Adana Ticaret Odası Dergisi by Adana Ticaret Odası Dergisi

BAŞLIK

İ Ç İ N D E K İ L E R

ATO’DAN HABERLER 4,5 Yıllık Kesintisiz İcraat Dönemine Giriyoruz

ATO’DAN HABERLER Dünya Ticaretindeki Dijital Dönüşüm Ato’da Konuşuldu

ATO’DAN HABERLER Ömer Çelik Meclis Toplantımızda “Adana’nın Geleceği İçin İstikrar Önemli” Dedi

ATO’DAN HABERLER Odamızda Müşterek Komite Toplantısına İstihdam Seferberliği Damga Vurdu

ATO’DAN HABERLER E-Ticaret Zirvesi

ADANA TİCARET ODASI AYLIK DERGİSİ Adana Ticaret Odası İmtiyaz Sahibi Yönetim Kurulu Başkanı Atila Menevşe Genel Yayından Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ali Sorar Yönetim Adresi Karasoku Mahallesi Abidinpaşa Caddesi No:22 Tel: 0322 351 39 11 (pbx) Fax: 0322 351 80 09 E-mail: atobasin@gmail.com Web: www.adanato.org.tr Adana Ticaret Odası Dergisi Derginin isim ve yayın hakları Adana Ticaret Odası’na Aittir. Adana Ticaret Odası tarafından, Dergide yayımlanan yazı, fotoğraf ve konuların her hakkı saklıdır. Turkiye Cumhuriyeti yasalarına uygun olarak yayımlanmaktadır.

UZMAN GÖRÜŞÜ Geleneksel Ticaret Devri Kapandı

UZMAN GÖRÜŞÜ -Dijital Dönüşümde Reklamcılık - E- Ticarette Ödeme Sistemi

RÖPORTAJ Eğitim İletişimdir!

Yönetim Kurulu Başkanımız Atila Menevşe’nin Yazısı

Meclis Başkanımız İsmail Acı’nın Yazısı

Dünyanın Son Ticari Faaliyeti E-Ticaret

Genç Girişimci E-İhracatın 7 Altın Kuralı

Türkiye’de Dijital Dünya Verileri

Ülke Tanıtımı Kanada

Komiteler

ATO’dan

Basında Biz

Uzman Görüşü Yöneticilikte Organize Etme ve Koordinasyon

Ekonomi Bülteni

Yeni Üyelerimiz

Basım Yeri Sezgi Prodüksiyon Grafik Tasarım Sadık Aldatmaz Yayın Türü Aylık Ücretsiz Yayın Reklam Rezervasyon esra@sezgiproduksiyon.com.tr 0530 330 79 79

ALIŞVERİŞ ALIŞKANLIĞI DİJİTALE KAYIYOR !

Atila Menevşe Yönetim Kurulu Başkanı

Kıymetli Üyelerimiz, Türkiye’de “e-ticaret sektörü”, çok hızla büyüyen sektörlerden birisi. Aslında bu durum tüm dünya için de aynı. Bunun sebepleri arasında insanların internetten alışveriş yapma alışkanlıkları kazanmalarının yanı sıra, e-ticaret sitesi işletmelerinin de işlerini gelişmiş araçlarla ve daha iyi bir biçimde yapmaları sayılabilir. Teknolojinin giderek gelişmesiyle alışveriş alışkanlıkları da değişiyor. İnternet üzerinden alışveriş giderek artıyor ve perakende sektörü gelirinin önemli bir kısmını e-ticaretten sağlıyor. 46 milyon internet kullanıcısı ile Türkiye dünyadaki önemli oyuncular arasındadır. Dünyada son 10 yılda 10 kattan fazla büyüyeni e-ticaret, tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarını, şirketlerin özellikle de perakendecilerin ise iş modellerini yeniden şekillendirmektedir. Hızlı büyümesine yakın gelecekte de devam edecek e-ticaretin, toplum ve ekonomiye de sayısız faydası bulunmaktadır. Bu faydaları Adana Ticaret Odası olarak öngörüp, eğitimlerimizle bilgilendirme toplantılarımızla şekillendirmek ve bu hızlı dönüşüme üyelerimizi hazır hale getirmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Değerli Üyelerimiz, verilere göre, e-ticaretteki bu hızlı büyüme Asya ülkelerinin ardından Avrupa ülkelerinde de e-ticaret aracılığıyla ihracatın yolunu açtı. Türkiye’de teşvik ve yatırımlarla 2018 yılında ivme kazanan e-ihracatın toplam ihracat içindeki payı ise hala binde 3 seviyelerinde seyrediyor. Ra-

kamlardaki bu düşüklüğün en büyük sebepleri arasında Türk şirketlerinin e-ihracatı nasıl yapacaklarını bilmemesi yer alıyor. Bu bilinmezliğin önüne geçmek adına TOBB öncülüğünde ve Odamız ev sahipliğinde ‘’Dijital Dönüşüm’’ etkinliğine imza attık. 200’ün üzerinde katılımcının olması, e-ticaret konusunda bilgi edinme ve bu alanda ticaret

Teknolojinin Giderek Gelişmesiyle Alışveriş Alışkanlıkları Değişiyor! yapma isteğinin hakim olduğunu ortaya koyuyor. İhracatın artması için e-ticaretin işlevlerini en üst seviyelere çıkarmak zorundayız. E-Ticaret Zirvesi’ni üyelerimiz ve Adanalılarla birlikte gerçekleştirdik. Hepsiburada’nın bu alanda yapmış olduğu çalışmaların üyelerimize cesaret verici bir şekilde etkisi olduğunu düşünmekteyim. Tüm bu çalışmaları yaparken biliyoruz ki, paylaşım ekonomisinin son yıllarda tüm dünyada hızlı yükselişi, ulaşımdan konaklamaya pek çok sektörü dönüştürdüğü gibi, e-ticaret sektörünü de etkilemektedir. Kıymetli Üyelerimiz, teknolojinin giderek gelişmesiyle alışveriş alışkanlıkları da değişiyor. İnternet üzerinden alışveriş giderek artıyor ve perakende sektörü gelirinin önemli bir kısmını

e-ticaretten sağlıyor. Türkiye’de 2018 yılında e-ticarette kişi başı yaklaşık bin 55 TL harcama yapıldığını görüyoruz. E-ticaretin geleneksel mağazacılık karşısında her geçen gün daha güçlü bir konuma geldiğinden sürekli olarak bahsediyoruz. Artık işletmecilerimiz geleneksel ticaretin yanına elektronik ticareti de eklemesi gerekiyor. Teknolojiden korkmamak öğrenme konusunda ısrarcı olunması gerekmektedir. Değişime direnmenin başarı getirmeyeceğini söylemek aslında tüm söyleyeceklerimin özetidir. Rakamlar şimdilik ürkütücü boyutta olmasa da önümüzdeki 5 yılda e-ticaretin hangi boyutlara geleceğini şimdiden görmek hiç zor değil. Teknoloji öyle hızlı ilerliyor ki, bizler e-ticareti konuşurken mobil ticaretin rakamları alıp başını gidiyor. Elimizdeki cep telefonları hem kredi kartı hem de özel aplikasyonlarla mobil ticareti doğuruyor. Biraz ürkütücü olabilir ama siz bu yazıyı okurken bile teknolojinin adımlarının sesini duyuyoruz. Hazır olacağız, teknolojiye ayak uyduracağız ve kazanan taraf olacağız. Sözlerimi tamamlarken e-ticaretin geldiği yeri ve gelecekteki konumu bizleri ürkütmemeli. Aksine bu akan nehrin suyuna yön verecek şekilde hazırlıklarımızı yapmalıyız. Yazımı tamamlarken 31 Mart Yerel Seçimlerinin ülkemiz ve şehrimiz için hayırlı olmasını diliyorum. Göreve başlayan Belediye Başkanlarımızı, Belediye Meclis Üyelerimizi ve Muhtarlarımızı kutluyorum. Önümüzdeki sayıda tekrar görüşmek üzere tüm üyelerimizi sevgiyle selamlıyorum. 7

YENİ NESİL DİJİTAL PAZARI TERCİH EDİYOR!

İsmail ACI Meclis Başkanı

Değerli Üyelerimiz, Uzun bir seçim maratonunu demokratik bir olgunlukla sona erdirdik. Önümüzdeki beş yılda Adana’nın yerel yönetimine katkı sunacak Başkanlarımızı demokrasi gereği seçtik. Bu seçimler yerel seçimlerdir. Kazanan kaybeden diye bir tabiri şahsen ben yerinde bulmuyorum. Seçimin kazananı milletimiz olmuştur. Seçimlerde göreve gelen ve göreve talip olanları kutluyorum. En azından seçimlere katılma başarısını gösterdiler ve vatandaşımızın huzuruna çıktılar. Bunun adı medeni cesarettir. Bunu ortaya koydular. Bu tür girişimler demokrasimizi güçlendiren hamlelerdir. Sonuç itibariyle yeni dönemin ülkemize, şehrimize ve insanlığa hayırlı olsun. Kıymetli Üyelerimiz, artık yüzümüzü ekonomiye dönmeli, yeni iş sahaları ve yeni istihdamlar kazandırmalıyız. Bu da bu ülke insanına yapılacak en büyük hizmettir. Dünya ticaretinin baş döndürücü hızı, sınırları dilleri ve dinleri ortadan kaldırmış durumdadır. İşte bu durumun günümüzdeki en pratiği e-ticarettir. Eski nesillerin yabancısı olduğu ama

yeni nesillerin çoktan kullanmaya başladığı, dijitalleşen ticaret yapma biçimidir e-ticaret. Robotların insanlarla beraber çalıştığı, vitrin gezmenin demode olacağı, rekabetin daha da artacağı bir dünya ticaret ve ekonomi düzenine geçiyoruz. Türk sanayici ve iş adamının bu ortama hızla adapte olmaya çalışması uzun vadede başarılı olabilmesinin anahtarıdır.

Artık Yüzümüzü Ekonomiye Dönmeli, Yeni İş Sahaları Ve Yeni İstihdamlar Kazandırmalıyız! Değerli Üyelerimiz, marka değeri akıl almaz rakamlara varan Apple, Amazon, Alibaba gibi firmalar bu pazarın anlamına işaret ediyor. İnternetin getirdiği bu yaşama biçimi bir çok değeri yok etse de, gerçek budur. El sıkışarak alışveriş dönemi sona eriyor. Yüzlerce alternatif piyasası olan bu dünya tüketicinin

lehinedir. Dünya küçülüyor, sınırlar kalkıyor. E-ticaretin öneminin firmalar ve tüketiciler açısından da gerekli olan gelişmelerin sektörler açısından da etkisi gösterilmiştir. E- ticaretin büyük pazarlara da etkisini göstererek internet ortamındaki pazarların önemi artmıştır. E-Ticaret herhangi bir satış sitesi veya ürünlerin yer aldığı bir mecra satış için yeterli değildir. Satış için arama motorları, dijital reklam kampanyaları kısacası ürün satışının yapılacağı mecranın hep zirvede kalması ve tüketicinin ilgisini çekmelidir. 2019 yılında 3,5 trilyon dolara ulaşması beklenen ciro rakamı hedeflenmektedir. Bu sisteme katılmak zor değil. Zor olan böyle bir piyasaya ucuz ve kaliteli ürün sunabilmektir. Ama bir şekilde başlamak sorunları bir an önce keşfedip, doğruya ulaşmak gerekir. İhracatta da şu anda 500 milyon dolara ulaşmış bir ticaret hacminden bahsediyoruz. Toplam ticaret hacminin binde 3 paya sahip hızla gelişen pazarda herkesin yerini almasının gerekliliğini her ortamda dile getirmek bizim görevimizdir. Yeniden buluşuncaya dek selam ve sevgilerimi sunuyorum.

ATO’DAN HABERLER

ÖMER ÇELİK MECLİS TOPLANTIMIZDA “ADANA’NIN GELECEĞİ İÇİN İSTİKRAR ÖNEMLİ” DEDİ Mart ayı olağan Meclis toplantımız Meclis salonumuzda Meclis Üyelerimizin katılımıyla gerçekleştirildi. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı, Parti Sözcüsü Ömer Çelik’in toplantı öncesinde Meclis Üyelerimize hitap etti. Ömer Çelik kürsüye çıkmadan önce söz alan Başkanımız Atila Menevşe , ‘’Ayakkabıcılar, tekstilciler, mobilyacılar ve mahrukatçıların kümelenmesi, Şehir Hastanesi, Adana Müze Kompleksi, Stadyum, Adliye Binası ve Havalimanı gibi bir çok proje gerçekleşmiş veya gerçekleşmesi için önemli mesafeler kat edilmiştir. Bu saydığım projelerde sizin fikirlerinizi, gayretinizi ve takibinizi iş dünyası olarak takdir ediyoruz. Size müteşekkiriz’’ dedi Odamızın Mart ayı olağan Meclis Toplantısı, Meclis Başkanvekilimiz Murtaza Kılçık Başkanlığında, Meclis Üyelerimizin katılımıyla gerçekleştirildi. Mart Meclis toplantısının gündemine geçilmeden önce AK Parti Genel Başkan Yardımcısı, Parti Sözcüsü Ömer Çelik Meclis Üyelerine hitap etti. Çelik’in hitabından önce ATO Başkanı Atila Menevşe kürsüye çıkarak, ‘’ Ekonomimize son zamanlarda yapılan saldırılar piyasalarda sıkıntılar yaratmıştır. Ancak alınan kararlar yapılan müdahaleler ekonominin çarklarını döndürmeyi sağlamıştır. 10

İstihdam maliyetinin azaltılması, finansmana ulaşımda sağlanan kolaylıklar, piyasaları hareketlendirmek için alınan tedbirlerdir. KDV iadesini hızlandırma kararları semeresini vermiş, faizlerin ve enflasyonun olumlu gelişmeleri kaydedilmiştir. Bizlere düşen daha çok çalışmak olmalıdır. Nitekim son aylarda Adana’nın ihracat atağını sevinçle karşılıyoruz. Daha çok ihracat yapmalıyız, ihracat potansiyelimiz var. Bu konuda gayretimiz devam edecektir. Çukurova rekabet gücüyle Marmara’ya alternatif bir bölgedir.Enerji üssü projesinin

hızlandırılması, lojistik avantajının desteklenmesi, sanayinin rekabet gücünün artırılması, tarımda katma değerin yükseltilmesi, turizm potansiyelinin harekete geçmesi, şehirde yaşam kalitesinin artırılması hedeflerimizdir. Ayakkabıcılar, tekstilciler, mobilyacılar ve mahrukatçıların kümelenmesi, Şehir Hastanesi, Adana Müze Kompleksi, Stadyum, Adliye binası ve havalimanı gibi bir çok proje gerçekleşmiş veya gerçekleşmesi için önemli mesafeler kat edilmiştir. Bu saydığım projelerde sizin fikirlerinizi, gayretinizi ve takibinizi iş

ATO’DAN HABERLER dünyası olarak takdir ediyoruz. Size müteşekkiriz, sağ olun var olun. Bu gelişmelerde hiç şüphe yok ki, son yıllarda sağlanan birlik beraberliğin etkisi büyük olmuştur. Temennim önümüzdeki 4-5 yılda da bu beraberliğin devamıdır.Bizlere düşen görev ise, bu birlik ve beraberliği muhafaza ederek, daha çok çalışmak, daha çok üretmek, daha çok ihracat yapmak ve istihdam yaratmaktır ‘’ dedi Ömer Çelik’i kürsüye davet eden Başkanımız Atila Menevşe Başkan Yardımcımız merhum Ömer Küpeli’nin salonda bulunan oğlu ve kızı için hazırlanan plaketi merhumun ailesine takdim etmesini rica etti. Duygusal anların yaşandığı Meclis Salonunda plaket verme törenin ardından söz alan Ömer Çelik, Odamıza teşekkür ederek konuşmasına başladı. Dünya ekonomisinin seyri ile ilgili Meclis’e bilgi veren Çelik, ‘’ Adana Ticaret Odası 125 yıllık bir maziye sahip. Suriye ve Irak’ta bu istikrarsızlık olmasaydı ya da yarın bir gün bu istikrarsızlık ortadan kalktığı zaman emin olun bölgenin en büyük oyun-

cularından biri Adana Ticaret Odası olacaktır. O istikrarsızlık belki on, yirmi yıllar kaybedilmesine yol açıyor. İktisadi hayattaki ticaretin serbest olmasıyla siyasi istikrar, bölgesel istikrar arasında çok yakından bir bağlantı vardır’’ dedi. Serbest ticaretin her zaman barışı koruyan bir durum olduğunu belirten Çelik, insanlar ve toplumlar arasında ilişkileri güçlendirdiğini, toplumları birbirine daha çok bağladığını ve insanların kavga ya da çatışma yerine daha güçlü bir ilişki ağının içine yerleştirdiğini anlattı. Güzel şeyler olduğuna dikkat çeken Ömer Çelik; “Adana’da Odalar artık bir ve beraber. Bu birliktelik Adana’nın menfaatine. Daha önceleri Odalar arasında bile uyumsuzluk kavga vardı. Bir Odanın istediğini diğer Oda engellerdi ama şimdi çok güzel bir birliktelik var. Bu birliktelik şehir için başarıyı beraberinde getiriyor. 15 Temmuz’da Odalarımızın aldığı ortak tavır ortada. Adana Ticaret Odası Başkanımız ve diğer Oda Başkanlarımız yönetimleriyle ve meclis-

leriyle birlikte 15 Temmuz hain darbe girişimi esnasında Cumhurbaşkanımızın meydanlara inin çağrısına tüm Türkiye gibi cevap vermiş ve 1 aylık demokrasi nöbetlerinde her akşam sabahlara kadar meydanlarda nöbet tutmuştur. İşte bu tavır birlikteliğin uyumu ve ürünüdür. Yerel seçimlerin sonuçları Adana’mızın geleceği için ekonomimiz için önem arz etmektedir.’’ ifadesini kullandı. Ömer Çelik’in konuşmasını tamamladıktan sonra başka bir programa katılmak üzere salondan ayrıldı. Çelik’in salondan ayrılmasından sonra gündeme geçildi. Faaliyetleri paylaşan Başkanımız Atila Menevşe, ‘’İhracata verdiğimiz önemin meyvesini almaya başlıyoruz. Daha önce sizlere duyurduğumuz 66 bin dolarlık ihracat kampımız esnasında gerçekleşen satışa ek 309 bin dolarlık yeni bir ihracatın gerçeklemiş olması bizim için övünç kaynağıdır. İhracatla birilikte 50 Bin istihdam hedeflerimiz için çalışmalarımıza devam ediyoruz‘’ ifadesini kullandıktan sonra sektör sunumları ile toplantımız sona erdi.

4,5 YILLIK KESİNTİSİZ İCRAAT DÖNEMİNE GİRİYORUZ 31 Mart pazar günü yapılan seçimlerde seçilen yerel yöneticileri kutlayan Başkanımız Atila Menevşe, ‘’Türkiye’nin ekonomik büyümesini sürdürme ve yeni istihdam alanları oluşturması için cari açık sorununu çözmesi, ihracata dönük, katma değeri yüksek yatırımlar gerçekleştirmesi gerekiyor’’ dedi. Tekrar hızla ekonomiye odaklanma zamanı olduğunu ifade eden Yönetim Kurulu Başkanımız Atila Menevşe seçimlere ilişkin yaptığı açıklamada, ‘’Öncelikle seçimlerin ülkemiz ve şehrimiz için hayırlı olmasını diliyorum. Göreve başlayacak Belediye Başkanlarımızı, Belediye Meclis Üyelerimizi ve Muhtarlarımızı kutluyorum. Önümüzde seçimsiz 4,5 yıl var. Bunu iyi değerlendirmeliyiz. Kesintisiz bir icraat dönemi yaşayacağız. Ekonominin daha da güçlendirilmesi için yapısal reformlar gündeme gelmelidir. Yine bu dönemde tasarruf, yatırım, üretim, istihdam ve ihracatın geliştirilmesi için gereken düzenlemelerin ve tedbirlerin alınacağını, dengeli ve istikrarlı bir büyüme yakalayacağımızı umuyorum’’ dedi

ATO’DAN HABERLER

ODAMIZDA MÜŞTEREK KOMİTE TOPLANTISINA İSTİHDAM SEFERBERLİĞİ DAMGA VURDU Odamızın altı ayda bir düzenlediği Müşterek Komite Toplantısı, Başkanımız Atila Menevşe Başkanlığında gerçekleştirildi. Yoğun bir katılımla salonu dolduran Komite Üyelerimize TOBB İl Akademik Danışmanı Prof. Dr. Selçuk Çolak İstihdam Teşvikleri hakkında bilgi verdi. Sunumun ardından SGK İl Müdürü Bilal Canbolat ve müdürlük bürokratları Komite Üyelerinin sorularına çözüm önerileri sundular. Toplantıya Başkanlık eden Başkanımız Atila Menevşe, ‘’Bugün Adana’da bulunan ve Odamıza kayıtlı 27000 üye bu salonda komiteleriyle temsil ediliyor. Bu nedenle bu toplantıyı çok önemsiyoruz. Her yıl Mart ve Eylül aylarında dönem sonuna kadar bu toplantılarımızı yapacağız. Bu toplantılarda amacımız genel olarak 6 aylık dönemi birlikte değerlendirmektir. Tabi seçimler sonrası ilk müşterek toplantı olması bu toplantıyı biraz daha önemli hale getiriyor. TOBB’ dan aldığımız verilere göre Türkiye’de en çok komite kararı gönderen Oda, Adana Ticaret Odası oldu. Bu çalışmalarınız ve özveriniz için baştan teşekkürlerimi sunarım. Gerçekten arı gibi çalıştınız, sektörünüzün ve üyelerimizin sorunlarını en ince ayrıntısına kadar her mevkiye ulaştırmayı başardık. Komite toplantılarına genel olarak baktığımızda son 6 ayda 276 toplantı icra ettiniz. Komitelerimiz hiç olmadığı kadar düzenli disiplinli ve heyecanlı çalışıyor. 335 farklı konuda sektörlerinizin sorun ve taleplerini Oda gündemine taşıdınız. Biz de bu sorunların her birini teker teker inceleyerek ilgili makamlara resmi yazı ile ilettik. Cumhurbaşkanımız, Bakanlarımız başta olmak üzere Valimiz, Büyükşehir ve İlçe Belediye Başkanlarımız ve ilgili tüm kurum ve kuruluşlara hem yazıyla hem 12

de sözlü olarak sorunları anlattık. Bu girişimlerimiz neticesinde 55 başlıkta netice aldık. Tüm kararları bir programla izliyoruz. Seçimlerin bitmesini müteakip tekrar yeni başkanları ziyaretlere ve taleplerimizi takibe devam edeceğiz. Ben tüm üyeler adına, katkılarınız için sizlere teşekkür ediyorum ‘’ dedi. Konuşmasının devamında Başkanımız Menevşe, ‘’ Son dönemde gerek Ankara’da gerekse Adana’ya yapılan ziyaretlerde, Sayın Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere Bakanlarımızla yoğun teşriki mesaimiz oldu. Hazine ve Maliye, Kültür ve Turizm, Milli Eğitim, Ticaret, Sanayi, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Tarım ve Orman Bakanlarımızla görüşme, sorunlarımızı anlatma, taleplerimizi iletme fırsatımız oldu. Her bir Bakanımız için il Oda ve Borsaları olarak ayrı raporlar hazırladık ve sunduk. Raporlarımız hem Bakanlıklarca hem de bizler tarafından takip ediliyor. Yoğun mesaili geçen bu sürecin, reel sektör ile hükümetin birbirini anlaması ve tamamlaması açısından çok kıymetli olduğunu düşünüyorum. Burada 6 ayı anlatmak kolay değil ancak örneklerle de anlattığım üzere, dolu dolu ve üyemizin beklentisini karşılar düzeyde çalışmalarımız devam ediyor. Odalarımızın kurucu unsuru önce üye, sonra komitedir. Sizler çalıştıkça Oda çalışır.

Bu nedenle toplantılara aynı azim ve gayretle devamınızı rica ediyorum. İnşallah hep birlikte hizmet bayrağını daha da yükseklere çıkaracağız’’ ifadelerini kullandıktan sonra Menevşe sunumlarını yapmak üzere sözü, TOBB İl Akademik Danışmanı Prof. Dr. Selçuk Çolak’a verdi. Çolak yaptığı konuşmada ‘’Ülke genelinde 2,5 milyon yeni istihdamın hedeflendiği seferberlik kapsamında, iş dünyamıza, girişimcilerimize pek çoğu tarihi destekler şeklinde 8 farklı teşvik sunulmuştur. Paket kapsamında yeni istihdam edilecek kişiler için 3 aylık dönemde verilecek maaş ve sigorta desteği, takip eden aylardaki prim destekleri, işverenlere tanınan asgari ücret destekleri yer almaktadır. Seferberlik kapsamında sağlanan bu destekler istihdam maliyetlerinin azaltılması ve rekabet gücünün arttırılması noktasında önemli bir fırsattır. Bu uygulamalar istihdama ve piyasalara olumlu yansıyacaktır. İstihdam Seferberliği kapsamında verilen teşviklerden iş dünyamızın daha fazla faydalanması, istihdama ve üretime katkı sağlaması anlamında önemli fırsattır’’dedi. İstihdam Teşvikleri hakkında detaylı bilgi veren Çolak’ın ardından SGK İl Müdürü Bilal Canbolat ve müdürlük bürokratları Komite Üyelerinin sorularına çözüm önerileri sundular.

ATO’DAN HABERLER

DÜNYA TİCARETİNDEKİ DİJİTAL DÖNÜŞÜM ATO’DA KONUŞULDU Ticaret Bakanlığı ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) işbirliği, Odamız ev sahipliğinde, Odamızda , KOBİ’lerimiz için dijital dünyada iş yapabilme ve e-ticaret ekosisteminin sağlayacağı faydalarla ilgili farkındalığın artırılması amacıyla “Dijital Dönüşüm, e-Ticaret ve e-İhracat Eğitimi” düzenledik. Başkanımız Atila Menevşe, düzenlediğimiz eğitimin ne kadar yerinde olduğunu katılımcılarımızın sayısından görebildiğimiz dile getirdi.

aşkanımız Atila Menevşe Odamızda yaptığımız toplantıda katılımın yüksek olmasının sevindirici olduğunu ifade ederek, yeni dünyanın alışveriş alışkanlığı artık e- ticarette. Dünya küçüldü. Adana’nın en ücra bir köyünden dünyanın diğer tarafındaki bir ülkeye ürün satmak hiçte zor değil. Zor olan bu hıza ayak uydurarak ayakta kalabilmek. Bu teknolojiye yetişmek zorundayız. Piyasa dalgalanmaları her ne kadar ekonominin ana gündemini belirliyorsa da, küreselleşmenin doğası sessiz sedasız derin değişimler yaşıyor. Ekonominin ve ticaretin geleceğini belirleyecek olan da bu değişim süreci. Bakınız dünyada dijitalleşme her yeri sardı. Endüstri 4.0’ı Avrupa’ya göre ortalama 3 yıl geriden de olsa takip ediyoruz. Ancak işletmelerimizde dijitalleşme ve veri yönetimi konusunda gerideyiz. 1995-2017 döneminde 23 sanayi sektörü ve 43 ülke üzerinde yapılan bir araştırma; değer zinciri ya-

ratan malların artık daha az ticaret-yoğun bir yapıya büründüğünü, sınır ötesi hizmetlerin, mal ticaretinden %60 daha hızlı büyüdüğünü, işgücü arbitrajının mal ticaretinde %20’lere dayandığını gösteriyor. Değer zincirleri yüksek nitelikli işgücü odağında bilgi yoğun hale dönüşüyor. Küresel değer zincirleri, sınır ötesi veri akışı, yeni teknolojiler, dijital platformlar, nesnelerin interneti ve otomasyonla yeniden şekilleniyor. Bu verilere göre dünyada ve Türkiye’de en hızlı büyüyen ve en karlı şirketlerin bilgi, teknoloji ve elektronik şirketleri olmasının hiç de sürpriz olmadığına değindi. 100 YILLIK GELENEK 100 BİN DOLARLA GERİDE KALABİLİYOR Farkındalık yaratmanın önemini Başkanımız Atila Menevşe şu sözlerle tanımladı, ‘’Bu dönüşüm sürecini iyi okumalıyız. 100 bin dolarlık bir mobil yazılım 100 yıllık geleneksel hizmet-

lerin makro düzeyde önüne geçiyor. Mobil taksi, mobil bankacılık, e-ticaret hepsi hayatımızın içine girdi ve geride kalanları tehdit ediyor. Bu süreçte işin ciddiyetine varmak ilk önemli adımdır. Bu kapsamda Oda olarak bizim görevimiz üyelerimizin farkındalığını yükseltmek. Ticaret Bakanlığı ve TOBB bu konuda bizlere öncülük ediyor. Ticaret Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) işbirliği ve Odamız ev sahipliğinde, KOBİ’lerimiz için dijital dünyada iş yapabilme ve e-ticaret ekosisteminin sağlayacağı faydalarla ilgili farkındalığın artırılması amacıyla “Dijital Dönüşüm, e-Ticaret ve e-İhracat etkinliğimizi yüksek katılımla gerçekleştirdik. Bu tür eğitimlerin ana teması sürekli ifade ettiğimiz gibi ihracata yöneliktir. Bu tür organizasyonların devam edeceğiniz ifade etmek isterim. Programa katılan eğitimcilerimize ve katılımcılarımıza teşekkür ediyorum’’ ifadeleriyle cümlelerini bitirdi. 13

ATO’DAN HABER

E-TİCARET ZİRVESİ Hepsiburada’nın Düzenlediği ve Odamızın da Sponsor Olduğu Zirvede E-Ticaretin ve Dijital Dönüşümün Geçmişi ve Geleceği Konuşuldu. Uzman İsimlerin Birikimlerini Paylaştığı Toplantıda Açlış Konuşmasını Odamız Başkanı Atila Menevşe Yaptı. ran bir sistem şeklinde bütün dünyayı sarıyor. Bu başarı E- ticareti, ürün satışı yapan firmaların en büyük yardımcısı yapmıştır’’ ifadelerine yer verdi.

Başkanımız Atila Menevşe, Odamızın elektronik ticaret sitesi hepsiburada.com ile organize ettiği e-ticaret zirvesine katıldı. Konuya ilgi duyan yoğun bir katılımın olduğu toplantının açılış konuşmasını yaptı. Başkanımız Atila Menevşe, katıldığı toplantıda yaptığı konuşmada, ‘’ E- Ticaret konusunu önemsediğimizi hep ifade ediyoruz. E-Ticaret hakkında gerçekleşecek panelde Odamızın da üyesi olan Adana firmalarını dinleyeceğiz. Bu isimleri E-ticaret alanında görmek bizim için önemli. Bu markalar arasında üyelerimizin de olması Adana adına daha da mutluluk verici. Ben bu firmalarımıza, dijital dönüşüme sunduğu katkılar için teşekkür ediyorum. Sektörü ve koşulları uygun bütün firmalarımızı E-ticaret konusuna önem vermeye davet ediyorum.E-ticaret’in büyümesine ve gelişmesine katkı sağlayan pek çok unsur var. Bu unsurların başlıcaları, nüfus büyüklüğü, internet kullanım oranı, gelişen ve artan alternatif ödeme sistemleri, gelişmiş lojistik destek sistemleri şeklinde sayılabilir. İnternet devrimi iş dünyasında her alanında etkisini gösteriyor. Web tabanlı yeni iş modelleri ortaya çıkıyor ve pek çok iş kolunda gittikçe artan bir rekabet ortamı doğuyor. Dijitalleşme, içinde bulunduğumuz yüzyılın en önemli unsurlarından biri haline geldi. E- ticaret gelişen teknolojilere bağlı olarak, her geçen gün önemini katlayarak artı14

Türkiye E-Ticaretin En Fazla İvme Kazandığı Ülkelerden Farklı başarı hikayelerine de yer verilen toplantının açılış konuşmasına devamla Başkanımız Atila Menevşe, Dijitalleşme; günlük yaşamda, sosyal hayatta ve çalışma hayatında insan ilişkilerini, tüketici davranışlarını, işletmelerin pazarlama kanallarını düzenleyen ve değiştiren önemli bir güç haline geldi. Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik bölgeleri Dünya çapında en yüksek E-ticaret hacmine sahip bölgeler. Bu bölgeler geleneksel ticarette olduğu gibi E-ticarette de büyük bir ticaret hacmine sahip. Tabi ki güçlü ekonomileri sayesinde bu seviyeyi yakalamışlardır. Ancak işin ilginç olan tarafı bu bölgelerin yanında dünyanın diğer kısımlarında da e-ticaret hızla büyüyor. Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu bazı ülkeler son zamanlarda e-ticaretin en fazla ivme kazandığı bölgeler olarak görülüyor. Eskiden birçok şirket; televizyon, gazete, radyo gibi araçları kullanarak potansiyel müşterilerine ulaşmaya uğraşırken, bugün internet daha etkin bir satış mecrası olarak kullanılıyor. Geçmişte hedef kitlesine kısıtlı yollarla ulaşabilen şirketler, e-pazarlama yöntemiyle daha çok müşteriye daha hızlı ulaşabiliyor. Elektronik ticaret bugün firmaların doğru tüketiciye doğru araçlarla hızlı bir şekilde erişim sağlaması için en verimli yöntem olarak görülüyor. E-ticaret sayesinde, özellikle küresel pazarlarda faaliyet gösteren firmalar; daha kolay pazar çeşitlendirmesi yapabiliyor; daha etkin dağıtım kanalları ile operasyonel maliyetlerini

düşürüyor ve müşteri portföyünü genişleterek risk yapısını kontrol edilir konuma getiriyor hatırlatmasını yaptı. Elektronik Ticaret, Özellikle Kobi’ler İçin Çok Uygun Bir Ticaret Şekli Haline Geldi Başkanımız Atila Menevşe, son olarak ekonomik hedeflerimize ulaşmada esas nüveyi oluşturan ihracatçı firmalarımız, elektronik ticaret araçlarını kullanarak, bahse konu hedeflerin gerçekleştirilmesine önemli katkı sağlayabilecekler dedi ve ekledi, ‘’Nitekim ülkemizde e-ticaret işlemlerinin giderek yaygınlaştığını, firmalarımızın ticari faaliyetlerinde bilgi-iletişim teknolojilerini daha sık ve etkin olarak kullandıklarını gözlemliyoruz. Ülkemizdeki internet abonesi sayısı yıllar itibariyle belirgin bir artış gösteriyor, buna paralel olarak internet üzerinden gerçekleştirilen mal ve hizmet satış hacmi büyüme eğilimini sürdürüyor. Elektronik ticaret, özellikle KOBİ’ler için çok uygun bir ticaret şekli haline geldi. Bunun büyük bir fırsat olduğunu söylemek gerekiyor. Az bir yatırımla bütün dünyaya açılabiliyorsunuz. Elektronik ticaret, ürün seçeneklerinin artmasını, ürünlerin kalitesinin yükselmesini ve daha hızlı bir şekilde ödenerek teslim alınmasını sağlıyor. Potansiyel tüketicilerin dünyanın her yanında pazara arz edilen ürünler hakkında bilgi sahibi olmalarına ve yeni üreticilerin dünya pazarlarına girmelerine imkan veriyor. Daha düşük fiyatlı ve kaliteli ürünlerin pazara girmesi üreticiler arasında rekabetin artmasına ve tüm ticari işlemlerin maliyetinin düşmesine neden oluyor. Tüm bunları göz önünde bulundurarak, e- ticaretin önemi arttığını ifade etmek istiyorum’’ sözleriyle konuşmasını tamamladı.

ADANA’DAN

ADANA ULU CAMİ İnşa Tarihi: Yapıya ait 3 kitabe yer alır. Bunlardan en eskisi, doğu taç kapı üzerinde yer alan 1508-1509 tarihli olup, Ramazanoğlu Halil Bey’e aittir. Minber üzerinde yer alan kitabede, inşanın 1520 yılında bittiği bilgisine ulaşılır. Batı taç kapıda ise, 1541 tarihli kitabe yer alır. Bu kitabede, Piri Bey ismi geçmektedir. Bulunduğu Yer: Adana’nın Seyhan ilçesine bağlı Kızılay Caddesi üzerinde yer alır. Bani ve Mimarı: Bani Ramazanoğlu Halil Bey Mimari Tanım Adana Ulu Cami, Ramazanoğlu Beyliği’ne ait en önemli eserdir. Selçuklu, Artuklu, Memlük, Zengi ve Osmanlı üsluplarını sentezleyerek bünyesinde barındıran bu ünik eser; türbe, medrese, mescit,

imaret, hamam, arasta, çeşme ve çarşılarla birlikte bir külliye meydana getirir. İnşa tekniği ve fonksiyonu bakımından, farklı birçok bölümden meydana gelen caminin, bazı kısımlarını tarihlemek zordur. Bu işi güçleştiren diğer bir faktör, caminin başka bir yapının yerine inşa edilmiş olmasıdır. Yapıdaki malzeme farklılıklarına, konumlanmasına ve dilatasyon çizgilerine bakıldığında, eserin topyekûn ele alınmadığı, bazı kısımların sonradan ilave edildiği görülür. Yapıdaki en eski kitabe, 1508-1509 tarihini gösterirken; bani olarak bilinen Halil Bey’in sandukası, 1510 yılını gösterir. Bu durumda yapı, o tarihlerden önce başlanmış ve baninin ölümü üzerine ara verilmiş olabilir. Nitekim harimin, kıble duvarının pencere yukarısına kadar ortası kaba, kenarları ince yontulmuş taşlardan yapılırken, üst kısımların ve diğer yerlerin hep ince yontulmuş taşlardan yapılması da, inşada ara verildiğinin belirtisi olabilir. Ulu Cami, plan ve fonksiyon itibariyle; cami, medrese ve türbe olmak üzere 3 ayrı birimden ibarettir. Harime giriş, üçlü açıklıkla sağlanır. Bu açıklıklar, Suriye etkili olup, Şam Ümeyye’yi andırır. Suriye etkili saçak konsolları çıkma yapmıştır. Genel olarak dikdörtgen bir plana sahip külliye-

nin harimi, dört sütun üzerine oturan beşer sivri kemer gözü ile mihraba dik 5 sahından meydana gelir. Sahınların üzeri, içten çapraz tonoz, dıştan kırma çatı ile örtülüdür. Kırma çatıdan yukarıya doğru fırlayan poligonal tamburun her bir kenarına, birer pencere açılmıştır. Tamburun üstünde yükselen kubbe, Mısır kubbe tasarımına benzer. Türbe ve harim kubbesi, birbirine benzer özellikler göstermekle birlikte, Osmanlı mimarisinde olduğu gibi kurşunla kaplanmıştır. Harimin güneyinde, türbe ve avlu yer alır. Revaklı avlu, enine dikdörtgen bir kuruluş gösterir. Revak kubbeleri, Antalya Yivli Minare ve Balat İlyas Bey’in kubbelerini andırır bir biçimde oluklu kiremitle kaplanmıştır. Oluklu kiremit, hemen hemen bütün Akdeniz bölgesi ülkeleri için karakteristiktir. Batı kenarından bir ve kuzeyden iki sıra revaklarla kuşatılan avluya, doğu cephesindeki portallerden geçilmektedir. 16. yüzyılda yapılmış olan batı portali, üç kubbeli ve iki odalı kuruluşuyla, değişik bir giriş mekan düzeni gösterir. Kaidesindeki yuvarlak profilli madalyonlar ve küçük pencereler, Memlük minarelerini andırır. Gövde, poligonal olarak yükselir ve mukarnaslı şerefe altlığıyla sona erer. Külahı, 6 sütunçe taşır ve üzerinde bir tepelik bulunur. Minare gövdesinde yer alan yüzeysel sağır kemerler, Güneydoğu Anadolu minarelerinde görülen ortak bir bezeme anlayışıyla yapılmıştır. Benzer örneği, Mardin ve Hasankeyf minarelerinde de görmek mümkündür.

ADANA’DAN Süsleme Özellikleri Adana Ulu Cami ve külliyesi, Ramazanoğulları döneminde inşa edilen eserler içinde, tezyinat bakımından en dikkat çeken örnektir. Külliye, gerek mimarisi gerekse süsleme özellikleriyle Türk sanatının

en önemli eseridir. Özellikle cami ve türbede yer alan çini örnekleri, dikkat çekicidir. Çini süslemeler; harim duvar yüzeylerinde, güney cephe ortasındaki mihrap nişinin alt kısmında, mihrabın üst kısmındaki alınlıkta ve harimin batısına ekli

mekanın duvar yüzeylerinde yer almaktadır. Caminin doğusuna bitişik türbede ise çiniler, türbe giriş ve iç mekanının duvar yüzeylerinde yer almaktadır. Ayrıca türbede yer alan üç sanduka, bütünüyle çini ile kaplanmıştır.

ÇARŞI HAMAMI Büyük Saat Kulesi’nin karşısında bulunan Çarşı Hamamı Ramazanoğulları’ndan Pirî Paşa tarafından 936 H. (1529) tarihinde yaptırılmıştır. İri bir yapı olmasına ve ana cadde üzerinde yer almasına rağmen, ön yüzüne bulunan dükkanlar nedeniyle, neredeyse görülemez durumdadır. Özel şahıslar tarafından işletilmeye devam eden hamam, yarım gün kadınlara ve yarım gün erkeklere hizmet vermektedir. Tek hamam halindeki eserin ilk bölümünü oluşturan soyunmalık, kare plânda kalın kesme taştandır. Üst örtüyü oluşturan büyük baldaken kubbe ortasında

bırakılmış olan aydınlık feneri içeriye bol ışık girmesini sağlamaktadır. Soyunmalık kısmının güney duvarı üzerindeki büyük kemer adeta bir eyvan şeklinde yapılmıştır. Güney ve kuzey duvarlarda bulunan büyük nişler küçük birer hücre şeklindedir. Soyunmalığın Doğu duvarı ortasındaki dar bir kapı ile soğukluk kısmına geçilmekte olup burada büyükçe bir kare plân arz eden mekânı tek bir kubbe örtmektedir. Soğukluğun Kuzey ve Güney duvarlarına bitişik küçük hücrelerle mekânı biraz daha genişletmek mümkün olmuştur. Soğukluğu takiben Batı uçta yer

alan sıcaklık ve sıcak su sarnıcı ile hamam plânı tamamlanmaktadır. Büyük bir kubbenin kapattığı orta kısmın dört kenarına açılan beşik tonozla örtülmüş eyvanlar ve bu eyvanların köşelerinde kalan kubbeli özel halvet hücreleri ile dört eyvanlı sıcaklığı bulunan hamamlar tipine giren Adana Çarşı Hamamı, bilhassa giriş kapısı üzerindeki oyma taş işçiliği ile dikkati çekmektedir. Sıcaklığın orta kısmını örten büyük kubbenin etek kısımları küçük mukarnaslarla süslenmiştir. Giriş Kapısı’nın üzerinde kabartma yazılı iki satırlık kitabe vardır.

İÇLI KÖFTE

Malzemeler Dış harcı 2 su bardağı ince bulgur 1 çay bardağı irmik 3/4 sb un 1 yk biber salçası Tuz Karabiber İç harcı 400 gram kıyma (tercihen dana kaburgadan çekilmiş) 3 kuru soğan 2 yemek kaşığı tereyağ Zeytinyağı Tuz Karabiber Kırmızı toz biber veya 1 tatlı kaşığı biber salçası

Emeği saatler, yemesi saniyeler süren nefis bir içli köfte tarifi! Türk mutfağında mantı ve yaprak sarması gibi kardeşleriyle birlikte “hazırlaması büyük emek isteyen yemekler” kategorisine giren içli köfte, aslen Lübnan asıllı bir reçete. Sürpriz yumurta misali tarifin makbül sayılması için ilk kriter bulgurlu çeperin ince olması, ikincisi ise çatalı vurduğunuz anda içeriden ağız sulandıran yağını salıvermesi. Kimi yörelerimizde içli köfteye iki ucu sivri şekil verilip yağda kızartılırken, aşağıdaki tarif, Adana’da mandalina büyüklüğünde yuvarlak olarak hazırlanan ve suda haşlanan harika bir çeşit...

KAPAK

DİJİTALLEŞEN DÜNYADA EKONOMİNİN İTİCİ GÜCÜ: E-TİCARET Bu ayki kapak konumuz olan alışverişte ‘’Dijital Dönüşüm’’ hakkında online alışverişin önemine ve geleceğine dair açıklamalar yapan Yönetim Kurulu Başkanımız Atila Menevşe, ‘’ E-ticaret’in büyümesine ve gelişmesine katkı sağlayan pek çok unsur bulunmaktadır. Bu unsurların başlıcaları, nüfus büyüklüğü, internet kullanım oranı, gelişen ve artan alternatif ödeme sistemleri, gelişmiş lojistik destek sistemleri şeklinde sıralayabiliriz’’diyerek bu konunun önemi hakkında açıklamalarına devam etti. Başkanımız Atila Menevşe ‘’ İnternet devrimi iş dünyasında her alanında etkisini gösteriyor. Yeni web tabanlı iş modelleri ortaya çıkıyor ve pek çok iş kolunda gittikçe artan bir rekabet ortamı doğuyor’’ diyerek dijitalleşmenin önemine vurgu yaptı.

Dijitalleşme Yaygınlaşıyor Dijitalleşme, içinde bulunduğumuz yüzyılın en önemli unsurlarından biri haline gelmiştir diyen Yönetim Kurulu Başkanımız, dijitalleşme ile ilgili yaptığı açıklamalada, ‘’E ticaret gelişen teknolojilere bağlı, her geçen gün önemini katlayarak artıran bir sistem olarak bugün bütün dünyada belirli bir yere gelmeyi başarmıştır. Bu başarı e-ticareti, ürün satışı yapan firmaların en büyük yardımcısı yapmıştır. Dijitalleşme; günlük yaşamda, sosyal hayatta ve çalışma hayatında insan ilişkilerini, tüketici davranışlarını, işletmelerin pazarlama kanallarını düzenleyen ve değiştiren önemli bir güç haline gelmiştir. Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik, Dünya çapında en yüksek e-ticaret hacmine sahip bölgelerdir. Bu bölgeler e-ticarette oldukları gibi, geleneksel ticaret konusunda da büyük bir ticaret hacmine sahipler. Tabi ki güçlü ekonomileri sayesinde bu seviyeyi yakalamışlardır. Ancak işin ilginç olan tarafı bu bölgelere göre dünyanın diğer kısımlarında, e-ticaretin daha hızla büyümesi’’ olduğunu ifade ederek dünya ölçeğinde dijital ticaretin boyutları hakkında bilgi verdi. İnternet Ölçümlenebiliyor! Ölçümlenme konusunda internetin tercih edilme nedenleri arasında olduğunu, geleneksel ticaretin yerini dijital pazarın alacağını ve pazarlama aracı olarak da, internetin günümüz ileti-

şim araçlarının önüne geçeceğinin kaçınılmaz olduğuna vurgu yapan Başkanımız Atila Menevşe, ‘’Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu bazı ülkeler son zamanlarda e-ticaretin en fazla ivme kazandığı bölgeler olarak görülüyor. Eskiden birçok şirket; televizyon, gazete, radyo gibi araçları kullanarak potansiyel müşterilerine ulaşmaya uğraşırken, bugün bunlardan daha etkin ve ölçülebilir olan internet üzerinden satış mecralarını kullanılıyor. Geçmişte hedef kitlesine kısıtlı yollarla ulaşabilen şirketler, e-pazarlama yöntemiyle daha çok müşteriye daha hızlı ulaşabiliyor. Bilgi iletişim araçlarındaki gelişmelerin ticaretle entegre olmuş yüzü olarak karşımıza çıkan elektronik ticaret; firmaların doğru tüketiciye doğru araçlarla hızlı bir şekilde erişim sağlaması için en verimli yöntemdir. E-ticaret sayesinde, özellikle küresel pazarlarda faaliyet gösteren firmalar; daha kolay pazar çeşitlendirmesi yapabilmekte; daha etkin dağıtım kanalları ile operasyonel maliyetlerini düşürerek ve müşteri portföyünü genişleterek risk yapısını kontrol edilir konuma getirmektedir’’ açıklaması ile e- ticaretin bu boyutunu da değerlendirdi. İnternet İhracat’ın Olmazsa Olmazı! İhracat konusunda sürekli çalışmalar yürüten Odamızın çalışmalarına öncülük eden ve sürekli bu konuda üyelerimizi teşvik eden Başkanımız

Atila Menevşe, ‘’ İhracat yapılacaksa gelecek dönemde bu elektronik ticaretle eş zamanlı yapılmalıdır’’ dedi ve ekledi, ‘’Ekonomik hedeflerimize ulaşmada ana dinamik gücü oluşturan ihracatçı firmalarımız, elektronik ticaret araçlarını kullanarak, bahse konu hedeflerin gerçekleştirilmesine önemli katkı sağlayabileceklerdir. Nitekim ülkemizde e-ticaret işlemlerinin giderek yaygınlaştığını, firmalarımızın ticari faaliyetlerinde bilgi-iletişim teknolojilerini daha sık ve etkin olarak kullandıklarını gözlemlemekteyiz. Ülkemizdeki internet abonesi sayısı yıllar itibariyle belirgin bir artış göstermekte, buna paralel olarak internet üzerinden gerçekleştirilen mal ve hizmet satış hacmi büyüme eğilimini sürdürmektedir. Elektronik ticaret, özellikle KOBİ’ler için çok uygun bir ticaret şeklidir. Elektronik ticaret, ürün seçeneklerinin artmasını, ürünlerin kalitesinin yükselmesini ve daha hızlı bir şekilde ödenerek teslim alınmasını sağlamaktadır. Potansiyel tüketicilerin dünyanın her yanında pazara arz edilen ürünler hakkında bilgi sahibi olmalarına ve yeni üreticilerin dünya pazarlarına girmelerine imkan vermektedir. Daha düşük fiyatlı ve kaliteli ürünlerin pazara girmesi üreticiler arasında rekabetin artmasına ve tüm ticari işlemlerin maliyetinin düşmesine neden olmaktadır. Tüm bunları göz önünde bulundurarak, eticaretin önemi artmaktadır‘’ diyerek bu hassas konuya dikkat çekti. 19

KAPAK

GELENEKSEL TİCARET DEVRİ KAPANDI

Engin Özgen 3 Gen Teknoloji / CEO

rtık geleneksel ticarette büyüme devri kapandı diyebiliriz. Geleneksel ticaret üzerinde ısrar etmeden her firma ve iş yapmak isteyen girişimci kendisine uygun dijitalleşme adımlarını atmak zorundadır. Geçmiş yıllarda geleneksel ticareti yapmaya devam edebileceğini düşündüğümüz için bu atılımları erteledik o yüzden ekonominin affetmediğini ve kurallarına uyulmadığında hiçbir duygusal tarafı olmadığını sanırım fark etmiş durumdayız. Ekonominin sac ayaklarından en önemlisi üretimdir. Fakat doğru planlamazsanız ki, biz planlayamıyoruz, o yüzden her dönem sorun yaşıyoruz. Aslında sevmediğimiz planlama, proje yönetimi, danışmanlık gibi kavramları hayatımızın içine almazsak ne yazık ki başarılı olmamız imkansız diyebilirim. Çünkü neyi ne kadar ve ne sürede üreteceğimizi bilmeden yaptığımız çalışmalar hep boşa gidiyor. Hatta üretim denildiğinde yalnız üründen bahsetmiyorum, örneğin öğretmen mühendis, doktor, avukat vs mesleklerindeki istihdamı da planlayamıyoruz. Eleştiriyi kabul edersek daha hızlı gelişebiliriz, sırf bu yüzden bile yüz binlerce işsiz doğuyor. Bu işsizler ordusunun bir süre sonra şevkleri kırılıyor, hatta daha sonra bir iş bulmaları sonrasında ise üretimden tamamen uzaklaşıp mesleklerini icra etmek yerine yalnız herhangi bir iş olarak çalışmalarından dolayı verimsizliğe neden oluyor. Dünya girişimciliği biraz daha kapitalist ticareti ön plana çıkararak yü-

Adana’nın e-ticaret sektörünün dünyadaki yerini almasının gerektiği yönünde Odamız çalışmalarına ve eğitimlerine devam ediyor. Bu konuda TOBB işbirliği ile yaptığımız Dijital Dönüşüm eğitimimize çok fazla ilginin olduğunu ifade edebiliceltiyor fakat bunun doğru olmadığını savunuyorum. Çünkü biraz araştırırsak Dünya’da üretimde başarılı olmuş bir çok ülke planlama, kooperatif ve ortak çalışma kültürü ile gelişmiştir. Fakat bu arada Türkiye’de kar eden kooperatif ne yazık ki çok az hatta % 70’in üzerinde kooperatif zarar ediyor. Bence bunun nedeni doğru kaynakların kullanılmaması, planlama eksikliği, denetim eksikliği ve liyakat eksikliğidir. Yaklaşık 30 şehirde eğitimler verdik ve TOBB himayesinde devam ediyoruz başarılı olan kooperatifler genelde bu işi zevkle ve şevkle başlatanlar olduğunu görüyoruz. Üretim ile ilgili bir başlangıç yapmak isteyenler veya yeni bir konuda çalışmak isteyenlere bir kooperatif ile başlamalarını veya çalışmak istedikleri konuda bir kooperatife üyelik yaparak ilerlemelerini tavsiye ediyorum.Tabi ki önce araştırmak şart. Peki diyelim ki üretim yaptık ve ürünlerimizi satacağız, nerede satmamız bize daha fazla fırsat sunacak? Dünya’da gelişen son ticari faaliyet e-ticaretin sınır ötesi haline dönüşümü olan e-ihracattır. Ülkemiz uçak ile 4 saat mesafede 56 ülkeye gidilebilecek bir lokasyonda bulunuyor ve bu lokasyonu yeterli yararı sağlayacak kadar kullanamıyoruz. İşte burada e-ihracat belki de çıkış noktamız olabilir çünkü bu konumumuz ile bu 56 ülkeye ertesi gün ürün gönderebiliriz. Buradaki en önemli konu bu ürünleri toptan fiyata değil perakende fiyat ile gönderebilmemiz ve özellikle para birimleri nedeni ile özellikle gelişmiş ülkelere satışta

riz. E-ticaretin geliştirilmesi için yapılması gerekenleri belirlemek ve ilgili paydaşlara sunmak amacıyla yaptığımız bu eğitim toplantısı sonrasında eğitimcilerimizle yapmış olduğumuz söyleşimizi tüm üyelerimizle paylaşıyoruz. rekabetçi fiyat avantajı sayesinde daha kolay satış yapılabilecektir. E-ticaret ve e-ihracatın önemli bazı avantajları daha küçük sermayeler ile başlanabilmesi, satışın gerçekleşmesi ile ödemenin garantilenmesi, ölçümlenebilmesi, büyümenin daha kolay yönetilmesi gibi ciddi avantajlara sahip olması nedeni ile mutlaka geçilmesi gereken alanlardır. Burada geleneksel ticaret dediğimiz daha fiziksel olan iş yapma biçimini mümkün oduğunca otomasyon kullanılarak daha esnek ve verimli firmalar haline gelmesini sağlamak birinci hedef olmalıdır. Basit olarak örneklersek ticaret e-ticarete, ihracat e-ihracata, fiziksel ofisler e-ofislere, depolar e-depolara, personel istihdamı kiralamaya, yazılımlar online Internet üzerinden kiralamaya, muhasebe e-muhasebeye, lokasyon bazlı erişimden mobil erişime dönüşüyor. Önemli olan hangi sektördeyseniz işinize özellikle verimliliği artıracak bu dönüşüm adımlarını mümkün olduğunca şirketinize dahil ederek devam ederek Dünya dinamiklerini yakalamak olmalıdır. Çünkü artık teknoloji gelip yanımızdan geçmeyecek bunu bilmemiz gerekiyor. Geleceği hedefleyerek hangi alanlarda çalışmak gerekir dersek, E-oyun, E-ticaret ve E-ihracat, IOS/Android Uygulama Geliştirme, IoT (Nesnelerin Interneti), Endüstriyel Otomasyon, Uzaktan İzleme ve Kontrol, Robotik ve Yazılım üzerinde durulması gereken ana konulardır. Eğer verimlilik ve üretimi doğru planlayamazsak bunun etkisini hepimiz yaşayacağız.

KAPAK

DIJITAL DÖNÜŞÜMDE REKLAMCILIK

Ersin Karayücel ERES Medya

ürkiye’de gelişmekte olan E-Ticaret sektörüne yeni katılımcılar katılmaya devam etmektedir. Başlangıç olarak öncelikle sitesinin kurulması, ürün tedarik sürecinin tamamlanmasının ardından ödeme yöntemleri ve kargo anlaşmalarının yapılmasından sonra site satışa hazır hale gelmektedir. Satışa hazır hale gelen sitemize artık sattığımız ürünlere uygun hedef kitlede tanıtım faaliyetleri yapılması gerekmektedir. Bu tanıtım faaliyetlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli unsur doğru hedef kitlenin belirlenmesi ve bu hedef kitleye en uy-

gun maliyet ile ulaşıp sitemizden alış veriş yapması sağlanmalıdır. Bunun birinci yolu arama motoru reklamları ile olacaktır. Burada hedef kitle aradığı ürün sitemizde var ise reklamımız ile karşılaşacak. Reklamımıza tıklayarak sitemizdeki ilgili ürüne gelerek satın alma işlemini gerçekleştirmiş olacaktır. Yine arama motorları üzerinden yapacağımız bir diğer reklam modeli de görsel reklamlardır. Bu reklam modelinde de hedef kitlemizin bulunduğu siteler hedeflenerek sitemizde bulunan ürünler ya da kampanyalar ile ilgili banner ya da görsellerimiz ile karşılaşması sağlanarak sitemizden ürün almaya teşvik etmiş olacağız. Bu alanlarda hedef kitlemize göre kullanılabilecek daha bir çok reklam modeli bulunmaktadır. Bu reklam modellerinin dışında kullanılması gereken bir başka reklam modeli de Sosyal Medya Reklamlarıdır. Bu reklam modelinde de hedef kitlemize göre reklam kırı-

lımları yapılarak Facebook, İnstagram, Youtube gibi sosyal mecralardaki kullanıcılara sitemizde bulunan ürünlere göre reklam gösterimi yaparak, ürünler ve kampanyalar ile ilgili bilgi verilir. Böylece dikkatini çektiğimiz kullanıcı sitemize gelerek ürün satın alma işlemini gerçekleştirmesi sağlanır. Tüm bu reklam modellerini kullanarak sitemize çektiğimiz kullanıcıları sitemize yerleştireceğimiz bir kod ile takibe alıp, sonrasında yeniden pazarlama (remarketing) yöntemi ile tekrar reklam gösterimi yaparak sitemizden bir kez daha alışveriş yapmalarını sağlamış oluruz. Yukarıda kısaca anlattığım reklam modelleri dışında daha kullanılması gereken çok fazla reklam modeli bulunmaktadır. Bunlar başlangıç için kullanılması gereken reklamlardır. Bu reklam modellerinin hepsinde dikkat edilmesi gereken doğru hedef kitleye, doğru zamanda, doğru reklam modeli ile ulaşmaktır.

E-TİCARETTE ÖDEME SİSTEMİ

Mehmet Erdemi E - Ticaret Merkezi / Direktör

-ticaret dünyasında ödeme sistemleri kullanıcıların davranış şekillerine göre farklılık göstermektedir. Geleneksel ticaret de kullandığımız birçok ödeme şekli e-ticaret kullanıcılarının yaşadığı güven sorunlarından dolayı farklılık gösterebilmektedir. Bu duruma kredi kartı kullanmayan ve herhangi bir banka da hesabı bulunmayan kullanıcılarda eklendiğinde e-ticaret ödeme yöntemlerinde çeşitlilik artmıştır. Bu da kendi içinde yeni sektörler oluşturmuştur. Dünyanın genelinden farklı olarak kredi kartına taksitli satış yapılabiliyor olması da bizim bu konudaki kullanım şekillerimizi farklılaştırmıştır. Gelişmiş ülkelerin çoğunda kredi kartı kullanım oranları %25 i geçmezken ülkemizde bu oran %50 nin üzerindedir. E-Ticaret de ülkemizde kullanılan ödeme yöntemlerini sıralayacak olursak; • Kredi Kartı ile ödeme

•

• •

Kapıda nakit/kredi kartı ile ödeme ( genellikle tahsilat servisi kargo şirketleri tarafından verilmektedir ) Havale/EFT ile ödeme Mobil Ödeme ( gsm operatörleri vasıtası ile )

bununla birlikte bankaların müşterilere sağladığı sanal pos servislerine alternatif olarak ödeme kuruluşları vasıtası ile sağlanan ödeme sistemlerinde yoğun olarak kullanılmaktadır. Ödemeye aracılık eden bu kuruluşlar BDDK tarafından yetkilendirilmiş ve bu servisi verebilecek yetkinliktedirler. Bu kuruluşlar bankaları dan aldıkları sanal pos sistemlerini tek bir yapı içerisinde toplayıp e-ticaret yapacak işletmelere hızlı, kolay ve daha uygun maliyetle servis verebilmektedir. E-ticaret site sahipleri sitelerine en-

tegre edecekleri ödeme seçeneklerini belirlerken potansiyel müşterilerinin ödeme yapabileceği metodları analiz etmelidirler. Eğer 15-22 yaş arası banka hesabı ve kredi kartı olmayan bir müşteri kitleniz var ise yada e-ticaret de güven sorunu yaşayan ev kadınlarına yönelik ürünler satıyorsanız Kapıda Ödeme sistemi mutlaka kullanmanız gereken bir metod dur. Yada hedef pazarınız Almanya ise hedef kitlenizin kullandığı Local ödeme sistemlerini kullanıyor olmalısınız. Kredi kartı ile satışlarda dolandırılmak istemiyorsanız mutlaka 3D Secure sistemini aktif etmelisiniz. Yukarıda yazdığım ödeme sistemleri ve diğer biçok ödeme sistemi hazır e-ticaret paketlerinin çoğunda kullanabileceğiniz sistemlerdir. Tek yapmanız gereken çözüm ortağınızdan bunları talep etmeniz. 21

KAPAK/ SÖYLEŞİ E-ticaret dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla büyümeye devam ediyor. Bu büyümede yol alan sistemlerden bir tanesi de hepsiburada.com e-ticaret sitesi. Site adete dev bir pazar yeri. Ürünlerini üretip burada dünyaya pazarlayanların sayısı her geçen gün artıyor. Bizler de e-ticaretin öncülerinden olan hepsiburada.com’la gerçekleştirdiğimiz söyleşiyi sizlere sunuyoruz.

DÜNYANIN SON TİCARİ FAALİYETİ E-TİCARET 1) Hepsiburada’dan bahsedebilir misiniz? Türkiye’nin lider e-ticaret platformu Hepsiburada, müşterilere sunduğu kolaylıklar ve avantajlarla online alışveriş alışkanlığının yaygınlaşmasına ve e-ticaret sektörünün gelişmesine öncülük ediyor. 35’den fazla kategoride, 20 milyon ürün çeşidiyle aylık 102 milyon ziyarete ev sahipliği yapıyor. Geniş ürün yelpazesiyle ziyaretçilerinin tüm ihtiyaçlarını karşılayan Hepsiburada, ürün çeşitliliğini her geçen gün artırmaya devam ediyor. E-ticaret deneyimini kolaylaştıran uygulamaları, en iyi servisi sağlayan hizmetleriyle aradıkları her şeyi tek tıkla tüketicilerin ayağına getiriyor. Tüketicileriyle sürekli iletişim ve etkileşim halinde olan Hepsiburada, mükemmel müşteri deneyimini geliştirmek için beklentileri dikkate alıyor, müşterilini sürekli dinliyor. 17bini aşkın iş ortağını yakın zamanda “Kolay İhracat” modeliyle dünya pazarlarına açan Hepsiburada Türkiye’nin dijital dönüşümü ve ekonomisine destek olmaya devam ediyor. Kurulduğu yıl olan 1998’den bu

yana bir başarı hikâyesi yazan Hepsiburada, aralarında “Türkiye’nin En Sevilen Markası”, “Türkiye’nin En Samimi E-ticaret Sitesi”, “Yılın Süper Markası” , “Doğu Avrupa’nın 1 Numaralı e-ticaret sitesi”, “Yılın En İtibarlı Markası”, “Müşteri Deneyimini En İyi Yöneten Marka”, “En Cool Marka” ödüllerinin yer aldığı birçok ödülle takdir edildi. Hepsiburada, bugün geldiği konumuyla Doğu Avrupa, Orta Doğu, Afrika (EEMEA) ve Rusya’yı kapsayan bölgede en büyük e-ticaret şirketi konumundadır. 2) Hepsiburada’nın hedeflerini özetler misiniz? Hepsiburada olarak 2018 yılını sektör ortalamasının üzerinde %60 büyümeyle kapattık. Önümüzdeki yıllarda da aynı şekilde stratejik hedeflerimize paralel büyümeyi hız kesmeden sürdürmeyi hedefliyoruz. Şimdiye kadar olduğu gibi, 2019 yılında da müşterilerimizi odak noktamıza alıp onların hayatını kolaylaştırmaya yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz. AR-GE, lojistik ve teknoloji alanlarındaki yatırımlarımızla ekosisteme katkı sağlamaya devam edeceğiz. Pazaryeri modelimizle birlikte 2023’de 50 binden fazla işletme ve yeni girişimci, işlerini bizimle e-ticarete taşıyarak b ü -

yütecek. Yerli ve milli politikasını destekleyen aksiyonlarımız sürecek, yerli üretici ve ürünlerin ülke ekonomimize katkısı artacak. Bu süreçte ürün, hizmet, teknolojik yenilikler açısından müşterilerimizin hayatını kolaylaştırmaya devam edeceğiz. Türkiye’nin iç ve dış ticaretini emodelimizle destekleyeceğiz. Yakın zamanda Kolay İhracat modelimizin lansmanını gerçekleştirdik. E-ihracatın kolaylaşması ve ülke ekonomimizin sürdürülebilir büyümesi için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. 3) Kolay İhracat modelinden bahseder misiniz? Türkiye’de dijital dönüşümünün öncüsü ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın destekçisi olarak, 17 binin üzerindeki iş ortağımızı yurtdışı pazarlarına açan “Kolay İhracat” modelini hayata geçirdik. Ülkemizin ihracat strateji ve hedeflerine uygun olarak, özellikle daha önce e-ihracat yapmamış küçük ve orta ölçekli işletmeler başta olmak üzere tüm Türkiye’deki işletme ve girişimcilere e-ihracat fırsatı sağlayarak uluslararası pazarlara erişim imkânı sunuyoruz. Model kapsamında dünyanın neresinde olursa olsun tüm müşterilerimiz, Hepsiburada’nın global web sitesi ve mobil uygulaması üzerinden aradıkları her ürüne ulaşarak bulundukları ülkeden kolayca sipariş verebiliyor. Global sayfa ve uygulama ilk etapta İngilizce ve Arapça dillerinde müşterilerin kullanımına sunuldu. Ortadoğu ülkelerinde yaşayan müşteriler, ülkelerin yerel para birimi diğer ülkelerde yaşayan müşteriler ise ister Avro ister Dolar para biriminde ödeme yapılabiliyor. Hepsiburada’nın attığı bu önemli adım sayesinde, öncelikli ülkelerde başta olmak üzere müşteriler kendi ana dilleri, para birimleri ve

KAPAK/ SÖYLEŞİ

ödeme sistemlerini kullanarak Hepsiburada’dan alışveriş yapabilecek. Türkiye’nin lider e-ticaret platformu olarak tüm yetkinlik ve tecrübemizi “Kolay İhracat” modeliyle işletmelere sunarak onları birer küresel oyuncu haline getirmeyi arzu ediyoruz. Bu model kapsamında işletmeler için çeşitli çözümler sunuyor, dünya pazarlarında başarılı olabilmeleri için onlara gerekli tüm araçları sağlıyoruz. Bu sayede Türk markaları dünya pazarlarında daha çok yer almaya başlayacak. Yerli ve milli ürünlerimize dünyanın her yerinden daha kolay ulaşılabilecek; bir yandan Türk kalitesini tüm dünya daha yakından görürken, öte yandan da ülkemize giren döviz miktarı artacak. Türk işletmeleri yurt dışı pazarlarına açılarak hem kendi işlerini büyütecek hem de ekosistem ve ekonomimize katkı sağlayacak. Yerel pazarlarda ihracat yapabilmek için gereken ürün geliştirilmesi, konumlandırılması, pazarlama faaliyetleri, lojistik ve gümrük hizmetleri, dil desteği, tahsilat ve ödeme sistemleri gibi onlarca konuda gereken bilgi ve deneyimimizi işletmeler için seferber ediyoruz. Böylece işletmelere hiçbir ekstra efor gerektirmeden sadece Hepsiburada’nın iş ortağı olarak, sunduğumuz deneyim ve hizmetlerden faydalanarak yurtdışı pazarlara merhaba demeleri kalıyor. 4) Türkiye’nin e-alışverişte konumunu nasıl değerlendirmektesiniz? Tüm iş kollarında etkisini hissettiren dijitalleşme, genç nüfus, internet kullanımının artması gibi etkenlerle, e-ticaret sektörü Türkiye’de hızla büyüme kaydediyor. Bununla doğru

orantılı olarak Türkiye’de e-ticaret pazarı yıllık %35 bandında büyümeye devam ediyor. 2018 yılında sektör yine iyi bir büyüme kaydetti ve yıl sonunda yaklaşık 30 milyar TL’lik bir hacme eriştiği tahmin ediliyor (tatil seyahat ve şans oyunları pazarı hariç). Bu büyüme çerçevesinde perakendenin toplam perakende içindeki payının %5’e yükseldiğini tahmin ediyoruz. Türkiye’nin bu müthiş potansiyeli nedeniyle 2023 yılında 350 milyar TL’lik bir pazar hacmine erişeceğini öngörüyoruz. 5) Türkiye’nin online alışverişte geride kalmasının nedenleri nedir? Biz Türkiye olarak dünyada, Hepsiburada platformu gibi yerli ve milli platforma sahip olan nadir ülkelerden birisiyiz. Hepsiburada dijitalin içine

doğmuş ve Türkiye’nin dijital dönüşümüne öncülük eden bir online perakende şirketi. Hepsiburada’da en üst düzey kadromuzdan başlayarak her kadememizde ve ekosistemimizi de dahil edecek şekilde sürekli dijitalleşmenin önemine ve yol haritasına vurgu yapıyoruz. Ülkemizdeki küçük ve orta büyüklükteki şirketler başta olmak üzere, girişimcilerin dijital ekonomiye katılımını teşvik ediyoruz. Türkiye’nin Hepsiburada’sı olarak yapıcı iş modelimiz ve pazaryerimizle 17binden fazla pe-

rakendeci işletmeyle el ele ülkemizdeki e-ticaret ekosisteminin büyütmeye devam ediyoruz. Sektörde dünya ülkeleri arasındaki konumumuza baktığımızda geride kalmadığımızı, aksine çok hızlı bir büyüme başarısı içerisinde, dünyada örnek teşkil edecek uygulamalara imza atıyoruz. 6) Mobil alışveriş e-ticaretin taşıyıcısı olabilir mi? Müşterilerin her kanaldan tutarlı ve aynı kalitede hizmet alma beklentisiyle alışveriş deneyimi artık offline’la online’ı birleştiren, birden fazla kanalı aynı anda ya da farklı zamanlarda kullanılabildiği bir yöne doğru ilerliyor. Mobil cihazların ve mobil internet kullanımının da yaygınlaşmasıyla e-ticaret için yeni bir dönemin başladığını söylemek mümkün. İnternetin ve teknolojik gelişmelerin tetiklediği, iş modellerimizi ve yaşamsal alışkanlıklarımızı etkileyen dijital dönüşümden tüm kurumlar etkileniyor. Pazardaki değişime ayak uyduranlar için müthiş bir potansiyel ve fırsat var. Müşteri beklentileri ve teknolojideki değişim tüm sektörleri değiştiriyor. Müşteri daha bilgili, bilinçli ve talepkâr. Dijital nesil hem ticareti şekillendiriyor hem de şekillendirdikleri dünyada nerenin müşterisi olacaklarına kendi karar veriyor. Bu nedenle kurumların dijital nesli ve değişen dijital çağı çok iyi anlaması gerekiyor. Günümüzde e-ticaret işlemlerinin önemli bir bölümü mobil kanallar üzerinden gerçekleştiriliyor. Mobil ticaretin yılda ortalama %30 hızlarında büyüyerek devam ettiğini söyleyebiliriz. Genç nüfus, artan dijitalleşme, internet kullanımının yaygınlaşması, internet teknolojilerindeki gelişme gibi faktörlerin etkisiyle, e-ticaret sektöründe mobil kullanımının büyümesine devam etmesini bekliyoruz. 23

GENÇ GİRİŞİMCİ

E- İHRACATIN 7 ALTIN KURALI

Şirketler ve birey girişimciler için giderek daha fazla tercih edilen e-ihracat sunduğu önemli fırsatlar kadar kritik püf noktalarını da bünyesinde barındırıyor. Gelişen ve yaygınlaşan internet altyapısı hizmetlerinin büyümesiyle ve tüketicilerin sınır ötesi e-ticarete giderek daha fazla yönelmesi neticesinde, e-ihracat günümüzde müşteri potansiyelini artırmak isteyen firmalar için yadsınamaz bir alternatif haline geldi. Diğer yandan e-ihracat her ölçekteki firma için pazar çeşitliliği de sağlıyor. Üstelik bireysel girişimcilerin için de daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşmak anlamında faydaları bulunuyor. 1- E-ihracata verimli başlamak için detaylı fizibilite şart. E-ihracata başlamadan önce hazırlık aşaması büyük önem taşıyor. Bu aşamada kendinizi, firmanızı, ekibinizi ve ürünlerini yeniden keşfetmeli, eksikleri tamamlayarak hazırlanmalı ve e-ihracata hazır hale gelmelisiniz. E-ihracat olasılığı olan ürünleri tespit etmeli, gerekli yönelik fizibilite çalışmasını yapmalısınız. 2- İç pazardaki başarıya göre hareket edin, dışarıda yönünüzü doğru tespit edin. Yurtiçinde neyi nasıl, kime sattığınızı, ne kadar zamanda sattığınızı ve satış sonrasında yaşadığınız süreçleri çok iyi analiz edin ve değerlendirin. İç pazardaki başarınız ile dış pazarlara uygun hizmet ve ürünlere karar verilmelidir. Kısa ve uzun vadede hedefler saptanmalı, rekabet gücü ve büyüme potansiyeli değerlendirilmelidir. İhracat departmanının yapılandırılması, görev ve sorumlulukların amaca yönelik planlanmasıyla, mevcut elemanların ihracat bilgileri ve yabancı dil bilgileri geliştirilebilir. 3- Satış yapacağınız her ülkenin pazarını iyi tanıyın, böylece kalıcı olun.

Satış yapacağınız pazarı belirlemelisiniz. E-ihracat yapacağınız ülkenin pazar araştırmasını yaparken yerel piyasa gibi algılamamalı ve yurtiçinde geçerli olan yöntemlerden farklı satış süreçleri olacağı unutulmamalıdır. Buradaki amacınız farklı ülkelerdeki piyasaların potansiyelini, büyüklüğünü belirlemek, değerlendirmeler yapmak, karşılaştırmalarda bulunmak ve ihracatını yapacağınız ürünün 24

en çok hangi pazarda arzu edildiğini, yabancı piyasalarda ihtiyaç olup olmadığını belirlemek olacaktır. Gideceğiniz pazarın toplam alım gücünü mutlaka dikkate almanız gerekir. Ülkenin finansal ve ekonomik koşullarını dikkatle incelemeli, bilhassa yüksek enflasyon oranına sahip ülkeleri iyi analiz etmelisiniz. Unutulmamalı ki, yabancı paranın kullanımında kısıtlamalar yaşanabilmektedir. Bunlara devlet istikrarı, din gibi sosyokültürel güçler, teknoloji düzeyleri gibi faktörler de eklenebilir. 4- Teslimat sürelerinde gerçekçi olun ki, müşteri kaybetmeyin.

Belirlediğiniz hedef noktaların, işleri yürüttüğünüz merkeze olan uzaklıkları ve zaman farkı da göz ardı edilmemelidir. Mesafeler taşıma masraflarını da beraberinde getireceğinden, teslimat sürelerinin de olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Uzak ülkelerdeki zaman farklılığı, iş saatlerinin uyumsuz olması sebebiyle karar verme ve işleri neticelendirme süreçlerini geciktirebilmektedir. Bu nedenle ürünlerinizin gerek hedef noktanıza, gerekse tüketicinize ulaşacağı süreleri iyi tespit edin. Yanıltıcı bilgiler vermekten kaçının, çünkü teslim sürelerindeki gecikme, müşterilerinizi yeniden alışveriş yapma konusunda çekincede bırakır. 5- Müşterinizle aynı dili konuşun, daha çok müşteri kazanın. E-ihracat yapmak istediğiniz pazar için araştırmalarınızı tamamladınız ve sıra geldi internet sitenizi oluşturmaya. Sitenizin sayfaları, ara yüzleri ve menüleri kullanıcı için kolaylık sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. Peki, insanlarla iletişimi nasıl kuracaksınız, ödemeleri ve gönderimleri nasıl sağlayacaksınız? Günümüzde İngilizce uluslararası bir dil olarak kabul görse de, net olarak belirtmek gerekir ki her coğrafyada bu durum geçerli değil. Ayrıca sizin potansiyel müşteriniz olan kişi sizinle kendi dilinde alışveriş yapmak ve iletişim kurmak isteyebilir. Ancak bu noktada hedef pazarın gereksinimlerine göre internet sitesi kurulmasının yanı sıra kullanılacak katalog ve ürün açıklamalarının da anlaşılır olması gibi birçok farklı unsur da bulunuyor. 6- Fiyat deyip geçmeyin; ayrıntılı düşünerek ve yerelleşerek başarıya koşun.

Yerelleşme, ürün fiyatlamasında da devreye giren önemli bir unsurdur. İnsanlara fiyatlarınızı kendi ülkelerinin para biriminde gösterebilirseniz onların hayatını kolaylaştırır, sitenizi benimsemelerini kolaylaştırırsınız. Bu nedenle sitenizde satışa sunduğunuz ürünlerin fiyatlarını, siteye gelen ziyaretçinin bulunduğu ülkenin yerel para biriminde göstermeniz önemlidir. Bir diğer alternatifse, sitenizde farklı para birimlerinin olduğu seçenekler sunmanız ve otomatik kur hesaplamalarının yapılmasıdır. Dünyanın farklı bölgelerinde, her ülkenin kendine özgü farklı ödeme yöntemleri ve alışkanlıkları bulunuyor. Bazı ülkelerde kredi kartıyla ödeme daha çok tercih edilirken, bazı ülkelerde banka transferi ve kapıda ödeme yöntemi öne çıkıyor. Ödemede yaşanacak sorunları en aza indirgemek için e-ihracat yapacağınız ülkelerin tercihlerini öğrenmelisiniz. Burada ki en kritik nokta, ürünlerinizin fiyatının farklı ülke pazarlarının niteliğine ve para değerine uygun olarak verilmesidir. Daha detaylı anlatacak olursak diyelim ki Euro ya da Dolar olarak fiyatlandırılan ürünün, Türk Lirası hesabına göre pahalıya geleceği, tam tersi durumda ise kâr edileceği gibi durumlardan söz edebiliriz. Ayrıca fiyat belirlerken maliyeti artırıcı, satış komisyonları, lojistik ücretler, akreditif masrafları, sigorta gibi unsurları da düşünmekte fayda var. 7- Lojistik her şeydir. Bunu unutmayın… Mutlaka deneyimli bir lojistik iş ortağınız olmalı. Ürünleriniz ne kadar kaliteli, siteniz ne kadar iyi ve fiyatlarınız ne kadar uygun olursa olsun, eğer lojistik süreçleriniz müşterinizi tatmin etmiyorsa ne satış yapabilirsiniz, ne de müşterilerinizin yeniden alışveriş yapmasını sağlayabilirsiniz. Gönderiler için gümrük işlemlerinin hızlı ve masrafsız sonuçlanması, teslimat için verdiğiniz iş günü sayısına yönelik güvenceyi zedelememelidir. E-ihracatın diğer bir kolay tarafı, geleneksel ihracatta firma tarafından beyanname oluşturulması işlemleri e-ihracatta elektronik hale getirilmiş ve teferruatlardan arındırılmıştır. Ürünün müşteriye zamanında, hesaplı ve hasar görmeden ulaştırılması e-ihracatın en önemli ayaklarından biridir. Satış sonrasında ise alıcılara müşteri hizmetleri, sorunsuz iade gibi konularda destek vermeye devam edilmelidir.

DİJİTAL DÜNYA

TÜRKIYE’DE DIJITAL DÜNYA VERILERI Türkiye’de internet kullanıcılarının %70’i, internetin zarardan çok yarar sağladığını düşünmektedir.

• • • • • •

•

• •

Türkiye’de 82 milyona yaklaşan ülke nüfusunun 54,3 milyonu internet kullanmaktadır. Mobil internet kullanıcısı sayısı 51,5 milyondur. Aktif sosyal medya kullanıcı sayısı 51 milyona ulaşmıştır. Mobil telefon kullanıcısı sayısı toplam 59 milyon ile nüfusun %73’üne ulaşmıştır. Sosyal medyayı mobilden kullanan kişi sayısı 44 milyona ulaşmıştır. Türkiye’de mobil telefon kullanımı %98, akıllı telefon kullanımı %77 ve bilgisayar kullanımı %48’dir. Türkiye’de herhangi bir cihazla internette geçirilen toplam süre 7 saat, sosyal medyada geçirilen süre ise 2,5 saattir. İnternet kullanıcılarının %84’ü her gün internete girmektedir. İnternet trafiğinin %62’si mobil cihazlardan %36’sı masaüstü ve dizüstü bilgisayarlardan gelmektedir. 51 milyon kişi aktif olarak sosyal medyayı kullanmaktadır. Mobil cihazlardan sosyal med-

yayı kullanan kişi sayısı 44 milyondur. • En çok kullanılan ilk üç sosyal medya platformu sırasıyla YouTube, Facebook ve Instagram olup en çok kullanılan mesajlaşma aracı Whatsapp’tır. • Aktif olarak sosyal medya platformu Facebook’u kullanan kişi sayısı 51 milyona ulaşmıştır. • Instagram 33 milyonluk kullanıcı sayısı ile Türkiye’de en çok tercih edilen 3. sosyal medya platformu olmuştur. • İnternet kullanıcılarının %56’sı bir ürünü internette araştırmakta, %43’ü ise satın alma işlemini gerçekleştirmektedir. • İnternetten alışveriş yapan kişi sayısı ise 31,7 milyon olmuştur. Büyümeye baktığımızda Türkiye’de 2016 Ocak ayından bu yana internet kullanıcı sayısının %4 ile 2 milyon, aktif sosyal medya kullanıcısı sayısının ise %14 ile 6 milyon arttığını görüyoruz. Ülkemizde sosyal medyayı mobilden kullanan kişi sayısı

ise son bir yıl içerisinde %17 oranında artmış durumda. Türkiye’deki cihaz kullanıcılarının %95’i cep telefonu sahibi ve %75’i akıllı telefon kullanıyor. Dizüstü ve masaüstü bilgisayar kullanımı %51 oranındayken, TV’nin %98 ile hayatımızda hala önemli bir yeri var. Kullanıcılar gün içerisinde ortalama 7 saatini bilgisayar karşısında, 3 saatini telefon üzerinden internete bağlanarak ve 3 saatini sosyal medya platformlarında geçiriyor. TV karşısında geçirilen vakit ise ortalama 2 saat.

ÜLKE TANITIMI

KANADA Kuzey Amerika’nın kuzeyinde, 60 00 kuzey enlemi ve 95 00 batı boylamı arasında bulunan ve hem Atlas hem de Pasifik Okyanusu’na kıyısı olan Kanada, bu her iki Okyanusun yanı sıra Kuzey Buz Denizi’nde de çok uzun kıyılara sahiptir. Ülkenin, güneyde 8.892 km uzunluğundaki sınırıyla ABD haricinde kara komşusu bulunmayan ülkenin sizler için derlediğimiz bilgilerini sunuyoruz.

Yaklaşık 202 bin kilometre ile dünyanın en uzun kıyılarına sahip ülkesi olan Kanada’nın yüzölçümü, dünya toplam yüzölçümünün %7’sini, Amerika kıtasının ise yaklaşık %41’lik kısmını oluşturmaktadır. 10 milyon kilometrekareye ulaşan yüzölçümüne rağmen, ülke nüfusunun büyük kısmı başta güneydeki ABD sınırına yakın bölgeler olmak üzere belirli bölgelerde yoğunlaşmaktadır. Karasal yüzölçümü 9,1

milyon km2 olup, bunun %7’si tarımsal alan, %46’sı ise orman alanlarından oluşmaktadır. 1 Temmuz 1867 tarihinde İngiltere’den ayrılarak Federal yapıda bağımsızlığını ilan eden Kanada’da, İngiltere Kraliçesi’ne bağlı bir anayasal monarşi yönetim biçimi benimsenmiştir. Kanada Hükümeti’nin önerisi ile Kraliçe tarafından atanan Genel Vali, Kraliçe’nin ülkedeki temsilcisi olarak görev yapmaktadır.

TÜRKİYE - KANADA TİCARİ İLİŞKİLERİ Türkiye ile Kanada arasındaki ikili ticaret hacmi, mevcut ekonomik ve ticari potansiyelinin altında seyretmekle beraber istikrarlı bir artış eğilimi göstermektedir. Nitekim 1990 yılından bugüne ülkemiz ile Kanada arasındaki ticaret hacmi birkaç istisna yıl hariç olmak üzere artış göstermiş, 1990 yılından 2016 yılına 8 kat artmıştır. Bununla beraber, Kanada ile dış ticaretimizin dengesi, kronik olarak ülkemiz aleyhinde gelişmektedir. Yalnızca 2012 yılında Kanada ile dış ticaretimizin dengesi son on yıldır ilk defa ülkemiz lehine gelişmiş ve Kanada ile dış ticaretimiz 104,6 milyon dolar fazla vermiştir. 2016 yılında yine 333,2 milyon dolarlık bir dış tica26

ret açığı verilmiştir. 2017 yılında Kanada’ya ihracatımız bir önceki yıla göre %43,4 oranında artarak 1,05 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İthalatımız ise, bir önceki yıla göre %103,9 artışla 2,2 milyar dolar olmuştur. Türkiye’nin Kanada’ya ihracatının yaklaşık %85’i sanayi, %15’i tarım ürünlerinden oluşmaktadır. Tarım ve gıda sanayi ürünleri ihracatında fındık, kuru üzüm, kuru kayısı, zeytinyağı ve kuru incir, madencilik ve sanayi ürünleri ihracatında ise altın, oto ve oto yan sanayi, demir-çelik ürünleri, mermer, karolar, hazır giyim ve ev tekstili ürünleri ön plana çıkmaktadır. Kanada’dan ithalatımıza bakıldı-

ğında ise, ülkemizin genel ithalat yapısına endeksli olduğu gözlemlenmekte olup, genellikle hammadde ve yarı mamul ürünler ön plana çıkmaktadır. Türkiye’nin Kanada’dan ithalatının yaklaşık %80’i sanayi, yaklaşık %18’i ise tarım ürünlerinden oluşmaktadır. Türkiye’nin Kanada’dan ithalatında kuru baklagiller, helikopterler, uydular, uzay araçları, taşkömürü, buğday ve mahlut, işlenmemiş alüminyum, gazete kağıdı, demir-çelik hurda ve döküntüleri, demir cevher ve konsantreleri, soya fasulyesi, ferro alyajlar, işlenmemiş nikel, toprak, maden, cevher kazıma, taşıma, ayırma, seçme makinaları, altın, petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen

ÜLKE TANITIMI

yağlar, telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar, demir cevheri gibi genel itibariyle hammaddeler yer almaktadır. 14 Temmuz 2009 tarihinde imzalanan Türkiye-Kanada arasında “Çifte

Vergilendirmenin Önlenmesi ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması”, 4 Mayıs 2011 tarihinde, bu Anlaşmanın vergi yükümlülüklerine ilişkin hükümleri bakımından ise 1 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Birincisi 16-17 Şubat 2010 tarihle-

rinde Ottava’da; ikincisi ise 5-7 Ekim 2010 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilen Türkiye ile Kanada arasında bir Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmasına yönelik müzakerelerin başlatılmasına yönelik karşılıklı görüş alışverişi teknik düzeyde devam etmektedir.

Başlıca İthalat Ürünleri Kanada’nın 2016 yılında toplam ithalatı bir önceki yıla göre %3,9 oranında azalarak 403 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Otomobil, yarış arabaları, kara taşıtları için aksam ve parçalar, ham petrol, petrol yağları, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar, otomatik bilgi işlem makineleri, dozlandırılmış ilaç, altın, turbojetler, turbopropeller, diğer gaz türbinleri, hava taşıtları, uzay araçları, balon, hava gemisi, planör vb. diğer hava taşıtlarının aksam ve parçaları, transmisyon milleri, kranklar, yatak kovanları, dişliler, çarklar, alternatif-rotatif kıvılcım ateşlemeli içten yanmalı motorlar, traktörler, muslukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf dahil, izole edilmiş tel, kablo, diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri, fiber optik kablolar, oturmaya mahsus mobilyalar ile bunların aksam ve parçaları, kauçuktan yeni dış lastikler, insan ve hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. ürünler, mobilya aksam ve parçaları ile tıp, cerrahi, dişçilik, veterinerlik alet ve cihazları 2016 yılında Kanada’nın ithal ettiği başlıca ürünlerdir.

Türkiye – Kanada Yatırım İlişkileri Türkiye ile Kanada arasındaki yatırım ilişkilerinin dinamik tarafını Kanadalı firmaların Türkiye’de gerçekleştirdikleri yatırımlar oluşturmaktadır. Türk firmalarının Kanada’daki faaliyetleri ise oldukça sınırlı düzeydedir.

Türk işadamlarının Kanada’da yaptıkları yatırımlar çoğunlukla Kanada’ya yerleşmiş ve vatandaşlık kazanmış kişilerin kurdukları veya ortak oldukları Kanadalı firmalar olduğu için, ülkemize sermaye transferi sağlamamaktadır.

Uzman Görüşü

ADANA REKABETÇİ SEKTÖRLERİNİN İHRACAT POTANSİYELİ Prof. Dr. Nejat Erk

Çimento Sektörü Bir önceki çalışmada Adana ili için ihracat rekabeti olan sektörlerin Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri, Hazır giyim ve Konfeksiyon, Kimyevi Maddeler ve Mamulleri, Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri, Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller, Tekstil ve Hammaddeleri, Yaş Meyve ve Sebze olduğu hesaplanmıştı. Bu çalışmada rekabetçi sektörlerden, Çimento Cam

Seramik ve Toprak ürünlerinin dış pazarlardaki ihracat rekabet potansiyelini ülkeler açısından ele alacağız. Hesaplamalarımızı Uluslararası Ticaret Merkezi’nin (ITC) geliştirdiği İhracat Potansiyeli Haritalaması yöntemi ile gerçekleştireceğiz. Yöntem üç temel göstergeye dayanmaktadır. Bunlar sırası ile ürüne ilişkin talep, ülkenin üretim kapasitesi ve ülkelere ihracat

yapma güçlüğüdür. İhracat güçlüğü, mevzuat, yasaklama, mesafe, kültürel farklılıklar ve ikili ilişkilerden etkilenen bir değişkendir. Analizin kolaylaştırılabilmesi açısından Çimento, cam seramik ve toprak ürünleri grubundan çimento sektörünü ele alırsak analiz daha anlamlı olacaktır. Çünkü yöntem ürün ve ürün alt grupları açısından daha anlamlı sonuçlar vermektedir

TABLO 1 Türkiye’nin Ülkeler Bazında Çimento İhracat Potansiyeli Iraq Romania Algeria Bulgaria Azerbaijan Albania Egypt France Sudan Germany Nigeria Kuwait Netherlands Kazakhstan Italy Montenegro Philippines 0

500 k

1 mn

1,5 mn

Yandaki şekil de daireler Çimento sektöründen ilgili ülkelere 2018 yılı itibariyle yapılan Türkiye’den yapılan ihracatı, farklı renklerdeki koyu kısım ihracat potansiyelini, aradaki açık renkteki kısım ise kullanılmayan potansiyeli ortaya koymaktadır. Genel bir değerlendirme yapılırsa, 252390 GTIP nolu Çimento ihracatında kullanılmamış en önemli potansiyel sırası ile Irak, Mısır ve Almanya’dadır. En büyük potansiyel Irak’ta olup kullanılmayan ihracat potansiyeli 1,3 milyar dolardır. Sunulan ülke sıralamasını artırmakta mümkündür. Buna göre Türkiye çimento sektörünün diğer dünya ülkeleri ile olan ihracat potansiyeli oldukça yüksektir. Özellikle Adana’nın hedef pazarlara yakınlığı, ülkemiz diğer illerine oranla taşıma maliyeti

açısından avantaj yaratacaktır. Yeri gelmişken açıklamakta yarar gördüğüm diğer bir konu da ülke rekabetinin firma rekabetine dönüştürülmesinde ortaya çıkmaktadır. Herhangi bir ürüne ilişkin ihracat potansiyelinin varlığı, ürün kalitesi, maliyeti, hizmet kalitesi ve yaygınlığı, ürün farklılaştırma ve tutundurma çabalarının etkinliği ile bütünleşmedikçe firma başarısına dönüşemez. Bu nedenle, hedef pazarın aradığı koşullar, rakiplerin stratejileri araştırılıp öğrenilmeden ihracatta başarılı olabilmek mümkün değildir. Ancak dış pazarlar iç pazarlara göre daha istikrarlı pazarlar olduğundan, günümüz şirketlerinin sürdürülebilirliği ihracat yapmaları ile yakından ilgilidir. Bu konuda çok başarı ulusal örnekler bulmak mümkündür.

Uzman Görüşü TABLO 2 Türkiye’nin Çimento İhracat Potansiyeli Ülkeler Sıralaması

TABLO 1’e Dayalı Olarak Aşağıdaki Hesaplamaları Yapabiliriz

2018 İHRACAT MİLYON DOLAR

2018 POTANSİYEL

2018 KULLANILMAYAN POTANSİYEL

IRAK

200.0

1.500

1.300

MISIR

2.9

524.9

522.0

ALMANYA

2.1

471.5

469.5

ARNAVUTLUK

4.3

411.1

406.8

İTALYA

0.2

384.4

384.2

FRANSA

2.8

370.4

367.6

Ülke

TABLO 3 Türkiye’nin Çimento İhracatı Sürecinde Ülke Engellerinin Sıralanması

Ülke ihracat potansiyeli belirlenirken göz ardı edilmeyen en önemli değişkenler den birisi de, hedef ülkeye ihracatın önündeki engeller düzeyi ile yakından ilgilidir. Bu hesaplama Türkiye’nin söz konusu ülke ihracatı içinde önemli bir paya sahip olup olmadığı, aynı dili ve kültürel değerleri paylaşıp paylaşmadığı gibi faktörlerle yakından ilgilidir. Bu nedenle Türkiye’nin Çimento ihracatı potansiyeli, Türkiye’nin hedef ülkedeki ihracat payı ile de yakından ilgilidir. Çimento ihracatındaki başarı, diğer koşullar yanında söz ko-

nusu ülke ithalatı içinde Türkiye’nin ihracat payı ile güçlenmektedir. Ülke adları yanında yer alan sayılar Çimento ihracatında karşı ülkenin yaratabileceği engel sıralamasını göstermektedir. Buna göre en sınırlı engeli Irak da yaşarken en yüksek engel Avusturya’dan gelmektedir. Gelecek aylarda, Adana’nın rekabetçi olduğu diğer sektörler ihracat potansiyelinin araştırılmasına yoğunlaşacağız. Unutmayalım ki, ihracat tüm dönemlerde, özellikle kriz dönemlerinde en akılcı çözümdür.

ADANA’YA HAMLEYİ GİRİŞİMCİLİKLE YAPTIRACAĞIZ! TOBB Adana Genç Girişimciler Kurulu (GGK) Başkanı Zeynel Abidin Üstemel, yenilikçi girişimciliği geliştirecek projelerle Adana’ya bu alanda hamle yaptırmak istediklerini söyledi.

Türkiye’de işsizlik oranının en yüksek olduğu şehirler arasında Adana’nın bulunduğunu belirten GGK Başkanı Üstemel, “Bu sorunu çözmemiz için yatırım, yatırım için de girişimci lazım. Ancak, katma değeri yüksek üretim ortaya koyacak genç girişimcilere sahip olmalıyız” dedi. Çalışmalara üç temel alanla başlayacaklarını belirten Üstemel, önceliği şehirde bulunan meslek liselerine vereceklerini söyledi. Genç Girişim-

ciler Kurulu olarak meslek liselerine özel ilgi göstereceklerini vurgulayan Üstemel, “Burada eğitim alan kardeşlerimizle tecrübe paylaşımları yapacağız. Girişimciliği, üretimi özendirecek faaliyetler planlıyoruz. Diğer taraftan bölge şehir ve ülkelerinden genç girişimcileri Adana’da ağırlayacak, onlarla işbirliği ve sinerji imkanı sağlayacak ‘Genç Girişimciler Zirvesi’ üzerinde çalışacağız. Yerel yönetimlerimizle daha etkin çalışarak ‘Gençlik Merkezleri’nin ‘Girişimcilik Merkezleri’ne dönüştürülmesine katkı sağlayıp destek vereceğiz” diye konuştu. Üstemel, geçtiğimiz günlerde tamamlanan TOBB Adana Genç Girişimciler Kurulu seçim süreci sonrasında çok değerli isimlerden oluşan bir icra kurulunun oluştuğunu belirterek, “Hali hazırda çok başarılı genç

iş insanlarından, akademisyen ve öğrencilerden oluşan Girişimciler Kurulumuzun her bir üyesinin şehrinin gelişmesi için katkı sağlayacağına inanıyorum. Yapacağımız etkinliklerle bu şehre değer katmak hepimiz için onur olacak” dedi. İCRA KURULU BU İSİMLERDEN OLUŞTU Bu arada TOBB Adana Genç Girişimciler Kurulu şu isimlerden oluştu: Zeynel Abidin Üstemel (Başkan), Oğuz Uçurum (Başkan Yardımcısı), Hediye Sönmez (Başkan Yardımcısı), Saniye Tunca Uçar, Hayriye Karaca, Osman Yağan, Fehmi Buğra Dönmez, Halil Aydoğan, Salih Demir, Kemal Balıkçı, Polat Kaya, Tahir Aytek, Tolga Sandıkçı, Serkan Menderes Yıldız ve Nuri Murat Yağan. 29

KOMİTELERİMİZ ÜRETİYOR, Komite Üyelerimiz, Her Ay Yaptıkları Toplantılarla Sektörlerin Sorunlarını Ortaya Koyuyor, Hızla Çözüm Önerilerinin Sonuç Bulabilmesi için Çalışmamıza Devam Ediyor. Komitelerimizin Gerçekleştirmiş Olduğu Nisan 2019 Toplantısından Kareler.

EKONOMİ GELİŞİYOR! NİSAN

2019

KOMİTELERİMİZ ÜRETİYOR,

EKONOMİ GELİŞİYOR!

ATO’DAN

Yönetim Kurulu Başkanımız Sn. Atila Menevşe, İçişleri Bakanı Sn. Süleyman Soylu’nun katılımıyla gerçekleştirilen, Adana’nın ilk Millet Bahçesi ve Yüreğir’e kazandırılan 6 eserin toplu açılışına katıldı.

Müşterek Meslek Komiteleri Toplantımız Komite Üyelerimizin Katılımıyla Gerçekleştirildi.

Kocaeli / Gebze Tüm Kobi ve Sanayici İşadamları Derneği Heyeti Odamızı Ziyaret Etti.

Yönetim Kurulu Başkanımız Sn. Atila Menevşe, Halkbank Genel Müdürlüğü’nün düzenlemiş olduğu “Üreten Türkiye Buluşmaları” toplantısına katıldı.

Halkbank Genel Müdürü Sn. Osman Arslan ve Adana Şube Müdürleri Odamızı Ziyaret Ettiler.

Yönetim Kurulu Başkanımız Sn. Atila Menevşe, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Sayın Nurettin Canikli’nin Teşrifleriyle ADASO’da Düzenlenen “Türkiye Ekonomisinde Son Dönemdeki Ekonomik Gelişmeler ve Muhtelif Sorunlar” Toplantısına Katıldı.

Türkiye Sigorta Acenteleri Federasyonu (TÜSAF) Başkanı Murat Büyükçelebi’nin sunumuyla “Alacak Sigortası, Kredi Kefalet Sigortası ve Findeks Bilgilendirme Paneli” Odamızda gerçekleştirildi.

Odamız, ADASO, ATB, AHSOB ve Adana Oda-Borsaları işbirliğinde, TOBB, SGK ve İŞKUR destekleriyle, gerçekleşen toplantının açılış konuşmasını Adana Oda-Borsaları adına Başkanımız Atila Menevşe yaptı.

Tek Düzen Hesap Planında Doğru Bilinen Yanlışlar Semineri Mali Müşavir Nusret Kurdoğlu Tarafından Odamızda Gerçekleştirildi.

Odamızın tekstil grubu ve TÜYAP Adana Bölge Müdürü Sn. Salih Gökmen Başkanımız Sn. Atila Menevşe’yi ziyaret etti.

ATO’DAN Program Ortağı Olduğumuz, Hepsiburada’nın Dezenlediği E- Ticaret Zirvesine Başkanımız Sn. Atila Menevşe Konuşmacı Olarak Katıldı.

TMMOB Adana İl Koordinasyon Kurulu Üyeleri Odamızı Ziyaret Ettiler.

A sınıfı Oda belgesine sahip Odamız 2018 denetimlerinde Türkiyede’ki Odalar arasındaki birinciliğini devam ettirmeye kararlı. Oda personelimiz ISO 9001:2015 Kalite YS Bilgilendirme Eğitimilerine ara vermeden devam ediyor.

Yönetim Kurulu Başkanımız Sn. Atila Menevşe, Meclis Başkanımız Sn. İsmail Acı, Y.K. Üyemiz Sn. Hüseyin Alıravcı, Meclis Üyemiz Sn. Aycan Aktürk ve Genel Sekreterimiz Dr. Sn. İsmet Yalçın , MEB ve TOBB ETÜ Arasında Gerçekleşecek İşbirliği Protokol İmza Törenine Katıldılar.

Milli Eğitim Bakanı Sn. Ziya Selçuk, hayırsever vatandaşlar ve iş adamlarına eğitime katkılardan dolayı teşekkür plaketi takdim etti. Odamızın yapımına devam ettiği ilköğretim okulundan dolayı, Milli Eğitim Bakanı’nın Odamız adına verdiği plaketi Başkanımız Sn. Atila Menevşe aldı.

Group Medya Fortune Türkiye Genel Yayın Yönetmeni Cüneyt Toros, Genel Müdür Gürhan Gezer, Reklam Grup Başkan Yrd. İsmail Küçük Başkanımız Atila Menevşe’yi Ziyaret Etti.

Adana Vergi Dairesi Başkanı Sn. Ahmet Tunalı ve V.D. Müdürleri Odamızı Ziyaret Etti.

Odamız Personeli ISO 9001:2015 Kalite YS Bilgilendirme Eğitimine Katılıdı.

BASINDA BÄ°Z

31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde Belediye Başkanı seçilen Başkanlara iş dünyası olarak görevlerinde başarılar dileriz. Adana Ticaret Odası olarak Adana ekonomisine katkı sunacak tüm projelerde Belediyelerimizle birlikte taşın altına elimizi koyacağımızı ifade etmek isteriz.

UZMAN GÖRÜŞÜ

YÖNETİCİLİKTE ORGANİZE ETME VE KOORDİNASYON Sadullah KISACIK Yönetim Danışmanı / Stratejist

Amacını belirleyen ve bu amaca ulaşmak için planını yapan bir yönetici, yaptığı bu planı başarılı bir şekilde uygulamak için gerekli organizasyonu ve koordinasyonu sağlamak zorundadır. Amacınız ne kadar net ve tüm çalışanlarınız tarafından benimsenmiş olursa olsun ve aynı şekilde bu amacı gerçekleştirmek için ne kadar mükemmel hazırlanmış bir planınız olursa olsun plandaki aktiviteleri gerçekleştirmek için departmanlar, yöneticiler, çalışanlar, makine ve malzemeler arasındaki gerekli organizasyonu ve koordinasyonu sağlayamaz iseniz amacınıza ulaşamazsınız. İşlerin Gerçekleştirilmesi İçin Gerekli Kaynağın Sağlanması Organizasyonun birinci aşaması belirlenen planı gerçekleştirmek için elinizde yeteri kadar kaynak olup olmadığının saptanmasıdır. Örneğin sizin amacınız Adana’dan İstanbul’a gitmek ise bir takım kaynaklara ihtiyacınız vardır. Örneğin bir araç gereklidir. Uzun yola gideceği için eğer yapılmamışsa aracın servis bakımının yapılması gerekir. Aracın Adana’dan İstanbul’a gitmesi için yeterli miktarda yakıtın temin edilmesi gerekir. Eğer planda Adana’dan İstanbul’a gitmeniz acil ise o zaman amacınıza ulaşmak için size gerekli olan kaynak karayolu değil, hava yolu olacaktır. Planı uygulamak için yetersiz kaynaklarla yola çıkarsanız amacınıza ulaşamazsınız.

Yani işiniz acil olmasına rağmen İstanbul’a karayolu ile giderseniz istenilen zamanda orada olamayacağınız için

Doğru Yere Doğru İnsan planınız başarısız olacaktır veya sizi gideceğiniz yere götürecek yeterli yakıtınız yok ise yarı yolda kalıp istediğiniz yere varamayacaksınızdır. Bu nedenle bir yönetici kendisini amacına ulaştıracak planın kusursuz olarak işlemesi için yeterli kaynağa sahip olup olmadığını planı uygulamadan önce değerlendirmeli, eksik kaynaklar varsa belirlemeli ve tamamlamalıdır. Amacınıza ulaşmak için gerekli kaynakların başında insan kaynakları gelmektedir. Eğer belirlediğiniz bir planı uygulamak için yeterli personeliniz yok ise veya uzmanlık gerektiren alanlarda uzman personeliniz yok ise yapmanız gereken en önemli şey “doğru yere doğru insan” felsefesiyle gerekli insan kaynağı ihtiyacının tamamlanmasıdır. Bir yöneticinin başarısını belirleyen en önemli faktör ekibini oluşturan çalışanlarıdır. Şirketler bir spor takımı gibidir. Bu nedenle yöneticinin takımını oluştururken çalışanları dikkatle seçmesi ve doğru yere yerleştirmesi gerekir.

Yönetme ve Koordinasyon Planınızı uygulamak için gerekli kaynakların tamamlanmasından ve iş bölümünün yapılmasından sonra artık yönetimin koordinasyon kısmı daha önemli hale gelir. Koordinasyon ayrı ayrı güçleri aynı amacı gerçekleştirmek için eş güdümlü hale getirmektir. Yönetici plandaki aktiviteyi uygulayarak amacına ulaşmak için insanlar ile kaynakları zamana göre koordine etmelidir. İşte burada devreye insanı yönetme kavramı girmektedir. Yönetimde başarı her şeyden önce personelin başarılı bir şekilde yönetilmesine bağlıdır. Yönetimde başarının sırrı insanları idare etmesini bilmektir. Çünkü yönetici takımındaki çalışan personeli etkili ve verimli bir şekilde çalıştırarak sonuca ulaşan ve başarılı olan kişidir. Yönetim işleri başkaları yolu ile yapmaktır. Bu tanımdan yola çıkacak olursak, yönetim sürecinde bir iş, birde çalışan vardır. Etkili bir yönetici iş merkezlidir. Ama aynı zamanda çalışan ile de ilgili olması gerekir. Yöneticilikte iş ve çalışan iç içe geçmiş birer halka gibidir. Sadece işin yapılmasına, işin bitmesine önem veren çalışanın memnuniyetini ve motivasyonunu önemsemeyen yönetici başarılı olamaz. Bu nedenle yönetici, verdiği işi yapması için çalışanın karşılaştığı sorunları çözmede yardımcı olacak onlara yol gösterecek ve çalışanlarını motive edecektir.

UZMAN GÖRÜŞÜ

Kesintisiz EKONOMİ Ender DEMİR Mali Müşavir

Seçim atmosferini çok yoğun yaşadığımız bir süreci geride bıraktık. Neden böyle diyorum diye merak ediyor olabilirsiniz. Olayın siyasi yönünden ziyade ekonomik yönüne odaklanıyorum aslında. Nasıl mı? 2018 yılının son çeyreği ile başlayan ve 2019 yılının başında da kendini hissettiren ekonomik daralma konusunda ülke olarak kitlendiğimiz nokta 31 Mart yerel seçimleri idi. Acaba ne olacak soruları ile hazırlandığımız ve beklentilerimizi bir nevi seçimin arkasına bıraktığımız bu dönemde kendi adıma kazananın ‘‘Ekonomi’’ olduğunu söyleyebilirim. Bu kanıya varmamda ki sebep, oranlar veya sonuç değil aslında. 31 Mart akşamı Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN’ın ‘‘Artık Reformlar Dönemi, Ekonomiye Yoğunlaşacağız’’ teması ile yaptığı açıklamanın üzerine iş dünyasından ardı ardına gelen Ekonomi odaklı açıklamalar gösteriyor ki artık hedef noktamız sadece ekonomi. İşte bu sebeple sandıktan çıkan ve tek kazanan bence ekonomi. Hem siyasi kanattan hem de iş dünyasından kesintisiz bir 4,5 yıl vurgusu yapıldı. Bu ekonominin eline verdiğimiz en güçlü silah aslında. Bir de bunu yaratıcı ve üretim odaklı ekonomik reformlarla desteklersek büyüme ve güçlü ekonomi hedefimize daha emin adımlarla yürüyebiliriz. En başından bu yana yüksek teknolojili girişimcilik ve üretim ekonomisi odaklı ilerlememiz gerektiğini söyleyen birisi olarak önümüzde ki 4,5 yılı gerçekten önemli görüyorum. Çünkü iş dünyasının da üzerinde ortak kanıya vardığı seçim dönemlerinde yapılacak yatırımların ve alınacak olan

kararların erteleniyor olması bu tarz dönemlerde piyasayı gerçekten rahatsız ediyor. Türkiye’nin son 5 yılına baktığımızda seçim atmosferini oldukça sık yaşadık. Bu da yatırımları ve ileriye dönük projeleri genel anlamda temkinli yapmamıza veya beklememize sebep oldu. Sürekli gelişen ve ilerleyen dünya ekonomisi karşısında bu kadar fazla duraklama ne yazık ki gerilemeye sebep oldu. 2018 yılı sonu ve 2019 yılı başında bunu en net şekilde gördük. Yıl vurgusu yapmamda ki en önemli etkenlerde işte bunlardı. Seçimsiz ve beklenen etkili reformlarla geçecek bir 4,5 yıl gerçekten ekonomik anlamda bizim için kıymetli bir dönem olacak.

Artık Reformlar Dönemi, Ekonomiye Yoğunlaşacağız Tam burada küçükte olsa bir parantez açmak isterim. Uzun zamandır vurguladığım ve devletimizin çoğu kurum ve kuruluşları tarafından da açıklanan destek paketleri gösteriyor ki özellikle 4,5 yıllık seçimsiz dönem girişimcilik için oldukça parlak görünüyor. Önceki yazılarımda da vurguladığım gibi ileri teknoloji ve özellikle de tarımsal sanayiyi etkin kılacak girişimler yeni dönemde parlayacak yıldızlardan bazıları. Yine ekonomik etkilerine dönecek olursak bölgemiz açısından baktığımda ülke genelinde ki bu istek ve arzuyu gerçekten hisseden ve atılım için hiç olmadığı kadar heyecanlı bir

Adana görüyorum. ‘‘ Ekonomiye Yoğunlaşacağız’’ çağrısını anlamak ve yakalamak Adana için inanın bana zor olamayacak. Hatta yaptığım ikili görüşmeler ve temaslardan aldığım izlenim yeni dönemde Adana sadece kendisi için değil bölge ekonomisi için de adeta bir ‘‘Ticari Üs’’ vazifesi alacak arzu, istek ve güce sahip. İşte bu arzu ve isteği doğru hamlelerle kullanmalı ve gerçekten şehrimizin ekonomi anlamında ki beklentilerine yön vermeliyiz. Tarım, hayvancılık, su ürünleri ve sanayi anlamında ki gerek istihdam, gerek lojistik ve gerek pazar gücünü yapacağı yatırımlarla doğru bir şekilde kullanabilen Adana, bölgede üstleneceği görevin hakkını kesinlikle verecektir. Ekonomiye ve politik sürece yoğunlaştığım bu ay ki yazımın en keyifli yönü ise bu yazıyı Portakal Çiçeklerinin kokusu arasında okumak olacak. Adana artık Türkiye ve hatta Dünyada Nisan ile özdeşleşmiş bir şehir. Portakal Çiçeği kokan bu güzel şehre herkesi davet etmek istiyorum. Ticaret Odamızın da en başından bu yana desteklediği Karnaval şehrin sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda hareketlenmesine çok büyük katkı sağlıyor. İnsanı mest eden Portakal Çiçeği kokusunun şehrin havasını değiştireceğinden ve geleceğe yönelik umutlarımızı yeniden tazeleyeceğinden hiç şüphem yok. Bu istek ve temennilerimle kendimizin, şehrimizin, bölgemizin ve ülkemizin gücünün farkına varmalı, geleceğe bakışımızı güçlendirmeli, yatırımlarımızı ve hamlelerimizi daha arzulu ve istekli bir şekilde hayata geçirmeliyiz. Sevgi ve saygı ile esen kalın.

SAĞLIK

AKILLI LENSLER HAYATI KOLAYLAŞTIRIYOR! Dr. Mehmet Us Göz Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı

Çoğunlukla yaşlılarda görülmekle beraber 40'lı yaşlardan sonra genel bir sağlık sorunu haline gelen yakını görememe, bireylerin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürüyor. Özellikle cep telefonundaki yazılar, gazete haberleri, TV’deki alt yazılar gibi küçük yazıları okurken büyük sorun olan ve tıp dilinde “presbiyopi” olarak adlandırılan yakını görememe probleminde daha iyi görebilmek, günümüzde göz sağlığında kullanılan ileri teknolojiler ile mümkün olabiliyor. 40’lı yaşlardan sonra ortaya çıkmaya başlayan ve her insanda yaşa bağlı olarak standart bir şekilde artan presbiyopi, 60’lı yaşlarda en üst seviyelere ulaşıp hayatı iyice zorlaştırıyor. Bununla beraber göz hastalıklarında son yıllarda sıkça gündeme gelen uygulamalardan biri de gözlük kullanımını en aza indirdiği belirtilen göz içi lensler. Yakını, uzağı veya her ikisini göremeyen veya zor görenlerin artık gözlüklerle yaşamak yerine bu özelliklerin hepsini bünyesinde barındıran lenslere yöneldiğini anlatan Göz Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı Dr. Mehmet Us, göz içine yerleştirilen “akıllı lensler” hakkında bilgiler verdi.

Hem yakını hem uzağı görmeye yardımcı Akıllı lenslerin (çok odaklı mercekler) hem yakını hem de uzağı aynı anda ve daha iyi görmeye yardımcı olan, bunun yanında yakın ve uzak gözlüklere olan ihtiyacı da en az seviyelere indiren lensler olduğunu ifade eden Dr. Mehmet Us, “Göz içine yerleştirilen bu lensler, yakını görmede sorun yaşayan kişilerin yakını ve uzağı daha iyi görmesine, özellikle küçük yazıları okuyabilmesine olanak sağlar. Esasen tüm dünyada uzun süredir kullanılan ve özellikle son yıllarda meydana gelen teknolojik ilerlemelere bağlı olarak hastaların yaşam konforlarını önemli ölçüde arttıran akıllı lensler, steril ameliyathane ortamında uzman doktorlar tarafından hastaların göz içine yerleştirilir” diyor. Göz içine yerleştiriliyor “ Katarakt cerrahisi tekniğinde hastaya ne işlem yapılıyorsa aynı işlem akıllı lensler için de yapılmaktadır. Bu cerrahi işlemde hastanın gözündeki sorunlu olan doğal

lens çıkarılır ve yerine gözünün iç yapısına uygun akıllı lens takılır. Burada farklı olan standart lens yerine ömür boyu göz içinde kalacak olan akıllı lenslerin hastanın gözüne yerleştirilmesidir” diyen Dr. Mehmet Us, akıllı lens implantının, gözün en önemli ameliyatlarından biri olduğunu söylüyor. Hasta doğru bilgilendirilmeli Ameliyat öncesinde hastanın detaylı olarak bilgilendirilmesinin ve operasyon sırasında doğal lensinin çıkarılacağının kendisine söylenmesinin büyük önem taşıdığını belirten Dr. Mehmet Us, “Akıllı lensler, hasta ayrıntılı bir muayeneden geçirildikten sonra ve ancak göz yapısı uygunsa kullanılabilir. Dolayısıyla bu lensler için hasta seçimi ve hastanın bu lenslere uygunluğu son derece hassas bir konudur. Ayrıca ameliyat kararı alınırken hastanın yaşı, işi, beklentileri ve gözlük numaraları çok iyi değerlendirilmelidir. Ameliyat sonrası neyi nasıl görebileceği konusunda kişinin net olarak aydınlatılması da gerekir” diyor. Kimlerde kullanılmaz: • Sarı nokta hastalarında • Açık veya gizli şaşılığı olanlarda • Diyabete bağlı retina hasarlarında • Kornea yapısında düzensizlik bulunanlarda

BİLİM VE TEKNOLOJİ

BEYIN 90’LI YAŞLARA KADAR YENI HÜCRE ÜRETEBILIYOR Avrupalı bilim insanları, insan beyninin 90’lı yaşlarına kadar yeni hücre üretmeye devam edebildiğini ortaya koydu. İspanya’da yapılan araştırmaya göre beynin hafıza ve ruh halini yöneten kısmı olan hipokampüs, yaşlılıkta

dahi taze hücre üretebiliyor. Ancak Alzheimer hastalığının baş göstermesiyle, beyindeki yeni hücre

sayısı azalıyor. Yeni bulgular, Alzheimer’ın erken teşhisine de yardım edebilir.

YAŞLILAR DA SIBER ZORBALIK MAĞDURU İletişim Uzmanı ve Sosyal Medya Danışmanı Nurhan Demirel, yaptığı açıklamada, dijitalleşmenin hayatı tümüyle etkilediğini, gün geçtikçe genç yaşlı demeden herkesin dijital dünyada yerini aldığını söyledi. Çocuklar ve gençler kadar artık yaşlıların da dijital dünyanın bireyi haline

geldiklerini ifade eden Demirel, “Ancak yaşlılar sonradan dahil oldukları bu ekosisteme ayak uydurmakta zorlanıyor, siber suçların ve siber zorbalığın mağduru oluyorlar.” diye konuştu. Özellikle emeklilerin hayatlarındaki boşluğu doldurmak için internette daha fazla vakit geçirdiklerini belirten

Demirel, yaşlıların sanal dolandırıcılıklara karşı daha savunmasız olduklarını dile getirdi. Demirel, finansal dolandırıcılıklara daha fazla maruz kalan 65 yaş üstü kişilerin, kendisini polis, jandarma, milletvekili ya da resmi yetkili olarak tanıtan kişilere karşı aldanma eğilimi içinde olduklarını söyledi.

CUMHURBAŞKANLIĞI DIJITAL DÖNÜŞÜM OFISI HAREKETE GEÇTI: MOMO’YA KARŞI 8 ÖNLEM Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, son dönemde çocukların korku duygularından faydalanarak istismar eden “Momo Oyunu”na karşı harekete geçti. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi son dönem gündemde olan Momo Oyunu’na ilişkin, “Momo: Dijital İstismar Girişimi” bilgilendirmesinde şu 8 öneriye yer verdi: 1- Çocuklarınızın sosyal medyadaki faaliyetlerini kontrol edin. Özellikle vi48

deo içerikli sitelerde bulunan hassas içerik filtrelerini aktif edin. Teslim ettiğiniz cihazların tümünde bu filtrelerin açık olmasına dikkat edin. 2- Tanımadığınız kişilerden ve özellikle Japonya (+81), Kolombiya (+52) ve Meksika (+57) ülkelerinden gelen mesaj isteklerini kabul etmeyin. Ço-

cuklarınızı bu mesajlar hakkında bilgilendirin. 3- Çocuklarınızın sosyal medyadaki faaliyetlerini kontrol edin. Sık kullanılan sosyal medya platformlarında tanımadıkları kişiler ve anonim hesaplar ile iletişimde olmasını engelleyin. 4- Çocuklarınızın kullandığı inter-

BİLİM VE TEKNOLOJİ

net erişimi olan tüm cihazlarınızda ebeveyn koruması kullanın gezinme geçmişini saklayarak periyodik olarak kontrol edin. 5- Çocuklarınız internette yaptığı aramalar sonucunda birçok zararlı içerik ile karşılaşabilirler. Daima kontrollü bir internet gezintisi hedefleyin.

6- Daima lisanslı ve güvenilir kaynaklardan internet erişimi sağlayın. Sosyal medyada karşılaştığınız reklam bağlantılarına tıklarken dikkat edin. 7- Sosyal medya üzerinden gelen oyun davetlerini geri çevirin. Çocuklarınızın internet ortamında oynadığı

oyunlardaki arkadaşlık edinimlerini kontrol edin. 8- Özellikle bu şekilde ortaya çıkan siber zorbalıklarda insan faktörü çok önemlidir. Asılsız haberler ile insanları suistimal etmeyin. Kaynağını bilmediğiniz haberleri paylaşarak meşrulaşmasına destek olmayın.

MUŞ’TA 11 MILYON YILLIK FOSILLER BULUNDU Muş’ta yapılan arazi araştırmaları sırasında yaklaşık 11 milyon yıl öncesine ait fosiller bulundu. Muş’un Varto ilçesine 10 kilometre mesafedeki Yedikavak bölgesinde karların erimesiyle ortaya çıkan fosilleri gören vatandaşlar, durumu Muş Alparslan Üniversitesi’ne (MŞÜ) bildirdi. Bunun üzerine MŞÜ Afet Yönetim Uygulama ve Araştırma Merkezi Mü-

dürü, Öğretim Üyesi Jeomorfolog Dr. İskender Dölek, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Şube Müdürü Ertan Öncel ile araştırma ekibi bölgede inceleme yaptı. Araştırma sonucunda bölgede bulunan fosillerin şimdiki Muş Ovası ile Van’a kadar uzanan bölgeyi kapatan Acısu Gölü’ne ait olduğunu tespit eden araştırma ekibi, aldıkları örnekler üzerinde yaptıkları incelemeler sonucu fosillerin yaklaşık 11 milyon yıllık olduğunu belirledi.

“5G’YI KULLANAN ILK 10 ÜLKEDEN BIRISI OLACAĞIZ” Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Sayan “Dünyada 5G’yi kullanan ilk 10 ülkeden birisi olacağımızı çok net bir şekilde söyleyebiliriz. 2020 yılı içinde de 5G’nin ticari olarak kullanılabileceği deneme amaçlı bile olsa yerlerimiz olacak” dedi. Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, yaptığı açıklamada, 5G ile ilgili standartlaşma çalışmalarının bitmeden ilk ürünlerin ortaya çıkmaya başladığını söyledi. Dünya nüfusunun üçte birinin 4G’ye erişim sağladığını ifade eden Sayan, 5G’nin sadece iletişim alanında değil, tüm sektörleri çok yakından etkileyecek bir teknoloji olduğunu ak-

tardı. Haberleşme teknolojilerindeki ses, veri, görüntü iletiminin 5G ile başka bir boyuta taşınacağını belirten Sayan, 5G’nin yenilikçi hizmetleri de beraberinde getireceğini vurguladı. Sayan, 5G’nin standartlaşmasıyla ilgili çalışmaların 2016 yılında başladığını hatırlatarak, “Cumhurbaşkanımızın vizyonuyla 4,5G yetkilendirmesini

yaparken 5G’ye uygun bir yetkilendirme rejimi izledik ve frekansları tahsis etmiş olduk. Dünyada 5G’yi kullanan ilk 10 ülkeden birisi olacağımızı çok net bir şekilde söyleyebiliriz. 2020 yılı içinde de 5G’nin ticari olarak kullanılabileceği deneme amaçlı bile olsa yerlerimiz olacak. 5G’yi mevcut yetkilendirmeyle kullanabiliyor olacağız” dedi. 49

RÖPORTAJ Eğitim konusunda merak edilen soruları ve Adana’nın eğitim konusunda bulunduğu potansiyeli, Müdürlüğün hedeflerini Adana Milli Eğitim Müdürü Veysel Durgun’a sorduk ve cevaplarını siz okuyucularımızla paylaşıyoruz.

Veysel Durgun Adana Milli Eğitim Müdürü

EĞITIM İLETIŞIMDIR! Adana’nın eğitim verdiği öğrenci sayısı ve derslik sayısı hakkında bilgi alabilir miyiz? 1420 okulumuzda eğitim görmekte olan 480,000 öğrencimiz ile bu okullarımızda görev yapan 31,300 öğretmenimiz mevcut. Bunun yanı sıra 16 adet geçici eğitim merkezimiz 11.000 öğrenciye hizmet vermekte. Bu merkezlerde ise 845 adet Suriyeli gönüllü eğitici görev yapmakta. Adana’nın derslik sayısı ve okul sayısı öğrenci sayısına cevap verebilmekte midir? Genel olarak mevcut olanaklarımızı güçlendirme çalışmalarımız devam ediyor. 2019 yılı itibariyle 56 proje inşaatı devam etmekte olup toplamda 86 okul ve 779 derslik yapımı programlanmıştır. Bazı okullar tarihi özellik taşısa da bina sorunu yaşayan okullar mevcut mu? Tarihi özellik taşıyan okullarımızdan bir kısmı için yeni bina yapımını tamamladık. Önümüzdeki eğitim öğretim yılında bu okullarımızı yeni binalarına taşıyacağız. Başka bir kısmı için ise Valiliğimiz tarafından restorasyon ve güçlendirme çalışmaları yapılmakta. Bunun dışında tarihi özellik taşıması nedeniyle ek yapamadığımız veya geliştiremediğimiz okullar olduğu durumlarda bu okulların çevresinde yeni okullar kurarak sorun yaşanmasının önüne geçiyoruz. Bir hayırsever okul yaptırmak istese hangi yolları izlemeli? Valiliğimize, İl Milli Eğitim Müdürlüğümüze hayırseverimizin başvuru yapmasıyla sağlayacağımız ikili görüşmelerin 50

ardından hayırseverimizin isteklerini karşılayacak şekilde hazırlanan bir protokol Sayın Valimiz ile Hayırseverimiz tarafından imzalanmakta ve bu şekilde okul yapımı süreci başlamaktadır. Aslında işin özü hayırseverimizin bize ulaşması. İl Milli Eğitim Müdürlüğü olarak biz hayırseverimizin gönlüne sinecek bir şekilde sürecin devamını sağlamak için her türlü kolaylığı sağlamaktayız. Okul yaptıracak iş adamları vergi konusunda avantajlar elde ediyor mu? Elbette. Hayırseverlerce bağışlanmak üzere yapılan okul, sağlık tesisi, 100 yatak kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi, ibadethaneler, ve izcilik kampı inşası dolayısıyla bağışta bulunacaklara yapılan teslim ve hizmetler KDV’den istisna tutulmaktadır. Yani okul yaptıran hayırsever bir işadamımız KDV istisnasından faydalanabilmektedir. “İnsan temelli eğitim kuracağız” dedi Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk ne anlama gelmektedir bu cümle? Eğitim, insanın kendini geliştirebilmesine, özgüvene sahip olabilmesine ve ihtiyaç duyduğu birçok yeteneği kazanabilmesine imkân sağlar. Eğitim sayesinde iletişim kurabilir, eleştirel düşünebilir, öz değerlerine sahip çıkmayı öğrenebilir ve böylece zorluklara karşı ayakta durabilme yeteneği alabilirsiniz. Sayın Bakanımız ayrıca: “Ülkemizde doğan her çocuk kaybedilmeyecek kadar değerlidir. Biz bilimi, aklı, sanatı, sporu, ahlakı konuşacağız. Ahlakın üzerine inşa edilmemiş eğitim sisteminin geçerli olacağına inanmıyoruz.” diyor.

Bize gelinen çağda bilimin ve teknolojinin ötesinde insani değerlere ve ahlaka ihtiyacımız olduğunu belirtiyor. Biz de bu anlayışla okullarımızda eğitim alan çocuklarımızın geleceği için elimizi taşın altına koymaya hazır, her türlü yapıcı çalışmaya açık olduğumuzu söylüyoruz. Bir eğitimci olarak eklemek istedikleriniz Yorucu ama en az onun kadar mutluluk veren bir mesleği icra ediyoruz. Öğrencilerimizin bilgi ile donanmış, sosyal başarısı yüksek, kendini ifade edebilen, sosyal faaliyetlerde etkin rol alabilen, hayatın her alanında başarılı bireyler olabilmeleri için çabalarımız devam edecektir. Hayalimiz ve umudumuz daima güzelliklerin olduğu, hiçbir canlıya psikolojik, fizyolojik ve ruhsal olarak zarar verilmediği, insanların birbirine güvendiği huzurlu bir dünyanın varlığıdır. İl milli eğitim müdürümüzü tanıyabilir miyiz? 1976 yılında Muş ilinde doğdum. İlk, orta ve lise öğrenimini Bingöl’de tamamladıktan sonra Atatürk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği bölümünden mezun olup Türkçe Öğretmeni olarak göreve başladım. Bingöl İli Genç ilçesinde sırasıyla okul müdür yardımcılığı, okul müdürlüğü, milli eğitim ilçe şube müdürlüğü görevlerinde bulundum. 2014 – 2016 yılları arasında Elazığ Kovancılar İlçesinde İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü görevinde bulundum. 2016 yılı itibariyle Hakkâri İl Milli Eğitim Müdürü olarak görev yapmakta iken 05.09.2018 tarihinde Adana İl Milli Eğitim Müdürü olarak göreve başladım. Evli ve 3 çocuk babasıyım.

BAŞLIK

UZMAN GÖRÜŞÜ

Hedef ; İHRACAT VE İNOVASYON Ercan Çıtak İhracatçı İhracat yapmak, firma olarak ihracat payımızı genişletmek, ürünlerimizi katma değerli satmak, teknolojik ürün geliştirmek gibi söylemleri ele alırken karşımıza çıkan diğer konu; İnovasyon dur. Firmalarımızı dünya arenasında temsil eden ve oraya gitmemizi sağlayan ürünlerimiz, hizmetlerimiz ve projelerimizdir. Yapılan tüm hamleler onların üzerine kuruluyor, planlanıyor. Hedef karlı iş yapmak ve ihracatı başarıyla gerçekleştirmek.

Başka çıkış yolu yoktur, bunları onlarca yıldır konuşup durmaktayız, fakat adım atma ve gerçekleştirme konusunda neler yaptık, ne yapıyoruz ve neredeyiz. Giriş kısmında verdiğim veriler, World to Export sayfasında yer alan bilgilerdir, bunları paylaşmak istememin sebebi sadece ihracat rakamları değil, ürünlerin detayları, sanayi detayları ve teknolojinin ihracatta nasıl bir fark oluşturduğudur.

İnovasyon; Basit anlatımla para kazandıran yenilikçi ürünleri üretmek ve onları satmak • Almanya’nın ilk 10 ihracat ürünleri ; • Bilgisayar içerikli makineler: 271,7 milyar ABD Doları (toplam ihracatın% 17,5’i) • Araçlar: 263,7 milyar dolar (% 16,9) • Otomasyonlu makine, ekipman: 163.8 milyar dolar (% 10.5) • İlaç: 96.8 milyar dolar (% 6.2) • Optik, teknik, tıbbi cihaz: 80 milyar dolar (% 5,1) • Plastikler, plastik ürünler: 68,1 milyar dolar (% 4,4) • Uçak, uzay aracı: 41,4 milyar dolar (% 2,7) • Demir veya çelikten eşya: 33.6 milyar dolar (% 2.2) • Petrol dahil mineral yakıtlar: 33,4 milyar dolar (% 2,1) • Demir, çelik: 29,2 milyar dolar (% 1,9) Türkiye olarak ekonomik anlamda ve teknolojik ürün üretme konusunda sancılı geçiş dönemlerini yaşıyoruz, geçmişten bu yana, kamu, şirketler, dernekler, meslek kuruluşları ve ilgili tüm kesimler şunları söylüyorlar:

•

▶ İhracat yapmalıyız. ▶ Üretimi arttırmalıyız. ▶ Hammadde bağımlılığından kurtulmalıyız. ▶ Sonuç olarak firmalarımızı, milletimizi ve ülkemizi kalkındırmalıyız. 54

• • • • • • • • •

Türkiye’nin ilk 10 ihracat ürünleri; Araçlar: 26,8 milyar ABD doları (toplam ihracatın% 15,9’u) Bilgisayar içerikli makineler: 15.8 milyar dolar (% 9.4) Demir çelik: 11.6 milyar dolar (% 6.9) Örgü veya tığ işi, giyim eşyası, aksesuarlar: 9,1 milyar dolar (% 5,4) Elektrikli makine, ekipman: 8,7 milyar dolar (% 5,2) Değerli ve değerli metaller: 7,2 milyar dolar (% 4,3) Demir veya çelikten eşya: 6,5 milyar dolar (% 3,9) Kıyafetler, aksesuarlar (örme veya tığ işi değil): 6.3 milyar dolar (% 3.7) Plastikler, plastik ürünler: 6 milyar dolar (% 3,6) Petrol dahil mineral yakıtlar: 4,4 milyar dolar (% 2,6)

Türkiye ve Almanya ihracat tablolarına baktığımız da, aslında neler yapmamız konusunda bizlere fikir veriyor. Başta eğitim olmak üzere, araştırma, uygulama ve kararlı bir şekilde yaptığımız çalışmanın arkasında durmamız gerekmektedir. Adana firmaları olarak bu konuda şanslı olduğumuzu düşünüyorum, Adana Ticare Odası olarak 2018 in son çeyreğinde başlamış olan ihracat eğitimleri, hız kesmeden 2019 içerisinde de müthiş bir planlama ile devam etmektedir, şunu belirtmek isterim ki, kalıcılık ve süreklilik marka değerini etki eden unsurlardır, bu bağlamda Ticaret odamız da devam eden ihracat eğitimlerine her firmadan

katılımların olması gerektiğine inananlardan biriyim, çünkü eğitim demek farkındalık demektir. Değerli okuyucular, üretim miktarının yetersizliği, deneyimli personel bulamama, ihracat finansmanındaki yetersizlik, uluslararası pazarlar konusundaki bilgi eksikliği, bunlara ilaveten ihracat işlemlerini yürütürken karşılaştığımız sorunlar, ve yöneticilerden kaynaklanan sorunlar, bunların hepsini şuan Adana Ticaret Odası’nda devam eden ihracat eğitimleri ile birebir çözümler üretiyoruz, başta Sayın Atilla Menevşe Başkanımıza, Genel Sekreterimize, diğer arkadaşlarımıza ve Murat Odacı hocamıza buradan çok teşekkür ediyorum. İhracat eğitimleri sadece sunumdan veya anlatımdan ibaret değildir, birebir müşteri araştırma, birebir müşteri ile görüşme, müşteri taleplerini iyi anlama, talep edilen ürünlerin üretilebilirliğini çalışma ve ihracat personeline iletilen talep ve talepler, iş geliştir ilişkisi açısından da firmalarımıza en önemli katkısıdır. İhracatta sürekliliği yakalamak, firmalarımızın uluslararası bir marka haline gelmesi demektir. Firmalarımıza bu bağlamda, kendilerini inove etmelerini, yani yenilemelerini tavsiye ediyorum, bir ihracatçı ve ihracat danışmanı olarak sizlere tavsiyem araştırın, ürettiğiniz ürünün daha faydalı modelini araştırın, maliyet düşürme anlamında çalışmalar yapın ve yeni müşteriler ile iletişim kurmaktan asla vazgeçmeyin. Yazımı sonlandırmadan önce önemli bir detayı sizlerle paylaşmak istiyorum, bundan sonra ki yazılarım da da birlikte tüm dış ticaret konularını ele alacağız, Siz değerli okuyucularıma önerim, lütfen firmanızı ve ürünlerinizi net bir şekilde anlatan bir web sayfanız, bir kataloğunuz ve bir video,nuz olsun, en az iki dilli, Türkçe ve İngilizce veya Türkçe-Almanca gibi. Artık uluslararası ticarette mutlaka olması gereken detaylardır. Saygılarımla,

EKONOMİ BÜLTENİ

AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ *Aylık bültenimiz ilgili ay içinde açıklanan en son verilere göre Oda Sicil Müdürlüğü’nce düzenlenmiştir.

TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ VERİLERİNE GÖRE DIŞ TİCARET TİM VERİLERİNE GÖRE 2019 YILINDA ADANA İHRACATI 147 MİLYON $, TÜRKİYE İHRACATI 13 MİLYAR $ OLARAK GERÇEKLEŞTİ

Adana İhracatının Sektöre Göre Dağılımı (2017-2018 Bin $) 1 OCAK - 28 ŞUBAT SEKTÖR 2018 2019 DEĞ.%

ŞUBAT AYINDA ADANA İHRACATI %4,1 ARTTI

54.822

15,1

49.075

45.830

-6,6

Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri

42.234

39.824

-5,7

Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri Makine ve Aksamları Çelik İklimlendirme Sanayii Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Demir ve Demir Dışı Metaller

Adana İhracatının Aylara Göre Dağılımı (2019-2017) Bin $

OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TOPLAM

47.638

Tekstil ve Hammaddeleri

Hazır Giyim ve Konfeksiyon Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Otomotiv Endüstrisi

TİM verilerine göre 2019 yılı Şubat ayında Adana ili ihracatında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,1 artış oldu. Bir önceki yıl yüzde 13,6 artış gerçekleşmişti. Şubat ayı 12 aylık toplamda ise Adana ihracatında yüzde 9,4 artış oldu. İller bazında ihracatta Adana ili 13. sırada olup Türkiye ihracatı içindeki payı yüzde 1,3’tür.

YIL/AY

Kimyevi Maddeler ve Mamulleri

2018/2017 2019/2018 % %

2017

2018

2019

119.697

151.145

160.965

26,3

6,5

124.846

141.840

147.600

13,6

4,1

145.828

177.597

21,8

139.599

158.278

13,4

Süs Bitkileri ve Mam.

157.638

181.085

14,9

146.462

142.111

-3,0

125.847

160.080

27,2

Kuru Meyve ve Mamulleri Savunma ve Havacılık Sanayii Fındık ve Mamulleri

171.170

167.289

-2,3

147.226

156.518

6,3

171.819

199.551

16,1

187.375

196.256 182.178

4,7

170.408 1.807.915

2.013.927

1.833.017

Elektrik Elektronik Meyve Sebze Mamulleri Deri ve Deri Mamulleri Madencilik Ürünleri

Diğer Sanayi Ürünleri Halı Mücevher Gemi ve Yat Tütün TOPLAM

6,9 11,4

ŞUBAT AYI 12 AYLIK (MİLYON $) İLLER ADANA TÜRKİYE ADANA PAYI %

2018 1.856 151.133 1,2

2019 2.031 151.629 1,3

% Değişim 9,38 0,33

18.973

23.928

26,1

15.712

22.052

40,4

9.249

18.155

96,3

12.967 14.260 11.991 6.856

16.136 14.449 10.244 8.129

24,4 1,3 -14,6 18,6

5.993

7.616

27,1

4.921

7.450

51,4

5.947 2.485 2.468 6.918

5.819 2.625 2.189 1.720

-2,2 5,6 -11,3 -75,1

434

1.224

181,8

844 2.604 136

769 472 206

-8,9 -81,9 51,2

66 637 58

169 159

157,8 -75,0

292.983

8 308.566

-86,2 5,3

ŞUBAT AYI (MİLYON $) 2018 142 11.227 1,3

2019 148 13.221 1,1

% Değişim 4,06 17,76

Adana İhracatının Aylara Göre Dağılım Grafiği (Bin $)

İHRACATTA İLK ÜÇ SEKTÖR; -Tekstil ve Hammaddeleri -Kimyevi Maddeler ve Mamulleri -Hububat, Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri

Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) * Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ihracat verileri, firmaların kanuni adresleri bazında kayıtlı oldukları illere göre açıklanmaktadır. TÜİK tarafından resmi olarak açıklanan dış ticaret verileri ise firmaların vergi numaralarının kayıtlı olduğu illere göre açıklanmaktadır. Bu nedenle iki veri arasında farklılık oluşabilmektedir.

EKONOMİ BÜLTENİ

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET RAKAMLARI Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Adana’nın ihracatı 2019 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,7 artış kaydetti. Bu dönemde 160 milyon 278 bin dolar tutarında ihracat gerçekleşti. İthalat ise 2018 yılı

İhracat (Bin $) İthalat (Bin $) Karşılama Oranı %

Ocak ayında yüzde 37,4 oranında azalışla 144 milyon 363 bin dolar oldu. Adana ihracatının ithalatı karşılama oranı ise 2018 yılı Ocak ayında yüzde 65,1 iken, 2019 yılı Ocak ayında yüzde 111 olarak gerçekleşti. 2018 yılı Ocak 2018 Ocak Yıllık

2019 Ocak Yıllık

1.842.669

2.007.856

Türkiye Adana

158.186.727 2.250.839

68.759.187 2.171.934

Türkiye

Adana

% 9,0

ayı 12 aylık toplamda ise ihracatta yüzde 9 artış, ithalatta ise yüzde 3,5 azalış oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2018 yılı Ocak ayı 12 aylık periyotta yüzde 81,9 iken, 2019 yılı aynı dönemde yüzde 92,4’e yükseldi.

2018 Ocak Ayı 150.224

2019 % Ocak Ayı 160.278 6,7

239.729.643

217.189.702

6,7 12.434.230 230.609 -3,5 -9,4 21.522.813

Adana

81,9

92,4

65,1

111,0

Türkiye

66,0

77,7

57,8

84,0

2019 YILINDA TÜİK VERİLERİNE GÖRE ADANA İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI %111 OLDU

13.170.026 5,9 144.363 -37,4 15.673.477 -27,2

OCAK AYINDA EN FAZLA İHRACAT IRAK, ABD VE İSPANYA’YA YAPILDI

Yıllar

Bin $

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Kasım

Aralık

TOPLAM

2018 2019

İhracat İhracat

150.224 160.278

139.894

176.181

156.959

181.517

Haziran Temmuz Ağustos 141.906

157.280

166.345

155.824 196.042

Eylül

Ekim

192.303

183.327

1.997.802

2018

İthalat

230.609

188.904

212.009

210.264

206.295

214.573

204.024

140.767

180.391 163.468

169.267

137.611

1.262.653

2019

İthalat

144.363

160.278

Ocak Ayı Ürün Gruplarına Göre İhracat ($)

144.363

Ocak Ayı En Fazla İhracat Yapılan İlk 10 Ülke ($)

Ocak Ayı Ülke Gruplarına İhracat ($)

Kaynak: TÜİK

EKONOMİ BÜLTENİ

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ELEKTRİK ve DOĞALGAZ TÜKETİMLERİ Elektrik Tüketimi (kWh) 2017-2019 Yıllar

Ocak

Şubat

2017

100.072.824

90.685.649

Bir Önceki Aya Göre % 2018

113.626.921

Mart

Nisan

Mayıs

102.019.186 104.770.235 110.553.534

-9,4

12,5

2,7

Haziran

Temmuz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

101.235.382

114.485.212

115.248.713

104.062.695

118.050.902

112.983.240

117.845.054

1.292.012.626

5,5

103.166.413 119.440.032 114.900.106 123.538.660

-8,4

13,1

0,7

-9,7

13,4

-4,3

16,9

8,6

105.876.500

130.715.155

108.243.607

113.320.316

115.746.351

112.771.203

113.597.632

1.374.942.896

Bir Önceki Aya Göre %

-3,6

-9,2

15,8

-3,8

7,5

-14,3

23,5

-17,2

4,7

2,1

-2,57

0,7

2018-2017 %

13,5

13,8

17,1

9,7

11,7

4,58

14,2

-6,1

8,9

-2,0

-0,2

-3,6

111.899.406

106.444.290

Bir Önceki Aya Göre %

-1,5

-4,6

2019-2018 %

-1,5

3,2

2019

6,4

Elektrik Tüketiminin Aylara Göre Dağılımı kWh 2016-2018

Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’ndeki elektrik tüketimi, geçen yılın aynı ayına göre 2019 yılı Şubat ayında yüzde 4,9 azalış yaşandı. Bir önceki yıl yüzde 9,2 azalış gö-

rülmüştü. 2019 yılı Şubat ayında, bir önceki aya göre yüzde 3,2 azalış gerçekleşmiş olup, Bir önceki yıl yüzde yüzde 13,8 artmıştı.

2019 YILINDA ELEKTRİK TÜKETİMİ BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE %4,9 AZALDI

Kaynak: Organize Sanayi Bölgesi Üst Kuruluşu

Doğalgaz Tüketimi (Sm³) 2016-2018 Yıllar

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

2017

11.340.420

11.794.341

13.210.852

11.899.065

13.685.000

11.950.000

13.101.336

13.083.656

12.200.498

14.796.725

15.414.558

157.721.451 161.991.031

Bir Önceki Aya Göre % 2018 Bir Önceki Aya Göre % 2018-2017 %

4,0

12,0

-9,9

15,0

-12,7

9,6

-0,1

-6,8

21,3

4,2

15.245.000 16,9

15.228.679

13.142.356

15.464.650

13.024.052

13.360.000

12.430.000

12.900.000

10.900.000

13.200.000

13.016.000

14.838.144

14.487.150

-0,1

-13,7

17,7

-15,8

2,6

-7,0

3,8

-15,5

21,1

-1,4

14,0

-2,4

17,1

9,5

-2,4

4,0

-1,5

-16,7

8,2

-12,0

-3,7

-5,0

34,3

11,4

14.825.780

13.870.230

Bir Önceki Aya Göre %

2,3

6,4

2019-2018 %

-2,6

5,5

2019

Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’ndeki doğalgaz tüketimi, geçen yılın aynı ayına göre 2019 yılı Şubat ayında yüzde 6,4 azaldı. Bir önceki yıl

yüzde 13,7 azalış görülmüştü. 2019 yılı Şubat ayında, bir önceki aya göre yüzde 5,5 artış gerçekleşmiş olup, bir önceki yıl yüzde 11,4 artmıştı.

Elektrik Tüketiminin Aylara Göre Dağılımı kWh 2016-2018

2019 YILINDA DOĞALGAZ TÜKETİMİ BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE %6,4 AZALDI Kaynak: Organize Sanayi Bölgesi Üst Kuruluşu

2,7

EKONOMİ BÜLTENİ

ADANA TİCARET ODASI ÜYE İSTATİSTİKLERİ 2019 yılı Şubat ayında toplam üye sayımız 27.353 oldu. Üye sayımızda bir önceki aya göre yüzde 0,42 artış görüldü. Ocak ayındaki üye sayımız ise 27.238 idi.

Açılan-kapanan firma sayıları incelendiğinde; 2019 yılı Şubat ayında 179 firma açılırken, 64 firma kapandı. 2018 yılı Şubat ayında ise 201 firma açılmış, 53 firma kapanmıştı. Buna göre 2019 yılı Şubat ayında; geçen yılın aynı ayına göre açılan firma sayısında yüzde 10,9 azalış, kapanan firma sayısında 20,8 artış görüldü. (Yeni Türk

Ticaret Kanunu’nun geçici 7. maddesi gereğince silinen üye kayıtları aylık tabloda gösterilmemiştir.)

ÜYE SAYIMIZ 27.353 Aylara Göre Açılan-Kapanan Firmalar (2017-2018-2019)

2017 2018

Kapanan

2019

Kapanan

2017

Açılan

2018

Açılan

2019

Açılan

Kapanan

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

119

134

113

192

1035

147

885

53 64

59 74

232

195

214

220

198

164

182

209

148

236

177

179

2.354

275 230

201 179

194

247

230

156

178

132

190

169

180

175

2.327

159

409

Kaynak: Adana Ticaret Odası Sicil Kayıtları

İller

NAKDİ KREDİLER (Bin TL) Kamu Bankaları 16.976.219

Özel Bankalar

Toplam

Adana

22.149.014

39.125.233

Toplam

835.143.025

1.516.074.791

2.351.217.815

2,0

1,5

1,7

Adana Payı %

Adana İli Nakdi Kredilerin Aylara Göre Kümülatif Dağılımı 2018-2019 (Bin TL)

2019 Ocak ayında Adana’daki nakdi krediler toplamı 39 milyar 125 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu kredilerin yüzde 43,4’ü kamu bankaları, yüzde 56,6’sı özel banka kredilerinden oluştu. Türkiye’de kullanılan nakdi kredilerin yüzde 1,7’si Adana’da kullanıldı. İllere göre kullanılan nakdi kredi toplamına göre sıralamada Adana 10. sırada yer aldı.

ADANA’DA KULLANILAN NAKDİ KREDİ TOPLAMI 39 MİLYAR 125 MİLYON TL OLDU Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi

EKONOMİ BÜLTENİ

PROTESTO EDİLEN SENETLER Adana İli Protesto Edilen Senetlerin Adet Olarak Dağılımı İller Yıllar Sıralaması Ocak Ayı

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

2019

1.591

1.335

2018

1.227

1.144

1.132

1.226

1.195

1.098

1.258

1.314

1.433

1.541

1.558

15.270

2017

1.397

1.092

1.234

1.118

1.199

1.272

1.250

1.155

1.301

1.276

1.363

1.346

15.003

2.926

Protestolu Senetlerin Aylara Göre Adet Olarak Dağılımı

2019 yılı Şubat ayında Adana ilinde protesto edilen senet sayısında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,7 artış, bir önceki aya göre ise yüzde 16,1 azalış olduğu ve 1.335 adet senedin protesto edildiği belirtildi.

Adana iller sıralamasında, 2019 yılı Şubat ayı itibariyle protesto edilen senet sayısında 10. sırayı aldı. Adana’nın, Türkiye genelinde protesto edilen senetler arasındaki payı ise yüzde 1,6’dır.

2019 YILINDA PROTESTO EDİLEN SENET TUTARI BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE %16,7 ARTTI

Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi

Adana İli Protesto Edilen Senetlerin Tutar Olarak Dağılımı (Bin TL) İller Yıllar Sıralaması Aralık Ayı 2019 10

Ocak

Şubat

50.199

34.074

2018

33.359

2017

42.802

Mart

Nisan

Mayıs

34.844

28.703

31.571

27.553

22.592

31.204

28.070

17.878

18.032

16.899

18.065

18.735

2019 yılı Şubat ayında Adana ilinde protesto edilen senet tutarında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,2, bir önceki aya göre ise yüzde 32,12 azalış yaşandığı ve 30 milyon 74 bin TL tutarında senedin protesto edildiği

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

39.815

29.514

35.104

45.742

33.971

393.971

13.251

17.772

30.293

18.897

18.576

259.270

84.273

belirtildi. Adana iller sıralamasında, 2019 yılı Şubat ayı itibariyle protesto edilen senet tutarında 10. sırayı aldı. Adana’nın, Türkiye genelinde protesto edilen senetler arasındaki payı ise yüzde 2,3’tür.

2019 YILINDA PROTESTO EDİLEN SENET SAYISI BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE %2,2 AZALDI 60

Haziran Temmuz Ağustos

Protestolu Senetlerin Aylara Göre Tutar Olarak Dağılımı (Bin TL)

Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi

EKONOMİ BÜLTENİ

İBRAZINDA ÖDENEN ÇEKLER / KARŞILIKSIZ ÇEKLER İbrazında Ödenen Çekler 2018 - 2019 (Bin TL) İller Yıllar Sıralaması Ocak Ayı TUTAR ADET

2018

2019 2018

8 9

2019

Ocak 1.837.946 1.555.800

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

1.428.937 1.311.881 1.753.567 1.573.968 1.200.110 1.990.355 1.653.358 1.341.090 2.199.810 1.785.127 1.777.836 19.853.984 1.451.420

53.413

37.166

34.978

31.904

28.857

50.547

Adana İli İbrazında Ödenen Çeklerin Aylık Dağılımı (bin TL) (Adet-Tutar)

38.937

23.090

53.684

36.729

23.963

İller bazında ibrazında ödenençek tutarında 2019 yılının Şubat ayında Adana ili 1 Milyar 451 Milyon TL ile 8. sırada, 31 bin 904 adet ibrazında ödenen çek adedi ile de 9.sırada olduğu belirtildi. Türkiye geneli ibrazında ödenen

56.048

39.146

38.742

480.322

çek tutarı içersinde Adana’nın payı %2,1, çek adedi payı da %2,4’tür. Şubat ayı itibari ile ibrazında ödenen çeklerin bir önceki yıla göre değişim oranı incelendiğinde; çek adedinde %14,2 azalış, tutarında %1,6 artış gerçekleşmişti.

2019 YILINDA İBRAZINDA ÖDENEN ÇEK TUTARI 1 MİLYAR 451 MİLYON TL OLDU

KARŞILIKSIZ ÇEKLER (ADET-TUTAR) 2017-2018 Adana Karşılıksız İşlemi Yapılan Çeklerin Dağılımı (Adet-Tutar) İller Yıllar Sıralaması Ocak Ayı

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

36.195

45.147

46.050

32.399

60.938

694

1.056

965

616

1.370

TUTAR 2018 Bin (TL) 2019

59.752

42.031

102.248

107.866

2018

1.314

887

2019

2.076

2.014

ADET

Haziran Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

50.111

52.701

91.085

74.341

86.083

676.833

1.124

933

2.025

1.601

1.805

210.220 14.390 4.092

2018 Yılı Değişim Oranı % (Adet-Tutar) % Değişim

Ocak

Şubat

Bir Önceki Aya Göre TUTAR Geçen Yılın Aynı Ayına Göre

18,8

5,4

71,1

156,6

Bir Önceki Aya Göre

15,0

-3,1

Geçen Yılın Aynı Ayına Göre

58,0

127,1

ADET

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

Adana Karşılıksız İşlemi Yapılan Çeklerin Bankalara İbraz Edilen Toplam Çeklere Oranı % İller Yıllar Sıralaması Şubat Ayı TUTAR ADET

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran Temmuz Ağustos

2018 2019

23 21

3,1 6,2

2,9 6,9

2,7

2,5

2,8

2,6

3,0

2,9

3,8

4,0

4,6

3,3 6,5

2018

2,4

2,0

2,4

2,6

2,5

3,0

3,7

3,5

3,9

4,5

5,6

2,3 5,9

2,3

2019

2,9 5,8

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

TOPLAM

3,6

4,6

4,8

4,7

Türkiye Karşılıksiz İşlemi Yapılan Çeklerin Bankalara İbraz Edilen Toplam Çeklere Oranı %

TUTAR ADET

Yıllar

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

2018

2,1

2,2

2,3

2019

4,5

4,1

2018

1,9

2019

4,7

4,3

2019 YILINDA KARŞILIKSIZ ÇEK TUTARININ İBRAZ EDİLEN TOPLAM ÇEK TUTARINA ORANI %6,9 OLDU Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi

Haziran Temmuz Ağustos 2,4

2,8

3,0

3,1 4,3

1,9

2,0

2,1

2,2

2,3

2,7

3,3

3,9

4,6

4,8

2,8 4,5

Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin ibraz edilen toplam çeklere oranında Adana ili 2019 yılı Şubat ayında çek adedinde %5,9 oran ile iller bazında 16. sırada, karşılıksız çek tutarında ise %6,9 oran ile 21. sıradadır.

Şubat ayı Türkiye ortalaması adette %4,3, tutarda %4,1 olmuştur. Şubat ayı karşılıksız çeklerde artış oranına bakıldığında, 2019 yılında geçen yıla göre adette %127,1, tutarda %156,6 artış gerçekleşmiştir. 61

EKONOMİ BÜLTENİ

KONUT SATIŞLARI Adana ilinde 2019 yılı Şubat ayında toplam 1.970 adet konut satılmış olup bu satışların %11,8’i ipotekli, %88,2’si diğer satışlar olarak dağılım göstermiştir. 2019 yılı Ocak-Şubat döneminde bir önceki yıla göre toplam konut satışında yüzde 18,9 azalış gerçekleşmiştir. İlk satış- ikinci el satış durumuna göre, satılan konutların %43,6’sı ilk satış olup %56,4’ü ikinci el satış olarak gerçekleşmiştir.

İpotekli Durumuna Göre Konut Satışları Şubat 2018 Şubat 2019 İpotekli Diğer İpotekli Diğer Toplam Satışlar Satışlar Satışlar Satışlar Türkiye 95.953 27.916 68.037 78.450 8.890 69.560 Adana 2.425 732 1.693 1.970 259 1.711 Türkiye -18,2 -68,2 2,2 Bir Önceki Döneme Göre % Değişim Adana -18,8 -64,6 1,1 Toplam

Ocak - Şubat 2018 Ocak - Şubat 2019 İpotekli Diğer İpotekli Diğer Toplam Satışlar Satışlar Satışlar Satışlar 192.972 56.594 136.378 151.387 15.427 135.960 4.731 1.448 3.283 3.836 453 3.383 -24,2 11,6 -21,5 -72,7 -0,3 -2,0 9,6 -23,3 35,2 -18,9 -68,7 3,0 Toplam

İlk Satış-İkinci El Satış Durumuna Göre Konut Satışları Şubat 2018 Şubat 2019 Ocak - Şubat 2018 Ocak - Şubat 2019 İkinci El İkinci El İkinci El İkinci El İlk İlk İlk İlk Toplam Toplam Toplam Satış Satış Satış Satış Satış Satış Satış Satış Türkiye 95.953 43.713 52.240 78.450 32.648 45.802 192.972 88.076 104.896 151.387 63.696 87.691 Adana 2.425 1.253 1.172 1.970 821 1.149 4.731 2.463 2.268 3.836 1.674 2.162 Türkiye -18,2 -25,3 -12,3 -2,0 -1,5 -81,1 -21,5 -27,7 -16,4 Bir Önceki Döneme Göre % Değişim -2,0 Adana -18,8 -34,5 9,6 16,6 -75,6 -18,9 -32,0 -4,7 Toplam

KONUT SATIŞLARI AYLIK %18,8 AZALDI Aylara Göre Konut Satışları Dağılımı (2017-2018)

Yıllara Göre Konut Satışları Dağılımı (2010-2018)

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu

FİYAT ENDEKSLERİ İstatistiki Bölge Sınıflaması’na göre TR62 Bölgesi olan Adana-Mersin Tüketici Fiyatları Endeksi; 2019 yılı Şubat ayı itibariyle aylık yüzde 0,75, bir önceki yılın aynı döneminde ise (yıllık) ise yüzde 21,84 değişim gösterdi. 2018 yılı Şubat ayında

ise endekste aylık yüzde 1,01 yıllık yüzde 11,15 değişim yaşanmıştı. 26 İstatistiki Bölge Sınıflaması’na göre de, Adana-Mersin Bölgesi 2019 yılı Şubat ayında, aylık yüzde 0,75 değişim oranı ile en fazla artış yaşanan bölgeler arasında 1. sırada yer

aldı. Adana, 2018 yılı Şubat ayında ise yüzde 1,01 değişim oranı ile 5. sırada yer almıştı. Adana-Mersin Bölgesi yıllık artışlara göre 26 istatistiki bölge arasında 2019 yılı Şubat ayında yıllık yüzde %21,84 artış oranı ile 8. sırada yer aldı.

TR62 Adana-Mersin Tüketici Fiyatları Endeksi TR62 (ADANA-MERSİN*)

2018 Şubat

2019 Şubat

TÜFE- Bir Önceki Aya Göre Değişim %

1,01

0,75

TÜFE- Bir Önceki Yılın Aralık Göre Değişim %

2,57

2,49

TÜFE- Bir Önceki Yılın Aynı Göre Değişim %

11,15

21,84

TÜFE- Oniki Aylık Ortalamalara Göre Değişim %

11,9

19,11

*TR62 Adana - Mersin İstatistiki Bölge Sınıflaması Kaynak: TÜİK

ENFLASYON AYLIK %0,75 AZALDI

EKONOMİ BÜLTENİ

YATIRIM TEŞVİK Yatırım Teşvikleri Sektörel Dağılımı Ocak - Aralık 2018 Sektörü Enerji

Hizmetler

Alt Sektörü Toplam Enerji Toplam Altyapı - Belediye Hizm. Diğerleri Eğitim Sağlık Ticaret - Depolama Turizm Ulaştırma Toplam

Cam Demir Çelik Demir Dışı Metaller Dokuma ve Giyim Elektrikli Makinalar Elektronik Gıda ve İç Giyim İmalat Kağıt Kimya Lastik - Plastik Madeni Eşya Makina İmalat Orman Ürünleri Pişmiş Kil ve Çim. Ger. Toplam Madencilik İstihraç ve İşleme Toplam Bitkisel Üretim Tarım Hayvancılık Su Ürünleri

Genel Toplam

Belge Adedi 20 20 30 1 1 14 5 4 4 1 72

Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam

1 1 2 18 1 1 6 6 5 12 8 8 2 1 2 2 8 5 2 1 132

246 246 1.869 1 5 258 91 1.425 79 10 1.561

87 87 1.867 0 4 1.318 281 57 150 87 1.816

4 12 18 578 8 8 34 152 316 64 229 117 16 6 29 29 106 49 55 2 3.811

0 10 10 571 30 35 143 238 283 74 202 181 20 19 60 60 179 100 73 6 4.039

2018 yılında Adana iline toplam 3 milyar 811 milyon 13 bin TL tutarında 132 adet belge düzenlenirken, öngörülen istihdamın ise 4.039 kişi olduğu açıklandı. 2017 yılı aynı dönemde ise 2 milyar 38 milyon 993 bin TL tutarında sabit yatırımlı 159 adet teşvik açılırken, öngörülen istihdam 5.235

kişiydi. Resmi Gazete’de yayınlanan 2018 yılı Ocak-Aralık ayı yatırım teşvik verilerine göre, sektörel bazda Adana’ya enerji, hizmetler, imalat, madencilik ve tarım sektörlerinden teşvik açılırken en fazla teşvik 1 milyar 869 milyon TL ile hizmetler sektörüne verilmiştir.

Yatırım Teşvikleri 2017 - 2018 Ocak - Aralık İSTİHDAM Yıl

2017

2018

Türkiye Toplam

226.673

255.007

5.235

4.039

2,3

1,6

Adana Türkiye Payı %

SABIT YATIRIM (TL) Yıl

2017

2018

Türkiye Toplam

180.972.093.459

157.296.475.581

2.038.993.214

3.811.013.109

Adana Türkiye Payı %

1,1 BELGE ADEDI

2,4

Yıl

2017

2018

Türkiye Toplam

7.406

5.914

Adana

159

132

Türkiye Payı %

2,1

2,2

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

ADANA İLİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ Adana İli Bütçe Gelir - Gider Karşılaştırması Kümülatif (Bin TL) Ocak Yıllar

Tahakkuk [1]

Tahsilat [2]

Top. Tah. İç. Pay %

Giderler [3]

Top. Gid. İç. Pay %

% [2/3]

3 [2/1]

2018

9.255.920

925.477

0,78

1.325.825

1,11

69,80

10,00

2019

10.092.128

1.051.098

0,64

1.575.915

0,90

66,70

10,42

ADANA İLİ BÜTÇE GELİR - GİDER Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri (Bin TL) Merkezi Bütçe Genel Bütçe Vergi Gelirleri Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Faizler, Paylar ve Cezalar Sermaye Gelirleri Alacaklardan Tahsilatlar Özel Bütçe Merkezi Yönetim Bütçe Harcamaları(Bin TL) Pers. Giderleri Sosyal Güv. Kur. Öd. Mal ve Hizmet Alımları Cari Trans. Sermaye Giderleri Sermaye Trans. Borç Verme Toplam Bütçe Dengesi

Şubat 2018 925.477 900.239 893.809 -50.605 70 49.785 7.180 0 25.238 Şubat 2018

Şubat 2019 1.051.098 1.032.703 946.151 34.164 110 48.978 3.300 0 18.395 Şubat 2109

771.237 140.426 169.495 52.061 192.606

983.793 172.895 182.417 68.876 137.934 30.000

1.325.825 -400.348

1.575.915 -524.817

2019 yılı Şubat ayı konsolide bütçe tahsilat tahakkuk oranında Adana ili yüzde 10,42 ile iller sıralamasında 67. sırada yer aldı. Adana, 2018 yılı aynı dönemde ise yüzde 10 tahsilat tahakkuk oranı ile yine 69. sıradaydı. Adana, genel bütçe vergi gelirlerinde illerin toplam tahakkuk içindeki payları sıralamasında 2019 yılı Şubat

ADANA’NIN BÜTÇE DENGESİ, - 524 MİLYON 817 BIN TL

ayında yüzde0,64 ile 10. sırada yer aldı. Adana, 2018 yılının aynı ayında yüzde 0,78 tahakkuk payı ile yine 10. sıradaydı. Şubat 2019 itibariyle Adana’nın genel bütçe gelirgider tablosu incelendiğinde ise; merkezi bütçe gideri 1 milyar 575 milyon TL, toplam gelir 1 milyar 51 milyon oldu. Gelir-gider dengesi -524 milyon 817 bin TL olarak bağlandı.

2018 YILINDA ADANA’YA TOPLAM 132 ADET 3 MİLYAR 811 MİLYON TL SABİT YATIRIMLI YATIRIM TEŞVİKİ VERİLDİ

Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı

YENİ ÜYELERİMİZ ETPİ ET VE ET ÜRÜNLERİ SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ YENİ MAHALLESİ 6215 SK. NO: 2 SARIÇAM/ADANA

30.000,00

ACAY MOBİLYA SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ HAYDAROĞLU MAHALLESİ 240 SK. NO: 61/A YÜREĞİR/ADANA

70.000,00

TELLİDERE PETROL ÜRÜNLERİ SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ TELLİDERE MAHALLESİ MÜCAHİTLER CAD. NO: 236 A SEYHAN/ADANA SIFIR1 TEMİZLİK HİZMETLERİ REKLAM BİLGİSAYAR İTHALAT İHRACAT LİMİTED ŞİRKETİ CEMALPAŞA MAHALLESİ 63007 SK. NURDAN APT. SİT. NO: 17/05 SEYHAN/ADANA

300.000,00 50.000,00

AKŞUN LIFE İNŞAAT TAAHHÜT ELEKTRİK GIDA İTHALAT İHRACAT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ HUZUREVLERİ MAHALLESİ TÜRKMENBAŞI BLV. ÜÇGÜL SUN CİTY EVLERİ SİT. B BLOK APT. NO: 26 -1A ÇUKUROVA/ADANA

100.000,00

BERA SERVİS BAKIM YENİLENEBİLİR ENERJİ İNŞAAT OTOMOTİV TAŞIMACILIK HIRDAVAT PETROL TEKSTİL TEMİZLİK TURİZM SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ KURTULUŞ MAHALLESİ 64013 SK. BİLGE APT. SİT. NO: 15/09 SEYHAN/ADANA

100.000,00

GÖKYAR KUMAŞ KONFEKSİYON DIŞ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ ÖZGÜR MAHALLESİ GİRNE BLV. NO: 165/A YÜREĞİR/ADANA

1.000.000,00

HB KARGO VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ SUCUZADE MAHALLESİ OBALAR CAD. NO: 113 A SEYHAN/ADANA

100.000,00

MATT GIDA SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ MAHFESIĞMAZ MAHALLESİ ŞEHİTLER BLV. BİRSEN DİKİCİ APT. SİT. NO: 32 F ÇUKUROVA/ADANA

100.000,00

YEŞİLÖZ YEMEKÇİLİK GIDA SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ GÜZELYALI MAHALLESİ TURGUT ÖZAL BLV. A.KERİM AKRAY APT. SİT. NO: 34 D ÇUKUROVA/ADANA

450.000,00

HUK GIDA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ YURT MAHALLESİ KURTTEPE CAD. NO: 4 A ÇUKUROVA/ADANA GEZERLİ GIDA TARIM ÜRÜNLERİ SANAYİ TİCARET VE PAZARLAMA LİMİTED ŞİRKETİ SUCUZADE MAHALLESİ SAYDAM CAD. KARDEŞLER PASAJI SİT. NO: 52/Z11 SEYHAN/ADANA

5.000.000,00

50.000,00

NİHAVENT İNŞAAT TAAHHÜT EMLAK GIDA PETROL ÜRÜNLERİ OTOMOTİV SANAYİ TİCARET PAZARLAMA İTHALAT İHRACAT LİMİTED ŞİRKETİ KURUKÖPRÜ MAHALLESİ İNÖNÜ CAD. ASLANOĞLU İŞMERK. SİT. NO: 73/301 SEYHAN/ADANA

500.000,00

GÜSE İNŞAAT SANAYİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ HUZUREVLERİ MAHALLESİ 77218 SK. GARDEN TOWER SİT. B BLOK APT. NO: 13 -2/01 ÇUKUROVA/ADANA

1.500.000,00

SHAMSHAD SEYAHAT EMLAK SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ BAHÇE MAHALLESİ 07 SK. NO: 6 KARATAŞ/ADANA

150.000,00

DERİN KENT İNŞAAT İTHALAT İHRACAT SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ SERİNEVLER MAHALLESİ 3864 SK. EKAY APT APT. NO: 1/3 YÜREĞİR/ADANA

20.000,00

TURKUAZ JENERATÖR İTHALAT İHRACAT SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ YEŞİLOBA MAHALLESİ 1. CAD. NO: 134/Z12 SEYHAN/ADANA

50.000,00

BAŞLIK