NA_ZDROWIE_3_2012

Schorzenia przewodu pokarmowego czyli wszystko o refluksie przełyku, chorobie żołądka z nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego, przewlekłym nieswoistym zapaleniu jelit czy nowotworach jelita grubego i żołądka, schorzeniach leczonych na pododdziale gastroenterologii i w Poradni Gastrologicznej Szpitala Wojewódzkiego

s. 3

Nowoczesne badania w zasięgu ręki

Moją pasją jest nie tylko barok

Endosonografia (EUS) i endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW), metody badań, które pacjenci mają do dyspozycji w opolskim Szpitalu Wojewódzkim

Dr Jadwiga Czarny-Szcześniak dwa razy w tygodniu zamienia biały lekarski kitel na zapis nutowy któregoś z utworów klasyki czy baroku

s. 8

s. 17

Szanowni Pacjenci, Schorzenia przewodu pokarmowego to choroby cywilizacji, na które zapadają coraz młodsze osoby.

Choroba refluksowa przełyku, choroby żołądka, przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit czy nowotwory jelita grubego i żołądka – to dziś prawdziwa plaga zachorowań, z którymi na pododdział gastroenterologii i do Poradni GastRologicznej Szpitala Wojewódzkiego trafiają pacjenci.

W tym numerze magazynu szpitalnego „Na zdrowie” postanowiliśmy przybliżyć Państwu te schorzenia i pokazać całą paletę działań medycznych, które mamy w ofercie, by leczyć i niwelować ich skutki.

Do dyspozycji lekarzy i pacjentów Szpitala Wojewódzkiego mamy najnowocześniejsze metody leczenia i sprzęt medyczny z najwyższej półki.

Zatrudniamy najlepszych fachowców z wieloletnim doświadczeniem. Wszystko to składa się na opisaną w tym wydaniu magazynu kompleksową ofertę, która każdemu niemal pacjentowi daje szansę powrotu do zdrowia.

Prócz tego w bieżącym numerze znajdą Państwo interesującą rozmowę o potrzebie diagnozowania alergii i zagrożeniach, jakie niesie za sobą brak takich badań, oraz – tradycyjnie już – tekst o pasji jednego z naszych pracowników. Tym razem muzycznej. Życzę dobrej lektury i zdrowia

Renata Ruman-Dzido Dyrektor Szpitala Wojewódzkiego w Opolu

Wydawca: Agencja Reklamowa LOYAL Budowlanych 52 45-124 Opole tel. + 48 (77) 456 60 20, fax + 48 (77) 453 03 30 www.loyal.com.pl

Schorzenia przewodu pokarmowego – choroby cywilizacji Choroba refluksowa przełyku, choroby żołądka z nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego, przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit czy nowotwory jelita grubego i żołądka – to prawdziwa plaga zachorowań, z którymi na pododdział gastroenterologii i do Poradni Gastrologicznej Szpitala Wojewódzkiego trafiają pacjenci.

Na choroby te zapadają coraz młodsze osoby.

Powody zachorowań to siedzący tryb życia – coraz więcej czasu spędzamy w samochodach czy przed komputerem i TV – oraz zła dieta, stres, niehigieniczny tryb życia.

Coraz większą zapadalność na choroby przewodu pokarmowego, zwłaszcza choroby nowotworowe,

TEMAT NUMERU

obserwuje dr Danuta Henzler, od lat ordynator pododdziału gastroenterologii oddziału chorób wewnętrznych Szpitala Wojewódzkiego w Opolu i konsultant wojewódzki ds. gastroenterologii.

– Rak jelita grubego aktualnie to trzeci, a w niektórych populacjach nawet drugi co do częstotliwości

występowania nowotwór złośliwy, który diagnozujemy. Ponownie znacznie wzrosła też zapadalność na raka żołądka – mówi dr Henzler.

Co charakterystyczne – przypadki tych nowotworów obserwujemy u coraz młodszych pacjentów.

również były jednostkowymi przypadkami. Są to choroby polegające m.in. na zaburzeniach immunologicznych (czyli dot. kwestii odpornościowych).

W chorobie Leśniowskiego-Crohna zmiany mogą się lokalizować w każdym odcinku przewodu pokar-

– Gdy przychodzi do nas młoda osoba, nie wykluczamy nowotworu niemal z miejsca, jak to się działo jeszcze kilkanaście lat temu. Dziś granica wieku, w którym pacjenci zapadają na raka przewodu pokarmowego, mocno przesunęła się do przodu – dodaje dr Henzler.

Przewlekłe nieswoiste zapalenia jelita grubego, czyli choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego, jeszcze kilka lat temu

mowego – od jamy ustnej po odbyt. W przypadku wrzodziejącego zapalenia jelita grubego zmiany chorobowe koncentrują się na jelicie grubym. Objawy tych schorzeń to głównie ból brzucha, luźne stolce z domieszką krwi i śluzu, uczucie parcia na stolec, bóle stawowe, rzadziej stany gorączkowe.

Na pododdziale gastroenterologii Szpitala Wojewódzkiego w Opolu kilkanaście lat temu hospitalizowane były 1–2 przypadki chorych na chorobę

WARTO WIEDZIEĆ Pododdział gastroenterologii oddziału chorób wewnętrznych Szpitala Wojewódzkiego w Opolu dysponuje około 23 łóżkami. Bierze też udział w ostrym dyżurowaniu. W związku z tym na pododdziale są leczeni nie tylko pacjenci gastrologiczni, ale też inni, z chorobami wewnętrznymi. Głównym jego celem jest jednak leczenie chorób przewodu pokarmowego, zwłaszcza tych o skomplikowanym przebiegu. Trafiają tu pacjenci z całego województwa, a nawet województw ościennych.

Pododdział zajmuje się diagnostyką trudnych przypadków. Jest jedną z dwóch placówek w woj. opolskim, w których wykonuje się endoskopię ultrasonograficzną górnego odcinka przewodu pokarmowego – badanie gastroskopowe wykonywane aparatem z końcówką ultrasonograficzną, tzw. EUS. Jest to szczególnie przydatne w diagnostyce chorób trzustki i dróg żółciowych.

Na pododdział przyjmowani są chorzy dla wykonywania pewnych badań i zabiegów endoskopowych: tamowania krwawień, cholangiopankreatografii wstecznej ze sfinkterotomią, podczas której nacina się brodawkę Vatera (miejsce, w którym żółć i sok trzustkowy dostają się do dwunastnicy) i kontrastuje się ten fragment dla celów diagnostycznych, często też leczniczych.

Leśniowskiego-Crohna na rok. Dziś ta liczba wzro– Brak nam ruchu, a w związku z tym coraz częsła wielokrotnie i nadal ma tendencję wzrostową. ściej mamy nadwagę – wylicza dr Danuta Henzler.

– Nie ma też dnia, by w Poradni Gastrologicz- – Tymczasem czynnikami, które predysponują do nej nie zjawiła się osoba ze świeżo rozpoznanym wystąpienia raka jelita grubego, są właśnie nieakprzypadkiem wrzodziejącego jelita grubego lub tywny tryb życia i otyłość. chorobą Leśniowskiego-Crohna albo z objawami Dr Henzler dodaje też, że zbyt mało jemy świena nie wskazującymi – stwierdza z kolei kierownik żych warzyw i owoców. – Dieta zapobiegająca poPoradni Gastroenterologicznej dr Mariola Chrzonsz- wstawaniu nowotworów przewodu pokarmowego cz-Łukowska ze Szpitala Wojewódzkiego powinna być dietą wysokobłonnikową, w Opolu. bogatą w czarny chleb, otręby, grube Zdrowiu naszego Nieswoiste zapalenia jelit to kasze i świeże warzywa i owoce – układu pokarmowego nie służy prawdziwa plaga XXI wieku. podpowiada lekarka. też przetwarzana żywność: produkty Rozpoznawane jest najczęDr Mariola Chrzonszczwędzone, smażone, grillowane, z grupy ściej u pacjentów pomiędzy Łukowska dodaje, że zdrowiu „fast food” i oczywiście wszechobecne kon30. a 50. rokiem życia. – Conaszego układu pokarmoserwanty. raz częściej trafiają jednak wego nie służy też przetwapacjenci pomiędzy 18. a 25. rzana żywność: produkty Na pododdziale gastroenterologii Szpitala Wojerokiem życia, a około 15 wędzone, smażone, grillowódzkiego w Opolu kilkanaście lat temu hoprocent pacjentów z chorowane, z grupy „fast food” spitalizowane były 1–2 przypadki chorych na bami zapalnymi jelit to grupa i oczywiście wszechobecne chorobę Leśniowskiego-Crohna na rok.

Dziś ta liczba wzrosła wielokrotnie ludzi bardzo młodych, ponikonserwanty. i nadal ma tendencję wzro– Polecam publikację „E 213 żej 15. roku życia – dodaje dr stową.

Chrzonszcz-Łukowska.

– poradnik konsumenta”, by się W grupie najmłodszych rozpoznaje przekonać, co tak naprawdę zjadamy się częściej chorobę Leśniowskiego-Crohna, – mówi dr Chrzonszcz-Łukowska. – Aż nie a więc schorzenie o prognostycznie poważniejszym chce się wierzyć, ile sztucznych dodatków jest nawet przebiegu i rokowaniu. w zdawałoby się w miarę naturalnych i zdrowych Do tego do obu placówek trafia ogromny odsetek produktach, mrożonkach. A najgorsze jest to, że osób z chorobą refluksową przełyku. trudno tych wszystkich substancji uniknąć. Duża Specjaliści nie mają wątpliwości – jedną z głów- ilość tłuszczów, ulepszaczy smakowych w bogatym nych przyczyn takiej zachorowalności jest niehigie- asortymencie popularnych przegryzek typu chipniczny tryb życia – pośpiech, stres, brak ustabili- sy, chrupki, paluszki, orzeszki, do tego używane zowanego dziennego harmonogramu spożywania w bardzo wielu produktach cukry rafinowane – to posiłków, szeroko pojęta tzw. zła dieta, związana ze codzienność. Niestety, codzienność, która do nas spożywaniem produktów, w których jest coraz więk- przybyła z tzw. Zachodu. Tymczasem wszystkie te sza ilość konserwantów, wszelkiej maści ulepszaczy składniki zdecydowanie zmieniają charakter flory smakowych, wypełniaczy i barwników. bakteryjnej w jelicie, a jelito jest przecież źródłem Dzięki zaawansowanym technologiom w przypadku stwierdzonej kamicy żółciowej za pomocą specjalnej końcówki ściągane są kamienie z przewodów żółciowych. Metoda endoskopowa pozwala uniknąć konieczności przeprowadzenia zabiegu operacyjnego na drogach żółciowych, co jest bardzo skomplikowane i obarczone ryzykiem powikłań.

Raz w tygodniu, a w razie potrzeby na „ostro” powyższe badania specjalistyczne (EUS, cholangiopankretografię wsteczną, sfinkterotomię) wykonuje natomiast dr Marek Miezianko (patrz obok).

Specyfiką pododdział gastroenterologii Szpitala Wojewódzkiego w Opolu jest prowadzenie terapii biologicznej choroby Leśniowskiego-Crohna. – Tylko nasz oddział w województwie dysponuje możliwością leczenia pacjentów z tą jednostką chorobową – zaznacza dr Henzler.

W razie klinicznych wskazań mimo braku jak dotąd programu terapeutycznego NFZ terapię biologiczną mogą uzyskać pacjenci z ciężką postacią wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

Na pododdział trafiają również pacjenci z ciężkimi postaciami zapalenia trzustki, w których trzeba stosować żywienie pozajelitowe, oraz ci wymagający specjalistycznej opieki. Przekazywani są pod opiekę ze szpitali rejonowych lub trafiają do jednostki w sposób planowy.

dr Danuta Henzler Ordynator pododdziału gastroenterologii oddziału chorób wewnętrznych Szpitala Wojewódzkiego w Opolu. Specjalista chorób wewnętrznych, gastroenterolog. Obroniła dyplom w Akademii Medycznej we Wrocławiu w 1972 r., a na oddział wewnętrzny Szpitala Wojewódzkiego trafiła rok później, tuż po stażu. Od tej pory bez przerwy pracuje właśnie na tym oddziale. Nigdy nie zmieniała pracy. Przeszła w nim wszystkie stopnie – od stażysty przez młodszego asystenta, asystenta i starszego asystenta aż po wiceordynatora i ordynatora. – Cała moja historia to ten oddział – mówi dr Henzler. Pracowała również w szpitalnej poradni gastrologicznej. Od lat jest wojewódzkim konsultantem ds. gastroenterologii.

naszej odporności – podkreśla gastrolog.

Dr Danuta Henzler uspokaja jednak: w ostatnich kilku latach nasza świadomość co do prawidłowego odżywiania i zdrowego trybu życia się zwiększa.

– Coraz więcej osób świadomie komponuje posiłki i zaczyna uprawiać sporty, a także robi badania profilaktyczne – zapewnia konsultant wojewódzki ds. gastroenterologii. – Notowana dziś zwiększona zachorowalność na choroby przewodu pokarmowego to konsekwencja złego odżywiania w minionych latach.

W leczeniu niektórych chorób cywilizacyjnych przewodu pokarmowego mamy „światełko w tunelu”. Doczekaliśmy się refundacji drogiego leczenia biologicznego u pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby Leśniowskiego-Crohna.

Pacjenci borykający się z chorobami zapalnymi jelit, to często ludzie w wieku 18–30 lat, po poprawie stanu zdrowia wrócą na rynek pracy i „odrobią” tę inwestycję – przekonuje dr Mariola Chrzonszcz-Łukowska.

UWAGA !!! Posiadamy na miejscu w³asne laboratorium protetyczne

A EL

at

si

R

4

RNQD GU]ZL UROHW\ ] 3&9 $/8

ki

an

gi

X

er

al

ty

Leczenie alergii zaczyna VLċ Z GRPX

ne cz

4RELAX siatki antyalerficzne QDGDMH VLċ GR PRQWDīX QD ZV]\VWNLFK URG]DMDFKRNLHQ ] 3&9 GUHZQLDQ\FK L DOXPLQLRZ\FK 6WDELOQ\ VSRVyE PRFRZDQLD GR ğFLDQ\ DīXURZD NRQVWUXNFMD SURILOL L Z\VRND MDNRğý RNXý JZDUDQWXMĆ WUZDâRğý L NRPIRUW Xī\WNRZDQLD :V]\VWNLH PRGHOH VĆ VROLGQH RGSRUQH QD G]LDâDQLH ZDUXQNyZ DWPRVIHU\F]Q\FK L âDWZH Z XWU]\PDQLX 6LDWNL DQW\LQVHNWRZH FKURQLĆ QLH W\ONR SU]HG S\âNDPL URğOLQ

Zalecana przez lekarzy! $OHUJRORG]\ UHNRPHQGXMĆ RVRERP FLHUSLĆF\P QD DOHUJLċ PRQWDī VLDWHN SU]HFLZ S\âNRP Z RNQDFK V\SLDOQL SRQLHZDī SR]ZDODMĆ RQH ]QDF]ĆFR ]âDJRG]Lý REMDZ\ X ZLċNV]RğFL SDFMHQWyZ

:\UyīQLRQH ]QDNLHP MDNRğFL (&$5) Å3U]\MD]Q\ GOD DOHUJLNyZµ

Nowoczesne badania w zasięgu ręki Pacjenci ze schorzeniami przewodu pokarmowego w opolskim Szpitalu Wojewódzkim prócz standardowych badań – kolonoskopii czy gastroskopii – mają też do dyspozycji nowoczesne metody badania i leczenia tych chorób: endosonografię (EUS) i endoskopową cholangiopankreatografię wsteczną (ECPW).

Współpracujący ze Szpitalem Wojewódzkim dr Marek Miezianko ma nadzieję, że paleta usług medycznych wkrótce się powiększy. W planach jest bowiem poszerzenie oferty o badania kapsułką endoskopową stosowaną w przypadku schorzeń jelita cienkiego, wykonywanie enteroskopii – badań endoskopowych jelita cienkiego oraz leczenie stanu przednowotworowego przełyku.

ECPW ł ączy techniki endoskop o w e i radiologiczne.

Dzięki ECPW można ostatecznie zdiagnozować i leczyć przyczyny chorób dróg żółciowych, co pozwala najczęściej uniknąć zabiegu chirurgicznego lub wręcz przeciwnie – upewnić się, że jedynie zabieg chirurgiczny może chorego wyleczyć.

Wśród schorzeń, przy których metoda ta ma doskonałe zastosowanie, dr Marek Miezianko, chirurg onkolog, który współpracuje ze Szpitalem Wojewódzkim w Opolu, wymienia m.in. kamicę przewodów żółciowych i żółtaczkę mechaniczną powodowaną przez choroby rozrostowe, głównie trzustki, które są najczęstszymi przyczynami niedrożności dróg żółciowych.

Zdaniem dr. Miezianki ECPW jest w wymienionych przypadkach ostatecznym postępowaniem leczniczym dla udrożnienia dróg żółciowych. – Istnieje

TEMAT NUMERU

też przy okazji możliwość pobrania materiału do badań cytologicznych i histopatologicznych – dodaje.

Korzyść z tego zabiegu mogą odnieść także pacjenci z przewlekłym zapaleniem trzustki, cierpiący na dolegliwości bólowe powodowane tym schorzeniem, a także chorzy z ostrym żółciopochodnym zapaleniem trzustki. Najczęstszymi jednak wskazaniami do badań endoskopowych z użyciem aparatury rentgenowskiej są choroby dróg żółciowych.

EUS to z kolei badanie, które jest połączeniem metody endoskopowej i ultrasonograficznej. Wykonywane jest za pomocą urządzenia, które przypomina gastroskop zakończony głowicą do badań USG. Służy do badania nie tylko warstw ściany przewodu pokarmowego, ale także otoczenia. Pozwala na badanie trzustki i dróg żółciowych.

– W przypadku wykrycia zmian w ściankach przewodu pokarmowego – guzków podśluzówkowych – bada się ich strukturę, unaczynienie i kwalifikuje do właściwego postępowania – wyjaśnia chirurg onkolog. – Jeśli chodzi o badanie trzustki i dróg żółciowych – potwierdza się za jego pomocą obecność złogów w przewodzie trzustkowym i przewodach żółciowych, bada zmiany ogniskowe trzustki. Jest to najczulsza w chwili obecnej metoda badania tych schorzeń.

Dzięki aparaturze możliwe jest również wykonywanie biopsji cienkoigłowych, stwierdzonych zmian nie tylko w jamie brzusznej, ale także np. powiększonych węzłów w śródpiersiu bez otwierania klatki piersiowej.

Dr Marek Miezianko metodą endoskopową wykonuje też w Szpitalu Wojewódzkim zabiegi: tamowania krwawień przewodu pokarmowego, pierwotnej i wtórnej profilaktyki krwawień z żylaków przełyku przez ich opaskowanie, poszerzanie łagodnych zwężeń przełyku.

Wykonywane są też zabiegi protezowania – zakładania samorozprężalnych stentów w przypadku nowotworów złośliwych przełyku, żołądka, dwunastnicy, jelita grubego czy przewodów żółciowych.

Zabiegi te wykonywane są u pacjentów onkologicznych. Poprawiają komfort życia i pozwalają często uniknąć obciążających, paliatywnych operacji chirurgicznych. Dzięki małoinwazyjnej metodzie pacjenci mogą opuścić szpital zwykle już po 24 do 48 godzin po zabiegu.

Współpracujący ze Szpitalem Wojewódzkim specjalista ma nadzieję, że paleta usług medycznych wkrótce się powiększy. W planach jest bowiem poszerzenie oferty o badania kapsułką endoskopową stosowaną w przypadku schorzeń jelita cienkiego, wykonywanie enteroskopii – badań endoskopowych jelita cienkiego metodą dwubalonową oraz radioablacja przełyku Barretta – leczenie stanu przednowotworowego przełyku.

– Mamy nadzieję, że te badania i zabiegi będą przeprowadzane w placówce jeszcze w tym roku.

Jest to jednak zależne od możliwości pozyskania z Narodowego Funduszu Zdrowia dodatkowych funduszy na te wysokospecjalistyczne procedury – kwituje dr Marek Miezianko.

Leczenie, które trafia w źródło choroby Opolski Szpital Wojewódzki to jedyna w województwie placówka, w której leczona jest za pomocą najnowszych metod terapeutycznych choroba Leśniowskiego-Crohna. Metoda walki z tą chorobą – leczenie biologiczne – to najnowocześniejsze rozwiązanie, które pozwala wrócić pacjentom do normalnego funkcjonowania.

Program terapeutyczny choroby LeśniowskiegoCrohna to leczenie, w którym bardzo droga substancja lecznicza jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co daje chorym szansę na realny dostęp do takiej formy leczenia.

W przypadku nieswoistych zapaleń jelit tego typu leczenie jest leczeniem biologicznym, obecnie dostępnym tylko dla pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna – i to pod warunkiem spełnienia dość restrykcyjnych, określonych przez NFZ kryteriów.

Aktualnie to najnowocześniejsza i – z wszelkich dostępnych – najskuteczniejsza metoda walki z chorobami zapalnymi jelit – zapewnia gastrolog dr Mariola Chrzonszcz-Łukowska.

– Trwają rozmowy, by zapewnić finansowanie tego typu leczenia przez Narodowy Fundusz Zdrowia również w trudnych przypadkach wrzodziejącego zapalenia jelita grubego – mówi dr Chrzonszcz-Łukowska. – To ważne, bo mamy coraz większą grupę ludzi młodych, zawodowo aktywnych, cierpiących na to schorzenie.

Najnowocześniejsze metody terapii choroby Leśniowskiego-Crohna wykorzystują Leodkrycia badań immunogenetycznych. czenie bioloDzięki nim lek może być kierowany giczne zmieniło świat pacjentów cierpiących na przeciw czynnikowi sprawczemu. chorobę Leśniowskiego-CrohAktualnie w terapii biologicznej na. Po leczeniu wielu z nich stawykorzystywane są dwie substancje ło się zawodowo aktywnych lecznicze: adalimumab i infliksymab i zostało przywróconych – obydwie skierowane przeciwko czynrynkowi pracy. nikowi martwicy nowotworów. Pierwsza jest przeciwciałem ludzkim, druga – mieszanym ludzko-mysim. – Obydwa preparaty

TEMAT NUMERU

mają podobną siłę działania – zapewnia lekarka. – Koszt rocznego takiego leczenia dla jednego pacjenta to około 60 tysięcy złotych.

Leczenie infliksymabem lub adalimumabem trwa rok. Na taki okres jest zapewniona refundacja NFZ. Na terapię składa się leczenie indukcyjne i podtrzymujące. Infliksymab podaje się w kilkugodzinnym wlewie dożylnym. Przed podaniem leku pacjent otrzymuje małą dawkę steroidów, by zminimalizować ewentualną jego nietolerancję. Jeśli tolerancja leku jest dobra, to jedynie pierwszą dawkę pacjent otrzymuje w ramach hospitalizacji. Pozostałe podawane są ambulatoryjnie. Cały cykl obejmuje 3 dawki leczenia indukcyjnego oraz 6 dawek co 8 tygodni leczenia podtrzymującego.

Adalimumab jest podawany podskórnie. Trzy pierwsze dawki podawane są co dwa tygodnie w ramach leczenia indukcyjnego. Następne co dwa tygodnie aż do roku w ramach leczenia podtrzymującego. – W przypadku adalimumabu pacjent po przeszkoleniu otrzymuje na dwa kolejne podania lek do domu – opowiada dr Chrzonszcz-Łukowska, kierownik Poradni Gastroenterologicznej.

Ordynator pododdziału gastroenterologii oddziału chorób wewnętrznych szpitala wojewódzkiego dr Danuta Henzler dodaje, że aby zastosować u pacjenta leczenie biologiczne, musi on spełniać określone warunki.

Rozpoznanie nieswoistego zapalenia jelit musi być potwierdzone. Wykluczone natomiast powinny być czynniki, które stanowią przeciwwskazanie do

jego leczenia – gruźlica, infekcje wirusowe czy choroby nowotworowe. – Lek nie jest rekomendowany również kobietom w ciąży – wylicza dr Henzler. – Leczenie biologiczne według kryteriów NFZ musi mieć miejsce w okresie zaostrzenia aktywności choroby lub gdy jest to postać przetokowa choroby.

Szpital Wojewódzki w Opolu to placówka z wieloletnim doświadczeniem w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna. Od 2006 wprowadzone zostało tu leczenie biologiczne w ramach programów klinicznych, od 2008 – programów lekowych NFZ. Leczenie biologiczne zmieniło oblicze tej choroby.

Zmienił się też świat pacjentów na nią cierpiących.

Po leczeniu wielu pacjentów stało się zawodowo aktywnych i zostało przywróconych rynkowi pracy.

Leczenie to nie jest wolne od powikłań – mogą wystąpić alergie na lek. W trakcie jego prowadzenia zwiększona jest też podatność na infekcje. Notowany jest również zwiększony odsetek chłoniaków, głównie o lokalizacji wątrobowo-śledzionowej, ale też jelita cienkiego.

– Po sześciu latach stosowania tego typu leczenia mamy doświadczenia stosunkowo dobre. Żadnych powikłań o udowodnionym związku z podawanym lekiem biologicznym nie obserwowaliśmy – zapewnia gastrolog.

Co to jest Choroba Leśniowskiego-Crohna?

To zapalna, przewlekła choroba jelita zaliczająca się do grupy nieswoistego zapalenia jelit, którą jako pierwszy już w 1904 r. opisał polski lekarz Antoni Leśniowski. Prawie trzydzieści lat później dokładniejszy jej opis stworzył Burrill Bernard Crohn, dlatego znana jest ona w innych krajach jako choroba Crohna. Jest to przewlekły proces zapalny ścian przewodu pokarmowego, który może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego, ale najczęściej styku jelit cienkiego i grubego.

Krajowy Rejestr Choroby Leśniowskiego-Crohna prowadzony jest w Polsce od 2005 r. W grudniu 2010 r. po przeprowadzeniu rejestru w 88 ośrodkach spisano 4,5 tys. zachorowań na to schorzenie. Pacjenci lokują się w przedziale wieku 16–40 lat.

Badamy, monitorujemy, leczymy Pracownia endoskopowa jest pracownią diagnostyczno-profilaktycznoleczniczą. Każdego dnia wykonywanych jest w niej średnio ok. 12 gastroskopii i 8–10 kolonoskopii. Wszystkie proponowane zabiegi mogą się tu odbywać w znieczuleniu.

Zespół Pracowni Endoskopowej kierownik: lek. specjal. ch. wewn. gastroenterolog Mariola Chrzonszcz-Łukowska lek specjal. ch. wewn. gastroenterolog Piotr Olczak lek. specjal. ch. wewn. gastroenterolog Marzena Kwinto lek. specjal. ch. wewn. Magdalenia Żurek lek. specjal. ch. wewn. Jacek Pawełczak Zespół pielęgniarski: Beata Mandry, Lila Kostusiak, Ewa Święcka, Ryszard Szulc

Kto zdecyduje się na dodatkową opcję badań w znieczuleniu, może mieć zapewniony komfort takich badań dzięki obecności zespołu anestezjologicznego. W jego skład wchodzą lekarz anestezjolog i pielęgniarka anestezjologiczna. Po badaniu prze-

prowadzonym w znieczuleniu pacjent przekazywany jest do sali wybudzeń, znajdującej się w ciągu sal endoskopowych.

– To ważne, bo dzięki takiemu układowi sal osoba badana jest monitorowana przez fachowców do momentu pełnego wybudzenia – tłumaczy gastrolog dr Mariola ChrzonszczŁukowska.

TEMAT NUMERU

Do zadań pracowni endoskopowej prócz licznych gastroskopii, kolonoskopii, rektoskopii (patrz obok) należy obrazowe monitorowanie procesu leczenia schorzeń przewodu pokarmowego, a także endoskopia zabiegowa: usuwanie kwalifikujące się do endoskopowego usunięcia polipów, jelita czy żołądka; hamowanie aktywne krwawienia z przewodu pokarmowego (metodą ostrzykiwania, użycia klipsów hemostatycznych, koagulacji argonem).

Pracownia wyposażona jest w wysokiej klasy sprzęt firmy Fujinon – aparaty o wysokiej rozdzielczości. Warto dodać, że gastroskopy i kolonoskopy wyposażone są w opcję „FICE”, niewiele w kraju pracowni dysponuje taką opcją diagnostyczną. – „FICE” to „inteligentna chromoendoskopia”, która pozwala zobaczyć słabo widoczne zmiany chorobowe w znacznie lepszym świetle i diagnozować te, które przy mniej zaawansowanej technologii moglibyśmy przeoczyć – wyjaśnia dr Chrzonszcz-Łukowska.

Pacjent po badaniu otrzymuje wynik, który zawiera opis badania oraz zdjęcia. Dokumentacja zdjęciowa bardzo ułatwia monitorowanie przebiegu schorzeń, a często ma kluczowe znaczenie przy podjęciu decyzji o zabiegu operacyjnym. Warto wiedzieć, że wszystkie wykonywane w Szpitalu Wojewódzkim badania endoskopowe są zapisywane wraz z dokumentacją zdjęciową w programach archiwalnych. W każdej chwili kadra lekarska może mieć do nich wgląd – zaznacza gastrolog ze Szpitala Wojewódzkiego.

Na termin badania pacjent może zarejestrować się telefonicznie (77 44 33 308). Na badanie jednak zobowiązany jest zgłosić się z wypełnionymi ankietami. Formularze ankiet odbiera przy konsoli w rejestracji, a niebawem będą też dostępne na stronie internetowej szpitala: www.szpital.opole.pl.

– Pacjent, rejestrując się na badania, dostaje na piśmie pełną informację o badaniu, któremu będzie poddany. Jest w tej informacji opis badania i ewentualnych powikłań, ale też szereg bardzo istotnych dla nas pytań, choćby o zażywane leki,

Gdzie nas znaleźć?

Pracownia endoskopowa ul. Katowicka 64 45-060 Opole tel. (77) 44 333 05 Rejestr. 44 333 08

schorzenia, na które pacjent choruje – mówi dr Mariola Chrzonszcz-Łukowska.

Dopiero po zapoznaniu się z tą informacją i podpisaniu zgody przez pacjenta takie badanie jest wykonywane.

Badania endoskopowe czasowo są mało przewidywalne. Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego wraz z opisem trwa około 15 minut.

Co to za badania?

Gastroskopia (panendoskopia) – metoda diagnostyczna górnego odcinka przewodu pokarmowego, która polega na wprowadzeniu przez gardło do przełyku giętkiego przewodu ze źródłem światła, co pozwala przyjrzeć się układowi pokarmowemu od wnętrza.

Kolonoskopia – metoda badania dolnego odcinka przewodu pokarmowego, która polega na wprowadzeniu przez odbyt giętkiego przewodu zakończonego kamerą i przyjrzeniu się wnętrzu jelita grubego.

Rektoskopia – metoda badania końcowego odcinka jelita grubego – odbytu i odbytnicy – która polega na wprowadzeniu do nich sztywnego wziernika i diagnozowanie ewentualnych zmian, np. zapalnych czy wrzodowych.

Z kolei endoskopia dolnego odcinka przewodu pokarmowego jest zdecydowanie mniej przewidywalna, może trwać 20 minut, może też godzinę.

– Dlatego zawsze prosimy pacjentów o cierpliwość i wyrozumiałość; choć staramy się pacjentów umawiać na konkretną godzinę, to fakt dotrzymania tego terminu zależy od tego, co „zastaniemy” podczas konkretnego badania – tłumaczy dr Chrzonszcz.

Pracownia endoskopowa Szpitala Wojewódzkiego współpracuje z Opolskim Centrum Onkologii.

Wykonuje badania endoskopowe diagnostyczne, kontrolne, terapeutyczne tj. polipektomie, koagu-

WARTO WIEDZIEĆ Pracownia Endoskopowa Szpitala Wojewódzkiego w Opolu diagnozuje: – przyczyny krwawień z górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego – przyczyny spadku wagi – przyczyny niedokrwistości – przyczyny zaburzeń połykania – przyczyny bólu zamostkowego – przyczyny bólu brzucha – przyczyny zaburzeń w rytmie wypróżnień (biegunki, zaparcia) – przyczyny nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych – w celach profilaktycznych, np. przypadku raka jelita grubego Pracownia Endoskopowa Szpitala Wojewódzkiego w Opolu monitoruje przebieg terapii: – w chorobie refleksowej przełyku – w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy – w chorobie trzewnej – w chorobach zapalnych jelit – w chorobie Leśniowskiego-Crohna – we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego – w chorobach nowotworowych – po przebytych resekcjach i polipektomiach Pracownia Endoskopowa Szpitala Wojewódzkiego w Opolu wykonuje zabiegi: – hamowania krwawienia czynnego metodą ostrzykiwania miejsca krwawienia czy zakładania klipsów hemostatycznych – usuwania polipów (polipektomia) przy użyciu pętli diatermicznych – koagulacji zmian naczyniowych przy użyciu bimera argonowego, w tym koagulowanie zmian naczyniowych powstałych na skutek radioterapii (zmiany po radioterapii skutkujące krwawieniem z układu pokarmowego – współpraca z onkologią) – usuwanie ciał obcych

dr Mariola Chrzonszcz-Łukowska

kierownik Zespołu Pracowni Endoskopowej

lacje zmian naczyniowych powstałych na skutek radioterapii. – Mogą one być źródłem niegroźnego krwawienia z odbytu i zdecydowanie zmniejszają komfort życia pacjenta. U nas możemy je zahamować – mówi dr Chrzonszcz-Łukowska.

Pracownia endoskopowa oferuje badania wykonywane przez fachowy personel (5 lekarzy endoskopistów, 4-osobowy personel pielęgniarski oraz 2-osobowy zespół anestezjologiczny) na wysokiej klasy sprzęcie endoskopowym.

Centrum Zdrowia i Rekreacji RE-MED Piotr Isański Opole, ul. Waryńskiego 30 (PRZYCHODNIA „ŚRODMIEŚCIE”), p.118 tel. 77 456 57 55, 607 314 356, www.rehpiotrisanski.pl

PRZYCHODNIA „ŚRODMIEŚCIE” Gabinet Rehabilitacji Czynny 8.00 – 18.00 Gabinet realizuje świadczenia w ramach: umowy NFZ, ubezpieczeń prywatnych oraz pełnoprawnych

Fizykoterapia • Kinezyterapia • Masaż • Terapia manualna (szkoła niemiecka) • Wizyty w domu pacjenta

Alergię warto wykryć Rozmowa z Katarzyną Bryk-Żakowicz, alergologiem i pediatrą, specjalistą chorób dzieci z Poradni Chorób Płuc i Gruźlicy Szpitala Wojewódzkiego

Podobno jedna trzecia osób na świecie to alergicy. Tak jest też na Opolszczyźnie?

Myślę, że może to być nawet więcej niż jedna trzecia osób. Choroby alergiczne są bowiem najczęstszymi chorobami przewlekłymi wieku rozwojowego.

W Polsce choruje na nie 20 procent populacji dziecięcej. Najwięcej i najczęściej mówi się o astmie oskrzelowej, alergicznym zapaleniu błony śluzowej nosa i atopowym zapaleniu skóry. Nie można również zapomnieć o alergii pokarmowej oraz o alergicznym zapaleniu spojówek. Astma oskrzelowa należy do najczęstszych chorób o charakterze przewlekłym na świecie, a jej częstość występowania zwiększyła się w ostatnich latach. Wiele dzieci, u których choroba rozpoczęła się w pierwszych latach, będzie niestety chorowało przez całe życie. Badania ostatnich lat wykazały, że prawie 35 procent społeczeństwa cierpi na choroby alergiczne. Problemy związane z alergicznym nieżytem nosa dotykają co najmniej 10–20 procent populacji.

Czy są alergeny bardziej i mniej popularne?

Na co uczulonych jest najwięcej osób?

Najbardziej popularne alergeny to pyłki roślin – traw, zbóż, drzew wczesnych i późnych, a wśród nich pyłki brzozy, leszczyny, olchy oraz pyłki zbóż – żyta czy chwastów, na przykład bylicy. Kolejne co do stopnia popularności są alergeny roztoczy kurzu domowego, sierści zwierząt domowych (kota

czy psa) oraz pleśnie – Alternaria i Cladosporium.

Alergeny te są przyczyną zarówno sezonowego, jak i całorocznego zapalenia błony śluzowej nosa, zapalenia spojówek oraz astmy oskrzelowej.

Jakie objawy powinny nas skłonić do zrobienia testów i określenia, na co jesteśmy uczuleni?

W przypadku podejrzenia choroby alergicznej na podstawie objawów choroby i wywiadu należy rozpocząć diagnostykę. W poradni pulmunologicznej wykonujemy testy punktowe z alergenami wziewnymi i pokarmowymi, badanie spirome-

Gdzie nas znaleźć?

Poradnia Chorób Płuc i Gruźlicy Szpitala Wojewódzkiego Adres: ul. Katowicka 64 Telefon: (77) 44 33 828 Rejestracja: pn – pt 7.00–14.35 Godziny przyjęć: Domowe leczenie tlenem: czw 8.30–11.00 Kierownik: lek. med. Małgorzata Koblak pn 8.00–16.00, wt 8.00–19.15, śr, czw, pt 8.00–16.00 Zasady przyjęcia: obowiązują skierowania. Bez skierowania udzielane są świadczenia ambulatoryjne z zakresu specjalistycznej opieki zdrowotnej w stanach nagłych, związane ze stanem zagrożenia życia lub za odpłatnością.

tryczne, test odwracalności oraz test wysiłkowy, czyli diagnostykę astmy oskrzelowej. Ponadto nasze laboratorium wykonuje badania laboratoryjne – morfologie i rozmaz krwi obwodowej, gdzie możemy ustalić podwyższony procent komórek eozynofili, które biorą udział w reakcjach alergicznych. Po wykluczeniu obecności pasożytów w organizmie możemy również ustalić całkowity poziom immunoglobuliny E oraz specyficzne IgE. Czym grożą alergie, na które „nie reagujemy” – nie badamy, nie próbujemy im przeciwdziałać?

Na ile są groźne dla organizmu?

Nie leczona alergia może prowadzić do przewlekłego zapalenia, czyli astmy oskrzelowej. Jest to choroba oskrzeli o różnym przebiegu klinicznym i stopniu ciężkości. Zaostrzenia choroby – napady duszności nocnej lub nad ranem, napady suchego, męczącego kaszlu, uczucie ciężaru i ucisku w klatce piersiowej – mogą występować nie tylko po kontakcie z alergenami, ale także w czasie infekcji wirusowych i bakteryjnych. Astma może być również wywoływana wysiłkiem fizycznym oraz niealergicznymi czynnikami, choćby zmianami temperatury, wilgotności powietrza oraz emocjami.

To choroba na całe życie. Wcześnie rozpoznana alergia i odpowiednio leczona może nas ustrzec przed astmą. Chodzi nie tylko o leczenie farmakologiczne, ale także tzw. immunoterapię swoistą stosowaną w poradniach alergologicznych, czyli podawanie podskórne wyciągów alergenów, na które pacjent jest uczulony. Odczulanie można zastosować już u dzieci powyżej 5. roku życia.

Jak wyglądają badania, jak długo trwają i jak się do nich przygotować?

Skłonność do alergii wykaże wykonanie testów alergicznych punktowych prick z najczęściej występującymi alergenami wziewnymi i pokarmowymi.

Testy te są badaniem bezpiecznym i łatwym do wykonania. Można je wykonać w zasadzie w każdym wieku, ale wrażliwość skóry jest odpowiednia powyżej 3. roku życia. Testy polegają na nałożeniu kropel alergenowych na skórę przedramion od strony wewnętrznej i ich delikatnym nakłuciu. Czas trwania zabiegu to 15–20 minut. Po tym czasie zachodzi reakcja alergiczna i możemy ustalić, na które alergeny jesteśmy uczuleni i w jakim stopniu. Do testów należy się odpowiednio przygotować. Siedem dni przed testami należy odstawić leki antyalergiczne doustne, donosowe i dospojówkowe – wapno oraz preparaty z witaminą C i rutyną. Leki steroidowe – doustne i miejscowe – należy odstawić od 4 do 6 tygodni wcześniej. W dniu testów nie trzeba być na czczo – o co czasem pytają pacjenci. Skóra do testów musi być sucha. Trzeba natomiast pamiętać, że aby zostać przyjętym do naszej poradni, należy mieć skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu i zapisać się w rejestracji na konkretny termin.

Nie czekajmy na rozwinięcie się astmy oskrzelowej.

Leczmy alergie! Zgłaszajmy się do specjalistów, kiedy tylko zauważymy któreś ze wskazujących na nie objawów. Konieczna jest również edukacja rodziny – sprawdzanie znajomości problemu i przestrzeganie zaleceń lekarzy.

Dziękuję za rozmowę.

Świeradów Zdrój - wyjątkowe miejsce! www.uzdrowisko-swieradow.pl tel. 75 78 20 500, 75 78 20 600/569

ZIMOWE ATRAKCJE W GÓRACH

Dom Zdrojowy Dolina Młodości zaprasza!

PROMOCJA dla seniorów: 7 - dniowy pobyt z zabiegami i posiłkami od 735 zł

BAL SYLWESTROWY od 250 zł za osobę 5 - dniowy POBYT SYLWESTROWY z balem (28.12. – 2.01.) od 975 zł

Moją pasją jest nie tylko barok Dr Jadwiga Czarny-Szcześniak, specjalista dermatolog ze Szpitala Wojewódzkiego w Opolu, dwa razy w tygodniu na dwie godziny znika dla świata. Wiedzą o tym jej bliscy i współpracownicy. Zamienia w tym czasie biały lekarski kitel na zapis nutowy któregoś z utworów klasyki czy baroku.

Prócz utworów barokowych, w których dr Czarny-Szcześniak szczególnie ceni muzyczną głębię, najchętniej w ostatnim czasie wykonywane są chorały gregoriańskie – tradycyjne, jednogłosowe śpiewy liturgiczne Kościoła katolickiego zapisane w neumach, wcześniejszej formie zapisu muzycznego.

– Ktoś trafnie chyba powiedział, że chorały gregoriańskie to w muzyce polne kwiaty. Wszystko, co powstało w niej później, to kwiaty szklarniowe – mówi specjalista dermatolog i wenerolog z Oddziału Dermatologii Szpitala Wojewódzkiego w Opolu.

Dr Czarny-Szcześniak zastrzega jednak, że nie zamyka się ani na konkretny gatunek muzyki, ani na kompozytora. Lubi muzyczną różnorodność. Śpiewu nigdy nie uczyła się profesjonalnie. Nie kończyła szkół muzycznych, nie brała lekcji. Przeszła natomiast kursy dykcji, emisji i artykulacji głosu. Śpiewa, jak zapewnia, od szkoły podstawowej. W latach dzieciństwa muzyka była jej ulubionym przedmiotem. – Ale nigdy nie było tak, że marzyła mi się kariera piosenkarki – śmieje się pani doktor.

Od kilku lat dermatolog ze Szpitala Wojewódzkiego śpiewa i koncertuje z chórem opolskiego kościoła Ojców Franciszkanów. W ubiegłym roku liczący ok. 20 osób zespół wydał swoją pierwszą płytę z kolędami.

Dwa razy w tygodniu – we wtorki i piątki – bierze udział w próbach. – To czas zarezerwowany wyłącznie dla mnie. Bliscy i współpracownicy wiedzą, że znikam wtedy na minimum dwie godziny – mówi lekarka.

Ale – jak zapewnia pani doktor – próby to za mało, by należycie opanować i wyćwiczyć materiał. Dlatego w domu dr Jadwiga CzarnySzcześniak ma specjalny pokój prób, w którym śpiewa.

– Nauczenie się samej melodii to dopiero początek.

Potem jeszcze trzeba się nauczyć jej interpretacji – tego, gdzie śpiewać wolniej, gdzie szybciej, a gdzie na moment zawiesić głos, by oddać charakter utworu.

W tym oczywiście pomaga nam dyrygent – wyjaśnia wokalistka.

Dr Czarny-Szcześniak podkreśla, że muzyka to jej pasja, ale też odskocznia. Sposób na oderwanie się od pracy i codzienności. Potrafi o niej mówić długo i bardzo emocjonalnie.

Pytana o to, co jest w śpiewaniu najważniejsze, wyjaśnia: trzeba pamiętać, że dźwięk, który z siebie emitujemy, to nie tylko dzieło strun głosowych, ale i całego ciała. Ono jest naszym instrumentem. By ten instrument działał bez zarzutu i tworzył piękne dźwięki, musimy opanować technikę oddychania, ale i pracę mięśni. Tylko takie zaangażowanie całego organizmu zapewni właściwy rezonans.

Znaczenie najważniejszych składników mineralnych w wodach butelkowanych Aby racjonalnie korzystać z możliwości zdrowotnych, jakie dają naturalne wody mineralne, potrzebna jest duża wiedza i świadomość konsumentów. Niezmiernie ważną sprawą jest, aby konsumenci mając do wyboru całą gamę wód, zwanych „naturalnymi wodami mineralnymi” umieli wybrać takie, które mogą służyć ich zdrowiu.

Mając to na uwadze, Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. prof. Juliana Aleksandrowicza prowadzi w ramach programu „Woda dla zdrowia” szeroką kampanię edukacyjną, by konsumenci nie byli zagubieni przy wyborze wody dla swych potrzeb. Na stronach portalu internetowego www. wodadlazdrowia.pl publikowane są informacje o różnych rodzajach wód wraz z ich opisami, a także podane jest znaczenie i działanie składników mineralnych zawartych w wodach mineralnych na organizm człowieka.

W wodzie znajdującej się w naszym organizmie rozpuszczone są różne składniki, dzięki którym komórki ustrojowe mogą prawidłowo funkcjonować.

Woda należy do niezbędnych składników pokarmowych, a ta, w której zawarte są biopierwiastki, może stanowić uzupełnienie codziennej diety. Woda przenosi składniki pożywienia do narządów i komórek ustrojowych, równocześnie przyczyniając się do wydalania z nich produktów przemiany materii, w tym także związków toksycznych, nagromadzonych w narządach.

Zawartość wody w ustroju zależy przede wszystkim od wieku, budowy ciała, warunków otoczenia, stanu zdrowia, nawyków dietetycznych itp. Można przyjąć, że woda stanowi 45-75% masy ciała człowieka. Ustrój człowieka nie może magazynować większej ilości wody, stąd zachodzi konieczność stałego jej dostarczania. Składniki mineralne są bardzo ważne dla naszego organizmu. Uzyskujemy je poprzez spożywanie codziennych posiłków, ale dodatkowym bardzo dobrym ich źródłem jest woda, która zawiera je w formie zjonizowanej, dobrze przyswajalnej przez organizm. Wody mineralne mogą

zawierać nawet do 70 różnego rodzaju składników, jednak praktyczne znaczenie ma właściwie tylko dziesięć, które należy uwzględnić przy doborze wody dla potrzeb własnego organizmu. Są to: magnez, wapń, wodorowęglany, chlorki, sód, siarczany, fluorki, jodki, żelazo i dwutlenek węgla. Składniki mineralne znajdujące się w wodzie mogą mieć znaczenie zdrowotne dla organizmu, jeżeli znajdują się w ilości nie mniejszej aniżeli 15% zalecanego dziennego zapotrzebowania.

MAGNEZ, nazywany „pierwiastkiem życia”, decyduje o prawidłowej czynności układu immunologicznego i nerwowo-mięśniowego. Wzmacnia układ sercowo-naczyniowy, zapobiega miażdżycy naczyń krwionośnych, zawałom i kamicy nerkowej. Zapobiega zaburzeniom ciąży i opóźnieniom rozwoju płodu. Przeciwdziała stresom, zmniejsza napięcie nerwowe, zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe. Zalecane dzienne zapotrzebowanie, czyli RDA, na magnez u dorosłych wynosi 375 mg. Woda powinna zawierać co najmniej 10 proc. RDA, czyli 35 mg/la optymalnie powyżej 15 proc. RDA, czyli ponad 50 mg/litr.

WAPŃ, jest podstawowym składnikiem kości i zębów. Wpływa korzystnie na przemianę materii i jest niezbędny do prawidłowej czynności serca i aktywności układu mięśniowo-nerwowego.

Ułatwia leczenie niektórych procesów zapalnych, zapobiega chorobom nowotworowym i osteoporozie. Zalecane dzienne zapotrzebowanie na wapń u dorosłych wynosi 800-1200 mg. Woda powinna zawierać co najmniej 10 proc. RDA, a więc około 100 mg/l, a nawet do 50 proc. RDA, czyli do około 500 mg/l. Jest to ważne dla osób nie mogących lub

nie lubiących pić mleka, bo przyswajalność wapnia z wody jest również dobra.

SÓD, jest podstawowym czynnikiem wpływającym na gospodarkę wodną organizmu. Zapobiega odwodnieniu i utrzymuje równowagę kwasowo-zasadową ustroju. Jego niedobór w organizmie skutkuje osłabieniem i omdleniami, skurczem mięśni, złym funkcjonowaniem mózgu, zaburzeniami trawiennymi. Dzienna dawka do spożycia według Światowej Organizacji Zdrowia wynosi około 6 gramów soli kuchennej (NaCl), my natomiast spożywamy przeciętnie 10 do 14 gramów soli, w tym jest około 5 gramów sodu. Ale nie jest temu absolutnie winna woda, lecz inne produkty słone, takie jak wędliny, mięso, zupy, a nawet chleb, dlatego niesłusznie, kładzie się nacisk na picie wód niskosodowych.

Przy intensywnym wydzielaniu z organizmu soli z potem picie wód chlorkowo-sodowych pozwala na uzupełnienie ich ubytków, co poprawia samopoczucie. Zaleca się wtedy picie wody zawierającej w jednym litrze od 200 do 1000 mg sodu i od 250 do 1500 mg chlorku.

CHLORKI, wchodzą w skład kwasu żołądkowego i biorą udział w procesach trawiennych. Utrata chlorków zakłóca naturalne pH organizmu, co może doprowadzić do różnych zaburzeń: od odwodnienia do śpiączki. Mało zwraca się uwagę na zawarte w wodach mineralnych chlorki. W większych ilościach występują w wodach zawierających zwiększoną ilość sodu. Picie wód chlorkowo-sodowych pozwala na uzupełnienie ubytków soli wynikających ze wzmożonego wysiłku fizycznego, schorzeń itp., co wpływa korzystnie na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.W takich przypadkach zalecane jest picie wody zawierającej w jednym litrze nawet do 1000 mg sodu i 1500 mg chlorku.

SIARCZANY, wody siarczanowe wpływają korzystnie na przemianę materii, zwiększają wydzielniczość wątroby i żółci, działają leczniczo w stanach zapalnych dróg moczowych i przy chronicznych stanach nieżytowych jelit. Przy równoczesnej obecności kationów wapniowych wpływają na aktywność insuliny, obniżają zawartość cukru we krwi i w moczu.

Mają działanie fizjologiczne, gdy zawartość wynosi co najmniej 250 mg/l. Jest to wartość preferowana dla wody spożywanej w celach dietetycznych.

WODOROWĘGLANY, występują we wszystkich naturalnych wodach mineralnych. Wody o wyższym

poziomie wodorowęglanów zobojętniają kwasy żołądkowe, a więc korzystnie oddziaływają przy nadkwasocie, ale nie są wskazane dla osób z niedokwasotą. Wody o wysokim poziomie wodorowęglanów obniżają zawartość cukru we krwi i moczu, korzystnie wpływają na działanie insuliny oraz regulują pH krwi. Mają znaczenie fizjologiczne dla organizmu, kiedy ich zawartość w wodzie jest wyższa od 600 mg/l. Jest to wartość preferowana dla wody spożywanej w celach dietetycznych.

JOD – jako podstawowy składnik hormonów tarczycy – bierze udział w regulacji metabolizmu organizmu. Jego zbyt niska ilość w organizmie może być przyczyną chorób tarczycy, takich jak: wole, niedoczynność tarczycy, wpływa niekorzystnie na przebieg ciąży, jest przyczyną zaburzeń w rozwoju płodu. Zalecana dzienna dawka jodu dla dorosłych wynosi przeciętnie 150 mikrogramów. Źródłem jodu są naturalne wody mineralne, w których jego zawartość wynosi ok. 0,15 mg/l.

DWUTLENEK WĘGLA, w niektórych wodach mineralnych jest naturalnego pochodzenia, a niektóre wody są nim sztucznie nasycane. Działa lekko drażniąco na błonę śluzową jamy ustnej, ma orzeźwiające działanie, pobudza wydzielanie soku żołądkowego. Na osoby zdrowe działa korzystnie w średnim stężeniu, wzmagając proces trawienia i diurezę, wpływa na zwiększenie resorpcji innych składników wody i pożywienia. Dla wody ma działanie bakteriostatyczne i stanowi czynnik ją konserwujący. Woda gazowana jest znacznie korzystniejsza od wody niegazowanej. Wody z zawartością powyżej 4000 mg/l są niewskazane dla osób ze skłonnościami do nadkwasoty i owrzodzeniami żołądka oraz znaczną niewydolnością układu krążenia, w schorzeniach gardła i strun głosowych, a także dla małych dzieci.

Kupując wodę mineralną, powinniśmy czytać etykiety i kierować się przede wszystkim ilością poszczególnych składników mineralnych zawartych w wodzie, dobierając ją do swoich indywidualnych potrzeb.

Mgr Tadeusz Wojtaszek – Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. prof. Juliana Aleksandrowicza – Program “Woda dla zdrowia” www.wodadlazdrowia.pl e-mail: program@wodadlazdrowia.pl

„Spokojna Przystań” – port na jesień życia Komfortowe 1-, 2- lub 3-osobowe pokoje z łazienkami, domowe wyżywienie, opieka lekarska i pielęgniarska. Do tego świetlica i wielki park. A wokół pola, lasy i Góry Opawskie. Na jesień życia można zacumować w „Spokojnej Przystani” w Chomiąży k. Głubczyc.

Na myśl o umieszczeniu kogoś bliskiego w domu opieki niejednemu cierpnie skóra – w obawie o warunki, poziom opieki i jakość życia osób najbliższych. Osoba starsza, która sama ma podjąć decyzję o zamieszkaniu w takiej placówce, często traktuje ją jako niechcianą ostateczność.

Projektując, budując i urządzając placówkę całodobowej opieki „Spokojna Przystań” w Chomiąży k. Głubczyc, kierowaliśmy się myślą, by rozwiać wszystkie obawy dotyczące tego typu placówek. Nasi mieszkańcy dostaną do dyspozycji nowe, komfortowe pokoje, opiekę i piękne otoczenie tak, by mogli czuć się tutaj jak w domu i aby mieli poczucie bezpieczeństwa na każdym kroku.

Nasz ośrodek znajduje się w malowniczym wiejskim krajobrazie na Płaskowyżu Głubczyckim, obejmującym fragmenty Gór Opawskich oraz lasu, umożliwiając relaks i obcowanie z przyrodą. Mieści się tuż przy granicy z Czechami – 5 km od Krnova, 20 km od Opavy i 15 km od Głubczyc.

– Panuje tu cisza i spokój, a wokół są szlaki turystyczne.

Jeśli więc będzie forma i chęć, nasi podopieczni będą mogli z nich korzystać – zapewnia właściciel Bożena Maćko ze „Spokojnej Przystani”. – Komu sił nie starczy, by ruszyć w trasę, będzie mieć do dyspozycji 1,5-hektarowy park z ławkami, ścieżkami i zielenią.

Placówka ma być przeznaczona dla osób starszych i niepełnosprawnych fizycznie. Zaprojektowano w niej 1-,2- i 3-osobowe pokoje z łazienkami oraz instalacją przywoławczą (w każdym pokoju) dla 43 pensjonariuszy.

W każdym z pokoi będą szafy i szafeczki, łóżka, dywaniki, a w razie potrzeby telewizory i radioodbiorniki.

– Nasi pensjonariusze będą pod dobrą, a przede wszystkim stałą opieką lekarską oraz całodobową opieką pielęgniarek – mówi właściciel Bożena Maćko. – W „Spokojnej Przystani” realizowane będą programy rehabilitacyjne na własnych urządzeniach typu rowery, stepery, bieżnie czy piłki oraz zajęć terapeutycznych. Planujemy też organizowanie wycieczek turystycznych.

Kto zechce spędzić czas według własnego uznania, prócz pięknego otoczenia będzie mieć do dyspozycji świetlicę, kaplicę, a w pobliżu kościół.

Jednym z najmocniejszych atutów placówki będzie z pewnością kuchnia. Wszystkie posiłki, a będzie ich w sumie 5 w ciągu dnia, będą przygotowywane na miejscu, według domowych, sprawdzonych receptur. Będą też przygotowywane specjalne posiłki dla osób, które muszą zachowywać diety, np. cukrzycową czy wątrobową.

Do dyspozycji mieszkańców będzie też osobne pomieszczenie kuchenne z pełnym wyposażeniem oraz pralnia – druga, prócz tej działającej na potrzeby ośrodka. „Spokojna Przystań” ma ogółem 1800 mkw. powierzchni. Budowana była dwa lata, z zachowaniem szelkich dobrych praktyk. Zaprojektowana została dbałością o każdy detal tak, by stworzyć przyszłym mieszkańcom komfortowe miejsce do życia, by czuli się jakw domu.

A nawet lepiej.

– Chcemy udowodnić, że dom opieki może być nawet lepszym miejscem do życia niż dom rodzinny – wygodniejszym, bezpieczniejszym, dającym poczucie bycia we wspólnocie, dbającym o zdrowie, dobre samopoczucie i chwile relaksu mieszkańców – stwierdza właściciel Bożena Maćko.

Kto chce choć przez chwilę poczuć atmosferę, jaka panuje w „Spokojnej Przystani” – zapraszamy.

Kto nie da rady dojechać, może skontaktować się, dzwoniąc pod nr tel.77 4034139, 661 405 233, zajrzeć na naszą stronę internetową: www.dpsspokojnaprzystan.pl … lub napisać do nas maila: dps_chomiaza@onet.pl.

Odpowiemy w możliwie najkrótszym terminie.