ی ﺑﺎﺎی ﻧﻪروﯾﺞ د ادﮔ ﺎ /8ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووهم2007/ :ﺳﯿﭭﯿﻞ /ﭘﺪاﭼﻮوﻧﻪوه ﻧﻪﺟﻤﻪدﯾﻦ ﻓﻪرهج ﺋﻪﺣﻤﻪد دژ ﺑﻪ وهزارهﺗﯽ ﮐﺎری ﺣﮑﻮﻣﻪﺗﯽ ﻧﻪروﯾﺞ :ﺧﺎﻟﺪ ڕهﻧﺠﺪهر وه ده
.1 .2
.3 .4
.5
.6
.7
ﺎرهی ﺑﻪ دادوهر "ﻓﻠﯚک – :"Flockﺋﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪ ﺑﻪوهی ﺋﺎﯾﺎ ﺋﻪ ﻟــﻒ ڕاﺳــﺘﻪ ﺳــﻪﺑــﺎرهت ﺑــﻪ ﮐــﺎﻧﯽ ژﻣــﺎره ) /(30ﺑﮔــﻪی دوو/ )زهرورهﺗﯽ( دهرﮐﺮدن ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت. .ﺧــﯚی و ﻧـﻪﺟﻤــﻪدﯾــﻦ ﻓــﻪرهج ﺋــﻪﺣﻤــﻪد ﻟـﻪداﯾﮑﺒــﻮوی )/7ﺗــﻪﻣــﻮز/(1956/ ﺗـﻪوه ﯾـﻪﮐﮕﺮﺗـﻮوهﮐﺎﻧـﻪوه )/30ﺗﺸﺮﯾﻨﯿﻦ(1991/دا و ﻟﻪ ژﻧﻪﮐﻪ ﻣﻪرﺟـﻪﮐـﺎﻧﯽ ﭘـﻪﻧﺎﺑـﻪ ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﻧﻪروﯾﺞ .ﻓﻪرﻣﺎﻧﮕﻪ رﮔـﺮت ﮐﻪی ﻣﺎﻓﯽ ﭘﻪﻧﺎﺑﻪ ﮐﻪ ﻟﻪ )/13ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ (1992/دهرﭼـﻮوه .ﻧـﻪﺟﻤـﻪدﯾـﻦ ﺋﯿﻘﺎﻣـﻪ . )(1998دا ﺋﯿﻘﺎﻣـﻪی ھـﻪﻣﯿﺸـﻪ وه ﺑﯚی .ﻟﻪ ﭼﻪ )(2000دا ڕهﮔﻪزﻧﺎﻣﻪی ﻧﻪروﯾﺠﯿﺎن وهرﮔﺮت .ﺧﯚﺷﯽ ﻟـﻪ ﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ ژﻧﻪﮐﻪ )(2000دا داوای ڕهﮔــﻪزﻧﺎﻣــﻪی ﮐــﺮد و داواﮐــﻪی ڕهت ﮐﺮاﯾــﻪوه. . ﻧﻪﺟﻤﻪدﯾﻦ ﻟﻪ ﻧﻪروﯾﺞ ﺑﻪ ﻧﺎوی ﻣﻪ ﺟﻤﻪدﯾﻦ ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﻧﻪروﯾﺞ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﮐﯽ ﮐﻪﻣـﯽ داوه ﻟـﻪ ﺳـﻪر ﺧـﯚی و ،ﺑـﺎردۆﺧﯽ ن ﺑﻪ ﮐﻮرﺗﯽ ﺑﻪم ﺟﯚرهن: ﺎم ﺋﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧﻪ ﺧﯚی ﻟﻪ وﻪﺗﯽ ﺋﯿﺨﻮان اﻟﻤﺴﻠﯿﻤﯿﻨﺪا ﭼﺎﻻک ﺑﻮوه )وه رﮔ ـ:دادﮔـﺎ ﻟﻪ ﺗﻪ )(1974دا ﭼﯚﺗـﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧـﻪی ﺋﯿﺨﻮاﻧﺪا ﺑﻪ ﺗﺎوان ﻟﻪﻗﻪ ﻪم ﺋﻪدات( .ﻟﻪ ﺋﻪ ﺟﻪﻧﮓ ﮐﻪ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳـﺘﺎن داﯾﻤـﻪزراﻧـﺪووه )وه رﮔ ـ:ﻟﯿـﺮهدا دادﮔـﺎ ﺋﺎﻣـﺎژه ﺑـﯚ ( .ﻟـﻪ ﺋﻪوه ﻧﺎﮐﺎت ﮐـﻪ ﺋـﻪو ﮐﺎﺗـﻪ ﭘـﺎرﺗﯽ و ﮐـﻮرد ﺷﯚڕﺷـﯿﺎن دژ ﺑـﻪ رهﺑـﯽ و ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺣﻪﻓﺘﺎﮐﺎﻧﺪا دواﻧﺎوه ﻧـﺪی ﺗـﻪواو ﮐـﺮدووه ر ﺋــﺮان ﺷــﻪرﯾﻌــﻪﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺗــﻪواو ﮐــﺮدووه .ﻟــﻪ ﮐــﺎﺗﯽ ﺷــﻪ ﻧﻪوﯾﻮﯾﺴﺘﻮوه ﺑﭽ ﺘﻪ ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯽ و ،ﭘـﻪﻧـﺎی ﺑﺮدۆﺗـﻪ ﺑـﻪ ر ﺋـﺮان .ﻟـﻪو ﻣـﺎوهی ﻟـﻪ ﮐــﻮرده ﺋـﺮان ﺑــﻮوه ﻟــﻪ ﮔــﻪڵ ﮐﯚﻣــﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭼﻪﮐﺪار ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ ﺑﮑﺎت )وه رﮔ :ﻟﺮه دا ﻧﺎ ﻋﺮاق .ﺋﻪوﯾـﺶ ﺑـﯚ ر ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه دژ ﺑﻪ ﭘﺎرﺗﻪ ﮐﻪردﯾﯿﻪﮐﺎن ﺑـﻮوه( .دوای ﺋﻪوهی وا ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪات ﮐﻪ ﮐﺮ . ﻣﺎوهﯾﻪک ﺑﯚﺗﻪ ﺋﯿﻤﺎم ﻟﻪ ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﺋﻪو ﺋﯚردوﮔﺎﯾﻪ )(1984دا ﭼﯚﺗﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و ﻟﻪوێ ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﻣﺎوهﺗﻪوه .ﻟﻪو ﻣﺎوهﯾﻪدا ﻣﺎﻣﯚﺳـﺘﺎ ﻟﻪ )(1988دا ﺑﻮوه .دوای ﻣﺎوهﯾﻪک ﮐﻪوﺗﯚﺗﻪ ﮐﺎر ﮐﺮدن ﺑﯚ ﭘﻪﻧﺎﺑـﻪره ﮐـﻮردهﮐـﺎن و ،ﻟـﻪ وﻮه ﮐﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﮑﺎت .ﻟـﻪو ﺳـﻪردهﻣـﻪدا ﭘـﻪﯾـﻮهﻧـﺪی ﮐـﺮدووه ﺑـﻪ ﮔﻪڕاوهﺗﻪوه )(1989دا ﺑـﯚ ﺋـﻪ .ﻟـﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪوه ﻟﻪ )وه رﮔ :ﻟﺮهدا )(1991دا ﮔﻪڕاوهﺗﻪوه .ﻟﻪ ﺷﻮرای ﺑﺰووﺗﻨﻪوه ھﻪ ﻧـﻪﺗـﻪوه وهی وا ﻧﯿﺸـﺎن ﺑـﺪات ﮐـﻪ دوای داواﮐﺮدﻧـﯽ ﭘـﻪﻧﺎﺑـﻪ ده ﮐـﻪی ڕاﯾﮑـﺮدووه( و ﻪﮐـﻪی ﺧـﯚی ﮐـﻪ ﻟـﻪ ده ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوهﮐﺎن ﮔﻪڕاوهﺗﻪ ﺣﮑﻮﻣﻪﺗﯽ ﻧﺎوهﻧﺪ ﮐﺮدووه .ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺋـﻪ و ﺳـﺎﻪدا ﻟـﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ ﺷﻪڕ دژ ﺑﻪ . م ﻧﯿﺸـﺘﻪ ﺗﻪوه ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوهﮐﺎﻧﻪوه داوای ﮐﺮدووه ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﯿﺘﺮ ﻟﻪ ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووهﻣﯽ1991/دا ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﻧﻪروﯾﺞ. ﻧــﻪروﯾــﺞ ﻟــﻪ ﮐــﻪی ﻣــﺎﻓﯽ ﭘــﻪﻧﺎﺑــﻪ دوای ﺋــﻪوه ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ1992/دا وهرﮔﺮﺗﻮوه و ،ﻟﻪ ﻣﺎﯾﺴﯽ ھﻪ ﻣـ ﺎن ﺳـﺎﺪا ﮔـﻪڕاوهﺗـﻪوه ﺑـﯚ ﮐﻮردﺳـﺘﺎﻧﯽ ﻧـﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺷـﻮرای ﺋﯿـﺪارهی ﻧﺎوﭼـﻪﮐـﻪ ﮐـﺮدووه .دوای ﻋﺮاق و ﺑﻪﺷﺪاری ھﻪ رﭘﺮﺳﯽ ﻣـﻪﮐﺘـﻪﺑـﯽ ﺋﻪوه ﺑﻪردهوام ﺑﻮوه ﻟﻪ ﮐﺎر ﮐﺮدﻧﯽ ﻧﺎو ﺑﺰووﺗﻨﻪوه ﺗﺎ ﺑﻮوه ﺑﻪ ﺳﻪرﺑﺎزی .ﻟﻪ ھﺎوﯾﻨﯽ ) (1992دا ﺧﺰاﻧﻪﮐﻪﺷﯽ ﮔﻪڕاوهﺗﻪوه )(2000 ﺑﻪھـﺎری )(1993دا ھﺎﺗﻮوﻧـﻪﺗـﻪوه ﺑـﯚ ﻧـﻪروﯾـﺞ .ﻟـﻪ زۆرﺑﻪی ﮐﺎت ﻟﻪ ﻧﻪروﯾﺞ ﺑﻮوه و وهک ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﻪﮐﯽ )واﻋﻆ( دﯾﻨـﯽ ﮐـﺎری ﮐـﺮدووه .ﺑـﻪ ـﺎم . ڕاوهﺗﻪوه ﻟﻪم ﻣﺎوهﯾﻪدا ﭼﻪ وه ﻻﯾــﻪ )(2001دا ﺑﺰووﺗﻨــﻪوه ﺑﯚﺗــﻪ ﭼــﻮار ﮔــﺮوپ و ،ﯾــﻪ ﻟــﻪ وهﯾــﻪﮐــﯽ ﺗــﺮدا ﮐــﻪ ﻟــﻪ )(2001/12/10دا ﺑــﻮو ، ﺳــﻪرﮐﺮداﯾــﻪﺗــﯽ ﮐــﺮاوه .ﻟــﻪ
وه
ﺋــﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴــﻼم دروﺳــﺖ ﮐــﺮاوه و ﺟﻮﻧﺪوﻟﺌﯿﺴــﻼم ﭼﯚﺗــﻪ ﻧــﺎو ﮔﺮوﭘــﻪﮐــﻪ )وه رﮔ :ﻟﺮهدا ﺑﺎﺳﯽ ﺋﻪ و ﺑﺎﺎﻧﻪی ﺗﺮ ﻧﺎﮐﺎت ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ :ﺋﯿﺴﻼﺣﯽ م. ﺳــﻪرﮐــﺮدهی ﺋــﻪﻧﺴﺎروﺋﯿﺴــﻼم ھــﻪ ﺒﮋــﺮراوه. (. ﺋــﻪ رﺑـﻪﺧﯚﯾـﻪ ﻟـﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋﻪ ﻧﺴﺎروﺋﯿﺴـﻼﻣﯿﺶ داﻣـﻪزراﻧـﺪﻧﯽ ده وـﻪ .ﺑــﻪ ﻣــﺎوهﯾــﻪﮐــﯽ ﮐــﻮرﺗﯽ دواﯾﯿﺘــﺮ دهرﯾــﺶ ﮐــﻪوت ﮐــﻪ ﺑــﯚ ﻣــﺎوهﯾــﻪک ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎﮐﺎﻧﯽ ﺷﻪرﯾﻌﻪت دروﺳﺖ ﺑﻮو. ﮐﯚﻣﻪ ﮕﻪﯾﻪﮐﯽ دﯾﻨﯽ ﻟﻪ )/17ﻣﺎﯾﺴﯽ(2002/دا ﮔﻪڕاوهﺗﻪوه ﺑﯚ ﻧﻪروﯾﺞ ﺑﯚ ﺑﻪﺳﻪر ﺑﺮدﻧﯽ ﭘﺸﻮوی ھـﺎوﯾﻦ .8 ﺎم ﻟﻪ ﺋـﺮان دهﺳـﺘﮕﯿﺮ ﮐـﺮا و و ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﯽ ھﻪ ﻣ ﺎن ﺳﺎﺪاﮔﻪڕاوهﺗﻪوه ﻣـﯽ ) (2003زﯾﻨـﺪان ﮐـﺮاوه و ، ﻧـﺪا .ﻟـﻪ وه ﺷ ﺎن ﻧﺮدراوهﺗﻪوه ﺑﯚ ﻧﻪروﯾﺞ. ﭘ ﺎ )(2003دا .9دوای ﻏــﻪزو )داﮔﯿــﺮ ﮐﺮدﻧــﯽ( ﻋــﺮاق ﻟــﻪ ﻻﯾــﻪن ﺋــﻪﻣﺮﯾﮑــﺎوه ﻟــﻪ ﻣـ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﻗـﻪ ـﻪم دا. ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻧﺴﺎروﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺎن وه :ﻣـــﻪﺑـــﻪﺳـــﺘﯽ )وه زۆر ڕووﻧــﻪ ﮐـــﻪ ﺋـــﻪم ﮔﺮوﭘـــﻪ ﯾــﺎن ﺋـــﻪﻧﺪاﻣـــﻪ ﺟﻮﻧﺪوﻟﺌﯿﺴﻼﻣﻪ( دهﺳﺘﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوه و ﮐـﺎری ﺗﯿـﺮۆردا ،ﻟـﻪواﻧـﻪ ﺗـﻪﻗﯿﻨـﻪوهﯾـﻪک ( ﻟﻪ )/4ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ(2004/دا ﮐﻪ ﺑﻮوه ھﯚی ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﺑﻪ راﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎل )ﯾﻪ ﺗـﻪوه ی ) (100و ﺑﺮﯾﻨﺪار ﮐﺮدﻧﯽ )(200ﯾﺎن .ﻟﯿﮋﻧﻪی ﺗﻪ رﮐﺮدﺑــﻮو ﮐــﻪ ﺋــﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴــﻼم ﻟــﻪ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺋــﻪو ﯾــﻪﮐﮕﺮﺗــﻮوهﮐــﺎن ﻟـﻪ ﮐـﺎری اﻧﻪدا ﺑﻨﻮوﺳﺮێ ﮐﻪ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻗﺎﻋﯿﺪه ﮐﺎر دهﮐﻪن .ﺋﻪم ﻟﯿﺴﺘﻪﯾﻪ ﺑﻪ ﺑـﺪهﺋـﯿﺶ ﺋـﻪرﮐـﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوهﮐﺎن ﺑﯚ ﺑﻪﮔﮋدا ﭼﻮوﻧﻪوهی ﺗﯿﺮۆر و ،وه ﻧﺪاﻣﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوهﮐﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﺋﯿﺠﺮاﺋﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮑﻪن. ﮐﺎن .10دوای ﺋﺎﮔﺎدار ﮐﺮدﻧﻪوهﯾﻪک ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮﻟﯽ )(2002دا ﻓﻪرﻣﺎﻧﮕﻪ ی ﻧﺎﺑــﻪ ﻟــﻪ )/19ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ(2003/دا ﺑــﻪ ﻧـﺪهوه .ﻟـﻪ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﯾﯽ و ،ﺋﯿﻘﺎﻣﻪ دهرﺑﮑﺮێ و ﻧﺎوهﮐﻪﺷﯽ ﺧﺮاﯾﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ زاﻧﯿﺎری ده وـﻪﺗـﺎﻧﯽ ھﻪ ﻣـﺮی وهزارهﺗـﯽ ﮐـﺎن ﺑـﻪ ی ﻓـﻪرﻣﺎﻧﮕـﻪ ﺷﯿﻨﮕﻨﻪوه .ﺋﻪ ی ) /(38ﺑﮔﻪی ﯾﻪﮐـﻪﻣـﯽ ﺋـﻪو ﮐﺎﺗـﻪی ﯾﺎﺳـﺎی ﺷﺎرهواﻧﯽ و ھﻪ رﻤﻪﮐﺎن و ﺑﻪ ﺑﮕﺎﻧﻪﮐﺎن. ﮐﺮد ﻟـﻪ ﻻی دهﺳـﺘﻪی ﯾﺎﺳـﺎﯾﯽ )ﺋﻮﺗﻼﻧﺪﯾﻨﮕ ﻨﻤﻨـﺪه( و ،داوای .11 .ﻧﻤﻨـــﺪهش ﻟـــﻪ ﮐــﻪ ھـــﻪ ــﻮه ﺷـــﺘﻪوه و ﺑــﻪ ڕهﺳـــﻤﯽ ﻧــﻪﺳـــﻪ )/12ﻣﺎﯾﺴﯽ(2005/دا ﺳﻪﯾﺮی ﺷﮑﺎﺗﻪﮐﻪی ﮐﺮد و ﺋﯿﻠﻐﺎی ﻧﻪﮐﺮدهوه و ،وهک ﻓﻪرﻣﺎﻧﮕﻪی ﭼﻮﻧﮑـﻪ ﻣـﻪﺗﺮﺳـﯽ ﮐﻪ دهرﮐﺮدﻧـﯽ ﮐ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺳﻪ ر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت )وه رﮔ :دوای ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ دادﮔﺎ و دهﯾﺎن داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ﺋﯿﺪارﯾﯿﻪی ﺑﻪ ڕهﺳﻤﯽ ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪ و ﺧﺴﺘﯿﻪ روﯾﺞ ھﺎت ﺋﻪ ﻟـﻒ( و ، ی ) /30ﺑﮔـﻪی دوو/ ﻧ ﺎو ﭼﻮ ا رﭼﻮهی ﯾﺎﺳـﺎوه( .ﺋـﻪوهش ﺑـﻪ ﻧــﺪﯾﻦ ﺟــﺎر ﯾﺎﺳــﺎی درا ﭼﻮﻧﮑــﻪ ( ﻣــﺎددهی ) /29ﺑﮔــﻪی ﯾــﻪک/ دهدات ﺑــﻪ ﻟــﻒ( ک/ ﺑﮕﺎﻧــﻪﮐــﺎﻧﯽ ﺷــﮑﺎﻧﺪووه و ،ﻣــﺎددهی )/29 دهرﮐﺮدﻧﯽ. اق و ﺑـﻪﻧـﺪی دا ﻟﻪ ﺳﻪر ﺷﮑﺎﺗﻪﮐﻪ ﮐﺮاوه ھـﺎﺗﻮوه ﮐـﻪ .12ﻟﻪ )(3ی ﺑﻪ ﮕﻪﻧﺎﻣﻪی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋﻪوروﭘﺎﯾﯽ ﺑﻪرﺑﻪﺳﺘﻪ ﻟﻪﺑـﻪردهم ﻧﺎردﻧـﻪوه ﮐـﻪ ﺋـﻪ ﻧﺠـ ﺎم ﻧ ﺎدرـﺖ ﺗـﺎ وهزارهت ده ـ ووﺎﺗﻪﮐﻪی ﺧﯚی .ﻟـﻪ ھـﻪ . ﻪ ﺳـﻪر دهرﮐﺮدﻧـﯽ ﻟـﻪ )ﺷـﻮﺑﺎﺗﯽ .13دوای ﺋﻪوهی ﻓـﻪرﻣﺎﻧﮕـﻪ ﺎی ﺗﯿــﺮۆر ﮐــﻪ ﻟــﻪ ﻣــﺎددهی ﺗﺒــﺎر ﮐــﺮا ﺑــﻪ (2003دا ، ) /147ﺑﮔﻪی ﺋﻪﻟﻒ(ی ﯾﺎﺳﺎی ﺳﺰادا دﯾﺎری ﮐﺮاوه .ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﻪوهش ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐـﻮرت دواﯾﯿﺘـﺮ داﺧـﺮا .ﻟـﻪ )/2ﮐـﺎﻧﻮﻧﯽ دووهﻣـﯽ(2004/دا ﺣﺠﺰ ﮐﺮا .ﺋﻪ م دۆﺳﯿﯿﻪ ﺳﻪر دوو ﺗﯚﻣﻪﺗﯽ ﺗﺮ ﮔﯿﺮاﯾﻪوه ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ھﻪ ﻣﺒـﻪﻟـﻪی دهﺳـﺘﯽ و ﺧﯚﮐـﻮژی ﺑـﻮو .ﺋـﻪو ﺟـﺎری دووهﻣـﯽ ﺑـﻪ ﻟﻪ (4ی ﯾﺎﺳـﺎی ی ) /233ﺑﮔﻪی ﺋﻪﻟﻒ( و ﻣﺎددهی )/12 ﺗﯚﻣﻪﺗﺒﺎر ﮐﺮدﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺰا ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ زﯾﺎن ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺟﻪﺳﺘﻪﯾﯽ ﯾﺎن ﮐﻮﺷﺘﻦ ﺑﻮو .دۆﺳﯿﯿﻪی ﺋـﻪم ﺗﯚﻣـﻪﺗﺒـﺎر ی ) (6ھﻪﻓﺘﻪ ﻟﻪ زﯾﻨﺪان و ﻟﻪ ﺑﻪر ﻧـﻪﺑـﻮوﻧﯽ ﺑـﻪ ﮕـﻪ ﮐﺮدﻧﻪش دوای ﻣﺎﻧﻪوه داﺧﺮا.
رﮐﺮدﻧﯽ و ﺋـﻪو ﺗﯚﻣـﻪﺗﺎﻧـﻪی ﺗـﺮ ﺑـﻪرزی ﮐﺮدﺑـﯚوه ، .14ﻟﻪو ﺷﮑﺎﺗﻪدا ﮐﻪ دادﮔﺎی ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯽ )دادﮔﺎی ﺋﯚﺳﻠﯚ( ﻟﻪ )/27ﺋﻪﯾﻠﻮﻟﯽ (2005/ﺋﻪم ﺣﻮﮐﻤﻪی ﻟﻪﺳﻪر دا: راﯾـﻪﺗــﯽ دهﮐـﺎت .1ﺣﮑﻮﻣﻪت ﮐﻪ وهزارهﺗﯽ ﺷـﺎرهواﻧﯽ و ھـﻪ رﻤــﻪ ﺗﻪﺑﺮﯾﻪ دهﮐﺮێ. .2ﭘﺎرهی ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﻪ ﻧﺎﮐﻪ وﺘﻪ ﺳﻪر ھﯿﭻ ﻻﯾﻪک. .15دادﮔــﺎی ﺋﯚﺳـــﻠﯚ ﻟــﻪو ﺑــﻪﺷـــﻪی ﺣﻮﮐﻤــﻪﮐــﻪﯾــﺪا ﮐــﻪ ﺗﺎﯾﺒــﻪﺗـــﻪ ﺑــﻪ وه .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه دادﮔﺎ ﺑـﻪ ﺑﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪ ده ﮐﺎن ،ﻟﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟـﻪی دهرﮐﺮدﻧﯿـﺪا ﻧﺪﺟﺎره ﻧﺎزاﻧﺖ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ وه. ﺣﻮﮐﻤﯽ دادﮔﺎی ﺋﯚﺳﻠﯚ ﮐﺮدهوه و ﮔـﻪﯾﺎﻧﺪﯾﯿـﻪ دادﮔـﺎی ﺳـﻪرو )ﺑﯚرﮔـﻪر .16 ﻟﻪ وهزارهﺗﯽ ﺷﺎرهواﻧﯽ و ھﻪ رﻤﻪﮐﺎﻧﻪوه ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺴﺖ( .ﻟﺮهدا ﺑﻪ ﻻﮔﻤ ﺎ ﻧ وه ﺑـﯚ وهزاره ﺗـﯽ ﮐـﺎر و ﺋﯿﻨـﺪﯾﻤﺎج .دادﮔﺎﮐـﻪش ﻟـﻪ )/20ﺗﺸـﺮﯾﻨﯽ دووهﻣـﯽ(2006/دا ﺋـﻪم ﺣﻮﮐﻤﻪی دهرﮐﺮد: . " ﺗﻪﺳﺪﯾﻖ ده .1ﺣﻮﮐﻤﻪﮐﻪی دادﮔﺎی ﺋﯚﺳﻠﯚ " .2ﻧﻪﺟﻤﻪدﯾﻦ ﻓﻪرهج ﺋﻪﺣﻤﻪد ) (29000ﮐﺮۆن دهدات ﺑﻪ وهزارهﺗﯽ ﺷﺎرهواﻧﯽ و ھﻪ رﻤﻪﮐﺎن و ،ﺋﻪﮔﻪر دواش ﺑﮑﻪ وﺖ ﺋﻪوا ﻓﺎﯾﺰی ده ﭼﺘﻪ ﺳﻪر. ﮐـﻪ ﺑـﻪردهواﻣـﻪ )ﻧﺎﻓـﺬه(. ﺴﺖ( ﻟﻪ ﮔﻪڵ دادﮔﺎی ﺋﯚﺳـﻠﯚ ھﺎوڕاﯾـﻪ .17دادﮔﺎی ) ﻻﮔﻤ ﺎ ﻧ ﺳﻪﯾﺮی ھﯚﮐﺎری ﻧﺎردﻧﻪوهﮐﻪی ﺑﮑﺎت ﻟـﻪﺑـﻪر ﺴﺖ( ﺑﻪ دادﮔﺎی ) ﻻﮔﻤ ﺎ ﻧ ﻟـﻒ( ی ) /29ﺑﮔﻪی ﯾﻪک/ ﺋﻪوهی ﭼﻪ ﮐﺮدووه. . ﺴـﺖ( ﮐـﺮدهوه و ﮔـﻪﯾﺎﻧﺪﯾﯿـﻪ ﮐﻪی دادﮔﺎی ) ﻻﮔﻤ ﺎﻧ .18 ﺷﮑﺎﺗﻪﮐﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻟﯿﮋﻧﻪی ﺷﮑﺎﺗﻪوه ﻟﻪ )/4ﻣﺎﯾﺴﯽ(2007/دا وهرﮔﯿﺮا و ﺧﺮاﯾﻪ ﺑﻪردهﺳـﺖ ﺑـﯚ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺳﻪﯾﺮی ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ) /392ﺑﮔﻪی (3 ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدن .ﻟﯿﮋﻧﻪﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت و ،ﻣﻪﺳﻪﻟـﻪ ﻣﻪ . ( ﺗﺎوﺗﻮێ )ﻣﺪاوﻟﺔ( :ﭼﻮوﻧﻪوه ﺑﮕﺎﻧﻪﮐﺎن )وه ﺴﺖ( ﺗﻪﻓﺴﯿﻠﯽ دراوه ﺗ و ڕووﻧﻪ .ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﻪ .19ﺣﻮﮐﻤﯽ داﮔﺎی ﺋﯚﺳﻠﯚ و دادﮔﺎی ) ﻻﮔﻤ ﺎ ﻧ وه. ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﮐﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵ ﺑﻪﺳﺘﺮاوهﺗﻪوه ﺑﻪ ( و ﺋـﻪو :ﻟـﻪ ﺑـﻪﻧـﺪی ) (20ﺗـﺎ ﺑـﻪﻧـﺪی ) (23ﺑﺎﺳـﯽ دادﮔـﺎی ) زاﻧﯽ ﺑﯿﮑﻪﯾﻨﻪ ﮐﻮردی. ﮐﺎت .ﺑﻪ ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧﻪ دهﮐﺎت ﮐﻪ ﮐـﻪی ﮐﺎﺗﻪ ﺳﻪ ده .24ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪوهی ﮐﻪ ﻣـﻪﯾـﺪاﻧﯽ ﻋـﻪﻣـﻪﻟﯿﯿـﻪوه ، ﺣـﻮﮐﻤﯽ ده و ،ﻟﻪﺑﻪ ﻧـﺪراوهﺗـﻪوه ،وهک ﻣـﺎﻓﯽ ﮐـﺎر ﮐـﺮدن و ﺳـﻪﻓـﻪر ﺑـﯚ ﮐﻪﭼﯽ ﻣﺎﻓﻪ ﺳﻪرهﮐﯿﯿـﻪ ( ﻧﻪﮔـﻪﯾﺸـﺘﯚﺗﻪ ﺋـﻪو ﺑﺎرودۆﺧـﻪی ﺑـﻪﻧـﺪی .ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﻪو ) دهرهوه ﮑﯽ وای ﺑـﯚ دهﮐﺎت ،ﺑـﻪ )(3ی ﺑﻪ ﮕﻪﻧﺎﻣﻪی ﺋﻪوروﭘﺎﯾﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮ ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪی ﺋﻪو ﺑﻪﻧـﺪهوه دروﺳﺖ ﺑﻮوه ﮐﻪ ﻧﺰﯾﮏ ﺑﯚﺗﻪوه ﻟﻪوهی ﮐﻪ ﻣﺎﻣﻪ ﻪ ﮐﺮدن ﻟﻪ ﮔﻪ . ده ﺑﺖ ﮐﻪ ده ﻧﺪی )(8ی ﺑﻪ ﮕﻪﻧﺎﻣﻪی ﻣـﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬـﯽ ﺋـﻪوروﭘـﺎﯾﯽ دهرﮐـﺮدن ﺧـﯚی ﻟـﻪ ﺧﯚﯾـﺪا .25ﺑﻪ ﮐﺮدﻧـﯽ دادﮔﺎﯾﯿﺎﻧـﻪی .ده ﺑﯚ ﺳﻪر ژﯾ ده ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ زهرورﯾﯿﻪﺗﯽ ﻧﺎو ﮐﯚﻣﻪ ﮕﻪﯾﻪﮐﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯿـﺪا و ﻟـﻪﺑـﻪر ﺧـﺎﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ ﺗـﺎوﺗﻮێ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑﺖ/ﺑﻪﻧﺪی ) /(8ﺑﮔﻪی .(2ھﻪروهھـﺎ ﺋـﻪوه ﻟـﻪ ﺧـﯚی ده روهک ﭼـﯚن ﺑـﻪﻧـﺪی )(13ی ﺑـﻪ ﮕـﻪﻧﺎﻣـﻪی ﻣـﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬـﯽ ﮐﻪ ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ ﺋﻪوروﭘﺎﯾﯽ ده ﺧﻮ ازﺖ. .ﭘﺮۆﺳـﻪﮐـﻪﺷـﯽ ﮐـﻪ دراوهﺗـﻪ دادﮔـﺎ ﻟـﻪو ﻣﻪرﺟـﯽ دهﮐﺮ .26 ،ﻟﻪواﻧﻪ: ﻟﻪ ﺑﺎرهﯾﻪوه ﭘﺸﺖ ﺑﻪو ﺑﻪ ﮕﺎﻧﻪ دهﺑﻪ ھــﻪرﭼــﻪﻧــﺪه ﺋــﻪو ﺳــﻪرۆﮐــﯽ ﺋــﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴــﻼم ﺑــﻮو ﻟــﻪ ﺳــﻪرهﺗــﺎی داﻣ ـﻪزراﻧﺪﯾﯿــﻪوه ﻟــﻪﺳـﻪر ﺋـﻪو )/10ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ دووهﻣﯽ ، (2001/ﺑﻪ ﺎم ﺋﻪو ﺗـﺎ )/17ﻣﺎﯾﺴـﯽ (2002/دهﺳـﻪ دا ھﻪﺑﻮو. ﺋـﻪو ﺑﯚ ﻣﻪﺳﻪﻟـﻪی ﻣـﻪﺗﺮﺳـﯽ ﺋـﻪو ﻟـﻪ ﺳـﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ ده وـﻪﺑﻪرﭘﺮﺳﻪ ﻟﻪ ﮐﺮدهوهﮐﺎﻧﯽ ﺟﻮﻧﺪوﻟﺌﯿﺴﻼم و ،ﻟﻪو ﮐﺮدهواﻧﻪش ﮐﻪ ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼم ﮐﺮدووﻧـﯽ دوای ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﻟﻪ ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯽ. زام و ﺋﻮﺳـﺎﻣﻪ ﺑـﻦ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﺋﻪو ﻟﻪ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻮوه و داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ﻟﻪ ﮔـﻪﻻدن ﮐﺮدووه ھﯿﭻ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﯽ ﺑﻪم ﻗﻪزﯾﯿﻪوه ﻧﯿﯿﻪ.
ﺑﻮوﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﺰووﺗﻨـﻪوهی ﺋﯿﺴـﻼﻣﯽ و ﺋـﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴـﻼﻣﺪا ﻣـﻪﺳـﻪﻟـﻪﯾـﻪﮐـﯽ ﮐـﻮردی ڕوون وﺳﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﻪروﯾﺞ ﻧﯿﯿﻪ. ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾﻪ ووﺗﺎره ڕهﺳﻤﯿﯿﻪ ﺟﯿﺎوازهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺋﯿﻨﺘﯿﺒﺎﻋﻪ دهدهن ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﯾﻨﯿﻦ و ﻣﺎﻓﯽ ڕادهوه و ،ھﯿﭽﮑﺎم ﻟﻪ ﻧﺎوهڕۆﮐﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺗﺮس ﻧﯿﻦ ﺑـﯚ ﺳـﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ و ﻣﺎﻓﯽ دﯾﻨﺪاری ده ده وﻪت. وهﮐﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و داﺧﺴﺘﻨﯽ ﻗـﻪزﯾﯿـﻪﮐـﺎﻧﯽ ده ﺑ ـ ﻟـﻪ ﮐـﺎﺗﯽ ﺗـﺎوﺗﻮێ ﺳﻪره. ﮐﺮدﻧﺪا ﺑﻪھﻪ ش ﮐﺮد: .27ﻧﻪﺟﻤﻪدﯾﻦ ﻓﻪرهج ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺋﻪم داواﮐﺮﯾﯿﻪی ﺧﻮارهوه ( ﮐﻪ ﻟـﻪ )/20ﺗﺸـﺮﯾﻨﯽ دووهﻣـﯽ 2006/دهرﭼـﻮوه ﺣﻮﮐﻤﯽ دادﮔﺎی ) (دا ﺑـﯚ وه و ،ﻣﻪﺳـﻪﻟـﻪﮐـﻪ ﺑﺪرﺘـﻪوه ﺑـﻪ ڕووی داﮔـﺎی ) ﺗﺎوﺗﻮی ﮐﺮدن. زارهﺗﯽ ﮐﺎر و ﺋﯿﻨﺪﯾﻤﺎﺟﻪوه ـ ده : .28ﺗﻪرهﻓﻪﮐﻪی ﺗﺮ ـ ده وﻪت ﻟﻪ وهﯾﻪ ﺋﺎﯾـﺎ ﺗـﺎ چ رادهﯾـﻪک دادﮔـﺎ ده .29ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺳﻪره . ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻪﮐﺎن )اﻟﺘﻮﺻﯿﺎت اﻟﻘﺎﻧﻮﻧﯿﺔ( ﺳـﻪﺑـﺎرهت ﺑـﻪ دهرﮐـﺮدن ﺑـﻪ ﺳـﻪ و ڕووﻧﮑﺮدﻧـﻪواﻧﺎﻧـﻪی وﺗﻦ )وه رﮔ :ﺋﯿﺘﻔﺎق( ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺳـﻪر "ﺋﯿﺠﺘﮫـﺎد ﮐـﺮدن" ﺑـﻪ .دادﮔـﺎی ﺳـﻪرو ﯾﺎﺳﺎ داووﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺎ ﺗﻮا ﻧﺮﺖ ﻣﻪﺳـﻪﻟـﻪﮐـﻪ ﻟـﻪ ﻻﯾـﻪن دادﮔـﺎوه ﺗـﺎوﺗﻮێ ﺗﺎوﺗﻮێ ﮐﺮدﻧﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﻪ ﻟﻪﻣﻪڕ ﺳﻪﯾﺮ ﮐﺮدﻧـﻪوه ﺴﺖ( و دادﮔﺎی ﺋﯚﺳﻠﯚ ده )ﻻﮔﻤ ﺎ ﻧ و ﺗﻪ ﻓﺴﯿﺮ ﮐﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﺰاﻧﺮێ ﺋﺎﯾـﺎ ﺣﻮﮐﻤـﻪﮐـﻪ ﻟـﻪ ﺳـﻪر ھﯚﮐـﺎری ڕاﺳـﺘﻪﻗﯿﻨـﻪ . دراوه ،ﺳﻨﻮورداره .ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪﮐﯽ )وه رﮔ :ﺋﯿﺤﺎء( ﮐـﻪ ده ﯿﻦ ﮐـﻪ دادﮔـﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧ ـﺖ ﺋﺎﻣـﺎژه ﯾﺎﺳـﺎﯾﯿﻪﮐـﺎن .29ﺑﯚ ﭘﻠﻪﮐـﺎﻧﯽ )وه رﮔ ـ:درﺟـﺎت( ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ھـﻪ ﺴـﻪﻧﮕﺎﻧـﺪﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳـﻪﺗـﯽ ﺋﺎﺳـﺎﯾﺶ داﻣـﻪزراوه و ،ده ﺑ ـ . ﺑﻪ .د ادﮔـﺎ ﻟـﺮه دا ﻧﺎ ﺗﻮاﻧـﺖ ﭼـﺎوهڕواﻧـﯽ ﺋـﻪوه ﺑﮑـﺎت ﮐـﻪ ﺋﻪ ﺘﻪرﻧﺎﺗﯿﭭﻪﮐﺎن ﺑﻪ ﯾﻪ ﻟـﻪو ﻣـﻪﺳـﻪﻻﻧـﻪدا ﮐـﻪ ﭘﭽـﻪواﻧـﻪی وهزارهت و ﺋـﻪو ﺗﻮاﻧﺎی )وه رﮔ ـ :ﺟـﺪاره( ﭘ (. ﮐﺎن ) ﺗﻪﻋﻠﯿﻤﺎﺗﺎﻧﻪ ﺑﻦ ﮐﻪ داوﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﻟﮋﻧﻪی ﻗﻪ ﺎی ﺷﯽ ﮐﺮدوون ﻧﺎﺑﻨﻪ .31ھﯿﭽﮑﺎم ﻟﻪو داواﯾﺎﻧﻪ .ﻧــﺎﮐﺮێ ﻟــﻪ ﺣﺎــﻪﺗــﯽ ره ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دادﮔــﺎ و ،ﻧــﺎ ﺑ ﺳــﻪ ﮐﺮدﻧـﻪوهی ﺗـﻪواوی ﻟـﻪ ﮐﯽ ﺳﻮک ﺑﯚ ﺳﻪ ده و ﺳـﻨﻮوردار ﮐﺮدﻧـﻪ ﻗﺒـﻮڵ ﺑﮑـﺎت ﮐـﻪ ﻟـﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟـﻪﯾـﻪﮐـﯽ ﺋﯿـﺪاری ھـﻪ ﺑـﺖ .ده .ﻟـﻪ ﺋـﺎ ﺋـﻪم ﻣـﻪﺳـﻪﻟـﻪﯾـﻪدا ﺟﮕـﻪ ﻟـﻪوهی ﭘﺸـﺖ ﺑـﻪ ﻣﻪﺳـﻪﻟـﻪﯾـﻪﮐـﯽ ﺋـﺎوادا ﺑـﯚی ده "ﭘـﯽ ﺳﻪرﭼﺎوهی ﮐﺮاوه ﺑﻪﺳﺘﺮاوه ،ﭘﺸﺖ ﺑﻪو ازﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧﻪش ﺑﻪﺳﺘﺮاوه ﮐـﻪ ﺲ ﺗ" داووﻧﯽ و ﻟﻪ ﺣﻮﮐﻤﻪﮐﻪدا ﻧﻪﻧﻮﺳﺮاوون و ،ﻧـﻪﺧﺮاووﻧـﻪﺗـﻪ ﺑـﻪردهﺳـﺘﯽ دادﮔـﺎ وهک ﺋ ی ) /204ﺑﮔــﻪی (1ی ﯾﺎﺳــﺎی ﺷــﮑﺎت ﺎن .ﺋــﻪوﯾــﺶ ﺑــﻪ ﺷــﺎره وا ﻟـﻪ ﮔـﻪڵ ﮐـﺎری ھـﻪﯾﺌـﻪ ﮐﺮدﻧﻪوه .ﺋﻪﮔﻪ وﯾـــﺶ ﺳـــﻨﻮوردار ده ﺑـــﺖ/ﻗـــﻪزﯾﯿـــﻪی )ڕ ت ،1987ﻻﭘـــﻪڕه ﻗـــﻪ .(612ھﻪرﭼﻪﻧـﺪه ﺑـﻪ ﮕـﻪی ﻧﮫﯿﻨـﯽ )اﻻدﻟـﺔ اﻟﺴـﺮﯾﺔ( ﻟـﻪم ﻗـﻪزﯾﯿـﻪدا ھـﻪﯾـﻪ ،ﺑـﻪ ـﺎم ﺋﯿـﺪاره .ﺋـﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧـﻪ دهﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺋﻪو ﺑﻪ ﮕﻪ ﮐﺮاواﻧﻪ ڕووﻧﻦ ﮐﻪ ﺋﯿﺠﺮاﺋﺎﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دهرﮐﺮدن ﻣﻪرﺟﻪﮐﺎﻧﯽ ھﺎﺗﯚﺗﻪدی. ﺑـﻪر وه ھﻪ ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻪﮐﻪ ﯾﻪ .32ﺋﻪﮔﻪ ردهﮐـﺮێ؟ ﺋـﻪوا ﻣـﺎدهی ﯾﺎﺳـﺎﯾﯽ زۆر ھـﻪن ﮐـﻪ ﭘﺸـﺘﯽ ﺧﺎﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪ ﻻوه. ﺋﯿﺠﺮاﺋﺎﺗﯽ دهرﮐﺮدﻧﯽ ده ﮔﺮـﺖ .ﻟـﻪ ﺗـﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧـﯽ دادﮔـﺎدا ﺑﺎﺷـﺘﺮ واﯾـﻪ ﺳﻪر ﺋﻪو ھﻪ ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻪی ﺋﯿﺪاره ﻟﻪ ﺳﻪﯾﺮ ﮐﺮدﻧﯽ ﺷﮑﺎﺗﻪﮐﻪدا ﺑﺎﺷﺘﺮ واﯾﻪ ﮐﺮدووﯾﻪﺗﯽ. .33ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪوهی ﺋﺎﯾﺎ ﺋﯿﺠﺮاﺋﺎﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻪرﺟﻪﮐﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮوﻧﻪﺗـﻪدی ، ده وﻪت ﭘﻪﻧﺠﻪی ﺧﺴﺘﯚﺗﻪ ﺳﻪر: واﻧﻪی ﯾﺎﺳﺎ داده ﻧﻦ ﭼﻪﻣﮑﯽ "ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت" ﺋﻪو ﻻﯾﻪﻧﺎﻧﻪش ده ﮔﺮﺘـﻪوه .34ﺑﻪ و ﮐﻪ ﻻی ﮐﯚﻣﻪ ﮕﻪ ﺋﯿﻌﺘﺒﺎرﯾﺎن ھﻪﯾﻪ .ﺋﻪم ﭼﻪﻣﮑﻪ ﭼـﻪ ﻧﺎﮐﺎت ﻟﻪ ﮐﻮێ ﺑﻪﮐﺎرھﺎت ھﻪﻣﺎن ﻧﺎوهڕۆﮐﯽ ھﻪ ﺑﺖ. ﮐـﻪ ﺳـﺰاﺑﺎر دا ﺋﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ﺑﻪ ﮕﻪ ﺑﺨﺮﺘﻪ ڕوو ﮐﻪ .35 ﺑـﺖ .ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧـﻪوه ،ده ﺑ ـ ﻗﺴـﻪ ﻟـﻪ ﺳـﻪر ﺗـﺎوﺗﻮێ ﮐﺮدﻧـﯽ ﻣـﻪﺗﺮﺳـﯽ دوا ڕۆژ ﻧـﻪﺷـﺘﻪرﮔـﻪری ﺗﺎ دهﮐﺮدﻧﻪﮐﻪ ﺋﻪﻧﺠـﺎم ﻧـﻪ درـﺖ. ﻣﻪ ﺑﮑﺎت ﺗﺎ ﻗﻪوارهی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﮐﺎن ﻧﻪ زاﻧﺖ .ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ده ﺗﻮا ﻧﺮﺖ ﺑﺎس ﻟﻪو زﯾﺎﻧﻪ ﮔﻪورهﯾـﻪ ﺋﻪﮔﻪر ھﺎﺗﻮو ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﮐﯽ ﺋﺎوا ﺑﻮوه واﻗﯿﻊ .ھﻪروهھﺎ ده ﺑ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﮐﯽ ﺑﭽـﻮوﮐﯿﺶ ڕهﭼـﺎو
واﻧـﻪدا ﺑﺎﺷـﺘﺮ
دی .ﻟﻪ ھﻪ ر ﺣﺎﻪ ﻣﻪرﺟﻪ ﺋﯿﺠﺘﯿﮫﺎدی ﺧﯚی ﺑﮑﺎت. واﯾﻪ ﺋﯿﺪاره .36زۆر ﺷﺖ ھﻪن ﮐـﻪ وا دهﮐـﻪن ﻧـﻪروﯾـ ﺞ ﺑﺒﺘـﻪ ﺋﺎﻣـﺎﻧﺠﯽ ﮐـﺎری ﺗﯿﺮۆرﯾﺴـﺘﯽ .ھـﻪ ﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪ م ووﺎﺗﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟـﻪ ﺑـﻪﺷـﺪاری ﮐﺮدﻧـﯽ ﺳﯿﺎﺳـﯽ و ﺳـﻪرﺑـﺎزﯾﯽ ﻟـﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧـﻪی ﻟـﻪ ﺋـﻪﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن و ،ﺑـﻪرژهوهﻧـﺪی ووزهی زۆرﻣـﺎن ﻟـﻪ ﮔـﻪ ﺑﻮوﻧﺘﻪ ﯾﻪ. ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼﻣﻪوه ﻣـﻪرﮐـﻪزﯾﯿـﻪ .ﻟـﻪ .37ﻟﻪ م ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧﯽ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪدا ﭘﻪﯾﻮه ﺋﯿﺪارهﯾﻪﮐﯽ ﺗﺎﻟﯿﺒﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﯾـﻪﮐـﯽ ﺗـﻪﺳـﮑﯽ ﮐﺎﺗﯽ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪ ﺑـﻪ ﺷـﻮهﯾـﻪﮐـﯽ ﺳﯿﺴـﺘﻤﯽ و زﺑـﺮ ﻣﺎﻓـﻪﮐـﺎﻧﯽ ﻣـﺮۆڤ ﮐـﺮا و ،واﻧـﻪی وه ﯾﻪﻟﻪﮔﯽ ﺳﺎﭼﻤﻪ ﮐﺮا .ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺋﻪ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴـﺘﺎﻧﯽ ﻟـﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧـﻪوه دهردهﮐـﻪ ﺧﯚ ﺗﻪﻗﺎﻧﺪﻧﻪوه دهدرا .ﭘﻠﻪی ﺋﻪ ﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴـﻼﻣﺪا ﻟـﻪو ﻧﺎﭼـﻪﯾـﻪ ﺑﻮوﻧﯿـﺎن ﺳﻪر ﺑﻪ ﻗﺎﻋﯿﺪه ﻟﻪ ﻣﺎوه ﯾـﻪ ،ﺑـﻪ ـﺎم ﺑـﻪ و ﻧﺎوه ﺑﻮوه .ﺋﻪ ھﻪﺑﻮوه .ھﻪ ﺗﺮهوه و ،ﻟﻪ دهﺳﺘﯽ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ زۆر ﮐﺎری ﺗﯿﺮۆردا ﻟﻪ . ﺋﻪ ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼم ﮐـﺰ ﺑـﻮوه .ﺑـﻪ ـﺎم ﻧـﺎﻦ ﻟـﻪ چ .38زاﻧﯿﺎری ھﻪن ﮐﻪ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪ وهﮐـﻪدا ﺑـﻪ ﭼـﺎﮐﯽ ﺟـﻪﺧـﺖ ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋـﻪوه .ﻟـﻪ دا ھـﻪﯾـﻪ ،ﺑـﻪ ﻻی ﺳﻪر ﺋﻪ ﮐﺮاوهﺗﻪوه ﮐﻪ . رﮐﺮدﻧﻪﮐﻪی ﻧﻪﺳﻪ ﮐﻪﻣﻪوه ﻟﻪو ﮐﺎﺗﻪدا ده وه ﮐــﻪ ﮐــﺎری ﻧــﺎو ﺋــﻪو ﺧــﻪﺗــﻪ ﺳــﻮﻧﯿﯿﻪ ﺋﯿﺴــﻼﻣﻪدا ده .39 .ﻧﯿﺸـﺎﻧﻪی ﺋـﻪوه ﺗﻪﺗـﻪ روف و ﺗﻮﻧـﺪوﺗﯿﮋی و ﺧﯚﮐـﻮژی ﺑـﻪ ﺸـﺮ" ﺑـﻪ واﺟﺒـﯽ ﺗﺎﮐـﻪﮐـﺎن ﺗﻪ ﻓﺴﯿﺮ ﮐﺮدﻧﯽ ﺣﻪ رﻓﯽ ﻗﻮرﺋـﺎن ﮐـﻪ "ﺟﯿﮫـﺎد ﺑـﻪ ﺷ ﻤ ﻗﺴﻪ و ﮐـﺮدهوهﮐـﺎﻧﯽ دﯾـﺎره ﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪردهم. ده زاﻧﺖ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﺗﻪی ھـﻪﯾـﻪ. ﮐﻪ ﺑﻪ ڕووﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺑﯚ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد ﻧﻪﮐﺮدووه .ﺑﻪ ﺎم ﺋﻪ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﻪﮐﯽ ﮐﺎرﯾﮕﻪری ﺑﺎﺷـﯽ ھـﻪﯾـﻪ .ﺋـﻪو ده ﺋﻪو ﮐﻪ ﻧـﺎو ﺋـﻪم ﻟﻪﺳﻪ ر ﮐﺎری ﺗﯿﺮۆر ھـﻪ ﺑـﺖ .ﺋـﻪو ﺋـﻪ ﺗ ـﻮا ﻧ ﻟـﻪو ﺟـﯚره ﭼﻼﮐﯿﺎﻧـﻪ ﮕﻪﯾﻪﮐﯽ زۆری ھـﻪﯾـﻪ ووﺎﺗﻪوه .ده وﻪت ﺑﯚ ﺑﻪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻪوێ ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا ﻗﻮڵ ﺑﺒﻤﻪوه. .40ده وﻪت ﻟﻪ ڕﯾﯽ وهزارهﺗﯽ ﮐﺎر و ﺋﯿﻨﺪﯾﻤﺎﺟﻪوه ﺋﻪو داواﯾﻪی ﺧﺴﺘﻪ ڕوو: . ﺴﺘﻦ( ﺗﻪ ﮐﻪی دادﮔﺎی ﺳﻪرو ) ﻻﮔﻤ ﺎ ﻧ .1 زارهﺗﯽ ﮐﺎر و ﺋﯿﻨﺪﯾﻤﺎﺟﻪوه ﭘﺎرهی ﭼﻮوﻧﻪ .2ده وﻪت ﻟﻪ . ( ﻟﻪﺳﻪر ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﻪ: .41دﯾﺪوﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻦ )وه رﮔ :دﯾﺪوﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ دادوه وه. .42ﻣﻦ ھﺎﺗﻮوﻣﻪﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﺷﮑﺎت ﺑﻪرز ﻧﻪ و ﺗﻪ ﺑﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟـﻪی ﺑـﻪرده .43وه ( ﮐــﻪ ﺑﺎﺳــﯽ دهرﮐــﺮدن دهﮐــﺎت ی ﻗــﻪزاﯾــﯽ ) ﺑــﻪﺷــﻪ ﻟـﻒ( و ﮐـﺎن ﻟـﻪ ﻣـﺎددهی ) /30ﺑﮔـﻪی دوو/ ﻟﻪﺑﻪ رﺧﺎﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وـﻪت. (وهرﮔﯿﺮاوون .ﻣﺎددهی ﯾﻪﮐﻪم ﮐﻪ ﻧﺎوی ھﺎﺗﻮوهﺗﺎﯾﺒـﻪﺗـﻪ ﺑـﻪو ﻣﺎددهی ) /29ﺑﮔﻪی ﯾﻪک/ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎﻧــﻪی ﮐــﻪ ﺋﯿﻘﺎﻣــﻪی ھــﻪﻣﯿﺸــﻪﯾــﯽ و ﺋﯿﻘﺎﻣــﻪی ﺗﺮﯾــﺎن ھــﻪﯾــﻪ و ،ﺑــﻪراﻣﺒــﻪر ﺑــﻪ .ﺋﻪوهی دووهﻣﯿﺎن ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪ ﺑﻪو ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪی ﮐﻪ ﺋﯿﻘﺎﻣﻪی ﻟﻪ ﺟﯚرهﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿﻪ. ﺑﻪ .44ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ دادﮔﺎ ﻟﻪ ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧﺪا ـ ﻻﯾﻪﻧﻪ ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﻪ ( ﺋﻪوه ی ﻗﻪزاﯾﯽ ) ﻻﯾﻪﻧﻪ ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﻪ ﺑﻪ ﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دهرﮐﺮدن ﻟﻪﺑﻪرﺧﺎﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ دهدات ﺑﻪ دهﺳﺘﻪوه ﮐﻪ ده وﻪت ﻣﻪرﺟﻪﮐﺎﻧﯽ ھﺎﺗﯚﺗﻪدی .ﻻﯾﻪﻧﯽ ﻣﻪرﮐﻪزی ﺋﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪ ﻟﻪوهداﯾﻪ ﮐـﻪ دهﻧـﻪﮐـﺮدن ﮐﺎﺗــﻪ ﻧﻮﻨــﻪری )وه رﮔــﺮ :ﺳــﻪرﭼــﺎوه( ﻣــﻪﺗﺮﺳــﯽ ﺑــﯚ ﺳــﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ده وــﻪت. ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﻪ ﺗﺎﯾﺒـﻪﺗـﻪ ﺑـﻪ ﺑـﺎرودۆﺧﯽ دوا ڕۆژهوه ،ﺑـﻪ ـﺎم وه ﺎﻣـﻪﮐـﻪ ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋـﻪو :زاﻧﯿﺎری ھـﻪﯾـﻪ ﮐـﻪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧﻪوه ﺑﻨﯿﺎت ده دروﺳﺖ ﺑﺎﮐﺖ. ﯾﺒﻮون ﻟﻪ ﭘﺶ و ﻟـﻪ .45ﺋﻪوهی ﺑﻪ ڕووﻧﯽ ﻟﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧﻪوه دﯾﺎره ﺋﻪو ﭼﺎﻻﮐﯿﺎﻧﻪﯾﻪ ﮐﻪ رﭼـﺎوه ﻧﻮوﺳـﺮاوهﮐـﺎن.ﺋـﻪو )(1991دا .ﺋﻪوهش ﺑﻪ دوای ھﺎﺗﻨﯽ ﺑﯚ ﻧﻪروﯾﺞ ﻟﻪ ﺳﻪرﺟﺎواﻧﻪش ﺑﻪﻻی ﮐﻪﻣﻪوه ﺋﻪواﻧﻪﺷﻦ ﮐﻪ ﺧﯚی ﻧﻮوﺳﯿﻮﻧﯽ )وه رﮔ :ﺗﻪﺋﻠﯿﻔﯽ ﮐـﺮدوون( چ وﺗﻦ )وه رﮔ :ﻣﻮﻗﺎﺑﻪﻟﻪ(. وهک ﻧﻮوﺳﻪ
ﮐــﺎت ﮐــﻪ ﭘﺸــﺘﺮ ﻟــﻪ ﻻﭘــﻪڕه )(55
.46ﺑﺎﺳــﯽ ڕاﺳــﺖ ﮐﺮدﻧــﻪوهی ﭼــﻪ ﺷﮑﺎﺗﻪﮐﻪدا ڕاﺳﺖ ﮐﺮاوهﺗﻪوه. رﮐـﺮدهی ﺋـﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴـﻼم ھﺎوڕاﯾﯿﻪک ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﻣﺎوه .47ﻣﻨﯿﺶ ده دا ھـﻪﺑـﻮون ﺑﻮوه ﺑﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﮔﺮوﭘﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋﻪ ﺑﻮوه و ،چ ﺟﯚره دهﺳﻪ وﺗﻨـﯿﺶ ﻧﯿﯿـﻪ ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋـﻪوهی ﺗـﺎ چ ڕادهﯾـﻪک ﺋـﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴـﻼم ﺗﺎ ﺋﻪو ﮐﺎﺗﻪی ﻻﭼـﻮوه. ﭼﺎﻻﮐﯿﯿـﻪﮐـﺎﻧﯽ ﺋـﻪو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻗﺎﻋﯿﺪهوه ھﻪﺑﻮوه .ھﻪروهھﺎ ﺗﺎ چ ڕادهﯾﻪ و ﭼﺎﻻﮐﯿﺎﻧـﻪش ھـﻪﯾـﻪ ﮐـﻪ ﺋﺴـﺘﺎ ھـﻪﯾـﻪ ﮐـﻪ ﻟـﻪﻣـﻪ دهﯾﺎﻧﮑﺎت .دﻤﻪوه ﺳﻪر ﺋﻪ م ﺧﺎﻪ. ﺋـﻪو ﺋﯿﺴـﺘﻨﺘﺎﺟﻪی ﻟﯿﮋﻧـﻪی ( ﻟـﻪ ﺣﻮﮐﻤـﻪﮐـﻪﯾـﺪا ده .48دادﮔﺎی ﺳـﻪرو ) و ﺑـﻪ ﮕﺎﻧـﻪی ھـﻪﯾـﻪﺗـﯽ زهﺣﻤـﻪﺗـﻪ ﻟـﻪ دادﮔـﺎ ﺳـﻪﯾـﺮ ( ﺑﻪ ﻗﻪزاﯾﯽ ) " .ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺗﺮی ﻏﻪﯾﺮی دادﮔﺎ ھﻪن ﮐﻪ دهﺳﻪ وه "ﭼﻮﻧﮑﻪ ﻧﺎﺗﻮا وه. ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﮐﺎروﺑﺎری ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪﮐﺎن ﺑﺎرودۆﺧﻪﮐﻪ .(47ﻣـﻦ ﻟـﻪوهدا ھـﺎوڕا ﻧـﯿﻢ دﻤﻪوه ﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ )وه رﮔ: .49 ﮐـﺮێ :ﺑﻪ ﮕﺎﻧﻪ( ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺣﻮﮐﻤﻪ ﺑﮕﺮﺘﻪوه ﮐـﻪ ده ﮐﻪ ﺋﻪو ھﯚﮐﺎره )وه ( ﺧــﯚی ﺑــﻪ ﺷــﻮهﯾــﻪﮐــﯽ ﮐــﺎﺗﯽ ﺑﮕﺎﻧــﻪ دهرﺑﮑــﺮێ ﯾــﺎن ﻧــﺎ .دادﮔــﺎی ﺳــﻪرو ) ﮐﻪی ﺧﯚی ﻟﻪ ﺳـﻪرﯾـﺎن داوه. ﺑﻪﺳﺘﯚﺗﻪوه ﺑﻪو ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧﻪی ﮐﻪ ﺑﯚ ﺑﻪ ﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﺮدووه ﺗـﺎوﺗﯚ ﺋﻪﻣﻪ ﺋﻪو ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧﻪﯾﻪ ﮐﻪ دادﮔﺎﮐﺎن دهﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯿﮑﻪن .ﻟﻪﺑﻪر ﺋـﻪوه " رﯾﺒـﯽ وهک " ﮐﺮدﻧﻪﮐﻪ ﺑـﻪردهم ده ﺧﺮﺘﻪ ﻧﺎو ﻣـﻪﺳـﻪﻟـﻪﯾـﻪﮐـﻪوه ﮐـﻪ ده ﺧﺮﺘـﻪ ﺑـﻪردهم دادﮔـﺎ .ﺋـﻪﻣـﻪ ﻧـﺎوهڕۆﮐـﻪ ﭼ ـهﮐـﻪی )وه رﮔ ـ :ﻣﻌﻘـﺪ( دادﮔﺎﮐﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ده و ﺷـﺘﺎﻧﻪ ﺑﺨﺮﺘـﻪ ﻻوه ﻟـﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪﺗﻪوه ھﻪ ﺑـﺖ .دهﮐـﺮێ ھـﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧﯽ ھﻪ ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﻪو ﺑﻪ ﮕﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺋﯿـﺪارهوه ﺟﻮﻏﺰﯾـﺎن ﺑـﻪ دهوردا . ﮐﺎن .50ﻣﺎﻓﯽ دادﮔﺎ ﻟﻪ ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧﻪﮐﻪﯾﺪا ـ ﺑﻪ رهﮐﯽ ﻟﻪ )ﺗﻪﻋﻨﻪﮐﻪ(دا ﺋﻪوهﯾﻪ ﺋﺎﯾﺎ دادﮔﺎﮐﺎن ﻟﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪﮐﺪا ﮐـﻪ زﮔﺎﯾﻪﮐـﯽ ﺋﯿـﺪاری ﺑﮑـﻪن دهﺗﻮاﻧﻦ ﺗﺎوﺗﯚی ھﻪ ﺴﻪ ده " .دادﮔــﺎی ﺳــﻪرو ﺳــﻪﺑــﺎرهت ﺑــﻪ "دهرﮐــﺮدن ﻟــﻪﺑــﻪر ﺧــﺎﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ده وــﻪ ( وهک دادﮔﺎی ﺋﯚﺳﻠﯚ ﺋـﻪو ﺋﯿﻨﺘﯿﺒﺎﻋـﻪ دهدات ﮐـﻪ دادﮔﺎﮐـﺎن ﻧـﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑـﻪ ﺗـﻪواوی ) رو ﺳــﻪﯾــﺮی ﺋــﻪو ھــﻪ ﺴــﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧــﻪ ﺑﮑــﻪن .ﺋــﻪوهش ﺑــﻪم ﺟــﯚره ﻟــﻪ (دا ھﺎﺗﻮوه: ) ﺑــﻪ ﭼﻤﮑــﯽ "ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ده وــﻪت" و ﻟــﻪو ﺑــﺎرهﯾــﻪ ﻻﮔﻤ ﮔﻪڕاوهﺗﻪوه ﺑﯚ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﺋﯿﺠﺘﯿﮫﺎدی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ.ﻣﺪاوهﻟﻪ ﮐﺮدﻧﻪﮐـﻪ ﺑـﯚ ﺋـﻪوهﯾـﻪ ﺋﺎﯾـﺎ ﻧﻪﺟﻤـﻪ دﯾـﻦ ﻓـﻪ ره ج ﺗـﺎ چ ڕادهﯾـﻪک ده ﺑﺘـﻪ ﻧﻮﻨـﻪ ری ﺗـﺮس ﺑـﯚ ﺳـﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ ﮐــﻪن ﮐــﻪ دهرﮐــﺮدن ﻟــﻪﺑــﻪر ده وــﻪت؟ ﺗــﻪوﺳــﯿﯿﻪ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﻪﮐــﺎن ﺋــﻪوه ﺑــﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ده وــﻪت "زهرورﯾﯿــﻪ" .ﺑــﯚ ﺋــﻪوهی ﮐــﻪ ﻣــﻮازهﻧــﻪی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧﻪ ﻟــﻪ ﻣﻮدهوهﻟﻪﮐﻪدا ھﻪﯾﻪ ،ﺋﻪوه ﻟﻪ )و ت .پ ڕ پ .ژاﻣـﺮه (96-1995) 38ﻻﭘـﻪڕه ) 10و (12و ) ،و ت .پ ڕ پ .ژﻣــﺎره (99-1998) 17ﻻﭘــﻪڕه )(17دا ﻻﺑــﺮاوه .ﺋــﻪو ﺟــﯚره ﮔﻪﯾﻪ ﻧﺖ. دادﮔﺎی ﮐﻪ ھﻪ ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪ ﺴـﺘﻦ( دهﯾـﺪات .51ﻣﻦ ھﺎوڕا ﻧﯿﻢ ﮐﻪ دادﮔﺎ ﻟﻪم ﺑﺎﺑـﻪﺗـﻪ ﻻوهﮐﯿﯿـﻪی دادﮔـﺎی ﺳـﻪرو ) ﻻﮔﻤ ﺎﻧ . ھﻪوڵ ﺑﺪات ﮐﻪ ﻣﺎدده ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻪﮐﺎن ﺑﭽﻪ ﮔـﻪر ﮐﻪی ﺋﯿﺪاره .52ﯾﻪک ﮔﻪرهﻧﺘﯽ ﻗﻪزاﯾﯽ ﮔﺮﻧﮓ ھﻪﯾﻪ ﮐﻪ .ﻟـﻪم ﭘﺮﯾﻨﺴـﯿﭙﻪدا )اﺳـﺘﺜﻨﺎء( ھـﻪﯾـﻪ. ﺳـﻪر ﻣـﺎﻓﯽ ﺗﺎﮐـﻪ ده و ﺣﺎـﻪﺗـﻪدا ﮐـﻪ ﻟﻪواﻧﻪ :ﺋﻪو ﺋﯿﺠﺘﯿﮫﺎدهی ﮐﻪ دهﺗﻮاﻧﺮێ ﻟﻪ ھﻪ ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻪﮐﻪ ﯾﺮی ﺑﮑﺎت. د ادﮔﺎ ﻧﺎ ﺗﻮاﻧﺖ ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻧﯽ )ﻣﮫﻦ(ﯾﻪوه وه ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺳﺎدهﮐﺎﻧﺪا دادﮔﺎ ده ﺗﻮاﻧﯿﺖ ﺗﺎوﺗﯚ ﺑﮑﺎت ،دهﮐـﺮێ ﺑـﻪ ووﺷـﻪ ﺗـﻪﻋﺒﯿـﺮی .53 ﺳـﻪﻟـﻪﮐـﻪ ده .ﺗﻪوﺳﯿﯿﻪی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ده رﮐﺮدﻧـﻪوه ھـﻪﯾـﻪ ﻟـﻪﺑـﻪرﺧـﺎﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ ده وـﻪﺗـﻪوه". "ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ دا "ﻟﻪﺑﻪرﺧﺎﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت"ـﻪ. ﺳﻪره ﺴﺘﻦ(ﺷﮑﺎﺗﻪﮐﻪی .54وهک ووﺗﺮا ﺗﻪﻓﺴﯿﺮی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎﻧﻪی دادﮔﺎی ﺳﻪرو ) ﻻﮔﻤ ﺎ ﻧ دﻧﯽ ﻟﻪ ﮐﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻟﻪ ﻧﻪﮔﺮﺗﯚﺗﻪوه .ھﻪروه ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪروﯾﺞ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪﺗﯿﺶ ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪک ﻟﻪ ﺷﻮهﮐﺎن دهدات ﺑﻪ دهرﮐﺮدن ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﻪوﺳﯿﯿﻪ ده ﮔﺮﺘﻪوه و ،ﺋﻪوه
ﺳﺎدهﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎددهی )(30ی ﯾﺎﺳﺎی ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﮐﺎروﺑﺎری ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪﮐﺎن .ﻟﺮهدا ﻣﻦ ﺋﺎﻣﺎژه دهﮐﻪم ﺑﯚ )و.پ ڕ پ ژﻣﺎره "2006) "75ـ (2007ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﮑﯽ ﭼﻪﻣﮑﯽ "ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت" ﺑﺨﺮﺘﻪ ﺑﮕﺎﻧﻪﮐﺎن ﮐﻪ ده "ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ده وﻪت" .ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪ ﻻﭘﻪڕه )(385دا ﺑﻪم ﺟﯚرهﯾﻪ: ﭼــﻪﻣﮑــﯽ "ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿــﻪ ﻧــﻪﺗــﻪوهﯾﯿــﻪ ﺑﻨﺎﻏــﻪﯾﯿــﻪﮐــﺎن" زاراوهﯾــﻪﮐــﯽ ﺷــﺎﻣﻠﻪ و وه .ﭼــﻪﻣﮑــﯽ ر ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿــﻪ ده ﻓﺴﯿﺮ ﮐﺮاوه .ﺑﻪ ﺎم ﻟـﻪم ﻣﺎواﻧـﻪی "ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت" ﺗﻪﺳﮑﺘﺮ ﯾﺎن ﺑﻪ دواﯾﯿﺪا ﻧﻮێ ﮐﺮاوهﺗﻪوه ،ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻮهﺳﺖ ﺑﻮوﻧﯿﺪا ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺗﯿـﺮۆر ﮐـﻪ ﻧـﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ده وــﻪت ﺷــﻤﻮل ﺑﮑــﺎت .ﺑــﻪ ــﺎم ده ﺗـ ـﻮا ﻧ ھــﻪ ف ﭘـﺎﭙﻮهﻧـﻪ ر ﺑـﺖ رو وه ﯾﺎن ﺑﯚ ﮐﺎری ﺗﻪﺗﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﮐﯽ زۆر ﻟﻪ ﻧﺎو ﺧﻪ ﺑ ﺋﻪوهی ﻟﻪ واﻗﯿﻌﺪا ﺑﻪ ﻋﻪﻣﻪﻟـﯽ ڕوو ﺑـﺪات .ﭼـﻪﻧﮑـﯽ "ﺑـﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿـﻪ ﻧـﻪﺗـﻪوهﯾﯿـﻪ ﺑﻨﺎﻏــﻪﯾﯿــﻪﮐــﺎن" ده ﺑـ ـ ﻟــﻪ ڕواﻧﮕــﻪی ﮔﯚڕاﻧﮑــﺎری ﮐﯚﻣــﻪ ﮕــﻪ و وﻨــﻪی ﺋــﻪو ﺗﺮﺳــﻪ دﯾﻨﺎﻣﮑﯿﯿﻪﮐﯽ ھﻪ ﺑﺖ. ﻧﻮده وﻪﺗﯿﯿﻪوه .55ﻣﻦ ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﯚ ﺋﻪوه دهﮐﻪم ﮐﻪ ﭼﻪﻣﮑـﯽ "ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ ده وـﻪت" ﭘﻠـﻪ ﭘﻠـﻪ ﻧﯿﯿـﻪ .ﺳـﻪﺑـﺎرهت ﺑﻪوهی ﮐﻪ ﭼﻪﻣﮑـﯽ "ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ ده وـﻪت" چ ﺟـﯚره ﺑـﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿـﻪک ده ﮔﺮﺘـﻪوه ،ﺋـﻪوه ﻟـﻪ ﺴﺘﻦ( داووﯾﻪﺗﯽ ،ﺑﻪم ﺟﯚره ﮐـﻮرت وهﮐﻪدا ،ﮐﻪ دادﮔﺎی ﺳﻪرو ) ﻻﮔﻤ ﺎ ﻧ ﮐﺮاوهﺗﻪوه: ﺑـﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿـﻪ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿـﻪﮐـﺎن ﻟـﻪ ﻧـﻪروﯾـﺞ ر ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه ﺋـﻪوه ده ﭘ ﺎرﺰراوون .ده ﺑ ﺋـﻪو ﭘﺎراﺳـﺘﻨﻪش ﺑـﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿـﻪﮐـﺎﻧﯽ ﻧـﻪروﯾﺠـﯿﺶ ﻟـﻪ دهرهوه ﺑﮕﺮﺘﻪوه و ،ﺑﻪ رژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎن ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧـﺪﯾﯿﺎن ﺑـﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ ده وـﻪﺗـﻪوه )وه رﮔ:ﺑـﻪرژهوهﻧـﺪی ھﺎوﺑـﻪش ھﻪﯾﻪ .ﺋﻪو ﭘﺎراﺳﺘﻨﻪ ﺑﻪ رژهوه وه .ﺋﻪو ھﻪڕهﺷـﺎﻧﻪش ده ﮔﺮﺘـﻪوه ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻧﻪروﯾﺞ ﻧﺎ( ﻟﻪ دهرهوهی ﻧﻪ ﮐﻪ ﻟﻪ ده رهوه ڕوو دهﮐﻪﻧـﻪ ﺑـﻪرژهوهﻧـﺪی ھﺎوﭘـﻪﯾﻤﺎﻧـﻪﮐـﺎن .ﻟـﺮهدا ﺋـﻪوه ده درﺘﻪوه ﺋﺎﯾﺎ چ ﺗﺎ ڕادهﯾﻪک ﺋﻪو ھﻪڕهﺷﺎﻧﻪ -ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﯾﺎن ﻧﺎڕاﺳـﺘﻪوﺧـﯚ – ﮐـﺎر دهﮐﻪﻧﻪ ﺳﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪروﯾﺞ. رﮐﺮدن ﻟـﻪﺑـﻪرﺧـﺎﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ ده وـﻪت ﻟـﻪ ﺳـﻪ .56ﺑﻪ .ﺋﻪﻣﻪ ﺋﺎﯾﺎ چ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪ ﻓﺮاوان دادهﻣﻪ ﻟﻪو ﻧﺎوهدا و ،ده ﺑ ﺋﻪو ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧﻪ ﭘﯿـﺎده ﺑﮑـﺎت ﮐـﻪ ﺋﯿـﺪاره ﺟﯚره دهﯾﺒﯿﻨﻢ و ،ﺗﻪوﺳﯿﯿﻪ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻪﮐﻪ ده ﺑﺘﻪ دوو ﺑﻪﺷﯽ ﺑﻪم ﺟﯚره: وه ( دهرﻧـﻪ ﺋـﻪﮔـﻪر ﺋـﻪو ﺑﯿﺎﻧﯿﯿـﻪ )وه رﮔ ـ: .57ﯾﻪﮐﻪم دﺑﻪێ ﺳﻪ ده ﺑﺘــﻪ ھــﻪڕهﺷــﻪﯾــﻪک ﻟــﻪﺳــﻪر ﺋــﻪ ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﯾﺎﻧــﻪی ﭼــﻪﻣﮑــﯽ "ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ده وــﻪت" وه .ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪم ﺑﻪﺷﻪ ده ﺑ دادﮔﺎ ﻣﻪدده ﯾﺎﺳﯿﯿﻪﮐﺎن ﭘﯿﺎده ﺑﮑﺎت. ده ﯾﺎﺳـﺎﯾﯿﻪﮐـﺎﻧﯽ ﻟـﻪ ھﻪڕهﺷﻪﮐﺎن وه .58دووهم ده . دهرﮐــﺮدن ﯾــﻪ ﺷـﻮهی ﮐﺎرداﻧــﻪوهﯾــﻪﮐــﯽ ﺗﻮﻧــﺪ دا ﺑــﻪراﻣﺒــﻪر ﭘﯿــﺎده دووﺑﺎرهی دهﮐﻪﻣﻪوه ﮐﻪ ﺋﯿﺪاره ﮐﺎرداﻧﻪوهی ﺋﻪ ﺘﻪرﻧﺎﺗﯿﭭﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻟﻪﺑﻪردهﺳﺘﺪاﯾﻪ ﮐﻪ ده ﺑ ـ ھﻪﻧﻮوﮐﻪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ، ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی دهرﮐﺮدن ﻟﻪ . ﺑ ﺋـﻪوهی دادﮔـﺎ ﺗـﺎوﺗﯚی ،ﺟﮕـﻪ ﺑﻪ ڕای ﻣﻦ ده ﺑ ﺑﻪ . ﻟﻪ و ﺣﺎﻪﺗﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺑﺎس ﻟﻪوه دهﮐﻪن ﮐﻪ ﺳﻪﻻﺣﯿﻪت ﺧﺮاپ ﺑﻪ رﮐـﺮدن ی ﮐـﻪ ﺑـﻪ وه ﺳـﻪر ﺋـﻪ .59ﺋﻪم ھﻪ ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻪ ﻟﻪ ی ﺋﯿـﺪاره ( ﺑـﻪ .ووﺷـﻪی ﯾﺎﺳـﺎﯾﯽ ) "ده ﺗﻮا ﻧﺮـﺖ" ده ده .ده ﺑ ـ دی .ﺋﻪﻣﻪ ﮔﻪر ﻣﻪرﺟﻪ ده رﮐـــﺮدن وهک ده ﺗﻮا ﻧﺮـــﺖ "ﺋﯿﺠﺘﯿﮫـــﺎدی ﯾﺎﺳـــﯿﺎﯾﯽ" ﮐـــﻪﻣﺘـــﺮه ﺋـــﻪوه ". ﮐﺎرداﻧﻪوهﯾﻪک " دی؟ .60ﺋﺎﯾﺎ ﻣﻪرﺟﻪﮐﺎﻧﯽ ده دی .دادﮔـﺎی ﻣﻦ دهﭼﻤﻪ ﺳﻪر ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﻣﻪرﺟﻪﮐﺎﻧﯽ دهرﮐﺮدن ﻟﻪ ﺣﺎﻪ و ر ھـﻪ وا ھـﻪڕهﺷـﻪﯾـﻪک ده رﻧﻪ ﮔﻪ ﺑﺎﺎ ده وه .ﺗﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧـﻪﮐـﻪ ده ﺑ ـ ﺑـﻪ ﺑﻪژهوهﻧﺪﯾﺎﻧﻪی ﭼﻪﻣﮑﯽ "ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت" ده ﺗــﻪ ڕوو و ،ڕۆﺷــﻨﺎﯾﯽ دهﺧــﻪﻧــﻪ ﺳــﻪر ﺋــﻪو ﻟــﻪﺳــﻪ ﺋــﻪو زاﻧﯿﺎراﻧــﻪ ﮐﺎراﻧﻪ/ﭼﺎﻻﮐﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻪ ﺟﯿـﺎوازهﮐـﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯿـﺪا ھـﻪﯾﺒـﻮون و ،ھـﻪڕهﺷـﻪ ﻟـﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـﯽ ده وﻪت دهﮐﻪن و ،ﺑﻪﻻی ﮐﻪﻣﻪوه ﺋﻪو ﺷﺘﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ م ﺳﺎﺎﻧﻪی دواﯾﯿﺪا ﺧﺴﺘﻮوﻧﯿﯿﻪﺗﻪ ڕوو. دادﮔـﺎ .ﻣـﻦ ﺑـﻪو
وﺘﻪ ﻧﺎو ﺋﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪوه ،ﭘﺮﺳﯿﺎر ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﻪوه ﮐﺮاوه ﮐﻪ ﺋﺎﯾﺎ چ .61ﭘﺶ ﺋﻪوه م ﺟﯚره ﻣﻪﺳـﻪﻻﻧـﻪدا؟ ﯾـﺎن وهک ﺑـﻪ ﺷـﻮهﯾـﻪﮐـﯽ ﺗـﺮ ووﺗـﺮاوه :ﺋـﻪو ﺑﻪ ﮕﻪﯾﻪک ﺑﻪ ڕﯾـﯽ ﺧـﻪ ﺋﯿﺤﺘﯿﻤﺎﻻﻧﻪ ﭼﯿﻦ ﮐﻪ ده ﺑ وهک ﻣﻪرج ھﻪ ﺗﺮهوه دهﺑﯿﺘﻪ ھﯚﮐﺎری ﮐﺎری ﺗﯿﺮۆر ﮐﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت دهﺧﺎﺗﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪوه؟ ﻟﻪو ﺑﺎرهﯾـﻪوه ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﯚ ﺋﻪوه ﮐﺮاوه ﮐﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﺒﺎر ﮐﺮدﻧﯽ ﺑﻪوهی دهﺳﺘﯽ ھﻪﺑﻮوه ﻟﻪو ﮐﺎره ﺗﯿﺮۆراﻧﻪدا ﮐـﻪ ﻣـﻦ ﭘﺸﺘﺮ ﺋﺎﻣﺎژهم ﺑﯚ ﮐﺮدن ،ﺑﻪ ھﯚﮐﺎری ﺑﻪ ﮕﻪوه ،داﺧﺮاوه. ﻣﻪرج ﻟﻪ .62ﻣﻦ ھﯚﮐﺎر دهﺑﯿﻨﻢ ﮐﻪ و ام ﻟﺪهﮐﺎت ﻧﻮﻗﺘﻪ ﻟﻪﺳﻪر ووﺷﻪ ی ) 29و (30ی ﯾﺎﺳـﺎی ( ﺑـﻪ ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿﻪ ﺑﯚ دهرﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪ )وه رﮔ: )وه رﮔ:ﭼﻮوﻧﻪوهی ﺑﯚ ﮐﻮردﺳﺘﺎن( ﺋﻪﻧﺠﺎم ﮐﺎن ،ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺋﻪ ﺳﻪر داوه ..ﺗﻪوﺳﯿﯿﻪ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻪﮐﺎن ﺋﻪوه دهدهن ﺑﻪ دهﺳﺘﻪوه ﮐﻪ ﺋﯿﺠﺘﯿﮫﺎد ﺑﮑﺮێ ﻟﻪ ﮐﺮێ ﺋﻪﻧﺠـﺎم ﺑـﺪرێ. ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ دواڕۆژ و ،ﻟﻪ م ﺣﺎﻪ ﮐﺎرهﮐﻪ ﻟﻪ ﮔـﻪڵ و ھﻪڕهﺷﻪﯾﻪ داوای ﺑﻪ ﮕﻪ ﻟﻪم ﺋﯿﺠﺘﯿﮫﺎد ﮐﺮدﻧﻪدا ده ﺑ ﺑﻪ .ﺋـﻪﮔـﻪر ﻣـﻪﺗﺮﺳـﯽ ﺋـﻪم ﺟـﯚره ﮐﺎراﻧـﻪ ھـﻪﺑـﻮو ،ﺑـﻪ ـﺎم ﺳـﻨﻮوردار ﺑـﻮو ،ﺑـﻪ ـﺎم ر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وـﻪت ﺑـﻪ ﯽ ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ ھﻪﺑﻮو ﮐﻪ ﮐﺎری ﺗﯿﺮۆر ھﻪڕهﺷﻪ ده ﻣﻪرﺟﻪﮐﺎﻧﯽ دهرﮐﺮدن ھﺎﺗﯚﺗﻪدی. ( وهرﮔــﺮﯾﻦ ،ﻟﯿﮋﻧــﻪی ﻗــﻪزاﯾــﯽ : ﯾــﻪﮐــﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻓــﻪرهج )ﺳــﻪ .63ﺑــﯚ ﺋــﻪوه ﮐــﻪی ﺧﯚﯾــﺪا زۆر ﭼﯚﺗـﻪوه ﺑــﯚ دواوه ،ﺑــﻪ ﺗــﻪ ( ﻟــﻪ ) ﻧﮕﯽ ووﺗﺎرهﮐﺎﻧﯿﯿـﻪﺗـﯽ ﮐـﻪ ﻟـﻪ ) .(1984ﻟﻪو ﺷﺘﺎﻧﻪی زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪ وهﮐﺎﻧﺪا داووﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﻪروﯾﺞ .ﺋﻪو وﺗﻨﺎﻧﻪوه ھﺎﺗﻮون ﮐﻪ ﻟﻪ )(1989دا ﺑــﯚ ﺋــﻪ ﺋــﻪﻣــﺪاﻧﯽ ﺋﯿﺨــﻮان ﻣﺴــﻠﻤﯿﻦ ﺑــﻮوه ﻟــﻪ ھــﻪﺷــﺘﺎﮐﺎﻧﺪا .ﻟــﻪ )(1990دا ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﻪ ﺒﮋﺮراوه و ﺑﯚﺗﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺷـﻮرا .ﻟـﻪ دهوروﺑـﻪ ﺳــﻪ وهی ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼم ﻟﻪ )/10ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﯾﻪﮐـﻪﻣـﯽ(2001/دا ﺳﻪ داﺑﻤﻪ زرﺖ و ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯿﯿﻪوه ﺑﺒﺘﻪ ﺳﻪرۆﮐﯽ. وهﮐﻪدا ﺑﻪم ﺟﯚره .64ﻟﻪ ﻧﯿﻮان ﺋﻪو ﺑﻪ ﮕﺎﻧﻪی ھﻪن ﺋﻪواﻧﻪﯾﻪ ﮐﻪ ﻟﻪ ھﺎﺗﻮون: ﯽ دهﻧﮕﯿ ـﯽ ووﺗــﺎرهﮐــﺎﻧﯽ ﺷــﮑﺎت ﮐــﻪرهﮐــﻪ ھــﻪن ﮐــﻪ ﺗﯿﺎﯾﺎﻧــﺪا زﻧﺠﯿــﺮهﯾــﻪ ﻗﯿﻨﻪوه دهدهن .ﺗﻪرﺟـﻪﻣـﻪی ﺋـﻪو ﺧﯚﮐﻮژی ھﺎﻧﺪهدهن و ،واﻧﻪی ﺟﻪ و ووﺗﺎراﻧﻪی ﻟﻪ دادﮔﺎ ﺧﺮاﯾﻪ ﺑﻪردهﺳﺖ و ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﮐﻪ دهﻧﮕﯽ ﺧﯚﯾﯿﻦ .ھﻪ ھﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ دروﺳﺖ ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼﻣﻦ. ﺑـﻪ ( ﻟﻪﺑـﻪر ڕۆﺷـﻨﺎﯾﯽ ﺋـﻪو ﺑـﻪ ﮕﺎﻧـﻪوه ﺋـﻪ .65ﻟﯿﮋﻧﻪی ﻗﻪزاﯾﯽ ) ﺗﻪڕﯾﻒ" ﻟﻪ ﻗﻪ ﻪم دهدات و ،دوای ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﺳﻪرﺑﺎزه " ﺋـﻪﻧﺠـﺎﻣﯽ ﺑـﺪهن .ﻣـﻦ دهﺑﯿـﻨﻢ ﺋـﻪو ﮐﺮان ﮐﺎری ﺧﯚ ﮐﻮژﯾﺎن ﺋﻪﻧﺠﺎم داوه ،ﯾـﺎن ھـﻪ ھـﺎﺗﻦ ﺑﻪ ﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪرهو ﺋﻪو ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﻪ دهﭼﻦ .ﺋﻪو ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﻪش دواﯾﯿﺘﺮ ﺑﻪ . ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﻮﯾﺪ و ﺋﻪ ﺑــﻪردهم دادﮔــﺎی ﯾــﻪ ﮐــﻪی ﺳــﻮﯾﺪ ﯾــﻪﮐــﻪم ﺟــﺎر وه .66 ﻟــﻪ )/12ﻣﺎﯾﺴــﯽ(2005/دا )ﺑﺎﺑــﻪﺗــﯽ ژﻣــﺎره ب " .(04-2965دوای ﺷــﮑﺎت ﮐﻪی ﻟﻪ )/3ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯽ(2005/دا )ب (05-3687دهرﮐـﺮد .ﺑـﻪ ﮕـﻪ ﮐﺮدﻧﻪوه ھﻪﺑﻮو ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﻪوهی ﺋﻪو دوو ﺗﯚﻣﻪﺗﺒﺎره ﻟﻪ ﻧﻮان ﺋﻪو ﮐﺎراﻧـﻪی ﮐﺮدووﯾﺎﻧـﻪ ﻧـﺎردﻧﯽ ﭘـﺎره ﺑـﻮوه ﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼم .دادﮔﺎﮐﻪ ﻟﻪ ﻻﭘﻪڕه )(49ی ﺣﻮﮐﻤﻪﮐﻪﯾﺪا ﺋﻪوهی دا ﺑـﻪ دهﺳـﺘﻪوه ﮐﻪ )) (........وه رﮔ :ووﺷﻪﮐﺎن ﺑﻪ ﺳﻮﯾﺪﯾﻦ و ﺑﺎﺳـﯽ ﺋـﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴـﻼم و ﺋـﻪﻧﺴﺎروﻟﺴـﻮﻧﻨﻪ دهﮐﺎت( .ﺣﻮﮐﻤﻪﮐﻪی دادﮔﺎ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟﻪ ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﺑﯚ ﺋﻪوی ﺗﺮﯾﺎن. ﺷـــﺎری )(2006 .67ﻟـــﻪ ﻣـــﻪﺳـــﻪﻟـــﻪی ﺣـــﻮﮐﻤﯽ ﻟﻮﻗﻤﺎﻧـــﺪا ﻟـــﻪ ﺋﯚﺑﻪرﻻﻧﺪﺳﮕﺮﯾﺨﺖ ﻣﯿﻨﺸﻦ ﺑﻪ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﮐﺮدن ﺑﯚ ﻣﺎوهی ﺣﻪوت ﺳﺎڵ ﺣﻮﮐﻢ درا ﻟﻪﺑـﻪر ﺋـﻪوهی ش ﮐـﻪ ﻗﺴـﻪی ﻟـﻪﺑـﺎرهﯾـﻪوه دهﮐـﺮا رهﮐﯽ ﺑـﻮو .ﺋـﻪ ﺳﻪر ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼم ﺑﻮو. ی ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴـﻼم ﺑـﻮوه. .68دژاﯾﻪﺗﯿﯿﻪک ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه ﺧــﯚی وﺗﻮوﯾــﻪﺗــﯽ ﮐــﻪ ﺳــﻪرۆﮐﺎﯾــﻪﺗــﯽ ﺋــﻪو ﺋــﻪو ﮐﺎﺗــﻪ ﺗــﻪواو ﺑــﻮوه ﮐــﻪ ﻟــﻪ ﻋــﺮاق ﻟــﻪ ﺋـﻪو ﺑـﯚ ﻣـﺎوهﯾـﻪﮐـﯽ دواﯾﯿﺘـﺮﯾﺶ ﮐﺎن ده )/17ﻣﺎﯾﺴﯽ (2002/دهرﭼﻮوه .ﺑﻪ ( ده ﺋﻪرﮐﯽ ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯽ ھﻪر ﻣﺎوه .ﻟﮋهﻧﻪی ﻗﻪزاﯾﯽ ) ی ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪرۆک ﺑﻮوه .ﭘـﻪﯾـﻮهﻧﺪﯾﯿـﻪ ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﯿـﻪﮐـﺎﻧﯽ و ﺑﻪوه ﻧﺎﮐﺎت ﺑﺰاﻧﺮێ ﮐﻪ
و ﻻﯾـﻪﻧﮕـﺮهﮐﺎﻧﯿـﺪا ڕؤﻟـﯽ ڕاﺳـﺘﻪﻗﯿﻨـﻪی ھـﻪﺑـﻮوه ) .ﻧﻤﻨـﺪه( ﻧﻔﻮزهﮐﻪی ﺑﻪﺳﻪر ﺋﻪ ﺑﻪردهوام ﭘـﻪﯾـﻮهﻧـﺪی ﻟـﻪ ﮔـﻪڵ ﺋـﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴـﻼم ﯾـﺎن ﺋـﻪ و ﺑﺎﺎﻧـﻪی ھـﻪﺑـﻮوه ﮐـﻪ ﻟـﻪو ده وه ش ﮐﺮدﻧﯽ ﺑﻪ ﮕﻪﮐﺎن ﻣﻨـﯿﺶ ھـﺎوڕام ﮐـﻪ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪﺗﻪوه. ھﻪﺑﻮوه. ﯾــﻪ ﮐــﻪ دووﺑــﺎره ﺑــﻪردهوام ده ﺑــﺖ و ده .69 ( ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی رهﮐﻪش )وه رﮔ: "ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼم /ﺑﺎﻪﮐﺎﻧﯽ/ﺟﯿﺎﺑﻮوه ﺑﻪ ﺗﯚڕی اﻟﻘﺎﻋﯿﺪهوه ھﻪﯾﻪ .ﻟﻪ ﺑﻪ ﮕﻪﮐﺎﻧﺪا ده : ﮐﻪﯾﺪا "ﻟﻪ ووﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﻪوه" زاﻧﯿﺎری داوه ﮐﻪ ﺋﺎﻣﺎده ﻟﻪو ﺋﯿﻔﺎدهﮐﺎﻧﯿﺪا و ﻟﻪ ﺳﻪرۆﮐﻪﮐﺎﻧﯽ اﻟﻘﺎﻋﯿﺪه ی ﺋﻮﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦ ﻻدن و ھﻪ ﻻی ﺧﯚﯾـﻪوه ﺑـﻪ دﺣـﯽ ﺋـﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴـﻼﻣﯽ ﮐـﺮدووه ﺑﻦ ﻻدن ﻟﻪﺑﻪ ﺑﻦ ﻻدن/اﻟﻘﺎﻋﯿﺪه. ڕووﻧﯽ ﺋﻪو ﺋﯿﻨﺘﯿﺒﺎﻋﻪی داوه ﮐﻪ رﮐـﺮد ﻟﯿﮋﻧﻪی ﮔﻪﻣﺎرۆی ﺳﻪر ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوهﮐﺎن ﻟـﻪ )/24ﺷـﻮﺑﺎﺗﯽ(2003/ھﺎوﮐـﺎری داﯾﻪ ﮐﻪ ﺑﻪوه ﻟﻪﻗﻪ ﻪم ده ﮐﻪ ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼم ﻟﻪ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋﻪ اﻟﻘﺎﻋﯿﺪه دهﮐﻪن. ﮕـﻪﮐـﺎن ﻟﻪ ﮐﻮرﺗﻪی ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﻪﮐﻪﯾﺪا و ﺑﻪ .70ﻣﻦ وا ﺳﻪﯾﺮ دهﮐﻪم ﮐﻪ ﺋﻪ و ﺧﺎﻪی داﭘﯚﺷﯿﻮوه. رﭼـﺎوه ﮐـﺮدووه ﮐـﻪ ﮐـﻪ ﮐﻪ ی ﺧﯚﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﯚ ھﻪ ﻟﻪ .71 وروﭘـﺎ ڕهﻧﮕـﻪ ﺑﺒﺘـﻪ ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪک ﺑـﯚ داﻣـﻪزراﻧـﺪﻧﯽ ﺋـﻪو ﺟـﯚره ﮔﺮوﭘﺎﻧـﻪی ﮐـﻪ ده ﺎﻧﻪوه ھﻪﯾﻪ .ﻟﻪ ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺸﺪا ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﺎﺑـﻪت ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋـﻪوه ھـﻪﯾـﻪ ﮐـﻪ ﮐـﺎری ﭘﻪﯾﻮه ﻻﭘــﻪڕه )(78ی م ﺑــﻪﺷــﻪی ﺟﯿﮫﺎﻧــﺪا ﮐــﺮاوه. ﺗﻮﻧــﺪوﺗﯿﮋی ﻟــﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪ ﮐﻪﯾﺪا "ﻟﻪ ووﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﻪوه" ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﻪک دهﮐﺎت ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﯾﻪ ﮐـﻪ ﺋﺎﻣﯚژﮔـﺎری ﮐـﺮدووه ﮐـﻪ ﺑﻨـﻪ ﺋـﻪوروﭘـﺎ ھـﻪوڵ ﺑـﺪهن ﻣﻪرﮐﻪزﯾﯿﻪﮐـﺎﻧﯽ ﺧـﻪ ﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪوێ ﺑﮑﻪن .ﻗﺴﻪﮐﺎن ﭘﻪﻧﺎﺑﻪره ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪوه ھـﻪﺑـﻮوه .ﮔـﻪوره ﺋـﻪﻧـﺪاﻣﺎﻧﯽ اﻟﻘﺎﻋﯿـﺪه ﭼـﻪﻧـﺪﯾﻦ ﺟـﺎر ،ﻟﻪواﻧﻪ ﻧﻪروﯾﺞ. ھﻪڕهﺷﻪﯾﺎن ﻟﻪ ھﺎﺗﻮون ڕۆﺷﻨﺎﯾﯽ دهﺧﻪﻧـﻪ ﺳـﻪر ﮐﻪ .72ﺋﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻧـﺪوﺗﯿﮋی واﻧﻪ ﺋـﻪو داواﯾـﻪی ﺋـﻪﯾﻤـﻪن زهواھﯿﺮﯾﯿـﻪ ﮐـﻪ ده .ﯾﻪ ﺋﻪم ﻗﻪزﯾﯿﻪ ﺑﮑﻪن ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﻧﻪروﯾﺞ .ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪ ﺣﻮﮐﻤﻪﮐﻪی ﻟﻮﻗﻤﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻮوه و ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻟﻪوێ ﺑـﻮوه ﮐـﻪ ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼم ﻟﻪ )ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯽ(2001/دا داﻣﻪزراوه .زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﮐﯽ ﺗﺮ ﺋﻪوهﯾـﻪ ﮐـﻪ ﺋـﻪﺑـﻮ وه وهﺳـﺘﺎوه ﺑـﯚ ﺳـﻪر ﺧـﻪ ﻣﻮﺳﻌﻪﺑﯽ زهرﻗـﺎوی ﮐـﻪ ﻟـﻪ ﯾــﻪک ﺳــﻪرﭼــﺎوه ﺋــﻪو وــﻪﺗــﯽ ﻟــﻪ ﻋﺮاﻗــﺪا و ،ﺑــﻪ ﮕــﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ھﻪﺑﻮوه ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼﻣﻪوه .زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﮐـﯽ ﺗـﺮ ﻟـﻪ ﺣﻮﮐﻤـﻪﮐـﻪی ﻟﻮﻗﻤـﺎن ده زه رﻗﺎوی دوای داﮔﯿﺮ ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻣﺎوهﯾﻪک ﻟـﻪ ﻧﺎوﭼـﻪﮐـﺎﻧﯽ ﺋـﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴـﻼم ﺑـﻮوه. . وه ﺗﻪوﺛﯿﻖ ﮐﺮاوه ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﺋﯿﻔﺎده ﺋﺎﻣﺎده ﮐﺮدﻧﻪﮐﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪ ﻻﯾﻪ ﯾـﻪ رﻗـﺎوی ﻟـﻪ ﺑﺎﺑـﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﮕﻪم ھﻪﯾﻪ ﺋﻪو ﻟﻪ ﻣﺎوه ﻋﻪرهﺑﯿﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ﻟﻪ )ﺣﻮزهﯾﺮاﻧﯽ(2006/دا ﺑﺎﺳﯽ دهﮐﺎت و ده ری ) (800ﮐﺎری ﺧﯚ ﮐﻮژی ﺑﻮوه. ﺳﺎﺪا ﻧﻪﺧﺸﻪ وﺗﻨﻪﮐﺎﻧﯽ و ﺑﺎﺑﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺟﯿﺎوازهﮐﺎن .73ﻣﻦ ﺋﻪوش زﯾﺎد دهﮐﻪم ﮐﻪ ﺑﯚﺗـﻪ ﺑـﻮﻗﯽ ﮔﺮوﭘـﻪ ﮐﺎﻧـﺪا ووﺗـﺎری داوه ﺑـﻪ ﺟ و ،ﮐﻪ ﻧﺎﻪ ﻧـﻮده وـﻪﺗﯿـﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪﮐﺎن ﮐﻪ ﻣﻮﺗﻪﺗﻪڕﯾﻔﻦ و ﻓﮑﺮهﯾﻪﮐﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﺎن ھﻪﯾﻪ. ده ﺗﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪارهﮐﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﻪ .74ﺑﻪ ڕهﺧﻨــﻪﮔــﺮن ،ﭼﻮﻧﮑــﻪ ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪاﯾــﻪ ﺷــﻤﻮﻟﯽ ﺑــﻮو ﺋــﻪو ﺳــﻪرﭼﺎواﻧــﻪ ﺑــﻪھــﻪ ﻧﻪﺗﻮاﻧﺮا ﻟـﻪ ( .ﺑﻪردهوام ده : ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴﻼم و ﺷﮑﺎت ﮐﻪرهﮐﺶ دهﮐﺎت )وه .ﻟﻪوﻧـﻪی ﮐـﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﺳﻪﯾﺮ ﮐﺮدﻧﯽ ﺷﮑﺎﺗﻪدا ھﻪﻣﻮو ﺳﻪرﭼﺎوهﮐﺎن ﺑﻪ ﺑﺎﺷﯽ ھﻪ ﺴﻪ ﮔﺮﻧﮕﯿﯿــﺎن ھــﻪﺑــﻮو ﺑــﯚ ﺗــﺎوﺗﯚ ﮐﺮدﻧــﻪﮐــﻪ ﺋــﻪو "ﮐﯚﻣــﻪ ــﻪ ﺳــﻪرﭼﺎواﻧــﻪی زاﻧﯿــﺎری ﺑــﻮون ،ﮐــﻪ ﻟــﻪ وه و ،ﺋﺎﻣﺎژرﯾﺎن ﺑﯚ ھﻪﻣـﺎن ر ﯾﻪﮐﻪﯾﺎن ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻮون ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻪ ﻣﺎوهﯾﻪ ﺋﯿﺘﯿﺠﺎه دهﮐﺮد. ر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت ﺑﻪم ﺟﯚره ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ .75 ﮐﻮرت دهﮐﺎﺗﻪوه: ی ﮐﻪ ﺷﮑﺎت ﮐﻪرهﮐﻪ دوای ﺗﺎوﺗﻮێ ﮐﺮدﻧﯽ ﺷﮑﺎﺗﻪﮐﻪ ﮔﻪﯾﺸﺘﻮون ﺑﻪ ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﮐﺎری ﺗﯿﺮۆر و ﺗﯚڕی ﺗﯿﺮۆردا ھﻪﯾﻪ و ،ﻣﺎﻧﻪوهی ﻟﻪ ﻧﻪروﯾﺞ ده ﺑﺘﻪ ھﯚﯾﻪک ﺑﯚ زﯾﺎد ﺑﻮوﻧﯽ ھﻪڕهﺷﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت .ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت ﺑﻪ
ﺑﻮوﻧﯽ ﺷﮑﺎت ﮐﻪرهﮐﻪ دهﮐﻪو ﺘﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪوه ﺑﻪوهی ﮐﻪ ﺋﻪو زﻧﺠﯿﺮهﯾﻪک ﮐﺎری ﺗﯿﺮۆر ﺋﺎڕاﺳﺘﻪی ﻧﻪروﯾﺞ ﺑﮑﺎت .ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﺋﻪو دهرﮔﺎﯾﻪش داﺑﺨﺮێ ﮐﻪ ﺧﯚی ﯾﺎن ﻟﻪ ﮐﺎن وه ﮐﺎری ﺗﯿﺮۆر ﻟﻪ ﻧﻪروﯾﺞ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﺑﻪرژهوه ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪات. وه دهدهم ﮐﻪ ﻣﻪرﺟﻪﮐﺎن ﻟﻪ ڕﺳﺘﻪی ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﮐﻪ وهرﮔﯿﺮاوه وورد ﻧﯿﻦ .ﻟﻪ وﺪا .76 ﮐﻪم ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ﻣﻪرﺟﯽ ﺑﻪ ﮕﻪﮐﺎن ﺗﻮاﻧﺎﯾﻪﮐﯽ ﻧﺰم ﻧﯿﺸﺎن دراوه .ﻣﻦ ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوه هدا ھـﺎﺗﻮوه ووﺗﻢ .ﻣﻦ ﺗﻪﺋﮑﯿﺪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه دهﮐﻪﻣﻪوه ﮐﻪ ﺋﻪوهی ﻟﻪ وه ﺗـﺎوﺗﯚ ﮕـﻪﮐﺎﻧﯿـﺎن ھـﻪ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻗﻪزﯾﯿﻪ ﺳﺎدهﮐﺎن ده ﺑ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﮐﻪﯾﻦ ﻧﻪک ﯾﻪک ﺗﻪوﺳﯿﯿﻪی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪ ﺳﺎداﻧﻪ. ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت ﮐﻪ ﮐﺎری ﺗﯿـﺮۆر ﺑـﻪراﻣﺒـﻪر ﺑـﻪ .77ﻣﻦ ده ﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮهوه .ﺗـﺎ ﺋـﻪو ﮐـﺎره ﺑﮑـﺎت ﻧﻪروﯾﺞ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪات ،ﺟﺎ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺧﯚﯾﻪوه ،ﯾﺎن ﻟﻪ ﺧـﺎوهن ﻟﻪ م ووﺎﺗﻪ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ داراﯾﯽ دهوێ .ده ﺑ ﺋﻪو ﺗﺮﺳـﻪ ﺑـﻪھـﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪﺗﯽ ﻧﻪروﯾﺠﻪوه ھﻪﯾﻪ. ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ دهرهوه ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ :ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن. .78ﻣﻦ دوای ﺋﻪوه ھﺎﺗﻮوﻣﻪﺗﻪ ﺳـﻪر ﺋـﻪو ڕاﯾـﻪی ﮐـﻪ ڕاﺳـﺖ ﻧﯿﯿـﻪ ﺋـﻪﮔـﻪ ﻧﻤﻨﺪه ﺋﯿﺠﺮاﺋﺎﺗﻪ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ "ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت" ﻟﻪ ﺣﺎﻪ .ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪوهی ﮐﺎرداﻧﻪوه ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻟﻪ ﺳـﻪر دهرﮐـﺮدن ،وه ﺑﻪﮐﺎرﻧﻪ وه. .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﮐﺮا ،ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪﮐﻪ .79ھﻪ ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪن ـ ﺑﻪﻧﺪی )(8ی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋﻪوروﭘﺎﯾﯽ ﺳـﻪﺑـﺎرهت ﺑـﻪوهی ﮐـﻪ ﻣﺎددهی ) 29و (30ی ﯾﺎﺳﺎی ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪﮐﺎن ﺗﻪوﺳﯿﯿﻪ ﮔـﻪر "ﻣـﻪﺳـﻪﻟـﻪﮐـﻪ ﺗﺮﺳـﻨﺎک ﺑـﻮو وهک ( ده ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﺋﻪم ﺑﯿﺎﻧﯿﯿـﻪ )وه رﮔ ـ: ﻧﺎوهڕۆﮐﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﻪی و ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺑﻪ ده وﻪﺗﻪوه ،ﺋﻪوه ﺋﺠﺮاﺋـﺎﺗﯽ )ﻏـﻪﯾـﺮ ﻣﺘﮑـﺎﻓﯽء( ﮐـﺎر ﮐﻪﺷﯽ" .ﺋﻪم ﺗﻪﺳﯿﯿﻪ ﯾﺎﺳـﺎﯾﯿﻪ ﻧـﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﺑﭽـﻪ ﺳـﻨﺮﺖ دهﮐﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪﮐﻪ ﻟﻪ ﺣﺎﻪﺗﯽ زهرورهﺗﯽ دهرﮐﺮدﻧﯽ ﻟﻪﺑﻪر ﺧﺎﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪت. ﮐــﻪی ﺣﻤﺎﯾــﻪ ﺑــﻪردهم ﺋــﻪوه .80ﺋــﻪوه وهی ﻣـﻮو ﮐـﻪ ﺑﻪﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋﻪوروﭘﺎﯾﯽ/ﺑﻪﻧﺪی ) (8ﮐﻪ ده .ﻟﻪ ﺑﻪﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﮕﻪﻧﺎﻣﻪی ﻧﻪﺗـﻪوه ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪ ھﻪﯾﻪ ﻣـﯽ ﺋـﻪو ﺑـﻪﻧـﺪهدا وه ھﺎﺗﻮوه .ﺑﺎﺎم ﻟﻪ ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘﻪﯾـﻮهﻧـﺪی ﺑـﻪ ﺑـﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿـﻪﮐـﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮوه ﮐﻪ دهﺗﻮاﻧﺮێ ھﻪ ﮐﯚﻣﻪ ﮕﻪﯾﻪﮐﯽ دﯾﻮﻣﮑﺮاﯾﻪﺗﯿﯿﻪوه ھﻪﯾﻪ ،ﻟﻪواﻧﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺋـﻪو ده وـﻪﺗـﻪ و ﺋـﻪﻣـﺎﻧﯽ ،ﻣﻦ ﮔﻮﻣﺎﻧﻢ ﻟﻪوهدا ﻧﯿﯿـﻪ ڕاﻧﻪ دهزﮔﺎ ڕهﺳﻤﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ.ﺑﻪ ﻟــﻪ ﮐــﻪ ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿــﻪﮐــﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣــﻪ ــﻪﮔــﻪی ﻧــﻪروﯾــﺞ ﻟــﻪم ﻣــﻪﺳــﻪﻟــﻪی دهرﮐﺮدﻧــﻪ ﮐﻪی ﮐﻪﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿﻪ ﮐﻪ دهرﮐﺮدﻧﻪﮐﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﻧﻪ درﺖ .ﺳـﻪﺑـﺎرهت ﺑـﻪ ﺑﻪرژهوه وه ھﯿﭻ ﻣﺎﻧﺎﯾﻪﮐﯽ ﻧﯿﯿﻪ ﻧﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺋﻪ ﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ دهرﮐﺮدﻧﻪﮐﻪ ﺑﻪ ھﯚی ﮐﻪﯾﻦ. ﺑﻪ ﮐﺎن .81ﻣﺎددهی ) /204ﺑﮔﻪی ژﻣﺎره (1ـ ﺑﻪ ﮕﻪ ش ﺑـﻪ ﮐﻪی ﺧﯚی ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋـﻪو ﺑـﻪ ﮕﺎﻧـﻪوه داوه ﮐـﻪ وادﯾﺎره .ﺗﺎ ڕادهﯾﻪک ﻗﺴﻪ ﻟﻪوه ﮐﺮاوه ﮐﻪ ﺑﻪ ﮕﻪی ﺗﺮ ﻟـﻪ ﺳـﻪرﭼـﺎوهی ﮐـﺮاوهوه دهدهم ﮐﻪ ﺋﻪو ﺳﻪرﭼﺎواﻧﻪ ﺗﺎوﺗﯚ .ﻣﻦ ﺋﻪ ﮐﻪ ﮐﻪن. ﺑﻪ ﮐﺮدﻧﻪﮐﻪ ک دادﮔﺎﮐـﺎﻧﯽ ﺗـﺮ ﭘﺸـﺖ ﺑـﻪو ﺑـﻪ ﮕﺎﻧــﻪ .82ﺳـﻪﺑـﺎرهت ﺑـﻪ ﺑـﻪ ﮕـﻪ .ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪی ﺋـﻪو ﺑـﻪ ﮕﺎﻧـﻪﯾـﻪ ﮐـﻪ دهﺑﻪ و ﺳﻪرﭼﺎوه ﮐﺮاواﻧﻪی ﮐﻪی ﮐﺮدووه.ﺑﻪ ﮐﯚی ﮐﺮدووﻧﻪﺗﻪوه .ﺋﻪﻣﻪش دراوون دادﮔﺎ ﺑﻪ ﺑﻪ ﮕﻪ ﺣﺪﺳﺎﺑﯿﺎن دهﮐﺎت ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺋﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ وهی ﺧـﯚی ﮐﻪی ﺧﯚی ﺑﻪ ﺗﻪ ﻣﺎﻧﺎی واﯾﻪ ﮐﻪ ﮐـﻪی ﺧـﯚی وهوه ﮐﻪ ﺑﻪ ﮕـﻪﮐـﺎن ﮐـﺎﻓﯽ ﻧـﯿﻦ ﮐـﻪ ﺋﯿـﺪاره ﺑﺒﻪ ﺳﺘﺘﻪوه ﺑﻪ ﻟﻪﺳﻪر داڕﺷﺘﻮوه .ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪم ﭘﺮﺳﯿﺎره ،ﻣﻦ ﺋﻪم ﺳﻨﻮورهم ھﻪﯾﻪ: ﺑـﻪ ﺳـ ﺘ ﺑـﻪ ﻟﻪﻓﯚن ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮوه .83ﻟﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪﮐﺪا ﮐﻪ ﺣـــﻮﮐﻤﯽ )ڕ ت (1987ﻻﭘـــﻪڕه ) (612ﮐـــﻪ ده ــ ـ ﺋـــﻪو ﺑـــﻪ ﮕـــﻪی ﺑـــﯚ ﺋﯿﺴـــﭙﺎت ﮐﺮدﻧـــﯽ دادﮔـﺎ ﺳـﻪﺣـﺐ ﮐـﺮاوهﺗـﻪوه ﺑـﻪ ﺳﻪرﺑﻪ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪ ﻣﺴـﯚﮔﻪر ﻧـﻪﺑـﻮو .ﻟـﻪﺑـﻪر ﺋـﻪوهی ده وـﻪت ﻣﺎددهی )/204ژﻣﺎره .(1 ﺗﯿﻘـﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺋﻪوهی ھﻪﺑﻮاﯾﻪ ﮐﻪ زاﻧﯿﺎری ﻻی ﺧﯚی ﮔـﻞ ﺑﺪاﺗـﻪوه ،وهﮐـﻮ ﺳـﻪره
ﻟـﻪﻓﯚﻧـﻪﮐـﻪی ﻧﺎﻓـﺬ دهﺑﻮو ﺋﻪو ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺷﻪﺧﺴﯿﯿﻪ ﺑﯿﺒﺮداﯾﻪﺗﻪوه ﮐﻪ ﻟﻪﻓﯚن ﻧﻪده ﺗﻮا ﻧﺮا ﺑﺨﺮﺘﻪ ﻣـﻪﯾـﺪاﻧﯽ ﻧﯿﯿﻪ .ﻟﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪدا ﮔﻪره ﻋﻪﻣﻪﻟﯿﯿﻪوه ﺑ ﻣﻮاﻓﻪﻗﻪﺗﯽ دادﮔﺎ و ،دهﺗﻮاﻧﺮا ﺷﮑﺎت ﺑﻪرز ﺑﮑﺮاﯾﻪﺗﻪوه ﺑـﯚ ﻟﯿﮋﻧـﻪی ﮐـﯚﻧﺘﺮۆڵ و ﻟﯿﮋﻧﻪی ﺋﻪﻣﻨﯽ .ﻗﻪزﯾﯿﻪﮐﻪ ﺷﮑﺎت ﻟﻪﺳـﻪر ﮐﺮاﯾـﻪوه ﻻی ﻟﯿﮋﻧـﻪی ﻣـﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋﻪوروﭘﺎﯾﯿﻪوه .ﺷﮑﺎﺗﻪﮐﻪ ڕهت ﮐﺮاﯾﻪوه و ،ﺑﻪ ﮕﻪش ﺑﯚ ﺋﻪوه ﻟﻪ ﺑﻪﻧﺪی ) /8ﺑﮔﻪی (2ی ﺑﻪ ﮕﻪﻧﺎﻣﻪی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋﻪوروﭘﺎﯾﯽ دۆزراﯾﻪوه. .84ﺋﺎﻣﺎژه دهﮐﻪم ﺑﯚ )ڕ ت ، 2006 .ﻻﭘﻪڕه (1300ﮐﻪ ﺑﺎﺳﯽ ﺋﻪوه دهﮐﺎت ﮐﻪ وهزارهت ڕهﻓـﺰی ﺋﻪو ﺑﻪ ﮕﺎﻧﻪ ﮐﺎﻧﯽ ﮐﺮدووه و ﻧﻪ ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﺋﻪ .ﺑواﻧـﻪ ﻣـﺎددهی )/204ژﻣـﺎره /2ﺑﮔـﻪی (1ی ﯾﺎﺳـﺎی ﮐـﺎری دهﺳـﺘﻪی ﯾﺎﺳـﺎﯾﯽ ﮐﻪ ی دووهﻣﯽ ھﻪﻣﺎن ﺋـﻪو ﻣـﺎدده ﯾﺎﺳـﺎﯾﯿﻪ ﺗﻪﻋﻦ .ﺑﻪ ﺎم ﺋﻪو ﮐﺎره ﻟﻪ ﻻﯾﻪن دادﮔﺎوه ﺑﻪ دهﮐﺮا. رﮐﺮدﻧـﯽ ﻧـﻪﺟﻤـﻪدی ی( ی )(8ی ﻣﺎﻓﯽ ﺋﻮروﭘـﺎﯾﯽ ) .85ﺑﻪ وـﻪ ت دﺘـﻪ ﮐﻪی .ﺑـﻪ ﻓﻪرهج ﮐﺎر دهﮐﺎﺗﻪ ﺳﻪ ﭘﺸﻪوه ) . .....وه رﮔ :ﺋﻪم ﺑﻪﻧﺪه ﺑﻪ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿﻪ .ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺗﻪرﺟﻪﻣﻪی ﺑﮑﻪم(. ﻟﻪو ﺟﯚره ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﻟﻪ دادﮔـﺎ ﺗـﺎوﺗﻮێ ﺑﮑـﺮێ ﭼﻮﻧﮑـﻪ ﺑـﻪ ﮕـﻪ .86 ﮐﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻦ ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ده وﻪﺗﻪوه .ﻟﻪﺑﻪر ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮔﻪرهﻧﺘﯿﯿﻪ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻪﮐﺎن ﮐﻪ ﻟﻪم وه زﯾﺎﺗﺮ ﻣﻪرﺟﻪﮐﺎﻧﯽ ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪی ﻣـﺎﻓﯽ ﻣـﺮۆڤ ﻟـﻪ ﻻﯾـﻪن ﺣﻮﮐﻤﻪدا دهردهﮐﻪ . ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻗﻪزاوه ﺑﻪرﺟﻪﺳﺘﻪ ( ﺗـﻪﺳـﺪﯾﻖ .87دوای ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻣﻦ ھﺎﺗﻮوﻣﻪﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﺣﻮﮐﻤﯽ دادﮔﺎی ) . .88ﺗﻪﮐﺎﻟﯿﻔﯽ ﻗﻪزﯾﯿﻪﮐﻪ ﻧﻪﺟﻤﻪدﯾﻦ ﺋﺎزاد ﮐﺮا ﻟﻪوهی ﭘﺎرهی ﻗﻪزا ﺑﺪات .ﻣﻪﺳﻪﻟـﻪﮐـﻪ ھﺎﺗﯚﺗـﻪ دادﮔـﺎ ﺑـﯚ ﺋـﻪوهی ﺗـﺎوﺗﻮێ .دهﮐﺮێ ﺗﻪﮐﺎﻟﯿﻔﯽ ﻗﻪزﯾﯿﻪﮐﻪ ﻧﻪدرێ ﺑﻪﺳﻪر ﮐﻪﺳﯿﺎﻧﺪا. .89ﻣﻦ دهﻧﮓ دهدهم ﺑﯚ: ﺣﻮﮐﻢ: . ﮐﻪ -ﺗﻪﺳﺪﯾﻖ ده ﮐﻠﻪ – .1ﺣﻮﮐﻤﻪﮐﻪ . .2ﭘﺎرهی ﻗﻪزﯾﯿﻪﮐﻪ ﻧﺎﮐﻪ وﺘﻪ ﺳﻪر ھﯿﭻ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻟﻪ ﺳﻪر دهرهﻧﺠﺎﻣﻪﮐﻪی ﻣﻮاﻓﻘﻢ. .90ﺣﺎﮐﻢ :ﺋﻨﺪهرﺳﻦ روهھﺎ. .91ﺣﺎﮐﻢ: ھﻪروهھﺎ. .92ﺣﺎﮐﻢ :ﮔﻮﺳﮕﺎرد ھﻪروهھﺎ. .93ﺣﺎﮐﻢ :ﻟﻮﻧﺪ م ﺣﻮﮐﻤﻪی دا: .94دوای ده . ﮐﻪ -ﺗﻪﺳﺪﯾﻖ ده ﮐﻪ – .1 .2ﭘﺎرهی ﻗﻪزﯾﯿﻪﮐﻪ ﻧﺎﮐﻪ وﺘﻪ ﺳﻪر ھﯿﭻ ﻻﯾﻪک. ﻣﯚر و ﺋﯿﻤﺰا