Tabela 1. Porównanie proroctw Dn 2;7;8;11;12 Lp
Dn 2 symbol
Dn 7 interpretacja
symbol
1.
Złota Głowa. (32a)
Babilon (37.38)
Lew ze skrzydłami orła. Wyrwano jego skrzydła, i staje się jak człowiek. (4)
2.
Srebrna klatka piersiowa. (32b)
Słabsze królestwo. (39a)
Niedźwiedź na bok przechylony z trzema żebrami w ustach. (5)
3.
4.
5.
Miedziane biodra. (32c)
Opanuje całą ziemię. (39b)
Żelazne nogi. (33a)
Mocne jak żelazo, bo żelazo wszystko kruszy i łamie. (40)
Glina + żelazo stopy. (33b)
Królestwo po części mocne, po części silne; Jeden nie będzie się trzymał drugiego. (41-43)
Pantera z czterema głowami i czterema ptasie skrzydłami. (6)
Dn 8 interpretacja
symbol
6.
interpretacja
-------------------------------------------------------
Owe wielkie cztery zwierzęta, to czterej królowie, którzy powstaną na ziemi. (17)
Walczy ze świętymi i pokonuje ich. (25)
Królestwo przyznane Świętym Najwyższego, Mały róg osądzony. (13,14)
interpretacja
-------------------------------------------------------
Królowie Medii i Persji. (20)
Trzej królowie powstaną w Persji po Dariuszu. Czwarty wzmocni się i poruszy wszystkich przeciwko państwu greckiemu. (2)
Kozioł nadchodzi z zachodu, po powierzchni całej ziemi, nie dotykając podłoża. Między oczami miał jeden róg. Pokonuje Barana i b. rośnie – wtedy łamie się jeden róg, a na jego miejsce wyrastają 4, na 4 strony świata. (5-8)
Król Grecki (Jawanu). Wielki róg między oczami, to pierwszy król. Powstają cztery królestwa z tego, ale już nie z taką mocą. (21.22)
I powstanie bohaterski król i będzie miał wielką władzę, i będzie czynił co zechce. A gdy powstanie, rozpadnie się jego królestwo i będzie rozdzielone między 4 strony świata. Lecz nie między jego potomków i nie będzie miało takiej mocy, z jaką on władał. (3.4)
Straszna, groźne i Inne królestwo niż wszystkie nadzwyczaj silne królestwa. To królestwo pochłonie, zwierzę, żelazne podepcze i zmiażdży całą ziemię. zęby. (7) (23)
Mały róg, oczy jakby ludzkie i usta mówiące rzeczy wielkie. (8)
symbol
Baran z długimi rogami, lecz jeden dłuższy od drugiego. Dłuższy wyrósł później. Bodzie na zachód, północ i południe. (3.4)
Nieustanne potyczki króla Południa z królem Północy. Wygrywają i przegrywają naprzemiennie. Początkowo k. Południa ma większe szanse, później jednak k. Północy. (5-15) Ten, który wyprawi się przeciwko niemu (przeciwko k. Północy) będzie robił co będzie chciał i nikt nie stawi oporu. Stanie w prześlicznej ziemi i dokona zniszczenia. Potyczki wewnętrzne o władzę. Potyczki z królem Południa. (16-30)
Z jednej ze stron świata wyrasta inny, mały róg. Rośnie ku południowi, ku wschodowi i ku prześlicznej ziemi. Wielkością swoją sięga aż do wojska niebiańskiego, strąca niektórych z wojska, gwiazd i depcze ich. Wmawia w siebie potęgę Księcia Wojsk. Zostaje mu odjęta stała codzienna ofiara, bezcześci świątynię. Cokolwiek czyni udaje mu się. (9-12)
Powstaje król zuchwały i podstępny. Siła jego będzie potężna i spowoduje okropne nieszczęścia. Zniszczy możnych i lud świętych działając podstępnie będzie miał powodzenie. (2325)
Po 2 300 wieczorach i porankach świątynia będzie oczyszczona. (13.14)
Lecz, gdy powstanie przeciwko Księciu Książąt, zostanie zmiażdżony bez udziału ludzkiej ręki.[widzenie jest zapieczętowane i dotyczy czasu końca] (1719.25.26)
Sąd – Sędziwy, Syn Człowieka. (9,10) Kamień, oderwany Za dni tych królów z góry, bez udziału Bóg stworzy ludzkiej ręki, spada, królestwo, które na niszczy posąg, wieki nie będzie rozrasta się na całą zniszczone i nie Ziemię i staje się przejdzie na inny wielką górą. (34.35) lud. (44.45)
Dn 11; 12 (na samym dole)
Wojska tego króla zbezczeszczą świątynię, twierdzę, zniosą stałą codzienną ofiarę i postawią obrzydliwość spustoszenia. Sprzymierzy sobie bezbożnych, lecz lud Boga umocni się. Roztropni z ludu przywiodą wielu do właściwego poznania. Przez pewien czas padać będą od miecza i ognia, od uprowadzenia i rabunku. A gdy będą padać doznają małej pomocy i wielu przyłączy się do nich obłudnie. Nawet niektórzy spośród roztropnych upadną, aby wśród nich nastąpiło wypławienie, oczyszczenie i wybielenie, aż do czasu ostatecznego gdyż to jeszcze potrwa pewien czas. A król zrobi, jak będzie chciał, będzie się wynosił i wywyższał ponad wszelkie bóstwo; i przeciwko Bogu bogów dziwne rzeczy będzie wygadywał i będzie miał powodzenie, aż dopełni się miara gniew. Będzie czcił boga warowni. W czasach ostatecznych zetrze się z nim k. Południa, lecz przegra. Wtargnie do prześlicznej ziemi. Ujdą jego rąk Edom, Moab i główna część Amonitów. Egipt nie ocaleje. Przestraszą go wieści ze Wschodu i Północy. Wyruszy wygubić wielu. Rozbije namioty pomiędzy morzem a prześliczną ziemią i nikt mu nie pomoże. (31-45)
W owym czasie powstanie Michał, wielki książę. Nastanie czas ucisku jakiego nigdy nie było, odkąd istnieją narody, aż do owego czasu. W tym czasie nastąpi wybawienie ludu Bożego. Częściowe zmartwychwstanie – jedni obudzą się do żywota inni na hańbę i wieczne potępienie. Roztropnie jaśnieć będą jak jasność na niebie w nocy, a ci którzy wielu wiodą do sprawiedliwości jak gwiazdy. (1-3)
1
STRUKTURA WIZJI DN 7: SEKWENCJA I. Wizja ogólna (7,3-16) a. cztery bestie (7,3-7) b. mały róg (7,8) c. sąd (7,9-12) d. królestwo przyznane świętym (7,13-14) e. reakcja Daniela (7,15.16)
UJĘCIE OGÓLNE
SEKWENCJA II. Interpretacja ogólna (7,17-18) a. cztery bestie – cztery królestwa (7,17) b. królestwo przyznane świętym (7,18) SEKWENCJA III. Wizja uzupełniająca [mały róg] (7,19-22) a. mały róg (7,19-21) b. sąd (7,22a) c. królestwo przyznane świętym (7,22b) SEKWENCJA IV. Interpretacja uzupełniająca [mały róg] (7,23-28) a. mały róg (7,23-25)
UJĘCIE SZCZEGÓŁOWE
b. sąd (7,26) c. królestwo przyznane świętym (7,27) d. reakcja Daniela (7,28) 2
Tabela 2. Dn 7 z podziałem na sekwencje chronologi a
cztery bestie
mały róg/ wojna ze Świętymi (3,5 czasu)
sąd
królestwo przyznane Świętym
reakcja Daniela
I
Dn 7,3-7
Dn 7,8
Dn 7,9-12
Dn 7,13-14
Dn 7,15.16
II
Dn 7,17
------------
------------
Dn 7,18
------------
III
------------
Dn 7,19-21
Dn 7,22a
Dn 7,22b
------------
IV
------------
Dn 7,23-25
Dn 7,26
Dn 7,27
Dn 7,28
Nr sekwencji
Tabela 3. Porównanie Ap 13 oraz 14,9-11 z Dn 3 i Dn 6 Występowanie: Dn 3
Gr. słowo proskune,w (proskyneo)
Ap 13
Ap 14,9-11
– oddaję hołd,
4x2.8.12.15
9.11
14.15x3
9.11
1.2.3.5.7.10.12.14.15.18
--------------
----------- 1
10.
6.11.15.17.20
--------------
kłaniam się do ziemi; eivkw,n (eikon) – wizerunek, obraz, podobizna, posąg; pu/r (pyr) – ogień;
5.6.7.10.11.12.14.15x2.18.2 8 (wg LXX 95)
Dn 6 27.28
Tabela 4. Porównanie Dn 3 i Dn 6 Występowanie:
1 Co prawda słowo pyr, występują w Ap 13,13, jednak sens kontekstu nie jest zachowany, stąd luka w tabeli.
3
Cecha
Dn 3
Dn 6
Król pogański
Nebukadnesar
1
Dariusz
1
Reszta Izraela
3 młodzieńcy
12
Daniel
5
Spiskowcy Pozdrowienie spiskowców
Pewni Chaldejczycy Królu żyj na wieki
8 9
Satrapowie i ministrowie Żyj wiecznie królu Dariuszu Modlitwa do króla
5 7
Rozkaz
Złożenie pokłonu
5
8a
Groźba śmierci
Piec ognisty
6
Lwia jama
8b
Król nie chce śmierci bohaterów
Nebukadnesar daje kolejną szansę Żydom
13-15
Dariusz się martwi i myśli jak uratować Daniela
15-20
Niewzruszoność bohaterów
Trójki przyjaciół
16-18
Daniela
11
Śmierć spiskowców (ta sama metoda, którą sami zaplanowali)
Spalili się w ogniu
22
Do lwiej jamy
25
Posłaniec z nieba
Syn Boga
25
Anioł
23
Doksologia (tekst wychwalający Boga)
Nebukadnesara
31-33
Dariusza
26-28
4
Tabela 5. Porównanie Czwartej bestii (Dn 7) i Bestii z morza (Ap 13)
Cechy 4. Bestii
Dn 7
Wspólne cechy
Ap 13
Cechy Bestii z morza
------------------------
3
wychodzi z morza
1a
------------------------
------------------------
7b
10 rogów
1b
------------------------
poprzednie bestie to: lew, niedźwiedź, pantera
4, 5, 6
------------------------
2
podobne do: pantery, niedźwiedzia i lwa
------------------------
7a
niepokonana
4b
------------------------
mały róg wypowiada wielkie słowa
8b, 11a, 25a,
(element bluźnierstwa)
5a, 6
paszcza mówiąca rzeczy wielkie i bluźniercze
okres działalności 3,5 roku / czasu
25c
(3,5 roku = 42 miesiące)
5b
okres działalności 42 miesiące
------------------------
21, 25b
walka ze świętymi i zwycięstwo nad nimi
7a
------------------------
pochłonie całą ziemię, podepcze i zmiażdży ją
23
(zasięg ogólnoświatowy)
3b
cała ziemia idzie w podziwie za nią
mały róg tej bestii ma oczy i usta jakby ludzkie
8, 20b
(charakter ludzki)
18
imię / liczba bestii: 666 – liczba człowieka
5
Zestawienie 1. Układ chronologiczny Ap 12 i 13 Prezentacja sceny: ciężarna Kobieta i smok.
A
Narodziny chłopca + wniebowstąpienie
Ucieczka kobiety na pustynię – miejsce przygotowane przez Boga aby ją tam żywiono – 1260 dni
Ap 12,1-6
B
Walka: Michał + aniołowie Jego vs. smok + aniołowie jego
Ap 12,7-13,4
C Ap 13,5-10
Zrzucenie smoka i jego aniołów + nastanie zbawienia
Smok prześladuje kobietę, która urodziła. Dano kobiecie dwa skrzydła, aby poleciała na pustynię, gdzie ją żywiono przez 3,5 czasu
Dano Bestii paszczę mówiącą bluźnierstwa i rzeczy wielkie, prowadzi wojnę ze świętymi. - 42 miesiące.
Ziemia pomaga kobiecie. Smok odchodzi walczyć z resztą jej potomstwa.
Bestia z morza. Śmiertelna rana.
Pokłon dla smoka i dla bestii z morza – cała ziemia oddaje.
Pokłon dla smoka i dla bestii z morza – oddaje cała ziemia.
c.d.n .
6
Ap 13,5-10
D
I
-----
12,1-4
II
12,7-8
----------
Ap 13,11-18 III
-----
IV
-----
12,5
12,8-12
Bestia z ziemi, 12,6ma dwa rogi podobne do baranich, mówi jak 12,13.14 smok.
Pokłon dla smoka i dla bestii z morza – oddaje cała ziemia.
pokłon całej ziemi
Pokłon dla smoka i dla bestii z morza – oddaje cała ziemia.
bestia z ziemi
(wygojona śmiertelna rana)bestia z morza
ziemia przychodzi z pomocą
ucieczka kobiety na pustynię 1260 dni / 3,5 czasu / 42 miesiące, bestia z morza prowadzi wojnę ze świętymi i bluźni przeciw Bogu
(narodziny chłopca, porwanie do Boga, nastanie zbawienia, wyrzucenie zrzucenieElement zbawienia diabła na Ziemię)
Dano Bestii paszczę mówiącą bluźnierstwa i rzeczy wielkie, prowadzi wojnę ze świętymi - 42 miesiące. Nr sekwencji
C
Walka w niebie
Ap 12,7-13,4
Prezentacja postaci: Kobieta i smok
B
Ziemia pomaga kobiecie. Smok Bestia odchodzi Tabela 6. Ap 12 i 13 z podziałem na sekwencje z morza. walczyć z resztą Śmiertelna jej potomstwa. rana.
Dano kobiecie dwa skrzydła, aby poleciała na pustynię, gdzie ją żywiono przez chronologia 3,5 czasu
Ożywia posąg – posąg przemawia. -------------------------------------------------------------Każdy kto nie złoży pokłonu posągowi bestii, zginie. Rozdziela znamię13,3.4 12,15-18 13,1.2 ---------bestii – 666.
Czyni wielkie Wykonuje władzę cuda – ogień 13,5-7 ---------------------------------------------------------------pierwszej bestii. spuszcza z nieba. Sprawia, że ziemia Zwodzi i jej mieszkańcy mieszkańców oddają pokłon ziemi – namawia, pierwszej bestii. aby wystawili ------------------------------------------------------------------------13,11-14 posąg bestii.
13,8-10
13,15-18
7
Zestawienie 2. Podział Ap 12 i 13 na sekwencje chronologiczne
12,1-4
12,5
12,6
Pokłon całej ziemi
12,7-8
12,8-12
12,13.14
12,15-18
13,1-2
13,3.4
13,5-7
13,8-10
1260 dni / 3,5 czasu / 42 miesiące
13,11-14
13,15-18
8
Zestawienie 3. Wyliczenia proroctw z Dn 7; 8; 9 Dn 7,25: 3,5 czasu Dn 8,14: 2 300 dni Dn 9,24-27: 70 tygodni 2 300 dni (Dn 8,13.14.26) 70 tygodni odcięto dla Izraela i Jerozolimy (Dn 9,23-27)
1260 dni / 42 miesiące / 3,5 czasu (Dn 7,28; Ap 11,1.2; 12,6.14; 13,5-7)
457 r. p.n.e. 408 r. p.n.e. 27 r. n.e. 31 r. n.e. 34 r. n.e. 1844 r. 533 / 538 r. 1793 / 1798 r. Dekret Artakserksesa odbudowa I Jerozolimy chrzest Ukamienowanie Jezusa ukrzyżowanie Szczepana Jezusa – Biskup koniec wybranego narodu żydowskiego Początek niebie Rzymu staje„Śmiertelna się najważniejszym biskupemfrancuska, - papieżem rana" – rewolucja która rozpoczęła sądu się ww1789, walczy o odbudowie Jerozolimy (Dn 8,14; z Kościołem; i przyznanie Judei statusu 1798 aresztowanie papieża; Dn 7,9.10) państwa podległego
Ostatni tydzień
9
Tabela 7. Porównanie treści i tekstów dotyczących Babilonu / Babel Księga Rodzaju – Babel* Boży rozkaz Rdz 8,7: Wy zaś rozradzajcie się i rozmnażajcie! Niech zaroi się od was ziemia i niech was będzie dużo na niej! Ludzkość łamie Boży rozkaz Rdz 11,1-9:
równina Synear;
miasto i wieża, która sięgałaby nieba;
czynią sobie imię;
Starożytny Babilon** Wojna między Babilonem a Jerozolimą Dn 1,1.2:
król Babilonu oblega Jerozolimę, a święci zostają wydani w jego ręce
król Babilonu zabiera naczynia z domu Bożego do ziemi Szinear
Dn 1,21 – Daniel przeżył Babilon, tj. zwyciężył dzięki temu, iż był wierny Bogu cały czas i doczekał się Cyrusa
Cyrus jest symbolem Chrystusa – Iz 45,1
Babilon był leczony (Nebukadnesar), aby nie rozproszyć się jednak nie dało się go uleczyć (Baltazar) – Jr 51,9 po całej ziemi; Jego sąd sięga do nieba, dlatego każdy Babel to zjednoczenie się ma go opuścić – Jr 51,6.9 całej Ziemi przeciwko Na Syjonie będą opowiadane dzieła Bogu. Boże – Jr 51,10 Wiatr złowrogi jest posłany przez Boga przeciwko Babilonowi – Jr 51,1
Księga Apokalipsy – Wielki Babilon
Ap 14,8
Ap 16,19
Ap 17,1-6.18
Upadł, upadł Wielki Babilon, który napoił wszystkie narody winem szaleńczej rozpusty.
Po 7. pladze Wielkie Miasto rozpada się na 3 części.
Kobieta wszeteczna,
Wielki Babilon ma otrzymać kielich wina zapalczywego gniewu Bożego.
na czole ma napisane imię Wielki Babilon… Jest pijana krwią męczenników Jezusowych i świętych. Wszyscy królowie ziemi uprawiali z nią nierząd. Winem nierządu upijali się mieszkańcy ziemi. Królowie i bestia dokonają sądu na wszetecznicą. Kobieta to Wielkie Miasto, które panuje nad królami ziemi.
Ap 18,1-6
Upadł, upadł Wielki Babilon i stał się siedliskiem demonów… Wszystkie narody piły wino szaleńczej rozpusty i królowie ziemi uprawiali z nim nierząd. Wezwanie do wyjścia z Babilonu, aby nie spadły plagi, które spadną na Babilon. Do nieba sięgnęły grzechy Babilonu.
* Babel oznacza zamieszanie, chociaż pochodzi od czasownika balal, tak więc powiązanie jest pośrednie. W języku akadyjskim znaczy to brama Boga. ** W języku hebrajskim nie ma rozróżnienia na Babel i Babilon. Zawsze używane jest słowo Babel, np. w Dn 1,1.
Tabela 8. Bestia na pustyni i Wszetecznica Wielki Babilon Ap 17 10
Tekst
Ap 17,1.2
Ap 17,3
Ap 17,4-7
Treść
Potem przyszedł jeden z siedmiu aniołów, mających siedem czasz, i tak odezwał się do mnie: «Chodź, ukażę ci wyrok na Wielką Nierządnicę, która siedzi nad wielu wodami, z którą nierządu się dopuścili królowie ziemi, a mieszkańcy ziemi się upili winem jej nierządu»
I zaniósł mnie w stanie zachwycenia na pustynię. I ujrzałem Niewiastę siedzącą na Bestii szkarłatnej, pełnej imion bluźnierczych, mającej siedem głów i dziesięć rogów.
Interpretacja
Tekst
Wielka nierządnica - to Wielkie Miasto, mające władzę królewską nad królami ziemi
Ap 17,18; 18,7
Wiele wód – to ludy, tłumy, narody, języki
Ap 17,15
Królowie ziemi / mieszkańcy ziemi – zasięg polityczny i ogólnoświatowy
Ap 10,11; 13,3.7.14.16 ; 14,6.8
Wino nierządu
Ap 14,8; 18,3.6
Pustynia – miejsce ucieczki, schronienia
Ap 12,6.14
Bestia … - nawiązanie do smoka oraz do bestii z morza; w przeciwieństwie do nich bestia z Ap 17 nie ma diademów, ale ma bluźniercze imiona, jak bestia z morza.
Ap 12,3; 13,1
Wielki Babilon
Ap 14,8; 16,19; 18,16;
Pijana krwią świętych
Ap 13,7; 18,21-24
Purpura, szkarłat, drogie kamienie, perły, obrzydliwości, matka wszetecznic, Wielki Babilon, pijana krwią świętych.
11
Ap 17,8
Ap 17,9
Bestia: była – nie ma jej – ma wyjść z Otchłani
Bestia, która była i nie ma jej, i ona jest ósmym [królem], a jest spośród siedmiu i zdąża na zagładę: bestia jest jednocześnie jedną z 7 głów. Prawdopodobnie mowa tu o bestii z morza, której głowa była śmiertelnie raniona, ale została wygojona.
Ap 13,3.12; 17,11
7 głów = 7 gór i 7 królów
7 głów oznacza 7 gór to jest 7 królów, a więc 7 królestw. wtedy 7 gór i 7 królów symbolizowałyby kolejne królestwa poczynając od Babilonu.
Ap 13,3.12; Dn 7,7.8.24 Jr 51,24.25
1. Babilon; 2. Medo-Persja; 3. Imperium Macedońskie
Ap 17,10.11
Królowie: pięciu upadło (5) – jeden jest (6) – jeden nie przyszedł jeszcze, a gdy przyjdzie, to na krótko (7) – bestia, która była, już jej nie ma jest ósmym (8) i jest jednym z siedmiu (1-7).
4. Rzym pogański; 5. Rzym papieski – bestia ze śmiertelną raną / była, nie ma i będzie;
Dn 2; 7; 8; Ap 11,7; Ap 13,1-18;
6. Wielka Rewolucja Francuska (ateizm, oświecenie, sekularyzm); 7. USA; 8. Papiestwo + 10 królów (np. UE albo jakaś unia państw współczesnych).
Ap 17,1214
10 rogów + bestia obejmują władzę na 1 godziną, oddają swoją moc bestii, walczą z Barankiem.
Polityczna potęga Rzymu papieskiego ponownie obejmie na krótki czas władanie nad światem poprzez unię (wszystkich) państw (ONZ / UE / inne unie). Wystąpi przeciwko Bogu.
1 Tes 2,1-12
12
Ap 17,16.17
10 rogów i bestia zniszczą wszetecznicę; 10 rogów działa pod władzą bestii.
10 rogów i bestia, to nie to samo, co wszetecznica. Wielki Babilon jest najprawdopodobniej zjednoczeniem wszystkich kościołów (protestanckich) pod zwierzchnictwem Watykanu.
Ap 17,5; 14,4
Tabela 9. Porównanie smoka, bestii z morza i bestii na pustyni (Ap 12 – 13 – 17) PODMIOT CECHY
Smok (Ap 12)
Bestia z morza (Ap 13)
3a
Wychodzi z morza (nawiązanie do Dn 7)
MIEJSCE
Na niebie
GŁOWY
7 głów
ROGI
10 rogów
DIADEMY
7 diademów na głowach
Diademy na rogach (zapewne 10)
WYGLĄD
Rudy, ogromny smok
Podobne do bestii z Dn 7 (lampart, niedźwiedź, lew i rogi jak 4. Bestia)
OPIS DZIAŁALNOŚCI
Chce zabić dzieckomężczyznę i prześladuje kobietę oraz resztę jej potomstwa
Bestia na pustyni (Ap 17)
1a
7 głów (na głowach bluźniercze imiona) 3b
3a
4.13-17
10 rogów
Działa dzięki mocy diabła, bluźni Bogu, świątyni, mieszkańcom nieba i prowadzi wojnę ze świętymi, ma zasięg ogólnoświatowy.
Pustynia
3a
7 głów 1b
10 rogów
3b
brak
2
Czerwone jak szkarłat, pełne bluźnierczych imion
3a
3b.5-8
Było – nie ma go – ale będzie, gdyż wyjdzie z otchłani i idzie na zatracenie. Ma władzę nad światem razem 10 królestwami. Spustoszy i ogołoci wszetecznicę. Walczy z Barankiem.
8.1114.16.1 7
13
INTERPRETACJ A
diabeł, szatan
9
Potęgi polityczne ukazane zbiorczo, jakimi posługuje się diabeł. Jedna z głów – mały róg z Dn 7, a więc siła polityczno–religijna.
13,2 oraz patrz Tabela 5.
Potęgi polityczne ukazane zbiorczo, jakimi posługuje się diabeł. Ósmy król (głowa) jest głową ze śmiertelną raną z Ap 13. Jest to bestia z morza, ale ukazana w innym czasie i okolicznościach.
8-11
14
Tabela 10. Ap 11
15