TÜRKİYE CUMHURİYETİ BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI
Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü
2013 PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2
ÖNSÖZ
İçinde bulunduğumuz çağı tek bir kelime ile betimleyecek olursak hiç kuşkusuz bu “Küreselleşme” olacaktır. Hızla küreselleşen dünyada ekonomik büyüme, artan rekabet, teknolojik ilerleme ve tüketici tercihlerinin çeşitlenmesi sonucu piyasaya arz edilen ürünlerin miktarı ve çeşidi de günden güne artmaktadır. Bu artış, ülkeler için hem daha fazla üretim hem daha fazla ithalat anlamına gelmektedir.
Fikri IŞIK
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı
Piyasaya sunulan ürünlerin çeşit ve hacminin artması, tüketicilerin alışveriş yaparken farklı fiyat, kalite ve türde seçeneklere kavuşması ve rekabetin artması gibi olumlu ve faydalı sonuçlara vesile olurken diğer bir yandan da bir takım riskleri beraberinde getirmektedir. Çünkü daha önce belirlenmiş standartlara riayet edilmeden üretilen ürünler; can ve mal güvenliği, bitki ve hayvan sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından olası tehlikeler içermektedir. Bu ürünleri piyasaya girmeden önce veya piyasada iken tespit ederek tüketicileri güvensiz ürünlerden korumada “Piyasa Gözetimi ve Denetimi” önemli bir araçtır. Piyasa Gözetimi ve Denetimi (PGD); ürüne ilişkin teknik mevzuatı hazırlamaya ve yürütmeye yasal olarak yetkili olan kamu kuruluşlarının, ürünün piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya ürün piyasada iken ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğini ve güvenli olup olmadığını denetlemesi ile güvenli olmayan ürünlerin güvenli hale getirilmesinin temin edilmesi ve gerektiğinde idari yaptırım uygulanmasıdır.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
3
Piyasa gözetimi ve denetiminin amacı, tüketicilerin ve diğer kullanıcıların sağlığını, can ve mal güvenliğini ve çevreyi korumaktır. Etkin bir piyasa gözetimi ve denetimi sistemi, mevzuatına uygun ürünleri ithal eden ve piyasaya sunan üreticileri güvensiz ürün üreten veya ithal edenler karşısında koruyan önemli bir araç olarak değerlendirilmektedir. Adil bir rekabet ortamının tesisinde önemli bir rolü olan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin tam manasıyla yerine getirilmediği durumlarda yerli imalat sanayi olumsuz etkilenmekte, üretim ve istihdam azalmakta, dolayısıyla ithalat artmakta ve cari açık büyümektedir. Ülkemizin son yıllarda her alanda yakalamış olduğu başarıları devam ettirme ve 2023 hedeflerimizi gerçekleştirme noktasında Bakanlığımıza çok önemli görevler düşmektedir. 2023 hedeflerimiz arasında yer alan dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmek, yıllık GSYH’yi 2 trilyon dolara çıkarmak, kişi başına düşen milli geliri 25.000 dolar ve ihracat hacmini de 500 milyar dolar seviyesine ulaştırmak hedefleri birbirleri ile ilişkili hedeflerdir. Dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmeyi hedefleyen ve bölgesinde ve dünyada lider bir ülke olma yolunda ilerleyen ülkemizin bu hedeflere ulaşması için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak üstümüze düşen, Türk sanayisinin rekabet gücünü artırmak, yüksek katma değerli ve yüksek teknolojiye dayalı ürünleri üreterek ihracat kapasitemizi geliştirmek ve Türk Mallarının uluslararası alandaki marka değerini yükseltmektir. Bakanlığımız yapmış olduğu denetimlerle milli ekonominin gelişimine, sanayimizin alt yapısının güçlendirilmesine, iç ve dış piyasada ürünlerimizin rekabet gücünün artırılmasına ve tüketici/kullanıcı güvenliğinin korunmasına katkı sağlamaktadır.
4
DEĞERLENDİRME
Kullanım süresi içinde, normal kullanım koşullarında risk taşımayan veya kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan ve temel gerekler bakımından azami ölçüde koruma sağlayan ürüne “Güvenli Ürün” denilmektedir. 1 Ocak 1996 tarihinde Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında Gümrük Birliği’nin yürürlüğe girmesiyle birlikte, AB ve ülkemiz arasında ticarette teknik engellerin kaldırılabilmesi ve malların serbest dolaşımı ile piyasaya “güvenli” ürünlerin arzının sağlanması amaçlanmıştır. Bunun için de AB’nin ürünlere ilişkin teknik mevzuatına uyumun sağlanması gerekmektedir. Türkiye bu konuda birçok önemli adım atmıştır, atmaya da devam etmektedir.
Prof. Dr. Ersan ASLAN Müsteşar
Ürün güvenliği konusu; Türkiye’nin iç hukukuna 2002 yılında yürürlüğe giren 4703 sayılı “Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun” ile aktarılmıştır. Bu Kanun kapsamında Bakanlığımız denetimlerini ana hizmet birimlerimiz olan Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ile Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü koordinasyonunda 81 ilde yerleşik İl Müdürlüklerimizdeki denetim personeli aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Bakanlığımız tarafından 2013 yılında Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğümüzün sorumluluk alanında bulunan ürünlere ilişkin toplam 67.180 denetim gerçekleştirilmiştir. Bu denetimler sonucunda 7.248 ürün
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
5
uygunsuz bulunarak toplam 2.233.974 idari para cezası uygulanmıştır. Yine, 26 ürün hakkında da güvensizlik kararı verilerek bu ürünler piyasadan toplatılmıştır. 2013 yılında, yasal metroloji alanında ise 331.414 ölçü ve ölçü aleti denetlenmiş ve bu denetimlerde tespit edilen 7.150 aykırılığa 4.092.582 idari para cezası uygulanmıştır. Hazır ambalajlı mamuller ile ilgili olarak ise 4.085 ürün denetlenmiş ve tespit edilen 607 aykırılığın 48’ine nominal dolum eksikliği sebebiyle 130.387 idari para cezası verilmiş ve geriye kalan 559 ürüne de etiket/işaret bilgilerinin mevzuata aykırılığı sebebiyle düzeltici süre verilmiştir. EPDK ile Bakanlığımız arasında yapılan İşbirliği Protokolü kapsamında ise gerek 81 İl Müdürlüğümüz tarafından gerekse de Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğümüz koordinasyonunda 55 ilde yapılan çapraz denetimlerde, denetlenen 26.097 petrol ve petrol ürünün 37’sinde aykırılık tespit edilmiştir. Tespit edilen aykırılıklarla ilgili cezai işlemler, ilgili mevzuatlar gereğince EPDK tarafından uygulanmaktadır. Yaptığı denetimleri daha sistematik ve bilimsel bir altyapı ile gerçekleştirmeyi hedefleyen Bakanlığımız, bu doğrultuda 2013 yılında ciddi adımlar atmıştır. Bakanlığımızın sorumlu olduğu ürün gruplarına ilişkin bir envanter çalışması gerçekleştirilmiş olup bu kapsamda toplam 1536 ürünün yer aldığı belirlenmiştir. Daha sonra, bu ürünler üzerinden bir Risk Değerlendirmesi Çalışması yapılarak 2014 yılında öncelikle denetlenmesi gereken en riskli 100 ürün tespit edilmiştir. Tespit edilen bu ürünler illerin geçmiş performansları ve verileri, üretici ve ithalatçı bilgileri gibi kıstaslar gözetilerek 2014 yılı denetim programına konulmuştur. Ayrıca, ülkemiz genelinde denetimlerde yeknesaklığın sağlanması amacıyla ilk 6 ayda denetlenmesi planlanan ürünler hakkında 44 Denetim Rehberi hazırlanarak tüm denetim personelimize ulaştırılmıştır. 2014 yılının ilk 6 ayında da geriye kalan 50 ürüne ilişkin Denetim Rehberleri hazırlanarak illerimize ulaştırılması planlanmaktadır. Bu şekilde, Bakanlığımız programlı denetimlerin ağırlık kazanmasına öncülük ederken bilimsel denetimin gelişmesine de katkı sağlamaktadır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2013 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu içerdiği veri, analiz ve bilgilerle bir yandan 2013 yılındaki faaliyetlere derinlemesine bir bakış imkânı sunarken, diğer yandan da Bakanlığımızın PGD konusunda elde ettiği başarıyı ve kazandığı deneyimi gözler önüne sermektedir. Bu raporun oluşmasında gösterdikleri katkılarından dolayı Bakanlık merkez ve taşra teşkilatında görevli tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür ederim.
6
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SORUMLULUĞUNDAKİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN İSTATİSTİK VE ANALİZLER
DENETİM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN FOTOĞRAFLAR
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SORUMLULUĞUNDAKİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN İSTATİSTİK VE ANALİZLER
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
7
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER
I. ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER............................................................................ 8 1. Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu............................. 8 2. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu......................................................... 8 3. Ekonomi Bakanlığı............................................................................................................. 9 4. Diğer Bakanlıklar ile Kuruluşlar......................................................................................... 9 5. Ulusal PGD İdari Yapılanması.......................................................................................... 10
II. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İDARİ YAPILANMASI VE GÖREV DAĞILIMI............................................................ 11 1. İdari Yapılanma ve Görev Dağılımı........................................................................................ 11 1.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü......................................... 12 1.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü........................................................ 12 1.3. Sanayi Genel Müdürlüğü............................................................................................. 14 1.4. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü.......................................................... 14 1.5. Hukuk Müşavirliği........................................................................................................ 14 1.6. Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri.................................................................. 14 2. İdari Yapılanma...................................................................................................................... 16
3. PGD Mevzuatı............................................................................................................ 17
III. 2013 YILI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ.............................................. 25 1. Eğitim Faaliyetleri.................................................................................................................. 25 2. Çalıştaylar ve Kongreler........................................................................................................ 28 3. Projeler.................................................................................................................................. 30 4. PGD Veri Tabanı..................................................................................................................... 34 5. Kitap ve Dergi Çalışmaları..................................................................................................... 35 6. Uluslararası Kuruluşlar ile İlgili Faaliyetler.......................................................................... 36 7. EPDK ile Yapılan Protokol Dâhilinde Yürütülen Hizmetler.................................................. 39 8. TSE ile Yapılan Protokolün Yenilenmesi............................................................................... 41 9. 2013 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Etkinlikleri............................................................... 42
8
1
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER
1. Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu
06/09/2011 tarihli ve 28046 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/12 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile yeniden yapılandırılan “Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu”, Ekonomi Bakanı’nın koordinasyonunda; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Çevre ve Şehircilik Bakanı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı, Sağlık Bakanı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı ile Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı’nın katılımıyla PGD’den sorumlu kuruluşların en üst seviyede temsilcilerinden oluşturulmuştur. Kurul, yılda en az bir kere Ekonomi Bakanı koordinatörlüğünde toplanmakta ve PGD otoriteleri Bakan, Müsteşar, Kurul Başkanı seviyesinde temsil edilmektedir. Kurulun temel amacı, ürün güvenliği siteminin güçlendirilmesi için temel hedef ve stratejilerin belirlenmesidir.
2. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu
Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin koordinasyonunu sağlamak üzere “Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik” ile düzenlenmiştir. Kurulun görevleri Yönetmeliğin 12’nci maddesinde açıklanmıştır. Buna göre kurulun görevleri;
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
9
a) Piyasa gözetimi ve denetiminin etkin işleyişini sağlayabilmek için, piyasa gözetimi ve denetimi konusunda yetkili kuruluşlar arasında işbirliğinin sağlanmasına katkıda bulunmak, b) Piyasa gözetimi ve denetimi sırasında yetkili kuruluşların karşılaştıkları sorunların giderilmesi amacıyla çözüm önerileri üretmek, c) Ürünlere ilişkin teknik mevzuatın yetkili kuruluşlarca hazırlanmasını ve uygulanmasını izlemek, d) Gerektiğinde, teknik mevzuat uyumu ile piyasa gözetimi ve denetimi konularında tavsiye niteliğinde kararlar almaktır. Kurul, Ekonomi Bakanlığı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü’nün başkanlığında yetkili kuruluşlardan birer daimi temsilcinin katılımıyla oluşmuştur. Dört ayda bir toplanır. Kurul başkanı gerekli hallerde Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Kurul üyeleri Kurul toplantılarında görüşülmesini talep ettikleri konuları önceden gündeme aldırabilir.
Ekonomi Bakanlığı’nın teşkilat ve görevleri 637 sayılı KHK ile düzenlenmiştir. 637 sayılı KHK’nın 2’nci maddesinin (ı) bendinde Ekonomi Bakanlığı’nın Piyasa Gözetimi ve Denetimi ile ilgili görevleri, “Dış ticarete konu ürünlerin güvenli, mevzuata ve standartlara uygun olmasını sağlamak, bu amaçla ithalatta ve ihracatta denetim yapmak ve yaptırmak, ticarette teknik engellerin önlenmesine ilişkin çalışmalar yürütmek, ürün güvenliği, teknik düzenlemeler ve denetimlere dair mevzuat, politika ve uygulamaları koordine etmek.” olarak düzenlenmiştir.
3. Ekonomi Bakanlığı
Ayrıca, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Çerçeve Kanun ile piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri ile ilgili yetkili kuruluşların görev ve yükümlülükleri düzenlenmekte olup, bu konuda Ekonomi Bakanlığı PGD kuruluşları arasında koordinasyonu sağlama yetkisine sahiptir.
Türkiye’de 10 kamu kurum ve kuruluşu tarafından piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri yürütülmektedir. Bu kuruluşların her biri farklı ürün gruplarının piyasa gözetimi ve denetiminden sorumludur.
4. Diğer Bakanlıklar ile Kuruluşlar
10
2013
5. Ulusal PGD İdari Yapılanması
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Tablo 1: Ulusal PGD İşleyişi PGD ve ÜRÜN GÜVENLİĞİ DEĞERLENDİRME KURULU/ KURULUŞLARIN EN ÜST YÖNETİCİLERİ
PGD KOORDİNASYON KURULU
EKONOMİ BAKANLIĞI
SANAYİ ÜRÜNLERİ 1. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Aerosol kaplar, asansörler, atex ürünleri, ayakkabılar, basınçlı ekipmanlar, elektrikli ekipmanlar, gaz yakan cihazlar, kazanlar, makineler, otomotiv, sivil kullanım amaçlı patlayıcılar, taşınabilir basınçlı ekipmanlar, tekstil ürünleri, teleferikler, zorunlu standart-düzenlenmemiş alan, yasal metroloji, hazır ambalajlı mamuller, petrol ve petrol ürünleri. 2. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Hazır giyim, tekstil ve ayakkabı, dekoratif malzemeler, mobilyalar, el aletleri, aygıtlar, hobi ve spor ekipmanları, çakmaklar, kırtasiye ürünleri, çocuk bakım ürünleri ve çocuk ekipmanları, gıda görünümlü ürünler, deterjanlar, emzik, biberon, hijyenik pedler, çocuk bezleri, hava aromatize edici ürünler, kuvvetli asit bazlar, havuz kimyasalları, oyuncaklar, diş fırçaları. 3. Sağlık Bakanlığı Kozmetikler, tıbbi cihazlar, kimyasal ürünler (dövme mürekkebi, temizleme ve yıkama ürünleri). 4. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı malzemeleri, katı yakıtlar, pil ve akümülatörler. 5. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kişisel koruyucu donanımlar. 6. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Gezi tekneleri, gemi teçhizatı 7. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları 8. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Akaryakıtlar, madeni yağlar 9. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Tütün mamulleri ve etil alkol ürünleri GIDA, TARIM, YEM VE VETERİNERLİK ÜRÜNLERİ 1. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda maddeleri, gıdalarla temas eden madde ve malzemeler, yem, gübreler, bitki koruma ürünleri, veterinerlikte kullanılan tıbbi ürünler
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2
2013
11
BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İDARİ YAPILANMASI VE GÖREV DAĞILIMI
Bakanlığımız PGD faaliyetleri, Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ve Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü sorumluluğunda yürütülmektedir. Bakanlığımız sorumluluğunda yer alan sanayi ürünlerine yönelik PGD faaliyetleri Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü, Bakanlığımızın kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen ve Bakanlığımız bünyesinde yeni hizmet birimleri oluşturulmak suretiyle yeniden yapılanmasını öngören 635 sayılı KHK gereğince 2011 yılında kurulmuştur. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü sorumluluğunda bulunan ürün grupları yasal metroloji, hazır ambalajlı mamuller, petrol ve petrol ürünleridir. 635 sayılı KHK ile “Ölçü ve Standartlar Genel Müdürlüğü”, “Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü” olarak yeniden düzenlenmiştir. Sanayi Genel Müdürlüğü, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Hukuk Müşavirliği, Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri ise görev ve yetkileri çerçevesinde PGD faaliyetlerine katkı sağlamaktadır.
1. İdari Yapılanma ve Görev Dağılımı
12
2013
1.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün görevleri 635 sayılı KHK’nın 11’inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre Genel Müdürlüğün görevleri şunlardır: a) Ürün güvenliği ve denetimi politikalarının hazırlanmasına yardımcı olmak, sanayi ürünlerinin denetimine yönelik stratejiler geliştirmek, uygulamak ve uygulanmasını sağlamak, sonuçlarını izlemek ve değerlendirmek.
E 37
b) Bakanlığın sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin, ürün güvenliği ve teknik mevzuatına uygunluğunu sağlamak amacıyla piyasa gözetimi ve denetimini yapmak, uygunsuzluk halinde gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak ve yaptırım uygulamak, denetime yönelik risk analizleri yapmak, denetim usul ve esaslarını belirlemek. c) Teknik mevzuata ve ürün güvenliği denetimine ilişkin verileri toplamak, ürün güvenliği bilgi sistemi oluşturmak, verileri değerlendirmek. d) Bakanlığın görev ve sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin piyasa gözetimi ve denetiminde yararlanılacak laboratuvarın nitelikleri ve hizmet alanlarını belirlemek, laboratuvar kurulmasını desteklemek ve bu konularda düzenlemeler yapmak. e) Denetim sırasında alınan numunelerin testlerini yapmak veya yaptırmak. f) Bakanlık Ürün Güvenliği ve Denetimi Koordinasyon Komisyonunun oluşumunu, görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esaslarını belirlemek. g) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
1.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü
Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü’nün görevleri 635 sayılı KHK’nın 2’nci maddesinin (ç) bendinde ve 10’uncu maddesinde açıklanmaktadır. Bu görevler: 2/ç) Metroloji politikasını hazırlamak, metroloji alanında stratejiler geliştirmek ve uygulanmasını sağlamak, metroloji alanında muayene, belgelendirme ve doğrulamaya ilişkin düzenlemeleri yapmak, denetimleri yapmak veya yaptırmak, uygulamaya konulması gerekli olan standartları ve hazır ambalajlamaya ilişkin teknik düzenlemeleri hazırlamak ve uygulanmasını sağlamak.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
10/a) Metroloji politikasını belirlemek ve metroloji alanında stratejiler geliştirmek, uygulanmasını sağlamak ve izlemek. b) Yasal metroloji ve hazır ambalajlama alanında teknik düzenlemeler ile ilgili standart listelerini hazırlamak ve uygulamaya koymak, bu alanda piyasa gözetimi ve denetimi yapmak veya yaptırmak. c) Yasal metroloji kapsamına alınacak veya kapsamdan çıkartılacak ölçü aletlerini belirlemek, yasal metroloji alanında izlenebilirliği sağlamak için gerekli teknik ve idari altyapıyı oluşturmak. ç) Ulusal ölçü etalonlarının bulundurulma ve kontrol esaslarını belirlemek, d) Türk Standardları Enstitüsünce hazırlanan ve Bakanlıkça gerekli görülen standartlara ilişkin düzenlemeler yapmak ve uygulanmasını sağlamak. e) Yasal metroloji ve hazır ambalajlama alanında teknik düzenlemesi ve standardı bulunmayan ürünlerin denetimine esas olacak özellikleri tespit etmek veya ettirmek. f) Metroloji, standardizasyon, akreditasyon ve uygunluk değerlendirmesi alanlarında stratejiler belirlemek, bunların uygulanmasında ilgili kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak. g) Laboratuvarlar kurmak veya kurdurmak, kurulan laboratuvarların belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde çalışmalarını sağlamak ve kontrol etmek. ğ) Yasal metroloji alanında uluslararası gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek; bu alanda faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlara katılmak ve işbirliği yapmak. h) Yasal metroloji alanında yetkilendirilecek uygunluk değerlendirme kuruluşları ile teknik hizmet kuruluşlarının taşıması gereken nitelikleri belirlemek, bunları görevlendirmek, gerektiğinde görevlendirmeyi geçici olarak durdurmak veya iptal etmek. ı) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
2013
13
14
2013
1.3. Sanayi Genel Müdürlüğü
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Sanayi Genel Müdürlüğü, aşağıda belirtilen görevleri ile PGD faaliyetlerine katkıda bulunmaktadır. a) Sanayi ürünlerine ilişkin teknik düzenlemeleri uyumlaştırmak, teknik mevzuatı ve ilgili standart listelerini hazırlamak ve uygulamaya koymak, teknik düzenlemesi ve standardı bulunmayan sanayi ürünlerinin denetimine esas olacak özelliklerini tespit etmek veya ettirmek. b) Sanayi ürünlerine ilişkin teknik düzenlemeler kapsamında yetkilendirilecek onaylanmış ve uygunluk değerlendirme kuruluşları ile teknik hizmet kuruluşlarının taşıması gereken nitelikleri belirlemek, bu kuruluşları görevlendirmek, gerektiğinde görevlendirmeyi geçici olarak durdurmak veya iptal etmek. c) Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün ihtiyaçları çerçevesinde işbirliği yapmak.
1.4. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Bakanlığımızın görev ve faaliyet alanına giren, Avrupa Birliği ile ilgili konularda; müzakerelere ilişkin hazırlıkları yapma, toplantılara katılma, Avrupa Birliği-Türkiye ortaklık organlarında alınan kararlarla ilgili olarak uyum ve uygulama çalışmalarını yürütme ve Bakanlık birimleri arasında koordinasyonu sağlama Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü görevleri arasında yer almaktadır.
1.5. Hukuk Müşavirliği
Hukuk Müşavirliği, Bakanlığın taraf olduğu adlî ve idari davalarda, tahkim yargılamasında ve icra işlemlerinde Bakanlığı temsil etmekte, dava ve icra işlemlerini takip etmekte, anlaşmazlıkları önleyici hukukî tedbirleri zamanında alma görevleri çerçevesinde Piyasa Gözetimi ve Denetimine ilişkin konularda Bakanlık aleyhine açılan davalarda Bakanlığı temsil etmekte, PGD alanında hukuki düzenlemelerin hazırlanmasına katılmakta ve PGD faaliyetleri kapsamında uygulamaya ilişkin hukuki görüş vermektedir.
1.6. Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri
Bakanlığımızın sorumluluk alanına giren ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi İl Müdürlüklerinde denetimle görevli personel tarafından gerçekleştirilmektedir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri’nin Piyasa Gözetimi ve Denetimi konularında görev, yetki ve yükümlülükleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliğinin 21’inci maddesi ve “Yıllık PGD Rehberi ve Denetim Programı”nda açıklanmıştır. Buna göre İl Müdürlükleri’nin görev ve yetkileri şunlardır:
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
a) Bakanlık tarafından gönderilen yıllık piyasa gözetimi ve denetimi programını esas alarak ilin piyasa gözetimi ve denetimi programını hazırlamak ve uygulamak, b) Denetim programını; ilin üretici, ithalatçı, dağıtıcı ve satıcı profilini çıkararak bunlara ait ürünlerin denetlenmesini sağlayacak şekilde hazırlamak, c) PGD faaliyetlerinin etkin olarak gerçekleştirilmesini teminen ihtiyaçlarını, sorunlarını ve çözüm önerilerini Bakanlığa iletmek, d) PGD faaliyetlerinde ihbar, şikayet, her türlü reklam ve ilanlar ile kaza, yaralanma haberleri ve veri tabanlarından yararlanmak, e) PGD faaliyetleri sonucunda gerekli idari yaptırım kararlarının verilmesini ve yerine getirilmesini sağlamak, f) Bakanlıkça verilecek piyasaya arz yasağı, toplatma ve bertaraf kararlarının yerine getirilmesini sağlamak, bu kararların yerine getirilip getirilmediğini üretici nezdinde ve piyasada izlemek ve kontrol etmek ve sonucundan Bakanlığa bilgi vermek, g) PGD faaliyetlerinin tarafsız, bağımsız, eşit ve şeffaf bir şekilde yürütülmesini sağlamak, h) Denetim personelinin teknik ve hukuki konularda eğitim ihtiyacını karşılamaya, bilgi ve tecrübelerini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak, i) Piyasanın veya ürünlerin uygunluk düzeyinin yükseltilmesi amacıyla üreticilerle işbirliği yapmak, bilgilendirme, eğitim ve benzeri toplantılar düzenlemek.
2013
15
16
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2. İdari Yapılanma Tablo 2: İdari Yapılanma
Ürün Güvenliği ve Denetimi Koordinasyon Komisyonu/ İlgili hizmet birimlerinden oluşur
BAKAN
MÜSTEŞARLIK MAKAMI
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Yasal Metroloji Hazır Ambalajlı Mamuller Petrol ve Petrol Ürünleri
Aeresol Kaplar Asansörler Atex Ürünleri Ayakkabılar Basınçlı Ekipmanlar Elektrikli Ekipmanlar Gaz Yakan Cihazlar Kazanlar Makineler Otomotiv Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcılar Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Tekstil Ürünleri Teleferikler Zorunlu Standart-Düzenlenmemiş Alan
İL MÜDÜRLÜKLERİ (81)
PGD DESTEK BİRİMLERİ
SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
AVRUPA BİRLİĞİ VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Tablo 3: PGD Mevzuatı PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ MEVZUATI 1.
635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
2.
4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
3.
1705 Ticarette Tağşişin Men'i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanun
4.
3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu
5.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu
6.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu
7.
Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik
8.
“CE” İşareti Yönetmeliği
9.
Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliği
10.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
11.
2014/9 sayılı “CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği Denetimi)”
12.
2014/1 sayılı İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi)
13.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca Onaylanmış Kuruluşların Görevlendirilmesi, İzlenmesi ve denetlenmesinde Esas Alınacak Temel Kriterlere Dair Tebliğ (SGM: 2013/12)
14.
Ürünlere ilişkin dikey mevzuat (Elektrikli ve elektronik ürünler, makineler, sivil kullanım amaçlı patlayıcılar, motorlu taşıtlar, asansörler, ev aletleri, gaz yakan cihazlar, basit basınçlı kaplar da dahil basınçlı ekipmanlar, sıcak su kazanları, ölçü ve ölçü aletleri, hazır ambalajlı mamuller, hazır giyim, tekstil ve ayakkabı, diğer makineler, tarım ve orman traktörleri)
15.
Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik
16.
Akaryakıt ürünleri ve sıvılaştırılmış petrol gazlarının (LPG) ulusal marker ve lisans denetimleri ilgili mevzuat
2013
17
3. PGD Mevzuatı
18
2013
3.1 PGD Mevzuat Çalışmaları 3.1.1 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu 10 kamu kurum ve kuruluşunu bağlayan ve amacı ürünlerin teknik düzenlemeye uygun ve güvenli olup olmadığının denetiminin yapılması, bunun sonucunda önlemler alınması ve söz konusu kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması olan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelikte günümüz gerekliliklerinin karşılanması için değişiklik yapılması ihtiyacı doğmuştur. Bu kapsamda, 27/5/2013 tarihli ve 2013/4895 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile bu değişiklik sağlanmış olup, 27/6/2013 tarihli ve 28690 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu değişiklik ile birlikte 02/10/2012 tarihli ve 28429 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği’nin çerçeve yönetmeliğe uyumlu hale getirilmesi amacıyla güncelleme çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda Yönetmelikte meydana gelen temel değişiklikler şöyledir; • PGD faaliyetinin gerçekleştirileceği yerler Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik’te yapılan değişikliklerle uyumlu şekilde yeniden düzenlenmiştir. • Teknik düzenlemeye uygunsuzluk halinde düzeltici faaliyete ilişkin olarak, düzeltici faaliyet planı için üreticiye tanınan sürenin başlamasına esas alınacak tarih üreticiye tebliğ tarihi olarak belirlenmiş, mücbir sebep kavramı içerisine girmeyen ancak üreticinin kusuruna dayanmayan sebeplerde üreticiye ek süre verilmesine imkân sağlanmış ve düzeltme faaliyeti için verilen sürenin ve düzeltme faaliyeti sonucunun takibinde yaşanan aksaklıkların giderilmesi için bu konularda il müdürlüğünün sorumluluğu netleştirilmiştir. • Güvensizlik tespiti halinde uygulanacak yaptırımlar Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik’te yapılan değişikliklere uygun olarak düzenlenmiş, öngörülen yaptırımlardan uygun olanların orantılılık ilkesi gözetilerek verileceği ve idari yaptırım uygulanmadan önce üreticiye savunma hakkı tanınacağı yönünde düzenlemeler yapılmıştır. • İdari yaptırım kararı uygulanan ürünlerin Bakanlık internet sayfasında ilanına ilişkin Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik ile getirilen yenilik Yönetmeliğe aktarılarak söz konusu ürünlerin Bakanlık internet sayfasında ilan edilebilmesi için idari yaptırım kararlarının kesinleşmiş olma şartı kaldırılmıştır.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
19
• Uygulanan idari yaptırımlarla ilgili üretici tarafından 4703 sayılı Kanun hükümlerince yaptırılacak gazete ilanlarının «Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik» ile «195 sayılı Basın İlan Kurumunun Teşkiline Dair Kanun» hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesinin sağlanması amacıyla düzenleme yapılmıştır. • PGD faaliyetlerinde kullanılan tutanakların basımı ve İl Müdürlüklerine ulaştırılması işlemleri Genel Müdürlük sorumluluğuna devredilmiş; ayrıca tutanakların elektronik ortamda hazırlanması ve imzalanabilmesi amacıyla düzenleme yapılmıştır. • Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik Değişikliği ile yetkili kuruluşların sorumlulukları arasına dahil edilen PGD danışma masalarının İl Müdürlükleri bünyesinde oluşturulması amacıyla düzenleme getirilmiştir. • Üreticinin sorumlulukları arasında düzenlenmiş olan «Gönüllü geri çağırma» faaliyetlerine ilişkin düzenlemeler ayrı bir maddede ayrıntılı olarak yeniden düzenlenmiş, gönüllü geri çağırma faaliyetleri için süre verilmesi uygulaması getirilerek bu faaliyetlerin Bakanlık internet sayfasında ilan edilmesi için düzenleme yapılmıştır. • Eğitim ve Sınav Komisyonu’nun oluşumu yeniden düzenlenmiştir. • Denetim personeli sınavına girmek için gerekli şartlar ihtiyaçlar doğrultusunda yeniden belirlenmiştir. Ayrıca yine bu yıl içerisinde Genel Müdürlüğümüz tarafından 2013/4 sayılı PGD Uygulamaları Hakkında Genelge yayımlanmıştır. Genelge, Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan ürünlere ilişkin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin mevzuata uygun olarak yürütülmesinin usul ve esaslarını ayrıntılı olarak içermektedir.
Yasal metroloji mevzuatı AB mevzuatı ile tam olarak uyumlaştırılmış olup; uyumlaştırma işlemleri ile birlikte ölçü ve ölçü aletlerinin tip onay işlemleri (MID ve NAWI) onaylanmış kuruluşlar marifetiyle yürütülmeye başlanmıştır. Ölçü Aletleri Yönetmeliği (2004/22/AT) kapsamında; Kalibra International Metroloji Ltd. Şti., 29.11.2013 tarihli ve 28836 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğ ile bu Yönetmeliğin 11’inci maddesi çerçevesinde, Otomatik Tartı Aletleri (MI-006) ekinde
3.1.2 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü
20
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
yer alan; Otomatik Kütle Belirleme Terazileri, Otomatik Kontrol Terazileri ve Otomatik Gravimetrik Dolum Terazileri ürünlerine ilişkin, Ek F-Ürün Doğrulamasını Esas Alan Tipe uygunluk değerlendirmesi için, Onaylanmış Kuruluş olarak görevlendirilmiştir. Muayene ve damgalama ücretleri ile tamir ve ayar ücretleri her yıl yeniden belirlenmektedir. Bu kapsamda hazırlanan “Su, Elektrik ve Doğalgaz Sayaçlarının Tamir ve Ayar Ücret Tarifesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: MSGM-2013/43)” ile “Ölçü ve Ölçü Aletlerinden Alınacak Muayene ve Damgalama Ücret Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 10/12/2013 tarihli ve 28847 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bakanlığımızca hazırlanan Hazır Ambalajlı Mamullerin Ağırlık ve Hacim Esasına Göre Net Miktar Tespitine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 20/4/2013 tarihli ve 28624 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Taksimetre cihazları ile ilgili olarak; piyasada kullanımda olan taksimetrelerin tamamının aynı hesaplama modunu uygulayabiliyor olması, uygulama birliğinin sağlanması, denetimin kolaylığı ve oluşabilecek tüketici mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla 30/11/2012 tarihli ve 28483 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik Değişikliği ile bir düzenleme yapılmış ve bu değişikliğin yürürlük tarihi 1/6/2013 olarak belirlenmiştir. Ancak bazı illerde fiyat tarifesi otoritesinin yeni tarifeleri açıklayamaması nedeniyle gerekli işlemlerin söz konusu yürürlük tarihine kadar yetiştirilmesinin zor olacağı değerlendirilmiş ve yürürlük tarihinin 30/9/2013 tarihine kadar ertelenmesine yönelik olarak, 14/06/2013 tarihli ve 28677 sayılı Resmi Gazete’de “Ölçü ve Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayımlanmıştır. Taksimetrelerin muayenelerine yönelik hizmetlerin daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesini teminen mevcut muayene yönetmeliğinin detaylı bir şekilde güncellenmesi ihtiyacı hâsıl olmuş ve bu çerçevede halen Bakanlığımız İl Müdürlüklerince yürütülen taksimetre muayene hizmetlerinin Bakanlığımızca yetkilendirilecek servislerce yürütülebilmesi amacıyla 03/09/2013 tarihli ve 28754 sayılı Resmi Gazete’de “Taksimetre Muayene Yönetmeliği” yayımlanmıştır. Söz konusu Yönetmelikle bu hizmetleri yürütecek servislerin kriterleri, belgelendirilmeleri, denetimi, muayene işlemlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar ile taksimetrelerin piyasaya arzına ilişkin hususlar, yürürlükteki mevzuatla uyumlu olacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
21
Tartı aletlerinin muayene işlemleri ile bu muayeneleri yapanlar ve tartı aletlerini kullananların görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen “Tartı Aletleri Muayene Yönetmeliği” 04/09/2013 tarihli ve 28775 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Egzoz gazı analiz cihazları ve egzoz gazı duman koyuluğu ölçme cihazlarının muayeneleri ile bu muayenelerin kimler tarafından, nerelerde ve nasıl yapılacağına ilişkin usul ve esaslarının düzenlendiği “Egzoz Gazı Emisyon Ölçme Cihazları Muayene Yönetmeliği” 19/07/2013 tarihli ve 28712 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Hazır Ambalajlı Mamullerin Nominal Dolum Miktarları İle İlgili Kuralların Belirlenmesine Dair Yönetmelik (2007/45/AT), Hazır Ambalajlı Mamullerin Ağırlık ve Hacim Esasına Göre Net Miktar Tespitine Dair Yönetmelik (76/211/AT) ve Ölçü Kapları Olarak Kullanılan Ölçü Şişelerine Dair Yönetmelik (75/107/AT) leri için Avrupa Komisyonundan gelen görüşler, Yönetmeliklerin İngilizce metnine işlenerek, Ekonomi Bakanlığı kanalıyla Avrupa Komisyonuna iletilmek üzere, 25/12/2013 tarihinde Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne gönderilmiştir. Ayrıca Isı Sayaçları Muayene Yönetmeliği ile Hacim Dönüştürme Cihazlarının Muayene Yönetmeliği taslak çalışmalarına devam edilmektedir.
Teknik Komitelerin amacı, ilgili mevzuatın hazırlanması ve uygulanması konusunda yapılacak çalışmalara altyapı oluşturmak ve mevzuatın uygulanmasında ortaya çıkacak sorunların çözümüne ilişkin yapılacak çalışmalarda kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili sektör temsilcilerinin bir araya getirilmesini sağlamaktır. Bakanlığımızın başkanlık ettiği kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşan üç teknik komite bulunmaktadır. Ayrıca toplantı sonucunda tavsiye niteliğinde alınan kararlar tüm taraflara gönderilmektedir.
3.1.2.1 Teknik Komiteler
22
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Hazır Ambalaj Teknik Komitesi (HAZTEK)
Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü (2 Üye)
Ekonomi Bakanlığı (1 Üye)
Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü(1 Üye)
Sağlık Bakanlığı (1 Üye)
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (1 Üye)
TOBB (1 Üye)
HAZTEK
İlgili Dernekler (17 Üye)
Hazır Ambalaj Teknik Komitesinin (HAZTEK) 17’nci toplantısı 20 Aralık 2013 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Tartı Aletleri Teknik Komitesi (TARTEK) Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü (2 Üye) Tartı Aletleri ile İlgili Dernek (2 Üye)
TSE (1 Üye)
Ekonomi Bakanlığı (1 Üye)
TARTEK
TÜBİTAK UME (1 Üye)
Tartı Aletleri Teknik Komitesinin (TARTEK) 9’uncu toplantısı 6 Eylül 2013 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
23
Sayaçlar Komisyonu (SAYKOM) Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü (3 Üye)
Sayaç İthalatçıları Ayrı Ayrı Her Sektör İçin Kendi Aralarında Seçilenler (1 Üye)
Sanayi Genel Müdürlüğü (1 Üye)
Sayaç İthalatçıları Her Yerli Firmayı Temsilen (1 Üye)
Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü (1 Üye)
Ulusal Onaylanmış Kuruluşları Temsilen (1 Üye)
Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü (1 Üye)
İst. Uyg. Gaz ve Enerji Teknolojileri Arş. Müh. San. Tic. A.Ş. (1 Üye)
Ulusal Metroloji Enstitüsü (1 Üye)
Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derniği (2 Üye)
TÜBİTAK Ortak Kriterler Test Merkezi (1 Üye)
SAYKOM
Ölçüm Sanayicileri ve İşadamları Derneği (1 Üye)
Türk Standartları Enstitüsü (1 Üye) Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (2 Üye)
Türkiye Elektrik Hizmetleri Derneği (2 Üye)
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (1 Üye)
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (1 Üye) Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (1 Üye)
Üniversiteleri Temsilen (1 Üye)
Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (2 Üye)
24
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
30.03.2013 tarihli ve 28603 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sayaçlar Komisyonunun Oluşumu ve Görevlerine Dair Tebliğ” ile SAYKOM kurulmuştur. Bu komisyonun altında kurulan “Elektrik Sayaçları Asgari Kriterlerini Belirleme Çalışma Grubu” 2013 yılında beş defa; “Veri Güvenliği ve Koruma Profilleri Çalışma Grubu” ise 2013 yılında üç defa toplanmıştır.
3.2.1.2 Standardizasyon Çalışmaları
Bakanlığımız sorumluluğunda olan standartlardan uygun görülenler mecburi uygulamaya konulmakta ve güncelliğini yitiren veya AB mevzuatı kapsamında olanlar mecburi uygulamadan kaldırılmaktadır. Türk Standardlarına Uygunluk Belgesi ve TSE Markası Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2000/13-14) kapsamında 34 adet Standard halen mecburi uygulamada bulunmaktadır. Günümüz şartlarına göre uygulamadan kaldırılması gerekenler için çalışmalar devam etmektedir. 2013 yılında 16 adet standart mecburi uygulamaya konulmuş, 17 adet standart mecburi uygulamadan kaldırılmış, 8 adet standart tadil, 20 adet standart revize edilmiştir. Halen mecburi uygulamada 383 adet standard bulunmaktadır.
1037 Mecburi Uygulamadaki Standard Sayısı Uygulamaya Konulan Uygulamadan Kaldırılan
584
383
380
378 214 69 2002
26
21 2010
48 61 2011
30 15
44 17
2012
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
3
2013
25
2013 YILI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ
2013 yılında denetim faaliyetlerinin niteliğini artırmaya yönelik olarak merkez ve taşra teşkilatında görevli personele yıl boyu süren yoğun eğitimler verilmiştir. Bu eğitimlerden ilki olan “Piyasa Gözetimi ve Denetimi Mevzuat Eğitimi” 14-20 Ocak 2013 tarihleri arasında Antalya’da Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri ile Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nden toplam 517 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Söz konusu eğitimin konusu; Piyasa Gözetimi ve Denetimi mevzuatında yapılan değişiklikler ile Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan teknik mevzuat kapsamında ilk defa yürürlüğe konan veya mevcut teknik mevzuatta değişiklik yapan düzenlemelerdir. Bu eğitim ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri’nde görev yapan denetim personeli ile Genel Müdürlük personelinin mevzuat bilgilerinin güncellenmesi amaçlanmıştır. Piyasa gözetimi ve denetimi ve ürün güvenliği kapsamında uygulanmakta olan temel mevzuat bilgilerinin güncellenmesi ve mevzuatın uygulanmasında yeknesaklık sağlanması amaçlarıyla Genel Müdürlük personeli ile İl Müdürlüklerinde görev yapan denetim personeline, 11-14 Mart 2013 tarihleri arasında Antalya’da “PGD Yatay Mevzuat Eğitimi” verilmiştir.
1.Eğitim Faaliyetleri
1.1 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
26
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Ardından 25-26 Nisan 2013 tarihlerinde Bakanlık Merkez Teşkilatı denetim personelinin denetimlerde aktif olarak yer almasını sağlamak üzere PGD temel mevzuatı ile teknik mevzuat konularını kapsayan “PGD Mevzuat Eğitimi” gerçekleştirilmiştir. 7 Mayıs 2013 tarihinde Ankara 1. Organize Sanayi Bölgesi’nde iş makinaları ve istifleme makinaları alanında faaliyet gösteren sektör temsilcilerinin ve Bakanlığımız Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri’nde denetim elemanı olarak görev yapan 25 personelin katılımıyla bir eğitim programı gerçekleştirilmiştir. Program, sektör temsilcilerince; elektrikli vinç, kule vinç, mobil vinç ve forkliftlerin de aralarında yer aldığı iş ve istifleme makinalarının teknik özellikleri ve imalat, montaj ve kullanım süreçleri ile ürünlerin taşıdığı riskler ve bu risklerin giderilmesi için göz önünde bulundurulması gereken teknik spesifikasyonlara ilişkin konularda yapılan sunumlarla son bulmuştur. 18 Haziran 2013 tarihinde Otomotiv ve Aksamları PGD eğitimi gerçekleştirilmiş, eğitim dâhilinde çeşitli kurum ve kuruluşlardan gelen konuşmacılar tarafından Aksam Tip Onayları, Aydınlatma ve Işıklı Sinyal Cihazları(farlar), Emniyet Kemerleri, Lastikler, Römork ve Yarı Römorklar ve Koltuklar konu başlıkları ele alınmıştır. Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ve bu Yönetmelik kapsamında gerçekleştirilecek olan uygunluk değerlendirme ve denetim uygulamaları konularını kapsayan 3 günlük Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Eğitimi 19-21 Haziran 2013 tarihleri arasında konusunda tecrübe ve bilgi birikimine sahip Alman uzman tarafından gerçekleştirilmiştir. Eğitim programının son yarım gününde bir dolum tesisi ziyaret edilerek denetime yönelik uygulamalı eğitim yapılmıştır. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulacak olan “İç Kontrol Sistemi” hakkında bilgilendirme yapılması amacıyla 17-19 Eylül 2013 tarihleri arasında bir temel eğitim semineri düzenlenmiştir. İş süreçlerinin ve görevlerin sağlıklı bir biçimde tanımlandığı ve süreçlerdeki risklerin tespit edilerek bu risklerin elimine edildiği iç kontrol sistemi ile çalışmaların etkinlik ve verimliliği artırılmaya çalışılmış, Genel Müdürlüğün iş yoğunluğuna göre personel ihtiyaçları belirlenmiştir. 29 Eylül-05 Ekim 2013 tarihlerinde Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen Aday Denetçi Teknik Eğitim ve Sınavı Programı merkez ve taşra teşkilatından 300’e yakın personelin katılımıyla Sandıklı/Afyonkarahisar’da gerçekleştirilmiştir.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
27
Teknik eğitimin ardından Aday Denetçi Hukuk Eğitimi ve Sınav Programı, 10-15 Kasım 2013 tarihleri arasında merkez ve taşra teşkilatından 170’e yakın personelin katılımıyla Seferihisar/İzmir’de gerçekleştirilmiştir.
24 Haziran 2013 tarihinde Ankara’da, Takograf Servislerinde Çalışan Servis Sorumlusu ve Teknik Personelinden oluşan 110 kişiye “Takograf Servis Personeline Yönelik İdari Eğitim” verilmiştir. 27 Ağustos 2013 tarihinde Gaziantep’te, Gaziantep, Elazığ, Malatya, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adıyaman, Kilis İl Müdürlüğü personelleri; Gaziantep Sanayi Odası, Gaziantep Attarlar Odası Başkanlığı’nın temsilcileri ile Gaziantep hazır ambalajlı mamul üreticileri ve ithalatçılarından oluşan 34 kişiye “Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Yönetmelikler” kapsamında eğitim verilmiştir.
4-6 Kasım 2013 tarihlerinde Antalya’da, ilgili sektör, imalat ve ithalatçılar, İl Müdürlüklerimizin ilgili personelinden oluşan 220 kişiye “Taksimetre Muayene Servislerine Yönelik İdari ve Teknik Eğitimi” verilmiştir. 2-6 Aralık 2013 tarihlerinde Antalya’da, ilgili sektör ve İl Müdürlüklerimizin ilgili personelinden oluşan 265 kişiye “Tartı Aletleri Yetkili Muayene Servislerine Yönelik İdari ve Teknik Eğitimi” verilmiştir. 23-27 Aralık 2013 tarihlerinde 55 İl Müdürlüğü personelinden, petrol ve PGD servislerinde çalışanlardan, EPDK, TÜBİTAK, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı personelinden yaklaşık 328 kişinin katılımıyla Akaryakıt ve LPG istasyonlarında görev yapan denetçilerin bilgilerinin güncellenmesi ve uygulamada karşılaşılan sorunlara yönelik ortak çözüm önerilerinin getirilmesi için eğitim verilmiştir.
1.2 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü
28
2013
2. Çalıştaylar ve Kongreler 2.1 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
2.2 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
29-31 Mayıs 2013 tarihleri arasında 2014-2017 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Strateji Belgesi Eylem Planı’nın hazırlanmasına esas teşkil etmek üzere Afyonkarahisar’da Dış Paydaş Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Müsteşarımız, Afyonkarahisar Valisi, Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü ,Rehberlik ve Teftiş Başkanı ve Personel Dairesi Başkanı teşrifleriyle gerçekleştirilen Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Strateji Belgesi Eylem Planı Dış Paydaş Çalıştayı’na ülkemizde PGD’den sorumlu kamu kurum ve kuruluşları, onaylanmış kuruluşlar, uygunluk değerlendirme kuruluşları, meslek odaları, dernekler, üniversiteler ve Bakanlığımız personelinden toplam 74 katılımcı iştirak etmiştir. Dış Paydaş Çalıştayı’nda öncelikle ürün güvenliği konusunda uygulamada yaşanan sorunlar katılımcılar tarafından dile getirilmiştir. Başlıklar halinde belirlenen sorunlar çerçevesinde oluşturulan çalışma gruplarında çözüme yönelik olarak öneriler ve projeler geliştirilmiştir. Çalışma gruplarınca belirlenen öneri ve projeler katılımcılara sunulmuş ve tüm katılımcıların görüşleri alınarak özet rapor haline getirilmiştir.
Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler Kongre ve Sergisi (ICSG Istanbul) 9-10 Mayıs 2013 tarihlerinde Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Kongreye kamu kurumları, uluslararası metroloji ve standardizasyon kuruluşları, uluslararası akıllı şebeke dernekleri, elektrik, su ve gaz sayacı üretici
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
ve ithalatçı firmaları, elektrik ve doğal gaz dağıtım şirketleri, organize sanayi bölgeleri, belediyeler, uygunluk değerlendirme kuruluşları, otomasyon firmaları, muayene, deney ve kalibrasyon kuruluşları, ArGe firmaları, enerji üretim/iletim/dağıtım firmaları, GSM operatörleri, akıllı bina firmaları, yazılım firmaları ile ilgili sektör temsilcilerinden oluşan 1500 kişi katılım sağlamıştır. ICSG İstanbul 2013’e firma ve kurum bazlı, ülkemiz genelinde faaliyet gösteren 153 organize sanayi bölgesinden 97’si, 81 İl Belediyesinden 55’i, 28 ilçe belediyesi, Elektrik ve gaz dağıtım firmalarının 37’si, 10 kamu kurumu ve 34 tane özel firma katılım sağlamıştır. Ayrıca bu kongreye yurtdışından 11 ülke ve bu ülkelerden gelen 110 kişi katılım sağlamıştır. Metrolojinin (Ölçüm Biliminin) ülkemizdeki farkındalığını artırmak amacıyla, Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü koordinasyonunda ve TÜBİTAK UME’nin ev sahipliğinde düzenlenen “Dünya Metroloji Günü” 20 Mayıs tarihinde, TÜBİTAK UME Gebze/Kocaeli yerleşkesinde yaklaşık 400 kişinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. “20 Mayıs Dünya Metroloji (Ölçüm Bilimi) Günü” kutlamaları çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte 81 İl Milli Eğitim Müdürlükleri bünyesinde lise seviyesinde “Günlük Hayatımızda Metroloji” konulu fotoğraf yarışması düzenlenmiştir. Ülkemizdeki takograf sistemi ile ilgili tüm paydaşları bir araya getirmesi ve yurt dışı katılımcıların iştiraki açısından bir ilk özelliği taşıyan ve Bakanlığımızın da destekleyicisi olduğu “Uluslararası Takograf Kongresi” 2-3 Kasım 2013 tarihlerinde 400 kişinin katılımı ile Antalya’da gerçekleştirilmiştir. Uluslararası İstanbul Hazır Ambalajlı Mamul Kongre ve Sergisi (ICPP 2013) 5-6 Aralık 2013 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Kongreye kamu kurum ve kuruluş temsilcileri, Avrupa Birliği Yöneticileri, Uluslararası Metroloji ve Standardizasyon Kuruluş Temsilcileri, Hazır Ambalajlı Mamul Dernekleri, Hazır Ambalajlı Mamul İmalatçıları ve Perakendeciler, Ambalaj İmalatçıları ve ithalatçıları, Hazır Ambalajlı Mamul Makine Tedarikçileri ile Üniversite temsilcilerinden oluşan yaklaşık 350 kişi katılım sağlamıştır.
2013
29
30
2013
3. Projeler
3.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü 3.1.1. Risk Analizi Çalışması
3.1.2. Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi (EVÜ dP)
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü, sanayi ürünlerinin ürün güvenliği ve teknik mevzuatına uygunluğunu sağlamak amacıyla piyasa gözetimi ve denetimini yapmak ile görevlendirilmiştir. PGD faaliyetleri kapsamında Genel Müdürlük sorumluluğunda 13 ana ürün grubu altında 1536 ürün bulunmaktadır. Bu ürünlerin marka ve model çeşitliliği düşünüldüğünde piyasada milyonlarca ürün bulunmaktadır. Piyasada bulunan bu çok sayıda ürünün tamamının denetlenmesi mümkün olmamakla birlikte akılcı da değildir. Denetimleri daha etkin hale getirmeyi amaç edinen Genel Müdürlük öncelikli olarak programlı denetimleri artırmaya yönelmiştir. Programlı denetimlerde yer alacak olan ürünlerin belirlenmesi için risk değerlendirmesi çalışması yürütülmüştür. Bu çalışmanın ilk adımı olarak Genel Müdürlüğümüz sorumluluk alanında bulunan ürünlerin envanter çalışması yapılmıştır. Günümüz tüketim ihtiyaçlarına ve değişen yönetmeliklere göre ürün listeleri güncel hale getirilmiştir. Bu çalışmaların ardından risk analizi çalışması yürütülerek, 2014 yılı için eldeki kaynaklar ile ulaşılabilecek maksimum verimi sağlayacak olan etkin bir denetim programı hazırlanmıştır.
Bakanlığımız Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi (EVÜ dP) paydaşlarından biridir. Projenin amacı daha az enerji tüketen elektrikli ev aletlerinin piyasa dönüşümünü hızlandırarak konutlardaki elektrik enerjisi tüketimini ve buna karşılık gelen oranda sera gazı emisyonlarını azaltmaktır. Proje kapsamına giren ürün grupları buzdolabı, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, elektrikli fırın, klima ve televizyondur. Bakanlığımız proje kapsamına giren ürünlerin tabi olduğu AB Ekotasarım ve Enerji Etiketleme direktiflerinin uyumlaştırılması ve uygulanmasından ve bu mevzuata uygunluk açısından ürünlerin piyasa gözetim ve denetiminden sorumludur. Projenin önemli ayaklarından biri olan Tarama Denetim Programı 2 yıl (2013 -2014) için planlanmıştır. Bu faaliyet kapsamında ilk yıl boyunca piyasada yer alan ürünlerden numuneler alınacak ve bu numuneler yurt içi ve yurt dışında test ettirilecektir. Numunelerin bedeli proje tarafından karşılanacaktır. İlk numunelerin alımına Mart 2013 tarihinde Ankara’da başlanmıştır. Bu kapsamda piyasadan en çok satılan buzdolabı, elektrikli fırın, televizyon, çamaşır ve bulaşık makinesi ile klimalardan toplam 114 adet numune alınmıştır. Numune alımı Mayıs 2013 tarihinde alınan klima numuneleri ile tamamlanmıştır.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
31
Proje desteği ile Haziran 2013 tarihinde Fransa’da düzenlenen Avrupa Birliği ve Dünyada Enerji Verimliliği Uygulamalarına Dair Çalıştay’a katılım sağlanmıştır. 2014 yılında tarama test sonuçlarının değerlendirileceği sektörel toplantılar düzenlenecek ve yıl içerisinde piyasa tarama faaliyetleri sonrasında numune alımlarına devam edilecektir. Üretim ve sanayi sektörünün önemli bir parçası olan Sanayi Gaz Sektörü, ürün güvenliği açısından en riskli alanlardan birini oluşturmaktadır. Sadece 2011 yılında, en büyüğü Ankara Ostim’de 20 kişinin hayatını kaybettiği kaza olmak üzere, 18 adet kaza meydana gelmiştir. Bunun üzerine, Bakanlığımız kendi sorumluluk alanı çerçevesinde konuyu tüm yönleriyle ele almaya imkân sağlayacak bir denetim projesi başlatma kararı almıştır. 2012 yılı sonunda çalışmaları başlayan bu proje, 2013 yılı başında hayata geçirilmiştir. Süresi 2 yıl olarak belirlenen bu denetim projesinin ilk ayağında sanayi gaz dolum tesisleri ele alınmış, ikinci aşamada da doğrudan ürünlere yönelik denetimlerin yapılması planlanmıştır. Birinci aşaması tamamlanan bu denetim projesi sonucunda elde edilen rakamlar aşağıda verilmiştir: Denetimler tüm Türkiye’yi kapsayacak şekilde 81 İlde 189 adet denetçi tarafından ulaşılabilen tüm tesislerde gerçekleştirilmiştir. Bu denetimlerde 173 adet dolum tesisi denetlenmiştir. 36 adedi uygunsuz bulunan tesislerin, 14’ü için düzeltici tedbirler alınmış, 22’sinin faaliyetleri durdurulmuştur. Tesis denetimleri sırasında ayrıca dolumu yapılmış 2.296 adet tüp üzerinde yapılan incelemelerde uygunsuz bulunan 277 adet tüp imha edilmek üzere ayrılmıştır. Bu denetimler sonucunda toplam gulanmıştır.
90.461 idari para cezası uy-
Ölümlü kazalara sık sık rastlanılan bu sektöre yönelik, geniş çaplı ve kapsamlı olarak başlatılan proje çerçevesinde, aynı anda tüm Türkiye’de başlatılan bu denetimlerin sonucunda mevzuata aykırı hareket eden tesisler kapatılmış, uygunsuz ürünler kullanım dışına alınmıştır.
3.1.3. Sınai Gaz Tüpleri Denetim Projesi
32
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Projenin ikinci aşaması ise “Tüp Demetleri Projesi” dir. Bu projede ise; bir manifold yardımıyla birbirine bağlanan tek bir gaz kaynağı gibi hareket eden silindirlerin birleşiminden oluşan “Tüp Demetlerinin” denetlenmesi planlanmıştır. Denetimlerin 21 Ekim-21 Kasım 2013 tarihleri arasında Genel Müdürlüğümüzce seçilen 27 denetçi tarafından aynı anda çapraz denetim şeklinde, dolum tesisi bulunan 58 ilde yapılması planlanmıştır. Bu çerçevede, İl Müdürlüğü denetçilerimize yönelik olarak; denetim sırasında nelere dikkat edileceği, denetimlerin hangi sırayla ve nasıl yapılacağına dair denetim rehberi ve kontrol listeleri hazırlanmış 2425 Eylül 2013 tarihinde Bakanlık Merkezinde denetçilerimize uygulamalı eğitim düzenlenmiş, düzenlenen eğitimde denetime ait dokümanlar ve kontrol listeleri detaylarıyla ele alınmıştır. Söz konusu çapraz denetimler, planlandığı gibi 21 Kasım 2013 tarihinde tamamlanmıştır. Denetimler sonucunda 171 tesiste toplam 858 adet tüp demeti denetlenmiş, bunlardan 94 adedi uygun görülmüş, 40 ilde 222 adet tüp demeti test ve muayene işlemlerine tabi tutulmak üzere bağlanmış, 542 adet tüp demeti ise seri numarası kaydedilmek sureti ile takip altına alınmıştır. Denetim sonuçları, denetime iştirak eden denetçiler, Basınçlı Ekipmanlar Şubesi ve Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü Muhsin DERE’nin katılımıyla 10-11 Aralık 2013 tarihinde Antalya’da düzenlenen Tüp Demetleri Denetim Projesi Değerlendirme Toplantısı’nda analiz edilmiş, sürece dair değerlendirmelerde bulunulmuştur. Test ve muayene işlemlerinin TSE ile Bakanlığımız arasında yapılan protokol çerçevesinde TSE tarafından gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. Test ve muayene işlemleri halen devam etmekte olup, test sürecinin bitiminde ayrıntılı raporlar TSE tarafından Bakanlığımıza iletilecektir.
3.1.4. Karbonmonoksit Dedektörleri Çalışma Grubu
Avrupa Ürün Güvenliği Forumu (PROSAFE) tarafından organize edilen Karbonmonoksit ve Duman Dedektörleri Çalışma Grubu’nun toplantıları sırasıyla 15-16 Nisan 2013, 9 Temmuz 2013 ve 26 Eylül 2013 tarihlerinde Belçika’nın Brüksel kentinde gerçekleştirilmiştir. Etkinliğin ilk toplantısında, söz konusu piyasa gözetimi ve denetimi projesinin yol haritası paylaşılmış ve bütçe imkânları doğrultusunda, projenin duman dedektörleri hariç tutularak yalnızca karbonmonoksit dedektörleri üzerine yapılması önerisi getirilmiş ve kabul görmüştür.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
33
Toplantıda, ürünlerin test ve muayene işlemleri ile ürün denetiminde kullanılacak kontrol listelerinin EN 50291-1 Karbonmonoksit Gazının Algılanması için Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar - Bölüm 1: Deney Metotları ve Performans Özellikleri Standardı kapsamında ele alınması kararlaştırılmıştır. Projenin ikinci toplantısında EN 50291-1 standardı kapsamında oluşturulan ve ilgili ürünlerin denetiminde kullanılacak olan kontrol listeleri gözden geçirilmiş ve kabul edilmiştir. Toplantıda test laboratuvarlarının seçiminde aranacak kriterler üzerinde durularak, test maliyetlerinin çıkartılması amacıyla laboratuvarlara teklif gönderilmesine karar verilmiştir. Ayrıca bu toplantıda söz konusu ürünlere EN 50291-1 standardının hangi maddelerinin uygulanacağı da belirlenmiştir. Gerçekleştirilen toplantıda, Karbonmonoksit Dedektörleri üzerine Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ön piyasa araştırmaları ile ilgili olarak bir sunum gerçekleştirilmiş, bununla birlikte EN 50291-1 standardının cihazların kullanım kılavuzlarında bulunmasını öngördüğü yazılı talimat ve açıklamalara, güç kaynağı ile ilgili ek uyarı getirme önerisi Genel Müdürlük personeli tarafından toplantı katılımcıları ile paylaşılmıştır. Projenin üçüncü toplantısı öncesinde, ülkemizde gerekli piyasa gözetimi ve denetimi çalışmaları yapılmış, ilgili kontrol listeleri doldurularak proje danışmanına gönderilmiştir. Toplantı boyunca proje kapsamındaki ürünler için uygun test laboratuvarı bulma konusunda görüşmeler yapılmıştır, Genel Müdürlüğümüzce denetimi yapılan ürünlerin ülkemizde test ettirilmesine karar verilmiştir. Bu toplantıda ayrıca EN 50291-1 standardında belirlediğimiz eksikliklerle ilgili olarak Genel Müdürlük personeli tarafından bir sunum gerçekleştirilmiş, sunumda dile getirdiğimiz hususlar toplantı katılımcılarınca kabul görerek dile getirdiğimiz hususların CENELEC Teknik Komitesi’ne iletilmesine karar verilmiştir. Bu çalışmalar kapsamında, ülkemizdeki Karbonmonoksit Dedektörü üretici ve ithalatçılarını belirleme çalışması tamamlanmış olup, kısa süre içerisinde İl Müdürlüklerine talimat verilerek numune alınması ve söz konusu ürünlerin test ettirilmesi safhasına geçilecektir.
Bakanlığımız Bölge Laboratuvarlarından öncelikli olarak İstanbul İl Müdürlüğü Laboratuvarı’nın 17025 ve/veya 17020 TSE sayılı standartlarda belirtilen gereklilikleri sağlanması ve hedeflenen kalite kapsamında iş kapsamının geliştirilmesi, ekipman ve fiziki koşullar yönünden iyileştirilmesi ve bu laboratuvarda çalışacak personelin iş yeteneğinin artırılması amacıyla, TÜBİTAK-UME ile birlikte “Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri Laboratuvarlarının Yeniden Ya-
3.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü
34
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
3.2.1. Bölge Laboratuvarlarının Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar
pılandırılması” adlı proje çalışması başlatılmıştır. Projenin hayata geçirilebilmesi için 21/02/2012 ve 06/07/2012 tarihlerinde Ankara’da toplantılar yapılmıştır.
4. PGD Veri Tabanı Çalışmaları
Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesini sağlayacak yeni Ürün Güvenliği ve Denetimi Bilgi Sistemi’nin oluşturulması yönündeki çalışmalar Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı ve ilgili firma ile birlikte yürütülmektedir. 2013 yılı sonunda test aşamasına gelinmiş olup, sistemin geliştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Son düzenlemeler ile birlikte Ürün Güvenliği ve Denetimi Bilgi Sistemi’nin 2014 yılında faaliyete geçmesi öngörülmektedir.
İstanbul İl Müdürlüğü Bölge Laboratuvarı’nın prototip bir laboratuvar konumuna getirilmesi için 24 ay sürede gerçekleştirilmesi planlanan ve tahmini proje bedeli 3.967.650,00 TL+KDV olarak hesaplanan bir proje oluşturulabileceği UME tarafından belirlenmiştir. 2013 yılında, proje finansmanının temini için arayışlara girilmiş ve bu çerçevede, projenin AB projesi kapsamında değerlendirilmesi konusunda çaba sarf edilmiştir.
Bu yeni sistem ile daha düzenli ve ayrıntılı veriler tutularak, etkin bir şekilde raporlama yapılması hedeflenmektedir. Yapılacak olan bu raporlamalar ile gerçekleştirilen PGD faaliyetlerinin daha doğru bir şekilde analiz edilebilmesine imkân tanınacaktır.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
• 2013 yılının Mart ayında Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün sorumlu olduğu mevzuata tüm personelin kolayca erişiminin sağlanması amacıyla “Piyasa Gözetimi ve Denetimi Mevzuatı” kitapçığı hazırlanmış ve basımı yapılmıştır.
2013
35
5. Kitap ve Dergi Çalışmaları 5.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
• Bakanlığımız Verimlilik Genel Müdürlüğü’nün aylık yayın organı olan Anahtar Dergisi’nin Nisan ve Kasım sayıları Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü sorumluluğunda çıkarılmıştır. Derginin Nisan sayısında; piyasa gözetimi ve denetiminde yeni yaklaşımlar, ithalat denetimleri, PGD’nin ekonomik bir enstrüman olarak kullanılması, asansör denetim süreçleri gibi çok çeşitli konulara değinilmiştir. • Kasım sayısında ise; güvensiz ürünlerin kamuoyuyla paylaşılması, risk değerlendirmesi, kaplama lastik sektöründe piyasa gözetimi ve denetimi, PGD faaliyetlerinin yargısal denetimi gibi konulara yer verilmiştir. • Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün sorumluluk alanında bulunan ürünlerin envanterinin çıkarılması çalışması neticelenmiş olup, bu ürünler ürün grupları halinde listelenmiştir. Söz konusu liste Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü kapsamındaki ürünler ile birleştirilerek kitapçık haline getirilmiş “Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Listesi” adı ile basımı yapılmıştır. • 2013 yılı içerisinde gerçekleştirilmiş olan Risk Analizi çalışması kapsamında belirlenen ve 2014 yılı denetim programını oluşturan ürünler ile ilgili denetim rehberlerinden ilk 6 aylık programı kapsayan birinci rehber hazırlanmış olup, basımı yapılarak denetim personeline dağıtımı yapılmıştır. Bu rehberlerde denetim yapılacak ürüne ilişkin ayrıntılı raporlara yer verilmiştir. Böylelikle denetim personelinin ürün hakkında bilgisinin artırılarak yapılan denetimlerin etkinliğinin artırılması amaçlanmaktadır. Bakanlığımız Verimlilik Genel Müdürlüğü’nün aylık yayın organı olan Anahtar Dergisi’nin Şubat sayısı Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü sorumluluğunda çıkarılmış olup, dergide hazır ambalajlı mamuller, standardizasyon, takograf ve taksimetrelerle ilgili son yıllarda yapılan uygulamalar ve yenilikler ile Genel Müdürlüğün piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerine ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
5.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü
36
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Genel Müdürlüğün temel iştigal alanı olan Yasal Metroloji ilgili olarak “Yasal Metroloji” kitabı hazırlanmış ve basımı gerçekleştirilmiştir. Bu kitapla birlikte yasal metrolojiyle ilişkili temel kavramlar, yasal metroloji kapsamındaki ölçü aletlerine ilişkin temel bilgiler, metroloji ile ilgili yasal dayanaklar, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerine ilişkin bilgiler ve uluslararası düzeyde Genel Müdürlük tarafından gerçekleştirilen faaliyetler bir araya getirilerek kamuoyuna sunulmuştur.
6. Uluslararası Kuruluşlar ile İlgili Faaliyetler 6.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
Alçak Gerilim Yönetmeliği (2006/95/AT) (LVD) ve Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (2004/108/AT) (EMC) kapsamında Almanya’nın Mainz/Frankfurt kentinde faaliyet gösteren Federal İletişim Teşkilatı (Bundesnetzagentur) ile Kassel kentinde yerleşik Kassel Bölgesel İdari Makamı Tehlikeli Maddeler ve Ürün Güvenliği Merkezi tarafından 05-09 Ağustos 2013 tarihleri arasında Genel Müdürlük personelinin de katılım sağladığı “Piyasa Gözetimi ve Denetimi Bilgi Alışverişi Toplantısı” düzenlenmiştir. Söz konusu toplantıda 2013 yılına ilişkin piyasa gözetimi ve denetimi istatiksel faaliyetler ve sonuçları karşılıklı olarak tartışılmıştır. Ardından her iki ülkede yürütülen piyasa gözetimi ve denetim faaliyetlerine ilişkin sorular ve cevaplar bölümüne yer verilmiştir. Toplantının programı çerçevesinde, Frankfurt kentinde Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (2004/108/AT) (EMC) kapsamında piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin piyasada uygulaması gerçekleştirilmiştir. Saha uygulamasında EMC direktifi kapsamında ürünlere etiket denetimi yapılmıştır. Sonrasında Frankfurt ve Darmsdat kentlerinde Almanya Federal İletişim Teşkilatı (Bundesnetzagentur) Bölgesel Test Laboratuvarı ziyaret edilmiş olup karşılıklı sunum
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
37
yapılarak bilgi alışverişinde bulunulmuştur. Yine bu kapsamda, uzaktan kumandalı bir oyuncak üzerinde Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği ve Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanları-TTTE Yönetmeliği çerçevesinde uygulanan testler gözlenerek, laboratuvarda uygulanan süreçler hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Alsfeld kentinde Regierungspräsidium Gießen bölgesinin denetçileri ile tanışma sağlanarak bu bölgede LVD Yönetmeliği kapsamına giren ürünlerle ilgili pratik ortak saha uygulaması gerçekleştirilmiştir. Denetim sonrası Alsfeld kentinden Kassel kentine seyahat edilerek, Kassel’de toplantıya devam edilerek soru ve cevaplar alınmıştır. Kassel kentinde Almanya’da Kassel Bölgesel İdari Makamı Tehlikeli Maddeler ve Ürün Güvenliği Merkezi tarafından LVD Yönetmeliği uygulamaları anlatılmıştır. Almanya’da uygulanan ICSMS veri alışverişi sistemi anlatılarak uygulamalar gösterilmiştir. LVD Yönetmeliği kapsamında piyasa gözetimi ve denetimi yapılanması ve piyasa gözetimi ve denetimi prensipleri hakkında sunumlar yapılmıştır. Piyasa gözetimi ve denetimi saha faaliyetleri tartışıldıktan sonra, Hesse kentinde yerleşik olan laboratuvar hakkında açıklayıcı sunumlar gerçekleştirilmiştir. Alsfeld kentinde yapılan kontroller ve alınan numunelerin test işlemleri hakkında bilgi alınmıştır.
Ülkemiz yasal metroloji alanında; • Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler Bürosu (BIPM)’na asil üye, • Uluslararası Yasal Metroloji Teşkilatı (OIML)’na asil üye, • Batı Avrupa Yasal Metroloji Teşkilatı (WELMEC)’na yardımcı üye, • Karayolu Nakliye Uygulamaları Organizasyonlar Konfederasyonuna (CORTE)’na asil üye, sıfatı ile üye bulunmaktadır. BIPM, OIML ve WELMEC kuruluşları için üyelik aidatı ödemeleri Genel Müdürlüğümüz oluru ile yapılmaktadır. 2013 yılında ödenen üyelik aidatları aşağıdaki gibidir: • Uluslararası Ölçüler ve Ağırlıklar Bürosu (BIPM): 84.556,08 Euro (201.454,86 TL) • Uluslararası Yasal Metroloji Teşkilatı (OIML): 56.000 Euro (133.420 TL) • Avrupa Yasal Metroloji İşbirliği Teşkilatı (WELMEC): 3.280 Euro (7.814,60 TL) • Karayolu Nakliye Uygulama Kuruluşları Konfederasyonu (CORTE): Aidat yoktur.
6.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü
38
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Bilindiği üzere Bakanlığımız Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü ülkemizin yasal metroloji uygulamalarından sorumludur. Türkiye, Avrupa Yasal Metroloji İşbirliği Teşkilatı “WELMEC”in yardımcı üyesi olarak Avrupa Birliği mevzuatının uygulanmasında üye ülkeler arasındaki birliği sağlamak amacı ile kılavuz dokümanlar hazırlayan ve gerektiğinde uygulamalardaki aksaklıkları gidermede Avrupa Komisyonuna tavsiyelerde bulunan WELMEC’in çalışma grubu toplantılarına düzenli olarak katılım sağlamaktadır. WELMEC çalışmaları dâhilinde, 13-14 Mayıs 2013 tarihinde İstanbul’da düzenlenen 29. Komite Toplantısına Genel Müdürlüğümüzce ev sahipliği yapılmıştır. Toplantıya Hollanda, Çek Cumhuriyeti, Bosna Hersek, Almanya, Fransa, Macaristan, Makedonya, İsveç, Malta, Estonya, İngiltere, Belçika, Danimarka, Sırbistan, Portekiz, İrlanda, Norveç, Finlandiya, İsviçre, Hırvatistan, Polonya, Avusturya, Slovakya, Litvanya, İspanya, Kıbrıs, Slovenya, Bulgaristan, İtalya, Yunanistan ve ülkemizden toplamda 55 kişi katılım sağlamıştır. WELMEC kapsamında ayrıca; 4-7 Mart 2013 tarihlerinde Almanya’nın Braunschweig şehrinde “WG11 Sayaçlar Çalışma Grubu” toplantısına, 26-29 Mart 2013 tarihlerinde Çek Cumhuriyeti’nin Prag kentinde “WG8 Ölçü Aletleri Direktifi Çalışma Grubu” toplantısına, 22-23 Nisan 2013 tarihlerinde Malta’nın Valletta şehrinde “WG6 Hazır Ambalaj Çalışma Grubu” toplantısına, 10-13 Eylül 2013 tarihlerinde İngiltere’nin Birmingham kentinde “WG5 Piyasa Gözetimi ve Denetimi Çalışma Grubu” toplantısına, 23-26 Eylül tarihlerinde Fransa’nın Paris şehrinde “WG2 Tartı Aletleri Çalışma Grubu” toplantısına, 20-23 2013 Ekim tarihlerinde Almanya’nın Braunschweig şehrinde “WG11 Sayaçlar Çalışma Grubu” toplantısına, 4-7 Kasım 2013 tarihlerinde Norveç’in Oslo şehrinde “WG7 Yazılım Çalışma Grubu” toplantısına katılım sağlanmıştır. Genel Müdürlük personeli tarafından 2013 yılında; 27-29 Ocak 2013 tarihlerinde Belçika’nın Brüksel şehrinde, Avrupa Komisyonu Standar-
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
39
dizasyon Kuruluşlarının (CEN, CENELEC ve ETSI) akıllı şebekeler, akıllı sayaçlar ve elektrikli araçlar ile ilgili standart hazırlama toplantılarına, 19-21 Şubat 2013 tarihlerinde Belçika’nın Brüksel şehrinde Prosafe 2012 Ortak Eylemler Açılış toplantısına, 24-26 Şubat 2013 tarihlerinde İsviçre’nin Cenevre kentinde Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Karayolu Ulaştırması AETR Uzman Grubu 4. Oturum toplantısına, 19-22 Mart tarihlerinde Belçika’nın Brüksel şehrinde CORTE Uygulama ve Kart Çalışma Grubu toplantılarına, 13-15 Haziran 2013 tarihlerinde Belçika’nın Brüksel şehrinde Avrupa Komisyonu Ölçü Aletleri Komite ve Çalışma Grubu toplantısına, 23-27 Eylül 2013 tarihlerinde İsviçre’nin Bern şehrinde OIML Hazır Ambalaj Çalışma Grubu (TC6) toplantısına, 6-12 Ekim 2013 tarihlerinde Vietnam’ın HoChiMinh City şehrinde Uluslararası Yasal Metroloji Komitesi (CIML) 48. toplantısına, 27 Ekim-1 Kasım 2013 tarihlerinde İsviçre’nin Cenevre kentinde Karayolu Ulaştırması Çalışma Grubu SC.1 Oturum Toplantısı ve AETR Uzman Grubu toplantısına, 4-6 Aralık 2013 tarihlerinde Belçika’nın Brüksel şehrinde Avrupa Komisyonu Ölçü Aletleri Çalışma Grubu toplantısına, 10-13 Aralık 2013 tarihlerinde Belçika’nın Brüksel şehrinde CORTE Uygulama, Kart Çalışma Grubu ve Genel Kurul toplantılarına katılım sağlanmıştır. Ayrıca, 25-28 Şubat 2013 tarihlerinde İsveç’in Stockholm kentinde takograf cihazları ve uygulamaları ile ilgili, 10-14 Mart 2013 tarihlerinde Çek Cumhuriyeti’nin Prag kentinde TAIEX programı çerçevesinde Ölçü Aletleri Yönetmeliği kapsamındaki taksimetreler ile ilgili teorik ve pratik eğitim almak, onaylanmış kuruluş, servis ve periyodik doğrulama uygulamalarını gözlemek amacıyla çalışma ziyareti gerçekleştirilmiş, 14-17 Ekim 2013 tarihlerinde Hollanda’nın Amsterdam kentinde akıllı şebeke, akıllı sayaç, akıllı bina, yenilenebilir enerji konularında düzenlenen Avrupa Akıllı Uygulamalar Fuarı (Europen Utility Week 2013)’na katılım sağlanmış, 9-13 Aralık 2013 tarihlerinde Almanya’nın Nüremburg, Ansbach ve Münih kentlerinde ısı sayacı muayene yönetmelik taslağıyla ilgili olarak Bavyera Eyaleti Metroloji Ofisi ve Hydrometer firması ile görüş alışverişinde bulunulmuştur.
5015 sayılı “Petrol Piyasası Kanunu” ve 5307 sayılı “LPG Piyasası Kanunu” ile petrol ve LPG piyasasını şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı bir şekilde sürdürülmesi için yönlendirme, gözetim ve denetim yetkisi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna (EPDK) verilmiştir. Petrol ve LPG piyasası faaliyetlerinin denetlenmesi için Bakanlığımız, İçişleri Bakanlığı (Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı) ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile aynı işbirliği protokollerini imzalamıştır.
7. EPDK ile Yapılan Protokol Dâhilinde Yürütülen Hizmetler
40
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Bakanlığımız ile EPDK arasında “Petrol Piyasası ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasasında Yapılacak Denetimlere İlişkin İşbirliği Protokolü” adı altındaki protokol 28/06/2006 tarihinde imzalanmıştır. Denetim kapsamında yapılacak işler Protokol’ün 4’üncü maddesinde belirtilmiş olup, Bu Protokol kapsamında; Akaryakıt ve otogaz bayii satış pompası, tank ve araçları, depolama ve dolum tesisi, rafineri, taşıma araçları ile LPG tüplerinden numune alınması, Akaryakıttan alınan numunelerde ulusal markerin yeterli şart ve seviyede olup olmadığının kontrolü, Kurumca üretim ve ithaline izin verilen ürünlerin amacına uygun kullanılıp kullanılmadığının tespiti, Rafineri, işleme ve madeni yağ tesisleri ile üretimlerinde solvent ve bazyağı kullanan tesislere ilişkin olarak kapasite raporunda belirtilen tesis bilgilerinin kontrolü ve ürünlerden numune alınması, Alınan numunelerin Kurumca belirlenen laboratuvarlara teslimi, Akaryakıt ve otogaz bayileri, depolama ve dolum tesisleri ile taşıma araçlarında lisans kapsamında yer alan diğer işlemlerin mevzuata uygunluğunun tespiti, Tüplü LPG bayilerinin sözleşmeli olduğu dağıtıcısının tescilli markası ve amblemini taşıyan, teknik düzenlemelere uygun LPG tüplerini işyerinde bulundurup bulundurmadığının ve eğitimli personel çalıştırıp çalıştırmadığının tespiti, Dökme LPG’nin amacına uygun kullanılıp kullanılmadığının tespiti, Denetlenen tesis /kişinin lisans sahibi olup olmadığının tespiti, Gerekli görüldüğü takdirde bilgi ve belgeleri talep ederek incelemede bulunulması ve gerektiğinde suret alınması, LPG tüpü, imalatı, muayene, tamir ve bakımı lisansı sahibi kişilerin lisansı kapsamındaki faaliyetlerinin denetiminin yapılması, Kurumun belirleyeceği denetim programı dâhilinde Bakanlığımız tarafından yapılacağı şeklindedir. Başbakanlığın 23/08/2012 tarihli ve 28390 sayılı Genelgesi gereğince Bakanlığımızca her yıl üçer aylık dönemler halinde “Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadeleye ilişkin Faaliyet Raporu” düzenlenmekte ve ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmektedir. EPDK ile yapılan protokol dâhilinde yürütülen hizmetlere ilişkin sonuçlar kitabın üçüncü bölümünde paylaşılmaktadır.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Bakanlığımız ile TSE arasında yürütülen protokol PGD faaliyetleri çerçevesinde ihtiyaç duyulan test ve muayene hizmetlerinin TSE tarafından yerine getirilmesi amacıyla 30 Mart 2010 tarihinde, 3 yıllık bir süre için imzalanmıştır. Söz konusu protokol 19 Nisan 2013 tarihinde yenilenerek, test ve muayenelerin yapılma usulleri düzenlenmiştir. Protokol kapsamında yapılan değişiklikler aşağıdaki gibidir. Bakanlığımız PGD faaliyetleri yürütülürken 4703 sayılı Kanun ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı PGD Yönetmeliği hükümlerine göre test ve muayene hizmetleri satın alınmaktadır. Bu protokol ile öncelik TSE’ye verilmek üzere; Bakanlığın diğer uygunluk değerlendirme kuruluşlarından test ve muayene hizmeti alınmasına engel teşkil etmeyeceği düzenlenmiştir. Alınan numuneler ile ilgili yapılacak testlerde hangi standart ya da test metodunun belirlenmesi gerektiği noktasında İl Müdürlüklerince yaşanan problemlerin giderilebilmesi amacıyla TSE tarafından standartlara erişim ve test metotları konusunda Bakanlık ilgili birimlerine destek verilmesi öngörülmüştür. Bakanlığımız tarafından test ve muayene hizmetleri için önceliğin Protokol kapsamında TSE’ye verilmesinin bir karşılığı ve yansıması olarak, TSE Bakanlık tarafından talep edilen hizmetlere öncelik verip ivedilikle sonuçlandıracaktır. Asansörlerde talep edilen test ve muayene hizmetleri için Bakanlık ilgili biriminden Gözetim Muayene Merkezi Başkanlığı’na yapılan planlı başvuruya karşılık talep edilen hizmetin verileceği tarih ile test ve muayene işlemini gerçekleştirecek personel bilgilerini mücbir sebepler hariç olmak üzere en geç 5 iş günü içerisinde başvuruyu yapan birime iletileceği düzenlenmiştir. Test ve muayene işlemleri için TSE laboratuvarına gönderilen numuneler için gerekli testlerin bir kısmının ya da tamamının TSE tarafından yapılamaması/yaptırılamaması halinde bu durumun Bakanlık ilgili birimine bildirilmesi gerekliliği metne eklenmiştir. TSE‘ye gönderilen numunelerden bir kısmının test işlemlerinin TSE tarafından yerine getirilememesi ve bu ürünler için testlerin gerekli şartları taşımayan laboratuvarlarda test yaptırılması nedeniyle yaşanan sorunların giderilmesi amacıyla doğrudan TSE tarafından yapılamayan testler için laboratuvar seçimi konusunda esaslar belirlenmiştir. Test ve muayene işlemleri yerinde yapılması gereken ürünler için Bakanlığın planlama ve program yaparak TSE’ye bildireceği metne eklenmiştir.
2013
41
8. TSE ile Yapılan Protokolün Yenilenmesi
42
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Bakanlığımız ile TSE arasında imzalanacak olan Protokol çerçevesinde yürütülecek faaliyetler ile hedef ve stratejilerin geliştirilmesi, eşgüdüm içerisinde hareket edilmesi, yaşanabilecek sorunların hızlı bir şekilde çözümlenebilmesi amacıyla en az daire başkanı seviyesinde bir komisyon oluşturulması öngörülmüştür. Protokol kapsamında TSE tarafından yerine getirilecek hizmetlerin verimli ve etkin bir şekilde yerine getirilebilmesi hedefi için «doğrudan iletişim» kurabilecek erişim noktalarının belirlenmesi hükme bağlanmıştır.
9. 2013 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Etkinlikleri
Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi sorumluluğunda bulunan ürünler yönetmelikler bazında ayrılarak listelenmiştir. Ayrıca bu ürünlere yönelik olarak GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) ve PRODCOM (Avrupa Topluluğunda Sanayi Ürün Listesi) numaraları tespit edilmiştir. Tespiti yapılan söz konusu istatistiki verilere, 2013 yılı içerisinde basımı yapılan “Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Listesi” kitapçığında yer verilmiştir.
9.1 Toplantılar
14 Şubat 2013 tarihinde 81 İl Müdürlüğü’nden 129 denetim personelinin katılımı ile proje bazlı denetim yaklaşımının ilk adımlarından biri olan “Sınai Gaz Tüpleri Denetim Projesi” bilgilendirme toplantısı Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Söz konusu toplantıda projenin iki aşamada gerçekleştirileceğine değinilmiştir. Buna göre, ilk aşamada tüplerin dolum bakım ve periyodik muayenelerini yapan tesislerin denetimlerinin gerçekleştirileceği, ikinci aşamada ise bu tesislerde dolumu, bakımı ve periyodik muayenesi yapılan tüplerin uygunluklarının tespiti ve sınıflandırmasının yapılacağı kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda, alınan kararlara ilişkin faaliyetler yıl boyunca sürdürülmüştür. 28 Mayıs 2013 tarihinde Ankara’da, ilgili sektör temsilcilerinin yer aldığı “Proses ve Otomasyon Kontrol Etkinlikleri”ne Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü personeli de iştirak etmiştir.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
29-31 Mayıs 2013 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirilen, “Uluslararası İş ve İnşaat Makina, Teknoloji ve Aletleri İhtisas Fuarı”na (KOMATEK 2013) 31 Mayıs 2013 tarihinde Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü temsilcileri ile Ankara Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü temsilcileri birlikte katılım sağlamıştır. 12 Haziran 2013 tarihinde Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün katılımı ve Sınai ve Tıbbi Gazcılar Derneğinin (Gaz-Der) organizasyonu ile Basınçlı Gaz Tüpleri Sektörü Bilgilendirme Toplantısı İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıda, Genel Müdürlüğün 15 Şubat-25 Mart tarihleri arasında 81 ilde yürüttüğü denetimlerin değerlendirmesi yapılmış, sektörün sorunlarına değinilmiştir. 30/09/2003 tarihli ve 25245 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 20/06/2009 tarihli ve 27264 sayılı Resmi Gazete’de revize edilerek yürürlükte yer alan; “Makina Teknik Komitesinin Oluşumu ve Görevlerine Dair Tebliğ (Tebliğ No: SGM/2009-10)” ile Makina Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT) kapsamında yer alan konularda ve makinalar ile ilgili olabilecek diğer teknik mevzuat ve uygulamalar ile sektörel hususlarda karşılaşılabilecek sorunların çözümlenmesi için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının ve makina sanayi temsilcilerinin katılımıyla oluşturulan Makina Teknik Komitesi (MAKTEK) İş Makinaları Alt Çalışma Grubu’nun 19’uncu Toplantısı’na 25 Haziran 2013 tarihinde Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü temsilcilerinin de katılımıyla İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Toplantıda; •
Motor Faz uygulamaları (Faz IIIB motorların tip onayı ve Faz IV motorların tip onayı),
•
PGD kapsamında kontrol listelerinin oluşturulması (MAKTEK bünyesinde önceden hazırlanan ve yapılması planlanan kontrol listelerinin hazırlanması),
•
Denetim personeli eğitimlerinin gerçekleştirilmesi (Forklift, hareketli kaldırma çerçeveleri, elektrikli gezer vinç ve kule vinç sektörlerinde yer alan ürünlere yönelik uygulamalı denetimlerin yapılması) hususları görüşülmüştür.
Karayolu güvenliğine etki eden otomotiv aksamlarından biri olan kaplama lastiklerle ilgili olarak, “BM/AEK R-108: Motorlu Araçlar ve Römorkları İçin Kaplanmış Havalı (Pnömatik) Lastiklerin İmalatının Onayı İle İlgili Teknik Düzenleme” ve “R-109: Ticari Araçlar ve Römorkları İçin Kaplanmış Havalı (Pnömatik) Lastiklerin İma-
2013
43
44
2013
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
latının Onayı İle İlgili Teknik Düzenleme” kapsamında Tip Onay Belgesi olmadan faaliyet gösteren kaplama lastik imalatçılarına yönelik ülke genelinde denetimler gerçekleştirilmiştir. Yapılan PGD faaliyetleri ile belgesiz olarak üretim yapan firmaların piyasaya ürün arz etmesi engellenmiştir. Gerçekleştirilen denetimler sonrası, Tip Onayı Belgesine sahip olan ve başvuruda bulunan firma sayısında artış gözlemlenmiş olup, sektöre yönelik denetimlerin 2014 yılında da devam etmesi planlanmıştır. 26 Eylül 2013 tarihinde ise Bakanlığımız Konferans Salonu’nda Kaplama Lastik alanında faaliyet gösteren üreticilerin, sektör temsilcilerinin ve Bakanlığımız İl Müdürlüklerinden denetimle ilgili personelin katılımıyla “Kaplama Lastik Sektör Değerlendirme Toplantısı” düzenlenmiştir. Söz konusu toplantıda, kaplama lastik sektöründe yapılmış olan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri değerlendirilmiş olup, konuyla ilgili belgelendirme ve test süreçlerinde yaşanan problemlere değinilmiştir. Ayrıca Anahtar Dergisinin Kasım 2013 sayısında “Kaplama Lastik Sektöründe Piyasa Gözetimi ve Denetimi” konulu makale yayımlanmıştır. Tüp demetleri denetim projesi değerlendirme toplantısı 10-11 Aralık 2013 tarihlerinde Antalya’da düzenlenmiştir. Toplantının konusunu oluşturan Tüp Demetleri Denetim Projesi, 15 Mart 2013 tarihinde başlatılan “Sınai Gaz Tüpleri Denetim Projesinin” ikinci aşamasıdır ve proje ile ilgili denetimler 21 Ekim-21 Kasım 2013 tarihleri arasında özel olarak oluşturulan Tüp Demetleri Denetim Ekibi tarafından 58 İl’de gerçekleştirilmiştir. Söz konusu toplantıda, projeden sorumlu denetim ekipleri tarafından sahada elde edilen veriler aktarılmış ve yine denetimler sırasında karşılaşılan sorunlar ile bunlara ilişkin çözüm önerileri değerlendirilmiştir.
9.2 Tanıtım Faaliyetleri
2013 yılında Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün faaliyetleri hakkında farkındalığın artırılmasına yönelik olarak pek çok etkinlik gerçekleştirilmiştir. “Ürün Güvenliği Haftası” etkinliği bunlardan ilkidir. Bu kapsamda, ilköğretim düzeyindeki tüm okullar için 100.000’den fazla afiş hazırlanmış ve Milli Eğitim Bakanlığı koordinasyonu ile dağıtımı sağlanmıştır. Ayrıca kullanıcıları bilgilendirme amacıyla 68.000 adet tanıtım broşürü basılmıştır. Yine “Ürün Güvenliği Haftası” çalışmaları kapsamında; 04-05 Aralık 2013 tarihlerinde Ankara’nın çeşitli semtlerinde bulunan AVM’
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
45
lerde stantlar açılmıştır. Bu stantlarda; ürün güvenliği denetimi faaliyetleri hakkında bilgiler içeren tanıtım broşürleri ve “Ürün Güvenliği” konulu Anahtar dergisi dağıtılmış; Genel Müdürlük personeli tarafından vatandaşlara ürün güvenliği ile ilgili bilgiler verilerek onların görüş ve önerileri dinlenmiştir. Ayrıca Genel Müdürlük tarafından, ulusal yayın yapan 3 televizyon kanalında çeşitli programlara katılım sağlanarak PGD verileri kamuoyu ile paylaşılmış, bir ürün alırken tüketicilerin ve kullanıcıların nelere dikkat etmeleri gerektiği hususunda bilgi verilmiştir. İzmir’de Sinerji Dergisi’nde (Ocak-Şubat-Mart 2013) Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün faaliyetlerine ilişkin bir adet röportaj ve bir adet makale yayınlanmıştır. Genel Müdürlük faaliyetlerini tanıtmak üzere bir “Tanıtım Filmi” hazırlanmış ve internet sitesinde yayınlanmaya başlamıştır. Ayrıca sektörel toplantılar ve eğitim faaliyetleri başta olmak üzere birçok platformda gösterimi yapılmaktadır. Tanıtım faaliyetleri kapsamında yine 2013 yılında kamu spotu çalışmalarına başlanmıştır. Bu çalışmalar nihai halini almış olup, önümüzdeki dönem içerisinde radyo ve televizyonlarda yayınlanmaya başlayacaktır.
Bakanlığımız Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü İthalat Denetimi Dairesi Başkanlığı temsilcileri ve Türk Standardları Enstitüsü (TSE) Uluslararası Muayene ve Gözetim Grup Başkanlığı temsilcilerinin katılımı ile 09 Ekim 2013 tarihinde Bakanlığımızda ve 22-23 Ekim 2013 tarihlerinde de TSE’nin Gebze/İzmit tesislerinde 2014/1 ve 2014/9 sayılı Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliğleri kapsamında TSE tarafından yürütülen ithalat aşamasındaki fiili denetimler hakkında çalışma toplantıları gerçekleştirilmiştir. 31 Ekim 2013 tarihinde ise Bakanlığımız, TSE ve Ekonomi Bakanlığı yetkililerinin katılımlarıyla, Ekonomi Bakanlığınca yayımlanan 2014/1 ve 2014/9 sayılı Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliğleri kapsamında yürütülen Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan ürün gruplarının ithalat denetimlerine yönelik çalışma toplantısı yapılmıştır. Gerçekleştirilen bu toplantılar neticesinde belirlenen sorunlar dikkate alınarak söz konusu Tebliğler ve bu Tebliğlere ilişkin yayımlanan İthalat Denetim Rehberleri güncellenmiştir.
9.3 İthalat Denetimleri
46
2013
9.4 Gönüllü Geri Çağırma Faaliyetleri
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından 12 Şubat 2013 tarihinde Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD), Otomotiv Sanayicileri Derneği (OSD) ile Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği’ne (OYDER) bir yazı gönderilmiş ve gönüllü düzeltici faaliyetlerin ne şekilde uygulanacağına ilişkin bilgilendirme yapılmıştır. Söz konusu yazının gönderilmesinden sonraki süreçte dokuz farklı otomotiv markası Bakanlığımız PGD Yönetmeliği kapsamında düzeltici faaliyete başladıklarını İstanbul İl Müdürlüğümüze bildirmişlerdir. İl Müdürlüğünden Genel Müdürlüğe yapılan bildirime göre; bu dokuz farklı otomotiv firması, 25.000’i aşkın araç için geri çağırma işlemlerine başlamıştır.
ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
47
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SORUMLULUĞUNDAKİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN İSTATİSTİK VE ANALİZLER
I. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ.............................................................. 47 1. 2013 Yılı Temel Göstergeleri.................................................................................................. 48 2. Denetime Yönelik Veriler....................................................................................................... 49 2.1.Ürün Grubu Bazında Denetimler.................................................................................. 49 2.2.Denetimin Nedenine Göre Dağılım.............................................................................. 50 2.3.Menşei Bazında Denetimler......................................................................................... 51 3. Denetim Sonuçları................................................................................................................. 54 3.1 Ürün Gruplarına Göre Denetim Sonuçları................................................................... 54 3.2 Menşei Bazında Denetim Sonuçları............................................................................. 56 3.3. Test ve Muayeneye Yönelik Denetim Sonuçları.......................................................... 58 3.4. Toplatma Kararı Verilen Ürünlere İlişkin Veriler......................................................... 59 3.5. İdari Para Cezalarına İlişkin Veriler............................................................................ 59 4. Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi.......................... 61
II. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ İL MÜDÜRLÜKLERİNİN PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ PERFORMANS ANALİZİ......................................................66 1. İllerin Performans Değerlendirme Yöntemi......................................................................... 66 2. İllerin Performans Değerlendirmesi..................................................................................... 67 2.1.Denetçi Başına Denetim Sayısı.................................................................................... 67 2.2.Uygunsuzluk Oranı....................................................................................................... 67 2.3.Teste Giden Ürün Sayısı................................................................................................ 67 2.4.Uygulanan İdari Para Cezası Miktarı........................................................................... 69 2.5.Uygulanan Toplatma Kararı Sayısı.............................................................................. 69 2.6.Toplam Performans Puanı............................................................................................ 70 3. Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksine Dayanılarak Oluşturulan İl Grupları Bazında Performans Puanlarına Göre Yapılan Sıralama....................................... 70
III. PERSONEL ANALİZİ..........................................................................................74
48
1
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ
1.2013 Yılı Temel Göstergeleri
Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından 2013 yılında; • Toplam 67.180 farklı marka ve model ürünün denetimi yapılmıştır. • Denetlenen bu ürünler içerisinde 7.298’i uygunsuz bulunmuştur. • 482 ürün teste gönderilmiş ve 26 farklı marka/model hakkında toplatma kararı verilmiştir. • Uygunsuz ve güvensiz ürünlere uygulanan idari para cezası toplamı 2.233.974’tür. Denetim sonuçlarına bakıldığında; Uygunsuz bulunan 7.298 ürünün 26’sı güvensiz 7.272’si teknik düzenlemesine uygunsuz bulunmuştur.
Uygunsuzluk oranının en yüksek olduğu ürün grupları %33,41 ile asansörler, %28,21 ile taşınabilir basınçlı ekipmanlar ve %16,78 ile makinelerdir.
ETKİN PDG
GÜVENLİ ÜRÜN
En çok idari para cezası uygulanan ürün grupları 1.130.254 ile asansörler, 681.447 ile elektrikli ekipmanlar, 85.487 ile düzenlenmemiş alan olmuştur.
GÜVENLİ YAŞAM
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
49
2.Denetime Yönelik Veriler
Aşağıda yer alan tabloda üst ürün grubu bazında uygun, uygunsuz ve toplam denetim sayılarının yanında uygulanan idari para cezaları, teste giden ve düzeltme için süre verilen ürün sayıları yer almaktadır.
2.1. Ürün Grubu Bazında Denetimler Tablo 1: Ürün Grubu Bazında 2013 Yılı Denetim Verileri TESTE UYGUN TOPLAM GİDEN
İDARİ PARA CEZASI
DÜZELTME İÇİN SÜRE VERİLENLER
ÜST ÜRÜN GRUBU
UYGUNSUZ
AERESOL KAPLAR
20
114
134
2
0
1
ASANSÖR
411
819
1.230
130
1.130.254
223
ATEX ÜRÜNLERİ
61
793
854
0
292
8
AYAKKABI
89
5.423
5.512
0
7.325
46
BASINÇLI EKİPMAN
145
1.066
1.211
72
51.281
21
ELEKTRİKLİ EKİPMAN
4.208
31.519
35.727
80
681.447
1.661
GAZ YAKAN CİHAZLAR
170
1.454
1.624
6
50.748
65
KAZANLAR
7
207
214
0
2.928
4
MAKİNELER
1.109
5.502
6.611
17
56.245
486
OTOMOTİV
143
846
989
16
76.681
47
1
79
80
0
0
1
TAŞINABİLİR BASINÇLI EKİPMANLAR
299
761
1.060
125
76.636
18
TEKSTİL
454
9.985
10.439
1
14.650
106
0
13
13
0
0
0
181
1.301
1.482
33
85.487
104
7.298
59.882
67.180
482
2.233.974
2.791
SİVİL PATLAYICILAR
TELEFERİK DÜZENLENMEMİŞ ALAN TOPLAM
Denetimi yapılan 67.180 ürünün 7.298’inde uygunsuzluk tespit edilmiştir. Uygunsuz ürünlere ilişkin olarak toplamda 2.233.974 idari para cezası uygulanmıştır. Asansör, taşınabilir basınçlı ekipman ve elektrikli ekipman ağırlıklı olmak üzere teste gönderilen ürün sayısı 482’dir. Düzeltme için süre verilen ürün sayısı ise 2.791’dir.
2013
50
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 1: Gerçekleştirilen Denetimlerin Ürün Grubu Bazında Dağılımı AERESOL Kaplar 0,20%
Asansör 1,83% ATEX Ürünleri 1,27%
Düzenlenmemiş Alan 2,21%
Ayakkabı 8,20%
Teleferikler 0.02%
Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar 1,58%
Basınçlı Ekipmanlar 1,80%
Elektrikli Ekipmanlar 53,18%
Gaz Yakan Cihazlar 2,42%
Tekstil 15,54%
Makineler 9,84%
Sivil Patlayıcılar 0,12%
Kazanlar 0,32%
Otomotiv 1,47%
Grafikten de görüldüğü gibi 2013 yılı denetimleri ağırlıklı olarak en geniş ürün gruplarından biri olan elektrikli ekipmanlar ürün grubunda yoğunlaşmıştır.
2.2. Denetimin Nedenine Göre Dağılımı
2013 yılı içerisinde gerçekleştirilmiş olan denetimlerin %37’si olağan denetim, %32’si programlı denetimdir. Denetimlerin %31’i ise üreticiler ve kullanıcılardan gelen ihbar ve şikayetler üzerine gerçekleştirilmiştir.
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
51
Grafik 2: Denetimin Nedenine Göre Dağılımı İhbar ve Şikayetler 21.200; 31%
Programlı Denetimler 21.288; 32%
Olağan Denetimler 24.692; 37%
Grafik 3: Denetlenen Ürünlerin Yerli ve İthal Ayrımına Göre Dağılımı
Yerli 30.536; 45% İthal 36.644; 55%
Denetimi yapılan ürünlerin %55’ini ithal, %45’ini yerli ürünler oluşturmaktadır.
2.3. Menşei Bazında Denetimler
52
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 4: Ürünleri En Çok Denetlenen İlk 5 Ülke TAYVAN 5%
ALMANYA 6%
JAPONYA 7%
İTALYA 5%
ÇİN 77%
En çok denetlenen ürünlerin sırasıyla Çin, Japonya, Almanya, İtalya ve Tayvan menşeli ürünler olduğu anlaşılmaktadır.
Grafik 5: Menşe Gruplarına Göre Denetimlerin Dağılımı Türkiye 44%
Diğer Ülkeler 6%
Menşei Belirsiz 1%
Uzakdoğu Ülkeleri 41%
AB Ülkeleri 8%
Ülke gruplarına göre analizde ürünlerin %44’ünün Türkiye, %41’inin Uzak Doğu Ülkeleri, %8’inin AB ülkeleri, %6’sının diğer ülkelerde üretilen ürünler olduğu anlaşılmaktadır. Denetlenen ürünlerin %1’inin menşei belirsizdir.
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
53
Grafik 6: Denetlenen AB Menşeli Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı
24
17
5
2
Finlandiya
Litvanya
38
Danimarka
51
Yunanistan
51
Bulgaristan
Romanya
53
Hırvatistan
67
Avusturya
68
Slovakya
77
İsveç
80
Portekiz
90
Slovenya
Belçika
Polonya
Macaristan
248 244 150 127 109
İngiltere
Hollanda
Fransa
İtalya
Almanya
381 324
Çek Cumhuriyeti
1.487
İspanya
1.567
Grafik 7: Denetlenen Uzak Doğu Menşeli Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı
94
86
82
52
51
1
Filipinler
Kuzey Kore
Singapur
Hongkong
Kambocya
Brunei
364 265 Malezya
372
Vietnam
411 Endonezya
Tayland
Güney Kore
Tayvan
Japonya
Çin (PRC)
1.858 1.517 1.034 672
Banglades
21.778
AB ülkeleri arasında Almanya, İtalya ve Fransa menşeli ürünler, Uzak Doğu Ülkeleri arasında ise Çin, Japonya ve Tayvan menşeli ürünler en çok denetlenen ürünler olarak ön plana çıkmaktadır.
54
2013
3.Denetim Sonuçları
3.1.Ürün Gruplarına Göre Denetim Sonuçları
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013 yılında toplamda 67.180 ürün denetlenmiştir ve bu ürünlerin 7.298’inde uygunsuzluk tespit edilmiştir. Ürün grubu bazında ise uygunsuzluk oranları Grafik 8’de görülmektedir. Ürün grupları için yapılan denetimler eşit sayıda olmadığından uygunsuzluğun değerlendirilmesinde oran kullanılması daha sağlıklıdır. Buna göre; en yüksek uygunsuzluk oranının asansör, taşınabilir basınçlı ekipmanlar ve makineler ürün gruplarında olduğu aşağıdaki grafikte görülmektedir.
Teknik Düzenlemesine Uygunsuz
Toplam Uygunsuzluk
Güvensiz
1,61%
1,25%
0,00%
Sivil Patlayıcılar
Teleferik
3,27% Kazanlar
Ayakkabı
4,35%
10,47% Gaz Yakan Cihazlar
Uygunsuzluğun niteliği,
Tekstil
11,78% Elektirikli Ekipman
7,14%
11,97% Basınçlı Ekipman
Atex Ürünleri
12,21%
14,46% Otomotiv
Düzenlenmemiş Alan
14,93% Aeresol Kaplar
Makineler
Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar
Asansör
16,78%
28,21%
33,41%
Grafik 8: Tespit Edilen Uygunsuzlukların Ürün Gruplarına Göre Oransal Dağılımı
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
55
Grafik 9: Uygunsuzluğun Niteliğine Göre Dağılımı 7.272
7.298
26
Güvensizlik
Teknik Düz. Uygunsuzluk
Toplam Uygunsuzluk
Tespit edilen 7.298 uygunsuzluğun 7.272’si teknik düzenlemesine uygunsuzluk, 26’sı ise güvensizlik olarak ortaya çıkmıştır.
Grafik 10: Uygunsuzluğun Yerli-İthal Ayrımına Göre Dağılımı 67.180 30.403
7.298 2.224
Toplam Toplam Uygunsuz Bulunan Denetlenen Ürün Ürün Sayısı Sayısı
Uygunsuz Bulunan Toplam Yerli Ürün Sayısı Denetlenen Yerli Ürün Sayısı
36.777
5.074
Uygunsuz Bulunan Toplam Denetleİthal Ürün Sayısı nen İthal Ürün Sayısı
56
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 10’da toplam denetlenen ürünlerin ve tespit edilen ürünlerin yerli ve ithal ayrımına göre dağılımı incelenmektedir. Denetlenen toplam 67.180 üründen 7.298’inde uygunsuzluk tespit edilmiştir. Bu uygunsuzluğun 2.224’ü yerli ürünlerde, 5.074’ü ithal ürünlerde tespit edilmiştir. Toplam denetlenen ithal ürün sayısı, yerli ürün sayısından fazla olduğu için ithal ürünlerde tespit edilen uygunsuzluk sayıları da yerli ürünlere kıyasla daha yüksek çıkmaktadır.
3.2.Menşei Bazında Denetim Sonuçları
2013 yılı içerisinde denetlenen ithal ürünler içerisinde uygunsuz bulunan ürünlerin sayısı 5.074’dür.Uygunsuz olarak tespit edilen ürünlerin menşei ülke bazında dağılımının gösterildiği Grafik 11 incelendiğinde Çin menşeili ürünlerin daha fazla denetlenmesine paralel olarak 3.437 farklı marka ve modelde Çin menşeili ürün uygunsuz bulunmuştur. Çin menşeili ürünlerin toplam uygunsuz ithal ürünler içindeki payı %67’dir. Denetlenen ürünlerinde uygunsuz sayısı 50’den az olan birçok ülkeye diğer kategorisinde değerlendirilmiştir.
Grafik 11: Uygunsuzluğun Menşe Ülkelerine Göre Dağılımı ALMANYA 2%
HİNDİSTAN 1%
İTALYA 1%
ABD 5%
JAPONYA 4%
GÜNEY KORE 3%
ÇiN (PRC) 67%
DİĞER 9%
TAYVAN 5% BELİRTİLMEMİŞ 2%
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
Grafik 12: Uygunsuz Bulunan Uzak Doğu Menşeili Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı
0
Kuzey Kore
2
0
Brunei
2
Kambocya
3
6
Filipinler
7
Vietnam
18
Banglades
25
Hongkong
36
Singapur
50
Tayland
Güney Kore
153
Malezya
208
Japonya
Tayvan
Çin (PRC)
257
Endonezya
3.437
Uzak Doğu Ülkeleri arasında Çin, Tayvan, Japonya menşeili ürünler en çok uygunsuzluğun tespit edildiği ürünler olarak ön plana çıkmaktadır. Kamboçya ve Brunei menşeili ürünlerde gerçekleştirilen az sayıda denetimde uygunsuzluğa rastlanmamıştır.
Grafik 13: Uygunsuz Bulunan AB Menşeili Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı 113
Bulgaristan
Polonya
İspanya
İsveç
Slovakya
2
2
1
0
0
0 0
AB ülkeleri arasında en çok uygunsuzluk Almanya,İtalya ve Hollanda menşeili ürünlerde saptanmıştır. Çek Cumhuriyeti, Yunanistan, Finlandiya ve Litvanya menşeili ürünlerde denetim yapılmakla birlikte uygunsuzluk tespit edilmemiştir.
Litvanya
3
Finlandiya
4
Yunanistan
5
Çek Cumhuriyeti
7
Romanya
8
Danimarka
8
Avusturya
8
Portekiz
Macaristan
14 10
Hırvatistan
18
İngiltere
22
Fransa
29
Belçika
Hollanda
İtalya
Almanya
34
Slovenya
63
57
58
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013 yılında yapılan denetimlerde 482 adet farklı ürün test/muaneye gönderilmiştir. Yapılan test ve muayene sonucunda bu ürünlerin 370’i uygunsuz 112’si uygun bulunmuştur. Test ve muayeneye gönderilen ürünlerde toplam uygunsuzluk oranı %76.7’dir.
3.3.Test ve Muayeneye Yönelik Denetim Sonuçları
Grafik 14: 2013 Yılında Teste Giden Ürünler ve Sonuçlara İlişkin Veriler 500 450
482
400 350
370
300 250 200 150 100
112
50 0 Teste Giden Ürün Sayısı
Uygun Bulunan
Uygunsuz Bulunan
Grafik 15: Test/ Muayenesi Yapılan Ürünlerin Ürün Gruplarına Göre Dağılımı
130
Asansör
Toplam
125
Taş. Basınçlı Ekipman
Düzenlenmemiş Alan
80
Elektrikli Ekipman
17
72
Basınçlı Ekipman
16
Makineler
Aeresol Kaplar
6
Otomotiv
2
33
Gaz Yakan Cihazlar
1 Tekstil
482
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
59
Grafik 12’ de teste giden ürünlerin ürün grupları bazında dağılımı görülmektedir. En çok test/muayeneye tabi tutulan ürün grupları asansörler, taşınabilir basınçlı ekipmanlar, elektrikli ekipmanlar, basınçlı ekipmanlar ve zorunlu standart-düzenlenmemiş alanda yer alan ürünlerdir.
2013 yılında toplamda 26 adet ürün için toplatma kararı verilmiştir. Toplatma kararı verilen ürünlerin %57’sini elektrikli ekipmanlar, %34,6’sını basınçlı ekipmanlar oluşturmaktadır. Toplatılan ürünler arasında ağırlıklı olarak yangın söndürme cihazları, elektrik kabloları ve ani su ısıtıcıları bulunmaktadır.
3.4.Toplatma Kararı Verilen Ürünlere İlişkin Veriler
Grafik 16: Ürün Grubu Bazında Toplatma Kararı Alınan Ürünlerin Dağılımı 26
15 9
1 Asansör
1
Gaz Yakan Cihazlar
Basınçlı Ekipman
Elektrikli Ekipman
Toplam
2013 yılı içerisinde yapılan denetimlerde uygunsuz ve güvensiz bulunan ürünlere toplamda 2.233.974 idari para cezası uygulanmıştır. Uygulanan idari para cezalarının ürün gruplarına göre dağılımı Tablo 2’de görülmektedir. En çok cezanın uygulandığı ürün grupları 1.130.254 ile asansörler, 681.447 ile elektrikli ekipmanlar ve 85.487 ile zorunlu standart-düzenlenmemiş alandır.
3.5.İdari Para Cezalarına İlişkin Veriler
60
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Tablo 2: 2013 Yılı İdari Para Cezalarının Ürün Gruplarına Göre Dağılımı ÜST ÜRÜN GRUBU
TOPLAM İDARİ PARA CEZASI
AERESOL KAPLAR
0
ASANSÖR
1.130.254
ATEX ÜRÜNLERİ
292
AYAKKABI
7.325
BASINÇLI EKİPMAN
51.281
ELEKTRİKLİ EKİPMAN
681.447
GAZ YAKAN CİHAZLAR
50.748
KAZANLAR
2.928
MAKİNELER
56.245
OTOMOTİV
76.681
SİVİL PATLAYICILAR
0
TAŞINABİLİR BASINÇLI EKİPMANLAR
76.636
TEKSTİL
14.650
TELEFERİK
0
DÜZENLENMEMİŞ ALAN
85.487
TOPLAM
2.233.974
Grafik 17: Uygulanan Para Cezalarının Ürün Gruplarına Göre Yüzdesel Dağılımı Atex Ürünleri 0,1%
Teleferik 0,1%
Sivil Patlayıcılar 0,1%
Kazanlar 0,1%
Ayakkabı 0,1% Tekstil 1%
Aeresol Kaplar 0,1%
Gaz Yakan Cihazlar 2%
Asansör 51%
Elektrikli Ekipmanlar 31% Makineler 3%
Düzenlenmemiş Alan 4%
Otomotiv 3%
Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar 3%
Basınçlı Ekipmanlar 2%
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Tablo 3’de 2011-2013 yılları arasında gerçekleştirilen toplam denetim sayıları, uygun ürün, uygunsuz ürün ve uygulanan idari para cezalarına ilişkin bilgiler yer almaktadır. Toplam denetim sayısı yıllara göre değişiklikler göstermiştir.
61
4.Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi
Tablo 3: 2011-2013 Türkiye Geneli Denetim Sonuçları 2011-2013 YILI TÜRKİYE GENELİ DENETİM SONUÇLARI YIL
TOPLAM DENETİM SAYISI UYGUN ÜRÜN UYGUNSUZ ÜRÜN
CEZA MİKTARI ( )
2011
35.983
31.911
4.072
1.793.894
2012
36.361
32.823
3.538
863.081
2013
67.180
59.485
7.298
2.233.947
GENEL TOPLAM
139.524
124.219
14.908
4.890.922
Grafik 18: 2011-2013 Yıllarının Temel Veriler Açısından Karşılaştırılması Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı
Denetim Sayısı
7.298
67.180
35.983
2011
4.072
36.361
2012
2013
2011
3.538
2012
2013
62
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Teste Giden Ürün Sayısı
İdari Para Cezaları 482
382
Toplatma Kararı Verilen Ürün Sayısı 2.233.974
48
1.793.894 26 127
2011
2012
12
863.081
2013
2011
2012
2013
2011
2012
2013
Grafik 18’de 2011, 2012 ve 2013 yılları için toplam denetlenen ürün sayısı, uygunsuz ürün sayısı, uygulanan idari para cezası, teste gönderilen ürün sayıları ve toplatma kararı verilen ürün sayıları karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Denetim sonuçları bir önceki yıl ile kıyaslandığında; 2011 yılında toplam denetim sayısı 36.361 iken, 2013 yılında yaklaşık %85 oranında artarak 67.180 olmuştur. 2012 yılında uygunsuz bulunan ürün sayısı 3.538 iken, 2013 yılında uygunsuzluğu tespit edilen ürün sayısı %106’lık artışla 7.298’e yükselmiştir. Uygulanan para cezaları 2012 yılında 863.081 iken, 2013 yılında 2.233.974’tür. Teste gönderilen ürün sayısı 2012 yılında 127 iken, 2013 yılında büyük oranda bir artış göstererek 482 olmuştur. Toplatma kararı verilen ürün sayısı 2012 yılında 12 iken, 2013 yılında iki kattan fazla artarak 26 olmuştur. Grafik 19’de ise uygunsuzluk oranlarındaki değişim gösterilmiştir. Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin temel amaçlarından biri, piyasada güvensiz yani riskli ürünlerin dolaşımının engellenmesidir. Denetimlerin kalitesi, riskli ürünlerin tespit edilmesi oranında artacaktır. Bu açıdan uygunsuzluk oranlarının yüksek olması denetimlerin etkin gerçekleştirildiğinin bir işaretidir.
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
63
Grafik 19: 2011-2013 Yılları Toplam Denetimde Uygunsuzluk Oranlarının Dağılımı 11%
11%
10%
2011
2012
2013
Tablo 4: 2012-2013 Yılları Ürün Grubu Bazında PGD Dağılımı ÜST ÜRÜN GRUBU
UYGUNSUZLUK ORANI
UYGUNSUZ
TOPLAM
2012
2013
2012
2013
2012
2013
AERESOL KAPLAR
%10
%15
2
20
21
134
ASANSÖRLER
%29
%33
294
411
1.000
1.230
ATEX ÜRÜNLERİ
%8
%7
62
61
823
854
AYAKKABILAR
%4
%2
144
89
3.570
5.512
BASINÇLI EKİPMANLAR
%21
%12
326
145
1.569
1.211
ELEKTRİKLİ EKİPMANLAR
%5
%12
765
4.208
15.395
35.727
GAZ YAKAN CİHAZLAR %14
%10
242
170
1.676
1.624
KAZANLAR
%11
%3
9
7
83
214
MAKİNELER
%28
%17
588
1.109
2.141
6.611
OTOMOTİV
%22
%14
162
143
723
989
SİVİL PATLAYICILAR
%1
%1
2
1
208
80
TAŞ.BASINÇLI EKİPMANLAR
%13
%28
94
299
742
1.060
TEKSTİL
%8
%4
524
454
7.032
10.439
TELEFERİKLER
%37
%0
11
0
30
13
ZORUNLU STD.-DÜZ. ALAN
%23
%12
313
181
1.348
1.482
TOPLAM
%9,70
%10,86
3.538
7.298
36.361 67.180
64
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Tablo 4’de 2012 ve 2013 yıllarında yapılan denetimlerin ürün gruplarına göre dağılımı görülmektedir. Toplam denetim sayılarına bakılacak olur ise her iki yılda da en çok denetlenen ürün grubu elektrikli ekipmanlardır. Bu ürün gruplarında tespit edilen uygunsuzluk oranı 2013 yılında %5’ten %12’ye çıkmıştır. İkinci en çok denetlenen ürün grubu ise yine her iki yılda da tekstildir. En çok denetlenen üçüncü ürün grubu 2012 yılında ayakkabılar iken 2013 yılında makineler olmuştur. Toplam denetim sayıları 2013 yılında %85’lik bir artışla 67.180 olmuştur. Yapılan denetimlerin uygunsuzluk oranı ise 2012 yılında %9,7 iken, 2013 yılında %10,86 olmuştur. Uygunsuzluk oranındaki artış %1,16’dır. Bu istatistik, ilk bakışta çok anlamlı görünmese de sayısal olarak düşünüldüğünde denetim sonucunda uygunsuz olarak tespit edilen ürün sayısında 3.760’lık bir artışa karşılık gelmektedir. Sadece bu artış bile yukarıdaki tablodan da açıkça görülebileceği gibi 2012 yılında tespit edilmiş toplam uygunsuz ürün sayısına yaklaşık olarak eşittir. 2012 yılında en çok uygunsuzluğun tespit edildiği ürün grupları %37 ile teleferikler, %29 ile asansörler ve %28 ile makinelerdir. 2013 yılında ise en çok uygunsuzluğa %33 ile asansörler, %28 ile taşınabilir basınçlı ekipmanlar ve %17 ile makineler ürün gruplarında rastlanmıştır. En yüksek uygunsuzluk oranlarına sahip asansörler ve makineler ürün gruplarındaki denetimlerin ilerleyen dönemlerde de yoğun bir şekilde sürdürülmesi planlanmaktadır.
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Dikkat çekici diğer bir nokta da 2012 yılında teleferik ürün grubunda yapılan denetimlerin %37’si uygunsuz bulunmuştur. 2013 yılında ise bu oran %0’a düşmüştür. Bu da gerçekleştirilen denetimlerin amacına ulaştığının bir göstergesidir.
Grafik 20: 2011-2013 Yılları Toplam Denetimde Uygunsuzluk Oranlarının Dağılımı 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 70000
60 67.180
48
50 40
35.983
36.361
26
20 10
12
2011 Denetim Sayısı
2012
30
2013
0
Toplatma Kararı
Grafik 20’de 2011’den bu yana uygulanan toplatma kararları ve gerçekleşen denetim sayıları bir arada görülmektedir. 2013 yılında denetim sayısında meydana gelen artış grafikte oldukça belirgindir. 2013 yılında 26 farklı marka ve model ürüne toplatma kararı verilmiştir.
2013
65
66
2
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ İL MÜDÜRLÜKLERİNİN PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ PERFORMANS ANALİZİ
1.İllerin Performans Değerlendirme Yöntemi
2013 yılı itibari ile illerin performansı değerlendirilirken beş değişkenden oluşan performans puanları esas alınmıştır. Bu puan elde edilirken aşağıda yer alan değişkenler farklı ağırlıklarla toplama dâhil edilmiştir. • Denetçi başına denetim sayısı • Uygunsuzluk oranı • Teste giden ürün sayısı • Uygulanan idari para cezası miktarı • Uygulanan toplatma kararı sayısı İl Müdürlüklerimizin performansını belirlemek amacıyla her bir değişken için iller, aldıkları puana göre ayrı ayrı ve sonuç olarak da performans puanlarına göre sıralanmıştır. Performans puanları hesaplanırken her değişken için en iyi sonucu alan İl Müdürlüğüne tam puan verilmiş diğer İl Müdürlüklerinin sıralaması tam puan üzerinden oranlanarak belirlenmiştir. Bu çalışma ile denetçi başına denetim sayısı ve uygunsuzluk oranı değişkenleri için 25, idari para cezası ve teste gönderilen ürün sayısı değişkenleri için 20 ve uygulanan toplatma kararı değişkeni için 10 olmak üzere toplamda 100 tam puan üzerinden bir sıralama yaparak İl Müdürlüklerimizin toplam kapasitelerinin yüzde kaçını kullandıklarının ve Türkiye sırlamasında nerede yer aldıklarının ortaya konması hedeflenmiştir. Ancak uygunsuzluk oranı değişkeni hesaplanırken denetçi başına denetim sayısının Türkiye ortalamasının üstünde olması ikinci bir kıstas olarak kabul edilmiş ve bu şartı yerine getiren İl Müdürlükleri yeniden puanlanmıştır. İllerin performans puanları elde edildikten sonra ticari hacimleri ve sosyo-ekonomik gelişmişlikleri bakımından benzer illerle mukayese edilebilmeleri amacıyla Kalkınma Bakanlığı tarafından yayımla-
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
67
nan “Türkiye’de İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması(SEGE-2011)” verileri dikkate alınarak altı grup altında değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca 2013 yılında denetimle görevli personeli bulunmayan Bitlis İl Müdürlüğü değerlendirmeye alınmamıştır.
Grafik 21: Denetçi Başına Denetim Sayısı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü
2.İllerin Performans Değerlendirmesi
976
2.1.Denetçi Başına Denetim Sayısı
619 351
Antalya
İzmir
İstanbul
243
Kayseri
228
Malatya
İl Müdürlüklerinde görevli PGD kimlik kartına sahip personel sayısı dikkate alınarak denetçi başına denetim sayısı belirlenmiştir ve bu kriter performans puanlarının hesaplanmasında %25’lik bir ağırlığa sahiptir. Grafik 21’de görüldüğü gibi bu kriter için ilk beş İl Müdürlüğü sırasıyla Antalya, İzmir, İstanbul, Kayseri ve Malatya olmuştur. Antalya İl Müdürlüğü bu kriter için 25 tam puan almış diğer İl Müdürlüklerinin puanları buna orantılı olarak azalmıştır. 2013 yılında denetçi başına denetim sayısının Türkiye ortalaması 131 olarak belirlenmiştir.
68
2013
2.2.Uygunsuzluk Oranı
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 22: Uygunsuzluk Oranı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 32,8% 23,2%
Kayseri
İstanbul
3,8%
2,6%
2,4%
Samsun
İzmir
Mardin
Performans puanının hesaplanmasında %25 ağırlığa sahip olan diğer kriter ise uygunsuzluk oranıdır. Ancak bu değişken için ikinci bir kıstas uygulanmıştır ve ilk beş İl Müdürlüğü belirlenirken denetçi başına denetim sayıları Türkiye ortalamasının üzerinde olan İl Müdürlükleri dikkate alınmıştır. Buna göre en yüksek uygunsuzluk oranını %32,8’lik bir oranla Kayseri İl Müdürlüğü yakalamıştır. Türkiye genelinde yapılan denetimlerin yaklaşık olarak üçte birini tek başına gerçekleştirmiş olan İstanbul İl Müdürlüğümüzde %23’lük bir uygunsuzluk oranı yakalayarak ikinci sırada yer almıştır.
2.3.Teste Giden Ürün Sayısı
Grafik 23: Teste Giden Ürün Sayısı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 107 64
İstanbul
Ankara
48
47
Kayseri
Manisa
34
İzmir
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
69
Teste giden ürün sayısı kriteri İl Müdürlüklerinin performans puanlarının hesaplanmasında %20’lik bir ağırlığa sahiptir.2013 yılında toplam 482 farklı marka ve modelde ürün teste gönderilmiştir. Grafikte de görüldüğü gibi İstanbul İl Müdürlüğü 107 ürünü teste göndererek birinci olmuştur.
Grafik 24: Uygulanan İdari Para Cezası Miktarı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü
2.4.Uygulanan İdari Para Cezası Miktarı
1.007.752
363.700 173.378
İstanbul
Ankara
Manisa
105.096
78.875
Diyarbakır
Kayseri
Performans puanının hesaplanmasında %20 ağırlığa sahip olan diğer kriter ise uygulanan idari para cezası miktarıdır. İstanbul İl Müdürlüğü 4703 sayılı kanun kapsamında yaptığı denetimler sonucu uygunsuz bulunan ürünlere 1.007.752 idari para cezası uygulayarak ilk sırada yer almıştır. Onu sırasıyla Ankara, Manisa, Diyarbakır, Kayseri İl Müdürlükleri izlemiştir.
Grafik 25: Uygulanan Toplatma Kararı Sayısı Kriterine Göre İlk Dört İl Müdürlüğü
2.5.Uygulanan Toplatma Kararı Sayısı
13
İstanbul
3
3
Antalya
Manisa
2
Konya
70
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Uygulanan toplatma kararı sayısı kriteri performans puanının hesaplanmasında %10’luk bir ağırlığa sahiptir. 2013 yılında güvensizliği tespit edilen 26 farklı marka /model ürün için toplatma kararı uygulanmıştır. İstanbul İl Müdürlüğü bu ürünlerden 13 tanesi için toplatma kararı yaptırımının işlemlerinin takibini yaparak bu kriter için en yüksek puan olan 10 puanı almıştır ve diğer İl Müdürlükleri buna göre oranlanmıştır.
2.6. Toplam Performans Puanı
Grafik 26: Performans Puanına Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 77
42
İstanbul
Kayseri
38
Manisa
33
32
Antalya
Ankara
Yukarıda ayrıntılı olarak verilen beş kriterin toplamı dikkate alındığında toplam performans puanına göre ilk beş İl Müdürlüğü sırasıyla İstanbul, Kayseri, Manisa, Antalya ve Ankara olarak belirlenmiştir.
3.Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksine Dayanılarak Oluşturulan İl Grupları Bazında Performans Puanlarına Göre Yapılan Sıralama
İl Müdürlüklerinin 2013 yılı denetim performanslarının ölçülmesinde, yukarıda hesaplanma yöntemi açıklanan performans puanları hesaplanmış ve bu çerçevede, Kalkınma Bakanlığı tarafından yayımlanan “Türkiye’de İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması(SEGE-2011)” verileri dikkate alınmıştır. Bu çalışmada iller demografik, istihdam, eğitim, sağlık, rekabet ve yenilikçi kapasite, mali, erişilebilirlik, yaşam kalitesi göstergeleri olmak üzere 8 konu başlığı altında gruplanan 61 değişken göz önünde bulundurularak 6 bölgeye ayrılmıştır. Böylece her ilin sosyo-ekonomik açıdan benzer özellikleri taşıdığı iller ile birlikte değerlendirmeye tabi tutulması amaçlanmıştır. Bu sayede yapılan değerlendirme ve analizlerin daha doğru ve işlevsel sonuçlar üretmesi hedeflenmiştir.
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
Denetim personeli bulunmayan bir İl Müdürlüğü hariç olmak üzere, toplam 80 İl Müdürlüğü analize dâhil edilmiştir. Grafik 27, Grafik 28, Grafik 29, Grafik 30, Grafik 31 ve Grafik 32’de İl Müdürlükleri performans puanlarına göre sıralanmıştır. Birinci grupta yer alan 8 ilin içinden İstanbul İl Müdürlüğü; ikinci grupta yer alan 13 ilin içinden Kayseri İl Müdürlüğü; üçüncü grupta yer alan 12 ilin içinden Manisa İl Müdürlüğü; dördüncü grupta yer alan 17 ilin içinden Kırşehir İl Müdürlüğü, beşinci grupta yer alan 16 ilin içinden Gümüşhane İl Müdürlüğü ve altıncı grupta yer alan 14 ilin içinden Şanlıurfa il Müdürlüğü ön plana çıkmaktadır. Birinci grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanı 28; ikinci grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanı 13 ; üçüncü grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanı 9 ve dördüncü grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanı 7, beşinci ve altıncı grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanları 5’dir. Beşinci grup altıncı gruptan sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında önde olmasına rağmen ortalama performans puanlarında aynı sonuçları elde etmiş olmaları beşinci grubun kapasitesini tam olarak kullanmadığını düşündürmektedir.
Grafik 27: 1.Grup – İllerin Denetim Performansı
la
10
M uğ
Ko ca eli
11
rsa
16
Bu
17
Es kiş eh i
ir
25
İzm
ka ra
32
An
lya ta An
İst a
nb
ul
33
r
77
71
72
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 28: 2.Grup – İllerin Denetim Performansı 42
17
12
11
11
8
8
4
4
Bo lu
13
Ko ny Te a kir da ğ Kı rk la r Ça eli na kk al e Sa ka ry a Ed irn e Ad an a Isp ar ta Ya lo va
15
4
n
Ay dı
izl i
De n
Ka ys
er i
20
Grafik 29: 3.Grup – İllerin Denetim Performansı 38
4
M an
4
3
3
3
Tr ab zo n Ba lık es ir
6
sin
6
M er
6
ak
9
Uş
12
isa Ka ra m an Sa m su n Ga zia nt ep Bi lec ik Bu rd ur Zo ng ul da k Ka ra bü k
12
Grafik 30: 4.Grup – İllerin Denetim Performansı 24 18
17 13
13 6
5
5
4
3
2
2
1
1
0
0
Kı
rşe hi r Ha Ne tay vş eh ir El az Kı ığ rık ka Ço le ru M m al a Am tya Ka as sta ya m on u Af yo n Dü zc e Ar tv Kü in ta h Er ya zin ca n Ri ze Siv as Ba rtı n
9
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
Grafik 31: 5.Grup – İllerin Denetim Performansı 18 11 6
6
4
4
4
3
3
3
3
2
2
1
1
G Ka üm hr üş am h an ane m ar a To ş Gi kat re Er sun zu r Ak um Ad sara ıya y m an Or du Ni Os ğd m e an Tu iye nc Ba eli yb ur Si t n Yo op zg at Ki Ça lis nk ırı
6
Grafik 32: 6.Grup – İllerin Denetim Performansı 26
15
3
2
2
2
1
0
0
0
0
r Ka rs Ha kk ar i Si irt Bi ng öl Ağ rı M u Ba ş tm an Şı rn a Ar k da ha n
6
Iğ dı
6
Şa nl ı Di urfa ya rb ak ır M ar di n Va n
7
73
74
3
2013
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
PERSONEL ANALİZİ
Personel Analizi
2013 yılında gerçekleştirilen Aday Denetçi Teknik Eğitimi ve Aday Denetçi Hukuk Eğitimi sonrasında her iki eğitimde düzenlenen sınavlarda başarılı olan adaylar ile birlikte denetçi kimliğine sahip Bakanlık personeli sayısı 629’dan 763’e yükselmiştir. Bu personellerden 148’i aynı zamanda Ölçü Ayar Memuru ’dur. İl Müdürlüklerinde fiili olarak denetim faaliyeti yürüten denetçi sayısı 626 olup, Bakanlık merkez birimlerinde görevli denetçi kimliğine sahip 137 personel ise doğrudan denetim faaliyeti yürütmemektedir. 2013 yılında denetimler, ağırlıklı olarak 80 İl Müdürlüğü’nde toplam 513 denetçi tarafından yürütülmüştür. Bunun sebebi Aday Denetçi Sınavı’nın 2013 yılının son aylarına denk gelmesidir. Sınav sonrasında denetçi sayısında meydana gelen artış, 2014 yılında gerçekleştirilecek olan denetimlere daha fazla yansıyacaktır.
Grafik 33: 2013 Yılı Denetçilerin Görev Yerlerine Göre Dağılımı 763 626
137
İl Müdürlükleri Merkez Birimler
Toplam
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
75
Tablo 5: İllere Göre Denetçilerin Dağılımı İL MÜDÜRLÜĞÜ
DENETÇİ İL SAYISI MÜDÜRLÜĞÜ
DENETÇİ İL SAYISI MÜDÜRLÜĞÜ
DENETÇİ SAYISI
İL DENETÇİ MÜDÜRLÜĞÜ SAYISI
İSTANBUL
65
HATAY
9
BİLECİK
6
KARS
3
ANKARA
26
BURDUR
9
ERZİNCAN
6
KIRKLARELİ
3
İZMİR
23
KÜTAHYA
8
KASTAMONU
6
HAKKÂRİ
3
SAMSUN
22
TOKAT
8
ISPARTA
6
SAKARYA
3
BURSA
20
ÇANAKKALE
8
TEKİRDAĞ
5
SİİRT
3
ADANA
18
GİRESUN
7
MARDİN
5
ERZURUM
3
MERSİN
16
ÇANKIRI
7
MUŞ
5
YALOVA
3
ANTALYA
16
EDİRNE
7
IĞDIR
5
ARTVİN
3
BALIKESİR
15
YOZGAT
7
KAYSERİ
5
TUNCELİ
3
KOCAELİ
14
BOLU
7
UŞAK
5
ADIYAMAN
3
DENİZLİ
12
ORDU
7
BİNGÖL
4
KİLİS
3
KONYA
12
DİYARBAKIR
7
KIRIKKALE
4
NEVŞEHİR
3
MANİSA
11
BATMAN
6
NİĞDE
4
ELAZIĞ
2
MALATYA
11
AYDIN
6
GÜMÜŞHANE
4
SİVAS
2
ÇORUM
10
AFYON
6
SİNOP
4
ARDAHAN
2
TRABZON
10
K.MARAŞ
6
AKSARAY
4
ZONGULDAK
2
AMASYA
10
AĞRI
6
KARAMAN
3
ŞIRNAK
2
MUĞLA
10
ŞANLIURFA
6
BARTIN
3
DÜZCE
1
GAZİANTEP
9
VAN
6
BAYBURT
3
BİTLİS
1
ESKİŞEHİR
9
OSMANİYE
6
KIRŞEHİR
3
RİZE
1
KARABÜK
9 TOPLAM
626
2013
76
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 34: Denetçilerin Kadro Unvanına Göre Dağılımı 285
148
47
43
37
28
19
16
15
15
15
11
10
6
4
3
1
1
Öl
çü
M üh ve en Ay di ar s M Şu em be ur M u üd ür ü M em Te ur kn ik İl M er üd ü Te rü kn Sa n. isy ve en Te k. Uz Şe m f . İl M Yrd. Şu üd be ür M V. üd ür V V.H . . A Ba raş K.İ ka tır m nl ık a M cı üş Da av ire iri Ba ş. V. U Bi zm l. İ şle an tm en Ve M i im ri Hi ar z. Ko n. İşl
59
Yukarıdaki grafikte denetçilerin kadro unvanına göre dağılımı görülmektedir. 763 denetçinin 285’i mühendis, 148’i ölçü ayar memuru olarak görev yapmaktadır.
Grafik 35: Denetçilerin Mezuniyet Durumlarına Göre Dağılımı 546
Lisans
112
53
52 Lise
Ön Lisans
Yüksek Lisans
Grafik 35’de denetçilerin mezuniyet derecelerine göre dağılımı görülmektedir. 763 denetçiden 546’sı lisans mezunu, 112’si ön lisans mezunu, 53’ü yüksek lisans mezunu ve 52’si lise mezunudur.
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
77
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SORUMLULUĞUNDAKİ Ü RÜNLERE İLİŞKİN İSTATİSTİK VE ANALİZLER
1
I. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ....................................................78 1. 2013 Yılı Temel Göstergeleri.................................................................................................. 78 2. Genel Müdürlüğümüz Ürün Gruplarına Yönelik Denetim Sonuçları................................... 79 2.1 Yasal Metroloji Alanına Yönelik Denetim Sonuçları.................................................... 79 2.1.1 Yasal Metroloji Kümülatif Denetim Sonuçları..................................................... 79 2.1.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım...................................................................... 79 2.1.3 Menşei Bazında Yapılan Denetimlerin Dağılımı.................................................. 80 2.1.4 Yasal Metroloji Alanında Ürün Grubuna Göre Ayrıntılı Denetim Sonuçları........ 82 2.1.5 Test ve Muayeneye Yönelik Veriler....................................................................... 87 2.1.6 Yasal Metroloji Alanında Uygulanan Parasal Ceza Miktarları........................... 87 2.1.7 Muayene ve Damgalama İşlemlerine İlişkin Veriler........................................... 88 2.1.8 Yasal Metroloji Denetimlerinde İl Müdürlüklerinin Performans Analizi............. 92 2.1.9 Uygulanan Para Cezalarına Karşı Açılan Davalara İlişkin Bilgiler.................... 96 2.1.10 Yasal Metroloji Denetim Personeline İlişkin Sayısal Veriler.............................. 98 2.1.11 Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi..... 100 2.2 Hazır Ambalajlı Mamullere Yönelik Denetim Sonuçları........................................ 101 2.2.1 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Kümülatif Denetim Sonuçları.................... 101 2.2.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım.................................................................... 102 2.2.3 Menşei Bazında Yapılan Denetimlerin Dağılımı................................................ 102 2.2.4 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Ürün Grubuna Göre Ayrıntılı Denetim Sonuçları....................................................................................................... 103 2.2.5 Uygulanan İdari Para Cezalarına İlişkin Veriler................................................ 105 2.2.6 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Çapraz Denetimler..................................... 106 2.2.7 Hazır Ambalaj Denetimlerinde İl Müdürlüklerinin Performans Analizi............ 108 2.2.8 Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi....... 111 2.3 Petrol ve Petrol Ürünlerine Yönelik Denetim Sonuçları........................................ 112 2.3.1 Petrol ve Petrol Ürünleri Kümülatif Denetim Sonuçları.................................... 112 2.3.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım.................................................................... 113 2.3.3 Menşei Bazında Denetimler............................................................................... 114 2.3.4.Petrol ve Petrol Ürünlerine Yönelik Çapraz Denetimler.................................... 114 2.3.5.Test ve Muayene İşlemlerine Yönelik Veriler...................................................... 117 2.3.6.İdari Para Cezalarına İlişkin Bilgiler.................................................................. 118 2.3.7.Petrol ve LPG Piyasası Alanında İllerin Denetim Sayılarının Değerlendirilmesi..................................................................................... 118 2.3.8.Denetim Sayılarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırılması...................................... 120 2.3.9.Denetimle Görevli Personel Analizi.................................................................... 121
78
1
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ
1. 2013 Yılı Temel Göstergeleri
DENETİMLE GÜVENLİ YAŞA
Yasal Metroloji alanında 331.414 ölçü aleti denetlenmiştir. 7.150 ölçü aletinde aykırılık tespit edilmiş, bu aykırılıklara 4.092.582 Türk Lirası para cezası uygulanmıştır.
Hazır Ambalajlı Mamul denetimlerinde toplam 4.085 denetim yapılmış olup, tespit edilen 607 aykırılığa 130.387 Türk Lirası para cezası uygulanmıştır.
RİSKSİZ HAYAT İÇİN DENETİM
Petrol ve petrol ürünlerine yönelik denetimlerde 26.097 adet ürün denetimi yapılmış olup, toplam 37 üründe aykırılık tespit edilmiştir. Çapraz denetimlerde 12.386 akaryakıt ve LPG istasyonu denetlenmiştir.
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 1: Yasal Metroloji 2013 Yılı Denetim Sonuçları 331.414
324.264
2013
79
2. Genel Müdürlüğümüz Ürün Gruplarına Yönelik Denetim Sonuçları 2.1 Yasal Metroloji Alanına Yönelik Denetim Sonuçları
7.150 Aykırı Bulunan Ölçü Aleti Sayısı
Uygun Bulunan Ölçü Aleti Sayısı
Toplam Denetlenen Ölçü Aleti Sayısı
2.1.1 Yasal Metroloji Kümülatif Denetim Sonuçları
2013 yılında yasal metroloji alanında, 331.414 adet ölçü aleti denetimi yapılmıştır. Yapılan denetimlerde, 7.150 adet ölçü aletinin ilgili mevzuatına aykırılığı tespit edilmiştir (Grafik 1). Tespit edilen aykırılıklara 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu ile 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun çerçevesinde parasal cezai işlem uygulanmıştır.
Grafik 2: Yasal Metroloji Denetim Nedenine Göre Yüzdelik Dağılım Periyodik Muayene 45%
Ani Muayene 34% Şikayetli Muayene 21%
2.1.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım
80
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Yasal metroloji ürün grubu kapsamında yapılan denetimlerin %45’ini periyodik muayene, %21’ini şikâyetli muayene ve %34’ ünü de ani muayene1 oluşturmaktadır. Buna ilişkin sonuçlar Grafik 2’de verilmiştir.
2.1.3 Menşei Bazında Yapılan Denetimlerin Dağılımı
Grafik 3: Denetlenen Ürünlerin Yerli ve İthal Ayrımına Göre Dağılımı Denetlenen Yerli Ürün 92%
Denetlenen İthal Ürün 8%
Grafik 3’den anlaşılacağı üzere; yasal metroloji alanında denetlenen ürünlerin %92’sini yerli, %8’ini de ithal ürünler oluşturmaktadır. AB ülkeleri arasında Almanya, Fransa, Hollanda, İtalya, İngiltere menşeli ürünler, Uzak Doğu Ülkeleri arasında Japonya, Çin, menşeli ürünler, diğer ülkeler arasında ABD, Brezilya ve İsveç menşeli ürünler en çok denetlenen ürünler olarak ön plana çıkmaktadır (Grafik 4, Grafik 5, Grafik 6). İthal ürün denetimlerinde sayaçlar (akaryakıt ve LPG sayacı) ile tartı aletlerinin denetlenen ürünlerin çoğunluğunu oluşturduğu belirlenmiştir.
1
Ani muayene sonuçları, çapraz denetimler sonucu denetlenen sayaçları da kapsamaktadır.
ice
da
an
os Ad ce l. nt Gr en ad o
in
St .V
Ca
0 1 0
0 1 0
0 1 0
0 1 0
0 3 0
0 5 0
0 17 0
Toplam Denetlenen
İzl
Ru en yo n Ja m eik a
İsr ail
Av us tra lya Br un ey
Aykırı Bulunan
s&
0 24 0
e
Ba
Ta yv an
ng ap ur
ey Ko re
Gü n
bo çy a
Ka m
Ku ze yK or e
Si
n
Çi
371
0 2 0
2 3 0
0 10 0
0 1
0 1
12
1
1.464
1.464
1.464
8.784
14.791
Po lo ny a Av us Çe tu kC ry a um hu riy et Bu i lg ar ist an Da ni m ar ka Sl ov ak ya Sl ov en ya
İsv eç
ny a
İsp a
İn gi lte re Fr an sa Ho lla nd a
İta lya
Al m an ya
0 1 0
0 1 0
0 1 0
0 1 0
0 1 0
0 4 0
0 6 0
0 13 0
1 20 0
0 59 0
2 67 0
2 132 0
4 89 1.464
25 6.145 13.176
Toplam Denetlenen
Tu rk
0 25 0
n
158.112
on ya
Ja p
Aykırı Bulunan
0 15 0
0 12 17.568
3 346 20.496
17 2.670 32.208
108 2.979
d
an
re
sta
iki
Ta c
Sv az il
İsv iç
B. D
A.
ily a
Br ez
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
81
Grafik 4: Denetlenen AB Menşeli Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı Uygulanan Ceza Miktarı
Grafik 5: Denetlenen Uzak Doğu Menşeli Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı
Aykırı Bulunan Toplam Denetlenen Uygulanan Ceza Miktarı
Grafik 6: Diğer Ülke Ürünlerinin Kendi Arasında Dağılımı
Uygulanan Ceza Miktarı
82
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2.1.4 Yasal Metroloji Alanında Ürün Grubuna Göre Ayrıntılı Denetim Sonuçları
275.661
Grafik 7: Yasal Metroloji Ürün Grubu Bazında Denetim Sonuçları
3
0
242
ler et Al çü Öl ğe r Di
Tr Akı an m sfo ve rm Ge at rili ör m ler i
0
251
ra f
48
Toplam Denetim Sayısı
Ta ko g
Ta k
sim
et
rle lçe eÖ M al
ze m
3.792
re
1
14.733 1
r
i ler et Al tı Ta r
Sa ya çla
r
576
6.520
36.732
Uygunsuzluğu Tespit Edilen Ölçü Aleti Sayısı
Yasal metroloji alanında en çok denetlenen ürün grubunun, sayaçlar olduğu Grafik 7’de görülmektedir. Diğer ürün gruplarını sırasıyla tartı aletleri, malzeme ölçerler, taksimetre, takograf, diğer ölçü aletleri ve akım ve gerilim transformatörleri ürün grupları oluşturmaktadır.
Grafik 8: Sayaçların PGD Yüzdelik Dağılımı Gaz Sayacı 28%
Su Sayacı 3%
Elektrik Sayacı Sayacı 1%
Akaryakıt ve LPG Sayacı 68%
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
Sayaçlar ürün grubunda toplam 275.661 denetim gerçekleştirilmiş olup, bunların 6.520’sinde aykırılık tespit edilmiştir. Bu ürün grubunda; akaryakıt, LPG, doğalgaz, su ve elektrik sayacı olmak üzere başlıca 5 alt ürün grubu bulunmaktadır. Denetimlerin %68’ini akaryakıt ve LPG sayaçları, %1’ini elektrik sayaçları, %28’ini doğalgaz sayaçları ve % 3’ünü su sayaçları oluşturmaktadır (Grafik 8).
Grafik 9: Tartı Aletlerinin PGD Yüzdelik Dağılımı
26,83% 0,45% 67,46% 1,21% 4,05%
Kütle Ölçüleri- Ağırlıklar Ör: M1 (2Kg-20Kg Arasında Olanlar
Ray/aks kantarları
Otomatik Olmayan Tartı Aleti (I,II,III. Sınıf)
Otomatik Kontrol/Kütle Belirleme Terazisi Ağırlık/Fiyat Etiketleyici Teraziler
83
84
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Tartı aletleri ürün grubunda toplam 36.732 denetim gerçekleştirilmiş olup, bunların 576’sında aykırılık tespit edilmiştir. Yapılan denetimlerin; %67,46’sı I. ,II. ve III. sınıf otomatik olmayan elektronik tartı aletleri (kuyumcu, market vb. yerlerde kullanılan tartı aletleri), %26,83’ü kütle ölçüleri (MI, MII, EI vb.), %4,45’i ağırlık/fiyat etiketleyici teraziler (market vb. yerlerde kullanılan tartı aletleri), %1,21’i otomatik kontrol/kütle belirleme terazisi (fabrika ve üretim yerlerinde) ve % 0,45‘i de diğer tartı aletlerinden (ray/aks kantarları) oluşmaktadır (Grafik 9).
Grafik 10: Taksimetre Denetimlerine Ait Sayısal Veriler 3.732
1
Uygunsuzluğu Tespit Edilen
Toplam Denetim Sayısı
Taksimetre denetimlerine ait sayısal verilere bakıldığında, taksimetre ürün grubunda toplam 3.732 denetim gerçekleştirildiği ve 1 adet aykırılık tespit edildiği görülmüştür. Yapılan denetimlerin tamamı elektronik taksimetreden oluşmaktadır.
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013 yılı içerisinde piyasada kullanımda olan ve ilk muayenesi veya periyodik muayenesi yapılan taksimetrelere, il müdürlükleri tarafından taksi ve taksimetreye ait bilgileri içeren 40.596 adet “Taksimetre Sicil ve Muayene Kartı” düzenlenmiştir.
Grafik 11: Takograf Denetimlerine Ait Sayısal Verilerin Yüzdelik Dağılımları 44% 37%
19%
Elektronik Takograf Cihazı
Analog Takograf Cihazı Dijital Takograf Cihazı
Takograf cihazları ürün grubunda toplam 251 denetim gerçekleştirilmiş olup, bunların 48’inde aykırılık tespit edilmiştir. Yapılan denetimlerin %37’sini elektronik takograf, %44’ünü analog takograf, %19’unu da dijital takograf cihazları oluşturmaktadır (Grafik 11).
2013
85
86
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 12: Malzeme Ölçerlerin Denetimlerine Ait Sayısal Verilerin Yüzdelik Dağılımları
Malzeme Uzunluk Ölçerler 99,9%
Hacim Ölçerler 0,1%
Malzeme ölçerler ürün grubunda toplam 14.733 denetim gerçekleştirilmiş olup, bunların 1’inde aykırılık tespit edilmiştir. Yapılan denetimlerin 14.725’ini malzeme uzunluk ölçerler, 8’ini hacim ölçerler oluşturmaktadır (Grafik 12).
Grafik 13: Diğer Ölçü Aletlerinin Denetimlerine Ait Sayısal Verilerin Gösterimi
%84
Akaryakıt Ölçeği Hububat Muayene Aletleri Isı Ölçer Demiryolu Yük Sarnıçlı Vagonlar
%13
%2
%1
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
87
Diğer ölçü aletleri ürün grubunda (akaryakıt ölçeği, hububat muayene ölçeği, demiryolu yük ve sarnıçlı vagonları ve ısıölçerler) 242 denetim gerçekleştirilmiş olup, 4’ünde aykırılık tespit edilmiştir (Grafik 13).
2.1.5 Test ve Muayeneye Yönelik Veriler
Yasal metroloji alanında test ve muayene işlemi için “Test ve Muayene Kuruluşları”na 5 monofaze elektrik sayacı, 2 trifaze elektrik sayacı, 1 LNG sayacı, 1 diyaframlı gaz sayacı olmak üzere 9 ölçü aleti gönderilmiş olup, söz konusu ölçü aletlerinin TSE’de test ve muayene süreci devam etmektedir.
Grafik 14: Ürün Grubu Bazında Parasal Ceza Miktarları 3.509.180
528.502 50.508 1.464
Akaryakıt Sayaçları
Tartı Aletleri
Takograf
1.464
1.464
Taksimetre Malzeme Su Sayaçları Ölçerler
2.1.6 Yasal Metroloji Alanında Uygulanan Parasal Ceza Miktarları
88
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Yasal metroloji alanında yapılan denetimlerde toplam 4.092.582 Türk Lirası parasal cezai işlem uygulanmıştır (Grafik 14). Söz konusu parasal cezaların büyük bölümünü, “damga süresi geçmiş ölçü aletini kullanma” fiilinden dolayı kesilen cezalar oluşturmaktadır. Diğer cezaları ise “damgası bozulmuş/kopmuş ölçü aleti kullanma” ve “ayarı bozuk ölçü aleti kullanma” fiilleri oluşturmaktadır. Denetimi yapılan ölçü aletleri içerisinde, rakamsal olarak aykırılıkların en çok akaryakıt sayaçları, takograf ile tartı aletlerinde olduğu görülmüştür. Periyodik muayene süresi içerisinde yapılan denetimlerde tespit edilen aykırılıkların bazılarına, mevzuat açısından parasal cezai işlem uygulanacak fiile rastlanmadığından para cezası verilmemiştir.
Ölçü ve ölçü aletlerinin ilk muayene ve doğrulama işlemleri imalatçıların seçtiği modüle göre onaylanmış kuruluş ya da onaylanmış kuruluşlarca yetkilendirilen imalatçılar tarafından yapılmaktadır. Ancak “Ölçü Aletleri Yönetmeliği” yayımlanmadan önce Bakanlığımız tarafından verilen tip onay belgesi kapsamında 29/10/2016 tarihine kadar damgalama işlemleri Bakanlığımızca yetkilendirilmiş personel tarafından muayenesi yapılıp damgalanabilmektedir. Grafik 15’te görüleceği üzere il müdürlüklerimizce 2.011.211 adet ölçü aletinin ilk muayenesi yapılmıştır. Bu sonuç, piyasaya yeni ölçü ve ölçü aletlerinin arz edileceğinin her ne kadar göstergesi gibi görünse de, tamir ayar istasyonunda kalibrasyon işlemi yapılmış ölçü aletleri de ilk muayene gibi değerlendirilmektedir.
e M ua ye n St ok
e li M ua ye n
293
89.774
143.521
e iM ua ye n An
Şik ay et
Pe r
yo d
ik
M ua ye n
M ua ye n
e
e
187.600
2.011.221
Grafik 15: Ölçü Aletleri Muayene İşlemleri
İlk
2.1.7 Muayene ve Damgalama İşlemlerine İlişkin Veriler
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 16’da görüleceği üzere ilk muayene işleminin muayene damgalama geliri, diğerlerine göre daha fazladır. İkinci sırada periyodik muayene yer almaktadır. Stok muayenin çok fazla yapılmadığı görülmektedir.
Grafik 16: Ölçü Aletleri Muayene/Damgalama Ücretleri ( ) 7.405.277 6.304.292
7.476
İlk Muayene
Periyodik Muayene
Stok Muayene
Bakanlığımızdan özel damga yetkisi almış imalatçılarca damgalanan 62.313 adet ölçü aletinin ilk muayenesi yapılmış ve bunun sonucunda muayene/damgalama ücretlerinin toplamı 255.522 olduğu tespit edilmiştir.
Grafik 1 7: 2013 Yılında Verilen Ulusal Tip Onay Belge Sayısı Elektrik Sayacı (Kombi) Akım ve Gerilim Ölçü Transformatörü
6
Egzoz Gazı Duman Koyuluğu Ölçümünde Kullanılan Cihazlar Egzoz Gazı Analiz Cihazı Egzoz Gazı Ölçme Sistemi (Kombine)
7
CNG Sayacı
Kombi Elektrik Sayaçları, Akım ve Gerilim Ölçü Transformatörleri ile ilgili olarak toplam 6 adet Ulusal Tip Onay Belgesi düzenlenmiştir. Egzoz Gazı Duman Koyuluğu Ölçümünde Kullanılan Cihazlar, Egzoz Gazı Analiz Cihazı ve Egzoz Gazı Duman Koyuluğu Ölçme Cihazından Oluşan Egzoz Gazı Ölçme Sistemi (kombine) ve CNG sayaçları ile ilgili olarak toplam 7 adet Ulusal Tip Onay Belgesi düzenlenmiştir.
2013
89
2013
90
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Takograf Cihazları Servis Hizmetleri Hakkında Yönetmelik kapsamında 2013 yılında 53 adet takograf servisi, bu servislerde çalışacak 76 adet teknik personel yetkilendirilmiştir. 2013 yılı sonunda ülke genelinde toplam 296 adet takograf servisi ve bu servislerde çalışan 760 teknik personel yetkilendirilmiş durumdadır. Servis ve personel durumu aşağıdaki grafikte görülmektedir.
Grafik 18: Servis ve Personel Durumu 140
Servis Sayısı
Servis Sorumlusu
Yetkili Teknik Personel 128
120
108
100
61
60 40
86
74
80 41 44
53
53
51
53
48
21
20
63
55 43
44
21 13
13
12
i M ar
m
ar aB öl
ge s
i ge s Bö l iz en
Ka ra d
n Bö ado lg lu es i
İç A
n Bö ado lg lu es i
uA Do ğ
ad Gün ol ey uB d öl oğu ge si An
i ge s Eg eB öl
Ak de
ni
zB öl
ge s
i
0
2013 yılında; Çivril/DENİZLİ, Akhisar/MANİSA, SİVAS, Divriği /SİVAS, Kangal/SİVAS, Yıldızeli/SİVAS, VAN, Kızıltepe/MARDİN, ADANA, Arnavutköy/İSTANBUL, Keçiören/ANKARA (2), Elmadağ/ANKARA, NİĞDE, Bandırma / BALIKESİR, Bayrampaşa / İSTANBUL, Zara / SİVAS, Suşehri/SİVAS, MUĞLA, Köyceğiz/MUĞLA, Dalaman/MUĞLA; Datça/MUĞLA, Fethiye/MUĞLA, Boyabat/SİNOP, KAHRAMANMARAŞ; Bayraklı/İZMİR, Esenler/İSTANBUL, AĞRI, Diyadin/AĞRI, Doğubeyazıt/AĞRI, Patnos/ AĞRI, Yeşilyurt/TOKAT, Erbaa/TOKAT, Reşadiye/TOKAT, Niksar/TOKAT, Almus/TOKAT, Turhal/TOKAT, Palu/ELAZIĞ, Kovancılar/ELAZIĞ, ELAZIĞ, Afşin/K.MARAŞ(2), ERZİNCAN, Pendik/İSTANBUL, Söke/AYDIN, Sultangazi/İSTANBUL, Soma/MANİSA, Alaşehir/MANİSA, Başiskele/KOCAELİ, Körfez/KOCAELİ, Derince/KOCAELİ illerine bağlı Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memuru adayları sınava tabi tutularak, başarılı görülen 51 adet Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memuruna Yetki Belgesi verilmiştir.
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Ayrıca, 45 adet Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memurluğu (İzmir İline bağlı; Bayraklı), (Tokat İline bağlı; Erbaa, Niksar, Turhal, Yeşilyurt, Çevreli ve Reşadiye), (Muğla İline bağlı; Fethiye, Datça, Dalaman ve Köyceğiz), (Manisa İline bağlı; Alaşehir ve Soma), (Mersin İline bağlı; Anamur ve Silifke), (Ağrı İline bağlı; Doğubeyazıt, Patnos ve Diyadin), (Ordu İline bağlı; Fatsa), (Trabzon İline bağlı; Sürmene), (İstanbul İline bağlı; Esenler, Arnavutköy ve Sultangazi), (Bingöl İline bağlı; Kığı, Karlıova, ), (Kocaeli İline bağlı; Derince, Körfez, Başiskele, Gebze), (Denizli İline bağlı; Serinhisar ve Kale), (Elazığ İline bağlı; Kovancılar, Karakoçan, Maden, Palu, Sivrice), (Artvin İline bağlı; Hopa), (Rize İline bağlı; Ardeşen ve Pazar), (Şanlıurfa İline bağlı; Birecik, Siverek ve Viranşehir), (Kastamonu İline bağlı; Cide, İnebolu ve Abana) kurulmuştur.
2013
91
92
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2.1.8 Yasal Metroloji Denetimlerinde İl Müdürlüklerinin Performans Analizi Grafik 19: İl Bazında Yasal Metroloji Denetim Sonuçları Rize Hakkari Bilecik Kilis Bartın Tunceli Artvin Bayburt Kastamonu Iğdır Bingöl Adıyaman Karaman Dinezli Ardahan Kırıkkale Osmaniye Gümüşhane Şırnak Sinop Siirt Bitlis Kütahya Trabzon Çankırı Tekirdağ Karabük Yalova Ağrı Erzincan Kars Sivas Kırşehir Uşak Sakarya Muş Konya Kırklareli Düzce Mardin Giresun Balıkesir Van Amasya Niğde Batman Elazığ Bolu Erzurum Nevşehir Isparta Çanakkale Ordu Edirne Burdur Tokat Çorum Aksaray Yozgat İzmir Afyonkarahisar Kahramanmaraş Zonguldak Şanlıurfa Malatya Aydın Antalya Mersin Gaziantep Kayseri Manisa Hatay Diyarbakır Samsun Muğla Eskişehir Bursa Adana Ankara Kocaeli İstanbul
30 174 193 211 284 305 323 324 402 509 543 564 570 586 606 616 633 640 689 835 865 903 957 1.020 1.024 1.035 1.048 1.070 1.192 1.241 1.319 1.354 1.462 1.570 1.734 1.797 1.822 1.842 1.884 1.905 1.958 2.043 2.084 2.117 2.155 2.213 2.327 2.328 2.635 2.645 2.681 2.970 3.106 3.152 3.324 3.416 3.579 3.603 3.620 3.774 3.848 4.001 4.173 4.404 4.919 5.149 5.191 5.624 5.902 6.013 6.308 6.422 6.477 6.726 8.298 8.446 9.208 11,907 14.185 17.325
95.077
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
93
İl Müdürlüklerimizce yasal metroloji alanında gerçekleştirilen denetim sonuçları Grafik 19’da verilmiştir. Ancak her ilin sosyo ekonomik gelişmişliği ve personel sayısı aynı olmadığı için aynı düzey denetim sayıları beklenemez. Bu kapsamda, özellikle de büyükşehir olan il müdürlüklerimizde daha yoğun denetimler yapılmıştır.
77
83
85
93
98
103
105
108
113
115
115
123
131
134
147
147
164
181
182
196
237
292
Af
yo n
Es
kiş eh Şa ir nl ıu Ko rfa ca eli
S ka ivas ra hi sa Ka hr An r am k an ara m ar aş Bu rsa Ad ıya m Er an zu Ka ru sta m m on u Ay dı İst n an bu l El az ığ M ar di n Ni Zo ğde ng ul da Ak k sa ra M y an i Ne sa vş Di eh ya ir rb ak ır Ha ta y Ad an a İzm ir
460
2.511*
Grafik 20: Yasal Metroloji Denetiminde İllerin Aykırılık Tespitleri
20
20
21
23
24
24
24
24
25
26
29
Va M n er si An n ta lya Iğ dı r Bi tli M s uğ l Bi a lec ik De ni z Ed li irn Ka e ra bü Bu k rd u Yo r Os zga m t an iy Ya e lo va
Te Ağr kir ı d Ba ağ lık es Am ir as ya Isp Ga art zia a nt ep Ko ny M a al a Kı tya rık k Sa ale m su m
İzm
ir
29
36
41
45
49
52
56
57
59
61
72
73
74
77
Grafik 21: Yasal Metroloji Denetiminde İllerin Aykırılık Tespitleri (Devamı)
* Periyodik muayene zamanını dolduran elektrik sayaçlarından Eskişehir TEDAŞ İl Müdürlüğünde toplanan Eskişehir, Kütahya, Bilecik, Afyon illerine ait 2.467 elektrik sayacının ilk muayene sırasında yapılan test ve muayene sonucunda söz konusu ölçü aletlerinin mevzuata aykırı olduğu tespit edilmiş olup; bu ölçü aletleri mevzuat gereği kullanımdan men edilmiş ve ilgili mevzuata göre de ceza uygulamasına gidilmemiştir.
2013
94
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
1
Ki Tu lis n Kı celi rk la re li Ça Uş na ak k Er kale zin c Ka an ys er To i ka Bi t ng Ha öl kk a Şı ri rn ak Or du Si irt Bo lu Gü Çan k m ır üş ı ha ne M u Dü ş Kı zce rşe Ba hir yb u Ço rt ru Tr m ab Ar zon da ha Ar n Kü tvin ta hy a Ka rs Ri ze
1
2
2
2
3
3
3
4
4
5
5
5
6
7
7
8
8
8
11
11
12
12
13
13
15
15
Grafik 22: Yasal Metroloji Denetiminde İllerin Aykırılık Tespitleri (Devamı)
Bartın, Batman, Giresun, Karaman, Sakarya, Sinop illerinin yasal metroloji alanında yaptıkları denetimlerde aykırılık tespit etmedikleri belirlenmiştir.
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
Grafik 23: Yasal Metroloji Denetiminde Uygulanan Parasal Ceza Tutarları
95
96
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
İl müdürlüklerimizin tespit ettiği aykırılıklar nedeniyle uyguladıkları parasal ceza tutarları Grafik 23’te gösterilmiştir. En yüksek idari para cezası Erzincan İl Müdürlüğü tarafından verilmiştir (Grafik 23). Parasal ceza müeyyidesi, en çok akaryakıt sayaçları ile tartı aletleri ürün grubuna verilmiştir. İdari para cezası yaptırımı olmayan iller sırasıyla; Ardahan, Artvin, Bartın, Bingöl, Hakkari, Kütahya, Şırnak, Tunceli, Van ve Yalova’dır.
2.1.9 Uygulanan Para Cezalarına Karşı Açılan Davalara İlişkin Bilgiler
Bakanlığımız sorumluluğuna giren yasal metroloji ve hazır ambalajlı mamuller alanında 2013 yılında 81 il müdürlüğü tarafından 3516 ve 4703 sayılı Kanunlar çerçevesinde yapılan denetimler sonucunda tespit edilen aykırılıklar neticesinde uygulanan idari para cezalarına karşı ilgililerce toplam 314 dava açılmıştır. Söz konusu davaların 148’i halen devam etmekte, 121 tanesi Bakanlığımız lehine, 43 tanesi Bakanlığımız aleyhine ve 2 tanesi ise Bakanlığımızın kısmen lehine / aleyhine sonuçlanmıştır. Dava konularının tamamına yakını 3516 sayılı Kanunun 15/c maddesine istinaden uygulanan idari para cezaları oluşturmaktadır. Söz konusu davalara ilişkin detaylı bilgiler Tablo 1 ve Grafik 24’te gösterilmiştir.
Tablo 1: 2013 Yılı Davalarına İlişkin Bilgi Tablosu İdari Para Cezasına İtiraz Toplam Dava Sayısı
Devam Eden Dava Sayısı
Adıyaman
2
2
2
Afyonkarahisar
75
53
3
Ağrı
1
4
Aksaray
4
3
1
5
Ankara
7
5
1
1
6
Antalya
19
11
7
1
7
Aydın
3
1
8
Balıkesir
3
2
1
9
Bitlis
2
1
1
Sıra No
İl Müdürlüğü
1
İtirazın Reddi
İtirazın Kabulü
11
11
Kısmen Kabul, Kısmen Red
1
1
1
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
97
Tablo 1: 2013 Yılı Davalarına İlişkin Bilgi Tablosu (Devamı) İdari Para Cezasına İtiraz Toplam Dava Sayısı
Devam Eden Dava Sayısı
İtirazın Reddi
Bursa
2
1
1
11
Çanakkale
1
1
12
Çankırı
1
1
13
Denizli
8
1
14
Edirne
1
1
15
Erzurum
7
7
16
Eskişehir
3
2
17
Hatay
11
11
18
Isparta
3
2
1
19
İstanbul
48
21
23
4
20
İzmir
4
3
1
21
Kahramanmaraş
6
2
2
22
Kars
1
23
Kocaeli
13
10
3
24
Konya
9
8
1
25
Malatya
6
2
2
2
26
Manisa
6
2
4
27
Mardin
3
3
28
Muğla
13
29
Nevşehir
3
1
30
Samsun
1
1
31
Sivas
5
1
3
32
Şanlıurfa
18
4
13
33
Şırnak
14
10
4
34
Tekirdağ
5
4
1
35
Uşak
5
2
2
36
Van
1
Sıra No
İl Müdürlüğü
10
Toplam
314
İtirazın Kabulü
Kısmen Kabul, Kısmen Red
7
1
2 1
13 2 1 1
1
1 148
121
43
2
98
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 24: Dava Sonuçlarının Bakanlık Lehine ve Aleyhine Göre Durumu 314
148
121
De Da vam va Ed ne Sa en Ka yıs ra ı ra Çı B ka ak n D an Al av lığ ey a S ım hi ne ay ız ısı Ka ra ra Çı B ka ak Kı n D an m se av lığ nL a S ım eh ay ız in ısı e/ Kı sm en A B Çı ley aka ka hi n n D ne lığ av Ka ımı a S ra z ay ra ısı
2
Le hi
To p
la
m D Sa ava yıs ı
43
2.1.10 Yasal Metroloji Denetim Personeline İlişkin Sayısal Veriler
Genel Müdürlüğümüz sorumluluğuna giren ürün gruplarına yönelik denetimler, PGD denetçi kartına sahip personel, EPDK denetçi kartına sahip personel ile Ölçü ve Ayar Memur kadrosunda görevli personel tarafından yerine getirilmektedir. Yasal metroloji alanında PGD hizmetlerini yürüten personele ilişkin ayrıntılı bilgi, Sanayi Ürünleri Güvenliği Genel Müdürlüğü istatistiki bölümünde verilmiştir. Bu bölümde, Yasal metroloji alanında muayene ve damgalama işlemlerinde görevli personele yönelik istatistiki bilgilere yer verilmiştir.
Grafik 25: Ölçü Ayar İşinde Yetkilendirilmiş Personelin Dağılımı 280
289
9
Merkez Birimleri
İl Müdürlükleri
Toplam
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
99
Ölçü ve ölçü aletleri denetiminde özel eğitim verilmiş ve yetkilendirilmiş ölçü ayar işinde görevli personel de PGD faaliyetlerinde görev almaktadır. Bakanlığımızda bu görevde çalışabilecek ölçü ayar işinde görevli personel sayısı Genel Müdürlüğümüzde 9, il müdürlüklerimizde 280 olup toplamda 289’dur (Grafik 25). Tablo 2’de ölçü ayar işinde yetkilendirilmiş personelin il müdürlüklerimize göre dağılımı verilmiştir.
Tablo 2: İl Müdürlüklerimizde Ölçü Ayar İşinde Yetkilendirilmiş Personel Sayısı ÖLÇÜ AYAR İŞİ YAPAN PERSONEL İL MÜDÜRLÜĞÜ DENETÇİ SAYISI
İL MÜDÜRLÜĞÜ
DENETÇİ SAYISI
İL DENETÇİ MÜDÜRLÜĞÜ SAYISI
Adana
10
Edirne
3
Malatya
3
Adıyaman
2
Elazığ
4
Manisa
2
Afyonkarahisar
3
Erzincan
3
Mardin
2
Ağrı
3
Erzurum
4
Mersin
7
Aksaray
1
Eskişehir
5
Muğla
3
Amasya
4
Gaziantep
5
Muş
4
Ankara
14
Giresun
3
Nevşehir
2
Antalya
5
Gümüşhane
2
Niğde
2
Ardahan
2
Hakkari
2
Ordu
4
Artvin
0
Hatay
6
Osmaniye
1
Aydın
2
Iğdır
1
Rize
1
Balıkesir
5
Isparta
2
Sakarya
4
Bartın
3
İstanbul
20
Samsun
11
Batman
3
İzmir
10
Siirt
2
Bayburt
1
K.Maraş
4
Sinop
2
Bilecik
3
Karabük
3
Sivas
4
Bingöl
1
Karaman
2
Şanlıurfa
2
Bitlis
2
Kars
1
Şırnak
1
Bolu
3
Kastamonu
1
Tekirdağ
3
Burdur
2
Kayseri
6
Tokat
3
Bursa
7
Kırıkkale
2
Trabzon
5
Çanakkale
3
Kırklareli
2
Tunceli
2
Çankırı
3
Kırşehir
1
Uşak
2
100
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Tablo 2: İl Müdürlüklerimizde Ölçü Ayar İşinde Yetkilendirilmiş Personel Sayısı (Devamı) ÖLÇÜ AYAR İŞİ YAPAN PERSONEL İL MÜDÜRLÜĞÜ DENETÇİ SAYISI
İL MÜDÜRLÜĞÜ
DENETÇİ SAYISI
İL MÜDÜRLÜĞÜ
DENETÇİ SAYISI
Çorum
3
Kilis
0
Van
5
Denizli
4
Kocaeli
3
Yalova
1
Diyarbakır
3
Konya
7
Yozgat
2
Düzce
1
Kütahya
3
Zonguldak
2
TOPLAM: 280
2.1.11 Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi
Grafik 26: Yasal Metroloji 2012-2013 Yılı PGD Denetim Sonuçlarının Karşılaştırılması 331.414 269.898
2012 Yılı
2013 Yılı
Yasal metroloji alanında 2012 yılında 269.898 adet ölçü aleti denetimi yapılmışken 2013 yılında 331.414 adet ölçü aleti denetlenmiştir. Denetim rakamlarınında artış gözlenmiştir.
Grafik 27: Yasal Metroloji PGD Denetimi Sonucu Uygulanan Parasal Cezalar ( ) 4.894.082
4.092.582
2012 Yılı
2013 Yılı
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
101
Grafik 27’de görüldüğü üzere, 2013 yılı parasal ceza miktarında, aykırılık sayısındaki azalma nedeniyle 2012 yılına göre azalma görülmüştür.
275.661
i ler at ör Tr an fo r
Öl ğe r
Ak
ım
Ge r
ili
m
Di
M al
0 0 0 3
23 56 48 251
ra f m
et Al çü
eÖ ze m
Ta ko g
i ler
r rle lçe
et sim Ta k
1 267 4 242
3 337 1 14.733
81 5.805 1 3.792
i et Al tı Ta r
Sa ya çla
re
658 31.448 576 36.732
2012 Yılında Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı 2012 Toplam Denetim Sayısı 2013 Yılında Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı 2013 Toplam Denetim Sayısı
r
6.767
6.520
231.982
Grafik 28: Yasal Metroloji Ürün Grubu Bazında Sayısal Verilerin Karşılaştırılması
Grafik 28’de 2012-2013 yıllarında en fazla denetlenen ürün grubunun sayaçlar ve tartı aletleri olduğu görülmektedir.
Grafik 29: Hazır Ambalajlı Mamullerin 2013 Yılı Denetim Sonuçları 4.085
3.478
2.2.1 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Kümülatif Denetim Sonuçları
De ne Sa tim yıs ı la m To p
Uy gu n Ür Bu ün lun Sa an yıs ı
607
Ay kır Ür ı Bu ün lun Sa an yıs ı
2.2 Hazır Ambalajlı Mamullere Yönelik Denetim Sonuçları
Grafik 29’dan anlaşılacağı üzere; 2013 yılında hazır ambalajlı mamuller alanında toplam 4.085 denetim yapılmış ve bu denetimlerde 607 aykırılık tespit edilmiştir.
102
2013
2.2.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 30: Hazır Ambalajlı Mamullerin Denetim Nedenine Göre Yüzdelik Dağılımı 39,3%
34%
26,4%
im Ça
pr az
De n
et
im et De n ağ an Ol
De n
İh b
ar
ve Şi ka Od ye et ak t im la Pr nm og ış ra D m en ı K et ap im sa (Y m ıll ın ık da )
0.3%
Hazır ambalajlı mamullere ilişkin yapılan denetimlerin; %26,4’ü odaklı denetim (Yıllık Plan ve Program kapsamında), %34’ü olağan denetim, %39,3’ü çapraz denetim, %0,3’ü ise ihbar ve şikâyet üzerine yapılmış ve buna ilişkin sonuçlar Grafik 30’da verilmiştir.
2.2.3 Menşe Bazında Yapılan Denetimlerin Dağılımı
Grafik 31: Denetlenen Ürünlerin Yerli ve İthal Ayrımına Göre Dağılımı Denetlenen Yerli Ürünler 99,9%
Denetlenen İthal Ürünler 0,1%
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
103
Grafik 32: Menşe Gruplarına Göre Denetimlerin Dağılımı 3 Denetlenen Toplam Ürün Sayısı
n
1
Çi
ka
1
Be lçi
Av u
stu
AB
D
ry a
1
Menşe ülkesine göre Grafik 32’de verilen denetim sonuçları incelendiğinde, piyasada denetlenen ithal ürünlerin sayısının çok az olduğu görülmektedir. Söz konusu denetim sonuçlarının düşük olmasının sebebi, hazır ambalajlı mamul denetimlerinin büyük çoğunluğunun üretici firmalarda yapılıyor olmasıdır.
Grafik 33: Hazır Ambalajlı Mamullerin Ürün Grubuna Göre Dağılımı Hazır Ambalajlı Gıda Mamülleri 92%
Hazır Ambalajlı Gıda Dışı Mamüller 8%
2.2.4 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Ürün Grubuna Göre Ayrıntılı Denetim Sonuçları
104
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Hazır ambalajlı mamullere ilişkin toplam 4.085 denetim yapılmış olup, bunların %98’ini gıda mamulleri, %8’ini ise gıda dışı mamuller oluşturmaktadır (Grafik 33). Mevzuatlar kapsamında, hazır ambalajlı mamüllerin miktar kontrolü ile etiket gerekliliklerinin sağlanıp sağlanmadığına yönelik denetimler yapılmıştır. Hazır ambalajlı gıda mamulleri ile ilgili olarak; süt ve süt ürünleri (peynir, süt, yoğurt vb.), toz ve küp şeker, ayçiçek yağı vb., çikolata, bisküvi, şekerleme vb., unlu mamuller (Kurabiye ve yufka vb.), baharat, baklagiller ile kuruyemiş çeşitlerine kadar birçok gıda çeşitleri denetlenmiştir. Gıda dışı ürünlerde ise motor yağı ve antifriz, kömür, kolonya, temizlik ürünleri denetlenmiştir. Nominal dolum miktarında tespit edilen eksiklik (aykırılık) nedeniyle aşağıda belirtilen ürün ve ürün grupları için parasal cezai işlemler uygulanmıştır. Söz konusu sonuçlar Tablo 3’te verilmiştir:
Tablo 3: Nominal Dolum Miktarında Eksiklik Tespit Edilen Ürünler ile Uygulanan Ceza Miktarları Dağılımı Ceza Uygulanan Ürünün Cinsi
Ceza Uygulanan Uygulanan Ceza Ürün Sayısı Tutarı ( )
Süt ve süt ürünleri (peynir, süt, yoğurt vb.)
11
18.723
Toz şeker ve küp şeker üretimi
5
12.856
Çikolata, bisküvi, kek ve şekerleme vb.
5
8.784
Unlu mamuller (kurabiye, yufka vb.)
5
15.712
Sıvı yağı vb. ürünler
3
19.115
Baharatlar
3
4.392
Kuruyemiş
1
1.464
Baklagiller
3
4.978
Maden suyu
2
2.928
Boya ürünleri
4
8.392
Temizlik ürünleri
3
6.928
Kolonya vb. ürünler
1
1.464
Kömür ürünleri
1
10.000
Motor yağı ve antifriz ürünleri
1
14.651
48
130.387
TOPLAM
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 34: 2013 Yılında Aykırılık Nedeniyle Verilen Süre ve Ceza Oranları 92%
8% Süre Verilen
Ceza verilen
Grafik 34’ten anlaşılacağı üzere denetimlerde tespit edilen aykırılıkların %92’sine süre verilmiş olup, %8’ine ceza verilmiştir. Söz konusu denetimlerin, 607’sinde mevzuata aykırılık tespit edilmiştir (Grafik 29). Aykırılığın %92’sini insan sağlığı, can ve mal güvenliği bakımından risk oluşturmaması nedeniyle süre verilmiştir. Ancak %8’inde ise, nominal dolum miktarında tespit edilen eksiklik (aykırılık) nedeniyle parasal cezai işlem uygulanmıştır. Hazır ambalajlı mamul denetimlerinde en sık rastlanan uygunsuzluk; ambalaj etiket bilgilerinin, hazır ambalajlı mamullerle ilgili yönetmeliklerin gerekliliklerini sağlamamasıdır. Numuneler alınarak yapılan miktar kontrolünün neticelerinde ise bazı ürünlerin muhteviyatının beyan edilen nominal dolum miktarından eksik olduğu tespit edilmiştir. Bunun sebebinin ambalaj darasının dikkate alınmamasından, dolumun eksik yapılmasından veya üretimde kullanılan tartı aletinin hassasiyetinin üretime uygun olmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir.
2013
105
2.2.5 Uygulanan İdari Para Cezalarına İlişkin Veriler
106
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 35: Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Parasal Ceza Tutarları ( ) 88.952
41.435 Hazır Ambalajlı Gıda Mamülleri
Hazır Ambalajlı Gıda Dışı Mamülleri
Hazır ambalajlı mamullere ilişkin parasal ceza tutarlarının analizi yapıldığında; gıda mamulleri ön plana çıkmaktadır. Toplam uygulanan ceza miktarları, 130.387 Türk Lirası olduğu Grafik 35’de görülmektedir.
2.2.6 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Çapraz Denetimler
Bakanlığımızca Büyükşehir kapsamındaki 21 ilde bulunan ve iştigal konusu hazır ambalajlanmış ürünler olan firmalarda çapraz denetimler yapılmıştır. Çapraz denetimler Bakanlığımız koordinasyonumuzda yapılmakta olup, kontrolün yapılacağı ilin kendi teşkilatı dışında diğer il müdürlüklerimizden geçici olarak görevlendirilen personel ve araçlarla yapılan programlı ve etkili bir denetim şeklidir. Çapraz denetimlerin icra edildiği iller tarih sırasına göre; Konya, Samsun, Denizli, Tekirdağ, Muğla, Hatay, Ordu, Van, Kocaeli, Aydın, Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Balıkesir, Gaziantep, Trabzon, İzmir, Malatya, Manisa, Mersin, Kahramanmaraş’tır. Söz konusu illerde yapılan denetimler neticesinde; • 1.160 firmada 1.243 ürün denetlenmiş, • Denetlenen ürünlerinin 51’inde miktar eksikliği, • 224 üründe ise ambalaj üzerindeki yazı ve birim işaret bilgilerinin eksik/yanlış gösterildiği tespit edilmiştir. Çapraz denetimlere ilişkin detaylı bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir:
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
107
Tablo 4: 2013 Yılı Çapraz Denetim Sonuçları
Gıda Ürünleri
Gıda Dışı Ürünler
Toplam Ürün
Nominal Miktar Kontrolüne İlişkin Uygunluk (Ürün Bazında)
20-22/03/2013
104
6
110
101
9
91
19
104
16
120
Samsun
27-29/03/2013
58
0
58
58
0
50
8
48
62
110
3
Denizli
04-05/04/2013
41
3
44
42
2
39
5
44
10
54
4
Tekindağ
10-12/04/2013
75
6
81
77
4
67
14
78
96
174
5
Muğla
18-19/04/2013
40
2
42
41
1
30
12
39
10
49
6
Hatay
25-26/04/2013
13
3
16
16
0
15
1
16
20
36
7
Ordu
08-09/05/2013
31
2
33
29
4
31
2
21
12
33
8
Van
16-17/05/2013
10
4
14
14
0
11
3
13
7
20
9
Kocaeli
28-31/05/2013
54
44
98
90
8
79
19
97
98
195
10
Aydın
12-13/06/2013
43
2
45
45
0
30
15
44
28
72
11
Diyarbakır
25-26/06/2013
26
0
26
26
0
24
2
26
11
37
12
Mardin
28/06/2013
4
0
4
4
0
3
1
4
3
7
13
Şanlıurfa
19-20/09/2013
17
0
17
17
0
17
0
5
12
17
14
Balıkesir
14-27/09/2013
91
6
97
94
3
70
27
97
147
244
15
Gaziantep
07-10/10/2013
110
12
122
119
3
111
11
121
172
263
16
Trabzon
23-25/10/2013
69
0
69
65
4
68
1
41
29
71
17
İzmir
22-25/11/2013
88
24
112
104
8
75
37
112
93
205
18
Malatya
19-21/11/2013
50
3
53
53
0
43
10
53
69
112
19
Manisa
26-29/11/2013
98
6
104
101
3
79
22
102
121
223
20
Mersin
02-07/12/2013
68
2
70
69
1
58
12
70
41
111
21
K.Maraş
11-13/12/2013
28
0
28
27
1
25
3
25
22
47
1118
125
1243
1192
51
1016
224
1160
1079
2200
Sıra No
İlin Adı
Denetim Tarihi
1
Konya
2
Toplam
Nominal Miktar Kontrolüne İlişkin Aykırılık (Ürün Bazında)
Etiket Kontrolüne İlişkin Uygunluk (Ürün)
Etiket Kontrolüne İlişkin Ayrılık (Ürün Bazında)
Denetimi Yapılan Firma Sayısı (A)
Denetim Yapılamayan Firma Sayısı (B)
Toplam A+B
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2.2.7 Hazır Ambalaj Denetimlerinde İl Müdürlüklerinin Performans Analizi
174
ğ da
ov a
Te kin
Ya l
102
119
123
Ko ny a
te p Di ya rb ak ır
127
139
140
ian
ta lya
Ga z
An
Ko ca eli
su n Sa m
M er sin
Tr ab zo n
ir İzm
Ba
M an
isa
lık es ir
145
183
231
174
258
Grafik 36: Denetimin Yoğunlaştığı İller : 100’ün Üzerinde Denetim Yapan İller 247
108
Grafik 36’da 100’ün üzerinde denetim yapan iller yer almaktadır. 100’ün üzerinde denetim yapan on üç ilimiz bulunmaktadır. Bu iller arasında ilk üç sırada Manisa, Balıkesir ve İzmir İl Müdürlüklerimiz yer almaktadır.
50
ur um 20 20
Er z
i
54
56
De ni zl 21
Or du
ar aş m
an
Ka h
ra m
M uğ
la
58
60
60
An ka ra
62
ta ar Isp
Ay dı
n
62
63
na
Ad a
r kiş eh i
Es
ya at
M al
İst a
nb u
l
rsa Bu
Ka ra bü k
66
78
86
89
97
Grafik 37: İllerin Toplam Denetim Miktarları: 100 ve 50 Arası Denetim Yapan İller
Am
21
21
21
22
23
23
23
as ya To ka t B Sa olu ka r Bu ya Os rd m ur an Ak iye sa Bi ray Er leci zin k ca Ha n ta y Si Ba irt yb u Ed rt irn Ka e Af Kı yse yo rk ri nk lar ar eli ah i Gi sar re Kü sun ta hy a Ri ze V Ço an ru B m Ka ingö Ka ram l sta an m on Si u Şa nop nl ıu r Yo fa zg at
23 23
29
30
30
30
31
31
33
34
36
39
37
43
41
44
45
Grafik 38: İllerin Toplam Denetim Miktarları: 49 ve 20 Arası Denetim Yapan İller
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
109
2
2
2
2
3
Ar
tv in B Gü ar m tın üş ha ne
rı Ağ
3
Siv as Tu nc e Ba li tm an Ça nk Ad ırı ıya m Kı an rık ka Ne le vş eh ir Ni Zo ğde ng ul da k M ar di Ha n kk ar i Iğ dı r Bi tli s Uş a Ça k na kk al e Dü zc Kı e rşe hi r El az ığ Ka Ar rs da ha n
3
4
4
4
5
6
6
6
7
10
10
10
12
15
16
17
18
18
Grafik 39: İllerin Toplam Denetim Miktarları: 19-1 Arası Denetim Yapan İller
Muş, Kilis ve Şırnak il müdürlüklerimizde hazır ambalaj mamül denetimleri yapılmamıştır. Denetimlerin yapılamaması; üretici firmanın olmaması veya az olması ilin denetçisinin olmaması gibi nedenlere kaynaklanmaktadır. 100 ile 50 arası, 49 ile 20 arası ve 19 ile 1 arası denetim yapan il müdürlüklerimize ilişkin bilgiler Grafik 37, 38 ve 39’da verilmiştir.
7
8
8
8
8
8
9
9
9
9
12
12
14
15
15
15
16
18
20
24
ir ıke sir Ko ca eli Ko n An ya ta ly M a er Tr sin ab z Te on kir da ğ Ay Di dın ya rb Ga akı zia r nt ep M uğ İst la an bu l Bu r Af M sa yo ala nk ty ar a ah isa r Bu rd Kı ur rk la re l Sa i m s De un ni zl Ka hr Isp i am ar an ta m ar aş Or Sa du ka ry a Ka ys er i Ba l
İzm
M an
isa
25
34
36
54
59
86
Grafik 40: Hazır Ambalajlı Mamüllerin Denetiminde İllerin Aykırılık Tespitleri
2013
110
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
1
1
1
1
1
1
1
eh ir Bi lec ik Bo lu Ed irn e Ad an Kü a ta hy a Siv as Ço ru Er m zu r Ne um vş eh ir V Am an as ya An ka r Ba a yb Ka u sta rt m on u Ri ze Ha t Kı ay rık ka le M ar Os din m an Şa iye nl ıu rfa To ka t Ya lo va Yo zg at
kiş
Es
Ak
sa
ra y
1
2
2
2
2
2
3
3
3
3
4
4
4
5
5
5
6
6
Grafik 41: Hazır Ambalajlı Mamüllerin Denetiminde İllerin Aykırılık Tespitleri (Devamı)
Hazır ambalajlı mamullerin denetiminde illerin aykırılık tespitleri Grafik 40 ve Grafik 41’de verilmiştir. En fazla aykırlık tespiti Manisa, İzmir ve Balıkesir illerinde tespit edilmiştir.
1.464
1.464
1.464
1.464
1.464
1.464
2.050
2.928
2.928
2.928
2.928
2.974
4.392
4.392
4.392
5.500
7.000
7.320
Ko ca e İst li an bu l Ko n Ga ya zia nt Kı ep rk la re li Ed irn e An ta lya Es kiş eh ir Isp ar ta M Af u yo nk ğla ar ah isa r İzm M ir al at ya Ka S hr aka ry am an a m ar aş Ak sa ra y Bu rd ur M er sin Or d Şa u nl ıu rfa Tr ab zo n
10.248
22.464
39.159
Grafik 42: Hazır Ambalajlı Mamul Denetimlerinde İllerin Tespit Ettiği Uygunsuzluklara Göre Uyguladıkları Toplam Cezaların Karşılaştırması
Hazır ambalajlı mamul denetimlerinde en çok parasal cezai işlemleri, Kocaeli İl Müdürlüğümüz uygulamıştır. Grafik 42’de belirtilen iller dışında il müdürlüklerimizde parasal cezai işlem uygulanmamıştır.
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
111
2.2.8 Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi Grafik 43: 2012-2013 Yılı PGD Denetim Sonuçlarının Karşılaştırılması
4.085
3.594
2012 Yılı
2013 Yılı
Grafik 44: Hazır Ambalajlı Mamullerin PGD Denetimi Sonucu Uygulanan Parasal Cezalar ( ) 130.387
89.696
2012 Yılı
2013 Yılı
Hazır ambalajlı mamul denetimleri, 2012 yılında 3.594, 2013 yılında ise 4.085’e ulaşarak sürekli artış göstermiştir (Grafik 43). Tespit edilen aykırılıklar 2012 yılında 582, 2013 yılında ise 607 olarak gerçekleşmiştir. 2012-2013 yıllarında denetim sonucu uygulanan parasal cezalar arasındaki fark; hazır ambalajlı mamuller alanında yürütülen etkin çapraz denetimlerden kaynaklanmıştır.
112
2013
2.3 Petrol ve Petrol Ürünlerine Yönelik Denetim Sonuçları
2.3.1 Petrol ve Petrol Ürünleri Kümülatif Denetim Sonuçları
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 45: Petrol Piyasası Denetimlerine Ait Sayısal Veri Sonuçları 26.060
26.097
37
Uygunsuzluğu Tespit Edilen Ürün Sayısı
Uygun Bulunan Ürün Sayısı
Toplam Denetlenen Ürün Sayısı
Bakanlığımız ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) arasında imzalanan “Petrol Piyasası ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasasında Yapılacak Denetimlere İlişkin İşbirliği Protokolü” çerçevesinde; yurtiçinde pazarlanan petrol, madeni yağ ve sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG) ile EPDK tarafından üretim ve ithaline izin verilen ürünlerin denetiminin yapılmasını teminen, akaryakıtta ulusal marker kontrolünün yapılması, akaryakıt bayii, otogaz bayii, dolum ve depolama tesisi, rafineri ile taşıma araçlarından kalite ve standart denetimi için usulüne uygun olarak numune alınması, alınan numunelerin Kurumca belirlenen akredite laboratuvarlara teslimi, akaryakıt ve otogaz bayileri, depolama ve dolum tesisleri ve taşıma araçlarından lisans kapsamında yer alan diğer işlemlerin mevzuata uygunluğunun tespiti ile piyasada faaliyet gösteren firmalara ait akaryakıt ürünlerinin lisans kontrol işlemlerinin yapılmasına ilişkin denetim görevleri yürütülmektedir. 2013 yılında ülkemiz genelinde faaliyette bulunan akaryakıt ve LPG istasyonları; ihbar ve şikâyetler, Başbakanlık Genelgesi doğrultusunda (kamu kurum ve kuruşlarının kaçak akaryakıt satın almasını önlemek amacıyla, ihale ile alınan akaryakıtların ulusal marker kontrolleri) ve denetim boşluğu oluşturmayacak şekilde programlı denetimler ile Genel Müdürlüğümüz Koordinasyonunda çapraz denetimler yapılmıştır. 2013 yılında akaryakıt ve LPG istasyonlarında
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
113
26.097 denetim yapılmış olup, 37 adet uygunsuzluk tespit edilmiştir. Bu uygunsuzluklar; marker2 ölçüm seviyesinin yeterli çıkmaması ve ürünlerin teknik düzenlemesinde belirtilen kriterlere uymamasından kaynaklıdır (Grafik 45).
Grafik 46: Petrol ve Petrol Ürünlerinin Denetim Nedenine Göre Yüzdelik Dağılımı 61% Çapraz Denetim
43%
12% Kamu Kuruluş Bildirimleri
Programlı Denetim
2%
İhbar ve Şikayetli Denetim
Akaryakıt içerisinde gözle görülemeyen, silinemeyen, dozajı hassas olarak ölçülebilen, homojen olarak akaryakıta karışabilen, kimyasal formülü gizli, akaryakıta 8 ppm oranında eklenen, akaryakıt fiyatıyla kıyaslandığında birim bedel olarak çok düşük oranda kalan kimyasal bir maddedir. 2
2.3.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım
114
2013
2.3.3 Menşe Bazında Denetimler
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 47: Menşe Gruplarına Göre Denetimlerin Dağılımı 95%
Denetlenen Yerli Ürünler
5%
Denetlenen İthal Ürünler
Grafik 47’den anlaşılacağı üzere denetlenen ürünlerin %5’i ithal, %95’i ise yerli ürünlerden oluşmaktadır.
2.3.4 Petrol ve Petrol Ürünlerine Yönelik Çapraz Denetimler
Bakanlığımız ile EPDK arasında yapılan “İşbirliği Protokolü” kapsamında, il müdürlüklerimizin kendi personeli ile yapmış oldukları denetimler dışında Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü koordinasyonunda, denetlenecek il’e komşu çevre il müdürlüğü personeli ve araçlarının geçici olarak o il’de görevlendirilmesi ve İl Jandarma Komutanlığı ile İl Emniyet Müdürlüğü personelinin katılımlarıyla da çapraz denetimler yapılmıştır. Bu kapsamda 2013 yılında aşağıdaki Tabloda belirtilen il müdürlüklerimizde çapraz denetimler gerçekleştirilmiştir.
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Tablo 5: Çapraz Denetim Tarihi ve Denetlenen İller Denetim Tarihi
Denetlenen İl
Denetim Tarihi
Denetlenen İl
21-25 Ocak 2013
Hatay ili ve ilçeleri
01-07 Temmuz 2013
Eskişehir ili ve ilçeleri
23-24 Ocak 2013
Kilis ili ve ilçeleri
01-03 Temmuz 2013
Gümüşhane ili ve ilçeleri
29 Ocak-1 Şubat 2013
Sinop ili ve ilçeleri
04-05 Temmuz 2013
Bayburt ili ve ilçeleri
28 Ocak-1 Şubat 2013
Zonguldak ili ve ilçeleri
19-20 Ağustos 2013
Bitlis ili ve ilçeleri
11-15 Şubat 2013
Nevşehir ili ve ilçeleri
21-23 Ağustos 2013
Muş ili ve ilçeleri
11-15 Şubat 2013
Aydın ili ve ilçeleri
20-22 Ağustos 2013
Bingöl ili ve ilçeleri
25 Şubat-1 Mart 2013
Adana ili ve ilçeleri
22-23 Ağustos 2013
Tunceli ili ve ilçeleri
25-28 Şubat 2013
Yalova ili ve ilçeleri
26-29 Ağustos 2013
Çankırı ili ve ilçeleri
05-07 Mart 2013
Karabük ili ve ilçeleri
02-03 Eylül 2013
Şırnak ili ve ilçeleri
18-21 Mart 2013
Giresun ili ve ilçeleri
04-05 Eylül 2013
Siirt ili ve ilçeleri
18-22 Mart 2013
Kırklareli ili ve ilçeleri
09-11 Eylül 2013
Erzincan ili ve ilçeleri
25-29 Mart 2013
Muğla ili ve ilçeleri
16-17 Eylül 2013
Ardahan ili ve ilçeleri
25-29 Mart 2013
Şanlıurfa ili ve ilçeleri
18-20 Eylül 2013
Artvin ili ve ilçeleri
02-05 Nisan 2013
Ordu ili ve ilçeleri
23-27 Eylül 2013
Van ili ve ilçeleri
08-12 Nisan 2013
Diyarbakır ili ve ilçeleri
24 Eylül 2013
Hakkâri ili ve ilçeleri
09-12 Nisan 2013
Niğde ili ve ilçeleri
30 Eylül 04 Ekim 2013
Erzurum ili ve ilçeleri
15-19 Nisan 2013
Ankara ili ve ilçeleri
07-11 Ekim 2013
Manisa ili ve ilçeleri
24-26 Nisan 2013
Burdur ili ve ilçeleri
21-25 Ekim 2013
Batman ili ve ilçeleri
06-10 Mayıs 2013
Afyonkarahisar ili ve ilçeleri
30 Ekim-1 Kasım 2013
Düzce ili ve ilçeleri
13-17 Mayıs 2013
Malatya ili ve ilçeleri
04-08 Kasım 2013
Yozgat ili ve ilçeleri
20-24 Mayıs 2013
Çorum ili ve ilçeleri
11-15 Kasım 2013
Gaziantep ili ve ilçeleri
27-31 Mayıs 2013
Kahramanmaraş ili ve ilçeleri
18-22 Kasım 2013
Bursa ili ve ilçeleri
03-07 Haziran 2013
Samsun ili ve ilçeleri
25-29 Kasım 2013
Aksaray ili ve ilçeleri
10-14 Haziran 2013
Edirne ili ve ilçeleri
02-06 Aralık 2013
Kırşehir ili ve ilçeleri
17-21 Haziran 2013
Ağrı ili ve ilçeleri
02-06 Aralık 2013
Bolu ili ve ilçeleri
17-19 Haziran 2013
Kars ili ve ilçeleri
09-13 Aralık 2013
Kayseri ili ve ilçeleri
20-21 Haziran 2013
Iğdır ili ve ilçeleri
09-13 Aralık 2013
Çanakkale ili ve ilçeleri
24-28 Haziran 2013
Tokat ili ve ilçeleri
Çapraz denetimlerde, 6.938 akaryakıt istasyonu 5.448 LPG istasyonu denetlenmiştir. 14 adet akaryakıt istasyonu geçersiz marker sebebiyle ve 4 adet istasyon ise lisansız faaliyetten dolayı mühürlenmiştir. Çapraz denetimlerde denetlenen ürünlere ilişkin marker sonuçları ile ve bu denetimlerde denetlenen Akaryakıt ve LPG sayaçlara ait veriler Grafik 48 ve Grafik 49’da verilmiştir.
2013
115
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Grafik 48: Çapraz Denetim Sonuçları (Ulusal Marker) Toplam Marker Ölçüm Sayısı, 13.982
Marker Geçersiz Çıkan Ölçüm Sayısı, 15
Grafik 49: Çapraz Denetim Sonuçları (Sayaçlar)
111.284 48.584 112
410
2.432
Da m g Ed ası ile na nS M ay üda aç h Sa ale yıs ı Ek sik M i Sa ktar ya Ve ç S re Da ay n m ısı ga Sü r e Sa si ya Ge ç S çe M ay n ikt ısı ar Ko nt ro Sa lü Y ya ap To ç S ıla pl ay n am ısı Ak De ar ne ya tle kıt n Sa en ya LP çS Gv ay e ısı
116
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Petrol ve petrol ürünlere yönelik denetimlerde alınan numuneler ise, ilgili teknik düzenlemesine uygunluk test ve analiz işlemleri için TÜBİTAK-MAM (Akaryakıt), ODTÜ-PAL (LPG), Karadeniz Teknik Üniversitesi (Akaryakıt), İnönü Üniversitesi (Akaryakıt) ve Ege Üniversitesi’ne (Akaryakıt) gönderilmiştir. Sonuçlar Grafik 50’de verilmiştir. Ayrıca petrol piyasası denetimlerinde, ulusal marker cihazı ile denetim esnasında petrol ürününe ilişkin analiz de yapılmaktadır.
Grafik 50: Petrol ve Petrol Ürünlerine İlişkin Test ve Muayene Verileri Teste Gönderilen Ürün Sayısı, 125
Uygunsuzluğu Tespit Edilen Ürün Sayısı, 9
2013 yılında yapılan denetimlerde 125 üründe numune alınarak yukarıda adı geçen laboratuvarlara gönderilmiş söz konusu ürünlerden 9’unda uygunsuzluk tespit edilmiştir.
2013
117
2.3.5 Test ve Muayene İşlemlerine Yönelik Veriler
118
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Akaryakıt piyasasının disipline edilmesi, haksız rekabetin önlenmesi, vergi kayıplarının azaltılması ve tüketicinin korunması amacıyla Bakanlığımız tarafından etkin denetimler gerçekleştirilmektedir.
2.3.6 İdari Para Cezalarına İlişkin Bilgiler
Petrol ve LPG piyasası denetimlerinde; tespit edilen aykırılıklarda idari işlem olarak il müdürlüklerimiz tarafından; - Tespit edilen kaçak akaryakıt, İl Özel İdaresine teslim edilmiştir. - Akaryakıt sayaç ve tankları mühürlenmiştir. Tespiti yapılan kaçak akaryakıt ile idari para cezaları ise mevzuat gereği EPDK tarafından uygulanmaktadır.
2.3.7 Petrol ve LPG Piyasası Alanında İllerin Denetim Sayılarının Değerlendirilmesi
416
424
441
453
486
To k Er at zu ru Şa m nl ıu r Es fa kiş eh ir
511
568
584
646
659
701
726
753
806
833
840
926
ra Ada m n an a m ar a Sa ş m su n M er Ga sin zia nt ep Bu rsa M an is Ka a ys er i M uğ la Ha Di tay ya rb ak ır Af yo Ayd nk ı ar n ah is M ar al at ya Ço ru m
Ka h
An
ka ra
931
1140
1320
Grafik 51: Denetimin Yoğunlaştığı İller: 400’ün Üzerinde Denetim Yapan İller
e
i
t
n
iye
m an
9
15
21
24
48
57
60
63
64
70
73
77
86
91
96
İzm De ir n Er izli zin ca n Si no Ça p nk Gi ırı Gü res m un üş ha Ka ni ra b Kü ük ta hy a Ağ rı M uş Bi ng ö Dü l zc e Ya lo va El az ığ Iğ dı Ar r tv in Si Sa irt k Ka arya ra m an Siv a M s ar di Tu n n Ad cel ıya i m an
108
111
115
121
123
126
127
140
143
148
150
154
157
160
164
171
172
175
186
186
198
202
238
249
V Kı an rk la re li Ni ğd e Bo lu Isp ar ta Or d Kı u rşe Ne hi vş r eh Ba ir tm an
Yo Ça zga na t kk al e Ak sa Ba ray lık e Tr sir ab Zo zo ng n ul da An k ta lya Ko ny Ed a ir İst ne an bu l Ka Ko rs ca e Bu li rd ur
252
256
257
265
265
268
272
272
277
279
286
291
324
341
353
353
354
359
365
376
388
396
2013
Os
Ba rtı
ik
lec
Bi
ze
Ri
Te kir da ğ
ak
rn
Şı
ur
Ba yb
u
m on
Ka sta
lis
Ki
s Ar da ha n
tli
Bi
ak Am as ya
Uş
kk al
Kı rı
ka r
Ha k
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
119
Grafik 52: İllerin Toplam Denetim Miktarları : 400 ve 250 Arası Denetim Yapan İller
Grafik 53: İllerin Toplam Denetim Miktarları: 249-100 Arası Denetim Yapan İller
Grafik 54: İllerin Toplam Denetim Miktarları: 100’den Az Denetim Yapan İller
120
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
100’ün üzerinde denetim yapan il müdürlüklerimizin denetim sayıları Grafik 51, 52 ve 53’te görülmektedir. Diğer il müdürlüklerimizin denetim sayıları ise 100’ün altında kalmıştır. Ankara ve Adana illeri denetim sayıları 1000’in üzerinde gerçekleşmiştir.
1
1 Va n
1
Af
Or du
1
1
1
1
1
1
Ko ca yo eli nk ar ah isa r Bi lec ik De ni zli Di ya rb ak ır Er zin ca n Es kiş eh ir Gi re su n Ne vş eh ir
i
ar aş m
Ka h
ra m
an
n
ka r
Ha k
su
ya
Sa m
at M al
na
Ad a
Ha t
ay
1
2
2
2
3
3
3
12
Grafik 55: Petrol ve LPG Piyasası Denetimlerinde İllerin Aykırılık Tespitleri
Petrol ve LPG piyasası denetimlerinde illerin aykırılık tespitleri Grafik 55’te verilmiştir. Diğer illerimizde aykırılık tespiti bulunmamaktadır. En çok aykırılık Hatay ilinde tespit edilmiştir.
2.3.8 Denetim Sayılarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırılması
Petrol piyasası denetimleri 2013 yılında 2012 yılına göre %35’lik bir artış sergilemiştir. (Grafik 56). 2013 yılında yüksek artış olması özellikle 55 ilde yürütülen çapraz denetimler etkili olmuştur.
Grafik 56: Petrol Piyasası Denetimlerine Ait Sayısal Veri Sonuçlarının Yıllara Göre Değişimi 26.097 19.344
2012 Yılı
2013 Yılı
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
121
Grafik 57: 2012 ve 2013 Yıllarında Tespit Edilen Aykırılıkların Karşılaştırılması 101
37 2012 Yılı
2013 Yılı
Grafik 57’de görüldüğü üzere; 2013 yılında aykırılık miktarı 2012 yılına oranla ciddi bir şekilde azalma göstermiştir. Bunda etkin ve verimli bir şekilde yürütülen çapraz denetimlerin büyük etkisi bulunmaktadır.
Grafik 58: “Petrol ve LPG Piyasası Denetçi Kimlik Kartına” Sahip Personelin Dağılımı 595 559
36
İl Müdürlükleri Merkez Birimler
Toplam
2.3.9 Denetimle Görevli Personel Analizi
122
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Petrol ve LPG piyasası denetimlerini; sadece “Petrol ve LPG Piyasası Denetçi Kimlik Kartına” sahip personel yapabilmektedir. Bakanlığımızda bu görevde çalışabilecek 595 personel yetkilendirilmiştir. Yetkilendirilen personelin 36’sı Merkez teşkilatında geriye kalan 559’u da taşra teşkilatında çalışmaktadır (Grafik 58). 81 il müdürlüğümüzde denetim için yetkilendirilmiş personel sayıları Tablo 6’da verilmiştir.
Tablo 6: İl Müdürlüklerimizin “Petrol ve LPG Piyasası Denetçi Kimlik Kartına” Sahip Personel Sayısı İl Müdürlüğü
EPDK Kartı Olan İl Personel Müdürlüğü Sayısı
EPDK Kartı Olan Personel Sayısı
17
Edirne
9
Malatya
7
1
Elazığ
8
Manisa
7
Afyonkarahisar 5
Erzincan
5
Mardin
6
Ağrı
7
Erzurum
5
Mersin
13
Aksaray
3
Eskişehir
5
Muğla
10
Amasya
7
Gaziantep
10
Muş
8
Ankara
19
Giresun
4
Nevşehir
3
Antalya
13
Gümüşhane
3
Niğde
3
Ardahan
2
Hakkari
3
Ordu
6
Artvin
3
Hatay
6
Osmaniye
1
Aydın
8
Iğdır
2
Rize
1
Balıkesir
12
Isparta
6
Sakarya
8
Bartın
4
İstanbul
46
Samsun
18
Batman
8
İzmir
18
Siirt
5
Bayburt
5
K.Maraş
5
Sinop
3
Bilecik
4
Karabük
7
Sivas
4
Bingöl
4
Karaman
4
Şanlıurfa
6
Bitlis
4
Kars
2
Şırnak
3
Bolu
5
Kastamonu
5
Tekirdağ
4
Burdur
5
Kayseri
7
Tokat
16
İl müdürlüğü
EPDK Kartı Olan Personel Sayısı
Adana Adıyaman
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
Tablo 6: İl Müdürlüklerimizin “Petrol ve LPG Piyasası Denetçi Kimlik Kartına” Sahip Personel Sayısı (Devamı) İl Müdürlüğü
EPDK Kartı Olan İl Personel Müdürlüğü Sayısı
EPDK Kartı Olan Personel Sayısı
8
Kırıkkale
4
Trabzon
10
Çanakkale
9
Kırklareli
5
Tunceli
5
Çankırı
7
Kırşehir
4
Uşak
5
Çorum
7
Kilis
1
Van
5
Denizli
12
Kocaeli
12
Yalova
3
Diyarbakır
8
Konya
9
Yozgat
5
Düzce
3
Kütahya
5
Zonguldak
4
İl müdürlüğü
EPDK Kartı Olan Personel Sayısı
Bursa
TOPLAM
559
EPDK Kartı olan personelin aynı zamanda ölçü ayar işinde yetkilendirilmiş personel ve PGD Denetçi Kimlik kartına da sahip olabilir.
2013
123
124
2013
METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
DENETİM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN FOTOĞRAFLAR
DENETİM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN FOTOĞRAFLAR PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
125
126
2013
DENETİM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN FOTOĞRAFLAR PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
DENETİM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN FOTOĞRAFLAR PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU
2013
127