Tobacco plus November 2015

DL(E) 20/5178/2015-17 POSTING DATE 13-14, E. Month • R.N.I No. DELHIN/2002/6536

/tobaccoplusindia /tobaccoplusindia

vad 8

uoEcj 2015

o"kZ 14

cSu ij LVs---

pg22

ewY; 50 :i;s

sacheefragrances.com

/tobaccoplusindia

lEiw.kZ rackdw ,oa lqxa/k m|ksx dh viuh if=dk

• vad 8 • uoEcj 2015 • o"kZ 14 • ewY; 50 :i;s

lEiknd % ,e- ,- Qk#dh lgk;d lEiknd % uhjt 'kekZ mi lEiknd % 'kksHkuk f}osnh] fuxkj C;wjks izeq[k % izoh.k 'kekZ foKkiu izca/kd % dqaoj nsosUnz izrki flag mÙkj izns'k C;wjks izeq[k % iznhi feJk dkuiqj laoknnkrk % vuqt feJk fo'ks"k laoknnkrk fnYyh bykgkckn HkhyokM+k t;iqj lgkjuiqj lkxj lwjr

% fl¼kFkZ jkBh % ,l-ds JhokLro] [kkfyn % izse nfj;kuh % jfodkUr baMksfi;k % iadt xks;y % vfHkthr Bkdqj % vkflQ [kku

vkVZ Mk;jsDVj % jhuk vxzoky lEiknd izdk'kd ,oa fizaVlZ % ,e- vkfjQ Qk#dh us vul dE;wfuds'ku izk- fy- ds fy, 92 ch] ikWdsV (,)] e;wj fogkj] Qsl 2] fnYyh & 91 ls çdkf'kr rFkk lqij dSlsV~l baMLVªht fyfeVsM] lh&85 lSDVj 4] ukS,Mk&201301 ls eqfærA

fnYyh dk;kZy; % vul dE;wfuds'ku izk- fy-] ch&117,] f}rh; ry] tks'kh dkyksuh] fu;j csfIV'k Ldwy] vkbZ ih ,DlVsa'ku] fnYyh&92 Mobile: 9873766789, 9999431555, Ph.: 011-22231979; 65705666 e-mail : tobaccoplusm@gmail.com tobaccoplus@rediffmail.com

www.tobaccoplusindia.com ys[kksa esa O;Dr fopkj ys[kdksa ds futh fopkj gSaA if=dk ds lHkh fooknksa ds oknksa dk fuiVkjk fnYyh esa gksxkA

m|ksx dh ckr ,-Qk:dh

ÎèÂæßÜè âð ÂãÜð ÕǸUè ·¤æ×ØæÕè ÁŒÀ‹Ë ∑§ ’ÊŒ •’ „Á⁄ÿÊáÊÊ ◊¢ ÷Ë •ŒÊ‹Ã Ÿ â’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ë Á’∑˝§Ë ¬⁄ ‹ª ¬˝ÁÃ’¢œ ∑§Ù „≈ÊŸ ∑§ ’Ê⁄ ◊¢ •ÊŒ‡Ê Œ ÁŒÿÊ „Ò– ÁŸÁ‡øà M§¬ ‚ ÿ„ ’«∏UË ©¬‹Áéœ „Ò, ‹Á∑§Ÿ ÿ„ äÿÊŸ ⁄πŸÊ „ÙªÊ Á∑§ •÷Ë Á‚»¸§ •¢ÃÁ⁄◊ •ÊŒ‡Ê „È•Ê „Ò– ◊È∑§Œ◊¢ ∑§Ê •¢ÁÃ◊ »Ò§‚‹Ê Ÿ„Ë¥§•ÊÿÊ „Ò– ÿ„ ∑§Ê◊ÿÊ’Ë ∑ȧ¿ ©lÁ◊ÿÙ¢ •ı⁄ ©lÙª ‚ ¡È«∏U ‚¢ª∆ŸÙ¢ ∑§ •Õ∑§ ¬˝ÿÊ‚ ‚ „Ë Á◊‹ ‚∑§Ë „Ò– ÿÁŒ ß‚Ë Ã⁄„ ∑§Ë ∞∑§¡È≈ÃÊ •ı⁄ ‚◊ãflÿ ’ŸÊ ⁄„Ê ÃÙ ’Ê∑§Ë ⁄ÊÖÿÙ¢ ◊¢ ÷Ë ‚»§‹ÃÊ Á◊‹ªË– ªı⁄Ë’ „Ò Á∑§ ©lÙª ∑§Ù •’ Ã∑§ Á‚»¸§ ß‚Ë Á’ãŒÈ ∑§ •ÊœÊ⁄ ¬⁄ ⁄Ê„Ã Á◊‹Ë „Ò Á∑§ â’Ê∑ͧ πÊl ¬ŒÊÕ¸ ∑§Ë üÊáÊË ◊¢ Ÿ„Ë¥§ •ÊÃË „Ò, ß‚Á‹∞ ß‚ ¬⁄ πÊl ‚¢⁄ˇÊÊ •ÁœÁŸÿ◊ ∑§ Äà ∑§Ê⁄¸flÊ߸ Ÿ„Ë¥§ „Ù ‚∑§ÃË „Ò– •’ Ã∑§ Ã∑§⁄Ë’Ÿ ‚÷Ë •ÊŒ‡ÊÙ¢ ◊¢ ∑§„Ê ªÿÊ „Ò Á∑§ â’Ê∑ͧ ¬⁄ Á‚ª⁄≈ fl •ãÿ â’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒ (ÁŸ·œ fl √ÿʬÊ⁄ •ı⁄ flÊÁáÊÖÿ ©à¬ÊŒŸ •Ê¬ÍÁø ÃÕÊ ÁflÃ⁄áÊ ÁflÁŸÿ◊Ÿ) •ÁœÁŸÿ◊ wÆÆx (∑§Ù≈¬Ê) „Ë ‹ÊªÍ „Ù ‚∑§ÃÊ „Ò– ÿÁŒ ß‚ ∑§ÊŸÍŸ ∑§Ê ßSÃ◊Ê‹ „ÙÃÊ „Ò ÃÙ ©‚◊¢ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ∑§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ Á‚ª⁄≈ ÷Ë ø¬≈ ◊¢ •Ê ¡Ê∞ªË– ‚¢÷fl× ß‚ËÁ‹∞ ß‚ ∑§ÊŸÍŸ ∑§Ù ‹ÊªÍ Ÿ„Ë¢ Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò •ı⁄ »Í§« ∑§Á◊‡Ÿ⁄ ∑§ ¡Á⁄∞ Á‚»¸§ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ©lÙª •ı⁄ ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê ∑§ Áπ‹Ê»§ ∑§Ê⁄¸flÊ߸ ∑§Ë ¡ÊÃË „Ò, ¡’Á∑§ ¬ÊŸ ◊‚Ê‹ ∑§Ê â’Ê∑ͧ ‚ ∑§Ù߸ ‹ŸÊ-ŒŸÊ „Ë Ÿ„Ë¥§„Ò– ∑ȧ¿ â’Ê∑ͧ Áfl⁄ÙœË ‚¢ª∆ŸÙ¢ ∑§ ÁŸ‡ÊÊŸ ¬⁄ Á‚ª⁄≈ Ÿ„Ë¥§ ’ÁÀ∑§ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ©lÙª „Ò, Á‹„Ê¡Ê •’ fl ∑§Ù≈¬Ê ∑§Ë ¬øËŒÁªÿÙ¢ ‚ ’øŸ ∑§ Á‹∞ ß‚ ∑§ÊŸÍŸ ◊¢ ’Œ‹Êfl ∑§Ë ◊Ê¢ª ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢ •ı⁄ ∞‚ ’Œ‹Êfl ∑§Ë ◊Ê¢ª „Ù ⁄„Ë „Ò, Á¡‚‚ Á‚ª⁄≈ ∑§Ê ÖÿÊŒÊ ŸÈ∑§‚ÊŸ Ÿ„Ë¥§ „ÙªÊ, ’ÁÀ∑§ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ©lÙª Ÿc≈ „Ù ¡Ê∞ªÊ– S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ©lÙª ∑§ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù ß‚ øÊ‹ ∑§ ¬˝Áà ‚øà ⁄„Ã „È∞ ◊ÈSÃÒŒË ∑§ ‚ÊÕ •¬ŸË ‹«∏UÊ߸ ∑§Ù •Êª ’…∏ÊŸÊ „٪ʖ

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

5

lykgdkj eaMy

CONTENTS November, 2015

czkaM lekpkj

18

xqtjkr esa ykap gqvk ekf.kdpan lewg dk u;k ekmFk Ýs'kuj

czkaM izeks’ku n'kgjs ij vkd"kZd dk dsanz jgs daifu;ksa ds LVkWy

rackdw m|ksx xqtjkr esa rackdw uhykeh dk cM+k dsanz

nhikoyh fo’ks”k [kq'kh o meax dk ioZ & nhikoyh

[kkl [kcj 'kjkc o flxjsV dh [kir esa o`f¼ ds vkadM+s pkSadkus okys

fofo/k rackdw o 'kjkc ij yxsxk iki VSDl

[kkst [kcj iYl dSaMh dh rtZ ij cktkj esa vk, dbZ mRikn

lqxa/k m|ksx vfLrRo dh yM+kbZ yM+ jgh gS dUukSt dh [kw'kcw

cktkj gypy tks/kiqj] tcyiqj o vgenkckn cktkj fjiksVZ 8

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

30 38 40 48 50 54 62 96

czkaM lekpkj

»éÁÚæÌ ×ð¢ Ü梿 ãé¥æ ×æç‡æ·¤¿¢Î â×êã ·¤æ ÙØæ ×æª¤Í Èýð¤àæÙÚ ◊ÁáÊ∑§ø¢Œ ∑§Ê ◊Ê™§Õ »˝§‡ÊŸ⁄ ◊Ë∆Ê ∑§‹∑§ûÊÊ ¬ÊŸ „Ê‹ „Ë ◊¢ •„◊ŒÊ’ÊŒ, ‚Í⁄à •ı⁄ fl«ÙŒ⁄Ê ◊¢ ‹Ê¢ø „È•Ê „Ò– ’ÃÊÿÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò Á∑§ ‡ÊÈL§•ÊÃË M§¤ÊÊŸ ‚∑§Ê⁄Êà◊∑§ „Ò– SflÊŒ fl ÄflÊÁ‹≈Ë ∑§ Á‹„Ê¡ ‚ ◊Ë∆Ê ∑§‹∑§ûÊÊ ¬ÊŸ ∑§Ê»§Ë •ë§¿Ê ©à¬ÊŒ „Ò– πÊ‚ ’Êà ÿ„ „Ò Á∑§ ß‚◊¢ ‚ȬÊ⁄Ë ∑§Ê Á◊üÊáÊ Ÿ„Ë¥§ „Ò– ß‚∑§Ê Á¡¬⁄ v L§¬ÿ fl Á≈Ÿ {Æ L§¬ÿ ∑§Ê „Ò– Á≈Ÿ «Ë‹⁄ ∑§Ù zv.zÆ L§¬ÿ ◊¢ ÁŒÿÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò– ¬˝ˇÊ∑§Ù¢ ∑§Ê ◊ÊŸŸÊ „Ò Á∑§ ◊ÁáÊ∑§ø¢Œ ‚◊Í„ ∑§Ê ÿ„ ©à¬ÊŒ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ ¡ª„ ’ŸÊŸ ◊¢ ∑§Ê◊ÿÊ’ „٪ʖ

Âêßæü¢¿Ü ×ð¢ âÚ ÚæØÜ ·¤ô ç×Ü Úã𠥑¤Àð ÙÌèÁð ¬Íflʸ¢ø‹ ◊¢ ∑ȧ¿ ÁŒŸÙ¢ ¬„‹ „Ë ‚⁄ ⁄Êÿ‹ ∑§Ë ‹Ê¢Áø¢ª „È߸ „Ò, ¡„Ê¢ ©‚ •ë§¿ ŸÃË¡ Á◊‹Ÿ ‡ÊÈM§ „Ù ª∞ „Ò¢– ∑¢§¬ŸË Ÿ •¬Ÿ ß‚ ©à¬ÊŒ ∑§Ë ∞◊•Ê⁄¬Ë x L§¬ÿ ⁄πË „Ò– ß‹Ê„Ê’ÊŒ ◊¢ ß‚ vz •ÄÃÍ’⁄ ∑§Ù ‹Ê¢ø Á∑§ÿÊ ªÿÊ „Ò– ‚⁄ ∑§ Á‹∞ ÿ„ ◊Ê∑§¸≈ Ÿß¸ Ÿ„Ë¥§ „Ò¢, Á‹„Ê¡Ê ß‹Ê„Ê’ÊŒ ∑§ •‹ÊflÊ ∑§Ù‡ÊÊ¢’Ë ◊¢ ÷Ë ß‚∑§Ê •ë§¿Ê å‹‚◊¢≈ ŒπŸ ∑§Ù Á◊‹ ⁄„Ê „Ò– ∑¢§¬ŸË ∑§Ë ◊Ê∑§¸Á≈¢ª ≈Ë◊ fl ÿ„Ê¢ ∑§ ‚Ë∞Ÿ∞»§ ’é‹Í ‚À‚ ∑§Ë ≈Ë◊ ¬Í⁄ ¡Ù⁄‡ÊÙ⁄ ∑§ ‚ÊÕ ©à¬ÊŒ ∑§Ù ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ SÕÊÁ¬Ã ∑§⁄Ÿ ◊¢ ¡È≈Ë „È߸ „Ò– ß‹Ê„Ê’ÊŒ ◊¢ ∑§◊‹Ê ¬‚¢Œ •ı⁄ ‡ÊÈh å‹‚ ∑§Ê ◊Ê∑§¸≈ •ë§¿Ê „Ò, ß‚Á‹∞ ÿ„Ê¢ ÁŒ‹øS¬ ◊È∑§Ê’‹Ê ŒπŸ ∑§Ù Á◊‹ªÊ– ‚⁄ ⁄Êÿ‹ ∑§Ù ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ ¡◊ÊŸ ∑§ Á‹∞ ∑¢§¬ŸË Ÿ ∑§ß¸ •∑§·¸∑§ S∑§Ë◊¢ ŒË „Ò¢– Á⁄≈‹⁄Ù¢ ∑§Ù {Æ ¬Ê™§ø vzz L§¬ÿ ∑§Ê ÁŒÿÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò, Á¡‚◊¢ xÆ, zÆ, vÆÆ fl zÆÆ L§¬ÿ Ã∑§ ∑§ ∑ͧ¬Ÿ „Ò¢– „Ù‹ ‚‹ fl „Ê∑§⁄ ∑§ Á‹∞ vÆ ¬Ë‚ ∑§Ë ¬ÒÁ∑¢§ª •‹ª ‚ •Ê ⁄„Ë „Ò, Á¡‚◊¢ wÆ ‚ zÆ L§¬ÿ Ã∑§ ∑§ ∑Ò§‡Ê ∑ͧ¬Ÿ „Ò¢– ‚⁄ ⁄Êÿ‹ ∑§Ê ç‹fl⁄ fl ÄflÊÁ‹≈Ë ∑§Ê»§Ë •ë§¿Ë „Ò, ß‚Á‹∞ ª˝Ê„∑§ ß‚∑§Ë ◊Ê¢ª ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢– ∑¢§¬ŸË ∑§ ‚ÍòÊÙ¢ ∑§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ ’ŸÊ⁄‚, Á◊¡Ê¸¬È⁄ ÷ŒÙ„Ë, ’Á‹ÿÊ, •Ê¡◊ª…∏, ¡ıŸ¬È⁄, ªÙ⁄π¬È⁄ fl ‹πŸ™§ ◊¢ ÷Ë ‚⁄ ⁄Êÿ‹ ∑§Ù •ë¿Ê Á⁄S¬Ê¢‚ Á◊‹ ⁄„Ê „Ò–

18

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

•‡ÊÙ∑§ ∞¢« ∑¢§¬ŸË ∑§ ©à¬ÊŒ ’„Ê⁄ •ı⁄ ¬ÊŸ ’„Ê⁄ ∑§Ë Á’∑˝§Ë ◊¢ Ã¡Ë ÁŒπ ⁄„Ë „Ò– ß‚∑§ ¬ÊŸ ’„Ê⁄ Á≈Ÿ, Á¡¬⁄ •ı⁄ Á∑˝§S≈‹ ∑§ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ë ◊Ê¢ª •øÊŸ∑§ ’…∏ ªß¸ „Ò– ¡ÊŸ∑§Ê⁄ ’Ê¡Ê⁄ ‚ Á◊‹ ⁄„ ß‚ M§¤ÊÊŸ ∑§Ë •‹ª-•‹ª √ÿÊÅÿÊ ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢– •Áœ∑§Ê¢‡Ê ∑§Ê ◊ÊŸŸÊ „Ò Á∑§ ∑¢§¬ŸË ∑§Ù •¬ŸË ’„Ã⁄ ◊Ê∑§¸Á≈¢ª ⁄áÊŸËÁà ∑§ ø‹Ã •ë§¿ ŸÃË¡ Á◊‹ ⁄„ „Ò¢–

ÁèÂè¥æ§ü Ùð °×Âè ×𢠩ÌæÚæ

¡Ë¬Ë•Ê߸ Ÿ „Ê‹ „Ë ◊¢¢§•¬ŸÊ ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê ⁄ʪ ◊äÿ ¬˝Œ‡Ê ∑§ ¡’‹¬È⁄ ‚◊à ∑§ß¸ ‡Ê„⁄Ù¢ ◊¢ ‹Ê¢ø Á∑§ÿÊ „Ò– ß‚∑§Ë ∞◊•Ê⁄¬Ë z L§¬ÿ ⁄πË ªß¸ „Ò– ©à¬ÊŒ ∑§ ¬˝◊هʟ ∑§ Á‹∞ ∑§¢¬ŸË Ÿ ∑§ß¸ •Ê∑§·¸∑§ S∑§Ë◊¢ ÷Ë ÁŸ∑§Ê‹Ë „Ò¢– ß‚∑ ∞∑§ ¬Ò∑§≈ ◊¢ xÆ ¬Ê™§ø „Ò¢– „⁄ ¬Ò∑§≈ ◊¢ wz L§¬ÿ ∑§Ê ∑ͧ¬Ÿ •ı⁄ ß‹ÊÿøË ∑§Ê ¬Ò∑§≈ ÁŒÿÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò– „Ù‹ ‚‹⁄Ù¢ fl „Ê∑§⁄Ù¢ ∑§Ù xÆ ¬Ò∑§≈ ‹Ÿ ¬⁄ ∞∑§ ◊Ò∑˝§Ù◊ÒÄ‚ ∑§Ê ◊Ù’Ê߸‹ »§ÙŸ ÁŒÿÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò, Á¡‚∑§Ë ∑§Ë◊à |zÆ L§¬ÿ „Ò– ∑¢§¬ŸË ∑§Ë ◊Ê∑§¸Á≈¢ª ≈Ë◊ ◊äÿ ¬˝Œ‡Ê ◊¢ ∑§Ê»§Ë ‚Á∑˝§ÿ ÁŒπÊ߸ ¬«∏U ⁄„Ë „Ò–

Âæâ-Âæâ ÂËâ ·ññ´¤Çè ·¤è ÌÁü ÂÚ ¥æ° ·¤§ü Ù° ©ˆÂæÎ Á¬¿‹ ∑§È¿ ÁŒŸÙ¢ ‚ ¬Ê‚-¬Ê‚ ¬À‚ ∑ÒÒ¥§«Ë Ÿ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ œÍ◊ ◊øÊ ⁄πË „Ò– ß‚∑§Ë ¡Ù⁄ŒÊ⁄ Á’∑˝§Ë Ÿ ¬„‹ ‚ ◊ı¡ÍŒ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§ ‚È⁄-ÃÊ‹ Á’ªÊ«∏U ÁŒ∞ „Ò¢, ‹Á∑§Ÿ ß‚∑§Ë ◊Ê¢ª ßÃŸË ÖÿÊŒÊ „Ò Á∑§ ∑¢§¬ŸË ¬Í⁄Ë Ã⁄„ ‚ ‚å‹Ê߸ Ÿ„Ë¥§ Œ ¬Ê ⁄„Ë „Ò– ∑Ò¢«Ë ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ √ÿʬ∑§ ‚¢÷ÊflŸÊ ∑§Ù ŒπÃ „È∞ ∑§ß¸ Ÿ∞ Áπ‹Ê«∏UË ß‚ ◊Ҍʟ ◊¢ ©Ã⁄ ª∞ „Ò¢– ∑§‚Ë å‹‚ fl ß‚ ¡Ò‚ •ãÿ ∑§ß¸ ©à¬ÊŒ •’ ŒÈ∑§ÊŸÙ¢ ◊¢ ÁŒπ ⁄„ „Ò¢– øøʸ „Ò Á∑§ ∑ȧ¿ •ı⁄ ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ ÷Ë ∑ÒÒ¥§«Ë ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ ©Ã⁄Ÿ ∑§Ë ÃÒÿÊ⁄Ë ∑§⁄ ⁄„Ë „Ò¢–

czkaM lekpkj

ÕãæÚ ß ÂæÙ ÕãæÚ ·¤è çÕ·ý¤è ×ð¢ ÌðÁè

·¤æÙÂéÚ ×ð¢ Ü梿 ãé¥æ ‹πŸ™§ ∑§Ë ãÿÍ ’Ê‹Ê¡Ë ß¢ « S≈˛ Ë ¡ Ÿ ∑§ÊŸ¬È ⁄ ◊ ¢ ⁄¢ªË‹Ê å‹‚ ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê ‹Ê¢ø Á∑§ÿÊ „Ò– Á¡‹ ◊¢ ß‚∑§Ê •ë¿Ê å‹ ‚ ◊ ¢ ≈ ÁŒπÊ߸ ¬«∏U ⁄„Ê „Ò– ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ÿ„ ©à¬ÊŒ SflÊŒ fl ç‹fl⁄ ∑§ Á‹„Ê¡ ‚ ∑§Ê»§Ë •ë¿Ê „Ò– ÿÁŒ ◊∑§¸Á≈¢ª •ı⁄ ¬˝øÊ⁄-¬˝‚Ê⁄ ∑§ SÃ⁄ ¬⁄ ∆Ë∑§ ‚ ◊„ŸÃ „Ù ªß¸ ÃÙ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ ß‚ •¬ŸÊ ¬Ê¢fl ¡◊ÊŸ ◊¢ ∑§Ù߸ ÁŒÄ∑§Ã Ÿ„Ë¥§ „٪˖ ß‚∑§Ê ∞∑§ ¬Ò∑§≈ vvÆ M§¬∞ ∑§Ê „Ò, Á¡‚◊¢ {z ¬Ê™§ø „Ò¢– ∑¢§¬ŸË ß‚◊¢ vÆ ‚ zÆ M§¬∞ ∑§Ê ߸ŸÊ◊Ë ∑ͧ¬Ÿ ÷Ë Œ ⁄„Ë „Ò– ‚ÊÕ „Ë ∞∑§ ÕÒ‹Ê ÷Ë ÁŒÿÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò– ∑§ÊŸ¬È⁄ ◊¢«Ë ∑§Ê Á⁄S¬Ê¢‚ ŒπŸ ∑§ ’ÊŒ ∑¢§¬ŸË •¬ŸË •Êª ∑§Ë ⁄áÊŸËÁà Ãÿ ∑§⁄ªË–

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

19

czm|ks kaM xlekpkj txr

¥æ »Øæ ç×ÚæÁ ·¤æ Áæ°·ð¤ÎæÚ ¬ÒÄ« »Í§« ∑§ ˇÊòÊ ◊¢ Á◊⁄Ê¡ ‚◊Í„ Ÿ ’«∏UÊ œ◊Ê∑§Ê Á∑§ÿÊ „Ò– ∑¢§¬ŸË ∞‚Ê ¬⁄Ê∆Ê ÃÒÿÊ⁄ Á∑§ÿÊ „Ò, ¡Ù ∞∑§ ◊Ê„ Ã∑§ π⁄Ê’ Ÿ„Ë¥§ „ÙÃÊ „Ò– ÿ„ ‡ÊÊ∑§Ê„Ê⁄Ë ¬⁄Ê∆Ê SflÊÁŒc≈ „ÙŸ ∑§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ SflÊSâÿ („Ê߸¡ËŸ) ∑§ Á‹„Ê¡ ‚ ÷Ë ‚È⁄ÁˇÊà „Ò– •÷Ë ◊ÕË •ı⁄ ◊‚Ê‹Ê ¬⁄Ê∆Ê •ÊÿÊ „Ò– ¡ÀŒ „Ë ÿ„ •ãÿ Sflʌ٢ ◊¢ ÷Ë •Ê ‚∑§ÃÊ „Ò– ß‚∑§ v ¬Ò∑§≈ ◊¢ x ¬⁄Ê∆ •ı⁄ ø≈ŸË „ÙÃË „Ò •ı⁄ ∑§Ë◊à Á‚»¸§ yÆ M§¬∞ ⁄πË ªß¸ „Ò– •Ê¬ ∑§„Ë¥§÷Ë „Ù¢ •ı⁄ ÷Íπ ‹ªË „Ò ÃÙ ’‚ Á◊⁄Ê¡ ∑§ ¬Ò∑§≈ πÙÁ‹∞ •ı⁄ πÊ ‹ËÁ¡∞– ∑¢§¬ŸË ∑§Ê ÿ„ «˛Ë◊ ¬˝Ù¡Ä≈ ÕÊ, Á¡‚∑§ Á‹∞ ∑§Ê»§Ë ÁŒŸÙ¢ ‚ ∑§Ê◊ ø‹ ⁄„Ê ÕÊ– •’ ©‚ ªÈ¡⁄Êà •„◊ŒÊ’ÊŒ fl ‚Í⁄à ‚◊à ÁflÁ÷㟠‡Ê„⁄Ù¢ ◊¢ ‹Ê¢ø Á∑§ÿÊ ªÿÊ „Ò– ¡ÀŒ „Ë ÿ„ Œ‡Ê ∑§ •ãÿ Á„S‚Ù¢ ◊¢ ÷Ë •Ê ¡Ê∞ªÊ– ∑¢§¬ŸË Ÿ •Ê¡ ∑§Ë ÷ʪ-Œı«∏U ∑§Ë Á¡¢ŒªË ◊¢ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ë ¡M§⁄à ∑§ Á‹„Ê¡ ‚ ÿ„ ©à¬ÊŒ ÃÒÿÊ⁄ Á∑§ÿÊ „Ò– •ÊÁ»§‚Ù¢ ÿÊ »§ËÀ« ◊¢ •Ä‚⁄ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù •Ê⁄Ê◊ ‚ ’Ò∆ ∑§⁄ ÷Ù¡Ÿ ∑§⁄Ÿ ∑§Ë »È§‚¸Ã Ÿ„Ë¥§ Á◊‹ÃË „Ò– ’Ê¡Ê⁄ ‚ ∑ȧ¿ ‹∑§⁄ πÊÿÊ ÃÙ ©‚‚ ÃÁ’ÿà ÷Ë Ÿ„Ë¥§÷⁄ÃË „Ò– ‹Á∑§Ÿ •’ Á◊⁄Ê¡ ∑§ ¬⁄Ê∆ ‚ ¬≈ ∑§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ ÃÁ’ÿà ÷Ë ÷⁄ªË– ∑§Ù߸ ÷Ë ß‚ ’Á»§∑§˝ „Ù ∑§⁄ πÊ ‚∑§ÃÊ „Ò, ÄÿÙ¢Á∑§ ÿ„ SflÊSÕ˜ÿ ∑§ Á‹„Ê¡ ‚ ‚È⁄ÁˇÊà „Ò– ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ Á◊⁄Ê¡ ∞∑§ ’«∏UÊ •ılÙÁª∑§ ‚◊Í„ „Ò– ß‚∑§Ë ∑¢§¬ŸË •Êø⁄áÊ ß¢≈⁄¬˝Êß¡¡ ¬˝Ê. Á‹. ∞»§∞◊‚Ë¡Ë ˇÊòÊ ◊¢ Œ¡¸ŸÙ¢ ©à¬ÊŒ ÁŸ∑§Ê‹ ⁄„Ë „Ò– ß‚∑§ fl»§‚¸ z,vÆ fl wÆ M§¬∞ ◊¢ ∑§Ê»§Ë ‹Ù∑§Á¬˝ÿ „Ò¢– »§˝Ê‹Ë Á«‹Êß≈, S¬Êß‚Ë »§˝Ê‹Ë, å‹Ÿ ¬¬«∏UË, ªÁ∆ÿÊ, Ÿfl⁄%, ◊Sà Á◊Ä‚, π^Ê-◊Ë∆Ê, ÷ÈÁ¡ÿÊ, ⁄ËÊ◊Ë ‚fl •ÊÁŒ ‚◊à ∑§ß¸ ‚Ê⁄ ©à¬ÊŒ ª˝Ê„∑§Ù¢ ∑§Ë ¬‚¢Œ „Ò¢– ∑¢§¬ŸË ∑§ •Áœ∑§ÊÁ⁄ÿÙ¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ©Ÿ∑§Ê ŸÿÊ ©à¬ÊŒ ¬⁄Ê∆Ê ÷Ë •Ê◊ ‹ÙªÙ¢ ∑§ ’Ëø ¡M§⁄ ‹Ù∑§Á¬˝ÿ „٪ʖ ß‚∑§Ë fl¡„ ÿ„ „Ò ÿ„ SflÊŒ fl ªÈáÊflûÊÊ ŒÙŸÙ¢ ∑§ Á‹„Ê¡ ‚ ’„Ã⁄ „Ò– ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ flø◊ÊŸ ◊¢ »§ÊS≈ »Í§« ∑§Ê ø‹Ÿ ∑§Ê»§Ë ’…∏ ªÿÊ „Ò– ∑§ß¸ ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ •Ê‹Í ∑§Ë Á≈Ä∑§Ë fl ß‚ ¡Ò‚ ©à¬ÊŒ ÃÒÿÊ⁄ ∑§⁄ ⁄„Ë „Ò¢– ‹Á∑§Ÿ ߟ ©à¬ÊŒÙ¢ •ı⁄ Á◊⁄Ê¡ ∑§ ¬⁄Ê∆ ◊¢ ’«∏UÊ »§∑¸§ ÿ„ „Ò Á∑§ ¬Ò∑§≈ ◊¢ ’¢Œ •Ê‹Í ∑§Ë Á≈Ä∑§Ë ∑§Ù πÊŸ ‚ ¬„‹ »§˝Ê߸ ∑§⁄ŸÊ ¬«∏UÃÊ „Ò, ¡’Á∑§ ß‚ ¬⁄Ê∆ ∑§ ‚ÊÕ ∞‚Ê ∑ȧ¿ Ÿ„Ë¢ „Ò– ’‚ ¬Ò∑§≈ πÙ‹ŸÊ „Ò •ı⁄ πÊŸÊ „Ò–

20

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

doj LVksjh

ÕñÙ ÂÚ SÅð

ãçÚØæ‡ææ ×ð¢ Ì¢Õæ·ê¤ ãæ§ü·¤ôÅü Ùð ÕÎÜæ Úæ…Ø âÚ·¤æÚ ·¤æ Èñ¤âÜæ

ŒË

©lô» ×𢠩ˆâæã ·¤æ ×æãõÜ

¬Êfl‹Ë ‚ ∆Ë∑§ ¬„‹ â’Ê∑ͧ ©lÙª ∑§ Á‹∞ ∞∑§ •ë¿Ë π’⁄ ÿ„ „Ò Á∑§ ¬¢¡Ê’ fl „Á⁄ÿÊáÊÊ „Ê߸∑§Ù≈¸ Ÿ „Á⁄ÿÊáÊÊ ◊¢ â’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒÙ¢ ¬⁄ ‹ª ¬˝ÁÃ’¢œ ¬⁄ •¢ÃÁ⁄◊ ⁄Ù∑§ ‹ªÊ ŒË „Ò– ß‚ ◊Ê◊‹ ◊¢¢§÷Ë •ŒÊ‹Ã Ÿ ◊ÊŸÊ Á∑§ â’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒÙ¢ ¬⁄ πÊl ‚¢⁄ˇÊÊ ∑§ÊŸÍŸ ∑§ Äà ¬˝ÁÃ’¢œ Ÿ„Ë¥§ ‹ªÊÿÊ ¡Ê ‚∑§ÃÊ „Ò, ÄÿÙ¢Á∑§ â’Ê∑ͧ πÊl ¬ŒÊÕ¸ ∑§Ë üÊáÊË ◊¢ Ÿ„Ë¥§ •ÊÃÊ „Ò– ‚ÊÕ „Ë ’„‚ ◊¢ ÿ„ ’Êà ÷Ë •Ê߸ Á∑§ Á’ŸÊ Á∑§‚Ë •œ˜ÿÿŸ ÿÊ ¬˝◊ÊáÊ ∑§ Á‚»¸§ œÊ⁄áÊÊ ∑§ •ÊœÊ⁄ ¬⁄ √ÿfl‚Êÿ ’¢Œ ∑§⁄ ŒŸÊ ∆Ë∑§ Ÿ„Ë¥§ „Ò Á∑§ ÿ„ ◊ÊŸfl SflÊSâÿ ∑§ Á‹∞ „ÊÁŸ∑§Ê⁄∑§ „Ò– ◊Ê◊‹ ∑§Ë •ª‹Ë ‚ÈŸflÊ߸ w} Ÿfl¢’⁄ ∑§Ù „Ò, Ã’ Ã∑§ ⁄ÊÖÿ ◊¢ â’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒ ’øŸ ¬⁄ Á∑§‚Ë Ã⁄„ ∑§Ë ⁄Ù∑§ Ÿ„Ë¥§ „٪˖ äÿÊŸ ⁄„ Á∑§ x Á‚â’⁄ ∑§Ù „Á⁄ÿÊáÊÊ ‚⁄∑§Ê⁄ Ÿ ⁄ÊÖÿ ◊¢ ‚÷Ë Á∑§S◊ ∑§Ë â’Ê∑ͧ ¬⁄ ¬Íáʸ ¬˝ÁÃ’¢œ ‹ªÊ ÁŒÿÊ ÕÊ– ‚ÊÕ „Ë ß‚ ¡„⁄ ∑§Ë ‚ÍøË ◊¢ ‡ÊÊÁ◊‹ ∑§⁄ ÁŒÿÊ ªÿÊ ÕÊ– ∑ȧ¿ ÁŒŸÙ¢ ¬„‹ ÁŒÀ‹Ë ◊¢ ©lÙª ∑§Ù ß‚Ë Ã⁄„ ∑§Ë ∑§Ê◊ÿÊ’Ë Á◊‹Ë ÕË, Á¡‚◊¢ „Ê߸∑§Ù≈¸ Ÿ ⁄ÊÖÿ ‚⁄∑§Ê⁄ mÊ⁄Ê ‹ªÊ∞ ª∞ ¬˝ÁÃ’¢œ ∑§ •ÊŒ‡Ê ¬⁄ S≈ ‹ªÊ ÁŒÿÊ ÕÊ– ß‚∑§ ◊È∑§Œ◊¢ ∑§Ë ‚ÈŸflÊ߸ ¡Ê⁄Ë „Ò– ߟ ŒÙ ◊Ê◊‹Ù¢ ◊¢ Á◊‹Ë ∑§Ê◊ÿÊ’Ë ∑§ ’ÊŒ •’ ©l◊Ë ◊„Ê⁄Êc≈˛ ◊¢ ‹ªÊ ¬˝ÁÃ’¢œ πà◊ ∑§⁄flÊŸ ∑§ Á‹∞ ∑§ÊŸÍŸË ‹«∏UÊ߸ ‡ÊÈM§ ∑§⁄Ÿ ¡Ê ⁄„ „Ò¢– ◊„Ê⁄Êc≈˛ ¡Ò‚ ’«∏U ⁄ÊÖÿ ◊¢ Á¬¿‹ ∑§ß¸ fl·Ù¸¢ ‚ ¬˝ÁÃ’¢œ ‹ªÊ „È•Ê „Ò– „Á⁄ÿÊáÊÊ ◊¢ ¬˝ÁÃ’¢œ ‹ªŸ ∑§ ’ÊŒ «Ë∞‚ ‚◊Í„ ÁòÊ◊ÍÁø »˝§ª⁄¢‚ •ı⁄ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ∞‚ÙÁ‚∞‡ÊŸ •ÊÁŒ ∑§Ë •Ù⁄ ‚ „Ê߸∑§Ù≈¸ ◊¢ ÿÊÁø∑§Ê ŒÊÿ⁄ ∑§Ë ªß¸– ÿÊÁø∑§Ê∑§Ãʸ•Ù¢ ∑§Ë •Ù⁄ ‚ flÁ⁄c∆ fl∑§Ë‹ •Á÷·∑ ◊ŸÈ Á‚¢ÉÊflË, Áflfl∑§ ∑§Ù„‹Ë, •‡flŸË øÙ¬«∏UÊ fl ŸÁ‹Ÿ ËflÊ⁄ •ÊÁŒ ∑§Ë ≈Ë◊ Ÿ •ŒÊ‹Ã ◊¢ ’„‚ ∑§Ë, Á¡‚∑§ ’ÊŒ •ŒÊ‹Ã Ÿ ÿ„ •ÊŒ‡Ê ¬ÊÁ⁄à Á∑§ÿÊ– ¡’ ◊Ê◊‹ ∑§Ë ‚ÈŸflÊ߸ „Ù ⁄„Ë ÕË ÃÙ S◊Ù∑§‹‚ ≈Ù’Ò∑§Ù ∞‚ÙÁ‚∞‡ÊŸ ∑§Ë •Ù⁄ ‚ üÊË ‚¢¡ÿ ’øŸ, œ◊¸¬Ê‹ Á‚¢ª‹Ê, ‹Ê¡¬Ã ’Êfl¡Ê, •ˇÊÿ ’¢‚‹ fl Á’≈U˜≈UÍ •ÊÁŒ ÷Ë ∑§Ù≈¸ ◊¢ ◊ı¡ÍŒ Õ– „Á⁄ÿÊáÊÊ ◊¢ ÷Ë ∞∑§ ’Ê⁄ Á»§⁄ ©‚Ë Á’¢ŒÈ ∑§ •ÊœÊ⁄ ¬⁄ ©lÙª ∑§Ù ⁄Ê„Ã Á◊‹Ë „Ò Á∑§ â’Ê∑ͧ πÊl ¬ŒÊÕ¸ Ÿ„Ë¥§ „Ò– ÁŒÀ‹Ë ◊¢ ÷Ë ¡’ •⁄Áfl¢Œ ∑§¡⁄ËflÊ‹ ‚⁄∑§Ê⁄ Ÿ â’Ê∑ͧ ¬⁄ ⁄Ù∑§ ‹ªÊ߸ ÕË ÃÙ ÷Ë ß‚Ë Ã∑¸§ ∑§Ë ’ÈÁŸÿÊŒ ¬⁄ ©lÙª ∑§Ù S≈ Á◊‹Ê ÕÊ– ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ πÊl fl ‚¢⁄ˇÊÊ •ÁœÁŸÿ◊ ∑§Ë œÊ⁄Ê (x) ◊¢ ∑§„Ê ªÿÊ „Ò Á∑§ Á∑§‚Ë ÷Ë πÊl ¬ŒÊÕ¸ ◊¢ â’Ê∑ͧ ÿÊ ÁŸ∑§Ù≈ËŸ ∑§Ê •¬Á◊üÊáÊ Ÿ„Ë¥§

22

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

¥‹Ø Úæ…Øô¢ ×ð¢ Öè ÚæãÌ ç×ÜÙð ·¤è ©×èÎ

„Á⁄ÿÊáÊÊ ◊¢ ÷Ë ∞∑§ ’Ê⁄ Á»§⁄ ©‚Ë Á’¢ŒÈ ∑§ •ÊœÊ⁄ ¬⁄ ©lÙª ∑§Ù ⁄Ê„Ã Á◊‹Ë „Ò Á∑§ â’Ê∑ͧ πÊl ¬ŒÊÕ¸ Ÿ„Ë¥§ „Ò– ÁŒÀ‹Ë ◊¢ ÷Ë ¡’ •⁄Áfl¢Œ ∑§¡⁄ËflÊ‹ ‚⁄∑§Ê⁄ Ÿ â’Ê∑ͧ ¬⁄ ⁄Ù∑§ ‹ªÊ߸ ÕË ÃÙ ÷Ë ß‚Ë Ã∑¸§ ∑§Ë ’ÈÁŸÿÊŒ ¬⁄ ©lÙª ∑§Ù S≈ Á◊‹Ê ÕÊ– Á∑§ÿÊ ¡Ê ‚∑§ÃÊ „Ò– â’Ê∑§Í •ı⁄ â’Ê∑ͧ ‚¢’¢œË ©à¬ÊŒÙ¢ ¬⁄ πÊl ‚¢⁄ˇÊÊ ∑§ÊŸÍŸ§ Ÿ„Ë¥§’ÁÀ∑§ Á‚ª⁄≈ fl •ãÿ â’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒ (ÁŸ·œ fl √ÿʬÊ⁄ •ı⁄ flÊÁáÊÖÿ ©à¬ÊŒŸ •Ê¬ÍÁø ÃÕÊ ÁflÃ⁄áÊ ÁflÁŸÿ◊Ÿ) •ÁœÁŸÿ◊ wÆÆx (∑§Ù≈¬Ê) ∑§ Äà „Ë ∑§Êÿ¸flÊ߸ „Ù ‚∑§ÃË „Ò– ŒÍ‚⁄ πÊl ‚¢⁄ˇÊÊ •ÁœÁŸÿ◊ ∑§ Äà ∑§Êÿ¸flÊ߸ ∑§Ê •Áœ∑§Ê⁄ ⁄ÊÖÿ ∑§Ù Ÿ„Ë¥§ ’ÁÀ∑§ ∑§¢Œ˝ ‚⁄∑§Ê⁄ ∑§Ù „Ò– ß‚ ∑§ÊŸÍŸ ∑§ Äà ¡’ ÷Ë ¬˝ÁÃ’¢œ ‹ªÊÿÊ ªÿÊ „Ò Ã’ •ŒÊ‹Ã ‚ ©lÙª ∑§Ù ⁄Ê„Ã Á◊‹Ë „Ò– ß‚∑§ ∑§ß¸ ©ŒÊ„⁄áÊ ◊ı¡ÍŒ „Ò¢– ∑ȧ¿ ÁŒŸÙ¢ ¬„‹ ⁄Ê¡SÕÊŸ „Ê߸∑§Ù≈U¸ Ÿ „Ù≈U‹ fl ⁄US≈UÙ⁄U¥≈U ◊¥ ‚Ë•Ê⁄U¬Ë‚Ë ∑§Ë œÊ⁄UÊ vyy ∑‘§ Äà „ÈP§Ê •ı⁄U „ÈP§Ê ’Ê⁄U ⁄UÙ∑§Ÿ ∑§Ë ¬ÈÁ‹‚ ∑§Ë ∑§Êÿ¸flÊ߸ ∑§Ù ª‹Ã ∆„⁄UÊÿÊ „Ò– ∑ȧ¿ ÁŒŸ ¬„‹ ¡ÿ¬È⁄ ¬ÈÁ‹‚ Ÿ ∞∑§ ¬Ò‹‚ ∑§ ‚◊ˬ ¿Ê¬Ê◊Ê⁄Ë ∑§Ë ÕË •ı⁄ ß‚∑§ ’ÊŒ ‡Ê„⁄ ◊¢ „ÈÄ∑§Ê ’Ê⁄ ’¢Œ ∑§⁄Ÿ ∑§Ê •ÊŒ‡Ê ¡Ê⁄Ë Á∑§ÿÊ ÕÊ– •ŒÊ‹Ã Ÿ „ÈÄ∑§Ê ’Ê⁄ ¬⁄ ⁄Ù∑§ ‹ªÊŸ ∑§ Á‹∞ ŒÊÿ⁄ ∑§Ë ªß¸ ∞∑§ ÿÊÁø∑§Ê ∑§Ù ÷Ë ÁŸ⁄Sà ∑§⁄ ÁŒÿÊ– ß‚Ë Ã⁄„ Á¬¿‹ fl·¸ } ÁŒ‚¢’⁄ ∑§Ù ‚Ȭ˝Ë◊ ∑§Ù≈¸ Ÿ „ÈÄ∑§ ’Ê⁄ ◊¢ ◊È¢’߸, øãŸß¸ •ı⁄U ªÈ¡⁄UÊà „Ê߸∑§Ù≈U¸ ∑‘§ »Ò§‚‹ ∑§Ù ⁄Ug ∑§⁄U ÁŒÿÊ ÕÊ, Á¡‚◊¥ „ÈP§ ∑§Ù œÍ◊˝¬ÊŸ Ÿ„Ë¥ ◊ÊŸÊ ªÿÊ ÕÊ– ∑§Ù≈U¸ Ÿ ∑§„Ê Á∑§ ¡„Ê¥ S◊ÙÁ∑§¥ª ∑§Ë •ŸÈ◊Áà „Ò •ı⁄U fl„Ê¥ „ÈP§Ê ⁄UπÊ ¡Ê ‚∑§ÃÊ „Ò– ∑§Ù≈U¸ Ÿ »Ò§‚‹ ◊¥ ∑§„Ê Á∑§ ≈UÙ’∑§Ù ∞ÄU≈U ◊¥ Ã¥’Ê∑§Í ∑§Ê ‚flŸ ∑§⁄UŸ ∑§Ë ÿÈÁQ§ÿÙ¥ ∑‘§ ’Ê⁄U ◊¥ Á‹πÊ „Ò– œÊ⁄UÊ

x ∞Ÿ ◊¥ S¬C Á∑§ÿÊ ªÿÊ „Ò Á∑§ œÍ◊˝¬ÊŸ ∑§Ê ◊Ë’ Á∑§‚Ë ¬Ê߬ ⁄U¬⁄U •ı⁄U •ãÿ flSÃÈ•Ù¥ ‚ S◊ÙÁ∑§¥ª ∑§⁄UŸÊ „٪ʖ S¬C „Ò Á∑§ ß‚ •ãÿ flSÃÈ ◊¥ „ÈP§Ê ‡ÊÊÁ◊‹ „Ò– ß‚Á‹∞ S◊ÙÁ∑§¥ª ¡ÙŸ ◊¥ „ÈP§Ê ¬ËÿÊ ¡Ê ‚∑§ÃÊ „Ò– ß‚Ë Ã⁄„ fl·¸ wÆvx ◊¢ ∑§⁄‹ ◊¢ ¡’ â’Ê∑ͧ ¬⁄ ⁄Ù∑§ ‹ÊªÊ߸ ªß¸ ÕË ÃÙ •ŒÊ‹Ã Ÿ ß‚ ª‹Ã ∑§⁄Ê⁄ ŒÃ „È∞ ∑§„Ê ÕÊ ß‚∑§ Á‹∞ ∑§Ù≈¬Ê „Ë ‹ÊªÍ „Ù ‚∑§ÃÊ „Ò– „Á⁄ÿÊáÊÊ ∑§ SflÊSâÿ ◊¢òÊË •ÁŸ‹ Áfl¡ Ÿ x Á‚â’⁄ ∑§Ù ¬˝ÁÃ’¢œ ∑§Ë ÉÊÙ·áÊÊ ∑§⁄Ã „È∞ ∑§„Ê ÕÊ Á∑§ ‹ÙªÙ¥ ∑‘§ SflÊSâÿ ∑§Ù äÿÊŸ ◊¥ ⁄UπÃ „È∞ ¬˝Œ‡Ê ◊¥ ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê, ‚Ȫ¥ÁœÃ Ãê’Ê∑§Í, πÊ⁄UÊ ÃÕÊ •ãÿ Ãê’Ê∑§ÍÿÈQ§ ¬ŒÊÕÙ¥¸ ∑‘§ ÁŸ◊ʸáÊ, ÷¥«Ê⁄UáÊ, ÁflÃ⁄UáÊ ÃÕÊ ∑˝§ÿ-Áfl∑˝§ÿ ¬⁄U ¬Íáʸ ¬Ê’¥ŒË ‹ªÊ߸ ªß¸ „Ò– ‚ÊÕ „Ë ©ã„Ù¢Ÿ ∑§„Ê ÕÊ Á∑§ Ãê’Ê∑§Í ßàÿÊÁŒ ¬ŒÊÕÙ¥¥¸ ◊¥ ÁŸ∑§ÙÁ≈UŸ ¬ÊÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– „Á⁄UÿÊáÊÊ Áfl· SflÊÁ◊àfl ∞fl¥ Áfl∑˝§ÿ ÁŸÿ◊ v~{{ ∑‘§ Äà ‚⁄U∑§Ê⁄U Ÿ ªÃ ÁŒŸÙ¥ ÉÊÙÁ·Ã v~ ¬˝∑§Ê⁄U ∑‘§ Áfl· ∑§Ë •ŸÈ‚ÍøË ◊¥ ÁŸ∑§Ù≈UËŸ Áfl· ∑§Ù ÷Ë ‡ÊÊÁ◊‹ Á∑§ÿÊ ªÿÊ „Ò, Á¡‚∑‘§ ’ÊŒ •’ ߟ∑§Ë ‚¥ÅÿÊ wÆ „Ù ªß¸ „Ò– •’ ÁŸ∑§Ù≈UËŸ ÿÊ ÁŸ∑§ÙÁ≈UŸ ÿÈQ§ ¬ŒÊÕ¸ ’øŸ flÊ‹Ù¥ ∑§Ù ÷Ë ©ã„Ë¥ ÁŸÿ◊Ù¥ ∑§Ê ¬Ê‹Ÿ ∑§⁄UŸÊ ¬«∏ªÊ, ¡Ù Á∑§ ¬„‹ ‚ •Áœ‚ÍÁøà Áfl·Ù¥ ∑‘§ SflÊÁ◊àfl ∞fl¥ Áfl∑˝§ÿ ∑§⁄UŸ flÊ‹Ù¥ ¬⁄U ‹ÊªÍ „ÙÃ „Ò¥– ÁŸ∑§Ù≈UËŸ ∑§Ù Á∑§‚Ë ÷Ë flSÃÈ ‚ ÁŸ∑§Ê‹Ÿ,√ÿÈà¬ÊÁŒÃ ÿÊ ‚¥ÿÙª ∑§⁄U∑‘§ Á∑§‚Ë ÷Ë M§¬ ◊¥ ¬˝Ê# Á∑§ÿÊ ¡Ê ‚∑§ÃÊ „Ò–

doj LVksjh

ÂÚ âð ÂýçÌÕ¢Ï ãÅæ

SflÊSâÿ ◊¥òÊË Ÿ ’ÃÊÿÊ ÕÊ Á∑§ ß‚◊¥ ∞Á‚Á≈U∑§ ∞Á‚«, ∞Á‚Á≈U∑§ ∞Ÿ„Ê߸«⁄UÊ߸«, ‚À»ÿÍÁ⁄U∑§ ∞Á‚«, „Êß«˛ÙÄU‹ÙÁ⁄U∑§ ∞Á‚«, » ÊS» ÙÁ⁄U∑§ ∞Á‚«∞ ¬⁄UÄU‹ÙÁ⁄U∑§ ∞Á‚«∞ »Ù⁄UÁ◊∑§ ∞Á‚« „Êß«˛Ù‡ÿÊÁŸ∑§ ∞Á‚« ŸÊ߸Á≈˛∑§ ∞Á‚« •ÊÄU‚Á‹∑§ ∞Á‚« ◊⁄U∑§⁄UË ∑§Ê ¬⁄UÄU‹Ù⁄UÊß« ¬Ù≈UÊÁ‡Êÿ◊ „Êß«˛ÙÄU‚Ê߸« ‚ÙÁ«ÿ◊ „Êß«˛ÙÄU‚Ê߸«, „Êß«˛Ù¡Ÿ ¬Ò⁄UÊÄU‚Êß«, » Ê⁄U◊‹«„Êß« Á» ŸÙ‹ ÃÕÊ ‚ÙÁ«ÿ◊ „Ê߬ÙÄU‹Ê⁄UÊß≈U ¬„‹ ‚ „Ë ‚ÍøË ◊¢ ‡ÊÊÁ◊‹ „Ò¥– ©Q§ ‚÷Ë ¬˝∑§Ê⁄U ∑‘§ Áfl·ÿÈQ§ ¬ŒÊÕÙ¥¸ ∑§Ù π⁄UËŒŸ fl ’øŸ ∑‘§ Á‹∞ ÁŸÿ◊ ÁŸœÊ¸Á⁄Uà Á∑§ÿ ªÿ „Ò¥– ß‚∑‘§ Äà Á∑§‚Ë √ÿfl‚ÊÿË mÊ⁄UÊ Á∑§‚Ë ‡ÊÒÁˇÊ∑§ ‚¥SÕÊ, ÁøÁ∑§à‚Ê ∞fl¥ •ŸÈ‚¥œÊŸ ‚¥SÕÊŸ •S¬ÃÊ‹, •ı·œÊ‹ÿ, ◊ÊãÿÃʬ˝Ê# ÁøÁ∑§à‚Ê ‚¥SÕÊ∞¢ •ılÙÁª∑§ » ◊¸ ÃÕÊ ‚⁄U∑§Ê⁄UË Áfl÷ʪ٥ ◊¥ ÁŸÿ◊ÊŸÈ‚Ê⁄U ߟ∑§Ë ‚å‹Ê߸ ∑§⁄UŸÊ ‡ÊÊÁ◊‹ „ÙÃÊ „Ò– ÁŸ∑§Ù≈ËŸ ∑§Ù Áfl· ∑§Ë ‚ÍøË ◊¢ ‡ÊÊÁ◊‹ ∑§⁄Ÿ ∑§ ’ÊŒ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù ‹ª ⁄„Ê ÕÊ Á∑§ •’ ⁄ÊÖÿ ◊¢ ŒÙ’Ê⁄Ê Ã¢’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒ Ÿ„Ë¥§ Á’∑§ ¬Ê∞¢ª– ߟ ‚’ ∑§ ’Êfl¡ÍŒ •ŒÊ‹Ã Ÿ ⁄ÊÖÿ ‚⁄∑§Ê⁄ mÊ⁄Ê Ã¢’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§ ¬˝Áâ’¢œ ∑§Ù ‚„Ë Ÿ„Ë¢ ◊ÊŸÊ •ı⁄ ©‚ ¬⁄ ‚ ⁄Ù∑§ „≈Ê ŒË– ªı⁄Ë’ „Ò Á∑§ ÁŒÀ‹Ë •ı⁄ „Á⁄ÿÊáÊÊ ◊¢ ©lÙª ∑§Ù •¢ÃÁ⁄◊ M§¬ ‚ ⁄Ê„Ã Á◊‹ ªß¸ „Ò– •’ ¬Á‡ø◊ ’¢ªÊ‹, Á’„Ê⁄, ¡ê◊Í-∑§‡◊Ë⁄, •Ê¢œ˝ ¬˝Œ‡Ê, ◊„Ê⁄Êc≈˛, Á◊¡Ù⁄U◊, ◊ÁáʬÈ⁄U, Á„◊Êø‹ ¬˝Œ‡Ê fl ø¢«Ëª…∏ •ÊÁŒ ⁄UÊíÿÙ¥ ∑§Ê ◊Ê◊‹Ê ⁄„ ªÿÊ „Ò– ߟ ‚÷Ë ⁄ÊÖÿÙ¢ ∑§Ù Á◊‹Ê Á‹ÿÊ ¡Ê∞ ÃÙ ÿ„ ’„Èà ’«∏UÊ ◊Ê∑§¸≈ „Ò, Á¡‚ ¬⁄ „⁄ ©lÙª ∑§Ë ÁŸªÊ„ ‹ªË ⁄„ÃË „Ò– ÁŸ∑§≈ ÷Áflcÿ ◊¢ ÿÁŒ ߟ∑§Ê zÆ »§Ë‚ŒË Á„S‚Ê ÷Ë πÈ‹ ¡ÊÃÊ „Ò Ã٠â’Ê∑ͧ ©lÙª ∑§Ë ªÊ«∏UË ¬≈⁄Ë ¬⁄ •Ê ¡Ê∞ªË– πÊ‚ Ãı⁄ ¬⁄ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ©lÙª ∑§Ù ’«∏UË ⁄Ê„Ã Á◊‹ªË, ÄÿÙ¢Á∑§ ©‚Ë ∑§Ë ÁSÕÁà ÖÿÊŒÊ π⁄Ê’ „Ò– Á»§‹„Ê‹ ◊„Ê⁄Êc≈˛ ∑§ Á‹∞ ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê¢ ‡ÊÈM§ ∑§⁄ ŒË ªß¸¢ „Ò¢– ÁflÁ÷㟠⁄ÊÖÿÙ¢ ◊¢ „Ù ⁄„Ë ¬˝ÁÃ’¢œ ∑§Ë ∑§Ê⁄¸flÊ߸ ‚ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ fl ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê ©lÙª •ı⁄ ¬ÊŸ ∑§Ë ŒÈ∑§ÊŸ flÊ‹Ù¢ ∑§Ê ÷Ê⁄Ë ŸÈ∑§‚ÊŸ „Ù øÈ∑§Ê „Ò– ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ÷Áflcÿ ◊¢ ÿÁŒ ©lÙª ∑§Ù ¡ËÁflà ⁄πŸÊ „Ò ÃÙ ©lÁ◊ÿÙ¢, ¬ÊŸ flÊ‹Ù¢ fl Á∑§‚ÊŸÙ¢ ‚◊à ©Ÿ ‚÷Ë ∑§Ù Á¡Ÿ∑§ Á„à â’Ê∑ͧ ©lÙª ‚ ¡È«∏U „È∞ „Ò¢, ∞∑§ ¡È≈ „ÙŸÊ „ÙªÊ •ı⁄ ≈ÒÄ‚ ∑§Ë ‚Ë◊Ê ∑§◊ ∑§⁄flÊŸ, ◊‡ÊËŸ •ÊœÊÁ⁄à ‹flË ¬˝áÊÊ‹Ë ∑§Ù πà◊ ∑§⁄ÊŸ, ‚ÁøòÊ øÃÊflŸË ∑§ •Ê∑§Ê⁄ ◊¢ ’…∏ÊŸ ‚ ⁄Ù∑§Ÿ •ı⁄ ∑§Ù≈¬Ê ◊¢ ‚¢‡ÊÙœŸ ∑§ ¬˝SÃÊfl ∑§Ù ¬Í⁄Ë Ã⁄„ ‚ πÊÁ⁄¡ ∑§⁄flÊŸ ∑§ Á‹∞ ‹«∏UÊ߸ ∑§Ù Ã¡ ∑§⁄ŸÊ „٪ʖ œ˜ÿÊŸ ⁄„ Á∑§ â’Ê∑ͧ ©lÙª ◊„¡ ø¢Œ ©lÁ◊ÿÙ¢ ∑§ Á„ÃÙ ∑§Ê ◊Ê◊‹Ê Ÿ„Ë¥§ „Ò– ß‚‚ ∑§⁄Ë’ | ∑§⁄Ù«∏U ‹ÙªÙ¢ ∑§Ë ⁄Ù¡Ë ⁄Ù≈Ë ¡È«∏UË „È߸ „Ò– πÊ‚Ãı⁄ ¬⁄ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ •ı⁄ ’Ë«∏UË ©lÙª ‚ ÖÿÊŒÊ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù ⁄Ù¡ªÊ⁄ Á◊‹Ê „È•Ê „Ò– ÿ„ ŒÙŸÙ¢ „Ë Œ‡ÊË ©lÙª „Ò¢– ÿÁŒ ß‚ •øÊŸ∑§ ’¢Œ ∑§⁄ ÁŒÿÊ ªÿÊ ÃÙ ß‚‚ ¡È«∏U ‹ÙªÙ¢ ∑§ ‚Ê◊Ÿ ⁄Ù¡Ë ⁄Ù≈Ë ∑§Ê ‚¢∑§≈ π«∏UÊ „Ù ¡Ê∞ªÊ– ‚⁄∑§Ê⁄ ∑§ ¬Ê‚ ÷Ë ßß ‚Ê⁄ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù ⁄Ù¡ªÊ⁄ ◊È„ÒÿÊ ∑§⁄ÊŸ ∑§Ê ‚ÊœŸ Ÿ¡⁄ Ÿ„Ë¥§ •ÊÃÊ „Ò–

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

23

czkaM izeks'ku

ÎàæãÚð ÂÚ ¥æ·¤áü‡æ ·¤æ ·ðð´¤Îý Úãð àÿÙ„Ê⁄Ù¢ ∑§ ‚Ë¡Ÿ ◊¢ „⁄ ˇÊòÊ ∑§Ë ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ •¬Ÿ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ù ¬˝◊Ù≈ ∑§⁄Ÿ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê ∑§⁄ÃË ¢Ò„Ò¢– ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê fl ◊Ê™§Õ »˝§‡ÊŸ⁄ ˇÊòÊ ∑§Ë ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ ÷Ë ß‚◊¢ ¬Ë¿ Ÿ„Ë¥§ ⁄„ÃË „Ò– ß‚ ’Ê⁄ Œ‡Ê„⁄ ∑§ ◊ı∑§ ¬⁄ ÁŒÀ‹Ë ‚ ‹∑§⁄ ªÈ¡⁄Êà Ã∑§ ÁflÁ÷㟠∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ Ÿ •¬Ÿ S≈Ê‹ ‹ªÊ∞– ‚◊Ê⁄Ù„ ◊¢ •ÊŸ flÊ‹ ‹ÙªÙ¢ Ÿ Ã⁄„-Ã⁄„ ∑§ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ê ¡Êÿ∑§Ê Á‹ÿÊ– ⁄¡ŸËª¢œÊ Ÿ •„◊ŒÊ’ÊŒ ‚◊à Œ‡Ê ◊¢ ∑§ß¸ ¡ª„Ù¢ ¬⁄ «Ê¢Á«ÿÊ ∑§Ê •ÊÿÙ¡Ÿ Á∑§ÿÊ– ∑¢§¬ŸË mÊ⁄Ê •ÊÿÙÁ¡Ã ∑§Êÿ¸∑˝§◊Ù¢ ◊¢ ∑§Ê»§Ë ‹ÙªÙ¢ Ÿ Á„S‚Ê Á‹ÿÊ •ı⁄ ©à‚fl ∑§Ê •ÊŸ¢Œ ©∆ÊÿÊ– ß‚Ë Ã⁄„ ÁŒÀ‹Ë ∑§ ◊‡Ê„Í⁄ ⁄Ê◊‹Ë‹Ê ◊Ҍʟ ◊¢ ’Ê’Ê ∑§Ê ÷√ÿ S≈Ê‹ ‹ªÊ ÕÊ, Á¡‚◊¢ »˝Í§ ¡‹Ë, ≈˜ÁflS≈ Á«ÿÙ, ’Ê’Ê ß‹ÊÿøË ‚◊à •ãÿ ’˝Ê¢«Ù¢ ∑§Ù ¬˝ŒÁ‡Ê¸Ã Á∑§ÿÊ ªÿÊ– ⁄Ê◊‹Ë‹Ê ŒπŸ •Ê∞ ‹ÙªÙ¢ Ÿ ߟ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§ ’Ê⁄ ◊¢ ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ë ‹Ÿ ∑§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ ßŸ∑§Ë π⁄ËŒŒÊ⁄Ë ÷Ë ∑§Ë– ’Ê’Ê ß‹ÊÿøË •ı⁄ ≈˜ÁflS≈ Á«ÿÙ¢ ◊¢ ÿÈflÊ•Ù¢ ∑§Ë ÁŒ‹øS¬Ë πÍ’ ÁŒπÊ߸ ¬«∏UË– ß‚∑§ •Ê‹ÊflÊ •ãÿ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ù ÷Ë ‹ÙªÙ¢ Ÿ πÍ’ ¬‚¢Œ Á∑§ÿÊ– «Ë∞‚ ∑§Ê S≈Ê‹ ‹ÙªÙ¢ ∑§ •Ê∑§·¸áÊ ∑§Ê ∑¥§º˝ ⁄„Ê– ÿ„Ê¢ ¬Ê‚-¬Ê‚ ¬À‚ ∑ÒÒ¥§«Ë,

·¢¤ÂçÙØô¢ ·ð¤ SÅæÜ ⁄¡ŸËª¢œÊ ¬À‚ ß‹ÊÿøË, ¬Ê‚-¬Ê‚ Áø¢ªÀ‚ fl ⁄¡ŸËª¢œÊ ¡Ò‚ ©à¬ÊŒ ◊ı¡ÍŒ Õ– S≈Ê‹ ¬⁄ •ÊŸ flÊ‹Ê „⁄ √ÿÁÄà ¬À‚ ∑ÒÒ¥§«Ë ∑§Ë ◊Ê¢ª ¡M§⁄ ∑§⁄ÃÊ ÕÊ– ß‚Ë ¡ª„ ¬ÊŸ ’„Ê⁄ Ÿ ÷Ë •¬ŸÊ ’«∏UÊ S≈Ê‹ ‹ªÊÿÊ ÕÊ, Á¡‚◊¢ ’„Ê⁄, ¬ÊŸ ’„Ê⁄ Á∑˝§S≈‹, Á≈Ÿ ¬Ò∑§ fl Á¡¬⁄ •ÊÁŒ ∑§Ù ¬˝ŒÁ‡Ê¸Ã Á∑§ÿÊ ªÿÊ ÕÊ– ß‚ S≈Ê‹ ¬⁄ ÷Ë ∑§Ê»§Ë ‹ÙªÙ¢ ∑§Ë ÁŒ‹øS¬Ë ÁŒπÊ߸ ¬«∏UË– ¬È⁄ÊŸË ÁŒÀ‹Ë ∑§Ë ◊‡Ê„Í⁄ ¬ÊŸ ‡ÊʇÊÊ„Ë •¢ŒÊ¡ Ÿ ß‚ ’Ê⁄ ÷Ë ⁄Ê◊‹Ë‹Ê ◊Ҍʟ ◊¢ •¬ŸË ŒÈ∑§ÊŸ ‹ªÊ߸ ÕË– ¡Ù ‹Ùª fl·Ù¸¢ ‚ ⁄Ê◊‹Ë‹Ê ŒπŸ •Ê ⁄„ „Ò¢ fl ‡ÊÊ„Ë •¢ŒÊ¡ ∑§ ’Ê⁄ ◊¢ •ë§¿Ë Ã⁄„ ¡ÊŸÃ „Ò¢– ß‚ ◊ı∑§ ¬⁄ ÿ„ ¬ÊŸ ∑§Ë ŒÈ∑§ÊŸ fl·Ù¸¢ ‚ ‹ªÊ߸ ¡ÊÃË „Ò– ß‚ S≈Ê‹ ¬⁄ ¬ÊŸ ∑§ ‡Êı∑§ËŸÙ¢ ∑§Ë ‹¢’Ë ∑§ÃÊ⁄ ŒπË ªß¸– ß‚ ’Ê’Ê ∑§Ë Ã⁄»§ ‚ ¬˝ÊÿÙÁ¡Ã Á∑§ÿÊ ªÿÊ ÕÊ– ÁŒÀ‹Ë ◊¢ „Ë ‹fl-∑ȧ‡Ê ⁄Ê◊‹Ë‹Ê ∑§◊≈Ë ∑§Ê •ÊÿÙ¡Ÿ „ÙÃÊ „Ò– ÿ„Ê¢ ÷Ë ∑§Ê»§Ë ÷Ë«∏U •ÊÃË „Ò– ß‚ ’Ê⁄ ¬ÊŸ ’„Ê⁄, Á‡Êπ⁄, «Ë∞‚ fl Áfl◊‹ ∑§ S≈Ê‹Ù¢ ¬⁄ •Êª¢ÃÈ∑§Ù¢ ∑§Ê ÃÊ¢ÃÊ ‹ªÊ ⁄„Ê– ‹ÙªÙ¢ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ê SflÊŒ øπÊ •ı⁄ π⁄ËŒ ∑§⁄ ÉÊ⁄ ÷Ë ‹ ª∞– ÿ„Ê¢ ‚„Ê⁄Ÿ¬È⁄ ∑§ ‚ÙŸÍ ¬ÊŸ ‚¢≈⁄ ∑§Ê S≈Ê‹ ÷Ë ∑§Ê»§Ë ÁŒ‹øS¬ ‹ªÊ– ‹ÙªÙ¢ Ÿ ߟ∑§ Ã⁄„-Ã⁄„ ∑§ ‹¡Ë¡U ’Ë«∏UÙ¢ ∑§Ê •ÊŸ¢Œ Á‹ÿÊ– ‚ÙŸÍ ∑§Ê ¬ÊŸ ∑§Ê»§Ë ◊‡Ê„Í⁄ ◊ÊŸÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ‚÷Ë ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§ S≈Ê‹Ù¢ ¬⁄ ©Ÿ∑§ ¬˝ÁÃÁŸÁœ •¬Ÿ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§ ’Ê⁄ ◊¢ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ë Œ ⁄„ Õ–

31

¥æÂæÚ â¢ÖæßÙæ ãñ ßèÁæÂéÚ ×¢Çè ×ð¢

»éÁÚæÌ ×ð¢ Ì¢Õæ·ê¤ ÙèÜæ×è ªÈ¡⁄Êà â’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒŸ ∑§Ê •ª˝áÊË ⁄ÊÖÿ ◊ÊŸÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ⁄ÊÖÿ ∑§ ◊„‚Ê«∏Ê Á¡‹ ◊¢ flˡʬÈ⁄ ◊¢ â’Ê∑ͧ ŸË‹Ê◊Ë ∑§Ê ’«∏UÊ ∑¥§Œ˝ „Ò– ÿ„Ê¢ „⁄ fl·¸ ∑§⁄Ë’ vÆ ‹Êπ ’Ù⁄Ê ∑§ëøË Ã¢’Ê∑ͧ •ÊÃË „Ò •ı⁄ „⁄ ’Ù⁄Ê vÆ-vw Á∑§‹Ùª˝Ê◊ ∑§Ê „ÙÃÊ „Ò– ÿ„Ê¢ ‚ ‚◊Íø Œ‡Ê ◊¢ ∑§‹∑§ûÊË fl ¬Ë‹Ë ¬ûÊË ∑§Ë ‚å‹Ê߸ „ÙÃË „Ò– flˡʬÈ⁄ ◊¢ ◊Êø¸ ∑§ •¢Ã ‚ ‹∑§⁄ ¡ÍŸ ∑§Ë ‡ÊÈL§•Êà Ã∑§ ŸË‹Ê◊Ë „ÙÃË „Ò– ÿ„Ê¢ ’Ò∆ ‹Ùª Á∑§‚ÊŸÙ¢ fl √ÿʬÁ⁄ÿÙ¢ ‚ ◊Ê‹ ‹Ã „Ò¢– ∑§ß¸ ’Ê⁄ Á∑§‚ÊŸ Á’øıÁ‹∞ ∑§Ù ∑§◊ˇʟ ¬⁄ ◊Ê‹ Œ ŒÃ „Ò¢– ™§¬⁄ •ı⁄ ŸËø ∑§Ë ¬ûÊË ∑§Ë ∑§Ë◊Ã¢ Á÷㟠„ÙÃË „Ò¢, ß‚Á‹∞ ߟ∑§Ë ŸË‹Ê◊Ë ÷Ë •‹ª-•‹ª „ÙÃË „Ò– Œ‚Êfl⁄ ∑§Ë ’Êà ∑§Ë ¡Ê∞ ÃÙ ÿ„ ∑§ëøË „Ë Á’∑§ÃË „Ò •ı⁄ ’Ù⁄ ∑§ Á„‚Ê’ ‚ ÁŸ∑§‹ÃË „Ò– ‚Ê¢’⁄∑§Ê¢∆Ê fl •ãÿ ¡ª„Ù¢ ∑§Ê ◊Ê‹ ÿ„Ë¢ •ÊÃÊ „Ò– ŒÍ⁄-Œ⁄Ê¡ ‚ Á∑§‚ÊŸ ÿ„Ê¢ •Ê¬ŸÊ ◊Ê‹ ’øŸ •ÊÃ „Ò¢– •„◊ ’Êà ÿ„ „Ò Á∑§ Á∑§‚ÊŸ •¬ŸÊ πÍŸ-¬‚ËŸÊ ’„Ê ∑§⁄ »§‚‹ ¬ÒŒÊ ∑§⁄ÃÊ „Ò •ı⁄ √ÿʬÊ⁄Ë ¬Í⁄Ë ß¸◊ÊŸŒÊ⁄Ë ‚ π⁄ËŒ ∑§⁄Ã „Ò¢, ‹Á∑§Ÿ ÿ„Ê¢ â’Ê∑ͧ √ÿfl‚Êÿ

38

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

flˡʬÈ⁄ ◊¢ „Ë ∑§⁄Ë’ wÆÆ-wzÆ ¬˝Ù‚Á‚¢ª ÿÍÁŸ≈ „Ò, ¡„Ê¢ â’Ê∑ͧ ∑§Ë ‚»§Ê߸ „ÙÃË „Ò– ß‚ ¬˝Á∑˝§ÿÊ ‚ â’Ê∑ͧ ◊¢ ªŒ¸ fl •ãÿ ªÒ⁄ ¡M§⁄Ë øË¡¢ ÁŸ∑§‹ ¡ÊÃË „Ò– „⁄ ÿÍÁŸ≈ ◊¢ ∑§⁄Ë’ vz ‚ wÆ √ÿÁÄà ∑§Ê◊ ∑§⁄Ã „Ò¢– ¬˝Ù‚Á‚¢ª ∑§ Œı⁄ÊŸ â’Ê∑ͧ ∑§Ë ¡Ù ’«∏UË ‚Êß¡ ÁŸ∑§‹ÃË „Ò ©‚ »§Ù‹ ∑§„Ê ¡ÊÃÊ „Ò •ı⁄ ¿Ù≈Ë ÿÊŸË øÍ⁄Ê ∑§Ù »§⁄◊Ê‚ ∑§„Ã „Ò¢– »§⁄◊Ê‚ ¡Ê»§⁄ÊŸË ¡ŒÊ¸ fl πÒŸË •ÊÁŒ ◊¢ ßSÃ◊Ê‹ „ÙÃË „Ò–

‚ ¡È«∏U ‚÷Ë ‹ÙªÙ¢ ∑§ ◊Ÿ ◊¢ ∞∑§ ‡Ê¢∑§Ê ’ŸË ⁄„ÃË „Ò Á∑§ ‚⁄∑§Ê⁄Ë •◊‹Ê ©Ÿ∑§ Áπ‹Ê»§ ∑§Ù߸ ∑§Ê⁄¸flÊ߸ Ÿ ∑§⁄– ‚Ê⁄Ë ¬˝Á∑˝§ÿÊ ‚Ê»§-‚ÈÕ⁄Ë •ı⁄ ∑§ÊŸÍŸË Ã⁄Ë∑§ ‚ „ÙÃË „Ò, ‹Á∑§Ÿ ∞∑§ •¡Ë’ ‚Ê ‚¢‡Êÿ ÁŒπÊ߸ ¬«∏UÃÊ „Ò– ∑ȧ¿ √ÿʬÊÁ⁄ÿÙ¢ Ÿ ’ÃÊÿÊ Á∑§ ◊ı¡ÍŒÊ ‚◊ÿ ◊¢ â’Ê∑ͧ ∑§Ù ‹∑§⁄ Á¡‚ Ã⁄„ ∑§Ê ◊Ê„ı‹ ’ŸÊ „È•Ê „Ò, ©‚‚ ‹Ùª ‚‡Ê¢Á∑§Ã ⁄„Ã „Ò¢– flˡʬÈ⁄ ◊¢ „Ë ∑§⁄Ë’ wÆÆ-wzÆ ¬˝Ù‚Á‚¢ª ÿÍÁŸ≈ „Ò, ¡„Ê¢ â’Ê∑ͧ ∑§Ë ‚»§Ê߸ „ÙÃË „Ò– ß‚ ¬˝Á∑˝§ÿÊ ‚ â’Ê∑ͧ ◊¢ ªŒ¸ fl •ãÿ ªÒ⁄ ¡M§⁄Ë øË¡¢ ÁŸ∑§‹ ¡ÊÃË „Ò– „⁄ ÿÍÁŸ≈ ◊¢ ∑§⁄Ë’ vz ‚ wÆ √ÿÁÄà ∑§Ê◊ ∑§⁄Ã „Ò¢– ¬˝Ù‚Á‚¢ª ∑§ Œı⁄ÊŸ â’Ê∑ͧ ∑§Ë ¡Ù ’«∏UË ‚Êß¡ ÁŸ∑§‹ÃË „Ò ©‚ »§Ù‹ ∑§„Ê ¡ÊÃÊ „Ò •ı⁄ ¿Ù≈Ë ÿÊŸË øÍ⁄Ê ∑§Ù »§⁄◊Ê‚ ∑§„Ã „Ò¢– »§⁄◊Ê‚ ¡Ê»§⁄ÊŸË ¡ŒÊ¸ fl πÒŸË •ÊÁŒ ◊¢

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

rackdw m|ksx

·¤æ ÕǸUæ ·ðð´¤Îý

ßSÃ◊Ê‹ „ÙÃË „Ò– ÿ„Ê¢ ¬⁄ ÖÿÊŒÊÃ⁄ ∑§‹∑§ÁÃÿÊ ∑§Ë Á’∑§˝Ë „ÙÃË „Ò– ©ûÊ⁄ ¬˝Œ‡Ê, Á’„Ê⁄, ◊œ˜ÿ ¬˝Œ‡Ê, ¿ûÊË‚ª…∏ •ı⁄ ¬Á‡ø◊ ’¢ªÊ‹ ◊¢ •Áœ∑§Ê¢‡Ê ◊Ê‹ ß‚Ë ◊¢«Ë ‚ ¡ÊÃÊ „Ò– ∑ȧ¿ ’«∏UË ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ ∑§ëøÊ ◊Ê‹ ‹ ¡Ê∑§⁄ πÈŒ ¬˝Ù‚Á‚¢ª ∑§⁄ÊÃË „Ò– ¿Ù≈Ë ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§ ‹Ùª flˡʬÈ⁄ ◊¢ „Ë ¬˝Ù‚Á‚¢ª ∑§⁄Ê ‹Ã „Ò¢– flˡʬÈ⁄ ◊¢«Ë ‚ ¡È«∏U ‹ÙªÙ¢ Ÿ ’ÃÊÿÊ Á∑§ ‚Ê¢’∑§Ê¢∆Ê fl ß‚∑§ •Ê‚ -¬Ê‚ ∑§ ß‹Ê∑§Ù¢ ◊¢ ÷Ê⁄Ë Ãʌʌ ◊¢ Á∑§‚ÊŸ â’Ê∑ͧ ∑§Ë πÃË ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢– Á¬¿‹ fl·¸ ÃÙ »§‚‹ •ë¿Ë „Ù ªß¸ ÕË, ‹Á∑§Ÿ ß‚ ’Ê⁄ ’ÊÁ⁄‡Ê ∑§◊ „È߸ „Ò, ß‚Á‹∞ ©à¬ÊŒŸ Á∑§ÃŸÊ „ÙªÊ, ß‚∑§Ê ∆Ë∑§-∆Ë∑§ •ŸÈ◊ÊŸ ‹ªÊŸÊ ◊ÈÁ‡∑§‹ „Ò¢– •Ê◊ Ãı⁄ ¬⁄ ◊ÊŸÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò Á∑§ ß‚ ’Ê⁄ ’„Èà •ë§¿Ë »§‚‹ Ÿ„Ë¥§ „٪˖ ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ â’Ê∑ͧ ∑§Ù ‹∑§⁄ Œ‡Ê ◊¢ Á¡‚ Ã⁄„ ∑§Ê ◊Ê„ı‹ ’ŸÊÿÊ ªÿÊ „Ò, ©‚‚ ‚◊ÍøÊ ©lÙª ¬˝÷ÊÁflà „Ù ⁄„Ê „Ò– ªÈ¡⁄Êà ◊¢ Á∑§‚ÊŸÙ¢ fl √ÿʬÊÁ⁄ÿÙ¢ ‚ ‹∑§⁄ •ãÿ Á¡Ÿ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù â’Ê∑ͧ ‚ ⁄Ù¡ªÊ⁄ Á◊‹Ê „È•Ê „Ò ©Ÿ∑§Ë Ãʌʌ ‹ÊπÙ¢ ◊¢ „Ò •ı⁄ ߟ ‚÷Ë ∑§Ù „⁄ ‚◊ÿ ÿ„ «⁄ ‚ÃÊÃÊ ⁄„ÃÊ „Ò Á∑§ ∑§„Ë¥§ ÿ„ ©lÙª ’¢Œ Ÿ „Ù ¡Ê∞! â’Ê∑ͧ ŸªŒË »§‚‹ „Ò, ß‚Á‹∞ „⁄ Á∑§‚ÊŸ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê „ÙÃË „Ò Á∑§ fl„ ß‚∑§Ë πÃË ∑§⁄– ∑ȧ¿ Á∑§‚ÊŸ â’Ê∑ͧ ∑§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ •ãÿ »§‚‹ ÷Ë ©¬¡ÊÃ „Ò¢, ¡’Á∑§ ∑ȧ¿ ‹Ùª Á‚»¸§ â’Ê∑ͧ ∑§Ë πÃË ¬⁄ ÁŸ÷¸⁄ „Ò¢– ÿÁŒ »§‚‹ ¬⁄ ◊ı‚◊ ∑§Ê Ÿ∑§Ê⁄Êà◊∑§ •‚⁄ ¬«∏U ªÿÊ ÃÙ ©ã„¢ ÷Ê⁄Ë ŸÈ∑§‚ÊŸ ©∆ÊŸÊ ¬«∏UÃÊ „Ò– πÃË ‚ ‹∑§⁄ ©¬¡ ∑§Ë Á’∑˝§Ë Ã∑ ∑§ Á‹∞ ¡Ù ‚ÈÁflœÊ ¬„‹ Á◊‹ÃË ÕË, fl„ •’ Ÿ„Ë¥§ Á◊‹ ¬Ê ⁄„Ë „Ò– ¬„‹ Á¡Ÿ Á∑§‚ÊŸÙ¢ ∑§Ë »§‚‹ π⁄Ê’ „Ù ªß¸ ÕË, fl •Ê¡ ÷Ë ∑§¡¸ ∑§ ŸËø Œ’ „È∞ „Ò¢– flˡʬÈ⁄ ◊¢«Ë ◊¢ ∑§Ê◊ ∑§⁄Ÿ flÊ‹ ∑ȧ¿ ‹ÙªÙ¢ Ÿ ∑§„Ê Á∑§ ÿÁŒ ‚¢‡Êÿ ∑§Ê ◊Ê„ı‹ πà◊ „Ù ¡Ê∞ •ı⁄ Á∑§‚ÊŸÙ¢ ∑§Ù ‚ÈÁflœÊ Á◊‹ ÃÙ ÿ„Ê¢ ‚ ∑§Ê»§Ë •ë§¿Ê ∑§Ê⁄Ù’Ê⁄ „ÙªÊ •ı⁄ ÷Ê⁄Ë ◊ÊòÊÊ ◊¢ ⁄Ù¡ªÊ⁄ ¬ÒŒÊ „٪ʖ ©Ÿ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ flˡʬÈ⁄ ◊¢«Ë ◊¢ â’Ê∑ͧ ∑§Ê⁄Ù’Ê⁄ ∑§ Á‹∞ •¬Ê⁄ ‚¢÷ÊflŸÊ „Ò– ’‡ÊÃ¸ ß‚ ©lÙª ∑§Ù Ÿ∑§Ê⁄Êà◊∑§ ŒÎÁc≈ ‚ Ÿ ŒπÊ ¡Ê∞–

39

nhikoyh m|ksx txr fo'ks"k

¹éàæè ß ©×¢» ŒË

¬Êfl‹Ë ÿÊŸË ŒË¬Ùà‚fl ß∑§‹ıÃÊ ∞‚Ê àÿı„Ê⁄U „Ò ¡Ù ‚◊Íø ÷Ê⁄Uà ◊¥ ◊ŸÊÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ‹ˇ◊Ë ∑‘§ ©¬Ê‚∑§ ‚÷Ë ÷Ê⁄UÃËÿ •ı⁄U Áfl‡Ê·∑§⁄U Á„¥ŒÍ œ◊¸ ∑‘§ •ŸÈÿÊÿË Á∑§‚Ë Ÿ Á∑§‚Ë M§¬ ◊¥ ŒË¬Êfl‹Ë ∑§Ù ’«∏ ©à‚Ê„ •ı⁄U ©◊¥ª ∑‘§ ‚ÊÕ ◊ŸÊÃ „Ò¥– ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§fl‹ ÷Ê⁄Uà ∑§Ê àÿı„Ê⁄U Ÿ„Ë¥ „Ò ’ÁÀ∑§ ‚Ê⁄U ‚¥‚Ê⁄U ∑§Ù ⁄UÙ‡ÊŸË ◊¥ Ÿ„‹ÊŸ flÊ‹Ê •Ê‹Ù∑§ ¬fl¸ „Ò– ÷‹ „Ë Œ‡Ê ◊¥ ß‚ ©à‚fl ∑‘§ ¬Ë¿ •‹ª-•‹ª ¬⁄U¥¬⁄UÊ∞¥ Áfll◊ÊŸ ⁄U„Ë „Ù¥ ¬⁄U ‚’∑‘§ ¡ËflŸ ◊¥ Ÿß¸ πÈÁ‡ÊÿÊ¥, ©ÑÊ‚ •ı⁄U ¬˝∑§Ê‡Ê Á’π⁄UŸ ∑§Ê ß‚∑§Ê ©g‡ÿ „⁄U ¡ª„ ∞∑§ „Ò ÄUÿÙ¥Á∑§ ŒË¬Êfl‹Ë ∑§Ê àÿı„Ê⁄U ˇÊòÊ •ı⁄U ¬˝Ê¥Ã ∑§Ë ‚Ë◊Ê∞¥ ÃÙ«∏ ∑§⁄U ¬Í⁄U Œ‡Ê ◊¥ ◊ŸÊÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ß‚ ⁄UÊC˛Ëÿ ¬fl¸ ÷Ë ∑§„ ‚∑§Ã „Ò¥– ŒËflÊ‹Ë ∑§Ë πÊÁ‚ÿà ÿ„ ÷Ë „Ò Á∑§ •ãÿ àÿı„Ê⁄UÙ¥ ∑§Ë Ã⁄U„ ÿ„ ∞∑§ ŒÙ ÁŒŸ ◊¥ „Ë ‚¥¬ÛÊ Ÿ„Ë¥ „ÙÃÊ– ŒËflÊ‹Ë ∑§Ë ÃÒÿÊÁ⁄UÿÊ¥ „çÃÙ¥ ¬„‹ „ÙŸ ‹ªÃË „Ò¥– ’Ê¡Ê⁄U fl ŒÈ∑§ÊŸ¥ ¬≈UÊπÙ¥, ⁄UÙ‡ÊŸË ∑‘§ Ÿÿ-Ÿÿ •Êÿ≈Uê‚ ‚ ‚¡Ÿ ‹ªÃ „Ò¥– ߟ∑‘§ ø‹Ã ‚«∏∑§Ù¥ ¬⁄U ÷Ë«∏ ÷Ë ’…∏Ÿ ‹ªÃË „Ò– πÊŸ ¬ËŸ ∑§Ë øË¡¥ ¡Ò‚ Á◊∆Ê߸, øÊÚ∑§‹≈U˜‚, «˛Êß»˝Í§≈˜‚ πÍ’‚Í⁄Uà ◊Ÿ◊Ù„∑§ ‚¡Êfl≈UË Á«é’Ù¥ ◊¥ ¬Ò∑§ ‹ÙªÙ¥ ∑§Ê ÁŒ‹ ‹È÷ÊÃ „Ò¥–

40

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ÁŒŸ ‚È’„ ÃÒ ÿ Ê⁄U „Ù∑§⁄U ªÒ ¥ Œ  ∑‘ § »Í § ‹Ù¥ •ı⁄U •Ê◊ ∑§Ë ¬ÁûÊÿÙ¥ ∑‘§ ’¥ŒŸflÊ⁄U ‚ mÊ⁄U ‚¡ÊÿÊ ¡ÊÃÊ ÕÊ– ŒÙ¬„⁄U •ı⁄U ‡ÊÊ◊ ∑‘§ Á‹∞ πÊŸ ◊¥ Áfl‡Ê· √ÿ¥¡Ÿ ¬Í⁄UË ∑§øı⁄UË ’ŸÊ∞ ¡ÊÃ Õ– ‡ÊÊ◊ ÁÉÊ⁄UÃ „Ë ¬Í¡Ê ∑§Ë ÃÒÿÊÁ⁄UÿÊ¥ ‡ÊÈM§ ∑§⁄U ŒË ¡ÊÃË ÕË¥–

ß‚ àÿı„Ê⁄U ¬⁄U πÍ’ „¥ªÊ◊Ê fl ◊SÃË „ÙÃ „Ò¥– àÿı„Ê⁄U ÃÙ „ÙÃ „Ë ß‚ËÁ‹∞ „Ò¥ ‹Á∑§Ÿ ÿ„ •»§‚Ù‚ ∑§Ë ’Êà „Ò Á∑§ ß‚ ◊ŸÊŸ ∑§Ë ¬⁄U¥¬⁄UÊ •ı⁄U •ıÁøàÿ ∑§„Ë¥ πÙÃÊ ¡Ê ⁄U„Ê „Ò– ∞∑§ ‚◊ÿ ÕÊ ¡’ ‹Ùª ◊„ËŸ ÷⁄U ¬„‹ ‚ ÉÊ⁄U ∑§Ë ‚Ê»§ ‚»§Ê߸ ‡ÊÈM§ ∑§⁄U ŒÃ Õ– ⁄U¥ª ⁄UÙªŸ ∑§⁄UflÊ ∑‘§ ¬Í⁄UÊ ÉÊ⁄U ø◊∑§ÊÿÊ ¡ÊÃÊ ÕÊ– ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ÁŒŸ ‚È’„ ÃÒÿÊ⁄U „Ù∑§⁄U ªÒ¥Œ ∑‘§ »Í§‹Ù¥ •ı⁄U •Ê◊ ∑§Ë ¬ÁûÊÿÙ¥ ∑‘§ ’¥ŒŸflÊ⁄U ‚ mÊ⁄U ‚¡ÊÿÊ ¡ÊÃÊ ÕÊ– ŒÙ¬„⁄U •ı⁄U ‡ÊÊ◊ ∑‘§ Á‹∞ πÊŸ ◊¥ Áfl‡Ê· √ÿ¥¡Ÿ ¬Í⁄UË ∑§øı⁄UË ’ŸÊ∞ ¡ÊÃ Õ– ‡ÊÊ◊ ÁÉÊ⁄UÃ „Ë ¬Í¡Ê ∑§Ë ÃÒÿÊÁ⁄UÿÊ¥ ‡ÊÈM§ ∑§⁄U ŒË ¡ÊÃË ÕË¥– ÿ„ ¬Í¡Ê ‹¥’Ë ø‹ÃË– ¬Í⁄UÊ ÉÊ⁄U ⁄UÙ‡ÊŸË ‚ ¡ª◊ªÊÿÊ ¡ÊÃÊ– ŒË¬ ◊Ê‹Ê ∑‘§ ‚ÊÕ ⁄U¥ªÁ’⁄U¥ª ‹^È•Ù¥ ∑§Ë ¡ª◊ª ‚ ¡Ò‚ ¬Í⁄UÊ ‡Ê„⁄U „Ë ⁄UÙ‡ÊŸË ◊¥ Ÿ„Ê ¡ÊÃÊ– ¬Í¡Ê ∑‘§ ¬pÊà ∞∑§ ⁄US◊ ∑‘§ M§¬ ◊¥ ¡È•Ê π‹Ê ¡ÊÃÊ ÕÊ– ÿ„ ÃÊ‡Ê ¬ûÊÙ¥ ‚ Ÿ π‹∑§⁄U ∑§ıÁ«∏ÿÙ¥ ‚ π‹Ê ¡ÊÃÊ ÕÊ– •’ ŒËflÊ‹Ë ◊¥ ∞∑§ ‚ÈπŒ ¡È«∏Êfl ÿ„ •ÊÿÊ „Ò Á∑§ •Ÿ∑§ œ◊Ù¥¸ ∑§Ë Áfl‡Ê·ÃÊ∞¥ ÷Ë ß‚◊¥ ‚◊ÊÁ„à „Ù ªß¸ „Ò¥– ¡Ò‚ ‚Ê©Õ ∑§Ë ⁄U¥ªÙ‹Ë „⁄U ÉÊ⁄U ◊¥ ‚¡Ÿ ‹ªË „Ò Ã٠߸‚ÊßÿÙ¥ ∑‘§ ¬flÙ¥¸ ◊¥ ¬˝ÿÈQ§ „ÙŸ flÊ‹Ë ◊Ù◊’ûÊË •ı⁄U ∑§¥ŒË‹¥ ÷Ë •Ê◊ ÉÊ⁄UÙ¥ ∑§Ë ‚¡Êfl≈U ◊¥ •¬ŸÊ ◊„àfl ⁄UπÃË „Ò¥–

ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ß‚ πÊ‚ ¬fl¸ ¬⁄U ’Ês ‚¡Êfl≈U ∑‘§ ‚ÊÕ „◊ •¬Ÿ ¬˝◊ ∑§Ê ŒË¬∑§ ¡‹Ê∑§⁄U NŒÿ ∑§Ù ¬˝∑§Ê‡ÊflÊŸ ∑§⁄U¥ •ı⁄U ◊Ÿ ‚ ⁄Uʪ m· ¡Ò‚ Áfl∑§Ê⁄UÙ¥ ∑§Ù ÁŸ∑§Ê‹ Œ¥ ÃÙ ‚ëø •ÕÙ¥¸ ◊¥ ŒË¬Êfl‹Ë ∑§Ê ◊ŸÊŸÊ ‚ÊÕ¸∑§ Á‚h „٪ʖ •Ê¡ ŒË¬Êfl‹Ë ∑§Ê àÿı„Ê⁄U flÒ÷fl ¬˝Œ‡Ê¸Ÿ ∑§Ê ¬˝ÃË∑§ íÿÊŒÊ ’ŸÃÊ ¡Ê ⁄U„Ê „Ò– Á∑§‚Ë ∑§Ë ŒËflÊ‹Ë •ı⁄U Á∑§‚Ë ∑§Ê ŒËflÊ‹Ê ∑§Ë ∑§„Êflà •’ øÁ⁄UÃÊÕ¸ „Ù ⁄U„Ë „Ò– ’…∏Ã •ÊÁÕ¸∑§, •¬⁄Uʜ٥, ÷˝CÊøÊ⁄U ∑‘§ ÁŸÃ Ÿÿ ◊Ê◊‹Ù¥ •ı⁄U œŸ ‚¥¬ŒÊ ∑‘§ •flÊ¥Á¿Ã ¬˝Œ‡Ê¸Ÿ ‚ ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ¬˝∑§Ê‡Ê ¬⁄U „◊¥ ’ËÊÃ „Ò¥– ¬‡Ê „Ò¢ ∑ȧ¿ ◊„ûÊfl¬Íáʸ ¡ÊŸ∑§ÊÁ⁄ÿÊ¢-ÁflcáÊÈ Ÿ ÃËŸ ¬ª ◊¥ ÃËŸÙ¥ ‹Ù∑§Ù¥ ∑§Ù ŸÊ¬ Á‹ÿÊ– ⁄UÊ¡Ê ’Á‹ ∑§Ë ŒÊŸ‡ÊË‹ÃÊ ‚ ¬˝÷ÊÁflà „Ù∑§⁄U ÷ªflÊŸ ÁflcáÊÈ Ÿ ©ã„¥ ¬ÊÃÊ‹ ‹Ù∑§ ∑§Ê ⁄UÊíÿ Œ ÁŒÿÊ– ‚ÊÕ „Ë ÿ„ ÷Ë •ÊEÊ‚Ÿ ÁŒÿÊ Á∑§ ©Ÿ∑§Ë ÿÊŒ ◊¥ ÷Í ‹Ù∑§flÊ‚Ë ¬˝àÿ∑§ fl·¸ ŒË¬Êfl‹Ë ◊ŸÊ∞¥ª– -◊„ʬ˝ÃÊ¬Ë ⁄UÊ¡Ê ’Á‹ Ÿ •¬Ÿ ’Ê„È’‹ ‚ ÃËŸÙ¥ ‹Ù∑§Ù¥ ¬⁄U Áfl¡ÿ ¬˝Ê# ∑§⁄U ‹Ë– Ã’ ’Á‹ ‚ ÷ÿ÷Ëà ŒflÃÊ•Ù¥ ∑§Ë ¬˝ÊÕ¸ŸÊ ¬⁄U ÷ªflÊŸ ÁflcáÊÈ Ÿ flÊ◊Ÿ M§œÊ⁄UáÊ ∑§⁄U ¬˝ÃÊ¬Ë ⁄UÊ¡Ê ’Á‹ ‚ ÃËŸ ¬ª ¬ÎâflË ŒÊŸ ∑‘§ M§¬ ◊¥ ◊Ê¥ªË– ◊„ʬ˝ÃÊ¬Ë ⁄UÊ¡Ê ’Á‹ Ÿ ÷ªflÊŸ ÁflcáÊÈ ∑§Ë øÊ‹Ê∑§Ë ∑§Ù ‚◊¤ÊÃ „È∞ ÷Ë ÿÊø∑§ ∑§Ù ÁŸ⁄UÊ‡Ê Ÿ„Ë¥ Á∑§ÿÊ •ı⁄U ÃËŸ ¬ª ¬ÎâflË ŒÊŸ ◊¥ Œ ŒË– -òÊÃÊÿȪ ◊¥ ÷ªflÊŸ ⁄UÊ◊ ¡’ ⁄UÊfláÊ ∑§Ù „⁄UÊ∑§⁄U •ÿÙäÿÊ flʬ‚ ‹ı≈U Ã’ ©Ÿ∑‘§ •Êª◊Ÿ ¬⁄U ŒË¬ ¡‹Ê∑§⁄U ©Ÿ∑§Ê Sflʪà Á∑§ÿÊ ªÿÊ •ı⁄U πÈÁ‡ÊÿÊ¥ ◊ŸÊ߸ ªß¸¥– -∑§ÊÁø∑§ •◊ÊflSÿÊ ∑‘§ ÁŒŸ Á‚πÙ¥ ∑‘§ ¿∆ ªÈL§ „⁄UªÙÁflãŒÁ‚¥„¡Ë ’ÊŒ‡ÊÊ„ ¡„Ê¥ªË⁄U ∑§Ë ∑Ò§Œ ‚ ◊ÈQ§ „Ù∑§⁄U •◊ÎÂ⁄U flʬ‚ ‹ı≈U Õ– - ’ıh œ◊¸ ∑‘§ ¬˝flø∑§ ªıÃ◊ ’Èh ∑‘§ ‚◊Õ¸∑§Ù¥ ∞fl¥ •ŸÈÿÊÁÿÿÙ¥ Ÿ wzÆÆ fl·¸ ¬Ífl¸ ªıÃ◊ ’Èh ∑‘§ Sflʪà ◊¥ „¡Ê⁄UÙ-‹ÊπÙ¥ ŒË¬ ¡‹Ê∑§⁄U ŒË¬Êfl‹Ë ◊ŸÊ߸ ÕË– -∑§ÎcáÊ Ÿ •àÿÊøÊ⁄UË Ÿ⁄U∑§Ê‚È⁄U ∑§Ê flœ ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ∞∑§ ÁŒŸ ¬„‹ øÃÈŒ¸‡ÊË ∑§Ù Á∑§ÿÊ ÕÊ– ß‚Ë πȇÊË ◊¥ •ª‹ ÁŒŸ •◊ÊflSÿÊ ∑§Ù ªÙ∑§È‹flÊÁ‚ÿÙ¥ Ÿ ŒË¡‹Ê∑§⁄U πÈÁ‡ÊÿÊ¥ ◊ŸÊ߸ ÕË¥– - zÆÆ ß¸‚Ê fl·¸ ¬Ífl¸ ∑§Ë ◊Ù„Ÿ¡ÙŒ«∏Ù ‚èÿÃÊ ∑‘§ ¬˝Ê# •fl‡Ê·Ù¥ ◊¥ Á◊^Ë ∑§Ë ∞∑§ ◊ÍÁø ∑‘§ •ŸÈ‚Ê⁄U ©‚ ‚◊ÿ ÷Ë ŒË¬Êfl‹Ë ◊ŸÊ߸ ¡ÊÃË ÕË– ©‚ ◊ÍÁø ◊¥ ◊ÊÃÎ-ŒflË ∑‘§ ŒÙŸÙ¥ •Ù⁄U ŒË¬ ¡‹Ã ÁŒπÊ߸ ŒÃ „Ò¥– -•◊ÎÂ⁄U ∑‘§ Sfláʸ ◊¥ÁŒ⁄U ∑§Ê ÁŸ◊ʸáÊ ÷Ë ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ „Ë ÁŒŸ ‡ÊÈM§ „È•Ê ÕÊ–

- ¡ÒŸ œ◊¸ ∑‘§ øı’Ë‚fl¥ ÃËÕ¥¸∑§⁄U ÷ªflÊŸ ◊„ÊflË⁄U Ÿ ÷Ë ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ÁŒŸ „Ë Á’„Ê⁄U ∑‘§ ¬ÊflʬÈ⁄UË ◊¥ •¬ŸÊ ‡Ê⁄UË⁄U àÿʪ ÁŒÿÊ– ◊„ÊflË⁄ ÁŸflʸáÊ ‚¥flà ߂∑‘§ ŒÍ‚⁄U ÁŒŸ ‚ ‡ÊÈM§ „ÙÃÊ „Ò– ß‚Á‹∞ •Ÿ∑§ ¬˝Ê¥ÃÙ¥ ◊¥ ß‚ fl·¸ ∑‘§ •Ê⁄U¥÷ ∑§Ë ‡ÊÈL§•Êà ◊ÊŸÃ „Ò¥– -ÿ„ ÷Ë ∑§ÕÊ ¬˝øÁ‹Ã „Ò Á∑§ ¡’ üÊË∑§ÎcáÊ Ÿ •ÊÃÃÊ߸ Ÿ⁄U∑§Ê‚È⁄U ¡Ò‚ ŒÈC ∑§Ê flœ Á∑§ÿÊ Ã’ ’˝¡flÊÁ‚ÿÙ¥ Ÿ •¬ŸË ¬˝‚ÛÊÃÊ ŒË¬Ù¥ ∑§Ù ¡‹Ê∑§⁄U ¬˝∑§≈U ∑§Ë– -⁄UÊˇÊ‚Ù¥ ∑§Ê flœ ∑§⁄UŸ ∑‘§ Á‹∞ ◊Ê¥ ŒflË Ÿ ◊„Ê∑§Ê‹Ë ∑§Ê M§¬ œÊ⁄UáÊ Á∑§ÿÊ– ⁄UÊˇÊ‚Ù¥ ∑§Ê flœ ∑§⁄UŸ ∑‘§ ’ÊŒ ÷Ë ¡’ ◊„Ê∑§Ê‹Ë ∑§Ê R§Ùœ ∑§◊ Ÿ„Ë¥ „È•Ê Ã’ ÷ªflÊŸ Á‡Êfl Sflÿ¥ ©Ÿ∑‘§ ø⁄UáÊÙ¥ ◊¥ ‹≈U ª∞– ÷ªflÊŸ Á‡Êfl ∑‘§ ‡Ê⁄UË⁄U S¬‡Ê¸ ◊ÊòÊ ‚ „Ë ŒflË ◊„Ê∑§Ê‹Ë ∑§Ê ∑˝§Ùœ ‚◊Ê# „Ù ªÿÊ– ß‚Ë ∑§Ë ÿÊŒ ◊¥ ©Ÿ∑‘§ ‡Êʥà M§¬ ‹ˇ◊Ë ∑§Ë ¬Í¡Ê ∑§Ë ‡ÊÈL§•Êà „È߸– ß‚Ë ⁄UÊà ߟ∑‘§ ⁄UıŒ˝M§¬ ∑§Ê‹Ë ∑§Ë ¬Í¡Ê ∑§Ê ÷Ë ÁflœÊŸ „Ò– -◊Ȫ‹ fl¥‡Ê ∑‘§ •¥ÁÃ◊ ‚◊˝Ê≈U ’„ÊŒÈ⁄U ‡ÊÊ„ ¡» ⁄U ŒË¬Êfl‹Ë ∑§Ù àÿÙ„Ê⁄U ∑‘§ M§◊¥ ◊ŸÊÃ Õ •ı⁄U ß‚ •fl‚⁄U ¬⁄U •ÊÿÙÁ¡Ã ∑§Êÿ¸∑˝§◊Ù¥ ◊¥ ÷ʪ ‹Ã Õ– - ‡ÊÊ„ •Ê‹◊ ÁmÃËÿ ∑‘§ ‚◊ÿ ◊¥ ‚◊Íø ‡ÊÊ„Ë ◊„‹ ∑§Ù ŒË¬Ù¥ ‚ ‚¡ÊÿÊ ¡ÊÃÊ ÕÊ ∞fl¥ ‹Ê‹ Á∑§‹ ◊¥ •ÊÿÙÁ¡Ã ∑§Êÿ¸∑˝§◊Ù¥ ◊¥ Á„ãŒÍ-◊È‚‹◊ÊŸ ŒÙŸÙ¥ ÷ʪ ‹Ã Õ– -¬¥¡Ê’ ◊¥ ¡ã◊ SflÊ◊Ë ⁄UÊ◊ÃËÕ¸ ∑§Ê ¡ã◊ fl ◊„ʬ˝ÿÊáÊ ŒÙŸÙ¥ ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ÁŒŸ „Ë „È•Ê– ßã„Ù¥Ÿ ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ÁŒŸ ª¥ªÊÃ≈U ¬⁄U FÊŸ ∑§⁄UÃ ‚◊ÿ •Ù◊ ∑§„Ã „È∞ ‚◊ÊÁœ ‹ ‹Ë– - ◊„Á·¸ Œÿʟ㌠Ÿ ÷Ê⁄UÃËÿ ‚¥S∑§ÎÁà ∑‘§ ◊„ÊŸ ¡ŸŸÊÿ∑§ ’Ÿ∑§⁄U ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ÁŒŸ •¡◊⁄U ∑‘§ ÁŸ∑§≈U •fl‚ÊŸ Á‹ÿÊ– ßã„Ù¥Ÿ •Êÿ¸ ‚◊Ê¡ ∑§Ë SÕʬŸÊ ∑§Ë– - ŒËŸ-∞-ß‹Ê„Ë ∑‘§ ¬˝flø∑§ ◊Ȫ‹ ‚◊˝Ê≈U •∑§’⁄U ∑‘§ ‡ÊÊ‚Ÿ∑§Ê‹ ◊¥ Œı‹ÃπÊŸ ∑‘§ ‚Ê◊Ÿ yÆ ª¡ ™§¥ø ’Ê¥‚ ¬⁄U ∞∑§ ’«∏Ê •Ê∑§Ê‡ÊŒË¬ ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ÁŒŸ ‹≈U∑§ÊÿÊ ¡ÊÃÊ ÕÊ– ’ÊŒ‡ÊÊ„ ¡„Ê°ªË⁄U ÷Ë ŒË¬Êfl‹Ë œÍ◊œÊ◊ ‚ ◊ŸÊÃ Õ– -‚◊˝Ê≈U Áfl∑˝§◊ÊÁŒàÿ ∑§Ê ⁄UÊíÿÊÁ÷·∑§ ŒË¬Êfl‹Ë ∑‘§ ÁŒŸ „È•Ê ÕÊ– ß‚Á‹∞ ŒË¡‹Ê∑§⁄U πÈÁ‡ÊÿÊ¥ ◊ŸÊ߸ ªß¸¥– -߸‚Ê ¬Ífl¸ øıÕË ‡ÊÃÊéŒË ◊¥ ⁄UÁøà ∑§ıÁ≈UÀÿ •Õ¸‡ÊÊSòÊ ∑‘§ •ŸÈ‚Ê⁄U ∑§ÊÁø∑§ •◊ÊflSÿÊ ∑‘§ •fl‚⁄U ¬⁄U ◊¥ÁŒ⁄UÙ¥ •ı⁄U ÉÊÊ≈UÙ¥ ŸŒË ∑‘§ Á∑§ŸÊ⁄U ¬⁄U ’«∏ ¬Ò◊ÊŸ ¬⁄U ŒË¬ ¡‹Ê∞ ¡ÊÃ Õ–

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

nhikoyh m|ksx txr fo'ks"k

·¤æ Âßü-ÎèÂæßÜè

41

nhikoyh fo'ks"k

çßàæðá çßçÏ âð ·¤ ÁŒ

¬Êfl‹Ë ¬⁄U ¬Í¡Ê ∑§ Á‹∞ Áfl‡ÊcÊ ÃÒÿÊ⁄UË ∑§Ë ¡ÊÃË „UÒ– •âÊflÊ Á¡ÃŸÊ ‚Ê◊âʸ „UÊ, ¬Í¡Ê ∑§Ë ‚Ê◊ª˝Ë ©‚Ë Á‹„UÊ¡ ‚ „UÊŸË øÊ„UË∞ – ◊ÊÃÊ ‹ˇ◊Ë ∑§Ê ∑ȧ¿ Áfl‡ÊcÊ flSÃÈ∞¢ ¬‚¢Œ „UÒ¥, Á¡Ÿ∑§Ê ™§¬ÿÊª ∑§⁄UŸ ‚ fl ‡ÊËÉÊ˝ ¬˝‚㟠„UÊÃË „UÒ¥–§ ߟ∑§Ê ©¬ÿÙª •fl‡ÿ ∑§⁄ŸÊ øÊÁ„∞– flSòÊ ◊¢ ߟ∑§Ê Á¬˝ÿ flSòÊ ‹Ê‹-ªÈ‹Ê’Ë ÿÊ ¬Ë‹ ⁄¢ª ∑§Ê ⁄‡Ê◊Ë flSòÊ „Ò– ◊ÊÃÊ¡Ë ∑§Ù ¬Èc¬ ◊¢ ∑§◊‹ fl ªÈ‹Ê’ Á¬˝ÿ „Ò– »§‹ ◊¢ üÊË»§‹, ‚ËÃÊ»§‹, ’⁄, •ŸÊ⁄fl fl Á‚¢ÉÊÊ«∏U Á¬˝ÿ „Ò¢– ‚Ȫ¢œ ◊¢ ∑§fl«∏UÊ, ªÈ‹Ê’, ø¢ŒŸ ∑§ ßòÊ ∑§Ê ¬˝ÿÙª ߟ∑§Ë ¬Í¡Ê ◊¢ •fl‡ÿ ∑§⁄¢– •ŸÊ¡ ◊¢ øÊfl‹ ÃÕÊ Á◊∆Ê߸ ◊¢ ÉÊ⁄ ◊¢ ’ŸË ‡ÊÈhÃÊ ¬Íáʸ ∑§‚⁄ ∑§Ë Á◊∆Ê߸ ÿÊ „‹flÊ, Á‡Ê⁄Ê ∑§Ê ŸÒfll ©¬ÿÈÄà „Ò– ¬˝∑§Ê‡Ê ∑§ Á‹∞ ªÊÿ ∑§Ê ÉÊË, ◊¢Íª»§‹Ë ÿÊ ÁÃÀ‹Ë ∑§Ê Ã‹ ߟ∑§Ù ‡ÊËÉÊ˝ ¬˝‚㟠∑§⁄ÃÊ „Ò– •ãÿ ‚Ê◊ª˝Ë ◊¢ ªãŸÊ, ∑§◊‹ ª^Ê, π«∏UË „ÀŒË, Á’Àfl¬òÊ, ¬¢øÊ◊ÎÃ, ª¢ªÊ¡‹, ©Ÿ ∑§Ê •Ê‚Ÿ, ⁄àŸ •Ê÷Í·áÊ, ªÊÿ ∑§Ê ªÙ’⁄, Á‚¢ŒÍ⁄, ÷Ù¡¬òÊ ∑§Ê ¬Í¡Ÿ ◊¢ ©¬ÿÙª ∑§⁄ŸÊ øÊÁ„∞– 1. ¬Í¡Ê ∑§Ë ÃÒÿÊ⁄Ë — øı∑§Ë ¬⁄ ‹ˇ◊Ë fl ªáÊ‡Ê ∑§Ë ◊ÍÁøÿÙ¢ ∑§Ù ß‚ ¬˝∑§Ê⁄ ⁄π¢ Á∑§ ©Ÿ∑§Ê ◊Èπ ¬Ífl¸ ÿÊ ¬Á‡ø◊ ◊¢ ⁄„– ‹ˇ◊Ë¡Ë, ªáÊ‡Ê¡Ë ∑§Ë ŒÊÁ„ŸË •Ù⁄

42

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

⁄„¢– ¬Í¡Ÿ∑§Ãʸ ◊ÍÁøÿÙ¢ ∑§ ‚Ê◊Ÿ ∑§Ë Ã⁄»§ ’Ò∆¢– ∑§‹‡Ê ∑§Ù ‹ˇ◊Ë¡Ë ∑§ ¬Ê‚ øÊfl‹Ù¢ ¬⁄ ⁄π¢– ŸÊÁ⁄ÿ‹ ∑§Ù ‹Ê‹ flSòÊ ◊¢ ß‚ ¬˝∑§Ê⁄ ‹¬≈¢ Á∑§ ŸÊÁ⁄ÿ‹ ∑§Ê •ª˝÷ʪ ÁŒπÊ߸ ŒÃÊ ⁄„ fl ß‚ ∑§‹‡Ê ¬⁄ ⁄π¢– ÿ„ ∑§‹‡Ê flL§áÊ ∑§Ê ¬˝ÃË∑§ „Ò– ŒÙ ’«∏U ŒË¬∑§ ⁄π¢– ∞∑§ ◊¢ ÉÊË ÷⁄¢ fl ŒÍ‚⁄ ◊¢ Ã‹– ∞∑§ ŒË¬∑§ øı∑§Ë ∑§ ŒÊ߸¢ •Ù⁄ ⁄π¢ fl ŒÍ‚⁄Ê ◊ÍÁøÿÙ¢ ∑§ ø⁄áÊÙ¢ ◊¢– ß‚∑§ •ÁÃÁ⁄Äà ∞∑§ ŒË¬∑§ ªáÊ‡Ê¡Ë ∑§ ¬Ê‚ ⁄π¢– ◊ÍÁøÿÙ¢ flÊ‹Ë øı∑§Ë ∑§ ‚◊ÊŸ ¿Ù≈Ë øı∑§Ë ⁄π∑§⁄ ©‚ ¬⁄ ‹Ê‹ flSòÊ Á’¿Ê∞¢– ∑§‹‡Ê ∑§Ë •Ù⁄ ∞∑§ ◊È≈˜∆Ë øÊfl‹ ‚ ‹Ê‹ flSòÊ ¬⁄ Ÿflª˝„ ∑§Ë ¬˝ÃË∑§ Ÿı ŒÁflÿÊ¢ ’ŸÊ∞¢– ªáÊ‡Ê¡Ë ∑§Ë •Ù⁄ øÊfl‹ ∑§Ë ‚Ù‹„ …Á⁄ÿÊ¢ ’ŸÊ∞¢– ÿ ‚Ù‹„ ◊ÊÃÎ∑§Ê ∑§Ë ¬˝ÃË∑§ „Ò¢– Ÿflª˝„ fl ·Ù«‡Ê ◊ÊÃÎ∑§Ê ∑§ ’Ëø SflÊÁSÃ∑§ ∑§Ê Áøã„ ’ŸÊ∞¢– ß‚∑§ ’Ëø ◊¢ ‚ȬÊ⁄Ë ⁄π¢ fl øÊ⁄Ù¢ ∑§ÙŸÙ¢ ¬⁄ øÊfl‹ ∑§Ë …⁄Ë– 2. ÁflÁœ — ‚’‚ ¬„‹ ¬ÁflòÊË∑§⁄áÊ ∑§⁄¢– •Ê¬ „ÊÕ ◊¢ ¬Í¡Ê ∑§ ¡‹¬ÊòÊ ‚ ÕÙ«∏UÊ ‚Ê ¡‹ ‹ ‹¢ •ı⁄ •’ ©‚ ◊ÍÁøÿÙ¢ ∑§ ™§¬⁄ Á¿«∏U∑¥§– ‚ÊÕ ◊¢ ◊¢òÊ ¬…∏¢– ß‚ ◊¢òÊ •ı⁄ ¬ÊŸË ∑§Ù Á¿«∏U∑§⁄ •Ê¬ •¬Ÿ •Ê¬∑§Ù ¬Í¡Ê ∑§Ë ‚Ê◊ª˝Ë ∑§Ù •ı⁄ •¬Ÿ •Ê‚Ÿ ∑§Ù ÷Ë ¬ÁflòÊ ∑§⁄ ‹¢– ˙ ¬ÁflòÊ— •¬ÁflòÊÙ flÊ ‚flʸSÕÊ¢ªÃÙ˘Á¬flÊ– ÿ— S◊⁄Ø ¬Èá«⁄Ë∑§Ê¢ ‚ ’ÊrÔÊèÿ¢Ã⁄ ‡ÊÈÁø—–– ¬ÎÁâflÁà ◊¢òÊSÿ ◊L§¬Îc∆— ª Á·— ‚ÈË¢ ¿ãŒ— ∑ͧ◊Ù¸ŒflÃÊ •Ê‚Ÿ ÁflÁŸÿÙª—–– •’ ¬ÎâflË ¬⁄ Á¡‚ ¡ª„ •Ê¬Ÿ •Ê‚Ÿ Á’¿ÊÿÊ „Ò, ©‚ ¡ª„ ∑§Ù ¬ÁflòÊ ∑§⁄ ‹¢ •ı⁄ ◊Ê¢ ¬ÎâflË ∑§Ù ¬˝áÊÊ◊ ∑§⁄∑§ ◊¢òÊ ’Ù‹¢– ˙ ¬ÎâflË àflÿÊ¢ œÎÃÊ¢ ‹Ù∑§Ê ŒÁfl àfl¢ ÁflcáÊÈŸÊ œÎÃÊ–

nhikoyh fo'ks"k

Úð ¢ ÎèÂæßÜè ÂêÁæ àfl¢ ø œÊ⁄ÿ ◊Ê¢ ŒÁfl ¬ÁflòÊ¢ ∑ȧL§ øÊ‚Ÿ◊˜–– ¬ÎÁÕ√ÿÒ Ÿ◊— •ÊœÊ⁄‡ÊÄÃÿ Ÿ◊— 3. •Êø◊Ÿ — ¬Èc¬ øê◊ø ÿÊ •¢¡ÈÁ‹ ‚ ∞∑§ ’Í¢Œ ¬ÊŸË •¬Ÿ ◊È¢„ ◊¢ ¿ÙÁ«∏U∞ •ı⁄ ’ÙÁ‹∞˙ ∑§‡ÊflÊÿ Ÿ◊— •ı⁄ Á»§⁄ ∞∑§ ’Í¢Œ ¬ÊŸË •¬Ÿ ◊È¢„ ◊¢ ¿ÙÁ«∏U∞ •ı⁄ ’ÙÁ‹∞˙ ŸÊ⁄ÊÿáÊÊÿ Ÿ◊— Á»§⁄ ∞∑§ ÃË‚⁄Ë ’Í¢Œ ¬ÊŸË ∑§Ë •¬Ÿ ◊È¢„ ◊¢ ¿ÙÁ«∏U∞ •ı⁄ ’ÙÁ‹∞˙ flÊ‚ÈŒflÊÿ Ÿ◊— Á»§⁄ ˙ UNÁ·∑§‡ÊÊÿ Ÿ◊— ∑§„Ã „È∞ „ÊÕÙ¢ ∑§Ù πÙ‹¢ •ı⁄ •¢ªÍ∆ ∑§ ◊Í‹ ‚ „Ù¢∆Ù¢ ∑§Ù ¬Ù¢¿∑§⁄ „ÊÕÙ¢ ∑§Ù œÙ ‹¢– ¬ÈŸ— ÁË∑§ ‹ªÊŸ ∑§ ’ÊŒ ¬˝ÊáÊÊÿÊ◊ fl •¢ª ãÿÊ‚ •ÊÁŒ ∑§⁄¢– •Êø◊Ÿ ∑§⁄Ÿ ‚ ÁfllÊ Ãàfl, •Êà◊ Ãàfl •ı⁄ ’ÈÁh Ãàfl ∑§Ê ‡ÊÙœŸ „Ù ¡ÊÃÊ „Ò ÃÕÊ ÁË∑§ fl •¢ª ãÿÊ‚ ‚ ◊ŸÈcÿ ¬Í¡Ê ∑§ Á‹∞ ¬ÁflòÊ „Ù ¡ÊÃÊ „Ò– •Êø◊Ÿ •ÊÁŒ ∑§ ’ÊŒ •Ê¢π¢ ’¢Œ ∑§⁄∑§ ◊Ÿ ∑§Ù ÁSÕ⁄ ∑§ËÁ¡∞ •ı⁄ ÃËŸ ’Ê⁄ ª„⁄Ë ‚Ê¢‚ ‹ËÁ¡∞– ÿÊŸË ¬˝ÊáÊÊÿÊ◊ ∑§ËÁ¡∞, ÄÿÙ¢Á∑§ ÷ªflÊŸ ∑§ ‚Ê∑§Ê⁄ M§¬ ∑§Ê äÿÊŸ ∑§⁄Ÿ ∑§ Á‹∞ ÿ„ •Êfl‡ÿ∑§ „Ò Á»§⁄ ¬Í¡Ê ∑§ ¬˝Ê⁄ê÷ ◊¢ SflÁSÃflÊø∑§ Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ©‚∑§ Á‹∞ „ÊÕ ◊¢ ¬Èc¬, •ˇÊà •ı⁄ ÕÙ«∏UÊ ¡‹ ‹∑§⁄ SflÁß— ߢº˝ flŒ ◊¢òÊÙ¢ ∑§Ê ©ëøÊ⁄áÊ ∑§⁄Ã „È∞ ¬⁄◊ Á¬ÃÊ ¬⁄◊Êà◊Ê ∑§Ù ¬˝áÊÊ◊ Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– Á»§⁄ ¬Í¡Ê ∑§Ê ‚¢∑§À¬ Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ‚¢∑§À¬ „⁄ ∞∑§ ¬Í¡Ê ◊¢ ¬˝œÊŸ „ÙÃÊ „Ò– ‚¢∑§À¬ — •Ê¬ „ÊÕ ◊¢ •ˇÊà ‹¢, ¬Èc¬ •ı⁄ ¡‹ ‹ ‹ËÁ¡∞– ∑ȧ¿ º˝√ÿ ÷Ë ‹ ‹ËÁ¡∞– º˝√ÿ ∑§Ê •Õ¸ „Ò ∑ȧ¿ œŸ– ÿ ‚’ „ÊÕ ◊¢ ‹∑§⁄ ‚¢∑§À¬ ◊¢òÊ ∑§Ù ’Ù‹Ã „È∞ ‚¢∑§À¬ ∑§ËÁ¡∞ Á∑§ ◊Ò¢ •ŸÈ∑§ √ÿÁÄÃ, •◊È∑§ SÕÊŸ fl ‚◊ÿ ¬⁄ •◊È∑§ ŒflË-ŒflÃÊ ∑§Ë ¬Í¡Ê ∑§⁄Ÿ ¡Ê ⁄„Ê „Í¢, Á¡‚‚ ◊ȤÊ ‡ÊÊSòÊÙÄà »§‹ ¬˝Êåà „Ù– ‚’‚ ¬„‹ ªáÊ‡Ê¡Ë fl ªı⁄Ë ∑§Ê ¬Í¡Ÿ ∑§ËÁ¡∞, ©‚∑§ ’ÊŒ flM§áÊ ¬Í¡Ê ÿÊŸË ∑§‹‡Ê ¬Í¡Ÿ ∑§⁄ŸÊ øÊÁ„∞– „ÊÕ ◊¢ ÕÙ«∏UÊ ‚Ê ¡‹ ‹ ‹ËÁ¡∞ •ı⁄ •ÊuÊŸ fl ¬Í¡Ÿ ◊¢òÊ ’ÙÁ‹∞ •ı⁄ ¬Í¡Ê ‚Ê◊ª˝Ë ø…∏Êß∞– Á»§⁄ Ÿflª˝„Ù¢ ∑§Ê ¬Í¡Ÿ ∑§ËÁ¡∞– „ÊÕ ◊¢ •ˇÊà •ı⁄ ¬Èc¬ ‹ ‹ËÁ¡∞ •ı⁄ Ÿflª˝„ SÃÙòÊ ’ÙÁ‹∞– ß‚∑§ ’ÊŒ ÷ªflÃË ·Ù«‡Ê ◊ÊÃÎ∑§Ê•Ù¢ ∑§Ê ¬Í¡Ÿ Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– „ÊÕ ◊¢ ª¢œ, •ˇÊÃ, ¬Èc‹ ‹ËÁ¡∞– ‚Ù‹„ ◊ÊÃÊ•Ù¢ ∑§Ù Ÿ◊S∑§Ê⁄ ∑§⁄ ‹ËÁ¡∞ •ı⁄ ¬Í¡Ê ‚Ê◊ª˝Ë ø…∏Ê ŒËÁ¡∞– ‚Ù‹„ ◊ÊÃÊ•Ù¢ ∑§Ë ¬Í¡Ê ∑§ ’ÊŒ ⁄ˇÊÊ’¢œŸ „ÙÃÊ „Ò– ⁄ˇÊÊ’¢œŸ ÁflÁœ ◊¢ ◊ı‹Ë ‹∑§⁄ ÷ªflÊŸ ªáʬÁà ¬⁄ ø…∏Êß∞ •ı⁄ Á»§⁄ •¬Ÿ „ÊÕ ◊¢ ’¢œflÊ ‹ËÁ¡∞ •ı⁄ ÁË∑§ ‹ªÊ ‹ËÁ¡∞– •’ •ÊŸ¢ŒÁøà ‚ ÁŸ÷¸ÿ „Ù∑§⁄ ◊„Ê‹ˇ◊Ë ∑§Ë ¬Í¡Ê ¬˝Ê⁄¢÷ ∑§ËÁ¡∞– 4. ¬Í¡Ê ∑§Ë ‚Ê◊ª˝Ë äÊͬ ’ûÊË (•ª⁄U’ûÊË), ø¢ŒŸ, ∑§¬Í⁄U, ∑§‚⁄U, ÿôÊÊ¬flËà z, ∑È¢§∑ȧ◊, øÊfl‹ •’Ë⁄-ªÈ‹Ê‹, •èÊ˝∑§, „UÀŒË, ‚ÊÒèÊÊÇÿ Œ˝√ÿ-◊¥„UŒË, øÍ«∏UË, ∑§Ê¡‹, ¬Êÿ¡’, Á’¿È«∏UË •ÊÁŒ •ÊèÊÍcÊáÊ– ŸÊ«∏UÊ, M§ß¸, ⁄UÊ‹Ë-Á‚¢ŒÍ⁄U, ‚ȬÊ⁄UË, ¬ÊŸ ∑§ ¬ûÊ, ¬Èc¬◊Ê‹Ê, ∑§◊‹ª≈U˜≈U, äÊÁŸÿÊ ÅÊ«∏UÊ, ‚åÃ◊ÎÁûÊ∑§Ê, ‚åÃäÊÊãÿ, ∑ȧ‡ÊÊ fl ŒÍflʸ, ¬¢ø ◊flÊ, ª¢ªÊ ¡‹, ‡Ê„UŒ (◊äÊÈ), ‡Ê∑§⁄U, ÉÊÎà ‡ÊÈf ÉÊË, Œ„UË-ŒÍäÊ– ´§ÃÈ»§‹ (ªãŸÊ, ‚ËÃÊ»§‹, Á‚¢ÉÊÊ«∏U ßàÿÊÁŒ)– ŸÒfll ÿÊ Á◊DÊŸ (¬«∏UÊ, ◊Ê‹¬È∞ ßàÿÊÁŒ)– ß‹ÊÿøË (¿Ê≈UË), ‹ÊÒ¥ª, ◊ÊÒ‹Ë, ßòÊ ∑§Ë ‡ÊˇÊË, ÃÈ‹‚Ë Œ‹, Á‚¢„UÊ‚Ÿ (øÊÒ∑§Ë •Ê‚Ÿ), ¬¢ø ¬À‹fl ’«∏U, ªÍ‹⁄U, ¬Ë¬‹, •Ê◊ •ÊÒ⁄U ¬Ê∑§⁄U ∑§ ¬ûÊ– •ÊÒcÊÁäÊ (¡≈UÊ◊Ê‚Ë, Á‡Ê‹Ê¡Ëà •ÊÁŒ), ‹ˇ◊Ë ¡Ë ∑§Ê ¬ÊŸÊ (•âÊflÊ ◊ÍÁø), ªáÊ‡Ê ¡Ë ∑§Ë ◊ÍÁø, ‚⁄USflÃË ∑§Ê ÁøòÊ, øÊ¢ŒË ∑§Ê Á‚Ä∑§Ê, ‹ˇ◊Ë ¡Ë ∑§Ê •Á¬¸Ã ∑§⁄UŸ „ÃÈ flSòÊ, ªáÊ‡Ê ¡Ë ∑§Ê •Á¬¸Ã ∑§⁄UŸ „UÃÈ flSòÊ, •Áê’∑§Ê ∑§Ê •Á¬¸Ã ∑§⁄UŸ „UÃÈ flSòÊ, ¡‹ ∑§‹‡Ê (ÃÊ¢’ ÿÊ Á◊≈U˜≈UË ∑§Ê), ‚»§Œ ∑§¬«∏UÊ (•ÊäÊÊ ◊Ë≈U⁄U), ‹Ê‹ ∑§¬«∏UÊ (•ÊäÊÊ ◊Ë≈U⁄U), ¬¢ø ⁄UàŸ (‚Ê◊âÿ¸ •ŸÈ‚Ê⁄U), ŒË¬∑§, ’«∏U ŒË¬∑§ ∑§ Á‹∞ Ã‹, ÃÊê’Í‹ (‹ÊÒ¥ª ‹ªÊ ¬ÊŸ ∑§Ê ’Ë«∏UÊ), üÊË»§‹ (ŸÊÁ⁄Uÿ‹), äÊÊãÿ (øÊfl‹, ª„UÍ¢), ‹ÅÊŸË (∑§‹◊), ’„UË-ÅÊÊÃÊ, SÿÊ„UË ∑§Ë ŒflÊÃ, ÃÈ‹Ê (Ã⁄UÊ¡Í), ¬Èc¬ (ªÈ‹Ê’ ∞fl¢ ‹Ê‹ ∑§◊‹), ∞∑§ Ÿß¸ âÊÒ‹Ë ◊¥ „UÀŒË ∑§Ë ªÊ¢∆, ÅÊ«∏UÊ äÊÁŸÿÊ fl ŒÍflʸ •ÊÁŒ ÅÊË‹-’ÃʇÊ, •Éÿ¸ ¬ÊòÊ ‚Á„Uà •ãÿ ‚èÊË ¬ÊòÊ

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

43

44

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

[kkl [kcj 48

àæÚæÕ ß çâ»ÚðÅ ·¤è ¹ÂÌ ×ð¢

Œ

‡Ê ◊¢ ‡Ê⁄Ê’ •ı⁄ Á‚ª⁄≈ ∑§Ë ’…∏ÃË π¬Ã ’„Œ Áø¢ÃÊ ∑§Ê Áfl·ÿ „Ò– πÊ‚Ãı⁄ ¬⁄ ÿÈflÊ ¬Ë…∏Ë ß‚∑§Ê Á‡Ê∑§Ê⁄ ’Ÿ ⁄„Ë „Ò– ÁŒÀ‹Ë, ◊¢È’߸, ∑§Ù‹∑§ûÊÊ, ’¢ª‹ÈM§ fl øãŸß¸ •ÊÁŒ ‚◊à ‚÷Ë ◊„ÊŸª⁄Ù¢ ◊¢ ‡ÊÊ◊ ∑§ ‚◊ÿ ‡Ê⁄Ê’ ∑§Ë ŒÈ∑§ÊŸÙ¢ ¬⁄ Ÿ¡⁄ «Ê‹¢ ÃÙ fl„Ê¢ ∞‚Ë ÷Ë«∏UË ÁŒπÊ߸ ¬«∏UÃË „Ò, ¡Ò‚ ‹ªÃÊ „Ò Á∑§ ∑§Ù߸ øË¡ »˝§Ë ◊¢ ’¢≈ ⁄„Ë „Ù– ∞‚ÙøÒ◊ ∑‘§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ ‡Ê⁄UÊ’ ©lÙª ‚Ê‹ÊŸÊ xÆ »§Ë‚ŒË ’…∏ ⁄U„Ê „Ò– ß‚ ‚Ê‹ Œ‡Ê ◊¥ v.z ‹Êπ ∑§⁄UÙ«∏ L§¬∞ ∑§Ë wÆ •⁄U’ ‹Ë≈U⁄U ‡Ê⁄UÊ’ π¬Ã ∑§Ê •ŸÈ◊ÊŸ „Ò– ߟ •Ê∑§«∏UÙ¢ ∑§Ù Œπ ∑§⁄ ß‚ √ÿfl‚Êÿ ◊¢ ‹ª ‹Ùª •ı⁄ ≈ÒÄ‚ Áfl÷ʪ ∑§ ∑§◊¸øÊ⁄Ë πÈ‡Ê „Ù ‚∑§Ã „Ò¢, ‹Á∑§Ÿ ÷Ê⁄ÃËÿ ‚◊Ê¡ ∑§ Á‹∞ ÿ„ Áø¢ÃÊ ∑§Ë ’Êà „Ò– ∞∑§ Ã⁄»§ ‡Ê⁄Ê’ ∑§Ù ’…∏ÊflÊ ÁŒÿÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò •ı⁄ Á‚ª⁄≈ ∑§Ù πÈ‹Ë ¿Í≈ ŒË ªß¸ „Ò ÃÙ ŒÍ‚⁄Ë Ã⁄»§ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ©lÙª ∑§Ù Œ»§ŸÊŸ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê¢ ∑§Ë ¡Ê ⁄„Ë „Ò¢– ÿ„ ªı⁄ ∑§⁄Ÿ flÊ‹Ë ’Êà „Ò Á∑§ ¡Ò‚-¡Ò‚ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ∑§Ê ©¬ÿÙª ∑§◊ „ÙÃÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò, flÒ‚-flÒ‚ ‡Ê⁄Ê’, Á‚ª⁄≈ fl •ãÿ Ÿ‡Ê ’…∏ ⁄„ „Ò¢– â’Ê∑ͧ ©lÙª ‚ ¡È«∏U ∞∑§ √ÿÁÄà Ÿ ∑§„Ê Á∑§ ÁŸÁ‡øà M§¬ ‚ â’Ê∑ͧ ‚„à ∑§ Á‹∞ ŸÈ∑§‚ÊŸŒ„ „Ò, ‹Á∑§Ÿ ÿ„ ∞∑§ ∞‚Ê Ÿ‡ÊÊ „Ò, ¡Ù •ãÿ Ÿ‡ÊÙ¢ ∑§Ë ÃÈ‹ŸÊ ◊¢ ‚È⁄ÁˇÊà „Ò– ŒÍ‚⁄ ÷Ê⁄à ◊¢ ‹Ùª ‚ÁŒÿÙ¢ ‚ ß‚∑§Ê ßSÃ◊Ê‹ ∑§⁄Ã •Ê∞ „Ò¢– ÿÁŒ â’Ê∑ͧ ©lÙª ∑§Ù ßÃŸÊ ŸÈ∑§‚ÊŸ Ÿ„Ë¥§ ¬„È¢øÊÿÊ ªÿÊ „ÙÃÊ ÃÙ ‡Ê⁄Ê’, Á‚ª⁄≈ fl «˛ª •ÊÁŒ ∑§Ê ø‹Ÿ Ÿ„Ë¥§ ’…∏ÃÊ– ©ã„Ù¢Ÿ „Ò⁄à ¡ÃÊÃ „È∞ ∑§„Ê Á∑§ ◊ı¡ÍŒÊ ‚◊ÿ ◊¢ ¡’ ÷Ë Ÿ‡Ê ∑§ Áπ‹Ê»§ ’Êà ∑§Ë ¡ÊÃË „Ò ÃÙ Á‚»¸§ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ∑§Ê ŸÊ◊ Á‹ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò, ¡’Á∑§ ‡Ê⁄Ê’ fl Á‚ª⁄≈ ∑§Ë ÃÈ‹ŸÊ ◊¢ ß‚∑§Ë Á’∑§˝Ë ∑§„Ë¥§ Ÿ„Ë¥§∆„⁄ÃË „Ò– ∑ȧ¿ fl·¸ ¬„‹ ªÈ≈πÊ ’¢Œ „Ù ªÿÊ „Ò •ı⁄ πÒŸË fl ¡Œ¸ ∑§Ê ¬ÊŸ πÊŸ flÊ‹ ‹Ùª ∑§Ê»§Ë ∑§◊ „Ù ª∞ „Ò¢, Á»§⁄ ÷Ë „Ù- „À‹Ê â’Ê∑ͧ ∑§ Áπ‹Ê»§ „Ë Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ©ã„Ù¢Ÿ Ã∑¸§ ÁŒÿÊ Á∑§ ÿÁŒ πÒŸË ∑§Ù „Ë ‹¢ ÃÙ ÿ„ ’„Œ ‚SÃË •ı⁄ ‚’‚ ∑§◊ ŸÈ∑§‚ÊŸŒ„– ÿÁŒ πÒŸË ‚ „Ë ∑ÒÒ¥§‚⁄ •ı⁄ „Ê≈¸ •≈Ò∑§ „ÙÃÊ ÃÙ Á’„Ê⁄, ¬Ífl˸ ÿͬË, ¬. ’¢ªÊ‹ •ı⁄ •ÙÁ«‡ÊÊ ∑§ |z »§Ë‚ŒË ‹Ùª ÁŒ‹ ∑ ⁄ÙªË „ÙÃ– Á’„Ê⁄ ◊¢ ÃÙ } Æ-~Æ ‚Ê‹ ∑ Ã◊Ê◊ ’ȡȪ¸ Á◊‹ ¡Ê∞¢ª Á¡ã„Ù¢Ÿ •¬ŸË ¡flÊŸË ◊¢ „Ë πÒŸË ∑§Ê ‚flŸ ‡ÊÈM§ ∑§⁄ ÁŒÿÊ ÕÊ– •Ê¡ Ã∑§ ©ã„¢ ∑§Ù߸ Á‡Ê∑§Êÿà Ÿ„Ë¥§ „È߸– fl·¸ wÆvvvw ∑§ •Ê¢∑§«∏UÙ¢ ¬⁄ Ÿ¡⁄ «Ê‹¢ ÃÙ ¬ÃÊ ø‹ÃÊ „Ò Á∑§ Á‚ª⁄≈ ∑§Ë Á’∑˝§Ë ‚flÊ y »§Ë‚ŒË ‚ ÷Ë •Áœ∑§ ’…∏Ë „Ò– ß‚◊¢ •flÒœ M§¬ ‚ Á’∑§Ÿ flÊ‹Ë Á‚ª⁄≈ ‡ÊÊÁ◊‹ Ÿ„Ë¢ „Ò– ßÃŸÊ „Ë Ÿ„Ë¥§ Á‚ª⁄≈ ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§ ŒÊ◊ ◊¢ ÷Ë ∑§Ê»§Ë ’…∏ÙûÊ⁄Ë ∑§⁄ ŒË „Ò– ©ã„Ù¢Ÿ ÿ„ U÷Ë ∑§„Ê Á∑§ ‡Ê⁄Ê’ •ı⁄ Á‚ª⁄≈ ‚ ‚⁄∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ù ÖÿÊŒÊ ⁄Ê¡Sfl Á◊‹ÃÊ „Ò, ß‚Á‹∞ ߟ∑§ Áπ‹Ê»§ ∑§Ù߸ ∑§Ê⁄¸flÊ߸ Ÿ„Ë¥§ ∑§Ë ¡ÊÃË „Ò– flø◊ÊŸ ◊¢ Á‚ª⁄≈ •ı⁄ ‡Ê⁄Ê’ ‚ ¡È«∏UË ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ „⁄ fl·¸ •⁄’Ù¢ L§¬∞ ◊ÈŸÊ»§Ê ∑§◊Ê ⁄„Ë „Ò¢– ∑ȧ¿ ‹Ùª ÿ„ U÷Ë ∑§„Ã „Ò¢ Á∑§ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑Í ©lÙª ∑§Ù ß‚Ë Á‹∞ ©¡Ê«∏UÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò ÃÊÁ∑§ ‡Ê⁄Ê’ •ı⁄ Á‚ª⁄≈ ∑§Ë π¬Ã ’…∏ •ı⁄ •ÊŸ flÊ‹ ÁŒŸÙ¢ ◊¢ ÁflŒ‡ÊË ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§ Á‹∞ ß‚ ˇÊòÊ ◊¢ ∑§Œ◊ ⁄πŸ ∑§Ê ⁄ÊSÃÊ ‚Ê»§ „Ù ‚∑§, ÄÿÙ¢¢Á∑§ ¡Ê»§⁄ÊŸË ¬ûÊË, πÒŸË, ’Ë«∏UË •ı⁄ ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê •ÊÁŒ ∑§ ©à¬ÊŒ∑§

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

Á‚ª⁄≈ •ı⁄ ‡Ê⁄Ê’ ‚ ¡È«∏UË ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ „⁄ fl·¸ •⁄’Ù¢ L§¬∞ ◊ÈŸÊ»§Ê ∑§◊Ê ⁄„Ë „Ò¢– ∑ȧ¿ ‹Ùª ÿ„ U÷Ë ∑§„Ã „Ò¢ Á∑§ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑Í ©lÙª ∑§Ù ß‚Ë Á‹∞ ©¡Ê«∏UÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò ÃÊÁ∑§ ‡Ê⁄Ê’ •ı⁄ Á‚ª⁄≈ ∑§Ë π¬Ã ’…∏ •ı⁄ •ÊŸ flÊ‹ ÁŒŸÙ¢ ◊¢ ÁflŒ‡ÊË ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§ Á‹∞ ß‚ ˇÊòÊ ◊¢ ∑§Œ◊ ⁄πŸ ∑§Ê ⁄ÊSÃÊ ‚Ê»§ „Ù ‚∑§ ~~ »§Ë‚ŒË ÷Ê⁄ÃËÿ „Ò¢, ¡’Á∑§ Œ‡Ê ◊¢ Á‚ª⁄≈ •ı⁄ ‡Ê⁄Ê’ ÖÿÊŒÊÃ⁄ ÁflŒ‡ÊË ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§ Á’∑§Ã „Ò¢– Ã◊Ê◊ ‚⁄∑§Ê⁄Ë Á⁄¬Ù≈Ù¸¢ ◊¢ ÿ„ ’Êà ‚Ê◊Ÿ •Ê߸ „Ò Á∑§ Á‚ª⁄≈ ¬ËŸ ‚ »§»§«∏U ∑§Ê ∑ÒÒ¥§‚⁄ „ÙÃÊ „Ò •ı⁄ ß‚‚ ÁŒ‹ ∑§ ◊¡¸ ∑§Ë ‚¢÷ÊflŸÊ ’…∏ ¡ÊÃË „Ò. ÷Ê⁄à ‚⁄∑§Ê⁄ ∑§ SflÊSâÿ Áfl÷ʪ •ı⁄ Áfl‡fl SflÊSâÿ ‚¢ª∆Ÿ ∑§Ë Ã⁄»§ ‚ ß‚ Ã⁄„ ∑§Ë ’Êà ‹ªÊÃÊ⁄ ∑§„Ë ¡ÊÃË ⁄„Ë „Ò– ‚ÍòÊÙ¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ‚⁄∑§Ê⁄ ∑§Ê»§Ë •‚¸ ‚ ‚◊SÃ

S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ∑§Ù πÊl ∞¢fl •¬Á◊üÊáÊ •ÁœÁŸÿ◊ (¬Ë∞»§∞) ∑§ Äà ‹ÊŸ ∑§Ë ÃÒÿÊ⁄Ë ∑§⁄ ⁄„Ë „Ò– äÿÊŸ ⁄„ Á∑§ ÿ„Ë ªÈ≈πÊ ∑§ ‚ÊÕ ÷Ë Á∑§ÿÊ ªÿÊ ÕÊ– ¬„‹ ªÈ≈πÊ ÷Ë ¬Ë∞»§∞ ∑§Ë ¬Á⁄Áœ ◊¢ Ÿ„Ë¥§ •ÊÃÊ ÕÊ– ÿ„Ë ∑§Ê⁄áÊ ÕÊ Á∑§ ¡’-¡’ ªÈ≈πÊ ¬⁄ ¬Ê’¢ŒË ‹ªÊ߸ ªß¸ ÃÙ •Œ‹ÃÙ¢ ‚ ß‚ ⁄Ê„Ã Á◊‹Ë– ∑ȧ¿ •‚ʸ ¬„‹ ∑¥§Œ˝Ëÿ SflÊSâÿ ◊¢òÊÊ‹ÿ Ÿ ∞∑§ •Áœ‚ÍøŸÊ ¡Ê⁄Ë ∑§⁄ ∑§„Ê Á∑§ ªÈ≈πÊ ∑§Ù πÊl ¬ŒÊÕ¸ ∑§ M§¬ ◊¢ ◊ÊŸÊ ¡Ê∞ªÊ, Á‹„Ê¡Ê ß‚ ¬⁄ ¬Ë∞»§∞ •ÁœÁŸÿ◊ ∑§ Äà ∑§Ê⁄¸flÊ߸ „Ù ‚∑§ÃË „Ò– ß‚∑§ ’ÊŒ ∑§Ë ªÈ≈πÊ ¬⁄ ¬˝ÁÃ’¢œ ∑§Ê ⁄ÊSÃÊ ‚Ê»§ „Ù ‚∑§Ê– Œ⁄•SÊ‹ ¬Ë∞»§∞ ∑§Ë œÊ⁄Ê x ◊¢ ¬˝ÊflœÊŸ „Ò Á∑§ Á∑§‚Ë ÷Ë πÊl ¬ŒÊÕ¸ ◊¢ ÁŸ∑§ÙÁ≈Ÿ ÿÊ Ã¢’Ê∑§Í ∑§Ê Á◊üÊáÊ Ÿ„Ë¢ Á∑§ÿÊ ¡Ê ‚∑§ÃÊ „Ò– ¡ÊÁ„⁄ „Ò Á∑§ â’Ê∑ͧ πÊl ‚Ê◊ª˝Ë ∑§Ë ¬Á⁄Áœ ‚ ’Ê„⁄ „Ò– ÿ„Ë ∑§Ê⁄áÊ „Ò Á∑§ •‚◊ ‚⁄∑§Ê⁄ Ÿ ∑§Ù≈¬Ê ∑§ Äà ¬˝ÁÃ’¢œ ∑§Ë ∑§Ê⁄¸flÊ߸ ∑§Ë „Ò– ©‚ ¬ÃÊ „Ò Á∑§ ÿÁŒ ¬Ë∞» ∞ ∑§ Äà ©lÙª ∑§Ù ÉÊ⁄Ÿ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê ∑§Ë ªß¸ ÃÙ ’Êà Ÿ„Ë¥§ ’Ÿ ¬Ê∞ªË, ß‚ËÁ‹∞ ß‚ ¬⁄ •‹ª ‚ Áflœÿ∑§ ¬ÊÁ⁄à Á∑§ÿÊ ªÿÊ– äÿÊŸ ⁄„ ∑§È¿ ◊Ê„ ¬„‹ ∑§⁄‹ „Ê߸

∑§Ù≈¸ Ÿ »Í§« ‚ç≈Ë ∑§Á◊‡Ÿ⁄ fl •ãÿ ∑§ ◊Ê◊‹ ◊¢ ¬Ë∞»§∞ ∑§ Äà ¡Ê»§⁄ÊŸË ¡ŒÊ¸, πÒŸË fl ’Ë«∏UË •ÊÁŒ ¡Ò‚ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§ Áπ‹Ê»§ ∑§Ê⁄¸flÊ߸ ∑§Ù ª‹Ã ∑§⁄Ê⁄ ÁŒÿÊ– •ŒÊ‹Ã Ÿ ÿ„ ÷Ë ∑§„Ê Á∑§ â’Ê∑§Í •ı⁄ â’Ê∑ͧ ‚¢’¢œË ©à¬ÊŒÙ¢ ¬⁄ Á‚ª⁄≈ fl •ãÿ â’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒ (ÁŸ·œ fl √ÿʬÊ⁄ •ı⁄ flÊÁáÊÖÿ ©à¬ÊŒŸ •Ê¬ÍÁø ÃÕÊ ÁflÃ⁄áÊ ÁflÁŸÿ◊Ÿ) •ÁœÁŸÿ◊ wÆÆx (∑§Ù¬≈Ê) ‹ÊªÍ „٪ʖ •’ ¡’Á∑§ ß‚ Ã⁄„ ∑§Ê •ÊŒ‡Ê •Ê øÈ∑§Ê „Ò ÃÙ ∑§Ù≈¬Ê ◊¢ ‚¢‡ÊÙœŸ ∑§Ë ◊ÈÁ„◊ ø‹Ê߸ ¡Ê ⁄„Ë „Ò– ⁄◊‡Ê ø¢Œ˝Ê ∑§Ë Á⁄¬Ù≈¸ ∑§Ê „flÊ‹Ê Œ ∑§⁄ ∑§ÊŸÍŸ ◊¢ ß‚ Ã⁄„ ’Œ‹Êfl ∑§⁄Ÿ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê¢ „Ù ⁄„Ë „Ò¢,ÃÊÁ∑§ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ©lÙª Œ»§Ÿ „Ù

¡Ê∞– Á¬¿‹ ÁŒŸÙ¢ ¡’ ß‚ Ã⁄„ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê¢ ‡ÊÈM§ „È߸ ÕË¥§ ÃÙ ©lÙª ‚ ¡È«∏U ‚¢ª∆ŸÙ¢ ß‚∑§ Áπ‹Ê»§ ¡Ù⁄ŒÊ⁄ Ã⁄Ë∑§ •ÊflÊ¡ ©∆Ê߸ ÕË– â’Ê∑ͧ Áfl⁄ÙœË ‹Ê’Ë Ÿ ‚⁄∑§Ê⁄ ◊¢ ©ëø ¬ŒÙ¢ ¬⁄ ’Ò∆ ‹ÙªÙ¢ ∑§ ÁŒ◊ʪ ◊¢ ÿ„ «Ê‹ ÁŒÿÊ „Ò Á∑§ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ „Ë ‚’‚ ÖÿÊŒ πÃ⁄UŸÊ∑§ øË¡ „Ò– ÿ„Ë ∑§Ê⁄áÊ „Ò Á∑§ fl Á‚ª⁄≈ •ı⁄ ‡Ê⁄Ê’ ∑§ Áπ‹Ê»§ ∞∑§ ‡ÊéŒ ÷Ë Ÿ„Ë¥§’Ù‹Ã „Ò¢– •Ê¡ ‡Ê⁄Ê’ •Ê◊ „Ù ªß¸ ÃÙ Á∑§‚Ë ∑§Ù ß‚∑§Ë Á»§∑˝§ Ÿ„Ë¢ „Ò– ª‹Ë ◊È„À‹Ù¢ •ı⁄ ¬Ê∑§Ù¸¢ ◊¢ Ÿı¡flÊŸ ¬Ë…∏Ë πÈ‹•Ê◊ ‡Ê⁄Ê’ ∑§Ê ‚flŸ ∑§⁄ ⁄„Ë „Ò, ©‚ ⁄Ù∑§Ÿ flÊ‹Ê ∑§Ù߸ Ÿ„Ë¥§ „Ò– ÿÈflÊ ‡Ê⁄Ê’ ∑§ ‚ÊÕ ‚ÊÕ Á‚ª⁄≈ ∑§Ê ÷Ë ‚flŸ ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢– Œ‡Ê ◊¢ flÒœ M§¬ ‚ Á’∑§Ÿ flÊ‹ Á‚ª⁄≈ ∑§Ë π¬Ã ÃÙ ’…∏Ë „Ë „Ò, ‚ÊÕ „Ë •flÒœ M§¬ ‚ ‹Ê߸ ªß¸ Á‚ª⁄≈ ÷Ë πÍ’ ¬Ë ¡Ê ⁄„Ë „Ò– ÿ„Ê¢ Ã∑§ Á∑§ Œ‡Ê ∑§Ë ⁄Ê¡œÊŸË ÁŒÀ‹Ë ◊¢ ŒÍ‚⁄U Œ‡ÊÙ¥ ‚ Á‚ª⁄U≈U ∑§Ë ÃS∑§⁄UË ∑§Ê» Ë ’…∏ ªß¸ „Ò– ‹Ùª œ«∏UÀ‹ ‚ ÁflŒ‡ÊË Á‚ª⁄≈ ∑§ ¿À‹ ©«∏UÊ ⁄„ „Ò¢– ß‚ ‚Ê‹ ∞∑§ •¬˝Ò‹ ‚ ‹∑§⁄U •’ Ã∑§ ∑‘§ •Ê¥∑§«∏ ß‚ ’Êà ∑§Ë ¬ÈÁc≈ ∑§⁄Ã „Ò¢– ß‚ fl·¸ •¬˝Ò‹ ‚ •’ Ã∑§ ⁄Ê¡œÊŸË ◊¢ ∑§⁄Ë’ v~ ‹Êπ ÁflŒ‡ÊË Á‚ª⁄≈ ¬∑§«∏U ª∞ „Ò¢– ∑‘§¥Œ˝Ëÿ ©à¬ÊŒ ∞fl¥ ‚Ë◊Ê ‡ÊÈÀ∑§ ’Ù«¸ Ÿ Á¬¿‹ fl·¸ Á¡ÃŸÊ ◊Ê‹ ¬∑§«∏Ê ÕÊ, ß‚ fl·¸ ∑ȧ¿ „Ë ◊Ê„ ∑§ •Ê∑§«∏U ©‚‚ ∑§„Ë¥§ ÖÿÊŒÊ „Ò¢– Á¬¿‹ y ◊Ê„ ◊¢ v~ ‹Êπ ÁflŒ‡ÊË Á‚ª⁄U≈U ∑‘§ ¬Ò∑‘§≈U ¬∑§«∏ ª∞ „Ò¥, ¡’Á∑§ fl·¸ wÆvy-vz ◊¥ ß‚∑§Ë ◊ÊòÊÊ v} ‹Êπ „Ë ÕË– ß‚∑§ ¬„‹ fl·¸ wÆvx-vy ◊¥ y ‹Êπ ‚ ∑§È¿ íÿÊŒÊ ⁄U„Ë ÕË– ß‚‚ ‚Ê» ¬ÃÊ ø‹ÃÊ „Ò Á∑§ ß‚ ‚Ê‹ ⁄UÊ¡œÊŸË ◊¥ ÃS∑§⁄UË ‚ ÁflŒ‡ÊË Á‚ª⁄U≈ ÷Ê⁄Ë ◊ÊòÊÊ ◊¥ ÿ„Ê¢ ¬„È¥ø ⁄U„Ë „Ò– „Ê‹Ê¢Á∑§ ∑ȧ¿ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§§ •ÊÿÊà ‡ÊÈÀ∑§ ◊¥ ’…∏ÙÃ⁄UË ∑§ ø‹Ã ∞‚Ê „Ù ⁄U„Ê „Ò– Á¬¿‹ ’¡≈ ◊¢ Á‚ª⁄≈ •ı⁄ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ¬⁄ ≈ÒÄ‚ ∑§Ë ∑§Ê»§Ë flÎÁh ∑§Ë ªß¸ ÕË, Á¡‚‚ ÿ„ ∑§Ê»§Ë ◊„¢ªË „Ù ªß¸ „Ò– flø◊ÊŸ ◊¥ Á‚ª⁄U≈U ∑‘§ •ÊÿÊà ¬⁄U ∑§⁄UË’ ~Æ »§Ë‚Œ ∑§Ê •ÊÿÊà ‡ÊÈÀ∑§ ŒŸÊ ¬«∏ÃÊ „Ò– ß‚ fl·¸ ’¡≈U ◊¥ ‚⁄U∑§Ê⁄U Ÿ Á‚ª⁄U≈U ¬⁄U •ÊÿÊà ‡ÊÈÀ∑§ ◊¥ v| ‚ w~ »§Ë‚Œ ∑§Ë ’…∏ÙÃ⁄UË ∑§Ë „Ò– ÿ„ ’…∏ÙÃ⁄UË Á‚ª⁄U≈U ∑§Ë ‹¥’Ê߸ ∑‘§ •ŸÈ‚Ê⁄U Ãÿ „ÙÃË „Ò– ÷Ê⁄Uà ◊¥ Á‚ª⁄U≈U ∑§Ê •ÊÿÊà •Ù¬Ÿ ¡Ÿ⁄U‹ ‹Êß‚¥‚ ‚ „ÙÃÊ „Ò– ß‚◊¥ ∑§Ê⁄UÙ’Ê⁄UË ∑§Ù Á‚»¸ •ÊÿÊà ‡ÊÈÀ∑§ ∑§Ê ÷ȪÃÊŸ ∑§⁄UŸÊ „ÙÃÊ „Ò– ‹Á∑§Ÿ ß‚∑‘§ •‹ÊflÊ ß‚∑§Ë ‡ÊÃ¥¸ ßÃŸË ∑§Á∆Ÿ „Ò¥ Á¡‚ ¬Í⁄UÊ ∑§⁄UŸÊ ◊È◊Á∑§Ÿ Ÿ„Ë¥ „ÙÃÊ „Ò– ß‚ ◊Ê◊‹ ◊¢ ÁŸÿ◊ fl ∑§ÊŸÍŸ ∑§Ê ©À‹¢ÉÊŸ „Ù ⁄„Ê „Ò– ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ÖÿÊŒÊÃ⁄U Á‚ª⁄U≈U ∑§Ë ÃS∑§⁄UË ¬ÊÁ∑§SÃÊŸ, øËŸ, êÿÊ¥◊Ê⁄U, Ÿ¬Ê‹, ’ʢNjʌ‡Ê •ı⁄U ߥ«ÙŸÁ‡ÊÿÊ ‚ „ÙÃË „Ò– ∞ÿ⁄U¬Ù≈U¸ ¬⁄U ∑§Ê’È‹ •ı⁄U ŒÈ’߸ ‚ Á‚ª⁄U≈U ∑§Ë ÃS∑§⁄UË „ÙÃË „Ò– ߟ◊¥ «’Ë «Ê» •ÊÁŒ ’˝Ê¥« ∑§Ë ◊Ê¥ª ‚’‚ •Áœ∑§ „ÙÃË „Ò–

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

[kkl [kcj

ßëçh ·¤ð ¥æ·¤Ç¸Uð ¿õ·¤æÙð ßæÜð

49

fofo/k

Ì¢Õæ·¤ê ß àæÚæÕ ÂÚ Ü»ð»æ Âæ Åñâ

â’Ê∑ͧ ¬⁄ ≈ÒÄ‚ ∑§Ê ’Ù¤Ê ¬„‹ ‚ „Ë ÖÿÊŒÊ „Ò •’ ‚⁄∑§Ê⁄ ‡Ê⁄Ê’ ∑§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ Ã¢’Ê∑ͧ ¬⁄ Á‚Ÿ ≈ÒÄ‚ ÿÊŸË ¬Ê¬ ‡ÊÈÀ∑§ ‹ªÊŸ ∑§Ë ÃÒÿÊ⁄Ë ∑§⁄ ⁄„Ë „Ò– ÿ„ »¢§«Ê ÿͬË∞ ‚⁄∑§Ê⁄ ∑§ ‚◊ÿ ∑§Ê „Ò, ‹Á∑§Ÿ Ã’ ß‚ ‹ÊªÍ Ÿ„Ë¥§ Á∑§ÿÊ ªÿÊ ÕÊ– ‚⁄∑§Ê⁄ ∑§ ‚ÍòÊÙ¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ¡’ ¡Ë∞‚≈UË ‹ÊªÍ „ÙªÊ ÃÙ ‚÷Ë flSÃÈ•Ù¥ •ı⁄U ‚flÊ•Ù¥ ¬⁄U ∞∑§ ‚Ê ≈UÒÄU‚ ‹ªªÊ– ¬⁄U ∑§È¿ ©lÙª ∞‚ ÷Ë „Ù¥ª Á¡ã„¥ íÿÊŒÊ ≈UÒÄU‚ øÈ∑§ÊŸ „Ù¥ª– ß‚ ≈UÒÄU‚ ∑§Ê ŸÊ◊ „ÙªÊ Á‚Ÿ ≈UÒÄU‚– ÁflûÊ◊¢òÊÊ‹ÿ ∑§ ∞∑§ •»§‚⁄ Ÿ ß‚ ’Êà ∑§Ë ¬ÈÁc≈ ∑§Ë „Ò, ‹Á∑§ŸU ÿ„ Ÿ„Ë¥ ’ÃÊÿÊ Á∑§ ¬Ê¬ ≈UÒÄU‚ „ÙªÊ Á∑§ÃŸÊ– Œ⁄U•‚‹ ¬Ê¬ ≈UÒÄU‚ ©à¬ÊŒ ‡ÊÈÀ∑§ „Ë „ÙÃÊ „Ò ¡Ù ‚„à •ı⁄U ‚◊Ê¡ ∑‘§ Á‹∞ ŸÈ∑§‚ÊŸŒ„ flSÃÈ•Ù¥ •ı⁄U ‚flÊ•Ù¥ ¬⁄U ‹ªÊÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ◊‚‹Ÿ ‡Ê⁄UÊ’ •ı⁄U Ã¥’Ê∑§Í ¡Ò‚ ©à¬ÊŒ ¡È∞ ∑‘§ π‹ •ÊÁŒ– íÿÊŒÊÃ⁄U Œ‡ÊÙ¥ ◊¥ ÿ„ ‹ÊªÍ „Ò– ÿÊŸË flÒ‚ ∑§Ê◊ ¡Ù ¬Ê¬ „Ò¥ ¬⁄U Á∑§∞ ¡Ê ⁄U„ „Ò¥, ©‚ ¬⁄U ‹ªŸ flÊ‹Ê ≈UÒÄU‚– •÷Ë ß‚ ¬⁄ ‚⁄U∑§Ê⁄U ‚÷Ë ¬ˇÊÙ¥ ‚ ⁄UÊÿ ‹ ⁄U„Ë „Ò– „Ê‹Ê¥Á∑§ •’ Ã∑§ ¡Ë∞‚≈UË ∑§Ë Œ⁄U ÷Ë Ãÿ Ÿ„Ë¥ „È߸ „Ò– •Áœ∑§Ê⁄UË Ÿ ’ÃÊÿÊ Á∑§ ‚ȤÊÊfl ◊¥ªÊ∞ ¡Ê ⁄U„ „Ò¥– ߟ∑‘§ •ÊœÊ⁄U ¬⁄U •¥ÁÃ◊ Á⁄U¬Ù≈U¸ ÃÒÿÊ⁄U ∑§⁄U ¡Ë∞‚≈UË ∑§Ê©¥Á‚‹ ∑§Ù ‚ı¥¬Ë ¡Ê∞ªË– ∑‘§¥Œ˝ ‚⁄U∑§Ê⁄U •ª‹ ‚Ê‹ •¬˝Ò‹ ‚ ¡Ë∞‚≈UË ‹ÊªÍ ∑§⁄UŸ ∑§Ê ŒÊflÊ ∑§⁄U ⁄U„Ë „Ò– ß‚‚ ‚¢’¢ÁœÃ Á’‹ •÷Ë ‚¥‚Œ ◊¥ ‹≈∑§Ê „È•Ê „Ò– ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ ⁄UÊíÿÙ¥ ∑§Ë •Ê◊ŒŸË ∑§Ê wÆ »§Ë‚ŒË ¬Ò‚Ê ‡Ê⁄UÊ’ ¬⁄U ‹ªŸ flÊ‹ ≈UÒÄ‚ ‚ •ÊÃÊ „Ò– ∑‘§⁄U‹ Ÿ Á¬¿‹ ‚Ê‹ }ÆÆÆ ∑§⁄UÙ«∏ L§¬∞ ww »§Ë‚ŒË •ı⁄U ÃÁ◊‹ŸÊ«È Ÿ wv}ÆÆ ∑§⁄UÙ«∏ L§¬∞ ß‚‚ ∑§◊Ê∞ Õ– ∞‚ÙøÒ◊∑‘§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ ‡Ê⁄UÊ’ ©lÙª ‚Ê‹ÊŸÊ xÆ »§Ë‚ŒË ’…∏ ⁄U„Ê „Ò– ß‚ ‚Ê‹ Œ‡Ê ◊¥ v.z ‹Êπ ∑§⁄UÙ«∏ L§¬∞ ∑§Ë wÆ •⁄U’ ‹Ë≈U⁄U ‡Ê⁄UÊ’ π¬Ã ∑§Ê •ŸÈ◊ÊŸ „Ò– ‡Ê⁄Ê’ ∑§Ë Á’∑˝§Ë ◊¢ Á¡ÃŸË ©¿Ê‹ „Ò, ©‚∑§Ë ÃÈ‹ŸÊ ◊¢ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ∑§„Ë¥§Ÿ„Ë¥§Á≈∑§ÃË „Ò– „Ê‹Ê¢Á∑§ Á‚ª⁄≈ ∑§Ë Á’∑˝§Ë ◊¢ ’…∏ÙûÊ⁄Ë Œ¡¸ ∑§Ë ªß¸ „Ò– ÿÁŒ ‚÷Ë Ã¢’Ê∑ͧ ©à¬ÊŒÙ¢ ¬⁄ ¬Ê¬ ≈ÒÄ‚ ‹ªÊÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò ÃÙ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ©lÙª ∑§Ù ∑§Ê»§Ë ¬⁄‡ÊÊŸË ∑§Ê ‚Ê◊ŸÊ ∑§⁄ŸÊ ¬«∏UªÊ– ¬˝ˇÊ∑§Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ¬„‹ ‚ „Ë ‚¢∑§≈ ◊¢ ÁÉÊ⁄ S◊Ù∑§‹‚ â’Ê∑ͧ ©lÙª ∑§ Á‹∞ ¬Ê¬ ≈ÒÄ‚ ∞∑§ Ÿß¸ ◊È‚Ë’Ã ∑§ M§¬ ◊¢ •ÊŸ flÊ‹Ê „Ò–

ÌæÁ×ãÜ ×𢠩ǸUæ° »° çâ»ÚðÅ ·ð¤ ÀËÜð... ©ûÊ⁄ ¬˝Œ‡Ê ∑§Ë •Áπ‹‡Ê ÿÊŒfl ‚⁄∑§Ê⁄ Ÿ πÈ‹Ë Á‚ª⁄≈ ∑§Ë Á’∑˝§Ë ¬⁄ ¬Ê’¢ŒË ‹ªÊŸ ∑§Ê »§Ò‚‹Ê Á‹ÿÊ „Ò ÃÙ ŒÍ‚⁄Ë Ã⁄»§ ÃÊ¡ ◊„‹ ◊¢ ÁflŒ‡ÊË ¬ÿ¸≈∑§ Á‚ª⁄≈ ∑§ œÈ∞¢ ©«∏UÊ ⁄„ „Ò¢– ÃÊ¡ ◊¢ •Ê∞ ÁŒŸ ÁŸÿ◊Ù¢ ∑§Ë œÁîÊÿÊ¢ ©«∏UÊ߸ ¡Ê ⁄„Ë „Ò¢, ‹Á∑§Ÿ ¬˝‡ÊÊ‚Ÿ ©‚ ⁄Ù∑§Ÿ ◊¢ ŸÊ∑§Ê◊ ÁŒπ ⁄„Ê „Ò– Á¬¿‹ ÁŒŸÙ¢ ‚هʋ Ÿ≈flÁ∑¸¢§ª ‚Êß≈ ¬⁄ ∞∑§ flËÁ«ÿÙ flÊÿ⁄‹ „È•Ê Á¡‚◊¢ ∑ȧ¿ ÁflŒ‡ÊË ÿÈfl∑ Á‚ª⁄≈ ¬ËÃ ÁŒπÊ߸ ¬«∏U ⁄„ „Ò¢– ¬˝ÁÃ’¥ÁœÃ ˇÊòÊ ◊¥ flËÁ«ÿÙ ∑Ò§◊⁄UÊ ÷Ë ø‹ÃÊ ⁄„ÃÊ „Ò, ‹Á∑§Ÿ Á∑§‚Ë ÷Ë •»§‚⁄ ÿÊ ∑§◊¸øÊ⁄Ë Ÿ ©ã„¢ ⁄Ù∑§Ÿ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê Ÿ„Ë¥§ ∑§Ë– ÃÊ¡◊„‹ ∑‘§ •¥Œ⁄U ŒÙ ÁflŒ‡ÊË ‚Ò‹ÊŸË Á‚ª⁄U≈U ∑§Ê ¬Ò∑‘§≈U ‹∑§⁄U ¬˝fl‡Ê ∑§⁄U ª∞– ª≈U ¬⁄U øÁ∑§¥ª ÷Ë „È߸, ‹Á∑§Ÿ Á‚ª⁄U≈U Ÿ„Ë¥ ¬∑§«∏UË ¡Ê ‚∑§Ë– ŒÙŸÙ¥ Ÿ ‹fl‚¸ ‚Ë≈U ∑‘§ å‹≈U» Ê◊¸ ∑‘§ ’⁄UÊ’⁄U flÊ‹ ªÊ«¸Ÿ ∑§Ë •Ù⁄U π«∏ „Ù∑§⁄U Á‚ª⁄U≈U ¡‹Ê߸ •ı⁄U •Ê⁄Ê◊ ‚ ¬Ë– ªı⁄Ë’ „Ò Á∑§ ß‚ ß‹Ê∑‘§ ◊¥ ‚È⁄UˇÊÊ∑§Á◊¸ÿÙ¥ ∑‘§ •‹ÊflÊ ¬È⁄UÊÃàfl Áfl÷ʪ ∑‘§ ∑§◊¸øÊ⁄UË ÷Ë ÃÒŸÊà ⁄U„Ã „Ò¥– ©‚∑‘§ ’ÊŒ ÷Ë Á∑§‚Ë ∑§Ë Ÿ¡⁄U ߟ ¬⁄U Ÿ„Ë¥ ¬«∏Ë– ‚flÊ‹ ÿ ©∆ÃÊ „Ò Á∑§ ¡’ œÍ◊˝¬ÊŸ ÃÊ¡◊„‹ ◊¥ ¬˝ÁÃ’¥ÁœÃ „Ò ÃÙ Á∑§‚ Ã⁄U„ ‚ ÿ ‚Ê◊ª˝Ë •¥Œ⁄U ø‹Ë ªß¸– ß‚Ë Ã⁄U„ flËÁ«ÿÙ ∑‘§ Á‹∞ ⁄U« ‚Ò¥« S≈UÙŸ Ã∑§ „Ë •ŸÈ◊Áà „Ò– ©‚∑‘§ ’ÊŒ ÷Ë ◊ÈÅÿ ªÈ¥’Œ ∑§Ë •Ù⁄U Á∑§‚ Ã⁄U„ ‚ flËÁ«ÿÙ ¬„È¥ø ªÿÊ– ∞∑§ ¬ÿ¸≈U∑§ Ÿ ∑§Ê» Ë Œ⁄U Ã∑§ flËÁ«ÿÙª˝Ê» Ë ∑§Ë– Á‚ª⁄U≈U ¬Ë ªß¸ ÃÙ ß‚∑§Ê ◊Ë’ „Ò Á∑§ ‹Êß≈U⁄U ÿÊ ◊ÊÁø‚ ÷Ë •¥Œ⁄U ªß¸ „٪˖ ÿ ª¥÷Ë⁄U Áfl·ÿ „Ò– ‚È⁄ˇÊÊ∑§Á◊¸ÿÙ¢ ‚ ∑§„Ë¥ Ÿ ∑§„Ë¥ ¡Ê¥ø ∑‘§ Œı⁄UÊŸ øÍ∑§ „È߸ „Ò–

50

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

o"kZxkaB fo'ks"k

ÌÕæ·¤ê ©ˆÂæη¤ ç·¤âæÙô´ Ùð Îè ¥æ‹ÎôÜÙ ·¤è ¿ðÌæßÙè

•Ê‹ ߥÁ«ÿÊ »§Ê◊¸⁄U ∞‚ÙÁ‚∞‡ÊŸ Ÿ ‚⁄U∑§Ê⁄U ∑‘§ ©‚ »Ò§‚‹ ∑‘§ Áπ‹Ê»§ •Ê¥ŒÙ‹Ÿ ∑§⁄UŸ ∑§Ë øÃÊflŸË ŒË „Ò Á¡‚◊¥ Ãê’Ê∑§Í ©à¬ÊŒŸ ◊¥ ∑§≈UıÃË ∑§⁄UŸ ∑§Ê ÁŸáʸÿ Á‹ÿÊ ªÿÊ „Ò– Á∑§‚ÊŸÙ¥ Ÿ ß‚ ¬Í⁄UË Ã⁄U„ Á∑§‚ÊŸ Áfl⁄UÙœË ’ÃÊÃ „È∞ øÃÊÿÊ Á∑§ •ª⁄U ß‚ ÁŒ‡ÊÊ ◊¥ •Êª ’«∏UÊ ªÿÊ ÃÙ Á∑§‚ÊŸ •ÊãŒÙ‹Ÿ ∑‘§ ‚ÊÕ „Ë ãÿÊÿÊ‹ÿ ∑§Ê ‚„Ê⁄UÊ ÷Ë ‹¥ª– ∞‚ÙÁ‚∞‡ÊŸ ∑‘§ ¬ŒÊÁœ∑§Ê⁄UË ¬Ë ø¥ª‹ ⁄UaË •ı⁄U ’Ë flË ¡ ªı«Ê Ÿ ‚¥flÊŒŒÊÃÊ ‚ê◊‹Ÿ ◊¥ ∑§„Ê Á∑§ •Êãœ˝ ¬˝Œ‡Ê •ı⁄U ∑§ŸÊ¸≈U∑§ ◊¥ ‹ÊπÙ¥ Á∑§‚ÊŸ ‹ê’ ‚◊ÿ ‚ Á‚ª⁄U≈U ◊¥ ßSÃ◊Ê‹ „ÙŸ flÊ‹ fl¡Ë¸ÁŸÿÊ Ãê’Ê∑§Í ∑§Ê ©à¬ÊŒŸ ∑§⁄UÃ „Ò¥ ‹Á∑§Ÿ ∑È ¿ ªÒ⁄U ‚⁄U∑§Ê⁄UË ‚¥ª∆Ÿ ÁflE SflÊSâÿ ‚¥ª∆Ÿ ∑§Ê „flÊ‹Ê Œ∑§⁄U Ãê’Ê∑§Í ∑§Ê ©à¬ÊŒŸ ’¥Œ ∑§⁄UÊŸ ∑‘§ Á‹ÿ ‚⁄U∑§Ê⁄U ¬⁄U Œ’Êfl ’ŸÊ ⁄U„ „Ò¥– ©ã„Ù¥Ÿ ∑§„Ê Á∑§ SflÊSâÿ ∑§Ù Ãê’Ê∑§Í ∑‘§ •‹ÊflÊ ‡Ê⁄UÊ’ ‚ ŸÈ∑§‚ÊŸ „ÙÃÊ „Ò ‹Á∑§Ÿ Á‚ª⁄U≈U ∑‘§ Á«é’Ù¥ ¬⁄U Ãê’Ê∑§Í SflÊSâÿ ∑‘§ Á‹∞ „ÊÁŸ∑§Ê⁄U∑§ „ÙŸ ∑§Ë øÃÊflŸË ¡Ê⁄UË ∑§Ë ¡ÊÃË „Ò ¡’Á∑§ ‡Ê⁄UÊ’ ∑§Ë ’ÙË٥ ¬⁄U ∞‚Ë ∑§Ù߸ øÃÊflŸË Ÿ„Ë¥ „ÙÃË „Ò – ⁄UaË Ÿ ∑§„Ê Á∑§ Œ‡Ê ◊¥ ‚Ê‹ÊŸÊ v π⁄U’ zÆ •⁄U’ L§¬ÿ ◊ÍÀÿ ∑§Ë ÁflŒ‡ÊË Á‚ª⁄U≈U ÃS∑§⁄UË ∑§⁄U ÿ„Ê¥ ‹Ê߸ ¡ÊÃË „Ò Á¡‚ ‚⁄U∑§Ê⁄U ∑§Ù ⁄UÙ∑§ŸÊ øÊÁ„ÿ– ÃS∑§⁄UË ∑§Ë Á‚ª⁄U≈U ¬⁄U Ÿ ÃÙ ∑§Ù߸ øÃÊflŸË ⁄U„ÃË „Ò, Ÿ „Ë ÿ„ Á‹πÊ „ÙÃÊ „Ò Á∑§ ©‚∑§Ê ÁŸ◊ʸáÊ ∑§„Ê¥ „È•Ê „Ò •ı⁄U ©‚∑§Ê ◊ÍÀÿ Á∑§ÃŸÊ „Ò– Á‚ª⁄U≈U ∑§Ë ÃS∑§⁄UË ’¥Œ „Ù ¡Êÿ ÃÙ Ãê’Ê∑§Í ∑§Ë Á’∑˝§Ë ‚ Á∑§‚ÊŸÙ¥ ∑§Ù z •⁄U’ L§¬ÿ ∑§Ê »§ÊÿŒÊ „٪ʖ ©ã„Ù¥Ÿ ‚⁄U∑§Ê⁄U ‚ fl¡Ë¸ÁŸÿÊ Ãê’Ê∑§Í ¬⁄U ∑§⁄U Ÿ„Ë¥ ’«∏UÊŸ ÃÕÊ Ãê’Ê∑Í ©à¬ÊŒ∑§ Á∑§‚ÊŸÙ¥ ∑§Ù ÁflûÊËÿ ‚„ÊÿÃÊ ©¬‹éœ ∑§⁄UÊŸ ∑‘§ Á‹∞ ◊ÍÀÿ ÁSÕ⁄UË∑§⁄UáÊ ∑§Ù· ∑§Ë SÕʬŸÊ ∑§⁄UŸ ∑§Ë ◊Ê¥ª ∑§Ë– fl¡Ë¸ÁŸÿÊ Ãê’Ê∑§Í ©à¬ÊŒ∑§ Á∑§‚ÊŸÙ¥ ‚ ‚Ê‹ÊŸÊ ‹ª÷ª y π⁄U’ ∑§⁄UÙ«∏U L§¬ÿ ∑§Ê ∑§⁄U Á‹ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ß‚ •fl‚⁄U ¬⁄U ∑§ß¸ •ãÿ Á∑§‚ÊŸ ŸÃÊ ÷Ë ©¬ÁSÕà Õ–

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

51

ÂËâ ·ññ´¤Çè ·¤è ÌÁü ÂÚ ÕæÁæÚ ×ð¢ ¥æ° ·¤§ü ©ˆÂæÎ ¬Ê‚-¬Ê‚ ¬À‚ ∑ÒÒ¥§«Ë Ÿ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ Á¡‚ Ã⁄„ ∑§Ë œÍ◊ ◊øÊ߸ „Ò, ©‚‚ ß‚ ˇÊòÊ ∑§ ’«∏U ◊„Ê⁄ÁÕÿÙ¢ ∑§ „ÊÕ-¬Ê¢fl »Í§‹ ª∞ „Ò¢– ¬Ê‚-¬Ê‚ ∑ÒÒ¥§«Ë ∑§Ë ‚»§‹ÃÊ •ı⁄ ‹Ù∑§Á¬˝ÿÃÊ ÃÙ ŒπÃ „È∞ ß‚Ë Ã⁄„ ∑§ ∑§⁄Ë’ Œ¡¸Ÿ ÷⁄ ©à¬ÊŒ ◊Ҍʟ ◊¢ •Ê ª∞ „Ò¢– ∑ȧ¿ ÃÙ ŒπŸ ◊¢ Á’À∑ȧ‹ ß‚Ë Ã⁄„ Ÿ¡⁄ •ÊÃ „Ò¢– ’Ê¡Ê⁄ ∑§ ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ Ÿ∞ ©à¬ÊŒ∑§Ù¢ ∑§Ù ß‚Á‹∞ ¬Ê¢fl ¬‚Ê⁄Ÿ ∑§Ê ◊ı∑§Ê Á◊‹ ⁄„Ê „Ò, ÄÿÙ¢Á∑§ ∑¢§¬ŸË ¬Ê‚-¬Ê‚ ∑ÒÒ¥§«Ë ∑§Ë ‚å‹Ê߸ Ÿ„Ë¥§Œ ¬Ê ⁄„Ë „Ò– ◊Ê‹ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ •ÊÃÊ „Ò •ı⁄ ∑ȧ¿ ÉÊ¢≈ ◊¢ „Ë πà◊ „Ù ¡ÊÃÊ „Ò– ÿ„ ∞∑§ ∞‚Ë ∑ÒÒ¥§«Ë „Ò, Á¡‚ ¡flÊŸ, ’Í…∏, ’ëø fl ◊Á„‹Ê∞¢ ‚÷Ë ¬‚¢Œ ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢– ¬ÊŸ ŒÈ∑§ÊŸÙ¢

54

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

∑§Ë ÁSÕÁà ÃÙ ÿ„ „Ò Á∑§ Á‚ª⁄≈ π⁄ËŒŸ flÊ‹ •Áœ∑§Ê¢‡Ê ª˝Ê„∑§ ∑ÒÒ¥§«Ë ◊Ê¢ª ¡M§⁄ ∑§⁄Ã „Ò¢– ÿÁŒ ŒÈ∑§ÊŸŒÊ⁄ ª˝Ê„∑§ ∑§Ù ’øÊ „È•Ê »È§≈∑§⁄ ¬Ò‚Ê flʬ‚ ∑§⁄ÃÊ „Ò ÃÙ fl ©‚∑§ ’Œ‹ ◊¢ ¬Ê‚-¬Ê‚ ∑ÒÒ¥§«Ë ŒŸ ∑§Ë ◊Ê¢ª ∑§⁄Ã „Ò¢– ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ ‚å‹Ê߸ ◊¢ ∑§◊Ë ∑§ ∑§Ê⁄áÊ ¡Ù S¬‚ ’Ÿ ⁄„Ê „Ò, ©‚ ∑ȧ¿ Ÿß¸ ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ ÷⁄Ÿ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê ◊¢ ¡È≈Ë „È߸ „Ò¢– Á¬¿‹ ÁŒŸÙ¢ •„◊ŒÊ’ÊŒ ◊¢ ∑ΧcáÊÊ ∑§¢»§Ä‡ÊŸ⁄Ë flÄ‚¸ Ÿ ∑§‚Ë å‹‚ ŸÊ◊ ‚ ∞∑§ ∑ÒÒ¥§«Ë ÁŸ∑§Ê‹Ë „Ò •ı⁄ ÿ„ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ πÍ’ Á’∑§ ⁄„Ë „Ò– ß‚Ë Ã⁄„ Á∑˝§S≈‹ Œ‚Ë ∑§ëøÊ ◊Ò¢ªÙ ‚◊à ∑§ß¸ •ãÿ ’˝Ê¢« ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ „ÊÕ •Ê¡◊Ê ⁄„ „Ò¢– ߟ◊¢ ‚ ∑§ß¸ ’˝Ê¢« „Í’„Í ¬Ê‚-¬Ê‚ ¬À‚ ∑ÒÒ¥§«Ë ¡Ò‚ „Ë ÁŒπÊ߸ ¬«∏Ã „Ò¢– ‚ÍòÊÙ¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ß‚ π’⁄ ‚ «Ë∞‚ ª˝È¬ ∑§ •Áœ∑§Ê⁄˪áÊ flÊÁ∑§»§ „Ò¢ •ı⁄ ‚å‹Ê߸ ’…∏ÊŸ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê ◊¢ ¡È≈ ª∞ „Ò¢– ¡ÊÁ„⁄ „Ò Á∑§ ∑¢§¬ŸË Ÿ ∑ÒÒ¥§«Ë ∑§ ˇÊòÊ ◊¢ ∑§Ù ∑§Á⁄‡◊Ê ÁŒπÊÿÊ „Ò, fl„ ©‚∑§Ê »§Ê∞ŒÊ ŒÍ‚⁄Ë ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§Ù Ÿ„Ë¥§ ©∆ÊŸ ŒŸÊ øÊ„ÃË

„Ò– ∑ȧ¿ ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ •Ä‚⁄ ◊Ê∑§¸≈ ◊¢ ÿ„ ŒπÊ ¡ÊÃÊ „Ò Á∑§ ¡’ ∑§Ù߸ ©à¬ÊŒ ’„Èà Ã¡Ë ‚ ©∆ÃÊ „Ò •ı⁄ Á»§⁄ •øÊŸ∑§ ©‚∑§Ë ‚å‹Ê߸ ◊¢ ∑§◊Ë •Ê ¡ÊÃË „Ò ÃÙ ©‚ ¡Ò‚ ŒÍ‚⁄ ©à¬ÊŒ Ÿ¡⁄ •ÊŸ ‹ªÃ „Ò¢– fl ÿ„ ÷Ë

[kkst [kcj

¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑ § ◊È Ã ÊÁ’∑§ ‚å‹Ê߸ ◊¢ ∑§◊Ë ∑§ ∑§Ê⁄áÊ ¡Ù S¬‚ ’Ÿ ⁄„Ê „Ò, ©‚ ∑ȧ¿ Ÿß¸ ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ ÷⁄Ÿ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê ◊¢ ¡È≈Ë „È߸ „Ò¢– Á¬¿‹ ÁŒŸÙ¢ •„◊ŒÊ’ÊŒ ◊¢ ∑ΧcáÊÊ ∑§¢»§Ä‡ÊŸ⁄Ë flÄ‚¸ Ÿ ∑§‚Ë å‹‚ ŸÊ◊ ‚ ∞∑§ ∑ÒÒ¥§«Ë ÁŸ∑§Ê‹Ë „Ò •ı⁄ ÿ„ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ πÍ’ Á’∑§ ⁄„Ë „Ò– ß‚Ë Ã⁄„ Á∑˝§S≈‹ Œ‚Ë ∑§ëøÊ ◊Ò¢ªÙ ‚◊à ∑§ß¸ •ãÿ ’˝Ê¢« ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ „ÊÕ •Ê¡◊Ê ⁄„ „Ò¢– ߟ◊¢ ‚ ∑§ß¸ ’˝Ê¢« „Í’„Í ¬Ê‚-¬Ê‚ ¬À‚ ∑ÒÒ¥§«Ë ¡Ò‚ „Ë ÁŒπÊ߸ ¬«∏Ã „Ò¢– ∑§„Ã „Ò¢ Á∑§ Ÿ∞ Áπ‹Ê«∏UË fl„ ç‹fl⁄ fl ªÈáÊflûÊÊ ÷‹ „Ë Ÿ ¬‡Ê ∑§⁄ ‚∑§¢ ‹Á∑§Ÿ ‡ÊÄ‹ Á◊‹ÊŸÊ ∑§Ù߸ ’«∏UÊ ∑§Ê◊ Ÿ„Ë¥§ „Ò– ª˝Ê„∑§ v L§¬ÿ ∑§Ë ∑ÒÒ¥§«Ë π⁄ËŒÃ ‚◊ÿ ª„Ÿ ¬⁄ˡÊáÊ Ÿ„Ë¥§ ∑§⁄ÃÊ „Ò– •Ä‚⁄ ¡ÀŒ’Ê¡Ë ◊¢ ‹Ùª ©à¬ÊŒ ∑§Ê ŸÊ◊ Ÿ„Ë¥§ ¬…∏ ¬ÊÃ „Ò¢– ¬Ê™§ø ÿÊ ⁄Ò¬⁄ ∑§Ê ⁄¢ª ‚◊¤Ê Œπ ∑§⁄ ©‚ π⁄ËŒ ‹Ã „Ò¢– ’„⁄„Ê‹ «Ë∞‚ ‚◊Í„ Ÿ •’ ¬Ê‚-¬Ê‚ ¬À‚ ∑ÒÒ¥§«Ë ∑§Ë ‚å‹Ê߸ ’„Ã⁄ ∑§⁄ ∑§Ê »§Ò‚‹Ê Á∑§ÿÊ „Ò– ŒπŸÊ „Ò Á∑§ fl„ ß‚ ∑§Ê◊ ∑§Ù ∑§’ •ı⁄ ∑Ò§‚ ∑§⁄ ¬ÊÃË „Ò?

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

55

lqxa/k m|ksx 62

¥çSÌˆß ·¤è ÜǸUæ§ü ÜǸU ⁄Ê¡Ê, ⁄¢∑§ •ı⁄ »§∑§Ë⁄ ∑§Ù߸ ÷Ë Ÿ„Ë¥ ’ø ‚∑§Ê ßòÊ ∑§Ë πÈ‡Ê’Í ‚– „◊‡ÊÊ ‚ ‚÷Ë ∑§Ù ßòÊ ◊Ù„ÃË ⁄U„Ë– ∞∑§ Ã⁄»§ ⁄Ê¡ ◊„Ê⁄Ê¡, ŸflÊ’Ù¢ fl ¡◊ËŒÊ⁄UÙ¥ ∑‘§ „◊Ê◊ ◊¥ ßòÊ Ÿ •¬ŸË ¡ª„ ’ŸÊÿË, ÃÙ ŒÍ‚⁄Ë Ã⁄»§ ª⁄UË’Ù¥ ∑‘§ ÉÊ⁄UÙ¥ ◊¥ Áfl‡Ê· ◊ı∑§Ù¢ ∑§Ê ∞„‚Ê‚ ÷Ë ßòÊ Ÿ ∑§⁄UÊÿÊ– Á∑§‚Ë ∑‘§ Á‹∞ ŒflÊ ’ŸË ÃÙ Á∑§‚Ë ∑‘§ Á‹∞ ŒÈ•Ê– ⁄UËÁÃ-Á⁄UflÊ¡Ù¥ ◊¥ ÷Ë ßòÊ ∑§Ê Áfl‡Ê· SÕÊŸ ⁄U„Ê– ◊Ȫ‹ ∑§Ê‹ ◊¥ ŸÍ⁄U¡„Ê¢ ∑§Ë ÿ„ πÙ¡ •Ê¡ ßÁÄʂ ’ŸŸ ∑§Ù ÃÒÿÊ⁄U „Ò– •Ê¡ ∑‘§ ‚◊ÿ ÿÍ¢ ∑§„ ∑§Ë ŸÍ⁄U¡„Ê¢ „Ù ªÿË „Ò ßòÊ, ÃÙ ÷Ë ∑§Ù߸ •ÁÇÊÿÙÁÄà Ÿ„Ë¥§ „٪˖ ¡’ ’Êà ◊„∑§ •ı⁄U ‚Ȫ㜠∑§Ë „Ù ÃÙ ©ûÊ⁄U ¬˝Œ‡Ê ∑‘§ ∑§ÛÊı¡ ∑§Ê ŸÊ◊ ¡„Ÿ ◊¢ ‚’‚ ¬„‹ •ÊÃÊ „Ò– Œ‡Ê ŒÈÁŸÿÊ ◊¥ •¬Ÿ ßòÊ ∑§Ë πÈ‡Ê’Í ¬„È¥øÊŸ flÊ‹ ∑§ÛÊı¡ ∑§Ë ßòÊ »Ò§ÁÄU≈˛ÿÊ¥ ß‚ flQ§ ’È⁄U Œı⁄U ‚ ªÈ¡⁄U ⁄U„Ë „Ò¢– ∞∑§ ¡◊ÊŸ ◊¥ ßòÊ ∑§Ë Ÿª⁄UË ∑‘§ M§¬ ◊¥ ¬Í⁄U ÁflE ◊¥ ÅÿÊà ∑§ÛÊı¡ ∑§Ê ßòÊ ©lÙª Á¬¿‹ ∑§ß¸ ‚Ê‹Ù¥ ‚ •¬ŸÊ •ÁSÃàfl ’øÊŸ ∑§Ë ‹«∏Ê߸ ‹«∏ ⁄U„Ê „Ò– ’ËÃ Œ‡Ê∑§Ù¥ ◊¥ ∑Ò§Á◊∑§‹ ¬⁄UçUÿÍ◊Ù¥ ∑§Ê ø‹Ÿ ’…∏Ÿ ∑‘§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ ∑§ÛÊı¡ ∑‘§ ßòÊ ÁŸ◊ÊÃʸ•Ù¥ ∑§Ë ÁŒP§Ã¥ ’…∏ÃË ªß¸ „Ò¥ ‹Á∑§Ÿ •‚‹Ë øÈŸıÃË ©Ÿ∑‘§ ‚Ê◊Ÿ Á¬¿‹ øÊ⁄U-¬Ê¥ø ‚Ê‹Ù¥ ◊¥ •Ê߸– ß‚ Œı⁄UÊŸ Œ‡Ê ◊¥ ∑§ß¸ ⁄UÊíÿ ‚⁄U∑§Ê⁄UÙ¥ Ÿ ªÈ≈Uπ ¬⁄U ¬˝ÁÃ’¥œ ‹ªÊÿÊ „Ò– ∑§ÛÊı¡ ∑‘§ ßòÊ ©à¬ÊŒŸ ∑§Ê ’„Èà ’«∏Ê Á„S‚Ê ªÈ≈UπÊ fl ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê ©lÙª ∑§Ù ‚å‹Ê߸ Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ ÕÊ– ‹πŸ™§ ‚ Ã∑§⁄UË’Ÿ vvz Á∑§◊Ë ŒÍ⁄U ÁSÕà ∑§ÛÊı¡ ◊¥ ß‚ ‚◊ÿ wÆÆ ßòÊ ÁŸ◊ʸáÊ ß∑§ÊßÿÊ¥ „Ò¥– ∑§ÛÊı¡ ÁSÕà ∞»§∞»§«Ë‚Ë ∑‘§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ v~~Æ ∑‘§ Œı⁄UÊŸ Á¡‹ ◊¥ {zÆ ß∑§ÊßÿÊ¥ „È•Ê ∑§⁄UÃË ÕË¥– Áfl÷ʪ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ßòÊ ©à¬ÊŒ∑§Ù¥ ∑§Ë π⁄UÊ’ „ÙÃË „Ê‹Ã ∑§Ë ∞∑§ fl¡„ ‹ÊªÃ ◊¥ „Ù ⁄U„Ë ’…∏ÙÃ⁄UË ÷Ë „Ò– ªÈ≈Uπ ∑§Ê⁄UÙ’Ê⁄U ¬⁄U ⁄UÙ∑§ ∑§Ê ‚ËœÊ •‚⁄U ßòÊ ’ŸÊŸ flÊ‹ ∑§Ê⁄UÙ’ÊÁ⁄UÿÙ¥ ¬⁄U ÷Ë ¬«∏Ê „Ò– ∑‘§¥Œ˝ •ı⁄U ⁄UÊíÿ ‚⁄U∑§Ê⁄U ∑§Ë ∑§È¿ ŸËÁÃÿÙ¥ Ÿ ÷Ë ßòÊ ∑§Ê⁄UÙ’Ê⁄U ∑§Ë ∑§◊⁄U ÃÙ«∏ ŒË „Ò– ßòÊ ’ŸÊŸ ◊¥ ª¥Œ ∑‘§ »§Í‹, ªÈ‹Ê’ •ı⁄U ◊„¥ŒË ∑§Ê ◊ÈÅÿ Ãı⁄U ¬⁄U ßSÃ◊Ê‹ „ÙÃÊ „Ò– ß‚Á‹∞ ∑§ÛÊı¡ •ı⁄U •Ê‚ ¬Ê‚ ∑‘§ ß‹Ê∑‘§ ◊¥ »§Í‹ ∑§Ë πÃË ÷Ë ¡Ù⁄UŒÊ⁄U Ã⁄UË∑‘§ ‚ „ÙÃË „Ò– ¬⁄U ßòÊ ∑§Ê⁄UÙ’Ê⁄U ◊¥ ◊¥ŒË ∑§Ê •‚⁄U »§Í‹Ù¥ ∑§Ë πÃË ¬⁄U ÷Ë „È•Ê „Ò •ı⁄U »§Í‹Ù¥ ∑§Ë πÃË ÷Ë yÆ »§Ë‚ŒË Ã∑§ ÉÊ≈U ªß¸ „Ò– ⁄UÊíÿ ‚⁄U∑§Ê⁄U ∑‘§ flÒ≈U •ı⁄U ∞ÄU‚Êß¡ «˜ÿÍ≈UË ◊¥ ’…∏ÙÃ⁄UË ∑‘§ ’ÊŒ ßòÊ ∑§Ë ∑§Ë◊à ÷Ë wÆ ‚ wz »§Ë‚ŒË ’…∏ ªß¸ „Ò– ß‚∑§Ê ‚ËœÊ •‚⁄ ßòÊ ©lÙª ¬⁄ ¬«∏UÊ „Ò– ¬Á⁄áÊÊ◊, ß‚∑§Ë πÈ‡Ê’Í Ã¡Ë ∑§ ‚ÊÕ »§Ë∑§Ë ¬«∏ÃË ¡Ê ⁄U„Ë „Ò– ∑§„Ã „Ò¥ ◊„∑§ ◊¥ ßÃŸË ÃÊ∑§Ã „Ò Á∑§ fl„ „◊¥ Á¡ãŒÊÁŒ‹, πȇÊÁ◊¡Ê¡ •ı⁄U Ã⁄UÙÃÊ¡Ê ’ŸÊ ŒÃË „Ò– ÿÍ¥ ÃÙ ÷Ê⁄Uà ◊¥ ßòÊ flÒÁŒ∑§ ∑§Ê‹ ‚ „Ò ‹Á∑§Ÿ ªÈ‹Ê’ ‚ ’Ÿ ßòÊ ∑§Ê ßSÃ◊Ê‹ ¬„‹Ë ’Ê⁄U ◊Ȫ‹∑§Ê‹ ◊¥ ‡ÊÈM§ „È•Ê– ◊Ȫ‹ ’ª◊ ŸÍ⁄U¡„Ê¥ Ÿ πÊ‚Ãı⁄U ‚ ªÈ‹Ê’ ßòÊ ∑‘§ Á‹∞ ¬Áp◊ ∞Á‡ÊÿÊ ∑‘§ ∑§Ê⁄U˪⁄UÙ¥ ∑§Ù ’È‹flÊÿÊ– ÿ ∑§Ê⁄U˪⁄U ∑§ÛÊı¡ ◊¥ •Ê∑§⁄U ’‚ •ı⁄U ∑§ÛÊı¡ ßòÊ ©lÙª ∑§Ê ª…∏ ’Ÿ ªÿÊ– ŒflË-ŒflÃÊ•Ù¥ ∑§Ë ¬Í¡Ê •ø¸ŸÊ ◊¥ ßòÊ ∑‘§ ¬˝ÿÙª ‚ ÃÙ ‚÷Ë ¬Á⁄UÁøà „Ò¥– ⁄UÊ¡SÕÊŸ ◊¢ ÁSÕà ªÙÁfl㌠¡Ë ◊ÁãŒ⁄U ◊¥ vÆ-vw „¡Ê⁄U ∑§Ê ßòÊ ⁄UÙ¡ „Ë ©¬ÿÙª „ÙÃÊ „Ò– •∑§‹ ¡ÿ¬È⁄U ◊¥ ⁄UÙ¡ÊŸÊ Á„ãŒÍ •ı⁄U ◊ÈÁS‹◊ •ÊSÕÊ-∑‘§ãŒ˝Ù¥ ◊¥ •ı‚ß zÆ „¡Ê⁄U ∑§Ê ßòÊ •Á¬¸Ã Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ÅflÊ¡Ê ◊ÙߟÈgËŸ Áø‡ÃË ∑§Ë Œ⁄UªÊ„ ¬⁄U ÷Ë ßòÊ ∑§Ë •ë¿Ë π¬Ã „ÙÃË „Ò– ßòÊ ∑§Ë •Ÿ∑§ Á∑§S◊¥ „ÙÃË „Ò¥– •Œ⁄U ™§Œ, ∑§SÃÍ⁄UË, ¡»§⁄UÊŸ, ªÈ‹Ê’, π‚, ø◊‹Ë, ◊Ùª⁄UÊ, ø¥ŒŸ, ∑‘§‚⁄U, ‚Ȅʪ •ÊÁŒ Á∑§S◊¥ •Áœ∑§ ‹Ù∑§Á¬˝ÿ „Ò¥– ¬⁄U¥¬⁄Uʪà ÷Ê⁄UÃËÿ ßòÊ ◊¥ ªÈ‹Ê’, ∑‘§fl«∏Ê, ’‹Ê, ø◊‹Ë, ◊¥„ŒË, ∑§Œ◊, ª¥ŒÊ, ∑‘§‚⁄U •ı⁄U ∑§SÃÍ⁄UË ‡ÊÊÁ◊‹ „Ò¥– ß‚∑‘§ •‹ÊflÊ ‡Ê◊Ê◊Ê, ‡Ê◊Ê◊-ÃÈ‹-•¥’⁄U •ı⁄U ◊S∑§ •¥’⁄U ¡Ò‚ „’¸‹ ßòÊ ÷Ë ’Ê¡Ê⁄U ◊¥ Á◊‹ ¡Ê∞¥ª– •Œ⁄U ™§Œ ßòÊ ‚’‚ ◊„¥ªÊ „Ò ¡Ù •‚◊ ◊¥ ¬ÊÿË ¡ÊŸ flÊ‹Ë ‹∑§«∏Ë •Ê‚Ê◊∑§Ë≈U ‚ ÃÒÿÊ⁄U

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

Á∑§ÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ß‚∑§Ë ∑§Ë◊à ~ ‹Êπ L§¬ÿ ¬˝Áà Á∑§‹Ù „Ò– ¡’Á∑§ ªÈ‹Ê’ ∑§Ê ßòÊ vw „¡Ê⁄U ‚ ‹∑§⁄U ‚Ê…∏-ÃËŸ ‹Êπ L§¬ÿ ¬˝Áà Á∑§‹Ù ∑§Ë Œ⁄U ‚ Á◊‹ ¡ÊÃÊ „Ò– ß‚∑§Ë ªÈáÊflûÊÊ ◊¥ •ãÃ⁄U ‚◊¤ÊŸÊ •ı⁄U ¬„øÊŸŸÊ ÷Ë ‚’∑‘§ ’ÍÃ ∑§Ê Ÿ„Ë¥ „Ò– ÷Ê⁄UÃËÿ ◊ÊŸ∑§ éÿÍ⁄UÙ Ÿ ø¥ŒŸ Ã‹ ∑‘§ Á‹∞ ◊ÊŸ∑§ ’ŸÊ∞ „Ò¥, ‹Á∑§Ÿ ŒÍ‚⁄U ©à¬ÊŒÙ¥ ∑‘§ Á‹∞ ∑§Ù߸ ◊ÊŸ∑§ Ÿ„Ë¥ „Ò– •Ê¡∑§‹ ‹Ùª ⁄UÊ‚ÊÿÁŸ∑§ ‚ı¥Œÿ¸ ¬˝‚ÊœŸÙ¥ •ı⁄U ⁄UÊ‚ÊÿÁŸ∑§ ŒflÊßÿÙ¥ ∑§Ë ¡ª„ „’¸‹ ‚ı¥Œÿ¸ ¬˝‚ÊœŸÙ¥ •ı⁄U „’¸‹ •ı·Áœ ∑‘§ ßSÃ◊Ê‹ ∑§Ù ¬˝ÊÕÁ◊∑§ÃÊ Œ ⁄U„ „Ò¥– „’¸‹ ©à¬ÊŒÙ¥ ∑§Ë ß‚ ◊Ê¢ª ∑§Ê „Ë •‚⁄U „Ò Á∑§ ◊äÿ¬˝Œ‡Ê ∑‘§ ‚Ò∑§«∏Ù¥ Á∑§‚ÊŸÙ¥ Ÿ •ı·œËÿ ¬ıœÙ¥ •ı⁄U ‚Ȫ¥ÁœÃ ¬ıœÙ¥ ∑§Ë πÃË ’«∏ ¬Ò◊ÊŸ ¬⁄U ∑§⁄UŸË ‡ÊÈM§ ∑§⁄U ŒË „Ò– ‚’‚ íÿÊŒÊ ◊Ê¢ª ∑§ÙÁ‹ÿ‚, ‚»‘§Œ ◊È‚‹Ë, •Êê’Ê „ÀŒË, ‹Ê‹ ø¥ŒŸ, ◊È‹∆Ë, ‚fl¸ª¥œÊ, ŸË◊, ¡Ê◊ÈŸ ªÈ∆‹Ë, ‚Ù∆, ’˝Êê„Ë •ı⁄U ‡Ê¥π ¬Èc¬Ë ∑§Ë „Ò– Œ ∞Ÿ¡Ë¸ Á⁄U‚ø¸ ߥS≈UË≈UÿÍ≈U ∑‘§ flÒôÊÊÁŸ∑§Ù¥ ∑§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ ÁflŒ‡ÊË ¬⁄UçUÿÍ◊ ¡„Ê¢ •À∑§Ù„‹ ∑‘§ ‚ÊÕ ∑§ÎÁòÊ◊ ⁄U‚ÊÿŸÙ¥ ‚ ’ŸÃ „Ò¥, fl„Ë¥ ÷Ê⁄UÃËÿ ßòÊ ø¥ŒŸ ∑‘§ Ã‹ •ı⁄U ÁflÁflœ ¬˝∑§Ê⁄U ∑‘§ »§Í‹Ù¥ ∑‘§ •∑§¸ ‚ ’ŸÃ „Ò¥– ¬˝∑ΧÁà ¬˝ŒûÊ ß‚ ‹Ê¡flÊ’ ‚Ȫ¥œ ‚ Á∑§‚Ë ∑§Ù ÷Ë ∞‹¡Ë¸ Ÿ„Ë¥ „Ù ‚∑§ÃË– ªÈ‹Ê’ ∑‘§ ßòÊ ∑‘§ ’Ê⁄U ◊¥ ◊Ȫ‹ ’ÊŒ‡ÊÊ„ ¡„Ê¥ªË⁄U ∑§Ê ∑§„ŸÊ ÕÊ, Á∑§‚Ë ŒÍ‚⁄UË πÈ‡Ê’Í ‚ ß‚∑§Ë ’⁄UÊ’⁄UË Ÿ„Ë¥ „Ò ÿ„ ≈UÍ≈U ÁŒ‹Ù¥ ∑§Ù ¡Ù«∏ÃË „Ò •ı⁄U ’øÒŸ M§„Ù¥ ∑§Ù ‚È∑§ÍŸ ŒÃË „Ò– ‚¥÷fl „Ò ÿ„ ’Êà ªÈ‹Ê’ ∑§Ê ßòÊ ßSÃ◊Ê‹ ∑§⁄UŸ flÊ‹Ê „⁄U √ÿÁQ§ ◊„‚Í‚ ∑§⁄UÃÊ „Ù, ‹Á∑§Ÿ ©Ÿ∑§Ê øÒŸ •ı⁄U ‚È∑§ÍŸ Á¬¿‹ ‚Ê‹Ù¥ ◊¥ ¬Í⁄UË Ã⁄U„ Á¿Ÿ øÈ∑§Ê „Ò ¡Ù ŒÈÁŸÿÊ ◊¥ ªÈ‹Ê’ ∑§Ê ‚’‚ •ë¿Ê ßòÊ ’ŸÊÃ Õ– „◊ ’Êà ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢ ÷Ê⁄Uà ∑§Ë ßòÊ ⁄UÊ¡œÊŸË ∑§ÛÊı¡ •ı⁄U ÿ„Ê¥ ∑‘§ ßòÊ ÁŸ◊ÊÃʸ•Ù¥ ∑§Ë– Ã¥’Ê∑§Í •ı⁄U ªÈ≈UπÊ ©lÙª ◊¥ SflÊŒ ’…∏ÊŸ ∑‘§ Á‹∞ ßòÊ ∑§Ê ßSÃ◊Ê‹ „ÙÃÊ „Ò– ªÈ≈UπÊ ¬⁄U ¬˝ÁÃ’¥œ ‹ªŸ ∑‘§ ∑§Ê⁄UáÊ ¬˝Ê∑§ÎÁÃ∑§ M§¬ ‚ ’ŸÊ∞ ¡ÊŸ flÊ‹ ßòÊ ∑§Ë ◊Ê¥ª zÆ »§Ë‚ŒË Ã∑§ Áª⁄U ªß¸ „Ò– ∑§ÛÊı¡ ◊¥ »§Í‹Ù¥, πÊ‚∑§⁄ ªÈ‹Ê’ •ı⁄U ø¥ŒŸ ∑§Ë ‹∑§«∏Ë ‚ ßòÊ ’ŸÊÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ø¥ŒŸ ÿ„Ê¥ ŒÁˇÊáÊ ∑‘§ ⁄UÊíÿÙ¥ ‚ •ÊÃÊ „Ò ¡’Á∑§ »§Í‹Ù¥ ∑§Ë πÃË SÕÊŸËÿ SÃ⁄U ¬⁄U „ÙÃË „Ò– ßòÊ ∑§Ë ◊Ê¥ª ÉÊ≈UŸ ‚ »§Í‹Ù¥ ∑§Ë πÃË ◊¥ ‹ª ‹Ùª ÷Ë ’È⁄UË Ã⁄U„ ¬˝÷ÊÁflà „È∞ „Ò¥– Á¬¿‹ ‚Ê‹ ÁŒÑË ◊¥ “ßòÊ •ı⁄U ‚Ȫ¥œË ◊‹Ê” •ÊÿÙÁ¡Ã Á∑§ÿÊ ªÿÊ ÕÊ– ß‚◊¥ ∑§ÛÊı¡ ∑‘§ ‚Ȫ¥œ •ı⁄U ‚È⁄U‚ Áfl÷ʪ »˝§ª⁄U¥‚ ∞¥« çU‹fl⁄U Á«flË¡Ÿ) ÿÊŸË ∞»§∞»§«Ë‚Ë ∑‘§ ¬˝÷Ê⁄UË ôÊÊŸ¥Œ˝ Á‚¥„ ÷Ë •Ê∞ Õ– ©Ÿ∑§Ê ∑§„ŸÊ ÕÊ, Ã¥’Ê∑§Í •ı⁄U ªÈ≈UπÊ ©lÙª ◊¥ SflÊŒ ’…∏ÊŸ ∑‘§ Á‹∞ ßòÊ ∑§Ê ßSÃ◊Ê‹ „ÙÃÊ „Ò– ªÈ≈Uπ ¬⁄U ¬˝ÁÃ’¥œ ‹ªŸ ∑‘§ ∑§Ê⁄UáÊ ¬˝Ê∑§ÎÁÃ∑§ M§¬ ‚ ’ŸÊ∞ ¡ÊŸ flÊ‹ ßòÊ ∑§Ë ◊Ê¥ª zÆ »§Ë‚ŒË Ã∑§ Áª⁄U ªß¸ „Ò– ߟ „Ê‹Êà ◊¥ ’ËÃ ∑§È¿ •⁄U‚ ∑‘§ Œı⁄UÊŸ ©ûÊ⁄U ¬˝Œ‡Ê ∑‘§ ◊ÈÅÿ◊¥òÊË •Áπ‹‡Ê ÿÊŒfl ∑§Ë ‚Á∑˝§ÿÃÊ ∑‘§ ø‹Ã ∑§ÛÊı¡ ∑‘§ ßòÊ ∑§Ê⁄UÙ’ÊÁ⁄UÿÙ¥ ◊¥ ∑§È¿ ©ê◊ËŒ ¡ªË „Ò– ß‚ ‚◊ÿ ©Ÿ∑§Ë ¬%Ë Á«¥¬‹ ÿÊŒfl ∑§ÛÊı¡ ‚ ‹Ù∑§‚÷Ê ‚Ê¥‚Œ „Ò¥– •÷Ë Á¬¿‹ ÁŒŸÙ¢ ◊ÈÅÿ◊¥òÊË Ÿ ßòÊ ©lÙª ◊¥ ŒÙ’Ê⁄UÊ ¡ÊŸ «Ê‹Ÿ ∑‘§ Á‹∞ ŒÈÁŸÿÊ ◊¢ ßòÊ ∑§Ë ⁄Ê¡œÊŸË ∑§ M§¬ ◊¢ ÅÿÊà »˝§Ê¢‚ ∑§ ª˝Ê‚ ∑§Ê Œı⁄Ê Á∑§ÿÊ– ª˝Ê‚ ◊¥ {Æ ¬⁄UçUÿÍ◊ ∑§¥¬ÁŸÿÊ¥ „Ò¥ •ı⁄U »˝§Ê¢‚ ∑‘§ ∑§È‹ ßòÊ ©à¬ÊŒŸ ∑§Ê ŒÙ ÁÄÊ߸ Á„S‚Ê ÿ„Ë¥ ‚ •ÊÃÊ „Ò– ߟ◊¥ ŒÈÁŸÿÊ ∑‘§ ∑§È¿ ∞∑§ ‚’‚ ’«∏ ’˝Ê¥« ¡Ò‚ ⁄UÊÚ’≈U¸≈U, •Ê߸∞»§∞»§ •ı⁄U Á»§⁄U◊ÁŸπ ÷Ë ‡ÊÊÁ◊‹ „Ò¥– ◊ÈÅÿ◊¥òÊË ∑‘§ ‚ÊÕ ª∞ Œ‹ ◊¥ ∑§ÛÊı¡ ∑§Ë ŒÙ ßòÊ ÁŸ◊ʸáÊ ß∑§ÊßÿÙ¥ ∑‘§ ◊ÊÁ‹∑§ •ı⁄U ©ûÊ⁄U ¬˝Œ‡Ê •ılÙÁª∑§ Áfl∑§Ê‚ ÁŸª◊ (ÿͬË∞‚•Ê߸«Ë‚Ë) ∑‘§ ◊ÈÁπÿÊ ÷Ë ‡ÊÊÁ◊‹ Õ– ß‚ ÿÊòÊÊ ‚ ∑§ÛÊı¡ ∑‘§ ßòÊ ©à¬ÊŒ∑§ fl ∑§Ê⁄UÙ’Ê⁄UË ∑§Ê»§Ë ©à‚ÊÁ„à „Ò¥– ßòÊ ©lÙª ◊¢ Ÿß¸ ¡ÊŸ «Ê‹Ÿ ∑§Ë ¬„‹ ∑§⁄Ã „È∞ ⁄UÊíÿ ‚⁄U∑§Ê⁄U Ÿ ÉÊÙ·áÊÊ ∑§Ë „Ò Á∑§ ∑§ãŸı¡ ∑§ •Ê‚¬Ê‚ ’«∏ ¬Ò◊ÊŸ ¬⁄U ø¥ŒŸ ∑‘§ ¬«∏ ‹ªÊ∞ ¡Ê∞¥ª– ß‚ ’Ê⁄U ◊ÊÚŸ‚ÍŸ ◊¥ ÿ„Ê¥ ø¥ŒŸ ∑‘§ ∑§◊ ‚ ∑§◊ vz,ÆÆÆ ¬«∏ ‹ªÊ∞ ¡ÊŸ „Ò¥– Á¡‹ ∑‘§ «Ë∞◊ •ŸÈ¡ ∑§È◊Ê⁄U ¤ÊÊ ∑§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ ∞»§∞»§«Ë‚Ë Ÿ ∞∑§ ÁflÁœ Áfl∑§Á‚à ∑§Ë „Ò Á¡‚‚ ÿ„Ê¥ ∑‘§ flÊÃÊfl⁄UáÊ ◊¥ ÷Ë ø¥ŒŸ ∑‘§ ¬«∏ ©ªÊ∞ ¡Ê ‚∑§Ã „Ò¥– ∞»§∞»§«Ë‚Ë Ÿ •¬Ÿ ¬Á⁄U‚⁄U ◊¥ ø¥ŒŸ ∑‘§ vzÆ ¬«∏ ©ªÊ∞ „Ò¥– ß‚Ë ‚ ©à‚ÊÁ„à „Ù∑§⁄ „◊Ÿ ÁŸ‡øÿ Á∑§ÿÊ „Ò Á∑§ ∞»§∞»§«Ë‚Ë ∑§Ë ‚„ÊÿÃÊ ‚ „◊ Á¡‹ ◊¥ ø¥ŒŸ ∑‘§ ¬«∏ ‹ªÊ∞¥ª– ’„⁄„Ê‹, ß‚ ‚◊ÿ ∑§ÛÊı¡ ∑§Ù ÷Ë ’‚ ß‚Ë Ã⁄„ ∑§ ‚∑§Ê⁄UÊà◊∑§ ’Œ‹Êfl ∑§Ë ©ê◊ËŒ „Ò–

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

lqxa/k m|ksx

Úãè ·¤óæõÁ ·¤è ¹éàæÕê

63

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

65

66

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

Wishing you a very Happy Diwali !

76

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

77

80

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

Wishing you a very

Happy Diwali !

88

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

fMLVªhC;wVj

§ü×æÙÎæÚè ß ·¤ÆôÚ ÂÚèŸæ× ·ð¤ ¿ÜÌ𠪢¤¿æ§üØô¢ ÂÚ Âã颿æ â×Ø âðËâ »ý頪ȡ⁄Êà ◊¢ ‚◊ÿ ‚À‚ ª˝È¬ ∞∑§ ’«∏UÊ ŸÊ◊ „Ò, Á¡‚∑§ ¬Ê‚ Œ‡Ê ∑§Ë Œ¡¸ŸÙ¢ ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§Ë Á«S≈˛ËéÿÍ≈⁄Á‡Ê¬ ⁄„ øÈ∑§Ë „Ò– ‚Ÿ v~~Æ ‚ ⁄ÊÖÿ ◊¢ ÿ„ ’Ê’Ê ‚◊Í„ ∑§Ê ∑§Ê◊ Œπ ⁄„Ê „Ò– ‚◊ÿ ‚À‚ ª˝È¬ ∑§ ◊ÈÁπÿÊ ¡∆Ê÷Ê߸ „Ò¢– ߟ∑§Ë »§◊¸ ‚Ÿ v~zz ‚ „Ò– ¡∆Ê÷UÊ߸ ’ÃÊÃ „Ò¢ Á∑§ ©ã„Ù¢Ÿ ∑§Ê»§Ë ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§Ê ∑§Ê◊ Á∑§ÿÊ „Ò, ‹Á∑§Ÿ ¡’ ‚ ’Ê’Ê ‚◊Í„ ‚ ¡È«∏ ÃÙ ’Ê∑§Ë ∑§Ê ∑§Ê◊ ¿Ù«∏U ÁŒÿÊ– ¡∆Ê÷Ê߸ Ÿ ß‚ Á«S≈˛ËéÿÍ≈⁄ ∑§ ∑§Ê◊ ◊¢ Œ‡Ê∑§Ù¢ Á’ÃÊ∞¢ „Ò¢– fl â’Ê∑ͧ fl ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê ©lÙª ∑§Ë ’Ê⁄ËÁ∑§ÿÙ¢ ‚ •ë§¿Ë Ã⁄„ flÊÁ∑§»§ „Ò¢– flø◊ÊŸ ◊¢ ¡∆Ê÷Ê߸ ∑§Ê Á‚»¸§ ◊ʪ¸Œ‡Ê¸Ÿ ⁄„ÃÊ „Ò, ¡’Á∑§ ∑§Ê◊ ©Ÿ∑§ ‚ȬÈòÊ üÊË ‚ÙŸÍ ÷Ê߸ •ı⁄ Á∑§⁄áÊ ÷Ê߸ ‚¢÷Ê‹Ã „Ò¢– ŒÙŸÙ¢ ÷Ê߸ •¬Ÿ Á¬ÃÊ ∑§Ë Ã⁄„ ∑§◊¸ÿÙªË „Ò¢– ‚◊Íø ªÈ¡⁄Êà ◊¢ ߟ∑§Ê ’«∏UÊ Ÿ≈fl∑¸§ „Ò– ©Ÿ∑§Ë øÈSÃ-ŒÈM§Sà ≈Ë◊ ŒÈ∑§ÊŸÙ¢ ¬⁄ ◊Ê‹ ∑§Ë ‚å‹Ê߸ ◊¢ ∑§Ù߸ ∑§◊Ë Ÿ„Ë¥§•ÊŸ ŒÃË „Ò– ’Ê’Ê •ı⁄ «Ë∞‚ ‚◊Í„ ∑§ ’˝Ê¢«Ù¢ ∑§Ù ÁflSÃÊ⁄ ŒŸ ∑§ Á‹∞ ߟ∑§Ë ≈Ë◊ ÁŒŸ ⁄Êà ∞∑§ Á∑§∞ ⁄„ÃË „Ò– ߟ∑§Ê ÿ„ Á⁄∑§Ê«¸ ⁄„Ê „Ò Á∑§ Á¡‚ ÷Ë ∑¢§¬ŸË ∑§Ê ∑§Ê◊ „ÊÕ ◊¢ ‹Ã „Ò¢ ÃÙ ©‚∑§ Á‹∞ ¬Í⁄Ë ÃÊ∑§Ã ¤ÊÙ¢∑§ ŒÃ „Ò¢– ÿ„Ë ∑§Ê⁄áÊ „Ò Á∑§ ’«∏UıŒÊ ∑§Ë ∞∑§ ¿Ù≈Ë ‚Ë ŒÈ∑§ÊŸ •Ê¡ ªÈ¡⁄Êà ∑§Ë ∞∑§ ’«∏UË »§◊¸ ’Ÿ ªß¸ „Ò– ß‚ ‚◊ÿ ªÈ¡⁄Êà ◊¢ ⁄¡ŸËª¢œÊ Ÿ¢’⁄ ∞∑§ ¬⁄ ø‹ ⁄„Ê „Ò– „Ê‹ „Ë ◊¢ ∑§¢¬ŸË Ÿ ß‹ÊÿøË ◊¢ ∑ͧ¬Ÿ ‡ÊÈM§ Á∑§ÿÊ „Ò– ¬Ê‚-¬Ê‚ ¬À‚ ∑ÒÒ¥§«Ë ∑§ ’Ê⁄ ◊¢ ߟ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ Á∑§‚Ë ©à¬ÊŒ ∑§ ’Ê⁄ ◊¢ ∞‚Ê Á⁄S¬Ê¢‚ ©ã„Ù¢Ÿ •Ê¡ Ã∑§ Ÿ„Ë¥§ŒπÊ– „Ê‹Ã ÿ„ „Ò Á∑§ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ v L§¬ÿ flÊ‹Ë ∑ÒÒ¥§«Ë w L§¬ÿ •ı⁄ z L§¬ÿ ◊¢ x Á’∑§ ⁄„Ë „Ò– Á¡ÃŸË ◊Ê¢ª „Ò, ∑¢§¬ŸË ©‚∑§Ê xÆ »§Ë‚ŒË Á„S‚Ê „Ë ‚å‹Ê߸ ∑§⁄ ¬Ê ⁄„Ë „Ò– ß‚ ’Ëø ÁSÕÁÃÿÊ¢ ‚¢÷Ê‹Ÿ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê¢ „Ù ⁄„Ë „Ò¢– ‚ÊÕ „Ë ©Ÿ∑§Ê ÿ„ ÷Ë ∑§„ŸÊ „Ò øÊ„ Á¡ÃŸ Ÿ∞ ©à¬ÊŒ •Ê ¡Ê∞¢, ‹Á∑§Ÿ ¬Ê‚-¬Ê‚ ¬À‚ ∑ÒÒ¥§«Ë ∑§Ë ¡ª„ ‹ŸÊ Á∑§‚Ë ∑§ Á‹∞ •Ê‚ÊŸ Ÿ„Ë¥§ „Ò– ¡∆Ê÷Ê߸ ∑§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ ©ã„¢ ‚ìʋ ¡Ë •ı⁄ ‚ÈŸË‹ ¡Ë ‚ ∑§Ê»§Ë ◊ŒŒ Á◊‹Ë ÕË– ‚Ÿ v~|v ◊¢ ©ã„¢ ’Ê’Ê ∑§Ê ÕÙ«∏UÊ ‚Ê ∑§Ê◊ Á◊‹Ê ÕÊ, ‹Á∑§Ÿ ߟ∑§Ë ◊„ŸÃ •ı⁄ ߸◊ÊŒÊ⁄Ë ∑§ ø‹Ã ’Ê’Ê Ÿ ‚◊Íø ªÈ¡⁄Êà ∑§Ë Á¡ê◊ŒÊ⁄Ë Œ ŒË– ¡∆Ê÷Ê߸ ’ÃÊÃ „Ò¢ Á∑§ ©Ÿ∑§ Á¬ÃÊ „M§◊‹ ªÙ«Í◊‹ ∑§‚flÊŸË ¬ÊÁ∑§SÃÊŸ ‚ ÿ„Ê¢ •Ê∞ Õ– ¬Á⁄flÊ⁄ ∑§Ë ªÈ¡⁄-’‚⁄ ∑§ Á‹∞ fl«ÙŒ⁄Ê ◊¢ ¬ÊŸ ∑§Ë ∞∑§ ŒÈ∑§ÊŸ πÙ‹Ë ÕË– ©Ÿ∑§ •Õ∑§ ¬˝ÿÊ‚Ù¢ ‚ ∑§Ê⁄Ù’Ê⁄ ø‹ ÁŸ∑§‹Ê– ¡∆Ê÷Ê߸ ¬…∏Ê߸-Á‹πÊ߸ ∑§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ ∑§Ê⁄Ù’Ê⁄ ◊¢ Á¬ÃÊ ∑§Ê „ÊÕ ’¢≈ÊÃ Õ– ©ã„Ù¢Ÿ vy fl·¸ ∑§Ë ©◊˝ ‚ „Ë ∑§Ê©¢≈⁄ ‚¢÷Ê‹ŸÊ ‡ÊÈM§ ∑§⁄ ÁŒÿÊ ÕÊ– ¡’ Ã∑§ ’Ê’Ê ∑§Ê ∑§Ê◊ Ÿ„Ë¥§ Á◊‹Ê ÕÊ ÃÙ fl ∑¢§¬ŸË ∑§Ù Áø∆˜∆Ë ÷¡Ê ∑§⁄Ã Õ– ’ÊŒ ◊¢ ∑¢§¬ŸË Ÿ ߟ∑§ •Êª˝„ ∑§Ù SflË∑§Ê⁄ ∑§⁄ Á‹ÿÊ– ©‚ ‚◊ÿ Ÿfl⁄% Á∑§flÊ◊ ~Æ ¬Ò‚ ∑§Ê

90

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

fMLVªhC;wVj

ÕÊ •ı⁄ ’Ê’Ê ∑§Ë Á’ŸÊ øÊ¢ŒË ∑§ fl∑¸§ flÊ‹Ë Ã¢’Ê∑ͧ •ÊÃË ÕË– ¡ŒÊ¸ ∑§Ê zÆ ª˝Ê◊ ∑§Ê Á«é’Ê |.~z L§¬∞ ◊¢ •ÊÃÊ ÕÊ– ‚Ÿ v~~x ◊¢ fl fl«ÙŒ⁄Ê ‚ •„◊ŒÊ’ÊŒ •Ê ª∞, ÄÿÙ¢Á∑§ ÿ„Ê¢ ‚ ≈˛Ê¢S¬Ù≈¸‡ÊŸ ∑§Ë ‚ÈÁflœÊ ’„Ã⁄ ÕË– ÿ„Ë¢ ¬⁄ Ÿß¸ »§◊¸ ‚◊ÿ ‚À‚ ∑§Ë ‡ÊÈL§•Êà „È߸– ¡∆Ê÷Ê߸ ∑§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ «Ë∞‚ ‚◊Í„ Ÿ •¬Ÿ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ë ªÈáÊflûÊÊ ∑§ ‚ÊÕ ∑§÷Ë ∑§Ù߸ ‚◊¤ÊıÃÊ Ÿ„Ë¥§ Á∑§ÿÊ, ß‚ËÁ‹∞ ß‚∑§ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ë •¬ŸË •‹ª ¬„øÊŸ „Ò– ÁŸÁ‡øà M§‚ Á∑§‚Ë ÷Ë ©à¬ÊŒ ∑§Ù •Êª ’…∏ÊŸ ◊¢ ◊Ê∑§¸Á≈¢ª fl »§ËÀ« fl∑¸§ ◊„àfl¬Íáʸ „ÙÃÊ „Ò, ‹Á∑§Ÿ ª˝Ê„∑§Ù¢ ∑§ ’Ëø ∑¢§¬ŸË ∑§Ë ‚Êπ U¬„‹ ‚ „Ë •ë§¿Ë „Ù ÃÙ ∑§Ê◊ ∑§Ê»§Ë •Ê‚ÊŸ „Ù ¡ÊÃÊ „Ò– Á∑§flÊ◊ ∑§Ê ©ŒÊ„⁄áÊ ŒÃ „È∞ ©ã„Ù¢Ÿ ∑§„Ê Á∑§ ß‚ ˇÊòÊ ◊¢ ∑§ß¸ ’«∏U ‹Ùª ◊Ҍʟ ◊¢ •Ê∞, ‹Á∑§Ÿ ©Ÿ∑§Ê ©à¬ÊŒ

wÆ-wz ‚Ê‹ ‚ ÖÿÊŒÊ Ÿ„Ë¥ ø‹ ¬ÊÿÊ– Á‚»¸§ ’Ê’Ê ∑§Ê „Ë Á∑§flÊ◊ ‚’‚ ‹¢’ ‚◊ÿ ‚ Á≈∑§Ê „È•Ê „Ò– ß‚∑§Ë ◊ÈÅÿ fl¡„ ß‚∑§Ë ªÈáÊflûÊÊ •ı⁄ ‚Êπ „Ò– ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ ◊ı¡ÍŒÊ ‚◊ÿ ◊¢ ©lÙª ∑§Ë ¡Ù ÁSÕÁà „Ò ©‚ ‹∑§⁄ ¡∆Ê÷Ê߸ ÷Ë Áø¢ÁÃà Ÿ¡⁄ •ÊÃ „Ò¢– ©Ÿ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ÿ„ ©lÙª ÷ªflÊŸ ÷⁄Ù‚ „Ë ø‹ ⁄„Ê „Ò– ß‚∑§ ‚ÊÕ „Ë ©ã„¢ ÿ„ ÷⁄Ù‚Ê ÷Ë „Ò Á∑§ •ÊŸ flÊ‹ ÁŒŸÙ ◊¢ „Ê‹Êà ’„Ã⁄ „Ù¢ª– ©Ÿ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ÁflÁ÷㟠⁄ÊÖÿÙ¢ ◊¢ ¬˝ÁÃ’¢œ ‹ªŸ ‚ ©lÙª ¬⁄ ’È⁄Ê •‚⁄ ¬«∏U ⁄„Ê „Ò •ı⁄ ‹ÙªÙ¢ ∑§ „ÊÕÙ¢ ‚ ∑§Ê◊ Á¿Ÿ ⁄„Ê „Ò– ’ÊÃøËà ∑§ Œı⁄ÊŸ ¡∆Ê÷Ê߸ Ÿ ’ÃÊÿÊ Á∑§ fl y| fl·Ù¸¢ ‚ â’Ê∑ͧ ∑§Ê ‚flŸ ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢–

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

91

fMLVªhC;wVj

×ðãÙÌ ß ßæçÜÅè ·ð¤ â¢»× âð ·¤æ×ØæÕ ãôÌæ ãñ ©ˆÂæÎ-·ð¤àæßæÙè ∑§‡ÊflÊŸË ¡Ë ∑§ ¬Ê‚ ∞∑§ ◊¡’Íà fl Ã¡-Ã⁄ʸ⁄ ≈Ë◊ „Ò, ¡Ù ∑§Ê»§Ë ‚Á∑˝§ÿ ⁄„ÃË „Ò– ∞∑§ ¬˝‡Ÿ ∑§ ¡flÊ’ ◊¢ ©ã„Ù¢Ÿ SflË∑§Ê⁄ Á∑§ÿÊ Á∑§ ◊ı¡ÍŒÊ ‚◊ÿ ◊¢ ∑§ß¸ ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ ªÈ¡⁄Êà ∑§ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ ¬Ê¢fl ¡◊ÊŸ ∑§ Á‹∞ ¬˝ÿÊ‚⁄à „ÒÒ¢– ‹Á∑§Ÿ Áfl◊‹ ∑§Ê ¡◊ËŸË SÃ⁄ ¬⁄ Ÿ≈fl∑¸§ ßÃŸÊ Ãª«∏UÊ „Ò Á∑§ ©‚ øÈŸıÃË ŒŸÊ •Ê‚ÊŸ Ÿ„Ë¥§ „Ò– ªÈ¡⁄Êà ◊¢ Áfl◊‹ ∑§ ‚Ë ∞¢« ∞»§ üÊË ¡ÿ ∑§‡ÊflÊŸË ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ◊„ŸÃ •ı⁄ ÄflÊÁ‹≈Ë ‚ „Ë Á∑§‚Ë ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ Á∑§‚Ë ©à¬ÊŒ ∑§Ê flø¸Sfl ∑§Êÿ◊ „ÙÃÊ „Ò– fl ‹¢’ •‚¸ ‚ ß‚ ∑§Ê⁄Ù’Ê⁄ ◊¢ „Ò¢ •ı⁄ ’ÃÊÃ „Ò¢ Á∑§ Áfl◊‹ ∑§Ê ∑§Ê◊ ∑§⁄Ã „È∞ ©Ÿ∑§Ê •ŸÈ÷fl ∑§Ê»§Ë •ë§¿Ê ⁄„Ê „Ò– fl ∑§„Ã „Ò Á∑§ Áfl◊‹ ÃÙ ÿ„Ê¢ Ÿ¢’⁄ ∞∑§ ∑§Ê ’˝Ê¢« „Ò „Ë, ‹Á∑§Ÿ •’ ß‚ Ÿ¢’⁄ ∞∑§ å‹‚ ’ŸÊŸÊ „Ò– Áfl◊‹ ∑§Ê ◊Ê™§Õ »˝§‡ÊŸ⁄ fl ∑§‡◊Ë⁄Ë ‚Ȫ¢œ ∑§Ë ÁSÕÁà ÷Ë ∑§Ê»§Ë •ë§¿Ë „Ò– ∑§‡ÊflÊŸË ¡Ë ∑§ ◊ÈÃÊÁ’∑§ ⁄ÊÖÿ ◊¢ z L§¬ÿ ∑§ ¬Ê™§ø ∑§Ê ≈˛¢« SÕÊÁ¬Ã „Ù øÈ∑§Ê „Ò– vÆ L§¬ÿ flÊ‹Ê ¬Ê™§ø ÷Ë ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ „Ò, ‹Á∑§Ÿ ∑§◊ ¡ª„Ù¢ ¬⁄– ∑§‡ÊflÊŸË ¡Ë ∑§

92

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

¬Ê‚ ∞∑§ ◊¡’Íà fl Ã¡-Ã⁄ʸ⁄ ≈Ë◊ „Ò, ¡Ù ∑§Ê»§Ë ‚Á∑˝§ÿ ⁄„ÃË „Ò– ∞∑§ ¬˝‡Ÿ ∑§ ¡flÊ’ ◊¢ ©ã„Ù¢Ÿ SflË∑§Ê⁄ Á∑§ÿÊ Á∑§ ◊ı¡ÍŒÊ ‚◊ÿ ◊¢ ∑§ß¸ ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ ªÈ¡⁄Êà ∑§ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ ¬Ê¢fl ¡◊ÊŸ ∑§ Á‹∞ ¬˝ÿÊ‚⁄à „ÒÒ¢– ‹Á∑§Ÿ Áfl◊‹ ∑§Ê ¡◊ËŸË SÃ⁄ ¬⁄ Ÿ≈fl∑¸§ ßÃŸÊ Ãª«∏UÊ „Ò Á∑§ ©‚ øÈŸıÃË ŒŸÊ •Ê‚ÊŸ Ÿ„Ë¥§ „Ò– ∑¢§¬ŸË ⁄≈ ¬⁄ ◊Ê‹ ©¬‹éœ ∑§⁄ÊÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò •ı⁄ é‹Ò∑§ Ÿ„Ë¥§ „ÙŸ ÁŒÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò– fl ∑§„Ã „Ò¢ Á∑§ ÿÁŒ ©à¬ÊŒ ∑§Ë ÄflÊÁ‹≈Ë •ë§¿Ë „Ò •ı⁄ ◊Ê∑§¸Á≈¢ª •ÊÁŒ ∑§ Á‹∞ ¡◊ËŸË SÃ⁄ ¬⁄ ∑§«∏UË ◊„ŸÃ „Ù ¡ÊÃË „Ò ÃÙ ©à¬ÊŒ ∑§Ù •Êª ’…∏Ÿ ‚ ∑§Ù߸ Ÿ„Ë¢ ⁄Ù∑§ ‚∑§ÃÊ „Ò– Áfl◊‹ ∑§Ë ∑§Ê◊ÿÊ’Ë ∑§Ê ⁄„Sÿ ÷Ë ÿ„Ë „Ò Á∑§ ß‚∑§Ë ªÈáÊflûÊÊ fl

fMLVªhC;wVj

ç‹fl⁄ ‹Ê¡flÊ’ „Ò– ‚ÊÕ „Ë ¡◊ËŸË SÃ⁄ ¬⁄ ∑¢§¬ŸË, Á«S≈˛ËéÿÍ≈⁄ fl «Ë‹⁄Ù¢ ∑§Ë •Ù⁄ ‚ ∑§∆Ù⁄ ◊„ŸÃ „ÙÃË „Ò– ÿÁŒ ◊Ê‹ •ë§¿Ê Ÿ„Ë¥§ „ÙªÊ ÃÙ Á‚»§¸ ◊Ê∑§¸Á≈¢ª ‚ ∑§Ê◊ Ÿ„Ë¥§ ø‹ªÊ– ß‚Ë Ã⁄„ ÿÁŒ ◊Ê‹ •ë§¿Ê „Ò •ı⁄ ◊Ê∑§¸Á≈¢ª ¬ˇÊ ∑§◊¡Ù⁄ „Ò ÃÙ ’Êà Ÿ„Ë¥§ ’ŸªË– ∑§‚flÊŸË ¡Ë ∑¢§¬ŸË ∑§ √ÿfl„Ê⁄ ‚ ∑§Ê»§Ë ¬˝‚㟠⁄„Ã „Ò¢– ©ã„Ù¢Ÿ ’ÃÊÿÊ Á∑§ ‹Ê‹flÊŸË ¬Á⁄flÊ⁄ ∑¢§¬ŸË ‚ ¡È«∏U „È∞ ‚÷Ë ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù •¬Ÿ ¬Á⁄flÊ⁄ ∑§Ê Á„S‚Ê ◊ÊŸÃÊ „Ò– ÿ„Ë ∑§Ê⁄áÊ „Ò Á∑§ ‚÷Ë ‹Ùª ¬Í⁄Ë ÁŸc∆Ê ∑§ ‚ÊÕ ∑§Ê◊ ∑§⁄Ã „Ò¢– Á¬¿‹ ÁŒŸÙ¢ ¡’ Áfl◊‹ Ÿ wz fl·¸ ¬Í⁄ Á∑§∞ Õ •ı⁄ ∞∑§ Ÿ¢’⁄ ∑§Ê ’˝¢Ê« ’ŸÊ ÕÊ ÃÙ ∑§¢¬ŸË Ÿ •¬Ÿ Á«S≈˛ËéÿÍ≈⁄Ù¢ ∑§Ù SflË≈¡⁄‹Ò¢« ∑§Ê ÷˝◊áÊ ∑§⁄ÊÿÊ ÕÊ– ßÃŸÊ „Ë Ÿ„Ë¥§‚’‚ ™¢§øÊ ’˝Ê¢« ’ŸŸ ∑§ ∑§Ê⁄áÊ ÿ„ Ãÿ Á∑§ÿÊ ªÿÊ Á∑§ SflË≈¡⁄‹Ò¢« ◊¢ ‚’‚ ™¢§øË ¡ª„ ¬⁄ ∑§Êÿ¸∑˝§◊ •ÊÿÙÁ¡Ã Á∑§ÿÊ ¡Ê∞ªÊ– Á‹„Ê¡Ê ß‚∑§ Á‹∞ ¡ÍŸç‹Í ŸÊ◊∑§ ¡ª„ ∑§Ê øÿŸ Á∑§ÿÊ ªÿÊ– ß‚ ∑§Êÿ¸∑˝§◊ ◊¢ ‡ÊÊÁ◊‹ „Ù ∑§⁄ ‚U÷Ë ‹Ùª ∑§Ê»§Ë πÈ‡Ê Õ– ©ã„Ù¢Ÿ ’ÃÊÿÊ Á∑§ ‡ÊÈM§ ∑§ vÆ fl·¸ ∑§Ê»§Ë ‚¢ÉÊ·¸ ∑§ Õ, ‹Á∑§Ÿ ’ÊŒ ◊¢ ◊„ŸÃ ∑§Ê »§‹ Á◊‹Ê •ı⁄ Á¡‚ ©à¬ÊŒ ∑§ Á‹∞ ◊„ŸÃ ∑§⁄ ⁄„ Õ,fl„ ‚’‚ ™¢§ø ¬ÊÿŒÊŸ ¬⁄ ¬„È¢ø ªÿÊ– •’ ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê ©‚ •ı⁄ •Êª ’…∏ÊŸ ∑§Ë „Ò– ∑§‡ÊflÊŸË ¡Ë ÷Ë ÁflÁ÷㟠⁄ÊÖÿÙ¢ ◊¢ ‹ª ⁄„ ¬˝ÁÃ’¢œ ∑§Ù ‹∑§⁄ Áø¢ÁÃà „Ò¢– ©ã„Ù¢¢Ÿ ∑§„Ê Á∑§

⁄ÊÖÿ ‚⁄∑§Ê⁄Ù¢ mÊ⁄Ê ∑§Ë ¡Ê ⁄„Ë ß‚ Ã⁄„ ∑§Ë ∑§Ê⁄¸flÊ߸ÿÙ¢ ‚ ©lÙª ∑§Ë ∑§◊⁄ ≈Í≈ ⁄„Ë „Ò– ©Ÿ∑§Ê ∑§„ŸÊ ÕÊ Á∑§ â’Ê∑ͧ ∞∑§ ‚È⁄ÁˇÊà Ÿ‡ÊÊ „Ò– ÿÁŒ ß‚ ¬Í⁄Ë Ã⁄„ ’¢Œ ∑§⁄ ÁŒÿÊ ªÿÊ ÃÙ ‹Ùª ªÊ¢¡Ê fl ø⁄‚ ¡Ò‚ πÃ⁄ŸÊ∑§ Ÿ‡ÊÙ¢ ∑§Ë Ã⁄»§ ÷ʪŸ ‹ª¢ª– ß‚‚ ‚◊Ê¡ ◊¢ ∑§Ê»§Ë ‚◊SÿÊ ¬ÒŒÊ „Ù ‚∑§ÃË „Ò– ‚◊¤ÊŒÊ⁄Ë ß‚Ë ◊¢ „Ò Á∑§ •’ ß‚‚ ÖÿÊŒÊ ¿«∏U-¿Ê«∏U Ÿ ∑§Ë ¡Ê∞– fl Ã∑§¸ ŒÃ „Ò¢ Á∑§ ¬˝ÁÃ’¢œ ‚◊ʜʟ Ÿ„Ë¥§ „Ò, ÄÿÙ¢Á∑§ Á¡Ÿ ⁄ÊÖÿÙ¢ ◊¢ ß‚ â’Ê∑ͧ fl ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê ¬⁄ ⁄Ù∑§ ‹ªÊ߸ ªß¸ „Ò, fl„Ê¢ ß‚∑§Ê ©¬÷Ùª •Ê¡ ÷Ë „Ù ⁄„Ê „Ò– ∑§‚flÊŸË ¡Ë ∞∑§ •Ê‡ÊÊflÊŒË √ÿÁÄà „Ò¢, ß‚Á‹∞ ©ã„¢ ©ê◊ËŒ „Ò Á∑§ ‚¢∑§≈ ∑§ ’ÊŒ‹ ¿≈¢ª •ı⁄ ©lÙª ∑§Ê ÷Áflcÿ ©îÊfl‹ „٪ʖ øøʸ ∑§ Œı⁄ÊŸ ©ã„Ù¢Ÿ ∞∑§ ’Êà ÿ„ ÷Ë ∑§„Ë Á∑§ ◊ı¡ÍŒÊ ‚◊ÿ ◊¢ ÁSÕÁÃÿÊ¢ ∞‚Ë „Ù ªß¸ „Ò¢ Á∑§ Á∑§‚Ë Ÿ∞ Áπ‹Ê«∏UË ∑§Ê ◊Ҍʟ ◊¢ ©Ã⁄ŸÊ ◊ÈÁ‡∑§‹ „Ù ªÿÊ „Ò– ∑ȧ¿ ‡ÊË·¸¸ ©l◊Ë „Ë ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê fl ¡ŒÊ¸ •ÊÁŒ ‹¢Êø ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢– Ÿ∞ ©à¬ÊŒ fl„Ë ‹Ùª ‹Ê ⁄„ „Ò¢, Á¡Ÿ∑§Ê ¬„‹ ‚ •ÊœÊ⁄ ◊¡’Íà „Ò– ‚ÊÕ „Ë ∑§‡ÊflÊŸË ¡Ë ∑§Ê ◊ÊŸŸÊ „Ò Á∑§ Ÿ∞ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ •ÊŸ ‚ Áfl◊‹ ¬⁄ ∑§Ù߸ •‚⁄ Ÿ„Ë¥§¬«∏UŸ flÊ‹Ê „Ò, ÄÿÙ¢Á∑§ ß‚∑§Ê Ÿ≈fl∑§¸ ◊¡’Íà „Ò– ŒÍ‚⁄ Áfl◊‹ Ÿ ç‹fl⁄ fl ªÈáÊflûÊÊ ‚ ª˝Ê„∑§Ù¢ ∑§ ’Ëø •¬ŸË ◊¡’Íà ‚Êπ ’ŸÊ߸ „Ò–

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

93

cktkj d`f"k txr gypy

ÁôÏÂéÚ ×æ·ð¤üÅ çÚÂôÅü ÌðÁè âð ©ÖÚÌæ ãé¥æ ©ˆÂæÎ ãñ ÚæÁçÙßæâ

⁄Ê¡SÕÊŸ ∑§ ¡Ùœ¬È⁄ ◊¢ z M§¬∞ ∑§Ë ⁄¢¡ flÊ‹ ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ù¢ ◊¢ Áfl◊‹ Ÿ¢’⁄ ∞∑§ ∑§Ê ’˝Ê¢« „Ò, ‹Á∑§Ÿ ∑§⁄Ë’ { ◊Ê„ ¬„‹ ‹Ê¢ø „È∞ ⁄Ê¡ ÁŸflÊ‚ Ÿ •ë§¿Ë ’…∏à „ÊÁ‚‹ ∑§Ë „Ò– ß‚ ‚◊ÿ ÿ„ ©à¬ÊŒ fl„Ê¢ Ÿ¢’⁄ w ¬⁄ ¬„È¢ø ªÿÊ „Ò– ∑ȧ¿ ÁŒŸÙ¢ ¬„‹ ∑¢§¬ŸË Ÿ •Ê∑§·¸∑§ S∑§Ë◊¢ ‹Ê¢ø ∑§Ë ÕË¥, Á¡‚◊¢ ∑Ò§‡Ê ∑§Í¬Ÿ, ‚ÊßÁ∑§‹ •ı⁄ ’Êß∑§ •ÊÁŒ ‡ÊÊÁ◊‹ ÕË¥– ¡Ùœ¬È⁄ ◊¢ w ’Êß∑§ ߸ŸÊ◊ ◊¢ ÁŸ∑§‹Ë „Ò– ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ⁄Ê¡ÁŸflÊ‚ ∑§Ê SflÊŒ ÃÙ •ë¿Ê „Ò „Ë ‚ÊÕ „Ë ß‚∑§Ë S∑§Ë◊Ù¢ Ÿ ß‚ ’…∏à ÁŒ‹Ê߸ „Ò– ¡Ùœ¬È⁄ ◊¢ Ÿ≈π≈ ÃË‚⁄ Ÿ¢’⁄ ¬⁄ „Ò, ¡’Á∑§ Ÿ¡⁄ •ı⁄ ¬ÊŸ ¬‚¢Œ ∑§Ë ÷Ë ◊¡’Íà ©¬ÁSÕÁà „Ò–

ÁôÏÂéÚ ×ð¢ Õð»× Ù¢. °·¤ ÂÚ

Á¬˝Á◊ÿ◊ ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ù¢ ◊¢ ~ M§¬∞ ∑§Ë üÊáÊË flÊ‹ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ë ’Êà ∑§Ë ¡Ê∞ ÃÙ ’ª◊ Ÿ¢’⁄ ∞∑§ ¬⁄ ø‹ ⁄„Ê „Ò– ⁄¡ŸËª¢œÊ Ÿ¢’⁄ w ¬⁄ „Ò, ¡’Á∑§ ¬ÊŸ ’„Ê⁄

•ı⁄ ¬ÊŸ Áfl‹Ê‚ ∑§˝◊‡Ê— ÃË‚⁄ •ı⁄ øıÕ Ÿ¢’⁄ ¬⁄ „Ò¢– ’Ê¡Ê⁄ ‚ÍòÊÙ¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ~ M§¬∞ ∑§Ë ⁄¢¡ flÊ‹ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ë Á’∑˝§Ë ◊¢ Ã¡Ë ÁŒπÊ߸ ¬«∏U ⁄„Ë „Ò–

ç×ÚæÁ ¹ñÙè ·¤æ ÎÕÎÕæ

πÒŸË ◊¢ z •ı⁄ vÆ M§¬∞ flÊ‹Ë ⁄¢¡ ◊¢ Á◊⁄Ê¡ πÒŸË ∑§Ê Œ’Œ’Ê „Ò– ‡Ê„⁄ ‚ ‹∑§⁄ ª˝Ê◊ËáÊ ß‹Ê∑§Ù¢ Ã∑§ ß‚∑§Ë •ë¿Ë Á’∑˝§Ë ŒπË ¡Ê ⁄„Ë „Ò– ∑¢§¬ŸË ∑§Ë ◊Ê∑§¸Á≈¢ª ≈Ë◊ ÷Ë ¡Ùœ¬È⁄ ◊¢ ∑§Ê»§Ë ‚Á∑§˝ÿ „Ò– Á◊⁄Ê¡ πÒŸË ∑§Ë πÊ‚ ’Êà ÿ„ „Ò Á∑§ ß‚∑§ SflÊŒ fl ªÈáÊflûÊÊ ◊¢ ‡ÊÈM§ ‚ •Ê¡ Ã∑§ ¡⁄Ê ÷Ë •¢Ã⁄ Ÿ„Ë¥§ •ÊÿÊ „Ò– ÿ„Ë fl¡„ Á∑§ fl„ ª˝Ê„∑§Ù¢ ∑§Ë ¬‚¢Œ ’ŸË „È߸ „Ò–

ÌéÜâè ®® ß ÕæÕæ vw® Üô·¤çÂýØ Õýæ¢Ç

¡ŒÊ¸ ◊¢ ÃÈ‹‚Ë ÆÆ, ’Ê’Ê vwÆ •ı⁄ ’Ê’Ê v{Æ ∑§Ë ¡’⁄ŒSà ◊Ê∑§¸≈ „Ò– ‚ÊÕ „Ë ⁄%Ê ∑§Ë ◊¡’ÍŒ ©¬ÁSÕÁà „Ò– ¬ÊŸ ∑§Ë ŒÈ∑§ÊŸÙ¢ ¬⁄ •Ê◊ Ãı⁄ ¬⁄ ‹Ùª ÃÈ‹‚Ë ÆÆ •ı⁄ ’Ê’Ê vwÆ ∑§Ë ◊Ê¢ª ∑§⁄Ã „Ò¢– ÿ„ ©à¬ÊŒ „⁄ flª¸ ∑§ ª˝Ê„∑§Ù¢ ∑§ ’Ëø ‹Ù∑§Á¬˝ÿ „Ò–

×èÆè âéÂæÚè ×ð¢ ×æÙ·¤ ×ôÌè ·¤æ ÁÜßæ

∞∑§ L§¬∞ ∑§ ⁄¢¡ flÊ‹Ë ◊Ë∆Ë ‚Ȭ⁄Ë ◊¢ ◊ÊŸ∑§ ◊ÙÃË ¬„‹ Ÿ¢’⁄ ¬⁄ ø‹ ⁄„Ë „Ò– ß‚∑§ ’ÊŒ ◊ÊπŸ, ¬¢ø ⁄%, ◊Ò«◊ ÷ÈŸË •ı⁄ ‚Ÿ◊ ∑§Ê ◊Ê∑§¸≈ „Ò– ◊ÊŸ∑§ ◊ÙÃË ∑§ •Ê‹ÊflÊ •ãÿ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ë ÷Ë Á’∑§˝Ë ∆Ë∑§-∆Ê∑§ ∑§„Ë ¡Ê ‚∑§ÃË „Ò– ÿ„ ‚÷Ë ©à¬ÊŒ ¡Ùœ¬È⁄ ‡Ê„⁄ ‚ ‹∑§⁄ ª˝Ê◊ËáÊ ß‹Ê∑§Ù¢ ◊¢ Á’∑§ ⁄„ „Ò¢–

¿éÅ·¤è ß Âæâ Âæâ ·¤è ÁôÚÎæÚ çÕ·¤ýè

◊Ê©Õ »˝§‡ÊŸ⁄ ◊¢ øÈ≈∑§Ë Ÿ¢’⁄ ∞∑§ ¬⁄ „Ò, ‹Á∑§Ÿ ¬Ê‚ ¬Ê‚ ∑§Ë ÷Ë Á’∑˝§Ë ¡Ù⁄Ù¢ ¬⁄ „Ò– ‚ÊÕ „Ë ≈Ù¡Ù •ı⁄ ’¢’߸ÿÊ ∑§Ë ÷Ë ’Ê¡Ê⁄ ¬⁄ •ë¿Ë ¬∑§«∏U „Ò– ¡Ùœ¬È⁄ ◊¢ ◊Ê™§Õ »˝ ‡ÊŸ⁄ ◊¢ ‚÷Ë ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ •¬ŸÊ Œ’Œ’Ê ’ŸÊŸ ∑§ Á‹∞ ¬˝ÿÊ‚⁄à ÁŒπÊ߸ ¬«∏U ⁄„Ë „Ò, ÄÿÙ¢Á∑§ ÿ„ ∞∑§ ’„Èà ’«∏UÊ ◊Ê∑§¸≈ „Ò •ı⁄ „⁄ flª¸ ∑§ ª˝Ê„∑§ ◊Ê™§Õ »˝§‡ÊŸ⁄ ¬‚¢Œ ∑§⁄Ã „Ò¢–

Ü¢»Ú ÕèÇè¸ ÂãðÜ Ù¢ÕÚ ÂÚ

¡Ùœ¬È⁄ ◊¢ ’Ë«Ë∏ ∑§Ë ÷Ë ¡’⁄ŒSà ◊Ê∑§¸≈ „Ò– ÿ„Ê¢ ‡Ê„⁄ •ı⁄ ª˝Ê◊ËáÊ ß‹Ê∑§Ù¢ ◊¢ ∑§ß¸ ’˝Ê¢« Á’∑§ ⁄„ „Ò– ÿ„Ê¢ ‹¢ª⁄ ’Ë«∏UË ∑§Ë Á’∑˝§Ë ¬„‹ Ÿ¢’⁄ ¬⁄ „Ò– ß‚∑§ ’ÊŒ Œ‚Ê߸ ’Ë«∏UË ∑§Ë ◊Ê¢ª „Ò– ‚ÊÕ „Ë ÃÊ⁄Ê •ı⁄ •Ù≈Í ∑§Ë ÷Ë Á’∑§˝Ë ∆Ë∑§-∆Ê∑§ „Ò– ÿ„ øÊ⁄Ù ∑¢§¬ÁŸÿÊ¢ •¬Ÿ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ù ¬˝◊Ù≈ ∑§⁄Ÿ ∑§ ¬˝ÿÊ‚ ◊¢ ¡È≈Ë „È߸ „Ò¢– 98

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

cktkj gypy

¥ã×ÎæÕæÎ ×æ·ð¤üÅ çÚÂôÅü

çß×Ü ·¤æ ß¿üSß ·¤æØ×

≈Í ßŸ flŸ ÿÊŸË ¡Ù«∏UË ∑§Ë ’Êà ∑§Ë ¡Ê∞ ÃÙ •„◊ŒÊ’ÊŒ ◊¢ Áfl◊‹ ∑§Ê ∞∑§¿òÊ ⁄Ê¡ „Ò– ¡Ù ŒÍ‚⁄ ’˝Ê¢« ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ „Ò¢ ÷Ë ÃÙ Áfl◊‹ ‚ ©Ÿ∑§Ê »§Ê‚‹Ê ∑§Ê»§Ë •Áœ∑§ „Ò– ÿ„Ê¢ ⁄Ê¡üÊË •ı⁄ ∑ȧ’⁄ ¡Ò‚ ¬È⁄ÊŸ ’˝Ê¢« •¬ŸË ⁄çÃÊ⁄ ‚ ø‹ ⁄„ „Ò¢– ߟ◊¢ Ÿ ÃÙ ©¿Ê‹ „Ò •ı⁄ Ÿ „Ë Áª⁄Êfl≈– ‚ÊÕ „Ë ¬ÊŸ ¬⁄ʪ ∑§Ê ÷Ë •¬ŸÊ ¬È⁄ÊŸÊ ◊Ê∑§¸≈ „Ò •ı⁄ ß‚∑§ w fl z L§¬ÿ flÊ‹ ¬Ê™§ø ∑§Ë •ë§¿Ë Á’∑˝§Ë „Ò– ߟ∑§ •‹ÊflÊ ÁŒ‹’ʪ, ◊„∑§, ⁄Ê¡ÁŸflÊ‚, ‡ÊÈh å‹‚ •ı⁄ ∞‚ Á∑¢§ª •ÊÁŒ ’˝Ê¢« ∑§Ê»§Ë ¡gÙ¡„Œ ∑§⁄ ⁄„ „Ò¢, ‹Á∑§Ÿ Áfl◊‹ ∑§Ê flø¸Sfl ∑§Êÿ◊ „Ò– ’Ê¡Ê⁄ ‚fl¸ˇÊáÊ ◊¢ ∞∑§ ’Êà ÿ„ ¡M§⁄ ÁŸ∑§‹ ∑§⁄ •Ê߸ Á∑§ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù ⁄Ê¡ÁŸflÊ‚ ∑§Ê ¡Ê∞∑§Ê ∑§Ê»§Ë ¬‚¢Œ •Ê ⁄„Ê „Ò, ß‚Ë ∑§Ê ŸÃË¡Ê „Ò Á∑§ ß‚∑§Ë Á’∑˝§Ë ◊¢ ’…∏ÙûÊ⁄Ë „È߸ „Ò– ∑ȧ’⁄ ∑§Ë ÷UË •ë¿Ë ∑§Á≈¢ª „Ò, ‹Á∑§Ÿ ß‚∑§Ë Á’∑˝§Ë •„◊ŒÊ’ÊŒ ∑§ ª˝Ê◊ËáÊ ß‹Ê∑§Ù¢ ◊¢ ÖÿÊŒÊ „Ò–

Âýèç×Ø× ×ð¢ ÚÁÙ転Ïæ ¥ÃßÜ

•„◊ŒÊ’ÊŒ ∑§Ë ◊Ê∑§¸≈ ◊¢ Á¬˝Á◊ÿ◊ ‚ÊŒÊ ◊¢ ⁄¡ŸËª¢œÊ ∑§Ê z •ı⁄ vx L§¬ÿ flÊ‹Ê ¬Ê™§ø Ÿ¢’⁄ v ¬⁄ ø‹ ⁄„Ê „Ò– ß‚∑§ ’ÊŒ z L§¬ÿ ∑§Ë ⁄¢¡ ◊¢ ¬ÊŸ Áfl‹Ê‚ ŒÍ‚⁄, ¡’Á∑§ •Ê⁄∞◊«Ë ÃË‚⁄ Ÿ¢’⁄ ¬⁄ ø‹ ⁄„Ê „Ò– •Ê⁄∞◊«Ë ∑§Ê | L§¬ÿ flÊ‹Ê ¬Ê™§ø ø‹Ÿ ◊¢ „Ò¢ •ı⁄ ß‚∑§ ‚œ „È∞ ª˝Ê„∑§ „Ò¢– ’Ê¡Ê⁄ ∑§ ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ∑§Ë◊à ∑§ ø‹Ã •Ê⁄∞◊«Ë ∑§Ë Á’∑˝§Ë ◊¢ ÕÙ«∏Ê œË◊ʬŸ •ÊÿÊ „Ò– ß‚∑§ ø‹Ã ⁄¡ŸËª¢œÊ •ı⁄ ¬ÊŸ Áfl‹Ê‚ ∑§Ù ’…∏à ’ŸÊŸ ∑§Ê ◊ı∑§Ê Á◊‹Ê– •„◊ŒÊ’ÊŒ ◊¢ ¬ÊŸ ’„Ê⁄ ∑§Ë Á’∑˝§Ë ÷Ë ∆Ë∑§-∆Ê∑§ ŒπŸ ∑§Ù Á◊‹ ⁄„Ë „Ò– ¬ÊŸ ’Ê„Ê⁄ Á≈Ÿ, vÆÆ ª˝Ê◊ Á¡¬⁄ •ı⁄ z L§¬ÿ flÊ‹Ê ¬ÊŸ ’„Ê⁄ Á∑˝§S≈‹ •ë§¿Ê Á’∑§ ⁄„Ê „Ò– •„◊ŒÊ’ÊŒ ∞∑§ ’«∏UË ◊Ê∑§¸≈ „Ò, ß‚Á‹∞ ‚÷Ë ∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§Ë ◊Ê∑§¸Á≈¢ª ≈Ë◊ ÿ„Ê¢ ‚Á∑˝ ÿ ÁŒπÊ߸ ¬«∏UÃË „Ò–

Õæ»ÕæÙ ÁÎæü ÂãÜð Ù¢. ÂÚ

•„◊ŒÊ’ÊŒ ◊¢ ¬ÊŸ •ı⁄ ◊ÊflÊ ∑§Ê •ë¿Ê ø‹Ÿ „Ò, ß‚Á‹∞ ¡ŒÊ¸ ’ŸÊŸ flÊ‹Ë

100

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

∑¢§¬ÁŸÿÙ¢ ∑§Ë ÁŸªÊ„ ß‚ ◊Ê∑§¸≈ ¬⁄ ⁄„ÃË „Ò– ◊ı¡ÍŒÊ ‚◊ÿ ◊¢ ’ʪ’ÊŸ ¡ŒÊ¸ Ÿ¢’⁄ v ∑§Ë ÁSÕÁà ◊¢ ’ŸÊ „È•Ê „Ò– ‚ÊÕ „Ë ’Ê’Ê vwÆ, v{Æ •ı⁄ ⁄%Ê xÆÆ ∑§Ê •ë¿Ê ◊Ê∑§¸≈ „Ò– ’Ê’Ê ∑§ ¡ŒÊ¸ ∑§ ◊È∑§Ê’‹ ’ÊUª’ÊŸ ∑§Ë ∑§Ë◊à ∑§◊ „Ò, Á¡‚∑§ ø‹Ã ß‚∑§Ë Á’∑˝§Ë ÖÿÊŒÊ „Ò– ÃÈ‹‚Ë ÆÆ ∑§Ë ‚ÊŒ ◊‚Ê‹ ∑§ ‚ÊÕ •ë¿Ë π¬Ã „Ò– ◊ÊflÊ ◊¢ ÷Ë ß‚∑§Ê ¡◊∑§⁄ ßSÃ◊Ê‹ „ÙÃÊ „Ò– ß‚ ◊Ê∑§¸≈ ◊¢ ⁄%Ê xÆÆ ∑§Ê ¬˝Œ‡Ê¸Ÿ •ë¿Ê „Ò–

ç×ÚæÁ ·¤è çÕ·ý¤è âßæüçÏ·¤

⁄«Ë◊« â’Ê∑ͧ ◊¢ Á◊⁄Ê¡ Ÿ¢’⁄ v ∑§Ê ’˝Ê¢« „Ò, Á¡‚∑§Ê z L§¬ÿ flÊ‹Ê ¬Ê™§ø πÍ’ ø‹Ÿ ◊¢ „Ò– ÿ„Ê¢ ∑ȧ’⁄ ∑§Ë ÷Ë •ë§¿Ë ©¬ÁSÕÁà „Ò– ß‚∑§ •‹ÊflÊ ¤Ê≈¬≈ flÊ‹Ù¢ ∑§Ë Á¡ŸË πÒŸË ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ •ÊŸ ∑§Ù ÃÒÿÊ⁄ „Ò– Á»§‹„Ê‹ ß‚∑§Ë ‚Ò¢¬Á‹¢ª „È߸ „Ò– ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ÿ„ â’Ê∑ͧ SflÊŒ ∑§ Á‹„Ê¡ ‚ ∑§Ê»§Ë •ë¿Ë „Ò, ‹Á∑§Ÿ ß‚ Á◊⁄Ê¡ ‚ ≈Ä∑§⁄ ‹ŸË „٪˖ ß‚ πÒŸË ∑§Ë øøʸ ∑§Ê»§Ë „Ù ⁄„Ë „Ò–

cktkj gypy

Âæâ-Âæâ âÕâð ¥æ»ð

»˝ ‡ÊŸ⁄ ∑§Ë ’Êà ∑§Ë ¡Ê∞ ÃÙ ¬Ê‚-¬Ê‚ ∑§Ê ¡‹flÊ „Ò– ß‚∑§Ë ‚÷Ë Á∑§S◊Ù¢ ∑§Ë Á’∑˝§Ë ¡Ù⁄ŒÊ⁄ ø‹ ⁄„Ë „Ò– ⁄„Ê ‚flÊ‹ øÈ≈∑§Ë ∑§Ê ÃÙ ß‚∑§Ê ◊Ê∑§¸≈ ¬„‹ ∑§Ê»§Ë •ë§¿Ê ÕÊ, ‹Á∑§Ÿ •’ ∑§◊ „È • Ê „Ò – ß‚∑ § •‹ÊflÊ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ »È§‹ »§Ÿ ÁŒπÊ߸ ¬«∏UÃÊ „Ò–

ÎôSÌ âÕâ𠪤ÂÚ

‚ȬÊ⁄Ë ◊¢ ŒÙSà ‚’‚ ™§¬⁄ ø‹ ⁄„Ë „Ò– ÿ„ v L§¬ÿ ∑§ ¬Ê™§ø ◊¢ ©¬‹éœ „Ò– ß‚∑§ ’ÊŒ ÁŒÀ‹ªË ŒÍ‚⁄ Ÿ¢’⁄ ¬⁄ „Ò– ‚ÊÕ „Ë Á⁄ÁÃ∑§, ªÙÀ« •ı⁄ ‚È⁄Ë‹Ë •ÊÁŒ ∑§Ê ∆Ë∑§∆Ê∑§ å‹‚◊¢≈ ÁŒπÊ߸ ¬«∏UÃÊ „Ò– ‚È⁄Ë‹Ë ∑§Ê z L§¬ÿ flÊ‹Ê ¬Ê™§ø „Ê‹ „Ë ◊¢ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ •ÊÿÊ „Ò– •’ ŒπŸÊ „Ò Á∑§ ÿ„ Á∑§‚ „Œ Ã∑§ ª˝Ê„∑§Ù¢ ∑§Ù •Ê∑§Á·¸Ã ∑§⁄ ¬ÊÃÊ „Ò !

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

101

Le`fr

àæ×æ×æ ç·¢¤» ×çÜ·¤ âæãÕ Ùð ÎéçÙØæ ·¤ô ·¤ãæ

vyfonk---

‡Ê◊Ê◊Ê Á∑¢§ª ∑§ ŸÊ◊ ‚ ◊‡Ê„Í⁄ ∞‚. ∞. ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ Ÿ v| •ÄÃÍ’⁄ ∑§Ù ŒÈÁŸÿÊ¢ ∑§Ù •‹ÁflŒÊ ∑§„ ÁŒÿÊ– ÁŒÀ‹Ë ∑§ •¬Ù‹Ù •S¬ÃÊ‹ ◊¢ ©Ÿ∑§Ê ß‹Ê¡ ø‹ ⁄„Ê ÕÊ, ¡„Ê¢ ©ã„Ù¢Ÿ •¬ŸË •¢ÁÃ◊ ‚Ê¢‚ ‹Ë¥– ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ∑§ ÁŸœŸ ∑§Ë π’⁄ ¡’ ∑§ãŸı¡ ¬„È¢øË ÃÙ ‚◊ÍøÊ ‚Ȫ¢œ ©lÙª ‡ÊÙ∑§ ◊¢ «Í’ ªÿÊ– ßòÊ ∑§ ˇÊòÊ ◊¢ ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ∑§Ê ’„Èà ’«∏UÊ ŸÊ◊ ÕÊ– πÊ‚Ãı⁄ ¬⁄ ©Ÿ∑§ mÊ⁄Ê ÃÒÿÊ⁄ Á∑§ÿÊ ªÿÊ ‡Ê◊Ê◊Ê ‹Ê¡flÊ’ ÕÊ– ÿ„Ë ∑§Ê⁄áÊ „Ò Á∑§ ‹Ùª ©ã„¢ ‡Ê◊Ê◊Ê Á∑¢§ª ∑§„Ã Õ– ©Ÿ∑§ ÁŸœŸ ‚ ßòÊ ©lÙª ∑§Ù ª„⁄Ê œÄ∑§Ê ‹ªÊ „Ò– ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ Ÿ ‚Ê⁄Ë ©◊˝ ßòÊ ◊¢ Ÿ∞-Ÿ∞ ¬˝ÿÙª ∑§⁄Ÿ •ı⁄ ©‚ Ÿß¸ ™¢§øÊ߸ÿÊ¢ ŒŸ ◊¢ ‹ª ⁄„– ©Ÿ∑§Ë ◊„ŸÃ ∑§Ê „Ë ŸÃË¡Ê „Ò Á∑§ flø◊ÊŸ ◊¢ ∞‚. ◊Ù. •ÿ˜ÿÍ’-◊Ù. ÿÊ∑ͧ’ ¬Í⁄Ë ŒÈÁŸÿÊ ◊¢ ¡ÊŸÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ßòÊ ÁŸÿʸà ∑§Ù ‹∑§⁄ ß‚ »§◊¸ ∑§Ù ∑§ß¸ ’Ê⁄ ¬˝ÁÃÁc∆à ¬È⁄S∑§Ê⁄ ‚ ‚ê◊ÊÁŸÃ ÷Ë Á∑§ÿÊ ¡Ê øÈ∑§Ê „Ò– ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ •¬Ÿ ¬Ë¿ ÷⁄ʬÈ⁄Ê ¬Á⁄flÊ⁄ ¿Ù«∏U ∑§⁄ ª∞ „Ò¢– ¬Á⁄flÊ⁄ ∑§ Ã◊Ê◊ ‹Ùª ß‚ √ÿfl‚Êÿ ‚ ¡È«∏U „È∞ „Ò¢– ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ∞∑§ ‚»§‹ √ÿfl‚ÊÿË „ÙŸ ∑§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ „¢‚◊Èπ •ı⁄ ⁄„◊ÁŒ‹ ߢ‚ÊŸ Õ– ‹Ùª ©ã„¢ Á∑§ÃŸÊ åÿÊ⁄ ∑§⁄Ã Õ, ß‚∑§Ê ¬ÃÊ ß‚Ë ‚ ø‹Ê Á∑§ ¡’ ©Ÿ∑§Ê ¡ŸÊ¡Ê ÁŸ∑§‹Ê ÃÙ ÷Ê⁄Ë „È¡Í◊ ÕÊ– Á¡‚ ‡ÊÊŸ ∑§ ‚ÊÕ ©ã„¢Ÿ •¬ŸË Á¡¢ŒªË Á’ÃÊ߸ ÕË, ©‚Ë Ã⁄„ ©Ÿ∑§Ê •ÊÁπ⁄Ë ‚»§⁄ ÷Ë ⁄„Ê– ¡ŸÊ¡ ◊¢ ø‹ ⁄„ Ã◊Ê◊ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ë •Ê¢π Ÿ◊ ÕË, ©‚ ߢ‚ÊŸ ∑§ Á‹∞ ¡Ù ’„Œ πȇÊÁ◊¡∏Ê¡ ÕÊ •ı⁄ „⁄ Á∑§‚Ë ∑§Ë ◊ŒŒ ∑§ Á‹∞ ß,◊Ÿ, œŸ ‚ ÃÒÿÊ⁄ ⁄„ÃÊ ÕÊ– ‹ÙªÙ¢ ∑§ ŒÈ—π ’Ê≈ÃÊ ÕÊ •ı⁄ ©Ÿ∑§Ê „ı‚‹Ê ’…∏ÊÃÊ ÕÊ– ∞‚.∞. ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ©‚ ‡ÊÁÅ‚ÿà ∑§Ê ŸÊ◊ ÕÊ, ¡Ù •¬Ÿ Œ⁄flÊ¡ ¬⁄ •Ê∞ „È∞ Á∑§‚Ë ÷UË ¡M§⁄Ã◊¢Œ ∑§Ù πÊ‹Ë „ÊÕ Ÿ„Ë¢ ¡ÊŸ ŒÃ Õ– ª⁄Ë’Ù¢ ∑§Ë ◊ŒŒ ’„Œ πÊ◊Ù‡ÊË ‚ ∑§⁄Ã Õ– •◊Ë⁄-ª⁄Ë’ •ı⁄ ™¢§ø-ŸËø ¡Ò‚ ‡ÊéŒ ©Ÿ∑§Ë Á«Ä‡ÊŸ⁄Ë ◊¢ Ÿ„Ë¥§Õ– fl Á‚»¸§ ߢ‚ÊÁŸÿà ◊¢ Áfl‡flÊ‚ ∑§⁄Ã Õ– ©ã„¢ ∑§⁄Ë’ ‚ ¡ÊŸŸ flÊ‹ ‹Ùª ’ÃÊÃ „Ò¢ ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ¡Ò‚ ‹Ùª ’„Èà ◊ÈÁ‡∑§‹ ‚ Á◊‹Ã „Ò– ©Ÿ∑§Ê ŒSÃ⁄πÊŸ ∑§Ê»§Ë ¡’⁄ŒSà „È•Ê ∑§⁄ÃÊ ÕÊ– fl ∑§÷Ë •∑§‹ πÊŸÊ Ÿ„Ë¥§ πÊÃ Õ– ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ flø◊ÊŸ ◊¢ ‚⁄∑§Ê⁄ ’Ò¢∑§Ù¢ ◊¢ πÊÃ πÈ‹ÊflŸ ¬⁄ ¡Ù⁄ Œ ⁄„Ë „Ò, ‹Á∑§Ÿ ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ÃÙ wÆ-wz fl·¸ ¬„‹ „Ë ß‚ ∑§Ê◊ ∑§Ù ∑§⁄Ÿ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê ∑§⁄ ⁄„ Õ– ©ã„Ù¢Ÿ ∑§ß¸ ª⁄Ë’ ‹ÙªÙ¢ ∑§ πÊÃ ’Ò¢∑§Ù¢ ◊¢ πÈ‹flÊ∞ Õ– øÒÁ⁄≈Ë •ı⁄ ‚Ê◊ÊÁ¡∑§ ∑§ÊÿÙ¸¢ ◊¢ fl ÁŒ‹ πÙ‹ ∑§⁄ πø¸ ∑§⁄Ã Õ– ª⁄Ë’ ’ÁëøÿÙ¢ ∑§Ë ¬…∏Ê߸ ∑§ Á‹∞ ©ã„Ù¢Ÿ „È◊Ò⁄Ê ¬Áé‹∑§ S∑§Í‹ ÷Ë πÙ‹Ê ÕÊ, ¡Ù •Ê¡ ’πÍ’Ë ø‹ ⁄„Ê „Ò– ß‚ S∑ͧ‹ ◊¢ ª⁄Ë’ ÉÊ⁄Ù¢ ∑§Ë ’ÁëøÿÙ¢ ‚ »§Ë‚ Ÿ„Ë¢ ‹Ë ¡ÊÃË „Ò– ßÃŸÊ „Ë Ÿ„Ë¥§ ©ã„¢ ∑§Ê¬Ë-Á∑§ÃÊ’ •ÊÁŒ ÷Ë ◊È„ÒÿÊ ∑§⁄Ê߸ ¡ÊÃË „Ò– ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ª⁄Ë’ ’ÁëøÿÙ¢ ∑§Ë ÁflflÊ„ ∑§ Á‹∞ ÷Ë ◊ŒŒ Á∑§ÿÊ ∑§⁄Ã Õ– ©Ÿ∑§Ë ∞∑§ πÊÁ‚ÿà ÿ„ ÷Ë Á∑§ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù ∑§Ê⁄Ù’Ê⁄ ◊¢ ÷Ë ◊ŒŒ Á∑§ÿÊ ∑§⁄Ã Õ– ‚Ȫ¢œ ©lÙª ∑§ Á∑§‚Ë ÷Ë √ÿÁÄà Ÿ ¡’ ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ‚ ◊ŒŒ ◊Ê¢ªË ÃÙ ©ã„Ù¢Ÿ ©‚∑§Ê ÷⁄¬Í⁄ ‚„ÿÙª Á∑§ÿÊ– fl •¬Ÿ ¡ËflŸ fl √ÿfl‚Êÿ ◊¢ ’„Œ ߸◊ÊŒÊ⁄ Õ, Á‹„Ê¡Ê ß¸◊ÊŸŒÊ⁄ •ı⁄ ◊„ŸÃË ‹ÙªÙ¢ ∑§Ë ∑§Ê»§Ë ∑§Œ˝ ∑§⁄Ã Õ– ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ∑§Ê ‚Ȫ¢œ ∑§ •Ê‹ÊflÊ ¡Ê»§⁄ÊŸË ¡ŒÊ¸, ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê fl ◊Ê™§Õ »§˝‡ÊŸ⁄ •ÊÁŒ ©lÙª ∑§ ‹ÙªÙ¢ ‚ ÷Ë ª„⁄Ê Á⁄‡ÃÊ ÕÊ– ß‚Á‹∞ ߟ ©l٪٢ ‚ ¡È«∏U ‹Ùª ÷Ë ¡ŸÊ¡ ◊¢ ‡ÊÊÁ◊‹ „ÙŸ ∑§ Á‹∞ ∑§ãŸı¡ ¬„È¢ø Õ– ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ ¡’ ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ Ÿ ßòÊ ∑§Ê ∑§Ê◊ ‚¢÷Ê‹Ê ÕÊ, Ã’ ∑§ãŸı¡ ◊¢ ¬⁄¢¬⁄ʪà Ã⁄Ë∑§ ‚ ©à¬ÊŒŸ „ÙÃÊ ÕÊ– ©‚ ‚◊ÿ •ÊœÈÁŸ∑§ Ã∑§ŸË∑§Ë ©¬‹éœ Ÿ„Ë¥§ÕË, ‹Á∑§Ÿ ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ßòÊ ∑§Ë ÄflÊÁ‹≈Ë ’„Ã⁄ ∑§⁄Ÿ ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê ◊¢ ¡È≈ ⁄„– ß‚Ë Œı⁄ÊŸ ©ã„Ù¢Ÿ ‡Ê◊Ê◊Ê ◊¢ ◊„Ê⁄à „ÊÁ‚‹ ∑§⁄ ‹Ë– ©Ÿ∑§Ê ’ŸÊÿÊ ªÿÊ ‡Ê◊Ê◊Ê „⁄ ¡ª„ ¬‚¢Œ Á∑§ÿÊ ªÿÊ– fl ∞‚Ê ßòÊ ’ŸÊŸ ‹ª ¡Ù •¢Ã⁄ʸc≈˛Ëÿ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ ¬‚¢Œ Á∑§ÿÊ ªÿÊ– ÷Ê⁄ÃËÿ ßòÊ ∑§Ù •¢Ã⁄ʸc≈˛Ëÿ ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ ¬„ÈøÊŸ ◊¢ ߟ∑§Ê ’„Èà ’«∏UÊ ⁄Ù‹ ⁄„Ê „Ò– •Ê¡ ∞‚. ◊Ù. •ÿÍ’- ◊Ù. ÿÊ∑ͧ’ ∑§ ©à¬ÊŒ •⁄’ Œ‡ÊÙ¢, Á’˝≈Ÿ, »˝§Ê¢‚ fl ¡◊¸ŸË •ÊÁŒ ◊¢ ¡Ê ⁄„ „Ò¢– ߟ∑§ ¬˝◊Èπ ©à¬ÊŒ ‡Ê◊Ê◊ÃÈ‹ •¢’⁄, Á„ŸÊ, ∑§fl«∏UÊ, ªÈ‹Ê’, ◊ÙÁÃÿÊ M§„ π‚, M§„ ªÈ‹Ê’, M§„ ∑§fl«∏UÊ, ◊Ù„Á‚Ÿ ‡Ê◊Ê◊Ê, »§ı¡ÊŸ ‡Ê◊Ê◊Ê fl ◊Á‹∑§ ‡Ê◊Ê◊Ê •ÊÁŒ „Ò¢– ߟ ‚÷Ë ∑§Ë ÁflŒ‡ÊÙ¢ ◊¢ •ë¿Ë ◊Ê¢ª „Ò– ÉÊ⁄‹Í ’Ê¡Ê⁄ ◊¢ ÷Ë ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ∑§Ë »§◊¸ ∑§ ©à¬ÊŒÙ¢ ∑§Ë ÷Ê⁄Ë π¬Ã „Ò– πÊ‚ Ãı⁄ ¬⁄ ¡Ê»§⁄ÊŸË ¡ŒÊ¸, ¬ÊŸ ◊‚Ê‹Ê •ı⁄ ◊Ê™§Õ »˝§‡ÊŸ⁄ •ÊÁŒ ◊¢ ߟ∑§Ê ßSÃ◊Ê‹ „ÙÃÊ „Ò– ÿÍ¢ Ã٠ߟ∑§Ë ∑¢§¬ŸË ∑§Ê ŸÊ◊ ∞‚. ◊Ù. •ÿ˜ÿÍ’-◊Ù. ÿÊ∑ͧ’ „Ò, ‹Á∑§Ÿ ©lÙª ∑§ ÷ËÃ⁄ ߟ∑§ ©à¬ÊŒ ◊Á‹∑§ ‚Ê„’ ∑§ ŸÊ◊ ‚ ¡ÊŸ ¡ÊÃ „Ò¢–

àææçãÎ ·¤ÂêÚ ·¤è àææÎè ×ð¢ ×ðã×æÙô¢ ·¤ô ¹êÕ ÖæØæ

¥‹Ùê ×ôÕæ§Ü ·¤æ ÂæÙ Á»§À◊ •Á÷ŸÃÊ ‡ÊÊÁ„Œ ∑§¬Í⁄ •ı⁄ ◊Ë⁄Ê ⁄Ê¡¬Íà ∑§Ë ‡ÊÊŒË ◊¢ ¡ÿ¬È⁄ ∑§ •ãŸÍ ◊Ù’Êß‹ ∑§Ê ¬ÊŸ ◊„◊ÊŸÙ¢ ∑§Ù πÍ’ ¬‚¢Œ •ÊÿÊ– ‡ÊÊŒË ¬Ê≈˸ ◊¢ ◊ı¡ÍŒ ∑§ß¸ ‹Ùª ¬„‹ „Ë •ãŸÍ ¬ÊŸ ∑§Ë ‹îÊà ‚ •flªÃ Õ, ‹Á∑§Ÿ ’„Èà ‚Ê⁄ ‹ÙªÙ¢ ¬„‹Ë ’Ê⁄ ß‚∑§Ê SflÊŒ øπŸ ∑§Ê ◊ı∑§Ê Á◊‹Ê– Á¡‚Ÿ ÷Ë •ãŸÍ ∑§ ¬ÊŸ ∑§Ë Áª‹ıÁ⁄ÿÊ¢ πÊ߸¢ flÊ„- flÊ„... ∑§„Ÿ ∑§Ù ◊¡’Í⁄ „È•Ê– ©À‹πŸËÿ „Ò ‡ÊÊÁ„Œ •ı⁄ ◊Ë⁄Ê ∑§Ë ‡ÊÊŒË ∑§Ê ‚◊Ê⁄Ù„ ÁŒÀ‹Ë ◊¢ •ÊÿÙÁ¡Ã Á∑§ÿÊ ªÿÊ, Á¡‚◊¢ ’Ê‹ËflÈ« fl ©lÙª ¡ªÃ ∑§Ë Ã◊Ê◊ „ÁSÃÿÊ¢ ◊ı¡ÍŒ ÕË¥– ß‚ •ÊÿÙ¡Ÿ ◊¢ πÊ‚ Ãı⁄ ¬⁄ •ãŸÍ ◊Ù’Êß‹ ¬ÊŸ ÷¢«Ê⁄ ∑§Ù ’È‹ÊÿÊ ªÿÊ ÕÊ– Á¡ÃŸË ‡ÊÊŸŒÊ⁄ ‡ÊÊŒË ÕË, ©ÃŸÊ „Ë ‹¡flÊ’ ¬ÊŸ ÕÊ– •Áœ∑§Ê¢‡Ê ◊„◊ÊŸÙ¢ Ÿ ß‹ÊÿøË, ø∑§Ê‹≈ fl ◊Ò¢ªÙ ç‹fl⁄ flÊ‹Ê ¬ÊŸ ¬‚¢Œ Á∑§ÿÊ– •ãŸÍ ◊Ù’Êß‹ •¬Ÿ ’Ë«∏UÙ¢ ∑§Ë fl⁄ÊÿÊ≈Ë fl SflÊŒ ∑§ ∑§Ê⁄áÊ ◊‡Ê„Í⁄ „Ò¢– ß‚ •ÊÿÙ¡Ÿ ◊¢ ©ã„Ù¢Ÿ Œ¡¸ŸÙ¢ Á∑§S◊ ∑§Ë fl⁄ÊÿÁ≈ÿÊ¢ ¬‡Ê ∑§Ë ÕË¥– œ˜ÿÊŸ ⁄„ Á∑§ ߟ∑§Ë S≈Ê‹ ‚Ò»§ •‹Ë πÊŸ fl ∑§⁄ËŸÊ ∑§¬Í⁄ ‚◊à ∑§ß¸ Á»§À◊Ë „ÁSÃÿÙ¢ ∑§Ë ‡ÊÊŒË ◊¢ ‹ª øÈ∑§Ë „Ò¢– •Ä‚⁄ ’ÊÁ‹flÈ« ∑§Ë ¬ÊÁ≈¸ÿÙ¢ ◊¢ •ãŸÍ •¬ŸË ‚flÊ∞¢ ŒÃ ⁄„Ã „Ò¢– ¡ÿ¬È⁄ ◊¢ •ãŸÍ ◊Ù’Êß‹ ¬ÊŸ ÷¢«Ê⁄ ¬⁄ ∞∑§ ÁŒ‹øS¬ S‹ÙªŸ Á‹πÊ „È•Ê „Ò- •Ê¬∑§ ‹’Ù¢ ∑§Ë ‡ÊÊŸ- •ãŸÍ ◊Ù’Êß‹ ∑§Ê ¬ÊŸ– flÊSÃfl ߟ∑§Ê ¬ÊŸ πÊŸ ∑§ ’ÊŒ „Ù≈Ù¢ ¬⁄ ∞‚Ë ‹ÊÁ‹◊Ê ÁŸπ⁄ÃË „Ò Á∑§ ’‚ ŒπÃ „Ë ’ŸÃÊ „Ò– ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ ªÈ‹Ê’Ë ‡Ê„⁄ ¡ÿ¬È⁄ ∑§Ê •ãŸÍ ◊Ù’Êß‹ ¬ÊŸ ÷¢«Ê⁄ ◊¢ ¡Ê∑§⁄ ∞‚Ê ‹ªÃÊ „Ò Á∑§ •Ê¬ Á∑§‚Ë ¬Ê¢ø Á‚ÃÊ⁄Ê „Ù≈‹ ◊¢ •Ê ª∞ „Ù¢– ¬ÊŸ ◊¢ ¬«∏UŸ flÊ‹ ◊‚Ê‹Ù¢ ∑§Ë ÷ËŸË-÷ËŸË πÈ‡Ê’Í ∞‚Ê ◊Ÿ ∑§Ù ∞‚Ë ÃÊ¡ªË ŒÃË „Ò Á∑§ ÁŒ‹ ∑§⁄ÃÊ „Ò Á∑§ ß‚Ë ¡ª„ ¬⁄ ∑ȧ¿ Œ⁄ ∆„⁄Ê ¡Ê∞– •ãŸÍ ◊Ù’Êß‹ ¬ÊŸ ÷¢«Ê⁄ ◊¢ •Ê¬∑§Ù ∑§⁄Ë’ ~z Á∑§S◊ ∑§ ¬ÊŸ Á◊‹ ¡Ê∞¢ª– ßÃŸÊ „Ë Ÿ„Ë¥§ ŒÈ∑§ÊŸ ◊¢ ∑§ß¸ ∑§◊¸øÊ⁄Ë ∑§Ê◊ ∑§⁄Ã ÁŒπÊ߸ ¬«∏UÃ „Ò¢– ÿ„Ë ’Êà ߂ ŒÈ∑§ÊŸ ∑§Ù πÊ‚ ’ŸÊÃË „Ò– „⁄ ¬ÊŸ ∑§Ê ◊¡Ê •ı⁄ ç‹fl⁄ Á’À∑ȧ‹ •‹ª– ∑§Ù߸ ÷Ë ÿ„ Ÿ„Ë¥§ ∑§„ ‚∑§ÃÊ Á∑§ Á∑§ã„Ë¢ ŒÙ Á∑§S◊Ù¢ ∑§Ê SflÊŒ ∞∑§ ¡Ò‚Ê „Ò– ß‚ ŒÈ∑§ÊŸ ¬⁄ ’Ê‹ËflÈ« ∑§Ë „ÁSÃÿÙ¢ ∑§Ê •ÊŸÊ ¡ÊŸÊ ‹ªÊ ⁄„ÃÊ „Ò– ÿÁŒ Á∑§‚Ë Á»§À◊ ∑§Ë ‡ÊÍÁ≈¢ª ¡ÿ¬È⁄ ◊¢ „Ù ⁄„Ë „Ò ÃÙ ∑§‹Ê∑§Ê⁄ •ãŸÍ ¬ÊŸ ÷¢«Ê⁄ ∑§Ê U„Ë ¬ÊŸ πÊŸÊ ¬‚¢Œ ∑§⁄Ã „Ò¢– ¡Ù Á∑§‚Ë ∑§Ê⁄áÊfl‡Ê fl„Ê¢ ¬„È¢ø Ÿ„Ë¥§ ¬ÊÃ „Ò¢ ÃÙ Á∑§‚Ë ∑§Ù ÷¡ ∑§⁄ ¬ÊŸ ◊¢ªflÊÃ „Ò¢– πÊ‚ ’Êà ÿ„ „Ò Á∑§ ŒÈ∑§ÊŸ ¬⁄ „Ë⁄Ù-Á„⁄Ùߟ ∑§Ê Á‚»¸§ ŸÊ◊ ’ÃÊŸÊ ¬«∏UÃÊ „Ò– ’Ë«∏Ê ÃÒÿÊ⁄ ∑§⁄ ⁄„ ∑§◊¸øÊ⁄Ë ∑§Ù ÿÊŒ ⁄„ÃÊ „Ò¢ Á∑§ Á¡‚∑§Ê ŸÊ◊ Á‹ÿÊ ¡Ê ⁄„Ê „Ò, ©‚ ∑Ò§‚Ê ¬ÊŸ øÊÁ„∞? ß‚∑§Ë fl¡„ ÿ„ „Ò Á∑§ Ã◊Ê◊ ∑§‹Ê∑§Ê⁄ ß‚ ŒÈ∑§ÊŸ ∑§ ª˝Ê„∑§ „Ò¢– ’ÃÊÿÊ ¡ÊÃÊ

110

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

„Ò Á∑§ •Á◊ÃÊ÷ ’ëøŸ, Á‡ÊÀ¬Ê ‡Ê^Ë fl ’Ê’Ë ÁŒ•Ù‹ •Ä‚⁄ ÿ„Ê¢ ∑§Ê ¬ÊŸ πÊÃ „Ò¢– ß‚ ŒÈ∑§ÊŸ ∑§Ê ßÁÄʂ ’„Èà ¬È⁄ÊŸÊ Ÿ„Ë¥§ „Ò, ‹Á∑§Ÿ ¡ÿ¬È⁄ ‚ ‹∑§⁄ ÁŒÀ‹Ë fl ◊È¢’߸ Ã∑§ ◊¢ ¬ÊŸ ∑§ ‡Êı∑§ËŸ ‹Ùª ß‚∑§ ’Ê⁄ ◊¢ ¡ÊŸÃ „Ò¢– ¬ÊŸ πÊŸ ∑§Ù߸ ÷Ë ‡Êı∑§ËŸ √ÿÁÄà ÿÁŒ ¡ÿ¬È⁄ ªÿÊ „Ò ÃÙ •ãŸÍ ¬ÊŸ ÷¢«Ê⁄ ¬⁄ ¡ÊŸÊ Ÿ„Ë¥§ ÷Í‹ÃÊ „Ò– ÿ„Ê¢ ç‹fl«¸ ¬ÊŸ ∑§ ‚ÊÕ-‚ÊÕ ‚÷Ë ◊‡Ê„Í⁄ ’˝Ê¢«Ù¢ ∑§Ë â’Ê∑ͧ flÊ‹ ¬ÊŸ ÷Ë Á◊‹Ã „Ò¢– ª˝Ê„∑§ ∑§Ù ¡Ù ÷Ë Ã¢’Ê∑ͧ, ø≈ŸË ÿÊ ¬ÊŸ ◊≈Á⁄ÿ‹ øÊÁ„∞ fl„ ÿ„Ê¢ „ÊÁ¡⁄ ⁄„ÃÊ „Ò– â’Ê∑ͧ flÊ‹ ¬ÊŸ

iku txr ∑§Ë ÷Ë ∑§⁄Ë’ Œ¡¸Ÿ ÷⁄ fl⁄ÊÿÁ≈ÿÊ¢ ÿ„Ê¢ ◊ı¡ÍŒ „Ò¢– ßß ∑§◊ ‚◊ÿ ◊¢ ß‚ ŒÈ∑§ÊŸ Ÿ ¡Ù ‹Ù∑§Á¬˝ÿÃÊ „ÊÁ‚‹ ∑§Ë „Ò, ∞‚ ©ŒÊ„⁄áÊ ∑§◊ „Ë ŒπŸ ∑§Ù Á◊‹Ã „Ò¢– ŒÈ∑§ÊŸ ◊¢ Á‚»¸§ ÷√ÿÃÊ Ÿ„Ë¥, ’ÁÀ∑§ øË¡ ÷Ë ©ëø üÊáÊË ∑§Ë Á◊‹ÃË „Ò– ’Ë«∏UÙ¢ ◊¢ ¬«∏UŸ flÊ‹ ◊≈Á⁄ÿ‹ πÊ‚ ŒÈ∑§ÊŸÙ¢ ‚ ◊¢ªÊ∞ ¡ÊÃ „Ò¢ •ı⁄ ©Ÿ∑§Ë ÄflÊÁ‹≈Ë ¬⁄ ∑§«∏UË ÁŸª⁄ÊŸË ⁄πË ¡ÊÃË „Ò– •ãÿ ’«∏U ∑§Ê⁄Ù’ÊÁ⁄ÿÙ¢ ∑§Ë Ã⁄„ •ãŸÍ Ÿ ÷Ë ªÈáÊflûÊÊ ∑§ ‚ÊÕ ∑§Ù߸ ‚◊¤ÊıÃÊ Ÿ„Ë¥§ Á∑§ÿÊ, ÿ„Ë ßŸ∑§Ë ∑§Ê◊ÿÊ’Ë ∑§Ê ⁄„Sÿ „Ò– •ãŸÍ ¬ÊŸ ÷¢«Ê⁄ ‚È’„ ‚ ‹∑§⁄ ⁄Êà Ã∑§ πÈ‹Ê ⁄„ÃÊ „Ò– ‹Ùª ÿ„Ê¢ ¬Á⁄flÊ⁄ ∑§ ‚ÊÕ ¬ÊŸ πÊŸ •ÊÃ „Ò¢– ÁflŒ‡ÊË ¬ÿ¸≈∑§ ÷Ë ÿ„Ê¢ πÍ„ Ÿ¡⁄ •ÊÃ „Ò¢– ¬ÊŸ ∑§ ¬ûÊ ∑§ ‚ÊÕ ßß ‚Ê⁄ ç‹fl⁄ ∑§Ù Œπ ∑§⁄ fl „Ò⁄à ◊¢ ¬«∏U ¡ÊÃ „Ò¢– ÿ„Ê¢ ’ëøÙ¢ ‚ ‹∑§⁄ ◊Á„‹Ê•Ù¢ ∑§ Á‹∞ ¬ÊŸ ◊ı¡ÍŒ „Ò¢– •Ê¬ ∑§Ù Á¡‚ »§‹ ÿÊ •Êß‚∑§˝Ë◊ ∑§ SflÊŒ ◊¢ ¬ÊŸ øÊÁ„∞ ÿ„Ê¢ ◊ı¡ÍŒ „Ò– ◊Œ˝Ê‚Ë fl ’ŸÊ⁄‚Ë ∑§Ë ∑§ß¸ Á∑§S◊Ù¢ ‚◊à Œ¡¸ŸÙ¢ ’Ë«∏U Á∑§‚Ë ∑§Ù ÷Ë ‹È÷ÊÃ „Ò¢– ÿ„Ê¢ Ÿfl ÁflflÊÁ„à ¡Ù«∏U ∑§ Á‹∞ ÷Ë πÊ‚ Á∑§S◊ ∑§Ê ¬ÊŸ Á◊‹ÃÊ „Ò– ’Ë«∏UÙ¢ ∑§Ë fl⁄ÊÿÁ≈ÿÊ¢ fl ç‹fl⁄ Sflÿ¢ •ãŸÍ ŒÊ‚flÊŸË Ÿ „Ë Áfl∑§Á‚à Á∑§ÿÊ „Ò– ‡ÊÈM§ ◊¢ ÃÙ fl •Ê◊ ¬ÊŸ flÊ‹Ù¢ ∑§Ë Ã⁄„ ◊Ë∆Ê, ¡ŒÊ¸ fl ‚ÊŒÊ ¬ÊŸ ’øÃ Õ, ‹Á∑§Ÿ œË⁄-œË⁄ fl⁄ÊÿÁ≈ÿÊ¢ Áfl∑§Á‚à ∑§⁄Ã ª∞– ߟ∑§ ç‹fl⁄ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ù ¬‚¢Œ •ÊÃ ª∞ •ı⁄ ߟ∑§Ê ŸÊ◊ ™¢§øÊ „ÙÃÊ ªÿÊ– ÿÁŒ •ãŸÍ ŒÊ‚flÊŸË ∑§Ù ¬ÊŸ ∑§Ê ¡ÊŒÍª⁄ ∑§„Ê ¡Ê∞ ÃÙ •ÁÃÁ‡ÊÿÙÁÄà Ÿ „ÙªË, ÄÿÙ¢Á∑§ Ÿ Á‚»¸ ߟ∑§ ’Ë«∏UÙ¢ ∑§Ë fl⁄ÊÿÁ≈ÿÊ¢ •Ÿ∑§ „Ò¢ ’ÁÀ∑§ fl SflÊŒ, ç‹fl⁄ fl ‚È¢Œ⁄ÃÊ ∑§ Á‹„Ê¡ ‚ ÷Ë ÿ„ •Œ÷Èà „Ò¢– ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ù¢ ∑§Ê ∑§„ŸÊ „Ò Á∑§ ß‚ ŒÈ∑§ÊŸ ∑§Ê ŸÊ◊ ◊Ù’Ê߸‹ ß‚ Á‹∞ ¬«∏UÊ ÄÿÙ¢Á∑§ ¬„‹ ŒÊ‚flÊŸË flÒŸ ◊¢ ¡ª„-¡ª„ ¡Ê ∑§⁄ ¬ÊŸ ’øÃ Õ– ∑§Ê»§Ë ∑§∆Ù⁄ ¬Á⁄üÊ◊ ∑§Ê „Ë ŸÃË¡Ê „Ò Á∑§ •Ê¡ ßÃŸÊ ’«∏UÊ ∑§Ê⁄Ù’Ê⁄ ÁŒπÊ߸ ¬«∏U ⁄„Ê „Ò– •ãŸÍ ŒÊ‚flÊŸË Sfl¢ÿ ÷Ë ∑§Ê»§Ë √ÿfl„Ê⁄ ∑ȧ‡Ê‹ √ÿÁÄà „Ò¢– fl •¬Ÿ ‚÷Ë ª˝Ê„∑§Ù¢ ∑§ ‚ÊÕ ‚◊ÊŸ √ÿfl„Ê⁄ ∑§⁄Ã „Ò¢– ߟ∑§Ë ŒÈ∑§ÊŸ ∑§ ∑§◊¸øÊ⁄Ë ÷Ë ∆Ë∑§ ©ã„Ë¥§ ∑§ ŸÄ‡Ê-∑§Œ◊ ¬⁄ ø‹Ã „Ò¢– ÿ„ •ë§¿ √ÿfl„Ê⁄ ∑§Ê „Ë ŸÃË¡Ê „Ò Á∑§ „⁄ ∑§Ù߸ •¬Ÿ ‚◊Ê⁄ل٢ ◊¢ •ãŸÍ ¬ÊŸ ÷¢«Ê⁄ ∑§Ê S≈Ê‹ ‹ªflÊŸÊ ¬‚¢Œ ∑§⁄ÃÊ „Ò– ‡ÊÊŒË-éÿÊ„ ∑§ ‚Ë¡Ÿ ◊¢ Ã٠ߟ∑§ ¬Ê‚ ßß •Ê»§⁄ •Ê ¡ÊÃ „Ò¢ Á∑§ ‚÷Ë ¡ª„ ¬⁄ S≈Ê‹ ◊ÒŸ¡ ∑§⁄ŸÊ ◊ÈÁ‡∑§‹ „Ù ¡ÊÃÊ „Ò– „Ê‹Ê¢Á∑§ •ãŸÍ ŒÊ‚flÊŸË ∑§Ë ∑§ÙÁ‡Ê‡Ê „ÙÃË „Ò Á∑§ ∑§Ù߸ ÁŸ⁄Ê‡Ê „Ù ∑§⁄ flʬ‚ Ÿ ¡Ê∞–

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

111

ÂÚ¢ÂÚæ¥ô¢ ·¤ô â¢Áô Ú¹æ ãñ ¥æçàæ·¤è ÂæÙ ÂñÜðâ Ùð •„◊ŒÊ’ÊŒ ∑§Ê •ÊÁ‡Ê∑§Ë ¬ÊŸ ¬Ò‹‚ ∞∑§ ∞‚Ë ŒÈ∑§ÊŸ „Ò, ¡„Ê¢ ‚È’„ ‚ ‹∑§⁄ Œ⁄ ⁄Êà Ã∑§ ‹ÙªÙ¢ ∑§Ë ‹Ê߸Ÿ ‹ªË ⁄„ÃË „Ò– ÿ„ ŒÈ∑§ÊŸ ∑§⁄Ë’ ~Æ fl·¸ ¬È⁄ÊŸË „Ò •ı⁄ πÊ‚ ’Êà ÿ„ „Ò Á∑§ ß‚Ÿ •¬ŸÊ fl„Ë ¬È⁄ÊŸÊ ç‹fl⁄ ’⁄∑§⁄Ê⁄ ⁄πÊ „Ò– ’ÃÊÃ „Ò¢ Á∑§‚Ë ‚◊ÿ ÄflËŸ ∞Á‹¡Ê’Õ Ÿ ÿ„Ê¢ ∑§ ’Ë«∏ ∑§Ê SflÊŒ øπÊ ÕÊ– ÿ„Ê¢ •Ê¬∑§Ù vz ‚ ‹∑§⁄ wz L§¬ÿ Ã∑§ ∑§ ¬ÊŸ Á◊‹ ¡Ê∞¢ª– ¬ÊŸ ∑§Ë ÄflÊÁ‹≈Ë •ı⁄ SflÊŒ ∞‚Ê „Ò Á∑§ ª˝Ê„∑§ ’Ê⁄-’Ê⁄ ÿ„Ê¢ •ÊŸÊ øÊ„ÃÊ „Ò– ÿ„Ê¢ ‚ÊŒÊ, ◊Ë∆Ê fl â’Ê∑ͧ flÊ‹Ê ¬ÊŸ ◊ı¡ÍŒ „Ò– ¡ŒÊ¸ ◊¢ ÖÿÊŒÊÃ⁄ ’ʪ’ÊŸ, ’Ê’Ê vwÆ •ı⁄ ⁄%Ê xÆÆ ∑§Ê ø‹Ÿ „Ò– ◊Ë∆ ¬ÊŸ ∑§ ª˝Ê„∑§Ù¢ ∑§Ë ‚¢ÅÿÊ ÷Ë •ë§¿Ë πÊ‚Ë „Ò– äÿÊŸ ⁄„ Á∑§ ¬ÊŸ ∑§Ë ‹îÊà ◊ÈÅÿ M§¬ ‚ ∑§àÕÊ •ı⁄ øÍŸ ¬⁄ ÁŸ÷¸⁄ ∑§⁄ÃË „Ò– ŒÈ∑§ÊŸ ∑§ ◊ÊÁ‹∑§ ŸÊÁ‚⁄ ÷Ê߸ ß‚ Áfl‡Ê· ÁflÁœ ‚ ÃÒÿÊ⁄ ∑§⁄Ã „Ò¢– fl ‹¢’ •‚¸ ‚ ¬ÊŸ ∑§ √ÿfl‚Êÿ ◊¢ „Ò¢, ß‚Á‹∞ ß‚∑§Ë ‚Ê⁄Ë ’Ê⁄Ë∑§Ë ∑§Ù •ë§¿Ë Ã⁄„ ‚◊¤ÊÃ „Ò¢– Œ‡Ê ∑§ •ãÿ ‡Ê„⁄Ù¢ ◊¢ Á∑§‚ Ã⁄„ ∑§Ê ¬ÊŸ πÊÿÊ ¡ÊÃÊ „Ò •ı⁄ ÄÿÊ ≈˛¢« ø‹ ⁄„Ê „Ò, ©‚∑§Ë ¡ÊŸ∑§Ê⁄Ë ©ã„¢ ÷‹Ë÷Ê¢Áà „ÙÃË „Ò– ¬ÊŸ ◊¢ Ã◊Ê◊ Ã⁄„ ∑§ Ÿ∞ ¬˝ÿÙª „Ù ⁄„ „Ò¢ ‹Á∑§Ÿ ŸÊÁ‚⁄ ÷Ê߸ •¬Ÿ ¬⁄¢¬⁄ʪà Áfl‡Ê· ’Ë«∏UÙ¢ ¬⁄ „Ë ÖÿÊŒÊ äÿÊŸ ŒÃ „Ò¢, ÄÿÙ¢Á∑§ ß‚Ë ø‹Ã ª˝Ê„∑§ ©Ÿ‚ ¡È«∏ „È∞ „Ò¢– •ÊÁ‡Ê∑§Ë ¬ÊŸ ¬Ò‹‚ ∑§Ê ’Ë«∏UÊ ßÃŸÊ ‹¡∏Ë¡∏ „ÙÃÊ „Ò Á∑§ ‡Ê„⁄ ∑§ ŒÍ⁄-Œ⁄Ê¡ ∑§ ‹Ùª ÷Ë ÿ„Ê¢ •ÊÃ „Ò¢– πÊ‚ Ãı⁄ ¬⁄ ‡ÊÊ◊ ∑§Ù ÿ„Ê¢ ∑§Ê»§Ë ÷Ë«∏U „Ù ¡ÊÃË „Ò– ‚Ê◊Êãÿ ≈˛ÒÁ»§∑§ ∑§ •‹ÊflÊ ¬ÊŸ ∑§ ‡Êı∑§ËŸ ‹Ùª ¡’ •¬ŸË ªÊÁ«∏UÿÊ¢ ‹∑§⁄ ÿ„Ê¢ •Ê ¡ÊÃ „Ò¢ ÃÙ SÕÁà ‚¢÷Ê‹Ÿ ∑§ Á‹∞ ŒÈ∑§ÊŸ ∑§ „Ë Á∑§‚Ë ∑§◊¸øÊ⁄Ë ∑§Ù ‚«∏U∑§ ¬⁄ π«∏U „ÙŸÊ ¬«∏UÃÊ „Ò– fl„ ≈˛ÒÁ»§∑§ ∑§Ù •Êª-¬Ë¿ ∑§⁄Ÿ ◊¢ ◊ŒŒ ∑§⁄ÃÊ „Ò– ªı⁄Ë’ „Ò Á∑§ ߟ ÁŒŸÙ¢ ¬ÊŸ ∑§Ë ŒÈ∑§ÊŸÙ¢ ¬⁄ ∑¢§»§Ä‡ÊŸ⁄Ë ‚ ‹∑§⁄ „ÈÄ∑§Ê fl «∑§Ù⁄‡ÊŸ ∑§ ‚Ê◊ÊŸ Á◊‹Ÿ ‹ª „Ò¢– ŒÈ∑§ÊŸ¢ ∞∑§ ’«∏U ‡ÊÙ M§◊ ∑§Ê M§¬ ‹ÃË ¡Ê ⁄„Ë „Ò– ∑ȧ¿ ’«∏UË ŒÈ∑§ÊŸÙ¢ ◊¢ ÃÙ ¬ÊŸ ∑§Ê ∑§Ê◊ ∞∑§ ∑§ÙŸ ◊¢ Á‚◊≈ ªÿÊ „Ò •ı⁄ •Áœ∑§Ê¢‡Ê ¡ª„ ’Ê∑§Ë •Êß≈◊Ù¢ Ÿ ÉÊ⁄ ‹Ë „Ò– ‹Á∑§Ÿ •ÊÁ‡Ê∑§Ë ¬ÊŸ ¬Ò‹‚ Ÿ ¬ÊŸ ∑§Ë ŒÈ∑§ÊŸ ∑§ ¬⁄¢¬⁄ʪà SflM§¬ ∑§Ù ’⁄∑§⁄Ê⁄ ⁄πÊ „Ò– •‹’ûÊÊ ÿ„Ê¢ ‚Ȫ¢œ •ı⁄ ßòÊ ÷Ë Á◊‹ ¡ÊÃ „Ò¢– ÿ„ ŒÈ∑§ÊŸ ŒÙ Á‡Êç≈ ◊¢ ø‹ÃË „Ò– ŸÊÁ‚⁄ ÷Ê߸ ∑§ ’≈ ◊Ù. ‡ÊÊŒ •ı⁄ ∑§◊¸øÊ⁄Ë ÁŒŸ ◊¢ ∑§Ê◊ ‚¢÷Ê‹Ã „Ò¢, ¡’Á∑§ fl Sfl¢ÿ ⁄Êà ◊¢ ◊ı¡ÍŒ ⁄„Ã „Ò¢– ߟ∑§ •Áœ∑§Ê¢‡Ê ¬È⁄ÊŸ ª˝Ê„∑§ ⁄Êà ∑§ ‚◊ÿ „Ë ÁŒπÊ߸ ¬«∏UÃ „Ò¢– ŒÈ∑§ÊŸ ⁄Êà ◊¢ ∑§⁄Ë’ «…∏ ‚ ŒÙ ’¡ Ã∑§ πÈ‹Ë ⁄„ÃË „Ò– ∞∑§ SÕÊŸËÿ «¢Á≈S≈ „Ò¢, ¡Ù •ÊÁ‡Ê∑§Ë ¬ÊŸ ¬Ò‹‚ ∑§ ∑§Ê»§Ë ¬È⁄ÊŸ ª˝Ê„∑§ „Ò¢– fl Á¬¿‹ wÆ fl·Ù¸¢ ‚ ß‚ ŒÈ∑§ÊŸ ¬⁄ •Ê ⁄„ „Ò¢– ŸÊÁ‚⁄ ÷Ê߸ Ÿ ’Ë«∏UÙ¢ ∑§Ë ÄflÊÁ‹≈Ë ∑§ ‚ÊÕ ∑§Ù߸ ‚◊¤ÊıÃÊ Ÿ„Ë¥§ Á∑§ÿÊ „Ò– ÿ„Ê¢ ∑§ ’Ë«∏UÙ¢ ◊¢ ’„Ã⁄ËŸ Á∑§S◊ ∑§ ¬ûÊÙ¢ •ı⁄ •ãÿ ‚Ê◊Áª˝ÿÙ¢ ∑§Ê ßSÃ◊Ê‹ „ÙÃÊ „Ò– ÿ„Ë ∑§Ê⁄áÊ „Ò Á∑§ ‡Ê„⁄ ◊¢ ~ Œ‡Ê∑§ ‚ ß‚ ŒÈ∑§ÊŸ ∑§Ë ‹Ù∑§Á¬˝ÿÃÊ ’ŸË „È߸ „Ò– ŸÊÁ‚⁄ ÷Ê߸ ∞∑ √ÿfl„Ê⁄∑ȧ‡Ê‹ √ÿÁÄà „Ò¢ •ı⁄ •¬Ÿ ª˝Ê„∑§Ù¢ ∑§Ù ∑§Ê»§Ë ‚ê◊ÊŸ ŒÃ „Ò¢– ©À‹πŸËÿ „Ò Á∑§ •„◊ŒÊ’ÊŒ ◊¢ ¬ÊŸ •ı⁄ ◊ÊflÊ ∑§Ê ø‹Ÿ πÍ’ „Ò •ı⁄ ÿ„Ê¢ ∑§ ‹Ùª ÄflÊÁ‹≈Ë ¬‚¢Œ ∑§⁄Ã „Ò¢– Mr. Nasir, M/s. ASHIQI PAN PALACE Near Electricity House, Advance Cinema Road, Lal Darwaza, Ahmedabad

VkscSdks Iyl • uoEcj 2015

112