ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA
13 AKyıl
SÖZ VERDİK, YAPTIK
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA
13 AKyıl
SÖZ VERDİK, YAPTIK 13 YILDA; “OLMAZ” DENİLENLER OLDU ÇALIŞMA BARIŞINI SAĞLAMAK VE TÜRKİYE’Yİ GELECEĞE HAZIRLAMAK İÇİN ÖNEMLİ İCRAATLARA İMZA ATTIK
İş Kanunu Hayata Geçti… • • • • •
AB ve ILO normlarına uygun çağdaş bir iş kanunu çıkarıldı. Yaygınlaşan yeni çalışma biçimleri mevzuatta yer aldı. İş güvencesi hakkı genişletildi. İşçilere yeni haklar verildi. Ücret garanti fonu oluşturuldu.
Örgütlenme özgürlüğünü sağlayan Sendikalar ve Toplu İş sözleşmesi Yasası hayata geçti… • • • • • •
Darbe yasaları ( 2821-2822) yürürlükten kalktı. Örgütlenmenin ve özgürlüklerinin önünü açan yeni yasa yürürlüğe girdi. Yetki tespitinde % 10 barajı % 1’e indirildi. Sendikaya üyelikte noter şartı kaldırıldı. Sendika üyeliğinde e-üyelik sistemine geçildi. Yetki tespitinde SGK kayıtları esas alınmaya başlandı.
1 Mayıs’ı Emek ve Dayanışma Günü olarak tatil ilan ettik. 300 bin sözleşmeli personeli kadroya geçirdik.. 214 bin geçici işçiye kadro verdik.. 20 bin vekil imamı kadroya geçirdik. Engelli vatandaşlarımızın kamuda istihdamında büyük artış sağladık.. • 2002’de 5 bin 777 olan engelli memur sayısı 7 kat artırılarak 37 bini geçti. • Nisan ayının sonunda yapılacak alımla bu sayı 41 bini geçecek.
Kendi işini kurmak isteyen engellilerimize 36 bin TL veriyoruz. Şehit yakınlarının kamuda 1 olan istihdam hakkını 2’ye çıkardık. Vazife malullerinin 1 yakınına da istihdam hakkı getirdik.
2
13AKyıl
İktidara geldiğimiz günden bu yana 27 bin 114 şehit ve gazi yakınını kamuda işe yerleştirdik. İktidara geldiğimiz günden beri sosyal hizmet modellerinden yararlanan 19 bin 101 çocuğumuzu kamuda işe yerleştirdik. Özelleştirilen kurumlarda çalışan ve iş akitleri feshedilen 4/C’lilerin mağduriyetini giderdik. • 23 bin 345 kişiyi kamu kurumlarında istihdam etmeye başladık. • Bu kapsamdaki kişilere emekli oluncaya kadar çalışma hakkı getirdik. • Maaşlarında % 40’a varan iyileştirmeler yaptık.
Memurlarımızın yıllardır beklediği toplu sözleşme hakkını getirdik. Kamuda aynı unvana eşit ücret verilmesini sağladık. Akademik personelin ücretlerinde 1.500 TL’ye varan artışlar sağladık.
3
MEMURLARIMIZI ENFLASYONA EZDİRMEDİK Aile yardımı dahil en düşük memur maaşı;
Aile yardımı dahil ortalama memur maaşı;
2.481¨
2.097¨
2015
2015
2002
Artış oranı: % 434
2002
578¨
392 ¨
Aile yardımı dahil en düşük memur maaşı; 2002 aralık ayında 392 TL iken, 2015 yılı Ocak ayında 2.097 TL oldu.
Aile yardımı dahil ortalama memur maaşı 2002 aralık ayında 578 TL iken, 2015 yılı Ocak ayında 2.481 TL oldu.
Artış oranı: % 329
Tasarrufu Teşvik Fonu tasfiye edilerek burada biriken 15 milyar TL’yi hak sahiplerine ödedik. KEY hesaplarında biriken 3,5 milyar TL’yi hak sahiplerine ödedik. Kamu çalışanlarına ilave 1 derece verdik. Kamu görevlilerine disiplin affı getirdik. Kapatılan belediye ve il özel idarelerindeki yaklaşık 15.000 personeli kamu kurumlarına atadık. Yüksek Askeri Şura kararıyla ordudan ihraç edilen yaklaşık 700 subay ve astsubayı kamu kurumlarına atayarak, haklarını iade ettik. Uyarma ve kınama cezalarına yargı yolunu açtık. Kamuda başörtüsü yasağını kaldırdık. Alt işveren ( taşeron) işçilerinin sorunlarını çözdük. • Kamu’da asıl işler teknolojik ve uzmanlık gerektirmesi halinde taşerona verilebilecek. • Yardımcı işlerden hangilerinin taşerona verilebileceğine Bakanlar Kurulunca belirlenecek. 4
13AKyıl
• Taşeron işçilerin kıdem tazminatları ilgili kamu kurumu tarafından hesaplarına yatırılacak. • Aynı kamu kurumunda çalışan taşeron işçi, alt işveren değişse bile yıllık iznini kullanabilecek. • Taşeron işçinin ücreti aylık olarak kontrol edilecek ve ödenmeyen ücretler hakedişten kesilerek işçinin hesabına yatırılacak. • Alt işveren işçilerinin toplu sözleşme haklarını kolaylaştırdık ve toplu sözleşme ücret farkının idare tarafından karşılanmasını sağladık. • İhaleler üç yıllık yapılacak. Böylece işçiler işini kaybetme endişesi taşımayacak.
949¨
2015
2002
184,25¨
ASGARİ ÜCRETTE, ENFLASYONUN ÜZERİNDE ARTIŞLAR SAĞLADIK.
2002’de 184,25 TL olan asgari ücret 2015’te 949 TL oldu. Artış oranı: % 415
3 çocuklu asgari ücretliden gelir vergisi alınmamasını sağladık. METİP Projesiyle 96 milyon TL kaynak ayırarak 328 bin mevsimlik tarım işçisinin barınma, eğitim, sağlık gibi temel ihtiyaçlarını giderdik. Alo 170 hattını kurarak çalışma ve sosyal güvenlik hizmetlerine ilişkin vatandaşımızın kolay ve kaliteli hizmet almasını sağladık. 5
İŞÇİLERİMİZE YENİ HAKLAR GETİRDİK. İşçilerimize; evlenme, evlat edinme ve 1. derece yakınını kaybetme durumlarında 3 gün, eşinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli izin kullanma hakkı getirdik. Çocuğu %75 oranında engelli veya süregelen hastalığı olan ebeveynlere bir yıl içinde 10 günlük mazeret izni getirdik.
Çocukların, sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışma koşullarını AB direktifleri doğrultusunda düzenledik. Kamuda; engelli ve engelli yakını bulunan işçilerimize kurum içi yer değiştirme imkanı getirdik. Kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde çalışan madencilerimizin en düşük ücretini asgari ücretin iki katına çıkardık.
6
13AKyıl
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ (İSG) ALANINDA ÖNEMLİ DÜZENLEMELER HAYATA GEÇTİ Müstakil İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasını çıkardık. • • • • • •
Tüm çalışanlar (işçi + memur) ve işyerleri kapsama alındı. Koruyucu ve önleyici yaklaşım benimsendi. Risk değerlendirmesi zorunlu hale geldi. Tüm çalışanların İSG eğitimi alması zorunlu oldu. Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışanların mesleki eğitimi zorunlu oldu. 10’dan az çalışanı olan Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşyerleri için İSG konusunda mali destek sağlandı.
İSG ile ilgili beş ILO Sözleşmesini onayladık. İş yeri hekimi ile iş güvenliği uzmanına iş güvencesi getirdik. İhale ile alınan işlerde üretim zorlamasına son verdik. 7
Durdurulan işyerlerinde çalışma yaptıran işverenlere hapis cezası getirdik. Yer altı madenlerinde, çalışanların giriş ve çıkışları ile bulunduğu yeri bildiren takip sistemini zorunlu hale getirdik. Uygun olan madenlerde sığınma odalarını zorunlu hale getirdik. Ölümlü iş kazası olan madenlerin işverenlerine 2 yıl ihale yasağı getirdik. Üniversitelerde iş sağlığı ve güvenliği dersini zorunlu hale getirdik.
8
13AKyıl
3 yıl ölümlü iş kazası olmayan işyerlerine prim indirimi getirdik. Çok tehlikeli işlerden başlanarak, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesini zorunlu hale getirdik. Sınav ve belge masraflarını devlet ödeyecek. Tüm mesleki ve teknik eğitimlerin, ulusal meslek standartlarına göre verilmesini zorunlu hale getirdik. Rödövans sözleşmesi ile maden işleten şirketlere ait malların TMSF tarafından satışından elde edilen gelirlerden, öncelikle işçilerin kıdem tazminatları ile diğer alacaklarının ödenmesini sağladık. KÜRESEL KRİZ DÖNEMİNDE, İŞSİZLİKLE MÜCADELEDE VE İSTİHDAMDA KAYDA DEĞER BAŞARILAR ELDE ETTİK. Küresel ekonomik krizden sonraki 5 yılda 5 milyon 319 bin istihdam artışı gerçekleştirdik. İŞKUR aracılığıyla işe yerleştirilenlerin sayısını yıllık 60 binlerden 700 binlere çıkardık.
İŞSİZLİK ORANI TEK HANELİ RAKAMLARA GERİLEDİ % 10,3
% 9,9
2002
2002’de % 10,3 olan işsizlik oranı, 2014 yıl sonu itibariyle % 9,9 olarak gerçekleşti.
2015
Nitelikli işgücünü artırmak amacıyla; 1 milyondan fazla vatandaşımıza mesleki eğitim verdik. 190 bin kişiye iş başı eğitimi verdik. 9
Kendi işini kurmak isteyenler için başlattığımız girişimcilik eğitim programlarından 130 bin kişiyi faydalandırdık. 4000 iş ve meslek danışmanımız sahaya indi. Her işsiz ve işverenin bir danışmanı oldu. Toplum Yararına Programlar vasıtasıyla 770 bin kişiye istihdam sağladık.
KAYITDIŞI İSTİHDAMLA ETKİN MÜCADELE DÖNEMİNİ BAŞLATTIK
% 52,1
% 33,2
2002’de % 52,1 olan kayıt dışı istihdam oranı, 2014 yılı sonu itibariyle % 33,2’ye düşürüldü. 2002
2014 sonu
İlk defa ulusal istihdam stratejisini yürürlüğe koyduk. • 2023 yılında işsizlik oranını % 5’e indirmek için 201 tedbiri uygulamaya geçirdik.
10
13AKyıl
“SOSYAL DEVLET” İLKESİ AK PARTİ İLE HAYAT BULDU… AK HÜKÜMET = SOSYAL DEVLET SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’nı Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altında birleştirerek dağınıklığa son verdik. Sosyal Güvenlik Reformu’nu hayata geçirdik. • İşçi, esnaf, memur ayrımına son verdik. • Norm ve standart birliğini sağladık. • Mali açıdan sürdürülebilir bir sistem kurduk.
GEÇMİŞTE “KARA DELİK” OLARAK ANILAN SOSYAL GÜVENLİK % 90,18 KURUMUNUN MALİ YAPISINI % 71,5 GÜÇLENDİRDİK
2002’de GSYİH’ya oranı %2,3 olan sosyal güvenlik açıkları 2014 yılında %1,15’e geriledi.
% 2,3
% 1,15
2002
2014
SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINI 64 milyon GENİŞLETTİK
2002
2014
2002 yılında giderlerinin %71,5’i karşılayan SGK, 2014 yılında giderlerinin %90,18’ini karşılar hale geldi.
% 84 % 70
48 milyon
2002’de 48 milyon olan sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus 2014 yılında 64 milyonu geçti.
2002 yılında nüfusun %70’ini kapsayan sosyal güvenlik, 2014 yılında %84’e ulaştı. 2002
2014
2002
2014
11
SİGORTALI VE İŞYERİ SAYILARI ARTTI 19 milyon 12 milyon
10 milyon 1,6 milyon
6 milyon 727.409
2002
2014
2002 yılında 12 milyon 8 bin olan sigortalı sayısı %65 oranında artarak 2014 yılı Aralık ayı itibarıyla 19 milyon 821’e ulaştı.
2002
2014
2002 yılında 5 milyon 887 bin olan dosya bazında emekli sayısı %73 oranında artarak 2014 yılı Aralık ayında 10 milyon 225 bine ulaştı.
2002
2014
2002 yılında 727.409 olan işyeri sayısı %131 oranında artarak 2014 yılı Aralık ayında 1 milyon 679 bine yükseldi.
Sosyal güvenlik hizmetlerini vatandaşın ayağına götürdük. • İl ve ilçe merkezlerine 504 sosyal güvenlik merkezi açılarak, hizmet vatandaşın ayağına götürüldü. • Mobil Sosyal Güvenlik Merkezleriyle en ücra köşelere ulaşıldı.
BAĞ-KUR SİGORTALISININ PRİM YÜKÜNÜ HAFİFLETTİK % 40
% 34,5
%40 oranı üzerinden prim ödemek zorunda bırakılan Bağ-Kurluların prim oranını %34,5’a düşürdük.
• “Basamak sistemi”nden “beyan sistemi”ne geçerek, Bağ-Kurlulara, ödeyeceği prim tutarını seçebilme hakkı getirdik. • Tarım Bağ-Kur’lulara kıst prim ödeyerek 30 gün hizmet alma hakkı getirdik.. 12
13AKyıl
Bağ-Kur’lu vatandaşlarımızı; analık sigortası ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamına aldık. • Doğum yapan Bağ-Kur’lu kadın sigortalılara istirahatli kaldıkları 16 haftalık sürede geçici iş göremezlik ödeneği verilmeye başlandı. • Doğum yapan Bağ-Kur’lular emzirme ödeneğinden yararlanmaya başladı. • İş kazasına uğrayan Bağ-Kur sigortalıları, istirahatli kaldıkları günler için geçici iş göremezlik ödeneği almaya başladı. • Meslekte kazanma gücünü % 10 ve üzerinde kaybeden Bağ-Kur sigortalısına sürekli iş göremezlik geliri verilmeye başlandı. • İş kazası veya meslek hastalığı sonucunda ölen Bağ-Kur’lunun hak sahiplerine ölüm geliri bağlanması hakkı getirildi.
Bağ-Kur’lu ve SSK’lı vatandaşlarımızın sağlık hizmetlerinden yararlanmasını kolaylaştırdık… • Sağlık hizmetinden yararlanabilmek için; Bağ-Kurlular 240 gün SSK’lılar ise 90 gün beklemek zorunda idi. Bu süreyi 30 güne indirdik.
13
• 1 gün dahi prim borcu olan Bağ-Kurlular sağlık hizmeti alamıyordu. 60 güne kadar sigorta borcu olanlara sağlık hizmeti alma hakkı getirdik. • 60 günden fazla borcu olanlara da taksitlendirme imkanı verilerek sağlık yardımından kesintisiz yararlanması sağlandı.
Anonim şirketlerin kurucu ortaklarında, zorunlu Bağ-Kur’lu olma şartını kaldırdık. Kendi adına tarımda çalışan kadınların 2003 öncesinde tarım sigortalısı olmasını sağladık. • Kadınlarımızın da geriye dönük olarak tarım Bağ-Kur’lu olmasını sağladık.
Doğuştan veya sonradan engelli hale gelen Bağ-Kur’lulara erken emeklilik hakkı getirdik. • Normal şartlarda bir Bağ-Kur’lunun emekli olması için 9000 gün prim ödemesi ve yaş şartını yerine getirmesi gerekiyordu. • Engelli Bağ-Kur’luya yaş şartı aranmadan, engellilik oranına göre 3960 ile 4680 gün arasında prim ödeme şartıyla emeklilik hakkı getirildi.
14
13AKyıl
Bağ-Kur’lunun malul sayılması için aranan çalışma gücündeki kayıp oranı % 66’dan % 60’a indirilerek malullük aylığı alabilmeleri kolaylaştırıldı. Daha önce sadece SSK’lılara tanınan çeyiz parası uygulamasından BağKur yetimlerinin de yararlanmasını sağladık. • Artık, Bağ-Kur’dan yetim aylığı alan kız çocukları evlendiği zaman 24 aylık tutarında çeyiz parası almaya başladı.
Esnaflarımızın SGK Yönetim Kurulunda temsil edilmesini sağladık.
MEMURLARA YENİ HAKLAR GETİRDİK 10 yıl
5 yıl
Vefat eden memurların hak sahiplerine aylık bağlanması için gereken 10 yıllık hizmet süresi 5 yıla düşürüldü.
• Doğuştan ya da sonradan engelli hale gelen memurların emeklilik hakları kolaylaştırıldı.
Vazife malüllüğü kapsamını genişlettik. • Daha önce işyerinde meydana gelen kazalarda, kaza ile memuriyet görevinin bağlantılı olması şartı aranırken, işyerinde meydana gelen her türlü kaza vazife malüllüğü kapsamına alındı.
15
ANAYASAMIZIN BİR KÖŞESİNDE UNUTULAN GENEL SAĞLIK SİGORTASI HAYATA GEÇTİ Türkiye’de yaşayan herkesi sağlık güvencesine kavuşturduk. Gelirleri asgari ücretin üçte birinden az olanların primlerinin Devlet tarafından ödenmesini sağladık. Acil haller, analık hali, iş kazası durumları ve trafik kazalarında şartsız sağlık hizmeti verilmesini sağladık. Hastane kuyruklarına son verdik. • Vatandaşımızın, dilediği hastaneye ve eczaneye gidebilmesini sağladık.
Tüp bebek tedavi giderlerini SGK kapsamına aldık… • Çocuk sahibi olmayan sigortalıların 3 denemeye kadar olan tüp bebek tedavi masrafları SGK’ca ödenmeye başlandı.
16
13AKyıl
Vatandaşlarımıza yurt dışında tedavi olabilmelerinin önündeki engelleri kaldırdık. 18 yaşından küçüklere şartsız sağlık hizmeti vermeye başladık. • Anne ya da babasının genel sağlık sigortalısı olup olmadığına bakılmaksızın 18 yaşından küçük çocuklara şartsız sağlık hizmeti verilmeye başladı.
Sağlık karnesi çilesini bitirdik. • Sağlık karnesi ibraz etme zorunluluğu kaldırılarak T.C. kimlik numarası ile her türlü sağlık yardımının alınabilmesi sağlandı.
Sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırdık. • Kişi başı hekime müracaat sayısı 2002’de 3,2 iken şimdi 8,2’ye yükseldi. • Kişi başı sağlık harcaması 2002’de 430 TL iken şimdi 690 TL’ye ulaştı.
Yersiz Sağlık Hizmeti Alanların Borçlarına Af Getirdik. • Kendi sigortalılığı bulunduğu halde başkasının üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanmış olanlara 2012/Ocak ayına kadar çıkarılan sağlık harcamalarına ilişkin borçlar affedildi.
Trafik kazalarını genel sağlık sigortası kapsamına aldık. • Trafik kazalarına maruz kalanlara herhangi bir sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın her türlü sağlık yardımı yapılmasının sağlandı.
SAĞLIK HİZMETLERİNDEKİ % 38 OLAN MEMNUNİYET ORANI % 75’E YÜKSELDİ
% 75
% 38
17
Kadın sigortalılara doğum borçlanması hakkı getirdik. • Başlangıçta sadece SSK’lı kadınlara yönelik olarak 2 çocuk için 4 yıla kadar verilen doğum borçlanması hakkı, daha sonra genişletilerek Bağ-Kurlu ve memur kadınlarımıza da uygulanır hale getirildi. • Ayrıca, borçlanılacak çocuk sayısı 2’den 3’e, borçlanılacak süre ise 4 yıldan 6 yıla çıkarıldı. • Doğum borçlanması kapsamına tarım sigortalıları ile banka sandıkları da dahil edildi. • Evlatlık alınan çocuklar için de doğum borçlanması yapılabilmesi sağlandı. • Bu sayede kadınlarımız eksik olan günlerini tamamlayarak erken emeklilik hakkına kavuştu.
İsteğe bağlı sigortalı olma şartlarını kolaylaştırdık. • İsteğe bağlı sigortalılar genel sağlık sigortası kapsamına alınarak, sağlık yardımlarından yararlanmaları sağlandı.
El sanatlarıyla uğraşan kadınlara prim indirimi getirdik. • Evlerinde el sanatlarıyla uğraşan ve geçimini bundan sağlayan kadınlarımıza, daha az prim ödeyerek 30 gün hizmet kazanmaları sağlandı.
Ağır engelli çocuğu bulunan kadınlara yıpranma hakkı vererek, erken emekli olmalarını sağladık. • Ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılara çalışmalarının dörtte biri oranında yıpranmadan yararlanması sağlandı. • Ayrıca, yıpranma süreleri kadar da emeklilik yaşından indirim sağlandı. • Örneğin; 20 yıl prim ödeyen engelli çocuk annesi kadınlarımız 5 yıl hizmet ilavesi ile birlikte 5 yaş daha erken emeklilik hakkına kavuştu. 18
13AKyıl
Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılıklarını kolaylaştırdık. • Ev hizmetlerinde çalışanlar ay içerisinde 10 günden az ve 10 günden fazla çalışanlar olmak üzere ikiye ayrıldı. • Her iki halde de bir form doldurularak işlemler basitleştirildi. • Ay içinde 10 günden az çalıştıranlar için sadece iş kazası ve meslek hastalığı primi ödenmesi sağlandı (Asgari ücretin % 2’si). • Ay içinde 10 günden fazla çalıştıranlar için ise 5 puanlık prim indiriminden faydalanılması sağlandı.
Fiili hizmet süresi zammı kapsamını genişlettik. • Basın çalışanları yeniden yıpranma kapsamına alındı.
MADENCİLERİMİZİN EMEKLİLİK YAŞINI 55’TEN 50’YE İNDİRDİK Yeraltında çalışılmayan süreleri de yıpranmaya dahil ettik. • Madencilerin yer altında fiilen çalışmadıkları hafta tatili, genel tatil, ulusal bayram, yıllık izin, sıhhi izin, eğitim ve kurs sürelerinin yeraltında çalışılıyormuş gibi SGK’ya bildirimi yapılarak, bu sürelere de yıpranma payı verilmesi sağlandı.
Usta öğreticilerin sorunlarını çözdük. • Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde ek ders ücreti karşılığında çalışan uzman ve usta öğreticilerin ay içindeki gün sayılarının brüt ek ders ücretlerinin asgari ücretin günlük tutarına bölünmesi suretiyle bulunması sağlanarak, bunların daha fazla gün kazanmalarına imkan tanındı. • Usta öğreticilerin 30 günden eksik kalan günlerini borçlanma hakkı getirildi. • Bu şekilde emekli olma imkanı bulunmayan usta öğreticiler için emekliliğin yolu açıldı.
19
Borçlanılacak sürelerin kapsamını genişlettik. • YÖK tarafından yurtdışına gönderilen öğrencilerin 18 yaşından sonraki yurtdışında geçirdikleri sürelerin borçlanılmasına imkan verildi. • 1999-2005 tarihleri arasında personel mevzuatına göre aldıkları disiplin cezaları nedeniyle memuriyetleri sona erenlere borçlanma hakkı verilerek, bu süreler hizmetten sayıldı. • Part-tıme çalışanların ay içindeki 30 günden eksik olan sürelerini borçlanarak hizmetten saydırmaları sağlandı. • 12 Eylül darbesinde tutuklanıp, yargılama sonucunda beraat edenlerin tutuklu kaldıkları sürelerinin hizmetten sayılması sağlandı.
28 Şubat mağdurlarının haklarını iade ettik. • 28 Şubat döneminde aldıkları disiplin cezası nedeniyle memuriyetlerine son verilip, daha sonra çıkarılan disiplin affıyla memuriyete geri dönenlere boşta geçirdikleri süreleri borçlanma hakkı verildi. • Borçlanılan sürelerin primleri devlet tarafından ödendi.
YAŞ mağdurlarına itibarlarını iade ettik. • Yüksek Askeri Şûra Kararlarıyla ilişiği kesilen askerlere boşta geçen süreleri borçlanma hakkı verildi. • Borçlanma primleri devlet tarafından ödendi. • Emekliliğe hak kazananlara emsallerine denk emekli aylığı bağlanması sağlandı.
İşverenlerin yurtdışı rekabet gücünü artırdık. • Ülkemiz ile ikili sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış olan ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yurt dışına götürdükleri işçiler için ödeyecekleri primin tavanı asgari ücretin 6,5 katından 3 katına indirildi. • Özel sektör işverenlerince yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırılmak için götürülen sigortalılar için de beş puanlık prim indiriminden yararlanılması sağlandı.
Yatırım ve İstihdamın Artırılması İçin Sigorta Primi Teşvik Unsurlarını artırdık ve çeşitlendirdik. • Prim borcu bulunmayan işverenlere 5 puanlık prim indirimi getirildi. 20
13AKyıl
• Genç ve kadın sigortalıların işgücüne katılımının sağlanması ve mesleki ve teknik eğitimin özendirilmesi amacıyla, 18-29 yaş aralığındaki erkek sigortalılar ile yaşına bakılmaksızın kadın sigortalıları istihdam eden işverenlerin, sigorta priminin işveren hissesinin (% 20,5) tamamının işsizlik sigortası fonundan karşılanması sağlandı. • Kalkınmada öncelikli illerde faaliyet gösteren işletmelerin prim yükünün hafifletilmesi amacıyla 51 ilde faaliyet gösteren ve 10 veya üzerinde sigortalı istihdam eden işverenlere beş puanlık prim indirimine ilave altı puanlık indirim getirildi. • Engelli vatandaşlarımızın iş gücüne katılımının sağlanması amacıyla engelli sigortalıları işe alan işverenlerce ödenmesi gereken primlerin tamamının Hazinece karşılanması sağlandı.
Tecrübesi olmadığından iş bulmakta zorlanan gençlerimiz için iş başı eğitim programlarını teşvik ediyoruz. • 6 ay boyunca işyerlerinde İŞKUR aracılığı ile iş başında eğitim alanlara asgari ücret ödenmesi sağlandı. • İş başı eğitim sonrasında gençlerin istihdam edilmesini sağlamak üzere sigorta primlerinin işveren hissesini 48 aya kadar ödüyoruz.
İşverenlerin prim borçlarını yapılandırdık.
21
İşyerleri kapanan işverenlerin 100 TL’nin altındaki borçlarını sildik. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımıza kolaylıklar getirdik. • Bulgaristan göçmeni soydaşlarımıza borçlanma hakkı verildi.
İlk defa yurtdışında çalışılmaya başlanılan tarihin emeklilik için başlangıç sayılmasını sağladık. • Sosyal güvenlik sözleşmelerinde özel hüküm bulunan ülkelerde çalışmaya başlayan gurbetçilerimizin bu ülkelerdeki işe başlama tarihi emekliliklerinde dikkate alınmaya başlanarak daha erken emekli olmalarına imkan tanındı.
Mavi Kartlılara Borçlanma Hakkı Verdik. • Doğumla Türk vatandaşı olup da izin almak suretiyle vatandaşlıktan çıkanlara (mavi kartlılara), yurtdışında Türk vatandaşı olarak geçirdikleri süreleri borçlanabilmelerinin yolu açıldı.
EMEKLİLERİMİZİ ENFLASYONA EZDİRMEDİK. 1.071,8 ¨
257,1 ¨
2002 yılında 257,1 TL olan en düşük SSK emekli aylığı % 316,9 oranındaki artışla 2015 yılında 1.071,8 TL’ye çıkardık.
2002
2015
• 2002 yılında 216,3 TL olan en düşük SSK Tarım emekli aylığı da % 346,7 oranındaki artışla 966,3 TL’ye, 22
13AKyıl
• 2002 yılında 148,7 TL olan en düşük Bağ-Kur emekli aylığı % 484,2 oranındaki artışla 868,7 TL’ye, • 2002 yılında 65,8 TL olan en düşük Bağ-Kur tarım aylığı ise % 885,4 oranındaki artışla 648,4 TL’ye, • 2002 yılında 376,6 TL olan en düşük memur emekli aylığı % 258,7 oranındaki artışla 1.350,9 TL’ye Yükseltildi.
Fiş ve fatura toplamaya son verdik. • Emekli, dul ve yetimlerimizi fiş toplamak ve bunları yazmak için kapı kapı gezdiren vergi iadesi uygulaması kaldırıldı. • Vergi iadesi yerine ödenmekte olan emekli aylığının % 4 ila % 5’i tutarında ek ödeme verilmesi uygulaması başlatıldı.
Banka kuyrukları tarih oldu • Birçok banka ile maaş ödemesi anlaşması yapılarak ve ödeme günleri artırılarak emeklimizin kuyruk çilesi sona erdirildi. • Dileyen emeklimize hiçbir şart aranmadan ve ücret alınmadan konutunda aylık ödemesi dönemi başlatıldı. 23
Emekli aylıklarına izinsiz haciz konulmasını önledik. Emekli Kolluk güçlerine her ay 100 TL ek ödeme yapmaya başladık. Emekli belediye başkanlarına tazminat hakkı verdik. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 20 yıllık beklentisi olan intibak düzenlemesini hayata geçirdik. • 2000 yılından önce SSK’dan emekli olanların aylıklarına gelişme hızından pay verilerek, yaklaşık 1,8 milyon emeklinin aylıklarında 450 liraya varan artış sağlandı. • 1/4/2002 ile 30/6/2002 tarihleri arasında Bağ-Kur’dan emekli olan yaklaşık 12 bin emeklimiz de intibak kapsamına alınarak aylıklarında 200 liraya varan artış sağlandı.
Depremzedelere aylık bağladık. • Kütahya Simav, Van ili ve çevresinde meydana gelen depremler sonucunda malul kalan sigortalıların kendilerine, ölenlerin hak sahiplerine, 30 gün hizmet karşılığında aylık bağlandı.
Soma maden kazasında vefat eden vatandaşlarımızın yakınları için özel düzenleme yaptık. • Soma’da meydana gelen maden kazasında vefat eden madencilerin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan her türlü borçları terkin edildi.
24
13AKyıl
• Hak sahiplerine, ölen sigortalının 900 gün prim ödeme şartı aranmadan ölüm aylığı bağlandı. • Ana/babaya muhtaçlık şartı aranmadan gelir ve aylık bağlandı. • Vefat eden madencinin yakınlarından birine kamuda istihdam hakkı verildi.
Soma kazasında hayatını kaybedenlerin yakınları ile bu madende çalışanlara 6 ay boyunca ücretleri kadar yardım yaptık. Soma mevkiinde kapalı olan madenlerin işçilerine de ayrıca ücretlerini 6 ay boyunca ödedik. Geçici köy korucularına emeklilik hakkı verdik. • 10 yıl hizmeti olanlara emekli aylığı, 10 yıl hizmeti bulunmayanlara tazminat hakkı getirildi.
Kamu görevlisi vazife malullerinin anne/babalarına şartsız aylık bağlanmasını sağladık. • Vazife malullüğünün oluş sebebine bakılmaksızın tüm vazife malullerinin anne/babasına malul ve muhtaç olma şartı aranmaksızın aylık bağlanması imkanı getirildi. • Erbaş ve erlerin anne ve babalarına bağlanan aylığın toplamının asgari ücretin net tutarının altında kalmaması sağlandı.
Ek ödeme ve eğitim/öğretim yardımının kapsamını genişlettik.. • Tüm vazife malüllerine ek ödeme ve eğitim/öğretim yardımı yapılmaya başlandı.
Bakım ücretini asgari ücretin iki katına çıkardık. • Başkasının güç ve yardımı olmaksızın hayatlarını idame ettiremeyecek derecede vazife ve harp malulü olanlara ödenmekte olan bakım ücreti asgari ücretin iki katına çıkarıldı.
Vazife malullerine ikinci emeklilik hakkı vererek aylıklarının artırımlı ödenmesini sağladık. • Terör ve asayiş olayları nedeniyle malül kalanlara vazife malullüğü aylığı bağlananlardan yeniden kamuda göreve girip halen çalışmaya devam edenlere sonraki çalışmalarından dolayı ikinci bir aylık bağlanması imkanı getirildi. 25
• Vazife malullüğü aylıklarının herhangi bir üst sınır aranmaksızın % 25 oranında artırımlı olarak ödenmesi sağlandı.
Terörden zarar gören sivillere aylık bağlanmasını sağladık. • Terör eylemleri sırasında engelli hale gelen vatandaşlarımızın kendilerine, vefat edenlerin ise hak sahiplerine aylık bağlanması sağlandı.
Gazilerimizin tedavi imkanlarını iyileştirdik. • Gazilerimizin sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç duydukları her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçlerin herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin SGK’ca karşılanmasını sağlandı.
Gazilerimizin özel hastaneye gidebilmelerini kolaylaştırdık. • Şehit yakınları ile gazilerin doğrudan özel hastaneye gidebilmeleri ve herhangi bir fark ödemeden sağlık hizmeti alabilmeleri sağlandı.
40 YILDIR DEĞİŞTİRİLMEYEN MALULİYET TESPİTİ YÖNETMELİĞİNİ DEĞİŞTİREREK YENİ HAKLAR GETİRDİK. • Organ nakillerinde maluliyet hakkının kesilmeksizin devam etmesi sağlandı. • Daha önce sadece diyaliz tedavisi gören kronik böbrek yetmezliği hastalarına maluliyet hakkı verilirken, diyalize girmese bile belirlenen diğer tıbbi kriterleri taşıyan hastalara da maluliyet hakkı tanındı. • Tiroid ve deri kanserleri hariç tüm kanser hastaları tanı aldıktan sonra koşulsuz olarak 18 ay malül kabul edildi. • Kemik iliği veya kök hücre nakillerinde, nakilden itibaren hastalar en az 12 ay süreyle malül kabul edildi. • Kan kanseri hastalarına tanı aldıktan sonra veya hastalığın tekrarlaması durumunda koşulsuz en az 24 ay süreyle malül sayıldı. • Tek taraflı felç geçiren hastalarımıza maluliyet hakkı getirildi.
Ermenek maden kazasında hayatını kaybeden vatandaşlarımızın yakınları için özel düzenlemeler yaptık. 26
13AKyıl
• Soma maden kazasında vefat eden madencilerin yakınlarına tanınan haklar, Ermenek maden kazasında vefat edenlerin yakınlarına da tanındı. • Vefat eden madencilerin SGK’ya olan borçları silindi. • Hak sahiplerine 900 gün prim ödeme şartı aranmaksızın ölüm aylığı bağlanması sağlandı. • Anne/babaya aylık bağlamak için aranan muhtaçlık şartı kaldırıldı. • Vefat edenlerin yakınlarından birine kamuda istihdam hakkı verildi.
Ermenek kazasında hayatını kaybedenlerin yakınları ile bu madende çalışanlara 6 ay boyunca brüt asgari ücretin 2 katı tutarında yardım yapılmasına imkan sağladık. Ermenek mevkiinde kapatılan diğer madenlerin işçilerine de ücretleri tutarında 3 ay ödeme yapılmasına imkan sağladık. Soma ve Ermenek maden kazalarının meydana geldiği tarihler arasında yaşanan diğer maden kazalarında hayatını kaybedenlere de aynı hakları verdik. Soma’dan önceki maden kazalarında hayatını kaybedenlerin yakınlarına yeni haklar getirdik. • 10/6/2003 ve 13/5/2014 tarihleri arasında kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen kazalarda hayatını kaybedenlere istihdam hakkı dışında, Soma ve Ermenek maden kazasında tanınan haklar verildi.
27
Emeklimize 100 TL seyyanen zam yaptık. • 2015 Temmuz ayında SSK ve Bağ-Kur emekli aylıkları altı aylık TÜFE oranında artırıldıktan sonra; • 1.000 TL’nin altında kalanlara 100 TL zam yaptık. • 1.000 TL’nin üstünde olanların maaşlarını ise 1.100 TL’ye tamamladık.
65 yaş aylığı alan vatandaşlarımızın aylıklarını 55 TL artırarak Temmuz ayından itibaren 200 TL’ye çıkardık. Sosyal güvenlik destek primi oranını % 15’ten % 10’a düşürdük. • Kesintinin düşürülmesiyle emekli aylıklarında ortalama 50 TL artış sağlandı.
Esnafımızın yanında çalışan işçiden daha az prim ödeyemeyeceği kuralını kaldırdık. • Yanında çalıştırdığı işçiden daha az prim beyanında bulunan esnaflara geriye dönük prim borcu çıkarılmakta iken, yapılan düzenleme ile esnafın yanındaki işçiden daha az prim beyanında bulunamayacağına ilişkin düzenleme 2008 ayından itibaren yürürlükten kaldırılması sağlandı. • Bu şekilde esnafımızın karşı karşıya kaldığı borçlar silindi.
1,3 milyon Bağ-Kur’lunun prim borcunu dondurduk. • Durdurulan sigortalılık sürelerinin ilerleyen dönemde sigortalı ya da hak sahiplerince her zaman ödenebilmesine imkan verildi. • Prim borçları nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamayan ya da aylık bağlanamayan Bağ-Kur’lular bu sayede her türlü haklarını kullanır hale getirildi.
Emekli olduktan sonra çalışan memura da 30 yıldan fazla ikramiye hakkı getirdik. • Emekli olduktan sonra yeniden ikramiye ödenmesini gerektirir şekilde çalışmaya başlayan memurların 30 yıldan fazla sürelerine ikramiye ödenmeyeceğine ilişkin sınırlama kaldırıldı.
28
13 YILDA; “OLMAZ” DENİLENLER OLDU ÇALIŞMA BARIŞINI SAĞLAMAK VE TÜRKİYE’Yİ GELECEĞE HAZIRLAMAK İÇİN ÖNEMLİ İCRAATLARA İMZA ATTIK