DOĞAKA BÜLTEN Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
K.maraş Organize Sanayi Bölgeleri Kahramanmaraş Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü
Röportaj KASİAD
Röportaj Ayakkabılar Odası
Analiz Tekstil Sektör Raporu
Analiz Metal Mutfak Eşya Sektörü
Röportaj MADO
İÇİNDEKİLER
DOĞAKA BÜLTEN
2
Önsöz
4
Sunum
6
Kahramanmaraş Sanayisine Bir Bakış
8
Kahramanmaraş Sanayisinde Öne Çıkan Sektörler
SAYI 7
11 Kahramanmaraş Organize Sanayi Bölgeleri 17 Röportaj KASİAD
20 Röportaj KİPAŞ
24 Analiz
Tekstil Sektörü Raporu
28 Analiz
Metal Mutfak Eşya Sektörü
32 Röportaj
Ayakkabıcılar Odası
34 Röportaj MADO
37 Kahramanmaraş İlçeleri Dulkadiroğlu • Elbistan
41 Başarılı Proje 43 Haberler
İmtiyaz Sahibi: Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı Yönetim Kurulu Adına Genel Sekreter Onur YILDIZ Genel Yayın Yönetmeni: Oğuz ALİBEKİROĞLU Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Evin EMİR
Fotoğraf: Zafer ÜLGÜR Yayın Kurulu: Halil SUNAÇ İbrahim YAŞAR M. Emre NAKIŞ Zafer ÜLGÜR
Görsel Tasarım ve Baskı
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Ercan TOPACA DOĞAKA Yönetim Kurulu Başkanı
Değerli Okurlarımız,
Günümüz toplumu bilgi üzerine kurulmuş bir yapıdır. Paylaştıkça artan, arttıkça değer kazanan bu kavram hem mevcut hem de gelecek kuşaklar için kilit öneme sahiptir. Bunun bir yansıması olarak Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı kurulduğu günden beri bölgemizin gelişimi için kilit bir faktör olan bilginin derlenmesi ve oluşturulması konusunda önemli bir rol oynamıştır. Ajansımız faaliyete geçtiği 2010 yılından beri bölgemizde pek çok başarılı projeye imza atmıştır. Sağladığı maddi desteklerin yanında gerek gerçekleştirdiği fuarlarla, gerek seminer ve panel gibi çalışmalarla bölgemizin bilgi kapasitesini artırmıştır. DOĞAKA Bülten ile size bir nebzede olsa gerçekleştirilen faaliyetleri ve Ajansımızın sağladığı katkıları sizlerle paylaşma çalışıyoruz.
2013 yılından beri size ulaşan Bültenimiz; şimdiye dek bölgemizin lokomotif sektörleri hakkında bilgiler vermiş, gerçekleştirdiğimiz projelerin ortaklarını size tanıtmış, Ajans uzmanlarımızın analiz ve görüşleri ile sektör temsilcilerimize destek olmaya çalışmıştır. Gerçekleştirilen röportajlar ile sektörün sözlerine kulak vermemiz için bir aracı olan Bültenimiz bölgemizin sesini iletmemiz için bir aracı görevi de görmektedir.
2-3
DOĞAKA Bülten 7. sayısı bölgemizde sanayi sektöründe önemli bir rolü olan Kahramanmaraş’a ayrılmış olup İlin öne çıkan sanayi sektörlerine dair bilgiler derlenmiştir. Gerek kamu gerek özel sektör temsilcileri ile röportajlar gerçekleştirilmiş, öne çıkan metal mutfak eşya ve tekstil sektörlerine dair Ajans uzmanlarımızca hazırlanan analizlere yer verilmiştir. Bunların yanı sıra Kahramanmaraş’ta gerçekleştirilmiş başarılı projelerden örnekler sunulmuş ve 2012 yılında ilçe olan Dulkadiroğlu ile Kahramanmaraş ilinin en büyük ilçelerinden olan Elbistan ilçelerinin sosyo-ekonomik yapısı incelenmiştir. Son olarak Ajansımızın yakın zamanda gerçekleştirdiği faaliyetlere ilişkin haberlere yer verilmiştir. Bir sonraki sayıda Osmaniye İline yer verilecek olup kentimizin öne çıkan sanayi sektörleri incelenecektir.
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
2013 yılından beri size ulaşan Bültenimiz; şimdiye dek bölgemizin lokomotif sektörleri hakkında bilgiler vermiş, gerçekleştirdiğimiz projelerin ortaklarını size tanıtmış, Ajans uzmanlarımızın analiz ve görüşleri ile sektör temsilcilerimize destek olmaya çalışmıştır. Bu sayıyı keyifle okuyacağınızı umuyor ve bu sayının hazırlanmasında emeği geçen tüm paydaşlarımıza ve DOĞAKA uzmanlarına teşekkür ediyorum.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Onur YILDIZ DOĞAKA Genel Sekreteri
Değerli Okurlarımız,
Bültenimizin altıncı sayısı ile yine bir aradayız. Bu sayımızı Kahramanmaraş’ın sanayi sektörüne ayırdık. Bölgemizde sanayi konusunda çeşitlilik kazandırmış olan Kahramanmaraş’ın üretim sektörlerine yakından bakıp sizlerle değerlendirmelerini yapacağız. DOĞAKA olarak sanayiye verdiğimiz desteklerimiz devam etmekte olup önümüzdeki yıllar içerisinde de bölgenin gelişiminde rol oynamaya devam edeceğiz. Türkiye IMF tarafından yeni sanayileşen ülkeler arasında sayılmaktadır. Yakın zamana kadar tarım toplumu olarak görülen ülkemizin sanayileşmiş ülkeler statüsüne çıkması için hepimize önemli roller düşmektedir. DOĞAKA olarak TR63 Bölgesinde üzerimize düşen görevi gerçekleştirmek için 2010 yılından beri çalışmaktayız. Tarım hala ülkemizde önemini korurken katma değer yaratarak ürün değerimizi arttırmak için desteklerimizi sürdürüyoruz. Bölgemizin sanayileşme sürecine geçişte önemli adımlar atılıyor, pek çok sektörde Türkiye’de
lider konuma gelmiş bulunuyoruz. Bir yandan metal sanayisi ve alt kollarında ciddi bir büyüme gerçekleşirken diğer taraftan ayakkabıcılık ve tekstil gibi sektörlerde dünyaya açılmaya devam ediyoruz. Bu gelişmenin sürmesi ve diğer sanayi kollarında da aynı şekilde büyümeye gidebilmemiz için çalışmalarımız devam edecektir. Bu sayımızda sizlere Kahramanmaraş Sanayisini tanıtacak ve İSO 500 listesinde 8 tekstil firması ile yer alan ilimizin diğer sanayi kollarını size tanıtacağız.
4-5
Bölgemizin sanayileşme sürecine geçişte önemli adımlar atılıyor, pek çok sektörde Türkiye’de lider konuma gelmiş bulunuyoruz. Bir yandan metal sanayisi ve alt kollarında ciddi bir büyüme gerçekleşirken diğer taraftan ayakkabıcılık ve tekstil gibi sektörlerde dünyaya açılmaya devam ediyoruz. Bu sayımızda Kahramanmaraş Bilim Sanayi ve Teknoloji il müdürümüz Sayın Nesih Tanrıverdi’den Kahramanmaraş Organize Sanayi Bölgeleri hakkında önemli bilgiler aldık. Kahramanmaraş sanayisinde önemli bir rol oynayan Kahramanmaraş Sanayici İş Adamları Derneği ile röportaj gerçekleştirirken Kahramanmaraş’ın en büyük sanayi kuruluşu olan Kipaş’tan sektöre dair öngörülerini istedik. Tekstil ve metal mutfak eşya sektörleri konusunda uzmanlarımız Sayın Fatma Şerbetçi ve Sayın Hakan Torun’un hazırladıkları incelemeleri de ayrıca sizlerle paylaştık. Kahramanmaraş dediğimizde ilk akla gelen dondurma konusunda sektörün lideri olan MADO ile sizleri buluştururken aynı zamanda Kahramanmaraş’ın ayakkabıcılık sektöründeki
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
önemini anlatmak için Kahramanmaraş Kunduracılar Odası Başkanı Sayın Ali Köfte ile bir röportaj gerçekleştirdik. Kahramanmaraş ilimizde gerçekleştirilmiş iki başarılı proje örneğini sizlerle paylaşarak illerimizde DOĞAKA olarak yürüttüğümüz mali destek programlarına dair bilgi verirken siz değerli paydaşlarımızla da projeleri konusunda yol göstermek istedik. Bölgemize bir bakış köşemizde bu sayımızda Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ve Elbistan ilçelerini inceledik. Yeni bir ilçe olan Dulkadiroğlu ile Kahramanmaraş’ın en büyük ilçelerinden Elbistan’ı size kısaca tanıtmaya çalıştık. Ajansımızdan Haberler köşesinde DOĞAKA olarak gerçekleştirdiğimiz çalışmaları sizlerle paylaşarak Mali Destek programlarımız haricinde bölgemizde gerçekleştirdiğimiz faaliyetler hakkında bilgiler vermeye çalıştık. Bültenimizin bu sayısının sizlere bölgemizi bir nebzede olsa tanıtacağını umar bir sonraki sayımızda görüşmeyi dileriz.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
‘
KAHRAMANMARAŞ SANAYİSİNE
’
BİR BAKIŞ
Genel olarak Kahramanmaraş ekonomisine yön veren dinamizm sağlayan sektörler; tekstil, metal mutfak eşyası, gıda, kâğıt sanayi ve kuyumculuktur.
Hatay M.Ö. 100.000 yılından beri bir yerleşim yeri olarak hizmet vermektedir. Tarih içerisinde giderek daha büyük önem kazanan Hatay jeopolitik konumu nedeniyle pekçok uygarlığa ev sahipliği yapmış ve Roma İmparatorluğu döneminde ülkenin 2. en büyük ve dünyanın 3. en büyük şehri haline gelmiştir. Tarihi ipek yolunun bir parçası olan Hatay tarih boyunca önemli bir ticaret bölgesi olarak hizmet etmiş ve Osmanlı döneminde de Afrika’ya açılan ticaret yollarının üzerinde kalması nedeniyle önemini sürdürmüştür. Günümüzde Türkiye’nin Afrika’ya en yakın limanıdır ve Akdeniz’in önemli bir liman kentidir. Konumu nedeniyle sanayileşme konusunda hala gelişimini sürdüren Hatay pek çok sektörde önemli bir merkezdir.
Geçmişten gelen geleneksel el sanatlarından alüminyum ve bakırcılığın uzantısı olarak metal mutfak eşyaları sektörü de aynı sanayileşme eğiliminden payını oldukça önemli ölçüde almıştır. Bu sebepten ötürü metal mutfak eşya sektörü tekstilden sonra gelen ikinci önemli sektördür.
Kahramanmaraş’ın ekonomik yapısı Cumhuriyet’in kuruluşundan 1980’li yıllara değin tarım, hayvancılık ve küçük el sanatlarına dayalı olarak gelişme göstermiştir. Gerek coğrafi konumu gerekse de iklim yapısının ekip biçmeye elverişli olması nedeniyle başlarda tarım, ekonominin öncü sektörü olmuştur.
Tarım ve gıda sektörlerinde ise bazı ürünlerde Türkiye’deki üretimin en yüksek seviyelerine ulaşılmıştır. Tarıma dayalı sektörlerden toz ve pul bibercilik sanayileşmeye paralel olarak gelişme eğilimindedir. Kentin ülkemizde ün kazanmasına yola açan dondurma sektörü en hızlı gelişen sektörler arasındadır. Kahramanmaraş dondurması sanayileşmeden büyük ölçüde etkilenmiş, ülkemiz sınırlarını aşmış ve öncelikle yakın ülkeler ve ABD, daha sonra da tüm dünya ülkelerine yayılma sürecine girmiştir. Sektör markalaşma açısından kentin diğer alt sanayi dallarından farklılaşma eğilimi göstermiştir. Kentin tanıtımında büyük rol oynayan sektör ünü yurtdışına taşan markalarıyla öne çıkmaktadır.
Kahramanmaraş’ın 1984 yılından sonra kalkınmada öncelikli iller arasına girmesiyle birlikte kente verilen teşvikler sonucunda tekstil sektörüne yönelik önemli yatırımlar gerçekleştirilmiştir. Teşvikten en fazla yararlanan sektörler tekstil ve gıda sanayi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Son yıllarda sunduğu avantajlar sayesinde yukarıdaki sayılan sektörler dışında kağıt ve çimento gibi alanlarda da bölge sanayicisinin entegre yatırımlarına ev sahipliği yapan ilimiz, özellikle gıda konusunda ülkenin bilinen markalarının yatırım kararlarında alternatif yerler arasında bulunmaya başlamıştır.
6-7
Genel olarak Kahramanmaraş ekonomisine yön veren dinamizm sağlayan sektörler; tekstil, metal mutfak eşyası, gıda, kâğıt sanayi ve kuyumculuktur. Kahramanmaraş’ta sanayinin sektörel dağılımına bakıldığında, 17 sanayi kolunda toplam 1.028 sanayi tesisinin faaliyet gösterdiği görülmektedir. Kahramanmaraş Sanayi ve Ticaret Odası(KMTSO) 2012 yılı verilerine göre bunların 271’i tekstil ve konfeksiyon, 163’ü gıda, 77’si mutfak eşyaları, 105’i yapı, 18’i kağıt ve ambalaj konusunda faaliyet göstermektedir. Bu tesislerde toplam 51.093 kişi istihdam edilmektedir.
Sektör
Firma Sayısı
Tekstil ve Konfeksiyon
271
Gıda
163
Yapı
105
Mutfak Eşyaları
77
Kereste ve Plastik
35
Süt ve Süt Ürünleri
28
Tarımsal İmalat
28
Kağıt ve Ambalaj
18
Diğer
303
TOPLAM
1.028
Kahramanmaraş Sanayi Sicil Envanteri Sektör
Firma
Personel Sayısı
Tekstil
225
25886
Gıda
175
4008
Madencilik
81
3528
Madeni Eşyalar
86
2739
Enerji
11
804
Kimya (Petrol, Kauçuk, Plastik)
35
704
Çimento
6
657
Metal Ana Sanayi
38
643
Mobilya
29
603
Kağıt
6
502
Makine ve Teçhizat
25
304
Cam ve Diğer İnşaat Malzemeleri
13
275
Ambalaj, Basım Yayım
6
253
736
40906
Toplam
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2013
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Kahramanmaraş mevcut sektörleriyle ve potansiyel yatırım alanlarıyla güçlü adımlarla ilerlemektedir. 2009-2012 yılında düzenlenen 232 adet yatırım teşvik belgesi ile planlanan 3.768.000.000 TL toplam sabit yatırım gerçekleştiğinde yaklaşık 7.600 kişiye istihdam olanağı sağlanacaktır. Sektör
Belge Adedi
Yatırım Tutarı(Milyon TL)
İstihdam
Tekstil
95
2.050
4100
Kağıt
3
573
259
Enerji
17
393
235
Hizmetler
31
116
511
Çimento
1
112
175
Lastik-Plastik
8
107
197
Gıda
12
103
464
Metal
20
81
779
Madencilik
13
44
224
Tarım ve Hayvancılık
5
30
110
Diğer
27
159
546
232
3.768
7600
Toplam Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
8-9
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
KAHRAMANMARAŞ SANASİYİSİNDE ÖNE ÇIKAN Tekstil
SEKTÖRLER
Kahramanmaraş, tekstil sektöründe Türkiye’nin en gelişmiş illeri arasında yer almaktadır. Yaklaşık olarak 26 bin kişinin istihdam edildiği sektörde 250 civarında firma yer almaktadır. Bu firmaların altısı Türkiye’nin en büyük 500 firması arasında bulunmaktadır(ISO 500,2014). İplik, dokuma, örme, konfeksiyon, boya-kasar gibi alt sektörlerin yer aldığı tekstil sektöründe üreticiler; uluslararası pazarlarda rekabet edebilen kaliteli üretim standartlarına erişmişlerdir. Sektör, aldığı teşviklerle ilde ArGe yatırımları gerçekleştirmiş, entegre üretim tesisleri kurulmuştur. Türkiye’de üretilen ipliğin % 26’sının ve dokuma kumaşın %10’unun Kahramanmaraş’ta üretiliyor olması ilin tekstil yönünden gelişmiş olduğunun göstergeleridir.
Metal Mutfak Eşyası Sektörü Bu sektörde 50’ye yakın firma faaliyet göstermekte ve yaklaşık 3.000 kişi istihdam
edilmektedir. Kahramanmaraş’ta üretilen ürünler bazında(çaydanlık, tencere, tava, vb) değerlendirildiğinde sektördeki üretiminin %50’si ilimizde gerçekleştirilmektedir. Kahramanmaraş ili son yıllarda mutfak eşya sektörü ihracatında önemli bir konuma gelmiştir. Başta AB ve Ortadoğu ülkeleri olmak üzere ABD, Mısır, Arjantin, Rusya, Beyaz Rusya ve Gürcistan gibi birçok ülkeye satış yapan Kahramanmaraşlı mutfak eşya üreticileri, 2005 yılında 13 milyon 320 bin dolar olan ihracatı, 2012 yılında % 215 artırarak 42 milyon 200 bin dolara ulaşmıştır.(KMTSO)
Gıda Sektörü Bir diğer öne çıkan sektör olan gıda sektöründe 180’ e yakın firma faaliyet göstermektedir. Dondurma ve biber gerek ulusal gerekse de uluslararası alanda öne çıkan alt sektörler olarak ilin ekonomisine ve tanıtımına büyük katkı sağlamaktadır.
Türkiye’de üretilen ipliğin % 26’sının ve dokuma kumaşın %10’unun Kahramanmaraş’ta üretiliyor olması ilin tekstil yönünden gelişmiş olduğunun göstergeleridir.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Kahramanmaraş geleneksel lezzetlerin gıda endüstrisine dönüştüğü şehirdir.
DONDURMA
Kahramanmaraş dondurması yöresel bir mamul olduğu kadar, kendine özgü lezzet farklılığı sebebiyle, farklı kültürlerdeki yerli ve yabancı tüketiciler tarafından büyük beğeniyle tüketilen bir süt mamulüdür. Kahramanmaraş dondurmasının üretimi tüketici talebine ve pazara göre değişmekle birlikte yıllık ortalama 5.000 ton olarak gerçekleşmektedir. Kahramanmaraş dondurması sanayileşmeden büyük ölçüde etkilenmiştir. Talebin artmasına paralel olarak butik dondurmacılıktan entegre tesislere sahip, markalaşmış ürünler üreten ve ünü il ve ülke sınırlarını aşmış büyük işletmelere doğru kaymaya başlamıştır.
KIRMIZI BİBER
Tarım potansiyeli bakımından Türkiye’de 28. sırada yer alan Kahramanmaraş “Maraş Biberi”nin üretimi ve sanayisi ile ön plana çıkmaktadır. Kırmızıbiber yetiştiriciliği ve biber işletmeleri il merkezi ile Pazarcık ve Türkoğlu ilçelerinde yoğunlaşarak doğal bir kümelenme oluşturmuşlardır. Kahramanmaraş ilinde biber sektöründe faaliyet gösteren 70’e yakın firma bulunmaktadır. Sektörün ilerlemesi ve sektörde markalaşmanın gerçekleştirilmesi doğrultusunda Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası, kırmızıbiberin coğrafi işaret kapsamına alınması ve akredite edilmesi hedefiyle çalışmalar gerçekleştirmektedir.
KUYUMCULUK SEKTÖRÜ
Kuyumculuk sektörü Kahramanmaraş’ın önde gelen sektörlerinden biri olarak 450’ye yakın firma ve imalathanesi ve yılda 40 ton altın işlenmesiyle İstanbul’dan sonra Türkiye’de ikinci sırada yer almaktadır. (22 ayar altın imalatında ise birinci sıradadır.) Altın işlemeciliği bakımından tecrübenin yüksek olduğu sektörde yaklaşık 3.000 kişi istihdam edilmektedir.
10-11
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
Nesih TANRIVERDİ Kahramanmaraş Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürü
KAHRAMANMARAŞ ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ Ülkemizde, 1960 yılında başlayan planlı kalkınma döneminde sanayinin “lokomotif” sektör olduğu açıklıkla belirtilmiş, sanayinin geliştirilmesi amacıyla uygulamaya konulan pek çok teşvik tedbirlerinden biri organize sanayi bölgeleri olmuştur. OSB’ler ile ilgili olarak mevzuat oluşturma kapsamında 4562 sayılı Kanun 15.04.2000 tarihli ve 24021 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu kanunda OSB’ler; “Sanayinin uygun görülen alanlarda yapılanmasını sağlamak, çarpık sanayileşme ve çevre sorunlarını önlemek, kentleşmeyi yönlendirmek, kaynakları rasyonel kullanmak, bilgi ve bilişim teknolojilerinden yararlanmak, sanayi türlerinin belirli bir plan dâhilinde
yerleştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla; sınırları tasdik edilmiş arazi parçalarının imar planlarındaki oranlar dâhilinde gerekli idari, sosyal ve teknik altyapı alanları ile küçük imalat ve tamirat, ticaret, eğitim ve sağlık alanları, teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde ve belirli sistemler dâhilinde sanayi için tahsis edilmesiyle oluşturulan ve bu Kanun hükümlerine göre işletilen mal ve hizmet üretim bölgeleri” olarak tanımlanmıştır. Sağlıklı, ucuz, güvenilir bir altyapı ve ortak sosyal tesisler kurulması, müşterek arıtma tesisleri ile çevre kirliliğinin önlenmesi, bölgelerin devlet gözetiminde, kendi organlarınca yönetiminin sağlanması OSB’lerin amaçlarından başlıca olanlarıdır.
Sağlıklı, ucuz, güvenilir bir altyapı ve ortak sosyal tesisler kurulması, müşterek arıtma tesisleri ile çevre kirliliğinin önlenmesi, bölgelerin devlet gözetiminde, kendi organlarınca yönetiminin sağlanması OSB’lerin amaçlarından başlıca olanlarıdır.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
4562 sayılı OSB Kanunu’nun 20. maddesi; OSB’lerin ihtiyacı olan elektrik, su, kanalizasyon, doğalgaz, arıtma tesisi, yol, haberleşme, spor tesisleri gibi alt yapı ve genel hizmet tesislerini kurma ve işletme, kamu ve özel kuruluşlardan satın alarak dağıtım ve satışını yapma, üretim tesisleri kurma ve işletme hakkı sadece OSB’nin yetki ve sorumluluğundadır. Ancak, atıkların ortak arıtma tesisinin kabul edebileceği standartlara düşürülmesi amacıyla münferiden ön arıtma tesisi yapılması gerekir. 2001 yılında 4628 sayılı elektrik piyasası kanununun yürürlüğe girmesiyle birlikte, elektrik piyasasında köklü düzenlemeler başlamış ve organize sanayi bölgelerinin çabalarıyla, serbestleşen elektrik piyasasında OSB tüzel kişiliklerinin de piyasa oyuncusu kabul edilmesiyle; Organize Sanayi Bölgeleri tüzel kişilikleri elektrik dağıtım lisansı alarak 2007’den itibaren bu faaliyetlerini lisanslı yapabilme hakkı kazanmıştır.
OSB’de yer alan kuruluşlar, alt yapı ihtiyaçlarını OSB’nin tesislerinden karşılamak zorundadır. OSB’nin izni olmaksızın alt yapı ihtiyaçları başka bir yerden karşılanamaz ve bu amaçla münferiden tesis kurulamaz. Bu kuruluşlar kendilerine tahsis edilen alt yapı kullanma hakkını başka kuruluşlara devir ve temlik edemez ve başkalarının istifadesine tahsis edemez. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir, hükmünü getirmektedir. Bu kapsamda OSB’lerin katılımcılarına sunduğu birçok fayda ve avantaj söz konusudur.
OSB’LERDE BULUNMANIN FAYDALARI Kar amacı gütmeyen, sanayicisine rekabet edilebilir, kaliteli, uygun fiyatlı enerji temini ve alt yapı hizmeti götürme hedefinde olan OSB’ler, sanayinin ortak sorunlarına ortak çözümler üreten fayda kuruluşlarıdır. Sanayicinin kendi yönetimini kendisinin yapması dolayısıyla, daha en başta avantajlı konumdadır. Ayrıca, hükümet, sanayi politikalarında OSB’lere dönük teşvikleri ön plana çıkartacağını açıklamış ve bunun ilk uygulamaları başlamıştır.
Daha Ucuz Elektrik: Altyapı ihtiyaçlarından vazgeçilmezi elektrik teminidir. Sanayi yatırımlarında, makine parkındaki elektronik uygulamalarının artmasıyla beraber sadece elektriğin varlığı değil, teknik olarak kalitesi ve kesintisizliği, rekabetçi üretim için ise birim maliyetleri fevkalade önem kazanmıştır. 2001 yılında 4628 sayılı elektrik piyasası kanununun yürürlüğe girmesiyle birlikte, elektrik piyasasında köklü düzenlemeler başlamış ve organize sanayi bölgelerinin çabalarıyla, serbestleşen elektrik piyasasında OSB tüzel kişiliklerinin de piyasa oyuncusu kabul edilmesiyle; Organize Sanayi Bölgeleri tüzel kişilikleri elektrik dağıtım lisansı alarak 2007’den itibaren bu faaliyetlerini lisanslı yapabilme hakkı kazanmıştır. Organize sanayi bölgeleri lisans aldıkları takdirde (kendi sınırları içerisinde) elektrik dağıtım şirketi sayılacaklardır. Dağıtım şirketi olmanın avantajlarının en başında elektrik sistemlerinin mülkiyeti ve işletmesi OSB tüzel kişiliğine ait olmasıdır. Bu durumda elektrik sisteminin ihtiyaçlarının öncelikli olarak kendileri tarafından belirlenmesi, yenileme veya genişleme yatırımlarının kararlarının alınması Organize Sanayi Bölgelerinin yönetim kurullarının yetkilerine geçmektedir. OSB’ler iletim müşterisi olduklarında dağıtım şirketine ödemekte olduğu kayıp/kaçak bedeli, iletim bedeli, dağıtım bedeli, perakende hizmet bedeli karşılıklarını ödemeyecek, bu hizmetleri kendisi üreterek, sadece maliyetlerini sanayicilerine yansıtacaktır. Dolayısıyla bu ucuzlama ortalama % 20’leri aşmakta, yapılan yatırımların geri ödemeleri tamamlandığında daha üst oranlara çıkıp sürekli olacaktır. Rekabetin çok yoğun yaşandığı bugünkü dünyada bu ucuzlama oranı tüm sanayicimizin takdir edeceği gibi üretim maliyeti rakamlarına hatırı sayılır katkıda bulunacaktır.
12-13
Yüzde 22’ye varan avantaj: Bir örnek vermek gerekirse; OSB’de mevcut bir sanayi tesisinin, sanayi bölgesi dışında olduğunu ve dağıtım şirketi hattından beslendiğini varsayalım. Güncel rakamlar ile yapılan hesaplamamızda, OSB içindeki firmanın dağıtım sistemi kullanıcısı olarak tek terimli sanayi tarifesinden elektrik aldığı varsayımı altında OSB’ye göre yüzde 22 oranında daha fazla elektrik faturası ödediği ortaya çıkmıştır. Aylık 100 bin lira elektrik faturası olan bir işletme için aylık 22 bin lira tasarruf, OSB içinde olması durumunda mümkün olacaktır. Daha Uygun Doğalgaz: Elektrik piyasasında olduğu gibi doğalgaz piyasasında da aynı rolü isteyen ancak henüz buna sahip olamayan OSB’ler, dağıtıcı olarak görülmemektedir. Halbuki aynı hizmetleri doğalgazda da vermektedir. Mevcut durumda dahi OSB’ler, tedarikçi şirketlerden daha uygun fiyatlı doğalgaz temin etmekte ve bunu sanayicisine yansıtmaktadır. Yukarıdaki örneğimizi doğalgaza uyguladığımızda dağıtım şirketinden doğalgaz alan ve yılda 0-100 bin metreküp doğalgaz kullanan orta ölçekli bir işletme, OSB içinde olması durumunda metreküp başına 0,11 TL daha uygun fiyatla gaz tedariği sağlayabilmektedir. Atık Su Arıtma ve Çevre: Günümüzün yükselen değeri çevre konusunda OSB’ler, önemli avantajlar sağlamaktadır. Gerek atık su arıtma tesisleri kurulumu ve işletmesi, gerek katı atıkların bertarafı ve çevre mevzuatı kapsamında sanayicilerine hem mevzuat gerekliliklerini yerine getirme hem de daha uygun fiyatlı hizmet götürmektedirler. Yine aynı örnekten yola çıkarak, firmamızın
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
içme-kullanma suyu, proses su kullanımı olduğunu ve atık su deşarjı bulunduğunu varsayarsak, OSB’de olması durumunda bu üç madde için metreküp başına maliyeti örneğin 1.00 lira iken normal şebekeden temin edilen söz konusu üç kalemde metreküp başına toplam fatura 5-6 lirayı bulmaktadır. Aradaki fark önemli bir meblağ tutmaktadır. OSB’lerde Daha Çok Teşvik ve Destek: Bütün bunların yanında son teşvik düzenlemesi kapsamında OSB’lere dönük pozitif ayrımcılık yapılmıştır. Bölgesel ve büyük ölçekli teşvikle kapsamında OSB’lere yapılan yatırımlar bir alt bölge teşvikinden yararlanmaktadır. Yine OSB’lerde bulunan işletmeler; • Emlak vergisinden inşaat bitim tarihini takiben bütçe yılından itibaren 5 yıl mufatır. • Atık su bedelinden muaftır. • Bina inşaat harcı ve yapı kullanma izni harcından muaftır. • Belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanmayan işletmeler, çevre temizlik vergisinden muaftır. • Tevhit ve ifraz işlemi harcından muaftır. • Yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli yüzde 75 indirimli uygulanır. Sanayicilerimizin ISLAH OSB İÇİN mücadele etmelidir. Yukarıda da izah edildiği gibi OSB’lerde bulunmanın işletmeler açısından bir çok faydası mevcuttur ve gelecekte bu faydalar daha da artacaktır. Elbette ilk etapta, OSB’nin yatırımlarını yapması maliyet getirecektir. Ancak orta ve uzun vadede bu maliyetler amorti edilecek, işletmeler açısından daha faydalı bir dönem yaşanacaktır.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Konuya bu açıdan bakıldığında reorganize sanayı tesislerinin Organize Sanayi Bölgeleri haline dönüştürülmesi büyük önem taşımaktadır. Geçtiğimiz dönemde buna dair bir imkan doğmuş, Bakanlığımızca reorganize Sanayi tesislerinin Islah OSB adı altında OSB’lere dönüştürülmesi için yasal bir düzenleme yapılmıştır.
düzenlemeler resmi gazetede yayınlandıktan sonraki harita çalışmaları geçersiz olacağı için derhal harekete geçirilerek Büyükşehir Belediyesi ile işbirliği yapılmalı, haritalar yenilenmeli, sanayi tesislerinin yoğunlaştığı alanlar ‘sanayi alanı’ olarak işaretlenmelidir.
Kahramanmaraş İl Müdürlüğü olarak ilimizde yasal düzenlemeden faydalanabilecek kümeler tespit edilmiş ve Erkenez, Kılılı ve Aksu adıyla üç adet Islah OSB’nin kurulması için Bakanlığa başvuruda bulunulmuştur. Bakanlıktan yapılan geri dönüşte, sanayi tesislerinin haritalarda sanayi alanı olarak lekelenmiş alanlarda yer alması gerektiği belirtilmiştir. Yapılan incelemede Kahramanmaraş ilinde mevcut haritalarda hiç sanayi lekelenmesi yapılmadığı, ruhsat almak için başvuruda bulunan sanayi tesislerine Konut Dışı Kentsel alanlarda yer verildiği görülmüştür. Hal böyle olunca bu ruhsattan faydalanılamamış, sanayi tesislerimizin Konut Dışı Kentsel alanlarda yer alması nedeniyle düzenlemeye aykırı görülmüş ve başvurumuz akim kalmıştır.
1. KAHRAMANMARAŞ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Kahramanmaraş’ta yer alan ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
Kahramanmaraş Organize Sanayi Bölgesi ilimiz Merkez ilçede İl Özel İdaresi, Kahramanmaraş Belediyesi, Ticaret ve Sanayi Odası ve Kavlaklı Kasabası Belediye’sinin ortaklığında 320 hektar üzerine kurulmuştur. Bölgemizde toplam parsel sayısı 71 adet olup bunun, 57 adedi sanayi parseli 14 adedi de sosyal ve idari tesis parsellerinden oluşmaktadır.
Aynı gerekçeyle başka illerden yapılan birçok başvuru reddedilmiş başvuranlardan İzmir Kemalpaşa Islah OSB ile birlikte Tekirdağ ilindeki birkaç Islah OSB kurulabilmiştir.
Bölgemizdeki tekstil, teknik tekstil, madeni mutfak eşyaları, bakalit kulp, melamin mutfak eşyaları, alüminyum levha, alüminyum profil, mobilya, bina yalıtım malzemesi, endüstriyel klima, endüstriyel yumuşatıcı, oluklu mukavva, bulgur, polistiren ambalaj, yalıtım malzemesi ve WPC odun plastik kompozit panel malzeme üretilmektedir. Bölgemizde 7.766 kişi çalışmaktadır. Tamamlanan tesislerin yatırım miktarı 607.292.080,00-$ dır.
Yapılan panel, konferans vb. toplantılarda sık sık dile getirildiği için benzer bir düzenlemenin yeniden yapılabileceği ifade edilmektedir. Yasal
Arıtma tesisi projesi Bilim Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığında onay aşamasında olup bu yıl içinde ihalesi bakanlıkça yapılacaktır.
14-15
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
2. ELBİSTAN ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Şu anki Durumu: Altyapı İnşaatı Yapım Aşamasında % 55 tamamlandı
Mülkiyeti, Alanı, Parseli: OSB Tüzel Kişiliği ve Şahıslara aittir 112 ha., 48 Parsel
Parsel Tahsis: Elbistan OSB Parsel Tahsis Başvuruları Alınmış olup 1. Etapta toplam 22 Adet Sanayi Parseli bulunmaktadır. 1.Etap için 39 firma başvurmuş olup yatırıma uygun 22 firmaya tahsis yapılacaktır
Proje Tutarı: 7.661.000,00 TL Keşif Bedelli 4.205.397,35 TL İhale Bedeli Altyapı 1.320.000,00 TL Keşif Bedelli 739.200,00 TL İhale Bedeli Elektrik Hattı Bütçe Kaynağı: 2.278.400,00 TL Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2015 Yatırım Programı, 150.000,00 TL Kurucu Ortaklar Başlangıç Tarihi: 2004 ( Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başvuru) Su İhtiyacı: 2 Yeraltı kuyusu ile 100Lt/Sn su ihtiyacı temin edildi Mevcut Durumu: Altyapı ihalesi 11.11.2014 tarihinde Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yapılarak yüklenici firma ile sözleşme imzalanarak yer teslimi yapılmıştır. Altyapı Yol inşaatı Yağmur suyu, atık su, su deposu inşaatı, içme suyu hattı inşaatı imalatı çalışmaları devam etmektedir. Genel olarak inşaat fiziki gerçekleşme oranı % 55 dir. AG-YG Elektrik Hattı İhalesi 04.08.2015 tarihinde Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Tarafından yapılmıştır yüklenici firma ile sözleşme imzalanarak yer teslimi yapılmış yüklenici firma işe devam etmektedir iş bitim tarihi 30.11.2015’ dir. Harcanan Tutar: 3.113.366,21 TL (2012-2015)
3. TÜRKOĞLU ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Kuruluş: Türkoğlu Organize Sanayi Bölgesi ‘nin 08.10.2008 tarihinde 128 hektarlık alanda yer seçimi yapılarak onaylanmıştır. 19.11.2009 tarih ve 269 sicil no ile tüzel kişiliği tescil edilmiştir. Kamulaştırma: Türkoğlu organize sanayi bölgesi içerisinde bulunan kamulaştırma öncesi 99 adet 110 hektar olan alanın kamulaştırması şu ana kadar %99,7 oranında tamamlanmıştır. Kamulaştırma sonrası 2010 yılında bakanlık tarafından onaylanan imar planı sonrasında; • 83 hektarlık alan sanayi alanı olarak ayrılmıştır. • Sanayi alanları 36 adet parsele bölünmüştür. • Bu parsellerden 7 tanesi, sağlık koruma bandı, teknik alt yapı, yeşil alan, arıtma tesisi, mezarlık ve idari sosyal tesis gibi ortak kullanım alanlarıdır. • Kalan 29 parsel ise, yatırım alanı olarak ayrılmıştır. • Tüm sanayi parsellerimiz yatırımcılarımızın talepleri doğrultusunda dolmuş durumdadır.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Bakanlık kredisi: 11.10.2011 tarihinde alt yapı için yapılan bakanlık kredi başvurumuz ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2012 yılı yatırım programına alınmıştır. Toplam şu anda Türkoğlu organize sanayi bölgesi için ayrılan kredi miktarı 21 milyon liradır. İstihdam: Yatırım alanı olarak ayrılan parsellerde yapılan yatırımcı talepleri içerisinde ağırlıklı olarak tekstil, enerji, gıda, mobilya, metal, çelik ve hava ayrıştırma gibi tesisler bulunmaktadır. Bu yatırımlar sonucunda 30003500 kişi civarında istihdam beklenmektedir. Alt yapı: Alt yapı yapımı için hazırlanan projelerin 04.09.2012 tarihinde, Alt yapı yapım işinin 26.09.2013 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ihalesi yapılmıştır. Yağmur suyu kanalı, atık su kanalı, terfi hattı gibi alt yapının şuanda %75’lik kısmı tamamlanmış olup, parke taşı döşeme aşamasında çalışmalar devam etmektedir. Tüm alt yapının 2015 yılı sonuna kadar tamamlanması beklenmektedir. İçme suyu: Türkoğlu Organize Sanayi Bölgemize ait 4 adet ime suyu kuyusu şebeke için hazır hale getirilmiştir. Sanayi Bölgesi’nin ihtiyacı olan su miktarı her kuyudan çıkan 13lt/sn olmak üzere toplam 52lt/sn içme suyu ile karşılanacaktır. Elektrik: Türkoğlu Organize Sanayi Bölgesi’nin alt yapı inşaatının %70’lik kısmının tamamlanmasının ardından ag-yg enerji nakil hattı güzergâhı ile og iç hat dağıtım işinin ihalesi bilim, sanayi ve teknoloji bakanlığı tarafından 19.12.2014 tarihinde yapılarak işe başlanılmıştır. Şu anda enerji nakil hattı güzergâh hattının %95’lik kısmı ve og iç hat dağıtım işinin %95’lik
kısmı tamamlanmıştır. Kalan kısmın Ekim ayı sonuna kadar tamamlanması beklenmekte olup, geçici kabul yapılarak, yatırımcılara inşaat için enerji verilecektir. Enerji nakil hattı güzergâhı kamulaştırma ve irtifak hakkı çalışmalarına başlanılmış olup, bir kaç ay içerisinde tamamlanması beklenmektedir. Telekom: Türkoğlu Organize Sanayi Bölgemizde telekom alt yapı yapım işi, elektrik alt yapı yapım işinin keşif bedeli içerisine eklenerek bakanlık kredisi ile tamamlanmıştır. Doğalgaz: Türkoğlu Organize Sanayi Bölgemizde doğalgaz alt yapı sorunları henüz çözülememiştir ancak bakanlıktan gelen bilgiye göre ileriki dönemlerde tam kesinleşmiş olmamakla birlikte bakanlık tarafından kredilendirilerek yapılacaktır. Doğalgaz sorunu çözüldüğü takdirde her ihtimale karşı alt yapısı için yol kaldırımlarının bir tarafı boş bırakılmıştır. Son durum: Türkoğlu Organize Sanayi Bölgemizde sanayi yatırımlarına başlanmıştır. 7 adet parselin inşaat ruhsatları bölge müdürlüğümüzce onaylanmış olup inşaat ruhsatı verilen 1 adet fabrika inşaatının şuanda %80’lik, diğerlerinin ise %10’luk hakedişleri yapılarak, inşaatları devam etmektedir. Birkaç sanayi parselleri üzerinde kazı-dolgu çalışmaları yapılmaktadır. Bu parsellerde zemin kotları düzenleme çalışmaları yapılarak, proje hazırlanmaktadır. 2015 yılı içerisinde kalan yatırımcıların 1 yıllık proje süreleri dolmadan ruhsat başvurusunda bulunmaları gerekmektedir. 2015 ve 2016 yıllarında inşaatların tamamlanarak, tüm yatırımcıların işletmeye geçeceği ön görülmektedir.
16-17
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
Ali ARPASATAN KASİAD Yönetim Kurulu Başkanı
KASİAD
RÖPORTAJ
Kahramanmaraş Sanayici İşadamları Derneği hakkında kısaca bilgi verir misiniz?
Kahramanmaraş sanayisinin yapı taşlarını neler oluşturuyor?
KASİAD, 1998 yılında Kahramanmaraş’ta üyeleri arasında iletişim ağını geliştirerek kentsel lobi oluşturmak, kent ekonomisine yön vermek, üyelerine organizasyonel projeler hazırlayarak kentte ekonomik ve sosyal gelişimi daha da yükseklere taşımak amacıyla kurulmuştur. Geçen zaman içinde, bu misyonunu proje ve üretim odaklı sivil toplum mantalitesi ile pekiştirmiştir. KASİAD, bugün, Kahramanmaraş ekonomisinin omurgası olan ve 16’sı ülkemizin en büyük 1000 sanayi kuruluşu içinde yer alan 100 üyesi ile iş dünyasının saygın bir kuruluşu olarak sivil toplumda etkin rol oynamaktadır.
Öncelikle şunu belirtmek isterim, şehrimizde sektör çeşitliliği çok olmasa da, var olan sektörlerde ülke ve dünya liderliği vizyonunu görüyoruz. Bu durum biraz da kent müteşebbisinin müşterek karakterinden kaynaklanıyor. Kalite ve güç! İlk sırada, ürettiği katma değer ve istihdam açısından tekstil sektörü geliyor. Mutfak eşyaları sektöründe de üretim gücü açısından ülkemizin en önde gelen şehriyiz. Başta dondurma olmak üzere gıda sektöründe de Kahramanmaraş kalite ve farklılık ile adından söz ettiriyor. Bulunduğumuz coğrafyanın bizlere sunduğu fırsatın bir sonucu
KASİAD, 1998 yılında Kahramanmaraş’ta üyeleri arasında iletişim ağını geliştirerek kentsel lobi oluşturmak, kent ekonomisine yön vermek, üyelerine organizasyonel projeler hazırlayarak kentte ekonomik ve sosyal gelişimi daha da yükseklere taşımak amacıyla kurulmuştur.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
olarak yenilenebilir enerji sektöründe yine önemli oyunculardan biriyiz. Çimento ve kağıt sektörlerinde son dönemde önemli yatırımlar yaptık. Tüm bunların yanından, kuyumculuk sektöründe ülkemizin ikinci büyük üretim ve işleme kapasitesine sahibiz.
şehrimizde son derece önemli bir büyüme göstermiştir. Bunlara son teknoloji donanımlı yatırımlarla donatılmış yeni işletmeler, ürün çeşitliliği ve entegrasyon, küresel ölçekte iş yapma kabiliyeti ve yurt dışı yatırımlar, ihracat rekorları ve cazibe merkezi olmayı sayabiliriz.
Günümüzde Kahramanmaraş tekstil konusunda öne çıkan il konumunda, bu süreç nasıl ilerledi?
Kahramanmaraş tekstil sektörünü kısaca anlatabilir misiniz?
Kahramanmaraş’ın tekstil sektöründe sadece ülkemizin değil; dünyanın favori kentlerinden biri olmasının altında çok uzun yıllara dayanan birikim, emek ve kültür yatmaktadır. Kronolojik olarak baktığımızda; ilk kuşak pamuk tarımı, çırçır işletmeleri ile sektörün ilk tohumlarını atmış, 1972 yılında ise birçok Kahramanmaraşlı müteşebbisin bir araya gelmesiyle kurulan ilk özel iplik fabrikası kurulmuştur. Bu tarih kentimizde sanayiciliğe geçişin dönüm noktasıdır. Ardından, 80’li yıllarda ülkemizin serbest piyasa ekonomisine geçmesi ve dışa açılması ile başlayan süreçte Kahramanmaraş adeta ülkemizin övünç kaynağı olarak teşvikleri yatırıma dönüştürmüş ve bugün faaliyet gösteren onlarca işletmenin temeli atılmıştır. 90’lı yıllarda müteşebbislerimiz ipliğin yanında, sektörün tamamlayıcı diğer kolları olan kumaş ve kumaş boya yatırımları yapmış, ihracat atağına kalkmıştır. Son 15 yılda ise tekstil sektörü
Bildiğiniz üzere tekstil sektörünün farklı ve birbirini tamlayan dalları var. Çeşitli rakamlar vererek buna şöyle açıklayabiliriz. İplik üretiminde Türkiye’nin %30, kumaş üretiminde ise % 10’unu Kahramanmaraş karşılıyor. 2014 yılında Kahramanmaraş’ta tekstil sektörünün ihracatı 616 milyon USD; bunun toplam ihracatımızda payı ise % 71’dir. Yine 2014 rakamlarına göre, tekstil sektöründe 1.385 milyon USD yatırım yaptık. Halihazırda ise 674 milyon USD tutarında devam eden yatırımlarımız var. Farklı tiplerde üretim yapan iplik işletmeleri, örme ve dokuma kumaş işletmeleri, iplik ve kumaş boya işletmeleri, denim işletmeleri, hazır giyim işletmeleri ve teknik tekstil işletmeleri ile sektörde dünya genelinde saygın ve güçlü bir noktadayız.
Kahramanmaraş denim kumaşlar konusunda özellikle öne çıkıyor; bu konuda ilde ne tür faaliyetler gerçekleşiyor?
18-19
Gururla belirtmeliyim ki, son yıllarda denim sektöründe ciddi bir sıçrama gerçekleştirdik. Denimin şöyle bir önemi var. Moda ve inovasyon işin tam kalbinde. Bu da katma değer demek. Bu açıdan baktığımızda denim sektörü Kahramanmaraş’a ayrı bir vizyon kazandırmış durumda. Halihazırda son derece yüksek üretim kapasitesi ile faaliyet gösteren 5 işletmemiz var ve bunların 3’ü ülkemizin en büyük 500 şirketi arasında.
Kahramanmaraş’ın tekstil özellikle denim kumaş üretimi ile ilgili geleceğe dönük öngörüleriniz nelerdir? Sadece denim sektörü için değil, hazır giyim sektörü içinde geçerli olmak üzere, bizim markalar çıkarmamız lazım. Bunu ya kendi içimizden çıkararak ya da ülkemizde başarılı örneklerde gördüğümüz gibi yurtdışından marka satın alarak gerçekleştireceğiz. Şu an, markaların üretici markası konumuna geldik ancak ürünü son tüketici ile buluşturmadan hak ettiğimiz noktaya gelemeyeceğimizi düşünüyorum. İnsan kaynağı, moda, tasarım, bilgi, yenilik, farklılık ve yönetişim önümüzdeki dönemin satırbaşları olacak.
Kahramanmaraş sanayisinin gelişimi için neler yapılması gerekiyor? KASİAD’ın bir sözü var. “İnsana yatırım, geleceğe
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
yatırım!” Burada size sayfalarca yapılması gereken işleri sıralayabilirim. Ancak, inanın her işin ve her şeyin temelinde insan yatıyor. Bir insan çıkıyor dünyayı değiştiriyor. Bir insan çıkıyor; çağ açıp çağ kapatıyor. Temeli insan alarak ve insan kaynağına yatırım yaparak; genç, yenilikçi ve vizyoner beyinleri Kahramanmaraş’a kazandırmamız gerekiyor. Üniversite-sanayi işbirliği ile ürünü bilgi ile buluşturmamız gerekiyor. Tüm bunların yanında, kentimizin sosyal yaşam kalitesini artırmamız gerekiyor. KASİAD olarak, biz bu gerçeği bulunduğumuz her platformda yüksek sesle belirtiyoruz ve projelerimizi buna paralel olarak geliştiriyoruz.
DOĞAKA’nın yaptığı çalışmalar hakkında görüşlerinizi paylaşabilir misiniz? Gerek kamu ve sivil toplum örgütleri, gerekse de özel sektöre sağladığı katkı ile DOĞAKA adeta bölgemizin feneri oldu. Küresel ölçekte rekabet ederken kalkınma ajanslarının önemi daha da artıyor. Öte yandan, ülkemizde bölgeler arası eşitsizliğin giderilmesi ve refah toplumuna ulaşmada DOĞAKA gibi kurumlar katalizör görevi üstleniyor. Sizin şahsınızda bu güzide kurumun yönetimine ve tüm çalışanlarına gösterdiğiniz önemli ve gayretli çalışmalarda dolayı teşekkür ediyorum.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Halit GÜMÜŞER KİPAŞ Holding Genel Müdür Vekili
KİPAŞ
RÖPORTAJ
Bir bölgenin gelişmesi için üretim yatırımlarının olması ve bu üretimin sayesinde de istihdam sağlanması gerekmektedir. Biz Kipaş Holding olarak istihdama katkı sağlarken çevre bilinciyle hareket ediyoruz.
Kısaca firmanızı tanıtabilir misiniz? Kipaş Holding 1984 yılında Mensucat işletmesi ile çalışma hayatına başlamıştır. İlk kurulduğu zamanlarda sadece tekstile yönelik bir şirket iken günümüzde başta tekstil olmak üzere, enerji, çimento, kâğıt, tarım ve eğitim alanlarında üretim ve hizmet sağlamaktadır. 1984 yılında 80 kişi ile çıkılan üretim hayatına şu anda faaliyet gösterdiği sektörlerde toplamda 8 bin kişiyle üretim ve hizmet vermeye devam ediyoruz. Kipaş Holding olarak 2011 yılından itibaren yatırımlarımızı hızlandırdık. Bunun sebebi ise; Türkiye ekonomisinin ileriye doğru büyüyen bir ivme kazanmasıydı. Tekstil her zaman bizim için önemli bir sektör
olmaya devam edecektir. Fakat son yıllarda yatırımlarımızı enerji, kağıt ve çimento üretimi üzerine çeşitlendirdik. Biliyoruz ki önümüzdeki yıllarda enerji,çimento ve kağıt üretiminin hem iç piyasada hem dış piyasada yelpazesi genişleyecektir. Ekonomik veriler bunu göstermektedir. Kahramanmaraş’ta Avrupa’nın en büyük, en son teknoloji ve modern tesisi olan Kipaş Kağıt fabrikasını kurarak 2014 yılında faaliyete geçirdik. Enerji sektöründe ise hidroelektrik santrali ve Jeotermal elektrik santralleri ile üretim alanında büyümeye devam ediyoruz. Öncelikle bu yatırımları yaparken üretim yaptığımız alanlarda istihdama da önem
20-21
veriyoruz. Biliyorsunuz ki bir bölgenin gelişmesi için üretim yatırımlarının olması ve bu üretimin sayesinde de istihdam sağlanması gerekmektedir. Biz Kipaş Holding olarak istihdama katkı sağlarken çevre bilinciyle hareket ediyoruz.
Tekstil sektörüne giriş kararını nasıl aldınız? Tekstil sektörü her daim Türkiye ve bölge ekonomisi için önemli dinamiklerden biri olmuştur. 80’li yıllarda birçok alanda kalkınma planları doğrultusunda yatırımlar ve teşvikler hayata geçerken özellikle Kahramanmaraş ve bölgesinde tekstile yönelik teşvik ve yatırımlara önem verildi. Bizde 1984 yılında bu alanda yapılan çalışmaları değerlendirerek ilk yatırımımızı tekstil sektöründe yaptık. Gerek bölge ekonomisine gerekse Türkiye ekonomisine büyük getirilerimiz oldu. Özellikle istihdam sayımızda ki büyük artışlar sayesinde birçok insana iş imkânı sağladık. Ayrıca şehrimiz yapılan büyük çaplı ve istikrarlı yatırımlarla tekstilin Türkiye de ki en önemli aktörlerinden biri haline gelmiştir.
Türkiye’de ilk 500 Sanayi Kuruluşu listesinde yer alıyorsunuz. Bu noktaya nasıl geldiniz? Biz bu noktaya gelirken yatırımlarımızı ileriye dönük, vizyonel ve gerçekçi şekilde yaptığımız
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
için bu noktaya geldik. Ayrıca şunu da özellikle belirtmeliyim ki sadece bu iş yatırımla olacak iş değildir. Biz değişime ve gelişime ayak uydurarak bu noktalara geldik demek yanlış olmaz. Bakın birçok şirket açılıyor büyüyor bazıları ise hedeflerine ulaşamadığı için kapanmak zorunda kalıyor ya da iflas ediyor. Bu tamamen sizin zamana ayak uydurmanız ve yatırımlarınızı ve elinizde ki potansiyeli doğru kanalize etmenizle mümkündür. Tabi bu noktada Ülke ekonomisinin içinde bulunduğu durumda önem arz etmektedir. Biz büyümenin yanında vizyonumuzu üretkenliğin yanında aynı zamanda insana odaklamış bir şirketiz. Başarılarımızın arkasında bu değerler vardır. Biz bu listede Kipaş Mensucat olarak 42.sırada yer alırken, Erdem Tekstil ile 184.,Kipaş Çimento ile 193.,Kipaş Pazarlama ile 253. ve Bozkurt Konfeksiyon ile 461. Sırada yer aldık.
Kahramanmaraş ve Türkiye’de tekstil sektörü konusunda bilgi verebilir misiniz? Kahramanmaraş yaklaşık 1 milyon 200 bin nüfusu ile geçmişten günümüze başarıları ve kahramanlıklarıyla tarihe adını yazdırmış Akdeniz’in güzide şehirlerinden biridir. Tüm Türkiye’de ve dünyada dondurması ve biberiyle tanınıyordu ki artık günümüzde yatırımları ve büyüyen gelişen yüzüyle anılmaktadır.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Bunu gururla söylüyoruz ki bugünkü verilere baktığımızda Kahramanmaraş;
temennimiz ilerde bunun artarak devam etmesidir.
Türkiye’nin iplik üretiminin %35’ni,kumaş üretiminin %10’ununu, metal-mutfak eşyalarının %60’nı, elektrik üretiminin %8’ni, çimento üretiminin %7’sini karşılamaktadır. 2013 yılı itibari ile 1.5 milyar vergi geliri olan, 101 bin kişiye istihdam sağlayan, 810 milyon dolar ihracat yapan ve en çok elektrik tüketen iller arasında 11. sırada yer alan bir şehirdir.
Tekstil sektörünün geleceği konusunda öngörüleriniz nelerdir?
Bunun yanında; Kahramanmaraş son 30 yılda yapılan yatırımlar ve uygulanan istihdam politikaları sayesinde çok önemli bir aktör konumuna gelmiştir. İhracatta ve iç piyasada sağladığımız üretim girdileri sayesinde yaklaşık 6 milyara yakın ekonomik veri ortaya çıktı. 2005-2013 yılları arasında ise Kahramanmaraş’ta 5 milyar dolara yakın yatırım yapıldı. Başta tekstil olmak üzere, demir çelik, tarım, çimento ve enerji yatırımları ön plana çıktı. Kahramanmaraş eskiye nazaran sadece dondurması ve biberi ile anılan bir şehir olmaktan çıkmış yaptığı yatırımlar ve gerçekleştirdiği üretim rakamlarıyla büyük bir ekonomik aktör olmuştur. Artık Kahramanmaraş yatırım hacmiyle ve üretim çeşitliliğiyle Türkiye ekonomisine katkı sağlayan bir şehir konumuna gelmiştir. Bizim
Tekstil sektörü tüm sektörler gibi büyük bir gelişim ve değişim içerisinde. Yeni gelişen teknolojiler ve yatırım araçları sayesinde gün geçtikçe rekabet ortamının koşulları zorlaşmakta. Özellikle büyük ihraç ülkelerinin girişimleri ve piyasaya hâkim olma çabaları daha ön plana çıkmakta. Tüm dünyada rekabet eden şirketler, kısa vadeden çok uzun dönemde yaptıkları ekonomik planlar ile bugünlere gelmiştir. Türkiye olarak başta tekstil olmak üzere birçok sektörde ileriye dönük, esnek ekonomik planlara ihtiyacımız var. Şirketler kendi geleceklerini planlarken ülke ekonomisinden ve değişen dünya ekonomisinden bağımsız hareket etmemeliler. Biz Kipaş Holding olarak bu aşamada tekstil sektörünün ekonominin önemli aktörlerinden biri olacağını ve yatırımların ve yeni teknolojik gelişmelerin ülkemizde artacağını düşünüyoruz. Yatırım planlarımız tekstil sektöründe gelişmeyi ve istihdam arttırıcı yapıyı teşkil etmektedir. Türkiye de olduğu gibi özellikle Çin yani Asya merkezli bir Pazar payının artacağını ve bu
22-23
yönde iktisadi yapıcı siyasi programların uygulanacağını düşünüyoruz. Tekstilde son yıllarda inanılmaz değişimler yaşandı. Gelişen teknoloji ile birlikte artık giyilebilen teknolojik aletler hayatımızın bir parçası haline gelmeye başladı. Tekstil bir çok endüstrinin temel yapı malzemesi olarak değişik kullanım alanlarına kavuştu. Teknik tekstiller, fonksiyonel tekstiller gibi ürün segmentleri gibi yüksek know-how gereksinimi olan pazarlar büyümekte. Bu sayede ortaya çıkan, yanmaz, kir tutmaz, parçalanmaz vb. birçok kumaş çeşidi çıktı. Tüm dünya bu gelişmeler dâhilinde büyük bir rekabet içerisinde. Bizde Kipaş Mensucat olarak araştırma ve geliştirme süreçlerine yatırım yapıyoruz. Yıllardır yürüttüğümüz aktif ar-ge çalışmalarımızı 2015 yılı itibari ile bünyemizde devlet destekli bir AR-GE Merkezi yapısı kurarak nitelikli araştırmacı personel istihdamının ve tekstilde inovasyonun önünü açtık. Eskiden olduğu gibi artık tekstil sektörü düz iplik ve kumaş mantığından çıkmış teknoloji ile iç içe gelişen ve değişen bir yapıya büründü. Biz Türkiye olarak yatırımlarımızı bu yönde yapmalıyız çünkü gelecek bu değişime ayak uydurabilen şirketler sayesinde oluşacaktır. Dünyanın fason üreticisi mantığından çıkıp teknolojik alt yapımımızı sağlayarak tüm dünya ile rekabet edebilecek yapılanmayı sağlamak hepimizin bu ülkeye büyük bir borcudur.
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
Oluşturulan Teknokentler - Üniversitelerde yapılan bilimsel araştırmalar ve özel sektöründe dahil olduğu bir ekonomik kalkınma planlaması ile bu aşamaların daha sağlıklı olacağını öngörüyoruz. Kipaş Mensucat olarak bizler bu tür yapılanmayı destekliyoruz ve hayata geçmesi için elimizden geleni yapmaya her zaman hazırız.
Tekstil sektöründe Kahramanmaraş’ın mevcut konumunu koruması için neler yapılmalı? Başta yatırımlar devam etmeli. Bu kesinlikle en önemli etkendir. Yatırımlar devam ettikçe Pazar payımız büyüyecek ve büyüyen pazar payı ile birlikte ekonomik gelişmenin ve istihdam artımının sağlanması gerçekleşecektir. Ayrıca değişen ve gelişen üretim biçimlerine ayak uydurmalıyız. Biz Kipaş Mensucat olarak teknolojiyi yakından takip ediyoruz ve üretim biçimimizi tekstil teknolojileri üzerine yapıyoruz. Ayrıca çalışanımıza yani insana her şeyden fazla değer veriyoruz. İnsanı bir kaynak olarak değil bir değer olarak görmekteyiz. Böylece nitelikli ve profesyonel çalışma arkadaşlarımızla en iyiyi gerçekleştirme adına çalışıyoruz. Bu çalışma prensiplerini hayata geçirebilirsek tüm dünya ile rekabet edebilen bir aşamaya gelebiliriz.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Fatma ŞERBETÇİ İzleme ve Değerlendirme Uzmanı
Tekstil Sektör Raporu
Dünya Ticaret Örgütü tarafından 1995 yılında imzalanan ve 2005 sonrası tekstil ve hazır giyim ticaretinin tamamen liberalleşmesini öngören Tekstil ve Hazır Giyim Anlaşmasını takiben 2001 yılında Çin’in DTÖ’ye üye olarak bu anlaşmaya taraf olması dünya tekstil, hazır giyim, deri ve deri ürünleri sektörlerinde yeni bir dönem başlatmıştır.
ANALİZ Giriş
Gelişmiş ülkeler sınıfındaki ülkelerin 18. yüzyılda gerçekleştirdikleri sanayi devriminde özellikle tekstil ve hazır giyim sektörleri önemli bir rol üstlenmiştir. Bugün de geçmişte olduğu gibi tekstil, hazır giyim, deri ve deri ürünleri sektörleri, ülkelerin ekonomik kalkınma süreçlerinde önemli rol oynamaya devam etmektedir. İnsanların fizyolojik ihtiyaçları kadar bugün sosyal statülerini de etkileyen bu üç sektörün ürünleri dünya ticaretinde hiçbir zaman önemini yitirmeyecektir. Bu sektörlerde dünya ticareti incelendiğinde AB ülkeleri ve ABD gibi gelişmiş ülkelerin halen dünyanın en büyük ihracatçıları arasında yer aldığı görülmektedir.
Dünyada Tekstil Sektörü Dünya Ticaret Örgütü tarafından 1995 yılında imzalanan ve 2005 sonrası tekstil ve hazır giyim ticaretinin tamamen liberalleşmesini öngören Tekstil ve Hazır Giyim Anlaşmasını takiben 2001 yılında Çin’in
DTÖ’ye üye olarak bu anlaşmaya taraf olması dünya tekstil, hazır giyim, deri ve deri ürünleri sektörlerinde yeni bir dönem başlatmıştır. Böylece 2000’li yılların üretim merkezi olan Çin, ithalatçı ve yatırımcı kimliğini bu dönemde kazanmaya başlarken, Bangladeş ve Vietnam gibi ülkeler, gerek üretim maliyetlerinin düşük olmasının etkisiyle, gerekse önemli ithalatçı ülkelerle imzaladığı tercihli ticaret anlaşmaları ve düzenlemeleri vasıtasıyla önemli üreticiler ve ihracatçılar haline gelmişlerdir. 2008 yılında ABD’de başlayan küresel kriz 2011 yılı itibariyle AB ülkelerini de etkileyerek dünyada tüketici talebinin azalmasına ve bu sektörlerde ticaretin yön değiştirmesine sebep olmuştur. 2009 - 2010 döneminde bu sektörlerin küresel ticaretinde %15’lere varan bir düşüş gözlenmiştir. Ancak 2010 yılından sonra bir toparlanma gözlenmiş, 2011 yılında dünya tekstil ihracatı toplam ticarete paralel bir şekilde %17 artarak 294 milyar Dolar, hazır giyim ihracatı ise %17’lik artışla 412 milyar Dolar, deri ve deri ürünleri ihracatı ise %18 artarak 162 milyar Dolar düzeyinde
24-25
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
gerçekleşmiştir. 2011 yılında üç sektörün dünya ticaretindeki payı %4,7 olarak gerçekleşmiştir.
Bunun en büyük sebebi halen ucuz işgücünün bu kıtada yer almasıdır.1
Çin hem tekstil ve hem de hazır giyim ihracatında en büyük üretici ve ihracatçı konumunu 2011 yılında da devam ettirmiştir. Bu sektörlerde dünyanın ikinci büyük tedarikçisi olan AB ülkeleri ise üretimlerini Çin, Türkiye, Bangladeş, Hindistan gibi büyük üretici ülkelere yaptırarak aynı zamanda en büyük alıcı olma konumunu sürdürmektedirler. AB ülkelerinin ardından üçüncü sırada yer alan Hindistan ise 2011 yılında tekstil ve hazır giyim toplam ihracatını %23 oranında arttırmıştır (Şekil 1).
Dünya Ticaret Örgütünün 2012 yılı ihracat verileri incelendiğinde toplam ihracat değerinin 361.348,526 Milyon Dolar olduğu görülmektedir. Türkiye 2012 yılı içerisinde gerçekleştirmiş olduğu toplam ihracat değeri 11.054,29 Milyon Dolar ile dokuzuncu sırada yer almaktadır. 2011 yılı ihracat değerleri ile kıyaslandığında 2012 yılında Türkiye’nin dünya tekstil ihracatında gerilediği görülmektedir. .Tekstil Sektörünün Türkiye’deki Genel Durumu
Türkiye ise ITC verilerine göre, 2011 yılında dünya tekstil ihracatında %3,7’lik pay ile 8’inci, hazır giyim ihracatında %3,4’lük pay ile 7’nci büyük ihracatçı konumundadır.
Türkiye dünya tekstil ve hazır giyim sektörleri ihracatı içinde ortalama %3,5’luk bir paya sahiptir. Sermaye yoğun tekstil sektöründe bölgenin en büyük üretim kapasiteleri Türkiye’de bulunmaktadır. Türkiye kot kumaş ve brode üretiminde dünya lideri, havluda ve halıda dünyanın üçüncü büyük tedarikçisi, open-end iplik üretiminde dünyanın 2’nci, ring iplikte 7’nci tedarikçisi konumundadır.
Dünya hazır giyim ihracatının %80’i başta AB(27) ülkeleri ve ABD olmak üzere gelişmiş ülkelere yapılmıştır. Tekstilde ise büyük alıcılar aynı zamanda üretici ve tedarikçi konumundaki AB (27), Çin, ABD, Vietnam ve Türkiye’dir. Ticaret hacmi bakımından en yoğun tekstil ve hazır giyim ticareti Asya ülkelerinde gerçekleşmektedir.
1
T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Tekstil Hazırgiyim Deri ve Deri Ürünleri Sektörleri Raporu (2013/1)
Şekil 1. Dünyada Başlıca Tekstil ve Hazır Giyim İhracatçıları
Şekil 2. 2012 Yılı Ülkeler Bazında Tekstil Sektörü İhracat Değerleri (Milyon Dolar) 180 140
116
120
94
100
77
80 60
Çin
5
AB(27) Hindistan Türkiye Bangladeş ABD Tekstil Kaynak: DTÖ (2011 yılı verileri)
4
13
Vietnam
12
2
9 5
5 8
00 Kore Pakistan Endonezya
d
ite
20
n
14
ea
2
40
Un
ro p
20
15 14 11 14
120000 100000 80000 60000 40000 20000 0
C Un hin io a n (2 7) In d Ge ia rm an y
160
Eu
Milyar ABD Doları
154
Hazırgiyim Kaynak: DTÖ (2012 yılı verileri)
es at St
ly of key an na r Ita blic hi aiw u C T T , u ng ep Ko ,R a g n re Ho Ko
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Türkiye hazır giyim ihracatının beşte birini AB ülkelerine yapmakta olup AB’nin Çin’den sonra en büyük hazır giyim tedarikçisidir. Bununla beraber, AB’nin en büyük ev tekstili üreticisi ve ikinci büyük ayakkabı üreticisidir.
2012 yılının Şubat ,Eylül ve Kasım dönemleri haricinde ihracat verilerinde 2011 yılına göre düşüş görülmektedir. Bu olumsuz tablo 2013 yılında düzelmiş ve ihracat gelirlerinde 2011 yılına göre ortalama %7,45 artış sağlamıştır.
Çin’in Dünya Ticaret Örgütüne üyeliği ve 2005’te kotaların kaldırılması ile oluşan yeni rekabet ortamında, Türkiye’deki bu sektörler nasıl ayakta kalacaklarını öğrenmiş, kalite ve verimlilik noktasında dünyada iddialı bir noktaya ulaşmışlardır. 2009 küresel krizinden tüm sektörler gibi olumsuz etkilense de Türk tekstil ve hazır giyim sektörleri alıcıların stoksuz çalışması ve küçük alımlara yönelmesi sebebiyle hızlı teslimat avantajını kullanmış, Uzakdoğu’nun müşterilerini ülkemize çekmeyi başarmışlardır.
Ocak-Aralık 2013 döneminde Türkiye’den en fazla tekstil ve hammaddeleri ihraç edilen ülkeler incelendiğinde, Türkiye’nin en büyük ilk üç pazarının Rusya Federasyonu, İtalya ve Almanya’nın olduğu görülmektedir. Söz konusu ülkeler son yıllarda Türkiye’nin en önemli tekstil pazarları konumundadır.
Tablo 1. Genel İhracat Performansı İçinde Tekstil ve Hammaddeleri İhracatının Payı Genel İhracat Performansı İçinde Tekstil ve Hammaddeleri İhracatının Payı
Birim : 1000 $ Türkiye Genel İhracatı
2012 Ocak - 2013 Ocak Aralık Aralık
2013/12 Değişim %
151.695.192 151.707.002 0,01
Tekstil ve Hammaddeleri 7.839.144 İhracatı
8.391.398
7,0
Teks. ve Hammaddeleri İhracatının Payı %
5,2
Sanayi İhracatı
114.266.873 119.048.130 4,2
Teks. ve Hammaddeler İhracatının Sanayi İhracatındaki Payı %
6,9
5,5
7.0
Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları
Yukarıda belirtilen 2013 yılı İhracatçı Birlikleri kayıtları incelendiğinde 2013 yılında Türkiye’den 8,4 milyar dolar değerinde tekstil ihracatı yapılmıştır. 2012 yılına kıyasla ihracat %7 oranında artmıştır. Türkiye’nin son üç yıllık ihracat verileri incelendiğinde;
2013 yılında Türkiye’den Rusya’ya tekstil ve hammaddeleri ihracatı %10,3 oranda düşerek 1 milyar dolara gerilerken, İtalya’ya ihracat %21,4 artışla 837,7 milyon dolara ve Almanya’ya ihracat %8,4 artışla 445,5 milyon dolara yükselmiştir. Bu üç ülkeyi dördüncü sırada 329,8 milyon dolarlık ihracat rakamı ile Romanya ve beşinci sırada 321,2milyon dolarlık ihracat rakamı ile İngiltere izlemektedir. Rusya, ilk 10 pazar içinde ihracat kaybının yaşandığı tek ülke olmuştur.
Kahramanmaraş İlinde Tekstil Sektörü İl sanayisinin sektörel dağılımına bakıldığında, tekstil ve konfeksiyon, gıda, metal işleme, yapı elemanları, kağıt, ambalaj, petro-kimya alanlarında üretim yapıldığı görülmektedir. Bu tesislerde toplam 28 bin 535 kişi istihdam edilmektedir. En büyük sektör konumunda bulunan tekstil sektöründe, yılda 359 bin ton iplik, 138 milyon metre dokuma kumaş, 49 milyon metre denim, 122 bin ton örme kumaş, 22,7 milyon adet konfeksiyon üretim, yapılmakta; 191 bin ton boya ve kasar işi gerçekleştirilmektedir. İlde, Türkiye iplik üretiminin %27’si, dokuma kumaş üretiminin %8’i gerçekleştirilmektedir.
26-27
Kahramanmaraş ilinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 666’dır. İlde bulunan sanayi işletmelerinin sektörel dağılımına bakıldığında, gıda ürünleri imalatı (%25) ve tekstil ürünleri imalatının (%24) ilk sıralarda olduğu görülmektedir.
Sanayi sicil kayıtlarına göre, Kahramanmaraş ilinde kayıtlı işletmelerde çalışan 34.910 personelin %51’i tekstil sektöründe, %13’ü giyim eşyası imalatı, kürkün işlenmesi ve boyanması sektöründe istihdam edilmektedir.
Tablo 13. Kahramanmaraş İli THD sektöründeki İhracat ve İthalat Verileri YIL
2011
ÜRÜN GRUBU
İHRACAT ($)
İTHALAT ($)
Tekstil ürünleri
512.648.771
33.728.813
Giyim eşyası
54.562.631
1.098.562
50,28
617
Tekstil ürünleri
543.892.027
19.988.607
Giyim eşyası
42.631.255
950,988
27,995
1,958
Tekstil ürünleri
557.668.665
21.209.541
Giyim eşyası
52.956.345
542,386
43,928
17,242
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
2012
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
2013
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı Kaynak:TÜİK
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Hakan TORUN Kahramanmaraş Yatırım Destek Ofisi Uzmanı
Metal Mutfak Eşya Sektörü
ANALİZ GİRİŞ
Dünya Mutfak Eşyaları Sektörü
Türk mutfak eşyaları sektörü, metal pişirme eşyalarını kapsayan yeni dönem müşteri trendlerini takip eden, küresel inovasyonları yakalayan, yerli ve yabancı pazarları izleyerek gelişen bir sektör niteliği taşımaktadır. Türk üretici ve ihracatçıları yerel ve küresel trendleri takip etmekte ve bunlardan elde ettikleri bilgileri kendilerini geliştirmek ve üretim kapasitelerini çeşitlendirmek için kullanmaktadırlar. Geçen beş yıllık sürede küresel pazarlarda cam, porselen, seramik, metal ve plastik mutfak eşyaları ürünleri ile dikkate değer bir başarı elde etmişlerdir. Böyle bir gelişimin sonucu olarak da, 2000 yılındaki 511,1 milyon ABD Dolarlık ihracat rakamı, 2010 yılı itibariyle 1,94 Milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.
Küresel ev eşyaları ve özel ürünler pazarı; pişirme eşyaları, yemek takımı, içecek eşyaları, fırın eşyaları, çatal bıçak takımı, sofra takımı alt pazarlarının yarattığı toplam gelirlerden oluşmaktadır. Değer bağlamında belirgin bir küçülme döneminden sonra, küresel ev eşyaları ve özel ürünler pazarı yeniden bir toparlanma sürecine girmiştir ve tahmin edilen dönemler içinde orta derecede bir büyüme gerçekleştirmesi beklenmektedir. Küresel ev eşyaları ve özel ürünler pazarı, 2010 yılında toplam 19,1 Milyar ABD Dolarlık bir gelir elde etmiştir. Bu da 2006-2010 yılları arasında yıllık birleşik %0,5’lik bir büyüme oranına tekabül etmektedir. Pazarın tüketim hacmi, 2006-2010 döneminde %0,2’lik yıllık bileşik büyüme oranı ile artmış ve 567,2 milyon birime ulaşmıştır. Pazar hacminin 2015 yılının sonuna kadar 620,7 milyon birime ulaşması beklenmekte olup bu rakam 2010-2015 dönemi için yıllık bileşik büyüme oranı %1,8’i temsil etmektedir.
Mutfak eşyaları sektöründe İngiltere, Almanya, Fransa ve İtalya gibi önde gelen ülkeler Türk mutfak eşyaları sektörünün ürünlerini tercih etmektedirler. Bu pazarlar, Türk şirketlerinin güvenilirliğine, verimlilik, tam zamanlı dağıtım ve uluslararası standartlarla belgelenmiş yüksek kalite ürünlerine değer vermektedir.
28-29
Tablo 2. Küresel Ev Eşyaları ve Özel Ürünlerden Elde Edilen Toplam Gelir ve Pazar Payları Kategori
Gelir (Milyar ABD Dolar)
Pazar Payı
Yemek eşyaları
6,2
32%
İçecek eşyaları
4,6
24%
Pişirme eşyaları
3,4
18%
Fırın eşyaları
2,3
12%
Sofra eşyaları
1,3
7%
Çatal kaşık
1,3
7%
Diğer
0,0
0%
Toplam
19,1
100%
Kaynak: Trademap, 2010
Yemek takımı, 2010 yılında pazarın en kazançlı segmenti olup toplam geliri 6,2 Milyar ABD Dolar olup toplam pazar değerinin yaklaşık %32,3’lük kısmını oluşturmaktadır. Pişirme eşyaları ise, 2010 yılında 3,4 Milyar ABD Dolarlık bir gelirle toplam pazar değerinin %18’lik kısmını oluşturmaktadır. Pazarın performansının 2010-2015 yılları arasında artması tahmin edilmekte ve bu büyümenin %4,6 (Yıllık bileşik büyüme oranı) olarak gerçekleşerek 23,9 Milyar ABD Dolara ulaşması beklenmektedir. Ülkeler bazında küresel ev eşyaları ve özel ürünlerin ihracat rakamları incelendiğinde sektörün en büyük ihracatçısının pek çok sektörde olduğu gibi % 43’lük oranla Çin olduğu görülmektedir. İtalya, Almanya, Fransa ve Amerika gibi gelişmiş ülkeler bu sektörde Çin ile olan rekabette geri kalmaktadırlar. 2010 yılı rakamlarına göre Türkiye ise 182 milyon dolarlık ihracatla dünyada 10. sırada küresel ev eşyaları ve özel ürünler ihraç eden ülke konumundadır. Sektördeki dünya pazarında ise %2’lik paya sahiptir. 2007-2010 yılları arasında Türkiye, bu sektörde küçülme sürecine girmiştir. Ancak 2011 yılında 205 milyon dolarlık bir ihracat
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
gerçekleştirdiği görülmektedir. Dolayısıyla bu küçülme sürecinden çıkmaktadır. Ülkeler bazında küresel ev eşyaları ve özel ürünlerin ithalat rakamları incelendiğinde sektörün en büyük ithalatçısının % 21’lik oranla Amerika olduğu görülmektedir. 2010 yılı rakamlarına göre Türkiye ise 80 milyon dolarlık ithalatla dünyadaki toplam ithalatın %1’ini gerçekleştirmektedir. Sektör, Türkiye açısından önem arz eden bir pazar konumundadır. Çünkü 2007-2010 yılları arasında Türkiye, küresel ev eşyaları ve özel ürünlerin ticaretinde dış ticaret fazlası vermektedir. Ayrıca sektörün iç piyasaya dönük olması da bunu etkileyen en önemli unsur olarak görülmektedir.
Türkiye’de Mutfak Eşyaları Sektörü Türk mutfak eşyaları sektörü, çok önemli bir potansiyele sahiptir. Türk üreticiler yerel talepleri karşılarken aynı zamanda yurt dışı pazarlara da açılarak gelişmektedirler. Başarılarının anahtar göstergelerinden birisi, uluslararası alanda Türk mutfak eşyaları sektörü ürünlerine yönelik artan taleptir. Sektörün ihracatı 2000 yılı rakamlarına göre üç kat oranda artış göstermiştir. Türkiye; cam, paslanmaz çelik, plastik mutfak eşyaları ile elektrikli ve gazlı ocaklar açısından dünyanın ileri gelen ihracatçıları konumuna gelmiştir. Avrupa Birliği ülkeleri ve komşu ülkeler, Türk mutfak eşyalarının kullanıcıları arasındadır. 2009 yılında, dünya mutfak eşyaları sektörü toplam ihracat rakamı 58,9 Milyar ABD Dolardır. Türkiye o dönemde bu rakamdan %3,3’lük bir pay alırken, sektörün geleceğe yönelik koyduğu hedefler doğrultusunda bu payını artırmaktadır. Türkiye ekonomisi için tahmin edilen büyüme rakamlarına paralel olarak bu sektör de büyüme potansiyelini hızlandırması beklenmektedir.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Cumhuriyet’in kuruluşundan 1980’li yıllara kadar tarım, hayvancılık ve küçük el sanatlarına dayalı olarak gelişme göstermiştir. Ancak, 1980’li yıllarda başlayan ihracata dayalı büyüme stratejisinden en iyi şekilde yararlanan iller arasında yer alan Kahramanmaraş, “ihracata dayalı” yeni ekonomi politikalarına hızlı bir şekilde uyum göstermeyi başarmıştır.
Sektör, yeni pazarlara giriş stratejileri ve müşteri odaklı pazarlama teknikleri yardımı ile pazar payını artırmaya çalışmaktadır. Sektördeki ihracatçılar dünyanın önde gelen fuarlarına (Ambiente, IH&HS, Tendence, vb) katılım sağlamaktadırlar. Bu gibi yerler farklı ülkelerden alıcı ve satıcıların bir araya geldiği yerlerdir. Sektörün gelişimini sağlamak amacıyla, hedef ülkelere satış temsilcileri göndermenin yanında, yeni pazarlardan alım heyetleri getirilmekte, sektör araştırmaları yapılmakta, makale ve dokümanlar oluşturulmaktadır. Bu bağlamda İstanbul Metal ve Maden İhracatçıları Birliği (İMMİB) sektörün gelişimine katkı sağlamak amacıyla tasarım yarışmaları düzenlemektedir. Bu tür yarışmalar fonksiyonel, yaratıcı ve ihracat odaklı tasarımların teşvikinde önemli rol oynamaktadır. Özellikle 2000’li yıllardan beri Türk mutfak eşyaları üreticileri yüksek kaliteli ürünlere büyük önem vermektedir. Bu bağlamda, endüstriyel tasarım yarışmaları Türkiye’nin tanınmış endüstriyel tasarım ve üreticilerini bir araya getirmektedir.1
Kahramanmaraş İlinde Metal Mutfak Eşyası Sektörü Kahramanmaraş ilinin ekonomik yapısı, 1
KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi Ağ Oluşturma ve Bölgesel İşbirliği için KOBİ’lerin Güçlendirilmesine Yönelik Teknik Yardım - TR 07R2.02-01 Sonuç Raporu, 2013
Geçmişten gelen küçük el sanatlarından bakırcılık ve alüminyumculuğun uzantısı olarak metal mutfak eşyaları sektörü de 80’li yıllarda başlayan sanayileşme eğiliminden oldukça önemli ölçüde bir pay almıştır. KMTSO 2012 yılı verilerine göre yaklaşık 450 sanayi işletmesinin bulunduğu ilde 50’ye yakın firma metal mutfak eşyası sektöründe faaliyet göstermekte ve yaklaşık 3000 kişi bu sektörde istihdam edilmektedir. Türkiye’ye mutfak eşyası yani çelik tencere, çaydanlık, vb. ürünlerin üretiminde kullanılmak üzere giren hammaddenin yaklaşık %50’si Kahramanmaraş ilinde işlenmektedir. Kahramanmaraş, metal mutfak eşyası sektörü ihracatında önemli bir pazara sahiptir. Başta Avrupa olmak üzere birçok ülkeye satış yapan Kahramanmaraş’ta bulunan mutfak eşya üreticilerinin, 2005 yılında 13 milyon 320 bin dolar olan ihracatı, 2009 yılında yüzde 215 artarak 42 milyon 200 bin dolara ulaşmıştır. (KMTSO, 2011) Kahramanmaraş ilinin KOBİ düzeyindeki yıllık üretim hacmi, paslanmaz çelik tencere ve tavalar, çaydanlıklar, düdüklü tencereler, cezveler ve yapışmaz kaplamalı alüminyum pişirme gereçleri ile yurt içi ve dünya çapında yurt dışı pazarlara yapılan sunumlarla yaklaşık 19 milyon adet pişirme gereçleri seviyesine ulaşmıştır. Bir miktar üretim, sipariş üzerine
30-31
yapılsa da ürünlerin büyük çoğunluğu stoktan satılmaktadır. Bu şekliyle stoklu üretim maliyetleri üretici firmaların üzerinde kalmaktadır. Metal mutfak eşya sanayisinde kullanılan hammaddeler; paslanmaz çelik, alüminyum ve bazı durumlarda bir dereceye kadar da bakır ve pirinçtir. Metal kaplama, elektro kaplama, yüzey tamamlama ve toz kaplama işlemleri nihai ürün elde etmek için yapılan üretim süreçleri arasındadır. Çeşitli formlardaki metaller (tabaka, rulo ve profil gibi) anahtar girdilerdir. Üretilecek ürünün boyutlarına göre zımbalama ve kesme makineleri kullanılmaktadır. Çaydanlık, tava gibi çeşitli ürünlerde levhadan taslak kesim işlemi el aletleri ile yapılmaktadır. Otomasyon mümkün olsa da bu işlemler elle gerçekleştirilmekte ve ustalık gerektirmektedir. Tablo 6. Kahramanmaraş’ta Metal Mutfak Eşyası Sektöründe Üretilen Ürünler Üretilen Ürünler Çaydanlık Cezve
Ürün Sayısı (Adet/Yıl) 7.707.028 963.897
Tencere
8.948.575
Cam Kapak
1.500.000
Düdüklü Tencere
1.038.044
Semaver Çatal Kaşık Bıçak
4.800 9.480.000
Alüminyum
371.977
Krom
350.000
Emaye Tencere
68.468
Emaye Çaydanlık
203.450
Teflon Tencere
1.146.834
Teflon Tava
3.605.243
Toplam
35.038.666
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
Kahramanmaraş ilinde ürün alt segmentleri açılımında yer alan tipik ürünler tencere setleri, tavalar, çorba ve saklama kapları, güveçler, düdüklü tencereler, çaydanlıklar, cezve setleri, sosluk ve sütlüklerdir. KMTSO verilerine göre yılda toplam 35 milyon adet metal mutfak eşyası üretilmektedir. Tablo 7. Türk Sanayisi İçerisinde Kahramanmaraş Bölgesinin İhracat Pazar Payı2 (x1.000 ABD Dolar) Paslanmaz Çelik Pişirme Eşyaları Kaplanmış Yapışmaz Alüminyum Paslanmaz Çelik Çaydanlık Demir – Emaye Pişirme Eşyaları Toplam
Kahramanmaraş Pazar Payı
Türkiye Oranı
Büyüme Kahramanmaraş Hızı İhracatı
35,36%
65%
0,96%
36.207
102.409
16,76%
83%
10,23%
9.686
57.794
90,00%
10%
0,96%
10.862
12.069
0,16%
100%
19,72%
54
32.733
27,71%
72%
-
56.809
205.004
Kaynak: Trademap Kahramanmaraş ilinde bulunan firmaların çoğunluğu girdi ürüne dönük hammadde ve proses teknolojisi temelinde oluşan segmentasyon çerçevesinde değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, paslanmaz çelik mutfak eşyaları, yapışmaz kaplamalı alüminyum mutfak eşyaları, kaplamasız mutfak eşyaları ve çaydanlık üreticileri ile diğerleri şeklinde gruplanabilmektedirler. Pişirme gereçlerinin tasarımı ve işlevselliği, kullanıcının gereksinimlerine bağlı olarak geleneksel yerel pişirme tercihlerini oluşturan etnik yemek çeşitlerindeki farklılaşmalar neticesinde değişkenlik göstermektedir. Kahramanmaraş ilinde bulunan üretici firmalar, mevcut portföylerindeki müşterilerinin temel ve alışılmış ürün taleplerine hitap eden türde ürünler sunmaktadırlar.
Kaynak: KMTSO, 2009 2
Diğer şehirler aracılığıyla dolaylı ihracat dahildir.
Türkiye İhracatı
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Ali KÖFTE Kahramanmaraş Kunduracılar Odası Başkanı
Ayakkabıcılar Odası Başkanı
RÖPORTAJ Kendinizi tanıtır mısınız?
Kahramanmaraş Kunduracılar Odası Başkanı Ali Köfte. 36 yaşındayım evli ve dört çocuk babasıyım.
Ayakkabıcılık sektörüne girişiniz nasıl oldu? Çocukluğumdan yani çıraklıktan başladığım mesleğe kalfalık, ustalık derken şimdi 1200 m2.lik bir alana kurmuş olduğumuz kendi işyerimizle ayakkabı imalat sektöründeyiz ve 2014 yılında yapılan seçimlerle de oda başkanlığı görevine getirildim. İlk olarak 35 yıllık eski, sağlık koşulları açısından elverişsiz hale gelen ayakkabıcılar sitesini taşıdık. Şimdi 55 esnafımız park probleminin olmadığı hem imalat hem showroom olarak kullanabilecekleri işyerlerine geçtiler. Ayrıca Kahramanmaraş Ayakkabıcılar Küçük Sanayi Sitesinin de bir an önce faaliyete geçmesi için kooperatif çalışmalarına hız vermiş bulunmaktayız.
Kahramanmaraş’ın ayakkabıcılık sektöründeki yeri nedir?
Kahramanmaraş özellikle bayan ayakkabı imalatında Türkiye’de ikinci sıradadır. Günlük 15.000 çift üzerinde üretim yapmaktadır. 4000 ila 5000 kişiye istihdam olanağı sağlamaktadır. Son dönemde artan ihracatla dikkatleri çeken K.Maraşlı ayakkabıcılar, birçok önemli markanın da tedarikçisi konumundadır. Ayrıca üretimin geleneksel bir yönü de bulunmaktadır. Elde dikilen yemeni üretimi halen devam etmektedir.
Sektörün gelişimi için neler yapılması gerektiğini düşünüyorsunuz? Türkiye’de ayakkabı sektörüne yönelik doğru bir eğitim sisteminin kurulmamış olması, bu sanayide gelişimin olmamasının başlıca sebeplerindendir. Nitelikli işgücü, nitelikli eleman, sektörün vazgeçilmezi tasarımcılar gibi her seviyede yetişmiş eleman ihtiyacını karşılamak için bu sektörde kariyer hedefleyen kişilerin sayısı artırılmalıdır. Gerek meslek liseleri gerekse üniversitelerle ortak bir çalışma ve işbirliğine biz Kahramanmaraş Kunduracılar Odası olarak her zaman hazırız. Bunun yanı sıra
32-33
“
Biz oda olarak küçük bir sanayi sitesi oluşumu için ilk adım olarak kooperatifleşmeye gidiyoruz. Özellikle ayakkabı sektöründe her gün değişen bir hedef kitle var ve buna bağlı olarak sürekli yeni modeller, yeni tasarımlar olması gerektiğinin bilincindeyiz.
”
ayakkabı sanayisinin tanıtımına ağırlık verilmeli, mevcut pazarlara yapılan satışlar artırılmalı ve ilaveten yeni pazarların devreye sokulması için gerekli çalışmalar yapılmalı
Sizce sektörün gelişimi için neler yapılmalı? Makineleşmede ciddi anlamda eksikler var. Bu nedenle daha çok makine parkuru yatırımı yapılmalı, sanayileşme yolunda ilerleme kaydedilmelidir. Sanayileşmenin sektörün gelişimi açısından kilit unsur olduğuna inanıyorum.
Kahramanmaraş’ta ayakkabıcılığın markalaşma süreci konusunda neler düşünüyorsunuz? Kahramanmaraş ayakkabı sektöründe sanayileşme potansiyeli yüksek olan bir şehir konumunda ve şu anda zaten birçok ünlü markanın tedarikçisidir. Ancak mevcut üretimin çoğunluğu küçük işletmelerle ve emek yoğun olarak devam etmektedir. Biz oda olarak küçük bir sanayi sitesi oluşumu için ilk adım olarak
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
kooperatifleşmeye gidiyoruz. Özellikle ayakkabı sektöründe her gün değişen bir hedef kitle var ve buna bağlı olarak sürekli yeni modeller, yeni tasarımlar olması gerektiğinin bilincindeyiz. Arge, inovasyon, markalaşma gibi çalışmaları takip edebilmek için odamız üyelerinin yurt dışına gönderilmeleri gerektiğini düşünmekteyiz.
Kahramanmaraş ayakkabıcılık sektörünü yurt dışına açmak için neler yapılabilir? Sektörün fiyat ve kaliteye duyarlılığı nedeniyle; üretim sürekli işgücü maliyetinin ve deri işleme sanayisinin ucuz olduğu bölgelere kaymaktadır. Emek pahalı ülkeler, ayakkabı talebini yurtdışından karşılamaya çalışmaktadır. Buna bağlı olarak Kahramanmaraşlı esnaflarımıza kaliteden ödün vermeden maliyetlerini düşük tutabileceği projeler, hibe, destek ve faizsiz kredi, yurt dışı fuarlara katılımlar gibi imkânlar sunularak dış pazarlarla rekabet edebilecek seviyeye getirilmesi için gerekli çalışmalar yapılabilir.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Mehmet Sait KANBUR MADO Yönetim Kurulu Başkanı
MADO
RÖPORTAJ Firmanızın geçmişi hakkında bilgi verebilir misiniz? Mado Dondurmasına lezzetini veren en önemli faktör, keçi sütü ve sahleptir. Tabi bir de ustalık… 150 yıllık bir geçmişe sahip olan Maraş Dondurması Usta ellerden çıkarak lezzetinden ve kalitesinden bir şey kaybetmeyerek günümüze kadar gelmiştir. Özellikle Akdeniz Bölgesindeki Toros Dağlarının son uzantısı olan Ahir dağının eteklerinde otlanan keçilerin sütü ve sahlebin eşsiz kokusu dondurmaya önemli ölçüde yansıyor. Özellikle de ustalık, dondurmadaki lezzetin sırrını temsil ediyor. Bu sır, Kanbur kardeşlerin işlerine dört elle sarılmasında gizli… Çocukluk yıllarından itibaren dede ve baba mesleği olan dondurmacılığı birinci meslekleri olarak benimseyen Kanbur Kardeşler, günde 20 kg dondurma satarak başlarlar dondurmacılık
işine… Sütün alımından, salebin ayıklanmasına kadar bütün işlemleri birebir anneleri ile birlikte yaparlar. Bu süreçte bir taraftan eğitimlerine devam ederken diğer taraftan da dondurmacılık işi ile ilgilenirler. SEK işletmesinin özelleştirilmesi neticesinde SEK’i satın alarak Mardo marka dondurmaların üretimine başlarlar. Giderek yoğun talep gören dondurma üretimine farklı bir boyut kazandırarak Butik dondurmacılık fikrini geliştirirler. İstanbul Caddebostan ‘da ilk Butik dondurma Cafe açılır.
Gıda sektörüne girişiniz nasıl oldu? 1993 yılında İstanbul’da Caddebostan’da butik dondurma satışına, daha sonra Bayrampaşa’da ilk Franchise vererek Dondurma Cafe sektörüne geçiş yapan Mado; Yurt içinde 310, Yurt dışında ise14 ülkede 28 şube ile hizmet vermektedir. Merkez ve Bölge Müdürlüklerde 1500, Tüm
34-35
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
Mado ismi hem bir Marka hem de uluslararası bir simge… Bu Türkiye için çok önemli… Çünkü Anadolu’dan çıkmış, geleneksel usullerle üretilmiş ve kendi ayakları üzerinde durabilme gayretini gösterebilmişlerdir. Mado cafelerde ise 8000 çalışan ile ortalama 10.000 kişiye istihdam sağlamaktadır. Ürün çeşitlerimiz tüm kalemler dikkate alındığında yaklaşık 300 civarındadır. Her geçen gün yenilerini eklediğimiz ürün gamımız ar-ge ve ürün geliştirme ekibimiz tarafından titizlikle yürütülmektedir.
Türkiye’nin ilk akla gelen markalarından birisiniz, firmanızın Maraş’tan tüm Türkiye ve yurtdışına açılışı nasıl yaşandı? Mado’nun Açılımı Maraş Dondurmasıdır. Aslında lokal bir isim gibi gelebilir. Fakat işin özüne baktığınızda çok daha genel ve Uluslararası bir hizmet planlanarak yola çıkıyor Kanbur Kardeşler. Çünkü 1970’ li yıllarda araştırıp geliştirdiklerinde Dünya Üzerinde sadece iki şehrin dondurma ile anıldığını farkediyorlar… Birisi Türkiye’nin Kahramanmaraş şehri diğeri ise İtalya’nın Roma şehri…
Buradan da anlaşıldığı üzere Mado ismi hem bir Marka hem de uluslararası bir simge… Bu Türkiye için çok önemli… Çünkü Anadolu’dan çıkmış, geleneksel usullerle üretilmiş ve kendi ayakları üzerinde durabilme gayretini gösterebilmişlerdir. Uluslarası alanda da satışı neden mümkün olmasın düşüncesi ile ilk olarak Kıbrıs’ta bir şube açılışı yapılarak devamında Birleşik Arap Emirlikleri ve Arap Ülkeleri, Avrupa, Asya ve şimdilerde de Asya Pasifik Ülkelerine ihracaat yapılmaya başlandı. Bir önceki soruda da belirttiğimiz gibi 14 Ülkede 28 şubemiz bulunmaktadır.
Kahramanmaraş ve Türkiye’de gıda sektörü konusunda ne düşünüyorsunuz? Sizce Türkiye’de gıda sektörü gerektiği gibi gelişmiş durumda mı? Kahramanmaraş’ın Gıda sektörü anlamında hak ettiği yerde olduğu söylenemez. Çünkü toprak yapısı ve coğrafi konum olarak birçok ürünün
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Arz / talep dengesi dikkate alınarak doğru yatırımlarla çok ciddi ihracatlar gerçekleştirilebilir. Ülkemiz bu anlamda çok uygun bir fiziki yapıya sahip…
yetişitirilip endüstriyel anlamda üretilebileceği bir konuma sahip… Ancak ileriki dönemlerde şehrimize yapılan yatırımlarla birlikte Yatırımcılarımızın ve Üst düzey yöneticilerin de gıda sektörüne ağırlık vereceğine inanıyorum. Çünkü çok dinamik ve önemli bir sektör. Türkiye ‘ de Gıda sektörüne gelince; çok ciddi yol katettiğimiz konular var.Örneğin merdiven altı üretim yapan firmaların denetimi noktasındaki çalışmalar…Bu konuda Yöneticilerimiz gerçekten sıkı bir çalışma içerisindeler…Göz açtırmıyorlar. Umarız bu çalışmalar daha da sıkı bir şekilde devam eder.
Gıda sektörünün geleceği konusunda öngörüleriniz nelerdir? Türkiye Kendi kendisine yetebilecek bir Ülke… Bu nedenle tabiki beklenti düzeyimiz yüksek. Arz / talep dengesi dikkate alınarak doğru yatırımlarla çok ciddi ihracatlar gerçekleştirilebilir. Ülkemiz bu anlamda çok
uygun bir fiziki yapıya sahip… Doğru yatırımlar yapıldığı taktirde Türkiye’nin önünde durabilecek hiçbir engel olamaz. Tabi Ülke olarak zorlu günlerden geçiyoruz. Bu tür engeller de yatırımın ve yatırımcının hevesini olumsuz yönde etkileyebiliyor.
Firmanızın DOĞAKA ile ortak çalışmaları mevcut. DOĞAKA ile yaptığınız çalışmalar hakkında bilgi verebilir misiniz? Elbette Doğaka ile ortak çalışmalar yürüttük. 2011 yılında Keçi sütü işletmemizin Modernizasyonu ve Çiftlik Sürü Yönetim Sistemi Projemizi başarılı bir şekilde gerçekleştirdik. 2014 yılında SIAL Middle East 2014 Fuarı DOĞAKA ile ortak katıldığımız projelerden birisiydi. 2015 SAUDİ AGROFOOD Fuarı yine DOĞAKA ile ortaklaşa gerçekleştirildiğimiz bir proje.
36-37
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
KAHR AM ANM A R A Ş İ LÇ EL ERİ
DULKADİROĞLU Dulkadiroğlu, Kahramanmaraş ilinin bir ilçesi olup batısında Onikişubat, güneyinde Türkoğlu, güneydoğusunda Pazarcık, doğusunda Çağlayancerit ve kuzeyinde Ekinözü ile Nurhak ilçeleri bulunmaktadır. 2012 yılında çıkan belediyeler yasası ile merkez ilçenin ikiye bölünmesi sonucunda ayrı bir ilçe halini almıştır. İlçenin nüfusu 2014 ADNKS’ye göre 218.029 olarak belirlenmiştir. TARİHÇE İlçe, tarihi süreç içerisinde; M.Ö. 2000-1200 yılları arasında Hitit, (M.Ö. 720-612) Asur ve Urartular , (M.Ö. 612-333) Pers ve Helenizm M.Ö.192 -M.S.395 yılları arasında Büyük Roma İmparatorluğu hakimiyeti altında kaldıktan sonra 1086 yılında Emir Buldacı tarafından fethedilerek Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlandı. Yine sırasıyla 1136’da Danişmend, 1172’de Musul Atabegi Nurettin Zengileri hâkimiyetine giren bölge 1259 yılında Kilikya Ermenilerinin eline geçti ve nihayetinde 1337 Dulkadiroğulları Beyliği oluncaya kadar Memlukluların Halep Valiliği’ne bağlı kaldı. Beyliğin kurucusu Zeyneddin Karaca Bey’dir. Dulkadiroğulları Beyliği, Osmanlıların
Kaynak: http://www.dulkadiroglu.bel.tr/images/galeri/25022015135367jOiCsErGUshs1i.JPG
Anadolu’da kendilerine kattıkları son beyliktir. Kırşehir-Bozok-Kayseri-Pınarbaşı, Elbistan, Harput-Maraş-Kadirli-Antep gibi geniş bir alanda hâkimiyet sürmüştür. 1515 ‘te Osmanlı hâkimiyetine giren bölge Cumhuriyet dönemine kadar valiler aracılığı ile yönetildi.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
1. Dünya Savaşında düşman işgaline uğrayan bölge Kuva-i Milli kuvvetlerinin ve halkın üstün gayretleri sonucu işgalden kurtarılmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi 5 Nisan 1925’te Maraş şehrini bir adet Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası ile 7 Şubat l973 tarihinde de “Kahramanlık “ payesiyle ödüllendirmiştir. Kaynak: http://www.dulkadiroglu.bel.tr/images/galeri/0805201541591D5IiBl8rdG.JPG
1. Dünya Savaşında düşman işgaline uğrayan bölge Kuva-i Milli kuvvetlerinin ve halkın üstün gayretleri sonucu işgalden kurtarılmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi 5 Nisan 1925’te Maraş şehrini bir adet Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası ile 7 Şubat l973 tarihinde de “Kahramanlık “ payesiyle ödüllendirmiştir. 6360 sayılı kanunun 14 ilde Büyükşehir Belediyesi ve 27 İlçe kurulması ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanunun 06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı ile Resmi Gazete’de yayımlanması ile birlikte DULKADİROĞLU ilçesi kurulmuş ve idari yapıdaki yerini almıştır.
EĞİTİM ve SAĞLIK Dulkadiroğlu ilçesinde okul öncesinde derslik başına 28, ilköğretimde 32, ortaöğretimde 38 öğrenci düşmektedir. İlçede on bin kişiye düşen aile sağlığı merkezi sayısı 1, eczane sayısı 3’tir. Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı tarafından TR63 Bölgesi ilçelerinin çeşitli endeks değerlerine göre
sıralamasını belirleyen Yaşam Kalitesi Analizi çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda Dulkadiroğlu Kahramanmaraş ilinde yer alan 11 ilçe arasında eğitim endeksinde 5., sağlık endeksinde 1. sırada yer almaktadır.
TURİZM Dulkadiroğlu ilçesi Kahramanmaraş ilinin eski merkezlerinden biri olup Kahramanmaraş’ta tarihi öneme sahip Kapalı Çarşı’ya ev sahipliği yapmaktadır. İlçe mozaikleri ile ünlü Germenica Antik Kenti, Ulu Cami-Taş Medrese ve Kahramanmaraş Müzesi ile Kahramanmaraş’ın antik çağlardan günümüze kadar uzanan tarihine bir ayna tutmaktadır. Tarihi konakları ve hanlarının yanı sıra Kahramanmaraş’ın kurtuluşunda önemli bir rolü olan Sütçü İmam’ın türbesi ve Şeyhadil Çeşmesi’de ilçede görülmesi gereken yerler arasındadır. İlçenin tarihi değerlerinin yanısıra Kapıçam Tabiat Parkı ile Sabancı Kültür Merkezi ilçenin kültürel hayatında önem taşımaktadır.
38-39
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
ELBİSTAN Elbistan, Kahramanmaraş ilinin bir ilçesi olup Elbistan’ın kuzeyinde Darende ve Gürün ilçeleri, güneyinde Nurhak ve Ekinözü, doğusunda Malatya ili, Doğanşehir ve Akçadağ ilçeleri, batısında ise Afşin ve Göksun ilçeleri bulunmaktadır. İlçenin nüfusu 2014 ADNKS’ye göre 142.168 olarak belirlenmiştir.
TARİHÇE Elbistan’ın bilinen tarihi Hurrilerle başlar. Sırasıyla Hititler, Asurlular, Persler, Selevkoslar, Urartular, Kommagenler, Romalılar, Bizanslılar, Abbasiler ve Türk hakimiyeti ile devam eder. Elbistan, 1085 yılında Emir Buldacı tarafından fethedilerek; Anadolu Selçuklu topraklarına katılmış ve Türk hâkimiyetine girmiştir. Aynı tarihte Ceyhan Irmağı ve Küçük Ceyhan arasındaki Kale civarındaki adaya taşındığı bilinmektedir.Elbistan Haçlı Seferleri, Moğol İstilası ve Şah İsmail Döneminde üç kez istilaya uğramıştır. 1337’de Zeynettin Karacabey tarafından Dulkadirli Beyliği kurulmuş, 1522’e kadar bu beylik bölgeye hâkim olmuştur. 185 yıl hüküm süren Dulkadirli beyliği Kahramanmaraş,
Kaynak: http://static.panoramio.com/photos/large/25541015.jpg, Celalettin Güneş
Malatya, Adıyaman, Sivas, Gaziantep (Ayıntap), Hatay, Kayseri, Kırşehir, Harput (Elazığ) gibi illeri içine almıştır. Elbistan Dulkadirli Beyliğine 1507’ye kadar başkentlik yapmıştır. Osmanlı hâkimiyetine en son katılan beylik,
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
Kaynak: Artı5 Medya
1864’te Halep Vilayetinin Maraş sancağına bağlı kazadır. Elbistan 1867’de Müsellimlikten Kaymakamlığa dönüştürülmüştür. I.Dünya Savaş’ı sonrasında Halep’in topraklarımız dışında kalmasıyla Maraş’a bağlanmıştır. Dulkadirli Beyliği’dir. Elbistan, 1522’de Maraş’ta kurulan Dulkadirli eyaletinin sancağı olmuştur.
11 ilçe arasında eğitim endeksinde 5. sağlık endeksinde 1. sırada yer almaktadır.
1864’te Halep Vilayetinin Maraş sancağına bağlı kazadır. Elbistan 1867’de Müsellimlikten Kaymakamlığa dönüştürülmüştür. I.Dünya Savaş’ı sonrasında Halep’in topraklarımız dışında kalmasıyla Maraş’a bağlanmıştır.
TURİZM
EĞİTİM ve SAĞLIK Elbistan ilçesinde okul öncesinde derslik başına 18,4, ilköğretimde 30,5, ortaöğretimde 40 öğrenci düşmektedir. İlçede 1.824 kişiye 1 uzman, 1.924 kişiye 1 pratisyen hekim, 425 kişiye de bir yatak düşmektedir. Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı tarafından TR63 Bölgesi ilçelerinin çeşitli endeks değerlerine göre sıralamasını belirleyen Yaşam Kalitesi Analizi çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda Dulkadiroğlu Kahramanmaraş ilinde yer alan
Dulkadiroğlu ilçesi Kahramanmaraş ilinin eski merkezlerinden biri olup Kahramanmaraş’ta tarihi öneme sahip Kapalı Çarşı’ya ev sahipliği yapmaktadır. İlçe mozaikleri ile ünlü Germenica Antik Kenti, Ulu Cami-Taş Medrese ve Kahramanmaraş Müzesi ile Kahramanmaraş’ın antik çağlardan günümüze kadar uzanan tarihine bir ayna tutmaktadır. Tarihi konakları ve hanlarının yanı sıra Kahramanmaraş’ın kurtuluşunda önemli bir rolü olan Sütçü İmam’ın türbesi ve Şeyhadil Çeşmesi’de ilçede görülmesi gereken yerler arasındadır. İlçenin tarihi değerlerinin yanısıra Kapıçam Tabiat Parkı ile Sabancı Kültür Merkezi ilçenin kültürel hayatında önem taşımaktadır.
40-41
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
BAŞARILI PROJE VM Bakalit Metal Plastik Mak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.
Veli ÖZDEMİR VM Bakalit Yönetim Kurulu Üyesi Proje Adı:
Bakalit Kulp Üretim Hattı ile Teknolojiye ve Yenilikçiliğe Dayalı Rekabet Gücünü Geliştirme
Sözleşme Bütçesi:
830.295 TL
Sözleşme Destek Miktarı:
415.148 TL
2012 yılında kurulan firma, ortaklarının uzun yıllar Metal Mutfak Eşyası sektöründe edindiği tecrübeler ile kuruluşunun 2. yılında 2 buçuk milyon TL ciroya ulaşan firma bu cirosunun yaklaşık %10’unu ihracattan sağlamıştır. VM Bakalit Kahramanmaraş’ın ihracatta en önde gelen sektörlerinden biri olan Metal Mutfak Eşyası Sektörüne yönelik metal kulp üretimi yapmaktadır. Firma, büyüme ivmesinin sağlıklı ve sürdürülebilirlik bir şekilde devam ettirmek, ürün çeşitliliğini ve üretim kapasitesini artırmak üzere DOĞAKA’ya proje başvurusunda bulunmuştur. Proje başvurusu başarılı bulunarak, hayata geçirilmiş ve Firma, günümüzün rekabet koşullarına uygun teknolojiye sahip Bakalit Enjeksiyon ve Tel Bükme Makinesi ile Üretim Takip Yazılımı yatırımını gerçekleştirmiştir. DOĞAKA Desteği ile yüksek teknolojili makinelerle yeni bir ürün hattı kuran VM Bakalit, daha önce üretemediği
bakalit ve metal-bakalit karışımı kulpların üretimine başlayarak, ürün çeşitliliğini artırmış, yeni ürünler için tasarım tescil başvuruları gerçekleştirmiş, İtalya, Rusya ve Mısır’a ihracata başlamıştır. Müşteri sayısı ve üretim kapasitesi artan Firma, bu artışı üretim takip yazılımı ile kontrol etmeye başlamıştır.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
BAŞARILI PROJE Göksun Kaymakamlığı
Cengiz AYHAN Göksun Kaymakamı
Proje Adı:
Erasmus + Programına Yönelik Proje Yazma ve Sözleşme, Satın Alma Kuralları
Sözleşme Bütçesi:
2354,10 TL
Sözleşme Destek Miktarı:
2354,10 TL
Ajansımız tarafından 2014 yılı Teknik Destek Kasım-Aralık dönemi kapsamında desteklenen ve Göksun Kaymakamlığı tarafından yürütülen TR63/14/TD/0121 Referans kodlu “Erasmus + Programına Yönelik Proje Yazma ve Sözleşme, Satın Alma Kuralları Eğitimi” adlı proje kapsamında Göksun ilçesinde bulunan kamu kurumlarının personelleri ve sivil toplum kuruluşu üyelerinden oluşan toplam 25 katılımcıya, Erasmus + programları ve proje finansman kaynakları hakkında bilgilendirme yapılması planlanmıştır. 11-13 Şubat 2015 tarihleri arasında Göksun İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü toplantı salonunda gerçekleştirilen eğitimde eğitmen İbrahim DİKİCİ tarafından Erasmus + programı hakkında bilgilendirme yapılmış ve kamu personellerinin ve STK üyelerinin Erasmus + projelerinden nasıl faydalanacakları hakkında eğitim verilmiştir.
42-43
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
HABERLER Osmaniye ‘’ İyi Tarım Uygulamaları ‘’ Paneli Gerçekleştirildi
Bölgemizdeki çiftçilere İyi Tarım Uygulamaları’nı tanıtmak, farkındalık oluşturmak ve tarımın daha bilinçli yapılmasına katkıda bulunmak amacıyla Osmaniye Valiliği öncülüğünde ve Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı koordinasyonunda, Osmaniye İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası ve Osmaniye Ziraat Odası işbirliği ile 21 Mayıs 2015 Perşembe günü saat 10.00’da Osmaniye Valiliği Ahmet Cevdet Paşa Toplantı Salonu’nda “İyi Tarım Uygulamaları Paneli” gerçekleştirilmiştir. Açılış konuşmasında söz alan Vali Kerem Al dünya nüfusundaki artışa bağlı olarak gıda ihtiyacının arttığını, bu ihtiyacı karşılamak maksadıyla ürün verimliliği için bilinçsizce kimyasallar kullanılmış olduğunu belirterek, “Çağımızda insanlar sağlıklı ve güvenilir ürün tüketmek istiyorlar. Özellikle gelişmiş ülkelerde bu konuda önemli bir bilinçlenme oluştu. Ülkemizde de yaygınlaştırılmaya çalışılan iyi tarım uygulamaları sağlıklı ve güvenli gıdanın insanlara sunulmasını hedefliyor” diye konuştu Panelin düzenlenmesinde emeği ve katkısı olan kurum ve kuruluşlara da teşekkür eden Vali Kerem Al, panelin ilimiz ve ülkemiz için hayırlara vesile olmasını dileyerek sözlerine son verdi. Panelin devamında; Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Kadirli Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu Organik Tarım İşletmeciliği Bölümü
Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Çağdaş Akpınar “Türkiye Tarımı ve İyi Tarım Uygulamalarına Genel Bir Bakış”, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ufuk Gültekin “İyi Tarım Uygulamalarının Önemi ve Faydaları”, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü İyi Tarım Uygulamaları ve Organik Tarım Daire Başkanlığı’ndan Yüksek Ziraat Mühendisi Aylin Velioğlu “İyi Tarım Uygulamalarında Yasal Düzenlemeler”, Ekoinspekt Uluslar arası Belgelendirme Kuruluşundan Mustafa Çetinkaya “İyi Tarım Uygulamalarında Sertifikasyon” ve son olarak Migros Ticaret A.Ş. İyi Tarım Uygulamaları Yöneticisi Mesut Öztürk “Migros ve İyi Tarım Uygulamaları” başlıklı sunumlarını yaptılar. Panel soru cevap bölümü ile son buldu.
İyi Tarım Uygulamaları Paneli, 21 Mayıs 2015 Perşembe günü saat 10.00’da Osmaniye Valiliği Ahmet Cevdet Paşa Toplantı Salonu’nda gerçekleştirildi.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
HABERLER DOĞAKA Kahramanmaraş Ayakkabıcılık Çalıştayı Gerçekleştirildi
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 2015 Yılı Çalışma Programı kapsamında Kahramanmaraş Ayakkabıcılık Çalıştayı’nı Kunduracılar Odası işbirliğiyle 9 Haziran 2015 Salı günü saat 14.30’da Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Salonunda düzenlenmiştir.
DOĞAKA Genel Sekreteri Onur YILDIZ’ın açılış konuşmasıyla başlayan çalıştayda Kahramanmaraş Valisi Sayın M. Hakan GÜVENÇER yaptığı konuşmada DOĞAKA Yönetim Kurulu Üyesi ve Kahramanmaraş Valisi olarak sektöre verdikleri önemin altını çizdi. Dondurma ve Kahramanmaraş Biberinde olduğu gibi geleneksel üretimin endüstriyel üretime taşımanın il ekonomisi için önemli olduğunu belirtti. DOĞAKA Genel Sekreteri Onur YILDIZ Ayakkabıcılık Sektörüne Devlet Destekleri konusunda bir sunum yaptı ve daha önceki mali programlar kapsamında sektöre verilen desteklerden ve diğer kurumların desteklerinden bahsetti.
Ziylan Grup yöneticilerinden Mahmut BEKERECİ Ayakkabıcılık Sektöründe Endüstriyel Üretim, Konya Ayakkabıcılar Odası Başkanı Hasan UZMAN Ayakkabıcılık Sektöründe Kooperatifleşme ve üreticilerin sektörde edindikleri tecrübeler, İstanbul Aydın Üniversitesi Ayakkabı Tasarım ve Üretim MYO Öğr. Gör. Cengiz KASTAN Sektörde Makineleşme ve Yeni Üretim Teknikleri konularında sunumlar yapmışlardır. Ayakkabı Dünyası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet AKBACAKOĞLU tarafından başarı hikâyesi anlatılmıştır. Sunumlar akabinde soru cevap kısmında üreticilerin konuşmacılara yönlendirdiği sorular cevaplandırılmıştır.
44-45
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
Kültür ve Turizm Temalı Doğaka Kısa Film Yarışması Final Sonuçları Açıklandı
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA), Hatay Büyükşehir Belediyesi, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi ve Osmaniye Belediyesi ile iş birliğinde bölgemizde ilk kez düzenlenmekte olan, DOĞAKA Kısa Film Yarışması kazananları belli olmuştur. Bölgemizdeki kültürel değerlerin tanıtılması amacıyla, “KADRAJIMDAN DOĞU AKDENİZ” sloganıyla, bu yıl ilk kez düzenlenmekte olan, “Kültür ve Turizm” temalı DOĞAKA Kısa Film Yarışmamızda, bu yıl toplamda 17 eser, Ajans merkezimize iletilmiş olup, bu eserlerden toplamda 12 tanesi final elemelerine geçmeye hak kazanarak, jüri üyelerimize iletilmiştir. Ön elemeyi başarıyla tamamlayan eserlerin, alanında uzman jüri üyelerimiz tarafından değerlendirmeleri sonucu, yarışmamızda ödül almaya hak kazanan eserler belirlenmiştir. DOĞAKA KISA FİLM YARIŞMASI DERECEYE GİREN ESERLER Birincilik Ödülü : Nagehan ÇAKAR - Büyükaşıklar İkincilik Ödülü : Ahmet BİKİÇ - Koro Üçüncülük Ödülü : Ferzan ÖZYAŞAR Süveydiye’nin Çiçekleri Özendirme Ödülü : Mert GÖKALP İrme
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
HABERLER DOĞAKA’dan Kahramanmaraş’a Doğa Sporları Paneli Barındırdığı ormanları, su kaynakları, dağları ile doğa turizmi alanında önemli bir konumda bulunan Kahramanmaraş’ta, doğa sporları potansiyelinin ortaya konulması, bu kapsamda ilgili kamu, sivil toplum ve özel sektör kuruluşlarının farkındalığının artırılması amacıyla, DOĞAKA Koordinasyonunda Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle 18 Ağustos 2015 Salı günü ilimizde ilk kez Doğa Sporları Paneli düzenlenmiştir. Panele Kahramanmaraş Valisi M. Hakan Güvençer, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı M. Fatih Erkoç, Gençlik hizmetleri ve Spor İl Müdürü Ali İhsan Kabakçı, DOĞAKA İl Koordinatörü Ertuğrul Kazancı, İlimiz doğa sporu kulübü yöneticileri, sporcular ve doğa sporuna gönül veren çok sayıda davetli katılmıştır. Panel İstiklal Marşı ve son günlerde yaşanılan terör olaylarında hayatlarını kaybeden şehitler için saygı duruşu ile başlamıştır. Açılış konuşmasını yapan, DOĞAKA İl Koordinatörü Ertuğrul Kazancı, Ajans olarak birçok alanda faaliyetlere destek verdikleri gibi turizm alanında da önemli projelere teknik ve mali destek sağladıkları belirtti. Doğal kaynaklarıyla eko-turizmde bölgenin en göze çarpan ili olan Kahramanmaraş’ta doğa turizminin gelişmesi adına bu panelin bölgeye faydalı olması temennisinde bulundu. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Erkoç ise konuşmasında, Belediye olarak Kahramanmaraş doğasını gerek Kahramanmaraşlıların gerekse yerli yabancı turistlerin daha fazla istifade edebilmesine
yönelik devam eden ve tamamlanan projelerinden bahsetti. Son açılış konuşmasını yapan Kahramanmaraş Valisi M. Hakan Güvençer, ilimizin coğrafi ve iklim koşulları ile müstesna bir yere sahip olduğunu belirtmiş ve bu potansiyelin doğa sporları alanında etkin bir şekilde kullanılarak Kahramanmaraş’ın Türkiye’nin en önemli doğa sporları merkezlerinden bir tanesi olma yolunda emin adımlarla ilerlediğinden bahsetmiştir. Açılış konuşmalarının ardından, Kahramanmaraş’ta yatırım süreci devam etmekte olan Kılavuzlu Su Sporları Merkezi hakkında Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Ali İhsan Kabakçı ve Yedikuyular Kayak Merkezi hakkında K.Maraş Büyükşehir Belediyesi Etüt Proje Müdürü Mustafa Aksel Abacıoğlu tarafından birer sunum gerçekleştirilmiştir. Sunumların ardından yamaç paraşütü ve dağcılık konusunda 45’er dakikalık birer panel oturumu düzenlenmiştir. Panel, Kılavuzlu Su Sporları Merkezi’nde profesyonel ekiplerce gerçekleştirilen yüzme maratonu, dağ bisikleti ve kano gösterilerinin ardından son bulmuştur.
46-47
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
DOĞAKA Katılım Desteğiyle Düzenlenen Çukurova Fuarı Sona Erdi
Ajansımız fuar katılım desteğiyle 16-20 Eylül 2015 tarihleri arasında, Adana Mersin Karayolu üzerinde ÇUKOBİRLİK Fuar Merkezi’nde düzenlenen ÇUKUROVA TARIM FUARI sona erdi.
Bölgemiz illerinden tarımsal mekanizasyon, sulama sistemleri, fide, sera ve sera teknolojileri, tohum, fidan, tarımsal ve kimyasal gübre, tarımsal gıda gibi ürünleri üretmekte olan toplamda 21 bölgemiz firmasına, fuar katılım desteği sağlayarak Ajansımız, toplamda 380 metrekarelik fuar alanında bölgemizi temsil etmiştir. Adana, Mersin, Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye ve Gaziantep başta olmak üzere,
Akdeniz bölgesindeki firmaların yoğunluklu katılımıyla düzenlenen ve tarım sektörüne hitap eden söz konusu fuarda, İran, Irak ve Azerbaycan’dan ticari alım heyetleri fuarı ziyaret etmişlerdir. Çukurova Tarım Fuarı kapsamında, bölgemizden katılım sağlayan firmaların, yurt içi ve yurt dışındaki satışlarına ve iletişim ağlarına potansiyel iş bağlantılarının eklemlendirilmesi adına fayda sağlayan bir fuar gerçekleştirilmiştir.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
HABERLER DOĞAKA Desteğiyle Hatay’da 1. Girişimcilik Semineri Düzenlendi Hatay Valiliği, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı, İŞKUR Hatay İl Müdürlüğü, KOSGEB Hatay İl Müdürlüğü ve Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu(TKDK) Hatay İl Müdürlüğü işbirliğinde “1. Girişimcilik Semineri” düzenlendi.
18 Eylül 2015 Cuma Günü Saat: 14.00’te Anemon Antakya Oteli Toplantı Salonu’nda gerçekleştirilen seminerde; ‘Nasıl girişimci Olunur? , Başarılı Girişimcilerimizin Örnek Alınacak Başarı Hikâyeleri, Girişimciliğin Ülkemizdeki ve Dünyadaki Yeri, Girişimcilerin Destek Alabileceği Kurum ve Kaynaklar İle Yeni İş Fikirleri’ konuları üzerinde duruldu. Seminer Hatay İŞ-KUR Müdürü Ahmet BULANIK, Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Rektörü Prof. Dr. Hasan Kaya, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Selahattin Eskiocak, KOSGEB Başkan Yardımcısı Süleyman İslamoğlu, İşadamı Ali Kibar, Doç. Dr. Hüseyin Altay ve başarılı girişimciler ve Hatay Valisi Sayın
Ercan Topaca’nın konuşmalarıyla başladı. Açılış konuşmaları sonrası Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali KİBAR’ın girişimcilik hikayesinin anlatıldığı seminerde DOĞAKA Genel Sekreteri Onur YILDIZ tarafından “Kalkınma ve Girişimcilik” konulu bir sunum gerçekleştirildi. Ardından KOSGEB Hatay Hizmet Merkezi Müdürü Kenan SERT’in “Girişimcilere Sunulan Teşvikler” ve TKDK Hatay İl Koordinatörü Savaş ÖZGÜRSOY’un “Kırsal Kalkınma ve Girişimcilik” sunumları gerçekleştirildi. 1. Girişimcilik Semineri sertifika töreni ve plaket takdimi sonrasında sona erdi
48-49
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
DOĞAKA Tarafından Hatay İlinde Mobilyacılık Sektörünün Geliştirilmesi Amacıyla “Mobilyacılık Paneli” Düzenlendi Antakya Yeni Sanayi Kooperatifi Salonunda gerçekleştirilen panel, DOĞAKA Genel Sekreteri Onur YILDIZ, Marangozlar ve Hızarcılar Odası Başkanı Mehmet Ali YAPAR, HESOB Başkanı Abdülkadir TEKSÖZ, ATSO Başkanı Hikmet ÇİNÇİN ve Hatay Valisi Sn. Ercan TOPACA’nın açılış konuşmalarıyla başladı.
Ardından, DOĞAKA Hatay Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü Cenk ÖZBAYKAL “Mobilyacılık Sektörüne Devlet Destekleri”, Dünya Gazetesi Yazarı Rüştü BOZKURT “Araştırmacı Gözüyle Mobilyacılık Sektörü”, Mobilya Sanayicileri Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, “Mobilyacılık Sektöründe Sorunlar, Fırsatlar ve Avantajlar”, CNR Fuarcılık Genel Müdür Yardımcısı Murat İÇER “Sektörde Fuarların Önemi” isimli sunumlarını
gerçekleştirdi. Panelin son bölümünde ise Biçer Mobilya Yönetim Kurulu ve Ankara Siteler Mobilya Üreticileri Derneği (ANSİMOD) Başkanı İsmail BİÇER kendi başarı hikayesini katılımcılarla paylaştı. Mobilya üreticileri, İl İdare Amirleri ve Erol Birecik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencilerinin katılımlarıyla gerçekleşen panel, katılımcıların sorularının panelistler tarafından yanıtlanması ile sona erdi.
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 3 Aylık Dergi | Ekim 2015 | Sayı: 7
HABERLER
DOĞAKA Kadın ve Girişimciler Paneli’nde Bölgemiz Kadın Girişimcileri Bir Araya Geldi
DOĞAKA 10. Kalkınma Kuruluna alınan bölgedeki kamu kurumu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları işbirliği ile “Sektörel İşbirliği Ağlarının Kurulması” kararına binaen ilk sektörel iş ağı olarak düzenlenen kadın girişimcilik paneli, Ajansımız ile Hatay Kadın Girişimciler Derneği işbirliği ve koordinasyonunda, 08 Ekim 2015 Perşembe Günü saat 13.00’te, Antakya Savon Oteli Toplantı Salonu’nda düzenlenen “Kadın ve Girişimcilik Paneli”, Hatay Vali Yardımcısı Sayın Fehmi Sinan NİYAZİ’nin, Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Rektörü Sayın Prof.Dr. Hasan KAYA’nın eşi Hanımefendi Sayın Öğretmen Elif KAYA’nın, KOSGEB Hatay İl Müdürü Sayın Kenan SERT’in teşrifleri ile bölgemiz illerinde faaliyetlerini yürütmekte olan kadın dernek ve oda temsilcileri ile iş kadınlarımızın değerli katılımları ile başlamıştır.
Açılış konuşmaları, DOĞAKA Genel Sekreteri Sayın Onur YILDIZ, Hatay Kadın Girişimciler Derneği Başkanı Sayın Meryem Işık NARİN, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörü ve DOĞAKA Kalkınma Kurulu Başkanı Sayın Prof.Dr. Orhan BÜYÜKALACA tarafından gerçekleştirilen panelimizde, bölgemiz illeri arasında yer alan Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye illerimizin yanı sıra Ankara ve Kırıkkale illerinden de girişimcilik konusunda faaliyetlerini yürütmekte olan konuklarımız yer almıştır. Panel programı kapsamında, Gazeteci Yazar Sayın Tuluhan TEKELİOĞLU “Türkiye’de Kadının Yeri” konulu konuşmasını yaparken, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Sayın Elif ÖZDİLEK “Markalaşma ve Kurumsal İletişim” konulu sunumlarını değerli konuklarımız ile paylaşmıştır. Bunun yanı sıra, MKÜ Öğretim Üyesi Sayın Sonyel OFLAZOĞLU “Kadın ve Girişimcilik” temalı sunumlarını takdim ederken, “Bölgemizden Başarı Hikâyeleri” oturumumuzda Hatay Defne Tıbbi Aromatik Bitkiler ve Doğaya
Dönüş Derneği Başkanı ve BOTANİK Ladin Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Nidal ÖZDEMİR ile CEBELİ Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Op.Dr.Esra BİCİK kişisel deneyim ve tecrübelerini içeren başarı öykülerini konuklarımıza aktararak, kadın girişimciliğin toplumdaki yeri ve önemine vurgu yapmışlardır. Ardından, panelin “Kadın Girişimciler İçin Devlet ve Özel Sektör Destekleri” oturumunda, DOĞAKA Hatay Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü Cenk ÖZBAYKAL ile KOSGEB Hatay İl Müdürü Sayın Kenan SERT uygulamadaki usul ve esaslar hakkında teknik bilgi aktarımında bulunmuşlardır. Söz konusu programın katılımcıların sorularının panelistler tarafından yanıtlanması ile sona erdi. DOĞAKA Kadın ve Girişimcilik Paneli’ ne katılım sağlayan değerli protokol erkânına, kıymetli konuşmacılarımıza, bölge içi ve dışından katılım sağlayan değerli misafirlerimize ve bölgemiz basın mensuplarına teşekkürlerimizi iletir, saygılar sunarız.
50-51
TR63 Hatay - Kahramanmaraş - Osmaniye
DOĞAKA Katılım Desteğiyle Düzenlenen Saudi Agrofood 2015 Gıda Fuarı Sona Erdi Ajansımız fuar katılım desteğiyle 11-14 Ekim 2015 tarihleri arasında, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyadh şehrinde bulunan Riyadh Fuar Merkezinde (Riyadh Exhibition Center) düzenlenen SAUDİ AGROFOOD 2015 Gıda Fuarı sona erdi.
Bölgemiz illerinden zeytin ve zeytinyağı üretimi, yaş-kuru meyve/ sebze ve su ürünleri ile ambalajlı su ve meşrubat firmaları, süt ve süt ürünleri işlemesi, şekerleme ve lokum ile tahin ve salça üretimi yapan toplamda 10 adet bölgemizdeki firmalar, Ajansımızın sağladığı fuar katılım desteği ile toplamda 96 metrekarelik fuar alanında bölgemizi temsil etmiştir.
Dünya genelinde toplam 52 ülkeden katılım sağlayan ve Ortadoğu ülkelerinin yoğunluk gösterdiği fuarda gıda, organik gıda, tarım ürünleri ile tarımsal makinelerin gösterimde olduğu tarıma hitap eden söz konusu fuarda firmalarımıza Suudi Arabistan’ın yoğun ilgisi oluşmuştur.
DOĞAKA bünyesinde katılım sağlayan firmalarımızın stantlarına, Ekonomi Bakanlığı Riyad Ticaret Müşavirimiz tarafından nezaket ziyaretlerinde bulunularak, firmalarımıza başarı dilekleri iletilmiştir.
SAUDİ AGROFOOD 2015 Gıda Fuarı kapsamında, bölgemizden katılım sağlayan firmaların, yurt dışındaki satışlarına ve iletişim ağlarına potansiyel iş bağlantılarının eklemlendirilmesi adına fayda sağlayan bir fuar gerçekleştirilmiştir.
DOĞU AKDENİZ KALKINMA AJANSI Yavuz Sultan Selim Caddesi Birinci Tabakhane Sokak No: 20 Antakya - HATAY Telefon : +90 (326) 225 14 15 Faks : +90 (326) 225 14 52 E-Posta : bilgi@dogaka.gov.tr
HATAY YATIRIM DESTEK OFİSİ Yavuz Sultan Selim Caddesi Birinci Tabakhane Sokak No: 20 Antakya - HATAY Telefon : +90 (326) 212 25 76 Faks : +90 (326) 225 14 52 E-Posta : hydo@dogaka.gov.tr
KAHRAMANMARAŞ YATIRIM DESTEK OFİSİ Yenişehir Mahallesi Trabzon Cad. Kahramanmaraş İl Müftülüğü Binası Kat:2 KAHRAMANMARAŞ Telefon : +90 (344) 231 14 17 Faks : +90 (344) 231 14 18 E-Posta : kydo@dogaka.gov.tr
OSMANİYE YATIRIM DESTEK OFİSİ Esenevler Mah. Hasan Çenet Cad. Özel İdare İşhanı Kat: 7 Osmaniye Telefon : +90 (328) 888 00 00 Faks : +90 (328) 888 00 01 E-Posta : oydo@dogaka.gov.tr
www.dogaka.gov.tr
DOĞAKA
HATAY YDO
KAHRAMANMARAŞ YDO
OSMANİYE YDO
Yavuz Sultan Selim Cd. Birinci Tabakhane Sk. No: 20 31050 Antakya / HATAY Tel: 0326 225 14 15 Faks: 0326 225 14 52
Yavuz Sultan Selim Cd. Birinci Tabakhane Sk. No: 20 31050 Antakya / HATAY Tel: 0326 212 25 76 Faks: 0326 225 14 52
Yenişehir Mahallesi Trabzon Cad. Kahramanmaraş İl Müftülüğü Binası Kat: 2 KAHRAMANMARAŞ Tel: 0344 231 14 17 Faks: 0344 231 14 18
Esenevler Mah. Hasan Çenet Cad. Özel İdare İşhanı Kat: 7 Osmaniye Tel: 0328 888 00 00 Faks: 0328 888 00 01
bilgi@dogaka.gov.tr
hydo@dogaka.gov.tr
kydo@dogaka.gov.tr
oydo@dogaka.gov.tr
dogaka.gov.tr