Etkili Özgeçmiş ve Ön Yazı Hazırlama T.C. İstanbul Arel Üniversitesi Kariyer Planlama, Uygulama ve Araştırma Merkezi
Eğitim İçeriği Özgeçmiş Kavramı
Özgeçmiş Çeşitleri Özgeçmişte Yer Alan Bölümler Özgeçmişin Şekli
Etkili Bir Özgeçmiş İçin İpuçları Ön Yazı
Özgeçmiş Kavramı O CV, Curriculum Vitae’nin kısaltılmışı olup Latince
kökenlidir ve “özgeçmiş” anlamında kullanılmaktadır. O Özgeçmiş, niteliklerinizin, becerilerinizin, deneyimlerinizin ve başvurduğunuz konu ile ilgili diğer özelliklerinizin, açık ifadeli ve kolay anlaşılan, okuyan kişiyi etkilemeye yönelik bir özetidir. O Başvurduğunuz işe hangi ölçüde, nasıl katkı yapacağınızı ifade eden önemli bir belgedir. O Şirketler hangi adayın mülakata çağrılacağına özgeçmişlerini inceleyerek karar verdiklerinden, özgeçmişiniz işe alınma şansınızı doğrudan etkiler.
Özgeçmiş Çeşitleri O İçindeki bilgilerin nasıl sıralandığına bağlı
olarak özgeçmişler birbirinden farklı şekillerde yazılabilir. O Kronolojik (Zaman Sıralı) Özgeçmiş O Fonksiyonel (İşlevsel) Özgeçmiş O Karma Özgeçmiş
Kronolojik Özgeçmiş O En sık kullanılan özgeçmiş formatıdır. O Önceki işleriniz ve deneyimleriniz tarih
sırasına göre (sondan başlayarak) yazılır. O Bu formatta aday eğitimlerini ve iş tecrübelerini, en son eğitim veya işten başlamak üzere geriye doğru sıralar. Böylece yapılan tüm faaliyetler detaylı bir şekilde tarihleriyle gösterilmiş olunur.
Fonksiyonel Özgeçmiş O Yetkinlikleriniz ve deneyimleriniz başlıklar altında
toplanarak anlatılır. Örneğin ‘Satış’ başlığı altında o zamana dek satışla ilgili olarak tüm yaptıklarınızı sıralarken, ‘Liderlik’ başlığı altında liderlikle ilgili tecrübelerinizi yazmanız gerekir. O Tecrübelerinizi fonksiyonlarına göre ayırdıktan sonra kendi içinde kronolojik olarak sıralamanız da mümkün olabilir. O Bu format özellikle belli düzeyde iş deneyimi olan adaylar tarafından tercih edilmelidir. O Çalışma yaşamına belli bir süre ara verilmiş olunması durumunda da fonksiyonel özgeçmiş yazılması daha uygundur.
Karma Özgeçmiş O İşlevsel ve fonksiyonel özgeçmişlerin bir araya getirildiği
özgeçmiş tipleridir. O Bu formatta hazırlanmış özgeçmişlerde işlevsel özgeçmişin tüm yapısı korunur ve iş deneyimi daha belirgin bir halde sunulur. O İş deneyimi işlevsel özgeçmişe göre daha fazla, kronolojik özgeçmişe göre ise daha az belirgindir. Böylece hem bilgi, beceri ve başarılar daha net olarak ortaya konulabilir; hem de "Bazı bilgiler saklanıyor mu?" endişesi ortadan kaldırılmış olur. O Karma özgeçmişler pek çok açıdan uygun olsa da, halen çoğu işveren kronolojik özgeçmişleri daha kolay takip edilebilir ve anlaşılır olarak değerlendirmektedir.
Özgeçmişte Yer Alan Bölümler İsim ve İletişim Bilgileri Kişisel Bilgiler Eğitim Bilgileri Yabancı Dil Bilgileri İş Deneyimleri Bilgisayar Bilgileri Diğer Eğitim ve Sertifikalar İlgi Alanları
Üye Olunan Kuruluş ve Dernekler Referanslar
İsim ve İletişim Bilgileri O Özgeçmişinizi gönderdiğiniz kişilerin size
kolaylıkla ulaşabilecekleri bir e-posta veya telefon numarası vermeniz önemlidir. O Bu bilgiler genellikle özgeçmişin ilk sayfasında sol üste veya üst-ortaya yazılır. O İsminizi büyük puntolarla yine üst tarafta sola veya ortaya yazabilirsiniz. O Eğer başvurduğunuz pozisyon için fiziksel görünümünüz önem taşıyorsa ya da iş duyurusunda fotoğraflı özgeçmiş istenmiş ise, doğal ifadenizi yansıtan kaliteli ve güncel olan vesikalık bir fotoğrafınızı tercih etmelisiniz.
İsim ve İletişim Bilgileri
Kişisel Bilgiler O Bu bölüme işveren açısından önem taşıyabilecek
kişisel bilgileriniz yazılır. Örneğin; doğum tarihi, doğum yeri, medeni durum, askerlik durumu, sağlık durumu vb. O Ancak bu bilgilerin hepsini değil, iş duyurusundan veya bir başka şekilde, işveren için önem taşıyabileceğini anladığınız bilgileri yazmanız gerekir. O Kişisel bilgilere özgeçmişte, pozisyon için önem derecesine göre yer verilir. Örneğin güvenlik görevlisi ya da manken aranıyorsa bu bilgileri üste yazabilirsiniz. Diğer durumlarda altta yer alabilir.
KiĹ&#x;isel Bilgiler
Eğitim Bilgileri O İş deneyiminiz hiç yoksa veya çok az ise O
O
O O
özgeçmişinize eğitiminizle devam etmeniz uygun olur. İş deneyimi uzun olan kişilerin, önce iş deneyimlerini belirtmelerinde yarar vardır. Çünkü belirli bir süre sonra deneyim, eğitimin önüne geçmektedir. Yeni mezunsanız ya da fazla iş tecrübeniz yoksa okul bilgilerinizi uzun tutabilir; lise, üniversite ve varsa yüksek lisans ve doktora çalışmalarınızı yazabilirsiniz. İş tecrübeniz çok fazla ise ve üniversite mezunuysanız liseyi yazıp yazmamak size bağlıdır. Özellikli bir durum yoksa ilk ve ortaokulları yazmak doğru değildir.
Eğitim Bilgileri O Okul eğitimlerinde aşağıdaki bilgileri verebilirsiniz: O Mezuniyet yılı (eğitime ara vermemiş ve normal süresinde
mezun olmuşsanız giriş yıllarını da yazmanız önerilir) O Okulun adı ve yeri (okulun adından anlaşılıyor veya bilinen bir okul ise yerini yazmaya gerek yoktur) O Bölümü O Mezuniyet derecesi (İyi bir derece ile mezun olmuşsanız) O Eğitim bölümüne; okul eğitimleri, kurslar, seminerler, tez
ve proje çalışmaları, burs ya da ödüller yazılabilir. O Eğer öğrenciyseniz ya da yeni mezunsanız aldığınız dersler, başvurduğunuz işyerinin ilgisini çekecek ve size avantaj kazandıracak derslerse yazabilirsiniz.
EÄ&#x;itim Bilgileri
İş Deneyimleri O Eğer yeni mezun değilseniz özgeçmişinizin en önemli
bölümüdür. İnsan Kaynakları yöneticileri gelecek performansı anlamanın en iyi yollarından birinin geçmiş performansı incelemek olduğuna inanırlar. Bu nedenle bu bölümde dikkat edeceğiniz çok fazla detay vardır. O İş deneyimi yazılırken aşağıdaki bilgilere yer verilir: O O O O
Çalışma tarihleri (ay ve yıl olarak) Pozisyonun adı (görev unvanı) Firmanın adı ve yeri Pozisyondaki başarılar
İş Deneyimleri O İş deneyimlerini yazarken, pozisyonun altına "sorumluluklar",
O
O O
O
"iş tanımı" gibi bir başlık atıp pozisyonun kapsamındaki görevlerinizi belirtmenize gerek yoktur. Yeni mezun adaylar, staj ve öğrencilikleri sırasında yaptıkları yarı zamanlı işleri bu bölüme yazabilirler. Uzun iş deneyimlerine sahip kişilerin ise bu tür çalışmalarını belirtmelerine gerek yoktur. Başvurduğunuz yerin gereksinimi olan yetkinlikleri geliştirmenizi sağlamış deneyimlerinizi öncelikli yazabilirsiniz. İş deneyimlerinizi ters tarih sırası ile yazıyorsanız, en son işinize en fazla yeri ayırın, çünkü işveren en çok son iş deneyiminize ilgi gösterir. "İşten ayrılma nedeni" ve "en son alınan ücret" gibi bilgilere yer vermeyin. Bu bilgiler ilk görüşmede verilebilecek bilgilerdendir. Özgeçmişte bu bilgileri vermenin gereği yoktur.
İş Deneyimleri
Yabancı Dil Bilgileri O Özgeçmişinizde bildiğiniz yabancı dili ve o dili ne düzeyde
bildiğinizi göstermeniz gerekir. O Dilinizin derecesini yazarken:
Yabancı dille eğitim yapan bir kurumdan mezun olduysanız, diliniz için "çok iyi" dediğinizde bunu yeteri kadar desteklemiş olursunuz. O Bir kursa giderek dil öğrendiyseniz, derecenizi yazdıktan sonra, gittiğiniz kursu, hangi yıllarda gittiğinizi, ne süre ve sıklıkta gittiğinizi yazabilirsiniz. O Bir gazete ilanına cevap veriyorsanız, eğer durumunuz uyuyorsa ilandaki terminolojiyi kullanın. Yani, ilanda akıcı İngilizce isteniyor ve sizin durumunuz buna uyuyorsa, aynı terimi kullanabilirsiniz. O
O Dil bilginizin derecesini abartmayın. Eğer bilginizi gerçeğin
üzerinde gösterirseniz sözlü ya da yazılı bir sınava tabi tutulduğunuzda zor durumda kalırsınız
Yabanc覺 Dil Bilgileri
Bilgisayar Bilgileri O Bilişim teknolojisine ait tüm konularla ilgili
bilgi düzeyinizi ve bu teknolojileri kullanma derecenizi özgeçmişinizde belirtmelisiniz. O Bu programları tanınmış bir sertifika programı ile öğrenmişseniz programın adı, tarihi ve aldığınız derece gibi yazdığınız bilgileri destekleyecek detaylara yer verebilirsiniz.
Bilgisayar Bilgileri
Diğer Eğitim ve Sertifikalar O Katıldığınız kurs ve seminerlerde aşağıdaki
bilgileri verebilirsiniz: O Eğitim/seminerin konusu O Eğitim/semineri veren kurum veya kuruluşun
adı ve yeri O Eğitim/semineri bitirme tarihi O Eğitim/Seminerin süresi
DiÄ&#x;er EÄ&#x;itim ve Sertifikalar
İlgi Alanları O Özel ilgi alanları ve hobiler sosyal açıdan nasıl biri olduğunuz O O
O
O
hakkında fikir verir. Güçlü yönlerinizi ve yetkinliklerinizi vurgulayan aktivitelerinize özellikle yer verin. Kitap okumak, müzik dinlemek gibi günlük rutin aktiviteler hobi ya da özel aktivite kapsamında yer almaz. Şiir yazmak, bir müzik aleti çalmak, dağa tırmanmak, paraşütle atlamak, dalış yapmak, satranç oynamak gibi aktiviteler ise hobi veya özel ilgi alanı olarak tanımlanabilir. Spor yapmak, gezmek, fotoğraf çekmek gibi çok genel ifadeler yerine açıklayıcı ifadeler kullanın. O
Örneğin, «Spor yaparım» yerine «5 yıl lisanslı olarak voleybol oynadım, şu anda da devam ediyorum.»
O Hayatınızda düzenli uğraştığınız aktiviteleriniz yoksa bu bölüme
özgeçmişinizde yer vermeyin.
襤lgi Alanlar覺
Üye Olunan Kuruluş ve Dernekler O Eğer dernek/kuruluşlara üyeliğiniz, başvurduğunuz
pozisyon için değerlendirilmenizde bir katkı sağlayacaksa, bunu belirtmekte yarar vardır. Örneğin, mesleki kuruluşlara üyelik bu çerçevede değerlendirilebilir. O Yine dışa dönük ve güçlü bir iletişimi gerektiren pozisyonlar için, bu tür özellikleri ön plana çıkaran üyelikler, bireyin değerlendirilmesinde önem taşıyabilir. O İşle doğrudan ilgisi olmayan, işin yapılmasına katkıda bulunmayan veya iş için bulunması gereken niteliklerin sizde bulunduğu konusunda işverene bir fikir vermeyen üyeliklerin özgeçmişte belirtilmemesi daha uygundur.
Ăœye Olunan KuruluĹ&#x; ve Dernekler
Referanslar O Özgeçmişinize referans olabilecek isimleri yazarken, bu
O O
O
O O
kişilerin çalışma sisteminizi ve sizi iyi bilen, hakkınızda doğru bilgi verebilecek kişiler olmasına dikkat edin. Akrabalar, yakın arkadaşlar referans olarak yazılmaz. Akademisyenler, yönetici veya şef gibi işyerinde adaydan daha üst pozisyonlarda bulunan kişiler referans olarak verilmelidir. İsimlerini vermeden önce izinleri alınmalı ve pozisyonları, iş adresleri ve mesai saatleri içinde kendilerine ulaşılabilecek telefon numaraları mutlaka yazılmalıdır. «Referanslar istenirse verilecektir.» gibi sadece kelime kalabalığı yaratan ifadeler kullanmayın. Referansınız yoksa özgeçmişte referans bölümüne yer vermemek daha uygundur.
Referanslar
Özgeçmişin Biçimi O Özgeçmişinizi hazırlarken okunması kolay bir yazı
karakteri tercih etmelisiniz.
O Özgeçmişlerde en çok Times New Roman (12 ve 11
punto), Arial (12 punto) ve Calibri (12 ve 11 punto) gibi yazı karakterleri tercih edilmektedir.
O Yazılar net, sıkıştırılmamış, sayfa içinde düzenli
olmalı, kesinlikle yazım hatası olmamalıdır. O Kağıdın bütünü iyi kullanılmalı, konu gruplamaları yapılmalı ve başlıklar öne çıkarılmalıdır. O Özgeçmişin yeni mezun adaylarda bir, tecrübeli adaylarda iki sayfayı geçmemesi kurum tarafından değerlendirilme şansını artırır.
Etkili Bir Özgeçmiş İçin İpuçları O Özgeçmişinizi ilk bakışta ilgi çekici kılan yer ilk
½’lik kısımdır. Bu kısma en güçlü özelliklerinizi vurgulayan bilgileri yerleştirin. O Vurgulamak istediğiniz bilgilere özgeçmişinizde üst sıralarda yer verin. O Özgeçmişinizin görsel tasarımı önemlidir. Öne çıkan bir özgeçmiş tasarlamak için yaratıcılığınızı ve renkleri kullanmaktan korkmayın. Ancak renkleri kullanmada aşırıya kaçmanın tasarımınızı basitleştireceğini de unutmayın.
Etkili Bir Özgeçmiş İçin İpuçları O Gerçek olmayan ve abartılı hiçbir şey yazmayın. O Kendinizi ve deneyimlerinizi yalın ifadelerle
anlatın. O Ne kadar çok kelime o kadar karmaşa demektir. Gereksiz hiçbir bilgiye özgeçmişinizde yer vermeyin. O İyi bir özgeçmiş yazmak için ayırmanız gereken süre en az 2-3 saattir. Tecrübeleriniz arttıkça özgeçmişinizi hazırlamanız çok daha uzun sürecektir.
Yabancı Dilde Özgeçmiş O İngilizce ve Türkçe olarak iki dilde de
özgeçmiş hazırlamanızda ve özellikle İngilizce bilgisi isteyen işyerlerine İngilizce özgeçmişinizi yollamanızda fayda vardır. O İngilizceniz yeterli değilse yabancı dilde bir özgeçmiş hazırlamamak yanlışlarla dolu bir özgeçmiş yazmaktan daha doğru bir karar olacaktır.
Özgeçmiş Yazmanın Faydaları O Özgeçmişinizi oluşturarak her şeyden önce kendi
iş yaşamı bilgilerinizi kendinize özetlemiş, güçlü veya geliştirebileceğiniz yönlerinizi ortaya koymuş olursunuz. O Özgeçmişinizi iş aramıyor olsanız bile yılda bir veya iki kere güncellemek, size hangi konularda ne kadar yol kat ettiğinizi ve nerede durduğunuzu gösterir. O Profesyonel kimliğiniz ile ilgili farkındalığınız sizi ileriye taşıyacak hedefleri belirlemede kolaylık sağlar.
Önyazı O Önyazı, sizi işverene tanıtan ve özgeçmiş kadar O O O O
önemli bir araçtır. Özgeçmişin önüne ayrı bir sayfa olarak eklenir. Tek sayfa olmalıdır. Önyazınızın içeriğiyle özgeçmişinizi tamamlar nitelikte olması gerekir. Önyazıda okuyanın ilgisini azaltmamak için mümkün oldukça konuyu dağıtmamanız gerekir.
Önyazı Nasıl Yazılır O Önyazı; giriş, gelişme ve sonuç
bölümlerinden oluşur. O Önyazıya hitap edeceğiniz kişinin ismi ile başlayın. O Sayın Murat Örnek;
O Hitap edilecek kişinin ismi belli değil ise; O Sayın Yetkili;
Giriş O Başvurduğunuz pozisyonu ve nereden
duyduğunuzu, O İşverene getirebileceğiniz katma değerleri, O Organizasyon ve başvurduğunuz pozisyonun hangi yönlerinin ilginizi çektiğini belirtin.
Gelişme O Özgeçmişinizi ve geçmiş tecrübelerinizi
anlatın. O Niteliklerinizle ilgili önemli noktaları örnekler kullanarak vurgulayın. O Paragrafları en önemlileri başta olacak şekilde düzenleyin.
Sonuç O İlişikteki özgeçmişinizden bahsedin. O Kendiniz hakkında daha fazla bilgi vermek
için bir görüşme talebinde bulunun. O E-Posta adresinizle birlikte telefon numaranızı ve hangi saatlerde ulaşılabileceğinizi bildirin. O İşverene teşekkür edin.
Kaynaklar O Bobbi Linkemer, Etkili Özgeçmiş Yazma Teknikleri, O O O O
O
Rota Yayınları, 1993, İstanbul Cemal Engin, Kariyerinize Yön Vermek, Optimist yayınları, 2008, İstanbul Cemil Özden, Kariyer Planlaması ve Yönetimi, Ödül Yayınları, 2008, İstanbul İstanbul Arel Üniversitesi Kariyer Planlama, Uygulama ve Araştırma Merkezi, Kariyerinize İlk Adım, İstanbul İstanbul Üniversitesi Kariyer Geliştirme Merkezi, Özgeçmiş Hazırlama Kılavuzu, 2010, İstanbul Suat Soysal, İş Ararken, Remzi Kitapevi, 2006, İstanbul