AITOR ARREGI
GETARIARRON TOPAGUNEA
144. zenbakia - 2014ko abendua
artzape ]
HERRIKO ITSAS ONDAREAREN IPUINA
JOSKIN BATEN MALETA ]
Itziar Aizpuru Dabilen harriari goroldiorik ez
]
] bertsotan / Getaiko Bertso Eskola
Bi mila eta hamalau honi despeditzeko parada
artzape
hamabostak ez al dizu ematen
144. zenbakia
bertigo edo ikara?
2014ko abendua
Doinua: No woman no cry
3/Bertsotan 4/Artzapetik begira - Gutuna 8-11 5/Txapakalezka 6 -7/Zer berri - Bi hitzetan 8-11/Elkarrizketa: Itziar Aizpuru 12/Inglix Pitinglix txokoa 13/Gaglo Gaztelekua - Denborapasak 14-15/Elkarrizketa: Aitor Arregi 16/Txutxupeka 17/Komikia - Azaroko denborapasen soluzioak 18/Historiaren katebegiak 14-15 19/Herriko toponimia - Txikiegia agian 20/Iritzia 21/Elan- Euskadi 22/Agenda 23/Herriko gutixiak -Agurrak - Telefono interesgarriak - Farmaziako guardiak artzape
Eskualtxeta kulturgunea Krixketaneko Iturrigaina Tel.: 943 00 05 48 artzape@topagunea.com
19
[argitaratzailea] Artzape Euskara Elkartea [erredakzioa] Izaskun Urbieta eta Monika Uzkiza [lan taldea] Aritz Iribar, Eider Iribar, Izaro Uzin, Izaskun Larra単aga, Nerea Kamio, Josune Urresti, Jon Ander de la Hoz, Alain Inza, Unai Mateos, Habaneratik Alamedara Bertso Eskola, Amaia Irazabal, Aitor Irigoien, Be単at Gereka, Mikel Mugika, Iturzaeta Herri Eskola, Elan-Euskadi GKE, Markos Aizpuru, Andres Alberdi eta Erein kultur zerbitzuak [hilabete honetako kolaboratzaileak] Xabi Insausti, Gaglo Gaztelekua, Edurne Irigoien eta Uxoa Irigoien. [argazkiak] Artzape [publizitatea] Artzape [inprimaketa] Gertu [tirada] 1170 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X
Getariako Udalak eta Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria
2014ko abendua artzape-3
artzapetik begira Xabi Insausti Abdiel eta Johana Panamako nire lagunak dira. Beraien bizitza oso arrunta da. Goizeko 03:00etan jaikitzen dira. Kafea eta haragi zati gosaldu eta gero, taxia hartzen dute autobus-geltokira iristeko. 00:40ak aldera autobusa hartu eta 2 ordu geroago iristen dira hiri-gunera. 5 kilometro egiteko 2 ordu behar dira trafiko kaotikoa, zarata eta ke artean. 00:06etan Johana bere lanean dago. Abdielek unibertsitean lan egiten du, doanik ikastearen truke. 15:00etan Johanak bere lana bukatu eta 15:30ean Abdiel hor dago. Elkarrekin bueltatzen dira etxera, Johana bakarrik bueltatzea ez da komeni, oso arriskutsua baita. Bi ordu autobusez, zerbait erosi, taxia hartu eta 18:00etan etxean daude. Johanak fumigatzen du 32 metroko etxea, moskitoak hiltzeko. Hamar minutuz zain egon behar da kanpoan etxera sartu baino lehenago. Etxeak bi gela ditu eta erdian komuna txiki bat. Atzeko gelak ez du leihorik eta hor lo egiten dute, haizegailua gau osoan martxan edukiz, sargoria leuntzeko eta dirurik ez daukatelako aire egokitua jartzeko. Aurreko gelan mahaia, besaulkia, telebista eta sukalde txiki bat dago. Zerbait afaldu eta 20:00etan ohera joaten dira. Eta horrela asteko 6 egunetan. Hilero, 150 dolar ordaintzen dute alokairua. Etorkizun hobea espero dute, baina zail ikusten dute hori, dirurik ezin dutelako aurreztu. Juxtu irabazten dute hilabetea pasatzeko, gehiagorik ez. Eta horrela bizi da Panamako %90a. Panaman ez dago krisirik. Orain ulertzen dugu Rajoik esaten duenean krisitik ateratzen ari garela.
] gutuna
Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahi baduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetara ekarri edo artzape@topagunea.com helbidera bidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez 200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnak mozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugu testu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez du bere gain hartuko argitaratzen diren iritzien gaineko erantzukizunik.
2014an egindako jarduna
S
albatore Deuna Abesbatzako kideak 2014an egindako jarduna laburtzera gatoz. Gure helburu nagusiak bete dira: getariarrek badute non kantatua eta ekitaldi berezietan, gure parte hartzea beharrezkoa izan den guztietan, bat egin dugu herriarekin. Jazinto Isasti zuzendari dugula, 45 lagun inguru biltzen gara abesbatzan. Astean behin eta batzutan bitan elkartzen gara entseguak egiteko. Urtean zehar leku eta egoera ezberdinetan aritzen gara kantari. Elizkizunetan entzun gaitzakezue. Eta bestelako ekitaldietan ere jardun gara. Herrigunean bezalaxe Getariako auzoetan ere: San Prudentzion, Askizun, eta Meagan izan gara, jaiak alaitu asmoz. Guretzat bereziak izan diren mugarriak izan ditu 2014ak: Elkanoren lehorreratzean hartu dugu parte, Getariarentzat hain berezia den ekitaldian biziki maite dugun Gora Elkano kantatuz. Getariako Txakolinaren Jatorrizko Izendapenak 25 urte bete dituela eta, Ainhoa Garmendia sopranoarekin abesteko oho-
4- artzape
@topagunea.com
rea izan genuen. Leipzig-eko edo Marsellako Operan eta Donostiako Kursaal-ean aritzen den abeslari handi batekin ez dugu urtero kantatzen, alajaina! Aipaturiko guztia egiteko hainbat laguntza jaso ditugu, gure bidea errazago egin dutenak. Gogoan izan nahi ditugu eskerrak emanez Udaletxea, Kofradia, Eliza, Itsas-Mendi Gutiziak, Txomin Etxaniz txakolina, Txakolinaren Jatorrizko Izendapena, Irizabal Arrainak, Viveros San Anton, Elkano Arraindegia eta Izarri Okindegia. 2014an herriko hainbat ekimenetan gure ahotsak entzun izanaz harro sentitzen gara, eta 2015ari eskaera egin nahi diogu: osasuntsu mantendu ditzala gure eztarriak, urteak berekin ekartzen dizkigun erronka eta aukerei aurre egin ahal izateko. Gogotsu jarraituko dugu lanean, eta getariarren batek Salbatore Deuna Abesbatzako kide izan nahi baldin badu, gure ateak beti zabalik daude.
Salbatore Deuna Abesbatzako kideak
]
txapakalezka Aitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika
Elkarrizketan: Mari Pilar Ezenarro
“Libre bizitzeko txoria naiz ni” Badaude pertsona batzuk, zeinak beraiei entzuten pasako zenukeen egun osoa, gustora, irria aurpegitik kendu ezinean… Halakoxea da Mari Pilar Ezenarro: hiztun aparta, istorio kontalari trebea, algara eragile paregabea eta jakintza handiko emakumea. Ilusioz egin degu berarekin hitzordua… Eta guk gehiegi xaxatu gabe, ti-ta hasi zaigu kontu-kontari… eta konturatzerako, teorian elkarrizketa motxa izan behar zuena, solasaldi luze eta entretenitua bihurtu da, irakaspen eta istorio xelebreez zipriztindua. A ze kontu pila! Baina nola jaso hori dena tartetxo honetan? A ze lana jarri digun Maria Pilarrek… Elkarrizketa amaieran, gurekin tertulian gaztetu egin dela esan digu, baina lehendik ere izpirituz gu bezain gazte dela iruditzen zaigu.
dakit nirekin zerbait ikasi zuten, baino nik eurekin asko ikasi nun. Gero eta ume gutxiago ikusten da lokatzetan jolasean… Naturarekin harreman estuagoa beharko al genuke txikitatik?
Naturarekin harremana edukitzea oso garrantzitsua da, asko ikasten baita eta ona baita lurrarekin kontaktua izatea, fruituak ereiten ikustea… “La naturaleza es sabia” esaten da, eta egia galanta da! Gaia aldatuz, nolakoak ziren zuen gazte garaitako parrandako?
Duela urte batzuk Xegundokin ibili nintzan tarteka txikiei pelotan erakusten polideportibuan. Pelotak egiten ere ibiltzen nintzan, ta oraindik ere jarraitzen det honetan. Botilen kortxoak hartu, kutxiloarekin biribildu eta hariarekin betelana egin… Gero Xegundok Zumaira eramaten zitun bertan larrua jartzeko. Pelota eder askuak egindakoa naiz!
Nahi hainbeste ez nun egiten! Nik ordua 2:30tan izaten nun eta ahal nun gehien estutzen saiatzen nintzan. Nire ama zain egoten zan, ordea, ni etxera noiz helduko. Herriko Txalupa dantzatokian ibiltzen ginan, ta tarteka Zarautza juten ginan, Nahiara. Desberdina zan: orduan droga konturik ez zeon, beranduago hasi zan eta beti eduki izan diot beldur eta errespetu handia horri. Orain parrandak luzeagoak dia, ta tentazio gehiago daude. Parranda egitea gauza earra da, neska eta mutilekin hitz egin eta ligatze puntu hori, baina neurrian, alkolakin ta gehiegi pasatu gabe. Ni oso musikazale eta dantzaria nintzen. Gure etxean soinua izugarri gustatzen zaigu. Lotsatia naiz, baina musika pixkat entzun orduko… Buenooooo! Ezin geldirik egon!
Txikitatik izan zera “moitua” eta kirolzalea…ta gaztetan mutil askori ere irabazten zeniola esan digute…
(Off the record): Oraindik akordatzen gara telebistako zure esperientziaz…
Pelotan oso ondo aritzen zian mutilekin ibiltzen nintzan, ta neri pelotan gutxik irabazten zien e!! Pelotari eman egiten nion, ta malizia ere banun dejadak, bi paretak… egiteko. Hori bai, etxekoei ez zitzaien gustatzen hau, eta bazkaltzerakoan eskuak ezkutuan edukitzen nitun pelotan ibili nintzela konturatu ez zitezen. Bizikletan ere ondo moldatzen nintzan, baina bereziki eskupilotan. Orain parkean egiten ari diren frontoi txiki hori ere estrenatu behar det bai!
Mari Karmen nire lagun bilbotarrak eman zien nire berri telebistakoei…ta deituko zidatela aipatzean, ez nun sinestu, baina bai! Handik gutxira jaso nun Goenkaleko eskaintza. Hasieran ezetz esan nien, baina azkenean animatu egin nintzan hontara ere! Baina zer eta… Mutuaren papelean jarri ziaten… Ni naizen hixtunarekin! Nola liteke? (barreak)
Pilotarekin ez ezik, umeekin ere oso esku ona dezu, ta haiek ere ze pozik ibiltzen dian zurekin…
Ikatzak bi zentzu izan ditzake. Positiboan, hotza edo beharra duten guztiei beroa emateko banatuko nieke ikatza. Zentzu negatiboan, injustiziek amorru handia ematen diate, eta horiek eragiten dituztenei banatuko nieke.
Gure eskupilotako lehen pilotakadak zeinekin ta… hara! Mari Pilarrekin!
Nire ama ere oso umezalea zan, beti saiatzen zan zuen gutxitik zerbait ematen umeei. Ni ere umezalea nintzanez, behin Irene (andereinoak) ea ikastolan lan egin nahi nun aipatu zidan. Hasieran gehitxo iruditu zitzaidan, baina animatu, eta lau urtez aritu nintzen 2-3 urteko umeekin. Oso oso esperientzia polita izan zan, eta Ireneri beti eskertuko diot aukera hura eman izana. Jesuitaneko eraikina oso leku egokia zan, atari ederrarekin. Ahal genuen guztitan kanpora joaten ginan, danbolina eta txistua joaz, umeentzat ona baita espazio irekietan ibiltzea. Ez
Gabonak ere bertan ditugunez, Olentzerok nori ekarri beharko lioke aurten ikatza?
Amaitzeko, ze eskatuko zenioke urte berriari?
Osasuna da gauza guztien oinarria, gainontzeko dena horren arabera baitago. Hala ere, diru pixkat ere beharrezkoa da bizitzan, gutxienez oinarrizko bizimodurako. Horrenbestez, dendenontzat osasuna eta aurrera egiteko adina diru izatea eskatuko nuke! 2014ko abendua artzape-5
] getarian zer berri?
Herriko Itsas Ondareari buruzko ipuna Datorren San Anton jaiaren bezperan, urtarrilaren 16an, herriko Itsas Ondareari buruzko ipuinaren aurkezpena egingo da. Udaleko Kultura eta Euskara batzordeak aurrera eraman duen ekimena izan da, eta Tantai Elkartearen laguntza izan du ipuinaren koordinaketa lanetan: Tantai tokian tokiko kultura eta historia berreskuratzen eta sustatzen duen elkartea da. Ipuina Ane Azkuek idatzi du, eta ilustrazioak, berriz, Edurne Irigoienek egin ditu. Zeregin horretan, herriko hainbat lagunen laguntza izan dute, besteak beste: Pello Iribar, hainbat sare-konpontzaile, Antonita, Xabier Alberdi... Ipuina ez da haurrentzako ipuin bat besterik, askoz gehiago da; helburua da herriko historiaren transmisioari eustea, eta helduei euskarri bat ematea, transmisio horretarako baliagarri izango zaiena.
II. Losintxa “Piropo” Lehiaketa Artzape Euskara Elkartekoek bigarrengo urtez II. Losintxa “Piropo” Lehiaketa antolatu zuten. Helduen mailan 21 losintxak hartu zuten parte eta irabazlea Haritz Esteban izan zen bigarrengo aldiz. Izan ere, iaz ere berak irabazi baitzuen. Hauxe izan da losintxa irabazlea: - Esnatu aurretik amets zarena, esnatzean nire bizi-pox gorena!
Zarauzko 36. Kros Mixtoa Abenduaren 7an, Zarauzko Kros Mixtoaren 36. edizioa ospatu zen. 7,5 km-tako lasterketa da, eta bertan adin guztietako getariar askoek hartu zuten parte eta animatzera ere jende asko joan zen. Lasterketa honek izen handia hartu du eta aurten 718 bikotek eman zuten izena, eta horietatik 661 iritsi ziren helmugara. Eguraldi hotza egon arren jendea ez zen atzera bota parte hartzeko garaian eta lasterketa polita izan zen. Aurrenengo bostentzat saria zegoen eta hain zuzen Aitor eta Uxoa Irigoienek anai-arrebak amaitu zuten postu horretan. Ekaitz eta Ane Baletziaga anai arrebak ere bikain aritu ziren. Zorionak danori!
Eskolako mailan aldiz, 115 losintxak hartu zuten parte eta irabazlea Oier Bordagarai izan zen. - Nire bihotzean hazi zara eta nire buruan galdu zara. Bi aipamen berezi ere izan ziren eskolan parte hartu zutenentzat, Oihan Manterolarentzat eta Beñat Olabarrirentzat. - Nire bihotza Gaztatapeko olatua bezala, zuregatik lehertzen da. (Oihan). - Zu zara Iñaki eta ni Kamerun. (Beñat). Elkartekoek parte-hartzaile guztiei eskerrak eman nahi dizkiete.
Argazkia: Amaxkar.
6- artzape
@topagunea.com
] getarian zer berri?
Joskin baten maleta ENTREDÓS 3.0 Cristóbal Balenciaga Museoak erakusketa berri batekin dator, Joskin baten maleta; Entredós 3.0. Abenduaren 13an hasi zen eta apirilaren 12 arte ikusteko aukera izango da. Pilar Ayarza Balenciagako joskin bat zen eta bere maleta norbaitek ireki zain egon da Bartzelonako Grácia auzoko etxebizitza bateko ganbaran. Kasualitateak direla eta Fiona Capdevila artistak maletarekin topo egin zuen eta honek Rosa Solano artistari eraman zion. Honek ireki zuenean, eta bertan zegoen altxorra ikusi eta gero, maleta horrekin zerbait egin behar zela pentsatu zuten. Ondoren, erakusketa bat egitea erabaki zuten. Izan ere, barruan Pilar Ayarzaren patroiak, josteko tresna... bizitza bat zegoen. Balenciagako bera lanez kanpo bere bezeroentzako josten baitzuen. Erakusketa honekin, Balenciagan lanean jardundako jostunei eta orokorrean jostun guztiei omenadi bat egin nahi diete. Eta maleta azkenengo itxi zenean bezala irudikatu nahi izan dute. Aurkezpen egunean Balenciagan lanean jardundako jostunak etorri ziren erakusketa inauguratzera.
Erakusketa egunean ateratako argazkiak. Aurrenengo argazkian Rosa eta Fiona ekitaldia aurkezten, Nika Lertxundi alkateak ere hitz batzuk esan zituen. Bigarrengoan Balenciagan lanean jardundako jostunak erakusketan zegoen otar bati begira.
Ezkurtxerrirena da Euskal Herriko txistorrarik onena San Tomas egunean Euskal Herriko 19. Txistorra lehiaketa ospatu zen Donostian. Aurtengo lehenengo saria Getariara etorri da, Ezkurtxerrikoentzat hain zuzen ere. Ez da izan aurtengo sari bakarra, Zarauzko XIX. Txistorra lehiaketa ere irabazi baitute. Donostian bigarren gelditu zen Orioko Loidi eta hirugarren postuan berriz Tolosako Muñagorri Harategia. Zorionak Agurtzane Subijana eta bere familiari!
] bi hitzetan Informazioa gehiago: Tel. 943 896024 www.ihobe.net maizpuru@getaria.org
Udalsarea 21ek udalerri bakoitzaren beharretara egokitu daitekeen hondakinei buruzko ordenantza testu bat proposatu die Euskadiko Udalei. Jasangarritasunerako euskal udalerrien sareak -Udalsarea 21ek- hiri-hondakinei buruzko ordenantzarako testu eredu bat aurkeztu du, udalerri bakoitzaren ezaugarrietara egokitu daitekeelarik. Testua sare horrek hondakinen gaia lantzeko abiatu zuen lan-taldean integratutako 15 toki-erakundeen lan adostuaren emaitza da, eta helburutzat du indarrean dagoen legedia betetzen laguntzea toki-erakundeei. Udalsarea 21ek 15 toki-erakunderen parte-hartzearekin abiatu duen hondakinen lan-taldearen emaitzak aurkeztu dira. Lan-talde horren helburu nagusia izan da hondakinak kudeatzeko sistema ugari kontuan hartzen dituen ordenantza eredu bat lantzea eta adostea; eredu horren bidez, udalerri bakoitzak aukera izan behar du bere ezaugarrietara egokitutako ordenantza bat lantzeko, eta, gainera, Eraikuntza eta Eraispen Hondakinei (EEH) buruzko atal espezifiko bat hartzen du barne. Dokumentuaren lehenengo zatian, EAEko oraingo egoeraren esparrua ezartzen da, hondakinen sorrera eta kudeaketari dagokionez. Gainera, etxebizitzetako eta merkataritzako hondakinei buruzko udal ordenantzan kontuan hartu behar diren alderdi nagusiak jasotzen dira, hala nola bilketa-sistemak, autokonpostajerako eta konpostaje komunitariorako arauak, eraikuntza eta eraispeneko hondakinak (EEH), eta baita pertsona erabiltzaileen betebeharrak betetzeari buruzko ikuskapena, zehapena eta kontrola ere. Koadernoaren eranskinen artean, honako hauek daude: etxebizitzetako eta merkataritzako hondakinen udal ordenantzaren eredua, hondakinak kudeatzeko baimena duten enpresen zerrenda, eta eraikuntza eta eraispeneko hondakinak kudeatzen laguntzeko tresnak. 2014ko abendua artzape-7
Jon Ander de la Hoz
] Elkarrizketa
Emakume bizia da Aizpuru. Begi argiak eta irribarrea ditu nortasun agiritzat, eta hala erakutsi du elkarrizketan zehar. Hizketan ere, nongotasuna nabari zaio: “Badakizu, gure txa-txe-txi-txu zatar hori”, dio erdi-broman. Zarautzen bizi den lapajale guztiei bezala, hara bizitzera zertarako joan zen galdetu zaio. Erantzuna, “bertan zegoena hobetzeko”.
Itziar Aizpuru 8- artzape
@topagunea.com
] Elkarrizketa / Itziar Aizpuru Getarian bertan hasi zinen antzezten, Gure Txerurekin, 20 urte zenituela.
zuela esanaz. Ez zuen ulertzen:“Mari, paper bat den eta!”.
Guk antzerkia egiten genuen, baina elkarte baten beharra ikusi genuen, izaera juridiko bat izan zezan, diru-laguntzak jasotzeko eta abar. Hala sortu zen Gure Txeru.
Etxekoei jubilatu eta gero aktoretzara profesionalki dedikatu nahi zenuela aipatu zenienean, nola hartu zuten? Aurpegi txarrik?
Zure ahizparen izena bai, baina zurerik ez da agertzen lehenengo akta haietan.
Ez, nirerik ez. Bi ahizpena jarri, geure abizenekin? Gainera, herriko saltsa guztietan sartuta geunden eta ez zen komeni. Batzorderako jende garbixeagoa bilatu genuen, Don Mikel apaiza eta. Aurrean dituen akten fotokopiei begira, Gure Txeruko pasadizoak kontatzen hasi da. Frankismo garaian, dantzarien gonetan ikurriñaren hiru koloreak zeramatzan elkarte bakarra zela aipatu du bizpahiru aldiz, harrotasun puntu batez. Haurren abesbatzarekin Madrilera joan eta autobusa matxuratu zitzaienekoa ere gogoan du...begiak lausotu zaizkio; “haiek bai garaiak!” laburbildu du ozen, hasperen batez lagundurik. Bestalde, badu kexarako astirik. Iazko udan, elkartearen 50. urteurreneko jaialdian, antzerkia, bere ustetan “hasierako Txeru haren funtsa” zena, ez zela aipatu ere egin gogoratu du, azken urteotan indar gehiago duten euskal dantzen mesedetan. Jaialdiak eraman zuen norabidearekin atsekabetuta agertu da, dirudienez, ekitaldi hura aurkeztu zuena eta galderak egiten ari zaiona pertsona bera direla ohartu gabe.
Aurpegi txarrik ez, baina beldur pixka bat bai. Aipatu nienean kasting batera nindoala, semeak kasting-etara gazteak bakarrik joaten direla esan zidan. Alde batetik ondo iruditzen zitzaien, baina bestetik beldur pixkat ematen zien: “Zer egingo ote du gure amak, badoa orain ere komediantearena egitera”. Goenkale ikusteak ere errespetu pixka bat ematen zien. Ulertzen diet, ordea. Asko jota 20-25 urte izango zituzten eta adin horietan, badakizu...egun oso gustura daude nire ibilbidearekin. Loreak ikustera joan nintzenean, lagunak “han, Martineko amona” esan zuen telesailagatik. Niretzat “Tototxeneko Itziar”. Bizimodua apur bat aldatu zaizu… Dudarik gabe. Jendeak askotan geratzen nau, baina gehienek Goenkaleko Dolores izaten dute gogoan: “Gaiztoa hintzenan, ba” esan didate askotan. Herrian denek ezagutzen naute eta bertan beti bezala, baina Getariatik kanpo dezente geratu naute, bai.
Telefonoak jo dio. Ana da, alaba gazteena. Erdi txantxetan ari da harekin: “Ana, laga in bihar txut, mutil gazte guapo batekin hizketan nao ta. Geo deitukoxut”. Elkano eta Balentziagaren ostean, Itziar Aizpururen jaiotetxe atarian ere plaka bat jarri beharko da, orduan.
“Batzorderako jende garbixeagoa nahi genuen”
Txeruren ostean, baina, pantailarako saltoa berandu xamar eman zenuen, 60 urterekin.
Egia da. Seme-alabak, lana eta beste kontuengatik aspaldi ahaztua nuen antzerkigintza, Goenkalerako kasting bat zegoela entzun nuen arte. Deitu eta han joan nintzen Donostiara, konbentzimendu osoz. Handik egun batzuetara deitu zidaten esanaz papertxo bat bazutela niretzat eta hala hasi nintzen. Gerora etorri ziren Martin, Hospital Central eta zinema: El gran Vázquez, 80 egunean... Lanak banan-banan errepasatzeari ekin dio. Martin aipatzerakoan irribarre zabal bat marraztu zaio aurpegian: “Hura komedia petoa zen, Goenkaleko paperarekin zerikusirik ez zuena...ederki pasatzen genuen”. Izan ere, Goenkalen Dolores gaiztoaren papera egiten zuen, eta maiz kalean jendeak kargu hartzen zion zintzoagoa izan behar
Zarauztar batek behin esan zidan martxa honetan Getariako plazatik Elkanoren estatua kendu eta nirea jarriko dutela. Ez, txantxak alboratuta, uste dut ibilbide pixka bat egin dudala eta oso gustura nago horrekin, baina ez dut aparteko errekonozimendurik eskatzen, sariekin bezala. Baldin badatoz, datozela. Apal batean dituen sariak seinalatu ditu. Lauzpabost daude, eta nongoak diren kontatzeari ekin dio. Ezkerrean dagoena Toulousen eman zioten, Frantzian. Eskuinekoa Mexikon, uda honetan bertan. Bestea Málagan, eta erdian dagoena,“la joya de la corona”, Donostiako zinemaldian. Loreak ere baditu, azken filmaren oroigarri. Zuzen begiratzen die, irribarre erdi bat marraztuta duela ahoan. Goenkale, Martin, Hospital Central-en kolaborazioak…zinemara salto aurretik bide pixka bat egin duzu telebistan. Espero al zenuen aurkeztu zinen lehen egunean? Ezta inondik ere. Goenkalen “papertxo” bat zutela esan zidaten, eta lau denboradi igaro nituen. Martin sei edo zazpi denboraldikoa izan zen, eta guztietan aritu nintzen. Hospital Central-en agerpen batzuk izan behar zuten, baina azkenerako dezente aritu nintzen han ere. Hasieran ez nuen espero, baina behin hasita ohitu egiten zara eta hain azkar joanda, ez zara pentsatzen geratzen. Zurrunbilo batek harrapatzen zaitu.
Zinean ere egin du bidea, eta hamabi film laburren kreditutan ere azaltzen da. Pozten du horrek. Ikasten dabiltzan gazteak joaten omen zaizkio galdezka eta ia haiei nola esango dien ezetz. Gustura egiten du, gainera. Frantsesez ere egin zuen lan bat, Le bleu de l' ocean. Euskara eta frantsesa uztartu behar ziren, eta Frantzian bizi izan zirenez, deitu egin zuten: “Martxa hartzea kosta zitzaidan, baina berriz deitu ezkero, nola-hala jarriko nintzateke”. Esaerak dion eran, “dabilen harriari goroldiorik ez”. 2014ko abendua artzape-9
Jon Ander de la Hoz
] Elkarrizketa
Zinean, euskarazko lanei dagokienez, 80 Egunean, Hamaiketakoa eta Loreak. Zeinekin geratzen zara?
Ezingo nuke bat aukeratu. Bakoitzak bere berezitasunak ditu. Hamaiketakoa bera, film laburra izateko, asko transmititzen duen obra iruditzen zait.
Lan bati ezezkoa emateko ezintasun fisikoren bat izan behar duela azaldu du. Hogei urte baleuzka bezala korrika egin behar izatea, edo. Beste guztiak onartzen ditu, hori duelako antzezpenaren izpiritutzat. Zine pornorik ere ez lukeela egingo dio...hori 74 urterekin ez diotela eskatuko aitortzen duen bitartean, algaraka.
80 egunean, aldiz, ezusteko ikaragarria izan zen, oso gustura egin nuen lan bat. Artista bezala, bi emakume edadeturen arteko maitasuna antzeztea oso ederra iruditzen zitzaidan, eta denborarekin frogatu dut hala izan dela. Gainera, sari andana irabazi genuen, “mejor actriz”eta guzti. Nork esan behar zuen.
Anekdotak ere dozenaka dauzka 80 Egunean-en inguruan. “Chica, yo no creía que fueras lesbiana” eta horrelakoak esan omen dizkiote. Behin, Torremolinoseko gala batean emakume gazte bat etorri eta ia Mariasun Pagoaga (beste protagonista) eta biak noiztik ziren bikote galdetu omen zieten: “Zinema gala batean!”.
Loreak oso laudatua izan da han-hemenka, eta hau ere ezin bazterrean utzi. Beldur pixkat banuen, alzheimerrak jotako amonaren paperean azkenengo sekuentzia hori nola irtengo zen...baina gustura nago emaitzarekin, eta dirudienez, ABC eta La Razón egunkarietakoak ere bai.
Loreak filmak kritika onak izan ditu, baita zure jardunak ere. 74 urterekin, inoizko sasoirik onenean zaude? Bai, zalantzarik gabe. Jende ona egokitu zait beti, eta bereziki azkenaldian. Azken honetan zaharrena nintzen, denentzat “la abuela”. Goxo tratatzen ninduten. Horrek asko laguntzen du. Inork ez du aurpegi txarrik jarri egunero lanari ekiterakoan, eta hori gauza handia da.
Ezin dio barreari eutsi azken ateraldiaren ondoren: “Gauzak ez genituen horren gaizki egingo, hauek ere kritika onak egin badizkigute”. Nabari zaio pasioz egiten duela lan. Begirada atzera bota eta 80 Egunean du berriz ere hizpide. Ez zela lan erraza izan, eta ez jorratzen duen gaiagatik soilik: “Behin itsasora bota gintuzten arropa eta guzti. Botak jantzita geunden, eta itsasoa pixka bat mugitua zegoen. Gure adina ere tarteko, lanak izan genituen uretatik ateratzeko”. Oihartzun handia izan zuen 80 Egunean filmak. Gaia oso konbentzionala ez izateak, iruzkin deserosorik ekarri zizun?
Apartekorik ez, baina behin esan zidaten: “Nolatan hartu den paper hori?”. Bat gehiago dela erantzun nien. Orokorrean, ordea, nahiko onartua dago gaia, nahiz egongo den bakoitzaren intimitatean bestelako iritzirik ere.
Aurrekoan, Euskadi Irratian galdetu zidaten ia aktore bat noiz erretiratzen den. Nik hori ez dut ulertzen. Aktore bat erretiratu? Gorputzak ematen badu, gustora joango da lanera antzeztea maite duena. Sasoirik onenean nagoela uste dut, eta osasun gora-beherarik ez dudan bitartean, aurrera jarraitzeko asmoz. Filmari helduta, egoera garratza azaltzen du, baina aldi berean pelikula goxoa egiten da, harmoniatsua. Inguruak, etxekotasunak, eragina du horretan?
Hala da. Pelikula berez tristea da. Izenburua, hasieran, Loreak Errepidean zuen , baina noski, norbaitek hori ikusi eta esango
” n e z t a r i t e r a er d z e t a b e “Aktor
10- artzape
@topagunea.com
] Elkarrizketa / Itziar Aizpuru luke: “Ni pelikula hori ikustera enatxian”, normala denez. Gogorra da, baina errez ikusten da. Agian sekuentziarik gogorrena gorpua aztertzen hasten direnekoa da, baina hori ere oso ondo eramana dago. Irudi arduraduna goraipatzen du etengabe. Mutil goxoa, beti edozertarako prest dagoena...etxerako modukoa, alegia. Filma grabatzen zen bitartean txantxetan aritzea gustatzen omen zitzaien: “Javi, luego quítame las arrugas, ¿eh?”. Horrengatik ere errietak jasan behar izaten omen zituzten, besteak deskontzentratzen zituztela eta. Zerbait deigarria badu lanak, hori soinukera da. Euskalkiek presentzia nabarmena dute. Garañok elkarrizketa batean dio zuekin gidoia lantzerakoan zaindu den alorra dela.. Naturaltasun horrek arraskarekin zerikusirik izango du…
Askotan, euskara garbia egin behar da, ados. Baina egunkariekin niri gertatzen zaidana gertatzeko arriskua dago; ez ulertzea. Guk, finean, kaleko jendearentzat egiten dugu lan, horiek baitira sarrera erosten dutenak. Horregatik, hitz potoloak agertzen badira eta ezin badiozu zentzurik eman, ikusleak ez du transmititu nahi diozuna harrapatuko. Hori lantzen saiatu gara. Grabaketan, ohikoa zen zuzendaria zuregana joan eta hitz bat nola esango zenukeen galdetzea. Azkenean gu ere kalean bizi gara.
inoren bultzadarik gabe sartu nintzen, ateak jota, eta hori da nire pozbide handiena. Semea bai, hura nik sartu nuen. (Barrez) Elkarrizketa amaitu eta agurtzerako orduan, sariei begira mintzatu da Aizpuru. Sariez haratago, baina, bizipenak aipatzean poz-airetan azaltzen da. Donostian alfonbra gorrian ibili zenekoa, Victoria Eugenia antzokian jendea hamar minutu zutik eurei txaloka aritu zenekoa, Madrilen egindako harrera...badu hango bitxikeria bat: Goyaren brontzezko irudiari musu eman zion argazki baterako, ezagutzen joan zitezen. Bere ohiko bizitasunaz, datorren hitzordua jartzerakoan bi lagun, Goya eta Oscar, gonbidatuko dituela esanda amaitu du elkarrizketa.
|| Fotogramako argazkiak ezkerretik eskubira: 1- Goenkale telesailan. argazkia: hitza.info 2- Martin telesailan. argazkia: tentazioa.com 3- El gran Vázquez filmean. argazkia: blogdecine.com
Filmeko sekuentzia batean, etxeko atea ireki eta zure benetako semea Jon agertzen da, linternero paperak eginez. Politikan bakarrik ez, zineman ere bada entxuferik…
4- 80 egunean filmean. argazkia: euskalkultura.com
Hara eta hona eraman izan nau beti eta Loreak egiterakoan ere etortzen zen jai zuenean. Behin, esaldi bateko papertxo bat zegoela eta berari eskaintzeko esan nien produkziokoei. Onartu zuen, eta han irten zen...entxufe pixkat badu, nik ez bezala. Ni
5- Loreak filmean. argazkia: 400films.com
au” n n e z t a r ge n a e l a k k “Jendea 2014ko abendua artzape-11
] inglix pitinglix txokoa / Uxoa Irigoien “Merry Christmas and a happy new year!
“Hator, hator mutil etxera…” “Jingle bells, jingle bells!” Iritsi dira Gabonak, familia ta lagun artean igarotzeko egun goxo ta alaiak! Aurtengo afari ta bazkarietan inglix puntu bat emateko oaingoan abestiak ere ikasiko ditugu, afalondo eta bazkalondoren poz-pozik abesteko! Hori bai, gure Olentzero ta euskal abestiekin batera noski!
HIZTEGIA
ENGLISH
PRONUNCIATION
EUSKARA
ABESTIAK- SONGS
Family Friends Christmas Dinner Lunch Carols Wishes Tree Lights Bells Chocolates Nougat Marzipan Grapes Seafood Champagne Toast Presents/gifts Lottery
Famili Frens Krismas Diner Lantx Karols Uixix Tri Laits Bels Txokoleits Nugat Maazipan Greips Siifud Txanpein Toust Presents/gifts Loteri
Familia Lagunak “OH CHRISTM AS TREE” Gabonak Afaria O Christmas Tr ee, O Christmas tree, Bazkaria How lovely are your branches! Gabon kantak In beauty green will always grow Desioak Through summ er sun and winte r snow. Zuhaitza O Christmas tre e, O Christmas tre e, Argiak How lovely are your branches! Kanpaiak Bonboiak Turroia Mazapana Mahatsak LLS” “JINGLE BE Mariskoa Txanpaina lls, jingle bells Oh, jingle be Txin-txin (edalontziekin) way Jingle all the Opariak it is to ride n Oh, what fu Loteria sleigh e open In a one hors gle bells jin , Jingle bells ay w e Jingle all th is to ride it n fu Oh, what e open sleigh In a one hors
ESAMOLDEAK
ENGLISH
PRONUNCIATION
EUSKARA
Let´s celebrate Christmas! Let’s sing carols! What’s for dinner? Bon appetite! Olentzero and Mari Domingi are coming! Pick the sweets up! Happy New Year! Peace and love for everybody!
Lets zelebreit Krismas! Lets sin karols! Uots for diner? Bon apetit! Olentzero anDomingi ar kamin! Pik de suits ap! Japi niu yiar! Piz an lof for everibodi!
Ospatu ditzagun Gabonak! Kanta ditzagun Gabonetako abestiak! Zer dago afaltzeko? On egin! Olentzero etaMari Domingi datoz! Jaso goxokiak! Urte berri on! Bakea eta maitasuna guztiontzat!
(Abestiak entzuteko youtuben kantan izenburua jarri“with lyrics” eta lixto!)
12- artzape
@topagunea.com
] gaglo gaztelekua Gazte solidarioak Gabonetan gazteen eskolako oporraldiekin batera, Gaglo gaztelekua gabonetako ordutegi berezian ireko da gazteen aisialdi esparruari ahalik eta gehien erantzuteko. Zehazki, irekiera egunak abenduaren 22-23-26-29-30ean izango dira bai goizez eta baita arratsaldez ere (10:30-13:30 // 16:30-19:30). Gure programazio berezi honen barruan, aurten lehen aldiz, SOLIDARITATE ASTEA antolatu da. Helburua gazteak solidario izaten laguntzea eta herri mailarako ekintzaileak izatea izan da. Gaztelekuan solidaritatea betidanik zehar lerrotik landu izan den balorea izan bada ere, ekimen honekin Gabon giroa aitzakiatzat harturik, arlo hau intentsitate handiagoarekin lantzea bilatu nahi dugu. Gabonen mezu kontsumitzailea eta zoriontsuaren kanonetik ihes egin nahian Gabon errealago batzuk bizitzen saiatu izan gara beti Gaglon. Nola? Apaingarriak material birziklatuekin egiten, urte amaieran herri mailan egiten den txorizo edota txokolate banaketan musu truk lan eginez, gazteekin hitz eginez eta familia eredu ezberdinak azpimarratzen, familia egoera ezberdinak aztertzen‌ Baina zertan datza gure Aste Solidario hau?
Abenduaren 21ean bigarren eskuko azoka herri mailan jartzea bilatu zen. Helburua familia ezberdinetan pilatuta eta ahaztuta zeuden arropak eta jostailuak Gaglon biltzea. Horrela, gazteekin hauek aztertu, sailkatu, txukundu eta postua jarri zen. Bildutako diruarekin herri mailako beharretara bideratu zelarik. Abenduaren 22an Gabonetako Loteria famatuaren egunean, Gaglok ere urteak bete zituen. Beraz, gure boletoak sarituak ez izan arren, Gaglon beti festa eguna izaten da. Gagloren urtebetetzea ospatzeko (aurten 8 urte egin zituen) txokolatada beroa egin zen, gazteekin txokolatea prestatu, banatu, eta amaierako garbiketa egin zelarik. Aurten txokolatea eta bizkotxoak euro baten truke egon zen edonorentzat eskuragarri. Helburua: bildutako dirua herri mailako beharretara bideratzea zela.
Abenduaren 30ean aldiz, Solidaritate Astearen amaiera egingo da Getariako gazteekin irteera bat eginez eta egindakoa hausnartuz. Bukatzeko esan, Gaglo gaztelekuaren ekintza markoa oso txikia dela bai herrian edota inguruan dauden behar anitzei erantzuteko. Aurtengo helburua balore honen inguruan abiapuntu bat markatzea izan da, hurrengo urteetara begira aurrera eraman daitezkeen ekintzen oinarriak sustatzeko. Aurten, ekintzak bilatu nahi izan dira, ikusle hutsak izan beharrean. Gagloren eragite eremua txikia bada ere, guk ekintza txikiekin aldaketarako aukera eskaini nahi dugu. Ez dugu ahaztu behar gaztelekuak aisia hezkuntzarekin batera uztartzen duela eta solidaritate keinu hauek presente egoten ahalegintzen garela.
Abenduaren 23an eta 26an, arratsaldeko lehen zatian (17:00-18:30), Getariako ume zein gazteentzat filma jarriko da, hau ere euro baten truke. Helburua aurreko ekimenaren berdina zelarik. Abenduaren 29an Gaglon egingo diren txapak herri mailan banatuko dira herritarrei beren lana eskertzeko.
Argazkian 2013ko txistorra banaketarako Gagloko gazteak
] denborapasak
SUDOKUA
Soluzioak urtarrilako alean jarriko ditugu.
Nor da neska hori?
EROGLIFIKOA
2014ko abendua artzape-13
Jon Ander de la Hoz
] Elkarrizketa
Aitor Arregi “Herriko elementu asko daude errekonozimenduaren barruan�
Lehenik eta behin, zorionak izarrarengatik. Espero al zenuten?
Ez. Getaria, arrantzaleek hala erakutsita, parrilla eta egur ikatzean oinarritu da. Arraina hor erretzea arrantzaleek lehorreratu duten elementu bat da. Orduan, erretegi moduan hartu da. Bazirudien paralelismo bat zegoela jatetxe eta erretegien artean. Herriak arrantzaleen sukaldatzeko era lehorreratu duenean, bete da zirkulu bat Getarian mantentzen dena, beste herrietan galdu den bitartean. Jende asko etortzen da gure erretzeko era horren bila. Horrek mantendu du ontzi txiki asko bizirik. Herrian zirkulu bat sortu da: jende, bafore eta jatetxe txiki asko mantendu da arrantzaleen filosofia horren barruan, paisaia kulinario horren barruan, eta orduan herriak onartu ditu parrilak herrian izatea, toki askotan ez dagoena. Hori sukalde munduan berezitasun bat da, eta ikusirik mundu horrek beste norabide bat hartu duela pentsatzen genuen beste liga batean geundela, ez Michelinen sukalde kontzeptuan. Egia da, baita, sukalde munduko asko etorri dela ikustera guk herrian zer egiten dugun. Izen garrantzitsuenek Getarian
14- artzape
@topagunea.com
jan dute; AdriĂĄ, GastĂłn Acurio, Berasategi, Arzak, Hattori, Blumenthal, Roca anaiak... Guztiak herri honetatik igaro dira, gauza kurioso bat delako, baina sukaldetik bereizitako zerbait zelakoan. Alabaina, hara non eurak ere parrilak jartzen hasi diren. Roca jatetxean, munduko onenean, parrila bat dago. Bi filosofiak gurutzatzen ibili gara; guk ere euren teknikak sartu ditugu. Paralelismo hori eman da bektoreak gerturatzen joan direlako. Baina pentsatzen genuen erretegi maila horrekin Michelinen ideian ez ginela sartzen. Ez genuen ez espero, ezta pentsatu ere. Nola eta noiz jakin zenuten hautatuak izan zinetela?
Niri deitu zidaten kontatuaz. Oporretan geunden, eta semearen urtebetetzea zen. Familian egotea erabaki nuen, gero pentsatuko genuela zer egin. Errekonozimendu positiboa denez, halaxe hartu dugu. Besterik gabe. Ez pentsatuaz beste errekonozimendu batzuk baino gehiago edo gutxiago denik. Talde handi bat gaude hemen. Faustino Xumetatik hasi, txibizaleak, Uxotiko letxuak ekartzen dizkigutenak, esnezaleak... hau ez da sukaldera mugatzen. Herriko elementu
asko daude errekonozimendu horren barruan. Pozten naiz horiengatik, eta ikusi dugulako herritarrak ere poztu direla. Michelinek gizarte mailan mugimendu handia sortzen du. Lanean ondo ari garela pentsatzen badute eskertzekoa da. Michelin izarraz gain, lehendik zenituzten Sol-ei eutsi diezue. Goian mantentzen zarete.
Azken finean, hemen eboluzio bat dago. Momentu honetan betiko jende asko gaude: Elena Zulaika, Marijo Arbe... Herriko transmisio asko jaso duen jendea aita edo Luis Mari bezalako maisuengandik. Asier da adibide bat: Badaki herria zer den, badaki amona Joxeparen sukaldea zein den. Betiko kontzeptua, sustrai horiena, mantendu da, baina haize berri asko etorri zaizkigu: Pablo Vicarik, esaterako, teknikoki sukaldea asko aldatu digu, baita gazteek ere. Nik uste bi faktoreek, sustraiek eta haize berriek, produktuaren bilakaera ekarri dutela. Ez dugu nahi sustraia galdu (egur ikatza, parrila, arrainaren ezaguera, garbitzeko erak...), baina haize berri honek sukaldearen antolakuntza, teknika, cevicheak, ogiaren manipulazioa, tatakiak eta abarrak ekarri
] Elkarrizketa/ Aitor Arregi
“Ez genuen espero, “Gure lana guri utzitako ondarea
ezta pentsatu ere”
mantendu eta transmititzea da”
dizkigu. Herriko sustraia janztera datozen haize berriak dira. Hala, ez dakit hor mantentzen ari garen, baina mugimendu bat badago, gauza berri asko ekartzen ari zaizkigunak lehengoa ahaztu gabe. Sari hauek Getaria mapan kokatzen lagunduko dute?
Nik uste zorionez Getaria lehen ere mapan dagoela. Guztiok, banakabanaka herria egiten saiatzen gara, eta Getaria bezalako herri bat aurkitzea oso zaila da: jatorrizko izendapena duen ardo bat du, mundurako bi pertsonaia historiko, arrantzatzeko era bat, arrantzaren ezaguera bat, herriaren xarma fisikoa. Horrek jendea erakarri du. Gure etxea Getarian beste bat gehiago da, saiatzen dena esaten nongoa den, zer den herri hau, eta noren seme-alabak garen. Hori munduan koka badezakegu, hori guretzat poz handia da: Japoniako aerolineatan Asier Ezenarroren argazkia ikustea, esaterako. Japoniar guztiak hegazkinean sartzen direnean herriko seme bat ikusten dute, herriko arraina erretzen. Munduko beste leku askotan ere herriko beste elementuak atera dira: New Yorken Getariako ardo gorristaren arrakasta... 2500 biztanleko herri honek duen otarra beste herri askok nahiko lukete. Orain, gure lana guri utzitako ondare hori mantendu eta transmititzea da. Ondorengoei esan behar diegu nor garen, eta nor garen jakinda bidea urratzen asmatu. Eta, ahal bada, gure izateko era hori kanpokoei transmititu. Bide horretan, Elkano bat gehiago da. Aurten 50 urte bete arren, Elkanok ez du filosofiarik aldatu. Zeintzuk dira arrakastaren hiru zutabeak?
Lehenengoa, beste jatetxeek egin bezala, Getariaren izaera mantentzea. Itsasotik ekarritako teknika hori mantentzea, arrainaren ezaguera galdu gabe. Ez da berdina antxoa maiatzean edo urrian jatea, eta jakintza hori mantendu dugu.
Faustino Xumeta, Isidro Berasaluze edo Maximo Ezenarroren arrainak non jan duen jakitea. Hori da funtsezko oinarria. Bigarrena, aitak egindako iraultza. Bere jakinmina, ez konformatzea bixigua eta sardinarekin. Gure aitak kokota zopetarako bota beharrean parrilan jartzen duen momentuan, elementu horrek isatsaldea adinako balorea hartzen du, eta gainera, jendea hasten da esaten: “Aizak, Getarian legatz kokota parrilan jartzen duen tipo bat omen zagok”. Hori iraultza gastronomikoa da. Lagunek ekarritako arraina jartzen du, paisaia kulinario konkretu bateko arraina alegia. Egun mundu guztian egiten da kokota parrilan, baina gure aitaren jakinminak ekarri du hori. Beste herri askok Getarian sortutako zerbait darabil. Hirugarren zutabea, lanarekiko errespetua: egunerokotasuna, errespetua etxean sartzen denarekiko, baina baita arraina ekarri, garbitu... egiten duenarekiko ere. Baloreekiko errespetua, bezeroei esateko “hau horrela jaten dugu guk”. Aitak, azken unerarte nerbiosismo puntu hori izan zuen. Hori lanarekiko errespetuak dakar. Egunkari batean azaldu zenuen parrilak ahozko ondarea baduela, baina agian bazela garaia oinarri zientifikoak jartzen hasteko. Zertaz ari zinen?
Jakinmina dugu. Historikoki lasai gaude, gauza pila bat jakin dugu Xabier Alberdi eta Xabier Aldalurri esker. Badakigu 1526an Elkanok bere testamentuan bi parrila utzi zituela. Data bat badugu, getariar batek 1526an parrilan erretzen zuen. Gainera, Filipinetan eskala bat egin zuen egurra hartu eta ikatza egiteko. Gero, “akazia loretan antxua”, edo “lapa onenak Ubirin” bezalakoak daude. Ahozko transmisioa eman da. Hori jakinik, oralitate horri ez diogu oinarri zientifiko bat jarriko? Adibidez, ze garaitan duen arrain batek grasa gehiago. Dietetikari buelta bat eman diezaiokegu. Trans-
misio horrek bizi gaitu gu. Lehen transmisioa ikatza eta parrilarena da, arrantzaleek lurreratu dutena. Arrainaren ezaguera ere eman da ahoz: arraina noiz jan, esaterako. Bada horri erantzun zientifiko bat emateko garaia, oralitate horrek oinarria non duen jakiteko. Aurten izarren ligara igaro dira egunerokotasuna eta lana ardatz duten bi etxe. Elkano al da jatetxeen arteko Eibar?
Ni Villarrealek fitxatu ninduenean, kazetari batek esan zidan: “Klub txiki batetik zatoz, orain hona saltoa...”. Ez nuen ondo hartu galdera, eta hala erantzun nion: “Nik ez dakit klub honek ekonomikoki zein gaitasun duen, baina badakit klub honek, Eibarrek dituen baloreak baditu, klub handi batera etorri naizela”. Finean, Eibarren ikusi nuen talde izatearen filosofia zer den: guztiok era batera joateko umiltasuna, aldamenekiarekiko konpromezua... Orduan oso zaila da talde bati irabaztea. Zenbat urte mantendu da Eibar bigarren maila? Eta zenekin? Urtero jokalariak aldatzen. Baina filosofia hori txertatzen bazaie, emaitzak hor daude. Hori galtzen ez duten bitartean ni ziur nago gerra ematen jarraituko dutela. Etxera itzuli nintzenean, hori mantendu nahi izan nuen hemen: etxeko filosofia guztiok era berdinean jarraitzea. Lanera etortzen diren guztiei esaten diet hau etxe txiki bat dela, ate txikia duena, baina nire aitaren etxea dela. Sartu nahi duenari, ongi etorri, eta bestela eskua eman, eta hor nonbait elkar ikusiko gara. Nola “This is Anfield”? Bada, nik aitaren argazkia jarria daukat sukaldean, esaldi batekin, hona datozenek jakin dezaten hemen filosofia eta izateko era bat dugula. Bizitzeko era bat. Taldea da oinarrizkoena niretzat, eta Elkanoren balorerik garrantzitsuena zein den galdetzen badidazu, taldea dela esango nizuke. 2014ko abendua artzape-15
] harritarten txutxupeka / herri eskola Euskararen eguna Urtero bezala abenduaren 3an Euskararen Nazioarteko eguna izan zen. 9:00tatik 11:45etara eskolan egon ginen lana egiten Lehen Hezkuntzakoak. Bitartean Haur Hezkuntzako txikiek salto gelan egon ziren mintzalaguneko kideekin eta euskaldun berrien ipuinak entzuten oso ondo pasa zuten.
Agur Urteta
Goizeko 11:45etan eskolatik irtendakoan lehen eta bigarren mailako ikasleen pankarta ikusi genuen eta hirugarren eta laugarren mailako ikasleak bakoitzak bere hizkia jantzita esaldiak osatu zituzten. Zirimiria hasi zuen baina hala ere plazara joan ginen. Bost eta sei mailako ikasleok, gure txistu eta partiturekin eta beste mailetakoak, abestien orriekin kantatzeko prest. Ekitaldia hasi zen, ederki hasi ere. Lehenik eta behin, seigarren mailakoek karakolak eta adarra jo zituzten. Segidan, “KONTRAPASA” abestia jo zuten txistuekin eta beste guztiok kantatu egin genuen. Ondoren bertsoak abestu genituen amaitutakoan, “ARGITXO” abestia jo genuen txistuz eta beste guztiek abestu egin zuten. Jarraian, beste bertso batzuk. Horren ondoren, “AITORREN HIZKUNTZA ZAHARRA” abestu eta txistuz jo genuen. Gero bertsoak eta “BEHIN BETIKO”, “FANDANGO ETA ARIN- ARINA”eta “BIRIBILKETAK” bukatzeko. Hori dena euritan, oso ondo pasatu genuen baina eguraldiak ez zigun lagundu 2014ko Euskararen eguna behar bezala ospatzen.
Azkeneko ikasleak izan ginen Urteta zabortegia bisitatzen. Lehenik eta behin gure begiralearekin elkartu ginen autobus publikoaren geltokian. Begiraleak Eneko izena zuen, nahiko majoa zen. Zarauzko kaleetatik ibiliaz industrialdera heldu ginen. Gero fitxa batzuk bete eta goraka hasi ginen. Atsedenaldi bakoitzean ariketa bat egin genuen, oinez joan ginen eta papel bat eman zigun denon artean betetzeko bost geldialdi egin genituen eta bakoitzean ariketa bat edo beste egiten genituen ariketa bat jarri ziguten ea zenbat denbora tardatzen zen naturak xurgatzen hondakin bat. Ez genuen espero horrelakorik. Uste baino handiagoa da zabortegia. 11:00etan hamaiketakoa jan genuen eta zabortegian ikusi genituen txori batzuk zelai batean, 3 arrano eta 4 zapelaitz zeuden kaioak uxatzeko. Eneko begiraleak esan zigun kaioek zaborra jaten zutela bestela. Azkeneko ikasleak izan ginen Urteta zabortegia bisitatzen pare bat astetara itxi egingo dutelako. Garbigunerantz joan ginen jarraian eta bertan gauza asko ikusi genituen: egurra, obra hondakinak (eskombroak), poliespana… Gero autobusaren geltokira heldu ginen autobusera sartu eta Getariarantz abiatu ginen. Arratsaldean eskolara etorri zen Eneko eta trukeak eta jolasak egin genituen. Lehenengo jolasa asmakizun bat zen, bigarrena mimika proba bat, hirugarrena ipurdiarekin idatz itxura eginez hitzak idatzi. Oso ondo pasa genuen, egun osoa oinez ibili izan beharra kenduz. Gainera gauza asko ikasi genituen birziklatzearen inguruan: mundua zaintzen, birziklatzen, berrerabiltzen eta gutxitzen. AGUR URTETAKO ZABORTEGIA!!!
16- artzape
@topagunea.com
] komikia/ Edurne Irigoien AZAROKO DENBORAPASEN SOLUZIOAK ASMAKIZUNAK
SUDOKUA
- Txoko batean musika nota bat tea hartzen ari da. Zer da? TXOKOLATEA - Lagun bakarrak ordubete behar badu zulo bat egiteko, eta bi lagunek bi ordu behar badituzte bi zulo egiteko, zenbat denbora beharko du lagun bakarrak zulo-erdia egiteko? ZULO ERDIRIK EZIN DA EGIN. ZULOAK HANDIAK EDO TXIKIAK DIRA BAINA EZIN DA ZULO ERDIRIK EGIN. 2014ko abendua artzape-17
] historiaren katebegiak /
Udaletxeko artxiboetatik ...EREITEN kultur zerbitzuak
Taberna giroan‌
Gabonak etxean, familia giroan, igarotzeko egunak izan ohi dira, baina azkenaldian gero eta gehiago dira etxetik kanpo edo festagiroan lagunartean gozatzeko aukeratzen dituztenak. Izan ere, badago gure herrian ospakizunak gertukoekin gozatzeko nolabaiteko tradizioa. Sarritan elkarte gastronomikoak eta tabernak aukeratzen ditugu topaleku. Gustura egon eta erraza izaten da festagiro hori kalean luzatzea eta horrek zenbait arazo sortu izan ditu kaleko ordena mantentzen. Zarata izan ohi da horrelakoetan kexarik arruntena. Hau dela eta, tabernak zabalik izateko ordutegiak zehaztu eta mugatu izan dituzte Udalek. Baina hau ez da kontu berria. XIX. mendearen bukaeran eta XX. mendearen hasieran taberna ugari zabaltzeko eskaerak jaso ziren Getarian. Hazkunde honekin batera, taberna hauen ordutegia arautzeko beharra sortu zela dirudi. 1902koa da establezimendu mota hauen itxiera ordutegia zehazten duen lehen agindua. Hala ere, badirudi neurri hau ez zela betetzen eta Udalak lehen neurri zorrotzak hartzeko beharra ikusi zuen orain ehun urte. 1914ko dokumentu batean garbi agertzen da bizilagunen arten zegoen ondoeza ordu txikitako kale zaratak zirela eta. Etengabeko kaleko algara horien errua tabernen itxiera berantiarrari leporatzen zioten Getariako bizilagunek eta horren aurrean, Udalak, zenbait neurri hartzea erabaki zuen. Alde batetik, udaberri eta uda garaian tabernak gaueko hamaiketan eta neguan gaueko hamarretan ixteko agindua eman zuen, beti ere, herriko jai egunen salbuespenarekin. Kasu horietan, itxiera ordutegia aurretik adostearen egokitasuna ikusi zen. Bestalde, behin tabernen itxiera ordua jota, debekatuta geratzen zen kalean kantuan eta algara sortzen ibiltzea. Bi neurri hauek ez betetzeak bost eta hogeita bost peseta bitarteko isuna jasotzea supatu zuen aurrerantzean.
@topagunea.com 18-artzape @topagunea.com 18-artzape artzape @topagunea.com
] herriko toponimia / Andres Alberdi
] txikiegia agian / Amaia Irazabal
Bistaona (Pistona)
Joango zarenerako sua piztuta utziko dut, boligrafoak aterako ditut, Pilotalekuaren eta Elkanoren monumentuaren atzeko aldeko miradoreak du izen hori; alegia, itsasoari begira dagoen Harritarteko ekialdeko ertzak. Ondo egoki asmatutako izena da, inondik ere, hango ikuspegia kontuan hartuta: bista ona. Ezagutzen dugu Zarautzen ere antzeko izen bat (Vista Alegre).
eta liburuak estali.
Bistaona da jatorrizko izena, eta hortik dator Pistona ahozko moldekoa, jatorrizkotik gastatuz-aldatuz sortu dena. Bi aldaketa hauek jasan ditu zehazki:
azkazalak margotuko ditut
a) Alde batetik, euskaraz oso normala den hitz hasierako b-/p-, d-/-t, g-/k- soinuak elkarrekin nahastea. Ohar bikote hauei ere: bake/pake, bekatu/pekatu, dorre/torre, garnata/karnata, galtzontzillo/kantzontzillo, gitarra/kitarra‌ Baliobitasun horren agerkari da bista/pista aldaera ere.
Joango zarenerako baĂąera prest edukiko dut,
eta diskoei hautsa kendu.
Joango zarenerako leihoa irekita utziko dut, hego haizeari sartzen utziz, eta ordurako iritsiko naiz.
b) Bestetik, bistAOna > pistOna (-ao- > -o-) bilakatzea, beste hauetan bezala: aita-ona > aitona; ama-ona > amona; gaztainaondo > gaztainondo; laranja-ondo > laranjondo; Segura-ola > Segurola‌
Joango zarenerako... bueltatu zaitezen.
Zementoa deitzen dio hainbatek gaur egun mintzagai dugun parajeari. Antzeko zerbait gertatzen da harako Playa Gris harekin ere. Ez Zementoa eta ez Playa Gris dira, ordea, izen egokiak. Paraje horiek badute beren izena: Bistaona (Pistona) eta Aizpurupe, hurrenez hurren, eta errespetatzea komeni da.
2004ko 2011koabendua abenduaartzape artzape-19
] iritzia / IĂąaki Requejo Singulartasunaren harrokeria Modernitate eta ilustrazioan zehar Bibliaren zati den Genesia indar laiko baten baitan aurkitu zen, hau da, gizakia Jainkoaren irudira egina dagoen ideiak garrantzi handia hartu zuen. Ez kristautasunak ikusi ohi zuen bezala, aldaketa nabarmen bat jasan zuen. Gizakiak bere burua ezberdin eta singularra zela baieztatu zuen, gainontzeko izaki bizidunen gainetik kokatuz. Bide biologikotik ateratzen da gizakia, natura bereganatu nahi du. Ilustrazioan, jada ez dago jaiotzeko bekaturik, Jainkoarekiko distantziak ez du zentzurik, ordea, ideia kristauaren zati bat gizaki modernoaren baitan pausatzen da gaur egun arte. Causa sui (Bere buruaren kausa) izatera pasatzen da, honenbestez gizakiak bere burua eraiki ahal du. Jainkoa izateko ahalmena duela uste izaten hasten da. Giza naturak eta beste izaki bizidunen naturak ez du antzekotasunik. Jaiotzez da ezberdina. Natura eta moralaren artean horma bat kokatzen da, ikuspegi kontinuista edo bateratzailea zentzu biologikoan baztertzen da. Bestalde, gizakia da ezagutu dezakeen izaki bizidun bakarra, beraz, bi alderdi banatzen ditu, res extensa (materiala) eta res cogitans(arima, arrazoia). Gizakiak bere burua ezagutzeko eta ezberdina den beste natura guztia ezagutzeko modu zein abiapuntuak banandu egiten dira, ezin dira nahastu. Izatez, bi errealitate ezberdin dira, bata bestearen menpeko. Harrotasuna nabaria da. Ideia hauek natura biologikoaren aurka doaz, gizakia eta naturaren arteko erlazioaren amaieraren hasiera ematen da. Hau onartezina da, garapena ezagutza eta naturarekiko dugun erlazioan oinarritzen baita, bide biologikoaren zati dela onartuaz. Ezaugarri ezberdinak ditu, ez dira beste errealitate batekoak ordea. Bestalde, gizatasuna eta naturaren kategorizazioak edo sailkapenak ematen dira, alderdi honetan, definizio mugiezin eta esentzialistak baztertu behar ditu gizakiak, naturaren kaosaren baitan baitago murgildurik. Milaka definizio egon dira giza naturaren inguruan, hala nola: izaki biziduna logos deritzogun ezaugarriarekin, animali politiko edo soziala, bere baitarako kontziente dena, izaki morala... Guztiak gizatasuna beste talde batean kokatzen dute. Non da alderdi biologikoa? Histori magiko merkez zapaldua. Errealitate biologiko bati emandako zartadak dira, entitate transzendentaletan oinarrituriko deskribapen metafisiko hutsak. Deskribapenok gertaerak baloreetan bihurtzen dituzte, hau da, gertaerak ez dira maila epistemologiko huts baten geratzen soilik, maila teologiko batean pausatzen dira, honek, zati guztiei
20- artzape 20- artzape
@topagunea.com @topagunea.com
zentzu berezi bat ematen die, lotura mistiko bat. Pentsamendu magikoaren herentzia da, ikus ezinak diren ezaugarrietatik ondorioztatzen dira definizio hauek eta ez enpirikoki. Gure errealitatetik at bilatzen ditugu eskulekuak, Absolutu baten gainean pausatzen gara, errealitate guztia zentzudun bihurtuko duen errealitate bat eraikitzen dugu, gainera erreferentziarik ez duena. Absolutua babes moral bihurtzen da. Determinismo eta erantzukizunaren ezberdintasuna ematen da. Giza existentziari emandako sostengu bihurtzen da, honenbestez Absolutuak bere barnean indar legegilea eta judiziala hartzen du, askotan, exekutiboa ere. Moldagarria bihurtzen da gizakia Absolutuaren baitarako. Harrigarria dirudien arren, errebelazio (historia magikoa) bat aurkitzen duen une bera bere beharrezkotasuna agertzen den unearekin bat egiten du. Asmakeria hutsa? A zer nolako kointzidentzia. Errebelaziotik sistema bat eraikitzen du. Giza errebelazioa cogito (Ni pentsalaria , materia den guztiaren gainetik, subirano) Kartesiarra da. Amildegi biologiko baten baitan kokatzen gara. Ezinbestekoa da beraz, gizakia bere baitan onartzea, ornamenturik gabe, errebelaziorik gabe. Naturaren bide naturala ezin du oztopatu prosa transzendentalaz baliaturik, kontingentziaren baitan bizi behar du ezinbestean. Baliabideen etengabeko bilaketa baten protagonistak izan behar du gizakiak, eta ez osotasunarena. Lukrezio pentsalariak modu onean azaldu zuen; bere ustez gizakiak eraikiriko ilusio arrakastatsuena eta aldi berean ustelena natura gizakiarentzako egina dagoen ideia da, gizakia erdian dagoela kokaturik. Kurtsibak nireak. Tradizio indiarrak dioen moduan, bere upanishad idatzietan, gizakiarentzat ezinbestekoa den ezaugarri bakarra PrasnĂĄ ala arnasa da. Ez dago beste beharrezkotasunik. Konturatu ala ez, histori magiko baten egile eta protagonistak gara, asmaturiko sistema ankerren baitan. Gaur egun alderdi biologikoa baztertu izanak, naturaren suntsiketa dakar, naturaren burges eta errege bihurtu gara, naturaren zati garela onartzeak kontingentzia, zoritxarra eta bakardadera eramaten baitigu. Bestetik, errebelazioen titiriteroak gara, libre albedrio eta laissez faire delako jokabide faltsuen aktore, bizitza ordenatuago eta zentzudunagoa egiten gaituen historien aktore, gezurrezko morala, gezurrezko sistemak, gezurrezko existentzia. Baliorik gabeko historia.
] elan-euskadi London River, arrazismoaren aurkako zine bikaina Marine Le Pen, Front Nationaleko liderrak hurrengo hauteskudeak irabazteko zorian dagoenean –inkesten arabera, noski-, hemen Euskal Herrian , Javier Maroto PPko alkatea arrazismoren behi bera jezten saiatzen ari da. PP alderdiak badaki bere egoera hauteskundeei begira oso zaila dela, horregatik etorkinentzako dirulaguntzen kontrako politika botoak lortzeko tresnatzat hartzen ari da. Zorionez, ez dugu uste bere helburua lortuko duenik. Edozein kasutan arrazismoren arazoa beti landu beharreko gaia dugu, agian denok arrazistak izan gaitezkeelako. Honen harira, Elan-Euskadik “London River� filmea proiektatuko du otsailean. 2009ko filme honek, arrazismoren aurkako manifesto hunkigarria azaltzen digu. Momenturik larrienetan, hain zuzen. Bikaina benetan!
> ABENDU ETA URTARRILEKO AGENDA GAGLO ASTE SOLIDARIOA
ABENDUAK 21tik 26ra. >ABENDUAK 23, asteartea l “HARAN SORGINDUAREN BILA. ELKARTASUN GARAIA” filmaren emanaldia (LH1, LH2, LH3) 17:00etatik 18:30etara. Prezioa: 1€.
>ABENDUAK 26, ostirala l “AITA ZONBIA NAIZ” filmaren emanaldia (LH4 ,LH5, LH6). 17:00etatik 18:30etara. Prezioa: 1€. Antolatzailea: Gaglo Gaztelekua. Herri mailan Getariako gazte-lekua ekintzailea izatea / Solidario izatearen sentipen ona jasotzea/bizitzea.
>ABENDUAK 24, asteazkena Arratsaldez, herriko taldeak kalez kale kantari. l OLENTZEROREN ETA MARI DOMINGIREN ETORRERA.
>ABENDUAK 27, larunbata l GABONETAKO APAINGARRIEN TAILERRA , 11:00etan, Berdura plazan. Antolatzailea: Urritza Aisialdi Taldea.
>ABENDUAK 28, igandea l EUSKAL SELEKZIOA KATALUNIA. San Mamesera joateko atobusa antolatu du Gure Txeruk.
>ABENDUAK 31, asteazkena l SAN SILBESTRE KROS HERRIKOIA, 12:00etan. Antolatzailea: Kirolgune eta Getariako Udala.
>URTARRILAK 2, ostirala l HAUR-PARKEA, herriko frontoian. Ordutegia: 11:00- 13:30 / 16:00-18:30. **Oharra: Eguraldi txarra egingo balu kiroldegian egingo litzateke.
>URTARRILAK 4, igandea l BIZAR ZURI, 18:30ean. Erregeentzat eskutitzak jasotzera.
>URTARRILAK 5, astelehena l ERREGEEN KABALGATA, 18:30ean.
>URTARRILAK 11, igandea l URTEAN HIL DIREN JUBILATU PENSIONISTEN ALDEKO MEZA, 11:00etan. Ondoren, hamaiketakoa elkartean. Antolatzailea: Arrantzale Zaharren Elkartea. l ZINE EMALNALDIA, 17:00etan Txerun. Antolatzailea: Guraso Elkartea.
22-artzape
@topagunea.com
SAN ANTONAK URTARRILAK 16tik 18ra. >URTARRILAK 16, ostirala l TXOKOLATADA, 17:00etan. l “Itsasotik Itsasora” IPUINAREN AURKEZPENA, 18:00etan, (Getariako itsas ondareari buruzko, Getariar herritarrok egindako famili osoarentzako ipuina). l Ondoren, BURUHAUNDIAK. l BERTSO-SAIOA, 22:00etan. Antolatzailea: Getariako Udala.
>URTARRILAK 17, larunbata l SAN ANTON EGUNA Txakolin-uzta berriaren aurkezpena, trikitilariak, bertsolariak, herri kirolak...gauen dantzaldia EGAN taldearekin plazan.
>URTARRILAK 18, igandea l GETARIAKO MUSIKA BANDAREN SAN ANTONETAKO KONTZERTUA, 12:30ean elizan.
>URTARRILAK 22, osteguna l BUY BUY BARCELONA FILMAREN PROIEKZIOA, 19:00etan, Alondigan. Antolatzailea: Elan- Euskadi.
>URTARRILAK 24, larunbata l JOLASAK, 17:00etatik aurrera plazan, Urritzak antolatuta.
>URTARRILAK 25, igandea l ZINE EMANALDIA, 17:00etan Txerun. Antolatzailea: Guraso Elkartea.
>URTARRILAK 29, osteguna l KATUKALE IRAKURLE TALDEAREN SAIOA. “Erraiak” liburua landuko da, Danele Sarriugarterekin, 18:30ean Saiaz Hotelean.
LEHIAKETA l INAUTERIETAKO KARTEL LEHIAKETA Lanak aurkezteko eguna eta ordua: urtarrilak 28, 19:00etan, Udal bulegoetan edo liburutegian.
CRISTÓBAL BALENCIAGA MUSEOA ERAKUSKETAK: l Joskin baten maleta. ENTREDOS 3.0. 2014/12/13tik 2015/04/12ra. Argazkiak, ebakinak, patroiak. EISA Barcelonan jostun lanetan aritutako Pilar Ayerzarena izandako maletaren edukiak eman zien bidea Fiona Capdevila eta Rosa Solano artista katalanei josketari eskainitako bizialdi bateko puskak bildu eta interpretatzeko. l Balenciagaren Artea. Museo del Traje-ko bilduma. 2014/04/11tik -2015/04/05era. l Cristóbal Balenciaga. Legatu denboragabea. Bilduma III. Erakusketa honek Cristóbal Balenciagaren obraren ezaugarri nagusiak agerrarazi nahi ditu, baita modaren eta diseinuaren historiari egindako ekarpen erabakigarria ere. Kronologikoki antolatutako hiru aretotan barna, Getariako modasortzailearen ibilbidea azaltzen zaigu, Donostian hasi zenetik Parisen nagusitasuna erdietsi artekoa. Bada haren legatu tekniko paregabeari eskainitako tarte bat ere, gaur egungo sortzaile ospetsuenen lanean duen eraginaren lekuko. CBM bilduma.
NOBEDADEA. Aparteko irekialdia Abenduaren 22tik urtarrilaren 4ra bitartean, CBM egunero egongo da irekita 10:00etatik 17:00etara, abenduaren 24an, 25ean eta 31n eta/edo urtarrilaren 1ean izan ezik, egun horietan itxita egongo da eta. Irekita egongo den egunetan doako bisita gidatuak eskainiko dira 12:30ean eta 15:30ean, baita haurrentzako eta familientzako jarduerak ere.
EGUBERRIAK MUSEOAN l Umeentzako eta familientzako bisita-tailerrak Eguberrietako oporraldiarekin bat eginez, Cristóbal Balenciaga Museoak jarduerak antolatu ditu 6 eta 12 urte bitarteko umeentzat, modara eta jantzien mundura oro har gerturatzeko asmoz. Ekimenon helburua museoa espazio ireki, atsegin eta parte-hartzaile bihurtzea da, ikasteko eta ondo pasatzeko baliagarriak diren esperientzien bidez. Umeentzako eta familientzako bisita-tailerrak: 11:00etatik 13:00etara. Prezioa: 5€ umeek eta 7€ helduek. Plaza mugatuak. Izena ematea beharrezkoa da. l ARTEHUNA! Jardueraren parte-hartzaileek ehun-diseinuaren hastapena ezagutuko dituzte. Abenduak 26, Euskaraz. Urtarrilak 3, Gaztelaniaz. l HARIA JARRAITU! Ehun-zuntzen jatorria deskubritu ahal izango dute parte-hartzaileek, bai eta ehunak egiteko prozesua bera ere. Abenduak 27, Gaztelaniaz. Urtarrilak 2, Euskaraz. l Puntu tailerra Helduentzako tailerrak Puntu generoan eta bi orratzekin josten ikasteko interesa duten pertsonei zuzendutako jarduera teoriko-praktikoa. Bi aukera eskainiko dira: Oinarrizko maila – Puntu metodoan hastapena. Urtarrilak 11, 10:00etatik 14:00etara. Maila ertaina – Puntu metodoan sendotzea Urtarrilak 25, 10:00etatik 14:00etara.
] herriko gutixiak
] agurrak / interesgarriak
Elena Zulaika Elkano Jatexea
Marrubi eta gaztazko helatua Osagaiak:
Jarraibideak:
2kl gazta kremotsua 1,6 l TPT almibarra 10gr. limoi zukua 20 gr. krema neutroa
Osagai guztiak nahastu eta mantekaroratik pasatu. 18 gradu azpitik mantendu.
Amaia Irazabal - Urtarrilak 16 Zorionak Artzapeko lan talde guztiaren partez!
Utzi Lazkano eta Ander Eizagirre - Abenduak 31 Zorionak Urtzi eta Ander! Egun ona igaro dezazula eta beste urte askotan bete eta ospatzea opatuaz, zuen familia eta Getariako senideak" Jokin Lertxundi Izura - Urtarrilak 2an, 3 urte Zorionak potxolo O単atiko famili danan partez eta muxu potolo bat.
Telefono interesgarriak Udal bulegoa ..........943 896 024 Faxa ................943 140 190 e-mail: udala@getaria.org Kiroldegia ..............943 140 432 Kirol-portua ............943 580 959 Taxiak Javier ..............607 720 242 Carlos ..............607 403 498 Udaltzaingoa ..........943 896 146 Liburutegia ............943 896 147 Anbulatorioa ..........943 140 653 Botika ....................943 140 441 Herri Eskola............943 140 729 SOSdeiak ............................117 Kofradia ................943 140 200
FULDAIN FARMAZIAan zaitza egunik ez da izango urtarrilan
KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA
LD AT ZE K O A RT ZA PE RI IT XU RA A LA N EA N A RI G A RA
Urte berria
Itxura berria Egin zaitez harpide! Dei ezazu 943 14 01 57 telefonora, art zap e@t opa gun ea. com -era mezu bat bidali edo /eta Txe ruk o postontzian utzi zure datuak