KORONY SĄDECKIEJ PERŁY PERŁY KORONY BESKIDU SĄDECKIEGO
LGD „KORONA SĄDECKA” Ul. Papieska 2 33-395 Chełmiec www.lgdkoronasadecka.pl e-mail: stowarzyszenie@lgdkoronasadecka.pl tel. 18 414 56 55, 660 675 601
PERŁY BESKIDU SADECKIEGO
KORONA SĄDECKA
Dolina Popradu rozcina góry Beskidu Sądeckiego na dwa pasma - Pasmo Jaworzyny Krynickiej i Pasmo Radziejowej. Malowniczą krętą drogą, ze srebrzącą się w słońcu rzeką, raz po lewej, raz po prawej stronie, dotrzeć można do popradzkich uzdrowisk: Piwnicznej, Żegiestowa-Zdroju i Muszyny. Do Krynicy-Zdroju wybierana jest częściej droga biegnąca doliną Kamienicy Nawojowskiej, przez Nawojową i Łabową. Te obydwa szlaki tworzą wielką pętlę wokół Pasma Jaworzyny, jakby naszyjnik, którego perłami są uzdrowiska i miejscowości letniskowe. Na turystów czekają tu źródła wielu różnych wód leczniczych, trasy spacerowe, szlaki piesze wiodące ku graniom i przez granie Beskidu Sądeckiego, oznakowane trasy rowerowe oraz takie atrakcje jak Park Linowy w Rytrze, spływ łodziami w Piwnicznej, przejażdżka koleją gondolową na Jaworzynę Krynicką lub wizyta w słynnym ośrodku apiterapii w Kamiannej. Odkrywajcie Perły Beskidu Sądeckiego!
Każdy kto jechał pociągiem do Krynicy zna te widoki. Najpierw, przed Grybowem pojawia się na wprost ciemny masyw wysokiego Jaworza — znak, że stąd zaczynają się góry. Linia kolejowa wspina się na nie serpentynami, a widok z okien wagonów sięga daleko na pogórze. Z wysoko położonej Ptaszkowej tory biegną naprzemian ciemnymi i szerokimi dolinami przez Kamionkę Wielką do Nowego Sącza. Stąd można wybrać się pociągiem Ciężkowice turystycznym w trasę przez Beskid Wysoki, zaczynając podróż nad brzegiem Dunajca przez Chełmiec i dalej Marcinkowice doliną Smolnika. Mijane miejscowości i okolice to Korona Sądecka z niezwykłą różnorodnością kulturowego krajobrazu rolniczego pogórza i pokrytych lasami gór. Tu można zaszyć się w jednym z wielu gospodarstw agroturystycznych i pieszo, na rowerze lub konno odkrywać Góry Grybowskie czy wzniesienia Beskidu Wyspowego nad Dunajcem. Wędkowanie, smakowanie miodów i piękne widoki — tuż obok Nowego Sącza!
Jezioro
POGÓRZE ROŻNOWSKO CIĘŻKOWICKIE
wskie Rożno
Wielokulturowy szlak rowerowy
Chełm 790 753
Rezerwat Białowodzka Góra nad Dunajcem
B E S K I D W Y S P O W Y
Karpacki szlak rowerowy
owskaaGGóórara DąJbordołw Dunajec
753 581
łowienie ryb
Królewski szlak rowerowy Bia ła
miody
Maślana Góra Rezerwat Cisów w Mogilnie
753 Rezerwat Jelenia Góra
Jodłowa Góra
Rosochatka
753
Chełmiec
Grybów
753
B
G
E
S
Y
Chełm
G R Y B O W S K I E Postawne
I
846
D
Jaworze
882
N
wk kó
820
877
a
Królewski szlak rowerowy
Ubocz
Czerszla
888
Kam ienic a
I S K I
lim
Kozie Żebro
ła
oK ior
jazda konna
Bia
Jez
rad Pop
R
753
Kamionka Wielka Nawojowa
ła
Ó
K
ajec
Dun
Bia
Sądecki szlak rowerowy
Łabowa
Bia
ła
miody
S Ą D E C K I
I D K Rytro E S
B
Makowica
948
Rezerwat Barnowiec
Wielokulturowy szlak rowerowy
Wierch nad Kamieniem 1091
Przechyba
Rezerwat Baniska
Łabowska Hala
Rezerwat Łabowiec
Piorun .
1175 Rezerwat Uhryń
Przechyba
740
Radziejowa Rezerwat nad Kotelniczym Potokiem
1262 Wlk. Rogacz
Rezerwat Lembarczek
Piwniczna-Zdrój
Runek 1080
983
wody mineralne
Lackowa
Jaworzyna Krynicka
spływ łodziami
Jaworzyna
1114
kolej gondolowa
Rezerwat Żebracze
Rezerwat Wierchomla Rezerwat Biała Woda
Rezerwat Wąwóz Homole
wody mineralne
Rezerwat Zaskalskie -Bodnarówka
Mapa turystyczna w skali 1:135 000
Grybów Wlk. Rogacz
granica obszaru LGD granica Państwa lasy rezerwaty przyrody drogi główne drogi pozostałe tory kolejowe rzeki jeziora miejscowości LGD miejscowości ważniejsze szczyty
1 km
kościół zabytkowy cerkiew zabytkowa synagoga zabytkowa zamek, baszta pałac zabytkowy dwór zabytkowy muzeum schronisko punkt widokowy szlak pieszy szlak rowerowy
2 km
Żegiestów-Zdrój Rezerwat Las Lipowy Obrożyska
wody mineralne
997
Krynica-Zdrój
Muszyna wody mineralne Rezerwat Hajnik
Poprad Karpacki szlak rowerowy Kraczonik
934
983
Poprad
Sądecki szlak rowerowy
PERŁY KORONY BESKIDU SĄDECKIEGO PERŁY KORONY SĄDECKIEJ
Stowarzyszenie LGD „PERŁY BESKIDU SĄDECKIEGO” 33-343 Rytro 572 tel. 18-262-14-97 perlybeskidu@gmail.com www.perlybeskidu.pl
Ziemia Sądecka ma dwa oblicza. Na północy, pomiędzy Nowym Sączem a Grybowem rozciąga się gęsto zaludniona kraina Pogórzy i wzniesień gór Beskidu Niskiego, podzielona szerokimi dolinami Dunajca i Białej oraz ich dopływów. Lasy zachowały się tu na grzbietach wzniesień, niżej ciągną się pola uprawne i sady. To KORONA SĄDECKA. Zabytkowe kamienne kościółki i drewniane cerkiewki to charakterystyczny element krajobrazu Korony Sądeckiej, podobnie jak przydrożne kapliczki i krzyże. O dramatycznej historii XX wieku przypominają cmentarze wojenne i miejsca pamięci. Ku południowi góry stają się wyższe a doliny ciaśniejsze. Większą część obszaru Beskidu Sądeckiego pomiędzy Popradem a Kamienicą Nawojowską stanowią dobrze znane turystom górskie lasy. Przez wieki była to kraina pasterska, ale od ponad stu lat przyciąga rzesze gości dzięki wodom leczniczym rozsławianym przez uzdrowiska nad Popradem: Piwniczną, Wierchomlę, Żegiestowem, Muszyną. Razem z Rytrem to PERŁY BESKIDU SĄDECKIEGO, podobnie jak królowa tutejszych wód – Krynica-Zdrój i leżące nad Kamienicą Nawojowską – Łabowa i Nawojowa. Rytro Historia Rytra sięga XIII wieku, kiedy mieli się tu osiedlić rycerze niemieccy. Od słowa „ritter” – rycerz wywodzona jest nazwa miejscowości. Malownicze pozostałości kamiennego zamku na wierzchołku wysokiego wzniesienia, nad samym Popradem, po lewej stronie drogi podziwiane od XIX wieku, dominują nad Rytrem i przyciągają odwiedzających.
Warto się wybrać: szlakiem turystycznym niebieskim z Żegiestowa-Zdroju do Bacówki nad Wierchomlą (896 m n.p.m. – schronisko) i dalej na Runek (1078 m n.p.m) do Krynicy-Zdroju [6.03 h]. Muszyna Muszyna leży w wyjątkowym miejscu krzyżowania się obniżeń dolinnych. Łączą się tutaj: dolina skręcającego z południa na zachód Popradu, dolina potoku Szczawnik, płynącego spod gór na północy, a także dolina płynącej ze wschodu Muszynki. Ta ostatnia prowadzi nie tylko do Tylicza, ale poprzez niskie przełęcze do rozległych obszarów Beskidu Niskiego nad górną Białą i Ropą. Właśnie dzięki swemu położeniu ta średniowieczna warownia kresowa strzegąca granicy z Górnymi Węgrami (obecną Słowacją) stała się z czasem ośrodkiem potężnego latyfundium ziemskiego, gdzie na obszarach dzikich i trudnostępnych, po wykarczowaniu lasów, powstały ludne wsie, przynoszące dochody i dzierżawcom tych ziem i ich właścicielom – biskupom krakowskim. Położone dosłownie „za górami, za lasami” dobra stały się z konieczności częściowo niezależne administracyjnie, miały własne sądownictwo, własne wojska. Określenie „Państwo Muszyńskie” dość dobrze oddaje ich charakter niemal do końca XVIII wieku.
LGD „KORONA SĄDECKA” Ul. Papieska 2 33-395 Chełmiec tel. 18 414 56 55, 660 675 601 stowarzyszenie@lgdkoronasadecka.pl www.lgdkoronasadecka.pl
Informacja turystyczna: ul. Zdrojowa 4/2, tel. 18 472 55 77 tel. 18 472 55 88 Łabowa W połowie drogi pomiędzy Krynicą-Zdrojem a Nowym Sączem leży Łabowa. Najstarsze wzmianki o niej pochodzą z XV wieku, jednak założona została zapewne jeden wiek wcześniej przez kasztelana krakowskiego Nawoja z Tęczyna. Wkrótce stała się kluczową, po samej Nawojowej, miejscowością rozległych dóbr nad Kamienicą, sięgających po Krzyżówkę. W roku 1581 kolejni po Nawojowskich właściciele Łabowej – Braniccy dokonali jej powtórnej lokacji – na prawie wołoskim. Niedaleka Kamianna stała się w końcu XX wieku słynnym centrum apiterapii – leczenia opartego na produktach pszczelich.
Rzesze turystów przyciąga miodowe gospodarstwo Sądecki Bartnik w Stróżach nad Białą, pomysłowo promujące staropolską kulturę miodu. Jest tu bogata kolekcja dawnych uli z różnych stron Polski, są przykłady tradycyjnego budownictwa wiejskiego oraz współczesne rzeźby w drewnie — owoc dorocznych plenerów rzeźbiarskich. Dla najmłodszych atrakcją będzie przejażdżka tradycyjnym zaprzęgiem konnym oraz mini zoo. Warto zobaczyć: gospodarstwo pasieczne Sądecki Bartnik w Stróżach ze skansenem pszczelarstwa, zabytkowe kościoły drewniane w Ptaszkowej i Krużlowej, piękne drewniane kościoły i kaplice w Kąclowej i na Podjaworzu, podobnie jak cerkiew drewnianą w Binczarowej i wyjątkowo położoną cerkiewkę w Wawrzce czy nietypową, bo murowaną, cerkiew we Florynce. Warto się wybrać: pociągiem przez góry Beskidu Niskiego z Grybowa do Nowego Sącza, szlakiem turystycznym zielonym z Grybowa na Jaworze (869 m n.p.m. – platforma widokowa, panorama Beskidów 360) [2:00 h], szlakiem niebieskim przez Chełm (780 m n.p.m.), Flaszę (602 m n.p.m.) do Klimkówki [5:10 h], lub krótszym spacerem z grybowskiego rynku na Wojciechową Górę, skąd rozciąga się daleki widok na Pogórze oraz wznoszące się po przeciwnej stronie zielone Góry Grybowskie.
Najmłodsze z popradzkich uzdrowisk swoją działalność wodoleczniczą zaczęło w latach dwudziestych ubiegłego wieku. Jego atrakcją jest możliwość bezpłatnego korzystania z ogólnodostępnych pijalni wód mineralnych.
Kamionka Wielka Kamionka Wielka leży w miejscu, gdzie wąska i głęboka dolina niewielkiej rzeki Kamionki wcina się we wzniesienia Beskidu Niskiego. Osadę w tym trudnym terenie założyli mieszczanie sądeccy, w późniejszych czasach stała się własnością kościelną. Pięknym dziedzictwem historii tego miej-
Warto zobaczyć: rynek z zabytkowymi kapliczkami, zabytkowy kościół pw. Św. Józefa, Muzeum Regionalne z bogatą i ciekawą ekspozy-
Łosie — cerkiew pw. św. Michała Archanioła Warto zobaczyć: murowaną cerkiew pw. Matki Bożej Pokrownej, kościół drewniany pw. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika, a także cerkiewki drewniane w Kamiannej, Maciejowej, Łosiu i Roztoce Wielkiej. Warto się wybrać: dydaktyczną ścieżką geologiczną przez Uhryń i szlakiem turystycznym niebieskim na Łabowską Halę (ok. 1060 m n.p.m. – schronisko) [2:20 h]
Warto zobaczyć: kościół pw. Św. Bartłomieja w Kamionce Wielkiej, cmentarz wojenny z I wojny światowej w Królowej Polskiej, cerkiew pw. Narodzenia MP w Królowej Górnej, cerkiew pw. Św. Dymitra w Boguszy.
Krynica-Zdrój To największe uzdrowisko polskich Karpat swoją sławę zawdzięcza wielu doskonałym wodom leczniczym – między innymi wodzie Zubera, a także stylowej architekturze uzdrowiskowej, swojemu pięknemu położeniu w zakątku górskim u stóp wysokiej Jaworzyny oraz malowniczo biegnącej linii kolejowej.
Warto się wybrać: w Beskid Niski turystycznym szlakiem żółtym przez Kozie Żebro (888 m n.p.m.) i Czerszlę (877 m n.p.m.) do Florynki [7:30 h]. To również świetna okolica do uprawiania turystyki konnej. Chełmiec To jedna z najbardziej przedsiębiorczych gmin w Polsce. Z trzech stron okala miasto Nowy Sącz, a zachodnim skrajem sięga do Beskidu Wyspowego. Największym walorem turystycznym tego obszaru jest połączenie bliskości miasta z górami i rzeką. Jest tu też wiele miejsc znanych z kart historii – jak Marcinkowice gdzie bitwę w roku 1914 stoczył Józef Piłsudski i gdzie ukrywany był, po odbiciu z rąk gestapo, legendarny kurier Polski Podziemnej – Jan Karski.
Nawojowa — Pałac Stadnickich Warto zobaczyć: Pałac Stadnickich i kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi. Warto się wybrać: szlakiem turystycznym niebieskim przez Wilcze Doły i dalej zielonym na Zadnie Góry (934 m n.p.m.) na grani pasma Jaworzyny Krynickiej i czerwonym do schroniska na Cyrli (837 m n.p.m.) [3:10 h]
Warto zobaczyć: Nowy Dom Zdrojowy, zabytkową pijalnię Anna, kościół pw. Św. Kingi, sanatorium Wiktor na Łopacie Polskiej, zabytkowe cerkiewki w Żegiestowie Wsi, w niedalekiej Wierchomli i w Zubrzyku.
Warto zobaczyć: Chomranice – kościół Najświętszej Marii Panny, Marcinkowice – dwór, Białowodzka Góra – rezerwat przyrody, Wielogłowy – gotycki kościółek pw. Wniebowzięcia NMP oraz pobliski dwór, Paszyn – słynne na całą Polskę Parafialne Muzeum Sztuki Ludowej. Warto się wybrać: szlakiem turystycznym żółtym, czerwonym i zielonym wokół rezerwatu Białowodzka Góra (585 m n.p.m. – panorama) [2:25 h], na ryby na Dunajec w okolice Kurowa. Pomiędzy Dunajcem, Popradem a Białą przebiega wiele szlaków rowerowych uzupełniających główny szlak karpacki. Prowadzą one najbardziej malowniczymi okolicami sądecczyzny, w większej części drogami lokalnymi.
Warto zobaczyć: Stary Dom Zdrojowy, Pijalnię Główną z oranżerią, Muzeum Nikifora, zabytkowe wille przy deptaku, m. in. Małopolankę, Witoldówkę, willę Biały Orzeł, wybudowaną przez Jana Kiepurę modernistyczny hotel Patria, Górę Parkową, na którą prowadzi kolej szynowa, Pijalnię Słotwinka w Parku Słotwińskim – a w niedalekim Powroźniku cerkiewkę pw. Św. Jakuba Młodszego Apostoła – jedną z najstarszych i najcenniejszych zabytkowych cerkwi drewnianych tej części Beskidów. Wielką atrakcją jest wjazd kolejką gondolową na Jaworzynę Krynicką z rozległymi widokami Beskidów. Warto się wybrać: szlakiem turystycznym czerwonym przez Jaworzynę Krynicką (1101 m n.p.m. – schronisko) i Halę Łabowską (ok. 1060 m n.p.m. – schronisko) do Rytra [9:10 h] lub szlakiem niebieskim do Żegiestowa-Zdroju przez Runek (1078 m n.p.m) i Bacówkę nad Wierchomlą (896 m n.p.m. – schronisko) [6:00 h]. Wokół Krynicy-Zdroju przebiega też szereg krótszych tras pieszych i spacerowych. Warto odwiedzić niedaleki Tylicz, Mochnaczkę czy Powroźnik.
Ptaszkowa — kościół pw. Wszystkich Świętych
Marcinkowice — dwór
PERŁY KORONY BESKIDU SĄDECKIEGO
OBSZARU
MAPA KRAJOZNAWCZA
skala 1:135 000
STOWARZYSZENIA LGD PERŁY BESKIDU SĄDECKIEGO I LGD KORONA SĄDECKA
Pogórze Rożnowskie, Beskid Wyspowy,
Beskid Niski, Beskid Sądecki
czerwiec 2014
Żegiestów-Zdrój Żegiestów-Zdrój rozwijając się szybko w okresie międzywojennym stał się jednym z największych w tym czasie polskich uzdrowisk. Położone w lesie u stóp gór monumentalne budowle tworzą niepowtarzalny klimat i stanowią pamiątkę po rozmachu inwestycyjnym II Rzeczpospolitej. Anegdota mówi, że działki w Żegiestowie-Zdroju osiągały taką wartość, że z planowanej budowy sanatorium tutaj zrezygnować musiał Jan Kiepura.
Na południe od Grybowa, wśród gór, leży dawna Łemkowszyzna, której śladem są zabytkowe cerkwie — między innymi piękna cerkiew drewniana św. Demetriusza w Binczarowej.
Tekst i zdjęcia — Sławomir Kubisa, opracowanie graficzne — Szymon Kubisa Dane topograficzne — OpenStreetMap, ikony — Flaticon ISBN 978-83-936920-9-5 Appen Karpaty Multimedialna Agencja Wydawnicza Długa 4, 05-806 Komorów www.appen.pl
Informacja Turystyczna – Rynek 11 tel. 18 446 83 25, informacjapiwniczna@o2.pl
Mało które miejsce w Polsce zasługuje na miano kurortu, tak jak Krynica. Nie przypadkowo tu właśnie, od wielu lat w jesiennej barwnej aurze bukowych lasów, odbywają się spotkania prestiżowego Międzynarodowego Forum Ekonomicznego, dzięki którym miejscowość porównywana jest do szwajcarskiego Davos.
w skali 1:135 000
Warto się wybrać: szlakiem turystycznym czerwonym przez Kosarzyska, Suchą Dolinę i Obidzę (929 m n.p.m. – punkt widokowy) do Jaworek [4:25 h], żółtym na Niemcową (1001 m n.p.m. – punkt widokowy, szlak beskidzki) [2:00 h] – lub szlakiem niebieskim na Łabowską Halę (ok. 1060 m n.p.m. – schronisko) [3:20 h].
Lecznicze właściwości tutejszych źródeł udokumentowane zostały już w końcu XVIII wieku i od początku XIX wieku zwolna zaczęła się działalność uzdrowiskowa. Przełom nastąpił w połowie wieku dzięki energii profesora Józefa Dietla, a kolejnego przyspieszenia rozwój Krynicy doznał w roku 1911, kiedy dotarła tu linia kolejowa.
Grybów Krajobraz okolic Grybowa łączy szerokie przestrzenie rolniczego pogórza z lesistymi wzniesieniami Beskidu Niskiego, zwanymi Górami Grybowskimi. Tutejsze wsie sięgają rodowodem czasów Kazimierza Wielkiego, a w zabytkowych drewnianych kościółkach odkryto skarby średniowiecznej kultury takie jak płaskorzeźbę Wita Stwosza z Ptaszkowej czy rzeźbę Pięknej Madonny z Krużlowej.
MAPA KRAJOZNAWCZA
Warto zobaczyć: zabytkowy rynek ze studnią i Izbę Regionalną z kolekcją dawnego sprzętu narciarskiego, kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, pijalnie wód – Artystyczną i Odwiert i rzekę Poprad podczas spływu łodziami do Rytra.
Krynica-Zdrój — Witoldówka
PERŁY KORONY BESKIDU SĄDECKIEGO
Sucha Dolina— SKI Hotel
Najbardziej malownicza okolica to rejon ujścia Smolnika do Dunajca z Białowodzką Górą, której lasy schodzące do samego Dunajca stanowią rezerwat przyrody.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Piwniczna Piwniczna została założona w XIV wieku w ramach prowadzonej przez Kazimierza Wielkiego strategii umacniania południowych kresów państwa, a rozwijała się szybko jako ważny punkt głównego szlaku handlowego z Węgrami. Odkryte w XIX wieku wody mineralne stały się podstawą prowadzenia tu działalności uzdrowiskowej, zaś w miarę rozwoju turystyki ważniejsze nawet stały się walory krajobrazowe okolic Piwnicznej – zarówno w samej dolinie Popradu, jak i otaczających ją gór.
Warto się wybrać: szlakiem turystycznym żółtym na Jaworzynę Krynicką (1101 m n.p.m. – schronisko) [2:55 h] lub szlakiem żółtym i niebieskim do Leluchowa przez Dubne [3:30 h]. Informacja Turystyczna – ul. Krzywa 1, 33-370 Muszyna, tel. 18 534 91 61 fax. 18 534 91 60, cit@muszyna.pl
sca jest murowany kościół z 1621 roku. W sąsiedztwie leży wieś Królowa Polska, to wieś położona w ciasnej dolinie Królówki – dopływu Kamionki przecinającej pasma Beskidu Niskiego. W nazwie miejscowości skrótowo odbija się jej historia – wieś powstała jako własność królewska w starostwie sądeckim. Kiedy przez przełęcze Beskidu Niskiego dotarła zaś od wschodu fala osadnictwa wołoskiego, wieś podzieliła się na dwie części – Królową Ruską (obecnie K. Górna) na wschodzie i Królową Polską na zachodzie.
Instytucje odpowiedzialna za treść publikacji: LGD KORONA SĄDECKA, Stowarzyszenie „Perły Beskidu Sądeckiego” Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013:
Warto się wybrać: szlakiem turystycznym czerwonym (główny szlak beskidzki) na zachód przez Przechybę do Krościenka nad Dunajcem [7:5 h] lub na wschód pasmem Jaworzyny Krynickiej przez Łabowską Halę (ok. 1060 m n.p.m. – schronisko) do Krynicy-Zdroju [7:55 h].
cją dokumentującą historię „Państwa Muszyńskiego”, Aleję Zdrojową nad Popradem z pijalniami wód Antoni i Wanda oraz ruiny zamku muszyńskiego na wzgórzu, a także drewniane zabytkowe cerkiewki w Miliku, Złockiem, Szczawniku, Leluchowie i Dubnem.
Kamionka Wielka — kościół pw. św. Bartłomieja
Publikacja finansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Osi IV LEADER działanie 421 „Wdrażanie projektów współpracy” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
Warto zobaczyć: ruiny zamku rycerskiego na górze Zamczysko, Park Ekologiczny i Park Linowy w Roztoce Ryterskiej oraz źródło św. Kingi w pobliskim Młodowie.
Muszyna-Zdrój — ruiny zamku starostów
Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”.
Rytro — na Górze Zamkowej
Nawojowa Nawojowa założona została przez kasztelana krakowskiego, Nawoja z Tęczyna. Nawojowscy zbudowali tu w XV wieku drewniany kościół parafialny, a w końcu wieku XVI niewielki zamek. W końcu XVIII wieku Nawojowa stała się siedzibą rodu Stadnickich. Pałac sukcesywnie rozbudowywany uzyskał obecny kształt na początku wieku XX-go. Jego ostatnim gospodarzem do 1945 roku był Adam Stadnicki, właściciel dziewięciu tysięcy hektarów lasów pomiędzy Nawojową a Roztoką Wielką oraz w okolicy Rytra. Po studiach leśnych w Monachium z pasją wykorzystywał nabytą wiedzę we własnych dobrach, prowadząc przemyślaną i dalekowzroczną gospodarkę leśną. Założył między inymi rezerwaty w Barnowcu, Łabowcu i Uhryniu.