ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM REHBERİ

TÜRKİYE CUMHURİYETİ BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Hazırlayanlar: Yasemin DEMİRCİOĞLU (Şube Müdürü) Ahmet Eren TOPCU (Sanayi ve Teknoloji Uzmanı) Murat ÖZGÜL (Mühendis)

www.sanayi.gov.tr www.sug.sanayi.gov.tr “Bu kitapta yer alan rehberler, ürünlere ilişkin standartlardan önemli görülenler göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. İşbu Rehber Bakanlığımız PGD faaliyetlerine esas olmak üzere hazırlanmış olup, üreticinin Rehberde yer almamakla birlikte teknik düzenlemede bulunan diğer yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.”

Muhsin DERE Genel Müdür

ÖNSÖZ Ülkemiz büyüyen ekonomisinin bir sonucu olarak her yıl daha da artan bir oranda enerji ihtiyacı duymaktadır. Enerji ihtiyacımız bu denli artarken ülkemizin enerji ihtiyacının çok büyük bir kısmının ithal kaynaklardan karşılandığı gerçeği de karşımızda durmaktadır. Bu nedenle ülke olarak bir yandan alternatif enerji kaynaklarına yönelmek, yenilenebilir enerji kaynaklarımızdan daha fazla yararlanmak durumunda olmamız ile birlikte mevcut enerji kaynaklarımızı da verimli ve etkin bir şekilde kullanmakla yükümlüyüz.

Bu noktada yapılması gereken makro ölçekli uygulamalar bulunmakla birlikte, tüketicilerin enerji harcamalarında dikkatli ve tasarruflu olmaları da enerji kullanımı açısından yadsınamayacak ölçüde öneme sahiptir.

Bu çerçevede, Bakanlığımız özellikle tüketiciler tarafından yoğun bir şekilde kullanılan elektrikli ekipmanların enerji verimliliği kriterlerine uygun olarak üretilip piyasaya arz edilmesi için çeşitli kriterler belirlemekte ve düzenlemeler yapmaktadır. Bu düzenlemeler ile belirli bir enerji verimliliği sınıfının altında bulunan ürünlerin kullanımının önüne geçilmek istenmektedir.

Vatandaşlarımız da hem enerji sarfiyatını düşürmek hem de enerji harcamalarını azaltmak için enerji verimliliği yüksek ürünlere yönelmekte ve bu ürünleri tercih etmeye çalışmaktadırlar. Bu noktada tüketici bilinci oluşturup vatandaşlarımızı enerji verimli ürünlere yöneltmek kadar, bu ürünlerin gerçekten beyan edilen enerji sınıfında yer aldığından da emin olunması gerekmektedir.

www.sanayi.gov.tr www.sug.sanayi.gov.tr

Bu çerçevede, Bakanlığımız 2016 yılı denetim programına alınan ve denetim rehberleri hazırlanan ürünlerin enerji verimliliği denetimler ile piyasaya arz edilen ürünlerin beyan edilen enerji sınıflarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığının tespit edilmesi hedeflenmektedir.

2016 yılı denetim programı için hazırlanan 9 rehberden biri olan bu rehber ile risk analizi yöntemi ile seçilen 10 faklı ürünü tanıtıcı genel bilgilerin yanı sıra ürünün dâhil olduğu teknik mevzuata, ürünün enerji verimliliği teknik düzenlemesine uygunluğunu tespit edebilmek için gerekli kriterleri içeren kontrol listelerine, güvensizlik şüphesi duyulması halinde alınması gereken numune miktarı ve ürüne ilişkin test/muayene/laboratuvar bilgilerine detaylı olarak yer verilmiştir.

Bu rehberler doğrultusunda yapılacak piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri ile piyasada yer alan satıcıların mevzuat kapsamında sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin tespiti yapılarak piyasada farkındalığın ve enerji verimliliği bilincinin artırılması hedeflenmektedir.

Bu çerçevede, rehberlerin denetim personelimiz ile birlikte üreticilerimize de fayda sağlaması ve yol gösterici olması temennisiyle, ülkemizin her köşesinde PGD faaliyetlerinin en etkili şekilde yürütülmesi ve vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğinin korunması amacıyla görev yapmakta olan çalışma arkadaşlarıma görevlerinde başarılar diliyor, rehberlerin hazırlanmasında emeği geçen tüm mesai arkadaşlarıma çalışmaları için teşekkür ediyorum.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

4-5

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

İÇİNDEKİLER ELEKTRİKLİ SÜPÜRGE..............................................................................................................10 1. GİRİŞ:..................................................................................................................................10 2. AMAÇ:.................................................................................................................................10 3. KAPSAM:.............................................................................................................................10 4. DAYANAK:............................................................................................................................11 5. TEKNİK BİLGİLER:.................................................................................................................11 6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE:.....................................................................................16 7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ:.............................................................................................16 EV TİPİ KLİMA..........................................................................................................................24 1. GİRİŞ:..................................................................................................................................24 2. AMAÇ:.................................................................................................................................24 3. KAPSAM:.............................................................................................................................24 4. DAYANAK :...........................................................................................................................24 5. TEKNİK BİLGİLER:.................................................................................................................25 6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE:.....................................................................................32 7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ:.............................................................................................32 EV TİPİ FIRINLAR, OCAKLAR VE ASPİRATÖRLER.........................................................................40 1. GİRİŞ...................................................................................................................................40 2. AMAÇ:.................................................................................................................................40 3. KAPSAM:.............................................................................................................................40 4. DAYANAK:............................................................................................................................41 5. TEKNİK BİLGİLER:.................................................................................................................41 6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE:.....................................................................................45 7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ:.............................................................................................45 TELEVİZYON............................................................................................................................56 1. GİRİŞ:..................................................................................................................................56 2. AMAÇ:.................................................................................................................................56 3. KAPSAM:.............................................................................................................................56 4. DAYANAK :...........................................................................................................................57 5. TEKNİK BİLGİLER:.................................................................................................................57 6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE:.....................................................................................59 7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ:.............................................................................................59

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

EV TİPİ BULAŞIK MAKİNESİ.......................................................................................................68 1. GİRİŞ:..................................................................................................................................68 2. AMAÇ:.................................................................................................................................68 3. KAPSAM:.............................................................................................................................68 4. DAYANAK:............................................................................................................................69 5. TEKNİK BİLGİLER:.................................................................................................................69 6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE:.....................................................................................72 7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ:.............................................................................................72 EV TİPİ SOĞUTMA CİHAZLARI...................................................................................................80 1. GİRİŞ:..................................................................................................................................80 2. AMAÇ:.................................................................................................................................80 3. KAPSAM:.............................................................................................................................80 4. DAYANAK:............................................................................................................................81 5. TEKNİK BİLGİLER:.................................................................................................................81 6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE:.....................................................................................84 7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ:.............................................................................................84 LAMBALAR..............................................................................................................................92 1. GİRİŞ:..................................................................................................................................92 2. AMAÇ:.................................................................................................................................92 3. DAYANAK: ...........................................................................................................................93 4. TEKNİK BİLGİLER:.................................................................................................................93 5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER:..................................................................................................95 6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE:.....................................................................................95 7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: ............................................................................................95 EV TİPİ ÇAMAŞIR MAKİNESİ....................................................................................................100 1. GİRİŞ:................................................................................................................................100 2. AMAÇ:...............................................................................................................................100 3. KAPSAM:...........................................................................................................................100 4. DAYANAK :.........................................................................................................................101 5. TEKNİK BİLGİLER:...............................................................................................................101 6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE:...................................................................................103 7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ:...........................................................................................103

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

6-7

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

DEVİRDAİM POMPASI.............................................................................................................112 1. GİRİŞ:................................................................................................................................112 2. AMAÇ:...............................................................................................................................112 3. DAYANAK: .........................................................................................................................112 4. TEKNİK BİLGİLER:...............................................................................................................113 5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER:................................................................................................114 6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE:...................................................................................114 7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: ..........................................................................................114 ELEKTRİK MOTORLARI...........................................................................................................120 1. GİRİŞ:................................................................................................................................120 2. AMAÇ/KAPSAM:.................................................................................................................120 3. DAYANAK: .........................................................................................................................120 4. TEKNİK BİLGİLER:...............................................................................................................121 5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER :...............................................................................................123 6. SGM 2012/2 TEBLİĞİNİN UYGULAMASINA DAİR BİLGİLER:...................................................124 7. NUMUNE ALMA, TEST/MUAYENE İŞLEMLERİ VE KULLANILACAK LABORATUVARLAR:..............124 8. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: ..........................................................................................125

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

ELEKTRİKLİ SÜPÜRGELERİN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Bu rehber kapsamında denetlenecek olan elektrikli süpürgeler, ünite içinde oluşturulan bir alçak basınçla meydana gelen hava akımını kullanarak temizlenecek olan yüzeyden kir kaldırmak amacıyla tasarlanan cihazlardır.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

10-11

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

ELEKTRİKLİ SÜPÜRGELERİN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ: Bu rehber kapsamında denetlenecek olan elektrikli süpürgeler, ünite içinde oluşturulan bir alçak basınçla meydana gelen hava akımını kullanarak temizlenecek olan yüzeyden kir kaldırmak amacıyla tasarlanan cihazlardır.

Elektrikli süpürgelerin enerji etiketlemesi ile ilgili düzenlemeler, esas olarak enerji tüketiminde tasarrufun sağlanması ve tüketicilerin, bu esas doğrultusunda enerjiyi daha verimli kullanan elektrikli süpürgelerini tercih edebilmelerini sağlamayı hedeflemektedir.

Bu rehber kapsamında yapılacak denetimler; esas olarak satıcı ve bayilerin tebliğde yer alan enerji etiketi ile ilgili sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin kontrolünü amaçlamakla birlikte, üreticide veya ithalatçıda daha ileri seviyede bir denetim yapılması veya etiketteki bilgilerin doğrulanması ihtiyacı halinde ayrıca; 1.

2.

3.

4.

Üreticide/ İthalatçıda kullanılacak kontrol listeleri, Numune alımı gerektiğinde alınacak numune sayısı ve numune alma kuralı, Numunelerin iletileceği laboratuvarlara dair bilgiler, Uygulanacak standartlar,

5. Etikette yer alması gereken bilgilere bu rehberde yer verilmiştir.

2. AMAÇ: Bu rehber kapsamında gerçekleştirilecek denetimlerin öncelikli amacı; 1. Piyasada yer alan satıcılarda geniş kapsamlı bir tarama yapılarak, ülke genelinde satıcıların ilgili tebliğe uygun hareket edip etmediklerinin belirlenmesi, 2. Bu denetimler ve alınacak önlemler ile piyasada enerji verimli ürünlerin tercih edilmesi ile ilgili farkındalığın artırılması, 3. Tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili önlem alarak piyasanın düzenlemeye uygunluk seviyesini artırmaktır.

Satıcıda yapılacak denetimde esas olarak sergilenen ürünlerin enerji etiketinin bulunup bulunmadığı ve bu etiketin tebliğde yer alan örneğe uygun olup olmadığı kontrol edilecektir. Ayrıca, etikette yer alması gereken bilgilerin ne olması gerektiğine dair ayrı bir kontrol listesi de hazırlanmıştır.

3. KAPSAM: 1. Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2015/5) kapsamında yer alan ürünlere yöneliktir.

2. Bu ürünlerin satış amacıyla sergilendiği mağaza, bayilerde gerçekleştirilecektir.

3. Denetimler satış amacı ile sergilenen bu ürünlerin üzerinde esas olarak; enerji etiketlerinin yer alıp

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

almadığının, yer almışsa uygun bir şekilde iliştirilip iliştirilmediğinin kontrolünü kapsamaktadır.

4. Ancak, bu ürünlerle ilgili ileri bir denetim ihtiyacı duyulması halinde aşağıda verilen Kontrol Listesi 2 ve 3 de kullanılabilecektir.

4. DAYANAK: 1. Yatay Mevzuat a. Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik (Enerji Etiketlemesi Yönetmeliği) (2010/30/AT) b. Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (Eko-tasarım Yönetmeliği) (2009/125/AT) c. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) d. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği 2. Dikey Mevzuat a. Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2015/5) (Avrupa Birliğinin, Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlenmesine Dair EU/665/2013 sayılı Tüzüğü) b. Elektrikli Süpürgeler İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2015/6) (Avrupa Birliğinin, Elektrikli Süpürgeler ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair EU/666/2013 sayılı Tüzüğü) 3. İlgili Temel Standartlar a. TS EN 60312-1: Elektrik süpürgeleri – Ev ve benzeri yerlerde kullanılan – Bölüm1:Vakumlu temizleyiciler-Performans ölçme yöntemleri

5. TEKNİK BİLGİLER: 1. Genel:

Evimizde kullandığımız enerjinin yaklaşık %20’si elektrikli aletler tarafından tüketilmektedir.

Elektrikli ev aletleri alırken enerji tüketim değerlerini iyi değerlendirip diğer ürünlerle karşılaştırmalar yaparak tercihimizi belirlemeliyiz. Ev içi elektrik tüketim paylarına bakıldığında ise elektrikli süpürgeler %3’lük bir orana sahiptir.

Elektrikli süpürgelerin bu kadar düşük bir oranda tüketimi varmış gibi görünmesine rağmen yapılan hesaplamalara göre düşük Watt’lı süpürgelerin kullanılmasıyla her makinenin 10 yılda ortalama 250 Euro daha az yakacağı hesaplanmıştır.

2. Tanımlar: a. Elektrikli Süpürge: Ünite içinde oluşturulan bir alçak basınçla meydana gelen hava akımını kullanarak temizlenecek olan yüzeyden kir kaldıran bir aleti, b. Ev tipi elektrikli süpürge: Ev için veya evsel kullanımı amaçlanmış, uygunluk beyanı üreticisi tarafından 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Belirli Gerilim Sınırları Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (2006/95/AT)’e uygun olarak beyan edilmiş elektrikli süpürgeyi,

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

12-13

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

c. Genel amaçlı elektrikli süpürge: Hem halıları hem de sert zeminleri temizlemek için tasarlanmış bir sabit ya da en azından bir sökülebilir ağızlığa sahip ya da özel olarak halıları temizlemek için tasarlanmış en az bir sökülebilir ağızlık ve sert zeminleri temizlemek için en az bir sökülebilir ağızlık ile sunulan elektrikli süpürgeyi, d. Halı elektrikli süpürgesi: Özellikle halıları temizlemek için tasarlanmış sabit bir ağızlıkla sunulan veya özellikle halıları temizlemek için tasarlanmış bir veya daha fazla sökülebilir ağızlık ile sunulan elektrikli süpürgeyi,

ifade eder.

3. Elektrikli Süpürgelerde Enerji Verimliliği: a. A’ dan G’ ye maksimum 7 sınıf bulunmaktadır.

A kategorisi en yüksek enerji verimliliğine sahip olanları belirtecektir. Enerji verimliliği, elektrikli süpürgenin toplayabildiği tozları ve enerji tüketimi oranını yansıtacaktır.

Renklendirilmiş oklar enerji verimliğini en düşük enerji sınıflı üründen itibaren sınıflandırır: koyu yeşil en yüksek enerji sınıfını, kırmızı ise en düşük enerji sınıfını göstermektedir. b. Piktogramlar seçilmiş olan performans ve özellikleri belirtmekte olup genel amaçlı elektrikli süpürgeler, sert zemin elektrikli süpürgeler ve halı elektrikli süpürgeler için 3 farklı enerji etiketi bulunmaktadır. c. Genel amaçlı elektrikli süpürgeler için i. Ortalama yıllık enerji tüketimi (kWh) ii. Toz yayma sınıfı iii. Halı temizleme performans sınıfı iv. Sert zemin temizleme performans sınıfı v. Ses güç seviyesi d. Sert zemin elektrikli süpürgeler için i. Ortalama yıllık enerji tüketimi (kWh) ii. Toz yayma sınıfı iii. Yasak işareti iv. Sert zemin temizleme performans sınıfını v. Ses güç seviyesi e. Halı elektrikli süpürgeler için i. Ortalama yıllık enerji tüketimi (kWh) ii. Toz yayma sınıfı iii. Yasak işareti iv. Halı temizleme performans sınıfı v. Ses güç seviyesi

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

f. Sert zemin ve halıdan toz toplama (temizlik performansı) Bu, elektrikli süpürgenin topladığı tozun yüzdesini yansıtacak. A-G aralığında gösterilecek bu ölçekte, en yüksek toz toplama seviyesi sunan A en iyi temizlik performansını belirtecek. g. Gürültü seviyesi Desibel olarak ses gücü seviyesi dB(A) h. Tozun tekrar salınımı Bu, elektrikli süpürgeyle toplanan tozla ilişkili olarak temizleyicinin atık havası üzerinden yeniden salınan toz yüzdesini yansıtacak. A-G aralığında gösterilecek bu ölçekte, en düşük toz yeniden salınımıyla A en iyi temizlik performans sınıfını belirtecek.

4. Elektrikli Süpürgelerin Enerji Verimliliği Gelişim Süreci: Avrupa Birliğinin elektrikli süpürgelerde enerji sarfiyatını azaltmak için enerji etiketi ve eko tasarım gerekliliklerini belirlediği düzenleme 2014 Eylül ayında AB ülkelerinde uygulanmaya başlandı. Türkiye’de de elektrikli süpürgelerde yeni AB enerji etiketi yönetmeliği 1 Eylül 2015 itibariyle uygulamaya alınmıştır. Bu tarihten itibaren düzenleme doğrultusunda kullanılmaya başlanacak yeni enerji etiketleri, bir bakışta enerji verimliliği sınıfını (A’dan G’ye olarak sıralanmaktadır), halı ve sert zeminde temizleme performansı sınıfını, ses ve toz emisyon sınıflarını göstererek, kişisel ihtiyaçlara en iyi şekilde uyan modelin seçilmesini daha kolay hale getirir. Enerji etiketinin tanıtımından sonra, yeni elektrikli süpürgeler 1600 Watt gücün üzerine çıkamayacak ve 1 Eylül 2017’den itibaren de 900 Watt’ı geçemeyecektir. Bu tarihten itibaren de enerji verim sınıfı A+++’dan D’ye olarak sınıflanmaktadır.

5. Ürün Tip ve Modelleri:

Resim-1: Rehber kapsamında giren ürünler

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

14-15

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Bu denetim rehberi ile hibrit elektrikli süpürgeler dâhil olmak üzere elektrik şebekesinden beslenen elektrikli süpürgeler denetlenecektir.

Aşağıda belirtilen ürünler ise bu rehberin kapsamının dışındadır: a. Islak, ıslak ve kuru, batarya ile çalışan, robot, endüstriyel veya merkezi sistem elektrikli süpürgeler, b. Zemin cilalayıcıları, c. Dış mekân süpürgeleri.

6. Enerji Etiketi Örneği:

Enerji etiketi cihazın dış yüzünde veya üzerine tutturulmuş olarak ve açıkca görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Aşağıda verilen etiket mevcut tebliğde yer alan ve bu ürünler üzerinde aranması gereken etiket örneğidir.

Şekil-1: Genel Amaçlı Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketi

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Şekil-2: Sert Zemin Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketi

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

16-17

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Şekil-3: Halı elektrikli süpürgelerin etiketi

6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE: Enerji Verimliliği ile ilgili ürün etiketlerinde yer alan bilgilerin doğrulanması ihtiyacı olduğunda, ürün etiketinde beyan edilen değerlerin doğruluğunun teyidi amacı ile 1+3 modeli geçerli olup, öncelikle bir numunenin test edilmesi uygunsuzluk halinde ancak geri kalan 3 numunenin test edilecektir. Bu göre, piyasadan ve/veya üretici-ithalatçıdan öncelikle tek bir numune alınacak, uygunsuzluk halinde diğer 3 numunenin alımına gidilecektir. (Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM2015/5 Ek-VII) TSE laboratuvarlarında elektrik süpürgelerinin enerji verimliliği testleri yapılamadığı için numune alımı gerektiren durumlarda Bakanlığımız ile irtibata geçilecektir.

7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: Bu rehber kapsamında 3 ayrı Kontrol Listesi hazırlanmıştır. Bunlardan Kontrol Listesi 2 ve 3 ihtiyaç halinde kullanılmak ve bilgilendirmek amacı ile rehbere eklenmiştir:

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

1- Kontrol Listesi-1, Satıcıda/Bayide yapılacak denetimlerde bu liste kullanılacaktır.

2- Kontrol Listesi-2 Satıcı/Bayi ve/veya Üretici/İthalatçı da yapılacak denetimlerde etiket veya fişin doğrulanması ihtiyacı halinde kullanılacaktır.

3- Kontrol Listesi-3 ileri seviye denetim ihtiyacı halinde üretici ve/veya ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.

Kontrol Listeleri ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Üreticinin gerçekleştirmesi gereken uygunluk değerlendirme yöntemleri ile ilgili belirtilen sistem kontrolleri (Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Ek IV İç Tasarım Kontrolü kısmı ve Ek V Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin Yönetim Sistemi Tasarım Kontrolü kısmı) daha ileri seviyede denetimler için ayrıca belirtilecektir.

Aşağıda yer alan listelerden doğrudan çıktı alınarak denetim sırasında kullanılabilecektir.

Bu kontrol listelerinin kullanımında izlenebilirliğin sağlanması açısından gerek bu belgelerin arşivlenmesi sırasında, gerekse Bakanlığa iletilirken PGD tutanak numaraları ve Veri Tabanı Kayıt Numaralarının da listelere eklenmesi önemlidir.

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ve yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde, gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyecek varsa tespit ettiği ürünle ilgili herhangi bir bilgi ve belgeyi ilave olarak kayıtlara geçirecektir.

Bunun için aşağıda örnek olarak verilen tabloya varsa tespit edilen uygunsuzluklar bu rehber kapsamında yer alan mevzuattaki dayanağı ile birlikte doldurulabilecektir.

Uyarı!

Enerji Verimliliği ile ilgili denetimler sırasında LVD-EMC Yönetmelikleri kapsamında bir uygunsuzluğa rastlanması halinde bu uygunsuzluklar için ayrı bir PGD tutanağı doldurularak işlemlerin ayrıca devam ettirilmesi karışıklıkların önlenmesi açısından daha uygun görülmektedir.

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

18-19

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

ELEKTRİKLİ SÜPÜRGELERİN SATICIDA YAPILACAK ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-1 Denetim Tarihi: Denetim Yeri: Mağaza/Bayi Mağaza/Bayi Adı : Adresi: PGD Tutanak No: 1. Etiket ve Bilgi Formu Kontrolü *

Etiketin Uygunluğu**

Etiket

Etiket Kolayca Etiket Türkçe Görünüyor mu? mi?

Bilgi Formu

Marka Model Var

Yok

Uygun

Aykırı Uygun Aykırı

Uygun Aykırı Var

Yok

Açıklama

* Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/5 Madde 6’da satıcının yükümlülükleri belirtilmiştir. ** Uygunluk: 1-Etiket ürünün üzerine görünür şekilde iliştirilmiş mi?

2-Etikette yer alan bilgiler Türkçe mi?

3-Etiket, tebliğde verilen örneğe uygun hazırlanmış mı?

4-Etiket üzerindeki marka/model bilgileri ile ürünün kendi marka/model bilgileri eşleşiyor mu?

5- Etiketin ait olduğu ürün kategorisi ile ürünün kendisi eşleşiyor mu? (yani çamaşır makinesi üzerinde buzdolabı etiketi bulunması gibi)

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

ELEKTRİKLİ SÜPÜRGELERİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-2 (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Denetim Tarihi :

Denetim Yeri (Satıcı/Üretici/İthalatçı): Marka / Model : Firma Adı : Firma Adresi : PGD Tutanak No: 2. Enerji Etiketinin Uygunluğunun Kontrolü * S.No: Etikette bulunması gereken bilgiler.

Var (X)

Yok (X)

Uygun ( )

Uygun Değil (X)

Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin isim veya ticari unvanı,

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı,

3

Enerji verimliliği sınıfı **

4

Ortalama yıllık enerji tüketimi (kWh/yıl cinsinden)

5

Toz yayma sınıfı

6

Halı temizleme performansı sınıfı

7

Sert zemin temizleme performans sınıfı

8

Ses güç seviyesi

9

Yasak İşareti

* Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/5 Ek-II ** Elektrikli süpürgelerin enerji verimliliğini gösteren ok işaretinin baş kısmı, ilgili enerji verimliliği sınıfını gösteren ok işaretinin baş kısmının hizasına yerleştirilir.

Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Enerji etiketi satış noktasındaki her bir elektrikli süpürgenin dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Not-3: Etiket en az 75 mm genişliğinde ve 150 mm yüksekliğinde olmalıdır. Etiketin daha geniş basıldığı durumlarda, içeriğinin oranları yukarıda belirtilenlere uygun olmalıdır. Arka plan beyaz olmalıdır.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

20-21

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

3. Ürün Bilgi Formunun Kontrolü * S.No:

Bilgi Formunda Bulunması Gerekenler

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi veya ticari markası,

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı

3

Enerji verimlilik sınıfı

4

Yıllık enerji tüketimi

5

Sert zemin elektrikli süpürgeleri ve halı elektrikli süpürgeleri için, halı temizleme performans sınıfı

6

Genel amaçlı elektrikli süpürgeleri ve sert zemin elektrikli süpürgeleri için, sert zemin temizleme performans sınıfı

7

Toz yayma sınıfı

8

Ses güç seviyesi

9

Anma gücü

10

(Varsa) Avrupa Birliği’nin “Eko-etiket” düzenlemesine göre “AB Eko-etiketi” aldığına dair bir bilgi,

* Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/5 Ek-III Not-1: Bir bilgi formu, aynı kişi tarafından piyasaya arz edilen birden fazla elektrikli süpürge modeline yönelik olabilir.

Not-2: Bilgi formunda yer alan bilgiler, renkli veya siyah-beyaz olarak, etiketin bir örneği mahiyetinde verilebilir. Bu durumda, etiket üzerinde bulunmayan bilgiler de verilir.

ELEKTRİKLİ SÜPÜRGELERİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-3 (Üreticide/ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.)

Denetim Tarihi :

Denetim Yeri (Üretici/İthalatçı): Marka / Model : Firma Adı : Firma Adresi : PGD Tutanak No:

4. Teknik Dosya Kontrolü * S.No:

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gereken Dokümanların Var (✔) Yok (X) Açıklamalar Kontrolü

1

Tedarikçinin ismi ve adresi,

2

Elektrikli süpürge modelinin, kolaylıkla ve net bir biçimde tanınmasını sağlayacak genel tanımlaması,

3

Uygun olan durumlarda, uygulanan uyumlaştırılmış standartların

referans numaraları,

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

4

Uygun olan durumlarda, kullanılan diğer teknik standartlar ve özellikler,

5

Tedarikçiyi temsil eden kişinin kimlik ve imzası

Uygulanabilir olan yerlerde halı testi sırasındaki özgün enerji tüketimi,

Uygulanabilir olan yerlerde sert zemin testi sırasındaki özgün enerji tüketimi,

Toz yayma,

Ses güç seviyesi,

Anma giriş gücü,

Geçerli olduğu üzere Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2015/5) Ek-VI 3 üncü ve 4 üncü maddelerinde belirtilen şekilde özgül değerler

Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2015/5) EK-VI’ sına uygun şekilde gerçekleştirilen hesaplamaların sonuçları

Uygulanabilir olan yerlerde halı ve sert zemin üzerinde toz toplama, 6

7

* Elektrikli Süpürgelerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2015/5) Ek-IV 5. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü * S.No:

AT Uygunluk Beyanının İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler

Uygun (✔)

Uygun Değil (X)

Açıklamalar

1

İmalatçının ya da yetkili temsilcisinin adı ve adresi.

2

Kesin tanımlama için yeterli model tarifi.

3

Uygulanan teknik düzenlemeye atıf

4

Kullanılan diğer teknik standartlar ve/veya özellikler.

5

Varsa, ürüne “CE” işaretinin iliştirilmesini öngören diğer mevzuata atıflar.

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası.

* Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Eko-Tasarım Yönetmeliği 2009/125/AT Ek-VI 6. Denetçi Tarafından Belirlenen Diğer Uygunsuzluk Tespitleri S.No:

Tespit

Dayanak

Açıklamalar

1

2

3

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

22-23

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ KLİMALARIN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Bu rehber; piyasada yer alan klimaların enerji etiketlemesi ve eko-tasarım ile ilgili şartlara uyup uymadığının denetlenmesine yardımcı olmak üzere hazırlanmıştır.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

24-25

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ KLİMALARIN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ: Bu rehber; piyasada yer alan klimaların enerji etiketlemesi ve eko-tasarım ile ilgili şartlara uyup uymadığının denetlenmesine yardımcı olmak üzere hazırlanmıştır.

Bu kapsamda denetlenecek olan klimalar, şebeke enerjisi ile çalışan, ev tipi, 12 kW’a eşit veya daha az anma kapasitesine sahip, ortam ısıtma ve/veya soğutma amaçlı kullanılan ürünlerdir.

Bu rehber kapsamında yapılacak denetimler esas olarak satıcı ve bayilerin tebliğde yer alan enerji etiketi ile ilgili sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin kontrolünü amaçlamakla birlikte, üreticide veya ithalatçıda daha ileri seviyede bir denetim yapılması veya etiketteki bilgilerin doğrulanması ihtiyacı halinde ise; - Numune alma kuralı, - Numunelerin iletileceği laboratuvarlara dair bilgiler, - Uygulanacak standartlar, - Etikette yer alması gereken bilgilerin ne olması gerektiğine dair bilgilere de bu rehberde yer verilmiştir.

2. AMAÇ: Bu rehber kapsamında gerçekleştirilecek denetimlerin öncelikli amacı; 1. Piyasada yer alan satıcılarda geniş kapsamlı bir tarama yapılarak, ülke genelinde satıcıların ilgili tebliğe uygun hareket edip etmediklerinin belirlenmesi, 2. Bu denetimler ve alınacak önlemler ile piyasada enerji verimli ürünlerin tercih edilmesi ile ilgili farkındalığın arttırılması, 3. Tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili önlem alarak piyasanın, düzenlemeye uygunluk seviyesini arttırmaktır.

3. KAPSAM: 1. Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM/2013-11) kapsamında yer alan ürünlere yöneliktir.

2. Bu ürünlerin satış amacıyla sergilendiği mağaza, bayilerde gerçekleştirilecektir.

3. Denetimler satış amacı ile sergilenen bu ürünlerin üzerinde esas olarak; enerji etiketlerinin yer alıp almadığının, yer almışsa uygun bir şekilde iliştirilip iliştirilmediğinin kontrolünü kapsamaktadır.

4. Ancak, bu ürünlerle ilgili ileri bir denetim ihtiyacı duyulması halinde aşağıda verilen Kontrol Listesi 2 ve 3 ‘de kullanılabilecektir.

4. DAYANAK : 1. Yatay Mevzuat a. Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik (Enerji Etiketlemesi Yönetmeliği) (2010/30/AT)

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

b. Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (Eko-tasarım Yönetmeliği) (2009/125/AT) c. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) d. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği 2. Dikey Mevzuat a. Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM/2013-11) (Avrupa Birliğinin Klimaların Etiketlenmesine Dair 2010/30/EU sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifinin uygulanması amacıyla Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan (EU) 626/2011 sayılı Tüzüğü) b. Klimalar ve Vantilatörler ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2012/13) (Avrupa Birliğinin, Klimalar ve Vantilatörler ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair (EC) 206/2012 sayılı Komisyon Regülasyonu) 3. İlgili Temel Standartlar a. TS EN 14511-2: 2014-02 Mekan ısıtma ve soğutma için elektrikle tahrik edilen kompresör ile çalışan iklimlendirme cihazları sıvı soğutma paketleri ve ısı pompaları - Bölüm 2: Deney şartları b. TS EN 14511-3: 2013-12 Mekan ısıtma ve soğutma için elektrikle tahrik edilen kompresör ile çalışan iklimlendirme cihazları sıvı soğutma paketleri ve ısı pompaları - Bölüm 3: Deney yöntemleri

5. TEKNİK BİLGİLER: 1. Genel:

Klima, soğutma çevrimi kullanılarak bir ortamdan ısı çekmek (yani ortamın sıcaklığını azaltmak) ve/ veya ısı vermek üzere tasarlanmış aynı zamanda ortamın fazla nemini alıp ortama taze hava sağlamak üzere kullanılan sistem veya mekanizmadır. Çevre sıcaklığı bir başka ifadeyle rahatlık sıcaklığı, bulunan ortamdaki hava sıcaklığıyla havanın nem oranına bağlıdır. Aşırı nem aşırı sıcaklıktan daha rahatsız edicidir. Örneğin 40 °C sıcaklık ve %10 nispi neme sahip bir hava 30 °C sıcaklık %80 nispi neme sahip bir havaya göre daha iyidir, çünkü nem oranı arttıkça insan vücudunun sıcaklık karşısındaki reaksiyonu yavaşlar. Bu nedenle klimalarda yalnızca havanın soğutulması yeterli olmaz nem oranının da ayarlanması gerekir. Bu işlemlerin yapılmasına klimalandırma veya iklimlendirme denir. Bu amaçla kullanılan donanıma ise klima (air conditioner) denir.

Klimalar en genel olarak merkezi ve bireysel kullanım sistemlerine göre ikiye ayrılırlar. Anılan Tebliğ dolayısıyla bu rehber kapsamında ev tipi (domestic) bireysel sistemler incelenecektir.

Klimaların çalışma prensibi, belirli bir basınç altında bulunan sıvı haldeki soğutucu akışkanın istenilen sıcaklıkta buharlaştırılması ve buhar halden tekrar sıvı hale döndürülmesi ile ilgili çevrime dayanır. Çevrim malzemesi olarak kullanılan gaz bir kompresör aracılığıyla emilip sıkıştırılarak sıvılaştırılır. Sıkıştırma sırasında açığa çıkan ısı bir fan vasıtası ile atmosferik çevreye (dış ortama) atılır. Bu sıvı daha sonra genleşme valfi tarafından üzerindeki basıncın düşürülmesi ile bulunduğu ortamdan ısı çekerek

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

26-27

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

gaz haline dönüşür. Bu esnada bulunduğu ortamdan ısı çektiği için ortam sıcaklığını da düşürmüş olur. Soğutma akışkanı kompresör tarafından emilerek çevrim aynı şekilde tekrarlanır.

Şekil-1: Klimanın çalışma prensibine ait örnek şematik gösterim

Bireysel cihazları 3 grupta toplayabiliriz: a) Split tip klimalar b) Paket tip klimalar c) Pencere tipi klimalar (Bu gün artık diğer tiplere göre daha az kullanılmaktadır) a) Split Tip Klimalar

Soğutma sistemi elemanlarının iki ya da daha fazla gövde içerisine yerleştirilmesi ile oluşan cihazlara “split tip klima” denir.

Split klimalar bir dış ünite ve bir veya birkaç (multi split) iç üniteden oluşurlar. Soğutma modunda çalışırken soğutucu akışkan vasıtası ile iç ortamın ısısı alınarak dış üniteden atmosfere atılır, ısıtma modunda (heat-pump) ise sistem içerideki soğuğu dış ünite vasıtası ile dışarıya atar ve iç ortamı ısıtır.

7.000 Btu/h – 24.000 Btu/h arasında soğutma-ısıtma kapasitesine sahip olan klimalar genellikle konutlarda ve küçük ofislerde tercih edilirler. 24.000 Btu/h ile 60.000 Btu/h arası ticari tip uygulamalar için (mağaza, büyük ofis, cafe vb.) kapasiteleri de mevcuttur.

Kullanım ihtiyacına göre şu şekilde çeşitlendirilirler:

- Duvar tipi - Yer-tavan tipi - Salon tipi - Kanal / Gizli tavan tipi - Kaset tipi

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

b) Paket Tip Klimalar

İkiye ayrılırlar: 1 - Düşey – Yatay Tip Paket Klimalar Bunlar, direk olarak havası şartlandırılacak olan mahalde bulunurlar. Split klimaların daha büyük kapasiteli tipleridir. Havayı direkt olarak iklimlendirilecek mahale üfleyebildikleri gibi, kısa kanallar kullanılarak daha homojen hava dağılımı sağlayabilirler. Gerektiğinde iç üniteye dış hava bağlantısı yapılarak ortama taze hava verebilirler.

2 – Çatı Tipi Paket Klimalar Restaurant, kafeterya, tiyatro, sinema, alışveriş merkezleri vb. mahallerde yaygın kullanılır. Sistemin ekipmanlarının tümü iklimlendirilecek mahalin üzerindeki çatıya yerleştirilir. Sistem, iklimlendirilecek mahal ile gidiş ve dönüş hava kanalları yardımıyla ortamı konfor şartlarında tutar. c) Pencere Tipi Klimalar

İlk klima modelidir. Pencere veya dış duvara monte edilen tek bir kutu şeklindedir. Cihazın bir kısmı içeride bir kısmı dışarıda kalır. Ortamda yüksek ses seviyesi ve yüksek elektrik tüketimi nedeni ile son yıllarda tercih edilmemektedir.

2. Klimalarda Kullanılan Teknik Terimler:

Klimalarda kullanılan bazı teknik terimlerin bilinmesi ve denetçilerimiz tarafından anlaşılması denetimlerin sağlıklı yürütülmesi bakımından önem taşımaktadır. a) İnverter Nedir?

Klimanın içerisindeki kompresörün ortamın ihtiyacına göre çalışma kapasitesini kendi kendine arttırması ve azaltmasıdır. İnverter özelliği olmayan klimalar ortamı sürekli aynı kapasitede hava üfleyerek ısıtmakta/soğutmakta, bunu yaparken de ortam belli bir ısıya ulaştığında klima otomatik kapanmakta, ortamın ısısı düştüğünde ise otomatik açılmaktadır. İnverter klimalar içerdiği teknoloji sayesinde hava üfleme işini otomatik olarak ortam ısısına göre ayarlayarak klimanın kapanıp – açılma (on/off) gibi ek enerji gerektiren proseslere ihtiyaç duymamasını sağlar.

Böylece eski tip klimalara göre yıllık çalışma giderlerinde %30’ a varan bir enerji verimliliği sağlamaktadır. Bu nedenle inverter klimalar on/off sistemlere göre daha çok yaygınlaşmaktadır. b) Split Nedir?

Dış ve iç ünitenin birbirinden ayrılmış halde hizmet verdikleri klima sistemidir. Çevrim dış ünitede gerçekleşir. İç üniteden şartlandırılmış hava ortama verilir. İç üniteler duvar, tavan, döşeme tipi gibi çeşitlilik arz eder. Bir dış üniteye bir iç ünite (konvansiyonel tip) bağlanacağı gibi bir dış üniteye birden fazla iç ünite de bağlanabilir. c) BTU

BTU/h ifadesi bir saatte klimanın bulunduğu ortamdan taşıdığı ısı miktarını belirtmek için kullanılır.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

28-29

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Evlerde 9 bin 600, 12 bin, 14 bin BTU gibi değerlerdeki klimalar kullanılmaktadır. d) SEER (Seasonal Energy Efficiency Ratio) (Soğutmada Sezonsal Enerji Verimliliği Oranı) SEER değeri kısaca klimanın soğutma verimliliğini gösterir ve bir klimanın ne kadar verimli olduğunu anlamak için bakılacak faktörlerden birisidir. Aşağıdaki gibi ifade edilir:

SEER (kW / kW ) = Yıllık Soğutma Kapasitesi (kW) Yıllık Soğutmada Çekilen Güç (kW) e) SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) (Isıtmada Sezonsal Performans Katsayısı)

SCOP değeri kısaca klimanın ısıtma verimliliğini gösterir ve bir klimanın ne kadar verimli olduğunu anlamak için bakılacak faktörlerden birisidir. Aşağıdaki gibi ifade edilir: SCOP (kW / kW ) = Yıllık Isıtma Kapasitesi (kW) Yıllık Isıtmada Çekilen Güç (kW) f) EER (Energy Efficiency Ratio) – Enerji Verimlilik Oranı

Eski tip klimalarda cihazın soğutma verimliliğini temsil eder. Aşağıdaki formülle ifade edilir: EER = Soğutma Kapasitesi (kW) / Soğutmada Çekilen Güç (kW) g) COP (Coefficient of Performance) – Performans Katsayısı Eski tip klimalarda cihazın ısıtma verimliliğini ifade eder. Aşağıdaki formülle ifade edilir: COP = Isıtma Kapasitesi (kW) / Isıtmada Çekilen güç (kW) 2. Klimalarda Enerji Verimliliği Gelişim Süreci ve Yürürlük Tarihleri: 2013 yılından önce üretilen klimaların etiketlerinde ve broşürlerinde SEER, SCOP değerleri yerine EER ve COP değerleri bulunur. EER ve COP bize soğutma ve ısıtmada tek bir sıcaklık değerine göre verim hesabı sunarken, SEER ve SCOP tüm soğutma ve ısıtma sezonunda kısmi yüklerdeki tüketimleri ve yardımcı konumlardaki enerji tüketimlerini dikkate alarak bir enerji verimliliği tanımı sunar.

Hesaplama yöntemleri farklı olması nedeniyle hesaplamalar sonucunda çıkan değerlerde farklıdır. Bu nedenle aynı gösterge değerleri değildirler.

EER ve COP eski enerji verimliliği yönetmeliğinin enerji verimliliği birimleri iken SEER ve SCOP ise ülkemizde 01.01.2014 den itibaren yürürlüğe giren yeni enerji verimliliği yönetmeliğinin enerji verimliliği birimleridir. Eski ve yeni enerji verimliliği yönetmeliklerinin doğal olarak enerji sınıfı aralığı tabloları da farklıdır.

Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM/2013-11) kapsamında, klimaların enerji etiketi cihazın kanatlı (Split) olup olmadığına ve kanal tipine göre sınıflandırılmakta olup ısıtma ve soğutma fonksiyonuna göre de her bir etiket değişiklik göstermektedir: - - - -

Tek Kanallı Klimalar, Çift Kanallı Klimalar, Tek Kanallı ve Çift Kanallı Klimalar Tek Kanallı ve Çift Kanallı Klimaların Dışında Kalanlar

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Bu sınıflandırmaya göre belirlenen etiket tipleri Tebliğde dereceli olarak yürürlüğe konulmuştur.

Ancak en genel olarak klimaların enerji etiketi örneğine bakarsak SGM/2013-11 Ek-III’de verilen örneği almak yerinde olacaktır.

Şekil-2: Klima Enerji Etiketi Örneği

Denetçilerimizin, denetledikleri klimanın piyasaya arz tarihini dikkate alarak kontrollerini gerçekleştirmeleri beklenmektedir. Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM/2013-11) içerisinde oldukça geniş yer verilen enerji etiketi konusunda denetçilerimize yardımcı olması için aşağıda özel bir akış tablosu hazırlanarak bu rehbere eklenmiştir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

30-31

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Resim-2: Salon tipi inverter klima örneği

Resim-1: Split Klima Resim-3: Multi-split klima örneği

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

32-33

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE: Enerji Verimliliği ile ilgili ürün etiketlerinde yer alan bilgilerin doğrulanması ihtiyacı olduğunda, ürün etiketinde beyan edilen değerlerin doğruluğunun teyidi amacı ile 1+3 modeli geçerli olup, öncelikle bir numunenin test edilmesi uygunsuzluk halinde ancak geri kalan 3 numunenin test edilmesi kuralı geçerlidir. Buna göre, piyasadan ve/veya üretici-ithalatçıdan öncelikle tek bir numune alınacak, uygunsuzluk halinde diğer 3 numunenin alımına gidilecektir. (Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM/2013-1 Ek-VIII ) Alınan numuneler test ve muayene işlemi için TSE Enerji Teknolojileri Laboratuvarı Müdürlüğü Tuzla Klima Laboratuvarına gönderilebilecektir.

7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: Bu rehber kapsamında 3 ayrı Kontrol Listesi hazırlanmıştır. Bunlardan Kontrol Listesi 2 ve 3 ihtiyaç halinde kullanılmak ve bilgilendirmek amacı ile rehbere eklenmiştir: 1- Kontrol Listesi-1, Satıcıda/Bayide yapılacak denetimlerde bu liste kullanılacaktır.

2- Kontrol Listesi-2 Satıcı/Bayi ve/veya Üretici/İthalatçı da yapılacak denetimlerde etiket veya fişin doğrulanması ihtiyacı halinde kullanılacaktır.

3- Kontrol Listesi-3 ileri seviye denetim ihtiyacı halinde üretici ve/veya ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.

Kontrol Listeleri ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Üreticinin gerçekleştirmesi gereken uygunluk değerlendirme yöntemleri ile ilgili belirtilen sistem kontrolleri (Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Ek IV İç Tasarım Kontrolü kısmı ve Ek V Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin Yönetim Sistemi Tasarım Kontrolü kısmı) daha ileri seviyede denetimler için ayrıca belirtilecektir.

Aşağıda yer alan listelerden doğrudan çıktı alınarak denetim sırasında kullanılabilecektir.

Bu kontrol listelerinin kullanımında izlenebilirliğin sağlanması acısından gerek bu belgelerin arşivlenmesi sırasında gerekse Bakanlığa iletilirken PGD tutanak numaraları ve Veri Tabanı Kayıt Numaralarının da listelere eklenmesi önemlidir.

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ve yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyecek varsa tespit ettiği ürünle ilgili herhangi bir bilgi ve belgeyi ilave olarak kayıtlara geçirecektir.

Bunun için aşağıda örnek olarak verilen tabloya varsa tespit edilen uygunsuzlukları bu rehber kapsamındaki mevzuattaki dayanağı ile birlikte doldurulabilecektir.

Uyarı!

Enerji Verimliliği ile ilgili denetimler sırasında LVD-EMC Yönetmelikleri kapsamında bir uygunsuzluğa rastlanması halinde bu uygunsuzluklar için ayrı bir PGD tutanağı doldurularak işlemlerin ayrıca devam ettirilmesi karışıklıkların önlenmesi acısından daha uygun görünmektedir.

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

EV TİPİ KLİMALARIN SATICIDA YAPILACAK ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-1 Denetim Tarihi: Denetim Yeri: Mağaza/Bayi Mağaza/Bayi Adı : Adresi: PGD Tutanak No: 1. Etiket ve Bilgi Formu Kontrolü

Marka

Model

Etiket Var

Etiketin Uygunluğu** Yok

Uygun

Ürün Bilgi Formu

Aykırı

Var

Yok

Açıklama

* Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM/2013-11 Madde 6’da satıcının yükümlülükleri belirtilmiştir. ** Uygunluk: 1-Etiket klimanın dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde mi?

2-Etikette yer alan bilgiler Türkçe mi?

3-Etiket, tebliğde verilen örneğe uygun hazırlanmış mı?

4-Etiket üzerindeki marka/model bilgileri ile ürünün kendi marka/model bilgileri eşleşiyor mu?

5- Etiketin ait olduğu ürün kategorisi ile ürünün kendisi eşleşiyor mu? (Örneğin: çamaşır makinesi üzerinde buzdolabı etiketi bulunması gibi.)

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

34-35

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ KLİMALARIN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-2 (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Denetim Tarihi : Denetim Yeri (Satıcı/Üretici/İthalatçı): Marka / Model : Firma Adı : Firma Adresi : PGD Tutanak No: 2. Ürünün Enerji Etiketinin Uygunluğunun Kontrolü * S.No:

Etikette bulunması gereken bilgiler

Var (X)

Yok (X)

Uygun (✔)

Uygun Değil (X)

Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi veya ticari

markası,

2

Ürünün modeli,

3

Isıtma ve/veya soğutma kapsamında

SEER/EER ve/veya SCOP/COP metinleri **

4

Enerji verimliliği sınıfı (SEER/EER) (SCOP/COP) (tek/çift kanallı klimalar haricinde kalan klimalarda ısıtma modunda enerji verimliliği sınıfı 3 farklı iklim bölgesine göre de verilebilir, ortalama iklim bölgesi için zorunludur)

5

Soğutma modu için tasarım yükü/ kapasitesi

6

Isıtma modu için tasarım yükü/ kapasitesi, (tek/çift kanallı klimalar haricinde kalan klimalarda ısıtma modunda tasarım yükü 3 farklı iklim bölgesine göre de verilebilir, ortalama iklim bölgesi için zorunludur)

7

Soğutma modu için SEER / EER değeri,

8

Isıtma modu için SCOP/COP değeri, (tek/çift kanallı klimalar haricinde kalan klimalarda ısıtma modunda SCOP değeri 3 farklı iklim bölgesine göre de verilebilir, ortalama iklim bölgesi için zorunludur)

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

9

Isıtma ve/veya soğutma için yıl başına (tek/çift kanallı klimalar için saat başına) düşen kWh cinsinden ifade edilen, en yakın tam sayıya yuvarlanmış yıllık enerji tüketimi,

10

İç ve dış üniteler için ses gücü seviyeleri,

11

Üç ısıtma mevsimini ve karşılık gelen renk kutucuklarını gösteren Türkiye ve AB haritası

* Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM/2013-11 Ek-III ** SEER için mavi bir pervane ve hava akımı işareti, SCOP için kırmızı bir pervane ve hava akımı işareti ile birlikte verilmelidir. *** Gri alanlardan uygun olanları işaretlenecektir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

36-37

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

KLİMALARIN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-3 (Üreticide/ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.)

Denetim Tarihi :

Denetim Yeri (Üretici/İthalatçı): Marka / Model : Firma Adı : Firma Adresi : PGD Tutanak No: 3. Teknik Dosya Kontrolü * S.No:

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gerekenler dokümanların Kontrolü

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi ve adresi,

2

Klimanın kolaylıkla ve net bir biçimde tanınmasını sağlayacak genel tanımlaması (tek kanallı klimalar “yerel klimalar” olarak adlandırılacaktır),

3

Uygun olan durumlarda, uygulanan uyumlaştırılmış standartların referans numaraları,

4

Uygun olan durumlarda, kullanılan diğer hesaplama yöntemleri, hesaplama standartları ve özellikler,

5

Ürünü piyasaya arz edeni temsil eden kişinin kimlik ve imzası,

iii. Cihazın soğutma veya ısıtma veya her iki amaçla üretilip üretilmediğine dair bilgi,

iv. Enerji verimlilik sınıfı

v. Tek kanallı ve çift kanallı klimalar için enerji verimlilik oranı (EERrated) ve performans katsayısı (COPrated) ve/ veya diğer klimalar için mevsimsel enerji verimlilik oranı (SEER) ve mevsimsel performans katsayısı (SCOP),

vi. Klimanın amaca uygun olarak beyan edildiği ısıtma mevsimi,

Uygun olan durumlarda ölçümlere dair teknik parametreler, i. Tüm ölçümler, ii. Klimanın tipine dair özellikler,

6

vii. dB cinsinden en yakın tam sayıya yuvarlanan ses gücü seviyesi, viii. Kullanılan soğutucu maddenin adı ve GWP,

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

7

Tebliğe uygun gerçekleştirilen hesaplamaların sonuçları

* Klimaların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM/2013-11 Ek-V 4. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü * S.No: AT Uygunluk Beyanının İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler

Uygun (✔)

Uygun Değil (X)

Açıklamalar

1

İmalatçının ya da yetkili temsilcisinin adı ve adresi.

2

Kesin tanımlama için yeterli model tarifi.

3

Uygulanan teknik düzenlemeye atıf

4

Kullanılan diğer teknik standartlar ve/veya özellikler.

5

Varsa, ürüne “CE” işaretinin iliştirilmesini öngören diğer mevzuata atıflar.

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası.

* Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Eko-Tasarım Yönetmeliği 2009/125/AT Ek-VI 5. Denetçi Tarafından Belirlenen Diğer Uygunsuzluk Tespitleri S.No:

Tespit

1

2

3

Dayanak

Açıklamalar

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

38-39

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ FIRINLAR, OCAKLAR VE ASPİRATÖRLERİN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Bu rehber, evde kullanım amacı dışında satılmış olsa dahi, ocakla birleştirilenler dahil ev tipi fırınları, ev tipi ocakları ve ev tipi elektrikli aspiratörleri kapsar.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

40-41

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ FIRINLAR, OCAKLAR VE ASPİRATÖRLERİN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ Bu rehber, evde kullanım amacı dışında satılmış olsa dahi, ocakla birleştirilenler dahil ev tipi fırınları, ev tipi ocakları ve ev tipi elektrikli aspiratörleri kapsar.

Ev tipi fırınlar, ocaklar ve aspiratörlerin enerji etiketlemesi ile ilgili düzenlemeler, esas olarak enerji tüketiminde tasarrufun sağlanması ve tüketicilerin, bu esas doğrultusunda enerjiyi daha verimli kullanan ürünleri tercih edebilmelerini sağlamayı hedeflemektedir.

Bu rehber kapsamında yapılacak denetimler; esas olarak satıcı ve bayilerin tebliğde yer alan enerji etiketi ile ilgili sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin kontrolünü amaçlamakla birlikte, üreticide veya ithalatçıda daha ileri seviyede bir denetim yapılması veya etiketteki bilgilerin doğrulanması ihtiyacı halinde ayrıca; 1. Üreticide/ İthalatçıda kullanılacak kontrol listelerine, 2. Numune alımı gerektiğinde alınacak numune sayısı ve numune alma kuralına, 3. Numunelerin iletileceği laboratuvarlara dair bilgilerine, 4. Uygulanacak standartlarına, 5. Etikette yer alması gereken bilgilere bu rehberde yer verilmiştir.

2. AMAÇ: Bu rehber kapsamında gerçekleştirilecek denetimlerin öncelikli amacı; 1. Piyasada yer alan satıcılarda geniş kapsamlı bir tarama yapılarak, ülke genelinde satıcıların ilgili tebliğe uygun hareket edip etmediklerinin belirlenmesi, 2. Bu denetimler ve alınacak önlemler ile piyasada enerji verimli ürünlerin tercih edilmesi ile ilgili farkındalığın arttırılması, 3. Tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili önlem alınarak, piyasanın düzenlemeye uygunluk seviyesini artırmaktır.

Satıcıda yapılacak denetimde esas olarak sergilenen ürünlerin enerji etiketinin bulunup bulunmadığı ve bu etiketin tebliğde yer alan örneğe uygun olup olmadığı kontrol edilecektir. Ayrıca, etikette yer alması gereken bilgilerin ne olması gerektiğine dair ayrı bir kontrol listesi de hazırlanmıştır.

3. KAPSAM: 1. Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2015/8) kapsamında yer alan ürünlere yöneliktir.

2. Bu ürünlerin satış amacıyla sergilendiği mağaza, bayilerde gerçekleştirilecektir.

3. Denetimler satış amacı ile sergilenen bu ürünlerin üzerinde esas olarak; enerji etiketlerinin yer alıp almadığının, yer almışsa uygun bir şekilde iliştirilip iliştirilmediğinin kontrolünü kapsamaktadır.

4. Ancak, bu ürünlerle ilgili ileri bir denetim ihtiyacı duyulması halinde aşağıda verilen Kontrol Listesi 2 ve 3 de kullanılabilecektir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

4. DAYANAK: 1. Yatay Mevzuat a. Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik (Enerji Etiketlemesi Yönetmeliği) (2010/30/AT) b. Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (Eko-tasarım Yönetmeliği) (2009/125/AT) c. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) d. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği 2. Dikey Mevzuat a. Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2015/8) (Avrupa Birliğinin, Ev Tipi Fırınların ve Ev Tipi Aspiratörlerin Etiketlenmesine Dair EU/65/2014 sayılı Tüzüğü) b. Ev Tipi Fırınlar, Ocaklar ve Aspiratörler İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2015/7) (Avrupa Birliğinin, Ev Tipi Fırınlar, Ev Tipi Ocaklar ve Ev Tipi Aspiratörler İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair EU/66/2014 sayılı Tüzüğü) 3. İlgili Temel Standartlar a. TS EN 61591/A11: Ev tipi ocak üstü davlumbazlar ve diğer yemek buharı aspiratörleri – Performans ölçme metotları b. TS EN 50304/EN 60350: Evlerde kullanılan elektrikli ocaklı fırınlar ve ızgaralar – Performans ölçme yöntemleri (Bu standard revizyona uğramış olup yeni hali TS EN 60350-1’dir.)

5. TEKNİK BİLGİLER: 1. Tanımlar: a. Aspiratör: Kontrol ettiği bir motor ile çalışan, kirli havayı bir ev tipi ocağın üzerinden toplamak üzere tasarlanan veya buharı havalandırma kanalına çekmek için pişirme bölgesine, set üstü ocaklara ve benzer pişirme ürünlerine monte edilmek amacıyla ters çekiş sistemi bulunan cihazı, b. Elektrikli ocak: Bir veya daha fazla pişirme bölgesini ve/veya kontrol birimi de olan pişirme alanlarını içeren ve elektrikle ısıtılan cihazı veya bir cihazın parçasını, c. Fırın: Bir veya daha fazla bölmesi olan, elektrik ve/veya gaz ile çalışan, konvansiyonel veya fanlı mod kullanılarak yiyecek hazırlanan cihaz veya bir cihazın parçasını, d. Gazlı ocak: Bir veya daha fazla pişirme bölgesini ve/veya kontrol birimi de olan pişirme alanlarını içeren ve asgari 1,16 kW güçteki gaz yakıcılarla ısıtılan cihazı veya bir cihazın parçasını, e. Ocak: Bir fırın ve ocaktan oluşan ve gaz veya elektrikle çalışan cihazı, f. Ev tipi ocak: Bir elektrikli ocağı, gazlı ocağı veya karışımını,

ifade eder.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

42-43

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

2. Ev Tipi Fırınlar, Ocaklar ve Aspiratörlerde Enerji Verimliliği: a. 1/7/2015 tarihinden sonra piyasaya arz edilen ev tipi fırınların (elektrikli fırın ve gazlı fırın) enerji verim sınıfı A+++’dan D’ ye 7 sınıftır. b. 1/7/2015 tarihinden sonra piyasaya arz edilen ev tipi aspiratörlerin enerji verim sınıfı A’dan G’ye 7 sınıftır. c. 1/7/2016 tarihinden sonra piyasaya arz edilen ev tipi aspiratörlerin enerji verim sınıfı A+ dan F’ye 7 sınıftır. d. 1/7/2018 tarihinden sonra piyasaya arz edilen ev tipi aspiratörlerin enerji verim sınıfı A++ dan E’ye 7 sınıftır. e. 1/7/2020 tarihinden sonra piyasaya arz edilen ev tipi aspiratörlerin enerji verim sınıfı A+++ dan D’ye 7 sınıftır. f. Renklendirilmiş oklar enerji verimliğini en düşük enerji sınıflı üründen itibaren sınıflandırır: koyu yeşil en yüksek enerji sınıfını, kırmızı ise en düşük enerji sınıfını göstermektedir. g. Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ kapsamındaki ürünlerin piyasaya arz edilmesi ile ilgili etiketleme ve ilave ürün bilgisi temin etme gereklerinin, 1/7/2015 tarihine kadar bu tebliğ hükümlerine uygun hale getirilmesi zorunludur.

3. Ev Tipi Fırınlar, Ocaklar ve Aspiratörlerde Enerji Verimliliği Gelişim Süreci:

Ülkemizde 2004 yılında uygulamaya konulan ve “Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2015/8)” ile yürürlülükten kaldırılan “Ev Tipi Elektrikli Fırınların Enerji Etiketlemesine İlişkin Tebliğ TRKGM:2003/01 (2002/40/AT)” ile enerji verimliliği sınıflaması cihazın her bir gövdesi için (küçük hacimli gövdeler, orta hacimli gövdeler ve büyük hacimli gövdeler olmak üzere) A’dan G’ye oluşturulmuş olup aspiratörler için herhangi bir enerji verim sınıfı öngörülmemiştir.

1/7/2015 tarihinden sonra piyasaya arz edilen fırınların (elektrikli fırın ve gazlı fırın) enerji verim sınıfı A+++ dan D’ye güncellenmiş olup aspiratörler için de kademeli olarak enerji etiketlemesine geçilecektir.

Ocakların kapsamında olanlar da dahil ev tipi fırınların bölmeleri aşağıda yer alan Tablo 1’deki Enerji Verimlilik Endeksi sınırlarına uygun olacaktır.

Tablo 1 Ev tipi fırınların bölmeleri için enerji verimliliği endeksi sınırları (EEIcavity) Ev tipi elektrik ve gazlı fırınlar 1 Temmuz 2015

EEIcavity < 146

20 Şubat 2016

EEIcavity < 121

20 Şubat 2019

EEIcavity < 96

20 Şubat 2019 tarihinden itibaren, ocakla birleştirildikleri durumlar da dahil çok sayıda bölmeli fırınların en azından bir bölmesi Tablo 1’de belirtilen azami Enerji Verimlilik Endeksine uygun olacaktır.

Diğer bölmeler için bu zorunluluğun yürürlüğe giriş tarihi 20 Şubat 2016 dır.

Ev tipi elektrikli ocaklar Tablo 2’de belirtilen elektrikli ocaklara dair azami Enerji Verimlilik Endeksine

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

(ECelectric hob), ev tipi gazlı ocaklar Tablo 2’de belirtilen gazlı ocaklara dair asgari Enerji Verimlilik Endeksine (EEgas hob) uygun olacaktır.

Tablo 2 Ev tipi ocaklar için performans enerji verimliliği sınırları Elektrikli ocak (EC

electric hob

1 Temmuz 2015

EC

20 Şubat 2017

EC

20 Şubat 2019

EC

electric hob electric hob electric hob

in Wh/kg)

Gazlı ocak (EC

gas hob

in %)

< 210

EE

> 53

< 200

EE

> 54

< 195

EE

> 55

gas hob gas hob gas hob

Ev tipi aspiratörler aşağıda yer alan Tablo 3’te belirtilen azami (EEIhood) ve asgari (FDEhood) sınırlarına sahip olacaktır.

Tablo 3 Ev tipi ocaklar için enerji verimliliği endeksi (EEIhood) ve sıvı dinamiği endeksi (FDEhood) EEIhood

(FDEhood)

1 Temmuz 2015

EEIhood < 120

FDEhood > 3

20 Şubat 2017

EEIhood < 110

FDEhood > 5

20 Şubat 2019

EEIhood < 100

FDEhood > 8

4. Ürün Tip ve Modelleri:

Resim-1: Rehber kapsamında giren ürünler

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

44-45

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Aşağıda belirtilen ürünler ise bu rehberin kapsamının dışındadır: a. Elektrik veya gaz harici enerji kaynaklarını kullanan cihazlar, b. Mikrodalga işlevi sunan cihazlar, c. Taşınabilir fırınlar, d. Küçük fırınlar, e. Isı muhafazalı fırınlar, f. Temel ısıtma işlevi olarak buharla ısıtılan fırınlar, g. Ocaklardaki kapalı gazlı fırınlar, h. Dış ortam yemek pişirme cihazları, i. Yalnızca üçüncü aileden gazlar olan propan ve bütan ile kullanılmak amacıyla tasarlanmış cihazlar, j. Izgaralar.

5. Enerji Etiketi Örneği:

Enerji etiketi cihazın dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Aşağıda verilen etiket örnekleri mevcut tebliğde yer alan ve bu ürünlerin üzerinde aranması gereken etiket örneğidir.

Şekil-1: Ev tipi elektrikli fırın enerji etiketi

Şekil-2: Ev tipi gazlı fırın enerji etiketi

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Şekil-3: Ev tipi aspiratör enerji etiketi* * Enerji Sınıfları, ürüne bağlı olarak etiket üzerinde A’dan G’ye, A+’dan F’ye, A++’dan E’ye veya A+++’dan D’ye kadar ölçeklendirilmiş olabilir.

6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE: Enerji Verimliliği ile ilgili ürün etiketlerinde yer alan bilgilerin doğrulanması ihtiyacı olduğunda, ürün etiketinde beyan edilen değerlerin doğruluğunun teyidi amacı ile 1+3 modeli geçerli olup, öncelikle bir numunenin test edilmesi sonucu uygunsuzluk bulunması halinde geri kalan 3 numune de test edilecektir. Bu göre, piyasadan ve/veya üretici-ithalatçıdan öncelikle tek bir numune alınacak, uygunsuzluk halinde diğer 3 numunenin alımına gidilecektir. (Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/8 Ek-VIII) Alınan fırın numuneleri test ve muayene işlemi için TSE Gebze Laboratuvarı veya TSE Ankara Laboratuvarına gönderilecektir. TSE laboratuvarlarında aspiratörlerin enerji verimliliği testleri yapılamadığı için numune alımı gerektiren durumlarda Bakanlığımız ile irtibata geçilecektir.

7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: Bu rehber kapsamında 3 ayrı Kontrol Listesi hazırlanmıştır. Bunlardan Kontrol Listesi 2 ve 3 ihtiyaç halinde kullanılmak ve bilgilendirmek amacı ile rehbere eklenmiştir: 1- Kontrol Listesi-1, Satıcıda/Bayide yapılacak denetimlerde bu liste kullanılacaktır.

2- Kontrol Listesi-2, Satıcı/Bayi ve/veya Üretici/İthalatçı da yapılacak denetimlerde etiket veya fişin doğrulanması ihtiyacı halinde kullanılacaktır.

3- Kontrol Listesi-3, ileri seviye denetim ihtiyacı halinde üretici ve/veya ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

46-47

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Kontrol Listeleri ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Üreticinin gerçekleştirmesi gereken uygunluk değerlendirme yöntemleri ile ilgili belirtilen sistem kontrolleri (Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Ek IV İç Tasarım Kontrolü kısmı ve Ek V Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin Yönetim Sistemi Tasarım Kontrolü kısmı) daha ileri seviyede denetimler için ayrıca belirtilecektir.

Aşağıda yer alan listelerden doğrudan çıktı alınarak denetim sırasında kullanılabilecektir.

Bu kontrol listelerinin kullanımda izlenebilirliğinin sağlanması açısından gerek bu belgelerin arşivlenmesi sırasında gerekse Bakanlığı iletilirken PGD tutanak numaraları ve veri tabanı kayıt numaralarının da listelere eklenmesi oldukça önemlidir.

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ile yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyecek varsa tespit ettiği ürünle ilgili herhangi bir bilgi veya belgeyi ilave olarak kayıtlara geçirecektir.

Böylece tespit edilen uygunsuzluk bulunması halinde rehber kapsamında yer alan mevzuat dayanağı ile birlikte bu uygunsuzluk aşağıda örnek verilen tabloya doldurulabilecektir.

Uyarı!

Enerji Verimliliği ile ilgili denetimler sırasında LVD-EMC Yönetmelikleri kapsamında bir uygunsuzluğa rastlanması halinde, bu uygunsuzluklar için ayrı bir PGD tutanağı doldurularak işlemlerin ayrıca devam ettirilmesi karışıklıkların önlenmesi açısından daha uygun olacaktır.

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

EV TİPİ FIRINLAR, OCAKLAR VE ASPİRATÖRLERİN SATICIDA YAPILACAK ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-1 Denetim Tarihi: Denetim Yeri: Mağaza/Bayi Mağaza/Bayi Adı : Adresi: PGD Tutanak No: 1. Etiket ve Bilgi Formu Kontrolü *

Marka Model

Etiketin Uygunluğu**

Etiket

Etiket Kolayca Görünüyor mu?

Etiket Türkçe mi?

Bilgi Formu

Var

Yok

Uygun

Aykırı

Uygun

Aykırı

Uygun

Aykırı

Var

Yok

Açıklama

* Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/8 Madde 6’da satıcının yükümlülükleri belirtilmiştir. ** Uygunluk: 1-Etiket ürünün üzerine görünür şekilde iliştirilmiş mi?

2-Etikette yer alan bilgiler Türkçe mi?

3-Etiket, tebliğde verilen örneğe uygun hazırlanmış mı?

4-Etiket üzerindeki marka/model bilgileri ile ürünün kendi marka/model bilgileri eşleşiyor mu ?

5- Etiketin ait olduğu ürün kategorisi ile ürünün kendisi eşleşiyor mu? (yani çamaşır makinesi üzerinde buzdolabı etiketi olması gibi)

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

48-49

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ FIRINLAR, OCAKLAR VE ASPİRATÖRLERİN SATICIDA YAPILACAK ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-2 (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Denetim Tarihi:

Denetim Yeri (Satıcı/Üretici/İthalatçı): Marka / Model: Firma Adı: Firma Adresi: PGD Tutanak No: 2. Enerji Etiketinin Uygunluğunun Kontrolü * S.No:

Etikette bulunması gereken bilgiler.

1

Ürünü piyasaya arz edenin isim veya ticari ünvanı,

2

Ürünü piyasaya arz edenin model edenin model tanımlayıcısı,

3

Enerji verimliliği sınıfı **

4

Ev tipi fırının enerji kaynağı

5

Pişirme çevrimi başına enerji tüketimi Geleneksel (kWh/çevrim) ***

6

Pişirme çevrimi başına enerji tüketimi Turbo (kWh/çevrim) ***

7

Pişirme çevrimi başına enerji tüketimi

Geleneksel (Mj/çevrim ve kWh/çevrim) ****

8

Pişirme çevrimi başına enerji tüketimi Turbo (Mj/çevrim ve kWh/çevrim) ****

9

Fırın gözünün kullanılabilir hacmi (litre)

10

Yıllık enerji tüketimi (kWh/yıl) *****

11

Desibel cinsinden çalışma sırasında çevreye yayılan gürültü *****

12

Yağ süzme verimliliği sınıfı *****

13

Aydınlatma verimliliği sınıfı *****

14

Çekiş verimliliği sınıfı *****

Uygun Değil (X)

Var (X) Yok (X) Uygun (✔)

Açıklamalar

* Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/8 Ek-III ** Elektrikli süpürgelerin enerji verimliliğini gösteren ok işaretinin baş kısmı, ilgili enerji verimliliği sınıfını gösteren ok işaretinin baş kısmının hizasına yerleştirilir. *** Elektrikli fırınlarda aranacak.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

**** Gazlı fırınlarda aranacak. ***** Aspiratörlerde aranacak.

Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Enerji etiketi satış noktasındaki her bir elektrikli süpürgenin dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Not-3:Fırın etiketi; en az 85 mm genişliğinde ve 170 mm yüksekliğinde olmalıdır. Etiketin daha geniş basıldığı durumlarda, içeriğinin oranları yukarıda belirtilenlere uygun olmalıdır. Arka plan beyaz olmalıdır.

Not-4: Aspiratör etiketi; en az 60 mm genişliğinde ve 120 mm yüksekliğinde olmalıdır. Etiketin daha geniş basıldığı durumlarda, içeriğinin oranları yukarıda belirtilenlere uygun olmalıdır. Arka plan beyaz olmalıdır.

3. Ürün Bilgi Formunun Kontrolü-1 * (Ev Tipi Fırınlar İçin) S.No:

Bilgi Formunda Bulunması Gerekenler

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

Tedarikçinin adı veya ticari markası,

2

Tedarikçinin model tanımlayıcısı

3

Enerji verimlilik endeksi

4

Enerji verimlilik sınıfı

5

Her bir bölmenin, mümkünse konvansiyonel ve vantilatörlü konvansiyonel modda, döngü bazındaki enerji tüketimi **

6

Bölmelerin sayısı, bölme başına düşen ısı kaynağı/ kaynakları ve bölme başına düşen hacmi

7

(Varsa) Avrupa Birliği’nin “Ekoetiket” düzenlemesine göre “AB Ekoetiketi” aldığına dair bir bilgi,

* Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/8 Ek-IV ** Ölçülen enerji tüketimi elektrik ve gazlı fırınlar için kWh cinsinde, gazlı fırınlar için MJ cinsinde ifade edilir ve iki ondalık haneye yuvarlanır.

3. Ürün Bilgi Formunun Kontrolü-2 * (Ev Tipi Aspiratörler İçin) S.No:

Bilgi Formunda Bulunması Gerekenler

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

Satıcının ismi veya ticari markası,

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı

3

kWh/a cinsinden ifade edilen yıllık enerji tüketimi

4

Enerji verimlilik sınıfı

5

Sıvı dinamiği verimliliği

6

Sıvı dinamiği verimlilik sınıfı

7

lux/Watt cinsinden belirtilen aydınlatma verimliliği

8

Aydınlatma verimliliği sınıfı

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

50-51

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

9

Yüzde cinsinden belirtilen yağ süzme verimliliği

10

Yağ süzme verimliliği sınıfı

11

Uygulanabilir olması halinde, m3/h cinsinden hesaplanan yoğun veya destekli ayar haricindeki normal kullanımda asgari ve azami hızdaki hava akımı

12

Uygulanabilir olması halinde, m3/h cinsinden hesaplanan yoğun veya destekli ayardaki hava akımı

13

dB ile ifade edilen asgari ve azami hızda normal kullanımda havaya yayılan akustik A-ağırlıklı ses gücü emisyonları

14

Mevcutsa, dB ile ifade edilen yoğun veya destekli ayarda havaya yayılan akustik A-ağırlıklı ses gücü emisyonları

15

Uygulanabilir olması halinde, Watt cinsinden ifade edilen kapalı moddaki güç tüketimi

16

Uygulanabilir olması halinde, Watt cinsinden ifade edilen hazır bekleme modundaki güç tüketimi

Not-1: Bir bilgi formu, aynı kişi tarafından piyasaya arz edilen birden fazla fırın/aspiratör modeline yönelik olabilir.

Not-2: Bilgi formunda yer alan bilgiler, renkli veya siyah-beyaz olarak, etiketin bir örneği mahiyetinde verilebilir. Bu durumda, etiket üzerinde bulunmayan bilgiler de verilir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

EV TİPİ FIRINLAR, OCAKLAR VE ASPİRATÖRLERİN SATICIDA YAPILACAK ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-3 (Üreticide/ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.)

Denetim Tarihi :

Denetim Yeri (Üretici/İthalatçı): Marka / Model : Firma Adı : Firma Adresi : PGD Tutanak No: 4. Teknik Dosya Kontrolü-1* (Ev Tipi Fırınlar İçin) S.No:

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gerekenler dokümanların Kontrolü

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

Tedarikçinin ismi veya ticari markası,

2

Cihazın modelinin, tedarikçinin model tanımlayıcısı da dahil net bir şekilde ve kolayca tanınmasını sağlayacak genel tanımı

Bölmelerin sayısı, her bir bölmenin hacmi, bölme bazında ısıtma kaynağı/kaynakları, bölme bazında ısıtma işlevi/işlevleri (konvansiyonel ve/veya turbo hava döngüsü)

Her bir bölmenin, mümkünse konvansiyonel ve vantilatörlü konvansiyonel modda, döngü bazındaki enerji tüketimi

Ölçümlere dair teknik parametreler

Ev tipi fırının her bir bölmesi için enerji verimlilik endeksi Ev tipi fırının her bir bölmesi için enerji verimlilik sınıfı 4

Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/8 Ek-II’sine göre yapılan hesaplamaların ve sonuçlarının bir kopyası

5

Uygun olan durumlarda, uygulanan uyumlaştırılmış standartların referansları,

6

Uygun olan durumlarda, uygulanan diğer teknik standartlar ve özellikler,

7

Satıcının yerine hareket etme yetkisi verilen kişinin kimliği ve imzası,

* Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/8 Ek-V ** Tedarikçiler yukarıdaki bilgilerin sonuna ilave bilgi ekleyebilirler.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

52-53

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

4. Teknik Dosya Kontrolü-2* (Ev Tipi Aspiratörler İçin) S.No:

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gerekenler Dokümanların Kontrolü

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

Tedarikçinin ismi veya ticari markası,

2

Cihazın modelinin, tedarikçinin model tanımlayıcısı da dahil net bir şekilde ve kolayca tanınmasını sağlayacak genel tanımı,

3

Enerji verimlilik endeksi,

4

Enerji verimlilik sınıfı,

5

Yıllık enerji tüketimi,

6

Zaman artış faktörü,

7

Sıvı dinamiği verimliliği,

8

Sıvı dinamiği verimlilik sınıfı,

9

En iyi verimlilik noktasındaki hava akımının ölçülen değeri,

10

En iyi verimlilik noktasındaki statik basınç farkının ölçülen değeri,

11

En iyi verimlilik noktasındaki elektrik gücünün ölçülen değeri,

12

Aydınlatma sisteminin standart koşullarda pişirme yüzeyi üzerindeki ortalama aydınlatması,

13

Aydınlatma sisteminin, pişirme yüzeyi üzerindeki nominal güç tüketimi,

14

Aydınlatma verimliliği,

15

Aydınlatma verimliliği sınıfı,

16

Yağ süzme verimliliğinin ölçülen değeri,

17

Yağ süzme verimliliği sınıfı,

18

Uygulanabilir olması halinde, kapalı moddaki güç tüketimi,

19

Uygulanabilir olması halinde, hazır bekleme modundaki güç tüketimi,

20

Asgari ve azami hızda normal kullanımda havaya yayılan akustik A-ağırlıklı ses gücü emisyonları,

21

Mevcutsa, yoğun veya destekli ayarda havaya yayılan akustik A-ağırlıklı ses gücü emisyonları,

22

Normal kullanımda asgari ve azami hızdaki hava akımı değeri,

23

Mevcutsa, hava akımı değeri,

24

Ev tipi fırınların ve aspiratörlerin enerji etiketlemesine dair tebliğ (SGM-2015/8) EK-II’sine göre yapılan hesaplamaların ve sonuçların bir kopyası,

25

Uygun olan durumlarda, uygulanan uyumlaştırılmış standartların referansları,

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

26

Uygun olan durumlarda, uygulanan diğer teknik standartlar ve özellikler,

27

Satıcının yerine hareket etme yetkisi verilen kişinin kimliği ve imzası,

* Ev Tipi Fırınların ve Aspiratörlerin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2015/8 Ek-V ** Tedarikçiler yukarıdaki bilgilerin sonuna ilave bilgi ekleyebilirler.

5. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü * S.No: AT Uygunluk Beyanının İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler Uygun (✔) Uygun Değil (X)

Açıklamalar

1

İmalatçının ya da yetkili temsilcisinin adı ve adresi.

2

Kesin tanımlama için yeterli model tarifi.

3

Uygulanan teknik düzenlemeye atıf

4

Kullanılan diğer teknik standartlar ve/veya özellikler.

5

Varsa, ürüne “CE” işaretinin iliştirilmesini öngören diğer mevzuata

atıflar.

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası.

* Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Eko-Tasarım Yönetmeliği 2009/125/AT Ek-VI 6. Denetçi Tarafından Belirlenen Diğer Uygunsuzluk Tespitleri S.No:

Tespit

Dayanak

Açıklamalar

1

2

3

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

54-55

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

TELEVİZYONLARIN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Bu rehber piyasada yaygın olarak bulunan televizyonların denetimi amacıyla hazırlanmıştır.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

56-57

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

TELEVİZYONLARIN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ: Bu rehber piyasada yaygın olarak bulunan televizyonların denetimi amacıyla hazırlanmıştır.

Televizyonların Enerji Etiketlemesi ile ilgili düzenlemeler, esas olarak enerji tüketiminde tasarrufun sağlanması ve tüketicilerin, bu esas doğrultusunda enerjiyi daha verimli kullanan televizyonları tercih edebilmelerini sağlamayı hedeflemektedir.

Bu rehber kapsamında yapılacak denetimler; esas olarak satıcı ve bayilerin tebliğde yer alan enerji etiketi ile ilgili sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin kontrolünü amaçlamakla birlikte, üreticide veya ithalatçıda daha ileri seviyede bir denetim yapılması veya etiketteki bilgilerin doğrulanması ihtiyacı halinde ayrıca; 1.

2.

3.

4.

5.

Üreticide/ İthalatçıda kullanılacak kontrol listeleri, Numune alımı gerektiğinde alınacak numune sayısı ve numune alma kuralı, Numunelerin iletileceği laboratuvarlara dair bilgiler, Uygulanacak standartlar, Etikette yer alması gereken bilgilere bu rehberde yer verilmiştir.

2. AMAÇ: Bu rehber kapsamında gerçekleştirilecek denetimlerin öncelikli amacı; 1. Piyasada yer alan satıcılarda geniş kapsamlı bir tarama yapılarak, ülke genelinde satıcıların ilgili tebliğe uygun hareket edip etmediklerinin belirlenmesi, 2. Bu denetimler ve alınacak önlemler ile piyasada enerji verimli ürünlerin tercih edilmesi ile ilgili farkındalığın arttırılması, 3. Tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili önlem alarak piyasanın düzenlemeye uygunluk seviyesini arttırmaktır.

Satıcıda yapılacak denetimde esas olarak sergilenen ürünlerin enerji etiketinin bulunup bulunmadığı ve bu etiketin tebliğde yer alan örneğe uygun olup olmadığı kontrol edilecektir. Ayrıca, etikette yer alması gereken bilgilerin ne olması gerektiğine dair ayrı bir kontrol listesi de hazırlanmıştır.

3. KAPSAM: 1. Televizyonların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/7) kapsamında yer alan ürünlere yöneliktir.

2. Bu ürünlerin satış amacıyla sergilendiği mağaza, bayilerde gerçekleştirilecektir.

3. Denetimler satış amacı ile sergilenen bu ürünlerin üzerinde esas olarak; enerji etiketlerinin yer alıp almadığının, yer almışsa uygun bir şekilde iliştirilip iliştirilmediğinin kontrolünü kapsamaktadır.

4. Ancak, bu ürünlerle ilgili ileri bir denetim ihtiyacı duyulması halinde aşağıda verilen Kontrol Listesi 2 ve 3 ‘de kullanılabilecektir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

4. DAYANAK : 1. Yatay Mevzuat a. Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik (Enerji Etiketlemesi Yönetmeliği) (2010/30/AT) b. Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (Eko-tasarım Yönetmeliği) (2009/125/AT) c. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) d. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği 2. Dikey Mevzuat a. Televizyonların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/7) (Avrupa Birliğinin, Televizyonların Etiketlenmesine Dair EU/1062/2010 sayılı tüzüğü) b. Televizyonlar İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2011/16) (Avrupa Birliğinin, Televizyonlar ile ilgili çevreye duyarlı tasarım gereklerine Dair EU/642/2009 sayılı tüzüğü)

5. TEKNİK BİLGİLER: 1. Tanımlar:

Televizyon: Televizyon setini veya televizyon monitörünü, a. Açık modu: Televizyonun şebekeye bağlı ve ses ve resim ürettiği durumu, b. Ev modu: İmalatçının normal ev kullanımı için tavsiye ettiği televizyon ayarını, c. Hazır bekleme modu/modları: Cihazın şebekeye bağlı ve çalışmak için şebekeden enerji aldığı ve sadece tekrar etkinleştirme işlevi veya tekrar etkinleştirme işlevi ve sadece etkin durumdaki tekrar etkinleştirme işlevinin gösterilmesi ve/veya bilgi veya durum ekranı işlevlerini sınırlı veya sınırsız bir süreyle sağladığı durumu, d. Kapalı modu: cihazın şebekeye bağlı olduğu ve herhangi bir işlev gerçekleştirmediği durumu, e. Zorunlu menü: İmalatçı tarafından önceden tanımlanan ve televizyon kullanıcısının televizyonu ilk çalıştırdığında belli bir ayarı seçmesi gereken, televizyon ayarları grubunu, ifade eder.

2. Televizyonlarda Enerji Verimliliği: a. 1/1/2015 tarihinden itibaren enerji verimliliği sınıfı A+’dan F’ye doğru b. 1/1/2018 tarihinden itibaren enerji verimliliği sınıfı A++’dan E’ye doğru c. 1/1/2021 tarihinden itibaren enerji verimliliği sınıdı A+++’dan D’ye doğru maksimum 7 sınıf bulunmaktadır. d. Renklendirilmiş oklar enerji verimliğini en düşük enerji sınıflı üründen itibaren sınıflandırır: koyu yeşil en yüksek enerji sınıfını, kırmızı ise en düşük enerji sınıfını göstermektedir. e. Piktogramlar seçilmiş olan performans ve özellikleri belirtmektedir: i. Yıllık enerji tüketimi (kWh) ii. Santimetre ve inç cinsinden görünür köşegen uzunluğu

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

58-59

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

iii. Açık konumda güç tüketimi (watt) iv. Şebeke anahtarının bulunması 3. Ürün Tip ve Modelleri:

Resim-1: Piyasada yaygın olarak bulunabilecek televizyonlar

4. Enerji Etiketi Örneği: Enerji etiketi cihazın dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Aşağıda verilen etiket mevcut tebliğde yer alan ve bu ürünler üzerinde aranması gereken etiket örneğidir.

Şekil-1: Televizyon Enerji Etiketi Örneği

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE: Enerji Verimliliği ile ilgili ürün etiketlerinde yer alan bilgilerin doğrulanması ihtiyacı olduğunda, Ürün etiketinde beyan edilen değerlerin doğruluğunun teyidi amacı ile 1+3 modeli geçerli olup, öncelikle bir numunenin test edilmesi uygunsuzluk halinde ancak geri kalan 3 numunenin test edilecektir. Bu göre, piyasadan ve/veya üretici-ithalatçıdan öncelikle tek bir numune alınacak, uygunsuzluk halinde diğer 3 numunenin alımına gidilecektir. (Televizyonlar İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ SGM-2011/6 EK-III) Alınan numuneler test ve muayene işlemi için TSE Gebze Laboratuvarına gönderilecektir.

7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: Bu rehber kapsamında 3 ayrı Kontrol Listesi hazırlanmıştır. Bunlardan Kontrol Listesi 2 ve 3 ihtiyaç halinde kullanılmak ve bilgilendirmek amacı ile rehbere eklenmiştir: 1- Kontrol Listesi-1, Satıcıda/Bayide yapılacak denetimlerde bu liste kullanılacaktır.

2- Kontrol Listesi-2 Satıcı/Bayi ve/veya Üretici/İthalatçı da yapılacak denetimlerde etiket veya fişin doğrulanması ihtiyacı halinde kullanılacaktır.

3- Kontrol Listesi-3 ileri seviye denetim ihtiyacı halinde üretici ve/veya ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.

Kontrol Listeleri ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Bu kontrol listelerinin kullanımında izlenebilirliğin sağlanması acısından gerek bu belgelerin arşivlenmesi sırasında gerekse Bakanlığa iletilirken PGD tutanak numaraları ve Veri Tabanı Kayıt Numaralarının da listelere eklenmesi önemlidir.

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ve yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyecek varsa tespit ettiği ürünle ilgili herhangi bir bilgi ve belgeyi ilave olarak kayıtlara geçirecektir.

Uyarı!

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

60-61

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

TELEVİZYONLARIN SATICIDA YAPILACAK ENERJİ VERİMLİLİĞİ ETİKET DENETİM KONTROL LİSTESİ -1 Denetim Tarihi: Denetim Yeri: Mağaza/Bayi Mağaza/Bayi Adı : Adresi: PGD Tutanak No: 1. Etiket ve Bilgi Formu Kontrolü * Etiket Marka

Model

Var

Yok

Etiketin Uygunluğu* Uygun

Aykırı

Etiket Kolayca Görünüyor mu?

Etiket Türkçe mi?

Uygun

Uygun

Aykırı

Aykırı

Bilgi Formu Var

Yok

*Televizyonların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/7 Madde 6’da satıcının yükümlülükleri belirtilmiştir. * Uygunluk: 1-Etiket ürünün üzerine görünür şekilde iliştirilmiş mi?

2-Etikette yer alan bilgiler Türkçe mi?

3-Etiket ve bu rehberde verilen örneğe uygun hazırlanmış mı?

4-Etiket üzerindeki marka/model bilgileri ile ürünün kendi marka/model bilgileri eşleşiyor mu?

5-Etiketin ait olduğu ürün kategorisi ile ürünün kendisi eşleşiyor mu?

Açıklama

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

TELEVİZYONLARIN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-2 (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Denetim Tarihi :

Denetim Yeri (Satıcı/Üretici/İthalatçı): Marka / Model : Firma Adı : Firma Adresi : PGD Tutanak No: 2. Enerji Etiketinin Uygunluğunun Kontrolü*

S.No:

Etikette bulunması gereken bilgiler.

1

Ürünü piyasaya arz edenin isim veya ticari unvanı

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı,

3

Enerji verimliliği sınıfı *

4

Açık (on) moddaki güç tüketimi (Watt cinsinden)

5

Aık (on) moddaki yıllık enerji tüketimi

6

Santimetre ve inç cinsinden görünür ekran köşegen uzunluğu

Var (✔)

Yok (X) Uygun (✔) Uygun Değil (X) Açıklamalar

*Televizyonların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/7 Ek-V **Televizyonun enerji verimliliğini gösteren ok işaretinin baş kısmı, ilgili enerji verimliliği sınıfını gösteren ok işaretinin baş kısmının hizasına yerleştirilir.

Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Etiket en az 110 mm genişliğinde ve 220 mm yüksekliğinde olmalıdır. Etiketin daha geniş basıldığı durumlarda, içeriğinin oranları yukarıda belirtilenlere uygun olmalıdır. Arka plan beyaz olmalıdır.

Not-3: Enerji etiketi satış noktasındaki her bir televizyonun dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

62-63

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

3. Bilgi Formunun Uygunluğunun Kontrolü* S.No: Bilgi Formunda Bulunması Gerekenler Var (✔) Yok (X) Uygun (✔) Uygun Değil (X) 1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi veya ticari markası,

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı,

3

Enerji verimlilik sınıfı, **

4

Santimetre ve inç cinsinden görünür ekran uzunluğu,

5

Açık (on) modda güç tüketimi,

6

Yıllık enerji tüketimi,

7

Hazır bekleme (stanby) modunda ve kapalı (off) moddaki veya her ikisine de ait güç tüketimi,

8

Yatay ve dikey piksel sayısı itibariyle ekran çözünürlüğü,

Açıklamalar

* Televizyonları Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/7 Ek-III ** Televizyonun 66/2010 sayılı Avrupa Birliği’nin “Ekoetiket” düzenlemesine göre “AB Ekoetiketi” aldığı durumlarda bu konudaki bilgi de eklenmiş olabilir.

Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Televizyonun ürün bilgi formundaki bilgiler yukarıdaki sıralamaya uygun şekilde ürün broşüründe veya ürünle birlikte temin edilen diğer belgelerde yer alır.

Not-3: Bilgi formunda yer alan bilgiler, renkli veya siyah-beyaz olarak, etiketin bir örneği mahiyetinde verilebilir. Bu durumda, etiket üzerinde bulunmayan bilgiler de verilir.

Not-4: Bir bilgi formu, aynı kişi tarafından piyasaya arz edilen birden fazla televizyona modeline yönelik olabilir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

TELEVİZYONLARIN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-3 (Üreticide/ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.)

Denetim Tarihi :

Denetim Yeri (Üretici/İthalatçı): Marka / Model : Firma Adı : Firma Adresi : PGD Tutanak No: 4. Teknik Dosya Kontrolü * S.No:

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gerekenler dokümanların Var (✔) Kontrolü

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi ve adresi,

2

Televizyonun modelinin, kolaylıkla ve net bir biçimde tanınmasını sağlayacak genel tanımlaması,

3

Uyumlaştırılmış standardların referans numaraları,

4

Varsa kullanılan diğer teknik standartlar ve özellikler,

5

Ürünü piyasaya arz edeni temsil eden kişinin kimlik ve imzası, Ölçümlere dair aşağıdakine uygun parametreler; Ortam sıcaklığı, V cinsinden gerilimi ve Hz cinsinden test frekansı,

6

Elektrik besleme sisteminin toplam harmonik bozulması, Ses ve video test sinyallerine ait giriş terminali, Elektrik testi için kullanılan cihazlar, kurulum ve devrelerle ilgili bilgi ve belgeler, Açık (on) mod parametreleri Watt cinsinden güç tüketimi, Tipik yayın TV içeriğini temsil eden dinamik yayın içerikli video sinyalinin özellikleri,

7

Güç tüketimi konusunda kararlı bir duruma ulaşma adımlarının sırası, Zorunlu menüsü bulunan televizyonlar için ayrıca, yüzde cinsinden ifade edilen ev modunun doruk aydınlatmasının televizyonun sağladığı en parlak açık mod doruk aydınlatmasına oranı, Televizyon monitörleri için ayrıca, ölçümler için kullanılan tunerin ilgili özelliklerinin açıklaması,

Yok (X)

Açıklamalar

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

64-65

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Her hazır bekleme (standby) ve/veya kapalı (off) mod için; Watt cinsinden güç tüketim bilgileri, 8

Kullanılan ölçme yöntemi, Modun nasıl seçildiğinin veya programlandığının açıklaması, Televizyonun otomatik olarak mod değiştirdiği moda ulaşıncaya kadarki olay dizisi.

* Televizyonların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/7 Ek-IV 5. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü * S.No:

AT Uygunluk Beyanının İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler

1

İmalatçının ya da yetkili temsilcisinin adı ve adresi.

2

Kesin tanımlama için yeterli model tarifi.

3

İlgili uygulama tebliğine atıf,

4

kullanılan diğer teknik standartlar ve özellikler.

5

Varsa, ürüne “CE” işaretinin iliştirilmesini öngören diğer mevzuata atıflar.

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası.

Uygun (✔)

Uygun Değil (X)

Açıklamalar

*Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Eko-Tasarım Yönetmeliği 2009/125/AT Ek-VI 6. Denetçi Tarafından Belirlenen Diğer Uygunsuzluk Tespitleri S.No: 1 2 3

Tespit

Dayanak

Açıklamalar

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

66-67

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ BULAŞIK MAKİNELERİNİN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Bu rehber kapsamında denetlenecek olan bulaşık makineleri kimyasal maddeler, mekanik araçlar, termal enerji ve elektrik enerjisi kullanarak sofra takımlarını, bardakları, çatal bıçak takımlarını ve yemek pişirme aletlerini yıkayan, durulayan ve kurutan ve esasen profesyonel olmayan amaçlarla kullanılmak üzere tasarlanmış olan bulaşık makineleridir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

68-69

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ BULAŞIK MAKİNELERİNİN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ: Bu rehber kapsamında denetlenecek olan bulaşık makineleri kimyasal maddeler, mekanik araçlar, termal enerji ve elektrik enerjisi kullanarak sofra takımlarını, bardakları, çatal bıçak takımlarını ve yemek pişirme aletlerini yıkayan, durulayan ve kurutan ve esasen profesyonel olmayan amaçlarla kullanılmak üzere tasarlanmış olan bulaşık makineleridir.

Ev Tipi Bulaşık Makinelerinin Enerji Etiketlemesi ile ilgili düzenlemeler, esas olarak enerji tüketiminde tasarrufun sağlanması ve tüketicilerin, bu esas doğrultusunda enerjiyi daha verimli kullanan bulaşık makinelerini tercih edebilmelerini sağlamayı hedeflemektedir.

Bu rehber kapsamında yapılacak denetimler; esas olarak satıcı ve bayilerin tebliğde yer alan enerji etiketi ile ilgili sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin kontrolünü amaçlamakla birlikte, üreticide veya ithalatçıda daha ileri seviyede bir denetim yapılması veya etiketteki bilgilerin doğrulanması ihtiyacı halinde ayrıca; 1. Üreticide/ İthalatçıda kullanılacak kontrol listeleri, 2. Numune alımı gerektiğinde alınacak numune sayısı ve numune alma kuralı, 3. Numunelerin iletileceği laboratuvarlara dair bilgiler, 4. Uygulanacak standartlar, 5. Etikette yer alması gereken bilgilere de bu rehberde yer verilmiştir.

2. AMAÇ: Bu rehber kapsamında gerçekleştirilecek denetimlerin öncelikli amacı; 1. Piyasada yer alan satıcılarda geniş kapsamlı bir tarama yapılarak, ülke genelinde satıcıların ilgili tebliğe uygun hareket edip etmediklerinin belirlenmesi, 2. Bu denetimler ve alınacak önlemler ile piyasada enerji verimli ürünlerin tercih edilmesi ile ilgili farkındalığın arttırılması, 3. Tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili önlem alarak piyasanın düzenlemeye uygunluk seviyesini arttırmaktır.

Satıcıda yapılacak denetimde esas olarak sergilenen ürünlerin enerji etiketi- nin bulunup bulunmadığı ve bu etiketin tebliğde yer alan örneğe uygun olup olmadığı kontrol edilecektir. Ayrıca, etikette yer alması gereken bilgilerin ne olması gerektiğine dair ayrı bir kontrol listesi de hazırlanmıştır.

3. KAPSAM: 1. Ev Tipi Bulaşık Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/5) kapsamında yer alan ürünlere yöneliktir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

2. Bu ürünlerin satış amacıyla sergilendiği mağaza, bayilerde gerçekleştirilecektir.

3. Denetimler satış amacı ile sergilenen bu ürünlerin üzerinde esas olarak; enerji etiketlerinin yer alıp almadığının, yer almışsa uygun bir şekilde iliştirilip iliştirilmediğinin kontrolünü kapsamaktadır.

4. Ancak, bu ürünlerle ilgili ileri bir denetim ihtiyacı duyulması halinde aşağıda verilen Kontrol Listesi 2 ve 3’de kullanılabilecektir.

4. DAYANAK: 4.1. Yatay Mevzuat • Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik (Enerji Etiketlemesi Yönetmeliği) (2010/30/AT) • Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (Eko-tasarım Yönetmeliği) (2009/125/AT) • 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) • Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği

4.2. Dikey Mevzuat • Ev Tipi Bulaşık Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/5) (Avrupa Birliğinin, Ev Tipi Bulaşık Makinelerinin Etiketlenmesine Dair EU/1059/2010 sayılı Tüzüğü) • Ev Tipi Bulaşık Makineleri İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2011/19) (Avrupa Birliğinin, Ev Tipi Bulaşık Makineleri ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair EU/1016/2010 sayılı Tüzüğü)

4.3.İlgili Temel Standartlar: • TS EN 50242: Elektrikli bulaşık makinaları - Ev ve benzeri yerlerde kullanılan - performans ölçme metotları

5. TEKNİK BİLGİLER: 5.1. Genel: Evimizde kullandığımız elektrik enerjinin yaklaşık %20’si elektrikli ev aletleri tarafından harcanmaktadır. Bu aletlerin tüketim oranlarını karşılaştıracak olursak bulaşık makinesi %6’lık bir paya sahiptir.

5.2. Bulaşık Makinelerinde Enerji Verimliliği a. A+++’ dan D’ ye maksimum 7 sınıf bulunmaktadır. b. Renklendirilmiş oklar enerji verimliğini en düşük enerji sınıflı üründen itibaren sınıflandırır: koyu yeşil en yüksek enerji sınıfını, kırmızı ise en düşük enerji sınıfını göstermektedir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

70-71

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

c. Piktogramlar seçilmiş olan performans ve özellikleri belirtmektedir: i. Yıllık enerji tüketimi (kWh) ii. Desibel cinsinden gürültü emisyonları iii. Servis takımı kapasitesi iv. Kurutma verimlilik sınıfı v. Yıllık su tüketimi (litre)

d. Enerji sınıfı ölçümleri: i. Bildirilen kapasitede doldurulmuş makinenin, standart temizleme çevrimlerindeki yıllık enerji tüketimi ii. Açık konumda bırakılan makinenin zaman ve güç süreci iii. Kapalı konumda bırakılan makinenin zaman ve güç süreci e. Etiketin üzerinde bulunan çevrim bilgileri, aşağıdaki özellikleri temel alan standart programdır: i. Normal kirlilikteki sofra takımını temizlemeye uygun ii. Hem enerji hem de su tüketimi açısından en verimli

5.3. Bulaşık Makinesinin Temel Parçaları: Bulaşık makinesinin temel parçaları aşağıdaki gibidir ve bu parçaların her birinin enerji verimliliği üzerinde etkileri vardır.

• • • • • • • •

Açma Kapama Anahtarı Kapı Emniyet Switchi Program Aygıtı Su Seviye Anahtarı Elektrikli Su Giriş Vanaları Yıkama Motoru Pompa Motoru Termostat

• Rezistans

5.4. Bulaşık Makinesi Enerji Verimliliği Gelişim Süreci: Ev tipi bulaşık makineleri ile ilgili 1997 tarihli uygulama tebliğinde A’dan G’ye uzanan bir enerji etiketi şablonu bulunmakta iken (enerji, temizlik ve kurutma verimi için) iken söz konusu uygulama tebliğinde, 1999 yılında yapılan değişiklikte ise tebliğin gereklerinden olan uygulama tarihleri ileri bir tarihe ertelenmiştir. Eko-tasarım gereklerinin bulaşık makineleri için uygulamaya konulması ile birlikte etiket bilgileri 2010 yılında tekrar değiştirilerek enerji verimliliği sıralaması yeniden A+++‘dan D’ye oluştu-

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

rulmuştur (kurutma verimliliği sıralaması A-G olarak kalmaya devam ederken, temizleme verimliliği sınıflandırması tamamen kaldırıldı).

5.5. Ürün Tip ve Modelleri: Ev Tipi Bulaşık Makinesi tipleri tek tek olabildiği gibi ankastre olarak kullanılanları da mevcuttur ve bu tebliğin kapsamına girmektedir.

Resim-1: Piyasada Yaygın Olarak Bulunabilecek Ev Tipi Bulaşık Makineleri

5.6. Enerji Etiketi Örneği: Enerji etiketi cihazın dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Aşağıda verilen etiket mevcut tebliğde yer alan ve bu ürünler üzerinde aranması gereken etiket örneğidir.

Şekil-1: Bulaşık Makinesi Enerji Etiketi Örneği

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

72-73

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE: Enerji Verimliliği ile ilgili ürün etiketlerinde yer alan bilgilerin laboratuvar testleri ile doğrulanması ihtiyacı olduğunda test edilecek numune sayısı uygulama tebliğlerinde belirtilmiştir. Bu kapsamdaki testlerde 1+3 modeli geçerli olup, bu modele göre: öncelikle bir numunenin test edilmesi bu numunenin sonucunun uygunsuz çıkması halinde geri kalan 3 numunenin test edilmesi gerekmektedir (Ev Tipi Bulaşık Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/5 EK-V).

Alınan numuneler test ve muayene işlemi için TSE Gebze laboratuvarına gönderilecektir.

7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: Bu rehber kapsamında 3 ayrı Kontrol Listesi hazırlanmıştır. Bunlardan Kontrol Listesi 2 ve 3 ihtiyaç halinde kullanılmak ve bilgilendirmek amacı ile rehbere eklenmiştir: 1- Kontrol Listesi-1, Satıcıda/Bayide yapılacak denetimlerde bu liste kullanılacaktır.

2- Kontrol Listesi-2 Satıcı/Bayi ve/veya Üretici/İthalatçı da yapılacak denetimlerde etiket veya fişin doğrulanması ihtiyacı halinde kullanılacaktır.

3- Kontrol Listesi-3 ileri seviye denetim ihtiyacı halinde üretici ve/veya ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.

Kontrol Listeleri ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Bu kontrol listelerinin kullanımında izlenebilirliğin sağlanması acısından gerek bu belgelerin arşivlenmesi sırasında gerekse Bakanlığa iletilirken PGD tutanak numaraları ve Veri Tabanı Kayıt Numaralarının da listelere eklenmesi önemlidir.

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ve yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyecek varsa tespit ettiği ürünle ilgili herhangi bir bilgi ve belgeyi ilave olarak kayıtlara geçirecektir.

Uyarı!

Enerji Verimliliği ile ilgili denetimler sırasında LVD-EMC Yönetmelikleri kapsamında bir uygunsuzluğa rastlanması halinde bu uygunsuzluklar için ayrı bir PGD tutanağı doldurularak işlemlerin ayrıca devam ettirilmesi karışıklıkların önlenmesi acısından daha uygun görünmektedir.

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

EV TİPİ BULAŞIK MAKİNELERİNİN SATICIDA YAPILACAK ENERJİ VERİMLİLİĞİ ETİKET DENETİM KONTROL LİSTESİ -1 Denetim Tarihi : Denetim Yeri (Mağaza/Bayi) :

Mağaza/Bayi Adı : Adresi : PGD Tutanak No

:

1. Etiket ve Bilgi Formunun Kontrolü * Etiketin Uygunluğu**

Etiket Kolayca Görünüyor mu?

Etiket Türkçe mi?

Bilgi Formu

Yok

Uygun

Aykırı

Uygun

Aykırı

Uygun

Aykırı

Var

Yok

Açıklama

Etiket

Marka

Model

Var

*Ev Tipi Bulaşık Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/5 Madde 6’da satıcının yükümlülükleri belirtilmiştir. ** Uygunluk: 1-Etiket ürünün üzerine görünür şekilde iliştirilmiş mi?

2-Etikette yer alan bilgiler Türkçe mi?

3-Etiket, tebliğde verilen örneğe uygun hazırlanmış mı?

4- Etiket üzerindeki marka/model bilgileri ile ürünün kendi marka/model bilgileri eşleşiyor mu?

5- Etiketin ait olduğu ürün kategorisi ile ürünün kendisi eşleşiyor mu? (Örn. çamaşır makinesi üzerinde buzdolabı etiketi bulunması gibi)

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

74-75

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ BULAŞIK MAKİNELERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-2 (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Denetim Tarihi Denetim Yeri (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Marka / Model Firma Adı

Firma Adresi

:

: : : :

PGD Tutanak No : 2. Enerji Etiketinin Uygunluğunun Kontrolü * S.No: Etikette bulunması gereken bilgiler.

Var (X)

Yok (X)

Uygun (✔) Uygun Değil (X) Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin isim veya ticari unvanı

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı,

3

Enerji verimliliği sınıfı**

4

Yıl başına düşen kWh cinsinden gösterilmiş ve en yakın tam sayıya yuvarlanmış olan yıllık enerji tüketimi (AEc)

5

Yıl başına düşen litre cinsinden gösterilmiş ve en yakın tam sayıya yuvarlanmış olan yıllık su tüketimi (AWc)

6

Kurutma verimlilik sınıfı

7

Standart temizleme döngüsü için standart sofra setine dair

anma kapasitesi

8

Havayla yayılan akustik gürültü emisyonu

*Ev Tipi Bulaşık Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/5 Ek-I **Ev tipi bulaşık makinesinin enerji verimliliğini gösteren ok işaretinin baş kısmı, ilgili enerji verimliliği sınıfını gösteren ok işaretinin baş kısmının hizasına yerleştirilir.

Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Etiket en az 110 mm genişliğinde ve 220 mm yüksekliğinde olmalıdır. Etiketin daha geniş basıldığı durumlarda, içeriğinin oranları yukarıda belirtilenlere uygun olmalıdır. Arka plan beyaz olmalıdır.

Not-3: Enerji etiketi satış noktasındaki her bir bulaşık makinesinin dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

3. Bilgi Formunun Uygunluğunun Kontrolü* S.No: Bilgi Formunda Bulunması Gerekenler

Var (X) Yok (X) Uygun (✔) Uygun Değil (X) Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi veya ticari markası,

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı,

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

3

Standart temizleme döngüsü için standart sofra setine ilişkin anma kapasitesi,

4

Enerji verimlilik sınıfı,

5

(Varsa) Avrupa Birliği’nin “Ekoetiket” düzenlemesine

göre “AB Ekoetiketi” aldığına dair bir bilgi,

6

Yıllık kWh cinsinden ifade edilen ve en yakın tam sayıya yuvarlanmış olan yıllık enerji tüketimi (AEc),

7

Standart temizleme döngüsünün enerji tüketimi (Et),

8

Kapalı (off) modda ve açık bırakılma (left-on) modundaki güç tüketimi,

9

Yıl başına düşen litre cinsinden ifade edilmiş ve en yakın tam sayıya yuvarlanmış olan yıllık su tüketimi (Awc),

10

G (en az verimli) ile A (en verimli) arasından seçilen kurutma verimlilik sınıfı,

11

“Standart program”ın etikette ve bilgi formunda hakkında bilgi verilen standart temizleme döngüsü olduğuna, normal kirlilikte sofra takımını

temizlemeye uygun olduğuna ve bileşik enerji tüketimi ile su tüketimi açısından en verimli program olduğuna dair bilgi,

12

Standart temizleme döngüsü için dakika cinsinden ifade edilmiş ve en yakın dakikaya yuvarlanmış program süresi,

13

Ev tipi bulaşık makinesinin güç yönetim sistemine sahip olduğu durumlarda, açık bırakılma (left-on) modundaki süre (Tı),

14

Havayla yayılan akustik gürültü emisyonu,

15

Ev tipi bulaşık makinesinin ankastre niteliğinde olmasının amaçlandığı durumlarda, bu yönde bilgi.

*Ev Tipi Bulaşık Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/5 Ek-II Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Ev tipi bulaşık makinesinin ürün bilgi formundaki bilgiler yukarıdaki sıralamaya uygun şekilde ürün broşüründe veya ürünle birlikte temin edilen diğer belgelerde yer alır.

Not-3: Bilgi formunda yer alan bilgiler, renkli veya siyah-beyaz olarak, etiketin bir örneği mahiyetinde verilebilir. Bu durumda, etiket üzerinde bulunmayan bilgiler de verilir.

Not-4: Bir bilgi formu, aynı kişi tarafından piyasaya arz edilen birden fazla ev tipi bulaşık makinesi modeline yönelik olabilir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

76-77

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ BULAŞIK MAKİNELERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-3 (Üreticide/ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.)

Denetim Tarihi Denetim Yeri (Üretici/İthalatçı) Marka / Model Firma Adı

Firma Adresi

:

: : : :

PGD Tutanak No

:

4. Teknik Dosya Kontrolü S.No:

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gerekenler dokümanların Kontrolü

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi ve adresi,

2

Bulaşık makinesinin, makinenin kolaylıkla ve net bir biçimde tanınmasını

sağlayacak genel tanımlaması

3

Uyumlaştırılmış standartların referans numaraları(uygulanmış ise),

4

Varsa kullanılan diğer teknik standartlar ve özellikler,

5

Ürünü piyasaya arz edeni temsil eden kişinin kimlik ve imzası,

Enerji tüketimi,

Su tüketimi,

Program süresi,

Kurutma verimliliği,

Kapalı (off) modda güç tüketimi,

Açık bırakılma (left-on) modunda güç tüketimi,

Açık bırakılma (left-on) modunun süresi,

Havayla yayılan akustik gürültü emisyonları.

Ev tipi bulaşık makinelerinin enerji etiketlemesine dair tebliğin Ek-VII’ine

uygun şekilde gerçekleştirilen hesaplamaların sonuçları.

6

7

*Ev Tipi Bulaşık Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/5 Ek-III 5. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü * S.No:

AT Uygunluk Beyanının İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler

Var (✔)

Yok (X) Açıklamalar

1

İmalatçının ya da yetkili temsilcisinin adı ve adresi.

2

Kesin tanımlama için yeterli model tarifi.

3

İlgili uygulama tebliğine atıf

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

4

Kullanılan diğer teknik standartlar ve özellikler

5

Ürüne “CE” işaretinin iliştirilmesini öngören diğer mevzuata atıflar.

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası.

*Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Eko-Tasarım Yönetmeliği 2009/125/AT Ek-VI 6. Denetçi Tarafından Belirlenen Diğer Uygunsuzluk Tespitleri S.No:

Tespit

Dayanak

Açıklamalar

1

2

3

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

78-79

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ SOĞUTMA CİHAZLARININ ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Bu rehber kapsamında denetlenecek olan soğutma cihazları, kurulumu son kullanıcı tarafından yapılmak üzere bina kitleri şeklinde satılan cihazlar dahil olmak üzere, enerji tüketen bir veya daha çok süreç ile soğutulan, profesyonel olmayan amaçla gıda maddelerini soğutmaya veya dondurmaya yönelik veya soğutulmuş veya dondurulmuş gıda maddelerini saklamaya yönelik bir veya daha çok bölmesi bulunan bir tür yalıtımlı kabin olan cihazlardır.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

80-81

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ SOĞUTMA CİHAZLARININ ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ: Bu rehber kapsamında denetlenecek olan soğutma cihazları, kurulumu son kullanıcı tarafından yapılmak üzere bina kitleri şeklinde satılan cihazlar dahil olmak üzere, enerji tüketen bir veya daha çok süreç ile soğutulan, profesyonel olmayan amaçla gıda maddelerini soğutmaya veya dondurmaya yönelik veya soğutulmuş veya dondurulmuş gıda maddelerini saklamaya yönelik bir veya daha çok bölmesi bulunan bir tür yalıtımlı kabin olan cihazlardır.

Ev Tipi Soğutma Cihazlarının Enerji Etiketlemesi ile ilgili düzenlemeler, esas olarak enerji tüketiminde tasarrufun sağlanması ve tüketicilerin, bu esas doğrultusunda enerjiyi daha verimli kullanan bulaşık makinelerini tercih edebilmelerini sağlamayı hedeflemektedir.

Bu rehber kapsamında yapılacak denetimler; esas olarak satıcı ve bayilerin tebliğde yer alan enerji etiketi ile ilgili sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin kontrolünü amaçlamakla birlikte, üreticide veya ithalatçıda daha ileri seviyede bir denetim yapılması veya etiketteki bilgilerin doğrulanması ihtiyacı halinde ayrıca; 1.

2.

3.

4.

5.

Üreticide/ İthalatçıda kullanılacak kontrol listeleri, Numune alımı gerektiğinde alınacak numune sayısı ve numune alma kuralı, Numunelerin iletileceği laboratuvarlara dair bilgiler, Uygulanacak standartlar, Etikette yer alması gereken bilgilere bu rehberde yer verilmiştir.

2. AMAÇ: Bu rehber kapsamında gerçekleştirilecek denetimlerin öncelikli amacı; 1. Piyasada yer alan satıcılarda geniş kapsamlı bir tarama yapılarak, ülke genelinde satıcıların ilgili tebliğe uygun hareket edip etmediklerinin belirlenmesi, 2. Bu denetimler ve alınacak önlemler ile piyasada enerji verimli ürünlerin tercih edilmesi ile ilgili farkındalığın arttırılması, 3. Tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili önlem alarak piyasanın düzenlemeye uygunluk seviyesini arttırmaktır.

Satıcıda yapılacak denetimde esas olarak sergilenen ürünlerin enerji etiketinin bulunup bulunmadığı ve bu etiketin tebliğde yer alan örneğe uygun olup olmadığı kontrol edilecektir. Ayrıca, etikette yer alması gereken bilgilerin ne olması gerektiğine dair ayrı bir kontrol listesi de hazırlanmıştır.

3. KAPSAM: 1. Ev Tipi Soğutma Cihazlarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/4) kapsamında yer alan ürünlere yöneliktir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

2. Bu ürünlerin satış amacıyla sergilendiği mağaza, bayilerde gerçekleştirilecektir.

3. Denetimler satış amacı ile sergilenen bu ürünlerin üzerinde esas olarak; enerji etiketlerinin yer alıp almadığının, yer almışsa uygun bir şekilde iliştirilip iliştirilmediğinin kontrolünü kapsamaktadır.

4. Ancak, bu ürünlerle ilgili ileri bir denetim ihtiyacı duyulması halinde aşağıda verilen Kontrol Listesi 2 ve 3 ‘de kullanılabilecektir.

4. DAYANAK: 4.1. Yatay Mevzuat a. Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik (Enerji Etiketlemesi Yönetmeliği) (2010/30/AT) b. Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (Eko-tasarım Yönetmeliği) (2009/125/AT) c. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) d. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği

4.2. Dikey Mevzuat a. Ev Tipi Soğutma Cihazlarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/4) (Avrupa Birliğinin, Ev Tipi Soğutma Cihazlarının Etiketlenmesine Dair EU/1060/2010 sayılı Tüzüğü) b. Ev Tipi Soğutma Cihazları İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM2011/17) (Avrupa Birliğinin, Ev Tipi Soğutma Cihazları ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair EC/643/2009 sayılı Tüzüğü)

4.3. İlgili Temel Standartlar a. TS EN ISO 15502: Evlerde kullanılan soğutma cihazları - Karakteristikler ve deney metotları b. TS EN 153: Elektrik şebekesine bağlı çalıştırılan ev tipi buzdolaplarının, donmuş gıda depolama dolaplarının, gıda soğutma cihazlarının ve bunların kombinasyonlarının ilgili karakteristikleriyle birlikte enerji tüketimlerinin ölçülmesi metotları

5. TEKNİK BİLGİLER: 5.1. Genel: Evimizde kullandığımız elektrik enerjisinin büyük kısmı buzdolabı tarafından harcanmaktadır. Evde kullanılan elektrikli ev aletleri arasında buzdolabının birinci sırada yer almasının nedeni ise sürekli çalışan bir ürün olmasıdır. Bundan dolayı buzdolaplarında enerji verimliliği konusu büyük önem arz etmektedir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

82-83

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Örneğin; Enerji verimliliği “A” sınıfı olan bir buzdolabı “D” sınıfı bir buzdolabına göre %45, “G” sınıfı bir buzdolabına göre ise %56 daha az enerji harcar. Sürekli çalışan tek alet olan buzdolaplarının enerji harcama değerleri hesap edildiğinde tasarruflu ürünleri tercih ederek buzdolabı için harcadığımız enerjiyi %60 azaltabiliriz.

5.2. Soğutma Cihazlarında Enerji Verimliliği: a. A+++’dan D’ ye maksimum 7 sınıf bulunmaktadır. b. Renklendirilmiş oklar enerji verimliğini en düşük enerji sınıflı üründen itibaren sınıflandırır: koyu yeşil en yüksek enerji sınıfını, kırmızı ise en düşük enerji sınıfını göstermektedir. c. Piktogramlar seçilmiş olan performans ve özellikleri belirtmektedir: i. Yıllık enerji tüketimi (kWh) ii. Tüm saklama bölmelerinin kapasitesi (litre) iii. Dondurulmuş yiyecek bölmelerinin kapasitesi (litre) iv. Gürültü emisyonları (Desibel cinsinden) d. Enerji sınıflandırması, aşağıdaki kriterlere göre hesaplanan enerji verimliliği indeksine dayanmaktadır: i. Yıllık enerji tüketimi (kWh) ii. Hacim iii. Farklı bölmelerdeki en düşük sıcaklık

5.3. Buzdolabının Yapısı ve Çalışma Mantığı: Bir buzdolabı; kompresör, ısı taşıma boruları (dış ünitede), genleşme vanası, ısı taşıma boruları (iç ünitede) ve soğutucu olmak üzere beş parçadan oluşmaktadır.

Bir kompresör motoruna bağlı olan kanalların içinde azot gazı bulunur. Bu kanallar motorun bir ucundan çıkıp buzdolabının dışındaki rezistansı, dolabın iç yüzeyini ve buzluğunu dolaşıp motorun diğer ucuna geri döner. Motorun basınçla sıkıştırdığı azot gazı sıvılaşır ve bu sırada dolabın dışındaki rezistansa itilen azot sıvılaşırken ısısını dışarıya vererek soğur. Sıvı azotun sıcaklığı da 0 (sıfırdan) düşüktür. Bu sıvı azot daha sonra motorun basıncıyla buzdolabı içindeki kanallara itilir ve burada dolaşırken buzdolabının içini soğutur ve emdiği ısıyla tekrar buharlaşarak buzdolabının arkasındaki motora geri döner.

Bu şekilde sürekli bir devridaimle buzdolabının içinden alınan ısı dış ortama verilerek buzdolabı soğur ve soğuma belli bir değere geldiğinde termostat sistemi devreye girerek motoru durdurur. Sıcaklık belli değere kadar artınca da yine termostat devreye girerek motoru çalıştırır.

5.4. Soğutma Cihazlarının Enerji Verimliliği Gelişim Süreci:

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Soğutma Cihazları ile ilgili 1994 tarihli uygulama tebliğinde A‘dan G’ye kadar uzanan bir enerji etiketi şablonu bulunmakta iken 2003 yılında ise A+ ve A++ sınıfları ilave edilmiştir. Buzdolapları için eko-tasarım gereklerinin uygulamaya konulmasıyla birlikte etiket bilgilerinde 2010’da revizyona gidilmiş, tekrar A+++ ila D sıralamasına değiştirilmiştir.

5.5. Ürün Tip ve Modelleri:

Resim-1: Piyasada Yaygın Olarak Bulunabilecek Ev Tipi Soğutma Cihazları

Bu denetimde; 1500 litreye kadar depolama hacmine sahip ve ev dışında kullanılmak üzere veya gıda maddesi dışındaki ürünlerin soğutulması için satılanlar da dahil olmak üzere pille de çalışabilen elektrik şebekesi enerjisi ile çalışan ev tipi soğutma cihazları denetlenecektir.

5.6. Enerji Etiketi Örneği: Enerji etiketi cihazın dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Aşağıda verilen etiket mevcut tebliğde yer alan ve bu ürünler üzerinde aranması gereken etiket örneğidir.

Şekil-1: Ev Tipi Soğutma Cihazı Enerji Etiketi Örneği

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

84-85

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE: Enerji Verimliliği ile ilgili ürün etiketlerinde yer alan bilgilerin doğrulanması ihtiyacı durumunda 1+3 modeli geçerli olup, bu modele göre öncelikle bir numunenin test edilecek uygunsuzluk halinde geri kalan 3 numunenin de test işlemi gerçekleştirilecektir. (Ev Tipi Soğutma Cihazlarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/4 EK-VII) Alınan numuneler test ve muayene işlemi için TSE Gebze laboratuvarı veya TSE Ankara laboratuvarına gönderilecektir.

7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: Bu rehber kapsamında 3 ayrı Kontrol Listesi hazırlanmıştır. Bunlardan Kontrol Listesi 2 ve 3 ihtiyaç halinde kullanılmak ve bilgilendirmek amacı ile rehbere eklenmiştir: 1- Kontrol Listesi-1, Satıcıda/Bayide yapılacak denetimlerde bu liste kullanılacaktır.

2- Kontrol Listesi-2 Satıcı/Bayi ve/veya Üretici/İthalatçı da yapılacak denetimlerde etiket veya fişin doğrulanması ihtiyacı halinde kullanılacaktır.

3- Kontrol Listesi-3 ileri seviye denetim ihtiyacı halinde üretici ve/veya ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.

Kontrol Listeleri ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Üreticinin gerçekleştirmesi gereken uygunluk değerlendirme yöntemleri ile ilgili belirtilen sistem kontrolleri ihtiyaç halinde (Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Ek IV İç Tasarım Kontrolü kısmı ve Ek V Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin Yönetim Sistemi Tasarım Kontrolü kısmı) daha ileri seviyede denetimler için ayrıca belirtilecektir.

Bu kontrol listelerinin kullanımında izlenebilirliğin sağlanması acısından gerek bu belgelerin arşivlenmesi sırasında gerekse Bakanlığa iletilirken PGD tutanak numaraları ve Veri Tabanı Kayıt Numaralarının da listelere eklenmesi önemlidir.

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ve yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyecek varsa tespit ettiği ürünle ilgili herhangi bir bilgi ve belgeyi ilave olarak kayıtlara geçirecektir.

Uyarı!

Enerji Verimliliği ile ilgili denetimler sırasında LVD-EMC Yönetmelikleri kapsamında bir uygunsuzluğa rastlanması halinde bu uygunsuzluklar için ayrı bir PGD tutanağı doldurularak işlemlerin ayrıca devam ettirilmesi karışıklıkların önlenmesi acısından daha uygun görünmektedir.

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

EV TİPİ SOĞUTMA CİHAZLARININ SATICIDA YAPILACAK ENERJİ VERİMLİLİĞİ ETİKET DENETİM KONTROL LİSTESİ-1 Denetim Tarihi : Denetim Yeri (Mağaza/Bayi) :

Mağaza/Bayi Adı : Adresi : PGD Tutanak No

:

1. Etiket ve Bilgi Formu Kontrolü * Etiketin Uygunluğu**

Etiket Kolayca Görünüyor mu?

Etiket Türkçe mi? Bilgi Formu

Yok

Uygun

Aykırı

Uygun

Aykırı

Uygun

Aykırı

Var

Yok

Açıklama

Etiket

Marka

Model

Var

*Ev Tipi Soğutma Cihazlarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/4 Madde 6’da satıcının yükümlülükleri belirtilmiştir. ** Uygunluk: 1-Etiket ürünün üzerine görünür şekilde iliştirilmiş mi?

2-Etikette yer alan bilgiler Türkçe mi?

3-Etiket, tebliğde verilen örneğe uygun hazırlanmış mı?

4-Etiket üzerindeki marka/model bilgileri ile ürünün kendi marka/model bilgileri eşleşiyor mu?

5- Etiketin ait olduğu ürün kategorisi ile ürünün kendisi eşleşiyor mu? (Örneğin çamaşır makinesi üzerinde buzdolabı etiketi bulunması gibi)

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

86-87

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ SOĞUTMA CİHAZLARININ ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-2 (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Denetim Tarihi Denetim Yeri (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Marka / Model Firma Adı

Firma Adresi

:

: : : :

PGD Tutanak No : 2. Enerji Etiketinin Uygunluğunun Kontrolü * S.No:

Etikette bulunması gereken bilgiler.

Var (X)

Yok (X)

Uygun (✔)

Uygun Değil Açıklamalar (X)

1

Ürünü piyasaya arz edenin isim veya ticari ünvanı

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı,

3

Enerji verimliliği sınıfı **

4

Yıllık kWh cinsinden ifade edilen ve en yakın tam sayıya yuvarlanmış olan yıllık enerji tüketimi

5

Desibel Cinsinden gürültü emisyonları

6

Dondurulmuş yiyecek bölümünün toplam saklama hacmi

7

Saklama bölmelerinin derecelendirme olmadan toplam depolama hacmi

* Ev Tipi Soğutma Cihazlarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/4 Ek-II ** Ev tipi soğutma cihazının enerji verimliliğini gösteren ok işaretinin baş kısmı, ilgili enerji verimliliği sınıfını gösteren ok işaretinin baş kısmının hizasına yerleştirilir.

Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Enerji etiketi satış noktasındaki her bir ev tipi soğutma cihazının dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Not-3:Etiket en az 110 mm genişliğinde ve 220 mm yüksekliğinde olmalıdır. Etiketin daha geniş basıldığı durumlarda, içeriğinin oranları yukarıda belirtilenlere uygun olmalıdır. Arka plan beyaz olmalıdır.

3. Ürün Bilgi Formunun Kontrolü * S.No: Bilgi Formunda Bulunması Gerekenler

Var (X) Yok (X)

Uygun (✔)

Uygun Değil Açıklamalar (X)

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi veya ticari markası,

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı

3

Model Kategorisi

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

4

Enerji verimlilik sınıfı,

5

(Varsa) Avrupa Birliği’nin “Ekoetiket” düzenlemesine

göre “AB Ekoetiketi” aldığına dair bir bilgi.

6

Yıllık enerji tüketimi (AEc).

7

Her bir bölmenin hesaplanan saklama hacmi ve varsa, uygulanabilen yıldız sınıfı,

8

Diğer bölmelerin tasarım sıcaklığı (Belli gıda maddelerinin +14°C’nin üzerinde bir sıcaklıkta saklanması için tasarlanmış, şarap saklama bölmesi dışındaki bölmeyi ifade eder)

9

‘buzsuz’ ifadesine atıf,

10

“Sıcaklık artış süresi” olarak tanımlanan ‘enerji kesilmesi anında güvenli olma durumu “X” saat’,

11

kg/24 s cinsinden ifade edilen dondurma kapasitesi,

12

Cihazın iklim sınıfı (Örnek ifade: W [iklim sınıfı].

Bu cihazın, “X” [en düşük sıcaklık] °C ve “Y” [en yüksek sıcaklık] °C arasındaki bir ortam sıcaklığında kullanılması amaçlanmıştır” şeklinde ifade edilecektir),

13

Havayla yayılan akustik gürültü emisyonu,

14

Model ankastre amaçlı ise, bu yönde bilgi,

15

Şarap saklama cihazları açısından, “Bu cihaz tamamen şarap saklama amacıyla kullanıma yöneliktir” şeklinde bilgi

* Ev Tipi Soğutma Cihazlarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/4 Ek-III Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Bir bilgi formu, aynı kişi tarafından piyasaya arz edilen birden fazla ev tipi soğutma cihazı modeline yönelik olabilir.

Not-3: Bilgi formunda yer alan bilgiler, renkli veya siyah-beyaz olarak, etiketin bir örneği mahiyetinde verilebilir. Bu durumda, etiket üzerinde bulunmayan bilgiler de verilir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

88-89

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ SOĞUTMA CİHAZLARININ ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-3 (Üreticide/ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.)

Denetim Tarihi Denetim Yeri (Üretici/İthalatçı) Marka / Model Firma Adı

Firma Adresi

:

: : : :

PGD Tutanak No

:

4. Teknik Dosya Kontrolü * S.No: Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gerekenler dokümanların Kontrolü

Var (✔) Yok (X) Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi ve adresi,

2

Soğutma cihazı modelinin, kolaylıkla ve net bir biçimde tanınmasını sağlayacak genel tanımlaması,

3

İlgili uygulama Tebliğine atıf

4

Uygulanan uyumlaştırılmış standartların referans numaraları ve/veya kullanılan diğer teknik standartlar ve özellikler,

5

Ürünü piyasaya arz edeni temsil eden kişinin kimlik ve imzası,

Kullanımda gerekli toplam boş yer,

Toplam brüt hacim/hacimler,

Depolama hacmi/hacimler ve toplam depolama hacmi/hacimleri,

Donmuş gıda saklama bölmesinin/bölmelerinin yıldız sınıfı/sınıfları,

Buz çözme tipi,

Saklama sıcaklığı,

Enerji tüketimi,

Sıcaklık artış süresi,

Dondurma kapasitesi,

Güç tüketimi,

Şarap saklama bölmesi nem değeri,

Havayla yayılan akustik gürültü emisyonları.

Ev tipi soğutma cihazlarının enerji etiketlemesine dair tebliğin Ek-VIII’ine uygun şekilde gerçekleştirilen hesaplamaların sonuçları.

Toplam ölçüler,

6

7

* Ev Tipi Soğutma Cihazlarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/4 Ek-IV

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

5. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü * S.No: AT Uygunluk Beyanının İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler Uygun (✔)

Uygun Değil (X)

Açıklamalar

1

İmalatçının ya da yetkili temsilcisinin adı ve adresi.

2

Kesin tanımlama için yeterli model tarifi.

3

Uygulanan teknik düzenlemeye atıf.

4

Kullanılan diğer teknik standartlar ve/veya özellikler.

5

Varsa, ürüne “CE” işaretinin iliştirilmesini öngören diğer mevzuata atıflar.

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası.

* Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Eko-Tasarım Yönetmeliği 2009/125/AT Ek-VI 6. Denetçi Tarafından Belirlenen Diğer Uygunsuzluk Tespitleri S.No:

Tespit

Dayanak

Açıklamalar

1

2

3

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

90-91

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

LAMBALARIN ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLİLİKLERİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Lambalar, görünür bir ışınım üretmek üzere tasarlanmış cihazlardır. Söz konusu lambaların yoğun olarak kullanılması sebebiyle bu ürünlere yönelik gerçekleştirilecek denetimler büyük önem arz etmektedir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

92-93

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

LAMBALARIN ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLİLİKLERİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ: Lambalar, görünür bir ışınım üretmek üzere tasarlanmış cihazlardır. Söz konusu lambaların yoğun olarak kullanılması sebebiyle bu ürünlere yönelik gerçekleştirilecek denetimler büyük önem arz etmektedir.

Bu rehber; 2011/9 Sayılı Ev Tipi Lambalar İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ kapsamına giren ev tipi lambaları, özel amaçlı lambaları ve doğrusal olmayan ev tipi lambalarını kapsamakta olup söz konusu Tebliğ kapsamına girmeyen aşağıda belirtilen lambaları kapsamamaktadır: a. Aşağıdaki x ve y kromatiklik koordinatlarına sahip lambaları -x < 0,200 veya x > 0,600 veya -y < – 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,2800 veya y > – 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,1000 b. Doğrusal lambaları c. Işık akısı 60 lümenin altında veya 12000 lümenin üzerinde olan lambaları, d. 250 – 780 nm aralığındaki toplam radyasyonunun % 6’sı veya daha fazlası 250 – 400 nm aralığı içinde olan ve uç radyasyonu 315 – 400 nm (UVA) veya 280 – 315 nm (UVB) arasında olan lambaları e. Entegre balastı olmayan flüoresan lambaları f. Yüksek yoğunluklu boşalmalı lambaları g. E14/E27/B22/B15 başlıklı, 60 volt veya daha düşük gerilime sahip ve 5 inci maddenin ikinci fıkrasında, 1’den 5’e kadar olan aşamalarda entegre transformatörü olmayan akkor filamanlı lambaları,

2. AMAÇ: Bu rehber; ülkemizde üretilerek ya da ithal olarak piyasaya arz edilen yukarıda belirtilen lambaların enerji ile ilgili çevreye duyarlı tasarım gereklilikleri karşılayıp karşılamadığını kontrol etmek amacıyla yapılacak olan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır.

Bu doküman denetçilere, bu ürüne ilişkin enerji verimliliği ile ilgili alanlarda gerçekleştirilecek denetimlerde “Rehber” olarak kullanılmak üzere hazırlanmış olup, bu ürünün kapsamında yer aldığı diğer tüm teknik mevzuat ve yatay mevzuatta yer alan hükümler saklıdır ve ürünün ilgili tüm mevzuata uygunluğu esastır.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

3. DAYANAK: 3.1. Yatay Mevzuat a. Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (2009/125/EC) b. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) c. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği

3.2. Dikey Mevzuat a. Ev Tipi Lambalar İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM 2011-9)

4. TEKNİK BİLGİLER: 4.1. Genel Bilgi Ev ve benzeri yerlerin aydınlanmasını sağlayan lambaların birçok çeşidi bulunmasıyla birlikte bu denetim rehberine dayanak oluşturan 2011/9 Sayılı Ev Tipi Lambalar İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ’inde bahsi geçen lamba türleri aşağıdaki şekilde tanımlanmaktadır: a. Akkor Telli Lamba: Filamanın vakumlu bir ampul içinde çalıştığı veya soy gaz ile çevrelendiği filamanlı lambadır. b. Boşalmalı Lamba: Işığın doğrudan veya dolaylı olarak, gaz, metal buharı veya çeşitli gaz ve buharların karışımı içinden bir elektrik boşalması ile üretildiği lambadır. c. Doğrusal Lamba: Işık akısı çıkışının en az %80’i 120o açılı koniye karşılık gelen, üçten fazla düzlemin bir noktada oluşturduğu π sr açısı içinde olan sahip lambadır. d. Doğrusal Olmayan Lamba: Doğrusal lamba özellikleri taşımayan lambadır. e. Entegre balastsız Flüoresan Lamba: Entegre balastı olmayan, tek veya çift başlıklı flüoresan lambadır. f. Ev Tipi Lamba: Özel amaçlı lambalar hariç olmak üzere, ev tipi oda aydınlatması için tasarlanmış lambadır. g. Filamanlı Lamba: Akkor haline getirme işlemini etkileyen gazları içeren veya içermeyen, ışığın, elektrik akımı geçirilerek akkor sıcaklığa kadar ısıtılan ipliksi bir iletken yardımıyla üretildiği lambadır. h. Flüoresan Lamba: Işığın büyük bir bölümünün boşalmadan kaynaklanan mor ötesi ışıma ile harekete geçirilen bir veya daha çok fosfor tabakası ile yayıldığı, entegre balastı olan veya olmayan, düşük basınçlı cıva tipi boşalmalı lambayı, i. Kompakt Flüoresan Lamba: Kalıcı bir hasar görmeden sökülemeyen, üzerinde bir lamba başlığı bulunan ve bir flüoresan lamba ile lambanın başlatılması ve kararlı çalışması için gerekli ek bileşenleri bir araya getiren ünitedir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

94-95

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

j. Lamba: Üniteye kalıcı hasar vermeden sökülemiyorsa, lambanın ilk olarak çalıştırılması, güç beslemesi veya kararlı çalışması için veya optik ışımanın dağıtılması, süzülmesi veya dönüştürülmesi için gerekli bileşenler de dahil olmak üzere, genellikle görülebilir optik ışıma üretmek üzere yapılmış kaynaktır. k. LED Lamba: İçinde bir veya daha çok LED bulunan lambayı, l. Özel Amaçlı Lamba: Teknik parametreleri nedeniyle veya ilgili ürün bilgilerinin ev tipi oda aydınlatmasına uygun olmadığını belirtmesi nedeniyle ev tipi oda aydınlatması için tasarlanmamış lambadır. m. Tungsten Halojenli Lamba: Filamanın tungstenden yapıldığı ve halojen veya halojen bileşikleri içeren gazla çevrelendiği, entegre güç kaynağı olan veya olmayan filamanlı lambadır. n. Yüksek Yoğunluklu Boşalmalı Lamba: Işık üreten arkın duvar sıcaklığı ile kararlı hale getirildiği ve arkın, santimetre kare başına 3 W’ın üzerinde bir ampul duvar yüklemesine sahip olduğu elektrik boşalmalı lambayı,

4.2. Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklilikleri Doğrusal olmayan ev tipi lambalar, 2011/9 sayılı Tebliğin Ek-II’sinde belirtilen çevreye duyarlı tasarım gereklerini karşılamak zorunda olup bu gereklilikler aşağıdaki aşamalara uygun olarak uygulanır: 1. Aşama: Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2. Aşama: Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3. Aşama: 1 Ocak 2012 4. Aşama: 1 Eylül 2012 5. Aşama: 1 Eylül 2013 6. Aşama: 1 Eylül 2016

4.3. Ürün Tip ve Modelleri:

Tebliğ Kapsamında İthalatı Yasak Olan Ürün Numuneleri

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER: Ürünün güvenlikle ilgili taşıdığı riskler “Belirli Gerilim Sınırları Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat İle İlgili Yönetmelik (LVD) (2006/95/AT)” ve “Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (EMC) (2004/108/AT)” kapsamında incelenmektedir.

Ancak, bu ürünlerin enerji verimliliği ile ilgili düzenlemelere uymaması halinde ortaya çıkacak risklerin; gerek ulusal bazda gerekse bu ürünlerin kullanıcıları bazında yaşanacak ekonomik kayıplar ve daha da önemlisi çevreye verilen zarar acısından değerlendirilmesi gerekmektedir.

6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE: Yapılan denetimler sonucunda güvensizlik şüphesi uyandırabilecek herhangi bir husus bulunursa denetim personeli tarafından test ve muayene gerçekleştirilmek üzere denetlenen üründen numune alınacaktır.

Numune miktarı: biri şahit numune olmak üzere üç takımı geçmeyecek miktarda bedeli ödenmeden üretici veya dağıtıcıdan piyasa gözetimi ve denetimi tutanağının ilgili bölümü doldurularak alınacaktır.

Her takımda 20 adet deney numunesi bulunması yeterlidir.

Takımın ortalama sonuçları sınır, eşik veya beyan edilen değerlerden %10’dan daha farklı değil ise, partinin 2011/9 sayılı Tebliğin Ek-II’sinde belirtilen hükümlere uygun olduğu tespit edilir.

Alınan numunelerin; bir adedi/takımı ile tutanağın bir nüshası üreticiye veya ithalatçıya teslim edilecektir. Diğer bir adedi/takımı ile tutanağın bir nüshası Türk Standartları Enstitüsüne veya ilgili laboratuvara gönderilecek olup şahit numune ise ilgili İl Müdürlüğünde muhafaza edilecektir.

Alınan numunelerin test ve muayeneleri, TSE Elektronik Laboratuvarı Gebze Müdürlüğü’nde 2011/9 sayılı Tebliğin Ek-III’ünde belirtilen standartlara göre yapılacaktır.

TSE’de bu imkânın olmaması halinde Bakanlıkla yapılacak koordinasyonla üretici firmanın laboratuvarlarının kontrollü olarak kullanımı sağlanabilecektir.

7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: 1. Denetim Kontrol Listelerinin Kullanımı ile İlgili Genel Prensipler: Kontrol Listeleri, ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Kontrol Listeleri Denetimlerin esas olarak üretici ya da ithalatçıda yapılacağı öngörüsü ile hazırlanmış olmakla birlikte piyasada yapılacak denetimlerde ürün üzerinde aranacak işaret ve bilgilerin kontrolü için de ayrıca ilaveler yapılmıştır. Üreticinin gerçekleştirmesi gereken uygunluk değerlendirme yöntemleri ile ilgili belirtilen sistem kontrolleri (Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Ek IV İç Tasarım Kontrolü kısmı ve Ek V Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin Yönetim Sistemi Tasarım Kontrolü kısmı) daha ileri seviyede denetimler için ayrıca belirtilecektir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

96-97

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ve yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyebilecek varsa ilave tespitlerini kayıtlara geçirecektir.

Uyarı !

Enerji Verimliliği ile ilgili denetimler sırasında LVD-EMC Yönetmelikleri kapsamında bir uygunsuzluğa rastlanması halinde bu uygunsuzluklar için ayrı bir PGD tutanağı doldurularak işlemlerin ayrıca devam ettirilmesi karışıklıkların önlenmesi açısından daha uygun görülmektedir.

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

LAMBALARIN ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLERİNE DAİR KONTROL LİSTESİ-I Ürün Üzerindeki İşaret ve Bilgilerin Kontrolü Denetim Tarihi Denetim Yeri PGD Tutanak No Marka / Model Firma Adı

: : : : :

Firma Adresi

:

1. İşaret ve Bilgi Kontrolü S.No

Ürün Üzerinde veya Beraberinde Bulunması Gereken Bilgi ve İşaretler (Yazılı Uyarı ve pigtogram)

1

CE işareti

2

Nominal lamba gücü 98/11/EC Direktifine göre enerji etiketinin dışında gösterildiği zaman, lambanın nominal ışık akısı da etiket dışındaki nominal lamba güç gösteriminin en az iki katı büyüklükte bir yazı tipi boyutunda ayrı olarak gösterilir.

3

Saat cinsinden lambanın nominal ömrü (anma ömürden yüksek olmayan)

4

Erken lamba arızası olmadan önceki anahtarlama çevrim sayısı.

5

Renk sıcaklığı (Kelvin cinsinden ifade edilen bir değer olarak)

6

Tam ışık akısı çıkışının %60’ına kadar ısınma süresi (1 saniyeden az ise, anlık tam ışık akısı olarak gösterilebilir)

7

Lambanın ışık akısı çıkışının azaltılamayacağına dair veya ancak özel reostalarla azaltılabileceğine dair bir uyarı

8

Standart dışı şartlarda (Ta ≠ 25oC ortam sıcaklığı gibi) optimum kullanım için tasarlanmış ise, bu şartlarla ilgili bilgiler

9

Milimetre cinsinden lamba ölçüleri (uzunluk ve çap).

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

10

Lamba civa içeriyorsa, X.X mg olarak lamba içindeki cıva miktarı

11

Lamba civa içeriyorsa, lambanın yanlışlıkla kırılması durumunda, lamba kırıklarının temizlenmesi ile ilgili bilgilerin bulunduğu web sayfası

2. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü S.No

AT Uygunluk Beyanın İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

İmalatçı veya Türkiye'de yerleşik yetkili temsilcisinin adı ve adresi

2

Kesin tanımlama için model tarifi

3

Varsa, uygulanan uyumlaştırılmış standartların referans numaraları

4

Varsa, kullanılan diğer teknik standartlar ve özelikler

5

Varsa, ürüne “CE” işaretinin ilştirilmesini öngören diğer mevzuata atıflar

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

3. Teknik Dosya Kontrolü (Denetçi tarafından gerek duyulması halinde yapılacak kontroldür.)

S.No

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gereken Dokümanların Kontrolü

1

Ürünün genel açıklaması ve kulanım amacı.

2

Çevresel Değerlendirme Parametreleri (Enerji ile ilgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik 2009/125/AT EK-1 Birinci Bölüm)

3

Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik’in (2009/125/EC) Ek (I)’inin ikinci bölümünde belirtilen şartlara uygun olarak ürünün çevreye duyarlı tasarım boyutları ile ilgili bilgilerin sureti

4

Lambayı, ambalaj üzerinde belirtilen amaca özel tasarlanmış hale getiren varsa teknik parametreler

5

2011/9 sayılı Tebliğin Ek-II’sinin, 3 üncü maddesine göre verilen ürün bilgilerinin bir kopyası

6

Tamamen ya da kısmen uygulanan standartların listesi ve bu ve bu standartlar uygulanmadığı ya da ilgili uygulama tebliğlerinin hükümlerini tam olarak karşılamadığı durumlarda, söz konusu hükümleri karşılayacak çözümlerin açıklaması.

7

Ölçüm Sonuçları

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

98-99

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ ÇAMAŞIR MAKİNELERİNİN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Bu rehber kapsamında denetlenecek olan çamaşır makineleri, tekstil ürünlerini su kullanarak yıkayan ve durulayan, aynı zamanda santrifüjle kurutma işlevi de bulunan ve esasen profesyonel olmayan amaçlarla kullanılmak üzere tasarlanan cihazlardır.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

100-101

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ ÇAMAŞIR MAKİNELERİNİN ENERJİ ETİKETİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ: Bu rehber kapsamında denetlenecek olan çamaşır makineleri, tekstil ürünlerini su kullanarak yıkayan ve durulayan, aynı zamanda santrifüjle kurutma işlevi de bulunan ve esasen profesyonel olmayan amaçlarla kullanılmak üzere tasarlanan cihazlardır.

Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesi ile ilgili düzenlemeler, esas olarak enerji tüketiminde tasarrufun sağlanması ve tüketicilerin, bu esas doğrultusunda enerjiyi daha verimli kullanan bulaşık makinelerini tercih edebilmelerini sağlamayı hedeflemektedir.

Bu rehber kapsamında yapılacak denetimler; esas olarak satıcı ve bayilerin tebliğde yer alan enerji etiketi ile ilgili sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin kontrolünü amaçlamakla birlikte, üreticide veya ithalatçıda daha ileri seviyede bir denetim yapılması veya etiketteki bilgilerin doğrulanması ihtiyacı halinde ayrıca; 1.

2.

3.

4.

Üreticide/ İthalatçıda kullanılacak kontrol listeleri, Numune alımı gerektiğinde alınacak numune sayısı ve numune alma kuralı, Numunelerin iletileceği laboratuvarlara dair bilgiler, Uygulanacak standartlar,

5. Etikette yer alması gereken bilgilere bu rehberde yer verilmiştir.

2. AMAÇ: Bu rehber kapsamında gerçekleştirilecek denetimlerin öncelikli amacı; 1. Piyasada yer alan satıcılarda geniş kapsamlı bir tarama yapılarak, ülke genelinde satıcıların ilgili tebliğe uygun hareket edip etmediklerinin belirlenmesi, 2. Bu denetimler ve alınacak önlemler ile piyasada enerji verimli ürünlerin tercih edilmesi ile ilgili farkındalığın arttırılması, 3. Tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili önlem alarak piyasanın düzenlemeye uygunluk seviyesini arttırmaktır.

Satıcıda yapılacak denetimde esas olarak sergilenen ürünlerin enerji etiketinin bulunup bulunmadığı ve bu etiketin tebliğde yer alan örneğe uygun olup olmadığı kontrol edilecektir. Ayrıca, etikette yer alması gereken bilgilerin ne olması gerektiğine dair ayrı bir kontrol listesi de hazırlanmıştır.

3. KAPSAM: 1. Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/6) kapsamında yer alan ürünlere yöneliktir.

2. Bu ürünlerin satış amacıyla sergilendiği mağaza, bayilerde gerçekleştirilecektir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

3. Denetimler satış amacı ile sergilenen bu ürünlerin üzerinde esas olarak; enerji etiketlerinin yer alıp almadığının, yer almışsa uygun bir şekilde iliştirilip iliştirilmediğinin kontrolünü kapsamaktadır.

4. Ancak, bu ürünlerle ilgili ileri bir denetim ihtiyacı duyulması halinde aşağıda verilen Kontrol Listesi 2 ve 3 ‘de kullanılabilecektir.

4. DAYANAK : 4.1. Yatay Mevzuat a. Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik (Enerji Etiketlemesi Yönetmeliği) (2010/30/AT) b. Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (Eko-tasarım Yönetmeliği) (2009/125/AT) c. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) d. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği

4.2. Dikey Mevzuat a. Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2012/6) (Avrupa Birliğinin, Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Etiketlenmesine Dair EU/1061/2010 sayılı Tüzüğü) b. Ev Tipi Çamaşır Makineleri İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM2011/18) (Avrupa Birliğinin, Ev Tipi Çamaşır Makineleri ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair EU/1015/2010 sayılı Tüzüğü)

4.3. İlgili Temel Standartlar a. TS EN 60456:2012 Çamaşır makinaları – Evlerde kullanılan – Performans ölçme metotları

5. TEKNİK BİLGİLER: 5.1. Genel: Evimizde kullandığımız enerjinin yaklaşık %20’si elektrikli aletler tarafından tüketilmektedir.

Elektrikli ev aletleri alırken enerji tüketim değerlerini iyi değerlendirip diğer ürünlerle karşılaştırmalar yaparak tercihimizi belirlemeliyiz. Ev içi elektrik tüketim paylarına bakıldığında ise çamaşır makinesi %7’lik bir orana sahiptir.

5.2. Çamaşır Makinelerinde Enerji Verimliliği: a. A+++’dan D’ ye maksimum 7 sınıf bulunmaktadır. b. Renklendirilmiş oklar enerji verimliğini en düşük enerji sınıflı üründen itibaren sınıflandırır: koyu yeşil en yüksek enerji sınıfını, kırmızı ise en düşük enerji sınıfını göstermektedir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

102-103

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

c. Piktogramlar seçilmiş olan performans ve özellikleri belirtmektedir: i. Yıllık enerji tüketimi (kWh) ii. Desibel cinsinden gürültü emisyonları iii. Sıkma – kurutma verimlilik sınıfı iv. Kg kapasitesi v. Yıllık su tüketimi (litre) d. Etikette belirtilen yıllık enerji ve su tüketimi, sıkma – kurutma verimlilik sınıfı, aşağıdaki değerler temel alınarak hesaplanmıştır: i. 60°C pamuklu programı, tam ve kısmi yüklü ii. 40°C pamuklu programı, kısmi yüklü iii. Açık mod ve kapalı mod e. Yıllık su tüketimi ve sıkma – kurutma verimlilik sınıfı değerleri, enerji tüketim dataları hesaplanırken kullanılan değerler ile hesaplanmıştır. f. 3 kg’dan büyük kapasiteye sahip bütün çamaşır makinaları, A sınıfı yıkama performansına sahip olmalıdırlar. Yıkama performansları artık etiket üzerinde gösterilmeyecektir.

5.3. Çamaşır Makinelerinin Enerji Verimliliği Gelişim Süreci: Ev tipi çamaşır makineleri ile ilgili 1995 tarihli uygulama tebliğinde (enerji, yıkama ve sıkma verimliliği için) A’dan G’ye uzanan bir enerji etiketi şablonu bulunmakta iken söz konusu uygulama tebliğinde, 1996 yılında yapılan değişiklikte “suyu ısıtmak için dâhili mekanizması olmayan makineleri” kapsam dışı bırakacak şekilde değiştirilmiştir. Eko-tasarım gerekliliklerinin çamaşır makineleri için uygulanması ile birlikte etiket bilgileri tekrar değiştirilmiş ve enerji verimliliği sıralaması yeniden A+++ ‘dan D’ye oluşturulmuştur (sıkma verimliliği A-G olarak sıralanmaya devam ederken yıkama verimliliği tamamen kaldırıldı).

5.4. Ürün Tip ve Modelleri:

Resim-1: Piyasada Yaygın Olarak Bulunabilecek Ev Tipi Çamaşır Makineleri

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Bu denetimde; ev tipi kullanım amacı dışında satılanlar ve ankastreler de dahil olmak üzere, şebeke enerjisi ile çalışan ev tipi çamaşır makineleri ile şebeke enerjisinin yanısıra pille de çalışabilen ev tipi çamaşır makineleri denetlenecektir.

5.5. Enerji Etiketi Örneği: Enerji etiketi cihazın dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Aşağıda verilen etiket mevcut tebliğde yer alan ve bu ürünler üzerinde aranması gereken etiket örneğidir.

Şekil-1: Çamaşır Makinesi Enerji Etiketi Örneği

6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE: Enerji Verimliliği ile ilgili ürün etiketlerinde yer alan bilgilerin doğrulanması ihtiyacı olduğunda, ürün etiketinde beyan edilen değerlerin doğruluğunun teyidi amacı ile 1+3 modeli geçerli olup, bu modele göre; öncelikle bir numunenin test edilmesi uygunsuzluk halinde geri kalan 3 numunenin test edilmesi kuralı geçerlidir.

(Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/6 EK-V) Alınan numuneler test ve muayene işlemi için TSE Gebze laboratuvarına gönderilecektir.

7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: Bu rehber kapsamında 3 ayrı Kontrol Listesi hazırlanmıştır. Bunlardan Kontrol Listesi 2 ve 3 ihtiyaç halinde kullanılmak ve bilgilendirmek amacı ile rehbere eklenmiştir: 1- Kontrol Listesi-1, Satıcıda/Bayide yapılacak denetimlerde bu liste kullanılacaktır.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

104-105

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

2- Kontrol Listesi-2 Satıcı/Bayi ve/veya Üretici/İthalatçı da yapılacak denetimlerde etiket veya fişin doğrulanması ihtiyacı halinde kullanılacaktır.

3- Kontrol Listesi-3 ileri seviye denetim ihtiyacı halinde üretici ve/veya ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.

Kontrol Listeleri ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Üreticinin gerçekleştirmesi gereken uygunluk değerlendirme yöntemleri ile ilgili belirtilen sistem kontrolleri (Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Ek IV İç Tasarım Kontrolü kısmı ve Ek V Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin Yönetim Sistemi Tasarım Kontrolü kısmı) daha ileri seviyede denetimler için ayrıca belirtilecektir.

Bu kontrol listelerinin kullanımında izlenebilirliğin sağlanması acısından gerek bu belgelerin arşivlenmesi sırasında gerekse Bakanlığa iletilirken PGD tutanak numaraları ve Veri Tabanı Kayıt Numaralarının da listelere eklenmesi önemlidir.

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ve yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyecek varsa tespit ettiği ürünle ilgili herhangi bir bilgi ve belgeyi ilave olarak kayıtlara geçirecektir.

Uyarı!

Enerji Verimliliği ile ilgili denetimler sırasında LVD-EMC Yönetmelikleri kapsamında bir uygunsuzluğa rastlanması halinde bu uygunsuzluklar için ayrı bir PGD tutanağı doldurularak işlemlerin ayrıca devam ettirilmesi karışıklıkların önlenmesi acısından daha uygun görünmektedir.

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

EV TİPİ ÇAMAŞIR MAKİNELERİNİN SATICIDA YAPILACAK ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-1 Denetim Tarihi : Denetim Yeri (Mağaza/Bayi) :

Mağaza/Bayi Adı : Adresi : PGD Tutanak No : 1. Etiket ve Bilgi Formu Kontrolü *

Marka

Model

Etiketin Uygunluğu**

Etiket Var

Yok

Uygun

Etiket Kolayca Görünüyor mu?

Aykırı

Uygun

Etiket Türkçe mi?

Aykırı

Uygun

Bilgi Formu

Aykırı

Var

Yok

Açıklama

* Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/6 Madde 6’da satıcının yükümlülükleri belirtilmiştir. ** Uygunluk: 1-Etiket ürünün üzerine görünür şekilde iliştirilmiş mi?

2-Etikette yer alan bilgiler Türkçe mi?

3-Etiket, tebliğde verilen örneğe uygun hazırlanmış mı?

4-Etiket üzerindeki marka/model bilgileri ile ürünün kendi marka/model bilgileri eşleşiyor mu ?

5- Etiketin ait olduğu ürün kategorisi ile ürünün kendisi eşleşiyor mu? (Örneğin çamaşır makinesi üzerinde buzdolabı etiketi bulunması gibi)

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

106-107

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

EV TİPİ ÇAMAŞIR MAKİNELERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-2 (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Denetim Tarihi Denetim Yeri (Satıcı/Üretici/İthalatçı) Marka / Model Firma Adı

Firma Adresi

:

: : : :

PGD Tutanak No : 2. Enerji Etiketinin Uygunluğunun Kontrolü * S.No:

Var Yok (X) (X)

Etikette bulunması gereken bilgiler.

Uygun (✔)

Uygun Değil (X)

Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin isim veya ticari ünvanı

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı,

3

Enerji verimliliği sınıfı **

4

Yıl başına düşen kWh cinsinden gösterilmiş ve en yakın tam

sayıya yuvarlanmış olan ağırlıklı yıllık enerji tüketimi (AEc),

5

Yıl başına düşen litre cinsinden gösterilmiş ve en yakın tam sayıya yuvarlanmış olan ağırlıklı yıllık su tüketimi (AWc),

6

Tam yükte standart 60°C pamuklu programı ile tam yükte standart 40°C pamuklu programının kg cinsinden belirtilen anma kapasitelerinin en düşük olanı

7

Santrifüj-kurutma verimlilik sınıfı

8

Yıkama ve santrifüj anındaki havayla yayılan akustik gürültü emisyonu

* Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/6 Ek-I ** Ev tipi çamaşır makinesinin enerji verimliliğini gösteren ok işaretinin baş kısmı, ilgili enerji verimliliği sınıfını gösteren ok işaretinin baş kısmının hizasına yerleştirilir.

Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Enerji etiketi satış noktasındaki her bir ev tipi çamaşır makinesinin dış ön yüzünde veya üstünde ve açıkça görülebilir şekilde bulunmalıdır.

Not-3:Etiket en az 110 mm genişliğinde ve 220 mm yüksekliğinde olmalıdır. Etiketin daha geniş basıldığı durumlarda, içeriğinin oranları yukarıda belirtilenlere uygun olmalıdır. Arka plan beyaz olmalıdır.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

3. Ürün Bilgi Formunun Kontrolü * S.No: Bilgi Formunda Bulunması Gerekenler

Var (X)

Yok (X)

Uygun (✔)

Uygun Değil (X)

Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi veya ticari markası,

2

Ürünü piyasaya arz edenin model tanımlayıcısı

3

Hangisi daha düşük ise; tam yükte standart 60°C pamuklu programı veya tam yükte standart 40°C pamuklu program için kg pamuk cinsinden anma kapasite

4

Enerji verimlilik sınıfı,

5

(Varsa) Avrupa Birliği’nin “Ekoetiket” düzenlemesine göre “AB Ekoetiketi” aldığına dair bir bilgi,

6

Yıllık kWh cinsinden ifade edilen ve en yakın tam sayıya yuvarlanmış olan yıllık ağırlıklı enerji tüketimi (AEc)

7

Tam ve kısmi yükte standart 60°C pamuklu programının ve kısmi yükte standart 40°C pamuklu programının enerji tüketimleri (Et,60, Et,60½ , Et,40½),

8

Kapalı (off) modda ve açık bırakılma (left-on) modundaki ağırlıklı güç tüketimi

9

Litre cinsinden ifade edilmiş ve en yakın tam sayıya yuvarlanmış olan ağırlıklı yıllık su tüketimi (AWc)

10

G (en az verimli) ile A (en verimli) arasından seçilen santrifüj kurutma verimlilik sınıfı

11

Tam yükte tandart 60°C pamuklu programı veya kısmi yükte standart 40°C pamuklu programının azami santrifüj hızlarından en düşük olanı ve tam yükte standart 60 °C pamuklu programı veya kısmi yükte standart 40°C pamuklu programının kalan nem oranlarından en yüksek olanı

12

Standart 60°C pamuklu programı ile standart 40°C pamuklu programı’nın etikette ve bilgi formunda hakkında bilgi verilen standart yıkama programları olduğuna, normal kirli pamuklu çamaşırı

temizlemeye uygun olduklarına ve bileşik enerji tüketimi ile su tüketimi açısından en verimli programlar olduklarına dair bilgi

13

Tam ve kısmi yükte standart 60°C pamuklu programı ve kısmi yükte standart 40°C pamuklu programının dakika cinsinden ifade edilmiş ve en yakın dakikaya yuvarlanmış program süreleri

14

Ev tipi çamaşır makinesinin güç yönetim sistemine sahip olduğu durumlarda, açık bırakılma (lefton) modundaki süre (Tl )

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

108-109

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

15

Yıkama ve kurutma aşamasındaki havayla yayılan akustik gürültü emisyonu

16

Ev tipi çamaşır makinesinin ankastre niteliğinde olmasının amaçlandığı durumlarda, bu yönde bilgi

* Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/6 Ek-II Not-1: Kontrol listesi doldurulurken gri renkli sütunlarda uygun olan işaretlemeler yapılacaktır.

Not-2: Bir bilgi formu, aynı kişi tarafından piyasaya arz edilen birden fazla ev tipi çamaşır makinesi modeline yönelik olabilir.

Not-3: Bilgi formunda yer alan bilgiler, renkli veya siyah-beyaz olarak, etiketin bir örneği mahiyetinde verilebilir. Bu durumda, etiket üzerinde bulunmayan bilgiler de verilir.

EV TİPİ ÇAMAŞIR MAKİNELERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİM KONTROL LİSTESİ-3 (Üreticide/ithalatçıda yapılacak denetimlerde kullanılacaktır.)

Denetim Tarihi :

Denetim Yeri (Üretici/İthalatçı) : Marka / Model : Firma Adı

: Firma Adresi : PGD Tutanak No : 4. Teknik Dosya Kontrolü * S.No:

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gerekenler dokümanların Kontrolü

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

Ürünü piyasaya arz edenin ismi ve adresi,

2

Çamaşır makinesinin, makinenin kolaylıkla ve net bir biçimde tanınmasını sağlayacak genel tanımlaması

3

Uygun olan durumlarda, uygulanan uyumlaştırılmış standartların referans numaraları,

4

Uygun olan durumlarda, kullanılan diğer teknik standartlar ve özellikler,

5

Ürünü piyasaya arz edeni temsil eden kişinin kimlik ve imzası,

6

Ev tipi çamaşır makinesi modelinin yıkama döngüsü sırasında gümüş ionlar salıp salmadığına dair aşağıdakine uygun şekilde verilen bilgi, “Bu ürün yıkama döngüsü sırasında gümüş ionlar salar” veya, “Bu ürün yıkama döngüsü sırasında gümüş ionlar salmaz”

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

7

8

Enerji tüketimi,

Program süresi,

Su tüketimi,

Kapalı (off) modda güç tüketimi,

Açık bırakılma (left-on) modunda güç tüketimi,

Açık bırakılma (left-on) modunun süresi,

Kalan nem oranı,

Havayla yayılan akustik gürültü emisyonu,

Azami santrfifüj hızı.

Ev tipi çamaşır makinelerinin enerji etiketlemesine dair tebliğin Ek-VII’ine uygun gerçekleştirilen hesaplamaların sonuçları.

* Ev Tipi Çamaşır Makinelerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ SGM-2012/6 Ek-III 5. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü * S.No:

AT Uygunluk Beyanının İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler

Uygun (✔)

Uygun Değil (X)

Açıklamalar

1

İmalatçının ya da yetkili temsilcisinin adı ve adresi.

2

Kesin tanımlama için yeterli model tarifi.

3

Uygulanan teknik düzenlemeye atıf

4

Kullanılan diğer teknik standartlar ve/veya özellikler.

5

Ürüne “CE” işaretinin iliştirilmesini öngören diğer mevzuata atıflar.

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası.

* Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Eko-Tasarım Yönetmeliği 2009/125/AT Ek-VI 6. Denetçi Tarafından Belirlenen Diğer Uygunsuzluk Tespitleri S.No:

Tespit

Dayanak

Açıklamalar

1

2

3

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

110-111

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

DEVİRDAİM POMPALARIN ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLİLİKLERİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Devirdaim pompaları, düşük ölçülerde basınç oluşturmak için girişli ve çıkışlı olarak üretilmiş pompalardır. Söz konusu pompaların yoğun olarak kullanılması sebebiyle bu ürünlere yönelik gerçekleştirilecek denetimler büyük önem arz etmektedir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

112-113

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

DEVİRDAİM POMPALARIN ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLİLİKLERİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ: Devirdaim pompaları, düşük ölçülerde basınç oluşturmak için girişli ve çıkışlı olarak üretilmiş pompalardır. Söz konusu pompaların yoğun olarak kullanılması sebebiyle bu ürünlere yönelik gerçekleştirilecek denetimler büyük önem arz etmektedir.

Bu rehber; 2011/15 Sayılı Bağımsız Ve Ürünlere Entegre Salmastrasız Devirdaim Pompaları İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ kapsamına giren bağımsız ve ürünlere entegre salmastrasız devirdaim pompalarını kapsamakta olup söz konusu Tebliğ kapsamına girmeyen aşağıda belirtilen pompaları kapsamamaktadır: a. Söz konusu 2011/15 sayılı Tebliğin Ek-1’inin 2 nci maddesinin dördüncü fıkrasındaki bilgi gerekliliklerinde belirtilenler hariç olmak üzere içme suyu devirdaim pompaları b. 1/8/2015 tarihinden önce piyasaya sürülen ürünlere yönelik servis amaçlı parça değişiminde 1/1/2020 tarihine kadar kullanılacak olan pompaların veya ambalajlarının üzerinde hangi ürün veya ürünlerde kullanılacakları açık bir şekilde belirtilen devirdaim pompaları

2. AMAÇ: Bu rehber; ülkemizde üretilerek ya da ithal olarak piyasaya arz edilen bağımsız ve ürünlere entegre salmastrasız devirdaim pompalarının enerji ile ilgili çevreye duyarlı tasarım gereklerini karşılayıp karşılamadığını kontrol etmek amacıyla yapılacak olan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır.

Bu doküman denetçilere, bu ürüne ilişkin enerji verimliliği ile ilgili alanlarda gerçekleştirilecek denetimlerde “Rehber” olarak kullanılmak üzere hazırlanmış olup, bu ürünün kapsamında yer aldığı diğer tüm teknik mevzuat ve yatay mevzuatta yer alan hükümler saklıdır ve ürünün ilgili tüm mevzuata uygunluğu esastır.

3. DAYANAK: 3.1. Yatay Mevzuat a. Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (2009/125/EC) b. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) c. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

3.2. Dikey Mevzuat a. Bağımsız Ve Ürünlere Entegre Salmastrasız Devirdaim Pompaları İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM 2011-15)

4. TEKNİK BİLGİLER: 4.1. Genel Bilgi Pompaların birçok çeşidi bulunmasıyla birlikte bu denetim rehberine dayanak oluşturan 2011/15 Sayılı Bağımsız Ve Ürünlere Entegre Salmastrasız Devirdaim Pompaları İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ’inde bahsi geçen pompa türleri aşağıdaki şekilde tanımlanmaktadır: a. Bağımsız Devirdaim Pompası: Üründen bağımsız çalışacak şekilde tasarlanmış olan devirdaim pompasıdır. b. Devirdaim Pompası: 1 W ve 2500 W arasında nominal hidrolik güç çıkışı olan, soğutma sistemlerinin ikincil devrelerinde veya ısıtma sistemlerinde kullanmak için tasarlanmış olan; çarklı pompadır. c. İçme Suyu Devirdaim Pompası: 17/2/2005 tarihli ve 25730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte tanımlandığı şekilde içme suyunun aktarılmasında kullanılmak üzere özel olarak tasarlanan devirdaim pompasıdır. d. Salmastrasız Devirdaim Pompası: Motor milinin doğrudan çarka bağlı olduğu ve motorun pompalanacak ortama daldırıldığı bir devirdaim pompasıdır.

4.2. Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklilikleri 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren, termal güneş enerjisi sistemlerinin ve ısı pompalarının birincil devreleri için özel olarak tasarlananlar hariç, salmastrasız bağımsız devirdaim pompaları, 2011/15 sayılı Tebliğin Ek-II’sinin 2 nci maddesi uyarınca hesaplanan 0,27’den daha yüksek olmayan bir enerji verimliliği endeksine EEI sahip olacaklardır.

(Değişik:RG-31/12/2015-29579) Salmastrasız bağımsız devirdaim pompalarının 1/2/2016 tarihinden itibaren, ürünlere entegre salmastrasız devirdaim pompalarının ise 1/2/2018 tarihinden itibaren Ek-II’nin 2 nci maddesi uyarınca hesaplanan 0,23’ten daha yüksek olmayan bir Enerji Verimliliği Endeksi (EEI)’ne sahip olması gerekir.

4.3.Ürün Tip ve Modelleri:

Şekil-1: Piyasada Bulunabilecek Devirdaim Pompalarına Örnek

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

114-115

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER: Ürünün güvenlikle ilgili taşıdığı riskler “Makine Emniyeti Yönetmeliği” (2006/42/AT) “Belirli Gerilim Sınırları Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat İle İlgili Yönetmelik (LVD) (2006/95/AT)” ve “Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (EMC) (2004/108/AT)” kapsamında incelenmektedir.

Ancak, bu ürünlerin enerji verimliliği ile ilgili düzenlemelere uymaması halinde ortaya çıkacak risklerin; gerek ulusal bazda gerekse bu ürünlerin kullanıcıları bazında yaşanacak ekonomik kayıplar ve daha da önemlisi çevreye verilen zarar acısından değerlendirilmesi gerekmektedir.

6. NUMUNE ALMA, TEST VE MUAYENE: Yapılan denetimler sonucunda güvensizlik şüphesi uyandırabilecek herhangi bir husus bulunursa denetim personeli tarafından test ve muayene gerçekleştirilmek üzere denetlenen üründen numune alınacaktır.

Numune miktarı: biri şahit numune olmak üzere üç takımı geçmeyecek miktarda bedeli ödenmeden üretici veya dağıtıcıdan piyasa gözetimi ve denetimi tutanağının ilgili bölümü doldurularak alınacaktır.

Her takımda bir adet deney numunesi bulunması yeterlidir.

Enerji verimliliği endeksi, üreticinin ilan ettiği değerleri %7’den fazla aşarsa, ölçümler üç numune üzerinde daha yapılır. Sonraki üç devirdaim pompası için ölçülen değerlerin aritmetik ortalaması üreticinin ilan ettiği değerleri %7’den daha çok aşmazsa, model uyumlu sayılacaktır.

Alınan numunelerin; bir adedi/takımı ile tutanağın bir nüshası üreticiye veya ithalatçıya teslim edilecektir. Diğer bir adedi/takımı ile tutanağın bir nüshası Türk Standartları Enstitüsüne veya ilgili laboratuvara gönderilecek olup şahit numune ise ilgili İl Müdürlüğünde muhafaza edilecektir.

TSE laboratuvarlarında devirdaim pompalarının enerji verimliliği testleri yapılamadığı için numune alımı gerektiren durumlarda Bakanlığımız ile irtibata geçilecektir.

7. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: 1. Denetim Kontrol Listelerinin Kullanımı ile İlgili Genel Prensipler: Kontrol Listeleri, ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Kontrol Listeleri Denetimlerin esas olarak üretici yada ithalatçıda yapılacağı öngörüsü ile hazırlanmış olmakla birlikte piyasada yapılacak denetimlerde ürün üzerinde aranacak işaret ve bilgilerin kontrolü için de ayrıca ilaveler yapılmıştır. Üreticinin gerçekleştirmesi gereken uygunluk değerlendirme yöntemleri ile ilgili belirtilen sistem kontrolleri (Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Ek IV İç Tasarım Kontrolü kısmı ve Ek V Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin Yönetim Sistemi Tasarım Kontrolü kısmı) daha ileri seviyede denetimler için ayrıca belirtilecektir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ve yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyebilecek varsa ilave tespitlerini kayıtlara geçirecektir.

Uyarı !

Enerji Verimliliği ile ilgili denetimler sırasında LVD-EMC Yönetmelikleri kapsamında bir uygunsuzluğa rastlanması halinde bu uygunsuzluklar için ayrı bir PGD tutanağı doldurularak işlemlerin ayrıca devam ettirilmesi karışıklıkların önlenmesi açısından daha uygun görülmektedir.

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

116-117

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

DEVİRDAİM POMPALARININ ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLERİNE DAİR KONTROL LİSTESİ-I Ürün Üzerindeki İşaret ve Bilgilerin Kontrolü Denetim Tarihi Denetim Yeri PGD Tutanak No Marka / Model Firma Adı

: : : : :

Firma Adresi

:

1. İşaret ve Bilgi Kontrolü S.No

Ürün Üzerinde veya Beraberinde Bulunması Gereken Bilgi ve İşaretler (Yazılı Uyarı ve pigtogram)

Var (✔)

1

CE işareti

2

Devirdaim pompalarının 2011/15 sayılı Tebliğin Ek-II’si uyarınca hesaplanan enerji verimliliği endeksi, teknik belgelerde ve ürünlerin anma plakalarında ve ambalajlarında EEI ≤ 0,[xx] şeklinde belirtilecek

3

Üreticiler tarafından, en verimli devirdaim pompası için kıyaslamalar EEI ≤ 0,20 belirtilecek

4

İçme suyu devirdaim pompalarının ambalajında ve teknik belgelerinde; “Bu devirdaim pompası sadece içme suyu için uygundur” ifadesi yer alacak

5

Üreticiler, çevreye verilen etkiyi en aza indirmek için devirdaim pompasının nasıl kurulması, kullanılması ve bakımının nasıl yapılması gerektiğine dair bilgi sağlayacak

Yok (X)

Açıklamalar

2. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü S.No

AT Uygunluk Beyanın İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler

Var (✔) Yok (X)

Açıklamalar

1

İmalatçı veya Türkiye'de yerleşik yetkili temsilcisinin adı ve adresi

2

Kesin tanımlama için model tarifi

3

Varsa, uygulanan uyumlaştırılmış standartların referans numaraları

4

Varsa, kullanılan diğer teknik standartlar ve özelikler

5

Varsa, ürüne “CE” işaretinin iliştirilmesini öngören diğer mevzuata atıflar

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası

3. Teknik Dosya Kontrolü (Denetçi tarafından gerek duyulması halinde yapılacak kontroldür.)

S.No

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gereken Dokümanların Kontrolü

1

Ürünün genel açıklaması ve kulanım amacı.

Var (✔) Yok (X)

Açıklamalar

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

2

Çevresel Değerlendirme Parametreleri (Enerji ile ilgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik 2009/125/AT EK-1 Birinci Bölüm)

3

Tamamen ya da kısmen uygulanan standartların listesi ve bu ve bu standartlar uygulanmadığı ya da ilgili uygulama tebliğlerinin hükümlerini tam olarak karşılamadığı durumlarda, söz konusu hükümleri karşılayacak çözümlerin açıklaması.

4

Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik’in (2009/125/EC) Ek (I)’inin ikinci bölümünde belirtilen şartlara uygun olarak ürünün çevreye duyarlı tasarım boyutları ile ilgili bilgilerin sureti

5

Ölçüm Sonuçları

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

118-119

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

ELEKTRİK MOTORLARININ ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLERİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ Bu rehber, sanayide yaygın bir şekilde kullanılan elektrik motorlarının enerji verimliliği açısından uyması gereken temel gereklerin kontrolünü amaçlamaktadır. Elektrik motorlarının sanayide en fazla kullanıldığı yerler, fan ve havalandırma sistemleri, pompalar, kompresörler ve benzeri diğer kullanım alanlarıdır.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

120-121

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

ELEKTRİK MOTORLARININ ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLERİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN DENETİM REHBERİ 1. GİRİŞ: Bu rehber, sanayide yaygın bir şekilde kullanılan elektrik motorlarının enerji verimliliği açısından uyması gereken temel gereklerin kontrolünü amaçlamaktadır. Elektrik motorlarının sanayide en fazla kullanıldığı yerler, fan ve havalandırma sistemleri, pompalar, kompresörler ve benzeri diğer kullanım alanlarıdır.

2. AMAÇ/KAPSAM: Bu rehber; Nisan 2012 tarihinden sonra ülkemizde üretilerek ya da ithal olarak piyasaya arz edilen, 2, 4, 6 kutuplu, anma gerilimi (UN) en fazla 1000 V olan, anma çıkış gücü (PN) 0,75 kW ile 375 kW arasında olan ve sürekli çalışacak şekilde tasarlanmış tek hızlı, 3 fazlı, 50 Hz veya 50/60 Hz sincap kafesli endüksiyon motorlarının, tebliğin (SGM 2012/2) gereklerini karşılayıp karşılamadığını kontrol etmek amacıyla yapılacak olan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır.

Bu doküman denetçilere, bu ürüne ilişkin enerji verimliliği ile ilgili alanlarda gerçekleştirilecek denetimlerde “Rehber” olarak kullanılmak üzere hazırlanmış olup, bu ürünün kapsamında yer aldığı diğer tüm teknik mevzuat ve yatay mevzuatta yer alan hükümler saklıdır ve ürünün ilgili tüm mevzuata uygunluğu esastır.

3. DAYANAK: 1. Yatay Mevzuat a. Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (2009/125/EC) b. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun (Çerçeve Kanun) c. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği 2. Dikey Mevzuat a. Elektrik Motorları İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM 2012-2) (Resmi Gazete Tarihi: 07.02.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28197) (Avrupa Birliğinin Elektrik Motorları ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair EC/640/2009 sayılı Tüzüğü) 3. İlgili Temel Standartlar a. TS EN 60034-30-1 “Döner elektrik makineleri - Bölüm 30-1: Şebeke tarafından beslenen a.a motorlar için verimlilik sınıfları (IE kodu)” b. TS EN 60034-2-1 “Döner elektrik makinaları - Bölüm 2-1: Döner elektrik makinasında kayıpların ve verimin deneylerle belirlenmesi için standard metotlar (cer taşıtları için olan makinalar hariç) c. TS EN 60034-1 Döner elektrik makineleri - Bölüm 1: Beyan karakteristikleri ve çalışma karakteristikleri Madde 10. İşaretleme

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

4. TEKNİK BİLGİLER: 4.1. Genel: Elektrik motoru, elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren aygıtlardır. Temel olarak bir elektrik motoru, stator ve rotor diye iki kısımdan meydana gelir. Duran hareket etmeyen kısım statordur.

Statorun gövde içerisinde oyuklar vardır, bu oyuklara iletkenler yerleştirilir. Yerleştirilen iletkenlerden akım geçer ve akım geçtiğinde manyetik alan meydana gelir.

Resim-1: Temel Bir Elektrik Motoru İç Yapısı

a. Elektrik Motorlarının Çeşitleri Aşağıda verilen motor çeşitlerinden sadece AC (Alternatif Akım) Motorlardan Asenkron (İndüksiyon) Motorlar bu rehberin (Elektrik Motorları İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ SGM 2012-2) kapsamında yer almaktadır.

Elektrik Motorları

DC (Doğru Akım) Motorları

Fırçalı

Şekil-1: Elektrik Motoru Çeşitleri

Fırçasız

Evrensel (Universal) Motorları

Adım (Step)

Asenkron (İndüksiyon)

AC (Alternatif Akım) Motorları

Senkron

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

122-123

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

4.2. Elektrikli motorların çalışma prensibi Statorda manyetik alan ile rotorda iletkenlerden geçen akımın meydana getirdiği manyetik akım etkileşimi sağlar. Ters yönde geçen akım negatif periyotta iki yönde de etkili olur. Statorun N kutbundaki iletkenler bir yönde, diğer yönde S kutbu yönünde bir iletken grubu ters yönde oluşur. Statorda oluşan N ve S yönündeki bu kuvvet, döndürme momenti, rotorun dönmesini sağlar. Alternatif akımlarda kutuplardan geçen akımın yönü değiştiği zaman kutupların yönü de değişir. Bu vesile ile motorun yönü de değişir. Kutup altındaki akım yönleri değişmez. Statorda meydana gelen manyetik alanın iletkenler tarafından dönme yönleri değişmez. Rotor aynı yönde dönmeye devam eder.

Bir elektrik motorunda enerji verimini etkileyen faktörler ise aşağıdaki gibidir:

Örnek: Motor Verimini Etkileyen Faktörler

Ayrıca çok sık yapılan bir hata ise yanan elektrik motorlarının sardırılmasıdır. Yanan bir elektrik motorunun tekrar sardırılması durumunda motor veriminin %1-4 düşeceğini de unutmamalıyız.

4.3. Ürün Tip ve Modelleri:

Resim-3: Piyasada Bulunabilecek Elektrik Motorları Örnekleri

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

4.4. Elektrik Motorlarında Verimlilik Elektrik motorlarında verimlilik (motor milindeki çıkış gücünün şebekeden çekilen giriş gücüne oranı) IE (International Efficiency) sınıflarına göre hesaplanmakta olup verim sınıfları IE (International Efficiency) olarak sembolize edilmektedir. (IE1,IE2,IE3 olacak şekilde). IE1 verim sınıfı en düşük sınıf olup, “Elektrik Motorlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2012/2)”in yayımlanıp yürürlüğe girmesi ile 1 Nisan 2012 tarihinden itibaren piyasaya sürülmesi yasaklanmıştır.

Hali hazırda Türkiye’de piyasaya arz edilecek elektrik motorlarının verimleri IE2 ve üzerinde olmak zorundadır. 2017 yılından itibaren ise piyasaya sürülecek elektrik motorlarının verim sınıfı IE3 ya da üzerinde olmak zorundadır.

Şekil-2: Ie Sınıfları Arasındaki Verimlilik Farkları

4.5. Çevreye Duyarlı Tasarım Şartları: Motorlarla ilgili nominal asgari verim şartları “Elektrik Motorlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2012/2) EK-1’inde verilmiştir. Denetimler sırasında gerekmesi halinde bu tablolar kullanılarak doğrulamalar yapılacaktır.

5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER : Ürünün güvenlikle ilgili taşıdığı riskler “Belirli Gerilim Sınırları Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat İle İlgili Yönetmelik (LVD) (2006/95/AT)” ve “Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (EMC) (2004/108/AT)” kapsamında incelenmektedir.

Ancak, bu ürünlerin enerji verimliliği ile ilgili düzenlemelere uymaması halinde ortaya çıkacak riskler; gerek ulusal bazda gerekse bu ürünlerin kullanıcıları bazında yaşanacak ekonomik kayıplar ve daha da önemlisi çevreye verilen zarar açısından değerlendirilmelidir.

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

124-125

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

6. SGM 2012/2 TEBLİĞİNİN UYGULAMASINA DAİR BİLGİLER: 6.1. Elektrik Motorlarında Enerji Verimliliğine İlişkin Hükümlerin Yürürlüğe Geçiş Tarihleri Tablosu Sınıfı

Kapsam

Zorunlu Yürürlük Tarihi

IE1 Sınıfı

Standart Motor (Eski standarda göre EFF2)

2 Nisan 2012 tarihinden itibaren piyasaya sürülmesi yasaklanmıştır.

IE2 Sınıfı

Yüksek Verimli Motorlar (Eski standarda göre EFF1)

02.04.2012

IE3 Sınıfı

IE3 Sınıfı

Açıklama (İstisnalar)

Premium Verimli Motorlar (7,5kw-375kw arası)

01.01.2015

Anma çıkış gücü 7,5 kW ile 375 kW arasında olan motorların verimi IE3 verim seviyesinden düşük olmayacak ancak, değişken hızlı tahrikle teçhiz edilmesi halinde IE2 verim seviyesi kullanılabilecek.

Premium Verimli Motorlar (0,75 kW - 375 kW)

01.01.2017

Değişken hızlı tahrikle teçhiz edilmesi halinde IE2 verim seviyesi kullanılabilecek.

6.2. İşaretleme: Elektrik Motorlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2012/2)’in kapsamına giren ürünler, “Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik (2009/125/AT)’in 7 nci maddesinde” belirtildiği şekilde, bu Tebliğin şartlarını karşıladıklarına dair “CE” işaretini taşımak zorundadır.

Dolayısıyla CE işareti Tebliğ kapsamına giren ürünlerde verimlilik şartlarının da karşılandığını göstermektedir.

7. NUMUNE ALMA, TEST/MUAYENE İŞLEMLERİ VE KULLANILACAK LABORATUVARLAR: 7.1. Numune Alımı İle Esaslar: Elektrik Motorlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2012/2) EK-III’de belirtilmektedir. a. Öncelikle tek bir ünite (numune) test edilir. b. Nominal motor veriminde (Ñ), kayıplar (1-Ñ); SGM 2012/2 sayılı Tebliğ Ek-I’de belirtilen değerlerden, 0,75 – 150 kW güç aralığında %15’den, 150 – 375 kW güç aralığında ise %10’dan daha farklı değil ise model (numune), bu Tebliğin hükümlerine uygun kabul edilir. c. b maddesinde belirtilen sonuç elde edilmezse, yılda beş adetten az sayıda üretilen motorlar hariç, ilave üç ünite daha test edilir. d. Nominal verimi (Ñ) ortalamasında, c maddesinde belirtilen üç ünitenin kayıpları (1-Ñ) EkI’de belirtilen değerlerden 0,75 – 150 kW güç aralığında %15’den, 150 – 375 kW güç aralığında ise %10’dan daha farklı değil ise aynı model, bu Tebliğin hükümlerine uygun kabul edilir. e. d maddesinde belirtilen sonuçlar elde edilmezse, modelin SGM 2012/2 sayılı tebliğe uygun olmadığı kabul edilir.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Dolayısıyla numune alımında kural olarak özetle; enerji verimliliği ile ilgili diğer birçok düzenlemede olduğu gibi burada da 1+3 kuralı geçerlidir. Bu kural yukarıda da tarif edildiği gibi öncelikle bir numune alınması ve test edilmesi, bu numunenin sonuçlarının yukarıda belirlenen toleranslar dışında kalması halinde c. maddesinde belirtilen şartlar dikkate alınarak 3 numune daha alınacaktır.

7.2. Kullanılacak Laboratuvarlar: Denetim sırasında alınan numuneler öncelikle TSE Gebze laboratuvarına gönderilecektir.

Ancak TSE, bu alanda devam etmekte olan yatırımları kapsamında; anma çıkış gücü (Pn) 0,75 kW ile 90 kW arasında olan elektrik motorlarının testlerini Haziran 2015 tarihine kadar tamamlayacak olup, 2. aşama yatırımları ile test imkânını 300 kW’a kadar genişletecektir. Dolayısıyla bu alandaki denetimler öncelikle bilgi, belge ve işaretlerin kontrolü ile başlatılacak olup daha sonra TSE’nin test imkânlarına göre ileri seviye denetimler başlatılacaktır. Ancak numune alımının gerekli olduğu hallerde test imkânı ile ilgili olarak öncelikle TSE ile irtibata geçilecektir. TSE’de bu imkânın olmaması halinde Bakanlıkla yapılacak koordinasyonla üretici firmanın laboratuvarlarının kontrollü olarak kullanımı sağlanabilecektir.

8. DENETİM KONTROL LİSTELERİ: 8.1. Denetim Kontrol Listelerinin Kullanımı ile İlgili Genel Prensipler: Kontrol Listeleri, ürünün üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler ile belge ve doküman kontrolünde aranacak asgari kriterler dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Kontrol Listeleri denetimlerin esas olarak üretici ya da ithalatçıda yapılacağı öngörüsü ile hazırlanmış olmakla birlikte piyasada yapılacak denetimlerde ürün üzerinde aranacak işaret ve bilgilerin kontrolü için de ayrıca ilaveler yapılmıştır. Üreticinin gerçekleştirmesi gereken uygunluk değerlendirme yöntemleri ile ilgili belirtilen sistem kontrolleri (Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik Ek IV İç Tasarım Kontrolü kısmı ve Ek V Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin Yönetim Sistemi Tasarım Kontrolü kısmı) daha ileri seviyede denetimler için ayrıca belirtilecektir.

Kontrol Listeleri üründe asgari aranması gereken şartları belirlemektedir. Ancak denetçi, gerek inceleme yaptığı bu rehberin konusu ve yatay ve dikey mevzuat çerçevesinde gerekse ilgili diğer mevzuat çerçevesinde veya denetimin sonucunu etkileyebilecek varsa ilave tespitlerini kayıtlara geçirecektir.

Uyarı!

Enerji Verimliliği ile ilgili denetimler sırasında LVD-EMC Yönetmelikleri kapsamında bir uygunsuzluğa rastlanması halinde bu uygunsuzluklar için ayrı bir PGD tutanağı doldurularak işlemlerin ayrıca devam ettirilmesi karışıklıkların önlenmesi acısından daha uygun görünmektedir.

Denetimler sırasında ürünlerin piyasaya arz edildikleri tarihte geçerli olan teknik mevzuat şartları aranacaktır!

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

126-127

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

ELEKTRİK MOTORLARI ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLERİNE DAİR KONTROL LİSTESİ-I Ürün Üzerindeki İşaret ve Bilgilerin Kontrolü Denetim Tarihi Denetim Yeri PGD Tutanak No Marka / Model Firma Adı

: : : : :

Firma Adresi

:

1. Ürün Üzerinde Yer Alması Gereken İşaret ve Bilgilerin Kontrolü* Ürün Üzerinde Bulunması Gereken Bilgi ve İşaretler **

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

Nominal Verim Değeri:

1-%100

2- % 75 anma yük ve gerilimde

3-%50 anma yük ve gerilimde

2

Verim Seviyesi

3

“IE2” veya “IE3”

4

İmalat Yılı

5

CE işareti

S.No:

1

*Elektrik Motorlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ SGM-2012/2 Ek-I 2.Madde ** Bu kısımda belirtilen işaret ve bilgiler sadece SGM 2012/2 sayılı Tebliğ kapsamında yer alan zorunlu kriterleri tanımlamaktadır.

Bu ürünler aynı zamanda diğer düzenlemelerin (LVD-EMC v.s) kapsamında da yer aldığından bu düzenlemelerin gerektirdiği işaret ve bilgileri de ürün üzerinde veya beraberinde taşımalıdır.

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ

ELEKTRİK MOTORLARI ÇEVREYE DUYARLI GEREKLERİNE DAİR KONTROL LİSTESİ-II

TASARIM

Belge ve Doküman Kontrolü (Üreticide/İthalatçıda Yapılacak Kontrollerde Kullanılacaktır) Denetim Tarihi Denetim Yeri PGD Tutanak No Marka / Model Firma Adı

Firma Adresi

: : : : : :

1. AT Uygunluk Beyanının Kontrolü* S.No:

AT Uygunluk Beyanının İçeriğinde Yer Alması Gereken Bilgiler

Var (✔)

Yok (X)

Açıklamalar

1

İmalatçının ya da yetkili temsilcisinin adı ve adresi.

2

Kesin tanımlama için yeterli model tarifi.

3

İlgili Uygulama Tebliğine Atıf

4

Kullanılan teknik standartlar ve özellikler.

5

Ürüne “CE” işaretinin iliştirilmesini öngören diğer mevzuata atıflar.

(LVD,EMC v.s)

6

İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi adına imzaya yetkili şahsın kimliği ve imzası.

*Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik 2009/125/AT Ek-VI 2. Teknik Dosya Kontrolü -1* Yok (X)

Açıklamalar

Tam anma yük ve gerilimde (UN), %75 anma yük ve gerilimde ve %50 anma yük ve

gerilimde nominal verim (Ñ)

2

Verim seviyesi: (IE2’ veya ‘IE3’)

3

İmalat yılı

4

İmalatçının adı veya ticari markası, ticaret sicil numarası ve tescil edildiği yer

5

Ürünün model numarası

6

Motorun kutup sayısı

7

Anma çıkış gücü/güçleri veya anma çıkış güç aralığı (kW)

8

Motorun anma giriş frekansı/frekansları (Hz)

S.No:

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gerekenler dokümanların Kontrolü

1

Var (✔)

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

128

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Anma gerilimi/gerilimleri veya anma gerilim aralığı (V)

10

Anma hızı/hızları veya anma hız aralığı (d/dk)

11

Ömrü dolduğunda sökülmesi, geri dönüşümü veya bertarafı ile ilgili bilgiler

Deniz seviyesinden yükseklik

Hava soğutmalı motorlar dahil, ortam hava sıcaklığı

Ürün girişindeki soğutma suyu sıcaklığı

Maksimum çalışma sıcaklığı

Potansiyel patlayıcı ortamlar

Motorların teknik dosyasında

Üreticinin web sayfasında

1.sıradan 12.sıraya kadar olan toplam 12 bilgi

12-Motorun özel olarak tasarlandığı çalışma koşulları aralığı ile ilgili bilgiler:

9

*Elektrik Motorlarının Çevreye Duyarlı Tasarımına Gereklerine Dair Tebliğ SGM 2012/2 Ek-I Madde 2 3. Teknik Dosya Kontrolü -2 (İleri Seviye Denetimlerde Kullanılacaktır.)* S.No:

Teknik Dosya İçeriğinde Yer Alması Gerekenler dokümanların Kontrolü

1

Çevresel Değerlendirme Parametreleri (Enerji ile ilgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik 2009/125/AT EK-1 Birinci Bölüm)

2

Bilgi Sağlama ile ilgili Şartlar (Enerji ile ilgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik 2009/125/AT EK-1 İkinci Bölüm)

3

Uygulanan Standartların Listesi

4

Ölçüm Sonuçları

Var (✔)

*Enerji ile ilgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik 2009/125/AT EK-IV Madde 3

Yok (X)

Açıklama

2016 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri ENERJİ VERİMLİLİĞİ