_مﯧنى بىر ۆئمۈر بهختلىك قىالالمسىز؟‬ ‫_مهن سىزگه ائخشام ۋەدە بﯧرىپ بولغان‪ ،‬ەئمدى قايتا تهكرارلىمايمهن ‪.‬‬ ‫_ياق‪ ،‬يهنه بىر قﯧتىم ۆئز ائغزىڭىزدىن ائڭلىۋاالي‪.‬‬ ‫_شۇنداق‪ ،‬مهن سىزنى بهختلىك قىالاليمهن‪ ،‬بۇنىڭغا ىئشىنىمهن ‪.‬‬ ‫_تويلۇقنى نهچچىلىك ائلىسىز؟ نىكاھ وئقۇپال ىئشنى تۈگهتمهيدىغانسىز؟‬ ‫_مهھرىڭىزنــى قۇدرىتىمىنىــڭ يﯧتىــشىچه بﯧــرىمهن‪ ،‬يهتمىــسه كﯧمىنــى كﯧــيىن‬ ‫تولۇقاليمهن‪.‬‬ ‫_ەئمىسه مهن وئيلىنىپ باقاي‪ .‬بىر دەمدىن كﯧيىن سىزگه خهۋىرىنى بﯧرەي‪.‬‬ ‫زۆھرە »خوش »دەپـال تﯧلﯧفـوننى قويـۇۋەتتى‪ .‬سـىيىت قـارى تهقهززالىـق‪ ،‬تهشـنالىق‬ ‫ىئلكىدە گاڭگىراپ وئلتۇرۇپ قالدى‪.‬‬ ‫ىئككىسى پاراڭلىشىۋاتقاندا سىرتقا چىقىپ كهتـكهن تـاھىر قـارى ياتاققـا قايتىـپ‬ ‫كىرىپ سورىدى‪:‬‬ ‫_تﯧخى ېئنىق جاۋاب بهرمىدىما؟‬ ‫_تﯧخى وئيلىنىپ بواللماپتۇ‪.‬‬ ‫_ھازىرال ماقۇل دﯦمهيدۇ‪ ،‬ساقالپ تۇرايلى‪ .‬مﯧنىڭچه چوقۇم قوشۇلىدۇ‪.‬‬ ‫_توال گهپ قىلىپ ھارغۇزۇۋەتتى‪ ،‬بۇنـداق ۇئشـشاق گهپ قىلىـدىغانلىقىنى تـۇنجى‬ ‫قﯧتىم ائڭلىشىم ‪.‬‬ ‫_كۆڭلى جايىدا ەئمهسكهن‪ ،‬مﯧنىڭچه ۇئنىمۇ توغرا چۈشىنىشكه بولىدۇ ‪.‬‬ ‫_ائدەمنـى بهك يﯧلىندۇرىـدىكهن‪ ،‬ھﯧلىتىـنال بۇنـداق قىلغىلـى تۇرسـا بىـر ۆئيـگه‬ ‫كىرگهندىن كﯧيىن ىئش بار وئخشايدۇ‪ .‬مهن ۇئنىڭغا چىداپ بواللماسمهنمىكىن‪.‬‬ ‫_نﯧمانـداق پاراكهنـدە گهپ قىلىـسهن؟ ىئـشالر ائساسـهن وئڭـشالدىغۇ‪ ،‬يهنه نـﯧمه‬ ‫خاپىلىق؟!‬ ‫_زۆھرەنـى بارغـانچه چۈشـهنمهيۋاتقاندەك ھـﯧس قىلىـۋاتىمهن‪ .‬ۇئ ھـازىر ۈئسـتۈن‬ ‫وئرۇنــدا‪ ،‬مهن بهك پهس وئرۇنغــا چۈشــۈپ قالــدىم‪ .‬كۆڭــۈلنى دەپ بىچــارە بولــۇپ‬ ‫كﯧتهرمهنمۇ؟ چىرايىنى دەپ مىجهزىگه قارىمىسام‪ ،‬مۇرادىمغا يﯧتىمهن دەپ دىيـانهت‬ ‫مهسىلىسىنى قايرىپ قويسام قانداق بوالر؟ مهن ھازىر ەئنسىرەۋاتىمهن ‪.‬‬ ‫_ يوقىالڭ خىيالنى جىق قىلىدىغان قارىمكهنسىله‪» ،‬خوتۇن ائلساڭ كوچىدىن ائل‪،‬‬ ‫ائدەم قىلىش ۆئزەڭدىن« دەيدىغان بىر گهپ بار! كوچىدا كۆيۈپ قﯧلىپ ائلغان خوتۇن‬ ‫تۇرماق‪ ،‬دىيانهتلىك قىزنى خوتۇن قىلىشقىمۇ كالال كﯧتىدۇ قـارىم‪ ،‬كـالال! خوتـۇننى‬ ‫خوتۇن قىلىش بىر سهنەئت‪ ،‬مهيلـى تهقـۋا‪ ،‬مهيلـى وئيـۇنچى خوتـۇن بولـسۇن‪ ،‬ۇئنىـڭ‬ ‫ېئرىدىن كۈتىدىغىنى مﯧھىر‪-‬مۇھهببهت‪ ،‬قهدىر قىممهت! شـۇنىڭ ھهممىـسى جـانلىق‬ ‫مۇناســىۋەتنى‪ ،‬ســهۋرچانلىقنى تهلهپ قىلىــدۇ‪ .‬ھﯧلىــتىن ۇئنــداق بهل قويــۇۋەتكىلى‬ ‫تۇرساڭ‪ ،‬ەئر كىشىگه اليىق ىئش قىلمىغان بولىسهن‪ .‬ھهر قانداق قىز توي قىلغاندىن‬

‫‪265‬‬

‫كﯧيىن ۆئزگىرىپ مۇاليىملىشىدۇ‪ ،‬غـايىۋى خىيـاللىرى تـۈگهپ ەئمهلىـيهتكه قايتىـدۇ‪.‬‬ ‫كاللىسى بىر يهرگه جهم بولىدۇ‪ .‬بىرنى تۇغقاندىن كﯧيىن سـاڭا تﯧخىمـۇ ەئل بولىـدۇ‪.‬‬ ‫خوتۇن دﯦگهننى ائشۇنداق ائستا‪-‬ائستا ەئيۋەشكه كهلتۈرىسهن‪.‬‬ ‫_ سهنغۇ بىر خوتۇن ېئلىپ تۇرمۇشنى چۈشىنىپ بولدۇڭ‪ ،‬مهن تۇرمۇشـتىن تهلىـيىم‬ ‫كهلمهي خوتۇن خهقتىن ەئنسىرەپال ۆئتىدىغان وئخشايمهن‪.‬‬ ‫_ ەئنسىرىمه‪ ،‬وئڭشىلىپ كﯧتىدۇ‪ .‬ىئگىلىك تىكلىگهن ائدەممۇ قايتا‪-‬قايتا مهغلۇب‬ ‫بولۇپ ائندىن مـۇۋەپپهقىيهت قازىىنىـدۇ‪ ،‬شـۇنىڭغىچه تهجـرىبه توپاليـدۇ‪ ،‬تهۋەككـۇل‬ ‫قىلىدۇ‪ .‬ياخشى خوتۇنغـا ېئرىـشىش ۈئچـۈن تهۋەككـۇل قىلمـاي بولمايـدۇ‪ ،‬ېئرىـشىپ‬ ‫بولغاندىن كﯧيىن خوتۇننىڭ ھاجىتىدىن چىقىش‪ ،‬كۆڭلىنى ېئلىش ۈئچۈن تىرىشماي‬ ‫بولمايــدۇ‪ .‬ائلــالھ بىزنــى ەئر دەپ ياراتقانــدىكىن ەئركهكلىكــكه اليىــق چىــدامچان‪،‬‬ ‫ســهۋرچان‪ ،‬كهڭ قورســاق بولمىــساق بولمايــدۇ‪ .‬مهنمــۇ خوتۇنــۇمنى ائشــۇنداق قايىــل‬ ‫قىلىمهن‪ ،‬كۆڭلىنى يهردە قويمايمهن‪ .‬خوتۇن دﯦگهننى ەئسلىدە باشـقۇرۇش كهتمهيـدۇ‪،‬‬ ‫ســهن ۇئنىــڭ كــۆڭلىنى ۇئتالىــساڭال‪ ،‬ۇئ ســﯧنىڭ ۆئمۈرلــۈك خىزمهتكارىــڭ بولۇشــقا‬ ‫ۆئزلىكىدىن رازى بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ بۇنداق گهپلىرىڭ بولسا دﯦـگهچ تـۇر‪_،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى زوقلىنىـپ‪ _،‬لـﯧكىن‬ ‫ھهممه ائدەم ۆئزىنىڭ مىجهزىنىڭ چهكلىمىسىگه ۇئچرايدۇ‪ ،‬سـهن دﯦگهنـدەك قىلىـپ‬ ‫بواللمايدۇ‪.‬‬ ‫_ مىجهز دﯦگهننىمۇ كۆندۈرىمىز دەيمهن قارىم‪ ،‬ائدەم دﯦگهن قﯧلىپتا قۇيغان كﯧسهك‬ ‫ەئمهس‪ ،‬مىجهز دﯦگهن اليغا وئخشايدۇ‪ ،‬ۇئنى ەئيـلهپ وئبـدان ەئيۋەشـكه كهلتـۈرگىلى‬ ‫بولىدۇ‪ .‬ائلالھ بىزنى بىر ھالهتتىن يهنه بىر ھالهتكه توختىماي يۆتكهپ تۇرىـدۇ‪ ،‬بىـز‬ ‫نﯧمىشقا بالىلىقتىكى مىجهزىمىزنى قﯧـرىلىققىچه سـۆرەپ يـۈرۈيمىز؟ نﯧمىـشقا كونـا‬ ‫مىجهزىمىزگه مهھكهم ېئسىلىۋالىمىز‪ .‬بىزنىڭ نۇرغۇن ناچار مىجهزىمىز بار‪ ،‬ۇئ بىزنى‬ ‫داىئــم گۇناھقــا ىئتتىرىــپ تۇرىــدۇ‪ ،‬ائيىغىمىزغــا كىرىۋالغــان تاشــتهك جﯧنىمىزنــى‬ ‫قىينايدۇ‪ ،‬ۇئ مىجهزنى وئڭشىمىساق بۇ دۇنيادىال ەئمهس‪ ،‬ۇئ دۇنيادىمۇ زىيان تارتىمىز‬ ‫ەئمهسمۇ؟‬ ‫_ بۇ گﯧپىڭغۇ توغرا‪ ،‬لﯧكىن كۆنگهن خۇي داىئم چاتاق سالىدۇ‪.‬‬ ‫_ چاتاق سﯧلىشى چوڭ ىئش ەئمهس‪ ،‬مۇھىمى چاتاقنى ائزايتىش‪.‬‬ ‫_ سﯧنىڭچه مهن زۆھرە بىلهن توي قىالالمهنمۇ؟‬ ‫_تــوي قىالاليــسهن‪ ،‬تويــۇڭنى قىلىــپ مۇرادىڭغــا يهتكــۈزمىگىچه بــۇ شــهھهردىن‬ ‫ائيرىلمايمىز‪ .‬ەئگهر ىئشىڭ راستىنال ائقماي قالسا ائمال يوق‪ ،‬ائلالھ بۇيرۇمـاپتۇ دەپ‬ ‫بىلىمىز‪ .‬ەئگهر شۇنداق بولۇپ قالسا قانداق قىلسىهن؟ يىغالپ ېئقىپ كﯧتهرسهنمۇ؟‬ ‫سىيىت قارىنىڭ كۆزلىرى پارقىراپ قالدى‪ ،‬چىرايىدا بىر جىددىيلىك ەئكس ەئتتى‪.‬‬

‫‪266‬‬

‫_ شاىئر مىجهز ائدەم يىغالڭغۇ كﯧلىدۇ دەپ وئياليمهن‪ .‬لﯧكىن سـهن ىئمـاملىقىڭنى‬ ‫قهدىرله‪ ،‬بىزدە نﯧمه توال شاىئر توال‪ ،‬ۇئنىـڭ ۈئسـتىگه تولىـسى ھـاراقكهش‪ .‬ىئمـاملىق‬ ‫مۇھىم ىئش‪ ،‬ھۆكۈمهتمۇ بىزنى پارتىيه سىرتىدىكى ائساسـىي قـاتالم كـادىرلىرى دەپ‬ ‫ھۆرمهتلهۋاتىدۇ‪.‬‬ ‫_ مهن شــاىئر ەئمهس‪_،‬دﯦــدى ســىيىت قــارى كهســكىن بىــر ىئپــادە بىــلهن‪ _،‬لــﯧكىن‬ ‫كۆڭلۈم پهقهت تىنجىمايدۇ‪.‬‬ ‫_ سﯧنى شـاىئر قىلىۋەتكهنمـۇ شـۇ زۆھرەغـۇ دەيـمهن‪ ،‬ۇئنـى نىكاھىڭغـا ائاللىـساڭ‬ ‫شاىئرلىقىڭمۇ ائخىرلىـشىدۇ‪ ،‬ىئـشنىڭ قىززىقـى شـۇنىڭ بىـلهن تۈگهيـدۇ‪ ،‬ىئلھامىـڭ‬ ‫قۇرۇپ قالىدۇ‪ .‬توغرىمۇ يا؟!‬ ‫سىيىت قارى توال يﯧتىپ ېئغىرلىـشىپ كهتـكهن بهدىنىنـى بىـر يانغـا سـىلجىتىپ‪،‬‬ ‫قوللىرىنى بﯧشىغا گىرەلهشتۈرۈپ‪ ،‬وئيچان قىياپهتته‪:‬‬ ‫_ تﯧخىمۇ شاىئر بولۇپ كﯧتهمدىم تﯧخى! زۆھـرەگه ېئرىشهلمىـسهم دەردمهن شـاىئر‪،‬‬ ‫ېئرىشهلىسهم لﯧرىك شاىئر بولۇپ كﯧتىمهن _ دﯦدى‪.‬‬ ‫_ نهۋاىئنى ھازىرمۇ دوراۋاتامسهن‪ ،‬يا تاشلىۋەتتىڭمۇ شﯧىئر يﯧزىشنى‪...‬‬ ‫_ ۆئيدە ائنچه‪-‬مۇنچه يﯧزىپ قوياتتىم‪ .‬ەئلىشىر نهۋاىئمۇ بىر قىزنى ياخشى كـۆرۈپ‬ ‫قﯧلىپ‪ ،‬مۇرادىغا يﯧتهلمهي ۆئمـۈر بـويى تـوي قىلمـاي ۆئتـۈپتىكهنمىش‪ .‬شـۇڭا ۇئنىـڭ‬ ‫ىئشق‪-‬مۇھهببهت داستانلىرى مهشھۇر‪.‬‬ ‫_ ەئگهر زۆھرەنى خوتۇنلۇققا ائاللماي قالساڭ سهنمۇ ائشۇنداق بولۇپ كﯧتهرسـهنمۇ؟‬ ‫لــﯧكىن ســهن تــوي قىلمــاي ۆئتهلمهيــسهن؛ چــۈنكى ســهن ىئمــام‪ ،‬ھهممىنــى ياخــشى‬ ‫بىلىسهن‪ ،‬توي قىلماسلىق ياخشى ىئش ەئمهس‪ ،‬پهيغهمبهر ەئلهيھىسساالممۇ ياشالرنى‬ ‫تــوي قىلىــشقا دەۋەت قىلغــان‪ ،‬تــوي قىاللمىغــانالر روزا تۇتــسۇن‪ ،‬روزا تۇتــۇش ۇئنىــڭ‬ ‫شــهھۋىتىنى تىزگىنلهيــدۇ دﯦــگهن‪ .‬لــﯧكىن قــاراپ باقــساڭ‪ ،‬بــۇ جهمىئيهتــته كۈرمىــڭ‬ ‫بويتاق بار‪ ،‬روزا تۇتقان ائدەم يوق دﯦيهرلىك‪ .‬ھهتتا بىزمۇ ۇئنداق قىاللمىدۇق‪.‬‬ ‫_ بۇنــداق جهمىئيهتــته زىنــادىن ســاقلىنىپ ياشاشــنىڭ ۆئزىمــۇ چــوڭ ىئــش بولــۇپ‬ ‫قالدى‪.‬‬ ‫_ شۇڭا‪ ،‬زۆھرە بىلهن توي قىلىۋال‪ ،‬توي قىلىۋالساڭ دەردىـڭ تۈگهيـدۇ‪ ،‬شـهھۋىتىڭ‬ ‫بﯧـــسىقىدۇ‪ ،‬كـــالالڭ نورماللىـــشىدۇ‪ ،‬نامـــازنى جايىـــدا وئقۇيـــدىغان بولىـــسهن‪،‬‬ ‫نامهھرەملهرگه ائزراق قارايدىغان بولىسهن‪ .‬بۇنى مهن دﯦمىـسهممۇ بىلىـسهن‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫مهندىن ائڭلىساڭ ۈئنۈمى ياخشىراق بولىدۇ‪_...‬دﯦدى تاھىر قارى خۇش كـۈلكه‪ ،‬خـۇش‬ ‫پﯧىئل بىلهن ‪ _،‬ۇئ ساڭا قاچان جاۋاپ قايتۇرىدىغان بولدى؟ نىكاھنى ەئڭ ياخشىـسى‬ ‫بۈگۈن قىلىۋەتسهك بوالتتى‪.‬‬ ‫_ ھهي تاڭ جۇمۇ‪ ،‬نىكاھ قىلىمىـز دﯦـگهن تهقـدىردىمۇ ائۋۋال تويلـۇق ائلمىـساق‬ ‫بولمىغۇدەك‪ ،‬يامان يهردىن چۈشۈۋالماس‪-‬ھه‪ ،‬سهندىمۇ جىق پۇل يوققۇ دەيمهن‪.‬‬

‫‪267‬‬

‫_ ائۋۋال بىر قارارغا كهلسۇن‪ ،‬پۇلنىڭ ىئشى تهس ەئمهس‪.‬‬ ‫ىئككى قارىم زۆھرەدىن جاۋاب كۈتۈپ‪ ،‬تۇغۇلمىغان موزاينىڭ قۇزۇقىنى قﯧقىپ‪ ،‬ھهر‬ ‫خىل پهرەز‪ ،‬تهخمىن‪ ،‬مهسلىھهتلهرنى قىلىشىپ قالدى‪.‬‬ ‫بۇ چاغدا زۆھرە ۆئيىدە ائدىلهدىن كهلگهن ىئككىنچى تﯧلﯧفـوننى قوبـۇل قىلىـپ‪،‬‬ ‫ۇئنىڭ بىلهن پاراڭلىشىۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_ سهن ۇئنىڭ گهپلىرىگه ىئشهنمه‪_،‬دەيتتى ائدىله گﯧپىدە چىڭ تـۇرۇپ‪ _،‬جاھانـدا‬ ‫مولال خهققه ىئشهنگىلى بولمايدۇ‪ ،‬قاراپ تۇرۇپ تﯧنىۋالىدۇ‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن مهن كۆزۈم كۆرمىگهن ىئشقا ائلدىراپ ھۆكۈم قىلـسام بولمايـدۇ‪_،‬دەيتتـى‬ ‫زۆھــرە‪ _،‬ســهن ۆئزەڭنىڭكىنــى راســت دەيــسهن‪ ،‬ۇئمــۇ ۆئزىنىڭكىنــى راســت دەيــدۇ‪.‬‬ ‫ىئككىڭالرنىڭ زادى نﯧمه ىئش قىلغانلىقىنى خـۇدايىم ۆئزى بىلىـدۇ‪ .‬سـىيت قـارىمنى‬ ‫مهن وئبدان بىلىمهن‪ ،‬ۇئ ائلدىراپ ساڭا چﯧقىلمايدۇ‪.‬‬ ‫_ مهن چﯧقىلــدىم‪ ،‬مهن باســقۇنچىلىق قىلــدىم‪ ،‬ەئمــدى بولــدىمۇ؟ جاھانــدا بهز‬ ‫يﯧمهيدىغان مۈشۈك يـوق‪ .‬مهيلـى مـولالم‪ ،‬قـارىم بولـۇپ كهتـسۇن‪ ،‬ھهممىـسى ائدەم‪،‬‬ ‫ھهممىسى ەئر كىشى‪ .‬يوتامنى چىقىرىپ قويسام كۆزلىرى پارقىراپ كهتكهن قارىم شـۇ‬ ‫ىئــشنى قىلمــاي قاالمــدۇ؟ ســهن نﯧمانــداق چۈشهنمهيــسهن؟ ىئــش كۆرمىگهنــدىكىن‬ ‫چۈشهنمهيسهن‪ ،‬سىيىت قارىم بىلهن شۇ ىئشنى قىلىپ باقمىغانـدىكىن ۇئقمايـسهن‪.‬‬ ‫مهن راست گهپ قىلىـمهن‪ ،‬بولغـان ىئـشنى بولـدى دەيـمهن؛ بولمىـسا‪ ،‬ۇئنـداق قـارىم‬ ‫بىلهن قىلغان ىئشنى سۆزلهپ يۈرۈش ماڭىمۇ سهت ەئمهسمۇ؟‬ ‫_ ەئمىسه ۆئزەڭ بىر قﯧتىم ائزدۇرۇۋەتكهن قارىمغا مﯧنى نﯧمىشقا قىزىقتۇرىـسهن؟‬ ‫شۇنچه ۋاقىتتىن بﯧرى مﯧنى بىر بۇزۇلسىكهن دەپ ائران تۇرغانمىدىڭ؟‬ ‫_ قىزلىقىــڭ بۇزۇلــسا ماڭــا نــﯧمه پايــدا؟ قىززىــق گهپ قىلىــسهنغۇ ســهن؟! راســت‬ ‫دەيسهن‪ ،‬مهن قىزلىقىمدىن ائيرىلغاندىن كﯧيىن قىزلىـق دەردىـدە جىـق ائزابالنـدىم‪،‬‬ ‫شۇڭا ساڭا چىدىمايمهن‪ .‬لﯧكىن وئيالپ باق‪ ،‬قىزلىق دﯦگهن ھامـان بۇزۇلىـدۇ‪ ،‬ۇئنىـڭ‬ ‫ۈئســتىگه ھــازىر بــۇ قىزلىــق دﯦگهنمــۇ ساختىلىــشىپ كهتتــى‪ .‬قــارىم‪-‬مــولالمالردىن‬ ‫باشقىسى ۇئنى چوڭ بىلمهيدىغان بولۇپ كهتتى‪ .‬سـىيىت قـارى سـﯧنىڭ شـۇ يﯧرىڭنـى‬ ‫دەپــال ياخــشى كۆرىــدۇ‪ ،‬بولمىــسا نــﯧمه قىلىــدۇ كهيــنىڭگه كىرىۋﯦلىــپ‪ .‬شــۇ قارىمغــا‬ ‫بﯧرىــدىغىنىڭنى بﯧرىۋﯦتىــپ‪ ،‬ۆئزەڭنــى قىينــاپ كهلــگهن شــۇ نهرســىدىن بــۇرۇنراق‬ ‫قۇتۇالمــدىكىن دﯦــسهم‪ ،‬نىكــاھ قىلىــمهن دەپ وئلتۇرۇپــسهن‪ .‬قارىمغــا تﯧگىــشنىڭ‬ ‫جاپاســىنى ۇئنتــۇپ قاپــسهن‪ .‬ائران تهســته قولغــا كهلــگهن بــۇ شــاراىئتىڭنى قۇربــان‬ ‫قىلغىلــى تهييــار تۇرۇپــسهن‪ .‬شــۇڭا‪ ،‬نىيىتىڭــدىن يﯧنىــپ قاالمــدىكىن دەپ راســت‬ ‫گﯧپىمنى دﯦدىم‪ .‬ەئمهلىيهتته ۇئ قارىمنىڭ بىر خوتۇن ېئلىشى‪ ،‬مهن بىلهن بىر قﯧـتىم‬ ‫بىرگه بولۇشى ھﯧچقانچه چوڭ ىئش ەئمهس‪ ،‬قارىم قانچه جىـق ىئـش كۆرسـه قىزالرنـى‬ ‫شۇنچه چۈشىنىدىغان بولىدۇ‪ ،‬بۇ سﯧنىڭ كﯧيىنلىكىڭگه پايدىلىق‪ .‬ۇئنىڭغا تهگـسهڭ‬

‫‪268‬‬

‫بولىۋﯦرىدۇ‪ .‬مهن نـﯧمه قىلىـمهن سـﯧنى توسـۇپ! تهگكـۈڭ بولـسا تﯧگىـۋەر‪ .‬ۇئ قـارىم‬ ‫بهرىبىــر كﯧتىــدۇ‪ ،‬ســهن قالىــسهن‪ ،‬لــﯧكىن ەئركىــن بواللمايــسهن‪ .‬ېئــرىڭگه خىيــانهت‬ ‫قىلغــۇڭ كهلمهيــدۇ‪ ،‬خىيــانهت قىلــساڭ ائزابلىنىــپ تۈگىــشىپ كﯧتىــسهن‪ .‬شــۇڭا‬ ‫نىكاھنىــڭ دەردىنــى تــارتمىغىن‪ ،‬قىزلىقىڭــدىن قۇتۇلــۇپ ەئركىــن ياشــىغىن دەپ‬ ‫نهسىھهت قىلدىم ساڭا‪ ،‬ائڭلىمىساڭ ۆئزەڭنىڭ ىئشى‪ ،‬مهن ائرىلىشالمايمهن‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫شۇنىڭغا ھهيرانمهن‪ ،‬سهن قاچانغىچه مۇستهقىل بواللمايسهن؟‬ ‫زۆھرەنىڭ كاللىـسىدا كـۈرەش كهسكىنلهشـتى‪ ،‬ائدىلهنىـڭ ھهر بىـر ېئغىـز سـۆزى‬ ‫بومبىدەك تﯧگىپ پارتىاليتتى‪ ،‬زۆھرە ھودۇقۇپ قاچـاتتى‪ ،‬يىقىلىـپ قوپـۇپ مـۈدۈرۈپ‬ ‫ماڭاتتى‪ .‬شۇ ھالـدا ۇئ ەئركىنلىـك ۈئچـۈن ھـۇررا تـوۋالپ كﯧىتىۋاتقـان ائيـال جهڭچـى‬ ‫بوالالمدۇ؟‬ ‫_ نىكاھ قىلساڭ قىل‪_ ،‬دﯦدى ائدىله گﯧپىنىڭ ائخىرىنى ائلدىرىماي چۈشـۈرۈپ‪_،‬‬ ‫ۆئتكهن يىلىال شۇ قارىما ەئگىشىپ كهتـكهن بولـساڭمۇ بـۇ ىئـش بولمـايتتى‪ .‬ھﯧلىمـۇ‬ ‫كﯧچىكمهيسهن‪ ،‬چاققان ھهرىكهتلهن‪ ،‬بولمىسا ۇئ قارىم كﯧتىپ قالمىسۇن‪.‬‬ ‫_ مهن نىكاھ قىلماي تۇرۇپ ھﯧچكىم بىـلهن بىـرگه بولمـايمهن‪ ،‬كۆڭلـۈم ھهرگىـز‬ ‫كۆتۈرمهيــدۇ‪_،‬دﯦــدى زۆھــرە ھهســرەتلىك تىنىــپ‪ _ ،‬مهن پــاكلىقنى نىكــاھ بى ـلهن‬ ‫باغلىمىسام ۆئمۈر بويى ىئچىم سىقىلىدۇ‪.‬‬ ‫_ سهن نىكاھ دەپ تۇرۇۋالما زۆھرە‪ ،‬ۇئ وئينىـشىدىغان ىئـش ەئمهس‪ .‬نىكـاھ‪ ،‬تـوي‬ ‫دﯦگهن مهسۇئلىيهت تهلهپ قىلىدۇ‪ .‬بوپتۇ‪ ،‬نىكاھىڭنى قىلـدىڭمۇ دەيلـى‪ ،‬ۇئنىڭـدىن‬ ‫كﯧيىن قانداق قىلماقچى‪ ،‬بىر كﯧچه خوتۇن بولۇپ ائجرىـشىپ كهتمهكچىمـا؟ سـىيىت‬ ‫قارى شۇنداق ائسان بولـدى قىلىۋﯦتهرمـا؟ كىچىـك بالىنىـڭ خوتۇنىـدەك ىئـش قىلمـا‬ ‫زۆھرە‪ ،‬ائقىۋەتنى وئيال‪ .‬بىر قﯧتىم ۇئنى رازى قىلىشىڭ بىلهن بىر ائخشام نىكـاھلىق‬ ‫خوتۇن بولۇش باشقا‪-‬باشقا ىئش‪ .‬نىكاھ قىلماي تۇرۇپ بىرگه بولساڭالر مۇھهببهتنىڭ‬ ‫شــىرىن مىۋىــسىنى ۈئزۈپ يــﯧگهن بولىــسىلهر‪ ،‬تهمــى ائغــزىڭالردا قالىــدۇ‪ ،‬كﯧــيىن‬ ‫سﯧغىنىپ ەئسلهيسىلهر‪ .‬ەئگهر نىكاھلىق خوتۇن بولۇپ ۇئنىڭغا باغلىنىپ قالـساڭ‪،‬‬ ‫سﯧنىڭ بارلىق سﯧھرىي كۈچڭ تۈگهيدۇ‪ ،‬مۇھهببهت دﯦگهن نﯧمه قالمايدۇ‪ .‬ھهسـهلدەك‬ ‫شىرىن مۇناسىۋەت ەئمهن تﯧتىيدىغان بولۇپ قالىدۇ‪.‬‬ ‫_ سهن ۇئنداق دﯦگىنىڭ بىـلهن‪ ،‬تـوي قىلمـاي ياشـىغىلى بوالمـدۇ؟_دﯦـدى زۆھـرە‬ ‫قايىل بولماي‪ _،‬سهنمۇ بىر ائدەمگه تﯧگىمهن دەپ پهخىرلىنىپ يۈرەتتىڭغۇ؟ ەئمىـسه‬ ‫سهن نﯧمهدەپ توي قىلىسهن؟‬ ‫_ چهت ەئلگه چىقىش ۈئچۈن توي قىلىـمهن‪ .‬ەئمهلىيهتـته مهن تـوي قىلـساممۇ بىـر‬ ‫كىمگه باغلىنىپ ياشاشنى خالىمايمهن‪ ،‬ۆئز ەئركىنلكىمنى قولدىن بهرمهيمهن‪.‬‬ ‫_ قاچان توي قىلىدىغان بولدۇڭ‪.‬‬ ‫_ ائز قالدى‪ ،‬ۇئ ۈئرۈمچىگه كهتكهن‪ ،‬پات يﯧقىندا كﯧلىدۇ‪.‬‬

‫‪269‬‬

‫_ تويۇڭالرنى چﯧركاۋدا ۆئتكۈزەمسىلهر؟‬ ‫_ شــۇنداق بولىــدۇ‪-‬دە‪ ،‬كىنوالردىكىــدەك ھهيۋەتلىــك تــوي مۇراســىمى ۆئتكــۈزىمىز‪.‬‬ ‫چاقىرسام كﯧلهمسهن؟‬ ‫_ چﯧركاۋدا قىلساڭ بارالمايمهن‪.‬‬ ‫_ سهنمۇ مهنـدەك ۇئزۇن ائق كـۆينهك كىيىـپ‪ ،‬ائلمـاس ۈئزۈكنـى تاقـاپ يىگىتنىـڭ‬ ‫يﯧنىـــدا تۇرغـــان بولـــساڭ گـــۈل ۈئســـتىگه گـــۈل كﯧلهتتـــى‪-‬دە‪ ،‬ۆئزەڭ چىرايلىـــق‬ ‫بولغاندىكىن‪...‬‬ ‫_ ھهي‪ ،‬توينى قويۇپ تۇر ھازىر‪ ،‬كالالمنى ېئلىشتۇرۇۋەتتىڭ‪.‬‬ ‫_ بىز دﯦيىشكهن بويىچه ىئش قىلغان بولساڭ‪ ،‬ھهممه دەردتىن قۇتۇالتتىڭ‪ ،‬ەئمـدى‬ ‫تهس‪.‬‬ ‫_ نﯧمىسى تهس‪ ،‬نىكاھنى وئقۇساقال ىئش پۈتىدۇ‪.‬‬ ‫_ نىكاھ قىلىڭالر ەئمىسه‪ ،‬لﯧكىن ائسان پۈتكهن ىئش ائسان بۇزۇلىـدۇ‪ .‬نىكـاھتىن‬ ‫ائجرىماق تهس‪ .‬مۇسۇلمان خوتۇن ېئرى تهرىپىدىن تاالق قىلىـنمىغىچه مهڭگـۈ ۇئنىـڭ‬ ‫خوتۇنى بولۇپ ۆئتىۋﯦرىدۇ‪.‬‬ ‫_ ائيالالرنىڭمۇ ائجرىـشىش ھوقـۇقى بـار‪_،‬دﯦـدى زۆھـرە خـۇددى بـۇ ىئـشقا ائلـدىن‬ ‫تهييارلىق كۆرۈپ قويغاندەك‪.‬‬ ‫_ نﯧمه قىالرسهن جﯧنىڭنى قىيناپ جﯧنىم دوستۇم‪ ،‬ۇئنىڭـدىن كـۆرە شـۇ نىكـاھنى‬ ‫قىلمــايال قويــساڭ ياخــشى ەئمهســمۇ؟! جهڭنــى تﯧــز قىلىــپ غهلىبنــى تﯧــز قولغــا‬ ‫كهلتۈرىمهن دﯦسهڭمۇ مهيلى‪ ،‬لﯧكىن شۇ غهلىبىنى سـاقالپ قاالالمـسهن‪-‬يـوق‪ ،‬بـۇ بىـر‬ ‫مهسىله‪.‬‬ ‫_ مهن بىــر تهلهيــسىز قىــز‪_،‬دﯦــدى زۆھــرە خۇرســىنىپ‪ _،‬تــۈزۈك بىــر يىگىــتكه‬ ‫ۇئچرىشالمىدىم‪ .‬سىيىت قارى مﯧنى ياخشى كۆرگهنلىكى ۈئچۈنال مهيلى دەۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_ بوپتۇ ەئمىسه‪ ،‬نىكـاھىڭنى قىلىـپ‪ ،‬بﯧرىـدىغان ائمـانىتىڭنى بﯧرىـپ بهختلىـك‬ ‫ياشا‪.‬‬ ‫ائدىله گﯧپىنى تۈگىتىپ سوغۇقال خوشالشتى‪ ،‬ائندىن سىيىت قارىغا تﯧلﯧفون قىلدى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى بهك تونۇش بولمىغـان بـۇ نومۇرغـا دىقـقهت قىلمـايال تﯧلﯧفـوننى ائلـدى‪،‬‬ ‫ائدىلهنىڭ ائۋازىنى ائڭالپ ھهيران قالدى‪ ،‬سهپرايى ۆئرلىدى‪:‬‬ ‫_ نﯧمه دەپ ماڭا تﯧلﯧفون قىلىسىز؟‬ ‫_ ەئھۋال سوراي دەپ ۇئرغان‪.‬‬ ‫_ ائدەمگه ائشۇنداقمۇ تۆھمهت قىالمسىز؟ يهنه نومۇس قىلماي تﯧلﯧفون ۇئرۇپسىز‪.‬‬ ‫_ ۆئپكىڭىزنى بﯧسىۋﯦلىڭ‪ ،‬مهن زۆھرەنىڭ سىزگه بولغان مۇھهببىتى قـانچىلىكتۇ‪،‬‬ ‫سىناپ باقاي دەپ چاقچـاق قىلغانـدەك مۇنـداقال دەپ قويغـان‪ ،‬زۆھـرە شـۇ گﯧـپىمگه‬ ‫ىئشىنىپ سىزگه تهگمهيدىغان بولدىما؟‬

‫‪270‬‬

‫_ شۇنداق بولسا خوش بوالمتىڭىز؟‬ ‫_ بۇ قىزنىڭغۇ زادى مۇشۇنداق تۇتامى يـوق‪ .‬كىـم نـﯧمه دﯦـسه ىئـشىنىپال يـۈرگهن‪.‬‬ ‫ەئگهر ۇئ سىزنى ھهقىقىي ياخـشى كـۆرگهن بولـسا بۇنـداق گهپـلهرگه پهرۋا قىلمىغـان‬ ‫بــوالتتى‪ .‬ەئمهلىيهتــته ۇئ بۇرۇنــدىنال ســىزنى ائنــچه ياخــشى كــۆرمهيتتى‪ ،‬خﯧتىڭىزنــى‬ ‫وئقۇپ بولۇپ تاشلىۋەتكهندە مهن تﯧرىۋﯦلىپ وئقۇپ تهسىرلهنگهن‪ .‬مۇشۇنداق ياخشى‬ ‫بالىنىڭ كۆڭلىنى يهردە قويۇپسهن دەپ ۇئنى ەئيبلىگهنىدىم‪ .‬لﯧكىن ۇئ چـاتىقى يـوق‬ ‫يۈرگهنىــدى‪ .‬مهن ۇئنىــڭ بىــلهن بىــر يىــل بىلــله تۇرغــان‪ ،‬مىجهزىنــى بهك ياخــشى‬ ‫چۈشىنىمهن‪ .‬سىز ۇئنىڭ مۇشۇ بىر يىل ىئچىدە قانـداق ياشـىغانلىقىنى بىلمهيـسىز‪.‬‬ ‫ۆئتكهندە سىز شۇ توغرۇلۇق مهنـدىن »زۆھـرە راسـت شـۇنداق ىئـشالرنى قىلغـانمۇ؟«‬ ‫دەپ سورىغانىدىڭىز‪ ،‬مهن زۆھرەنى ائيـاپ راسـت گهپ قىلمىغانىـدىم‪ .‬ۇئنىـڭ راسـت‬ ‫شــۇنداق ىئــشالرنى قىلغــانلىقىنى كۆرمىــدىم‪ ،‬لــﯧكىن بهزى ەئھــۋالالرنى ســىزگه دەپ‬ ‫قويۇشــنى اليىــق تــاپتىم‪ .‬چــۈنكى‪ ،‬ســىز ۇئنــى نىكــاھالپ ېئلىــشتىن ائۋۋال بولغۇســى‬ ‫خوتۇنىڭىزنىڭ ۆئتمـۈش تـارىخىنى ائزراق بولـسىمۇ بىلىـپ قويـۇڭ‪ ،‬يـامىنى يـوق‪ .‬ۇئ‬ ‫بۇرۇن خالىد دەپ بىرسىنىڭ ۆئيىدە بىر ائيدەك ىئشلىگهن‪ ،‬كﯧيىن خالىدنىڭ خوتۇنى‬ ‫ۇئنى ۆئيىـدىن قوغلىـۋﯦتىپتىكهن‪ .‬ىئككىـسىنىڭ بىـرەر چـاتىقى بولمىـسا بىكـاردىن‬ ‫قوغالمدۇ؟ ائندىن ۇئ يﯧقىندا بهھرەيىن ەئلچىخانىسىغا ائسانال وئرۇنلىشىپ‪ ،‬ېئسىل‬ ‫ۆئيگىمــۇ ائســانال ېئرىــشتى‪ .‬ســىزنىڭچه بــۇ زۆھــرەگه كهلــگهن تهســاددىپىي ائمهتمــۇ؟‬ ‫جاھاندا نهدە ۇئنداق ائسان ىئـش بـار؟ ۇئنىـڭ ھـازىرقى باشـلىقىمۇ ەئرەب‪ ،‬بۇالرنىـڭ‬ ‫وئينىمايــدىغىنى ائز‪ ،‬بــۇنى مهنــدىن ســوراڭ‪ ،‬ۇئالر ائشــنىلىرىغا ۆئي‪ ،‬ماشــىنا ېئلىــپ‬ ‫بﯧرىدۇ‪ .‬زۆھرە شۇ ەئرەبكه تﯧگىمهن دەپ تﯧگهلمهي ساراڭ بولۇپ يۈرۈيدۇ‪ .‬مانا قاراڭ‪،‬‬ ‫ۇئ شــۇنداق تۇرســىمۇ ســىز ۇئنىڭغــا ىئــشىنىپ يۈرۈپــسىز‪ ،‬ســىز ۇئنىڭغــا شــۇنچه‬ ‫ىئشهنــسىڭىزمۇ لــﯧكىن ۇئ ســىزگه ىئــشهنمهپتۇ‪ .‬بــۇ قانــداق گهپ؟! ۇئنىــڭ نﯧمىــشقا‬ ‫سىزگه تهگكۈسى كﯧلىپ قالغىنىنى ھﯧچ ۇئقمىدىم‪ .‬بهلكىم‪ ،‬ۆئيىـدىكىلىرىنى خـوش‬ ‫قىالي دﯦگهندۇ‪ .‬لﯧكىن ۇئ سىزنىڭ پاكلىقنى چوڭ بىلىدىغانلىقىڭىزنى بىلىدۇ‪ ،‬شۇڭا‬ ‫توي قىالي دەيدۇيۇ‪ ،‬قورقىدۇ‪ .‬ۇئنىـڭ سـىزدىن ائسـانال يﯧنىۋﯦلىـشىدىكى بىـر سـهۋەب‬ ‫مۇشۇ بولسا كﯧرەك‪ .‬بۇ ەئھۋالالرنى سىزگه ەئسلى دﯦـمهي دﯦگهنىـدىم‪ ،‬لـﯧكىن زۆھـرە‬ ‫ماڭا تﯧلﯧفوندا بىر مۇنچه گهپ قىلىپ كهتتى‪ ،‬ۆئزى شۇنچه ىئشالرنى قىلسا گهپ يوق‪،‬‬ ‫سىز بىرەر قﯧتىم وئينىسىڭىز نﯧمه بوپتـۇ؟ سـىزغۇ ۇئنـداق ىئـشالرنى قىلمايـسىزغۇ‪،‬‬ ‫مهسىلهنگه دەۋاتىمهن‪ .‬ۇئنىـڭ ۆئزى شـۇنداق تـۇرۇپ سـىزدىن پـاكلىق تهلهپ قىلىـپ‬ ‫كهتكىنى قىززىق‪ ،‬پاكلىق دﯦگهننى قىزالر ائۋۋال ۆئزىدىن سورىمامدۇ دەيـمهن‪ .‬مهيلـى‬ ‫نﯧمىال بولسا‪ ،‬بۇ ەئھۋالالرنى بىلىپ قويغىنىڭىزنىـڭ زىيىنـى يـوق‪ .‬خوتـۇن دﯦگهننـى‬ ‫تﯧگى‪-‬تهكتىنى بىلىپ ېئلىـش كﯧـرەك‪ ،‬ۆئزىڭىـز سـاددىراق بـاال‪ ،‬شـۇڭا مـۇھهببهتكه‬ ‫بﯧرىلىپ ائخىر ائزابقا قالماڭ دەيمهن‪...‬‬

‫‪271‬‬

‫ائدىــله پىلىمــوتتهك ســۆزلهپ‪ ،‬ســىيىت قــارىنى دەھــشهتلىك »وئق«قــا تۇتــۇپ‪،‬‬ ‫بىچارىنى يىقىتىپ قويدى‪ ،‬ۇئ تﯧلﯧفـوننى شـۇ تـۇتقىنىچه تاتىرىـپ وئلتـۇرۇپ قالـدى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى ۇئنىڭغا يهنه نﯧمه ىئش بولغانلىقىنى ۇئقالماي ائلدىراپ سورىدى‪:‬‬ ‫_ كىمۇ ۇئ‪ ،‬نﯧمانداق ۇئزۇن گهپ قىلىدۇ؟‬ ‫_ ائدىله دﯦگهن شۇ‪...‬‬ ‫_ ۇئ يهنه نﯧمه دەيدۇ؟‬ ‫_ زۆھرەنــى بۇزۇلــۇپ كهتــكهن دەيــدۇ‪ _...‬دﯦــدى ســيىت قــارى گﯧلىنــى بىــر كىــم‬ ‫بوغۇۋالغاندەك تهسته گهپ قىلىپ‪ ،‬ۇئنىڭ ھالى بايقىدىنمۇ بهتتهر بولۇپ كهتكهنىدى‪.‬‬ ‫_ ائداش‪ ،‬جــان چىقىــپ كﯧتىــدىغان ىئــش بولــسىمۇ ەئركهكــتهك چىــڭ‪-‬چىــڭ گهپ‬ ‫قىلغىنا‪ ،‬زۆھرەنىغۇ ەئيبلهيسهن ۇئنىڭ گﯧپىگه ىئشهندى دەپ‪ ،‬ەئمـدى ۆئزەڭنىڭمـۇ‬ ‫ھالى چاغلىقكهنغۇ؟‬ ‫_ لﯧكىن ۇئنىڭ دﯦگهنلىرى مﯧنىڭ وئيلىغانلىرىمغا ۇئدۇل كﯧلىۋاتىدۇ‪.‬‬ ‫_ شهيتان ھىيله‪-‬مىكىرگه ۇئستا‪ ،‬يالغاندىن توقۇپ دەۋﯦرىدۇ‪.‬‬ ‫_ باشقىسىغۇ مهيلى‪ ،‬ۇئ ماڭا پهقهت راست گهپ قىلمـاپتۇ‪ .‬مهن ۇئنىـڭ تۇرۇۋاتقـان‬ ‫ۆئيىــگه بارغــان‪ ،‬ۆئيىنــى كۆرســهڭ ھهيــران قالىــسهن‪ .‬مهن شــۇ چاغــدىال ۇئنىڭــدىن‬ ‫گۇمانالنغانىدىم‪ .‬زادى بۇ قىزنىڭ ماڭا دﯦيهلمهيـدىغان بىـر يﯧـرى بـار‪ ،‬بهزىـدە پهقهت‬ ‫چۈشهنگىلى بولمايدۇ‪ ،‬ائدەمنى ساراڭ قىلغىنى قىلغان‪.‬‬ ‫_ قانداق قىلىسهن ەئمىسه‪ ،‬ۇئنى ساراڭ‪ ،‬بۇزۇق دەپ مۇشۇ شـهھهرگه تاشـلىۋﯦتىپ‬ ‫كهتمهكچىما؟‬ ‫_ ۇئقمىدىم‪ ،‬جاھاندا ساق قىز قالماپتۇ دەپال وئيالۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_ ۇئنــداق دﯦــسهڭ بولمايــدۇ‪ ،‬ىئپپىتىنــى قوغــدىيالىغان غۇرۇرلــۇق قىزالرمــۇ كــۆپ‪،‬‬ ‫بولمىسا جهمىئيهتتىكى شۇنچه كۆپ ائنىالرنىڭ ھهممىسى تۇخۇمىنى داىئم سﯧسىتىپ‬ ‫قويىدىغان شۇم مىكيانالرغا ائيلىنىپ كهتمهمدۇ؟ ۇئالر تۇغقـان بـالىالرمۇ تۇخۇمىـدىن‬ ‫سﯧسىغان چۆجىلهر بولـۇپ قالمامـدۇ؟ خوتـۇن خهق ھﯧسـسىيات جهھهتـته ائجىـزراق‬ ‫كﯧلىدۇ‪ ،‬كهمچىلىكىمۇ توال بولىدۇ‪ .‬لﯧكىن غۇرۇرلـۇق قىزالرنـى ائجىـز دﯦيهلمهيـسهن‪،‬‬ ‫بهلكى ۇئالر التا ەئرلهردىن نهچچه ھهسسه كۈچلۈك‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن خوتۇن خهقنى مال‪-‬دۇنيا‪ ،‬شۆھرەت ائسان ائزدۇرۇپ كﯧتىدۇ‪ ،‬ىئرادىسى بهك‬ ‫ائجىز كﯧلىدۇ‪_...‬دﯦدى سىيىت قارى خوتۇن خهقنى توختىماي تىلالپ‪.‬‬ ‫_ سهن ھازىر ىئككى تاشـنىڭ ائرىـسىدا قالـدىڭ‪ ،‬ىئككىـسى بﯧـشىڭنى وئچـاق‬ ‫ېئتىپ ساراڭ قىلۋەتتى‪ ،‬بۇنى بىلىمهن‪ .‬لﯧكىن‪ ،‬سهن بـۇ سـىناقتىن چوقـۇم ۆئتۈشـۈڭ‬ ‫كﯧرەك‪ .‬ەئگهر بىزمۇ خوتۇن خهقتهك ھﯧسسىياتقا بﯧرىلىپ‪ ،‬وئيلىمايال ىئـش قىلـساق‬ ‫زىيان تارتىمىز‪ .‬ىئمانىمىزغا يۈز كﯧلهلهيدىغان ىئشالرنى قىاليلى‪ ،‬ەئقلىمىزنى قولدىن‬ ‫بهرمهيلــى‪ .‬ۆئزەڭ تــۆھمهتكه ۇئچرىغــان چاغــدا ائدىلهنــى يالغــانچى‪ ،‬تۆھمهتخــور‬

‫‪272‬‬

‫دﯦگهنىكهنــــسهن‪ ،‬زۆھــــرە تــــۆھمهتكه ۇئچراۋاتقانــــدىمۇ ۇئنىــــڭ گهپلىرىگىمــــۇ‬ ‫ىئـــشهنمهسلىكىڭ كﯧـــرەك‪ .‬ســـهن تـــۆھمهتكه چىـــدىغان بىـــلهن‪ ،‬زۆھـــرە بهلكىـــم‬ ‫چىدىيالماسلىقى مۇمكىن‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن ائداش‪ ،‬باشتىكسى ېئنىق تۆھمهت‪ ،‬كﯧيىنكىسىنىڭ ائساسى بار‪.‬‬ ‫قانداق ائساسى بار؟ ائدىـله زۆھرەنـى پـايالپ تۇرۇپتىكهنمـۇ؟ زۆھرەنـى پـاك ەئمهس‬ ‫دەپ قارىساڭ‪ ،‬توي قىلساڭال ھهممه ىئش ېئنىق بولىدىغۇ؟‬ ‫_ ھهمــمه گهپنــى ائڭــالپ تــۇرۇپ مهن ۇئنىــڭ بىــلهن قانــداقمۇ تــوي قىالاليــمهن؟‬ ‫كۆڭلۈمدىكى گۇمان ائخىر يﯧشىلدى‪ ،‬ۇئنى ىئسپاتالشنىڭمۇ ەئمدى ھاجىتى قالمىدى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى سىيىت قارىنىڭ پۈتۈنلهي شۇ گۇمانىغا تاقىلىپ تۇرۇپ قالغانلىقىنى‪،‬‬ ‫ھازىرچه ۇئنىڭدىن يىراقالشتۇرۇشنىڭ مۇمكىن ەئمهسلىكىنى ھﯧس قىلىـپ جىمىـپ‬ ‫قالدى‪ ،‬كۆڭلى تولىمۇ يﯧرىم بولدى‪.‬‬ ‫كهچته سىيىت قارىنىڭ تﯧلﯧفونىغا زۆھرەدىن ۇئچۇر كهلدى‪:‬‬ ‫»مهن سىزگه ائخىر قوشـۇلۇش قارارىغـا كهلـدىم‪ .‬مﯧنـى بهختلىـك قىلىـشىڭىزنى‬ ‫تىلهيمهن‪«.‬‬ ‫سيىت قارى بۇ ۇئچۇرغا ېئچىنىپ كۈلۈپ قويدى‪.‬‬ ‫_ نﯧمه ۇئچۇركهن؟_دﯦدى تاھىر قارى چاي قۇيىۋﯦتىپ‪.‬‬ ‫_ زۆھرەدىن كهپتۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئ قوشۇلۇپتىما؟_ دﯦدى‬ ‫_ قوشۇلسا نﯧمه بولماقچى؟ ەئمدى ىئشىنى قىلسۇن‪.‬‬ ‫_ ۇئنــداقمۇ دەپ كهتــمه‪ ،‬ەئگهر ۇئ بــۇزۇق بولــسا ســاڭا تﯧگىــپ نــﯧمه قىلىــدۇ؟‬ ‫وئينايدىغىنىنى وئيناپ يۈرىۋەرمهمدۇ؟ ۇئنداق ائسان ۋاز كﯧچىپ كهتـمه‪ ،‬سـهن خﯧلـى‬ ‫سهۋرچان ىئدىڭ‪ ،‬مۇشۇ ىئشقا كهلگهندە پهقهت ۆئزەڭنى تۇتالماي قﯧلىۋاتىسهن‪.‬‬ ‫_ مﯧنىــڭ كۆڭلــۈم تۇيغــان‪ _،‬دﯦـدى ســىيىت قــارى پهرۋاســىز‪ ،‬ســوغۇق بىــر كۈلــۈپ‬ ‫قۇيۇپ‪ _،‬ۇئ نﯧمىشقا ماڭا چىن كۆڭلىدىن رازىلىق بىلدۈرمهيدۇ؟ مﯧنى ائنچه ياخـشى‬ ‫كۆرمىگهنلىكى ۈئچۈنما؟ ۇئنداق ەئمهس‪ ،‬ۆئزىنىڭ چاتىقى بولغاچقا ەئرگه تهگكۈسـى‬ ‫كهلمهيۋاتىدۇ‪.‬‬ ‫_ ماۋۇ گهپ پهقهت بولمىدى‪ ،‬ەئرگه تهگكۈسى بولمىسا نﯧمه قىلىدۇ ەئرگه تﯧگىمهن‬ ‫دەپ‪ .‬تهگكۈسى بولسا قىزلىقنى چوڭ بىلمهيدىغان التاپۇرۇش ەئرلهر جىققۇ؟ خالىغـان‬ ‫بىرسىگه تﯧگىۋالمامدۇ؟ كالالڭنى سىلكىۋەت بۇرادەر‪ ،‬ۇئ سهندەك قارىمغا تﯧگىمهن‪،‬‬ ‫مـــۇھهببهتنى قهدىـــرلهيمهن دەۋاتىـــدۇ‪ .‬شـــۇنداق تۇرۇقلـــۇق‪ ،‬ســـهن يهنه ۇئنىڭغـــا‬ ‫ىئشهنمىــسهڭ‪ ...‬ۋاي بولــدىال‪ ،‬قــالغىنىنى ۆئزەڭ بىــل‪ .‬مهن جﯧنىمــدا ۆئزەم كۆرۈپمــۇ‬ ‫باقمىغــان بىــر قىزغــا ىئــشىنىۋاتىمهن‪ ،‬ســهن شــۇنچه يىــل كۆيــدۈم‪ ،‬پىــشتىم دەپ‬

‫‪273‬‬

‫تۇرۇقلـــــۇق ۇئنىڭـــــدىن گۇمانلىنىۋاتىـــــسهن‪ .‬مـــــۇھهببهت دﯦـــــگهن شـــــۇنداق‬ ‫گۇمانخورلۇقمىدى؟ شۇنچىلىك ىئشهنچنىمۇ تىكلىيهلمهي تۇرۇپ يهنه نﯧمه مۇھهببهت!‬ ‫_ مــۇھهببهت دﯦــگهن ائشــۇنداق نــازۇك نهرســه‪ ،‬مــۇھهببهت دﯦــگهن كۈندەشــلىك‬ ‫ۈئستىگه قۇرۇلغان‪ .‬مۇھهببهت دﯦگهن يالغانچىلىقنى سىغدۇرمايدۇ‪ ،‬مۇھهببهت دﯦگهن‬ ‫ائلدامچىلىققا نهپرەتلىنىدۇ‪...‬‬ ‫_ شاىئرالرنىڭ قۇرۇق گهپلىرىنى قوي‪ ،‬ەئمهلىيهت دﯦگهن باشـقا‪ .‬قارىغانـدا سـﯧنىڭ‬ ‫زۆھرەگه بولغان مۇھهببىتىڭ بهك خىيالىي وئخشايدۇ‪ .‬شۇڭا ۇئ قىزنىڭ سـﯧنى ائنـچه‬ ‫ياخشى كۆرمهسلىكىدىن ائغرىنمىساڭمۇ بولغىدەك‪ .‬سهن ەئمدى مـۇھهببهت دەپ دەۋا‬ ‫قىلما‪ ،‬مۇھهببهت دەپ ۆئزەڭنى ائلدىما‪ .‬ەئمهلىيهتچىل بول‪.‬‬ ‫_ مهن مۇھهببهتنى‪ ،‬كۆڭۈلنى دﯦگهن بولـسام‪ ،‬ھﯧچنـﯧمىگه قارىمـاي ۇئنىـڭ بىـلهن‬ ‫نىكاھ قىلغان بوالتتىم‪ .‬ەئمهلىيهتچىل بولغاچقا ۋاز كهچتىم بـۇرادەر‪ ،‬مﯧنـى تـﯧخىچه‬ ‫چۈشهنمهيدىكهنسهن‪.‬‬ ‫_ ەئملىيهتچىل بولۇش دﯦگهن گۇمـانخور بولـۇش دﯦـگهن گهپمىـكهن؟ سـهن نـﯧمىگه‬ ‫ائساســهن ۆئزەڭنــى ەئمهلىيهتچىــل دەيــسهن‪ .‬مــۇھهببهتنى دەپ كالالڭــدىن كﯧتىــپ‬ ‫قالمىغانال بولساڭ‪ ،‬مۇھهببهتنى ەئمهلىيهتتىن ىئزدە بۇرادىرىم‪ ،‬بۇ خۇددى ھهقىقهتنـى‬ ‫ەئمهلىيهتتىن ىئزدىگهندەك بىر ىئش‪ .‬ىئمانىڭ بولـسا پىتنىخورنىـڭ گﯧـپىگه كىـرمه‪،‬‬ ‫ەئركهك بولساڭ خوتـۇن كىـشىدەك گۇمـانخور بولمـا‪ ،‬مۇھهببىتىـڭ ۈئچـۈن‪ ،‬بهختىـڭ‬ ‫ۈئچۈن ھﯧچنﯧمىگه قارىماي زۆھرەنى نىكاھىڭغا ائل‪ ،‬ەئركهكـتهك جهسـۇرلۇق‪ ،‬بـاغرى‬ ‫كهڭلىــك بىــلهن ۇئنــى قۇچــاقال‪ ،‬پــاك يــاكى پــاك ەئمهســلىكىنى ەئمهلىيهتــتىن كــۆر‪،‬‬ ‫ەئمهلىيهتته ىئسپاتال‪ .‬شۇنداق قىاللىساڭ‪ ،‬ائنـدىن ەئمهلىيهتچىـل قـارىم‪ ،‬يىگىتـتهك‬ ‫قـــارىم بوالاليـــسهن‪ .‬بولمىـــسا‪ ،‬نـــﯧمىال دﯦـــسهڭ بىكـــار‪ ،‬ھهر داىئـــم غودۇڭـــشىپ‬ ‫قاقشىغاندىن ەئمهلىيهتته بىر ېئسىل ىئش قىلغان مىڭ مهرتىۋە ەئال‪...‬‬ ‫بــۇ گهپــلهر ســىيىت قارىنىــڭ كــۆڭلىگه كهلــدى‪ ،‬ەئممــا يۈرىكىنىــڭ بﯧغىــشىغا‬ ‫تهگدى‪ ،‬قهلبىنى سـهگىتتى‪ .‬وئيلىنىـپ‪ ،‬خىيـال سـۈرۈپ‪ ،‬ىئچىـگه تىنىـپ‪ ،‬پۇشـۇلداپ‬ ‫ياتتى‪ .‬بىر چاغدا زۆھرەدىن تﯧلﯧفون كهلدى‪:‬‬ ‫_ مهن يوللىغان ۇئچۇرنى كۆردىڭىزما؟‬ ‫_ كۆردۈم‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه نﯧمىشقا بىر نﯧمه دەپ جاۋاب قايتۇرمايسىز؟‬ ‫_ كۆڭلۈم پهقهت ائرامىدا ەئمهس‪...‬‬ ‫_ نﯧمىشقا ائرامىدا ەئمهس؟‬ ‫تاھىر قارى ۇئنى شهرەتلهپ ۇئ گهپنى دﯦمهسلىككه ۈئندىگهن بولسىمۇ‪ ،‬ھهسرەتتىن‬ ‫تولغىنىپ ياتقان‪ ،‬دەردى ىئچىگه پاتماي قالغان سىيىت قارى ائچچىق تىنىپ‪ ،‬ھهممنى‬ ‫دەپ تاشلىدى‪.‬‬

‫‪274‬‬

‫_ ۇئ يالغانچى رەسۋا نﯧمه دﯦسه ىئشىنىپسىز _دە!_ دﯦدى زۆھرە تىترەپ تـۇرۇپ‪_ ،‬‬ ‫شــۇنداق قىلىــپ‪ ،‬ســىزمۇ مهنــدەك تــۆھمهتچى بــوالي دەمــسىز؟ بۇزۇقنىــڭ گﯧــپىگه‬ ‫كىرمهڭ دەپ ماڭا نهسىھهت قىلغان ەئمهسمىدىڭىز؟ خـۇدا ھهققىـدە قهسـهم قىلغـان‬ ‫ەئمهســمىدىڭىز؟ مهنغــۇ ســىزدەك تهقــۋا ەئمهس‪ ،‬قهســهممۇ قىاللمــايمهن‪ ،‬قهســهم‬ ‫قىلساممۇ سىزدەك تهقۋا بولمىغاندىكىن‪ ،‬سىزنى ىئشهندۈرەلمهيمهن‪ .‬ياخـشى بوپتـۇ‪،‬‬ ‫وئبدان بوپتۇ‪ ،‬شۇ بۇزۇقنىـڭ گﯧـپىگه كىرىـپ ھهر ىئككىلىمىـز بىـر‪-‬بىرىمىـزگه قـارا‬ ‫سۈركهيلى‪ ،‬بىر‪-‬بىرىمىزنى رەسۋا قىاليلى‪ ،‬ۇئنىڭغا تاماشا قىلىپ بﯧرەيلـى‪ ،‬نىكـاھ‬ ‫قىاليلى دﯦگهنـگه بىـر‪-‬بىرىمىزنـى تويغـۇزايلى‪ ،‬مـۇھهببهت‪ ،‬كۆڭـۈل دﯦگهننـى ىئتقـا‬ ‫تاشـالپ بﯧرەيلـى‪ ،‬ەئته‪-‬ۆئگــۈن پۇشـايمان قىلىــپ خهقـقه يىغــالپ بﯧرەيلـى‪ .‬شــۇنداق‬ ‫ياشايلى‪...‬‬ ‫زۆھرە تﯧلﯧفوننى ېئتىۋەتتى‪ ،‬ۇئنىڭ قوشاق توقۇغاندەك ېئيتقان گهپلىرى سـىيىت‬ ‫قارىنىــڭ شــاىئرانه كــۆڭلىگه شــىددەتلىك تهســىر قىلــدى‪ .‬ەئممــا ھهمــمه ىئــش‬ ‫كﯧچىككهنىــدى‪ .‬تــاھىر قــارى ۇئنىــڭ ســالپىيىپ كهتكهنلىكىنــى كــۆرۈپ ېئغىــر‬ ‫خۇرسىندى‪ .‬ىئككىسى ۈئن‪-‬تىنسىز وئلتۇراتتى‪.‬‬ ‫_ بــۇ گهپلهرنــى دەۋالمىــسام كۆڭــۈل ۇئنىمــايتتى‪_...‬دﯦــدى ســىيىت قــارى ۆئزىــگه‬ ‫تهسهللىي بﯧرىۋاتقاندەك‪.‬‬ ‫_ وئبـــدان دﯦـــدىڭ‪ ،‬شـــاىئر مىـــجهز ائدەمنىـــڭ ھهممىـــسى شـــۇنداق دەۋالمىـــسا‬ ‫ۇئنىمايدىغان وئخشايدۇ‪.‬‬ ‫_ سﯧنىڭچه‪ ،‬بۇ گهپ ۇئنىڭغا راستىنال ېئغىر كهلگهنمىدۇ؟‬ ‫_ ېئغىر كهلمىگهندۇ‪ ...‬ھازىر ۇئنىڭ ۈئچۈن ھهممىسى بهرىبىر بولۇپ قالدى‪.‬‬ ‫_ يىغلىغانمىكىن دەيمهن‪ ،‬ۇئنىڭ قانداق يىغاليدىغانلىقىنى بهك كۆرگۈم بار‪.‬‬ ‫_ سهن ۆئمۈرلۈك ىئشىڭغا چاقچاق قىلىپ‪ ،‬ائرقىدىن تاماشا كۆرۈۋاتامسهن نﯧمه؟‬ ‫_ بۇ تاماشىنىڭ ائخىرى قانداق چىقـار؟‪ _...‬دﯦـدى سـىيىت قـارى غهلىـتىال كۈلـۈپ‪،‬‬ ‫تاھىر قارى ۇئنىـڭ بۇنـداق غهيـرى ھـالىنى پهقهت كـۆرۈپ باقمىغانىـدى‪ ،‬ەئنـسىرەپ‬ ‫قالدى‪.‬‬ ‫_ سهۋدالىق يامان نـﯧمه‪ ،‬ۆئزەڭـگه دىقـقهت قىـل بـۇرادەر‪ ،‬بهخـت‪-‬ائمهت ائلـدىڭغا‬ ‫كهلگهندە تۇتالمىدىڭ‪ ،‬ەئمدى پۇشايمان قىلما‪ .‬ىئش دﯦگهننى وئيالپ قىلىـش‪ ،‬گهپنـى‬ ‫وئيالپ دﯦيىش كﯧرەك ىئدى‪ ،‬يهنه ائلدىراقسانلىق قىلدىڭ‪...‬‬ ‫_ ھﯧچقىسى يوق‪ ،‬كۆنۈپ قالغان خۇي‪ ،‬دەيدىغان گهپنى دﯦيىش كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن شۇنى وئيلىمىدىڭكى‪ ،‬ۇئ بىر تـۆھمهت‪ .‬ۇئ تـۆھمهت بولمىغـان تهقـدردىمۇ‬ ‫بىراۋنىڭ ەئيىبىنى ېئچىش ياخشى ىئش ەئمهس‪.‬‬ ‫_ مهن ۇئنى تۆھمهت دەپ وئيلىمىدىم‪ ،‬كالالمغا شۇ گۇمان كىرىۋالدى‪.‬‬

‫‪275‬‬

‫_ ائدىله ھهقىقهتهن يامان مهخلۇقكهن‪ ،‬سﯧنىڭ شۇ ائجىزلىقىڭنـى بىلىۋاپتـۇ‪ ،‬سـهن‬ ‫زۆھرەدىن ۆئته جاھىل ىئكهنسهن‪ .‬ۇئ خوتۇن كىشى تۇرۇپ ۆئز گۇمانىنى شۇنچه ائسان‬ ‫يوقىتالىــدى‪ ،‬لــﯧكىن ســهن يوقىتالمايۋاتىــسهن‪ ،‬ائتــتىن چۈشــسهڭمۇ ۆئزەڭگىــدىن‬ ‫چۈشمهي‪ ،‬ۆئزەڭنى قىيناپ‪ ،‬ۆئزەڭنى ائلداپ تۇرۇۋاتىسهن‪.‬‬ ‫_ بولدى بۇ گهپلهرنى ەئمدى دﯦيىشمهيلى‪ ،‬زۆھرەنىڭ دەردىگه بهك يﯧتىـپ كﯧتىـپ‬ ‫بارىــسهن‪ ،‬تــاھىر‪-‬زۆھــرە داســتانى ېئــسىمگه كﯧلىۋاتىــدۇ‪ _ .‬دﯦــدى ســىيىت قــارى‬ ‫ھالسىزلىق بىلهن‪ _،‬مهن زادى زۆھرەگه اليىق ەئمهسكهنمهن‪ .‬شۇ تاپتـا ىئچىمـدە بىـر‬ ‫زەھهرلىـــك مﯧڭىۋاتىـــدۇ‪ ،‬زۆھـــرەدىن ائيرىلىـــپ قﯧلىـــشتىن بۇنچىلىـــك قورقـــۇپ‬ ‫باقمىغانىدىم‪ ،‬ماڭا راستىنال ىئشىق باالسى تهگكهن وئخشايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئنداقتا ائدىله يىالنغا ائيلىنىـپ ىئچىڭـگه كىرىۋاپتـۇ‪ .‬تـۆھمهت باالسـى ىئـشىق‬ ‫جۇالسىنى يهپ تۈگىتىدۇ‪...‬‬ ‫_ مهن زۆھرەنى بهك ياخشى كۆرۈپ كهتكهچكه ۇئ گهپـلهرگه چىدىيالمىـدىم‪ .‬زۆھـرە‬ ‫ۇئ گهپلهرنــى ائڭــالپ ۇئنچىلىــك ائچچىقــالپ كهتمىــسىمۇ بــوالتتى‪ .‬مهن پهقهت ائدىــله‬ ‫شۇنداق دەۋاتىدۇ دﯦدىم‪ ،‬ۆئز ىئپادەمنى تﯧخى بىلدۈرمىدىم‪-‬دە‪...‬ەئسلىدە ۆئزىنىڭمۇ‬ ‫خـــۇدىكى بـــار‪ ،‬شـــۇڭا گهپنـــى دەپ بـــولغىچه چىدىمايـــدۇ‪ ...‬خوتـــۇن خهق دﯦـــگهن‬ ‫تﯧپىلماسنىڭ خورمىسى ەئمهس‪ ...‬ائلدىرىماي قىالرمىز توينى‪ ...‬قاچان ماڭىمىز‪...‬‬ ‫تاھىر قارى سىيىت قارىغا گهپ قىلىشتىن بارا‪-‬بارا زﯦرىكىـپ‪ ،‬ۇئيقـا بىـلهن تهڭ‬ ‫خورەككه چۈشتى‪ .‬ۇئنىڭ خوتۇن‪-‬بالىسى بار‪ ،‬ۆئزىنىڭ غﯧمىمۇ يﯧتىپ ائشىدۇ‪ ،‬سىيىت‬ ‫قارى كﯧچىچه وئيلىنامدۇ‪ ،‬تولغىنىپ ياتامدۇ‪ ،‬نﯧمه قىلسا قىلمامدۇ؟‬ ‫‪26‬‬ ‫ھﯧسسىيات ائشۇنداق زەربه يﯧدى‪ ،‬كالال ائشۇنداق قﯧيىپ كهتتى‪...‬‬ ‫مـــۇھهببهت شـــۇنچىلىك تايىنـــسىز ھﯧســـسىيات‪ ،‬ۆئمۈچـــۈك تورىـــدىنمۇ ائجىـــز‬ ‫مۇناسىۋەت ىئكهنكى‪ ،‬كىچىككىنه تهتۈر شامالمۇ ۇئنى چۇۋۇپ تاشلىيااليدۇ‪.‬‬ ‫مۇھهببهت قۇچاقالشما جهڭ ەئمهس‪ ،‬يىراقتا تۇرۇپ تهلپۈنۈش‪...‬‬ ‫مۇھهببهت ائدەم دﯦگهن ائجىز مهخلۇقنىڭ ھهقىقىي ائجىزلىقى ۋە بهختسىزلىكى‪.‬‬ ‫مۇھهببهت قانماس نهپسنىڭ گۈزەل نامى‪ ،‬شۇڭا ۇئ ائزاب بىلهن تولغان‪.‬‬ ‫مۇھهببهت ائزغىنه بهخت‪ ،‬بهك توال خاپىلىق‪ ،‬ېئغىر مۇشهققهت‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارىم زۆھــرە بىــلهن ەئزەلــدىن قــول تۇتۇشــۇپ باقمىغــان‪ ،‬شــۇڭا ھهر‬ ‫ىئككىسىنىڭ نﯧرۋىسىغا تهسىر قىلغۇدەك مۇھهببهت شهكىللهنمىگهن‪ .‬گۇناھ بىلهن‬ ‫ۋايىغا يﯧتىدىغان مۇھهبببهتنى مۇھهببهت دﯦگىلى بوالمـدۇ؟ سـىيىت قـارى نﯧمىـدىن‬ ‫پۇشــايمان قىلىــدۇ؟ ۇئ ىئمــان‪-‬ىئــسالمنى چۈشــهنگهندىن بﯧــرى» ىئماننىــڭ ھۇزۇرىــدا‬

‫‪276‬‬

‫ياشـــايمهن‪ ،‬ائزابالنمـــايمهن‪ ،‬بـــۇ دۇنيـــا ائلـــدامچى‪ ،‬ۇئ دۇنيـــالىق بهخـــت ۈئچـــۈن‬ ‫تىرىشىمهن«دەپ ياشاپ كهلگهن ەئمهسمىدى؟ ەئمدى بۇ نﯧمه ائزاب؟‬ ‫قارىم كﯧچىچه ۇئخلىيالمىدى‪ ،‬زۆھرەدىن كهلگهن ۇئچۇر ۇئ شـۇنچه ۋاقىتـتىن بﯧـرى‬ ‫زارىقىپ كـۈتكهن جـاۋاب ەئمهسـمىدى؟ ېئرىـشىلمهسته كۆڭـۈلنى دەردته قويغـان قىـز‬ ‫ەئمدى قۇچاق ائچقاندا ۇئنىـڭ قهدىـر‪-‬قىممىتـى چۈشـۈپ كهتتىمـۇ؟ زۆھـرە ۆئزىنىـڭ‬ ‫پاكلىقىــدىن پهخىرلهنمىــسه تــوي قىلىــشنىڭ ائلدىــدا غۇرۇرلىنىــپ‪ ،‬ھــالىنى چــوڭ‬ ‫قىلىــپ‪ ،‬ۇئشــشاق گهپ قىلىــپ ســىيىت قــارىنى زﯦرىكتۈرەلهرمىــدى؟! پــاك قىــزالرال‬ ‫ۆئزىدىن پهخىرلىنىـشكه‪ ،‬يىگىـتلهرگه تـالالپ تﯧگىـشكه ھهقلىـق ەئمهسـمۇ؟! باشـقا‬ ‫چىرايلىق قىزالرغا وئخشاشال‪ ،‬زۆھرەمـۇ ۆئزىنىـڭ ھۆسـن‪-‬جامالىغـا يارىـشا قهدىـر‪-‬‬ ‫قىممهتــكه ېئرىشىــشكه تهشــنا بولىــدۇ؛ ەئممــا چىرايلىــق قىزالرنىــڭ ھهممىــسى‬ ‫ىئپپىتىنى ساقالپ ياشىيالىشى ناتايىن‪ ،‬شۇڭا زۆھرە ھهم چىرايلىـق ھهم ىئپپهتلىـك‬ ‫ىئكهنلىكىـــــــدىن تﯧخىمـــــــۇ پهخىرلىنىـــــــپ‪ ،‬كۆڭۈلدىكىـــــــدەك يىگىـــــــتكه‬ ‫ۇئچرىـــشالمىغانلىقىىدىن ھهسرەتلىنىـــشكه ھهقلىـــق؛ بۇنـــداق بولغانـــدىكىن‪ ،‬ۇئ‬ ‫تهبىىئي ھالدا سىيىت قارىغـا ھهر خىـل تهلهپلهرنـى قويىـدۇ‪ ،‬بـۇ نىكاھقـا تـازا رازى‬ ‫ەئمهسلىكىنى ىئپادىلهيدۇ‪ ،‬دﯦلىغۇل بولىدۇ‪ ،‬باشقا بىر تالالش ىئمكانىيىتىنى قولدىن‬ ‫بهرمهيدۇ؛ كۆز ائلدىدا سـىيىت قـارى تۇرسـىمۇ ۇئنـى كـۆرمهي باشـقىالرنى وئيلىـشىپ‬ ‫باقىدۇ‪ ،‬ھﯧچ بولمىسا تهسهۋۋۇر قىلىدۇ‪ ،‬تاكى رىائللىققا تهن بﯧرىپ »ەئمـدى بولـدى«‬ ‫دﯦگىچه كـۆڭلى تىنمايـدۇ‪ ،‬كـۆڭلى بىرسـىگه توختىغانـدا ائمالـسىز ھالـدا » بوپتـۇ‪،‬‬ ‫پﯧشانهمگه پۈتۈلگهننى كۆرەي‪ ،‬مهن تاللىغىنى بىلهن ەئمهس‪ ،‬مﯧنى تاللىغىنى بىـلهن‬ ‫يﯧرىم‪-‬ياتا بولسىمۇ ھاياتنىڭ پهيزىنى سۈرەي‪ «...‬دەپ وئياليدۇ‪ .‬زۆھرە چىن دىلىدىن‬ ‫خاالپ ھهم خالىماي‪ ،‬كىبىر‪-‬تهمهننا‪ ،‬تهۋەككۇلچىلىك‪ ،‬ەئمما يهنىـال ەئسـتايىدىللىق‬ ‫بىلهن توي قىلىمهن دەۋاتقان ەئھۋالدا ۇئنىڭ پاك ەئمهسـلىكى مۇمكىنمـۇ؟ ناپـاكلىق‬ ‫بىلهن سىيىت قارىنى ائلدايمهن دﯦيىشى مۇمكىنمۇ؟ زۆھرە ۆئزى پۇل تۆلهپ بىـر يىـل‬ ‫بولسىمۇ ىئنگىلىزچه وئقۇغان قىز‪ ،‬ۇئ ۆئزىنىڭ نومۇسىنى ساتمىسىمۇ‪ ،‬ائشـۇ بىلىمـى‬ ‫بىلهن ھازىرقىدەك ىئمكـانىيهتلهرگه ېئرىشىـشى تامـامهن مۇمكىنغـۇ؟ زۆھـرە ەئگهر‬ ‫شۇنداق ىئشالرنى قىلغان بولسا مىجهزىمۇ ائللىبۇرۇن ۆئزگىرىپ‪ ،‬ائدىلهگه وئخـشاشال‬ ‫داپشاق‪ ،‬قﯧلىن‪ ،‬نومۇسسىز بىر نﯧمىگه ائيلىنىپ كﯧتىشى مۇمكىنغـۇ؟ ۇئ ھالـدا ۇئ‬ ‫سىيىت قـارى بىـلهن كۆرۈشۈشـنى ھهرگىـز خالىمايـدۇ‪ ،‬بۇنـداق قارىمـدىن يولۋاسـنى‬ ‫كۆرگهن ياۋا ېئشهكتهك قاچىـدۇ‪ .‬ەئممـا زۆھـرە سـىيىت قـارى بىـلهن ناھـايىتى بهلهن‬ ‫تﯧپىــشالىدى‪ ،‬ســﯧغىنىش پىغــانلىرىنى بﯧــسىقتۇرغىدەك كۆرۈشــهلىدى‪ ،‬چىرايلىــق‬ ‫پاراڭلىشالىدى‪ ،‬سىيىت قارىغا بۇرۇنقىدەكال كۆڭۈل ائزادىلىكى بىلهن گهپ قىاللىدى‪،‬‬ ‫قارىمغا بۇرۇنقىدەك تارتىنچاق تهبهسـسۇملىرىنى‪ ،‬يﯧقىملىـق كـۈلكىلىرىنى تهقـدىم‬ ‫قىاللىــدى‪ ،‬ھﯧچقانــداق قورۇنمىــدى‪ ،‬تاتىرىــپ وئڭايــسىزلىنىدىغان ىئــش قهتىئــي‬

‫‪277‬‬

‫بولمىــدى‪ .‬ھهر قﯧتىملىــق كۆرۈشــۈش شــۇنداق تهبىىئــي بولــدى‪ ،‬گۇمــانلىق چىــراي‬ ‫ىئپادىلهر ۋە ياغلىما گهپ‪-‬سۆزلهر بولمىدى‪ .‬زۆھرە يهنىال بۇرۇنقى زۆھرە ىئـدى‪ ،‬پهقهت‬ ‫بۇرۇنقىغــا قارىغانــدا جهمىئيهتنــى كــۆپرەك چۈشــهنگهندەك‪ ،‬مىــجهزدە خﯧلــى پــشىپ‬ ‫يﯧتىلگهندەك بولۇپ قالغانىدى‪ .‬سىيىت قارى توي تهكلىپى قويغانـدا زۆھـرە تهبىىئـي‬ ‫ھالدا ېئنىـق ىئپـادە بىلدۈرمىـدى‪ ،‬كﯧـيىن ۆئزى ۆئيـدىكىلىرىنىڭ ۈئمىـدىنى ائقـالش‬ ‫يۈزىسىدىن ۇئ تهكلىپكه قوشۇلىدىغانلىقىنى بىلدۈردى‪ ،‬ىئشهنچلىك ھالدا بىلدۈردى‪،‬‬ ‫دۇدۇقالپ قالمىـدى‪ .‬ۇئ ھهر قـانچه قـاقۋاش بولـۇپ كهتـسىمۇ‪ ،‬ۆئزىنـى ۇئنچىىـك پـاك‬ ‫كۆرسىتىپ سيىت قارىنى ائلدىياالمدۇ؟ »مﯧنى بهختلىـك قىالالرسـىمۇ؟« دەپ سـىيىت‬ ‫قارىنىڭ كۆزىگه قايغۇلۇق ھالدا تىكىلىپ قارىياالمدۇ؟ توي كﯧچىسىدىن ھﯧچ قانداق‬ ‫ەئنــسىرىمهي‪ ،‬كهلگۈســىدە بهختلىــك بواللماســلىقىدىن ەئنــسىرەپ شــۇ گهپلهرنــى‬ ‫قىالالمدۇ؟ بۇنى سىيىت قارى نﯧمىشقا وئيلىمىدى؟!‬ ‫سىيىت قارى ۇئيقۇسىنى تهرك ېئتىپ‪ ،‬زۆھرە بىلهن كۆرۈشكهن پۈتۈن جهريـانالرنى‬ ‫تهپسىلىي ەئسلهپ‪ ،‬قايتا‪-‬قايتا ھۆكۈم قىلىـپ‪ ،‬زۆھرەنىـڭ بۇزۇلـۇپ كهتكهنلىكىـگه‬ ‫ىئــسپات بوالاليــدىغان ھﯧچقانــداق نهرســه تاپالمىدى‪،‬بۇنىڭــدىن كــۆڭلى ســۆيۈنگهنچه‬ ‫شۇنچه ائزابالندى‪ .‬تاڭ ائتارغا يﯧقىن ۇئخالپ چۈش كۆردى‪ .‬ەئتىسى قوپۇپ نـﯧمه چـۈش‬ ‫كۆرگهنلىكىنى ەئسلىيهلمىدى‪ ،‬زۆھرەنى كۆرگهنـدەك قىلىۋىـدى‪ ،‬يهنه يوقـاپ كهتتـى؛‬ ‫وئيغىنىپال كۆڭلىگه دۈككىدە كهچكهن تۇيغۇ ۇئنى ۇئنـچه بىـائرام قىلىـدىغان تۇيغـۇ‬ ‫ەئمهس ىئدى‪ ،‬كﯧچىدىن ېئغىـر ياتقـان بولـسىمۇ وئيغانـدا يﯧـنىكلهپ قالغانىـدى؛ ۇئ‬ ‫بامدات نامىزىنى وئقۇپ بولۇپ‪ ،‬يهنه ياتتى‪ ،‬ۈئزۈلمهس خىياللىرى داۋامالشتى‪.‬‬ ‫_ ائخشام ىئستىخارە نـامىزى وئقۇسـاڭمۇ بـوپتىكهن‪_،‬دﯦـدى تـاھىر قـارى ۇئنىـڭ‬ ‫خىيالىنى بۆلۈپ‪ _،‬كﯧچىدىن ۇئخلىيالىدىڭمۇ؟‬ ‫_ ۇئخلىغىلى بولمىدى‪ ،‬كﯧچدىن توال خورەك تارتتىڭ‪...‬‬ ‫_ خورەككه ائمال يوق‪ ،‬ۇئيقۇڭ قاتتىق كهلسه خورەكنىمـۇ ائڭلىمايـسهن‪ .‬كﯧچىـدىن‬ ‫شۇ ىئشنى وئيالپ ۇئخلىيالمىدىم دﯦگىـنه‪ ،‬بىـر چاغـدا گهپ قىلىۋاتاتتىـڭ‪ ،‬ۇئخـالپ‬ ‫قاپتىمهن‪.‬‬ ‫_ ۆئزەمــگه ۆئزەم گهپ قىلىپــتىمهن‪ ،‬گهپ قىلىــپ ھارغانــدا خىيــال ســۈرۈپتىمهن‪.‬‬ ‫كﯧچىدە خىيال سۈرسـهڭ كـالالڭ ېئچىلىـپال كﯧتىـدىكهن‪ ،‬ۇئيقـۇ دﯦـگهن بىـر يهرلهردە‬ ‫قالىدىكهن‪ .‬تاڭ ائتارغا يﯧقىن ۇئخالپ قاپتىمهن‪ ،‬بامداتقا قوپالمىغىلى تاس قالدىم‪.‬‬ ‫_ ھازىر كهيپىياتىڭ خﯧلى ياخـشى تۇرىـدۇ‪ ،‬زۆھرەنـى كالالڭـدىن چىقىرىۋەتتىڭمـۇ‬ ‫ەئمدى؟‬ ‫_ ۇئنداق ائسان ىئش نهدە؟! باشقىدىن وئيالۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_ بۈگۈن كهچته ىئستىخارە نامىزى وئقۇپ بـاق‪ ،‬گۇمانـدىن قۇتۇلـۇپ‪ ،‬تـوغرا قارارغـا‬ ‫كﯧلىپ قﯧلىشىڭ مۇمكىن‪ .‬پاكلىق‪ ،‬گۈزەللىك‪ ،‬ياخشىلىق ىئزدىگـۈچىلهرنى ائلـالھ‬

‫‪278‬‬

‫ناۈئمىــد قويمايــدۇ‪ ،‬ائلــالھ ۇئنىــڭ كــۆڭلىگه ياخــشىلىقنى ىئلھــام قىلىــدۇ‪ .‬داىئــم‬ ‫ياخشىلىقنى وئياليـدىغان مۇسـۇلمان بولـساق‪ ،‬بىـزگه چوقـۇم ياخـشىلىق ۋە بهخـت‬ ‫نﯧسىپ بولىدۇ‪ .‬داىئم يامانلىقنى وئياليـدىغان ائدەمـلهر باشـقىالرنىمۇ رەزىـل‪ ،‬ناچـار‬ ‫دەپ وئياليــدۇ‪ ،‬ھــﯧچكىمگه ىئــشهنمهيدۇ‪ ،‬ائســان ۈئمىدســىزلىنىدۇ‪ ،‬غهزەبلىنىــدۇ‪،‬‬ ‫خاپىلىقى تۈگىمهيدۇ‪ ،‬ۆئزىنى ىئچىدىن يهپ تۈگىتىدۇ‪ .‬ۈئمىدۋار بولۇش ۈئچۈن چوقـۇم‬ ‫ياخـــشىلىقنى ســـۆيىدىغان بولـــۇش كﯧـــرەك‪ ،‬ائلالھنىـــڭ رەھمىتىـــدىن ھهرگىـــز‬ ‫ۈئمىدسىزلهنمهسلىك الزىم‪ ،‬ۈئمىدسىزلىك شهيتاننىڭ ىئشى‪.‬‬ ‫_ مﯧنى بهك ۈئمىدسىزلىنىپ‪ ،‬چۈشكۈنلىشىپ كﯧتىـدۇ دەپ وئيـالپ قالمـا‪ _،‬دﯦـدى‬ ‫سىيىت قارى خاتىرجهملىك بىلهن‪ _،‬مۇرادىمغا يﯧتهلمىسهممۇ ائخىرەتنى وئيالپ سهۋر‬ ‫قىاللىشىمغا ىئشىنىمهن‪ .‬تۈنۈگۈن شۇ بۇزۇق كـالالمنى ائيالنـدۇرۇۋﯦتىپتۇ‪ .‬ائچچىـق ۋە‬ ‫غهزەپ ەئقلىمنى ېئلىـپ كﯧتىپتـۇ‪ .‬كـﯧچىچه ائغرىقچـان بوۋايـدەك جىمجىـت يﯧتىـپ‬ ‫ۆئتمۈشۈمنى ەئسلىدىم‪ .‬جىق ىئشالر كالالمدىن ۆئتتى‪ ،‬مهن بىلىدىغان زۆھرەنى ۆئزەم‬ ‫ائخىر ائقالپ چىقتىم‪ ،‬گۇمانىم پۈتۈنلهي تۈگىدى دﯦيهلمهيمهن‪ ،‬ەئمما تۈنۈگۈنكىـدىن‬ ‫جىق وئڭشىلىپ قالدىم‪.‬‬ ‫_ بارىكــالال‪ ،‬بــۇرادەر‪ ،‬ىئمانغــا بىــز نــﯧمه ۈئچــۈن شــۇنچه يﯧپىــشىمىز‪ ،‬چــۈنكى ۇئ‬ ‫قهلبىمىزنــى وئيغــاق قىلىــدۇ‪ .‬نﯧمىــشقا بىــز ھهر بىــر ىئــشىمىزنى ىئمانغــا ســﯧلىپ‬ ‫توغرىالپ مـاڭىمىز؟ چـۈنكى قهلبىمىـز ھـۇزۇر تاپىـدۇ‪ .‬مانـا سـهن سـهگهكلىك بىـلهن‬ ‫ھهقىقهتنى وئيـالپ يﯧتىپـسهن‪ ،‬مهشـۇقىڭنى تـۆھمهتتىن قۇتۇلـدۇرۇپ چقىپـسهن‪ .‬بـۇ‬ ‫ائســان ەئمهس‪ .‬ەئمــدى‪ ،‬قــالغىنىنى تــوي كﯧچىــسىگه قــوي‪ ،‬ەئمهلىــيهت ۋە كﯧيىنكــى‬ ‫تۇرمۇش ھهممىنى ىئسپاتاليدۇ‪.‬‬ ‫_ كﯧچىچه زۆھرەنى وئيالپ شـۇنى ھـﯧس قىلـدىمكى‪ ،‬مـۇھهببهت دﯦـگهن بـۇ نهرسـه‬ ‫پهقهت ياخشى كۆرۈشال ىئكهن‪ ،‬مهشۇقنى يامان كۆرەلمهيـدىكهنمىز‪ .‬يامـان كۆرسـهكمۇ‬ ‫ۇئنـــى بىـــراقال يوققـــا چىقىرىۋﯦتهلمهيـــدىكهنمىز‪ .‬يهنىـــال ۆئزىمىزنىـــڭ بـــۇرۇنقى‬ ‫ھﯧسسىياتىغا تايىنىپ‪ ،‬ۇئنىڭ ياخشى تهرەپلىرىنـى وئياليـدىكهنمىز‪ ،‬بىلـله ۆئتـكهن‬ ‫ۋاقىتالرنــى ســﯧغىنىدىكهنمىز‪» .‬مــۇھهببهت قــانچه كۈچلــۈك بولــسا نهپرەتمــۇ شــۇنچه‬ ‫كۈچلۈك بولىدۇ« دﯦگهن گهپنى ائڭلىغان‪ ،‬لﯧكىن‪ ،‬مهن ھهر قـانچه قىلىپمـۇ زۆھـرەگه‬ ‫نهپرەتلىنهلمىدىم‪ ،‬چۈنكى نهپرەتلهنگىدەك چوڭ سـهۋەب‪ ،‬پاكىـت تاپالمىـدىم‪ .‬ائشـۇ‬ ‫بۇزۇقنىڭ گﯧپى مﯧنىڭ زۆھرەگه بولغان ھهقىقىي تۇيغۇمدىن ېئـشىپ كهتـسه مﯧنىـڭ‬ ‫ھﯧســسىياتىم نــۆلگه تهڭ ەئمهســمۇ؟!‪ ،‬مهن نهدە قــالىمهن؟ مهن نــﯧمىگه ھﯧــساب؟!‬ ‫كﯧچىچه مۇشۇ سوائلدىن قىينالدىم‪ .‬يهنه كﯧلىپ‪ ،‬ائدىلهنىڭ قانـداقلىقىنى بىلىـمهن‪،‬‬ ‫قاراپ تـۇرۇپ ماڭـا تـۆھمهت قىلغىنىنىمـۇ بىلىـمهن‪ .‬ۇئ ھالـدا ۇئنىـڭ يهنه تـۆھمهت‬ ‫قىلىــشى مــۇمكىنلىكىنى‪ ،‬زۆھــرەگه ۇئۋال قىلىۋاتقــانلىقىنى‪ ،‬ىئــشىمىزدىن چاتــاق‬ ‫چىقىرىۋاتقانلىقىنى پهملىدىم‪ ،‬لﯧكىن بۇ خىيال تۈنۈگۈن كالالمغا قهتىئيال كهلمهپتۇ‪،‬‬

‫‪279‬‬

‫سﯧنىڭ گهپلىرىڭمۇ قۇلىقىمغا كىرمهپتۇ‪» ،‬تازنىڭ ەئقلى چۈشتىن كﯧيىن« دەپ مانا‬ ‫ەئمدى وئيالۋاتىمهن‪ .‬بىراق ەئمدى كﯧچىكتىم‪....‬‬ ‫سىيىت قارى مهيۈسلىك بىلهن گﯧپىنى تۈگىتىپ‪ ،‬خىيالىي بىر نۇقتىغا تىكىلىـپ‬ ‫تۇرۇپ قالدى‪.‬‬ ‫_ زۆھرەگه ۇئ گهپلهرنـى دﯦمهيـدىغان ىئـش ىئـدى‪ ،‬دﯦـمهي تۇرغـان بولـساڭ‪ ،‬كـالالڭ‬ ‫ھازىرقىدەك جايىغا چۈشكهندە ھهممه ىئشنى مۇۋاپىـق تـوغرىالپ‪ ،‬نىكـاھنى ۋاقتىـدا‬ ‫قىالتتۇق‪ ،‬ىئش تامام ۋەسساالم بوالتتى‪ .‬لﯧكىن ھﯧلىمۇ ائلدىراپ ۈئمىدسىزلىنىـشكه‬ ‫بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ لــﯧكىن بهك ۈئمىــدلىنىپمۇ كﯧــتهلمهيمهن‪ ،‬زۆھرەنىــڭ تۈنۈگــۈنكى گهپلىرىنــى‬ ‫ائڭاليدىغان بولساڭ چىداپ تۇرالمايتتىڭ‪ ،‬خۇددى ھازا ائچقان خوتۇندەك يـۈرىكىمنى‬ ‫ېئزىۋەتتى ەئمهسمۇ‪...‬‬ ‫_ زۆھرە ەئلـۋەتته ۇئ گهپنـى كۆتۈرەلمهيـدۇ‪ ،‬پـاكلىقنى چـوڭ بىلىـدىغان غۇرۇرلـۇق‬ ‫قىزالر شۇنداق بولىدۇ‪ .‬ەئگهر ۇئ كاللىسى ىئشلهيدىغان قىز بولسا بۇنـداق گهپلهرنـى‬ ‫ائڭلىغاندىن كﯧيىن يهنىال ۆئزىنىڭ ىئززىتىنى ساقالپ يۈرىۋﯦرىدۇ‪ ،‬بۇنـداق گهپـلهرگه‬ ‫پهرۋا قىلمايــدۇ؛ ەئگهر كاللىــسى ىئــشلىمهيدىغان قىــز بولــسا‪» ،‬مانــا ەئمىــسه‪ ،‬ماڭــا‬ ‫ىئشهنمىگىنىڭگه تويه« دەپ‪ ،‬بﯧرىپال قىلىدىغىنىنى قىلىدۇ‪ .‬قىـز بـاال ائچچىقلىـسا‬ ‫ياكى قﯧيـداپ قالـسا سـاراڭغا ائيلىنىـدۇ‪ .‬زۆھرەنىـڭ ۇئنـداق بولماسـلىقىنى ۈئمىـد‬ ‫قىلىمهن‪.‬‬ ‫_ بىر نﯧمه دەپ بولغىلى بولمايدۇ‪ _،‬دﯦدى سيىت قارى ەئنسىز ھالدا‪ _،‬زۆھرەنىـڭ‬ ‫ائچچىقىمۇ خﯧلى بار‪ .‬گاھىدا قﯧيداپمۇ قويىدۇ‪ .‬ۇئنىڭ ۈئستىگه بىر ائز جاھىـل‪ ،‬بىـر‬ ‫ىئشنى ائسان قارار قىلمايدۇ‪ ،‬قارار قىلسا قىلماي قويمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئ ســهن بىــلهن تــوي قىلىــمهن دﯦگهنــدىكىن ەئمىــسه ائخىــرىغىچه چىــڭ تۇرســا‬ ‫بوپتىكهن‪.‬‬ ‫_ ۇئنداق قىلمايدۇ‪_ ،‬دﯦدى سىيىت قارى ەئلهم بىلهن‪ _ ،‬مهن بىلهن توي قىلىشنى‬ ‫ەئمدى ھهرگىز وئيالشمايدۇ‪.‬‬ ‫_ گهپنى ۇئنداق كهسكىن دەۋەتمه‪ ،‬قىز بالىنىڭ كۆڭلىدىكىنى بىلىپ بولماق تهس‪.‬‬ ‫_ ۇئنى ائچچىقتىن ساراڭ قىلىۋەتتىممىكىن دەيمهن‪ ،‬ھهم بهكال ۈئمىدسزلهندۈرۈپ‬ ‫قويدۇم‪ ،‬مهندىن نهپرەتلىنىپ كهتمىسىال بوالتتىغۇ!‬ ‫_ بۇنداق قىلىـپ كهتمهسـلىكى مـۇمكىن‪ ،‬چـۈنكى ۆئزىمـۇ ائدىلهنىـڭ تـۆھمىتىگه‬ ‫ىئشىنىپ سهندىن گۇمانالندى ەئمهسمۇ؟! نهپرەتلهنسه ائدىلهدىن نهپرەتلىنىدۇ؛ سـاڭا‬ ‫نهپرەتلىنىپ قانداق قىلىدۇ؟‬

‫‪280‬‬

‫_ ۇئققىلى بولمايدۇ‪ ،‬ائچچىقىدا ائدەم ھهر نﯧمىلهرنـى وئياليـدۇ‪...‬ائچچىـق ائدەمنـى‬ ‫سـاراڭ قىلـدۇ‪ ،‬مهنمـۇ تۈنۈگـۈن قانـداق بولـۇپ كهتكىنىمنـى ۆئزەم بىلىـمهن‪ ،‬باشــقا‬ ‫كهلگهندە بىلىسهن بۇرادەر!‬ ‫_ ەئلۋەتته‪ ،‬لﯧكىن سـهن تهكـرار خاتـالىق ۆئتكۈزۈشـتىن ساقلىنىـشىڭ كﯧـرەك‪-‬ته!‬ ‫بهندە دﯦگهن ائجىز دەپ ۆئزەڭگه تهسهللىي ىئزدەپ يۈرىۋەرسهڭ باھـانهڭ تۈگىمهيـدۇ‪،‬‬ ‫ىئشىڭ ىئلگىرى باسمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ائدەم دﯦگهن بىر كۈندىال ائدەم بولمايدۇ‪ ،‬ىئشنى ھهر قاچـان مـۇكهممهل قىلىـمهن‬ ‫دەپ كهتكىلى بولمايدۇ‪_...‬دﯦدى سىيىت قارى ھهسرەتلىك تىنىپ‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن‪ ،‬ىئنسان ۆئزىدىكى سۈپهتلهرنى كامىلالشتۇرۇپ بﯧرىشى كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن‪ ،‬بۇرادەر‪ ،‬گهپنى قىلماق ائسان‪ ،‬ەئمهلگه ائشۇرۇش تهس‪ ،‬ەئمهلىيهتته ائدەم‬ ‫ۆئزىنىڭ كهيپىياتىنىڭ تهسـىرىگه ۇئچـراپال تۇرىـدۇ‪ ،‬شـۇنىڭ بىـلهن ەئقلىنـى داىئـم‬ ‫يوقىتىپ قويىدۇ‪ ،‬ھهر خىل ۇئششاق ىئشالر چوڭ ىئشالرغا پۇتلىشىدۇ‪ ،‬ۆئمۈر شۇنداق‬ ‫ۆئتىدۇ‪ .‬نۇرغۇن ائدەم ەئقىلسىزلىقنىڭ دەردىنى تارتىپال ياشايدىغان جاھان بۇ‪...‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ ھــازىر ھهر قانــداق ۋاقىتتىكىــدىنمۇ بهك تهســهللىيگه مۇھتــاج‬ ‫ىئكهنلىكىنى ھﯧس قىلغان تاھىر قـارى ۇئنىـڭ بىـلهن ائرتـۇق تاالشـمىدى؛ سـىلىق‪-‬‬ ‫سىپايه پاراڭالشتى‪ ،‬سىيىت قارىنىڭ دەردىنى ائزايتىپ‪ ،‬ۈئمىدۋارلىق بىلهن ياشىشىغا‬ ‫ىئلھام‪-‬مهدەت بﯧرىدىغان گهپلهرنى قىلـدى‪.‬گهپـلهر ائيلىنىـپ كﯧلىـپ يهنه زۆھـرەگه‬ ‫مهركهزلىشىپ قالدى‪.‬‬ ‫_ زۆھرەدىن گۇمانالنمىغان بولساڭ‪ ،‬ەئمىسه كهچـۈرۈم سـورا‪ _،‬دﯦـدى تـاھىر قـارى‬ ‫سهمىمىيهت بىلهن‪ _،‬ىئشىڭنى پۈتتۈرىۋﯦتهيلى‪.‬‬ ‫_ تۈنۈگۈن ۇئنداق دەپ‪ ،‬بۈگۈن كهچۈرۈم سورىسام قانداق بوالر؟‬ ‫_ ھﯧچقانداق بولمايدۇ‪ ،‬توينىڭ ائلدىدا ھهر خىل گهپـلهر‪ ،‬ھهر خىـل ۆئزگىرىـشلهر‬ ‫بولۇپ تۇرىـدۇ‪ .‬نىـيهت ھهممىـدىن ەئال‪ ،‬نىيىتىـڭ دۇرۇس بولغانـدىكىن ۇئنـى چوقـۇم‬ ‫ەئمهلگه ائشۇرغىن‪ ،‬باشقا ۇئششاق مهسىلىلهرنى بهك وئيلىۋالمىساڭمۇ بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن نىكاھ قىلىـش ۈئچـۈن ھهر ىئككـى تهرەپـته تولـۇق ىئـدىيىۋى تهييـارلىق‬ ‫بولۇشى كﯧـرەك‪ ،‬زۆھـرە ۇئ ياقتـا تۇرسـۇن‪ ،‬مهنمـۇ تﯧخـى تولـۇق بىـر قارارغـا كﯧلىـپ‬ ‫بولمىدىم‪ ،‬كۆڭلۈم ھازىرمۇ غهش‪.‬‬ ‫_ ياخشى ىئشقا داىئم پىتنه‪-‬پاسات ائرىلىشىۋالىدۇ‪ ،‬ياخشى كۆڭۈلنى يامان خىيـال‬ ‫داىئم يـوقالپ تۇرىـدۇ‪ ،‬گۇمـان دﯦـگهن چوڭىيىـپ كﯧتىۋﯦرىـدۇ‪ .‬سـهن بۇالرغـا قارىمـاي‬ ‫زۆھرەنى قايتا ماقۇل كهلتۈرۈشكه تىرىشقىن‪.‬‬ ‫_ سﯧنىڭچه‪ ،‬مهن زۆھرەگه يۈزدە يۈز ىئشهنسهم بوالمدۇ؟_دﯦدى سىيىت قارى ىئچىنى‬ ‫تىڭشاپ‪ ،‬يهنى ۆئزىدىن قاناەئت ھاسىل قىاللماي‪.‬‬

‫‪281‬‬

‫_ يۈزدە يۈز ىئشهنمىسهڭمۇ يۈزدە ائتمىـش پىرسـهنت بولـسىمۇ ىئـشهنگىن‪ .‬ەئگهر‬ ‫زۆھرە ھهقىقهتهن پاكلىقىنى يوقاتقان قىز بولسىمۇ‪ ،‬ۇئنـى ائسـراش‪ ،‬ھىمـايه قىلىـش‪،‬‬ ‫كۆڭلىنى تهقۋالىققا مايىل قىلىش سـﯧنىڭ بۇرچـۇڭ‪ .‬زۆھرەغـۇ يامـان ەئمهس قىزغـۇ‪،‬‬ ‫كوچىــدا قالغــان بــۇزۇقنى ائدەم قىلىــشمۇ چــوڭ ســاۋاب ىئــش‪ .‬بۇنــداق قىاللمىــساڭ‪،‬‬ ‫قولۇڭدىن كهلگىنىنى قىـل‪ .‬پـاكلىقنى قوغداشـقا پىـداكارلىق كﯧـرەك‪ ،‬ناپـاكنى پـاك‬ ‫قىلىشقىمۇ پىداكارلىق كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ بۇ گﯧپىڭنى ائڭالپ ۆئزەمنى نهپسانىيهتچىدەك ھﯧس قىلىـپ قالـدىم‪ ،‬بـۇ گهپ‬ ‫كالالمدىن ۆئتتى‪ ،‬زۆھرەنى زادى ائلغىـنىم ائلغـان‪ .‬لـﯧكىن مهسـىله ھـازىر زۆھـرەدە‪،‬‬ ‫ەئگهر بۇ قﯧتىم مهندىن رايى پۈتۈنلهي يﯧنىپ كهتكهن بولـسا بۇنىڭغـا ائمـالىم يـوق‪،‬‬ ‫ۆئزەڭ بىلىسهن‪ ،‬مهن بىر كىمگه يالۋۇرۇشـقا ۆئچ‪ ،‬مهن پهقهت ائلالھقىـال يﯧلىـنىمهن‪،‬‬ ‫كۆڭــۈلنى دﯦــگهن تهقــدىردىمۇ كۆڭۈلنىــڭ ائلدىــدا ۆئزەمنــى پهسلهشتۈرۈشــنى زادى‬ ‫خالىمــايمهن‪ ،‬بىــر قﯧــتىم دەپ باقــارمهن‪ ،‬ىئككــى قﯧــتىم دەپ باقــارمهن‪ ،‬ۈئچىنچــى‬ ‫قﯧتىممۇ ۇئنىمىسا ەئلهكمۇلال دەپ يۇرتقا كﯧتىمهن‪...‬‬ ‫شۇ گهپ بىلهن سىيىت قارى زۆھرەگه تﯧلﯧفون قىلىدىغان بولدى‪ ،‬دەرۋەقه تﯧلﯧفون‬ ‫ۇئردى‪ ،‬ەئمما زۆھرەنىڭ تﯧلﯧفونى ائلدىراش ىئدى‪ .‬بۇ چاغدا ۇئ ائدىـله بىـلهن قـاتتىق‬ ‫دىيىشىۋاتاتتى‪:‬‬ ‫_ نﯧمانداق تﯧلﯧفوننى ائلمايسهن؟‬ ‫_ ائلدىمغۇ مانا‪ ،‬نﯧمه گﯧپىڭ بار ىئدى؟!‬ ‫_ تۈنۈگۈندىن بﯧرى نهچچه تﯧلﯧفون قىلدىم‪ ،‬بىر قﯧـتىم قهسـتهن ائلمىـدىڭ‪ ،‬قايتـا‬ ‫ۇئرســام ېئتىۋاپــسهن‪ .‬بۈگــۈن يهنه ۇئرمــاي دەپ ۇئردۇم‪ .‬مهنــدىن قﯧچىــپ قانــداق‬ ‫قىالتتىڭ؟‬ ‫_ كىم سهندىن قﯧچىپتۇ‪ ،‬سهندىن قورقۇپمۇ ىئشمۇ؟!‬ ‫_ سهن زادى ھﯧچكىمدىن قورقمايسهن‪ ،‬شۇنچىۋاال ىئـشنى تﯧرىۋﯦتىپتـۇ يهنه نومـۇس‬ ‫قىلماي يۈرۈيسهن‪ .‬دﯦگىنه قﯧنى‪ ،‬نﯧمىشقا ۇئ قارىمغا مﯧنى چاقىسهن؟‬ ‫_ بولغان ەئھۋالنى دﯦدىم‪.‬‬ ‫_ سهن نﯧمانداق تۆھمهتخور‪ ،‬بىردەم سىيىت قارى ۇئنداق قىلغان دەيسهن‪ ،‬بىر دەم‬ ‫مﯧنى يولدىن چىققان دەيسهن‪ .‬ۇئنى بۇنىڭغا‪ ،‬بۇنى ۇئنىڭغا چﯧقىـپ زادى نـﯧمه پايـدا‬ ‫كۆردۈڭ؟ سﯧنى بۇنداق قىـالر دەپ پهقهت وئيلىمـاپتىكهنمهن‪ ،‬سـهندە نومـۇس دﯦـگهن‬ ‫نﯧمه زادى يوقكهن‪ ،‬مهن ەئزەلدىنغۇ سهندە نومـۇس بـار دەپ قارىمـايتتىم‪ _. ...‬زۆھـرە‬ ‫ۆئپكىدەك ېئسىلىپ‪ ،‬جىددىيلىشىپ سۆزلهيتتى‪ ،‬بۇ ھالنى سـىيىت قـارى كـۆرەلىگهن‬ ‫بولسا سۆيۈنۈپ قاالر ىئدى‪.‬‬ ‫_ سهندىمۇ نومۇس دﯦگهن نهرسه ائزراق‪ .‬مﯧنى بىلمهيدۇ دﯦمه‪ ،‬ۆئزەڭنـى قاچـانغىچه‬ ‫يالغاندىن پاك كۆرسىتىپ يۈرۈيـسهن؟ مۇشـۇ ۋاققىـچه ۆئزەڭنـى قىـز دەپ سـاراڭدەك‬

‫‪282‬‬

‫پهخىرلىنىــپ يۈرۈيــسهن‪ .‬ھــازىر دﯦــگهن قاچــانقى زامــان؟ ســﯧنى قىــز دﯦــسه پۈتــۈن‬ ‫بﯧيجىڭلىق كۈلىدۇ‪ .‬يا مهندەك ېئچىلىپ يۈرەلمهيسهن‪ ،‬يا بﯧـشىڭغا يـاغلىق ائرتىـپ‬ ‫بۈۋىم بولۇپ وئلتۇرالمايسهن‪ .‬وئتتۇرىدا قالغـان قﯧچىـردەك يـا ۇئنىڭغـا‪ ،‬يـا بۇنىڭغـا‬ ‫تهۋە ەئمهس‪ .‬بۇنداق قىينىلىپ ياشىغاندىن ياشىمايال قويغان ياخشى‪.‬‬ ‫__ قانداق ياشىشىمنى سهن بهلگىلهپ بﯧرەمتىڭ؟! مﯧنى خىرىـستىائن قىاللمىغـان‬ ‫ائچچىقىڭدا قىلىۋاتقان ىئشىڭغۇ دەيمهن بۇ‪ ،‬ۇئخالپ چۈشـۈڭ‪ ،‬مهن تﯧخـى ۇئنچىلىـك‬ ‫دۆت ەئمهس‪ ،‬پۇلنى دەپ نومۇسۇمنى ساتمايمهن‪ ،‬پۇلنى دەپ خىرىستىائن بولمايمهن‪.‬‬ ‫__ سهن سهھرالىق ھﯧچنﯧمىنى بىلمهيـال شـهھهرگه كىرىـپ قالغـان‪ ،‬شـهھهردە وئن‬ ‫يىل تۇرغۇزسىمۇ يهنىـال تومپـايلىقىڭنى قىلىـسهن‪ ،‬ھﯧچنﯧمىنـى ۇئقمايـسهن‪ ،‬شـۇڭا‬ ‫ائرتۇق گهپ قىلما‪ .‬سﯧنىڭ ىئپپهت‪-‬نومـۇس ھهققىـدە گهپ قىلىـدىغان سـاالھىيىتىڭ‬ ‫يوق‪ ،‬بهلكىم ائللىبۇرۇن سﯧتىپ بولغانسهن‪ ،‬ساتمىساڭ ەئمدى ساتارسـهن‪ .‬بـۇ پهقهت‬ ‫ۋاقىت مهسىلىسى‪ .‬پۇلنى دەپ خىرىستىائن بولغـان دەمـسهن؟ پـۇل دﯦـسهڭ سـهندەك‬ ‫تومپاينى ماالي قىلىپ سﯧتىۋااللىغۇدەك پۇلۇم بار‪ ،‬مهن كالالمـدىن ۆئتمىـگهن ىئـشنى‬ ‫قىلمـــايمهن‪ ،‬مهن چۈشـــىنىپ خىرىـــستىائن بولغـــان‪ ،‬ســـﯧنىڭ ېئتىـــڭ مۇســـۇلمان‪،‬‬ ‫ەئمهلىيهتــته ســهن ۆئتــۈپ كهتــكهن دىنــسىز‪ .‬ســﯧنىڭ قايــسى ەئپتىــڭ مۇســۇلمانغا‬ ‫وئخشايدۇ؟ ھﯧچ يﯧرىڭ وئخشىمايدۇ‪ .‬ەئگهر شۇ گومۇش قارىمغا تهگسهڭ ائنـدىن ائز‪-‬‬ ‫تــوال وئخــشاپ قﯧلىــشىڭ مــۇمكىن‪ ...‬ۆئزەڭــگه دۇائ قىلــدۇرۇپال تﯧگىــۋال‪ ،‬بهختلىــك‬ ‫بولىسهن! نىكاھ قىالرمىش تﯧخى ائدەمنىڭ كۈلگىسىنى كهلتۈرۈپ‪ ،‬نىكاھ دﯦگهننى‬ ‫نامــاز وئقۇيــدىغان مۇســۇلمان قىلىــدۇ‪ ،‬ســهندەك دىنــسىزالر نىكــاھ قىلمــاي وئينــاپ‬ ‫ياشاۋﯦرىشى كﯧرەك‪...‬‬ ‫ائدىلهنىڭ سهت ېئغىزى بﯧسىلمايتتى‪ ،‬زۆھرە غهزەبتىن تىترەپ كهتتى ‪:‬‬ ‫__ مهن دﯦگهن مۇسۇلمان‪ ،‬ماڭا ھاقارەت قىلغان ېئغىزىڭغـا بـاال بﯧـرەر خـۇدايىم‪.‬‬ ‫خىرىــستىائن دﯦــگهن ســهندەك چﯧقىمچــى‪ ،‬بۇزغــۇنچى بوالمــدۇ؟! ۆئتكهنــدە مﯧھىــر‪-‬‬ ‫شهپقهت‪ ،‬مۇھهببهت بىر نﯧمه‪ ...‬دەپ كاپشىپ يۈرەتتىڭ‪ ،‬ھهممىسى يالغـان گهپـكهن‪،‬‬ ‫ىئچىڭدە زەھه قاينايـدىكهن‪ ...‬ۆئزەڭ بـۇزۇق بولغانـدىكىن بىزنـى كۆرەلمهيۋاتىـسهن؛‬ ‫سﯧنىڭ داداڭ ائپاڭنى نىكاھلىماي ائلغانمىدى؟ سهن قانداق تۇغۇلغانىدىڭ؟‪...‬‬ ‫_ دادام‪-‬ائپامنى چىـشلهپ تارتمـا پهسـهندى‪ ،‬گهپ بولـسا ماڭـا دە‪ ،‬گهپ دﯦگهنـگه‬ ‫تويغۇزۇپ قويىمهن‪...‬‬ ‫_ بىلىمهن‪ ،‬ېئغىزىڭدىن پوق‪-‬سۈيدۈك تۆكۈلۈپ تۇرىدۇ‪ ،‬ىئچىڭدە نـﯧمه بولـسا شـۇ‬ ‫چىقىدۇ‪ ،‬ىئست دەيمهن‪ ،‬سهن بۇزۇققـا بىكـار ىئـشلهپ يـۈرۈپتىكهنمهن‪ ،‬دوسـتۇم دەپ‬ ‫ائرىلىشىپ ۆئتۈپتىكهنمهن‪ ،‬نﯧمه دﯦسهڭ ھه دەپ گﯧپىڭگه ىئـشهنگهندىكىن مـاڭىمۇ‬ ‫ائز! ەئمدى ىئككىنچى مﯧنى ىئزدىگۈچى بولما‪ ،‬كوچىـدا ماڭـساممۇ سـهندەك رەسـۋاغا‬ ‫تۈكۈرۈپ قويۇپ ۆئتۈپ كﯧتىمهن‪ _ ...‬زۆھرە ۆئز گﯧپىدىن ۆئزى ھۇزۇرلىنىپ ائدىلهنـى‬

‫‪283‬‬

‫تلالۋەردى‪ ،‬شۇ ائچچىقىدا تىلىمۇ نهشتهردەك ۆئتكۈرلىشىپ كهتتى‪ .‬ائدىـله چىـدىماي‬ ‫زۆھرەنى ەئڭ قهبىھ تىلالر بىلهن تىلالشقا باشلىدى‪ ،‬زۆھرەمۇ دەيدىغان گﯧپىنى تـازا‬ ‫دەپ تىللىۋﯦلىپ تﯧلﯧفوننى ېئتىۋەتتى‪.‬‬ ‫ىئككهيــلهن ناھــايىتى ســهت سوقۇشــتى‪ ،‬ائدىلهنىــڭ چﯧقىمچىلىــق‪ ،‬تــۆھمهت‬ ‫ۋاسىتىسى بىلهن ىئشنى بۇزغانلىقى‪ ،‬زۆھرەنـى بۇزۇقچىلىـق كوچىـسىغا ائپىرىـشتىن‬ ‫ھازىرمۇ ۋاز كهچمهيۋاتقانلىقى زۆھرەگه تﯧخىمۇ ائيـدىڭ بولـدى‪ .‬ائدىـله ۇئ مىجهزىـدە‬ ‫بۇنىڭلىق بىلهن بولـدى قىلمـايتتى‪ ،‬زۆھرەنـى ۆئيىگىـچه ىئـزدەپ كﯧلىـشىمۇ‪ ،‬يولـدا‬ ‫ۇئچرىغان يهردە ېئسىلىۋﯦلىشىمۇ مۇمكىن ىئدى‪ ،‬ۇئ شۇ نومۇسسىزلىقىنى كـوچىغىچه‬ ‫سۆرەپ چىقـااليتتى‪ .‬ىئككىـسى كوچىـدا ائدەم‪-‬بـار يـوق دﯦـمهي چاچلىـشىپ كهتـسه‬ ‫كــۆرۈڭ‪ ،‬خهقــلهرگه تاماشــا بولــۇپ بﯧرىــدۇ‪ .‬ىئــشقىلىپ‪ ،‬ائدىــله ەئمــدى زۆھرەنىــڭ‬ ‫خاتىرجهملىكىنى بۇزۇشقا ھهر ۋاقىت تهييار تۇرىدىغان كۈشهندىگه ائيلىنىپ كهتتـى؛‬ ‫قاچـــانال بولمىـــسۇن‪ ،‬بىـــر كـــۈنى بىـــر يهردىـــن مـــاراپ چىقىـــدۇ‪ .‬ائدىـــله بىـــلهن‬ ‫دۈشمهنلهشمهستىال كۆڭلى پاراكهندە يۈرۈۋاتقان زۆھرە بۇ ىئشتىن كاللىـسى تﯧخىمـۇ‬ ‫چﯧچىلىپ كهتتـى‪ .‬مۇشـۇمۇ تۇرمۇشـمۇ؟ ەئگهر بـۇ شـهھهرنى تاشـالپ يﯧزىغـا كﯧتىـپ‬ ‫سىڭگهن نﯧنىنى يىسه خاتىرجهم بوالالمدۇ؟ ياكى سيىت قارىغا ياتلىق بولۇپ‪ ،‬ۇئنىـڭ‬ ‫ىئلكىگه ۆئتسه كۆڭلى تىنامدۇ؟ زۆھرە يﯧزىغا كهتسه ائدىله »ۇئ تومپايغا شۇ سهھرا‬ ‫ياخشى‪ ،‬جايىنى تﯧپىپتۇ« دەپ كـۆرەڭلهيتتى‪ ،‬ەئگهر سـىيىت قارىغـا تهگـسه»دىنـسىز‬ ‫تۇرۇپ موللىغا تﯧگىىپتۇ‪ ،‬بهرىبىر ۇئزاق ۆئي تۇتالمايدۇ« دەيتتـى؛ زۆھـرە ائدىلهنىـڭ‬ ‫شۇنداق قىلىپ كهتكهنلىرى ۈئچۈن بولسىمۇ‪ ،‬سىيىت قارىغا تهگسه بهك يهڭگىللىـك‬ ‫قىلغان بولۇپ قاالرمۇ؟ ەئمىسه قانداق قىلىدۇ؟ باشقا ياخشى تالالش بارمۇ؟‬ ‫زۆھرە ائدىلهنى تىلالپ بولـۇپ ەئنـسىرەپ قالـدى‪ ،‬ۇئ ۆئمرىـدە ھﯧچكىمنـى بۇنـداق‬ ‫تىلالپ باقمىغانىدى ھهم ەئزەلـدىن ائدىلهنـى بۇنـداق تىلـالپ تويغـۇزۇۋﯦتهرمهن دەپ‬ ‫وئيلىمىغانىدى‪ .‬نىھايهت‪ ،‬بـۇرۇن ۇئنىـڭ ۆئيىـدە مااليـدەك ىئـشلىگهندە دﯦـيهلمىگهن‬ ‫گهپلىرىنــى دەۋالــدى‪ ،‬ەئنتىنــى ېئلىۋالــدى‪ ،‬ەئنــسىزلىكىگه خۇرســهنلىكى قوشــۇلۇپ‬ ‫كهتتـــى‪ ،‬تىلالشـــقىمۇ جـــۈرەئت‪ ،‬تـــوي قىلىـــشقىمۇ جـــۈرەئت‪ ،‬ھهممىـــگه جـــۈرەئت‪،‬‬ ‫كهسكىنلىك كﯧتىدىغانلىقىنى بىلدى‪ .‬تﯧلﯧفوننى قولىـدا وئينـاپ بالىكونغـا چىقىـپ‬ ‫شهھهرگه نهزەر سـﯧلىپ كـۆڭلىنى ائچتـى‪ ،‬سـىيىت قارىغـا دەرھـال تﯧلﯧفـون قىلىـپ‪،‬‬ ‫ۇئنىمۇ تازا تىلالپ تويغۇزۇپ قويغۇسـى كهلـدى‪ » ،‬ائدىلهنىـڭ تـۆھمىتىگه ىئـشىنىپ‬ ‫مهندەك قىزدىن گۇمان قىلىدىغان بولساڭ سهنمۇ تايىنلىق قارىمكهنـسهن‪ ،‬ېئرىـشهي‬ ‫دﯦگهن بهختىڭنى قولدىن بﯧرىپ قويىدىغان دۆتكهنسهن‪ ،‬ائقكهنسهن‪ ،‬كۆككهنسهن‪«...‬‬ ‫دەپ بىر مۇنچه ائچچىق خىيالالرنى سۈردى‪ ،‬شۇنداقتىمۇ سىيىت قارىنىڭ ۆئزىنى خاتـا‬ ‫چۈشىنىپ قالغانلىقىغا قورسىقى كۆپتى‪» ،‬قانداق مهيدانى يوق قارىمكىن بـۇ‪ ،‬مﯧنـى‬ ‫چۈشىنىمهن دﯦگهنلىرى قـۇرۇق گهپـكهن‪ ،‬مﯧنـى بهك غـايىۋى وئيلىۋاپتـۇ‪ ،‬غايىۋىلىـك‬

‫‪284‬‬

‫ۇئنى مهنـدىن يىراقالشـتۇرىۋﯦتىدىغان بولـدى‪ ،‬شـۇ گۇمانىغـا تۇتۇلـۇپ بهختـسىزلىك‬ ‫تۈرمىسىدە ياتىدىغان بولدى‪ ،‬مهنـدىن ۈئمىدسـىزلىنىپ مهھهللىـدە باشـقا قىزالرنـى‬ ‫خوتۇن قىلىپ ۆئتىدىغان بولدى‪ ...‬ۆئزىگه ۆئزى قىلدى‪ «..‬دەپ وئيلىدى‪ .‬ەئمما سىيىت‬ ‫قارىنى پۈتۈنلهي قارىغا بوياپ‪ ،‬ەئيبنىڭ ھهممىنى ۇئنىڭغـا قويالمىـدى‪ .‬ەئگهر ائدىـله‬ ‫يالغاننى ۇئستىلىق بىلهن توقـۇپ قارىمنىـڭ بﯧـشىنى ائيالنـدۇرۇپ‪ ،‬نـازۇك كـۆڭلىگه‬ ‫ېئغىر زەربه بهرمىگهن بولسا قارىم ۇئنداق گۇمانغا‪ ،‬يامان خىيالغا ەئسىر بولمـايتتى‪.‬‬ ‫ۇئنىڭ ۈئستىگه‪ ،‬ۇئ قارىمنىڭ زۆھرەدىن بۇنداق گۇمانلىنىـشى بىرىنچـى قﯧتىملىـق‬ ‫ىئش ەئمهس‪ ،‬ۇئ ۆئتـكهن يىلىـال زۆھـرەدىن گۇمانلىنىـپ بولغـان‪ ،‬بۇنىڭغىمـۇ ائدىـله‬ ‫سهۋەبچى بولغان‪ .‬بىر يىل ۆئتۈپ قايتـا كۆرۈشـكهندە سـىيىت قـارى زۆھـرەگه بولغـان‬ ‫ىئشهنچىنى ەئسلىگه كهلتۈرگهن‪ ،‬ھهم بۇ ناھـايىتى تهبىىئـي ۋە تﯧـز بولغـان‪ ،‬چـۈنكى‬ ‫ىئشهنچ ۋە مۇھهببهت بۇ يهردە كۆۋرۈكلۈك رول وئينىغان‪ .‬بۇنىڭدىن زۆھرە سۆيۈنگهن‪،‬‬ ‫سيىت قارىنىڭ كۆڭلى‪-‬كۆكسىنىڭ كهڭ ىئكهنلىكىگه قايىـل بولغـان‪ ،‬مـۇھهببهتتىن‬ ‫ائزراقال ۈئمىد تۇغۇلسا قارىمنىڭ ھﯧچنـﯧمىگه قارىمـاي شـۇ ياققـا ماڭىـدىغانلىقىنى‬ ‫ھﯧس قىلىپ‪ ،‬ائز‪-‬توال ھاياجانالنغـان‪ .‬زۆھرەمـۇ بـۇالرنى وئيلىـشى كﯧـرەك‪ ،‬پـاكلىقنى‬ ‫قهدىرلهيــــدىغان يىگىتنىــــڭ بۇنــــداق گهپلهرنــــى ائڭلىــــسا دەرھــــال ەئقلىنــــى‬ ‫يوقىتىدىغانلىقىنى چۈشىنىـشى كﯧـرەك‪ ،‬قارىمغـا بىـر نهچـچه كـۈن قـاراپ بﯧقىـشى‬ ‫كﯧرەك‪ ،‬قﯧنى‪ ،‬قارىمنىڭ بۇ قﯧتىم زۆھرەگه بولغـان ىئـشهنچىنىڭ ەئسـلىگه كﯧلىـشى‬ ‫ائلـــدىنقى قﯧتىمقىـــدەك تﯧـــز‪ ،‬ۈئنۈملـــۈك بوالمـــدۇ؟ مـــۇھهببهت يهنه كـــۈچىنى‬ ‫كۆرسىتهلهمدۇ؟! ەئمما دىلخهسته قارىم بىر نهچچه كۈن ىئچىدە »كۆزۈممۇ كۆرمىـسۇن‬ ‫بۇنــداق ىئــپالس شــهھهرنى« دەپ كﯧتىــپ قالــسىچۇ؟ زۆھــرە ۇئنىــڭ ائرقىــسىدىن‬ ‫مهھهللىگىچه باراالمدۇ؟ ۇئنداق قىاللمايدۇ‪ ،‬قاراپ تۇرۇپ تـۆھمهتكه ۇئچـراپ تـۇرۇپ‬ ‫يهنه سىيىت قارىغا يﯧلىنالمايدۇ‪ ،‬قىزلىق غۇرۇرىنى كهمسىتىشكه پﯧتىنالمايدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرە تۆنۈگۈن سـىيىت قارىغـا يوللىغـان ۇئچۇرىـدىن ائلغـان بولمىغـۇر جاۋابنىـڭ‬ ‫دەردىنــى تۈگىتهلمىــدى‪ ،‬تۈنۈگــۈن ۇئ غۇرۇرىنىــڭ بۇنــداق سۇنۇشــىغا تــاقهت قىلىــپ‬ ‫تۇرالمىغان‪ ،‬بﯧرىپ سىيىت قارىنىـڭ ائلـدىغا كﯧلىـپ » ەئركهك بولـساڭ گۇمانالنمـا‪،‬‬ ‫ھهممىنى توي كﯧچىسى كۆر!« دەپ قاتتىق گهپ قىلىشنىمۇ وئيلىغانىدى‪ ،‬لﯧكىن ھﯧچ‬ ‫ۋاقىتتا كۆرسهتمىگهن يۈزىنى قارىمغا كۆرسـىتىپ سهتلىـشىپ قﯧلىـشنى خالىمىـدى‪،‬‬ ‫ھهم ۇئنىڭ قﯧشىدا دوستى بارلىقىنى وئيالپ بولدى قىلدى‪ .‬شۇنداقتىمۇ‪ ،‬زۆھرە ىئـچ‪-‬‬ ‫ىئچىــدىن نــاھهقچىلىككه چىدىمىــدى‪ ،‬ســىيىت قارىغــا ائچچىقلىنىــشتىن بهكــرەك‬ ‫ائدىــلهگه نهپرەتلهنــدى‪ ،‬ىئچىــدە تىلــالۋەرمهي‪ ،‬تﯧلﯧفونــدا بولــسىمۇ تىلــالپ پۇخــادىن‬ ‫چىقىش ۈئچۈن نهچچه قﯧتىم ۇئنىڭغا تﯧلﯧفون قىلىپ‪ ،‬ائخىر بۇ ەئتىسى مهقـسىتىگه‬ ‫يهتتى‪ .‬زۆھرەنى كىم مۇاليىم‪ ،‬تارتىنچاق دەيدۇ؟! بىچارە قاچانغىچه دەردىنـى ىئچىـگه‬ ‫يۇتۇپ يۈرۈيدۇ؟‬

‫‪285‬‬

‫زۆھرە ەئگهر ھهقىقىي ۆئزىنى ائشكارىلىمىسا سىقىلىپ تۈگىـشىپ كﯧتىدىغانـدەك‪،‬‬ ‫بۇنداق ناھهقچىلىكنىڭ زەربىسىدە نﯧرۋىسىدىن كﯧتىپ قالىدىغاندەك ھﯧس قىلىپ‪،‬‬ ‫ھهقىقىي يۈزىنى ائشكارىلىدى‪ ،‬ائدىلهگه ۆئزىنىڭ بوش قىز ەئمهسلىكىنى كۆرسـهتتى‪،‬‬ ‫ەئمدى تاھىر قارىمغىمۇ ۆئزىنى تﯧتىتىپ قويۇشى كﯧرەك‪ ،‬قاراپ تۇرۇپ قارىغا كهتـسه‬ ‫بولمايدۇ‪ ،‬قارىمنىڭ مۇھهببهت دەپ ائتىۋالغان ھﯧسـسىياتىنىڭ زادى ھهقىقىـي يـاكى‬ ‫ســاختا ىئكهنلىكنــى بىلمىــسه بولمايــدۇ‪» .‬چىقىــرىڭه يــۈرىكىڭىزنى‪ ،‬كۆرســىتىڭه‬ ‫كـــۆڭلىڭىزنى‪ ،‬بـــۇالر گۇمانـــدىن قارىيىـــپ كهتتىمـــۇ يـــاكى ەئســـلىدىكىدەك پـــاك‬ ‫تۇرۇۋاتامــدۇ؟« دەپ ھﯧــساب‪-‬كىتــاب قىلمىــسا بولمايــدۇ‪ .‬خالىــسا زۆھرەنــى مــاقۇل‬ ‫كهلتۈرۈپ‪ ،‬خالىسا تاشالپ كﯧتىدىغانغا ۇئ قارىمنىڭ بﯧشى وئنمىـدى؟! قـارىم دﯦـگهن‬ ‫شــۇنداق مهسۇئلىيهتــسىز بولــسا بوالمــدۇ؟ بىــر قىــز ىئپپىتىمنــى ســاقاليمهن دەپ‬ ‫تهلمۈرۈۋاتـــسا‪» ،‬بۇزۇلـــساڭ بـــۇزۇل‪ ،‬ســـهندەك بىـــر قىزنىـــڭ بۇزۇلغىنىىغـــا نـــﯧمه‬ ‫بولمــاقچى؟« دەپ پﯧــشىنى قﯧقىــپ كهتــسه بوالمــدۇ؟‪ ...‬زۆھــرە بــۇالرنى وئيلىغــانچه‬ ‫سهپرايى ۆئرلىدى‪ ،‬سيىت قارىنى نهچچه قﯧتىم »المزەلله« دەپ ەئيبلهپمـۇ بولـدى‪ ،‬بـۇ‬ ‫گهپلهرنى تﯧلﯧفوندا تازا دەۋﯦلىپ‪ ،‬يهنه بىـر قﯧـتىم پۇخـادىن چىقىۋﯦلىـشنى وئيـالپ‪،‬‬ ‫تﯧلﯧفوننى قولىغا ېئلىپ توختاپ قالـدى‪ .‬ۇئچـۇر يـولالش ەئڭ قـوالي ۇئسـۇل ىئـدى‪ ،‬ۇئ‬ ‫تﯧلﯧفوننى خهت يﯧزىش ھالىتىگه كهلتۈرۈپ نﯧمه دەپ يازسا دەل جايىـدا‪ ،‬تهگكىـدەك‬ ‫گهپ بولىــدىغانلىقىنى جىــددىي وئيالشــقا باشــلىدى‪ ،‬وئن مىنــۇتتهك وئيــالپ ائخىــر‬ ‫مۇنــداق يــازدى‪ » :‬گۇمــان قــاچۇردى ىئمــاننى‪ ،‬بىلهلمىــدىڭ يامــاننى‪ .‬ەئقلىــڭ بولــسا‬ ‫ائيرىۋال‪ ،‬بۇغـداي بىـلهن سـاماننى«‪ .‬زۆھـرە سـىيىت قارىنىـڭ شـاىئرلىقتىن تـاالنتى‬ ‫بارلىقىنى بىلگهچكه بۇ ۇئچۇرنى شﯧىئرىي شهكىلدە يهڭگىل ىئپادىلىدى‪ .‬زۆھرەنىـڭ‬ ‫ھهقىقهتهن قوشاق توقۇش تاالنتى بولسا كﯧرەك‪ ،‬تۈنۈگۈنمـۇ گهپنـى بىـر باشـالپ‪ ،‬بىـر‬ ‫مۇنچه قوشاق توقۇۋەتتى‪ ،‬بۇنى ۆئزى غـۇۋا ھـﯧس قىلغـان بىـلهن‪ ،‬شـﯧىئرىي رﯦـتىم ۋە‬ ‫قاپىيهگه سهزگۈر سىيىت قارى ېئنىـق ھـﯧس قىلـدى‪ ،‬شـاىئرانه كـۆڭلى زىـل‪-‬زىلىـگه‬ ‫كهلدى‪ .‬ەئمدى بۇ ۇئچۇرنى كۆرسه نﯧمه بولۇپ كﯧتهر‪.‬‬ ‫زۆھرەگه بىر قﯧـتىم تﯧلﯧفـون ۇئرۇپ ائاللمىغـان‪ ،‬دﯦلىغۇللـۇقتىن‪ ،‬غهشـلىكتىن‪،‬‬ ‫بىائراملىقتىن‪ ،‬ۈئمىدسـىزلىكتىن قۇتۇاللمىغـان سـىيىت قـارى بـۇ ۇئچـۇرنى كـۆرۈپ‬ ‫سهكرەپ كهتكىلى تـاس قالـدى‪ .‬كارىۋاتقـا ۆئزىنـى تاشـالپ بـۇ ۇئچـۇرنى قايتـا‪-‬قايتـا‬ ‫وئقۇدى‪ ،‬تاھىر قارى كىرگهندە ۇئنىڭغىمۇ وئقۇپ بهردى‪ .‬تاھىر قارى كۈلۈپ كهتتى‪:‬‬ ‫_ ىئككى شاىئر تازا تﯧپىشىدىغان وئخشايسىلهر‪ ،‬بـۇ قىـز ھهقىـقهتهن بولىـدىكهن‬ ‫جۇمۇ!‬ ‫_ راستىمنى دﯦسهم‪ ،‬كۆزلىرىمگه ىئشهنمهي قالدىم‪ _،‬دﯦدى سىيىت قارى ھاياجانغا‬ ‫چۆمۈپ‪.‬‬ ‫_ ەئمدى‪ ،‬ائداش‪ ،‬تۆمۈرنى قىززىقىدا سوق‪ .‬دەرھال تﯧلﯧفون قىل!‬

‫‪286‬‬

‫سىيىت قارى زۆھرەگه تﯧلﯧفون ۇئردى‪ ،‬تﯧلﯧفون ۇئالندى‪.‬‬ ‫_ ەئسساالمۇ ەئلهيكۇم زۆھرە‪ ،‬قانداق ەئھۋالىڭىز‪ ،‬مهن سىيىت قارى‪...‬‬ ‫_ دﯦمىــسڭىزمۇ ائۋازىڭىــزدىنال بىلىــمهن مهن‪ ،‬ەئر كىــشىنىڭ ائۋازىــدەك چىقىــدۇ‬ ‫بولمىسا‪...‬‬ ‫_ ەئۋەتكهن ۇئچۇرىڭىزنى كۆرۈپ بهك خوش بولـدۇم‪ ،‬تۈنۈگـۈن راسـتىنال كالالمـدىن‬ ‫كﯧتىپ قاپتىمهن‪ ،‬كﯧچىچه وئيالپ ائخىر سىزگه ىئشهندىم‪ ،‬بايـاتىن تﯧلﯧفـون قىلىـپ‬ ‫كۆڭلۈمنى چۈشهندۈرەي دﯦسهم تﯧلﯧفونىڭىز ائلدىراشكهن‪.‬‬ ‫_ كــاللىڭىزدىن كهتمهيــدىغان كۈنمــۇ بوالرمــۇ ســىزگه‪ ،‬تۈنۈگــۈن مﯧنــى قــاتتىق‬ ‫رەنجىتتىڭىز‪ .‬ماڭا ىئشهنمهيال قويسىڭىز بولمامدۇ؟‬ ‫_ ائزمايدىغان بهندە يوق‪ ،‬توغرا چۈشهنسىڭىز‪...‬‬ ‫_ داىئم مۇشۇنداق ىئتتىـك ۆئزگىرىۋالىـدىغان‪ ،‬مهيـدانى يـوق قارىمكهنـسىز‪ .‬ماڭـا‬ ‫ىئشهنسىڭىز تۈزۈك ىئشىنىڭ‪ ،‬بولمىسا ىئشهنچلىك قىزدىن بىرنى تﯧپىپ تـويىڭىزنى‬ ‫قىلىڭ‪.‬‬ ‫_ توي دﯦگهننى كىمال بولسا قىلغىلـى بولمايـدۇ زۆھـرە‪ ،‬سـىزدىن باشـقا ھـﯧچكىم‬ ‫بىلهن توي قىلغۇم يوق‪ .‬تۈنۈگۈنكى جاۋابىڭىز ھازىرمۇ كۈچكه ىئگىمۇ؟‬ ‫_ ھهممه ىئش تۈگىدى‪ ،‬گهپنىڭ ۋاقتى ۆئتتى‪.‬‬ ‫_ گۇمان دﯦگهن ائشـۇنداق يامـان نـﯧمىكهن‪ ،‬سـىزمۇ مهنـدىن گۇمانلىنىـپ نىكـاھ‬ ‫قىلغىلى ۇئنىمىدىڭىز ەئمهسمۇ‪ ،‬ەئمدى مهن سىزدىن گۇمانلىنىپ قويـسام كهيـنىگه‬ ‫يﯧنىۋاالمسىز؟‬ ‫_ مهن ســىزگه ىئــشىنىپ مــاقۇل دﯦــسهم‪ ،‬ســىز ماڭــا ىئــشهنمىدىڭىز ەئمهســمۇ؟‬ ‫ەئمهلىيهتته مهن سىزدىن بهكرەك گۇمانالنـسام بـوالتتى‪ ،‬لـﯧكىن ۇئنـداق قىلمىـدىم‪،‬‬ ‫تهقۋالىقىڭىزغا ىئشهندىم‪ .‬لﯧكىن‪ ،‬سىز مﯧنىڭ ىئمانىمغا بولسىمۇ ىئـشهنمهي‪ ،‬مﯧنـى‬ ‫ائزغــۇن‪ ،‬بۇزۇققــا چىقىرىــۋەتكىلى تــاس قالــدىڭىز! مهن ائدىــله دﯦــگهن پاســكىنىغا‬ ‫ھهرگىز وئخشىمايمهن‪.‬‬ ‫_ ائشۇ بۇزۇقنىڭ گﯧپىگه ىئشىنىپ كﯧتىپتىمهن‪ ،‬تۈنۈگۈنكى گهپلىرىڭىز قۇلىقىمغا‬ ‫پهقهت كىرمهپتۇ‪ .‬ائدەم ەئقلىنى يوقاتقاندا كۆزى پـارقىراپ تۇرغـان بىـلهن دىلـى كـور‬ ‫بولىدىكهن‪.‬‬ ‫_ قـارىم تـۇرۇپ دىلىڭىـز كـور بولـسا قالغــان ائدەم نـﯧمه بولـۇپ قـاالر؟! سـىز »بــۇ‬ ‫جاھاندا ھهممه قىز بۇزۇق« دەپ وئيلىسىڭىز‪ ،‬مهن قوپۇپ » بـۇ جاھانـدا سـاق ائدەم‬ ‫قالماپتۇ« دەپ وئيلىسام توغرا بوالمدۇ؟!‬ ‫_ جايىـدا گهپ قىلــدىڭىز‪ ،‬ەئقىــل جايىــدا بولــسا تــوغرا پىكىــر قىلغىلــى بولىــدۇ‪.‬‬ ‫لﯧكىن تۈنۈگۈن مهن راستىنال ساراڭغا ائيلىنىپ قالغىلى قىل قالدىم‪.‬‬

‫‪287‬‬

‫_سىز ۆئزىڭىزنىـڭ كـۆڭلىنى دەپ غـۇرۇرۇمنى يـوق قىلـدىڭىز‪ ،‬قارىمنىـڭ كـۆڭلى‬ ‫نازۇك بولسا‪ ،‬مهن بىر قىز باال تۇرۇپ مﯧنىڭ كۆڭلۈم نازۇك ەئمهسمىكهن؟ قـارىم دەپ‬ ‫ھۆرمىتىڭىزنى قىلىپ قالدىم‪ ،‬بولمىسا نى گهپلىرىم بار ىئدى دەيدىغان !‬ ‫_ھازىر دەۋﯦلىڭ‪ ،‬كۆڭلىڭىز يﯧرىم بولۇپ قالمىسۇن‪.‬‬ ‫_ەئمدى بهرىبىر‪ ،‬بۇ جاھاندا بىر كىمدىن قاقشاپ جان توشامدۇ‪...‬‬ ‫_ۇئنداقمۇ دەپ كهتمهڭ‪ ،‬كهچۈرۈم سورىساممۇ بولمىسا‪ ،‬ەئمىسه قانداق قىالي‪.‬‬ ‫_قاچان مهندىن كهچۈرۈم سورىدىڭىز؟‬ ‫_باياتىن بﯧرى دﯦگهنلىرىمنىڭ ھهممىسى سىزدىن كهچۈرۈم سوراش ۈئچۈنغۇ‪...‬‬ ‫_ كهچۈرۈم سورىماڭ بولدى‪.‬‬ ‫_قانداق قىلىمهن ەئمىسه؟‬ ‫_ھﯧچقانداق قىلماڭ‪ ،‬باشقا ىئش قىلىڭ‪ ،‬بﯧرىپ تاش سودىسىنىڭ غﯧمىنى قىلىڭ ‪.‬‬ ‫_ۇئنداقتا بىزنىڭ ىئشىمىز مۇشۇنداقال تۈگهمدا؟!‬ ‫_يهنه قانداق قىلماقچىدىڭىز؟ بۇزۇلۇپ كهتكهن قىزنى خوتۇنلۇققا ېئلىـپ قانـداق‬ ‫قىالتتىڭىز؟‬ ‫_ۇئنداق قﯧيدىماڭ زۆھرە‪ ،‬تۈنۈگۈنكى ىئشتا مهن ھهقىقهتهن خاتا قىلىپتىمهن‪.‬‬ ‫_تﯧلﯧفوندا دﯦگهن ھﯧساب ەئمهس‪ ،‬ائلدىمغا كﯧلىپ دەڭ‪.‬‬ ‫_ھازىر يﯧنىڭىزغا بارايمۇ ەئمىسه‪ ،‬تاھىر قارىمۇ بارسۇن‪.‬‬ ‫ائلدىڭىزدا ەئپۇ سوراي‪.‬‬ ‫_بۈگۈن ىئشقا بارمىسام بولمايدۇ‪ ،‬كﯧيىن بىر گهپ بولسۇن‪.‬‬ ‫زۆھرە تﯧلﯧفوننى قويۇۋەتتى‪ ،‬كۆڭلى تهسكىن تاپتى‪ ،‬سىيىت قارى يهنه »مۇھهببهت‪،‬‬ ‫پــاكلىق‪ ،‬گۈزەللىــك »‪!...‬دەپ زۆھرەنىــڭ ائلــدىغا يۈگــۈرۈپ كﯧلىۋتــاتتى‪ ،‬زۆھــرە‬ ‫سۆيۈندى‪ ،‬كۈلدى‪ ،‬ەئمما غۇرۇرى ائلدىراپ ېئرىپ كﯧتىشكه يول قويمىدى‪.‬‬ ‫زۆھــرە تۈنۈگــۈن بىــر كــۈن زىــددىيهتلىك ىئــشالر قاينىمىغــا كىرىــپ كﯧتىــپ‬ ‫چىقالمىدى‪ ،‬ھۈسهيىن »ىئشقا كهلمىدىڭ« دەپ تﯧلﯧفونمۇ قىلمىـدى‪ ،‬بهلكىـم بۈگـۈن‬ ‫بارسا ىئشخانىسىدا قاپىقىنى تۈرۈپ وئلتۇرىدۇ‪ ،‬زۆھرەنـى يهنه وئيـالپ باقمىغـان بىـر‬ ‫ىئشالرغا بۇيرۇيدۇ‪ .‬ھهر خىل بﯧسىمغا بهرداشلىق بﯧرىپ كهلگهن زۆھـرە كهلگۈسـىدە‬ ‫نﯧمه ىئشالر يۈز بﯧرىشىدىن قهتىئينهزەر جﯧنىنـى چىـڭ تۇتـۇپ ياشىمىـسا بولمايـدۇ‪.‬‬ ‫تۈنۈگۈنكى »بوران‪-‬چـاپقۇن«دا كىمنىـڭ قانچىلىـك ائدەم ىئكهنلىكـى مهلـۇم بولـدى‪،‬‬ ‫ائدىله ۆئلهي دﯦگهندە چاقىدىغان يىالنغا ائيالنـدى‪ ،‬ەئپتـى‪-‬بهشرىـسى ائشـكارىالندى‪.‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ ائجىــز خــاراكتﯧرىمۇ ائشــكارىلىنىپ چىقتــى‪ ،‬زۆھرەمــۇ ۆئزى دۇچ‬ ‫كهلگهن ېئغىر سىناقالرغا ھهقىقىي جۈرىئتى‪ ،‬ائچچىقى‪ ،‬كهسكىنلىكى بىلهن تاقابىل‬ ‫تۇردى‪ .‬نهتىجىدە بۇغداي ‪-‬سامان ائيرىلـدى‪ ،‬ائدىـله ەئخلهتـتهك سـۈپۈرۈپ تاشـالندى‪،‬‬ ‫سىيىت قارىنىڭ زۆھرەگه يهنىال ىئشىنىدىغانلىقى‪ ،‬مۇھهببهت دەۋالىرىنىڭ راستلىقى‬

‫‪288‬‬

‫تﯧخىمۇ چوڭقۇر ىئسپاتالندى‪ .‬نهتىجه ياخـشى بولـدى‪ ،‬زۆھـرە كـۆڭلىنى خـۇش تۇتـۇپ‬ ‫ىئــشقا بــاردى ‪.‬ھۈســهيىننىڭ قاپــاق تۈرۈشــلىرىدىنمۇ ائنــچه ەئنــسىرەپ كهتمىــدى‪.‬‬ ‫ەئلچىخانا دەرۋازىسىدىن كىرىپ‪ ،‬بۇ يهرگه ۆئزىنىڭ ائنچه مهنسۇپ ەئمهسلكىنى ھﯧس‬ ‫قىلــدى‪ .‬ھهر ائدەم ۆئزىــگه مهنــسۇپ ەئمهســتهك بىلىنىــدىغان ائتــالمىش بهخــتكه‪،‬‬ ‫ېئــسىللىككه ھهۋەس قىلىــدۇ‪ ،‬قىزىقىــدۇ‪ ،‬ىئنتىلىــدۇ‪ ،‬ېئرىــشىپ بولغانــدا ائنــدىن‬ ‫ۆئزىنىــڭ ھهقىــقهتهن بۇنىڭغــا مۇھتــاج ىئكهنلىكىنــى يــاكى ائرتــۇق ھهۋەس قىلىــپ‬ ‫كهتكهنلىكىنـــى بىلهلهيـــدۇ‪ .‬زۆھـــرە بـــۇ يهرنىڭمـــۇ ەئمـــدى ۋاي دﯦگـــۈچىلىكى‬ ‫قالمىغانلىقىنى ھﯧس قىلدى‪ ،‬بـۇ يهرگه دەسـلهپته كهلگهنـدىكى خۇشـاللىقلىرى بىـر‬ ‫ياقالردا قالدى‪ .‬پۈتۈن بىنا گويا ھۈسهيىننىڭ چىرايىـدەك تۇتـۇق‪ ،‬سـۈرلۈك كۆرۈنـۈپ‬ ‫كهتتى‪ .‬بۇنداق يهردە قانداقمۇ كۆڭۈل ائزادىلىكى بىلهن ىئشلىگىلى بولسۇن‪ ،‬يـالغۇز‬ ‫وئلتۇرۇشتىن نـﯧمه خۇشـاللىق تاپـسۇن؟! شـۇنداقتىمۇ زۆھـرە يالغۇزلۇققـا‪ ،‬نىـسبىي‬ ‫ەئركىنلىككه مهھكۇم ىئدى‪ .‬ۇئ سالونغا كىرىپ قهھۋە دەمـلهپ ىئچـكهچ‪ ،‬تﯧلﯧـۋىزور‬ ‫كۆرۈپ وئلتۇردى‪ ،‬ېئكراندىكى گۈزەل‪ ،‬ھهشهمهتلىك تۇرمـۇش چـاقىرىقلىرى‪ ،‬ېئالنـالر‪،‬‬ ‫مهھسۇالتالر‪ ،‬ەئر‪-‬ائيال مۇناسىۋىتىنى كۆپتۈرۈپ ىئپادىلهيـدىغان كىنـوالر‪ ،‬تـۈگىمهس‬ ‫پــاراڭالر بىــلهن مهنىــسىز ھهرىكهتــلهرگه توشــۇپ كهتــكهن تﯧلىــۋىزىيه تىيــاتىرلىرى‬ ‫زۆھرەنى بۇرۇنقىدەك مهپتۇن قىاللمىدى‪ ،‬كاللىـسىغا تۈنۈگـۈنكى ىئـشالر كىرىۋالـدى‪،‬‬ ‫ھهقىقىي كىنو‪ ،‬دىرامما تۈنۈگۈن ۇئنىڭ تۇرمۇشىدا يۈز بهرگهنىـدى‪ .‬بىـر كـۈن ىئچىـدە‬ ‫بولۇپ ۆئتـكهن درامماتىـك توقۇنۇشـالردا ائدىـله سـهلبىي رولنـى ائجايىـپ ۇئسـتىلىق‬ ‫بىلهن وئيناپ چىقتى ‪.‬سىيىت قـارى ائشـىق‪ ،‬زۆھـرە مهشـۇق بولـسا‪ ،‬ائدىـله ۇئالرنىـڭ‬ ‫ائرىسىغا ۈئنگهن شۇم بۇيـا بولـدى‪ ،‬ائشـىق‪-‬مهشـۇقالر شـۇنچه تـۆھمهت‪-‬بهدنامالرغـا‪،‬‬ ‫توسقۇنلۇق‪ ،‬پاالكهتلهرگه قارىمـاي ۆئزائرا ىئـشىنىپ‪ ،‬بىـر‪-‬بىـرىگه مـۇھهببهت بىـلهن‬ ‫چىڭ باغالندى‪ .‬كىنوالردىكىـدەك بىـرال نهتىـجه كهم قالـدى‪ :‬سـىيىت قـارى زۆھرەنىـڭ‬ ‫ائلدىغا كﯧلىپ »كهچۈر جانىم« دەيدۇ‪ ،‬زۆھرە كۆز ياشلىرىنى تۆكۈپ سىيىت قارىنىڭ‬ ‫قۇچىقىغا ۆئزىنى ائتىدۇ‪ ...‬ۋاھ‪ ،‬بۇ نهقهدەر گۈزەل خاتىمه! زۆھرە بۇ تهسـهۋۋۇرىدىن‬ ‫ھاياجانلىنىپ‪ ،‬قهھۋە ىئستاكانىنى تۇتقان قوللىرى تىترەپ كهتتى ‪.‬‬ ‫ھۈســهيىن چۈشــكه يــﯧقىن كهلــدى‪ ،‬زۆھــرەگه ســوغۇقال ســاالم بﯧرىــپ قويــۇپ‬ ‫ىئشخانىسىغا كىرىپ كهتتى‪ ،‬بىر دەمدىن كﯧـيىن زۆھرەنـى يﯧنىغـا چـاقىردى ‪.‬زۆھـرە‬ ‫مۇشۇنداق بولۇشىنى پهملىگهنىدى‪ ،‬ھۈسهيىن قارىماققـا ۆئزىنـى تهمكىـن تۇتـسىمۇ‪،‬‬ ‫ىئچ‪-‬ىئچىدىن تاقهتسىز‪ ،‬خىيالى توال‪ ،‬ھهرىكىتى قااليمىقان بىر ىئنسان ىئدى‪.‬‬ ‫_تۈنۈگۈن نﯧمىشقا ىئشقا كهلمىدىڭىز؟_دﯦدى ۇئ چۈپهيلىك بىلهن ‪.‬‬ ‫_مىجهزىم يوق‪...‬‬ ‫_تﯧخىچه ساقايمىدىڭىزما؟‬

‫‪289‬‬

‫زۆھــرە ۇئنىــڭ ھﯧلىقــى ىئــشنى ۇئنتۇيالمىغــانلىقىنى ھــﯧس قىلــدى‪ ،‬ۇئنىــڭ شــۇ‬ ‫ائغرىقنى كۆزدە تۇتۇۋاتقانلىقى بىر ھﯧـسابتا ياخـشى باھـانه ىئـدى‪ .‬دﯦمىـسىمۇ ھهيـز‬ ‫تﯧخــى تۈگىمىگهنىــدى‪ ،‬شــۇڭا زۆھــرە تۈنۈگۈنــدىن بﯧــرى مىــجهزى ۆئزگىرىــپ‪،‬‬ ‫سهپرالىشىپ‪ ،‬ائدىله بىلهن سوقۇشۇپ‪ ،‬سـىيىت قـارىغىمۇ قـاتتىق گهپلهرنـى قىلىـپ‬ ‫يۈرەتتى‪ .‬زۆھرەدىكى جۈرەئت ۋە كهسكىنلىك ەئجىبا شۇ ائغرىقنىڭ خاسىيىتىمىدۇ؟ !‬ ‫ھۈسهيىن زۆھرەنىڭ گهپ قىلماي تۇرغـانلىقىنى كـۆرۈپ‪ ،‬ۇئنىـڭ تۈنۈگـۈن راسـتىنال‬ ‫مىجهزىنىڭ يوق بولۇپ قالغانلىقىغا ىئشهندى‪.‬‬ ‫_مهندىن قورقۇپ كهلمىدىڭىزمۇ يا ؟!‬ ‫‪_....‬‬ ‫_ۇئ كــۈنى ۇئنــداق ىئكهنلىكىڭىزنــى پهقهت وئيلىمــاپتىمهن‪ _،‬دﯦــدى ھۈســهيىن‬ ‫مۇاليىملىـق بىـلهن كۈلۈمـسىرەپ‪ _ ،‬كﯧـيىن وئيـالپ تـوغرا قىلمىغـانلىقىمنى ھـﯧس‬ ‫قىلدىم‪.‬‬ ‫زۆھرە نﯧمه دﯦيىشىنى بىلهلمهي تۇرۇپ قالدى‪ .‬ھۈسهيىن سۆزلهۋەردى‪:‬‬ ‫_تۈنۈگــۈن كۆڭلــۈم جايىــدا ەئمهس‪ ،‬ســىزنى بىــر كــۈن كۆرمىــسهم تــاقهت‬ ‫قىاللمايـــــدىغان بولـــــۇپ قـــــاپتىمهن‪ ،‬تﯧلﯧفـــــون قىلـــــسام بىرســـــى بىـــــلهن‬ ‫سۆزلىشىۋﯦتىپتىكهنــسىز‪ ،‬قايتــا ۇئرمىــدىم‪ .‬ائدەم بىرســىنى بهك ياخــشى كــۆرۈپ‬ ‫قالغاندا ۆئزىنى ائشۇنداق تۇتالماي قالىدىكهن‪ ،‬بۇنى تـوغرا چۈشىنىـشىڭىزنى ۈئمىـد‬ ‫قىلىـــمهن‪ .‬بولمىـــسا‪ ،‬مهن چوپچـــوڭ بىـــر ائدەم تـــۇرۇپ ائشـــۇنداق پهسلىـــشىپ‬ ‫يۈرەمدىمهن؟! بۇنداق خارلىق ماڭىمۇ ېئغىر كﯧلىدۇ‪...‬‬ ‫زۆھرە كاللىسى قﯧتىپ قالغاندەك ھﯧچنﯧمىنـى وئيلىيالمىـدى‪ ،‬ھﯧچقانـداق جـاۋاب‬ ‫كاللىسىغا كهلمىدى‪.‬‬ ‫_خالىد ماڭا سىزنى يامان قىز دﯦـگهن‪ ،‬زادى قانـداق يامـان قىـز ىئكهنلىكىڭىزنـى‬ ‫بىلمهيـمهن‪_،‬دﯦـدى ھۈسـهيىن سـۆزىنى داۋامالشـتۇرۇپ‪ ،‬قارىغانـدا ۇئنىـڭ بۇنىڭـدىن‬ ‫باشقا وئياليدىغان باشقا ىئـشى يـوقتهك قىالتتـى‪ _ ،‬سـىزنى چۈشـهنمهك تهس ىئـكهن‪،‬‬ ‫لـﯧكىن بۇنىـڭ ھهممىـسى ۋاقىتلىـق‪ .‬ۆئزىنـى سـىرلىق كۆرسـىتىۋالىدىغان ائيـالالر‬ ‫ەئمهلىيهتته ناھايىتى ائددىي كﯧلىدۇ‪ ،‬سىزدەك قىزالرنـى نـﯧمه دﯦـيىش كﯧـرەك؟ سـىز‬ ‫پهقهت چۆچۈۋاتىــسىز‪ ،‬باشــقا مىللهتتىكــى ەئرلهرنىــڭ قانــداق بولىــدىغانلىقىغا‬ ‫ەئمهلىيهتـته قىزىقىـسىز‪ ،‬لـﯧكىن قىزىققـانچه ۆئزىڭىزنـى قاچۇرۇۋاتىـسىز‪ .‬ھهقىقىـي‬ ‫ائرزۇيىڭىزنى مهندىن يوشۇرۇۋاتىسىز‪...‬مهيلى قانـداق مىلـلهت بولـسۇن‪ ،‬مـۇھهببهت‬ ‫وئخــشاش‪ ،‬جىنــسىيهت وئخــشاش‪ ،‬شــهھۋەت ھهمــمه ائدەمــدە بــار‪ ،‬پهقهت ۇئنىــڭ‬ ‫ىئپــادىلىنىش شــهكىلىال ائنــچه وئخــشاپ كهتمهيــدۇ‪ .‬ائيالالرنىــڭ جىنــسىي ھهۋىــسى‬ ‫ەئمهلىيهتــته ەئرلهرنىڭكىــدىن كۈچلــۈك‪ ،‬لــﯧكىن ائيــالالر ائدەت كۈچىــدىنال ۆئز‬

‫‪290‬‬

‫ھهۋىــسىنى كــونترول قىلىۋالىــدۇ‪ .‬بــۇ ھهۋەس مۇۋاپىــق قﯧــنىش ىئمكــانىيىتىگه‬ ‫ېئرىشكهن ھامان ائيالالر ۆئزىنى ائشكارىاليدۇ‪ ،‬ھهتتا ەئرلهرنى ھهيران قالدۇرىدۇ ‪...‬‬ ‫زۆھرە بۇ گهپلهردىن قﯧيىپ كهتتى‪ ،‬ىئنگىلىزچه دﯦيىلسه ائڭلىماققا ھهيۋەتلىك‪،‬‬ ‫ىئلمىــي تۇيۇلىــدىغان بــۇ گهپلهرنىــڭ ائســتىدىن ەئۋرەز ائقــاتتى ‪.‬ھۈســهيىن بــۇ‬ ‫نهزەرىيهلهرنـى نهدىـن تاپىدىغانـدۇ؟! ۇئ دۆلهتتىكـى باشـلىقالر مهخـسۇس ائيـالالرنى‬ ‫تهتقىــق قىلىــدىغان‪ ،‬شــۇنىڭ غﯧمىــدىال يۈرۈيــدىغان خوتۇنپۇرۇشــالرنى بــۇ دۆلهتــكه‬ ‫دىپلومات قىلىپ ەئۋەتهمدىغاندۇ؟!‬ ‫_ سىز ھازىر فىزىوئلوگىيىلىك ۆئزگىرىش باسقۇچىدا تۇرۇۋاتىـسىز‪ ،‬كهيپىيـاتىڭىز‬ ‫تۇراقــسىز‪ ،‬ىئنتىلىــسىز‪ ،‬ەئممــا قﯧچىــپ تۇرىــسىز ‪.‬ائيالالرنىــڭ جىنــسىي ېئڭــى‬ ‫مۇرەككهپ‪ ،‬شۇڭا ۇئالر سﯧھىرلىك بىر دۇنيا‪ ،‬ائيالالر بولمىـسا بـۇ ھاياتنىـڭ مهنىـسى‬ ‫قالمايدۇ‪ .‬شۇڭا مهن سىزگه ىئنتىلىمهن‪ ،‬مـۇھهببهت بىـلهن‪ ،‬شـهھۋەت بىـلهن‪ ،‬جىمـى‬ ‫نهرسهم بىلهن ىئنتىلىمهن‪ .‬ەئمما مۇھهببهت بولمىسا مهجبۇرالشتىن ھـۇزۇر ائلغىلـى‬ ‫بولمايدۇ‪ ،‬شۇڭا مهن ھـازىرچه ائلدىرىمىـدىم‪ .‬لـﯧكىن شـۇنىڭغا ىئـشىنىمهنكى‪ ،‬پـات‬ ‫ائرىدا ماڭا ۆئزىڭىزنىڭ ھهقىقىي ھﯧسـسىياتىنى ائشكارىاليـسىز‪ ،‬بـۇنى قىالاليـسىز‪،‬‬ ‫مهنمــۇ ســىزگه ۆئزەمــدە بــار جىمــى ىئمكــانلىرىمنى بهخــش ېئــتىمهن‪ ،‬ســىزنى رازى‬ ‫‪...‬‬ ‫قىلىمهن‬ ‫زۆھــرە جىددىيلىــشىپ قالــدى‪ ،‬ھۈســهيىن شــۇ نىيىتىــدىن زادى ۋاز كهچمهســمۇ؟‬ ‫زۆھرەنى ائرامىدا قويماسمۇ؟ بۇ يهرگه زۆھرە زادى نﯧمىـشقا كهلـگهن؟ ھۈسـهيىننىڭ‬ ‫قورچىقى‪ ،‬مالىيى‪ ،‬ائشنىسى بولۇشقا كهلگهنمۇ؟ ۇئ زۆھرەنى زادى نﯧمه كۆرۈپ قالدى؟‬ ‫ۇئنىڭ زۆھرەنى خوتۇنلۇققـا ائلىـمهن دﯦـگهن گهپلىـرى يوقـاپ كهتتـى‪ ،‬ھۈسـهيىنگه‬ ‫خوتۇن بولغان تهقدىردىمۇ زۆھرە ۇئنىڭ شهھۋانىي نهپسىنى قاندۇرىدىغان وئيۇنچۇق‬ ‫خوتـــــــۇنى بولىـــــــدۇ‪ ،‬بۇنىڭـــــــدىن باشـــــــقا نـــــــﯧمه رولـــــــى بولـــــــسۇن؟‬ ‫_مهن بۇ يهرگه خىزمهت قىلغىلى كهلگهن‪ _،‬دﯦدى زۆھـرە بـۇ گهپنـى ەئمـدى دﯦمىـسه‬ ‫قهتىئي بولمايـدىغانلىقىنى ھـﯧس قىلىـپ‪_ ،‬خىـزمهت داىئرىـسىدىكى ىئـشالر بولـسا‬ ‫وئرۇناليمهن‪ ،‬باشقا ىئشالرغا مﯧنى زورلىمىسىڭىز‪...‬‬ ‫_ەئلـۋەتته سـىز بـۇ يهرگه خىـزمهت قىلغىلـى كهلـگهن‪ ،‬بـۇنى ۇئنتـۇپ قالمـايمهن‪.‬‬ ‫مﯧنىڭ دەۋاتقىنىم خۇسۇسىي ىئشالر‪ ،‬يهنـى ىئككىمىزنىـڭ ائيـرىم مهسىلىـسى‪ ،‬سـىز‬ ‫ماڭا ىئشىنىـسىز‪ ،‬ماڭـا تايىنىـسىز‪ .‬مهن سـىزنى ياخـشى كـۆرىمهن‪ ،‬سـىزگه ياخـشى‬ ‫ىئمكانىيهت ھازىراليمهن‪ .‬بىز مۇشۇ ائرقىلىـق بىـر‪-‬بىرىمىزنـى بهختلىـك قىلىـشقا‬ ‫تىرىشىمىز‪ .‬جاھانـدىكى ەئر‪-‬ائيـال مۇناسـىۋىتى ائساسـهن مۇشـۇنداق داۋاملىـشىدۇ‪.‬‬ ‫بۇنىڭدىن باشقىچه بولۇشى مۇمكىن ەئمهس ‪.‬‬

‫‪291‬‬

‫_لـــﯧكىن‪ ،‬مهنـــدە ســـىزگه ھـــۆرمهتتىن باشـــقا ھﯧســـسىيات يـــوق‪ .‬قىلغـــان‬ ‫ياخــشىلىقىڭىزنى ھامــان قــايتۇرىمهن‪ .‬لــﯧكىن ســىز وئيلىغانــدەك ۇئســۇل بىــلهن‬ ‫قايتۇرۇشنى خالىمايمهن‪.‬‬ ‫_شۇنداقمۇ؟! ھازىر سىزنىڭ روھىي ھـالىتىڭىز جىـددىي ۆئزگىـرىش باسـقۇچىدا‪،‬‬ ‫مهلۇم ۋاقىتتىن كﯧيىن كۆڭلىڭىز جايىغا چۈشىدۇ‪ ،‬شۇ چاغدا بۇنداق وئيلىمايـدىغان‬ ‫بولىسىز‪...‬‬ ‫ھۈسـهيىن ھﯧسـسىيات جهھهتتىكـى مهغلـۇبىيىتىگه ائسـان تهن بهرمهيدىغانـدەك‬ ‫قىالتتــى‪ .‬مــۇھهببهت بهزىــدە مۇشــۇنداق قىتىغــۇر ەئرلهرنىــڭ چــوڭ باھانىــسى‪ ،‬ھهر‬ ‫قانداق وئڭايسىزلىققا‪ ،‬قواليسىزلىققا قارشى قالقىنى ىئدى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىننىڭ وئبرازى خۇنۇكلىشىپ كهتتى‪ ،‬بۇنداق خۇنۇك ەئر بىلهن ائپاق‪-‬چاپـاق‬ ‫بولۇش نومۇس ۋە ائزابتىن باشقا نهتىـجه بهرمهيتتـى‪ ،‬بـۇنى زۆھـرە شـۇ تاپتـا تﯧخىمـۇ‬ ‫ېئنىــق ھــﯧس قىلــدى‪ .‬ھهممىنــى تاشــالپ بﯧرىــپ چىقىــپ كﯧتىــشنىمۇ وئيلىــدى‪،‬‬ ‫كﯧچهلمىدى‪ ،‬ائلـدىمغا قـاراپ مـاڭىمهنال دەپ وئيلىـدى‪ ،‬قـارىغۇالرمۇ قولىغـا تايـاقنى‬ ‫ېئلىۋﯦلىــپ ائلــدىغا قــاراپ ماڭااليــدۇ‪ ،‬زۆھــرە نﯧمىــسىگه تايىنىــپ خىيالىــدىكى‬ ‫مهنــزىلگه__ گــۈزەل كــﯧلىچهككه ماڭااليــدۇ؟! يﯧزىــدىن شــهھهرگه كىرىــپ شــهھهردە‬ ‫تهرەققىي قىلىش‪ ،‬پۇل تﯧپىـپ ېئـسىل تۇرمۇشـقا ېئرىـشىش ائلـدىغا قـاراپ مـﯧڭىش‬ ‫بوالمدۇ؟ يهردىن ائسمانغا چىققان بوالمدۇ؟‬ ‫زۆھــرە ھۈســهيىننىڭ ىئشخانىــسىدىن كۆڭۈلــسىز قايتىــپ چىقتــى‪ ،‬كاللىــسى‬ ‫زىددىيهت‪ ،‬تاالش‪-‬تارتىشتىن بىر دەممۇ بىكار بولمىدى‪» .‬چىرايىم ۆئزەمـگه دۈشـمهن‬ ‫ىئكهن‪ _،‬دەپ وئيلىدى زۆھرە سـالوندىكى تـازىلىق ۆئيىـگه كىرىـپ‪ ،‬قـولىنى يۇيغـاچ‬ ‫ەئيــنهككه قــاراپ‪_ ،‬چىرايلىــق قىزالرنىــڭ ھهممىــسى ۆئزىنــى دەڭــسىيهلمهيدىغان‬ ‫وئخشايدۇ‪ .‬رۇخسارىمىز سهھرانىڭ توپىسىدا تۈگىشىپ كﯧتىدۇ‪ ،‬قهدرى بولمايدۇ دەپ‬ ‫شــهھهرگه ېئقىۋاتقــان چىرايلىــق قىــزالردىن قانچىــسى مهقــسىتىگه يﯧتهلىگهنــدۇ؟!‬ ‫ائدىلهدەك بۇزۇققا ائيلىنىـپ كﯧتهمدىغانـدۇ يـاكى مهنـدەك دەردمهن بوالمدىغانـدۇ؟!‬ ‫گۈزەل چىراي ەئرلهرنىال ەئمهس‪ ،‬قىزالرنىڭ ۆئزىنىمۇ ېئزىقتۇرىدىكهن‪ ،‬تـۈگىمهس خـام‬ ‫خىيال‪ ،‬ۋەسۋەسـىلهرگه سـالىدىكهن‪ ،‬چىرايىمغـا ىئـشهنمهي دﯦـسهم باشـقا قىـزالردىن‬ ‫چىرايلىق ىئكهنلكىمگه ىئـشهنمهسلىككه ائمـالىم يـوق‪ ،‬ىئـشىنهي دﯦـسهم چىرايغـا‬ ‫چۇشلۇق بهخت يوق‪ .‬نﯧمىگه بۇنچه كۆڭۈل قويۇپ ياسىنىپ‪ ،‬ەئتىر چﯧچىپ سوكۇلداپ‬ ‫يۈرىمهن‪ ،‬زادى نﯧمه ۈئچۈن؟! يۇۋاشالر مهندىن ەئيمىنىپ گهپ قىاللمايدۇ‪ ،‬يامانلىرى‬ ‫غهيــرى نىيهتــته چىــشىنى بىــلهپ يۈرىيــدۇ‪ .‬قــارىم پهقهت دەســلهپته ماڭــا خالتــامنى‬ ‫ەئكىلىـپ بهرگهنلىكـى ۈئچـۈنال مهن بىـلهن تونۇشـالىغان ‪.‬بولمىـسا ائدەتـته بىزنىـڭ‬ ‫بۈگۈنكىدەك ھالغا كﯧلىشىمىز مۇمكىن ەئمهس‪ ،‬تﯧخى ۇئنىڭ مﯧنى ياراتماي كﯧتىشى‬ ‫تﯧخىمــۇ مــۇمكىن ەئمهس‪ .‬مانــا مهن داىئــم مۇشــۇنداق غــۇرۇرلىنىمهن‪ ،‬ھهســرىتىم‬

‫‪292‬‬

‫ىئچىمگه پاتمايدۇ‪ ،‬چىرايىمغا چۇشلۇق بهختكه ېئرىشهلمهسلىك مﯧنـى ۆئمـۈر بـويى‬ ‫قىينايدۇ‪ ،‬وئيلىماي دﯦسهممۇ كالالمغا كﯧلىۋالىدۇ‪ .‬سهترەك قىز بـاال بولغـان بولـسام‬ ‫يﯧزىدىن چىقماي‪ ،‬بىرەر تومپايغا تﯧگىپ باال تۇغۇپ وئلتۇراتتىم‪ .‬چىرايىمغا چۇشلۇق‬ ‫كۆرىدىغان بهختىم مانا شۇ دەپ شۈكۈر قىالتتىم‪ .‬لﯧكىن‪ ،‬ائلالھ مۇشۇنداق يارىتىـپ‬ ‫قويۇپتىكهن‪ ،‬بۇ دەردى باالدىن قۇتۇاللمىـدىم‪ .‬چىـراي دۈشـمهن! چىـراي ېئزىتقـۇ! ھهر‬ ‫قانداق ەئر چوقۇم چىرايلىقنى تالاليـدۇ‪ ،‬چىرايـدىن بهخـت ىئزدەيـدۇ‪ .‬چىراينىـڭ شـۇ‬ ‫قهدەر مۇھىملىقىنى بىلگهن قىزالر گۈزەل چىرايغا ۆئلۈپ بﯧرىدۇ‪ ،‬پۈتۈن ىئـش‪-‬مهيلـى‬ ‫شۇنىڭ بىلهن بولىدۇ‪ .‬چىراي ۇئالرنىڭ بارلىقى‪ ،‬بۇ جهھهتـتىن بهخـتلىكمهن‪ ،‬لـﯧكىن‬ ‫نﯧمشقا بهختلىك بواللمايمهن؟! »چىرايلىقنىڭ دەردى توال‪ ،‬سهتنىڭ ھالى« دﯦگىنى شۇ‬ ‫بولسا كﯧرەك‪ ...‬چىرايلىق بولۇپ ەئمدى نﯧمه بولدى؟ چىرايدىن ېئرىشمهكچى بولغـان‬ ‫بهخت قﯧنى؟ !چىرايلىقنىڭ بﯧشىغا كﯧلىدىغان دەردنى شۇ چىـرايلىقتىن باشـقا كىـم‬ ‫بىلىدۇ؟ !چىـرايلىقالر سـۆز‪-‬چـۆچهككه‪ ،‬غهيـۋەت‪-‬شـىكايهتكه‪ ،‬ھهسـهدكه‪ ،‬تـۆھمهتكه‬ ‫ۇئچــراپال تۇرىــدۇ‪ ،‬بــۇنى ســهت قىــزالر بىلــمهي‪ ،‬چىرايلىقالرغــا ھهۋەس قىلىــدۇ‪ ،‬دۆت‬ ‫قىزالرال چىرايلىق بولۇشنى ائرزۇ قىالمدىغاندۇ؟! چىراي دﯦگهن بىر شـهكىل‪ ،‬ېئزىتقـۇ‬ ‫نىقــاپ‪ ،‬ۇئنىــڭ تﯧگىــدىكى ەئخــالق‪ ،‬گــۈزەل خۇلــق ھهممىــدىن مــۇھىم دﯦــسه كىــم‬ ‫ىئشىنىدۇ؟! سىيىت قارى ىئـشىنهمدۇ؟ ھۈسـهيىن ىئـشىنهمدۇ؟ زۆھرەنىـڭ چىرايىنـى‬ ‫دﯦمىــسه بــۇ ىئككىــسى زۆھــرەگه قىزىقارمىــدى؟! ســىىيت قــارى پــاكلىق دەيــدۇ‪،‬‬ ‫ھۈسهيىنچۇ‪ ،‬پهقهت چىراينى‪ ،‬بهدەننى‪ ،‬بۇ بهدەنـدىن كﯧلىـدىغان شـهھۋانىي ھـوزۇرنى‬ ‫دەمدۇ؟! نﯧمىدﯦگهن ائچكۆز ەئر بۇ!«‬ ‫زۆھرە چىرايدىن كـۆرە ەئقىـل‪ ،‬بىلىـم‪ ،‬ەئخـالق دﯦگهنلهرنىـڭ قىـزالر ۈئچـۈن‬ ‫مۇھىملىقىنى بىلسىمۇ‪ ،‬چىراينىـڭ رولىنـى ھهرگىـز سـهل چاغلىمـايتتى‪ ،‬ىئختىيـارى‬ ‫ىئلكىــدە ەئمهس ىئــدى‪ ،‬بــۇ دۇنيــا‪ ،‬بــۇ جهمىئــيهت ۇئنــى شــۇنداق قىلىۋەتكهنىــدى؛‬ ‫ەئتراپىدىكى ائدەملهر ۇئنىڭغا داىئم دىققهت قىالتتى‪ ،‬بهلكىم ۇئنىـڭ قـاش‪ -‬كـۆزىگه‬ ‫قاراپال قهلبىنىمۇ گۈزەل دەپ وئياليتتـى‪ .‬ائزراق ەئقلىنـى بىلگهنـدىن باشـالپ زۆھـرە‬ ‫باشقىالرنىڭ نهزەرى‪ ،‬باھاسى ۋە ۇئالر پهيدا قىلغان سۆيۈنۈش ھهم ىئـشهنچكه ائمـراق‬ ‫بولۇپ كهتكهچكه‪ ،‬چىرايىغا ىئشهنمهي‪ ،‬چىرايىدىن پهخىرلهنمهي تۇرالمايتتى ۋە مۇشۇ‬ ‫چىرايى بىلهن بهختسىز بولۇپ قﯧلىشتىن قورقاتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە بهخت ھهققىدە وئيالندى‪ ،‬ھهقىقىي بهختنىـڭ قانـداق بولىـدىغانلىقىنى تـازا‬ ‫ائڭقىرالمىدى‪ .‬ھۈسهيىننىڭ يﯧنىدا ياشاۋەرسه ماددىي ائرزۇلىرىنى قانـدۇرغان بىـلهن‪،‬‬ ‫پاكلىقى ۋە روھىي ھالىتى بۇزۇالتتى؛ دۆلهتمهن تۇرمۇشنى دەپ ماالي بوالتتى‪ ،‬ىئززەت‪-‬‬ ‫غـۇرۇرى ۋە كـۆڭلىنى شۆھرەتپهرەسـلىككه قـۇل قىالتتـى‪ ،‬ۋۇجـۇدىنى قانغـا بويالغـان‬ ‫تـازىلىق قهغىزىـدەك پـۇرالپ تاشـلىۋﯦتهتتى ‪.‬جهمىئيهتـته بۇنـداق كﯧـسهلمهن قىـزالر‬ ‫ائزمـۇ؟! ەئگهر زۆھـرە سـىيىت قارىغـا تهگـسه ەئھـۋال پۈتـۈنلهي باشـقىچه بـوالتتى‪،‬‬

‫‪293‬‬

‫كهمبهغهل ياشىغاننى ھﯧسابقا ائلمىغاندا‪ ،‬ىئككهيـلهن قهدىـر‪-‬قىممىتىنـى سـاقالپ‪،‬‬ ‫كۆڭلىنى ائۋۇنـدۇرۇپ ياشـىيااليتتى؛ زۆھـرە سـىيىت قارىغـا گﯧپىنـى ۆئتكـۈزەلهيتتى‪،‬‬ ‫قﯧيداپ قاپىقىنى تۈرەلهيتتى‪ ،‬چاقچاق قىالاليتتى‪ ،‬قﯧنىـپ كـۈلهلهيتتى‪ ،‬يىغلىغۇسـى‬ ‫كهلـــسه يىغـــالپ دەرھـــال تهســـهللىيگه ېئرىـــشهلهيتتى‪ .‬پهرزەنـــت مهسىلىـــسىنى‬ ‫وئيلىغانــدىمۇ‪ ،‬ســىيىت قارىــدىن بولىــدىغان بــاال ھامــان ەئڭ ىئــشهنچلىك‪ ،‬ەئڭ‬ ‫سۆيۈملۈك ىئدى؛ دﯦمهك‪ ،‬ھۈسهيىنگه خوتۇن بولۇش ائخىرى چىقمايـدىغان بىـر ائزاب‬ ‫ىئدى‪ ،‬خوتۇن بواللىسا تﯧخى!‪ ...‬نهچچه خوتۇن ائلغان بىر قﯧرىغا خوتۇن بولۇشـنى تامـا‬ ‫قىلىش خارلىق‪ ،‬پهسلىك‪ ،‬ائچكۆزلۈك بولماي نﯧمه !‬ ‫” ائنا‪ ،‬مهن وئيلىنىۋاتىمهن؛ ائنا‪ ،‬مهن توي قىالي دەيمهن؛ ائنا‪ ،‬مهن سـىيىت قارىغـا‬ ‫تﯧگهي دەيمهن؛ ائنا‪ ،‬مهن سىزگه وئماق نهۋرە تۇغۇپ بﯧرەي دەيمهن “‪...‬‬ ‫زۆھـرە ىئـشتىن چۈشـۈپ ائنىـسىغا تﯧلﯧفـون قىلـدى‪ ،‬ائنىـسى ۇئنىڭـدىن جـاۋاب‬ ‫كۈتۈپ يۈرگهنىدى‪.‬‬ ‫_سىيىت قارى بىلهن كۆرۈشهلىدىڭمۇ قىزىم!‬ ‫_كۆرۈشتۈم ائنا‪ ،‬نهچچه قﯧتىم پاراڭالشتۇق‪.‬‬ ‫_قانداق قىلىدىغان بولدۇڭ؟‬ ‫_سىيىت قارىغا ماقۇل دﯦدىم‪.‬‬ ‫_ائلالھ‪ ،‬بهختىڭنى بهرسۇن قىزىم‪ ،‬قاچان قايتىپ كﯧلىسىلهر؟‬ ‫زۆھرە ىئككىلىنىپ تۇرۇپ قالدى‪ ،‬ەئمما وئيلىغانلىرىنى دﯦمىسه بولمايتتى ‪.‬‬ ‫_ىئككىمىز مۇنـداق مهسلىھهتلهشـتۇق؛ نىكـاھنى بﯧيجىڭـدا قىلىـدىغان‪ ،‬تـوينى‬ ‫كﯧيىنچه يۇرتتا قىلىدىغان بولدۇق‪.‬‬ ‫_نىكاھنى مهشهدە قىلساڭال بولمامدۇ؟ !بىز ۈئستىدە تۇرمىساق قانداق بولىدۇ؟‬ ‫زۆھرە ائتا‪-‬ائنىسى يوق چاغدا وئغرىلىقچه بىر ىئش قىلىۋاتقان بالىدەك تهمتىـرەپ‬ ‫كهتتى‪:‬‬ ‫_شۇنداق قىلـساققۇ بـوالتتى ائنـا‪ ،‬لـﯧكىن مهن ھـازىرچه قايتىـپ بواللمايمهنـدەك‬ ‫تۇرىمهن ‪.‬‬ ‫_سىيىت قارىمغا ياتلىق بولساڭغۇ‪ ،‬ھهممىمىـز خـاتىرجهم بـولىمىز‪ .‬لـﯧكىن ەئل‪-‬‬ ‫جاماەئت نﯧمه دەپ وئيالپ قاالر؟!‬ ‫_خهقـلهر مﯧنىـڭ ۈئسـتۈمدىن ائللىقاچـان گهپ تﯧپىـپ بوپتىكهنغـۇ؟ يهنه نـﯧمه‬ ‫دەيدۇ؟! نﯧمه دﯦسه دﯦمهمـدۇ؟! بىـز خهقنـى دەپ ياشـامدۇق بـۇ جاھانـدا!‪ _ ...‬دﯦـدى‬ ‫زۆھرە زەردىسىنى باسالماي‪.‬‬ ‫_ساڭىال ەئمهس‪ ،‬سىيىت قارىمغىمۇ گهپ كﯧلىدۇ قىزىم‪ ،‬ۇئ دﯦگهن ىئمام‪ ،‬جاماەئت‬ ‫شۇنىڭ ېئغىزىغا قارايدۇ‪ .‬بﯧيجىڭغا بﯧرىـپ ۆئزىـگه نىكـاھ وئقۇتۇۋاپتـۇ‪ ...‬دەپ گهپ‬ ‫تاپماي قالمايدۇ‪.‬‬

‫‪294‬‬

‫_سىز مهندىن ەئنسىرىمهي‪ ،‬سىيىت قارىدىن ەئنسىرەپ كهتتىڭىزما؟ ۇئ ۆئزى ماڭا‬ ‫توي قىلىلى دﯦگهن تۇرسا‪...‬‬ ‫_ۇئغۇ ياخشى بوپتۇ قىزىم‪ ،‬مهن دەيـمهن‪ ،‬نىكـاھنى‪ ،‬تـوينى مهشـهدىال قىلىۋﯦتىـپ‬ ‫ائندىن نهگه بﯧرىپ نﯧمه ىئش قىلـساڭالر مهيلـى ىئـدى‪ .‬سـﯧنى بﯧقىـپ چـوڭ قىلىـپ‬ ‫ەئمدى تويۇڭنى كۆرەلمهي ۆئتۈپ كﯧتهرمىزمۇ؟‬ ‫_توينى ھامان قىلىمهن ائنا‪ ،‬خاتىرجهم بولۇڭ‪ .‬ھـازىر بﯧرىـپ تـوي قىـالي دﯦـسهم‪،‬‬ ‫يﯧڭى ىئشقا چۈشكهچكه رۇخسهت ائاللمـايمهن‪ ،‬سـىيىت قـارىمۇ بـۇنى بىلىـدۇ‪ ،‬شـۇڭا‬ ‫نىكاھ قىلىۋﯦتهيلى دﯦدى‪ ،‬نﯧمه دەيمهن‪ ،‬قوشۇلسام ھهر قايسىڭالر بار يهردە نىكـاھ‬ ‫قىاللمىغانلىقىمدىن كۆڭلۈم يﯧرىم؛ قوشۇلمىسام‪ ،‬ەئگهر بـۇ ىئـش سـۆرۈلۈپ كهتـسه‬ ‫ەئته‪-‬ۆئگۈن نﯧمه ىئشالر بولۇپ كﯧتىدۇ‪ ،‬ۇئققىلى بولمايدۇ‪ .‬مﯧنى بﯧقىپ مۇشۇنچىلىك‬ ‫چــوڭ قىلــدىڭالر‪ ،‬ەئجرىڭالرنــى قايتۇرمىــسام بولمايــدۇ‪ ،‬ىئــشلهپ پــۇل تاپمىــسام‬ ‫بولمايدۇ‪ .‬بۇ ىئمكاننى قولدىن بهرسهم تﯧخى بولمايدۇ‪ .‬ائمالنىڭ يوقىدىن قىلىۋاتقـان‬ ‫ىئــشالر بــۇ ائنــا‪ ،‬شــۇڭا تــوغرا چۈشــىنىڭ‪ ،‬قالغــانالرغىمۇ چۈشــهندۈرۈپ دەپ قويــۇڭ‪.‬‬ ‫مهندىن ھهرگىز رەنجىپ قالماڭ‪ .‬سىز رازى بولمىغىچه مهن بۇ نىكاھنى قىلمايمهن‪.‬‬ ‫_مهنغۇ رازى باالم‪ ،‬لﯧكىن سﯧنى تويۇڭدا كۆرەرمهن دەپ وئيلىغان‪...‬‬ ‫_يىغلىماڭ ائنا‪ ،‬تويۇمنى ھامان كۆرىسىز‪ _ ،‬دﯦدى زۆھرەمۇ كۆزىگه يـاش ېئلىـپ‪_،‬‬ ‫خــۇدايىم بۇيرۇســا ســىيىت قــارىم بىــلهن يۇرتقــا قايتىــپ چــوڭ تــوي قىلىمىــز‪،‬‬ ‫مهھهللىدىكىلهرنىڭ ېئغىزى بﯧـسىققىدەك كاتتـا تـوي قىلىـپ‪ ،‬ھهممىـسىنى پولوغـا‬ ‫تويغۇزىمىز‪.‬‬ ‫زۆھرە ائنىسى بىلهن سۆزلىشىپ بولۇپ‪ ،‬سىيىت قارىغا دەرھال تﯧلﯧفـون قىلـدى‪،‬‬ ‫ۇئنى تۇيۇقسىز خۇشاللىققا چۆمدۈردى‪.‬‬ ‫_ۆئگۈنلۈككه چۈشتىن بۇرۇن مﯧنى ائلغىلـى كﯧلىـڭ‪ _،‬دﯦـدى زۆھـرە كهسـكىنلىك‬ ‫بىلهن‪ _،‬بۇ قﯧتىم يىگىتتهك ىئش قىلىڭ‪ ،‬بولمىسا مﯧنى ىئككىنچى كۆرەلمهيسىز ‪.‬‬ ‫_بولىدۇ‪_،‬دﯦدى سىيىت قارى ھاياجاندىن ۆئزىنى تهسته تۇتۇۋﯦلىـپ‪ _،‬تـاھىر قـارى‬ ‫بايا تيهنجىنگه كهتكهن‪ ،‬ەئته كهچته قايتىپ كﯧلىدۇ‪ .‬سىز دﯦـگهن ۋاقىتقـا ۈئلگـۈرۈپ‬ ‫بارايلى‪.‬‬ ‫_تـﯧگهي دەپ قويـسام ېئـشىۋالماڭ جۇمـۇ‪ ،‬سـىزگه قـاراپ وئلتۇرسـام ھـﯧچ ىئـش‬ ‫ائقمىغۇدەك‪ ،‬شۇڭا ۆئزەمال تﯧلﯧفون قىالي دﯦدىم‪.‬‬ ‫_سىز تﯧلﯧفون قىلمىغان بولسىڭىز‪ ،‬كهچته سىزگه تﯧلﯧفون قىلىـپ تامـاق يهيلـى‬ ‫دﯦمهكچىدىم‪.‬‬ ‫_ھازىرچه سىز بىلهن كۆرۈشمهي تۇراي‪ ،‬كۆڭلۈم ائرامىدا تۇرمايدىكهن‪...‬‬ ‫_ۇئ سىزدىكى مهسىله‪ ،‬بولمىسا مهن سىزنى كۆرۈپ تۇرسام دەيمهن ‪.‬‬

‫‪295‬‬

‫_قىلىـدىغان قاىئـدىنىڭ ھهممىـسىنى قىلىـسىز‪ ،‬ائلىـدىغان نهرسـىنى ائلىـسىز‪.‬‬ ‫ائلىدىغاننى ەئته كهچته بىلله چىقىپ ائلساقمۇ بولىدۇ‪.‬‬ ‫_نــﯧمه ائلىمىــز؟ _دﯦــدى ســىيىت قــارى يﯧنىــدا پــۇل يوقلــۇقىنى ېئــسىگه ېئلىــپ‬ ‫تهمتىرەپ ‪.‬‬ ‫_نﯧمه ېئلىشنى شۇ چاغدا دەيمهن‪ ،‬مﯧنى بىكارغا ائالي دﯦگهنمىدىڭىز؟ !‬ ‫_مۇھهببىتىم بولسىال كۇپايه دەپ وئيالپتىكهنمهن‪_،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى كۈلـۈپ‪_،‬‬ ‫خاتىرجهم بولۇڭ‪ ،‬پۇل تاپسامال سىزنى ھهرگىز ناۈئمىد قويمايمهن‪.‬‬ ‫_نىكاھنى قىلغاندىن كﯧيىنمۇ مـۇھهبىبىتىڭىزگه سـادىق بولىـسىز‪ ،‬كـۆڭلىڭىزدە‬ ‫مهندىن باشقىنى وئيلىمايسىز‪ .‬ەئگهر چىقىشالماي قالساق بىر‪-‬بىرىمىزنى قىينىماي‬ ‫چىرايلىق ائجرىشىمىز‪.‬‬ ‫_نﯧمىشقا توي قىلماي تـۇرۇپال ائجرىشىـشنىڭ گﯧپىنـى قىلىـسىز؟_دﯦـدى سـىيىت‬ ‫قارى ھهيران بولۇپ‪.‬‬ ‫_تۇرمــۇش دﯦــگهن مــۇرەككهپ‪ ،‬ســىزمۇ بىــر خوتــۇننى ۈئچ كــۈن خوتــۇن قىلىــپ‬ ‫قويۇۋﯦتىپسىزغۇ؟ تۇرمۇشتا ائشۇنداق كۈتۈلمىگهن ىئشالر بولۇپ تۇرىدۇ‪ .‬توي قىلغان‬ ‫قىــز‪-‬يىگىــتلهر تويــدىن كﯧــيىن بىــر‪-‬بىرىنىــڭ ەئھۋالىغــا قارايــدۇ‪ ،‬بىــر‪-‬بىرىنىــڭ‬ ‫مىجهزىنـى دەڭـسهيدۇ‪ ،‬ىئـشالرنى ۆئز ائرزۇسـىغا بﯧقىـپ وئياليـدۇ‪ .‬ىئككـى ائدەمنىـڭ‬ ‫ائرزۇيى تامامهن وئخـشاش بولمايـدۇ‪ .‬شـۇنىڭ بىـلهن بهزى زىـددىيهت‪ ،‬كۆڭۈلـسىزلىك‬ ‫كﯧلىپ چىقىدۇ‪ .‬توي قىلغاندا‪ ،‬مۇشۇالرغىمۇ ىئدىيه جهھهتته تهييارلىق كۆرۈپ قويۇش‬ ‫كﯧرەك دەپ وئياليمهن ‪...‬‬ ‫_ ائرتــۇقچه وئيلىۋالمــاڭ‪ ،‬ائرتــۇق خىيــال ائدەمنــى بىھــۇدە قىينايــدۇ‪ ،‬مهن بۇنىــڭ‬ ‫دەردىنى ائز تارتمىغان‪ _،‬دﯦدى سىيىت قارى راستچىللىق بىـلهن‪ _،‬مهن سـىز بىـلهن‬ ‫بىر ۆئمۈر ياخشى ۆئتۈپ كﯧتهلىشىمگه ىئـشىنىمهن‪ .‬ىئمـانى سـاغالم‪ ،‬كـۆڭلى ياخـشى‬ ‫مۇسۇلمانغا ائلالھمۇ ياردەم قىلىدۇ‪ ،‬بىرلىكته تىرىشساقال ياخشى ۆئتۈپ كﯧتىمىز‪.‬‬ ‫_ ھــازىرغۇ شــۇنداق دەيــسىز‪ ،‬كﯧــيىن كۆرىمىزغــۇ‪ ،‬ھهر ھالــدا بــۇ گهپلهرنــى ھــازىر‬ ‫دﯦيىشىپ قويغان ياخشى‪.‬‬ ‫_ تــوغرا‪ ،‬ھهر خىــل ېئھتىمــاللىقنىمۇ وئيلىــشىش كﯧــرەك‪ ،‬لــﯧكىن مهن ھــازىر بهك‬ ‫خۇشــال‪ ،‬باشــقا گهپ قۇلىقىمغــا كىرمهيــدۇ‪ ،‬مهن بهك ۈئمىــدۋار‪ .‬ســىزال ۆئزگىرىــپ‬ ‫كهتمىسىڭىز مهن ۆئزگهرمهيمهن‪ ،‬مﯧنىڭ قانداقلىقىمنى ەئمهلىيهتتىن كۆرۈڭ‪.‬‬ ‫_ ھهي‪ ...‬شۇنداق قىلىپ‪ ،‬مهن سىزنىڭ ىئككىنچـى خوتـۇنىڭىز بولـۇپ كﯧتىـدىغان‬ ‫بولدۇم‪...‬‬ ‫_ مهن ســىزگه راســت گهپنــى قىاليمــۇ‪ _،‬دﯦــدى ســىيىت قــارى خۇشــاللىقىدا ۆئز‬ ‫سىرلىرىنى ائشكارىالپ‪ _،‬مهن ۇئ خوتـۇننى نﯧمىـشقا ائلغـان بىلهمـسىز؟ ۇئنىـڭ بىـر‬ ‫يهرلىرى سىزگه وئخشاپ قاالتتى‪ ،‬ىئسمىنى دﯦسهم ھهقىچان ېئسىڭىزگه ائالاليسىز‪.‬‬

‫‪296‬‬

‫_ قىز باال دﯦگهن قىـز بالىغـا وئخـشايدۇ‪ ،‬مﯧنـى ۇئنىڭغـا وئخـشىتىپ يـۈرگىنىڭىز‬ ‫قىززىق‪-‬ته!‬ ‫_ سىز كالالمدىن پهقهت چىقمىغاندىكىن‪ ،‬ۇئنى سىزگه وئخشىتىپ قاپتىمهن‪.‬‬ ‫_ ائخىر وئڭدا قاپسىزغۇ ەئنه‪ ،‬توي دﯦگهننىمۇ ائشۇنداق قىالمدۇ؟!‬ ‫_ ھهي‪ ،‬شۇنى دەڭا‪ ،‬كۆڭۈلنىڭ كهينىگه كىرگهندىكىن شۇنداق بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ ھازىرمۇ كۆڭۈلنىڭ كهينىگه كىرىۋاتىسىزغۇ!؟‬ ‫_ بۇنىڭغا ائمالىم يوق‪ ،‬بۇنى ھهقىقىي ۋىسالىغا يﯧتىش دەيمىز‪.‬‬ ‫زۆھرە پىسسىڭىدە كۈلۈپ قويدى‪ ،‬كۆڭلى ائزادىلىككه چۆمدى‪ ،‬ائقىۋەتنىڭ قانـداق‬ ‫بولۇشــىدىن قهتىئيــنهزەر ســىيىت قارىغــا پــاكلىقىنى‪ ،‬گــۈزەللىكىنى بهخــش ەئتــسه‬ ‫ەئرزىيتتى‪ ،‬ھاياتىدا ھﯧچقانداق پۇشايمان قالمايتتى‪ ،‬كۆڭلىنىڭ كهم قالغان يهرلىرى‬ ‫بهلكىم ائستا‪-‬ائستا تولۇقلىنىپ قاالتتى‪.‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ خۇشــاللىقىغا بولــسا گهپ تــوغرا كهلمهيتتــى‪ ،‬زۆھــرە بىــلهن‬ ‫كۆڭۈللۈك پاراڭلىشىپ‪ ،‬ەئته كهچته كۆرىشىدىغانغا دﯦيىشىپ خوشالشقاندىن كﯧيىن‪،‬‬ ‫تاھىر قارىغا دەرھال تﯧلﯧفون قىلىـپ بـۇ خۇشـخهۋەرنى يهتكـۈزدى ۋە ۇئنىڭـدىن پـۇل‬ ‫سورىدى‪.‬‬ ‫_ مۇبــارەك بولــسۇن بــۇرادىرىم‪ ،‬ىئــشالر ەئجهپ وئڭ كﯧلىۋاتىــدۇ‪ ،‬ھﯧلىقــى خهنــزۇ‬ ‫بىلهن كۆرۈشتۈم‪ ،‬بىر قانچه تاشنى تاللىۋالدى‪ ،‬پۇلنى بۈگۈن كهچته جايالپ بﯧرىدىغان‬ ‫بولدى‪ ،‬بۇ سودىمىز پۈتۈپ كهتسه ىئنشاائلال يۇرتقا بالدۇرراق بارااليمىز‪ _،‬دﯦدى تاھىر‬ ‫قــارى‪ ،‬بىــر يــاقتىن ۋاراڭ‪-‬چــۇرۇڭ ۋە ماشــىنىالرنىڭ ســﯧگنال ائۋازى كﯧلهتتــى‪ _،‬مهن‬ ‫ائلــالھ خالىــسا ەئته چۈشــته قايتىــپ بــارىمهن‪ ،‬پــۇلنى قولۇڭغــا يهتكــۈزىمهن‪ ،‬ەئگهر‬ ‫بارالمــاي قالــسام يﯧنىمــدا بــار پــۇلنى كارىڭغــا ســﯧلىۋﯦتهي‪ .‬ىئــشقىلىپ‪ ،‬نىكــاھ‬ ‫قىلىدىغانغا ۈئلگۈرۈپ چوقۇم بارىمهن‪ ،‬نىكاھىڭنى ۆئزەم وئقۇمىسام بولمايدۇ‪...‬‬ ‫_ يولۇڭغا قارايمهن ەئمىسه‪ ،‬ۆئزەڭگه ھوشيارراق بوالرسهن دوستۇم‪ ،‬ائلـالھ ائمـان‬ ‫قىلسۇن ‪...‬‬ ‫سىيىت قارى بىر كﯧچىنى شىرىن خىيال ۋە تاقهتسىزلىكته ۆئتكۈزدى‪ ،‬ائللىقانـداق‬ ‫ەئندىشه ۋە ەئنسىزلىكمۇ يـۈرىكىنى پـات‪-‬پـات مۇجـۇپ قويـدى‪ .‬چـۈنكى ھاياتلىقتـا‬ ‫كۈتۈلمىگهن بهختسىزلىكلهر‪ ،‬پۇتلىكاشاڭالر‪ ،‬كۆڭۈلسىزلىكلهر يۈز بﯧرىـپ تـۇراتتى‪.‬‬ ‫ەئگرى‪-‬توقاي كهچمىشلهر داىئم ۋەھىمه پهيدا قىالتتى‪ .‬سىيىت قارى كﯧچىـدە قوپـۇپ‬ ‫ناماز وئقۇپ ائلالھتىن ۆئزىگه بهخت تىلىدى؛ تاڭ سـۈزۈلگهندە‪ ،‬قۇيـاش چىققانـدا بـۇ‬ ‫كۈننىڭمۇ خۇشاللىق ىئچىدە ۆئتۈشىنى ائرزۇ قىلدى‪.‬‬ ‫چۈشكه يﯧقىن تاھىر قارى خۇشال قايتىپ كهلدى‪ ،‬نهچچه ۋاقىتتىن توختام سۇدەك‬ ‫جىمجىتال تۇرۇپ قالغان تاش سودىسىغا ەئمدى جان كىرگهنىـدى‪ .‬باشـقا تاشـچىالرمۇ‬

‫‪297‬‬

‫ياتاق‪-‬ياتاقتا بازار ەئھۋالىنىـڭ ياخـشىلىنىۋاتقانلىقى ھهققىـدە پـاراڭ سﯧلىـشقاچ‪،‬‬ ‫بىر‪-‬بىرىدىن ۇئچۇر تىڭ‪-‬تىڭاليتتى‪.‬‬ ‫كهچته سىيىت قارى تاھىر قارى بﯧرىپ تۇرغان وئن مىڭ يۈەننى يانچۇقىغا مهھكهم‬ ‫سﯧلىپ‪ ،‬زۆھرەنى باشالپ سودا سارايلىرىنى كهزدى‪ ،‬ائلتۇننىڭ باھاسى بهكـال ۆئسـۈپ‬ ‫كهتكهنىدى‪ .‬شۇنداقتىمۇ زۆھرە سىيىت قارىغـا قىلـچه ىئـچ ائغرىتمـاي‪ ،‬ۆئزى ياخـشى‬ ‫كۆرگهن زىبۇ زىننهتلهردىن بىر نهچچىنى ائلغۇزدى‪ ،‬پۇل بىر دەمدىال تۈگىـدى‪ .‬سـىيىت‬ ‫قارىنى غهم باستى‪ ،‬ائلتۇن‪-‬كۈمـۈش ائلدىـدا مۇھهببهتنىـڭ قهدرى بولمايـدىغانلىقىغا‬ ‫ىئشهندى‪.‬‬ ‫_ كىيىم‪-‬كﯧچهكلهرنى كۆرۈپ باقامدۇق!_دﯦـدى زۆھـرە سـىيىت قارىغـا سـىنچىالپ‬ ‫قاراپ‪ _،‬دﯦمىڭىز ىئچىگه چۈشۈپال كهتتىغۇ! پۇل تۈگىدىما؟!‬ ‫_ راستىنى دﯦسهم پۇل يوق‪ _،‬دﯦدى سىيىت قـارى خىجـالهت بولـۇپ‪ ،‬ەئممـا كـۆڭلى‬ ‫قاتتىق يﯧرىم بولدى‪ _،‬بايىقى پۇلالرنىڭ ھهممىسىنى تاھىر قارىدىن قهرز ائلغان‪.‬‬ ‫زۆھرە بىر دەم خىيال سۈرۈپ تۇرۇپ قالدى‪ ،‬قاپاقلىرى سهل تۈرۈلدى‪ .‬ۇئ شۇ ەئلپازدا‬ ‫ســـىيىت قـــارىنى ۋەيـــران قىلىۋاتـــاتتى‪ ،‬كهمبهغهللىـــك‪ ،‬مۇھتـــاجلىق ائزابىنىـــڭ‬ ‫قاتتىقلىقىنى ۇئنىڭغا ھﯧس قىلدۇرۇۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_ ائغىنىڭىزنىڭ پۇلىغا مﯧنى ائلماقچىما! سىزدە نﯧمىشقا پۇل يوق‪ ،‬بۇ بىر يىلـدا‬ ‫ىئشلىمهي نﯧمه ىئش قىلدىڭىز‪ ،‬ەئر كىشىگه پۇلنىڭ مـۇھىملىقىنى بىلمهمتىڭىـز؟_‬ ‫دﯦـــدى زۆھـــرە ائچچىقـــالپ‪ ،‬ائنـــدىن بىـــر نهچـــچه كۈنـــدىن بﯧـــرى كهيپىياتىنىـــڭ‬ ‫تۇراقسىزلىقىنى بىلگهچكه‪ ،‬ۆئزىنىڭ سهل ھهددىـدىن ېئـشىپ كهتكهنلىكىنـى ھـﯧس‬ ‫قىلىپ توختىۋالدى‪ _،‬بوپتۇ‪ ،‬كىيىمنى ائلمايلى‪ ،‬بۇ يهردىن كﯧتهيلى‪...‬‬ ‫سىيىت قارى ائلتۇننى ېئلىپ بولغاچقا‪ ،‬ائلتۇندەك ېئغىرلىق قىلىپ‪ ،‬سـهۋرچانلىق‬ ‫بىــلهن ەئگىــشىپ ماڭــدى‪ .‬ەئمــدى زۆھــرە بىــلهن بىــر نــﯧمه دﯦيىــشىپ قالــسا يهنه‬ ‫كۆڭۈلسىزلىك كﯧلىپ چىقاتتى‪ ،‬ىئككىلىسى بىر‪-‬بىرىگه قﯧيدىغانچه قﯧيـداپ‪ ،‬بىـر‪-‬‬ ‫بىرىگه يول بهرمهي ىئشنى بۇزاتتى‪ .‬غۇرۇر دﯦگهنغۇ ياخشى نهرسه‪ ،‬لـﯧكىن ۇئ غهزەپ‪-‬‬ ‫ائچچىقنى پهيدا قىالتتى‪ ،‬شۇڭا ھه دﯦگهندە ۇئنى پهپىـلهپ كۆپتۈرىۋﯦتىـشمۇ كىـشىگه‬ ‫كۆڭۈلسىز ائقىۋەتنى ېئلىپ كﯧلهتتى‪.‬‬ ‫_ بايىقى گهپلىرىم كـۆڭلىڭىزنى رەنجىتىـپ قويمىغانـدۇ؟_ دﯦـدى زۆھـرە سـىيىت‬ ‫قارىنىڭ جىمىپ كهتكهنلىكىنى كۆرۈپ‪ .‬سىيىت قارىنىڭ سهۋرچانلىقى ياخشى ۈئنۈم‬ ‫بﯧرىپ‪ ،‬زۆھرەنى ياخشى تهرەپتىن وئيالندۇرۇپ قويغانىدى‪.‬‬ ‫_ ياقهي‪ ،‬ياخشى گهپ قىلـدىڭىز‪ ،‬يـۈرەككه تهگكىـدەك گهپ قىلـدىڭىز‪ ،‬دﯦمـسىمۇ‬ ‫ائلالھ ەئر كىشىنىڭ جﯧنى دەپ بهرگهن بۇ جاننى تىرىكچىلىككه‪ ،‬ائىئلىنى قامداشقا‬ ‫ىئــشلىتىش كﯧــرەك‪ ،‬ھــاالل ىئــشلهپ پــۇل تﯧــپىش كﯧــرەك‪ ،‬تىرىشــساق ائلــالھ‬ ‫رىسقىمىزنى بﯧرىدۇ‪.‬‬

‫‪298‬‬

‫_ توغرا دەيسىز‪ ،‬تهۋەككۇل قىلىپ بۇ شهھهرگه چىققىنىڭىز ياخشى بولـدى‪ .‬قـاراڭ‬ ‫مانا‪ ،‬ائلالھ رىسقىمىزنى قوشتى‪ ،‬بولمىسا ماڭا چۈشىڭىزدىمۇ ېئرىشهلمهيتتىڭىز‪.‬‬ ‫_ راســت‪ ،‬بــۇ قﯧــتىم تهۋەككۇلچىلىكنىــڭ پايدىــسىنى كــۆردۈم‪» ،‬رەبــبىم« دەپ‬ ‫بوسۇقتىن ائتالپ چىققىنىمغـا چۇشـلۇق كاتتـا رىزىـق‪ ،‬ېئـسىل نـﯧمهتكه ېئرىـشتىم‪.‬‬ ‫بۇنىڭ ۈئچۈن ائلالھ تاائالغا چهكسىز ھهمدۇ سانا‪ ،‬شۈكۈرلهر ېئيتىمهن‪.‬‬ ‫_ بۇنىڭدىن كﯧيىنمۇ بﯧيجىڭغا كﯧلىپ تۇرۇڭ‪ ،‬تاش سودىسى چـوڭ سـودىكهن‪ ،‬بىـر‬ ‫قﯧتىمدىال نهچچه مىليونلۇق تاش ساتىدىغانالر بار دەيـدۇ‪ ،‬خـۇدايىم ېئـسىل تاشـتىن‬ ‫بىرنى سىزگه نﯧسىپ قىلىپ باي قىلىۋەتسه ەئجهب ەئمهس‪...‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ كــۆڭلى غهش بولــدى‪ ،‬زۆھــرە بــۇ شــهھهردىن كــﯧچهلمهيال ۆئتــۈپ‬ ‫كﯧتهرمــۇ؟ ۇئنىڭغــا بﯧيجىڭنىــڭ زادى قانــداق جىنــى چاپالشــقاندۇ؟! قىــسقىغىنه‬ ‫ۋىسالدىن كﯧـيىن ائيرىلىـپ كهتـسه قاچـان كۆرۈشـهلهيدۇ‪ ،‬ەئر‪-‬خوتـۇن ائلـته ائيـدىن‬ ‫وئشۇق ائيرىلىپ تۇرسا نىكاھنىڭ بۇزۇلۇش خهۋپـى بـار‪ ،‬بـۇنى زۆھـرە وئيلىماسـمۇ؟!‬ ‫ۇئنىڭغــا خىــزمهت ۋە ۆئي بهرگهن باشــلىقى ۇئنىــڭ تــوي قىلغــانلىقىنى ائڭلىغــان‬ ‫تهقــدىردىمۇ‪ ،‬نىيىتىــدىن يانماســلىقى مــۇمكىن؛ بىــر ەئرگه تﯧگىــپ چىققــان زۆھــرە‬ ‫ېئرىگه خىيانهت قىلماي ياشىياالرمۇ؟! پهيغهمبهر زامانىدا تۇرمۇشـقا چىقىـپ بولغـان‬ ‫ەئھۋالــدا زىنــا ۆئتكــۈزگهن بىــر ائيالنىــڭ ۆئز رازىلىقــى بىــلهن چالمــا‪-‬كﯧــسهك‬ ‫قىلىنغانلىقىنى زۆھـرە ائڭلىمىغـان‪ ،‬زۆھـرە تﯧخـى تـوي قىلغـان ائيالنىـڭ ائىئلىـدە‬ ‫قانـــداق مهســـۇئلىيىتى بـــارلىقىنى‪ ،‬ېئرىنىـــڭ ھهققىنـــى قانـــداق ائدا قىلىـــشى‬ ‫كﯧرەكلىكىنى ېئنىق بىلمهيدۇ‪ ،‬باشقا ىئبـادەت‪-‬ەئمهللهرنـى قايتىـدىن چۈشـهندۈرۈپ‬ ‫ۆئگهتمىگىچه ائكتىپلىق بىلهن قىاللمايدۇ‪ .‬ائىئلىدىن‪ ،‬دىنىي تهربىيىـدىن ائيرىلغـان‬ ‫مۇھىتتا ياشاۋەرسه كﯧيىنچه قانداق ۆئزگىرىـپ كﯧتىـدىغانلىقىنى تﯧخىمـۇ بىلگىلـى‬ ‫بولمايدۇ‪...‬‬ ‫ســىيىت قــارى ۆئزىنىــڭ ىئمــاملىقىنى‪ ،‬دىــن ۈئچــۈن خىــزمهت قىلىــدىغانلىقىنى‬ ‫وئيلىماي تۇرالمايتتى‪ ،‬ائلالھتىن ۋە ەئل‪-‬جاماەئتنىڭ پىكرىدىن قورقاتتى‪ ،‬بولغۇسـى‬ ‫خوتۇنىنى باشقۇرالمىسا ھهم ۆئزگهرتهلمىسه جامـاەئت ائرىـسىدىكى ائبرۇيـى چوقـۇم‬ ‫چۈشــۈپ كﯧتهتتــى‪ .‬بــۇ نىكــاھنى مهخپىــي تۇتــسا ھامــان بىــر كــۈنى ائشــكارىلىنىپ‬ ‫چىقاتتى‪ .‬ەئگهر زۆھرەنى ائلمايمهن دەپ كﯧتىپ قالـسا‪ ،‬مـۇھهببهت ۈئچـۈن چهكـكهن‬ ‫رىيــازەتلىرى بىكــار بــوالتتى‪ ،‬داغــدا قــاالتتى‪ ،‬كــۆڭلى ائرام تاپمــايتتى‪ ،‬ھهســرەتتىن‬ ‫قۇتۇاللمــايتتى‪ ،‬ۇئزاققــچه ۆئيلهنــمهي دەرۋىــشتهك ياشــايتتى‪ ،‬بــۇ ھالــدا وئخــشاشال‬ ‫جاماەئتنىڭ سۆز‪-‬چۆچهكلىرىگه قاالتتى‪« .‬خهقلهر نﯧمه دﯦسه دﯦـسۇن‪ ،‬بـۇ نىكـاھنى‬ ‫قىلىش كﯧرەك _ دەپ ۆئزىگه مهدەت بهردى سىيىت قارى‪ _،‬ائلالھ نﯧسىپ قىلغان بـۇ‬ ‫بهختنى قولدىن بهرمهسلىكىم كﯧـرەك‪ .‬ائۋۋال زۆھرەنـى ەئمـرىمگه ېئلىـپ مۇرادىمغـا‬ ‫يﯧتىــشىم كﯧــرەك‪ ،‬ائنــدىن ۇئنىــڭ ىئدىيىــسىنى ۆئزگهرتىــشىم كﯧــرەك‪ ،‬ھهر ىئــشتا‬

‫‪299‬‬

‫ائلالھقـــا تهۋەككـــۇل قىلىـــپ‪ ،‬ەئھۋالغـــا قـــاراپ ىئـــش قىلىـــشىم كﯧـــرەك‪ .‬ۇئنـــى‬ ‫ىئمكانىيهتنىڭ بﯧرىچه ۆئزگهرتىشكه‪ ،‬يۇرتقـا قايتىـشقا كۆندۈرۈشـۈم كﯧـرەك ‪.‬ائلـالھ‬ ‫نﯧسىپ قىلسا‪ ،‬ىئشلىرىمىز وئڭۇشلۇق بولۇپ كﯧتىـدۇ‪ ،‬ەئگه ۇئنـداق بولمـاي قالـسا‬ ‫خﯧتىنى بهرمهي بولمايدۇ‪...‬‬ ‫_نىكاھ وئقۇغاندا ۆئزەم يالغۇز وئلتۇرارمهنمـۇ؟ _‪!...‬دﯦـدى زۆھـرە سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫ېئغىــر خىياللىرىــدىن بىــخهۋەر ھالــدا يــوقىالڭ گهپ قىلىــپ‪_ ،‬كۆڭلــۈم بهك يﯧــرىم‬ ‫بولىدىغان بولدى‪...‬‬ ‫_ەئمىسه نﯧمىشقا يۇرتقا كﯧتىپ نىكاھ قىلمايمىز!؟_ دﯦدى سـىيىت قـارى ۇئنىـڭ‬ ‫يۇرتقا كﯧتىشىنى ۈئمىد قىلىپ ‪.‬‬ ‫_شۇنداق قىلساققۇ بـوالتتى‪ ،‬شـاراىئت چهكـلهپ قويـدى‪ ،‬مهن ائنـامغىمۇ شـۇنداق‬ ‫دﯦدىم‪ ،‬ۇئالر مهيلى دﯦدى ‪.‬‬ ‫_نىكاھ وئقۇغاندا بىزنى باققان ائتـا‪-‬ائنىمىـز ۈئسـتىمىزدە تـۇرۇپ بهرسـه وئبـدان‬ ‫بــوالتتى‪ .‬ۇئالر كــﯧلهلمىگهن شــاراىئتتا‪ ،‬تــۆت‪-‬بهش ائدەمنىــڭ گۇۋاھلىقىــدا نىكــاھ‬ ‫قىلــساقمۇ دۇرۇس بولىۋﯦرىــدۇ‪ .‬مهھرىڭىزنــى ائلــدۇق‪ ،‬ەئمــدى ەئته گــۇۋاھچىالرنى‬ ‫چاقىرىمىز ‪.‬‬ ‫_تويلۇقنىڭ كهم قالغىنىنى كﯧيىن تولۇقاليسىز‪.‬‬ ‫_ەئلۋەتته‪ ،‬قولۇمدىن كﯧلىشىچه سىزنى رازى قىلىمهن‪...‬‬ ‫ســىيىت قــارى بۇنــداق دﯦــگهن بىــلهن كۆڭلىــدە »مهن شــهرىەئت ھــۆكمى بــويىچه‬ ‫بﯧرىدىغان مهھرىڭىزنى تولۇق بهردىم خﯧنىم‪ ،‬قالغىنىنى ەئھۋالغا قـاراپ بﯧـرىمهن‪،‬‬ ‫كﯧيىن نﯧمه ىئشالر بولۇپ كﯧتىدۇ‪ ،‬ائلالھ ۆئزى بىلىدۇ »‪...‬دەپ وئيلىدى ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنى ىئشىك ائلدىغىچه ائپىرىپ قويۇپ ياتىقىغا خۇشاللىق ۋە غهم‬ ‫بىلهن‪ ،‬يهڭگىل‪ ،‬ەئمما ھارغىن يﯧنىپ كهلدى‪.‬شۇنداقتىمۇ يۈرىكى بهختتىن سوققىنى‬ ‫سـوققانىدى‪ ،‬ەئتىـدىكى‪ ،‬كهلگۈسـىدىكى ىئـشالرنى توختىمـاي وئياليتتـى‪ ،‬ائلالھـتىن‬ ‫ائسانلىق تىلهيتتى‪.‬ۇئ ياتاققا كىرىپ كارىۋاتقا ۆئزىنى تاشالپ ۇئھ تارتتى‪.‬‬ ‫_قانداق‪ ،‬ائلىدىغاننى ائلدىڭالرمۇ؟_دﯦدى تاھىر قارى باشالي دەپ تۇرغـان خـۇپتهن‬ ‫نامىزىنى قويۇپ‪.‬‬ ‫_ۋاي گهپ قىلما بۇرادەر‪ ،‬تـوي قىلىـش دﯦـگهن باشـقا ىئـشكهن‪ ،‬قىـز بـاال دﯦگهننـى‬ ‫چۈشىنىپ بولغىلى بولمايدىكهن‪ ،‬توال ماڭـدۇرۇپ ھـارغۇزۇۋەتتى‪ ،‬ائلتـۇن بويـۇمالرنىال‬ ‫ائلدۇق‪ ،‬پۇل تۈگهپ كهتتى‪ ،‬قالغىنىنى كﯧيىنچه ائلىدىغان وئخشايمهن ‪.‬‬ ‫_مهن تﯧخــى ۇئ قىزنــى ســﯧنىڭ ھالىڭغــا يﯧتىــدۇ دەپ وئيالپــتىكهنمهن‪ ،‬مهھــرى‬ ‫ھهققىگه شۇنچىلىك پۇل بولسا يﯧتهتتى‪ ،‬ھهي‪ ،‬ھازىر ھهممه ائدەم بۇ ىئشقا كهلگهندە‬ ‫شهرىەئتنىڭ ھۆكمى بىلهن ەئمهس‪ ،‬ۆئز نهپسى بويىچه ىئش قىلىدىغان بولۇپ كهتتى‪.‬‬

‫‪300‬‬

‫بوپتۇ‪ ،‬خوتۇن خهق ائلتۇنغا تويمايدۇ‪ ،‬توي قىلغاندىن كﯧيىن ائلـالھ رىـسقىڭنى كهڭ‬ ‫قىالر ‪...‬‬ ‫_زۆھرەنىڭ بۈگۈنكى ەئلپازىغا قاراپ مهن سـهل ۈئمىدسـىزلىنىپ قالـدىم‪ _،‬دﯦـدى‬ ‫ســىيىت قــارى غهمكىــن ھالــدا‪ _،‬پــۇل دﯦگهنغــۇ تﯧپىلىــپ قــاالر‪ ،‬مــۇھىمى‪ ،‬تويــدىن‬ ‫كﯧيىنكى تۇرمۇش‪ ،‬بﯧشىم قﯧتىپال كهتتى‪ .‬ۇئ مﯧنىڭ خوتۇنۇم بولغان بىلهن مهن ۇئنى‬ ‫باشقۇرالمىــسام‪ ،‬بــۇ ماڭــا ەئلهم ەئمهســمۇ! بــۇ نىكــاھنى ۋاقىتلىــق نىكــاھ دەپ‬ ‫قىلمىغىنىم بىلهن‪ ،‬ەئمهلىيهتته ۋاقىتلىق نىكاھ بولـۇپ قالىدىغانـدەكال قىلىـدۇ ‪...‬‬ ‫_قارىم دﯦگهنمۇ سهندەك ۈئمىدسىز بوالمدۇ! _ دﯦدى تاھىر قارى سهل جىله بولۇپ‪_،‬‬ ‫ھهممه ىئش سﯧنىڭ ائرزۇيۇڭ بويىچه توغرىلىنىپ تۇرامدۇ؟ چىدىغانغا چىقارغا جاھان‬ ‫بۇ‪ ،‬بهختكه ېئرىشىمهن دﯦگهندىكىن شۇنىڭغا چۇشلۇق جاپاسى بولىدۇ‪ .‬چىرايلىقنـى‬ ‫خوتۇن قىلغاندىكىن ۇئنى چىرايلىق ائدەم قىلىشنىمۇ بىلىشىڭ كﯧرەك ‪.‬‬ ‫_توغرا دەيسهن‪ ،‬كالالمغا بىر ىئشالر ىئتتىك تهسىر قىلىدۇ‪ ،‬غهمنى جىق قىلىمهن‪.‬‬ ‫_ۆئزەڭنى يوقىتىپ قويۇشقا ائمراق بولۇپ قالدىڭمىكىن دەيمهن‪ ،‬ھهممه ائدەمنىڭ‬ ‫يﯧتىپ ائشقىچه دەردى بار‪ ،‬موللىنىڭ دەردى جىقراق‪ ،‬لﯧكىن بىـز ۆئزىمىزنـى ۇئنـداق‬ ‫تۈگهشتۈرۈۋالساق بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_راست دەيسهن بۇرادەر‪ ،‬كۆڭلۈم پاراكهنـدە چاغـدا ماڭـا مۇشـۇنداق گهپ قىلىـپ‬ ‫تۇرساڭ ياخشىكهن‪ ،‬بولمىسا ۆئزەمنىڭ خىيالىدا ېئزىقىپ يۈرىدىكهنمهن ‪.‬‬ ‫_مﯧنىڭچه‪ ،‬سهن ھازىر« خوتۇننى باشقۇرۇش« دﯦگهن گهپنى ۋاقتىـنچه قويـۇپ تـۇر‪،‬‬ ‫ســهن كۆڭــۈلنى دەپ ۇئنىــڭ بىــلهن تــوي قىلغانىكهنــسهن‪ ،‬كۆڭــۈل ائرقىلىــق ۇئنــى‬ ‫تهسىرلهندۈرۈشــۈڭ كﯧــرەك‪ .‬بۇنــداق ىئچــى كۈچلــۈك قىزغــا قــاتتىق قــول بولــساڭ‬ ‫ەئكسىچه ۈئنۈم بﯧرىدۇ‪ ،‬قﯧيداپ ائچچىقلىـساڭ يـۈزۈڭ تۆكۈلىـدۇ‪ ،‬ىئـش تهتۈرىـسىگه‬ ‫ماڭىدۇ‪ .‬شۇڭا سـهۋرچان بـول‪ ،‬زىـددىيهتنى كۆڭـۈل ھهل قىلـسۇن ‪.‬زۆھـرە كهتمهيـمهن‬ ‫دﯦسه قالسۇن‪ ،‬بهزى ىئشالرنى ۇئنىـڭ ۆئزىنىـڭ چۈشىنىـشىگه قالـدۇرۇپ قـوي‪ ،‬ۇئنـى‬ ‫ســىناپ بــاق‪ ،‬زۆھــرەدەك قىزالرنىــڭ دىلىنــى تهقۋالىققــا زورالپ مايىــل قىلغىلــى‬ ‫بولمايــدۇ‪ .‬ۆئزەڭ ىئمــام بولغانــدىكىن قانــداق قىلىــشنى بىلىــسهن‪ ،‬دىلــى قﯧتىــپ‬ ‫كهتكهن ائدەملهرنى ھﯧكمهت بىلهن‪ ،‬مۇھهببهت بىلهن‪ ،‬مۇاليىملىق بىلهن ۆئزگهرتىش‬ ‫كﯧــرەك ‪.‬زۆھرەنىمــۇ شــۇنداق قىــل‪ ،‬مــۇھهببهت بىــلهن ۇئنــى تهســىرلهندۈرگىن‪،‬‬ ‫مۇھهببهت بىلهن ۇئنى بويسۇندۇرغىن‪ .‬مـۇھهببهت بىـلهن ۇئنـى دىيانهتلىـك‪ ،‬ېئـسىل‬ ‫خوتۇنغا ائيالندۇرۇشقا تىرىشقىن‪ ،‬ىئشالرنىڭ ائقىۋىتىنى ائلالھقـا تاپـشۇر‪ ،‬خهيرلىـك‬ ‫ىئشالردا ائلالھ بىزنىڭ ياردەمچىمىز‪.‬‬ ‫تاھىر قارىنىڭ بۇ گهپلىرىنى سىيىت قارىمۇ وئيلىغان‪ ،‬لﯧكىن غهمدىن‪ ،‬پاسـسىپ‬ ‫خىيالــدىن قۇتۇاللمىغانىــدى‪ ،‬ۆئزى وئيلىغــاننى باشــقىالرنىڭ ېئغىزىــدىن ائڭــالش‬ ‫كىشىدە باشقىچه ىئشهنچ پهيدا قىالتتى‪ .‬سىيىت قارى روھلىنىپ قالدى‪.‬‬

‫‪301‬‬

‫سىيىت قارى توي قىلىدىغان بولدى‪ ،‬سىيىت قارى ۋىـسالىغا يﯧتىـدىغان بولـدى‪،‬‬ ‫ســىيىت قــارى بــاش ائغرىقــى تﯧپىۋالىــدىغان بولــدى‪ ،‬ســىيىت قــارى بهخــت بىــلهن‬ ‫مۇشهققهتنى تهڭ يۈدۈپ ياشايدىغان بولدى‪...‬‬ ‫ەئتىـسى سـىيىت قـارى زۆھرەنـى خهۋەرلهنـدۈرۈپ قويـۇپ‪ ،‬ۇئ تۇرۇۋاتقـان بىنانىـڭ‬ ‫ائلدىغا كهلدى‪ ،‬زۆھرەنى ۇئزاق ساقلىدى‪ ،‬زۆھرە چىرايلىق ياسىنىپ پهسكه چۈشـتى‪،‬‬ ‫ۇئنىڭ پۈتۈن ۋۇجۇدىـدىن گۈزەللىـك چاقنـاپ تـۇراتتى‪ ،‬سـىيىت قـارى مهپتـۇن بولـۇپ‬ ‫قاراپ قالدى‪ .‬دۇنيا گۈزەل ىئدى‪ ،‬بهخت گـۈزەللىكته ىئـدى‪ .‬زۆھرەنىـڭ چىرايـى سـهل‬ ‫ېئچىلــسا تﯧخىمــۇ گۈزەللىــشىپ كﯧتىدىغانــدەك كــۆرۈنهتتى‪ .‬ســىيىت قــارى پهقهت‬ ‫گۈزەللىككىال مهپتـۇن بولـۇپ‪ ،‬زۆھرەنىـڭ چىـراي ىئپادىلىرىغـا بهك دىقـقهت قىلىـپ‬ ‫كهتمىدى‪ ،‬گۈزەل قىز ەئمدى كۈلسىمۇ‪ ،‬يىغلىسىمۇ‪ ،‬قاپاق تۈرسـىمۇ‪ ،‬جىـم ماڭـسىمۇ‪،‬‬ ‫گهپ قىلسىمۇ بهرىبىر سىيىت قارىنىڭ خوتۇنى بوالتتى ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنى تاكسىغا چىقىرىپ‪ ،‬زۆھرە ىئـشلىگهن رﯦـستۇرانغا ماڭـدى‪،‬‬ ‫ۇئ يهردە تاھىر قارىم وئن نهچچه تاشچىنى باشالپ بىـر ائيرىمخانىغـا كىرىـپ سـىيىت‬ ‫قارىنى ساقالۋاتاتتى‪ .‬زۆھرە ماشىنىدا گهپ قىلمـاي وئلتـۇراتتى‪ ،‬سـىيىت قـارىمۇ گهپ‬ ‫قىلىشنى بىەئپ كۆردى‪ ،‬دەيدىغان گهپلهرنى دﯦيىشىپ بولغـان‪ ،‬ھهتتـا چىقىشالمىـسا‬ ‫ائجرىــشىدىغاننىمۇ دەپ بولغــان‪ ،‬خــاپىلىقالرنىمۇ تارتىــشىپ ائرقىــدىن يارىــشىپمۇ‬ ‫بولغان‪ ،‬ەئمدى نﯧمه دﯦيىشهتتى! زۆھـرەدىن كﯧلىۋاتقـان خۇشـپۇراق سـىيىت قـارىنى‬ ‫ھﯧلىتىن مهسـت قىلىـشقا باشـلىدى‪ ،‬زۆھـرە ماشـىنىنىڭ دﯦرىزىـسىدىن كوچىالرغـا‬ ‫مهيۈسلۈك بىـلهن قـاراپ وئلتـۇراتتى‪ ،‬قـارىم بولـسا يانـدىن زۆھـرەگه نهزەر سـﯧلىپ‬ ‫خىيال سۈرەتتى‪ » :‬بولغۇسى ائيالىممۇ؟ ائيالىم‪ ،‬قارىمنىڭ ائيالى‪ ،‬ىئمامنىڭ ائيـالى‪،‬‬ ‫‪ ...‬بۇ قۇشناچىم كۈنلهرنىڭ بىرىدە مهھهللىسىگه قايتىپ بﯧشىغا يـاغلىق ائرتـارمۇ‬ ‫ياكى مۇشۇ شهھهردە چﯧچىنى خىلمۇ خىل پوسۇندا ياسىتىپ‪ ،‬پارقىرىتىپ‪ ،‬كۆپتۈرۈپ‪،‬‬ ‫لهپىلـــدىتىپ ەئركىـــن يۈرىۋﯦرەرمـــۇ؟ شـــهھهردە قىلغـــان گىرىملىـــرىم‪ ،‬كىـــيگهن‬ ‫كىيىملىــرىم ســهھرادا ياراشــمايدۇ دەپ مهھهللىــسىگه قــايتقىلى ۇئنىماســمۇ‪ ،‬مــودا‬ ‫ياسىنىشنى دەپ بولسىمۇ‪ ،‬بۇ شهھهرنىڭ قوينىدىن چىقماي ياشاۋﯦرەرمۇ؟‪ ...‬سـۆلهتۋاز‬ ‫قىزالر ەئرگه تهگكهندىن كﯧيىنمۇ ياسىنىشنى قولدىن بهرمهيدۇ‪ ،‬ېئرى بىـلهن چـاتىقى‬ ‫يوق‪ ،‬ائساسهن ۆئزى ۈئچـۈن ياسـىنىدۇ‪ ،‬جهلپكـارلىقنى قوغلىـشىپ ۆئمـۈر بـويى جاپـا‬ ‫چﯧكىــدۇ‪ ،‬ياشــلىق ۋە گۈزەللىــك ۇئالرغــا باقىۋەنــدىمۇ؟ ەئرنىــڭ رازىلىقــى ۋە ۇئ‬ ‫دۇنيالىق بهختىنى نﯧمىشقا وئيلىمايدىغاندۇ؟‪!».‬‬ ‫سىيىت قارىمنىڭ ىئچى سىقىلىپ كهتتى‪ ،‬كۆڭلى يهنه دەردكه تولـدى‪» :‬چىرايلىقنـى‬ ‫دەپ دەردته قالغــان قــارىم‪ ،‬چىرايلىققــا كۆڭــۈل بﯧرىــپ ۆئزىنــى خــار قىلغــان قــارىم‪،‬‬ ‫چىرايلىقنى باش ەئگدۈرەلمهسلىكى كـۆزىگه كۆرۈنـۈپال قالغـان قـارىم‪ ،‬تهقۋالىقىـدىن‬ ‫كــۆرە كۆڭــۈل خاھىــشى‪ ،‬شــهھۋىتى غالىــپ كﯧلىۋاتقــان قــارىم‪ ،‬ۆئز ھــالى بىــلهن‬

‫‪302‬‬

‫ھﯧــسابالشماي چىرايلىققــا ېئــسىلغان قــارىم‪ ،‬ائلتۇنغــا ەئرزىمىــگهن كــۆڭلىنى چــوڭ‬ ‫بىلىپ تىكهنلىك گۈلگه قول سوزغان قارىم‪ ،‬بىر نهچچه كۈنلۈك بهختنـى دەپ قهرزگه‬ ‫بۇغۇلۇپ غهمگه پاتقان قارىم‪ ،‬نامى چىقىپ قالغان خوتـۇنىنى كۇلىغـا تاشـالپ قويـۇپ‬ ‫جاماەئتنىڭ گﯧپىگه قالغان قارىم‪ ،‬ىئمان‪-‬ەئخالق‪ ،‬تهقۋالىق ھهققىدە جامـاەئتكه بىـر‬ ‫نهرسـه دﯦگـۈدەك يـۈزى قالمىغـان قـارىم‪ ،‬بىرىنچـى خوتـۇنىنى مهھهللىـدە ۈئچ كـۈن‪،‬‬ ‫ىئككىنچى خوتۇنىنى شهھهردە ۈئچ كۈن خوتۇن قىلغـان قـارىم‪ ،‬جامـاەئتتىن يوشـۇرۇن‬ ‫نىكاھ قىلىۋالغان خوتۇنپۇرۇش قارىم‪ ،‬مهھهللىدە شۇنچه پـاك‪ ،‬مهسـۈم قىـزالر تۇرسـا‬ ‫ېئشىپ‪-‬تﯧشىپ ەئمدى شـهھهردە وئينـاپ يـۈرگهن قىزنـى خوتـۇن قىلىۋالغـان قـارىم‪،‬‬ ‫ۆئزىــگه ائش بولمــاس خوتــۇننى ېئلىــپ ەئمــدى ائچ قورســاق يۈرۈيــدىغان قــارىم‪«...‬‬ ‫سىيىت قارى چوڭقۇر وئيلىنىش ىئچىدە بۇ كۆڭۈلسىز ەئيبنـامىلهرنى ۆئزىـگه وئقـۇپ‬ ‫بهردى ۋە پۈتۈن دىققىتى بىلهن ائڭلىدى ‪.‬‬ ‫رﯦـستۇراننىڭ ائلـدىغا كﯧلىـپ ماشـىنىدىن چۈشـۈۋاتقان سـىيىت قـارى ائخىرقـى‬ ‫قﯧـتىم ۆئزىـگه مهدەت بهردى‪» :‬ائلالھقـا تهۋەككـۇل قىـالي‪ ،‬ۈئمىـدۋار بـوالي‪ ،‬وئتنىـڭ‬ ‫تﯧشىدا كـۆيگىچه ىئچىـدە كـۆيهي‪ ،‬نـﯧمه كۆرسـهم كۆرەي‪،‬ائلالھنىـڭ غهزىپـى ۋە دوزاخ‬ ‫ائزابىدىن قورققىنىمدىن باشقا نﯧمىدىن قورقىمهن! بـۇ دۇنيانىـڭ ىئـشلىرىغا ائرتـۇق‬ ‫بﯧــرىلگهنچه ۇئشــشاق غهم‪-‬قــايغۇ تۈگىمهيــدۇ‪ .‬مهنــدىنمۇ بهختىــسىز‪ ،‬مهنــدىنمۇ‬ ‫ېئچىنىشلىق ياشاۋاتقان ائدەملهر كۈرمىڭ‪ ،‬ائرتۇق غهمدىن جﯧنىمنى قىينـاپ قانـداق‬ ‫قىلىمهن‪ ،‬نﯧمىـشقا رەبـبىمگه شـۈكۈر قىلمـايمهن‪ ،‬نﯧمىـشقا ۆئزەمـگه ىئـشهنمهيمهن‪،‬‬ ‫نﯧمىشقا بۇ »خوتۇن«نى ىئسالھ قىلىشقا تىرىشمايمهن‪«!...‬‬ ‫سـىيىت قارىغـا وئخـشاشال زۆھرەمـۇ تىنىمـسىز خىيـال سـۈرەتتى‪ ،‬كهلگۈسـىدىن‬ ‫ەئندىشه قىالتتى‪ ،‬ەئمما شۇنچه ىئشالرنى باشـتىن كهچـۈرۈپ ائخىـرى ۆئزىنـى سـىيىت‬ ‫قارىغــــا__ بهك كۆڭۈلدىكىــــدەك بولمىــــسىمۇ‪ ،‬يامــــان ەئمهس بىــــر بالىغــــا‬ ‫تاپـــشۇرالىغىنىدىن خـــاتىرجهم ىئـــدى‪ ،‬ســـىيىت قـــارى بىـــلهن تـــۇنجى كۆرۈشـــكهن‬ ‫ۋاقىتلىرىنــى‪ ،‬ۇئ يازغــان مــۇھهببهت مهكتــۇبىنى‪ ،‬قايتــا كۆرۈشــكهندە پهيــدا بولغــان‬ ‫ھاياجانلىرىنى بىرمۇ بىر ەئسلهيتتى‪ .‬مۇشـۇنداق قىلمىـسا بـۇ قارىمغـا ھـﯧلىال رازى‬ ‫بولمايدىغاندەك‪ ،‬بـۇ نىكـاھتىن كـۆڭلى يﯧـرىم بولىدىغانـدەك‪ ،‬ەئرگه تـﯧگىمهن دەپ‬ ‫ۆئزىنى ائزاباليدىغانـدەك‪ ،‬قايتـا‪-‬قايتـا ەئسـلهيتتى‪ .‬قارىمنىـڭ ياخـشى تهرەپلىرىنـى‬ ‫وئياليتتى‪ ،‬بۇ قارارىغـا ۆئزىنـى قايىـل ۋە رازى قىلىـشقا تىرىـشاتتى‪ ،‬شـۇنداقال ائتـا‪-‬‬ ‫ائنىــسىدىن يىراقتــا تــۇرۇپ قىلىۋاتقــان بــۇ ىئــشىغا تهســهللىي‪ ،‬خاتىرجهملىــك‬ ‫ىئزدەيتتى ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنى ائيرىمخانىغا ېئلىپ كىردى‪ ،‬تاھىر قارى ۋە باشقا تاشچىالر‬ ‫وئپۇر‪-‬توپۇر وئرنىدىن تۇرۇشـۇپ كهتتـى‪ ،‬وئرۇنـدۇقالرنىڭ تاراقـشىغان ائۋازى گويـا بـۇ‬ ‫نىكاھ‪ ،‬بۇ توي تهنتهنىسىنىڭ باشلىنىشىدەك تۇيۇلۇپ كهتتى‪ .‬تاھىر قارى زۆھرەنىـڭ‬

‫‪303‬‬

‫ھهقىقهتهن چىرايلىق قىز ىئكهنلىكىنى كۆرۈپ زوقلىنىپ قاراپ قالدى‪ ،‬ەئممـا باشـقا‬ ‫تاشچىالر بۇنداق قىزنىڭ قهنتىنـى چﯧقىـشىپ بولغانـدەك‪ ،‬ائنـچه ېئتىـۋار قىلىـشىپ‬ ‫كهتمىدى‪ ،‬بهلكىم بىـر ەئرنىـڭ ىئلكىـگه ۆئتـۈش ائلدىـدا تۇرغـان قىزغـا ائچكۆزلـۈك‬ ‫بىلهن نهزەر سﯧلىشتىن ۆئزلىرى تارتىشتى‪ .‬تاھىر قارى سىيىت قارىغا ھهۋەسلهندى‪،‬‬ ‫ەئمما ۇئنىڭ زۆھرەنى تهقۋا قۇشناچىم قىاللىشىغا ائنچه ىئشهنمهي قالدى‪ .‬زۆھرە بىر‬ ‫توپ ەئرنىڭ ائرىسىدا سىيىت قارىغا يﯧقىن يالغۇز وئلتـۇراتتى‪ ،‬ۇئ شـۇنچه ۋاقىتـتىن‬ ‫بﯧرى بىرەر سورۇندا بۇنداق كۆپ ەئرنى كۆرۈپ باقمىغاچقـا قورۇنـۇپ كهتتـى‪ .‬ەئممـا‬ ‫مۇشــۇالرنىڭ گــۇۋاھلىقى ائلدىــدا نىكاھىنىــڭ وئقۇلىــدىغانلىقىنى وئيــالپ‪ ،‬كــۆڭلى‬ ‫تهسكىن تاپتى ‪.‬‬ ‫تاھىر قارى قىز‪-‬يىگىتنى كـۆپچىلىككه تونۇشـتۇرغاندىن كﯧـيىن‪ ،‬مﯧھمـانالرنىمۇ‬ ‫بىر‪-‬بىرلهپ تونۇشتۇردى‪.‬‬ ‫_بۇرادىرىمىز سىيىت قارى زۆھرەگۇل بىـلهن بىـر يـۇرت‪ ،‬بىـر مهھهللىلىـك‪ _،‬دەپ‬ ‫گهپ باشلىدى تاھىر قارى نىكاھ خۇتبىسىنى وئقۇش ائلدىدا بىـر نهرسـه دﯦيىـشنىڭ‬ ‫زۆرۈرلىكىنى ھـﯧس قىلىـپ‪ _،‬ىئككهيـلهن بﯧيجىڭـدا تونۇشـقان‪ ،‬بىـر يىلـدىن بۇيـان‬ ‫ىئككىـسى ىئككـى ياقتـا بولـسىمۇ‪ ،‬مۇناسـىۋىتى ۈئزۈلـۈپ قالمىغـان‪ ،‬تاشـچىلىقنىڭ‬ ‫خاسـىيىتى بىـلهن بـۇرادىرىمىز بﯧيجىڭغـا كﯧلىـپ زۆھرەگـۇل بىـلهن كۆرۈشـۈپ تـوي‬ ‫ىئشىنى مهسلىھهتلىشىپتۇ‪ .‬ەئسلىدە ىئككهيلهن يۇرتتا نىكاھ قىلىـپ‪ ،‬توينىمـۇ شـۇ‬ ‫يهردە قىلىشنى وئيالشقان‪ ،‬بىراق زۆھرەگۇلنىڭ ەئلچىخانىـدىكى خىزمىتـى ائلـدىراش‬ ‫بولغاچقا يۇرتقا ھازىرچه قايتالمايدىكهن‪ ،‬شۇڭا ائتا‪-‬ائنىلىرىنىڭ مـاقۇللىقى بىـلهن‬ ‫نىكاھنى ائۋۋال مهشهدە قىلىدىغان بوپتۇ‪ ،‬توي مهرىكىسىنى مۇشۇ يىل ىئچىدە يۇرتتا‬ ‫قىلىشنى وئيلىشىپتۇ‪ .‬شۇڭا ھهر قايسىڭالرنىڭ گۇۋاھلىقىدا بۇ نىكاھنى قىلىـدىغان‬ ‫بولۇپ قالدۇق ‪.‬‬ ‫ھهممهيــلهن بىــر ېئغىــزدىن »ياخــشى بوپتــۇ‪ ،‬نىكــاھ دﯦگهننــى زادى ۋاقتىــدا‬ ‫قىلىۋەتكۈلـۈك‪ «...‬دﯦيىـشتى ‪.‬بۇالرنىـڭ ىئچىـدە بهزىلىـرى ىئككـى خوتـۇن ائلغـانالر‬ ‫بولغاچقا‪ ،‬نىكاھنى ائددىي‪ ،‬چاققان قىلىشنى قولاليتتى ‪.‬‬ ‫تــاھىر قــارىمۇ ســهل ھاياجانلىنىــپ قالغانــدەك قىالتتــى‪ ،‬تهمكىنلىــك بىــلهن‬ ‫تۇرىۋﯦلىــپ نىكــاھ خۇتبىــسىنى باشــلىدى‪ ،‬ائۋۋال ائدەم ائتــا بىــلهن ھــاۋا ائنىــدىن‪،‬‬ ‫ىئبراھىم ەئلهيھىسساالم بىلهن ھاجهردىن‪ ،‬پهيغهمبهر ەئلهيھىسـساالم بىـلهن ائىئـشه‬ ‫رەزىيهلالھۇ ەئنھادىن باشالپ ەئلمىساقتىن بۇيان داۋاملىشىپ كﯧلىۋاتقان مـۇقهددەس‬ ‫نىكاھنىڭ دىن ۋە دۇنيـالىقتىكى ەئھمىيىتىنـى سـۆزلهپ ۆئتتـى‪ ،‬نىكاھنىـڭ نهسـىل‬ ‫قالــدۇرۇش ۋە شــهھۋەتنى ھــاالل يــول بىــلهن قاندۇرۇشــتىكى ۋاجىــپ ەئمهللىكىنــى‬ ‫تهكىتلىدى‪ .‬ائرقىدىن بىر قانچه ائيهت‪ ،‬دۇائالرنى وئقۇپ‪ ،‬سىيىت قارىـدىن » سـىيىت‬ ‫قــارى‪ ،‬زۆھرەگــۇلنى تﯧگىــشلىك مهھــرى بىــلهن نىكاھىڭىزغــا ائلــدىڭىزمۇ؟« دەپ‬

‫‪304‬‬

‫سورىدى‪ ،‬سىيىت قارى تىترەپ تۇرۇپ ۇئرغۇلۇق ھالـدا‪ »:‬ائلـدىم« دەپ جـاۋاب بهردى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى بﯧشىنى تۆۋەن سﯧلىپ تۇرغان زۆھـرەگه بىـر قـاراپ قويـۇپ‪ » :‬زۆھرەگـۇل‪،‬‬ ‫ھهققىڭىزگه رازى بولۇپ‪ ،‬سىيىت قارىغا ۆئز رازىلىقىڭىز بىـلهن تهگـدىڭىزمۇ؟« دەپ‬ ‫سورىدى‪ ،‬زۆھرە زۇۋان سـۈرمىدى‪ ،‬يىغالۋاتقانـدەك قىالتتـى‪ ،‬بهدەنلىـرى سـىلكىنهتتى‪،‬‬ ‫قولىــدىكى يــاغلىقى بىــر دەممــۇ بىكــار تۇرمــايتتى‪ ،‬تــاھىر قــارى ۈئچىنچــى قﯧــتىم‬ ‫سورىغاندا ۇئ پهس ائۋازدا »تهگدىم« دەپ رازىلىق بهردى‪ .‬ەئمما يىغىدىن توختىمىدى‪،‬‬ ‫يالغۇزلىقىغــا چىــدىماي يىغلىــدى‪ ،‬نﯧمىگىــدۇر پۇشــايمان قىلىــپ يىغلىــدى‪ ،‬ائتــا‪-‬‬ ‫ائنىـــــــسىنىڭ‪ ،‬ۇئرۇغ‪-‬تۇغقانلىرىنىـــــــڭ يﯧنىـــــــدا خـــــــاتىرجهم وئلتـــــــۇرۇپ‬ ‫نىكاھلىنالمىغانلىقىغا ېئچىنىپ يىغلىدى‪ .‬ەئمما بـۇنى كىمـدىن كۆرىـدۇ؟! باشـتىن‬ ‫ائخىر ۆئزىنىڭ تاللىشىغا بويسۇنۇپ‪ ،‬ۆئزىنىڭ دﯦگىنىنى قىلىپ ياشاۋاتىدۇ‪.‬‬ ‫ائخىرىدا تـاھىر قـارى بـۇ بىـر جـۇپ ياشـنىڭ ۆئز ھهقلىـرىگه رازى بولـۇپ‪ ،‬ھـاالل‬ ‫مۇناسىۋەت قۇرۇپ‪ ،‬پاك نهسىل قالدۇرۇپ‪ ،‬خۇشال‪-‬خۇرام تۇرمۇش كهچۈرۈشـىنى‪ ،‬دىـن‬ ‫ۋە دۇنيالىق ىئشلىرىدا ائلالھ تاائالنىڭ رازىلىقى كـۆزلهپ ياخـشى ياشىـشىنى ۈئمىـد‬ ‫قىلىــپ ســۆزىنى تــۈگهتتى‪ .‬تــاھىر قــارى مۇشــۇ پۇرســهتتىن پايــدىلىنىپ نىكاھنىــڭ‬ ‫ەئھمىيىتــى ھهققىــدە قىــسقىچه تهبلىــغ قىلىــشنى وئيــالپ تۇرغانــدا زۆھرەنىــڭ‬ ‫سومكىسىدىكى تﯧلﯧفون جىرىڭالپ كهتتى‪ ،‬زۆھرە تﯧلﯧفـونىنى ېئلىـپ قـاراپ قويـۇپ‬ ‫ېئتىۋەتتى‪ ،‬قﯧرى ھۈسـهيىن خـۇددى كـۆڭلى تۇيغانـدەك تﯧلﯧفـون قىلغانىـدى‪ ،‬زۆھـرە‬ ‫بۈگۈن ىئشقا بﯧرىش‪-‬بارماسلىق ھهققىدە ىئككىلىنىپ وئلتۇرۇپ قالدى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى سورۇننىڭ ەئھۋالىنى كۆزەتتى‪ :‬خۇشـاللىقتا‪ ،‬ھاياجانـدا وئلتۇرغـان‬ ‫ســـىيىت قارىـــدىن باشـــقا ھهممهيـــلهن تاقهتـــسىز‪ ،‬بىـــر‪-‬بىرىـــدىن ائلـــدىراش‬ ‫كۆرۈنهتتى؛سىيىت قارىغا نىكاھنىڭ ەئھمىيىتىنى سۆزلهشنىڭ ھـاجىتى يـوق‪،‬ۇئ بـۇ‬ ‫ۆئتكهلــدىن وئڭۇشـــلۇق ۆئتۈۋالــدى‪ ،‬ەئمـــدى گويــا رىـــسقىنى قامالالشــقا تهشـــنا‬ ‫بۈركــۈتتهك قانــاتلىرىنى كﯧرىــپ تهييــار تۇرۇۋاتىــدۇ‪ ...‬ەئرگه تــﯧگىش تهشۋىــشىدە‬ ‫تﯧڭىرقاپ قالغـان زۆھرەمـۇ ھﯧچقانـداق گهپ قۇلىقىغـا كىرمهيدىغانـدەك غهمكىـن‪،‬‬ ‫بىائرام كۆرۈنىدۇ؛ تـاش سودىـسىدىن‪ ،‬وئيناشـتىن‪ ،‬ىئككـى خوتـۇن ېئلىـشتىن باشـقا‬ ‫غﯧمى يوق تاشچىالر قۇرۇق گهپلهرنى قىلىپ‪ ،‬ەئسنهپ وئلتۇرىدۇ‪ ...‬تاھىر قارى نىكاھ‬ ‫وئقۇشــنى مۇشــۇ يهردە ائخىرالشتۇرۇشــنىڭ مۇۋاپىــق ىئكهنلىكىنــى ھــﯧس قىلــدى‪،‬‬ ‫كۈتكۈچى قىزالرغا ائش‪-‬تاماقنى دەرھال ەئكىرىشنى تاپىلىدى‪.‬‬ ‫تاھىر قارى سىيىت قارى بىلهن زۆھرەگه پـات‪-‬پـات قـارايتتى‪ ،‬ھهر بىـر قارىغانـدا‬ ‫زوقلىنــاتتى‪ » ،‬بــۇ ىئككىــسى بهختلىــك بوالالرمــۇ؟ يــاكى ىئككــى كــۈن ۆئي تۇتــۇپال‬ ‫ائجرىشىپ كﯧتهرمۇ؟« دەپ وئياليتتى‪.‬‬ ‫تاماقالر كهينى‪-‬كهينىدىن تارتىلدى‪ ،‬رﯦستۇراندا قويۇلۇۋاتقـان تهمبـۇر مـۇزىكىلىرى‬ ‫ائيرىمخانىغىمۇ ائڭلىناتتى ۋە كىشىگه گويا توي نهغمىسىدەك تۇيۇالتتى‪ .‬تﯧخى چـۈش‬

‫‪305‬‬

‫بــوال‪-‬بولمــايال قورســىقى ېئچىــپ كهتــكهن تاشــچىالر »ھه قﯧنــى‪ ،‬ائلىلــى بــاقىلى«‬ ‫دﯦيىشىپ‪ ،‬تهخسىلهرگه چوكا سالدى‪ ،‬قوشۇق‪ ،‬تهخسىلهردىن ائۋاز چىقىشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫تــوي دﯦــگهن مانــا‪ ،‬مهىئــشهت‪ ،‬ھــوزۇر‪-‬ھــاالۋەت دﯦــگهن مانــا‪ ،‬بهختلىــك بولــۇڭالر‬ ‫مۇساپىرالر‪...‬‬ ‫زۆھرە تۈزۈك بىر نهرسه يﯧمهي ېئزىلىپ وئلتۇردى‪ ،‬سىيىت قـارى ۇئنـى تـوال زورالپ‬ ‫ھﯧرىپ قالدى‪ ،‬كۆڭلى يﯧرىم بولدى‪ :‬نىكاھتىن كﯧيىنكى زۆھرە يهنىال بۇرۇنقى زۆھـرە‬ ‫ىئدى! ەئمما زۆھرەنىڭ تۇيغۇلىرى باشقا ىئدى‪ ،‬نىكاھ وئقۇلۇپ بولغاندىن كﯧـيىن ۇئ‬ ‫ۆئزىنى بىردىنال ېئغىرلىشىپ كهتكهندەك ھﯧس قىلدى‪ .‬مهنـسۇبىيهت‪ ،‬مهسـۇئلىيهت‪،‬‬ ‫مهجبۇرىيهت ېئڭىنىڭ بىردىنال كۈچىيىپ كهتكهنلىكىنى ھﯧس قىلدى‪.‬‬ ‫نىكاھ مانـا مۇشـۇنداق تامامالنـدى‪ ،‬ائسـانال ىئـش ىئـكهن‪ ،‬غهلـۋە‪-‬غۇدۇرىـسى ائز‬ ‫ىئكهن‪ .‬قارىماققا شۇنداق كـۆرۈنگهن بىـلهن‪ ،‬مهن مۇسـۇلمان دﯦگهنلهرنىـڭ كۆڭلىـدە‬ ‫نىكـــاھ ائدەتتىكـــى ىئـــش ەئمهس‪ ،‬ۇئ مۇســـۇلمانلىقنىڭ‪ ،‬پاكلىقنىـــڭ تهقهززاســـى‪،‬‬ ‫مۇسۇلمانالرنىڭ ېئغىزىـدىن چىققـان سـۆز ۋە ۋەدىنىـڭ ۋەزنـى ېئغىـر‪ .‬شـۇڭا نىكـاھ‬ ‫مــۇقهددەس مهنه بﯧرىــدۇ‪ ،‬ىئككــى تهرەپ بىــر‪-‬بىرىــدىن بۈيــۈك ۋەدە ائلىــدۇ‪ ،‬ھهق‪-‬‬ ‫نﯧسىۋىسى قوشۇلىدۇ‪ .‬زۆھرە مهيلـى ىئمانىنىـڭ تهقهززاسـىدىن‪ ،‬ەئخـالق قارىـشىنىڭ‬ ‫كۈچلۈكلىكىــدىن‪ ،‬ائدەت كۈچىــدىن يــاكى ائتــا‪-‬ائنىــسىنىڭ ائرزۇيىــدىن بولــسۇن‪،‬‬ ‫نىكــاھنى ۆئزىنىــڭ ەئڭ ەئۋزەل‪ ،‬ىئــشهنچلىك تاللىــشى قىلــدى ۋە بــۇنى ەئمهلــگه‬ ‫ائشۇردى‪.‬‬ ‫تاشچىالر يهيدىغىنىنى يهپ بولۇپ‪ ،‬قىز‪-‬يىگىتنىڭ بﯧـشىنىڭ بـاش‪ ،‬ائيىغىنىـڭ‬ ‫تاش بولۇشىنى تىلهپ تارقاپ كﯧتشىتى‪ .‬تاھىر قارى ۇئ ىئككهيلهننى تاكسىغا سﯧلىپ‬ ‫زۆھرە تۇرۇۋاتقان بىنانىڭ ائلدىغا ەئكىلىپ قويۇپ‪ ،‬ياتىقىغا قايتىپ كهتتـى‪ .‬سـىيىت‬ ‫قارى زۆھرەنىڭ يﯧنىدا ۆئزىنـى ائزادە تۇتۇشـقا شـۇنچه تىرىشـسىمۇ جىددىيلىـشهتتى‪،‬‬ ‫زىيــادە ھاياجانــدىن يــۈرىكى ائغــرىپال تــۇراتتى‪ .‬ھــﯧچ ىئــش بولمىغانــدەك مهغــرۇر‬ ‫تۇرۇۋاتقان زۆھرە تويى بولغان قىزالردا كۆرۈلىدىغان خۇشاللىقتىن ائنچه ەئسـهر يـوق‪،‬‬ ‫قﯧتىۋﯦلىپ تۇراتتى‪ ،‬ياسىنىـشلىرى‪ ،‬پهردازلىرىمـۇ ۇئنـى شـۇنداق ھالغـا كهلتـۈرۈپ‬ ‫قويغاندەك قىالتتى‪ .‬سيىت قارى توي قىلىپ بۇنداق بىچارىلىشىپ كﯧتىـدىغانلىقىنى‬ ‫ھهرگىــز وئيلىمىغانىــدى‪ ،‬بــۇ نىك ـاھ ەئجىبــا خاتــا قوشــۇلۇپ قﯧلىــشمىدۇ؟! تــوي‬ ‫قىلماستا ېئچىلىپ كۈلگهن زۆھرە ەئمدى ۈئششۈك تهگكهن گۈلدەك بۇنـداق سـوغۇق‬ ‫تۇرۇۋالسا توي كﯧچىسىدىكى شادلىقتىن ۋە ۇئنىڭدىن كﯧيىنكـى تۇرمۇشـتىن قانـداق‬ ‫ۈئمىد كۈتكىلى بولىدۇ؟‬ ‫_ باشــلىقىم تــوال تﯧلﯧفــون قىلىــپ كﯧتىــپ بارىــدۇ‪ _ ،‬دﯦــدى زۆھــرە بىنانىــڭ‬ ‫ىئشىكىدىن كىرمهي تۇرۇپ‪ _،‬ىئشقا بارمىسام بولمايدىغاندەك تۇرىدۇ‪ ،‬سىز ھـازىرچه‬ ‫ياتىقىڭىزغا قايتىپ تۇرسىڭىز‪...‬‬

‫‪306‬‬

‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭ ېئغىزىغا ھاڭۋﯦقىپ قاراپ قالدى‪.‬‬ ‫_ ەئسلى بۈگۈن رۇخسهت سورىسام بـوپتىكهن‪ ،‬ائلدىرىغانـدا كـالالم پهقهت جايىـدا‬ ‫ەئمهس‪...‬‬ ‫_ مﯧنىڭمۇ كالالم جايىدا ەئمهس‪_...‬دﯦدى سـىيىت قـارى ھوشـىنى يىغىـپ‪ _ ،‬نـﯧمه‬ ‫دەۋاتقانلىقىڭىزنى پهقهت ۇئقالمىدىم‪.‬‬ ‫_گﯧپىمدىن ھهيران قﯧلىۋاتامسىز‪ ،‬بۈگۈن مهن ىئشلهيمهن‪ ،‬توغرا چۈشىنىڭ‪.‬‬ ‫_ توي كۈنىمۇ ىئشلهمدۇ بىر كىم؟‬ ‫_ بىز نىكاھ قىلغان بىلهن تﯧخى توي قىلمىدۇققۇ؟‬ ‫_ نىكــاھنى ســىز نــﯧمه دەپ وئيلىغانىــدىڭىز؟_ دﯦــدى ســىيىت قــارى بــۆلهكچه‬ ‫سهزگۈرلىشىپ‪ _ ،‬توي قىلغىچه ائيرىلىپ تۇرايلى دﯦمهيدىغانسىز؟‬ ‫_ كىم ۇئنداق دەپتۇ؟ نﯧمانداق گهپ چۈشهنمهيسىز‪...‬‬ ‫_ بولدى تاالشمايلى‪ ،‬سىزنىڭ دﯦگىنىڭىزچه بولسۇن‪ _...‬دﯦدى سىيىت قـارى ۆئزىنـى‬ ‫بﯧسىۋﯦلىپ‪.‬‬ ‫_ كۈندۈزى دﯦگهن ىئشلهش ۋاقتى‪ ،‬كهچته كۆرۈشسهك بولىدىغۇ؟!‬ ‫_ ماقۇل كهچته كۆرۈشهيلى‪...‬‬ ‫زۆھرە سىيىت قارىنى پهسكه تاشالپ قويـۇپ‪ ،‬بىنانىـڭ ۈئسـتىگه چىقىـپ كهتتـى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ياتاققا قايتىشنى خالىماي‪ ،‬كوچىنىـڭ پىيـادىلهر يولىـدا بﯧـشى قايغـان‪،‬‬ ‫پۇتى تايغان تهرەپكه ماڭدى‪ ،‬ېئغىـر خىياللىرىغـا پۇتالشـتى‪ .‬نهچـچه ۋاقىتـتىن بﯧـرى‬ ‫شــۇنچه زارىققــان‪ ،‬ۋىــسالىغا ېئرىشىــشكه كــﯧچه‪-‬كۈنــدۈز تهشــنا بولغــان قىزغــا‬ ‫ېئرىشكهندە خوش بولمىغىنى قىززىق! تۇرمۇش ھه دﯦگهنـدىال نﯧمىـشقا وئيلىغانـدەك‬ ‫بولمايدىغانــدۇ؟! كۆڭۈلــدە خۇشــاللىق ائپتىپــى چىققــان ھامــان غهم بۇلــۇتلىرى‬ ‫بﯧسىۋالىغان بۇ تۇرمۇش قاچانغىچه كۈلرەڭ كهيپىياتتا داۋاملىشار؟!‬ ‫زۆھرە ھۈسهيىنگه تﯧلﯧفون قىلىپ بۈگۈنمـۇ مىجهزىنىـڭ يوقلـۇقىنى‪ ،‬ەئته ىئـشقا‬ ‫بارىـــدىغانلىقىنى ېئيتتـــى‪ ،‬ھۈســـهيىن ەئته ۆئز دۆلىتىـــدىن ەئلچىـــلهر ۆئمىكـــى‬ ‫كﯧلىدىغانلىقىنى‪ ،‬ەئلچىخانا ۇئالرنى كۈتىۋﯦلىشقا مهسۇئل ىئكهنلىكىنـى‪ ،‬زۆھرەنىـڭ‬ ‫ەئته چوقــۇم كهلمىــسه بولمايــدىغانلىقىنى ېئيتتــى‪ ،‬گﯧپىنىــڭ ائخىرىــدا زۆھرەنىــڭ‬ ‫تﯧـــــزرەك ساقىيىـــــشىنى ۈئمىـــــد قىلىـــــدىغانلىقىنى‪ ،‬بىـــــر كـــــۈن كۆرمىـــــسه‬ ‫چىدىيالمايدىغانلىقىنى ېئيتتى‪» .‬تﯧتىقسىز وئغرى‪ «...‬دەپ تىلـالپ قويـدى زۆھـرە ۋە‬ ‫ھۇجرىسىغا كىرىپ كارىۋاتلىرىنى تۈزەشتۈردى‪ ،‬كىرلىكلىرىنى يﯧڭىباشـتىن سـالدى‪.‬‬ ‫ائنــدىن مۇنچىغــا كىــردى‪ ،‬ســۇنى شــاقىرىتىپ قويــۇۋەتتى‪ ،‬يۇيۇنىۋﯦتىــپ كــۆڭلى يهنه‬ ‫بۇزۇلدى‪ ،‬ائدەم بار يهردە ائۋازىنى چىقىرىپ يىغلىيالمىغانىدى‪ ،‬ەئمدى تازا يىغلىدى‪،‬‬ ‫ۆئكسۈپ‪-‬ۆئكسۈپ يىغلىدى‪.‬‬

‫‪307‬‬

‫كوچىدا ائۋارە بولۇپ يۈرگهن سـىيىت قـارى نامازلىرىـدىنمۇ قالـدى‪ ،‬بهخـت بىـلهن‬ ‫بهختــسىزلىك‪ ،‬ەئزىزلىــك بىــلهن خــارلىق بىــر قهدەمــال كﯧلهتتــى‪ ،‬ســىيىت قــارى شــۇ‬ ‫قهدەملهرنى مﯧڭىپ زۆھرەنىڭ ۆئيىگه كهلدى‪ .‬زۆھـرە ۇئنـى غهمكىـن چىرايـى بىـلهن‬ ‫قارشى ائلـدى‪ ،‬ىئلگىرىكـى قىـزغىن تهبهسـسۇمالر يوقـاپ كهتكهنىـدى‪ .‬سـىيىت قـارى‬ ‫بۇنىڭغا بىـر نهرسـه دﯦمىـدى‪ ،‬ھﯧچنـﯧمه دﯦيهلمىـدى‪ .‬قورسـىقى ېئچىـپ كهتكهنىـدى‪،‬‬ ‫تامــاق بــارمۇ دﯦيهلمىــدى‪ .‬زۆھــرە تامــاق ەئتمىگهنىــدى‪ ،‬چــاي ەئكهلــدى‪ .‬ىئككهيــلهن‬ ‫جىمجىت وئلتۇرۇپ قۇرۇق نـان بىـلهن چـاي ىئچىـشتى‪ .‬ۇئقۇشـماي بىـر يهرگه كﯧلىـپ‬ ‫قالغان قىز‪-‬يىگىتلهردەك ۆئزائرا سىنچىالپ قاراشـتى‪ .‬سـىيىت قـارى چﯧيىنـى ىئچىـپ‬ ‫بولۇپ شام نامىزىنى وئقۇدى‪ ،‬قىراەئتنى مۇڭ بىلهن قىلدى‪ ،‬كۆزلىرىگه يـاش كهلـدى‪،‬‬ ‫ائنــدىن قــازا بولــۇپ كهتــكهن نامــازلىرىنى وئقــۇدى‪ ،‬يۈكۈنــۈپ وئلتــۇرۇپ ۇئزاق دۇائ‬ ‫قىلدى‪ .‬زۆھرە تﯧلﯧۋىزور كۆرۈپ وئلتۇراتتى‪ ،‬سىيىت قارىغا پـات‪-‬پـات قـارايتتى‪ .‬ھهر‬ ‫ىئككىلىــسىنىڭ جىددىيلىــشىۋاتقانلىقى بىــر‪-‬بىــرىگه مهلــۇم ىئــدى‪ .‬ســىيىت قــارى‬ ‫نامازدىن كﯧيىن پهيدا بولغان روھىي ائزادىلىك ىئچىدە كهيپىيـاتىنى ۈئسـتۈن قىلىـپ‬ ‫زۆھرەنىڭ يﯧنىغا كهلدى‪ .‬ۆئتكهندە زۆھرە دەل مۇشۇنداق مﯧڭىـپ‪ ،‬سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫يﯧنىغا كهلگهن‪ ،‬قارىمغا شهھال كۆزىدە تىكىلگهن‪ ،‬ھاياجاندا نومۇسنى قايرىپ قويۇپ‬ ‫قارىمنىــڭ قۇچىقىغــا ۆئزىنــى تاشــلىغانىدى‪ ...‬ســىيىت قــارى زۆھرەنىــڭ قﯧــشىدا‬ ‫ھﯧچقانداق ىئپادە بىلدۈرمهي گالۋاڭدەك قاراپ وئلتۇردى‪ ،‬ىئچى بهكمۇ سىقىلدى‪ ،‬يهنه‬ ‫شۇ مهنىـسىز تﯧلىـۋىزور‪ ،‬ائدەمنىـڭ ۋاقتىنـى بىـر ۆئمـۈر ىئـسراپ قىلىـدىغان ناچـار‬ ‫پروگراممىالر‪...‬‬ ‫_ مۇنچىڭىزدا ىئسسىق سۇ بولسا يۇيۇنۇۋالسام بوپتىكهن‪...‬‬ ‫_ يۇيۇنۇڭ‪ ،‬ىئچىدە ھهممه نهرسه تهييار‪.‬‬ ‫ســـىيىت قـــارى مۇنچىغـــا كىرىـــپ كهتتـــى‪ ،‬زۆھرەنىـــڭ مۇشـــۇ مۇنچىـــدا قانـــداق‬ ‫يۇيۇنىدىغانلىقىنى تهسهۋۋۇر قىلىپ ھاياجانالندى‪ ،‬نـازىنىن قىـز‪ ،‬ائدەمنـى بهختـتىن‬ ‫مهست قىلىدىغان قىز‪ ،‬بۈگۈن ائخشام مهن شاھ بولىدىغان بولدۇم‪....‬‬ ‫ۇئ كوچىدا توال مﯧڭىپ تهرلهپ قالغان بهدىنىنى ۇئۋىالپ پـاكىز يۇيـدى‪ ،‬بـارلىق‬ ‫غهم‪-‬قايغۇ‪ ،‬مۇشـهققهتلىرىنى ۇئنتـۇپ كهتتـى‪ ،‬ھـارغىنلىقى يوقالـدى‪ .‬كىيىملىرىنـى‬ ‫كىيىپ زۆھرەنىڭ يﯧنىغا قورۇنمـاي كهلـدى‪ ،‬بىـر دەم تﯧلﯧـۋىزور كۆرگهنـدىن كﯧـيىن‬ ‫خۇپتهن نامىزى وئقۇدى‪ ،‬نامازدىن ېئزىپ كهتمهسلىك ۈئچۈن پۈتۈن دىققىتىنى يىغىـپ‬ ‫وئقۇدى‪ .‬ۇئ نامازنى وئقۇپ بولغىچه زۆھرە تﯧلىۋىزورنى ۆئچۈرۈپ‪ ،‬ھۇجرىسىغا كىرىـپ‬ ‫كهتكهنىدى‪ .‬سىيىت قارى نامازنى ائخىرالشتۇرۇپ دۇائ قىلدى‪ ،‬ائلالھقا سىغىنىپ غهم‬ ‫قــايغۇدىن‪ ،‬قورقۇنچــاقلىقتىن‪ ،‬بﯧخىللىقــتىن‪ ،‬كﯧــسهللىكتىن‪ ،‬قهبــرە ائزابىــدىن‪،‬‬ ‫دەججالنىڭ پىتنىسىدىن‪ ،‬ھاياتلىقنىڭ پىتنىسىدىن پاناھ تىلىدى‪.‬‬

‫‪308‬‬

‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭ ھۇجرىسىغا بۇرۇنال كىرىـپ كهتكهنلىكىنـى كـۆرۈپ بىـر‬ ‫دەم ىئككىلىنىپ تۇرغاندىن كﯧيىن‪ ،‬ۆئزىـگه چىـدام‪-‬غهيـرەت بﯧرىـپ ۇئنىـڭ يﯧنىغـا‬ ‫كىردى‪ ،‬زىيـادە ھاياجـان ائجىزلىقنىـڭ ىئپادىـسى ىئـدى‪ ،‬شـۇنداقتىمۇ ھاياجانالنمـاي‬ ‫تۇرالمــايتتى‪ .‬ائلــالھ نﯧــسىپ قىلغــان بــۇ بۈيــۈك نــﯧمهتكه ېئرىــشكهندە كىممــۇ‬ ‫شادالنمىسۇن‪ ،‬ۇئزاق ھىجران ۋە خاپىلىقتىن كﯧيىن ۋىـسال تاپقانـدا كىممـۇ »مهن بـۇ‬ ‫دۇنيادا ەئڭ بهختلىك ىئنسان!« دﯦيهلمىسۇن‪.‬‬ ‫سىيىت قـارى مۇرادىغـا يهتتـى‪ ،‬زۆھرەنىـڭ پـاك ۋۇجۇدىغـا ېئرىـشكهنلىكىدىن‬ ‫ائلهمـــچه ســـۆيۈنۈپ‪ ،‬ۆئزىنـــى ەئڭ بهختلىـــك ەئر دەپ ھﯧـــسابلىدى‪ ،‬زۆھـــرە گهرچه‬ ‫ائزابالنغان بولسىمۇ‪ ،‬ائخىرقى ھﯧسابتا خاتىرجهملىككه چىقتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى تاڭ سۈزۈلگهندە قايتا مۇنچىغا كىرىپ‪ ،‬غۇسلى قىلىـپ‪ ،‬بامـدات‬ ‫نامىزى وئقۇدى‪ ،‬ائلالھ تاائالغا كۆپلهپ ھهمدۇ ساناالر ېئيتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە بولسا خﯧلى ۋاققىچه قوپماي ۇئخلىدى‪...‬‬ ‫‪27‬‬ ‫شۇنداق قىلىپ‪ ،‬بهختكه تهشنا يىگىت قىزنىڭ گۇلزارلىقىغا كىردى‪ ،‬يايراپ كۈلدى‪،‬‬ ‫مۇھهببهت تﯧخىمۇ چوڭقۇرالپ‪ ،‬ھهقىقىي مهنىسىنى تاپتى‪ .‬تهلپۈنـۈش ائخىرالشـمىدى‪،‬‬ ‫بهلكى ەئمدى باشالندى‪...‬‬ ‫قىز ۆئمرىدە تۇنجى قﯧتىم قورقۇشتىن ھهقىقىي شادالندى‪ ،‬ۆئزىنى يوقـاتتى‪ ،‬بهخـت‬ ‫دﯦگهن شۇ‪ ،‬بهخت دﯦگهن مۇشهققهتلىك ۆئزلۈكنى ۇئنتۇش‪ ،‬روھىي بﯧسىمدىن ۆئزىنـى‬ ‫ائزاد قىلىش دﯦگهنلىك‪.‬‬ ‫زۆھرەنىــڭ تــوي كﯧچىــسى ۋە ســىيىت قــارى ھهققىــدىكى خىيــاللىرى رﯦائللىقتــا‬ ‫باشقىچه تۈس ائلدى‪ ،‬خىيال بهرىبىر رىائللىققا وئخشىمايتتى‪ ،‬رىائللىق خىيـالنى ھهر‬ ‫ۋاقىت چۇۋۇپ تاشاليتتى ۋە باشقىدىن توقۇيتتى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى ۋىــسالىغا يهتتــى‪ ،‬زۆھــرە ۆئز مهقــسىتىگه يهتتــى‪ .‬زۆھــرە ۈئچــۈن‬ ‫ېئيتقانــدا‪ ،‬بــۇ تــوي كﯧچىــسى ۋىــسال شــادلىقى ەئمهس‪ ،‬بهلكــى يﯧڭــى بىــر تۇرمــۇش‬ ‫باسقۇچىنىڭ باشلىنىشى ىئـدى‪ .‬ۇئ تـوي كﯧچىـسىدىن ائۋۋال مۇشـۇنداق وئيلىۋالغـان‬ ‫بىلهن‪ ،‬بۇ كﯧچىنى باشتىن كهچۈرگهندىن كﯧيىن خىياللىرى ۆئزگهردى‪ ،‬سـىيىت قـارى‬ ‫ۇئنىــڭ ۋۇجــۇدىنى وئيلىمىغــان يهردىــن ىئــستﯧال قىلىۋاتــاتتى‪ ،‬تﯧــنىگىال ەئمهس‪،‬‬ ‫قهلبىگىمــۇ ىئگىــدارچىلىق قىلىــشنى باشــلىۋەتكهنىدى‪ .‬بــۇ كۆڭۈلنىــڭ ھهقــدادىغا‬ ‫يﯧتىــشىمۇ؟ مۇھهببهتنىــڭ تهن ائرقىلىــق چوڭقۇرلىشىــشىمۇ؟ زۆھرەنىــڭ قولىنىــڭ‬ ‫ۇئچىنىمۇ تۇتۇپ باقمىغان سىيىت قارى توي كﯧچىسىگه‪ ،‬زۆھرەنىـڭ قوينىغـا بىـراقال‬ ‫ائتــالپ كىرىــپ كهلــدى‪ ،‬مــۇھهببهت كۈنلــۈكى ائســتىدا قۇچاقلىــشىپ‪ ،‬سۆيۈشــۈپ‬

‫‪309‬‬

‫يۈرۈيدىغان قىز‪-‬يىگىتلهرنىڭ رومانتىكىلىقىنى چۆرۈپ تاشـلىدى‪ ،‬سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫نهزەرىــدە ۇئ مــۇھهببهت ەئمهس‪ ،‬بهلكــى زىنانىــڭ باشلىنىــشى ىئــدى‪ ،‬نامهھرەمنىــڭ‬ ‫ۋۇجۇدىغا نىكاھ ائرقىلىقال ېئرىشكىلى بـوالتتى‪ .‬قـارىم ائخىـر ېئرىـشتى‪ ،‬بىـر ۆئمـۈر‬ ‫ائرمان قالمىغۇدەك بهخـتكه ېئرىـشتى‪ .‬مۇھهببهتنىـڭ دەشـتى باياۋانلىرىـدا چاڭقـاپ‬ ‫يۈرۈپ‪ ،‬ائخىـر سـۇلىرى ېئقىـپ تۇرغـان گـۈزەل بوسـتانلىققا ۇئلىـشىپ‪ ،‬تهشـنالىقىنى‬ ‫قاندۇردى‪...‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭ وئيغىنىشى كۈتۈپ مﯧھمانخانىدا قـاراپ وئلتـۇردى‪ ،‬كـۈن‬ ‫قىزىرىپ چىقىۋاتـاتتى‪ » .‬زۆھـرە ەئمـدى ماڭـا مهنـسۇپ‪ ،‬بۇنىڭـدىن كﯧـيىن مﯧھىـر‪-‬‬ ‫مۇھهببىتىمىز تﯧخىمۇ چوڭقۇرلىـشىدۇ _ دەپ وئياليتتـى سـىيىت قـارى‪ _،‬زۆھرەنىـڭ‬ ‫ماڭا بولغان قاراشلىرى ۆئزگىرىدۇ‪ ،‬دىلى يۇمشايدۇ‪ ،‬قهلبى تهقۋالىققا مايىـل بولىـدۇ‪،‬‬ ‫شۈكۈر‪-‬قاناەئتچان بولىدۇ‪ ،‬ائلالھ كۆڭلىگه تﯧخىمۇ ىئنساپ بﯧرىپ قالسا‪ ،‬ۆئمۈر بويى‬ ‫خىزمىتىمنى قىلىدىغان دىيانهتلىك‪ ،‬كۆيۈمچان خوتۇن بولىدۇ‪،«...‬‬ ‫ەئمما ۇئنىڭ بۇنداق ۈئمىدۋار خىيـاللىرى ۇئزۇنغـا بارمـايتتى‪ ،‬ەئنـسىرەشلىرى‬ ‫كۈچلۈكرەك ىئدى‪ ،‬ۇئ زۆھرەنىڭ پاك ۋۇجۇدىغا ېئرىشكهن بىلهن تﯧخى ۇئنىڭ قهلبىنى‬ ‫تولــۇق چۈشــهنمهيتتى‪ ،‬ۇئنىــڭ ۆئزگىرىــشچان روھىــي ھــالىتىنى‪ ،‬ىئنتىلىــشلىرىنى‪،‬‬ ‫مهقــسهت‪-‬مــۇددىائلىرىنى باشــقۇرۇپ بواللمــايتتى؛ زۆھــرە مهيلــى قىــز يــاكى جــۇۋان‬ ‫ھالىتىدە بولسۇن‪ ،‬شۇ چىرايـى‪ ،‬شـۇ مىـجهزى بىـلهن پﯧتىـدىن ھهرگىـز چۈشـمهيتتى‪،‬‬ ‫سىيىت قارىدىن ھۆرمهت‪ ،‬مۇھهببهت تهلهپ قىالتتى‪ ،‬ۇئنىـڭ ۆئزگىرىۋﯦلىـشىغا‪ ،‬ۆئزى‬ ‫بىلهن ۈئستۈنلۈك تالىشىشغا يول قويمـايتتى؛ شـۇنداق قىلىـپ‪ ،‬سـىيىت قـارىنى ۆئز‬ ‫رايىغا بويسۇندۇرماي قويمايتتى‪ ،‬بۇنداق قىلمىسا كۆنهلمهيتتى‪.‬‬ ‫مۇھهببهتلىــشىۋاتقان وئمــاق قىــزالر تــوي قىلغانــدىن كﯧــيىن ســۆيۈملۈكلىكىنى‬ ‫يوقىتىدۇ‪.‬‬ ‫نىكاھ شۇنچه نازۇك قىزالرنىمۇ قوپالالشتۇرىۋﯦتىدۇ‪.‬‬ ‫تۇرمۇشنىڭ رەھىمسىزلىكى مۇاليىم قىزالرنى ەئرلهردەك سهپرا قىلىۋﯦتىدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرە مۇھهببهتلىشىپ باقمىغـان‪ ،‬تويـدىن كﯧـيىن تﯧخىمـۇ مۇھهببهتلىـشهلمهيدۇ‪.‬‬ ‫ھــارغىن تۇرمۇشــنىڭ خاپىلىقىــدا قــاپىقىنى تــۈرۈپ ياشــايدۇ‪ .‬ســىيىت قــارى بۇنــداق‬ ‫چىرايدىن بىزار بولسىمۇ ائمال يوق چىدايدۇ‪.‬‬ ‫كﯧچىدىن »شاھ« ھۇزۇرىنى سـۈرگهن قـارىم ەئمـدى كۆڭـۈلنى دەپ »قـۇل« بولـۇش‬ ‫مۇساپىسىنى باشالمدىكىن تاڭ! بهختنىڭ ائرقىـسىدا ائزاب ۋە كۆڭۈلـسىزلىك قـارا‬ ‫ىئتتهك ماراپ ياتىدۇ‪.‬‬ ‫نﯧمه بولسا بولسۇن‪ ،‬كهلگۈسىگه ھﯧچنﯧمه دەپ بولغىلى بولمايدۇ‪ .‬شۇڭا ھهر ۋاقىت‬ ‫ائلالھقا تهۋەككۇل قىلىشنى بوشاشتۇرۇپ قويماسلىق كﯧرەك‪.‬‬

‫‪310‬‬

‫سىيىت قارى بىر دەم روھالنسا‪ ،‬بىر دەم بوشىشىپ كﯧتهتتى‪ .‬ناچـار خىياللىرىـدىن‬ ‫كهيپىياتى يۇقۇملىنىپ قالسا‪ ،‬ۈئمىـدۋارلىقىغا »زۇكـام«تﯧگهتتـى‪ ،‬ىئچـى بۇرۇقتۇرمـا‬ ‫بولــۇپ‪ ،‬ائزادە نهپهس ائاللمــايتتى‪ .‬ۇئ زۆھــرە ھهققىــدە ائيىغــى چىقمــاس خىيــالالرىنى‬ ‫سۈرۈپ‪ ،‬زۆھرەنى كۆرگىسى كﯧلىپ ھۇجرىغـا كىـردى‪ ،‬زۆھـرە ۆئمرىـدە تـۇنجى قﯧـتىم‬ ‫ەئڭ خــاتىرجهم ۇئيقــۇنى ۇئخالۋاتــاتتى‪ ،‬قــاپىقىنى تــۈرمهي يــاكى كۈلۈمــسىرىمهي‬ ‫ائدەتتىكىدەك ۇئخالۋاتـاتتى‪ .‬سـىيىت قـارى ۇئنـى سـۆيۈپ وئيغىتىـپ قويۇشـنى يـاكى‬ ‫سۆيۈپ قويۇپ بۇ ۆئيدىن چىقىپ كﯧتىـشنى بىلهلـمهي قالـدى‪ .‬ۇئنىڭغـا ۇئزاق قـاراپ‬ ‫تــۇردى‪ ،‬ۈئمىــدلىك خىيــاللىرى بىــلهن ەئندىــشىلىرى ۆئزائرا قوغالشــماق وئينىــدى‪.‬‬ ‫كﯧيىنكى تۇرمۇش مۇشۇنداق وئيۇننىڭ قىيا‪-‬چىيالىرى ىئچىدە داۋاملىـشاتتى‪ .‬كىـشى‬ ‫ھﯧرىپمۇ قاالتتى‪ ،‬لﯧكىن ۈئمىدلىرىدىن‪ ،‬كﯧيىنكى قهدەملىرىدىن ۋاز كهچمهيتتى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى ســهل توڭغانــدەك بولــۇپ‪ ،‬زۆھرەنىــڭ يﯧنىغــا كىرىــپ يــاتتى‪،‬‬ ‫ۇئيقۇدىكى ساھىبجامالنىڭ تهپتى‪ ،‬تىنىقلىرى‪ ،‬خۇش ھىدلىرىدىن يهنه مهست بولدى‪،‬‬ ‫غهم‪-‬قــايغۇلىرىنى يىراققــا ائتتــى‪ ،‬شــىرىن خىيالغــا پــاتتى‪ ،‬كﯧچىــدىكى شــىرىن‬ ‫سهزگۈلهرنى قايتا‪-‬قايتا ەئسلىدى‪ ،‬سﯧغىندى‪...‬‬ ‫زۆھرە بىر چاغدا وئيغىنىپ يﯧنىدا كىيىمى بىلهن ۇئخالپ قالغـان سـىيىت قارىغـا‬ ‫ۇئيقۇچان قارىدى‪ » ،‬بۇ مﯧنىڭ ېئرىم« دﯦگهن تهۋەلىك تۇيغۇسىغا دەرھال كﯧلهلمىدى‪.‬‬ ‫ەئمما كﯧچىدىكى ىئشالر چۈش ەئمهس ىئدى‪ ،‬سىيىت قارى ساھىبقىراندەك جهسۇرلۇق‬ ‫ۋە جــۈرەئت بىــلهن ىئپــپهت بوســتانلىقىغا ائت چــاپتۇرۇپ كىرگهنىــدى‪ ،‬ەئل بولغــان‬ ‫زۆھرە قورقۇنچنىڭ دەھشىتى ۋە ھۇزۇرىدا قﯧتىپ قالغانىدى‪...‬‬ ‫قارىمنىــڭ پــاكىز يــۈزى‪ ،‬تۈنۈگــۈن قىرغــان بولــسىمۇ يهنه بﯧدىــدەك ۆئســۈپ‬ ‫چىقىۋاتقان ساقال‪-‬بۇرۇتلىرى باشقىچه يﯧقىملىق كۆرۈنهتتى‪ .‬ھاياتلىق‪ ،‬ەئرلىك كۈچ‪-‬‬ ‫قۇۋۋەت ۇئنىڭ يۈزىدە ىئدى‪ .‬زۆھرە ۇئنىڭغا تىكىلىپ قاراپ قالدى‪ ،‬رازىمهنلىك بىلهن‬ ‫قارىدى‪ ،‬ىئلگىرى بولۇپ باقمىغان بىر سۆيۈنۈش‪ ،‬ائمراقلىق ھﯧسسىياتىدا قارىدى‪.‬‬ ‫زۆھــرە يۇيۇنــۇپ‪ ،‬ياســىنىپ تارىنىــپ‪ ،‬ەئيــنهككه قــاراپ كۈلۈمــسىرەپ قويــدى‪.‬‬ ‫ناشتىلىق تهييارالپ بولغاندىن كﯧيىن سىيىت قارىنى وئيغاتتى‪ ،‬قـارىم خۇرسـهنلىك‬ ‫ىئچىدە يﯧڭى تۇرمۇشنىڭ مۇقهددىمىسىنى كۈتۈۋالـدى‪ .‬ىئككهيـلهن ىئنـاقلىق‪ ،‬ھـۇزۇر‬ ‫بهخش ىئچىدە چاي ىئچىپ وئلتۇرۇپ پاراڭالشتى‪.‬‬ ‫_ بۈگۈن ىئشقا بارامسىز؟‬ ‫_ ھهەئ‪ ،‬بۈگۈن ىئشىمىز ائلدىراش‪.‬‬ ‫_ ساەئت قانچىلهردە بىكار بولىسىز؟‬ ‫_ ائلتىلهردە ىئشتىن چۈشكىلى بوالمدىكىن‪.‬‬ ‫_ تاھىر قارى بىزنى مﯧھمان قىلماقچى ىئدى‪ ،‬كهچته بىلله تاماق يهيلى‪.‬‬ ‫_ مهيلى‪ ،‬ىئشتىن چۈشۈپ مهن سىزگه تﯧلﯧفون قىالي‪.‬‬

‫‪311‬‬

‫شۇنداق قىلىپ‪ ،‬زۆھرە ىئشقا كهتتى‪ .‬سىيىت قارى ياتىقىغا يﯧنىپ كهلدى‪ .‬تـاھىر‬ ‫قارى كىتاب كۆرۈپ وئلتـۇراتتى‪ .‬سـىيىت قارىنىـڭ كهلگىنىنـى كـۆرۈپ‪ ،‬ۇئزاق جهڭـدە‬ ‫بىلــله بولغــان سهپدىــشىنى قارشــى ائلغانــدەك قىــزغىن قارشــى ائلــدى‪ ،‬چىرايىغــا‬ ‫زوقمهنلىك بىلهن قاراپ كهتتى‪ ،‬كهيپىياتى جۇشقۇن ىئدى‪.‬‬ ‫_ بهختىڭ بار قارىم جۇمۇ سهن!‬ ‫_ سﯧنى بهختلىك دەيمىز‪ _،‬دﯦدى سىيىت قارى كۈلۈمـسىرەپ ‪ _ ،‬مـۇاليىم ائيالىـڭ‪،‬‬ ‫وئماق باالڭ بار‪.‬‬ ‫تاھىر قارى خوتۇن‪-‬بالىـسىنى ەئسـلهپ قالـدى‪ ،‬تۈنۈگـۈن كهچـته غﯧرىبـسىنىپ‬ ‫ائيالىغا تﯧلﯧفون قىلىپ ۇئزاق مۇڭداشقان‪ ،‬ائيـالى شـىرىن‪-‬سـۇخهن گهپلىـرى بىـلهن‬ ‫ۇئنىك مىسكىن كۆڭلىنى ېئلىپ‪ ،‬ۇئنىڭ بالدۇرراق قايتىشىنى تاپىلىغانىدى‪.‬‬ ‫_ ىئنشاائلالھ‪ ،‬سﯧنىڭمۇ شۇنداق كۈنلىرىڭ كﯧلىدۇ‪..‬‬ ‫_ مهنغۇ ھازىر ائلالھقا تهۋەككۇل قىلىپال تـۇردۇم‪ _،‬دﯦـدى سـىيت قـارى كارىۋىتىغـا‬ ‫كﯧلىپ وئلتۇرۇپ‪ _،‬ىئشىمىزنى ائلالھ ائسان قىالر‪...‬‬ ‫_ سﯧنىڭچه زۆھرە كهتكىلى ۇئنىماسمۇ؟‬ ‫_ كهتمهيدىغانلىقى ېئنىق‪ ،‬مهشهدە خىزمهت قىلىپ ياشاپ قالىدىغاندەك قىلىـدۇ‪،‬‬ ‫بۈگۈنمۇ ىئشقا كهتتى‪.‬‬ ‫_ ىئككىمىز نهسىھهت قىلىپ دەپ باقساقچۇ!؟‬ ‫_ بهرىبىر ۇئنىمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه ۇئنى تاشالپ كﯧتىۋﯦرەمسهن؟‬ ‫_ تــوي قىلمــاي كﯧتىــپ قالمىــدۇق‪-‬دە‪ ،‬نىكــاھ چﯧتىلغانــدىن كﯧــيىن ۇئ بهرىبىــر‬ ‫مﯧنىڭ خوتۇنۇم‪ .‬ەئمدى ەئھۋالغا قاراپ ىئش تۇتمىساق بولمايدۇ بۇرادەر‪.‬‬ ‫_ نىكاھنى چاتقان بىلهنال ىئش تۈگىمهيدۇ قارىم‪ ،‬ەئر‪-‬خوتۇن داىئم بىلـله تۇرمىـسا‬ ‫بولمايدۇ‪ .‬ۇئالرنىڭ بىر‪-‬بىرىدە ھهققى بار‪.‬‬ ‫_زۆھرە شۇنى بىلسه بوالتتى‪_،‬دﯦدى سىيىت قارى ەئپسۇسلىنىپ‪ _،‬دىنى ىئسالمنى‬ ‫ھهقىقىـــي يوســـۇندا چۈشـــىنىپ ەئمهل قىاللىغـــان بولـــسا مهن ھﯧچنﯧمىـــدىن غهم‬ ‫قىلمايتتىم‪.‬‬ ‫_ مهن بىر نهچچه كۈندىن كﯧيىن ماڭمىسام بولمايدۇ بۇرادىرىم‪ ،‬سهن قانداق قىالي‬ ‫دەيسهن؟‬ ‫سىيىت قارى گويا قايتىشنى وئيالپ باقمىغاندەك ەئندىكىپ تاھىر قارىغا قارىدى‪.‬‬ ‫_ كهلگىنىمىزگه بىر ائيغا يـﯧقىن بولـۇپ قـاپتۇ‪ ،‬قىلىـدىغان سـودىنىمۇ بىـرەر قـۇر‬ ‫قىلىپ تۈگهتتۇق‪ .‬چوڭ ىئشتىن بىرنى تۈگىتىپ بﯧشىڭنىمۇ وئڭـالپ قويـدۇق‪ ،‬يﯧڭـى‬ ‫توي قىلدىڭ‪ ،‬شۇڭا سﯧنى ائلدىراتقىلى بولمايدۇ‪ .‬مهن خوتـۇن‪-‬بـالىلىق ائدەم‪ ،‬ۆئينـى‬ ‫يالغۇز تاشالپ بۇنداق يۈرىۋەرسهم بولمـاس‪ ،‬ائخـشام ائيالىمنىـڭ دەردىنـى تىڭـشاپ‪،‬‬

‫‪312‬‬

‫باالمنىڭ ائۋازىنى ائڭـالپ‪ ،‬ۆئينـى بهك سـﯧغىنىپ كهتـتىم‪ ،‬شـۇڭا بالـدۇرراق قايتـاي‪،‬‬ ‫قالغان تاشالرنى قالدۇرۇپ قوياي‪ ،‬ساتالىشىڭچه ساتارسهن‪.‬‬ ‫سىيىت قارى نﯧمه دﯦيىشىنى بىلهلمهي جىـددىي خىيـال سـۈرۈپ وئلتـۇرۇپ قالـدى‪.‬‬ ‫ۇئنىــڭ ھهقىــقهتهن ائلــدىراپ كهتكۈســى يــوق ىئــدى‪ ،‬بهختلىــك كــۈنلىرىنى‪ ،‬ۋىــسال‬ ‫دەملىرىنـــى ۇئزارتقـــانچه ۇئزارتىـــپ‪ ،‬ھاياتنىـــڭ گـــۈزەل نﯧمهتلىرىـــدىن قـــانغۇچه‬ ‫بهھىرلىنىشنى وئياليتتى‪ .‬ەئمما ۆئيدە قالغان ائتا‪-‬ائنىسىنى‪ ،‬جاماەئتنى‪ ،‬تهشـكىلنى‬ ‫قايرىپ قويالمايتتى؛ يهنه كﯧلىپ‪ ،‬ۇئ ۆئزى ھهقىقىي مهنسۇپ بولمىغـان بـۇ شـهھهرگه‬ ‫ەئمهس‪ ،‬تۇغۇلۇپ ۆئسـكهن مهھهللىـسىگه‪ ،‬چـوڭ ائىئلىـسىگه‪ ،‬بىـر يىلـدا تىرىـشىپ‬ ‫يۈرۈپ ياراتقان ىئناۋەت ۋە ىئمكانىيهتلىرىگه تارتىشاتتى؛ نامرات‪ ،‬جاپالىق بولسىمۇ‪،‬‬ ‫ائزادە‪ ،‬قوۋناق ۆئتىدىغان تۇرمۇشى كۆز ائلدىـدىن كهتمهيتتـى؛ ۆئز ۆئيىنىـڭ راھىتـى‬ ‫زۆھرەنىڭ ۆئيىدە قورۇنۇپ ياشىغاندىن مىڭ ەئۋزەل ىئـدى؛ كﯧـسهك تـاملىق ۆئينىـڭ‬ ‫پهگاسى‪ ،‬كىگىز‪ ،‬زەدۋاللىرى زۆھرەنىڭ ياسىداق ھۇجرىسى‪ ،‬كارىۋات ياپقۇچلىرىـدىن‬ ‫ســۆيۈملۈك ىئــدى‪ .‬كىــشىنىڭ تﯧخىمــۇ ىئچىنــى ســىقىدىغىنى شــۇ ىئــدىكى‪ ،‬زۆھــرە‬ ‫تۇرۇۋاتقان ۆئي ۇئنىڭغا ھهقىقىي تهۋە ەئمهس‪ ،‬ھﯧلىال سۇغا چۆكۈپ كﯧتىدىغان رەڭدار‬ ‫قهغهز ۆئيدەك كۆرۈنهتتى‪ ،‬كىشىگه ىئشهنچلىك تۇيغۇ بهرمهيتتى‪ .‬زۆھرە باشـلىقىنىڭ‬ ‫جۇۋىسىدا تهرلىسه‪ ،‬سىيىت قارى ەئمدى زۆھرەنىڭ جۇۋىسىدا تهرلهمـدۇ؟ بـۇ بىـر ەئر‬ ‫كىشى ۈئچۈن نومۇس ەئمهسمۇ!‬ ‫تاھىر قارى سىيىت قارىنىڭ جىمىپ كهتكهنلىكىنى كۆرۈپ سۆزىنى داۋامالشتۇردى‪:‬‬ ‫_ بىلىمهن بۇرادەر‪ ،‬سهن ىئككىلىنىۋاتىسهن‪ ،‬توي قىلىپ ىئككـى كۈنـدىن كﯧيىـنال‬ ‫خوتــۇنىنى تاشــالپ كﯧتىــشنى ھــﯧچكىم خالىمايــدۇ‪ ،‬بــۇ ســاڭا تهس كﯧلىــدۇ‪ ،‬شــۇڭا‬ ‫ائلــدىرىمايراق قايتــساڭمۇ بولىــدۇ‪ ،‬تهشــكىلگه دەپ ۋاقتىڭنــى بىــر ائز ۇئزارتــساڭ‬ ‫بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ تــوغرا دەيــسهن‪ ،‬مﯧنــى چۈشىنىــسهن‪_،‬دﯦــدى ســىيىت قــارى وئڭايــسىزالنغاندەك‬ ‫بولۇپ‪ _،‬بﯧشىمغا جىق ىئشالر كﯧلىدىغاندەك قىلىـدۇ‪ .‬بـۇ ىئـشنى ائتـا‪-‬ائنـام تﯧخـى‬ ‫ۇئقمايدۇ‪ ،‬ۇئالرغا نﯧمه دەپ دﯦيىشىمنىمۇ بىلمهيـمهن‪ .‬ەئگهر ۋاقىـت ائلىـمهن دﯦـسهم‬ ‫بىرلىكسهپ ىئشخانىسىغىمۇ بۇ ىئشنى دەپ قويۇشۇم كﯧرەك‪ ،‬ائنـدىن شـۇنىڭ بىـلهن‬ ‫بۇ ىئش پۈتۈن ىئمامالرغا‪ ،‬ىئمـامالردىن جامـاەئتكه تـاراپ كﯧتىـدۇ‪ ،‬ھهر خىـل گهپـلهر‬ ‫چىقىدۇ‪ ،‬مهن يۇرتقا بﯧرىپ بولغىچه نـامىم بـۇرۇن بﯧرىـپ بولىـدۇ‪ ،‬قانـداق قىلـسام‬ ‫بوالر؟ ەئسلىدە سهن بىلهن بىلله قايتسام ياخشىراق بوالتتى‪...‬‬ ‫_ ســـهن ھۆكۈمهتنىـــڭ بۇيرۇقىغـــا خىـــالپ ىئـــش قىلمىغانـــدىكىن نﯧمىـــدىن‬ ‫ەئنسىرەيسهن؟ ۇئنداق گهپ‪-‬سۆزلهرگه پهرۋا قىلما‪ ،‬ۆئزى بﯧسىقىپ قالىدۇ؛ جاماەئت‬ ‫رايىش كﯧلىدۇ‪ ،‬ىئمامالرنى يهنىال ھۆرمهتلهيدۇ‪ ،‬سهن بىر‪-‬ىئككى قﯧتىملىق تهبلىـغ‪،‬‬ ‫ھﯧكمهتلىك ۇئسلۇبتا ۋەز سۆزلهش بىلهن ۇئالرنى قايىل قىالاليسهن‪ .‬ائتا‪-‬ائناڭمۇ ساڭا‬

‫‪313‬‬

‫ىئــشىنىدىغاندۇ‪ ،‬ۇئنــداق بولــسا ۇئالردىمــۇ چــوڭ مهســىله يــوق‪ .‬ھــازىر ســﯧنىڭ‬ ‫ائلدىڭدىكى ەئڭ چوڭ مهسىله خوتۇننى خوتۇن قىلىش مهسىلىسى‪ ،‬زۆھرەنى قانداق‬ ‫قايىل قىلىپ يۇرتقا ېئلىـپ كﯧـتىش مهسىلىـسى‪ .‬سـهن ائۋۋال مۇشـۇ ىئـشنى وئيـال‪،‬‬ ‫مهن كهتكهندىن كﯧيىن ائز دﯦگهندە بىرەر ھهپته تهخىـر قىلىـپ‪ ،‬خوتۇنـۇڭنى مﯧھىـر‪-‬‬ ‫مۇھهببهت بىلهن قايىل قىل‪ .‬ىئش ۋاقتىنچه ائرزۇيىڭدىكىدەك بولماي قالسا قﯧيداپ‬ ‫قالمــا‪ ،‬خاپىلىــشىپ قالمــا‪ ،‬كــۆڭلىگه ھهرگىــز ائزار بهرمه‪ ،‬دىلىنــى رەنجىــتمه‪ ،‬ەئگهر‬ ‫ۆئزەڭ بىلهن ەئكىتهلمهي قالساڭمۇ ۇئنى خوش قىلىپ ائنـدىن خوشالشـقىن؛ شـۇنداق‬ ‫خوش قىلغىنكى‪ ،‬سهن كهتكهندىن ۇئ سﯧنى ۇئنتۇيالمايدىغان‪ ،‬سـﯧنى سـﯧغىنىدىغان‬ ‫بولسۇن‪.‬‬ ‫_ بۇ گهپلىرىڭ جايىدا‪_،‬دﯦدى سىيىت قارى يﯧنىك ۇئھ تارتىـپ‪ _،‬كﯧتىـپ قالـساڭ‬ ‫بىر ياخشى مهسلىھهتدىشىمدىن ائيرىلىپ قالىدىغان بولدۇم‪.‬‬ ‫_ ۇئنداق وئيلىما‪ ،‬تﯧلﯧفوندا بولسىمۇ كۆرۈشۈپ تۇرىمىز‪ ،‬مهسـىلىگه دۇچ كهلـگهن‬ ‫ھامان ماڭا تﯧلﯧفون قىلساڭ بولىدۇ!_دﯦدى تاھىر قارى كۈلۈپ‪.‬‬ ‫_ ھهمــمه مهســىلىنى ســهندىن ســورامدىمهن!_دﯦــدى ســىيىت قــارى بــۇ كــۈلكىگه‬ ‫وئرتاقلىشىپ‪ _،‬ھهر كىم باشـقىالرنىڭ ىئـشىغا دانـا! سـﯧنىڭمۇ مهنـدىن مهسـلىھهت‬ ‫سورايدىغان كۈنلىرىڭ كﯧلهر‪...‬‬ ‫شۇ كۈنى كهچته سىيىت قـارى تـاھىر قـارى بىـلهن بىلـله تۈنۈگـۈنكى رﯦـستۇرانغا‬ ‫كﯧلىپ زۆھرەنى ساقالپ وئلتۇردى‪ ،‬زۆھرە بۇ كۈنى ناھايىتى ائلـدىراش ىئـشلهپ‪ ،‬كهچ‬ ‫ساەئت ائلـته بولغانـدىمۇ ىئـشتىن چۈشـهلمىدى‪ .‬ھۈسـهيىن ۇئنـى ۋەكىلـلهر ۆئمىكـى‬ ‫چۈشــىدىغان مﯧھمانخانىغــا بﯧرىــپ‪ ،‬ياتــاقالرنى كــۆزدىن كهچــۈرۈپ‪ ،‬مﯧھمانالرنىــڭ‬ ‫ھالىدىن خهۋەر ېئلىپ كﯧلىشكه ەئۋەتكهنىدى؛ زۆھرە ۇئ يهردىن ساەئت سهككىزلهردە‬ ‫ائران بىكار بولۇپ‪ ،‬ۇئدۇلال رﯦستۇرانغا كهلدى‪.‬‬ ‫_ بهك ساقلىتىۋەتتىم‪ ،‬تامـاقنى يهۋەرسـاڭالر بولمامـدۇ؟!_دﯦـدى زۆھـرە قوپقـۇرۇق‬ ‫جوزىغا قاراپ‪.‬‬ ‫_ ھﯧچقىسى يوق‪ ،‬قورساقمۇ بهك ېئچىـپ كهتمىـدى‪ _،‬دﯦـدى تـاھىر قـارى ۋە تامـاق‬ ‫تىزىملىكىنى زۆھرەگه ۇئزاتتى‪.‬‬ ‫_ مﯧنىڭ تۈزۈك بىر نهرسه يﯧگۈم يوق‪ ،‬خالىغاننى بۇيرۇتىۋﯦرىڭالر‪ _...‬دﯦدى زۆھـرە‬ ‫ھارغىن قىياپهتته‪.‬‬ ‫تاھىر قارى ائدەتتىكى تاماق ۋە بىر قانچه سـهي بـۇيرۇتتى‪ .‬تامـاق چىققانـدا زۆھـرە‬ ‫ائلدىدىكى ھﯧچ نهرسىگه ىئشتىھايى يوقتهك قاراپ وئلتـۇراتتى‪ ،‬تـاھىر قارىنىـڭ بىـر‬ ‫قانچه قﯧتىملىق زورالشلىرىمۇ ائنچه ۈئنۈم بهرمىدى‪ ،‬زۆھرەگه قاراپ سىيىت قارىنىـڭ‬ ‫ىئــشتىھاسىمۇ ېئچىاللمىــدى‪ ،‬كﯧچىــدىن ۋىــسالىغا يهتــكهن بــۇ ســۆيۈملۈك ائيالىنىــڭ‬ ‫سۆيۈملۈك تهرىپىنى بىردىنال كۆرەلمهي ائزابلىنىپ كهتتى‪ ،‬كۆڭلىنى زىدە قىلىدىغان‬

‫‪314‬‬

‫ۋە ەئندىشىگه سالىدىغان قىرتـاق تۇيغـۇلىرى تـۇرۇپال كۈچىيىـپ كهتتـى‪ ،‬يۇقىرىـدىن‬ ‫پهســكه دومىــالپ چۈشــۈۋاتقان ىئــززەت‪-‬غــۇرۇرىنى چىــدام بىــلهن تۇتــۇپ وئلتــۇردى‪،‬‬ ‫كﯧچىدىكى ىئشالر گويا شىرىن چۈشتهكال ۆئتۈپ كهتتىمۇ! ەئتىگهنكـى ناشـتىلىق ەئڭ‬ ‫ائخىرقى ناشتىلىقمۇ؟!‬ ‫سىيىت قارى يهنه ۆئزىنىڭ كۆڭۈلسىز خىياللىرىغا تۇتۇلۇپ قالدى‪ ،‬پهرىشانلىق ھه‬ ‫دﯦگهندە قاغا‪-‬قوزغۇندەك ۇئنىڭ بﯧشىدىن ەئگىپ كﯧتهلمهيتتى‪.‬‬ ‫_ تۈزۈك بىر نهرسه يﯧمىدىڭىز‪ _،‬تـاھىر قـارى تامـاقتىن كﯧـيىن‪ _ ،‬كهيپىيـاتىڭىز‬ ‫ائنچه ياخشى ەئمهستهك كۆرۈنىدۇ‪.‬‬ ‫_ ياقهي‪ ،‬سهل ھﯧرىپ قاپتىمهن‪_...‬دﯦدى زۆھرە سۇس كۈلۈمسىرەپ‪.‬‬ ‫_ ىئشىڭالر بهك جىـددىي ىئـكهن‪-‬دە‪ ،‬سـهككىز سـاەئت مـۇقىم ىئـشلهيدىغان ىئـش‬ ‫يوقما؟‬ ‫_ ائدەتته ىئش يوق‪ ،‬بۈگۈنكىـدەك ىئـش چىققانـدا سـاەئتكه قارىمـاي ىئـشلهيدىغان‬ ‫گهپ‪.‬‬ ‫_ مهن ىئككى كۈندىن ماڭىدىغان بولـۇپ قالـدىم‪_،‬دﯦـدى تـاھىر قـارى تهمكىنلىـك‬ ‫بىــلهن گﯧپىنــى باشــالپ‪ _،‬بۈگــۈن ىئككىڭالرنــى ائددىــي بولــسىمۇ مﯧھمــان قىلىــپ‪،‬‬ ‫تويۇڭالرنى تهبرىكلىۋاالي دﯦدىم‪.‬‬ ‫_ رەھمهت‪ ،‬ائۋارە بوپسىز _ دﯦدى زۆھرە تاھىر قارىغا مىننهتدارلىق بىلهن قاراپ‪.‬‬ ‫_ رەھمهت دوستۇم‪ ،‬سـهن ماڭـا جىـق يـاردەم قىلـدىڭ‪_،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى ىئـچ‪-‬‬ ‫ىئچىدىن تهسىرلىنىپ‪ ،‬ۇئ ھهقىقهتهن تاھىر قارىغا چىن كۆڭلىدىن رەھـمهت ېئيتمـاي‬ ‫تۇرالمايتتى‪.‬‬ ‫_ ھه يــاق‪ ،‬ماڭــا بهك رەھــمهت وئقــۇپ كهتمهڭــالر‪ ،‬ائلــالھ تــاائال ىئككىڭالرنىــڭ‬ ‫رىسقىنى قوشتى‪ ،‬مهن شۇنىڭدىنال خوش‪ ،‬ىئككىڭلهرگه بهخت تىلهيمهن‪.‬‬ ‫سىيىت قارى تاھىر قارىنىڭ گهپلىرىدىن سۆيۈنۈش بىلهن بىر ۋاقىتتا‪ ،‬ۇئنىڭ ەئمدى‬ ‫نﯧمه دەيدىغانلىقىغا ناھايىتى دىققهت بىلهن قۇالق سالدى‪.‬‬ ‫_ مهن كهتكهندىن كﯧيىن سىيىت قارى بىر ائز تۇرۇپ قايتىدىغان بولـدى‪ ،‬تاشـالرنى‬ ‫تﯧخى تولۇق قولدىن چىقىرىپ بولمىدۇق‪ ،‬قارىم ۆئزى بىر نﯧمه قىالر‪ ،‬مۇشۇ پۇرسهتته‬ ‫قارىم تاش سودىسىغا تﯧخىمۇ پىشىدۇ‪ ،‬ۆئز ائلدىغا ىئش قىالاليـدىغان بولىـدۇ‪ .‬ۇئنىـڭ‬ ‫ۈئستىگه‪ ،‬يﯧڭى توي قىلدى‪ ،‬توي قىلىپ ەئتىسىال كﯧتىپ قالسا ياخـشى ەئمهس؛ بىـز‬ ‫تــوي قىلغــان ائدەم‪ ،‬بــۇنى چۈشــىنىمىز‪ .‬ەئر‪-‬خوتــۇن بىلــله بولغانــدىال وئتتۇرىــدا‬ ‫چۈشىنىش ھاسىل بولىدۇ‪ ،‬كۆڭۈل توق تۇرىدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرە تاھىر قارىنىڭ كۈلۈپ تۇرۇپ‪ ،‬سهمىمىيلىك بىلهن دەۋاتقـان گهپلىرىنـى زەن‬ ‫قويۇپ ائڭلىـدى‪ ،‬قانـداق ىئپـادە بىلـدۈرۈش كﯧرەكلىـك ۈئسـتىدە وئيالنـدى‪ ،‬سـىيىت‬

‫‪315‬‬

‫قارىنىڭ تۇرۇپ قﯧلىشىنى ەئلۋەتته قولاليدۇ‪ ،‬ەئمما ۆئز ۆئيىـدە تۇرغۇزۇشـنى وئيلىـسا‬ ‫بﯧشىدا بىر مۇنچه غهم‪...‬‬ ‫_ مﯧنىڭ باشقا پىكرىم يوق‪_...‬دﯦدى زۆھرە سىيىت قارىغا لهپپىدە قاراپ قويۇپ‪_،‬‬ ‫تۇرۇپ ماڭسىمۇ بولىدۇ‪.‬‬ ‫_ سىلهر نىكاھالنغان بىلهن تﯧخى توي خﯧتى ائلمىدىڭالر‪ _،‬دﯦدى تاھىر قارى ېئغىر‬ ‫تىنىپ قويۇپ‪ _ ،‬نىكاھقـا ائلـدىراپ كﯧتىـپ ھﯧچقايـسىمىز بۇنىڭغـا كۆڭـۈل بۆلـۈپ‬ ‫كهتمىدۇق‪ .‬مهنمۇ تۇنجى قﯧتىم توي خﯧتىنى كـۆرمهي تـۇرۇپ نىكـاھ وئقـۇپ نىزامغـا‬ ‫خىالپلىق قىلدىم‪ .‬سىلهرنىڭ ىئشىڭالر ھازىرچه مهخپىي‪ ،‬كﯧـيىن باشـقا گهپ بولـۇپ‬ ‫قالسا »ائالھىدە ەئھۋال« دەپ چۈشـهندۈرۈپ قويـارمىز‪ .‬لـﯧكىن سـىيىت قـارى يۇرتقـا‬ ‫بﯧرىپ نىكاھ رەسـمىيىتىنى بﯧجىرمىـسه بولمايـدۇ‪ ،‬بولمىـسا قانۇنـسىز ەئر‪-‬خوتـۇن‬ ‫بولۇپ قالىسىلهر‪ .‬سىيىت قارىمۇ ۆئزى ىئمام تۇرۇپ نىكـاھ قـانۇنىنى كـۆزگه ىئلمـاي‬ ‫خاتا ىئش قىلغان دىنىي خادىم بولۇپ قالىدۇ‪ .‬بـۇ ھهر ىئككىڭالرغـا ياخـشى ەئمهس‪.‬‬ ‫شهھهرلهردىغۇ‪ ،‬توي قىلماي‪ ،‬خهت ائلماي‪ ،‬ھهتتا نىكـاھ وئقۇمـايال بىـر ۆئيـدە بىلـله‬ ‫تۇرىدىغانالر جىق دەيدۇ‪ ،‬ۇئالرغا باققاندا سىلهر ىئمان‪-‬ەئخالق بىلهن ىئش قىلدىڭالر‪،‬‬ ‫ھاالل يول بىلهن بىر ۆئيگه كىردىڭالر‪ .‬شۇنداقتىمۇ‪ ،‬يۇرتقا بﯧرىپ تـوي رەسـمىيىتىنى‬ ‫بﯧجىرمىسهڭالر بولمايدۇ‪ ،‬تـوي مهرىكىـسى ۆئتكۈزەلمىـسهڭالرمۇ‪ ،‬ۇئرۇغ‪-‬تۇغقانالرغـا‬ ‫چاي بولسىمۇ بهرمىسهڭالر بولمايدۇ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى بىلهن زۆھرە توي خﯧتى ېئلىشنى ھهقىـقهتهن وئيلىمىغانـدەك‪ ،‬يـاكى‬ ‫ۇئنىڭدىن ۆئزلىرىنى قاچۇرۇپ كهلگهندەك بىر ھﯧسسىياتتا بۇ گهپلهرنى بىائراملىـق‪،‬‬ ‫جىــددىيچىلىك ىئچىــدە ائڭــالپ وئلتــۇردى‪ .‬بــۇ جهمىئيهتــته ياشــىغانىكهن‪ ،‬قانۇنغــا‬ ‫بويــسۇنماي ياشــىياالمدۇ؟ ســىيىت قــارى تﯧخــى ۇئزۇن‪ -‬قىــسقا مۇددەتلىــك ۆئگىــنىش‬ ‫كۇرســلىرىغا قاتنىــشىپ‪ ،‬قــانۇن‪-‬سىياســهتتىن ھهممىــدىن بهك خهۋەر تاپقــان يــاش‬ ‫ىئمام‪ ،‬شۇنداق تۇرۇپ قانۇننى كۆزگه ىئلمىـسا بوالمـدۇ؟ بـۇ گهپ تهشـكىلگه يهتـمهي‬ ‫قاالرمۇ؟ ەئگهر بۇ ىئـشنى ۋاقتىـدا ھهل قىلمىـسا كﯧـيىن قانـداق ائقىـۋەتلهر كﯧلىـپ‬ ‫چىقار؟‬ ‫سىيىت قارى نهچچه ۋاقىتتىن بﯧرى شـىرىن خىيـال ۋە كۆڭـۈل ۋەسۋەسـىلىرىدىن‬ ‫قۇتۇاللمـــاي‪ ،‬زۆھرەنىـــڭ ۋىـــسالىغا قانـــداق يﯧتىـــشنىال وئيـــالپ‪ ،‬بۇنـــداق ېئغىـــر‬ ‫مهسۇئلىيهتنى پهقهت وئيالپ باقمىغانلىقىنى‪ ،‬غهپلهتته قالغانلىقىنى ھـﯧس قىلـدى‪،‬‬ ‫چىرايىنى غهم بۇلۇتلىرى باستى‪.‬‬ ‫_ شۇڭا زۆھرە‪ ،‬سىز سىيىت قارىغا نىكاھالنغـان ىئـشىڭىزنى ۆئيـدىكىلىرىڭىزگه‬ ‫دﯦمهي تۇرۇڭ‪ ،‬دﯦـگهن بولـسىڭىزمۇ ۇئالرغـا دەپ قويـۇڭ‪ ،‬باشـقىالرغا دەپ يۈرمىـسۇن‪.‬‬ ‫بولسا سىيىت قـارى بىـلهن يۇرتقـا بىلـله قايتىـپ رەسـمىيهت بﯧجىرىـپ‪ ،‬تويـۇڭالرنى‬ ‫قىلىۋﯦتىڭالر‪ ،‬ائندىن خاتىرجهم بولىسىلهر‪.‬‬

‫‪316‬‬

‫زۆھرەنىــڭ پىكىرلىــرى بىــردىنال قااليمىقانلىــشىپ كهتتــى‪ ،‬ەئھــۋال شــۇ قهدەر‬ ‫جىددىيمىدۇ؟‬ ‫_ تويدىن كﯧيىن قانداق قارار قىلـساڭالر‪ ،‬شـۇنداق ياشـاڭالر‪ .‬نىكـاھ قىلغانـدىن‬ ‫كﯧيىن ەئر‪-‬خوتۇن ىئمكان بار بىر ۆئيدە ياشىشى كﯧرەك‪ .‬نىكاھ قىلـدى دﯦـگهن گهپ‬ ‫ىئككــى مۇســۇلمان ائلــالھ تاائالنىــڭ ائلدىــدا بىــر‪-‬بىرلىرىنىــڭ ھهقلىــرىگه ىئــگه‬ ‫ىئكهنلىكىنى جاكارلىدى دﯦگهن گهپ‪ .‬بۇنىڭ مهسۇئلىيىتى ېئغىر‪ ،‬نىكاھ قىلغاندىن‬ ‫كﯧيىن ەئر ۆئز ائيالىنى چوڭ بىر سهۋەب بولمـاي تـۇرۇپ ائلـدىراپ تـاالق قىاللمايـدۇ‪،‬‬ ‫ائيالمۇ ېئرىگه ھﯧچ سهۋەبنىڭ تايىنى يوقال ائجرىـشىمهن دﯦيهلمهيـدۇ‪ ،‬ەئگهر ۇئنـداق‬ ‫قىلسا ۇئ ائيالغا جهننهتنىڭ پۇرىقى ھارام‪ .‬بىر‪-‬بىرىگه نىكاھى باغالنغان بىـر جـۇپ‬ ‫يــاش بىــر‪-‬بىرىنــى تــوغرا چۈشــىنىپ‪ ،‬كهمچىلىكلىرىنــى ەئپــۇ قىلىــشىپ‪ ،‬بىرســى‬ ‫ھهددىدىن ائشقاندا يهنه بىرسى سهۋر قىلىپ چىرايلىق ۆئتۈشلىرى كﯧـرەك‪ .‬بولمىـسا‬ ‫بۇ تۇرمۇش جهڭ‪-‬جﯧدەلنىڭ مهيـدانىغا ائيلىنىـپ كﯧتىـدۇ‪ .‬ەئر‪-‬خوتۇنلـۇق تۇرمۇشـتا‬ ‫ھﯧچكىم ھﯧچكىمنى مۇتلهق بويـسۇندۇرالمايدۇ‪ ،‬ھـﯧچكىم ھﯧچكىمنـى يﯧڭهلمهيـدۇ‪،‬‬ ‫بهلكــى مهغلــۇپ بولــسا ھهر ىئككىــسى تهڭ مهغلــۇپ بولىــدۇ‪ ،‬زىيــان تارتــسا ھهر‬ ‫ىئككىسى تهڭ زىيان تارتىدۇ‪ .‬شۇڭا بۇنى وئرتاق تۇرمۇش دەيمىز‪.‬‬ ‫تاھىر قارىنىڭ پىكىلىرى وئچۇق‪ ،‬سۆزلىرى جايىدا ىئدى‪ » ،‬مولال دﯦـگهن شـۇنداق‬ ‫بولسا‪ ...‬يىگىت دﯦگهن شـۇنداق بولـسا« دەپ وئيـالپ قالـدى زۆھـرە‪ ،‬سـىيىت قـارىمۇ‬ ‫دوستىنىڭ سۆزمهنلىكىگه يهنه بىر قﯧتىم قول قويدى‪.‬‬ ‫_ راســت‪ ،‬بــۇ ىئــشنى وئبــدان وئيالشمىــساق بولمىغــۇدەك‪_،‬دﯦــدى ســىيىت قــارى‬ ‫زۆھرەگه جىددىي قاراپ قويۇپ‪ _،‬توي خﯧتى ېئلىشقا ھهرگىز سهل قارىغىلى بولمايدۇ‪.‬‬ ‫ەئممــا زۆھرەنىــڭ كاللىــسى تﯧخــى بىــر يهرگه كﯧلىــپ بواللمايۋاتــاتتى‪ .‬شــۇڭا‬ ‫ھﯧچقانداق گهپ قىلماي وئلتۇرۇۋالدى‪ .‬گهپنى يهنىال تاھىر قارى تهشتى‪:‬‬ ‫_ ســىيىت قــارى بىــلهن بىلــله يۇرتقــا قايتىــپ‪ ،‬رەســمىيىتىڭىزنى بﯧجىرىــشكه‬ ‫قوشۇالمسىز زۆھرە؟‬ ‫_ ھازىرچه رۇخسهت ائاللمايمهن‪_...‬دﯦدى زۆھرە پهسكه قاراپ‪.‬‬ ‫_ ەئمدى دەيمهن‪ ،‬كﯧيىنچه بولسىمۇ يۇرتقا قايتىپ سىيىت قارى بىلهن ۆئي تۇتۇشـقا‬ ‫ىئشهنچىڭىز بارمۇ؟‬ ‫_ بۇ گهپلهرنى ەئڭ ياخشىسى‪ ،‬سىيىت قارى ۆئزى سورىسۇن‪ _،‬دﯦدى زۆھـرە گهپـتىن‬ ‫ۆئزىنى ېئلىپ قﯧچىپ‪ _،‬نامراتلىقتىن قۇتۇلۇشقا ىئشهنچى بولسا مﯧنى نهگه باشلىسا‬ ‫شۇ ياققا ماڭىمهن‪.‬‬ ‫_ ســـىيىت قـــارى ســـىزنى بهك ياخـــشى كـــۆرۈپ كهتكهچـــكه‪ ،‬ائلـــدىڭىزدا گهپ‬ ‫قىاللمايۋاتىدۇ‪_،‬دﯦدى تاھىر قارى كۈلۈمسىرەپ‪ _،‬گهپ قىلىڭال قـارىم‪ ،‬زۆھرەنـى بـاي‬ ‫ھهم بهختلىك قىالالمسىله!‬

‫‪317‬‬

‫_ ائلالھ خالىسا‪ ،‬چوقۇم شۇنداق بولىدۇ‪ ،‬مهن بۇنىڭغا چوقۇم تىرىـشىمهن‪ _،‬دﯦـدى‬ ‫سىيىت قارى جانلىنىپ‪.‬‬ ‫_ بۇنىڭغا ىئشىنهمسىز؟_دﯦدى تاھىر قارى زۆھرەگه قادىلىپ‪.‬‬ ‫_ ائلالھ ائمهت بﯧرىپ قالسا‪_...‬دﯦـدى زۆھـرە ىئككـى خىيالـدا تـۇرۇپ قالغانـدەك‪،‬‬ ‫بۇنىڭغىمۇ ائنچه ىئشهنچى يوقتهك بىر ەئلپازدا‪ _،‬قالغىنىنى كﯧيىن كۆرەرمىز‪.‬‬ ‫_ »ەئرنى ەئر قىلغانمۇ خوتۇن‪ ،‬يهر قىلغانمۇ خوتۇن« دﯦگهن گهپ بار‪ .‬سىز سىيىت‬ ‫قارىغا ىئشىنىپ‪ ،‬ۇئنى قولالپ بهرسىڭىز‪ ،‬دولدولغا قانـات چىققانـدەك ىئـش بولىـدۇ‪.‬‬ ‫ھهر قانــداق ەئرنىــڭ يﯧــرىم كــۆڭلىنى ۇئنىــڭ ائيــالى پۈتــۈن قىالاليــدۇ‪ ،‬ەئرنىــڭ‬ ‫ائجىزلىقىنــى ائيــالى تولۇقلىيااليــدۇ‪ .‬ېئــسىل ائيــال ۆئز ېئــرى كهمــبهغهل يــاكى بــاي‬ ‫ۋاقتىدىمۇ خۇلقىنى ۆئزگهرتمهيدۇ‪ ،‬ېئرىنى ماڭىال مهنسۇپ ائدەم‪ ،‬مهن قانداق بولـسام‬ ‫ۇئمۇ شۇ دەپ وئياليدۇ‪ ،‬ېئرىنىڭ بهختىنى ۆئزىنىڭ بهختى دەپ بىلىـدۇ‪ .‬سـىز سـىيىت‬ ‫قـــارىنى ۆئمۈرلـــۈك ھهمراھلىققـــا تاللىغـــان ىئكهنـــسىز‪ ،‬بـــۇ تاللىـــشىڭىزدىن‬ ‫گۇمانالنماسلىقىڭىز‪ ،‬ۆئز كۆڭلىڭىزنى ۆئزىڭىز نابۇت قىلماسلىقىڭىز كﯧرەك‪ .‬نۇرغۇن‬ ‫ائيالالر ەئرگه تهگكهنـدىن كﯧيىـنال پۇشـايمان قىلىـدۇ‪ ،‬ياخشىـسىنى خىيـال قىلىـدۇ‪.‬‬ ‫ەئرلهردىمۇ شۇنداق تۇيغۇ بولىدۇ‪ .‬ەئمما بۇنىـڭ ھهممىـسى ۆئزىنـى ۆئزى ائزابالشـتىن‬ ‫باشــقا ىئــش ەئمهس‪ .‬تۇرمــۇش قۇرغانــدىن كﯧــيىن ەئر‪-‬خوتۇنــدا » ياخــشى بولــسىمۇ‬ ‫ۆئزەمنىڭ‪ ،‬يامـان بولـسىمۇ ۆئزەمنىـڭ‪ ،‬باشقىـسى بىكـار« دەيـدىغان قـاراش بولۇشـى‬ ‫كﯧرەك‪ .‬توي قىلماستا بىـر‪-‬بىرىنـى جهلـپ قىلىـشقان تهرەپلىرىنـى كـۆپرەك وئيـالپ‪،‬‬ ‫ائرتـــۇقچىلىقىنى كهمچىلىكنىـــڭ بوينىغـــا مىنـــدۈرۈپ‪ ،‬شـــۇ ائزادە كهيپىيـــات ۋە‬ ‫ۈئمىــدۋارلىقتىن ۋاز كهچــمهي ياشىــشى كﯧــرەك‪ .‬تــوي قىلغانــدىن كﯧــيىن ەئر‪-‬خوتــۇن‬ ‫ىئككى ائىئلىنـى بـاغالپ‪ ،‬ۇئرۇغ‪-‬تۇغقانـدەك بولۇشـۇپ كﯧتىـدۇ‪ ،‬بـۇ بىـزدە ەئزەلـدىن‬ ‫داۋاملىشىپ كﯧلىۋاتقان ېئسىل ەئنەئنه‪ .‬مهن چوڭالردىن ائڭاليمهن‪ ،‬ياخشى ۆئتۈشكهن‬ ‫ەئر‪-‬خوتۇنالر قﯧرىغانچه بىر تۇغقاندەك ائيرىلماس بولـۇپ كﯧتىـدىكهن‪ ،‬ائجرىـشىش‬ ‫دﯦگهننــى قﯧرىنداشــلىقتىن ۋاز كهچكهنــدىن ېئغىــر ائلىــدىكهن‪ .‬مهن ســىلهرنىڭمۇ‬ ‫شۇنداق ياخشى ۆئتۈپ كﯧتىشىڭالرنى‪ ،‬بولسا بىـر ۆئمـۈر ىئجىـل‪-‬ىئنـاق‪ ،‬ائيرىلمـاس‬ ‫بولۇپ كﯧتىشىڭالرنى ۈئمىد قىلىمهن‪.‬‬ ‫_ رەھمهت دوستۇم‪ ،‬ياخشى گهپلهرنى قىلدىڭ‪_...‬دﯦدى سىيىت قـارى پهسـكه قـاراپ‬ ‫خىيالغا چۆكۈپ وئلتۇرغان زۆھرەگه ەئنسىز قاراپ قويۇپ‪.‬‬ ‫_ كﯧتىدىغان چاغدا سىلهر بىلهن كۆپرەك ەئسرا بواللمايمهن‪ ،‬شۇڭا جىق گهپلهرنى‬ ‫دەپ ســالدىم‪ _،‬دﯦــدى تــاھىر قــارى‪ ،‬ائنــدىن كۈتكــۈچى قىزنــى ھﯧــساب‪-‬كىتــابنى‬ ‫قىلىۋﯦتىشكه چاقىردى‪.‬‬ ‫_ ياقهي‪ ،‬وئبدان گهپلهرنى قىلدىڭ‪...‬‬

‫‪318‬‬

‫»ەئمدى مۇشۇ وئبدان گهپلهر قانچىلىك ەئمهلىيهتكه ائيلىنار‪ _،‬دەپ وئيلىدى تاھىر‬ ‫قارى‪ _،‬زۆھرەنىڭ خىيالى باشقىچىال كۆرۈنىـدۇ‪ .‬سـىيىت قـارى غهيرەتلىـك‪ ،‬سـهۋرچان‬ ‫بولمىسا بولمىغۇدەك‪ ،‬بولمىسا دەردمهنلىك ۇئنى قىيناپ قويىدۇ‪«.‬‬ ‫ســىيىت قــارى بىــلهن زۆھــرە تــاھىر قارىغــا يهنه بىــر قﯧــتىم رەھــمهت ېئيتىــپ‪،‬‬ ‫ۆئيلىرىگه كهتتى‪ .‬تاھىر قارى سىيىت قارىنىڭ كۆڭۈلسىزلىككه يولۇقمـاي‪ ،‬كهيپيـاتى‬ ‫تۇراقسىز خوتۇنى بىلهن بىر نهچچه كۈن بولسىمۇ بهختلىك ۆئتۈشىنى تىلهپ ياتىقىغا‬ ‫كهتتى‪.‬‬ ‫_ دوسىتىڭىز جىق گهپ قىلىـدىكهن‪ _،‬دﯦـدى زۆھـرە يولـدا كﯧتىۋﯦتىـپ‪ _،‬ەئممـا‬ ‫ھهممىسى وئرۇنلـۇق گهپـلهر‪ .‬بۇنـداق بولۇشـىنى بىزمـۇ بىلىمىـز‪ ،‬لـﯧكىن تۇرمۇشـتا‬ ‫نۇرغۇن ىئشالر وئيلىغىنىمىزدەك بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ سىز قايسى تهرەپتىن دﯦمهكچى‪...‬‬ ‫_ مهسىلهن‪ ،‬ەئر‪-‬خوتۇننىڭ بىر ۆئمۈر بىلله ۆئتـۈش مهسىلىـسى‪ ...‬مﯧـنىڭچه‪ ،‬بىـر‬ ‫ائيال ۆئز ېئھتىيـاجىنى تولـۇق قاندۇرااليـدىغان بىـر ەئرگه تهگكهنـدە ائنـدىن ۇئنىـڭ‬ ‫بىلهن بىر ۆئمـۈر بىلـله ۆئتهلىـشى مـۇمكىن‪ ،‬ۇئنىڭـدىن باشـقا تﯧخـى بىـر‪-‬بىرىنـى‬ ‫ياخــشى كــۆرۈش مهسىلىــسى بــار‪ ،‬كــۆڭلىگه ياقــسا بىــر ۆئمــۈر ۆئتهلهيــدۇ‪ ،‬بولمىــسا‬ ‫ائجرىشىدىغان گهپ‪.‬‬ ‫_ سىز ۆئتكهنـدىمۇ ائجرىشىـشنىڭ گﯧپىنـى چىقـاردىڭىز‪ .‬سـىزنىڭچه ائجرىـشىش‬ ‫شۇنداق ائسان ىئشمىدۇ؟_دﯦدى سىيىت قارى بىائرام بولۇپ‪.‬‬ ‫_ بىر‪-‬بىرىنى قىيناپ يۈرگهندىن ائجرىشىپال قۇتۇلغان ياخشى ەئمهسمۇ!‬ ‫_ ائجرىشىش دﯦگهن وئيناپال توي قىلغان‪ ،‬وئيناپال ياشـايدىغان ناچـار ائدەملهرنىـڭ‬ ‫ىئشى‪ .‬ائدەم دﯦگهندە مهسۇئلىيهت بولمىسا بولمايدۇ‪ .‬توي قىلىپ بالىلىق بولغاندىمۇ‬ ‫بالىلىرىنى يﯧتىم قىلىـپ ائجرىـشىدىغان ەئرلهرنىـڭ تولىـسى ھـاراقكهش‪ ،‬زىنـاخور‪،‬‬ ‫وئيۇنچى‪ ...‬ۇئنداق مهسۇئلىيهتسىز ېئشهكلهرنى ھايۋان دﯦسىمۇ ائزلىق قىلىدۇ‪...‬‬ ‫سىيىت قارى ۆئزىنى تۇتالمـاي قاينـاپ كﯧتىۋىـدى زۆھـرە دەرھـال ۇئنىـڭ گﯧپىنـى‬ ‫بۆلدى‪:‬‬ ‫_ نﯧمانداق سهت گهپ قىلىسىز‪ ،‬ۇئنتۇپ قالماڭ‪ ،‬سىزمۇ بىر خوتـۇننى قويـۇۋەتكهن‬ ‫ائدەم‪.‬‬ ‫_ لـــﯧكىن‪ ،‬مهنـــدە گۇنـــاھ يـــوق‪ ،‬ۇئ خوتـــۇن ۆئزىنىـــڭ رەســـۋالىقىغا چىـــدىماي‬ ‫ائجرىشىشنى تهلهپ قىلغان‪.‬‬ ‫_ بولمىسا خوتۇن قىلىپ ۆئتىۋﯦرەمتىڭىز؟‬ ‫_ كىـم سـىزگه شــۇنداق دﯦـدى‪ ،‬بــۇزۇق قىزنـى ھـﯧچكىم خوتــۇن قىلمايـدۇ‪ .‬خوتــۇن‬ ‫قىلغانالرمۇ ۆئمـۈر بـويى دەردىنـى ىئچىـگه يۇتـۇپ ۆئتىـدۇ‪ .‬نـامهرت ەئرلهر ائلـدامچى‬ ‫قىزالرغىال اليىق‪.‬‬

‫‪319‬‬

‫_ سىزمۇ ۆئزىڭىزنى ۇئنداق چوڭ تۇتۇپ كهتمهڭ‪ ،‬بۇ جاھاننىڭ ىئشلىرىغا بىر نﯧمه‬ ‫دەپ بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ جهمىئيهت بۇزۇلـۇپ كهتتـى‪ ،‬بۇنىڭغـا كـۆز يۇممـايمىز‪ .‬لـﯧكىن سـاق ائدەملهرمـۇ‬ ‫جىق‪ ،‬ھهممه ائدەم بۇزۇلۇپ كهتسه‪ ،‬جاھانـدا سـاق ائدەم قالمىـسا ائقىـۋەتته بىزمـۇ‬ ‫ساق قالمايمىز‪ .‬چۈنكى بۇ جهمىئيهتتىن ائيرىلىپ ياشىيالمايمىز‪ .‬جهمىئيهت بۇزۇلسا‬ ‫بىزگىمۇ يامان تهسىرى يﯧتىدۇ‪ .‬بۇ خۇددى بىر ۋابا تاراپ كهتسه ائدەملهر بىر‪-‬بىرىدىن‬ ‫يۇقۇمالنغاندەكال ىئش‪ .‬شۇڭا ھهممه ائدەم بۇزۇقچىلىقتىن خۇددى ۋابادىن قورققانـدەك‬ ‫قورقۇشى كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ مولال ائدەم داىئم بىر ىئشالرنى ائشۇرۇپ سۆزلهيدىكهن‪ ،‬قۇالققا ياققۇدەك گﯧپىڭالر‬ ‫ائز‪.‬‬ ‫_ گﯧپىم خاتامۇ؟! خاتا بولسا خاتا يﯧرىنى دەڭ‪ ،‬بولمىسا موللىنى كهمسىتمهڭ‪.‬‬ ‫_ مهن ســىزنى كهمــسىتمىدىم‪ ،‬شــۇ مىجهزىمىــز تــازا قاملىــشالمايدىغاندەك ھــﯧس‬ ‫قىلىۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_ قاملىشىپمۇ قاالر‪ ،‬سىز ائۋۋال موللىغا بولغـان قارىـشىڭىزنى تـوغرىالڭ‪ ،‬ائنـدىن‬ ‫مﯧنى توغرا چۈشىنهلهيسىز‪.‬‬ ‫_ بﯧيجىڭدا قانچه كۈن تۇراي دەيسىز؟_دﯦدى زۆھـرە تاكـسىدىن چۈشـۈپ بىنانىـڭ‬ ‫ائلدىغا كهلگهندە‪.‬‬ ‫_ ۇئقمايمهن‪ ،‬مﯧنى تﯧزرەك كهتسىكهن دەمسىز؟!‬ ‫_ تاۋىڭىز بهك نازۇكلىشپ كﯧتىپتۇ‪ ،‬مۇنداقال سوراپ قويدۇم‪.‬‬ ‫_ ېئشىپ كهتسه بىر ھهپته‪ ،‬تاشنى سﯧتىپ بولسامال كﯧتىمهن‪.‬‬ ‫_ تاھىر قارى كهتسه‪ ،‬تاشنى ساتاالرسىزمۇ؟‬ ‫_ ائدەم قىاللىغاننى ائدەم قىالاليدۇ‪.‬‬ ‫_ مۇشۇنداق چوڭ گهپنى جىق قىلىسىز‪ ،‬قﯧنى ەئمهلىيهتته كۆرەرمىز‪...‬‬ ‫ىئككهيــلهن بىــر‪-‬بىرىنىــڭ كــۆڭلىگه تﯧگىــپ ســالىدىغان گهپلهرنــى قىلىــشتىن‬ ‫مۇمكىنقهدەر ۆئزىنى تارتىپ‪ ،‬بىـر ۆئيـدىكى ەئر‪-‬ائيـاللىق تۇرمۇشـنىڭ خۇشـاللىقىغا‬ ‫تهڭ ىئنتىلىپ‪ ،‬ۋاقىتلىرىنى كۆڭۈلۈك ۆئتكۈزدى‪.‬‬ ‫ىئككــى كۈنــدىن كﯧــيىن تــاھىر قــارى ماڭىــدىغان بولــۇپ قالــدى‪ ،‬ســىيىت قــارى‬ ‫ائيروپورتقا ۇئزىتىپ چىقتى‪ .‬تاھىر قارى سىيىت قارىغا ىئككى مىڭ يۈەننى تۇتقۇزۇپ‪:‬‬ ‫_ سهنمۇ ائز جاپا چهكمىدىڭ بۇرادىرىم‪ ،‬قايتىپ قالساڭ پۇلسىز قالما _ دﯦدى‪.‬‬ ‫_ بۇنداق قىلمىساڭمۇ بـوالتتى‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى تهسـىرلىنىپ‪ _،‬سـﯧنى بهك‬ ‫جىق ائۋارە قىلىپ كهتتىم‪.‬‬ ‫_ ۇئنداق دىيىشىپ كهتمهيلى قارىم‪ ،‬قانداق قىيىنچىلىقىڭ بولـسا ماڭـا تﯧلﯧفـون‬ ‫قىل‪ ،‬كارىڭغا پۇل سﯧلىپ بﯧرىمهن‪ .‬خوتۇن ائلدىڭ‪ ،‬پۇل ھهر ۋاقىت الزىم بولىدۇ‪.‬‬

‫‪320‬‬

‫_ رەھــمهت دوســتۇم‪ ،‬مهنمــۇ بىكــار ياتمــاي مىــدىرالپ تــۇرىمهن‪ ،‬شــۇ تاشــالرنى‬ ‫سﯧتىشقا يول ىئزدەيمهن‪.‬‬ ‫_ خﯧرىــدار چىقىــپ قالــسا بهك پايدىــسىغا بولمىــسىمۇ سﯧتىۋﯦتهرســهن‪ ،‬بولمىــسا‬ ‫مهيلى‪.‬‬ ‫_ شۇندقتىمۇ تىرىشىپ باقىمهن‪.‬‬ ‫_ خهير‪ ،‬ەئمىسه ائلالھقا ائمانهت‪.‬‬ ‫_ خهير دوستۇم‪ ،‬ائق يول بولسۇن‪ ،‬بﯧرىپال تﯧلﯧفون قىلىۋەت‪.‬‬ ‫ىئككى دوست بىر‪-‬بىرىگه قىيالماي قۇچاقلىشىپ خوشالشتى‪.‬‬ ‫ســـىيىت قـــارى زۆھـــرە تۇرۇۋاتقـــان ۆئيـــدىكى ھـــﯧچ نهرســـىنى ۆئزىـــگه تهۋە دەپ‬ ‫وئيلىمايتتى‪ ،‬زۆھرەنىڭ مۇائمىلىسى ھهر قانچه ىئللىـق بولغـان تهقـدىردىمۇ ۆئزىنـى‬ ‫مﯧھمانخانىنىڭ ياتاقلىرىدا تۇرغاندەكمۇ ائزادە ھﯧس قىاللمايتتى؛ ەئتىگهندە چﯧيىنى‬ ‫ىئچىپ بولسا پهنجيايۈەنگه كﯧتىپ تونۇش تاشچىالر بىلهن ۇئچرىشىپ پاراڭلىـشاتتى‪،‬‬ ‫ۇئالر سىيىت قارىغا پايدىلىق ۇئچۇر بهرمىسىمۇ‪ ،‬ۇئنى ىئشهنچلىك قـارىم ھﯧـسابالپ‬ ‫كۆڭلىدىكى بهزى گهپلىرىنى دەيتتى‪ ،‬ۇئچرىغان مهسـىللهرگه پهتىـۋا سـورايتتى‪ .‬ۇئالر‬ ‫يهنه تاشچىالرنىڭ ائجايىپ ھﯧكايىلىرىنى سۆزلىشهتتى‪ ،‬كىملهرنىڭ مىليون‪-‬مىليـون‬ ‫پۇلغا تاش سـاتقانلىقى‪ ،‬كىملهرنىـڭ قوشـالپ خوتـۇن ائلغـانلىقى‪ ،‬كىملهرنىـڭ رۇس‬ ‫ســهتهڭلىرى توپالشــقان يابــاۋلۇدا ېئتىــۋار باھــانى قايرىــپ قويــۇپ وئينايــدىغانلىقى‪،‬‬ ‫كىملهرنىڭ مىليون يۈەنلىك ېئسىل ماشىنىالرنى ېئلىپ بﯧيجىڭدا ھهيـدەپ‪ ،‬قاتنـاش‬ ‫قاىئدىسىگه خىالپلىق قىلىپ تۇتۇلۇپ قالسا پۇل دﯦگهننى ساقچىنىڭ يۈزىگه چﯧچىپ‬ ‫قويۇپ كﯧتىۋﯦرىدىغانلىقى‪ ...‬ھهققىدە زوقلىنىپ پاراڭ قىلىشاتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى تۈنۈگۈنكى قهلهندەر تاشـچىالرنىڭ بۈگـۈن ىئـشتىنىغا پاتمـاي‪ ،‬ائلـالھ‬ ‫بهرگهن نﯧمهتنــى بــۇزۇپ‪-‬چﯧچىــپ گۇناھقــا گهدەنگىــچه پﯧتىــپ كﯧتىۋاتقانلىقىــدىن‬ ‫غهزەبلىنهتتى؛ پۇل تﯧپىپال خۇدىنى يوقاتقان شـۇ مهخلۇقالرنىـڭ بـاغالقتىن بوشـانغان‬ ‫ېئــشهكتهك ھــاڭراپ‪ ،‬ىئمــانىنى بۇلغــاپ ياشــاۋاتقانلىقىدىن نهپرەتلىنهتتــى‪ .‬ۇئالر‬ ‫ېئرىــشكهن مــال‪-‬دۇنيانىــڭ ھهمــان ىئــستهك‪-‬ســورىقى بــوالتتى‪ ،‬مــال‪-‬دۇنيــا ۇئالرغــا‬ ‫بﯧرىلگهن ائمانهت‪ ،‬چوڭ بىر سىناق ىئـدى‪ ،‬بـايلىقنى ياخـشىلىق يوللىرىغـا سـهرپ‬ ‫قىلسا ىئككىال ائلهمدە ۇئنىڭ ساۋابى‪ ،‬نهتىجىسىنى كـۆرەتتى؛ يامـانلىق يوللىرىغـا‬ ‫سهرپ قىلسا بۇ دۇنيادا خارۇ زارلىققا‪ ،‬ۇئ دۇنيادا تﯧخىمۇ چوڭ ائزابقا قاالتتى‪.‬‬ ‫» ھهي‪ ...‬ساپاسىزلىق‪ ،‬بهغهرەزلىك‪ ،‬نـادانلىق‪ ،‬دۆتلـۈك‪ «...‬دەپ قويـاتتى ائمىتـى‬ ‫كهلمىگهن تاشچىالر ۆئزىنى سىيىت قارىغا خﯧلـى ىئمـانلىق‪ ،‬ۋىجـدانلىق كۆرسـىتىپ‪،‬‬ ‫ەئممــا ۆئزلىــرى شــۇنچىلىك تــاش ســاتالىغاندا قانــداق ۆئزگىرىــپ كﯧتىــدىغانلىقىنى‬ ‫ھﯧچكىم بىلمهيتتى‪ .‬تاشچىالر گهپ دﯦگهننى تﯧپىپ تۇراتتى‪ ،‬سـىيىت قـارى ۇئالردىـن‬ ‫يهنه بۇ قﯧتىم جانالنغان تاش سودىسى داۋامىدا چوڭ ائلدامچىلىق يۈز بهرگهنلىكىنى‬

‫‪321‬‬

‫ائڭلىدى‪ :‬بىر كاززاپ ۇئستىلىق بىلهن يالغان قاشتﯧـشى ياسـاپ‪ ،‬شـياڭگاڭلىق بىـر‬ ‫سودىگهرگه بهش مىليون يۈەنگه سﯧتىپتۇ‪ ،‬سودىگهر ۇئ قاشتﯧشىنى ۈئنـچه‪-‬مهرۋايىـت‬ ‫دۇكىنىغــا قويــۇپ‪ ،‬ۇئنىــڭ شــهرىپىگه مۇراســىم ۆئتكۈزۈپتــۇ‪ ،‬تاشــنى مﯧھمانالرغــا‬ ‫كۆرسىتىپتۇ‪ ،‬مﯧھمـانالر ىئچىـدە بىرسـى قاشتﯧـشىنىڭ ھهر خىـل تـۈرلىرىنى ياخـشى‬ ‫بىلىدىغان مۇتهخهسىس ىئكهن‪ ،‬بۇ تاشنىڭ ساختىلىقىنى تهكشۈرۈپ بىلىۋاپتۇ ۋە شـۇ‬ ‫يهردىــال ۇئ ســودىگهرنىڭ ائلــدانغانلىقىنى ېئيتىپتــۇ‪ .‬يالغــان تاشــقا مﯧھــرى چۈشــۈپ‬ ‫قالغان بىچارە سودىگهر ۇئ گهپكه ىئشهنمهپتۇ‪ ،‬مۇتهخهسىس قايتا‪-‬قايتا چۈشـهندۈرۈپ‬ ‫دەلىللىگهندىن كﯧيىن ۇئ شۇ يهردىال ھوشىدىن كﯧتىپ يىقىلىپتۇ‪ ،‬زىيانغـا چىـدىماي‬ ‫ۆئلۈپ كﯧتىپتۇ‪ .‬ساقچىالر ھـازىر شـۇ ائلـدامچىنى ىئزدەۋﯦتىپتـۇدەك‪ ...‬بـۇ گهپ تـاراپ‬ ‫كﯧتىــپ‪ ،‬شــىنجاڭلقنىڭ يــۈزى خــﯧلىال تۆكۈلۈپتىــدەك‪ .‬شــۇڭا ھــازىر شــىنجاڭلىق‬ ‫تاشچىالرنىڭ تﯧشىغا ىئشهنمهسلىك كهيپىياتى ېئغىر ىئكهن‪ .‬بىر ناكهس چىۋىن بىـر‬ ‫قاچــا ائشــنى بۇلغىغــان گهپ‪ ،‬ســىيىت قــارى بــۇ كۆڭۈلــسىز خهۋەردىــن ائھ ۇئردى‪،‬‬ ‫تﯧشىنى خهق ائلمىغانچه ائشۇنداق ىئپالس مهرەزلهرگه لهنهت وئقۇدى‪.‬‬ ‫ىئككى كۈندىن بﯧرى سـىيىت قـارى پهنجيايۈەنـدىكى پىيـادىلهر يولىـدا تﯧـشىنى‬ ‫ېئچىپ قويۇپ خﯧرىدار كۈتۈپ وئلتۇردى‪ ،‬سودا يوق‪ ،‬چىۋىن بـار‪ .‬ۇئنىـڭ ۈئسـتىگه بـۇ‬ ‫قالدۇق تاشلىرى ائنچه ېئسىل تاشالر ەئمهس ىئـدى‪ ،‬قىزىقىـدىغانالر چىقمىـدى‪ .‬يهنه‬ ‫كﯧلىــپ تاشــچىالر كۈنــدىن كــۈنگه ائۋۇپ كﯧتىۋاتــاتتى‪ .‬كهلگهنــلهر ىئچىــدە »تاشــنى‬ ‫بىۋاسىته ائپىرىپ ساتـسا پايـدىنى جىـق ائلغىلـى بولىـدىكهن« دەپ دەريـا قىنىـدىن‬ ‫كوالپ تاپقان تﯧشىنى كۆتۈرەپال كهلگهن ياش بـالىالر‪ ،‬وئتتۇرىـدىكى لهيلىـمه باھـادىن‬ ‫پايدا ائلىمىز دەپ كهلگهن ۋاسىتىچىالرمۇ جىق ىئدى‪ ،‬سىيىت قارى بۇالرنىڭ ائرىسىدا‬ ‫كۆمۈلۈپ قالدى‪ .‬كهلگهنلهرنىڭ كۆپىنچىسى سىيىت قارىغا وئخشاش كوچىدا خﯧرىدار‬ ‫كۈتۈپ وئلتۇراتتى‪ ،‬قاشتﯧشى ائلىدىغان شىركهت ۋە چوڭ سودىگهرلهرنى بىلمهيتتـى‪،‬‬ ‫بىلسىمۇ خالىغانچه كۆرۈشـهلمهيتتى‪ .‬پرامىـدا شـهكىللىك بـۇ سـودىدا ھامـان مۇشـۇ‬ ‫شــهھهردە مــۇقىم تــۇرۇپ چــوڭ خﯧرىــدارنى كۆزلهيــدىغان‪ ،‬ھهم ائللىبــۇرۇن شــۇالرنىڭ‬ ‫ىئشهنچىسىگه ېئرىشكهن چـوڭ تـاش سـودىگهرلىرى بـوالتتى‪ ،‬بـۇالر ائپـائق كاسـتۇم‪-‬‬ ‫بۇرۇلكىنى قاتۇرۇپ كىيىپ‪ ،‬ېئـسىل ماشـىنىلىرى ھهيـدەپ ائۋارە تاشـچىالر‪ ،‬وئتتـۇرا‬ ‫قــاتالم تاشــچىلىرى ائرىــسىدىن تــاش تــالاليتتى‪ ،‬ياخــشى تــاش بولــسىال پايــدىنى‬ ‫مۆلچهرلهپ ائلىۋﯦرەتتى‪ .‬لﯧكىن ۇئالر بازارغا كۈنـدە كهلمهيتتـى‪ ،‬بىـرەر گهپ چىقىـپ‪،‬‬ ‫بــازار بوشــاپ كهتكهنــدە ائنــدىن پهيــدا بولــۇپ قــاالتتى‪-‬دە‪ ،‬تاشــلىرىنىڭ ھهقىقىــي‬ ‫قىممىـــتىگه تـــازا ىئشهنچىـــسى يـــوق ائۋارە تاشـــچىالرنىڭ تﯧـــشىنى ەئرزان باھـــادا‬ ‫ېئلىۋاالتتى‪ .‬سىيىت قـارى كـۆرۈپ باقمىغـان ۇئ تـاش سـودىگهرلىرى سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫تﯧشىنىمۇ كۆرۈپ باقتى‪ ،‬لﯧكىن قىزىقمىدى‪ ،‬بىرسىنىمۇ ائلماي كﯧتىپ قالدى‪ .‬باشـقا‬ ‫تاشچىالر ۋە تاشالر بهك جىق ىئدى! يﯧڭى‪-‬يﯧڭى سـۈپهتلىك تاشـالر كﯧلىـپ تـۇراتتى‪،‬‬

‫‪322‬‬

‫قولدىن قولغا ۆئتۈپ سىلىقلىشىپ‪ ،‬ەئتىۋارلىـشىپ‪ ،‬قىمـمهت باھـالىق گـۆھهرلهرگه‬ ‫ائيلىناتتى‪ .‬سىيىت قارىنىڭ بىرەر تﯧشىمۇ بۇنداق گۆھهرگه ائيلىنىپ باقمىدى‪.‬‬ ‫»تاشنىڭ روھـى«غـا مهپتـۇن بولغـان تهيۋەنلىـك‪ ،‬شـياڭگاڭلىق‪ ،‬شـاڭخهيلىك‬ ‫جــاۋاھىرات زەردارلىــرى بولمىغــان بولــسىدى‪ ،‬تاشــچىالرمۇ تﯧــشىنىڭ قىممىتىنــى‬ ‫بىلهلمىگهن‪ ،‬ۇئنچىلىك يۇقىرى باھانى قويالمىغان بوالر ىئـدى‪ .‬بـۇ سـودىدا ائدەمـلهر‬ ‫پهقهت مۆلچهر بىلهنال ىئش قىالتتى‪ ،‬باھانى ۆئزى قويۇپ ۆئزى ۆئستۈرۈپ بىـر ياقالرغـا‬ ‫ائپىرىـــۋﯦتهتتى‪ .‬تاشـــچىالرنىڭ قولىـــدىن چىققـــان ېئـــسىل تاشـــالر جـــاۋاھىرات‬ ‫ســودىگهرلىرىنىڭ قولىغــا ۆئتكهنــدىن كﯧــيىن زىبــۇزىننهت زاۋۇتلىــرى‪ ،‬وئيمىچىلىــق‬ ‫ھــۈنهر‪-‬ســهنىئىتىگه كامىــل خهنــزۇ ۇئســتىكارلىرى تهرىپىــدىن نهپــس بۇيۇمالرغــا‬ ‫ائيلىنىپ‪ ،‬ەئسلىدىكى باھاغا نهچچه ھهسسه باھا قﯧتىلىپ‪ ،‬چوڭ سـودا سـارايلىرىدا‬ ‫جۇاللىنىپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫تاشلىرىنى گۆھهر قىاللمىغان‪ ،‬نهچچه كۈن سوكۇلداپ بىر تىيىنمۇ پۇل تاپالمىغان‬ ‫سىيىت قارى ھهر كۈنى كهچته زۆھرەنىڭ يﯧنىغـا سـالپىيىپ يﯧنىـپ كﯧلهتتـى‪ .‬روھـى‬ ‫بهك چۈشـــكۈنمۇ ەئمهس ىئـــدى‪ ،‬ســـهۋر قىالتتـــى‪ .‬ەئممـــا زۆھرەنىـــڭ قاپىقىنىـــڭ‬ ‫ېئچىلماسلىقىدىن ەئنسىرەيتتى‪ .‬زۆھرە دەسلهپكى ۈئچ كۈندە ۇئنى تـوغرا چۈشـهندى‪،‬‬ ‫تاش سودىسى باققالچىلىققـا وئخـشىمايتتى‪ ،‬ائپارغـان نهرسىـسىنى بﯧـرىپال سـاتقىلى‬ ‫بولمايتتى‪ .‬لﯧكىن تۆتىنچى ۋە بهشىنىچى كۈنلىرىگه كهلگهنـدە ۇئنىـڭ يهنه ۇئشـشاق‬ ‫گهپلىرى چىققىلى تۇردى‪:‬‬ ‫_ قــاراپ وئلتۇرغــان بىــلهن ائلــدىڭىزغا بىــر كىــم ائالي دەپ كهلمهيــدۇ‪ ،‬ۆئزىڭىــز‬ ‫بﯧرىپ خﯧرىدار ۇئقۇشىسىز‪.‬‬ ‫_ تــاھىر قــارى دەپ بهرگهن خﯧرىــدارالرنىڭ بهزىــسى تﯧلﯧفــوننى ائلمىــدى‪ ،‬بهزىــسى‬ ‫»ھازىرچه تاش ائلمايمىز« دﯦيىشتى‪...‬‬ ‫_ باشقا ائدەملهرنى ۇئقۇشۇپ باقسىڭىز بولمامدۇ؟‬ ‫_ ائلدىراپ ۇئقۇشقىلى بولمايـدۇ‪ ،‬ۇئنىـڭ ۈئسـتىگه بهزى كـاززاپ تاشـچىالر خهقنـى‬ ‫ائلداپ يۈزىمىزنى بهك تۆكۈۋﯦتىپتۇ‪.‬‬ ‫_ بىــز خهقنىــڭ زادى بىــر ىئــشلىرى ائقمايــدۇ‪ ،‬بىرســى بىــر ىئــش قىلــسا دوراپ‬ ‫ھهممىسى قىلىدۇ‪ .‬ائندىن بىرسى قوپۇپ ىئشنى بۇزىدۇ‪ .‬شۇنىڭ بىلهن ھهممىـسىنىڭ‬ ‫ىئشى سۇغا چىلىشىدۇ‪.‬‬ ‫_ تــوغرا دەيــسىز‪ ،‬ھــازىر پهنجيايۈەنــدە تاشــچىالر ائۋۇپ كهتتــى‪ ،‬بىــر‪-‬بىرىنــى‬ ‫ائلدايــدىغان ىئــشالرنى كۈنــدە ائڭاليمىــز‪ ،‬ھــﯧچكىم ھــﯧچكىمگه ىئــشهنمهيدۇ‪ ،‬بىــر‪-‬‬ ‫بىــرىگه نهپ بهرمهيــدۇ‪ ،‬ائلــدىڭىزدا بىــر خىــل گهپ قىلىــپ قويــۇپ‪ ،‬كهينىڭىــزدىن‬ ‫باپاليدۇ‪ .‬ھهي‪ ..‬بۇ سودىمۇ تهسلىشىپ كﯧتىۋاتىدۇ‪...‬‬

‫‪323‬‬

‫_ قارىغاندا سىز بۇ ىئشنىمۇ قىاللمىغۇدەكسىز‪ _،‬دﯦدى زۆھرە ېئغىر ۇئھ تارتىـپ‪_،‬‬ ‫تهقۋا بولغاندىكىن خۇدايىم بﯧرەر دەپ وئيالپتىكهنمهن تﯧخى‪...‬‬ ‫_ خـــۇدايىم بـــۇ دۇنيـــادا بهرمىـــسه‪ ،‬ۇئ دۇنيـــادا بﯧـــرەر‪ ..‬مهنـــدىن ۇئنچىلىـــك‬ ‫ۈئمىدسىزلىنىپ كهتمهڭ‪.‬‬ ‫_ ۇئ دۇنيــادا بهخــت كۆرســىڭىز ۆئزىڭىــزگه‪ ،‬لــﯧكىن مﯧنــى بــۇ دۇني ـادا بهختلىــك‬ ‫قىلىشىڭىز كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ مانا مهن سىزنى بهختلىك قىلىمهن دەپ كۈندە تىرىشىۋاتىمهنغۇ‪ ،‬تـاش سـاتىمهن‬ ‫دەپ بهزىدە نامازدىنمۇ قﯧلىۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_ بىر‪-‬ىئككـى كۈنـدىال مﯧنـى بهختلىـك قىالالمـسىز؟! ھﯧلىتىـنال ماڭـا چـوڭ ىئـش‬ ‫قىلىپ بهرگهندەك قاقشىغىلى تۇردىڭىز مانـا‪ ،‬ەئر دﯦگهنـگه وئيلىـشىپ تﯧگىـدىغان‬ ‫ىئش ىئكهن ەئسلى‪...‬‬ ‫_ ماڭا خاتا تﯧگىپ قاپسىز‪-‬دە!‬ ‫_ ياق ەئمدى‪ ،‬مۇنداقال دەپ قويدۇم‪ ،‬سـىزنى جىـله قىلمىـسام تىرىشمايـسىز‪ .‬مهن‬ ‫دەيــمهن‪ ،‬كﯧچىلىــك تۇرمۇشــنىال ەئر‪-‬خوتۇنچىلىــق دەپ وئيــالپ قالمــاڭ‪ ،‬كۈنــدۈزىمۇ‬ ‫تىرىكچىلىك ۈئچـۈن تىرىـشىڭ‪ ،‬بىـر نهچـچه كـۈن نامـاز وئقۇيالمىغانغـا قاقـشىماڭ‪،‬‬ ‫جانلىقراق بولۇڭ‪...‬‬ ‫_ مهن ســىزنى دەپ ھﯧلىمــۇ تىرىــشىۋاتىمهن‪ ،‬بۇنــداق ۋاقىتتــا كۆڭلــۈم بهك نــازۇك‬ ‫بولۇپ كﯧتىدۇ‪ ،‬شۇڭا ماڭا ائزار بهرمهڭ‪ ،‬دىل ائزاردىن خۇدا بىزار دﯦگهن گهپ بار‪.‬‬ ‫_ ھه دﯦسه خۇدايىمنى تىلغا ېئلىپ ائدەمنى قورقىتىدىغان قارىم سـىز‪ ،‬باشـقا گهپ‬ ‫ائغزىڭىزغا كهلمهمدۇ؟‬ ‫_ مولالم بولغاندىكىن كۆنۈپ قاپتۇق‪ ،‬بىز ائلالھ زىكرىدىن ھهرگىز ائيرىلمايمىز‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ائخشاملىرى زۆھرە بىلهن ائنچه‪-‬مـۇنچه غىژىلدىـشىپ قالـسىمۇ‪،‬‬ ‫كﯧچىنـــى بهختلىـــك ۆئتكـــۈزەتتى‪ .‬زۆھرەمـــۇ بـــۆلهكچه ســـﯧھرىي كـــۈچكه تولـــۇپ‬ ‫گۈزەللىشىپ‪ ،‬مۇاليىملىشىپ كﯧتهتتى‪.‬‬ ‫ھهپته ائخىرى يﯧتىپ كهلدى‪ ،‬سىيىت قارى يﯧقىن ەئتراپتىكى مهسـچىتكه بﯧرىـپ‬ ‫جۈمه نامىزى وئقۇغاندىن كﯧيىن يهنه تاش بازىرىغا بﯧرىپ چـۆگىلهپ بـاقتى‪ ،‬ەئھـۋال‬ ‫كۆڭۈلدىكىدەك ەئمهس ىئدى‪ ،‬ھهتتـا كىـشىنى بىـزار قىالتتـى‪ ،‬ۈئمىدسـىزلهندۈرەتتى‪.‬‬ ‫يولدا ماڭغان ائدەملهر تاشچىالرغا بىزارلىق بىلهن قاراپ قويۇپ ۆئتۈپ كﯧتهتتى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى يهنه زۆھرەنىــڭ قــاپىقىنى وئيــالپ‪ ،‬ھــارغىن قهدەملىرىنــى يــۆتكهپ‬ ‫ائپتوبۇس بﯧكىتىگه باردى‪ .‬بۇ ھهپتىمۇ توشۇپ قالدى‪ ،‬تاشـتىن بىرنىمـۇ سـاتالمىدى‪،‬‬ ‫زۆھرەنى كﯧچىسى خوش قىلغـان بىـلهن كۈنـدۈزى خـوش قىاللمىـدى‪ .‬ۆئي زۆھرەنىـڭ‪،‬‬ ‫تاماق زۆھرەنىڭ‪ ،‬كﯧلىۋاتقان بهخت‪ ،‬ۋىسال شـادلىقلىرىمۇ گويـا زۆھرەنىـڭ‪ .‬سـىيىت‬ ‫قارى ۇئنىڭ قايسى ھهققىنى قايتۇرالىدى؟! سىيىت قارى ېئغىر روھىـي بﯧـسىمغا دۇچ‬

‫‪324‬‬

‫كهلگهنلىكىنــى ھــﯧس قىلــدى‪ ،‬نــاخۇش كهيپىياتتــا ۆئيــگه يﯧنىــپ كهلــدى‪ ،‬زۆھــرە‬ ‫ىئشىكنى ناھايىتى وئڭايسىز بىر ھالهتته ائچتى‪ ،‬سىيىت قارى ۆئيـگه كىرىـپ سـافادا‬ ‫بىر سﯧمىز‪ ،‬قارامتۇل ائدەمنىڭ وئلتۇرغانلىقىنى كۆردى‪.‬‬ ‫_ مﯧنىڭ باشلىقىم‪ ،‬ھۈسهيىن‪ _..‬دەپ تونۇشتۇردى زۆھرە‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ېئسىنى يىغىپ‪ ،‬ۇئ ەئرەب بىلهن كۆرۈشتى‪ .‬ھۈسهيىنمۇ سىيىت قارىغـا‬ ‫ەئجهبلىنىپ قاراپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ بۇ ياق مﯧنىڭ بىر نهۋرە ائكام‪_...‬دﯦدى زۆھرە سىيىت قارىنى تونۇشتۇرۇپ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى مهكتهپته ائنـچه‪-‬مـۇنچه ىئنگىلىـزچه ۆئگهنگهچـكه بۇنچىلىـك گهپنـى‬ ‫چۈشىنهلهيتتى‪ ،‬بـۇ نـاھهق گهپنـى ائڭـالپ ھهيـران قالـدى‪ ،‬ائنـدىن زەردىـسى ۆئرلهپ‬ ‫زۆھرەگه بىر قاراپ قويدى ۋە دەرھال ەئرەبچه جاۋاب قايتۇردى‪:‬‬ ‫_ ياق‪ ،‬بۇ مﯧنىڭ خوتۇنۇم‪.‬‬ ‫زۆھــرە بــۇ گهپنــى چۈشــهنمىدى‪ ،‬لــﯧكىن ھۈســهيىننىڭ ۆئزىــگه باشــقىچه نهزەردە‬ ‫قاراۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ سىيىت قارىنىڭ نﯧمه دﯦگهنلكىنى ائڭقىرالىدى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن مﯧيىقىدا كۈلۈپ قويۇپ سىيىت قارىغا‪» :‬مهبرۇك« )مۇبارەك بولسۇن( دەپ‬ ‫قويدى‪ ،‬ائندىن زۆھرەگه ائڭلىتىپ تۇرۇپ يۇقىرى ائۋازدا‪:‬‬ ‫_ يﯧڭى توي قىلدىڭالرمۇ؟ سىلهرنى تهبرىكلهيمهن!_ دﯦدى‪.‬‬ ‫زۆھــرە يﯧقىمــسىز كۈلــۈپ قويــدى‪ ،‬ۇئنىــڭ بــۇ ھــالىتى ســىيىت قارىنىــڭ كــۆزىگه‬ ‫شــۇنچىلىك ســىغمىدىكى‪ ،‬ھۈســهيىن بولمىغــان بولــسا ۇئنىڭغــا بىــر مــۇنچه قــاتتىق‬ ‫گهپلهرنى دەۋەتكهن بوالتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە تاماق ېئتىپ تۇرغانىدى‪ ،‬ۈئچهيـلهن كۆڭۈلـسىز بىـر كهيپىياتتـا غىزاالنـدى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن سىيىت قارى بىلهن بىر نهچچه ېئغىز ەئرەبچه پاراڭالشتى‪ ،‬سـىيىت قارىنىـڭ‬ ‫ىئسالم ىئنـستىتۇتىدا وئقۇغـانلىقىنى ائڭـالپ جۇڭگـودا قـانچه ىئـسالم ىئنـستىتۇتى‪،‬‬ ‫قانچه وئقۇغۇچى بارلىقىنى سورىدى‪ .‬سىيىت قارى بىلگىنىچه جاۋاب بﯧرىپ وئلتـۇردى‪.‬‬ ‫غىزالىنىش ائرىلىقىـدا زۆھـرە ھﯧلـى ائشـخانىغا‪ ،‬ھﯧلـى جوزىغـا يۈگـۈرۈپ پـايپﯧتهك‬ ‫بولدى‪ ،‬ھۈسهيىنگه چاي قۇيۇپ ھارمىدى‪ .‬ەئمما ھۈسهيىن ۇئنىڭغا باشتىن ائخىر بىر‬ ‫ېئغىز گهپ قىلمىدى‪ ،‬سۆزىگه جاۋاب بهرمىدى‪ .‬يهيدىغىنىنى يهپ بولۇپ خوشلىـشىپ‬ ‫كهتتى‪ .‬ۇئ كﯧتىپال ۆئيدە بىر جىددىيلىك‪ ،‬بۇرۇقتۇرما كهيپىيات پهيدا بولدى‪.‬‬ ‫_ ھۈسهيىنگه سىز نﯧمه دﯦدىڭىز؟_ دﯦدى زۆھرە قاچىنىمۇ يىغىشتۇرماي تۇرۇپ‪.‬‬ ‫_ بۇ مﯧنىڭ خوتۇنۇم دﯦدىم‪ ،‬نﯧمه بوپتۇ؟! خاتا گهپ قىلىپتىمهنمـۇ؟_ دﯦـدى ائران‬ ‫تۇرغان سىيىت قارى‪.‬‬ ‫_ مهن ۇئنىڭغا توي قىلغانلىقىمنى دﯦمىگهن تۇرسام نﯧمىشقا دەيسىز؟!‬ ‫_ ەئمىــــسه ســــىزدەك يالغــــان گهپ قىلــــسام بــــوالمتى! تﯧخــــى مهنــــدىن بهك‬ ‫ائچچىقاليسىزغۇ؟!‬

‫‪325‬‬

‫_ توۋا ماۋۇ بالىنى‪ ،‬ھهمـمه گهپنـى خهقـقه دەپ يـۈرگىلى بوالمـدۇ؟! مﯧنىـڭ سـىزنى‬ ‫ېئرىم دﯦمهسلىكىمدە سهۋەب بار‪ ،‬بولمىسا ۇئنداق دەمدىمهن!‬ ‫_ نﯧمه سهۋەب بار؟ دەڭه‪ ،‬مهن بىر ائڭالپ باقاي‪.‬‬ ‫_ دﯦسهممۇ سىز چۈشهنمهيسىز‪_...‬‬ ‫زۆھرە ۆئزى تاپقان گهپنى ۆئزى چۈشهندۈرەلمهي‪ ،‬تﯧخىمـۇ وئسـال ەئھۋالغـا چۈشـۈپ‬ ‫قالدى‪.‬‬ ‫_ ىئشقىلىپ‪ ...‬بۇ ەئلچىخانىنىـڭ قاىئدىـسى‪ .‬نﯧمىـشقا ۇئنـداق قىلىـدىغانلىقىنى‬ ‫بﯧرىپ ۆئزىدىن سوراڭ ەئرەبچه بىلگهندىكىن‪...‬‬ ‫_ مهن ۇئنچىلىك كالۋا ەئمهس زۆھرە‪ ،‬گهپ دﯦگهننى وئيالپ قىلىڭ‪.‬‬ ‫_ وئيالپ گهپ قىلىۋاتىمهن‪...‬‬ ‫_ ىئشقىلىپ‪ ،‬سـىز بۈگـۈن ياخـشى ىئـش قىلمىـدىڭىز‪ ،‬قـاراپ تـۇرۇپ يالغـان گهپ‬ ‫قىلدىڭىز‪ ،‬ائدەم دﯦگهن راستچىل بولۇشى كﯧرەك‪.‬‬ ‫_ نﯧمه قىلىشىم بىلهن كـارىڭىز نـﯧمه؟ مهن خﯧلـى ەئركىـن ىئنـسان ىئـدىم‪ ،‬ەئرگه‬ ‫تﯧگىپال قىسماققا چۈشتۈم مانا‪ ،‬بۇنداق بولۇشىنى بۇرۇنال بىلهتتىم‪ .‬ماڭـا تـوال ىئـش‬ ‫ۆئگهتمهڭ‪ ،‬قانداق قىلىشنى ۆئزەم بىلىمهن‪ ،‬بۇرۇنمۇ شۇنداق ياشاپ كهلگهن قىزمهن‪،‬‬ ‫سىز ماڭا كۆيدۈم پىشتىم دﯦگهچكىال تﯧگىپ قالدىم‪ ،‬بولمىسا ائزادە ياشاۋﯦرەتتىم‪ .‬يا‬ ‫تاش ساتالىغۇدەك ھالىڭىز يوق‪ ،‬يا ائدەمنى خوش قىلغۇدەك بىر گﯧپىڭىز يوق‪،‬‬ ‫سيىت قارىنىڭ يۈرەكلىرى ېئغىر‪-‬ېئغىر سوقۇپ كهتتى‪ ،‬ھهسرەتلىك تىنىپ قويۇپ‪:‬‬ ‫_ تــوي قىلغىنىمغــا دات دﯦگۈزىــدىغان بولــدىڭىز‪ ،‬ەئركىــن ياشاشــنى شــۇنچه ائرزۇ‬ ‫قىلسىڭىز‪ ،‬بوپتۇ‪ ،‬مهن ەئتىال كﯧتهي‪_...‬دﯦدى‪.‬‬ ‫بۇ گهپنى ائڭالپ زۆھرە يۈزىگه بىـر كىـم سـوغۇق سـۇ چﯧچىۋەتكهنـدەك ەئنـدىكىپ‬ ‫كهتتى‪:‬‬ ‫_ ائيال كىـشىدەك نﯧمانـداق ائسـان قﯧيدايـدىغان بالىـسىز؟ شـۇنچىىلك گهپنىمـۇ‬ ‫قىلغىلى بولمامدۇ سىزگه! مۇشۇ يﯧرىڭىزنى پهقهت ياقتۇرمايمهن‪.‬‬ ‫_ ەئر كىشىمۇ كۆتۈرەلىگۈدەك گهپ بولسا كۆتۈرىدۇ‪ ،‬ائدەمنىڭ غۇرۇرىغا تﯧگىدىغان‬ ‫گهپنى قىلسىڭىز قانداق بولىدۇ؟‬ ‫_ غۇرۇرۇم بار دەپ ىئشنى داىئم بۇزۇپال يۈرەمسىز؟‬ ‫_ قايسى ىئشنى بۇزۇپتىمهن؟! _دﯦدى سـىيىت قـارى گـاڭگىراپ‪ -،‬سـىزنى خوتۇنـۇم‬ ‫دەپ قويغانغا باشلىقىڭىز سىزنى ىئشتىن ھهيدىۋﯦتهرمۇ؟‬ ‫_ ۇئققىلى بولمايدۇ‪ ،‬ەئرەب باشلىقالرنى سىز چۈشهنمهيسىز‪.‬‬ ‫_ بۇ ائدەم ۇئنچىلىك ەئسكى كۆرۈنمهيدىغۇ‪...‬‬ ‫_ سىز نﯧمىنى بىلىسىز؟‪ _...‬دﯦدى زۆھرە ۋە ېئغىزىنـى ىئتتىـك يىغىۋالـدى‪ _ ،‬بـۇ‬ ‫ائدەمنىغـــۇ بهزى ەئرەبـــلهرگه باققانـــدا ەئســـكى دەپ كهتكىلـــى بولمايـــدۇ‪ ،‬لـــﯧكىن‬

‫‪326‬‬

‫كۆڭلىدىكىنى ۇئققىلى بولمايدۇ‪ ،‬باياتىنمۇ كۆردىڭىزغۇ ەئنه‪ ،‬ماڭا بىـر ېئغىـز گهپمـۇ‬ ‫قىلمىدى‪...‬‬ ‫_ ۇئنداق بولسا نﯧمه بوپتۇ؟‬ ‫زۆھرە جىله بولۇپ قالدى‪ ،‬سىيىت قارى ۇئنى بايىقى ائچچىقىدا تﯧرىكتۈراۋاتاتتى‪.‬‬ ‫_ سىز ەئڭ ياخشىسى بۇ ىئشالرغا ائرىالشماڭ‪ _،‬دﯦدى زۆھرە ۆئزىنـى بﯧـسىۋﯦلىپ‪_،‬‬ ‫ەئر كىــشى بولغانــدىكىن چــوڭ ســۈپهت ياشــاڭ‪ ،‬تــاش سﯧتىــشنىڭ غﯧمىنــى قىلىــڭ‪.‬‬ ‫ەئلچىخانىنىــڭ ىئــشى ائســان ىئــش ەئمهس‪ ،‬ھهممىــسىگه كــالال كﯧــرەك‪ ،‬مۇناســىۋەت‬ ‫كﯧرەك‪ .‬بىر باشلىق سىزنى ياقتۇرماي قالـسا ەئتىـسىال ىئـشتىن بوشـىتىدۇ‪ ،‬ۇئنىڭغـا‬ ‫ھىچنﯧمه دﯦيهلمهيسىز‪ .‬قىـز بالىنىـڭ ىئـشى ائنـدىن تهس‪ ،‬كۆپىنچىـسى باشـلىقنىڭ‬ ‫ائشنىسى يا بىر نﯧمىسى‪ ،‬ھهممىسى مۇناسىۋەتكه تايىنىپ ياشايدۇ‪ .‬مهنـدەك ۆئزىـگه‬ ‫تايىنىـــپ ىئـــشلهيدىغان قىـــزالر ائز‪ ،‬بـــۇ ۆئزەمنـــى ماختىغـــانلىق ەئمهس‪ ،‬مهنمـــۇ‬ ‫مۇناسىۋەتنى چوڭ بىلىمهن‪ ،‬لﯧكىن ۇئ قىزالردەك نومۇسنى قايرىپ قويىدىغان ىئـشنى‬ ‫ھهرگىز قىلمايمهن‪.‬‬ ‫_ مهن سىزگه ىئشىنىمهن‪_،‬دﯦدى سىيىت قارى زۆھرەنىڭ كۆڭلىنى خۇش قىلىـپ‪_،‬‬ ‫لﯧكىن بىر ائدەمگه ۇئنچىلىك قىلىپ كﯧتىشنىڭ ھـاجىتى يـوق‪ .‬ائدەمنىـڭ ائدەمـگه‬ ‫ھۆرمهت قىلىشى بهلهن ىئش‪ ،‬ەئمما قۇلچىلىق قىلىشى بىچارىلىك‪.‬‬ ‫_ مهن ۇئنداق قىلمىدىمغۇ؟!‬ ‫_ لﯧكىن سىزنىڭ ۇئنىڭغا چاي قۇيۇپ قىلمىغـانلىرىڭىز قالمىـدى‪ ،‬كـۆزىڭىز شـۇ‬ ‫باشلىقتا‪ ،‬قاراپ مﯧنىڭ ىئچىم سىقىلىپ كهتتى‪...‬‬ ‫_ ەئمدى شۇ باشلىقتىن مﯧنى كۈنلهۋاتامسىز؟ گﯧپىڭىز نﯧمانچه جىق!‬ ‫ائچچىق ھهر قانداق گۈزەل قىزنىڭ چىرايىنى سهتلهشـتۈرۈۋﯦتهتتى‪ .‬سـىيىت قـارى‬ ‫ۇئنىڭ جاھىلالرچه خاپىلىقىدىن بىزار بولۇشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫_ بۇ قانداقمۇ كۈنلهش بولسۇن؟!_ دﯦدى سـىيىت قـارىمۇ سـۆزىدىن يانمـاي‪ _،‬مۇشـۇ‬ ‫قﯧــرى ائدەمنــى كۈنلهۋاتىــدۇ دﯦــسىڭىز‪ ،‬بــۇ گهپ پهقهت قامالشــماي قالــدى‪ .‬مﯧنىــڭ‬ ‫دﯦگىــنىم‪ ،‬ســىزنىڭ بــايىقى قىلىقلىرىڭىــز كــۆزۈمگه پهقهت ســىغمىدى‪ ،‬ۆئزىڭىــزگه‬ ‫پهقهت وئخــــشىماي قالــــدىڭىز‪ .‬ســــىزنى ۇئنــــداق بىچــــارە ھالــــدا كۆرســــهم‬ ‫چىدىيالمايدىكهنمهن‪...‬‬ ‫_ شۇنداقمۇ؟ ۇئنداقتا مﯧنى بىچارە قىلمايدىغان بىر تۇرمۇشقا ېئرىشتۈرۈپ بـﯧقىڭه‬ ‫قﯧنــى! جــان دەپ كهينىڭىــزدىن ماڭــاي‪ ،‬نــﯧمه دﯦــسىڭىز شــۇنى قىــالي‪ ،‬ۆئمــۈر بــويى‬ ‫ائيىغىڭىزدا ۆئمىلهي‪...‬‬ ‫_ ائرزۇيىڭىزنـــى ســـهل كىچىكلهتـــسىڭىز‪ ،‬ائنـــدىن تهلىپىڭىزنـــى وئرۇنلىغىلـــى‬ ‫بوالرمىكىن؟‬ ‫_ مﯧنىڭ ائرزۇيۇم شۇنچىلىك چوڭما؟! تۇرمۇشۇم باياشات ۆئتسه دەيمهن شۇ‪...‬‬

‫‪327‬‬

‫_ ائدەم دﯦگهن مال‪-‬دۇنياغا مهڭگۈ قانمايدۇ‪ ،‬ېئرىشكهنچه يهنه ېئرىشسهم دەيدۇ‪.‬‬ ‫_ بۇنــداق قــۇرۇق گهپلىرىڭىزنــى قويــۇڭ‪ ،‬ەئقهللىــي ىئمكانالرغــا ېئرىــشىپ بولــۇپ‬ ‫ائندىن بۇ گهپلهرنى دﯦسىڭىز ائقىدۇ‪ ،‬بولمىسا ۇئ ۆئزىنى ەئخمهقلهرچه ائلداش‪.‬‬ ‫_ بـــۇ ىئـــدىيىڭىزنى ۆئزگهرتىـــش تهس وئخـــشايدۇ‪ ،‬ســـىز كۈتكهنـــدەك بـــاي ەئر‬ ‫بواللمىــساممۇ ائق كۆڭــۈل ەئر بــوالاليتتىم‪ ،‬جىــق پــۇل تاپالمىــساممۇ تۇرمۇشــىمىزغا‬ ‫يهتكۈدەك بىر نهرسه تاپااليتتىم‪ ،‬ەئڭ مۇھىمى‪ ،‬روھىڭىزنى باي قىالاليتتىم‪.‬‬ ‫_ مهنمـــۇ پـــۇلنى دەپ ھهممىنـــى قايرىـــپ قويىـــدىغان قىـــز ەئمهس‪ ،‬بىـــر ائدەم‬ ‫ېئرىشىشكه تﯧگىشلىك گۈزەل‪ ،‬پاكىز تۇرمۇشقا ېئرىشسهم دەپال وئياليمهن‪ .‬سىزنىڭچه‬ ‫بۇ ېئشىپ كهتكهن تهلهپمۇ؟!‬ ‫_ ۇئنداق ەئمهس‪ ،‬لـﯧكىن سـىز گـۈزەل تۇرمۇشـنى شـهھهردىال دەپ وئيلىۋالـسىڭىز‬ ‫بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ سىزنىڭچه نهدە؟ بىزنىڭ مهھهللىدە!؟‬ ‫_ گۈزەل تۇرمۇش ائۋۋال قهلبىڭىـزدە‪ ،‬روھىڭىـزدا‪ ،‬ىئمـانىڭىزدا‪ ...‬ھهرىكىتىڭىزنـى‬ ‫روھ‪ ،‬قهلب باشقۇرۇپ تۇرىدۇ‪ ،‬ائلالھ بىزنى شۇنداق ياراتقان‪.‬‬ ‫_ سىز يهنه مولالملىق قىلغىلى تۇردىڭىز‪ ،‬سىز تۇرمۇشنى ائشۇنداق قهلبىمدە دەپ‬ ‫يۈرىۋﯦرىڭ‪ ،‬مهن تۇرمۇشنى بهك ەئمهلىـي نهرسـه دەپ وئياليـمهن‪ .‬شـهھهردە ىئـزدﯦگهن‬ ‫نهرسه تﯧپىلىدۇ‪ ،‬يﯧـزا دﯦـگهن چـۆل يهر‪ ،‬شـهھهردە ھهر كـۈنى رەڭگـارەڭ نهرسـىلهرنى‬ ‫كۆرەلهيسىز‪ ،‬يﯧزىدا توپىدىن باشقا نﯧمه بار‪ ،‬شۇڭا مهن شهھهرنى ياخشى كۆرىمهن‪.‬‬ ‫_ بۇنى بىلىمهن‪ ،‬لﯧكىن شۇنىڭغا ھهيرانمهن‪ ،‬شهھهر دﯦسىڭىز جىققۇ‪ ،‬ۈئرۈمچىمـۇ‬ ‫بىزگه بۇ يهردىن جىق ياخشى‪ ،‬بۇ يهرنىڭ نﯧمىسىگه شۇنچه تارتىشىسىز؟‬ ‫_ كۆنۈپ قالغان يهر ھهممىـدىن ياخـشى‪ ،‬ىئـشقىلىپ مهن مۇشـۇ شـهھهرنى ياخـشى‬ ‫كۆرىمهن‪ ،‬ھاۋاسىمۇ ماڭا ياقىدۇ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ىئچىدە كۈلۈپ قويـدى‪ ،‬وئخـشىمىغان كـالال‪ ،‬وئخـشىمىغان قىمـمهت‬ ‫قارىشى بىلهن بىر ۆئيگه كىرىپ قالغان ەئر‪-‬خوتۇنالر ۆئمۈر بـويى مۇشـۇنداق تـاالش‪-‬‬ ‫تارتىش قىلىپ ۆئتهمدىغاندۇ؟!‬ ‫_ بايىقى باشلىقىڭىز بۇ ۆئيگه نـﯧمه دەپ كهپتـۇ؟ ۆئينـى قـايتۇرۇڭ دەمـدۇ؟_دﯦـدى‬ ‫سىيىت قارى زۆھرە بىلهن چﯧقىشقۇسى كﯧلىپ‪.‬‬ ‫قاچا يۇغىلى ماڭغان زۆھرە جايىدا تۇرۇپ قالدى‪ ،‬سـىيىت قارىغـا ھـارغىنلىق‪ ،‬ھهم‬ ‫سهل بىزارلىق بىلهن قاراپ‪:‬‬ ‫_ قورســىقىڭىز تويغــان بولــسا تﯧلﯧــۋىزور كــۆرۈڭ‪ ،‬بولمىــسا بــۇ گهپلهرنــى ەئمــدى‬ ‫دﯦيىشمهيلى‪_،‬دﯦدى‪.‬‬ ‫_ ېئرىڭىــز بولغانــدىكىن ســوراپ قويــدۇم‪ ،‬ۆئيــگه بىــر ائدەم كهلــسه ســوراش‬ ‫ھوقۇقۇممۇ يوقما؟‬

‫‪328‬‬

‫_ ســـوراڭ‪ ،‬ھهممىنـــى ســـوراڭ‪ ،‬بۇنـــداق قـــۇم قـــازى ىئكهنلىكىڭىزنـــى پهقهت‬ ‫وئيلىمــاپتىكهنمهن‪ .‬مهن ۇئ ائدەمنــى چاقىرىــپ كهلمىــدىم‪ ،‬ۆئزى تۇيۇقــسىز كهپتــۇ‪،‬‬ ‫كﯧتىڭ دەمدىمهن؟ ائڭغىچه سىزنىمۇ كﯧلىپ قاالر دەپ وئيلىدىم‪.‬‬ ‫_ نﯧمانــداق قامالشــمىغان ائدەم ۇئ‪ ،‬مۇســۇلمان ائدەم دﯦگهنمــۇ ېئــرى ۆئيىــدە يــوق‬ ‫ائيالنىـــڭ ۆئيىـــگه كىرىـــپ وئلتۇرامـــدۇ؟ ســـىزنىڭ ۇئنـــى مهن كهلمهســـتىال ۆئيـــگه‬ ‫باشلىــشىڭىزمۇ خاتــا‪ ،‬ســىزگه ىئــسالم قاىئــدىلىرىنى تــازا وئبــدان چۈشهندۈرمىــسهم‬ ‫بولماپتۇ‪.‬‬ ‫_ مﯧنى ھﯧلىتىنال قۇشناچىم قىالي دەمسىز؟ مهن سىزگه دەپ قويـاي‪ ،‬مهن بۇنىڭغـا‬ ‫ھازىرچه كۆنهلمهيمهن‪ .‬مۇسۇلمانچىلىق ائستا‪-‬ائستا دەپتىكهن‪.‬‬ ‫_ ائشۇنداق ائستا‪-‬ائستا دەپ‪ ،‬جـان ھهلقۇمغـا كهلگهنـدە مۇسـۇلمان بوالمـسىز؟ ۇئ‬ ‫چاغدا پۇشايمان قىلغاننىڭ پايدىسى يوق‪ ،‬ىئشنى بۇرۇنراق باشلىغان ياخشى‪.‬‬ ‫_ مﯧنىــڭ ۆئلــۈمىمنى تىلهۋاتامــسىز؟! نﯧمانــداق گﯧپىڭىــز تۈگىمهيــدۇ ســىزنىڭ!‬ ‫ىئسسق ۆئي‪ ،‬ىئسسىق تاماق وئبدان خوشيﯧقىۋاتامدۇ؟ مـولال دﯦگهنغـۇ تهييـارنى يهپ‬ ‫ۆئگىنىپ قالغان خهق‪ ،‬ۇئششاق گﯧپى ائندىن جىق‪ ،‬بۇنداق قىلىۋﯦرىدىغان بولسڭىز‬ ‫ســىز بىــلهن بىلــله تــۇرۇپ بواللمىغــۇدەكمهن!_ دﯦــدى زۆھــرە قــاچىنى تاراقــشىتىپ‬ ‫يۇيۇۋﯦتىپ‪ _،‬بىر موچهنلىك تاش ساتقىنىڭىزنىڭ تايىنى يوق‪ ،‬يهنه نﯧمه توال گهپ!‬ ‫_ بوپتۇ‪ ،‬گهپ قىلماي‪ _ ...‬دﯦدى سـىىيىت قـارى ۈئمىدسـىز‪ ،‬ھـارغىن‪ ،‬ھهسـرەتلىك‬ ‫ھالدا‪ _،‬بۇنىڭدىن كﯧيىن سىز نﯧمه دﯦسىڭىز ماقۇل دەي‪.‬‬ ‫ەئمدى بۇ ۆئيـدە تـۇرۇۋﯦرىش زۆھرەنـى زﯦرىكتۈرۈشـتىن باشـقا نهتىـجه بهرمهيتتـى‪.‬‬ ‫ياخــشى كــۆرگهن خوتۇنىغــا ىئككــى ېئغىــز ھهق گهپ قىلغىلــى بولمىــسا‪ ،‬ھه دﯦــسه‬ ‫غۇرۇرىغا تﯧگىدىغان گهپ‪-‬سۆزلهرنى ائڭلىسا‪ ...‬بـۇ نـﯧمه كـۈن؟ شـۇنچه جاماەئتنىـڭ‬ ‫ىئززەت‪-‬ھۆرمىتىگه ېئرىشكهن ياش قارىم ەئمدى بىر خوتۇننىڭ ائلدىدا بويۇن قىسىپ‬ ‫وئلتۇرامدۇ؟! ىئماملىقنى‪ ،‬مـوللىلىقنى جامـاەئتكه قىلىـش‪ ،‬نهسـىھهتنى ائڭاليـدىغان‬ ‫ائدەمگه قىلىش‪ ،‬ەئھلى ىئلىم سـاالھىيىتى بىـلهن جاماەئتنىـڭ ىئـززەت‪-‬ھـۆرمىتىگه‬ ‫ېئرىشىش شهرەپلىك ىئش ەئمهسمۇ! قارىم‪ ،‬مـولال دﯦـگهن جامـاەئتتىن ائيرىلـسا زادى‬ ‫ھﯧچنﯧمىگه ھﯧساب ەئمهس‪ .‬تاشنىمۇ ساتالمىدى‪ ،‬زۆھرە كۈتكهن ائمهت بايلىقلىرىغا‬ ‫ەئسال ېئرىشهلمىدى‪ .‬زۆھرەنىڭ بارلىق ىئمكـانىيهتلىرىگه ېئرىـشىپ تـۇرۇپ ۇئنىڭغـا‬ ‫ھﯧچ ىئش قىلىپ بﯧرەلمىدى‪ ،‬ھهتتا كۆڭلىگه ائزار بهردى‪ .‬ەئمدى بۇ ۆئيـدە تۇرغىـدەك‬ ‫يۈزى قالمىدى‪ ،‬كﯧچىلىك تۇرمۇشنىڭ مﯧھرىدىن كهچمىسه بولمايدىغان يهرگه يهتتـى‪،‬‬ ‫دﯦمىسىمۇ‪ ،‬ەئر‪-‬خوتۇنلۇق ھايات دﯦگهن كﯧچىلىك تۇرمۇشال ەئمهس‪-‬ته!‬ ‫سىيىت قارى ېئغىـر‪ ،‬ھهسـرەتلىك خىيـالالرنى سـۈرۈپ ائخىـر بـۇ شـهھهردىن ەئته‬ ‫كﯧتىش قارارىغا كهلدى‪.‬‬ ‫_ نﯧمانداق ېئزىلىپ وئلتۇرۇپ كهتتىڭىز؟_دﯦدى قاچىنى يۇيۇپ چىققان زۆھرە‪.‬‬

‫‪329‬‬

‫_ مهن ەئته ماڭاي دەيمهن‪ _،‬دﯦدى سىيىت كهسكىن تهلهپپۇزدا‪.‬‬ ‫_ مهن بىلهن ياشىماق تهسمىكهن!_دﯦدى زۆھرە تهنه قىلىپ‪.‬‬ ‫_ سىزنى دﯦسهم قﯧشىڭىزدا ھهر كۈنى تۇرغـۇم بـار‪ ،‬قايتمىـسام بولمايـدۇ‪ ،‬بهرىبىـر‬ ‫قايتىدىغان گهپ‪.‬‬ ‫_ مهندىن رەنجىپ قالدىڭىزغۇ دەيمهن‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭمۇ ھازىر شۇنى ۈئمىد قىلۋاتقانلىقىنى ھﯧس قىلىـپ كـۆڭلى‬ ‫تﯧخىمۇ يﯧرىم بولدى‪.‬‬ ‫_ سىزدىن رەنجىپ قانداق قىالي‪ ،‬ائيال كىشى دﯦگهن ەئگرى قوۋۇرغا‪ ،‬تۈزلهي دﯦسهك‬ ‫سۇندۇرۇپ قـويىمىز‪ .‬شـۇڭا نۇرغـۇن ىئـشالرنى تـوغرا چۈشـىنىدىغان بولـۇپ كهتتـۇق‪.‬‬ ‫سىزنى ۆئزگهرتىشكه ائلدىرىمىساقمۇ بولغىدەك‪.‬‬ ‫_ مﯧنى باشقىچه وئيالپ قالمىغانسىز؟‬ ‫_ ۇئنداق ىئش يوق‪ ،‬سىز باشقا قىزالرغا وئخشىمايسىز‪ ،‬سىز پهقهت تۈزەلمهيـدىغان‬ ‫قىز ەئمهس‪ ،‬بۇنىڭغا مهن ىئشىنىمهن‪ ،‬شهيتانالرنىڭ يامانلىقىدىن پاناھ تىلهيمهن‪.‬‬ ‫_ ەئســلى تۇرســىڭىز بــوالتتى‪ ،‬ائزراق گهپــكه چىــدىماي مــاڭىمهنال دەيدىكهنــسىز‪.‬‬ ‫ماڭسىڭىز ماڭغاچ تۇرۇڭ‪ ،‬مهن كﯧيىنرەك بارامهن‪.‬‬ ‫_ مهن بىـــلهن بىلـــله كﯧتىـــشكه پهقهت ۇئنىمايـــسىز‪ ،‬وئيلىنىپمـــۇ باقمايـــسىز‪،‬‬ ‫شۇنداقمۇ؟‬ ‫_ كۆردىڭىزغۇ؟ ىئشلىمىسهم‪ ،‬پۇل تاپمىسام بولمايدۇ‪ ،‬ائىئلىمىز بهك نامرات‪.‬‬ ‫_ ۇئنچىلىكمۇ ەئمهسقۇ؟ قهدىر ەئھۋال ۆئتۈۋاتمامدۇ‪.‬‬ ‫_ كهمــبهغهل ياشاۋەرســىڭىز ائشــۇنداق بىلىنىــدۇ‪ ،‬ۆئزىڭىــز كهمــبهغهل بولــسىڭىز‬ ‫باشقا كهمبهغهلنى كهمبهغهل دﯦيهلمهيسىز شۇ‪ ...‬ۇئنى بىز بىلىمىز‪.‬‬ ‫_ بوپتۇ‪ ،‬ەئمىسه بىز كهمبهغهل ياشىغاچ تۇرايلى‪ ،‬سىز پۇل تﯧپىپ بﯧرىڭ‪.‬‬ ‫_ سىزدەك ەئر كىشىلهر مۇشۇ ىئشنى قىاللىغان بولساڭالر بىز ۆئيىمىـزدە وئلتـۇرۇپ‬ ‫بالىلىرىمىزنى باقاتتۇق‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى زۆھرەنــى ھــازىرقى ەئپتــى بىــلهن قايىــل قىلىــپ بىلــله ېئلىــپ‬ ‫كﯧتهلمهيــدىغانلىقىنى تﯧخىمــۇ ېئنىــق چۈشــىنىپ باشــقا گهپ قىلمىــدى‪ .‬پهقهت شــۇ‬ ‫كﯧچىسى بىر تۆشهككه كىرگهندە زۆھـرەگه‪» :‬ائلالھنىـڭ رەھمىتـى بىـلهن ۆئزىڭىزنـى‬ ‫گۇناھتىن ساقالپ ماڭا زور بهخت ائتا قىلـدىڭىز‪ ،‬بـۇنى ۆئمـۈر بـويى ۇئنتۇمـايمهن‪«.‬‬ ‫دﯦدى‪.‬‬ ‫زۆھرە مۇرەككهپ ھﯧسسياتالر قاينىمىدا خوتۇنلۇق بۇرچىنى ائدا قىلـدى‪ ،‬ەئته بـۇ‬ ‫قارىم كهتـسه يـالغۇزلۇقى يهنه باشـلىنىدۇ‪ ،‬ەئممـا ەئركىنلىكـى قايتىـپ كﯧلىـدۇ‪ .‬ۇئ‬ ‫چاغدا قانداق بولۇپ كﯧتىدىغانلىقىنى شۇ چاغ يﯧتىپ كهلمىگىچه ھهقىقىي بىلگىلى‬ ‫بولمايدۇ‪ .‬باشقا كهلگهننى كۆرىدىغان گهپ‪.‬‬

‫‪330‬‬

‫ەئتىسى سىيىت قارى ەئتىگهندە پويىز ىئستانسىسىغا چىقىپ شۇ كـۈنى كهچنىـڭ‬ ‫بﯧلىتىنــى ھايانكهشــلهرنىڭ قولىــدىن ۆئرە باھــادا ســﯧتىۋالدى‪ .‬كهچقۇرۇنــدا يــۈك ‪-‬‬ ‫تاقلىرىنى تهييارالپ تهييار بولدى‪ ،‬ىئشتىن چۈشۈپ ائلـدىراپ كهلـگهن زۆھـرە ۆئيـگه‬ ‫كىرىپ سىيىت قارىنىڭ سافادا غهمكىن وئلتۇرغانلىقىنى كۆرۈپ كۆڭلى يﯧرىم بولدى‪،‬‬ ‫»ۇئ راســـتىنال كﯧتهمدىغانـــدۇ؟ زۆھـــرە بـــۇ ۆئيـــدە يوتقـــاننى قۇچـــاقالپ يـــالغۇز‬ ‫قاالمدىغاندۇ؟«‬ ‫_ تاماق ەئتسهم يهپ مﯧڭىشقا ۈئلگۈرەلهمسىز؟‬ ‫_ ۈئلگۈرەلمهيمهن‪ ،‬ھازىر ماڭاي‪-...‬دﯦدى سىيىت قارى وئرنىدىن قوپۇپ‪.‬‬ ‫ىئككىسى بىنادىن پهسكه چۈشتى‪ ،‬تاكسىدىن بىرنى توسۇپ پـويىز ىئستانسىـسىغا‬ ‫ماڭدى‪ .‬مىغ‪-‬مىغ ائدەم قىمىلدىشىپ يۈرگهن پويىز ىئستانسىسى شـاۋقۇن‪-‬سـۈرەنگه‬ ‫تولۇپ كهتكهنىدى‪ .‬زۆھـرە پـويىز ىئستانسىـسىدىنال مﯧـۋە‪-‬چﯧۋە‪،‬سـۇ ېئلىـپ سـىيىت‬ ‫قارىنىڭ سومكىسىغا سﯧلىپ قويـدى‪ .‬ۋاقىـت توشـقاندا ائلـدىراپ يۈگۈرۈشـۈپ پـويىز‬ ‫ۋاگونلىرىنى بويالپ ماڭدى‪ .‬سىيىت قارى وئرنىنى تﯧپىپ‪ ،‬سومكىسىنى جايالشـتۇرۇپ‬ ‫بولغانــدىن كﯧــيىن پــويىزدىن چۈشــۈپ زۆھرەنىــڭ ائلــدىغا كهلــدى‪ ،‬ائلىــي مهكــتهپ‬ ‫وئقۇغۇچىلىرىـــدەك‪ ،‬ائيرىلمـــاس ائشـــىق‪-‬مهشـــۇقالردەك قۇچاقلىـــشىپ سۆيۈشـــۈپ‬ ‫يىغلىشىپ كهتمىدى‪،‬‬ ‫بىــر دەم گهپ‪-‬سۆزســىز بىــر‪-‬بىــرىگه قارىــشىپ تــۇرۇپ قالــدى‪ ،‬ســىيىت قارىنىــڭ‬ ‫كۆزلىرىــدە روشــهن قىيالماســلىق ائالمهتلىــرى ەئكــس ېئتهتتــى‪ ،‬زۆھــرە نﯧمىدىنــدۇر‬ ‫خىجىــل بولغانــدەك‪ ،‬ەئممــا قهتىئيلىكىنــى يوقاتمىغانــدەك كــۆرۈنهتتى‪ ،‬كــۆزلىرىنى‬ ‫سىيىت قارىدىن پات‪-‬پات ېئلىپ قاچاتتى‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه ائمان بولۇڭ‪ ،‬پات‪-‬پـات تﯧلﯧفـون قىلىـڭ‪_،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى بۇنـداق‬ ‫تۇرۇۋﯦرىشنىڭ زۆھرە ۈئچۈن ەئپسىزلىكىنى ھﯧس قىلىپ‪.‬‬ ‫_ بولىدۇ‪ ،‬سىزمۇ يولدا كۆپ دىققهت قىالرسىز‪.‬‬ ‫_ خهير‪ ،‬ائلالھقا ائمانهت‪.‬‬ ‫_ خوش‪ ،‬ۆئيدىكىلهرگه ساالم ېئيتىڭ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى پويىزغا كىرىپ كهتتى‪ ،‬پويىز مﯧﯧڭىشقا يهنه وئن مىنۇتتهك ۋاقىت بـار‬ ‫ىئدى‪ ،‬سىيىت قارى زۆھرەگه قارىماي ېئغىر ۋە ەئنسىز خىيـالالرنى سـۈرۈپ وئلتـۇردى‪،‬‬ ‫زۆھرەنىڭ ھهر ۋاقىت تىنچ‪-‬ائمان‪ ،‬پاك‪ ،‬گۈزەل تۇرۇشىنى ائلالھتىن تىلىدى‪ .‬زۆھرە ۇئ‬ ‫يهردە بىــر مىنۇتمــۇ تۇرمــاي كــۆڭلى يﯧــرىم ھالــدا كﯧتىــپ قالــدى‪ ،‬تاكــسىغا چىقىــپ‬ ‫كۆزلىرىگه ياش ائلدى‪.‬‬ ‫وئن مىنۇتتىن كﯧيىن پويىز ماڭدى‪ ،‬سىيىت قارى ۋاگون ائرىلىقىدىكى ائدەم يـوق‬ ‫يهرگه بﯧرىــپ بىــر دەم تۇرۇۋالــدى‪ ،‬كۆزلىرىــدىن تــارامالپ يــاش ائقتــى‪ .‬ەئي دەردمهن‬

‫‪331‬‬

‫يىگىت‪ ،‬ياشلىرىڭ ائسـتىراق ائققـاي‪ ،‬ائلـالھ نﯧـسىپ قىلـسا‪ ،‬مـۇراد‪-‬مهقـسىتىڭگه‬ ‫ھامان يهتكهيسهن!!!‬ ‫‪28‬‬ ‫كۈتۈلمىگهندە زۆھرەدىن ىئزاسىنى ىئشتقان ائدىله نهچچه كۈنگىچه زەردىـسى قاينـاپال‬ ‫يۈردى‪ ،‬بﯧرىپ ۇئ »ياخشىلىقنى بىلمهيدىغان پاسكىنا«بىلهن چاچلىشىپ سوقۇشۇپ‪،‬‬ ‫ەئدىــۋىنى وئبــدان بىــر بﯧرىــپ قويۇشــنىمۇ وئيلىــدى‪ ،‬ەئممــا ىئــشنىڭ چوڭىيىــپ‬ ‫كﯧتىشىدىن ەئنسىرىدى‪ ،‬زۆھرە »مانا ەئمىسه « دەپ سىيىت قارىغا بىكارغا تهگسىمۇ‬ ‫تﯧگىــۋﯦرەتتى‪ ،‬ائدىــله بىــلهن تﯧخىمــۇ قﯧرىــشاتتى‪ .‬يهنه كﯧلىــپ ۇئنىڭغــا خىــزمهت‬ ‫بهرگهن‪ ،‬ۆئي بهرگهن باشــلىقىمۇ بىــر تهرەپــتىن زۆھرەنــى ھىمــايه قىالتتــى‪ .‬قارىمغــا‬ ‫خوتۇن‪ ،‬باشلىقىغا »ائشنا »بولۇپ كهتكهن زۆھرەگه ائلدىراپ چﯧقىلغىلى بولمـايتتى‪.‬‬ ‫ائچچىقى كهلگهندە يۇۋاش ائسالندىن چىشى شىرغا ۆئزگىرىپ كهتـكهن »ۇئ پاسـكىنا«‬ ‫ائشۇنداق قىلىپ ۆئزىنىڭ دﯦگىنىنى قىلىپ‪ ،‬ھﯧچكىمگه ۇئتتۇرماي‪ ،‬ياخشى تۇرمـۇش‬ ‫كهچــۈرۈپ كﯧتىۋﯦرەرمــۇ؟ ائدىــله تىتىلــدايتتى‪ ،‬دەرد‪-‬ەئلىمــى ىئچىــگه پاتمــايتتى‪.‬‬ ‫كۆڭۈلسىزلىك ائرقىمۇ ائرقـا كﯧلىـۋەردى ‪.‬زۆھـرە بىـلهن تﯧلﯧفونـدا سوقۇشـقان كـۈنى‬ ‫كهچــته ۇئنىڭغــا دادىــسىنىڭ دوختۇرخانىغــا كىرىــپ قالغــانلىق خهۋىــرى كهلــدى‪.‬‬ ‫دادىسىنىڭ دىائبىت كﯧـسىلى ېئغىرلىـشىپ كهتكهنىـدى‪،‬كۆزلىرىگه قـان تولـۇپ بىـر‬ ‫كۆزى كۆرمهس بولۇپ قالغانىدى‪ .‬ائدىله ائنىـسىنىڭ ەئنـسىز گهپلىرىـدىن چۆچىـدى‪،‬‬ ‫نهچچه ۋاقىتتىن بﯧرى ائتا‪-‬ائنىسىنىڭ كۆزىدىن يىراق يۈرگهن بىـلهن‪ ،‬ۇئالرنـى ائنـچه‬ ‫وئيلىمىغان بىلهن‪ ،‬ۆئتۈپ كهتسه ائيـدا بىـر قﯧـتىم تﯧلﯧفونلىـشىپ قويغـان بىـلهن‪،‬‬ ‫ۇئالرنىڭ بﯧشىغا كۈن كهلگهندە كارى يوق يـۈرەلمهيتتى‪ ،‬ائپىـسىمۇ جىـددىي ەئھـۋال‬ ‫بولمىسا يىغالپ تىلﯧفون قىلمايتتى‪ .‬ائدىله بـۇ يهردىكـى ىئـشلىرىنى تاشـالپ ۆئيـگه‬ ‫بﯧرىش قارارىغا كهلدى‪.‬‬ ‫ائدىله ىئككى يىلدىن ائرتۇق ائيرىلىپ كهتـكهن يۇرتىغـا‪ ،‬قهدىنـاس ائىئلىـسىگه‬ ‫كﯧلىپ‪ ،‬ۆئزىنى خۇددى ائمﯧرىكىدىن كﯧلىپ قالغان چهت ەئللىكـتهك يـات‪ ،‬ائالھىـدە‬ ‫ھﯧس قىلدى‪ ،‬ائلدىغا چىققان مهنزىرە‪ ،‬چىرايالر ۇئنـچه ىئللىـق كۆرۈنمىـدى‪ .‬ۆئزىـگه‬ ‫ىئــچ ائغرىتمىــدى‪ ،‬بهلكــى ھهمــمه ائدەمــگه ىئــچ ائغرىتتــى ‪.‬دوختۇرخانىغــا بﯧرىــپ‬ ‫دادىسىنىڭ ەئھۋالىنى سورىدى‪ ،‬دوختۇرخانىغا كهتـكهن پـۇلنى ائڭـالپ‪ ،‬ېئـسىلغان ۋە‬ ‫ۇئرۇلۇۋاتقان قىممهت باھالىق وئكۇلالرغا قاراپ ائىئلىسىنىڭ ىئقتىـسادتا چﯧكىنىـپ‪،‬‬ ‫تۇرمۇشــــىنىڭ خــــاراپ بولۇۋاتقــــانلىقىنى كــــۆردى‪ ،‬ۆئزىنىــــڭ بۇالرغــــا يــــاردەم‬ ‫قىاللمايدىغانلىقىنى ھﯧس قىلدى‪ ،‬شۇنداقتىمۇ ائپىسىنىڭ قولىغا نومۇس كۈچىدىن‬ ‫ائران مىڭ يۈەن تۇتقۇزالىدى‪ ،‬قىزىنىـڭ بﯧيجىڭـدا شـۇنچه ۋاقىـت سـوكۇلداپ ۇئدۇل‬

‫‪332‬‬

‫تاپقىنىنى ۇئدۇل خهجلهپ ائران مۇشۇنچىلىك پۇلنى كۆتـۈرۈپ كهلگىنىنـى بىلمىـگهن‬ ‫ائپىسى ۇئنىڭ ىئنساۋىدىن تهسىرلىنىپ كۆز يﯧشى قىلدى‪.‬‬ ‫ائدىـــله دادىـــسىنىڭ خـــاراپ ھالىغـــا قـــاراپ ۇئنىـــڭ پـــات يﯧقىنـــدا ۆئلـــۈپ‬ ‫كﯧتىدىغانلىقىنى تۇيـدى‪ ،‬دادىـسى دىائبىـت كﯧـسىلىدىن باشـقا يهنه سـﯧمىزلىكتىن‬ ‫كﯧلىدىغان بىر مۇنچه چاتاق كﯧسهللهرنى تﯧپىۋالغانىدى‪ ،‬ائدىله كﯧلىشنىڭ ائلدىـدا‬ ‫قــان بﯧــسىمى تۇيۇقــسىز ۆئرلهپ مﯧڭىنىــڭ قىــسمهن ىئقتىــدارى توســۇلۇپ‪ ،‬گهپ‬ ‫قىاللماس بولۇپ قالغانىدى‪ ،‬ائدىـله كهلگهنـدىن كﯧـيىن سـهل وئڭـشالغان بولـسىمۇ‪،‬‬ ‫لﯧكىن نﯧمه دەۋاتقـانلىقىنى ائنـچه ۇئققىلـى بولمـايتتى‪ .‬دادىـسى بىـر ھهپـته يﯧتىـپ‬ ‫داۋاالنغان بولسىمۇ كﯧسهللىك قورشاپ كﯧلىۋەردى‪ ،‬ھالى كۈندىن كۈنگه خاراپالشـتى؛‬ ‫دوختــۇرالر ائلىــدىغان پــۇلنى ېئلىــپ‪» ،‬ەئمــدى بىــز ائمــال قىاللمــايمىز‪ ،‬ۈئرۈمچىــگه‬ ‫ائپىرىپ بـﯧقىڭالر‪ ،‬لـﯧكىن گهپنىـڭ راسـتىنى قىلغانـدا‪ ،‬ائنـچه چـوڭ ۈئمىـد يـوق »‬ ‫دﯦيىشتى‪ .‬دادىسىنى ۆئيگه ياندۇرۇپ كﯧلىشتى ‪.‬‬ ‫بىر مهھهل سودا قىلىپ خﯧلى پۇل تاپقان‪ ،‬بالىلىرىغا نﯧمه دﯦـسه ېئلىـپ بهرگهن‪،‬‬ ‫بالىلىرى نهگه بﯧرىپ وئقـۇيمهن دﯦـسه وئقۇتقـان دادىـسى يﯧقىنقـى يىلالردىـن بﯧـرى‬ ‫تىجارەتته چﯧكىنىپ‪ ،‬ھال وئقىتى پهسـكويغا چۈشـۈپ قالغانىـدى‪ .‬ۇئنىـڭ ۈئسـتىگه‪،‬‬ ‫كﯧــسهلجان بولغانــدىن كﯧــيىن ماڭىــدىغان يــولالرنى ۆئزى مﯧڭىــپ بواللمــاي‪ ،‬جىــق‬ ‫ىئشالرغا يﯧتىـشىپ بواللمـاي‪ ،‬تاپقـان پۇلىغـا يىداۋسـۇ ېئلىـپ‪ ،‬بـارا‪-‬بـارا ھالىـدىن‬ ‫كﯧتىپ قالغانىدى ‪.‬‬ ‫_ داداڭ جىق تىرىشتى‪ ،‬لﯧكىن يالغۇز كﯧلىپ قالدى‪ ،‬ائكـاڭ ۈئرۈمچىـدە‪ ،‬سـهن ۇئ‬ ‫يهردە‪ ،‬مهن ۆئيـگه قارىمىـسام بولمىغـان‪ ،‬داداڭنىـڭ ھالىـدىن ۋاقتىـدا خهۋەر ېئلىـپ‬ ‫بواللمىدىم ‪_...‬دﯦدى قايغۇدىن كۆز يﯧشى قۇرىمىغان ائپىـسى‪ _،‬نهچـچه قﯧـتىم سـﯧنى‬ ‫يﯧنىپ كهلسۇن دﯦـسهم‪ ،‬داداڭ قويمىـدى‪ ،‬ېئھتىمـال مهنـدىن ەئنـسىرەپ قالمىـسۇن‪،‬‬ ‫دەپ وئيلىدى‪» ،‬قىزىم ۆئزىنىڭ ىئشىنى تﯧپىپ قىالاليدۇ‪ ،‬ەئنسىرىمهڭال« دەپ داىئـم‬ ‫گﯧپىڭنى قىالتتى‪...‬‬ ‫_بىچــارە دادام‪ ...‬مۇشــۇنداقال كﯧتىــپ قــاالرمۇ؟_دﯦــدى ائدىــله كــۆزىگه لىــق يــاش‬ ‫ېئلىپ‪ _،‬بىر تال قىـزىم دەپ نـﯧمه دﯦـسهم مـاقۇل دەيتتـى‪ ،‬ھـازىر ەئمـدى چىرايىغـا‬ ‫قارىساممۇ تونۇمايمهن‪ ،‬يا بىر ېئغىز گﯧپىنى ائڭلىيالمايمهن‪.‬‬ ‫_داداڭنىــڭ بهك ھهرەمــگه بارغۇســى بــار ىئــدى‪ ،‬يىغقــان پۇلنىــڭ ھهممىــسى‬ ‫داۋالىنىشقىال كهتتى‪ ،‬ەئمـدى ائرزۇيـى ىئـشقا ائشـمايدىغان بولـدى‪ _...‬دﯦـدى ائنىـسى‬ ‫ۈئمچىيىپ يىغالپ‪.‬‬ ‫_ىئشقا ائشمىغان بولسا بوپتۇ‪ ،‬نﯧمه قىلىدۇ ھهرەمـگه بﯧرىـپ‪ _...‬دﯦـدى ائدىـله ۋە‬ ‫ائپىسىنىڭ كۆڭلىگه ائزار بﯧرىپ قويۇشتىن ەئنسىرەپ گﯧپىنى توختىتىۋالدى‪.‬‬ ‫_نﯧمه دەيدىغانسهن باالم‪ ،‬ۇئ دﯦگهن داداڭنىڭ چوڭ ائرزۇسى تۇرسا‪...‬‬

‫‪333‬‬

‫_خهقلهرنىــڭ ھهممىــسى ھهرەمــگه بﯧرىۋالغانــدىكىن‪ ،‬دادامنىڭمــۇ بارغۇســى‬ ‫كهلگهندۇ دەيمىنا ەئمدى! خهقلهر ھازىر بهك بهسلىشىدىغان بولۇپ كهتتى‪.‬‬ ‫_خهقلهر بهسلىشىپ بارسـىمۇ ۇئ يهرگه تـۆۋە قىلغىلـى بارىـدۇ بـاالم‪ ،‬يامـان ىئـش‬ ‫قىلغىلى بارمايدۇ‪...‬‬ ‫ائدىــله ائپىــسىنىڭ كــۆڭلى رەنجىتىــپ قويۇشــنى خالىمىــدى‪ .‬ەئســلىدە دادىــسى‬ ‫بۇنچىلىك ېئغىرلىشىپ كهتمىگهن بولسا ۇئنىـڭ بﯧـشىدا وئلتـۇرۇپ خىرىـستىائنلىق‬ ‫ېئتىقادنى چۈشـهندۈرۈپ قويۇشـنى‪ ،‬ىئنجىلنىـڭ مـۇھىم يهرلىرىنـى وئقـۇپ بﯧرىـشنى‬ ‫وئيلىغانىدى‪ ،‬ھازىرچه بۇنـداق قىلىـش تهس ىئـدى‪ .‬بﯧـشىغا كـۈن چۈشـكهن ائپىـسى‬ ‫بۇرۇنقىدىنمۇ بهك تهقۋالىشىپ كهتكهندەك قىالتتى‪ ،‬سهھهردە بىر ۋاق بولسىمۇ نامـاز‬ ‫وئقــۇيتتى‪ ،‬خــۇدانى ېئغىزىــدىن چۈشــۈرمهيتتى‪ .‬ائپىــسى نامــاز وئقۇۋاتقانــدا ائدىــله‬ ‫چﯧركاۋدىكى مۇناجاتالرنى ەئسلهپ خىيال سۈرۈپ ياتاتتى‪ ،‬كورىيهلىك كۆچمهن بىـلهن‬ ‫توي قىلىشنىڭ ەئجهپ تهسلىشىپ كهتكهنلىكىنـى كۆڭۈلـسىز وئياليتتـى‪ .‬ۋاقىـت بـۇ‬ ‫يهردە بهكمۇ ائستا‪ ،‬بهكمۇ تهسته ۆئتهتتى‪ ،‬يهنه بىر نهچچه كۈن تۇرسا ۇئ بـۇ مۇھىتقـا‪،‬‬ ‫بۇ ەئھۋالغا چىدىيالماي كﯧتىپ قالىدىغانـدەكال قىالتتـى‪ .‬دادىـسىغا ھهر بىـر قارىـسا‬ ‫كۆڭلى دەھشهت يﯧـرىم بـوالتتى‪ ،‬تـوغرا يـولنى تاپالمـاي ۆئلـۈپ كﯧتهرمـۇ‪ ،‬گۇنـاھتىن‬ ‫پاكالنماي ۆئلـۈپ كهتـسه ۇئ دۇنيـادا ائزابلىنـارمۇ؟‪ ...‬دەپ وئياليتتـى‪ .‬ائنىـسى بىـلهن‬ ‫قــاتتىق دﯦيىــشىپ ۇئنــى ېئتىقادىــدىن قايتۇرۇشــنى‪ ،‬دادىــسىغا ۇئنىــڭ ائخىرقــى‬ ‫تىنىقلىرىغىچه مهسىھ تهلىماتلىرىنى سـۆزلهپ بـۇ دۇنيـادىن پـاك كهتكۈزۈشـنى ائرزۇ‬ ‫قىالتتى‪ .‬ەئمما بۇنىڭ ۇئنداق ائسان ىئش ەئمهسلىكىنى بىلهتتـى‪ ،‬شـۇنداقتىمۇ ىئچـى‬ ‫تىتىلداپ ائرام بهرمهيتتى ‪.‬‬ ‫دادىـسى ۆئيـدە ۆئمرىنىـڭ ائخىرقـى كـۈنلىرىنى باشـلىغاندىن كﯧـيىن ائدىلهنىـڭ‬ ‫ائكىــسى ۈئرۈمچىــدىن جىــددىي يﯧنىــپ كهلــدى‪ ،‬ائدىــله كﯧلىــشنىڭ ائلدىــدا ۇئ‬ ‫ىئدارىسىدە جىددىي بىر ىئش چىقىپ قﯧلىپ كﯧتىپ قالغان‪ ،‬بۇ قﯧتىم ەئمدى دادىسى‬ ‫بىلهن ۋىداالشقىلى كهلگهنىدى‪ ،‬چىرايى ھهر ۋاقىت قايغۇلۇق‪ ،‬تۈرگـۈن‪ ،‬سـهپرا ىئـدى‪،‬‬ ‫ائدىله بىلهنمۇ تۈزۈك ساالمالشمىدى‪ ،‬قىـزغىن گهپمـۇ قىلمىـدى‪ .‬ۇئ ۈئرۈمچىـدە ۇئزاق‬ ‫تۇرۇپ جهمىئيهت ەئھۋالىنى چۈشهنگهچكه‪ ،‬سىڭلىسىنىڭ بﯧيجىڭدا قىلىـپ يـۈرگهن‬ ‫ىئشلىرىدىن خهۋەرسىز بولسىمۇ‪ ،‬ۇئنىڭ مۇشۇ ياشقىچه ەئرگه تهگـمهي‪ ،‬ۇئ شـهھهردىن‬ ‫كــﯧلهلمهي يۈرۈشــلىرىدىن گۇمانلىنــاتتى‪ ،‬ۇئنىــڭ بىــلهن پهقهت كــارى بولماســلىق‬ ‫نىيىتىگىمۇ كهلگهنىدى‪.‬‬ ‫بىر كۈنى ائخشىمى تاماقتىن كﯧيىن ائدىلهنىڭ ائپىـسى يولدىـشىنىڭ ياسـتۇقىنىڭ‬ ‫قﯧپىنى ائلماشتۇرۇۋﯦتىپ‪ ،‬ياستۇق ائستىغا تىقىپ قويۇلغان ىئنجىلنى كۆرۈپ قالـدى‪.‬‬ ‫ائنىــسى بــۇ كىتابقــا ەئجهبلىنىــپ قاراۋاتقانــدا ائدىلهنىــڭ ائكىــسى كﯧلىــپ »نــﯧمه‬ ‫كۆرۈۋاتىسىز؟«دەپ سوراپ‪ ،‬كىتابقا قارىدى‪ ،‬قـاپىقى تۈرۈلـۈپ كهتتـى‪ » ،‬مـاۋۇ سـاراڭ‬

‫‪334‬‬

‫نﯧمه قىلىپ يۈرۈيدۇ ەئمدى!« دەپ ائچچىقتىن توۋالپ‪ ،‬كىتابنى بىـر ياققـا ائتـاي دەپ‬ ‫تۇرۇشىغا ائدىله كىرىپ قالدى‪ ،‬كىتابنىڭ ائشكارىلىنىپ قالغانلىقىدىن ەئنسىرىدى‪،‬‬ ‫ەئمما ۆئزىمۇ مۇشـۇنداق بولۇشـىنى ۈئمىـد قىلغانـدەك راھهتلىنىـپ قالـدى‪ ،‬چـۈنكى‬ ‫مۇشۇ باھانىدە ۇئالرغا ۆئزىنىڭ ېئتىقادىنى چۈشهندۈرەلهيتتى ‪.‬‬ ‫_مهن وئقۇيــدىغان كىتــاب ۇئ‪ ،‬نﯧمىــشقا چۆرۈىۋﯦتىــسهن؟!_دﯦــدى ۇئ ائكىــسىغا‬ ‫ھۈرپىيىپ‪.‬‬ ‫_سهن دادامنى خاتىرجهم قىلماي نـﯧمه ىئـش قىلىـپ يۈرۈيـسهن؟ !نومـۇس قىلمـاي‬ ‫قىلىۋاتقان ىئشىنى قارا بۇنىڭ!‪ -‬دﯦدى ائكىسى كىتابنى مۇجۇقالپ‪.‬‬ ‫_نومۇس قىلىغۇدەك نﯧمه ىئش قىپتىمهن‪ ،‬ھهر كىم ۆئزى ياخشى كـۆرگهن كىتـابنى‬ ‫وئقۇيدۇ ‪.‬‬ ‫_تاشال بۇنداق كىتابنى‪ ،‬ۈئرۈمچىدە توال كۆرگهنمهن سهندەك ساراڭالرنى !‬ ‫_ھهر كىم ۆئزىنىڭ ېئتىقادىغا ۆئزى ىئگه‪ ،‬كىم ساراڭكهن‪ ،‬كﯧيىن بىلىمىز ‪.‬‬ ‫_ســاراڭلىقىڭنى تﯧخــى بىلمهيۋاتامــسهن؟! ســﯧنىڭ كۇلىــدا نــﯧمه ىئــش قىلىــپ‬ ‫يۈرگهنلىكىڭنى خۇدا ۆئزى بىلىدۇ‪ ،‬كۇلىدا نﯧمه ىئش قىلساڭ قىـل‪ ،‬لـﯧكىن بىزنىـڭ‬ ‫ۆئيگه بۇ بىر نﯧمهڭنى سـۆرەپ كىـرمه‪ ،‬ۇئقتۇڭمـۇ؟ دادام دﯦـگهن مۇسـۇلمان‪ .‬ائنـاممۇ‬ ‫سﯧنى مۇسۇلمان دەپ تۇغقان ‪.‬لﯧكىن سهن ھازىر خرىستىائن بوپسهن‪ ،‬نـﯧمه بولـساڭ‬ ‫بول‪ ،‬چاتىقىم يوق‪ ،‬لﯧكىن ماۋۇ ۆئيـدە تۇرىدىكهنـسهن‪ ،‬بـۇ بىـر نﯧمهڭنـى كـۆزىمىزگه‬ ‫كۆرســهتمه!_ دﯦــدى ائكىــسى كىتــابنى ائدىلهنىــڭ كــۆزىگه تهڭــلهپ‪ ،‬ۇئ ائكىــسىنىڭ‬ ‫ەئلپازىدىن چۆچۈپ قالدى‪.‬‬ ‫_ۋاي‪ ،‬نﯧمه سهتچىلىك بۇ!!_ دﯦدى ائپىسى يىغالپ‪.‬‬ ‫ائدىـله ائپىـسىنى رەنجىتىـپ قويۇشـنى ھهم ۆئلـۈم ائلدىـدا ياتقـان دادىـسىنىڭ‬ ‫يﯧنىدا ائكىسى بىلهن سوقۇشۇپ قﯧلىشنى خالىمىدى‪ ،‬بىـر كىـم »قـارا« دﯦگهنـدەك‬ ‫دادىسىغا قارىدى‪ ،‬قارىدىيۇ‪ ،‬چۆچۈپ كهتتى‪ ،‬دادىسى ۇئالرغا مۇزدەك سـوغۇق نهزەردە‬ ‫قـاراپ تـۇراتتى‪ .‬ھـاجىم بواللمىغـان دادىـسى قىزىنىـڭ ەئمـدى خىرىـستىائن بولـۇپ‬ ‫كهتكهنلىكىنى بىلىپ قالغانمىدۇ؟! دادىـسى »ھهقىـقهت«نـى چۈشـهنگهن بولـسىدى‪،‬‬ ‫قىزىنـــــى ماختىغـــــان بـــــوالر ىئـــــدى ۋە كۈلۈمـــــسىرەپ قارىغـــــان بـــــوالتتى‪.‬‬ ‫_مﯧنىڭ ھازىر سهن بىلهن تاكالالشقىم يـوق‪ ،‬كىتـابنى بهر! _ دﯦـدى ۇئ ائكىـسىنىڭ‬ ‫ائلدىغا كﯧلىپ‪.‬‬ ‫ائكىسى ۇئنىڭغا نهپـرەت بىـلهن تىكىلـدى‪ ،‬كـۆزىگه جىـن كۆرۈنگهنـدەك بولـۇپ‪،‬‬ ‫ۇئنىڭدىن تﯧزرەك قۇتۇلۇشنى وئيالپ كىتابنى قايتۇرۇپ بهردى‪.‬‬ ‫_بـۇ كىتـاب‪_،‬دﯦـدى كىتـابنى ېئلىۋالغـان ائدىـله مهغرۇرلـۇق بىـلهن‪ _،‬مـۇقهددەس‬ ‫كىتاب‪ ،‬سهن بۇنى وئقۇپ باقماي تۇرۇپ ماڭا ائچچىقلىما‪ ،‬مهنـدىن باشـقا ھهممىڭـالر‬ ‫مۇسۇلمان‪ ،‬مهن بۇنى ھۆرمهتلهيمهن‪ ،‬لﯧكىن سىلهرمۇ مﯧنى ھۆرمهتلىـشىڭالر كﯧـرەك‪.‬‬

‫‪335‬‬

‫قانۇندا خىرىسىتىائن دىنىغا ىئشىنىشكه بولمايدۇ دەيدىغان بهلگىلىمه يوق‪ ،‬قايـسى‬ ‫دىنغا ىئشىنىش ەئركىنلىك!‬ ‫_نﯧمه قىلساڭ قىل‪ ،‬بارىدىغان جايىڭغا بﯧرىپ قىل؛ لـﯧكىن بىزنىـڭ قﯧـشىمىزدا‬ ‫قسىىپ وئلتۇر؛ چىدىمىساڭ كهت‪ ،‬سهن بولمىساڭمۇ بىز خاتىرجهم ياشاۋﯦرىمىز ‪.‬‬ ‫_نهگه كﯧتىمهن؟! بۇ دﯦگهن مﯧنىڭ ۆئيۈم‪ ،‬بۇ گهپلىرىڭنى خوتۇنىڭغا بﯧرىـپ دەپ‬ ‫بهر!‬ ‫_مﯧنىڭ خوتۇنۇم سهندەك داپشاق ەئمهس ‪.‬‬ ‫_ۋاي‪ ،‬نﯧمه بولۇشتۇڭالر !داداڭالرنىڭ ائلدىدا نﯧمىشقا سهتلىشىلهر! مﯧنى نﯧمىشقا‬ ‫وئيلىمايسىلهر دەيمهن _‪...‬دﯦدى ائپىسى تﯧخىمۇ قاتتىق يىغالپ ‪.‬‬ ‫ائدىله ائكىسىغا سهت ائلىيىپ قويۇپ‪ ،‬ائپىسىنىڭ يﯧنىغا كهلـدى‪» ،‬ھهقىـقهت«‬ ‫ائلدىدا ھهممىگه چىداش قارارىغا كﯧلىـپ‪ ،‬غـۇرۇرىنى قۇربـان قىلىـشقا تهييارلىنىـپ‬ ‫قويــدى‪ .‬ائكىــسى دادىــسىنىڭ يﯧنىغــا كﯧلىــپ‪ ،‬دادىــسىنىڭ كۆزلىرىــدىن ســىرغىپ‬ ‫چۈشكهن ياشالرنى كۆرۈپ ۆئزىنى تۇتالماي قالدى‪:‬‬ ‫_دادا‪ ،‬مهندىن رەنجىمهڭ دادا‪ ،‬رازى بولۇڭ دادا!‬ ‫ائدىله چۆچۈپ دادىسىنىڭ يﯧنىغا كهلدى‪ ،‬ائنىسى ۈئن سﯧلىپ يىغـالپ بىـر يانـدا‬ ‫قاراپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫دادىــسى وئغلىنىــڭ بﯧــشىنى ســىالپ بىــر نهرســىلهرنى دﯦــدى‪ ،‬ائنــدىن ائدىلهنــى‬ ‫شهرەتلهپ يﯧنىغا چاقىردى‪ .‬ائدىله ەئيمىنىپ ھهم قورقۇپ دادىـسىغا يـﯧقىن كهلـدى‪،‬‬ ‫دادىسى ۇئنىڭغا سۈرلۈك تىكىلـدى‪ ،‬ائدىـله چىـدىيالماي پهسـكه قارىۋالـدى‪ .‬دادىـسى‬ ‫خىرىلداپ گهپ قىالتتى‪ ،‬بۇ چۈشىنىكسىز تاۋۇشـالرنى ائدىـله ھـﯧچ ائڭقىرالمىـسىمۇ‪،‬‬ ‫لــﯧكىن دادىــسىنىڭ نــﯧمه دەيــدىغانلىقىنى ھــﯧس قىلــدى‪ .‬شــۇ ائجايىــپ‪-‬غارايىــپ‬ ‫تاۋۇشــالردىن بىــر‪-‬ىئككىــسى ۇئلىنىــپ‪ ،‬مهنه ائيدىڭلىــشىپ قالــدى‪ » :‬ائلــالھ ‪...‬‬ ‫ائلالھ‪ ...‬ائلالھ‪«...‬‬ ‫ائدىله دادىسىنىڭ بهرىبىـر شـۇنداق دەيـدىغانلىقىنى بىلهتتـى‪ ،‬ېئتىقادىغـا چىـڭ‬ ‫ېئسىلىپ جان بﯧرەتتى‪ ،‬ائخىرقـى تىنىقلىـرىغىچه ائلالھنـى يـاد ېئتهتتـى‪ ،‬ۆئلۈمـدىن‬ ‫قورقمايدىغان كىم بار؟! گۇناھىنى تىلىمهيدىغان كىم بار؟! سـهكراتتىكى بـۇ ھـالهت‬ ‫باشقىچه ىئدى‪ ،‬ائنىسى بىلهن ائكىـسى يىغـالپ ېئقىـپ كهتتـى‪ ،‬بـۇ ھالـدا ائدىلهنىـڭ‬ ‫تاشتهك قﯧتىپ كهتكهن قهلبى ائزغىنه بولـسىمۇ يۇمـشىدى‪ .‬ۇئ نـﯧمىال دﯦـگهن بىـلهن‬ ‫ىئلگىرى مۇسۇلمان ىئدى‪ .‬دادىسى ەئنه شۇ تهرزدە ھهممهيلهنگه قىيالماسلىق بىـلهن‬ ‫قاراپ‪ ،‬ەئڭ ائخىرىدا كهلىمه شاھادەتنى تىلىدا جـارى قىلىـپ جـان ۈئزدى‪ ،‬مۇسـىبهت‬ ‫يىغا‪-‬زارىلىرى باشالندى ‪.‬‬ ‫ائدەتـته كـۆپىنچه ېئغىـر ائغـرىقالر يﯧـرىم كﯧچىـدە‪ ،‬سـاەئتتىن ۈئچ‪-‬تـۆتلهردىن‬ ‫ائشقاندا قازا قىالتتى‪ ،‬ائدىلهنىڭ دادىسى زاۋال چۈشكهندە قازا قىلدى‪ ،‬بالىلىرىنىڭ‬

‫‪336‬‬

‫جهڭگى‪-‬جﯧدەللىرىگه شاھىد بولـۇپ‪ ،‬كـۆڭلى قـاتتىق يﯧـرىم بولـۇپ‪ ،‬دەرد ۈئسـتىگه‬ ‫دەرد تارتىپ‪ ،‬تۇيۇقسىزال ۆئزگىرىپ‪ ،‬بۇ ائلهمدىن كهتتـى‪ .‬ائدىلهنىـڭ ائكىـسى ۆئزىنـى‬ ‫ەئيبكار‪ ،‬ائدىلهنى بولسا جىنايهتكـار ھﯧـسابلىدى‪ .‬ەئتىـسى تـاڭ سـهھهردە جامـاەئت‬ ‫يىغىلىـپ‪ ،‬مﯧيىتنـى دەپـنه قىلـدى‪ .‬ائدىلهنىـڭ ائكىـسىنىڭ كـۆز يﯧـشى قۇرىمىـدى‪،‬‬ ‫تــۇپراق بﯧــشىدىن ۆئيــگه كﯧلىــپ ائپىــسىغا تهســهللىي بهردى‪ .‬ائنــا‪-‬بــاال بىــر دەم‬ ‫يىغلىشىپ دەرد تۆكتى ‪.‬‬ ‫_مهن بۇ نﯧمىنى بۇنچىلىـك ۆئزگىرىـپ كﯧـتهر دەپ وئيلىمـاپتىكهنمهن ائپـا‪ ،‬دادام‬ ‫بىلمهيال قالسا بولماسمىدى‪ ،‬مهنمۇ نﯧمه دەپ ائچچىقىمنى باسالمىغاندىمهن؟ ەئمـدى‬ ‫پۇشايمان قىلغاننىڭ پايدىسى يوق‪...‬‬ ‫_بوپتۇ باالم‪ ،‬كۆڭلۈڭنى يﯧرىم قىلما‪ ،‬مهنمۇ ۇئ كىتابنى كۆتۈرۈپ يۈرگىچه جايىدىال‬ ‫قويۇپ قويسام بوپتىكهن‪.‬‬ ‫_ياق ائنا‪ ،‬ۇئنى ياستۇقنىڭ تﯧگىـدىن ېئلىـۋەتكىنىڭىز بولـدى‪ ،‬ۇئ يهردە ەئسـلىدە‬ ‫قۇرائن تۇرۇشى كﯧرەك‪ .‬سىز ۇئنىڭغـا ائق سـۈت بﯧرىـپ باققـان تۇرسـىڭىز‪ ،‬نﯧمىـشقا‬ ‫يۈزىمىزنى قارا قىلىدۇ دەيمهن بۇ جوھوت !‬ ‫_مۇسىبهت كۈنىدە بۇنداق گهپ قىلما باالم‪ ،‬ۇئنىڭ بىلهن يهنه سوقۇشـۇپ قالمـا‪،‬‬ ‫كىچىكىڭالردىغــۇ پﯧتىــشالمايتتىڭالر‪ ،‬ەئمــدى چــوڭ بولۇپمــۇ بۇنــداق سوقۇشــۇپ‬ ‫يۈرسهڭالر‪ ،‬سهت ەئمهسمۇ! مﯧنى بىر خاتىرجهم ياشىغىلى قويۇڭالر‪...‬‬ ‫_سـىزنى دەپ مهن ۇئنىڭغـا گهپ قىلمـايۋاتىمهن ائنـا‪ ،‬بولمىـسا بۈگـۈنال ۇئنـى بـۇ‬ ‫ۆئيدىن ھهيدەپ چىقىراتتىم !‬ ‫_ۇئنداق پهيلىڭنى يامان قىلما باالم‪ ،‬نهزىر‪-‬چىراغنى خاتىرجهم ۆئتكۈزۈۋالىلى‪.‬‬ ‫_ۇئ خرىــستىائن بولغانــدىكىن نهزىــرگه قاتناشمىــسىمۇ بولىــدۇ ائنــا‪ ،‬بولــسا‬ ‫ىئتتىكرەك يوقالسۇن‪ ،‬نهگه كهتسه كهتسۇن!‬ ‫_ۋاي‪ ،‬ۇئنـداق دﯦـسهڭ قانـداق بولىـدۇ بـاالم‪ ،‬دادىـسىنىڭ نهزىـرىگه قاتناشمىـسا‬ ‫بولماس‪.‬‬ ‫_ىئشقىلىپ‪ ،‬مﯧنىڭ ۇئنى كۆرەر كۆزۈم يوق‪.‬‬ ‫ائدىله دادىسىنىڭ ۈئچ نهزىرىـسىگىچه ۆئيىـدە تـۇردى‪ ،‬ائنـدىن تـاقهت قىاللمىـدى‪،‬‬ ‫ائپىسىغا بﯧيجىڭغا قايتمىسا بولمايدىغانلىقىنى ېئيتىپ‪ ،‬ىئجازەت سورىدى‪.‬‬ ‫_شۇنداق قىلىپ‪ ،‬مﯧنى يالغۇز تاشالپ كﯧتهمسهن؟ داداڭنىڭ يهتته نهزىرىـسىگىمۇ‬ ‫قارىشىپ بهرمهمسهن؟!_دﯦدى ائپىسى يىغالپ تۇرۇپ‪.‬‬ ‫_كهتمىسهم بولمايدۇ‪ ،‬ائكام بولغاندىكىن ۆئتكۈزەر ‪.‬‬ ‫_مهن بىر نهرسه دﯦيهلمهيمهن‪ ،‬ۆئينىڭ چوڭى ھازىر ائكاڭ‪ ،‬ائكاڭدىن سورا ‪.‬‬ ‫_نﯧمىشقا ۇئنىڭدىن سورىغۇدەكمهن‪ ،‬سىزدىن سورىسام بولدى‪.‬‬ ‫_مهن بۇنىڭغا ھازىر قوشۇلمايمهن ‪.‬‬

‫‪337‬‬

‫ائدىـله ائمالـسىز ائكىـسىنىڭ يﯧنىغـا كهلـدى‪ ،‬ائكىـسى ۇئنـى باشـالپ ائنىـسىنىڭ‬ ‫يﯧنىغا ېئلىپ كهلدى‪.‬‬ ‫_ائنا‪ ،‬ماقۇل دەڭ‪ ،‬كهتـسه كهتـسۇن‪ _،‬دﯦـدى ائكىـسى‪ _ ،‬ۇئنىڭغـا ۆئزىنىـڭ يﯧـرى‬ ‫ياخشى‪ .‬سىز ۇئنىڭغا چىـدىمىغان بىـلهن ۇئ ھهر قانـداق ىئـشقا چىدايـدۇ‪ .‬ىئنـساۋى‬ ‫بولسا ائدەم بولۇپ قايتىپ كﯧلهر‪ ،‬بولمىسا نﯧمه بولـسا مهيلـى‪ ،‬قـالغىنى خۇدانىـڭ‬ ‫ۆئزىگه ائمانهت !‬ ‫ائدىله باشقا ېئغىـر گهپلهرنـى ائڭلىمىغىنىغـا شـۈكۈر دەپ‪ ،‬ۋاقتىـدا كﯧتىـۋﯦلىش‬ ‫ۈئچۈن ھهممىگه سهۋر قىلـدى ۋە شـۇ كـۈنىال ائپتوبۇسـقا بـﯧلهت ېئلىـپ ۈئرۈمچىـگه‬ ‫كهتتى‪.‬‬ ‫ائدىله بﯧيجىڭغا كﯧلىپ ىئككى كـۈنگىچه كورىيهلىـك كۆچمهننىـڭ ىئـز‪-‬دﯦرىكىنـى‬ ‫قىاللمىدى‪ ،‬ۇئنىڭ بﯧيجىڭدا ىئشلهتكهن تﯧلﯧفـون نومـۇرى بىكـار قىلىۋﯦتىلگهنىـدى‪،‬‬ ‫ائدىــله ۇئنىــڭ ائۋســترالىيىلىك دوســتىغا تﯧلﯧفــون قىلىــپ‪ ،‬شــۇنچه ســهمىمىي‪،‬‬ ‫ىئــــشهنچلىك‪ ،‬ائلىيجانــــاپ كــــۆرۈنگهن ۇئ ائدەمنىــــڭ ۆئز دۆلىــــتىگه غىپپىــــدە‬ ‫تىكىۋەتكهنلىكىنى بىلىپ ھهيران قالدى‪ ،‬ائچچىقى كهلدى‪ ،‬دەرد‪-‬ەئلىمىنى باسـالماي‬ ‫قالدى‪ .‬تﯧلﯧفوننى ائلغان ائۋسىترالىيىلىك دوستى ۇئنىڭ بىلهن ائدىلهنىـڭ كﯧيىنكـى‬ ‫مۇناسىۋەتلىرىدىن خهۋەرسىز ىئدى‪ ،‬توي قىلىـشقا ۋەدىلهشـكهنلىرىنىمۇ بىلمهيتتـى‪،‬‬ ‫ائدىلهگه » بهلكىم ۇئ جۇڭگوغا قايتا كﯧلىـشىمۇ‪ ،‬كهلمهسـلىكىمۇ مـۇمكىن‪ ،‬ماڭـا ۇئ‬ ‫ھهقته گهپ قىلمىدى« دﯦدى‪.‬‬ ‫تﯧلﯧفونــدا بولــسىمۇ ائدىــلهگه خــوش دەپ قويمىغــان ۇئ مىســسوئنﯧر ەئمــدى‬ ‫كهلمهيتتى‪ ،‬كهلسىمۇ ائدىله بىـلهن تـوي قىلىـشى ناتـايىن ىئـدى‪ .‬شـۇنچه ۋەدىلهرنـى‬ ‫بهرگهن ۇئ ائدەمنىڭ بولغۇسـى خوتـۇنىنى تاشـالپ كﯧتىـشى زادى نـﯧمه سـهۋەبتىندۇ؟‬ ‫ائدىلهنــى خىرىــسىتائن قىلغــانلىقىم ۇئنــى بهختلىــك قىلغــانلىقىم‪ ،‬مۇشــۇنىڭ ۆئزى‬ ‫كۇپــايه دەپ وئيلىغانمىــدۇ ؟! يــاكى ائدىــله ەئســلىدىنال پاھىــشه‪ ،‬پاھىــشهنى پــاكالپ‬ ‫بـــولغىلى بولمايـــدۇ‪ ،‬بۇنـــداق ناپـــاك قىزنـــى خوتـــۇن قىلغىلـــى بولمايـــدۇ دەپ‬ ‫وئيلىغانمىــدۇ؟! مهيلــى قانــداقال وئيلىــسۇن‪ ،‬ۇئ ائدىلهنــى تاشــلىۋﯦتىپ كهتتــى‪،‬‬ ‫بﯧرىدىغان پۇلمۇ شۇنىڭ بىلهن تۈگىدى‪.‬ۇئ ھﯧچ بولمىـسا تﯧلﯧفـون قىلىـپ ائدىـلهگه‬ ‫ىئككى ېئغىز چۈشهنچه بهرگهن بولـسا ائدىـله بۇنچىلىـك ائزابلىنىـپ‪ ،‬دەرد‪-‬ەئلهمـدە‬ ‫تولغىنىــپ كهتمهيتتــى‪ .‬يــاكى ۇئ مىســسوئنﯧر ۈئرۈمچىــگه بﯧرىــپ باشــقا بىــر قىزنــى‬ ‫تﯧپىۋالدىمۇ‪ ،‬ۇئققىلـى بولمـايتتى‪ ،‬ەئگهر شـۇنداق بولـسا ۇئ قىـز چوقـۇم ائدىلهدىـن‬ ‫چىرايلىق ھهم پاكىز ىئدى‪ .‬ياشتىن قﯧرىغىچه‪ ،‬دىنسىزدىن دىندارغىچه جىمـى ەئرلهر‬ ‫ائشۇنداق پاسىق‪ ،‬ائلدامچى كﯧلهمدىغاندۇ؟ جىمى ەئرلهر ائيالالرنىـڭ ائجىزلىقىـدىن‬ ‫پايــدىلىنىپ ۇئالرنىــڭ بﯧــشىنى چۆرگىلىتىــپ تاماشــا كــۆرۈپال يۈرەمدىغانــدۇ؟ ەئرلهر‬

‫‪338‬‬

‫ھۆكۈمران بولۇۋالغان بۇ جاھاندا ائيالالرنىڭ يهنه قانداق ھوقۇقى‪ ،‬قانداق خوشـلۇقى‪،‬‬ ‫قانداق ائرمانلىرى بولسۇن؟‬ ‫ائدىــله كورىيىلىــك كۆچمهنــدىن قــالتىس مىننهتــدار ىئــدى‪ ،‬ۇئنىڭغــا بــارلىقىنى‬ ‫بﯧغىشالشقا تهييـار ىئـدى‪ ،‬قـاراپ تـۇرۇپ تاشـلىۋﯦتىلدى‪ ،‬داغـدا قالـدى؛ ەئمـدى يهنه‬ ‫ۇئنىڭدىن داۋاملىق مىننهتدار بولۇپ‪ ،‬ۇئ باشالپ بهرگهن يولدا ماڭىۋەرسـۇنمۇ؟! ەئگهر‬ ‫ماڭىۋەرســه مهســىھنى تﯧخىمــۇ ياخــشى كۆرىــدىغان بوالمــدۇ؟ ىئنجىــل بۇرۇنقىــدەك‬ ‫سۆيۈملۈك كۆرۈنهمدۇ؟ ياكى تۇرمۇشتىكى بهخت بىلهن دىندىكى بهخت ائيرىم‪-‬ائيرىم‬ ‫ىئشمۇ؟ ائيرىم ەئمهس‪ ،‬تۇرمۇش دىندىن ائيرىلمايدۇ‪ .‬شۇنداق تۇرسا‪ ،‬ۇئ مىسسىوئنﯧر‬ ‫بۇ قىلمىشىنىڭ خىرىستىائنلىققا ھاقارەت ىئكهنلىكىنـى نﯧمىـشقا وئيلىمىـدى؟ بـۇ‬ ‫ساداقهتسىزلىك زادى نﯧمه ۈئچۈن يۈز بﯧرىدۇ؟ نﯧمىشقا وئغرىدەك قﯧچىپ كﯧتىـدۇ؟‬ ‫گۈزەللىك‪ ،‬ياخشىلىق‪ ،‬مﯧھىر‪-‬مۇھهببهت ھهققىدە تهسىرلىك پـاراڭالرنى قىلىـدىغان‪،‬‬ ‫ىئالھىــي ســۆيگۈنى‪ ،‬ىئنــسانىي ســۆيگۈنى ائغزىــدىن چۈشــۈرمهيدىغان ۇئ ائدەم نــﯧمه‬ ‫ۈئچۈن ائدىلهنىڭ چىن كۆڭلىنى پاخالدەك دەسسهپ چهيلىۋﯦتىپ كﯧتىدۇ؟!‬ ‫ائدىله ائرقىمـۇ ائرقـا كهلـگهن زەربىلهردىـن زەخـمه يهپ چۈشكۈنلىـشىپ كهتتـى‪،‬‬ ‫كهيپ‪-‬ساپاغا بۇرۇنقىـدىنمۇ بهك ۆئزىنـى ۇئرىـدىغان بولـۇپ قالـدى‪ .‬چهت ەئللىكـكه‬ ‫تهرجىمانلىق قىلىدىغان ىئـشرەتخانىغا چهت ەئللىكـلهر ائنـچه كهلمهيـدىغان بولـۇپ‬ ‫قالغاچقا خوجايىن ۇئنى ىئـشتىن بوشـىتىۋەتتى‪ ،‬شـۇنىڭ بىـلهن ۇئ كوچىغـا رەسـمىي‬ ‫چىقتى‪ .‬ىئشرەتخانىدا تونۇشقان پۇلدارالر‪ ،‬خوجايىنالر‪ ،‬چهت ەئللىكلهرگه ائكتىپلىـق‬ ‫بىلهن تﯧلﯧفون ۇئردى‪ ،‬ۇئالرنىڭ تولىسى ائدىلهنى ۇئنتۇپ كهتكهنىـدى‪ ،‬ۇئنىـڭ بىـلهن‬ ‫كۆرۈشكهندە ائندىن ېئسىگه كﯧلىپ ىئشىنى تۈگىتىپ‪ ،‬قولىغا بﯧرىـدىغاننى بﯧرىـپ‪،‬‬ ‫ۇئنــى ىئككىنچــى ىئزدىمىــدى‪ ،‬ائدىــله قايتــا تﯧلﯧفــون قىلغانــدا بولــسا ســىلىق رەت‬ ‫قىلـــدى‪.‬ۇئالر ائدىـــلهدەك كـــونىراپ پهيـــزى قالمىغـــانالرنى ەئمهس‪ ،‬يﯧڭـــى‪-‬يﯧڭـــى‬ ‫سهتهڭلهرنى ىئزدەپ ھۇزۇرلىنىپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫ائدىله نىغمهت تاشچىنى ېئـسىگه ېئلىـپ تﯧلﯧفـون قىلـدى‪ ،‬نىغـمهت تاشـچىنىڭ‬ ‫تﯧلﯧفونىنى باشقا بىرسى ائلدى‪:‬‬ ‫_ نىغمهت يۇرتقا كهتكهن‪ ،‬سىز كىم بولىسىز؟‬ ‫_ مهن ۇئنىڭ بىر تونۇشى‪ ،‬ۇئ نﯧمىگه كهتتى؟‬ ‫_ ۇئقمايمهن‪ ،‬سىز ۇئنى نﯧمىگه ىئزدەيتتىڭىز؟‬ ‫_ىئزدەيدىغان ىئشىم بار ىئدى‪..‬‬ ‫_ نﯧمه ىئش بار ىئدى؟ دﯦسىڭىز بىزنىڭمۇ قولىمىزدىن كﯧلىدۇ‪.‬‬ ‫ائدىله بۇنىمۇ وئيۇنچى تاشچىالرنىڭ بىرسى دەپ وئيلىدى‪ ،‬نىغمهت تاشچى بولمىسا‬ ‫باشقىسى بولسىمۇ بولىۋﯦرەتتى‪.‬‬ ‫_ بىڭسىڭىز بار وئخشىمامدۇ؟‬

‫‪339‬‬

‫_ ەئلۋەتته‪ ،‬ھﯧچكىمدىن قﯧلىشمايمىز‪.‬‬ ‫_ توال پو ائتماڭ‪ ،‬بىر دەمدە يﯧلىڭىز چىقامدىكىن؟!‬ ‫_ كﯧلىپ كۆرۈپ باقمامسىز ائۋۋال‪.‬‬ ‫_ نهدە تۇرىسىز؟‬ ‫_ نىغمهت تاشچى تۇرغان ياتاقتا‪.‬‬ ‫_ مﯧنى نهدىن بىلىسىز؟‬ ‫_ نىغمهت تاشچى ىئسمىڭىزنى يوغان قىلىپ خاتىرىلهپ قويۇپتىكهن‪.‬‬ ‫_ نﯧمىشقا ۇئنىڭ تﯧلﯧفونىنى ىئشلىتىۋالدىڭىز؟‬ ‫_ كارىمىزنى ائلماشتۇرغان‪ ،‬ۇئنىڭ تاپقىنى مﯧنىڭكى‪ ،‬مﯧنىـڭ تـاپقىنىم ۇئنىڭكـى‪.‬‬ ‫ھــازىر مۇشــۇ مــودا بولۇۋاتىــدۇ‪ .‬يﯧڭىلىــق بولىــدىكهن‪ ،‬جاھاننىــڭ قىززىــق ىئــشلىرى‬ ‫چىقىدىكهن‪ _ ...‬نامهلۇم تاشچى بﯧزەڭلىك بىلهن كۈلۈپ كهتتى‪.‬‬ ‫_ بوپتۇ باراي‪ ،‬قاچان ساقاليسىز؟‬ ‫_ ەئلــۋەتته كهچــته بولىــدۇ‪-‬دە‪ ،‬لــﯧكىن بهك ســهت ياســىنىۋالماڭ‪ ،‬ەئتىرنــى جىــق‬ ‫چﯧچىۋالماڭ‪.‬‬ ‫_ بىلىمهن‪ ،‬تاشچىالر تومپايراق كﯧلىدۇ‪...‬‬ ‫ائدىله شۇ كـۈنى كهچـته نىغـمهت تاشـچىنىڭ ياتىقىغـا بـاردى‪ ،‬ىئـشىكنى نىغـمهت‬ ‫تاشچىدىنمۇ سﯧمىز‪ ،‬كاالڭپاي‪ ،‬قﯧرى چىراي بىرسى ائچتى‪.‬‬ ‫_ ائدىله دﯦگهن سىزكهنسىز _دە‪ ،‬قﯧنى ىئچكىرى كىرىڭ‪.‬‬ ‫_ نﯧمانداق پۇرىتىۋەتتىڭىز ياتاقنى‪ ،‬نهشه چﯧكهمسىز؟‬ ‫_ ھه‪ ،‬ائنچه‪-‬مۇنچه‪ ،‬بىرەر قاپاق تارتىپ قويىمىز‪.‬‬ ‫_ مهن بۇ ياتاقتا ۇئزۇن وئلتۇرالمىغۇدەكمهن‪ ،‬قىلىدىغان ىئشىڭىزنى تۈگىتىپ مﯧنى‬ ‫چاققانراق يولغا سﯧلىپ قويۇڭ‪.‬‬ ‫_ نﯧمانچه ائلدىرايسىز‪ ،‬ۇئزاق پهيزى قىلىمىز دەيمهن‪.‬‬ ‫ائدىــله ۇئنىــڭ تهلــەئتىگه مهنــسىتمهسلىك بىــلهن قــاراپ قويــدى‪ ،‬ۇئ بىــر قارىــسا‬ ‫يﯧزىنىـــڭ كىندىكىـــدىن چىققـــان قاتـــاڭغۇر دﯦھقانـــدەكال كـــۆرۈنهتتى‪ ،‬نهشـــىنىڭ‬ ‫كهيپىدىنمۇ‪ ،‬ياكى مىجهزى شۇنداقمۇ ەئيتاۋۇر ائدىلهنىڭ ائلدىدا ھهييـارلىق قىلىـپ‪،‬‬ ‫ۇئششاق سـۆزلهپ يـۈرەتتى‪ .‬ۇئ بىـر دەمنىـڭ ىئچىـدە ۆئزىنىـڭ قانـداق قىلىـپ چـوڭ‬ ‫تاشچىغا ائيلىنىپ كهتكهنلىك ھﯧكايىسىنى سـۆزلهپ بهردى‪ ،‬پـۇل تاپقانـدىن كﯧـيىن‬ ‫ائدەمدەك ھۇزۇر سۈرۈپ‪ ،‬نهچچه قﯧتىم يىغالپ كهتكهنلىكىنـى ېئيتتـى‪ .‬ۇئ ائدىلهدىـن‬ ‫ەئيمىنگهندەك قىالتتى‪ ،‬ەئمما ەئيمىنگهنچه ھاياجانلىناتتى‪ .‬ائدىله بىر قانچه قﯧـتىم‬ ‫ۇئنى ائلدىراتقاندىن كﯧيىن ۇئ يوتقان كۆرپىنى ۆئرۈپال سالدى‪.‬‬ ‫ىئــش تۈگىگهنــدىن كﯧــيىن ۇئ تاشــچى ائدىلهنــى ســۆيۈپ قويــۇپ‪ ،‬ەئزمىــسىنى‬ ‫ېئزىپ يوقىالڭ پاراڭنى باشلىۋىدى‪ ،‬ائدىله سىلكىۋەتتى‪:‬‬

‫‪340‬‬

‫_ بولدى‪ ،‬بولدى‪ ،‬قۇمدەك ۇئششاق گهپ قىلىدىغان ائدەم ىئكهنسىز! ەئمدى بايـا‬ ‫دﯦيىشكهن بويىچه بﯧرىدىغاننى بﯧرىڭ‪ ،‬مهن كﯧتىمهن‪.‬‬ ‫_ سىزنى بىز ۈئچـۈن ھهقـسىز مـۇالزىمهت قىلىـدۇ دەپ ائڭلىغـان‪ _،‬دﯦـدى ۇئ ائدەم‬ ‫چىرايىغا جىددىي تۈس بﯧرىپ‪ _ ،‬ماڭىمۇ ھﯧلىقى كىتابتىن بهرسىڭىز‪...‬‬ ‫ائدىله كۈلۈشنى يا يىغالشنى بىلمهي قالـدى‪ ،‬نىغـمهت تاشـچى خوتـۇن كىـشىدەك‬ ‫گهپ توشۇپ ۇئنىڭ نامىنى چىقىرىۋەتكهنىدى‪.‬‬ ‫_ نﯧمه كىتاب؟ قاچانقى گهپ بۇ؟! ەئر كىشى دﯦگهنمۇ شۇنداق چۈپهي بوالمدۇ؟!‬ ‫_ ىئنجىلنى تارقاتـساق‪ ،‬ھهقـسىز يﯧتىـپ بﯧرىـدىغان سـهتهڭ سـىز شـۇغۇ؟! باشـقا‬ ‫بىرسىمىدى يا؟‬ ‫_ ائ ھﯧجىقىزنىڭ تاپقان گﯧپىنى! ەئر كىشى دﯦگهنمۇ شۇنداق پهس بولىدىكهن‪_...‬‬ ‫دﯦدى ائدىله غهزەپتىن تىترەپ‪.‬‬ ‫_ چىقه ماڭ جاالپ! _ دﯦدى ۇئ ائدەم تويۇقسىز پهيلىنى بۇزۇپ‪ _،‬سﯧسىق ائغزىڭنـى‬ ‫يۇمۇپ ائستا كﯧتىۋال‪ ،‬خهقنىڭ ائلدىدا سﯧسىپ بولدۇڭ‪ ،‬سهندەك نﯧمىگه بﯧرىدىغان‬ ‫پۇلنى كوچىدىكى تىلهمچىگه بﯧرىمهن‪.‬‬ ‫ائدىله يهنه گهپ ياندۇرسا چوقـۇم تايـاق يهيتتـى‪ ،‬سومكىـسىنى ېئلىـپ ياتـاقتىن‬ ‫ۆئزىنــى تاالغــا ائتتــى‪ ،‬تاالغــا چىقىــپ بولــۇپ‪ ،‬ۇئ »وئغــرى«نــى يهتمىــش پۇشــتىغىچه‬ ‫تىللىدى‪.‬‬ ‫شــۇنىڭدىن كﯧــيىن ۇئ ۇئيغــۇر دﯦگهنــدىن قاچىــدىغان‪ ،‬تاشــچى دﯦگهنــگه يــﯧقىن‬ ‫يولىمايدىغان بولـدى‪ .‬قاۋاقخانـا كوچىلىرىـدا ىئـشرەت يـولىنى بـويالپ‪ ،‬ساغرىـسىنى‬ ‫تولغاپ مﯧڭىشلىرىنى داۋام ەئتتى‪ ،‬شهھۋەتخۇمارالرغا مهنىلىك قاراپ‪ ،‬قانداق ائدەم‬ ‫بولۇشىدىن قهتىئينهزەر ۇئنى ىئندەككه كهلتۈرۈپ‪ ،‬ېئھتىيـاجىنى قانـدۇردى‪» .‬دۇكـان«‬ ‫وئچۇقال تۇرسا خﯧرىدار ھامان كىرىپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫ائدىله »خارلىق بىلهن خارلىقنى يﯧڭىـۋاتىمهن« دەپ ۆئزىـگه تهسـهللىي بﯧرىـپ‬ ‫شۇنداق ياشاۋەردى‪ ،‬سهكراتتىكى دادىسىنىڭ سۈرلۈك چاقناپ كهتـكهن كۆزلىرىـدىكى‬ ‫نـــارازىلىق ۇئچقـــۇنلىرىنى ھهر قـــانچه قىلىپمـــۇ ۇئنتۇيالمىـــدى‪ ،‬دادىـــسى ۇئنىـــڭ‬ ‫خىيالىــدىن‪ ،‬چۈشــلىرىدىن چىققىلــى ۇئنىمــاي‪ ،‬بارغانــسﯧرى روشهنلىــشىپ‪ ،‬ۇئنىــڭ‬ ‫نﯧرۋىسىغا تهسىر قىلدى‪ .‬ۇئنى ۇئنتۇش ۈئچۈن كهيپ‪-‬ساپاغا‪ ،‬وئيۇن‪-‬كۈلكىگه شۇنچه‬ ‫بﯧرىلىپ باقتى‪ ،‬ەئمما كۆڭلى زادىال ائرام تاپالمىدى‪.‬‬ ‫ۇئ قاۋاقخانا كوچىلىرىدا يۈرۈپ بىر قﯧتىم خالىدنىڭ نهزىـرىگه ىئلىنىـپ قالـدى‪،‬‬ ‫خالىــد ۇئنــى بىــر يهردە كۆرگهنــدەك ھــﯧس قىلــدى‪ ،‬لــﯧكىن ەئســلىيهلمىدى‪ ،‬ۇئنــى‬ ‫زۆھرەنىڭ نومۇسـىغا تـﯧگىمهن دەپ مهقـسىتىگه يﯧـتهلمىگهن ۆئيـگه‪ ،‬شـۇ كارىۋاتقـا‬ ‫ېئلىپ چىقىـپ بىـر كﯧچىنـى ۆئتكـۈزدى‪ .‬ائدەم تاللىمـاي نومۇسـىنى سـﯧتىپ يـۈرگهن‬ ‫ائدىــله مۇشــۇنداق پاھىــشۋاز چهت ەئللىكــلهر بىــلهن قايتــا بىــرگه بولــۇپ قالغانــدا‪،‬‬

‫‪341‬‬

‫»ىئززەت‪-‬ھۆرمىتى« قايتىپ كهلگهنـدەك ھـﯧس قىلىـپ‪ ،‬بىچـارىلهرچه پهخىرلىنىـپ‪،‬‬ ‫ۇئالرغا ىئنگىلىزچه گهپ قىلىپ كﯧتهتتـى‪ .‬ۇئ خالىـد بىـلهن گهپلهشكۈسـى بولـسىمۇ‬ ‫خالىد ۇئنىڭغـا گهپ قىلىـشنى خالىمىـدى‪ ،‬ۆئزىنـى تونۇشـتۇرماق تۈگـۈل‪ ،‬ىئـسمىنى‬ ‫بىلدۈرۈشنىمۇ خالىمىدى‪.‬‬ ‫ائدىله زۆھرەنىـڭ سـىيىت قارىغـا زادى تهگـكهن‪-‬تهگمىگهنلىكىنـى بىلمهيتتـى‪،‬‬ ‫بىلىــشنىمۇ خالىمــايتتى‪ .‬لــﯧكىن ۇئ ىئــشنى پــات‪-‬پــات وئيــالپ قــاالتتى‪ ،‬ېئــسىدىن‬ ‫چىقىرالمايتتى‪ ،‬بىـر كـۈنى كهچـته دﯦـسكوخانىدا ۆئزى يـالغۇز پىـۋا ىئچىـپ‪ ،‬تاالغـا‬ ‫چىقىپ مهستچىلىكته زۆھرەگه تﯧلﯧفون قىلدى‪ ،‬تﯧلﯧفون ۇئالندى‪ ،‬ەئمما ۈئزىۋﯦتىلدى‪.‬‬ ‫» ھـــۇ پاســـكىنا‪ ...‬ىئززىتىنـــى بىلمهيـــدىغان‪ ...‬ھهقىچـــان بىـــر ەئرنىـــڭ ائســـتىدا‬ ‫ياتقانسهن‪ ...‬رەسۋا« دەپ تىلالپ قويدى‪.‬‬ ‫ائدىله كﯧچىلىرى كهيىپ بولسىمۇ خۇدىنى بىلمىگـۈدەك مهسـت بولۇشـتىن ھهزەر‬ ‫ەئيلهيتتى‪ ،‬بىرەر بۇالڭچى ياكى باسقۇنچىغا ۇئچراپ پاالكهتكه يولۇقۇشـتىن‪ ،‬قهسـتكه‬ ‫ۇئچراشتىن قورقاتتى‪ ،‬ھﯧلىقـى چاغـدا كۈپكۈنـدۈزدە خـاالدا باسـقۇنچىلىققا ۇئچـراپ‬ ‫تازىلىق قهغىزىدەك تاشلىۋﯦتىلگهن ىئـشنى ۇئنتـۇپ قالمـايتتى‪ ،‬قارىماققـا تىپتىـنچ‬ ‫تۇرغان بۇ شهھهرنىڭ بۇلۇڭ‪-‬پۇچقاقلىرىدا بۇزۇقچىلىق‪ ،‬زوراۋانلىـق مـاراپ تـۇراتتى‪.‬‬ ‫شــۇڭا ۇئ جــان ســاقالش‪ ،‬راھهت ياشــاش ۈئچــۈن ھوشــىنى يىغىــپ ياتىقىغــا ۋاقتىــدا‬ ‫كﯧتىۋاالتتى‪ ،‬ۆئيىگه كىرىپال ىئشىكنى چىـڭ قۇلـۇپالپ‪ ،‬ھۇجرىـسىنىڭ ىئـشىكىنىمۇ‬ ‫ېئتىپ‪ ،‬كىيىمىنى تۈزۈك سالمايال يﯧتىپ قاالتتى‪.‬‬ ‫ائدىله ۋاقـچه قوپـۇپ ېئزىلىـپ يـاتتى‪ ،‬ۋۇجـۇدى زەھهرلىـك مـاددىالر بىـلهن توشـۇپ‬ ‫كهتكهندەك بىائرام ۋە ھالـسىز ىئـدى‪ ،‬خىيالىـدا نۇرغـۇن ەئرلهر ھاياسـىز ېئـشهكلهر‪،‬‬ ‫چوشــقىالردەك قــۇترايتتى‪ ،‬ىئــشرەت بهيگىــسىگه چۈشــكهن نومۇسســسىزالر ائدىلهنــى‬ ‫بﯧشى كﯧـسىلگهن وئغالقـتهك بىـر‪-‬بىـرىگه ېئتىـشىپ‪ ،‬تارتىـشماق وئينـايتتى‪ ،‬يهرگه‬ ‫تاشاليتتى‪ ،‬دەسسهيتتى‪ ...‬خارلىنىشقا خۇمار بولۇپ قالغان‪ ،‬تﯧنـى مهۋجـۇت بولـسىمۇ‬ ‫روھــى ۆئلــگهن بىچــارە جــانىۋار بﯧــشىغا كهلــگهن بــۇ قىــسمهتلهرنى ۈئنــسىز قوبــۇل‬ ‫قىالتتى‪ ،‬قانچه تاشالنسا‪ ،‬قانچه خارالنسا شۇنچه ھوزۇرلىنىدىغانـدەك ياشـايتتى‪ .‬پـاك‬ ‫بولۇپمـــۇ ياشـــاپ بـــاقتى‪ ،‬بۇزۇلۇپمـــۇ ياشـــاپ بـــاقتى‪ ،‬ائقىـــۋەتته قانـــداق ياشىـــسا‬ ‫بولىۋﯦرىدىكهنغۇ؟‪ ...‬دﯦگهن خۇالسىگه كﯧلىـپ‪ ،‬ۆئزىنـى بولۇشـىغا قويـۇۋەتتى‪» .‬ائدەم‬ ‫دﯦگهن قانداقال ياشىسا بولىۋﯦرىـدىغۇ؟« دﯦـگهن خىيـال ەئركىـنلىككه ىئنتىلىـدىغان‬ ‫قىزالرنىــڭ شــوائرى ىئــدى‪ ،‬ائدىــله شــۇنداق قىــزالردىن بىــر نهچچىــسى بىــلهن دوســت‬ ‫بولۇۋالدى‪ ،‬ۇئالر ائتا‪-‬ائنىسىدىن قﯧچىپ ەئركىنلىك ىئزدەپ ماڭغان قىزالر ىئدى‪ ،‬بىـر‬ ‫ھﯧــسابتا ائدىــله ۇئالرنىــڭ بايراقــدارى ىئــدى‪ .‬تﯧــنىگه قــۇرت كىرىــپ ھهمــمه يﯧرىنــى‬ ‫ۆئتمهتۆشۈك قىلىۋەتسىمۇ بىر دەمدىن كﯧيىن ساقىيىپ قالىـدىغان ائلۋاسـتى قىـزالر‪،‬‬ ‫مــاڭقۇرت قىــزالر‪ ،‬رەســۋا قىــزالر پۇلــدىن باشــقا ھﯧچنﯧمىنــى تونۇمــايتتى‪ ،‬پۇلــدەك‬

‫‪342‬‬

‫كىرلىــشىپ‪ ،‬پۇلــدەك خهجلىنىــپ‪ ،‬پۇلــدەك پــۇرالپ تىقىلىــپ‪ ،‬پۇلــدەك يىرتىلىــپ‪،‬‬ ‫تاشــــلىنىپ ياتــــاتتى‪ ،‬بهرىبىــــر ۇئالرنــــى تﯧرىۋالىــــدىغانالر‪ ،‬ەئتىۋااليــــدىغانالر‪،‬‬ ‫ھوزۇرلىنىدىغانالر چىقىپ تـۇراتتى‪ .‬قـارا جهمىئيهتنىـڭ شـايكىلىرى دﯦـسكوخانىنىڭ‬ ‫ائلدىدىال ۇئالرنى تاكسىغا بﯧسىپ ەئكىتىپ‪ ،‬قـاراڭغۇ ھۇجرىلىرىـدا قىينـاپ‪ ،‬بـوزەك‬ ‫قىلىپ‪ ،‬ساغرىسىغا تاماكىنىڭ چوغلىرىنى يﯧقىپ كۆڭۈل ائچسىمۇ ەئتىسى ۇئالر يهنه‬ ‫ھﯧچ ىئش بولمىغاندەك ياسىنىپ‪ ،‬كوچىالرغا چىقاتتى‪ .‬بىر كﯧچه قىينىلىپ دەپسهندە‬ ‫قىلىنغانالر ەئتىسى ھايات قالغانلىقلىرىنى تهبرىكلهشكهندەك بىر‪-‬بىرىگه تﯧلﯧفـون‬ ‫ۇئرۇشـــۇپ‪ ،‬بىـــر‪-‬بىرىنـــى چاقىرىـــپ‪ ،‬بىلـــله تامـــاق يﯧيىـــشىپ كهچمىـــشلىرىنى‬ ‫سۆزلىشهتتى‪ .‬يالغۇز قالغانلىرىدا يىغلىسىمۇ كۆرۈشكهنلىرىدە بىر‪-‬بىرىگه يﯧـشىنى‬ ‫كۆرسهتمهيتتى‪ ،‬ائجىزلىقلىرىنى چاندۇرمايتتى‪ ،‬مهسـخىرىگه ۇئچراشـنى خالىمـايتتى‪.‬‬ ‫كۆز ياشلىرىنى ۋىجـداننىڭ‪ ،‬وئيغىنىـشنىڭ‪ ،‬پۇشـايمان قىلىـشنىڭ ائالمهتلىـرى دەپ‬ ‫بىلىپ‪ ،‬ۇئنىڭدىن ۆئزلىرىنى ىئمكانقهدەر قاچۇرۇشاتتى‪.‬‬ ‫ائدىله كوچىدا تﯧنهپ يۈرگهن ىئككى قىزنى يﯧنىغا ەئكىلىۋالدى‪ ،‬ۆئزىنىڭ ماجـالى‬ ‫قالمىغانـدا بـۇ قىزالرنـى ىئـشقا سـﯧلىپ‪ ،‬وئتتۇرىـدىن نهپ ۈئنـدۈرۈپ‪ ،‬جﯧنىنـى جــان‬ ‫ەئتتى‪ .‬ۇئنىڭغا تىرىكچىلىك شۇ قهدەر مۇھىم بولۇپ كهتتىكى‪ ،‬خىرىـستىائن دىنىنـى‬ ‫تارقىتىش ۋەزىپىسىنى ۇئنتۇپ قالدى‪ ،‬يﯧنىدىكى قىزالرنى بولسىمۇ خىرىستىائن قىالي‬ ‫دەپ وئيلىغانىــدى‪ ،‬دىننىــڭ گﯧپــى چىقــسىال ىئچــى ســىقىلىدىغان ۇئ قىــزالر »بىزنــى‬ ‫مۇشۇنداق ياشىغىلى قويسىڭىز‪ ،‬تارتىۋاتقان دەردلىرىمىز ھﯧلىمۇ ائز ەئمهس‪ «...‬دەپ‬ ‫پهقهت »گهپ ائڭلىمىــدى«‪ ،‬ائدىلهدىــن يــالغۇز قالغانلىرىــدا بولــسا‪ » ،‬خىرىــستىائن‬ ‫بولۇپ نـﯧمه كهپتـۇ‪ ،‬ۇئنىڭـدىن مۇشـۇنداق ياشـىغىنىمىز ياخـشى‪ ،‬گۇنـاھ ۈئسـتىگه‬ ‫گۇنــاھ قىلــساق بىــر كــۈنى بــوينىمىز قاتلىــشىپ ۆئلىمىــز‪ «...‬دەپ كۇسۇلداشــتى‪.‬‬ ‫كهسىپلىـــشىپ كهتـــكهن ىئـــشرەتۋازلىق بـــۇ قىزالرنـــى »جىنـــسىي مـــۇالزىمهت‬ ‫قىلغـــۇچىالر«ســـﯧپىگه قوشـــۇپ‪ ،‬پاھىـــشهلهر دۇنياســـىنىڭ رەڭـــدارلىقىنى‪» ،‬ســـهر‬ ‫خىل«لىقىنى ائشۇردى‪ .‬باشقا مىللهتنىـڭ قىزلىـرى »بۇمـۇ بىـر كهسـىپ‪ ،‬بۇنىڭغىمـۇ‬ ‫ماھارەت كﯧرەك‪ ،‬قارا پاھىشه بولمايمىز« دﯦـگهن سـودا ېئڭىـدا بۇزۇقچىلىـق قىلـسا‪،‬‬ ‫ائدىــلهدەك قىــزالر » بولۇشــىمىز شــۇ‪ ،‬تۇرۇشــىمىز شــۇ‪ ،‬ائمالــسىزلىقتىن شــۇنداق‬ ‫قىلىــۋاتىمىز‪ ،‬پــۇل تﯧپىــپ جــاننى باقمىــساق بولمايــدۇ‪ ،‬ائزراق پــۇل تﯧپىۋالــساق بــۇ‬ ‫ىئــشنى قىلمــايمىز‪ ،‬ەئممــا مهقــسىتىمىزگه يهتمىگىــچه بولــدى قىلمــايمىز« دﯦــگهن‬ ‫ىئدىيىدە بۇزۇقچىلىقىنى داۋامالشتۇراتتى‪.‬‬ ‫كۈنلهر ۆئتۈپ ائدىلهنىـڭ تﯧنىـدا نورمالـسىزلىق كۆرۈلۈشـكه باشـلىدى‪ ،‬ېئغىـزى‬ ‫قۇرۇپ ۇئسساپ تـۇراتتى‪ ،‬چىرايىـدا سـهت‪ ،‬قىزغـۇچ داغـالر پهيـدا بولۇشـقا باشـلىدى‪.‬‬ ‫قولىنى ىئگىز كۆتۈرسـه قولتـۇقى تﯧلىـپ ائغرىيتتـى‪ .‬ھهيـز كـۆرمىگىلى بىـر ائيـدىن‬ ‫ېئشىپ كهتتى‪ ،‬ۇئ ھهر قانداق ەئر بىلهن مۇناسىۋەت قىلغاندا بويىـدا قالماسـلىقنىڭ‬

‫‪343‬‬

‫ائمــالىنى قىالتتــى‪ ،‬ائچكــۆز ەئرلهرمــۇ ەئيــدىز كﯧــسىلىدىن قورققاچقــا بىخهتهرلىــك‬ ‫چارىلىرىنى ىئشلىتهتتى‪ .‬ەئمدى بۇ چاتاق نهدىن كهلدى؟ ھهيـز كهلمىگهنـچه ائدىـله‬ ‫ەئنسىرەشكه باشلىدى‪ ،‬قورققانچه جﯧنى قالمىـدى‪ ،‬ماغدۇرسـىزلىق‪ ،‬ىئـشتىھاسىزلىق‬ ‫كۈندىن كۈنگه كۈچيىىپ كهتتى‪ .‬ەئگهر راستىنال بويىـدا قالغـان بولـسا بۇنىڭغـا بىـر‬ ‫نهرســه دەپ بــولغىلى بولمــايتتى‪ ،‬بىخهتهرلىــك چــارىلىرى كارغــا كهلمىــسه يــاكى‬ ‫تهساددىپىي ەئھۋال يۈز بهرسه بويىدا قالىۋﯦرەتتى‪ .‬ھﯧلىقى چاغـدا خـاالدا يـۈز بهرگهن‬ ‫باسقۇنچىلىق‪ ...‬گاندون ۋە ھامىلدارلىقتىن ساقلىنىش دورىلىرىنىـڭ سـاختا چىقىـپ‬ ‫قﯧلىشى‪ ...‬ۇئنىڭدىن كﯧيىن بىر نهچـچه قﯧـتىم مهسـتلىك ۋە ۇئيقۇلۇقتـا يـۈز بهرگهن‬ ‫ىئــشالر‪...‬ۆئزىنــى ەئيــدىز دەپ گۇمــان قىلىــپ ەئسهبىيلهشــكهن چاغلىرىــدا دىقــقهت‬ ‫قىلمىغان ىئشالر‪ ...‬تﯧخى ۆئزى ساق تۇرۇپ كﯧسهل يۇقتۇرۇۋالـدىمۇ يـاكى شـۇ بـۇزۇق‬ ‫ەئرلهرنىــڭ نىجىــس ۇئرۇقىنــى ىئچىــگه تﯧرىۋالــدىمۇ‪ ...‬بــۇنى ۇئ ۆئزىمــۇ ۇئقمــايتتى‪،‬‬ ‫قااليمىقان مۇناسـىۋەت بهك جىـق ىئـدى‪ ،‬بـۇ ھالـدا قايسىـسىنىڭ ھهقىقىـي سـهۋەب‬ ‫ىئكهنلىكىنى بىلهلمهيتتى‪...‬‬ ‫ۇئ بارغانسﯧرى قورقۇشقا باشلىدى‪ ،‬ەئگهر راستىنال بويىدا قالسا دوختۇرخانىغـا‬ ‫بﯧرىپ تهكشۈرتمىسه بولمايدۇ‪ ،‬ۇئ چاغدا سﯧستىرا »قان تهكـشۈرۈپ كﯧلىـڭ« دەيـدۇ‪،‬‬ ‫قﯧنىنى تهكشۈرتسه ەئيدىز چىقىـدۇ‪ ،‬ۆئلـۈم خﯧتىنـى قولىغـا تاپـشۇرۇۋالىدۇ‪ ،‬شـۇنىڭ‬ ‫بىلهن جان پﯧنى چىقىپال كﯧتىدۇ‪ ،‬تﯧقىمى يۇمشاپ جايىدا وئلتۇرۇپ قالىـدۇ‪ ،‬تامـدەك‬ ‫تاتىرىپ ۈئنسىز يىغاليدۇ‪ ،‬يىغىسىغا ھﯧچكىم قۇالق سالمايدۇ‪ ...‬بـۇ چاغـدا قهلـبىگه‬ ‫ائرام بﯧرىدىغان نﯧمه بار؟ يۆلىنىدىغان كىـم بـار؟ شـۇ چاغـدا ۇئ خىرىـستىائن دىنـى‬ ‫ائرقىلىق كۆڭلىگه تهسـهللىي تاپاالمـدۇ؟ ۆئزىـگه مﯧھىـر‪-‬شـهپقهت بىـلهن مـۇائمىله‬ ‫قىلىپ رھىنى ائزابتىن قۇتۇلدۇراالمدۇ؟ دادىسى ۆئلـۈپ كهتتـى‪ ،‬ائرزۇلـۇق قىزىنىـڭ‬ ‫مۇشۇ ائقىۋەتكه قالىدىغانلىقىنى بىلگهندەك‪ ،‬خاتىرجهم‪ ،‬قۇلىقى تىنچ ھالدا كﯧتىـپ‬ ‫قالدى‪ .‬ائپىسى تىكهندەك يالغۇز قالدى‪ ،‬بهلكىم ائپىسىمۇ غﯧرىبلىق دەردىنى تارتىپ‪،‬‬ ‫قايغۇ‪-‬ھهسرەتتىن بالدۇرال قﯧرىپ كﯧتىـشى‪ ،‬بالىلىرىـدىن تهنھـا ھالـدا بـۇ دۇنيـادىن‬ ‫خوشلىشىشى مۇمكىن‪ .‬ائكىسى خوتۇنى بىـلهن بىلـله‪ ،‬سىڭلىـسىدىن قﯧرىنداشـلىق‬ ‫مﯧھرىنـــى ۈئزدى‪ .‬ائدىـــله بهرىبىـــر يـــالغۇز قالىـــدۇ‪ ،‬ۆئزىـــگه يـــۈزلىنىپال ياشـــايدۇ‪،‬‬ ‫ائرىلىــشىدىغان تــۈزۈك دوســتلىرى يــوق‪ ،‬خــاپىلىقىنى ۆئزى تارتىــدۇ‪ ،‬ائغرىــپ قالـسا‬ ‫ھﯧچكىم يۆلىمهيدۇ‪ ...‬ۇئ نۇرغۇن ەئرلهرنى كۆردى‪ ،‬لﯧكىن بىرسىمۇ ۇئنىڭغـا ھهقىقىـي‬ ‫ھهمــراھ بواللمىــدى‪ ،‬كورىيهلىــك كۆچمهنمــۇ »پــارالق« وئبرازىنــى خۇنۇكلهشــتۈرۈپ‪،‬‬ ‫خرىستىائنلىقنى تاشـالپ بﯧرىـپ كﯧتىـپ قالـدى‪ ،‬خوتـۇن بـولىمهن دﯦـگهن بىچـارىنى‬ ‫تﯧخىمۇ رەسـۋا پاھىـشه قىلىـۋەتتى‪ .‬ائرزۇ‪-‬ائرمـانلىرى ۋەيـران بولغـان ائدىـله ەئمـدى‬ ‫نﯧمىدىن ۈئمىد كۈتىدۇ‪ ،‬نىجىسالر تﯧرىغان بۇ »كﯧسهللىك تۆرەلمىـسى«دىـن قانـداق‬ ‫قۇتۇلىدۇ؟ قورساقتا ۈئنۈپ قالسا ائلدۇرۇۋەتكىلى بولىدۇ‪ ،‬ەئمما ەئيدىز بولۇپ قالـسا‬

‫‪344‬‬

‫تۈگهشــكىنى شــۇ‪ ،‬ەئجهللىــك كﯧــسهللىكتىن خارلىنىــپ ۆئلىــدۇ‪ ،‬ۆئلگىــچه ائرىلىقتــا‬ ‫ائزاب‪ ،‬قورقۇنچ‪ ،‬ۋەھىمىدىن نهچـچه مىـڭ قﯧـتىم ۆئلـۈپ بولىـدۇ‪ ،‬ھهقىقىـي دوزاخنـى‬ ‫كۆرمهي تۇرۇپ بۇ دۇنيانىڭ دوزىخىدا كۈيۈپ كۈل بولىدۇ‪...‬‬ ‫ۇئ يﯧنىـــدىكى قىزالرنـــى ىئـــشقا ســـﯧلىپ قويـــۇپ ۆئزى ۆئيـــدە كىنـــو كـــۆرۈپ‬ ‫وئلتۇرىدىغان قاقۋاش دەلاللنىڭ ۆئزىال بولدى‪ ،‬بۇرۇنقىدەك گىرىم قىلمايتتى‪ ،‬يوتقان‪-‬‬ ‫كۆرپىلىرىنى يىغمايتتى‪ ،‬قورسىقى ائچسا تهييار چۆپ ىئچهتتى‪ ،‬تاالغـا چىقىـپ قالـسا‬ ‫يﯧڭى كىنوالر چىقتىمىكىن دەپ دۇكانالرغا قاراپ باقاتتى‪ ،‬ائمﯧرىكىنىـڭ‪ ،‬ياۋروپانىـڭ‬ ‫ھهر قانداق كىنوسـى بولـسا ائرىـيهتكه ېئلىـپ‪ ،‬ىئـشىكنى مهھـكهم تاقـاپ سـاەئت‪-‬‬ ‫ســاەئتلهپ كىنــو كــۆرەتتى‪ .‬شــۇ كىنوالرنىــڭ ىئچىــدە ائمﯧرىكىــدا ىئــشلهنگهن »يــۈزى‬ ‫ېئچىلمىغان قىز« ناملىق كىنو ائدىلهگه قاتتىق تهسىر قىلدى‪ .‬بـۇ كىنـودا ‪ 18‬ياشـقا‬ ‫كىرگىچه ەئر كىشى بىلهن بىلله بولۇپ باقمىغـان ۇئسـتىخانلىق بىـر قىـز چىقـاتتى‪،‬‬ ‫دوستلىرىغا داىئـم ۆئزىنىـڭ پـاك قىـز ىئكهنلكىنـى پهخىرلىنىـپ سـۆزلهپ بﯧرەتتـى‪،‬‬ ‫ائمﯧرىكىدا بۇنـداق قىزنىـڭ بولۇشـى ھهيـران قـاالرلىق ىئـش بولـسا كﯧـرەك‪ ،‬ۇئ قىـز‬ ‫ۆئزىنى مۆجىزە ياراتقانـدەك كۆرسـىتهتتى‪ ،‬دوسـتلىرى ۇئنىڭغـا مهسـخىرىلىك نهزەردا‬ ‫قارايتتى‪ .‬ائچىسىمۇ ۇئنى ياراتمايتتى‪ .‬كۈنلهرنىڭ بىرىدە بۇ قىز تـاڭ سـهھهردە چـۈش‬ ‫كۆرىدۇ‪ ،‬چۈشىدە ۆئزىنى چىرايلىق كارىۋاتتا تـاڭ نۇرىنىـڭ قوينىـدا ياتقـان ھـالهتته‬ ‫كۆرىدۇ‪ ،‬دﯦرىزىدىن بىر تـوپ قۇشـقاچ ۇئچـۇپ كىرىـپ ۇئنىـڭ بﯧـشىدا چۆگىلهيـدۇ ۋە‬ ‫»بهختلىك بول« دەۋاتقاندەك ۋىچىرالپ سايرىشىدۇ‪ .‬بۇنداق چۈش ۇئدا بىر نهچچه كۈن‬ ‫تهكرارلىنىدۇ‪ ،‬شۇنىڭ بىلهن بۇ قىز ۆئزىنى ىئالھىي نۇر ۋە ىئالھىي سۆيگۈنىڭ ىئچىدە‬ ‫تۇرۇۋاتقاندەك ھﯧس قىلىپ ھاياجانلىنىدۇ‪ ،‬مۆجىزە ماڭىمۇ خاس‪ ،‬خۇدا ماڭا باشقىچه‬ ‫قاراۋاتىدۇ دەپ وئياليدۇ ھهم ۆئزىنىڭ بۈۋى مهريهمـدەك پـاك‪ ،‬گـۈزەل تۇرغانلىقىـدىن‬ ‫تﯧخىمــۇ پهخىرلىنىــدۇ‪ .‬شــۇنىڭ بىــلهن ۇئنىــڭ قهلبــى مﯧھىــر‪-‬مــۇھهببهتكه تولىــدۇ‪،‬‬ ‫باشقىالرغا ھهر ۋاقىت كۈلۈمسىرەپ قارايدۇ‪ ،‬ۆئزىنى ياراتمايدىغان ائچىـسى يۈگـۈرۈش‬ ‫مۇسابىقىسىدە بىرىنچى بولغانـدا ائلـدىغا بﯧرىـپ قۇچـاقالپ تهبرىكلهيـدۇ‪ ،‬ائچىـسى‬ ‫سىلكىۋەتسىمۇ ھهرگىز كۆڭلىگه ائلمايدۇ‪ ،‬قهلبى مۇقهددەس تۇيغۇالرغا باي بولغاچقا‬ ‫كۆڭۈلسىزلىككه پهرۋا قىلمايدۇ‪ ،‬قورسىقىنى ناھايىتى كهڭ تۇتىـدۇ‪ ،‬ھهمـمه ائدەمـگه‬ ‫مﯧھرىبانلىق مۇائمىله قىلىدۇ‪ ،‬كىمال بولسا وئڭ مهڭزىگه بىر كاچـات سالـسا‪ ،‬سـول‬ ‫مهڭزىنــى تۇتــۇپ بﯧرىــشكه تهييــار تۇرىــدۇ‪ ،‬ىئــشالرغا ۈئمىــدۋارلىق بىــلهن قارايــدۇ‪،‬‬ ‫ائدەملهرگه ىئشىنىدۇ‪ ،‬ھﯧچكىمدىن گۇمانالنمايدۇ ۋە ھﯧچكىمـدىن ائغرىنمايـدۇ‪ .‬ەئنه‬ ‫شــۇنداق خۇشــال كۈنلهرنىــڭ بىرىــدە ۇئ ماشىنىــسىنى ھهيــدەپ بﯧرىــپ شــهھهردىن‬ ‫چهتــرەك بىــر قاۋاقخانىــدا ياشــالر بىــلهن جهم بولــۇپ ېئچىلىــپ‪-‬يﯧيىلىــپ وئينايــدۇ‪،‬‬ ‫ھهممهيلهنــگه تهبهســسۇم قىلىــپ كۈلىــدۇ‪ .‬ائلىــي مهكــتهپكه چىقىــش ائلدىــدا شــۇ‬ ‫قاۋاقخانىـــدا ۋاقىتلىـــق ىئـــشلهپ تۇرغـــان بىـــر يىگىـــت ۇئنىـــڭ ىئچىملىكىـــگه‬

‫‪345‬‬

‫ھوشسىزالندۇرغۇچ دورا سﯧلىۋىتىدۇ‪ ،‬ائندىن ۇئنى يۆلهپ تاالغا ېئلىپ چىقىـدۇ ۋە بىـر‬ ‫وئرمانلىققا كىرىدۇ‪ .‬ىئككىسى پاراڭلىشىۋاتقاندا ۇئ قىزنىڭ ېئغىـزى كالۋالىـشىدۇ‪،‬‬ ‫ھهرىكىتى كاالڭپايلىشىدۇ‪ ،‬خۇدىنى يوقىتىپ بىر دەرەخكه يـۆلىنىپال يﯧتىـپ قالىـدۇ‪،‬‬ ‫نىيىتىنى بۇزغـان يىگىـت شـۇ يهردىـال ۇئنىـڭ نومۇسـىغا تﯧگىـدۇ‪ ،‬ائنـدىن شـىمىنى‬ ‫وئڭــشاپ قويىــدۇ‪ .‬قىــز شــۇ ياتقــانچه ھﯧچنﯧمىنــى تۇيمــاي ەئتىــسى تــاڭ ائتقانــدا‬ ‫وئيغىنىــپ‪ ،‬ماشىنىــسىنى ھهيــدەپ ۆئيىــگه كﯧتىــدۇ‪ .‬ىئككــى ائيــدىن كﯧــيىن ۇئنىــڭ‬ ‫ھامىلــدارلىقى مهلــۇم بولــۇپ قورســىقى يوغىناشــقا باشــاليدۇ‪ .‬ۇئ بۇنىڭــدىن نومــۇس‬ ‫قىلماقتا يوق‪ ،‬ەئكسىچه‪ ،‬خۇدا ماڭا بۇ بالىنى ەئرسىز ائتا قىلدى‪» ،‬ھهقىقهت«مﯧنىڭ‬ ‫تﯧنىمــدە‪ ،‬مهن بــۇ بــالىنى چوقــۇم تــۇغىمهن دەپ ســۆزلهپ يۈرۈيــدۇ‪ .‬ائتــا‪-‬ائنىــسى‬ ‫غهزەبلىنىـــپ ۇئنـــى ۇئرۇپ تىلاليـــدۇ‪ ،‬ەئممـــا ۇئ جـــاھىللىق بىـــلهن شـــۇنداق دەپ‬ ‫تۇرۇۋالىـــدۇ‪ .‬ۇئ داۋاملىـــق ۆئز خيـــالى بـــويىچه ياشـــاۋﯦرىدۇ‪ ،‬قورســـىقىدىكى ۇئ‬ ‫»خرىــستوس«نــى چوقــۇم تۇغىــدىغانلىقىنى ېئيتىــدۇ‪ .‬كىــشىلهر ۇئنــى ســاراڭ بوپتــۇ‬ ‫دﯦيىــشىدۇ‪ ،‬ائتــا‪-‬ائنىــسى ۇئنىڭغــا قارىمــايال قويىــدۇ‪ .‬ائچىــسى ۇئنىــڭ بىــلهن‬ ‫سۆزلهشكهندە ۇئ بىر نهچچه قﯧتىم كۆرگهن چۈشىنى زوق‪-‬شوخ بىلهن سۆزلهپ بﯧرىـدۇ‬ ‫ۋە بــۇ چۈشــنىڭ ائلــدىن بﯧــشارەت ىئكهنلىكىنــى تهكىتلهيــدۇ‪ .‬ۇئ يهنه پومپايغــان‬ ‫قورسىقىنى كۆتۈرۈپ ھﯧلىقى قاۋاقخانىدا بارىدۇ‪» ،‬بالىنىڭ دادىـسى« ۆئزىنـى چهتـكه‬ ‫ائلىدۇ‪ ،‬ائلىي مهكتهپته وئقۇش پۇلىغـا ېئرىـشهلمهسلىكتىن ەئنـسىرەپ قىلمىـشىنى‬ ‫يوشۇرىدۇ‪ ،‬ۇئنىڭ بىـلهن بىلـله ىئـشلهيدىغان ۋە ھهمـمه ىئـشتىن خهۋەردار دوسـتى‬ ‫مهخپىيهتلىكنى ساقاليدۇ‪ ،‬ھهتتا ۇئ ىئـشنى يوشـۇرۇش مهقـسىتىدە قىزغـا كـۆڭلىنى‬ ‫ىئپادىلهيدۇ‪ ،‬قىز ۇئنى رەت قىلىدۇ‪ .‬ائتا‪-‬ائنىسى مىڭ بىر تهسـلىكته ۇئنـى چﯧركاۋغـا‬ ‫بﯧرىپ پوپنىڭ ائلدىدا تۆۋە قىلىـشقا مـاقۇل كهلتۈرىـدۇ‪ .‬ۇئ چﯧركاۋغـا بارىـدۇ؛ ائتـا‪-‬‬ ‫ائنىـــسى‪ ،‬قاۋاقخانىـــدىكى ىئككـــى دوســـت ۋە باشـــقا بىـــر مـــۇنچه ائدەم ۇئنىـــڭ‬ ‫تۆۋىنامىسىنى ائڭاليمىـز دەپ وئلتۇرسـا‪ ،‬كۈتۈلمىگهنـدە ۇئ »كهچـۈرۈڭالر‪ ،‬مـۇھهببهت‬ ‫مﯧنىڭ قهلبىمدە‪ ،‬خرىستوس مﯧنىڭ قهلبىمدە« دەپ جاكاراليدۇ‪ ،‬تۆۋە قىلىـشنى رەت‬ ‫قىلىدۇ‪ .‬ۇئ چﯧركاۋدىن تاالغا ماڭغاندا پوپ ۇئنىڭغا » ەئي گۇناھكار‪ ،‬كهينڭگه قايت‪،‬‬ ‫گۇناھىڭغـا تــۆۋە قىـل‪ ،‬خرىــستوس سـﯧنى يهنىــال كهچۈرىـدۇ«دەيــدۇ‪ ،‬لــﯧكىن ۇئ پهرۋا‬ ‫قىلمــاي چىقىــپ كﯧتىــدۇ‪ ،‬ھهمــمه ائدەم ۆئرە‪-‬تــۆپه بولــۇپ تاالغــا چىقىــپ‪» ،‬شــهيتان‬ ‫چﯧركاۋغــا كىرىپتــۇ« دﯦيىــشىدۇ‪ ،‬ائتــا‪-‬ائنىــسى ائزابلىنىــپ وئلتــۇرۇپ قالىــدۇ‪ .‬بــۇنى‬ ‫كۆرگهن ىئككى دوستنىڭ بﯧشى قاتىدۇ‪ ،‬بىر كـۈنى كهچـته ۈئچ‪-‬تـۆت يـاش بـالىالر ۇئ‬ ‫قىزنىــڭ يــولىنى توســۇپ ماشىنىــسىنى ۇئرۇپ چاقىــدۇ‪ ،‬قىزنــى ماشــىنىدىن ســۆرەپ‬ ‫چۈشــۈپ ۇئرۇپ دەسســسهيدۇ‪ .‬ۇئ قىزغــا كــۆڭلىنى ىئپــادىلهپ رەت قىلىنغــان يىگىــت‬ ‫قىزغا باسقۇنچىلىق قىلىـدۇ‪ .‬ائتىـسى ائچىـسى ۇئنـى ىئـزدەپ تﯧپىـپ دوختۇرخانىغـا‬ ‫ائپىرىــدۇ‪ ،‬كﯧيىنكــى قﯧــتىم قىزغــا باســقۇنچىلىق قىلغــان يىگىــت دوســتى ۈئچــۈن‬

‫‪346‬‬

‫وئتتۇرىغــا چىقىــپ‪ ،‬دوختۇرخانىغــا بﯧرىــپ قىزنــى يوقاليــدۇ ۋە ۆئزىنىــڭ قىزنىــڭ‬ ‫قورسىقىدىكى بالىنىڭ دادىسى ىئكهنلىكىنى ېئيتىدۇ‪ ،‬قىز ۇئنىڭغا ىئـشهنمهيدۇ ھهم‬ ‫ەئگهر بـۇ گهپنــى باشــقىالرغا دەيــدىغان بولــسا ۇئنــى باســقۇنچىلىق جىنــايىتى بىــلهن‬ ‫ەئيــبلهپ تــۇرمىگه ســولىتىۋﯦتىدىغانلىقىنى ېئيتىــدۇ‪» ،‬كۆزۈمــدىن يوقــال«دەپ ۇئ‬ ‫يىگىتنى چىقىرىۋﯦتىـدۇ‪ .‬دوختـۇر ۇئ يىگىتنـى بالىنىـڭ دادىـسى دەپ وئيـالپ بـالىنى‬ ‫ساقالپ قااللمايدىغانلىقىنى ېئيتىدۇ‪ .‬ۇئ خاتىرجهم بولۇپ‪ ،‬بالىنىڭ ەئسلى دادىـسىغا‬ ‫بۇ خۇشخهۋەرنى يهتكۈزىدۇ‪ .‬دوختۇر ۇئ قىزغـا بالىنىـڭ ھايـات تۇغۇلمايـدىغانلىقىنى‪،‬‬ ‫وئپىراتسىيه قىلىپ ېئلىۋﯦتىـدىغانلىقىنى ېئيتقـان بولـسىمۇ قىـز ۇئ بـالىنى ھايـات‬ ‫دەپ تۇرۇۋالىدۇ ۋە بالىنى چۈشۈرىۋﯦتىشكه قهتىئي ۇئنىمايدۇ‪ ،‬ائچىسى بىـلهن يـالغۇز‬ ‫قالغان چاغدا ۇئنىڭغا يالۋۇرۇپ‪ ،‬ۆئزىنى دوختۇرخانىدىن ېئلىـپ چىقىـپ خـالىي بىـر‬ ‫جايدا تۇغدۇرۇشنى ۆئتۈنىدۇ‪ .‬ائچىـسى يـۈز كـﯧلهلمهي سىڭلىـسىنى دوختۇرخانىـدىن‬ ‫ېئلىپ چىقىدۇ‪» ،‬ھهقىقي دادا«ۇئالرغا ھهمراھ بولۇپ‪ ،‬ماشىنىنى ھهيدەپ بىر تاغنىڭ‬ ‫باغرىغــا ېئلىــپ كﯧلىــدۇ‪ ،‬قىزنــى مىــڭ تهســته تۇغدۇرىــدۇ‪ ،‬بــوۋاق قىــز تۇغۇلىــدۇ ۋە‬ ‫تۇغۇلــۇپال ۆئلــۈپ قالىــدۇ‪ .‬شــۇنداق ەئھۋالــدىمۇ ۇئ قىــز بــۇ بالىنىــڭ مــۇقهددەس‬ ‫ىئكهنلىكىدە چىڭ تۇرۇۋالىدۇ‪ ،‬باال دەردىدە ېئلىشىپ قالغان بىر ائيال شۇ يهردە پهيدا‬ ‫بولۇپ‪ ،‬بوۋاقنى قۇچىقىغا ېئلىپ مﯧھرىبانلىق بىلهن قاراپ تۇرىدۇ‪...‬‬ ‫ائدىله بۇ كىنونى شۇنداق بﯧرىلىپ كۆردى‪ ،‬ىئدىيه‪-‬ھﯧسسىياتى بورانـدا قالغـان‬ ‫دﯦڭىـــزدەك داۋالغـــۇدى‪ ،‬ىئدىيىىـــسى ەئركىـــن ائمﯧرىكىلىقالرنىـــڭ بـــۇ كىنـــونى‬ ‫ىئشلىشىدىكى مهقسىتى خىرىسىتىائن دىنىنى مهسخىرە قىلىشمۇ ياكى ۇئنى تهشۋىق‬ ‫قىلىشمۇ؟ ۇئ قىزنىڭ ساراڭالرچه قىلىقلىرى نﯧمىنى چۈشهندۈرىدۇ‪ ،‬ۇئنىـڭ » ھهمـمه‬ ‫ائدەمنىڭ قهلبىدە خۇدا بولىدۇ‪ ،‬قورسىقىمدا خىرىستوس بار‪ ،‬بۇنداق بولۇشـى ھهيـران‬ ‫قاالرلىق ىئش ەئمهس‪ ،‬خۇدا ماڭا شۇنداق قابىلىيهتنى ائتا قىلغان‪ ،‬مهن ائلدىن ھـﯧس‬ ‫قىلىش كۈچىگه ىئگه‪ «...‬دەپ ۆئزىنى چۈشهندۈرۈشلىرىدە قانـداق »ھهقىـقهت« بـار؟!‬ ‫ائدىله ۇئ قىزدىن نهپرەتلىنىشنى ياكى ۇئنىڭغـا ھﯧـسداشلىق قىلىـشنى ۇئقالمىـدى‪،‬‬ ‫ۆئزى بىلىـــدىغان خىرىـــستىائنلىق چۈشـــهنچىلهردە تﯧڭىرقـــاپ قالـــدى‪ ،‬گۇمـــان ۋە‬ ‫مهســـخىرە جىنـــدەك چاپلىـــشىۋالدى‪ .‬نهتىجىـــدە‪ ،‬ۆئزىنىـــڭ بـــۇ دىننىمـــۇ تـــۈزۈك‬ ‫چۈشهنمهيدىغانلىقىنى‪ ،‬ماھىيهتته ۆئزىگه ۋاقىتلىق تهسهللىي بﯧرىپ كهلگهنلىكىنى‬ ‫ھــﯧس قىلــدى‪ .‬ۇئ ۆئزىنىــڭ جانىجــان ھاياتىغــا ەئســتايىدىل مــۇائمىله قىاللمىغــان‬ ‫تۇرۇقلۇق دىنىي ېئتىقادىغا قانداق چىڭ يﯧپىشالىسۇن! خرىـستىائنلىق ۋەدە قىلغـان‬ ‫بهخت شۇ كورىيىلىك كۆچمهننىڭ يوقىلىشى بىلهن تهڭ يوقالغانـدەك بولـدى‪ ،‬ائدىـله‬ ‫پىداكار خىرىستىائنلىقنى بۇرۇنقىدەك داۋامالشتۇرالمىدى‪ ،‬يهنه كﯧلىپ بﯧيجىڭـدىكى‬ ‫چهت ەئللىكلهرنىــڭ ۆئزلىــرى خىرىــستىائن تــۇرۇپ خىرىــستىائن دىنىغــا ۇئنچىلىــك‬ ‫پىداكارلىق كۆرسهتمهيتتى‪ ،‬چﯧركاۋغا ۇئالر ەئمهس‪ ،‬بهلكى جۇڭگولۇقالر باراتتى؛ ۇئالر‬

‫‪347‬‬

‫بولــسا ېئــسىل تۇرمۇشــتىن ھوزۇرلىنىــپ‪ ،‬پــانىي دۇنيانىــڭ راھهت‪-‬پاراغهتلىرىــدە‬ ‫وئيناپ‪-‬كۈلۈپ يۈرەتتى‪ .‬خهق ۆئزىنىڭ دىنـى بىـلهن كـارى يـوق يۈرۈۋاتـسا جﯧنىنىمـۇ‬ ‫تۈزۈك باقالمايۋاتقان ائدىلهگه نـﯧمه تـۇرۇش! يهنه كﯧلىـپ ائمﯧـرىكىلىقالر مۇشـۇنداق‬ ‫كىنــو ىئــشلهپ‪ ،‬ۆئزىنىــڭ دىنىنــى »تهشــۋىق« قىلىپتــۇ‪ .‬قورســىقىدا ۈئنــۈپ قالغــان‬ ‫ھاراملىقنى »خرىستوس« دەۋالغان بۇزۇق ائخىرىدا نﯧمىشقا تاناۋىنى تارتماي‪ ،‬ۆئلـۈك‬ ‫بوۋىقىنى كۆتۈرۈپ ائرشاڭدا سۇ ۈئزۈپ يۈرۈيدۇ؟! بۇ زادى نﯧمه مهنه بﯧرىدۇ؟ »سـهنمۇ‬ ‫شۇنداق ياشا‪ ،‬ھهر بىر ائدەم مۇقهددەس‪ ،‬باال تۇغۇپ مﯧھىر‪-‬مۇھهببهت بىـلهن بـاالڭنى‬ ‫باق‪ ،‬باشقىسىنى وئيلىما «دﯦمهكچىمۇ؟‬ ‫بۇ »ماز كىنو« باال تۇغۇشنى ھهرگىز خالىمايـدىغان‪ ،‬ەئيـدىز ۋەھىمىـسىگه چۈشـۈپ‬ ‫قالغان ائدىلهنىڭ خرىستىائنلىق ېئتىقـادىنى تـۈپ يىلتىزىـدىن تهۋرىتىـۋەتتى‪ ،‬ۇئنـى‬ ‫تﯧخىمۇ ائزابقا قويدى‪ ،‬بۇ كىنونى كۆرمهستىال پهسكويغا چۈشۈپ قالغان پىـداكارلىقى‬ ‫ەئمدى تامامهن يوقالدى‪ .‬تﯧخى تارقىتىپ بواللمىغـان ىئنجىلنـى بىـر ياققـا تاشـلىدى‪.‬‬ ‫ۇئنىڭغـــا نهق بهخـــت‪-‬ســـاائدەت __ رىائللىقنىـــڭ مۇشـــهققهتلىرىدىن ۋە كﯧـــسهل‬ ‫ۋەھىمىسىدىن ۇئنى قۇتقۇزىدىغان بىر ياردەم كﯧرەك ىئدى‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سىيىت قارى ھااللالپ ائلغان گۈزەل‪ ،‬پاك خوتۇنىـدىن ائيرىلغانـدىن كﯧـيىن چـوڭ‬ ‫بهختىنى قولدىن بهرگهندەك ائزابالنـدى؛ چوپچـوڭ يىگىـت‪ ،‬ائبرۇيلـۇق ىئمـام تـۇرۇپ‬ ‫كۆڭۈلگه ەئسىر بولۇپ‪ ،‬خوتۇن ائلدىدا ېئگىلىپ‪ ،‬ھىجران مۇشهققهتلىرىگه قالغىنىغا‬ ‫ېئچىنــدى‪ ،‬ۆئزىنــى ەئيبلىــدى‪ ،‬ەئممــا يولغــا چىقىــپ بولغانىــدى‪ ،‬ۋاقىــت قاتنــاش‬ ‫ۋاســىتىلىرىدەك ائلغــا قــاراپ مــاڭىۋىرەتتى‪ ،‬كﯧچىكىــپ كهلــگهن ەئقىــل‪ ،‬تــۈگىمهس‬ ‫پىغان‪ ،‬ەئپسۇس‪-‬نادامهت ھامان كهينىدە قاالتتى‪ .‬ۇئ پويىزدىمۇ‪ ،‬ائپتوبۇستىمۇ زۆھرە‬ ‫بىــلهن بىلــله بولغــان بهختلىــك مىنــۇتلىرىنى‪ ،‬شــىرىن كهچمىــشلىرىنى ەئســلىدى‪.‬‬ ‫سﯧغىنىش وئتلىرى ھﯧلىتىنال ىئچىنى تونۇردەك قىززىتتـى‪» .‬ھهسـرەتلىك ائيـرىلىش‬ ‫قاچانغــا ســوزۇالر؟ يــاكى بــۇ ۆئمۈرلــۈك ائيــرىلىش بولــۇپ قــاالرمۇ؟ زۆھــرە نىكــاھتىن‬ ‫كﯧيىنكى ەئھدى‪-‬ۋاپانى قوغداپ قاالالرمۇ؟ يهكى شهيتانالر ۇئنى ىئسكهنجىگه ائالرمـۇ؟‬ ‫بۇ يۈرەك ائخىر داغدا قاالرمۇ؟‪ « ...‬دەپ ىئزتىراپ چهكتى‪.‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ ەئنــسىرىگىنىدەك‪ ،‬ســۆز‪-‬چــۆچهك ۇئنىڭــدىن ائۋۋال يﯧتىــپ‬ ‫كهلگهنىدى‪ .‬زۆھرە ۆئيىدىكىلهرگه بۇ ىئشنى مهخپىي تۇتۇشـنى تاپىلىغـان بولـسىمۇ‪،‬‬ ‫ۋات‪-‬ۋات ائچىــسى يﯧڭــى ياراشــقان ېئــرىگه دەپ قويــۇپ‪ ،‬بــۇ ەئر ھــاراق ســورۇنىدا‬ ‫چۆپقهتلىرىگه دەپ سـﯧلىپ‪ ،‬شـۇنىڭ بىـلهن ۇئ گهپ قـۇالقتىن قۇالققـا تـاراپ‪ ،‬ھهتتـا‬ ‫تهشكىلنىڭ قۇلىقىغىچه بﯧرىپ يهتكهنىدى‪ .‬سىيىت قارى ۆئيىگه كﯧلىپ ائتا‪-‬ائنىسى‬

‫‪348‬‬

‫بىلهن بىر ائخشام مۇڭدىشىپ ھهمـمه ەئھـۋالنى بايـان قىلـدى‪ ،‬وئغلىنىـڭ ىئمانىغـا‬ ‫ســهمىمىيىتىگه ىئــشىنىدىغان ائتــا‪-‬ائنىــسى ۇئنــى تــوغرا چۈشــهندى‪ ،‬كﯧلىنىنىــڭ‬ ‫باشباشتاقلىق قىلغىنىغا ەئپسۇسالندى‪.‬‬ ‫ەئتىسى سىيىت قارى ائتا‪-‬ائنىسىنى باشالپ‪ ،‬ائز‪-‬توال سوۋغا‪-‬ساالم بىلهن قﯧيناتا‪،‬‬ ‫قﯧينانىلىرىنىڭ ائلدىغا كىردى‪ .‬ۇئالر قـۇدىلىرى ۋە كـۈيوئغلىنى قىـزغىن كۈتۈۋالـدى‪،‬‬ ‫پولو ېئتىپ مﯧھمان قىلدى‪ .‬سىيىت قارى بۇ ۆئينىڭ ھهممه يﯧـرىگه قـاراپ زۆھرەنىـڭ‬ ‫ىئزنــالىرىنى ىئزدىــدى‪ ،‬بۇالرنىــڭ تۇرمــۇش شــاراىئتىنىڭ بۇرۇنقىــدىن ياخــشىلىنىپ‪،‬‬ ‫ســهرەمجانلىرىنىڭ يﯧڭىلىنىــپ قالغــانلىقىنى كــۆردى‪» .‬چــانغۇدەك ەئمهســقۇ؟ بــۇ‬ ‫تۇرمۇشنىڭ نﯧمىسى يارىمايدۇ؟ ائتا‪-‬ائنىسىنىڭ قﯧشىدا داق يهردە ياتـسىمۇ‪ ،‬يـالغۇز‬ ‫يهردە يۇمشاق كارىۋاتتـا ياتقانـدىن ياخـشىراق ەئمهسـمۇ؟ ھهي كهم ەئقىـل خوتـۇن‪،‬‬ ‫شهھهرنىڭ جىنلىرى سﯧنى قاچان قويۇپ بﯧرەر!‪ «...‬دەپ وئيلىدى‪.‬‬ ‫_ باالم‪ ،‬تارتىنماي ائلسىال‪ ...‬چـاينى ىئسـسىق دەمـلهپ ەئچىقـاي‪ _...‬دەپ ماڭـدى‬ ‫قﯧينانىسى‪.‬‬ ‫_ مۇشۇنداق ىئچىۋىرەي‪ ،‬كايىمىسىال ائنا‪_...‬دﯦدى سيىت قـارى بـۇ ۆئيـگه بىـردىنال‬ ‫ۆئزلىشىپ كهتكهندەك خۇشاللىق بىلهن‪.‬‬ ‫_ مهھهللىدە سىلىنىڭ ۈئستىلىرىدىن جىـق گهپ بولـدى‪ ،‬خهق ھهر قىـسما گهپنـى‬ ‫تاپىدىكهن‪ ،‬كارىمىز يوق وئلتۇردۇق قارىسىال‪ .‬گهپ بىزنىڭ قىز بالىدا‪ ،‬نﯧمه قىلىـدۇ‬ ‫دەيمهن سىلى بىلهن بىلله يﯧنىپ كهلمهي‪ ...‬ائچچىقىم كهلمىسه كﯧلىدۇ شۇ‪...‬‬ ‫_ خوتۇن كىشى دﯦگهننى مهيلىگه قويۇۋەتسهك بولمايتتى قارىم‪_...‬دﯦدى قﯧيناتىسى‬ ‫ۆئزىدە يوق تهجرىبىنى سۆزلهپ‪.‬‬ ‫_ زۆھرە ھامان يﯧنىپ كﯧلىدۇ‪ ،‬ماڭا شۇنداق دﯦگهن‪_...‬دﯦدى سـىيىت قـارى ۆئزىـگه‬ ‫ىئشهنچ بﯧرىپ‪.‬‬ ‫_ قاچان يﯧنىپ كﯧلهر؟ شۇنداق دﯦگىلى بىر يىلـدىن ائشـتى‪ .‬مهن تـوال سـوراۋﯦرىپ‬ ‫زﯦرىكمىدىم‪ ،‬ۇئمۇ يالغان سۆزلهپ ھارمىدى‪_...‬دﯦدى قﯧينانىسى ۇئھ تارتىپ‪.‬‬ ‫خوتۇنىنىــڭ قاچــان كﯧلىــدىغانلىقى ھهققىــدە ېئنىــق بىــر ۋاقىتنــى دﯦــيهلمىگهن‬ ‫سىيىت قارى خىجالهتته قالـدى‪ ،‬دﯦـمهك‪ ،‬ېئـرى خوتۇنىنىـڭ ىئـشلىرىغا ىئـگه ەئمهس‪،‬‬ ‫خوتۇنى قاچان كهلگۈسى كهلسه شۇ چاغدا كﯧلىـدۇ؛ كاللىـسى قايـسا تﯧخـى كهلمهيـال‬ ‫قويىدۇ‪ .‬سىيىت قارى ەئنسىزلىككه چۆمدى‪ ،‬زۆھرەگه ھهر قانچه ىئشهنـسىمۇ‪ ،‬خوتـۇن‬ ‫كىشىنىڭ شهيتانغا يﯧقىن ىئكهنلىكىنى ېئسىدىن چىقارمايتتى‪» ،‬مىڭ بىر كﯧچه« دە‬ ‫پادىــشاھنىڭ ەئڭ ىئــشهنچلىك‪ ،‬ائمــراق خوتۇنىمــۇ بىــر قــارا زەنگىــگه بۇزۇلغــان‬ ‫ەئمهسمۇ؟!شۇڭا خوتۇن كىشىگه ائلدىراپ ىئشهنمهسلىك كﯧرەك؛ خوتۇنىدىن بىـر ائي‬ ‫ەئمهس‪ ،‬بىـــر ھهپـــته ائيرىلغانـــدىن كﯧيىنمـــۇ ۇئنىـــڭ مـــۇائمىله‪-‬خۇلقلىرىـــدىكى‬ ‫ۆئزگىرىشنى ەئستايىدىل تهكشۈرۈش كﯧرەك‪.‬‬

‫‪349‬‬

‫سىيىت قارى ۈئرۈمچىگه كﯧلىپ بىر قﯧـتىم‪ ،‬مهھهللىـسىگه كﯧلىـپ بىـر قﯧـتىم‬ ‫زۆھــرەگه تﯧلﯧفــون قىلــدى‪ ،‬زۆھــرە ۇئنىڭغــا قىزغىنمــۇ ەئمهس‪ ،‬ســوغۇقمۇ ەئمهس‬ ‫مــۇائمىله قىلــدى‪ ،‬بىــر ېئغىــز گهپ سورىــسا بىــر ېئغىــز جــاۋاب بهردى؛ قىزغىنلىــق‪،‬‬ ‫رومــانتىكىلىقتىن ھﯧچقانــداق ائالمهت كۆرۈلمىــدى‪ .‬شــۇ ھالــدا ۇئ گويــا ىئگىــزگه‬ ‫چىقىۋﯦلىــپ‪ ،‬ســىيىت قــارىنى پهســكه دومىلىتىۋەتكهنــدەك‪ ،‬شــۇنىڭ بىــلهن بــارلىق‬ ‫مۇناسىۋەتنى تۈگهتكهندەك تۇيغۇ بهردى‪ .‬سىيىت قارى ەئسلىدە »ائيرىلغاندىن كﯧيىن‬ ‫قهدرىمىز ۆئتۈلىدۇ‪ ،‬مۇناسىۋىتىمىز باشـقىچه گـۈزەل بولىـدۇ‪ ،‬مﯧھىـر‪-‬مـۇھهببىتىمىز‬ ‫چوڭقۇرلىشىدۇ« دەپ وئيلىغانىدى‪ ،‬ىئش ۇئنـداق بولمىـدى؛ زۆھـرە ۇئنـى دەسـلهپتىال‬ ‫ھهقىقىــي ياخــشى كــۆرۈپ باقمىغانــدىكىن‪ ،‬بۇنىڭــدىن كﯧيىنمــۇ ۇئنىڭغــا ھهقىقىــي‬ ‫كۆڭۈل بهرمهيدىغاندەك قىالتتى؛ بىر تۇرۇپ سىيىت قارىنى قهسـتهن قىيناۋاتقانـدەك‪،‬‬ ‫ســىناۋاتقاندەكمۇ قىالتتــى؛ ەئممــا بۇنــداق ســىناقالر كــۆڭلى نــازۇك قارىمغــا ېئغىــر‬ ‫كﯧلهتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قـارى قﯧيناتىـسىنىڭ ۆئيىـدىن چىقىـپ كﯧتىۋﯦتىـپ‪» ،‬ەئمـدى بـۇ ۆئيـگه‬ ‫دەســسهشكه مــۇمكىن بوالمــدۇ يــوق‪ ،‬خــۇدا ۆئزى بىلىــدۇ« دەپ وئيلىــدى‪ .‬ۇئ يولــدا‬ ‫ۇئچرىغان جاماەئتكه ساالم قىلىـپ ماڭـاتتى‪ ،‬ەئممـا تـۈزۈك جاۋابقـا ېئرىـشهلمهيتتى‪،‬‬ ‫ھهممه ائدەم ۇئنىڭغا بىر قانـداق قـارايتتى‪ ،‬خهقلهرنىـڭ بىـر‪-‬بىرىنـى ىئـشهندۈرۈش‬ ‫كــۈچى شــۇنچىلىك يــۇقىرى ىئــدىكى‪ ،‬يالغــاننىمۇ ھهقىــقهت دەپ بىــر دەمــدە قوبــۇل‬ ‫قىلىــۋاالتتى‪ .‬ســىيىت قــارى ۆئزىنىــڭ ھهقىــقهتهن ھــۆرمهتتىن‪ ،‬ىئنــاۋەتتىن چۈشــۈپ‬ ‫كهتكهنلىكىنى ھﯧس قىلىپ كۆڭلى يﯧـرىم بولـدى‪» ،‬خهقلهرنىـڭ ھهممىـسى ۇئنـداق‬ ‫ائق‪-‬قــارىنى پهرق ېئتهلمهيــدىغان نــادانالر ەئمهس« دەپ وئيلىغــانلىرى نهگه كهتتــى!‬ ‫»قــارىم نهگه بارســا خوتــۇن ائلىــدىكهن‪ ،‬خوتۇنــسىز كــۈن ۆئتكۈزەلمهيــدىكهن‪ ،‬خوتــۇن‬ ‫بولمىـــسا چىدىمايـــدىكهن؛ يولـــدىن چىققـــان قىـــز بولـــسىمۇ چىرايلىـــق بولـــسىال‬ ‫ائلىۋﯦرىدىكهن؛ بىر ۆئيىنى مهركهزدە‪ ،‬بىر ۆئيىنـى مهھهللىـسىدە تۇتىـدىغان بوپتـۇ؛‬ ‫قىــشنى شــهھهردە‪ ،‬يــازنى يﯧزىــدا ۆئتكۈزىــدىكهن؛ رامىزاننــى مهھهللىــسىدە تۇتــسا‪،‬‬ ‫ھﯧيتنــى شــهھهردە وئينايــدىكهن‪ .‬ھۆكــۈمهت ەئمــدى ۇئنىــڭ ىئمــاملىقىنى ېئلىــپ‬ ‫تاشاليمىش‪ «...‬دﯦـگهن گهپلهرنـى قانـداق بﯧـسىقتۇرۇش كﯧـرەك؟ يـاكى جاماەئتنىـڭ‬ ‫ھهممىسىنى چاقىرىپ بىر ساەئت ھﯧكايه سۆزلهپ ۆئزىنى ائقالش كﯧرەكمۇ؟‬ ‫بىرلىكسهپ ىئشخانىسى سىيىت قارىنى چاقىرتىپ‪ ،‬مهسـۇئلىيهتنى سۈرۈشـتۈردى؛‬ ‫سىيىت قارى ائالھىدە ەئھۋال بولۇپ قالغاچقا توي خﯧتى ېئلىشقا ۈئلگۈرمهيال نىكـاھ‬ ‫وئقــــۇپ قالغــــانلىقىنى‪ ،‬خوتــــۇنى كهلــــسه دەرھــــال نــــاھىيىىگه كىرىــــپ خهت‬ ‫ائلىدىغانلىقىنى‪ ،‬مهھهللىسىدە توي چﯧيى بﯧرىدىغانلىقىنى ېئيتتى‪.‬‬

‫‪350‬‬

‫_ قىزنى باشالپ كﯧلىپ‪ ،‬مهشهدىن توي خﯧتى ېئلىش شـۇنچه تهس كهلـدىما؟_دﯦـدى‬ ‫ىئشخانا مۇدىرى قاپىقىنى تۈرۈپ ‪» _ ،‬چىراغ تـۈۋى قـاراڭغۇ« دەپ‪ ،‬مهركهزدە نىزامغـا‬ ‫خىالپلىق قىلغىنىڭلىنى قاراڭال‪...‬‬ ‫_ قىز ۇئنىماي تۇرۇۋالدى‪ ،‬بولمىسا مهنمۇ ۇئنداق قىلمايتتىم‪.‬‬ ‫_ توي قىلماستىال سايىماخۇن بولدۇم دەڭال‪...‬‬ ‫سىيىت قارى بۇنى ېئتىراپ قىلماي تۇرالمىدى‪ ،‬ىئچى دەرد‪-‬ەئلهمدىن سىقىلدى‪.‬‬ ‫_ قىزغا چۈشهندۈرسهڭال بولمامدۇ؟! خوتۇن خهق دﯦگهنغۇ بهغهرەز كﯧلىدۇ‪.‬‬ ‫_ چۈشهندۈرسهك ائڭلىمايدىكهن‪ ،‬قاىئدە‪-‬تۈزۈمنى بىزال بىلىدىغان وئخشايمىز‪.‬‬ ‫_ بىلىپ تۇرۇپ شۇنداق قىلىپسىلىغۇ ەئمىسه؟!‬ ‫_ شهھهردە قااليمىقان بىلله تۇرىدىغانالر جىقكهن‪ ،‬شـۇڭا ھـﯧچ بولمىغانـدا نىكـاھ‬ ‫قىلىۋااليلى دەپ ائلدىراپ كﯧتىپتۇق‪...‬‬ ‫_ شهھهرلىكنى دوراپ بواللمايسىله قارىم‪ ،‬ۇئ يهر بىلهن بۇ يهر وئخشىمايدۇ‪.‬‬ ‫_ شۇنداق‪ ،‬بۇنى ۇئنتۇماسلىقىمىز كﯧرەك ىئدى‪ ،‬شهيتان ائزدۇرۇپتۇ‪...‬‬ ‫_ ھهممىنى شهيتانغا دۆڭگىمهيلى قارىم‪ ،‬چارە كۆرمىسهك بولمايدۇ‪.‬‬ ‫سىيىت قارىم باش ىئماملىقتىن مۇائۋىن ىئماملىققا چۈشـۈرۈلۈپ‪ ،‬ۈئچ ائي سـىناقتا‬ ‫قالدۇرۇلــدى‪ .‬ەئســلىدىكى مــۇائۋىن ىئمــام بــاش ىئماملىققــا ۆئســتۈرۈلۈپ‪ ،‬ىئنــاۋىتى‬ ‫تﯧخىمۇ كۆتۈرۈلـدى‪ .‬بـۇ ىئـشالر سـىيىت قـارىنى بىـر ھهپـته بىـائرام قىلـدى‪ ،‬ەئممـا‬ ‫زۆھرەنىڭ غﯧمىدە يۈرۈپ‪ ،‬بۇ ىئشالرنىمۇ ائنچه ېئتىۋارىغا ائلمىدى‪ .‬ىئچ پۇشـۇغى ھهر‬ ‫ياقتىن قىستاپ كهلسه نـامىزىنى وئقـۇپ‪ ،‬زۆھرەنىـڭ ائمـان‪-‬ېئـسهنلىكىنى تىلىـدى‪.‬‬ ‫ائرىلىقتا بىر قﯧتىم تاھىر قارىغا تﯧلﯧفون قىلدى‪:‬‬ ‫_ يﯧنىڭغا پهقهت بﯧرىـپ بواللمىـدىم ‪ ،‬بولمىـسا تـازا ھـال‪-‬مـۇڭ قىلىـشاتتۇق‪،‬‬ ‫بﯧشىمغا ېئغىر كۈنلهر كﯧلىۋاتىدۇ مﯧنىڭ‪...‬‬ ‫_ سهۋر قىل‪ ،‬ائلالھتىن ائسانلىق تىله‪ ،‬ھﯧلىمۇ ياخشى قارىم بولۇپ قاپتىكهنسهن‪،‬‬ ‫بولمىسا تۈگىشىپ كهتكۈدەكسهن‪.‬‬ ‫_ شــۇنى دﯦگىــنه‪ ،‬زۆھرەنىــڭ كهلمگىنىنــى ائز دەپ‪ ،‬كــالتهقۇيرۇق ىئمــام بولــۇپ‬ ‫وئلتۇردۇم‪ .‬زۆھرە بۇنى بىلسه يﯧنىمغا ھهرگىز كهلمهيدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئ سﯧنىڭ ىئماملىقىڭىنى چوڭ بىلمهيدۇ‪ ،‬سهندىكى مـۇھهببهتنى چـوڭ بىلىـدۇ‪.‬‬ ‫شۇڭا ۇئنىڭغا داۋاملىق تﯧلﯧفون ۇئرۇپ‪ ،‬كۆڭلۈڭنى ىئپادىلهپ تۇر‪.‬‬ ‫_ تﯧلﯧفون قىلمىدى دەمسهن‪ ،‬نهچچه ۇئردۇم‪ ،‬ىئسسىق باسـماس گهپلهرنـى قىلىـدۇ‬ ‫شۇ‪...‬‬ ‫_ سهن ۇئنىڭغا قﯧيداپ قالماي‪ ،‬داۋاملىق ۇئرىۋەر؛ ۇئنىڭ ېئرى ىئكهنلىكىڭنـى ھهر‬ ‫ۋاقىت ېئسىگه سﯧلىپ تۇر‪ .‬بولمىسا »كۆزدىن يىراق كۆڭۈلدىن يىراق« بولۇپ قالىدۇ‪.‬‬ ‫ۇئ چاغدا ىئشىڭ چاتاق!‬

‫‪351‬‬

‫_ تﯧلفون ۇئرىۋەرسهم زﯦرىكىپ‪ ،‬مهندىن تﯧخىمـۇ قاچامـدىكىن دەيـمهن‪ ،‬شـۇڭا ھهر‬ ‫ىئشنىڭ مۇۋاپىق بولغىنى ياخشىمىكىن‪.‬‬ ‫_ بۇ گﯧپىڭمۇ توغرا‪ ،‬ۆئزەڭ توغرا تاپقان بويىچه ىئش قىلىۋەر‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ۈئچىنچى قﯧتىم زۆھرەگه تﯧلﯧفون قىلدى‪ ،‬ۇئالنغان ائۋاز سـوزۇلغانچه‬ ‫ۇئنىڭ ۈئمىدى شۇنچه ۇئزاقلىشىپ كﯧتىۋاتقاندەك بولدى‪ ،‬زۆھرە تﯧلﯧفـوننى ائلغانـدا‬ ‫ائندىن كۆڭلى جايىغا چۈشتى‪ ،‬ەئمما سهل‪-‬پهل جىددىيلىشىپ قالدى‪:‬‬ ‫_ ەئسساالمۇ ەئلهيكۇم‪ ،‬قانداق ەئھۋالىڭىز؟ ياخشى تۇردىڭىزمۇ؟‬ ‫_ ياخشى‪ ،‬ۆئزىڭىزچۇ؟‬ ‫_ قهدىر ەئھۋال‪ ...‬خىزمىتىڭىز ائلدىراش كﯧتىۋاتامدۇ؟‬ ‫_ ائلدىراش ەئمهس‪ ،‬ەئمما ۇئششاق ىئش چىقىپ تۇرىدۇ‪.‬‬ ‫شۇ چاغدا دﯦگىدەك گهپ تﯧپىلماي قالدى‪ ،‬سىيىت قارى باشـقا گهپنـى باشلىمىـسا‪،‬‬ ‫زۆھرە ھهرگىز ائرتۇق گهپ قىلمايتتى‪.‬‬ ‫_ تهشكىلدىن مﯧنى چاقىرتىپتۇ‪ ،‬توي خﯧتى ائلمىساق بولمايدىكهن‪.‬‬ ‫_ ائالرمىز بىر كۈنى‪...‬‬ ‫_ سىز ۇئنداق دﯦگهن بىلهن گهپنىڭ ھهممىسى ماڭا كﯧلىدىكهن‪.‬‬ ‫_ شۇنداق بولىدىغانلىقىنى بىلگهندىكىن ەئمدى چىدىغاچ تۇرۇڭ‪.‬‬ ‫زۆھرە نهدىمۇ ېئرى بىلهن تهڭ دەرد تارتىدىغان خوتـۇن بولـسۇن‪ ،‬بهەئينـى يىراقتـا‬ ‫تۇرۇپ تاماشا كۆرگۈچى ىئدى‪.‬‬ ‫_ بــۇ نــﯧمه دﯦگىنىڭىــز؟ ماڭــا دەرد تارتىــشىپ بهرمىــسىڭىز بهرمهڭ‪ ،‬لــﯧكىن ماڭــا‬ ‫بۇنداق گهپلهرنى قىلىپ دەردىمنى ائۋۇتماڭ!_ دﯦدى سىيىت قارى جىله بولۇپ‪.‬‬ ‫_ ھهممىمىزنىڭ دەردى يﯧتىپ ائشقۇچه بار‪ ،‬چىدىماي ائمال يوق‪ ،‬چىداڭ‪...‬‬ ‫_ سىزنىڭ نﯧمه دەردىڭىز بـار‪ ،‬ائڭـالپ باقـاي مهن‪_،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى دەرگۇمـان‬ ‫بولۇپ‪.‬‬ ‫_ سۆزلىسهم بهك جىق‪ ،‬دﯦگىلى بولمايدۇ‪...‬‬ ‫سىيىت قارى ەئنسىرەپ قالدى‪ ،‬زۆھرە ۇئنى ساز قىلىۋاتامدۇ ياكى راست دەۋاتامدۇ؟!‬ ‫_ دﯦگىلى بولمىسا دﯦمهيـال قويـۇڭ‪ _،‬دﯦـدى سـىيىت قـارى ېئغىـر تىنىـپ قويـۇپ‪_،‬‬ ‫مۇشۇنداق قىلىپ ائدەمنى تهتۈر قىينايدىغان بولدىڭىز‪ .‬ائلالھ كۆڭلىڭىزگه ىئنـساپ‬ ‫بهرسۇن‪.‬‬ ‫_ تاۋى نازۇك قارىم‪ ،‬نﯧمه دﯦسهم ىئشىنىپ وئلتۇرماڭ‪ ،‬كۆڭلىڭىزنى يﯧرىم قىلماڭ‪،‬‬ ‫ۆئيدىكىلهرنى پات‪-‬پات يوقالپ تۇرۇڭ‪.‬‬ ‫_ ۆئزىڭىز كﯧلىپ يوقالڭ‪ ،‬يالغۇز بﯧرىشتىن زﯦرىكتىم‪.‬‬ ‫_ ۇئنداق قىلىپ كهتمهڭ‪ ،‬سىز بارمىسىڭىز ۇئالر مهندىن يهنه گۇمانلىنىدۇ‪.‬‬

‫‪352‬‬

‫_ شۇڭا دەيمهن‪ ،‬نﯧمىـشقا ۆئزىڭىزنـى گۇمانغـا سـﯧلىپ يۈرۈيـسىز؟ مهھهلـله كـوي‬ ‫ائلدىدا يـۈزۈمنى قـويمىغىلى تـۇردىڭىز‪ ،‬بـۇ كـۈنلهر قاچـان تۈگهيـدۇ‪ ،‬قاچـان يﯧنىـپ‬ ‫كﯧلىسىز؟ ماڭا بىر ېئنىق جاۋاب بﯧرىڭه زادى!‬ ‫_ خهقلهرنىــڭ گﯧــپىگه چىدىماپــسىز‪-‬دە‪ ،‬ســهھرايى قىيــامهت دﯦــگهن ەئنه شــۇ‪...‬‬ ‫ۆئيــدىكىلهرنى دﯦمىــسهم مﯧنىــڭ ۇئ يهرگه تارتىــشقۇدەك ھﯧچنــﯧمهم يــوق‪ .‬ۇئ يهردە‬ ‫ياشاشـــنى وئيلىـــسامال ىئچىـــم پۇشـــىدۇ‪ ،‬ۆئزەمنـــى پهقهت ەئركىـــن ‪-‬ائزادە ھـــﯧس‬ ‫قىاللمايمهن؛ تاڭ ۇئقمايمهن‪ ،‬بىر توپ ائدەم مﯧنى قىسماققا ائلغانـدەك‪ ،‬ھهممىـسى‬ ‫مﯧنى باشقۇرۇپ تۇرۇۋالىدىغاندەك بىلىنىدۇ‪.‬‬ ‫_ سىزدىكى بۇ مهسىلىنى ھهل قىلىش تهس وئخشايدۇ‪ ،‬ائلـالھ كـۆڭلىڭىزگه مۇشـۇ‬ ‫يهرنىڭ مۇھهببىتىنى سالمىغىىچه وئڭشالمايدىغان وئخشايسىز‪.‬‬ ‫_ گهپ سىزدە‪ ،‬ەئر كىـشى بولغانـدىكىن تىرىـشىڭ‪ .‬ىئمـاملىقال قىلىـپ وئلتۇرمـاي‬ ‫باشقا تىرىكچىلىك بولسا قىلىڭ‪.‬‬ ‫_ ىئماملىقتىنمۇ ائيرىالي دەپ قالدىم‪ ،‬تىرىكچىلىكنى چوقۇم قىلمىساق بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ مانا مۇنداق دەپ تۇرۇڭ‪...‬‬ ‫سىىيىت قارىم يﯧنىك تىندى‪ ،‬ەئممـا يهنىـال خـاتىرجهم بواللمىـدى‪ .‬بهزى خوتـۇنالر‬ ‫ېئرىنىــڭ يﯧنىــدا تــۇرۇپ ەئســكى ىئــشنى قىلىۋاتقــان يهردە‪ ،‬يىراقتىكــى خوتۇنــدىن‬ ‫قانداقمۇ خاتىرجهم بولغىلى بولسۇن؟!‬ ‫سىيىت قارىنىڭ غﯧرىب‪-‬مىسكىنلىكى قانچه ېئغىرالشقانچه سهۋر‪-‬تاقهت‪ ،‬غهيرەت‪-‬‬ ‫شــىجاەئتلىرىمۇ شــۇنىڭغا مــاس ھالــدا كــۈچىيهتتى‪» .‬گــۈزەل مهھبــۇب‪ ،‬ســۆيۈملۈك‬ ‫خوتۇن« وئبرازىنىڭ خۇنۇكلىشىپ يوقـاپ كهتمهسـلىكىنى ۈئمىـد قىالتتـى‪ .‬زۆھرەنـى‬ ‫نىكاھىغا ائلماستا ۇئنىڭ ىئنـساۋىنى تىـلهپ غـايىۋانه دۇائ قىلغـان بولـسا‪ ،‬ەئمـدى‬ ‫ۇئنىــڭ ائمــان‪-‬ېئــسهن قايتىــپ كﯧلىــشىنى جــان دىلــى بىــلهن ۈئمىــد قىلىــپ دۇائ‬ ‫قىلىدىغان بولدى‪ ،‬زۆھرەدىن بهك ەئنسىرەپ كهتكهن ياكى يامان چۈش كۆرۈپ قالغـان‬ ‫چاغلىرىدا نهپله ناماز وئقۇپ‪ ،‬كۆز ائلدىدا ائغرىـق ياتقـان قﯧرىندىـشىنىڭ شـىپالىق‬ ‫تﯧپىشىنى تىلهپ دۇائ قىلغاندەك يۈكسهك تهقۋالىق‪ ،‬چوڭقۇر تىلهك‪ ،‬كۈچلـۈك ائرزۇ‪-‬‬ ‫ىئستهك بىلهن دۇائ قىالتتى‪.‬‬ ‫ائيــالر ۆئتــۈپ رامىــزان شــهرىف يﯧتىــپ كهلــدى‪ ،‬نامازغــا كﯧلىــدىغان جامــاەئت‬ ‫كۆپهيدى‪ ،‬بايالر كهمبهغهللهرگه ۆئشرە‪-‬زاكات ائيرىشقا باشلىدى‪ ،‬ۆئچ‪-‬ائداۋىتـى بـارالر‬ ‫مۇناسىۋەتلىرىنى ياخشىالشقا قـاراپ ماڭـدى‪ ،‬كىـشىلهر بىـر‪-‬بىرلىرىنـى ىئپتارلىققـا‬ ‫چاقىرىشقا باشلىدى‪ ،‬مهھهللىنى ىئناق كهيپىيات قاپلىدى‪ .‬سىيىت قارى بۇ مۇبـارەك‬ ‫ائينىــڭ ھهر بىــر كــۈنىنى تهقۋالىــق بىــلهن ۆئتكۈزۈشــكه تىرىــشتى‪ ،‬ىئمكانىيهتنىــڭ‬ ‫بﯧرىچه مهسچىتتىن‪ ،‬جاماەئتتىن ائيرىلمىدى‪ .‬جاماەئتمۇ ۇئنىڭغـا بۇرۇنقىـدەك تهتـۈر‬ ‫قاراپ كهتمىدى‪» .‬سىيىت قارى نﯧمىال قىلسا نىكاھالپ خوتۇن ائپتۇ‪ ،‬يا ناشايان ىئش‬

‫‪353‬‬

‫قىلماپتۇ‪ ،‬بﯧرىـپ تـاش سـﯧتىپتۇ‪ ،‬وئغرىلىـق قىلمـاپتۇ‪ ،‬نـﯧمه قىلىمىـز ەئيـبلهپ؟!«‬ ‫دەيدىغانالرمۇ چىقىشقا باشـلىدى‪ ،‬بـۇ پىكىـر ېئقىمىغـا ەئگهشـكهنلهر كـۆپ بولـدى‪،‬‬ ‫نامازنى ۇئنىڭ كهينىـدە رازىمهنلىـك وئقۇشـقا‪ ،‬ۇئنىڭـدىن ائنـچه‪-‬مـۇنچه تهبلىـغ ۋە‬ ‫ھۆكۈمهتنىڭ ەئمر‪-‬پهرمانلىرىنى ائڭالشقا باشلىدى‪ .‬سىيىت قارىنىڭ تهلىـيىگه‪ ،‬بـاش‬ ‫ىئمام وئڭلۇق‪ ،‬كهمتهر باال ىئدى‪ ،‬سـىيىت قـارى بىـلهن مـۇنبهر تاالشـمايتتى‪ ،‬جـۈمهدە‬ ‫ىئمام بولۇپ تهبلىغ قىلغانـدىن باشـقا ۋاقىتتـا ائساسـهن سـىيىت قـارىنى وئتتۇرىغـا‬ ‫چىقىرىپ قوياتتى‪ ،‬سىيىت قارىنىڭ ۆئيى مهسـچىتكه يﯧقىنـراق بولغاچقـا ھهر كـۈنى‬ ‫دﯦگۈدەك دىنىي پاائلىيهتلهرگه يﯧتهكچىلىـك قىالتتـى‪ .‬بـۇ ائيـدا ىئمـام‪-‬خاتىپالرنىـڭ‬ ‫يىغىنى‪ ،‬ۆئگىنىش كۇرسلىرى ائۋۇپ كهتتى‪ ،‬سىيىت قارىمۇ بۇنىڭغا چوقـۇم بارمىـسا‬ ‫بولمايتتى‪ ،‬يىغىن تۈگىگىچه ۇئخالپ قالغىلى تاس قـاالتتى‪ ،‬وئيغـاق تۇرسـىمۇ كـۆزى‬ ‫باشلىقتا بولغان بىلهن‪ ،‬خىيالى خوتۇنىدا ىئدى‪...‬‬ ‫ســىيىت قارىنىــڭ ائدىمىيلىــك ھــۆرمىتى ســاقلىنىپ قالغــان بىــلهن‪ ،‬بــۇرۇنقى‬ ‫ىئناۋىتى يهنىال ەئسلىگه كﯧلهلمىدى‪ ،‬ۇئ تهنه‪-‬مهسخىرىدىن قۇتۇلىدىغان كۈنلهرنىڭ‬ ‫پاتراق كﯧلىشىنى‪ ،‬قهددىنى تىك تۇتـۇپ ياشاشـنى ۈئمىـد قىلغـانچه‪ ،‬زۆھـرە يﯧنىـپ‬ ‫كهلمهي خاپا سالدى‪ ،‬دەرد ۈئسـتىگه دەرد قوشـتى‪ .‬تﯧلﯧفـون ۇئرسـا خۇشـخهۋەر يـوق‪،‬‬ ‫كۆڭۈلــسىز گهپ جىــق‪ .‬بۇنــداق چاغــدا ۇئ زۆھرەنــى ۆئزىــدىن بارغــانچه ياتلىــشىپ‬ ‫كﯧتىۋاتقاندەك ھﯧس قىالتتـى‪ ،‬ھهتتـا »ۇئنىـڭ بىـلهن تـوي قىلغىـنىم‪ ،‬نهچـچه كـﯧچه‬ ‫بىلله بولغىنىم چۈشۈممۇ؟!« دەپ وئيالپ قاالتتى‪.‬‬ ‫ىئنساننىڭ نهپـسى غالىـپ كهلـسه‪ ،‬ىئمـانى‪ ،‬تهقـۋالىقى تـۆۋەن وئرۇنغـا چۈشـۈپ‬ ‫قــاالتتى؛ بــۇنى ســىيىت قــارى ھهر ۋاقىــت ھ ـﯧس قىالتتــى‪ ،‬ائلالھنــى كــۆپرەك زىكــرى‬ ‫قىلىشىم كﯧرەك دەپ وئياليتتى‪ ،‬ەئمما خيالى يهنه زۆھرەگه كﯧتىپ قـاالتتى‪ .‬شـهيتان‬ ‫ۇئنى ھهر كويالرغا ساالتتى!‬ ‫جاماەئت سـىيىت قارىنىـڭ ھهسـرىتىنى بىلمهيتتـى‪ ،‬خوتـۇنىنى ۈئچ‪-‬تـۆت كـۈن‬ ‫خوتــۇن قىلىــپال بۇنــداق ھىجــران‪ ،‬ســﯧغىنىش ائزابىغــا قالغــانالر تولىمــۇ ائز ىئــدى‪.‬‬ ‫ســىيىت قــارى جامــاەئتكه ۆئزى ھهققىــدە باياننــامه جاكارالشــنى‪ ،‬ۆئســهك گهپلهرنــى‬ ‫بﯧسىقتۇرۇشنى قانچه قﯧتىم وئيلىغان بولـسىمۇ مۇۋاپىـق پۇرسـهت تاپالمىـدى‪ ،‬جـۈمه‬ ‫كۈنىدىن باشقا ۋاقىتتا جىـق گهپ قىلغىلـى بولمـايتتى‪ .‬رامىزاننىـڭ ائخىرقـى جـۈمه‬ ‫كۈنى باش ىئمامنىڭ ىئشى چىقىپ قﯧلىپ رۇخسهت سورىدى‪ ،‬ىئماملىق سىيىت قارىغا‬ ‫وئڭچه قالدى‪ .‬بۇ كۈندىكى تهبلىغ »ىئناق جهمىئيهت بهرپا قىلىش« ھهققىدە بوالتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قـارى ۋاقىتنـى چىـڭ تۇتـۇپ ۋەز سۆزلهشـكه باشـلىدى‪ ،‬بۇرۇنقىـدەك تهمكىـن‬ ‫ھالىتىنى ساقلىدى‪ .‬ۇئ ىئسالم دىنىنىڭ ىئناق جهمىئيهت بهرپـا قىلىـشتىكى رولىنـى‬ ‫سۆزلهپ بولۇپ‪ ،‬نۇقتىلىق ھالدا ائىئله‪ ،‬نىكاھ ھهققىدە توختالدى‪.‬‬

‫‪354‬‬

‫» ائىئله ىئناق جهمىئيهت بهرپا قىلىشنىڭ ائساسى‪_،‬دﯦـدى ۇئ جامـاەئتكه تهكـشى‬ ‫قارىۋﯦتىپ‪ _،‬ائىئله بۇزۇلسا جهمىئيهت بۇزۇلىدۇ‪ ،‬ائىئله تۈزەلسه جهمىئيهت تۈزۈلىدۇ‪.‬‬ ‫ائىئلىنىڭ بۇزۇلۇشى ياكى تۈزۈلۈشى ەئر‪-‬خوتۇنغا بـاغلىق‪ ،‬ەئر‪-‬خوتۇننىـڭ ىئنـاقلىقى‬ ‫ەئمهلىيهتته جهمىئيهت ىئناقلىقىنىڭ ائساسـى ‪ .‬ھـازىر جهمىئيىتىمىـزگه قارايـدىغان‬ ‫بولساق‪ ،‬ائىئلىسىنى بۇزۇۋاتقـان ەئر‪-‬ائيـالالر ائز ەئمهس؛ تاالغـا قـاراپ قالغـان ەئرلهر‬ ‫ھﯧچ سهۋەبنىڭ تـايىنى يـوقال خوتـۇنىنى تـاالق قىلىۋﯦتىـپ بارىـدۇ‪ ،‬بـالىلىرى يﯧـتىم‬ ‫قﯧلىۋاتىــدۇ‪ .‬ەئرســىز قالغــان خوتــۇنالر ەئرگه تﯧگىــشنى خالىمــاي‪ ،‬بــاال بﯧقىــشنىمۇ‬ ‫خالىماي يامان يولغا كىرىپ كﯧتىپ بارىدۇ‪ .‬خوتۇنى ائشكارە زىنا قىلمىغـان ھـالهتته‪،‬‬ ‫يهنه كﯧلىپ خوتۇنىنىڭ زىنا قىلغانلىقىغا تۆت گـۇۋاھچىنى كهلتـۈرەلمىگهن ھـالهتته‬ ‫ېئرىنىــڭ ۇئنــى تــاالق قىلىــشى ھــارام‪ ،‬مىجهزىمىــز چىقىــشالمىدى دەپ ائلــدىراپ‬ ‫ائجرىشىپ كﯧتىشمۇ دىنىمىزدا دۇرۇس ەئمهس‪ .‬خوتۇننى قويۇۋﯦتىشكه ناھايىتى چـوڭ‬ ‫سهۋەب كﯧرەك‪ ،‬ائجراشمىسا پهقهت بولمايدىغان ەئھۋالدا ائندىن ائجرىشىش كﯧـرەك‪،‬‬ ‫شۇنداقتىمۇ بىر تاالق خوتۇنىنى ھهيـزدىن‪ ،‬نىفاسـتىن پـاك بـولغىچه قﯧـشىدا ېئلىـپ‬ ‫قﯧلىـــشى كﯧـــرەك‪ .‬خوتـــۇنى ېئرىنىـــڭ قﯧـــشىدا تۇرغـــان مـــۇددەتته ېئـــرى ۇئنىڭغـــا‬ ‫نامهھرەملهرگه قىلىدىغان قىلىقنى قىلماسلىقى كﯧرەك‪ ،‬بولمىسا نىكاھتا يﯧنىشقان‬ ‫بولىدۇ‪ .‬خوتۇنىنى تاالق قىلغاندىن كﯧيىن ەئرنىڭ ۇئنى ۆئيدىن ھهيـدەپ چىقىرىـشى‬ ‫ھــارام‪ ،‬خوتــۇنى باشــقا ەئرگه تﯧگىــپ بــولغىچه مهلــۇم ۋاقىــت كۈتۈشــى كﯧــرەك‪،‬‬ ‫شۇنىڭغىچه ەئرنىڭ ائچچىقى يﯧنىپ قﯧلىـشى‪ ،‬خوتۇنىغـا مﯧھرىبـانلىق كۆرسىتىـشى‬ ‫مــۇمكىن‪ ،‬ەئگهر ائلــالھ نﯧــسىپ قىلــسا‪ ،‬قايتــا يﯧنىشىۋﯦلىــشى مــۇمكىن‪ .‬شــۇڭا‬ ‫جامــاەئتلىرىمىز‪ ،‬ائىئــله ىئنــاقلىقىنى قوغــدايلى‪ ،‬ائلــدىراپ ائجرىــشىدىغان ىئــشنى‬ ‫قىلمايلى‪ ،‬ائيال خهق ائجىز‪ ،‬ۇئالرنى ائسرايلى‪ .‬ەئگهر » بۇ گهپلهرنى دﯦيىشكه سﯧنىڭ‬ ‫الياقىتىڭ توشـمايدۇ« دەپ قالـساڭالر ۇئمـۇ مهيلـى‪ ،‬دەيـدىغان گهپنـى دەپ قويـدۇق‪،‬‬ ‫ھهقنــى يهتكــۈزۈش بىزنىــڭ ۋەزىپىمىــز‪ .‬ھهق تــاائال ائلدىــدا شــۇنداق قهســهم قىلىــپ‬ ‫ېئيتىمهنكى‪ ،‬مهن بىر مۇسۇلمان بولۇش سۈپىتىم بىلهن شهرىەئتكه خىالپ كﯧلىدىغان‬ ‫ىئشنى قىلمىدىم‪ ،‬نىكاھ تۇرمۇشۇمنىڭ وئڭۇشسىزلىققا ۇئچرىشىنى ائلالھنىڭ ماڭـا‬ ‫بهرگهن بىــر ســىنىقى دەپ چۈشــىنىمهن‪ .‬مهن ھهر قايــسىڭالرنىڭ ائلدىــدا جاۋابكــار‬ ‫ەئمهس‪ ،‬ائلالھنىــڭ ائلدىــدا جاۋابكــار‪ .‬كىمنىــڭ ھهق‪ ،‬كىمنىــڭ ن ـاھهق ىئكهنلىكــى‬ ‫قىيامهتته ائشكارا بولىدۇ‪ .‬مهن توغرۇلۇق كىـم نـاھهق گهپ قىلغـان بولـسا شـۇ ماڭـا‬ ‫تۆھمهت قىلغان بولىدۇ‪ ،‬ەئگهر دﯦگهن گهپلىرى ھهقىقهتهن مهندە يۈز بهرگهن بولسا ۇئ‬ ‫غهيــۋەت بولىــدۇ‪ .‬مهن ســىلهرگه غهيــۋەت‪-‬شــىكايهتنىڭ زىنــادىنمۇ ېئغىــر گۇنــاھ‬ ‫ىئكهنلىكىنى جىق سۆزلىدىم‪ ،‬ەئمما يهنىـال غهيـۋەت‪-‬شـىكايهتتىن‪ ،‬پىتـنه‪-‬ىئغـۋادىن‬ ‫قۇتۇاللمىدىم‪ ،‬ۇئنداق قىلماڭالر جاماەئت‪ ،‬بىزنىمۇ بـۇ جاھانـدا ياشـىغىلى قويـۇڭالر‪.‬‬ ‫كىم باشقىالرنىڭ ەئيـب‪-‬نۇقـسانلىرىنى ياپـسا قىيـامهت كـۈنى ائلـالھ ۇئ كىـشىنىڭ‬

‫‪355‬‬

‫ەئيىــۋىنى ياپىــدۇ‪ ،‬كىــم باشــقىالرنىڭ ەئيــب‪-‬نۇقــسانلىرىنى ائشكارىلىــسا ائلــالھ ۇئ‬ ‫كىــشىنى قىيــامهت كــۈنى رەســۋا قىلىــدۇ‪ .‬ائۋۋال ۆئزەڭالرنــى بىلڭــالر‪ ،‬باشــقىالرنىڭ‬ ‫گۇناھىنى ائلالھقـا قويـۇپ بﯧـرىڭالر‪ .‬يهنه بىـر ىئـشنى مهشـهدە دەپ قويـاي‪ ،‬ائيـالىم‬ ‫زۆھرە ھهققىدە ھهر قىسما گهپ قىلىدىغانالر بولسا ەئمدى ماڭـا دﯦـسۇن‪ ،‬زۆھرەنىـڭ‬ ‫قانداقلىقىنى مهن بىلىمهن‪ .‬بولمىسا ھﯧچكىم قااليمىقان سـۆزلهپ يۈرمىـسۇن‪ ،‬پـاك‬ ‫ائيالغا تۆھمهت قىلىش يهتته چوڭ گۇناھنىڭ بىـرى‪ ،‬بـۇنى وئبـدان بىلىـپ قويـۇڭالر‪.‬‬ ‫مهن مهشهدە پهخىرلىنىپ تۇرۇپ شـۇنداق دەيمهنكـى‪ ،‬شـۇنداق قىزنـى بﯧقىـپ چـوڭ‬ ‫قىلغان ائتا‪-‬ائنىغا مىـڭ رەھـمهت‪ .‬ھهممىڭالرنىـڭ ۆئيىـدە ائيـال زاتـى بـار‪ ،‬ۇئالرنـى‬ ‫ائسراش‪ ،‬قوغداش‪ ،‬يامـان ىئـشتىن توسـۇش سـىلهرنىڭ مهجبـۇرىيىتىڭالر‪ ،‬ائيـال خهق‬ ‫پىتنه‪-‬پاساتقا ەئڭ يﯧقىن كﯧلىدۇ‪ ،‬بۇنىڭغا كـۆپ دىقـقهت قىلىـش كﯧـرەك‪ .‬قاچـانكى‬ ‫ەئرلهرمۇ خوتۇن خهقـتهك غهيـۋەتچى‪ ،‬سـۇخهنچى بولىـدىكهن‪ ،‬ىئمـانى ۋە ەئركهكلىكـى‬ ‫يوقالغان بولىـدۇ‪ .‬خۇالسـه كـاالم‪ ،‬پىتـنه‪ -‬ىئغـۋا‪ ،‬قـارا تـۆھمهت‪ ،‬غهيـۋەت‪-‬شـىكايهت‬ ‫كىــشىلىك مۇناســىۋەتنى‪ ،‬ائىئلىنــى‪ ،‬جهمىئيهتنــى بۇزىــدۇ‪ ،‬ىئنــاق جهمىئــيهت بهرپــا‬ ‫قىلىــشقا ېئغىــر زىيــان يهتكۈزىــدۇ‪ .‬ۇئنــداق ناچــار قىلمىــشنى دىنىمىزمــۇ قــاتتىق‬ ‫ەئيبلهيدۇ‪ .‬قهبرە ۋە قىيامهتنىڭ ائزابىدىن قورقىدىغانالر ۇئنـداق چـوڭ گۇنـاھالردىن‬ ‫يىراق تۇرۇشـى كﯧـرەك‪ .‬ائخىرىـدا دەيـدىغىنىم‪ ،‬ھهر بىـر مۇسـۇلمان سـاغالم ەئقىـل‪،‬‬ ‫ساغالم ەئخالقى بىـلهن ياشـاپ‪ ،‬ائىئلىـسىنى گۈللهنـدۈرۈپ‪ ،‬ىئنـاق جهمىئـيهت بهرپـا‬ ‫قىلىشقا بىر كىشىلىك تۆھپه قوشۇشى كﯧرەك‪...‬‬ ‫بۇ قارىمنىڭ نهچـچه ۋاقىتـتىن بﯧـرى كۆڭلىـدە دەپ بولغـان گهپلىرىنـى ائڭـالپ‬ ‫وئلتۇرغان جاماەئت بىر‪-‬بىـرىگه قارىـشىپ كۇسۇلدىـشىپ كهتتـى‪ ،‬ەئممـا بىرەرسـىمۇ‬ ‫وئتتۇرىغـــا چىقىـــپ ۇئنىـــڭ دﯦگهنلىـــرىگه قارشـــى چىقالمىـــدى‪ .‬نامـــازدىن تـــاراپ‬ ‫چىققانلىرىدا بولسا » ائران تۇرغاندەك ەئجهپ دەۋالدىيا‪ ،‬ھۆكۈمهت بﯧكىتىـپ بهرگهن‬ ‫تهبلىغدىن چهتنهپ كهتتىيا‪ ...‬خوتۇنىغا كۈچى يهتمىسه بىزگه كـۈچى يﯧتهمـدىكىنا‪...‬‬ ‫خوتۇنىغــا دﯦــيهلمىگهن گهپلىرىنــى بىــزگه دەمــدىكىنا‪ ...‬ىئــشىنى قىلــسىنا‪ «...‬دەپ‬ ‫غۇدۇراشتى‪ ،‬ەئمما سىيىت قارىنىڭ ېئيتقانلىرىنى ھهرگىز خاتـا دﯦيهلمهيتتـى‪ ،‬قايىـل‬ ‫بولمايــدىغان يهرلىرىنــى وئتتۇرىغــا قويالمــايتتى‪ .‬جامــاەئت دﯦــگهن بويــسۇنغۇچى‪،‬‬ ‫ىئمامنىڭ پىكرىگه ھۆرمهت قىلماي بوالمدۇ؟‬ ‫مۇشۇ تهبلىغ باھانىـسىدە كۆڭلىـدىكىنى دەۋالغـان‪ ،‬ۆئزىنـى ۋە زۆھرەنـى بىـراقال‬ ‫ائقالپ چىققان سىيىت قـارى خـﯧلىال روھلىنىـپ قالـدى‪ ،‬زۆھرەنىـڭ يۈزىغـۇ ائقـاردى‪،‬‬ ‫ەئمما قايتىپ كهلمهي قالسا كۈتۈلمىگهندە قارا يۈز بولۇپ كﯧتهتتى‪ .‬سىيىت قارىنىـڭ‬ ‫جاماەئت ائلدىدىكى يۈزىمۇ تۆكۈلهتتى‪.‬‬ ‫ۇئ شۇ كۈنى كهچته زۆھرەگه تﯧلﯧفون قىلدى‪ ،‬قىـسقىچه ەئھۋالالشـقاندىن كﯧـيىن‬ ‫خۇشاللىقى ۋە ەئنسىزلىكىنى ائشكارىلىدى‪:‬‬

‫‪356‬‬

‫_ بۈگۈنكى جۈمهدە مهن جامـاەئتكه تهبلىـغ قىلىـپ‪ ،‬ۆئزىمىزنـى ائقلىـدىم‪ ،‬ەئمـدى‬ ‫يﯧنىپ كهلمىسىڭىز يۈزۈمنى قارا قىلىسىز‪.‬‬ ‫_ شۇنداقمۇ؟ ياخشى قىلىپسىز‪ ،‬لﯧكىن خهق گﯧپىڭىزگه ائلدىراپ ىئشىنهمدۇ؟‬ ‫_ ىئشىنىشى مۇمكىن‪ ،‬چۈنكى مهن ائلالھ ائلدىدا قهسهم قىلدىم‪.‬‬ ‫_ ىئشهنمهسلىكىمۇ مۇمكىن‪ ،‬چۈنكى خهقلهرنىڭ ھهممىسى قهسهمخور‪.‬‬ ‫_ ىئشهنمىسه مهيلى‪ ،‬بولغىنىنى كۆرەرمىز‪ _،‬دﯦدى سىيىت قارى كهيپىنى بۇزماي‪.‬‬ ‫_ بىز ۇئ خهقنىڭ ائلدىدا زادى نﯧمه گۇناھ قىلىپتۇق؟ ۆئيىدىكى خوتۇن‪ ،‬قىزلىرىنى‬ ‫باشقۇرسا بولمامدۇ دەيمهن‪.‬‬ ‫_ خهقنى ەئيبلهۋەرمهڭ‪ ،‬ۇئالرمۇ ائىئلىسىنى وئبدان باشقۇرۇۋاتىدۇ‪.‬‬ ‫_ ۆئزىمىزنى ائقلىدىم دەپ ۆئزىڭىزنـى چانـدۇرۇپ يۈرمىگهنـسىز‪-‬ھه‪ ،‬خهق ەئمـدى‬ ‫تﯧخىمۇ ىئشهنمهيدۇ‪.‬‬ ‫_ ۇئالرنىڭ ىئشىنىش‪-‬ىئشهنمهسلىكى سىزگه باغلىق بولۇپ قالدى‪ ،‬قايتىپ كﯧلىپ‬ ‫قﯧشىمدا تۇرسىڭىز خهقلهر سىزگه ھﯧچنﯧمه دﯦيهلمهيدۇ‪ ،‬ەئگهر قايتىپ كهلمىـسىڭىز‬ ‫يۈزىڭىز قارا پﯧتى تۇرىۋﯦرىدۇ‪.‬‬ ‫_ مهن خهقنى دەپ ياشامدىمهن؟ ماڭا ۆئزەمنىڭ تۇرمۇشى الزىم‪.‬‬ ‫_ ۇئنــداق دﯦــسىڭىز ەئمــدى بولمايــدۇ‪ ،‬تــوي قىلغانــدىكىن بــۇ تۇرمــۇش ىئككــى‬ ‫ائدەمنىــڭ تۇرمۇشــى بولىــدۇ‪ ،‬ســىز يهنىــال ۆئزىڭىزنــى ەئگه تهگمىــگهن قىــزدەك‬ ‫وئيالمسىز؟‬ ‫_ ەئرگه تﯧگىپال ۆئزەمدىن ائيرىلىپ قالسام بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۆئزىڭىــدىن ائيرىلىــپ قالمايــسىز‪ ،‬يــالغۇزلۇقتىن قۇتۇلــۇپ مهن بىــلهن وئبــدان‬ ‫ياشايسىز‪.‬‬ ‫_ تاڭ‪ ،‬بۇنىڭغا ھﯧچ ىئـشهنگۈم كهلمهيـدۇ‪ ،‬ھـال كـۈنىڭىز ياخشىالنمىـسا قانـداق‬ ‫بهختلىك تۇرمۇش كهچۈرگىلى بولىدۇ؟‬ ‫_ بىــز تﯧخــى يــاش‪ ،‬تىرىــشىمىز‪ ،‬بۇنــداق نــامرات ۆئتىــۋەرمهيمىز‪ .‬شــۇنىڭغىمۇ ائز‬ ‫دﯦگهندە ىئككى‪-‬ۈئچ يىل ۋاقىت كﯧتىـدۇ‪ .‬شـۇنىڭغىچه ائشـۇنداق يۈرەمـسىز؟ مﯧنـى‬ ‫پهقهت وئيلىمامسىز؟‬ ‫_ ۇئنداق ىئش يوق‪ ،‬مهن ھامان بارىمهن‪.‬‬ ‫_ قاچان كﯧلىسىز؟ ەئگهر »سهن بﯧيىغاندىن كﯧـيىن يﯧنىڭغـا بـارىمهن« دﯦـسىڭىز‬ ‫قامالشمايدۇ‪...‬‬ ‫_ سىزدە پۇل تاپااليدىغان چىراي يوق‪ ،‬تۆگىنىـڭ قـۇيرۇقى يهرگه تهگكهنـدە ائنـدىن‬ ‫مۇرادىمغا يﯧتهرمهنمىكىن دەيمهن‪.‬‬ ‫_ سىزگه مال‪-‬دۇنيا شۇنچه مۇھىمما؟ ائدەم دﯦگهن بىر قاچـا تامـاق يﯧـسه تويىـدۇ‪،‬‬ ‫ائرتۇق تاماق ائشـقازانغا زىيـان‪ .‬ھهر قـانچه كاتتـا ائدەممـۇ بىـر كىـشىلىك وئرۇنـدا‬

‫‪357‬‬

‫ياتىدۇ‪ ،‬بﯧيىپ ائسـمانغا چىقىـپ كهتمهيـدۇ‪ ،‬يهنه شـۇ يهردە ياشـايدۇ‪ .‬خـۇدا بهرگهن‬ ‫جان‪ ،‬ىئمان‪ ،‬ساالمهتلىكتىن باشقا نهرسىنىڭ ھهممىسى ھهقىقىي بايلىق ەئمهس مهن‬ ‫سىزگه دەي‪ ،‬نﯧمىنىڭ ەئڭ ياخشى ىئكهنلىكىنى پهقهت بىلهلمهيۋاتىسىز‪.‬‬ ‫_ سىز شۇ بايلىققا ېئرىشهلمىگهنچه ۇئنى كهمسىتىـسىز‪ .‬مهن كهمـبهغهل ياشاشـنى‬ ‫قهتىئي ياقتۇرمايمهن‪.‬‬ ‫_ بـۇنى بىلىـمهن‪ ،‬لــﯧكىن خوتـۇن خهق مــال‪-‬دۇنياغـا ائرتــۇق بﯧرىلىـپ كهتــسه ەئر‬ ‫كىشىگه وئخـشاپ قالىـدۇ‪ ،‬يـالغۇز تىرىكچىلىـك ائيـال كىـشىگه پهقهت ياراشـمايدۇ‪.‬‬ ‫مال‪-‬دۇنيا تﯧپىشنى سىز ەئمهس‪ ،‬بىز وئيلىساق بولىـدۇ‪ .‬ماڭـا ائنـچه ىئشهنمهيـسىز‪،‬‬ ‫لﯧكىن شۇنى وئيالپ باقسىڭىز بولىدۇ‪ ،‬تۇرمۇشتا ەئر‪-‬ائيالنىڭ پهرقى بولۇشى كﯧرەك‪.‬‬ ‫تىرىكچىلىكنى ەئرلهرگه قويۇپ بﯧرىش كﯧرەك؛ ائيال خهقنىڭ بهختـى تـاالدا ەئمهس‪،‬‬ ‫ۆئيدە‪ ،‬ائىئلىدە‪ .‬كهمبهغهل بولسىمۇ نـوچى ياشـايدىغان بىـر ەئرنىـڭ غهمخورلۇقىـدا‬ ‫ۆئتۈۋاتقان ائيالنىڭ چىرايىدىكى كۈلكىنى سىز كۆرۈپ باققانمۇ؟ مهن كـۆرۈپ باققـان‪،‬‬ ‫مۇشۇ مهھهللىدىال شۇنداق بهختلىك ائىئلىدىن وئن نهچچىسى بار‪.‬‬ ‫_ سىز شۇ خوتۇنالرغـا قـاراپ يۈردىڭىزمـا؟ ۇئالرغـا قـاراپ بىزمـۇ شـۇنداق ۆئتـسهك‬ ‫بولىــدىكهن دەمــسىز؟! ســىز شــۇ خوتۇنالرنىــڭ ۆئيىــگه كىرىــپ دەردىنــى تىڭــشاپ‬ ‫بــاقتىڭىزمۇ؟ ېئرىــدىن تايــاق يﯧگهنلىرىنــى ائڭــالپ بــاقتىڭىزمۇ؟ ېئــرىگه بﯧقىنىــپ‬ ‫قالغـــان خوتـــۇن ۆئمـــۈر بـــويى بهختلىـــك بواللمايـــدۇ‪ .‬خوتـــۇن كىـــشىنىڭ نﯧمىنـــى‬ ‫وئياليدىغانلىقىنى مهندىن سوراڭ‪.‬‬ ‫سىيىت قارى ېئغىر خۇرسىندى‪ ،‬كاج خوتۇنغا گهپ ۆئتكـۈزمهك نﯧمـانچه تهس‪-‬ھه!‬ ‫ەئمما سهۋر قىلماي بولمايتتى؛ ائچچىقتىن‪ ،‬تىل‪-‬ھاقارەتتىن يىراق تۇرۇپ‪ ،‬چىرايلىق‬ ‫گهپ قىلماي بولمايتتى‪:‬‬ ‫_ سىزنىڭچه شـۇ ەئر‪-‬خوتـۇنالر كۈنـدىال ۇئرۇشـۇپ يۈرىـدىكهن‪-‬دە! ھهمـمه ائدەمنـى‬ ‫شــۇنداق ەئســكى‪ ،‬ۇئرۇشــقاق‪ ،‬قــاالق دەپ وئيالمــسىز؟ نﯧمىــشقا مۇشــۇ مهھهللىــدىن‬ ‫ەئمهستهكال گهپ قىلىسىز‪ .‬بۇ مهھهللىدىن سىز چىقىپ كهتكىلى قانچىلىـك بولـدى؟‬ ‫ۇئنچىلىك قىلىپ كهتمهڭ‪ ،‬ھهر ائدەمگه ھهر قانچه ناچار بولسىمۇ ۆئز يﯧـرى ياخـشى‪،‬‬ ‫سىز بﯧيجىڭدا نهچچه وئن يىل تۇرسىڭىزمۇ بهرىبىر بﯧيجىڭلىق بواللمايسىز‪ ،‬بﯧيىـپ‬ ‫پۇل تاپىمهن دەپ يـا كارخانـا قۇرالمايـسىز‪ ،‬تۇرۇۋاتقـان ۆئيىڭىزگىمـۇ ۆئزىڭىـز ىئـگه‬ ‫ەئمهس‪ ،‬بىرســى كﯧلىــپ ھهيــدەپ چىقىىرىۋەتــسه تــاالدا قالىــسىز‪ .‬ىئــشخانىڭىزدا ۆئز‬ ‫زۇۋانىڭىــزدا گهپ قىاللمايــسىز‪ ،‬بىــر كىمــلهر بىــلهن مۇڭدىشالمايــسىز‪ ،‬ېئھتىمــال‬ ‫قاتتىراق يۆتىلهلمهيسىز‪ ،‬كوچىالردا بىـر كىمـلهر بىـلهن ساالملىـشىپ ماڭالمايـسىز‪،‬‬ ‫قايسى بىر وئغرى ائلدىمنى توسۇۋﯦلىپ سومكامنى بـۇالپ كﯧـتهر دەپ ەئنسىرەيـسىز‪.‬‬ ‫كﯧچىدە يالغۇز قﯧلىشتىن قورقىسىز‪ ،‬ۆئيىڭىزدە خاتىرجهم ۇئخلىيالمايسىز‪ .‬شۇنداق‬ ‫تۇرۇقلۇق تﯧخى ەئركىن‪-‬ائزادە ياشاۋاتىمهن دەمسىز؟! ۇئنداق قىلماڭ زۆھـرە‪ ،‬يﯧنىـپ‬

‫‪358‬‬

‫كﯧلىڭ‪ ،‬كاللىڭىزدىكى بهزى خىيالالرنى چىقىرىۋﯦتىڭ‪ ،‬شۇنچه گهپلهرنـى قىلىـشتۇق‪،‬‬ ‫شۇنچه ىئشالرنى باشتىن كهچۈردۇق؛ بۇ ياشقا كﯧلىپ‪ ،‬توي قىلىـپ ەئمـدى خـاتىرجهم‬ ‫بوالي دﯦگهندە ىئشىمىزنى بۇزمايلى؛ ەئقىل بىلهن ىئش قىلىۋﯦتىـپ‪ ،‬تـۇرۇپال ۇئنـداق‬ ‫ەئخمهقلىــق قىلمــايلى‪ ،‬يــوقىالڭ ائرزۇالرغــا بﯧرىلىــپ تۇرمۇشــتىن زىيــان تارتمــايلى‪،‬‬ ‫بهختىمىزگه پالتا چاپساق ۇئۋالى ۆئزىمىزگه!‬ ‫_ مهنــدىن ەئنــسىرىمهڭ‪_،‬دﯦــدى زۆھــرە بىــر دەم جىمىــپ كﯧتىــپ‪ _،‬ھــﯧچ ىئــش‬ ‫بولغىنى يوق‪ ،‬ۆئزىڭىزمۇ كۆردىڭىزغۇ‪ ،‬بۇ شهھهر ۇئنداق قااليمىقـان شـهھهر ەئمهس‪،‬‬ ‫ۇئنىڭ ۈئسـتىگه بىزنىـڭ بـۇ ەئلچىخانـا رايونىنىـڭ ھهمـمه يﯧرىـدە سـاقچىالر پوسـت‬ ‫تۇرىدۇ‪ ،‬تۇرۇۋاتقان بىنانىڭ ىئشىكىدىمۇ ائدەم بـار‪ ،‬كىرىـپ‪-‬چىققـانالرنى تهكـشۈرۈپ‬ ‫تۇرىدۇ‪ .‬بﯧشىمىزغا باال كهلسه نهدىـال بولـسا كﯧلىۋﯦرىـدۇ‪ ،‬خـۇدايىم سـاقالر‪ ،‬ھﯧلىمـۇ‬ ‫شــۇنچه ۋاقىتــتىن بﯧــرى ھــﯧچ ىئــش بولمىــدى‪ .‬ىئــشقىلىپ‪ ،‬مهنــدىن بهك ەئنــسىرەپ‬ ‫كهتمهڭ‪ ،‬ۇئنداق ەئنسىرەپ وئلتۇرغىچه تىنچ‪-‬ائمانلىقىمنى تىلهپ ماڭـا دۇائ قىلىـپ‬ ‫قويۇڭ‪.‬‬ ‫_ ھهر كۈنى دۇائ قىلىۋاتىمهن‪ ،‬ىئنساۋىڭىزنى‪ ،‬خاتىرجهملىكىڭىزنى تىـلهپ‪ ،‬يهنه‬ ‫پاتراق قايتىپ كﯧلىشىڭىزنى تىلهپ دۇائ قىلىۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_ مﯧنىــڭ ىئنــساۋىمدىن چاتــاق چىقمايــدۇ‪ ،‬خۇدايىمــدىن مهنــال قــورقىمهن دەپ‬ ‫وئيالمسىز؟!‬ ‫_ قورقسىڭىز ياخشى‪ ،‬خۇدايىمدىن مهندىن بهكرەك قورقۇشىڭىزنى ۈئمىد قىلىمهن‪.‬‬ ‫ائلالھــتىن ھهقىــقهتهن قورقــۇپ‪ ،‬مﯧنــى تاشــالپ قويم ـاي‪ ،‬يﯧنىمغــا تﯧــزرەك قايتىــپ‬ ‫كﯧلىشىڭىزنى تىلهيمهن‪.‬‬ ‫_ قايتىدىغان ىئشىم بولـسا سـىزگه دﯦمهيـال بـارىۋﯦرىمهن‪ ،‬ھـازىرچه سـهۋر قىلغـاچ‬ ‫تۇرۇڭ‪.‬‬ ‫_ مﯧنى وئيلىمىـسىڭىزمۇ‪ ،‬ۆئيـدىكىلىرىڭىزنى بولـسىمۇ وئيـالڭ‪» .‬ەئرگه تﯧگىپمـۇ‬ ‫ائتا‪-‬ائنىسىنى كۆرگىلى كهلمهيدىكهن« دەپ سىزدىن بهك خاپا بولۇپ كهتمىسۇن‪.‬‬ ‫_ ائھ‪ ،‬نﯧمانچه جىق خاپىلىق بۇ‪ ،‬ۆئزەمگه ائخىر ىئگه بواللمايدىغان وئخشايمهن‪.‬‬ ‫سىيىت قارى زۆھرەنىڭ بۇ ھهسرىتىدىن ائمالسىزلىقنى ۋە ائزغىنه ۈئمىـدنى ھـﯧس‬ ‫قىلدى‪.‬‬ ‫رامىزان چىقىـپ كﯧتىـشكه ائز قالغـان كۈنلهرنىـڭ بىرىـدە سـىيىت قـارى تـۇنجى‬ ‫خوتـــۇنى گۇلنىـــسانىڭ ۈئرۈمچىـــدە كﯧلىـــشمهسلىككه ۇئچـــراپ ۆئيىـــگه يﯧنىـــپ‬ ‫كهلگهنلىكىنى ۇئقتى‪ ،‬غۇالم قارى بىلهن كۆرۈشۈپ سىڭلىسىنىڭ ەئھۋالىنى سورىدى‪.‬‬ ‫_ مهنــدىن نﯧمىنــى ســورايال‪_،‬دﯦــدى غــۇالم قــارى قــاپىقىنى تــۈرۈپ‪ _،‬ســىلىگه‬ ‫يارىمىغاندىن كﯧيىن ۆئيدىن قﯧچىـپ‪ ،‬خهقنىـڭ شـهھىرىدە ىئتنىـڭ كـۈنىنى كـۆرۈپ‪،‬‬ ‫ەئيپناق بولۇپ يﯧنىپ كهلدى شۇ‪...‬‬

‫‪359‬‬

‫سىيىت قارى جىددىيلىشىپ قالدى‪ ،‬يۈرىكى سىقىلدى‪:‬‬ ‫_ بۇ قىسمهتلهرنى مهندىنال كۆرسىله بولمايدۇ قارىم‪ ،‬تهقدىر دﯦگۈلۈك‪...‬‬ ‫_ خوتۇن خهق دﯦگهن ائشۇنداق ساراڭ بولىدىكهن؛ قىلىدىغىنىنى قىلىـپ بولـۇپ‬ ‫ائلالھــتىن تﯧگىــشلىك جازاســىنى تارتقانــدا يىغــالپ ياتىــدىكهن‪ ،‬بــارلىق دەردى يهنه‬ ‫بىزگه ېئشىپ قالىدىكهن‪...‬‬ ‫_ نﯧمه ىئش بولغانلىقىنى ېئيتىشقا بوالمدۇ؟‬ ‫غۇالم قارى تۇرۇپ قالدى‪ ،‬چىرايىدا قايغۇ‪-‬ھهسرەت‪ ،‬كۆڭلىدە ىئزا‪-‬ائھانهت‪ ...‬بـۇنى‬ ‫بىر ېئغىز گهپ بىلهن تـۈگهتكىلى بولمـايتتى‪ ،‬مۇشـۇ قـارىم سىڭلىـسىنى ائلـدىراپ‬ ‫قويۇۋەتمىگهن بولسا بۇ كۈنلهرمۇ يوق ىئدى‪.‬‬ ‫_ بـــۇ گهپنـــى سورىمىـــسىال بـــوالتتى‪ ،‬لـــﯧكىن دەپ قويـــاي‪ ،‬بۇنىڭـــدا ســـىلىنىڭ‬ ‫مهسۇئلىيهتلىرىمۇ يوق ەئمهس‪ .‬قويۇۋەتكهن خوتـۇنلىرى ۆئيـدىن قﯧچىـپ ۈئرۈمچىـدە‬ ‫بىر رﯦـستۇراندا ىئـشلهپتۇ‪ ،‬كﯧـيىن يامـان قىـزالر بىـلهن ائرىلىـشىپ قـاپتۇ‪ ،‬وئيـۇن‪-‬‬ ‫تاماشــىغا تويمــاپتۇ‪ ،‬كﯧــيىن بىــر ائلــدامچى بىــلهن ائرىلىــشىپ قــاپتۇ‪ .‬ىئككىــسى‬ ‫نىكاھسىزال بىر ۆئيدە تۇرۇپتۇ‪ .‬ۇئ مهلۇئن جهمىئيهتتىال يۈرۈيدىغان ەئسكى نﯧمىكهن‪،‬‬ ‫گۇلنىسانى يامان ىئشقا ساپتۇ‪ ،‬ۇئنىمىسا ۇئرۇپ خورالپتۇ‪ ،‬قﯧچىـپ كهتـسه كهينىـدىن‬ ‫تۇتۇۋاپتۇ‪ .‬بىر قﯧـتىم ۇئنىـڭ يانپىـشىغا دەسـسهپ قوپالمـاس قىلىۋﯦتىپتـۇ‪ ،‬ۋاقتىـدا‬ ‫داۋاالتماي سۆرىۋﯦتىپتۇ‪ ،‬بىچارە ۇئزۇن يﯧتىپ كﯧتىپتۇ‪ ،‬ۆئلمهپتۇ‪ ،‬ۇئنىڭ بﯧرىسى بوپتۇ‪.‬‬ ‫بىزگه تﯧلﯧفون قىاللمىغاندىكىن‪ ،‬بـۇ ىئـشتىن خهۋىرىمىـز بولمـاپتۇ‪ ،‬كﯧـيىن قانـداق‬ ‫بولــۇپ تﯧلﯧفــون ۇئرۇپ قالــدى‪ ،‬بىــزگه ەئھــۋالىنى خهۋەر قىلــدى‪ ،‬ۆئيــگه يانــدۇرۇپ‬ ‫ەئكىلىۋالدۇق‪ .‬ھازىر ەئھـۋالى خﯧلـى ياخـشى‪ ،‬لـﯧكىن دوڭغـاقالپ ماڭىـدۇ‪ ،‬بىـر دەم‬ ‫وئلتۇرسا بﯧلى تﯧلىـپ ائغرىيـدۇ‪ ،‬دۈمـچهك موماينىـڭ ۆئزىـال بولـدى‪ ،‬لـﯧكىن قوشـنا‬ ‫مهھهللىدىكى توقسان ياشلىق سارىخانمۇ ۇئنىڭدىن ياخـشى‪ ،‬گـۈس‪-‬گـۈس دەسـسهپ‬ ‫ماڭىدۇ‪...‬‬ ‫سىيىت قارى ھهسـرەتلهندى‪ ،‬بـۇ ىئـشتا مﯧنىـڭ مهسـۇئلىيىتىم يـوق دﯦيهلمىـدى‪،‬‬ ‫گۇلنىسا ائجرىشمهن دﯦسىال ماقۇل دەپ خﯧتىنى بهردى‪ ،‬قىزلىقىنى ساقالپ قااللمىغان‬ ‫ناپاك قىزدىن قۇتۇلغىنىغا خوش بولدى‪ ،‬ەئگهر گۇلنىسا ائجراشـقىلى ۇئنىمـاي‪» ،‬زادى‬ ‫مهن سﯧنىڭ خوتۇنۇڭ« دەپ تۇرۇۋالغان بولسا سىيىت قارى قانداق قىالر ىئـدى؟ ائران‬ ‫ائلغــان خوتــۇنىنى دەردىنــى ىئچىــگه يۇتــۇپ خوتــۇن قىلىۋﯦرەرمىــدى؟ ســىيىت قــارى‬ ‫بۇنىڭغا بىر نهرسه دﯦيهلمهيتتى‪ .‬ۆئزىگه ھهقىقىي قاراپ باقسا‪ ،‬ۇئنىڭ ەئر كىـشىدەك‬ ‫ائكتىپ‪ ،‬جهسۇر بولغان ۋاقىتلىـرى بهك ائز ىئـدى‪ ،‬گۇلنىـسانىمۇ پاسـسىپلىق بىـلهن‬ ‫ېئلىپ‪ ،‬ناىئالج قويۇۋەتكهنىـدى؛ زۆھـرەگه ائكتىپلىـق بىـلهن كۆڭـۈل بىلـدۈرەلىگهن‬ ‫بىلهن ھالقىلىق پهيتته پاسسىپلىق قىلىـپ ەئمـرىگه ائاللمىغىلـى تـاس قالغانىـدى‪،‬‬ ‫تاھىر قارى بولمىغان بولسا بهلكىم ۇئ ائرزۇسى ەئمهلگه ائشـمىغان بـوالتتى‪ .‬قىـزالر‪،‬‬

‫‪360‬‬

‫خوتۇنالر ۆئزىنىڭ دﯦگىنىنى قىلدى‪ ،‬گۇلنىسا گۇناھىنى بوينىغا ېئلىـپ ائجرىـشىمهن‬ ‫دەپ ائجراشتى‪ ،‬نومۇس كۈچىگه پايلىماي كﯧتىمهن دەپ كهتتى‪ .‬زۆھرە سىيىت قارىغـا‬ ‫تﯧگىمهن دەپ تهگدى‪ ،‬شهھهردە قالىمهن دەپ قالدى‪ .‬بىچارە سىيىت قارى ھهممىسىگه‬ ‫يۇۋاشلىق بىلهن بويسۇنۇپ‪ ،‬تهقدىرىگه تهن بهردى‪ .‬مولال ائدەم تهقـدىرگه ھهممىـدىن‬ ‫بهك تهن بﯧرەمـــدۇ؟ نﯧمىـــشقا ائلـــالھ بهرگهن بـــۇ جـــان ۋە ەئقىلنـــى ائكتىپلىققـــا‬ ‫ىئشلهتمهيدۇ؟!‬ ‫سىيىت قارى ۆئز ھالىغا ىئچ ائغرىتتـى‪ ،‬قاچـانغىچه ۆئزىنىـڭ دﯦگىنىنـى قىاللمـاي‬ ‫تىتــرەپ تولغىنىــپ يۈرۈيــدۇ؟ زۆھــرە قايتىــپ كهلگىلــى ۇئنىمىــسا نﯧمىــشقا ۇئنــى‬ ‫پاسسىپلىق بىـلهن زورالۋﯦرىـدۇ؟ نﯧمىـشقا ۆئزى كهسـكىن قـارار قىلىـپ‪ »:‬ەئتىگىـچه‬ ‫كهلــسهڭ كهل‪ ،‬بولمىــسا تــاالق! « دﯦيهلمهيــدۇ‪ .‬بىــر يــاكى ىئككــى تاالقتــا يﯧنىــشىش‬ ‫ىئمكانىيىتى بولىدۇ ەئمهسمۇ؟‬ ‫سىيىت قارى يهنىال ۆئزىـگه ھـاي بهردى‪ ،‬كۆنـۈپ قالغـان خـۇينى ۆئزگهرتـمهك تهس‬ ‫ىئدى‪ ،‬مۈشـۈك بىـر دەمـدىال يولۋاسـقا ائيلىنالمـايتتى‪ .‬ۇئ ھـازىر گۇلنىـسانى يـوقالپ‬ ‫كۆرۈپ كﯧلىشنى وئيلىدى ۋە شـۇنداق قـارار قىلـدى؛ غـۇالم قارىغـا ەئگىـشىپ‪ ،‬يـول‬ ‫ۈئستىدىكى بىر دۇكاندىن سوۋغا ساالم ېئلىپ‪ ،‬ۇئالرنىڭ ۆئيىگه باردى‪ .‬غۇالم قارىنىـڭ‬ ‫ۆئيىـــدىكىلىرى ۇئنـــى ســـوغۇق قارشـــى ائلـــدى‪ ،‬كﯧـــسهلنى يـــوقالش ســـاۋاب ىئـــش‬ ‫بولغاندىكىن‪ ،‬ۇئنداق قىلىپ كهتمىسىمۇ بوالتتى‪ .‬سىيىت قارىنىڭ ائلدىغا كۆڭۈلسىز‬ ‫مهنزىرە چىقىۋەردى‪ ،‬ۆئيدە ھاياتلىق چىرىغىنى ائجىز ياندۇرۇپ‪ ،‬دوڭغـاق سـۆگهتنىڭ‬ ‫كۆتىگىدەك تاشلىنىپ ياتقان گۇلنىسا توي كﯧچىسى زۆھرەنى ەئسـلهتكهن چىرايلىـق‬ ‫قىزغــا ھــﯧچ وئخــشىمايتتى‪ .‬وئرۇقــالپ‪ ،‬يىگىــلهپ مومايــدەكال بولــۇپ قالغانىــدى‪،‬‬ ‫ۇئنداقمىكىن دﯦسه چىرايىدا يهنه ياشلىق گۈزەللىكى جىلۋە قىلىـپ تـۇراتتى‪ ،‬خـازان‬ ‫پهسلىدە تﯧخى سارغىيىپ بواللمىغان بىر تال يﯧشىل ياپراق مـۇددەتتىن بـۇرۇن يهرگه‬ ‫چۈشۈپ ائجىز‪ ،‬يالغۇز‪ ،‬مهيۈس‪ ،‬ېئچىنىشلىق ھالدا تاشلىنىپ ياتاتتى‪.‬‬ ‫گۇلنىسا ۆئزىگه دەھشهتلىك زۇلۇم سالغان ھايۋاننى جاھاندىكى ەئرلهرنىڭ ەئڭ‬ ‫ەئسكىسى دەپ وئيالپ بولغاچقا‪ ،‬سىيىت قارىغا ۇئنچه نهپرەتلىنىپ قاراپ كهتمىـدى‪.‬‬ ‫ســورىغان گهپلىــرىگه جــاۋاب بﯧرىــپ وئلتــۇردى‪ .‬ســىيىت قــارى ۇئنىڭغــا تولىمــۇ ىئــچ‬ ‫ائغرىتتى‪ ،‬ەئگهر ھۆكۈمهت ىئمامالرغا ىئككى خوتـۇن ېئلىـشنى يولغـا قويغـان بولـسا‬ ‫گۇلنىسانى ەئمرىگه ېئلىشنى چوقۇم وئيالشقان بوالتتى‪.‬‬ ‫سىيىت قارى غۇالم قارىنىڭ ۆئيىدىن چىقىپ يولبويى گۇلنىسانى وئيلىدى‪ ،‬ۇئنىڭ‬ ‫توي كـۈنى زارلىنىـپ يىغالشـلىرىنى ەئسـلىدى‪ ،‬يىغاليـدىغان كـۈنى ەئسـلىدە بۈگـۈن‬ ‫ىئدى‪ ،‬قىزلىقىنى ساقالپ قااللمىغان بىچارە قىز‪ ،‬ۆئزىدە شـۇنچىلىك غـۇرۇر ۋە نومـۇس‬ ‫كۈچى بولغاندىكىن نﯧمىشقا ىئپپىتىنى بۇرۇنراق قوغـدىمىغان بولغىيـدى! ۇئ چوقـۇم‬ ‫شـــهيتانلىرىنى باشـــقۇرالمىغان‪ ،‬زىناغـــا ائۋۋال يﯧقىنالشـــقان‪ ،‬ائنـــدىن شـــهھۋەت‬

‫‪361‬‬

‫غىلتاڭلىرىغا تﯧيىلغان‪ ،‬ائندىن ۆئزىنـى تۇتالمىغـان گهپ‪ ،‬قىزىقىـپ سـىناپ باققـان‬ ‫گهپ‪ .‬شهيتان ائدەمنى يامان ىئـشالرغا شـۇنچىلىك قىزىقتۇرىـدىكى‪ ،‬ىئمـانى كۈچلـۈك‬ ‫ائدەملهرال شۇ قىزىقىش ائرىسىدا ھوشىنى تاپىدۇ‪ ،‬خۇداغا قايتىدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرەنىڭ ىئمانى سۇسلىـشىپ كهتتـى‪ ،‬قهلبـى سـىيىت قارىمـدىن يىراقلىـشىپ‬ ‫كهتتــى‪ .‬قارىمــدىن يىراقلىــشىپ كهتــسه كــارىيىتى چــاغلىق‪ ،‬ىئمــان‪-‬ېئتىقادىــدىن‬ ‫يىراقالپ كهتمىسه بوالتتى‪ .‬سىيىت قارىمنىڭ تاقىتى تاق بولۇشـقا باشـلىدى‪ ،‬ەئمـدى‬ ‫قاچــانغىچه ۇئ بهڭــۋاش خوتــۇننى بىچــارىلهرچه ســاقاليدۇ؟! ھىجــران‪ ،‬ســﯧغىنىش‪،‬‬ ‫ەئنسىرەش ائزابى قاچانغىچه سوزۇلىدۇ؟ زۆھـرە قاچـانغىچه ېئرىنـى مـولال پـوك‪-‬پـوك‬ ‫كۆرۈپ ەئخمهق قىلىدۇ؟ قاچانغىچه بۇ نىكاھنىڭ ھۆرمىتىنى قىلمايدۇ؟‬ ‫ائچچىق‪ ،‬ەئلهملىك خىيال سۈرۈپ كﯧىتىۋاتقان قارىمنى ۆئزىگه بولغان ېئچىـنىش‬ ‫تۇيغــۇلىرى چىرمىۋالــدى‪ ،‬بىــرەر قﯧــتىم بولــسىمۇ ۆئمرىــدە ائكتىــپ بولــۇپ‪ ،‬ۆئزى‬ ‫كهســكىن قــارار چىقىرىــپ‪ » ،‬كهلــسهڭ ېئــرىم‪ ،‬كهلمىــسهڭ تــاالق« دەپ زۆھرەنــى‬ ‫چۆچۈتۈپ قويغۇسى كهلدى‪ ،‬قﯧيناتا‪-‬قﯧيناپىلىرىنى ۋە مهسچىتته جامـاەئتكه خوتـۇنى‬ ‫ائلدىراپ تاالق قىلماسلىق ھهققىدە سۆزلىگهنلىرىنى ۇئنتۇپ قالدى‪.‬‬ ‫بــۇ تاقهتنىــڭ چﯧكــى قــانچه كــۈن؟ بىــر ھهپــته‪ ،‬بىــر ائي! ەئممــا كۆڭۈلچــۇ؟‬ ‫مۇھهببهتچۇ؟ ۇئنى نهگه ائپىرىـدۇ؟ كۆڭـۈل ۇئنـى سـهمهرقهند ائلمىـسىدەك چـۆللهرگه‬ ‫ائپىرىــپ تاشــالپمۇ بولــدى‪ ،‬مانــا ەئمــدى ۇئ ھهقىــقهتهن چۆلــدە قالغــان يولۇچىــدەك‬ ‫تﯧڭىرقاپ‪ ،‬تهشنالىق ائزابىدا قىينالماقتا‪.‬‬ ‫سىيىت قارى قاتار تامدىن ۆئتۈپ كﯧتىۋﯦتىپ بىرەيلهننىڭ ھويلىسىدىن ياڭراۋاتقان‬ ‫»ۈئچ پهدە« نى ائڭالپ قالدى‪:‬‬ ‫دۇتتارىم وئن بهش پهدە‪،‬‬ ‫باش پهدە يامان يهردە‪.‬‬ ‫قىزنىڭ ۋەدىسى ۋەدە‪،‬‬ ‫يىگىتنىڭ ۋەدىسى نهدە‪...‬‬ ‫‪29‬‬ ‫نىكاھ ائرقىلىق قىزلىـق دەۋرىـدىن خوشالشـقان‪ ،‬كـۆڭلى ائرام تاپقـان زۆھـرە ۆئز‬ ‫ائرزۇســى بــويىچه ياشاشــنى داۋام ەئتتــى‪ .‬بهلهن خىــزمهت‪ ،‬ەئركىنلىــك ۋە راھهت ھهر‬ ‫كۈنى قۇچاق ائچتى‪ .‬تۇرۇۋاتقان ۆئي ۆئزىنىڭ بولمىغان بىلهن ۆئيىنى ناھايىتى پـاكىز‪،‬‬ ‫رەتلىك تۇتاتتى‪ ،‬ھﯧچقانداق نهرسىدە توپا‪-‬چـاڭ‪ ،‬كىـر‪-‬داغ قالـدۇرمايتتى‪ ،‬قانـداقتۇر‬ ‫بىر نهرسه رەتسىز تۇرۇپ قالسا كۆزىگه سىغمايتتى‪-‬دە‪ ،‬بﯧرىپ ۇئنـى وئڭـشايتتى‪ ،‬بـۇ‬ ‫ىئشالرغا شـۇنچه ھﯧرىـسمهن ىئـدىكى‪ ،‬پوپايكـا توقۇشـقا ائمـراق خوتـۇنالردەك زىـل‪،‬‬

‫‪362‬‬

‫چاققان ھهرىكهت قىالتتى؛ شۇنچىلىك ىئنچكه‪ ،‬ەئستايىدىل ىئـدىكى‪ ،‬ەئمـدى بولـدى‬ ‫دﯦمىگىچه كۆڭلى تىنمايتتى‪ ،‬ەئگهر كﯧيىنچه بالىسى بولۇپ بۇ باال تـامالرنى سـىزىپ‪،‬‬ ‫ۆئيدىكى نهرسىلهرنى وئڭتهي‪-‬توڭتهي قىلىۋﯦتىدىغان بولسا چوقۇم چىدىماي قـاالتتى‪.‬‬ ‫دﯦمهك‪ ،‬ۇئنىڭ كۆڭۈل خوشلۇقى ۆئيـدىكى ەئشـياالرغا باغلىنىـپ كهتكهنىـدى‪ ،‬گـۈزەل‬ ‫كۆرۈنگهن ھهمـمه نهرسـىگه مﯧھىـر بىـلهن قـارايتتى‪ ،‬ائسـرايتتى‪ .‬شـۇ نهرسـىلهردىن‬ ‫ھۇزۇرلىنىپ غﯧرىبلىقىنى‪ ،‬ىئچ پۇشـۇقىنى باسـاتتى‪ ،‬ىئككـى كۈنـدە بىـر يۇيۇنـاتتى‪،‬‬ ‫يىپهكتىن ىئشلهنگهن راھهت كىيىملىرىنى كىيىپ ۆئيدىن ۆئيگه غىتىلـداپ مﯧڭىـپ‬ ‫يــۈرەتتى‪ ،‬بالكونغــا چىقىــپ رەڭــدار شــهھهرنىڭ قاينــاق مهنزىرىلىــرىگه قــارايتتى‪،‬‬ ‫ائشخانىدا خالىغان تامىقىنى ېئتىپ يهيتتى‪ ،‬مﯧۋە‪-‬چﯧۋىنى ائقالپ ائلـدىغا ەئكىلىـپ‬ ‫قويــۇپ ســاەئت‪-‬سـاەئتلهپ تﯧلىــۋىزور كــۆرەتتى‪ ،‬يــاكى مۇڭلــۇق مــۇزىكىالرنى قويــۇپ‬ ‫يــالغۇز رومــانتىكىلىق ىئچىــدە ائرامــبهخش خىيالالرغــا چــۆمهتتى‪ ...‬ۇئ بﯧيجىڭغــا‬ ‫كهلگهندىن بۇيان مهكتهپته ۋە باشـقىالرنىڭ ۆئيىـدە قىـسىلىپ‪ ،‬قورۇنـۇپ‪ ،‬خارلىنىـپ‬ ‫ياشاپ كهلگهنلىرىنى وئيلىسا ھازىرقى راھهتلىرىنىڭ قهدرىنى تﯧخىمۇ ھﯧس قىالتتى‪،‬‬ ‫يالغۇزلۇقىنى ھﯧسابقا ائلمىغاندا بۇنـداق ەئركىـن‪-‬ائزادە ياشـاش تولىمـۇ كۆڭۈللـۈك‬ ‫ىئش ىئدى‪.‬‬ ‫_ ەئجهپ چاققان توي قىلىۋاپسىز‪ ،‬مۇبارەك بولسۇن‪ _،‬دﯦدى ھۈسهيىن سىيىت قارى‬ ‫بىلهن كۆرۈشكهن كۈنىنىڭ ەئتىسى‪.‬‬ ‫زۆھرە خىجىل بولغاندەك بىر ياققا قارىۋالدى‪.‬‬ ‫_ مهندىن ۆئزىڭىزنى قاچۇرۇپ شۇنداق قىلدىڭىز‪ ،‬شۇنداقمۇ؟‬ ‫_ ياق‪ ،‬ۇئنداق ەئمهس‪...‬‬ ‫_ مﯧنى كۆرسۇن دەپ چاقچاق قىلىۋاتامسىز‪-‬يا؟!‬ ‫_ ياق‪ ،‬بىز راست توي قىلدۇق‪.‬‬ ‫_ ەئمىسه نﯧمىشقا ۇئنى ېئرىم دﯦمهيسىز؟ نﯧمىشقا يالغان ېئيتىسىز؟‬ ‫_ سىزنى باشقىچه چۈشىنىپ قاالمدىكىن‪ ،‬تهسىرى ياخشى بولماسمىكىن دەپ‪...‬‬ ‫_ ەئرگه تﯧگىش نومۇس ىئشمىدى؟‬ ‫_ ۇئنداق ەئمهس‪ ،‬لﯧكىن ائدەم خىجىل بولىدىكهن‪.‬‬ ‫_ ېئرىڭىز وئبدان بالىكهن‪ ،‬ياخشى ىئنسانالر بهختكه ېئرىشىشى كﯧرەك‪ .‬سىز ھازىر‬ ‫ۆئزىڭىزنى بهختلىك ھﯧس قىالمسىز؟‬ ‫_ ھهەئ‪ _...‬دﯦدى زۆھرە چاندۇرماي‪.‬‬ ‫_ مهن قارىسام ۇئنچه بهختلىك ەئمهستهك‪ ...‬سىز ېئرىڭىزنـى كهمسىتىدىكهنـسىز‪،‬‬ ‫بۇنداق ائيالالر ۆئزىنى ھهرگىز بهختلىك ھﯧس قىاللمايدۇ‪ ،‬ائخىرقـى ھﯧـسابتا ۆئزىمـۇ‬ ‫بهختسىز بولۇپ قالىدۇ‪.‬‬ ‫_ مهن ۇئنى كهمسىتمهيمهن‪.‬‬

‫‪363‬‬

‫_ياق‪ ،‬مهن ۇئنچىلىك ىئـشالرغا ھۆكـۈم قىالاليـمهن‪ .‬سـىز يامـان ائيـالالر تىپىـدىن؛‬ ‫مﯧنىڭ ائيالىممۇ شۇنداق‪ ،‬ۇئ تا ھازىرغىچه مﯧنى كهمـسىتىدۇ‪ ،‬مهنـدىن رازى ەئمهس‪.‬‬ ‫مﯧنى ياخشى كۆرىدۇ‪ ،‬چىدىمايدۇ‪ ،‬لﯧكىن ۇئنىڭ نـارازىلىقى مـۇھهببهتتىن كۈچلـۈك‪،‬‬ ‫ھاياتىدىن پهقهت رازى ەئمهستهك يۈرۈيدۇ‪ ،‬بهلكىم ۆئمۈر بويى شۇنداق ۆئتىدۇ‪...‬‬ ‫زۆھرە ۆئز مىجهزىنىڭ ھۈسهيىننىڭ خوتۇنىنىڭ مىجهزىـگه وئخـشايدىغانلىقىنى‬ ‫ائڭالپ‪ ،‬ھۈسهيىننىڭ كﯧيىنكى كـۈنلهردە ۆئزىنـى خوتۇنلۇققـا ېئلىـش نىيىتىـدىن ۋاز‬ ‫كهچكهنلىكىنىڭ مۇھىم سهۋەبىنى بىلگهندەك بولدى‪.‬‬ ‫_ ۇئ باال سىزنى ياخشى كۆرىـدىكهن ھهم قهدىرلهيـدىكهن؛ دەل مۇشـۇ سـهۋەبتىن ۇئ‬ ‫بىچـارە! مهن بىــر قــاراپال ۇئنىــڭ خاراكتﯧرىنىــڭ ائجىزلىقىنــى‪ ،‬بﯧــشىدىن جىــق ىئــش‬ ‫ۆئتمىگهنلىكىنـــى ھـــﯧس قىلـــدىم‪ .‬بـــۇ ۇئنىـــڭ ۈئچـــۈن ياخـــشى ەئمهس‪ .‬ھهمـــمه‬ ‫كۆڭۈلسىزلىك ەئمهلىيهتته قابىلىيهتسىزلىكتىن باشلىنىدۇ‪.‬‬ ‫_ شۇنداق‪ ،‬ەئرلهر چوقـۇم بـاي‪ ،‬قابىلىيهتلىـك بولۇشـى كﯧـرەك‪ _،‬دﯦـدى زۆھـرە بـۇ‬ ‫گهپنى قۇۋۋەتلهپ‪ _،‬ھازىر زامان شۇنى تهلهپ قىلىدۇ‪.‬‬ ‫ەئرگه تهگكهننىڭ خاسىيىتىمىكىن‪ ،‬ھۈسهيىن سىيىت قارىنى كۆرگهندىن باشالپ‬ ‫زۆھرەگه بۇرۇنقىدەك يامان غهرەز دە كۆز تاشلىمايدىغان بولدى‪ ،‬زۆھـرە ىئـشقا كهلـسه‬ ‫بۇرۇنقىدەك تـوال چاقىرىـپ كهتمهيتتـى‪ ،‬مـۇھىم ىئـش بولمىـسا ىئـشقا بۇيرۇمـايتتى‪،‬‬ ‫چىرايىنــى ۆئزگهرتمهيتتــى‪ ،‬گهپنــى ائز قىالتتــى‪ .‬زۆھــرە ۇئنىــڭ ىئچىــدىكىنى بىلىــپ‬ ‫بواللمىدى‪ ،‬ياكى بۇ ھالغا كارى يوق يۈرەلمىدى‪ ،‬ىئچى سىقىلىپال تۇراتتى‪ .‬ەئسـلىدە‬ ‫ۇئنىــڭ ھهر كــۈنى شــۇنداق ســوغۇق‪ ،‬پهرۋاســىز مــۇائمىله قىلىــشىنى ۈئمىــد قىلــسا‪،‬‬ ‫ماائشــىنى خــاتىرجهم ېئلىــپ ياشىــسا بولىــۋﯦرەتتى‪ .‬نﯧمىــشقا ەئمــدى تــۇرۇپال ۇئنىــڭ‬ ‫قىزغىن ۋە چهكتىن ائشقان مۇائمىلىسىنى ەئسلهپ »سﯧغىنىپ« قالدى؟‬ ‫خىزمهت ۋاقتىدا ھﯧچ ىئشىنىڭ تايىنى يوق‪ ،‬ېئكراندىكى دۇنياغا مهستانه بولۇپ‬ ‫وئلتۇرغـــان زۆھـــرە ھۈســـهيىننىڭ قىـــزغىن دىـــدارىنى كـــۆرەلمىگهنچه ۆئزىـــدىن‬ ‫خۇدۇكسىرەيدىغان‪ ،‬يوقىالڭ خىيالنى جىـق قىلىـدىغان بولـۇپ كهتتـى‪ .‬ۇئ ھۈسـهيىن‬ ‫بهخش ەئتكهن ىئمكانىيهتنىڭ سﯧھرىدىن‪ ،‬تهسىر كۈچىدىن‪ ،‬بﯧسىمىدىن‪ ،‬قهرزدارلىق‬ ‫تۇيغۇســىدىن قۇتۇاللمــايال يــۈرەتتى‪ ،‬بــۇ يهرگه ۆئزىنىــڭ مهنــسۇپ ەئمهســلىكىنى‪،‬‬ ‫ھۈســــهيىن ىئــــشتىن بوشــــىتىۋەتمىگهچكىال مۇشــــۇ كــــۈنلىرىگه شــــۈكرى دەپ‬ ‫ۆئتۈۋاتقــانلىقىنى وئيلىــسا يــۈرەكلىرى ېئغىــر‪-‬ېئغىــر ســوقۇپ كﯧتهتتــى؛ كهلگۈســى‬ ‫بهربات بولۇپ‪ ،‬شىرىن چۈشى ائياغالشسا كۆرىـدىغىنى جاپـا‪-‬مۇشـهققهت‪ ،‬بۇنچىلىـك‬ ‫تهلهي ۋە ىئمكانىيهتكه ەئمدى ۇئنداق ائسان ېئرىشهلمهيدۇ‪» ،‬ياغاچ قازاندا بىر قﯧتىم‬ ‫ائش پىشىدۇ«‪ ،‬ەئگهر ۇئ ىئـشتىن ھهيـدىلىپ قالـسا بۇرۇنقىـدەك رﯦـستۇرانغا بﯧرىـپ‬ ‫ىئشلىيهلمهيدۇ‪ ،‬ائز ماائشلىق قارا ىئشنى ھهرگىز قىلمايدۇ‪ ...‬ائلدىغا قـاراپ ماڭـسا‬ ‫ماڭىدۇكى‪ ،‬كهينىدە قﯧلىپ ائزابلىنىشنى خالىمايدۇ‪.‬‬

‫‪364‬‬

‫رامىزان كىرىشى بىـلهن بﯧيجىڭـدىكى كـۆپلىگهن ەئرەب دىپلومـاتالر وئيـۇنلىرىنى‬ ‫يىغىشتۇرۇپ قويۇپ‪ ،‬ائلالھنى ياد ېئتىشكه‪ ،‬گۇناھلىرىغـا تهۋبه قىلىـشقا باشـلىدى‪.‬‬ ‫بــۇ ائي شــهرەپلىك ائي ىئــدى‪ ،‬ەئمــدى بــۇ ائينىمــۇ وئينــاپ ۆئتكۈزۈۋەتــسه گۇناھتــا‬ ‫ھهددىدىن ېئشىپ كهتكهنلىرىنى‪ ،‬ائخىرەتته دەھشهتلىك ائزابقا قالىـدىغانلىقلىرىنى‬ ‫وئيلىــسا كﯧــرەك‪ ،‬كﯧچىنــى ۇئخلىمــاي ۆئتكــۈزۈپ ســۇھۇرلۇقنى يهپ نامــاز ۆئتهپ‬ ‫بولغاندىن كﯧـيىن چۈشـكىچه ۇئخلىـشاتتى؛ ىئبـادەتنى قولـدىن بهرمهيتتـى‪ ،‬تهراۋىـھ‬ ‫نامىزىغىمۇ جىق ائدەم يىغىالتتى‪ .‬ۇئالر خۇيزۇ ائخۇنالرنىـڭ قىراەئتلىرىنـى يـاقتۇرۇپ‬ ‫كهتمىگهچــكه‪ ،‬ۆئزلىــرى بىــر ائخــۇن تﯧپىــپ ىئمــام قىلىــش نىيهتلىرىــدە بولــدى‪ .‬بــۇ‬ ‫تهلهپكه بىناەئن سهۇئدى ەئرەبىستان ەئلچىخانىسى ائدەتتىكى بىر شهيخنى بﯧيجىڭغا‬ ‫تهكلىپ قىلىـپ‪ ،‬ھهممهيلهننىـڭ ائرزۇسـىنى ىئـشقا ائشـۇردى‪ ،‬تهجۋىـدلىك‪ ،‬مۇڭلـۇق‬ ‫قىـراەئت قىلىـدىغان ۇئ شـهيخ كۆپچىلىكنىـڭ ۈئمىـدىنى يهردە قويمـاي‪ ،‬دىپلومـاتالر‬ ‫وئلتۇراق رايونىدا تهييارالنغان ۋاقىتلىق ۆئيدە بىر ائي ىئمام بولدى‪ .‬ناماز دﯦسه بﯧشى‬ ‫ائغرىيــدىغان‪ ،‬وئينــاپ يــۈرۈپ ىئبــادەتتىن بهكــال يىراقلىــشىپ كهتكهنلهرمــۇ شــۇ‬ ‫ىئمامنىڭ خاسىيىتى بىلهن تهقۋالىقلىرىغـا يﯧنىـپ‪ ،‬نامـازنى تهئـدىل ەئركـان بىـلهن‬ ‫وئقۇشقا باشلىدى‪ .‬ېئـسىل ياشـاۋاتقاندەك قىلغـان بىـلهن كـۆڭلى سـۇنۇق ھۈسـهيىن‬ ‫رامىــزان شــهرىفنىڭ ھــۆرمىتىنى يــاد ېئتىــپ‪ ،‬تهقۋالىــق ســﯧپىگه جهم بولغــان‬ ‫قﯧرىنداشــلىرىغا قﯧتىلــدى؛ تــۈگىمهس ھهســرەتلىرى‪ ،‬ىئــچ پۇشــۇقلىرىدىن ۋاقىتلىــق‬ ‫بولــسىمۇ قۇتۇلــدى‪ .‬ۇئ مۇشــۇنداق بولىــدىغانلىقىنى بىلهتتــى‪ ،‬ۆئز ېئتىقادىــدىن‬ ‫خاتىرجهملىك تﯧپىشنىڭ مۇھىملىقىنى ېئتىراپ قىالتتى‪ .‬ەئمما دۇنيـا ۋەسۋەسـىلىرى‬ ‫ۇئنىڭدىن كۈچلۈك كﯧلىۋەرگهچكه‪ » ،‬يا رەببىم‪ ،‬بۇ شىرىن دۇنيانىڭ رىزىقلىرى مﯧنى‬ ‫ائزدۇردى‪ ،‬قهلــبىم كﯧــسهل‪ ،‬مﯧنــى ھىــدايهت قىلمىــساڭ ھهممىــسى بىكــار‪ «...‬دەپ‬ ‫وئياليتتى‪ ،‬بىر ائلالھقا شﯧرىك كهلتۈرمىسىال ھهر قانچه گۇناھ ۆئتكۈزسـىمۇ ۆئزىنىـڭ‬ ‫ھامان قۇتۇلۇشقا ېئرىشىدىغانلىقىغا ىئشىنهتتى‪» ،‬ائلالھ رەھمهت قىلمىسا ھﯧچكىم‬ ‫ۆئزىنىڭ ەئمهلى بىلهن ياخشى ائقىۋەتكه ېئرىـشهلمهيدۇ‪ ،‬ائلالھنىـڭ مﯧھرىبـانلىقىنى‬ ‫كۈتۈش كﯧرەك« دﯦگهندەك تهۋەككۇلچىىك ھﯧسسىياتىدا كۈنـدىلىك پهرز ەئمهلـلهرگه‬ ‫ســهل قــارايتتى‪ ،‬ائنــدىن تهقــۋالىقتىن بــارا‪-‬بــارا يىراقلىــشىپ كﯧتهتتــى‪-‬دە‪ ،‬نهپــسى‬ ‫خاھىشلىرىغا ەئگىشىپ كﯧتهتتى« ‪.‬ىئمانىمىز بىـلهن شـهيتانىمىزنىڭ كۈرەشـلىرىدە‬ ‫شــهيتانىمىز ۋاقىتلىــق غهلىــبىگه ېئرىشــسىمۇ‪ ،‬ائخىــر ىئمــانىمىز غالىــب كﯧلىــدۇ‪،‬‬ ‫ائخىرقى ۆئمرىمىزدە بـۇنى ىئـشقا ائشـۇرىمىز‪ ،‬ىئماننىـڭ ۋەزنـى شـهيتاننىڭ ھىـيله‪-‬‬ ‫مىكىرلىرىدىن‪ ،‬ائلدامچى دۇنيادىن‪ ،‬وئيۇن‪-‬كۈلكلهردىن مىـڭ ھهسـسه ېئغىـر« دەپ‬ ‫وئياليتتى‪ .‬ۇئ ائشۇنداق پىكىر يۈرگۈزۈشـكه ائمـراق ىئـدى‪ ،‬نامـاز ائرىلىقلىرىـدا دەم‬ ‫ېئلىۋﯦتىــپ‪ ،‬قهھــۋە ىئچىۋﯦتىــپ‪ ،‬ۇئيــاقتىن بۇياققــا مﯧڭىــپ وئيلىنــاتتى‪ » :‬ائلــالھ‬ ‫ىئنساننى ياخشى‪-‬يامان ىئشنى قىلىشقا تهڭ ياراتقـان‪ ،‬بـۇ تهبىىئتىمىـزگه خىالپلىـق‬

‫‪365‬‬

‫قىاللمايمىز‪ ،‬ۆئزىمىزنى پهرىـشتىدەك پاكلىققـا چىقىرالمـايمىز؛ نامـازدىن پاكلىنىـپ‬ ‫چىقىپ‪ ،‬بىر دەمدىن كﯧيىنال گۇناھ ۆئتكۈزىمىز‪ ،‬بىلىپ‪-‬بىلمهي شـۇنداق قىلىمىـز؛‬ ‫شــهيتان بولمىــسا بــۇ دۇنيــادىكى ســىناقمۇ مهۋجــۇت بولمايــدۇ‪ ،‬شــهيتان بولمىــسا‬ ‫قىتىغۇرلۇق بولمايدۇ‪ ،‬تهرەققىيـات بولمايـدۇ‪ .‬شـهيتاننىڭ ىئنـساننى دۇنياغـا زىيـادە‬ ‫چوقۇندۇرۇۋﯦتىشى ۋە ھهر خىل ۋەسۋەسىلهرگه سﯧلىشى تهرەققىياتنىڭ ائساسـى‪ .‬بىـز‬ ‫شهيتاننى بهك چهكلىۋﯦتىپ تهرەققىياتتا كهينىدە قالدۇقمۇ قانـداق؟ شـهيتان سـۈپهت‬ ‫ىئنسانالر تهقۋا ىئنسانالردىن ەئقىللىق بوالمدۇ قانداق؟ !شهيتاننىڭ تهكهببۇرلۇقىـدا‬ ‫ھﯧسسىيات جـۇش ۇئرىـدۇ‪ ،‬ھىـيله‪-‬مىكىرلىـرىگه بولـسا ەئقىـل ھۆكـۈمران‪ .‬نۇرغـۇن‬ ‫ىئنـسانالردا ەئقىـل بىـلهن ھىيلىگهرلىـك ائرىلىـشىپ كهتـكهن‪ ،‬ەئنه شـۇالر دۇنيـانى‬ ‫رەڭگارەڭ ېئزىتقۇلۇقالرغا غهرق قىلىدۇ‪...‬جىن‪-‬شهيتانالر دۇنياسـى بىـزگه شـۇنچىلىك‬ ‫يﯧقىن ۋە شۇنچىلىك يىراق‪ .‬شۇڭا بۇ دۇنيا ائجايىباتقا تولغان‪ ...‬شهيتان خىلمـۇ خىـل‬ ‫ناچــار ســۈپهت بىــلهن ســۈپهتلىنىدۇ‪ ،‬لهنهتلىنىــدۇ‪ ،‬ەئممــا ۇئ بۇنىڭغــا قارىمــاي‬ ‫دۈشمهنلىكىنى داۋامالشتۇرىۋﯦرىدۇ‪ ،‬زامانالردىن بﯧرى شهيتانالرنىڭ غالىب كۈلكىـسى‬ ‫ۈئزۈلمىدى‪ ،‬بهلكـى بـارا‪-‬بـارا كۈچهيـدى‪ .‬بـۇ ەئجىبـا قىيـامهت يﯧقىنالشـقانلىقنىڭ‬ ‫ائالمىتىمــۇ ؟ ائلــالھ بــۇ دۇنيــانى كهڭ قويۇۋﯦتىــپ‪ ،‬ھهممىنــى ۆئز ۋەدىــسى بــويىچه‬ ‫كۈتمهكته‪ .‬قىسمهتلىرىمىز قانداق بوالر؟! ىئنسان ائجىز مهخلۇق‪ ،‬ۇئ داىئم بۇرنىنىڭ‬ ‫ۇئچىنىال كۆرىدۇ‪ ،‬ھهمىشه كۆز ائلدىدىكى جهلپكـار نهرسـىلهرگه ائلدىنىـدۇ‪ .‬غهيبنـى‬ ‫بىلهلمهيــدىغان ىئنــسان گۇمانــدىن قۇتۇاللمايــدۇ‪ ،‬شــۇ چاغــدا ائلالھنىــڭ رەھمىتــى‪،‬‬ ‫ھىدايىتى جاندەك‪ ،‬سۇدەك‪ ،‬ھاۋادەك زۆرۈر بولىدۇ‪ .‬ەئرەبلهر ھﯧسـسىياتچان مىلـلهت‪،‬‬ ‫دۇنياغا ائسان ائلدىنىدۇ‪ ،‬وئيۇنغا بﯧرىلىپ كهتـسه ائلالھنـى‪ ،‬پهيغهمبىرىنـى ۇئنتـۇپال‬ ‫كﯧتىــدۇ ‪ .‬مۇشــۇنداق ائيــالردا تهقۋالىققــا قايتىــپ‪ ،‬مۇڭلــۇق قىراەئتلهرنــى ائڭــالپ‪،‬‬ ‫ائلالھنــى‪ ،‬رەســۇلۇلالھنى يــاد ەئتــسه تهســىرلىنىپ يىغــالپ كﯧتىــدۇ؛ پهلهســتىن ۋە‬ ‫ىئراقتىكى بىچارە بالىالر يادىغـا يﯧتىـپ‪ ،‬ۇئزاققـا سـوزۇلغان ىئـزا‪-‬ائھـانهت‪ ،‬چوڭقـۇر‬ ‫دەرد‪-‬ەئلهمدىن پۇچۇلىنىدۇ‪ .‬مهيلى نﯧمىال بولسۇن‪ ،‬تهقۋالىققا قايتالىغان‪ ،‬ائلالھـتىن‬ ‫قورقۇپ ياش تۆكهلىگهن ىئنسان يهنىال ياخشى ىئنسان‪ ،‬ۈئمىدلىك ىئنسان‪ ...‬ائدەمنىڭ‬ ‫قىممىتى ەئقىـل بىـلهن ھﯧسـسىياتتا تهڭ گهۋدىلىنىـشى كﯧـرەك‪ .‬ائدەم وئيلىنىـشقا‬ ‫يارىتىلغــان مهخلــۇق‪ ،‬پىكىــر يۈرگۈزمهيــدىغان‪ ،‬ىئزگۈلــۈكتىن تهســىرلهنمهيدىغان‬ ‫ائدەمنىڭ ېئشهكتىن پهرقى يوق ‪.‬ەئقىلنى بهك تهكىتلهپ ھﯧسسىياتقا سهل قاراشقىمۇ‬ ‫بولمايدۇ‪ .‬ەئقىل يﯧتهكچى‪ ،‬ھﯧسسىيات ياردەمچى‬ ‫ھۈســهيىن يهنه بــوش ۋاقىتتــا شــهيخ بىــلهن پاراڭلىــشىپ‪ ،‬پىكىــر ائلماشــتۇردى‪،‬‬ ‫شهيخنى چۈشهندى‪ ،‬ۆئيىگه بﯧرىپ چاي ىئچتى‪ ،‬شهيخ ناھـايىتى تهقـۋا ىئنـسان ىئـدى‪،‬‬ ‫ماشــىنىدا ماڭــسا قىــراەئتتىن باشــقا ھﯧچنــﯧمه ائڭلىمــايتتى‪ ،‬يﯧنىــدىن قــۇرائننى‬

‫‪366‬‬

‫ائيرىمــايتتى‪ .‬ۇئ ھۈســهيىنگه ۆئزىنىــڭ ىئلىــم تهھــسىل قىلىــش جهريــانىنى‪ ،‬ۆئز‬ ‫دۆلىتىدىكى تۇرمۇشى ۋە باشقا سىياسىي ەئھۋالالرنى سۆزلهپ بهردى‪.‬‬ ‫_بﯧيجىڭ قانداقراقكهن؟_دەپ سورىدى ھۈسهيىن‪.‬‬ ‫_چــوڭ‪ ،‬ائزادە شــهھهركهن‪ ،‬مهن تﯧخــى ائدەملىــرى يولــدا پاتمــاي ماڭىــدۇ دەپ‬ ‫وئيالپــتىكهنمهن‪ ،‬ۇئنچىلىكمــۇ ەئمهســكهن‪ .‬جۇڭگوغــا كهلمهســتىال بــۇ دۆلهتنىــڭ‬ ‫قىسقىچه ەئھۋالى تونۇشتۇرۇلغان ماتﯧرىيالالرنى توردىن ائختۇرۇپ كۆردۈم‪ ،‬بﯧيجىڭمۇ‬ ‫تارىخى ۇئزۇن شهھهر ىئكهن‪ ،‬بﯧيجىڭدا بۇنچه كۆپ مهسچىت ۋە چﯧركاۋنىڭ بارلىقىنى‬ ‫وئيلىماپتىكهنمهن‪ .‬بۇ چوڭ دۆلهتته ھهممه دىن بار ىئكهن‪ ،‬ېئتىقادتا ەئركىن ىئـكهن‪،‬‬ ‫دىنالر بىر‪-‬بىرى بىلهن توقۇنۇشمايدىكهن‪ ،‬بۇنچه كۆپ ائدەمنىڭ سىغىـشىپ ياشىـشى‬ ‫كىشىنى ھهيران قالدۇرىدۇ‪...‬‬ ‫_توغرا‪ ،‬بۇ دۆلهت بهكمۇ تىنچ‪ ،‬دۇنيا ەئرەبلهرگه ۆئچ بولـۇپ كهتـكهن ۋاقىتالردىمـۇ‬ ‫بىز بۇ يهردە سوغۇق مۇائمىلىگه ۇئچرىمىدۇق‪ .‬ائدەملىرى بهكمۇ تىرىشچان‪ ،‬شـۈكۈر‪-‬‬ ‫قاناەئتچــان‪ .‬جاھانــدىكى ەئشــياالرنىڭ ھهممىــسى مۇشــۇالرنىڭ قولىــدىن چىقىــدۇ‪،‬‬ ‫بازارلىرى ناھايىتى ائۋات‪ ،‬نﯧمه ىئزدىسه تﯧپىلىدۇ ‪.‬‬ ‫_بىزنىـــڭ دۆلهتتىمـــۇ جۇڭگـــو مـــاللىرى كـــۆپ‪ ،‬پهقىـــرلهر ۇئنىڭـــدىن كـــۆپ‬ ‫مهنپهەئتلىنىدۇ ‪.‬‬ ‫_بۇ شهھهردە ۇئزاقراق تۇرۇش خىياللىرى بارمۇ؟‬ ‫قـــــــايتىمهن‪.‬‬ ‫_يـــــــوق‪ ،‬رامىـــــــزان شـــــــهرىفنى ۆئتكۈزۈۋالـــــــسامال‬ ‫_كــۆپرەك تۇرســىال بــوالتتى ھهزرىــتىم‪ ،‬ھهر جــۈمه كــۈنى ىئمــام بولــۇپ بهرســىله‬ ‫قﯧرىنداشلىرىمىزنىڭ ىئمانىغا پايدىسى بوالتتى‬ ‫_ ‪.‬ىئمان دﯦگهن بهزىدە كۈچىيىپ‪ ،‬بهزىدە ائجىزلىشىپ قالىدۇ؛ بۇنىڭدا مۇھىتنىڭ‬ ‫تهسىرىمۇ چوڭ رول وئينايدۇ‪_ ،‬دﯦدى شهيخ غهمكىن ھالدا‪ _،‬مهن ھهر قايـسىڭالرنىڭ‬ ‫شهھرى رامىزاندىن كﯧيىنمۇ داۋاملىق تهقـۋا بولۇشـۇڭالرنى ۈئمىـد قىلىـمهن‪ .‬چـۈنكى‬ ‫بىزنىڭ روھىمىز‪ ،‬بهخت‪-‬ىئقبالىمىز مۇشۇ مۇبارەك دىندا‪.‬‬ ‫_توغرا‪ ،‬بىزنىڭ كىملىكىمىز‪ ،‬ساالھىيىتىمىزمۇ مۇشۇ دىندا‪ ،‬بۇنىڭدىن ائيرىلىـپ‬ ‫قالساق باشـقا تاىئـدىپىكى ىئنـسانالرغا وئخـشاپ قـالىمىز‪ ،‬لـﯧكىن بىـز بـۇنى داىئـم‬ ‫ۇئنتۇپ قﯧلىپ باشقىالرغا وئخشاپ قﯧلىۋاتىمىز _ دﯦـدى ھۈسـهيىن راسـتچىللىقىنى‪،‬‬ ‫تۈزلـۈكىنى ىئپـادىلهپ‪ _ ،‬قﯧرىنداشـلىرىمىزنىڭ بـۇ شـهھهردە گۇنـاھ ۆئتكۈزۈشـىگه‬ ‫پۇرسهت كۆپ ‪.‬‬ ‫_ائدەم گۇنـاھ ۆئتكـۈزىمهن دﯦـسه ھهر قانـداق ماكانـدا گۇنـاھ ۆئتكۈزىۋﯦرىـدۇ‪_ ،‬‬ ‫دﯦدى شهيخ ۇئنىڭغا رەددىيه بﯧرىپ‪ _،‬مۇھىتنىـڭ تهسـىرى مـۇھىم‪ ،‬ەئممـا ھهممىنـى‬ ‫ۇئنىڭغا ائرتىپ قويۇشقا بولمايدۇ‪ ،‬تهقۋادارالر مۇھىتقا بﯧقىنمايدۇ‪ ،‬ائلالھتىن قورقۇپ‬ ‫ياشايدۇ‪ ،‬نهپسىگه ھاكىم بولىدۇ‪ .‬ىئمـان ۋە تهقۋالىـق مـۇھىم‪ ،‬گۇنـاھ ۆئتكۈزۈشـكه‬

‫‪367‬‬

‫پۇرسهت كۆپ ەئھۋالدا ساقلىغان ىئمان كۈچلۈك ىئماندۇر‪ ،‬ساۋابىمۇ چوڭـدۇر ‪.‬سـاۋاب‬ ‫ائرقىلىق گۇناھ تۆكۈلىدىغان بولغاچقا‪ ،‬ائلـالھ بـۇ مۇبـارەك ائينـى گۇناھكارالرنىـڭ‬ ‫تۆۋە قىلىۋﯦلىـشى ۈئچـۈن بىـر پۇرسـهت قىلىـپ بﯧكىـتكهن‪ ،‬ۇئنـى زايه قىلىۋەتـسهك‬ ‫بولمايدۇ‪ .‬مهن قﯧرىنداشلىرىمىزنىڭ بۇ ائينى چىقىرىۋﯦتىپال بوشىشىپ كﯧتىـشىدىن‪،‬‬ ‫گۇناھىنى داۋامالشتۇرۇشىدىن ەئنسىرەيمهن‪...‬‬ ‫شــهيخ بــۇ يهردىكــى ەئرەب قﯧرىنداشــلىرىنىڭ ھــالىنى بىــرەر قــۇر چۈشــىنىپ‬ ‫بولغاندەك قىالتتى‪ .‬شهيخ ەئنـسىرىگهن ەئھـۋال ھۈسـهيىندىمۇ يـۈز بﯧرەرمـۇ؟ ەئممـا‬ ‫ھۈســهيىن باشــقا ەئرەبــلهرگه ائنچهوئخــشىمايتتى‪ ،‬ۇئ مــال‪-‬دۇنيــانى‪ ،‬شــهھۋەتنى‪،‬‬ ‫جۈملىــدىن »مــۇھهببهت«نــى چــوڭ بىلــگهن بىــلهن‪ ،‬ۇئنىڭغــا زىيــادە بﯧرىلىــپ‬ ‫كهتمهيتتــى؛ ەئركهكــلهرگه خــاس مهردلىــك‪ ،‬كهڭ قورســاقلىق ۋە تهۋەككــۇلچىلىكنى‬ ‫يـاقتۇراتتى‪ ،‬خىيالىغــا كهلــگهن ىئــشالرنى ياخــشى‪-‬يامــان بولــسۇن ســىناپ باققۇســى‬ ‫كﯧلهتتى‪ .‬ۇئنىڭ زۆھرەنى قىسماققا ېئلىپ ىئككى قﯧتىم پهيلىدىن يانغانلىقى ۇئنىڭ‬ ‫ۆئزىنى تۇتۇۋالغانلىقى‪ ،‬گۇناھتىن قايتقانلىقىنىڭ روشهن بهلگىسى ەئمهسمۇ؟ شـهيخ‬ ‫شۇنچىلىك قىالالرمىدى؟ ۇئ شۇ چاغدا زۆھرەنىڭ قولىدىكى قان يۇقى قهغهزنى كۆرۈپ‬ ‫ىئپالسلىقنىڭ سىماسىنى‪ ،‬شـهيتان لهىئننىـڭ ھىـيله‪-‬مىكرىنـى كۆرگهنـدەك بولـۇپ‪،‬‬ ‫نىيىتىدىن يانغان ەئمهسمىدى؟ شۇنىڭدىن كﯧيىن قورقۇپ كهتكهن زۆھرە يوشـۇرۇنچه‬ ‫ەئرگه تﯧگىپ ۆئزىنى قوغدىدى‪ ،‬بۇمۇ ھۈسهيىننىڭ تۆھپىسى ەئمهسـمۇ؟! ۇئ ۆئزىنىـڭ‬ ‫گۇنــاھىنى ســاۋاب ىئــشقا ائيالندۇرالىغانلىقىــدىن پهخىرلهنــسه بولىــدۇ؛ يامــانلىق‬ ‫ياخشىلىققا ۋەسىله بولىدىغان‪ ،‬گۇناھتىن كۈتۈلمىگهنـدە سـاۋابلىق ەئمهل مهيـدانغا‬ ‫كﯧلىــپ‪ ،‬ۇئ گۇنــاھنى ۆئچۈرەلهيــدىغان ائجايىــپ ىئــشالرنىڭ ھهممىــسى ائلالھنىــڭ‬ ‫‪.‬شـهيخ بىـلهن تونۇشـۇپ‬ ‫ھﯧكمىتىدىن بولىدۇ‪ ،‬ائلالھ ھهممىنـى بىلگۈچىـدۇر‬ ‫ەئسرالىــشىپ پىكىرلىــشىپ مىللهتچــى ۋە دىنــدار بولــۇپ كهتــكهن ھۈســهيىن يــاش‬ ‫ۋاقتىدىمۇ شۇنداق قىزغىن مىللهتچـى ۋە خﯧلـى تهقـۋا مۇسـۇلمان ىئـدى‪ ،‬كﯧيىنكـى‬ ‫كۈنلهردە ەئرەب دۇنياسـىدا‪ ،‬جۈملىـدىن ۆئز دۆلىتىـدە ەئۋج ائلغـان دۇنياپهرەسـلىك‪،‬‬ ‫سىياســـىي جهھهتتىكـــى مهغلـــۇبىيهت ۋە چۈشـــكۈنلۈك ســـهۋەبىدىن مهســـلهك ۋە‬ ‫غايىلىرىــدىن ۋاز كﯧچىــپ‪ ،‬مۇســۇلمانلىقتىن يىراقلىــشىپ‪ ،‬شهخــسىيىتىگه زىيــادە‬ ‫بﯧرىلىپ كهتكهنىدى ‪.‬مىللهتچىلىك ۋە دىندارلىقتىن ۇئ ۆئزىنى ھهر قـانچه قاچۇرغـان‬ ‫بىلهن ۇئ كاتىگورىيىدىن چىقىـپ كﯧتهلمهيتتـى‪ ،‬چـۈنكى كىملىـك ۋە ېئتىقـاد ۇئنىـڭ‬ ‫جىـسمى‪ ،‬روھـى بىـلهن ھهر ۋاقىـت بىلـله ىئـدى‪ ،‬وئيلىمـاي تۇرالمـايتتى‪ ،‬خالىـدتهك‬ ‫ۆئزىنىال ‪ ،‬شهھۋەت نهپسىنىال وئياليدىغان پۈچهك ائدەم بولۇپ قﯧلىشنى خالىمـايتتى‪.‬‬ ‫»پىكىر يۈرگۈزىـدىغان ائدەم ائزابلىنىـدۇ‪ ،‬ەئممـا بـۇ ائزاب ائدىمىيلىكنىـڭ تهلىپـى‪،‬‬ ‫تــاتلىق ائزاب‪ «...‬دەپ وئياليتتــى‪ ،‬ائلىيجانــاپ ەئر بولۇشــنى ائرزۇ قىالتتــى‪ ،‬ېئــسىل‬ ‫ياشــايتتى‪ ،‬ەئممــا ۇئنىڭــدىن زﯦرىككهنــدە پهسلىــشىپ‪ ،‬ەئسهبىيلىــشىپ باققۇســى‬

‫‪368‬‬

‫كﯧلهتتى‪ ،‬قاتماللىقتىن گۇمانلىناتتى‪ ،‬رەڭدارلىققا‪ ،‬خىلمۇخىل ياشـاش ۇئسـۇللىرىغا‬ ‫ھﯧرىسمهن ىئدى‪ .‬ۇئ شۇنداق ياشىدى‪ ،‬بﯧيجىڭغا كهلگهندىن كﯧيىن رەڭدار دۇنيانىـڭ‬ ‫قاينىمىغــا‪ ،‬مهىئــشهت‪ ،‬ھــوزۇر‪-‬ھــاالۋەت قوينىغــا چۆكــۈپال كهتتــى‪ ،‬ەئممــا خالىــدەك‬ ‫شــهھۋەت خۇمــارى بولــۇپ قالمىــدى‪ ،‬ھايۋانىيلىققــا چهك قويــۇش تهرەپــدارى بولــدى‪،‬‬ ‫مهنىۋىيهتنىڭ ېئسىللىكىنى ېئسىدىن چىقارمىدى‪ .‬يهنه بىـر جهھهتـتىن ۇئ بـۇ يهرگه‬ ‫كهلگهندىن كﯧيىن كىملىك ۋە ېئتىقاد مهسىلىـسىگه بىۋاسـىته دۇچ كهلـدى‪ ،‬چىـراي‪-‬‬ ‫تۇرقى‪ ،‬رەڭگى‪ ،‬تىلـى‪ ،‬يـۈرۈش‪-‬تۇرۇشـى‪ ،‬سـۆلىتى ۇئنىـڭ خـاس بهلگىـسى‪ ،‬ۆئمۈرلـۈك‬ ‫مهۋجــۇدىيىتى ىئــدى‪ .‬تاشــقى قىيــاپهت شــۇنچىلىك مــۇھىم بهلــگه بولغــان يهردە‪،‬‬ ‫روھىيهتچۇ‪ ،‬ېئتىقادچۇ‪ ،‬مىللىي پىسخىكىچۇ؟ ھۈسهيىن بۇنىڭغا سهل قارىيالمايتتى‪،‬‬ ‫مۇشۇنداق سـهل قارىماسـلىق ۇئنىـڭ ائلىيجاناپلىقىنىـڭ‪ ،‬ېئـسىللىكىنىڭ‪ ،‬تهربىـيه‬ ‫كۆرگهنلىكىنىـــڭ نهتىـــجه‪-‬نامايهندىـــسى ىئـــدى‪ ،‬بـــۇ ھالـــدا ۇئ مىللهتچىلىـــك ۋە‬ ‫دىندارلىققا چوقۇم قايتىپ كﯧلهتتى‪ ،‬ەئسلى‪-‬ۋەسلىنى ۇئنتۇپ قالمـايتتى‪ ،‬كۆپـۈكتهك‬ ‫يوقايــدىغان مــال‪-‬دۇنيــا ۋە وئيــۇن‪-‬تاماشــىنىڭ باغرىــدىن ســهتهڭنىڭ قوينىــدىن‬ ‫قۇتۇاللمىغاندەك قۇتۇاللمىسىمۇ‪ ،‬ۇئنىڭـدا داۋاملىـق يﯧتىۋﯦرىـشنىڭمۇ زﯦرىكىـشلىك‬ ‫ىئكهنلىكىنــى‪ ،‬ھهر جهھهتــتىن خــوراپ‪ ،‬پارازىــت قــۇرتتهك يۇمــشاپ‪ ،‬بالــدۇر ھــاالك‬ ‫بولىدىغانلىقىنى چۈشىنهتتى ‪.‬‬ ‫رامىزان ېئيىدا زۆھـرە ھۈسـهيىننىڭ مىجهزىنىـڭ ياخـشى بولـۇپ قالغـانلىقنى‪،‬‬ ‫بۇرۇنقىدىن تﯧتىكلىشىپ‪ ،‬چاققانلىشىپ كهتكهنلىكىنى ھﯧس قىلدى‪ .‬ھۈسهيىن روزا‬ ‫تۇتقانىدى‪ ،‬ىئچمهيتتى‪ ،‬چهكمهيتتى‪ ،‬زۆھرەنـى بىـرەر قﯧـتىم چـاقىرىپمۇ قويمـايتتى ‪.‬‬ ‫زۆھرەمۇ يىلالردىن بﯧرى روزا تۇتۇپ كﯧلىۋاتاتتى‪ ،‬بۇ يىلمۇ تۇتتى‪ ،‬ەئمما تهقۋالىقىغـا‬ ‫راھهت ياراشــمىغاندەك‪ ،‬بهزى كــۈنلىرى ســهھهردە قوپالمــاي‪ ،‬قورســاقنىڭ ائچلىقىغــا‬ ‫چىــدىماي نهچــچه قﯧــتىم روزىــسىنى بــۇزدى‪ .‬جاپــالىق كۈنلىرىــدە ســاق تۇتقــان روزا‬ ‫قواليلىق ىئمكـانىيهتلهردە تاشـلىنىپ قالـدى‪ ،‬بهلكىـم زۆھـرە روزا تۇتۇشـنىڭ جاپـا‪-‬‬ ‫مۇشهققهتلىرىنىمۇ جىمى مۇشـهققهتلهر قاتارىـدا كهيـنىگه چـۆرۈۋەتمهكچى بولـدى‪ .‬ۇئ‬ ‫مــاددىي راھهت‪ ،‬ائرامــبهخش ىئمكــانىيهت‪ ،‬يــالغۇز خۇشــاللىققا چۆكــۈپ كهتــكهن‬ ‫چاغلىرىــدا مۇشــۇنىڭدىن باشــقا ھﯧچنﯧمىنــى وئيلىماســلىققا‪ ،‬كهلگۈســىدىن غهم‬ ‫قىلماسلىققا تىرىشاتتى‪ ،‬ەئمما غهمدىن قۇتۇاللمايتتى‪ ،‬ەئجىبا ۇئ سىيىت قارى بىـلهن‬ ‫كىچىـك بـالىالردەك »ۆئي تۇتـۇش وئيـۇنى« وئينـاپ‪ ،‬ۇئنىڭغـا يالغانـدىن تهگـدىمۇ؟‬ ‫ۇئنداق ەئمهس‪ ،‬ۇئنداق بولماسلىقى كﯧرەك‪ ،‬قارىمغا تهگكهن قىز بهش ياشـلىق قىـز‬ ‫ەئمهس‪ ،‬بويىغا يهتكهن قىز‪ ،‬كاللىسى ىئشلهيدىغان قىز‪ .‬ۇئنىڭ سىيىت قارى بىـلهن‬ ‫بىلــله تۇرغــان كــۈنلىرى بهك ائز بولغاچقــا‪ ،‬يهنه كﯧلىــپ بىــر تۆشــهكته تۇرغانــدىمۇ‬ ‫كاللىسىنى بىر يهرگه جهم قىاللمىغاچقا ‪ ،‬قارىمغا ۆئزىنى پۈتۈنلهي ائتىۋﯦتىپ‪ ،‬نـﯧمه‬ ‫دﯦسه ماقۇل دەيدىغان ۋە شۇنداق مۇاليىملىقتىن ھۇزۇرلىنىدىغان قىـز بواللمىغاچقـا‪،‬‬

‫‪369‬‬

‫بۇ ەئر‪-‬خوتۇنچىلىقنىڭ خۇشاللىقىنى دﯦگهندەك ھﯧس قىاللمىـدى؛ تـوي قىلىـپال ەئر‬ ‫بىلهن تهڭ تىركىشىدىغان‪ ،‬ائتـتىن چۈشـسىمۇ ۆئزەڭگىـدىن چۈشـمهيدىغان‪ ،‬ۆئزىنـى‬ ‫ېئگىزگه ېئسىپ قويۇپ قىينىلىدىغان‪ ،‬پهشتاختىن چۈشمهي پهگانىـڭ خۇشـاللىقىنى‬ ‫مهڭگۈ بىلهلمهيدىغان ھاكاۋۇر خوتۇنالر سﯧپىدىن وئرۇن ائلدى‪ .‬ۇئ تهۋەككۇل دەپ شۇ‬ ‫قارىمنىڭ قوينىغا ۆئزىنى ائتقان‪ ،‬ھﯧچنﯧمىنى وئيلىماي كۆزىنى يۇمۇپ ياتقان بولـسا‬ ‫بهختىنى تاپقان بوالرمىدى؟ نﯧمىـشقا شـۇنداق قىلمىـدى؟ بـۇ شـاراىئتتىن ائيرىلىـپ‬ ‫قﯧلىشتىن قورققان بىلهن بۇ يهردە ېئرىنى كۆمـۈپ قويغـان تـۇل خوتۇنـدەك يـالغۇز‬ ‫تۇرىۋﯦرەمــدۇ؟ »قايتــسام مۇشــهققهتته قــاالرمهنمۇ؟ كهيــنىمگه يانــارمهنمۇ؟ داغــدا‬ ‫قاالرمهنمۇ؟« دەپ وئيلىغان بىلهن‪ ،‬ياشاپ باقمىغان كهلگۈسىنى نﯧمه بىلىدۇ؟ ائرتۇق‬ ‫خىيال‪ ،‬ائرتۇق غهم ۇئنىڭ ائلدىدا ھىيلىگهر دۈشمهندەك ھىجىيىپال تۇرغىنى تۇرغان !!‬ ‫سىيىت قارى شۇ ائلدىراڭغۇ مىجهزى بىـلهن ھﯧلىمـۇ چىداشـلىق بﯧرىۋاتىـدۇ‪ ،‬شـۇنچه‬ ‫گهپلهرنى كۆتۈرۈۋاتىدۇ‪ ،‬مۇھهببهت بىلهن‪ ،‬سهۋر‪-‬تاقهت بىلهن ۇئنـى كۈتۈۋاتىـدۇ‪ .‬ھهر‬ ‫قﯧـتىم تﯧلﯧفـون بهرسـه ائۋازى تىترەيـدۇ‪ ،‬ھهمـمه گﯧپىنـى يىغىـپ كهلـسه » جﯧـنىم‬ ‫زۆھرە‪ ،‬ۇئنداق قىلماڭ‪ ،‬قايتىـپ كﯧلىـڭ‪ ،‬چىـدىغۇچىلىكىم قالمىـدى« دﯦـگهن بىـرال‬ ‫مهنه چىقىــدۇ ‪.‬ائتــا‪-‬ائنىــسىنىڭمۇ تــاقىتى تــاق بولــدى‪ ،‬ائنىــسى ەئگهر يالغانــدىن‬ ‫بولسىمۇ »مهن ائغرىپ قالدىم‪ ،‬جان تۇمشۇقۇمغا كهلدى‪ ،‬ەئمدى كهلمىسهڭ يـۈزۈمنى‬ ‫كۆرەلمهيسهن« دەپال قالسا ۇئنىڭ بارماي ائمـالى يـوق‪ ،‬يـاكى سـىيىت قارىنىـڭ سـهۋر‬ ‫قاچىــسى تاشــسا‪ ،‬ھۈســهيىندىن گۇمانلىنىۋﯦرىــپ ائخىــر چىدىمىــسا » ەئمــدى‬ ‫كهلمىسىڭىز كهلمهيـال قويـۇڭ‪ ،‬بۈگۈنـدىن باشـالپ بىـز ەئر‪-‬خوتـۇن ەئمهس« دەپ بـۇ‬ ‫نىكاھنى ۈئزىۋﯦتىشى‪ ،‬مهھهللىدىكى باشقا قىزالرنى كۆزلهپ قويۇشى مۇمكىن‪ .‬ائدىله‬ ‫ىئشنى بۇزغاندا ۆئزى ائرزۇلىغان قىزدىن يﯧنىۋالغان قـارىم ۇئنـى بىـر قﯧـتىم خوتـۇن‬ ‫قىلىپ بولغاندىن كﯧيىن ۇئنى قويۇۋﯦتىـشكىمۇ جـۈرەئت قىالاليـدۇ‪ ...‬سـىيىت قـارى‬ ‫ۇئنى قويۇۋەتـسه ۇئنىـڭ ەئسـلىدىكى مهقـسىتى ىئـشقا ائشـامدۇ؟ قايـسى مهقـسهت؟‬ ‫ھۈسهيىن ۇئنى ەئمدى خوتۇن قىالمدۇ؟ ۇئ ەئمدى باشقا نﯧمىنى كۈتىدۇ؟‪...‬‬ ‫زۆھرەنىــــڭ ېئغىــــر خىيــــاللىرى‪ ،‬غهملىــــرى‪ ،‬دەردلىــــرى‪ ،‬ەئنــــسىزلىكلىرى‪،‬‬ ‫ىئككىلىنىشلىرى‪ ،‬رىائللىقـتىن ھالقىـپ كهتـكهن مهقـسهت‪-‬مـۇددىائلىرى‪ ،‬ەئسـهبىي‬ ‫خام خىياللىرى‪ ،‬پات‪-‬پـات ائلمىـشىپ تۇرىـدىغان گۇمـان ۋە ىئـشهنچلىرى ۇئنىڭغـا‬ ‫سايىدەك ھهمراھ ىئدى‪ ،‬يامان خىيال كﯧچىلىرى جىندەك چاپلىشىۋاالتتى‪ ،‬جىنـسىي‬ ‫ۋەسۋەسىلهر ۇئنتۇلغان بۇلۇڭدىن باش كۆتۈرۈپ چىقاتتى‪-‬دە‪ ،‬ۇئنى قورشـاۋغا ېئلىـپ‪،‬‬ ‫ائلدىغا سﯧلىپ ھهيدەپ‪ ،‬ھاياجان ۋە ھىجران ائزابىغا ائپىرىپ تاشاليتتى‪ .‬ۇئ يوتقاندا‬ ‫يالغۇز تۈگۈلۈپ ياتقاندا بهختنىڭ زادى نـﯧمه ىئكهنلىكىنـى وئيـالپ قـاالتتى‪ ،‬بهخـت‬ ‫ۇئنىڭغا تهۋە بولمىغان تۇرمۇش‪ ،‬ىئسـسىق ۆئي‪ ،‬ىئسـسىق يوتقانـدىمۇ يـاكى ېئـرىم‬ ‫دەپ تهگــكهن‪ ،‬ۆئزى مهنــسۇپ بولغــان ھهم ۆئزىــگه مهنــسۇپ قىلغــان‪ ،‬ۋۇجۇدىــدىن‬

‫‪370‬‬

‫مۇھهببهت‪ ،‬ھارارەت‪ ،‬ىئللىقلىق كﯧلىپ تۇرىدىغان شۇ ەئركهكتىمـۇ؟! سـىيىت قـارى‬ ‫ۇئنى زادى بهختلىك قىاللماسمۇ؟ ەئمىـسه نﯧمىـشقا ۇئنىڭغـا تهگـدى؟ شـۇنچه ۋاقىـت‬ ‫قهدىرلهپ قوغداپ كهلگهن پاكلىقىنى ۇئ قارىمغا وئينىشىپال بهخشهندە قىلىۋەتتىمۇ؟‬ ‫شــۇنىڭ بىــلهن ىئــش تۈگىــدىمۇ؟ ۇئنىــڭ مهســۇئلىيىتى قﯧنــى؟ ىئككىــسىدىن بــاال‬ ‫بولمامدۇ؟ ۇئ باال ائش‪-‬نان يﯧمهمدۇ؟ مۇقىم بىر يهردە ياشىمامدۇ؟‬ ‫زۆھرە شۇالرنى وئيلىغاندا ۇئيقۇسى قاچاتتى‪ ،‬ھهسـرەتته تولغىنىـپ ياتـاتتى »ەئر‬ ‫كىشى دﯦگهنگه وئيلىشىپ تﯧگىدىغان ىئش ىئكهن‪ ،‬نﯧمىشقا ماڭـا ائرزۇيۇمدىكىـدەك‬ ‫اليىق چىقمىدى‪ ،‬نىكاھ غايب بولغىنى ۈئچۈن‪ ،‬قىسمىتىم ەئمدى شۇ بولـدىمۇ‪ ،‬ەئرگه‬ ‫تﯧگىپ كۆرىدىغان كۈنـۈم بـۇ بولـسا ەئرگه تهگمهيـال قويـسام بولماسـمىدى‪ ،‬يﯧنىمـدا‬ ‫تۇرســا چۈشــهپ قويــسا‪ ،‬يىراققــا كهتــسه كــاللىنى ائرامىــدا قويمىــسا‪ ...‬يــا بــۇ‬ ‫مۇناســىۋەتتىن‪ ،‬بــۇ چهكلىمىــدىن قۇتــۇلغىلى بولمىــسا‪ ...‬ائھ‪ ،‬ياشــىماق ەئجهپ‬ ‫تهسكهن!« دەپ وئياليتتى‪ .‬ۇئيقۇغا كهتكهندە كاللسىى ائرام تاپقاندەك قىلغان بىـلهن‬ ‫ھهرىكهتچان روھى جاھاننى كﯧزەتتى‪ ،‬خام خىيالالر شىرىن مهنزىرىلهرگه ۆئزگىرەتتى‪،‬‬ ‫ۆئزىگىال مهلۇم بولغـان غهيـرى نىيهتلىـرى چۈشـىدە ائشـكارىلىناتتى‪-‬دە‪ ،‬رىائللىقتـا‬ ‫مــۇمكىن بولمىغــان غهلىــته ىئــشالرنى چــۈش مۇھىتىــدا وئرۇناليتتــى؛ ەئنــسىزلىك ۋە‬ ‫قورقــۇنچلىرى چۈشــىدىمۇ ائيــان بــوالتتى‪-‬دە‪ ،‬رىائللىقتــا ەئنــسىرەيدىغان ىئــشلىرى‬ ‫چۈشىدە يۈز بﯧرەتتى‪ ،‬گاھىدا قارا بﯧسىپ وئيغىنىپ كﯧتهتتى‪ ،‬بۇنداق چاغدا ۇئنىـڭ‬ ‫كهيپىياتىنى جايىغا چۈشۈرىدىغان‪ ،‬كۆڭلىنى خاتىرجهم قىلىدىغان ېئـرى يـوق ىئـدى‪.‬‬ ‫سىيىت قـارى ۇئنىـڭ ھالىـدىن بىـخهۋەر يىراقتـا ۇئيقـۇدىن بىـدار‪ ،‬دۇنيـادىن بىـزار‪،‬‬ ‫خوتۇنىغا زار ھالدا ياتاتتى‪ ،‬قاچانغىچه مۇشۇنداق ياتىدىغانلىقىنى بىلمهيتتى‪.‬‬ ‫رامىزان ېئيىنىڭ ائخىرىـدا ھۈسـهيىن روزا ھﯧيتنـى دۆلىتىـدە ۆئتكـۈزۈش ۈئچـۈن‬ ‫كﯧتىپ قالدى‪ ،‬زۆھرە ھﯧيتتا بولـسىمۇ ۆئيىـگه بﯧرىـپ كﯧلىـشنى‪ ،‬ھۈسـهيىندىن بىـر‬ ‫ائيلىق رۇخسهت سوراشنى وئيلىغان بولسىمۇ جىـق ىئككىلهنـدى؛ ىئـشلىگىلى ۇئزاق‬ ‫بولمىغانلىقى‪ ،‬پهرۋاسـىز يـۈرگهن ھۈسـهيىننىڭ ۆئزىنـى ىئـشتىن بوشىتىۋﯦتىـشىدىن‬ ‫ەئنسىرىگهنلىكى‪ ،‬ۆئيىگه بارسا ۋاقتىدا يﯧنىپ كﯧلهلمهسلىكىدىن ۋە قانـداقتۇر بىـر‬ ‫كۆڭۈلسىزلىكلهرنىڭ چىقىشىدىن قورققانلىقى ۈئچۈن ۋاقتىنچه قايتماسلىق قارارىغـا‬ ‫كهلــدى‪ .‬تــوال تﯧلﯧفــون قىلىــپ ھــالىنى قويمىغــان ســىيىت قــارى ۋە ۆئيىــدىكىلهرگه‬ ‫»باشــلىقىم كﯧلىــپ بــولغىچه ىئــشخانىغا قارىمىــسام بولمايــدىكهن« دەپ يالغــان‬ ‫سـۆزلهپ قۇتۇلـدى‪ .‬ھۈسـهيىن كﯧتىـپ تﯧخىمـۇ ەئركىـن‪-‬ائزادە بولـۇپ قالغـان زۆھـرە‬ ‫كــۈنلىرىنى خۇشــال ۆئتكۈزۈشــكه تىرىــشتى؛ ۆئمــۈر بــويى قۇتــۇلغىلى بولمايــدىغان‪،‬‬ ‫ائدەمنى قﯧرىتىشتىن باشقا رولى يوق غهم‪-‬ەئندىشىلىرىنى ۋاقتىنچه بىر ياققا ائتتى‪.‬‬ ‫سودا سارايلىرىغا بﯧرىپ زىبۇزىننهت‪ ،‬ۇئپا‪-‬ەئڭلىكـلهرگه قـاراپ بـاقتى‪ ،‬بىـر نهرسـه‬ ‫ائلمىسىمۇ كـۆڭلىنى ائچتـى‪ ،‬قىمـمهت كىيىملهرنـى ۆئزىـگه ھﯧيتلىـق دەپ ائلـدى؛‬

‫‪371‬‬

‫ھﯧيت كۈنى ھﯧلىقى رﯦستۇرانغا بﯧرىپ تﯧخىچه شۇ يهردە ىئشلهۋاتقان سىڭىلچاقلىرى‬ ‫بىلهن كۆرۈشۈپ ۇئالرنـى مﯧھمـان قىلـدى؛ »بىكـار بولغانـدا ۆئيـلهرگه بﯧـرىڭال« دەپ‬ ‫قويۇپ‪ ،‬ۇئالرنىڭ ھهۋەسلىك كۆزلىرىدىن مهغرۇرالندى ‪.‬‬ ‫بىـر چاغـدا ائدىلهدىـن تﯧلﯧفـون كهلـدى‪ ،‬زۆھـرە تﯧلﯧفـون نومـۇرىنى كۆرگهنـدە‬ ‫بۇرۇنقىــدەكال تﯧلﯧفــونىنى بﯧسىۋﯦتىــشنى وئيلىغــان بولــسىمۇ‪» ،‬بۈگــۈن ھﯧيــت‬ ‫بولغاندىكىن بوپتۇ« دەپ ۇئنىڭ تﯧلﯧفونىنى ائلدى‪.‬‬ ‫_ائداش‪ ،‬ەئھۋالىـــڭ ياخـــشىمۇ‪ ،‬پهقهت كۆرۈشـــهلمىدۇق‪ ...‬بىـــر كهلـــگهن‬ ‫بولساڭ‪_...‬دﯦدى ائدىله پهس ائۋازدا‪.‬‬ ‫_سهن ۆئيۈڭدىمۇ؟‬ ‫_ھهەئ ‪...‬‬ ‫زۆھــرە ۇئنىــڭ ھالــسىز‪ ،‬بــوش گهپ قىلىۋاتقــانلىقىنى ائڭــالپ‪ ،‬بﯧــشىغا بىــر ىئــش‬ ‫كهلگهنلىكىنى سهزدى؛ تاكسىدىن بىرنى توسـۇپ‪ ،‬ۇئنىـڭ ۆئيىـگه كهلـدى‪ .‬ىئـشىكنى‬ ‫يۈز‪-‬كۆزىنى قﯧنىق بويۇۋالغان بىر قىز ېئچىپ‪ ،‬زۆھرەنى ىئچىگه كىرگـۈزۈۋﯦتىپال ۆئزى‬ ‫تاالغا چىقىپ كهتتى ‪.‬زۆھرە ۆئيگه كىرىپال سﯧسىق پۇراقتىن ائينىپ كهتتـى‪ ،‬بـۇ كونـا‬ ‫ۆئي بۇرۇنقىدىن نهچچه ھهسسه قااليمىقان بولۇپ كهتكهن بولۇپ‪ ،‬ھهممه يهرنـى توپـا‪-‬‬ ‫چاڭ‪ ،‬قاسماق بﯧسىپ تۇراتتى ‪.‬زۆھرە ائدىلهنىڭ ھۇجرىسىغا كىرىپ ۇئنىـڭ ھالـسىز‬ ‫ياتقــانلىقىنى كــۆردى‪ ،‬ۇئ وئرۇقــالپ تﯧخىمــۇ ســارغىيىپ كهتكهنىــدى‪ ،‬وئرا كــۆزلىرى‬ ‫ۆئڭكۈردىكى جىـن چىـراغتهك پىلىلـدايتتى‪ ،‬كىرلىـشىپ كهتـكهن بـۈدۈر چـاچلىرى‬ ‫چۇۋۇلــۇپ تﯧخىمــۇ سهتلىــشىپ كهتكهنىــدى‪ ،‬قــوللىرى ەئگــرى تايــاقتهك ســاڭگىالپ‬ ‫تۇراتتى‪ ،‬بىر نهچچه سۈۋەرەك ۇئنىڭ كارىۋىتىنىڭ بﯧشىدا قىمىرالپ يۈرەتتى‪ .‬ۆئينىـڭ‬ ‫ىئچى قااليمىقان بولۇپ‪ ،‬بىر نهچچه قۇر كىيىم يهرگه پـۇرالپ تاشـالنغان؛ مهيـنهت ىئـچ‬ ‫كىــيىملهر‪ ،‬پايپــاقالر‪ ،‬ســاپما كهشــلهر‪ ،‬كىــرلىكلهر‪ ،‬پهرداز ۈئســتىلىدىكى قــۇتىالر‬ ‫چﯧچىلىپ ياتاتتى ‪...‬‬ ‫زۆھرە ائدىلهدىن گهپ سوراپ بهزى ەئھۋالالرنى ۇئقتى‪ ،‬بۇرۇن ۋاتىلداپ تۇرىـدىغان‬ ‫ائدىله ھازىر ناھايىتى تهسته گهپ قىالتتى‪ ،‬ېئغىزىغا مىـس رەڭگىـدە ەئسـۋە چىقىـپ‬ ‫كهتكهن بولۇپ‪ ،‬يۈزىدىمۇ ۇئششاق يارا‪-‬جاراھهتلهرنىـڭ ىئـزى تـۇراتتى‪ .‬ۇئ »بويۇمـدا‬ ‫قالدى‪ ،‬ىئچىمگه بىر مهرەز ۈئندى‪ ،‬ۇئنـى يـوقىىتمهن« دەپ وئيـالپ بىـر ھهپـته ائۋۋال‬ ‫ھــامىلىنى چۈشــۈرۈش دورىــسى ىئچــكهن بولــسىمۇ دورا ۈئنــۈم بهرمىــدى‪ ،‬ىئچىــدىن‬ ‫ھﯧچنﯧمه چۈشمىدى‪ .‬ھامىله ‪ 40‬كۈندىن ۆئتۈپ كهتتىمۇ يـاكى دورا سـاختا چىقتىمـۇ‪،‬‬ ‫ھﯧچنﯧمىــسىنى ۇئقالمىــدى؛ ۇئ ۆئزىنــى شــۇنچه ائســراپ كهلــگهن بىــلهن ۇئشــشاق‪-‬‬ ‫چۈششهك كﯧسهل چاپلىشىپال تۇراتتى‪ ،‬ھهيز ائدىتى قااليمىقـان ىئـدى‪ ،‬دوختۇرخانىغـا‬ ‫بﯧرىشتىن ۆئلگۈدەك قورققاچقا ھهممىنى دورا بىلهنال جۆندەپ كﯧلىۋاتاتتى‪ .‬بۇ قﯧتىم‬ ‫ۇئ ائلدىراپ قالدى‪ ،‬ىئچىدە دورا بىلهنمۇ چۈشمهيدىغان غهيرى بىر تۆرەلمىنىـڭ پهيـدا‬

‫‪372‬‬

‫بولــۇپ قالغىنىغــا ەئرۋاھــى ۇئچتــى‪ ،‬ائمﯧرىكىنىــڭ قورقۇنچلــۇق فىلىملىرىنــى جىــق‬ ‫كۆرگهچكه‪ ،‬ىئچىـدىن غهلىـته مهخلـۇقالر چىقىـدىغان ائيالالرغـا ۆئزىنـى وئخـشىتىپ‪،‬‬ ‫تۇرۇپ‪-‬تۇرۇپ ەئنسىرەيدىغان بولۇپ قالـدى‪ .‬بىـر كـۈنى يولـدا كﯧتىۋﯦتىـپ تامـدىكى‬ ‫كىچىك ېئالنغا كۆزى چۈشۈپ قالدى‪»،‬ائغرىتمايال باال چۈشۈرىمىز‪ ،‬تهكـشۈرۈش ھهققـى‬ ‫ائلمــايمىز‪ ،‬باھاســى ەئرزان‪ ،‬ھــامىلىنى چۈشــۈرۈپ بولغانــدىن كﯧــيىن وئرنىڭىــزدىن‬ ‫قوپۇپال مﯧڭىپ كﯧتىسىز« دﯦگهن گهپلهر ۇئنى قىزىقتۇردى‪ ،‬شـۇ يهرگه تﯧلﯧفـون ۇئرۇپ‬ ‫وئرنىنى مىڭ تهسته ىئزدەپ تاپتى‪ ،‬تار كوچىالرنىڭ ىئچىدىكى كۆرۈمسىز بىر ھويلىغا‬ ‫كىرىپ »دوختۇرخانا« نى كۆرۈپ رايى قايتتى‪ ،‬ەئمما »باال چۈشۈرۈش چوڭ وئپىراتسىيه‬ ‫بولمىغاندىكىن مهيلى« دەپ وئيلىدى‪ ،‬ىئچىـگه كىرىۋالغـان »ائپهت«تىـن قۇتۇلـسىال‬ ‫بـــوالتتى‪ .‬يهنه كﯧلىـــپ‪ ،‬بـــۇ يهردە قـــان تهكـــشۈرمهيتتى‪ ،‬ۇئشـــشاق‪-‬چۈشـــشهك‬ ‫رەسمىيهتلىرى يوق ىئدى‪» .‬دوختۇرالر« ۇئنى قىزغىن كۈتۈۋﯦلىـپ‪ ،‬ائلىـدىغان پـۇلنى‬ ‫ائلغاندىن كﯧيىن ۇئنىڭ پۇت‪-‬قـولىنى يهرگه تهگكـۈزمهي مهيـنهت بىـر ۆئيـگه ېئلىـپ‬ ‫كىردى‪ ،‬غىچىرالپ تۇرىدىغان ياغاچ كارىۋاتقا ياتقۇزدى‪ ،‬بىر ەئر كىرىپ ۇئنىـڭ ۇئ يهر‪-‬‬ ‫بۇ يهرلىرىنى مۇجـۇقالپ تۇتـۇپ قويغانـدىن كﯧـيىن نـاركوز وئكـۇلىنى ۇئردى‪ .‬ىئككـى‬ ‫خوتــۇن كىرىــپ ۇئنىــڭ پــۇتلىرىنى كﯧرىــپ »بالىيــاتقۇنى قىــرىش« ماھــارەتلىرىنى‬ ‫كۆرسىتىشكه كىرىشتى‪ .‬ناركوز چاال قىلىنغـان بولـسا كﯧـرەك‪ ،‬ائدىلهنىـڭ جـان پﯧنـى‬ ‫چىقىپال كهتتى‪ ،‬چىقىراپ ۆئينى بىر ائلدى‪ ،‬ھﯧلىقى ەئر باسقۇنچىلىق قىلىدىغانـدەك‬ ‫يۈگۈرۈپ كىرىـپ ۇئنىـڭ ىئككـى قـولىنى مىـدىر‪-‬سـىدىر قىلمـاي تۇتـۇپ تۇرۇۋالـدى‪،‬‬ ‫ائغزىغا قاسماق لوڭگىنى تىقتى‪ .‬ائدىله قاتتىق ائغرىق ائزابىدىن ھوشىنى يوقـاتتى‪،‬‬ ‫قــولى قانغــا بويالغــان ىئككــى خوتــۇن قىرىــدىغاننى قىرىــپ‪ ،‬بىــر مــۇنچه قــاننى‬ ‫ېئقىتقانــدىن كﯧــيىن‪ ،‬بىــر داس ســوغۇق ســۇنى ېئلىــپ قــاننى تازىلىــدى‪ .‬ائدىــله شــۇ‬ ‫ياتقانچه كهچقۇرۇندا ائندىن تﯧنىنى مىدىرلىتالىدى‪ ،‬لﯧكىن چۈشۈپ ماڭالمىدى‪.‬‬ ‫_ بــۇ يهردە ياتــاق يــوق‪ ،‬قونۇشــقا بولمايــدۇ‪ ،‬قونــساڭ ائيــرىم پــۇل ائلىمىــز _دﯦــدى‬ ‫ائلــدامچى خوتــۇن‪ ،‬ۇئنىــڭ قــولى تۆشــۈككه كىرىــشكه تهييــار زەھهرلىــك يىالنــدەك‬ ‫مىدىرالپ‪ ،‬سوزۇلۇپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ ھــازىر بىرســى كﯧلىــدۇ‪ ،‬بۇنــداق يهردە ۆئلــسهممۇ ياتمــايمهن‪_،‬دﯦــدى ائدىــله‬ ‫غهزەبلىنىپ‪ _،‬سىلهر دوختۇر ەئمهس‪ ،‬ائلدامچى ىئكهنسىلهر‪.‬‬ ‫_ نﯧمه دﯦدىڭ؟! ائغزىڭنى يىغىۋال‪ ،‬بۇ گﯧپىڭنى ېئرىم ائڭالپ قالسا ھﯧلى ۆئلۈكۈڭ‬ ‫چىقىدۇ بۇ يهردىن‪ ،‬كىم سﯧنى بۇ يهرگه چىلـالپ كهلـدى؟ ۆئزەڭ كهلـدىڭ‪ ،‬ھـامىلىنى‬ ‫چۈشۈرۈۋەتتۇق‪ ،‬گهپنى ائز قىلىپ بۇ يهردىن يوقال‪.‬‬ ‫_ دﯦمىسهڭمۇ ھازىر كﯧتىمهن‪_...‬دﯦدى ائدىله قورقۇپ‪.‬‬

‫‪373‬‬

‫_ سهندەك پاسكىنىالرنى تـوال كـۆرگهنمهن‪ ،‬ىئچىـدىن قـان ەئمهس‪ ،‬يىرىـڭ چىقىـدۇ‪.‬‬ ‫جىنسىي يولۇڭدا بىر ىئششىق بـار ىئـكهن‪ ،‬بالىيـاتقۇڭمۇ نورمـال ەئمهس‪ ،‬كﯧـسىلىڭ‬ ‫باردەك قىلىدۇ‪ ،‬بﯧرىپ تهكشۈرتۈپ باق‪.‬‬ ‫ائدىله چۆچۈپ كهتتى‪ ،‬قورساقتىكى مهرەزدىن قۇتۇلسا ەئمدى بۇ نﯧمه كﯧسهلدۇ؟ بۇ‬ ‫جاھاندا كﯧسهلدىن قۇتۇاللمايال ۆئتهمدۇ؟ ياشـلىق گۈلىنىـڭ بىـرى ېئچىلمـاي تـۇرۇپ‬ ‫ۆئلهمدۇ؟‬ ‫ۇئنى قايتىدىن ۋەھىمه باستى‪ ،‬ەئۋرەتنىڭ چۆرىسىدە پهيـدا بولـۇپ يوقـاپ كهتـكهن‬ ‫قــاپراتمىالر‪ ،‬يــارا‪-‬جــاراھهتلهر زادى قانــداق كﯧــسهلنىڭ ائالمهتلىــرى؟ ۇئ »راســتىنال‬ ‫ەئيدىز چىقىپ قالـسام روھىـي جهھهتـتىن تۈگىـشىپ كﯧـتىمهن« دەپ دوختۇرخانىغـا‬ ‫بارماي‪ ،‬قان تهكشۈرۈشتىن قورقۇپال يۈرۈپ ھﯧچ قانداق كﯧسىلىنى ۇئقالمىدى‪ ،‬گﯧلـى‬ ‫ائغرىپ‪ ،‬قىزىتمىسى ۆئرلهپ قالغاندىمۇ دورا يهپـال قۇتۇلـدى‪ ،‬ەئممـا بۇنـداق كﯧـسهل‬ ‫ائالمهتلىــرى قايتــا قوزغىلىــۋەردى‪ .‬بــۇ خوتۇننىــڭ شــۇم ېئغىزىــدىن چىققــان كﯧــسهل‬ ‫راستىنال ەئيدىز كﯧسىلىمىدۇ؟!‬ ‫ائدىله روھى چىقىپ كهتكهن ائدەمدەك بوشىشىپ كارىۋاتتا وئلتۇرۇپ قالدى‪ ،‬ائزاب‪،‬‬ ‫خارلىق ۋە ۆئلۈم ۋەھىمىسىدىن بوغۇلۇپ دﯦمىنى ائاللماي قالدى‪ ،‬ۇئ ۆئزىنىڭ ۇئنداق‬ ‫ائســـان ۆئلـــۈپ كﯧتىـــشىگه ىئـــشهنمهيتتى‪ ،‬ەئممـــا ۆئلۈمنىـــڭ قانـــداق يﯧتىـــپ‬ ‫كﯧلىدىغانلىقىنى بىلمهيتتى‪ ،‬چۈنكى ۇئ سىرلىق‪ ،‬قاباھهتلىك ھادىسه ىئدى؛ لﯧكىن‬ ‫ەئته قانداق بولۇشىدىن قهتىئينهزەر ۇئ بۇ قورقۇنچلۇق يهردىن كهتمىـسه بولمـايتتى‪،‬‬ ‫ۆئلسىمۇ بۇ بۇ شهھهردە ۆئلسه بولمايتتى‪.‬‬ ‫ۇئ ۆئيدىكى قىزغا تﯧلﯧفون قىلىـپ‪ ،‬تاكـسىدىن بىرنـى توسـۇپ كﯧلىـشنى ېئيتتـى؛‬ ‫ياسىنىشتىن‪ ،‬وئيناشتىن باشقىنى بىلمهيدىغان دۆت قىز بۇ يهرنـى ىئككـى سـاەئتته‬ ‫ائران تﯧپىپ كهلدى‪ .‬بۇ ىئككى ساەئت ىئچىدە ائدىـله كﯧـسهل ۋەھىمىـسىگه چۆكـۈپ‪،‬‬ ‫شۇ ۋەھىمىدىنال ۆئلۈپ قاالي دﯦدى‪ .‬ۇئ پهقهت يول ماڭالمىغاچقا دۆت قىز ۇئنى يۈدۈپ‬ ‫مىڭ تهسته تاكسىغا ېئلىپ چىقتى‪ .‬ائدىله ۆئيىگه كىرىپ شـۇ ياتقـانچه يـاتتى‪ ،‬قـول‬ ‫ائستىدىكى قىزلىرى دەسلهپته بىر ىئككى كۈن ھالىدىن خهۋەر ائلغـان بىـلهن كﯧـيىن‬ ‫ائنچه كارى بولمايدىغان بولدى‪ ،‬بىر يﯧـشىك تهييـار چـۆپنى ۆئيـگه ەئكىلىـپ قويـۇپ‪،‬‬ ‫شۇنىڭ بىلهن ائدىلهنى باقتى‪ .‬ائدىله ۇئالرنىمۇ چۈشهندى‪ ،‬ھهتتا ۇئالر ۆئيـگه خﯧرىـدار‬ ‫باشالپ كىرىپ ائدىلهگه قارىتىـپ قويـۇپ پهسـكهش ىئـشلىرىنى داۋامالشـتۇرغاندىمۇ‬ ‫ائدىــله ۇئنــى قوبــۇل قىلــدى‪ ،‬ۇئالرمــۇ پــۇل تاپمىــسا‪ ،‬پــۇل خهجلىمىــسه بولمــايتتى‪،‬‬ ‫ۇئالرنىڭ جىسمى‪» ،‬دۇكىنى« پۇل بىلهن ۆئرە تۇراتتى‪.‬‬ ‫ائدىله ۆئزىنىـڭ ياشـلىقىغا تهمهننـا قويـۇپ‪ ،‬دوختۇرخانىغـا بارمـايمۇ سـاقىيىپ‬ ‫كﯧتىمهن دەپ وئيلىغان بولسىمۇ شۇ ياتقانچه ۆئرە بواللمىدى؛ ۇئنىڭ چىرايىدا‪ ،‬پۇت‪-‬‬ ‫قوللىرىــدا جــان قالمايۋاتقــانلىقىنى كــۆرگهن »ھهمــراھ قىــزالر« بىــر‪-‬بىــرىگه قــاراپ‬

‫‪374‬‬

‫كۇسۇلدىــشىپ‪» ،‬پــۇلى تــۇرۇپ ۆئزى دوختۇرخانىغ ـا بــارغىلى ۇئنىمىــسا بىــزگه نــﯧمه‬ ‫تۇرۇش‪ ،‬ائنىمىزغىمۇ بۇنچىلىك قىلغـان ەئمهسـمىز‪ ،‬قانـداق قىلـسا قىلـسۇن‪ ،‬ياتـسا‬ ‫ياتسۇن‪ ،‬ۆئلىمهن دﯦسه ۆئلسۈن« دﯦيشىپ‪ ،‬كارى بولمىدى‪.‬‬ ‫ەئمهلىيهتــته ائدىــله تــۈزۈك پــۇل يىغمىغانىــدى‪ ،‬ھــارام ىئــشنى بىلىــپ تــۇرۇپ‬ ‫قىلىدىغانالرنىڭ كاللىسىدىكى ۋىجدانىي قاراش بويىچه‪ ،‬تاپقان پۇلىنى بهرىكهتـسىز‬ ‫پۇل دەپ وئيلىغاچقا ائساسهن پۇل يىغمايتتى‪ » ،‬سـومكىنى وئغـرى ائلـسا ھهممىـسى‬ ‫يوق‪ ،‬شۇڭا خهجلهپ تۈگىتىش كﯧرەك« دەپ چـوڭ‪-‬چـوڭ خهجـلهپ‪ ،‬ۇئدۇل تـاپقىنىنى‬ ‫ۇئدۇل تۈگىتىپ تۇراتتى‪ .‬كﯧيىنكى كۈنلهردە »سودىـسى« ائقمىـدى‪ ،‬جﯧنىنىـڭ بارىـدا‬ ‫باشقۇرالىغان قىزلىرى‪ ،‬مانـا ەئمـدى »ائچىـسى« ائغرىـپ ياتقانـدا »دۇكـان« ائيرىـپ‬ ‫چىقىشقا تهييارالندى‪ .‬تۇرۇۋاتقان ۆئينىڭ ىئجارىسى بـۇ ائي چىقىـپ كهتـسه توشـاتتى‪،‬‬ ‫يهنه ىئجارە تۆلىگىلى پۇل بولمىـسا‪ ،‬تـاالدا قـاالتتى‪ .‬بۇنىڭـدىن قـاتتىق ەئنـسىرىگهن‬ ‫ائدىله ساقىيىپ بولغىچه بولسىمۇ كوچىدا ياتماسلىق ۈئچۈن زۆھرەگه تﯧلﯧفون ۇئردى‪.‬‬ ‫زۆھــرە ۇئنىــڭ ھالىغــا ىئــچ ائغرىتتــى‪ ،‬بىــر چــاغالردا ســهن ەئمهس مهن بولــۇپ‬ ‫ياشىغان‪ ،‬شـۇنچه پـۇل تاپقـان خﯧنىمنىـڭ بـارلىق قىمـمهت باھـالىق كىيىملىرىنـى‪،‬‬ ‫پهرداز بۇيــۇملىرىنى يىغىــپ يــۆگهپ ياتــسىمۇ مىــڭ كويغــا يارىمــايتتى‪ .‬مانــا ەئمــدى‬ ‫داۋاالنغــۇدەك پــۇلى‪ ،‬تۇرغىــدەك ماكــانى يــوق ۆئلهمجــان ھالــدا پۇشــۇلداپ ياتــاتتى‪.‬‬ ‫زۆھرەنىــڭ بﯧــشىغا غهم چۈشــتى‪ ،‬ائدىلهنــى ۆئيىــگه ېئلىــپ كهتــسه ېئغىــر بىــر يــۈك‬ ‫بوالتتى‪ ،‬زۆھرەنىڭ پۈتـۈن تۇرمۇشـى بـۇزۇالتتى‪ ،‬خۇشـاللىقى يـوقىالتتى؛ لـﯧكىن ۇئنـى‬ ‫بۇنداق تاشالپ قويۇشقىمۇ بولمايتتى‪ ،‬ھـﯧچكىم ھالىـدىن خهۋەر ائلمـاي تهسـاددىپىي‬ ‫ۆئلۈپ قالسا زۆھرە ۋىجدان ائزابىغـا قـاالتتى‪ ،‬نـﯧمىال دﯦـگهن بىـلهن ائدىـله ۇئنىڭغـا‬ ‫يﯧنىــدىن جــاي بهرگهن‪ ،‬بىــر يىــل بولــسىمۇ بىلــله تۇرغــان دوســتى ىئــدى‪ .‬ۇئنــى‬ ‫دوختۇرخانىغــا ائپىرىــپ كۆرســىتىپ باقمىــسا‪ ،‬كﯧــسىلى ســوزۇلۇپ ېئغىرلىــشىپ‬ ‫كﯧتهتتى‪-‬دە‪ ،‬ائقىۋەتته نﯧمه بولۇشىنى ھﯧچكىم بىلمهيتتى‪.‬‬ ‫بىر چاغالردا »مهن بهختلىك!« دەپ يايراپ يۈرگهن بۇ خﯧنىم ېئغىر كۈنگه قالغانـدا‬ ‫كۆرەڭلىكنى‪ ،‬وئساللىقنى‪ ،‬ائداۋەتنـى تاشـالپ‪ ،‬قاسـراق تاشـلىغان يىالنـدەك ەئسـلى‬ ‫ھالىتىگه قايتقانىـدى‪ .‬ەئسـلى ھـالهت؟! ەئسـكىلىك ۇئنىـڭ ەئسـلى ھـالىتىمۇ يـاكى‬ ‫ياخشىلىق ەئسلى ھالىتىمۇ؟ زۆھرە بۇالرنى وئيالپ بواللمىدى‪ .‬كۆز ائلدىـدا تهلمـۈرۈپ‬ ‫ياتقان‪ ،‬ساق بولـسۇن‪ ،‬ائغرىـق بولـسۇن‪ ،‬يـاكى ۆئلـۈپ قالـسۇن‪ ،‬ھامـان ائۋارىچىلىـق‬ ‫تۇغدۇرىدىغان بۇ يامان قىزغا ھﯧسداشلىق نهزىرىدە تىكىلـدى‪ .‬ائدىـله بىـر چـاغالردا‬ ‫ۆئزىگه ماالي بولۇپ ىئشلىگهن زۆھرەنىڭ پاكىز چىرايىغا‪ ،‬ېئسىل كىيىملىرىگه‪ ،‬زىبۇ‬ ‫زىننهتلىرىگه قاراپ ائھ ۇئردى‪ ،‬ھهسهدتىن تولغاندى‪ ،‬ەئممـا چاندۇرمىـدى‪ ،‬ىئچىـدىن‬ ‫قان كهتسىمۇ ەئمدى چىداپ‪ ،‬زۆھرەنىڭ ياردىمىنى كۈتۈشى كﯧرەك ىئدى‪.‬‬

‫‪375‬‬

‫_ ۆئيگه بﯧرىشتىن ائۋۋال سﯧنى دوختۇرخانىغا ائپىرىپ تهكشۈرتۈپ باقايلى‪ _،‬دﯦدى‬ ‫زۆھرە‪ _،‬بۇنداق يﯧتىۋەرسهڭ بولمايدۇ‪.‬‬ ‫_ ۆئيۈڭدە‪ ...‬بىر نهچچه كۈن ياخشى دەم ائلسام‪ ...‬وئڭشىلىپ قاالرمهنمىكىن‪ ... .‬بۇ‬ ‫يهردە‪ ...‬دوختۇرخانا بهك قىممهت‪ .‬مهندە‪ ...‬ۇئنىڭغا پۇل يوق‪.‬‬ ‫_ۇئنچىلىك پۇل مهندە بار‪ ،‬بﯧرىپ تهكشۈرتۈپ باقايلى‪ ،‬قالغىنىنى كﯧيىن بىلىمىز‪.‬‬ ‫ائدىله دوختۇرخانىنىڭ ىئشىكىگه قهدەم بﯧسىشنى قهتىئي خالىمىـسىمۇ‪ ،‬ەئممـا‬ ‫بۇ قﯧتىم تهلىيىنـى سـىناپ باققۇسـى‪ ،‬وئتنىـڭ تﯧـشىدا كۆيگهنـدىن ىئچىـدە كۆيـۈپ‬ ‫باققۇسى كهلدى‪ ،‬ھﯧلىمۇ جان قىينىلىـپ بىـر يهرگه بـاردى‪ ،‬ۆئلـۈم كـۆزىگه كۆرۈنـۈپال‬ ‫قالـدى‪ .‬بۇنـداق ەئھۋالـدىمۇ يهنه ەئيـدىز ۋەھىمىـسىدىن قۇتۇاللمـاي قﯧچىـپ يـۈرۈش‬ ‫وئرۇنسىز بىر ىئش ىئدى‪.‬‬ ‫زۆھرە ۇئنى تاكسىغا سﯧلىپ يﯧقىن ەئتراپتىكى چـوڭ بىـر دوختۇرخانىغـا ېئلىـپ‬ ‫كهلدى‪ ،‬قولتۇقىدىن يۆلهپ‪ ،‬پهلهمپهيـدىن يـۈدۈپ چىقتـى‪ ،‬بـۇنى كـۆرگهن بىـر نهچـچه‬ ‫دوختــۇر ۇئنىڭغــا جىــددىي قۇتقــۇزۇش بۆلــۈمىنى كۆرســىتىپ قويــدى‪ ،‬زۆھــرە تهرلهپ‬ ‫تهپچىرەپ ۇئ يهرگه بﯧرىشىغا بىر سﯧستىرا چاقلىق كارىۋاتنى تهقلهپ تهييار قىلـدى‪،‬‬ ‫زۆھرە ائدىلهنى كارىۋاتقا يـاتقۇزۇپ بىـر دەم دﯦمىنـى ېئلىۋالـدى‪ .‬سﯧـسىتىرا كﯧـسهل‬ ‫ەئھــــۋالىنى ســــورىغاندا ائدىــــله نهق جــــاۋاب بﯧــــرەلمهي‪ ،‬توغــــۇت بۆلــــۈمىگه‬ ‫كۆرۈنىدىغانلىقىنى ېئيتتى‪.‬‬ ‫تۇغــۇت بۆلۈمىــدىكى ائيــال دوختــۇر ۇئنىــڭ قىزىتمىــسىغا‪ ،‬يىرىڭــداپ كهتــكهن‬ ‫كالپۇكىغا قاراپ‪ ،‬دەرھال بﯧرىپ قان تهكشۈرۈپ كﯧلىشنى بـۇيرۇدى‪ .‬ائدىـله قﯧچىـپ‪-‬‬ ‫قﯧچىپ ائيلىنىپ كﯧلىپ ائخىر يهنه قان تهكشۈرۈشكه مهجبۇر بولـدى‪ .‬زۆھـرە نهچـچه‬ ‫تۆشۈككه ۈئسۈپ‪ ،‬تۆلهيدىغان پـۇلنى تـۆلهپ ائدىلهنىـڭ قﯧنىنـى تهكـشۈرتتى‪ ،‬يﯧـرىم‬ ‫ساەئت ساقالپ تهكشۈرۈش نهتىجىـسىنى ېئلىـپ دوختۇرنىـڭ قﯧـشىغا بـاردى‪ .‬دوختـۇر‬ ‫ۇئنــى كــۆرۈپ قانــداقتۇر بىــر كﯧــسهلنىڭ ىئــسمىنى دەپ‪ ،‬دەپــتهرگه جىجىــالپ بىــر‬ ‫نهرسىلهرنى يﯧزىپ زۆھرەگه تۇتقۇزۇپ قويـدى‪ .‬زۆھـرە دەپتهرنـى كۆتـۈرۈپ ائدىلهنىـڭ‬ ‫قﯧشىغا كهلدى‪ ،‬يۈرىكى پوكۇلداپ ىئچ‪-‬ىئچىـدىن سـىقىلىپ ياتقـان ائدىـله دەپتهرنـى‬ ‫كۆرۈپ‪ ،‬جىجىالپ يﯧزىلغان ۇئ خهتنى وئقۇيالماي قالدى‪ ،‬سـىنچىالپ قارىـدى‪爱此病،‬‬ ‫ەئيدىز ‪阳性‬دﯦگهن خهت ۇئچراپ قالسىال ھوشىدىن كﯧتىدىغانـدەك قايتـا‪-‬قايتـا‬ ‫قارىدى‪ ،‬ەئمما ۇئنداق مهنىدىكى خهت يوقتهك قىالتتى‪ ،‬خوشلۇقىدىن بﯧشى ائسمانغا‬ ‫تاقاشــتى‪ ،‬بىــراقال ســاقىيىپ كهتكهنــدەك روھالنــدى‪ ،‬ەئممــا كۆڭلىــدە يهنىــال بىــر‬ ‫ەئندىشه بار ىئدى‪.‬‬ ‫_ بىر كﯧسهلنىڭ ىئسمىنى دﯦدى‪ ،‬ۇئقالمىدىم‪_،‬دﯦدى زۆھرە‪.‬‬ ‫_ يۈرە‪ ،‬دوختۇرنىڭ ۆئزىنىڭ گﯧپىنى ائڭالپ باقايلى‪_،‬دﯦدى ائدىله‪.‬‬

‫‪376‬‬

‫زۆھرە چاقلىق كارىۋاتنى ىئتتىرىپ تۇغۇت بۆلۈمىنىڭ ائلـدىغا كﯧلىـپ‪ ،‬دوختـۇرنى‬ ‫چاقىرىپ كهلدى‪.‬‬ ‫_ قاندا بۇزۇلۇش ېئغىر‪ _ ،‬دﯦدى دوختـۇر ائدىـلهگه‪ _،‬سـىفلىس كﯧـسىلى ائخىرقـى‬ ‫باســقۇچغا بﯧرىــپ قــاپتۇ‪ ،‬ۋاقتىــدا داۋالىنىــشىڭ كﯧــرەك‪ .‬بولمىــسا مىكــروب پۈتــۈن‬ ‫بهدىنىڭگه تاراپ سﯧنى پالهچ قىلىپ قويىدۇ‪ ،‬ېئغىر بولغاندا نﯧرۋاڭ كاردىن چىقىدۇ‪،‬‬ ‫كۆزۈڭ كۆرمهيدۇ‪ ،‬ھهتتا ۆئلۈم خهۋپى تۇغۇلىدۇ‪...‬‬ ‫ائدىــله بــۇ كﯧــسهلنىڭ قانــداق كﯧــسهللىكىنى دەســلهپته ائڭقىرالمــاي‪ ،‬ائخىرقــى‬ ‫گهپلهرنى ائڭالپ چۆچۈپ كهتتى‪ .‬ائخىرقى باسقۇچ دﯦگهن راك كﯧسهللىرىدە بـوالتتى‪،‬‬ ‫بۇ قانداق گهپ!‬ ‫_ بۇ كﯧسهلنى‪ ...‬داۋاالپ ساقايتقىلى بوالمدۇ دوختۇر؟_ دﯦدى ائدىله ىئلتىجا بىلهن‪.‬‬ ‫_ ســاقايتقىلى بولىــدۇ‪ ،‬لــﯧكىن بۈگۈنــدىن قالمــاي ياتاقتــا يﯧتىــپ داۋالىنىــشىڭ‬ ‫كﯧرەك‪...‬‬ ‫ائدىلهگه جان كىردى‪ ،‬پۇل! يهنه پۇل! جاندىن ەئزىز پۇل! پۇلنى دەپ خوراپ كهتـكهن‬ ‫بۇ جﯧنى ەئمـدى قـانچه پـۇل بىـلهن سـاقلىنىپ قالىـدۇ؟ چوقـۇم نۇرغـۇن پـۇل بىـلهن‬ ‫داۋالىنىدۇ‪ .‬بﯧيجىڭدا داۋاالنسا بهك قىممهت‪ ،‬ۈئرۈمچىدە داۋالىنىـشى كﯧـرەك‪ ،‬بۇغـدا‬ ‫دوختۇرخانىـسى ەئيــدىزدىن باشـقا جىنــسىي كﯧـسهلنىڭ ھهممىــسىنى ساقايتالىــشى‬ ‫مۇمكىن‪ .‬ۈئرۈمچىدە ائكىسى بار‪ ،‬ائكىسى ياردەم قىاللمىسا يۇرتىدا غهمگۇزار ائنىسى‬ ‫بار‪ ،‬ائكىسى خوتۇنىدىن قورقۇپ پۇلغا چىدىمىسىمۇ‪ ،‬ائنىسى ۆئينى سﯧتىپ بولـسىمۇ‬ ‫قىزىنى داۋالىتااليدۇ‪...‬‬ ‫ائدىله ۈئمىـدۋارلىق بىـلهن شـۇالرنى وئيلىـدى‪ ،‬دوختۇرخانىـدىن چىقىـپ دەرھـال‬ ‫ائنىسىغا تﯧلﯧفون ۇئردى‪ ،‬نهچچه ۋاقىتتىن بﯧرى ائشـكارىلىمىغان دەرد‪-‬ەئلهملىرىنـى‬ ‫يىغالپ تۇرۇپ بايان قىلدى‪ ،‬ەئڭ ائخىرىدا‪:‬‬ ‫_ ائكامغا دەڭ ائنا‪ ،‬مﯧنى بۇ يهردىن ېئلىپ كهتسۇن‪ ،‬بولمىـسا ۆئلـۈپ كﯧـتىمهن!‪...‬‬ ‫_دﯦدى‪.‬‬ ‫ائدىله يىغالۋاتقان بىلهن روھىي ھالىتى خﯧلىال ياخشى ىئدى‪ ،‬زۆھرە ۇئنىڭ ائنىـسى‬ ‫بىلهن جىددىي ۋە تهسىرلىك كهيپىياتتا پاراڭلىشىۋاتقانلىقىنى يﯧقىندىن ائڭلىدى‪.‬‬ ‫بىر دەمـدىن كﯧـيىن ائدىـلهگه ائكىـسىدىن تﯧلﯧفـون كهلـدى‪ ،‬ائكىـسى نﯧمىلهرنـى‬ ‫دﯦدىكىن‪ ،‬ائدىله پۇشايمان ياشلىرىنى تۆكۈپ‪ ،‬ېئسهدەپ تۇرۇپ ۇئ گهپلهرنى جىممىدە‬ ‫ائڭلىدى‪ .‬گهپ تۈگىگهندە ائدىله تﯧلﯧفوننى ېئتىپ زۆھرەگه قاراپ خۇشاللىق بىلهن‪:‬‬ ‫_ ائكام كﯧلىپ ەئكىتىدىغان بولدى‪_،‬دﯦدى‪.‬‬ ‫ائدىله شۇ كۈنى ائخشىمى زۆھرەنىـڭ ۆئيىـدە يﯧتىـپ قالـدى‪ ،‬كهيپىيـاتى بـۆلهكچه‬ ‫ياخشىلىنىپ كهتكهنىدى‪ .‬زۆھرەگه مىننهتدارلىق بىلهن تىكىلىپ »بۈگۈن سﯧنى جىق‬ ‫ائۋارە قىلىۋەتتىم‪ ،‬سهن بولمىغان بولساڭ ۆئز‪-‬ۆئزەمنى قورقۇتۇپ يهپ بوالركهنمهن‪ ،‬ۇئ‬

‫‪377‬‬

‫ۆئيــدىن ۆئلۈكــۈم چىقــاركهن« دەيتتــى‪ ،‬ۆئچهكىــشىپ يــۈرگهنلىرىنى قهتىئــي تىلغــا‬ ‫ائلمايتتى‪ ،‬ياخشى ۆئتكهن كۈنلهرنى ەئسلهيتتى‪.‬‬ ‫ۇئخاليدىغان چاغدا ىئككىسى بىر دەم مۇڭدىشىپ قالدى‪.‬‬ ‫_ شۇنداق قىلىپ‪ ،‬سىيىت قارىغا تهگدىڭمۇ؟‬ ‫_ ھهەئ‪...‬‬ ‫_ ائخىر دﯦگىنىڭنى قىلىپسهن‪-‬دە‪ ،‬دﯦگهن بىلهن نوچى قىز جۇمۇ سهن‪...‬‬ ‫زۆھرە كۈلۈپ قويۇپ باشقا گهپ قىلمىدى‪.‬‬ ‫_ سىيىت قارى يۇۋاش بولغان بىلهن بولىـدىغان بـاال‪ ،‬ەئسـلىدە مهن زورلىغانـدا ۇئ‬ ‫ماڭا چﯧقىلمىغان‪ .‬ۇئ سﯧنى كىرىپ قـاالرمىكىن دەپ كـۆزى ىئـشىكته ىئـدى‪ .‬سـهندىن‬ ‫قورقىدىغان بىر بالىغا تﯧگىۋالدىڭ‪ ،‬بۇمۇ بهختىڭ‪...‬‬ ‫_ مۇنــداق دە‪ _ ،‬دﯦــدى زۆھــرە بــۇ گهپــتىن خۇرســهن بولــۇپ‪ _ ،‬لــﯧكىن يالغــان‬ ‫سۆزلهپ‪ ،‬تۆھمهت قىلىپ خﯧلى تﯧرىكتۈردۈڭ جۇمۇ !‬ ‫_ ىئككىڭالرنى سىناپ باققانتىم‪_...‬دﯦدى ائدىله قﯧلىنلىق بىلهن‪.‬‬ ‫_ شۇنداق‪ ،‬بىزنى قاتتىق سىنىدىڭ‪ ،‬بىز سﯧنىڭ دﯦپىڭغا ۇئسسۇل وئينىدۇق‪.‬‬ ‫_ شۇنداق قىلغاچقا توي قىاللىغانسىلهر؟!‬ ‫_ ھهي‪ ...‬توي قىلغـان بوالمـدۇ‪ ،‬نىكـاھ وئقـۇپال بىـر ۆئيـگه كىـردۇق‪ .‬ۇئ تﯧـشىنى‬ ‫ساتالماي ۈئچ‪-‬تۆت كۈن تۇرۇپال كهتتى‪.‬‬ ‫_ سهن‪ ..‬نﯧمىشقا قالدىڭ؟ ەئمدى ائجرىشامسهن؟‬ ‫زۆھرە بـۇ گهپـتىن ەئنـدىكىپ كهتتـى‪ ،‬ائدىـله ەئسـلى مهقـسهتنى ېئنىـق بىلهتتـى‪،‬‬ ‫لﯧكىن ھازىر ەئسلى مهقسهت‪ ،‬كﯧيىنكى مهقسهت‪...‬لهر مهۋجۇت ەئمهس ىئدى‪.‬‬ ‫_ ۇئنداق ائسان ائجرىشىدىغان ىئش يوق‪ ،‬ۋاقىتلىق ائيرىلىپ تۇرۇۋاتىمىز‪.‬‬ ‫_ لﯧكىن‪ ،‬مهنچه‪ ،‬بۇنداق تۇرۇۋەرسـهڭ ۇئنىڭغىمـۇ‪ ،‬ۆئزەڭگىمـۇ ياخـشى ەئمهس‪ .‬يـا‬ ‫بىر يهردە بىلـله ۆئي تۇتـساڭ بولىـدۇ‪ ،‬يـا بولمىـسا تارتىـشماي ائجراشـساڭ بولىـدۇ‪.‬‬ ‫وئتتۇرىــدا قالغانــدىكىنال ىئــش چاتــاق‪ .‬ۆئزەڭنــى قىينــاپ قويىــسهن‪ ،‬ســهن بۇرۇنمــۇ‬ ‫شۇنداق ۆئزەڭنى قىينايتتىـڭ‪ ،‬ھـازىرغىچه شـۇ ائدىتىڭنـى تاشلىماپـسهن‪ .‬ەئلـۋەتته‪،‬‬ ‫بۇرۇنقى ھالىتىڭ بىلهن ھازىرقىسى وئخشىمايدۇ‪.‬‬ ‫ائدىله زۆھرەنىڭ كـۆڭلىنى ائيـاپ گهپ قىلىۋاتـاتتى‪ ،‬ەئممـا زۆھـرە بـۇنى ھـﯧس‬ ‫قىلغانچه كۆڭلى يﯧرىم بولدى‪.‬‬ ‫_ ھازىرچه مۇشۇنداق ياشىغاچ تۇراي‪ ،‬كﯧيىنچه بىر گهپ بوالر‪_،‬دﯦدى ۇئ بـۇ ھهقـته‬ ‫بىر نهرسه دﯦيىشنى خالىماي؛ دﯦمىسىمۇ ۇئ بۇ ىئـشالرنى تـوال وئيـالپ سـاراڭ بولـۇپ‬ ‫كهتتى‪ ،‬بىر دەم بولسىمۇ وئيلىمىسا ياخشى‪..‬‬ ‫_ بۇ شهھهرگه بهكال كۆنـۈپ كهتتىـڭ دﯦگىـنه‪ ،‬بوپتـۇ سـهن بولـساڭمۇ ياخـشى كـۈن‬ ‫كۆرۈپ ياشىغاچ تۇرغىن‪...‬‬

‫‪378‬‬

‫_ سهنچۇ‪ ،‬ساقايغاندىن كﯧيىن بﯧيجىڭغا كهلمهمسهن؟!‬ ‫_ ســاقىيىپ قالــسام ائپامنىــڭ قﯧــشىدا تــۇرىمهن‪ ،‬ســاقىيالماي ۆئلــۈپ كهتــسهممۇ‬ ‫ائپامنىڭ قﯧـشىدا ۆئلىـمهن؛ ائپامنىـڭ قۇچىقىـدا بﯧـشىمنى قويـۇپ ۆئلـۈپ كهتـسهم‬ ‫ائرمىنىم يوق‪ .‬وئيالپ باقسام‪ ،‬مهن بۇ يهردە ۆئلۈپ قﯧلىشتىن بهكال قورقىـدىكهنمهن‪.‬‬ ‫وئيلىساڭ‪ ،‬نﯧمىدﯦگهن قورقۇنچلۇق‪ ،‬بىر تال قۇرت ۆئلگهندەكال ۆئلىدىغان گهپـكهن‪،‬‬ ‫ھﯧچكىمنىڭ كارى بولمايدىكهن‪ ،‬ەئچىقىپ كۆيدۈرۈپ ياكى كۆمۈپ تاشـلىۋﯦتىدىكهن‪.‬‬ ‫ۆئلۈم ائسان كهلمهيدۇ دەپ وئياليتتىم‪ ،‬دوختۇرنىڭ »ائخىرقى باسقۇچ« دﯦگهن گﯧپىنى‬ ‫ائڭالپ ۆئلۈم ائدەمگه بهك يﯧقىنكهن دەپ قالدىم‪.‬‬ ‫زۆھرە بۇ گهپلهرنى ائڭالپ سوغۇقتا توڭغاندەك شۈركىنىپ كهتتى‪.‬‬ ‫ىئككى كۈندىن كﯧيىن ائدىلهنىڭ ائكىـسى كﯧلىـپ سىڭلىـسىنى پويىزغـا سـﯧلىپ‬ ‫ېئلىپ كهتتى‪ .‬زۆھرە ھهممىسىنى بىر‪-‬بىرلهپ ۇئزىتىپ قويۇپ‪ ،‬ۆئزى ۆئلۈمدەك تهنھـا‬ ‫قالدى‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫زۆھـــرە بىـــر چـــاغالردىكى قهدىناســـلىرىنى ۇئزىتىـــپ قويغانـــدىن كﯧـــيىن‬ ‫مۇھهببهتتىنمۇ‪ ،‬دۈشـمهنلىكتىنمۇ ائيرىلىـپ قالغانـدەك‪ ،‬ىئلگىـرى گويـا ھـﯧچ ىئـش‬ ‫بولۇپ باقمىغاندەك‪ ،‬ھاياتىدا ەئمدى نﯧرۋىسىغا كۈچلۈك تهسىر قىلىـدىغان ىئـشالر‬ ‫بولمايدىغاندەك‪ ،‬تۇرمۇشىنى ۆئز رايى بويىچه يهڭگىل ۆئتكۈزىدىغانـدەك تۇيغۇالرغـا‬ ‫كهلدى‪ .‬ەئمما خىيـالى يهنه تىنجىمـايتتى‪ ،‬ھاياتىـدا چوڭقـۇر ىئـز قالـدۇرۇپ ۆئتـكهن‬ ‫ىئشالرنى وئيلىماي تۇرالمايتتى‪ ،‬كهلگۈسىنىڭ تۈز سىزىق بويالپ وئڭۇشلۇق‪ ،‬پـارالق‬ ‫داۋاملىـــشىدىغانلىقىغا ائنـــچه ىئـــشهنچ قىاللمـــايتتى‪ ،‬باشـــقىالردىن كﯧلىـــدىغان‬ ‫دۈشــمهنلىك تــۈگىگهن بىــلهن غهم‪-‬قايغۇنىــڭ دۈشــمهنلىكى تــۈگىمهيتتى‪ ،‬بهلكــى‬ ‫ائللىكىملهر ‪ ،‬ائللىقانداق ىئـشالر ائدەمنـى غهم‪-‬قايغۇغـا سـﯧلىپ تـۇراتتى‪ ،‬بهلكـى‬ ‫يهنه باشــقىالر‪ ،‬بهلكىــم ەئڭ يــﯧقىن كىــشىلهر دۈشــمهنگه ائيلىنىــپ كﯧتىــپ‪ ،‬دەرد‬ ‫ۈئستىگه دەرد قوشاتتى‪.‬‬ ‫“ائدىلهنىڭ بﯧشىغا كهلگهن پاالكهت ۆئزىنىڭ شورى‪ _،‬دەپ وئياليتتـى ۇئ ائدىلهنىـڭ‬ ‫قىلمىــش‪-‬ەئتمىــشلىرىنى كۆڭۈلــسىز ەئســلهپ‪ _،‬گۇنــاھنى قىلىۋەرســه خۇدانىــڭ‬ ‫جازاسىغا ۇئچرايدىغان گهپ‪ ،‬كاللىسى ىئشلىگهن بىلهن ۆئزىنـى ائسـراپ يۈرەلمىـسه‬ ‫بىكار‪ ،‬بۇزۇلـسا بۇزۇلـۇپ كﯧتىۋﯦرىـدىغان گهپ‪ .‬يامـانلىق قىلـسا ۆئزىـگه يانىـدىغان‬ ‫گهپ‪ ،‬پـۇلنى دەپ ىئـپالس ەئرلهرنىـڭ نهپـسىنى قانـدۇرۇپ بـولغىچه ۆئزى تۈگىـشىپ‬ ‫كﯧتىدىغان گهپ‪ ،‬ىئپاسالر ۇئالرنى ۆئزىنىڭ ائمراق ىئت‪-‬مۈشـۈكلىرىدەكمۇ كۆرمهيـدۇ‪،‬‬ ‫خــالىي جايــدا بــۇزۇقچىلىقنى تۈگهتكهنــدىن ۇئالرنــى ىئــشلىتىپ بولغــان تــازىلىق‬ ‫قهغىزىدەك پۇرالپ تاشلىۋﯦتىدۇ‪ ...‬ۇئالر ساق چﯧغىـدىال خارلىنىـپ‪ ،‬كﯧـسهل بولغانـدا‬

‫‪379‬‬

‫ۇئنىڭدىنمۇ بهتتهر تاشلىنىپ ياتىدۇ‪ ،‬ۆئزى خاالپ بۇزۇلغـانالر‪ ،‬مهجبـۇرىي بۇزۇلغـانالر‬ ‫ياش تۇرۇپال قﯧرىپ كﯧتىـدۇ‪ ،‬ائدىـلهگه وئخـشاش مهرەز يۇقتـۇرۇپ قورقـۇپ يىغاليـدۇ‪،‬‬ ‫ساقىيالمىسا قىينىلىپ خارلىنىپ ۆئلىدۇ‪ ...‬نﯧمىدﯦگهن ېئچىنىشلىق!”‬ ‫زۆھرە ائدىلهنىڭ بﯧشىغا كهلگهن ىئشالرغا ېئچىنىش بىلهن بىر ۋاقىتتا ۆئزىنى پـاك‬ ‫تۇتـــۇپ ياشـــاپ كهلگهنلىكىـــدىن ناھـــايىتى پهخىرلهنـــدى‪ ،‬ھﯧچقاچـــان بۇنـــداق‬ ‫پهخىرلىنىپ‪ ،‬خۇشاللىنىپ باقمىغانىدى‪ ،‬ائدىلهنى ۇئزىتىـپ قويغـان كـۈنى كﯧچىـسى‬ ‫ىئپپهت‪-‬نومـۇس‪ ،‬شـهھۋەت‪ ،‬ائقىـۋەت ھهققىـدە چوڭقـۇر وئيالرغـا چـۆكتى« ‪:‬خـۇدايىم‬ ‫ھﯧلىمۇ ماڭا شـۇنداق كـۈنلهرنى كۆرسـهتمىدى‪ ،‬ۆئزەمنـى قويـۇۋەتكهن بولـسام ىئـچ‪-‬‬ ‫ىئچىمــدىن تۈگىــشىپ كﯧتهتــتىم‪ ،‬بۇزۇلــۇش بهك ائســان‪ ،‬تــۈزەلمهك تهس‪ .‬تــۈزەلگهن‬ ‫تهقدىردىمۇ يۈرىكىمدە داغ‪ ،‬ىئچىمدە مهينهت قالىدۇ‪ .‬مهن ەئسلىدىمۇ رەسـۋا ەئمهس‪،‬‬ ‫رەسۋا بولمىدىم‪ ،‬ھهم رەسۋا بولمايمهن‪ .‬مهن ۇئنداق بۇزۇقالرغا وئخشىمايمهن‪ ،‬ائنـام‬ ‫مﯧنى نﯧمىگه تۇغقان؟ ىئپالسلىق ۈئچۈن تۇغقانمىدى؟ شۇ ائچكۆز ىئتالرنىـڭ ائلـدىغا‬ ‫گۆش تاشالپ بﯧرىش ۈئچۈن تۇغقانمىدى؟ بىچارە ائنىالر‪ ،‬قىزلىرى بۇزۇلـۇپ كهتـكهن‬ ‫بهختسىز ائنىالر‪ ،‬ۆئلسىمۇ ائرماندا كﯧتىـدىغان ېئچىنىـشلىق ائنىـالر‪...‬نىـڭ يـۈرىكى‬ ‫قانــداق چىدايدىغانــدۇ؟ قىزلىرىــدا پــاك ائنىلىرىنــى وئياليــدىغان قهلــب يوقمىــدۇ؟‬ ‫ىئپپهت‪-‬نومۇس نﯧمىـشقا ىئتنىـڭ ائلدىـدىكى سـۆڭهكتهك تاشـلىنىپ ياتىـدۇ؟ مهن‬ ‫نامرات بولسىمۇ نومۇسچان بىر بالىغا تهگدىم‪ ،‬ائدىلهدەك بۇزۇققا بۇلغانمىغان نـوچى‬ ‫بالىغا تهگدىم‪ ،‬جان خۇدانىڭ‪ ،‬ىئپپهت‪-‬نومۇسمۇ خۇدانىڭ‪ ،‬جانمۇ ائمانهت‪ ،‬ىئپپهت‪-‬‬ ‫نومۇسمۇ ائمانهت‪ ،‬ائمانهتنى چوقۇم ىئگىسىگه تاپشۇرۇش كﯧرەك‪ ،‬شۇ ۋاقىتـتىال جـان‬ ‫‪...‬‬ ‫يﯧتىـــــدۇ ۋە مهڭگۈلـــــۈك ائرام تاپىـــــدۇ‪».‬‬ ‫ھهم كۆڭـــــۈل ھهقـــــدادىغا‬ ‫زۆھرە ۆئزىدىن رازى بولۇپ‪ ،‬كۈنلىرىنى يهڭگىل‪ ،‬خۇشـال ۆئتكۈزۈشـكه باشـلىدى‪،‬‬ ‫ھﯧچكىم ەئمدى ۇئنىڭغا دەخلى قىلمايتتى‪ ،‬ەئمما ۇئ يالغۇز ائرالـدا يهكـكه‪-‬يﯧگـانه‬ ‫ياشايدىغان ىئنسان بولمىغاچقا‪ ،‬يىراق‪-‬يﯧقىندىن ۇئششاق‪-‬چۈشـشهك ائۋارىچىلىـق‪،‬‬ ‫كۆڭۈلسىزلىك كﯧلىپ تـۇراتتى‪ .‬ھۈسـهيىن پـات‪-‬پـات تﯧلﯧفـون ۇئرۇپ ىئـشخانىدىكى‬ ‫ىئشالرنى سورايتتى‪ ،‬بىنـانى باشـقۇرىدىغانالر بىـر نهرسـه دەپ كﯧلهتتـى‪ ،‬يولىـدا بىـر‬ ‫كىملهر وئغرىدەك قارايتتى‪ .‬بۇالرغۇ ائنچه مۇھىم ەئمهس‪ ،‬تولىراق سىيىت قارى بىلهن‬ ‫ۆئيىدىكىلىرى ەئنسىرەپ تﯧلﯧفون قىلىپ ۇئنى ائرام تاپقۇزمايتتى ‪.‬‬ ‫«قاچان كﯧلىسهن‪ ،‬چاققان تويۇڭنى قىلىۋەتـسهك بـوالتتى‪ ،‬خهقنىـڭ ائلدىـدا سـهت‬ ‫تۇرىدۇ‪«...‬دەيتتى ائنىسى‪.‬‬ ‫«ېئرىڭنــى بــۇ ياقتــا قايرىــپ قويــۇپ ۇئ يهردە نــﯧمه ىئــش قىلىۋاتىــسهن؟‪ «...‬دەپ‬ ‫ائچچىقاليتتى ائچىسى ‪.‬‬ ‫«مﯧنى پهقهت كۆزىڭىزگه ىئلمايۋاتىسىز‪ ،‬بۇنداق قىلىۋەرسىڭىز مهن بۇ مهھهللىنى‬ ‫تاشالپ ۈئرۈمچىگه چىقىپ كﯧتىدىغان وئخشايمهن‪ «...‬دەيتتى سىيىت قارى ‪.‬‬

‫‪380‬‬

‫ائدىلهنىڭ ھالىنى كۆرگهن زۆھرە بۇ يهرنى تاشالپ كﯧتىـشنىمۇ وئيلىـدى‪ ،‬سـىيىت‬ ‫قارىغــا ســهل قارىيالمىــدى‪ ،‬ۇئنىڭــدىن ائيرىلىــپ قﯧلىــشنىمۇ خالىمــايتتى‪ ،‬ەئردىــن‬ ‫چىقىپ ەئرگه تﯧگىش ۇئنچىـۋاال وئبـدان ىئـش ەئمهس ىئـدى‪ .‬ەئر ائلماشـتۇرۇپ ائخىـر‬ ‫بۇزۇلۇپ كهتكهن خوتۇنالرنىڭ يولىغا ەئسال ماڭمايتتى‪ .‬زۆھرە ۆئزىنىـڭ تۇيـۇق يولغـا‬ ‫كىرىپ قالغانلىقىنى ھﯧس قىلسىمۇ‪ ،‬تهۋەككۇلچىلىكىنى توختاتقۇسى كهلمهيتتـى‪» ،‬‬ ‫بۇ يهردىكى تىرىـشچانلىقلىرىم شـۇنداقال بىكارغـا كﯧتهمـدۇ؟ نﯧمىـشقا سـهھرالىقالر‬ ‫چوقۇم سهھرادا ياشىشى كﯧرەك؟ خوتۇن خهقنىڭ ھهممىسى نﯧمىشقا ۆئيىدە وئلتۇرۇپ‬ ‫ېئرىنى كۈتۈشى كﯧرەك؟ بىزنىڭمـۇ ەئركىنلىكىمىـز بولمامـدۇ؟ شـهھهردە چىرايلىـق‬ ‫كىيىنىپ ېئـسىل يۈرسـهك‪ ،‬جاھاننىـڭ ائۋاتلىقىـدىن بهھىرلهنـسهك بولمامـدۇ؟ بـۇ‬ ‫قـارىممۇ شـۇ يهرگىـال ېئـسىلىۋالغىچه باشـقا يـول تﯧپىـپ تهلىيىنـى سـىناپ باقـسا‬ ‫بولمامدۇ؟ ۆئيدىن چىقمىسا بىر ىئش بوالمدۇ؟‪ «...‬دەپ وئياليتتى‪ .‬سىيىت قارىمنىڭ‬ ‫خوتۇندىن تهلىيى چىققان بىلهن تاشتىن تهلىيى كهلمىـدى‪ ،‬دەسـمىي بولمىغانـدىكىن‬ ‫سودا قىاللمايدۇ‪ ،‬تويلۇق قهرزى تﯧخى گهدەندە‪ ،‬سودا قىلىمهن دﯦگهن بىلهنمۇ وئڭالپ‬ ‫سودا قىاللىشى ناتايىن‪ ،‬سودا دﯦگهندە ساختىلىق‪ ،‬ھﯧيلىگهرلىك ائرىلىشىپ كﯧتىدۇ‪،‬‬ ‫سىيىت قارىدەك ساددا‪ ،‬تۈز كۆڭۈل ائدەم كﯧلىشتۈرۈپ سودا قىاللمايدۇ‪ .‬يهنه كﯧلىـپ‬ ‫ۇئنىڭــدەك ھﯧــسىىياتچان‪ ،‬كــۆڭلى يۇمــشاق ائدەم پايــدا‪-‬زىياننىــڭ تهســىرىگه بهك‬ ‫ۇئچــراپ ۆئزىنــى ائســان يوقىتىــپ قويىــدۇ‪ .‬دﯦــمهك‪ ،‬ۇئنىڭــدىمۇ ائنــچه ۈئمىــد يــوق‪،‬‬ ‫ۇئالرنىــڭ دﯦھقــانچىلىق قىلغــۇدەك جىــق يﯧرىمــۇ يــوق‪ ،‬يهر جىــق بولغــان بىــلهن‬ ‫ۇئنىڭدىنمۇ ۈئمىد يوق‪ ،‬مهھهللىدە دﯦھقانچىلىق قىلىپ بﯧيىغان تۈزۈك ائدەم يوق‪،‬‬ ‫قوشۇمچه ىئگىلىلىك بىلهن شـۇغۇللىنىپ‪ ،‬بازارغـا‪ ،‬شـهھهرگه كىرىـپ پـۇل تاپقـانالر‬ ‫بﯧيىۋاتىدۇ‪ ،‬ماائشلىق كادىرالرمۇ قوشۇمچه بىر ىئش قىلىپ پۇل تﯧپىۋاتىدۇ‪ .‬پۇلنىـڭ‬ ‫ھهممىسى شهھهر‪-‬بازاردا تۇرسا يﯧزىدا نﯧمه بار؟ سىيىت قارى مهسـچىتتىن چىقمـاي‪،‬‬ ‫ھۆكۈمهت بهرگهن تۇرمۇش پۇلىغا تايىنىپال ياشىسا جﯧنىنى قانداق باقااليدۇ؟ قورساق‬ ‫تويسىال ھﯧسابمۇ؟ شۇ ەئپتى بىلهن زۆھرەنـى قانـداق بهختلىـك قىالاليـدۇ؟ »قايتىـپ‬ ‫كﯧلىڭ »دەپ مهيدىسىگه مۇشتلىغانغا چۇشلۇق زۆھرە رازى بولغۇدەك‪ ،‬ۇئنى قﯧشىدا‬ ‫تۇتـــۇپ قـــااللىغۇدەك بىـــر ىئـــش قىالالمـــدۇ؟‪ ...‬يهنه تﯧخـــى گهپ چـــوڭ‪ ،‬زۆھرەنـــى‬ ‫ۈئمىدلهندۈردىغان گهپ يوق‪ ،‬تهھـدىت ائرىـالش گهپ جىقـالپ قالـدى‪ .‬زۆھـرە ۆئزىنـى‬ ‫چۈشــهندۈرۈپ بواللمىــدى‪ ،‬تــوال ســۆزلهپ زﯦرىكتــى‪ ،‬ھهر قﯧــتىم تﯧلﯧفونالشــقاندا ھهر‬ ‫ىئككىــسىنىڭ كــۆڭلى يﯧــرىم بولــدى ‪.‬ىئككهيــلهن پىكىــردە بىــرلىككه كــﯧلهلمهيال‬ ‫ۆئتهرمـۇ؟ مۇشـۇنداق كﯧتىۋەرسـه »ىئككىلىمىـز ۆئزىمىزنىـڭ يولىغـا ماڭـايلى« دەپ‬ ‫ائجرىشىپال قۇتۇالرمۇ؟‬

‫‪381‬‬

‫_مهن ائخــشام بىــر يامــان چــۈش كــۆرۈپتىمهن‪ _،‬دﯦــدى ســىيىت قــارى بىــر كــۈنى‬ ‫تﯧلﯧفونـدا‪ _،‬ھۈســهيىن ســىزنى ىئشخانىــسىغا ســوالپ قويــۇپ چىقارمــاپتۇدەك‪ ،‬ســىز‬ ‫ىئشىكنى ۇئرۇپ ۋاقىراپسىز‪ ،‬مﯧنى چاقىرىپسىز‪...‬‬ ‫_سىز قاراپ تۇرۇپسىزمۇ؟‬ ‫_مهن بۇ يهردە تۇرسام قانداق بارااليتتىم؟‬ ‫_چۈشىڭىزدە بولسىمۇ شۇ يهردىن قﯧشىمغا كﯧلهلمىدىڭىزما؟‬ ‫ەئمهلىيهتـته قىاللمىغـان ىئـشنى چۈشـىڭىزدىمۇ قىاللمايـسىز‪-‬دە!؟‬ ‫_سىز چۈشكه ىئشىنهمسىز؟ چۈش كۆرۈپ ياشاۋاتمايدىغانسىز؟‬ ‫_ياق‪ ،‬مهن ناھايىتى بهلهن تۇرۇۋاتىمهن‪.‬‬ ‫_زﯦرىكىپ كهتسىڭىزمۇ يهنه شۇنى سوراي‪ ،‬قاچان يﯧنىپ كﯧلىسىز؟‬ ‫_ۇئنى تﯧخى قارار قىلمىدىم ‪.‬‬ ‫_سىز مۇشۇنداق قىلىپ زادى نﯧمىگه ېئرىشمهكچى؟‬ ‫_ياخشى تۇرمۇشقا ېئرىشمهكچى‪ ،‬ھهممه ائدەم ياخشى تۇرمـۇش كهچۈرسـهم دەيـدۇ‪.‬‬ ‫مﯧنىڭ راستىنال جاپا تـارتقۇم يـوق‪ .‬جاھـان دﯦـگهن مۇشـۇ دەپ قـۇدۇقتىكى پاقىـدەك‬ ‫ياشاۋەرگىلى بولمايدۇ‪ ،‬بىزنىڭ باشقىالردىن نهرىمىـز كهم؟ مۇشـۇ ىئـشالرنى ەئسـلىدە‬ ‫سىز وئيلىسىڭىز بوالتتى‪ ،‬بﯧشىڭىزنى ىئچىڭىزگه تىقىۋالدىڭىز‪...‬‬ ‫_ىئش دﯦگهننى ھالىمىزغا بﯧقىپ وئياليمىز‪ ،‬مهن پـۇل تاپقـان تهقـدىردىمۇ ۇئنـداق‬ ‫شهھهردە ياشىمايمهن‪ ،‬ۆئز يۇرت‪ ،‬ۆئز مهھهللهمدىن ائيرىلمايمهن ‪.‬‬ ‫_وئياليدىغىنىڭىز شۇنچىلىك وئخشايدۇ‪ ،‬شۇنداق ياشىغاچ تۇرۇڭ‪.‬‬ ‫_مهن شـۇنى سـورىۋاالي‪ ،‬سـىز مﯧنىـڭ خوتۇنۇممـۇ ەئمهسـمۇ‪ ،‬سـىزدە مهسـۇئلىيهت‬ ‫دﯦگهن نهرسه بارمۇ يوقمۇ؟‬ ‫_خوتۇنۇم‪-‬خوتۇنۇم دەپ دەۋﯦرىدىكهنـسىز‪ ،‬ىئلمىـي گهپ قىلىـشنى ۇئقمامـسىز؟‬ ‫دﯦمىسىڭىزمۇ مهن سىزنىڭ خوتۇنىڭىز‪ ،‬لﯧكىن خوتۇنى داىئم ېئرىنىڭ كۆزىگه قاراپ‬ ‫تۇرسۇن‪ ،‬ېئرىنىڭ چاپىنىنى كۆتۈرۈپال يۈرسۈن دەيدىغان گهپ يوقتۇ؟‬ ‫_خوتۇن دﯦگهن ېئرىنىڭ قﯧشىدا تۇرماي نهگه بارىدۇ؟‬ ‫_مهن بىر ياققا كهتمىدىم‪ ،‬مهن مهشهدە بارغۇ؟ ىئشلهپ پۇل تاپقان گۇناھمۇ؟ مﯧنى‬ ‫باقالىغۇدەك ھالىڭىز بولسا بۇ گهپنى قىلىڭ‪ ،‬بولمىسا ماڭا ۇئنداق بﯧسىم سالماڭ‪.‬‬ ‫_مهن ســىزنى باقــالمىغۇدەك ھالــدا ەئمهس‪ ،‬مﯧنــى ۇئنــداق كهمــسىتمهڭ‪ ،‬مهن‬ ‫ھﯧلىمـۇ چىـداۋاتىمهن‪ ،‬سـىزنى ىئـشلهپ پـۇل تﯧپىـڭ دەپ بﯧـسىم سـالمىغاندىكىن‬ ‫چىرايلىقچهيﯧنىپ كﯧلىڭ‪ ،‬مﯧنى وئيلىمىـسىڭىزمۇ ۆئيـدىكىلهرنى بولـسىمۇ وئيـالپ‬ ‫قويۇڭ‪ _...‬سىيىت قارىنىڭ ائۋازى تىتـرەپ چىقـاتتى‪ ،‬زۆھرەنىـڭ بۇنىڭـدىن يـۈرىكى‬ ‫تىترىمىدى‪ ،‬كاللىسىغا كهلگهننى دەۋەردى‪:‬‬

‫‪382‬‬

‫_ائنامغـا بوشـراق گهپ ۆئگىتهرسـىز‪ ،‬ۇئنچىلىـك ەئنـسىرەپ كﯧتىـدىغان مهن يـا‬ ‫كىچىك باال ەئمهس ‪...‬‬ ‫_ماڭا تهگمىـگهن بولـسىڭىز‪ ،‬نـﯧمه بولـسىڭىز چـاتىقىم يـوق ىئـدى‪ ،‬ھـازىر سـىز‬ ‫مﯧنىڭ خوتۇنۇم !‬ ‫_بوشراق توۋالڭ‪ ،‬قۇلىقىم پاڭ ەئمهس ‪.‬‬ ‫_ەئمىـسه نﯧمانـداق گهپ ائڭلىمايـسىز؟ نﯧمىـشقا ماڭـا بويۇنتـاۋلىق قىلىـسىز؟‬ ‫گهپنـى وئچـۇق قىلىـڭ‪ ،‬يـا كـﯧلىمهن دەڭ‪ ،‬يـا كهلمهيـمهن دەڭ‪ ،‬ائلـدىڭىزدا بۇنـداق‬ ‫خارلىنىپ ياشىغۇم يوق!‬ ‫زۆھرە سهل چۆچۈپ قالدى‪» ،‬قانداق قىلسىڭىز قىلىڭ« دﯦسه‪ ،‬سىيىت قارى چوقـۇم‬ ‫ائجرىشىـشتىن يانمـايتتى‪ .‬بـۇ چاغـدا زۆھرەنىـڭ ائتـا‪-‬ائنىـسى ائلدىـدا يـۈزى تـۆۋەن‬ ‫بوالتتى‪ ،‬مهھهلله كوي ائلدىدىمۇ قايتىدىن يۈزى تۆكۈلهتتى ‪ .‬ۇئ مهھهللىـدىكىلىرىنى‬ ‫ھهر قــانچه كــۆزىگه ىئلمىغــان بىــلهن‪ ،‬ۇئالردىــن پۈتــۈنلهي چهك‪-‬چﯧگــرا ائجرىتىــپ‬ ‫بواللمــايتتى‪ ،‬ۆئزىنىــڭ يــۈزىنى قــارا قىلىــش بىــلهن بىــر ۋاقىتتــا ۆئيىــدىكىلىرىنىڭ‬ ‫ىئناۋىتىنى تﯧخىمۇ تۆكهتتى ‪.‬‬ ‫_مﯧنـى خوتۇنلۇققـا ېئلىـۋﯦلىپال يوغىنـاپ قالـدىڭىز‪-‬ھه‪_...‬دﯦـدى زۆھـرە ۆئزىنـى‬ ‫بﯧسىۋﯦلىپ‪ _ ،‬توي قىلىپال مﯧنى ياخشى كۆرىدىغانلىقىڭىزنى ۇئنتـۇپ قالـدىڭىزما؟‬ ‫بﯧيجىڭـــدا بهش يىـــل وئقـــۇغىنىڭىز نهگه كهتتـــى‪ ،‬كـــاللىڭىز نﯧمىـــشقا تـــﯧخىچه‬ ‫ېئچىلمايدۇ؟ شۇ چاغدا يﯧنىمغا يوقالپ كﯧلهتتىڭىز‪ ،‬مﯧنى نهچچه ائي كۆرمىسىڭىزمۇ‬ ‫ماڭا يهنىال ىئشىنهتتىڭىز‪ ،‬ھازىر ماڭا نﯧمىشقا شۇنداق ىئشهنمهيسىز؟ بىـر‪-‬بىرىنـى‬ ‫ياخشى كۆرىدىغان ائدەم بىر‪-‬بىرىگه ىئشهنمىسه ۇئنـداق ياخـشى كۆرگهننىـڭ نـﯧمه‬ ‫پايدىسى؟‬ ‫سىيىت قارى بۇ گهپلهرنى ائڭالپ سهل تهسـىرلهندى بولغـاي‪ ،‬بايىقىـدىن يۇمـشاپ‬ ‫قالدى‪:‬‬ ‫_سىزگه ىئشهنگهچكه سهۋر قىلىپ تۇرۇۋاتىمهن‪ ،‬كۆڭۈلنى دەپ ىئمـانىمنى قايرىـپ‬ ‫قويـۇۋاتىمهن‪ ،‬بىلهمـسىز شـۇنى؟! ۇئ ۋاقىتتىكـى ياخـشى كـۆرۈش بىـلهن ھازىرقىـسى‬ ‫وئخشىمايدۇ‪ ،‬ھازىر سىز دﯦگهن مﯧنىڭ خوتۇنۇم‪.‬‬ ‫_شۇنداق‪ ،‬مهن سىزنىڭ خوتۇنىڭىز‪ ،‬ھهر كۈنى سىزگه » مهن سىزنىڭ خوتۇنىڭىز«‬ ‫دەپ تﯧلﯧفون قىلىپ تۇرسام بولغىدەك‪-‬ته؟!‬ ‫_ھهر كۈنى ەئمهس‪ ،‬ۈئچ كۈندە بىر قﯧتىم ۇئرسىڭىزمۇ خوش بولۇپ قـاالتتىم‪ ،‬مهن‬ ‫كهتكهندىن كﯧيىن بىرەر قﯧتىم تﯧلﯧفون قىلغىنىڭىزنى بىلمهيـمهن‪ .‬مهن ۇئرمىـسام‬ ‫تﯧلﯧفونمــۇ قىلمايــسىز‪ ،‬شــۇنىڭ بىــلهن ائدەم ەئنــسىرەپ قالىــدىكهن‪ ،‬قاچــانغىچه‬ ‫مۇشۇنداق يۈرۈيمهن دەيمهن؟!‬

‫‪383‬‬

‫_مولالم بولغانـدىكىن سـهۋر قىلىـڭ‪ ،‬ياخـشى كـۈنلهر ائلـدىمىزدا‪_،‬دﯦـدى زۆھـرە‬ ‫ائچچىقى يامان ېئرى بىلهن وئينىشىۋاتقان تهنناز چوكاندەك‪ _ ،‬ەئمدى سىزگه تﯧلﯧفون‬ ‫ۇئرۇپ ەئھۋالىمنى مهلۇم قىلىپ تۇرىمهن ‪.‬‬ ‫شۇنداق قىلىپ زۆھرە بۇ قىيىن سۆھبهتتىنمۇ وئڭۇشلۇق ۆئتۈپ تﯧلﯧفوننى ەئتتى‪،‬‬ ‫كۆكسىگه تولدۇرۇپ نهپهس ائلدى‪ .‬سىيىت قارىنى ۇئنىڭ ۆئزىدىكى كۆڭۈل‪ ،‬خوتۇنىغا‬ ‫بولغان مۇھهببىتى بىلهن بويسۇندۇرۇپ نهگىچه ائپىـرار؟ ۇئنىڭـدىكى مۇھهببهتنىـڭ‬ ‫بىچارىلىكى قاچان تۈگهيدۇ؟ ھازىرغۇ مۇشـۇنچىلىك تۇرۇۋاتىـدۇ‪ ،‬ەئممـا كهلگۈسـىگه‬ ‫ھﯧچنﯧمه دەپ بولغىلى بولمايتتى‪ ،‬كهلگۈسىنىڭ مۇددىتى قانچىلىـك؟ كهلگۈسـىنىڭ‬ ‫رەڭگى قانداق؟ كهلگۈسىدىكى بهخت زادى شهھهردىمۇ‪ ،‬يﯧزىدىمۇ؟‬ ‫زۆھرەنىڭ بۇ شهھهردە ياشاش ىئشهنچى ەئسلىدىال ائنچه مۇستهھكهم ەئمهس ىئدى‪،‬‬ ‫كﯧيىن بىر قهدەر ياخشى شاراىئتقا ېئرىـشكهندىن كﯧـيىن كـۆڭلى تىنىـپ‪ ،‬كهلگۈسـى‬ ‫ھهققىــدە ىئــشهنچلىك خىيــالالرنى قىلىــشقا باشــلىغانىدى‪ ،‬ىئــشلهۋﯦتىپ داۋاملىــق‬ ‫ىئنگىلىزچه ۆئگىنىش‪ ،‬ەئلچىخانىدا ھۈسـهيىننىڭ كـۆزىگه قـاراپ ۆئتـۈۋەرمهي باشـقا‬ ‫شــىركهتلهردىن خىــزمهت ىئــزدەپ بــﯧقىش‪ ،‬چهت ەئلــلهرگه چىقىــش‪ ...‬دﯦگهنــدەك‬ ‫پىالنالرنىمۇ سوققانىدى‪ ،‬ەئمما ىئلگىرى بىر نهچچه يهرگه ۈئسـۈپ بﯧقىـپ‪ ،‬نوپـۇس ۋە‬ ‫سهۋىيه كاشىلىسىغا ۇئچرىغاچقا‪ ،‬ھوقۇقدار ەئرلهرنىڭ يامـان نىيهتلىـك كۆزلىرىـدىن‬ ‫قۇتۇاللمىغاچقا كۆڭۈلدىكىدەك خىزمهت تﯧپىشنىڭ ۇئنچىلىـك ائسـان ەئمهسـلىكىنى‬ ‫بىلهتتى‪ ،‬بۇ خىزمهتنى ۆئزىگه كهلگهن ائمهتتهك ھـﯧس قىالتتـى‪ ،‬بـۇ ائمهتـتىن تﯧخـى‬ ‫يﯧتهرلىــك بهھىرلىنىــپ بواللمىغانىــدى‪ .‬ەئمــدى ۇئ مۇشــۇ يهردە داۋاملىــق ىئــشلهپ‪،‬‬ ‫تىرىشىپ ۆئگىنىپ سهۋىيه تىكلهپ‪ ،‬قهدىر‪-‬قىممىتىنى ۆئستۈرۈشـنىڭ يـولىنى قىـالي‬ ‫دﯦگهندە ىئپپهت‪-‬نومۇس تهھدىتىگه ۇئچراپ‪ ،‬نومۇستىن قﯧچىپ ەئرگه تﯧگىپ‪ ،‬ەئرگه‬ ‫باغلىنىــپ‪ ،‬ھهر يــاقتىن »بﯧــسىم«غــا ۇئچــراپ وئلتــۇردى‪ ،‬كــۆڭلى تﯧخىمــۇ ائرام‬ ‫تاپالمىــدى‪ ،‬كهلگۈســى ھهققىــدىكى پىالنلىــرى مۇرەككهپلىــشىپ كهتتــى؛ خىيــال‪-‬‬ ‫تهســهۋۋۇرىنىڭ چﯧتىلىــدىغان داىئرىــسى كﯧڭىيىــپ‪ ،‬وئياليــدىغان ىئــشلىرى ائۋۇپ‬ ‫كهتتى‪» ،‬داۋاملىق ۆئرلهش ياكى داۋاملىق چۆكۈش« وئتتۇرىسىدا تﯧڭىرقاپ‪ ،‬لهيـلهپ‬ ‫يۈردى‪ .‬قاچانغىچه لهيلهيدۇ؟ كىم ۇئنى ىئشهنچلىك ھالدا تارتىـپ ېئلىـپ‪ ،‬بىـر يهردە‬ ‫توختىتااليــدۇ؟ ســىيىت قــارى بﯧــسم سﯧلىــشتىن باشــقا نــﯧمىگه يارايــدۇ‪ ،‬ھۈســهيىن‬ ‫ۆئزگىرىپ كهتتى‪ ،‬قىزغىن‪ ،‬ەئسهبىي‪» ،‬ساراڭ« ھالهتتىن بوشاپ قالدى‪ ،‬بهلكىم»ېئرى‬ ‫بار خوتۇن«غا قىزىقمـاي قويـدى‪ ،‬ۇئ تﯧخـى سـىيىت قارىنىـڭ بـۇ يهردە ۈئچ‪-‬تـۆت كـۈن‬ ‫تۇرۇپال كهتكهنلىكىنىمۇ بىلمهيدۇ‪ ،‬زۆھرە ۈئچۈن ھازىرلىغان شاراىئتتا ىئككىـسىنىڭ‬ ‫ەئر‪-‬خوتــۇن بولــۇپ ياشــاۋاتقىنىغا ھﯧلىمــۇ چىــداپ كﯧلىۋاتىــدۇ‪ .‬بهلكىــم ۇئ ســىيىت‬ ‫قــارىنى يــاقتۇرۇپ قالغانــدۇ‪ ،‬دﯦمىــسىمۇ بــۇ قارىمنىــڭ كىــشىنىڭ كــۆزىگه ىئســسىق‬ ‫كۆرۈنۈپ قالغۇچىلىكى بار‪ ،‬بىـر قارىغـان ائدەم ۇئ قارىمنىـڭ ائچچىقـى يامـانلىقىنى‪،‬‬

‫‪384‬‬

‫خاراكتﯧرىنىڭ ائجىزلىقىنى بىلمهيدۇ‪ .‬ەئجىبا ھۈسهيىن شـۇنىڭغا ۇئزاققىـچه چىـداپ‬ ‫تۇرىۋﯦرەرمۇ ياكى سىيىت قارىنىڭ كهتكهنلىكىنى بىلىپ قالـسا نىيىتىنـى قايتىـدىن‬ ‫بۇزارمۇ؟ چۈنكى بۇنداق ەئرلهر »توي قىلىپ بولغان قىزالر ائسـان ىئنـدەككه كﯧلىـدۇ‪،‬‬ ‫تارتىشىدىغان ھﯧچنﯧمىسى قالمايدۇ‪ ،‬ېئچىلىـپ بولغـان ىئـشىكتىن كىـرىش ائسـان«‬ ‫دەپ وئياليــدۇ‪ .‬ھۈســهيىن ائلىيجانــاپ كۆرۈنۈۋالغــان بىــلهن غــۇرۇرى كۈچلــۈك ائدەم‪،‬‬ ‫ىئككــى قﯧــتىم مهقــسىتىگه يﯧتهلمىگهنلىكىنــى ھهرگىــز ۇئنتۇمايــدۇ‪ ،‬زۆھــرەدىن‬ ‫مهقسىتىنى قاندۇرمىغىچه بولـدى قىلمايـدۇ‪ ،‬بهلكىـم ۆئلـسىمۇ كـۆزى يۇمۇلمايـدۇ‪...‬‬ ‫»نﯧمىلهرنــى وئيــالپ كهتــتىم ‪ ،‬ەئجىبــا مهن شــۇ ائدەمنىــڭ ياخــشىلىقىنى چوقــۇم‬ ‫قايتۇرۇشۇم‪ ،‬نهپسىنى چوقۇم قاندۇرۇشۇم كﯧرەكمۇ؟‪ _...‬دەپ ۆئزىگه ھهيـران قـاالتتى‬ ‫زۆھرە‪ _ ،‬ەئرگه تهگكهندىن كﯧيىن شۇ ەئرنىڭ ھـۆرمىتىنى ساقالشـنى وئيلمـايمهنمۇ؟‬ ‫ىئپــپهت‪-‬نومۇســنى تﯧخىمــۇ قهدىرلىمهيمهنمــۇ؟ ېئــرىگه خىيــانهت قىلىــش شــۇ ەئرنــى‬ ‫ۆئلتۈرگهنلىــك بىــلهن بــاراۋەر ەئمهســمۇ؟ ەئگهر ۇئنــداق قىلــسام قــارا يــۈز بولــۇپ‬ ‫كﯧتىمهن‪ ،‬سىيىت قارىنىڭ يﯧنىـدا تۇرغانـدىن ائجرىـشىپال قۇتـۇلىمهن‪ ،‬ائنـدىن نـﯧمه‬ ‫بولــسام بــولىمهن‪ ...‬نﯧمىــشقا بۇنــداق يامــان خىيــالالرنى قىلىــمهن؟ يــاكى مﯧنىــڭ‬ ‫كالالمدىمۇ ائدىلهنىڭ كاللىـسىدىكى زاغۇنـدىن بىـر تاسـقام بـارمۇ؟ ېئرىـدىن باشـقا‬ ‫ەئرلهر بىــلهن بىلــله بولــۇپ بــﯧقىش شــۇنچىلىك ائجايىــپ‪ ،‬شــۇنچىلىك ســﯧھىرلىك‪،‬‬ ‫شۇنچىلىك ېئسىل ىئشمىدى؟! بۇنداق بۇزۇق خىيالنىڭ پاھىشهنىڭ خىيالىدىن نـﯧمه‬ ‫پهرقــى بــار؟! ائدىلهنىــڭ مهرەزدىــن سهتلىــشىپ كهتــكهن چىرايــى ماڭــا شــۇنچه ۇئز‬ ‫كۆرۈنۈۋاتامــدۇ؟ بۇزۇلــۇپ ياشــاش ماڭــا شــۇنچه راھهت‪ ،‬ائرامــبهخش تۇيۇلۇۋاتامــدۇ؟‬ ‫ســـاقلىقتا خورلـــۇق يـــوق‪ ،‬پاكلىقتـــا ەئپـــسۇس‪-‬نـــادامهت يـــوق‪ .‬پـــاكلىقىمنى ۆئز‬ ‫ائرزۇيۇمدىكىــدەك بىــر يىگىــتكه بﯧرەلمهســلىكىم تۈپهيلىــدىن پاكلىقىمــدىن زىيــان‬ ‫تارتقاندەك تۇيغۇغا كﯧلىپ‪ ،‬ېئرىمنى كهمسىتىپ‪ ،‬ۇئ »زىيان«نىڭ وئرنىنى تولـدۇرۇش‬ ‫ۈئچــۈن ھهرىكهتلىنىــدىغان بولــسام تﯧخىمــۇ چــوڭ زىيــان تــارتىمهن‪ ،‬قهدرىــم يهرگه‬ ‫ۇئرۇلــۇپ تۈگىــشىمهن‪ ،‬خارلىنىــپ ۆئلىــمهن‪ ...‬ۆئزەمــگه شــۇنداق دﯦيىــشىم كﯧــرەك‪،‬‬ ‫ساغالم‪ ،‬ياشلىق ھهۋىسى ۇئرغۇپ تۇرىـدىغان قارىمنىـڭ ەئر كىـشى تـۇرۇپ ائدىـلهگه‬ ‫بۇزۇلمىغانلىقىـــدىن نﯧمىـــشقا تهســـىرلهنمهيمهن؟ نﯧمىـــشقا ۇئنـــى چـــوڭ بىلىـــپ‬ ‫سۆيمهيمهن؟!‪...‬ھهي‪ ...‬شۇغىنىسى وئتى بار يهرنىڭ سۈيى يوق‪ ،‬قارىم خۇدادىن قورققان‬ ‫بىلهن نامراتلىقتىن قورقمايـدۇ‪ ،‬لـﯧكىن ھـازىر نـامرات ياشىـساق بولمايـدۇ‪ ،‬ھهمـمه‬ ‫ائدەم نــامراتلىقتىن قۇتۇلــۇش ۈئچــۈن كــۈرەش قىلىۋاتىــدۇ‪ ،‬يﯧــزىالردىن شــهھهرگه‬ ‫تهرەققىي قىلىۋاتىدۇ‪ ،‬مﯧنىـڭ بـۇ يهردە ىئشلىـشىممۇ شـۇنداق مهقـسهتتىن‪ ،‬ھهرگىـز‬ ‫باشــقا مهقــسهت يــوق‪ ،‬ەئممــا قــارىم بــۇنى چۈشــهنمهيۋاتىدۇ‪ ،‬ۆئزى بهش يىــل تۇرغــان‬ ‫بﯧيجىڭدىن قﯧچىۋاتىدۇ‪ ،‬مﯧنىمۇ يﯧنىغا سـۆرەۋاتىدۇ‪ ...‬بىـزگه پهقهت ەئر‪-‬خوتۇنلـۇقال‬ ‫مۇھىممۇ؟ جاھاننىـڭ ىئـشلىرى رەڭگـارەڭ‪» ،‬خـانىم‪-‬قىـزالر ۆئزىنـى پهقهت ېئرىنىـڭ‬

‫‪385‬‬

‫قوينىدىال بهختلىك ھﯧس قىلىدۇ« دﯦسه مهن ىئشهنمهيمهن‪ ،‬بىز پۇل خهجلىمهمـدۇق‪،‬‬ ‫ســورۇنالرغا بارمامــدۇق‪ ،‬كىــيىم كىيمهمــدۇق‪ ،‬ۆئينــى زامانغــا اليىــق تۇتــۇپ ياخــشى‬ ‫ياشىمامدۇق‪ ،‬شهھهرلهرگه كىرمهمدۇق‪ ،‬ۇئ يهر‪-‬بۇ يهرلهرگه بﯧرىـپ سـاياھهت قىلىـپ‬ ‫كهلمهمدۇق؟ نامراتلىق جانغا ىئـكهك‪ ،‬مهن ۇئنـداق ياشاشـنى ھهرگىـز خالىمـايمهن‪،‬‬ ‫ەئمىسه قانداق قىلىمهن؟‪ .‬قارىم پۇل تاپاالمدۇ؟ خهقنىڭ يانچۇقىـدىن ۆئشـرە‪-‬زاكـات‬ ‫ائيرىياالمــدۇ؟ ۇئنىڭــدىن قانچىلىــك بىــر نهرســه تاپااليــدۇ؟ ۇئ »ۈئرۈمچىــگه چىقىــپ‬ ‫كﯧتىــدىغان وئخــشايمهن« دەپ قويغــان بىــلهن‪ ،‬ۇئ يهردىمــۇ نــان تﯧپىــپ يﯧيهلىــشى‬ ‫ناتايىن‪ ،‬خهقلهر بىـر موچهننىـڭ ۈئسـتىدە تىـك تۇرىـدۇ‪ ،‬بىـر نهرسـىلهر قىممهتـلهپ‬ ‫كﯧتىۋاتىدۇ‪ ،‬بۇنداق كﯧتىۋەرسه تاپقان پۇلنىـڭ تـايىنى يـوق‪ ،‬تﯧخىمـۇ نامراتلىـشىپ‪،‬‬ ‫ياشىغىلى بولمىغۇدەك ھالغا كﯧلىدىغان گهپ‪ ،‬خهقنىڭ ائلدىدا خارلىنىـدىغان گهپ‪،‬‬ ‫پۇلنىــڭ ائلدىــدا ائدەمنىــڭ ھــۆرمىتى يهرگه ۇئرۇلىــدىغان گهپ‪ ...‬ۇئ چاغــدا قــارىم‬ ‫مهسچىتكه كىرىپ دۇائ قىلىپ وئلتۇرامدۇ؟ مهن ۆئيدە قـازان بﯧـشىدا » قـارىم قاچـان‬ ‫بىــر مــوچهن تﯧپىــپ كﯧلىــپ مهن دﯦــگهن نهرســىنى ېئلىــپ بﯧــرەر« دەپ تهلمــۈرۈپ‬ ‫وئلتۇرامدىمهن؟! ۇئنىڭ تاھىر قارىچىلىك جﯧنى بولغان بولسىمۇ كاشـكى! يهنه ۇئنـى‬ ‫كهمسىتكىلى تۇردۇم‪ _ ...‬زۆھرەنىڭ بىائرام خىياللىرى كۈچىيىپ ائخىـر نىـدا بىـلهن‬ ‫ائخىرالشتى _ قاچانمۇ مﯧنى تولۇق رازى قىلغۇدەك بوالرسىز سـولتهك قـارىم‪ ،‬سـىزگه‬ ‫قاچــان ائمهت كــﯧلهر‪ ،‬ســىزگه ائمهت كﯧلىــپ بــولغىچه قﯧرىــپ كﯧتهرمهنمــۇ؟ ائمهت‬ ‫دﯦگهن ۋاقىتلىق‪ ،‬ەئر كىشى دﯦگهن جان چىقىـپ كهتـسىمۇ تهۋەككـۇل قىلىـپ‪ ،‬ھـاالل‬ ‫ىئشلهپ پۇل تﯧپىشى كﯧرەك‪ ،‬ېئغىزىڭىزدا شۇنداق دەيسىز‪ ،‬ەئمهلىيهتته قىالالمسىز؟‬ ‫مهن ۈئمىدســىزلهنمهيمهن‪ ،‬ۈئمىدسىزلهنــسهم ائجرىــشىمهن‪ ،‬ائڭغىــچه گۇمــان بىــلهن‬ ‫كۈتۈپ تۇرىمهن‪...‬‬ ‫زۆھرە ھهر كۈنى ىئشقا بﯧرىپ كهلگىچه شهھهر مهنزىرىسىگه‪ ،‬ائدەملهرگه قـاراپ‬ ‫خىيال سۈرەتتى‪ ،‬سىيىت قارىنى وئيالپ بىـائرام بولـسا باشـقا نهرسـىلهرنى وئياليتتـى‬ ‫»مۇشۇ ائدەملهر زادى بهختلىكمىدۇ؟ قارىـسا ھهممىـسى ھـارغىن چىـراي‪ ،‬ائلدىراشـال‬ ‫يۈرگهن‪ ،‬چﯧپىپ كﯧتىۋاتقان ېئسىل ماشىنىالر‪ ،‬ساالپهتلىك الۋبهنـلهر‪ ،‬چهتـەئللىكلهر‪،‬‬ ‫يــاپونلۇق يــاكى كــورىيهلىكنى دوراپ كىينىۋالغــان قىرقىمــا چــاچ قىــزالر‪ ،‬غىــتمهك‬ ‫وئغــۇلالر‪ ،‬قاســماق ىئــشلهمچىلهر ۆئز راھهتلىــرىگه يﯧتــشىنىال كــۆزلهپ مىــدىرالپ‪،‬‬ ‫شهھهرنى ائۋات قىلىـدۇ‪ .‬ەئجىبـا شـۇنچه شـاۋقۇن‪-‬سـۈرەنلهر‪ ،‬بـﯧكهتلهردە توختىغـان‬ ‫ائپتوبۇسالرنىڭ قۇالق پهردىسىنى تﯧشىۋەتكۈدەك سهت ائۋازلىرى شۇنچه يﯧقىملىقمـۇ؟‬ ‫مهھهللىدىكى جىمجىتلىق ۋە ېئرىقالردىكى سۇالرنىڭ شىلدىرالشـلىرىنى‪ ،‬بـاغالردىكى‬ ‫قۇشـــالرنىڭ سايراشـــلىرىنى زۆھـــرە ۇئنتـــۇپ قالـــدىمۇ؟ مىليونلىغـــان ماشـــىنا ۋە‬ ‫ائدەملهردىن چىقىۋاتقان سﯧسىق پۇراقالرغا شۇنچه كۆنـۈپ كهتتمـۇ؟ مهھهللىـسىنىڭ‬ ‫ساپ ھاۋاسىنى نﯧمىشقا سﯧغىنمايدۇ؟ زﯦكىشلىك سالوندا تﯧلىۋىزور كۆرۈپ‪ ،‬بﯧـزەڭ‬

‫‪386‬‬

‫خىيالالرنى سۈرۈپ وئلتۇرغان زۆھرەنىڭ كاللىسىدا نهچچه يۈز قانـاللىق ېئكرانـدىنمۇ‬ ‫ائجايىپ‪ ،‬مۇشۇ شهھهردىنمۇ چـوڭ دۇنيـا سـىغىپ كهتكهنىـدى‪ ،‬كـۆرەتتى‪ ،‬وئياليتتـى‪،‬‬ ‫خىيال دۇنياسىدا چۆگىلهيتتى‪ ،‬بىر باشقا چىقالمايتتى‪...‬‬ ‫بـــۇ ەئلچىخانىـــدىكى باشـــقا ەئرەبـــلهر ۆئيىـــدىن چىقمـــاي ياشـــايدىغاندەك‪،‬‬ ‫ىئشخانىلىرىغا ائنچه كهلمهيتتى‪ ،‬كهلـسىمۇ چۈشـتىن كﯧـيىن كﯧلىـپ قويـۇپ قـۇرۇق‬ ‫پاراڭ سﯧلىشىپ وئلتۇراتتى‪ .‬باش ەئلچىمۇ پـات‪-‬پـات دۆلىـتىگه كﯧتىـپ دەم ېئلىـپ‬ ‫كﯧلهتتى‪ ،‬ۇئ ائدەم بىر خهنزۇ قىزنى كاتىپ قىلىۋالغان بولۇپ‪ ،‬زۆھرەنى ھۈسـهيىننىڭ‬ ‫خــاس خىزمهتچىــسىدەكال كــۆرەتتى‪ ،‬ھۈســهيىن بىــلهن يــﯧقىن ۆئتهتتــى‪ .‬ھۈســهيىنگه‬ ‫باشقىچه قارايدىغانالر زۆھرەنى ۇئنىڭ ائشنىسى دەپال وئيالپ‪ ،‬زۆھرەگه ائنچه قىـزغىن‬ ‫مۇائمىله قىلمـايتتى‪ ،‬ھهتتـا ۇئنـى تـازىلىقچىالر بىـلهن وئخـشاش قاتـاردا كـۆرەتتى‪.‬‬ ‫زۆھرە دەسلهپته بۇنىڭدىن بىائرام بولسىمۇ كﯧيىنچه كۆنۈپ كهتتى‪ ،‬ەئممـا ھۈسـهيىن‬ ‫دۆلىــتىگه كهتكهنــدىن كﯧــيىن قورۇنــۇپال ياشــىدى‪ ،‬تــازىلىقچىالر بىــلهن دﯦيىــشىپمۇ‬ ‫قالدى‪ ،‬خهنزۇ قىـز چىقىـپ ائرىـسىنى ياراشـتۇرۇپ قويـدى‪ ،‬ۇئشـشاق سۈركىلىـشنىڭ‬ ‫خاپىلىقى تۈگىمهي تۇرغاندا‪ ،‬كاتىپ قىزنىڭ باشلىقتهك وئتتۇرىغا چۈشـۈپ ىئـشالرنى‬ ‫ھهل قىلىۋﯦتىشى زۆھرەگه تﯧخىمـۇ ەئلهم بولـدى‪ ،‬ھهسـهدتىن نـﯧمه پايـدا‪ ،‬ھهر ائدەم‬ ‫تىرىشقىىنىغا يارىشا تاپىـدىغان گهپ! لـﯧكىن تىرىشـسىمۇ تاپالمايۋاتقانالرغـا نـﯧمه‬ ‫دﯦگۈلۈك؟ بۇ قىسمهتنى كىمدىن كۆرگۈلۈك؟!‬ ‫ھۈسهيىن قايتىپ كهلدى‪ ،‬ەئلچىخانا بىناسىنىڭ ىئچىگه زۆھـرەگه تونـۇش ەئتىـر‬ ‫پــۇراقلىرى پهيــدا بولــدى‪.‬ۇئ ھۈســهيىن بىــلهن كۈلۈمــسىرەپ ساالمالشــتى‪ ،‬قىــسقىچه‬ ‫ەئھۋالالشتى‪ .‬ھۈسهيىن ۇئنىڭغا دۆلىتىـدىن بىـر قۇتـا چىرايلىـق‪ ،‬خۇشـپۇراق ەئتىـر‬ ‫ائلغاچ كهلگهنىدى‪» ،‬لﯧكىن بۇ ەئتىرنى ۆئيـدىال ىئـشلىتىڭ‪ ،‬پـۇرىقى بهك كۈچلـۈك «‬ ‫دﯦـدى‪ ،‬كهلـگهن كۈنىـدىن باشـالپ زۆھـرەگه ۇئنىـڭ بىـلهن باشـتا تونۇشــقاندىكىدەك‬ ‫ھۆرمهت ۋە سىلىق‪-‬سىپايىلىك بىلهن مۇائمىله قىلىشقا باشلىدى‪ ،‬زۆھـرە بۇنىڭـدىن‬ ‫سهل ھهيران قالسىمۇ‪ ،‬خۇرسهن بولۇپ »مۇشۇنداق بولغىنى ياخشى‪ ،‬بولمىسا دەككه‪-‬‬ ‫دۈككىدە ۆئتىمهن« دەپ وئيلىدى‪.‬‬ ‫ھۈسهين كﯧلىپ بىـر ھهپتىـدىن كﯧـيىن زۆھـرە يهنه بۇرۇنقىـدەك تﯧلﯧۋىزورغـا‬ ‫قاراپ وئلتۇرغاندا سﯧمىز‪ ،‬سۆلهتلىك‪ ،‬قامالشـقان‪ ،‬بىـر ائيـال سـالوندا پهيـدا بولـدى‪،‬‬ ‫ەئسلىدە چىرايلىق تۇرۇپمۇ گىرىمنى قﯧنىق قىلىۋالغان بۇ ائيال ۈئسـتۈنكى قهۋەتـكه‬ ‫چىقماي تۇرۇپال زۆھرەنى كۆردى‪ ،‬ۇئنىڭغا بىر دەقىقه تىكىلىپ تهرىنى تۈرۈپ‪:‬‬ ‫_ زۆھرە دﯦگهن قىز سهنمۇ؟_ دﯦدى‪.‬‬ ‫ەئرەبچه گهپنى ۇئقالمىغان زۆھرە داڭقﯧتىپ تۇرپ قالدى‪.‬‬ ‫_ ىئنگىلىزچه بىلهمسهن؟_دﯦدى ۇئ ائيال ىئنگىلىزچه سۆزلهپ‪.‬‬ ‫_ ھهەئ‪ ...‬بىلىمهن‪.‬‬

‫‪387‬‬

‫_ ىئشىڭ بولمىسا بۇ يهردە نﯧمىگه وئلتۇرىسهن؟ بـۇ يهرگه سـﯧنى كىـم ەئكهلـگهن؟‬ ‫ھۈســـهيىن ەئكهلـــگهن شـــۇنداقمۇ؟ ھۈســـهيىن نﯧمىـــشقا ەئكهلـــگهن؟ وئينـــاي دەپ‬ ‫ەئكهلــدىمۇ؟ خوتــۇن قىــالي دەپ ەئكهلــدىمۇ؟ ۇئنىڭغــا ائشــنا بولغىنىــڭ يهتمىــدىما؟‬ ‫كىچىككىنه تۇرۇپ شۇنداق بولۇپ كهتتىڭما؟ بۇ نﯧمىدﯦگهن نومۇسسىزلىق؟!‪...‬‬ ‫زۆھرە بۇ گهپلهرنى ائڭالپ نﯧمه قىالرىنى بىلمهي وئلتۇرۇپ قالدى‪ ،‬ۇئ ائيال كﯧلىپال‬ ‫ۇئنىڭ قولىدىكى تىزگىنهكنى تارتىۋﯦلىپ سۆزلهۋەردى‪:‬‬ ‫_ تﯧلۋىزورغا قاراپ چهت ەئلـلهرگه چىقـاي دﯦگهنمـۇ؟ ائشـنىدارچىلىقنى ‪ ،‬قانـداق‬ ‫مۇناسىۋەت قىلىشنى ۆئگىنهي دﯦگهنمۇ؟ ھالىڭغا بﯧقىپ ىئش قىل‪ ،‬ھۈسـهيىن تﯧگـى‬ ‫پهس ائدەم ەئمهس‪ ،‬ەئگهر شــۇنداق قىلىــدىغان بولــسا ۇئنىــڭ كۆرىــدىغان كــۈنى بــار‪،‬‬ ‫قارىغاندا ۇئ چىرايىڭغا ائلدىنىپ كﯧتىپتۇ‪ ،‬سهن ۇئنى شهيتاندەك ائزدۇرۇپسهن‪ ،‬چىـق‬ ‫بۇ يهردىن‪ ،‬بۇ سﯧنىڭ تۇرىدىغان يﯧرىڭ ەئمهس‪ ،‬بۇ دﯦگهن بىزنىڭ دۆلهت سـﯧتىۋالغان‬ ‫جاي‪ ،‬يوقال بۇ يهردىن‪ ،‬نهدىن كهلگهن بولساڭ شۇ يهرگه كهت!‬ ‫ۇئ ائيــال كﯧلىــپال زۆھرەنىــڭ قولىــدىن تارتىــپ تاالغــا ســۆرەپ ماڭــدى‪ ،‬ائڭغىــچه‬ ‫ھۈســهيىن ۋە باشــقا بىــر قــانچه ەئرەب‪ ،‬جۇڭگولــۇق خىــزمهتچىلهر پهســكه چۈشــتى‪.‬‬ ‫ھۈسهيىن بۇ ىئشنى كـۆرۈپ‪ ،‬بﯧـشىغا كـالتهك يـﯧگهن وئغرىـدەك ۇئجۇقـۇپ كهتتـى‪.‬‬ ‫ائيالىنىـڭ ائلــدىغىمۇ بارالمىـدى‪ ،‬باشــقىالرنىڭ ائلدىـدا ىئــزا‪-‬ائھـانهتكه قالغانــدەك‬ ‫جىممىدە تۇرۇپ قالدى‪.‬‬ ‫ەئســلىدە تۈنۈگــۈن كهچــته مهلــۇم بىــر ەئرەب دۆلىتــى دۆلهت بــايرىمى كــۈنىنى‬ ‫تهبــرىكلهپ زىيــاپهت ۆئتكــۈزۈپ‪ ،‬بﯧيجىڭــدىكى بــارلىق ەئرەبلهرنــى چاقىرغانــدا‪ ،‬بــۇ‬ ‫زىياپهتكه كهلگهن خالىد ھۈسهيىننىڭ خوتۇنىنى كۆرۈپ‪» ،‬سىزگه دەيدىغان گهپ بار‬ ‫ىئدى« دەپ قويۇپ‪ ،‬بۈگۈن ەئتىگهندە ھۈسهيىن ىئشقا كهتكهندە ۇئ ائيالغـا تﯧلﯧفـون‬ ‫ۇئرۇپ‪ ،‬ھۈسهيىننىڭ چاۋىسىنى چىتقا يايغانىدى‪ .‬ېئرىنىڭ بۇ دۆلهتـته خوتۇنـسىراپ‪،‬‬ ‫ناتوغرا يولالر بىلهن شهھۋىتىنى قاندۇرۇپ يۈرۈشـىدىن گۇمانالنـسىمۇ ۇئنـى ەئيـبلهپ‬ ‫كهتمهيدىغان خوتۇنى بۇ گهپنى ائڭالپ وئلتۇرالماي قالـدى‪ ،‬ۆئزىمـۇ ائڭـالپ باقمىغـان‬ ‫بىــر مىللهتنىــڭ قىزىنــى خوتــۇن قىلمــاقچى بولغــان ېئرىنىــڭ بــۇ قىلمىــشىدىن‬ ‫غهزەبلهندى‪ ،‬تﯧگى پهسـلهر ائلىـي نهسـهپكه قانـداقمۇ مـاس كهلـسۇن؟ شـۇنچه ېئغىـر‬ ‫بﯧسىق ېئرىنىڭ بﯧشىنى ائيالنـدۇرۋەتكهن ۇئ قىـز زادى قانـداقراق نـﯧمه‪ ...‬بﯧرىـپ‬ ‫كۆرۈپ باققۇسـى كهلـدى‪ ،‬ۇئنـى كـۆرۈپال ېئـرىگه چاپالشـقان »جىـن«نىـڭ ھهقىـقهتهن‬ ‫گۈزەللىكىنى بىلدى‪ ،‬چىدىيالمىدى‪ ،‬بىر قاراپال شۇ دەپ جهزىم قىلىپ ائلدىغا بـاردى‪،‬‬ ‫ەئقلىنى يوقـاتتى‪ ،‬بﯧـرىپال ۇئ »جىـن«نىـڭ چـاچلىرىنى يۇڭـۇزالپ قولىغـا تۇتقـۇزۇپ‬ ‫قويغۇسى كهلدى‪ ،‬ەئمما ۆئزىنى تۇتۇۋالدى‪ ،‬ېئسىلزادە خﯧنىم دﯦـگهن تهربىـيه كـۆرگهن‬ ‫بــــوالتتى‪ ،‬ىئنــــاۋەتنى تۆككۈســــى كهلمىــــدى‪ .‬شــــۇنداقتىمۇ ۇئ ەئسهبىيلهشــــتى‪،‬‬ ‫سهتلىشىـــشتىن قورقمىـــدى‪ ،‬ىئنگىلىـــزچه تىللىيالمىـــسا ەئرەبـــچه ائرىالشـــتۇرۇپ‬

‫‪388‬‬

‫تىللىدى‪ ،‬بۇ ىئشتا ۆئزىنى ھهقلىق ھﯧسابلىدى‪ ،‬ۆئزىنى نوچى كۆرسهتتى‪ ،‬مهقسىتىگه‬ ‫يهتتى‪ ،‬كۈشهندىسىنى سۈپۈرۈپ تاشلىدى‪ ،‬ەئگهر بىر چهتـته قـاراپ تۇرغـان ھۈسـهيىن‬ ‫ائرىغا چۈشىدىغانال بولسا ۇئنىمۇ شۇ يهردىال رەسۋا قىلىـشنى وئيلىۋىـدى‪ ،‬ھۈسـهيىن‬ ‫بۇنى بىلگهندەك بﯧشىنى ىئچىگه تىقىۋالدى‪.‬‬ ‫تۇيۇقــسىز ىئــزا‪-‬ائھــانهتتىن ەئس‪-‬ھوشــىنى يوقاتقــان زۆھــرە تاالغــا قانــداق‬ ‫چىققىنىنى بىلمىدى‪ ،‬ۇئ خوتۇن ۇئنىڭ سومكىسىنى ېئلىپ چىقىپ كاللىسىغا ائتتى‪،‬‬ ‫سومكىسدىكى ۇئپا‪-‬ەئڭلىكلهر‪ ،‬ەئينهكلهر يهرگه چۈشۈپ چﯧقىلـدى‪ ،‬مانـا گۈزەللىـك‬ ‫دﯦگهن‪ ،‬مانا خوتۇن كىشى دﯦگهن! بـۇ خوتـۇن نﯧمىـدﯦگهن دۈشـمهن‪-‬ھه! خوتۇنىنىـڭ‬ ‫ائلدىدا تىتـرەپ تۇرغـان ھۈسـهيىن يۈگـۈرۈپ كﯧلهلمىـدى‪ ،‬مانـا ەئر كىـشى دﯦـگهن‪...‬‬ ‫ياخشى كۆردۈم دﯦگهننىڭ ھهممىسى يالغان!‬ ‫زۆھرە ائچچىق كۆز ياشـلىرىنى تۆكـۈپ ەئلچىخانـا دەرۋازىـسىدىن چىقىـپ كهتتـى‪،‬‬ ‫قولىــدىن ھهر بــاال كﯧلىــدىغان بــۇ خوتــۇن قانــداق پهيــدا بولــدى؟ كۆزلىرىــدىن زەھهر‬ ‫ياغىدىغان بۇ خوتۇن زۆھرەنى بۇ يهردىكى بارلىق ىئمكانىيهتلىرىدىن ائيرىۋەتمىگىچه‬ ‫توختىمايــدۇ‪ ،‬ھۈســهيىن ۇئنىــڭ بــۇيرۇقلىرىنى شهرتــسىز وئرۇندايــدۇ‪ ،‬بــۇ خوتۇننىــڭ‬ ‫تهكهببۇرلـــۇقى‪ ،‬غـــالىبلىقى‪ ،‬خۇرســـهنلىكى ۆئزى بىـــلهن قالىـــدۇ‪ ،‬ھۈســـهيىننىڭ‬ ‫ھهسرىتىمۇ ۆئزى بىلهن قالىدۇ‪ .‬كونىراپ كهتكهن ھهسـرەت ھﯧچنـﯧمىگه ەئرزىمهيـدۇ‪،‬‬ ‫ھهسرەت دﯦگهن كۈچكه ائيلىنالمىسا بىكار‪ .‬رەھىمسىز رﯦائللىق ائلدىـدا مـۇھهببهت‬ ‫ۋاقىتلىق وئيۇنغا‪ ،‬مهسخىرىگه ائيلىنىدۇ‪ .‬ھۈسهيىن خوتۇنى بىـلهن تهڭـال زۆھـرەگه‬ ‫دۈشمهنلىك قىلدى‪ ،‬ۇئنى رەسۋا قىلدى؛ ۇئالر بىـر مىلـلهت ىئـدى‪ ،‬بـالىلىرى بـار ەئر‪-‬‬ ‫خوتۇن ىئدى‪ ،‬ۇئرۇشسىمۇ يارىشىپ تـۇراتتى‪ ،‬بىـر‪-‬بىرلىـرىگه مهسـۇئل ىئـدى‪ ،‬بىلـله‬ ‫ۇئخاليتتى‪ ،‬ۇئخالۋاتقاندىمۇ بىر‪-‬بىرلىرىنى كۆزىتىپ تۇراتتى‪ ،‬بىر‪-‬بىرىنىـڭ گﯧپىنـى‬ ‫ائڭاليتتى‪ ،‬ۈئچىنچى شهخسنى ائرىسىغا ھهرگىز سىغدۇرمايتتى‪.‬‬ ‫شىرىن چۈش بىـر دەمـدە ائياغالشـتى‪ ،‬قاباھهتلىـك چـۈش باشـالندى‪ .‬زۆھرەنىـڭ‬ ‫ەئمـــدى بـــۇ ەئلچىخانىغـــا‪ ،‬ســـىقىلىش ىئچىـــدىكى بـــۇ خىـــزمهتكه تارتىـــشىدىغان‬ ‫ھﯧچنﯧمىسى قالمىدى‪ .‬ۆئزى ھهرگىز ىئگه بواللمايدىغان ۆئيىگه كىرىۋﯦلىپ ۇئزاققىچه‬ ‫يىغلىسىمۇ ۇئنىڭ يىغىسىنى تىڭـشايدىغان ائدەم چىقمىـدى‪ .‬مىيـاڭالپ بﯧرىـدىغان‬ ‫مۈشۈكىمۇ يوق‪ .‬ھﯧچنﯧمىسى يوق‪...‬‬ ‫ەئتىسى ھۈسهيىن ۇئنى ىئشخانىـسىغا چـاقىرتتى‪ .‬زۆھـرە يىغىـسىنى توختىتىـپ‬ ‫ىئــشخانىغا كهلــدى‪ ،‬ھۈســهيىن چوقــۇم ھﯧــساب‪-‬كىتــاب قىالتتــى‪ ،‬ۇئنــى ىئــشتىن‬ ‫بوشىتاتتى‪ ،‬ۆئينى قايتۇرۇۋاالتتى‪ ،‬بهلكـى ۇئ شـهھۋەت ائرزۇسـىنى قانـدۇرالمىغانلىقى‬ ‫ۈئچــۈن‪ ،‬زۆھرەنــى بــۇرۇنال ھهيدىۋﯦتىــشى مــۇمكىن ىئــدى‪ ،‬شــۇنداق ھهيدىۋەتــسه‬ ‫چىدىماســلىق‪ ،‬نامهرتلىــك بولمــسىۇن دەپ‪ ،‬خوتۇنىنىــڭ قــولى ائرقىلىــق بــۇ ىئــشنى‬ ‫پىالنلىغان بولۇشىمۇ مۇمكىن‪.‬‬

‫‪389‬‬

‫_ تۈنۈگــۈنكى ىئــشقا بهك ەئپــسۇسالندىم‪ ،‬خانىمىمغــا ۋاكــالىتهن مهن ســىزدىن‬ ‫كهچۈرۈم سورايمهن‪_،‬دﯦدى ھۈسهيىن غهمكىن ھالدا‪.‬‬ ‫زۆھرە گهپ قىلمىدى‪ ،‬يىغلىمىدى‪ ،‬ھﯧلىمۇ قورقـۇپ تـۇراتتى‪ ،‬بىلىـنهر‪-‬بىلىـنمهس‬ ‫تىترەيتتى‪.‬‬ ‫_ دۈشمهنلىرىمدىن بىرسـى مﯧنـى چﯧقىپتـۇ‪ ،‬ائدەمـلهر مۇشـۇنداق رەزىـل‪ ،‬ۇئنىـڭ‬ ‫بۇنداق قىلىدىغانلىقىنى پهقهت وئيلىماپتىكهنمهن‪...‬‬ ‫كىمنىڭ چﯧقىمچىلىق قىلىشى زۆھرە ۈئچۈن ۇئنـچه مـۇھىم ەئمهس ىئـدى‪ ،‬ۇئنـداق‬ ‫خوتۇن بۇنداق ۆئزىنىڭ گۇمانىغا تايىنىپ قىلىۋﯦرەتتى‪ ،‬چىرايلىق قىزالرنى ېئرىـدىن‬ ‫كۈنلهيدىغان خوتۇنالر ائزمۇ جاھاندا!‬ ‫_ ەئسلىدە بۇ يهردە ىئشلهپ قالـسىڭىز بولىـۋﯦرەتتى‪ ،‬ەئمـدى مـۇمكىن بولمىـدى‪.‬‬ ‫باشقا يهردىن ىئش ىئزدەپ بﯧقىڭ‪ ،‬باشـقا ەئلچىخانىالرغـا تونۇشـتۇرۇپ قويـاي دﯦـسهم‬ ‫پۈتۈن ەئرەبلهر ىئشىمىزنى بىلىپ كهتتى‪ ،‬باشـقا دۆلهتنىـڭ ەئلچىخانىلىرىغـا بﯧرىـپ‬ ‫بﯧقىڭ‪ ،‬ىئنگىلىزچه سهۋىىيىڭىز ياخشى‪ ،‬چوقۇم ىئش تاپااليسىز؛ سـىزگه بـۇ ائيلىـق‬ ‫ماائشــىڭىزدىن باشــقا يهنه ىئككــى ائيلىــق ماائشــنى قوشــۇپ بﯧــرەي‪ ،‬ىئــش تﯧپىــپ‬ ‫بولغىچه سىزگه يﯧتىدۇ‪ .‬ھﯧلىقى ائلماس ۈئزۈك تويىڭىزغا قىلغـان سـوۋغىتىم بولـۇپ‬ ‫قالــسۇن‪ ،‬بﯧــشىڭىزغا كــۈن چۈشــكهندە ساتــسىڭىزمۇ بولىــدۇ‪ ،‬باھاســىنى ۆئزىڭىــز‬ ‫كۆرگهن‪ ،‬ھـازىر ۇئنىڭـدىنمۇ ائشـۇرۇپ ساتااليـسىز‪ _،‬دﯦـدى ھۈسـهيىن ىئـشخانىدا ۇئ‬ ‫ياقتىن بۇياققا مﯧڭىپ‪ ،‬ائنـدىن دﯦرىـزە ائلـدىغا كﯧلىـپ بىـر مىنـۇت سـىرتقا قـاراپ‬ ‫تۇرغاندىن كﯧـيىن سـۆزىنى داۋامالشـتۇردى‪ _،‬ۆئينـى قايتۇرۇۋەتمىـسهك بولمايـدىغان‬ ‫بولــۇپ قالــدى‪ ،‬بىــر ھهپــتىگىچه كۆچــۈپ بولۇشــىڭىزنى ۈئمىــد قىلىــمهن‪ ،‬ۇئ يهرگه‬ ‫كىرىپ‪-‬چىقىپ يۈرگىنىڭىزنى بىزنىڭ ائدەملهر كـۆرۈپ قالـسا ياخـشى ەئمهس‪ ،‬بهزى‬ ‫ائدەملىرىمىز قىلىدىغانغا ىئشى يوق‪ ،‬غهيۋەت‪ ،‬چﯧقىمچىلىق بىلهن كۆڭۈل ائچىدۇ‪...‬‬ ‫_ رەھمهت‪_...‬دﯦدى زۆھرە ناھايىتى تهسته‪ _ ،‬مهن بۇنى قوبۇل قىلىمهن‪...‬‬ ‫_ ســىزگه خۇشــاللىق ائتــا قىلىــمهن دەپ ائخىــر كۆڭۈلــسىزلىك ېئلىــپ كهلــدىم‪،‬‬ ‫ائلــدىڭىزدا بولمىغــۇر ىئــشالرنى قىلــدىم‪ ،‬مهنــدىن رەنجىمهســلىكىڭىزنى ۈئمىــد‬ ‫قىلىمهن‪ .‬بۇ يهردىن ائيرىلغانـدىن كﯧـيىن تﯧخىمـۇ ياخـشى خىـزمهت تﯧپىـشىڭىزنى‪،‬‬ ‫بهختلىك بولۇشىڭىزنى تىلهيمهن‪ _...‬ھۈسهيىننىڭ ائۋازى تىتـرەپ كهتتـى‪ ،‬چىرايىنـى‬ ‫زۆھـــرەگه كۆرســـهتمىدى‪ _،‬رەســـمىيهتلىرىڭىزنى بۈگـــۈنال بﯧجىرىۋﯦتىـــڭ‪ ،‬ۆئيـــدىن‬ ‫كۆچكهندىن كﯧيىن ماڭا تﯧلﯧفون قىلىۋﯦتىڭ‪ ،‬ائچقۇچنى ائلغىلى ائدەم بارىدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرەنىڭ بﯧجىرىدىغان جىق رەسمىيهتلىرى يوق ىئدى‪ ،‬ائلىدىغان پـۇلنى ېئلىـپ‬ ‫كهتتــى‪ ،‬ھۈســهيىندىن كۆڭۈلــسىز خوشالشــتى‪ ،‬خىــزمهتچىلهردىن ھــﯧچكىم ۇئنــى‬ ‫ۇئزىتىپمــۇ قويمىــدى‪ ،‬ۇئ كوچىغــا چىقىــپ يهنه تــاالدا قالغــانلىقىنى‪ ،‬مۇشــهققهتنى‬ ‫كۈتىۋﯦلىش ۈئچۈن كﯧتىۋاتقانلىقىنى ھـﯧس قىلـدى‪ .‬ۆئيـگه كىرىـپ ھهمـمه نهرسـىگه‬

‫‪390‬‬

‫قاراپ كۆڭلى يﯧرىم بولدى‪ ،‬ھۇجرىسىغا كىرىـپ ېئيىـق قـوچىقىنى قۇچىقىغـا ېئلىـپ‬ ‫بۇقۇلداپ يىغلىدى‪ .‬چىرايلىق كارىۋات‪ ،‬دﯦرىزە پهردىلىـرى‪ ،‬پـاكىز مۇنچـا‪ ،‬ائشـخانا‪...‬‬ ‫كهڭ ېئكرانلىق تﯧلىۋىزور‪ ،‬ائپتاپ چۈشۈپ تۇرىـدىغان بـالكون‪ ...‬ھهممىـسى قـاالتتى‪.‬‬ ‫ۆئزىنىڭ بولسا قانچىلىك قىلىپ كﯧتهر ىئدى‪ ،‬يالغان نهرسـىلهرگه مﯧھـرى چۈشۈشـمۇ‬ ‫مــۇھهببهتكه وئخــشاش شــۇنچه ائزابلىــق‪ ...‬ۇئ دﯦرىــزە پهردىــسىنى كهڭ ېئچىۋﯦتىــپ‬ ‫شهھهر مهنزىرىسىگه سوغۇق قارىدى‪ ،‬ھاۋانى تۇمان قاپالپ كهتكهنىدى‪ ،‬زﯦرىكىـشلىك‬ ‫شاۋقۇن‪-‬سۈرەنلهر ۈئزۈلمهيتتى‪ ،‬توساتتىن سـىگنال چالىـدىغان سـاقچى ماشـىنىلىرى‬ ‫ياكى جىددىي قۇتقۇزۇۇش بولكىۋايلىرى ائدەمنىڭ نﯧرۋىسىنى جىددىيلهشتۈرەتتى‪.‬‬ ‫ۇئ نهرسىلىرىنى رەتلهشكه كىرىـشتى‪ ،‬ۆئزىـگه تهۋە جىـق نهرسـىلىرى يـوق ىئـدى‪،‬‬ ‫كىيىمنى بىر پاتمان يىغقانىدى‪ ،‬چامادىنى كىچىك كهلدى‪ ،‬كوچىغا چىقىپ سۆرىگىلى‬ ‫بولىدىغان چاماداندىن بىرنى ائلدى‪ ،‬كىيىم‪-‬كﯧچهك‪ ،‬زىبـۇزىننهت‪ ،‬ەئتىـر‪-‬مـايلىرىنى‬ ‫رەتلهپ سالدى‪ .‬تهييارلىقى پۈتتى‪ ،‬بۇ ۆئيـدە بىـرەر كـۈن ائرتـۇق تۇرسـىمۇ خـاتىرجهم‬ ‫وئلتۇرالمايتتى‪ ،‬سـىقىلىپال ياشـايتتى‪ ،‬تارتىـشىدىغان نـﯧمه قالـدى؟ كﯧچهلمهيـدىغان‬ ‫نﯧمه بار؟ بﯧسىم سالغانالر خوش بولىدىغان بولدى‪ ،‬بىر ھﯧسابتا بۇمۇ تهقدىر‪ ،‬كﯧتىپ‬ ‫ياشاپ باقسۇن‪ ،‬كۆنهلمىسه قايتا كﯧلهر‪ ،‬قايتىپ كﯧلهلمىسه ياشاپ باقار‪ ،‬جان تىرىك‬ ‫بولسا ائدەم ھهممىنـى كۆرىـدۇ‪ ،‬ھهتتـا قايتـا ۇئنىڭـدىنمۇ ېئـسىل ياشـاپ باقااليـدۇ‪.‬‬ ‫ائنىسىنىڭ كۆز ياشلىرى قۇرۇپ كهتتى‪ ،‬يـۇۋاش دادىـسى ۆئلـۈپ كهتكهنـدەك جىمىـپال‬ ‫كهتتى‪ ،‬سىيىت قارى خوتۇنىنى قويۇۋﯦتىش ھهققىدە بهلكىم ائغىنىسىگه مهسـلىھهت‬ ‫سﯧلىشقا تهييارالندى‪ .‬بﯧرىش كﯧرەك‪ ،‬چاندۇرماي بﯧرىش كﯧرەك‪...‬‬ ‫زۆھرە بۇ شـهھهرنى تهرك ېئـتىش قارارىغـا كهلـدى‪ ،‬ھـﯧچكىمگه دەردىنـى تۆكـۈپ‬ ‫تﯧلﯧفونمۇ قىلمىدى‪ .‬ەئتىنىڭ پويىز بﯧلىتىنى ېئلىپ بﯧلهتكه ۇئزاقـتىن ۇئزاق قـاراپ‬ ‫كهتتى‪ .‬ۆئيىگه قانداق سوۋغاتالرنى ېئلىش خىيـالى كاللىـسىغا كىرىۋالـدى‪ ،‬ەئتىـسى‬ ‫كوچىغا چىقىپ بازارالرنى كهزدى‪ ،‬باھا تالىشىپ يۈرۈپ كـۆڭلىگه ياققـان نهرسـىلهرنى‬ ‫سﯧتىۋالدى‪ ،‬شۇ خوشلۇقىدا بـۇ شـهھهردىن ائيـرىلىش ائزابىنـى ۋاقتىـنچه ۇئنتۇپمـۇ‬ ‫قالــدى‪ .‬ۆئيــگه كﯧلىــپ »كــالالم شــۇنچه ائددىيمىــدۇ؟ شــۇنچه ېئغىــر ىئــشالرغا دۇچ‬ ‫كﯧلىۋاتسام يهنه ھﯧچ ىئش بولمىغانـدەك يۈرىۋاتىمهنغـۇ‪ ...‬يـاكى ھهمـمه بﯧـسىمدىن‬ ‫بىــراقال قۇتۇلغىنىمغــا خــوش بولــدۇممۇ‪ ...‬ەئجىبــا مهن شــۇنچه ۈئمىــدۋارمۇ؟!« دەپ‬ ‫وئيالپ قالدى‪ .‬ماڭىدىغان چاغدا دﯦرىزە پهردىلىرىنى ەئتتـى‪ ،‬كـارىۋات يـاپقۇچلىرىنى‪،‬‬ ‫ياستۇقلىرىنى سىالپ قويدى‪ ،‬ھهممه ۆئيگه مﯧھـرى بىـلهن قـاراپ قويـۇپ ىئـشىكنى‬ ‫ەئتتى‪ ،‬چوڭ ىئشىكتىن چىقىپ ائچقۇچنى سىالپ بىر دەم تۇتۇپ تـۇردى‪ ،‬ھۈسـهيىنگه‬ ‫تﯧلﯧفــون ۇئردى‪ ،‬ھۈســهيىن ەئلچىخانىنىــڭ شــوپۇرىنى ەئۋەتتــى‪ ،‬شــوپۇر ائچقــۇچنى‬ ‫ېئلىۋالغانـــدىن كﯧـــيىن ۇئنـــى پـــويىز ىئستانسىـــسىغا ائپىرىـــپ قويـــدى‪ .‬زۆھـــرە‬ ‫چامادانلىرىنى سۆرەپ‪ ،‬تهرلهپ تهپچىرەپ زالغا كىردى‪ ،‬بىر يىلدىن بۇيـان توپلىغـان‬

‫‪391‬‬

‫تهەئللۇقاتلىرى ەئمدى ېئغىر يۈك بولسىمۇ‪ ،‬ۇئنى جان جهھلى بىلهن سـۆرەپ ماڭـدى‪،‬‬ ‫ۋاقىت توشقاندا مىڭ تهسته پويىزغا چىقىپ چامادانلىرىنى جايالشتۇرۇپ قويدى‪ ،‬ۇئنى‬ ‫ھﯧچكىم ۇئزىتىپمۇ چىقمىدى‪ ،‬ۆئتكهنـدە سـىيىت قـارىنى ۇئزىتىـپ قويغانـدا‪ ،‬ۆئيـگه‬ ‫قايتقۇســى كهلــسىمۇ وئيلىماســلىققا تىرىــشىپ ائلــدىراپ كهتكهنىــدى‪ ،‬مانــا ەئمــدى‬ ‫بﯧــشىغا بــۇ كــۈن كهلــدى‪ ،‬كۆزلىرىــدىن تــارامالپ يــاش قۇيۇلــدى‪ ،‬بــۇ قىــسمهتلىرىگه‬ ‫ېئچىنىــپ يىغلىــدى‪ ،‬ائشــۇ خوتۇننىــڭ نهشــتهردەك قادالغــان كــۆزلىرىنى‪ ،‬زەھهردەك‬ ‫سۆزلىرىنى وئيالپ يىغلىدى‪ ،‬بۇ شهھهردىن شۇنچه تﯧز‪» ،‬ۋاقىتسىز« كﯧتىپ قﯧلىشىغا‬ ‫ىئچى پۇشۇپ يىغلىدى‪ .‬مۇشـهققهتلىك يـول سـهپىرىنىال ەئمهس‪ ،‬جاپـا‪-‬مۇشـهققهتلىك‬ ‫ھايــات ســهپىرىنى باشــلىغانلىقىدىن قــايغۇرۇپ يىغلىــدى‪ ...‬بىــر وئبــدان ياشــاپ‬ ‫كﯧتىۋاتقاندا نهدىن كهلگهن دۈشمهنلىك‪ ،‬شۈمپهنلىك‪ ،‬كۈتۈلمىگهن ائزاب بـۇ! يﯧـتهر‬ ‫ەئمدى‪ ،‬كۆرىدىغان كۈنلىرى شۇنچىلىك وئخشايدۇ‪ ،‬ائدەم نﯧمه ىئشالرغا ۇئچرىمايـدۇ‪،‬‬ ‫كﯧتىۋﯦتىپ يىقىلىپ چۈشىدىغانالر‪ ،‬ھهتتا ۆئلـۈپ قالىـدىغانالرمۇ بولىـدۇ‪ .‬ھـازىرقى‬ ‫چــوڭ مهســىله‪ ،‬يولــدا بىــرەر ىئــشقا ۇئچرىمــاي ۆئيىــگه تىــنچ‪-‬ائمــان بﯧرىــۋﯦلىش‪،‬‬ ‫نهرســىلىرىنى وئغرىغــا بهرمهســلىك‪ .‬ۇئ يﯧنىــدىن كــاۋاپچى ائشــپهزلهرنىڭ ســﯧمىز‬ ‫خوتــۇنلىرى يــاكى وئغرىــدەك قارايــدىغان بىــرەر ۇئيغــۇر ۇئچــراپ قالــسا ەئنــسىرەپ‬ ‫كﯧتهتتــى‪ ،‬شــۇڭا ۈئســتىدىكى كــارىۋاتتىن چۈشــمهيال يــاتتى‪ ،‬ۇئيقۇســى كهم بولــدى‪،‬‬ ‫قورسىقى ېئچىپ چىدىمىغاندىال پهسكه چۈشـۈپ بىـر نهرسـه يﯧـدى‪ .‬شـۇنداق قىلىـپ‬ ‫مىڭ تهسلىكته ۈئرۈمچىگه چۈشۈۋالدى‪ ،‬نهرسه‪-‬كﯧرەكلىرىنى پـويىز ىئستانسىـسىدىال‬ ‫باققىلى بﯧرىپ‪ ،‬كوچا كهزدى‪ .‬دەسلهپته ۈئرۈمچىنـى بﯧيجىڭـدىن كىچىـك‪ ،‬مهيـنهت‪،‬‬ ‫قىستاڭ ھﯧس قىلدى‪ ،‬ەئممـا بىـر دەمـدىن كﯧـيىن بـۇ شـهھهرنىڭ قوينىغـا چۆكـۈپ‬ ‫كهتتى‪ ،‬دۆڭكۆۋرۈكتىكى ائدەملهر باشقىچه ىئللىـق‪ ،‬يﯧقىملىـق كۆرۈنـدى‪ ،‬ھايـاتلىق‪،‬‬ ‫تىرىكچىلىــك‪ ،‬ائۋاتلىــق بــۇ يهردە ىئــدى‪ ،‬قىزالرنىــڭ مــودا كىيىنىــشلىرى زۆھــرەدىن‬ ‫ھهرگىز قﯧلىشمايتتى‪ .‬سىيىت قارىغـا وئخـشايدىغان قامالشـقان يىگىـتلهر مهسـچىت‬ ‫ەئتراپىدا توپلىشىپ پاراڭلىشىپ تۇراتتى‪ ،‬ھهر ياقتىن مهززىلىـك تاائمالرنىـڭ ھىـدى‬ ‫ىئس‪-‬تۈتهكلهرگه ەئگىشىپ كﯧلهتتى‪ ،‬دۇكان‪-‬دۇكاندا ناخشا‪-‬مۇزىكىالر ياڭرايتتى‪ .‬بـۇ‬ ‫شــاۋقۇن‪-‬ســۈرەنلهر ۇئنــى بىــزار قىلمىــدى‪ ،‬بهلكــى كــۆڭلىنى خــاتىرجهم قىلــدى‪،‬‬ ‫ھﯧچكىمدىن ەئنسىرەپمۇ كهتمىدى‪ ،‬بازارالرنى ائرىالپ ائتا‪-‬ائنىسىغا بىـر قـۇر كىـيىم‬ ‫ائلدى‪ .‬ائلىـدىغان نهرسـه تۈگىگهنـدىن كﯧـيىن ۇئنىـڭ بـازار ائيالنغۇسـى كهلمىـدى‪،‬‬ ‫دۆڭكۆۋرۈكمۇ نهچچه ائيلىنىپ تـۈگهپ قالـدى‪ ،‬باشـقا كوچىالرغـا بارغۇسـى كهلمىـدى‪،‬‬ ‫يــالغۇزلۇق باســتى‪ ،‬بــۇ يهردىنمــۇ كﯧــتىش خىيالىغــا كهلــدى‪ ،‬ائتــا‪-‬ائنىــسى‪ ،‬ۇئرۇغ‪-‬‬ ‫تۇغقانلىرى كۆزىگه كۆرۈنۈپ كهتتـى‪ .‬ۆئزىـگه مهنـسۇپ بولمىغـان جايـدا ۇئنىـڭ بىـر‬ ‫كۈن‪ ،‬ھهتتا بىـر سـاەئتمۇ ائرتـۇق تۇرغۇسـى كهلمىـدى‪ ...‬كﯧـتىش كﯧـرەك‪ ،‬بارىـدىغان‬ ‫جايىغا قونماي‪ ،‬توختىماي بﯧرىش كﯧرەك‪...‬‬

‫‪392‬‬

‫مﯧڭىــشتىن ائۋۋال زۆھــرە ائدىلهنــى يــوقالپ قويۇشــنى وئيلىــدى‪ ،‬ەئممــا ۇئنىــڭ‬ ‫راستىنال ۈئرۈمچىدە ىئكهنلىكىنى ۇئقمايتتى‪ ،‬ۇئنىـڭ بﯧيجىڭـدىكى تﯧلﯧفـون نومـۇرى‬ ‫بىكار قىلىۋﯦتىلگهنىدى‪ ،‬بۇ يهردىكـى نومـۇرىنى ۇئقمـايتتى‪.‬ۇئ زۆھـرەگه بىـر قﯧـتىم‬ ‫تﯧلﯧفونمۇ ۇئرۇپ قويمىدى‪ ،‬بهلكىم كﯧسهل چىرماپ كهتكهن بولسا ۇئنچىلىك دەرمانى‬ ‫يوقتــۇ‪ ،‬ۆئيىــدىكىلىرىنى چىقىمــدار قىلىــپ داۋالىنىۋاتقانــدۇ‪ ...‬مهيلــى قانــداقال‬ ‫بولــسۇن‪ ،‬ۆئزىنىــڭ دەردىنــى تارتىــدىغان‪ ،‬ۆئلــۈك‪-‬تىــرىكلىكىگه ھهقىقىــي كۆڭــۈل‬ ‫بۆلىــدىغان ائدەم يهنىــال ائدىلهنىــڭ ۆئزى‪ ،‬ائنــدىن قالــسا ائنىــسى ۋە بىــر تۇغقــان‬ ‫قﯧرىنداشلىرى‪ ...‬ھهر كىم ۆئز ھاياتىنى ياشايدۇ‪ ،‬ياخشى بولسىمۇ‪ ،‬يامـان بولـسىمۇ‬ ‫ۆئزىــگه؛ ياخــشى بولـسا ېئــشىنى يهيــدۇ‪ ،‬يامــان بولــسا بﯧــشىنى يهيــدۇ‪ .‬تۈگهشــكهن‬ ‫ىئنسانالرنىڭ تىرىكلىكى بىلهن ۆئلۈكىنىڭ پهرقـى يـوق‪ ،‬ۆئزىـگه كۆڭـۈل بـۆلمىگهن‬ ‫ۇئنداق ائدەملهرگه كىم ھهقىقىي كۆڭۈل بۆلىدۇ؟ ھهر كىم ۆئزىنىڭ دەردىنـى تارتىـپ‬ ‫بواللمايۋاتقانــدا ۇئنــداقالرنىڭ ھالىغــا يﯧتىــپ بــولغىلى بوالمــدۇ؟ ائدىــله مهرەزدىــن‬ ‫ساقىيىپ قالسىمۇ‪ ،‬ۆئلۈپ كهتسىمۇ يهيدىغان رىسقى شۇنچىلىك بولىدۇ‪ ،‬ھهممىـسى‬ ‫ۆئزى بىلهن بىلله ماڭىدۇ‪ ،‬گۇناھى بىلهن ساۋابىنى ۇئ دۇنياغا بىلله ېئلىپ بارىدۇ‪.‬‬ ‫زۆھرە دەرھال پـويىز ىئستانسىـسىغا بﯧرىـپ‪ ،‬نهرسـه‪-‬كﯧرەكلىرىنـى ېئلىـپ ۇئزۇن‬ ‫يوللۇق ائپتوبۇس بﯧكىتىگه كهلدى‪ .‬تهلىيىگه يارىشا‪ ،‬ائخىرقى ائپتوبۇستىن ۇئنىڭغا‬ ‫بىــر كىــشىلىك وئرۇن چىقىــپ قالــدى‪ .‬ۇئ تهەئللۇقــاتلىرىنى ائپتوبۇســنىڭ ائســتىغا‬ ‫جايالشتۇرۇپ‪ ،‬وئبدان بىر قارىۋﯦتىپ خـاتىرجهم بولـدى‪ ،‬بىـسمىلالھ دەپ ائپتوبۇسـقا‬ ‫چىقىــپ جــايىنى تﯧپىــپ وئلتــۇردى‪ ،‬ھــارغىن جى ـسمىنى قاســماق يوتقانغــا تاشــالپ‬ ‫پهرىشانلىق بىلهن كۆزىنى يۇمدى‪ .‬ائپتوبۇس ماڭغاندا ۇئنى يهنه ھﯧچكىم ۇئزاتمىدى‪،‬‬ ‫يالغۇزلۇق دۈشمهندەك باستۇرۇپ كﯧلىـۋەردى‪ ،‬ۇئ مهيۈسـلۈك بىـلهن سـىرتقا قـاراپ »‬ ‫مۇشهققهت ائللىقاچان باشالندى‪ ،‬راھهت ياشىدىم دﯦگهن چاغالردىمۇ كۆڭلۈم ھهقىقىي‬ ‫ائزادە ەئمهس ىئكهندۇق‪ «...‬دەپ وئيلىدى‪ .‬نﯧمىال بولسۇن چاماداندا ۇئنىـڭ كـۆڭلىنى‬ ‫خــوش قىلىــدىغان نهرســىلهر بــار ىئــدى‪ ،‬ۇئ بــۇ ســهپهرنىڭمۇ وئڭۇشــلۇق بولۇشــىنى‬ ‫تىلىدى‪ .‬ائپتوبۇس كهچقۇرۇندا ىئس‪-‬تۈتهكلىك شهھهردىن سۇغۇرۇلۇپ چىقىـپ‪ ،‬سـاپ‬ ‫ھاۋالىق تاغ‪-‬داۋانالرغا يول ائلدى‪.‬‬ ‫ۇئزاققا سوزۇلغان كﯧچه‪ ،‬ھهسـرەتلىك كـﯧچه‪ ،‬يـالغۇز كـﯧچه‪ ...‬قـاراڭغۇ دﯦڭىـزدەك‬ ‫دولقۇنلىنىۋاتقان چۆل جهزىرە‪ ...‬كۆزىدە ياش‪ ،‬غهمگه چۆكۈپ ياتقان زۆھرە‪...‬‬ ‫بــۇ يــولالر ۇئزۇن يــولالر ىئــدى‪ ،‬ھايــاتلىق ســهپىرىدىكى مۇشــهققهت ۆئلگىــچه‬ ‫داۋاملىــشاتتى‪ .‬كۆڭۈلــسىزلىكلهر يﯧــرىم يولــدىكى ناچــار تاماقالرغــا وئخــشايتتى‪،‬‬ ‫ياخشىراق غىزالىناي دﯦگهندە ائرىسىدىن چىۋىن چىقاتتى‪ ،‬يولۇچىالر »سـهپهر دﯦـگهن‬ ‫شۇ « دەپ يهۋﯦرەتتى‪ ،‬ۆئز ماكانىغا كۆنۈپ كهتكهن بۇ كىـشىلهر ناھـايىتى سـهۋرچان‪،‬‬ ‫چىداملىق ىئدى‪ ،‬ۆئيلىـرىگه سـاالمهت بﯧرىۋالـسا بهخـت دﯦـگهن شـۇ دەپ وئياليتتـى‪.‬‬

‫‪393‬‬

‫زۆھرەنىڭ ائلـدى تهرىپىـدە وئلتۇرغـان ‪ 50‬ياشـالردىكى ەئر‪-‬ائيـال نهۋرىـسىنى ېئلىـپ‬ ‫ماڭغانىدى‪ ،‬يولبـويى مۇڭدىـشىپ‪ ،‬بالىـسىغا كـۆز‪-‬قـۇالق بولـۇپ‪ ،‬بىـر قۇتـا مﯧنـرال‬ ‫ســۇنىمۇ بىــر‪-‬بىــرىگه مﯧھىــر‪-‬مــۇھهببهت بىــلهن ســۇنۇپ ماڭــدى‪ .‬قالغــانالرمۇ بىــرەر‬ ‫ھهمــراھ بىــلهن ماڭغانــدەك قىالتتــى‪ ،‬بىــر‪-‬بىرىنــى چاقىرىــشاتتى‪ ،‬ياردەملىــشهتتى‪،‬‬ ‫پاراڭلىــشاتتى‪ ،‬غىڭــشىپ ناخــشا توۋلىــشاتتى‪ .‬زۆھــرە يــالغۇز ماڭــسىمۇ ۇئنــچه‬ ‫غﯧرىبسىنىپ كهتمىدى‪ ،‬بىر ائپتوبۇسـتىكى ھهمـمه ائدەم بىـر ائىئـله كىـشىلىرىدەك‬ ‫كۆرۈنۈپ كهتتى‪ ،‬ۇئالرنىڭ پاراڭلىرىغا قـۇالق سـالدى‪ ،‬خوتـۇنى بىـلهن بىلـله ماڭغـان‬ ‫شوخ ەئركهكلهرنىڭ ھهۋەس بىلهن كـۆز سﯧلىـشلىرىدىن ەئنـدىكىپ كهتتـى‪ ،‬كـۆزىنى‬ ‫يۇمــۇپ ۇئخلىغــان بولــۇپ يــاتتى‪ ،‬يهنه كۆڭۈلــسىز‪ ،‬جىــددىي خىيالالرغــا پــاتتى‪ ،‬غهم‬ ‫دەرياسىدا ائقتى‪...‬‬ ‫يﯧـرىم كﯧچىــدە ھهمــمه ائدەم ۆئلــۈپ كهتكهنــدەك جىممىــدە ياتقــان‪» ،‬تىرىــك«‬ ‫قالغــان شــوپۇر ماشىنىــسىنى دىقــقهت بىــلهن ھهيــدەپ كﯧتىۋاتقانــدا زۆھــرە يهنه‬ ‫ۇئخلىيالمىدى‪ ،‬قارشى تهرەپتىن ېئزىتقۇ ماشىنىالر كۈچلـۈك چىراغلىرىنـى يانـدۇرۇپ‬ ‫سىگنال چﯧلىپ ۆئتۈپ كﯧتهتتى‪ ،‬بىر قﯧتىم چوڭ بىر ائپتوبۇس قىلـدەك ائرىلىقـتىن‬ ‫بوراندەك ۆئتۈپ كﯧتىۋىدى‪ ،‬زۆھرەنىڭ بهدىنـى سـىقىراپ كهتتـى‪ ،‬ەئگهر شـوپۇر سـهل‬ ‫مۈگــدەپال قالــسا يــاكى بىخهســتىلىك قىلــسا ۇئچقانــدەك چﯧپىــپ كﯧتىۋاتقــان بــۇ‬ ‫ماشىنىنىڭ قارنى چۇۋۇلۇپ‪ ،‬چۈش كۆرۈپ ياتقان يولۇچىالر كۆزىنى ائچمايال مهڭگۈلۈك‬ ‫ۇئيقىغا كﯧتىپ قاالتتى‪ .‬زۆھـرە نۇرغـۇن قاتنـاش ۋەقهلىرىنـى ائڭلىغـان‪ ،‬قـازايى قهدەر‬ ‫قاش بىـلهن كىرپىكنىـڭ ائرىـسىدىكى ىئـش ىئـدى‪ ،‬غهپلهتـته ياتقـان ائدەمـلهر بـۇنى‬ ‫سﯧزەلمهيتتى‪ ،‬بااليى قـازا سـىلكىپ وئيغاتقانـدا بهزىـلهر ھوشـىنى يىغىـپ ائزابـتىن‬ ‫تولغانــسا‪ ،‬بهزىــلهر ائزابلىنىــشقا ۈئلگــۈرمهيال جــان تهســلىم قىالتتــى‪ .‬زۆھــرە رولنــى‬ ‫مهھكهم تۇتۇپ وئلتۇرغان شوپۇرغا ھـۆرمهت بىـلهن نهزەر سـالدى‪ ،‬بۇنـداق پهيتـته بـۇ‬ ‫ائدەم ائددىي ائدەم ەئمهس ىئدى‪» .‬خـۇدا ۇئ ائدەمنـى ھوشـيار قىلغـاي‪ ،‬ھهمـمه ائدەم‬ ‫ســهگهك بولغــاي‪...‬مهنــزىلگه ســاق‪-‬ســاالمهت يﯧتىــشكه خــۇدا نﯧــسپ قىلغــاي« دەپ‬ ‫پىچىرلىدى زۆھرە‪.‬‬ ‫تــاڭ ســۈزۈلدى‪ ،‬زۆھــرە ھايــاتلىق نــۇرىنى كۆرگهنــدەك كۈلۈمــسىرىدى‪ ،‬مۈگــدەك‬ ‫بﯧسىپ‪ ،‬شـىرىن ۇئيقۇغـا كهتتـى‪ ،‬چـۈش كـۆردى‪ ،‬چۈشـىدە ھويلىـسىدىكى كارىۋاتتـا‬ ‫سىيىت قارى قۇرائن وئقـۇپ وئلتۇرغىـدەك‪ ،‬زۆھرەنىـڭ دەرۋازىـدىن كىرىۋاتقـانلىقىنى‬ ‫كۆرۈپ بﯧشىنى كۆتۈرۈپ قارىغۇدەك‪ ،‬زۆھرە ۇئنى ھهيران قالىدۇ‪ ،‬خۇشـال بولىـدۇ دەپ‬ ‫وئيلىــسا ســىيىت قــارى ۇئنىــڭ ەئكــسىچه غهزەب بىــلهن قــاراپ تۇرغىــدەك » شــۇنچه‬ ‫كۈتسهم ەئمدى كهلـدىڭىزما؟ كهلمهيـال قويـسىڭىز بولمامـدۇ؟ خهق ھهيـدىۋەتمىگهن‬ ‫بولــسىڭىز كهلمهمتىڭىــز؟ ياشــىغۇدەك ەئپتىڭىــز قالمىغانــدا يﯧنىــپ كهلگهنــسىز‬ ‫تايىنلىق‪ ،‬يۈزىڭىزنى داپتهك قىلىـپ ياشاشـتىن سـىز نومـۇس قىلمىغـان بىـلهن مهن‬

‫‪394‬‬

‫نومۇس قىلدىم‪ ،‬خهلقى ائلهم ائلدىدا ىئزا‪-‬ائھـانهتكه قالـدىم‪ ،‬قويۇۋەتـسهمال تﯧخىمـۇ‬ ‫ەئركىن بوالتتىڭىز‪ ،‬سىزدەك گهپ ائڭلىمايدىغان قىزنى باققان ائتا‪-‬ائنىنىـڭ ھالىغـا‬ ‫ۋاي‪ « ...‬دﯦگۈدەك‪ ،‬ائنـدىن كـارىۋاتتىن سـهكرەپ چۈشـۈپ قـۇرائننى قولتـۇقالپ تاالغـا‬ ‫ماڭغۇدەك‪ ،‬ائنىسى ائشخانىدىن چىقىپ »ۋاي بـاالم‪ ،‬تامـاق يهپ ماڭمامـسىز‪ ،‬قىـزىم‬ ‫ائران كهلگهندە شۇنداق قىالمسىز‪ «...‬دەپ كهينىـدىن پايپاسـالپ ماڭغىـدەك‪ .‬زۆھـرە‬ ‫ائنىسىنى تۇتىۋﯦلىپ‪» :‬بولدى قىلىڭ ائنـا‪ ،‬كهتـسه كهتـسۇن‪ ،‬ۇئنـداق ەئردىـن مهنمـۇ‬ ‫تويدۇم‪ ،‬مهن ۇئنى دەپ ەئمهس‪ ،‬سىلهرنى كۆرگىلى كهلـدىم‪ ،‬دادام قﯧنـى؟« دﯦگـۈدەك‪.‬‬ ‫ائنىــسى »داداڭ تۈنۈگــۈن قــازا قىلىــپ كهتتـى‪ ...‬ســىيىت قــارىنى شــۇڭا خهتمهقــۇرائن‬ ‫وئقۇتقىلى چاقىرتقان« دەپ يىغلىغۇدەك‪ ...‬زۆھرە داڭقﯧتىـپ تـۇرۇپ قـالغۇدەك‪ ،‬بىـر‬ ‫يىلــدىن ائرتــۇق ۋاقىــت ائۋازىنــى ائڭلىمىغــان دادىــسىنىڭ ۈئن‪-‬تىنــسىز كﯧتىــپ‬ ‫قالغىنىغا قاتتىق ېئچىنىپ‪ ،‬بۇنىڭغـا ۆئزى سـهۋەبچى بولغانـدەك ھـﯧس قىلىـپ قـارا‬ ‫يامغۇر يىغالپ‪ ،‬ۆئينـى بﯧـشىغا كهيگـۈدەك‪...‬ائچىـسى كﯧلىـپ ۇئنىڭغـا چهكچىيىـپ‬ ‫»ھهممىنى قىلغان سهن‪ ،‬ماڭقاڭنى ېئقىتىـپ يىغلىغىنىـڭ بىكـار‪ .‬دادامنـى كۆرگـۈڭ‬ ‫كهلمىگهنــدىكىن‪ ،‬داداممــۇ ســاڭا تارتىــشمايال كﯧتىــپ قالــدى‪ «...‬دﯦگــۈدەك‪ .‬ائنــدىن‬ ‫ھويلىغــا بىــر تــوپ جامــاەئت كىرگــۈدەك‪ ...‬ھهممىــسى زۆھــرەگه ائلىيىــپ قــاراپ‬ ‫قويغىدەك‪...‬‬ ‫زۆھرە بۇ چۈشىدىن چۆچـۈپ وئيغىنىـپ كهتتـى‪ ،‬كـۆڭلى قـاتتىق يﯧـرىم بولـدى‪،‬‬ ‫»چۈش تهتۈرىسىگه ماڭىدۇ« دەيدۇ‪ ،‬ىئالھىم شۇنداق بولغاي دەپ دەرھال تﯧلﯧفـونىنى‬ ‫قولىغا ائلدى‪ ،‬ەئمما قﯧرىشقاندەك تﯧلﯧفونىنىڭ پهقهت توكى قالمىغانىدى‪ .‬ۇئ بۇنىمۇ‬ ‫بىر كۆڭۈلسىز بﯧشارەتتهك ھﯧس قىلىـپ جىددىيلىـشپ كهتتـى‪» ،‬سـهھهرلىك چـۈش‬ ‫بهزىــدە راســت چىقىــدۇ« دەپ وئيــالپ قــورقتى‪ ،‬يــۈرىكى دۈپۈلــدەپ ســوقتى‪ ،‬دادىــسى‬ ‫ەئسلىدىمۇ ائغرىقچان ائدەم ىئدى‪ ،‬ىئچىدە تۈگىمهس ھهسـرىتى بـاردەك‪ ،‬ھﯧچنﯧمىنـى‬ ‫چوڭ بىلـمهي‪ ،‬ھﯧچنـﯧمىگه ائلـدىرىماي ياشـايتتى‪ ،‬تاماكىـدىن ائيرىلمـايتتى‪ .‬ەئگهر‬ ‫راستىنال مۇسىبهت بولغان بولسا ۆئيىدىكىلىرى چوقـۇم تﯧلﯧفـون قىالتتـى‪ ،‬ەئممـا »‬ ‫نهچــچه ۋاقىتــتىن شــۇنچه دﯦــسهك كهلمىــدى‪ ،‬قــۇلىقى زادى گهپ ائڭلىمىــدى‪ ،‬ەئمــدى‬ ‫كهلسه‪-‬كهلمىسه بهرىبىر‪ ،‬بولغۇلۇق بولدى« دەپ وئيلىغان بولسا تﯧلﯧفـون قىلمـايمۇ‬ ‫قوياتتى‪ ،‬ائپتوبۇس مهنزىلگه ائز قالغانچه زۆھرە تىتىلداپ وئلتۇرالماي قالدى‪ ،‬ائخىـر‬ ‫يﯧنىــدىكى بىرەيلهننىــڭ تﯧلﯧفــونىنى ســوراپ ۆئيىــگه تﯧلﯧفــون قىلىۋىــدى‪ ،‬ھــﯧچكىم‬ ‫تﯧلﯧفوننى ائلمىدى‪ ،‬ۆئيدىكىلهر بازارغا ياكى مازارغا كهتكهندەك ۈئن‪ -‬ساداسىز ىئدى‪.‬‬ ‫زۆھرە تﯧلﯧفوننى ىئگىسىگه قايتۇرۇپ بﯧرىۋﯦتىپ‪ » ،‬ۆئزەمنـى قورقۇتمـاي‪ ،‬ھهممىـسى‬ ‫بار‪ ،‬ھهممىـسى بىـلهن كۆرۈشـىمهن « دەپ ۆئزىـگه تهسـهللىي بهرسـىمۇ ەئندىـشىدىن‬ ‫قۇتۇاللمىدى‪ .‬ائخىـر يـۇرت‪-‬مهھهللىـسىگىمۇ ائز قالـدى‪ .‬ەئنه تونـۇش يـولالر‪ ،‬غﯧرىـپ‬ ‫ۆئيــلهر‪ ،‬غهمكىــن دەرەخــلهر‪ ،‬قورايــدەك قﯧتىــپ كهتــكهن دﯦھقــانالر‪ ،‬ائپتاپتــا قالغــان‬

‫‪395‬‬

‫دۇكانچىالر‪ ،‬مايلىشاڭغۇ ائشـپهزلهر‪ ،‬موتوسـكىلىتنى غاقىرىتىـپ يـۈرگهن بىكـارچى‬ ‫ياشالر‪...‬‬ ‫زۆھــرە نــاھىيه بازىرىغــا چۈشــۈپ‪ ،‬كىراكهشــنىڭ ەئرزان باھــالىق ماشىنىــسىغا‬ ‫چىقىپ ۆئيىگه يﯧتىپ كهلدى‪ ،‬چامادانلىرىنى دەرۋازا ائلدىغا تاشالپ قويۇپال ھويلىغا‬ ‫ائلدىراپ كىرىپ كهلدى‪ ،‬دادىسى ائنىـسى بىـلهن بىلـله ھويلىـدىكى كارىۋاتتـا چـاي‬ ‫ىئچىپ وئلتۇراتتى‪ ،‬زۆھرە يۈرىكىنى تۇتۇپ وئلتۇرۇپ قالدى‪ ،‬خۇداغـا مىـڭ قﯧـتىمالپ‬ ‫شۈكۈر ېئيتتى‪ ،‬وئرنىدىن تۇرۇپ ىئككهيلهنگه زوقلىنىـپ قارىـدى‪ ،‬كـۆز ائلـدى يـورۇپ‬ ‫كهتتى‪ .‬ائنىسى ۇئنى كۆرۈپ ھهيران ھهم خۇشال بولۇپ ائلدىغا كهلـدى‪ ،‬كۆزلىرىـدىن‬ ‫خۇشاللىق ياشلىرى تۆكۈلدى‪ .‬ائنـا‪-‬بـاال قۇچاقلىـشىپ يىغالشـتى‪ .‬زۆھـرە دادىـسىغا‬ ‫قارىدى‪ ،‬كارىۋاتتىن چۈشۈپ كۈلۈمسىرەپ قاراپ تۇرغان دادىسى شۇنچىلىك سۆيۈملۈك‬ ‫كۆرۈنـــۈپ كهتتىكـــى‪ ،‬بﯧرىـــپ قوللىرىغـــا ېئـــسىلىپ » ۋاقتىـــدا كﯧلهلمىـــدىم دادا‪،‬‬ ‫ەئھۋالىڭىزنى سوراپ بواللمىدىم‪ ،‬مﯧنى كهچۈرۈڭ« دﯦـدى‪ ،‬تاماكـا پـۇراپ تۇرىـدىغان‬ ‫دادىسى»ھﯧچقىسى يوق قىـزىم‪ ،‬ائت ائيلىنىـپ وئقـۇرىنى تاپىـدۇ دەيـدۇ‪ ،‬كهلگىنىـڭ‬ ‫ياخشى بولدى« دەپ ۇئنىڭ كۆڭلىنى ياسىدى‪.‬‬ ‫_تﯧلﯧفــون قىلىــۋەتكهن بولــساڭچۇ قىــزىم‪ ،‬ائلــدىڭغا چىقــاتتۇق‪_...‬دﯦــدى ائنىــسى‬ ‫خۇشاللىقتىن قويغان‪-‬تۇتقىنىنى بىلمهي‪ _ ،‬كﯧلىشىڭدىن بىخهۋەر قاپتۇق‪.‬‬ ‫_ ائۋارە قىلماي دﯦدىم‪ ،‬يولدا تﯧلﯧفون قىلسام ۆئيدە ھﯧچقايسڭالر يوققۇ؟‬ ‫_ ھه‪ ،‬چۈشته قوشنىالر چاقىرىپتىكهن‪ ،‬چىقىپ كﯧتىپ قالغان وئخشايمىز‪...‬‬ ‫_ يولدا بىر يامان چۈش كۆرۈپ قاپتىكهنمهن‪ ،‬توال ەئنسىرىدىم‪...‬‬ ‫_ بىــز بــۇ يهردە ســهندىن ەئنــسىرەپ يــۈرگهن قىــزىم‪ ،‬ائخىــر كهلــدىڭ‪، ،‬يــۈرەك‬ ‫كﯧــسىلىممۇ ســاقىيىدىغان بولــدى‪ ،‬خــۇدايىم ســاق‪-‬ســاالمهت كۆرۈشۈشــكه نﯧــسىپ‬ ‫قىلدى‪...‬‬ ‫_ بۇ باالم ۇئنداق كالۋا ەئمهس‪ ،‬چىقىشنىمۇ بىلىدۇ‪ ،‬چۈشۈشـنىمۇ بىلىـدۇ‪_...‬دﯦـدى‬ ‫دادىسى كۈلۈپ قويۇپ‪ _،‬سىله توال گهپ قىلىـپ قـۇلىقىنى ائغرىتمىغـان بولـساڭال بـۇ‬ ‫چاغقا ۆئزى يﯧنىپ كﯧلهتتى‪...‬‬ ‫_ قارا‪ ،‬سﯧنى كۆرۈپال داداڭنىڭ ائغزى ېئچىلىپ قالدى‪.‬‬ ‫زۆھرە زوقمهنلىككه‪ ،‬شادلىققا چۆمدى‪ ،‬ائتا‪-‬ائنىـسى بىـلهن مۇڭدىـشىپ ھارمىـدى‪.‬‬ ‫زۆھرەنىڭ ائچچىقى يامان ائچىسى ائنىسىدىن خهۋەر ائڭالپ دەرھال يﯧتپ كهلدى‪.‬‬ ‫_ قﯧنى ائۋۇ جىن‪ ،‬نهگه كهتتى؟‬ ‫_ مانا‪ ،‬مهن‪ _،‬دﯦدى زۆھرە ۆئيدىن چىقىـپ‪ _،‬سـاڭا دەپ قويـاي‪ ،‬ائران كۆرۈشـكهندە‬ ‫ماڭا سﯧسىق گهپ قىلما‪.‬‬ ‫_ دەيــدىغان گهپنىــڭ ھهممىــسىنى دەپ بولغــان‪_،‬دﯦــدى ائچىــسى كﯧلىــپال ۇئنــى‬ ‫قۇچاقالپ‪ _،‬قﯧلىنغا گهپمۇ ۆئتمهيدۇ‪ ...‬ەئمدى كهتمهيدىغانسهن؟‬

‫‪396‬‬

‫_ قاراپ باقىمهن‪_،‬دﯦدى زۆھرە ۇئنىڭ قۇالق تۈۋىگه پىچىرالپ‪ _،‬سهن مﯧنىـڭ ېئـرىم‬ ‫ەئمهس‪ ،‬كهتسهم ېئرىم بىلهن كﯧتىمهن‪...‬‬ ‫_ ۇئنــداق بولــسا مهيلــى‪ ،‬لــﯧكىن ېئرىــڭ ســهل يۇۋاشــتهك قىلىــدۇ‪ ،‬ســﯧنى باشــالپ‬ ‫ماڭاالمدۇ؟ ۇئنى ھﯧلىمۇ ىئككـى ائي بـوزەك قىلـدىڭ‪ ،‬خهقـلهر ېئرىڭنىـڭ ۈئسـتىدىن‬ ‫ھﯧلىمۇ ائز گهپ قىلمىدى‪ ،‬ۇئ سﯧنى ائقـالپ بواللمـاي قالغانىـدى‪ ،‬ەئمـدى كهلمىـگهن‬ ‫بولساڭ چوقۇم چىدىماي خﯧتىڭنى بﯧرەتتى‪...‬‬ ‫_ مهھهللىدە ۇئ توغرۇلۇق باشقا گهپ‪-‬سۆزلهر بولمىغاندۇ؟‬ ‫_ ياق‪ ،‬ۇئنداق گهپ يـوق‪ ،‬بولـسا بىـز ائڭلىمـاي قاالمـدۇق؟ ېئرىـڭ بىزنـى يـوقالپ‬ ‫تــۇردى‪ ،‬ســﯧنىڭ ەئته‪-‬ۆئگــۈن قايتىــپ كﯧلىــدىغانلىقىڭنى كىــشىلهرگه دەپــال تــۇردى‪،‬‬ ‫مهســچىتلهردىمۇ دﯦــگهن چﯧغىــۋا‪ ،‬ىئــشقىلىپ يــۈزىمىز بۇرۇنقىــدىن يــورۇق‪ ،‬تاالغــا‬ ‫چىقساقمۇ خهقلهرگه قورقماي گهپ قىالاليمىز‪.‬‬ ‫ەئتىسى ەئتىگهندە زۆھرەنىڭ ائنىسى يولدىشىنى وئيغىتىپ‪ ،‬بامدات نامىزىغـا‬ ‫ھهيدىدى ۋە سىيىت قارىنى چاقىرىـپ كﯧلىـشنى تاپىلىـدى‪ .‬مىـجهزى ېئغىـر‪ ،‬ېئتىقـاد‬ ‫ەئمهللىــرى ەئل قاتــارى كﯧتىۋاتقــان قﯧيناتــا بامــدات نامىزىنىــڭ پهرىــزىگه ائران‬ ‫ۈئلگۈرۈپ باردى‪ ،‬نامـازدىن كﯧـيىن جامـاەئت بىـلهن كۆرۈشـۈپ بولـۇپ‪ ،‬كـۈيوئغلىنى‬ ‫باشالپ ۆئيىـگه ماڭـدى‪ ،‬سـىيىت قـارى ىئـچ‪-‬ىئچىـدىن شـادلىققا‪ ،‬ھاياجانغـا تولـۇپ‪،‬‬ ‫چهبدەس قهدەم بىلهن كﯧتىۋاتاتتى‪ ،‬ائلالھ تاائالغا ھهمدۇ ساناالر ېئيتـاتتى‪ .‬ۇئ تونـۇش‬ ‫ھويلىغا قهدەم بﯧسىپ كارىۋاتتا وئلتۇردى‪.‬‬ ‫_ ۆئيگه كىرسىله بوالتتى‪_...‬دﯦدى قﯧيناتىسى‪.‬‬ ‫_ مهشهدىال وئلتۇراي دادا‪ ،‬ەئتىگهنلىك ھاۋا ياخشى‪...‬‬ ‫بىــر دەمــدىن كﯧــيىن قﯧينانىــسى چىقىــپ ەئھــۋال ســورىدى‪ ،‬كارىۋاتقــا داســتىخان‬ ‫سالدى‪ .‬ۆئيگه كىرىپ زۆھرەنى چاقىردى‪ .‬ۋاقچه ۇئخلىغان زۆھرە وئرنىدىن ائلدىرىماي‬ ‫قوپۇپ‪ ،‬يـۈز‪-‬كـۆزىنى يۇيـۇپ ھويلىغـا چىقتـى‪ ،‬سـىيىت قـارى كارىۋاتتـا چـاي ىئچىـپ‬ ‫وئلتۇراتتى‪ ،‬زۆھـرە تۈنۈگـۈن كـۆرگهن چۈشـىنى دەررۇ ېئـسىگه ائلـدى‪ ،‬ەئممـا سـىيىت‬ ‫قارىنىڭ قولىدا قۇرائن يوق‪ ،‬نان بار ىئدى‪ .‬زۆھرەگه ائچچىقالپ ەئمهس‪ ،‬كۈلۈمـسىرەپ‬ ‫قاراپ تۇراتتى‪.‬‬ ‫_ قانداق ەئھۋالىڭىز‪ ،‬گهپ قىلمايال كﯧلىۋاپسىزغۇ؟‬ ‫_ ۆئزەمنىڭ ۆئيى تۇرسا‪ ،‬كهلگىم كهلسه كﯧلىۋىرىمهن‪-‬دە‪...‬‬ ‫_ ياخـــشى بوپتـــۇ‪ ،‬ســـىزگه قايىـــل بولـــدۇم‪ ،‬ھـــالقىلىق پهيتتـــته تـــوغرا قـــارار‬ ‫چىقىرااليدىكهنسىز‪ ،‬دﯦگىنىڭىزنى چوقۇم قىالاليدىكهنسىز‪...‬‬ ‫_ خۇدايىم مﯧنى ەئر كىشى قىلىـپ يارىتىـپ قويمـاپتىكهن‪ ،‬بولمىـسا نـى ىئـشالرنى‬ ‫قىلغــۇم بــار ىئــدى‪ ،‬ائلــدىراپ يﯧنىپمــۇ كهلمهيتــتىم‪ ،‬لــﯧكىن ائيــال بولغىنىمغىمــۇ‬

‫‪397‬‬

‫پۇشايمان قىلمايمهن‪ .‬خۇدايىمنىڭ بۇيرۇغىنى شۇ وئخشايدۇ‪ _...‬دﯦدى زۆھرە كارىۋاتقا‬ ‫كﯧلىپ وئلتۇرۇپ‪.‬‬ ‫_ ائلالھقا شۈكۈر‪،‬ھهر نـﯧمه بولـسا بىـر يهرگه جهم بولـدۇق‪ .‬بىزنىـڭ ۆئيـگه قاچـان‬ ‫كﯧتىمىز؟‬ ‫_ نﯧمانچه ائلدىرايسىز؟ كﯧلىپ مهن تﯧخى تۈزۈك ائرام ائلمىدىم‪.‬‬ ‫_ شۇ‪ ...‬ائرام ېئلىپ بولغاندىن كﯧيىن دەيمهن‪.‬‬ ‫_ بــۇ يهردە تﯧخــى بىــر تــوي قىالرمىــز؟ مﯧنــى مۇشــۇنداقال ېئلىــپ كهتمهكچىمــا؟‬ ‫مهھهللىدىكى خهقلهرگه ۆئزەمنى بىلـدۈرۈپ قويمىـسام بولمـاس‪ ،‬تويۇمنىـڭ نهغـمه‪-‬‬ ‫ناۋاسىنى ائڭلىمىسام بولماس‪...‬‬ ‫_ ەئلــۋەتته شــۇنداق قىلىمىــز‪ ،‬ائۋۋال نــاھىيىگه كىرىــپ تــوي خﯧتــى ائلمىــساق‬ ‫بولمايدۇ‪...‬‬ ‫ســىيىت قــارى شــۇ تاپتــا زۆھــرە نــﯧمه دﯦــسه يــاق دﯦمهيتتــى‪ ،‬كۆڭــۈل يهنه ائجىــز‬ ‫كﯧلىۋاتاتتى‪ ،‬مهلۇم ۋاقىتتىن كﯧيىن بۇ ائجىزلىقمۇ تۈگهپ‪ ،‬ەئركهكلىك ىئرادە غالىـپ‬ ‫كﯧلىــدىغان‪ ،‬بــوي بهرمهس خوتۇنىنىــڭ ۋۇجــۇدىنى تامــامهن ىئگىلهيــدىغان كۈنلهرمــۇ‬ ‫كﯧلهرمۇ؟‬ ‫ىئككى كۈندىن كﯧيىن سىيىت قارى زۆھرەنى باشالپ ناھىيىگه كىرىپ تـوي خﯧتـى‬ ‫ائلــدى‪ ،‬بىــر ھهپــته تهييــارلىقتىن كﯧــيىن ىئككــى ۆئيــدە بىــرال ۋاقىتتــا تــوي بولــدى‪.‬‬ ‫مهھهللىدىكىلهر‪ ،‬يىراق‪-‬يﯧقىندىكى ۇئرۇغ‪-‬تۇغقان‪ ،‬تونـۇش‪-‬بىلىـشلهر تـوي ېئـشىغا‬ ‫ېئغىــز تﯧگىــشىپ‪ ،‬غهيــۋەت‪-‬شــىكايهتكه كۆمۈلــۈپ كهتــكهن كﯧلىــنچهككه بهخــت‬ ‫تىلهشتى‪ .‬زۆھرە ۆئزىنىڭ بىر قۇر ېئـسىل كىيىمـى بىلهنـال زىننهتلىنىـپ وئلتـۇردى‪،‬‬ ‫ائلىپــته گىــرىم قىلىپمــۇ كهتمىــدى؛ ائلمــاس ۈئزۈكنــى تىقىۋﯦتىــپ‪ ،‬ســىيىت قــارى‬ ‫بﯧيجىڭدا ېئلىپ بهرگهن ۈئزۈكنى تاقىدى‪ ،‬ۆئيىدە ېئلىكترونلۇق رىيال بىلهن ائز‪-‬توال‬ ‫نهغمه ناۋا قىلىنغان بولدى‪ ،‬توي خاتىرىـسى سـۈرەتكه ېئلىنـدى‪ ،‬سـانتانا بىـلهن قىـز‬ ‫كۆچۈرۈلــدى‪ .‬ىئــشقىلىپ‪ ،‬چىرايلىــق بىــر تــوي بولــدى‪ ،‬تويلــۇق ېئلىنىــپ بولغاچقــا‪،‬‬ ‫مهھهللىــدىكىلهرمۇ ســىيىت قارىنىــڭ ھــۆرمىتىنى قىلىــپ‪ ،‬توينىــڭ قاىئدىــسىنى‬ ‫قىلغاچقا چىقىم ائنچه ېئشىپ كهتمىدى‪ .‬تويغا كهلگهن تـاھىر قـارى سـىيىت قـارىنى‬ ‫ائيرىم چاقىرىپ‪ ،‬ۆئتكهندە بهرگهن بىر تۈمهن قهرزنـى كۆتـۈرۈۋەتكهنلىكىنى ېئيتىـپ‬ ‫ۇئنى تﯧخىمۇ تهسىرلهندۈرۈۋەتتى‪.‬‬ ‫_ بۇنداق قىلساڭ بولمايتتى‪ ،‬سﯧنىڭمۇ خوتۇن‪-‬بالىلىرىـڭ بـار‪ ،‬مهن ۇئنـى ھامـان‬ ‫قايتۇراتتىم‪.‬‬ ‫_ ۇئ سﯧنىڭ تويۇڭغا ائتىغىنىم‪ ،‬قوبـۇل قىـل‪ ،‬تـاش دﯦـگهن ائلالھنىـڭ زﯦمىنىـدىن‬ ‫چىقىدۇ‪ ،‬ىئزدىسهك‪ ،‬تىرىشساق يهنه تاپااليمىز‪ .‬بۇنىڭدىن كﯧيىن يهنه بىلله مﯧڭىپ‬

‫‪398‬‬

‫قﯧلىــشىمىز مــۇمكىن‪ .‬ەئمــدى بارســاق بﯧيجىڭغــا ەئمهس‪ ،‬شــﯧنجﯧن‪ ،‬شــاڭخهيلهرگه‬ ‫بارىمىز‪ ،‬يول دﯦگهن ماڭغانچه ېئچىلىدۇ‪.‬‬ ‫_ رەھمهت دوستۇم‪ ،‬سهندىن بهك مىننهتدارمهن‪ ،‬ائلالھ ساڭا تﯧخىمۇ بهرىكهت ائتـا‬ ‫قىلغاي‪ _ ،‬دﯦدى سىيىت قارى دوستىنىڭ قولىنى چىڭ سىقىپ‪ _،‬دۇائلىرىمـدا تىـلهپ‬ ‫تــۇراي‪ ،‬مىــدىرالپ تۇرســاق رىــسقىمىزنى تاپااليــدىكهنمىز‪ ،‬ائلــالھ بىزنىمــۇ بــاي‬ ‫قىلىدىغان كۈنلهر كﯧلهر‪...‬‬ ‫_ سهۋەب قىل‪ ،‬تهلهپ قىل دﯦگهن گهپ بار‪ ،‬ائلالھنىڭ رەھمىـتىگه تويمـايمىز‪ .‬ھهر‬ ‫ىئشنى يولىدا ېئلىپ بارساق تۇرمۇشىمىز بهختلىك بولىدۇ‪ .‬سهن ەئمدى توي قىلدىڭ‪،‬‬ ‫خوتۇن خهق ائجىـز كﯧلىـدۇ‪ ،‬زۆھرەنـى ھهرگىـز رەنجىـتمه‪ ،‬ۇئ قىزنىـڭ دىلـى سـۇنۇق‬ ‫كۆرۈنىــدۇ‪ ،‬كــۆپ ائۋايــال‪ ،‬قهدىــرله‪ ،‬چامىڭنىــڭ يﯧتىــشىچه مهرت‪ ،‬كهڭ قورســاق بــول‪.‬‬ ‫ىئنشاائلالھ‪ ،‬بهختلىك بولغايسىلهر‪...‬‬ ‫_ ىئنشاائلالھ‪ ،‬دﯦگىنىڭ كهلسۇن‪.‬‬ ‫تــاھىر قــارى ھاتهمــدەك مهرتلىــك بىــلهن ســىيىت قــارىنى خۇشــال قىلىــپ‪ ،‬ۇئنىــڭ‬ ‫كهلگۈســىگه بولغــان ىئــشهنچىنى تﯧخىمــۇ كــۈچهيتتى‪ .‬ياخــشى دوســت ۋە چىرايلىــق‬ ‫خوتۇنغا ېئرىشكهن سىيىت قارىنى كىممۇ بهختلىك ەئمهس دﯦيهلىسۇن؟‬ ‫»لﯧكىن‪ « ...‬دەپ بىائرام بوالتتى سىيىت قارى‪» ،‬لﯧكىن«دىن كﯧيىن نۇرغـۇن غهم‪-‬‬ ‫ەئندىشه بۆكتۈرمىدىكى دۈشمهندەك پهيدا بوالتتى‪ .‬لﯧكىن‪ ...‬ۇئ چىرايلىق خوتۇنىنىڭ‬ ‫دەردىنى ەئمـدى تارتىـدۇ‪ ،‬بىـر ۆئيـگه كىرگهنـدىن كﯧـيىن ھهقىقىـي تۇرمـۇش ەئمـدى‬ ‫باشلىنىدۇ‪ .‬قۇدا‪-‬باجا‪ ،‬كﯧلىن بىلهن قﯧينانا‪ ،‬كﯧلىن بىلهن سىڭىل‪ ...‬مۇناسىۋەتلىرى‬ ‫قاتتىق سىناققا دۇچ كﯧلىدۇ‪ ،‬زۆھرەنىـڭ دىلـى تهقۋالىققـا تولـۇق مايىـل بـولمىغىچه‬ ‫ائىئلىنى شهرىەئت ھۆكۈملىرى بـويىچه باشـقۇرۇپ‪ ،‬گـۈزەل ائىئلىنـى بهرپـا قىلغىلـى‬ ‫بوالمدۇ؟ قارىمنىڭ بﯧشىدا يهنىال وئت كۆيىـدۇ‪ ،‬ەئممـا بـۇ وئت دوزاخ وئتـى ائلدىـدا‬ ‫ۇئچقــۇنچه يــوق‪ .‬ۇئ ۆئز دىنىــدىن چهتــنىمىگهن ائساســتا خوتۇنىنىــڭ تهلهپلىرىنــى‬ ‫وئرۇندىشى كﯧـرەك‪ ،‬ائنـدىن ۇئنـى سـهۋرچانلىق ۋە مﯧھىـر‪-‬مـۇھهببهت بىـلهن قايىـل‬ ‫قىلىشى كﯧرەك‪ ،‬ھﯧلىمۇ شـۇنچه سـهۋر قىلىـپ كهلـدى‪ ،‬سـهۋر‪-‬تاقهتنىـڭ مﯧۋىـسىنى‬ ‫كۆردى‪ ،‬يهنه داۋاملىـق سـهۋرچانلىق كۆرسىتىـشى كﯧـرەك‪ .‬كـۈنلهر ۆئتىـدۇ‪ ،‬بـالىلىق‬ ‫بولىدۇ‪ ،‬زۆھرە ائىئلىگه بارا‪-‬بارا مهھكهم باغلىنىدۇ‪ ،‬پهۋقۇلائددە ەئھۋالدا ساراڭلىقى‬ ‫تۇتسىمۇ »قاراپ تـۇرۇڭ‪ ،‬مهن يهنه بﯧيجىڭغـا كﯧـتىمهن« دﯦيهلمهيـدۇ‪ ،‬ائرىلىقتـا ۇئ‬ ‫قاتتىق تۇغۇتنى باشتىن كهچـۈرۈپ ۆئلۈمنىـڭ ىئنـسانغا نهقهدەر يﯧقىنلىقىنـى ھـﯧس‬ ‫قىلىــدۇ‪ ،‬مهھهللىــدىكى ۈئلــۈم‪-‬يﯧــتىم ىئــشلىرىغا قاتنىــشىدۇ‪ ،‬ەئســلىدىكى ىئزگــۈ‬ ‫تۇيغۇلىرى وئيغىنىدۇ‪ ،‬يىلـالر ۆئتكهنـچه ېئرىنىـڭ ھـۆرمىتىنى قىلىـدىغان‪ ،‬ېئرىنىـڭ‬ ‫ھهققىنى ائدا قىلىـدىغان دىيانهتلىـك قۇشـناچىمغا ائيلىنىـدۇ‪ .‬بۇالرنىـڭ ھهممىـسى‬ ‫ائلالھنىــڭ ھىــدايهت قىلىــشىغا بــاغلىق‪ .‬شــۇڭا ســىيىت قــارى ھهر ۋاقىــت نامىزىــدا‬

‫‪399‬‬

‫ائلالھــتىن بــۇنى تىــلهپ تۇرىــدۇ‪ ،‬ائلالھنىــڭ رەھمىتــى كهڭ‪ ،‬تىلىــگهن ائدەم ھامــان‬ ‫تاپىدۇ‪.‬‬ ‫يﯧڭــى تۇرمــۇش خىيــاللىرى ســىيىت قــارىمنى ھاياجانغــا ســاالتتى‪ ،‬زۆھــرە شــۇ‬ ‫تۇرمۇشنىڭ غهليانلىرى ىئچىدە ۆئزىنىڭ ىئدىيىسىنىڭ ۆئزگىرىشىنى ەئمهس‪ ،‬سىيىت‬ ‫قارىمنىڭ تۇرمۇشىنىڭ ۆئزگۈرۈشىنى ۈئمىـد قىالتتـى‪ ،‬بـۇ ۈئمىـد چـوڭ ەئمهس ىئـدى‪،‬‬ ‫يوقمۇ ەئمهس ىئدى‪ ،‬ەئمما تۇرمۇشال مهۋجۇت بولىدىكهن‪ ،‬بۇ ۈئمىد يوقالمايتتى‪.‬‬ ‫ۇئالر تــوي كۈنىنىــڭ ائلدىراشــلىقى ۋە ھاياجــانلىرىنى تۈگىتىــپ بولغــان كۈنىنىــڭ‬ ‫ەئتىسىال مىجهزدە‪ ،‬پىكىـردە بىـرلىككه كـﯧلىش مهسىلىـسىگه دۇچ كهلـدى‪ ،‬كۆڭـۈل‬ ‫ھهممىنى‪ ،‬ھهتتا ىئدىيىنىمۇ يۇمشىتىدىغان يامان نهرسه ىئدى‪ ،‬ەئمما ىئـدىيهمۇ بـوش‬ ‫كهلمهيتتــى‪ ،‬تهھــدىتكه ۇئچرىغانــدا كۆڭۈلنىــڭ ۋاقىتلىــق ۋەسۋەســىلىرىنى چــۆرۈپ‬ ‫تاشلىۋﯦتهتتى‪.‬‬ ‫ۇئالرنىڭ تۇرمۇشى ەئنه شۇنداق ھاياجان‪ ،‬ەئندىشه‪ ،‬ۈئمىد بىلهن باشالندى‪.‬‬ ‫)تۈگىدى(‬

‫‪400‬‬