Apatris 38,5 (ektakto) by ΑΠΑΤΡΙΣ Εφημερίδα δρόμου

Είν’ ο αγώνας αδυσώπητος, σκληρός, ως λένε είν’ αγώνας επικός. Έπεσα. Στη θέση μου άλλος θα μπει φρουρός. Δε λογαριάζεται εδώ τ’ όνομα κανενός!

Νικόλα Γιονκόφ Βαπτσάροφ

εκτακτο ΦΥΛΛΟ

• μ α ρ τ ι ο σ 2 0 1 8 • Δ ΙΑ Ν ΕΜΕΤΑΙ Χ Ω ΡΙΣ Α Ν ΤΙΤΙΜΟ

Εδώ που έχω καταφύγει σωριάζονται μιά μιά οι εποχές βαριές σαν πέτρες. Ορθός στη μέση της ζωής δε ζυγιάζω τίποτα. Ξέρξης κι Αθήνα δεν υπάρχουν. Είμαι προδότης για τη Σπάρτη για τους είλωτες σπαρτιάτης. Με το σπαθί χαράζω στα στεγνωμένα χείλη το χαμόγελό μου.

Αρης Αλεξάνδρου

apatris.info

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

εφημερίδα δρόμου

αστραπιαία συσπείρωση μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας μετά την αναμόχλευση του μακεδονικού ζητήματος, και η αποτύπωση μιας, πρωτοφανούς για τα τελευταία χρόνια, κοινωνικής δυναμικής στα «συλλαλητήρια», αποτέλεσαν την αφορμή για την έκδοση ενός έκτακτου φύλλου της εφημερίδας. Σκοπός είναι να αξιοποιήσουμε την εφημερίδα ως εργαλείο κοινωνικής παρέμβασης, και να διεκδικήσουμε στην πράξη δημόσιο χώρο και λόγο, όσον αφορά το «φλέγον ζήτημα». Η αναγκαιότητα ενός έκτακτου φύλλου πολλαπλασιάζεται σε μία τέτοια συγκυρία, που τα υποκείμενα που πλαισιώνουν τα συλλαλητήρια συγκροτούνται αποκλειστικά πάνω και γύρω από τον εθνικό κορμό, συνθέτοντας ένα εχθρικό περιβάλλον, για όλες και όλους εμάς που αντιλαμβανόμαστε ότι τα εθνικά συμφέροντα είναι τα συμφέροντα αυτών που ξεζουμίζουν τις ζωές μας. Την ίδια στιγμή που η επίθεση στους απανταχού εκμεταλλευόμενους αναβαθμίζεται (αντιαπεργιακός νόμος, πλειστηριασμοί Α' κατοικίας, νέος σωφρονιστικός και ποινικός κώδικας, κ.α.), η -επιθετική- υπεράσπιση της φαντασιακής εθνικής κοινότητας στον δρόμο, επισημαίνει εμφατικά την ανάγκη (ή το στοίχημα) της αποδόμησης, σε κοινωνικό επίπεδο, της εθνικής αφήγησης. Θεωρούμε απαραίτητη τη συνολική και πολυδιάστατη τοποθέτηση από μία ανταγωνιστική-κινηματική σκοπιά, και φιλοδοξούμε αυτό να αντανακλάται στην ύλη του παρόντος φύλλου. Ο γεωγραφικός άξονας στον οποίο κεντροβαρίζει αυτό το πανηγύρι είναι η γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας (κυρίως το ελληνικό και το μακεδονικό κομμάτι της). Μέσα σε αυτήν, η Θεσσαλονίκη έχει μία ιδιαίτερη βαρύτητα, ως το ιστορικό κέντρο της οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά. Βασικό στόχος αυτής της έκδοσης, λοιπόν, είναι να μοιραστεί στην πόλη πριν, μα κυρίως κατά τη διάρκεια της Πανβαλκανικής Διεθνιστικής Πορείας, στις 10 Μάρτη, ύστερα από κάλεσμα πλήθους συλλογικοτήτων και ομάδων του αναρχικού, αντιεξουσιαστικού, αντιφασιστικού κινήματος. Και βέβαια, ως εφημερίδα δρόμου, που βλέπει τον εαυτό της ως εργαλείο του κινήματος για την ανάδειξη και προώθηση του λόγου του, θεωρούμε επιτακτική την έγκαιρη και στοχευμένη παρουσία μας στα γεγονότα, σε όσα περισσότερα σημεία του κοινωνικού πεδίου... Στο παρόν έκτακτο φύλλο, θα προσπαθήσουμε από τη μεριά μας να ψηλαφίσουμε όλους αυτούς τους λόγους που κανένα όνομα δεν μας χωρίζει, και κανένα έθνος δεν μας ενώνει. Αλλά από την άλλη, και όλους αυτούς τους λόγους που τόσος κόσμος συμμετέχει στα εθνικιστικά συλλαλητήρια και συντάσσεται ενεργά στον λεγόμενο εθνικό κορμό. Τα αφεντικά μας πρώτα από όλους δραστηριοποιήθηκαν. Η ελληνική αστική τάξη, σε συνεργασία με το ελληνικό κράτος, παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της Μακεδονίας (ή πΓΔΜ, μικρή σημασία έχει). Η επιβολή του εμπάργκο από την πλευρά του ελληνικού κράτους το 1994, άνοιξε τον δρόμο στην ελληνική αστική τάξη, η οποία εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία και έκανε οικονομική «απόβαση» στη γειτονική χώρα. Τα εγχώρια αφεντικά δεν ενδιαφέρθηκαν καθόλου για τα «εθνικά» ζητήματα, αλλά αντιθέτως αύξησαν μέσω αυτών την κερδοφορία τους, εις βάρος των Μακεδόνων εργατών και εργατριών. Ο σημαντικός ρόλος των ελληνικών κεφαλαίων στη Μακεδονία διατηρείται, αφού μία

editorial

από τις κεντρικότερες τράπεζες της χώρας είναι παρακλάδι της Εθνικής Τράπεζας και η Alpha Bank είναι ψηλά στη λίστα των τραπεζών. Ενώ το κεφάλαιο βρίσκει τρόπους προς όφελός του και ξεπερνά σύνορα, οι καταπιεσμένοι των Βαλκανίων βρίσκονται σε έναν ατέρμονο εθνικιστικό πόλεμο μεταξύ τους. Ο εθνικισμός στην ευρύτερη περιοχή θεωρείται ως κάτι δεδομένο. Ακροδεξιές κυβερνήσεις ξεπηδούν χωρίς να ανακόπτεται η δυναμική τους, τα κλειστά σύνορα πληθαίνουν και ο εκφασισμός ολόκληρων χωρών πραγματοποιείται γοργά. Με αυτή τη συνταγή τα συμφέροντα των καταπιεστών μας (ακόμη και αν αυτά συγκρούονται ενίοτε) συνεχίζουν απρόσκοπτα την κερδοφορία τους, χωρίς «χασούρες», αφού η βρόμικη δουλειά γίνεται από «τρίτους». Άλλωστε η ιστορία έχει δείξει ότι οι εθνικισμοί ήταν ανέκαθεν ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του καθεστώτος ώστε να συνεχίζει χωρίς αντιστάσεις να επιβιώνει πάνω στις πλάτες των «από τα κάτω». Έτσι, η συσπείρωση γύρω από τα εθνικά θέματα δεν προκαλεί έκπληξη. Όπως και το 1992, οργανώνονται και πραγματοποιούνται συλλαλητήρια στα οποία συμμετέχουν χιλιάδες άνθρωποι. Στο 2018 ανασυγκροτείται σε επίπεδο δημοσίου λόγου και χώρου ο εθνικός κορμός. Αφενός ο εθνικός κορμός «από τα πάνω»: Μέσω της οργανωμένης δεξιάς και ακροδεξιάς, που βρήκε ευκαιρία να εξαπλώσει το εθνικιστικό δηλητήριό της, και να μετρήσει με όρους δρόμου την κοινωνική απήχησή της, αλλά και να κάνει ανοιχτή αντιπολίτευση στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, μέσω της εκκλησίας και του ρόλου που αυτή επιτελεί, αλλά και των συλλόγων με εθνικιστική ρητορεία, μέσω των πατριωτικών φορέων της αριστεράς που ξεπερνούν με ευκολία τη συνύπαρξή τους με του κεκαλυμμένους ναζιστές. Αφετέρου η «από τα κάτω» συγκρότηση του εθνικού, δηλαδή όλα εκείνα τα κοινωνικά κομμάτια που έχουν επιλέξει στρατόπεδο, θέτοντας τα εθνικά ζητήματα υπεράνω όλων -εν αντιθέσει με την περίοδο των αγανακτισμένων-, και λειτουργώντας «μέσα και ενάντια» στους καταπιεσμένους στην καθημερινότητα και όχι μόνο κατά τη διάρκεια των συλλαλητηρίων. Είναι αυτονόητο ότι οι φασίστες, κάθε είδους, χρησιμοποιούν αυτή την ακροδεξιά συσπείρωση και επιχειρούν να διαδραματίσουν σημαίνοντα ρόλο, προσπαθώντας να πάρουν κομμάτι του κόσμου αυτού και μάλιστα με «ακομμάτιστα» χαρακτηριστικά. Πολύτιμη βοήθεια στη διαμόρφωση του κλίματος αυτού και στην νομιμοποίηση του, έχουν παίξει και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία με κάθε τρόπο προμοτάρουν αυτή τη «λογική» διαμαρτυρία. Επιστρέφοντας στα της έκδοσης, το έκτακτο αυτό φύλλο είναι η δική μας συνεισφορά, η δική μας στάση και απάντηση, από κινηματική, αντιεξουσιαστική, και -ίσως το πιο σημαντικό- αντικρατική σκοπιά, σε όσα προτάσσει και επιχειρεί να φέρει στο προσκήνιο η οργανωμένη ανάδυση του μακεδονικού ζητήματος. Οι δρόμοι ανήκουν στον κόσμο του αγώνα, και είμαστε εδώ για να τους υπερασπιστούμε με τη φυσική παρουσία και τον λόγο μας, απέναντι στην εθνική ενότητα και την εθνικιστική λαίλαπα. Κανένα έθνος δεν μας ενώνει, και κανένα όνομα δεν μας χωρίζει. Εφημερίδα Δρόμου Άπατρις

Χωρίς περίσκεψιν, δίχως αιδώ «Το όνομα που θα λάβει η πΓΔΜ δεν έχει μεγάλη σημασία, γιατί κανείς δεν θα το θυμάται σε 10 χρόνια» ~Κωνσταντίνος Μητσοτάκης,πρωθυπουργός της Ελλάδας, 1992 «Απαιτούμε την Αγιά Σοφιά, τον Πόντο, τη Γευγελή, το Μοναστήριο, τη Μικρά Ασία» ~ηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου. Αφού αφαιρεθούν τα αλυτρωτικα εδάφια απο το σύνταγμα της Μακεδονίας... «Ο Μέγας Αλεξανδρος ήταν Ελληνας», πηγή Ηρόδοτος - Θουκυδίδης ~εκ των διοργανωτών του αθηναϊκού συλλαλητηρίου. Παραβλέποντας ότι και οι δύο έζησαν αρκετά χρόνια πριν και αναφέρονταν στον Αλέξανδρο Α'.

Η Άπατρις είναι πανελλαδική εφημερίδα δρόμου που εκδίδεται μέσω του οριζόντιου συντονισμού επτά συντακτικών ομάδων κατανεμημένων γεωγραφικά σε όλη την επικράτεια. Το μοντέλο οργάνωσης των ομάδων είναι βασισμένο στην αποκέντρωση, τη συνεργασία και την ισοτιμία των συντακτικών ομάδων στα πλαίσια μιας πανελλαδικής κοινότητας με κοινό στόχο την έκδοση της εφημερίδας αλλά και ποικιλόμορφες τοπικές παρεμβάσεις. Δικτυακός τόπος: apatris.info Ψηφιακή έκδοση: issuu.com/apatris_news

εφημερίδα δρόμου υπεύθυνος έκδοσης: Eta Pancho επικοινωνία: apatris@espiv.net apatris.news@gmail.com Διανέμεται σε καταλήψεις, στέκια, ελεύθερους χώρους Αν επιθυμείτε να λαμβάνετε φύλλα της εφημερίδας, να συμβάλλετε στη διανομή της ή να μας στείλετε κάποιο κείμενο, επικοινωνήστε μαζί μας στο email. ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

εφημερίδα δρόμου

Στα παρασκήνια των συλλαλητηρίων: Ποιοι, πώς, γιατί

ο θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ επανήλθε στην κεντρική πολιτική σκηνή με αφορμή τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, που είναι προγραμματισμένη για τις 11-12 Ιούλη. Πολλά μέλη της «Συμμαχίας» ελπίζουν στην εύρεση λύσης που να επιτρέπει την πρόσκληση ένταξης της χώρας. Στο ελληνικό τοπίο, το «Μακεδονικό», και ο τρόπος που διακινήθηκε, ανακίνησε μία μεγάλη μάζα κόσμου που βγήκε στον δρόμο και πλαισίωσε τα εθνικιστικά συλλαλητήρια. Σκοπός αυτού του κειμένου είναι να αναδείξει όλες εκείνες τις προσωπικότητες, τις οργανώσεις και τους θεσμούς που έπαιξαν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του μακεδονικού κλίματος, καθώς και στην οργάνωση και το καναλιζάρισμα των συλλαλητηρίων. Προφανώς η απάντηση στο «ποιος» δεν είναι επαρκής, αν δεν αποσαφηνιστεί το γιατί, αν δεν γίνουν ξεκάθαρα δηλαδή τα κίνητρα και οι σχέσεις των προσώπων, όπως και ο τρόπος που ξεδιπλώνονται και προωθούνται. Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυσή μας, είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι οργανωτικά-παρασκηνιακά τα δύο συλλαλητήρια δεν ήταν ίδια. Το γενικό συμπέρασμα που εξάγουμε, και θα φανεί παρακάτω, είναι ότι στη Θεσσαλονίκη το συλλαλητήριο είχε έντονα χαρακτήρα αντιπολίτευσης απέναντι στην κυβέρνηση, ενώ στην Αθήνα έγινε και μία προσπάθεια να αναβαθμιστεί η ιδεολογική χροιά της συγκέντρωσης.

Α. Το «πολιτικό» Ι. Η ελληνική «Λίγκα του Βορρά»1 Αρκετές ημέρες πριν το πρώτο συλλαλητήριο, ξεκίνησε μία έντονη φημολογία στους κόλπους του ενδιαφερόμενου κόσμου, σχετικά με τη σχεδιαζόμενη ίδρυση νέου κόμματος, με στελέχη από τη ΝΔ και τους δεξιούς δορυφόρους της, με φαβορί για την ηγεσία του τον Απόστολο Τζιτζικώστα, περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας με τη ΝΔ, και με τη στήριξη μεγάλων επιχειρηματιών του βορρά. Πολύς λόγος έγινε συγκεκριμένα για «γνωστό ομογενή επιχειρηματία», τον οποία πολιτικά στηρίζει και η Ρωσία έχοντας βλέψεις για αποτυχία ένταξης της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, και αύξηση της επιρροής της στη χώρα. Φωτογραφικές αναφορές για το πρόσωπο του Ιβάν Σαββίδη. Η φήμη αυτή άρχισε να συγκεντρώνει ενδιαφέρον (και εγκυρότητα), όταν ξεκίνησαν να αιωρούνται καταγγελί-

ες ως προς τις εσωτερικές διεργασίες της συντονιστικής επιτροπής2 του συλλαλητηρίου. Μόνο αφού δημοσιεύτηκε και το περιεχόμενο των καταγγελιών αυτών, το πράγμα άρχισε να ξεκαθαρίζει. Συγκεκριμένα λοιπόν, οι καταγγελίες προέρχονται από ένα μέλος της επιτροπής, στοχοποιώντας δύο άλλα, τον Μιχάλη Πατσίκα και τον Όθωνα Ιακωβίδη, για την πραξικοπηματική επιβολή του Φράγκου Φραγκούλη ως ομιλητή του συλλαλητηρίου, καθώς και για «σκοτεινή χρηματοδότηση». Ο Φραγκούλης, βέβαια, εκτός από αρχηγός του ΓΕΣ, είναι και μέλος του ΔΣ του ΠΑΟΚ, και άρα ένα από τα δεξιά χέρια του Σαββίδη, ιδιοκτήτη του αθλητικού σωματείου. Επιστρέφοντας τώρα στην προηγούμενη φημολογία, το νέο αυτό κόμμα ακούγεται πως θα «δομηθεί» πάνω στο μακεδονικό, και θα έχει σαν αιχμή του το ότι «Η Μακεδονία είναι ελληνική». Τα πράγματα δεν είναι εντελώς ξεκάθαρα ακόμα, όμως το συμπέρασμα που αναδύεται δειλά είναι το εξής: Μερίδα του κεφαλαίου του Βορρά, με τον Σαββίδη στην πρώτη γραμμή, επιχειρεί να οργανώσει την πολιτική της εκπροσώπηση. Το μόνο που λείπει είναι η πολιτική-ιδεολογική συγκρότηση αυτού του φορέα, την οποία καλύπτει με δεξιοτεχνία το άρμα του μακεδονικού, που αφενός θα συσπειρώσει αρκετό κόσμο υπό την καθοδήγησή του (φορέα), και αφετέρου θα εξομαλύνει αυτή την ξεδιάντροπη –ακόμα και με καθαρά καπιταλιστικούς όρους- κίνηση. Με τις τελευταίες αποκαλύψεις, ο Φραγκούλης είναι πιθανό να ηγηθεί του κόμματος αυτού, φέροντας και τον βαρύγδουπο συμβολισμό του ακροδεξιού φιλοπόλεμου στρατηγού του ΓΕΣ… Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η περίπτωση του Στέργιου Καλόγηρου, επίσης ομιλητή στη Θεσσαλονίκη. Ο Καλόγηρος είναι ιδιοκτήτης του Βεργίνα TV και του Smile+, και -εδώ και λίγους μήνες- κουμπάρος του Α. Γεωργιάδη, έχοντας πολλές σχέσεις με νυν και πρώην βουλευτές της ΝΔ και του ΛΑΟΣ. Ενδεχομένως θα παίξει το ρόλο του επικοινωνιακού βραχίονα του νέου σχηματισμού. ΙΙ. Δεξιά αντιπολίτευση και «ριζοσπαστικοποίηση» Η αποσταθεροποίηση που έχει φέρει στον χώρο της δεξιάς η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι προφανής. Τα συλλαλητήρια αποτέλεσαν την κορυφαία ευκαιρία για τον δεξιό χώρο να ανασυγκροτηθεί και να αντιπολιτευτεί τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ταυτόχρονα δημιούργησαν εύφορο κοινωνικό έδαφος για προπαγάνδα. Τα βασικά προτάγματα των συλλαλητη-

ρίων είναι δύο: «Η Μακεδονία είναι ελληνική» και «Όλοι οι Έλληνες ακομμάτιστα». Και τα δύο προέρχονται από μία δεξιάς κοπής φρασεολογία. Για το μεν πρώτο, ως επιθετικά εθνικιστικό, δεν θα επιχειρηματολογήσουμε παραπάνω σε αυτό το σημείο. Αυτό που εμείς βρίσκουμε πιο ενδιαφέρον είναι το στοιχείο του «ακομματισμού». Θυμίζοντας έντονα την no politica3 λογική, ο ακομματισμός, ως ιδεολογία στα πλαίσια των συγκεντρώσεων για το μακεδονικό, έχει διπλή λειτουργία. Αφενός, η «εξαφάνιση» των πολιτικών περιεχομένων και διακυβευμάτων από το συγκεκριμένο -δημόσιο- πεδίο, αφήνει ανοιχτό τον δρόμο ώστε να κυριαρχήσουν, χωρίς καν να φαίνεται, όσοι έχουν συμφέρον από αυτή την κινητοποίηση. Δηλαδή, τα δεξιά παρακλάδια της ΝΔ και κομμάτι του ΛΑΟΣ, όσον αφορά το πολιτικό, και μερίδα του κεφαλαίου του Βορρά, όσον αφορά το οικονομικό. Ταυτόχρονα, οι φασίστες αρπάζουν την ευκαιρία που τους δίνεται, ξεμυτίζοντας στον δημόσιο χώρο οργανωμένα, διεκδικώντας μαχητικά αυτό που ο αντιφασιστικός αγώνας τα τελευταία χρόνια τους έχει στερήσει. Από τη σκοπιά αυτή, είναι ξεκάθαρο το πώς η αναμόχλευση του μακεδονικού έχει ευαισθητοποιήσει συγκεκριμένα κοινωνικά αντανακλαστικά, και προκαλεί μία αντιδραστική/αντεπαναστατική «ριζοσπαστικοποίηση». Από την αρχή της όλης φάσης το διακύβευμα που τέθηκε είναι σαφές: Η ελληνικότητα της Μακεδονίας. Το σε ποιους απευθύνεται όλη αυτή η δυναμική είναι επίσης σαφές: Πρώτον, στην κυβέρνηση του ελληνικού κράτους, ως τον ένα πόλο των διαπραγματεύσεων, και δεύτερον στον «διεθνή παράγοντα», που περιλαμβάνει τον έτερο πόλο, καθώς και τους όποιους διαμεσολαβητές. Αν, λοιπόν, η εθνική ενότητα είναι αυτή που εξασφαλίζει το περιεχόμενο των συγκεντρώσεων και των προεκτάσεών τους, το ακομματίκ στοιχείο είναι αυτό που την πάει ένα βήμα παραπέρα. Είναι το όχημα που κατευθύνει τα περιεχόμενα, στοχεύοντας πρώτα και κύρια τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι η σφραγίδα που αναβαθμίζει αυτή την ενότητα σε αντιπολιτευτική4. ΙΙΙ. Πατριωτική αριστερά - «Καλλιό πέντε και στο χέρι…» Μέχρι τώρα, το παρόν κείμενο κεντροβαρίζει στη δεξιά, αφήνοντας το περιθώριο να ειδωθεί ως μία κριτική ανάλυση από αριστερό μετερίζι. Προφανώς, μεγάλο κομμάτι της αριστεράς στήριξε και συμμετείχε στα συλλαλητήρια, παίρνοντας μέρος στα ψηφοθηρικά παιχνίδια, κάνοντας αντίστοιχα αντιπολίτευση από τα αριστερά. Δεν κατάφερε όμως να κεφαλαιοποιήσει την κοινωνική αυτή δυναμική, με τον τρόπο που το πέτυχαν οι δυνάμεις της δεξιάς, ιδεολογικά αλλά και -μελλοντικά- εκλογικά. Το μόνο που κατάφερε όλο αυτό το κομμάτι της λεγόμενης πατριωτικής αριστεράς ήταν να νομιμοποιήσει στο σύνολό της αυτή την κίνηση. Υπάρχουν δύο αυτονόητες παραδοχές, που εξηγούν τη συμμετοχή των αριστερών οργανώσεων στο εθνικιστικό πανηγύρι: Καταρχάς, σε ιδεολογικό επίπεδο, η πατριωτική λογική τοποθετεί το έθνος στο επίκεντρο της ανάλυσης, υιοθετώντας την πλάνη ότι οι αγώνες για το έθνος μπορούν να συμπορευτούν με τους κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες. Κάτι που αναμφίβολα δεν ισχύει, γιατί, πολύ απλά, άλλα συμφέροντα έχει η Ελληνίδα εργοδότρια, και άλλα η Ελληνίδα εργάτρια. Κατά δεύτερον, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πρόκειται για οργανώσεις και κόμματα που λειτουργούν στα πλαίσια του κοινοβουλευτισμού. Είναι σαφές πως θα έδρατταν την ευκαιρία να αντιπαρατεθούν με την κυβέρνηση. Όπως επίσης είναι προφανές, πως δεν θα μπορούσαν να απουσιά

→

εφημερίδα δρόμου

→ ζουν από τον χορό, γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε αυτόματα

ζημία σε επίπεδο εκλογικό-ψήφων. Χωρίς να εμβαθύνουμε περαιτέρω στις σφαίρες επιρροής του κεφαλαίου που μπορεί να είναι προσδεδεμένη κάθε μία από αυτές τις οργανώσεις, με βάση τα παραπάνω είναι αντιληπτό γιατί ένα μεγάλο φάσμα της πατριωτικής αριστεράς, από το ΕΠΑΜ και την «κίνηση Άρδην», μέχρι τη ΛΑΕ και την «Πλεύση Ελευθερίας» της Ζωής Κωνσταντοπούλου, επέλεξε να πλαισιώσει τα συλλαλητήρια, και να δώσει με επιμονή τα πατριωτικά της διαπιστευτήρια.

Β. Ο -όχι και τόσο- σκοτεινός ρόλος της Εκκλησίας Καταρχάς, πρέπει να ξεκινήσουμε από το γεγονός πως το ελληνικό κράτος έχει αρκετά έντονο το θρησκευτικό στοιχείο. Η εκκλησία ταυτίζεται με το έθνος και η ταύτιση αυτή συμπυκνώνεται στο δόγμα «Ελλάδα σημαίνει Ορθοδοξία», που έχει τις ρίζες του στην απελευθέρωση της Ελλάδας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1821. Τότε, κατά την Α’ εθνοσυνέλευση, στο πρώτο ελληνικό σύνταγμα συνδέεται η ελληνική ιθαγένεια με την πίστη στον Χριστό5. Σύνδεση η οποία διατηρείται και ισχυροποιείται μέσα στα χρόνια, ακόμα και με χρήση του χριστιανισμού μέσω της εκκλησίας για εξελληνισμό των σλαβικών και μακεδονικών πληθυσμών, φτάνοντας στο σήμερα, που θεωρείται πλέον αυτονόητη η συγγένεια ελληνικότητας-ορθόδοξης χριστιανικής πίστης. Σε θεσμικό επίπεδο, οι εκκλησίες ως επίσημοι οργανισμοί έχουν και αυτές επικράτεια. Σε κάθε μία δηλαδή αντιστοιχεί μία συγκεκριμένη γεωγραφική έκταση, που συνήθως συμπίπτει με αυτή του κράτους, στην οποία ζει και το «ακροατήριο» στο οποίο απευθύνεται. Δεν θα έπρεπε να μας ξενίζει η επεκτατική λογική, και το πώς αυτή συνυπάρχει σε ένα πεδίο όπου υποτίθεται πως βασιλεύει το κήρυγμα για την αδελφοσύνη, την αγάπη και την ειρήνη. Αντιθέτως, μεγαλύτερη επικράτεια σημαίνει περισσότερα οφέλη, υλικά και νομικά, και εδώ είναι που αντανακλάται η τόσο στενή σχέση κράτους-εκκλησίας γενικότερα, ενώ παράλληλα γίνεται αντιληπτή και με όρους αντιστοιχίας συμφερόντων η ταύτιση έθνους-εκκλησίας. Στο παράδειγμα της Ελλάδας, υπάρχουν και επιπλέον ιδιαιτερότητες που εξηγούν γιατί η «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας» συστρατεύεται με τα συλλαλητήρια, και παίρνει θέση υπέρ της «ελληνικότητας της γείτονος». Και οι ιδιαιτερότητες αυτές έχουν να κάνουν με τους συσχετισμούς δυνάμεων στο εσωτερικό του Οικουμενικού Πατριαρχείου, και συγκεκριμένα μεταξύ των εκκλησιών της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Σερβίας. Ήδη από το 1966 η μακεδονική εκκλησία αυτοανακηρύχθηκε αυτοκέφαλη, ενώ κανονικά ανήκε στην επικράτεια της σέρβικης εκκλησίας. Η μη αναγνώρισή της από τη σέρβικη εκκλησία οδήγησε στο να χαρακτηριστεί «σχισματική», χωρίς να έχει μέχρι σήμερα αναγνωρισθεί το αυτοκέφαλό της. Μόλις στα τέλη του 2017, η μακεδονική εκκλησία αναγνώρισε ως «μητέρα εκκλησία» την εκκλησία της Βουλγαρίας, με την τελευταία να αποδέχεται το κάλεσμα, αναγνωρίζοντας τη σχισματική εκκλησία. Το γεγονός αυτό ήδη έχει προκαλέσει αντιδράσεις, και δημιουργεί μέτωπο μεταξύ των εκκλησιών Βουλγαρίας-Σερβίας. Να θυμίσουμε κάπου εδώ πως οι εκκλησίες Ελλάδας και Σερβίας είναι «ορθόδοξα αδέρφια», με κοινά συμφέροντα από την εποχή των βαλκανικών πολέμων, ίσως και νωρίτερα. Όσον αφορά την εκκλησία της Ελλάδας, η μη αναγνώριση, μέσω του εθνικισμού, του μακεδονικού κράτους, φέρει καθετί και λίγο από όλα τα παραπάνω.

Γ. Σκόρπιες σημειώσεις Ι. Ο ρόλος των ΜΜΕ Η μαζικότητα των συλλαλητηρίων οφείλεται εν πολλοίς

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ στην επιτυχή δημιουργία και ενορχήστρωση «μακεδονικού κλίματος» από τα σύνολο των μέσων «ενημέρωσης». Τα ΜΜΕ έπαιξαν ουσιώδη ρόλο στην προώθηση των συλλαλητηρίων, με πρωτοστάτες τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς, που αφιέρωσαν πολύ χρόνο από τα δελτία ειδήσεών τους, δίνοντας εκ των προτέρων έκταση και βαρύτητα στις συγκεντρώσεις. Ήδη από τις πρώτες μέρες του 2018, έπαιξαν αρκετές συνεντεύξεις από μακεδονικούς και άλλους πολιτιστικούς συλλόγους, ρεπορτάζ από τα πούλμαν που ναυλώθηκαν, και αφιερώματα στην «ελληνική ιστορία της Μακεδονίας». Σε κάθε σταθμό μπορούσε κανείς να βρει αναλυτικές έγκαιρες ενημερώσεις για τη διοργάνωση των εκδηλώσεων, την κινητοποίηση του κόσμου, την κάλυψη των συλλαλητηρίων κ.α., αποκομίζοντας την εντύπωση ότι το μακεδονικό είναι ένα ζήτημα που αφορά τον καθένα και την καθεμία, και η αδιαφορία για αυτό λειτουργεί μόνο προδοτικά. Στην πρώτη γραμμή αυτής της προπαγάνδας βρέθηκε ο ΣΚΑΙ με τον Πορτοσάλτε, και το Βεργίνα ΤV. Είναι ενδιαφέρουσες και οι κατηγορίες, που εκφράστηκαν κυρίως από στελέχη της ΝΔ, προς την κρατική τηλεόραση, ότι δεν προέβαλλε σε ζωντανό χρόνο το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μία ωμή μεταφορά των ειδικών συσχετισμών κυβέρνησης-αντιπολίτευσης σε επίπεδο καναλιών. ΙΙ. Προσωπικότητες των συλλαλητηρίων Άλλο ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό των συλλαλητηρίων είναι η προσπάθεια από την πλευρά της διοργάνωσης, να παρουσιάσει με πλουραλισμό πολιτικών αποχρώσεων και επιχειρημάτων το γιατί η Μακεδονία είναι ελληνική. Η προσπάθεια αυτή αποτυπώνεται στην επιλογή των ομιλητών, και το ιδιαίτερο «κύρος» που έχει ο καθένας τους. Ενδεικτικά έχουμε: -τον Νίκο Λυγερό (συλλαλητήριο Θεσ/νικης), που παρουσιάζει τον εαυτό του ως ελληνική ιδιοφυία με πολύ υψηλό δείκτη νοημοσύνης και τεράστιο ερευνητικό έργο. Παράλληλα, έχει υπάρξει ειδικός σύμβουλος στις σχολές εθνικής άμυνας, πολεμικής αεροπορίας, αστυνομικής ακαδημίας, εθνικής ασφάλειας, και τη σχολή στρατολογικού. Πρόκειται για ένα think tank του ελληνικού βαθέως κράτους. -τον παπά-Ανδρέα Κεφαλογιάννη (συλλαλητήριο Θεσ/ νικης), έντονα πατριώτη, με εξίσου έντονη πολεμική ρητορική ενάντια στη χρυσή αυγή. -τον Μίκη Θεοδωράκη (συλλαλητήριο Αθήνας), που προέρχεται από τον χώρο της πατριωτικής αριστεράς, με ιδιαίτερες μουσικοσυνθετικές αναφορές στους αντιχουντικούς, καθώς και τους μεταπολιτευτικούς αγώνες, να χειροκροτείται και εκ των υστέρων να επαινείται από τη ΧΑ δια στόματος Κασιδιάρη, για τα φλογερά εθνικιστικά λογύδριά του. -τον Γιώργο Κασιμάτη (συλλαλητήριο Αθήνας), διακεκριμένο νομικό και συνταγματολόγο. ΙΙΙ. Βάση των συλλαλητηρίων Κάνοντας λοιπόν αυτήν την ενδελεχή κατάδυση στα πρόσωπα, τη συγκρότηση και τον ρόλο αυτών που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των συλλαλητηρίων, θα πρέπει για να ολοκληρώσουμε την παρούσα προσέγγιση να τοποθετήσουμε όλη αυτήν την κίνηση των συγκεκριμένων πολιτικών σχηματισμών και της κοινωνικής τους βάσης εκεί που τους αρμόζει, δηλαδή σαν πυλώνες στην οικοδόμηση του σύγχρονου φασισμού. Μιλώντας για τον σύγχρονο φασισμό, θα πρέπει να αντιληφθούμε τον όρο αυτόν ως μια ιστορική συνέχεια των φασιστικών και ναζιστικών καθεστώτων, όχι απαραίτητα σε επίπεδο απόλυτης ταύτισης στις πολιτικές, τα σύμβολα, τη ρητορική, αλλά να δούμε τον πυρήνα τους και τις άρρηκτες

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

ιδεολογικές γραμμές που έρχονται εκ νέου στο προσκήνιο, ρετουσαρισμένες και ξεπλυμένες εντός της αστικής δημοκρατίας. Και σαφέστατα θα πρέπει να εντοπίσουμε αυτήν τη διαδικασία σαν ένα συνεχές δούναι και λαβείν μεταξύ κορυφής και βάσης, καθώς μπορούμε να πούμε πως είναι το καπιταλιστικό σύστημα με τα περιεχόμενα, τις δομές και την οργάνωση συνολικά του βίου μας που δημιουργεί τις συνθήκες εκείνες ώστε να αναδεικνύονται τα πιο χυδαία κοινωνικά φαινόμενα και συμπεριφορές, αλλά πολλές φορές και η ίδια η εξουσία οργανώνει τις γραμμές της παρατηρώντας το πώς κινείται το κομμάτι των από τα κάτω, με τα ξεσπάσματα που μπορεί να κάνει, ριζοσπαστικοποιώντας από τα δεξιά την όποια κατεύθυνση υπάρχει ήδη και επισπεύδοντας τις διαδικασίες ολοκληρωτικοποίησης της ζωής. Σε κάθε γεωγραφικό μέρος, το ακροδεξιό/φασιστικό μπλοκ θα χρησιμοποιήσει και εκείνα τα ιδιαίτερα πολιτισμικά, ιστορικά και κοινωνικά σύμβολα και σημεία ώστε να οργανώσει τη μορφή του και να της προσδώσει οντότητα. Ωστόσο, θα πρέπει να κινηθούμε αφαιρετικά, αναδεικνύοντας τα συνδετικά σημεία αυτού που ονομάσαμε και παραπάνω ως σύγχρονο φασισμό. Κατ’ αρχάς, και ως πολιτική επιδίωξη μεριάς του κεφαλαίου, ο φασισμός δεν μπορεί παρά να είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την πιο ακραία νεοφιλελεύθερη έκφραση της οργάνωσης του καπιταλιστικού συστήματος. Ένας κόσμος που η ταξική εκμετάλλευση θα εντείνεται ολοένα και περισσότερο, που για τους αποκλεισμένους, ο προορισμός είναι να ζήσουν έναν βίο που ορίζεται μονάχα από την παραγωγική τους ικανότητα, ως σώματα και μυαλά αποφλοιωμένα από επιθυμίες, εντάσεις, όνειρα, παγιδευμένα σε ένα ατέρμονο εδώ και τώρα της επιβίωσης. Η επικράτεια των επιθυμιών και του νου μας είναι απαραίτητο να οργανωθεί γύρω από τα κυρίαρχα νοήματα και μονοπάτια, ώστε να κατευθύνει τα χέρια και τα μυαλά μας προς την ατομική, κανιβαλλιστική, αλλοτριωμένη έκφραση της ύπαρξης. Για να γίνει κάτι τέτοιο όμως, χρειάζεται ο συνεχής, ανελέητος ιδεολογικός πόλεμος, που έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και σημεία καμπής. Πυλώνες του ιδεολογικού μπλοκ του σύγχρονου φασισμού είναι οι κάθε είδους αντιμεταναστευτικές ρητορικές και πολιτικές. Η ξενοφοβία και ο ρατσισμός, εντοπίζονται τόσο σε ένα πεδίο ενός ενδοταξικού ανταγωνισμού που συμπυκνώνεται στο «οι ξένοι μας παίρνουν τις δουλειές», όσο και ενός πολιτισμικού πολέμου απέναντι στους εκάστοτε «βάρβαρους» και «υπανάπτυκτους», που με βάση την όποια ψεύτικη και μεταφυσική προπαγάνδα περί ιστορίας, τον βομβαρδισμό από πετσοκομμένες, ψευδείς, παραποιημένες πληροφορίες και με ναυαρχίδα αυτής της διαδικασίας τη συστηματική παραγραφή της ιστορίας και τη διδασκαλία της, ο κόσμος παρουσιάζεται ως ένα πεδίο μάχης με κάποιους αόριστα «άλλους» που μας επιβουλεύονται. Από την καθημερινότητα στο σχολείο, με τις παρελάσεις, τις σημαίες, την ιστορία που διδάσκεται, έως τις κρατικές πολιτικές για τους μετανάστες, τα σύγχρονα κράτη θωρακίζονται ιδεολογικά και υλικά πάνω στον ρατσισμό. Ένα άλλο βασικό σημείο της κρατικής οργάνωσης είναι η κατασκευή των συνθηκών για τη στρατιωτικοποίηση της καθημερινής ζωής, μέσω της οριοθέτησης μιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, που και τα βασικά αστικοδημοκρατικά δικαιώματα και κυρίως τα όριά τους θα μπορούν να μπουν σε πάγο ή να εκκινήσει μια διαδικασία αναίρεσής τους, με το έδαφος να καταλαμβάνεται από τις σιδερόφρακτες ορδές των κάθε είδους πραιτοριανών. Με στόχο αρχικά κάποια απειλή, αλλά στη συνέχεια με την αναγκαιότητα να καταπολεμηθεί η ανομία, η ατιμωρησία, κλπ. Η παρουσία τόσων μπάτσων στον δρόμο, αλλά και η κατασκευή αυτής της ηδονιστικής πρόσδεσης στον νόμο, είναι τα απαραίτητα συστατικά για να ενσωματωθεί και εν τέλει να αναπαραχθεί η υποταγή σαν βασικό εργαλείο επιβίωσης για τους από τα κάτω. Αυτό το «έχετε δίκιο αλλά ποιος τα βάζει με αυτούς», μέχρι την πλήρη αφομοίωση της ρητορικής για τις συγκρούσεις που διώχνουν τις επενδύσεις, κλπ. Ιδιαίτερα

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

στην ελλάδα, ακριβώς επειδή από συγκρότησης του ελληνικού κράτους, η βασική συγκολλητική ουσία του, αλλά και της πολιτικής των κομμάτων ήταν ένα ξεδιάντροπο φαγοπότι (συμπεριφορά που προβλήθηκε ως η αιτία της κρίσης στο «μαζί τα φάγαμε», σε μιαν ιστορικής φύσεως απόπειρα να αντιστραφεί η πραγματικότητα), η αναγκαιότητα να σφυρηλατηθεί ένα περιβάλλον που η οντότητα του νόμου θα διαπερνά την κοινωνική ζωή με κάθε τρόπο, είναι κομβικής σημασίας. Ευρύτερα, τώρα, ο σύγχρονος φασισμός έχει ως αιχμή του δόρατος την πρόσδεση στην αστική δημοκρατία τόσο ως τακτική επιλογή, αλλά και ως αναγκαιότητα ξεπλύματος και συγκάλυψης των συνδέσεων με το αμαρτωλό φασιστικό και ναζιστικό παρελθόν. Ο στόχος είναι να μπορούν αν γίνουν τα ίδια πράγματα, στο όνομα της δημοκρατίας, της αναγκαιότητας και σε καμία περίπτωση ως πολιτική επιλογή ενός φασιστικού μπλοκ. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών, τα σύγχρονα κολαστήρια των φυλακών, οι ναοί της ταξικής εκμετάλλευσης οργανώθηκαν, οριοθετήθηκαν λειτουργικά και συμβολικά από τα όσο έκανε ο φασισμός και ο ναζισμός τόσο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όσο και στην οργάνωση της εργασίας. Όλα τούτα στον παρόντα χρόνο που μιλάμε, έχουν εκραγεί ως φαινόμενα που για το αστικό πολιτικό σύστημα δήθεν παράγονται δια μαγείας. Από τη διάλυση κάθε σοσιαλιστικού μπλοκ, τον ιστορικό αναθεωρητισμό, τον αντισημιτισμό, τη δημιουργία των social media που η όλη ψευδοϊστορική προσέγγιση αποκτά σάρκα και οστά και τίθεται σε λειτουργία, μέχρι την κατάληψη της δημόσιας σφαίρας από ένα ακραίο επιστημονικό/βιοπολιτικό λόγο που έχει ως αυλή του τον κοινωνικό δαρβινισμό της νεοφιλελεύθερης ατζέντας, το περιβάλλον που πλάθεται είναι αυτό ενός ατελείωτου αλληλοφαγώματος, μίσους για την ίδια τη ζωή και την πολλαπλότητά της, στράτευσης πίσω από κάθε σκοταδιστική, μισαλλόδοξη θέση και ιδεολογία. Αυτό που διακυβεύεται είναι η κατασκευή μιας ανθρώπινης οντότητας που θα παράγει, θα καταναλώνει και θα οργανώνεται να περιφράξει τα μικροσυμφέροντά του απέναντι σε όποιον όμοιό του θα τα επιβουλευτεί. Είναι η ασφυκτικότητα του σύγχρονου περιβάλλοντος που γεννά τον φασισμό, τόσο σε επίπεδο κυριαρχικών επιλογών, όσο και στις συμπεριφορές των ίδιων των από τα κάτω. Η σύνδεση φύλου, φυλής, θρησκείας, έθνους κράτους και βιολογικής κανονικότητας είναι το ανθρωπολογικό πλαίσιο που πρέπει να κατασκευαστεί και να γαλουχηθεί στην ιεραρχία, την υποταγή, τον αλυτρωτισμό, τον θάνατο της κριτικής σκέψης και ανάπτυξης των κάθε είδους δεξιοτήτων, στην επικρότηση κάθε διαχωρισμού και αποκλεισμού, ως αποτέλεσμα ατομικών λαθών. Όλα τα παραπάνω, μαζί και με το πατροπαράδοτο για τον ευρωπαϊκό φασισμό μίσος για τους ρομά, είναι το πλαίσιο που περιγράφει το πλήθος που συμμετέχει στα συλλαλητήρια σε μεγάλο βαθμό. Είναι η λεγόμενη σιωπηρή πλειοψηφία, ένα δυναμικό, που όσο και να περιγράφεται ως ακομμάτιστο και αγνό, αυτός ο καλοκάγαθος κυρίαρχος λαός στον

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ οποίο όλοι υποτάσσονται και τον όποιο όλοι υπηρετούν,δεν είναι τίποτε άλλο από το δυναμικό εν υπνώσει της αντεπανάστασης, αυτό το κομμάτι που καθημερινά σπέρνει το ρατσιστικό, ομοφοβικό, εθνικιστικό, φασιστικό δηλητήριό του στην πραγματικότητα, με τη κάθε είδους κίνησή του σε επιτροπές κατοίκων, συλλόγους γονέων, χριστιανικές ενώσεις, σχολές εφέδρων κλπ. Το κοινωνικό αυτό κομμάτι που θα επανδρώσει υλικά και πολιτικά τις γραμμές του εχθρού σε μια οξυμένη καμπή του ταξικού/κοινωνικού πολέμου.

Η ξενοφοβία και ο ρατσισμός, εντοπίζονται τόσο σε ένα πεδίο ενός ενδοταξικού ανταγωνισμού που συμπυκνώνεται στο «οι ξένοι μας παίρνουν τις δουλειές», όσο και ενός πολιτισμικού πολέμου απέναντι στους εκάστοτε «βάρβαρους» και «υπανάπτυκτους», που με βάση την όποια ψεύτικη και μεταφυσική προπαγάνδα περί ιστορίας, τον βομβαρδισμό από πετσοκομμένες, ψευδείς, παραποιημένες πληροφορίες και με ναυαρχίδα αυτής της διαδικασίας τη συστηματική παραγραφή της ιστορίας και τη διδασκαλία της, ο κόσμος παρουσιάζεται ως ένα πεδίο μάχης με κάποιους αόριστα «άλλους» που μας επιβουλεύονται. Επίλογος Κλείνοντας, όλα τα παραπάνω είναι προϊόντα έρευνας που έγινε (και συνεχίζεται) σε πολύ σύντομο διάστημα μετά τα συλλαλητήρια. Δύο πολύ σημαντικά σημεία που απουσιάζουν, λόγω έλλειψης του απαραίτητου χρόνου, είναι η διαχείριση του όλου θέματος από την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και η εμπλοκή του ελληνικού παρακράτους -κυρίως μέσω της ΝΔ- στα συλλαλητήρια. Σκοπός αυτής της ανάλυσης είναι να αποτελέσει ένα εργαλείο για το πώς

εφημερίδα δρόμου

κινητοποιήθηκε μία πολυπληθής μάζα και το πώς αξιοποιήθηκε αυτή η κοινωνική δραστηριότητα. Πάντα από αντιεξουσιαστική σκοπιά, στην κατεύθυνση της αποδόμησης του έθνους, ανεξάρτητα αν πρόκειται για το ελληνικό, το μακεδονικό ή οποιοδήποτε άλλο, και της καταστροφής του κράτος, ανεξάρτητα από τη φορά της κυβέρνησής του. Υποσημειώσεις: 1. Λίγκα του Βορρά: Ιταλικό περιφερειακό κόμμα που ιδρύθηκε το 1991, γύρω από το βόρειο κομμάτι της χώρας. Προωθεί τη μετατροπή του ιταλικού κράτους σε ομοσπονδιακό με μεγαλύτερη αυτονομία των περιφερειών, και ειδικά της βόρειας. 2. Η συντονιστική επιτροπή του συλλαλητηρίου της Θεσσαλονίκης συστάθηκε με πρωτοβουλία της «κίνησης Θερμαϊκός Ώρα Μηδέν – Ακομμάτιστοι Πολίτες» (που κάλεσε και το συλλαλητήριο), και πλαισιώθηκε στην πορεία από νέα μέλη. Ο Θερμαϊκός Ώρα Μηδέν είχε στο παρελθόν σχέση με τη «Σπίθα», το κόμμα του Μίκη Θεοδωράκη, έχοντας διοργανώσει εκδηλώσεις του στην Θεσσαλονίκη. Ταυτόχρονα, ο Μιχάλης Πατσίκας, μέλος της κίνησης, και των επιτροπών για τα δύο συλλαλητήρια, είχε διατελέσει γενικός γραμματέας στη Σπίθα, και έκτοτε διατηρεί στενή σχέση με τον Μίκη. 3. Η λογική της -κατ’ επίφαση- πολιτικής ουδετερότητας που συναντάται σε διάφορες κερκίδες των ελληνικών αθλητικών συλλόγων, όπου ταυτόχρονα εκφράζεται έντονος εθνικιστικός λόγος ή/και προώθηση και ταύτιση με συμφέροντα συγκεκριμένων μεγαλοεπιχειρηματιών. Λαμπρό παράδειγμα αποτελεί η κερκίδα του Ολυμπιακού, με πρωτοπόρα τη Θύρα 7. 4. Καθόλου τυχαίος δεν είναι ο χρόνος που το σκάνδαλο Novartis βγήκε στη δημοσιότητα. Στον απόηχο του συλλαλητηρίου της Αθήνας, ο ΣΥΡΙΖΑ έβγαλε από το μανίκι τον κρυμμένο άσσο, επιχειρώντας να πάρει ρεβάνς από τη ΝΔ… 5. Χαρακτηριστικά, το κείμενο ορίζει: «Όσοι αυτόχθονες κάτοικοι της επικρατείας της Ελλάδος πιστεύουσιν εις Χριστόν, εισίν Έλληνες, και απολαμβάνουσιν άνευ τινός διαφοράς όλων των πολιτικών δικαιωμάτων». (πηγή: https://tinyurl.com/ycf552c4) Είναι επίσης ενδεικτικό, ότι κατά τη διάρκεια της τουρκικής κατοχής στον ελλαδικό χώρο, ο χριστιανισμός αποτέλεσε συνεκτικό στοιχείο των «κατεκτημένων» ελληνικών πληθυσμών απέναντι στον μουσουλμάνο Τούρκο «κατακτητή». Από την άλλη όμως, η ορθόδοξη εκκλησία χρησιμοποιήθηκε τότε από την οθωμανική αυτοκρατορία ως μηχανισμός ελέγχου και φορολόγησης των χριστιανών υπηκόων. vintage

...για ένα πουκάμισο αδειανό για μιαν Ελένη... Και στην Τροία; Κι ο Πάρης, μ' έναν ίσκιο πλάγιαζε σα να ήταν πλάσμα ατόφιο κι εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια.

εφημερίδα δρόμου

πτώση της ΕΣΣΔ το 1989 και η επακόλουθη αποσταθεροποίηση και κατάρρευση των σοσιαλιστικών καθεστώτων των βαλκανικών κρατών δημιούργησαν -μεταξύ άλλων- ένα πρόσφορο έδαφος για την επέκταση του ελληνικού κεφαλαίου στα κράτη αυτά. Από τη δεκαετία του '90 μέχρι και σήμερα τα μεγάλα και μικρά ελληνικά αφεντικά ακολουθούν μια στρατηγική οικονομικής διείσδυσης στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Παράλληλα με τις αλλεπάλληλες στρατιωτικές επεμβάσεις, τις πολεμικές επιχειρήσεις και την έξαρση των εθνικισμών -στα οποία το ελληνικό κράτος πάντα συμμετέχει απρόσκοπτα- το ελληνικό κεφάλαιο δράττεται της ευκαιρίας να αυξήσει τις μπίζνες και τα κέρδη του. Οι δραστηριότητές του

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ καινούργια εργοστάσια ή να μεταφερθούν στην περιοχή αφήνοντας στο δρόμο εκατοντάδες εργαζόμενους κι εργαζόμενες σε άλλα μέρη (χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας). Η διεύρυνση της διακρατικής εμπορικής συμφωνίας CEFTA (Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου Κεντρικής Ευρώπης) το 2006 αποδεικνύεται ιδιαίτερα επωφελής για επιχειρήσεις που διατηρούν παραγωγικές μονάδες στις χώρες της Συμφωνίας και πραγματοποιούν εξαγωγές σε άλλες χώρες εντός της Συμφωνίας, καθώς απαλλάσσονται από τους δασμούς. Η γκάμα των φανερών δραστηριοτήτων του ελληνικού κεφαλαίου στα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη περιλαμβάνει την εξαγορά κρατικών επιχειρήσεων που

Η ελληνική οικονομική διείσδυση στα Βαλκάνια

Ακολουθώντας το χρήμα – πιάνεις το νήμα Ο ρόλος των ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια δεν είναι πάντα εμφανείς ή -μάλλον- εκείνες που γίνονται αφανώς στο σκοτάδι είναι και οι πιο επικερδείς, ωστόσο το παρόν κείμενο επικεντρώνει στις εμφανείς δραστηριότητες. Σύμφωνα με μια πρόχειρη έρευνα στη σχετική αρθρογραφία και βιβλιογραφία, η διείσδυση στα Βαλκάνια ξεκινά από τα πρώτα χρόνια με τη συμμετοχή μικρομεσαίων επιχειρήσεων και οικογενειακών εταιριών κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα από την πρώτη στιγμή. Αργότερα, την εποχή που στον ελλαδικό χώρο εκτοξεύονται εθνικιστικές κορώνες ενάντια στα γειτονικά κράτη και τα αφεντικά μεθούν από τα περίφημα «πακέτα Ντελόρ», το ελληνικό κεφάλαιο και το κράτος του προωθούν συνεργασίες, συγχωνεύσεις ή εξαγορές μεταξύ μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων προκειμένου να πρωταγωνιστήσουν οικονομικά στην περιοχή. Πραγματοποιούνται εξαγορές των εκάστοτε εγχώριων επιχειρήσεων ή ιδρύονται νέες μονάδες. Επίσης συνάπτονται στρατηγικές συμφωνίες με πολυεθνικά πολυκλαδικά μονοπώλια (ειδικό συνέδριο το Νοέμβριο του 1996 από το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ Αμερικάνων επενδυτών και επιχειρηματιών από τη Βόρεια Ελλάδα, ενδιαφέρον των ομίλων Λάτση, Βαρδινογιάννη, Κοπελούζου για τη μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Μαύρη Θάλασσα, συνεργασία της ΔΕΛΤΑ με την γαλλική ΒSN για τον έλεγχο της βουλγαρικής αγοράς, συνεργασία SIEMENS και Ιντρακόμ κ.λπ.). Ενώ στα Βαλκάνια διεξάγονται σφαγές, το ελληνικό κράτος συμμετέχει ενεργά σε όλες τις διεθνείς πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται στην ευρύτερη περιοχή. Προκειμένου να προωθήσει την οικονομική διείσδυση στις κατεστραμμένες από τον πόλεμο χώρες σχεδιάζει από το 1999 το ΕΣΟΑΒ (Ελληνικό Σχέδιο για την Οικονομική ανασυγκρότηση των Βαλκανίων), το οποίο τίθεται σε εφαρμογή κατά το 2002 και χρηματοδοτεί έργα, επενδύσεις, δράσεις, μελέτες και δραστηριότητες σε μια ομάδα βαλκανικών χωρών που περιλαμβάνουν την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Μακεδονία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Η σωρεία ιδιωτικοποιήσεων που λαμβάνουν χώρα από τη δεκαετία του '90 κι εξής στα βαλκανικά κράτη, σε συνδυασμό με πολύ χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές για τις επιχειρήσεις, τους χαμηλότατους μισθούς και τη γενικότερη υποτίμηση της εργασίας, αποτελούν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τα πάσης προέλευσης αφεντικά, και τα ελληνικά αποδεικνύονται ιδιαίτερα ικανά. Τα μεροκάματα της εξαθλίωσης δίνουν πάτημα σε πολλές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της μεταποίησης να ανοίξουν

Το εμπάργκο περιελάμβανε την παύση της λειτουργίας του ελληνικού προξενείου στα Σκόπια και τη διακοπή διακίνησης εμπορευμάτων από και προς τη γειτονική χώρα μέσω του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. ιδιωτικοποιούνται, την ανάληψη της κατασκευής -και σε πολλές περιπτώσεις της διαχείρισης και της διοίκησης- δημοσίων έργων και υποδομών, την αγορά σε πολύ χαμηλό κόστος ακινήτων σε περιοχές φιλέτα και την ανέγερση συγκροτημάτων και εμπορικών κέντρων σε αυτά. Άλλοι όμιλοι συνάπτουν συμφωνίες για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και των πλουτοπαραγωγικών πηγών εκάστοτε τόπου. Στα δημοσιεύματα του τέλους της δεκαετίας '90 έως και τα μέσα της δεκαετίας των '00ς φιγουράρουν ονόματα γνωστών επιχειρηματικών ομίλων, κατασκευαστικών και άλλου είδους επιχειρήσεων όπως η Ελληνική Υφαντουργία ΑΕ, ο όμιλος του κ. Π. Ζερίτη της Χαρτοποιίας Θράκης ΑΕ, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία ΑΕ και η Ελληνική Εταιρεία Εμφιαλώσεως ΑΕ, Καπνική Μιχαηλίδης ΑΕ, η Ιντρακόμ ΑΕ, ο ΟΤΕ και οι θυγατρικές του, η ΔΕΗ, η Πλαστικά Κρήτης ΑΕ, η Chipita, τα ΕΛ.ΠΕ, η Δέλτα ΑΕ, η 3Ε ΑΕ, η Μυτιληναίος ΑΕ, η Βερόπουλος , η ΤΕΡΝΑ, η ΑΚΤΟΡ, η J&Ρ Άβαξ. Στο γειτονικό κράτος των δυτικών Βαλκανίων -ανεξαρτήτως της ονομασίας του- το ελληνικό κράτος αποτελεί τον κυριότερο ξένο επενδυτή. Το συνολικό ύψος των επενδύσεών του υπολογίζεται γύρω στα 900 εκ. έως 1 δις ευρώ. Οι επενδύσεις του ελληνικού κεφαλαίου αφορούν κυρίως τους ακόλουθους τομείς: τρόφιμα – αναψυκτικά (είδη αρτοποιίας, παγωτά, μπίρα, μη οινοπνευματώδη ποτά), ενέργεια - πετρέλαιο, βιομηχανία τσιμέντου, ορυχεία, μάρμαρα, τράπεζες, καπνοβιομηχανία, έτοιμο ένδυμα και αξεσουάρ (παραγωγή φασόν) και σύσταση εμπορικών εταιρειών και αντιπροσωπειών. Το 1999 η μοναδική επιχείρηση διύλισης πετρελαίου της χώρας, η ΟΚΤΑ, εξαγοράστηκε από τα ΕΛ.ΠΕ. Επίσης, ενδεικτικά, η τοπική εταιρεία τσιμέντων Usle εξαγοράστηκε από κοινοπραξία της Τιτάν με την ελβετική Holderbank, η Strumica Tabak από τη Michailides Tobacco, η Μυτιληναίος Holdings εξασφάλισε την εκμετάλ-

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

λευση των ορυχείων της εταιρείας Zletovo-Sasa και η Pivara Skopje από την Balkanbres Holding (joint venture της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας και της 3Ε). Η Δημοκρατία της Μακεδονίας μαστίζεται από φτώχεια· οι μισθοί είναι της πείνας, οι συνθήκες εργασίας που επικρατούν θυμίζουν γαλέρα και τα δικαιώματα των εργαζομένων είναι ανύπαρκτα. Ο επενδυτικός παράδεισος για το κεφάλαιο εξυπακούεται τη σκληρή εκμετάλλευση των εργατών και τα εργασιακά κάτεργα. Η δραστηριότητα των ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια παρουσιάστηκε να έχει υποστεί σχετική ύφεση κατά τα χρόνια της κρίσης, ωστόσο αυτό είναι μάλλον φαινομενικό, καθώς η κρίση με τα συνεπακόλουθά της αποτελεί ευκαιρία για τα αφεντικά σε κάθε κράτος. Το ελληνικό κεφάλαιο εξακολουθεί να έχει την πρωτοκαθεδρία στις άμεσες ξένες επενδύσεις στα Βαλκάνια ακόμα και μετά το 2010, ενώ οι υφιστάμενες επενδύσεις εξακολουθούν να είναι επικερδείς. Η ανθοφορία των κερδών του ελληνικού κεφαλαίου επανέρχεται στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια. Όμιλοι όπως οι Βερόπουλος και Jumbo έχουν πολλαπλασιάσει τα κέρδη τους από τη δραστηριότητα στο μακεδονικό και σε άλλα βαλκανικά κράτη, και φέρονται να σχεδιάζουν επιπλέον επεκτάσεις εντός του 2018, ενώ άλλες επιχειρήσεις, όπως οι ελληνικές κατασκευαστικές και real estate, επεκτείνονται εξίσου. Σύμφωνα με φετινά δημοσιεύματα, περί τις 6.200 ελληνικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στη Ρουμανία, με το συνολικό επενδεδυμένο κεφάλαιο να ανέρχεται στα 1,8 δις ευρώ, ενώ περίπου 15.000 ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται στην Βουλγαρία. Μια χαρακτηριστική περίπτωση ήταν όταν τον περασμένο Ιούνιο έγινε γνωστό ότι η ελληνική εταιρία Mybags εκμεταλλεύεται την καταναγκαστική εργασία κρατουμένων στις βουλγαρικές φυλακές. Οι επεκτατικές κινήσεις του ελληνικού κεφαλαίου δεν έχουν σταθεί επιτυχημένες σε όλες τις περιπτώσεις, όμως η επιθετικότητα που επιδεικνύει στα Βαλκάνια σε συνδυασμό με τη στρατηγική του ελληνικού κράτους διαρρηγνύουν τόσο το μύθο της αδύναμης, εξαρτημένης χώρας, όσο και το πατριωτικό παραμύθι των «κακών ξένων που μας επιβάλλουν όλα τα δεινά». Η κερδοφορία των ελληνικών -και πάσας προέλευσης- αφεντικών εις βάρος των υποτιμημένων εργαζόμενων στα βαλκανικά κράτη, όπως και εδώ, εξακολουθεί, με τους όρους εκμετάλλευσης να σκληραίνουν όλο και περισσότερο. Η απάντηση σε αυτό δεν βρίσκεται στα ονόματα των γειτονικών κρατών, αλλά στη δική μας συγκρότηση απέναντι στα αφεντικά και σην αλληλεγγύη μεταξύ των καταπιεσμένων, που γκρεμίζει σύνορα, φράχτες και έθνη. Το ελληνικό εμπάργκο του 1995 και οι επιπτώσεις του Μέσα σε ένα έξαλλο παιχνίδι σύγκρουσης των αντιμαχόμενων εθνικισμών, στις 16 Φεβρουαρίου του 1994, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Α. Παπανδρέου κηρύσσει μονομερές εμπάργκο στην Δ.τ.Μ. εξαιτίας του ονόματός της. Το εμπάργκο περιελάμβανε την παύση της λειτουργίας του ελληνικού προξενείου στα Σκόπια και τη διακοπή διακίνησης εμπορευμάτων από και προς τη γειτονική χώρα μέσω του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Η απόφαση αυτή στηρίζεται από ΝΔ και ΠΟΛΑΝ, ενώ ΚΚΕ και Συνασπισμός το καταψηφίζουν. Η ΕΕ αντιδρά παραπέμποντας την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όπου και απορρίφθηκαν τα ασφαλιστικά μέτρα τον Ιούνη του 1995. Το εμπάργκο και οι τεταμένες σχέσεις επιλύθηκαν προσωρινά τον Σεπτέμβριο του 1995, όταν Ελλάδα και Δ.τ.Μ υπέγραψαν την Ενδιάμεση Συμφωνία, όπου η Ελλάδα αναγνώρισε την Δ.τ.Μ. με το όνομα πΓΔΜ και η γειτονική χώρα εγκατέλειψε τον ήλιο της Βεργίνας ως εθνικό σύμβολο. Πριν περάσουν 48 ώρες όλες οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής, με πρώτη την Τουρκία, έστειλαν εκπροσώπους τους στη Σόφια για να συζητήσουν τρόπους εναλλακτικού εφοδιασμού της ΠΓΔΜ. Οι 19 μήνες του εμπάργκο κόστισαν στην ΠΓΔΜ περίπου 1,5 δις δολάρια, με πολλά εργοστάσια να κλείνουν λόγω των προβλημάτων ανεφοδιασμού από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Συνεπακόλουθα προκλήθηκε όξυνση της

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

ανεργίας και της φτώχειας, με πολύ κόσμο να έχει μειωμένη πρόσβαση σε αγαθά. Με αυτό τον τρόπο το εμπάργκο λειτούργησε, όχι απλά ως «ειρηνικό μέτρο πίεσης», αλλά δημιουργώντας στην πράξη ευκαιρίες για το ελληνικό κεφάλαιο, καθώς είναι ευκόλως εννοούμενο ότι η περαιτέρω υποτίμηση της εργατικής τάξης που προκλήθηκε, θα αξιοποιούταν στις επιχειρηματικές δραστηριότητες των ελληνικών αφεντικών το επόμενο διάστημα. Σε μια ευρύτερη περιοχή που σπαραζόταν από τον πόλεμο και την προσφυγιά, το trafficking ανθρώπων και το εμπόριο όπλων και ναρκωτικών είχαν ήδη βρει τις οδούς τους με τις επίσημες αρχές να υποκρίνονται ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Στα πλαίσια του εμπάργκο, μακριά από την επίσημη οικονομία, η μαύρη οικονομία και το λαθρεμπόριο άνθισαν όπως ήταν αναμενόμενο. Πολλοί μεσάζοντες, από τους οποίους πιθανότατα κάποιοι παριστάνουν και τους μακεδονομάχους αμφότερων πλευρών σήμερα, έφτιαξαν περιουσίες με τη λαθραία διακίνηση αγαθών και σίγουρα θα ήθελαν να συνεχίζουν να βγάζουν κέρδος με τη διαιώνιση μιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης στην περιοχή. Ο ρόλος των ελληνικών τραπεζικών ιδρυμάτων Ο μύθος της Ψωροκώσταινας ακόμη καλά κρατεί και ανθίζει στους κόλπους της ελληνικής Αριστεράς στο όνομα μιας ανάλυσης για την ιμπεριαλιστική εξάρτηση βγαλμένη από την δεκαετία του '60. Αν πάρουμε όμως το παράδειγμα των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες με την αρωγή του ελληνικού κράτους έχουν παίξει τεράστιο ρόλο ως περιφερειακός κόμβος διακίνησης κεφαλαίων και ελέγχου της τραπεζικής πίστης, μπορούμε να βγάλουμε πολύ χρήσιμα συμπεράσματα. Όχι μόνο οι τοποθετήσεις των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια αποτελούσαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες ένα μεγάλο ποσοστό επί του συνόλου, αλλά μάλιστα μετά τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, τα τραπεζικά-επενδυτικά κοράκια ανακάλυψαν μια φοβερή ευκαιρία για να ξεκοκαλίσουν τις διαμελισμένες βαλκανικές οικονομίες με ελάχιστο ρίσκο. Πάντα οι πόλεμοι είναι μια τεράστια «πρόκληση» για ανοικοδόμηση και ανάπτυξη! Στα αποκαΐδια τους λοιπόν στήθηκαν φοβερές μπίζνες, παράνομες ή νόμιμες που τροφοδοτούνταν από την φούσκα της ελληνικής οικονομίας επί Σημίτη σε αναμονή της εισόδου της Ελλάδας στο Ευρώ.

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ζα να εξαγοράζει το 24,99% των απλών, συν το 24.99% των προνομιακών μετοχών της το 2006 για αδιευκρίνιστο ποσό. Εθνική Τράπεζα Το 2000 η Εθνική τράπεζα εξαγοράζει το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών στην Stopanska Banka, τράπεζας της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Η NBG Albania, θυγατρική της Εθνικής ιδρύεται το 1996 με ένα υποκατάστημα στα Τίρανα, σήμερα έχει 27 υποκαταστήματα σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Το 2000, η Εθνική εξαγοράζει το 89,99% των μετοχών της United Bulgarian Bank (200 υποκαταστήματα) και αποκτά το πλήρες πακέτο των μετοχών το 2002, η οποία πουλήθηκε το 2016 στο KBC group για 610 εκ. Ευρώ. Με τις εξαγορές επίσης των Banca Romaneasca S.A, Romania (81.65%, 2003), της Vojvodanska Banka, Serbia (99.44%, 2006), την εξαγορά της τουρκικής Finansbank το 2006 που αυξάνει το ενεργητικό της στα 70 δισ. Ευρώ με 1.059 καταστήματα (45% εκτός Ελλάδας) -την οποία πούλησε πλήρως τον Ιούνη του 2016- ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος απέκτησε την προηγούμενη δεκαετία την κορυφαία θέση τραπεζικού ομίλου σε μια αγορά 125 εκατομμυρίων ανθρώπων. Eurobank Το 1998, η Eurobank εξαγοράζει το 78.23% της Bulgarian Postbank. Το 2000 εξαγοράζει το 19.25% της Bancpost στην Ρουμανία το οποίο φτάνει σήμερα το 93.78%. Το 2002 επίσης η Eurobank εξαγοράζει το 43% της Ρουμάνικης Postbank με το ποσοστό να φτάνει το 96,74% το 2006. Τράπεζα Πειραιώς Η Τράπεζα Πειραιώς αντιστοίχως εξαγοράζει το 2005 την Atlas banka in Serbia (σήμερα Piraeus Bank Beograd) και το 2007 ιδρύει την Piraeus Bank ICB στην Ουκρανία με παρουσία σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Το 1996 ιδρύεται η θυγατρική Tirana Bank, η πρώτη ιδιωτική τράπεζα στην Αλβανία. Η θυγατρική Piraeus Bank Bulgaria AD ιδρύθηκε το 1993 με υποκαταστήματα σε όλη τη χώρα. Συμπερασματικά, η εκρηκτική επέκταση των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια και τις όμορες χώρες έφτασε το ζενίθ της στο τέ-

με αυτά, άλλα 764 υποκαταστήματα υπήρχαν σε Τουρκία και Ουκρανία με σύνολο 2.401 υποκαταστήματα με 40.000 υπαλλήλους. Ταυτόχρονα, το ίδιο διάστημα, το βάρος της διάσωσης αυτών των τραπεζικών ιδρυμάτων έπεσε πάνω στις πλάτες των πολιτών οι οποίοι έγιναν τα υποζύγια που θα στηρίξουν την συνέχεια της ύπαρξης αυτών των ιδρυμάτων σε Ελλάδα και εξωτερικό. Από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση, η συρρίκνωση της δραστηριότητας των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είναι χαρακτηριστική. Από τα 3.553 υποκαταστήματα στο εξωτερικό, το 2016 είχαν κλείσει τα 1.753 και έμειναν ανοιχτά τα μισά – μόλις 1.800, υφιστάμενα μείωση 49,3%. Με βάση τη συμφωνία για ανακεφαλαιοποίηση και την απαίτηση της Γερμανίας να αντικαταστήσει τον επενδυτικό ρόλο της Ελλάδας στα Βαλκάνια, η Εθνική και η Πειραιώς έχουν αναλάβει τη δέσμευση να μειώσουν το 50% του ενεργητικού τους εξωτερικό, ενώ τουλάχιστον 20% πρέπει να το μειώσουν η Alpha Bank και η Eurobank. Παρόλα αυτά, με 1800 υποκαταστήματα, οι Ελληνικές τράπεζες δεν παύουν να αποτελούν έναν από τους ισχυρότερους παίχτες στα Βαλκάνια, αλλά και ιδιαίτερα στη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η συρρίκνωση των ελληνικών τραπεζικών επενδύσεων στα Βαλκάνια δεν αναδεικνύει τίποτα περισσότερο από το ρόλο της οικονομίας στα γεωπολιτικά παιχνίδια που παίζονται όλο αυτό τον καιρό στη συγκεκριμένη περιοχή. Τα οικονομικά των προσώπων Στο μοριακό οικονομικό επίπεδο των οικογενειών και των προσώπων, στο σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι κάτοικοι της Β. Ελλάδας συνωστίζονται στο συνοριακό σταθμό της Γευγελής για να αφήσουν τα ευρώ τους στα φτηνότερα καταστήματα και τα βενζινάδικα της γειτονικής χώρας. Τα καζίνο του διπλανού κράτους πολλαπλασιάζονται σαν μανιτάρια στα σημεία κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα. Κάθε καλοκαίρι η κάθοδος των βορείων γειτόνων μας με προορισμό τις παραλίες της Χαλκιδικής και την πόλη της Θεσσαλονίκης όλο και αυξάνεται. Στην πραγματικότητα το οικονομικό αλισβερίσι, παράνομο και νόμιμο δε σταμάτησε ποτέ λόγω των συνόρων και των διεθνών σχέσεων αλλά μάλλον δημιουργεί κάθε χρόνο καινούρια ρεκόρ. ελληνοαλβανοσλαβόφωνες κομμουνιστοσυμμορίτισσες

Η είσοδος της Ελλάδας στην ΟΝΕ και οι επενδύσεις στα Βαλκάνια Το αποτέλεσμα της οικονομικής ένταξης της Ελλάδας στην ΟΝΕ το 1999 σε συνδυασμό με τον απορυθμισμένο και ανεξέλεγκτο τρόπο λειτουργίας των τοπικών οικονομιών επέτρεψε τη διείσδυση των ελληνικών τραπεζικών ομίλων στις οικονομίες των γειτονικών χωρών. Αυτή η επέκταση έφτασε μάλιστα μέχρι και την Ουκρανία. Η κατάρρευση των αγορών των τοξικών ομολόγων στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας οδήγησε τον ελληνικό τραπεζικό τομέα στην εξαγωγή διαθεσίμων κεφαλαίων προς επενδύσεις και δάνεια στις διάφορες θυγατρικές του στα Βαλκάνια.

Πηγές:

Τα στοιχεία των τραπεζικών εξαγορών και επενδύσεων στα Βαλκάνια είναι ένα κουβάρι που δεν ξεμπλέκεται εύκολα.

Alpha Bank Από το 1992 η Alpha Bank ξεκινά το γαϊτανάκι των εξαγορών με τη διείσδυση στη Δημοκρατία της Μακεδονίας εξαγοράζοντας το 65% της τράπεζας Kreditna Banka AD Skopje, μία από τις πρώτες ιδιωτικές τράπεζες στη χώρα. Το 2002 μετονομάζεται σε Alpha Bank Skopje. Το 1998 ξεκινά να ιδρύει υποκαταστήματα στην Αλβανία (34 σήμερα). Και το 1994 ιδρύει την Banca Bucureşti στην Ρουμανία. Το 2005 εξαγοράζει το 88.64% της σερβικής τράπεζας Jubanka, η οποία εξαγοράστηκε από την AIK Banka το 2017. Η ίδια η AIK Banka ιδρύθηκε στην Σερβία το 1993 με επικέντρωση στον αγροτικό τομέα επενδύσεων, με την Αγροτική Τράπε-

εφημερίδα δρόμου

λος της προηγούμενης δεκαετίας. Συγκεντρωτικά το 2013 οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες -η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ΕΤΕ), η Alpha (Α), η Eurobank (ΕΒ) και η Τράπεζα Πειραιώς (ΤΠ)είχαν 1.637 υποκαταστήματα στις πέντε κύριες βαλκανικές χώρες. Συγκεκριμένα είχαν 616 στη Ρουμανία (ΕΤΕ 120, Α 149, ΕΒ 207, ΤΠ 140), 466 υποκαταστήματα στη Βουλγαρία (ΕΤΕ 199, Α 0, ΕΒ 184, ΤΠ 83). Στη Σερβία το 2013 οι ελληνικές τράπεζες είχαν 351 υποκαταστήματα (ΕΤΕ 109, Α 101, ΕΒ 99, ΤΠ 42), στην Αλβανία 122 (ΕΤΕ 27, Α 42, ΕΒ 0, ΤΠ 53) και στην ΠΓΔΜ 82 (ΕΤΕ 64, Α 18, ΕΒ 0, ΤΠ 0). Μαζί

• Ένωση Ελληνικών Τραπεζών • Καθημερινή • www.major.gr/34-ellinikes-epixeirhseis-fvnazoun-ella-dika-mas/ (07/12/2017) • www.fpress.gr/epixeiriseis/story/52862/ependytiko-boom-stavalkania (04/11/2017) “Financial Press”, Πρωτονοταρίου Μ. Επενδυτικό boom στα Βαλκάνια. • www.tovima.gr/finance/article/?aid=90945 (07/09/1997) «Το Βήμα», Κορφιάτης Χ. Χαροντάκης Δ. Η ελληνική διείσδυση στα Βαλκάνια. • www.protothema.gr/economy/article/620693/telika-pame-voulgariase-duo-hronia-metakinithikan-sta-valkania-18000-ellinikesetaireies-/ (19/10/2016) • www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=115094 (10/10/1999) «Το Βήμα», Τσώλης Ζ. Οι μεγάλες μπίζνες στα Βαλκάνια. • www.tovima.gr/finance/article/?aid=88311 (18/05/1997) «Το Βήμα», Οι ελληνικές δουλειές στα Βαλκάνια. • www.kathimerini.gr/935173/article/oikonomia/epixeirhseis/ epistrefoyn-sta-valkania-oi-ellhnikoi-omiloi-kataskeyhs-kaianapty3hs-akinhtwn (20/11/2017) «η Καθημερινή», Ρουσανόγλου Ν. Επιστρέφουν στα Βαλκάνια οι ελληνικοί όμιλοι κατασκευής και ανάπτυξης ακινήτων. • www.tovima.gr/finance/article/?aid=147333 (01/12/2002) «To Βήμα», Χαροντάκης Δ. Απρόθυμοι οι επιχειρηματίες στην ανασυγκρότηση των Βαλκανίων. • www.viadiplomacy.gr/elliniki-ikonomiki-diplomatia-sti-na-evropi/ (06/10/2014) “Via Diplomacy”, Αρβανίτης Ν. Η ελληνική οικονομική διπλωματία στη ΝΑ Ευρώπη. • www.euro2day.gr/news/economy/article/116681/esoav-erga-750ekat-evro-sta-valkania.html (24/11/2006) • www.naftemporiki.gr/finance/story/58131/ypagogi-sto-esoab-4ependuseon-se-serbia-roumania (09/07/2003) • mpalothia.net/voulgarikes-fylakes-elliniki-eteria-ekmetallevetetin-katanagkastiki-ergasia-kratoumenon-anakinosi-tou-antifasistakratoumenou-jock-palfreeman (10/06/2017) • www.clickatlife.gr/taksidi/story/58745 (08/07/2015) • goo.gl/Sr1g8D (03/08/2016), Ντεμιλίτοφ Κ. Κυρανούδη Δ. ΠΓΔΜ Επενδυτικός παράδεισος με μισθούς πείνας

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

εφημερίδα δρόμου

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

Σημειώσεις για το Μακεδονικό Ζήτημα Εξετάζουμε σοβαρά το επόμενο συλλαλητήριο να γίνει στα σύνορα με τα Σκόπια Στέργιος Καλογήρος - μέλος της συντονιστικής επιτροπής του συλλαλητηρίου της Αθήνας Ι Σχετικά με τη γέννηση των εθνών, και ειδικότερα τη συγκρότηση της μακεδονικής εθνότητας Η μη αναγνώριση του κράτους της μακεδονίας με το όνομά του, όπως και της μακεδονικής εθνότητας και γλώσσας από μεριάς του ελληνικού κράτους, αποτελεί πράξη εξ ορισμού επιθετική, αφού με αυτό τον τρόπο είναι σαν να μην αναγνωρίζει την ίδια τους την ύπαρξη – με παρόμοιο τρόπο όπως αυτόν που η τουρκία δεν θεωρεί τους κούρδους σαν ξεχωριστή εθνότητα. Η συγκρότηση του μακεδονικού έθνους στα τέλη του 19ου αιώνα έγινε βάση μιας συγκεκριμένης, όσο και αντιφατικής, εθνικής ιδεολογίας η οποία και διατηρούσε για τον εαυτό της την μακεδονικότητα. Η όποια ιστορική αυθαιρεσία είναι δεδομένη, όπως άλλωστε σε όλες της αντίστοιχες περιπτώσεις συγκρότησης εθνικών ιδεολογιών1 και προκύπτει από την εξ ολοκλήρου φαντασιακή υπόσταση των εθνικών ομάδων σαν κοινότητες. Συνεπώς, η ύπαρξη διακριτής μακεδονικής εθνότητας και γλώσσας προκύπτει, τον 19ο αιώνα, από την ίδια της την συγκρότηση – και αντίστροφα κανέναν έθνος δεν υπήρχε πριν συγκροτηθεί. Ουσιαστικά προέκυψε όπως ακριβώς και η συγκρότηση του ελληνικού έθνους, το οποίο απλά είχε λιγότερο πολύπλοκες τεμνόμενες πτυχές της εθνικής του ιδεολογίας με αυτές των άλλων εθνοτήτων με αποτέλεσμα να τις επιλύσει εύκολα, προφανώς δια της βίας2. Το μακεδονικό ζήτημα προκύπτει συνεπώς στις αρχές του 20ου αιώνα σαν πρόβλημα σύγκρουσης μεταξύ των τότε συγκροτούμενων εθνικών ιδεολογιών της περιοχής, και συνεπώς της υλικής έκφρασης τους που δεν είναι άλλη από την ιδιοκτησία των εδαφών, τα οποία ανήκουν ακόμα στην καταρρέουσα οθωμανική αυτοκρατορία. Κατά τραγική ειρωνεία, η διακριτή μακεδονική εθνική συνείδηση γεννιέται τότε, σχεδόν καθ' υπόδειξη του ελληνικού κράτους που διαδίδει, μέσω έντυπης προπαγάνδας3, στους ντόπιους ότι είναι εκσλαβισθέντες απόγονοι των αρχαίων μακεδόνων, σαν αντίβαρο στην συνεχιζόμενη εκβουλγαροποίηση του πληθυσμού. * Η γέννηση των εθνών δεν σημαίνει την εθνική αφύπνιση κάποιων πληθυσμών που είχαν έτσι και αλλιώς κάποια κοινά χαρακτηριστικά, όπως η γλώσσα ή η θρησκεία, αλλά αντίστροφα είναι η επίκτητη οικοδόμηση αυτών των κοινών χαρακτηριστικών και ο συνεπαγόμενος, ταυτόχρονα αναγκαστικός και οικειοθελής4, διαχωρισμός των πληθυσμών, οι οποίοι μπορούν μέσω αυτών των κοινών στοιχείων να δομήσουν μια κοινή φαντασιακή κοινότητα. Σε κάθε περίπτωση η δόμηση των εθνών είναι παράγωγο της ανάδυσης των αστικών τάξεων, οι οποίες μοιράζουν ανθρώπους και εδάφη, περιχαράσσουν για να δημιουργήσουν εσωτερικές αγορές, καπιταλιστικοποιούν τις κοινωνικές σχέσεις και καθορίζουν η κάθε μία το ζωτικό της χώρο – το έθνος είναι η ιδεολογία που εξουσιοδοτεί την αστική τάξη να φέρει εις πέρας αυτή τη διαδικασία. Με απλά λόγια, πρώτα η ελληνική αστική τάξη αποφάσισε να κατακτήσει, και εν τέλει το κατάφερε, το μακεδονικό έδαφος, και μετά αναγκαστικά «ελληνοποίησε» τους υπάρχοντες πληθυσμούς5.

* Η στάση του ελληνικού κράτους να μην αναγνωρίζει την ύπαρξη συνολικά των μακεδόνων ή της γλώσσας τους υπαγορεύεται από την θέση ισχύος στην οποία και βρίσκεται σήμερα. Το 1925 μετά την συνθήκη των Σεβρών το ίδιο το ελληνικό κράτος τύπωσε -και μετά από λίγους μήνες κατέστρεψε- το Abecedar (Αμπετσένταρ), αλφαβητάρι στα μακεδονικά, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί στη διδασκαλία των κομματιών του πληθυσμού που μιλούσαν την γλώσσα.6 * Η οποιαδήποτε αιματολογική αφήγηση σχετικά με την συγκρότηση του ελληνικού ή του μακεδονικού έθνους είτε είναι φυλετιστικών/ναζιστικών αναφορών, είτε είναι παντελώς ανιστόρητη. Πέρα από τις αυτονόητες προσμίξεις μεταξύ διαφορετικών φύλων, είναι η ανάγκη που κάνει τους ανθρώπους να αλλάζουν γλώσσα, θρησκεία ή στρατό και όχι προφανώς κάποια γονιδιακή ομοιότητα. Στην μακεδονία, στα τέλη του 19ου, ο πληθυσμός διοικείται από τέσσερα διακριτά βιλαέτια (ορθόδοξο, εβραϊκό, μουσουλμανικό και αρμένικο) στα οποία υπάρχει κινητικότητα μεταξύ των πληθυσμών που πολλές φορές αλλάζουν βιλαέτι ανάλογα με την φορολογία, το επάγγελμά τους, το σχολείο που φοίτησαν ή την όποια δυνατότητα κοινωνικής ανόδου, ενώ ταυτόχρονα και η κατανομή των γλωσσών είναι συνδεδεμένη με οικονομικά χαρακτηριστικά: Ελληνικά μιλάνε οι έμποροι, λίγα τούρκικα όλοι λόγω της οθωμανικής εξουσίας, μακεδονικά και βουλγάρικα οι φτωχοί αγρότες. Αυτή τη ρευστότητα μεταξύ των εθνικών προσδιορισμών θα εκμεταλλευτεί η ελληνική αστική τάξη και με εργαλείο κυρίως την εκκλησία7, που εκτός των άλλων είχε και έλεγχο της εκπαίδευσης, θα στρατολογήσει στην ελληνική εθνική ιδέα ένα σημαντικό κομμάτι του μακεδονικού πληθυσμού. * Η ενασχόληση της ελληνικής αστικής τάξης με την μακεδονία θα πάρει εντατική μορφή μόνο μετά την εμφάνιση της ΕΜΕΟ8, οργάνωσης που πολεμάει για την απελευθέρωση της μακεδονίας και η οποία θα οργανώσει και θα πραγματοποιήσει την επανάσταση του Ίλιντεν. Οι ελλαδίτες μακεδονομάχοι ήταν εξοπλισμένες από την ελλάδα συμμορίες

που σε πρώτο χρόνο συμμάχησαν με τον τούρκικο στρατό9 στην καταπολέμηση της μακεδονικής ανταρσίας προκειμένου να ανακτήσει ο ελληνικός εθνικισμός το χαμένο έδαφος. Η συμμαχία μακεδονομάχων – οθωμανών πέρα από συμμαχία αστικής τάξης – κράτους ενάντια στον εξεγερμένο φτωχό πληθυσμό είναι και βαθιά αντιδραστική - οι μακεδονομάχοι πρεσβεύουν τον εθνικιστικό διαχωρισμό, ενώ τουλάχιστον αρχικά η ΕΜΕΟ τη διεθνιστική επανάσταση. Σε δεύτερο χρόνο, οι ένοπλες ομάδες των μακεδονομάχων εξασφάλιζαν τη διάδοση της ελληνικής εθνικής ιδεολογίας κάνοντας χρήση τρομοκρατικών μεθόδων επί του πληθυσμού.10 Αυτές οι μέθοδοι θα μείνουν ανεξίτηλα χαραγμένες στις μνήμες των ντόπιων και θα τις βρουν μπροστά τους το ελληνικό κράτος (και παρακράτος), την δεκαετία του ΄90, που στην προσπάθειά του να τονώσει το εθνικό φρόνημα των κατοίκων θα γεμίσει διάφορα χωριά της φλώρινας11 με προτομές των μακεδονομάχων, τις οποίες και οι κάτοικοι σπάνε, ξηλώνουν ή κλέβουν, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις συγκρούονται και με χρυσαυγίτες που έρχονται να αποδώσουν φόρο τιμής, με αποτέλεσμα ολόκληρα χωριά να οδηγούνται στα δικαστήρια12. * Η ελληνική αστική τάξη κατακτώντας τα μακεδονικά εδάφη εκσυγχρόνισε και τις τοπικές κοινωνικές σχέσεις προκειμένου να ενταχθούν στο καπιταλιστικό μοντέλο παραγωγής. Με αυτό τον τρόπο θα εμφανιστεί στα μακεδονικά χωριά ο θεσμός της οικογένειας που θα αντικαταστήσει την ζάντρουγκα ή πατρία, πατριαρχική κοινωνική δομή που την αποτελούσαν 30 έως 40 άτομα, συγγενικά μεταξύ τους, με ένα αρχηγό, κλειστή εσωτερική οικονομία, κοινή ιδιοκτησία και αυτονομία ως προς την επιβίωση. * Το ελληνικό κράτος θα αποκτήσει την πραγματική κυριαρχία στην μακεδονία και τη θράκη μόνο μετά την μαζική έλευση των μικρασιατών προσφύγων που φέρουν μαζί τους και τον εθνικό τους προσδιορισμό για τον οποίο άλλωστε και εκδιώχτηκαν από την τουρκία. Μέχρι τότε τα νούμερα είναι χαρακτηριστικά της πολυεθνικότητας τόσο της μακεδονίας, όσο και της θεσσαλονίκης καθώς, σύμφωνα με την απογραφή του 1904 με βάση τη γλώσσα, στη μακεδονία κατοικούν: 896.496 βούλγαροι (στους οποίους προσμετρούνται και οι ομιλούντες την μακεδονική),

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

συγκρινόμενοι προς 307.000 έλληνες, 100.717 σέρβους και 99.000 βλάχους. Στη θεσσαλονίκη αντίστοιχα, πόληεμπορικό κέντρο της εποχής, σε απογραφή που έγινε τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα, το 40% της πόλης κατοικείται από εβραίους, το 29% από μουσουλμάνους και το 25% από ορθόδοξους χριστιανούς. Η ελληνοποίηση της περιοχής επέβαλε, μεταξύ άλλων, την αλλαγή ονομάτων σε 1.700 χωριά στην μακεδονία αλλά και το κάψιμο και την ισοπέδωση της πόλης του Κιλκίς, τον Ιούνη του '13, όπως και την εκδίωξη όλων των κατοίκων της, μετά την σκληρότερη μάχη του ελληνοβουλγαρικού πολέμου - πόλη που το ελληνικό κράτος ξανα-έφτιαξε αμέσως μετά, από την αρχή, φροντίζοντας να μείνουν σε αυτήν πρόσφυγες από τη μικρά ασία. Ουσιαστικά, η ελληνοποίηση των μακεδονικών περιοχών παραμένει ζητούμενο για πολλές δεκαετίες ακόμα - χαρακτηριστική είναι η οδηγία της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας13, το 1982, που προτείνει μέτρα εξελληνισμού της περιοχής ανάμεσα στα οποία είναι η μίσθωση λακέδων που θα επιβάλλουν την ελληνική γλώσσα στον κύκλο των ανθρώπων που επηρεάζουν, η παρεμπόδιση ελλήνων υπηκόων να σπουδάσουν στη γειτονική χώρα, η στρατολόγηση στον στρατό και την αστυνομία κατοίκων της φλώρινας προκειμένου να τους στείλουν υποχρεωτικά σε άλλες περιοχές και η σύναψη γάμων γυναικών που μιλάνε μακεδονικά με χωροφύλακες και καραβανάδες14.

ζήτημα σε ποιον ανήκει η μακεδονία μετεξελίσσεται στο ερώτημα σε ποιόν ανήκουν οι μακεδόνες ακριβώς όπως και στις αρχές του αιώνα, αυτή τη φορά όμως στο εσωτερικό του κομμουνιστικού κινήματος. * Η έκρηξη του μακεδονικού ζητήματος θα συμβεί αναπόφευκτα κατά την διάρκεια του εμφυλίου όταν και ο εγκλωβισμένος στα μακεδονικά εδάφη ΔΣΕ θα συμμαχήσει με τη ΝΟΦ18, μια μακεδονική οργάνωση που ιδρύθηκε στα Σκόπια, το 1945, και η οποία ακροβατεί ανάμεσα στον σοβινισμό και τον σοσιαλισμό με τον ίδιο τρόπο που ακροβατούν όλα τα αριστερά εθνικο-απελευθερωτικά κινήματα. Τα τελευταία δύο χρόνια του εμφυλίου το ΚΚΕ σταδιακά θα υιοθετήσει όλο και πιο φιλομακεδονικές θέσεις καταλήγοντας στην ανοιχτή δήλωση σχετικά με την ανεξαρτησία του μακεδονικού κράτους σε περίπτωση νίκης του ΔΣΕ19. Η στάση του ΚΚΕ οφείλεται σε ένα κράμα πολιτικού τυχοδιωκτισμού καθώς η προοπτική νίκης σε όλο τον ελλαδικό χώρο φάνταζε πλέον αδύνατη από την μια πλευρά και από την άλλη στην απρόσκοπτη εκτέλεση των σοβιετικών γεωπολιτικών συμφερόντων που αποσκοπούσε έτσι στο χτύπημα του Τίτο με την πιθανή ενσωμάτωση και της γιουγκοσλαβικής μακεδονίας στο νέο κράτος.

ΙΙ Το μακεδονικό ζήτημα, το κομμουνιστικό κίνημα και ο εμφύλιος πόλεμος Από την δεκαετία του '20 και μέχρι το τέλος του εμφυλίου, το μακεδονικό θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την δράση του ΚΚΕ, το οποίο δρα σε συμφωνία με την τρίτη διεθνή στην κατεύθυνση της κοινωνικής επανάστασης, όχι μόνο στην ελλάδα αλλά σε όλο τον βαλκανικό χώρο. Το 1924 το ΚΚΕ υιοθετεί τη θέση για «Ενιαία και Ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη» με από κοινού επανάσταση και συνένωση των τριών μακεδονιών ενώ χαρακτηριστική είναι η δήλωση του γραμματέα του Π. Πουλιόπουλου: «όποιος αρνείται την ύπαρξη άλυτου ως τώρα εθνικού Μακεδονικού Ζητήματος στην Ελληνική, Βουλγαρική και Σέρβικη Μακεδονία, είναι δίχως άλλο λακές της μπουρζουαζίας». Τη στάση του αυτή το ΚΚΕ θα την πληρώσει με τις λεγόμενες «δίκες των αυτονομιστών» οι οποίες πήραν διεθνή διάσταση, αφού οι κατηγορούμενοι αντιμετώπιζαν ακόμα και την ποινή του θανάτου, αν και εν τέλει αθωώθηκαν. * To ζήτημα των τριών κομματιών της μακεδονίας αποτέλεσε σημείο ρήξης και ανάμεσα στα κομμουνιστικά κόμματα ελλάδας, γουγκοσλαβίας και (λιγότερο) βουλγαρίας την δεκαετία του ‘40, τα οποία και αλλάζουν τη στρατηγική τους ετεροκαθοριζόμενα, είτε το ένα από το άλλο σχετικά με τις υπαρκτές ιδεολογικές διαφωνίες τους και τις γεωπολιτικές τους προεκτάσεις -όπως η σύγκρουση Στάλιν/Τίτοείτε επειδή αδυνατούν να συγκρουστούν με την εθνική ιδεολογία των κρατών τους. Έτσι αιτήματα όπως η ανεξαρτησία (όλης) της μακεδονίας15 στα πλαίσια της αυτοδιάθεσης των λαών, όπως διακήρυττε η κομμουνιστική διεθνής, και το αντίστροφο του, η αναγνώριση της (κάθε μιας) μακεδονικής μειονότητας εντός των άλλων κρατών, την μια κατατείθονται από το ΚΚΕ με την διαφωνία του ΚΚΓ16 και την άλλη ακριβώς αντίστροφα ανάλογα με το ποιος είναι σε θέση ισχύος στην προσπάθεια προσεταιρισμού του, υπό σύσταση, μακεδονικού κράτους. Εάν στην συγκεκριμένη εξίσωση προστεθεί και η ρευστοποίηση, λόγω του εμφυλίου, των συνόρων ανάμεσα σε ελλάδα, γιουγκοσλαβία και βουλγαρία που επιτρέπει στους κομμουνιστές μακεδόνες να αλλάζουν κράτος ανάλογα με τις εξελίξεις των εχθροπραξιών ή τις πολιτικές θέσεις τους17, συμπερασματικά το

εφημερίδα δρόμου

* Η διαδικασία εθνικής ομογενοποίησης των πληθυσμών των βαλκανίων διήρκησε όλο τον 20ο αιώνα και σε κάποιες περιπτώσεις (Μακεδονία, Αλβανία) είναι ακόμα ανολοκλήρωτη – σε κάθε περίπτωση πραγματοποιήθηκε με πολέμους, πογκρόμ και εθνοκαθάρσεις. Τη δεκαετία του '40 στα εδάφη του ελληνικού κράτους συντελέστηκαν μια σειρά από εθνοτικές συγκρούσεις, στα πλαίσια του δευτέρου παγκοσμίου, που εξέφραζαν την ανάγκη για εθνικό προσδιορισμό και την περιχαράκωση των αντίστοιχων εδαφών, η οποίες και σηματοδότησαν με την ήττα τους και το τέλος αυτών των επιδιώξεων. Οι τσάμηδες που ηττήθηκαν από τον ΕΔΕΣ, και οι βλάχοι της θεσσαλίας, τους οπλαρχηγούς των οποίων εκτέλεσαν έναν προς έναν κομμάντος του ΕΛΑΣ, είναι περιπτώσεις εθνοτικών ομάδων που βλέποντας την διάλυση του ελληνικού κράτους, πέρασαν στο πλευρό των γερμανών/ ιταλών και επεδίωξαν τη δημιουργία ανεξάρτητων κρατιδίων ή έστω κρατικών δομών. Αυτές οι περιπτώσεις, όπως και αυτή των μακεδόνων -που συντελέστηκε όμως με το αντίστροφο πολιτικό πρόσημο- δείχνουν ότι η δεδομένη σήμερα συνοχή του ελληνικού κράτους εδραιώθηκε πάνω στην ήττα αυτών των επιδιώξεων, οι οποίες και εμφανίστηκαν ακριβώς όταν βρήκαν χώρο να εμφανιστούν. Η εθνικιστική στροφή του ΚΚΕ23 συντελέστηκε από το '40 μέχρι σήμερα σε συνάρτηση με την ομογενοποίηση του ελληνικού κράτους, την υιοθέτηση του εθνικού μύθου από σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της ελλάδας και τον εξευτελισμό του διεθνισμού από τα σοβιετικά καθεστώτα - σαν αποτέλεσμα σηματοδότησε την αμοιβαία επωφελή επανένταξη του στον σύστημα πολιτικής εκπροσώπησης. ΙΙΙ Η υλική υπόσταση του εθνικισμού

* Η στενή συνεργασία του ΚΚΕ με τη ΝΟΦ είναι και η αιτία της μαζικής στρατολόγησης μακεδόνων στον ΔΣΕ, και συνεπώς ο λόγος που τόσο μεγάλο κομμάτι των πολιτικών προσφύγων του εμφυλίου ήταν μακεδονικής καταγωγής. Ουσιαστικά ένα τμήμα των ανταρτών του ΔΣΕ πολεμούσε και για ζητήματα εθνικού αυτοπροσδιορισμού εκτός από τις γενικότερες κοινωνικές αιχμές του εαμικού κινήματος. Αυτή η αναγκαιότητα εθνικού προσδιορισμού, και ακόμα περισσότερο αυτοάμυνας απέναντι στις συμμορίες της λευκής τρομοκρατίας, είναι που εκφραζόταν ενίοτε με το αίτημα της ισότητας εντός του ελληνικού κράτους και ενίοτε με το αίτημα της αυτονόμησης. Αυτή τους την δράση δεν θα τους συγχωρήσει ποτέ το ελληνικό κράτος, το οποίο τους απέκλεισε από τον επαναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων το 1982 –επιτράπηκε μόνο στους «έλληνες το γένος» να επιστρέψουν– ενώ είχε ήδη δώσει τα χωράφια και τα σπίτια τους, ακόμα και αυτά των οικογενειών τους, ακόμα και εάν δεν είχαν εμπλακεί στον εμφύλιο, σε χωροφύλακες και φασίστες με τον μετεμφυλιακό νόμο 253620. Η «νόμιμη» καταπάτηση αυτών των ιδιοκτησιών, η δημιουργία διαφόρων μακεδονικών οργανώσεων στις οποίες συμμετέχουν οι νέοι ιδιοκτήτες προκειμένου να αποτρέψουν την πιθανή διεκδίκησή τους, όπως και συνολικά η εκδικητική αντίληψη του ελληνικού κράτους απέναντι στον μακεδονικό πληθυσμό θα οδηγήσει το ελληνικό κράτος στην απαγόρευση επίσκεψης τους στη χώρα21 ακόμα και το 2003 όταν και αιτήθηκαν κάποιοι που βρίσκονταν ακόμα εν ζωή να επισκεφτούν τις περιοχές στις οποίες κάποτε έζησαν και πολέμησαν στο πλευρό του ΔΣΕ22.

Ο ελληνικός εθνικισμός, όντας εθνικισμός, είναι μοιραία επιθετικός. Έτσι η «μακεδονικότητα» των κατοίκων των μακεδονικών περιοχών που βρίσκονται στην ελλάδα δεν θίχτηκε το 1992 αφού μακεδονικό κρατίδιο υπήρχε ήδη περίπου 50 χρόνια, απλά τότε υπήρχε η δυνατότητα αμφισβήτησης συνολικά της ύπαρξης του μακεδονικού κράτους. Ταυτόχρονα εμφανίστηκε και η προοπτική υλικών απολαβών και μάλιστα πολυεπίπεδων: Η εθνικιστική επιθετικότητα του ελληνικού εθνικού κορμού είχε απώτερο σκοπό την εισβολή στην μακεδονία και τον διαμοιρασμό της σε ελλάδα, αλβανία και σερβία – σχέδιο το οποίο όταν δεν απέδωσε αντικαταστάθηκε: το οικονομικό εμπάργκο έκλεισε την μοναδική δίοδο του μακεδονικού κράτους προς τα ανεπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη με αποτέλεσμα την πτώση της αξίας των εμπορευμάτων και την συνεπακόλουθη «μαύρη» αγορά τους έναντι ελαχίστου κόστους από τους έλληνες καπιταλιστές. Ταυτόχρονα, οι οικονομικές σχέσεις είναι και στην περίπτωση του μακεδονικού πολυδιάστατες: η ψυχολογία της μάζας των μακεδονομάχων διαδηλωτών από το '92 μέχρι σήμερα φέρει το σαφές στίγμα της μισθολογικής και καταναλωτικής υπεροχής, και με όχημα την επιδιωκόμενη ηγεμονική θέση της ελλάδας στα βαλκάνια διεκδικεί την κατωτερότητα των μακεδόνων προλετάριων, από την οποία και τρέφεται, πολιτικά, ηθικά και σε κάποιο βαθμό οικονομικά. * Η υλική υπόσταση του εθνικισμού βρίσκει φυσικά τις εκφράσεις της και στην άλλη πλευρά. Η αντι-αισθητική μετατροπή του κέντρου, από το καθεστώς Γκρουέφσκι, των σκοπίων σε θεματικό πάρκο24 σχετικό με την αρχαία μακεδονία, και οι συνεπαγόμενες οικοδομικές/κατασκευαστικές εργασίες σήμαινε ταυτόχρονα και την έξοδο από την, τεράστια, ανεργία για κάποιο σημαντικό κομμάτι του πλη

→

10 →

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

εφημερίδα δρόμου

θυσμού που εντάχθηκε, για τόσο ευτελείς λόγους, στον εκεί εθνικιστικό συρφετό25. ΙV Η κατάσταση σήμερα Η διαπίστωση που γίνεται ευχή ότι οι μακεδονομάχοι διαδηλωτές δεν είναι όλοι εθνικιστές ή φασίστες είναι παραπλανητική. Τα συλλαλητήρια έχουν εθνικιστικό περιεχόμενο, ομιλητές, σύμβολα, πράξεις, διοργανωτές, ομάδες κρούσης και ηγεσία, και προφανώς αποτελούν πολιτικές εκδηλώσεις ξεκάθαρα εθνικιστικού περιεχομένου. Περισσότερο απ' όλα όμως τοποθετούνται και πράττουν ενάντια στον εσωτερικό εχθρό, όπως έδειξε ο εμπρησμός της Libertatia -τον οποίο, σημειωτέον, αρχικά απέκρυψαν τα καθεστωτικά μμε για να μην χαλάσουν το εορταστικό πανεθνικό κλίμα- ή η απόπειρα επίθεσης στα εξάρχεια στο συλλαλητήριο της Αθήνας. Αν τώρα οι ακολουθητές δεν είναι ή δεν δηλώνουν εθνικιστές είναι αδιάφορο, όσο για παράδειγμα αδιάφορο είναι αν όλοι όσοι κατεβαίνουν στις πορείες για τον Γρηγορόπουλο είναι αναρχικοί. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι αυτή τη στιγμή εκφράζεται στον δρόμο μια ακροδεξιά δυναμική που αναπόφευκτα, λόγω του σύριζα, επρόκειτο να εκραγεί – και της οποίας την έκρηξη δημιούργησε η κινητοποίηση όλου του ελληνικού παρακράτους26. Αν κάποιες αριστερές ή «αριστερές»27 ομάδες βλέπουν αντικυβερνητικούς πατριώτες, αντιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά28 και πεδίο παρέμβασης στον εθνικιστικό εσμό, αυτό έχει να κάνει με τους δικούς τους

– αυτή είναι η αιτία της εμφάνισης τους στην ιστορία. Η συντήρησή τους είναι η κόλαση των προλετάριων, και η εκ των έσω καταστροφή τους δεν μπορεί παρά να σηματοδοτήσει την κοινωνική απελευθέρωση. Υποσημειώσεις: [1] όπως για παράδειγμα εξίσου αυθαίρετη είναι η εγκόλπωση εντός του ελληνικού μύθου ταυτόχρονα και του ελληνικού και του μακεδονικού πολιτισμού, οι οποίοι ήταν διαφορετικά φύλα, είχαν διαφορετικές γλώσσες, και βρίσκονταν και σε πόλεμο μεταξύ τους. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι συνολικά η ιδεολογική κατασκευή του «ελληνοχριστιανικού» πολιτισμού συντελέστηκε από το 1860 ως το 1877 οπότε και ο Παπαρρηγόπουλος θα εκδώσει την, ακραία αντιεπιστημονική, «ιστορία του ελληνικού έθνους» [2] ο βίαιος εξελληνισμός των αρβανιτών για παράδειγμα, μιας τεράστιας πληθυσμιακής ομάδας χωρίς συνεκτική εθνική αφήγηση που κατοικούσε στα εδάφη του ελληνικού κράτους, με μεθόδους όπως η μαζική αναγκαστική βάπτιση, όπου απλά τους πετούσαν μαζικά σε ποτάμια ή απαγόρευση χρήσης της αρβανίτικης γλώσσας [3] εκτός των άλλων, στο τέλος του 19ου αιώνα το ελληνικό Υπ. Εξωτερικών τύπωσε με λατινικούς χαρακτήρες ένα μικρό εγχειρίδιο «Η ζωή και τα κατορθώματα του Μ. Αλεξάνδρου» με τόπο έκδοσης «Βενετία» (ενώ τυπώθηκε στην Αθήνα) στην τοπική μακεδονική γλώσσα (πρόκειται για μία από τις πρώτες καταγραφές της) και το μοίραζε στα χωριά προκειμένου να εξηγήσει στο ντόπιο πληθυσμό ότι αυτοί είναι απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου [4] οικειοθελής με τον τρόπο που στρατεύεται κάποιος σε μια ιδεολογία και αναγκαστικός, όσον αφορά τις άμεσες εφαρμογές αυτής της ιδεολογίας όπως είναι οι βίαιες ανταλλαγές πληθυσμών ή οι φυλετικές εκκαθαρίσεις [5] χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ρήση του πρωθυπουργού της Ελλάδος Χαρίλαου Τρικούπη στα τέλη του 19ου αιώνα (1880) «...όταν έρθει ο μέγας πόλεμος η Μακεδονία θα γίνει ελληνική ή βουλγαρική κατά τον νικήσοντα. Αν την λάβωσι οι Βούλγαροι, δεν αμφιβάλλω ότι θα εκσλαβίσωσι τον πληθυσμό μέχρι των θεσσαλικών συνόρων. Αν ημείς την λάβωμεν, θα τους κάνουμε όλους Έλληνες» [6] στην αστική «συντακτών» άρθρο για την επίσημη αναγνώριση της μακεδονικής γλώσσας από το ελληνικό κράτος: http://www.efsyn.gr/ arthro/otan-ypirhe-makedoniki-glossa

Τα συλλαλητήρια έχουν εθνικιστικό περιεχόμενο, ομιλητές, σύμβολα, πράξεις, διοργανωτές, ομάδες κρούσεις και ηγεσία, και προφανώς αποτελούν πολιτικές εκδηλώσεις ξεκάθαρα εθνικιστικού περιεχομένου. ανομολόγητους (και ανιστόρητους) πόθους για δημιουργία πατριωτικών μετώπων29, με τον φετιχισμό της σημαίας και την επικίνδυνη πλειοδοσία σε πατριωτισμό όπως εκφράζεται από την αριστερά με την φράση κλειδί: εμείς είμαστε οι πραγματικοί πατριώτες. Σε κάθε περίπτωση η τύχη όσων αριστερών κατέβουν στο δρόμο για τη μακεδονία είναι αναπόφευκτη: είτε θα ενσωματωθούν στους φασίστες, όπως ο Καραμπελιάς και το άρδην, ή έστω θα πάρουν θέση δίπλα στους κρυπτοφασίστες όπως το επαμ, είτε θα διαλυθούν λόγω των ακραίων πολιτικών τους αντιφάσεων. * Πέρα από τα προφανή, οι εθνικιστικές συγκεντρώσεις εμφανίζουν και άλλες, ενδοεξουσιαστικές αυτή τη φορά, αιχμές της σύγκρουσης: ο Σαββίδης, εκ των χορηγών των μακεδονομάχων διαθέτει πλέον πολιτικό προσωπικό, (τον Φραγκούλη – μέλος του δ.σ του παοκ), ιδεολογικό χώρο, τους δικούς του παοκτζήδες σαν ιδιωτικό στρατό, και μεγάλο κεφάλαιο, και συνεπώς ετοιμάζεται να χαράξει τα σύνορα του δικού του φέουδου, ακριβώς όπως έκανε ο Μαρινάκης στον Πειραιά. Ταυτόχρονα, στο γεωπολιτικό επίπεδο, σαν άνθρωπος του ρώσικου κράτους, επιδιώκει το -μέσω του εθνικισμού- μπλοκάρισμα της εισόδου του μακεδονικού κράτους στο νάτο, με την οποία ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός επεδίωκε να ενισχύσει αισθητά τη θέση του στη βαλκανική σκακιέρα. * Το μακεδονικό και το ελληνικό έθνος και τα παραγόμενα από αυτό κράτη δεν είναι τίποτα περισσότερο από φαντασιακοί δεσμοί μεταξύ συγκρουόμενων κοινωνικών τάξεων

[7] αναφερόμαστε σε εποχές όπου η εκκλησία κατείχε το μέγιστο μερίδιο πραγματικής εξουσίας επί πληθυσμών με ακραία ποσοστά αναλφαβητισμού, όπου ένα παπάς ή ένας δάσκαλος μπορούσαν να καθορίσουν, σε μικρό χρονικό διάστημα, τη γλώσσα ολόκληρων περιοχών [8] Η ΕΜΕΟ, η οποία ιδρύθηκε το 1893 ενώ αρχικά ήταν οργάνωση σοσιαλιστικού προσανατολισμού με ριζοσπαστικό κοινωνικό πρόγραμμα και μακεδονική εθνική ιδεολογία, σταδιακά θα προσεγγιστεί από βούλγαρους εθνικιστές και πράκτορες που αποσκοπούσαν στην ενσωμάτωση της μακεδονικότητας εντός του βουλγάρικου εθνικού μύθου, οι οποίοι και εν τέλει, όχι αναίμακτα, θα επικρατήσουν στο εσωτερικό της [9] ήδη από το 1878 οι πρώτοι Έλληνες οπλαρχηγοί που μπαίνουν στη Μακεδονία στέλνουν γράμματα στις τοπικές αρχές λέγοντας ότι δεν θα συγκρουστούν με τους Τούρκους, ότι μόνο στόχο τους έχουν τους Βούλγαρους και ότι θα συνεργαστούν με τις αρχές (αναλυτικά εδώ: http:// www.iospress.gr/extra/makedoniko-2.htm) [10] «Ως το φθινόπωρο του 1905 ένα βασίλειο τρόμου είχε εγκαθιδρυθεί σε όλη την κεντρική Μακεδονία», Henry N. Brailsford, ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας Manchester Guardian. Είναι η αρχή από τα Μυστικά του Βούρκου που δημοσίευσε σε σειρές το περιοδικό Sarajevo (http://www.sarajevomag.gr) και πλέον υπάρχει και σε βιβλίο. [11] η φλώρινα είναι ιστορικά, λόγω θέσης, μια ανομοιογενής εθνοτικά πόλη [12] αναλυτικά: ο εμφύλιος των προτομών (1&2) (http://www.iospress. gr/ios2000/ios20001126b.htm) [13] πρόκειται για σημαντική υπηρεσία του ελληνικού κράτος/παρακράτους που αναφερόταν και ως «Ανωτάτη Ασφάλεια», καθώς σ'αυτήν κατέληγαν οι φάκελοι όλων των τμημάτων ασφαλείας της χωροφυλακής και της αστυνομίας πόλεων. Καταργήθηκε το 1984. [14] αναλυτικά: https://kseeath.wordpress.com/2007/11/05/μέτρα-εξελληνισμού-της-μακεδονικής-μ/ [15] είναι η περιβόητη απόφαση της Αντιφασιστικής Συνέλευσης των Λαών της Γιουγκοσλαβίας για την απελευθέρωση όλης της μακεδονίας και την δημιουργία εκεί λαικής δημοκρατίας που αναφέρεται μέχρι και σήμερα τόσο στο σύνταγμα του μακεδονικού κράτους, όσο και σαν απόδειξη του αλυτρωτισμού του από τον εγχώριο εθνικισμό [16] η προσθήκη σλάβο- είναι που ανήκει στον, αριστερό εθνικιστή, Τίτο και μέσω αυτής η προσπάθεια εγκόλπωσης της μακεδονικής εθνικής ιδέας στον σλάβικο εθνικό μύθο [17] ήδη πριν το '45 μεγάλος αριθμός μακεδόνων πέρασαν τα σύνορα για τη γιουγκοσλαβία απλά και μόνο επειδή εκεί είχαν επικρατήσει οι παρτιζάνοι και είχε ήδη σχηματιστεί μακεδονικό κρατίδιο εντός της γιουγκοσλαβίας [18] της οποίας προυπήρχε η ΣΝΟΦ - οργάνωση που εκτύπωνε δική της εφημερίδα και έκανε προσπάθειες για το άνοιγμα μακεδόνικων σχολείων και εκτύπωση βιβλίων στη μακεδονική γλώσσα και η οποία συμμετείχε στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Η ΣΝΟΦ διαλύθηκε από το ΕΛΑΣ το 1944, όταν τα δύο τμήματα της IX. Μεραρχίας του ΕΛΑΣ που αυτοχαρακτηρίζονται σαν σλαβομακεδονικά αλλάζουν όνομα και ονομάζονται σλαβομακεδονικός λαϊκός απελευθερωτικός στρατός. [19] «...και δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι, σαν αποτέλεσμα

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

της νίκης της λαϊκής επανάστασης στην Ελλάδα ο μακεδονικός λαός θα καταχτήσει και το δικαίωμα να καθορίσει την παραπέρα ανάπτυξη και τη μορφή και το περιεχόμενο της λέφτερης και ανεξάρτητης κρατικής ζωής και υπόστασης του, όπως αυτός θέλει, όπως αυτός και μόνον αυτός αποφασίζει...» Νίκος Ζαχαριάδης, Γενάρης 1949 [20] περισσότερα εδώ: http://www.iospress.gr/ios1999/ios19991121c.htm [21] «Αυτοί είναι οι χειρότεροι εχθροί της Ελλάδος» (πρωτοσέλιδο «ΑΔΕΣΜΕΥΤΟΣ», 11/7/03) [22] χαρακτηριστική η περίπτωση του κομμουνιστή δασκάλου Χατζητάσκου που ξεκίνησε το αντάρτικο το '41 στο μεσοβουνό κοζάνης, πριν ακόμα και από το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, και δεν επέστρεψε ποτέ [23] «για το ΚΚΕ μακεδονική μειονότητα δεν υπάρχει», «Ριζοσπάστης» - 1988 και εδώ : «Oι διαφορές και οι συγκρούσεις μεταξύ των διαφόρων κρατών της Γιουγκοσλαβίας μπορεί να οδηγήσουν σε εδαφικές ανακατατάξεις και διαμφισβήτηση των εθνικών συνόρων με σαφείς κινδύνους και για την χώρα μας» Χ. Φλωράκης -1991 [24] δείτε αναλυτικά: https://en.wikipedia.org/wiki/Skopje_2014 [25] εξαιρετικό κείμενο για την κατάσταση στη μακεδονία εδώ: https://ar uthlesscritiqueagainsteverythingexisting.wordpress.com/2015/06/02/ημελαγχολική-επανάσταση-της-δημοκρα/ [26] αναλυτικά οι διοργανωτές εδώ: https://www.efsyn.gr/arthro/oisynistoses-toy-neoy-makedonikoy-agona [27] η «κόκκινη γραμμή» στην έκτη παράγραφο της αντιαμερικάνικης ανακοίνωσης της (https://athens.indymedia.org/post/1583284/) ξεπλένει τους συγκεντρωμένους ενώ μια παράγραφο πριν είχε αρνηθεί την ύπαρξη μακεδονικής μειονότητας [28] ο αντιμπεριαλισμός, σαν εξόχως μανιχαϊστική αντίληψη, υποδεικνύει ότι το λαϊκό συμφέρον είναι εξ ορισμού αντιδιαμετρικό με αυτό του αμερικάνικου κράτους και συνεπώς υποδεικνύει και τη στάση κάποιων ομάδων και στο μακεδονικό ζήτημα [29] δείτε τον ρόλο της Κωνσταντοπούλου, που κάλεσε στο συλλαλητήριο, σε ζητήματα σχετικά με την Χ.Α, για παράδειγμα, εδώ: https://www. rizospastis.gr/story.do?id=8342607 Δείτε επίσης: Η γέννηση μιας παραστρατιωτικής συμμορίας (1946): (http://www. iospress.gr/ios2009/ios20090517.htm), όπως και όλες τις αναρτήσεις στο αρχείο του Ιού μετά από αναζήτηση των λέξεων μακεδονικό ή πολιτικοί πρόσφυγες Τις έρευνες του - δεξιού - Σπυρίδων Σφέτα από τις οποίες ωστόσο, με το απαραίτητο φιλτράρισμα, μπορούν να βγουν πολύτιμα συμπεράσματα: http://www.imma.edu.gr/macher/articles/07.html, http://www.imma. edu.gr/imma/history/13.html Μειονοτικά ζητήματα και εθνική συνείδηση στην ελλάδα – του Δημήτρη Λιθοξόου, εκδ. «Λεβιάθαν», Η επανάσταση του Ίλιντεν: (http://www. lithoksou.net/p/2-i-epanastasi-toy-ilinten) Συνέντευξη του Μιλόσεβιτς το 1992 όπου μεταξύ άλλων αναφέρει προτάσεις για την διάλυση του μακεδονικού κράτους που φτάνουν ακόμα και στην ένωση (!) των κρατών ελλάδας – σερβίας (http://www. sarajevomag.gr/entipa/teuhos_17/i17_p11_voice.html) Sarajevo, Tα μυστικά του Βούρκου 1 & 2: http://www.sarajevomag.gr/ entipa/teuhos_10/i10_p06_vourkos.html και http://www.sarajevomag.gr/ entipa/teuhos_11/i11_p16_vourkos.html Οι βαρκάρηδες, η μηδενιστική ομάδα της Θεσσαλονίκης 1898-1903, εκδ: Δαίμων του Τυπογραφείου Εφημερίδα Κόντρα. Άρθρα: Εθνικισμός και βιασμός της Ιστορίας 1&2

Βαγιάν

1949, χωριό Μπούκοβικ (Οξιά), Φλώρινα. Στο φόντο φαίνεται ένα κτήριο με επαναστατικά συνθήματα γραμμένα στα ελληνικά και στα μακεδονικά. Το σύνθημα καλεί σε ενότητα λέγοντας: «Ζήτω η ελεύθερη Μακεδονία στους κόλπους της λαϊκής δημοκρατικής βαλκανικής ομοσπονδίας». πηγή: babylonia.gr

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

«Όποιος ελέγχει τη Μακεδονία κρατά τα κλειδιά της Βαλκανικής»

ο ζήτημα της ονομασίας, ιστορικά απαντάται περί τα τέλη του 19ου αιώνα, στην ανάγκη των τότε λαών της περιοχής να δημιουργήσουν κράτος/ έθνος. Η πολιτική στάση της Ελλάδας απέναντι σε αυτό το ζήτημα ποικίλει ανάλογα με τις εκάστοτε πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες, με την κατάσταση να εντείνεται στα τέλη του '91 με την διάλυσης της τότε Γιουγκοσλαβίας και την ανεξαρτητοποίηση της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (πΓΔΜ). Από εκείνη την περίοδο έως και τον Σεπτέμβρη του '95 όπου υπογράφεται η Ενδιάμεση Συμφωνία οι δυο χώρες βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις σχετικά με το ζήτημα της ονομασίας, γεγονός που τοποθέτησε το ζήτημα «στον πάγο» με σκοπό την εκ νέου συζήτηση. Τον Απρίλιο του 2008, κατά τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, η Ελλάδα ασκεί βέτο στο αίτημα ένταξης της Μακεδονίας, βασιζόμενη στο ζήτημα της ονομασίας, κάτι που προκαλεί την αντίδραση των ΗΠΑ, Τουρκίας, καθώς και άλλων χωρών, χωρίς όμως να δοθεί ουσιαστική απάντηση. Αποτέλεσμα της πράξης αυτής ήταν η καταδίκη της Ελλάδας, τρία χρόνια μετά, από το διεθνές δικαστήριο της Χάγης. Φτάνοντας στο σήμερα, τόσο οι πολιτικές αλλαγές όσο και η επερχόμενη σύνοδος του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, επαναφέρουν το ζήτημα. Η αλλαγή, όμως, της κυβέρνησης στη Μακεδονία το '16, διαφοροποιεί τη μέχρι πρότινος στάση της ως προς το ζήτημα της ονομασίας. Η ελληνική άρχουσα τάξη έχει διαπραγματευτεί για το όνομα με όπλα της την εθνική -κατασκευασμένα- υπερηφάνεια και τον επιθετικό εκβιασμό, καθώς έχει βρει στήριξη και αναπαραγωγή της λογικής της σ' ένα κομμάτι κοινωνικών στρωμάτων. Ωστόσο θα έπρεπε να αντιλαμβανόμαστε τη «μάχη» για το όνομα ως κομμάτι μιας ευρύτερης διαμάχης των συμφερόντων. Συνεπώς, πρώτα απ' όλα, είναι απαραίτητο να επισημάνουμε τον ρόλο της Μακεδονίας γεωπολιτικά και ειδικότερα, ως προς την κρίσιμη τοποθεσία της και ως προς τις εξωτερικές πολιτικές σχέσεις που αναζητούν καταφύγιο, συνεργασίες και υπεράσπιση. Όταν μιλάμε για πολιτικές σχέσεις εν γένει, αναφερόμαστε στον τρόπο που οι μεγάλες δυνάμεις (Ρωσία-ΗΠΑΕΕ) αναζητούν επίμονα το ρουά ματ στην παγκόσμια σκακιέρα και προσπαθούμε να ψηλαφίσουμε το πως συγκρούονται εν τέλει τα συμφέροντα τους πάνω στην ανταγωνιστική κλίμακα του καπιταλισμού. Αυτή η αντιπαράθεση σήμερα μεταφράζεται κυρίως στην ανάγκη για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και οδών μεταφοράς της ενέργειας, με έμφαση για κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Νότια Κίνα, και στην Αρκτική θάλασσα και την κατ' επέκταση εκμετάλλευση οδών στις αντίστοιχες χερσονήσους. Ο λεγόμενος «ενεργειακός πόλεμος» αντανακλάται πολιτικά και στρα-

(Γιόβαν Τσβίιτς, Σέρβος εθνολόγος) τιωτικά ως προς την τοποθέτηση των χωρών σε σχέση με το ΝΑΤΟ, το οποίο, σχετικά με τα Βαλκάνια, προετοιμάζει την τελική επικράτηση του στη περιοχή.

πολύ αδρές γραμμές αναφέρουμε, μιας που αποτελεί τεράστιο και ξεχωριστό θέμα ανάλυσης, πως η αλβανόφωνη μειονότητα στη Μακεδονία και στο κοινοβούλιο αποτελεί κομβικό παράγοντα και είναι κομμάτι τεταμένων σχέσεων λόγω των ιστορικών συνθηκών του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο και της βίας που έχουν δεκτεί, αλλά και λόγω των οραμάτων «Μεγάλης Αλβανίας» που εντοπίζονται από κάποιες πλευρές . Η Αλβανία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 2009, που το τελευταίο συχνά αναπαράγεται ως ο ρυθμιστής ανάμεσα στους εθνικισμούς, ενώ ταυτόχρονα έχει επενδύσει πρακτικά σ' αυτούς. Στο πλαίσιο αυτών των αναταραχών, και με τη στήριξη των αλβανικών κομμάτων στη νέα κυβέρνηση του Zaev (σοσιαλδημοκράτης), πρώτα-πρώτα στην ατζέντα είναι η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ με μια ουδετερότητα αυτή τη φορά ως προς τη χρήση του ονόματος. Ο πρωθυπουργός εμφανίζεται

εφημερίδα δρόμου

ως ζωτικό χώρο με τα γνωστά αποτελέσματα (πόλεμος σε Συρία, Ιράκ, Ουκρανία). Η περιοχή της Μακεδονίας, ως σταυροδρόμι, είναι κομβική για όλες τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και αυτό που παρατηρούμε σαν κυρίαρχη συνθήκη είναι η τελική επικράτηση του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια με τα οικονομικά συμφέροντα και τις στρατιωτικές απαιτήσεις να ικανοποιούνται. Το ζήτημα της ονομασίας, παρουσιάζεται σαν το κύριο εθνικό θέμα εδώ και δεκαετί-

Η Σερβία αποτελεί τον μόνο σύμμαχο πλέον της Ρωσίας στην περιοχή ενώ το Κόσσοβο και οι γύρω περιοχές, είτε αποτελούν ήδη κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, είτε βρίσκονται υπό διαπραγματεύσεις για την ένταξη τους (όπως η Μακεδονία και η Βοσνία). Η Σερβία αποτελεί τον μόνο σύμμαχο πλέον της Ρωσίας στην περιοχή ενώ το Κόσσοβο και οι γύρω περιοχές, είτε αποτελούν ήδη κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, είτε βρίσκονται υπό διαπραγματεύσεις για την ένταξη τους (όπως η Μακεδονία και η Βοσνία). Μάλιστα, το Κόσσοβο, με το βάρος της πρόσφατης ιστορίας της σύρραξης του με τη Σερβία το '99, που προκάλεσε την «ειρηνική» επέμβαση του ΝΑΤΟ στη περιοχή, αποτελεί από τις κυριότερες βάσεις του στα Βαλκάνια. Η Μακεδονία (ΠΓΔΜ) λοιπόν και λόγω της θέσης της, και λόγω του γενικότερου σχεδιασμού για επικράτηση των ΗΠΑ στα Βαλκάνια, είναι από τα πλέον απαραίτητα κομμάτια. Αυτές οι πιέσεις από πλευράς των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με το αισθητό πρόβλημα που δημιουργούσε η Ελλάδα την περίοδο των διαπραγματεύσεων όπως αναφέρθηκε και πριν αναδεικνύονται, με το πως έχει συντεθεί το πολιτικό πεδίο της αστικής κυβέρνησης στη Μακεδονία, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Μέχρι και το 2016 το κόμμα του Gruevski (VMRO-DPMNE), ως μια έκφραση αντίστοιχου με τα ελληνικά δεδομένα, εθνικιστικού παραληρήματος, βρισκόταν στην εξουσία. Σε μια προσπάθεια πιθανής συμμαχίας με τη Σερβία και έχοντας μια φιλορωσική στάση, δεν έβαλε επιτακτικά το ζήτημα ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ. Αντίθετα, διατηρούσε επιφυλάξεις ως προς τις ΗΠΑ. Ωστόσο μετά από πολιτικές αναταραχές, πριν και μετά το 2016, οι συσχετισμοί μεταβάλλονται. Συγκεκριμένα και με αποκορύφωμα, την άνοιξη του 2017, επιχειρείται η ανάδειξη του Xhaferi, αλβανού πρώην διοικητή του UCK* (Kosovo Liberation Army) σε πρόεδρο της Βουλής, όπου εισβάλουν στο κοινοβούλιο, επί της διαδικασίας οπαδοί του Gruevski. Ενδεικτικά και σε

διαλλακτικός και ανοιχτός στις διαπραγματεύσεις. Δίχως λοιπόν να αγνοούμε τις τοπικές εσωτερικές αντιθέσεις των εκάστοτε κρατών, δεν μπορούμε να αποκρύψουμε τις πιέσεις που υπήρξαν από πλευράς των ΗΠΑ και αντίστοιχα της Ρωσίας, ούτε μπορούμε να αποκλείσουμε τον γενικότερο σχεδιασμό που συμβαίνει στα Βαλκάνια κατά πρώτον, εις όφελος της στρατιωτικής επικράτησης του ΝΑΤΟ και συνεπώς της αναμέτρησης του με την Ρωσία και κατά δεύτερον της οικονομικής κυριαρχίας του μέσω των ενεργειακών οδών. Ως προς το τελευταίο, και ανοίγοντας νέο σύνθετο θέμα, η διαπάλη για τη μεταφορά φυσικού αερίου είναι σύνθετη. Γεωπολιτικά, ενώ η επικράτηση στην Ανατολική μεσόγειο είναι σημαντική, η μεταφορά στη νότια Ευρώπη είναι επίσης κομβική, με το σταυροδρόμι να είναι η βαλκανική χερσόνησος. Να σημειωθεί πως αυτός ο ανταγωνισμός δεν αφορά μόνο αυτές τις δύο δυνάμεις αλλά και άλλες χώρες και ενώσεις, συμπεριλαμβανομένου της Βρετανίας, της ΕΕ και της Κίνας. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ, προωθούν το σχέδιο του αγωγού Nabucco1 (η διαδρομή του περιλαμβάνει Αζερμπαϊτζάν - Τουρκία - Βουλγαρία - Ρουμανία - Ουγγαρία - Αυστρία) που θα συνδέει τον Καύκασο και την Μέση ανατολή με την Ευρώπη, ενώ η Ρωσία προωθεί τον αγωγό Southstream3 με εναλλακτική τον αγωγό Turkstream2. Ωστόσο τα επιμέρους πλεονεκτήματα των δύο δυνάμεων είναι πως η Ρωσία διαθέτει δικούς της πόρους φυσικού αερίου και συμμετέχει σε συρράξεις (Ουκρανία, Γεωργία, Συρία) κυρίως για την οικονομική επέκταση της ως προς την Ευρώπη, ενώ οι ΗΠΑ, μέσω του πλεονεκτήματος του ΝΑΤΟ, διεκδικεί κυρί-

[1, 2, 3] χάρτες των σχεδίων για τους τρεις κύριους αγωγούς:

ες και βλέπουμε μια προσπάθεια να ανοίξει ξανά, με πρόθεση αυτή τη φορά να κλείσει, και από τις δύο πλευρές -Ελλάδα και Μακεδονία- ως προς την πλέον ξεκάθαρα συντονισμένη ανάγκη των κρατών να ευθυγραμμιστούν με τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ, ενισχύοντας τη συμμετοχή τους υλικά και ηθικά, στο παιχνίδι του καπιταλισμού, εις βάρος των καταπιεσμένων, σε παγκόσμια κλίμακα. konsouela, σκ.

(Επισημάνουμε πως η πλήρης κατανόηση του πως συγκρούονται τα επιμέρους συμφέροντα είναι πολύ περίπλοκη και δεν καλύπτεται από ένα άρθρο καθώς προϋποθέτει τουλάχιστον αναφορές και σε άλλα κομβικά γεωπολιτικά ζητήματα όπως τη διαπάλη για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στη Κύπρο κ.α) Υποσημειώσεις: *UCK= (αλβανικά: Ushtria Çlirimtare Kombëtare – UÇK, σλαβομακεδονικά: Ослободителна Национална Армија – ОНА, γνωστή και ως «Ουτσέκα»). Υπήρξε αλβανική παραστρατιωτική οργάνωση που ζητούσε την απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990.

εφημερίδα δρόμου

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

Τα ονόματα που αλλάζουν είναι τα απομεινάρια των ιαχών του πολέμου

ίναι γνωστό, πως όταν τα κράτη προσπαθούν να επεκταθούν, το πρώτο πράγμα που επιδιώκουν είναι η διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης, γεγονός που είναι αδύνατο να συμβεί αν πρώτα δεν επιβληθούν βίαια η εθνική ιστορία και η πολιτιστική συνάφεια. Η αλλαγή των ονομάτων ολόκληρων περιοχών, έπεται των πολεμικών συρράξεων και αποτυπώνει την πάσης φύσεως βία που ασκεί ο κατακτητής. Το όνομα επομένως, δεν είναι απλά μια λέξη. Αποτελεί τίτλο ιδιοκτησίας. Πρόκειται για μια πολύ κερδοφόρα εκδοχή του επεκτατικού φετιχισμού. Και το ελληνικό κράτος, σε αυτή την πολεμική επιβολή έχει αποδειχτεί «μάστορας». Η πάγια στρατηγική του να «εξαφανίζει» την πολύχρονη συμβίωση κοινοτήτων με αλλιώτικες πολιτιστικές καταβολές σε έναν τόπο, δίνοντάς του ελληνικό όνομα, αφήνει το κατακάθι της υποτιθέμενης εθνικής καθαρότητας να καταναλωθεί από τους ανιστόρητους υπηκόους, και να φουσκώσουν τα μυαλά τους. Το επικίνδυνο σήμερα είναι πως αυτή η στρατηγική ξεφεύγει για μια ακόμη φορά από το επίπεδο ενός χωριού ή μια πόλης και επιδιώκεται η αναγωγή του σε επίπεδο Βαλκανίων. Παραθέτουμε ενδεικτικά ορισμένα στοιχεία που καταδεικνύουν την πολυπολιτισμικότητα της Μακεδονίας, όπως είχαν καταγραφεί ελάχιστα χρόνια πριν. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τα επίσημα αρχεία του ελληνικού κράτους1, όταν η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου το 1945, αμέσως μόλις τελείωσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και προσαρμοζόταν στις σφαίρες επιρροής των νικητών, ανέθεσε στον Φίλλιπο Δραγούμη να διεξάγει στατιστική έρευνα. Ο Φίλλιπος Δραγούμης δεν ήταν αναρχικός ή κομμουνιστής. Πήρε μέρος στους βαλκανικούς πολέμους, διετέλεσε υπουργός στρατιωτικών, ήταν μέλος του ελληνικού διπλωματικού σώματος και πρόεδρος της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρίας. Κατά συνέπεια, έχουμε κάθε λόγο να θεωρούμε ότι τα στοιχεία που κατέγραψε είναι μαγειρεμένα με «πολύ ελληνικότητα». Παρόλα αυτά, αποδεικνύουν το προφανές: Αφενός, την εκκωφαντική πανσπερμία των κοινωνικών ομάδων στη Μακεδονία και αφετέρου την άσβεστη προσπάθεια του ελληνικού εθνικισμού να την αποσιωπήσει. Καθόλου τυχαία, στη γαλλική γαστρονομία, η λέξη «Μακεδονία» είναι ταυτόσημη με τη σαλάτα. Μacédoine de legumes λέγεται μια σαλάτα με ψιλοκομμένα λαχανικά, καρότα, μπιζέλια και τα λοιπά. Είναι δηλαδή, το συμπίλημα ετερόκλητων υλικών και μοιάζει αρκετά με αυτό που λέμε ρώσικη σαλάτα. Μια σαλάτα λοιπόν η Μακεδονία και όλα τα Βαλκάνια, με τους εξουσιαστές από πάνω να την ανακατεύουν όποτε διψούν για κέρδη. Μα όπως κάθε σαλάτα, έτσι κι αυτή, χρειάζεται κάτι για να «δέσει» όλα τα υλικά. Και αυτό το κοινό στοιχείο είναι το λάδι που μας βγάζουν τα αφεντικά και το κράτος, με τη φτώχεια, τη μισθωτή σκλαβιά και την καταπίεση. Όσο ο καπιταλισμός κυριαρχεί, αυτά είναι τα πραγματικά ονόματα κάθε κράτους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Bitola ή Bitolja ή Bitolj ή Monastir ή Manastir: Πρωτεύουσα του ομώνυμου Βιλαετίου. Ο έλληνας πρόξενος στην πόλη το 1890, σε επίσημη αναφορά του, εκτιμά τον αριθμό των κατοίκων της πόλης σε 50 χιλιάδες περίπου, από τους οποίους οι μισοί είναι μουσουλμάνοι, 8 - 9 χιλιάδες χριστιανοί Βούλγαροι, 13 χιλιάδες Βλάχοι και 4 χιλιάδες Εβραίοι. Zab'rdeni ή Zab'rdani: Μακεδόνικο χωριό του καζά (επαρχία) Φλώρινας. Το 1945 το χωριό αριθμεί 597 σλαβόφωνους, 400 από τους οποίους θεωρούνται μη ελληνικής

εθνικής συνείδησης, 50 ελληνικής και 147 ρευστής [στο εξής: Στατιστική 1945]. Το χωριό μετονομάστηκε το 1926 σε Λόφοι. Rosna ή Rosen: Μακεδόνικο χωριό του καζά Φλώρινας. Το 1945 το χωριό αριθμεί 856 σλαβόφωνους, 600 από τους οποίους θεωρούνται μη ελληνικής εθνικής συνείδησης, 56 ελληνικής και 200 ρευστής. Το 1926 μετονομάστηκε Σιταριά. Banica: Μακεδόνικο χωριό του καζά Φλώρινας. Το 1945 το χωριό αριθμεί 2.680 σλαβόφωνους, από τους οποίους 1.900 θεωρούνται μη ελληνικής εθνικής συνείδησης, 280 ελληνικής και 500 ρευστής. Το 1926 μετονομάστηκε Βεύη. Cerovo. Μακεδόνικο χωριό του καζά Φλώρινας. Το 1945, επί συνολικού πληθυσμού 650 σλαβόφωνων, οι 400 θεωρούνται μη ελληνικής εθνικής συνείδησης και οι 200 ρευστής. Το 1926 μετονομάστηκε Κλειδίον.

Šešteovo ή Šesteo: Μακεδόνικο χωριό του καζά Καστοριάς. Το 1945 το χωριό αριθμεί 550 σλαβόφωνους, μη ελληνικής εθνικής συνείδησης. Το 1928 το χωριό μετονομάστηκε Σιδηροχώριον.

Ekši Su ή Gorno V'rbeni ή Molsko V'rbeni: Χωριό του καζά Φλώρινας. Το 1945 το χωριό αριθμεί 2.039 σλαβόφωνους, 1.900 από τους οποίους θεωρούνται μη ελληνικής εθνικής συνείδησης και 139 ρευστής. Το 1926 μετονομάστηκε Ξινόν Νερόν.

D’mbeni ή Dömbeni ή Dombeni ή Dambeni ή Dembeni: Μακεδονικό χωριό του καζά Καστοριάς Το 1945 το χωριό αριθμεί 780 σλαβόφωνους, μη ελληνικής εθνικής συνείδησης. Το 1926 το χωριό μετονομάστηκε Δενδροχώριον.

Petorak ή Petorica ή Petoraci: Μακεδονικό χωριό του καζά Φλώρινας. Το 1945, επί συνολικού πληθυσμού 494 ατόμων, το χωριό αριθμεί 200 σλαβόφωνους, 100 από τους οποίους θεωρούνται μη ελληνικής εθνικής συνείδησης και 100 ρευστής. Το 1928 το χωριό μετονομάστηκε Τριπόταμα. Σήμερα λέγεται Τριπόταμος. Buf ή Buh: Μακεδόνικο χωριό του καζά Φλώρινας. Το 1945 το χωριό αριθμεί 2007 σλαβόφωνους, 1.000 από τους οποίους θεωρούνται μη ελληνικής εθνικής συνείδησης, 37 ελληνικής και 970 ρευστής. Το 1955 μετονομάστηκε Ακρίτας. Florina ή Lerin: Πρωτεύουσα του ομώνυμου καζά. Το 1945 αριθμεί 1.000 σλαβόφωνους μη ελληνικής εθνικής συνείδησης και 500 ρευστής. Το 1951 απογράφονται 12.270 άτομα. Armensko ή Ermensko: Μακεδόνικο χωριό του καζά Φλώρινας. Το 1945 το χωριό αριθμεί 978 σλαβόφωνους, 300 από τους οποίους θεωρούνται μη ελληνικής εθνικής συνείδησης, 378 ελληνικής και 300 ρευστής. Το 1927 το χωριό μετονομάστηκε Άλωνας. Σήμερα λέγεται Άλωνα. Hasanovo ή Asanova ή AsonovoSelo ή HasanOba: Χωριό του καζά Φλώρινας. Το 1945 το χωριό αριθμεί 859 σλαβόφωνους, 350 από τους οποίους θεωρούνται μη ελληνικής εθνικής συνείδησης, 209 ελληνικής και 300 ρευστής. Το 1927 το χωριό μετονομάστηκε Μεσοχώριον. Neveska ή Neveasta: Βλάχικο χωριό του καζά Φλώρινας. Το 1945 το χωριό αριθμεί 360 άτομα, 40 από τα οποία θεωρούνται ρουμανίζοντες. Το 1951 απογράφονται 127 άτομα. Το 1926 το χωριό μετονομάστηκε Νυμφαίον. Kastorja ή Kostur ή Kestrije: Πρωτεύουσα του ομώνυμου καζά. Το 1913 απογράφονται 7.800 άτομα. Το 1916, σύμφωνα με στοιχεία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, υπάρχουν 2.000 σπίτια, από τα οποία 800 τουρκικά, 900 χριστιανικά ελληνικά ή εξελληνισμένα μακεδονικά και βλάχικα, 150 εβραϊκά, 50 χριστιανικά μακεδονικά, 50 χριστιανικά βλάχικα και 50 χριστιανικά τσιγγάνικα. Το 1923 ανταλλάσσονται 242 οικογένειες - 829 άτομα μουσουλμάνοι και τη θέση τους παίρνουν 101 μικρασιατικές, 1 ποντιακή και 19 θρακιώτικες οικογένειες. Το 1928 υπάρχουν συνολικά 137 προσφυγικές οικογένειες - 588 άτομα.

Kosinec ή Kostenec: Μακεδόνικο χωριό του καζά Καστοριάς. Το 1945 το χωριό αριθμεί 458 άτομα, 400 από τα οποία είναι μακεδονόφωνοι μη ελληνικής εθνικής συνείδησης. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, ο ελληνικός στρατός καταστρέφει ολοκληρωτικά το χωριό και οι κάτοικοι στο σύνολο τους προστίθενται στην πολιτική προσφυγιά. Στην απογραφή του 1951 το χωριό είναι έρημο. Το ελληνικό κράτος εγκαθιστά το 1957 Βλάχους από την Ήπειρο. Το 1927 το χωριό μετονομάστηκε Ιεροπηγή. Černovišta ή Čarnovišta: Μακεδόνικο χωριό του καζά Καστοριάς. Το 1945 το χωριό αριθμεί 325 σλαβόφωνους, μη ελληνικής εθνικής συνείδησης. Το 1927 το χωριό μετονομάστηκε Μαυρόκαμπος. Zagoričani: Μεγάλο μακεδόνικο χωριό του καζά Καστοριάς. Το 1945 το χωριό αριθμεί 910 σλαβόφωνους, μη ελληνικής εθνικής συνείδησης. Το 1928 το χωριό μετονομάστηκε Βασιλειάς. Hobbit

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

Μίκη Μάου(ς) Ω Μίκη Μίκη Μάους ευφυή ω Μίκη Μίκη άξιον εστί για πάρτι σου ένα ροκ εν ρολ με δωδεκαμετράκι από σολ Μια τούρτα αλά κρεμ σοκολά, την ώρα που λες τα πολλά που με χέρια ψηλά το παίζεις ο Μπαχ και καλά

Ο άνθρωπος που έγινε ορχήστρα To Σαββατοκύριακο 15 και 16 Ιουλίου 2006, ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης μετέβη στη Χίο για να πάρει μέρος σε σειρά εκδηλώσεων με τίτλο «Θεοδωράκεια». Οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στο θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» και σε αυτές εμφανίστηκε η λαϊκή ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» η οποία έπαιξε έργα Μίκη Θεοδωράκη. Επίσης, ο Δήμαρχος Μάρκος Μεννής ανακοίνωσε τη σύσταση παι-

Με χρέος συμφωνίες τρεις. Λαϊκοκλασικιστής. Ξερνώντας μ' έναν ήχο κοινό το δήθεν μέγα μυστικό. Συνθηματολογίες επικές, σε πέντε νοτούλες γλυκές. Για μέλλον πουλάς, αυτά που πουλιόντουσαν χθες. Δαβίδ με σφεντόνα από λα στις νότες το παίζεις Γολιάθ κι ενώ ο Τσιτσάνης παίζει καθιστός εσύ το παίζεις μουσουργός Κουλτούρα και πολιτικά και ψήνεις τον κόσμο μ' αυτά και γεύεσαι εσύ του Μάρκου τη γνήσια πενιά Κορίτσι μου κάτσε καλά! Βρε αγκάλιασέ με κι ασ' τα πολλά Τα βρίσκαμε ωραία ως τα χθες και τώρα καλημέρα δε λες Βρε πρόσεχε μ' αυτούς τους τρελούς που τ' όνειρό τους είναι να μη ζουν και για επάγγελμά τους δηλώνουν «Ο σώζων λαούς» και για επάγγελμά τους δηλώνουν «Ο σώζων λαούς» Ο Παύλος Σιδηρόπουλος για τον Μίκη Θεοδωράκη, από τον δίσκο "Zorba The Freak", το 1985. Γράφτηκε στο σπίτι του «Μίκη», σε παρέμβαση συντροφισσών και συντρόφων μία ημέρα πριν το συλλαλητήριο της Αθήνας, όπου θα ήταν κεντρικός ομιλητής... Εμβρόντητα από το μένος και την αναίδεια των αναρχικών(!), τα καθεστωτικά κανάλια και τα παπαγαλάκια, έσπευσαν να καταδικάσουν την πράξη.

εφημερίδα δρόμου

δικής χορωδίας του Δήμου Χίου, η οποία θα φέρει το όνομα «Μίκης Θεοδωράκης». Tέλος, κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων απονεμήθηκε το βραβείο «Μίκης Θεοδωράκης» του οποίου νικητής ήταν ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης. Στον κόσμο των αυθεντικών είμαστε όλοι ξένοι, Πανοπτικόν, Θεσσαλονίκη 2007, Ακης Γαβριηλιδης

εφημερίδα δρόμου

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

Βαλκάνια

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

(τουρκική λέξη «μπαλκάν», balkan = όρος, ή υψηλή δασώδης οροσειρά)

την πολύπαθη αυτή χερσόνησο αναπτύχθηκαν ήδη από τα μέσα του 12ου αιώνα κινήματα και ιδέες που αν είχαν επικρατήσει, η Ιστορία της ίσως και να είχε λιγότερες τραγωδίες και σφαγές και να αποτελούσε ένα φωτεινό παράδειγμα για το μέλλον. Αντί αυτού δυστυχώς υπερίσχυσαν οι εθνικιστικές εξάρσεις και το μίσος, που αναπαράγεται μέχρι και σήμερα. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Όλα ξεκινούν από το Αμμόβουνο, ένα πεδινό οικισμό του νομού Έβρου στη δεξιά όχθη του ποταμού Άρδα. Εκεί, Γεννήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1358, από μητέρα Ρωμιά και πατέρα Σελτζούκο ο Σεΐχης Μπεντρεντίν Σιμαβνάογλου. Μεγάλωσε με τις αρχές της ισλαμικής πίστης. Σπούδασε στο Ιεροδιδασκαλείο της Αδριανούπολης, μετέβη στην παλαιά πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Προύσα και παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας από τον ελληνικής καταγωγής διδάσκαλο Μαχμούτ Εφέντη. Το 1381 συνεχίζοντας τις σπουδές του πηγαίνει στο Ικόνιο όπου σπουδάζει Λογική και Αστρονομία. Κατά την επιστροφή του από το καθιερωμένο για τους πιστούς ταξίδι στη Μέκκα, το 1383 μυήθηκε στον σουφισμό.

Η μυστικιστική διδασκαλία των Σούφι: Για όνομα του θεού, τι πρέπει να γίνει, ω Μουσουλμάνοι, γιατί δεν το ξέρω ούτε κι εγώ. Ούτε Χριστιανός, ούτε Εβραίος, ούτε Ζωροάστρης, ούτε Μουσουλμάνος είμαι. Δεν κατάγομαι ούτε από την Ανατολή ούτε από την Δύση, ούτε από την ξηρά ούτε από τη θάλασσα, ούτε από τη γη, ούτε από τον ουρανό, ούτε από την Ινδία, Κίνα, Βουλγαρία, Σακσιν, ούτε από το Ιράκ, ούτε από τη γη του Χορασάν. Δεν είμαι ούτε από τον παρόντα κόσμο, ούτε από τον άλλο, ούτε από τον παράδεισο ούτε από την κόλαση. Δεν είμαι ούτε από τον Αδάμ, ούτε από την Εύα. 0 τόπος μου είναι δίχως όρια. «Ήτανε Τούρκοι φτωχοί ζευγίτες απ’ το Αϊντίν, Γραικοί ψαράδες από τη Σάμο κι Οβραίοι έμποροι και φτωχογιοί και φαμελίτες ωσάν την άμμο. Όλοι σύντροφοι του Μπεντρεντίν.» Ναζίμ Χικμέτ Εν μέσω επιδρομών από τους Μογγόλους, σε μια φάση κρίσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας γεμάτη από εσωτερικές διαμάχες, φτώχεια και εξαθλίωση ο Μπεντρεντίν, προβληματισμένος και μη μπορώντας να δώσει λύση μέσα από τη διδασκαλία και τον τρόπο ζωής των δερβίσικων ταγμάτων, εξεγείρεται και αυτός μαζί με τον λαό και προχωρεί στη διατύπωση ριζοσπαστικών και φιλολαϊκών κηρυγμάτων. Οραματίζεται μία αταξική κοινωνία χωρίς διακρίσεις φυλής, θρησκείας, φύλου, μία κοινωνία που θα επικρατεί η απόλυτη κοινοκτημοσύνη και ισότητα, μία κοινωνία ανεκτικότητας,

αδελφοσύνης και ευδαιμονίας. Η διδασκαλία του σιγά-σιγά, διαδίδεται μεταξύ Τούρκων, Ελλήνων και Εβραίων φτωχοαγροτών. Ο Μπεντρεντίν, όντας επικίνδυνος εξορίζεται και γνωρίζεται με το Μουσταφά Μπιορκλουτζέ, έναν ελληνομαθή μουσουλμάνο βοσκό και με τον εβραίο (αρνησίθρησκο) Τορλάκ Κεμάλ. Με την επίδραση αυτών, η διδασκαλία του γίνεται πιο μαχητική, πιο ριζοσπαστική και ευαγγελίζεται πια μία κομουνιστική επανάσταση, που θα εξισώσει όλες τις φυλές της Ανατολής και θα οδηγήσει στην κυριαρχία των λαϊκών μαζών. Το 1411-16 οι τρεις τους οργανώνουν αντάρτικο στρατό που στις δόξες του αποτελούνταν από πάνω από 10.000 άντρες και ξεκινούν πόλεμο κατά της κεντρικής εξουσίας. Στο τέλος νικιούνται, συλλαμβάνονται και εκτελούνται. Ο Μπεντρεντίν απαγχονίζεται στις 18 Δεκεμβρίου του 1416 σε έναν πλάτανο στην αγορά των Σερρών. Ο Μπεντρεντίν, ο Μουσταφά και ο Τορλάκ, ανήκουν στους μάρτυρες της τουρκικής αριστεράς. Τόσο οι κομουνιστές, όσο και οι αναρχικοί τους σέβονται και τους τιμούν. Στη συνέχεια η διαδρομή μας, μας οδηγεί στο Βελεστίνο τις Θεσσαλίας όπου το 1757 γεννιέται ο Ρήγας Βαλεστινλής, περισσότερο γνωστός και ως Φεραίος. Δραστηριοποιήθηκε ως έμπορος, αλλά και ως διερμηνέας ή γραμματέας στην υπηρεσία υψηλών προσώπων, σε διάφορες πόλεις εντός κι εκτός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είναι τότε που η νεοδημιουργητη αστική τάξη της Βαλκανικής αρχίζει να αποκτά εθνική συνείδηση και να σκέφτεται το πώς θα αντιδράσει απέναντι στο καθεστώς της φεουδαρχίας. Η Γαλλική Επανάσταση (1789-1793) αναστάτωσε όλη την Ευρώπη, φέρνοντας καινούριες δημοκρατικές ιδέες για Ισότητα, Ελευθερία και Αδελφοσύνη. Εμπνευσμένος από αυτές τις ιδέες ο Θεσσαλός διαφωτιστής και επαναστάτης Ρήγας Βελεστινλής (1757-1798) καλεί τους Βαλκάνιους σε κοινό αγώνα και κοινή πολιτειακή συγκρότηση ενάντια στην οθωμανική (και κάθε άλλη) κυριαρχία και καταπίεση. «Στην πίστη του ο καθένας, ελεύθερος να ζη, στην δόξαν του πολέμου, να τρέξουμε μαζί, Βούλγαροι κι Αρβανήτες, Αρμένοι και Ρωμιοί, Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινή ορμή. Για την ελευθερίαν, να ζώσουμε σπαθί. Να σφάξωμεν τους λύκους, που στον ζυγόν βαστούν, και Χριστιανούς, και Τούρκους, σκληρά τους τυραννούν». (από τον «Θούριο» του Ρήγα, 1797 ) Ο Ρήγας καλούσε σε παμβαλκανική εξέγερση κατά της οθωμανικής κυριαρχίας και επιζητούσε τη συγκρότηση πολυεθνικού κράτους, που θα εξασφάλιζε την ισότιμη συμβίωση των βαλκανικών λαών, συμπεριλαμβανομένων και των Τούρκων. Το κήρυγμά του βρήκε τότε απήχηση σε όλους τους βαλκανικούς λαούς. Στη Βλαχία κυκλοφορούσαν επαναστατικές προκηρύξεις και η «Μασσαλιώτιδα» σε με-

1991:

Το ζήτημα της ονομασίας της Μακεδονίας ξεκινάει να μας απασχολεί μετά την κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας. Τον Απρίλιο του ίδιου έτους εκλέγεται η πρώτη μετακομμουνιστική κυβέρνηση. Με απόφασή της, το όνομα του καινούριου κράτους είναι Δημοκρατία της Μακεδονίας, και στο νέο της σύνταγμα γίνεται αναφορά για προστασία των απανταχού Σλαβομακεδόνων. Η πρώτη χώρα που αναγνωρίζει το νεοσύστατο αυτό κράτος είναι η Βουλγαρία. 1992:

Οι αποφάσεις αυτές εγείρουν αντιδράσεις από τη μεριά της ελληνικής κυβέρνησης που

τάφραση του Ρήγα ήταν το τραγούδι που συγκινούσε την αγροτιά. Τα σχέδιά του τα ματαίωσαν οι ευρωπαϊκές αντιδραστικές δυνάμεις σε συνεργασία με τις ελληνικές αντεπαναστατικές τάξεις: Συνελήφθη, μαζί με τους σπουδαιότερους συντρόφους, στην Τεργέστη τον Δεκέμβρη του 1797, έπειτα από προδοσία των Φαναριωτών και του Πατριαρχείου, και λίγο αργότερα εκτελέστηκαν. Είχαν, όμως, ανοίξει τον δρόμο. Το 1814 ιδρύεται η «Φιλική Εταιρία» στην Οδησσό, η οποία ανέλαβε το βάρος της προετοιμασίας της επανάστασης. Οι ιδέες του μεταλαμπαδεύονται στον ευρύτερο χώρο των Βαλκανίων από μορφές της εποχής όπως ο Βούλγαρος ιδεολόγο και επαναστάτης Γκεώργκι Ρακόφσκι (18211867), ο Σέρβος ποιητής Πέταρ Πέτροβιτς Νιέγκος (1813-1851) και ο Αλβανός διαφωτιστής Ναΐμ Φράσερι, πρωτεργάτης της αλβανικής πνευματικής αναγέννησης. Έτσι ιδρύεται στα μέσα του 19ου αιώνα, η μυστική πολιτική οργάνωση «Δημοκρατική Ανατολική Ομοσπονδία». Το ελληνικό της σκέλος ήταν ο πολιτικός σύλλογος «Ρήγας», που ιδρύθηκε το 1875. Το όνομα δείχνει και την απήχηση που είχαν ακόμα τότε οι ιδέες του Βελεστινλή. Προπαγάνδιζε τη συνεργασία και αδελφοποίηση των λαών της Βαλκανικής και ευρύτερα της Ανατολής σε μια δημοκρατική ομοσπονδία, προέβαλλε τις δημοκρατικές αρχές, υποδείκνυε τη διοικητική αποκέντρωση, καταδίκαζε τα αντιδραστικά μοναρχικά καθεστώτα, αντιπάλευε τη «Μεγάλη Ιδέα» των ελληνικών κυρίαρχων κύκλων καθώς και την πανσλαβιστική πολιτική της Ρωσίας στα Βαλκάνια. Γρήγορα, βέβαια, μπήκε στο στόχαστρο των αστυνομικών αρχών, οι οποίες παρακολουθούσαν και εμπόδιζαν τις δραστηριότητές του. Μια κεντρική προσωπικότητα της ήταν ο Παναγιώτης Πανάς, ριζοσπάστης διανοούμενος από την Κεφαλονιά, επηρεασμένος από δημοκρατικές, σοσιαλιστικές και αναρχικές ιδέες. Ο Πανάς εξελίχθηκε σε έναν από τους κυριότερους εκπροσώπους του ελληνικού δημοκρατικού κινήματος και το βασικότερο εκπρόσωπο του ελληνικού φεντεραλισμού. Αυτοκτόνησε το 1896 στο «Ξενοδοχείο των Ξένων» στον Πειραιά, έχοντας αντιμετωπίσει οικονομικές δυσχέρειες και προβλήματα υγείας. Σκοπός της «Δημοκρατικής Ανατολικής Ομοσπονδίας»

ασκεί πίεση στην τότε ΕΟΚ, η οποία στηρίζει τις ελληνικές θέσεις για μη αναγνώριση του κράτους αυτού με απόφασή της στη συνδιάσκεψη της Λισσαβόνας τον Ιούνιο. 1993:

Τον Απρίλιο αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ με την προσωρινή ονομασία FYROM (πΓΔΜ) και ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δυο χωρών για την επίλυση του ονοματολογικού. 1994:

Στις 16 Φεβρουαρίου, η Ελλάδα αποφασίζει οικονομικό εμπάργκο στη γείτονα χώρα ως μέσο πίεσης των διαπραγματεύσεων, κάτι το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την παραπομπή

μαρτιος 2018 ΕΚΤΑΚΤΟ ΦΥΛΛΟ

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ διοργανώθηκε το πρώτο συνέδριο του «Συνδέσμου για τη Βαλκανική Ομοσπονδία», με τη συμμετοχή Ελλήνων, Σέρβων, Βουλγάρων και Αρμενίων αντιπροσώπων. Η κίνηση, όμως, αυτή δεν είχε συνέχεια μετά το θάνατο του Αργυριάδη το 1901. Και κάπως έτσι βρισκόμαστε στην αφετηρία ενός πολυτάραχου και αιματηρού αιώνα. Στη Θεσσαλονίκη, μια τυπική πολυεθνική πόλη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας καταφτάνει το 1908 ένας νεαρός Εβραίος, ο Αβραάμ Μπεναρόγια για να συμμετάσχει και αυτός με την σειρά του σε μια ιστορική διαδικασία, την ίδρυση του πρώτου μαζικού σοσιαλιστικού κινήματος στην οθωμανική επικράτεια. Το κίνημα αυτό ονομάστηκε Εργατική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία Θεσσαλονίκης κι έμεινε γνωστό ως Φεντερασιόν. Σε μια εποχή που οι αναδυόμενοι βαλκανικοί εθνικισμοί κέρδιζαν συνεχώς έδαφος και συγκρούονταν βίαια μεταξύ τους, ειδικά στη Μακεδονία, η Φεντερασιόν προσπάθησε να πάει κόντρα στο ρεύμα. Η Φεντερασιόν είχε θεωρητικά τον στόχο να εκπροσωπήσει ολόκληρη την εργατική τάξη ανεξαρτήτως θρησκείας και εθνότητας. Στην πράξη όμως Έλληνες και Μουσουλμάνοι είχαν μικρή συμμετοχή, ενώ οι περισσότεροι Βούλγαροι αποχώρησαν μετά από μια εσωτερική διάσπαση. Με την ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στο ελληνικό κράτος, η Φεντερασιόν προσπάθησε να συμμετάσχει στο ελληνικό

ήταν η συγκρότηση βαλκανικής ομοσπονδίας, με πολίτευμα δημοκρατικό, με την ισότιμη συμμετοχή Ελλήνων, Σέρβων, Μαυροβουνίων, Αλβανών, Βουλγάρων, Ρουμάνων, Αρμενίων και Τούρκων. Οι εθνότητες θα είχαν κατοχυρωμένη την αυτονομία τους και τα ομόσπονδα κράτη θα συνδέονταν μεταξύ τους στη βάση των κοινών επιδιώξεων και συμφερόντων τους. Η «Δημοκρατική Ανατολική Ομοσπονδία» είχε αποδεχτεί το όραμα του Ρήγα, αλλά είχε επηρεαστεί και από σύγχρονες φεντεραλιστικές απόψεις, όπως του Ιταλού πολιτικού και διανοούμενου Mazzini, και των σοσιαλιστών Saint-Simon, Proudhon, Bakunin και Marx. Εντονότατη υπήρξε η παρέμβαση της «Δημοκρατικής Ανατολικής Ομοσπονδίας» και του «Ρήγα» την περίοδο της εξέγερσης στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη το 1875 και του ρωσοτουρκικού πολέμου, στη συνέχεια(1877-78), με την εμπλοκή όλων σχεδόν των βαλκανικών κρατών αλλά και των Μεγάλων Δυνάμεων. Δεν ήταν όμως εύκολη η αλλαγή της κατάστασης. Οι βαλκανικοί λαοί στη μεγάλη τους πλειοψηφία κατευθύνονταν και επηρεάζονταν από τα ιδεολογήματα των αστικών τους τάξεων και αντιδραστικών τους καθεστώτων και έτσι το φεντεραλιστικό κίνημα έδειχνε σημάδια κάμψης. Το 1880 ο «Ρήγας» δε λειτουργούσε πια και η «Δημοκρατική Ανατολική Ομοσπονδία» είχε σταματήσει τη δράση της. Η τελευταία φεντεραλιστική προσπάθεια του 19ου αιώνα θα έρθει απ’ έξω, από Βαλκάνιους πολιτικούς φυγάδες, που ζούσαν και δραστηριοποιούνταν στις δυτικοευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με πρωτεργάτη τον Μακεδόνα Παύλο Αργυριάδη, που από το 1870 βρισκόταν στο Παρίσι, όπου και συμμετείχε τον επόμενο χρόνο (1871) στην Κομμούνα του Παρισιού. Ο ίδιος προωθούσε την ιδέα της σοσιαλιστικής βαλκανικής ομοσπονδίας, μακριά από τις παρεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων, για την υλοποίηση της οποίας πρότεινε την ίδρυση μιας πολυεθνικής οργάνωσης. Έτσι, το 1894

Σκοπός της «Δημοκρατικής Ανατολικής Ομοσπονδίας» ήταν η συγκρότηση βαλκανικής ομοσπονδίας, με πολίτευμα δημοκρατικό, με την ισότιμη συμμετοχή Ελλήνων, Σέρβων, Μαυροβουνίων, Αλβανών, Βουλγάρων, Ρουμάνων, Αρμενίων και Τούρκων. πολιτικό σύστημα και κατάφερε το 1915 να εκλέξει και δύο βουλευτές. Ακόμα και μετά τη διάσπαση της Μακεδονίας ανάμεσα στα έθνη-κράτη, συνέχισε να πρεσβεύει την ομοσπονδιακή μετεξέλιξη της Βαλκανικής, στα πλαίσια ενός σοσιαλιστικού πολιτικού προγράμματος. 17 Νοεμβρίου του 1918 στο Πειραιά εκεί που σήμερα βρίσκονται τα γραφεία της ΠΕΜΕ λαμβάνει χώρα το ιδρυτικό συνέδριο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας. Σύμφωνα με τον Μπεναρόγια εκεί «ήσαν όλοι οι εκπρόσωποι των σοσιαλιστικών ζυμώσεων παλαιοτέρων ετών, οι ζωηρότεροι και συνειδητότεροι εκπρόσωποι του ελληνικού προλεταριάτου, καπνεργάται, ηλεκτροτεχνίται, σιγαροποιοί, ναυτικοί, οι εκπρόσωποι των νέων ιδεολόγων διανοουμένων, φοιτηταί επαναστάται, δοκιμασθέντες ήδη στον αγώνα υπέρ των ιδεών των. Μια χούφτα ανθρώπων περί τους 30 εν όλω έθετον τις βάσεις ενός νέου και ιστορικού κόμματος, του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ήνοιγον τον δρόμον της πολιτικής σταδιοδρομίας της νέας κοινωνικής τάξεως, του ελληνικού προλεταριάτου». Στο συνέδριο αυτό μεταξύ άλλων υιοθετείται ψήφισμα

της στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο, χωρίς όμως να υπάρξει καταδικαστική απόφαση. 1995:

Τον Σεπτέμβριο, μετά από πίεση της αμερικάνικης πλευράς, αίρεται το εμπάργκο, και η Μακεδονία γίνεται μέλος του ΟΗΕ με τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας με την προσωρινή ονομασία FYROM. 2008:

Τον Απρίλιο, στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, η Ελλάδα ασκεί βέτο στην ένταξη της FYROM στην Ευρωατλαντική συμμαχία κατά παράβαση της συμφωνίας που υπογράφτηκε μεταξύ των δυο χωρών το 1995 στη Νέα Υόρκη. Αυτό έχει ως αποτέλε-

εφημερίδα δρόμου

υπέρ μιας Δημοκρατικής βαλκανικής ομοσπονδίας. Το πρόταγμα αυτό συνεχίζει να αποτελεί σταθερά την αιχμή τον επιχειρημάτων των προοδευτικών και επαναστατικών οργανώσεων της εποχής εκείνης, τόσο ενάντια στα σχέδια των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, οι οποίες ετοιμαζόταν να διαμελίσουν τα εδάφη της παραπαίουσας οθωμανικής αυτοκρατορίας, όσο και ενάντια στον μεγαλοϊδεατισμό της ανερχόμενης ελληνικής αστικής τάξης. Κατά την διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας, το ΣΕΚΕ αντιτάχθηκε σε αυτήν έμπρακτα βασιζόμενο στην κούραση του λαού από της συνεχιζόμενες πολεμικές συγκρούσεις. Στο μικρασιατικό μέτωπο θα δραστηριοποιηθούν Έλληνες κομμουνιστές που θα δημιουργήσουν αντιπολεμικούς πυρήνες και θα κυκλοφορήσουν την εφημερίδα Ερυθρός Φρουρός. Το Κεντρικό Συμβούλιο των Κομμουνιστών Φαντάρων του Μετώπου θα κυκλοφορήσει προκηρύξεις στους στρατιώτες. Αυτές οι προκηρύξεις θα είναι κατά της εκστρατείας και του πολέμου και όπως χαρακτηριστικά γράφουν «για τα συμφέροντα των Αγγλο-γάλλων τραπεζιτών και καπιταλιστών σκοτώνονται τα παιδιά των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας». Το 1924 το ΣΕΚΕ μετονομάζεται Κομουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) και εντάσσεται στην Κομμουνιστική διεθνή. Η γιγάντωση των εθνικισμών και το θρησκευτικό μίσος που με τόση επιμέλεια καλλιεργήθηκε και καλλιεργείται με την ίδια ένταση και στο σήμερα (Μακεδονικό, Ιμια, Κυπριακή ΑΟΖ) ταλανίζει ασταμάτητα τους λαούς τις ευρύτερης περιοχής. Μιας περιοχής που εκτείνεται από της εκβολές του Τίγρη και του Ευφράτη μέχρι και στους πρόποδες των Άλπεων. Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε ποτέ πως η ιστορία των λαών της μέσης ανατολής και των Βαλκανίων είναι αδιαίρετη αιώνες τώρα. Εάν θέλαμε θα μπορούσαμε να την ακολουθήσουμε πίσω στα βάθη των αιώνων μέχρι να βρεθούμε μπροστά από τις πύλες της Τροίας. Αυτό που έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία, και που διόλου τυχαίο δεν είναι, είναι πως το ίδιο πρόταγμα του Μπεντρεντίν και των παλικαριών του, του Ρήγα και των συντρόφων του, του Π. Πανά, του Αργυριάδη και του Μπεναρόγια ηχεί ξανά σε ανατολή και δύση, είναι στα στόματα και στις καρδιές Κούρδων, Τούρκων, Αράβων και Τουρκμένων επαναστατών, γιατί όχι λοιπόν και Μακεδόνων, Ελλήνων, Βουλγάρων και Αλβανών; Αυτή τη φορά το όραμα ονομάζεται Δημοκρατικός Συνομοσπονδισμός και εξακολουθεί να είναι ένα επίκαιρο και ρεαλιστικό πρόταγμα για να τερματιστεί η αέναη αυτή σφαγή στον βωμό του έθνους κράτους και της θρησκείας. Carpe Diem Το κείμενο αυτό βασίστηκε κατά βάση στις ακόλουθες πηγές: el.wikipedia.org logiosermis.net eastmediterranean.wordpress.com petrospetratos.blogspot.gr

σμα την προσφυγή της γείτονος χώρας στο Διεθνές δικαστήριο της Χάγης, που επιφέρει και την καταδικαστική απόφαση εις βάρος της Ελλάδας. 2017:

Το θέμα της ονομασίας επανέρχεται με αφορμή τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ. Η κυβέρνηση της FYROM δήλωσε πως είναι έτοιμη να αποδεχθεί μια σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό. Η απαίτηση του ελληνικού κράτους για την αλλαγή του Συντάγματος της Μακεδονίας κρίνεται ως ανεδαφική, καθώς το κυβερνόν κόμμα της FYROM δεν διαθέτει την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για τη συνταγματική τροποποίηση.

λείνοντας αυτό το έκτακτο τεύχος της εφημερίδας και θέλοντας να αποτυπώσουμε με ένα διαφορετικό τρόπο, όλα αυτα που προηγήθηκαν γραπτά εντός της σε συνδυασμό με την πραγματικότητα που βιώνουμε παραθέτουμε δύο αποσμάσματα απο «Το κλέφτικο» του Γ. Πρεβεδουράκη. Ένα από τα χιλιάδες ποιήματα που ταιριάζουν σε περιόδους όπως αυτή που διανύουμε τώρα. Που διανύουμε τώρα, εδώ, στα Βαλκάνια. Μια περίοδος που εργάτες, άνεργοι, εκμεταλλευόμενοι και καταπιεσμένοι κατεβαίνουν αγκαζέ στους δρόμους να διεκδικήσουν ένα όνομα μαζί με βιομήχανους, αφεντικά και λογιών εξουσιαστές, κάτω από την ομπρέλα των «εθνικών διεκδικήσεων». Όλο αυτό δεν αφορά ούτε τους πλειστηριασμούς, ούτε τις μειώσεις μισθών, ούτε την καταστολή. Αφορά ένα «περήφανο» όνομα μιας έκτασης Γης για κάποιους. Αλλά για κάποιους άλλους -ΝΑΤΟ, Ρωσία, Ε.Ε.- είναι ξεκάθαρα ένα πεδίο μάχης διάφορων συμφερόντων. Τόσο μεγάλων συμφερόντων που δεν θα διστάσουν, πόσο δε μάλλον όταν έχει προηγηθεί μια κοινωνική νομιμοποίηση μέσω των πολυπληθών συλλαλητηρίων, να προχωρήσουν σε περαιτέρω πολεμικές επιχειρήσεις. Είναι ξεκάθαρο ότι ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας έχει υιοθετήσει σαν πρόβλημα της τα προβλήματα του κράτους, εναντίον κάποιων άλλων κρατών, μετονομάζοντας τα σε εθνικά ζητήματα, κοιτώντας επιλεκτικά την ιστορία, στηριζόμενο στη λήθη. Αυτό προκύπτει σαν ένα ακόμα αποτέλεσμα των ιστορικών συνθηκών που έχουν περάσει και που ταυτόχρονα διαμορφώνονται στο παρόν. Όσο λοιπόν, το εποικοδόμημα παραμένει ανέπαφο, όσο οι κοινωνικές σχέσεις ζέχνουν εξουσία και εκμετάλλευση, τόσο σημαντικό θα είναι να τονίζουμε τα αυτονόητα και να αποδομούμε την κυρίαρχη λογική που μας θέλει ενωμένους κάτω από εθνικές σημαίες. Εμείς αμετανόητα, για πολλοστή φορά δηλώνουμε πως δικό μας καθήκον είναι να κάνουμε πραγματικότητα τους χειρότερους εφιάλτες των αφεντικών. Δηλώνουμε πως θα αγωνιζόμαστε πάντα για την κατάλυση κάθε κράτους με οποιοδήποτε όνομα, κάθε εξουσιαστικού μηχανισμού με οποιαδήποτε μορφή και κάθε εξουσιαστή από οποιαδήποτε πλευρά των συνόρων. Δηλώνουμε πως ΚΑΝΕΝΑ ΕΘΝΟΣ ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΝΩΝΕΙ, ΚΑΝΕΝΑ ΟΝΟΜΑ ΔΕΝ ΜΑΣ ΧΩΡΙΖΕΙ.

[…]Είδα τις καλύτερες γενιές του μυαλού μου διαλυμένες απ’ τη φαιδρότερη Λογική υστερικές, γυμνές και χρεωμένες να σέρνονται σε βαλκάνιους δρόμους την αυγή γυρεύοντας τρόπους για να πληρωθεί μια αναγκαία δόση, ρεμπέτες-άγγελοι που τσάκισαν τη ράχη τους μεταφέροντας πίτσες, φιλέτα ροφού σβησμένα σε σαμιώτικο, έπιπλα «κάν’ το μόνος σου» και είδη υγιεινής, που φτωχοί στήθηκαν καπνίζοντας μπροστά από υπερφυσικές οθόνες μ’ έναν τρόμο παράλυτο για τα βιογραφικά τους, που βρήκαν την κόμισσα Seroxat να σέρνεται ξημερώματα στην Ηπείρου συντροφιά με τον βαρόνο Tavor και τη μακρινή εξαδέλφη του αναιμική δεσποινίδα του ιδιωτικού παροράματος -Xanax[…] […]Τραμπουκομάνα Σαλονίκη μ’ άδεια καλάζνικοφ σ’ εκδικούνται παλιννοστούντες συμμορίτες από την Οδησσό στην άκρη των χειλιών σου ιδρύεται η Εχθρική Εταιρία πάνω σε νεορθόδοξα τρίκυκλα τ’ άμφια αλωνίζουν και μ’ εξαπτέρυγα σιρίτια βαράνε μπαλωθιές ροπαλοφόροι αγιογδύτες βαρόνοι θεσμικοί κι η αγάπη μου για σένα είναι κάτω απ’ τη γη ναι, η αγάπη μου για σένα θα ‘ναι πάντα κάτω απ’ τη γη[…]