EKONOMİ GÖSTERGELERİ
KIRŞEHİR 2017
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
ahika.gov.tr
İÇİNDEKİLER 1
2 3
12
KURULAN – KAPANAN ŞİRKET VERİLERİ
SANAYİ KAPASİTE RAPORU VERİLERİ
6 7
06
FİNANSAL VERİLER
İHRACAT VERİLER
4 5
04
GİRİŞ
26
YATIRIM TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLARIN VERİLERİ
TURİZM VERİLERİ
24
29 36
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1: Yıllara Göre Kişi Başına Düşen Toplam Mevduat, Nakdi Kredi ve Takipteki Alacaklar Miktarlarındaki Değişim (BDDK, 2017)...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................6 Şekil 2: Yıllar İtibariyle Toplam Mevduat, Toplam Nakdi Kredi ve Takipteki Alacaklar Tutarlarındaki Değişim (BDDK, 2017).........7 Şekil 3: Yıllara Göre Kredi Türlerinin Kullanımındaki Değişim (BDDK, 2017)......................................................................................................................................................................9 Şekil 4: Kredi Kullanımının Sektörlere Göre Dağılımı (BDDK, 2017)....................................................................................................................................................................................................11 Şekil 5: Yıllara Göre İhracat Miktarı (TİM, 2017)................................................................................................................................................................................................................................................................12 Şekil 6: Aylara Göre İhracat Miktarı (TİM, 2017).............................................................................................................................................................................................................................................................13 Şekil 7: Bölgelere Göre İhracat Miktarları (TİM, 2017)...........................................................................................................................................................................................................................................14 Şekil 8: Bölgelere Göre 2016 Yılı İhracat Oranları (TİM, 2017)..................................................................................................................................................................................................................15 Şekil 9: En Fazla İhracat Gerçekleştirilen Ülkeler Listesi (TİM, 2017)........................................................................................................................................................................................16 Şekil 10: Sektörlere Göre İhracat Miktarları (TİM, 2017).....................................................................................................................................................................................................................................17 Şekil 11: Otomotiv Endüstrisi Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)...................................................................................................................................................................................................18 Şekil 12: Meyve Sebze Mamulleri Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017).....................................................................................................................................................................................19 Şekil 13: Demir ve Demir Dışı Metaller Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017) .................................................................................................................................................................20 Şekil 14: Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)......................................................................................................21 Şekil 15: Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller (TİM, 2017).............................................................................................................................................................................................................................. 22 Şekil 16: Yıllara Göre Kapasite Raporu Sahibi İşletme ve Personel Sayısı Değişimi (TOBB, 2017)..........................................................................................27 Şekil 17: Son Beş Yılda Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Yüzdesel Dağılımı...................................................................................32 Şekil 18: Kırşehir’i Ziyaret Eden Turistlerin Dağılımı (Kırşehir Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017).....................................................................................37
TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1: Kurulan – Kapanan İşletme Verileri (TOBB, 2017)...........................................................................................................................................................................................................................25 Tablo 2: Yıllara Göre Yatırım Tutarları (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)..........................................................................................................................................................................................30 Tablo 3: Destek Unsurlarına Göre 2016 Yılında Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)...30 Tablo 4: Son Beş Yılda Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)..................31 Tablo 5: Son Beş (2012-2016) Yıldaki Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların İlçelere Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)..34 Tablo 6: Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların Türlerine Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)...........................................................................................35
EKONOMİ GÖSTERGELERİ KIRŞEHİR 2017
2-3
GİRİŞ
1
Konum olarak Türkiye’nin tam ortasında İç Anadolu bölgesinde bulunan Kırşehir’in tarihi Hititler’e kadar dayanmakta olup tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Özellikle 12.yy’da Moğolların Anadolu’da tamamen hüküm kurmasına müteakiben Kırşehir’e atanan Vali Cacaoğlu Nurettin döneminde Kırşehir, Türk Kültür Merkezlerinin en önemlilerinden biri haline gelmiş olup, ilk Türkçe eserlerden olan Garibname’nin yazarı Aşık Paşa, Gökbilim Medresesi kurucusu Caca Bey, Ahilik teşkilatının piri Ahi Evran, Aşık Paşa’ya hocalık yapmış Mevlevi tarikatının önde gelen mensubu Süleyman Türkmani, edebiyat ve tasavvuf yazarı Mevlevi tarikatı mensubu Ahmedi Gülşehri ve Hacı Bektaş Veli gibi Türk İslam şair, düşünür ve mutasavvıflara ev sahipliği yapmış ve yetiştirmiştir. Ayrıca ticaretin önemli güzergâhlarından tarihi İpek Yolu ticaret güzergâhında bulunan Kırşehir bu özelliği itibarıyla da önem taşımaktadır.
Tüm Türkiye’de gözlemlenen kırsaldan merkeze
Fabrikası şehrin en büyük sanayi tesisleri konu-
göç Kırşehir için de geçerli olup, 2015 yılına kıyasla
mundadır. Ağır sanayi yatırımı az olan Kırşehir’de
az bir artışla 2016 yıl sonu toplam nüfusu 229.975
özellikle mobilya, maden, metal sanayi, et, süt,
olarak gerçekleşmiştir. Kırşehir’in son on yılda
seracılık ve tarımsal ürün işleme gibi çeşitli sek-
toplam nüfusunda artış görülmemekle beraber
törlerdeki yatırımlar ve Petlas Lastik Fabrikasının
130.915 olan merkez ilçe nüfusunun yıllar itibarıyla
ve Çemaş Döküm Fabrikasının ilave yatırımları ile
artış gösterdiği gözlenmektedir. Kırşehir halkının
istihdam artmakta ve şehrin ekonomisi gelişme
geçim kaynakları ve ekonomisi ağırlıklı olarak ta-
göstermektedir.
rımsal ve hayvansal üretime dayalı olmakla beraber geçmişte devlet yatırımları olarak kurulan ve günümüzde özel sektör işletmesinde bulunan Petlas Lastik Fabrikası ve Çemaş Döküm Fabrikası ayrıca Devlet yönetiminde bulunan Şeker
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
EKONOMİ GÖSTERGELERİ KIRŞEHİR 2017
4-5
Kırşehir’de faaliyette bulunan banka şube sayısı 2016 yıl sonu itibarıyla 27’ye ulaşmış olup şube başına düşen nüfus sayısı 8.354 kişi olmuştur. 2010 yılında kişi başına düşen toplam mevduat miktarı 4.396 TL iken 2016 yıl sonu itibarıyla bu miktar %118 artış ile 9.596 TL’ye ulaşmıştır. Kişi başına düşen toplam mevduat miktarı bir önceki yıla kıyasla ise %16 artış göstermiştir. 2010 yılında kişi başına düşen nakdi kredi miktarı 3.317 TL iken 2016 yıl sonu itibariyle %303 artış ile 13.359 TL’ye ulaşmıştır. Kişi başına düşen nakdi kredi miktarı 2015 yılına kıyasla ise %18 artış göstermiştir. 2010 yılında 79 TL olan ve 2011 yılında 69 TL’ye kadar gerileyen bankalardaki kişi başına düşen takipteki alacak miktarı 2016 yılında 368 TL’ye çıkmıştır. Kişi başına düşen takipteki alacak miktarı 2010 yılından 2016 yılına kadar yaklaşık %366 oranında artış göstermiştir. Şekil 1: Yıllara Göre Kişi Başına Düşen Toplam Mevduat, Nakdi Kredi ve Takipteki Alacaklar Miktarlarındaki Değişim (BDDK, 2017) 14.000 12.000 10.000 Miktar (Bin TL)
2
FİNANSAL VERİLER
8.000 6.000 4.000 2.000 0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Kişi Başı Toplam Mevduat
4.396
5.068
5.202
6.744
7.181
8.289
9.596
Kişi Başı Nakdi Kredi
3.317
5.009
5.858
7.535
9.055
11.291
13.359
79
69
81
100
126
210
368
Kişi Başı Takipteki Alacak
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
krediler toplamı 2016 sonu itibarıyla 3.096.318.000 TL olup 2010 yılından bu yana %309’luk bir artış göstermiştir, 2015 yılına kıyasla ise %21’lik bir artış yaşanmıştır. Toplam takipteki alacak miktarı ise 2010 yılında 17.7 milyon TL iken 2015 yılında 46.7 milyon TL’ye, 2016 yıl sonu itibariyle ise 83 milyon TL’ye yükselmiştir.
Kırşehir’deki Toplam Mevduat miktarı 2015 yılında 1.85 milyar TL iken %17 oranında artış ile 2016 sonu itibarıyla 2,16 milyar TL’ye yükselmiştir. 2010 yılından bu yana toplam mevduat miktarında yaşanılan artış ise %121’dir. Toplam Nakdi Kredilerde yaşanılan artış ise Toplam Mevduat miktarında yaşanılan artışa göre daha fazladır. Toplam nakdi
Şekil 2: Yıllar İtibariyle Toplam Mevduat, Toplam Nakdi Kredi ve Takipteki Alacaklar Tutarlarındaki Değişim (BDDK, 2017)
3.500.000 3.000.000
Miktar (Bin TL)
2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Toplam Mevduat
980.652
1.124.375
1.149.808
1.491.926
1.604.980
1.846.073
2.164.528
Toplam Nakdi Kredi
757.781
1.126.534
1.312.771
1.689.089
2.051.903
2.561.272
3.096.318
Takipteki Alacaklar
17.722
15.248
18.000
22.289
28.190
46.711
83.014
EKONOMİ GÖSTERGELERİ KIRŞEHİR 2017
6-7
Kırşehir’de kullanılan kredi türleri incelendiğinde, 2016 yıl sonu itibarıyla diğer tüketici kredilerinin yaklaşık 431 milyon TL’ye, konut kredilerinin 359 Milyon TL’ye, bireysel kredi kartları borcunun 159 milyon TL’ye ve taşıt kredilerinin ise 11.3 milyon TL’ye ulaştığı görülmektedir. 2010 yılından 2016 yıl sonuna kadar diğer tüketici kredilerinde ve konut kredisi kullanımında %176, bireysel kredi kartı borcunda %159 ve taşıt kredilerinde %54 oranında artışlar gerçekleşmiştir. 2016 yıl sonu verileri 2015 yıl
sonu verileriyle kıyaslandığında ise diğer tüketici kredileri kullanımında %10,5, konut kredisi kullanımında %11,1, bireysel kredi kartı borcunda %25,1 ve taşıt kredilerinde %1 oranında artışlar görülmektedir. 2010 yılından itibaren taşıt kredilerindeki artışlar sınırlı kalırken diğer kredilerdeki artışlar oldukça dikkat çekici seviyededir. Bireysel krediler bazında 2015 yılında 19.2 milyon TL olan Takipteki Krediler, %25 oranında artışla 2016 yıl sonu itibarıyla 24 milyon TL’ye ulaşmıştır.
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
Şekil 3: Yıllara Göre Kredi Türlerinin Kullanımındaki Değişim (BDDK, 2017) 500.000 450.000
Miktar (Bin TL)
400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Diğer Tüketici Kredileri
156.115
212.681
255.783
335.377
378.597
389.842
430.673
Konut Kredisi
130.043
155.177
188.286
250.607
291.620
323.218
359.097
Bireysel Kredi Kartları
61.099
80.965
105.327
126.721
112.513
126.737
158.514
7.338
10.182
12.320
14.419
12.441
11.153
11.270
Taşıt Kredisi
EKONOMİ GÖSTERGELERİ KIRŞEHİR 2017
8-9
Kırşehir’de kullanılan sektörel krediler incelendiğinde, 2015 yılına kıyasla yaklaşık %25,4’lük artışla 2016 yıl sonu sektörel krediler toplamı 1.1 milyar TL’ye ulaşmıştır. Kullanılan kredilerin sektörleri incelendiğinde sırasıyla Ziraat ve Balıkçılık, Gıda, Toptan Ticaret ve Komisyonculuk, Meşrubat ve Tütün ile İnşaat sektörlerinde en fazla kullanımın gerçekleştiği görülmektedir. 2016 yılı sonu itibarıyla Ziraat ve Balıkçılık sektörü 661 milyon TL, Toptan Ticaret ve Komisyonculuk sektörü 150 milyon TL,
Gıda, Meşrubat ve Tütün sektörü 124 milyon TL ve inşaat sektörü 91 milyon TL kredi tutarlarına ulaşmıştır. Gayrinakdi krediler toplamı ise 2016 yıl sonu itibariyle 2015 yılına kıyasla %14’lük artış ile 118 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Sektörel bazda Takipteki krediler ise 2016 yıl sonu itibarıyla 2015 yılına kıyasla %111 oranında artışla 41 milyon TL’ye ulaşmıştır.
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
Şekil 4: Kredi Kullanımının Sektörlere Göre Dağılımı (BDDK, 2017)
600.000
Miktar (Bin TL)
500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 Ziraat ve Balıkçılık
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
129.480
175.430
184.337
216.223
312.809
477.791
661.453
Toptan Ticaret ve Komisyonculuk
19.901
27.700
46.244
57.067
99.128
134.473
150.100
Gıda Meşrubat ve Tütün
26.444
45.038
40.148
86.682
102.480
92.863
123.732
İnşaat
8.958
12.517
22.256
44.016
71.477
86.434
90.914
Enerji
19.384
28.141
9.776
36.538
37.117
22.375
35.282
Turizm
2.840
2.848
3.344
8.901
10.848
39.295
13.881
Metal ve İşlenmiş Maden
1.042
1.779
2.628
3.386
9.031
13.930
15.884
431
653
1.085
1.899
1.654
3.214
4.910
2.127
1.666
3.378
5.442
5.458
5.439
2.172
170
177
102
60
0
0
0
Finansal Kuruluşlar Tekstil ve Tekstil Ürünleri Denizcilik
EKONOMİ GÖSTERGELERİ KIRŞEHİR 2017
10-11
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Kırşehir’in 2015 yılında 169,91 milyon $ olarak gerçekleşen ihracatı yaklaşık %1,7’lik düşüş ile 2016 yılında 167,06 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Kırşehir’in ihracat tutarları 2014 yılına kadar sürekli artış göstermekte iken 2015 ve 2016 yıllarında düşüş göstermiştir, bu düşüşün global piyasalardaki durgunluklar ve Ortadoğu ve Körfez ülkelerindeki iç karışıklıklardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Şekil 5: Yıllara Göre İhracat Miktarı (TİM, 2017)
İhracat Tutarı (1.000 USD)
3
İHRACAT VERİLERİ
300.000
200.000
100.000
0
2012 199.812
2013 207.678
2014 211.927
2015 169.913
2016 167.060
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
2012, 2013 ve 2014 yıllarındaki, Hububat, Bakliyat,
Gerçekleşen
Yağlı Tohumlar ve Mamulleri ile Demir ve Demir
incelendiğinde 2016 yılında en fazla ihracatın
Dışı Metaller sektörlerinin ihracat tutarlarındaki
Mart, Ağustos ve Ekim aylarında gerçekleştiği,
artışların yanında Kırşehir’in ihracat rakamlarının
Aralık ve Ocak aylarında ise nispeten daha
hızlı ve düzenli artış trendinin ana sebebi Petlas
düşük miktarlarda ihracat gerçekleştirilebildiği
Lastik Fabrikasının üretim ve ihracat tutarlarındaki
gözlemlenmektedir.
artıştır.
yaşanılan düşüşün sebebi sektörlerin çalışma
ihracat
miktarları
aylara
Sonbahar
göre
mevsiminde
takvimi ile ilgili olduğu düşünülebilir.
Şekil 6: Aylara Göre İhracat Miktarı (TİM, 2017)
İhracat Tutarı (1.000 USD)
20.000 16.000 12.000 8.000 4.000 0 AY
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
2016 12.925,32 15.266
15.252
15.658
16.212
14.002
13.379
14.636
14.498
2015 11.813,66
16.458
15.652
14.751
12.734
12.224
16.069
11.754
15.056
EKİM
KASIM
ARALIK
13.168
14.178
10.739
15.475
13.276
11.797
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 12-13 KIRŞEHİR 2017
Bölgelere göre gerçekleştirilen ihracat miktarı
2015 yılına kıyasla 2016 yılında Orta Doğu ve
incelendiğinde 2016 yıl sonu itibariyle en fazla
Körfez Bölgesi hariç diğer tüm bölgelere yapılan
ihracatın 79,8 milyon $ ile Avrupa ülkelerine
ihracat miktarlarının stabil olduğu görülmektedir.
gerçekleştirildiği, Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine
Orta Doğu ve Körfez ülkelerinde yaşanan iç
ise yaklaşık 40 milyon $ ihracat gerçekleştirildiği
karışıklıklar ve ekonomik olarak düzensizlikleri bu
gözlemlenmektedir.
ülkelere yapılan ihracattaki düşüşün ana sebebi olarak düşünülebilir.
Şekil 7: Bölgelere Göre İhracat Miktarları (TİM, 2017) 90.000
İhracat Tutarı (1.000 USD)
80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0
Güney Amerika
Avustralya
Asya
Kuzey Amerika
Afrika
Orta Doğu ve Körfez
Avrupa
2015
2.510
6.850
11.554
8.616
15.921
45.813
78.649
2016
2.357
6.161
10.663
12.748
15.441
39.934
78.756
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
2015 yılına kıyasla 2016 yılında en çok ihracat
toplam ihracattan aldığı pay %46’dan %48’e,
gerçekleştirilen Avrupa Ülkelerine yapılan ihracat
Kuzey Amerika Bölgesinin aldığı pay %5’den
miktarı yaklaşık 1 milyon $’lık bir artış göstermişken
%8’e yükseliş göstermiştir bununla beraber
ikinci en büyük pazar konumundaki Orta Doğu ve
Güney Amerika, Avustralya ve Afrika Bölgelerinin
Körfez Ülkelerine yapılan ihracat, bu ülkelerdeki iç
toplam ihracattan aldıkları paylarda değişim
karışıklıklar ve belirsizlikler nedeniyle 6 milyon $’lık
görülmemiştir, Asya Bölgesi ülkelerine yapılan
düşüş sergilemiştir.
ihracatın toplam ihracattan aldığı pay %7’den %6’ya, Ortadoğu ve Körfez Bölgesinin aldığı pay
2015 yılına kıyasla 2016 yılında, Avrupa Bölgesinin
ise %27’den %24’e düşmüştür.
Şekil 8: Bölgelere Göre 2016 Yılı İhracat Oranları (TİM, 2017) %1
%4
%6 %8 Güney Amerika Avustralya
%9
%48
Asya Kuzey Amerika Afrika Orta Doğu ve Körfez Avrupa
%24
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 14-15 KIRŞEHİR 2017
2016 yıl sonu verilerine göre en fazla ihracat
İran’a yapılan ihracat %73 (2,5 milyon $) artışla 6
gerçekleştirilen ülkeler sırasıyla Mısır, Almanya,
milyon $’a ulaşmış iken, ihracatın en fazla düşüş
İtalya, Irak, Romanya, ABD, Hollanda, Fas,
gösterdiği ülkelerden Cezayir’e yapılan ihracat
İran, Yunanistan, Avustralya, Cezayir ve Suudi
%31 (2,2 milyon $) azalış ile 5 milyon $ olarak,
Arabistan olmuştur. 2015 yılına kıyasla ihracatın
Irak’a yapılan ihracat da %15 (1,6 milyon $) azalış
en fazla artış gösterdiği ülkelerden ABD’ye yapılan
ile 9,1 milyon $ olarak gerçekleşmiştir.
ihracat %88 (3,3 milyon $) artışla 7,2 milyon $’a, Şekil 9: En Fazla İhracat Gerçekleştirilen Ülkeler Listesi (TİM, 2017)
İhracat Tutarı (1.000 USD)
70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0
Yunanistan Avustralya Cezayir
Suudi Arabistan
Diğer
Mısır
Almanya
İtalya
Irak
Romanya
ABD
Hollanda
Fas
İran
2015
65.962
15.461
11.975
11.644
10.751
7.976
3.813
7.037
5.084
3.487
5.898
5.906
7.203
7.714
2016
66.127
13.224
12.829
11.751
9.108
8.722
7.154
6.378
6.126
6.030
5.512
5.158
4.967
3.973
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
2016 yılında Kırşehir’in ihracat şampiyonu 146
düşüş yaşanılan sektörler ise sırasıyla %57 ile
milyon $ ile Otomotiv Endüstrisi olmuştur. Bu
İklimlendirme Sanayi, %42 ile Hububat, Bakliyat,
sektörü 6,8 milyon $ ile Meyve, Sebze Mamulleri,
Yağlı Tohumlar ve Mamulleri, %27 ile Su Ürünleri ve
6,2 milyon $ ile Demir ve Demir Dışı Metaller
Hayvansal Mamuller, %24 ile Makine ve Aksamları
sektörleri takip etmektedir.
sektörleridir. Otomotiv Endüstrisi ile Demir ve Demir Dışı Metaller sektörlerindeki düşüşler ise
2016 yılında en fazla ihracat artışı %56 ile Meyve,
yüzdesel olarak önemsenmeyecek düzeydedir.
Sebze Mamulleri sektöründe görülürken, En fazla Şekil 10: Sektörlere Göre İhracat Miktarları (TİM, 2017) 160.000
İhracat Tutarı (1.000 USD)
140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
Hububat, Demir ve Su Ürünleri Bakliyat, Yağlı ve Hayvansal Demir Dışı Tohumlar ve Metaller Mamuller Mamulleri
Otomotiv Endüstrisi
Meyve Sebze Mamulleri
2015
147.388
4.360
6.270
5.962
2016
146.293
6.803
6.202
3.465
Makine ve Aksamları
İklimlendirme Sanayii
Diğer
2.711
1.072
1.065
1.083
1.977
814
457
1.051
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 16-17 KIRŞEHİR 2017
Otomotiv Endüstrisi sektöründen yapılan ihracat
pazarlama faaliyetleri ile Türk Lirası bazında
miktarının tamamına yakınının Petlas Lastik
hem iç hem de dış satışlarını önemli oranda
Fabrikası tarafından yapıldığı öngörülmektedir.
artırdığı yıllar itibarıyla Kırşehir’in bu sektörden
İstanbul Sanayi Odası (İSO)’nın Türkiye’nin ilk 500
yapmış olduğu ihracatının artış trendinde olduğu
Büyük Sanayi Kuruluşu listesine 2012 yılında 113.
görülmektedir. 2015 yılına kıyasla %0,74 oranında
ve 2013 yılında da 109. 2014 ve 2015 yılında 107.
ihracat miktarı düşen sektörün, 2010 yılında 118
sıradan girmeyi başaran Petlas Lastik fabrikasının
milyon $ olan ihracat toplamı %24 oranında artışla
son yıllarda yapmış olduğu ilave yatırımlar ve
2016 yıl sonunda 146 milyon $’a ulaşmıştır.
Şekil 11: Otomotiv Endüstrisi Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)
16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
2015
11.105
13.851
13.457
12.661
13.755
12.760
11.574
13.001
13.581
11.263
9.008
11.340
2016
9.901
13.581
14.119
13.300
12.918
11.209
11.435
14.262
10.393
13.493
10.200
11.495
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
2016
yılı
içerisinde
Otomotiv
Endüstrisi
kıyasla %56 oranında artışla 2016 yılında 6,8 milyon
sektöründen sonra en fazla ihracat Meyve, Sebze
$’lık ihracat yapılmıştır. Meyve Sebze Mamulleri
Mamulleri sektöründe gerçekleşmiştir. Sektörün
sektörü Kırşehir’in önemli sektörlerinden biri olup
ihracat miktarlarına bakıldığında, 2012 yılında 9,4
son yıllarda yapılan ilave yatırımların etkisiyle
milyon $, 2013 yılında 9,9 milyon $, 2014 yılında
bu sektörün önümüzdeki yıllarda da büyümeye
5,6 milyon $, 2015 yılında 4,4 milyon $ 2015 yılına
devam edeceği düşünülmektedir.
Şekil 12: Meyve Sebze Mamulleri Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)
900
İhracat Tutarı (1.000 USD)
800 700 600 500 400 300 200 100 0
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
2015
404
346
504
618
403
151
66
257
2016
385
365
761
623
742
597
315
814
EKİM
KASIM
ARALIK
269
494
338
509
602
560
418
620
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 18-19 KIRŞEHİR 2017
Demir ve Demir Dışı Metaller Sektörünün yıllar
ile
içerisindeki
incelendiğinde
sonra en fazla ihracat gerçekleştirilen sektör
sektörün ihracatı 2012 yılında 6,5 milyon $, 2013
olduğu görülmektedir. Sektörün 2016 yılı toplam
yılında 10 milyon $, 2014 yılında 12 milyon $ ve 2015
ihracatı aylık bazda incelendiğinde stabil olduğu
yılında 6,3 milyon $ ve 2016 yılında ise 6,2 milyon
söylenebilir bununla beraber yıllar içerisinde dolar
$ olarak gerçeklemiştir. Sektörün toplam ihracat
bazında ihracatta düşüş eğilimi görülmektedir.
ihracat
tutarları
Meyve,
Sebze
Mamulleri
sektörlerinden
rakamlarına bakıldığında ise Otomotiv Endüstrisi
Şekil 13: Demir ve Demir Dışı Metaller Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)
1.000
İhracat Tutarı (1.000 USD)
900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
2015
MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
589
467
520
708
858
659
531
361
2016
447
411
516
767
338
502
354
728
EKİM
KASIM
ARALIK
201
396
409
572
518
668
340
613
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
2012 yılında 2,1 milyon $, 2013 yılında 4,2 milyon $,
girmiştir. 2016 yılında ihracatta 2015 yılına kıyasla
2014 yılında 7,4 milyon $, 2015 yılında 6 milyon $
%42 oranında bir düşüş görülmüştür. Aylar
ve 2016 yılında 3,5 milyon $ ihracat gerçekleşen
itibarıyla incelendiğinde, hububat ve tarım ürünleri
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri
hasat zamanı ihracat düşmekle beraber devam
Sektörü, 2015 yılına kadar sürekli bir artış trendin
eden aylarda artışlar görülmektedir.
de iken 2015 yılından sonra düşüş eğilimine
Şekil 14: Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)
1.000 900 İhracat Tutarı (1.000 USD)
800 700 600 500 400 300 200 100 0 EKİM
KASIM
ARALIK
172
206
346
824
70
361
525
417
MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
2015
477
575
549
875
768
222
427
520
2016
500
434
500
181
143
197
70
88
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 20-21 KIRŞEHİR 2017
2012 yılında 0,5 milyon $, 2013 yılında 0,4 milyon $,
göstererek 2016 yıl sonu itibarıyla 1,9 milyon $
2014 yılında 0,8 milyon $, 2015 yılında ise 2,7 milyon
seviyesinde gerçekleşmiştir. 2012 yılından itibaren
$ olan Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Sektörü
artış eğiliminde olan Su Ürünleri ve Hayvansal
ihracatı 2015 yılına kıyasla yaklaşık %27 düşüş
Mamuller Sektörü 2016 yılında düşüş göstermiştir.
Şekil 15: Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller (TİM, 2017) 800 700
İhracat Tutarı (1.000 USD)
600 500 400 300 200 100 0
EKİM
KASIM
ARALIK
159
479
366
456
22
0
0
1
HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
2015
0
0
0
165
224
35
521
309
2016
420
146
418
698
291
0
0
0
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
Sonuç olarak Kırşehir’in toplam ihracat miktarında
Sebze Mamulleri sektörleri Kırşehir’in ihracatında
2015 yılına kadar düzenli olarak artış görülmekte
etkili ve önemli sektörlerdir.
iken son yıllarda tüm dünyada görülen ekonomik sorunlar ve özellikle ihracatımız da önemli yere sahip komşu ülkelerdeki iç karışıklıklar neticesinde ihracat miktarında bir düşüş söz konusudur. Kırşehir’in ihracat tutarlarını doğrudan etkileyen Otomotiv Endüstrisi Sektöründe faaliyet gösteren Petlas Lastik Fabrikası, hem istihdam anlamında hem de ülkeye döviz kazandırma anlamında Kırşehir’in en büyük sanayi kuruluşudur. Bunun dışında Demir ve Demir Dışı Metaller, Hububat, Bakliyat, Yağlı tohumlar ve Mamulleri ile Meyve,
İhracatın
artırılabilmesi
ve
sürdürülebilir
olabilmesi için yeni hedef pazarlara yönelik çalışmalar
gerçekleştirilmesi,
rekabet
ve
yenilik anlamında ürünlerin üretilmesi, var olan pazarların
iyileştirilmesi,
uluslararası
fuarlara
katılımın sağlanması, üretici firmalar arasındaki işbirliğinin
arttırılması,
işletmelerde
marka
bilincinin yerleştirilmesi ve dış ticaret konusunda uzmanlaşmış kalifiye personelin çalıştırılmasının teşvik edilmesi gerekmektedir.
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 22-23 KIRŞEHİR 2017
4
KURULAN – KAPANAN İŞLETME VERİLERİ Kırşehir’de 2016 yılında 68 adet şirket, 5 adet kooperatif ve 94 adet gerçek kişi ticaret işletmesi olmak üzere toplam 167 adet işletme kurulmuştur. Ancak aynı yıl içerisinde 9 adet şirket, 4 adet kooperatif tasfiye olurken 15 adet şirket, 3 adet kooperatif ve 52 adet gerçek kişi ticaret işletmesi kapanmıştır. Son altı yıldaki veriler incelendiğinde bugüne kadar 886 adet işletme ve kooperatif kurulduğu, 205 adet işletme ve kooperatifin tasfiye olduğu ve 520 adet işletme ve kooperatifin kapandığı görülmektedir.
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
Tablo 1: Kurulan – Kapanan İşletme Verileri (TOBB, 2017) Kurulan Yıl
Tasfiye
Kapanan
Şirket
Koop.
Ger. Kişi Tic. İşl.
Şirket
Koop.
Şirket
Koop.
Ger. Kişi Tic. İşl.
2016
68
5
94
9
4
15
3
52
2015
74
2
96
10
3
13
6
53
2014
47
0
125
19
7
30
7
58
2013
42
0
75
28
12
41
14
36
2012
32
4
80
49
14
26
9
43
2011
53
3
86
35
15
22
9
83
Toplam
316
14
556
150
55
147
48
325
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 24-25 KIRŞEHİR 2017
5
SANAYİ KAPASİTE RAPORU VERİLERİ Kırşehir’de 2015 yılında Kapasite Raporu sahibi işletme sayısı 116 iken bu sayı 2016 yılında %6,9’luk azalış ile 108’e düşmüştür. 2012 yılından bu yana ise Kapasite Raporu sahibi işletme sayısı %2,9’luk bir artış göstermiştir.
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
Şekil 16: Yıllara Göre Kapasite Raporu Sahibi İşletme ve Personel Sayısı Değişimi (TOBB, 2017)
6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
2012
2013
2014
2015
2016
Kapasie Raporu
105
117
124
116
108
Mühendis
121
145
158
158
151
Teknisyen
432
385
422
585
578
Usta
274
217
221
247
200
İdari
370
435
455
517
491
İşçi
2.964
3.321
3.534
3.647
3.415
Toplam Çalışan
4.163
4.505
4.792
5.156
4.835
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 26-27 KIRŞEHİR 2017
2015 yılına kıyasla, 2016 yıl sonu itibariyle Kapasite Raporu sahibi işletme sayısında ve çalışan mühendis, teknisyen gibi teknik personelin ve diğer personel sayılarında da azalışlar yaşanmıştır. 2012 yılında 121 adet olan mühendis sayısı 151’e, 432 adet olan teknisyen sayısı 578’e yükselmişken ve 274 adet olan usta sayısı 200’ye düşmüştür. Sanayi kapasite raporuna sahip işletmelerin toplam çalışan sayılarına bakıldığında 2012 yılında 4.163 olan çalışan sayısı %16 oranında artış ile 4.835’e ulaşmıştır. 2016 yıl sonu itibarıyla Kırşehir’de Sanayi Kapa-
site Raporuna sahip işletmelerin sektörlere göre dağılımı incelendiğinde en fazla kapasite raporu sahibi işletmelerin sırasıyla 12 adet ile “öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı”, 9 adet ile “ekmek, taze pastane ürünleri ve taze kek imalatı”, 8 adet ile “çiftlik hayvanları için hazır yem imalatı”, 6 adet ile “inşaat amaçlı beton ürünlerin imalatı” ve 5 adet ile “diğer mobilyaların imalatı” sektörleridir. Kırşehir’de Sanayi kapasite raporu sayılarından da görüleceği üzere sanayi kapasite raporuna sahip firmalar ağırlıkla tarım ve gıda üzerine faaliyet gösteren firmalardır.
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
YATIRIM TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLAR
6
Kırşehir’de gerçekleştirilen ya da gerçekleştirilmekte olan yatırım teşvik belgeli yatırımların son 5 yılda
toplam sabit yatırım tutarı 2.494 milyon TL’ye ulaşmıştır. 2012 yılında alınan en yüksek tutarlı yatırım teşvik belgesi 473 milyon TL’lik rüzgar enerjisinden elektrik üretimi yatırımı projesi olup, 2012 yılında alınan teşvik belgelerinin toplam sabit yatırım tutarı 496 milyon TL’dir. 2013 yılında alınan yatırım teş-
vik belgelerinin sabit yatırım toplamı 1.232 milyon TL olup 2013 yılı içerisinde yapılan en büyük yatırım 1.200 milyon TL sabit yatırım tutarı ile doğalgazdan elektrik üretimi yatırımı projesidir.
2014 yılında alınan teşvik belgelerinin toplam sabit
nan yatırım teşvik belgeleri incelendiğinde 30 adet
yatırım tutarı 60 milyon TL olup en büyük yatırım
yarım teşvik belgesi düzenlendiği görülmekte olup
yaklaşık 40 milyon TL ile özel bir firmaya aittir.
bu teşvik belgelerinin 22 tanesi güneş enerjisinden
2015 yılında alınan en büyük yatırım teşvik belgesi
elektrik üretimi amacıyla alınmıştır. 2016 yılında alı-
525 milyon TL ile özel bir firmaya ait olup bu yıl
nan yatırım teşvik belgeleri toplam sabit yatırım
içerisinde düzenlenen teşvik belgesi toplam sabit
tutarı 125 milyon TL civarındadır.
yatırım tutarı 580 milyon TL’dir. 2016 yılında alı-
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 28-29 KIRŞEHİR 2017
Tablo 2: Yıllara Göre Yatırım Tutarları (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) Yıl
Yatırım Teşvik Belgesi Sayısı
Sabit Yatırım Tutarı (TL)
2012
9
496.336.820
2013
11
1.232.105.248
2014
7
60.219.871
2015
15
580.807.631
2016
30
124.939.776
Toplam
72
2.494.409.346
2016 yılında düzenlenen yatırım teşvik belgeli yatırım sayısı 30 adet olup bu yatırımların destek unsurlarına göre dağılımı Tablo 3’te verilmektedir. Tablo 3: Destek Unsurlarına Göre 2016 Yılında Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) Destek Sınıfı
Belge Adedi
Yatırım Tutarı (TL)
Genel Destek Unsurları
26
100.396.776
Bölgesel Destek Unsurları
4
24.543.000
Toplam
30
124.939.776
Tablo 4’te görüldüğü üzere son 5 yılda düzenlenen teşvik belgelerinin sabit yatırım tutarı en fazla olduğu sektör enerji olup toplam sabit yatırım tutarı yaklaşık olarak 1.770 milyon TL’dir, bu sektörü sırasıyla 526 milyon TL ile Lastik, 45 milyon TL ile Demir-Çelik, 39 milyon TL ile Pişmiş Kil ve Çimento ile 29 milyon TL ile Eğitim sektörleri takip etmiştir.
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
Tablo 4: Son Beş Yılda Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) Yatırım Sektörü
Sabit Yatırım Tutarı
Yatırım Sayısı
ENERJİ - Enerji
1.769.645.907
31
İMALAT - Lastik-Plastik
526.290.000
2
İMALAT - Demir Çelik
45.168.801
2
İMALAT - Pişmiş Kil ve Çim.Ger.
38.515.000
6
HİZMETLER - Eğitim
29.223.000
6
MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme
21.120.000
5
HİZMETLER - Altyapı - Belediye Hizmetleri
15.560.000
4
TARIM - Hayvancılık
14.507.070
3
İMALAT - Makina İmalat
7.100.000
1
İMALAT - Madeni Eşya
5.552.187
1
İMALAT - Gıda ve İçki
5.414.000
2
HİZMETLER - Diğerleri
4.812.950
2
İMALAT - Cam
3.850.000
2
İMALAT - Orman Ürünleri
3.500.000
2
HİZMETLER - Turizm
1.763.870
1
HİZMETLER - Sağlık
1.238.500
1
İMALAT - Dokuma ve Giyim
1.148.061
1
Toplam
2.494.409.346
72
Son beş yılda düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin sektörlere göre sabit yatırım tutarlarının yüzdesel dağılımı ise Şekil 17’de verilmekte olup yatırım tutarları bazında en fazla yatırımın sırasıyla %71 ile enerji, %21 ile lastik, %2 ile demir-çelik, %2 ile pişmiş kil ve çimento ve %1 ile eğitim sektörlerinde gerçekleştiği görülmektedir.
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 30-31 KIRŞEHİR 2017
Şekil 17: Son Beş Yılda Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Yüzdesel Dağılımı
%71
Enerji Lastik-Plastik Demir Çelik Pişmiş Kil ve Çim. Ger. Eğitim Diğer %21
%3
%1 %2 %2
2016 yılında düzenlenen 30 adet yatırım teşvik belgesinin sabit yatırım tutarı toplamı 125 milyon TL olup tamamının uygulama yeri Merkez ilçedir. 2016 yılında düzenlenen teşvik belgelerinin 22 tanesi güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretimi konusundadır.
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
Son 5 yılda düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin
tutarında birer adet hazır beton, belediye hizmet-
ilçelere göre dağılımı incelendiğinde en fazla yatı-
leri ve madencilik alanlarında olmak üzere toplam
rımın 63 adet yatırım ile Merkez ilçeye gerçekleş-
3 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Son
tirildiği veya planlandığı görülmektedir. Akçakent,
5 yılda Mucur ilçesinde yapılacak yatırımlar için
Akpınar ve Boztepe ilçelerine son 5 yıl içerinde
düzenlenen teşvik belgeleri incelendiğinde 1 ta-
yatırım amaçlı teşvik belgesi düzenlenmemiş iken
nesi 473 milyon TL’lik rüzgar enerjisinden elektrik
Çiçekdağı ilçesine yapılacak yatırımlar için toplam
üretimi yatırımı, 1 tanesinin de kaynak suyu tesisi
tutarı 16 milyon tutarında 3’ü madencilik, 1’i hay-
yatırımı olduğu görülmektedir.
vancılık yatırımları olmak üzere 4 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Kaman ilçesine ise toplam sabit yatırım tutarı toplamı yaklaşık 11 milyon
Son beş yılda Kırşehir’de yapılacak yatırımlar için düzenlenen 72 adet yatırım teşvik belgelerinin ilçelere göre dağılımı Tablo 5’te verilmektedir.
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 32-33 KIRŞEHİR 2017
Tablo 5: Son Beş (2012-2016) Yıldaki Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların İlçelere Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) İlçeler
Toplam Sabit Yatırım (TL)
İthal Makine Teçhizat Tutarı ($)
Öngörülen İlave İstihdam
Yatırım Sayısı
Akçakent
-
-
-
-
Akpınar
-
-
-
-
Boztepe
-
-
-
-
Çiçekdağı
16.280.000
1.274.938
62
4
Kaman
10.875.000
586.401
18
3
Mucur
477.100.000
109.574.404
45
2
Merkez
1.990.154.346
544.802.024
1.861
63
Toplam
2.494.409.346
656.237.767
1.986
72
Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların türlerine göre dağılımı ise Tablo 6’da verilmektedir. Hem son beş yılda hem de 2016 yılı içerisinde düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin tamamına yakını komple yeni yatırımdır. Komple Yeni Yatırım olarak 2016 yılı içerisinde 29 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenirken son beş yılda ise 59 adet düzenlenmiştir.
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
Tablo 6: Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların Türlerine Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) Yatırım Türü
2016
Son Beş Yıl
Entegrasyon
-
1
Komple Yeni Yatırım
29
59
Modernizasyon
1
4
Ürün Çeşitlendirme
-
1
Tevsi
-
5
Tevsi, Modernizasyon
-
2
Toplam
30
72
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 34-35 KIRŞEHİR 2017
TURİZM VERİLERİ
7
Kırşehir’de 2016 yıl sonu itibarıyla 5 adet turizm işletme belgeli, 7 adet ise belediye belgeli olmak üzere toplam 12 işletme hizmet vermektedir. Bu işletmelerin toplam oda ve yatak kapasitesi sırasıyla 704 ve 1.415’tir (Kırşehir Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017).
Kırşehir’de 2016 yılı sonu itibariyle 8 adet A Sını-
sayılarında artış gözlenmemiştir. Son yıllarda Kır-
fı Seyahat Acentesi hizmet vermektedir. (Kırşehir
şehir’e yapılan jeotermal otel yatırımı ve bu otelin
Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017).
pazarlama faaliyetleri ile ilerleyen yıllarda sağlık
Şekil 18’de görüldüğü üzere 2016 yılı içerisinde Kırşehir’i ziyaret eden turist sayısı bir önceki yıla kıyasla %7,4 artış göstermiş ve 87.472 kişi olarak gerçekleşmiştir. Son 5 yıl incelendiğinde turist
turizmi alanında daha çok turistin Kırşehir’i ziyaret etmesi beklenmektedir. Kırşehir’i ziyaret eden yabancı turistlerin ise çoğunluğunun yabancı ülke vatandaşı olan gurbetçi vatandaşlarımız olduğu düşünülmektedir.
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
Şekil 18: Kırşehir’i Ziyaret Eden Turistlerin Dağılımı (Kırşehir Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017)
120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
2012
2013
2014
2015
2016
Yabancı
3.542
1.806
1.295
1.504
4.857
Türkiye Vatandaşı
84.922
101.600
87.530
75.958
82.615
EKONOMİ GÖSTERGELERİ 36-37 KIRŞEHİR 2017
Kaynakça Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 2017. http://www.bddk.org.tr Kırşehir Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017. T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2017. http://www.tim.org.tr/tr/ihracat.html Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), 2017. http://www.tobb.org.tr
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ
www.ahika.gov.tr
KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ Medrese Mahallesi 57. Sokak Eroğlu-Berk İş Merkezi No:3/6 Merkez/KIRŞEHİR Tel: +90 386 212 70 90
www.investinkirsehir.com EKONOMİ GÖSTERGELERİ 38-39 KIRŞEHİR 2017
arti5medya.com
MERKEZ Cevher Dudayev Mahallesi, Vatan Cad. No: 42/1 NEVŞEHİR Tel: +90 384 214 36 66 Faks: +90 384 214 00 46