KG 255/13 Datum: 14 februari 2013 Tijdstip: 14.30
PLEITNOTA inzake Junior Croes, Zuleyma Frigerio, Martijn de Koo, Stefan Legger, Lisette Malmberg, Julia de Ruyter, Sjoerd de Vries, eisers, gemachtigden mr M.M.Malmberg en mr A. de Bie vs A. B. C. D. E. F.
Windpark Urirama NV voorheen de naamloze vennootschap WINDPARKEN ARUBA REAL ESTATE NV, de naamloze vennootschap Vader Piet Beheer NV de naamloze. vennootschap Windpark Vader Piet N.V. VOF Windpark Vader Piet Aruba gedaagden, gemachtigde mr Lucy Peterson,Winfried Kloes Water-‐ en energiebedrijf (WEB) Aruba nv , gedaagde, gemachtigden mr E. Martis en PCR Brown De openbare rechtspersoon LAND ARUBA
Edelachtbare, 1. Eisers dreigen in hun middels diverse verdragen1 en wetten2 gegarandeerde recht op ongestoord genot van hun eigendom aangetast te worden en in hun persoonlijke levensfeer zonder dat hiervoor een rechtvaardigingsgrond is. 2. Van Land Aruba mag geeist worden dat zij haar beslissing om een windturbinepark te vestigen te Urirama, neemt met inachtneming van de de wetten van Aruba en dat hierbj ook de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht worden genomen. De reden dat eisers onderhavig kort geding hebben aangespannen is, omdat naarmate de werkzaamheden te Urirama worden voortgezet en vorderen, er een point of no return dreigt, terwijl de wettelijke procedures om voor hun belangen op te komen met de voeten worden getreden, door dezelfde regering die hun belangen behoort te beschermen. Het Land Aruba heeft blijkbaar haast nu de vereiste wetswijzigingen niet worden afgewacht. Hiermee is het spoedeisend belang van eisers ook gegeven. Gedaagden overtreden de ene wet na de andere bij het uitvoeren van hun economische en ideele belangen, terwijl hier geen wettelijke grondslag voor is. Eisers hebben er belang bij niet verder in hun belangen en rechten te worden aangetast. Gedaagden a tot en 1
Art 1 1e protocol EVRMl: Art. 1; iedere natuurlijke of rechtspersoon heeft recht op het ongestoord genot van zijn eigendom. (…) 2 ArtI.19 Staatsregeling: I.19: een ieder heeft recht op ongestoord genot van zijn eigendom, behoudens bijj of krachtens landsverordening inhet algemeen belang te stellen beperkingen en art I.16. staatsregeling
1
met d zijn gezamenlijk dan wel afzonderlijk aansprakelijk wegens onrechtmatig handelen door in strijd met de bestaande wetgeving te Urirama werkzaamheden te verrichten, terwijl de bezwaren die eisers hebben tegen de komst van dit tweede windmolenpark niet in een gewaarborgde rechtsgang aan de orde zijn gekomen. Terwijl deze bezwaren direct betrekking hebben op de effecten van de windturbines op hun gezondheid en die van hun familie, en de waardevermindering van hun woning. In de kranten wordt weliswaar bericht dat de accordering in het parlement, nog in het geheel niet wil zeggen, dat de windmolens te Urirama er ook daadwerkelijk komen, omdat de diverse overheidsinstanties zich nog over de kwestie moeten buigen, niettemin blijven de werkzaamheden ter voorbereiding van dit tweede windmolenpark onverkort voortschrijden. Het heeft er alles van weg dat er een buitenwettelijk point of no return wordt gecreerd. 3. Zonder dat de windmolenparkbeheerder ook maar over 1 van de wettelijk vereiste vergunningen beschikt, wordt er naar believen met een boortruck gaten geboord van 15 meter diepte, wegen aangelegd in natuurgebied, en terrein afgegraven en zand en stenen verschoven, grind en zand gestort in de vorm van de fundering van een windturbine (Prod. 15 en IX). In dit verband wijzen eisers op de uitspraak van het Gemeenschappelijk Hof d.d. 27 april 2010 waarin is geoordeeld dat het verrichten van bedrijfsactiveiten (steengroeve) zonder de wettelijk vereiste hindervergunning in beschermd natuurgebied onrechtmatig werd geacht (Prod. 34). 4. De volgende wetgeving is er niet in acht genomen door de gedaagden. Door de geschetste werkzaamheden zonder een hindervergunning te verrichten, zonder art 1 van de Lv electriciteitsconcessies in acht te nemen, zonder dat de bestemmingswijziging heeft plaatsgevonden volgens de LRO waardoor er ook geen bouwvergunning kan worden afgegeven. • De Hinderverordening. Geen hindervergunning verleend • De Landsverordening Electriciteitsconcessies. In de Landsverordening Electriciteitsconcessies (AB 1991 no. GT 82) wordt duidelijk aangegeven in art. 1 hoe een opdracht conform de wet verstrekt wordt aan degenen die inrichtingen voor het opwekken van electriciteit met het doel deze aan derden te verstrekken verleend moet worden. Namelijk bij landsbesluit nadat de Raad van Advies is gehoord. Ook op deze wet is geen acht geslagen. • De Landsverordening Ruimtelijke Ordening, art. 8 jo 5 tot en met 7 • De Landsverordening uitgifte eigendommen , geen erfpacht verleend • Bouwverordening, geen bouwvergunning verleend 5. Bij herhaling is er door eisers verzocht aan de ministers, het parlement, de WEB op grond waarvan er werkzaamheden te Urirama worden verricht zonder dat de benodigde vergunningen zijn afgegeven (Prod. VI, VII, VIII). Hierop is nimmer antwoord gekomen. Minister Sevinger geeft thans 13 februari 2013 -‐in het kader van dit kort geding-‐ een verklaring af dat hij mondeling toestemming heeft verleend aan “de projectontwikkelaar” om zeer beperkt 2
grondonderzoek te verrichten, teneinde te kunnen beoordelen en vaststellen of de vestiging van het windmolenproject te Urirama uberhaupt mogelijk is. Er wordt echter nagelaten aan te geven op welke wet deze mondelinge toestemming berust. Tevens is het begrip “beperkt” inhoudelijk niet gedefinieerd. Bovendien dient uitgelegd te worden op grond waarvan er zogeheten “voorbereidende werkzaamheden” zijn verricht door de windmolenparkbeheerder om te bezien of het nut heeft om de benodigde vergunningen aan te vragen, terwijl ook nadat de hindervergunning is aangevraagd in augustus 2012 er nog werkzaamheden hebben plaatsgevonden. Hieruit blijkt immers dat de onderzoeksfase voorbij is. 6. De minister stelt slechts dat “vanwege het grote belang van verduurzaming van de energiecapaciteit van het eiland er mondeling toestemming is verleend voor het zogeheten grondonderzoek”. 7. Eisers menen dat zijdens het Land Aruba door deze handelswijze in strijd met een algemeen rechtsbeginsel is gehandeld en wel het legaliteitsbeginsel. Juist de overheid die de wettelijk vastgestelde rechten van burgers behoort te beschermen neemt zelf beslissingen zonder dat hier een wettelijke grondslag voor is. Indien in een rechtsstaat het wordt toegestaan, dat zonder enige wettelijke grondslag mondelinge toestemming kan worden verleend tot “beperkt grondonderzoek” , terwijl feitelijk wegen worden aangelegd, metersdiepe boringen worden verricht, grind en zand wordt aangelegd terwijl dit gebied volgens de wet tot natuurgebied is bestempeld, dan zijn eisers als burgers overgeleverd aan willekeur. De rechtvaardiging voor dit handelen in strijd met het legaliteitsbeginsel wordt thans getracht te rechtvaardigen met een beroep op het algemeen belang. Wat in dit geval concreet het algemeen belang inhoudt, dat zo urgent is dat de overheid meent mondeling toestemming te kunnen verlenen om ingrijpend werkzaamheden te verrichten in een natuurgebied, is echter voltrekt onduidelijk. Immers mondiaal blijkt steeds meer dat windturbines wegens voortschrijdend inzicht omtrent de enorme nadelen hiervan juist erop duiden dat vestiging van windturbines niet in het algemeen belang is te achten, noch qua gezondheid, noch qua milieu, noch qua financien. Vide producties 5, 6, 9, 19, 23, 27. Wereldwijd valt ook de tendens te bespeuren dat wetgeving extra aangescherpt wordt, dan wel speciaal wordt samengesteld teneinde de nadelige gevolgen zoveel mogelijk te trachten te beperken (Prod. 17). Het aantal uitspraken die o.a. in Nederland zijn gewezen, geven aan dat de rechters ook bewezen achten dat waardevermindering van de huizen is opgetreden ten gevolge van het verkeren in de nabijheid van windturbines, waardoor woningen moeilijk verkoopbaar worden (Prod. 30). Het causaal verband achten de rechters derhalve bewezen. Eisers menen dan ook dat het gestelde “algemeen belang” om te rechtvaardigen dat er mondeling toestemming is verleend om werkzaamheden te verrichten te Urirama te vaag is om de vele wetsovertredingen op te baseren en dat eisers daardoor directe dreiging ondervinden dat zij in hun woongenot en persoonlijke levensfeer zullen worden aangetast. Gewezen wordt op rechtsoverweging 4.4. van de uitspraak van de rechtbank Haarlem d.d. 2 juli 2012 (Prod. 33). Met de inbreuk op ongestoord genot van eigendom moet een legitieme doelstelling van algemeen belang worden gediend. 3
8. In dit verband wordt gewezen op de zaak die er thans loopt bij het Europees Hof tegen de vestiging van een windturbinepark in Nederland, welke zaak is aangespannen door de omwonenden (Prod. 11). Naar verwachting wordt in deze zaak in maart 2014 uitspraak gedaan. 9. Eisers hebben al het mogelijke hebben gedaan om de overheid te informeren over de nadelen die een windturbinepark in de nabijheid van een windpark kan hebben binnen een actieradius van 2 km. Eisers hebben een wetenschapper die baanbrekend werk heeft verricht naar Aruba gehaald die wetenschappelijk onderzoek heeft gedaan naar de effecten die windturbines hebben op de gezondheid van omwonenden (Prod. XI). Eisers hebben verzocht om diverse studies te laten verrichten, zoals Health, Environmental en Social impact studies (Prod. VIII). 10. In casu moeten er belangen worden afgewogen. Het belang van eisers dat zij zich op hun rechten die de huidige wetgeving hen biedt, kunnen beroepen. Versus het belang dat de windmolenparkbeheerder stelt te hebben. Uit de eigen producties die er zijdens de windmolenparkbeheerder wordt overgelegd, blijkt dat er allerlei argumenten worden opgeworpen om te rechtvaardigen dat zij er belang bij heeft dat zij de door haar gepleegde werkzaamheden heeft uitgevoerd zonder over de vereiste vergunningen te beschikken. Om de geologische gesteldheid te kunnen beoordelen; om een prijsberekening te kunnen vaststellen; om een bouwvergunning te kunnen indienen. Echter niet valt in te zien waarom dit belang van de windmolenparkbeheerder/multinational zwaarder moet wegen dan het belang van eisers als buurtbewoners, dat de bestaande wetgeving in acht wordt genomen. De bestaande wetgeving geeft hen het recht geeft om op te komen tegen de gevreesde waardevermindering van hun woningen en de gezondheidsproblemen die windturbines volgens wereldwijd wetenschappelijk onderzoek met zich meebrengen. Bovendien is dit gebied nog altijd volgens de wet tot natuurgebied bestempeld .De procedure die gevolgd moet worden voor bestemmingswijziging is niet doorlopen. Weliswaar biedt art 8 LRO de mogelijkheid om indien onvoorziene omstandigheden dit vereisen het ruimtelijk ordeningsplan te herzien. Echter daartoe dient de minister (van Infrastructuur) de procedure te volgen die in het LRO wordt aangegeven in de artt. 5 tot en met 8. Dit los van de vraag of er uberhaupt sprake is van een onvoorziene omstandigheid bij het vestigen van een tweede windmolenpark te Urirama. Zolang er geen bestemmingswijziging heeft plaatsgevonden van het gebied te Urirama behoren er geen werkzaamheden te Urirama plaats te vinden, Dit is in strijd met de strekking van de wet LRO. Die juist tot doel heeft te voorkomen dat een ieder zomaar een gebied dat een bepaalde bestemming heeft kan wijzigingen. Het is terecht dat daar een hele procedure aan vooraf dient te gaan.Ook deze procedure is niet gevolgd alvorens de werkzaamheden te Urirama zijn aangevangen. 11. Zolang de bestemmingswijziging niet heeft plaatsgevonden kunnen de vereiste vergunningen niet verstrekt worden. Zolang de windturbinebeheerder niet over de vereiste vergunningen beschikt, conform de huidige wetgeving-‐ te weten erfpachtvergunning, hindervergunning, bouwvergunning, hebben eisers er recht op en belang bij dat er geen werkzaamheden te 4
12.
13.
14.
15.
16.
Urirama meer plaatsvinden, totdat in een bodemprocedure zal zijn vastgesteld dat de vestiging van deze windturbines niet onrechtmatig is jegens eisers, dan wel tot normen zijn vastgesteld en waarborgen zijn ingebouwd en er beslissingen zijn genomen op de hindervergunning en de erfpachtvergunning en bouwvergunning die er volgens de berichtgeving in de media van de minister Sevinger inmiddels zouden zijn aangevraagd door de windmolenparkbeheerder. Indien bestaande wetgeving op basis van een mondelinge toestemming opzij gezet kan worden, onder de mededeling van algemeen belang, is het hek van de dam. Indien windturbines daadwerkelijk in het algemeen belang van Aruba zouden zijn en hier een beroep op kan worden gedaan om wetsovertredingen zijdens bestuursorganen op te baseren, dan wekt het bevreemding dat er geen openheid van zaken wordt gegeven en herhaaldelijke verzoeken om bepaalde rapporten niet worden gehonoreerd. Eisers achten het in het algemeen belang en hun belang dat de bestaande wetten worden nageleefd. Er kan niet zomaar vooruitgelopen worden op wetgeving die nog samengesteld en ingevoerd moet worden. In de jurisprudentie is al uitgemaakt dat in een rechtsstaat tot stand gekomen wetbepalingen, niet licht opzij gezet zullen worden ter anticipatie op wetgeving die nog tot stand moet worden gebracht. Iin rechtsoverweging 3.4 wordt overwogen: Voorop staat dat wetten – die in onze rechtsstaat op democratische wijze tot stand zijn gekomen-‐ nageleefd dienen te worden, zowel door burgers als door overheden.(…) de rechter kan niet lichtvaardig wetsartikelen terzijde stellen (Prod. 29) . Zolang er geen deugdelijke belangenafweging is gemaakt op basis van deugdelijk vooronderzoek, op grond waarvan nagegaan kan worden of dit windturbinepark inderdaad de beloofde voordelen met zich meebrengt, is het de vraag of de komst van dit windturbinepark -‐ afgezien dat de werkzaamheden ten onrechte in strijd met de wet zijn aangevangen, ook op andere gronden niet onrechtmatig is jegens eisers. Ook omdat regelgeving en normering waaraan de windmolenparkbeheerder zich dient te houden geheel ontbreekt3, is het in het belang van eisers dat de werkzaamheden te Urirama onmiddelijk worden gestaakt en gestaakt blijven. Het tweede windturbinepark te Urirama wordt gekenmerkt door mysterie. In het rapport “Social and Environmental Impact ASSESSMENT for Urirama Wind farm Aruba d.d. 8 juni 2012, dat in mei 2012 in opdracht van de windmolenparkbeheerder Vader Piet Beheer Nv is samengesteld wordt aangegeven (blz 7) dat de Arubaanse regering Vader Piet Beheer NV heeft verzocht om de mogelijkheden te onderzoeken voor nog een windmolenpark op Aruba (Prod. 3). Tevens staat in voormeld rapport op blz 9, dat de Arubaanse regering Vader Piet Beheer heeft verzocht om dit te doen in nauwe samenwerking met WEB Aruba (Prod. 3).
33
Dit is ook erkend in het parlement . vide prod. 25. Daar is een motie aangenomen in maart 2012 om te werken aan wetgeving en normen omdat deze geheel ontbreken.
5
17.
18.
19.
20.
21.
Terwijl in het uittreksel van de Kamer van koophandel bij de doelstelling van Windpark Vader Piet NV staat: Het ontwikkelen van, alsmede de exploitatie van een windpark te Vader Piet, e.e.a. in opdracht van de water-‐en energiebedrijf Aruba (Web ) NV. Dit terwijl WEB dit in haar schrijven d.d. 21 september 2012 in alle toonaarden ontkent dat er in haar opdracht wordt gehandeld (Prod. IV kort geding verzoek). Echter ongeacht of in opdracht wordt gehandeld van de Arubaanse regering of WEB Aruba NV, dan wel met mondelinge toestemming van de minister, is het verrichten van werkzaamheden te Urirama in strijd met diverse wettelijke bepalingen. Wie er ook zijdens de windmolenparkbeheerder (A,B,C of D) de werkzaamheden verricht heeft en nog bezig is te verrichten of zal verrichten, handelt in strijd met de Arubaanse wetten en die werkzaamheden dienen gestaakt te worden en te blijven totdat minimaal aan de huidige bestaande wettelijke bepalingen is voldaan. Het Land Aruba dient zich bij het geven van haar opdrachten en verlenen van toestemming aan de windmolenparkbeheerder ook aan bestaande regelgeving te houden. Net zoals de windmolenparkbeherder bij de uitvoering van die opdrachten zich aan de bestaande regelgeving dient te houden (Prod. 29) . Het is betreurenswaardig dat er dermate weinig transparantie is rond het project windpark Urirama, dat zelfs onduidelijk is wie er namens de windmolenparkbeheerder aangesproken dient te worden. Dat eisers geen keuze hadden dan de mogelijke rechtspersonen en/of vennoten waarvan de windmolenparkbeheerder zich bedient op te roepen, omdat volstrekt onduidelijk is wie er precies verantwoordelijk is voor welke fase van het te construeren windturbinepark. Op schriftelijke verzoeken om duidelijkheid is nimmer gereageerd (Prod. VI, VII, VIII). Ondanks dat het desbetreffende bestuursorgaan in strijd met het algemene rechtsbeginsel , te weten het legaliteitsbeginsel mondeling toestemming heeft verleend (buiten de wettelijke kaders om) aan de windmolenparkbeheerder om aldaar de reeds verrichte werkzaamheden te verrichten en daarmee maandenlang door te gaan en de windmolenparkbeheerder dit bovendien doet in opdracht van WEB, mnen eisers dat gedaagden een eigen verantwoordelijkheid hebben om de wetten op Aruba na te leven. De windmolenparkbeheerder is heel goed op de hoogte van het bestaan en inhoud van de bestaande wetgeving op Aruba. Dit gelet op hetgeen op bladzijden 31 tot en met 38 van in het in haar opdracht opgestelde rapport“Social and Environmental Impact ASSESSMENT for Urirama Wind farm Aruba d.d. 8 juni 2012, wordt vermeld (Prod 3) en de brieven die er naar de windmolenparkbeheerder zijn gestuurd (Prod VI), kan de windmolenparkbeheerder zich niet verschuilen achter de toestemming van de Arubaanse overheid en heeft zij in deze een eigen verantwoordelijkheid. Het onderonsje dat er blijkbaar is geregeld tussen de daartoe onbevoegde minister van infrastructuur en de beheerder regardeert eisers niet en is onrechtmatig jegens hen. 6
22.
23.
24.
25.
26.
27.
Met betrekking tot het tweede onderdeel van het gevorderde zijdens eisers. Het belang dat eisers hebben dat de werkzaamheden te Urirama worden gestopt totdat de vereiste vergunningen volgens de huidige wetgeving worden verstrekt, is daarin gelegen dat volgens de bestaande wetgeving het verstrekken van de benodigde vergunningen pas mogelijk is, indien er wetswijzigingen hebben plaatsgevonden. Er zullen wettelijk gegarandeerde procedures gevolgd moeten worden alvorens de benodigde vergunningen verstrekt kunnen worden. De goedkeuring die in het parlement aan dit tweede windmolenpark te Urirama is verleend is onvoldoende om een mondelinge toestemming op te kunnen baseren tot goedkeuring van “beperkt grondonderzoek” in beschermd gebied in het algemeen belang. Eisers hebben er belang bij en recht op dat anders dan in het parlement is geschied, dat met hun belangen daadwerkelijk rekening wordt gehouden in een met voldoende waarborgen omklede procedure. Tevens zijn de werkzaamheden te Urirama aangevangen zonder dat er voor dit terrein een terrein in erfpacht is afgegeven. Volgens de mediaberichtgeving heeft de minister van Infrastructuur gesteld dat het verzoek om uitgifte van erfpachtterrein en bouwvergunning net bij Directie Infrastructuur en Planning binnengekomen, doch hierop is ook nog niet beslist . Ook hier dient een procedure gevolgd te worden. Waarom vooruitlopend op deze te volgen procedures mondeling toestemming wordt verleend om werkzaamheden te verrichten te Urirama is volstrekt onbegrijpelijk. Diverse verzoeken van de buurtbewoners en Stimaruba aan de minister om op te treden tegen deze illegale situaties en om de werkzaamheden te stoppen, hebben niet tot optreden mogen leiden. Het overtreden van de regelgeving zoals eerder vermeld, zonder dat hiertegen wordt opgetreden door het Land Aruba en naar thans blijkt zelfs met haar toestemming , is onrechtmatig en onwetmatig jegens eisers. In dit verband wijzen eisers op de uitspraak LJN:BK5679 Gerecht in eerste aanleg van de Nederlandse Antillen (Prod. 31). Hier oordeelt de rechter dat nu er sprake is van overtreding van de hindervergunning door raffinaderij Isla en de centrales CUC/CUOC het Bestuurscollege een beginselplicht tot handhaving heeft. Van concreet zicht op legalisering is geen sprake. Van handhaving kan worden afgezien als de gevolgen daarvan onevenredig zijn met de daarmee te dienen belangen. De Hinderverordening van de Nederlandse Antillen bood de mogelijkheid aan iedere belanghebbende om op grond van art. 34 om bestuursdwang te verzoeken om verboden activiteiten geheel of gedeeltelijk stop te zetten, indien wordt gehandeld in strijd met de verleende vergunning . De Arubaanse Hinderverordening biedt die mogelijkheid niet zodat dit middels een civiele procedure verzocht dient te worden. In casu wordt gehandeld in strijd met diverse wetten en is er in het geheel geen enkele van de benodigde vergunningen verleend. Nu geen van de gedaagden gehoor heeft gegeven aan het verzoek om de werkzaamheden te staken 7
in afwachting van de benodigde vergunningen, en de overheid niet optreedt resteert er geen ander rechtsmiddel dan om middels kort geding te verzoeken om de illegale werkzaamheden te staken en gestaakt te houden, totdat minimaal de noodzakelijke wijzigingen in de wetgevingen hebben plaatsgevonden. 28. Het algemeen belang is ermee gediend dat bij overtreding van diverse bestaande wetten, het bestuursorgaan dat bevoegd is om met bestuursdwang op te treden, in de regel van deze bevoegdheid gebruik zal moeten maken . Slechts onder bijzondere omstandigheden kan het bestuursorgaan weigeren dit te doen. Dit kan zich voordoen indien concreet uitzicht op legalisatie bestaat. Voorts kan handhavend optreden zodanig onevenredig zijn in verhouding tot de daarmee te dienen belangen dat van optreden in die concrete situatie behoorte worden afgezien. In de voormelde uitspraak overweegt de rechter: Het enkele feit dat verweerder de bevoegdheid heeft om deze overtredingen (…) te legaliseren, is onvoldoende voor het oordeel dat er zicht bestaat op legalisatie (Prod. 31) .. 29. Eisers menen dat er niet alleen onrechtmatig jegens hen gehandeld wordt door de vele wetsovertredingen zowel zijdens het Land aruba als de windmolenparkbeheerder, waardoor zij dreigen in hun woongenot en gezondheid aangetast te worden, doch tevens dat in strijd wordt gehandeld met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. In dit verband wordt ook gewezen op de uitspraak van de Hoge Raad d.d. 13 oktober 2006, LJN: AW2077 (Prod.28). r.o. 3.14: bij de invulling van wat voor de overheid een onrechtmatige gedraging is, spelen algemene beginselen van behoorlijk bestuur een belangrijke rol. Onrechtmatig overheidshandelen: 30. In casu wordt zonder dat er een concreet zich bestaat op legalisatie en wat deze zoal omvat in strijd met de wet toegestaan aan de windmolenparkbeheerder om ingrijpende werkzaamheden te verrichten . Het in allerijl doorzetten van een project zonder de wettelijke procedures en regelgeving in acht te nemen onder de niet onderbouwde motivering van het algemeen belang is in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. De overheid kan zich bij het schenden van het legaliteitsbeginsel niet beroepen op de social impact study van de windmolenparkbeheerder (Prod. 3). Dit rapport is in opdracht van de windmolenparkbeheerder samengesteld en betreft geen onafhankelijk en neutraal onderzoek. Het tweede MER-‐ rapport dat is samengesteld bouwt slechts voort op dit eerste en exonereert zich slechts. • Gegeven de korte adviesperiode en de budgettaire beperkingen kon een advies op maat met specificatie naar de lokale situatie en concrete inrichting niet plaatsvinden.” • “Het voldoen aan de normen betekent niet dat geen hinder, slaapverstoring en -‐ als gevolg hiervan -‐ mogelijk andere gezondheidseffecten kunnen optreden. Ook onder de norm kunnen (ernstige) hinder en (ernstige) slaapverstoring optreden.” 8
31.
32.
33.
34.
35.
36.
Ten onrechte baseert de overheid zich bij het oordeel of de vestiging van de windturbines gezondheidsrisico’s met zich meebrengt slechts op het Mer rapport van November 2012 en het rapport dat zijdens de windmolenparkbeheerder is aangedragen. Tegen dit rapport zijn al sedert December 2012 de nodige kritieken geuit (Prod. 1). In strijd handelen met abbb:Het bestuursorgaan moet het voor het vergaren en vaststellen van de relevante gegevens noodzakelijke onderzoek op zorgvuldige wijze verrichten (zorgvuldigheidsbeginsel) . Dit beginsel is geschonden. Land Aruba heeft zich schuldig gemaakt aan het verstrekken van onjuiste of onvolledige informatie of nalaten informatie te verstrekken, informatie achter te houden, informatie buiten beschouwing te laten, bij geluidsmetingen is geen deugdelijke onderzoeksmethode gehanteerd met daarvoor bestemde apparatuur hetgeen niet getuigt niet van zorgvuldig onderzoek (p. 126 Nicolai). Ook is niet voldaan aan de plicht tot het vragen van deugdelijk advies. Aan het gepleegde onderzoek zijn niet alle aan de voor de beslissing relevante feiten aandacht besteedt. Diepgang van het onderzoek van belang (p. 128 Nicolai). Is er een advies uitgebracht, dan gaat het bestuursorgaan na of dit advies aan zijn beslissing ten grondslag mag liggen (Nicolai , blz 129). Indienhet zorgvuldigheidsbegisnel wordt gehanteerd mag een uitgebracht advies mag door het bestuursorgaan niet klakkeloos worden gevolgd . Bovendien mag een uitgebracht advies mag door het bestuursorgaan niet zonder meer worden genegeerd (Nissenbaum en Rand) (motiveringsbeginsel) Een gebrekkig advies wordt door het bestuursorgaan niet ten grondslag gelegd aan de beslissing (zorgvuldigheidsbeginsel en motiveringsbeginsel). Een bestuursorgaan is verplicht, ook als het en deskundigenadvies betreft na te gaan of of in het te beslissen geval een voldoende basis biedt voor de te nemen beslissing. Die toetsingsplicht houdt in dat met het oog op de beschikbare gegevens wordt nagegaan of twijfel gerechtvaardigd is. Een bestuursorgaan mag zich niet achter een advies verschuilen(p. 130 Nicolai) . In casus is niet alleen dreiging van voortgezet onrechtmatig overheidshandelen, doch er is reeds onrechtmatig gehandeld door in strijd met de wettelijke bepalingen toestemming te verlenen dat de windmolenparkbeheerder zonder te beschikken over de benodigde vergunningen werkzaamheden mag verrichten in beschermd gebied. De doelstelling van de hinderverordening zoals in de MVT (Prod. 2) aangegeven is juist om aan burgers als eisers aan burgers om bezwaren kenbaar te maken en schiet haar doel voorbij als de overheid toch gedoogt dat ondanks de steekhoudende bezwaren de werkzaamheden voortgezet worden. De parlementaire goedkeuring van dit windturbineproject te Urirama is onvoldoende om vooruit te lopen op nog te doorlopen wettelijke procedures. In dit verband wordt gewezen op de uitspraak d.d. 4 febr 2004 (Prod. 29) 9
37. Hetgeen in rechtsoverweging 3.7 wordt aangegeven is onverkort van toepassing op onderhavige kwestie. Gedaagde verwacht dat nog dit jaar een wetswijziging kan zijn afgerond waardoor de bepalingen met betrekking tot het groepsrisico wel uitvoerbaar zullen zijn. Het is mogelijk dat deze verwachting zal worden vervuld. Tijdens het overleg met de vaste Kamercommissies op 18 november 2003 is gebleken dat vertegenwoordigers van Kamerfracties die samen de meerderheid vormen niet op voorhand afwijzend tegenover een wetswijziging staan. Daarmee staat echter niet vast of inderdaad een parlementaire meerderheid zal instemmen met de door de regering beoogde wetswijziging, die toen nog slechts in algemene termen was beschreven. Politieke besluitvorming hangt af van veel factoren. Dit geldt temeer in een zo gevoelige zaak als het streven naar een duurzame ontwikkeling van de luchthaven Schiphol in relatie tot verbetering van de kwaliteit van het leefmilieu. De kortgedingrechter, die slechts voorlopige maatregelen kan treffen, kan mede in het kader van een belangenafweging rekening houden met toekomstige ontwikkelingen. In dit opzicht zijn deze echter nog te ongewis om eisers een op de huidige wet gebaseerde vordering geheel te ontzeggen. 38. Eisers menen dan ook dat het verrichten van werkzaamheden te Urirama zonder dat in het kader van de bestaande wetgeving hun bezwaren conform de Hinderverordening in acht zijn genomen, in een rechtsstaat niet mag worden toegestaan. 39. Mbt het derde onderdeel van het petitum . Voorts gedaagden (hoofdelijk dan wel gezamenlijk) te bevelen om een kopie van het rapport: “Follow up Study Integration 70MW sustainable electricity generation”, d.d. April 2012, Arnhem” en intentie-‐ overeenkomst van het concept “Power purchase-‐agreement” tussen WEB Aruba NV en de windmolenparkbeheerder, te overhandigen aan eisers, binnen een door uw gerecht te bepalen termijn. 40. De minister van infrastructuur heeft aangegeven dat er een intentieovereenkomst is gesloten tussen WEB en de windmolenparkbeheerder. Niemand, noch het parlement, noch de belanghebbenden zoals eisers hebben kennis kunnen nemen van de inhoud van deze intentie-‐ overeenkomst. Het is van belang dat eisers kennis kunnen nemen van deze intentie-‐ overeenkomst en de concept-‐power purchase-‐overeenkomst. Immers het doel van het vestigen van dit tweede windpark is volgens de propanganda zijdens de regering dat o.a. de electraprijzen zulen dalen. In Bonaire is de electraprijs sedert de vestiging van het windmolenpark gestegen sedert oktober 2012 met 50% gestegen (Prod. 14). Dit omdat het contract tussen WEB Bonaire en de windmolenparkbeheerder Ecopower Bonaire BV een clausule bevat waarin staat dat de stroomverkoop aan WEB leidt tot een betaling die o.a. dient als vergoeding voor de kosten van inkoop van brandstof. In Nederland worden de kosten van inkoop van brandstof gecompenseerd via subsidieregelingen. Dit geeft ook al aan dat de stelling dat de overheid dat de electraprijs zal dalen door de komst van dit tweede windpark niet 10
zomaar voor juist moet worden aangenomen. De overheid dient hierbij transparant te zijn door zowel de intentieverklaring tussen de windmolenparkbeheerder als de concept power purchase-‐ agreeement te overhandigen. Geen van beiden zijn echter openbaar gemaakt. Nu de waardedaling van de woningen van eisers en de gevreesde gezondheidseffecten op de koop toe lijken te worden genomen door het Land Aruba is het op zijn minst noodzakelijk dat er openbaar wordt gemaakt welk type contract er wordt gesloten tussen WEB en de windmolenparkbeheerder, teneinde in te kunnen schatten voor wiens rekening en risicco brandstofprijzen zullen komen. Eisers hebben belang bij deze rapporten omdat het onmogelijk is belangen af te wegen zonder dat alle informatie beschikbaar is. Eisers persisteren. Namens eisers, Degemachtigden, Mrs M.M.Malmberg en mr A. de Bie ..
11