2014 PGD FAALİYET RAPORU

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

2014

PİYASA

GÖZETİMİ VE

DENETİMİ

FAALİYET RAPORU

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

FAALİYET RAPORU 2014

Fikri IŞIK Bakan

ÖNSÖZ Ülkemizin son yıllarda yakalamış olduğu büyüme trendinin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve bu büyüme rakamlarının arttırılarak devam ettirilebilmesi için sanayi sektörünün önemi çok büyüktür. Bu yönde devam etmesi arzulanan bir büyüme için Türk sanayi sektörünün bulunduğu düzeyi yeterli görmemesi her geçen gün üzerine koyarak ilerlemesi, dünya piyasaları ile rekabet edebilmesi ve Türk Malı imajını güçlendirecek şekilde üretim yapabilmesi gerekmektedir. Zira sanayi sektörü ve üretim ile desteklenmeyen büyümenin sürdürülebilir olması mümkün değildir.

Sanayimizin gücünü arttırmak ve ilerlemesini sağlamanın en önemli yollarından birisi yüksek ihracat hedefleri ile dünya ve Avrupa standartlarında üretim yapılmasıdır.

Bu şekilde yapılacak yüksek katma değerli ve kaliteli üretim sanayimizin dünya piyasalarında daha çok söz sahibi olmasına vesile olacak ve yeni pazarlarda da pay sahibi olmamızı sağlayacaktır. Yeni pazarlara açılmakla birlikte mevcut durumda yüksek ihracat rakamlarına

ulaştığımız Avrupa Birliği üyesi ülkelerle bu ticaretimizi devam ettirebilmek için de AB normları ve güvenlik kriterlerine uygun üretim yapan sanayicilerimizin artmasını sağlarken mevzuatına uygun olmayan üretim yapan ve vatandaşlarımızın can güvenliğini tehlikeye atan ürünlerle mücadele etmemiz gerekmektedir.

Geldiğimiz noktada Bakanlığımız tarafından iç hukukumuza kazandırılan ve ülkemizde uygulanan mevzuata uygun olarak üretilerek piyasaya arz edilen ürün AB normlarını karşılamaktadır ve bu ürünler kolaylıkla AB üyesi ülkelere de ihraç edilebilmektedir. Bu şekilde mevzuatına uygun üretilen ürünler hem vatandaşlarımızın yaşam kalitesini arttırmakta hem de dış ticaretimize katkıda bulunmaktadır.

Ancak bu noktada en önemli konulardan birisi üretimi yapılarak tüketicilerle buluşan ürünlerin gerçekten ilgili mevzuata uygun olup olmadığının tespit edilmesidir.

Kısaca piyasa gözetimi ve denetimi (PGD) faaliyetleri

olarak nitelendirilen bu faaliyetler ile piyasaya arz edilen ürünlerin güvenli olup olmadığı denetlenerek bir yandan vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğine tehdit oluşturan ürünler tespit edilirken, diğer yandan da faaliyetlerini hakkaniyete ve mevzuata uygun bir şekilde gerekli şartları gözeterek gerçekleştiren sanayicilerimiz için adil rekabet ortamının sağlanması hedeflenmektedir. Üreticilerimizin piyasaya teknik mevzuatına uygun ve güvenli ürün arz etme oranı arttıkça ülkemizin sanayi potansiyeli büyüme ve ihracata daha etkin bir şekilde aktarılacak; Türk malı imajının tüm dünyada kalite ve güvenlik ile birlikte anılması sağlanmış olacaktır.

Bakanlığımız PGD faaliyetleri ile insanlarımızın can ve mal güvenliğinin korunmasına, adil rekabetin sağlanmasına, dış ticarette rekabet edebilirliği ve ülkemiz büyümesinin sürdürülebilirliğine katkı sağlamaya devam edecektir.

Bu bağlamda, bu raporun oluşmasında göstermiş oldukları özverili çalışmalardan dolayı Bakanlık merkez ve taşra teşkilatında görevli tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür ederim.

Prof. Dr. Ersan ASLAN Müsteşar

DEĞERLENDİRME Günümüzde hızla gelişen teknoloji ile serbest ticaret sisteminin bir sonucu olarak tüketiciye sunulan ürün çeşitliliği artmış, her ürün için yüzlerce hatta binlerce marka ve model seçeneği ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda, ülkemiz iç piyasasına baktığımızda kullandığımız ürünlerin yalnızca ülkemizde üretilmediğini dünyanın dört bir yanında üretilen ürünlerin de piyasaya girdiğini görmekteyiz. Böylesine bir çeşitlilik farklı fiyat ve kalitelerdeki ürünlerin piyasada yer alması sonucunu da beraberinde getirmektedir. Ancak, hangi fiyat/kalite düzeyinde olursa olsun vatandaşlarımızın kullanımı için piyasaya sunulmuş olan tüm ürünlerin insan sağlığı, can ve mal güvenliği açısından güvenli olması ve gerekli güvenlik kriterlerini karşılaması gerekmektedir.

Bu çerçevede, Bakanlığımız tarafından yürütülmekte olan piyasa gözetimi ve denetimi (PGD) faaliyetleri ile piyasaya arz edilen ürünlerin belirlenen ve uygulanması zorunlu olan güvenlik kriterlerine uygun olup olmadığı denetlenmektedir. Yapılan denetimler sonucunda insan sağlığı, can ve mal güvenliği açısından tehdit oluşturan ürünlerle ilgili gerekli önlemler alınmakta ve idari yaptırımlar uygulanmaktadır.

Gümrük Birliği’nin kurulması ile ülkemiz gündemine giren PGD faaliyetleri, 2002 yılında yürürlüğe giren yasal düzenlemelerle birlikte Bakanlığımız tarafından yürütülen bir görev haline gelmiştir. Konunun giderek önem kazanmasının bir sonucu olarak PGD faaliyetlerinin 2011 yılında kurulan Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ile Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülmeye başlanması, yapılan denetimlerin bir üst seviyeye taşınmasının da önünü açmıştır.

Bu kapsamda, ilk olarak 2013 yılında başlatılan çalışmalar ile Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan ürünlere ait envanter oluşturulmuştur. Bu envanterin oluşturulmasından sonra yapılan denetimlerin etkinliğinin artırılması ve bu konuya harcanan kamu kaynaklarının en verimli şekilde kullanılabilmesini temin etmek üzere; Bakanlık sorumluluğunda bulunan ürünler için bilimsel metotlar kullanılarak risk analizi gerçekleştirilmiş ve yıl içerisinde denetlenecek ürünler bu şekilde tespit edilmeye başlanmıştır.

Yapılan risk analizi çalışmalarının yanı sıra denetim personelinin denetleyeceği ürün hakkında yeterli bilgiye sahip olması hedefi doğrultusunda, riskli olduğu tespit edilen ve yıl içerisinde denetlenmesi planlanan tüm ürünler için ürün denetim rehberleri hazırlanmıştır. Bu kapsamda, 2014 yılı denetim planı içerisinde yer alan ve 2015 yılı denetim planı içerisinde yer alması planlanan ürünlere ilişkin 213 ürünün denetim rehberi tamamlanarak denetim personelinin kullanabilmesi için hizmete sunulmuştur.

Yapılan bu çalışmalarla Bakanlığımız; denetimlerin planlı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlayarak, kamu kaynaklarının en etkili ve verimli şekilde kullanılmasını, mükerrer denetimlerin önüne geçilmesini ve denetim önceliğinin bilimsel verilere dayanılarak belirlenen risk düzeyi yüksek ürünlere verilmesini hedeflemektedir.

Bu anlayış dâhilinde, 2014 yılı içerisinde Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından toplam 81.231 denetim gerçekleştirilmiş; denetimler sonucunda uygunsuz olduğu tespit edilen 14.531 ürün için 3.106.679 Türk Lirası idari para cezası uygulanmıştır. Ayrıca, insan sağlığı, can ve mal güvenliği için tehdit oluşturduğu tespit edilen 56 ürün için de piyasaya arz yasağı kararı alınmış ve bu ürünlerden daha önce piyasaya arz edilenlerin toplatılması yönünde işlemler başlatılmıştır. Ayrıca; yıl içerisinde mevzuatla belirlenen süreçleri tamamlanan 43 farklı marka ve modelde ürüne ilişkin toplatma kararı Bakanlığımız web sayfasında ilan edilmiştir.

Vatandaşlarımızın Bakanlığımız sorumluluk alanında bulunan ürünlerle ilgili şikâyetlerini iletebilecekleri ALO 130 Ürün Güvenliği Şikâyet Hattı 2014 yılında hizmete girmiştir. Bu sayede internet sitemizde yer alan Şikâyet Formu yanında, vatandaşlarımızın ihbar ve şikâyetlerini Bakanlığımıza telefonla da ulaştırabilmeleri imkânı getirilmiştir.

Bu yıl içerisinde Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü sorumluluğunda yapılan denetimlerde ise 326.712 ölçü ve ölçü aleti denetlenmiş, denetimler sonucunda belirlenen 3.507 aykırılık kapsamında 1.308.912 Türk Lirası idari para cezası uygulanmıştır. Hazır ambalajlı mamuller ile ilgili olarak ise 3.244 ürün denetimi yapılmış ve tespit edilen 359 aykırılığa 164.755 Türk Lirası idari para cezası uygulanmıştır. Ayrıca Genel Müdürlük tarafından, EPDK ile Bakanlığımız arasında yapılan işbirliği protokolü kapsamında ülke genelinde yapılan denetimlerle 39.058 petrol ve petrol ürünü denetlenmiş; tespit edilen 964 aykırılık gerekli idari yaptırımlar uygulanmak üzere EPDK’ya bildirilmiştir.

2014 yılı içerisinde gerçekleştirilen ve Bakanlığımızca yürütülen PGD faaliyetleri açısından oldukça önem arz etmekte olan bir diğer gelişme de Ürün Güvenliği ve Denetimi Bilgi Siteminin kurularak 2015 yılından itibaren kullanılmak üzere hazır hale getirilmesidir. Uygulamasına geçilen bu sistem ile daha önce kullanılmakta olan sistemin eksiklikleri giderilmiş, denetim personelinin denetime ilişkin verileri sağlıklı bir şekilde kayıt altına alabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmış ve denetime ait verilerin denetim esnasında doğrudan bilgi sistemine işlenebilmesi için gerekli altyapı oluşturulmuştur.

Sistemin tüm özelliklerinin aktif bir şekilde kullanılması ile birlikte denetim faaliyetleri kapsamında yaşanan bürokrasinin daha da azaltılması ve denetim süreçlerinin hızlandırılması amaçlanmaktadır.

Bakanlığımız tarafından hazırlanmış olan 2014 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu, Bakanlığımız tarafından yıl içerisinde gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin istatistiki veri ve analizleri içermenin yanı sıra bizlere Bakanlığımızın yıllar içerisinde PGD faaliyetleri konusunda kazanmış olduğu deneyimi ve mevcut kapasitesini göstermektedir. Bu raporun hazırlanmasında katkısı ve emeği olan tüm mesai arkadaşlarıma teşekkür ederim.

6

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ......................................................................................................................................................................... 2 DEĞERLENDİRME........................................................................................................................................................ 4 I. ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER............................................................................................................. 11 1. Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu........................................................................ 12 2. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu................................................................................................ 12 3. Ekonomi Bakanlığı.............................................................................................................................................. 12 4. Diğer Bakanlıklar ile Kuruluşlar............................................................................................................................ 12 5. Ulusal PGD İdari Yapılanması............................................................................................................................... 13

II. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İDARİ YAPILANMASI VE GÖREV DAĞILIMI....................................................................................................................................................... 15

1. İdari Yapılanma ve Görev Dağılımı............................................................................................................... 16 1.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü............................................................................... 16 1.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü............................................................................................ 17 1.3. Sanayi Genel Müdürlüğü............................................................................................................................ 17 1.4. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü.............................................................................................. 18 1.5. Hukuk Müşavirliği...................................................................................................................................... 18 1.6. Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri..................................................................................................... 18

2. İdari Yapılanma......................................................................................................................................... 19 3. PGD Mevzuatı........................................................................................................................................... 20 3.1 PGD Mevzuat Çalışmaları................................................................................................................... 20 3.1.1 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü........................................................................ 20 3.1.2 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü............................................................................. 21 3.1.2.1 Sunulan Hizmetler..................................................................................................................... 22 3.1.2.2 Teknik Komiteler ...................................................................................................................... 24 3.1.2.3 Standardizasyon Çalışmaları ..................................................................................................... 27 III. 2014 YILI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ................................................................................... 29

1. Eğitim Faaliyetleri...................................................................................................................................... 30 1.1 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ....................................................................... 30 1.2 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü.................................................................................... 32 2. Çalıştaylar ve Kongreler............................................................................................................................. 32 2.1 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ....................................................................... 32 2.2 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü.................................................................................... 33

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

7

3. Projeler ................................................................................................................................................... 34 3.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü....................................................................... 34 3.1.1. Risk Analizi Çalışması....................................................................................................................... 34 3.1.2. Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi (EVÜ dP).................................................. 34 3.1.3. Sınai Gaz Tüpleri Denetim Projesi....................................................................................................... 35 3.1.4. Karbonmonoksit Dedektörleri Çalışma Grubu....................................................................................... 36 3.1.5. Sınai Gaz Tüpleri Takip Sistemi Projesi................................................................................................ 36 3.1.6. Asansör Takip Sistemi Projesi............................................................................................................ 37

3.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü.................................................................................... 37 3.2.1. Bölge Laboratuvarlarının Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar ........................................................ 37 4. PGD Veri Tabanı Çalışmaları....................................................................................................................... 38 4.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü....................................................................... 38 4.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü.................................................................................... 38 5. Kitap ve Dergi Çalışmaları.......................................................................................................................... 40 5.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü....................................................................... 40 5.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü.................................................................................... 40 6. Uluslararası Kuruluşlar ile İlgili Faaliyetler.................................................................................................... 41 6.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü....................................................................... 41 6.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü.................................................................................... 42 7. 2014 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Etkinlikleri......................................................................................... 44 7.1 Toplantılar......................................................................................................................................... 44 7.2 Tanıtım Faaliyetleri............................................................................................................................. 46 7.3 İthalat Denetimleri............................................................................................................................. 47 7.4 Gönüllü Geri Çağırma Faaliyetleri........................................................................................................ 47 IV. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SORUMLULUĞUNDAKİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN İSTATİSTİKLER VE ANALİZLER.................................................................................................................................. 49

I. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ............................................................................................ 50 1. 2014 Yılı Temel Göstergeleri....................................................................................................................... 50 2. Denetime Yönelik Veriler............................................................................................................................ 50 2.1. Ürün Grubu Bazında Denetimler......................................................................................................... 50 2.2. Denetimin Nedenine Göre Dağılımı..................................................................................................... 51 2.3. Menşei Bazında Denetimler............................................................................................................... 52 3. Denetim Sonuçları..................................................................................................................................... 53

8

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

3.1.Ürün Gruplarına Göre Denetim Sonuçları.............................................................................................. 53 3.2.Menşei Bazında Denetim Sonuçları..................................................................................................... 55 3.3.Test ve Muayeneye Yönelik Denetim Sonuçları...................................................................................... 57 3.4.Toplatma Kararı Verilen Ürünlere İlişkin Veriler...................................................................................... 58 3.5.İdari Para Cezalarına İlişkin Veriler....................................................................................................... 59 4. Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi........................................................... 60 V. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ İL MÜDÜRLÜKLERİNİN PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ PERFORMANS ANALİZİ.......................................................................................................................................................... 64

1.İllerin Performans Değerlendirme Yöntemi.................................................................................................... 64 2.İllerin Performans Değerlendirmesi.............................................................................................................. 65 2.1.Uygunsuzluk Oranı............................................................................................................................. 65 2.2.Ürünün Denetim Zorluğu.................................................................................................................... 65 2.3.Denetçi Başına Denetim Sayısı............................................................................................................ 66 2.4.Teste Giden Ürün Sayısı...................................................................................................................... 66 2.5.Test Sonucu Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı......................................................................................... 67 2.6.Denetlenen İthal Ürün Oranı................................................................................................................ 67 2.7.Uygulanan İdari Para Cezası............................................................................................................... 67 2.8.İdari Para Cezasına Konu Denetim Sayısı............................................................................................. 68 2.9. Toplatma Kararına Konu Denetim Sayısı.............................................................................................. 68 2.10.Uygulanan Toplatma Kararı Sayısı...................................................................................................... 69 2.11. Tüm Kriterler Yönünden Toplam Performans Puanı Sıralaması............................................................. 70 3.Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksine Dayanılarak Oluşturulan İl Grupları Bazında Performans Puanlarına Göre Yapılan Sıralama........................................................................................................................................... 70 VI. PERSONEL ANALİZİ.............................................................................................................................................. 75 VII. METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SORUMLULUĞUNDAKİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN İSTATİSTİK VE ANALİZLER........................................................................................................................................ 79

I. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ............................................................................................ 80 1. 2014 Yılı Temel Göstergeleri ..................................................................................................................... 80 2. Genel Müdürlüğümüz Ürün Gruplarına Yönelik Denetim Sonuçları.................................................................. 80 2.1 Yasal Metroloji Alanına Yönelik Denetim Sonuçları................................................................................. 80 2.1.1 Yasal Metroloji Kümülatif Denetim Sonuçları................................................................................ 80 2.1.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım.............................................................................................. 81 2.1.3 Menşe Bazında Yapılan Denetimlerin Dağılımı.............................................................................. 81 2.1.4 Yasal Metroloji Alanında Ürün Grubuna Göre Ayrıntılı Denetim Sonuçları......................................... 82

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

9

2.1.5 Test ve Muayeneye Yönelik Veriler............................................................................................... 86 2.1.6 Yasal Metroloji Alanında Uygulanan Parasal Ceza Miktarları........................................................... 86 2.1.7 Muayene ve Damgalama İşlemlerine İlişkin Veriler........................................................................ 86 2.1.8 Yasal Metroloji Denetimlerinde İl Müdürlüklerinin Performans Analizi.............................................. 87 2.1.9 Uygulanan Para Cezalarına Karşı Açılan Davalara İlişkin Bilgiler..................................................... 90 2.1.10 Yasal Metroloji Denetim Personeline İlişkin Sayısal Veriler........................................................... 92 2.1.11 Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi ........................................ 94 2.1.12 Belgelendirme Faaliyetleri ....................................................................................................... 95 2.2 Hazır Ambalajlı Mamullere Yönelik Denetim Sonuçları .......................................................................... 96 2.2.1 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Kümülatif Denetim Sonuçları...................................................... 96 2.2.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım ............................................................................................. 97 2.2.3 Menşe Bazında Yapılan Denetimlerin Dağılımı ............................................................................. 97 2.2.4 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Ürün Grubuna Göre Ayrıntılı Denetim Sonuçları............................. 98 2.2.5 Uygulanan İdari Para Cezalarına İlişkin Veriler.............................................................................. 98 2.2.6 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Çapraz Denetimler................................................................... 100 2.2.7 Hazır Ambalaj Denetimlerinde İl Müdürlüklerinin Performans Analizi............................................. 103 2.3 Petrol ve Petrol Ürünlerine Yönelik Denetim Sonuçları ........................................................................ 107 2.3.1 Petrol ve Petrol Ürünleri Kümülatif Denetim Sonuçları................................................................. 107 2.3.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım............................................................................................ 107 2.3.3 Petrol ve Petrol Ürünlerine Yönelik Çapraz Denetimler................................................................. 108 2.3.4 Test ve Muayene İşlemlerine Yönelik Veriler................................................................................ 110 2.3.5 İdari Para Cezalarına İlişkin Bilgiler........................................................................................... 110 2.3.6 Petrol ve LPG Piyasası Alanında İllerin Denetim Sayılarının Değerlendirilmesi................................ 110 2.3.7 Denetim Sayılarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırılması.................................................................... 112 2.3.8 Denetimle Görevli Personel Analizi............................................................................................ 113

I. ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

Kurul, yılda en az bir kere Ekonomi Bakanı koordinatörlüğünde toplanmakta ve PGD otoriteleri Bakan, Müsteşar, Kurul Başkanı seviyesinde temsil edilmektedir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

12

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

1. Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu

c) Ürünlere ilişkin teknik mevzuatın yetkili kuruluşlarca hazırlanmasını ve uygulanmasını izlemek,

06/09/2011 tarihli ve 28046 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Başbakanlık Genelgesi ile kurulan “Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu”, Ekonomi Bakanı’nın koordinasyonunda; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Çevre ve Şehircilik Bakanı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı, Sağlık Bakanı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı ile Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanının katılımıyla PGD’den sorumlu kuruluşların en üst seviyede temsilcilerinden oluşturulmuştur.

d) Gerektiğinde, teknik mevzuat uyumu ile piyasa gözetimi ve denetimi konularında tavsiye niteliğinde kararlar almaktır.

Kurul, yılda en az bir kere Ekonomi Bakanı koordinatörlüğünde toplanmakta ve PGD otoriteleri Bakan, Müsteşar, Kurul Başkanı seviyesinde temsil edilmektedir. Kurulun amacı ürün güvenliği siteminin güçlendirilmesi için temel hedef ve stratejilerin belirlenmesidir.

2. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin koordinasyonunu sağlamak üzere “Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik” ile düzenlenmiştir.

Kurulun görevleri Yönetmeliğin 12‘nci maddesinde açıklanmıştır. Buna göre kurulun görevleri; a) Piyasa gözetimi ve denetiminin etkin işleyişini sağlayabilmek için, piyasa gözetimi ve denetimi konusunda yetkili kuruluşlar arasında işbirliğinin sağlanmasına katkıda bulunmak, b) Piyasa gözetimi ve denetimi sırasında yetkili kuruluşların karşılaştıkları sorunların giderilmesi amacıyla çözüm önerileri üretmek,

Kurul, Ekonomi Bakanlığı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü’nün başkanlığında yetkili kuruluşlardan birer daimi temsilcinin katılımıyla oluşmuştur. 4 ayda bir toplanır.

Kurul başkanı gerekli hallerde Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Kurul üyeleri Kurul toplantılarında görüşülmesini talep ettikleri konuları önceden gündeme aldırabilir.

3. Ekonomi Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı’nın teşkilat ve görevleri 637 sayılı KHK ile düzenlenmiştir. 637 sayılı KHK’nın 2’nci maddesinin (ı) bendinde Ekonomi Bakanlığı’nın Piyasa Gözetimi ve Denetimi ile ilgili görevleri; “Dış ticarete konu ürünlerin güvenli, mevzuata ve standartlara uygun olmasını sağlamak, bu amaçla ithalatta ve ihracatta denetim yapmak ve yaptırmak, ticarette teknik engellerin önlenmesine ilişkin çalışmalar yürütmek, ürün güvenliği, teknik düzenlemeler ve denetimlere dair mevzuat, politika ve uygulamaları koordine etmek.” olarak düzenlenmiştir.

Ayrıca, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Çerçeve Kanun ile piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri ile ilgili yetkili kuruluşların görev ve yükümlülükleri düzenlenmekte olup, bu konuda Ekonomi Bakanlığı PGD kuruluşları arasında koordinasyonu sağlama yetkisine sahiptir.

4. Diğer Bakanlıklar ile Kuruluşlar Türkiye’de 10 kamu kuruluşu tarafından piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri yürütülmektedir. Bu kuruluşların her biri farklı ürün gruplarının piyasa gözetimi ve denetiminden sorumludur.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

5. Ulusal PGD İdari Yapılanması Tablo 1: Ulusal PGD İşleyişi PGD ve ÜRÜN GÜVENLİĞİ DEĞERLENDİRME KURULU/ KURULUŞLARIN EN ÜST YÖNETİCİLERİ

PGD KOORDİNASYON KURULU

EKONOMİ BAKANLIĞI

SANAYİ ÜRÜNLERİ

1

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Aerosol kaplar, asansörler, atex ürünleri, basınçlı ekipmanlar, elektrikli ekipmanlar, gaz yakan cihazlar, kazanlar, makineler, otomotiv, pil ve akümülatörler, sivil kullanım amaçlı patlayıcılar, taşınabilir basınçlı ekipmanlar, teleferikler, zorunlu standart-düzenlenmemiş alan, yasal metroloji, hazır ambalajlı mamuller, petrol ve petrol ürünleri

2

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Hazır Giyim, tekstil ve ayakkabı, dekoratif malzemeler, mobilyalar, el aletleri, aygıtlar, hobi ve spor ekipmanları, çakmaklar, kırtasiye ürünleri, çocuk bakım ürünleri ve çocuk ekipmanları, gıda görünümlü ürünler, deterjanlar, emzik, biberon, hijyenik pedler, çocuk bezleri, hava aromatize edici ürünler, kuvvetli asit bazlar, havuz kimyasalları, oyuncaklar, diş fırçaları

3

Sağlık Bakanlığı Kozmetikler, tıbbi cihazlar, kimyasal ürünler (dövme mürekkebi, temizleme ve yıkama ürünleri)

4

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı malzemeleri, katı yakıtlar

5

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kişisel koruyucu donanımlar

6

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Gezi tekneleri, gemi teçhizatı

7

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları

8

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Akaryakıtlar, madeni yağlar

9

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Tütün mamulleri ve etil alkol ürünleri

GIDA, TARIM, YEM VE VETERİNERLİK ÜRÜNLERİ 1

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda maddeleri, gıdalarla temas eden madde ve malzemeler, yem, gübreler, bitki koruma ürünleri, veterinerlikte kullanılan tıbbi ürünler

13

II. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İDARİ YAPILANMASI VE GÖREV DAĞILIMI Bakanlığımız PGD faaliyetleri, Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ve Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü sorumluluğunda yürütülmektedir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

16

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

1. İdari Yapılanma ve Görev Dağılımı Bakanlığımız PGD faaliyetleri, Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ve Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü sorumluluğunda yürütülmektedir.

Bakanlığımız sorumluluğunda yer alan sanayi ürünlerine yönelik PGD faaliyetleri Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü, Bakanlığımızın kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen ve Bakanlığımız bünyesinde yeni hizmet birimleri oluşturulmak suretiyle yeniden yapılanmasını öngören 635 sayılı KHK gereğince 2011 yılında kurulmuştur.

1.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün görevleri 635 sayılı KHK’nın 11’inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre Genel Müdürlüğün görevleri şunlardır: a. Ürün güvenliği ve denetimi politikalarının hazırlanmasına yardımcı olmak, sanayi ürünlerinin denetimine yönelik stratejiler geliştirmek, uygulamak ve uygulanmasını sağlamak, sonuçlarını izlemek ve değerlendirmek.

635 sayılı KHK ile “Ölçü ve Standartlar Genel Müdürlüğü”, “Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü” olarak yeniden düzenlenmiştir. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü sorumluluğunda bulunan ürün grupları yasal metroloji, hazır ambalajlı mamuller, petrol ve petrol ürünleridir.

b. Bakanlığın sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin, ürün güvenliği ve teknik mevzuatına uygunluğunu sağlamak amacıyla piyasa gözetimi ve denetimini yapmak, uygunsuzluk halinde gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak ve yaptırım uygulamak, denetime yönelik risk analizleri yapmak, denetim usul ve esaslarını belirlemek.

Sanayi Genel Müdürlüğü, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Hukuk Müşavirliği, Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri ise görev ve yetkileri çerçevesinde PGD faaliyetlerine katkı sağlamaktadır.

c. Teknik mevzuata ve ürün güvenliği denetimine ilişkin verileri toplamak, ürün güvenliği bilgi sistemi oluşturmak, verileri değerlendirmek.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

d. Bakanlığın görev ve sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin piyasa gözetimi ve denetiminde yararlanılacak laboratuvarın nitelikleri ve hizmet alanlarını belirlemek, laboratuvar kurulmasını desteklemek ve bu konularda düzenlemeler yapmak. e. Denetim sırasında alınan numunelerin testlerini yapmak veya yaptırmak. f. Bakanlık Ürün Güvenliği ve Denetimi Koordinasyon Komisyonunun oluşumunu, görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esaslarını belirlemek. g. Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.

1.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü’nün görevleri 635 sayılı KHK’nın 2’nci maddesinin (ç) bendinde ve 10’uncu maddesinde açıklanmaktadır. Bu görevler: 2/ç) Metroloji politikasını hazırlamak, metroloji alanında stratejiler geliştirmek ve uygulanmasını sağlamak, metroloji alanında muayene, belgelendirme ve doğrulamaya ilişkin düzenlemeleri yapmak, denetimleri yapmak veya yaptırmak, uygulamaya konulması gerekli olan standartları ve hazır ambalajlamaya ilişkin teknik düzenlemeleri hazırlamak ve uygulanmasını sağlamak.

17

ç) Ulusal ölçü etalonlarının bulundurulma ve kontrol esaslarını belirlemek, d) Türk Standardları Enstitüsünce hazırlanan ve Bakanlıkça gerekli görülen standartlara ilişkin düzenlemeler yapmak ve uygulanmasını sağlamak. e) Yasal metroloji ve hazır ambalajlama alanında teknik düzenlemesi ve standardı bulunmayan ürünlerin denetimine esas olacak özellikleri tespit etmek veya ettirmek. f) Metroloji, standardizasyon, akreditasyon ve uygunluk değerlendirmesi alanlarında stratejiler belirlemek, bunların uygulanmasında ilgili kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak. g) Laboratuvarlar kurmak veya kurdurmak, kurulan laboratuvarların belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde çalışmalarını sağlamak ve kontrol etmek. ğ) Yasal metroloji alanında uluslararası gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek; bu alanda faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlara katılmak ve işbirliği yapmak. h) Yasal metroloji alanında yetkilendirilecek uygunluk değerlendirme kuruluşları ile teknik hizmet kuruluşlarının taşıması gereken nitelikleri belirlemek, bunları görevlendirmek, gerektiğinde görevlendirmeyi geçici olarak durdurmak veya iptal etmek.

10/a) Metroloji politikasını belirlemek ve metroloji alanında stratejiler geliştirmek, uygulanmasını sağlamak ve izlemek.

ı) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.

b) Yasal metroloji ve hazır ambalajlama alanında teknik düzenlemeler ile ilgili standart listelerini hazırlamak ve uygulamaya koymak, bu alanda piyasa gözetimi ve denetimi yapmak veya yaptırmak.

Sanayi Genel Müdürlüğü, aşağıda belirtilen görevleri ile PGD faaliyetlerine katkıda bulunmaktadır.

c) Yasal metroloji kapsamına alınacak veya kapsamdan çıkartılacak ölçü aletlerini belirlemek, yasal metroloji alanında izlenebilirliği sağlamak için gerekli teknik ve idari altyapıyı oluşturmak.

1.3. Sanayi Genel Müdürlüğü

a. Sanayi ürünlerine ilişkin teknik düzenlemeleri uyumlaştırmak, teknik mevzuatı ve ilgili standart listelerini hazırlamak ve uygulamaya koymak, teknik düzenlemesi ve standardı bulunmayan sanayi ürünlerinin denetimine esas olacak özelliklerini tespit etmek veya ettirmek.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

18

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

b. Sanayi ürünlerine ilişkin teknik düzenlemeler kapsamında yetkilendirilecek onaylanmış ve uygunluk değerlendirme kuruluşları ile teknik hizmet kuruluşlarının taşıması gereken nitelikleri belirlemek, bu kuruluşları görevlendirmek, gerektiğinde görevlendirmeyi geçici olarak durdurmak veya iptal etmek. c. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün ihtiyaçları çerçevesinde işbirliği yapmak.

1.4. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Bakanlığımızın görev ve faaliyet alanına giren, Avrupa Birliği ile ilgili konularda; müzakerelere ilişkin hazırlıkları yapma, toplantılara katılma, Avrupa Birliği-Türkiye ortaklık organlarında alınan kararlarla ilgili olarak uyum ve uygulama çalışmalarını yürütme ve Bakanlık birimleri arasında koordinasyonu sağlama Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü görevleri arasında yer almaktadır.

1.5. Hukuk Müşavirliği Hukuk Müşavirliği, Bakanlığın taraf olduğu adlî ve idari davalarda, tahkim yargılamasında ve icra işlemlerinde Bakanlığı temsil etme, dava ve icra işlemlerini takip etme, anlaşmazlıkları önleyici hukukî tedbirleri zamanında alma görevleri çerçevesinde Piyasa Gözetimi ve Denetimine ilişkin konularda Bakanlık aleyhine açılan davalarda Bakanlığı temsil etmekte, PGD alanında hukuki düzenlemelerin hazırlanmasına katılmakta ve PGD faaliyetleri kapsamında uygulamaya ilişkin hukuki görüş vermektedir.

1.6. Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri Bakanlığımızın sorumluluk alanına giren ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi İl Müdürlüklerinde denetimle görevli personel tarafından gerçekleştirilmektedir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüklerinin Piyasa Gözetimi ve Denetimi konularında görev, yetki ve yükümlülükleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliğinin 21’inci maddesi ve “Yıllık PGD Rehberi ve Denetim

Programı”nda açıklanmıştır. Buna göre İl Müdürlüklerinin görev ve yetkileri şunlardır: a. Bakanlık tarafından gönderilen yıllık piyasa gözetimi ve denetimi programını esas alarak ilin piyasa gözetimi ve denetimi programını hazırlamak ve uygulamak, b. Denetim programını; ilin üretici, ithalatçı, dağıtıcı ve satıcı profilini çıkararak bunlara ait ürünlerin denetlenmesini sağlayacak şekilde hazırlamak, c. PGD faaliyetlerinin etkin olarak gerçekleştirilmesini teminen ihtiyaçlarını, sorunlarını ve çözüm önerilerini Bakanlığa iletmek, d. PGD faaliyetlerinde ihbar, şikayet, her türlü reklam ve ilanlar ile kaza, yaralanma haberleri ve veri tabanlarından yararlanmak, e. PGD faaliyetleri sonucunda gerekli idari yaptırım kararlarının verilmesini ve yerine getirilmesini sağlamak, f. Bakanlıkça verilecek piyasaya arz yasağı, toplatma ve bertaraf kararlarının yerine getirilmesini sağlamak, bu kararların yerine getirilip getirilmediğini üretici nezdinde ve piyasada izlemek ve kontrol etmek ve sonucundan Bakanlığa bilgi vermek, g. PGD faaliyetlerinin tarafsız, bağımsız, eşit ve şeffaf bir şekilde yürütülmesini sağlamak, h. Denetim personelinin teknik ve hukuki konularda eğitim ihtiyacını karşılamaya, bilgi ve tecrübelerini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak, ı. Piyasanın veya ürünlerin uygunluk düzeyinin yükseltilmesi amacıyla üreticilerle işbirliği yapmak, bilgilendirme, eğitim ve benzeri toplantılar düzenlemek.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

19

2. İdari Yapılanma Tablo 2: İdari Yapılanma Ürün Güvenliği ve Denetimi Koordinasyon Komisyonu/ İlgili hizmet birimlerinden oluşur

BAKAN

MÜSTEŞARLIK MAKAMI

METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

•

Aeresol Kaplar

•

Asansörler

•

Atex Ürünleri

•

Basınçlı Ekipmanlar

•

Elektrikli Ekipmanlar

•

Gaz Yakan Cihazlar

•

Kazanlar

•

Makineler

•

Otomotiv

•

Pil ve Akümülatörler

•

Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcılar

•

Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar

•

Teleferikler

•

Zorunlu Standart-Düzenlenmemiş Alan

•

Yasal Metroloji - Sayaçlar - Tartı Aletleri - Takograf - Taksimetre

•

Hazır Ambalajlı Mamuller

•

Petrol ve Petrol Ürünleri

İL MÜDÜRLÜKLERİ (81)

PGD DESTEK BİRİMLERİ

SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

AVRUPA BİRLİĞİ VE DIŞ

HUKUK

İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

MÜŞAVİRLİĞİ

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

20

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

3. PGD Mevzuatı Tablo 3: PGD Mevzuatı PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ MEVZUATI 1. 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 2. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun 3. 1705 Ticarette Tağşişin Men'i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanun 4. 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu 5. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu 6. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu 7. Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik 8. “CE” İşareti Yönetmeliği 9. Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliği 10. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği 11. 2014/9 sayılı “CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği Denetimi)” 12. 2014/1 sayılı İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi) 13. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca Onaylanmış Kuruluşların Görevlendirilmesi, İzlenmesi ve denetlenmesinde Esas Alınacak Temel Kriterlere Dair Tebliğ (SGM: 2013/12) 14. Ürünlere ilişkin dikey mevzuat (Elektrikli ve elektronik ürünler, makineler, sivil kullanım amaçlı patlayıcılar, motorlu taşıtlar, asansörler, ev aletleri, gaz yakan cihazlar, basit basınçlı kaplar da dahil basınçlı ekipmanlar, sıcak su kazanları, ölçü ve ölçü aletleri, hazır ambalajlı mamuller, hazır giyim, tekstil ve ayakkabı, diğer makineler, tarım ve orman traktörleri) 15. Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik 16. Akaryakıt ürünleri ve sıvılaştırılmış petrol gazlarının (LPG) ulusal marker ve lisans denetimleri ilgili mevzuat

3.1 PGD Mevzuat Çalışmaları 3.1.1 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü 2013/4 sayılı PGD Uygulamaları Hakkında Genelge; 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun yürürlüğe girmesi, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun yargı yoluna ilişkin hükümlerinde, Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelikte ve buna bağlı olarak Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler nedeniyle uygulama kabiliyetini yitirdiğinden yürürlükten kaldırılmıştır.

Diğer taraftan, asansörlere yönelik yıllık kontrollerin et-

kinliğinin artırılması ve yıllık kontroller sonucu, gereken durumlarda yapı ruhsatı veren kuruluşlarca tedbirlerin alınmasının sağlanması amacıyla; 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununda yasal düzenleme yapılması ve yıllık kontrol faaliyeti sonucunda uygulanacak iş ve işlemlere ilişkin, bina sorumlusuna ve bina sorumlusunun bulunmadığı hallerde kat maliklerine sorumluluk yüklenmesine imkân sağlayacak maddelerin 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa eklenmesi için çalışmalar yürütülmüştür.

Ayrıca, Ekonomi Bakanının koordinasyonunda piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu kuruluşların Bakan düzeyinde gerçekleştirilen “PGD ve Ürün Güvenliği Değerlendirme

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

Kurulu” nun 16 Ağustos 2013 tarihli ikinci toplantısında PGD’de görev dağılımı ile ilgili aşağıda yer alan iki farklı karar alınmıştır: 1. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sorumluluğunda bulunan pil ve akümülatörlerin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na devri çalışmasının devam edilmesi.

2. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın sorumluluğunda bulunan tekstil ve ayakkabılarda etiket denetimlerinin bu ürünlerde mevzuat hazırlama yetkisi ile birlikte Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na devredilmesi.

Bu kararlar doğrultusunda; yukarıda adı geçen ürün gruplarının devri Ekonomi Bakanlığı’nca hazırlanan “97/9196 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Ürünlerinin İhracatının Arttırılmasına Yönelik Teknik Mevzuatı Hazırlayacak Kurumların Belirlenmesine İlişkin Kararın Ekinde Yapılan Düzenlemenin Duyurulması Hakkında Tebliğ” in 31/12/2014 tarihli ve 29222 sayılı Resmi Gazete’de yayınlaması ile gerçekleşmiştir. Adı geçen Tebliğin 1’inci maddesi hükmü gereği pil ve akümülatörlerin piyasa gözetimi ve denetimi yetkisi Bakanlığımıza devredilmiştir. Bu kapsamda 23/12/2014 tarihli ve 29214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile piyasaya ilk defa arz edilecek pil ve akümülatörlerin piyasa gözetimi ve denetiminin 4703 Sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde Bakanlığımız tarafından gerçekleştirileceği hüküm altına alınmıştır.

Söz konusu Tebliğ, 23/02/2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu süreçte, Genel Müdürlüğümüzce pil ve akümülatörlerin piyasa gözetimi ve denetiminin usul ve esaslarını belirlemek üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri ile bir araya gelinip, sektörün durumu değerlendirilmiştir. Pil ve akümülatör üreticileri ile yapılacak görüşmeler neticesinde mevzuat ihtiyacı somutlaştırılacak ve bu ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimine yön verilecektir.

21

3.1.2 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü Yasal metroloji mevzuatı AB mevzuatı ile tam olarak uyumlaştırılmış olup; uyumlaştırma işlemleri ile birlikte ölçü ve ölçü aletlerinin tip onay işlemleri (MID ve NAWI) onaylanmış kuruluşlar marifetiyle yürütülmektedir.

Muayene ve damgalama ücretleri ile tamir ve ayar ücretleri her yıl yeniden belirlenmektedir. Bu kapsamda hazırlanan “Su, Elektrik ve Doğalgaz Sayaçlarının Tamir ve Ayar Ücret Tarifesi Hakkında Tebliğ” ile “Ölçü ve Ölçü Aletlerinden Alınacak Muayene ve Damgalama Ücret Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 24/12/2014 tarihli ve 29215 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Taksimetre cihazları ile ilgili olarak; Taksimetrelerin muayenelerine yönelik hizmetlerin daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesini ve uygulama birliğinin sağlanmasını teminen mevcut muayene yönetmeliğinde bazı değişiklikler yapılması ihtiyacı hâsıl olmuş ve bu çerçevede 30/11/2014 tarihli ve 29191 sayılı Resmi Gazete’de “Taksimetre Muayene Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayımlanmıştır. Söz konusu Yönetmelikle; tüm muayene servislerinde her marka/model taksimetreye uyumlu olacak tek tip kelebek mühür kullanma zorunluluğu getirilmiş ve ayrıca taksimetrelerin montajından sonra ilk muayene yaptırma süresi 3 iş günü, tarife değişikliğinden sonra periyodik muayene yaptırma süresi de 15 gün olarak yeniden düzenlenmiştir.

Onaylanmış kuruluş olan Kalibra International Metroloji Ltd.Şti., 11/07/2014 tarihli ve 29057 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan görevlendirme tebliği ile Ölçü Aletleri Yönetmeliği (2004/22/AT)’nin Malzeme Ölçerler (MI-008) ekinde yer alan; Malzeme Uzunluk Ölçerler konusunda, Ek F1–Ürün Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk Beyanı uygunluk değerlendirmesi yöntemleri kapsamında, Onaylanmış Kuruluş olarak görevlendirilmiştir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

22

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Onaylanmış kuruluş olan Türk Standardları Enstitüsü (TSE), 25/09/2014 tarihli ve 29130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan görevlendirme tebliği ile Ölçü Aletleri Yönetmeliği (2004/22/AT)’nin; MI-001 ekinde yer alan Su Sayaçları, MI-002 ekinde yer alan Gaz Sayaçları ve Hacim Dönüştürme Cihazları, MI-003 ekinde yer alan Aktif Elektrik Enerji Sayaçları konusunda; Tip İncelemesi (Ek B), Üretim Kalite Güvencesini Esas Alan Tipe Uygunluk Beyanı (Ek D), Ürün Doğrulamasını Esas Alan Tipe Uygunluk Beyanı (Ek F) ve Tam Kalite Güvencesini ve Tasarım İncelemesini Esas Alan Uygunluk Beyanı (Ek H1) uygunluk değerlendirme yöntemleri kapsamında, onaylanmış kuruluş olarak görevlendirilmiştir.

NoBo Kalibrasyon Gözetim Denetim Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, 23/12/2014 tarihli ve 29214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan görevlendirme tebliği ile 2568 kimlik kayıt numarasıyla, Otomatik Olmayan Tartı Aletleri Yönetmeliği (2009/23/AT)’nin ekinde yer alan Ek II.1 (AT Tip İncelemesi) ile Ek II.3 (AT Doğrulaması) uygunluk değerlendirmesi yöntemleri kapsamında onaylanmış kuruluş olarak görevlendirilmiştir.

Ayrıca Isı Sayaçları Muayene Yönetmeliği ile Hacim Dönüştürme Cihazlarının Muayene Yönetmeliği taslak çalışmalarına devam edilmektedir.

3.1.2.1 Sunulan Hizmetler Yasal Metroloji Hizmetleri • Ölçüler ve ayar hizmetleri toplumun her kesimini ilgilendiren ve tüketicinin korunması ile ticarette haksız rekabetin önlenmesi ve piyasaya güvenli ürünlerin sunulması açısından Genel Müdürlüğümüzün en önemli faaliyetlerinden birisidir. Ölçü aletlerinin milli ekonominin ve ticaretin gereklerine, kamu yararına uygun olarak doğru ayarlı ve Uluslararası Birimler Sistemine uygun olarak imalinin ve kullanımının sağlanması, muayenesi, ayarlanması ve damgalanması işlemleri 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununa göre Genel Mü-

dürlüğümüzce yürütülmektedir. Bu Kanun kapsamında elektrik, su, doğal gaz sayaçları, tartı aletleri, taksimetre ve takograf vb. günlük hayatımızın her alanında kullanılan ölçü aletleri yer almaktadır.

• Otomatik Olmayan Tartı Aletleri Yönetmeliği ve Ölçü Aletleri Yönetmeliği kapsamı dışındaki ölçü ve ölçü aletleri için tip onay işlemleri gerçekleştirilmektedir.

• Klasik yaklaşım direktiflerini uyumlaştıran yönetmelikler kapsamındaki ölçü ve ölçü aletleri için AT Tip Onay Belgesi verilmektedir.

• Ölçü ve ölçü aleti imalatçılarına müracaatları halinde, imal etmiş oldukları ölçü aletlerinin ilk muayenelerini yaparak damgalayabilmeleri amacıyla, Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliğinin Özel Damga başlıklı 8 inci maddesi hükümleri çerçevesinde, özel damga yetkisi verilmektedir.

• Yeni yaklaşım direktiflerini uyumlaştıran yönetmelikler kapsamındaki ürünlerin uygunluk değerlendirme işlemlerini gerçekleştirecek onaylanmış kuruluşların görevlendirilmeleri ve denetimleri yapılmaktadır.

• 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu’nun belediye ölçüler ve ayar memurluğu başlıklı 21 inci maddesi hükümleri çerçevesinde belediyeler tek başına veya birkaç belediye bir araya gelerek grup merkezi belediye ölçüler ve ayar memurluğu kurulması talebinde bulunabilmektedir. Bu talepler değerlendirilerek uygun bulunanlar için grup merkezi belediye ölçüler ve ayar memurluğu oluşturulmaktadır.

• Ölçü ve ölçü aletlerinin muayene ve damgalama ücretleri ile tamir ve ayar ücretleri her yıl yeniden belirlenerek Resmi Gazete’de yayımlanmaktadır.

• Ölçü aletlerinin muayenelerinde kullanılan damgalar her yıl yeniden yaptırılması, dağıtılması, önceki yıla ait damgalar toplanması ve imha edilmesi için gerekli düzenlemeler yapılarak bu iş ve işlemlerin yürütülmesi sağlanmaktadır.

• 3516 sayılı Kanun kapsamında olan ancak muayene

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

yönetmeliği bulunmayan ölçü ve ölçü aletlerinin muayene yönetmelik çalışmalarına devam edilmektedir.

• Tamir ve ayar işlemleri ile ilgili olarak iş yerlerine İşyeri Uygunluk Belgesi, kişilere Yetki Belgesi verilmesi işlemleriyle ilgili yasal düzenlemeler Genel Müdürlüğümüzce yapılmakta olup, belgelendirme işlemleri ise İl Müdürlüklerince yapılmaktadır.

• 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulamasına Dair Kanun’a dayanılarak yayımlanan ve 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu kapsamında yer alan tartı ve tartı aletleri ile hazır ambalajlı mamullerle ilgili hazırlanacak teknik mevzuat ve uygulamasında karşılaşılabilecek sorunların tartışıldığı Tartı ve Tartı Aletleri Teknik Komitesi (TARTEK) ile Hazır Ambalaj Teknik Komitesi (HAZTEK) ve Sayaçlar Komisyonu (SAYKOM) toplantıları gerçekleştirilmektedir.

• 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu kapsamındaki periyodik muayeneye tabi ölçü ve ölçü aletleri bulunduran kişi ve kuruluşların periyodik muayene için müracaatta bulunmalarının sağlanması amacıyla hazırlanan Hükümet Bildirisi Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu kanalıyla Radyo ve Televizyonda yayınlanmaktadır.

• Karayolu yük ve yolcu taşımacılığı yapan araçlarda kullanılan analog ve dijital takograf cihazlarının tip onay işlemleri ile dijital takograf ve bu cihazla birlikte kul-

23

lanılan servis, şirket, denetim ve sürücü kartları için fonksiyonellik belgesi ve tip onay işlemleri yürütülmektedir.

Takograf cihazları, tartı aletleri ve taksimetrelerin servis hizmetleriyle ilgili olarak; • Servis hizmetlerini verecek yerler için il müdürlükleri tarafından başvurular alınmakta ve bu başvurular neticesinde dosyası ve yerinde inceleme yapılarak uygun olan iş yerleri için Servis Hizmetleri Onay Belgesi, çalışan teknik personel için Yetki Belgesi düzenlemektedir.

• Servis ve personel belgelendirilmesine ilişkin gerekli bilgi ve belgeler Bakanlığımız internet adresinde yayınlanmaktadır.

• Servislerin denetlenmesi faaliyetleri Bakanlığımız ve il müdürlükleri tarafından yürütülmektedir.

• Genel Müdürlüğümüzün faaliyetleri ile ilgili olarak il müdürlüklerimizce yapılan denetimler istatistiksel olarak değerlendirilerek raporlandırılmaktadır. Yıllık PGD Rehberi ve Programı hazırlamakta ve söz konusu Rehber ve Program her yıl Bakanlığımız 81 Müdürlüğüne gönderilmektedir.

• Genel Müdürlüğümüzün görev alanı kapsamında yapılan müracaatlar gerektiğinde il müdürlükleri kanalıyla incelettirilerek sonuçlandırılmakta ve ilgililer bilgilendirilmektedir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

24

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Standardizasyon Hizmetleri 635 sayılı Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 132 sayılı Türk Standartlar Enstitüsü Kuruluş Kanununa dayanılarak Genel Müdürlüğümüzce halkın can ve mal güvenliği açısından önem arz eden standartlar mecburi uygulamaya konulmakta, mecburi uygulamada olup da güncelliğini kaybeden veya AB mevzuatı kapsamında bulunanlar mecburi uygulamadan kaldırılmaktadır.

Türk Standartları Enstitüsü tarafından hazırlanan standart taslaklarına görüş verilmektedir.

EPDK ile yapılan protokol dâhilinde yürütülen hizmetler 5015 sayılı “Petrol Piyasası Kanunu” ve 5307 sayılı “LPG Piyasası Kanunu” ile petrol ve LPG piyasasını şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı bir şekilde sürdürülmesi için yönlendirme, gözetim ve denetim yetkisi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna (EPDK) verilmiştir.

Petrol ve LPG piyasası faaliyetlerinin denetlenmesi için Bakanlığımız, İçişleri Bakanlığı (Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı), Maliye Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile aynı işbirliği protokollerini imzalamıştır.

Bakanlığımız ile EPDK arasında “Petrol Piyasası ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasasında Yapılacak Denetimlere İlişkin İşbirliği Protokolü” adı altındaki protokol 28/06/2006 tarihinde imzalanmıştır. Denetim kapsamında yapılacak işler protokolün 4 üncü maddesinde belirtilmiş olup, Bu Protokol kapsamında; • Akaryakıt ve otogaz bayii satış pompası, tank ve araçları, depolama ve dolum tesisi, rafineri, taşıma araçları ile LPG tüplerinden numune alınması, • Akaryakıttan alınan numunelerde ulusal markerin yeterli şart ve seviyede olup olmadığının kontrolü, • Rafineri, işleme ve madeni yağ tesisleri ile üretimlerinde solvent ve bazyağı kullanan tesislere ilişkin olarak

• •

•

• • • • • •

kapasite raporunda belirtilen tesis bilgilerinin kontrolü ve ürünlerden numune alınması, Alınan numunelerin ilgili laboratuarlara teslimi, Akaryakıt ve otogaz bayiileri, depolama ve dolum tesisleri ile taşıma araçlarında lisans kapsamında yer alan diğer işlemlerin mevzuata uygunluğunun tespiti, Tüplü LPG bayilerinin sözleşmeli olduğu dağıtıcısının tescilli markası ve amblemini taşıyan, teknik düzenlemelere uygun LPG tüplerini işyerinde bulundurup bulundurmadığının ve eğitimli personel çalıştırıp çalıştırmadığının tespiti, Dökme LPG’ nin amacına uygun kullanılıp kullanılmadığının tespiti, Denetlenen tesis /kişinin lisans sahibi olup olmadığının tespiti, Otomasyon sisteminin çalışıp çalışmadığının tespiti, ATC’siz sayaç olup olmadığının tespiti LPG istasyonunun sorumlu müdürünün olup olmadığının tespiti, Gerekli görüldüğü takdirde bilgi ve belgeleri talep ederek incelemede bulunulması ve gerektiğinde suret alınması

EPDK’nın belirleyeceği denetim programı dâhilinde Bakanlığımız tarafından yapılacağı şeklindedir.

Başbakanlığın 23/08/2012 tarihli ve 28390 sayılı Genelgesi gereğince Bakanlığımızca her yıl üçer aylık dönemler halinde “Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadeleye ilişkin Faaliyet Raporu” düzenlenmekte ve ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmektedir.

3.1.2.2 Teknik Komiteler Teknik Komitelerin amacı, ilgili mevzuatın hazırlanması ve uygulanması konusunda yapılacak çalışmalara altyapı oluşturmak ve mevzuatın uygulanmasında ortaya çıkacak sorunların çözümüne ilişkin yapılacak çalışmalarda Kamu Kurum ve Kuruluşları ile ilgili sektör temsilcilerinin bir araya getirilmesini sağlamaktır. Bakanlığımızın başkanlık ettiği kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşan üç teknik komite bulunmaktadır. Toplantı sonucunda tavsiye niteliğinde alınan kararlar tüm taraflara gönderilmektedir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

Hazır Ambalaj Teknik Komitesi (HAZTEK)

Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü (2 Üye)

Ekonomi Bakanlığı (1 Üye)

Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü(1 Üye)

Sağlık Bakanlığı (1 Üye)

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (1 Üye)

TOBB (1 Üye)

HAZTEK

İlgili Dernekler (17 Üye)

Hazır Ambalaj Teknik Komitesinin (HAZTEK) 18 inci toplantısı 25 Kasım 2014 gerçekleştirilmiştir.

Tartı Aletleri Teknik Komitesi (TARTEK)

Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü (2 Üye) Tartı Aletleri ile İlgili Dernek (2 Üye)

TSE (1 Üye)

Ekonomi Bakanlığı (1 Üye)

TARTEK

TÜBİTAK UME (1 Üye)

Tartı Aletleri Teknik Komitesinin (TARTEK) 10 uncu toplantısı 9 Haziran 2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

25

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

26

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Sayaçlar Komisyonu (SAYKOM) Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü (3 Üye)

Sayaç İthalatçıları Ayrı Ayrı Her Sektör İçin Kendi Aralarında Seçilenler (1 Üye)

Sanayi Genel Müdürlüğü (1 Üye)

Sayaç İthalatçıları Her Yerli Firmayı Temsilen (1 Üye)

Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü (1 Üye)

Ulusal Onaylanmış Kuruluşları Temsilen (1 Üye)

Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü (1 Üye)

İst. Uyg. Gaz ve Enerji Teknolojileri Arş. Müh.

San. Tic. A.Ş. (1 Üye)

Ulusal Metroloji Enstitüsü (1 Üye)

Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (2 Üye)

TÜBİTAK Ortak Kriterler Test Merkezi (1 Üye)

SAYKOM

Ölçüm Sanayicileri ve İşadamları Derneği (1 Üye)

Türk Standartları Enstitüsü (1 Üye) Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (2 Üye)

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (2 Üye)

Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.

(1 Üye)

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (1 Üye) Türkiye Elektrik İletim A.Ş.

(1 Üye)

Üniversiteleri Temsilen (1 Üye)

Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.

(2 Üye)

Sayaçlar Komisyonunun (SAYKOM) toplantısı 27 Kasım 2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

3.1.2.3 Standardizasyon Çalışmaları Türk Standardlarına Uygunluk Belgesi ve TSE Markası Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2000/13-14) kapsamında 32 adet standard halen mecburi uygulamada bulunmaktadır.

2014 yılında 6 adet standardın mecburi uygulamaya konulma, revizyon ve tadili yapılmış olup, 1 adet standard mecburi uygulamadan kaldırılmıştır.

Ayrıca, “Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliği” kapsamında 6 adet standard ise Ekonomi Bakanlığı aracılığı ile AB komisyonuna bildirimi yapılmıştır.

Halen mecburi uygulamada 385 adet standard bulunmaktadır.

27

III. 2014 YILI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ Bakanlığımız PGD faaliyetleri, Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ve Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü sorumluluğunda yürütülmektedir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

30

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

1.Eğitim Faaliyetleri 1.1 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü 2014 yılında denetim faaliyetlerinin niteliğini arttırmaya yönelik olarak merkez ve taşra teşkilatında görevli personele yıl boyu süren yoğun eğitimler düzenlenmiştir.

• Asansör Denetçi Grubu Uygulamalı Eğitimi (Mart 2014) • Basınçlı Ekipmanlar Denetçi Grubu Uygulamalı Eğitimi (Mart 2014) • Gaz Yakan Cihazlar Denetçi Grubu Uygulamalı Eğitimi(Nisan 2014) • Makine Denetçi Grubu Uygulamalı Eğitimi (Nisan 2014)

• Bu eğitimlerden ilki olan “Piyasa Gözetimi ve Denetim Programı Eğitimi” 13-20 Ocak 2014 tarihleri arasında Antalya’da Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri ile Genel Müdürlüğümüzden yaklaşık 700 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir.

Söz konusu eğitimde denetim programında yer alan ürünlerle ilgili her bir ürün grubu için ayrı ayrı sunumlar gerçekleştirilmiştir. Ayrıca denetim esnasında doğru iletişim yollarını kullanarak iyi ilişkiler kurmak amacıyla denetimde insan ilişkileri konusu işlenmiştir.

• Otomotiv Denetçi Grubu Uygulamalı Eğitimi (Nisan 2014) • ATEX ve Kimyasallar Denetçi Grubu Uygulamalı Eğitimi (Nisan 2014) • Elektrik-Elektronik Denetçi Grubu Uygulamalı Eğitimi (Nisan-Mayıs 2014) • Eğitimlerde yoğun şekilde görev yapmakta olan Genel Müdürlük personelinin sunum becerilerini ve anlatım kabiliyetini artırmak için 2-3 Haziran 2014 tarihlerinde Nevşehir’de ‘Sunum Teknikleri’ eğitimi düzenlenmiştir.

2014 yılında hayata geçirilen uzman denetçi grubu projesi ile PGD kimlik kartına sahip denetçilerimiz 7 ürün grubundan en fazla 2 ürün grubu olacak şekilde uzmanlaşmak istedikleri ürün gruplarını belirlemişlerdir. Bu kapsamda düzenlenen eğitimlere o ürün grubunda uzmanlaşacak denetçiler katılmış ve denetim programında yer alan ürünler üzerinde uygulamalı eğitimler gerçekleştirilmiştir. Böylelikle denetimlerin etkinliğinin artırılması hedeflenmektedir. Yıl içerisinde gerçekleştirilen uzman denetçi grubu eğitimlerine aşağıda yer verilmiştir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

• 27 Kasım-05 Aralık 2014 tarihlerinde Genel Müdürlüğümüz tarafından düzenlenen Aday Denetçi Eğitim ve Sınavı merkez ve taşra teşkilatından 120 personelin katılımıyla Antalya’da gerçekleştirilmiştir. Teknik ve hukuk eğitiminin ardından uygulanan sınavda başarılı olan 89 personel denetçi kimlik kartı almaya hak kazanmıştır.

• 01 Ocak 2015 itibariyle tüm illerde kullanılmaya başlanacak olan Ürün Güvenliği ve Denetimi Bilgi Sistemi`nin denetçilere uygulamalı olarak tanıtılması amacıyla, Antalya`da 5 grup halinde 426 katılımcıyla 15-20 Ara-

31

lık 2014 tarihleri arasında Ürün Güvenliği ve Denetimi Bilgi Sistemi eğitimi gerçekleştirilmiştir.

Eğitim iki bölüm halinde planlanmış olup, ilk bölümde Ürün Güvenliği ve Denetimi Bilgi Sistemi, bu sistemin getirdiği yenilikler ve sistemin işleyişi anlatılmıştır. İkinci bölümde ise örnek olaylar üzerinden denetçilere tahsis edilmiş olan dizüstü bilgisayarlar ve mobil data hatları vasıtasıyla uygulamalı olarak veri tabanı girişleri yapılmıştır.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

32

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

1.2 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü • 24-26 Mart tarihlerinde Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü ve İl Müdürlüklerimiz ilgili personelinden oluşan 175 kişiye “Yasal Metroloji I” eğitimi verilmiştir. Söz konusu eğitimde, Taksimetre, Tartı Aletleri ve Egzoz Gazı Emisyon Ölçme Cihazları ile ilgili olarak, ilgili sektör ve Genel Müdürlük personeli sunumlar gerçekleştirmiştir.

• 16-17 Haziran tarihlerinde Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü personeli ve 10 İl Müdürlüğü Personelinden oluşan 18 kişi ile “Yasal Metroloji Kanunu Taslağı Toplantısı” yapılmıştır.

• 13 Ağustos tarihinde Bakanlığımız, Bölge Laboratuvarının bağlı bulunduğu İl Müdürleri, İl Müdürlüklerimiz çalışanlarından oluşan 10 kişiye “Bölge Laboratuvarlarının akreditasyonu ve verimliliği ile TS EN ISO/IEC 17025 standardı eğitimi” verilmiştir.

• 27-28 Ağustos tarihlerinde Tartı aletleri yetkili muayene servis sahipleri ile bu servislerde çalışacak teknik personelinden oluşan 143 kişiye “Tartı Aletleri Yetkili Muayene Servislerine Yönelik İdari ve Teknik Eğitim” verilmiştir.

• 8-15 Eylül tarihlerinde İl Müdürlüklerimiz ilgili personelinden oluşan 110 kişiye “Takograf Cihazları Teknik Eğitimi” verilmiştir.

• 3-7 Kasım tarihlerinde Metroloji ve Standardizasyon

Genel Müdürlüğü personeli, TÜBİTAK/UME, EPDK ve İl Müdürlüklerimiz mühendis ve teknik personelinden oluşan 214 kişiye “Yasal Metroloji II” eğitimi verilmiştir. Ölçü ve ölçü aletleri, hazır ambalajlı mamuller ve petrol piyasasına ilişkin bilgilendirici mahiyette olan bu eğitimde, Genel Müdürlük personeli, EPDK ve TÜBİTAK-UME temsilcileri tarafından sunumlar yapılmış ve problemler üzerinde çözüm önerileri tartışılmıştır.

2. Çalıştaylar ve Kongreler 2.1 Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü • 12-14 Haziran 2014 tarihleri arasında Gebze TSE kampüsünde 1. Ulusal Test ve Muayene Çalıştayına katılım sağlanmıştır. Çalıştayda laboratuvar altyapısının belirlenmesi ve ülkemizde mevcut olan laboratuvarlarda gerçekleştirilmesi mümkün olan fakat yurtdışında yaptırılan testlerin ülke ekonomisine kazandırılmasına yönelik gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetler ele alınmıştır.

• Sakarya’da faaliyet gösteren üreticilerin ürün güvenliği konusunda bilinçlendirilmesi amacıyla Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası (SATSO) ve Sakarya Bilim Sanayi Teknoloji İl Müdürlüğü işbirliği ile 23 Ekim 2014 tarihinde ‘Sanayi Ürünleri Güvenliği’ konulu bir panel düzenlenmiştir. Genel Müdürlük personellerinden Şube Müdürü Erhan BAYRAK ve Mühendis Reşat Yasin ÖZÇELEBİ’nin panelist olarak yer aldığı etkinlikte; 4703 Sayılı Ürün-

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

lere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ile Makina Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT) mevzuat ve uygulamaları hakkında bilgilendirme yapılmıştır.

2.2 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü Ülkemizde; Metrolojinin (Ölçüm Biliminin) farkındalığını artırmak amacıyla, Genel Müdürlük koordinasyonunda ve TÜBİTAK- UME’nin ev sahipliğinde düzenlenen ve Ölçüm ve Küresel Enerji Çözümleri konulu “Dünya Metroloji Günü” 20 Mayıs 2014 tarihinde, TÜBİTAK UME Gebze/Kocaeli yerleşkesinde yaklaşık 400 kişinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Genel Müdürlüğümüz organizasyonunda “Küresel Enerjide Çözüm, Doğru Ölçüm” konulu poster yarışması gerçekleştirilmiş ve TÜBİTAK UME tarafından metroloji farkındalığına yönelik oluşturulan ve popüler ölçüm alanlarını gösteren cihazların yer aldığı ölçüm parkı, özellikle lise ve üniversite öğrencileri tarafından yoğun ilgiyle incelenmiştir.

33

635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile “Metroloji politikasını belirlemek ve metroloji alanında stratejiler geliştirmek, uygulanmasını sağlamak ve izlemek” “Metroloji, standardizasyon, akreditasyon ve uygunluk değerlendirmesi alanlarında stratejiler belirlemek, bunların uygulanmasında ilgili kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak” görevi Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğüne verilmiştir.

Bu çerçevede Bakanlığımız ve Türk Standartları Enstitüsü işbirliğinde, Ulusal Standardizasyon Strateji Belgesi hazırlanması ve paydaşların görüşlerinin alınması amacıyla 22 Mayıs 2014 tarihinde Ankara’da bir Çalıştay gerçekleştirilmiş ve hazırlanan strateji belgesi taslağı ilgili kurum/kuruluşlara görüşe gönderilmiştir. Kurum/kuruluşlardan gelen görüşler neticesinde son hali verilecek olan taslak belge Yüksek Planlama Kuruluna görüşülmesi için iletilecektir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

34

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

3. Projeler 3.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü 3.1.1. Risk Analizi Çalışması Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü, sanayi ürünlerinin ürün güvenliği ve teknik mevzuatına uygunluğunu sağlamak amacıyla piyasa gözetimi ve denetimini yapmak ile görevlendirilmiştir. PGD faaliyetleri kapsamında Genel Müdürlük sorumluluğunda 13 ana ürün grubu altında 1571 ürün yer almaktadır. Bu ürünlerin marka ve model çeşitliliği düşünüldüğünde piyasada milyonlarca ürün bulunmaktadır.

Piyasada bulunan çok sayıda ürünün tamamının denetlenmesi mümkün değildir. Denetimleri daha etkin hale getirmeyi amaç edinen Genel Müdürlük öncelikli olarak programlı denetimleri artırmaya yönelmiştir. Programlı denetimlerde yer alacak olan ürünlerin belirlenmesi için risk analizi çalışması yürütülmüştür.

Bu sene ikinci kez yapılan risk analizi çalışmasının ilk adımı olarak Genel Müdürlük sorumluluk alanında bulunan ürünlerin envanteri güncellenmiştir. Günümüz tüketim ihtiyaçlarına ve değişen yönetmeliklere göre ürün listeleri güncel hale getirilmiştir. Bu çalışmaların ardından risk analizi çalışması yürütülerek, 2015 yılı için eldeki kaynaklar ile ulaşılabilecek maksimum verimi sağlayacak olan etkin bir denetim programı hazırlanmıştır.

3.1.2. Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi (EVÜ dP) Bakanlığımız Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi (EVÜ dP) paydaşlarından biridir. Projenin amacı daha az enerji tüketen elektrikli ev aletlerinin piyasa dönüşümünü hızlandırarak konutlardaki elektrik enerjisi tüketimini ve buna karşılık gelen oranda sera gazı emisyonlarını azaltmaktır. Proje kapsamına giren ürün grupları buzdolabı, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi,

elektrikli fırın, klima ve televizyondur.

Bakanlığımız proje kapsamına giren ürünlerin tabi olduğu AB Ekotasarım ve Enerji Etiketleme direktiflerinin uyumlaştırılması ve uygulanmasından ve bu mevzuata uygunluk açısından ürünlerin piyasa gözetim ve denetiminden sorumludur.

Projenin önemli ayaklarından biri olan Tarama Denetim Programı 2 yıl (2013 -2014) için planlanmıştır. Bu faaliyet kapsamında ilk yıl boyunca piyasada yer alan ürünlerden numuneler alınacak ve bu numuneler yurt içi ve yurt dışında test ettirilecektir. Numunelerin bedeli proje tarafından karşılanacaktır. İlk numunelerin alımına Mart 2013 tarihinde Ankara’da başlanmıştır. Bu kapsamda piyasadan en çok satılan Buzdolabı, Elektrikli Fırın, Televizyon, Çamaşır ve Bulaşık Makinesi ile Klimalardan toplam 114 adet numune alınmıştır. Numune alımı Mayıs 2013 tarihinde alınan klima numuneleri ile tamamlanmıştır.

Numunelerin söz konusu tebliğlere uygunluğunun test edilmesi noktasında; TSE laboratuvar imkânları bu gün için buzdolabı, fırın ve TV ile sınırlı olduğundan bu ürün grubundaki numunelerin testleri Enstitü bünyesinde yapılmaya başlanmıştır. TSE diğer ürün grupları için de (Islak Ürün Grubu ve Klimalar) yatırımları hızlandırarak, en kısa zamanda tamamlamayı ve geri kalan tüm testleri de TSE bünyesinde yapılabilir olmasına yönelik çalışmalarını sürdürmektedir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

2014 yılında ilk testler Buzdolabı, Televizyon ve Fırınlar üzerinde gerçekleştirilmiştir.

1 - Genel olarak; • Teste tabi tutulmuş toplam 60 üründen 21’nin test sonucu beyan edilen enerji sınıfından daha düşük çıkmıştır.

• Başka bir deyişle bu üç grupta beyan edilen rakamlarla gerçek rakamlar arasında %35 oranında farklılık mevcuttur.

• Bu üç ürün grubundan fark aralığı en yüksek olan grup ise Fırınlardır.

2 – Ürün Grubu Bazında ise; • Buzdolapları: % 37 Fark ( 24 Buzdolabının 9 adedi beyan edilenden düşük) • Televizyonlar: % 16 Fark (18 Televizyonun 3’ü beyan edilenden düşük) • Fırınlar: % 44 Fark (18 Fırının 8’i beyan edilen değerden düşük) 3 – İthal & Yerli Karşılaştırması • Buzdolabı ve Televizyon grubunda yerli ve ithaller arasında önemli bir fark görünmemektedir.

• Fırınlarda ise İthal ürünlerin hemen tamamında beyan edilen ile test sonuçları uyum içinde iken yerli ürünlerde (yaklaşık %57) düşük çıkmıştır.

2015 yılında diğer ürün grupları için de test işlemleri tamamlanacak ve 81 ilde satış noktalarında enerji işaretlemelerinin doğruluğu denetlenecektir.

Proje kapsamında Şubat 2014’de Belçika’da Avrupa Komisyonu tarafından düzenlenen projede sonuçlarının, Avrupa Birliğinde enerji verimliliği denetim politikalarının ve uygulamalarının tartışıldığı çalıştaya katılım sağlanmıştır.

35

3.1.3. Sınai Gaz Tüpleri Denetim Projesi Üretim ve sanayi sektörünün önemli bir parçası olan sanayi tüpleri, ürün güvenliği açısından en riskli alanlardan birini oluşturmaktadır. Bakanlığımız, konuyu tüm boyutları ile ele alan denetim projesini Şubat 2013 tarihinde başlatmıştır.

Proje 3 aşamada gerçekleştirilmiş olup, I. Aşamada: Dolum Tesisleri (15 Şubat - 20 Mart/ 2013) II. Aşamada: Tüp Demetleri (21 Ekim - 21 Kasım/ 2013) III. Aşamada: Kullanımdaki Tüm Tüpler(Nisan-Haziran/ 2014) denetime tabii tutulmuştur.

Bu denetim projesi aşamaları sonucunda elde edilen rakamlar aşağıda verilmiştir:

I. Aşama: Dolum Tesisleri Denetimi Denetimler, tüp dolumu yapıldığı tespit edilen tüm dolum tesislerinde, 81 İlde 189 denetçi tarafından gerçekleştirilmiş ve 173 adet dolum tesisi denetlenmiştir. Bu tesislerin 36 adedi uygunsuz bulunarak gerekli idari yaptırımlar uygulanmış ve 22’sinin de ayrıca faaliyetleri durdurulmuştur.

Tesis denetimleri sırasında dolumu yapılmış 2296 adet tüp üzerinde yapılan incelemelerde, uygunsuz bulunan 277 adet tüp imha edilmek üzere ayrılmıştır. Bu denetimler sonucunda toplam 90.461 TL idari para cezası uygulanmıştır.

II. Aşama : Tüp Demetleri Denetimi 27 denetçi tarafından aynı anda çapraz denetim şeklinde, dolum tesisi bulunan 58 ilde tüp demeti denetimi yapılmıştır. Denetimler sonucunda 856 adet tüp demeti denetlenmiş, bunlardan 94 adeti uygun görülmüş, 220 adet tüp demeti test ve muayene işlemlerine tabi tutulmak üzere bağlanmış ve 542 adet tüp demeti ise seri numarası kaydedilmek sureti ile takip altına alınmıştır. Test sonucunda 138 adet tüp demeti olumsuz olarak raporlanmış ve söz konusu tüp demetlerinin imha edilmesi kararı alınmıştır.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

36

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

III. Aşama: Kullanım Yerlerinde Tüp Denetimi Bu aşamada denetimin doğrudan sanayi gaz tüpleri üzerinde, kullanım yerlerinde gerçekleştirilmesi planlanmıştır.

833 kullanım yerinde (416 hastane + 417 sanayi) 11031 adet tüp denetimi yapılmıştır. Bu denetimlerde; 5810 adet tüp uygun bulunmuştur. 5221 tüpün; 174 adeti güvensizlik nedeniyle bağlanmış, 3895 adeti yüzey temizleme için ayrılmış ve 1152 adeti ise işaretleme eksikliği nedeniyle bağlanmıştır.

Bu projeyle; sektördeki uygunsuzluk oranının azaltılması, farkındalığın artırılarak sektörün kendi kendini düzeltmesinin sağlanması ve özellikle piyasada uygun ve uygunsuz ürünlerin ayırt edilerek haksız rekabetin önüne geçilmesi yönünde ciddi adımlar atılmıştır.

3.1.4. Karbonmonoksit Dedektörleri Çalışma Grubu Avrupa Ürün Güvenliği Forumu (PROSAFE) tarafından organize edilen Karbonmonoksit ve Duman Dedektörleri Çalışma Grubunun toplantılarında söz konusu piyasa gözetimi ve denetimi projesinin yol haritası paylaşılmış ve bütçe imkânları doğrultusunda, projenin duman dedektörleri hariç tutularak yalnızca karbonmonoksit dedektörleri üzerine yapılmasına karar verilmiştir. Ayrıca toplantılarda, ürünlerin test ve muayene işlemleri ile ürün denetiminde kullanılacak kontrol listelerinin EN 50291-1 Karbonmonoksit Gazının Algılanması için Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar - Bölüm 1: Deney Metotları ve Performans Özellikleri Standardı kapsamında ele alınması kararlaştırılmıştır.

Projenin ikinci aşamasında toplanan çalışma gruplarında EN 50291-1 standardı kapsamında oluşturulan ve ilgili ürünlerin denetiminde kullanılacak olan kontrol listeleri gözden geçirilmiş ve kabul edilmiştir. Toplantıda test laboratuvarlarının seçiminde aranacak kriterler üzerinde

durularak, test maliyetlerinin çıkartılması amacıyla laboratuvarlara teklif gönderilmesine karar verilmiştir. Ayrıca söz konusu ürünlere EN 50291-1 standardının hangi maddelerinin uygulanacağı da belirlenmiştir.

Projenin üçüncü toplantısı öncesinde, ülkemizde gerekli piyasa gözetimi ve denetimi çalışmaları yapılmış, ilgili kontrol listeleri doldurularak proje danışmanına gönderilmiştir. Toplantı boyunca proje kapsamındaki ürünler için uygun test laboratuvarı bulma konusunda görüşmeler yapılmıştır, Genel Müdürlüğümüzce denetimi yapılan ürünlerin ülkemizde test ettirilmesine karar verilmiştir. Bu toplantıda ayrıca EN 50291-1 standardında belirlediğimiz eksikliklerle ilgili olarak tarafımızca bir sunum gerçekleştirilmiş, sunumda dile getirdiğimiz hususlar toplantı katılımcılarınca kabul görerek CENELEC Teknik komitesine dile getirdiğimiz hususların iletilmesine karar verilmiştir.

Bu çalışmalar kapsamında, ülkemizdeki Karbonmonoksit Dedektörü üretici ve ithalatçılarını belirleme çalışması tamamlanmış olup, İl Müdürlüklerince numuneler alınmış ve söz konusu ürünlerin test ve muayene aşamasına geçilmiştir. Projenin 2015 yılı içerisinde tamamlanması öngörülmektedir.

3.1.5. Sınai Gaz Tüpleri Takip Sistemi Projesi Sınai gaz tüpleri denetim projesinin bir çıktısı olarak görülen ve içerisinde piyasayı düzenlemeye yönelik hükümler içeren Basınçlı Gaz Tüplerinin Dolum ve Periyodik Muayenelerinin Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ’in çalışmaları yıl içerisinde yürütülmüş ve 22/01/2015 tarihinde yayımlanmıştır. Daha önce dolum yeterlilik belgesine sahip dolumcular tarafından yapılan periyodik muayenenin A Tipi Muayene Kuruluşları tarafından yapılmasından, tüp takip sistemine; 1976 yılından önce üretilen tüplerin imha edilmesinden, dolum yeterlilik belgesinin düzenlenmesine kadar birçok yeni ve düzenleyici hükümleri içeren Tebliğin, piyasayı disipline etmesi amaçlanmaktadır.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

Elektronik ortamda kurulacak ve Genel Müdürlük, il müdürlükleri, üretim ve dolum yapan firmalar vb. aktörlerin yetki sınırları dâhilinde erişim sağlayabileceği bir veritabanı sayesinde sınai gaz tüplerinin takip edilebilirliğini sağlamak için Tüp Takip Sistemi kurulum çalışmaları yürütülmüştür.

Yeni üretilecek sınai gaz tüpleri için üreticide ve piyasada hali hazırda mevcut olan sınai gaz tüpleri için dolumcularda karekodların monte edileceği bir sistem kurgulanmıştır. Üretici, dolumcu ve denetçilere sağlanacak olan el terminali vasıtayla tüpe ait gerekli bilgiler okutularak tüpe ait, en son hangi firmada dolum yapıldığı, tüpün mülkiyet sahibinin ve üreticisinin kim olduğu, tüpün üretim yılı ve buna bağlı olarak yaşı v.b. bilgilere ulaşılabilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca; periyodik muayene tarihi geçen tüpler, takip sistemi tarafından merkeze bir uyarı vasıtasıyla bildirilecek, bu sayede piyasada periyodik muayene tarihi geçmiş sınai gaz tüpü bulunması engellenerek halkın can ve mal güvenliğinin sağlanmasına katkıda bulunulacaktır.

3.1.6. Asansör Takip Sistemi Projesi Bakanlığın ülkemizde işletilmekte olan tüm asansörlere bir kimlik numarası vermek ve bu asansörlerde yapılan periyodik kontrol faaliyetlerini online olarak takip etmek üzere hazırladığı veri tabanında son aşamaya gelinmiştir. 2015 yılı içerisinde hizmete alınması planlanan veri tabanı ile A tipi muayene kuruluşları tarafından asansörlerde yapılan periyodik kontroller ve bu kontrollerin sonuçları anlık olarak Bakanlık merkezinden denetlenebilecektir. Bakanlık bu sistem ile asansörlerin periyodik kontrollerinin yapılıp yapılmadığını izleyebileceği gibi, bu kontrolleri yapan firmaları da yakın takip altında tutmuş olacaktır.

3.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü 3.2.1. Bölge Laboratuvarlarının Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar Bakanlığımız Bölge Laboratuvarlarından öncelikli olarak İstanbul Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü Labora-

37

tuvarının 17025 ve/veya 17020 TSE sayılı standartlarda belirtilen gereklilikleri sağlanması ve hedeflenen kalite kapsamında iş kapsamının geliştirilmesi, ekipman ve fiziki koşullar yönünden iyileştirilmesi ve bu laboratuvarda çalışacak personelin iş yeteneğinin artırılması amacıyla, TÜBİTAK-UME ile birlikte “Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri Laboratuvarlarının Yeniden Yapılandırılması” proje çalışması başlatılmıştır. Projenin hayata geçirilebilmesi için 21/2/2012 ve 6/7/2012 tarihlerinde Ankara’da toplantılar yapılmıştır. Finansmanın AB projesi kapsamında değerlendirilmesi için çalışmalar sürmektedir. İstanbul Bilim,Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü bölge laboratuvarının, prototip bir laboratuvar konumuna getirilmesi için; 24 ay sürede gerçekleştirilmesi planlanan ve tahmini proje bedeli 3.967.650,00+KDV olarak hesaplanan bir proje oluşturulabileceği UME tarafından belirtilmiştir.

Söz konusu projenin AB fonlarından karşılanarak hayata geçirilebilmesi için Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı Koordinasyon ve Uygulama Dairesi Başkanlığı ile irtibata geçilmiştir. 21/1/2013 tarihli ve 746.01.01/9236 sayılı yazımızla İstanbul’da bulunan laboratuvarın yapılandırılması için irtibata geçtiğimiz Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı Koordinasyon ve Uygulama Dairesi Başkanlığı konuyla ilgili olarak, IPA kapsamında projelere verilecek destekler için 5 birleşen bulunduğu ve Bakanlığımızın Bölgesel Rekabet Edilebilirlik alt birleşenin Program Otoritesi konumunda olduğu ifade etmiştir. Kişi başına düşen milli gelirin Türkiye ortalamasının %75’inin altında kalan bölgelere desteklerin verilebileceğini yazısında belirterek, İstanbul’a odaklı laboratuvar teklifimiz desteklenememiştir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

38

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

2014 yılında Verimlilik Genel Müdürlüğü ile birlikte 10 Bölge Laboratuvarı ile ilgili olarak yeniden yapılandırma kapsamında rapor hazırlanmış, makama sunulmuştur. Verilecek karar çerçevesinde 10 Bölge Laboratuvarı 2015 yılında yeniden yapılandırma programı çerçevesinde faaliyetlerine devam edecektir.

4. PGD Veri Tabanı Çalışmaları 4.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesini sağlayacak yeni Ürün Güvenliği ve Denetimi Bilgi Sistemi’nin oluşturulması yönündeki çalışmalar Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı ve ilgili firma ile birlikte yürütülmektedir.

2013 yılı sonunda test aşamasına gelinmiş olup, 2014 yılında pilot kullanımda sistem denenmiştir. 01/01/2015 tarihi itibariyle de sistem kullanılmaya başlanmıştır.

Bu yeni sistem ile daha düzenli ve ayrıntılı veriler tutularak, etkin bir şekilde raporlama yapılması hedeflenmektedir.

Yapılacak olan bu raporlamalar ile gerçekleştirilen PGD faaliyetlerinin daha doğru bir şekilde analiz edilebilmesi mümkün olacaktır. Bu amaçla ürün denetimi, hizmet yeri denetimi ve gönüllü geri çağırma olmak üzere üç farklı modül ve bu modüllerden elde edilen 14 farklı rapor oluşturulmuştur. Raporların ayrıntılı olarak oluşturulmasına imkân sağlayacak biçimde sistemde temel bölümler zorunlu alan olarak belirlenmiş ve kullanıcı ihmalinin engellenmesi amaçlanmıştır.

Yeni sistemin getirdiği en büyük yeniliklerden biri düzeltme süresi verilen denetimlerin takibinin yapılabilmesidir.

Sürenin dolmasına yakın hem sorumlu denetim personeline hem de merkezde görevli personele uyarı mesajı

gönderilecek ve böylelikle bu denetimlerin sağlıklı bir şekilde takibi yapılacaktır. Ayrıca mükerrer marka ve model denetimlerinin önüne geçmek adına daha önce denetlenen bir ürüne ait denetim kaydı oluşturulmak istendiğinde sistem kullanıcıyı uyaracaktır. Aynı şekilde aynı marka ve model ürünler teste gönderildiğinde de sistem uyarı verecek, gereksiz test maliyetlerinin ve emek kaybının önüne geçilecektir.

4.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü, sorumluluğunda bulunan ürün gruplarının etkili bir şekilde izlenmesi ve bunlara yönelik yapılacak denetimlerin sonuçlarının takibi için yeni veri tabanı çalışması yürütmektedir. Bu kapsamda, Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğüne özgü 5 adet Modül geliştirilmiştir. Bunlar; PGD Modülü: Ölçü aletlerinin 4703 sayılı Kanun kapsamında yapılan denetim sonuçlarının girilmesi ve bu denetimlerin etkin bir biçimde izlenmesi amacıyla oluşturulan bu modül 1 Ocak 2015 tarihinde faaliyete girmiştir.

Akaryakıt ve LPG Piyasası Modülü: Tüm Türkiye’ deki Depolama/Dağıtım Tesisleri, Rafineriler, Akaryakıt Bayileri ve LPG Otogaz Bayilerini kapsamakta olup Petrol Piyasası ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasasına yönelik denetimleri daha hızlı, verimli ve izlenebilir hale getirmek amaçlanmaktadır.

Hazır Ambalajlı Mamuller Modülü: Hazır ambalajlı mamullerin etiket ve miktar kontrolleri ile ölçü kapları olarak kullanılan ölçü şişelerinin kapasite kontrolleri ve şişe üzerinde bulunması gereken işaretlemeleri kapsamakta olup hazırlanan bu modül ile İl Müdürlüklerimiz tarafından hazır ambalajlı mamullere yönelik olarak yapılan denetimlerin bu sistem üzerinden gerçekleştirilmesi, denetimlerin kayıt altına alınması, hazır ambalajlı mamul üreten ve ölçü şişesi imal eden üretici ve ithalatçı veri tabanının oluşturulması, düzeltici faaliyetlerin ve cezai işlemlerin sistem ta-

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

rafından takibinin yapılması, denetim sonuçlarının Merkez birimlerce daha etkin ve efektif olarak raporlanabilmesi amaçlanmaktadır. Ölçü Aletleri Takip Sistemi Modülü: Bu modül tartı aletleri, taksimetre, takograf, ve akaryakıt sayaçlarına ilişkin denetim sonuçlarının girileceği modüldür.

• Tartı aletleri işlemleri; tartı aleti, grup merkezi belediye ölçü ayar memurlukları, yetkili muayene servisleri, tartı aletleri tamir ayar istasyonları ve laboratuvar modüllerini kapsamaktadır. Tartı aletlerinin muayenelerini, muayeneyi gerçekleştiren aktörleri, tartı aletleri imalatçı ve ithalatçılarının sistem üzerinden takibi amaçlanmakta olup böylelikle ülkemizde yasal metroloji kapsamında etkin uygulama sağlanarak, ilgili taraflarda iş akışı gözlemlenip eksiklikler irdelenebilecektir.

• Taksimetre işlemleri; taksimetre, muayene servisleri ve tamir – ayar servislerinin kapsamakta olup taksimetrelerin ve kullanıcılarının kayıt altına alınması, taksimetre muayenelerinin takip edilmesi, taksimetre muayene servislerinin ve burada çalışan personelin kayıt altına alınması, muayene servislerinin ve burada çalışan personelin iptal, askı durumlarının izlenmesi, vize sürelerinin ve kalibrasyonlu cihaz sürelerinin takip edilmesi, askı, iptal durumlarında servisin muayene yapmasının önlenmesi amaçlanmaktadır. Takograf işlemleri ile yetkisiz servis ve kişilerin işlem yapmasının önlenmesi, takograf cihazlarının takibinin sağlanması, takograf cihazı yetkili servislerinde yapılan işlemlerin gerçek zamanlı olarak izlenebilmesi, takograf cihazı yetkili servislerinde çalışan personelin takibinin sağlanması, takograf cihazı yetkili servislerinin ve buralarda çalışan personelin iptal, askı ve vize durumları ile kalibrasyonlu cihaz sürelerinin takibinin sağlanması, askı ve iptal durumlarında takograf cihazı yetkili servislerinin ve buralarda çalışan personelin işlem yapmasının önlenmesi, takograf cihazı yetkili servislerinde yapılan işlemler ve bu işlemlerin sonucuna ilişkin bir

39

veri hafızasının oluşturulması, genel müdürlüğümüz ile bakanlık il müdürlükleri arasında daha hızlı veri akışının sağlanması, takograf cihazlarına ilişkin yönetmeliklerdeki hükümlerin takip edilebilirliğinin sağlanması, takograf sektörüne verilen hizmetlerin tek bir altyapı üzerinde birleştirilerek tek elden kontrolünün sağlanması ve takograf sektörüne ilişkin analizlere veri kaynağı oluşturulması amaçlanmaktadır.

• Akaryakıt sayacı işlemleri; akaryakıt, LPG, CNG, Adblue sayaçları, akaryakıt ölçek kapları ve motorlu taşıtların lastik hava basıncı ölçümünde kullanılan cihazları kapsamaktadır. Bu modülle “akaryakıt, LPG, CNG, Adblue sayaçları, akaryakıt ölçek kapları ve motorlu taşıtların lastik hava basıncı ölçümünde kullanılan cihazlar” seri numarasına göre kayıt altına alınması sağlanacak ve bunların kime/hangi firmaya ait olduğu kaydedilerek kapsamlı bir envanter oluşturulacaktır.

Söz konusu ölçü aletleri için en son yapılan muayene süreleri ve bu muayenelere ilişkin ayrıntılı sonuçlar sistemde tutulacağı için, hem Bakanlık bazında hem de il müdürlükleri bazında süresi geçmiş muayeneleri listelemek mümkün olacak ve böylece muayene süresini geçirmiş kullanıcılar belirlenerek denetimlerde bulunulacak ve tüm ölçü aletlerinin güncel şekilde muayenelerinin yapılmış olduğundan emin olunabilecektir. Yeni sistem ile kullanıcıların bilgisayar üzerinden başvuru yapmaları mümkün kılınacaktır. Böylece hem ölçü aleti kullanıcıları daha rahat bir şekilde muayene başvurusu yapabilecek hem de il müdürlükleri kendilerine gelen başvuruları bilgisayarda liste halinde görebileceklerinden daha düzenli çalışabilme imkânı bulacaklardır. Yeni sistemin en önemli hedeflerinden bir tanesi de ölçü aletlerinin ve bunlara ilişkin muayene ve denetimlerin istatistiki verilerine erişim sağlamak ve bu veriler ışığında ölçü aletleri konusunda yeni stratejiler belirlemektir. Sisteme gerek muayene yetkisi olan servisler gerekse tamir-ayar yetkili işletmeler dahil olacak ve Bakanlık bu işletmelerin yaptıkları tüm işlemleri takip edebilecektir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

40

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

• Diğer Ölçü Aletleri Modülü: Elektrik, su, gaz sayaçları ve diğer ölçü aletlerinin denetim sonuçlarının girileceği modül’dür. Böylece sayaçların muayenelerine ilişkin sayısal veriler girilerek istatistiki bilgilerin alınması sağlanacak ve tamir - ayar istasyonlarının sisteme girilmesi ile yetki belgeli kişilerin ve işyerlerinin izlenebilmesi mümkün olacaktır.

Söz konusu modüller hazırlanarak, tam ve eksiksiz bir şekilde yürürlüğe girmesine yönelik çalışmalar halen devam etmektedir.

5. Kitap ve Dergi Çalışmaları 5.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü 2013 yılı içerisinde gerçekleştirilmiş olan Risk Analizi çalışması kapsamında belirlenen ve 2014 yılı denetim programını oluşturan ürünler ile ilgili denetim rehberlerinden ikinci 6 aylık programını kapsayan ikinci ve üçüncü rehber hazırlanmış olup, basımı yapılarak denetim personeline dağıtımı yapılmıştır.

Bu rehberlerde denetim yapılacak ürüne ilişkin ayrıntılı raporlara ve kontrol listelerine yer verilmiştir. Bu çalışma ile denetim yapan personelin ürün hakkında ayrıntılı bilgi

sahibi olması ve yapılan denetimin etkinliğinin artırılması amaçlanmaktadır.2015 yılı denetim planında yer alan ürünlere ilişkin denetim rehberleri de 2014 yılı içerisinde hazırlanmış olup basımı 2015 yılında gerçekleştirilecektir. Ürün Güvenliği ile ilgili piyasa gözetimi ve denetimi konularında kamuoyunda farkındalık oluşturmak amacıyla 13 Eylül – 19 Ekim 2014 tarihlerinde 19 ilde etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Bu faaliyetleri anlatan bir kitapçık ve illerde yapılan etkinlikleri gösteren tanıtım filmi hazırlanıp il müdürlüklerine dağıtımı yapılmıştır.

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Stratejisi Eylem Planı (2015-2018) uygulamaya geçirilmiştir. Kamuoyuna duyurulmasının ardından basımı ve dağıtımı yapılmıştır.

5.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü Bakanlığımız Verimlilik Genel Müdürlüğünce aylık olarak yayınlanan Anahtar Dergisi’nin Nisan ayı sayısı Genel Müdürlüğümüze ayrılmıştır. Yasal metroloji temalı dergide; ülkemizdeki yasal metroloji uygulamaları, ülkemizde güvenilir ve adil bir piyasa ve gözetim yapısının sağlanmasında yasal metroloji denetimlerinin rolü, piyasa gözetimi ve denetimi sonuçlarının yansıra yasal metroloji ile ilgili birçok makaleye yer verilerek kamuoyuna sunulmuştur.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

Kamu kurum ve kuruluşlarının asli hizmetlerinden biri haline gelen denetimlerin verimli ve etkin bir yapıya kavuşturulması denetim programlarının bu çerçevede hazırlanması ile mümkün olmaktadır. Bu kapsamda; 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu ile 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun kapsamında yapılan yasal metrolojiye ve hazır ambalajlı mamullere yönelik denetim faaliyetlerinin sorunsuz ve planlı bir biçimde yürüyebilmesi ve denetimlerin yurt genelinde yaygınlaştırılması için her ilde denetim öngören bir Denetim Planı ve Bakanlığımız adına denetim faaliyetlerini yürüten denetçilerin denetim sırasında ihtiyaç duyacakları dokümanları kapsayacak şekilde bir Denetim Rehberi hazırlanmıştır.

6. Uluslararası Kuruluşlar ile İlgili Faaliyetler 6.1. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü • “Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat İle İlgili Yönetmelik(2006/95/AT)” kapsamında AB ülkelerindeki piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin uygulanmasına ilişkin bilgi alışverişinde bulunmak amacıyla 27-31 Ocak 2014 tarihleri arasında İsveç’in Kristinehamn kentinde

41

bulunan İsveç Ulusal Elektriksel Güvenlik Dairesinde bir çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda Stockholm kentinde bulunan INTERTEK Test Laboratuvarı ziyaret edilerek, çalışmaları hakkında bilgi alınmıştır.

• 29-30 Ocak 2014 tarihinde Avrupa Endüstriyel Gazlar Birliği tarafından düzenlenen “ Yanıcı Gazlar: Emniyetli Kullanım ve Hukuki Düzenlemeler” Konulu Seminere katılım sağlanmış olup, seminerde “Yanıcı Gazlardan Kaynaklanan Kazalara Dair Tecrübeler”, “Yanıcı Gazların Sınıflandırılması“ ve Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT) ve Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunmaları Hakkında Yönetmelik (99/92/AT) ile ilgili bilgilendirmeler yapılmıştır. 94/9/AT kapsamında küresel yaklaşım, CE işaretlemesi, onaylanmış kuruluşlar, piyasa gözetimi ve denetimi konularına değinilmiştir. Ayrıca başta asetilen gazı olmak üzere tüm yanıcı gazların üretim tesislerindeki ATEX alanları hakkında bilgilerin yer aldığı programda olası patlama durumları ele alınmıştır. Yanıcı gazların taşınması, üretilmesi dolumu sırasında ATEX alanları da dikkate alınarak uygulanacak risk yönetimi tartışılmıştır.

• 25 Şubat 2014 tarihinde Brüksel’de Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler İle İlgili Yönetmelik (94/9/AT) kapsamında 21. ADCO

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

42

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

toplantısı ile 26 Şubat 2014 tarihinde Çalışma Grubu toplantısına katılım sağlanmıştır. Bu toplantılardan ilki olan ADCO Toplantısında ilgili yönetmelik kapsamında gerçekleştirilen PGD faaliyetleri ele alınmış ve bu konulara ilişkin bilgilendirmeler yapılmıştır. Çalışma Grubu toplantısında ise ilgili mevzuatın iyileştirilmesine yönelik fikir alış verişi yapılmıştır.

• Aynı Yönetmelik kapsamında 06-10 Nisan 2014 tarihinde TAİEX programı dâhilinde Almanya’da teknik bilgi paylaşımı gerçekleştirilmiştir. Eğitimde Mainz Çevre, Tarım, Beslenme ve Bağcılık Bakanlığında piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetinin nasıl yapıldığına dair, ISW Technik firmasında elektrik ve mekanik ürünlerin bakım ve tamirlerine yönelik uygulamalı bir çalışma yapılmıştır. 94/9/AT kapsamındaki ürünlerde kullanılan koruma türleri, ateşleme kaynakları (ignition source) ve yapılan deneylerle ilgili bilgi alınmıştır.

• Avrupa Birliğinde ürün güvenliği alanındaki ithalat denetimlerini incelemek amacıyla 24-28 Şubat 2014 tarihleri arasında Hollanda’ya bir gezi düzenlenmiştir. İlgili yetkililerle bir araya gelinmiş ve iki ülkenin uygulamaları üzerine tartışılmıştır. Sistem farklılıklarının ve geliştirilebilir alanların belirlenmesi açısından bu inceleme gezisi oldukça faydalı olmuştur.

6.2. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü Ülkemiz yasal metroloji alanında; • Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler Bürosu (BIPM)’na asil üye, • Uluslararası Yasal Metroloji Teşkilatı (OIML)’na asil üye, • Batı Avrupa Yasal Metroloji Teşkilatı (WELMEC)’na yardımcı üye, • Karayolu Nakliye Uygulamaları Organizasyonlar Konfederasyonuna (CORTE)’na asil üye, sıfatı ile üye bulunmaktadır. BIPM, OIML ve WELMEC ku-

ruluşları için üyelik aidatı ödemeleri Genel Müdürlüğümüz oluru ile yapılmaktadır.

2014 yılında ödenen üyelik aidatları aşağıdaki gibidir: • Uluslararası Ölçüler ve Ağırlıklar Bürosu (BIPM) : 283.962 Euro (813. 891,88 ) • Uluslararası Yasal Metroloji Teşkilatı (OIML) : 56.000 Euro (170.206,40 ) • Avrupa Yasal Metroloji İşbirliği Teşkilatı (WELMEC) : 3.280 Euro (9.969,23 ) • Karayolu Nakliye Uygulama Kuruluşları Konfederasyonu (CORTE) : Aidat yoktur “2.Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler Kongre ve Fuarı” 8-9 Mayıs 2014 tarihinde İstanbul’da düzenlenmiştir.

Kongreye kamu kurumları, uluslararası metroloji ve standardizasyon kuruluşları, uluslararası akıllı şebeke dernekleri, elektrik, su ve gaz sayacı üretici ve ithalatçı firmaları, elektrik ve doğal gaz dağıtım şirketleri, organize sanayi bölgeleri, belediyeler, uygunluk değerlendirme kuruluşları, otomasyon firmaları, muayene, deney ve kalibrasyon kuruluşları, Ar-Ge firmaları, enerji üretim/iletim/dağıtım firmaları, GSM operatörleri, akıllı bina firmaları, yazılım firmaları ile ilgili sektör temsilcilerinden oluşan yerli ve yabancı yaklaşık 2000 kişi katılım sağlamıştır. Katılım sağlayan ülkeler; A.B.D. Almanya, Azerbaycan, Belçika, Bulgaristan, Çin, Danimarka, Fransa, Gürcistan, Hindistan, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İsveç, İsviçre, Kore, Kıbrıs, Moldova, Mısır, Slovenya, Suriye, Suudi Arabistan, Ürdün, Japonya, Tayvan’dır.

WELMEC WG7 çalışma grubunun yazılımla ilgili 20. toplantısı AB üyesi ülke temsilcileri ve bakanlığımız temsilcileri katılımıyla 10-11 Eylül 2014 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilmiştir.

Genel Müdürlük tarafından 2014 yılında katılım sağlanan toplantılar Tablo 1’de verilmiştir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

43

Tablo 1: 2014 Yılında Katılım Sağlanan Uluslararası Çalışma Grubu, Komite ve Kongreler Tarih 1

19-22 Ocak 2014

Şehir/ Ülke

Konu

Abu Dabi/Birleşik Arap Emirlikleri

Dünya Enerjisinin Geleceği Fuarı (World Future Energy Summit) 2014’e katılım

2

25-28 Şubat 2014

Zagreb/Hırvatistan

WELMEC, EURAMET ve PTB desteği ile Bosna-Hersek Metroloji Enstitüsü ve Hırvatistan Devlet Metroloji Bürosu tarafından "Ölçü Aletleri Direktifinin Uygulanması ve Yeni Yasal Çerçeve" konulu verilecek eğitime katılım sağlamak.

3

10- 13 Mart 2014

Paris-Poitiers/Fransa

WG 11 Elektrik Sayaçları Çalışma Grubu Toplantısı’na katılım sağlamak.

4

13-17 Mayıs 2014

Saraybosna/Bosna Hersek

WELMEC 30’uncu Komite Toplantısına katılım.

5

02-06 Haziran 2014

Paris/Fransa

TAIEX kapsamında Fransa Ulusal Metroloji Test Laboratuvarı (LNE)'nda ısı sayaçlarının muayenesi konusunda çalışma ziyareti

6

11-13 Haziran 2014

Belçika/Brüksel

Ölçü Aletleri Çalışma Grubu toplantısı

7

19-21 Haziran 2014

Belçika/Brüksel

Avrupa Komisyonu'nun ev sahipliğinde faaliyet gösteren "Standardlar Komitesi" nin Belçika'nın Brüksel kentinde gerçekleşecek olan toplantısına katılım.

8

23-26 Haziran 2014

Lyon-Grenoble/Fransa

Avrupa Yasal Metroloji İşbirliği Teşkilatı (WELMEC)'nın WG11 Sayaçlar Çalışma Grubu 19. Toplantısı

9

16-19 Temmuz 2014

Berlin/Almanya

Türk Alman Bilim Yılı Yürütme Komitesi Toplantısı

10

9-12 Eylül 2014

İstanbul/Türkiye

Avrupa Yasal Metroloji İşbirliği Teşkilatı (WELMEC)'nın WG7 Yazılım Çalışma Grubu 20. Toplantısı

11

16 - 19 Eylül 2014

Prag/Çek Cumhuriyeti

Avrupa Yasal Metroloji İşbirliği Teşkilatı (WELMEC) Tartı Aletleri Çalışma Grubu (WG2) 36. toplantısına katılım

12

23-26 Eylül 2014

Paris/Fransa

Uluslararası Yasal Metroloji Teşkilatı (OIML)’nn TC17/SC7 Nefes Alkol Cihazları Komite toplantısına katılım

13

29 Eylül-03 Ekim 2014

Brüksel/Belçika

Avrupa Yasal Metroloji İşbirliği Teşkilatı (WELMEC)'nın WG5 (Piyasa Gözetimi ve Denetimi) Çalışma Grubu toplantısı

14

01-07 Kasım 2014

Auckland/Yeni Zelanda

Uluslararası Yasal Metroloji Komitesi (CIML) nin 49. toplantısına katılım

15

04-07 Kasım 2014

Milano/İtalya

CORTE tarafından Avrupa Komisyonunun yeni nesil digital takograf cihazlarına yönelik hazırladığı düzenleme hakkında AETR’ye taraf ülkelerin bilgilendirilmesi amacıyla düzenlenecek olan Uygulama Grubu, Kart Çalışma Grubu ve Genel Kurul Toplantılarına Katılım

16

10-14 Kasım 2014

Madrid/İspanya

3821/85 sayılı AB regülasyonunun Bakanlığımızca uyumlaştırılması ile 21/5/2010 tarihli ve 27587 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Araçlarda Kullanılan Takograf Cihazları Hakkında Yönetmelik” ve takograf ile ilgili diğer mevzuat uygulamalarının yeterliliğinin değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi amacıyla yapılacak çalışma ziyareti.

17

16-21 Kasım 2014

Paris/Fransa

Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler Genel Konferansı (CGPM) 25’inci Toplantısına Katılım

18

08-11 Aralık 2014

Paris/Fransa

Avrupa Yasal Metroloji İşbirliği Teşkilatı (WELMEC)'nın WG 8 20’nci Çalışma Grubu Toplantısı

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

44

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

7. 2014 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Etkinlikleri 2014 yılında denetimlerin sahada daha aktif bir şekilde yürütülebilmesi için ilk adımlar atılmıştır. 730 adet diz üstü bilgisayar ve 630 adet mobil data hattının alımı gerçekleştirilmiş olup PGD denetçi gruplarında yer alan personele dağıtımı yapılmıştır. Ayrıca denetimler sırasında yaşanan ulaşım probleminin önüne geçmek amacıyla 82 adet araç ve şoför temin edilmiş ve il müdürlüklerine gönderilmiştir.

miştir. Söz konusu toplantıda mobil ve gezer vinçlerin hangi direktifler kapsamında olduğu, direktifler gereği sahip olması gereken temel gereklilikler, işaretlemeler ve ürün beraberinde olması gereken belgeler hakkında sunumlar gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, genel olarak Piyasa Gözetim ve Denetimi (PGD) yapılanması, PGD’nin niçin yapılması gerektiği, Genel Müdürlük tarafından gerçekleştirilen denetim uygulamaları, denetim istatistikleri ve eğitime konu vinçlere yönelik 2014 yılı denetim sonuçları ve hedefler hakkında bilgi verilmiştir.

7.1 Toplantılar 20/02/2014 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında, asbestli malzemelerin kullanıldığı binaların yıkım, söküm işlemlerinin kontrollü şekilde yapılmasının sağlanması toplantısına katılım sağlanmıştır.

21/02/2014 tarihinde Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcı Maddelerin Belgelendirilmesi Piyasaya Arzı Ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik (93/15/AT) kapsamında ülkemizdeki üreticilerden biri olan Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu ile teknik incelemeler bulunmak maksadıyla, kurumun Elmadağ’da bulunan üretim ve depolama tesislerinde incelemeler yapılmıştır.

21/05/2014 tarihinde DGTAGSUG ve Ekonomi Bakanlığı tarafından İstanbul’da düzenlenen ‘Ürün Güvenliği Alanında İthalat Denetimleri’ konulu toplantıya katılım sağlanmış ve Genel Müdürlüğümüz ithalat denetimi faaliyetlerine ilişkin İngilizce sunum yapılmıştır.

Bakanlığımız ve Konya Sanayi Odası’nın birlikte düzenlediği Mobil ve Gezer Vinç Eğitim ve Değerlendirme Toplantısı; Konya’da faaliyet gösteren sektör temsilcileri, Konya Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü yetkilileri ve Genel Müdürlük personelinin katılımı ile 28 Mayıs 2014 tarihinde Konya Sanayi Odası konferans salonunda gerçekleştiril-

19 Haziran 2014 tarihinde Kayseri’de Elektrik-Elektronik ve Gaz Yakan Cihazlar Sektör Değerlendirme Toplantısında üreticilerle bir araya gelinmiştir. Genel Müdürlük denetim faaliyetleri ve denetim projeleri hakkında bilgi verilmiş ve katılımcıların soruları yanıtlanmıştır.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

• Bakanlığımızın 2013 yılı denetim programında yer alan ‘Ev Tipi Basınçlı Pişiricilerin 97/23/AT Yönetmeliğine Uygunluklarının Doğrulanması Projesi’ kapsamında il müdürlükleri tarafından gerçekleştirilen denetimlerde; piyasada bulunan 40 farklı üründen alınan numunelerde yapılan test sonucunda uygunsuz bulunan 22 test numunesi hakkında, üretici firmaların yapmış oldukları savunmaların ilgili test kuruluşları ile değerlendirilmesi amacıyla, testleri yapan laboratuvar ve onaylanmış kuruluş yetkililerinin katıldığı toplantı 5 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

• 2016 yılında başlaması ön görülen ‘Elektrik Motorlarının Verimlileriyle Dönüştürülmesi Projesi’ iki aşamadan oluşmaktadır. 2015 yılında ilk aşamada piyasadaki elektrik motorlarının denetimi yapılacak ve piyasanın durumu değerlendirilecektir. Hazırlık çalışmaları çerçevesinde üretici ve ithalatçı firmalar belirlenmiş ve firma profilleri çıkarılmıştır. 2014 yılı içerisinde Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen ve elektrik motoru üreticilerinin de bulunduğu toplantıya katılım sağlanmıştır. Söz konusu toplantıda denetimler hakkında bilgi verilmiş ve proje kapsamında görevlendirilecek denetçi havuzu oluşturulmuştur. Diğer taraftan, ürünlerin GTİP kodları belirlenmiş, mevzuat incelenmiş ve ortaya konan yol haritası 2014 yılı Aralık ayında Ekonomi Bakanlığı, Gümrük Bakanlığı, Türk Standartlar Enstitüsü, Verimlilik Genel Müdürlüğü ve Sanayi Genel Müdürlüğünün katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda duyurulmuştur. Projenin ikinci aşaması olan elektrik motorlarının verimli olanlarıyla değiştirilmesi kısmının 2016 yılında başlaması ön görülmektedir. Yine yıl içerisinde Verimlilik Genel Müdürlüğünün düzenlediği hazırlık toplantısına katılım sağlanmıştır.

• Başbakanlık Makamının 08/09/2014 tarihli ve 61877266-020.01-063 sayılı Olurları ve Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığının 09/09/2014 tarihli ve 61877266-662-1021 sayılı görevlendirme talimatları gereğince ‘…4857 sayılı İş Kanunu, 6331 sayılı İş

45

2014 yılında denetimlerin sahada daha aktif bir şekilde yürütülebilmesi için ilk adımlar atılmıştır.

Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile ilgili diğer Kanunlar ve bu Kanunlar uyarınca çıkarılan alt mevzuatın kazaları engellemede yeterli olup olmadığı, iş yaşamında süreçlerin nasıl cereyan ettiği, yetki ve sorumlulukların kimlere ait olduğu, tüm bu hususlarla ilgili uygulamada aksayan yönler varsa bunların neler olduğu, ilave mevzuat düzenlemesi gerekip gerekmediği hususların Başbakanlık Müfettişlerinin koordinatörlüğünde ilgili görülecek tarafların da katılımıyla oluşturulacak heyet marifetiyle araştırılıp incelenmesi’ hususu Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığında Bakanlığımızdan Dai. Bşk. V. Dilşad Bayram ve San. ve Tek. Uzm. Yrd. Murat Yazgan’ın da katılımıyla incelenmeye başlanmıştır.

• 30 Eylül-2 Kasım 2014 tarihleri arasında Rize’de Sınai Gaz Tüpleri Denetim Projesi Değerlendirme Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Proje’de görev alan 30 İl Müdürlüğü personeli ve 12 Genel Müdürlük personeli olmak üzere toplam 42 personel katılmıştır. Söz konusu toplantıda, projeden sorumlu denetim ekipleri tarafından sahada elde edilen veriler aktarılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir.

• Yine 2014 Eylül ayı içerisinde Gaz Yakan Cihazlar Şubesi tarafından üreticilerle bir araya gelinmiş ve programlı denetimlerin direk üreticilerde gerçekleştirilmesine yönelik hazırlanan plan katılımcılara sunulmuşur.

• Madencilik sektöründe yaşanmış olan sıkıntıların giderilmesi amacıyla, madenlerde kullanılan teçhizat ve koruyucu sistemlerin değerlendirilmesine yönelik çalışmalar başlatılmış ve ilk toplantı 10/12/2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Konuyla ilgili çalışmalar henüz neticelendirilmemiş olup 2015 yılında da devam edecektir.

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER

46

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

7.2 Tanıtım Faaliyetleri Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından kamuoyunda ürün güvenliği hakkında farkındalık oluşturmak amacıyla “Ürün Güvenliği Haftası”, 13-19 Ekim 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Bu yıl ikincisi düzenlenen hafta kapsamında hazırlanan Ürün Güvenliği Mobil LED TV Aracı Türkiye genelinde 16 Eylül-17 Ekim 2014 tarihleri arasında 19 ili ziyaret etmiştir.

13 Ekim 2014 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık tarafından yapılan basın toplantısıyla Ürün Güvenliği Haftası hakkında kamuoyuna bilgi verilmiş ve toplantının ardından Bakanlık merkez binası önünde açılan stant Bakan Fikri Işık tarafından ziyaret edilmiştir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın sorumluluk alanında bulunan ürünlerin sergilendiği stantta bu ürünlerde aranması gereken işaretlemeler basın mensuplarına anlatılmıştır.

Ürün güvenliği hakkında farkındalık oluşturmak ve vatandaşların bilgilendirilmesi amacıyla illerde gerçekleştirilen etkinliklerde kent meydanına stant kurularak vatandaşlara broşürler ve çeşitli promosyon ürünleri dağıtılmıştır. Bunun yanı sıra, Ürün Güvenliği Mobil LED TV aracından Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tanıtım filmi izletilmiş ve standı ziyaret eden vatandaşların soruları yanıtlanmıştır.

Hafta kapsamında okullar ziyaret edilmiş ve yapılan sunumlarla güvenli ürün algısının erken yaşlarda oluşturulması amaçlanmıştır. Hafta etkinlikleri kapsamında Ürün Güvenliği Mobil LED TV aracının ziyaret ettiği iller başta olmak üzere tüm illerde afiş ve billboard çalışmaları yürütülmüştür.

Ayrıca etkinlikler, başta TRT olmak üzere ulusal/yerel yayın yapan yazılı ve görsel basın tarafından da ilgiyle takip edilmiştir. Genel Müdürlük tarafından, ulusal yayın yapan 4 televizyon, yerel düzeyde yayın yapan pek çok TV kanalında ve radyoda çeşitli programlara katılım sağlanarak PGD verileri kamuoyu ile paylaşılmış, bir ürün alırken tüketicilerin ve kullanıcıların nelere dikkat etmeleri gerektiği hususunda bilgi verilmiştir.

Tanıtım faaliyetleri kapsamında yine 2014 yılında ürünler üzerindeki güvenlik işaretlerine dikkat çekmek amacıyla hazırlanan kamu spotu radyo ve televizyonlarda yayınlanmıştır. Ayrıca olası gaz sızıntısı durumlarında hayati önem taşıyan set üstü ocaklarda bulunan gaz kesme tertibatı ve

ULUSAL İDARİ YAPILANMA VE GÖREVLER T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü / Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

47

Diğer taraftan, vatandaşlarımızın Bakanlığımız sorumluluk alanında bulunan ürünlerle ilgili her türlü şikâyetlerini bizlere iletebilecekGÜVEN leri ALO 130 Ürün L ÜN Güvenliği İhbar ve Şikâyet

• 16 Ekim 2014 tarihinde 2014/1 ve 2014/9 sayılı ürün

ÜR

mız sorumluluğunda bulunan ürün gruplarının ithalat

1

İ İĞ

gaz alarm cihazları hakkında bilgi vermek amacıyla ikinci bir kamu spotu hazırlık çalışmaları sürdürülmektedir.

TI

Ş

Hattı 2014 yılında hizmete girmiştir. Bu sayede Bakanlık internet sitesi üzerinden İ K doldurulan şikâyet formunun T ÂY E T H A da vatandaşların yanı sıra telefonla şikâyetlerini Bakanlığa ulaştırabilmeleri sağlanmıştır. Ayrıca şikâyet hattının bilinirliğini artırmak için tanıtıcı afişler ve broşürler bastırılıp dağıtımı yapılmıştır.

7.3 İthalat Denetimleri • Bakanlığımız merkez denetim personeli ile İstanbul İl Müdürlüğü’nde görevli denetim personeli tarafından 12 Mayıs-13 Haziran 2014 tarihleri arasında ithalat denetimleri gerçekleştirildi. Beş hafta süren denetimlerde toplam 788 firmaya gidilerek 5.089 ürün denetlendi. Yapılan denetim sonucu 5.089 ürünün 1.708’i uygun, 3.381’i aykırı ürün olarak tespit edildi.

denetimlerine yönelik çalışma toplantısı yapılmıştır.

güvenliği tebliğlerinin güncellenmesine ilişkin Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda ilgili sektör, kurum ve kuruluşların katılımıyla bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıda alınan kararlar sonucunda söz konusu tebliğler ve bu tebliğlere ilişkin yayınlanan ithalat denetim rehberlerinde değişiklikler gerçekleştirilmiştir.

7.4 Gönüllü Geri Çağırma Faaliyetleri Ülkemizde bugüne kadar çok sık başvurulmayan ancak insan sağlığı can ve mal güvenliğinin korunması açısından oldukça büyük önem arz eden “gönüllü geri çağırma faaliyetleri” Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2014 yılında bu konuyu Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği ile düzenlemesinin ardından özellikle otomotiv sektöründe yaygın bir şekilde uygulanmaya başlamıştır.

2014 yılında otomotiv sektöründe 13 faklı firma tarafından

• Ayrıca, Bakanlığımız tarafından düzenlenen özellikle koşullu kabul denetimlerinde firmalar tarafından sunulan ürünün izlenebilirliğine ilişkin denklik beyanına yönelik çalışmalar gerçekleştirilmiş olup bu çalışmalar neticesinde hem ithalatta hem de piyasada uygulanacak prosedür belirlenmiştir.

1 adedi otomotiv aksamı, 32 adedi motorlu taşıt olmak

• 2014 /9 sayılı tebliğin 6’ıncı maddesinin 2’inci fıkrası kapsamında Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüklerince düzenlenen muafiyet yazılarına ilişkin 2014/1 sayılı Genelge yürürlüğe girmiştir ve 2013/6 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.

ren firmalar tarafından giderilmiştir.

• 31.10.2013 tarihinde ise Bakanlığımız, TSE ve Ekonomi Bakanlığı yetkililerinin katılımlarıyla, Ekonomi Bakanlığınca yayımlanan 2014/1 ve 2014/9 sayılı Ürün Güvenliği Tebliğleri kapsamında yürütülen Bakanlığı-

üzere 33 gönüllü geri çağırma faaliyetinde bulunulmuştur. Bu faaliyetler sonucunda 12.806 otomotiv aksamı ile 140.753 araç geri çağırılmış ve bu ürünlerde bulunan uygunsuzluklar, gönüllü geri çağırma faaliyetini gerçekleşti-

Bakanlık bu dönemde vatandaşların sağlığı, can ve mal güvenliğini korumak adına Bakanlık ile işbirliği içerisinde ve Bakanlığın müdahalesine gerek kalmadan gönüllü geri çağırmada bulunan üreticilere herhangi bir ceza uygulamayarak geri çağırma faaliyetlerinin tüm sektörlerde yaygınlaşmasını teşvik etmek istemektedir.

IV. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SORUMLULUĞUNDAKİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN İSTATİSTİKLER VE ANALİZLER Uygunsuzluk oranının en yüksek olduğu ürün grupları %45,05 ile asansörler, %26,54 ile makineler ve %26,02 ile taşınabilir basınçlı ekipmanlardır.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

50

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

I.PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

Uygunsuzluk oranının en yüksek olduğu ürün grupları %45,05 ile asansörler, %26,54 ile makineler ve %26,02 ile taşınabilir basınçlı ekipmanlardır.

1.2014 Yılı Temel Göstergeleri Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından 2014 yılında; • Toplam 81.231 farklı marka ve model ürünün denetimi yapılmıştır.

• Denetlenen bu ürünler içerisinde 14.531’i uygunsuz bulunmuştur.

• 1.132 ürün teste gönderilmiş ve 56 farklı marka/model hakkında toplatma kararı verilmiştir.

• Uygunsuz ve güvensiz ürünlere uygulanan idari para cezası toplamı 3.106.679’dur.

En çok idari para cezası uygulanan ürün grupları 1.704.223 TL ile asansörler, 449.924 TL ile elektrikli ekipmanlar ve 277.400TL ile taşınabilir basınçlı ekipmanlar ürün grupları olmuştur.

2.Denetime Yönelik Veriler 2.1. Ürün Grubu Bazında Denetimler Aşağıda yer alan tabloda üst ürün grubu bazında uygun, uygunsuz ve toplam denetim sayılarının yanında uygulanan idari para cezaları, teste giden ve düzeltme için süre verilen ürün sayıları yer almaktadır.

Denetim sonuçlarına bakıldığında;+ Uygunsuz bulunan 14.531 ürünün 56’sı güvensiz 14.475’i teknik düzenlemesine uygunsuz bulunmuştur.

Tablo 1: Ürün Grubu Bazında 2014 Yılı Denetim Verileri ÜST ÜRÜN GRUBU AERESOL KAPLAR

TESTE GİDEN İDARİ PARA CEZASI

DÜZELTME İÇİN SÜRE VERİLENLER

UYGUNSUZ

UYGUN

TOPLAM

45

567

612

5

0

4

ASANSÖR

900

1098

1998

348

1.704.223

416

ATEX ÜRÜNLERİ

102

311

413

0

12057

29

AYAKKABI

12

323

335

0

0

1

171

1511

1682

100

162.474

24

ELEKTRİKLİ EKİPMAN

BASINÇLI EKİPMAN

6.627

39.091

45.718

309

449.924

1.635

GAZ YAKAN CİHAZLAR

350

1942

2.292

31

33.367

88

KAZANLAR

18

207

225

2

8.378

8

MAKİNELER

2.612

7.229

9.841

49

124.557

1.107

OTOMOTİV

227

2.613

2.840

23

101.340

40

0

35

35

0

0

0

3.074

8.740

11.814

203

277.400

777

TEKSTİL

38

656

694

4

17.693

0

TELEFERİK

0

1

1

0

0

0

355

2376

2731

58

215.266

150

14.531

66.700

81.231

1.132

3.106.679

4.279

SİVİL PATLAYICILAR TAŞINABİLİR BASINÇLI EKİPMANLAR

DÜZENLENMEMİŞ ALAN TOPLAM

Denetimi yapılan 81.231 ürünün 14.531’inde uygunsuzluk tespit edilmiştir. Uygunsuz ürünlere ilişkin olarak toplamda 3.106.679 idari para cezası uygulanmıştır. Asansör, elektrikli ekipmanlar ve taşınabilir basınçlı ekipmanlar ağırlıklı olmak üzere teste gönderilen ürün sayısı 1.132’dir. Düzeltme için süre verilen ürün sayısı ise 4.279’dur.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

51

Grafik 1: Gerçekleştirilen Denetimlerin Ürün Grubu Bazında Dağılımı Aeresol Kaplar 1%

Asansör 2% ATEX Ürünleri 1%

Düzenlenmemiş Alan 3% Ayakkabı 0% Teleferikler 0%

Basınçlı Ekipmanlar 2%

Elektrikli Ekipmanlar 56%

Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar 15%

Gaz Yakan Cihazlar 3%

Tekstil 1% Makineler 12%

Otomotiv 4% Sivil Patlayıcılar 0%

Kazanlar 0%

Grafikten de görüldüğü gibi 2014 yılı denetimleri ağırlıklı olarak en geniş ürün gruplarından biri olan elektrikli ekipmanlar ürün grubunda yoğunlaşmıştır. Taşınabilir basınçlı ekipmanlar ve makineler ürün gruplarında bulunan ürünlerin kompleks yapılı olmasına ve denetimlerinin zaman almasına rağmen bu ürün gruplarında gerçekleştirilen denetimler toplam denetimlerin %27’sini oluşturmaktadır.

2.2. Denetimin Nedenine Göre Dağılımı 2014 yılı içerisinde gerçekleştirilmiş olan denetimlerin %39’u programlı denetim ve %38’i olağan denetimdir. Denetimlerin %23’ü üreticiler ve kullanıcılardan gelen ihbar ve şikâyetler üzerine gerçekleştirilmiştir. İhbar ve şikâyet üzerine en çok denetim başlatılan ürün grubu asansörler ve elektrikli ekipmanlardır.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

52

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 2: Denetimin Nedenine Göre Dağılımı

Grafik 4: Ürünleri En Çok Denetlenen İlk 5 Ülke

İhbar ve Şikayetler 18.813, 23%

İTALYA 3,56%

TAYVAN 4,30%

Almanya 5,10%

Programlı Denetimler 31.796, 39%

JAPONYA 3,21%

Olağan Denetimler 30.622, 38%

ÇİN 55,75%

En çok denetlenen ürünlerin sırasıyla Çin, Almanya, Tayvan, İtalya ve Japonya menşeli ürünler olduğu anlaşılmaktadır.

2.3. Menşei Bazında Denetimler Grafik 3: Denetlenen Ürünlerin Yerli ve İthal Ayrımına Göre Dağılımı

Grafik 5: Menşe Gruplarına Göre Denetimlerin Dağılımı Türkiye 46%

Menşei Belirsiz 7%

Yerli 36.998; 46%

İthal 44.223; 54%

Diğer Ülkeler 3%

Uzakdoğu Ülkeleri 36%

Denetimi yapılan ürünlerin %54’ünü ithal, %46’sını yerli ürünler oluşturmaktadır.

AB Ülkeleri 8%

Ülke gruplarına göre analizde denetlenen ürünlerin %46’sının Türkiye, %36’sının Uzak Doğu Ülkeleri, %8’inin AB ülkeleri, %3’ünün diğer ülkelerde üretilen ürünler olduğu anlaşılmaktadır. Denetlenen ürünlerin %7’sinin menşei belirsizdir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

53

Grafik 6:Denetlenen AB Menşeli Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı

18

15

9

4

İrlanda

Danimarka

Lüksemburg

27 24

Finlandiya

29

Belçika

62

Yunanistan

Hırvatistan

76

Portekiz

80

Slovakya

83

Romanya

93

Avusturya

İsveç

Macaristan

İngiltere

Çek Cumhuriyeti

288 258 155 153 150 97 Polonya

340

İspanya

Fransa

İtalya

Almanya

566

Slovenya

1577

Hollanda

2257

Grafik 7: Denetlenen Uzak Doğu Menşeli Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı

118

Japonya

Güney Kore

Malezya

Endonezya

Vietnam

AB ülkeleri arasında Almanya, İtalya ve Fransa menşeli ürünler, Uzak Doğu Ülkeleri arasında ise Çin menşeli ürünler en çok denetlenen ürünler olarak ön plana çıkmaktadır.

Uzak doğu ülkeleri arasında Çin ‘in ardından en çok Tayvan, Japonya ve Güney Kore menşeili ürünler denetlenmiştir.

3.Denetim Sonuçları 3.1.Ürün Gruplarına Göre Denetim Sonuçları 2014 yılında toplamda 81.231 ürün denetlenmiştir

69

54

54

42

3 Kambocya

232

Hongkong

239

Tayland

829

Singapur

1420

Filipinler

1902

Tayvan

Çin

24676

ve bu ürünlerin14.531’inde uygunsuzluk tespit edilmiştir. Ürün grubu bazında ise uygunsuzluk oranları Grafik 8’de görülmektedir. Ürün grupları için yapılan denetimler eşit sayıda olmadığından uygunsuzluğun değerlendirilmesinde oran kullanılması daha sağlıklıdır. Buna göre en yüksek uygunsuzluk oranının asansör, makineler ve taşınabilir basınçlı ekipmanlar ürün gruplarında olduğu aşağıdaki grafikte görülmektedir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

54

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

0,00%

0,00% Sivil Patlayıcılar

Teleferik

3,58% Ayakkabı

5,48%

7,35% Aeresol Kaplar

Tekstil

7,99% Otomotiv

10,17% Basınçlı Ekipmanlar

8,007%

13,00% Düzenlenmemiş Alan

Uygunsuzluğun niteliği,

Kazanlar

14,50% Elektrikli Ekipman

Gaz Yakan Cihazlar

Atex Ürünleri

Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar

Makineler

Asansör

15,27%

24,70%

26,02%

26,54%

45,05%

Grafik 8: Tespit Edilen Uygunsuzlukların Ürün Gruplarına Göre Oransal Dağılımı

Grafik 9:Uygunsuzluğun Niteliğine Göre Dağılımı 14.475

14.531

Teknik Düzenlemesine Uygunsuz 56

Toplam Uygunsuzluk Güvensizlik

Güvensiz

Teknik Düz.

Uygunsuzluk

Toplam Uygunsuzluk

Tespit edilen 14.531 uygunsuzluğun14.475’i teknik düzenlemesine uygunsuzluk, 56’sı ise güvensizlik olarak ortaya çıkmıştır.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

55

Grafik 10: Uygunsuzluğun Yerli İthal Ayrımına Göre Dağılımı 81.231 44.223

36.998

9.079

14.475 5.492

Toplam Denetlenen Ürün Sayısı

Toplam Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı

Toplam Denetlenen Yerli Ürün Sayısı

Grafik 10’da toplam denetlenen ürünlerin ve tespit edilen ürünlerin yerli ve ithal ayrımına göre dağılımı incelenmektedir. Denetlenen toplam 81.231 üründen14.531’inde uygunsuzluk bulunmuştur. Bu uygunsuzluğun 5.492’si yerli ürünlerde,9.079’u ithal ürünlerde tespit edilmiştir. 2014 yılı denetimlerinde ithal menşeili ürünlerde uygunsuzluk oranı %21 iken yerli menşeili ürünlerde %15 olarak bulunmuştur.

Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı

Toplam Denetlenen İthal Ürün Sayısı

Uygunsuz Bulunan İthal Ürün Sayısı

3.2.Menşei Bazında Denetim Sonuçları 2014 yılı içerisinde denetlenen ithal ürünler içerisinde uygunsuz bulunan ürünlerin sayısı 9.079’dur.Uygunsuz olarak tespit edilen ürünlerin menşei ülke bazında dağılımının gösterildiği Grafik 11 incelendiğinde Çin menşeili ürünlerin daha fazla denetlenmesine paralel olarak 5.155 farklı marka ve modelde Çin menşeili ürün uygunsuz bulunmuştur. Çin menşeili ürünlerin toplam uygunsuz ithal ürünler içindeki payı %57’dir.50’den daha az sayıda uygunsuz bulunan birçok ülkeye ait ithal ürün diğer kategorisinde değerlendirilmiştir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

56

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 11:Uygunsuzluğun Menşe Ülkelerine Göre Dağılımı ENDONEZYA 1%

GÜNEY KORE 1% ABD 3%

POLANYA 1%

İTALYA 3% ALMANYA 4%

HOLLANDA 1%

ÇiN (PRC) 57%

DİĞER 5%

JAPONYA 5% TAYVAN 7%

BELİRTİLMEMİŞ 12%

Grafik 12: Uygunsuz Bulunan Uzak Doğu Menşeili Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı 5.155

604

29

16

15

12

9

8

4

0

Kuzey Kore

Hongkong

Tayland

Singapur

Filipinler

Vietnam

Kambocya

117

Endonezya

Güney Kore

Japonya

Tayvan

Çin

132

Malezya

475

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

57

Uzak Doğu Ülkeleri arasında Çin menşeili ürünler en çok uygunsuzluğun tespit edildiği ürünler olarak ön plana çıkmaktadır. Kamboçya menşeili ürünlerde denetimler gerçekleştirilmiş olup uygunsuzluğa rastlanmamıştır.

Grafik 13: Uygunsuz Bulunan AB Menşeili Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı 332

7

7

6

4

4

4

2

2

2

Fransa

İsveç

Belçika

Finlandiya

Hırvatistan

Portekiz

İrlanda

Slovenya

Slovakya

Yunanistan

1

0

0 Bulgaristan

7

Luksemburg

8

Danimarka

12

İspanya

12

Çek Cumhuriyeti

15

Avusturya

20

Macaristan

32

İngiltere

81

Hollanda

Polonya

İtalya

Almanya

110

Romanya

311

AB ülkeleri arasında en çok uygunsuzluk Almanya, İtalya, Polonya ve Hollanda menşeli ürünlerde tespit edilmiştir. Lüksemburg ve Bulgaristan menşeili ürünlerde denetim yapılmakla birlikte uygunsuzluk tespit edilmemiştir.

3.3.Test ve Muayeneye Yönelik Denetim Sonuçları 2014 yılında yapılan denetimlerde 1.132 adet farklı ürün test/muaneye gönderilmiştir. Yapılan test ve muayene sonucunda bu ürünlerin 946’sı uygunsuz 186’sı uygun bulunmuştur. Geçen sene testte gönderilen ürünlerin %76,7’sinde uygunsuzluk tespit edilirken 2014 yılında bu oran %83,5 olarak hesaplanmıştır.

Grafik 14: 2014 Yılında Teste Giden Ürünler ve Sonuçlara İlişkin Veriler 1200

1132

1000 946 800 600 400 186 200 0 Teste Giden Ürün Sayısı

Uygun Bulunan

Uygunsuz Bulunan

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

58

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 15: Test/ Muayenesi Yapılan Ürünlerin Ürün Gruplarına Göre Dağılımı

Aeresol Kaplar

Otomotiv

Gaz Yakan Cihazlar

Asansör

Tekstil

49

309

Elektrikli Ekipman

31

203

Taş. Basınçlı Ekipman

23

100

Basınçlı Ekipman

5

58

Düzenlenmemiş Alan

4

Makineler

2 Kazanlar

348

Grafik 15’ de teste giden ürünlerin ürün grupları bazında dağılımı görülmektedir. En çok test/muayeneye tabi tutulan ürün grupları asansörler, elektrikli ekipmanlar, taşınabilir basınçlı ekipmanlar, basınçlı ekipmanlar ve zorunlu standart-düzenlenmemiş alanda yer alan ürünlerdir.

3.4.Toplatma Kararı Verilen Ürünlere İlişkin Veriler 2014 yılında toplamda 56 adet ürün için toplatma kararı verilmiştir. Toplatma kararı verilen ürünlerin %37’sini elektrikli ekipmanlar, % 32’sini basınçlı ekipmanlar ve %20’sini otomotiv ürün gruplarında yer alan ürünler oluşturmaktadır. Toplatılan ürünler arasında ağırlıklı olarak yangın söndürme cihazları, elektrik kabloları, taşınabilir elektrikli fırın, reflektörler ve ani su ısıtıcılar bulunmaktadır.

Grafik 16: Ürün Grubu Bazında Toplatma Kararı Alınan Ürünlerin Dağılımı 21

18 11 1

Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar

1

Gaz Yakan Cihazlar

2

Makineler

2

Asansör

Otomotiv

Basınçlı Ekipman

Elektrikli Ekipman

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

3.5.İdari Para Cezalarına İlişkin Veriler 2014 yılı içerisinde yapılan denetimlerde uygunsuz ve güvensiz bulunan ürünlere toplamda 3.106.679 idari para cezası uygulanmıştır. Uygulanan idari para cezalarının ürün gruplarına göre dağılımı Tablo 2’de görülmektedir. En çok cezanın uygulandığı ürün grupları 1.704.223 ile asansörler, 449.924 ile elektrikli ekipmanlar ve 277.400 ile taşınabilir basınçlı ekipmanlardır.

Tablo 2: 2014 Yılı İdari Para Cezalarının Ürün Gruplarına Göre Dağılımı ÜST ÜRÜN GRUBU AERESOL KAPLAR ASANSÖR ATEX ÜRÜNLERİ AYAKKABI

TOPLAM İDARİ PARA CEZASI 0 1.704.223 12057 0

BASINÇLI EKİPMAN

162.474

ELEKTRİKLİ EKİPMAN

449.924

GAZ YAKAN CİHAZLAR

33.367

KAZANLAR

8.378

MAKİNELER

124.557

OTOMOTİV

101.340

SİVİL PATLAYICILAR

0

TAŞINABİLİR BASINÇLI EKİPMANLAR

277.400

TEKSTİL

17.693

TELEFERİK DÜZENLENMEMİŞ ALAN TOPLAM

0 215.266 3.106.679

59

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

60

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 17: Uygulanan Para Cezalarının Ürün Gruplarına Göre Yüzdesel Dağılımı Atex Ürünleri 0%

Teleferik 0% Kazanlar 0%

Sivil Patlayıcılar 0%

Ayakkabı 0% Tekstil 1%

Aeresol Kaplar 0%

Gaz Yakan Cihazlar 1%

Asansör 55%

Elektrikli Ekipmanlar 15%

Basınçlı Ekipmanlar 5% Makineler 4%

Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar 9%

Düzenlenmemiş Alan 7% Otomotiv 3%

4.Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi

Tablo 3: 2011-2014 Türkiye Geneli Denetim Sonuçları

Tablo 3’de 2011-2014 yılları arasında gerçekleştirilen toplam denetim sayıları, uygun ürün, uygunsuz ürün ve uygulanan idari para cezalarına ilişkin bilgiler yer almaktadır. Toplam denetim sayısı yıllara göre değişiklikler göstermiştir.

2011-2014 YILI TÜRKİYE GENELİ DENETİM SONUÇLARI YIL

TOPLAM CEZA UYGUN UYGUNSUZ DENETİM MİKTARI ÜRÜN ÜRÜN SAYISI ( )

2011

35.983

31.911

4.072

1.793.894

2012

36.361

32.823

3.538

863.081

2013

67.180

59.485

7.298

2.233.947

2014

81.231

66.700

14.531

3.106.679

GENEL TOPLAM

220.755

190.919

29.439

7.997.601

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

61

Grafik 18: 2011-2014 Yıllarının Temel Veriler Açısından Karşılaştırılması Denetim Sayısı

Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı 81,231

36.361

35.983

2012

2011

14.531

67.180

7298

2013

2014

Teste Giden Ürün Sayısı

4072

3538

2011

2012

İdari Para Cezaları

2014

Toplatma Kararı Verilen Ürün Sayısı 3.106.679

1.132

1.793.894 482

382

2013

863.081

2.233.974

2012

2013

56

26

48

12

2011

2012

127

2011

2012

2013

2014

2011

2014

2013

2014

Grafik 18’de 2011, 2012, 2013 ve 2014 yılları için toplam denetlenen ürün sayısı, uygunsuz ürün sayısı, uygulanan idari para cezası, teste gönderilen ürün sayıları ve toplatma kararı verilen ürün sayıları karşılaştırmalı olarak verilmiştir.

Denetim sonuçları bir önceki yıl ile kıyaslandığında denetlenen ürün sayısı 67.180 iken, 2014 yılında yaklaşık %21 oranında artarak 81.231 olmuştur. 2013 yılında uygunsuz bulunan ürün sayısı 7.298 iken, 2014 yılında uygunsuzluğu tespit edilen ürün sayısı %85,4’lük artışla 14.531’e yükselmiştir. Uygulanan para cezaları 2013 yılında 2.233.947 iken, 2014 yılında 3.106.679’dur. Teste gönderilen ürün sayısı 2013 yılında 482 iken, 2014 yılında büyük oranda bir artış göstererek 1.132 olmuştur. Toplatma kararı verilen ürün sayısı 2013 yılında 26 iken, 2014 yılında iki kattan fazla artarak 56 olmuştur.

Grafik 19’de ise uygunsuzluk oranlarındaki değişim gösterilmiştir. Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin temel amaçlarından birisi, piyasada güvensiz yani riskli ürünlerin dolaşımının engellenmesidir. Denetimlerin kalitesi, riskli ürünlerin tespit edilmesi oranında artacaktır. Bu açıdan uygunsuzluk oranlarının yüksek olması denetimlerin etkin gerçekleştirildiğinin bir işaretidir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

2014

62

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 19: 2011-2014 Yılları Toplam Denetimde Uygunsuzluk Oranlarının Dağılımı 18%

11%

11% 10%

2011Yılı

2012 Yılı

2013 Yılı

2014 Yılı

2014 yılı denetimleri geçmiş yıllar denetimleri ile kıyaslandığında uygunsuzluk oranındaki çarpıcı artış Grafik 19’da açıkça görülmektedir.

Tablo 4: 2013-2014 Yılları Ürün Grubu Bazında PGD Dağılımı ÜST ÜRÜN GRUBU

UYGUNSUZLUK ORANI

UYGUNSUZ

TOPLAM

2013

2014

2013

2014

AERESOL KAPLAR

%15

7,35%

20

45

134

612

ASANSÖRLER

%33

45,05%

411

900

1.230

1.998

ATEX ÜRÜNLERİ

%7

24,70%

61

102

854

413

AYAKKABILAR

%2

3,58%

89

12

5.512

335

BASINÇLI EKİPMANLAR

%12

10,17%

145

171

1.211

1.682

ELEKTRİKLİ EKİPMANLAR

%12

14,50%

4.208

6.627

35.727

45.718

GAZ YAKAN CİHAZLAR

%10

15,27%

170

350

1.624

2.292

KAZANLAR

%3

8,00%

7

18

214

225

MAKİNELER

%17

26,54%

1.109

2.612

6.611

9.841

OTOMOTİV

%14

7,99%

143

227

989

2.840

SİVİL PATLAYICILAR

%1

0,00%

1

0

80

35

TAŞ.BASINÇLI EKİPMANLAR

%28

26,02%

299

3.074

1.060

11.814

TEKSTİL

%4

5,48%

454

38

10.439

694

TELEFERİKLER

%0

0,00%

0

0

13

1

ZORUNLU STD.-DÜZ.ALAN

%12

13,00%

181

355

1.482

2731

%10,86

17,89%

7.298

14.531

67.180

81.231

TOPLAM

2013

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

63

Tablo 4’de 2013 ve 2014 yıllarında yapılan denetimlerin ürün gruplarına göre dağılımı görülmektedir. Toplam denetim sayılarına bakılacak olur ise her iki yılda da en çok denetlenen ürün grubu elektrikli ekipmanlardır. Bu ürünlerde bulunan uygunsuzluğun oranı ise %12’den %14,5’e yükselmiştir. İkinci en çok denetlenen ürün grubu 2013 yılında tekstil iken 2014 yılında taşınabilir basınçlı ekipmanlardır ve bu ürün grubunda denetim sayısı artarken uygunsuzluk oranı yine %20 ’lerin üzerinde gerçekleşmiştir. En çok denetlenen üçüncü ürün grubu her iki yılda da makineler olmuştur. Makineler ürün grubunda 2013 yılında uygunsuzluk oranı %17 iken 2014 yılında büyük bir artış göstermiş ve %26 olarak belirlenmiştir.

Toplam denetim sayıları 2014 yılında %21’lik bir artışla 81.231 olmuştur. Yapılan denetimlerin uygunsuzluk oranı ise 2013 yılında %10,86 iken, 2014 yılında %17,89 olmuştur. Uygunsuzluk oranındaki artış %63,6’dır.

Her iki yılda da en çok uygunsuzluğun tespit edildiği ürün grupları asansörler, taşınabilir basınçlı ekipmanlar ve makineler ürün gruplarıdır. En yüksek uygunsuzluk oranlarına sahip bu ürün gruplarında proje bazlı yaklaşımlarla denetimlerin ilerleyen dönemlerde de yoğun bir şekilde sürdürülmesi planlanmaktadır.

Dikkat çekici diğer bir nokta da 2013 yılı ile kıyaslandığında birkaç ürün grubu dışında uygunsuzluk oranın genel olarak arttığı söylenebilir. Otomotiv ürün grubunda 2013 yılında yürütülen kaplama lastik projesiyle uygunsuzluk oranı %14 iken 2014 yılında projenin bitmesinin ardında piyasada kontrol denetimleri gerçekleştirilmiş ancak çok daha düşük bir uygunsuzluk tespit edilmiştir(%8). Bu da denetimlerin etkinliğinin en önemli göstergelerinden biridir.

Grafik 20: 2011-2014 Dönemi Denetim Sayısı ve Toplatma Kararı 90000 80000

56 48

70000

67180

81231

50

60000

40

50000 40000 30000

36361

30

26

35983

20000

20 10

12

10000 0

60

0 2011

2012 Denetim Sayısı

2013

2014

Toplatma Kararı

Grafik 20’de 2011’den bu yana uygulanan toplatma kararları ve gerçekleşen denetim sayıları bir arada görülmektedir.

2012 yılından itibaren hem denetim sayılarında hem de güvensizlik tespitinin ardından uygulanan toplatma işlemi sayısında artış olduğu grafikten de görülmektedir. Denetim sayılarının artış hızı azalırken alınan toplatma kararı sayıları grafiğinin artış hızı yüksektir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

64

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

V. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ İL MÜDÜRLÜKLERİNİN PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ PERFORMANS ANALİZİ 1.İllerin Performans Değerlendirme Yöntemi 2014 yılında illerin performanslarını ölçmek amacıyla geçen yıla ilave olarak farklı performans kriterleri geliştirilmiştir. Çalışmada kullanılacak olan kriterler belirlenirken tüm İl Müdürlüklerine yazı yazılmış, kriter önerilerinde bulunmaları istenmiştir. Bunun sonucunda görüş bildirmiş olan İl Müdürlüklerimizin katkıları dikkate alınmış olup, adil değerlendirmeye katkı sağlayacak olan uygulanabilir öneriler çalışmaya alınmıştır. Böylece bir önceki yıl beş olan değişken sayısı, bu yıl ona çıkmıştır. Daha önceki çalışmada yer alan değişkenlerin detaylı olarak ele alınmasına da imkân vermiştir. Diğer taraftan, bu ayrıntılandırma performansların daha objektif ve adil değerlendirilmesine katkı sağlamıştır. Bu puanı elde ederken aşağıda yer alan değişkenler farklı ağırlıklarla toplama dâhil edilmiştir.

• Uygunsuzluk Oranı (%25) • Ürünün Denetim Zorluğu (%15) • Denetçi Başına Denetim Sayısı (%10) • Teste Giden Ürün Sayısı (%10)

• Test Sonucunda Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı (%10) • Denetlenen İthal Ürün Oranı (%10) • Uygulanan İdari Para Cezası (%5) • İdari Para Cezasına Konu Denetim Sayısı (%5) • Uygulanan Toplatma Kararı Sayısı (%5) • Toplatma Kararına Konu İşlem Sayısı (%5) İl müdürlüklerimizin performansını belirlemek amacıyla her bir değişken için iller aldıkları puana göre ayrı ayrı ve sonuç olarak da performans puanlarına göre sıralanmıştır.

Performans puanları hesaplanırken her değişken için en iyi sonucu alan il müdürlüğüne tam puan verilmiş diğer il müdürlüklerinin sıralaması tam puan üzerinden oranlanarak belirlenmiştir. Bu çalışma ile uygunsuzluk oranı değişkeni için 25, ürünün denetim zorluğu değişkeni için 15, denetçi başına denetim sayısı, teste giden ürün sayısı, test sonucunda uygunsuz bulunan ürün sayısı, denetlenen ithal ürün oranı değişkenleri için 10 ve uygulanan idari para cezası, idari para cezasına konu denetim sayısı, uygulanan toplatma kararı sayısı, toplatma kararına konu işlem sayısı

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Grafik 21: Uygunsuzluk Oranı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 39,75%

33,49%

24,21%

rdi n

18,09%

Ma

ır ak Diy arb

un ms

kka na Ça

Sa

le

18,99%

l

Ayrıca 2013 yılı itibariyle Bitlis, Düzce ve Rize İl Müdürlüklerinin denetim personeli bulunmamaktadır. Kırklareli İl Müdürlüğünde de yalnızca il müdürü PGD denetçi kimlik kartına sahiptir. Bu nedenle bu il müdürlüklerinden Bitlis analize dâhil edilmemiştir. Ancak Düzce, Rize ve Kırklareli il müdürlüklerinde denetim faaliyetleri gerçekleştirildiğinden bu illere analizlerde yer verilmiştir.

Uygunsuzluk oranı değişkenin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %25 olarak belirlenmiştir. Aşağıdaki grafik ise ağırlıklandırmaya gidilmeden önceki ham değerler ile oluşturulmuştur. Denetçi başına düşen denetim sayısı Türkiye ortalaması üzerinde olup, en yüksek uygunsuzluk oranına sahip olan ilk beş İl Müdürlüğü sıralanmıştır.

bu

İllerin performans puanları elde edildikten sonra ticari hacimleri ve sosyo-ekonomik gelişmişlikleri bakımından benzer illerle mukayese edilebilmeleri amacıyla Kalkınma Bakanlığı tarafından yayımlanan “Türkiye’de İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması(SEGE-2011)” verileri dikkate alınarak altı grup altında değerlendirme yapılmıştır.

sıralanmıştır.

İst an

değişkenleri için 5 olmak üzere toplamda 100 tam puan üzerinden bir sıralama yaparak il müdürlüklerimizin toplam kapasitelerinin yüzde kaçını kullandıkları ve Türkiye sıralamasındaki yerinin ortaya konması hedeflenmiştir. Ancak uygunsuzluk oranı ve ürün denetleme zorluğu değişkeni hesaplanırken denetçi başına denetim sayısının Türkiye ortalamasının üstünde olması ikinci bir kıstas olarak kabul edilmiş ve bu şartı yerine getiren il müdürlükleri yeniden puanlanmıştır.

65

2.İllerin Performans Değerlendirmesi 2.1.Uygunsuzluk Oranı Uygunsuzluk oranı kriteri, 2014 yılında yapılmış olan denetimler sonucunda uygunsuz bulunan ürünlerin sayısının, o ilin yapmış olduğu toplam denetim sayısına bölünmesi ile bulunan bir değişkendir. Ancak uygunsuzluk oranı kriteri için sıralama yapılırken, denetçi başına düşen denetim sayısı kriteri ikinci bir kıstas olarak alınmıştır. Denetçi başına düşen denetim sayısı, Türkiye ortalamasının üstünde kalan İl Müdürlükleri için ayrı bir sıralama yapılmıştır. Toplam performans puanı hesaplanırken ise yine denetçi başına düşen denetim sayısı Türkiye ortalamasının üstünde kalan iller kendi içinde sıralanmış, geri kalan iller genele göre

İstanbul İl Müdürlüğü %39,76 uygunsuzluk oranı ile bu kriter yönünden ilk sırada yer almaktadır. İstanbul İl Müdürlüğünün 2014 yılında yapmış olduğu 13.870 denetimin 5.515’i uygunsuz bulunmuştur.Uygunsuzluk oranı kriteri yönünden İstanbul’dan sonra sırasıyla Çanakkale, Samsun, Diyarbakır, Mardin İl Müdürlükleri gelmektedir.

2.2.Ürünün Denetim Zorluğu Bu kriter, Genel Müdürlüğümüz teknik şubelerinin kendi sorumluluk alanlarında bulunan ürünleri denetim zorluğu yönünden puanlaması ile oluşturulmuştur. Ürünlerin puanlaması yapıldıktan sonra ürün gruplarına ilişkin bir ortala-

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

66

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

ma belirlenmiştir. Ürün gruplarına göre belirlenen denetim zorluklarına örnek verilecek olursa; makineler 9, asansör 9, elektrikli ekipmanlar 4 ve basınçlı ekipmanlar 5 şeklindedir. Bu kriterin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %15 olarak belirlenmiştir. Ancak yine uygunsuzluk oranı kriterinde olduğu gibi denetim zorluğu kriterinde de sıralama yapılırken, denetçi başına düşen denetim sayısı kriteri ikinci bir kıstas olarak alınmıştır. Denetçi başına düşen denetim sayısı, Türkiye ortalamasının üstünde kalan İl Müdürlükleri için ayrı bir sıralama yapılmıştır. Toplam performans puanı hesaplanırken ise yine denetçi başına düşen denetim sayısı Türkiye ortalamasının üstünde kalan iller kendi içinde sıralanmış, geri kalan iller genele göre sıralanmıştır.

personeli sayısına bölünmesi ile bulunur. İldeki denetim personeli sayısı ise Ölçü Ayar Memurları ve İl Müdürlerinin toplam denetçi sayısından çıkarılması ile bulunur. Bu değişkenin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %10 olarak belirlenmiştir. Denetçi başına denetim sayısı kriteri tek başına düşünüldüğünde ilk 5 İl Müdürlüğü aşağıdaki grafikteki gibidir.

Grafik 23: Denetçi Başına Denetim Sayısı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 603,50

603,08 490,50

480,43

458,00

Yal ov a

ir İzm

hy a Kü ta

Os

7,32

An tal ya

ma

niy e

Grafik 22: Ürünün Denetim Zorluğu Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü

6,93

ka ra

6,38

An

6,39

Ele zığ

a nis Ma

Ko ny a

Ka ra

ma

n

6,81

Denetlenen ürünlerin zorluk derecesi bakımından Karaman İl Müdürlüğü 7,32 ortalama ile ilk sırada yer almaktadır. Konya, Manisa, Elazığ ve Ankara İl Müdürlükleri de denetim zorluğu yönünden yüksek puanlar almışlardır.

2.3.Denetçi Başına Denetim Sayısı Denetçi başına denetim sayısı kriteri, 2014 yılında yapılmış olan toplam denetim sayısının, o ildeki toplam denetim

Osmaniye İl Müdürlüğü denetçi başına denetim sayısı değişkeni yönünden ilk Antalya İl Müdürlüğü çok yakın bir sayı ile ikinci sırada yer almaktadır. Osmaniye İl Müdürlüğü; 2014 yılında 1204 denetim gerçekleştirmiş olup, İl Müdürlüğünde görev yapan denetim personeli sayısı 2’dir.

Antalya İl Müdürlüğü; 2014 yılında yaptığı 7840 denetimi 13 denetçi ile gerçekleştirmiştir. Osmaniye İl Müdürlüğünü sırasıyla Antalya, Kütahya, İzmir ve Yalova İl Müdürlükleri takip etmektedir.

2.4.Teste Giden Ürün Sayısı Bu kriter, 2014 yılında İl Müdürlükleri tarafından teste gönderilen ürün sayısını ifade etmektedir. Bu kriterin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %10’dur.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Denetlenen ithal ürün oranı değişkeni, 2014 yılında ithal ürünlerde yapılmış olan denetim sayısının, o ilde yapılmış toplam denetim sayısına bölünmesi ile bulunmaktadır. Bu kriterin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %10 olarak belirlenmiştir.

Grafik 26: Denetlenen İthal Ürün Oranı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 95,03% 76,73%

72,73%

Grafik 25: Teste Sonucu Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 117

92

91

85

82

inc an Erz

urf a nlı Şa

bu İst an

Test sonucu uygunsuz bulunan ürün sayısı kriteri, İl Müdürlükleri tarafından teste gönderilmiş olan ürünlerden test sonucunda uygunsuz bulunanların sayısını ifade etmektedir. Bu kriterin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %10’dur.

l

2.5.Test Sonucu Uygunsuz Bulunan Ürün Sayısı

66,70%

64,58%

le

Teste giden ürün sayıları yönünden sıralandığında grafikten de görüldüğü gibi İstanbul İl Müdürlüğü ilk sıraya yerleşmektedir. İstanbul İl Müdürlüğü 2014 yılında 170 ürünü teste göndermiştir. Sırasıyla Ankara, Samsun, Manisa ve Antalya İl Müdürlükleri de teste giden ürün sayısı kriteri yönünden ilk 5’in içinde yer almaktadır.

2.6.Denetlenen İthal Ürün Oranı

kka

Diy arb

96

Ka yse ri

97

ak ır

nis a Ma

ka ra An

İst an

bu

l

98

na

106

Ça

170

Test sonucu uygunsuz bulunan ürün sayısı kriteri yönünden ilk beş il sıraladığında İstanbul ilk sırada yer almaktadır. İstanbul İl Müdürlüğü 2014 yılında 170 ürünü teste göndermiştir ve bu ürünlerden 117 tanesi test sonucunda uygunsuz çıkmıştır. Samsun, Ankara, Antalya ve Manisa bu kriter yönünden sıralamaya giren diğer illerdir.

Va n

Grafik 24: Teste Giden Ürün Sayısı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü

67

Denetlenen ithal ürün oranı kriteri yönünden sıralama yapıldığında grafikten de görüldüğü gibi İstanbul birinci sırada yer almaktadır. İstanbul İl Müdürlüğünün 2014 yılında yapmış olduğu 13.870 denetimin 13.181 tanesi ithal ürün denetimidir. Sırasıyla Şanlıurfa, Erzincan, Van ve Çanakkale denetlenen ithal ürün oranı kriteri yönünden ilk beşe giren İl Müdürlükleridir.

Ka yse ri

An tal ya

ka ra An

su n Sa m

İst an

bu l

2.7.Uygulanan İdari Para Cezası Bu yılki değerlendirmede geçen senekinden farklı olarak idari para cezası kriteri iki değişkene ayrılmıştır. Bu değişkenler; uygulanan idari para cezası kriteri ve idari para ce-

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

59 41 33 21

An ta lya

i

27

Ka ys er

Grafik 27: Uygulanan İdari Para Cezası Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü

Grafik 28: İdari Para Cezasına Konu Denetim Sayısı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü

An ka ra

zasına konu denetim sayısıdır. Uygulanan idari para cezası kriteri, 2014 yılı içerisinde verilmiş olan idari para cezalarının uygulamasını yapan İl Müdürlüklerinin uyguladıkları toplam para cezasını ifade etmektedir. Bu kriterin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %5 olarak belirlenmiştir.

İst an bu l

2014

Bu rs a

68

477077 446956

180907

ri

isa an M

rs a Bu

l bu İst an

An

ka ra

226717

Ka ys e

452834

Bu kriter yönünden sıralama yapıldığında grafikten de görüldüğü gibi Bursa İl Müdürlüğü ilk sırada yer almaktadır.

2014 yılında 59 adet idari para cezasına konu denetim yapılmıştır. İstanbul, Ankara, Kayseri ve Antalya ilk beşte yer alan diğer İl Müdürlükleridir.

2.9. Toplatma Kararına Konu Denetim Sayısı Bu kriter yönünden sıralama yapıldığında aşağıdaki grafikten de görüldüğü gibi Ankara ilk sırada yer almaktadır.

Ankara İl Müdürlüğü 2014 yılında 477.077 TL idari para cezası uygulamıştır. Ankara İl Müdürlüğünü sırasıyla İstanbul, Bursa, Manisa ve Kayseri izlemektedir.

2.8.İdari Para Cezasına Konu Denetim Sayısı Bu kriter, idari para cezasına konu olmuş denetimi başlatan İl Müdürlüklerini esas almaktadır ve İl Müdürlüklerinin idari para cezasına konu denetim sayılarının toplanması ile hesaplanmaktadır. Bu kriterin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %5 olarak belirlenmiştir.

Bu yılki performans değerlendirmesinde toplatma kararları kriteri, toplatmaya konu denetimi yapan ve uygulayan İl Müdürlüğü olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Bunun nedeni ise, toplatma kararına konu ürünün üreticisinin ilgili ilde olmaması sebebiyle idari para cezasının ve toplatma kararlarının uygulamasının üreticinin olduğu ildeki İl Müdürlüğü tarafından yapılmasıdır.

Toplatma kararına konu denetim sayısı kriteri, alınan toplatma kararına konu olan denetimi gerçekleştiren İl Müdürlüklerini esas almaktadır ve söz konusu İl Müdürlüklerinde toplatmaya konu olmuş denetim sayılarının toplamını ifade etmektedir. Bu kriterin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %5 olarak belirlenmiştir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Grafik 29: Toplatma Kararına Konu Denetim Sayısı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 14 9 4

M

an isa

4

İzm ir

Ko ny a

An ta lya

İst an bu l

6

Toplatma kararına konu denetim sayısı kriteri yönünden iller sıralandığında İstanbul İl Müdürlüğü ilk sırada yer almaktadır. İstanbul İl Müdürlüğü 2014 yılında 14 adet toplatmaya konu denetim gerçekleştirmiştir. İlk beşte yer alan illerden sırasıyla Antalya 9, Konya 6, İzmir 4 ve Manisa 4 adet toplatmaya konu denetim gerçekleştirmiştir.

2.10.Uygulanan Toplatma Kararı Sayısı Uygulanan toplatma kararı sayısı kriteri, güvensiz ürünlere ilişkin alınmış toplatma kararını uygulayan İl Müdürlüklerini esas almaktadır ve söz konusu İl Müdürlüklerinde uygulanan toplatma kararlarının toplam sayısını ifade etmektedir.

Bu kriterin toplam performans puanı hesaplanırken çalışmadaki ağırlığı %5 olarak belirlenmiştir.

Grafik 30: Uygulanan Toplatma Kararı Sayısı Kriterine Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 24

8

ük

3

Ka ra b

ya

3

An ta l

rs a Bu

Ko ny a

İst an

bu

l

4

69

Uygulanan toplatma kararı sayısı kriteri yönünden İl Müdürlükleri sıralanır ise grafikte de görüldüğü gibi İstanbul birinci sırada yer alır. İstanbul İl Müdürlüğü 2014 yılında 24 toplatma kararı uygulamıştır. Sıralamada ilk beşte yer alan Konya 8, Bursa 4, Antalya 3 ve Karabük 3 toplatma kararı uygulamıştır.

Ayrıntılı olarak anlatılmış olan değişkenlere göre ilk beş il müdürlüğünün sıralaması aşağıdaki tabloda toplu bir şekilde gösterilmektedir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

2014

70

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Tablo 5: Kriterlere Göre İlk Beş İl Müdürlüğünün Sıralaması İL SIRALAMASI

DEĞİŞKEN

1

2

3

4

5

Osmaniye

Antalya

Kütahya

İzmir

Yalova

Uygunsuzluk Oranı

İstanbul

Çanakkale

Samsun

Diyarbakır

Mardin

Ürünün Denetim Zorluğu

Karaman

Konya

Manisa

Elazığ

Ankara

Teste Giden Ürün Sayısı

İstanbul

Ankara

Samsun

Manisa

Antalya

Test Sonucu Uygunsuz Bulunan ÜrünSayısı

İstanbul

Samsun

Ankara

Antalya

Kayseri

Denetlenen İthal Ürün Oranı

İstanbul

Şanlıurfa

Erzincan

Van

Çanakkale

Uygulanan İdari Para Cezası

Ankara

İstanbul

Bursa

Manisa

Kayseri

İdari Para Cezasına Konu Denetim Sayısı

Bursa

İstanbul

Ankara

Kayseri

Antalya

Toplatma Kararına Konu Denetim Sayısı

İstanbul

Antalya

Konya

İzmir

Manisa

Uygulanan Toplatma Kararı Sayısı

İstanbul

Konya

Bursa

Antalya

Karabük

Denetçi Başına Denetim Sayısı

2.11. Tüm Kriterler Yönünden Toplam Performans Puanı Sıralaması Yukarıda tek tek detaylandırılan 10 kriterin tümü belirlenmiş ağırlıklarına göre çarpılıp çalışmaya alındığında toplam performans puanı ortaya çıkmaktadır. Toplam performans puanı hesaplanırken, her kriter için en iyi sonucu alan İl Müdürlüğüne tam puan verilmiş diğer İl Müdürlüklerinin sıralaması tam puan üzerinden oranlanarak belirlenmiştir.

Grafik 31: Toplam Performans Puanına Göre İlk Beş İl Müdürlüğü 92

62

İz m mir su n

52

Sa

56

A An nka ta ra lya

Ka ys er i

isa M an

İst an

bu

l

58

Toplam performans puanı yönünden İl Müdürlükleri sıralandığında Türkiye geneli bir sıralama elde edilmektedir.

Buna göre; İstanbul İl Müdürlüğü 92 ile ilk sırada yer almaktadır. Sırasıyla Manisa, Kayseri, eş puan ile Antalya, Ankara ve İzmir, Samsun en yüksek performans puanına sahip diğer İl Müdürlükleridir.

3.Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksine Dayanılarak Oluşturulan İl Grupları Bazında Performans Puanlarına Göre Yapılan Sıralama İl Müdürlüklerinin 2014 yılı denetim performanslarının ölçülmesinde, yukarıda hesaplanma yöntemi açıklanan performans puanları hesaplanmış ve bu çerçevede, Kalkınma Bakanlığı tarafından yayımlanan “Türkiye’de İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması(SEGE-2011)” verileri dikkate alınmıştır. Bu çalışmada iller demografik, istihdam, eğitim, sağlık, rekabet ve yenilikçi kapasite, mali, erişilebilirlik, yaşam kalitesi göstergeleri olmak üzere 8 konu başlığı altında gruplanan 61 değişken göz önünde bulundurularak 6 bölgeye ayrılmıştır.

Böylece her ilin sosyo-ekonomik açıdan benzer özellikleri

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

71

taşıdığı iller ile birlikte değerlendirmeye tabi tutulması amaçlanmıştır. Bu sayede yapılan değerlendirme ve analizlerin daha doğru ve işlevsel sonuçlar üretmesi hedeflenmiştir.

Denetçisi bulunmayan 1 İl Müdürlüğü hariç olmak üzere, toplam 80 İl Müdürlüğü analize dâhil edilmiştir. Grafik32, Grafik33, Grafik34, Grafik35, Grafik 36 ve Grafik 37’da İl Müdürlükleri performans puanlarına göre sıralanmıştır.

Birinci grupta yer alan 8 ilin içinden İstanbul İl Müdürlüğü; ikinci grupta yer alan 13 ilin içinden Kayseri İl Müdürlüğü; üçüncü grupta yer alan 12 ilin içinden Manisa İl Müdürlüğü; dördüncü grupta yer alan 17 ilin içinden Erzincan İl Müdürlüğü, beşinci grupta yer alan 16 ilin içinden Erzurum İl Müdürlüğü ve altıncı grupta yer alan 14 ilin içinden Şanlıurfa il Müdürlüğü ön plana çıkmaktadır.

Birinci grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanı 48; ikinci grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanı 31; üçüncü grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanı 30 ve dördüncü ve altıncı grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanı 24, beşinci grupta yer alan İl Müdürlüklerinin ortalama performans puanları 23’dir.

Dördüncü grup altıncı gruptan sosyo – ekonomik gelişmişlik sıralamasında önde olmasına rağmen ortalama performans puanlarında aynı sonuçları elde etmiş olmaları dördüncü grubun kapasitesini tam olarak kullanmadığını düşündürmektedir.

Grafik 32: 1.Grup – İllerin Denetim Performansı 92

56

56 52 47

ir eh kiş

uğ M

24

Es

la

30

li Ko ca e

rs a Bu

ir İzm

ka ra An

ya An ta l

İst an

bu

l

31

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

72

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 33: 2.Grup – İllerin Denetim Performansı 58

ta

Ay dı

Bo

17

21

20

18

ar

n

lu

22

ov a

Ad

Ya l

rn

Kı rk

22

24

an

i re l la

ka r Sa

25

a

27

e

29

ya

zli ni De

ird

29

Ed i

33

ağ

33

Te k

Ko ny a

e kk al

Ça

na

Ka ys e

ri

34

Isp

46

Grafik 34 : 3.Grup – İllerin Denetim Performansı 62

lık es ir Ba

k da gu l Zo n

Ka ra b

le

cik

21

Bi

er sin

22

M

rd u

r

24

Bu

an

25

Ka ra m

26

Tr ab zo n

ak

31

Uş

nt ep zia Ga

n su Sa m

M

an

isa

33

ük

52

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

73

Grafik 35: 4.Grup – İllerin Denetim Performansı 38 36 29

17

n

zc e

12

Dü

ru Ço

14

rtı

m

18

Ba

19

in

19

Siv as Ka sta m on u

22

tv

eh

23

Ar

24

Ha ta y

24

yo n

25

ir Kü ta hy a Am as ya Ne vş eh ir M al at ya Kı rık ka le

26

Kı rş

ze Ri

ığ az

Er

El

zin

ca n

26

Af

29

Grafik 36: 5.Grup – İllerin Denetim Performansı

15

op

nk

ırı

15

Ça

re s

un

16

Sin

17

Gi

17

lis

17

Ki

ğd e

20

Ni

ur t Ba yb

ne ha üş

m

Tu n

20

Yo zg at

21

ce li

21

Gü

ar aş

22

K. M

ra y

23

Ak sa

an m Os

27

Or du

iye

33

an m ıya

Ad

Er

zu ru m

34

To ka t

43

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

74

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 37: 6.Grup – İllerin Denetim Performansı

40 35

uş

12

M

rt

16

Sii

kk ar

i

19

Ha

Iğ dı

r

20

na

20

Şır

ng öl

21

Bi

an

22

Ba tm

22

Ka rs

rı

25

Ağ

ha

n

25

Ar da

Va n

kır ya r

ba

n Di

ar di M

Şa

nl

ıu

rfa

27

k

32

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

75

VI. PERSONEL ANALİZİ 2014 yılında gerçekleştirilen Aday Denetçi Teknik ve Hukuk Eğitimi sonrasında her iki eğitimde düzenlenen sınavda başarılı olan adaylar ile birlikte denetçi kimliğine sahip Bakanlık personeli toplam 730’dan 838’e yükselmiştir. Bu personellerden 140’ı aynı zamanda Ölçü Ayar Memuru ’dur. İl Müdürlüklerinde fiili olarak denetim faaliyetlerini yürüten denetçi sayısı 544 olup, Bakanlık merkez birimlerinde görevli denetçi kimliğine sahip 154 personel ise doğrudan denetim faaliyetlerini yürütmemektedir.

Grafik 38: 2014 Yılı Denetçilerin Görev Yerlerine Göre Dağılımı 838

684

154

2014 yılında denetimler, ağırlıklı olarak 78 İl Müdürlüğünde toplam 484 denetçi tarafından yürütülmüştür. Bunun sebebi Aday Denetçi Sınavı’nın 2014 yılının son aylarına denk gelmesidir. Sınav sonrasında denetçi sayısında meydana gelen artış, 2015 yılında gerçekleştirilecek olan denetimlere daha fazla yansıyacaktır. İl Müdürlükleri

Toplam

Merkez Birimler

İllerde görevli fiili denetçi sayıları dikkate alınırken denetçi gruplarında görevli olup eğitimlere katılan denetçi sayıları esas alınmakta, ölçü ayar memurları fiili denetim personeli olarak kabul edilmemektedir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

76

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 39: 2014 Yılı Denetçilerin Uzman Denetçi Gruplarına Dağılımı

Basınçlı Ekipmanlar 13% Enerji Verimliliği 3% Asansör 16%

Gaz Yakan Cihazlar 13%

Elektrikli EKipmanlar 21% Atex 8%

Makineler 12%

Otomotiv 14%

Grafik 40: Denetçilerin Mezuniyet Durumlarına Göre Dağılımı 610

113

e

55

Lis

ns Yü ks e

kL

isa

s an Lis Ön

Lis

an

s

60

Grafik 40’da denetçilerin mezuniyet derecelerine göre dağılımı görülmektedir. 838 denetçiden 610’u lisans mezunu, 113’ü ön lisans mezunu, 60’ı yüksek lisans mezunu ve 55’i lise mezunudur.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

77

Tablo 6: İllere Göre Denetçi Gruplarında Görevli Denetçi Sayıları İL MÜDÜRLÜĞÜ

DENETÇİ SAYISI

İL MÜDÜRLÜĞÜ

DENETÇİ SAYISI

İL MÜDÜRLÜĞÜ

DENETÇİ SAYISI

İL MÜDÜRLÜĞÜ

DENETÇİ SAYISI

İSTANBUL

47

HATAY

11

BİLECİK

5

KARS

1

ANKARA

20

BURDUR

7

ERZİNCAN

3

KIRKLARELİ

0

İZMİR

27

KÜTAHYA

7

KASTAMONU

5

HAKKÂRİ

1

SAMSUN

6

TOKAT

7

ISPARTA

4

SAKARYA

3

BURSA

14

ÇANAKKALE

6

TEKİRDAĞ

6

SİİRT

1

ADANA

13

GİRESUN

4

MARDİN

5

ERZURUM

2

MERSİN

11

ÇANKIRI

5

MUŞ

0

YALOVA

3

ANTALYA

14

EDİRNE

6

IĞDIR

3

ARTVİN

3

BALIKESİR

11

YOZGAT

3

KAYSERİ

6

TUNCELİ

2

KOCAELİ

15

BOLU

6

UŞAK

5

ADIYAMAN

5

DENİZLİ

8

ORDU

3

BİNGÖL

2

KİLİS

2

KONYA

11

DİYARBAKIR

6

KIRIKKALE

3

NEVŞEHİR

3

MANİSA

8

BATMAN

4

NİĞDE

4

ELAZIĞ

2

MALATYA

8

AYDIN

4

GÜMÜŞHANE

2

SİVAS

2

ÇORUM

7

AFYON

5

SİNOP

3

ARDAHAN

2

TRABZON

7

K.MARAŞ

5

AKSARAY

2

ZONGULDAK

1

AMASYA

4

AĞRI

4

KARAMAN

2

ŞIRNAK

1

MUĞLA

8

ŞANLIURFA

4

BARTIN

3

DÜZCE

0

GAZİANTEP

8

VAN

6

BAYBURT

2

BİTLİS

1

ESKİŞEHİR

8

OSMANİYE

4

KIRŞEHİR

4

RİZE

1

KARABÜK

3 TOPLAM

470

VII. METROLOJİ VE STANDARDİZASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SORUMLULUĞUNDAKİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN İSTATİSTİK VE ANALİZLER

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

80

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

I. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

2. Genel Müdürlüğümüz Ürün Gruplarına Yönelik Denetim Sonuçları

1. 2014 Yılı Temel Göstergeleri

2.1 Yasal Metroloji Alanına Yönelik Denetim Sonuçları

GELECEĞİN DENETİMLE GARANTİDE

2.1.1 Yasal Metroloji Kümülatif Denetim Sonuçları

Grafik 1: Yasal Metroloji 2014 Yılı Denetim Sonuçları

323.205

Yasal Metroloji alanında 326.712 ölçü aleti denetlenmiştir. 3.507 ölçü aletinde aykırılık tespit edilmiş, bu aykırılıklara 1.308.912 Türk Lirası idari para cezası uygulanmıştır.

Hazır Ambalajlı Mamul denetimlerinde toplam 3.244 denetim yapılmış olup, tespit edilen 359 aykırılığa 164.755 Türk Lirası idari para cezası uygulanmıştır.

Petrol ve petrol ürünlerine yönelik denetimlerde 39.058 adet ürün denetimi yapılmış olup, toplam 964 üründe aykırılık tespit edilmiştir. Çapraz denetimlerde 12.636 akaryakıt ve 10.390 LPG istasyonu olmak üzere toplam 23.026 istasyonun tamamı denetlenmiştir.

HAYATIN DENETİMLE GÜVENDE

326.712

3.507

Aykırı Bulunan Ölçü Aleti Sayısı

Uygun Bulunan Ölçü Aleti Sayısı

Toplam Denetlenen Ölçü Aleti Sayısı

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

2014 yılında yasal metroloji alanında, 326.712 adet ölçü aleti denetimi yapılmıştır. Yapılan denetimlerde, 3.507 adet ölçü aletinin ilgili mevzuatına aykırılığı tespit edilmiştir (Grafik 1). Tespit edilen aykırılıklara 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu ile 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun çerçevesinde parasal cezai işlem uygulanmıştır.

81

2.1.3 Menşe Bazında Yapılan Denetimlerin Dağılımı

Grafik 3: Denetlenen Ürünlerin Yerli ve İthal Ayrımına Göre Dağılımı Denetlenen Yerli Ürün 92%

2.1.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım

Grafik 2: Yasal Metroloji Denetim Nedenine Göre Yüzdelik Dağılım

Ani Muayene 52%

Periyodik Muayene 25% Şikayetli Muayene 23%

Yasal metroloji ürün grubu kapsamında yapılan denetimlerin %25’ini periyodik muayene, %23’ünü şikâyetli muayene ve %52’sini de ani muayene1 oluşturmaktadır. Buna ilişkin sonuçlar Grafik 2’de verilmiştir.

1

Ani muayene sonuçları, çapraz denetimler sonucu denetlenen sayaçları da kapsamaktadır.

Denetlenen İthal Ürün 8%

Grafik 3’den anlaşılacağı üzere; yasal metroloji alanında denetlenen ürünlerin %92’sini yerli, %8’ini de ithal ürünler oluşturmaktadır.

İthal edilen ürünler Almanya, Brezilya, ABD, Fransa, İsviçre, Çin, İtalya, Japonya, İngiltere Hollanda, ABD (SAMOA), Tayvan, G. Kore, Andorra, Avustralya, Bruney, Portekiz, Polonya, K.Kore, Slovak Cum. Tacikistan, Bae, Danimarka, Hindistan, İspanya, İsveç, Reunyon, Romanya, Singapur Ülkelerindendir. İthal ürünlerde en çok Almanya, Brezilya, ABD, Fransa, İsviçre, Çin, İtalya ABD (Alaska) Japonya, İngiltere ürünleri denetlenmiştir. İthal ürün denetimlerinde sayaçlar (akaryakıt ve LPG sayacı) ile tartı aletlerinin, denetlenen ürünlerin çoğunluğunu oluşturduğu belirlenmiştir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

82

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

52.167

Grafik 4: Denetlenen İthal Ürünlerin Kendi Arasında Dağılımı

Toplam

Ceza Miktarı

49 3

te re gil İn

2

0

ny a po

la (A D AB

2.1.4 Yasal Metroloji Alanında Ürün Grubuna Göre Ayrıntılı Denetim Sonuçları

Ja

0

0

sk a)

0

0

lya İta

RC ) (P n Çi

İsv

içr e

8

37

70

77

86

109

163

1.030 0

0

sa Fr an

20 1.515 2.718

D AB

0 3.012 0

ya Br ez il

Al

m

an ya

45

7.096

10.647

16.171

18.252

Aykırı

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

83

305.184

Grafik 5: Yasal Metroloji Ürün Grubu Bazında Denetim Sonuçları

Uygunsuzluk Tespit edilen Ürün Sayısı

Yasal metroloji alanında en çok denetlenen ürün grubunun, sayaçlar olduğu Grafik 5’de görülmektedir. Diğer ürün gruplarını sırasıyla tartı aletleri, malzeme ölçerler, taksimetre, takograf, diğer ölçü aletleri2 ve akım ve gerilim transformatörleri ürün grupları oluşturmaktadır.

3 39

0 208

Tr A an kı fo m rm Ge at ril ör im le ri

ra f Ta ko g

Di ğe AL r Ö et lçü le ri

26 1.046

286

et re

8

36

Öl e ze m M

al

Ta ks im

r rle çe

et le Al tı Ta r

Sa ya ç

la

ri

r

0

3.313

157 19.913

Toplam Denetlenen Ürün Sayısı

Grafik 6: Sayaçların PGD Yüzdelik Dağılımı Doğalgaz Sayacı 7% Su Sayacı 4%

Elektrik Sayacı 1%

Akaryakıt ve LPG Sayacı 88%

2

Diğer ölçü aletleri; akaryakıt ölçeği, demiryolu yük ve sarnıçlı vagonları, malzeme ölçerler, akım ve gerilim ölçüm transformatörü vb. ölçü aletlerinden oluşmaktadır.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

84

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Sayaçlar ürün grubunda toplam 305.184 denetim gerçekleştirilmiş olup, bunların 3.313’ünde aykırılık tespit edilmiştir. Bu ürün grubunda; akaryakıt, LPG, doğalgaz, su ve elektrik sayacı olmak üzere başlıca 5 alt ürün grubu bulunmaktadır. Denetimlerin %88’in akaryakıt ve LPG sayaçları, %1’ini elektrik sayaçları, %7’sini doğalgaz sayaçları ve % 4’ünü su sayaçları oluşturmaktadır (Grafik 6).

Grafik 7: Tartı Aletlerinin PGD Yüzdelik Dağılımı 50,04% 49,72%

Tartı aletleri ürün grubunda toplam 19.913 denetim gerçekleştirilmiş olup, bunların 157’sinda aykırılık tespit edilmiştir. Yapılan denetimlerin; %50,04’ü otomatik olmayan tartı aleti3, % 49,72’si otomatik tartı aletleri, 0,25‘i de diğer tartı aletlerinden (ray/aks kantarları) oluşmaktadır (Grafik 7).

Grafik 8: Taksimetre Denetimlerine Ait Sayısal Veriler Taksimetre denetimlerine ait sayısal verilere bakıldığında, taksimetre ürün grubunda toplam 286 denetim gerçekleştirildiği ve 8 adet aykırılık tespit edildiği görülmüştür.

Yapılan denetimlerin tamamı elektronik taksimetreden oluşmaktadır.

286

0,25%

Otomatik Tartı Aletleri Diğerleri (Ray/Aks Kantarı, Dinamometrik Tartı Aleti)

Otomatik Olmayan Tartı Aletleri

8

Uygunsuzluğu Tespit Edilen

Toplam Denetim Sayısı

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

2014 yılı içerisinde piyasada kullanımda olan ve ilk muayenesi veya periyodik muayenesi yapılan taksimetrelere, il müdürlükleri tarafından taksi ve taksimetreye ait bilgileri içeren 1.482 adet “Taksimetre Sicil ve Muayene Kartı” düzenlenmiştir.

85

Malzeme ölçerler ürün grubunda (hacimölçer, malzeme uzunluk ölçer, şeritmetre vb.) toplam 36 adet ürün denetlenmiş olup aykırılık tespit edilmemiştir.

Grafik 9: Takograf Denetimlerine Ait Sayısal Verilerin Yüzdelik Dağılımları

Analog Takograf Cihazı Elektronik Takograf Cihazı Dijital Takograf Cihazı

Grafik 10: Diğer Ölçü Aletlerinin Denetimlerine Ait Sayısal Verilerin Gösterimi

44% 41% 15%

Akaryakıt Ölçeği 97%

Egsoz Gazı Analiz Cihazı 1%

Isı Ölçer 1%

Takograf cihazları ürün grubunda toplam 1.046 denetim gerçekleştirilmiş olup, bunların 26’sında aykırılık tespit edilmiştir. Yapılan denetimlerin %41’ini elektronik takograf, %44’ünü analog takograf, %15’ini de dijital takograf cihazları oluşturmaktadır (Grafik 9).

3

Motorlu Taşıt Lastiklerinin Hava Basıncı Ölçümünde Kullanılan Cihazlar 1%

Diğer ölçü aletleri ürün grubunda (akaryakıt ölçeği, motorlu taşıt lastiklerinin hava basıncı ölçümünde kullanılan cihazları ve ısıölçer) 208 denetim gerçekleştirilmiş olup, aykırılık tespit edilmemiştir (Grafik 10).

Otomatik Olmayan Tartı Aletleri: I. Sınıf ile laboratuvarlarda kullanılan yüksek hassasiyetli otomatik olmayan tartı aletleri, II. sınıf ile eczane ve kuyumcularda kullanılan elektronik veya mekanik otomatik olmayan tartı aletleri ve III. sınıf ile market, manav, kasap, kuruyemişçi vb. yerlerde kullanılan elektronik veya mekanik otomatik olmayan tartı aletleri ifade edilmektedir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

86

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

2.1.5 Test ve Muayeneye Yönelik Veriler

Yasal metroloji alanında yapılan denetimlerde toplam 1.308.912 Türk Lirası parasal cezai işlem uygulanmıştır (Grafik 11).

Söz konusu parasal cezaların büyük bölümünü, “damga süresi geçmiş ölçü aletini kullanma” fiilinden dolayı kesilen cezalar oluşturmaktadır. Diğer cezalar ise “damgası bozulmuş/kopmuş ölçü aleti kullanma” ve “ayarı bozuk ölçü aleti kullanma” fiilleri oluşturmaktadır.

Yasal metroloji alanında yapılan piyasa gözetimi ve denetimi esnasında her ölçü aletinin muayene işlemi etalonlarla yapılmaktadır. Bunun dışında test ve muayene işlemi için “Test ve Muayene Kuruluşları”na 2 adet elektrik sayacı gönderilmiş olup, söz konusu ölçü aletlerinin TSE’de test ve muayene süreci devam etmektedir.

2.1.6 Yasal Metroloji Alanında Uygulanan Parasal Ceza Miktarları

Grafik 11: Ürün Grubu Bazında Parasal Ceza Miktarları Akaryakıt Sayacı 1.072.474

Taksimetre 8.058

Su Sayacı 3.042

Tartı Aletleri 185.908

Takograf 39.430

Denetimi yapılan ölçü aletleri içerisinde, rakamsal olarak aykırılıkların en çok akaryakıt sayaçları, tartı aleti ile takograf cihazlarında olduğu görülmüştür. Periyodik muayene süresi içerisinde yapılan denetimlerde tespit edilen aykırılıkların bazılarına, mevzuat açısından parasal cezai işlem uygulanacak fiile rastlanmadığından para cezası verilmemiştir.

2.1.7 Muayene ve Damgalama İşlemlerine İlişkin Veriler

Ölçü ve ölçü aletlerinin ilk muayene ve doğrulama işlemleri imalatçıların seçtiği modüle göre onaylanmış kuruluş ya da onaylanmış kuruluşlarca yetkilendirilen imalatçılar tarafından yapılmaktadır. Ancak “Ölçü Aletleri Yönetmeliği” yayımlanmadan önce Bakanlığımız tarafından verilen tip onay belgesi kapsamında 29/10/2016 tarihine kadar damgalama işlemleri Bakanlığımızca yetkilendirilmiş personel tarafından muayenesi yapılıp damgalanabilmektedir. Grafik 12’de görüleceği üzere il müdürlüklerimizce 1.144.524 adet ölçü aletinin ilk muayenesi yapılmıştır. Bu sonuç, piyasaya yeni ölçü ve ölçü aletlerinin arz edileceğinin her ne kadar göstergesi gibi görünse de, tamir ayar istasyonunda kalibrasyon işlemi yapılmış ölçü aletleri de ilk muayene gibi değerlendirilmektedir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

Grafik 12: Ölçü Aletleri Muayene İşlemleri

87

Grafik 13: Ölçü Aletleri Muayene/Damgalama Ücretleri ( )

1.144.524

5.369.160 4.437.654

219.008 242

Grafik 13’te görüleceği üzere ilk muayene işleminin muayene damgalama geliri, diğerlerine göre daha fazladır. İkinci sırada ani muayene yer almaktadır.

Stok muayenin çok fazla yapılmadığı görülmektedir. Stok muayene, ilk muayene damgasını taşıdıkları halde satılmayıp depo, atölye, imal veya satış yerlerinde yahut henüz kullanılmasına ihtiyaç duyulmayarak stok halinde bulundurulan ölçü ve ölçü aletlerinin periyodik muayene süreleri içinde tekrar tabi tutuldukları bir muayene şekli olduğu için çok fazla ihtiyaç duyulmamıştır.

ua St ye ok ne M

P M eriy ua od ye ik ne

ua ye İlk ne

7.541

M

M

ua St ye ok ne

99.577

Ş M ika ua ye ye tli ne

P M eriy ua od ye ik ne

ua A ye ni ne M

M

ua ye İlk ne

107.462

Bakanlığımızdan özel damga yetkisi almış imalatçılarca damgalanan 6.740 adet ölçü aletinin ilk muayenesi yapılmış ve bunun sonucunda muayene/damgalama ücretlerinin toplamı 73.581 TL olduğu tespit edilmiştir.

2.1.8 Yasal Metroloji Denetimlerinde İl Müdürlüklerinin Performans Analizi

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

88

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 14: İl Bazında Yasal Metroloji Denetim Sonuçları Hakkari Tunceli Kilis Ardahan Şırnak Iğdır Bingöl Bayburt Gümüşhane Artvin Siirt Bilecik Karabük Muş Bitlis Yalova Bartın Kars Çankırı Erzincan Sinop Karaman Kırşehir Giresun Kastamonu Kırıkkale Osmaniye Van Niğde Düzce Ağrı Mardin Kırklareli Rize Uşak Adıyaman Erzurum Isparta Kütahya Burdur Ordu Batman Nevşehir Elazığ Bolu Yozgat Çorum Edirne Çanakkale Sivas Aksaray Zonguldak Aydın Amasya Trabzon Denizli Afyon Şanlıurfa Tokat Eskişehir Hatay Sakarya Diyarbakır Manisa Kayseri Gaziantep Tekirdağ Balıkesir Malatya Muğla Samsun Kahramanmaraş Konya Adana Kocaeli Mersin İzmir Antalya Ankara Bursa İstanbul

İl Müdürlüklerimizce yasal metroloji alanında gerçekleştirilen denetim sonuçları Grafik 14’te verilmiştir. Ancak her ilin sosyo ekonomik gelişmişliği ve personel sayısı aynı olmadığı için aynı düzey denetim sayıları beklenemez. Bu kapsamda, özellikle de büyükşehir olan il müdürlüklerimizde daha yoğun denetimler yapılmıştır.

206 222 240 326 386 435 476 565 602 759 769 850 911 921 927 1007 1012 1129 1129 1213 1257 1377 1545 1599 1674 1675 1694 1700 1807 1865 1874 1916 2016 2063 2104 2142 2194 2216 2359 2405 2450 2465 2532 2557 2571 2759 2975 3019 3019 3305 3370 3813 3863 3922 3950 4054 4117 4493 4560 4679 5069 5273 5472 5507 5895 6148 6223 6328 6727 7019 7145 8132 8254 8255 8875 9298 9705 12876 14329 15648

44494

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

89

Grafik 15: Yasal Metroloji Denetiminde İllerin Aykırılık Tespitleri Adıyaman Gümüşhane Mersin Uşak Rize Düzce Artvin Iğdır Bursa Adana Kırşehir Balıkesir Diyarbakır Eskişehir Nevşehir Kocaeli Bartın Çankırı Kütahya Mardin Erzincan Elazığ Yozgat Giresun İzmir Karaman Van Kırıkkale Bolu Manisa Karabük Antalya Kırklareli Şırnak Malatya Hatay Amasya Sakarya Sivas Çanakkale Osmaniye Edirne Kars Hakkari Muğla Afyon Ardahan Aksaray Yalova Kilis Isparta Ağrı Bilecik Kahramanmaraş Tekirdağ Çorum Ordu Samsun Batman Erzurum Bingöl Zonguldak Sinop Trabzon Şanlıurfa Burdur Tokat Denizli Niğde Konya Tunceli Kastamonu Gaziantep İstanbul Ankara Bayburt Siirt Aydın Kayseri

Gümüşhane ve Adıyaman illerinin yasal metroloji alanında yaptıkları denetimlerde aykırılık tespit etmedikleri belirlenmiştir.

0 0 1 1 1 1 1 2 3 3 3 4 4 4 4 4 5 5 7 7 7 8 9 9 10 11 11 12 13 14 15 16 17 19 20 20 20 22 22 22 23 23 23 23 30 30 31 33 33 33 34 34 34 35 36 42 43 45 46 46 48 52 52 54 64 64 69 72 74 77 78 81 87 95

Ayrıca, son yıllarda Elektrik dağıtım firmaları tarafından özellikle periyodik muayene süresi dolmuş mekanik elektrik sayaçları, elektronik elektrik sayaçları ile değiştirilmekte olup 2014 yılında bu kapsamda 2.532.267 adet elektrik sayaç değişimi yapılmıştır.

113 130 135 146 147

167

288

387

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

90

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 16:Yasal Metroloji Denetiminde Uygulanan Parasal Ceza Tutarları Samsun Hatay Çorum Siirt Ordu Kırşehir Zonguldak Tokat Elazığ Bilecik Trabzon Kütahya Aksaray Yalova Gaziantep Kayseri Yozgat Erzincan Kars Bitlis Şanlıurfa Manisa Konya Diyarbakır Bolu Antalya Balıkesir Kahramanmaraş Çankırı Uşak Muş Van Bartın Niğde Karabük Edirne Kırklareli Afyon Tekirdağ Malatya Isparta Adana Kırıkkale Aydın Nevşehir Erzurum İzmir Mersin Adıyaman Sakarya Bursa Çanakkale Eskişehir Kocaeli Osmaniye Denizli Ankara Sivas Mardin Sinop İstanbul Burdur Muğla

151 151 151 302 302 302 604 755 1521 2276 3042 3646 3646 4563 4563 4865 5167 5167 5469 5620 6027 6235 6235 6235 6386 8093 8360 8508 9126 9277 9730 9881 11240 12308 12772 13074 15026 15037 15210 17335 19460 22653 23268 24627 26612 27378 27982 28424 28740 28899 30873 31941 32243 37410 39848 41067 43041 46536 47755 48498 68338 108142

İl müdürlüklerimizin tespit ettiği aykırılıklar nedeniyle uyguladıkları parasal ceza tutarları Grafik 16’da gösterilmiştir. En yüksek idari para cezası 216.819 ile Muğla İl Müdürlüğü tarafından verilmiştir. Parasal ceza müeyyidesi, en çok akaryakıt sayaçları ile tartı aletleri ürün grubuna verilmiştir. İdari para cezası yaptırımı olmayan iller sırasıyla; Amasya Ardahan, Artvin, Batman, Bingöl, Düzce, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Karaman, Kastamonu, Kilis, Rize, Şırnak ve Tunceli’dir.

2.1.9 Uygulanan Para Cezalarına Karşı Açılan Davalara İlişkin Bilgiler

Bakanlığımız sorumluluğuna giren yasal metroloji ve hazır ambalajlı mamuller alanında 2014 yılında 81 il müdürlüğü tarafından 3516 ve 4703 sayılı Kanunlar çerçevesinde yapılan denetimler sonucunda tespit edilen aykırılıklar neticesinde uygulanan idari para cezalarına karşı ilgililerce toplam 120 dava açılmıştır. Söz konusu davaların 48’i halen devam etmekte, 55 tanesi Bakanlığımız lehine, 7 tanesi Bakanlığımız aleyhine ve 10 tanesi ise Bakanlığımızın kısmen lehine /aleyhine sonuçlanmıştır. Dava konularının tamamına yakını 3516 sayılı Kanunun 15/c maddesine istinaden uygulanan idari para cezaları oluşturmaktadır. Söz konusu davalara ilişkin detaylı bilgiler Tablo 1 ve Grafik 17’de gösterilmiştir.

216819

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

91

Tablo 1: 2014 Yılı Davalarına İlişkin Bilgi Tablosu İdari Para Cezasına İtiraz

Sıra No

İl Müdürlüğü

Toplam Dava Sayısı

Devam Eden Dava Sayısı

İtirazın Reddi

İtirazın Kabulü

Kısmen Kabul, Kısmen Red

1

Adıyaman

4

0

3

1

0

2

Afyonkarahisar

1

0

0

0

1

3

Aksaray

4

1

3

0

0

4

Ankara

18

13

5

0

0

5

Antalya

6

2

3

0

1

6

Aydın

3

2

0

0

1

7

Bolu

2

0

2

0

0

8

Bursa

4

0

3

1

0

9

Çanakkale

2

2

0

0

0

10

Denizli

5

0

3

0

2

11

Diyarbakır

1

1

0

0

0

12

Edirne

2

1

1

0

0

13

Elazığ

1

0

1

0

0

14

Erzurum

1

1

0

0

0

15

Erzincan

2

1

1

0

0

16

Gaziantep

5

4

1

0

0

17

Gümüşhane

1

1

0

0

0

18

İzmir

13

3

6

1

3

19

Kastamonu

2

1

1

0

0

20

Kayseri

1

1

0

0

0

21

Kırıkkale

1

0

1

0

0

22

Malatya

1

1

0

0

0

23

Manisa

3

3

0

0

0

24

Muğla

9

1

3

3

2

25

Nevşehir

2

1

1

0

0

26

Sakarya

3

0

3

0

0

27

Samsun

4

4

0

0

0

28

Sivas

4

1

3

0

0

29

Şanlıurfa

3

0

2

1

0

30

Şırnak

3

1

2

0

0

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

92

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

31

Tekirdağ

6

2

4

0

0

32

Uşak

3

0

3

0

0

Toplam

120

48

55

7

10

Not: Söz konusu davaların 9 tanesi 3516 sayılı Kanun 16. maddesi gereğince açılan adli, 111 adedi ise söz konusu Kanunun 15. maddesi kapsamında açılan idari dava niteliğindedir. Adli davaların 8 tanesi devam etmekte 1 tanesi il müdürlüğümüz lehine sonuçlanmıştır. İdari davaların 2 tanesi hazır ambalajlı mamüllere ilişkin denetimlerle (15/f, geriye kalan davalar (15/c(106 adet) ve 15/e(2 adet)) ise yasal metroloji kapsamındaki ölçü ve ölçü aletleriyle ilgilidir.

Grafik 17: Dava Sonuçlarının Bakanlık Lehine ve Aleyhine Göre Durumu 120

Bu bölümde, Yasal metroloji alanında muayene ve damgalama işlemlerinde görevli personele yönelik istatistiki bilgilere yer verilmiştir.

Grafik 18: Ölçü Ayar İşinde Yetkilendirilmiş Personelin Dağılımı 55

48

284

291

10

ıka Bak n D an av lığım aS ay ız en ısı Ale yh ine Ba Ka kan ra lığ Da ra Ç ımı va ıka z Sa n yıs ı

ıka Bak n D an av lığım aS ay ız ısı

ra Ç

7

Ka ra

Kıs m

ine

Merkez Birimleri

İl Müdürlükleri

Toplam

Kıs m

en

Le

hin

e/

Ale yh

Le

hin

eK ara

ra Ç

De v Da am va Ede Sa n yıs ı

To p

lam

D Sa ava yıs ı

7

2.1.10 Yasal Metroloji Denetim Personeline İlişkin Sayısal Veriler

Genel Müdürlüğümüz sorumluluğuna giren ürün gruplarına yönelik denetimlerinde, PGD denetçi kartına sahip personel, EPDK denetçi kartına sahip personel ile Ölçü ve Ayar Memur kadrosunda görevli personel tarafından yerine getirilmektedir. Yasal metroloji alanında PGD hizmetlerini yürüten personele ilişkin ayrıntılı bilgi, Sanayi Ürünleri Güvenliği Genel Müdürlüğü istatistiki bölümünde verilmiştir.

Ölçü ve ölçü aletleri denetiminde özel eğitim verilmiş ve yetkilendirilmiş ölçü ayar işinde görevli personel de PGD faaliyetlerinde görev almaktadır.

Bakanlığımızda bu görevde çalışabilecek ölçü ayar işinde görevli personel sayısı Genel Müdürlüğümüzde 7, il müdürlüklerimizde 284 olup toplamda 291’dir (Grafik 18). Tablo 2’de ölçü ayar işinde yetkilendirilmiş personelin il müdürlüklerimize göre dağılımı verilmiştir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

93

Tablo 2: İl Müdürlüklerimizde Ölçü Ayar İşinde Yetkilendirilmiş Personel Sayısı ÖLÇÜ AYAR İŞİ YAPAN PERSONEL İL MÜDÜRLÜĞÜ

DENETÇİ SAYISI

İL MÜDÜRLÜĞÜ

DENETÇİ SAYISI

İL MÜDÜRLÜĞÜ

DENETÇİ SAYISI

Adana

10

Edirne

3

Malatya

3

Adıyaman

2

Elazığ

4

Manisa

2

Afyon

3

Erzincan

3

Mardin

2

Ağrı

3

Erzurum

4

Mersin

7

Aksaray

1

Eskişehir

5

Muğla

3

Amasya

4

Gaziantep

5

Muş

4

Ankara

15

Giresun

3

Nevşehir

2

Antalya

6

Gümüşhane

2

Niğde

2

Ardahan

2

Hakkari

2

Ordu

4

Artvin

0

Hatay

6

Osmaniye

2

Aydın

2

Iğdır

1

Rize

1

Balıkesir

5

Isparta

2

Sakarya

4

Bartın

3

İstanbul

20

Samsun

10

Batman

3

İzmir

9

Siirt

2

Bayburt

1

K.Maraş

4

Sinop

3

Bilecik

3

Karabük

3

Sivas

4

Bingöl

1

Karaman

2

Şanlıurfa

2

Bitlis

2

Kars

1

Şırnak

2

Bolu

3

Kastamonu

1

Tekirdağ

3

Burdur

2

Kayseri

6

Tokat

3

Bursa

8

Kırıkkale

2

Trabzon

5

Çanakkale

3

Kırklareli

2

Tunceli

2

Çankırı

3

Kırşehir

1

Uşak

2

Çorum

3

Kilis

0

Van

5

Denizli

4

Kocaeli

3

Yalova

1

Diyarbakır

4

Konya

6

Yozgat

2

Düzce

1

Kütahya

3

Zonguldak

2

TOPLAM: 291

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

94

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

2.1.11 Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi

Grafik 19: Yasal Metroloji 2013-2014 Yılı PGD Denetim Sonuçlarının Karşılaştırılması 331.414

326.712

2013 Yılı

2014 Yılı

Yasal metroloji alanında 2013 yılında 331.414 adet ölçü aletinin denetlenmiş 2014 yılında ise 326.712 ölçü aleti denetlenmiştir. 2014 yılı ile 2013 yılı denetim rakamlarının birbirine yakın olduğu görülmektedir.

Grafik 20: Yasal Metroloji PGD Denetimi Sonucu Uygulanan Parasal Cezalar ( ) 4.092.582 1.308.912

2013 Yılı

2014 Yılı

Grafik 20’de görüldüğü üzere, 2014 yılı parasal ceza miktarında, aykırılık sayısındaki azalma nedeniyle 2013 yılına göre azalma görülmüştür.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

95

305.184

im m Tran at fo ör rle ri

ra f

ril Ge

Öl

ım

ğe r

2.1.12 Belgelendirme Faaliyetleri Tip Onayı

• Aks Kantarları, Kombi Elektrik Sayaçları, Akım ve Gerilim Ölçü Transformatörleri, Egzoz Gazı Duman Koyuluğu Ölçümünde Kullanılan Cihazlar, Egzoz Gazı Analiz Cihazı ve Egzoz Gazı Duman Koyuluğu Ölçme Cihazından Oluşan Egzoz Gazı Ölçme Sistemi (kombine) ve CNG sayaçları ile ilgili olarak toplam 16 adet Ulusal Tip Onay Belgesi düzenlenmiştir.

Ak

Di

Grafik 21’de 2013-2014 yıllarında en fazla denetlenen ürün grubunun sayaçlar ve tartı aletleri olduğu görülmektedir.

0 3 3 39

48 251 26 1.046

çü

Al

Ta ko g

et le

ri

4 242 0 208

1 14.733 0 36

M a Öl lze çe me rle r

1 3792 8 286

et re

Al tı Ta r

la Sa ya ç

Ta ks im

eti

576 36.732 157 19.913

2013 Yılında Aykırı Bulunan Ürün Sayısı 2013 Yılında Toplam Denetlenen Ürün Sayısı 2014 Yılında Aykırı Bulunan Ürün Sayısı 2014 Yılında Toplam Denetlenen Ürün Sayısı

r

3313

6.520

275.661

Grafik 21: Yasal Metroloji Ürün Grubu Bazında Sayısal Verilerin Karşılaştırılması

Tablo 3: 2013 Yılında Verilen Ulusal Tip Onay Belge Sayısı Kombi Elektrik Sayacı

2

Akım ve Gerilim Ölçü Transformatörü

4

Egzoz Gazı Emisyon Ölçme Cihazları

5

Hacim Ölçekleri

0

CNG Sayacı (Akaryakıt)

4

Aks Kantarı Ulusal Tip Onayı

1

TOPLAM:

16

Servis ve Personel Belgelendirme

• 2014 yılında, Takograf Cihazları Servis Hizmetleri Hakkında Yönetmelik kapsamında, İl Müdürlükleri tarafından, 302 adet takograf servisi ve bu servislerde çalışan 726 teknik personel belgelendirilmiştir. Servis ve personel durumu aşağıdaki grafikte görülmektedir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

2014

96

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

96

110

Grafik 22: Takograf Cihazları Servis ve Personel Durumu

91 56

76

Grafik 23: Taksimetre Servis ve Personel Durumu 85 74

44

ge s

i

si

öl

lge

ar aB

Bö

M

ar

m

iz en Ka ra d

İç

An Bö ado lge lu si

11

• 2014 yılında, Tartı Aletleri Muayene Yönetmeliği kapsamında, İl Müdürlükleri tarafından, 38 adet tartı alet servisi ve bu servislerde çalışan 67 teknik personel belgelendirilmiştir.

Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memurluğu Belgelendirme

• Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memuru adayları sınava tabi tutularak, başarılı görülen 39 adet personele Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memurluğu Yetki Belgesi düzenlenmiştir.

• Müsteşarlık Makamı Oluru ile 20 adet Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memurluğu kurulmuştur.

Pe Yetk rs ili on B el elg Sa el yıs i ı

M

ua Ta ye ksi ne m Se etr Sa rvis e yıs ı Se rv is Ye tk ili Sa yıs ı

34

Se Tak rv si isi me Bu tr lu e M na u n ay İl S e ay ne ısı

52

43

• 2014 yılında, Taksimetre Muayene Yönetmeliği kapsamında, İl Müdürlükleri tarafından, 34 ilde 68 adet taksimetre servisi ve bu servislerde çalışan 85 teknik personel belgelendirilmiştir. Servis ve personel durumu aşağıdaki grafikte görülmektedir.

68

12

An Bö ado lge lu si

ğu Do

ne An ydo Bö ado ğu lge lu si

Gü

Ak de

ni

Eg e

zB

Bö

öl

lge

ge s

i

si

12

21

21

39

45

51

56

57

50

42

48

Servis Sayısı Servis Sorumlusu Yetkili Teknik Personel

2.2 Hazır Ambalajlı Mamullere Yönelik Denetim Sonuçları 2.2.1 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Kümülatif Denetim Sonuçları

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

Grafik 24: Hazır Ambalajlı Mamullerin 2014 Yılı Denetim Sonuçları

97

2.2.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım

Grafik 25: Hazır Ambalajlı Mamullerin Denetim Nedenine Göre Yüzdelik Dağılımı

3.244

2.885 Odaklı/Olağan Denetim 71%

359

De Ür net ün le Sa nen yıs ı

m la

Uy gu n Ür Bu ün lu Sa nan yıs ı

İhbar ve Şikayetler 0,4%

To p

Ay k

ırı

Bu

lu

na

n Ü Sa rün yıs ı

Çapraz Denetim 28,6%

Grafik 24’te görüleceği üzere; 2014 yılında hazır ambalajlı mamuller alanında, Bakanlığımız koordinasyonunda 30 ilde gerçekleşen çapraz denetimler ile 81 il müdürlüğümüz tarafından yapılan odaklı denetimler sonucunda 359’u aykırı ve 2.885’i de uygun olmak üzere toplam 3.244 adet ürünün denetimi gerçekleşmiştir.

Grafik 25’ten anlaşılacağı üzere; hazır ambalajlı mamullere ilişkin yapılan denetimlerin % 71’ini odaklı/olağan denetim, % 28,6’sını çapraz denetim ve %0,4’ünü de ihbar ve şikayetler oluşturmaktadır.

2.2.3 Menşe Bazında Yapılan Denetimlerin Dağılımı

Grafik 26: Denetlenen Ürünlerin Yerli ve İthal Ayrımına Göre Dağılımı Denetlenen Yerli Ürünler 3.230

Denetlenen İthal Ürünler 14

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

98

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 27: Menşe Gruplarına Göre Denetimlerin Dağılımı 10

Hazır ambalajlı mamullere ilişkin toplam 3.244 adet ürün denetim yapılmış olup, bunların % 90‘ını gıda mamulleri, % 10’unu ise gıda dışı mamuller oluşturmaktadır (Grafik 28).

2.2.5 Uygulanan İdari Para Cezalarına İlişkin Veriler

2 1

ne zy a do

nk a

D AB

Düzeltici Faaliyet Süresi Verilen 81%

En

Sr

Al

ila

m

an ya

1

Grafik 29: 2014 Yılında Aykırılık Nedeniyle Verilen Süre ve Ceza Oranları

Menşe ülkesine göre Grafik 27’de verilen denetim sonuçları incelendiğinde, piyasada denetlenen ithal ürünlerin sayısının çok az olduğu görülmektedir. Toplam denetlenen ürünler arasında ithal ürünlerin oranı, %0,4’lük orana denk düşmektedir. Söz konusu denetim sonuçlarının düşük olmasının sebebi, hazır ambalajlı mamul denetimlerinin büyük çoğunluğunun üretici firmalarda yapılıyor olmasıdır.

İdari Para Cezası Verilen 19%

2.2.4 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Ürün Grubuna Göre Ayrıntılı Denetim Sonuçları

Grafik 28: Hazır Ambalajlı Mamullerin Ürün Grubuna Göre Dağılımı

Gıda Mamülleri 90%

Gıda Dışı Mamüller 10%

Grafik 29’da görüleceği üzere; söz konusu yılda 359 adet üründe aykırlık tespit edilmiştir. Söz konusu aykırılıkların % 19’una idari para cezası verilmiş, % 81’ine de aykırılığın; insan sağlığı, can ve mal güvenliği bakımından risk oluşturmaması nedeniyle düzeltici faaliyet süresi verilmiştir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

Hazır ambalajlı mamul denetimlerinde uygunsuzluk iki türlüdür.

Tablo 4: Nominal Dolum Miktarı Eksikliği / İşaretEtiket Aykırılığından Ürünlere Uygulanan Parasal Ceza Miktarları Dağılımı

• Birincisi; ambalaj etiket bilgilerinin, hazır ambalajlı mamullerle ilgili yönetmeliklerin gerekliliklerini sağlamaması, • İkincisi ise, ürünlerin muhteviyatının beyan edilen nominal dolum miktarından eksik olması olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle nominal dolum miktarı eksikliği ile ilgili uygunsuzlukların sebebi; ambalaj darasının dikkate alınmamasından, dolumun eksik yapılmasından veya üretimde kullanılan tartı aletinin hassasiyetinin üretime uygun olmamasından kaynaklanmaktadır.

2014 Yılında, gerek Genel Müdürlüğümüz koordinasyonunda gerçekleşen denetimlerde gerekse de il müdürlüklerimiz tarafından yapılan rutin denetimlerde, Tablo 4’te belirtilen ürünler için nominal dolum miktarında tespit edilen eksiklik (aykırılık) nedeniyle ve ambalajın üzerindeki etiket/işaret bilgilerinin mevzuata aykırılığından dolayı parasal cezai işlem uygulanmıştır. Toplam 67 aykırılıktan 62’sine nominal dolum eksikliğinden, 5’ine ise etiket/ işaret bilgilerini mevzuata uygunsuzluğundan dolayı ceza kesilmiştir. Yine en fazla ceza uygulanan ürünlerin gıda mamullerinden süt ve süt ürünleri ürün grubu olduğu göze çarpmaktadır. Gıda dışı mamüllerde ise en fazla cezanın temizlik malzemelerine kesildiği söz konusu Tablodan anlaşılmaktadır. Denetim sonuçlarına ilişkin ayrıntılı bilgiler, Tablo 4’te verilmiştir.

99

Ceza Uygulanan Ürünlerin Listesi Ceza Uygulanan Ürünün Cinsi

Ceza Uygulanan Uygulanan Ceza Ürün Sayısı Tutarı (TL)

Süt ve süt ürünleri (peynir, süt, yoğurt vb.)

19

41.559

Yaş pasta ve şekerleme ürünleri

7

29.163

Toz ve küp şeker

5

16.263

Un ve unlu mamüller(bisküvi)

4

7.200

Helva ürünleri

4

6.094

Su ve maden suları

2

3.042

Kuruyemiş

5

7.605

Lokum ve pişmaniye ürünleri

5

8.084

Salça ürünü

1

3.043

Mantar ürünleri

1

1.521

Baharatlar(pul biber)

1

1.521

Çay ve kahve ürünleri

5

7.605

Boya ürünleri

4

9.563

Temizlik malzemeleri

4

22.492

Toplam

67

164.755

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

100

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 30: Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Parasal Ceza Tutarları ( ) 132.700

Nevşehir, Çanakkale, Karaman, Karabük, Bolu, Amasya, Burdur, Çorum, Kars, Edirne, Erzurum, Isparta, Batman, Kırklareli, Kastamonu, Kütahya, Kayseri, Afyon, Antalya, Rize, Eskişehir, Sakarya’dır.

Söz konusu denetimler neticesinde; • 1392 firmanın 870’inde 933 adet ürün denetlenmiş, 32.055

Gıda Mamülleri

Gıda Dışı Mamülleri

• Denetlenen ürünlerinin 29’unda miktar eksikliği, • 125 üründe ise ambalaj üzerindeki yazı ve birim işaret bilgilerinin eksik/yanlış gösterildiği tespit edilmiştir. Çapraz denetime gidilen 522 firmada aşağıdaki sebeplerden metrolojik ve duyusal (görsel) kontrol yapılamamıştır: • Firmada sezonluk üretim yapılması ve denetim sırasında üretim olmaması,

Hazır ambalajlı mamullere ilişkin parasal ceza tutarlarının analizi yapıldığında; gıda mamullerine 132.700 TL, gıda dışı ürünlere de 32.055 TL para cezası kesildiği görülmektedir. Denetimler sonucunda tüm il müdürlüklerimizce toplam 164.755 TL idari para cezası uygulandığı görülmüştür.

2.2.6 Hazır Ambalajlı Mamullere İlişkin Çapraz Denetimler

Bakanlığımız tarafından uygulanan denetim stratejilerinden biri de çapraz denetimdir. Söz konusu denetim modeli Bakanlığımız PGD Yönetmeliği’nde, “Herhangi bir ilde yapılacak denetimin, Bakanlık merkez teşkilatı ya da başka bir il müdürlüğü personelince veya denetimin yapıldığı ilin personeli ile birlikte yapılması” olarak tanımlanmıştır. Hazır ambalajlı mamul denetimlerinde söz konusu denetim metodu yoğun olarak kullanılmakta ve önemli sonuçlar elde edilmektedir.

Bakanlığımızca 2014 yılında 30 ilimizde çapraz denetimler icra edilmiş olup söz konusu iller sırasıyla; Yalova, Adana, Osmaniye, Aksaray, Zonguldak, Giresun, Tokat, Sinop,

• Firmada üretim yapılmaması ve stokta ürün bulunmaması, • Firmanın kapalı olması, • Firmanın süzme ağırlıklı veya dondurulmuş ürün üretmesi (Süzme ağırlık kontrol seti bulunmamaktadır), • Firmanın adresinde bulunmaması ve yeni adresinin tespit edilememesi, • Firmada siparişe bağlı olarak üretim yapılması ve denetim sırasında ürün bulunmaması, • Firmada hazır ambalajlı mamul kapsamında üretim yapılmaması (Dökme ürün veya açık ürün), • Firmada hazır ambalaj kapsamı dışında ( 10 L, 10 kg üzerinde) üretim yapılması, sebebiyle metrolojik miktar ve duyusal (görsel) etiket kontrolü yapılamamıştır.

2014 yılında hazır ambalajlı mamuller alanında yapılan çapraz denetimlere ilişkin detaylı bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

101

Tablo 5: 2014 Yılı Çapraz Denetim Toplu Sonuçları 2014 YILI-HAZIR AMBALAJLI MAMÜLLERİN ÇAPRAZ DENETİM TABLOSU

İlin Adı

Nominal Miktar KonGıda Gıda Toplam trolüne Denetim Tarihi Dışı Ürünleri Ürün İlişkin Ürünler Uygunluk (Ürün bazında)

Nominal Miktar Kontrolüne İlişkin Aykırılık (Ürün bazında)

Etiket Kontrolüne İlişkin Uygunluk (Ürün bazında)

Etiket Kontrolüne İlişkin Aykırılık (Ürün bazında)

Denetimi Yapılan Firma Sayısı (A)

Denetimi Yapılamayan Firma Sayısı (B)

Toplam A+B

Yalova

23.01.2014

12

0

12

12

0

7

5

12

4

16

Adana

29-31/01/2014

39

1

40

40

0

40

0

39

10

49

5-6/02/2014

16

1

17

17

0

14

3

16

11

27

19-20/02/2014

18

0

18

18

0

16

2

18

7

25

Osmaniye Aksaray Zonguldak

26-27/02/2014

15

0

15

13

2

15

0

14

2

16

Giresun

05-06/03/2014

24

0

24

24

0

24

3

23

9

32

Tokat

12-14/03 2014

26

0

26

26

0

26

0

23

13

36

Sinop

19-20/03 2014

11

3

14

14

0

14

0

9

8

17

Nevşehir

8-10/04/2014

20

0

20

20

0

16

4

20

16

36

Çanakkale

15-17/04/2014

38

1

39

39

0

26

13

39

20

59

Karaman

29-30/04/2014

21

0

21

21

0

15

6

21

3

24

Karabük

07-08/05/2014

30

1

31

31

0

31

0

22

2

24

Bolu

14-15/05/2014

31

0

31

30

1

24

7

30

10

40

Amasya

21-22/05/2014

25

2

27

27

0

22

5

22

6

28

Burdur

28-29/05/2014

26

0

26

25

1

26

0

25

24

49

Çorum

10-12/06/2014

36

0

36

36

0

31

5

34

25

59

Kars

18-19/06/2014

0

1

1

1

0

1

0

1

20

21

5-7/08/2014

32

1

29

29

4

23

10

33

6

39

Erzurum

Edirne

19-21/08/2014

29

1

30

30

0

26

4

24

32

56

Isparta

26-28/08/2014

24

16

39

39

1

35

5

40

15

55

Batman

27-28/08/2014

8

0

8

8

0

8

0

8

12

20

Kırklareli

02-04/09/2014

30

2

30

30

2

27

5

32

43

75

Kastamonu

09-11/09/2014

33

0

33

28

5

32

1

28

8

36

Kütahya

16-18/09/2014

27

3

30

27

3

24

6

30

14

44

Kayseri

22-26/09/2014

47

3

50

48

2

41

9

50

45

95

Afyon

30.0902.10/2014

40

0

40

37

3

29

11

40

19

59

Antalya

14-16/10/2014

47

15

62

60

2

53

9

62

47

109

Rize

21-23/10/2014

71

0

71

70

1

71

0

65

40

105

Eskişehir

11-13/11/2014

52

5

57

57

0

50

7

47

34

81

Sakarya

02-04/12/2014

49

0

49

47

2

44

5

43

17

60

877

56

933

904

29

811

125

870

522

1392

Toplam

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

102

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Söz konusu 30 ilde gerçekleşen çapraz denetimlerde, 13 ilde 27 üretici firmaya toplam 51.626 TL idari para cezası kesilmiştir. Bu illere ilişkin ayrıntılı bilgiler Tablo 6’da verilmiştir.

Tablo 6: Çapraz denetimlerde uygulanan parasal cezalar Sıra No

Ceza Kesilen İl

Ceza Kesilen Firma Sayısı

Kesilen Ceza Tutarı

1

Kayseri

2

3.042

2

Bolu

1

1.521

3

Kırklareli

2

4.521

4

Isparta

1

1.521

5

Rize

1

1.143

6

Afyonkarahisar

3

4.563

7

Antalya

2

3.042

8

Zonguldak

2

3.042

9

Kütahya

3

4.563

10

Burdur

1

1.521

11

Sakarya

2

3042

12

Edirne

4

12.500

13

Kastamonu

3 (5 ürün)

7.605

Toplam

51.626

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

103

2.2.7 Hazır Ambalaj Denetimlerinde İl Müdürlüklerinin Performans Analizi

62

69

74

75

75

76

77

80

81

91

102

105

108

109

113

116

130

İzm

ir Tr ab zo n Ba yb ur t Sa m su n Ka ra bü k Ko ca Es eli kiş eh ir M al at y An a ta lya Ya lo va İst an bu Ba l lık es ir Bu rs a Sin o Di ya p rb a Ga kır zia nt ep Sa ka ry a M an isa Ko ny A. a ka ra hi sa r

132

142

184

Grafik 31: 190-60 Arası Ürün Denetimi Yapan İller

Grafik 31’de görüldüğü üzere, 190-60 arası ürün denetimi yapan illeri arasında, İzmir il müdürlüğü 184 adet ürün denetimi ile ön plana çıkmaktadır. Ayrıca yine 100’ün üzerinde denetim yapan illerimiz sırasıyla Trabzon, Bayburt, Samsun, Karabük, Kocaeli, Eskişehir, Malatya, Antalya, Yalova’dır.

as ya Ay dı Kü n ta hy a Or du Ça na kk al e

Am

ka ra

An

ar ta

Isp

ra y

lu

Ak sa

Er

Bo

zu ru m Gi re s Os un m an iye To ka t Ço ru m

r

Bu

rd u

a an Ad

M

er sin

30

34

37

42

42

44

45

45

47

48

53

53

54

54

54

54

58

Grafik 32: İllerin Toplam Denetim Miktarları: 60 ve 30 Arası Ürün Denetim Yapan İller

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

2014

104

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

10

10

ar aş

m K.

le Bi

Ar da

ha

cik

n

10

11

11

Va n

12

12

12

13

13

14

15

16

17

18

22

22

22

23

ng öl Yo zg at Ça nk ırı Ha ta y Ka ys e Te ri kir da ğ Ad ıya m an De ni zli Ed irn Er e zin ca n Ka ra m an Kı rk lar el i M uğ la Kı rş eh ir Sii rt Zo ng ul da k Iğd ır

Bi

Ka sta m

on

u

24

26

28

Grafik 33: İllerin Toplam Denetim Miktarları: 30 ve 10 Arası Ürün Denetimi Yapan İller

Kı rı

Ka rs

tli s kk al e Ha kk ar i

rı

Bi

Ağ

Gü

m

üş

ha

ne

uş M

rtı n Ba tm a Ne n vş eh ir Ni ğd e Şa nl ıu rfa Ki lis M ar di n Siv as Tu nc el i Uş ak

Ba

Ri

ze

1

2

3

3

3

4

5

6

6

6

6

7

8

8

8

8

8

9

Grafik 34: İllerin Toplam Denetim Miktarları: 9-1 Arası Ürün Denetim Yapan İller

Artvin, Düzce, Elazığ ve Şırnak il müdürlüklerimizde hazır ambalaj mamül denetimleri yapılmamıştır. Denetimlerin yapılamaması; üretici firmanın olmaması veya az olması ya da ilin denetçisinin olmaması gibi nedenlere kaynaklandığı düşünülmektedir. 60-30, 30-10, 9-1 arası ürün denetimi yapan il müdürlüklerimize ait denetim sonuçları, Grafik 32, 33, 34’te verilmiştir.

ar t Te a kir da ğ Bi le cik Sa m s Ga un zia nt ep M er sin Am as ya De ni zli Di ya rb ak ır Ed irn e M uğ la Ba yb ur t Gi re su n An ka ra Os m an iye Ça na k Ka kale sta m on u Ha Kı tay rk la r Kı eli rık ka le

Isp

Bu rs a

1

1

1

1

1

1

1

1

1

2

2

2

3

3

3

3

3

4

4

4

4

ir

op

Sin

ov a Tr ab zo n Ço ru m İst an bu l Ko ny a Bo lu Ak sa ra y Bu rd u Kü r ta hy a Ka ys er i

Ya l

Ko ca el A. i ka ra hi sa r Sa ka ry a Es kiş eh M ir al at ya Ba lık es i M r an isa Er zu ru m

ya

An ta l

İzm

5

6

6

7

8

8

8

8

9

9

10

11

12

13

13

17

22

26

27

29

59

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

105

Grafik 35: Hazır Ambalajlı Mamüllerin Denetiminde İllerin Aykırılık Tespitleri

Grafik 36: Hazır Ambalajlı Mamüllerin Denetiminde İllerin Aykırılık Tespitleri (Devamı)

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

2014

106

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Hazır ambalajlı mamullere ilişkin aykırılıkları gösteren Grafik 35, 36 incelendiğinde; en fazla aykırılık tespiti 59 adetle İzmir’de tespit edilmiştir. Ayrıca Antalya, Kocaeli, A.Karahisar, Sakarya illerinin aykırılık tespitleri 20’nin üzerinde görülmektedir.

1521

1521

1521

1521

1521

1521

1521

1600

3042

3042

3043

3200

4563

ta lık es ir M an isa Sa m su n Bu rd ur Ed irn e Es kiş eh i An r ta lya M er sin Ak sa ra y An ka ra Os m an iye Ka sta m on u

4563

lu

Ba

ar Isp

6084

6084

9128

9136

9300

13043

4563

Bo

ir

at y Te a kir da A. ğ ka ra hi sa r Sa ka ry a Sin op Kü ta hy Tr a ab zo n

al

M

İzm

Ko ca e

li

13575

60142

Grafik 37: Hazır Ambalajlı Mamul Denetimlerinde İllerin Tespit Ettiği Uygunsuzluklara Göre Uyguladıkları Toplam Cezaların Karşılaştırması

Hazır ambalajlı mamul denetimlerinde en çok parasal cezai işlemleri, Kocaeli İl Müdürlüğümüz uygulamıştır. Söz konusu ili, İzmir ve Malatya illeri takip etmektedir. Grafik 37’de yer alan iller dışında, il müdürlüklerimizde idari para cezası işlemi uygulanmamıştır.

2.2.8 Denetim Sonuçlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi

2014 yılı denetim sonuçlarının, 2013 yılına göre düştüğü görülmektedir.

Grafik 39: Hazır Ambalajlı Mamullerin PGD Denetimi Sonucu Uygulanan Parasal Cezalar ( )

130.387

164.755

Grafik 38: 2013-2014 Yılı PGD Denetim Sonuçlarının Karşılaştırılması 4.085

2013 Yılı

3.244 2013 Yılı

2014 Yılı

2014 Yılı

Her ne kadar Grafik 39’da bir önceki yıla göre denetim sonuçlarının düştüğü gözükse de kesilen idari para cezası miktarında yükseliş gözükmektedir. Bu yükseliş çapraz denetim yapılan il sayısının 21’den 30’a çıkarılması ve bunun dışında il müdürlüklerimizin yaptığı rutin odaklı denetimlerden kaynaklanmıştır.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

2.3 Petrol ve Petrol Ürünlerine Yönelik Denetim Sonuçları 2.3.1 Petrol ve Petrol Ürünleri Kümülatif Denetim Sonuçları

Grafik 40: Petrol Piyasası Denetimlerine Ait Sayısal Veri Sonuçları 39.058

38.094

964

107

nin lisans kontrol işlemlerinin yapılmasına ilişkin denetim görevleri yürütülmektedir.

2014 yılında ülkemiz genelinde faaliyette bulunan akaryakıt ve LPG istasyonları; ihbar ve şikâyetler, Başbakanlık Genelgesi doğrultusunda (kamu kurum ve kuruşlarının kaçak akaryakıt satın almasını önlemek amacıyla, ihale ile alınan akaryakıtların ulusal marker kontrolleri) ve denetim boşluğu oluşturmayacak şekilde programlı denetimler ile Genel Müdürlüğümüz Koordinasyonunda çapraz denetimler yapılmıştır. 2014 yılında akaryakıt ve LPG istasyonlarında 39.058 denetim yapılmış olup, 964 adet uygunsuzluk tespit edilmiştir. Bu uygunsuzluklar; marker4 ölçüm seviyesinin yeterli çıkmaması ve ürünlerin teknik düzenlemesinde belirtilen kriterlere uymamasından kaynaklıdır (Grafik 40).

2.3.2 Denetimin Nedenine Göre Dağılım

Uygun Bulunan Ürün Sayısı

Uygunsuzluğu Tespit Edilen Ürün Sayısı

Toplam Denetlenen Ürün Sayısı

Bakanlığımız ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) arasında imzalanan “Petrol Piyasası ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasasında Yapılacak Denetimlere İlişkin İşbirliği Protokolü” çerçevesinde; yurtiçinde pazarlanan petrol, madeni yağ ve sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG) ile EPDK tarafından üretim ve ithaline izin verilen ürünlerin denetiminin yapılmasını teminen, akaryakıtta ulusal marker kontrolünün yapılması, akaryakıt bayii, otogaz bayii, dolum ve depolama tesisi, rafineri ile taşıma araçlarından kalite ve standart denetimi için usulüne uygun olarak numune alınması, alınan numunelerin belirlenen akredite laboratuvarlara teslimi, akaryakıt ve otogaz bayileri, depolama ve dolum tesisleri ve taşıma araçlarından lisans kapsamında yer alan diğer işlemlerin mevzuata uygunluğunun tespiti ile piyasada faaliyet gösteren firmalara ait akaryakıt ürünleri4

Akaryakıt içerisinde gözle görülemeyen, silinemeyen, dozajı hassas olarak ölçülebilen, homojen olarak akaryakıta karışabilen, kimyasal formülü gizli, akaryakıta 8 ppm oranında eklenen, akaryakıt fiyatıyla kıyaslandığında birim bedel olarak çok düşük oranda kalan kimyasal bir maddedir.

Petrol ve petrol ürünlerine yönelik denetimlerin; % 3’ü ihbar ve şikâyetli denetim, %72’si çapraz denetim, %16’sı Kamu Kuruluş Bildirimleri ve % 9 unu da programlı denetimlerden oluşmaktadır. Grafik 41’de sonuçlar verilmiştir.

Grafik 41: Petrol ve Petrol Ürünlerin Denetim Nedenine Göre Yüzdelik Dağılımı Programlı Denetim 9%

Kamu Kuruluş Bildirimleri 16%

İhbar ve Şikayetli Denetim 3%

Çapraz Denetim 72%

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

108

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

2.3.3 Petrol ve Petrol Ürünlerine Yönelik Çapraz Denetimler

Bakanlığımız ile EPDK arasında yapılan “İşbirliği Protokolü” kapsamında, il müdürlüklerimizin kendi personeli ile yapmış oldukları denetimler dışında Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü koordinasyonunda, denetlenecek il’e komşu çevre il müdürlüğü personeli ve araçlarının geçici olarak o il’de görevlendirilmesi ve İl Jandarma Komutanlığı ile İl Emniyet Müdürlüğü personelinin katılımlarıyla da çapraz denetimler yapılmıştır.

Bu kapsamda 2014 yılında aşağıdaki belirtilen tarihlerde 81 il müdürlüğümüzde çapraz denetimler gerçekleştirilmiştir.

Tablo 7: Çapraz Denetim Tarihi ve Denetlenen İller Sıra No

Denetim Yeri

Denetim Tarihi

Sıra No

Denetim Yeri

Denetim Tarihi

1

Kırıkkale ili ve ilçeleri

27-30/01/2014

42

Şanlıurfa ili ve ilçeleri

23-27/06/2014

2

Rize ili ve ilçeleri

28-29/01/ 2014

43

Bitlis ili ve ilçeleri

04-06/08/2014

3

Kütahya ili ve ilçeleri

03-07/2/2014

44

Muş ili ve ilçeleri

06-08/08/2014

4

Adıyaman ili ve ilçeleri

10-14/02/ 2014

45

Bolu ili ve ilçeleri

04-08/08/2014

5

Isparta ili ve ilçeleri

10-14/02/2014

46

Çankırı ili ve ilçeleri

12-15/08/2014

6

Tekirdağ ili ve ilçeleri

17-21/02/2014

47

Konya ili ve ilçeleri

18-22/08/2014

7

Trabzon ili ve ilçeleri

24-28/02/2014

48

Van ili ve ilçeleri

18-22/08/2014

8

Muğla ili ve ilçeleri

24-28/02/2014

49

Hakkari ili ve ilçeleri

18-22/08/2014

9

Sakarya ili ve ilçeleri

03-07/03/2014

50

Çanakkale ili ve ilçeleri

25-29/08/2014

10

Hatay ili ve ilçeleri

10-14/03/2014

51

Ordu ili ve ilçeleri

26-29/08/2014

11

Bartın ili ve ilçeleri

10-11/03/2014

52

Yozgat ili ve ilçeleri

01-05/09/2014

12

Karabük ili ve ilçeleri

12-14/03/2013

53

Iğdır ili ve ilçeleri

01-3/09/2014

13

Denizli ili ve ilçeleri

17-21/03/2014

54

Kars ili ve ilçeleri

01-05/09/2014

14

Karaman ili ve ilçeleri

25-28/03/2014

55

Kırşehir ili ve ilçeleri

08-12/09/2014

15

Bilecik ili ve ilçeleri

25-28/03/2014

56

Kahramanmaraş ili ve ilçeleri 08-12/09/2014

16

Aydın ili ve ilçeleri

01-04/04/2014

57

Çorum ili ve ilçeleri

15-19/09/2014

17

Sinop ili ve ilçeleri

07-08/04/2014

58

Balıkesir ili ve ilçeleri

15-19/09/2014

18

Kastamonu ili ve ilçeleri 08-11/04/2014

59

Şırnak ili ve ilçeleri

15-16/09/2014

19

Kilis ili ve ilçeleri

07/04/2014

60

Siirt ili ve ilçeleri

17-19/09/2014

20

Osmaniye ili ve ilçeleri

08-11/04/2014

61

Bayburt ili ve ilçeleri

23/09/2014

21

Mardin ili ve ilçeleri

14-18/04/2014

62

Erzurum ili ve ilçeleri

22-26/09/2014

22

Yalova ili ve ilçeleri

21-22/04/2014

63

Düzce ili ve ilçeleri

23-25/09/2014

23

Erzincan ili ve ilçeleri

24-25/04/2014

64

Batman ili ve ilçeleri

22-26/09/2014

24

Zonguldak ili ve ilçeleri 28-30/04/2014

65

Afyon ili ve ilçeleri

13-17/10/2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

25

Antalya ili ve ilçeleri

05-09/05/2014

66

Eskişehir ili ve ilçeleri

22-26/09/2014

26

Elazığ ili ve ilçeleri

05-09/05/2014

67

Sivas ili ve ilçeleri

13-17/10/2014

27

Gümüşhane ili ve ilçel12/05/2014 eri

68

Ağrı ili ve ilçeleri

13-17/10/2014

28

Giresun ili ve ilçeleri

13-16/05/2014

69

İzmir ili ve ilçeleri

20-24/10/2014

29

Mersin ili ve ilçeleri

20-23/05/2014

70

Kayseri ili ve ilçeleri

20-24/10/2014

30

Kırklareli ili ve ilçeleri

20-23/05/2014

71

Malatya ili ve ilçeleri

27-28 ve 30-31 /10/2014

31

Samsun ili ve ilçeleri

26-30/05/2014

72

Tokat ili ve ilçeleri

27-28 ve 30-31 /10/2014

32

Edirne ili ve ilçeleri

02-06/06/2014

73

Ankara ili ve ilçeleri

03-07/11/2014

33

Niğde ili ve ilçeleri

03-06/06/2014

74

Aksaray ili ve ilçeleri

10-14/11/2014

34

Bingöl ili ve ilçeleri

02-04/06/2014

75

Kocaeli ili ve ilçeleri

10-14/11/2014

35

Tunceli ili ve ilçeleri

04-06/06/2014

76

Bursa ili ve ilçeleri

17-21/11/2014

36

Ardahan ili ve ilçeleri

09-10/06/2014

77

Gaziantep ili ve ilçeleri

17-21/11/2014

37

Artvin ili ve ilçeleri

11-13/06/2014

78

Diyarbakır ili ve ilçeleri

24-28/11/2014

38

Burdur ili ve ilçeleri

09-13/06/2014

79

Manisa ili ve ilçeleri

24-28/11/2014

39

Nevşehir ili ve ilçeleri

17-20/06/2014

80

Adana ili ve ilçeleri

01-05/12/2014

40

Uşak ili ve ilçeleri

16-20/06/2014

81

İstanbul ili ve ilçeleri

15-19/12/2014

41

Amasya ili ve ilçeleri

23-27/06/2014

109

Çapraz denetimlerde, 12.636 akaryakıt istasyonu 10.390 LPG istasyonu olmak üzere toplam 23.026 istasyon denetlenmiştir. Denetimlerde; • 568 sayacın eksik ürün verdiği, • Periyodik muayeneleri yapılmamış veya Bakanlığımızdan izinsiz olarak ayar yerlerine müdahale edilmiş toplam 1.960 adet sayacın bulunduğu, • Yapılan ulusal marker denetimlerinde; 15 adet akaryakıt istasyonunda yasal düzenlemeye aykırı akaryakıt satışı yapıldığı, • 461 adet LPG otogaz istasyonunda sorumlu müdür olmadığı, • 34 adet LPG sayacının, ATC sistemi (LPG’nin, hava sıcaklığından etkilenmeksizin, 150C sıcaklıktaki hacminde verilmesini sağlayan sistem) bulunmaksızın satış yaptığı • 3 adet LPG otogaz istasyonunda kaçak tüp dolumuna yarayan aparat bulunduğu, • 8 adet akaryakıt istasyonunda otomasyon sistemine müdahale edildiği, • 1 adet LPG otogaz istasyonunun lisanssız faaliyette bulunduğu, tespit edilmiş olup, gerekli yasal işlemler yapılmıştır. Çapraz denetimlerde denetlenen ürünlere ilişkin marker sonuçları ile ve bu denetimlerde denetlenen Akaryakıt ve LPG sayaçlara ait veriler Grafik 42 ve Grafik 43’te verilmiştir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

110

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Grafik 42: Çapraz Denetim Sonuçları (Ulusal Marker)

2.3.4 Test ve Muayene İşlemlerine Yönelik Veriler Petrol ve petrol ürünlere yönelik denetimlerde alınan numuneler ise, ilgili teknik düzenlemesine uygunluk test ve analiz işlemleri için;

• TÜBİTAK-MAM (Akaryakıt), • ODTÜ-PAL (LPG), Toplam marker ölçüm sayısı 28.249

• Karadeniz Teknik Üniversitesi (Akaryakıt), • İnönü Üniversitesi (Akaryakıt) • Ege Üniversitesi’ne (Akaryakıt) gönderilmiştir.

Geçersiz çıkan marker sayısı 19

Grafik 43: Çapraz Denetim Sonuçları (Sayaçlar) 215.582

101.878

m ga sın Da

568

1.896

a to mü pl da am h Ek sa ale ya ed sik ç s ile ür ay n ün ısı ve ril en Da sa t m ya op ga ç s la sü ay m re ısı si ge çm M sa iş t ikt ya op ar ç s la ık ay m on ısı tro le Da d ile m ga n sa sı ko sa yaç nt yıs ro ı le di le sa n t ya op ç s la ay m ısı

64

Ayrıca petrol piyasası denetimlerinde, ulusal marker cihazı ile denetim esnasında petrol ürününe ilişkin analiz de yapılmaktadır. Numune cihaza yerleştirildikten sonra denetçi kesinlikle cihazın vereceği sonuca müdahale edememektedir.

2.3.5 İdari Para Cezalarına İlişkin Bilgiler

Akaryakıt piyasasının disipline edilmesi, haksız rekabetin önlenmesi, vergi kayıplarının azaltılması ve tüketicinin korunması amacıyla Bakanlığımız tarafından etkin denetimler gerçekleştirilmektedir.

Petrol ve LPG piyasası denetimlerinde; tespit edilen aykırılıklarda idari işlem olarak il müdürlüklerimiz tarafından; • Tespit edilen kaçak akaryakıt, İl Özel İdaresine teslim edilmiştir.

• Akaryakıt sayaç ve tankları mühürlenmiştir.

Tespiti yapılan 70.948 litre kaçak akaryakıt ile idari para cezaları ise mevzuat gereği EPDK tarafından uygulanmaktadır.

2.3.6 Petrol ve LPG Piyasası Alanında İllerin Denetim Sayılarının Değerlendirilmesi

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

111

Grafik 44: İllerin Toplam Denetim Miktarları Ardahan Şırnak Kilis Rize Bitlis Tunceli Hakkari Yalova Bartın Bayburt Iğdır Bilecik Artvin Bingöl Gümüşhane Siirt Muş Çankırı Ağrı Kırıkkale Kırşehir Sinop Giresun Osmaniye Batman Karabük Düzce Kars Burdur Kırklareli Karaman Mardin Erzincan Niğde Bolu Uşak Van Kütahya Adıyaman Amasya Nevşehir Ordu Kastamonu Zongudak Çorum Isparta Edirne Elazığ Yozgat Aksaray Sivas Tekirdağ Çanakkale Erzurum Trabzon Şanlıurfa Eskişehir Sakarya Denizli Malatya Afyon Aydın Kahramanmaraş Muğla Diyarbakır Kayseri Kocaeli Balıkesir Samsun Bursa Gaziantep Manisa Adana İzmir Antalya Konya Mersin Hatay Ankara İstanbul

72 73 74 78 81 91 103 108 119 124 132 144 151 157 161 162 169 170 175 178 190 192 206 215 232 235 253 256 259 261 271 272 274 298 300 313 314 318 319 324 328 351 353 361 366 376 378 382 400 403 411 430 440 443 463 474 490 543 548 626 655 666 669 680 712 772 820 832 911 917 983 1009 1021 1089 1195 1356 1381 1480 1480 1574 2465

Gaziantep, Manisa, Adana, İzmir, Antalya, Konya, Hatay, Mersin, Ankara ve İstanbul illeri denetim sayıları 1000’in üzerinde gerçekleşmiştir.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

112

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

Ha ta y Sa m su n M er sin Ak sa ra y Ed irn e Ko ca el i Ko ny a Ne vş eh ir Ad an a Af yo Ba n lık es ir Bi ng öl ça na kk al e Di ya rb ak ı Ha r kk a Ka ri ra m an Ni ğd e Or d Sa u ka ry a To ka t

1

2

2

2

2

2

3

4

935

Grafik 45: Petrol ve LPG Piyasası Denetimlerinde İllerin Aykırılık Tespitleri

Petrol ve LPG piyasası denetimlerinde illerin aykırılık tespitleri Grafik 45’te verilmiştir. Diğer illerimizde aykırılık tespiti bulunmamaktadır. En çok aykırılık Hatay ilinde tespit edilmiştir.

Grafik 47: 2013 ve 2014 Yıllarında Tespit Edilen Aykırılıkların Karşılaştırılması

964

2.3.7 Denetim Sayılarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırılması

Petrol piyasası denetimleri 2014 yılında 2013 yılına göre artış görülmüştür. Artışın sebebinde 2013 yılında 55 il, 2014 yılında ise 81 ilde gerçekleştilen çapraz denetimler etkili olmuştur.

Grafik 46: Petrol Piyasası Denetimlerine Ait Sayısal Veri Sonuçlarının Yıllara Göre Değişimi

26.097

2013 Yılı

39.058

2014 Yılı

37 2013 Yılı

2014 Yılı

Grafik 47’de görüldüğü üzere; 2014 yılında aykırılık miktarı 2013 yılına oranla ciddi bir şekilde artış göstermiştir.

Bu artış, Hatay Valiliğinin 26/05/2014 tarih ve 7804 sayılı yazısına istinaden; akaryakıt kaçakçılığı ile ilgili toplantıda alınan karar gereği Ovakentte, İl Müdürlüğü personelinin tüm yıl boyunca 24 saat kesintisiz yaptığı denetimlerde 935 marker ölçümünün geçersiz çıkmış olmasından kaynaklıdır.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

2.3.8 Denetimle Görevli Personel Analizi

Grafik 48: “Petrol ve LPG Piyasası Denetçi Kimlik Kartına” Sahip Personelin Dağılımı

EPDK Denetçisi

595

629

34

MSGM

İl Müdürlükleri

Toplam

Petrol ve LPG piyasası denetimlerini; sadece “Petrol ve LPG Piyasası Denetçi Kimlik Kartına” sahip personel yapabilmektedir. Bakanlığımızda bu görevde çalışabilecek 629 personel yetkilendirilmiştir. Yetkilendirilen personelin 34’ü Merkez teşkilatında geriye kalan 595’i de taşra teşkilatında çalışmaktadır (Grafik 48).

81 il müdürlüğümüzde denetim için yetkilendirilmiş personel sayıları Tablo 8’de verilmiştir.

113

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ

114

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

Tablo 8: İl Müdürlüklerimizin “Petrol ve LPG Piyasası Denetçi Kimlik Kartına” Sahip Personel Sayısı İl müdürlüğü

EPDK Kartı Olan Personel Sayısı

İl Müdürlüğü

EPDK Kartı Olan Personel Sayısı

İl Müdürlüğü

EPDK Kartı Olan Personel Sayısı

Adana

17

Edirne

9

Malatya

7

Adıyaman

1

Elazığ

8

Manisa

7

Afyonkarahisar

7

Erzincan

5

Mardin

7

Ağrı

7

Erzurum

5

Mersin

14

Aksaray

4

Eskişehir

5

Muğla

10

Amasya

7

Gaziantep

12

Muş

8

Ankara

18

Giresun

4

Nevşehir

2

Antalya

14

Gümüşhane

6

Niğde

3

Ardahan

2

Hakkari

6

Ordu

6

Artvin

5

Hatay

6

Osmaniye

1

Aydın

8

Iğdır

5

Rize

1

Balıkesir

13

Isparta

6

Sakarya

8

Bartın

4

İstanbul

46

Samsun

18

Batman

6

İzmir

21

Siirt

5

Bayburt

5

K.Maraş

5

Sinop

4

Bilecik

4

Karabük

7

Sivas

4

Bingöl

4

Karaman

4

Şanlıurfa

6

Bitlis

4

Kars

4

Şırnak

3

Bolu

5

Kastamonu

8

Tekirdağ

4

Burdur

5

Kayseri

7

Tokat

16

Bursa

8

Kırıkkale

4

Trabzon

10

Çanakkale

9

Kırklareli

4

Tunceli

5

Çankırı

7

Kırşehir

4

Uşak

5

Çorum

7

Kilis

2

Van

5

Denizli

17

Kocaeli

12

Yalova

3

Diyarbakır

8

Konya

9

Yozgat

5

Düzce

4

Kütahya

10

Zonguldak

4

TOPLAM: 629

EPDK Kartı olan personel, hem Ölçü Ayar işinde yetkilendirilmiş hem de PGD Kimlik kartına da sahip olabilir.

DENETİM FOTOĞRAFLARI T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

115

DENETİM FOTOĞRAFLARI

116

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

DENETİM FOTOĞRAFLARI T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

117

DENETİM FOTOĞRAFLARI

118

2014

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYET RAPORU

DENETİM FOTOĞRAFLARI T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

119

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Adres: Mustafa Kemal Mahallesi Dumlupınar Bulvarı (Eskişehir Yolu 7. Km) 2151. Cadde No: 154 06510 Çankaya / ANKARA Tel: +90 312 201 54 51-52 Fax: +90 312 201 54 53

Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü

1

L

T ÂY ET HA

www.sanayi.gov.tr www.sug.sanayi.gov.tr www.msgm.sanayi.gov.tr

arti5medya.com

Ş

İK

G ÜV E N

TI

ÜN

İ İĞ

ÜR

Adres: Necatibey Caddesi No: 49 Kızılay / Çankaya / ANKARA Tel: 0 312 2311084 - 2317280 Fax: 0 312 231 16 94