Athens Voice 549

3 - 9 ΔΕΚEMΒΡΙΟΥ 2015 . ΤΕΥΧΟΣ 549 . 210 Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ . www.athensvoice.GR . free press KAΘΕ ΠΕΜΠΤΗ

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ Είμαι γέννημα ενός λάθους Του Δημήτρη Μαστρογιαννίτη, σελ. 30

Φοίβος Δεληβοριάς Ταξίδι αναμνήσεων στη δεκαετία του ’80 Toυ Γιώργου Δημητρακόπουλου, σελ. 22

Ψυχώ 69

Ρεπορτάζ από το Δαφνί Του Τάκη Σκριβάνου, σελ. 26

Δημήτρης Μπούρας

Ο φωτογράφος-ερευνητής έχει πάει σχεδόν όπου γίνεται πόλεμος Του Τάκη Σκριβάνου, σελ. 18

Ο Ισλαμοφασισμός και οι ναι-μεν-αλλάδες Του Δημήτρη Ραυτόπουλου, σελ. 16

2 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 3

Edito Tου Φώτη Γεωργελέ

s for Thank g our sharinice vo Voice Athens ial) ic f f (o

Προσπαθώ να γελάσω λίγο με αυτή την υπόθεση των Ελληνίδων φοιτητριών που εκδίδονται για μια τυρόπιτα κουρού. Αλλά δεν μπορώ ούτε να χαμογελάσω. Γιατί το ξένο μέσο ενημέρωσης δεν είναι κανένα της πλάκας. Και για να «φάνε» οι «Times» τέτοιο δημοσίευμα, πάει να πει ότι σιγά-σιγά έχει διαμορφωθεί πια σε ολόκληρο τον πλανήτη μια εικόνα της Ελλάδας ως «αποτυχημένου κράτους», μια εικόνα τριτοκοσμική, απόλυτης παρακμής, φτώχειας, δυστυχίας και διαφθοράς. Η αυτοθυματοποίηση της «γενοκτονίας» και της «ανθρωπιστικής καταστροφής» ήταν επιτυχής, ας μη θυμώνουμε τώρα με τους ξένους, ας θυμηθούμε τι κάναμε εμείς για να δημιουργηθεί αυτή η εικόνα. Οι εικόνες στα σύνορα, στην Ειδομένη, είναι αποκαρδιωτικές. Δεν είναι μόνο το δράμα των εγκλωβισμένων ανθρώπων, που απομονωμένοι εκεί, σε μια στενή λωρίδα γης ανάμεσα στα σύνορα, υπομένουν τις βροχές, τις λάσπες και το κρύο στην ύπαιθρο. Δεν είναι μόνο η οικονομική καταστροφή για την ελληνική οικονομία, που βλέπει την κύρια οδό μεταφορών με σιδηροδρομικές γραμμές να μένει αποκλεισμένη και τις εταιρείες που έχουν επενδύσει στην Ελλάδα ως διαμετακομιστικό κέντρο να ετοιμάζονται να αποχωρήσουν. Είναι η απόλυτη ανεπάρκεια της μεταναστευτικής πολιτικής της χώρας, που φαντάστηκε ότι και τα διεθνή προβλήματα λύνονται όπως τα λύνουμε στο εσωτερικό μας. Με κόλπα. Με προσποιήσεις, με κορόνες, με μεγάλες κουβέντες και από πίσω με κουτοπόνηρες κινήσεις να κουκουλώνουμε τα θέματα, να τα στέλνουμε στον επόμενο, να αφήνουμε τα προβλήματα να «λιάζονται» στις πλατείες και μετά να «εξαφανίζονται» μυστηριωδώς, όπως εξαφανίζονται τα πρωθυπουργικά tweets από τα αγγλικά και μένουν μόνο στα ελληνικά, μαγκιές εσωτερικής κατανάλωσης. Κάπως έτσι η Ευρωπαϊκή Ένωση μας προσπέρασε εντελώς και διαπραγματεύτηκε τη λύση του προβλήματος κατευθείαν με την Τουρκία. Τα συρματοπλέγματα που στήνει η κυβέρνηση των Σκοπίων στα σύνορα με την Ελλάδα είναι η σουρεαλιστική εικόνα της παταγώδους αποτυχίας μας. Ένα μικρό, αδύναμο, ασταθές κράτος της περιφέρειας σηκώνει φράκτες, βάζει αυτό φραγμούς στην είσοδο, από μια μεγαλύτερη χώρα του στενού πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα όσα διεξήχθησαν την προηγούμενη βδομάδα στην κεντρική πολιτική σκηνή δείχνουν απλώς το χιλιοεπιβεβαιωμένο: ότι το πολιτικό προσωπικό είναι μέρος του προβλήματος και εμποδίζει κάθε λύση. Δεν ξέρουν τίποτε άλλο από μια σύγχρονη διακυβέρνηση κράτους, παρά τις προσποιήσεις, τις μπλόφες, την απόσειση των ευθυνών και το φόρτωμα του κόστους στους άλλους. Η επιχείρηση «συναίνεση» ήταν άλλο ένα επεισόδιο στο θέατρο της ακινησίας. Η κυβέρνηση ζήτησε τη συνεννόηση των κομμάτων ώστε όλα μαζί «να βάλουν τις κόκκινες γραμμές στο ασφαλιστικό». Σε ποιους να βάλουν τις κόκκινες γραμμές; Και μάλιστα όλα μαζί; Είναι κάποιος έξω από μας, εχθρός, που θέλει το κακό μας; Μέσα δε στη συνεδρίαση, ο πρωθυπουργός, όταν οδηγήθηκε η σύσκεψη σε αποτυχία, τους ζήτησε να υπογράψουν ότι «είναι αντίθετοι στις μειώσεις συντάξεων». Ότι είναι καλοί άνθρωποι, δηλαδή. Ότι, όσοι δεν υπογράψουν, είναι κακοί και θέλουν το κακό των συνταξιούχων. Γιατί όλα εξαρτώνται από το αν υπογράψουμε. Γιατί άμα υπογράψουμε, κι άμα το λέμε και φωναχτά 3 φορές τη μέρα, σαν μάντρα, μπορεί και να γίνει το θαύμα εν Κανά, μπορεί να βρούμε λεφτά και να δίνουμε όσες συντάξεις θέλουμε, σε όσους θέλουμε. Την ίδια στιγμή που συμβαίνουν όλα αυτά τα θλιβερά, η κυβέρνηση στον προϋπολογισμό έχει υπολογίσει ήδη μερικά δις από μειώσεις των συντάξεων. Παρακολουθούμε δηλαδή ξανά άλλο ένα επεισόδιο στεγνής παραπλάνησης της κοινωνίας, με τη μέθοδο της αναζήτησης εχθρών στους άλλους, τις τρόικες, τους Ευρωπαίους, που μας επιβάλλουν, που μας πιέζουν, που εμείς αντιστεκόμαστε ηρωικά, όλοι οι Έλληνες, εκτός από μερικούς προδότες. Το ρεπερτόριο του εθνολαϊκισμού, της απάτης, της ευκολίας, της εικονικής πραγματικότητας. Και σ' αυτό πρέπει κάποιοι να συναινέσουν για άλλη μια φορά, για να μη γίνουν ακόμα χειρότερα τα πράγματα; Αυτό που παρατηρούμε αυτές τις μέρες δεν είναι μόνο η ολοκληρωτική κατάρρευση κάθε αξιοπιστίας της κυβέρνησης Συριζανέλ. Αλλά και η αδυναμία των κομμάτων της αντιπολίτευσης να αντιπαραθέσουν πειστικά μια διαφορετική στάση. Δηλαδή, πραγματικά, αν η κυβέρνηση υπογράφει μνημόνια, αν η κυβέρνηση παζαρεύει με την τρόικα, μειώνει τους μισθούς και τις συντάξεις, αν βάζει φόρους, έγινε τώρα μια σοβαρή, υπεύθυνη κυβέρνηση; Δηλαδή αν «ιδιωτικοποιεί» σε τιμή ευκαιρίας τις τράπεζες σε ξένα «hedge funds» είναι μια καλή, ευρωπαϊκή κυβέρνηση; Δηλαδή αν ο Αλέξης Τσίπρας είναι «ο πιο δεξιός πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης», όπως χιουμοριστικά ειρωνεύονται οι χρήστες των social media, τα προβλήματά μας μπήκαν σε σωστό δρόμο; Δηλαδή, 5 χρόνια τώρα, είμαστε στο σωστό δρόμο; Κι αφού είναι έτσι, τότε γιατί δεν «συναινούν» κι αυτά με την τωρινή κυβέρνηση; Αν το πρόβλημα ήταν πράγματι ποιοι υπογράφουν μνημόνια και ποιοι όχι, γιατί έχουμε πρόβλημα τώρα που τα υπογράφουν όλοι; Μήπως το ψεύτικο δίλημμα «μνημόνιο-αντιμνημόνιο» βόλευε όλο το πολιτικό σύστημα; Τα υπόλοιπα κόμματα δεν θα γίνουν πειστικά παρά μόνο αν πουν όλη την αλήθεια. Αυτό θα είναι και το κρίσιμο στοιχείο που θα τα τοποθετήσει στη σωστή τους θέση: στα προβλήματα ή στις λύσεις. Ούτε οι αλλαγές αρχηγού, ούτε οι νεφελώδεις «κεντροαριστερές». Μόνο η απάντηση σε ένα ερώτημα: Αλλαγή ή παλινόρθωση του συστήματος. Μεταρρύθμιση ή αντιμεταρρύθμιση. Η πρόταση να αντιμετωπίσουμε τη χρεοκοπία του ασφαλιστικού με αύξηση των εισφορών δείχνει ότι σ' αυτή τη χώρα δεν καταλάβαμε τίποτα. Για να μη μειωθούν οι συντάξεις θα αυξήσουμε τους ανέργους. Έπειτα θα κατηγορήσουμε τους «ξένους». Η κυβέρνηση, οπισθοφυλακή του συστήματος, συνεχίζει την ίδια αδιέξοδη πολιτική, συρρικνώνει την οικονομία προσπαθώντας να διατηρήσει το ίδιο μοντέλο. Δεν αλλάζει το ασφαλιστικό σύστημα, απλώς το κάνει φτωχότερο και φτωχότερο, όλο και πιο φτωχό. Το ίδιο συμβαίνει στο κράτος, σε όλους τους τομείς. Ίδιο αντιπαραγωγικό κράτος, αλλά με λιγότερους και μικρότερους μισθούς. Ίδια αναχρονιστική οικονομία, αλλά μικρότερη. Δεν αλλάζουμε οικονομικό μοντέλο, πολεμήσαμε να διασώσουμε το χρεοκοπημένο. Με αποτέλεσμα, να είμαστε ακόμα εγκλωβισμένοι σ' αυτό, να φτωχαίνουμε κάθε χρόνο περισσότερο. Απόλυτα συναινετικά. A 4 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 5

Παράγκα, Μύκονος 2015 Όχι όµως και τα γατιά!

°THENS VOICES

i

★ ¸ °£¸Á° »¹¤ °¶¹ º¹ ¶»¶¹ª °ºÃË»¶ ★ -Καληµέρα. Έναν καφέ και µία κούρου, παρακαλώ.

-(µε χαµόγελο) Κουρού, εννοείτε.

-Ναι. Κούρου. (¸ìéëéöíÛîï÷ ëáìïîôùíÛîï÷ ëàòéï÷ óå caf ôöî °íðåìïëÜðöî, ¢åùôÛòá ðòöÝ)

Æà ¶¥¿¼Ë¤¤Ã »°ª Αυτή την εβδοµάδα το σχεδιάζει η Έλενα Παπαδηµητρίου. Γεννήθηκε το 1971 στην Αθήνα, σπούδασε στη σχολή Βακαλό, στην ΑΣΚΤ ζωγραφική και στη Βαλένθια της Ισπανίας. Έχει κάνει σκηνογραφίες για το θέατρο, έχει πραγµατοποιήσει ατοµικές και οµαδικές εκθέσεις. Έργα της βρίσκονται στην Astrolavos Art Galleries. Για περισσότερες πληροφορίες www. elenapapadimitriou.gr

¼Æ¹°¥¶ »ÃË Æ¸ »¶Ä° Ζήλεψε τα γατιά της προηγούµενης εβδοµάδας και θέλει κι αυτή να πάει στη Μύκονο.

Info DIET ˆ

Tης ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ

STAMATIOU SREAKING H νέα συνεργασία της A.V. µε τον πιο φευγάτο και σουρεάλ Έλληνα δηµοσιογράφο. ∆ιαβάστε τη στήλη του στις επόµενες σελίδες και καθηµερινά στο site µας.

ΚΕΪΤ ΜΠΛΑΝΣΕΤ ΣΤΟ ΣΙΝΕΜΑ Προβλέπονται ουρές. Να πάτε νωρίς.

ΜINAS ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ Άλλη µία επιχείρηση άνοιξε τις πόρτες της στο εξωτερικό. Ο κορυφαίος Έλληνας σχεδιαστής κοσµηµάτων και αντικειµένων εγκαινίασε αυτές τις ηµέρες το νέο του κατάστηµα στην Knightsbridge Green.

O TIMOTHY EVEREST ΣΤΟ MAH JONG Θέλετε να τον δείτε από κοντά και να ράψει κοστούµι στα µέτρα σας; Ο πιο διάσηµος ράφτης του Χόλιγουντ, ο Βρετανός Τimothy Everest που έχει υπογράψει κοστούµια για ταινίες όπως το «Spectre», το «Skyfall» ή το «Mamma Mia» και στους πελάτες συγκαταλέγονται ο Μπέκαµ και ο Τζάγκερ, έρχεται 12 και 13/12 στο κατάστηµα Mah Jong. (Κανάρη 14, Κολωνάκι)

TWEET ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΥ ΚΑΜΠΟΥ «Το πανετόνε στην Ιταλία είναι κέικ, στη Λάρισα σηµαίνει “πήγαινέ τον”». (@Doctor_Love)

«Για µια σοκολάτα παραλίγο να χάσουµε το αεροπλάνο!» (¦éôóéòéëÀ÷ çàòö óôá 7 ðåòéçòÀæåé óå æÝìï ôïù ôé÷ ðåòéðÛôåéÛ÷ ôïù óôï ìÞíðé ëåîôòéëïà êåîïäïøåÝïù ôè÷ °õÜîá÷, ¦áòáóëåùÜ áðÞçåùíá)

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟΣ ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΘΗΝΑΣ Έτσι σου ’ρχεται να πας να κατεβάσεις το ρελέ.

«Μαµά, ο απολύτως αγαπηµένος µου τώρα πια είναι ο Πίτερ Πανκ». (ÆòÝøòïîï ðéôóéòÝëé íéìÀåé óôè íáíÀ ôïù, ëòáôñîôá÷ æöôÞóðáõï Star Wars. »áòïàóé, ÆòÝôè ðòöÝ)

«Ευτυχώς που έχεις γιο και σε κρατάει λίγο άντρα, ρε µαλάκα».

(ªùíðÛòáóíá óå áîôòïëïùâÛîôá íðòïóôÀ áðÞ ëÞôåòï, ìéíÀîé ·Ûá÷, ªÀââáôï íåóèíÛòé)

ΕΚΛΟΓΕΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ν.Δ. ∆εν το κλείνετε το µαγαζάκι να ξενοιάσετε;

SOCIAL MEDIA Kρατήστε τους πολιτικούς και τα σαΐνια τους βοηθούς τους µακριά, θα αρχίσουν πόλεµο για πλάκα.

SANTA RUN Κανένας Μαραθώνιος αυτή την Κυριακή;

-Πότε πέφτει Πάσχα; -Πρωτοµαγιά.

-(πανικόβλητη) Πότε πέφτει;;; -Κυριακή και Πρωτοµαγιά.

-Και Πάσχα πότε πέφτει; (ªùúÜôèóè ôòéñî ÐëáíÝá êáîõéÀÐ óå çòáæåÝï, ºïìöîÀëé, ¦Ûíðôè íåóèíÛòé)

ΤΖΑΣΤΙΝ ΤΡΙΝΤΟ Σίγουρα κάποιον Έλληνα βρήκε για να του γράφει τους λόγους. ∆εν εξηγείται αλλιώς η γκάφα του προς την Ελισάβετ.

ΤΥΡΟΠΙΤΑ Οι ξένοι γράφουν ότι πουλιόµαστε για µια τυρόπιτα. Προφανώς δεν έχουν δοκιµάσει σφακιανή πίτα, που είναι καλύτερη και από σεξ.

ΠΙΚΡΗ ΑΛΗΘΕΙΑ «Αυτές οι ιστορίες µε πετυχηµένους νέους επιχειρηµατίες που έφτιαξαν site για να αγοράζεις µπακλαβά και µοιράζουν αισιοδοξία, πότε θα σταµατήσουν;» (@konel_valar)

Στον Ηλεκτρικό, ανάµεσα Βικτώρια-Αττική, ακούγονται δύο αντρικές φωνές να συζητούν:

-Οι Βερσαλίες ωραίες είναι φίλε, αλλά καλύτερα να πας στο Λούβρο αν είναι να µείνεις λίγο καιρό στο Παρίσι.

-Ποιος είναι αυτός ο Λούβρος; (¦Ûíðôè áðÞçåùíá)

ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΕΝΕΣ ➜ panikoval500@gmail.com

6 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 7

Με αφορμή την ιστορία για τον «Βρικόλακα» του Πολιντόρι και τη σχέση του με την Αθήνα των αρχών του 19ου αι., ο αρχιτέκτονας και κομίστας Φώτης Παπαστεφάνου δημιουργεί για την A.V. έναν κύκλο από ιστορίες που αφορούν την περίοδο της Τουρκοκρατίας, στην οποία η Αθήνα ήταν μία μικρή κωμόπολη, πολύ διαφορετική από τη μητρόπολη που είναι σήμερα. Οι ιστορίες που θα παρουσιαστούν στη συνέχεια είναι: Ο τρελός της Αθήνας, Οι πελαργοί της Αθήνας, Το θαυματουργό άγαλμα της Ελευσίνας.

Ο Έλλην Βρικόλαξ

Έ

χοντας ρίξει μία σύντομη ματιά στο έργο του Τζον Πολιντόρι, είναι ευκαιρία να δούμε το θρύλο πάνω στον οποίο βασίστηκε η ιδέα του νεκροζώντανου ήρωα. Για πολλά χρόνια η ιδέα του βρικόλακα τρομοκρατούσε τους ανθρώπους της υπαίθρου και των πόλεων και η ψυχολογική επίδραση ήταν τόσο μεγάλη που μεταδίδονταν συλλογικά σε όλους τους κατοίκους ενός μέρους. Η παρουσίαση του Έλληνα βρικόλακα βασίζεται στο βιβλίο του Μόνταγκ Σάμερς «Ο Έλλην Βρικόλαξ», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Δελφίνι (1995). Το έργο αυτό είναι τμήμα μίας ευρύτερης έρευνας για το βαμπιρισμό στην Ευρώπη, η οποία εκδόθηκε στην Αγγλία το 1929. Ο συγγραφέας του βιβλίου ήταν εξίσου αλλόκοτος όσο τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε. Προερχόμενος από συντηρητικό περιβάλλον, χειροτονήθηκε ιερέας, κατηγορήθηκε για παιδεραστία και χάνοντας το χρίσμα του αφοσιώθηκε στη μελέτη του υπερφυσικού. Πολλοί πιστεύουν πως δεν περιορίστηκε μόνο στην έρευνα αλλά ασχολήθηκε και με την εξάσκηση στο συγκεκριμένο πεδίο, ίσως γιατί ο ίδιος επέλεξε να συντηρεί αυτή την εντύπωση. Το μυστήριο της προσωπικής του ζωής μπορεί να φωτίζονταν από την αυτοβιογραφία που ξεκίνησε να γράφει το 1948, χωρίς όμως να την ολοκληρώσει. Προσωπικές σημειώσεις και βιβλία δεν διασώθηκαν, εξαφανίζοντας έναν άνθρωπο που υπήρχε για να τροφοδοτεί τα γραπτά του. ●

8 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 9

TA TWEETS TOY Forrest Gump

(Μέλος του συλλόγου για την τοποθέτηση των δέντρων στα πάρκα σε τέτοια απόσταση ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν τέρμα ποδοσφαίρου)

Από τον Νίκο Ζαχαρίαδη

(17 ΣυμπεραΣματα ενοΣ κριΣιμου καλοκαιριου) ΑπΑ θ έ σ η έν θ ρ ω π η τ η σ έ β ρ γΑ σ ί Α σ δομΑδ Ασ Νευρ ο

χρυσ λόγος τη ς ού (μετά λας διαβ άτ τη ση το ν ανακοίν η υΣ ωότι θα άκη ρουβ ά παίξε ι τον οιδίπ οδα)

η

η μέτΑφρΑσ άδας της εβδομ Αλέκος Φλαμπουράρης (τα tweets του αλέξη) «κατέβηκαν γιατί είχαν εκπληρώσει το ρόλο τους. Έμαθε όλος ο κόσμος το τι γίνεται στη Μεσόγειο»

ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΥΣΙΟΛΟΓΙΟ Το υπεύθυνο κράτος είναι το σωστά ενημερωμένο κράτος. Και το σωστά ενημερωμένο κράτος οφείλει να γνωρίζει με ακρίβεια τα υπάρχοντα των πολιτών του, όπως η γειτόνισσα που κρυφοκοιτάζει μέσα στο διαμέρισμα, όποτε μπορεί.

Παρά μια ψήφο, ο Αλέξης Τσίπρας και το επιτελείο του δεν θα μπορούσαν να κρατήσουν το tweet με τους νευρικούς Τούρκους πιλότους στα ελληνικά... Γιατί σύμφωνα με τον αστικό μύθο, τα ελληνικά θα ήταν (παρά μια ψήφο) η επίσημη γλώσσα του πλανήτη. ● Άρα θα έπρεπε να το σβήσουν, όπως έκαναν τώρα με το αγγλικό, γιατί θα το καταλάβαιναν και οι ξένοι και όχι μόνο οι πελάτες τους. ● Συμπέρασμα: Κανένας από τους συμβούλους του Αλέξη Τσίπρα δεν μπορεί να φανταστεί ότι κάποιος ξένος θα μπει στον κόπο να κοιτάξει (και να μεταφράσει) το

10 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

λογαριασμό του πρωθυπουργού στα ελληνικά. ● Προφανώς, κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια. Μήπως θα έπρεπε κάποια στιγμή να αρχίσουν να βάζουν στο στοίχημα το τελικό σκορ των τροπολογιών που θα προστεθούν σε ένα νομοσχέδιο, ώστε να ωφεληθεί πέρα από τους συγκεκριμένους «πελάτες» και κανένας άλλος; Στο Προεδρικό Μέγαρο, η αντιπολίτευση αρνήθηκε να συναινέσει σε αυτά που έκανε ως κυβέρνηση... ●...την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση ζητούσε να βοηθήσουν για να κάνει αυτά για τα οποία

αρνούνταν να συναινέσει ως αντιπολίτευση. ● Προφανώς διότι το να είσαι κυβέρνηση και αντιπολίτευση δεν έχει να κάνει με πολιτικές θέσεις ή ιδεολογία. Είναι state of mind. ● Που καθορίζεται από την απόσταση που δικαιούται να πάρει κάθε φορά ο καθένας από την πραγματικότητα. Κανονικά, αν ισχύουν οι προφητείες για το «ξανθό γένος», ο Ρώσοι χάκερς δεν θα έπρεπε αντί να εκβιάζουν τις τράπεζες να κάνουν καταθέσεις στους λογαριασμούς μας; Κανονικά, αν ήθελε ο Βασίλης Λεβέντης να

δικαιωθεί πλήρως δεν θα έπρεπε στη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών στο προεδρικό να παραγγείλει πίτσες; Για την υστερία με τις «Ελληνίδες που εκδίδονται για δύο ευρώ, ώστε να πάρουν μια τυρόπιτα», εννοείται ότι φταίνε οι ξένοι που το αναδημοσίευσαν και όχι ο Έλληνας που έκανε την έρευνα. ● Γιατί θα έπρεπε να ξέρουν ότι αυτά γίνονται για εσωτερική κατανάλωση, αφού εμείς είμαστε εκπαιδευμένοι να μην τα παίρνουμε στα σοβαρά. ● Και, επιπλέον, η τυρόπιτα δεν κάνει 2 ευρώ, αλλά ενάμισι. A

Μετάφραση «αν δεν κατέβαιναν, ο κόσμος θα μπορούσε να τα διαβάζει. Άρα δεν θα μάθαινε τι γίνεται στη Μεσόγειο, γιατί μόνο τα σβησμένα tweets ενημερώνουν πραγματικά. Τι, όχι;»

Η (πραγματικ (πραγματικΗ) απορια τΗς εβδομαδας εβδομ Νο1 Μήπως οι πολιτικοί αρχηγοί είπαν «όχι» στον Αλέξη Τσίπρα που ζήτησε συναίνεση για να ενισχύσει τη διαπραγματευτική του θέση απέναντι στους δανειστές, πιστεύοντας ότι θα το χρησιμοποιήσει ως «Ναι», όπως έκανε και με το δημοψήφισμα; Η (πραγματικΗ) απορια τΗς εβδομαδας Νο2 Δηλαδή, τώρα που το ημερολόγιο της Pirelli εγκατέλειψε τις γνωστές φωτογραφίσεις για ένα λιγότερο γυμνό περιεχόμενο, είναι σίγουρο ότι θα συνεχίσει να αποτελεί διαφήμιση των προϊόντων της εταιρείας για αυτούς που αγοράζουν όντως λάστιχα; Θα επρεπε Να υπαρχει μια λέξη για... «Νεροσκάμπιλο» Η παλινδρομική κίνηση της παλάμης του χεριού κάτω από τη βρύση προκειμένου να διαπιστωθεί αν η ακριβής θερμοκρασία του είναι ανεκτή στο δέρμα

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 11

Πολιτική Εχω ένα σκύλο αλήτη, ροκά και συνεχώς µαστούρη, που κάθε πρωί του βάζω το λουρίντ του και τον πάω βόλτα. η τούρτα µους σοκολάτα είναι απαραίτητο στοιχείο για µία πλήρη και ισορροπηµένη διατροφή. άλλωστε, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ηµών πρόγονοι: «µους υγιής εν σώµατι υγιεί».

Με αυτά που αµολάει ο Τσίπρας, όπου να ’ναι θα αρχίσουµε να βαράµε συνενέσεις. Μέσα σε όλα, φαντάζεστε να προσγειωθεί στη Συγγρού ένας ιπτάµενος δίσκος, να ανοίξει η πόρτα, να βγει ένας εξωγήινος και, σε αυτή την κοσµοϊστορική στιγµή γιά την ανθρωπότητα, να µπει στα γραφεία της Ν∆ και να πει «πηγαίνετέ µε στον αρχηγό σας»;

Ρε παιδιά, κατέβασα τη δισκογραφία των Fleetwood Mac αλλά δεν παίζει σε PC. Καταιγίδα αυτή τη στιγμή στη Βάρη, εκεί στα Βράχηκα. Χαλάει κόσµο η διεθνής επιτυχία «Hello, ανάθεµά σε» µε ερµηνευτή τον άντελή θαλασσινό. Το νοστιμότερο ψωμί το έφαγα στην Καλιφούρνια.

Εγώ τηρώ ευλαβικά τον ΚΟΚ. Όποτε στρίβω τσιγάρο βγάζω πάντα φλας. Η βασική μονάδα μέτρησης της πίεσης είναι η ατμόσφαιρα, η οικογενειακή.

-ΒάσΙλησ στάµάτΙΟΥ

Τη µεταρρύθµιση των συντάξεων δεν πρόκειται να µας την επιβάλει το ∆ΝΤ Του µάΝΟΥ µάτσάΓΓάΝη μεταρρύθμιση των συντάξεων επείγει. Όχι επειδή έχουμε ανάγκη την επόμενη δόση, αλλά επειδή έχουμε αργήσει 20 χρόνια. Επειδή έχουμε το χειρότερο ασφαλιστικό της Ευρώπης (ίσως του κόσμου). Επειδή καταφέραμε να φτιάξουμε ένα σύστημα που αναδιανέμει εισοδήματα και δικαιώματα αφαιρώντας τα από τους φτωχούς, τους ανέργους, τις περισσότερες γυναίκες και κυρίως από τους νέους. Επειδή πλέον δεν εξυπηρετεί παρά τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα μερικών μόνο μελών (μέσης ηλικίας και πάνω) μερικών μόνο ομάδων – με μεγάλη όμως επιρροή στην κοινωνία και στην πολιτική: δημοσιογράφοι, γιατροί, μηχανικοί, δικαστές, συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, στρατιωτικοί, εργαζόμενοι σε Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Τράπεζες, ακόμη και αγρότες. Επειδή είναι μια μαύρη τρύπα ελλειμμάτων, που τα τελευταία χρόνια, μετρώντας μόνο από το 2000 και μετά, χρειάστηκε επιχορηγήσεις ύψους 200 δις ευρώ (δηλ. πάνω από τα 2/3 του συνολικού δημόσιου χρέους). Σε όλες τις χώρες είναι δύσκολη η μεταρρύθμιση των συντάξεων, όχι μόνο στη δική μας. Επειδή από το τραπέζι της διαπραγμάτευσης λείπει η γενιά των παιδιών μας, η γενιά των παιδιών τους κ.ο.κ. Όμως στις άλλες χώρες τελικά κάποιοι αποφασίζουν να εκπροσωπήσουν τα συμφέροντα των «επερχόμενων» (και προς το παρόν απόντων) γενιών. Κάπως έτσι η μεταρρύθμιση τελικά περνάει, συνήθως με την ενεργό υποστήριξη των κομμάτων της αριστεράς και των συνδικάτων (βλ. Ιτα-

H

λία και Σουηδία, ήδη από το 1995).

καμια μεταρρυθμιση ¢εν Περνα εαν ¢εν ειναι ¢ιατεθειμενοσ να αγωνιστει σκλΗρα για αυτη ενασ ευρυσ συνασΠισμόσ σύμφεροντων

Στην Ελλάδα, όμως, όχι. Οι περίφημες προτάσεις Γιαννίτση ήταν στην πραγματικότητα αρκετά άτολμες (ευθυγράμμιζαν απλώς τα ειδικά ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών με το ΙΚΑ), παρότι συκοφαντήθηκαν ως «κοινωνικά ανάλγητες». Έκτοτε όλες οι κυβερνήσεις πετάνε την μπάλα στην εξέδρα, με τη (συνήθως μάταιη) ελπίδα να τη βγάλουν μέχρι τις εκλογές. Τις διατάξεις του νόμου Ρέππα τις έφεραν γραμμένες έτοιμες οι εμπειρογνώμονες της ΓΣΕΕ (και συγκεκριμένα ο γνωστός μετέπειτα βουλευτής των ΑΝΕΛ, και στη συνέχεια αποτυχών υποψήφιος της ΛΑΕ). Η κυβέρνηση Καραμανλή «ενοποίησε» μερικά ταμεία εξασφαλίζοντας τα προνόμια των ενδιαφερομένων. Ο Λοβέρδος έκανε (επιτυχή) αντίσταση στην Τρόικα υπέρ του Ταμείου Νομικών και της ΔΕΗ. Και ο Κατρούγκαλος πουλάει στους ψηφοφόρους του (και μελλοντικούς πελάτες του γραφείου του) αγώνα για τη διάσωση του σημερινού συστήματος. Ας μη γελιόμαστε. Τη μεταρρύθμιση των συντάξεων δεν πρόκειται να μας την επιβάλει το ΔΝΤ: δεν μπορεί να το κάνει, ακόμη και αν ήθελε. Καμιά μεταρρύθμιση δεν περνά εάν δεν είναι διατεθειμένος να αγωνιστεί σκληρά για αυτή ένας ευρύς συνασπισμός συμφερόντων. Και επειδή ένας τέτοιος συνασπισμός δεν είναι ορατός αυτή τη στιγμή, η μόνη συμβουλή που μου έρχεται στο μυαλό προς τους μεγάλους χαμένους αυτής της ιστορίας (δηλ. τους φτωχούς, τους ανέργους και κυρίως τους νέους) είναι να μην αμελήσουν να πάρουν μαζί τους νερό: το μέλλον θα έχει πολλή ξηρασία. A

12 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

ασφαλιστικό, συντάξεις, µεταρρυθµίσεις, νόµος Γιαννίτση

Ντοπαρισµένοι µε µύθους Της µΙλεΝάσ άπΟστΟλάΚη O μύθος του λαγού με τη χελώνα είναι ο πρώτος μύθος που διδασκόμαστε ως παιδιά αλλά και ο πρώτος που ξεχνάμε ως μεγάλοι για να πιαστούμε στον ύπνο της αλαζονείας μας, όπως ακριβώς ο λαγός. Ίσως επειδή το δίδαγμα δεν είναι βολικό: Η χελώνα τερμάτισε μεν πρώτη, όμως η επιτυχία της ήταν αποτέλεσμα κόπου, επιμονής και πάνω από όλα αυτογνωσίας. Η αυτογνωσία όμως είναι δύσκολη υπόθεση. Το είχε θέσει με τη μορφή ερωτήματος ο Ντοστογιέφσκι: «Ένας άνθρωπος με αυτογνωσία μπορεί να σέβεται, έστω και ελάχιστα, τον εαυτό του;» ι πρόσφατες και μάλλον όχι τελευταίες αποκαλύψεις για το ντοπάρισμα Ελλήνων πρωταθλητών στην επίχρυση δεκαετία του 2000 αποτελούν προβολή του μύθου στην πραγματικότητα, πραγματικότητα που δεν μπορεί όμως να αποσυνδεθεί από τα γεγονότα σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Ήταν το περιτύλιγμα, η χρυσόσκονη που ερχόταν να καθίσει πάνω στο «καταπιεσμένο» εγώ μας, δημιουργώντας μια επίπλαστη –όπως απεδείχθη– εικόνα ευδαιμονίας. Ένας συνδυασμός θεσμικών, διοικητικών αδυναμιών και πολιτικού κόστους απέτρεψε την εφαρμογή ακόμη και αυτονόητων αλλαγών. Η «ντόπα» του λαϊκισμού δαιμονοποίησε κάθε ανάγκη αλλαγής και μεταρρύθμισης και ο εκπαιδευμένος στις συνωμοσιολογίες Έλληνας –του οποίου ο τράχηλος ζυγό δεν υπομένει– παρασύρθηκε από νέους μύθους: Η συνέχεια είναι γνωστή. Η κρίση σάρωσε την ελληνική κοινωνία και η βίαιη φτωχοποίησή της έγινε το γόνιμο έδαφος για το νέο εθνικό διχασμό. Κρεμάλες στήθηκαν στο Σύνταγμα ενώ ο πολιτικός λόγος υποκαταστάθηκε από «διεγερτική» και «ηρωική» συνθηματολογία του τύπου «Go back Merkel», «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη» και άλλα συναφή. Έτσι για άλλη μια φορά γίναμε «λαγοί» αρνούμενοι να αντικρίσουμε την πραγματικότητα. Κάπως έτσι είμαστε πάλι στο σημείο μηδέν. Και ο λόγος δεν είναι μόνο ότι στην αντιπολίτευση κάποιοι λένε και καμιά υπερβολή... Τώρα κατέρρευσαν όλοι οι μύθοι, προμνημονιακοί, μνημονιακοί και μεταμνημονιακοί. Το ερώτημα είναι αν στη θέση τους θα ειπωθούν επιτέλους, και πολύ περισσότερο αν θα αντιμετωπισθούν στην πράξη, αλήθειες επώδυνες, αλήθειες που ανατρέπουν βολικά στερεότυπα. Διότι, όπως λένε οι Κινεζοι, «το να γνωρίζεις την αλήθεια είναι εύκολο, το να την ακολουθείς είναι δύσκολο». Ίσως όμως, όπως έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες, να είναι ευκολότερο και με

O

μικρότερο πολιτικό κόστος να ειπωθούν αυτές οι αλήθειες και να συνδυαστούν με την υλοποίηση συγκεκριμένων προτάσεων. Ίσως για παράδειγμα είναι καιρός να πούμε, με όρους δημιουργικής αυτογνωσίας και όχι ηττοπάθειας, ότι το πλαίσιο του μεταρρυθμιστικού προγράμματος είναι στην ουσία οριοθετημένο από τους δανειστές και από εμάς εξαρτάται η ταχύτερη υλοποίησή του με τρόπο που θα συνδυάζει την αποτελεσματικότητα με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη. Ή να πούμε ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο το μέγεθος του δημόσιου τομέα –άλλος ένας μύθος νεοφιλελεύθερης κοπής, που καταρρίπτεται εύκολα από τα συγκριτικά στοιχεία στην ευρωζώνη– όσο η αναδιάρθρωσή του με μετρήσιμους στόχους και με συνεχή αξιολόγηση του προσωπικού που θα συνοδεύεται με επιβραβεύσεις αλλά και με δίκαιες ποινές. Το να πιστεύουμε ότι όσο μειώνεται ο δημόσιος τομέας αυτομάτως θα μειώνεται η κακοδιοίκηση και η διαφθορά στη δημόσια διοίκηση είναι μάλλον λογική ακροβασία. Το να αποφασίσουμε όμως να ξεφύγουμε από τη μέγγενη της συνδικαλιστικής παραλυσίας και να στηρίξουμε τη λειτουργία του δημόσιου τομέα στη βάση της αξιολόγησης και της αποδοτικότητας είναι πλέον παραπάνω από αυτονόητο και αναγκαίο. Ίσως είναι καιρός να πούμε ότι δεν είναι ή δεν μπορεί να είναι «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας η μικρομεσαία επιχειρηση, όταν αυτή αναπτύσσεται σε κλάδους χαμηλής παραγωγικότητας και χωρίς καμία εξωστρέφεια. Το 90% του συνόλου των 32.347 νέων επιχειρήσεων, που ιδρύθηκαν το 2012, ήταν σε τέτοιους κλάδους με τα σκήπτρα να κρατούν τα καφέ, τα εστιατόρια, τα κομμωτήρια και τα σουβλατζίδικα. Και έπειτα ήρθαν τα λουκέτα. Ή ίσως είναι καιρός να παραδεχθούμε ότι τα πανεπιστήμιά μας, κυψέλες ανάπτυξης σε κάθε σύγχρονο κράτος, δεν μπορεί να είναι εκκολαπτήρια βίας και υπό επαναλαμβανόμενες καταλήψεις που οδηγούν σε απώλειες εξαμήνων και συνακόλουθα απώλεια ακαδημαϊκού κύρους και ανταγωνιστικότητας. Εκτός αν μας ικανοποιεί η θέση από 300 και κάτω που λαμβάνουν στις διεθνείς κατατάξεις, θέση που για να είμαστε δίκαιοι αποτελεί άθλο σε συνθήκες υποχρηματοδότησης και συχνού μπάχαλου. Η κρίση, είτε καλώς είτε κακώς, ήταν για την Ελλαδα ένα αντιντόπινγκ κοντρόλ και το δείγμα ήταν θετικό. Ο Κοκτό έλεγε ότι ο μύθος εξελίσσεται σε σημείο που γίνεται πραγματικότητα. Αν δεν διδαχθούμε από τη χελώνα, ο μύθος του Σίσυφου φοβάμαι ότι θα γίνει η μόνιμη πραγματικότητά μας. A

αν ¢εν ¢ι¢αχθόυμε απο τΗ χελωνα, ό μυθόσ τόυ σισυφόυ θα γινει η μόνιμη Πραγματικότητα μασ

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 13

Infographic

Πολιτική

Παρισι 2015

Αφήστε τα «τιτιβίσματα» να ανθίσουν

Του Βαγγελη Κορωνακη

30 Νοε.-11 δεκ.

21η σύνοδος για την κλιματική αλλαγή

Του ΝΙΚΟΥ Γεωργιάδη

το ζήτημα θα εξελιχθεί ανάλογα με την υλοποίηση των τουρκικών δεσμεύσεων και με τη λογική που διέπει τις γνωστές «κοινοτικές καλένδες» με τους αργόσυρτους ρυθμούς.

5) Το θέμα της ενταξιακής πορείας. Βεβαίως και οι παγωμένοι φάκελοι θα ανοίξουν (έπρεπε άλλωστε να ξεπαγώσουν) αλλά εδώ η Λευκωσία διατηρεί το δικαίωμα να συμπεριφερθεί αναλόγως και το δικαίωμα της αρνησικυρίας είναι δεδομένο. Όλα εξαρτώνται από το κατά πόσο το καθεστώς Ερντογάν θα είναι σε θέση να εφαρμόσει και να δεσμευτεί περαιτέρω για τα προαπαιτούμενα.

6) Η αιφνιδιαστική «κάψα» της Άγκυρας για την προώθηση των τουρκο-κοινοτικών σχέσεων έχει ψυχραιμία ήταν πάντα απούσα από τα ηνα κάνει περισσότερο με τη διαφαινόμενη απομεδαπά Media τα οποία υπακούοντας, εμόνωσή της λόγω Συριακού Ζητήματος αλλά και κτός ελαχίστων εξαιρέσεων, σε μία αδήμε τις πρώτες ενδείξεις σοβαρής αντιστροφής της λωτη εθνικολαϊκιστική γραμμή που χαϊδεύει τα πορείας ανάπτυξης της χώρας. Η «φούσκα» έχει αυτιά των νεοελλήνων, κατέληξαν πως ο μεγάλος επικίνδυνα διογκωθεί και οι διεθνείς πιστωτές της νικητής της βραδιάς στις Βρυξέλλες ήταν ο κ. ΑχΤουρκίας έχουν ήδη εκδηλώσει τις βάσιμες ανημέτ Νταβούτογλου χωρίς να κάνουν τον κόπο να συχίες τους για τα μελλοντικά οικονομικά μεγέθη διαβάσουν έστω τις λεπτομέρειες της συμφωνίας. της χώρας. Έχουμε και λέμε, λοιπόν: 7) Μετά από 11 συναπτά έτη η Άγκυρα συμμετείχε 1) Για ανεξήγητους λόγους ο «ελληνάρας» δεν εσε Σύνοδο Κορυφής παρούσης της Κύπρου την ονημερώθηκε πως με το κείμενο της συμφωνίας ποία «Δεν αναγνωρίζει». Η «λεπτομέρεια» αυτή συμφώνησε απολύτως η Κυπριακή Δημοκρατία η δεν διέφυγε της προσοχής των διεθνών αναλυτών. οποία διαδραμάτισε επί πολλά εικοσιΕκ των ανωτέρω συνάγεται πως η τετετράωρα βασικό ρόλο στη διαμόρφωσή λική συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας είναι Η διπλωματία του. Εκτός εάν η Λευκωσία συλλήβδην αρκούντως ισορροπημένη, λογική και ανήκει στην κατηγορία των κατά Καμ- είναι πολύ σοβαρή κυρίως με «οδικό χάρτη» άρα ελεγχόμένο και συντροφία «εθνοπροδοτών». Προς τι λοιπόν αυτή η αρνητικόυπόθεση για να μενη.

2) Για τους ίδιους ανεξήγητους λόγους τητα; Η Λευκωσία δήλωσε επίσημα πως ο Έλληνας ψηφοφόρος δεν ενημερώ- αφεθεί στα χέρια επιθυμεί μία Τουρκία εντός πλαισίου των πολιτικών ξεκάθαρων κανόνων συμπεριφοράς θηκε πως το τελικό κείμενο απηχεί σε μεγάλο βαθμό τους όρους της πάλαι πο- και των δημοσιο- (ευρωπαϊκό πλαίσιο) παρά μία Τουρκία τέ Συμφωνίας του Ελσίνκι, περί του «ομε ανεξέλεγκτη συμπεριφορά. Η Αθήγράφων δικού χάρτη» για την ένταξη της Τουρνα ανέκαθεν υποστήριζε μία Τουρκία κίας στην ΕΕ. Συμφωνία που πέτυχε ο σε ευρωπαϊκά καλούπια παρά μία χώρα Κώστας Σημίτης και που ο γηραιός διπλωμάτης και ασιατικού - μεσανατολικού τύπου. δυστυχώς «μέντωρ» του Κώστα Καραμανλή του Είναι προφανές πως η διπλωματία είναι πολύ σοβανεότερου, κ. Πέτρος Μολυβιάτης, έσπευσε προφαρή υπόθεση για να αφεθεί στα χέρια των πολιτικών νώς λόγω διπλωματικής άνοιας να την ακυρώσει και των δημοσιογράφων. Πρόκειται για μία αμιγώς από τον Μάρτιο του 2004. «επαγγελματική» δραστηριότητα από τον Μέτερ3) Η Τουρκία εξ αρχής επιδίωκε 3 δις ευρώ το χρόνο νιχ και μετά που υπακούει σε κανόνες-πλαίσιαως «αντάλλαγμα» για να ελέγξει τις προσφυγικές λογικές και ιστορικές ακολουθίες-συσχετισμούς και μεταναστευτικές ροές. Τελικά έλαβε άπαξ 3 δις και όχι πολιτικο-λαϊκισμούς για την ευόδωση ψηευρώ και αυτά με το σταγονόμετρο, αφού τα ποσά φοθηρικών επιδιώξεων. θα εκταμιεύονται ανάλογα με την πρόοδο και την Υπ’ αυτήν την έννοια το «τιτίβισμα» του πρωθυαποτελεσματικότητα των μέτρων που θα υιοθετηπουργού ήταν άστοχο και άκαιρο και όχι βεβαίως τα ¾ θούν. Αργότερα βλέπουμε, και το «αργότερα» έχει του περιεχομένου του το οποίο δεν έλαβε πλήρη δηνα κάνει με τους γνωστούς ρυθμούς της κοινοτικής μοσιότητα περί εξοπλισμών και αδυναμίας εντοπιγραφειοκρατίας. σμού των διακινητών των μεταναστών-προσφύγων 4) Το θέμα της παροχής «βίζας» στους Τούρκους στο Αιγαίο. Ο κ. Κουμουτσάκος γνωρίζει άριστα το πολίτες δεν εξελίχθηκε όπως θα το επιθυμούσε η τι ακριβώς διαμείφθηκε στις Βρυξέλλες αλλά ας Άγκυρα. Ήδη, και αυτό είναι σε πολλούς άγνωστο όψεται η ενδοπαραταξιακή παράνοια στη Νέα Δηστην Ελλάδα, υπήρχε καθεστώς εύκολης παροχής μοκρατία. Το ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε να ανατρέξει στα βίζας σε μεγάλες κατηγορίες Τούρκων πολιτών, αρχεία της περιόδου Σημίτη για να εκλογικευτεί επιχειρηματίες, δημόσιους υπαλλήλους, εκπαιαλλά η κυρία Γεννηματά περί άλλων τυρβάζει. Το δευτικούς - πανεπιστημιακούς, κρατικά στελέχη, Ποτάμι ας απευθυνθεί στον κάτοικο της οδού Αδικαστικούς, στρατιωτικούς κ.λπ. εδώ και χρόναγνωστοπούλου και πρώην πρωθυπουργό για να νια. Η περαιτέρω «διευκόλυνση» θα υλοποιηθεί πληροφορηθεί τα περί ελληνοτουρκικών σχέσεων. εν καιρώ και μάλιστα χωρίς συγκεκριμένο και δεΓια τα δε Media, εκτός φωτεινών εξαιρέσεων, δεν σμευτικό χρονοδιάγραμμα. Προφανώς και αυτό υπάρχουν δυστυχώς προοπτικές διάσωσης. ● Οι κυρίες και οι κύριοι οι οποίοι συνήθως μας «διασκεδάζουν» κάθε βράδυ από τα δελτία ειδήσεων και τις ραδιοφωνικές τους παραγωγές, αλίμονο, δεν έχασαν την ευκαιρία να ευθυγραμμιστούν με την παράδοση και για άλλη μία φορά να πλειοδοτήσουν σε πατριωτική έξαρση και μονότονη πατριδολαγνεία ενημερώνοντας(;) τον πολίτη για όσα συνέβησαν κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας. Χωρίς ίχνος πραγματικής γνώσης και με αφορμή το πραγματικά επιπόλαιο «τιτίβισμα» του άλλωστε ανέκαθεν επιπόλαιου κ. Τσίπρα, υιοθέτησαν τον τίτλο «Η Τουρκία τα πήρε όλα και έφυγε» αφήνοντας για άλλη μια φορά την ενημέρωση και την ιστορία στην απόλυτη μοναξιά τους.

H

14 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Ζητείται ένα ισχυρό φιλελεύθερο κόμμα Του Λεωνίδα Καστανά

Δεν περιμέναμε το τεχνικό πρόβλημα που ματαίωσε τις εσωκομματικές εκλογές για να διαπιστώσουμε τη βαθιά κρίση που μαστίζει εδώ και χρόνια το κόμμα της ΝΔ. Ούτε την ποιότητα της τετράδας των υποψηφίων αρχηγών, ούτε την ένταση και το ύφος της εσωκομματικής διαπάλης. Οι τρεις απανωτές εκλογικές ήττες από το ΣΥΡΙΖΑ, με κατεβασμένα χέρια, απλά επιβεβαιώνουν τη βαθιά κρίση ιδεολογικής και πολιτικής ταυτότητας.

A

πό την πρώιμη μεταπολίτευση η ΝΔ μετεξελίχτηκε σε ένα κόμμα υπεράσπισης του κρατισμού και της κλειστότητας της ελληνικής κοινωνίας. Ενώ τα συγγενικά της ευρωπαϊκά χριστιανοδημοκρατικά κόμματα αναζητούσαν πολιτική διέξοδο στην ανοιχτή οικονομία και το φιλελευθερισμό ως αντίδοτο στη σοσιαλδημοκρατία, εκείνη υπερασπίζονταν τα δικαιώματα των εργολάβων του δημοσίου, το μεγάλο κράτος, τους αδιαφανείς διορισμούς, την πολιτική των επιδομάτων, τη συνδιαλλαγή με τη συνδικαλιστική νομενκλατούρα, τη διασπάθιση του δημόσιου χρήματος και, ως εκ τούτου, τη διαφθορά και τα μεγάλα ελλείμματα. Έχοντας ως βασικό ανταγωνιστή το ΠΑΣΟΚ επέλεξε να το αντιμετωπίσει στο δικό του γήπεδο μετρώντας μεγάλες ήττες. Σήμερα ακούγεται και είναι βάσιμο ότι ο ισχυρός παράγοντας στη ΝΔ είναι ακόμα ο Κ. Καραμανλής. Αυτός που εκλέχτηκε με κεντρικό σύνθημα την «επανίδρυση του κράτους» και κατάφερε να ανεβάσει την αναλογία χρέους προς ΑΕΠ από το 97% στο 130%, εκτοξεύοντας τις δημόσιες δαπάνες. Να διορίσει σε 5 χρόνια γύρω στους 120.000 στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ανεβάζοντας τον αριθμό των κρατικών υπαλλήλων στα 1,2 εκατ. ψυχές. Με τέτοια πολιτική παρακαταθήκη, ο Α. Σαμαράς ως αρχηγός τοποθετεί τη ΝΔ στο αντιμνημονιακό τόξο με τα αλήστου μνήμης «ΖΑΠΠΕΙΑ 1, 2, 3» για να υπογράψει μετά ως πρωθυπουργός το δεύτερο μνημόνιο. Δεν αμελεί όμως να διαφυλάξει κατά το δυνατόν τα προνόμια των οικονομικών ελίτ και των οργανωμένων συντεχνιών. Να καθυστερήσει τις βαθιές μεταρρυθμίσεις, να παίζει κρυφτούλι με την τρόικα, να αποφύγει το κλείσιμο της συμφωνίας με τους δανειστές και, τέλος, να παραδώσει τη χώρα στον ΣΥΡΙΖΑ με τα γνωστά αποτελέσματα. Μάλιστα, στα μέσα της θητείας του, επιχειρεί την ανανέωση δίνοντας υπουργικούς θώκους σε ότι πιο λαϊκίστικο και παρωχημένο διέθετε ο κομματικός του πάγκος, ανακόπτοντας το έστω και ασθενές μεταρρυθμιστικό ρεύμα που είχε αναγκαστικά υποστηρίξει. Εκείνη την περίοδο η ΝΔ αναδεικνύεται σε δεξιό αντίγραφο του ΣΥΡΙΖΑ και προσπαθεί να διασωθεί παίζοντας όμως και πάλι στο γήπεδο του αντιπάλου της. Είναι η εποχή που ο αρχηγός της σχίζει καθημερινά μνημόνια, κατά δήλωσή του. Οι μετέπειτα

απανωτές ήττες ήταν αναπόφευκτες. Όταν ένα παραδοσιακό φιλοευρωπαϊκό κόμμα υιοθετεί την αντιμνημονιακή ρητορική του αντιδυτικισμού, τότε προκαλεί σύγχυση στους ψηφοφόρους, εκχωρεί την ιδεολογική ηγεμονία στον αντίπαλο, αποσυσπειρώνεται και ηττάται. Ενίοτε και πεθαίνει. Η ζημιά που έκανε η ΝΔ στην πολιτική λειτουργία της χώρας δεν έχει εκτιμηθεί όσο θα ’πρεπε στο δημόσιο διάλογο. Η ανάγκη των φιλοευρωπαίων πολιτών να βρουν μια ισχυρή πολιτική έκφραση ως αντίδοτο στη «συριζαϊκή διαπραγμάτευση» και το επικείμενο Grexit, έσπρωξε κάτω από το χαλί την πολιτική ταυτότητα του κόμματος που εκπροσωπούσε την ευρωπαϊκή Ελλάδα. Παρόλη τη συγκρουσιακή ρητορική ήταν εμφανές ότι η ΝΔ δεν είχε σχέδιο για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση, γι’ αυτό και της ήταν αδύνατο να αντιμετωπίσει τις ανεδαφικές υποσχέσεις των αντιπάλων της. Κατέφυγε στα έωλα κόλπα περί του μπαμπούλα της Αριστεράς που είχαν πεθάνει από καιρό. Αρνήθηκε σκανδαλωδώς να αλλάξει τον εκλογικό νόμο καταργώντας το απαράδεκτο μπόνους των 50 εδρών, αποδεικνύοντας ότι μαζί με τη στρατηγική είχε δραπετεύσει και η στοιχειώδης τακτική από το κόμμα. Το ευφυές σχέδιο του Τσίπρα να επιλέξει ως κυβερνητικό εταίρο ένα ακροδεξιό μόρφωμα, ορκισμένο εχθρό της ΝΔ, και να αναδείξει τον εθνολαϊκισμό ως βασική ιδεολογική του αιχμή, ακύρωσε τη διεισδυτικότητα της ΝΔ στις θιγόμενες από την κρίση κοινωνικές ομάδες και διέρρηξε τις παραδοσιακές σχέσεις του κόμματος με τα συντηρητικά λαϊκά και αγροτικά στρώματα. Ο νέος εθνικισμός απαιτούσε σύγκρουση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και εκείνη δεν ήταν πλέον ο κατάλληλος πωλητής του. Η πολιτική σκηνή σε αυτή την τόσο κρίσιμη περίοδο βρέθηκε χωρίς ίχνος σοβαρού, φιλελεύθερου μεταρρυθμιστικού πολιτικού λόγου. Η ανάγκη ανοίγματος της ελληνικής κοινωνίας στην καινοτομία και τον ανταγωνισμό υπηρετήθηκε αναγκαστικά από σκόρπιες και ισχνές ομάδες διανοουμένων που δεν είχαν εκ των πραγμάτων πανελλαδική ακτινοβολία. Δοθέντων ότι το ΠΑΣΟΚ δεν κατάλαβε και πολλά από τη συντριβή του, το εγχείρημα των «58» ναυάγησε και το ΠΟΤΑΜΙ δεν αντιλήφθηκε το πραγματικό πολιτικό κενό, ο πολιτικός διάλογος στερήθηκε του μεταρρυθμιστικού αιτήματος. Και η ΝΔ πλήρωσε και πληρώνει ακριβώς αυτό. Από τη μία, η πλήρης αδυναμία της να διαμορφώσει νέα φιλελεύθερη ιδεολογία και να διατυπώσει προτάγματα για μια σύγχρονη ευρωπαϊκή Ελλάδα έφερε το παιχνίδι στα μέτρα του αντιπάλου της. Δηλαδή, στις υποσχέσεις ολικής επαναφοράς στην επίπλαστη ευημερία και στο ποιος μπορεί να την πραγματώσει. Από την άλλη, η αδιαφορία της για την ποιότητα της Δημοκρατίας επέτρεψε να αναπτυχθούν στις παρυφές της ακροδεξιά ριζοσπαστικά έως φιλοναζιστικά μορφώματα.

Ένα φιλελεύθερο κόμμα πρέπει να υπερασπίζεται πρωτίστως το φιλελεύθερο αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα της Δημοκρατίας. Σήμερα, αυτή η ΝΔ, με αυτό το πολιτικό προσωπικό, δεν έχει αντιπολιτευτικό λόγο, βρίσκεται παγιδευμένη στην εικόνα της. Το μόνο που μπορεί να αιτηθεί είναι η κατάργηση των μνημονίων που και αυτή βέβαια ψήφισε. Πρέπει να κλείσει και πάλι το μάτι στους πολίτες υποσχόμενη «διορθώσεις» προς όφελος πολυπληθών ομάδων συμφερόντων. Δύσκολα θα γίνει πιστευτή σε καθεστώς σκληρού μνημόνιου. Από την άλλη, δύσκολα μπορεί και να πείσει προβάλλοντας ένα μεταρρυθμιστικό προφίλ, όταν ελάχιστα στελέχη της το πιστεύουν και ακόμα λιγότερα ξέρουν πώς να το σχεδιάσουν και να το επικοινωνήσουν. Ο εθισμός στον κρατισμό και τον παλαιοκομματισμό κάνει το κόμμα ανίσχυρο ακόμα και έναντι ενός ανεπαρκούς αντιπάλου. Διότι οι πραγματικές αρχές του κόμματος, αυτές που διαπαιδαγωγούν τα μέλη και τα στελέχη του και όχι αυτές που διατυπώνονται στα προγράμματα, είναι αδύνατον πια να αποτελέσουν οδηγό της χώρας. Ο τελευταίος που τις υπερασπίζεται είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και αυτός διαπιστώνει ότι δεν θα τον πάνε μακρυά.

τρέψει την ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού; Ποιος θα συμβάλει στη δημιουργία ενός αντίστοιχου πολιτικού κόμματος, όχι για να προωθήσει τα συμφέροντά του κάτω από το τραπέζι, αλλά για να εγκαταστήσει τους όρους διεξαγωγής ενός κατά το δυνατόν καθαρού παιχνιδιού και τα αναγκαία θεσμικά αντίβαρα στην αδιαφάνεια και τη συνδιαλλαγή; Δεν ισχυρίζομαι ότι τα φιλελεύθερα πολιτικά μοντέλα και οι ανοιχτές ανταγωνιστικές κοινωνίες είναι ιδανικές. Απλά δεν έχουμε ανακαλύψει άλλα καλύτερα, μέχρι στιγμής. Ο δρόμος της δουλείας που επιβάλει ο ολοκληρωτισμός έχει κλείσει από καιρό, αν εξαιρέσουμε τη Βόρεια Κορέα. Ο δρόμος της ελευθερίας και της χειραφέτησης απαιτεί και ανάλογα πολιτικά σχήματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ του παρωχημένου «ντεμέκ σοσιαλισμού» και η ΝΔ του μεταπρατικού καπιταλισμού οδηγούν την ελληνική κοινωνία ολοένα και βαθύτερα προς την παρακμή και την απομακρύνουν αργά αλλά σταθερά από την ευρωπαϊκή οικογένεια.

Η ζημιά που έκανε η ΝΔ στην πολιτική λειτουργία της χώρας δεν έχει εκτιμηθεί όσο θα Õπρεπε στο δημόσιο διάλογο

Αυτά όμως είναι τα πολιτικά επιφαινόμενα. Σημαντικά, αλλά όχι η μήτρα της καχεξίας του φιλελευθερισμού στην Ελλάδα. Η απουσία μιας σύγχρονης προοδευτικής και υγιούς οικονομικής ελίτ είναι η αιτία. Όταν οι μεγάλοι οικονομικοί παράγοντες τρέφονται από τις σχέσεις τους με το κράτος και τα κόμματα, ωφελούνται από φωτογραφικές διατάξεις, επιβιώνουν ως προμηθευτές του δημοσίου και ελέγχουν το εκλογικό σώμα με ιδιόκτητα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι αδύνατον να ριζώσει φιλελεύθερη ιδεολογία και να αναπτυχθούν αντίστοιχα πολιτικά σχήματα. Χωρίς μια εύρωστη παραγωγική αστική τάξη ποιος θα απαιτήσει την ανάπτυξη των υποδομών για να υποστηρίξει τις επενδύσεις του; Ποιος θα απαιτήσει ή και θα κατασκευάσει ισχυρό εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να διαμορφώσει αγορά εξειδικευμένου προσωπικού; Ποιος θα απαιτήσει σταθερό και δίκαιο φορολογικό σύστημα και πάταξη της διαφθοράς ώστε να επι-

Τι απομένει; Η ίδρυση ενός φιλελεύθερου κόμματος είναι η μόνη επιταγή. Αναγκαστικά πρέπει να γίνει ανάποδα. Δυνάμεις από τη φιλελεύθερη συνιστώσα της Νέας Δημοκρατίας, και το μεσαίο χώρο, ίσως και τη left liberal Αριστερά είναι καιρός να δουν σοβαρά το πολιτικό τους μέλλον, το μέλλον της χώρας και να συμπράξουν. Συμφωνούν χοντρικά στο κοινωνικό και οικονομικό μοντέλο, στη φύση του κράτους που μπορεί να το υπηρετήσει, στο εκπαιδευτικό σύστημα που πρέπει να το τροφοδοτεί. Σημαντικό τμήμα της Αγοράς και των διανοουμένων θα το υποστηρίξει. Εκεί έξω υπάρχει τουλάχιστον ένα 30% που αισθάνεται πολιτικά ανέστιο. Τα πρόσφατα γεγονότα της σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών απέδειξαν ότι επί της ουσίας δεν υπάρχει αντιπολίτευση. Η Ελλάδα αφού κατανάλωσε άφθονο τριτοκοσμικό αριστερισμό θα θελήσει στο άμεσο μέλλον να αποτοξινωθεί με κάτι πιο ορθολογικό, κάτι φιλελεύθερο. Εδώ που φτάσαμε δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Απομένει η ανάληψη πρωτοβουλίας. Καμιά ευρωπαϊκή χώρα δεν προχώρησε χωρίς ένα σοβαρό φιλελεύθερο πυλώνα. Επιτέλους, κάποιοι πρέπει να κάνουν την απόπειρα και στη χειμαζόμενη Ελλάδα. A

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 15

Πο붻οª

ανθρωπότητας. Και η σημερινή της υπεροχή είναι μόνο τεχνολογική, άρα και στρατιωτική. Απέναντί της λοιπόν ορθώνεται η εξέγερση των φτωχών, ληστευμένων και καταπιεσμέν ω ν, π ο υ μετατρέπονται σε εκδικη-

τές, με την ηθική υπεροχή της αυτοθυσίας για ιδανικά!... Ένας από τους διανοητές μας βρίσκει ότι φταίνε ο Σιράκ, ο Σαρκοζί που έκανε λίμπα τη Λιβύη και αρπάχτηκε από τη Συρία, φταίει ο Ολάντ…. αυτοί κήρυξαν τον πόλεμο, ενώ στη Συρία του Άσαντ συμβαίνει κάθε μέρα αυτό που συνέβη μια μέρα στο Παρίσι! Αλλά οι τζιχαντιστές, συνεχίζει, είναι «armee de l’ombre», «δεν τους πιάνουν σφαίρες». Εδώ ο συγγραφεύς παραβάλλει τους τρομοκράτες σφαγείς με τους «παρτιζάνους» της Αντίστασης κατά της ναζιστικής κατοχής, αυτοί ονομάστηκαν «l’ armee de l’ ombre»: ο στρατός της σκιάς. Ένας άλλος το μόνο που φοβάται, λέει, είναι μπας και την πληρώσουν οι μουσουλμάνοι του Παρισιού, μήπως δημιουργηθεί «ακόμα μεγαλύτερος ρατσισμός» στο Παρίσι. Μια τρίτη, συγγραφεύς δοξασμένη και πολυμεταφρασμένη, αναδεικνύεται σε ισλαμολόγο της ευκαιρίας μέσω της ιστοσελίδας των τζιχαντιστών, αναπαράγοντας με δέος και ευλάβεια την ιταμή ανακοίνωσή τους μετά το ομαδικό τους έγκλημα: «…σε μια επίθεση ευλογημένη από τον Αλλάχ, χτυπήσαμε την πρωτεύουσα της βδελυγμίας και της διαστροφής». Εν συνεχεία ανασκάπτει βαθυστόχαστα «τις δικές μας ευθύνες» (των δυτικών, δηλαδή), «πολύ πιο πίσω από τον πόλεμο στο Ιράκ και τα κλεμμένα του Μπους-Μπλερ» φταίει η κατάργηση του Χαλιφάτου** και η ταπείνωση του Ισλάμ που ζητάει εκδίκηση, όπως και για το Παλαιστινιακό! Κλείνοντας αυτό το ατζέμ πιλάφ, η συγγραφέας τα ψάλλει στη σάπια (δυτική) κοινωνία, απέναντι στην οποία η Τζιχάντ είναι «όχημα αλήθειας» και «θεματοφύλακας ενός ιδανικού» ελκυστικού για τους εύθραυστους και τους απελπισμένους! Τόση κατανόηση, τόση αλληλεγγύη (μαζί με ιστορική εμβρίθεια)! Μπορεί, βέβαια, να αντιτείνει κανείς ότι οι παλαβοί τζιχαντιστές μακελάρηδες ούτε «αποκλεισμένοι» ήταν, ούτε «απελπισμένοι»· ήταν απλώς αφιονισμένοι, από θρησκευτικό μίσος και περιφρόνηση στη ζωή και επίσης αποθρασυμένοι από την ανοχή της δημοκρατίας, την οποία ονειρεύονται να καταλύσουν, όπως οι ολοκληρωτισμοί του 20ού αιώνα. Προφανώς οι πολιτισμοί δεν έχουν τις ίδιες αξίες, αλλά αυτό δεν σημαίνει εξίσωση: δεν είναι όλοι εξίσου ανθρώπινοι, δεν ευνοούν το ίδιο το σεβασμό στο πρόσωπο, την ατομική ελευθερία, την πολιτική ελευθερία, την ανάπτυξη και την ευημερία ατόμων και κοινωνιών. Ο δυτικός πολιτισμός έχει στο ενεργητικό του την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό, το κράτος δικαίου, το λαϊκό κρά-

ς ό μ σ ι σ α φ ο μ α λ ς σ ε Ι ä Ã ά λ λ α ν ε μ ι α ν και οι ΥλΟΥ Υ τΟπΟ ά ρ η ρ µητ Του δη

Η επίθεση του Ισλαμοφασισμού στην Ευρώπη δεν περιορίζεται, βέβαια, στην άνανδρη σφαγή της παρισινής νεολαίας στις 13 Νοεμβρίου, ούτε στην αγγελία νέων σφαγών και χημικήςβιολογικής επίθεσης. Οι απειλές και οι συνέπειες φαίνεται να είναι πολύ ευρύτερες: αποσταθεροποίηση της Ευρώπης, προοπτική πολεμικής εμπλοκής και, πάντως, ανθρωπιστική και πολιτιστική υποχώρηση. Από τη διαρκή ειρήνη, την πορεία προς την ομοσπονδιοποίηση, την ευημερία και την ελευθερία κυκλοφορίας περνάμε στην ταυτοτική σύσπαση, στα «κλειστά» σύνορα, στην έξαψη εθνολαϊκισμών, στην αναβίωση ρατσισμού και φασισμού.

Α

υτά δεν απασχολούν την αριστερή νομενκλατούρα του πολιτισμού, τη μακάρια ταμπουρωμένη στο ιδεολογικό της μπούνκερ. Κάποιοι εκλεκτοί εκπρόσωποί της όμως αισθάνθηκαν την ανάγκη να μας χαρίσουν τον ακριβό τους λόγο, τουλάχιστον για τη σφαγή των νέων. Εξέφρασαν την πολύτιμη συμπάθειά τους στα θύματα αλλά δεν ξέχασαν και τη βαριά ευθύνη της Ι.Α.Η. (Ιστορίας, Αλήθειας, Ηθικής – με κεφαλαία αρχικά) που σηκώνουν στους πνευματικούς τους ώμους. Ισορρόπησαν λοιπόν τα συλλυπητήρια με βαθιές υποκλίσεις στην «πολιτική ορθότητα» που θέλει τη Δύση δήμιο, άρπαγα, κλέφτη, και τον Τρίτο κόσμο –ιδιαίτερα τον μουσουλμανικό– θύμα εκμετάλλευσης, αγνό, ηθικά ανώτερο. Και τι δεν ακούσαμε πάλι… Από το «καλά να πάθουν» (της 11/9/2001) –τώρα επί το λαϊκότερον «όπως έστρωσαν…»– ως τις μπακαλιαρίλες* περί Μπους-Μπλερ και περί Σταυροφοριών! Η Δύση, στο ιδεολογικό τους αμάλγαμα, είναι περίπου η «ντροπή του ανθρωπίνου γένους»· ο πλούτος της δεν είναι προϊόν εργασίας, ευφυΐας, εφευρετικότητας, είναι κλεψιμέικα, πλιάτσικο, αίμα και δάκρυα της υπόλοιπης 16 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

τος, την ελευθερία, την ισότητα (την εφικτή, βέβαια, όχι την ουτοπική) και πραγμάτωσή του είναι η μεγάλη τέχνη, η λογοτεχνία, η μουσική. Υπάρχει το ιδεολόγημα ότι οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί είναι φτωχοί εξαιτίας της αποικιοκρατίας, γι’ αυτό καταφεύγουν στο θρησκευτικό φανατισμό. Αλλά το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει: η θρησκεία τους, ο τρόπος ζωής τους, ο πολιτισμός τους τούς κρατούν σε υπανάπτυξη, ακόμα και όταν κολυμπούν στα πετροδολάρια. Η συμβολή της θρησκευτικής μεταρρύθμισης στην ανάπτυξη του καπιταλισμού στην Ευρώπη είναι το αντίθετο ακριβώς παράδειγμα στην ιστορία. Σ’ αυτό τον πολιτισμό, της Δύσης και της δημοκρατίας, έχουν αναπτύξει τα υπαρκτά ή υπερτιμημένα ταλέντα τους οι «ναι-μεν-αλλάδες» μας. Ανήκουν στο είδος ακριβώς που έχει επωφεληθεί (νομίμως, βεβαίως βεβαίως) από τα περισσεύματα του καπιταλισμού, από τα μπερεκέτια του φιλελευθερισμού, της αγοράς, από το δημοκρατικό Μαικήνα της πολιτιστικής βιομηχανίας, από τους οργανισμούς, τους θεσμούς, τις χρηματοδοτήσεις, τα βραβεία και τις διακρίσεις –ακόμα και για τα ανατρεπτικά, αντισυστημικά έργα τους–, από τα πόστα και τις αργομισθίες, τα ταξίδια και τις φιλοξενίες και τις σχετικές εκροές… Η κακή Δύση τους παρέχει τα μέσα ακόμα και να τη φτύνουν! Ίσως όμως προκρίνουν ως καταλληλότερο για τις κατώτερες φυλές τον ισλαμικό νόμο, τη Σαρία, που, μεταξύ άλλων, υποβιβάζει τη γυναίκα σε κατάσταση πράγματος, ιδιοκτησία του αφέντη αρσενικού (πατέρα, συζύγου, αδελφού). Γιατί αν μια γυναίκα αρρωστήσει και στο χωριό της δεν υπάρχει γιατρός-γυναίκα, τότε μπορεί να αφεθεί να υποφέρει και να πεθάνει αβοήθητη. Και αν μια γυναίκα βιαστεί, όχι μόνο δεν βρίσκει ποτέ το δίκιο της (απαιτούνται πέντε αυτόπτες μάρτυρες, άντρες!) αλλά κινδυνεύει και να καταδικαστεί στη διά λιθοβολισμού θανάτωση, αν είχε την ατυχία, ανύπαντρη ούσα, να μείνει έγκυος. Σε διά λιθοβολισμού θάνατο και το έμβρυο! Ευτυχώς ειπώθηκαν, μαζί με τα «Ναιμεναλλά» και σοβαρότερα πράγματα, υγιείς αντιδράσεις, ταυτόχρονες. Σημειώνω εκείνες της Ελένης Καραΐνδρου, του Αλέκου Φασιανού και ιδίως την παρέμβαση του Ριχάρδου Σωμερίτη, ο οποίος καταδίκασε ακριβώς τη μεσοβέζικη στάση του ναι μεν… Και υπήρξαν, στο ίδιο φύλλο της εφημερίδες και αλλού, σοβαρές αναλύσεις και εύστοχες παρατηρήσεις. Μεταξύ αυτών των τελευταίων, ο Δημοσθένης Κούρτοβικ, στην τακτική επιφυλλίδα του, που δεν είναι ποτέ αδιάφορη, δίνει αποστομωτική απάντηση σ’ εκείνους που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί, για το μίσος τους κατά του δυτικού πολιτισμού. Σε όλες τις εποχές και σε όλους τους πολιτισμούς, εξηγεί, έχουν διαπραχθεί εγκλήματα, και φέρνει το παράδειγμα της Αθήνας του 5ου αιώνα π.Χ. «Η Αθήνα εκείνη μας κληροδότησε έναν πολιτισμό που υπερβαίνει τα εγκλήματά της, μεταξύ άλλων επειδή οι αξίες του μας κάνουν να τα αναγνωρίζουμε ως εγκλήματα και να τα καταδικάζουμε». Η Δύση, συνεχίζει ο Δ. Κούρτοβικ, έχει εγκληματήσει και κατά του εαυτού της, με τις ενοχές της και τη σχετικοποίηση των αξιών της στο όνομα της πολυπολιτισμικότητας, με την ανοχή της απέναντι στην προπαγάνδα του μίσους, μέσα στην όλη στρέβλωση των αξιών, όπου το αγαθό της ελευθερίας εκφυλίζεται σε δικαιωματισμό! Υπάρχει «ισλαμοφασισμός»; Μπορεί να χαρακτηριστεί με αυτό το θρησκευτικό-πολιτικό συνθετικό ο θρησκευτικός φανατισμός και ο τρομοκρατικός του βραχίονας; Δεν εκφράζεται ομοφωνία στο θέμα αυτό. Ενστάσεις προβάλλουν και σοβαρότατοι σχολιαστές, στη Γαλλία, ο Μαρσέλ Γκοσέ. Θεωρώ ανύπαρκτες τις θεωρητικές επιφυλάξεις και θα επιμείνω στον όρο. Υπενθυμίζω ότι και οι δυο μεγάλοι ολοκληρωτισμοί του περασμένου αιώνα, και ο Ναζισμός και ο Σταλινισμός, είχαν έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα, φαντασιακή διάσταση, τελετουργίες, συνθήματα, παρορμήσεις έξω από τις λογικές κατηγορίες και τη γνώση, όπως οι θρησκείες. Οι θεωρίες του αίματος και της ράτσας ήταν αντιεπιστημονικές, έκαναν επίκληση στο υπερβατικό, στον τρόμο, στο άσπρο/μαύρο, στη διαβολοποίηση της Δημοκρατίας και των δυτικών αξιών. Και οι δυο ολοκληρωτισμοί είχαν μεσσιανικό περιεχόμενο και ύφος και οι δυο επαγγέλλονταν τη δημιουργία του «νέου ανθρώπου». Άλλωστε ο τζιχαντισμός ανακηρύσσεται σε κρατική οντότητα, ελέγχει μεγάλες περιοχές και επιδιώκει την παγκόσμια επικράτηση. Ως τέτοια πολιτική οντότητα, και όχι μόνο θρησκευτική, κήρυξε τον πόλεμο στη Δύση. A *Η λέξη οφείλεται στον αρθρογράφο της σελ.2 της «Καθημερινής» Στέφανο Κασιμάτη (Φαληρέα), τη βρίσκω απόλυτα ταιριαστή. **Ας σημειωθεί ότι το αρχικό Χαλιφάτο το είχαν διαλύσει οι Μογγόλοι τον 13ο αιώνα. Στους επόμενους αιώνες υπήρξαν ένα σωρό αντίπαλα Χαλιφάτα αλληλομισούμενα, με τελευταίο αυτό των Οθωμανών σουλτάνων, που το διέλυσε ο Κεμάλ το 1924. Οικογενειακή υπόθεση.

Πριν από δύο µήνες εντοπίσθηκε κοντά στην Κρήτη πλοίο φορτωµένο µε όπλα και σφαίρες τουρκικής κατασκευής και µε προορισµό τη Συρία ή τη Λιβύη, δεν έχει τόσο σηµασία, αφού φαίνεται πως τέτοια φορτία πηγαινοέρχονται καθηµερινά στα βρόµικα νερά της Μεσογείου. Από τη στιγµή που το πλοίο ξεκίνησε από το Ισκεντερούν, Ιούλιος 2015, άλλαξε σηµαίες, λιµάνια, πληρώµατα και διαβατήρια ώστε να σβηστούν τα ίχνη του, αλλά κάτι στράβωσε και συνελήφθη από τις διωκτικές αρχές. Στο συµβάν αυτό, κατά το ρεπορτάζ, κεντρικό ρόλο φέρεται να έχουν διαδραµατίσει Έλληνες επιχειρηµατίες, που µε τις γνωστές εταιρείες φαντάσµατα και τα πειρατικά τους σκάφη ξεφορτώνουν εξοπλισµό σε ισλαµιστικές οµάδες και φορτώνουν για τη µαύρη αγορά πετρέλαιο από τις περιοχές που ελέγχουν, κύρια στη Συρία και το Ιράκ. Την υπόθεση έχει αναλάβει ο εισαγγελέας...

κεντρική σκηνή των επιχειρήσεων. Και βεβαίως όλοι καταδίκασαν την τροµοκρατία, αλλά όχι ακριβώς τον πόλεµο. Με πρώτη την Τουρκία, που έχει εθνοτικά προβλήµατα και ενδιαφέροντα στην περιοχή (Κούρδοι, Τουρκµένοι) όσο και επιχειρηµατικά (όπλα και λαθραίο εµπόριο πετρελαίου). Η υποστήριξη γίνεται είτε µε το πρόσχηµα της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους παραµεθόριους πληθυσµούς –όπως άλλωστε αποκάλυψε η «Τζουµχουριέτ», που τώρα παραπέµπεται σε δίκη για διαρροή στοιχείων που σχετίζονται µε την εθνική ασφάλεια– είτε µέσω της δηµιουργίας διαδρόµων µεταφοράς του πετρελαίου από τις περιοχές που ελέγχει ο ISIS προς την Τουρκία οδικώς ή από τη θάλασσα. Επί του τελευταίου έχει εµπλακεί και το όνοµα του γιου του Ερντογάν που κάνει εφοπλιστικές µπίζνες στην περιοχή. Την κατηγορία ότι η Άγκυρα στηρίζει τον ISIS την εξέφρασε πλέον και επισήµως ο Πούτιν µετά την κατάρριψη του αεροσκάφους. Όµως η Ρωσία δεν αποφασίζει να συνταχθεί µε το δυτικό άξονα, αφού ο βασικός της στόχος ήταν η στήριξη του Άσαντ και η διατήρηση µιας επιρροής στη Μέση Ανατολή. Όσο για τη Δύση, ενώ σωστά αντιδρά στα τροµοκρατικά χτυπήµατα, δεν έχει κανένα σενάριο ούτε για τον πόλεµο, ούτε για τη µετά τον πόλεµο εποχή, αφού προς το παρόν και καθώς αυτός παρατείνεται, είναι ένας πόλεµος που συµφέρει. Πρώτον επειδή διατηρείται ο κύκλος δραστηριοτήτων της βιοµηχανίας εξοπλισµών και δεύτερον επειδή προς το παρόν οι τιµές του πετρελαίου παραµένουν σε χαµηλά επίπεδα (και µάλιστα µε τάσεις καθοδικές!). Βέβαια, οι επιθέσεις στο Παρίσι και το απίστευτο προσφυγικό κύµα άλλαξαν τελείως την ατζέντα. Κανείς τώρα δεν µπορεί να κάτσει µε σταυρωµένα τα χέρια. Ο πόλεµος µεταφέρεται από τον ISIS στην καρδιά της Ευρώπης µε στόχο αφενός να προκαλέσει σύγχυση στον αντίπαλο –ως ένα βαθµό η ρωσοτουρκική αντιπαράθεση ήταν αποτέλεσµα αυτής της επιλογής– και αφετέρου να διοχετεύσει µια ισχυρή δόση δηλητηριώδους φανατισµού στα θύµατα της δικής του προπαγάνδας: οι επόµενοι αυτόχειρεςδολοφόνοι θα έχουν πειστεί ότι όλα ήταν γραµµένα στο κοράνι. Δολοφόνοι που ήδη κυκλοφορούν ανάµεσά µας αφού οι κάµερες στα αεροδρόµια δεν µπορούν να διακρίνουν τον καλό από τον κακό µουσουλµάνο.

μ ά λ σ Ι ι α κ ο ι α λ έ ρ τ ε ου) λ π λ ύ , φ α α τ ν Αίμ όμη βιβλίο (της Σώτης Τρια

και ένα ακθυµιόπουλου ία Του Ηλ

Ευ

Μ

ε τα χρήµατα από το πετρέλαιο, αλλά και τις πειρατείες, τις οµηρίες ανθρώπων, το πλιάτσικο σε τράπεζες, τα ναρκωτικά και άλλα ευγενή προϊόντα, ο ISIS και οι παραφιάδες της Αλ Κάιντα πληρώνουν τα µισθοφορικά σώµατα στα πεδία των ιερών µαχών, καθώς και τους µαχητές που πετσοκόβουν τον κόσµο στα παρισινά καφέ, αλλά και στο Ναϊρόµπι, την Τύνιδα, το Μαλί, κι ακόµα µακρύτερα στο Σαµάλ των Φιλιππίνων. Κατά περίεργο τρόπο η επικράτεια του λεγόµενου ισλαµικού τόξου σχεδόν ταυτίζεται µε αυτήν των πετρελαιοπηγών που ξεκινούν από τη Νιγηρία και την Αλγερία και διά της διακεκαυµένης Μέσης Ανατολής καταλήγουν στην Ινδονησία. Αν η σύµπτωση δεν είναι τυχαία, τότε προκύπτει εύλογα το συµπέρασµα ότι ο ιερός πόλεµος του Τζιχάντ δεν είναι τίποτα άλλο από µια τεράστια επιχείρηση ελέγχου των πλουτοπαραγωγικών εδαφών που προέκυψαν από την κατάρρευση των παλιών καθεστώτων τύπου Σαντάµ και Καντάφι, από τη διαφαινόµενη διάλυση της Συρίας, από το χάος που έφερε η Αραβική άνοιξη. Οι υποψήφιοι διάδοχοι των απερχόµενων ολοκληρωτισµών προβάλλουν τώρα το δικό τους αποτρόπαιο αφήγηµα, το χτισµένο πάνω σε ένα διαχρονικό φονταµενταλισµό, αυτόν του Ισλάµ, µε τον ίδιο τρόπο που ο χιτλερισµός χρησιµοποίησε το φυλετισµό και οι κοµµουνιστές την ιστορική προτεραιότητα των προλετάριων. Όµως, ενώ προβάλλεται κατά κόρον η υπόθεση ενός θρησκευτικού και πολιτιστικού πολέµου, αυτό δεν είναι παρά το προκάλυµα ενός καθαρά οικονοµικού πολέµου, καθώς και της λυσσαλέας προσπάθειας επιβίωσης των παλιών συµµοριών στην εποχή της ενδεχόµενης αναδιανοµής των εξουσιών σε ένα κατ’ εξοχήν ρευστό γεωπολιτικό χώρο. Είναι λοιπόν ένας κλασικός πόλεµος, αν και τα µέσα διαφέρουν. Όπως διαφέρουν και οι διαθέσεις/προσεγγίσεις των επί µέρους παικτών στις συµµαχίες που φαίνεται να συγκροτούνται γύρω από τα όσα διαδραµατίζονται στην

Αριστερά ο χάρτης τον οποίο δημοσιοποίησε ο ISIS το 2006 σχετικά με τον εδαφικό στόχο των επιχειρήσεων στη Συρία και στο Ιράκ, δεξιά τα εδάφη που ελέγχει σήμερα στη Συρία (με το καφέ χρώμα) σε υπόβαθρο με τις θέσεις των πετρελαιοπηγών.

αντιθέσεις να είχαν αµβλυνθεί. Κάθε άλλο λέει η Σ.Τ και η πραγµατικότητα την επιβεβαιώνει: οι πολιτικές της πολυπολιτισµικότητας έχουν αποτύχει και είναι κι επικίνδυνες, σε αντίθεση µ’ αυτές της ενσωµάτωσης και της αφοµοίωσης που είχαν επιτύχει στην κατεξοχήν χώρα µετανάστευσης, τις ΗΠΑ – που µάλιστα συγκροτήθηκε µέσα από τη σύντηξη των µεταναστευτικών επεισοδίων, θα πρόσθετα. Το σύγγραµµα, µέσα από ένα καταιγισµό βιβλιογραφικών αναφορών, προσθέτει πολλά στα επιχειρήµατα όσων δεν θέλουν να κοιµούνται ήσυχοι (;) πάνω στις επισφαλείς τους βεβαιότητες. Για παράδειγµα κρατάω την αναφορά στον Paul Cliteur (Ολλανδό φιλόσοφο και συγγραφέα) που υποστηρίζει ότι η «πολυπολιτισµικότητα είναι µια απαράδεκτη ιδεολογία πολιτικού σχετικισµού η οποία οδηγεί στην αποδοχή βάρβαρων πρακτικών... που µεταφέρουν στο δυτικό κόσµο οι µετανάστες: βρεφοκτονία, βασανιστήρια, δουλεία, καταπίεση των γυναικών, οµοφυλοφοβία, ρατσισµό, αντισηµιτισµό, συµµορίες αυτοδικίας, κλειτοριδεκτοµή, κακοποίηση των ζώων». Κατά παράδοξο τρόπο ο µεγάλος εθνολόγος Claude Levi Strauss έχει µια εξίσου επιθετική ερµηνεία, εξήντα χρόνια νωρίτερα. Παράδοξο γιατί αφιέρωσε τη ζωή του στην αποθέωση της αξίας των παλιών πολιτισµών. Γράφει λοιπόν στους «Θλιµένους τροπικούς»: «Χρειάστηκε να συναντήσω το Ισλάµ για να κατανοήσω τον κίνδυνο που απειλεί σήµερα τη γαλλική σκέψη». Η Ευρώπη, λέει η Σώτη Τριανταφύλλου, δεν συγκροτήθηκε πάνω στην πολυπολιτισµικότητα, τη διατήρηση δηλαδή της ετερογένειας των εθνοτήτων και των φυλών µέσα στα όρια ενός virtual εθνικού κράτους. Συστατικό στοιχείο της ταυτότητάς της είναι η διαπολιτισµικότητα, δηλαδή η διασταύρωση των πολιτισµών και εντέλει η δηµιουργία µιας νέας ποιότητας, αυτής που αποκαλούµε δυτικό πολιτισµό. Του οποίου συστατικό στοιχείο δεν είναι η υπεράσπιση της διαφορετικότητας που συχνά οδηγεί στη βαλκανοποίηση και τον πόλεµο, αλλά ο πλουραλισµός, δηλαδή η άρνηση των δογµατισµών, της θρησκοληψίας και των φανατισµών, µε άλλα λόγια η διαµόρφωση των όρων για την επίτευξη της ανεκτικότητας και της αναγνώρισης του άλλου. Βασικό στοιχείο της φιλελεύθερης/πλουραλιστικής κοινωνίας είναι ο διαχωρισµός της εκκλησίας από το κράτος και η απελευθέρωση της κοινωνίας από τον πολιτικό εξαναγκασµό (κάτι που συνέβαινε στον υπαρκτό σοσιαλισµό).

οι επιθέσεις στο Παρίσι και το απίστευτο προσφυγικό κύµα άλλαξαν τελείως την ατζέντα. Κανείς τώρα δεν µπορεί να κάτσει µε σταυρωµένα τα χέρια.

Να κλείσουµε τα σύνορα; Να επιβάλουµε προσωρινή άρση των δηµοκρατικών δικαιωµάτων; Να ξεχάσουµε τον Μάη; Να ξαναδούµε την εικόνα, προτείνει η Σώτη Τριανταφύλλου σε ένα ακόµη (εξ)αιρετικό δοκίµιο 360 σελίδων που µε τίτλο «Πλουραλισµός, Πολυπολιτισµικότητα, Ενσωµάτωση, Αφοµοίωση» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Περιττό να πω ότι το βιβλίο αποκτά µια δραµατική επικαιρότητα, αλλ’ αυτό ήταν µάλλον συµπτωµατικό: δεν φαντάζοµαι ότι θα µπορούσε να προβλέψει αυτά που συνέβησαν λίγες µέρες µετά την εµφάνισή του στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Εξάλλου ο στόχος της δεν είναι δηµοσιογραφικός. Θέλει να ταράξει τα νερά και να κλονίσει, έστω για λίγο, τις εγκατεστηµένες, εδώ και δεκαετίες, θεωρήσεις περί του «πολιτικώς ορθού». Αυτές δηλαδή που εισήγαγε, υποστήριξε και εφάρµοσε µια ενοχική Δύση και µια ηττοπαθής Αριστερά ως ερµηνεία για την έξαρση του ισλαµικού εξτρεµισµού, τη στιγµή µάλιστα που ήδη διανύουµε την τρίτη γενιά του µεταναστευτικού ρεύµατος προς την Ευρώπη και θα έπρεπε λογικά οι

Όµως ας µη φτάσουµε στο άλλο άκρο, προς το οποίο διολισθαίνει η συγγραφέας περί το τέλος του βιβλίου. Όχι από το φόβο µην κατηγορηθούµε για ενδοτισµό σε δεξιόστροφες παρεκκλίσεις, αλλά γιατί εδώ που φτάσαµε, καµιά απόλυτη στάση δεν µπορεί να είναι αποτελεσµατική. Η αναθεώρηση της οικογενειακής επανένωσης, η δηµογραφική ποσόστωση, οι οµαδικές απελάσεις δυνάµει επικίνδυνων ή/και θρησκευτικών καθοδηγητών και το κλείσιµο των τζαµιών µπορεί και να φέρουν το αντίθετο αποτέλεσµα. Άσε που ανοίγουν το δρόµο για επέκταση των περιορισµών και σε άλλες κοινωνικές και πολιτικές οµάδες ή/και ειδικές κατηγορίες µεταναστών. Μια νέα πολιτική εσωτερικής ασφάλειας και διεθνούς συνεργασίας είναι επιβεβληµένη, θα έπρεπε άλλωστε να είχε ξεκινήσει µετά τους δίδυµους πύργους, δεν ήταν απαραίτητο να περιµένουµε το Μπατακλάν. Όµως θα πρέπει να συµφωνήσουµε: είναι η αναβίωση του ισλαµικού εθνικισµού που τροφοδοτεί την τροµοκρατία ή η σύγκρουση των βουβαλιών στους βάλτους του πετρελαίου; Θα σταµατήσει η στρατολόγηση φανατικών (κατά κύριο λόγο νέων µε διαταραγµένη προσωπικότητα) αν η Ευρώπη αναδιπλωθεί ως προς την ανεκτικότητα που µέχρι σήµερα επέδειξε στο µουσουλµανικό στοιχείο; Ας θυµηθούµε ότι και ο παλαιστινιακός εξτρεµισµός των δεκαετιών του ’70 και ’80 (που άλλωστε άνοιξε το δρόµο για το αντάρτικο εκτός συνόρων και τις επιθέσεις αυτοκτονίας) δεν ηττήθηκε στο ιδεολογικό πεδίο αλλά στο πολιτικό, µετά δηλαδή την εξουδετέρωση του Αµπού Νιντάλ από τον Αραφάτ. Η σηµερινή κρίση θα υποχωρήσει είτε γιατί το Τζιχάντ θα συντριβεί στρατιωτικά στα σηµερινά µέτωπα, είτε γιατί θα κοπούν οι δίαυλοί του προς τις αγορές, είτε γιατί οι κρυφοί και φανεροί του σύµµαχοι θα µετρήσουν διαφορετικά τα κόστη και τα οφέλη. Η υπόθεση της πολυπολιτισµικότητας vs αφοµοίωση µέσα στον πλουραλισµό θα συνεχίσει να απασχολεί την Ευρώπη, ιδίως µετά και τη δραµατική έκρηξη του µεταναστευτικού/προσφυγικού. Αυτό βέβαια δεν θα µετριάσει ούτε τον πόνο ούτε τη φρίκη των συγγενών των θυµάτων και όσων κατά τύχη γλίτωσαν από την κόλαση της 13ης Νοεµβρίου. A 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 17

ΠΟΛΕΜΟΣ Ερωτικός μετανάστης από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα γιατί η γυναίκα του είναι Αθηναία, ο Δημήτρης Μπούρας άρχισε να δουλεύει ως φωτογράφος το 1981. Γάμοι, βαφτίσια, αρραβώνες, μετά ρεπορτάζ. Το 1991 ήταν η πρώτη του επαφή με τον πόλεμο, στην πρώην Γιουγκοσλαβία, και την ίδια χρονιά στο Ιράκ να ακολουθεί τους Κούρδους στη μεγάλη φυγή στα βουνά, κυνηγημένους από τις ειδικές δυνάμεις του Σαντάμ Χουσεΐν. Ακολούθησαν Σεράγεβο, Τσετσενία, Ναγκόρνο Καραμπάχ, Ουζμπεκιστάν, Ιράκ, Ουκρανία, Συρία, στην οποία έχει πάει 6 φορές και αμέτρητες άλλες ακολουθώντας τους Κούρδους Πεσμεργκά.

Κ

αι εάν κανείς ρωτήσει, εύλογα, ποια διαστροφή τον «έσπρωξε» να ασχοληθεί με αυτό το τμήμα της ανθρώπινης ζωής, τον πόλεμο, με ηρεμία θα σου απαντήσει ότι πάντοτε τον ενδιέφερε να ανακαλύψει το πώς και το γιατί σε όλα τα ζητήματα της ζωής και της ανθρώπινης ύπαρξης. «Τι είναι αυτό –ποιες οι συνθήκες– που οδηγεί σε συγκρούσεις και κυρίως τι απομένει, το περίφημο επακόλουθο (aftermath). Το τελευταίο είναι και το “ιερό δισκοπότηρο” για εμένα. Πλέον, σε όλες μου τις διαδρομές έρευνας, δεν πηγαίνω τη στιγμή της έκρηξης, δεν με ενδιαφέρουν οι πυροβολισμοί και οι σφαίρες εδώ και πολλά χρόνια. Αφήνω, πάντοτε, ένα διάστημα να περάσει πριν ξεκινήσω την έρευνά μου: να ανακαλύψω το τι έχει διαμορφώσει, ποιο είναι το δημιούργημα και ποιες οι νέες δομές σε συνάρτηση με τους ανθρώπους. Άλλωστε αυτό είναι και το σημαντικό, το λεπτό σημείο. Γιατί μην ξεχνάμε ότι εμείς είμαστε επί της ουσίας εισβολείς στον τόπο αυτό – και μπορούμε πρακτικά να φύγουμε, να επιστρέψουμε στη δική μας κανονικότητα».

O Δημήτρης Μπούρας εργάζεται για ένα Τhink Τank στην Ουάσινγκτον, περιγράφει τη δουλειά του ως ανθρωπολογική-κοινωνιολογική μελέτη του πολέμου μέσω της εικόνας και μας μεταφέρει κάποιες από αυτές.

18 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Mια παγκόσμια έκθεση πολέμου

Ο φωτογράφος-ερευνητής Δημήτρης Μπούρας έχει πάει σχεδόν όπου γίνεται πόλεμος και μιλάει στην ATHENS VOICE για τη Συρία, το Ισλαμικό Κράτος, τους δυτικούς στη Μέση Ανατολή, το ρόλο της Τουρκίας, την επίθεση στο Παρίσι, τους πρόσφυγες, τους φανατικούς κάθε πλευράς, τους πολεμικούς ανταποκριτές. Του Τάκη Σκριβάνου

Ο ISIS και η Ελλάδα Ο ISIS θέλει να σταματήσει τις προσφυγικές ροές. Τους λέει εδώ είναι ο προορισμός σας, από εδώ θα εξαπλώσουμε το Ισλάμ. Στο πλαίσιο αυτό εκμεταλλεύεται τα πάντα. Στο περιοδικό που εκδίδει, με ιλουστρασιόν σελίδες όπως όλα τα περιοδικά της Δύσης, είχε τη φωτογραφία του 3χρονου Αϊλάν που βρέθηκε πνιγμένος σε τουρκική ακτή με τη λεζάντα «γιατί πάτε να πεθάνετε». Μία μόνο περίπτωση θα υπήρχε να χτυπήσει την Ελλάδα, για να τρομάξει τους πρόσφυγες που περνούν από την Ελλάδα.

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 19

ΠΟΛΕΜΟΣ

Πώς μπαίνει κανείς στη Συρία

Μπορεί κανείς να φτάσει στη Δαμασκό με βίζα, δεν είναι όμως και το ευκολότερο – άσε που πλέον είσαι δέσμιος του καθεστώτος. Αν όμως θέλει κανείς να πάει στην κεντρική Συρία και στα βόρεια με τους αντάρτες, θα πρέπει να μπει σαν αντάρτης. Ο πιο «προσβάσιμος» τρόπος είναι να φτάσεις στα σύνορα με την Τουρκία κι εκεί να βρεις ένα σύνδεσμο (fixer), Ο Δημήτρης Μπούρας ο οποίος θα σου ζητήσει 200 δολάρια την ημέρα αφηγείται μια διαφορετική για να σε φέρει σε επαφή ιστορία από την Ειδομένη με μια ομάδα ανταρτών, οι οποίοι με τη σειρά τους θα Arma Jassaz έφυγε από το Ιράν για να γλισου ζητήσουν περίπου 50 τώσει από τη θανατική ποινή που του επιδολάρια την ημέρα για να βλήθηκε επειδή είναι ομοφυλόφιλος. Τον έχεις μια σχετική ασφάλεια γνώρισα στην Ειδομένη όπου βρίσκεται και να κοιμάσαι το βράδυ σε παγιδευμένος μαζί με περίπου 1.300 ακόμη μεένα δωμάτιο που αυτοί το τανάστες, καθώς τα Σκόπια κρατούν κλειστά τα σύνορά τους σε όλες τις εθνικότητες, εκτός από λένε ξενοδοχείο. Βέβαια, τους Σύρους, τους Αφγανούς και τους Ιρακινούς. υπάρχει και η πιθανότητα ο Ο Arma δεν είχε άλλη επιλογή παρά να κρατήσει fixer να σε πουλήσει σε μια το στόμα του κλειστό όταν δυο αξιωματούχοι ομάδα ανταρτών, εκείνη να του ιρανικού κράτους, ντυμένοι με πολιτικά ρούσε πουλήσει σε μια άλλη χα, τον βίασαν στην Τεχεράνη κάποιο βράδυ, το μεγαλύτερη και στο τέλος φθινόπωρο του 2015. Του είπαν ότι ήξεραν πως να καταλήξεις στον ISIS, ο είναι gay. Από τη σύστασή της η Ισλαμική Δημοοποίος μπορεί να ζητήσει κρατία του Ιράν (Islamic Republic of Iran IRI) τάαπό τη χώρα σου μερικά χθηκε ενάντια –και με νόμους αλλά και στην πράεκατομμύρια δολάρια για ξη– στις λεσβίες και τους gay. Το Ιράν είναι μια από τις επτά χώρες του κόσμου (οι άλλες είναι οι να σε απελευθερώσει. ΦωΜαυριτανία, Νιγηρία, Σαουδική Αραβία, Σομαλία, τογράφοι, δημοσιογράφοι, Σουδάν και Υεμένη) που διατηρεί τη θανατική εργαζόμενοι σε ΜΚΟ, σε ποινή για ομοφυλοφιλία. Εκτός από τις ποινικές πετρελαϊκές εταιρείες πολευθύνες που αντιμετωπίζει η ομοφυλοφιλική λές φορές έχουν καταλήξει κοινότητα των Ιρανών, είναι εκτεθειμένοι σε αόμηροι τέτοιων περιπτώμέτρητες ακόμη «κακοποιήσεις» και ρατσιστικές σεων, υπάρχουν στο διαδίπρακτικές, κρατούνται και βιάζονται, απομακτυο κανονικές «αγγελίες» κρύνονται από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στα με τα στοιχεία τους και το οποία φοιτούν, δεν έχουν πρόσβαση στην αγοπόσα χρήματα ζητούν για ρά εργασίας. Ο Arma προσπαθεί να φτάσει στο Βέλγιο, εκεί όπου ζει ο σύντροφός του ο Navid, να τους απελευθερώσουν. ο οποίος ασχολείται με το επαγγελματικό μποξ. Μόνο οι Αμερικανοί και οι Μου έδειξε μια φωτογραφία του στο κινητό του Βρετανοί δεν πληρώνουν τηλέφωνο. Έχω δει παρόμοιες φωτογραφίες και λύτρα.

Ο

έχω ακούσει παρόμοιες ιστορίες σε όλα τα στρατόπεδα προσφύγων στη Μέση Ανατολή. Παρόλα αυτά είναι πολύ δύσκολο, έως ακατόρθωτο, να ζητήσεις άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση με μόνο επιχείρημά σου την ομοφυλοφιλία, παρά τη σκληρή νομοθεσία του Ιράν. Στις 24 Σεπτεμβρίου του 2007, όταν κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας στο Πανεπιστήμιο Columbia, είπαν στον Ιρανό πρόεδρο, Mahmoud Ahmadinejad, ότι «οι Ιρανές γυναίκες στερούνται βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η κυβέρνησή σας έχει επιβάλει σκληρές τιμωρίες, ανάμεσά τους και την εκτέλεση των ομοφυλόφιλων Ιρανών πολιτών. Γιατί τα κάνετε αυτά τα πράγματα;», εκείνος απάντησε: «Δεν έχουμε ομοφυλόφιλους, όπως στη δική σας χώρα». Αργότερα εκπρόσωπός του είπε ότι τα λόγια του παρεξηγήθηκαν.

Οι αντιμαχόμενες πλευρές στη Συρία Στη Συρία πολεμάνε, βασικά, τέσσερις διαφορετικές πλευρές. Ο κυβερνητικός στρατός που βρίσκει στήριξη από τη Χεζμπολά του Λιβάνου και το Ιράν, η Daesh (IS/ISIS), το τοπικό παρακλάδι της Αλ Κάιντα (Αλ Νούσρα) και ο ελεύθερος συριακός στρατός (FSA), που τον στηρίζουν οι δυτικές χώρες και στις τάξεις του βρίσκονται όλοι αυτοί που αποσκίρτησαν από το στρατό του προέδρου Άσαντ. Σε όλα αυτά έρχονται και προστίθενται 228 καταμετρημένες αντάρτικες ομάδες με διαφορετικά «θέλω» και «πιστεύω» – κάποιες μάχονται απλά και μόνο για να «απελευθερώσουν» τη συνοικία τους. Συνάπτουν παροδικές συμμαχίες ή ξαφνικά αρχίζουν και μάχονται μεταξύ τους. Σε κάποιες από τις ομάδες αυτές

Το να πει κανείς ότι για όλα φταίνε οι Αμερικανοί είναι το εύκολο, πολύ περισσότερο αν δεν τους συμπαθείς και πολύ. Από την άλλη, η αλήθεια είναι ότι οι Αμερικανοί μπήκαν και βγήκαν από το Ιράκ με τον πιο άτσαλο τρόπο, δημιουργώντας τις βάσεις για να έχουν την εξουσία ξανά εκείνοι που ήθελαν να διώξουν. Στην περιοχή ζουν σουνίτες και σιίτες ισλαμιστές. Ο Σαντάμ Χουσεΐν ήταν σουνίτης και σε όλες τις θέσεις εξουσίας, επί ημερών του, βρίσκονταν σουνίτες. Μετά οι Αμερικανοί επέβαλαν ένα Σύνταγμα που προβλέπει ότι ο πρωθυπουργός θα είναι οπωσδήποτε σιίτης και ο πρόεδρος, ο οποίος έχει εξουσίες αντίστοιχες με του Έλληνα προέδρου, δηλαδή μηδενικές, Κούρδος. Έγινε, δηλαδή, το ανάποδο από πριν. Πριν οι σουνίτες καταπίεζαν τους σιίτες και τώρα οι σιίτες καταπιέζουν τους σουνίτες. Οι Αμερικανοί είχαν βγάλει μια τράπουλα σε δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα και τη μοίραζαν στους φαντάρους τους που πολεμούσαν στο Ιράκ. Σε κάθε φύλλο της τράπουλας υπήρχε κι ένα πρόσωπο, ο Σαντάμ και άλλοι αξιωματούχοι του τότε καθεστώτος. Όσοι από αυτούς δεν σκοτώθηκαν ή δεν συνελήφθησαν αποτελούν σήμερα τον ISIS, έστησαν μια δυνατή γραφειοκρατική δομή με απόλυτη γνώση των χαρακτηριστικών της περιοχής. Κάτι που οι δυτικοί

Πώς μπαίνει εκείνος στη Συρία

Με κάποιον τρόπο φτάνω στο Ιράκ. Ήμουν εκεί και το ’91, όταν ο Σαντάμ Χουσεΐν εξαπέλυσε επίθεση με χημικά στους Κούρδους και ένα εκατομμύριο άνθρωποι έφυγαν στα βουνά προς Τουρκία και Ιράν. Το έζησα από κοντά όλο αυτό και από τότε διατηρώ πολύ καλές σχέσεις με τους Κούρδους Πεσμεργκά – έχω αναπτύξει μια ανθρώπινη, αδελφική σχέση που ξεπερνά την αναπόφευκτη επαγγελματική σχέση στις άλλες περιοχές που δραστηριοποιούμαι. Έχω μελετήσει μαζί τους την ιστορία του έθνους, έχω κατανοήσει τις συνήθειες και τα ήθη του τόπου, έγινα ένα με αυτούς. Η βάση μου είναι η πόλη Ντούχοκ (Duhok), στο βόρειο Ιράκ, στο Κουρδιστάν (KRG).

Η διαφθορά στο Ιράκ

Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα είναι να πάρει κανείς βίζα για το Ιράκ. Ακόμα κι αν πάρεις, όμως, και φτάσεις στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης, σου κόβονται τα γόνατα από την απόλυτη διαφθορά.

20 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Μια φορά περίμενα τον αστυνομικό να μου ελέγξει τα πράγματα για να βγω από το αεροδρόμιο και περίμενα μια μέρα. Ήθελε 600 δολάρια. Το 2014, που η κυβέρνηση απαγόρευε στους ξένους να βγουν από τη Βαγδάτη, μπορούσες κανονικά να νοικιάσεις στρατιωτικό ελικόπτερο, όμως η τιμή ήταν 5.000 δολάρια.

ο μισθός το 2011 και το 2012 ήταν 1.500 δολάρια και σήμερα είναι 30 με 40. Γι’ αυτό εγκαταλείπουν πολλοί. Γιατί η Συρία δεν είναι πια η Συρία, είναι ένα φρενοκομείο, μια παγκόσμια έκθεση πολέμου και εμείς βρισκόμαστε εκεί για να μην μπορεί κανείς να πει «μα δεν ήξερα τι γινόταν στην Συρία». Όμως και αυτό πλέον δεν έχει νόημα, μιας και ο έλεγχος έχει χαθεί εντελώς και καμία εμπιστοσύνη δεν υπάρχει – όλα είναι εμπορεύσιμα με πρώτο την ανθρώπινη ύπαρξη.

Τζιχαντιστές και φανατικοί μουσουλμάνοι Υπάρχουν και ακραία πράγματα. Ένα αγόρι, που μάχονταν στις τάξεις της Daesh (ISIS/IS) και συνελήφθη από τους Πεσμεργκά, φορούσε μεταλλική ζώνη αγνότητας για να μη μολυνθεί μέχρι να πάει στον παράδεισο όπου θα το περιμένουν 72 γυναίκες. Όμως, στον έναν ή τον άλλο βαθμό, παραδείγματα φανατισμού βλέπεις παντού. Ο Άνθιμος τον Μάιο έκανε αγρυπνία για να μη γίνει το Gay Pride.

Οι Δυτικοί στη Μέση Ανατολή

ποτέ δεν θέλησαν να μπουν στον κόπο να μάθουν. Από τις 16 Μαΐου του 1916 όταν χαράχτηκαν τα σύνορα στην περιοχή με τη συνθήκη Sykes - Picot. Με τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, χαράχτηκαν οι περιοχές απόλυτου ελέγχου και οι ζώνες «επιρροής» των Άγγλων και Γάλλων, χωρίς να λάβουν υπόψη τις εθνικές και θρησκευτικές διαφορές όλων αυτών που από πάντα ζούσαν εκεί. Σε αυτό το σημείο έγκειται και η ουσία αυτού που σήμερα ζούμε: θα έπρεπε να κατανοήσουμε ότι θεμελιωδώς είναι μια περιοχή που οι έννοιες «σύνταγμα» και «νόμοι» δεν έχουν καμία ισχύ μπροστά σε αυτό που λέγεται Ισλάμ, το Κοράνι και οι διάφορες ερμηνείες και εφαρμογές αυτού.

Daesh (ISIS/IS - Ισλαμικό Κράτος) Ήταν τέτοια η διαφθορά στο Ιράκ που οι σουνίτες υποδέχθηκαν τον ISIS σχεδόν σαν απελευθερωτές. Ο ISIS υποσχέθηκε στους σουνίτες προστασία, θρησκεία, νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες και πολλά από αυτά τα έκανε. Υποδομές που σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού οι εθνικές και θρησκευτικές διαφορές –οι ερμηνείες του Κορανίου– τους τα είχαν

αρνηθεί. Μέχρι και εθνικό νόμισμα τύπωσ, το χρυσό δηνάριο, σαν μια πομπώδης δήλωση εθνοκάθαρσης. Δεν είναι μια τρομοκρατική οργάνωση με τα δυτικά μοντέλα, δεν χτυπά και μετά κρύβεται στα βουνά, έχει έδαφος και πληθυσμό. Και εάν εμείς στη Δύση όταν αναφερόμαστε στην Daesh εννοούμε τη Συρία, εκεί ακριβώς κρύβεται και η άγνοιά μας. Γιατί το αυτοαποκαλούμενο «Χαλιφάτο» πρώτον δεν αναγνωρίζει σύνορα –απλά «μεθόριο»– και, δεύτερον, σαν παιδί γέννημα θρέμα του Ιράκ δεν προσβλέπει στην πτώση του καθεστώτος του Άσαντ αλλά σε αυτό που αποτελεί διακαή πόθο του – το «Χαλιφάτο». Σε αυτό το τοπίο επιχειρούν με μια θαυμαστή στρατηγική που τους έχει χαρίσει ναπολεόντειες νίκες. Επιχειρούν στην κοιλάδα ανάμεσα στον Τίγρη και τον Ευφράτη, στις στέπες που απλώνονται και στην έρημο που ακολουθεί. Ίδιο πεδίο (terrain) και στο Ιράκ, ίδιο και στη Συρία, αλλά με μια ειδοποιό διαφορά, ότι έχουν να κάνουν με διαφορετικές πολιτικές συνθήκες και διαφορετικές στρατηγικές πολέμου. Έτσι συνεχώς καταφέρνουν να αιφνιδιάζουν και ελίσσονται. Όλα αυτά με δεδομένη την κατοχή μεγάλων τμημάτων της περιοχής, πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου.

Η επίθεση στο Παρίσι Θα γινόταν έτσι κι αλλιώς κάποια στιγμή, αλλά το timing είχε αφορμή γιατί ο ISIS την ακριβώς προηγούμενη μέρα είχε γνωρίσει τη μεγαλύτερη ήττα του τον τελευταίο χρόνο. Στα βόρεια του Ιράκ υπάρχουν τα βουνά Σιντζάρ και η ομώνυμη πόλη, όπου ζούσαν οι Γεζίντι (ή Γιαζίντι), μια κουρδική εθνοθρησκευτική ομάδα με ινδοϊρανικές ρίζες – ένα μίγμα Ζωροαστρισμού και Ισλαμικού Σουφισμού. Ο ISIS τους επιτέθηκε πέρυσι και τους κατέσφαξε. Οι Γεζίντι φύγανε στα βουνά Σιντζάρ. Περικυκλωμένοι από τους Τζιχαντιστές σε ανείπωτες συνθήκες ζέστης, χωρίς τροφή και νερό, πολλοί από αυτούς πετούσαν σε γκρεμούς τα παιδιά τους για να μην υποφέρουν. Την προηγουμένη της επίθεσης στο Παρίσι το Σιντζάρ απελευθερώθηκε από Κούρδους και Αμερικανούς. Ο ISIS παίζει το παιχνίδι του φόβου. Στα εδάφη του από τη μία χτυπάει τους σιίτες ώστε εκείνοι να αντεπιτεθούν στους σουνίτες κι εκείνοι να μπουν από φόβο κάτω από την ομπρέλα του. Από την άλλη, εξαπλώνοντας τον πόλεμο παντού, θέλει να φέρει το φόβο στην Ευρώπη, στην Αμερική, για να εξαναγκάσει τη Δύση να πάει να πολεμήσει εκεί. Μια χερσαία επιχείρηση θα ήταν το μεγαλύτερο λάθος γιατί δεν θα είχε καμία αποδοχή από τον τοπικό πληθυσμό στα εδάφη του ISIS, θα ήταν άλλη μια επίθεση κατακτητών, αυτό ακριβώς που το «Χαλιφάτο» επιδιώκει. Στο μόνο που μπορούμε να ελπίζουμε είναι η δυσαρέσκεια ακόμη κι εκείνων που τους πίστεψαν, γιατί η γραφειοκρατία και η διαφθορά ίδιες είναι και τώρα, ενώ η σαρία εφαρμόζεται με τον πιο βάρβαρο τρόπο.

Για το ρόλο της Τουρκίας Η Τουρκία βιώνει θεμελιώδεις αλλαγές – βρίσκεται σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι προσπαθώντας να συγκρατήσει και να διαχειριστεί την ανομοιογένεια ενός πληθυσμού πολλών εκατομμυρίων. Αρκεί να αναζητήσει κανείς τους τρόπους που στήριξε την ανάπτυξή της τα τελευταία χρόνια. Κοινό μυστικό το «μαύρο χρήμα» του Ιράν, κοινό μυστικό και οι συναλλαγές πετρελαίου με το «Χαλιφάτο». Κοινός και ο φόβος

δημιουργίας ενός κουρδικού κράτους που εκτός από τα χαλάσματα του Ιράκ και της Συρίας θα αναζητήσει και μεγάλο τμήμα του τουρκικού κράτους. Να μην ξεχνάμε ότι στην Τουρκία κατοικούν και ζουν περίπου 12 με 15 εκατομμύρια Κούρδων. Κι όσο ξεφουσκώνει το «τουρκικό οικονομικό θαύμα», που έφερε εκατομμύρια ανθρώπων στην Ιστανμπούλ και άλλα αστικά κέντρα, αυτή η μάζα πρέπει να μένει σε έλεγχο. Και τι καλύτερο εργαλείο από έναν πόλεμο – όχι έναν πόλεμο όπως τον γνωρίζαμε έως τώρα, αλλά τη νέα μορφή ενός υβριδικού πολέμου «un-declared war».

Για τους πρόσφυγες

Οι προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη θα συνεχιστούν. Υπάρχει μια κλίμακα επιβίωσης, μια πυραμίδα, όπου στη βάση της βρίσκεται πρώτα η ανάγκη να ζήσεις και μετά να βρεις να φας. Στο Ιράκ, στην Domiz, υπάρχει ένας τεράστιος καταυλισμός προσφύγων όπου ζουν σε παράγκες 75.000 άνθρωποι. Απ’ έξω ζουν σε ακόμα χειρότερες συνθήκες άλλοι 15.000, μιας και το στρατόπεδο δεν μπορεί να δεχθεί άλλους. Αυτοί που ζουν απ’ έξω κρατιούνται από τα συρματοπλέγματα, κοιτούν μέσα και ζηλεύουν, θα ήθελαν να βρίσκονται μέσα. Αυτοί που είναι μέσα στον καταυλισμό εξασφάλισαν την επιβίωση και το φαγητό τους. Ανάμεσά τους υπάρχουν από άνθρωποι που δεν έχουν πάει σχολείο μέχρι γιατροί, άνθρωποι με διδακτορικό, μηχανικοί και αγρότες, οι πάντες. Ο καθένας από αυτούς θα διεκδικήσει το επόμενο βήμα στην πυραμίδα της ζωής του. Και εάν δεν βρει διέξοδο και όραμα, τότε απλά θα γίνει ένας δυνητικός πελάτης ενός διακινητή.

Για τους πολεμικούς ανταποκριτές Αν θέλει κανείς να γίνει πολεμικός ανταποκριτής θα πρέπει να είναι συνειδητοποιημένος. Θα πρέπει να σέβεται τον τόπο όπου βρίσκεται και να κατανοεί ότι αν δεν συνέβαινε αυτό για το οποίο βρίσκεται εκεί, πολύ απλά δεν θα βρισκόταν εκεί. Ότι θα πρέπει να έχει μελετήσει, να έχει διαβάσει ιστορία, να ξέρει καλά ότι ρόλος του είναι να μεταδώσει και όχι να περάσει «μηνύματα», ένα ακόμη γρανάζι της προπαγάνδας. Και να ξέρει επίσης ότι η φωτογραφία δεν πληρώνει. Μεγάλα περιοδικά και εφημερίδες της Δύσης μπορεί να δώσουν 200 ή 300 ευρώ για ένα σετ φωτογραφιών, όταν όπως σου είπα περίπου τα ίδια λεφτά θα δώσεις σε ένα σύνδεσμο (fixer) μόνο για να σε βάλει σε μια εμπόλεμη ζώνη. Και κάτι ακόμη που θα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους οι νεότεροι που ασχολούνται με το φωτορεπορτάζ. Δεν είναι παιδάκια που παίζουν ποδόσφαιρο στην αλάνα και θα τα δει ο σκάουτερ έτσι ώστε να γίνουν ο επόμενος super star στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Δεν υπάρχει δωρεάν, δεν υπάρχει τζάμπα, η δουλειά σου πρέπει να πληρώνεται και εσύ να τη σέβεσαι όσο τίποτε άλλο. Αυτό είναι και το σημαντικότερο σε μια εποχή που η τεχνολογία και η ανάγκη για ταχύτητα στη μετάδοση της είδησης έφερε τον θάνατο της αλήθειας – της διασταύρωσης της είδησης. Χάνεται η αίσθηση μετάδοσης του νέου και η επιλογή της εικόνας που θα στηρίξει και θα βγάλει μπροστά την είδηση, το γεγονός, την Ιστορία. Γιατί άλλος ο χώρος του εντύπου και άλλος –άπλετος– ο χώρος στις ιστοσελίδες του διαδικτύου. Με ενδιαφέρει το τι συμβαίνει στον άνθρωπο γι’ αυτό και επιλέγω την έρευνα από το ρεπορτάζ – για το σεβασμό στην αλήθεια. A

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 21

22 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Κ Áêư¤¡Ã¹ Ƹª ÌÃËÁÆ°ª × Æ¸ª »¶Æ°¦Ã¤¹Æ¶Ëª¸ª, Ƹª °¤¤°¡¸ª, ÆÃË ª¸»¹Æ¸ × ÆÃË ÌĹªÆâÃˤÃË, ¢¶Á ºÃ¹Æ°·ÃËÁ Æà ¦°Ä¶¤£ÃÁ ª°Á º°Æ¹ ¦ÃË Ë¦¸Ä¥¶ º°¹ ¦ÃË ¦Ãƶ ¢¶Á ¸Æ°Á ƶ¤¶¹Ã, °¤¤° ª°Á Ƹ ¡¸ Ƹª ¶¦°¡¡¶¤¹°ª

αινούργιος Φοίβος ∆εληβοριάς από τα παλιά. Έγραψε το νέο του άλµπουµ «Καλλιθέα» στο πατρικό του. Με τη σύµπραξη του Χρήστου Λαϊνά, που έκανε εξαιρετική λεπτοδουλειά στην παραγωγή αναβαθµίζοντας το λογισµικό του Φοίβου µε ηλεκτρονικά στοιχεία, φροντισµένες ενορχηστρώσεις και µουσικές ιδέες. Οι µουσικές του ιστορίες µιλούν όπως πάντα για υπαρκτά πρόσωπα, µικρούς ήρωες, φίλους, κορίτσια, περίπτερα και Knight Riders, ονειροπαγίδες της καθηµερινής ζωής. Η «Καλλιθέα» του Φοίβου είναι ένα ταξίδι αναµνήσεων στη δεκαετία του ’80 και το χωροχρόνο που ενηλικιώθηκε χωρίς ίχνος παρελθοντολογίας. Ένα άλµπουµ που µπορεί να δραστηριοποιήσει µια νέα αχαρτογράφητη ζώνη στην εγχώρια µουσική κανονικότητα µε τον τρόπο του Φοίβου. Παρατηρώντας αόρατες λεπτοµέρειες, αποτυπώνοντας το φευγαλέο και µιλώντας στο τώρα.

Toυ ΓΙΩΡΓΟΥ ∆ΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Ποιο ήταν το καλύτερο «µάθηµα» που σου είχε «βάλει» ο Μάνος Χατζιδάκις; Μια παράξενη ταινία του 1945, το «Hangover Square», µε απίστευτη µουσική του Μπέρναρντ Χέρµαν, φαίνεται πως σήµαινε πολλά γι’ αυτόν, τα οποία απέφυγε να µου εξηγήσει επαρκώς, µπορώ ωστόσο να τα µαντέψω. Με παρότρυνε δυο-τρεις φορές να τη δω, τη βρήκα όµως πολύ µετά το θάνατό του κι έτσι δεν µπορώ να τον ρωτήσω κάποια πράγµατα που θέλω. Ακολουθείς µια πιο µοναχική πορεία, χωρίς συναυλιακές συµπράξεις για παράδειγµα, εξιστορώντας µνήµες και επεισόδια της ζωής σου, µιλώντας για αληθινά πρόσωπα. Ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά αυτής της επιλογής; Αρνητικό είναι ότι εξουθενώνοµαι. Ονειρεύοµαι µια σεζόν που θα περνάω αρκετό χρόνο στο καµαρίνι περιµένοντας τη σειρά µου ενώ θα τραγουδάει κάποιος άλλος. Ο τραγουδοποιός όµως είναι περίεργη κατάσταση. Ρουφάει τελείως την ενέργεια ενός άλλου ή αποφορτίζεται ο ίδιος χωρίς επιστροφή. Είναι πιο έντιµο να κουράζεται µόνος του, επαναλαµβάνοντας το θέατρο της υποτιθέµενης ζωής του. ∆εν βρίσκω µαγεία σ’ αυτό, αν και µικρός, όταν έβλεπα άλλους να το κάνουν, µου φαινόταν ο δρόµος του φωτός.

Πώς ξεγλίστρησες από την κλειστοφοβία και τη νοσταλγία του πατρικού; Στην αρχή είχα πρόβληµα. Πήγαινα να ακούσω ένα παλιό αγαπηµένο βινύλιο κι έβλεπα µε τρόµο πως δεν µου λέει τίποτα πια. ∆οκίµαζα να συγκινηθώ παίζοντας δυνατά στο Στα τραγούδια σου σε ενδιαφέρει να συνοµιλείς παλιό µου πιάνο και το µόνο που πετύχαινα ήταν µε το παρόν της εποχής. Τι σηµαίνει η χρονοµηνα πέφτουν κοµµατάκια σοβά στο κεφάλι µου. Μια χανή της «Καλλιθέας» στην παρούσα κατάσταµέρα πήρα το iPad αγκαλιά κι έβαλα καινούργια ση; Ότι εγκλωβιστήκαµε σε ένα σωρό διχασµένες µουσική στο Spotify. Σε 10 λεπτά µε πήρε ο ύπνος µνήµες και ότι τσακωνόµαστε για το πώς αντιλαµβάστο εφηβικό κρεβάτι και µόλις ξύπνησα ήµουν σε νεται κανείς το πατρικό του. Νοσταλγοί της Χούντας ένα περίεργο µέρος που δεν ήταν πια παλιό. Τότε ή της Μεταπολίτευσης, της Αλλαγής, του Σηµίτη ή ξεκίνησα να γράφω επί της ουσίας το δίσκο. Τότε του Χριστόδουλου, δεν κοιτάζουν το παρελθόν αποφάσισα και να τον κάνω µε παραγωγό, σε σαν κάτι που υπήρξε και που ποτέ δεν ήταν φάση «εξορκιστής». Ο Χρήστος Λαϊνάς, ¹ÁFO τέλειο, αλλά σαν τη Γη της Επαγγελίας. Είπου ήρθε κι έκανε το σπίτι δίσκο, έχει To νέο άλµπουµ ναι άρρωστο αυτό. Πολύ άρρωστο. Και αυτή τη µορφή του ανυποχώρητου ιετου «Καλλιθέα» κυη «Καλλιθέα» θέλει να ανοίξει τα σκαρέα που δεν θα λύγιζε ακόµα κι αν απ’ κλοφορεί από την Inner λωµένα παραθυρόφυλλα του δικού της τους τοίχους άρχιζε να ρέει µπιζελόEar. ∆είτε στο site της Α.V. τις ιστορίες όλων πατρικού, να µπει λιγάκι φως και αέρας. σουπα. Είµαι σίγουρος πάντως πως, ότων τραγουδιών ταν βγει το βινύλιο, θα ακούσουµε κι οι του. Πόσο «χάλια» είναι σήµερα εκεί «έξω»; δύο έκπληκτοι ανάποδα µηνύµατα που Πολύ περισσότερο απ’ ό,τι επιτρέπουµε στον δεν µπορέσαµε να εµποδίσουµε. εαυτό µας να φανταστεί. Άγρια λεφτά, ελάχιστοι φυσικοί πόροι και θρησκευτικές βεβαιότητες δεν θα Πήρες κάτι από εκεί; Κάτι άλµπουµ µε φωτογραφίαφήσουν πια ούτε έναν άνθρωπο να αυτοπροσδιοες ξεβαµµένες έγχρωµες για να ξέρει η κόρη µου ότι ριστεί ως άνθρωπος. Θα καταργήσουν κάθε ελευο κόσµος ξεβάφει. Ένα βιβλίο του Τολστόι γεµάτο θερία, κάθε πρωινό ξύπνηµα. Ο µόνος που µπορεί αποξηραµένα λουλούδια του 1960 ανάµεσα στις να το αλλάξει αυτό είναι η Ευρώπη, αν προτάξει όλα σελίδες – αγαπηµένη ενασχόληση της µάνας µου τα αποθέµατα του ουµανισµού που οι σοφοί της να διασώζει άνθη. Και τον «Μεγάλο Μίκυ» του 1979 µάζευαν, όσο εκείνη έσφαζε και υπέτασσε. Και να τα µε την «Επιστροφή στο Κλοντάικ», την ωραιότερη στρέψει δυνατή και απόλυτη απέναντι στην τρέλα. ιστορία του κόσµου. Μέχρι στιγµής δείχνει ανέτοιµη γι’ αυτό, πάντως. Ποιες είναι για σένα οι λέξεις κλειδί των eighties; Πώς επιδρούν η οικονοµική κρίση, το σκοτάδι «Πάρε το µηδέν». Ο πρώτος που εντόπισε το τεράκαι το κλίµα έντασης των ηµερών σε έναν τραστιο χάσµα που χωρίζει όσους καταλαβαίνουν τι γουδοποιό; Επαναπροσδιορίζουν στιχουργικά σηµαίνει αυτός ο ποιητικός συνδυασµός λέξεων τη θεµατολογία του ή µπορούν να αλλάξουν τη από όσους δεν έχουν ιδέα, ήταν ο Κωνσταντίνος µουσική του διάθεση, για παράδειγµα; Πρέπει να Καµάρας στο οµώνυµο βιβλίο του. είσαι ψυχικά κουφός για να µην επηρεαστείς. Καλύτερα όµως να µην το κάνεις µέσα στο κλίµα του γεΠώς ξαναβλέπεις σήµερα τους στίχους και τις νικότερου καβγά. Το τραγούδι δεν οφείλει να είναι ιστορίες που µιλούν για µια άλλη, αληθινή ζωή; ούτε αριστερό ούτε φιλελεύθερο ούτε εθνικιστικό Αρχίζουν και µ’ αρέσουν, αρχίζω και τα αγαπώ. Κάθε ούτε τίποτα. Μάλλον οφείλει να µην είναι τίποτα τραγούδι που γράφεις, το γράφεις σε στιγµές που ο απ’ όλ’ αυτά, όποιος κι αν είναι ο δηµιουργός του. κόσµος σού φαίνεται βαρετός και ψεύτικος. Για λίγο Οφείλει να βρει τα 3 λεπτά που η µοίρα αυτού που δηµιουργείς κάποια δράση και µετά από κάποιες τραγουδάει είναι η ίδια µε όλων των άλλων. Αν δεν µέρες τη βαριέσαι όσο και τον κόσµο. Τώρα που ο τα βρει, ας γυρίσει πίσω στην κιθάρα. κόσµος προσποιείται συνέχεια το δραστήριο, τα τραγούδια µου µού φαίνονται πάλι να ενσαρκώνουν Last words… Φως, περισσότερο φως. Γαλλία, στραµια σωστή αντίθεση: είναι χαλαρά και το βήµα τους τός, Ιωσηφίνα. Είτε η ταπετσαρία ξεθωριάζει είτε είναι αργό. ∆εν µπορούν να χρησιµοποιηθούν εύκοεγώ. Χεχε... A λα ως άλλοθι για κάτι αντίθετο απ’ αυτό που είναι. Οι 80s ήρωες που αναφέρονται στους στίχους της «Καλλιθέας» Σταµάτης Γαρδέλης / Σιλβέστερ Σταλόνε / Ραλφ Μάτσιο / Νίκος Γκάλης / Ο Κηλαηδόνης στη Βουλιαγµένη / Νίκος Νικολαΐδης / Μοrrissey / Σπεράντζα Βρανά / Space Invaders - Donkey Kong / Τελικός Λίβερπουλ - Μάντσεστερ

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 23

Æ

ην προηγούµενη βδοµάδα µέσα στη φορτισµένη ατµόσφαιρα των ηµερών µετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, υπό την απειλή νέων χτυπηµάτων, µε εικόνες αποκεφαλισµών και βιαιοπραγιών του ISIS να δεσπόζουν στις ειδήσεις, κυκλοφόρησε το βιντεοκλίπ από το πρώτο single του καινούργιου άλµπουµ του David Bowie σε σκηνοθεσία του Johan Renck – το οποίο θα κυκλοφορήσει τον Ιανουάριο του 2016, στα εξηκοστά ένατα γενέθλιά του. Τόσο το βίντεο όσο και η µουσική δίχασαν τους κριτικούς και τους φίλους του «Λευκού ∆ούκα», άλλοι ισχυριζόµενοι πως πρόκειται για µια ανακύκλωση των εµµονών του και άλλοι πως πρόκειται για µια προφητική µεγαλειώδη σύνθεση, όπου ο Μπάουι «συνοµιλεί» µε το παρελθόν του απευθυνόµενος στο µέλλον. Το «Blackstar» είναι µια σουρεαλιστική, άκρως µυστικιστική οδύσσεια, διάρκειας δέκα περίπου λεπτών, από την οποία δεν αποσπά κανείς αβίαστα το νόηµα. O Μπάουι αποδοµώντας, για µια ακόµα φορά, το σύνδροµο του Μεσσία, µας παραδίδει ένα σύνθετο αφήγηµα, µε τρία τουλάχιστον αφηγηµατικά νήµατα, εν πολλοίς αυτοαναφορικό, µε πυκνό συµβολισµό, µια προειδοποίηση για το τέλος του κόσµου – όπως, τουλάχιστον, τον γνωρίζαµε. Το βιντεοκλίπ βρίθει από γρίφους και διακειµενικότητες –υπάρχουν κάποιες εµφανείς επιρροές και άλλες πιο υπόγειες– από συγγραφείς, σκηνοθέτες, ποιητές, εικαστικούς και θρησκευτικά κείµενα. Από την αρχή διαφαίνεται η πρόθεση του Μπάουι να αποδοµήσει όχι µόνο το ίδιο του το έργο και την εποχή του, αλλά µε αναπάντεχες εικόνες δεν διστάζει να τορπιλίσει το αµέσως επόµενο πλάνο του: Ο προικισµένος «χαµαιλέοντας» δεν «συνοµιλεί» µόνο µε το νεότερο εαυτό του, αλλά και µε τις ιδεολογίες που διαµόρφωσαν την αισθητική της εποχής του. Παρακολουθώντας το βιντεοκλίπ είναι δύσκολο να µη προβεί κανείς σε µία ή και περισσότερες αυθαίρετες ερµηνείες και να αποφύγει τους συνειρµούς για τα δίπολα που κυριαρχούν σε αυτόν το δεκάλεπτο οπτικό γρίφο. Η όραση (τα µάτια) και η τυφλότητα, η προσωπολατρία και ο αθεϊσµός, ο ολοκληρωτισµός και η πολυγλωσσία, το εδώ και το επέκεινα –είτε ως άλλος πλανήτης είτε ως άλλη ζωή–, η µοναδικότητα και η συλλογικότητα, η ελεύθερη κίνηση και η µηχανιστική επανάληψη, το φως και το σκοτάδι, η ζωή και η µετά θάνατον ζωή, και πλήθος άλλων, χτίζουν ένα φαντασµαγορικό πεισιθάνατο µετα-αφήγηµα, µε µια αναπάντεχη µίξη των ειδών τόσο στη µουσική όσο και στην εικόνα – µυστικισµός, αβανγκάρντ, κονσέπσουαλ, ποπ κουλτούρα, εκκλησιαστική µουσική, ηλεκτρονικοί ήχοι, ατονικό σαξόφωνο, ωµός ρεαλισµός, επιστηµονική φαντασία κ.ά.

24 A.V. 3 - 9 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

¶¤¶¡¶¹°º¸ °Æ»Ãª¼°¹Ä°

Το µυστικό στα µάτια του «Blackstar»: Ένας οπτικός δεκάλεπτος γρίφος Της ΑΡΓΥΡΩΣ ΜΑΝΤΟΓΛΟΥ

Στο πρώτο πλάνο ένας αστροναύτης βρίσκεται σωριασµένος σε ένα έρηµο σεληνιακό τοπίο που φωτίζεται από ένα µαύρο άστρο. Ήδη, η εικόνα µας προϊδεάζει: κάποιος που έπεσε στη γη, ο fallen angel ή µήπως –όπως έχουν ήδη πολλοί αποφανθεί– πρόκειται για τον Major Tom; Αν είναι αυτός, ίσως εδώ να έχουµε µια µεταφορά για την ανακύκλωση και τη φετιχιστική λατρεία του παρελθόντος. Όµως, δεν πρέπει να µας διαφεύγει το µικρό χαµογελαστό προσωπάκι στη στολή του, ένας υπαινιγµός ή ένα κλείσιµο του µατιού για κάποιο παιχνίδι που παίζεται πίσω από όλα όσα µας παρουσιάζονται, εξάλλου σε ολόκληρο το βίντεο υπάρχουν κάποιοι που µας κλείνουν συνεχώς το µάτι. Εντός ολίγου εµφανίζεται ο Μπάουι, ως τρελός προφήτης, ένας Τειρεσίας, µε το πάνω µέρος του προσώπου τυλιγµένο µε έναν επίδεσµο και δυο κουµπιά στα µάτια, γελώντας σαρκαστικά, σαν να ειρωνεύεται την ίδια του την τυφλότητα. Τα µάτια παίζουν σηµαντικό ρόλο και στους στίχους: την ώρα που κάνει την εµφάνισή του ακούγεται για πρώτη φορά: At the centre of it all your eyes, «Στο κέντρο των πάντων, τα µάτια σου», ρεφρέν που επαναλαµβάνεται σαν µάντρα ή σαν µια ψυχαναγκαστική υπενθύµιση. Επιστρέφουµε στον έρηµο πλανήτη, ένα κορίτσι πλησιάζει το διαστηµάνθρωπο και µάλιστα κάτω από το φόρεµά της προβάλλει µια φαλλική ουρά. Αυτό τι υποτίθεται πως σηµαίνει; Μετάλλαξη, αντεστραµµένη εξέλιξη ή µήπως βρισκόµαστε σε έναν πλανήτη µε πλάσµατα ανάλογου είδους; Όταν ο Μπάουι ερωτήθηκε από το σκηνοθέτη του, απάντησε σιβυλλικά πως η ουρά είναι ένα σεξουαλικό στοιχείο, ζωώδες και αρχετυπικό. Στη συνέχεια εµφανίζεται ένα µοναχικό κερί αναµµένο, κι ενώ τα πλάνα εναλλάσσονται, εκείνο στέκεται θέση εκεί και συνεχώς διογκώνεται. Το αναµµένο κερί ίσως να συµβολίζει τη µνήµη, τους νεκρούς, τις χαµένες ζωές ή µήπως κάποια µακρινή ελπίδα; Το κορίτσι µε την ουρά προχωράει και εξερευνεί το νεκρικό τοπίο, ως µια άλλη Αλίκη στη χώρα των θαυµάτων (ή των εφιαλτών) και ανασηκώνοντας την προσωπίδα του διαστηµάνθρωπου προβάλλει µια γκροτέσκα νεκροκεφαλή στολισµένη µε πολύτιµους λίθους, ναι την έχουµε ξαναδεί, έργο του Damien Hirst, µία από τις πολλές γκόθικ αναπαραγωγές του µακάβριου συµβόλου, αλλά εδώ θα µπορούσε να είναι και ένα σχόλιο για τη µαζική ρευστοποίηση των συµβόλων και την αφελή θανατολαγνεία ή την αρχή κάποιας µυστικής τελετουργίας. Και αµέσως µετά πάµε στο χορό, τρεις άντρες, σαν ξεχαρβαλωµένες µαριονέτες, οι οποίοι επανέρχονται καθ’ όλη τη διάρκεια του κλιπ, και που σύµφωνα µε το σκηνοθέτη, αντλούν την κατα-

γωγή τους από τον Ποπάι και τα πρώτα κινούµενα σχέδια του Max Fleischer, της δεκαετίας του τριάντα.

H δεύτερη εµφάνιση του Μπάουι ως προφήτη (δεύτερο αφηγηµατικό νήµα), είναι η απόλυτη αντιστροφή της πρώτης εµφάνισης – ενώ αρχικά παρουσιάστηκε τυφλός και απελπισµένος, ψάχνοντας στα τυφλά, στη δεύτερη, το βλέµµα του είναι ευθύβολο και καθαρό, ατενίζοντας το µέλλον, κρατώντας τελετουργικά ένα βιβλίο, µια βίβλο (ή το κοράνι) µε το µαύρο αστέρι στο εξώφυλλο. Οι θρησκευτικοί και ιδεολογικοί συµβολισµοί εδώ είναι προφανείς. ∆εν είναι µόνος, και η όλη του στάση και η σιγουριά, ανακαλεί τη σοβιετική/ µαοϊκή αισθητική, την προσωπολατρεία και τον ολοκληρωτισµό που, όπως παρουσιάζεται, δεν είναι σε αντίθεση αλλά σε πλήρη ταύτιση µε το µονοθεϊσµό. Ο Μπάουι σαν άλλος κήρυκας (θυµίζει τον ιερέα του «Last Day», στο προηγούµενο βιντεοκλίπ του ίδιου σκηνοθέτη), µε ύφος σαρκαστικό, εµφανίζεται ως προφήτης, έτοιµος να παρασύρει τα πλήθη που χρειάζονται έναν καθοδηγητή. Και η τελευταία εντυπωσιακή εικόνα του βίντεο – οι τρεις εσταυρωµένοι, σε ένα λόφο, µια προφανής αναφορά στον Ιησού που σταυρώθηκε ανάµεσα σε δυο ληστές, έχουν κι αυτοί κουµπιά αντί για µάτια, και επαναλαµβάνουν τις κινήσεις των µαριονέτων. Καθώς το βίντεο πλησιάζει προς το τέλος, αρχίζουµε να συνδέουµε τα διαφορετικά αφηγηµατικά νήµατα. Υπάρχει κάποιο τελετουργικό καθώς βλέπουµε την ιέρεια να τοποθετεί τη νεκροκεφαλή στην πλάτη µιας προσήλυτης, ενώ γύρω της οι γυναίκες σε κύκλο αναπαράγουν τις σπασµωδικές κινήσεις των µαριονέτων. Και, νοµίζω, αυτές οι κινήσεις ενώνουν τα διάφορα αφηγηµατικά νήµατα, µε το απρόσωπο τέρας που κάνει στο τέλος την εµφάνισή του σαν να έχει βγει από τις σελίδες του Λόβκραφτ.

O Μπάουι µάς αποκαλύπτει το δυσοίωνο όραµά του για τον κόσµο, οι εικόνες αυτές δεν µπορεί παρά να αναφέρονται στο κλίµα των ηµερών, και καθώς πρόκειται για έναν άνθρωπο ευφυή και µυηµένο αναγνώστη –όπως µαρτυρούν οι λίστες των βιβλίων που προτείνει κατά καιρούς– υπάρχουν σαφείς αναφορές στον Όργουελ, τον Φίλιπ Ντικ και τον αµφιλεγόµενο Αλιστέρ Κρόουλι. Έχοντας τις προηγούµενες δεκαετίες χτίσει την καλλιτεχνική του ταυτότητα µέσα από τολµηρούς πειραµατισµούς, οι ελεγειακοί συµβολισµοί δεν είναι κενοί νοήµατος ούτε κούφια σηµαινόµενα, πίσω από αυτά υπάρχει µια προειδοποίηση για τους κινδύνους του ολοκληρωτισµού, του θρησκευτικού φανατισµού και για τις τροµερές συνέπειες της εκούσιας τυφλότητας τόσο των αρχηγών, όσο και των ακολούθων τους. A www.youtube.com/watch?v=kszLwBaC4Sw

Το Μωσαϊκό της Αθήνας

Με ένα μεγάλο street party γιόρτασε η Heineken την αποκάλυψη του πρωτοποριακού art installation από τους Αθηναίους για την Αθήνα

γότερα η αντιδήμαρχος Αθηναίων, Αμαλία Ζέππου, έκανε τα αποκαλυπτήρια του έργου, που θα μας θυμίζει κάθε μέρα όλα όσα κάνουν την Αθήνα μοναδική. Μουσική από τον DJ MCD και τους ΜΟΚΑ Band, ειδικά χορευτικά acts, ομάδες με GoPro cameras για άψογες selfies και φυσικά παγωμένη Heineken για όλους, έκαναν τη βραδιά στο Γκάζι ξεχωριστή! Εσείς βρήκατε την ψηφίδα σας; Open your World - #openathens #athensmosaic

Μια μοναδική εμπειρία έζησαν περισσότεροι από 1.200 άνθρωποι στο Γκάζι, γιορτάζοντας σε ένα street party με τη Heineken την αποκάλυψη του «Μωσαϊκού της Αθήνας». Η ιδέα ήταν πρωτοποριακή, με τη Heineken να καλεί τους Αθηναίους να συμμετάσχουν σε ένα ανεπανάληπτο art installation, αποτυπώνοντας «τι είναι αυτό που δεν θα άλλαζαν στην Αθήνα». Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενός εκπληκτικού Μωσαϊκού με περισσότερες από 4.000 ψηφίδες, καθεμία από τις οποίες δείχνει την αγάπη των Αθηναίων για την πόλη τους. Το Μωσαϊκό της Αθήνας είναι πλέον γεγονός, ένα νέο σημείο αναφοράς, που μπορούμε όλοι να απολαύσουμε στην οδό Γαργηττίων 30, στον εξωτερικό τοίχο του εστιατορίουμπαρ Gazi College.

advertoriaL A.V.

Το μεγάλο πάρτι για την αποκάλυψη του Μωσαϊκού άρχισε με την Τζένη Μελιτά και τη Μαντώ Γαστεράτου να δίνουν τον παλμό και να ξεσηκώνουν το κοινό, ενώ λίγο αρ-

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 25

Υπάρχουν εγκλήματα πάθους. Εγκλήματα προσχεδιασμένα με κίνητρο τις προσωπικές διαφορές ή το χρήμα. Υπάρχουν, όμως, και τα εγκλήματα έξω από κάθε λογική. Αυτά που οι δράστες τους στο δικαστήριο αθωώνονται γιατί έχουν το ακαταλόγιστο και οδηγούνται στα δημόσια ψυχιατρεία. Είναι οι θύτες και τα θύματα μιας ιστορίας που είναι γνωστή ως Άρθρο 69.

26 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Ε

ίχα πάντα μια περιέργεια πώς είναι ένα δημόσιο ψυχιατρείο, έτσι όταν πέρασα την πύλη του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (ΨΝΑ - Δαφνί) κοντοστάθηκα σε ένα πεζουλάκι να κάνω δυο τσιγάρα. Σε άλλα πεζούλια κάθονταν ή περπατούσαν τριγύρω άνθρωποι που φαίνονταν χαμένοι στις σκέψεις τους. Αρκετές ημέρες νωρίτερα, στις 5 Σεπτεμβρίου, ασθενής που νοσηλευόταν με άρθρο 69, φέρεται να έβαλε φωτιά σε θάλαμο και κάηκαν ζωντανοί τρεις άλλοι ασθενείς που ήταν σε περιορισμό στα κρεβάτια τους, ενώ ένας ακόμη δίνει μάχη για τη ζωή του με σοβαρά εγκαύματα. Με σειρά παρεμβάσεων και εγγράφως σας έχουμε επισημάνει την επιθετική και βίαιη συμπεριφορά ασθενούς άρθρου ΠΚ 69 που έχει διαταράξει την ομαλή λειτουργία του νοσοκομείου μας και δημιουργεί ανησυχία με τις συνεχείς επιθέσεις κατά της ζωής και της ακεραιότητας των λοιπών ασθενών καθώς και των εργαζομένων - Ενιαίος Σύλλογος

Εργαζομένων Ψυχιατρικών Νοσοκομείων Αττικής

Η παραπάνω ανακοίνωση είναι κολλημένη και στα 10 Ψυχιατρικά Τμήματα Εισαγωγών (ΨΤΕ) του νοσοκομείου, εκεί όπου νοσηλεύονται τα οξέα περιστατικά. Ο Γιώργος Αβραμίδης, πρόεδρος του Συλλόγου Νοσηλευτών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων Αττικής, λέει ότι ο συγκεκριμένος ασθενής, ο οποίος φέρεται να είναι αυτός που έβαλε τη φωτιά στις 5 Σεπτεμβρίου και πλέον νοσηλεύεται σε δωμάτιο μόνος του, πριν λίγες ημέρες έπιασε ένα συνάδελφο από το λαιμό. Παρά το απειλητικό της ανακοίνωσης, στον τεράστιο χώρο του ψυχιατρείου επικρατεί απόλυτη ηρεμία. Μπλε ταμπέλες οδηγούν στα διάφορα τμήματα, στα επείγοντα, στα τμήματα εισαγωγών, στο 18 Άνω, στο καφενείο, πού και πού τύποι με άσπρες στολές στέκονται και καπνίζουν, κάποιος παίρνει από πίσω μία γυναίκα και της ζητάει κάνα ψιλό. Μέσα στο τμήμα εισαγωγών, έχει πάει μεσημέρι, άνθρωποι με μεγάλους μαύρους κύκλους στα μάτια συγκεντρώνονται με αργά βήματα στο εστιατόριο.

Του Τάκη Σκριβάνου - Φωτό: Droneman Αν κάποιος, λόγω νοσηρής διατάραξης των πνευματικών λειτουργιών του ή κωφαλαλίας, απαλλάχθηκε από την ποινή ή τη δίωξη για κακούργημα ή πλημμέλημα, για το οποίο ο νόμος απειλεί ποινή ανώτερη από έξι μήνες, το δικαστήριο διατάσσει τη φύλαξή του σε δημόσιο θεραπευτικό κατάστημα εφόσον κρίνει ότι είναι επικίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια. (Ποινικός Κώδικας, Άρθρο 69)

Στο Δαφνί και σε δομές του νοσοκομείου φιλοξενούνται 93 ασθενείς που υπάγονται στο άρθρο 69. Ο νευρολόγος - ψυχίατρος Αλέξανδρος Χαϊδεμένος, διευθυντής της 8ης ΨΤΕ και πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΨΝΑ, λέει ότι πρόκειται για ασθενείς που συνήθως πάσχουν από παρανοϊκή σχιζοφρένεια και ότι τα εγκλήματά τους συνήθως υποκινούνται από διωκτικά παραληρήματα ή/και από ακουστικές ψευδαισθήσεις και πως «υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών του άρθρου 69 που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι». Θυμάται παλαιότερα έναν ασθενή με άρθρο 69 ο οποίος απέδρασε από το νοσοκομείο και την ίδια ημέρα σκότωσε ένα παιδάκι. Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, πάντως, υπογραμμίζει ότι η πλειονότητα των ασθενών που πάσχουν από κάποιας μορφής σχιζοφρένεια δεν είναι επικίνδυνοι. «Τα δημόσια ψυχιατρεία δεν είναι κατάλληλος χώρος για να φιλοξενούνται ασθενείς που

υπάγονται στο άρθρο 69, εφόσον οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να βοηθηθούν ουσιαστικά. Ενώ οι άλλοι ασθενείς βγαίνουν στο προαύλιο, παίρνουν άδειες και μετά από μερικές ημέρες γυρίζουν στο σπίτι τους, εκείνοι, εφόσον εμφανίζουν υψηλή επικινδυνότητα και είναι δυνατόν να αποδράσουν, κρατούνται μέσα στο τμήμα και ουδέποτε λαμβάνουν άδεια. Η κατάσταση αυτή, πέραν του ότι είναι απάνθρωπη, έχει σαν αποτέλεσμα να αισθάνονται ότι γίνεται διάκριση εις βάρος τους και καθίσταται αδύνατη η οικοδόμηση σωστής θεραπευτικής σχέσης μεταξύ ασθενούς και γιατρού. Από την άλλη, φανταστείτε ότι κάποια στιγμή στη ζωή σας μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτείτε στο νοσοκομείο για λίγες ημέρες, εσείς, η μητέρα σας ή κάποιος δικός σας. Πώς θα σας φαινόταν αν στο δίπλα κρεβάτι βρίσκεται ένας επικίνδυνος άνθρωπος που σκότωσε κάποιον γιατί άκουγε φωνές ή νόμιζε πως ήταν ο διάβολος; Επίσης, τα δημόσια ψυχιατρεία δεν είναι φυλακές. Η φύλαξη είναι ελλιπής, καθώς οι νοσηλευτές δεν διαθέτουν την κατάλληλη εκπαίδευση για την αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών και φυσικά δεν υποχρεούνται να εκτελούν χρέη φυλάκων σε τμήματα που φιλοδοξούν να είναι ψυχιατρικές κλινικές και όχι φυλακτικοί σχηματισμοί. Επομένως η πιθανότητα απόδρασης ασθενών με ιδιαίτερα παραβατική συμπεριφορά είναι μεγάλη. Δείτε μάλιστα το εξής παράλογο: Αν ένας ασθενής που υπάγεται στο άρθρο 69 εμφανίσει κάποιο οργανικό πρόβλημα και χρειαστεί να μεταφερθεί σε γενικό νοσοκομείο, θα έρθει να τον πάρει το Μεταγωγών και θα φρουρείται από δύο αστυνομικούς, καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής του εκτός του ψυχιατρείου. Η Πολιτεία, δηλαδή, αναγνωρίζει ότι κινδυνεύει η δημόσια ασφάλεια όταν ο ασθενής αυτός βγαίνει έξω από το ψυχιατρείο, ενώ μέσα σε αυτό οι υπόλοιποι ασθενείς, οι επισκέπτες, οι γιατροί και οι νοσηλευτές θεωρούνται άτρωτοι». Σύμφωνα με το νόμο, κάθε ασθενής που υπάγεται στο άρθρο 69, κατόπιν εισήγησης του θεράποντος ψυχιάτρου, μπορεί να επανεξεταστεί ενώπιον δικαστηρίου μετά από τρία χρόνια και αν κριθεί ότι δεν αποτελεί πλέον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία να πάρει εξιτήριο. Λέει ο κ. Χαϊδεμένος: «Στο δικαστήριο θα πρέπει να γνωμοδοτήσει ο θεράπων ψυχίατρος. Από τη μία, δηλαδή, καλείται να προβλέψει το ενδεχόμενο εκ νέου βιαιότητας και παραβατικότητας του ασθενούς, κάτι που συχνά είναι ανέφικτο, αλλά και να προδικάσει τη συμμόρφωση του ασθενούς με τη φαρμακευτική αγωγή μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο, κάτι που απαιτεί μαντικές και όχι ιατρικές ικανότητες». Επίσης, επειδή η όλη διαδικασία λαμβάνει χώρα ενώπιον του ασθενούς, σε περίπτωση που ο ψυχίατρος είναι απορριπτικός στο ενδεχόμενο εξόδου του, υπονομεύεται η θεραπευτική σχέση.

Στο ΨΝΑ το 2011 έγιναν 2.179 εισαγωγές, από τις οποίες οι 1.149 ήταν ακούσιες (η εξέταση έγινε χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του εξεταζόμενου, με εισαγγελική παρέμβαση ή εντολή, συνήθως ύστερα από αίτημα του περιβάλλοντός του). Οι αντίστοιχοι αριθμοί για τα επόμενα έτη είναι: 2012: 2.207 εισαγωγές, ακούσιες οι 1.123. 2013: 2.286 εισαγωγές, ακούσιες οι 1.251. 2014: 2.323 εισαγωγές, ακούσιες οι 1.351. Α΄ εξάμηνο 2015: 1.199 εισαγωγές, ακούσιες οι 719. Η μέση διάρκεια νοσηλείας στις ΨΤΕ του ΨΝΑ ήταν 27,56 ημέρες το 2011, 26,3 το 2012, 27,45 το 2013, 26,97 το 2014 και 25,10 το πρώτο εξάμηνο του 2015. Στο ΨΝΑ Δαφνί λειτουργεί Ψυχογηριατρικό τμήμα, με ηλικιωμένους ψυχικά πάσχοντες ασθενείς, χωρίς υποστηρικτικό περιβάλλον. Οι εξωτερικές δομές (στην κοινότητα) είναι τα Οικοτροφεία, όπου διαμένουν χρόνιοι ασθενείς οι οποίοι θεωρητικά δεν έχουν τη δυνατότητα πλήρους επανένταξης και αυτόνομης διαβίωσης και οι Ξενώνες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και τα προστατευμένα διαμερίσματα, όπου οι διαμένοντες ασθενείς εκπαιδεύονται σε κοινωνικές δεξιότητες με στόχο την κοινωνική τους επανένταξη.

Δραματική υποστελέχωση Ο Γιώργος Αβραμίδης λέει ότι η υποστελέχωση σε νοσηλευτές φτάνει το 80%. Η υποστελέχωση

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 27

Οι φωτογραφίες είναι από το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής «Δρομοκαΐτειο», όπου νοσηλεύονται 15 άνθρωποι που υπάγονται στο Άρθρο 69. Πολύ πρόσφατα οι εργαζόμενοι έχτισαν την είσοδο του νοσοκομείου, καταγγέλοντας τη δραματική υποστελέχωσή του.

«Από την εµπειρική διερεύνηση προέκυψε ότι σε ποσοστό 50%, επί του συνόλου των έγκυρων παρατηρήσεων ακούσιων εγκλεισµών, δεν υπήρχε αιτιολογηµένη ιατρική γνωµάτευση, αναφορικά µε την ύπαρξη ή όχι συγκεκριµένης ψυχικής διαταραχής» - Συνήγορος του Πολίτη, 2007 «Η σχιζοφρένεια δεν θεραπεύεται αλλά αντιμετωπίζεται συμπτωματικά. Δηλαδή με την κατάλληλη φαρμακευτική ως επί το πλείστον αγωγή, η ένταση των ψυχοπαθολογικών συμπτωμάτων μειώνεται σε βαθμό ώστε ο ασθενής να καθίσταται από μερικώς έως και απόλυτα λειτουργικός» - Αλ. Χαϊδεμένος.

αυτή φαντάζει ακόμα πιο δραματική, όταν σε τμήματα οξέων περιστατικών αντί για 25 ασθενείς μπορεί να νοσηλεύονται 40 ή και 45. «Αν στους ασθενείς του άρθρου 69 προσθέσετε ότι στα τμήματα οξέων περιστατικών πάνω από το 60% των ασθενών βρίσκονται με ακούσια νοσηλεία, δηλαδή δύο ψυχίατροι έχουν εκτιμήσει ότι ο άνθρωπος μπορεί να γίνει επικίνδυνος για τον εαυτό του ή για τρίτους και πως στις περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές οι ασθενείς, τουλάχιστον κατά τις πρώτες μέρες νοσηλείας τους, δεν είναι συνεργάσιμοι στη θεραπεία, δεν αναγνωρίζουν το νοσηρό της κατάστασής τους και παραμένουν για νοσηλεία παρά τη θέλησή τους, καταλαβαίνετε τι γίνεται. Υπάρχουν βράδια με 45 ασθενείς και 2 άτομα νοσηλευτικού προσωπικού. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχει τραυματιστεί προσωπικό και έχει κινδυνέψει η ζωή του». Ο Θανάσης Τζιάτζιος, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Νοσηλευτών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων Αττικής, λέει ότι «αν συνεχιστεί η κατάσταση της δραματικής υποστελέχωσης θα θρηνήσουμε ξανά θύματα. Ως νοσηλευτές δηλώνουμε πλήρη αναρμοδιότητα για τη φύλαξή τους, για την οποία χρειάζεται εξειδικευμένο προσωπικό». Από την κλειδωμένη πόρτα στο ισόγειο ενός τμήματος ακούγεται ένας άνθρωπος να υποφέρει. Ο μέσος όρος νοσηλείας είναι οι 25 περίπου ημέρες. Άλλος μπορεί να νοσηλευτεί για 15 ημέρες, άλλος για δύο μήνες. Εκτός από τα «άρθρα 69». Εδώ, στο Δαφνί, ιδρύθηκε το 1925 το πρώτο κρατικό ψυχιατρικό νοσοκομείο. Οι ασθενείς βρίσκονταν στον ίδιο χώρο με ποινικούς κρατούμενους. Το 2014 αποβίωσαν μέσα στο Δαφνί 36 ασθενείς, στη μεγάλη τους πλειονότητα φιλοξενούμενοι στο Ψυχογηριατρικό τμήμα.

Στη μαύρη τρύπα Η Μαρία Λαζαρίδου, ψυχίατρος και επιστημονική διευθύντρια της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, υποστηρίζει πως το Άρθρο 69 χρειάζεται αναπροσαρμογή, τόσο γιατί καταστρατηγούνται τα δικαιώματα των ασθενών, όσο και γιατί δεν παίρνουν τη θεραπευτική φροντίδα που θα έπρεπε. «Όπως όλοι οι ασθενείς, έτσι και αυτοί χρειάζονται μια ανθρώπινη αντιμετώπιση. Να τους μιλήσει κάποιος 28 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

σαν να είναι άνθρωπος και όχι σαν ένα άγριο θηρίο χωρίς δικαιώματα. Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι ενώ αθωώνονται τους στερείται η προσωπική ελευθερία, δεν ορίζεται ο χρόνος εγκλεισμού τους και πολλές φορές ζουν για όλη τους τη ζωή στο ψυχιατρείο, ενώ πολύ συχνά μένουν δεμένοι και καθηλωμένοι στα κρεβάτια τους επειδή δεν υπάρχει προσωπικό». Προσθέτει, επίσης, ότι «ως ψυχίατροι και ως κοινωνία πρέπει να γίνουμε λίγο πιο ευαίσθητοι στο θέμα των δικαιωμάτων και λιγότερο ευαίσθητοι στο φόβο. Τα δεσμά μπορούν να αντικατασταθούν με ανθρώπινους δεσμούς. Στη σχιζοφρένεια δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη διάγνωση, μπορούμε όμως να αλλάξουμε τη μοίρα των ανθρώπων». Το πιλοτικό Γραφείο Συνηγορίας παρέχει δωρεάν νομική και ψυχολογική υποστήριξη σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας και στις οικογένειές τους και λειτουργεί από την Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, το Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων και την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ). Η νομικός-εγκληματολόγος, Μαρία Αναγνωστάκη, λέει ότι το Άρθρο 69 είναι μια από τις μαύρες τρύπες του συστήματος που χρειάζεται να εκσυγχρονιστεί. Υποστηρίζει ότι οι ασθενείς του 69 βρίσκονται σε ένα κενό του νόμου, καθώς «δεν απολαμβάνουν ούτε τα βασικά δικαιώματα που έχουν οι νοσηλευόμενοι ψυχικά ασθενείς, ούτε τα δικαιώματα ή ευεργετήματα που έχουν οι κρατούμενοι στις φυλακές». Επίσης, ότι το κρίσιμο είναι το πώς καθορίζεται κάθε φορά η επικινδυνότητα ενός ατόμου και ότι αν δεν υπάρχει ένα περιβάλλον έξω που να τους διεκδικήσει και να τους στηρίξει οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να «ξεχαστούν» για πολύ καιρό ή και για πάντα σε ένα δημόσιο ψυχιατρείο.

Περιορισμός στο κρεβάτι Ο επιστημονικός όρος είναι «προσωρινός προστατευτικός κλινοστατισμός» και είναι πρακτική που δέχεται έντονες επικρίσεις ακόμη και από ψυχιάτρους. Ο Αλέξανδρος Χαϊδεμένος, με περισσότερα από 30 χρόνια εμπειρίας σε δημόσια ψυχιατρεία, σημειώνει: «Είναι υποκρισία να ισχυριζόμαστε ότι ο προστατευτικός κλινοστατισμός ψυχικά πασχόντων που δεν έχουν συ-

ναίσθηση των πράξεών τους είναι απάνθρωπος, όταν στις μονάδες εντατικής θεραπείας γενικών νοσοκομείων οι περισσότεροι ασθενείς είναι περιορισμένοι στα 4 άκρα, καθώς κι εκείνοι είναι απρόβλεπτοι. Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για μέθοδο που χρησιμοποιείται διεθνώς για την αντιμετώπιση ψυχικά πασχόντων που εμφανίζουν έντονη ψυχοκινητική διέγερση και είναι δυνατόν να κάνουν κακό είτε στους άλλους είτε στον εαυτό τους επειδή δεν έχουν συναίσθηση των πράξεών τους. Βεβαίως, θα πρέπει να ακολουθείται πιστά το διεθνές πρωτόκολλο: χρειάζονται 6 άτομα, ένας για κάθε άκρο, ένας για το κεφάλι και ένας για τους ιμάντες. Στη συνέχεια, ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται συνεχώς και να υποβάλλεται στην ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή που θα τον ηρεμήσει και θα καταστήσει δυνατή την άρση του περιορισμού».

Οι προτάσεις Λίγες ημέρες μετά τη φωτιά, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής επισκέφθηκε ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, ο οποίος δεσμεύθηκε τόσο για την αλλαγή του Άρθρου 69 όσο και για το νομικό πλαίσιο που διέπει την ακούσια νοσηλεία. Ο Αλέξανδρος Χαϊδεμένος αναφέρει ότι η παραμονή των ασθενών του 69 «σε ειδικά διαμορφωμένα θεραπευτήρια, με ειδικούς χώρους αναψυχής, απασχόλησης κ.λπ., με κατάλληλα στελεχωμένο ιατρικό, νοσηλευτικό και άλλο ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό, θα μπορούσε να εξασφαλίσει την κατάλληλη θεραπεία και την απαραίτητη φύλαξή τους. Αυτονόητο, δε, είναι ότι για τη λειτουργία των συγκεκριμένων θεραπευτηρίων συνυπεύθυνα θα πρέπει να είναι τα υπουργεία Υγείας, Δικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη». Ο Γιώργος Αβραμίδης σημειώνει ότι «θα πρέπει να συσταθεί μια ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή όλων των επιστημονικών φορέων (νοσηλευτών, ιατρών, κοινωνικών λειτουργών, δικαστών κ.ά.) και των εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα από τη ρίζα του. Η παρούσα κατάσταση που επικρατεί δεν βοηθάει τους ασθενείς. Δεν υπάρχει ούτε φύλαξη, ούτε θεραπεία γίνεται όπως έχει ανάγκη ο ασθενής. Ο ασθενής παραμένει για χρόνια μέσα στο ψυχιατρείο, αποκτάει συμπτώματα ιδρυματισμού, που κάποιες φορές είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν απ’ ό,τι τα συμπτώματα της νόσου. Αλλά και αυτή η διαδικασία έρχεται σε αντίφαση επιπλέον με τη μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και το πρόγραμμα «ΨΥΧΑΡΓΩΣ», όπου ένας από τους στόχους του είναι και η αποασυλοποίηση των χρόνιων ψυχικά ασθενών και το κλείσιμο των ψυχιατρείων». A

#SAMSUNG GALAXY NEXT DAY H επόμενη μέρα στην τεχνολογία είναι εδώ και η Samsung μας καλεί να την ανακαλύψουμε μέσα από ένα διαγωνισμό που κληρώνει πλούσια δώρα!

Φ

ADVERTORIAL A.V.

αντάσου ότι ζεις στο κοντινό μέλλον και έχεις μια αποστολή. Ηρέμησε, το μόνο που διακυβεύεται είναι αν θα κερδίσεις ή όχι ένα πολύ καλό δώρο – που, στις μέρες μας, δεν είναι και λίγο. Την αποστολή στην αναθέτει η Samsung και είναι ένας διαγωνισμός. Αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να ανακαλύψεις τα νέα προϊόντα Samsung Galaxy S6 edge+, Tab S2 και Gear S2, να γνωρίσεις τις εκπληκτικές δυνατότητες και λειτουργίες που προσφέρουν, να ανεβάσεις μια φωτογραφία στα δικά σου μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιώντας το hashtag #SamsungGalaxyNextDay και αυτόματα θα μπεις σε κλήρωση για να κερδίσεις πλούσια δώρα!

Πάρε και τη βοήθεια της Athens Voice: Το Samsung Galaxy S6 edge+ είναι το νέο Smartphone με εκληκτικό design & μεγάλη οθόνη, το Samsung Galaxy Tab S2 με καταπληκτική οθόνη και τα νέα Samsung Gear S2 με κυκλικό σχεδιασμό. Τα υπόλοιπα θα τα μάθεις μόνος σου. Ο διαγωνισμός θα διαρκέσει 6 έβδομάδες, με κάθε εβδομάδα να έχει και μια διαφορετική θεματολογία-αποστολή. Οι αποστολές είναι οι εξής:

Νερό εναντίον Καφέ! Σινεμά... ο ψηφιακός παράδεισος! Εκτόξευση ενέργειας σε... 3, 2, 1! Βλέπω κύκλους Οι... ταμπλετοφάγοι Παρέα στα άκρα! Όλες οι φωτογραφίες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα σ υγκεν τρώνον ται στο www.samsunggalaxynextday.gr, ενώ π ληροφορίες για τα δώρα και τους ό ρους συμμετοχής μπορείτε να βρείτε στο www.samsunggalaxynextday.gr

Εξαιρετική Δημιουργία, Σαγηνευτική Λάμψη

Εμπνευσμένο από την τέχνη των υαλουργών και των μεταλλουργών, το Samsung Galaxy S6 edge+ είναι ένας αρμονικός συνδυασμός από γυαλί και μέταλλο. Ξεχωρίστε με τον πρωτοποριακό σχεδιασμό της πρώτης διπλής κυρτής οθόνης, τις όμορφες καμπύλες και τις λαμπερές γυάλινες επιφάνειες, που αντανακλούν ένα ευρύ φάσμα από εκθαμβωτικά χρώματα

Πλούσια επικοινωνία με το edge σας

Προσθέστε χρώμα στην επικοινωνία σας με το Samsung Galaxy S6 edge+. Δώστε από ένα χρώμα σε πέντε πρόσωπα που επικοινωνείτε πιο συχνά. Απλά αγγίξτε το χρώμα της επαφής για να καλέσετε, να στείλετε μήνυμα ή email.

Βελτιωμένη εκκίνηση κάμερας, καθαρότερες φωτογραφίες

Η μπ ροσ τιν ή και η πίσω κάμε ρα του Samsung Galaxy S6 edge+ διαθέτουν υψηλή ανάλυση και διάφραγμα F1.9, επιτρέποντας τη λήψη καθαρότερων φωτογραφιών όπου κι αν βρίσκεστε. Πατήστε 2 φορές το πλήκτρο αρχικής σελίδας για να μεταβείτε άμεσα στην κάμερα – και μην ξαναχάσετε καμία σημαντική στιγμή

Απαράμιλλη Απόδοση

Με εξαιρετικά γρήγορη εκκίνηση λειτουργικού και των εφαρμογών, το Samsung Galaxy S6 edge+ προσφέρει βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση. Η αρχιτεκτονική 64Bit, LPDDR4 και η εξελιγμένη GPU δίνουν πραγματικά ισχυρή απόδοση. Περάστε σε άλλο επίπεδο απόδοσης εκτελώντας ταυτόχρονα πολλαπλές εργασίες ή εργασίες πολυμέσων.

Εξαιρετικά ελαφρύ και κομψό

Απολαύστε μεγαλύτερη ευελιξία όσο ποτέ άλλοτε με το Samsung Galaxy Tab S2. Σε αυτή την εξαιρετικά λεπτή και πανάλαφρη συσκευή, μπορείτε να έχετε πάντα μαζί σας τα e-book σας, φωτογραφίες, βίντεο, καθώς και αρχεία της δουλειάς σας.

Αυξημένη παραγωγικότητα

Το Samsung Galaxy Tab S2 με αναλογία οθόνης 4:3 σας παρέχει το ιδανικό περιβάλλον για εργασίες γραφείου. Εργαστείτε χωρίς κόπο σε μια σειρά από έγγραφα με τη βοήθεια του πληκτρολογίου τύπου Book Cover που μετατρέπει το Samsung Galaxy Tab S2 σε μια ευχάριστη εμπειρία υπολογιστή desktop.

Samsung Gear S2,το smartwatch

Το πρώτο smartwatch για Android, κομψό και μοντέρνο, ελαφρύ και πολυχρηστικό, διαθέτει οθόνη υψηλής ανάλυσης και σας ειδοποιεί για κλήσεις, sms, facebook κ.λπ. το ρολόι χειρός που όλοι περιμέναμε.

3 - 9 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 29

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ Είμαι γέννημα ενός λάθους Αυτό το λάθος μάς χάρισε αληθινή ποίηση και μια σκανδαλιάρα, αιώνια ερωτευμένη έφηβη, μια μεγάλη ποιήτρια. Του Δημήτρη Μαστρογιαννίτη - Φωτό: Θανάσης Καρατζάς

Κ

αθώς κάθεται στο τραπέζι ρίχνει μια φευγαλέα ματιά σ’ ένα καθρεφτάκι τοποθετημένο δίπλα στα μολύβια και τα στυλό της. «Πρέπει να είναι πολύ παλιό». «Ουουου...» απαντάει γελώντας. «Το ουουου... δεν εξηγεί το πότε». «Ξέρετε το ανέκδοτο με τη γιαγιά και το λύκο; Πάει ένα κοριτσάκι στη μαμά του και της λέει “μαμά, η γιαγιά είναι λύκος”. Η μάνα του τo αποπαίρνει, αυτό επιμένει. Όταν εμφανίζεται η γιαγιά του τη ρωτάει. “Γιαγιά, από πότε έχεις να το κάνεις;” και η απάντηση της γιαγιάς “Ουουου…”». Οk, μόλις μου δώσατε την τέλεια εισαγωγή για τη συνέντευξη. «Ωχ, θα μου βγει το όνομα!» «Έχετε πρόβλημα με αυτό;» «Να με πουν λύκο;»... ξεκαρδίζεται. (Παρεπιμπτόντως «Λύκοι και σύννεφα» ήταν ο τίτλος της πρώτης ποιητικής συλλογής της που εκδόθηκε το 1963.) «Ήταν της μαμάς μου το καθρεπτάκι. Έχω γράψει κι ένα ποίημα γι’ αυτό». Μ’ ένα τεράστιο χαμόγελο μας περίμενε στην ανοιχτή πόρτα. Είχαμε χαθεί αναζητώντας στη Νεάπολη το διαμέρισμά της και είχε την αγωνία αν ταλαιπωρηθήκαμε. Ένα διαμέρισμα μικρό, στο δεύτερο όροφο μιας συμβατικής ανώνυμης πολυκατοικίας. Έχει πρόσφατα μετακομίσει· «είναι πιο μικρό και με λιγότερο ενοίκιο» επισημαίνει. Άραγε οι ένοικοι γνωρίζουν πως έχουν γειτόνισσα μια από τις σπουδαιότερες ποιήτριες; «Οι άλλοι με χαρακτηρίζουν έτσι. Δεν μου αλλάζει την αίσθηση της ζωής μου, δεν με επηρεάζει ψυχολογικά. Το μόνο, ομολογώ, που με συγκινεί είναι όταν με πλησιάζουν νέοι άνθρωποι. Πάντως όλο αυτό με το “καλύτερος” ποιητής με εξοργίζει. Τι ρόλο έχει αυτή η σύγκριση; Ποιητές είμαστε, δεν είμαστε λοχαγοί και υπολοχαγοί να περιμένουμε αξιολογήσεις». Καθόμαστε γύρω από ένα τραπέζι γεμάτο με τα σύνεργα γραψίματος. Δίπλα μια μικρή βιβλιοθήκη («τα περισσότερα βιβλία τα έχω στην Αίγινα»), ένα ντιβάνι, λίγα κάδρα με φωτογραφίες της ζωής της, πάνω σε μια σερβάντα η τηλεόραση. Ένα δωμάτιο έχει ακόμη το σπίτι. Πολλοί λένε πως δεν τους αφορούν τα χρήματα. Το έχει πει και η ίδια. Η ασκητική λιτότητα του διαμερίσματος δεν αφήνει αμφιβολία πως το εννοεί. «Δεν με αφορά η ιδιοκτησία. Έχω ένα σπίτι στην Αίγινα και φτάνει. Ίσως τη στάση αυτή να την κληρονόμησα από τον πατέρα μου. Δεν ξέρω αν ήταν κρυφοτσιγκούνης ή κρυφοκομμουνιστής, αλλά όταν κάποτε τον ρώτησαν “Μα, καλά, εσύ δεν έχεις διαμέρισμα στην ΑΘήνα;” απάντησε “μια ιδιοκατοίκηση αρκεί” και εννοούσε το σπίτι στην Αίγινα. Ο Καζαντζάκης αποκαλούσε τον πατέρα μου “Μεγάλε Ανατολίτη μου”. Ήταν από το Τσανάκ Καλέ και είχε έρθει στην Ελλάδα να ασκήσει δικηγορία μετά τις σπουδές του στο εξωτερικό. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών έφτασε και η υπόλοιπη οικογένεια: μάνα, πατέρας, οι αδελφές του. Συνηθίζω να λέω πως οφείλω τον παράδεισό μου σε μια καταστροφή. Γιατί ο πατέρας μου αγόρασε το σπίτι στην Αίγινα προκειμένου να στεγάσει την οικογένειά του.

30 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Στο σπίτι της Αίγινας ζω τον περισσότερο καιρό. Τι να το κάνω το μπαλκόνι εδώ όταν έχω αυτό τον κήπο στο νησί;» Είναι ντυμένη, όπως πρέπει να ντύνεται μια κυρία που περιμένει καλεσμένους. Τα νύχια της βαμένα στο χρώμα της μπλούζας. «Βάφετε τα νύχια σας ανάλογα με το τι φοράτε;» «Αχ, μια φίλη μου με ρώτησε αν θέλω να μου τα βάψει κι εγώ διάλεξα αυτό το χρώμα» θα εξηγήσει. Κάθε απάντησή της συνοδεύεται από ένα συνωμοτικό, σκανδαλιάρικο γέλιο. Μας έχει ρωτήσει αν θέλουμε μπίρα. Προτιμάει μόνη της να τη σερβίρει στο ποτήρι της. «Μέχρι πριν τρία χρόνια μού άρεσε εκεί προς το μεσημεράκι να πίνω το αγαπημένο μου Ούζο 12 τρώγοντας λίγο ψωμί και τυρί. Τρία χρόνια τώρα έχω σταματήσει να πίνω». «Εδώ, στο τραπέζι που καθόμαστε, γράφετε;» «Εδώ γράφω, χαζεύω λίγο τηλεόραση, μερικές φορές αποκοιμιέμαι και μετά πάω να ξαπλώσω. Μου αρέσει να γράφω σε συγκεκριμένους χώρους. Παλιότερα σημείωνα πολύ σε σημειωματάρια, που κουβαλούσα πάντα μαζί μου. Τώρα λιγότερο. Συνήθως γράφω 11.30-14.30, μετά κοιμάμαι λίγο και αν πρέπει να παραδώσω κάποια μετάφραση δουλεύω και το απόγευμα». «Το ίδιο ωράριο ακολουθείτε για να γράψετε και τα ποιήματά σας;» «Δεν πιάνω το στυλό αν δεν μου έρθει η έμπνευση... και αυτή έρχεται απρογραμμάτιστα. Αρκεί μια λέξη για να την πυροδοτήσει...» «Και πώς μια απλή λέξη, το παράθυρο για παράδειγμα, μπορεί να αποτελέσει ποιητική έμπνευση;» «Εξαρτάται αν είναι ανοιχτό ή κλειστό. Αν είναι κλειστό θα υπάρχει πρόβλημα». Πειραχτήρι, να η σωστή λέξη που μπορεί να περιγράψει αυτή την ποιήτρια, της οποίας ποιήματα έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δέκα γλώσσες, έχει βραβευτεί στο εξωτερικό κι εδώ, μεταξύ αυτών και από την Ακαδημία Αθηνών. Όχι, δεν είναι μέλος της. Ίσως, καλύτερα· γιατί τι σχέση μπορεί να έχει αυτός ο ζωντανός άνθρωπος με τους... αθάνατους; Εξάλλου το λέει και το εννοεί, με μια φωνή όλο παράπονο, «δίνω τα πάντα, τα ποιήματά μου, τις διακρίσεις μου, όλα, προκειμένου να ξαναπάρω τα νιάτα μου πίσω. Αχ, ο έρωτας είναι το άπαν. Και ο έρωτας συμβαδίζει με τη νεότητα».

Δ

εν θυμάται το επάγγελμα που γράφουν τα επίσημα χαρτιά. «Τι να γράφουν; Ποιήτρια; Είναι δουλειά η ποίηση; Δεν νομίζω. Το επάγγελμά μου είναι μεταφράστρια. Αυτό σπούδασα στη Γενεύη. Μιλάω αγγλικά, γαλλικά και ρωσικά – και ελληνικά, φυσικά. Έχω κάνει και διερμηνέας. Περισσότερο μεταφράζω ποίηση και μόνο αν μου αρέσει. Πώς είναι που μερικές φορές όλοι συμφωνούν στο “πόσο ελκυστικός κύριος είναι κάποιος”; Μπορώ να καταλάβω γιατί το λένε, αλλά εμένα να μη μου κάνει. Το ίδιο συμβαίνει και με την ποίηση. Θέλω να βλέπω την ποιότητα στο ποίημα για να με προκαλέσει. Μην αναζητάτε κανόνες. Ή κάτι σου αρέσει ή όχι. Τόσο απλά. Είναι μεγάλη ιστορία η μετάφραση. Πρέπει να ψάχνεις για να βρεις τη σωστή λέξη και αυτό μπορείς να το πετύχεις μόνο όταν έχεις συνειδητοποιήσει το βάθος του

Η ημέρα του γάμου τους έξω από την εκκλησία στην Πλάκα

ποιήματος». «Ζηλέψατε ξένες λέξεις; Θα θέλατε να υπάρχουν στα ελληνικά για να τις χρησιμοποιήσετε στην ποίησή σας;» «Ίσως τα νοήματα και τον ήχο κάποιων. Δεν λείπουν οι λέξεις από την ελληνική γλώσσα. Όμως, η ελληνική γλώσσα έχει και φοβερές αναπηρίες. Προσωπικά δεν αντέχω οποιαδήποτε λέξη θυμίζει καθαρεύουσα. Από την άλλη η νεοελληνική γλώσσα έχει ένα μεγάλο πρόβλημα με κάποιες γενικές. Πόσο κακόηχα ακούγεται για παράδειγμα “των συσκέψεων”, είναι τόσο κρύα λέξη. Δείχνει μια αδεξιότητα». «Είναι τόσο βάσανο οι λέξεις;» «Βάσανο είναι η όλη κατάσταση». «Πότε συνειδητοποιείτε πως τελείωσε ένα ποίημα;» «Α, δεν ξέρω πώς γίνεται και το καταλαβαίνω. Το χέρι μου βάζει τελεία τη στιγμή που πρέπει, λες και το ξέρει – τόσο απλά. Πάντως γράφεις και όλα έρχονται. Κοιτάζω τα ποιήματα που έχω εκδώσει και πολλά από αυτά διαβάζοντάς τα αναρωτιέμαι, εγώ τα έχω γράψει; Προσέχω την ημερομηνία έκδοσής τους και απορώ με τις λέξεις και τα νοήματα. Μα πώς είναι δυνατόν τότε να το είχα σκεφτεί αυτό; Δεν ταίριαζε με την ηλικία ή τις εμπειρίες μου».

Μ

όλις έ χει τε λειώσει κάποιους μονολόγους. Δεν έχει αποφασίσει ακόμη αν θέλει να τους εκδώσει· μπορεί και να ανέβουν στο θέατρο. Είναι 76 χρονών. Μόλις 17 ήταν όταν ο νονός της Νίκος Καζαντζάκης, ενθουσιασμένος από το ποίημά της «Μοναξιά», το έδωσε να δημοσιευτεί στο περιοδικό «Νέα Εποχή». «Ποιήτρια θα γινόμουν, φαντάζομαι, ούτως ή άλλως. Δεν είμαι και μοιρολόγος να ξέρω, αν δεν το έστελνε τότε για δημοσίευση, τι θα συνέβαινε». «Έχετε θελήσει ποτέ να μάθετε το μέλλον σας;» «Κάτι περίεργα συμβαίνουν με αυτά. Έχω μια φίλη που μου λέει να προσέχω και να μη βγαίνω έξω κάποιες μέρες». Γελάει. «Νομίζω, διαβάζει το ζώδιό μου. Είμαι ψάρι. Γεννήθηκα στις 22/2. Τον ωροσκόπο μου δεν τον θυμάμαι». «Ο σύζυγός σας Ρόντνεϊ Ρουκ τι ήταν;» Παίρνει μουτρωμένο ύφος. «Κριός. Το ακριβώς αντίθετο. Και όχι μόνο κριός· ήταν και Εγγλέζος. Συνδυασμός που δεν αφήνει κανένα περιθώριο για παρεκκλίσεις». «Για να μείνετε 43 χρόνια παντρεμένοι, ως το θάνατό του, σημαίνει πως τον θέλατε και για να σας προστατεύει». «Ακριβώς. Με έσωσε. Ήταν ο ευεργέτης μου. Τον είχα γνωρίσει σε μια ταβέρνα, στη Λεύκα. Έτρωγα μόνη μου, όταν μπήκε. Βλέποντάς τον δεν νομίζω να σκέφτηκα κάτι· ίσως ότι είχε ωραία γαλάζια μάτια; Μπορεί. Δεν υπήρχε άδειο τραπέζι και του πρότεινα να κάτσει μαζί μου. Ήταν φιλόλογος, απίστευτα έξυπνος αλλά σεμνός και χαμηλών τόνων – τελείως αντίθετος από εμένα. Ερχόταν κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα, μιλούσε πολύ καλά ελληνικά, εγώ μιλούσα αγγλικά κι έτσι... όλα έγιναν γιουβέτσι. Καθίσαμε ώρες συζητώντας εκείνο το βράδυ, λες και γνωριζόμασταν χρόνια. Ξαναβρεθήκαμε και στο τρίτο ραντεβού πιάσαμε κουβέντα περί ζωής και γάμου. Είμασταν 23 χρονών – αυτός δύο μήνες μικρότερος. Μόλις είχα μπει στο ποιητικό κουρμπέτι με τις δημοσιεύσεις. Όταν μου μίλησε για γάμο, θυμάμαι να

απαντάω με τη γαλλική έκφραση “ Έχω άλλες γάτες να μαστιγώσω”, που σημαίνει έχω άλλες προτεραιότητες. Σε τρεις μήνες παντρευτήκαμε. Ο πατέρας μου δεν είχε κανένα πρόβλημα, γιατί ήταν παθιασμένος με το οτιδήποτε αγγλικό. Αμέσως παρέδωσε τα όπλα. Ήμουν και ζωηρή, οπότε άλλο που δεν ήθελε». Μας περιγράφει την κοινή ζωή τους. Σε πολλά μοιάζει με το γάμο της Μποβουάρ και του Σαρτρ. «Θυμάμαι πως είχε ερωτευθεί μια Ολλανδέζα, αλλά τι να πω; Κι εγώ είχα λερωμένη τη φωλιά μου. Ένας από τους έρωτές μου ήταν πιο σοβαρός. Ήταν ένας Ιρλανδός – πόσο ωραίοι άνδρες είναι οι Ιρλανδοί, με το σχεδόν μεσογειακό ταμπεραμέντο τους και το συνδυασμό ιρλανδέζικης και αγγλικής κουλτούρας· υπολόγισε και τα ωραία γαλάζια μάτια τους (για τους Έλληνες άνδρες, ας μη μιλήσω). Μετά από τρία χρόνια μού ζήτησε να χωρίσω για χάρη του. “Είσαι με τα καλά σου;” του απάντησα. Τότε ήταν η πρώτη φορά που συνειδητοποίησα πως ο Ρουκ ήταν τα πάντα για μένα. Είναι πολύ ωραίο όταν ο έρωτας αφήνει θέση στην αγάπη. Αχ, Θεέ μου, πόσο χιουμορίστας ήταν. Αλλά τα αστεία του είχαν μια σοφία. Όταν παντρευτήκαμε πήγαμε στην Αγγλία και ζήσαμε για ένα χρόνο. Εκεί έμαθα πως είχε αρχίσει τη σχολή ο Δοξιάδης στην Αθήνα και πως έψαχνε βιβλιοθηκάριο. Πήρε τη θέση και επιστρέψαμε. Χρόνια μετά, ένα βράδυ συζητώντας για τη ζωή μας, τον είχα ρωτήσει πώς πήρε την απόφαση να αφήσει τη δουλειά του για να γυρίσουμε Ελλάδα. Τι μου απάντησε τότε, το τέρας; “Ήξερα πως εξαιτίας της ποίησής σου αργά ή γρήγορα θα επιστρέφαμε”. Αυτός ήταν». «Πώς σας προσφωνούσε;» «Εγώ ήμουν το mouse, εκείνος το κουνέλι! “Mouse, don’t panic” έλεγε». «Είστε πολύ αγχώδης;» «Τότε ήμουν λιγότερο από τώρα. Γιατί τώρα σκέφτομαι και τα μη ζωής». «Βγαίνετε καθόλου;» «Πλέον όχι πολύ συχνά, λόγω προβλημάτων με το πόδι μου. Λένε πως στο τέλος της ζωής σου αρχίζεις να μοιάζεις με το πώς ήσουν στην αρχή. Τρεις εβδομάδες αφού γεννήθηκα είχα προσβληθεί από σταφυλόκοκκο. Ποτέ δεν το έβαλα κάτω. Χόρευα, ταξίδευα κι ας είχα πρόβλημα με το χέρι και το πόδι μου». Έτσι μικροκαμωμένη που είναι θυμίζει την Τζελσομίνα, την ηρωίδα της ταινίας «La Strada» του Φελίνι – σε μελαχρινή έκδοση. «Η Κατερίνα είναι η πεμπτουσία αυτού που λέμε Joie de vivre» θα πει ο φίλος της (και νέος ποιητής) Στέφανος Παπαδόπουλος – ο Παπαντό μου, τον προσφωνεί. «Είμαι γέννημα ενός λάθους. Αν είχα γεννηθεί ένα χρόνο μετά θα είχε ανακαλύψει ο Φλέμινγκ την πενικιλίνη και δεν θα είχα ταλαιπωρηθεί στη ζωή μου. Πλήρωσα ένα ακριβό εισιτήριο μπαίνοντας στη ζωή αλλά μετά όλα πήγαν ρολόι» θα πει. Τελικά ίσως αυτό το λάθος να της έδωσε φτερά για να γίνει ό,τι έγινε· να ζήσει όπως έζησε· να ερωτευθεί όπως ερωτεύθηκε· να γράψει ό,τι έγραψε. «Αχ, ο χρόνος είναι χειρότερος από την αρρώστια. Είμαι 76 χρονών, έχω πρόβλημα με τα πόδια αλλά κατά τ’ άλλα είμαι μια χαρά. Αρκεί να αποφεύγω τις δύο τρομάρες!» Βάζει τα γέλια... A

δίνω τα πάντα, τα ποιήματά μου, τις διακρίσεις μου, όλα, προκειμένου να ξαναπάρω τα νιάτα μου πίσω. Αχ, ο έρωτας είναι το άπαν. Και ο έρωτας συμβαδίζει με τη νεότητα.

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 31

book voice Στούντυ στην έρημο της Νεβάντα Της ΣώτηΣ τριανταφύλλού

Τ

προεκτείνει τα όρια του κόσμου του: η φωτοο μυθιστόρημα του Ηλία Μαγκλίνη «Πρωγραφία της Στούντυ στην έρημο της Νεβάντα ινή γαλήνη» και οι ιστορίες που το ενέδείχνει, εκτός από τη μετατόπιση των συνόπνευσαν ανακίνησαν θραύσματα προρων, μια διανοητική διεύρυνση ± ο ήρωας δισωπικών αναμνήσεων και αναγνώσεων: ασχίζει τον κόσμο με τεράστιες δρασκελιές. σε μια φωτογραφία που περιλαμβάνεται στο Κι ενώ προχωρεί ορμητικά προς τον ορίζοντα, υλικό με το οποίο ο συγγραφέας έκτισε την ο ορίζοντας απομακρύνεται. Αναδύεται μια πλοκή και τους ήρωές του, υπάρχει μια Στουοσμή εξωτισμού που υποθέτω, αυθαιρέτως, ντεμπέικερ· αναπόφευκτα, κι επειδή έχουμε ότι συνδέεται με την καταγωγή του συγγρατην τάση να ανακαλύπτουμε ξανά και ξανά τον φέα από την Κινσάσα του Κονγκό, την πρώην εαυτό μας, ήρθε στην επιφάνεια η ιστορία της Λεοπολντβίλ, εκείνη την εξωτική πόλη με τις οικογένειας Μόρροου την οποία αφηγούμαι σ' αδανσονίες που ίδρυσε ο Στάνλεϋ: απόηχος ένα μυθιστόρημα που είχα γράψει το 1998 με αποικιοκρατίας, ζούγκλας, εμφυλίων σφαγών τίτλο «Υπόγειο ουρανός»: ο Χάρρυ Μόρροου και πολέμων διά πληρεξουσίου ± όπως ο πόλεεργάζεται στην αυτοκινητοβιομηχανία· ύστεμος της Κορέας. Ο εξωτισμός δεν περιορίζεται ρα, το εργοστάσιο της Στουντεμπέικερ κλείνει, στην Άπω Ανατολή: το Σαν Αντόνιο του Τέξας η πόλη του Σάουθ Μπεντ της Ιντιάνα παρακκαι η περιοχή της Νεβάντα όχι πολύ μακριά μάζει... Ακολουθεί η εποχή της αμερικανικής από το Γιούκα Φλατς όπου γίνονταν οι πυρηνισκουριάς: αποβιομηχανοποίηση, εγκαταλειμκές δοκιμές είναι τόποι ενός κόσμου μακρινού μένα φουγάρα, η χέρσα γη του Μίντγουεστ. και χαμένου· του κόσμου της αμερικανικής βεΔιάβασα την «Πρωινή γα λήνη» σαν ένα βαιότητας στο απόγειο της δόξας του.

Bildungsroman: μια προφανής παρατήρηση. Τέλος, η «Πρωινή γαλήνη» είναι ένα μυθιστόΟ κεντρικός ήρωας επιζητεί τη μαθητεία και ρημα για έναν άλλον κόσμο, έμμέσω της μαθητείας την ψυχική φυλο: για την αρρενωπότητα. και ηθική του ανάπτυξη, την υλοMy Life as a Man: τα φτερωτά ποίηση των ονείρων του, την εόνειρα, μαζί με τον φόβο της ενηλικίωση και την ωριμότητα. Τα ξημέρωσης στον οικιακό χώρο όνειρά του έχουν φτερά· όσο για ήταν ± ίσως είναι ακόμη υπό μορτην ωριμότητα είναι λιγότερο υφή φαν τάσματος± μέρος της ποκειμενική ± ορίζεται ως η αποαρσενικής ταυτότητας. My Life δοχή του κόσμου, των αξιών και as a Man: τα πολεμικά παιχνίδια των κανόνων του, ως μια μορφή και η απουσία των γυναικών που ένταξης και συμφιλίωσης. Στην τα επιτρέπει μαζί με κάθε ηθική εφηβεία, στην πρώιμη νεότητα, παραβίαση. Θυμήθηκα μιαν αναοι άνθρωποι βρίσκονται σ' ένα φορά του Μαξ Φρις στο βιβλίο κοινωνικό Καθαρτήριο ± αν είναι «Πρωινή γαλήνη», του Φίλιπ Ροθ από το «Μακρύ τυχεροί θα ενταχθούν και ίσως Ηλίας Μαγκλίνης, Σαββατοκύριακο στο Λονγκ Άιτροποποιήσουν τις προϋπάρεκδ. Μεταίχμιο λαντ»: «My Life as Man, είναι ο τίτχουσες αξίες, τους ισχύοντες καλος του καινούργιου βιβλίου που νόνες· έτσι προοδεύει σιγά-σιγά έφερε χθες στο ξενοδοχείο ο ο κόσμος. Ο Ηλίας Μαγκλίνης Φίλιπ Ροθ. Γιατί να φοβηθώ τον γερμανικό τίτφτιάχνει λοιπόν έναν περιπετειώδη Καντίντ ή λο; Mein Leben als Mann. Η ζωή μου ως άνδρα. μια εκδοχή του Τομ Τζόουνς και του Τρίστραμ Μακάρι να καταλαβαίνω, μακάρι να μαθαίνω Σάντυ· κι επειδή η περιρρέουσα μετριοκραγια τη ζωή μου ως άνδρα γράφοντας υπό τον τία δεν με αφήνει να ξεχάσω τη φιλοδοξία του καταναγκασμό της τέχνης». Έρχονται άραγε Ζυλιέν Σορέλ στο «Κόκκινο και το μαύρο», είδα οι άνδρες από τον Άρη και οι γυναίκες από την στον Δημήτρη της «Πρωινής γαλήνης» τον ΖυΑφροδίτη; Δεν ξέρω. Όμως, αν η τιμή, η τόλμη, λιέν Σορέλ: ηθικά αμφίσημο και γεμάτο περιη συντροφικότητα, η αναζήτηση νοήματος έργεια, έτοιμο για όλα τα στάδια και τις όψεις στην περιπέτεια θεωρηθούν παραδοσιακά αντων τελετών μύησης. Στην πραγματικότητα, δρικές ιδιότητες, πρέπει επίσης να θεωρηθούν έτοιμο για όλα tout court: η δίψα φτιάχνει τις συνεισφορά των ανδρών στην ιστορία και στη καλύτερες ιστορίες. λογοτεχνία. A Ο Ηλίας Μαγκλίνης βάζει τον ήρωά του να

ΤΙ ΝΕ Α

RUNNER’S HIGH Γιώργος Θεμελής, εκδ. Συμπαντικές Διαδρομές

το 2032 οι ηνωμένες Πολιτείες διασπώνται σε τρία Πολιτειακά τ Μπλοκ από τις Μονοπωλιακές Εταιρείες, που θέλουν με αυτόν τον τρόπο να μετατρέψουν σε ιδιωτική αγορά το κάθε ένα από αυτά. Στο ΔυτικοΠολιτειακό Μπλοκ, η φαρμακευτική Reseltico πραγματοποιεί ένα πρόγραμμα για την παρασκευή μιας νέας ουσίας που θα φέρει την ονομασία Runners High. To R.H. έχει στόχο να αντικαταστήσει όλες τις διεγερτικές ουσίες που κυκλοφορούν νόμιμα ή παράνομα, κάτι που σημαίνει ότι κάποιοι θα κάνουν τα πάντα για να αποτρέψουν την κυκλοφορία του. το cyberpunk μυθιστόρημα του Γιώργου Θεμελή θα παρουσιαστεί στις 12 Δεκεμβρίου στο φεστιβάλ «Όψεις του φανταστικού», στο Bullet Club λεωφ. αλεξάνδρας 11.

32 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 33

book voice Από το χάος της υπάρξης στο χάος του κόσμου Tου Άκη Παπαντώνη*

ναγνώστης αναρωτιέται αν κορμός της μυθοπλασίας του Φάις είναι όντως το ημερολόγιο ψυχανάλυσης του κεντρικού πρωταγωνιστή – όπως, πιθανά, και να αναρωτιέται τι πυροδοτεί την έκρηξη εντροπίας του κειμένου. Οι φωνές μπλέκουν, από την Ιαπωνία έως τις ΗΠΑ και από την αφρικανική ενδοχώρα ως τις ακτές της Μεσογείου, οι προσωπικοί προβληματισμοί συναιρούνται και γίνονται ηχώ ο ένας του ο μυθιστόρημα διαιρείται σε δέκα κεφά- άλλου, το όνειρο μπλέκεται με την τρέχουσα λαια. Κάθε κεφάλαιο ανοίγει με ένα από- ειδησεογραφία, οι επιμέρους ήρωες –καθένας σπασμα μιας ψυχαναλυτικής συνεδρίας, στο μικροπεριβάλλον του– μοιάζουν να συνπάντα ανάμεσα στο ίδιο ψυχαναλυτικό θέτουν ένα κοινό, παρατεταμένο παραμιλητό. ζεύγος, στο ίδιο πάντα δωμάτιο, τις ίδιες πά- Ποιoς, όμως, ο λόγος που ένας μεσήλικας εξεντα μέρες, υπό το φως πάντα της ίδιας σκηνο- τάζει στον καθρέφτη της ψυχανάλυσης το χάγραφίας. Ωστόσο το βλέμμα του συγγραφέα, ος του μέσα εαυτού, την ίδια στιγμή που γύρω σε κάθε ένα από τα εννέα κεφάλαια (καθώς του το χάος της κοινωνικοπολιτικής συγκυρίας είναι έτοιμο να τον καταπιεί; στο δέκατο συμβαίνει μια αναπάΠροφανώς η μέριμνα και το άγντεχη αφηγηματική μετατόπιση) χος ενός σύγχρονου συγγραφέα ξεγλιστράει από την κλειστότηγια την κρίσιμη καμπή της Ιστοτα και την εγγύτητα του ψυχαναρίας με την οποία, συνειδητά ή λύειν σε επεισόδια ή σκηνές που ερήμην, όλοι αναμετριόμαστε. εκτυλίσσονται σε απρόσμενα Η γλώσσα στο «Από το πουθενά» γεωγραφικά μήκη και πλάτη. Μ’ κατέχει –όπως μας έχει συνηθίάλλα λόγια η αφήγηση από τον σει ο Φάις– αποφασιστικό ρόλο. τραυματισμένο μικρόκοσμο της Στις εμμονικές επαναλήψεις και προσωπικής εμπειρίας διανοίγετα μοτίβα του γκροτέσκ των φυται στην αγχώδη περιπλάνηση, γόκεντρων ιστοριών του κειμέσε μια δαιδαλώδη οικουμενική νου ενσωματώνονται φοβίες ή πραγματικότητα, αλλά και την αελπίδες, ενθουσιασμός ή απογοντανάκλασή της σε έναν ανήσυInfo ήτευση, όνειρα ή εφιάλτες, ανεχο, δυσοίονο προβληματισμό. Τη Δευτέρα 14/12 και ξαρτήτως του ποιoς είναι κάθε Όλα τα βιβλία του Φάις, από ώρα 20.30 θα μιλήφορά ο ήρωας ή ο τόπος. την «Αυτοβιογραφία ενός βιβλίσουν για τo μυθιστόΟ συγγραφέας μάς δίνει το κλειδί ου» (1994) έως τα «Κτερίσματα» ρημα του Μισέλ Φάις του μυθιστορήματός του σε μια (2012), κουρδίζονται γύρω από «Από το πουθενά» (εκδ. καταληκτήρια σκηνή: «[...] εισχωτρεις κύριες συνισ τώσες: τη Πατάκη, σελ. 216) οι ρούν σ’ αυτή την κρυφή, ενδιάμεθρυμματισμένη και πολυφωνική Βαγγέλης Χατζηβασιση, παράλληλη ζωή, που εκτυλίσαφήγηση [ας θυμηθούμε «Το μέλείου, κριτικός λογοτεσεται τόσο κοντά και τόσο μακριά λι και η στάχτη του Θεού» (2002) χνίας και δοκιμιογράαπό το δωμάτιο της μνήμης, της ή τα «Πορφυρά γέλια» (2010)], φος, Κατερίνα Σχινά, μνήμης και της σιωπής, της μνήτην εμμονή στην πολλαπλότητα κριτικός λογοτεχνίας μης, της σιωπής και της διάψευσης, του εαυτού [όπως στο «Aegypius και μεταφράστρια, και της μνήμης, της σιωπής, της διάmonachus» (2001) ή στο υβριδικό θα διαβάσουν αποψευσης και της αυτοεξαπάτησης, «Η πόλη στα γόνατα» (2002)], αλσπάσματα οι ηθοποιοί της μνήμης, της σιωπής, της διάλά και την εμπλοκή ή διασπορά Αλέξια Καλτσίκη και ψευσης, της αυτοεξαπάτησης και της συνείδησης στο επιτακτικά Αντώνης Μυριαγκός. της οργής, της μνήμης, της σιωπής, δύσκολο παρόν [«Απ’ το ίδιο ποΣτο βιβλιοπωλείο Ιατης διάψευσης, της αυτοεξαπάτητήρι» (1999) και «Το κίτρινο σκυλί» νός, Σταδίου 24 σης, της οργής και της ρήξης, της (2009)]. μνήμης, της σιωπής, της διάψευΑυτές οι τάσεις στο τελευταίο σης, της αυτοεξαπάτησης, της ορτου μυθιστόρημα εμπλουτίζονται με δύο νέα στοιχεία. Εδώ ο συγγραφέ- γής, της ρήξης και της συμφιλίωσης, της μνήμης, ας, αφενός, με τη συνειδητή μετάβαση από το της σιωπής, της διάψευσης, της αυτοεξαπάτησης, δωμάτιο της ψυχανάλυσης στην παγκόσμια της οργής, της ρήξης, της συμφιλίωσης και της σκηνή, αντανακλά το ιδιωτικό στο δημόσιο, το λαχτάρας, ναι, της λαχτάρας» (σελ. 193). A τοπικό στο παγκόσμιο, το εγώ στο εμείς και, αφετέρου, μέσα από θεατρικογενείς σκηνές [κάτι που παγιώνει τη σκηνική επίδραση στο *Ο Άκης Παπαντώνης είναι επικ. καθηγητής στο έργο του συγγραφέα από τα «Πορφυρά γέλια» Πανεπιστήμιο της Κολωνίας. Πεζά του έχουν δηκαι εντεύθεν, από κοινού και με τα αμιγώς θεα- μοσιευθεί σε ελληνικά και αγγλόφωνα λογοτεντρικά του κείμενα], όπου με ελλειπτικό τρόπο χικά περιοδικά και ανθολογίες, κριτικές του στην και λοξή παρωδία αποτυπώνει αντανακλάσεις «Εφημερίδα των Συντακτών». Για το πρώτο του και κυματισμούς ανάμεσα στην άγρυπνη μνή- βιβλίο «Καρυότυπος» (Κίχλη, 2014), τιμήθηκε με μη και στην ωμή πραγματικότητα. το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Πεζογράφου Ήδη μετά τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου ο α- του «Αναγνώστη». Το νέο βιβλίο του Μισέλ Φάις εκκινεί με προμετωπίδα μια φράση από το πουθενά («Παράδεισος των λέξεων, κόλαση των πραγμάτων, δεν έλεγε;»), ένα θραύσμα που υπαγορεύει όχι μόνο την αντιπαράθεση λόγων και έργων, αλλά προικονομεί μια φυγόκεντρη και, σε πρώτη αίσθηση, χαοτική αφήγηση.

Τ

34 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 - ΤΕΥΧΟΣ 549 - 168 ΩΡΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ - www.athensvoice.gr

21Oδηγός ΑΘΗΝΑ

Τέχνη Μουσικη ΘέαΤρο Γέυση ΒιΒλιο σινέΜα Σταμάτης Κραουνάκης σελ. 40

όπως φανταςμαγόρικό υπερθεαμα Το πολυβραβευμένο Cirque Éloize έρχεται στο Μέγαρο με την καινούργια παράστασή του «iD» και η αδρεναλίνη μας χτυπάει κόκκινο. Ένα σόου που συνδυάζει τεχνικές πολλών θεαμάτων∙ του θεάτρου, της μουσικής, του χορού, των τεχνών του δρόμου και του τσίρκου. Συναίσθημα και εντυπωσιασμός, χαρά και γέλιο, ευαισθησία και τρυφερότητα, δεξιοτεχνία, φαντασία και ακραία τόλμη τα υλικά του. Ακροβάτες, χορευτές και των breakdancers, προβολές βίντεο σε τεράστιες οθόνες και ένα εκπληκτικό φινάλε σε ένα μοναδικό trampowall θα κάνουν το θεατή να παραμιλάει.

ΒΙΝΤΕΟ- ΣΜΟΣ ΔΙΑΓς τΩοΝμΙεγάλο βίνitτeεοτη- ς Βρ ε σ το s ρνισμό διαγω VOICE και κέ S ια ATHEN εάν εισιτήρ ή ωρ δισε δ τη συμμετοχ αι αλ λά κ παράσ ταση ην σ ου σ τ

Το «iD» μάς μεταφέρει στους δρόμους, στην καρδιά της πόλης, σε ένα δημόσιο χώρο όπου οι άνθρωποι συναντιούνται για να βρουν την ταυτότητά τους και να απαρνηθούν την ανωνυμία τους, σ' ένα περιβάλλον όπου η διεγερτική μουσική που έγραψαν οι συνθέτες Jean-Phi Goncalves (Ζαν-Φι Κονκάλβ) και Alex McMahon (Αλέξ Μακ Μαόν) ορίζει τους χτύπους της καρδιάς. Το καναδέζικο Cirque Eloize είναι η πρώτη ομάδα που συνδύασε την τέχνη του τσίρκου με τις μοντέρνες φόρμες και τις σύγχρονες τεχνολογίες και έχει στις αποσκευές του 16 βραβεία. Δημιουργεί παραστάσεις από το 1993 και πάνω από 4.000.000 άνθρωποι έχουν παρακολουθήσει μία παράστασή τους σε όλο τον κόσμο. Με το «iD» κάνουν μια σκηνική υπέρβαση και το αποτέλεσμα θα καταλήξει μια βιωματική εμπειρία για όποιον το δει.

INFO 15-20/12, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 2107282333, 15-18/12 20.00, 19/12 16.00 & 21.00, 20/12 12.00 & 17.00 22-26/12, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, 2310895939, 22-25/12 20.30, 26/12 16.00 & 21.00 [€30-65, 21-46(Φ/Παιδικά), 25(ΑΜΕΑ/65+/πολύτεκνοι/ Κάρτα ανεργίας)]

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 35

tastevoice

Επιμέλεια: ΝΕΝΕΛΑ ΓΕΩΡΓΕΛΕ

κριτική εστιατορίων / πρόσωπα / αφίξεις / συ νταγ ές / ti p s γε ύ σ ης

taste Police Της ΝΕΝΕΛΑΣ ΓΕΩΡΓΕΛΕ

Ο Λευτέρης Λαζάρου σε νέα... καριέρα

Γλεντήστε γιατί χανόμαστε Η Αθήνα σε (πρε)κρίστμας φάση

Κ

έφια τρελά δεν παίζουν... Μέσα μας. Γιατί έξω μας, η Αθήνα είναι ήδη στολισμένη με αγιοβασιλάκια, τα εστιατόρια φουλάρουν και τα Δευτερότριτα, οι σεφ ακονίζουνε μαχαίρια, το πάλκο στήνεται. Με τις ονομαστικές γιορτές στο μήνα τους η συμμετοχή του κόσμου είναι κάτι παραπάνω από ενθουσιώδης – άμα είναι να πάω χορτάτος και γλεντζές, σου λέει ο άλλος και πολύ σωστά. Κι εγώ ακόμη που δεν τρελαίνομαι να τρώω μετά μουσικής, τις τελευταίες μέρες το ’καψα το πελεκούδι. Σε σπίτια πολλά –που κι εκεί η κρίση τα επανέφερε τα γλέντια στα μωσαϊκά–, αλλά και σε εστιατόρια που τη βάζουν την ορχήστρα ώστε αμέσως μετά το γαρδουμπάκι να παίζει, φίλε μου, ο οργανοπαίχτης τα άπαντα μέχρι το πρωί. Ένα βράδυ πήγα –για να σας αρχίσω με κάτι soft– στο Rock ’n’ Balls, ναι, αυτό το ωραίο κάτω στην πλατεία Αγίας Ειρήνης που μαζεύει πλήθη νεολαίας και όχι μόνο, και σερβίρει αμ κεφτέδες αμ σούσι. Εκεί που με το ένα χέρι έτρωγα κάτι ωραιότατα αυγά με λουκάνικα και μερακλίδικη σαλτσούλα (από τον Δήμο Σαμουράκη) και με τα chopsticks στο άλλο τσίμπαγα ρολάκια κι ένα σολομό με ρύζι jasmine (από το σεφ Χρόνη Δαμαλά, όχι έναν αλλά δύο σεφ διαθέτει το κατάστημα και είναι και οι δύο πολύ καλοί), εμφανίστηκαν οι Bee Jizz, μπάντα σπουδαία και σε μεγάλα κέφια, άρχισαν τα ροκ εν ρολ κι έγινε του κεφτέ ο χαμός, σας λέω. Μαθαίνω ότι αυτή την Παρασκευή 4/12 σειρά παίρνουν οι Mono 50’s Band, ενώ για όλες τις γιορτές τα μουσικά σχήματα θα παίρνουν θέση το ένα πίσω από το άλλο. Μια Κυριακή, μεσημέρι αυτή τη φορά, κατέβηκα στο Μικρολίμανο να δω το φίλο μου Λευτέρη Λαζάρου και την

36 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Ά. Σπηλιωτόπουλος, Κ. Καλαφάτης

Κυριακές το μεσημέρι οπότε να ξέρετε γίνεται χαμός, κλείστε τραπέζι. Βράδυ Παρασκευής και με μεγάλη νεροποντή καταφέραμε να φτάσουμε στην Ηρακλειδών στο Θησείο και στο παλιό πλην πάντα μέσα στα γλέντια Αμπιμπάγιο. Κι εκεί σαν άλλοθι χρησιμοποιήσαμε ωραιότατες σαλάτες και μεζεδάκια, περάσαμε σε κοκόρια κρασάτα, κατσικάκια και λοιπά άλλα αξιομνημόνευτα, και σαν πρώτο πιάσαμε το «βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι». Η ορχήστρα ήταν καλή και δίπλα στο τραπέζι μας είχαμε μαζί μας εκτός από την Ιωάννα και τον Κώστα της Ελένης με καλή φωνή, οπότε κι εκεί όλα τα είπαμε. Στο «Του κόσμου όλα τα δάχτυλα» πετάγαμε χαρτοπετσέτες, ίσως και κάνα κοκόρι, φύγαμε περασμένες 3 η ώρα με υπόσχεση να το επαναλάβουμε, Π/Σ και Κυριακή μεσημέρι το Αμπιμπάγιο έχει πάντα live. Προχτές Σάββατο μεσημέρι έχασα το τρικούβερτο γλέντι που έγινε κάτω στον Θαλασσινό, είχε πάει ο «ροκ» ρεμπέτης Κώστας Καλαφάτης και το σήκωσε, λέει, όλο το μαγαζί στην πίστα. Το πρόγραμμα το λένε «Στα θαλασσινά μπαράκια, μπίρες και καλαμαράκια», αλλά ο Θαλασσινός βγάζει και τρομερά αλίπαστα, παστουρμά τόνου, σουπιές με το μελάνι τους κι άλλα χίλια πιάτα με άφθαστους μεζέδες τα οποία σετάρει με ωραία κρασιά, ούζα, τσίπουρα, τα δίνει με €20 το άτομο αλλά σου έχει και την επιλογή να κάτσεις στο μικρό μπαράκι –καλή πρόσβαση στην πίστα– και να τα φας όλα αυτά με κρασί ποτήρι(α). Έσκασα που δεν ήμουνα-τραγούδαγα σε σπίτι Ανδρονίκης εκείνη την ημέρα – αλλά δεν θα χάσω και την Παρασκευή, αύριο, που ο Καλαφάτης κατόπιν απαιτήσεως του κοινού θα ξανατραγουδήσει και πάλι στον Θαλασσινό. Κι αυτά είναι μόνο λίγα από τα γλέντια που γίνονται αυτές τις μέρες, μείνετε συντονισμένοι, θα σας ενημερώνω για όλα. ●

καινούργια Μουσική Σκηνή που έχει στήσει δίπλα στο Varoulko του. Σε όροφο επάνω, με θέα ρομαντική κι ευφρόσυνη σε γαλανή θάλασσα και σε κατάρτια, ξεκινήσαμε μαζί με πλήθος πιστών να τρώμε αμέριμνοι ταραμοσαλάτες, λακέρδες και χταποδάκια, αυγοτάραχα, κουτσομούρες και λαυράκι καρπάτσιο, όλα τους θαλασσινά και άφθαστης νοστιμιάς. Αυτά μέχρι που ανέβηκε η ορχήστρα στο πάλκο. Δεν ήταν και τίποτα τυχαίοι, η ορχήστρα του Ξαρχάκου ήτανε, και τα είπαν όλα. Ξαρχάκο, Χατζηδάκι, Θεοδωράκη, και πολλές παραγγελιές βεβαίως βεβαίως. Ήτανε καταπληκτικοί, ο ΛευτέRock ’n’ Balls ρης κυκλοφορούσε Πλ. Αγίας Ειρήνης, 2103211112 στα τραπέζια κι έκανε πλάκες, γνωστός Βαρούλκο Ακτή Κουμουνδούρου 54, καρδιοχειρουργός Μικρολίμανο, 210 5228400 έπιασε το μικρόφωνο και τραγούδησε τα Αμπιμπάγιο Ηρακλειδών 3, «Μαύρα μάτια σου» κι Θησείο, 2103426794 έγινε το σώσε, εμείς Θαλασσινός Ηρακλέους από το τραπέζι μας & Λυσικράτους 32, Τζιτζιφιές, το δημοσιογραφικό 2109404518 δώσαμε την Ιωάννα μας που έπιασε τα πιο νταλκαδιάρικα του Χατζηδάκι (είμαστε και ποιοτικές) και τους ταπώσαμε όλους. Ανοιχτά θα είναι όλες τις Κυριακές τα μεσημέρια, αξίζει πολύ να πάτε, κάτι Σαββόπουλοι και κάτι Μελίνες Ασλανίδου, φίλοι του Λευτέρη κι αυτοί, το μάθανε και τρώνε συχνά εκεί τις

GOINÕ OUT

Τρία χρόνια Αυλή Η Αυλή γιορτάζει τα τρία της χρόνια και ετοιμάζει μια ιδιαίτερη βραδιά το Σάββατο 5 Δεκεμβρίου, σε ένα πάρτι που θα κρατήσει μέχρι το πρωί, παρέα με το διαχρονικό Λάκη Παπαδόπουλο, τον τραγουδοποιό Παντελή Αμπαζή και τον ηθοποιό Γεράσιμο Γεννατά, οι οποίοι ενώνουν τα ταλέντα τους για ένα μουσικοθεατρικό πρόγραμμα με πολύ γέλιο και πολύ τραγούδι. Το «Γοριλάκι», η «Γυριστρούλα», η «Μαντάμ», όλα τα ωραία θα παίξουν στην Αυλή. Γ. Ολυμπίου 4, Κουκάκι, 211 4051412, fb: Καφενείο η «αυλή»

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 37

musicVOICE ªË Á°Ë¤¹¶ª / ªË Á¶ÁÆ¶Ë ¥¶¹ª / ¶º¢¸¤¿ª¶¹ª / ¢ ¹ ª º ù

προφανώς φανερώνονται στη µουσική µου αλλά αυτό δεν γίνεται συνειδητά ή προγραµµατισµένα. Γράφω διαισθητικά και δεν πιστεύω πως πρέπει να υπάρχουν στεγανά στη µουσική. Οι ταµπέλες και η οριοθέτηση των στιλ στη µουσική µπορεί να µας βοηθούν να κατηγοριοποιήσουµε και να κατανοήσουµε πιο εύκολα ήχους, ακούσµατα, συναισθήµατα, αλλά σαν δηµιουργός θέλω να νιώθω ελεύθερη να χρησιµοποιώ στοιχεία ακόµη και αν αυτά µοιάζουν αταίριαστα εκ πρώτης όψεως. Τι να περιµένουµε από τη live παρουσίαση του «Transcendence»; Στην οικία Κατακουζηνού, στις 5 ∆εκεµβρίου, θα παρουσιάσουµε όλο το υλικό απο τον δίσκο «Transcendence», εντελώς ακουστικά, χωρίς καµία ενίσχυση και µε το ακροατήριο σε απόσταση αναπνοής. Νοµίζω πως θα είναι µια ωραία εµπειρία και για µας και για όσους θα έρθουν να µας ακούσουν το βράδυ του Σαββάτου.

Æà SOUNDTRACK THª ¦Ã¤¸ª

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ∆ΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ➜ gdim400@gmail.com

INFO Οικία-Μουσείο Α. & Λ. Κατακουζηνού, Αµαλίας 4 (5ος όροφος), Σύνταγµα. Έναρξη 20.30. Είσοδος €15. Κρατήσεις info@katakouzenos.gr (περιορισµένος αριθµός θέσεων) Στις 5/12.

ΜΗΝ ΞΕ-ΧΑΣΕΙΣ Ήρθε η ώρα για την εξ αναβολής συναυλία λόγω λαρυγγίτιδας των Sisters of Mercy, που ήταν προγραµµατισµένη στις 24/10. O Andrew Eldritch µαζί µε την dark wave ιστορία του θα βρεθεί στη σκηνή του Gazi Music Hall την Κυριακή 6 ∆εκεµβρίου µε support από τους Mani Deum. Gazi Music Hall, Ιερά Οδός 7-13, Γκάζι. Έναρξη 20.00. Όσα εισιτήρια έχουν ήδη προπωληθεί ισχύουν κανονικά. Προπώληση €27, 30 ταµείο. Προπώληση: 11 876, Public, Seven Spots, Παπασωτηρίου, Ιανός, Reload, Media Markt και viva.gr. Στις 6/12.

ΜΗ ΧΑΣΕΙΣ

LIVE UPDATE ªÆ¸Á °Ä¶Á° ÆÃË KYTTARO

ÆÀîéá ¡éáîîïàìè

°LL ABOUT JAZZ

ª

υνθέτρια και πιανίστρια µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον αυτοσχεδιασµό, η Τάνια Γιαννούλη σχηµάτισε τους Τania Gianoulli Ensemble το 2014. Πρώτη συναυλία στο Θέατρο Απόλλων της Σύρου, ενώ τον περασµένο Μάιο εµφανίστηκε στη Στέγη. Το σχήµα απαρτίζουν οι Guido De Flaviis, Σόλης Μπαρκής, Αλέξανδρος Μποτίνης. Το νέο της έργο «Transcendence» για τη νεοζηλανδική δισκογραφική εταιρεία Rattle εµπεριέχει στοιχεία σύγχρονης jazz και µουσικής δωµατίου, έχει αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μουσική της για θέατρο, φιλµ και βίντεο έχει παρουσιαστεί εκτενώς σε φεστιβάλ, γκαλερί, µπιενάλε και µουσεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η πρώτη της δισκογραφική δουλειά «Forest Stories» το 2012 µαζί µε τον Πορτογάλο πνευστό και αυτοσχεδιαστή, Paulo Chagas, επίσης για την εταιρεία Rattle ακούστηκε διεθνώς. Λίγο πριν την παρουσίαση του νέου της άλµπουµ σε ένα ιδιαίτερο χώρο, ένα σπίτιµουσείο στο κέντρο της Αθήνας µάς µίλησε για το µουσικό της κόσµο.

38 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Πώς προέκυψε η συνεργασία µε τη Νεοζηλανδέζικη Rattle;Το 2012 έψαχνα µια εταιρεία για να εκδώσει τον πρώτο µου δίσκο «Forest Stories», το duo µε τον Πορτογάλο πνευστό Paulo Chagas. Η Rattle ήταν µία απο αυτές που ξεχώρισα. Είµαι πολύ χαρούµενη που και τα δύο άλµπουµ είναι µέρος του καταλόγου της. Πώς επιδρά η κλασική σου παιδεία και η διάθεση για αυτοσχεδιασµό στη σύνθεση; Και τα δύο είναι για µένα εργαλεία στη σύνθεση ενός έργου. Ένα µεγάλο µέρος της µουσική στο «Transendence» είναι γραµµένο σε παρτιτούρα. Υπάρχει όµως κι ένα σηµαντικό κοµµάτι αυτοσχεδιασµού, µε µικρές ή µεγάλες ελευθερίες. Ποια ήταν η δοµή που ακολούθησες για τη δηµιουργία του; Ο ρόλος των συνεργατών µου είναι καθοριστικός στο δίσκο αυτό. Είναι όλοι τους εξαιρετικοί µουσικοί και το να παίζω µαζί τους είναι συναρπαστικό. Πώς επηρεάζεται ένας δηµιουργός από την παρούσα κρίση στο έργο του; Κατά πόσο διαµόρφωσε το ηχητικό αποτέλεσµα; Το «Transcendence» είναι ένα σύνολο κοµµατιών, µια σουίτα στην οποία αποτυπώνονται σκέψεις µου που έχουν να κάνουν µε το χρόνο, τη φθορά, τη δηµιουργία, το ταξίδι, την έννοια της πατρίδας. Είναι ένα έργο γραµµένο σήµερα και φυσικά

επηρεασµένο απο το περιβάλλον στο οποίο ζω και δηµιουργώ. Ποια είναι η στάση σου απέναντι στη κρίση; Nα κάνω τη δουλειά µου όσο καλύτερα µπορώ και να προσπαθώ να αισιοδοξώ. Ποιες ήταν οι βασικές επιρροές σου την περίοδο που δηµιουργούσες το άλµπουµ; Οι επιρροές µου είναι πολλές, διαφορετικές µεταξύ τους και δεν είναι φυσικά µόνο µουσικές. Όλο αυτό είναι µια διαδικασία σε εξέλιξη που προχωρά όσο προχωρά ο καθένας µε τη ζωή του και την τέχνη του. Θεωρείς πως η µουσική σου συνδέεται αυστηρά και µόνο µε ένα εκπαιδευµένο µουσικά κοινό; Ή είναι ανοιχτό για να το εξερευνήσει ένα πιο διευρυµένο κοινό; Η µουσική είναι η µόνη ίσως από τις τέχνες που έχει την ιδιαιτερότητα να µπορεί να µιλήσει κατευθείαν στην καρδιά. ∆εν χρειάζεται να την κατανοήσεις µε το µυαλό. Η µουσική µου δεν απευθύνεται σε ένα εκπαιδευµένο κοινό. Ένα άλµπουµ που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο µουσικό σου ταξίδι; «The Köln Concert» του Keith Jarrett. Μεσόγειος, παράδοση, jazz, avant-garde. Πώς ισορροπείς µε τα στοιχεία αυτά; Πώς ενοποιούνται στη µουσική σου; Οι µουσικές επιρροές

● 4/12 Ο Gus G. (Κώστας Καραµητρούδης) µε το άλµπουµ του «Βrand New Revoltion». Σπουδαίος metal κιθαρίστας που παίζει µε ονόµατα όπως Οzzy και Arch Enemy. ● 5/1225 χρόνια µετά, η γιορτή για τον Σιδηρόπουλο µε τα τραγούδια του Παύλου να ακούγονται από τη µουσική του παρέα, τους Απροσάρµοστους και τον Δηµήτρη Πουλικάκο special guest. ●11/12  Samcro Festival. Το πρώτο ελληνικό φεστιβάλ αφιερωµένο στη µουσική του «Sons Of Anarchy» µε δυνατά stoner, metal και southern σχήµατα όπως 4Bitten, Bad Moon Rising, Mr Highway Band και guests. ●12/12 Aφιέρωµα στη µουσική του Rory Gallagher 20 χρόνια από το θάνατό του µε τους Band of Friends, Barry Barnes και guest

τον ντράµερ του Rory, Βrendan O’Neil. ●18/12 Live παρουσίαση του νέου άλµπουµ των Fundracar LUX «Love Until X-termination» µε καλεσµένους τους Fleck, Eισβολέα και Νικήτα Κλιντ. ● 19/12  Exclusive gig από τους Enforcer µε δυνατό support από τους Screamer, Monument, Demolition Train και Νightbreed. ● 23/12 Chistmas Open Partara 2015@ Iera Odos. To επιτυχηµένο πάρτι µετά από 20 events γιορτάζει στο µεγαλύτερο venue της Ιεράς Οδού για να χωρέσουν όλοι. ● Παρ. & Σάβ. από 25/12Τhe Christmas 80s Party µε Κώστα Χαριτοδιπλωµένο, Κώστα Μπίγαλη και Πωλίνα για τρία «Lost in the Night» διήµερα. ΚΥΤΤΑΡΟ, Ηπείρου 48 & Αχαρνών, 210 8224134

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 39

ëÀðοù ðÜçα, ëÀτé åÝäα

»Ã˪¹ºΕª óëèîέ÷ LIVE

ΟΙ INTERPOL ΔΙΝΟΥΝ ΣΗΜΑ Η χαρακτηριστική φωνή του Paul Banks, μαζί με τον κιθαρίστα Daniel Kessler και τον ντράμερ Sam Fogarino. Σχεδόν δύο δεκαετίες μετά την εκκίνησή του, το indie rock σχήμα από τη Νέα Υόρκη επιστρέφει για δύο συναυλίες σε Αθήνα και Θεσσαλόνικη. Την Παρασκευή 4/12 στο Gazi Music Hall και το Σάββατο 5/12 στη Θεσσαλονίκη, στο Principal. Επιλογές από το αξεπέραστο ντεμπούτο «Τurn On The Bright Lights» του 2002 κοντά στον ήχο της Factory και των Joy Division μέχρι το περσινό «El Pintor» και μαζί τα επερχόμενα κομμάτια του νέου τους άλμπουμ που αναμένεται το 2016. Support από τους δικούς μας Cyanna Mercury με κομμάτια από τον ντεμπούτο τους «Archetypes», ο οποίος αναμένεται να βγει μέσα στο 2016.

GAZI MUSIC HALL, Είσοδος €33, 35 ταμείο, ticketarena.gr, viva.gr, Public, Παπασωτηρίου, SevenSpots, Ianos. Πληρ. 2109636845

Λεωνίδας Μπαλάφας. Παρ. Πάνος Μουζουράκης. ςάβ. Απόστολος Ρίζος (21.30) / ηοuse Band (23.30). Δευτ. μαρία Παπαγεωργίου Plus Παρ. Δήμος Αναστασιάδης & Νίκος Ζιώγαλας.

ƹº¹ µ°R Φαλήρου 15, μακρυγάννη, 2109236908 3/12: Τhe Athens Lounge Orchestra. 6/12: DogBeat.

TIN PAN ALLEY Toυρναβίτου 6, Γκάζι, 21 0321 0158 ςάβ. Σίλας Σεραφείμ.

VOX Ιερά όδός 16, 2103411000 ςάβ. (&Κυρ. μεσημέρι) Νατάσα Θεοδωρίδου, Στέλλα Καλλή, Νικηφόρος.

A Λ ΛΟ Ι ΧΩ Ρ Ο Ι AN CLUB

Πειραιώς 116, Γκάζι, 2109014428 Κυρ. Χρήστος Δάντης

Abou-Lindo Timy. Τρ. Ηigh Heels & Black Ties. Tετ.

Latin Night, Baila Conmigo.

Club. Πέμ. Xάι School, The party. Παρ. Τhe Gold Section. Κυρ. Γιώργος Γιασεμής. Δευτ. Γιάννης Τάσσιος. Tρ. νοτική Τρίτη. Τετ. «Δύσκολη νύχτα» με ελληνικά.

°Ë¤¸

FAUST

ςολωμού 13-15, 2103305056 3/11: Τοrche, Yellow Devil Sauce. 4/12: Glance of Medusa.

AÄ̹ƶºÆÃÁ¹º¸ LIVE STAGE

Γ. όλυμπίου 4, Κουκάκι, 2114051412 5/12: Εορταστικό live για τα 3 χρόνια λειτουργίας με Λάκη Παπαδόπουλο, Παντελή Αμπαζή και Γεράσιμο Γεννατά.

BIOS TESLA Πειραιώς 84, 2103425335 12/12: Soirée electronique.

BOTANIKOS LIVE STAGE

Καλαμιώτου 11, 2103234095 3/12: Polis. 6/12: Human Touch. 9/12: Δημήτρης Σαμόλης.

FLORAL Θεμιστοκλέους 80, Πλατεία Εξαρχείων, 2103800070 4/12: Clockwise.

·Ë¡Ãª

Ιερά όδός 72, 210 3473835 Παρ. & ςάβ. Ελευθερία Αρβανιτάκη - Νίκος Πορτοκάλογλου.

Kυδαθηναίων 22, Πλάκα, 2103315854 Παρ. & ςάβ. Μπάμπης Στόκας και Ανδριάνα Μπάμπαλη. Κυρ. Ζωή Τηγανούρια.

¡Ë°¤¹Áà »Ã˪¹ºÃ £¶°ÆÄÃ

GAGARIN

ςυγγρού 143, 2109315600 Παρ.&ςάβ. Γιώτα Νέγκα Θέμης Καραμουρατίδης.

¢¹Ã¡¶Á¸ª STUDIO

λιοσίων 205, μετρό/ηςαΠ αττική 4&5/12: Τζίμης Πανούσης και Μουσικές Ταξιαρχίες.

λ. ςυγγρού 259, 2109425754 Παρ. & ςάβ. Αντώνης Ρέμος, Φωτεινή Δάρρα, Χρήστος Νικολόπουλος.

GAZARTE Βουτάδων 32-34,

DEATH DISCO

GAZI MUSIC HALL

Ωγύγου 16 & λεπενιώτου 24, Ψυρρή, 210 0006666 4/12: Maplerun, Pulse R. 5/12: Empty Frame, Penny Dreadful.

ENZ·O DE CUBA αγ. Παρασκευής 72, Περιστέρι, 210 5782610 Πεμ. Νοche Latina. Παρ.&Kυρ. Pedro Santana. ςάβ. ζωντανή λαϊκή βραδιά. Δευτ. Κizomba by

Γκάζι, 2103460347 4/12: Δώρος Δημοσθένους. 5/12: Smoove & Turrell. Ιερά όδός 7-13, Γκάζι 4/12: Editors. 6/12: Sisters of Mercy.

HALF NOTE Τριβωνιανού 17, μετς, 2109213310 3/12: Mελίνα Κανά. 4-6/12: Kώστας Χατζής. Κυρ. Στέφανος Κορκολής. ¹¤¹ÃÁ PLUS Κοδριγκτώνος & Πατησίων, 2108810602 3/12: Nέγρος του Μοριά.

40 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

4/12: Μάνος Πυροβολάκης.

ºÃà ºÃÃ

Iάκχου 17, Γκάζι, 2103450930 3/12: Αngelika Dusk. 4/12: En Face, special guest Σοφία Αρβανίτη. 5/12: Trashformers.

ºËÆÆ°Äà Hπείρου 48 & αχαρνών, 2108224134 4/12: Gus G. 5/12: Aπροσάρμοστοι και Δημήτρης Πουλικάκος για τον Παύλο Σιδηρόπουλο.

PASSPORT Κεραμεικού 58 & μαραθώνος, 2104130153 4&5/12: Μαρίζα Ρίζου.

Äû°Áƪà αναξαγόρα 3-5, όμόνοια, 2167003325 5/12: Τhe Dark Rags, Ducky Boyz.

ÄË£»Ãª STAGE μαρίνου αντύπα 38, ηλιούπολη, 2109750060 4/12: Aφροδίτη Μάνου.

5/12: Δημήτρης Ζερβουδάκης.

SECOND SKIN Δαμοκλέους 8, Γκάζι 4/12: Natural High. 5/12: Geroge Fakinos. 9/12: Karaoke Night.

SIX DOGS Aβραμιώτου 6-8, μοναστηράκι, 2103210510 3/12: C.O.D.E - OK. 4/12: KlezmerYunan. 5/12: I Saw 43 Sunsets, George Gaudy & Sun 7/12: Fool in the Box, Blame The Trees.

ªÆ°ËÄê ÆÃË ÁÃÆÃË Φραντζή & Θαρύππου 3537, 2109226975 Kεντρική ςκηνή Παρ. Πάνος Κατσιμίχας και Κίτρινα Ποδήλατα. ςάβ. Μίλτος Πασχαλίδης. Club Πέμ.

Του ΓΙΩΡΓόΥ Θ. ΠαΥΡΙανόΥ

IANOS ςταδίου 24, 210 3217917 5/12: Νότης Μαυρουδής & Αναστασία Μουτσάτσου, Γιώργος Τοσικιάν. 7/12: Στάθης Δρογώσης. 8/12: Παρουσίαση του άλμπουμ «Eλένη Καραΐνδρου - μουσική και τραγούδια για το Θέατρο».

I¢ÄË»° »¹Ì°¤¸ª º°ºÃ¡¹°ÁÁ¸ª Πειραιώς 206, Ταύρος, 2103418579 Παρ. & ςάβ. Σταμάτης Κραουνάκης.

ME¡°Äà »Ã˪¹º¸ª Βασ. ςοφίας & Κόκκαλη, 210 7282000 8/12: Νίκος Σπανός, Νίκος Ζαφρανάς Schubert and Co. 9/12: KOA.

Áû¹ª»°Æ¹ºÃ »Ã˪¶¹Ã Πανεπιστημίου 12, 210 3610067 3/12: Moschou, Stouraitis, Konstantinou Trio.

OIKIA MOYª¶¹Ã °.& ¤ º°Æ°ºÃË·¸ÁÃË Aμαλίας 4, 5ος όροφος, ςύνταγμα, 5/12: Tania Giannouli Ensemble.

ªÆ¶¡¸ ¡Ä°»»°Æ¿Á º°¹ ƶÌÁ¿Á λ. ςυγγρού 107-109, 2109005800 4-6/12: 5o Πανόραμα Ελληνικής Τζαζ. 4/12: Magnanimus Trio, Balarom Trio. 5/12: AlekosVretos Project feat. Elchin Shirinov, World Dog. 6/12: George Spanos Intergalactic Nucleus Trio.

9-11/12: To Eλληνικό Σχέδιο. ●

Τα φώτα χαμηλώνουν στην κατάμεστη αίθουσα, ο Κραουνάκης βγαίνει στη σκηνή, κάθεται στο πιάνο και αρχίζει να τραγουδάει «Γύρισα από ένα μέτωπο που όσοι σκοτώνουνε φτιάχνουνε το χάρτη... κρίμα τόσος θυμός, διαγράφουμε φίλους, σέλφι με σκύλους, πολύς καπνός... μοναδική πατρίδα τα παιδικά μας χρόνια». Και μετά, χωρίς ένταση, γλυκά και στοργικά, ένα-ένα τα τραγούδια που όλοι αγαπήσαμε, που ήταν το σάουντρακ σε σημαντικές στιγμές της ζωΣτην είσοδο του Ιδρύματος «Μιχάλης ής μας, έρχονται να μας τυλίξουν σαν ζεστή Κακογιάννης», μαζεμένοι όλοι εμείς, οι κουβέρτα και να ηρεμήσουν την ταραγμένη αμετανόητοι καπνιστές, παίρνουμε τις τεμας καρδιά. λευταίες τζούρες πριν ανέβουμε να δούμε Σιγά-σιγά, ο Σάκης Καραθανάσης με τη στιβατην καινούργια παράσταση του Σταμάτη ρή του παρουσία, ο Κώστας Μπουγιώτης με Κραουνάκη. Παραζαλισμένοι από τα αλλεέναν κρυμμένο λυγμό στη φωνή, ο αέρινος και πάλληλα γεγονότα που συμβαίνουν στον ακριβής Γιώργος Στιβανάκης, ο Χάρης Φλέκόσμο, αγκαλιαζόμαστε, φιλιόμαστε, λέμε ουρας με μια σπάνια ευγένεια αριστοκράτη, μα λόγια παρηγορητικά ο ένας στον άλλον, πάνω από όλους ο Χρήστος Γεροντίδης, καλύανταλλάσσουμε πληροφορίες και προτερος από ποτέ, στην πιο ωραία ερμηνευτική βλέψεις. «Άντε, πάμε πάνω, η παράσταση στιγμή του, μας κάνουν να χαλαρώσουμε, τα αρχίζει!» ακούγεται η βροντερή φωνή της σφιγμένα χειλάκια ανοίγουν και αρχίζουμε να Τζόυς Ευείδη. Σβήνουμε τα τσιγάρα και πητραγουδάμε ομαδικά, γινόμαστε όλοι ένα. γαίνουμε στα ασανσέρ. Αποσπάσματα από κείμενα και μονόλογοι από θεατρικά έργα λειτουργούν σαν συνδετικοί α τελευταία χρόνια, ο Σταμάτης Κραουκρίκοι ανάμεσα στα τραγούδια. Δεν υπάρχει νάκης κάνει «στρατευμένη» τέχνη. Οι κανένας εξαναγκασμός, δεν αισθανόμαστε πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές τον ουποχρεωμένοι να τοποθετηθούμε υπέρ ή δήγησαν να επιλέξει μια σειρά από παραστάσεις που είχαν έντονη πολιτική πακατά κάποιας πολιτικής σκέψης. Εδώ λειτουργεί μόνο η καρδιά και στον ρέμβαση και κοινωνική κριτική. Το I N F O το συναίσθημα συμπιέστηκε προκειτομέα αυτό ο Κραουνάκης είναι σ ς ά β. Παρ.& ιχά λης μένου να προβληθεί η πολιτική κυριολεκτικά μαέστρος. Η καμ α . μ .0 0 Ίδρυ . ςτις 21 7 ς άποψη, ο ίδιος αναλώθηκε για ταπληκτική ορχήστρα με τον η ν ν Κακογιά ληση €10 , €1 να υποστηρίξει τις επιλογές του. πολύτιμο Άρη Βλάχο, τον ΒάΠροπώ αμείο) (τ Το αποτέλεσμα ήταν να διχάσει ιο Πράπα στην κιθάρα και τον το κοινό του. εξαιρετικό Γιώργο Ταμιωλάκη Φέτος και μόνο ο τίτλος «Όλοι ένα» στο τσέλο συνοδεύει άψογα τους δείχνει τη διάθεση του καλλιτέχνη για τραγουδιστές. Το ένα τραγούδι διαδέχεκάτι που θα μας ενώνει. Δεν νομίζω ότι είναι ται το άλλο, η παράσταση που ξεκίνησε με το υποχώρηση, είναι επιλογή. Είναι απαραίτητη «Για σένα» τελειώνει με το «Όταν έχω εσένα», ο συμβολισμός είναι προφανής, χειροκροτάμε προσαρμογή μετά από ένα μεγάλο διάστηρυθμικά, οι καλλιτέχνες υποκλίνονται. μα κραυγαλέων παραστάσεων και επιθετικής Βγαίνω έξω και ανάβω τσιγάρο. Τελικά ο Κραπαρουσίας. Χρειάζεται ένας κοινός τόπος για ουνάκης είναι σαν ένας παλιός μας έρωτας. να συναντιόμαστε και να επικοινωνούμε χωΌσο καιρό κι αν έχουμε να τον δούμε, όσο κι ρίς μίση και πάθη. Η πολιτική δεν μπορεί να το αν τον έχουμε ξεπεράσει, κάθε φορά που τον πετύχει, η θρησκεία έχει περιοριστεί στους συναντάμε νιώθουμε την ίδια συγκίνηση όπιστούς της, μόνο η τέχνη μπορεί να λειτουρπως την πρώτη φορά... A γήσει σαν ενδιάμεσος.

ªÆ°»°Æ¸ª ºÄ°ÃËÁ°º¸ª

Ένας έρωτας παλιός

Æ

θέατρο

Της Δανάης Καμζόλα ρίας, παραλίγο να δείρει τον πρωταγωνιστή (Γιώργη Κοντοπόδη) γιατί μίλησε στη γυναίκα του. Στο τέλος ο θεατής είχε παίξει τόσο σημαντικό ρόλο στην παράσταση που βγήκε και στην υπόκλιση.

Ένα (επιτυχημένο) ελεύθερο ζευγάρι Το έργο των Ντάριο Φο-Φράνκα Ράμε «Ελεύθερο ζευγάρι» συνεχίζει για 3η χρονιά στο Τσάι στη Σαχάρα. Ζητήσαμε από το σκηνοθέτη της Αλέξανδρο Λιακόπουλο να εξηγήσει την επιτυχία.

Ε

ίναι ένα έργο της δεκαετίας του ’80. Μπορεί να μιλήσει και στο σήμερα; Σαφώς και μπορεί, γιατί οι ανθρώπινες σχέσεις υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα στην επικαιρότητα. Η ζήλια, το παράπονο, η συζυγική απιστία αλλά και ο έρωτας, η αγάπη, η συνήθεια ενός ζευγαριού παραμένουν διαχρονικά. Το έχετε φέρει στα καθ’ ημάς; Ή οι ήρωες παραμένουν Ιταλοί; Η ηρωίδα παραμένει Ιταλίδα και ο σύζυγος μετατράπηκε σε Κρητικό. Νομίζω ότι αυτή η ιδιαιτερότητα έδωσε πολύ ενδιαφέρον στην παράσταση, χωρίς να αλλοιώσει τα στοιχεία της κωμωδίας των Ντάριο Φο και Φράνκα Ράμε. Είναι από τα λίγα έργα που έχουν κορύφωση από την αρχή. Πώς το αντιμετωπίζει αυτό ο θεατής; Νομίζω ξαφνιάζεται. Σαν να του άνοιξαν ξαφνικά μια πόρτα και τον έσπρωξαν μέσα. Λίγο μετά, όμως, ξεκαρδίζεται με τα παθήματα των ηρώων και συγκινείται από τις τρυφερές στιγμές τους. Στην παράσταση συμμετέχει και το κοινό. Πώς διαφοροποιεί αυτό την κάθε παράσταση; Δημιουργεί καθημερινά ένα καινούργιο ενδιαφέρον. Είναι μια παράσταση που δεν ξέρεις πώς θα εξελιχθεί γιατί οι θεατές μοιράζονται –όσοι θέλουν– τα δικά τους συζυγικά προβλήματα, παρεμβαίνουν και συμβουλεύουν τους ηθοποιούς για την αντίδρασή τους. Ποιο ήταν το πιο ευτράπελο επεισόδιο π ο υ έ χε ι σ υ μ β ε ί ποτέ με κάποιο θεατή; Έχουν συμβεί πολ λά. Μια φορά ο σύζυγος μιας κυ-

Αν το ανεβάζατε σε μια κλασική σκηνή, θα αλλάζατε την οπτική σας; Το ανέβασμα μιας παράστασης επηρεάζεται σίγουρα από το χώρο που θα παιχτεί, όπως και από τους ηθοποιούς που το ερμηνεύουν. Γι’ αυτό το θέατρο είναι γοητευτικό, γιατί παραμένει πάντα «ζωντανό» και εξαρτάται από το χώρο, τους ηθοποιούς – το κοινό είναι κι ένα καινούργιο «σώμα», μια νέα γνωριμία, ένας καινούργιος έρωτας. Πέρυσι στη Θεσσαλονίκη που πήγαμε και παίξαμε για τρεις εβδομάδες, σε ιταλική σκηνή, άλλαξαν κάποια πράγματα σε σχέση με το χώρο αλλά η βάση έμεινε ίδια. Σίγουρα για τον τρόπο που έχει «στηθεί» το έργο ο ιδανικός χώρος είναι το «Τσάι στη Σαχάρα». Αρκετές παραστάσεις σας, όπως και αυτή, περιέχουν γυμνό. Είναι ένα χαρακτηριστικό σας αυτό; Είναι να μη σου βγει το όνομα, που λένε! Μετά τη τεράστια επιτυχία που έκανε το «ΣΚΡΑΤΣ» με συνέδεσαν με το γυμνό και το τολμηρό θέατρο. Η αλήθεια είναι ότι, κάνοντας αρκετά έργα που αφορούν τον έρωτα σε όλες του τις μορφές, έχω σκηνοθετήσει κάποιες παραστάσεις με γυμνό ή ημίγυμνο, όταν το θεωρώ απαραίτητο στοιχείο. Δεν κάνουμε έρωτα ποτέ ντυμένοι, ούτε ντουζ. Η συγκεκριμένη παράσταση όμως δεν έχει γυμνό εκτός απο το φινάλε, που έχει μια ημίγυμνη έκπληξη. Η παράσταση παίζεται για 3η συνεχόμενη χρονιά. Πού οφείλεται η επιτυχία της; «Εν αρχή είναι ο λόγος». Η επιτυχία στηρίζεται στο έξυπνο κείμενο και στους στέρεους χαρακτήρες που έγραψαν ο Φο και η Ράμε. Στην αγάπη των ηθοποιών που ερμηνεύουν τους ρόλους, μα πιο πολύ στην αγάπη του κόσμου που αγκάλιασε το «Ελεύθερο ζευγάρι» από την πρώτη στιγμή και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό. Και τέλος στην ανάγκη όλων μας να γελάσουμε στους «ιδιαίτερους» καιρούς που ζούμε. Να γελάσουμε... μέχρι δακρύων. Τι καινούργιο ετοιμάζετε; Είμαι αληθινά ενθουσιασμένος με την καινούργια παράσταση που σκηνοθετώ για το 2016. Ένα πανέξυπνο έργο του ταλαντούχου Αντώνη Τσιπιανίτη. «Να μ’ αγαπάς τα Σάββατα» ο τίτλος του, γιατί η αγάπη είναι «τα πάντα» στη ζωή μας. Είναι ό,τι μας έχει μείνει κι αυτό δεν μπορεί κανείς να μας το πάρει ούτε να το φορολογήσει... ακόμη. Χαίρομαι ακόμη πιο πολύ για τους πρωταγωνιστές μου, την Αλεξάνδρα Τσόλκα, άξια δημοσιογράφο, υπέροχο άνθρωπο και ηθοποιό ιδιαίτερων ικανοτήτων, και το νεαρό Danny Tsvelkov που έχει όρεξη να δουλέψει και να γίνει καλός ηθοποιός. Ένα υπέροχο δίδυμο, εντελώς διαφορετικό από τα ά λ λα. Πισ τεύω, ελπίζω και εύχομαι να σ α ς κα τ α κ τ ή σουν, όπως κατέκτησαν εμένα. A «Ελεύθερο ζευγάρι» Παίζουν: Γ. Κοντοπόδης, Ν. Μαμουζέλου. Τσάι στη Σαχάρα, Λαοδικείας 18, Ιλίσια, 211012093 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 41

πω ς -Πές μουκάνεις. ξ έ ρε ι ς τ ι ρα π ο τ έ . ν σε τ -Δεν ήξε ά ς κέιτ Μπλ (η carol τη όλοι εμείς...) είναι όπως

cinevoice

* ** *** **** *****

☛ carol, όπως αριστούργημα

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΡΑΣΣΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

CE criticÕs CHOI Carol ***** ΣκηνοθεΣία: Τοντ Χέινς Παίζουν: Κέιτ Μπλάνσετ, Ρούνι Μάρα,

Κάιλ Τσάντλερ, Σάρα Πόλσον, Τσέικ Λέισι Στη Νέα Υόρκη του ’50, μια παντρεμένη γυναίκα και μια νεαρή υπάλληλος σε ένα πολυκατάστημα ερωτεύονται βαθιά. Σε μια εποχή και μια κοινωνία που δεν είναι πρόθυμη να δεχτεί μια τέτοια αγάπη.

Βασισμένη σε ένα βιβλίο της Πατρίτσια Χάισμιθ, που στην εποχή του κυκλοφόρησε με ψευδώνυμο και τον τίτλο «Τhe Price of Salt», η ταινία του Τοντ Χέινς είναι ένα από εκείνα τα φιλμ στα οποία δεν μπορείς να ανακαλύψεις ούτε ένα ψεγάδι. Η συναρπαστική ιστορία του, η σαρωτική ομορφιά του, το συγκλονιστικό βάθος των συναισθημάτων του, η τεχνική του πλευρά, όλα συνηγορούν στο να το χαρακτη-

ρίσεις αριστούργημα. Και είναι. Ένα κομμάτι σινεμά που μοιάζει οργανικά δομημένο σε ένα σύνολο που λειτουργεί απόλυτα και μαγευτικά, μια ταινία που σε αγκαλιάζει και σε περιβάλλει, σε μεταφέρει σε μια εποχή, σε μια ψυχολογική, αισθητική, πνευματική και συναισθηματική κατάσταση. Σε ένα σημείο όπου δεν βλέπεις απλά μια ταινία, μα βιώνεις κάτι με τρόπο βαθύ και ουσιαστικό. Είναι απόλαυση να βλέ-

Ουζερί Τσιτσάνης **

>>> Στο παιδικό φιλμ κινουμένων σχεδίων «Μιούν, ο φρουρός του φεγ γαριού» (Mune, le Gardien de la Lune), ένας μικρός Φαύνος γίνεται κατά λάθος ο νέος Φρουρός του Φεγγαριού υπεύθυνος για τον ερχομό της νύχτας, αλλά η απειρία του τον οδηγεί σε λάθη και στο μόνιμο σκοτάδι στη Γη. Με τη βοήθεια των φίλων του θα προσπαθήσει να τα διορθώσει.

Χάρης Φραγκούλης, Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη, Βασιλική Τρουφάκου, Γιάννης Στάνκογλου, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης Στη Θεσσαλονίκη της γερμανικής κατοχής, ένας νεαρός που δουλεύει σερβιτόρος στο Ουζερί του Τσιτσάνη θα ερωτευτεί μια Εβραία.

42 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

πεις την Κέιτ Μπλάνσετ και τη Ρούνι Μάρα στην οθόνη, ο τρόπος που κατορθώνουν να διαπερνούν τους χαρακτήρες τους και να τους δίνουν ζωή δίχως καμιά περιττή ερμηνευτική υπερβολή είναι κυριολεκτικά αξιοθαύμαστος και είναι υπέροχος ο τρόπος που ο Χέινς κατορθώνει να ανακαλύπτει όλα τα επίπεδα μιας ιστορίας που μιλά για κάτι βαθιά προσωπικό και αδιόρατο, μα και για κάτι μεγαλύτερο, συνολικό, κοινωνικό. Όλα έρχονται στο φως με λεπτότητα και κομψή μελαγχολία, με τη δύναμη ενός φιλμ που έχει το βάθος και την αλήθεια μιας αφοπλιστικής εξομολόγησης. Και αναμφίβολα δεν είδατε καμιά πιο όμορφη ταινία όλη τη χρονιά, ή εδώ και πολλά χρόνια. Κάθε πλάνο του «Carol» είναι απλά υπέροχο, και υπέροχα αληθινό, σαν να βλέπεις μια ταινία που όντως γυρίστηκε στα 50s, με τον Έντουαρτ Λάκμαν να φωτογραφίζει αριστουργηματικά τους χώρους και της ηρωίδες του συχνά πίσω από «ιδρωμένα» τζάμια, από παρμπρίζ αυτοκινήτων, ανάμεσα σε πολλούς ανθρώπους, συμβολικά μα και απόλυτα λειτουργικά. Από την εικόνα και τις ερμηνείες, από τα κοστούμια ως τη μουσική, όλα στο «Carol» είναι άψογα. Κι όλα είναι σινεμά. Με τον τρόπο που ο κινηματογράφος οφείλει να είναι: «μεγαλύτερος από τη ζωή», ικανός να χωρέσει την αλήθεια της, βοηθός μας στο να την κατανοήσουμε και να την αποδεχτούμε.

Aκ όμ η

ΣκηνοθεΣία: Μανούσος Μανουσάκης Παίζουν: Ανδρέας Κωνσταντίνου,

Βασ ισ μένη σ το ομών υμο βιβλίο του Γιώργου Σκαμπαρδώνη, η ταινία του Μανούσου Μανουσάκη είχε την ευκαιρία να αφηγηθεί μια δυνατή ερωτική ιστορία με φόντο μία από τις πιο τραγικές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας και να φωτίσει μια πλευρά της κατοχής, την εξόντωση του εβραϊκού πληθυσμού της Θεσσαλονίκης. Όμως το «Ουζερί Τσιτσάνης», παρά τις καλές προθέσεις του, δεν κατορθώνει να γίνει η ταινία που θα άξιζε σε ένα τόσο σημαντικό κομμάτι της ιστορίας, αλλά δυστυχώς, ούτε καν μια ερωτική ιστορία που μπορεί να σε παρασύρει. Και παρά τον τίτλο της που βάζει τον Βασίλη Τσιτσάνη σε πρώτο πλάνο, τόσο η δική του ιστορία όσο και η μουσική του παραμένουν στο περιθώριο, απλό ντεκόρ και σποραδική μουσική υπόκρουση. Το πρόβλημα με το φιλμ

ΑδιΑφορη ΜέτριΑ ΚΑλη Πολύ ΚΑλη έξΑιρέτιΚη

του Μανούσου Μανουσάκη είναι ότι παρά τις σποραδικές στιγμές συγκίνησης που σπανίως πετυχαίνει, στο μεγαλύτερο μέρος του μοιάζει αναληθοφανές και «τηλεοπτικό», περιορισμένο σε κοντινά πλάνα που προσπαθούν να νικήσουν την αδυναμία να στηθεί μια αληθινά πειστική ταινία εποχής και σε σκηνικά που δεν πετυχαίνουν πάντα να αποδώσουν μια αυθεντική εικόνα. Κι ακόμη και οι ερμηνείες μοιάζουν αδύναμες και ασυντόνιστες σε ένα φιλμ που δεν κατορθώνει σχεδόν ποτέ να σε παρασύρει ή να σε κάνει να νιώσεις το πάθος, την τραγικότητα και την ένταση της ιστορίας του.

>>> Το «Καλή σου νύχ τα, κυρ Αλέξανδρε» είναι μια τηλεταινία του Γιάννη Σμαραγδή γυρισμένη το 1980, που επιχειρεί να δραματοποιήσει στιγμές από τη ζωή του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και από μερικά από τα πιο διάσημα διηγήματά του.

cine ωρεσ προβολησ ΑθήνΑ ς ΑΑΒΟΡΑ

Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271

Αρκαδία χαίρε Πέμ.-Τετ.

18:20 / Chevalier Πέμ.-Τετ.

20:00, 22:00

ΑΒΑΝΑ

Κηφισίας 234 &Λυκούργου 3, 2106756546

Carol Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:20, 22:40

AΕΛΛΩ CinemAx 5+1 3D Πατησίων 140, 210 8259975

Αίθ.1 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ., Τετ. 21:30 / Spectre Πέμ., Τετ. 18:30 / Παρ.-Τρ. 18:30, 21:30 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ. 16:30 / Κυρ. 12:00, 14:30, 16:30 Αίθ.2 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ.Τετ. 18:15 / Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 21:00 / Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Σάβ. 16:15 / Κυρ. 11:30, 14:15, 16:15 Αίθ.3 Spectre Πέμ., Τετ.

22:30 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Τετ. 17:30, 20:00 / Παρ.Τρ. 17:30, 20:00, 22:30 / Τα μυαλά που κουβαλάς (μτγλ.) Σάβ. 15:15 / Κυρ. 11:45, 15:15 Αίθ.4 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ.

18:40, 21:15 / Σάβ.-Κυρ.

16:00, 18:40, 21:15 / Minions (μτγλ.) Κυρ. 12:00, 14:00

ΑΘΗΝΑΙΟΝ

Βασ. Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122

Αίθ.1 Spectre Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 17:00, 20:00, 23:00 / Δευτ. 23:00 Αίθ.2 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ.

18:10, 20:20, 22:40 / Σάβ.Κυρ. 16:00, 18:10, 20:20, 22:40

ΑΘΗΝΑΙΟΝ Cinepolis

Ζησιμοπούλου 7 & Ι. Μεταξά, Γλυφάδα, 2108983238

ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜ. ΚΙΝ/ΟΥ 2+1 Αγ. στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 2105813470

Αίθ.1 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:15, 22:30 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 16:15 Αίθ.2 Η μυστική λέσχη Πέμ.-Τετ. 17:30 / Spectre Πέμ.-Τετ. 21:45 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 19:30

ΑΣΤΟΡ

Σταδίου 28, Αθήνα, είσοδος από στοά Κοραή, ΜΕΤΡΟ Πανεπιστήμιο, 2103211950

Άσφαλτος Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:00, 22:00 / Μαργκερίτ Παρ.-Σάβ. 15:45 / Ο θαυματοποιός Κυρ. 16:00

ΑΣΤΥ

Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925

Ο γιος του Σαούλ Πέμ.-Τετ.

17:30, 19:50, 22:10

ΑΤΛΑΝΤΙΣ 3D DiGiTAl

Λεωφ. Βουλιαγμένης 245, Πλατεία Καλογήρων, Δάφνη, 2109711511

Αίθ.1 Carol Πέμ.-Τετ. 17:40, 20:00, 22:20 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Κυρ. 16:00 Αίθ.2 Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 19:10, 21:45 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Σάβ., Δευτ., Τρ., Τετ.

17:20 / Κυρ. 15:00, 17:20

ΑΤΤΑΛΟΣ DiGiTAl CinemA

Κοτιαίου & Ελ.Βενιζέλου, Ν. Σμύρνη, 2109331280

Νιότη Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:15, 22:30

ΒΑΡΚΙΖΑ

Θάσου 22, 2108973926

Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν–Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 16:30 3D Αίθ.2 Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 19:30, 22:15 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ.Τετ. 18:00 / Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ.

16:30 3D

Αίθ.1 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 17:50, 20:10, 22:30 Αίθ.2 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ.-Τετ. 17:40, 20:20, 23:00 / Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 15:40 Αίθ.3 99 σπίτια Πέμ.-Τετ.

17:50 / Spectre Πέμ.-Τετ.

20:00, 23:00 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ.Κυρ. 15:50 Αίθ.4 Spectre Πέμ.-Τετ.

18:30, 21:30 / Ουζερί Τσιτσάνης Σάβ.-Κυρ. 16:20

Cine ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

ΑΙΓΛΗ

Α. Παπανδρέου 35, 14848

Κρέμου 141, Καλλιθέα (υπό νέα διεύθυνση), 2102696960

Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ.

18:00, 20:15, 22:30

CineRAmA DiGiTAl CinemA Αγ. Κυριακής 30, Π. Φάληρο, 2109403593

Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ.-Τετ.

16:15 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 18:15, 20:30, 22:45

VillAGe 15 CinemAs @ THe mAll

Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ., Παρ., Τρ., Τετ. 17:10, 20:10, 23:00 / Σάβ.-Κυρ.

14:20, 17:10, 20:10, 23:00 Κλειστό Δευτ. Αίθ.4 The Hunger Games: Επανάστασημέρος ΙΙ Πέμ., Παρ., Σάβ., Τρ., Τετ. 16:15, 19:10, 22:00 / Κυρ. 13:30, 16:15, 19:10, 22:00 Κλειστό Δευτ. Αίθ.5 Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Πέμ., Τρ., Τετ. 15:00, 17:00 / Σάβ.-Κυρ.

13:00, 15:00, 17:00 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 19:00, 21:30, 00:00 Κλειστό Δευτ. Αίθ.6 Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Πέμ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 17:50 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Πέμ., Κυρ., Τρ., Τετ. 15:30 / Σάβ.

13:30, 15:30 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 20:00, 22:40 Κλειστό Δευτ. Αίθ.7 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ.

18:00, 21:00, 00:10 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 15:00 Κλειστό Δευτ. Αίθ.8 Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν–Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Τρ., Τετ.

16:30, 18:30 / Σάβ.-Κυρ.

12:30, 14:30, 16:30, 18:30 / Spectre Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 20:30, 23:30 Κλειστό Δευτ. Αίθ.9 Τα μυαλά που κουβαλάς (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Τρ., Τετ. 16:00 / Σάβ.-Κυρ. 13:45, 16:00 / Spectre Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 18:20, 21:20, 00:20 Κλειστό Δευτ. Αίθ.10 Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν–Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Τρ., Τετ.

15:20, 17:20 / Σάβ.-Κυρ.

13:20, 15:20, 17:20 / Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ.

19:20, 22:20 Κλειστό Δευτ. Αίθ.11 Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 17:30, 20:20, 23:10 / Minions (μτγλ.) Σάβ.Κυρ. 12:45, 15:10 Κλειστό Δευτ. Αίθ.12 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Τρ., Τετ. 15:40, 18:10, 20:45, 23:20 / Σάβ.Κυρ. 13:10, 15:40, 18:10, 20:45, 23:20 Κλειστό Δευτ. Αίθ.13 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 19:15, 22:00 Κλειστό Δευτ. Αίθ.14 Spectre Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 23:00 / Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 20:00 Κλειστό Δευτ.

VillAGe 5 CinemAs pAGRATi

Υμητού 110 & Χρεμωνίδου, Παγκράτι, 14848

Αίθ.1 Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 20:00, 22:50 / Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. Αίθ.1 Ουζερί Τσιτσάνης 18:00 Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:30, 22:40 Αίθ.2 Spectre Πέμ.-Τετ. Αίθ.2 Ο αστακός Πέμ.-Τετ.

20:30, 23:30 / Ο Σνούπι και 17:40 / Spectre Πέμ.-Τετ. ο Τσάρλι Μπράουν-Πίνατς: 20:00, 22:45 / Ξενοδοχείο Η ταινία (μτγλ.) Σάβ., Κυρ., για τέρατα 2 (μτγλ.) Σάβ.Τετ. 18:30 Κυρ. 16:00 Αίθ.3 Spectre Πέμ.-Τετ.

22:00 / The Hunger Games: ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ eURopA CinemAs Επανάσταση- μέρος ΙΙ Λεωφ. Αλεξάνδρας & Πατησίων 77-79, Πέμ.-Τετ. 19:00 / Τοσοδούλισταθμός ΗΣΑΠ Βικτώρια, 2108219298 κα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ.Carol Πέμ.-Τετ. 17:30, 20:00, Κυρ. 17:00 22:25 Αίθ.4 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. ΑΛΚΥΟΝΙΣ neW sTAR ART 19:45, 22:20 / Σάβ.-Κυρ.

CinemA 17:10, 19:45, 22:20 Ιουλιανού 42-46, πλ. Βικτωρίας Αίθ.5 Μιουν, ο φρουρός (ΜΕΤΡΟ Βικτώρια), Αθήνα, του φεγγαριού (μτγλ.)

210 8220008 Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 19:15 / Σάβ.-Κυρ. Καληνύχτα, 17:20, 19:15 / The και καλή τύχη Hunger Games: ιστείτε, ημ αφ δι να Πέμ.-Τετ. 18:30 Επανάσταση- μέΓια 0 53 17 36 / Αρκαδία χαίρος ΙΙ Πέμ., Κυρ., 0 21 ο στ ε στ νή ρε Πέμ., Σάβ., Δευτ., Τρ. 21:10 / επικοινω Κυρ., Δευτ., Παρ., Σάβ., Τετ. Τρ., Τετ. 17:00 21:10, 00:00 / Ο αστακός VillAGe 9 CinemAs Πέμ.-Κυρ. @ FAliRo 19:30 / Forget Παλαιά Λεωφ. ΠοσειMe Not Πέμ.δώνος 1 & Μωραϊτίνη 3, Τετ. 23:00 / Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Ειμαρμένη 14848 Πέμ.-Κυρ. 21:15 / Τα μυαλά που Αίθ.1 Ο Σνούπι και ο κουβαλάς (με υπότιτΤσάρλι Μπράουν-Πίνατς: λους) Σάβ.-Κυρ. 15:30 / Η ταινία (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Chevalier Δευτ.-Τετ. 21:15 Δευτ., Τρ., Τετ. 18:00 / Σάβ.Λεωφ. Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010

Αίθ.1 The Republic Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ.

19:40 / Παν (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Τρ., Τετ. 17:20 / Σάβ.Κυρ. 12:20, 14:50, 17:20 / 99 σπίτια Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 21:50 Κλειστό Δευτ. Αίθ.2 Spectre Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Τρ., Τετ. 19:30, 22:30 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Σάβ., Τρ., Τετ. 15:50, 17:40 / Κυρ. 12:10, 14:00, 15:50, 17:40 Κλειστό Δευτ. Αίθ.3 The Hunger Games:

☛ Το πρόγραμμα προβολών στις αίθουσες ισχύει από την Πέμπτη Αίθ.6 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 18:20, 21:00, 23:30 / Τα μυαλά που κουβαλάς (μτγλ.) Σάβ.Κυρ. 15:50 Αίθ.7 The Hunger Απλά, η καλύτε Games: Επανάστασητης χρονιάς μέρος ΙΙ Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 19:10, ης Ουζερί Τσιτσάν 22:00 / Σάβ.-Κυρ. 16:20, εις δεν αρκούν έσ οθ πρ ς 19:10, 22:00 λέ Οι κα Αίθ.8 Spectre Πέμ.-Τετ.

18:30, 21:30 Αίθ.9 Ουζερί Τσιτσάνης Κυρ. 16:00, 18:00 / Η γέφυρα Πέμ.-Τετ. 17:30, 20:00, 22:30 των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. Αίθ.10 Spectre Πέμ., Παρ., 20:20, 23:10 Δευτ., Τρ., Τετ. 19:10, 22:10 / Αίθ.2 Η γέφυρα των καταΣάβ. 16:10, 19:10 / Κυρ. 16:10, σκόπων Πέμ.-Τετ. 21:30 / 19:10, 22:10 Μιουν, ο φρουρός του φεγΑίθ.11 Spectre Πέμ., Παρ., γαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Κυρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 17:50, Δευτ., Τρ., Τετ. 17:50, 19:40 / 20:50, 23:50 / Σάβ. 17:50 Σάβ.-Κυρ. 16:10 / Ουζερί ΤσιΑίθ.12 Παν (μτγλ.) Πέμ., Παρ., τσάνης Σάβ.-Κυρ. 18:50 Δευτ., Τρ., Τετ. 17:50 / Σάβ.Αίθ.3 Τοσοδούλικα: Η Κυρ. 15:30, 17:50 / Spectre κοιλάδα των χαμένων μυρΠέμ.-Τετ. 20:10, 23:10 μηγκιών (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Αίθ.13 The Hunger Games: Δευτ., Τρ., Τετ. 17:10 / Σάβ.Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ.Κυρ. 16:50 / The Hunger Τετ. 17:40, 20:30, 23:20 Games: Επανάσταση- μέΑίθ.14 Ξενοδοχείο για ρος ΙΙ Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., τέρατα 2 (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Τετ. 19:10, 22:10 / Σάβ.-Κυρ. Δευτ., Τρ., Τετ. 17:30 / Σάβ.19:00, 22:10 Κυρ. 15:30, 17:30 / Η γέφυρα Αίθ.4 Spectre Πέμ.-Τετ. των κατασκόπων Πέμ.-Τετ.

18:45, 21:45 / Παν (μτγλ.)

19:30, 22:20 Σάβ.-Κυρ. 16:20 Αίθ.15 Η γέφυρα των καΑίθ.5 Ουζερί Τσιτσάνης τασκόπων Πέμ.-Τετ. 18:20, Πέμ.-Τετ. 20:00 / Spectre 21:10, 00:00 Πέμ.-Τετ. 22:30 / The Αίθ.16 Τοσοδούλικα: Η Hunger Games: Επανάστακοιλάδα των χαμένων ση- μέρος ΙΙ Σάβ.-Κυρ. 17:00 μυρμηγκιών (μτγλ.) Πέμ., Αίθ.6 Ξενοδοχείο για τέρατα Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:10, 2 (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., 18:10 / Σάβ.-Κυρ. 16:10, 18:10 Τρ., Τετ. 18:20 / Σάβ.-Κυρ. / 99 σπίτια 16:15, 18:20 / The Hunger Πέμ., Παρ., Κυρ., Δευτ., Τρ., Games: Επανάσταση- μέΤετ. 20:10, 22:30 / Σάβ. 20:10 / ρος ΙΙ Πέμ.-Τετ. 20:40, 23:30 Spectre Σάβ. 22:30 Αίθ.7 Ουζερί Τσιτσάνης Αίθ.17 The Republic Πέμ., Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. Παρ., Κυρ., Δευτ., Τρ., Τετ.

18:30, 21:10, 23:50 / Σάβ.20:00, 22:20 / Σάβ. 20:00 Κυρ. 21:10, 23:50 / Μιουν, / Ο Σνούπι και ο Τσάρλι ο φρουρός του φεγγαριού Μπράουν–Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 17:10, 19:10 (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Αίθ.8 Ουζερί Τσιτσάνης Τετ. 18:00 / Σάβ.-Κυρ. 16:00, Πέμ.-Τετ. 19:00, 21:30 18:00 / Spectre Σάβ. 22:20 Αίθ.9 Η γέφυρα των καταΑίθ.18 Μαριονέτες Πέμ.σκόπων Πέμ.-Τετ. 19:50, Τετ. 20:40 / Ξενοδοχείο για 22:40 τέρατα 2 (μτγλ.) Πέμ., Παρ.,

JUsT THe FACTs Carol ***** ρη ταινία **

Δευτ., Τρ., Τετ. 18:40 / Σάβ.Κυρ. 16:40, 18:40 / Πορφυρός λόφος Πέμ.-Τετ. 23:00 Αίθ.19 Minions (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:10 / Σάβ.-Κυρ. 15:50, 18:10 / Ο τελευταίος κυνηγός μαγισσών Πέμ.-Τετ. 20:20, 23:10 Αίθ.20 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ.Τετ. 19:50, 22:40 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:00 / Σάβ.-Κυρ.

16:00, 18:00

Πέμ.-Τετ. 20:00, 22:20 / Ερχόμαστε εν ειρήνη Κυρ.

15:45

ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D DiGiTAl

ΕΛΛΗ

Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 2107773319

Αίθ.1 Carol Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:20, 22:40 Αίθ.2 Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 19:30, 22:10 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ.Τετ. 17:30

ΔΙΑΝΑ

Περικλέους 14, Μαρούσι, 2108028587

45 χρόνια Πέμ.-Κυρ. 18:15 / Νιότη Πέμ.-Τετ. 20:10 / Άσφαλτος Πέμ.-Τετ. 22:30 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ. 16:40 / Κυρ.

11:30, 16:40 / Το δικαστήριο Δευτ., Τετ. 18:00 Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789

Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Σάβ., Δευτ., Τρ., Τετ.

17:40, 20:00, 22:20 / Κυρ.

15:30, 17:40, 20:00, 22:20

ΕΜΠΑΣΣΥ noVA oDeon

Πατρ. Ιωακείμ 5 & Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944

Carol Πέμ.-Τετ. 17:30, 20:00, 22:30

Carol Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:15, 22:30

ΙΛΙΟΝ DiGiTAl CinemA

ΓΛΥΦΑΔΑ oDeon

Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ.

17:45, 20:00, 22:15

Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 210 9650318

Αίθ.1 Carol Πέμ.-Τετ. 20:00, 22:30 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ.Τετ. 18:00 Αίθ.2 Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 19:20, 22:10 / Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν-Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 17:20

Τροίας 34 & Πατησίων 113, 2108810602

ΙΝΤΕΑΛ

Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720

Dheepan: ο άνθρωπος χωρίς πατρίδα Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Δευτ., Τετ. 17:30 / Ο αστακός Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Δευτ., Τετ. 19:45, 22:10 Κλειστό (λόγω πρεμιέρας) Τρ.

ΔΑΝΑΟΣ

ΚΗΦΙΣΙΑ CinemAx CyTA

Αίθ.1 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Σάβ., Δευτ., Τρ., Τετ. 17:50, 20:10, 22:30 / Κυρ.

15:40, 17:50, 20:10, 22:30 Αίθ.2 Chevalier Πέμ.-Τετ.

17:50 / Ο γιος του Σαούλ

Αίθ.1 Spectre Πέμ.-Τετ.

17:00, 20:00, 23:00 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ. 15:15 / Κυρ. 11:45, 13:30, 15:15

Λεωφ. Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655

ΚΗΦΙΣΙΑ CinemAx ClAss CyTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο), Κηφισιά, 2106231601

Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ.

17:30, 20:00, 22:30

ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΟ ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ Κουντουριώτη 40 & Μυριοφύτου 55, Αιγάλεω, 2105911390-370

GAZARTe

Βουτάδων 34, Γκάζι, 2103452277

Αίθ.2 Άσφαλτος Πέμ.-Τετ.

17:00 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 19:00, 21:30 / Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Σάβ. 15:00 / Κυρ. 11:30, 13:15, 15:00

Λεωφ. Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 2106233567

Αίθ.1 Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ.-Τετ.

16:30 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:15, 22:30 Αίθ.2 Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 19:45, 22:15 / Άσφαλτος Πέμ.-Τετ.

18:00 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ.Κυρ. 16:30

ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FilmCenTeR Λεωφ. Συγγρού 106, 210 9215305

Chevalier Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 19:00, 20:45, 22:30 / Σάβ.-Κυρ. 17:15, 19:00, 20:45, 22:30

ΝΑΝΑ CinemAx CyTA

Λεωφ. Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση Μετρό Άγ.Ιωάννης), 2109703158

Αίθ.1 Spectre Πέμ.-Τετ.

18:30, 21:30 / Παν (μτγλ.) Σάβ. 16:15 / Κυρ. 11:45, 14:00, 16:15 Αίθ.2 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 18:15, 21:00 / Τα μυαλά που κουβαλάς (μτγλ.) Σάβ. 16:00 / Κυρ. 11:45, 14:00, 16:00 Αίθ.3 Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:00 / Σάβ.

VillAGe ATHens meTRo mAll Λεωφ. Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 14848

Αίθ.1 Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν–Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 15:00, 17:00 / Σάβ.-Κυρ.

13:00, 15:00, 17:00 / Spectre Πέμ.-Τετ. 19:00, 22:00 Αίθ.2 Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν–Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 16:00 / Σάβ.-Κυρ. 12:00, 14:00, 16:00 / The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ.-Τετ. 18:10, 21:00, 23:50 Αίθ.3 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ.Τετ. 19:30, 22:30 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 15:30, 17:30 / Σάβ.-Κυρ.

13:30, 15:30, 17:30 Αίθ.4 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 15:15, 17:50, 20:20, 23:00 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ.Κυρ. 13:15 Αίθ.5 Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 16:30 / Σάβ.-Κυρ.

12:30, 14:30, 16:30 / Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ., Σάβ., Τετ. 18:40, 21:30, 00:20 / Παρ., Κυρ., Δευτ., Τρ. 18:40, 21:30

VillAGe sHoppinG AnD moRe

Θηβών 228 & Παρνασσού, Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 14848

Αίθ.1 Spectre Πέμ.-Τετ.

19:45, 22:45 Αίθ.2 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 20:30, 23:00 Αίθ.3 Το Παραμύθι των Παραμυθιών Πέμ., Παρ., Κυρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 23:00 / Χωρίς διέξοδο Πέμ., Παρ., Κυρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 20:50 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 17:10, 19:00 / Σάβ.-Κυρ.

15:20, 17:10, 19:00 / Spectre Σάβ. 20:50, 23:50 Αίθ.4 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:30, 21:20, 00:10 / Σάβ.-Κυρ.

15:40, 18:30, 21:20, 00:10 Αίθ.5 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ.

19:20, 21:50, 00:20 / Σάβ.Κυρ. 16:50, 19:20, 21:50, 00:20

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 43

ΝΙΡΒΑΝΑ CinemAx CyTA

Λεωφ. Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 2106469398

Άσφαλτος Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:15, 22:30

oDeon ΟΠΕΡΑ

Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683

Αίθ.1 Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 17:00, 19:50, 22:40 Αίθ.2 Νιότη Πέμ.-Τετ. 19:30 / Spectre Πέμ.-Τετ. 22:00 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ.-Τετ.

17:30

ΟDeon sTARCiTy

Αίθ.4 Spectre Πέμ.-Τετ.

19:30, 22:30 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 17:30 Αίθ.5 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ.Τετ. 19:20, 22:10 / Παν (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 16:40 Αίθ.6 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 19:00, 22:00 / Τα μυαλά που κουβαλάς (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 16:20 Αίθ.7 Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 20:00, 22:50 / Σάβ.Κυρ. 17:10, 20:00, 22:50 Αίθ.8 Το Παραμύθι των Παραμυθιών Πέμ.-Τετ. 22:50 / Μια φορά το χρόνο Πέμ.-Τετ.

20:30 / Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ.

16:10, 18:10 Αίθ.9 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ.

20:10, 23:00 / Σάβ.-Κυρ.

17:20, 20:10, 23:00 Αίθ.10 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 20:20, 23:10 / Σάβ.-Κυρ. 17:10, 20:20, 23:10

ΟΣΚΑΡ DiGiTAl

Αχαρνών 330, Κάτω Πατήσια, 2102281563

Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Σάβ., Δευτ., Τρ., Τετ.

16:00, 18:00, 20:15, 22:30 / Κυρ. 18:00, 20:15, 22:30

Λεωφ. Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 14560

ΠΑΛΑΣ

Αίθ.1 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ.

21:00 / Σάβ.-Κυρ. 18:00, 21:00 Αίθ.2 Spectre Πέμ.-Τετ.

20:40 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:30 / Σάβ.-Κυρ. 16:30, 18:30 Αίθ.3 Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν–Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:50 / Σάβ.-Κυρ. 16:50, 18:50 / Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 21:10

Μήπως είσαι ο τύπος μου και άλλες αναζητήσεις περί έρωτος Πέμ.-Τετ. 20:35 / Άγνωστη γη Πέμ.-Τετ. 18:45 / Το αλάτι της γης Πέμ.-Τετ.

22:30

Υμηττού 109, Παγκράτι, 210 7511868

ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ

Ριζάρη 24, Παγκράτι, 2107253915

Ο γιος του Σαούλ Πέμ.-Τετ.

17:30, 19:50, 22:10

ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ (ΠΡΩΗΝ

ΑΛΟΜΑ)

Μεσογείων 232 & Βεντούρη, Χολαργός, 2106525122

Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Δευτ., Τετ.

18:00, 20:20, 22:40 / Τρ.

18:00, 22:40 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ.Κυρ. 16:10

ΣΟΦΙΑ

Ευσταθιάδου 2, Πλ. Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 2109927447

Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ.

18:30, 20:30, 22:30 / Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 16:45

ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΔΗΜ. ΚΙΝ/ΦΟΣ

Κων. Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, 210 9313360

Αίθ.1 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 18:00, 20:15, 22:30 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 16:10 Αίθ.2 Dheepan: ο άνθρωπος χωρίς πατρίδα Πέμ.-Τετ.

18:00, 20:00 / Spectre Πέμ.Τετ. 22:00

sTeR CinemAs

Λεωφ. Δημοκρατίας 67α, Εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ίλιον, 801 801 7837, 210 8092690

Αίθ.1 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ.

16:00, 18:30, 21:00, 23:30 / Σάβ.-Κυρ. 13:30, 16:00, 18:30, 21:00, 23:30 Αίθ.2 Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν-Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 16:20 / Σάβ.-Κυρ. 12:20, 14:20, 16:20 / The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ., Παρ., Κυρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:20, 21:15 / Σάβ.

18:20, 21:15, 00:10 Αίθ.3 Τα μυαλά που κουβαλάς (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 16:30 / Σάβ.Κυρ. 12:00, 14:10, 16:30 / Η

γέφυρα των κατασκόπων Πέμ., Παρ., Κυρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:40, 21:30 / Σάβ. 18:40, 21:30, 00:20 Αίθ.4 Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 17:50 / Σάβ.-Κυρ.

12:10, 14:00, 15:50, 17:50 / Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 19:40, 22:30 Αίθ.5 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ.

17:00, 19:30, 22:00 / Σάβ.

12:00, 14:30, 17:00, 19:30, 22:00, 00:30 / Κυρ. 12:00, 14:30, 17:00, 19:30, 22:00 Αίθ.6 Spectre Πέμ.-Τετ.

17:10, 20:10, 23:00 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 12:50, 15:10 Αίθ.7 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ.Τετ. 19:20, 22:15 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 17:30 / Σάβ.-Κυρ. 13:50, 15:40, 17:30

sTUDio neW sTAR ART CinemA

Μπράουν-Πίνατς: Η ταινία (μτγλ.) Σάβ.-Κυρ. 16:00 Αίθ.2 Spectre Πέμ.-Τετ.

22:40 / Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τετ. 20:00 / Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ., Τετ. 18:00 / Σάβ.-Κυρ. 16:15, 18:00

ΤΡΙΑΝΟΝ FilmCenTeR

Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 2108222702

Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ.

16:30, 18:45, 21:00, 23:15

ΦΟΙΒΟΣ DiGiTAl CinemA

Εθ. Αντιστάσεως 1, στάση ΜΕΤΡΟ Περιστέρι, 2105711105

Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ.-Τετ.

16:30 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 18:10, 20:30, 22:45

Chivas 12

ΠροΑςτίων

Σταυροπούλου 33 , Πλ. Αμερικής, 2108640054

ΑΛΙΚΗ ΔΗΜ. ΚΙΝ/ΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ

Αρκαδία χαίρε Πέμ.-Τετ.

18:30 / Η μυστική λέσχη Πέμ.-Τετ. 21:00 / Ο αστακός Πέμ.-Τετ. 23:00 / Το αγόρι και ο κόσμος Σάβ.-Κυρ.

16:00

Annie (μτγλ.) Πέμ.-Τρ. 18:00 / Η γέφυρα των κατασκόπων Πέμ.-Τρ. 21:00 / Τετ. 18:30 / Το αλάτι της γης Τετ. 21:00

ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΛΑΪΣ

Ιερά Οδός 48 & Μεγ. Αλεξάνδρου 134136, 2103609695

Αίθ.1 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 17:30, 19:45, 22:00 Αίθ.2 Chevalier Πέμ.-Τετ.

18:00, 20:00 / Ο αστακός Πέμ.-Τετ. 22:00

ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ

Λ. Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 210 2826873

Αίθ.1 Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 17:45, 20:15, 22:30 / Ο Σνούπι και ο Τσάρλι

shopping / soul / body / mind / market

16:00, 18:00 / Κυρ. 12:00, 14:00, 16:00, 18:00 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 20:15, 22:45 Αίθ.4 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ., Τετ. 19:00, 21:45 / Ουζερί Τσιτσάνης Παρ.-Τρ. 19:30, 22:00 / Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Σάβ. 15:30, 17:30 / Κυρ. 11:30, 13:30, 15:30, 17:30 Αίθ.5 Spectre Πέμ.-Τετ.

20:00, 23:00 / 99 σπίτια Πέμ.-Τετ. 17:45 Αίθ.6 The Hunger Games: Επανάσταση- μέρος ΙΙ Πέμ.-Τετ. 17:45, 20:30, 23:15 / Minions (μτγλ.) Σάβ. 15:45 / Κυρ. 11:45, 13:45, 15:45

elementsofstyle

cine ωρεσ προβολησ

Το Chivas μάς ακολουθεί σε ταξίδια ανά τον κόσμο γεμάτα εμπειρίες πολυτέλειας και στιλ, με μια νέα συλλεκτική συσκευασία που δημιούργησε σε συνεργασία με την Globe Trotter, το διάσημο για τις πολυτελείς χειροποίητες αποσκευές του βρετανικό luxury brand. Στο νέο μεταλλικό κουτί-δώρο Chivas 12 «Made for Gentlemen» κυριαρχούν τα ανάγλυφα σχέδια που αναπαριστούν χαρακτηριστικά μέρη των θρυλικών αποσκευών, υπογραμμίζοντας τη μοναδική τεχνική και την ποιότητα κατασκευής τους. Τη διακόσμηση συμπληρώνουν χειροποίητα αυτοκόλλητα από πόλεις-σύμβολα του κόσμου, όπως, κατά παράδοση, κολλάνε οι ταξιδιώτες στις αποσκευές τους.

Λεωφ. Μαραθώνος 196, 22940-69871

ΜΑΓΙΑ

Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 22210-25625

Barbie & οι αδερφούλες της σε μία απίθανη κουταβοπεριπέτεια (μτγλ.) Πέμ.-Τετ.

17:40 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 19:45, 22:30

ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ-ΟΝΑΡ ΔΗΜ. ΚΙΝ/ΦΟΣ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

Αγ. Παρασκευής 40, Ανάκασα- Αγ. Ανάργυροι, 2102639208

Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ.

18:00, 20:15, 22:30 / Minions (μτγλ.) Σάβ. 14:00, 16:00 / Κυρ. 12:00, 14:00, 16:00

Για περισσότερη μόδα shopping μπες ,στομοορφιά,

w w w.athensvoice .gr/ fashion-look

Π ε ί ρΑ ί Α ΟΝΕΙΡΟ ΔΗΜ. ΚΙΝ/ΦΟΣ

Νάξου 32, Άγ. Ιωάννης, Ρέντη, 2104830330

Barbie & οι αδερφούλες της σε μία απίθανη κουταβοπεριπέτεια (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Σάβ., Δευτ., Τρ., Τετ.

18:00 / Κυρ. 11:00, 18:00 / Ξενοδοχείο για τέρατα 2 (μτγλ.) Πέμ.-Τετ. 16:30 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ.

19:15, 21:10, 23:00 / Παν (μτγλ.) Σάβ. 14:30 / Κυρ.

12:30, 14:30

DolCe & Gabbana Η νέα συλλογή ανδρικών γυαλιών ηλίου των Dolce & Gabbana είναι η επιτομή της παραδοσιακής ιταλικής κομψότητας. «Κομμένα και ραμμένα» στο ενδυματολογικό πνεύμα των δυο κορυφαίων σχεδιαστών, τα Dolce & Gabbana Gentlemen χαρακτηρίζουν εμβληματικά σχήματα, τολμηρές γραμμές και υψηλής αισθητικής λεπτομέρειες, ενώ υλικά όπως το ατσάλι και το καουτσούκ και ένα ευρύ φάσμα χρωματικών συνδυασμών ολοκληρώνουν την εικόνα της διαχρονικής ιταλικής φινέτσας και πολυτέλειας.

ΜΗ ΧΑ ΣΕ ΙΣ !

ΖΕΑ DiGiTAl CinemA

Χαρ. Τρικούπη 39, Πασαλιμάνι, Πειραιάς, 2104521388

Μιουν, ο φρουρός του φεγγαριού (μτγλ.) Πέμ., Παρ., Σάβ., Δευτ., Τρ., Τετ. 16:00 / Κυρ. 11:30, 16:00 / Ουζερί Τσιτσάνης Πέμ.-Τετ. 17:50, 20:00, 22:15

ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ)

Αγ. Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955

Νιότη Πέμ., Παρ., Δευτ., Τρ. 19:00, 21:00 / Σάβ. 21:00, 23:00 / Κυρ. 21:00 / Τετ. 21:30 / Τοσοδούλικα: Η κοιλάδα των χαμένων μυρμηγκιών (μτγλ.) Σάβ. 17:00, 19:00 / Κυρ. 11:00, 13:00, 15:00, 17:00, 19:00

ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜ. ΚΙΝ/ΦΟΣ

Πλατεία Δημαρχείου, Tηλ: 2104225653

Dheepan: ο άνθρωπος χωρίς πατρίδα Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Δευτ., Τετ. 17:50 / Ο γιος του Σαούλ Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ., Δευτ., Τετ. 20:00, 22:10 Κλειστό Τρ. ●

44 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

praktiker Μια αποκλειστική σειρά εργαλείων, για να φτιάξετε μόνοι σας ξύλινες κατασκευές, παρουσιάζουν η Black+Decker και τα καταστήματα Praktiker. Η σειρά θα διατίθεται έως τις 24/12 σε ειδικά διαμορφωμένες συσκευασίες (μεταλλικά κουτιά, τσάντες και θήκες), ιδανικές και για χριστουγεννιάτικο δώρο.

i-D ConCept stores Το δεύτερο κατάστημα i-D από την Ειρήνη Ντέρου, ιδρυτικό μέλος και COO του Βaccarat Hellas, στεγάζεται σε ένα διώροφο κτίριο, είναι απλό και κομψό αλλά ταυτόχρονα πολυτελές και ποιοτικό και σας καλεί σε μια «slow shopping» εμπειρία. Μέσα στους διαδοχικούς του χώρους θα ξεναγηθείτε με άνεση και ελευθερία ανάμεσα σε κοσμήματα, ρούχα, αξεσουάρ, ρολόγια, προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, αποκλειστικά αρώματα, κεριά, γυαλιά, παπούτσια, τσάντες, βιβλία, όλα κάτω από την ίδια στέγη. Για πρωτότυπες, μοναδικές, σοφιστικέ επιλογές, με διαφορετική αισθητική, από Έλληνες και ξένους δημιουργούς. Κανάρη 12 & Σέκερη, 210 3221801

Σε είδα...

Μίλα Μου ΒΡΩΜΙΚΑ Της ΜυρΤώΣ ΚοΝΤοΒά

Γράψε για το ΣΕ ΕΙΔΑ (μέχρι 20 λέξεις) και στείλε το με sms: AVSE, κενό και το μήνυμά σου στο 54344 αριθμοί κινητών θα δημοσιεύονται μόνο εάν είναι ίδιοι με το νούμερο του αποστολέα. Κάθε μήνυμα χρεώνεται œ 1,23 με Φπα ςτΑςή ΚΑλΑμΑΚίου Ποσειδώνος 30/11, 21.30, περιμένοντας το Β2 με ρώτησες για τα δρομολόγια, γνωριστήκαμε, εγώ Κωνσταντίνος, εσύ Μαρία από Κρήτη…

djentry@gmail.com ΑλβΑνίΚή ΠρεςβείΑ 25/11, περίμενες δυο ώρες και πήγαινες πάνω κάτω. Ο μελαχρινός που ήταν στο τζιπ, στείλε στο kostasaia1990@yahoo.com

ΑθήνΑ Aπό Γιάννενα. Κάπου ανάμεσα σε Φιλολογία και Πάντειο, Γαλλικό Ινστιτούτο και Exile Room, χαθήκαμε… θέλω να σε ξαναδώ!

ΧΑλΑνδρί 24/11 γύρω στις 9 παρά, βγήκα από το αμάξι ενός φίλου μου και ήσουν παρκαρισμένος από πίσω μας στη

Θεοδοσίου, κάποιον περίμενες μάλλον, σε κοίταζα…

550 Το πήρες από πλατεία Μαβίλη Σάββατο πρωί. Καστανόξανθη με κάπως σπαστά μαλλιά με γυαλιά μυωπίας, μαύρο δερμάτινο μπουφάν και από πάνω ένα ριχτό αμάνικο μπεζ παλτό... Τρομερό στιλ και πολύ εντυπωσιακή. plateiamavili@ gmail.com

Μυρτώ μου, μεγάλο το θέμα μου, ο πόνος μου, το βάσανό μουουου! Ναι γκομενικό! Ναι προβληματικό! Ναι εθιστικό! Ναι εμμονή! Μέχρι πρόσφατα βρισκόμασταν, αράζαμε, πηδιόμασταν σε φιλική φάση χωρίς κανένας μας να έχει κάτι άλλο αλλά εγώ ήθελα κάτι πιο «επίσημο», να βγαίνουμε έξω, να κοιμόμαστε αγκαλίτσα, ταινίες, μαγείρεμα, να πάμε καμιά εκδρομή, όλο το πακέτο φουλ, να είμαστε ζευγάρι ρε παιδάκι μου. Του το φέρνω απ’ έξω απ’ έξω, δε νογάει. Του το λέω κατάμουτρα, μου απαντάει κάτι ανάμεσα σε μουγκρητό και μουρμουρητό στιλ «μμμμμμμ… εχμμμμμμ… μουουουχχχχ, ξέρεις εγώ, ναι μεν, αλ λά φφφφφφφφφχχχχχ…» και το αφήνω στην πάντα, λέω μην τον βρει καμιά συμφόρηση και τρέχουμε, άσ’ το καλύτερα. Μετά απ’ αυτό εξαφανιζόλ για δυο βδομάδες. Και ξαφνικά, έρχεται χαλαρός και ανέμελος και μου σκάει το παραμύθι ότι βγαίνει με κάποια και είναι λέει ξετρελαμένος, πρώτη φορά τέτοια επικοινωνία σεξουαλική, εγκεφαλική, συναισθηματική χημεία, φυσική, μαθηματικά, γεωγραφία. Εννοείται πως έπαθα κοκομπλόκο. Εννοείται πως δεν είπα τίποτα και αποχώρησα χαμογελαστή, μυστηριώδης και αγέρωχη. Εννοείται πως δεν ξαναβρεθήκαμε μόνοι μας από τότε. Εννοείται πως όταν τον συναντάω με πιάνει τρεμούλα. Εννοείται πως θέλω να τον πατήσω με το αυτοκίνητο. Εννοείται πως τον θέλω πιο κολασμένα από πριν. Τι κάνω, Μυρτούδι; Υ.Γ. 1 Αυτή που βγαίνει είναι 10 χρόνια μεγαλύτερη. Υ.Γ. 2 Δεν ξέρω γιατί το έγραψα αυτό.

ξέρεις εσυ... Γράψε για το ΞΕΡΕΙΣ ΕΣΥ (μέχρι 20 λέξεις) και στείλε το με sms: AVXE, κενό και το μήνυμά σου στο 54344 αριθμοί κινητών θα δημοσιεύονται μόνο εάν είναι ίδιοι με το νούμερο του αποστολέα. Κάθε μήνυμα χρεώνεται œ 1,23 με Φπα

Πριν ένα χρόνο έγραψες στο LinkedIn: Επειδή μου τη δίνει λίγο αυτό το «ευχαριστώ για την αποδοχή», θα προτιμήσω ένα λιτό πρωινό χαμόγελο…

Θοδωρή, θέλω να σε παντρευτώ… Μου αρέσουν οι χιονόμπαλλες που αγοράζεις για εμάς. Για τα πρώτα μας Χριστού-

γεννα. Όλα θα στα συγχωρούμε, Αλκιβιάδη, γιατί είσαι χωρισμένος.

ΜίΚρεσ αγγελίες Για να καταχωρίσετε μια αγγελία επικοινωνήστε με το 210 3617.369 (11.00-18.00) Χρεώσεις: œ 34 οι 20 πρώτες λέξεις και œ 0,35 κάθε επιπλέον. αγγελία σε πλαίσιο: œ 45. ςε γνωρίζω...

άβαντάζ. 30χρονη πολύ όμορφη, με ειδικότητα στη Γενική Ιατρική, φινετσάτη,

πλούσιας οικογενείας, με ωραία ενδιαφέροντα, επιθυμεί γνωριμία γάμου με κύριο προσγειωμένο, καλής φυσικής κατάστασης,

από 1.80 και άνω, ηλικίας από 35 έως 42 ετών. «Πάππας», Ομήρου 38 Κολωνάκι, 210 3620.147, www. pappas.gr

βουλίΑγμενή Κεντρική Πλατεία, Ιάσονος 18 Ετοιμοπαράδοτο ισόγειο διαμέρισμα 45 τ.μ., διπλά τζάμια, ηλεκτρικά ρολά, πόρτες ασφαλείας, κουζίνα και λουτρό minimal, A/C, συναγερμός, ολοκληρωμένος κήπος. Τιμή € 110.000. πληρ. 6977 785793, 210 3635.508

Πρεμιέρα έκανε την 1η Δεκεμβρίου το τηλεοπτικό δίκτυο HELLASNET, στο οποίο 11 περιφερειακοί σταθμοί από όλη την Ελλάδα ενώθηκαν, δημιουργώντας ένα δυνατό ενημερωτικό και ψυχαγωγικό πρόγραμμα, που ενώνει την περιφέρεια με το κέντρο. Το δίκτυο αποτελούν τα κανάλια Alfa Τηλεόραση Βορείου Ελλάδος (Ανατολική Μακεδονία και Θράκη), Κέρκυρα Κανάλι / Τηλεόραση της Κέρκυρας (Δυτική Ελλάδα), Δίκτυο 1 Καστοριάς (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας), ΕΝΑ Κεντρικής Ελλάδας (Στερεά Ελλάδα), το Irida τηλεόραση της Ρόδου (Δωδεκάνησα) PLP Αχαΐας (Πελοπόννησος), Σητεία τηλεόραση του Λασιθίου (Κρήτη), TVM Λέσβου (Βόρειο Αιγαίο), TRT Μαγνησίας (Θεσσαλία) και Attica TV (Αττική).

© KATERINA MANOLESSOU, www.lemoneyed.com

νεΑ τήλεορΑςή: hellasnet

Κοπελιά τι να πω, το χτίζεις γαμώ, βάζεις ωραιότατα το χιουμοράκι σου, την αμεσότητά σου, τη χαριτωμενιά σου, την πλακίτσα σου, φτάνεις στη μέση με τα μουχ μουχ και τα μουρμουρητά και συμπάσχει ο αναγνώστης, τον έχεις φουλ με το μέρος σου, που λέει ο λόγος να πάει με το αμάξι να πατήσει τον γκόμενο για να μην ενοχοποιηθείς εσύ, κλείνεις την επιστολή έχοντας σχεδόν δημιουργήσει την αρχή ενός κινήματος και ξαφνικά ρίχνεις ένα υστερόγραφο και τα γκρεμίζεις όλα. Ζονγκ! Υ.Γ. Άμα δείτε τα παιδιά πείτε τους καλά στέφανα μέσα από την καρδιά μου, εύχομαι και καλούς απογόνους.

Μήπως ξέρεις πώς ξεπερνιέται ένας 32άρης Ζυγός σε φάση αναζήτησης καριέρας στο εξωτερικό και φρίκης με τη ζωή του στην Ελλάδα, που σε χώρισε προ διμήνου «για να μην τα-

ρ άμμα σ ου Στείλ ε το γή σ το fa x της a .V. ά r ικ τα χ υδρομfo@a thens voic e.g in το σ λη ή γ ια τη σ τήώμικαÈ. βρ υ ο μ α ίλ Μ Ç

λαιπωρείσαι άδικα» και επανεμφανίστηκε προ δύο εβδομάδων με το γνωστό ποίημα «δεν ξέρω τι θέλω αλλά μου λείπεις»; Και εσύ έτοιμη να τρέξεις πίσω του μπουσουλώντας ενώ το έργο και το έχεις ξαναζήσει και το κακό το διαισθάνεσαι; Και να πω ότι πέρναγα καλά εκείνο το χρόνο που ήμασταν μαζί, χαλάλι μου, γυρνάω πίσω κι ό,τι γίνει. Ούτε καν. Πέρασε και δεν ακούμπησε Μυρτώ μου, φαντάσου ότι το τελευταίο διάστημα το σεξ μεταξύ μας είχε γίνει άγνωστη λέξη, για να μη σου πω απαγορευμένη! Από την άλλη, πάντα υπάρχει κάτι σαν ελπίδα ότι μπορεί να μην προσπάθησες αρκετά την πρώτη φορά ή να μην το έκανες σωστά και τώρα έχεις μια δεύτερη ευκαιρία. Πόσο μαζόχα πια; Λιλ. Τόσο μαζόχα που να ετοιμάζεσαι να τρέξεις πίσω του μπουσουλώντας για μια δεύτερη ευκαιρία την οποία, σόρι κιόλας, δεν έδωσε. Είπε ο άνθρωπος ότι θέλει να τα ξαναβρείτε ή έστω να ξαναπροσπαθήσετε; Σας πρότεινε κάτι συγκεκριμένο; Δε νομίζω. Αντίθετα έκανε απολύτως σαφές ότι δεν ξέρει τι του γίνεται – οπότε ωραία θα ήταν να τον βοηθούσατε με την παρουσία σας στη ζωή του μέχρι να το ξεκαθαρίσει και να γίνει καπνός. Ηold your horse, έρχονται Χριστούγεννα, βρείτε άλλον.

Μυρτώ μου αγαπημένη, σου γράφω ελπίζοντας ότι θα μου μιλήσεις βρώμικα και θα με βρίσεις (πολυυυύ όμως!). Τους τελευταίους μήνες έχω φάει κόλλημα με έναν 25άρη σερβιτόρο κάπου εκεί στην Κολοκοτρώνη και όπως καταλαβαίνεις έχω γίνει η μασκότ του μαγαζιού. Μεσημέρι για καφέ, βράδυ για ποτό, με παρέα, με φίλους, με κολλητές, ακόμα και μόνη μου μπαστακωμένη κάθε μέρα εκεί. Στην κοσμάρα του αυτός, αδιάφορος, τυπικός και ευγενικός μέχρι να σου σπάνε τα νεύρα τελείως. Του πετάω πού και πού κάτι σποντίτσες, κάτι χαζά, κάνα υπονοούμενο φάση σεξουαλικό, τίποτα. Σκέτο ζώον. Μια φορά μόνο μου χαμογέλασε όταν του είπα ότι μοιάζει με τον Τζον Σνόου (όντως μοιάζει). Τον θέλω, Μυρτώ μου, και τρελαίνομαι που με φτύνει, τι να κάνω; Επίτηδες σας φτύνει γιατί κατά βάθος έχει εντυπωσιαστεί από την προσωπικότητά σας και θέλει να σας καψουρέψει. Πιστεύω πως είναι ζήτημα χρόνου να πέσει στα πόδια σας αλλά αν θέλετε να επισπεύσετε τις διαδικασίες πηγαίντε σήμερα και πείτε του ότι μοιάζει με τον Σταν. Καλά Χριστούγεννα και καλή Πρωτοχρονιά. A 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 45

Stardust

Τοξότη, έχεις φούριες

Από τον Γιώργο Πανόπουλο Eκδότης-Διευθυντής Φώτης Γεωργελές

Μια άμεση ερώτηση απαιτεί μια άμεση απάντηση – sugar free: Ποιος είναι αυτός/ή που πιθανόν σε ελκύει και σε τρελαίνει, που έχεις κολλήσει μαζί του/ ης και ταυτόχρονα θέλεις να ξεκολλήσεις, που σε μαθαίνει εν αγνοία του/της δύο τρία πράγματα για τις σχέσεις που δεν ήξερες ή δεν ήθελες να μάθεις και που διστακτικά ομολογείς ότι μάλλον χωρίζει την ερωτική σου ζωή σε πριν και μετά; Είτε βρίσκεσαι σε μία σχέση, είτε μπαίνεις σε μία σχέση ή βγαίνεις, είτε σκέφτεσαι να διακόψεις, το θέμα είναι ο Άλλος – άντρας ή γυναίκα που καταλαμβάνει το κέντρο της σκηνής αυτή την περίοδο. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει κανείς, εντούτοις το μυαλό σου είναι στις σχέσεις ή εκπέμπεις σήματα «είμαι διαθέσιμος/η». Υ.Γ. Οι επαγγελματικές σου σχέσεις είναι κι αυτές στο προσκήνιο είτε θετικά είτε σε κρίση: προφύλαξε τις σχέσεις που σε ενδιαφέρουν κάνοντας ένα βήμα πίσω.

Ταύρος (20 Απριλίου - 20 Μαΐου) Αλλάζει ποτέ ένας Ταύρος; Ναι, αλλάζει. Αργά, σταθερά και επίμονα, λέει ο Πλούτωνας στον Αιγόκερω: ναι, χρειάζεσαι να περάσουν πολλά χρόνια μέχρι να αμφισβητήσεις ή να εξετάσεις τα πιστεύω και τους κανόνες με τους οποίους σε μεγάλωσαν ο μπαμπάς και η μαμά σου, το σχολείο ή η κοινωνία. Χρειάζεσαι πολύ χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσεις ποιος είσαι, τι θέλεις, ποιες είναι οι δικές σου αρχές, τι πιστεύεις εσύ ο ίδιος/α. Χρειάζεσαι χρόνο μέχρι να τολμήσεις να διαφωνήσεις. Αυτού του είδους οι σκέψεις θα πολλαπλασιάζονται μέχρι να καταφέρεις να βρεις την εσωτερική σου ισορροπία. Κατά τα λοιπά η είσοδος της Αφροδίτης (από 5/12) απέναντί σου στον Σκορπιό, που συμβολίζει τη συντροφική σου σχέση, τις σχέσεις που σε ενδιαφέρουν άμεσα και γενικότερα τη σχέση σου με τον κόσμο, είναι ένα καλό νέο. Θέλεις και θέλουν. Απολαμβάνεις και απολαμβάνουν. Γοητεύεις και γοητεύεσαι. Καιρός αίθριος.

Δίδυμοι (21 Μαΐου - 21 Ιουνίου) Ίσως εσύ περισσότερο από όλους να ξέρεις ότι μερικές φορές χρειάζεται να αποφεύγουμε να σκεφτόμαστε τα προβλήματα που δεν μπορούμε να λύσουμε άμεσα. Αλλιώς τρελαινόμαστε. Βέβαια με τον κυβερνήτη σου Ερμή στον Τοξότη, αλλά και τον Κρόνο εκεί, μακάρι να ήταν τόσο απλό να χαλαρώσεις. Είσαι πάντα στις επάλξεις περιμένοντας τον εχθρό ή δίνοντας μάχες για την επιβίωσή σου. Κι όμως ποτέ τα πράγματα δεν έχουν μία πλευρά – αυτό το ξέρεις σίγουρα. Οπότε ανάμεσα στις μάχες και την αγωνία για το επαγγελματικό παρόν και μέλλον, ή τις αποφάσεις που εκ των πραγμάτων ήρθε η εποχή να πάρεις στα συναισθηματικά σου, μπορείς να γελάσεις με φίλους, να φλερτάρεις για τη χαρά του φλερτ, να το ρίξεις λίγο έξω, να εκφραστείς δημιουργικά, να καλοπιάσεις το παιδί μέσα σου, να κάνεις ανακωχή. Η ζωή σου είναι σαν φαρμακευτικό σιρόπι, αλλά αυτή την εποχή έχει καλή γεύση και καταπίνεται εύκολα.

Καρκίνος (22 Ιουνίου - 22 Ιουλίου) Μια γρήγορη ανασκόπηση: Η επαγγελματική σου κατάσταση άλλαξε, αλλάζει ή πρόκειται να αλλάξει. Αυτό σημαίνει ίσως και κλυδωνισμούς στο εργασιακό σου status, ή ξαφνικές επιπλοκές, ή δεν πάει άλλο, φεύγω, ή και κάποια θετική εξέλιξη. Μπορείς να στρέψεις το επαγγελματικό άλογο προς τα εκεί που θέλεις να τρέξεις, προσέχοντας να μην πέσεις από τη σέλλα – προσέχοντας δηλαδή να μην αφήσεις μια δουλειά που σου δίνει ασφάλεια για μια άλλη που δεν είναι όπως δείχνει. Και ακόμα: Υπάρχουν στιγμές που το να παραμερίζεις τα επαγγελματικά από την πρώτη θέση των προτεραιοτήτων σου για χάρη της ιδιωτικής σου ζωής αποτελεί κίνηση ματ. Τι γίνεται όμως όταν η ασφάλεια της οικογένειας λειτουργεί ανασταλτικά για τη ζωή έξω από το σπίτι, κάνοντάς σε να βλέπεις τον κόσμο μέσα από μια γυάλα;

σύντροφο δίπλα τους, έναν έμπειρο ψυχαναλυτή, ένα συνετό φίλο που τους γειώνει ή κάποιον που λειτουργεί σαν μέντορας και τους συμβουλεύει, τότε πρέπει να πέσεις στα γόνατα ευχαριστώντας την τύχη, το θεό, τη συγκυρία, το άστρο σου ή ό,τι. Κόλλα πάνω τους. Μη σκέφτεσαι τις λεπτομέρειες ή τις τυχόν διαφορές σας. Μη δημιουργείς τριβές επειδή θέλεις παρά πάνω. Μην αφήνεις τις σκέψεις σου σαν άλογα να καλπάζουν χωρίς σταματημό. Και κυρίως μην ανοίγεις το στόμα σου όταν είσαι έτοιμος/η να πεις χοντράδες που αργότερα θα μετανιώσεις. Κατά τα άλλα, διανοητικά είσαι σε φόρμα, οι ιδέες σου μπορεί να είναι προσοδοφόρες και εμπορεύσιμες, αν σπουδάζεις μπορείς να καταπιείς δέκα βιβλιοθήκες και αν πας για δίπλωμα αυτοκινήτου μπορείς να πάρεις και νταλίκας. ΝΑΙ στις συζητήσεις, ΟΧΙ στο φανατισμό της δικής σου γνώμης.

του ηλιακού σου ωροσκοπίου μπορείς να περιμένεις τους από πάνω σου –επαγγελματικά– να αναγνωρίζουν τη δουλειά σου, να σε προωθούν, να σε ανεβάζουν, ή να κάνουν τα στραβά μάτια όταν βαριέσαι ή δεν λειτουργείς εντατικά. Ταυτόχρονα η Αφροδίτη από 5/12 στον Σκορπιό ησυχάζει την ψυχή σου, σε προστατεύει με κάποιο τρόπο στην καθημερινότητα και σου δίνει κατανόηση ώστε να αντέξεις τις στραβές της ζωής. Εντάξει. Όμως ο Δίας δεν είναι ο νονός που σου φέρνει δώρα τα Χριστούγεννα γι’ αυτό χρειάζεται να βάλεις κι εσύ το χεράκι σου ώστε τα πράγματα να έχουν την εξέλιξη που θέλεις. Να θυμάσαι: Η τύχη δεν δουλεύει ανεξάρτητα, ούτε είναι μύγα που σε κυνηγάει.

Παρθένος (23 Αυγούστου - 22 Σεπτεμβρίου)

Είναι ορισμένες περίοδοι που αισθανόμαστε και είμαστε εντελώς μόνοι μπροστά σε σημαντικές αποφάσεις. Βεβαίως σαν Αιγόκερως μπορεί η προηγούμενη φράση να είναι και η ιστορία της ζωής σου σε μια πρόταση. Αυτό σημαίνει επιπλέον ότι τώρα που είναι ενεργοποιημένος ο άξονας Επαγγελματική ζωή/Οικογένεια και χρειάζεται να βγάλεις μερικά κάστανα από τη φωτιά μπορείς να τα καταφέρεις χωρίς επιπλοκές. Έχε κατά νου ότι είσαι μόνος/η στις επιδιώξεις σου. Αυτό δεν σημαίνει ότι αγνοείς τους άλλους, αλλά ότι συνειδητά αναλαμβάνεις Δράση κάνοντας το επόμενο επαγγελματικό βήμα ή ανακοινώνοντας κάτι σοβαρό για την αισθηματική σου ζωή. Τάσεις να κυριαρχήσεις, να εξουσιάσεις και να επιβληθείς στους άλλους είναι εκτός κανόνων του παιχνιδιού. Ακόμα: Μήπως είναι καλύτερα να εξηγήσεις σε όσους σε νοιάζουν τι σε κάνει έντονα επιφυλακτικό/ή κι αμυντικό/ή;

Αν το καλοσκεφτείς αγαπάμε, ή μάλλον εσύ ιδιαίτερα, αγαπάς σχεδόν πάντα αυτόν που σου κοστίζει περισσότερο συναισθηματικά, που σε δυσκολεύει, που αντιστέκεται, που σε μαγεύει αλλά δεν μπορείς να τον/την έχεις όπως ονειρεύεσαι. Σε ελκύει πάντα αυτός/ή που στη διάρκεια της σχέσης καταθέτεις αίμα, άγρυπνες νύχτες, ατέλειωτες σκέψεις, πολύ ιδρώτα, ψυχική και σωματική ενέργεια, καρδιά και σώμα. Μεταξύ εργασιακής ρουτίνας, επαγγελματικών συναντήσεων, της οικονομικής σου επιβίωσης, των λογαριασμών και των δανείων που τρέχουν, των χρηματικών προστριβών με ανθρώπους που σε ενδιαφέρουν, ή από την ανάγκη σου να πιαστείς από κάπου που έχει νόημα, υπάρχει πάντα και ο Άλλος ως επιδίωξη, προορισμός, ταξίδι, ιδανικό. Το μότο σου αυτή την εποχή μπορεί να είναι: «Χρειάζεται να αντιμετωπίσω τον έρωτα σα να τον ανακαλύπτω πρώτη φορά και να βρω τρόπο να πληρώσω τη ΔΕΗ πριν μου την κόψουν».

Ζυγός (23 Σεπτεμβρίου - 23 Οκτωβρίου) Όλοι έχουμε θέματα, προβλήματα, ανησυχίες, αγωνία, ζούμε συγκρούσεις, αγωνιζόμαστε, παραπατάμε, πέφτουμε, τραυματιζόμαστε, στενάζουμε, χάνουμε την πίστη μας, τρελαινόμαστε, βλέπουμε τη ζωή να αλλάζει επώδυνα. Για κάποιους Ζυγούς –και σταδιακά για όλους– οι διελεύσεις του Πλούτωνα ή του Ουρανού, που η επιρροή τους κρατάει για πάρα πολλούς μήνες, δοκιμάζουν όλη τους τη ζωή, την αλλάζουν, τη φέρνουν τα πάνω κάτω. Ωστόσο και ο Άρης που βρίσκεται στο ζώδιό σου είναι σημαντικός για όλους τους Ζυγούς. Ο Άρης είναι δύναμη και ενέργεια και σου δίνει τη δυνατότητα να έχεις καλύτερο έλεγχο της ζωής σου, να ενεργοποιήσεις τις επιθυμίες και τους στόχους σου, να μην είσαι θεατής όσων σου συμβαίνουν. Είναι έντονη εποχή, σημαντική, κρίσιμη σε όποιον τομέα επιλέξεις να ρίξεις το βάρος της δράσης σου. Υπάρχουν μέρες έντασης και παρορμητισμού που η αντίδραση προηγείται της σκέψης, οπότε πρόσεχε να μην καούν μαζί με τα ξερά και τα χλωρά.

Σκορπιός (24 Οκτωβρίου - 21 Νοεμβρίου) Η παρουσία του Άρη στον Ζυγό ίσως είναι μια αστρολογική απόδειξη ότι αμφιβάλλεις για τα πιστεύω και τις ιδέες σου, ή ότι η πίστη σου για κάποιο θέμα ή για κάποιον άνθρωπο κλονίζεται, ότι ίσως συναισθηματικά και ψυχολογικά να αισθάνεσαι ένα κενό ακόμα κι αν υπάρχει κάποιος δίπλα σου. Ευτυχώς που η εργασιακή καθημερινότητα είναι απαιτητική, που κουράζεσαι, που μπορεί να ρίχνεις κι ένα καβγά με ένα συνάδελφο ή να αποσπά την προσοχή σου ένας αντιπαθής πελάτης ή ένα αλλοπρόσαλλο αφεντικό, ή που τρέχεις για πρακτικά ζητήματα, γιατί αλλιώς οι σκέψεις και η σκοτεινή μερικές φορές διάθεσή σου θα σε εγκλώβιζαν σε ένα δάσος παρέα με το λύκο. Επειδή όμως στο σύμπαν υπάρχει ισορροπία, η άφιξη της Αφροδίτης στο ζώδιό σου στις 5/12 ανοίγει τις γρίλιες για να μπει άπλετο φως. Σα να ξυπνάς λίγο-λίγο, τεντώνεσαι, χαμογελάς στους γύρω σου κι αυτοί σου επιστρέφουν το χαμόγελο. Καλημέρα, όμορφε/η!

Τοξότης (22 Νοεμβρίου - 21 Δεκεμβρίου)

Εάν ανήκεις ανάμεσα σε αυτούς που έχουν ένα/μία

Με τον Δία σκαρφαλωμένο στην υψηλότερη θέση

46 A.V. 3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Υδροχόος (20 Ιανουαρίου - 18 Φεβρουαρίου) Ο Άρης στον Ζυγό θέλει κίνηση, επικοινωνία, ξεκάθαρο μυαλό, ευθείες συζητήσεις και αποστασιοποίηση ώστε να δεις τη ζωή και τις σχέσεις σου αντικειμενικά. Ο Άρης από αυτή τη θέση σε αναζωογονεί, σε φέρνει σε επαφή με ανθρώπους που σου κάνουν κέφι, που σε ενδιαφέρουν, που σου είναι χρήσιμοι επαγγελματικά. Ο κόσμος μεταφέρεται έξω από το σπίτι μέσα στους ανθρώπους. Επίσης ίσως χρειάζεται να οριοθετήσεις τους στόχους σου, να έχεις στο μυαλό σου ένα συγκεκριμένο έπαθλο και να μη διασπάσεις την προσοχή σου με πράγματα, θέματα, δυνάμεις, καταστάσεις και ανθρώπους που δεν έχεις κανένα έλεγχο πάνω τους. Να θυμάσαι ότι υπονομεύεις την αυτοπεποίθησή σου όταν αφήνεις φόβους και αναίτια άγχη να μπαίνουν σφήνα στις αποφάσεις σου παραλύοντας κάθε δράση. Αυτό που χρειάζεσαι τώρα είναι μια δυναμική επαγγελματική εικόνα του εαυτού σου.

Ιχθύες (19 Φεβρουαρίου - 20 Μαρτίου) Ο Κρόνος σε στριμώχνει από τον Τοξότη δημιουργώντας ανασφάλεια, φόβους και αίσθημα μοναξιάς. Ο Ποσειδώνας στο ζώδιό σου δημιουργεί αυταπάτες και όνειρα θερινής νυκτός ή ευσεβείς πόθους που δεν γίνονται πραγματικότητα. Ο Χείρωνας επίσης στο ζώδιό σου σε φέρνει σε επαφή με την απόρριψη, με την απογοήτευση ή ζωντανεύει παλιά τραύματα με καινούργιους πρωταγωνιστές. Εντάξει, δεν έχεις άδικο να λες δυνατά ότι πιέζεσαι. Το λόγο που συμβαίνουν όλα αυτά χρειάζεται να τον βρεις εσύ – γιατί υπάρχει λόγος και νόημα. Μόνο έτσι όμως μπορείς να ξαναχτίσεις τον εαυτό και τη ζωή σου. Μόνο εσύ μπορείς να κλειδώσεις απέξω όλο τον κόσμο και να κρατήσεις μόνο αυτούς που αξίζουν, αγαπάς και δεν σε τρελαίνουν. Η είσοδος της Αφροδίτης στο φιλικό σου Σκορπιό (από 5/12) σηματοδοτεί μια περισσότερο ανάλαφρη περίοδο. Το άγχος μειώνεται, υπάρχουν μέρες που ξυπνάς τραγουδώντας, που βλέπεις τη μεγάλη εικόνα και λες «παρόλες τις δυσκολίες είμαι εδώ όρθιος/α και το παλεύω». Υπάρχουν φίλοι, μετακινήσεις, συναντήσεις (επαγγελματικά ραντεβού, αν θέλεις), σπουδές, σκέψεις για το μέλλον σου. Μέσα στο χειμώνα έχεις λιακάδες. A

*Για πιο ολοκληρωμένη εικόνα των αστρολογικών σου τάσεων θα πρέπει να διαβάζεις και τον ωροσκόπο σου

Διευθύντρια Σύνταξης Aγγελική Mπιρμπίλη

Γενική Διεύθυνση Διαφήμισης Λουίζα Nαθαναήλ Art Director Φώτης Πεχλιβανίδης Τεχνικός διευθυντής Βάιος Σιντσιρμάς Αρχισυντάκτες Γιάννης Νένες, Δημήτρης Μαστρογιαννίτης Yπεύθυνος Ύλης Τάκης Σκριβάνος Συντακτική ομάδα: Δ. Αθανασιάδης, Ν. Αργυροπούλου, Κ. Βνάτσιου, N. Γεωργελέ, N. Γεωργιάδης, Κ. Γούναρη, Κ. Γιαννακίδης, Β. Γραμματικογιάννη, B. Γρυπάρης, Γ. Δημητρακόπουλος, Θωμάς Κ. Ευθυμίου, N. Zαχαριάδης, Μ. Ζουμπουλάκη, Δ. Καραθάνος, Λ. Καρανικολού, Σ. Καρρά, M. Kοντοβά, M. Κοραχάη, Γ. Κρασσακόπουλος, Β. Ματζάρογλου, M. Mηλάτος, Ευτ. Παλλήκαρης, Γ. Παναγόπουλος, Κ. Παναγοπούλου, Γ. Πανόπουλος, Δ. Παπαδόπουλος, Γ. Παυριανός, K.Ρήγος, Ζ. Σφυρή, Κ. Τζήκας, Σ. Tριανταφύλλου, Σ. Tσιτσόπουλος, Δ. Φύσσας, Θ. Χειμωνάς, Λ. Χουρμούζη, Στέλλα Χαραμή, Αγγελική Νικολάρη

Γραμματεία Σύνταξης: Γεωργία Σκαμάγκα info@athensvoice.gr Aτελιέ: Mορφούλα Bογιατζόγλου, Sotos Anagnos Διόρθωση κειμένων: Δήμητρα Γκρους, Δανάη Καμζόλα Εικονογραφήσεις: Θοδωρής Μπαργιώτας, Νεκτάριος Σταματόπουλος, Smart, Β. Γκογκτζιλάς, Benoit Paré, art@athensvoice.gr Φωτό: Θανάσης Καρατζάς, Ιn Time, Ideal Images, Αλ. Βλάχος (Action Images) Κ. Αμοιρίδης, Α. Κούρκουλος, Στ. Καλησπέρης, Mάρω Kουρή, Θ. Σταμάτης, Π. Βουμβάκης, Τ. Βρεττός, Στ. Ρόκκος, Βαγγέλης Τάτσης Διαχείριση Web: Βαγγέλης Κορωνάκης vkoron@athensvoice.gr A.V. Web Crew: Ντίνα Βλαχοπούλου, Γιάννης Τσάκαλος, Ελένη Μπεζιριάνογλου, Μαριάννα Μαρμαρά, Καρολίνα Νιαμονιτάκη Διευθυντής Εμπορ. Ανάπτυξης: Νίκος Τσουανάτος Digital Advertising Manager: Αναστασία Μπαφούνη Direct Market Manager: Βασίλης Ζαρκαδούλας Direct Market: Νίκος Δαμδημόπουλος, Θεοδώρα Θεμελή, Ελεονώρα Βερυκοκίδη, Βαγγέλης Κώτσος Υποδοχή Διαφημιστικής Αγοράς & Direct Market: Μαρία Αυγερινού marketing@ athensvoice.gr Διεύθυνση Λογιστηρίου: Έφη Μούρτζη Λογιστήριο: Κλειώ Κουζούμη, Μιχάλης Παπακωνσταντίνου, Ουρανία Μιχάλη Διαχωρισμοί - Eκτύπωση: «Kαθημερινές Εκδόσεις AE» Διανομή: Free Sunday Athens Voice S.A. Xαρ. Tρικούπη 22, 106 79 Aθήνα Σύνταξη: 210 3617.360, 3617.369, fax: 210 3632.317 Διαφημιστικό: 210 3617.530, fax: 210 3617.310 Aγγελίες: 210 3617. 369 / Λογιστήριο: 210 3617. 170

www.athensvoice.gr Aν δεν βρίσκετε την A.V. στα σημεία διανομής, μπορείτε να επικοινωνήσετε στα τηλέφωνα: 210 3617.360, 210 3617.369

Κωδικός εντύπου: 7021 ISSN 1790-6164

Εβδομαδιαία εφημερίδα, διανέμεται δωρεάν.

Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική ή μερική, η διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της έκδοσης με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή έγκριση του εκδότη. τε ωσ

αυτό

τ

ντυπο οέ

Λέων (23 Ιουλίου - 22 Αυγούστου)

Αιγόκερως (22 Δεκεμβρίου - 19 Ιανουαρίου)

Σύμβουλος Έκδοσης Σταυρούλα Παναγιωτάκη

ανακυκλ

Κριός (21 Μαρτίου - 19 Απριλίου)

3 - 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 A.V. 47