MAGAZYN MEDYCZNY SZPITALA WOJEWÓDZKIEGO W OPOLU
NR 6 (SIERPIEŃ 2015)
dr Marta Sajkowska, koordynator programu „Szpital bez bólu” z polotami do mierzenia poziomu bólu przez pacjentów
szpital bez
bólu
Szpital Wojewódzki w Opolu już od 2006 roku leczy bez bólu. Programem objęte są aktualnie wszystkie oddziały placówki. Niebawem będzie 3 6 wdrożony...
dopalacze jak
narkotyki
Medycy i farmaceuci są jednego zdania: dopalacze to bardzo niebezpieczne dla zdrowia substancje psychoaktywne. Dla sprzedawców to zwykłe 10 produkty kolekcjonerskie...
OD REDAKCJI
Witajcie... to już kolejne wydanie naszego magazynu „Na zdrowie”, a w nim porcja starannie wybranych materiałów oraz odpowiedzi na nurtujące Państwa pytania.
Renata Ruman-Dzido dyrektor Szpitala Wojewódzkiego w Opolu
Jak rozpoznać objawy cukrzycy, jak leczyć tę niebezpieczną chorobę, a co najważniejsze, jak jej zapobiegać – opowie dr Wanda Urbańska, wojewódzki konsultant w dziedzinie diabetologii, kierująca pododdziałem diabetologii w Szpitalu Wojewódzkim, oraz Dorota Kalińska, pielęgniarka edukacyjna.
W tym numerze postaramy się też Was przekonać, że chorobie nie musi towarzyszyć ból i cierpienie, czego dowodem jest realizowany przez nas program „Szpital bez bólu”. Pomysłodawcą tej cennej inicjatywy jest dr Józef Bojko, ordynator Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Dr Bojko opowie też o konsekwencjach przedawkowania leków przeciwbólowych, po które – bez konsultacji z lekarzami – sięgamy coraz częściej. Kolejny ciekawy, ale zarazem przerażający materiał będzie dotyczył dopalaczy. Niestety, wakacyjna aura i letni luz sprzyjają eksperymentom, a ich konsekwencje ponoszą najczęściej nasze dzieci. Dlatego dziś krótkie vademecum, jak rozpoznać, czy nastolatki sięgnęły po te niebezpieczne używki, i jak im pomóc? Podpowiemy też, jak reagować, gdy będziemy świadkami wypadków, utonięć, użądleń czy omdleń, nie popełniając przy tym rażących błędów. Ponadto: niebezpieczna borelioza, czyli jak uchronić się przed konsekwencjami ugryzienia przez kleszcza, ciekawe spotkania i edukacja pacjentów – rozmowa z Krystyną Muzolf, pielęgniarką Oddziału Hematologii i Onkologii Hematologicznej, zdrowe żywienie letnią porą i przepisy na pyszne potrawy z grilla, które warto wyciąć i zachować, druga część szpitalnego informatora z aktualnymi numerami telefonów przychodni i laboratoriów, nowy cykl „Po godzinach”, w którym opowiemy o pasjach i marzeniach naszych pracowników, krzyżówka i porcja dowcipów na deser. Serdecznie pozdrawiam, miłej lektury.
2
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
W NUMERZE
3
6
liczy się przede wszystkim człowiek
temat numeru!
leki to nie cukierki dr Marta Sajkowska dr Józef Bojko
reklama
5
Gabriela Eliasz-Łukaszewicz
7
otyłość i brak ruchu to sprzymierzeńcy cukrzycy
dr Wanda Urbańska
8
gdy nie przestrzegasz zaleceń, efektów nie będzie
Dorota Kalińska
reklama
8
PZU
9
kleszcze nie znikną, nauczmy się z nimi żyć
dr Wiesława Błudzin
10
dopalacze niebezpieczne jak narkotyki
dr Marta Sajkowska
11 14
bardzo ważne!
informator cd. tu możesz zwrócić się o pomoc nagroda qualitas
Renata Ruman-Dzido
to edukacja na miarę XXI wieku
Lucyna Muzolf
latem jemy lekko i kolorowo
15
Grażyna Jagielczuk
17
Grażyna Jagielczuk
17
RE-MED
18
Jacek Krzemiński
20
krzyżówka, dowcipy
20
TERRA
grilluj zdrowo reklama
bakcyl wspinania rozrywka reklama
Szpital Wojewódzki w Opolu ul. Katowicka 64, 45-061 Opole, www.nowawersja.szpital.opole.pl Wydawca: Loyal Solutions Budowlanych 52, 45-124 Opole, tel. + 48 77 456 60 20, fax + 48 77 453 03 30, www.loyal.com.pl
SZPITAL BEZ BÓLU
liczy się przede wszystkim
człowiek Szpital Wojewódzki w Opolu od 2006 roku leczy bez bólu. Programem objęte są aktualnie wszystkie oddziały placówki. – A już niebawem wdrożymy innowacyjny, jedyny na świecie system monitorowania bólu – zapowiada dr Józef Bojko, ordynator Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii, pomysłodawca programu, który działa już w całym kraju.
– Szpital bez bólu to niezwykle istotny program, ponieważ definiuje jakość zabezpieczenia przeciwbólowego pacjentów nie tylko w okresie okołooperacyjnym, ale wszystkich przebywających w naszym szpitalu, bo certyfikat „Szpital bez bólu” został przyznany całemu szpitalowi – mówi Marta Sajkowska, lekarz Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii, koordynator programu „Szpital bez bólu”. To oznacza, że także na oddziałach niezabiegowych każdy pacjent na równi z monitorowanymi temperaturą ciała, ciśnieniem i tętnem ma mierzony poziom natężenia bólu.
Wcześniej panowało przekonanie, że pacjentów po zabiegach operacyjnych z natury rzeczy może „trochę” boleć. – Część tzw. konserwatywnych lekarzy zabiegowców twierdziła nawet, że musi trochę boleć. Nie było kontroli i systematyczności, brakowało lekarzy anestezjologów współodpowiedzialnych za rozpisywanie zleceń pooperacyjnych w zakresie przeciwbólowym i kontroli, czy dany lek zaczął działać, a co za tym idzie – pacjent nie odczuwa bólu – dodaje Marta Sajkowska. Program zmusza osobę stwierdzającą, że pacjent odczuwa ból, do podania leku i ponownej oceny, czy interwencja dała efekt. Do mierzenia bólu lekarze, pielęgniarki i ratownicy medyczni stosują bardzo proste narzędzia w postaci dwóch skal: numerycznej lub wizualnej. Obie opierają się na jedenastostopniowej ocenie od 0 do 10. Pacjent otrzymuje linijkę z zaznaczonymi poziomami bólu, gdzie zero oznacza brak jakiegokolwiek bólu, a 10 to największy ból, jaki pacjent przeżył lub może sobie wyobrazić. Ponadto medycy, opierając się na parametrach życiowych (tętno, ciśnienie, grymasy twarzy) badają też ból u pacjentów, z którymi nie ma kontaktu: w stanie dementywnym, z chorobą Alzheimera czy nieprzytomnych. Co więcej, każdy pacjent trafiający na oddział zabiegowy jest przez badającego go lekarza anestezjologa oceniany nie tylko
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
3
SZPITAL BEZ BÓLU pod kątem wydolności oraz stopnia ryzyka związanego ze znieczuleniem, ale też informowany o sposobach walki z bólem pooperacyjnym. W Szpitalu Wojewódzkim oprócz tradycyjnych metod analgezji pooperacyjnej, jakimi są leki przeciwbólowe, szeroko stosowane są blokady nerwów obwodowych, które niejednokrotnie są w stanie niemal całkowicie wyeliminować ból. – Z każdą przyjmowaną do szpitala osobą specjaliści anestezjologii omawiają rodzaj znieczulenia oraz dr Marta Sajkowska informują, że po zabiegu w trzech lekarz Oddziału pierwszych dobach co cztery godziny Anestezjologii pielęgniarka będzie mierzyła poziom i Intensywnej Terapii bólu. I zapewniamy, że w każdym momencie pacjent będzie mógł poprosić o lek. Bo fakt przebycia operacji nie oznacza, że koniecznie trzeba cierpieć – tłumaczy dr Marta Sajkowska. To wszystko dzięki programowi, który narzuca odpowiedni sposób postępowania personelu i jest buforem bezpieczeństwa dla pacjentów. Bardzo dużą role odgrywają w programie „Szpital bez bólu” właśnie pielęgniarki, bo to na nie spada większość zadań związanych z badaniem bólu. – Panie doskonale nas uzupełniają, są pełnoprawnymi członkami zespołów przeciwbólowych. Jako osoby mające najbliższy kon-
4
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
takt z pacjentami, same sugerują interwencję przeciwbólową – dodaje dr Sajkowska. Jednym z głównych założeń programu „Szpital bez bólu” jest zabezpieczenie pacjenta w takim stopniu, by ból odczuwany tuż po operacji był jak najmniejszy. Szczególne znaczenie ma to w przypadku zabiegów „dużych”, gdzie można przewidzieć występowanie bólu pooperacyjnego o znacznym nasileniu, takich jak: protezoplastyka kolana, protezoplastyka biodra czy zabiegi wewnątrzbrzuszne. Nowym elementem leczenia wdrażanym przez lekarzy anestezjologów jest podawanie odpowiednich leków z wyprzedzeniem (czyli na minimum dobę przed operacją), aby receptory odpowiedzialne za przewodnictwo bólu zostały odpowiednio przygotowane do interwencji chirurgicznej. Połączenie różnych metod zwalczania bólu ma służyć zapewnieniu jak najlepszego komfortu pacjentowi w stresującej sytuacji związanej z pobytem w szpitalu i zabiegiem operacyjnym. – Skuteczność stosowanych przez nas procedur potwierdzają pacjenci. Wielu z nich świadomie wybiera nasz szpital, dowiadując się o stosowanych przez nas technikach, takich jak np. blokady regionalne nie tylko przed, ale i po operacjach endoprotezoplastyki stawów kolanowych – dodaje dr Sajkowska. Efekty widzą też terapeuci i rehabilitanci pracujący z pacjentami. Chorzy zdrowieją bowiem szybciej, łatwiej się pionizują i podejmują rehabilitację, szybciej powraca praca jelit, dzięki czemu można szybciej włączać żywienie doustne, zmniejsza się ryzyko choroby zakrzepowej, a przede wszystkim pacjentowi towarzyszy dobre samopoczucie psychiczne.
SZPITAL BEZ BÓLU Dr Józef Bojko, ordynator Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii: Pomysł na wprowadzenie programu „Szpital bez bólu” powstał w 2005 r. Był to czas, gdy w polskich mediach pojawiły się informacje o tragicznych wypadkach mających miejsce w szpitalach, a mianowicie przypadkach popełniania samobójstw przez pacjentów. Był to ewidentny sygnał, iż ludzie w szpitalach cierpią. Pomyślałem wtedy, że należy się dr Józef Bojko przyjrzeć temu problemowi, zastaordynator Oddziału nowić, dlaczego tak jest, i znaleźć Anestezjologii lekarstwo. Taka była idea. Zaczęlii Intensywnej Terapii śmy prowadzić badania na Opolszczyźnie, najpierw wśród pacjentów w okresie okołooperacyjnym. I okazało się, że żyliśmy dotąd w błogiej nieświadomości wagi problemu. Nie zdawaliśmy sobie bowiem sprawy z tego, że dla pacjenta sam fakt bycia w szpitalu jest problemem, że cierpienie nie wynika tylko i wyłącznie z bólu pozabiegowego, ale jest cierpieniem egzystencjalnym. Koncentrowaliśmy się na konkretnych jednostkach chorobowych i sposobach na zaradzenie im, a zapominaliśmy, że na człowieka należy patrzeć jako na „całą” OSOBĘ – holistycznie. W tamtym czasie spotkałem się z bardzo życzliwym podejściem do problemu kierownictwa opolskiego oddziału NFZ, poza tym
mgr Gabriela Eliasz-Łukasiewicz Zadzwoń proszę i umów wizytę tel. 607166071 Fizykoterapia – laser, ultradźwięki, elektroterapia Kinezyterapia – ćwiczenia indywidualne, trening indywidualny Masaż – leczniczy, relaksacyjny, kosmetyczny, w ciąży Terapia manualna – Kaltenborna i Evjentha, mobilizacje stawów, terapia tkanek miękkich, Kinesiology taping Terapie specjalistyczne – PNF, metoda Bobath, FITS, • Czaszkowo-Krzyżowa, Craniosacral CST Upledger • Manipulacje Wisceralne wg Baralla • Facial Manipulation wg Stecoo • Somatyczno-Emocjonalne Uwolnienie – Upleger Instytut • Osteopatia Pediatryczna – Nancy Nunn Diagnostyka i trening profilaktyczny dla sportowców Terapia asymetrii, wad postawy dla dzieci Profilaktyka zespołów bólowych dla dorosłych Terapia kobiet w ciąży i po porodzie
Klinika Zdrowia Rehabilitacja Gabriela Eliasz-Łukasiewicz www.klinikazdrowia.opole.pl www.facebook.com/gabriela.eliasz.7 www.facebook.com KlinikaZdrowiaRehabilitacja?ref=br_rs
REKLAMA
zyskaliśmy dwóch partnerów w postaci towarzystw naukowych: Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii oraz Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, które objęły patronat nad naszym programem. Oba towarzystwa bardzo szybko uznały, że program należy wprowadzić w systemie ogólnopolskim. Dziś program „Szpital bez bólu” to profesjonalnie działająca machina, która wykorzystuje nasze doświadczenia i propaguje naszą „ideę leczenia bez cierpienia”, nadając szpitalom odpowiednie certyfikaty. Od lat zajmuje się tym kapituła specjalistów, w pracach której osobiście uczestniczę. Mam też satysfakcję z tego, że to u nas, na Opolszczyźnie, powstało logo programu – widoczne na budynku każdej placówki, której zależy na tym, by pacjenta nie bolało. Sukces programu pozwolił nam na wprowadzenie pewnych modyfikacji. Z kolegami informatykami naszego szpitala i lekarzami z Wrocławia tworzymy innowacyjny system, za pomocą którego pacjenci będą mogli oznaczać poziom bólu. System ma polegać na tym, że każdy pacjent, niezależnie czy przebywa na oddziale zabiegowym, czy np. w SOR, otrzyma możliwość określenia swojego cierpienia w skali bólowej bezpośrednio odnotowanej w dokumentacji szpitalnej z pominięciem etapów pośrednich. I w każdym momencie, bez udziału pielęgniarki czy lekarza, będzie mógł artykułować, czy i jak mocno go boli. Informacja trafi do jednego systemu komputerowego, a odpowiedzialny za pacjenta lekarz będzie mógł natychmiast zareagować. Bardzo chcemy wprowadzić taką modyfikację na przełomie tego i przyszłego roku.
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
5
LEKI TO NIE CUKIERKI
leki to nie
cukierki
Leki przeciwbólowe, szczególnie te zawierające paracetamol, przyjmowane w nadmiarze mogą nieodwracalnie uszkodzić narządy wewnętrzne, w drastycznych wypadkach doprowadzić do śmierci.
W
marcu 2015 r. na Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Wojewódzkiego w Opolu trafił mężczyzna, który przedawkował paracetamol. Jego stan był na tyle ciężki, że nie zdołano go uratować. Zdaniem lekarzy pacjent w znacznym stopniu przekroczył dobową dawkę paracetamolu. Na oddział trafił w czwartej / piątej dobie od zażycia leku i wciąż miał śladowe ilości paracetamolu we krwi. Niestety lek zdążył już uszkodzić ważne dla życia narządy. Objawy przedawkowania paracetamolu: rozbicie biegunka brak apetytu ból brzucha nadmierna potliwość senność nudności i wymioty
– Dlatego przestrzegamy przed nadmiernym spożywaniem leków z paracetamolem, dostępnych niemal w każdym supermarkecie. Pamiętajmy, że są one bardzo bezpieczne, ale tylko wtedy, gdy stosuje się je według wskazań lekarza czy instrukcji na ulotce – radzi dr Józef Bojko, ordynator Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Wojewódzkiego w Opolu. Trzeba pamiętać jednak, że paracetamol jest składową bardzo dużej liczby leków, głównie tych na przeziębienie i przeciwbólowych. Chory, lecząc się sam, przyjmuje je naprzemiennie, nie mając świadomości, że za każdym razem zażywa kolejną dawkę paracetamolu. – I choć nie ma dokładnie ustalonej dawki toksycznej, bo nie przeprowadzano badań na ludziach, uznaje się, że dobowa bezpieczna dawka paracetamolu to 4 gramy – dodaje dr Bojko. Każda kolejna dawka może być niebezpieczna, a objawy zatrucia paracetamolem nie należą do charakterystycznych. – Pojawiają się nudności, wymioty, ogólne „rozbicie”, czasem biegunka, czyli objawy, które pojawiają się także w trakcie przeziębienia. Jeśli to nie przechodzi, pacjenci aplikują kolejny lek. Gdy pojawiają się zaburzenia świadomości, sytuacja jest poważna. Niezbędna jest pomoc lekarza – tłumaczy Marta Sajkowska, lekarz Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Lecząc się domowymi sposobami, należy szczególnie uważać na paracetamol, gdyż przyjęty nawet z niewielką ilością alkoholu może uszkodzić toksycznie wątrobę. Podobnie jest z kwasem acetylosalicylowym, który przyjmowany w nadmiarze może powodować krwotoki. Bardzo często dawki tego leku przekraczają osoby zażywające leki zapobiegające chorobie wieńcowej (np. Acard) i jednocześnie leczący przeziębienie Polopiryną S. Substancją czynną obu leków jest
6
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
Objawy uszkodzenia wątroby: uczucie rozpierania w nadbrzuszu ból w prawym podżebrzu nudności utrata świadomości ten sam preparat – kwas acetylosalicylowy. Dostępne w supermarketach preparaty witaminowe, spożywane przez wiele osób jako cukierki, mogą z kolei zaburzać działanie antybiotyków lub innych leków przepisanych przez lekarza. Dlatego tak ważne jest konsultowanie z lekarzami lub farmaceutami przyjmowanie kolejnych medykamentów i czytanie ulotek informacyjnych na każdym leku czy suplemencie. Niektóre leki zawierające paracetamol: Acenol, Antidol, Apap (tabletki, zawiesina, czopki), Apap Noc, Apap Extra, Calpol, Cefalgin, Codipar (tabletki i czopki), Coldrex, Coldrex Maxgrip, Efferalgan (czopki, tabletki), Febrisan, Fervex, Gripex, Gripex Control, Gripex Max, Gripex Noc, Grypolek, Gryposto, Panadol, Saridon, Solpadeine, Tabcin, Theraflu zatok, Vegantalgin.
Czy wiesz, że... Wśród wszystkich przypadków przedawkowania leków odnotowanych na terenie Wielkiej Brytanii, aż 35-45% spowodowanych jest zatruciem paracetamolem. W USA blisko 50% przypadków ostrej niewydolności wątroby jest wynikiem zatrucia i/lub przewlekłego stosowania właśnie tego środka. Z badań wykonanych w Polsce wynika, że paracetamol jest środkiem coraz częściej stosowanym przez pacjentów próbujących pozbawić się życia. W większości tego typu przypadków stosowane przez chorych dawki są co najmniej trzykrotnie wyższe niż terapeutyczne. (Postępowanie w ostrych zatruciach paracetamolem – stanowisko Sekcji Toksykologii Klinicznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego)
CUKRZYCA
otyłość i brak ruchu to
sprzymierzeńcy
cukrzycy
Według wszelkich oficjalnych statystyk w Polsce na cukrzycę cierpi ok. 3 milionów ludzi, choć wielu potencjalnych pacjentów może być niezdiagnozowanych. Objawy choroby często bywają niejednoznaczne i są przypisywane innym schorzeniom. Co zatem powinno wzbudzić nasz niepokój? – Wzmożone pragnienie, częstomocz, osłabienie, utrata masy ciała, zmiany skórne i nawracające infekcje narządów moczowo-płciowych – wylicza dr Wanda Urbańska, wojewódzki konsultant w dziedzinie diabetologii, kierująca pododdziałem diabetologii w Szpitalu Wojewódzkim. – Oczywiście mogą to być objawy innych chorób, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by do badań ogólnych włączyć też diagnostykę pod kątem cukrzycy. W tym celu należy wykonać analizę moczu i zbadać stężenie glukozy we krwi. Badanie powinno być robione na czczo, w godzinach porannych. Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna, charakteryzująca się podwyższonym poziomem cukru we krwi (hiperglikemią). Objawom winna jest źle działająca trzustka, która nie wytwarza insuliny albo insulinę, która działa nieprawidłowo. Chorobę, ze względu na przyczyny i przebieg, dzielimy na kilka typów, a najbardziej popularne to typy 1 i 2. – Cukrzyca typu 1 dotyka z reguły młodych ludzi, między 10. a 19. rokiem życia – mówi dr Urbańska. – Pacjent zaczyna chorować, gdy w organizmie, wskutek autoagresji, dochodzi do uszkodze-
nia komórek produkujących insulinę. Trzeba ją uzupełniać kilka razy dziennie, za pośrednictwem zastrzyków. Z kolei podstawą leczenia cukrzycy typu 2 (nazywanej też cukrzycą dorosłych) jest prawidłowe żywienie. Jeśli lekarz uzna, że należy wspomóc terapię, może dodatkowo zaordynować leki przeciwcukrzycowe lub insulinę. – Niestety, w ostatnich latach na cukrzycę typu 2 zaczęły coraz częściej chorować dzieci – twierdzi rozmówczyni. – Winne jest temu nie tylko podłoże genetyczne, ale też niezdrowy tryb życia, brak ruchu, a co za tym idzie – otyłość. Cukrzyca jest schorzeniem przewlekłym, a skuteczne leczenie wymaga ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem. – Aby cieszyć się życiem pomimo choroby, należy zadbać o starannie zbilansowaną dietę, wdrożyć prawidłowe leczenie modyfikowane pod kątem konkretnych potrzeb, a przede wszystkim zachować umiar i zdrowy rozsądek – podpowiada dr Wanda Urbańska. – Jeśli pacjent będzie zdyscyplinowany, ma szansę, pomimo pewnych ograniczeń, normalnie funkcjonować.
Zrób badania, sprawdź, czy nie masz cukrzycy Poziom glukozy we krwi żylnej oznaczony na czczo Poziom glukozy
Interpretacja
Od 70 do 99 mg/dL (od 3.9 do 5.5 mmol/L)
Prawidłowy poziom glukozy
Od 100 do 125 mg/dL (od 5.6 do 6.9 mmol/L)
Nieprawidłowy poziom glukozy na czczo (stan przedcukrzycowy)
Co najmniej 126 mg/dL (7.0 mmol/L) w co najmniej dwóch pomiarach
Cukrzyca
Test doustnego obciążenia glukozą (OGTT) Badanie przeprowadza się, gdy stężenie glukozy na czczo jest podwyższone, ale nie przekracza 7 mmol/l. Wyniki badań nie są miarodajne u kobiet w ciąży. Poziom glukozy
Interpretacja
Poniżej 140 mg/dL (7.8 mmol/L)
Prawidłowa tolerancja glukozy
Od 140 do 200 mg/dL (od 7.8 do 11.1 mmol/L)
Nieprawidłowa tolerancja glukozy (stan przedcukrzycowy)
Powyżej 200 mg/dL (11.1 mmol/L) w co najmniej dwóch pomiarach
Cukrzyca
(źródło www.medonet.pl)
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
7
CUKRZYCA
gdy nie przestrzegasz zaleceń, efektów
nie będzie
Dorota Kalińska pielęgniarka edukacyjna z pododdziału diabetologii
Rozmowa z Dorotą Kalińską, pielęgniarką edukacyjną z pododdziału diabetologii w Szpitalu Wojewódzkim
W jakim zakresie udzielacie wsparcia osobom chorym na cukrzycę? – Tego typu leczenie wymaga kompleksowego podejścia, dlatego oprócz pełnej diagnostyki zapewniamy wsparcie psychologa, dietetyka i edukatora. W naszym szpitalu chorym zajmuje się zespół ludzi, który każdy przypadek traktuje indywidualnie. A jaką rolę pełni Pani w tym zespole? – Jestem pielęgniarką edukacyjną, więc rozmawiam i tłumaczę, jakich reguł należy przestrzegać, aby choroba nie pustoszyła organizmu. Zachęcam też do ćwiczeń i ruchu na świeżym powietrzu. Bardzo istotną rolę w opiece diabetologicznej odgrywa samokontrola. – To prawda i jeśli u pacjenta jest prowadzona intensywna insulinoterapia, musi, niekiedy kilka razy dziennie, oznaczać stężenie glukozy, a ja tłumaczę, jak ma to zrobić. Wyjaśniam też, jak prawidłowo podawać insulinę i na jakie objawy zwracać uwagę, bo cukrzyca niesie za sobą ryzyko różnych powikłań. Jak radzić sobie z cukrzycą podczas urlopu, kiedy przebywamy w innym środowisku, a pod ręką nie ma zaufanego lekarza? – To naprawdę nie jest problem, ale radzę nosić przy sobie kartę identyfikacyjną chorego na cukrzycę. To ważna informacja dla otoczenia, które może nie mieć świadomości, że dziwne zachowanie czy bełkotliwa mowa to efekt spadku glukozy.
Podróżujący samolotem insulinę oraz sprzęt do wstrzykiwania powinni mieć przy sobie, bo bywa różnie. Po pierwsze, insulina nie lubi niskiej temperatury, a taka panuje w luku bagażowym, po drugie walizka może zaginąć i co wtedy? Zamiast szukać plaży, chory będzie musiał szukać szpitala, a to kiepski początek wymarzonych wakacji.
Jak prawidłowo podawać insulinę 1. Insulinę mieszamy 15 razy ruchem wahadłowym przed każdą iniekcją. 2. Przed pierwszym wstrzyknięciem ustawiamy 10 jednostek insuliny i wpuszczamy, w celu usunięcia powietrza, pionowo w górę. 3. Nastawiamy zleconą dawkę insuliny. 4. Wstrzykujemy zleconą dawkę insuliny: w udo (pod kątem 45°) mieszanki lub insuliny długodziałające, w brzuch (pod kątem 90°) insuliny do posiłków. 5. Po podaniu insuliny liczymy do 15, żeby lek mógł się wchłonąć. 6. Miejsca nakłucia nie masujemy. 7. Przed każdą kolejną iniekcją ustawiamy 1 jednostkę insuliny i wypuszczamy ją, sprawdzając drożność igły. 8. Zapas insuliny przechowujemy w lodówce, w temp. 2-6°C. 9. Pena z insuliną przechowujemy w temperaturze pokojowej. Insulinę można również wstrzykiwać w okolice pośladka i ramienia.
REKLAMA
W chorobie walcz o zdrowie, nie o pieniądze.
Z całego serca życzymy zdrowia
W życiu warto być przygotowanym na nagły atak choroby. Sposobem na to może być ubezpieczenie PZU Pomoc od serca. Ubezpieczenie obejmuje 25 ciężkich chorób i gwarantuje wypłatę pełnej sumy ubezpieczenia. W razie choroby, oprócz pieniędzy z polisy, PZU Pomoc od serca zapewnia również dostęp do zagranicznej konsultacji medycznej bez dodatkowych opłat. Skontaktuj się z nami i dowiedz się więcej o ubezpieczeniu PZU Pomoc od serca! 519 824 455 Joanna Cielenkiewicz 608 081 989 Zdzisława Skorupka 608 402 855 Marzena Klich
8
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
BORELIOZA
kleszcze nie znikną,
nauczmy się
z nimi żyć dr Wiesława Błudzin Ordynator Oddziału Chorób Zakaźnych
W
Maj i czerwiec oraz wrzesień i październik to szczyt aktywności kleszczy. Czają się w trawach, zaroślach i drzewach, wyczuwając zapach i ciepło ludzi, a także zwierząt. Pamiętajmy więc o odpowiednim ubraniu i sprawdzeniu po powrocie, czy jakiś nie wczepił się w nasze ciało.
tym roku kleszcze pojawiły się już wczesną wiosną, ponieważ zima była lekka i większość z nich przetrwała. Swą ofiarę wyczuwają nawet z 20 metrów – czując temperaturę jej ciała, zapach potu i wydzielanego dwutlenku węgla. – Szukają na ciele miejsc ciepłych i delikatnych, zazwyczaj są to pachwiny, miejsca pod kolanem, za uchem, czasem na skórze głowy – mówi dr Wiesława Błudzin, ordynator Oddziału Zakaźnego Szpitala Wojewódzkiego w Opolu. Szukając tych miejsc, kleszcz może przez dłuższy czas wędrować po naszym ciele, dlatego wracając ze spaceru po parku czy lesie, warto dokładnie obejrzeć ciało oraz wytrzepać ubranie. Gdy kleszcz już znajdzie dogodne miejsce, wkłuje się, choć my tego nie poczujemy, ponieważ wraz z wkłuciem wstrzykuje wydzielinę zawierającą substancję znieczulającą i powodującą, że nie pojawia się zaczerwienienie. Niezauważony może żerować na ciele człowieka nawet kilka dni, znacznie zwiększając swoje rozmiary. Jeśli zlokalizujemy kleszcza, należy go umiejętnie i energicznie usunąć za pomocą pęsety lub specjalnego urządzenia, dostępnego w aptekach, zasysającego niechciane owady. Po tym zabiegu miejsce po kleszczu należy zdezynfekować. – Jeśli w ciągu 3 do 30 dni nie pojawi się rumień wędrujący i nie zaobserwujemy żadnych niepokojących objawów, sprawę możemy uznać za zakończoną. Klasyczny rumień wskazujący na zakażenie krętkami Borrelia wywołującymi boreliozę ma ok. 5 cm średnicy i powiększa się na zewnątrz – tłumaczy dr Błudzin. – W takim wypadku należy zgłosić się do lekarza, który zaleci kurację antybiotykową. Na tym etapie nie rekomendujemy przeprowadzania badań, ponieważ antyciała mogły się jeszcze nie wytworzyć i wynik badania będzie mylący. Jeśli natomiast w ciągu dwóch, trzech tygodni pojawią się objawy przypominające grypę wraz z bólami głowy, stawów i mięśni, czasem z niedowładami i zaburzeniem orientacji, należy zgłosić się do lekarza, bo może to być kleszczowe zapalenie mózgu. Lekarze odnotowują też przypadki utajonej boreliozy, występującej w przypadku, gdy pacjent nie zauważył rumienia lub ten nie wystąpił. – Przewlekłe zakażenie bakterią może nie dawać przez długi czas żadnych objawów. Jeśli jednak zaatakuje, mogą się pojawić
zapalenie lub bóle stawów (najczęściej) i choroby układu nerwowego – tłumaczy dr Wiesława Błudzin. Poważnym powikłaniem może być zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapalenie nerwu twarzowego. Temu ostatniemu może towarzyszyć porażenie mięśni twarzy i zmiana wyglądu, a także niedomykalność powiek. W neuroboreliozie związanej z zapaleniem nerwów obwodowych mogą występować drętwienia kończyn i utrzymujące się nerwobóle.
Warto wiedzieć Przeciwko krętkom Borrelia wywołującym boreliozę nie ma szczepionki. Jest natomiast dostępna szczepionka przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, którą należy przyjąć w trzech dawkach. Druga, przyjęta po dwóch tygodniach, chroni już przed zachorowaniem. Kleszcze wspinają się na wysokość nawet 150 cm, mogą skoczyć w kierunku ofiary, choć wolą wyczekiwać, aż ta sama otrze się o ich stanowisko. Te pajęczaki potrafią rozpoznać ponad 40 zapachów emitowanych przez człowieka. Chrońmy się przed kleszczami poprzez odpowiedni ubiór, tj. długie bawełniane spodnie i koszule z długim rękawem oraz nakrycie głowy. Jeśli już jednak zauważymy kleszcza w skórze swojego ciała, to usuńmy go, a miejsce zdezynfekujmy. Nie należy kleszcza smarować tłuszczami ani innymi substancjami, ponieważ zacznie się dusić i wypluwać zakażoną bakteriami ślinę.
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
9
DOPALACZE
dopalacze niebezpieczne jak
narkotyki Medycy i farmaceuci są jednego zdania: dopalacze to bardzo niebezpieczne dla zdrowia substancje psychoaktywne, sprzedawcy natomiast uważają je za zwykłe „produkty kolekcjonerskie”. A te każdego dnia niosą tragiczne żniwo.
N
a początku lipca z Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Wojewódzkiego w Opolu wypisano pacjentkę, która trafiła tam z ciężkimi zaburzeniami ogólnoustrojowymi i niewydolnością wielonarządową, spowodowaną zażyciem dopalaczy. Lekarze walczyli o jej życie, jednak dopalacze wyrządziły już w jej organizmie spore spustoszenie. Z powodu uszkodzonych nerek pacjentka musi być dializowana. To tylko jeden przykład. Na oddział trafia młodzież i ludzie dojrzali, których organizmy nie mogły sobie poradzić z trucizną zażytą dla zabawy czy nowych doznań. – Dopalacze to bardzo niejednorodna grupa substancji psychoaktywnych, wywołujących stany euforii, odurzenia, pobudzenia czy halucynacji. Ich producenci, by ominąć zakazy, sprzedają je jako: nawozy do kwiatów, środki chemiczne czy preparaty kolekcjonerskie nie nadające się do spożycia, mrugając okiem do konsumentów, zazwyczaj młodych ludzi – mówi Marta Sajkowska, lekarz z Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii. W Polsce dopalacze sprzedawane są w kilkudziesięciu sklepach internetowych, a ich właściciele posuwają się nawet do informowania kupujących, by nie zamawiali przesyłek na adres domowy, bo może je skontrolować policja. Choć ta najwyżej skonfiskuje produkt, który nie znajduje się na „liście narkotykowej”, a jest tylko legalnym produktem kolekcjonerskim czy np. środkiem czyszczącym. Tymczasem substancje zawarte w dopalaczach, niezależnie czy są pochodzenia roślinnego czy syntetycznego, działają w sposób identyczny jak narkotyki. Właściwie nie ma narządu, którego nie mogą uszkodzić. A połączone z alkoholem mogą poważnie zatruć organizm, doprowadzając do śmierci. Osoba, która zażyła dopalacze, nadmiernie się poci, ma nienaturalnie poszerzone lub zwężone źrenice, oczopląs, niewyraźnie mówi, jest nietypowo wesołkowata lub w stanie depresyjnym, może wymiotować, odczuwać nieuzasadniony lęk, kołatanie serca czy mieć nadmierny wzrost ciśnienia tętniczego. Do lżejszych objawów świadczących o zatruciu dopalaczami należą: halucynacje, bóle głowy, zaburzenia rytmu serca, lęki, brak koncentracji, niekontrolowana agresja; do tych poważnych:
10
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
utrata przytomności do śpiączki włącznie, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu, niewydolność wątroby i nerek. – Ogromnym problemem jest to, że każdego dnia na świecie powstaje kolejna substancja chemiczna, która może być użyta jako dopalacz. Dlatego nie jesteśmy w stanie przewidzieć negatywnych skutków, jakie mogą poczynić. Często szukamy po omacku. Nie mając antidotum, pozostaje nam tylko leczyć skutki huraganu, który przetoczył się przez organizm – dodaje dr Sajkowska. Ponadto wielość substancji jest tak duża, że lekarze nie mają wystarczającej liczby testów je wykrywających. Wystarczy bowiem w jednej substancji zmienić mały element, by produkt przynosił nowe negatywne działanie i był trudny do zidentyfikowania. Dlatego rodzice czy bliscy osób, u których podejrzewają działanie dopalaczy, powinni zdobyć opakowanie po nim, by ułatwić lekarzom dotarcie do źródła problemu. Zażywanie dopalaczy może wyrządzić też nieodwracalne zmiany w psychice, szczególnie młodych ludzi, którzy stają się agresywni, nie kontrolują swoich popędów, wpadają w stany maniakalno-depresyjne mogące prowadzić do zachowań kryminalnych. – Apelujemy do rodziców i opiekunów młodych ludzi, ale także do tych dojrzałych, by pamiętali, że dopalacze mogą skutkować nie tylko poważnymi zaburzeniami zdrowia, ale i przynieść śmierć – tłumaczy Marta Sajkowska.
Czy wiesz, że... Dopalacze pochodzenia naturalnego zawierają głównie związki halucynogenne pochodzące z muchomora czerwonego lub plamistego, powoju hawajskiego czy szałwii wieszczej. Dopalacze pochodzenia syntetycznego działają podobnie jak amfetamina, metamfetamina czy marihuana. Bardzo niebezpieczny jest mefedron, który działa podobnie jak kokaina.
SZPITAL WOJEWÓDZKI W OPOLU
tu możesz zwrócić się
o
pomoc!
Szczegółowe informacje o przyszpitalnych zakładach i pracowniach wraz z numerami telefonów. Gdy będzie potrzebna szybka pomoc i konkretne informacje, sięgnij po naszą ściągawkę! LABORATORIA, PORADNIE, PRACOWNIE....
ZAKŁAD
DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ Świadczy usługi w zakresie medycznej diagnostyki laboratoryjnej dla publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej (w tym szpitali) oraz klientów indywidualnych. Oferuje szeroki panel badań. W strukturze laboratorium funkcjonują m.in. pracownie: biochemii i immunochemii hematologii cytomorfologii i cytometrii przepływowej hemostazy analityki ogólnej. Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej korzysta z odczynników, materiałów kontrolnych i analizatorów wiodących firm diagnostycznych, a jakość badań jest dokładnie monitorowana. Punkt pobrań czynny jest od poniedziałku do piątku, w godz. 7.00-10.00. W zakresie mikrobiologii badania wykonywane są w oparciu o techniki hodowlane, serologiczne oraz immunochemiczne z zakresu: mikrobiologii ogólnej bakteriologii prątka gruźlicy, serologicznej diagnostyki kiły, boreliozy, toksoplazmozy, zakażeń wirusowych. Przyjmowanie materiałów do badania i wydawanie wyników: od poniedziałku do piątku, w godz. 8.00-19.00 w soboty niedziele i święta, w godz. 8.00-14.00 Krew do badań mikrobiologicznych pobierana jest w Punkcie Pobrań Laboratorium Analitycznego od poniedziałku do piątku, w godz. 7.00-10.00. KONTAKT: ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ ul. Katowicka 66 (II piętro) sekretariat: 77 44 33 212 gabinet kierownika laboratorium: 77 44 33 220 Punkt Pobierania Krwi: 77 44 33 236 Pracownia Cytomorfologii: 77 44 33 227 Pracownia Hematologii: 77 44 33 221 Pracownia Biochemii: 77 44 33 222 Pracownia Hemostazy: 77 44 33 221 Pracownia Analityki Ogólnej: 77 44 33 219 Pracownia Autoimmunologii: 77 44 33 219 MIKROBIOLOGIA rejestracja: 77 44 33 172 z-ca kierownika ds. mikrobiologii: 77 44 33 173 Pracownia Mikrobiologii Ogólnej: 77 44 33 607 Pracownia Serologiczna: 77 44 33 192
ZAKŁAD
MEDYCYNY NUKLEARNEJ Wykonuje się tu badania scyntygraficzne: tarczycy, przytarczyc, kości, płuc, nerek, ślinianek, wątroby i serca. Aby określić kształt, wielkość, położenie oraz makrostrukturę badanego narządu, pacjentowi podaje się dożylnie lub doustnie tzw. radiofarmaceutyk (znacznik). Promieniowanie, które ten emituje, rejestrowane jest przez odpowiednią aparaturę i przetwarzane w formie obrazu, na którym widnieją „mapy” rozmieszczenia znacznika. W Zakładzie Medycyny Nuklearnej prowadzone jest też leczenie nadczynności tarczycy radiojodem. To wysoce skuteczna i bezpieczna metoda, która może być przeprowadzana w warunkach ambulatoryjnych. Promieniotwórczy jod powoduje niszczenie komórek tarczycowych (zmniejszenie wielkości wola) oraz radykalne leczenie nadczynności tarczycy. KONTAKT: ZAKŁAD MEDYCYNY NUKLEARNEJ ul. Katowicka 66 rejestracja: 77 44 33 652 Inspektor Ochrony Radiologicznej: 77 44 33 160
ZAKŁAD
DIAGNOSTYKI UKŁADU KRĄŻENIA Pracownia Kardiometrii – badania czynnościowe układu krążenia. Godziny pracy: od poniedziałku do piątku, w godz. 8.30-15.00. Pracownia Echokardiografii – badania obrazowe ultrasonograficzne serca i dużych naczyń, echokardiograficzne testy czynnościowe. Godziny pracy: od poniedziałku do piątku, w godz. 9.00-13.00. Z badań można skorzystać w ramach systemu ubezpieczeniowego (ze skierowaniem z poradni przyszpitalnych) lub odpłatnie. ZAKŁAD DIAGNOSTYKI UKŁADU KRĄŻENIA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 306
KONTAKT:
DZIAŁ
DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Zdjęcia RTG m.in. klatki piersiowej, kostno-stawowe, zatok oraz badania z użyciem środków cieniujących np. przewodu pokarmowego. W strukturze jednostki działają: Pracownia RTG oraz TK nr 1 Pracownia czynna jest całodobowo dla potrzeb izb przyjęć i oddziałów szpitalnych. Przyjęcia pacjentów w trybie ambulatoryjnym (ze skierowaniami) w dni robocze w godz. 7.00-16.30, po wcześniejszej rejestracji pod nr. tel. 77 44 33 427. Wydawanie wyników badań w rejestracji, w dni robocze w godz. 8.00-16.30.
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
11
SZPITAL WOJEWÓDZKI W OPOLU
KONTAKT: PRACOWNIA RTG i TK NR 1 ul. Katowicka 64, budynek główny szpitala, na poziomie Szpitalnego Oddziału Ratunkowego (SOR) Pracownia RTG nr 2 Przyjęcia pacjentów (ze skierowaniami) w dni robocze, w godz. 7.00-16.30. Rejestracja pod nr. tel. 77 44 33 600 i wydawanie wyników badań w dni robocze, w godz. 7.00-16.30. KONTAKT: PRACOWNIA RTG NR 2 ul. Katowicka 64 pawilon diagnostyczno-zabiegowy, parter, wejście nr 3 tel. 77 44 33 504 Pracownia USG Wykonywanie badań ultrasonograficznych narządów jamy brzusznej, jam opłucnowych, tzw. narządów drobnych (tarczyca, jądra), wykonywanie badań naczyniowych układu tętniczego i żylnego. Z badań można skorzystać w ramach systemu ubezpieczeniowego lub odpłatnie. Badania USG są wykonywane po wcześniejszej rejestracji. Zapisywać się można osobiście lub pod nr. tel. 77 44 33 473: poniedziałek, wtorek w godz. 13.00-18.00 środa, piątek w godz. 8.00-14.00 czwartek w godz. 8.00-16.00
PRACOWNIA
ENDOSKOPOWA I DIAGNOSTYKI UKŁADU POKARMOWEGO Badania endoskopowe układu pokarmowego (gastroskopia, rektoskopia, kolonoskopia) i układu oddechowego (bronchoskopia). Z badań można skorzystać w ramach systemu ubezpieczeniowego lub odpłatnie. Godziny pracy: Rejestracja i przyjęcia pacjentów od poniedziałku do piątku, w godz. 7.00-14.35. KONTAKT:
PRACOWNIA ENDOSKOPOWA I DIAGNOSTYKI UKŁADU POKARMOWEGO ul. Katowicka 64, pawilon diagnostyczno-zabiegowy, parter, wejście nr 3, tel. 77 44 33 308
PORADNIA CHORÓB ZAKAŹNYCH Prewencja i wczesne wykrywanie chorób zakaźnych, konsultacje, diagnostyka i leczenie pacjentów z chorobami wątroby, pasożytniczymi i odzwierzęcymi, poradnictwo z zakresu chorób tropikalnych oraz testów na obecność wirusa HIV. Godziny pracy: poniedziałek, piątek:7.30-14.00 wtorek: 7.30-14.30 środa: 11.30-18.00 czwartek: 8.00-14.00 PORADNIA CHIRURGII CHORÓB ZAKAŹNYCH ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 064
KONTAKT:
PORADNIA CHORÓB METABOLICZNYCH Pełna diagnostyka i leczenie wrodzonych zaburzeń metabolicznych. Aktualnie szpital nie posiada kontraktu z NFZ na udzielanie świadczeń zdrowotnych w ramach poradni.
PORADNIA HEMATOLOGICZNA Konsultacje, diagnostyka i leczenie schorzeń krwi oraz układu krwiotwórczego. Poradnia świadczy usługi w godzinach: poniedziałek: 11.00-14.00 wtorek: 10.00-17.00 środa: 10.00-15.00 czwartek: 9.30-18.00 piątek: 10.00-14.30 KONTAKT: PORADNIA HEMATOLOGICZNA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 240, 77 44 33 292
PORADNIA NEFROLOGICZNA Diagnostyka, konsultacje i leczenie pacjentów z chorobami nerek, diagnozowanie i leczenie zakażeń układu moczowego, leczenie przewlekłej niewydolności nerek, konsultacje osób dializowanych. Poradnia świadczy usługi w godzinach: poniedziałek: 14.00-18.00 środa, czwartek: 10.00-14.00 KONTAKT: PORADNIA NEFROLOGICZNA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 240, 77 44 33 292
PORADNIA
CHIRURGII OGÓLNEJ I ONKOLOGICZNEJ Poradnia specjalizuje się w prewencji i wczesnym wykrywaniu chorób odbytu, konsultacjach, diagnostyce, leczeniu, opiece poszpitalnej, w tym dla kobiet po mastektomii. W ramach Poradni Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej funkcjonuje również Poradnia Chirurgicznego Leczenia Otyłości. Godziny pracy: poniedziałek, czwartek, piątek: 8.30-14.00 wtorek: 13.00-18.00 KONTAKT: PORADNIA CHIRURGII OGÓLNEJ I ONKOLOGICZNEJ ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 588, 77 44 33 589
12
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
PORADNIA GASTROENTEROLOGICZNA Diagnostyka i leczenie chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego, jelita cienkiego i grubego, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, wątroby, trzustki, badania USG jamy brzusznej. Poradnia czynna w godzinach: poniedziałek: 11.00-16.55 wtorek: 11.00-14.00 środa: 7.00-8.00 czwartek: 11.00-16.00 piątek: 11.00-12.30 KONTAKT: PORADNIA GASTROENTEROLOGICZNA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 240, 77 44 33 292
SZPITAL WOJEWÓDZKI W OPOLU
PORADNIA DIABETOLOGICZNA
PORADNIA SKÓRNO-WENEROLOGICZNA
Prewencja i wczesne wykrywanie cukrzycy, konsultacje, leczenie i diagnostyka pacjentów cierpiących na cukrzycę i choroby współistniejące. Poradnia świadczy usługi w godzinach: wtorek: 14.00-18.00 środa, czwartek: 10.00-14.00 KONTAKT: PORADNIA DIABETOLOGICZNA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 240, 77 44 33 292
PORADNIA ENDOKRYNOLOGICZNA Prewencja i wczesne wykrywanie chorób układu dokrewnego, konsultacje, diagnostyka i leczenie pacjentów z chorobami układu dokrewnego, badania USG i punkcje cienkoigłowe tarczycy. Godziny pracy poradni: poniedziałek: 10.00-14.00, badanie USG: 9.00-14.00 wtorek: 10.00-18.00 środa w godz. 10.00-14.00 czwartek: 10.00-14.00 piątek: 9.00-14.00 KONTAKT: PORADNIA ENDOKRYNOLOGICZNA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 240, 77 44 33 292
Prewencja i wczesne wykrywanie chorób skóry, błon śluzowych, włosów, konsultacje, diagnostyka i leczenie. Godziny pracy: poniedziałek, wtorek: 9.15-13.30 środa: 14.00-18.00 czwartek, piątek: 9.00-13.30 KONTAKT: PORADNIA SKÓRNO-WENEROLOGICZNA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 240, 77 44 33 292
PORADNIA URAZOWO-ORTOPEDYCZNA Konsultacja, diagnostyka i leczenie urazów narządu ruchu (stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia, złamania) oraz schorzeń ortopedycznych (zmiany zwyrodnieniowe stawów, wady układu mięśniowo-szkieletowego), prewencja i wczesne wykrywanie chorób narządu ruchu. Godziny pracy: poniedziałek, środa, czwartek, piątek: 7.00-14.35 wtorek: 7.00-18.00 PORADNIA URAZOWO-ORTOPEDYCZNA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 589
KONTAKT:
PORADNIA LECZENIA I BADANIA BÓLU PORADNIA SPORTOWA Porady w zakresie medycyny sportowej, wydawanie orzeczeń uprawniających do udziału w treningach i zawodach sportowych. Aktualnie szpital nie posiada kontraktu z NFZ na udzielanie świadczeń zdrowotnych w ramach poradni.
PORADNIA KARDIOLOGICZNA
PORADNIA REUMATOLOGICZNA
Prewencja i wczesne wykrywanie chorób układu sercowo-naczyniowego, konsultacje, diagnostyka i leczenie pacjentów cierpiących na choroby układu sercowo-naczyniowego. Godziny pracy: poniedziałek: 7.00-9.00, 11.00-18.00 wtorek, środa: 7.00-15.00 czwartek: 7.00-9.00, 11.00-13.00 piątek: 7.00-12.00 KONTAKT: PORADNIA KARDIOLOGICZNA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 240, 77 44 33 292
OŚRODEK
REHABILITACJI DZIENNEJ
Kompleksowa rehabilitacja pacjentów po amputacji piersi oraz z obrzękami limfatycznymi kończyn, ćwiczenia samowspomagane i czynne, profilaktyka przeciwobrzękowa, masaże, ćwiczenia poprawiające statykę ciała, pomoc psychologa klinicznego. Godziny pracy: poniedziałek, piątek: 7.00-18.00 wtorek, środa, czwartek: 7.00-16.00 OŚRODEK REHABILITACJI DZIENNEJ ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 583
Porady i konsultacje chorych z bólem ostrym o dużym prawdopodobieństwie przejścia w stan przewlekły (np. neuralgia, ból w przebiegu półpaśca) i zaawansowany, zabiegi inwazyjne (blokady, zabiegi niszczenia nerwów). Aktualnie szpital nie posiada kontraktu z NFZ na udzielanie świadczeń zdrowotnych w ramach poradni.
KONTAKT:
Prewencja i wczesne wykrywanie chorób reumatycznych i osteoporozy, konsultacje, diagnostyka oraz leczenie. Poradnia przyjmuje w godzinach: poniedziałek: 7.00-18.00 wtorek: 7.00-18.00 środa, czwartek, piątek: 7.00-14.35 PORADNIA REUMATOLOGICZNA ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 126
KONTAKT:
PORADNIA CHORÓB PŁUC I GRUŹLICY Prewencja i wczesne wykrywanie chorób płuc i nowotworów, konsultacje, diagnostyka oraz leczenie, diagnostyka i leczenie chorób alergicznych. Poradnia przyjmuje w godzinach: poniedziałek, środa, czwartek, piątek: 8.00-15.00 wtorek: 7.00-18.35 PORADNIA CHORÓB PŁUC I GRUŹLICY ul. Katowicka 64, tel. 77 44 33 828
magazyn na zdrowie
KONTAKT:
nr 6 (sierpień 2015)
13
NAGRODY, EDUKACJA
W
dniach 25-27 czerwca 2015 roku w Gdańskim AMBEREXPO odbył się Pierwszy Europejski Kongres Medyczny, w którym uczestniczyło kilkuset specjalistów od zdrowia publicznego, ekonomistów, samorządowców, przedstawicieli rządu, parlamentu i Prezydenta RP, ekspertów w zakresie zarządzania szpitalami. Jednym z wydarzeń specjalnych towarzyszących kongresowi było uroczyste wręczenie nagrody QUALITAS, przyznawanej przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych. Laureatem nagrody został Szpital Wojewódzki w Opolu. W myśl sentencji NON QUANTITAS SED QUALITAS (nie ilość, lecz jakość), stanowiącej motto nagrody, fundatorzy chcieli uhonorować szpital, który w klasyfikacji Centrum Monitorowania Jakości uzyskał najwyższe oceny. – To pierwsza edycja nagrody, nie zdążyliśmy wypracować szczegółowego regulaminu i powołać kapituły, dlatego skorzystaliśmy z rankingu CMJ – mówi Andrzej Sokołowski, prezes zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Szpitali Prywatnych. – Laureatem nagrody przyznawanej przez organizację zrzeszającą prywatne jednostki został szpital publiczny, co oznacza, że nieważne, jaka jest forma własności placówki, liczy się jej poziom, sposób zarządzania, jakość standardów opieki nad pacjentem.
to edukacja na miarę
XXI wieku
Dwa lata temu w Szpitalu Wojewódzkim ruszył program edukacji pacjentów. Jego koordynatorem została Lucyna Muzolf, pielęgniarka Oddziału Hematologii i Onkologii Hematologicznej.
N
iespodziewana choroba rodzi poczucie bezradności i zagubienia. Problemy onkologiczne, ortopedyczne, cukrzyca, nadciśnienie burzą nasze bezpieczeństwo, a chorzy pytają, jak żyć z pojawiającymi się ograniczeniami. – Mamy świadomość, że choroba diametralnie zmienia życie naszych pacjentów, dlatego postanowiliśmy wspierać ich emocjonalnie – mówi Lucyna Muzolf. – Pomysł pojawił się dwa lata temu. Pierwszy grafik przygotowałam pod kątem chorób onkologicznych. – Pracuję na chemioterapii, więc ta dziedzina jest mi bardzo bliska – podkreśla pani Lucyna. – Ku mojemu zaskoczeniu przyszło sporo chorych, a potem z każdym spotkaniem było ich coraz więcej. Kolejny wykład dotyczył cukrzycy i tu pacjenci również dopisali. – Starałam się tak to organizować, aby ludzie, w zależności od tematu spotkania, oprócz kontaktu z lekarzem, mogli też zasięgnąć porad pielęgniarki, psychologa czy dietetyczki –
14
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
nagroda
qualitas
Szpital Wojewódzki w Opolu laureatem pierwszej edycji nagrody QUALITAS, przyznanej podczas EKM przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych. W tym miejscu warto przypomnieć, że Szpital Wojewódzki od 2006 r. jest jednostką akredytowaną. W 2014 r. wizytatorzy Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia po raz kolejny ocenili poziom spełniania przez jednostkę wymogów określonych w zestawie standardów akredytacyjnych. Ocena dotyczy szpitala jako funkcjonalnej całości: poszczególnych rodzajów usług świadczonych pacjentom przez szpital, opieki nad pacjentem, środowiska opieki, bezpieczeństwa i jakości świadczonej opieki, zarządzania i administracji. Akredytacji udzielił Minister Zdrowia, kierując się rekomendacją Rady Akredytacyjnej. Rada w swojej pozytywnej ocenie potwierdziła, że szpital realizuje ww. standardy w 95%, co jest najwyższym wynikiem w kraju. Nagrodę QUALITAS odebrała dyrektor – Renata Ruman-Dzido. Autorką statuetki, wręczonej w tym roku po raz pierwszy, jest rzeźbiarka Monika Chmarzyńska z Pracowni Szkła Artystycznego w Toruniu specjalizująca się w formowaniu szkła.
wspomina pielęgniarka. Z czasem programem edukacji pacjentów zainteresowały się media. – Chcieliśmy, aby w spotkaniach uczestniczyli nie tylko pacjenci, ale też ich bliscy oraz chorzy korzystający z naszej pomocy w przyszpitalnych przychodniach, czyli – jak to się potocznie mówi – „ludzie z miasta” – śmieje się pielęgniarka. – Poprosiliśmy więc o wsparcie Radio Doxa i regionalne gazety. I te na nasz apel nie pozostały obojętne! Spore zainteresowanie wzbudziła zwłaszcza audycja Danuty Starzec, dziennikarki Radia Doxa, która co tydzień, w sobotnich programach „Przychodzi Starzec do lekarza”, informowała o kolejnych tematach spotkań. I o naszym programie edukacyjnym zaczęło być głośno – twierdzi rozmówczyni. – Ale my też nie siedzieliśmy z założonymi rękami. Z czasem w zaprzyjaźnionych przychodniach pojawiły się plakaty z terminami kolejnych spotkań, a w tzw. skrzynkach edukacyjnych, które stoją na terenie naszego szpitala, propozycje tematów, które chcieli poruszyć pacjenci. Wydrukowaliśmy też ulotki i broszury. W tym roku pomysłodawcy projektu planują powrócić do tematu: Przygotowanie do operacji wstawienia endoprotezy. – Pamiętam, że w zeszłym roku to był prawdziwy hit – wspomina pani Lucyna. – Na wykładzie lekarza ortopedy sala pękała w szwach, przyszli pacjenci i ich rodziny. W spotkaniu uczestniczył też rehabilitant, który radził, jak ćwiczyć, aby operacja przyniosła jak najlepsze efekty. Kolejny proponowany w sezonie jesienno-zimowym temat to borelioza.
LETNIE MENU
latem jemy
lekko
i kolorowo
Wakacje to doskonały czas na zmianę złych nawyków żywieniowych. Gdy grzeje słońce, mamy ochotę na lekkie posiłki, sporo pijemy i więcej się ruszamy. Jak odżywiać się racjonalnie i zdrowo?
– Przede wszystkim wykorzystujmy sezonowe warzywa i owoce. Wiosną i latem nasza kuchnia powinna pachnieć warzywnymi zupami, lekkimi chłodnikami, młodymi ziemniakami i świeżymi surówkami – radzi Grażyna Jagielczuk, kierownik Działu Żywienia Szpitala Wojewódzkiego w Opolu. – Taka lekka kuchnia nie obciąża organizmu, a dostarcza mnóstwo witamin i składników mineralnych. Zdrowe odżywianie to racjonalne odżywianie, dlatego należy pamiętać o przyjmowaniu czterech do pięciu niewielkich posiłków dziennie. – Najgorsze jest bowiem głodzenie się i spożywanie jednego, dwóch posiłków w ciągu dnia, nawet jeśli są one niskokaloryczne. Organizm bowiem będzie ratował się odkładaniem komórek tłuszczowych – dodaje Grażyna Jagielczuk. Dzień pracy, ale i urlopu zaczynajmy od śniadania, które dostarczy nam energii. Ważne, by zawierało ono produkty zbożowe, nabiał i warzywa. W upalny poranek ciepłą herbatę można zastąpić
Czy wiesz, że... Sok z cytryny dodany do sałatki z kurczakiem, rybą lub jajkiem ułatwia wchłanianie żelaza. Olej rzepakowy ma 10 razy więcej zdrowych kwasów omega3 niż oliwa z oliwek. Owoce, główne źródło witaminy C, należy spożywać w pierwszej części dnia, ponieważ zawarte w nich cukry będą szybciej strawione i nie zamienią się w tkankę tłuszczową.
śmietaną z jogurtem. W upalny dzień mogą być jedynym obiadowym posiłkiem – radzi Grażyna Jagielczuk. Doskonałe będą także chłodniki przygotowane na bazie jogurtu lub kefiru. Polska botwinka czy hiszpańskie gazpacho z polskich, soczystych pomidorów ugaszą pragnienie i ochłodzą organizm. Miłośnicy mięs też nie powinni narzekać. Ciężkie i tłuste kotlety i pieczenie należy latem zastąpić drobiem i rybami, najlepiej gotowanymi na parze lub szybko obsmażonymi na sposób azjatycki. Letnia kolacja też powinna być lekka, a do tego spożyta trzy, cztery godziny przed snem. Jeśli chleb, to wieloziarnisty, idealny będzie ten na zakwasie, do tego chuda wędlina lub twaróg i oczywiście kolorowe warzywa. A co ze słodyczami? Deser z owoców i bitej śmietany od czasu do czasu jeszcze nikomu nie zaszkodził, a w upalne dni pragnienie można gasić lodowymi sorbetami. Smacznego!
DOBRA WODA W trakcie upałów zapotrzebowanie organizmu na wodę wzrasta do dwóch litrów dziennie. Uzupełniajmy je wodą mineralną, ale pamiętajmy, że płyny przyjmujemy także w postaci herbaty, kawy, zup. Woda mineralna (nie źródlana) zawiera sporo minerałów, które wspomagają pracę organizmu: wapń, magnez, potas, sodę, wypłukiwanych w trakcie upałów lub podczas aktywności fizycznej. Kupując wodę, zwracajmy uwagę na zawartość w niej składników mineralnych. Specjaliści radzą, by wybierać te wody, które mają powyżej 1000 mg/l. Woda z dużą ilością wodorowęglanów nadaje się przede wszystkim dla ludzi cierpiących na refluks żołądkowy lub nadkwasotę, ponieważ wodorowęglany neutralizują kwasy żołądkowe. Wody z wysoką zawartością sodu (ponad 20 mg/l) powinni unikać chorzy na nadciśnienie i cukrzycę.
schłodzonym koktajlem owocowym lub letnim naparem z mięty. Drugie śniadanie powinno być delikatną przekąską np. w postaci świeżych owoców lub sałatki z letnich warzyw: doskonała będzie rukola z pomidorkami koktajlowymi w sosie winegret. Latem powinniśmy zrezygnować z ciężkich sosów: śmietanę w mizerii zastępować jogurtem, a majonez winegretem. Ten zdrowy sos przygotowany na dobrej jakości oliwie wzbogaci nawet zwykła sałatkę z ziemniaków. Dzięki różnorodności sezonowych warzyw, dostępnych na bazarach, jeśli nie na własnych ogródkach, letnie obiady mogą być niezwykłą kulinarną przygodą. – Polecam zupy jarzynowe z kalarepy, zielonego groszku, kalafiorów, kapusty z dodatkiem zieleniny, delikatnie zaprawione
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
15
LETNIE MENU
dobre przepisy na letnie
obiady
Chłodnik litewski Składniki na 4 porcje: 800 ml kefiru 1 ogórek zielony pęczek szczypiorku pęczek botwinki koper zielony do posypania 2 jajka Jajka ugotować. Botwinkę po opłukaniu zblanszować i pokroić, pozostałe warzywa pokroić, wymieszać z kefirem, doprawić do smaku. Podawać schłodzony z jajkiem.
Tarta z warzywami sezonowymi
Gazpacho
Składniki:
Składniki: 1 kg pomidorów 2 ogórki gruntowe pół słodkiej papryki mała cebula czerwona kawałek papryczki chili sok z limonki lub cytryny 2-3 łyżeczki octu winnego kilka łyżek oliwy pół szklanki miąższu z białego pieczywa (opcjonalnie) 3 ząbki czosnku Pomidory sparzyć wrzątkiem, obrać skórkę i pokroić na kawałki. Przełożyć je na sito, by odzyskać jak najwięcej soku, oddzielić ziarna od miąższu. Nasiona należy wyrzucić, a do reszty dodać pokrojone ogórki, cebulę i paprykę oraz sok z limonki, ocet, czosnek i chili. Wszystko zmiksować. Doprawić solą i pieprzem oraz jeśli będzie konieczność cukrem. Zupę należy podawać mocno schłodzoną.
Kruche ciasto: 250 g mąki pszennej lodowatej wody
150 g zimnego masła
2 łyżki
Nadzienie: Warzywa sezonowe: szparagi, pory, groszek 400 ml śmietany 18% 4 żółtka garść ulubionego sera: typu pleśniowego lub twardego np. parmezanu gałka muszkatołowa sól, pieprz do smaku Z podanych składników zagnieść szybko ciasto, zwinąć w kule i włożyć do lodówki na pół godziny. Warzywa krótko zblanszować i ostudzić. W tym czasie nastawić piekarnik na temp. 190 stopni. W misce wymieszać żółtka, śmietanę, ser. Masę przyprawić (powinna mieć intensywny smak). Ciasto wyłożyć na formę (26-28 cm), przykryć ją folią aluminiową i wysypać grochem dla obciążenia. Piec 15-20 minut, po czym zdjąć groch i folię i dopiec jeszcze 15 minut. Wyjąć z piekarnika, wyłożyć na dno warzywa i zalać masą. Piec 35-40 minut.
Pierogi z jagodami lub innymi owocami Składniki: 300 g mąki pszennej szklanka ciepłej wody szczypta soli odrobina oliwy farsz: jagody, wiśnie lub śliwki do podania: śmietanka, cukier, wanilia Z podanych składników zagnieść delikatne ciasto i wycinać (najlepiej klasyczną szklanką) kółka. Nadziewać wybranymi owocami i dokładnie skleić brzegi ciasta. Zagotować duży garnek z wodą, którą należy lekko osolić i dodać kilka kropel oliwy. Pierogi wrzucać na wrzątek. Podawać ze śmietanką doprawioną cukrem oraz naturalną wanilią (w przypadku pierogów ze śliwkami śmietankę można doprawić cynamonem).
16
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
Sałatka grecka Składniki: 1 sałata lodowa 1 ogórek 1 pomidor 1 op. fety 1 cebula czerwona 1 puszka kukurydzy Na sos: 4-5 łyżek oliwy z oliwek 1 ząbek czosnku 2 łyżeczki soku z cytryny pół pęczka szczypioru lub koperku Składniki sosu zmiksować. Warzywa i fetę pokroić, ułożyć na talerzu i polać sosem.
GRILLUJ ZDROWO
Potrawy z grilla nie należą do najzdrowszych, dlatego przed ruszeniem w plener warto poznać kilka zasad, dzięki którym przygotowywane na ogniu potrawy będą przyjazne dla naszego organizmu.
grilluj
Z
anim położymy mięsiwa, kaszanki i kiełbasy na ogniu, pamiętajmy, że wytapiający się tłuszcz spala się w ogniu i zaczyna dymić. W dymie tym znajdują się rakotwórcze węglowodory aromatyczne. – Dlatego wszelkie produkty powinniśmy układać na aluminiowych tackach, najlepiej z rynienkami gromadzącymi tłuszcz – radzi Grażyna Jagielczuk, kierownik Działu Żywienia Szpitala Wojewódzkiego w Opolu. Główną zasadą zdrowego grillowania jest krótkie grillowanie. Dlatego nie powinniśmy układać na ruszcie zamrożonych produktów, które najpierw będą się odmrażały, a dopiero później smażyły. Warto też wcześniej macerować mięsa w aromatycznych sosach – po pierwsze dla smaku, a po drugie dla skruszenia mięsa. Ryby, które grillują się szybko, najlepiej obłożyć ulubionymi ziołami, cebulą i czosnkiem i zapakować w pakieciki z folii aluminiowej. Podobnie można postępować z drobiem i delikatną cielęciną. Zwróćmy też uwagę na rozpałkę, która jest czystą chemią. Dlatego jeśli już musimy jej używać, róbmy to tylko na początku rozpalania ognia, gdy na ruszcie nic nie ma. Można też używać ekologicznych rozpałek zrobionych z kory drzew. Do palenia grilla najlepszy będzie węgiel z drzew liściastych, ten z roślin iglastych zawiera dużo żywic, które po spaleniu wydzielają trujące substancje. Na ogniskach z rusztem nie należy spalać też lakierowanych desek. Po zakończeniu grillowania koniecznie trzeba oczyścić ruszt z resztek mięsa i tłuszczu, by przy kolejnym smażeniu nie wydzielały trujących substancji.
Szaszłyki z kurczaka z ananasem i papryką Składniki: 2-3 piersi kurczaka czerwona papryka pół ananasa oliwa cytryna lub limonka Marynata: 3 ząbki czosnku garść posiekanej natki pietruszki 1 łyżeczka suszonego oregano 1/2 łyżeczki mielonej kolendry 1/3 łyżeczki kurkumy 1/3 łyżeczki tymianku 1/3 łyżeczki chili w proszku 1/2 łyżeczki wędzonej papryki (lub słodkiej) sól, pieprz Piersi pokroić w kostkę, natrzeć czosnkiem i natką, zanurzyć, najlepiej na kilka godzin, w marynacie (oliwa połączona z przyprawami). Kurczaka naprzemiennie z ananasem i papryką nadziewać na, zamoczone wcześniej, patyczki. Ułożyć na aluminiowej tacce, skropić oliwą i grillować po 5 minut z każdej strony. Podawać z limonką.
Szybki keczup domowy 1 kg pomidorów pół kg papryki czerwonej 1 chili 2 cebule 4 ząbki czosnku małe jabłko 3 łyżki octu jabłkowego przyprawy i zioła do smaku
zdrowo Pomidory (bez skórki) pokroić na kawałki, usunąć pestki i wrzucić na oliwę. Dodać pokrojoną paprykę, cebulę, czosnek, chili i jabłko. Gotować, aż zrobi się pulpa. Zmniejszyć ogień i doprawić octem (można dodać nieco musztardy). Gdy masa się połączy, należy ją zmiksować i pozostawić na wolnym ogniu do odparowania. Pod koniec doprawić solą, pieprzem, miodem i ulubionymi ziołami.
Pstrąg z kaparami 2 pstrągi cytryna świeże zioła
garść kaparów
Pstrągi umyć i osuszyć, natrzeć solą i pieprzem, do wnętrza ryby włożyć dwa plasterki cytryny, nieco masła, łyżeczkę kaparów, świeży rozmaryn, pietruszkę, tymianek lub lubczyk. Zawinąć w folię aluminiową i grillować ok. 15 minut. Podawać z sałatą z winegretem. Smacznego! REKLAMA
CENTRUM ZDROWIA I REKREACJI
mgr Piotr Isański Gabinet rehabilitacji (rok założenia 1996)
Jeżeli potrzebujesz szybko zabiegów fizjoterapeutycznych i nie chcesz czekać kilka miesięcy, proponujemy: Masaże lecznicze, terapię manualną, fizykoterapie, ćwiczenia usprawniająco-lecznicze, wyciągi itp. Gwarantujemy fachowość, zaangażowanie, intymność, indywidualne podejście do każdego pacjenta – w ciszy małego gabinetu. Pomagamy pacjentom cierpiącym na: zespoły bólowe kręgosłupa, dyskopatie, rwę kulszową, stany pourazowe. FALA UDERZENIOWA – potwierdzo-
NOWOŚĆ! na klinicznie skuteczność, długotrwa-
ły efekt leczniczy, brak efektów ubocznych. Przykładowe zastosowania: ostrogi piętowe, halluxy, łokcie tenisisty, golfisty, dolegliwości kolan, bioder, barków i innych stawów i mięśni. Opole, ul. Waryńskiego (przychodnia Śródmieście), gab. 118 – I p. tel. 77 456 57 55, tel. kom. 607 314 356 www.rehpiotrisanski.pl
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
17
PO GODZINACH...
bakcyl
wspinania Choć w opiekę nad pacjentami pracownicy Szpitala Wojewódzkiego wkładają mnóstwo serca, starają się też znaleźć nieco czasu na realizację swoich marzeń i pasji.
L
ekarze, pielęgniarki, pracownicy techniczni biegają w maratonach – o czym pisaliśmy w ubiegłorocznym magazynie – wspinają się po górach, jeżdżą na nartach i rowerach. W sportowym ferworze odreagowują stres i napięcie. Po górach wspina się m.in. Jacek Krzemiński, informatyk pracujący w szpitalu. – Odkąd pamiętam, zawsze uprawiałem jakieś sporty: brazylijskie jiu-jitsu, MMA, biegi, pływałem i jeździłem na rowerze – wylicza. – Wspinaczką zainteresowałem się cztery lata temu. Zacząłem od trekkingu w Sudetach, później były Karpaty, Tatry, no i tak rozpoczęła się moja przygoda z górami. Swoją pasję dzieli z żoną, która towarzyszyła mu m.in. w austriackich Alpach, gdzie wspięli się na najwyższy szczyt Austrii. Wspólnie ćwiczą też na co dzień. Aby utrzymać kondycję, wbiegają po schodach na 10. piętro jednego z opolskich bloków i tak dziesięć razy, góra – dół, dół – góra. Pokonują również 10-kilometrowe trasy, a raz w miesiącu biegiem zdobywają Kopę Biskupią. – W domu ćwiczę jeszcze crossfit, i to intensywnie – opowiada Krzemiński. – Jeżdżę też ze znajomymi z Klubu Wysokogórskiego Opole na jednodniowe lub weekendowe wypady m.in. w okolice Lądka-Zdroju, Lutyni oraz Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Informatyk podkreśla, że uprawia sport ekstremalny, więc wszystko musi mieć swoją cenę. – Wspinaczka tania nie jest, choć przepiękne widoki dostajemy gratis – śmieje się.
18
magazyn na zdrowie
– Na przykład lina z oprzyrządowaniem kosztuje ok. 800 zł, czekan min. 500 zł, buty wspinaczkowe 200-400 zł, a jest to jedynie część podstawowego wyposażenia. Wspinaczka wbrew pozorom to nie tylko pokonywanie stromych grani i zdobywanie szczytów. Rzeczywistość jest nieco bardziej przyziemna. – W ramach ćwiczeń przygotowujemy drogi wspinaczkowe dla innych – tłumaczy informatyk. – Czyścimy skały, zrzucając przy tym kamienie i uschnięte krzewy, a następnie nawiercamy skalne bloki i wklejamy tzw. ringi, czyli elementy asekuracyjne, w które trenujący mogą się wpinać także zimą za pomocą dziab (techniczny czekan) i raków. Taka wspinaczka nosi nazwę drytooling i często jest traktowana jako trening przed wyprawami zimowymi np. w Tatry. Pan Jacek ma już za sobą niebezpieczne doświadczenia i wie, jak ważne są dodatkowe zabezpieczenia.
nr 6 (sierpień 2015)
– Ostatnio, spadając na skalną półkę, zraniłem się w łokieć – opowiada. – Niby drobiazg, ale w takich momentach człowiek uświadamia sobie, że czasem niewiele potrzeba, aby runąć w dół, a wówczas szanse na przeżycie są niewielkie. Wspinać mogą się wszyscy, bo w tej dziedzinie sportu płeć czy też wiek nie mają znaczenia. – Kobiety nie wykorzystują swoich możliwości pod kątem siłowym, ale są za to lepsze technicznie – mówi Jacek Krzemiński. – A co do bariery wiekowej, to też jest fikcja. Poznałem ludzi, którzy przygodę z górską wspinaczką zaczęli po pięćdziesiątce i radzą sobie naprawdę nieźle. Są przy tym odpowiedzialni, a to zaleta, bo przez brawurę łatwo w górach stracić życie.
ROZRYWKA
1
2
3 1
4
5
6
7
8
8
9
13 10 12 10
11
12
13
14
15
16
17
18
19 7
3
20
21 11
6
4
9
22 2 23
24
25
26
27
28
29
30 5
32
31 14
Litery w zaznaczonych polach 1-14 utworzą hasło – rozwiązanie.
1
2
3
4
Hasła do krzyżówki
PIONOWO
POZIOMO
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 11. 12. 13.
1. 6. 10. 11. 15. 19. 20. 21. 22. 23. 27. 31. 32.
ojczyzna Don Kichota szpitalny oddział złamań mleczny cukierek dziecko tuż po urodzeniu spis dat na cały rok na świat zmieniacz więcej niż milioner wulkan na Sycylii ośrodek na Jeziorze Turawskim skórzane rzemiosło jej zachowanie odbiega mocno od normy brak symetrii
Humor
Staruszka przychodzi do lekarza na badania kontrolne. – No i jak się czujecie, babciu? – pyta lekarz. – Znacznie lepiej, ale mam pytanie: czy mogę już zacząć wchodzić po schodach? – Tak, babciu. – To chwała Bogu, bo to wchodzenie do mieszkania na trzecim piętrze po rynnie strasznie mnie męczyło...
5
6
7
Indiana Jones dla bliskich model Volkswagena komórki jajowe ryb miara powierzchni .. dezerterzy ogromna sala pierwiastek lub planeta poleciał zbyt blisko słońca fińska marka telefonu ... & YOUNG na śmieci
8
9
14. 15. 16. 17. 18. 24. 25. 26. 28. 29. 30.
10
11
12
13
14
zamyka butelkę natrętny owad zespół badanie firmy w czarnej masce zaprzeczenie na remontowe zakupy miejscowość w Polsce angielskie tak część tenisowego meczu wojskowe służby informacyjne
Hasło prosimy przesłać na adres: Loyal Solutions ul. Budowlanych 52 45-123 Opole. Wśród prawidłowych rozwiązań rozlosujemy nagrodę: badania (profil ogólny) w szpitalnym laboratorium.
Po sali operacyjnej wte i wewte chodzi bardzo zdenerwowany chirurg. Co chwilę zerka to na zegarek, to na stół operacyjny. W końcu nie wytrzymuje, odwraca się i mówi: – Trudno, siostro, zaczynamy bez niego... Przychodzi baba do lekarza z córką. – Panie doktorze, moja córka ma zawsze takie wytrzeszczone oczy... Lekarz bada dziecko i mówi: – Proszę jej poluzować warkoczyk.
Przed operacją... – Panie ordynatorze, czy będzie mnie pan osobiście operował? – Tak, lubię przynajmniej raz na rok sprawdzić, czy jeszcze coś pamiętam... Wakacje. Upał. W pociągu ludzie stłoczeni na korytarzu. Nagle ktoś woła: – Czy jest lekarz w pociągu? – Jestem! – krzyczy pasażer. Przeciska się przez dwa składy, dochodzi do wołającego, a ten pyta: – Choroba gardła na 6 liter?
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)
19
REKLAMA
20
magazyn na zdrowie
nr 6 (sierpień 2015)