Z Żeromskim przez gminę Masłów by Appen Karpaty

GMINA MASŁÓW

Z Żeromskim

przez gminę Masłów 1

Stefan Żeromski „Puszcza jodłowa” Fragmenty. Zaznajomiłem się był dobrze w ciągu wielu młodości lat z wodami żywymi tej leśnej Nidy, co się z czystych potoków w bujną rzekę rozrasta. Obejmowała mię niegdyś przychylnym, lodowatym ogarnięciem, gdym się w jej czarne głębie ufnie rzucał po twardym, po kamiennym śnie, skoro tylko świt za szczytem Łysicy niebo zrumienił. Nosiła mię na łonie swym jak dobra matka, gdym pływał stojąc, na wznak, na piersiach i na bokach. Znałem się wówczas na obyczajach i naturze ryb, na chytrości, mądrości i instynkcie dzikich kaczek, cyranek, bekasów, kurek wodnych, grzywaczy i jastrzębi. Przeszpiegami i chytrością ludzką odpowiadałem na przeszpiegi i obronne sposoby rogaczy, lisów i zajęcy. Byłem myśliwcem i rybakiem — z nazwy zresztą bardziej niż ze skutecznego efektu łowieckich zabiegów. Byłem bowiem największym (bo jedy-

nym) na całe Świętokrzyskie Góry poetą udającym myśliwca i rybaka. Miałem w sobie lekkość lisa, nogi jelenia i jak gdyby skrzydła bekasa u ramion. Pisałem swe marne wiersze w lasach i wertepach — w ciągu długich letnich deszczów pod cieniem olchy obwisłej w nadnidziańskim smugu — pod daszkiem brogu na wilkowskim ugorze — oraz w leśnych kapliczkach obok klasztoru Świętej Katarzyny. Zdobywanie przestrzeni za dni młodości za pośrednictwem mocy mięśniowej, która tak bez wysiłku dawała sobie radę z odległościami, wycisnęło swój obraz niezatarty na pojmowaniu, a raczej na uprzytomnianiu sobie wszelkich wymiarów. Miarą przestrzeni była i jest dla mnie odległość różnych miejsc w tamtych stronach. Dwie wiorsty — to polna droga z Ciekot do Wilkowa, trzy wiorsty — to gościniec

z Krajna do Górna, trzy mile — to linia prosta z Kielc do Świętej Katarzyny. Każda trudna, duża i ciężka praca jakiejkolwiek natury, literacka, biblioteczna czy inna, obrazowo i porównawczo mierzy się w mej wyobraźni, w mej sile mięśniowej i nerwowej na wysokość góry Radostowej. Jestem oto u jej podnóża, w Leszczynach, w Mąchocicach, w Bęczkowie — jestem na pierwszym garbie, na drugim, na trzecim — jestem niedaleko wierzchołka — jestem na szczycie! Widzę już mój kres i mój cel: rodzinny dom! Schodzę z rozmachem w dół. Otom już u granicy naszych pól. Widzę drzwi, przekraczam próg... Upadam po trudzie na cichy i radosny spoczynek...

Ze Stefanem Żeromskim przez gminę Masłów

Wójt Gminy Masłów

Ryszard Pazera Gmina Masłów, ze względu na swoje atrakcyjnie położenie w centralnej części województwa świętokrzyskiego, jest szczególnie otwarta dla turystów. Lokalizacja gminy powoduje, że jest ona również naturalnym zapleczem rekreacyjnym dla Kielc, a brak przed-

siębiorstw produkcyjnych umożliwia wypoczynek na łonie natury. Korzystne położenie gminy przy ważnych szlakach komunikacyjnych pozwala w szybkim czasie dotrzeć tu z Warszawy, Łodzi, Lublina, Krakowa, Rzeszowa czy Śląska. W gminie funkcjonują: schroniska, gospodarstwa agroturystyczne, pensjonaty i domy wczasowe. Oferty noclegowe dla turystów uzależnione są od zasobności portfela, ale także preferencji w sposobie spędzania wolnego czasu. Gmina Masłów rozbudowuje i urozmaica swoją ofertę noclegową, m.in. powstają nowe miejsca noclegowe i biwakowe. Obecnie gmina Masłów ma największą bazę noclegową (ponad 600 miejsc) w województwie. Walory krajobrazowe oraz dobrze rozwinięta sieć szlaków rowerowych i pieszych, łagodne góry i malownicze zbiorniki wodne w Ciekotach i Cedzynie zachęcają do aktywnej turystyki.

Warta odwiedzenia jest wychodnia skalna, zwana „Diabelskim Kamieniem”, na Górze Klonówce. Dodatkowo punkty widokowe umożliwiają podziwianie piękna krajobrazu m.in. przełomu rzecznego rzeki Lubrzanki, rozdzielającego dwie góry w Mąchocicach Kapitulnych. Masłów jest również prawdziwym rajem dla fanów narciarstwa, amatorów sportów wodnych, rowerowych i lotniczych (lotnisko sportowo-biznesowe). Gmina Masłów to swoista brama w Góry Świętokrzyskie z ikoną regionu – „Szklanym Domem” i Dworkiem Stefana Żeromskiego w Ciekotach. Powstanie Szklanego Domu oraz Dworku Stefana Żeromskiego to istotny element działań promocyjnych regionu świętokrzyskiego oraz gminy Masłów przez upamiętnienie tego znanego wielkiego Polskiego Pisarza. Serdecznie zapraszam do odwiedzenia Gminy Masłów.

Projekt

„Dworek Stefana Żeromskiego — Szklany Dom” — Ikona Regionu Świętokrzyskiego” Realizacja przez Gminę Masłów projektu „Dworek Stefana Żeromskiego – Szklany Dom – Ikona Regionu Świętokrzyskiego” możliwa była m.in. dzięki środkom pozyskanym z Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 – 2013, działanie 2.3 Promocja Gospodarcza i Turystyczna Regionu oraz środkom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Rozwój Infrastruktury Kultury. Projekt „Dworek Stefana Żeromskiego – Szklany Dom” – Ikona Regionu Świętokrzyskiego” obejmuje: • • • •

budowę Szklanego Domu – wizja Żeromskiego, rekonstrukcję Dworu XIX-wiecznego Stefana Żeromskiego, powstanie Izby Dobrego Smaku w Ciekotach, powstanie nowych ścieżek turystycznych: literackich, przyrodniczych, odnowienie szlaków rowerowych i pieszych, • wydanie publikacji i materiałów promocyjnych.

Projekt to promocja regionu świętokrzyskiego oraz Gminy Masłów poprzez trwałe upamiętnienie znanego w kraju i na świecie wielkiego polskiego pisarza – Stefana Żeromskiego. „Szklany Dom” oraz Dworek Stefana Żeromskiego to nie tylko budynki, ale także miejsce, pełniące funkcję Centrum Edukacyjnego, centrum które edukuje w zakresie kultury, tradycji, turystyki i patriotyzmu lokalnego.

W ramach działań kulturalno-edukacyjnych odbywać będą koncerty, warsztaty, projekcje filmów. Spotkania literackie, promocje książek, nocne czytania nie tylko dzieł Żeromskiego, ale także innych pisarzy. To różnego rodzaju imprezy m.in. Biesiada Masłowska, kiermasz wielkanocny, imieniny Stefana. Centrum Edukacyjne „Szklany Dom” – Dworek Stefana Żeromskiego to również centrum ruchu turystycznego. Z Żeromszczyzny można rozpocząć wędrówki po szlakach, ścieżkach spacerowych (po których chadzał Stefan), można podziwiać również przyrodę (opisywaną porzez Żeromskiego) idąc ścieżką dydaktyczną. Oczywiście znajdzie się coś dla fanów turystyki rowerowej. Ścieżkami rowerowymi można m.in. powędrować wokół Pasma Masłowskiego, a także dotrzeć do Świętej Katarzyny. Natomiast działania turystyczno-rekreacyjnych to cała gama propozycji skierowanych do różnych grup odbiorców – od weekendowych turystów i zwykłych spacerowiczów, przez zorganizowane grupy szkolne z programem zajęć terenowych „Azymut na Żeromskiego”, spływ kajakowy, rajdy terenowe na orientację, wieczory podróżnicze, biegi terenowe, ferie w lesie, a także wiele innych ciekawych propozycji. Centrum Edukacyjne „Szklany Dom” – Dworek Stefana Żeromskiego to swoista brama w Góry Świętokrzyskie i główny punkt na mapie turystycznej województwa.

Świętokrzyskie krajobrazy

Pasmo Masłowskie i Dolina Wilkowska z niedaleką Świętą Katarzyną i Łysicą to serce Gór Świętokrzyskich. Gór najstarszych i najmocniej związanych z historią Polski, dzięki położeniu i bogactwu znanych od dawna kopalin. Połyskujące ziarnami kwarcu, twarde i ostrokrawędziste piaskowce kwarcytowe, widoczne na łysogórskich gołoborzach, a także w starym kamieniołomie Wiśniówka, powstały na samym początku ery paleozoicznej – 500 milionów lat temu. Kwarcyty i łupki kambryjskie stanowią dobitny, ale dopiero pierwszy, rozdział wielkiego atlasu geologicznego, jakim są Góry Świętokrzyskie. Wielokrotnie wypiętrzane góry uległy ostatecznie działaniu czasu – grzbiety nie są tak wyniosłe, a doliny tak wcięte jak w znacznie młodszych Karpatach, co jed-

nak sprawia, że są bardziej dostępne do niemęczącej turystyki rodzinnej – tym bardziej, że znacznie tu łatwiej o dalekie i bardzo malownicze panoramy. Trzy najbardziej charakterystyczne elementy tutejszego krajobrazu to – skałkowe wychodnie kwarcytów wzdłuż grani Pasma Masłowskiego, z Diabelskim Kamieniem na szczycie Klonówki. To także łagodne i długie, często pofalowane, skłony gór zaznaczone ciągnącymi się w dół wąskimi poletkami, tworzące w lecie piękną mozaikę „pasiaków świętokrzyskich”. Ostatnim elementem jest przełom rzeki Lubrzanki oddzielający Klonówkę od Radostowej – podręcznikowy przykład „kaptażu rzek”. Lubrzanka, płynąca niegdyś na północ do Pokrzywianki, przeciągnięta została przez Czarną Nidę i płynie obecnie do niej właśnie na południe przecinając Pasmo Masłowskie.

Miejsca warte odwiedzenia Przyroda i historia

Ciekoty — Żeromszczyzna W Ciekotach u stóp Radostowej stał stary dwór drewniany, w którym dzieciństwo spędził Stefan Żeromski. Tu odkrywał dla siebie świat nieskażonej przyrody i gór, świat który później stanowił wielokrotnie tworzywo jego twórczości. Obecnie powstało tu Centrum Edukacyjne Szklany Dom — Dworek Stefana Żeromskiego, składający się z pięknej rekonstrukcji stylowego dworu polskiego — docelowo Muzeum Stefana Żeromskiego oraz nowoczesnego „Szklanego Domu” z salami szkoleniowymi i warsztatowymi. W amfiteatrze nad brzegiem malowniczego zalewu, w którego wodach odbija się odległy szczyt Łysicy, odbywają się latem plenerowe imprezy regionalne. Ciekoty to wyjątkowe miejsce w sercu Gór Świętokrzyskich. W najbliższej okolicy znajdują się dwa duże gospodarstwa agroturystyczne. Diabelski Kamień Diabelski Kamień to grupa skał o wysokości do 5 metrów leżąca na grzbiecie Klonówki. Dotrzeć do niej można zarówno z Masłowa, jak i z Ameliówki, kierując się znakami szlaku czerwonego (w obu przypadkach jest to około godziny marszu). Wychodnia górnokambryjskich piaskowców kwarcytowych, zwana również „Wielkim Kamieniem”, objęta jest ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej. Miejsce wokół skał jest przesłonięte młodym lasem, na łące nieco poniżej w kierunku północnowschodnim znajduje się małe, nieznacznie ocembrowane źródełko. Przełom Lubrzanki Leniwie cieknąca przez Brzezinki na wschód dnem szerokiem doliny rzeka Lubrzanka skręca w Ciekotach gwałtownie na południe i przecina Pasmo Masłowskie zaskakującym górskim przełomem pomiędzy zboczami Dąbrówki i Radostowej. To

okolica dobrze znana turystom. Tu krzyżują się szlaki piesze z trasami rowerowymi, tu na zboczach Dąbrówki ulokowały się tarasowo położone ośrodki wypoczynkowe i hotele —„Przedwiośnie” i „Ameliówka” oraz hostel i pole biwakowe. Kościół w Masłowie Kościół parafialny pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Masłowie wybudowany został w latach 1927 —1937 według projektu profesora Karola SasZubrzyckiego, architekta i historyka. Obok znajduje się również plebania z 1940 roku oraz obelisk — pamiątka pobytu Jana Pawła II w Masłowie w 1991 roku. Kolejna płyta upamiętniająca tę wizytę znajduje się w okolicy lotniska w Masłowie, na którym mieszkańcy Kielecczyzny witali Ojca Świętego. Kapliczka w Woli Kopcowej Drewniana kaplica o konstrukcji zrębowej została zbudowana w XIX wieku. We wnętrzu znajduje sie obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Zalew w Wilkowie Niedaleko Łysicy, na skraju dużego kompleksu leśnego, położony jest piękny zalew na strumieniu wypływającym ze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Czyste wody, spokój i świetna infrastruktura to atuty tego miejsca. Cedzyna — zalew na Lubrzance Wyjątkowa sceneria tego akwenu stwarza obok możliwośći rekreacji i sportu na wodzie także nastrój do cieszenia się zwykłym spacerem nad jego brzegami. Wędkarze łowią tu leszcze, karpie a nawet szczupaki.

Warszawa

Mapa turystyczna gminy Masłów

Kielce

1:50 000

Kielce

Kraków

Opracowanie: Wydawnictwo Kartograficzne COMPASS 30-084 Kraków, ul. Podchorążych 3 www.compass.krakow.pl

Starachowice

Hostel

11 Łagów

Kultura Gminę Masłów śmiało nazwać można Śpiewającą Gminą – niemal każde sołectwo ma swój własny zespół folklorystyczny, najczęściej skupiony wokół Koła Gospodyń Wiejskich. Oprócz dwunastu takich grup działa tu jeszcze zespół country oraz młodzieżowa grupa gitarowa i zespół taneczny. Tutejsze zamiłowanie do folkloru świętokrzyskiego i do śpiewania pochodzi jeszcze z czasów początków II Rzeczypospoli-

tej, kiedy powszechna radość z odzyskanej możliwości nieskrępowanego sięgania do narodowej tradycji ludowej spotkała się z wyjątkową osobowością muzyka i utaletowanego organizatora kultury, organisty, Jana Pieniążka. W latach dwudziestych ubiegłego wieku Chór Włościański z Masłowa zdobył uznanie nie tylko w regionie kieleckim, ale też i za granicą. Wyraźna reaktywacja tradycji śpiewaczej nastąpiła w latach dziewięćdziesiątych, po

odrodzeniu się samorządności i pobudzeniu tożsamości lokalnej. Chór „Masłowianie” – to reprezentacyjny chór gminy Masłów, kontynuujący 85-letnią tradycję śpiewania, dysponujący dobrze szkolonymi wyrównanymi pod względem brzmienia głosami. Zespół Pieśni i Tańca Ciekoty – ma w swoim repertuarze widowiska obrzędowe, pieśni, przyśpiewki i tańce wywodzące się z tradycji regionu, oparte na autentycznych, przypomnianych tekstach.

Kapela Ciekoty – zespół instrumentalny zdobywający wielokrotnie nagrody w konkursach regionalnych, między innymi Grand Prix im. Piotra Gana na Buskich Spotkaniach z Folklorem. Zespół Śpiewaczy „Kopcowianki” z Woli Kopcowej – panie współpracują z Kapelą Świętokrzyską, z którą przedstawiały swój repertuar na Ukrainie, w Kurii Diecezjalnej w Kielcach oraz dla grupy z Austrii w kieleckiej Katedrze. Zespół Śpiewaczy „Barczanki” z Barczy –10-osobowy zespół pań śpiewających piosenki ludowe, biesiadne i okolicznościowe – w zależności od rodzaju występu. Zespół Śpiewaczy „Żeromszczanki” z Mąchocic-Scholasterii — Liczy 10 członkiń. Bierze udział w uroczystościach gminnych, prezentacjach rękodzieła – pokazach kwiatów. Panie z Koła brały udział m.in. w pochodach pierwszomajowych, przy wkopaniu kamienia węgielnego pod Szkołę Podstawową im. Stefana Żeromskiego w Mąchocicach-Scholasterii,

jej otwarciu, obronie gdy była zagrożona likwidacją, a w roku 2007 – były obecne podczas 20-lecia istnienia szkoły. Zespół Śpiewaczy „Dąbrowianki” z Dąbrowy – 16 pań, które nie szczędzą czasu i sił, aby utrzymywać w pamięci tradycje i obyczaje ludowe. Śpiewają kolędy, pastorałki, pieśni kościelne, pieśni i piosenki ludowe. Zespół Śpiewaczy„Brzezinianki” z Brzezinek – przy Kole Gospodyń Wiejskich z 45-letnią tradycją. Śpiewające panie uczestniczą w życiu kulturalnym gminy. Zespół Śpiewaczy „Lubrzanka” z Mąchocic Kapitulnych – repertuar zespołu jest zróżnicowany lecz jego trzon stanowią tradycyjne pieśni ludowe i obrzędy. Zespół Śpiewaczy „NOVE” z Masłowa Drugiego – bierze udział w spotkaniach folklorystyczne, kombatanckich, w przeglądzie dawnych pieśni Maryjnych, Noworocznym Torcie Kultury oraz biesiadach i ogniskach. Stowarzyszenie artystyczne „Golica” – wykonuje pieśni religijne, piosenki ludowe, kabaretowe, a także balladowe piosenki biesiadne. Przy Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu w Masłowie działa także: Klub Seniora skupiający ludzi starszych, którzy kultywują dawne tradycje ludowe poprzez odtwarzanie zapomnianych już pieśni i obrzędów na scenie. Scenariuszem i reżyserią zajmuje się Pani Stanisława Majcherczyk z Masłowa. Młodzieżowa Grupa Gitarowa – to grupa będąca kuźnią miejscowych talentów instrumentalnych. Wyłonił się z niej m.in.: zespół country „Andrzej i Przyjaciele”, który bierze czynny udział w imprezach organizowanych na terenie gminy, jak również poza nią. Osiedlowy Klub „Babiniec” w Wiśniówce powstał w 2009 roku i liczy 12 osób. Jedna z pań wykonuje piękne ozdoby z bibuły, inna układa wiersze, które są prezentowane z okazji uroczystości gminnych. Oprócz tego Panie uczą się piec i gotować oraz wymieniają doświadczenia kulinarne.

Co? Kiedy? Gdzie? „Biesiada Masłowska” — czerwiec W czerwcu odbywa się w Ciekotach całodniowy festyn rodzinny organizowany na terenie „Żeromszczyzny”. W programie artystycznym prezentowane są spektakle, koncerty, interaktywne akcje artystyczne dla dzieci. Odbywają się także konkursy, kiermasze i wystawy. Koła gospodyń przygotowują regionalne potrawy. Imprezę kończy wspólna zabawa trwająca do późnych godzin nocnych. Dożynki Gminne — sierpień Coroczne Święto Plonów odbywa się na terenie „Żeromszczyzny”, w Ciekotach. Rozpoczyna je msza święta w intencji rolników, a następnie prezentowane są do konkursu płody rolne przygotowane przez rolników z terenu gminy. W trakcie całego dnia odbywają się występy zespołów folklorystycznych i młodzieżowych, miejscowych i zaproszonych. Dzień kończy potańcówka „na dechach” trwająca do późnych godzin nocnych. Imieniny Stefana — październik Wielki festyn obchodzony jest na Żeromszczyźnie dla uczczenia jej wielkiego Patrona – Stefana Żeromskiego. Zapraszamy zespoły, kapele i orkiestry z gminy i powiatu oraz spragnionych zabawy górali świętokrzyskich i gości na wielkie świętowanie imienin Stefana. Oprócz muzyki, śpiewu i tańca nie zabraknie tradycyjnych świętokrzyskich przysmaków, a na kiermaszu ludowi artyści zaprezentują swe najpiękniejsze wyroby. Nad ciekockim stawem — lato Cykl letnich koncertów kameralnych w cudownej scenerii ciekockiego dworu. W letnie wieczory nad ukochanym stawem Stefana, pod baldachimem z gwiazd, rozbrzmiewać będą dźwięki muzyki z różnych epok w wykonaniu zespołów kameralnych. Rowerowy rajd terenowy na orientację — wrzesień Zadaniem uczestników rajdu będzie pokonywanie kolejnych odcinków wokół Żeromszczyzny na rowerze i odnajdywanie oznakowanych tabliczek (Punktów Kontroli Przejazdu), a następnie odrysowanie ich cech na otrzymanej wraz z mapą terenową kartce papieru. Gwarantowane ostre współzawodnictwo i udana zabawa! Jesienny rajd motocykli klasycznych i zabytkowych — wrzesień Celem rajdu jest miłe spędzenie czasu w gronie osób o podobnych zainteresowaniach, poznanie mało znanych zakątków regionu świętokrzyskiego oraz poruszanie się po drogach, które możemy w większości przypadków znaleźć dopiero na mapach w skali 1:100 000. Szczegółowe i aktualne informacje na temat imprez, wydarzeń kultralnych i imprez organizowanych na terenie Gminy Masłów znaleźć można na stronie: www.maslow.pl

Masłów Info Mieszkańcy gminy Masłów mają do dyspozycji własne media informacyjne. Media niezależne prowadzone są przez ludzi młodych i bardzo młodych – w większości uczniów liceum i gimnazjum. Na stronie internetowej www.maslow. info.pl umieszczane są na bieżąco informacje dotyczące życia w gminie, a także zaproszenia na planowane imprezy i wydarzenia kulturalne. Ciekawym uzupełnieniem serwisu internetowego jest TV Masłów Info, czyli internetowa telewizja z reportażami, wywiadami i audycjami nagranymi w studio. TV Masłów Info przeprowadziła między innymi jesienią 2010 roku debatę pomiędzy kandydatami w wyborach samorządowych. O serwisie internetowym i telewizji internetowej, tworzonej przez nastolatków, mówi się z podziwem nie tylko w regionie świętokrzyskim ale i całej Polsce – między innymi w Programie I Telewizji Polskiej i Wiadomościach24.pl Serwis prowadzony w ramach Stowarzyszenia Masłów Info ma siedzibę w budynku Domu Ludowego w Woli Kopcowej. Tam znajduje się jego redakcja i studio do nagrywania programów telewizji. Redakcja zaprasza do studia młodzież ze szkół podstawowych aby zarazić kolejne pokolenia zamiłowaniem do dziennikarstwa. Adres redakcji: Świętokrzyska 86 Wola Kopcowa 26-001 tel. 698 408 207 e-mail: redakcja@maslow.info.pl

Masłów i świat Gminę Masłów łączą ciekawe przyjaźnie z gminami partnerskimi Europy, a także Stanów Zjednoczonych. Gmina Masłów ma przyjaciół na Węgrzech, na Ukrainie i w miejscowości DuPont w stanie Washington w USA. Młodzież masłowska i zespoły ludowe bardzo często składają wizyty u zagranicznych partnerów. Ci chętnie i równie często przyjeżdżają do Masłowa. Odbywa się to z korzyścią dla każdej ze stron. Można powiedzieć, że gmina Masłów jest pionierem jeśli chodzi o kontakty z zagranicznymi partnerami. Na początku lat 90, ówczesne władze Masłowa wraz z Sekretarzem – Włodzimierzem Koroną wychyliły głowę za granicę i w 1992 roku nawiązały kontakt ze szwedzką gminą Skurup. Obecnie współpraca jest zawieszona, ale zdobyte doświadczenie okazało się bezcenne. Przez wiele lat gmina Masłów mogła przyjrzeć się z bliska jak funkcjonuje gmina partnerska. Współpraca pozwoliła między innymi zobaczyć, jak ważna jest informatyzacja samorządu. W dobie integracji europejskiej współpraca gmin jest jedną z podstaw funkcjonowania samorządów. Od lat najbardziej zażyłe relacje łączą gminę Masłów z węgierską gminą Börcs. Ważnymi grupami docelowymi do współpracy jest młodzież i zespoły ludowe. Wymiana młodzieży realizowana jest w formie obozów, udziału w rozrywkach. Natomiast wymiana kulturowa to wizyty zespołów ludowych. Ludowe zespoły z Masłowa oprócz gmin partnerskich odwiedziły ze swoim repertuarem kilka innych miejscowości, takich jak Sarvar, Gyor, Eger. Gmina Masłów znalazła sobie przyjaciół także na wschodzie, konkretnie na pięknej Ukrainie. W 2006 roku podpisana została umowa o współpracy Gminy Masłów z miastem Jaworiw, a dwa lata później z Ukraińskim Kozactwem. To doskonałe przykłady na to, iż wymiana doświadczeń samorządowych, wymiana kulturalna, wymiana młodzieży – są korzystne dla obu stron. Dzięki tym umowom zespoły muzyczne mogą uczestniczyć w imprezach kulturowych organizowanych na terenie Ukrainy, a zespoły z Ukrainy organizowanych przez Gminę Masłów – np. Biesiada Masłowska, Dożynki. Podobnie jest jeśli chodzi o wypoczynek dzieci i młodzieży. W roku 2009 roku do grona przyjaciół gminy Masłów dołączył partner amerykański. Wszystko zapoczątkowała wizyta sekretarza Bogusława Krukowskiego, który w marcu 2009 roku, na zaproszenie The Washington City/Country Managment Association (WCCMA), brał udział w stażu samorządowym w USA poświęconym takim zagadnieniom, jak: planowanie przestrzenne, budowa dróg, budowa budynków użyteczności publicznej, oczyszczanie ścieków, uzdatnianie wody. Po wizycie rozpoczęto wstępne rozmowy na temat współpracy gminy Masłów z miejscowością DuPont w stanie Washington. W maju i lipcu 2010 roku goście z USA odwiedzili naszą gminę. Współpraca Gmin odbywa się za pośrednictwem umowy podpisanej pomiędzy Forum Sekretarzy województwa świętokrzyskiego oraz Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej w Kielcach a The Washington City/Country Managment Association.

Przygoda i rekreacja Lotnisko sportowe — Masłów Lotnisko w Masłowie to cywilne lotnisko sportowe z planami obsługi, w niedalekiej przyszłości, ruchu pasażerskiego. Obecnie gospodarzem lotniska jest Aeroklub Polski, zaś jego głównym użytkownikiem Aeroklub Kielecki. Lotnisko posiada asfaltobetonowy pas startowy długości 900 metrów, oświetlany w nocy. Certyfikowany Ośrodek Szkolenia Lotniczego Aeroklubu Kieleckiego prowadzi szkolenia samolotowe, szybowcowe oraz spadochronowe. Oprócz sprzętu aeroklubowego, na lotnisku spotkać można samoloty i śmigłowce dyzpozycyjne, a także mikrosamoloty i motolotnie. Popularne motolotnie umożliwiają oglądanie Gór Świętokrzyskich z lotu ptaka niemal o każdej porze roku. Do bardziej profesjonalnych zadań można skorzystać z oferty Aeroklubu na loty połączone z filmowaniem czy loty patrolowe. Przed laty lotnisko Kielce-Masłów zapisało się dramatycznie w historii zespołu akrobacyjnego „Iskry” z Radomia, kiedy podczas pokazów lotniczych, prowadzącemu, majorowi Albinowi Kossekowi zgasł silnik samolotu. Udało mu się posadzić awaryjnie samolot i wylądować bez podwozia na skraju pasa. Zalew w Cedzynie — ośrodek sportów wodnych W niewielkiej otoczonej sosnowymi laskami kotlinie spiętrzono wody rzeki Lubrzanki i powstał, w najbliższym sąsiedztwie Kielc, malowniczy zalew z piaszczystymi czystymi plażami. Jego powierzchnia jest na tyle duża, że umożliwia uprawianie żeglarstwa i windsurfingu, zatem w połączeniu z plażowaniem i kąpielą stanowi atrakcyjne miejsce na weekendowe wypady dla mieszkańców Kielc. Dobrą opcją jest wyjazd rowerowy, tym bardziej, że podczas weekendu można jazdę kontynuować wytyczonymi trasami rowerowymi – np. w górę Lubrzanki, do Ciekot i Żeromszczyzny. Istnieje wiele możliwości znalezienia noclegu wokół zalewu. W samej Woli Kopcowej, przy ulicy Kopcówki, jest ośrodek wypoczynkowy na 20 miejsc. Jazda konna W szerokiej i otwartej na pejzaż Gór Świętokrzyskich Dolinie Wilkowskiej znajduje się gospodarstwo państwa Sarapatów, którzy jako kwalifikowani instruktorzy jeździectwa prowadzą naukę jazdy konnej dla początkujących i zaawansowanych. Wspaniałym sposobem zwiedzania otoczenia Gór Świętokrzyskich są grupowe, kilkudniowe rajdy konne, podczas których pokonuje się do 30 km dziennie. Rowery Gmina Masłów to okolica szczególnie interesująca dla miłośników turystyki rowerowej. Przez jej obszar przebiega szereg dobrze oznakowanych tras rowerowych pozwalających na poznawanie krajobrazów, zabytków i miejsc związanych z wyjątkowymi postaciami.

Ścieżki i szlaki Dzięki łagodnej rzeźbie i niewysokim wyniesieniom Góry Świętokrzyskie są miejscem wyjątkowo dobrze nadającym się do niemęczącej turystyki pieszej, również rodzinnej, dla osób w każdym wieku. Oprócz dobrze znanych turystom szlaków PTTK przez obszar gminy Masłów przebiega obecnie szereg nowowytyczonych ścieżek spacerowych i edukacyjnych, dla których punktem centralnym jest „Żeromszczyzna” i Centrum Edukacyjne „Szklany Dom” – Dworek Stefana Żeromskiego w Ciekotach. Pewne odcinki tych szlaków nadają się również do wykorzystania w zimie na narciarstwo śladowe. Miłośnicy rowerów mają do dyspozycji również wiele dobrze oznakowanych tras rowerowych, prowadzących przez miejsca ciekawe i atrakcyjne krajobrazowo. Niektóre wymagają dobrej kondycji – jak trasa żółta wokół Pasma Masłowskiego. Szlaki piesze

ne z twórczością Stefana Żeromskiego miejscowości w tej okolicy – Ciekoty i Świętą Katarzynę. Na całej trasie prowadzi po terenie w zasadzie płaskim i zapewnia rozległe widoki na Dolinę Wilkowską i Łysicę. Znaki żółte – Literacki Szlak Spacerowy wokół góry Radostowej, nazywanej przez pisarza górą domową. Szlak prowadzi z Ciekot na wierzchołek Radostowej, a następnie biegnie przez wysoko położone otwarte wzniesienie Krajeńskiego Grzbietu pod Wymyśloną, skąd rozciąga się niemal panoramiczny widok na Góry Świętokrzyskie. Zamykając pętlę wraca do Ciekot. Znaki zielone – Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna Klubu 4H prowadzi od Szkoły Podstawowej w Brzezinkach na grań Klonówki, pod Diabelski Kamień, a następnie podąża w stronę szczytu Dąbrówki i schodzi do mostka na Lubrzance, kierując się ostatecznie do Ciekot.

Szlak czerwony im. Edmunda Massalskiego to główny szlak prowadzący przez pasma Gór Świętokrzyskich o łącznej długości 105 km. Przecina on całą gminę z zachodu na wschód wzdłuż Pasma Masłowskiego. Jest to odcinek o szczególnych walorach krajobrazowych. Z wielu miejsc na szlaku rozciągają się dalekie panoramy na Kotlinę Kielecko-Łagowską, w stronę Łysogór, a także na Dolinę Wilkowską i Pasmo Klonowskie. Szlak niebieski z Wąchocka do Cedzyny dociera do gminy Masłów od wschodu, od Bodzentyna. Mijając Ciekoty i „Żeromszczyznę” kieruje się na południe przełomem Lubrzanki, gdzie krzyżuje się ze szlakiem czerwownym. Ostatecznie poprzez Mąchocice Kapitulne dociera do zalewu w Cedzynie. Ścieżki spacerowe i edukacyjne Znaki czerwone – Literacki Szlak Spacerowy łączy dwie najbardziej związa-

Szlaki rowerowe Znaki zielone – Literacki Szlak Rowerowy, Ciekoty, Wilków, św. Katarzyna. Znaki czerwone – z Cedzyny, przez Ciekoty do św. Katarzyny. Znaki żółte – pętla wokół Pasma Masłowskiego, Ciekoty, Mąchocice-Scholasteria, Klonówka, Diabelski Kamień, Ameliówka, Ciekoty. Znaki niebieskie – z Ciekot do Woli Kopcowej przez Mąchocice Kapitulne. Znaki czarne – Koszarka, Masłów Drugi, Brzezinki, Barcza. Dokładny opis szlaków turystycznych gminy Masłów znajduje się w przewodniku turystycznym „Z Żeromskim po szlakach”, Gmina Masłów, rok 2011.

Noclegi Gmina Masłów dysponuje sześcioma setkami miejsc noclegowych. Większą ich część oferują hotele i ośrodki malowniczo położone pod Radostową w przełomie Lubrzanki. Pięćdziesięcioma miejscami dysponuje Schronisko Młodzieżowe w pobliskich Mąchocicach-Scholasterii. Wiele miejsc oferują dobrze przygotowane gospodarstwa agroturystyczne, stanowiące często małe rodzinne pensjonaty ulokowane w zacisznych miejscach niedaleko szlaków turystycznych. Hotel „Przedwiośnie”*** liczba miejsc: 152 Mąchocice Kapitulne 178 26-001 Masłów tel. 41 311 17 92 www.hotelprzedwiosnie.pl Ameliówka ** liczba miejsc: 90 Mąchocice Kapitulne 176 26-001 Masłów tel. 41 311 07 97 Dodatkowo 100 miejsc w bungalowach hotel@ameliowka.pl ww.ameliowka.pl Hotel Ambaras Liczba miejsc: 16 Dąbrowa 351a, 26-001 Masłów tel. 723 393 754, 723 528 763 hotel.ambaras@wp.pl www.ambaras.eu Leśna Biesiada liczba miejsc: 26 Wola Kopcowa, Kopcówki 3 26-001 Masłów tel. 513 188 400, 502 071 691 info@lesnabiesiada.pl www.lesnabiesiada.pl Pełna informacja na temat miejsc noclegowych znajduje się w informatorze „Co? Gdzie? Kiedy?”, Gmina Masłów, rok 2011.

Hostel i pole biwakowe w Ameliówce

W przełomowej dolinie Lubrzanki, na stokach góry Dąbrówka, jest malowniczo położony na trawiastych tarasach wśród lasu rozległy teren ośrodka wypoczynkowego administrowanego przez Gminę Masłów. Na obszarze 4,5 hektara stoi szereg niewielkich domków turystycznych. Każdy z domków posiada taras widokowy, z którego podziwiać można pokryty lasem mieszanym grzbiet Radostowej. Każdy pokój wyposażony jest w węzeł sanitarny z toaletą i umywalką. Jest tu również miejsce na rozstawienie namiotów, na przyczepy i samochody kempingowe. Jest wydzielone miejsce na ognisko. Przy budynku recepcji znajdują się natryski oraz kuchnia i jadalnia. Bliższe informacje i rezerwacje: Centrum Edukacyjne „Szklany Dom” – Dworek Stefana Żeromskiego w Ciekotach Ciekoty 76 26-001 Masłów tel. 41 241 38 77 e-mail: szklanydom@maslow.pl www.szklanydom.maslow.pl

Biała

Dąbrowa

WARSZAWA 

ięto krzy skie

Szlaki PTTK

Szlaki rowerowe

Ciekoty, Wilków, św. Katarzyna

Gmina Masłów - schemat szlaków Literacki iścieżek turystycznych Szlak pieszy im. Edmunda Massalskiego Szlak Rowerowy

Wokół Pasma Masłowskiego

Z Ciekot do Woli Kopcowej

Szlak pieszy z Wąchocka do Cedzyny Ścieżki spacerowe i edukacyjne

Koszarka, Masłów Drugi, Brzezinki, Barcza

Wilków

Święta Katarzyna

Literacki Szlak Spacerowy Literacki Szlak Spacerowy Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna Klubu 4H

Mąchocice-Scholasteria Ciekoty

Krajno Zagórze

Krajno Pierwsze

Krajno Parcele

...dla rozwoju Województwa Świętokrzyskiego...

Św



Barcza

Brzezinki

Klonówka

Radostowa Radostowa Podmąchocice

Strużna

Kielce

Masłów Drugi

Masłów

Mąchocice Kapitulne

Bęczków

Niwy

EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO

WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE

województwo świętokrzyskie

Wiśniówka

Domaniówka

Wola Kopcowa

Leszczyny

Krajno Drugie Młynczyszkowa

UNIA EUROPEJSKA