Oda mevzuatı

5174 Sayılı Kanun ……………………………………………………………… 1- 37 ATO İç Yönergesi ……………………………………………………………… 38 - 75 ATO Satınalma Talimatı …………………………………………………...…. 76 - 83 ATO İhtisas Komisyonları Çalışma, Görev, Yetki ve Sorumluluk Yönergesi ... 84 - 86

Oda Muamelat Yönetmeliği ………………………………………..…….……. 87 - 110 Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ……………………………………….….…... 111 - 135 Kayıt Ücreti ile Yıllık ve Munzam Aidat Yönetmeliği ………………….….... 136 - 140 Organ Seçimleri Yönetmeliği ………………………………………………….. 141 - 160 Disiplin Kurulu Yönetmeliği …………………………………………….…….. 161 - 171 Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Yönetmeliği …………………….… 172 - 176 Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmelik ………..…. 177 - 179 Hakem, Bilirkişi ve Eksper Listeleri Hakkında Yönetmelik ………………... 180 - 184 TOBB Genel Kurul Yönetmeliği …………………………………………...…. 185 - 197 Türkiye Sektör Meclislerinin Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliği ….... 198 - 201 İç Ticaret Hizmetlerini Geliştirme Payının Kullanılması Hk. Yönetmelik … 202 - 203

TÜRKĠYE ODALAR VE BORSALAR BĠRLĠĞĠ ĠLE ODALAR VE BORSALAR KANUNU Kanun Numarası : 5174 Kabul Tarihi : 18/5/2004 Yayımlandığı Res.Gaz. : Tarih : 1/6/2004 Sayı :25479 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 43 BĠRĠNCĠ KISIM Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç Madde 1- Bu Kanunun amacı; ticaret ve sanayi odaları, ticaret odaları, sanayi odaları, deniz ticaret odaları, ticaret borsaları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin kuruluş ve işleyişine ilişkin esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2- Bu Kanun; ticaret ve sanayi odaları, ticaret odaları, sanayi odaları, deniz ticaret odaları, ticaret borsaları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin kuruluşlarına, organlarının nitelikleri ve seçim usulleri ile organlık vasfını yitirme hâl ve usullerine, görev ve yetkileri ile çalışma usullerine, üyeleri ile olan karşılıklı hak ve yükümlülüklerine, gelir ve harcamaları ile bütçelerine ilişkin esasları kapsar.

Tanımlar Madde 3- Bu Kanunun uygulanmasında; a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, b) Oda: Ticaret ve sanayi odası, ticaret odası, sanayi odası ve deniz ticaret odasını, c) Borsa: Ticaret borsası ve ürün ihtisas borsası unvanını taşıyan ürün borsalarını, d) Birlik: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, e) Personel: Oda, borsa ve Birlikte çalışanları, İfade eder. ĠKĠNCĠ KISIM Odalar BĠRĠNCĠ BÖLÜM Odalara İlişkin Genel Esaslar Odalar Madde 4- Odalar; üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslekî disiplin, ahlâk ve dayanışmayı korumak ve bu Kanunda yazılı hizmetler ile mevzuatla odalara verilen görevleri yerine getirmek amacıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır.

Odaların kurulması Madde 5- Odalar illerde, Birliğin olumlu görüşü üzerine Bakanlığın kararı ile kurulur.

Bir ilde oda kurulabilmesi için ticaret siciline kayıtlı ve bu Kanunda belirtilen nitelikleri haiz en az bin tacir ve/veya sanayici veya deniz ticareti ile iştigal edenlerin Birliğe yazılı başvuruda bulunması zorunludur.

Müstakil sanayi odası kurulabilmesi için o ilde faaliyet gösteren sanayicilerin yarısından fazlasının yazılı talebi şarttır.

Mevcut ticaret ve sanayi odasından ayrılan sanayicilerin, Kanunda öngörülen usul ve esaslara uygun olmak kaydıyla, müstakil sanayi odası kurması halinde, o ildeki ticaret ve sanayi odası, ticaret odası adını alır.

1

Mevcut ticaret ve sanayi odasının ayrı odalar halinde kurulmasıyla, ticaret ve sanayi odasına bir önceki yıl sanayiciler tarafından ödenmiş olan yıllık ve munzam aidat tutarlarının yarısı, sanayi odasının organ seçimlerinin kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde yeni kurulan sanayi odasına devredilir.

Coğrafi bölge odaları kurulabilmesi; bölge illerindeki toplam üye sayısının yarısından fazlasının, Birliğe yazılı müracaatı veya il oda meclislerinin ayrı ayrı üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla ve Birliğin olumlu görüşü üzerine Bakanlığın kararı ile gerçekleşir.

Tezgâh, cihaz, makine gibi muharrik kuvvet kullanarak ham madde, yarı ve tam mamulleri, özellik, içerik, bileşim veya şeklini kısmen veya tamamen değiştirmek amacıyla işleyerek, seri halde veya standart olarak yeni bir ürün üretmek suretiyle katma değer oluşturan işyerleri ile yer altı kaynaklarının çıkarılıp işlendiği yerleri işletenler ve bilişim teknolojisi ve yazılım üretenler en az on işçi çalıştırmak şartıyla bu Kanunun uygulanması bakımından sanayici sayılır.

Ancak; a) Seri halinde hazır elbise üretmeyen terziler, fabrika halinde işletilmeyen fırınlar, lokantacı, elbise temizleyici ve benzerleriyle mamullerini toptan satmayıp perakende olarak doğrudan doğruya tüketiciye satan kunduracı, şekerci, tatlıcı gibi işletmeler, b) Şehir, kasaba ve köylerdeki su temizleme, arıtma, süzme ve dağıtma tesisleri, c) İşlemek üzere, üretimleri nev’inden hariçten ham madde almamaları şartıyla, arazide ekim, dikim, bakım ve yetiştirme yollarıyla bitki, hayvan veya hayvan mahsullerinin, bizzat yetiştiricileri tarafından işlenip değerlendirilmesi işlerine tahsis edilen yerler, d) Üniversiteler, meslek liseleri ve benzeri okulların üretim yapan atölye ve lâboratuvarları, meslek kursları ve cezaevlerindeki atölyeler gibi öğretim ve eğitim amacıyla işletilen yerler, e) Doğrudan doğruya Milli Savunma Bakanlığı teşkilâtına bağlı olarak çalıştırılan askerî sanayi müesseseleri, Sanayici sayılmazlar.

Deniz ticaret odası kurmak için, ticaret siciline kayıtlı gerçek ve tüzel kişilerden; a) Gemi sahipleri, donatanlar ve donatma iştirakleri, gemi işletenler, b) Gemi acenteleri, c) Gemi alım satım, navlun komisyoncuları, forvarderler, d) Stivedor ve puantaj firmaları, e) Gemi klas müesseseleri, deniz sigorta müesseseleri ve acenteleri ile deniz ekspertiz kuruluşları ve sürveyörleri, f) Deniz malzemesi, kumanyacılar ve deniz sanayi malzemesi alım satımı yapan firmalar, gemi akaryakıt ikmal ve sağlama işiyle uğraşan firmalar, g) Marina ve liman işletme firmaları, h) Balıkçılıkla ilgili gemi işleten firmalar, ı) Yat turizmi, balıkçı gemiciliği, kafes balıkçılığı, denizaltı su hizmetleri, gezinti tekneleri, kruvaziyer turizmi, dip kaynakları ve deniz kumcuları, denizde atık ve çevre temizliği ile uğraşan firmalar, gemi ve yat inşa ve yan sanayi firmaları, su üstü ve su altı deniz sporları ile uğraşan firmalar, Başvuruda bulunabilirler. Ancak, başvuru sahiplerinin en az yüzde onunun gemi sahibi olması gerekir.

Odaların kuruluş ve çalışma alanları Madde 6- Odaların kuruluş ve çalışma alanları, il sınırlarıdır. Kuruluş ve çalışma alanları içinde aynı unvanda başka bir oda kurulamaz.

Odaların çalışma alanları, çevre illeri de kapsayacak şekilde ve o illerde ilgili oda kuruluncaya kadar geçerli olmak üzere, Birlik Yönetim Kurulu tarafından genişletilebilir veya daraltılabilir.

Oda şubeleri Madde 7- İlçenin bulunduğu ilde kurulu oda nev’inden olmak şartıyla, bir ilçede faaliyet gösteren tacir ve/veya sanayici sayısı bini aştığı takdirde ticaret ve sanayi odası şubesi veya ticaret odası şubesi, faaliyet gösteren sanayici sayısı ikiyüzelliyi aştığı takdirde sanayi odası şubesi; faaliyet gösteren deniz taciri sayısı yüzü aştığı takdirde deniz ticaret odası şubesi, ilgili oda yönetim kurulunun teklifi ve meclislerinin kararı ile kurulur.

Bölge odaları kapsadıkları illerde şube kurabilirler. Bölge odasının kurulması ile kurucu il odaları şube haline dönüşür. İlçe odaları, meclislerinin üye tam sayısının üçte ikisinin 2

kararıyla il odasının şubesine dönüşebilirler. Şubelerde, o ilçede faaliyet gösteren tacir veya sanayici üyeler arasından yargı gözetiminde yapılacak seçimle en az on kişilik meclis oluşturulur. Meclis üyeleri kendi aralarından bir başkan ile bir başkan yardımcısı ve beş kişiden oluşan yönetim kurulu üyelerini seçer. Aynı sayıda yedek üyeler seçilir. Yönetim, kendi arasından bir şube başkanı ve başkan yardımcısı ile bir sayman belirler.

Odalar, yönetim kurulunun teklifi ve meclislerinin onayıyla bazı yetkilerini şube meclisine devredebilir. Şubelerin kuruluş ve işleyişi, bütçeleri, odaların görevlerinden hangilerinin şubeler tarafından yerine getirileceği ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Oda temsilcilikleri Madde 8- Oda şubesi bulunmayan ilçelerde, beldelerde ve endüstri bölgeleri ile organize sanayi bölgelerinde oda yönetim kurulunun teklifi ve meclis kararı ile oda temsilciliği kurulabilir.

Oda temsilciliği, faaliyet gösteren ve oda yönetim kurulu kararı ile belirlenen bir üye veya oda personeli tarafından yerine getirilir. Oda temsilcisine yardımcı olmak üzere ihtiyaç duyulacak personel, yetkileri belirlenerek oda yönetim kurulu tarafından atanır.

Oda temsilcilerine verilecek görev ve yetkiler, Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Odalar, çalışma alanları dışındaki yerlerde şube, temsilcilik ve benzeri birimler açamazlar.

Odalara kayıt zorunluluğu Madde 9- Ticaret siciline kayıtlı tacirler ve 5 inci maddeye göre sanayici ve deniz taciri sıfatını haiz tüm gerçek ve tüzel kişiler ile bunların şubeleri ve fabrikaları, bulundukları yerdeki odaya kaydolmak zorundadırlar. Meslek gruplarına göre yapılacak üye kayıtları, elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen ortak veri tabanında güncel olarak tutulur.

Bir merkeze bağlı olduğu halde, ister merkezin bulunduğu odanın, ister başka odanın çalışma alanı içinde olan müstakil sermayesi ve müstakil muhasebesi bulunan ve/veya muhasebesi merkezde tutulduğu ve müstakil sermayesi bulunmadığı halde kendi başına sınaî faaliyet ve ticarî muamele yapan yerler ve satış mağazaları bu Kanunun uygulanması bakımından şube sayılır.

Sanayi odası kurulan illerde sanayiciler, sanayi odasına kaydolmakla ticaret odasına kaydolma yükümlülüğünü de yerine getirmiş olurlar. Sanayi işletmesi sahiplerinin, sınaî nitelikli işlerinin gereği olarak meşgul oldukları ticaret işleri bunların sanayici vasfını ortadan kaldırmaz; bunlar isterlerse ticaret odasına da kaydolabilirler.

Sanayiciler, kendi sanayi ürünlerini satmak üzere birden fazla satış yeri açtıkları takdirde, fazlası için satış yerlerinin bulunduğu ticaret ve sanayi veya ticaret odasına da kaydolmak zorunda oldukları gibi; kendi sanayi ürünlerinin satışı dışında başka ticarî işlerle uğraştıkları takdirde, ticaret ve sanayi veya ticaret odasına da kaydolmakla yükümlüdürler.

Sermayesinin tamamı Devlete ve özel idarelere veya belediyelere veya bunların ortaklığına ait olan iktisadî müesseselerle bunların şubeleri, özel kanun veya sözleşme ile kurulmuş olup, Devletin ve özel idarelerin veya belediyenin iştiraki bulunan tüzel kişiliği haiz müesseseler veya bunların şubeleri ve fabrikaları, bulundukları ildeki odalara kaydolmak zorundadırlar.

Ticaret siciline kayıtlı gerçek ve tüzel kişilerden 5 inci maddede belirtilen deniz tacirleri ile beşinci fıkra hükmünde belirtilenlerden deniz ticaretiyle uğraşanlar, bulundukları ildeki deniz ticaret odasına kaydolmak zorundadırlar. Bu kapsamda sayılanlar, deniz ticaret odasına kaydolmakla diğer odalara kaydolma yükümlülüğünü de yerine getirmiş sayılırlar. Ancak, bu kapsamdakiler, deniz ticaret odasına kaydolmasını gerektiren faaliyetler dışında başka işlerle de uğraştığı takdirde, ayrıca ilgili odaya da kaydolmak zorundadır.

Odalara kaydı zorunlu olan gerçek ve tüzel kişilerle bunların şubeleri, kamu kurumu niteliğindeki başka meslek kuruluşlarına, birlik ve teşekküllere üye olmaya ve aidat ödemeye mecbur tutulamaz.

Bu maddede düzenlenen kayıt zorunluluğunu bir ay içinde yerine getirmeyenler, odalar tarafından re’sen kaydedilir ve durum kendilerine tebliğ edilir.

3

Değişikliklerin bildirilmesi Madde 10- Odalara kayıt zorunluluğu bulunanlar, durumlarında meydana gelen ve Türk Ticaret Kanununa göre tescil ve ilânı gereken her türlü değişikliği, gerçekleşmesinden itibaren bir ay içinde, kayıtlı oldukları odalara bildirmek zorundadır. Ticaret siciline tescili zorunlu olup da yasal şekil ve sürede tescil ettirilmemiş olan bir hususu haber alan ilgili oda, bu yasal zorunluluğu yerine getirmeyenlerin durumlarını gerekli sicil değişikliklerinin yapılması için ilgili ticaret sicil memurluğuna bildirir. Ticaret sicil memurluğu, bu bildirim üzerine gerekli işlemleri yapmakla yükümlüdür. İçinde bulunulan yıldan önceki iki yıldan itibaren adresleri ve durumları tespit edilemeyenler ile bu süre zarfında aidat ödemeyen üyelerin isimleri, oda yönetim kurulu kararıyla, meslek grupları ve seçmen listelerinden silinir; aidat tahakkukları durdurulur. Bu fıkra hükmünün gereğinin her yılın ocak ayı içinde yerine getirilmesinden oda yönetim kurulu sorumludur.

Yukarıdaki fıkrada anılan oda yönetim kurulu kararını takip eden yılbaşından itibaren iki yıl içinde, ilgilinin üyesi bulunduğu odaya müracaatla adres ve durumunu bildirmemesi halinde, oda yönetim kurulunun teklifi ve meclis kararıyla ticaret sicil kaydının re’sen silinmesi için ticaret sicil memurluğuna ihbarda bulunulur. İhbarı takip eden ayın ilk günü itibarıyla oda kaydı silinmiş sayılır. Bu süre içerisinde durumunu bildiren üyelerin aidat tahakkukları başlatılır. Ancak bu durumda olanlar tüm aidat borçlarını ödemedikçe seçmen listelerine tekrar kaydedilemezler.

Ticaret sicilinden re’sen veya işin bırakılması halinde üyenin talebi üzerine kayıt silinmesine ilişkin ilânlar Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ücretsiz olarak yayımlanır.

Sanayici vasfını yitirdikleri, başvuru üzerine veya re’sen tespit olunan sanayi odası üyelerinin sanayi odasından kayıtları silinir. Ancak bunlardan ticaret odasına kayıtlı olmayanların ticarî faaliyetlerinin devam etmesi halinde durum, re’sen kayıtlarının yapılması için ilgili ticaret odasına bildirilir.

Ticaret odasına kayıtlı iken sonradan sanayicilik vasfını kazanan üyelerin tacirlik sıfatı devam ediyorsa, kaydı silinmeden; etmiyorsa, kaydı re’sen silinerek, sanayi odasına üye kaydı yapılmak üzere durum değişikliğine ilişkin bildirim ticaret odasınca en geç otuz gün içinde ilgili sanayi odasına bildirilir.

Odalarda ehliyet, temsil ve imza yetkisi Madde 11- Odalar, taşınır ve taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, ödünç para almaya, kamulaştırma yapmaya, sosyal faaliyetleri desteklemeye, özendirmeye, bağış ve yardımlarda bulunmaya, okul ve derslik yapmaya, burs vermeye, bu Kanun hükümleri çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya veya kurulu şirketlere ortak olmaya ve benzeri hukukî işlemler yapmaya yetkilidirler.

Odanın hukukî temsilcisi yönetim kurulu başkanıdır.

Odayı, yönetim kurulu başkanı ile en az bir yönetim kurulu üyesinin veya genel sekreterin ortak imzaları bağlar.

Odaların görevleri Madde 12- Odaların görevleri şunlardır: a) Meslek ahlâkını, disiplini ve dayanışmayı korumak ve geliştirmek, ticaret ve sanayinin kamu yararına uygun olarak gelişmesine çalışmak. b) Ticaret ve sanayiyi ilgilendiren bilgi ve haberleri derleyerek ilgililere ulaştırmak, ilgili kanunlar çerçevesinde resmî makamlarca istenecek bilgileri vermek ve özellikle üyelerinin mesleklerini icrada ihtiyaç duyabilecekleri her çeşit bilgiyi, başvuruları durumunda kendilerine vermek veya bunların elde edilmesini kolaylaştırmak, elektronik ticaret ve internet ağları konusunda üyelerine yol gösterecek girişimlerde bulunmak, bu konularda gerekli alt yapıyı kurmak ve işletmek. c) Ticaret ve sanayiye ait her türlü incelemeleri yapmak, bölgeleri içindeki iktisadî, ticarî ve sınaî faaliyetlere ait endeks ve istatistikleri tutmak, başlıca maddelerin piyasa fiyatlarını takip ve kaydetmek ve bunları uygun vasıtalarla yaymak. d) 26 ncı maddedeki belgeleri düzenlemek ve onaylamak. e) Meslek faaliyetlerine ait konularda resmî makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak; üyelerinin tamamının veya bir kesiminin meslekî menfaati olduğu takdirde meclis kararı ile bu üyeleri adına veya kendi adına dava açmak. f) Çalışma alanları içindeki ticarî ve sınaî örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmak ve ilân etmek.

4

g) Üyeleri tarafından uyulması zorunlu meslekî karar almak. h) Yurt içi ve yurt dışı fuar ve sergilere katılmak. ı) Gerektiğinde 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununun 125 inci maddesinde sayılan mal ve hizmetlerin azamî fiyat tarifelerini, kendi üyeleri için, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliğe uygun olarak tespit etmek ve onaylamak. j) Deniz ticaretinin kamu yararına, millî ulaştırma ve deniz ticareti politikasına uygun şekilde gelişmesine çalışmak. k) Millî ve milletlerarası deniz ticaretine ait incelemeler yapmak ve bu konudaki bilgileri sağlamak, Türkiye limanları arası ve yurt dışı navlun, acente komisyonu ve ücretleri ile liman masrafları gibi bilgileri toplamak ve bunları mümkün olan vasıtalarla en seri şekilde yaymak, dünya deniz ticaretindeki en son gelişmeleri izlemek, istatistikler tutmak ve bunları ilgililere duyurmak. l) Deniz ticaretine ait ticarî örf, teamül ve uygulamaları tespit ve ilân etmek, navlun anlaşmaları, konişmento ve benzeri evraka ait tip formları hazırlamak. m) Yabancı gemi sahip ve donatanları ile denizcilikle ilgili müesseselere Türkiye limanlarının imkânları, çalışma şekilleri, tarifeleri ve liman masrafları hakkında bilgi vermek ve onlardan benzeri bilgileri sağlamak. n) Deniz ticareti ile ilgili milletlerarası kuruluşlara üye olmak ve delege bulundurmak. o) İlgililerin talebi üzerine deniz ticareti ile ilgili ihtilaflarda hakemlik yapmak. p) Deniz acenteliği hizmet ücret tarifelerini hazırlamak ve Bakanlığın onayına sunmak. r) Sair mevzuatın verdiği görevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak. s) Birliğin belirlediği standartlara göre üye kayıtlarını tutmak ve üyelik aidatlarına ilişkin belgeleri saklamak ve bunları Birliğe talep halinde bildirmek. t) Mevzuatla bakanlıklara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin, bu Kanunda belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde odalara tevdii halinde bu işleri yürütmek. u) Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak. v) Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak. y) Üyeleri hakkındaki tüketici şikâyetlerini incelemek ve kuruluş amaçları doğrultusunda diğer faaliyetlerde bulunmak. z) Ticaret ve sanayi odalarınca, odalar ayrı olan illerde ise sanayi odalarınca sanayiciler için kapasite raporları düzenlemek.

Odalar, bunlardan başka mevzuat hükümleri çerçevesinde; a) Ticaret mallarının niteliklerinin belirlenmesine yönelik lâboratuvarlar kurmak veya bunlara iştirak etmek, uluslararası kalibrasyon, test ölçme lâboratuvarı kurmak veya iştirak etmek, belgelendirme hizmetleri sunmak, b) Milli Eğitim Bakanlığının izin ve denetiminde ticaret, denizcilik ve sanayi ile ilgili kursları açmak, açılan kurslara yardımda bulunmak, yurt içinde ve dışında ihtiyaç duyulan alanlar için öğrenci okutmak ve stajyer bulundurmak; meslekî ve teknik eğitim ve öğretimi geliştirme ve yönlendirme çalışmaları yapmak, kendi üyelerinin işyerleriyle sınırlı olmak üzere, 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu kapsamına alınmamış meslek dallarında bu uygulamaya ilişkin belgeleri düzenlemek, c) İlgililerin talebi halinde, ticarî ve sınaî ihtilaflarda hakem olmak, tahkim kurulları oluşturmak, d) Açılmış veya açılacak olan sergiler, panayırlar, umumi mağazalar, depolar, müzeler ve kütüphanelere katılmak, e) Yetkili bakanlıkça uygun görülen alanlarda sanayi siteleri, endüstri bölgeleri, organize sanayi bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri, teknoparklar, teknoloji merkezleri kurmak ve yönetmek; 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu çerçevesinde serbest bölge kurucu ve işleticisi veya işleticisi olmak, antrepo işletmek ve fuar alanları, kongre merkezleri ile ticaret merkezleri kurmak, işletmek veya kurulmuş olanlara iştirak etmek, Görevlerini de yaparlar.

5

ĠKĠNCĠ BÖLÜM Oda Organları, Oluşumları ve Görevleri

Oda organları Madde 13- Odanın organları şunlardır: a) Meslek komiteleri. b) Meclis. c) Yönetim kurulu. d) Disiplin kurulu.

Oda meslek komiteleri Madde 14- Oda meslek komiteleri, meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek beş veya yedi kişiden, üye sayısı onbini aşan odalarda beş, yedi, dokuz veya onbir kişiden oluşur. Asıl üyeler kadar da yedek üye seçilir.

Komite kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer.

Meslek komitesi üyeliğine seçilen gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri, aynı faaliyet sınırları içinde bulunan odalar ve borsaların meslek komiteleri ile 17.7.1964 tarihli ve 507 sayılı Kanuna göre kurulmuş odaların ancak birinde görev alabilirler.

Mesleklerin gruplandırılmasında uyulacak esaslar ile meslek komitelerinin üye sayılarının tespiti ve diğer hususlar Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Oda meslek komitelerinin görevleri Madde 15- Oda meslek komitelerinin görevleri şunlardır: a) Meslekleri ile ilgili incelemeler yapmak, yararlı ve gerekli gördükleri tedbirleri görüşülmek üzere yönetim kuruluna teklif etmek. b) Meslek komitesiyle ilgili olarak meclis gündeminde yer alan konularda başkan, başkan yardımcısı veya uygun görülen üyelerin, oy kullanmamak üzere meclis toplantısına katılmasına karar vermek. c) Mesleklerine ait işler hakkında, meclis veya yönetim kurulu tarafından bilgi istenmesi halinde, bu konuda araştırma yapmak ve istemi cevaplandırmak. d) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Oda meclisi Madde 16- Oda meclisi, meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek üyelerden oluşur.

Meslek komiteleri beş kişiden oluşan gruplarda ikişer, yedi kişiden oluşan gruplarda üçer, dokuz kişiden oluşan gruplarda dörder, onbir kişiden oluşan gruplarda beşer meclis üyesi seçilir. Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir.

Meclis, kendi üyeleri arasından dört yıl için başkan ile bir veya iki başkan yardımcısı seçer.

Meclis üyeliğine seçilen gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri, aynı faaliyet alanında bulunan odalar ve borsaların meclisleri ile 17.7.1964 tarihli ve 507 sayılı Kanuna göre kurulmuş odaların ancak birinde görev alabilirler.

Meclis başkanı ve yardımcıları yönetim kurulu ve disiplin kurulu başkan ve üyeliğine seçilemezler. (Ġptal beĢinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/7 sayılı Kararı ile.) (1) (1) Bu fıkranın yürürlüğü, Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/1 (Yürürlüğü Durdurma) Kararı ile İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihe kadar durdurulmuş olup, sözkonusu Karar 23/3/2013 tarihli ve 28596 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır Oda meclisinin görevleri Madde 17- Oda meclisinin görevleri şunlardır: a) Oda yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerini seçmek. b) Kendi üyeleri arasından Birlik genel kurulu delegelerini seçmek. c) Yönetim kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak. d) Uyulması zorunlu meslekî kararlar almak. e) Çalışma alanları içindeki ticarî ve sınaî örf, adet ve teamülleri tespit ve ilân etmek. f) Aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak. g) Üyeleri arasında veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmek üzere tahkim müesseseleri kurmak, mahkemeler tarafından istenecek hakem ve bilirkişi listelerini onaylamak.

6

h) Odaya kayıtlı üyeler hakkında disiplin kurulu tarafından teklif edilecek cezaları karara bağlamak. ı) Yıllık bütçe ve kesin hesapları onaylamak ve yönetim kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibat işlemlerini başlatmak. j) Taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, ödünç para almaya, kamulaştırma yapmaya, okul ve derslik yapmaya, bu Kanun hükümleri çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya veya kurulu şirketlere ortak olmaya karar vermek. k) Oda iç yönergesini kabul etmek ve Birliğin onayına sunmak. l) Yönetim kurulunca odaya kayıt zorunluluğuna veya üyelerin derecelerine ilişkin olarak verilecek kararlara karşı yapılan itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak. m) Mesleklere ve sorunlara göre ihtisas komisyonları ve danışma kurulları kurmak. n) Yurt içi ve yurt dışı sınaî, ticarî ve ekonomik kuruluşlara üye olmak ve kongrelerine delege göndermek. o) Tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçme veya ölen, ticareti terk eden ve odaya olan aidat borçlarını, yangın, sel, deprem ve benzeri tabiî afetler gibi, iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat borçlarının ve gecikme zamlarının affı ve/veya yeniden yapılandırılmaları ile oda veya üyeler adına açılacak davalar konusunda yönetim kurulundan gelen teklifleri inceleyip karara bağlamak ve gerekli gördüğünde bu yetkisini yönetim kuruluna devretmek. p) Oda çalışmalarına veya Türk ekonomik hayatına önemli hizmetler vermiş kimselere meclisin üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla şeref üyeliği vermek. r) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Oda yönetim kurulu Madde 18- Oda yönetim kurulu, dört yıl için seçilen, meclis üye sayısı yirmiden az olan odalarda beş; yirmi ile yirmidokuz arasında olanlarda yedi; otuz ile otuzdokuz arasında olanlarda dokuz; kırk ve daha fazla olanlarda onbir kişiden oluşur.

Meclis kendi üyeleri arasından yönetim kurulunun başkanını, asıl ve yedek üyelerini tek liste halinde seçer. Yönetim kurulu, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir veya iki başkan yardımcısı ve bir sayman üye seçer. (Ġptal üçüncü fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/7 sayılı Kararı ile.) (1) Bir odanın yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, aynı zamanda başka bir oda veya borsanın meclisinde de görev alamazlar.

Toplantı gündemi başkan veya yokluğunda yetkilendirdiği başkan yardımcısı tarafından belirlenir. Ayrıca yönetim kurulu üyelerinin en az üçte birinin başvurusu ile toplantının başlamasına kadar, gündeme yeni madde eklenir.

(1) Bu fıkranın yürürlüğü, Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/1 (Yürürlüğü Durdurma) Kararı ile İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihe kadar durdurulmuş olup, sözkonusu Karar 23/3/2013 tarihli ve 28596 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Oda yönetim kurulunun görevleri Madde 19- Oda yönetim kurulunun görevleri şunlardır: a) Mevzuat ve meclis kararları çerçevesinde oda işlerini yürütmek. b) Bütçeyi, kesin hesabı ve aktarma tekliflerini ve bunlara ilişkin raporları oda meclisine sunmak. c) Aylık hesap raporunu oda meclisinin incelemesi ve onayına sunmak. d) Oda personelinin işe alınmalarına ve görevlerine son verilmesine, yükselme ve nakillerine karar vermek. e) Disiplin kurulunun soruşturma yapmasına karar vermek, bu Kanun uyarınca verilen disiplin ve para cezalarının uygulanmasını sağlamak. f) Hakem, bilirkişi ve eksper listelerini hazırlamak ve onaylanmak üzere meclise sunmak. g) Bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen belgeleri tasdik etmek. h) Odanın bir yıl içindeki faaliyeti ve bölgesinin iktisadî ve sınaî durumu hakkında yıllık rapor hazırlayıp meclise sunmak. ı) Hazırladığı oda iç yönergesini meclise sunmak. j) Ticaret ve sanayiye ait her türlü incelemeyi yapmak, çalışma alanı içindeki ticarî ve sınaî faaliyetlere ait endeks ve istatistikleri tutmak ve meclisçe belirlenen maddelerin piyasa 7

fiyatlarını takip ve kaydetmek ve bunları uygun vasıtalarla ilân etmek. k) Oda personelinin disiplin işlerini bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen esas ve usuller çerçevesinde karara bağlamak. l) Yüksek düzeyde vergi ödeyen, ihracat yapan, teknoloji geliştiren üyelerini ödüllendirmek. m) Bütçede karşılığı bulunması kaydıyla sosyal faaliyetleri desteklemek ve özendirmek, bağış ve yardımlarda bulunmak, burs vermek, meclis onayı ile okul ve derslik yapmak. n) Hakem veya hakem heyeti seçmek. o) Bu Kanunla ve sair mevzuatla odalara verilen ve özel olarak başka bir organa bırakılmayan diğer görevleri yerine getirmek.

Oda yönetim kurulunun yetkilerinin devri Madde 20- Oda yönetim kurulu, gerekli hallerde, yetkilerinden bir kısmını başkana, üyelerinden birine veya birkaçına yahut genel sekretere devredebilir.

Oda disiplin kurulu Madde 21- Oda disiplin kurulu, meclisçe odaya kayıtlı olanlar arasından dört yıl için seçilen altı asıl ve altı yedek üyeden oluşur.

Disiplin kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında, üyeleri arasından bir başkan seçer.

Başkanın bulunmadığı zamanlarda, en yaşlı üye kurula başkanlık eder.

Disiplin kurulu üyelerinde aranılacak şartlar, Birliğin uygun görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Oda disiplin kurulunun görevleri Madde 22- Oda disiplin kurulunun görevleri şunlardır: a) Odaya kayıtlı üyelerin disiplin soruşturmalarını bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen usul ve esaslara uygun olarak yürütmek. b) Meclise, odaya kayıtlı üyeler hakkında disiplin ve para cezası verilmesini önermek.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Oda Gelirleri ve Bütçe Oda gelirleri Madde 23- Odaların gelirleri şunlardır: a) Kayıt ücreti. b) Yıllık aidat. c) Munzam aidat. d) Yapılan hizmetler karşılığı alınan ücretler. e) Belge bedelleri. f) Yayın gelirleri. g) Bağış ve yardımlar. h) Para cezaları. ı) İştirakler kârı. j) Gemilerden alınacak ücretler. k) Misil zamları. l) Menkul ve gayrimenkul sermaye iratları, şirket kârları ve döviz gelirleri. m) Tarife tasdik ücreti. n) Sair gelirler.

Odalarda kayıt ücreti ve yıllık aidat Madde 24- Üyeler odaya kaydı sırasında kayıt ücreti ve her yıl için yıllık aidat ödemekle yükümlüdür.

Kayıt ücreti ile yıllık aidat, onaltı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgarî ücretin brüt tutarının yüzde onundan az, yarısından fazla olamaz.

Kayıt ücretinin alındığı yıl için ayrıca yıllık aidat alınmaz. Kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarları Birlikçe çıkarılacak yönetmelikle gösterilecek usullere göre belirlenecek dereceler üzerinden ve tarifelere göre tespit olunur. Tarifeler, oda yönetim kurulunun teklifi, meclisin onayı ile yürürlüğe girer. Birden fazla odaya kayıt zorunluluğunda olanlardan alınacak kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarı da yönetmelikte gösterilen usullere göre tespit edilir.

Derecelerini durumlarına uygun bulmayanlar, yönetmelikte gösterilecek usullere göre ve on gün içinde oda meclisine itiraz edebilirler. İtirazlar meclisçe karara bağlanıncaya kadar kayıt ücreti ve yıllık aidatın ihtilaflı kısmı tahsil olunmaz.

8

Yıllık aidat her yılın haziran ve ekim aylarında iki eşit taksitte ödenir. Yıl içinde kaydedilenlerin kayıt ücreti ile önceki yıldan itibaren geçerli olarak kaydedilmesi gerekenlerin kayıt ücretleri ve yıllık aidatları, durumun kendilerine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Şubelere kayıtlı olan üyeler, bu maddede belirlenen kayıt ücreti ve aidatların yarısı kadar ödeme yaparlar.

Munzam aidat ve navlun hasılatından alınacak pay Madde 25- Odalarca her yıl için; gerçek kişi tacir ve sanayicilerin gelir vergisine ilişkin beyannamelerinde gösterilen ticarî kazanç toplamı; tüzel kişi tacir ve sanayicilerin ise ödeyecekleri kurumlar vergisine ilişkin beyannamelerinde gösterilen ticarî bilanço kârı üzerinden binde beş oranında munzam aidat tahsil olunur.

Birden fazla odaya kayıtlı bulunanların munzam aidatı, üye tarafından ilgili odalara eşit olarak paylaştırılmak suretiyle yatırılır.

Zarar eden üyeler, o yıl için munzam aidat ödemezler. Çalışma alanları içinde birden fazla şubesi bulunan üyelerin munzam aidatı, bütün şubelerden elde ettikleri gelir veya kurumlar vergisine matrah teşkil eden ticarî kazanç veya ticarî bilanço kârı üzerinden hesaplanır.

Müstakil bilançosu yapılan kurum ve müessese şubeleri ile fabrikalarının munzam aidatı, şube veya fabrikanın bulunduğu yerin odasına ödenir.

Bir tüzel kişiliğin merkez, şube ve fabrikalarının değişik yerlerde olması, fakat bilançolarının merkezde tutulması halinde, munzam aidat merkez tarafından mahalli odaya ödenir. Bu oda tahsil ettiği munzam aidatı diğer odalar arasında, izleyen takvim yılının ilk üç ayı içinde eşit olarak paylaştırır.

Bütün bu hallerde bir müessesenin şubeleri ve fabrikaları ile birlikte ödeyeceği munzam aidat, o yıl için belirlenmiş bulunan yıllık aidat tavanının yirmi katını geçemez.

Munzam aidat haziran ve ekim aylarında iki eşit taksitte ödenir. Önceki yıldan itibaren geçerli olarak kaydedilmesi gerekenlerin munzam aidatları ise, bu durumun kendilerine tebliğ edildiği yılın sonuna kadar ödenir. Üyeler, ticarî ve sınaî kazançlarına ait bilgileri ve bilançolarını talep üzerine odalara vermek zorundadırlar. Ayrıca odalar, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 5 inci maddesi hükmü çerçevesinde vergi dairelerinden bilgi isteyebilirler. Üye tarafından bilançonun verilmemesi ve vergi dairesinden de sağlanamaması halinde, yıllık aidat tavanının üç katından az olmamak üzere, bir önceki yılın munzam aidatı geçici olarak aynen tahakkuk ettirilir. Şubelere kayıtlı üyeler, bu maddede belirlenen munzam aidatın yarısı kadar ödeme yaparlar.

Türkiye limanlarında yük alan veya bu limanlara yük getiren ve Türkiye'de herhangi bir odaya kayıtlı olmayan yabancı bayraklı gemiler ile yabancı bir ülkede yerleşik gerçek veya tüzel kişi tacir tarafından işletilen Türk Bayraklı gemilerin Türk limanlarında yükleme ve boşaltmadan sağladıkları tüm navlun hasılatı üzerinden, kruvaziyer ve yolcu gemilerinde gros tonajı üzerinden uluslararası uygulama göz önüne alınmak suretiyle, binde beşi geçmemek ve yıllık munzam aidat tavanını aşmamak kaydıyla oda yönetim kurulunca teklif ve oda meclisince tespit edilecek orana göre hesap edilecek meblağ, geminin limandan ayrıldığı tarihten itibaren on beş gün içinde, kendileri, temsilcileri veya acenteleri tarafından ilgili liman bölgesindeki deniz ticaret odasına veya bu oda teşkilâtının henüz kurulmadığı yerlerde, ticaret veya ticaret ve sanayi odasına ödenir.

Odalarda belge bedelleri ve ücretler Madde 26- Odalarca verilen hizmetler ile onaylanan ve düzenlenen belgeler karşılığında alınan ücretlerin oran ve miktarı, maktu ücretlerde yıllık aidat tavanını geçmemek, nispî ücretlerde bu tavanı aşmamak ve binde beşten fazla olmamak kaydıyla oda yönetim kurullarının teklifi, meclislerin onayı ile yürürlüğe konulacak tarifelerle tespit olunur.

Odalarca verilen hizmetin dışarıdan satın alınması halinde, satın alınan hizmetin bedeli de bu tavanın iki katını geçmemek üzere ücrete eklenerek ilgiliden tahsil edilir.

Odalarca düzenlenecek veya onaylanacak belgeler ile verilecek hizmetler şunlardır: a) Fatura suretlerinin onayı. b) Rayiç fiyatların onayı. c) Ticarî ve sınaî eşya numunelerinin vasıflarının onayı. d) Bilirkişi ve eksper raporları ile kapasite raporları. e) Kefaletname ve taahhütnamelerde yazılı imza sahiplerinin odalardaki sicil durumunu 9

gösteren onay ve şerhler. f) Sınaî ve ticarî mahiyette belgeler. g) Ticarî kefalet onayları. h) Tahsis ve sarfiyat belgeleri. ı) Kalite, yeterlik ve numune belgeleri. j) Yerli malı belgeleri. k) Kayıtlı üyelerin tatbik imzalarının onayı. l) Oda mensuplarına ait kayıt ve sicil suretleri ve üye kimlikleri. m) Ticarî itibar şahadetnamesi mahiyetinde olmamak üzere, üyelerinin gizli olmayan sicilleri hakkında yazılı veya sözlü sorulara cevaplar. n) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 22 nci maddesi gereğince verilen iş makineleri tescil belgesi. o) TIR karneleri, ATA, A.TR ve EUR.1 dolaşım belgeleri, menşe şahadetnameleri ve EAN -UCC çizgi kod işlemleri, mal ve hizmetlerin uluslararası ticaretindeki beyanname, vesika ve benzeri belgeler. p) Mücbir sebep belgeleri. r) Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi suretleri. s) Türk veya yabancı bayraklı gemilere verilecek genel ve uluslararası sektörel hizmetler. t) Ticaret sicili hizmetleri. u) Ticarî ve sınaî mahiyette diğer her türlü belge ve bilgiler ile hizmetler.

Deniz ticaret odasınca Türk ve yabancı bayraklı gemilerden hizmet veya onay karşılığı alınacak ücretlerin, hizmet veya onaydan itibaren en geç onbeş gün içinde ödenmesi gerekir.

Odaların bütçesi Madde 27- Odaların bütçeleri, Birlikçe hazırlanacak tipe ve tespit olunacak muhasebe usullerine uygun olarak, yönetim kurullarınca hazırlanır ve meclislerince onaylanır.

Bütçe, takvim yılına göre düzenlenir.

Bütçeden harcama, yönetim kurulu başkanı veya yetkilendireceği yardımcısı ve genel sekreterin veya sayman üyenin ortak imzası ile yapılır. Genel sekreterin bulunmadığı hallerde, genel sekreter yerine sayman üyenin imzası aranır.

Yönetim kurulunun önerisi üzerine meclislerce saptanan miktar kadar harcama, sonradan yönetim kurulunun onayına sunulmak şartıyla, genel sekreter tarafından re’sen yapılabilir. ÜÇÜNCÜ KISIM Borsalar BĠRĠNCĠ BÖLÜM Ticaret Borsalarına İlişkin Genel Esaslar

Ticaret borsaları Madde 28- Ticaret borsaları, bu Kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dahil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır.

Kambiyo ve kıymetli madenlerle ilgili borsalar bu Kanun kapsamı dışındadır.

Borsanın kuruluşu Madde 29- Borsalar ticarî ihtiyaçların gerekli kıldığı illerde, Birliğin olumlu görüşü üzerine Bakanlıkça kurulur. Ülke, bölge ve uluslararası düzeyde faaliyet göstermek üzere özel nitelikli borsalar da kurulabilir.

Bölge borsaları kurulabilmesi; bölge illerindeki toplam üye sayısının yarısından fazlasının, Birliğe yazılı müracaatı veya borsa meclislerinin ayrı ayrı üye tam sayısının üçte ikisinin kararı ve Birliğin olumlu görüşü üzerine Bakanlığın kararı ile gerçekleşir. Bölge borsasının kurulması ile kurucu borsalar şube haline dönüşür. Ülke ve bölge borsaları da, ticaret borsalarına ilişkin hükümlere tâbidir.

Borsalar, Birliğin olumlu görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek borsacılık şartlarını esas alan ortak kriterler doğrultusunda, yapılacak hizmete uygun ve yeterli örgütlenme, alt yapı, donanım ve gerekli personeli sağlamak zorundadırlar.

Borsaların niteliklerine göre sınıflandırılması, Birliğin olumlu görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

10

Dışarıda yerleşik kişiler, uluslararası nitelikteki borsalarda işlem yapabilir.

Borsaların çalışma alanları Madde 30- Borsanın çalışma alanı, bulunduğu il sınırlarıdır. Bu çalışma alanı, çevre illeri de kapsayacak şekilde ve o illerde borsa kuruluncaya kadar geçerli olmak üzere, Birlik Yönetim Kurulu tarafından genişletilebilir veya daraltılabilir.

Borsa şubeleri Madde 31- Bölge ticaret borsaları kapsadıkları çalışma alanlarında şube kurabilirler.

Borsalar, çalışma alanları içinde borsa meclisi kararıyla şubeler açabilirler. Şubelerin bulunduğu il ve ilçede faaliyet gösteren borsa üyeleri arasından yargı gözetiminde yapılacak seçimle en az on kişilik meclis oluşturulur. Meclis üyeleri kendi aralarından bir başkan ile bir başkan yardımcısı ve beş kişiden oluşan yönetim kurulu üyelerini seçer. Aynı sayıda yedek üyeler seçilir. Yönetim kurulu, kendi arasından bir şube başkanı ve başkan yardımcısı ile bir sayman belirler.

Borsalar, yönetim kurulunun teklifi ve meclislerinin onayı ile bazı yetkilerini şube meclisine devredebilirler.

Bölge borsasının kurulması ile kurucu il borsaları şube haline dönüşür. İlçe borsaları, kendi meclislerinin üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla il borsasının şubesine dönüşebilirler. Şubelerin kuruluş ve işleyişi, bütçeleri, borsaların görevlerinden hangilerinin şubeler tarafından yerine getirileceği ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Borsaya kayıt zorunluluğu Madde 32- Ticaret borsası kotasyonuna dahil maddelerin alım veya satımı ile uğraşanlar, bulundukları yerin borsasına kaydolmak zorundadırlar. Buna uymayanların kayıtları, borsaca re’sen yapılır ve kendilerine tebliğ edilir. Meslek gruplarına göre yapılacak bu üye kayıtları, elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen ortak veri tabanında güncel olarak tutulur.

Borsaya kayıt zorunluluğunda olanların durumlarında meydana gelen ve Türk Ticaret Kanununa göre tescil ve ilânı gereken her türlü değişikliğin, gerçekleşmesinden itibaren bir ay içinde kayıtlı oldukları borsalara bildirilmesi gerekir. İlgili sicile tescili zorunlu olup da kanunî şekil ve sürede tescil ettirilmemiş olan bir hususu haber alan ilgili borsa, bu zorunluluğu yerine getirmeyenlerin durumlarını gerekli sicil değişikliklerinin yapılması için ilgili sicil memurluğuna bildirir. Sicil memurluğu, bu bildirim üzerine gerekli işlemleri yapmakla yükümlüdür.

Merkezî borsa çalışma alanı dışında bulunmakla beraber, borsa çalışma alanı içinde faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin, ticaret veya esnaf siciline tescil edilmiş ya da edilmemiş şube, irtibat bürosu, fabrika, temsilcilik, depo, alım satım yeri ve buna benzer ünitelerinin de borsaya kaydolmaları gerekir. İçinde bulunulan yıldan önceki son iki yıldan itibaren adresleri ve durumları tespit edilemeyen ve içinde bulunulan yıldan önceki son iki yılda, borsa maddeleri üzerine alım satımı bulunmayan üyelerin isimleri, borsa meclisi kararıyla meslek grupları ve seçmen listelerinden silinir, aidat tahakkukları durdurulur ve bunlar borsa hizmetlerinden yararlanamazlar.

Yukarıdaki fıkrada anılan borsa meclisi kararını takip eden yılbaşından itibaren iki yıl içinde, ilgilinin üyesi bulunduğu borsaya müracaatla adres ve durumunu bildirmemesi halinde, borsa yönetim kurulunun teklifi ve meclis kararıyla borsadan kaydı silinir. Bu süre içinde durumunu bildirenlerin aidat tahakkukları başlatılır. Ancak bunlar aidat borçlarını ödemedikçe seçmen listelerine tekrar kaydedilemezler.

Borsaya dahil maddelerin üretici veya seri halde üretim yapmaksızın doğrudan tüketiciye satış yapan imalatçıları, borsalara kaydolmaksızın dahi kendi mallarını borsada satabilirler.

Borsada ehliyet, temsil ve imza yetkisi Madde 33- Borsalar; taşınır ve taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, ödünç para almaya, kamulaştırma yapmaya, sosyal faaliyetleri desteklemeye, özendirmeye, bağış ve yardımlarda bulunmaya, okul ve derslik yapmaya, burs vermeye, bu Kanun hükümleri çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya veya kurulu şirketlere ortak olmaya ve benzeri hukukî işlemler yapmaya yetkilidirler.

Borsanın hukukî temsilcisi yönetim kurulu başkanıdır.

11

Borsayı, yönetim kurulu başkanı ile en az bir yönetim kurulu üyesinin veya genel sekreterin ortak imzaları bağlar.

Borsanın görevleri Madde 34- Borsanın görevleri şunlardır: a) Borsaya dahil maddelerin, borsada alım satımını tanzim ve tescil etmek. b) Borsaya dahil maddelerin borsada oluşan her günkü fiyatlarını usulü dairesinde tespit ve ilân etmek. c) Alıcı ve satıcının, teslim ve teslim alma ile ödeme bakımından yükümlülüklerini, muamelelerin tasfiye şartlarını, fiyatlar üzerinde etkili şartları ve ihtilaf doğduğunda ihtiyari tahkim usullerini gösteren ve Birliğin onayıyla yürürlüğe girecek genel düzenlemeler yapmak. d) Yurt içi ve yurt dışı borsa ve piyasaları takip ederek fiyat haberleşmesi yapmak, elektronik ticaret ve internet ağları konusunda üyelerine yol göstermek. e) 51 inci maddedeki belgeleri düzenlemek ve onaylamak. f) Borsaya dahil maddelerin tiplerini ve vasıflarını tespit etmek üzere lâboratuvar ve teknik bürolar kurmak veya kurulmuşlara iştirak etmek. g) Bölgeleri içindeki borsaya ilişkin örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmak ve ilân etmek. h) Borsa faaliyetlerine ait konularda ilgili resmî makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak; üyelerinin tamamı veya bir kesiminin menfaati olduğu takdirde bu üyeleri adına veya kendi adına dava açmak. ı) Rekabeti bozucu etkileri olabilecek anlaşma, karar ve uyumlu eylem niteliğindeki uygulamaları izlemek ve tespiti halinde ilgili makamlara bildirmek. j) Mevzuatla bakanlıklara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin, bu Kanunda belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde borsalara tevdii halinde bu işleri yürütmek. k) Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak. l) Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak. m) Sair mevzuatın verdiği görevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak. ĠKĠNCĠ BÖLÜM Borsa Organları, Oluşumları ve Görevleri Borsa organları Madde 35- Borsanın organları şunlardır: a) Meslek komiteleri. b) Meclis. c) Yönetim kurulu. d) Disiplin kurulu.

Borsa meslek komiteleri Madde 36- Borsa meslek komiteleri, meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek beş veya yedi kişiden; üye sayısı onbini aşan borsalarda beş, yedi, dokuz veya onbir kişiden oluşur.

Asıl üyeler kadar da yedek üye seçilir.

Komite, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan, bir başkan yardımcısı seçer.

Meslek komitesi üyeliğine seçilen gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri, aynı faaliyet sınırları içinde bulunan odalar ve borsaların meslek komiteleri ile 17.7.1964 tarihli ve 507 sayılı Kanuna göre kurulmuş odaların ancak birinde görev alabilirler.

Mesleklerin gruplandırılmasında uyulacak esaslar ile meslek komitelerinin üye sayılarının tespiti ile diğer hususlar Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Borsa meslek komitelerinin görevleri Madde 37- Borsa meslek komitelerinin görevleri şunlardır: a) Konuları dahilinde incelemeler yapmak, faaliyet alanları için yararlı ve gerekli gördükleri tedbirleri, kararlaştırılmak üzere yönetim kuruluna teklif etmek. b) Meslek komitesiyle ilgili olarak meclis gündeminde yer alan konularda başkan, başkan yardımcısı veya uygun görülen üyelerin, oy kullanmamak üzere meclis toplantısına katılmalarına karar vermek. c) Faaliyet alanlarına ilişkin olarak, meclis veya yönetim kurulu tarafından bilgi 12

istenmesi halinde, bu konuda araştırma yapmak ve istemi cevaplandırmak. d) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Borsa meclisi Madde 38- Borsa meclisi, meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek üyelerden oluşur.

Meslek komiteleri beş kişiden oluşan gruplarda ikişer, yedi kişiden oluşan gruplarda üçer, dokuz kişiden oluşan gruplarda dörder, onbir kişiden oluşan gruplarda beşer meclis üyesi seçilir. Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir. En az yedi meslek grubu kurulamayan borsalarda meclisler borsaya kayıtlı olanların kendi aralarından seçecekleri ondört üye ile kurulur. Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir. Bu takdirde meslek komitelerinin görevleri meclislerce seçilecek ihtisas komisyonları tarafından yerine getirilir.

Meclis, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan, bir veya iki başkan yardımcısı seçer.

Meclis üyeliğine seçilen gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri, aynı faaliyet alanında bulunan odalar ve borsaların meclisleri ile 17.7.1964 tarihli ve 507 sayılı Kanuna göre kurulmuş odaların ancak birinde görev alabilirler.

Meclis başkan ve yardımcıları, yönetim ve disiplin kurulu başkanlığına ve üyeliğine seçilemezler. (Ġptal beĢinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/7 sayılı Kararı ile.) (1) (1) Bu fıkranın yürürlüğü, Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/1 (Yürürlüğü Durdurma) Kararı ile İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihe kadar durdurulmuş olup, sözkonusu Karar 23/3/2013 tarihli ve 28596 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Borsa meclisinin görevleri Madde 39- Borsa meclisinin görevleri şunlardır: a) Borsa yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerini seçmek. b) Kendi üyeleri arasından Birlik genel kurul delegelerini seçmek. c) Yönetim kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak. d) Çalışma alanları içindeki örf, adet ve teamülleri tespit ve ilân etmek. e) Aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak. f) Borsada gerçekleştirilen işlemlerden veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmekle görevli tahkim müesseseleri oluşturmak. g) Borsa dışında yapılan işlemlerden doğabilecek ihtilafların çözümü için, mahkemeler tarafından istenecek bilirkişi listesini onaylamak. h) Borsa üyeleri hakkında disiplin kurulu tarafından teklif edilecek cezalara karar vermek. ı) Yıllık bütçe ve kesin hesapları onaylamak ve yönetim kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibat işlemlerini başlatmak. j) Taşınmaz alımına, satımına, inşa, ifraz, tevhit ve rehnine ve ödünç para alınmasına, kamulaştırma yapılmasına ve bu Kanun hükümleri çerçevesinde şirketlere ortak olmaya karar vermek. k) Borsa iç yönergesini kabul etmek ve Birliğin onayına sunmak. l) Borsaya dahil maddelerden hangilerinin, daha sonra tescil ettirilmek şartıyla, borsa yerinin dışında alınıp satılabileceğini belirlemek ve bu şekilde alınıp satılacak maddelerin otuz günü geçmemek kaydıyla tescil edilmesine ilişkin süreyi belirlemek. m) Yönetim kurulunca borsaya kayıt zorunluluğuna veya üyelerin derecelerine ilişkin olarak verilecek kararlara karşı yapılan itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak. n) Mesleklere ve sorunlara göre ihtisas komisyonları kurmak. o) Yurt içi ve dışı sınaî, ticarî ve ekonomik kuruluşlara üye olmak ve kongrelerine delege göndermek. p) Tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçme veya ölen, ticareti terk eden ve borsaya olan aidat borçlarını yangın, sel, deprem ve benzeri tabiî afetler gibi iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat anapara ve gecikme zammı borçlarının affı ve/veya yeniden yapılandırılmaları ile borsa veya üyeler adına açılacak davalar konusunda yönetim kurulundan gelen teklifleri inceleyip karara bağlamak ve gerekli gördüğünde bu yetkisini yönetim kuruluna devretmek. r) Borsaya veya Türk ekonomi hayatına önemli hizmetler vermiş kimselere meclisin üye 13

tam sayısının üçte ikisinin kararıyla şeref üyeliği vermek. s) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Borsa yönetim kurulu Madde 40- Borsa yönetim kurulu, dört yıl için seçilen, meclis üye sayısı yirmiden az olan borsalarda beş; yirmi ile yirmidokuz arasında olanlarda yedi; otuz ile otuzdokuz arasında olanlarda dokuz; kırk ve daha fazla olanlarda onbir kişiden oluşur.

Meclis kendi üyeleri arasından yönetim kurulunun başkanını, asıl ve yedek üyelerini tek liste halinde seçer. Yönetim kurulu, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir veya iki başkan yardımcısı ve bir sayman üye seçer. (Ġptal üçüncü fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/7 sayılı Kararı ile.) (1) Bir borsanın yönetim kurulu başkan veya üyeleri, aynı zamanda başka bir borsa veya odanın meclisinde görev alamaz.

(1) Bu fıkranın yürürlüğü, Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/1 (Yürürlüğü Durdurma) Kararı ile İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihe kadar durdurulmuş olup, sözkonusu Karar 23/3/2013 tarihli ve 28596 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Toplantı gündemi başkan veya yokluğunda yetkilendirdiği başkan yardımcısı tarafından belirlenir. Ayrıca yönetim kurulu üyelerinin en az üçte birinin başvurusu ile en geç toplantının başlamasından önce, gündeme yeni madde eklenir.

Borsa yönetim kurulunun görevleri Madde 41- Borsa yönetim kurulunun görevleri şunlardır: a) Mevzuat ve meclis kararları çerçevesinde borsa işlerini yürütmek. b) Bütçeyi, kesin hesabı ve aktarma tekliflerini ve bunlara ilişkin raporları borsa meclisine sunmak. c) Aylık hesap raporunu borsa meclisinin incelemesi ve onayına sunmak. d) Borsa personelinin işe alınmalarına ve görevlerine son verilmesine, yükselme ve nakillerine usulüne uygun olarak karar vermek. e) Borsa personelinin disiplin işlerini bu Kanunda ve ilgili mevzuatta düzenlenen esas ve usuller çerçevesinde karara bağlamak. f) Disiplin kurulunun soruşturma yapmasına karar vermek. g) Bu Kanun uyarınca verilen disiplin ve para cezalarının uygulanmasını sağlamak. h) Borsada gerçekleştirilen işlemlerden doğacak ihtilafları çözmekle görevli hakem kurulunu belirlemek. ı) Borsa dışında yapılan işlemlerden doğabilecek ihtilafların çözümü için, mahkemeler tarafından istenecek hakem ve bilirkişi listelerini hazırlamak ve onaylanmak üzere meclise sunmak. j) Bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen belgeleri tasdik etmek. k) Borsanın bir yıl içindeki faaliyeti ve bölgesinin iktisadî durumu hakkında yıllık rapor hazırlayıp meclise sunmak. l) Hazırladığı iç yönergeyi meclise sunmak. m) Borsaya ait her türlü incelemeyi yapmak, endeks ve istatistikleri tutmak ve başlıca maddelerin borsada oluşan fiyatlarını tespit etmek ve bunları uygun vasıtalarla ilân etmek. n) Yüksek düzeyde vergi ve tescil ücreti ödeyen, ihracat yapan, teknoloji geliştiren üyelerini ödüllendirmek. o) Bütçede karşılığı bulunmak kaydıyla sosyal faaliyetleri desteklemek ve özendirmek, bağış ve yardımlarda bulunmak, burs vermek, meclis onayı ile okul ve derslik yapmak. p) Bu Kanunla ve sair mevzuatla borsalara verilen ve özel olarak başka bir organa bırakılmayan diğer görevleri yerine getirmek.

Borsa yönetim kurulunun yetkilerinin devri Madde 42- Borsa yönetim kurulu, gerekli hallerde, yetkilerinden bir kısmını başkana, üyelerinden birine veya birkaçına yahut genel sekretere devredebilir.

Borsa disiplin kurulu Madde 43- Borsa disiplin kurulu, meclisçe dört yıl için, borsaya kayıtlı olanlar arasından seçilen altı asıl ve altı yedek üyeden oluşur.

Disiplin kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında, üyeleri arasından bir başkan seçer.

Başkanın bulunmadığı zamanlarda, en yaşlı üye kurula başkanlık eder.

Disiplin kurulu üyelerinde aranılacak şartlar, Birliğin uygun görüşü alınmak suretiyle 14

Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Borsa disiplin kurulunun görevleri Madde 44- Borsa disiplin kurulunun görevleri şunlardır: a) Borsa üyelerinin disiplin soruşturmalarını bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen usul ve esaslara uygun olarak yürütmek. b) Meclise, borsa üyeleri hakkında disiplin ve para cezası verilmesini önermek. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Borsa İşlemleri Borsaya tâbi maddeler ve alım satımları Madde 45- Ticaret borsalarında yeterli arz ve talebi bulunan, dayanıklı ve stoklanabilir nitelikteki misli mallar, numune veya tipler üzerinden toptan alınıp satılır. Tipi tespit edilmemiş olan mallarla misliyattan olup yerel ihtiyaçları karşılayan maddeler ile canlı veya kesilmiş hayvanlar da borsaya tâbi maddeler arasına alınabilir.

Döviz ve kıymetli madenler bu Kanun kapsamı dışındadır.

Borsa kurulan yerlerde, hangi malların borsada alım ve satımının zorunlu olduğu ve bunların en az miktarları, borsa meclisinin teklifi ve Birliğin uygun görüşü üzerine Bakanlıkça belirlenir ve ilgili borsa tarafından yerinde ilân olunur. Bakanlık, değişen piyasa şartlarında, borsada yeterli arz ve talebi bulunmayan veya ticarî teamüllere göre borsalarda alım satıma konu olmayan malları, genel olarak veya borsalar itibarıyla borsaya tâbi maddeler arasından çıkarabilir, ticaret borsalarının, bölge ticaret borsalarının ve ürün ihtisas borsalarının kotasyonunda yer alacak veya almayacak ürünleri ve borsaya tâbi maddelerin en az alım satım miktarlarını yeniden belirleyebilir. Bakanlığın bu konudaki kararları da borsalar tarafından yerinde ilân edilir.

Borsa çalışma alanı içinde borsaya tâbi maddelerin en az miktarlarının üzerinde kalan miktarlarının alım ve satımının, belirlenen borsa yerinin dışında yapılması yasaktır. Bu maddelerin, en geç muamele yapıldığı günü takip eden otuz gün içinde borsaya tescil ettirilmesi şartı ile borsa yerinin dışında alınıp satılmasına meclisçe önceden karar verilebilir.

Ancak Birlik, borsalarca alınacak bu gibi istisnai kararları kısmen veya tamamen, geçici veya sürekli olarak yürürlükten kaldırabilir.

Borsa işlemlerinin tescili Madde 46- Borsaya tâbi maddelerin en az miktarları üzerinde yapılan alım satım muamelelerinin borsalara tescili zorunludur. Elektronik ticaret yoluyla yapılan satışlar da bu madde kapsamındadır.

Borsalarca gösterilen yerlerde yapılan işlemler aynı gün, borsa dışında alınıp satılmasına müsaade edilen maddelere ait işlemler en geç otuz gün içinde tescil ettirilir. Geçerli bir neden olmaksızın belirtilen sürelerde tescil zorunluluğunun yerine getirilmemesi durumunda, tescil ücreti yüzde elli fazlasıyla tahsil olunur.

Borsaya tâbi olmamakla birlikte yeterli arz ve talebi bulunan, misli nitelikte tarımsal ürünlerin alım satım işlemleri, alıcı veya satıcının talebine bağlı olarak borsaya tescil edilebilir. Borsaya tâbi maddelerle ilgili alivre ve vadeli alım satım işlemlerine ilişkin tip sözleşmeler ticaret borsalarınca hazırlanır. Buna göre düzenlenecek sözleşmeler ticaret borsalarına tescil ettirilir. Bu Kanun hükümlerine tâbi olarak düzenlenen sözleşme, ürün senedi ve benzeri belgeler, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca düzenlenen vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi değerlendirilmez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esaslar Birlikçe çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Tescil yükümlülüğü aşağıdaki şekilde yerine getirilir: a) Alıcı ve satıcının aynı borsanın çalışma alanı içinde bulunmaları halinde, işlem borsa örf ve adetlerine göre tespit olunan tarafça o borsaya tescil ettirilir ve tescil ücreti ödenir.

Tescil ile yükümlü olan tarafın yokluğu halinde, diğer taraf tescili yaptırmak ve ücretini ödemekle yükümlüdür. b) Alıcı ve satıcıdan birinin borsanın çalışma alanı içinde, diğerinin dışında olması halinde; 1) İki tarafın bulunduğu yerde borsa mevcut ve mal her iki borsaya tâbi ise ve işlem de yazışma, telgraf, telefon, teleks ile yapılmış veya elektronik ortamda gerçekleştirilmişse, sözleşmenin kabul ile tamam olduğu yerdeki tarafça o yer borsasına tescil ettirilir ve ücreti ödenir. Sözleşmenin nerede kabul ile tamam olduğu tespit edilemediği takdirde, işlem satıcının merkezinin bulunduğu yerdeki borsaya, satıcı tarafından tescil ettirilir ve ücreti 15

ödenir.

2) Taraflardan birinin bulunduğu yerde borsa mevcut değil veya borsa mevcut olmasına rağmen, mal o borsaya dahil değil veya taraflardan biri yurt dışında ise, işlem diğer tarafça kendi merkezinin bulunduğu yer borsasına tescil ettirilir ve ücreti ödenir. c) Borsaya kayıtlı üyeler, borsanın çalışma alanı dışında yaptıkları ve bu fıkrada belirlenen tescil işlemleri dışında kalan alım veya satımları, kayıtlı bulundukları borsalara tescil ettirir ve ücretini öderler. d) Borsanın çalışma sınırları dışında alım satım yapan taraflardan biri tacir veya sanayici sıfatını haiz olmayan üretici ise, tescil zorunluluğu ve tescil ücretini ödeme yükümlülüğü tacir ve sanayici olan diğer tarafa aittir. Alım satım yapan tarafların her ikisi de tacir veya sanayici sıfatını haiz olmayan üretici ise, tescil zorunluluğu uygulanmaz.

Tescil ücretinin oranı, malın alım satım değeri üzerinden azamî binde ikidir ve bu oranı borsa meclisi belirler. İşlem başına alınacak toplam tescil ücreti tavanı, yıllık aidat tavanının yüzde onundan az ve tamamından fazla olamaz. Ürün senedi tescil ücreti oranı ise alım satım değeri üzerinden en çok onbinde beştir. İhracatın tescilinden ücret alınmaz.

Borsalar, üyelerinin alım satımlarının tamamını tescil ettirip ettirmediklerini denetlemeye yetkilidirler. Bu amaçla hâkim kararıyla üyelerinin ilgili defter ve evrakını inceleyebilirler.

Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar, Birlik tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Borsada alım satım yapanlar Madde 47- Kendi adına ve başkasının hesabına borsada alım satım yapanlara borsa komisyoncusu; başkasının adına ve hesabına vekil sıfatıyla borsada alım satım yapanlara borsa ajanı; borsa alım satımlarında yalnız aracılık yapanlara borsa simsarı denir. Bunlar, borsaya dahil olmayan maddeler üzerinde borsa dışında işlem yapabilirler.

Borsaya dahil maddeler üzerindeki spot piyasa işlemlerinde, borsaya kayıtlı olanların kendileri, borsaya kayıtlı olmayan üretici ve imalatçılarla birinci fıkrada yer alan aracılardan başkalarının borsada işlem ve faaliyette bulunmaları yasaktır. Borsa komisyoncusu, ajan veya simsar olarak kayıtlı olmadığı halde borsaya dahil maddeler üzerinde, bunların yapabileceği işlemleri yapanlardan bu işleme ait tescil ücreti beş misli tahsil olunur.

Gerçek ve tüzel kişi tacir olarak borsadaki spot piyasada faaliyet gösterecek aracıların, bunlardan tüzel kişilerin kuruluş, görev ve yetkileri ile gerçek ve tüzel kişi aracılarda aranılacak nitelikler, çalışma usul ve esasları, hakları, uymakla yükümlü bulundukları kurallar ile bu kurallara aykırı eylemleri tespit olunan aracılara uygulanacak olan ve bu Kanunda öngörülen disiplin ve para cezaları ve aracılık faaliyetlerinin düzenlenmesine ilişkin diğer hususlar, Birlikçe hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Borsa komisyoncusu, ajan ve simsarların aracılık ettikleri işlemlerden alacakları ücretler, alım satım tutarının binde beşini ve yıllık aidat tavan ücretini geçmemek üzere, borsa meclisince tespit edilir ve Birlikçe onaylanır.

Borsa işlemlerine ilişkin yönetmelikler Madde 48- Borsalarda alım satım işlemlerinin nasıl yapılacağı, yönetim kurullarınca hazırlanıp meclislerce onaylanacak yönetmeliklerde gösterilir.

Alivre ve vadeli alım satım yapılan borsaların uygulayacakları usuller, Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ticaret Borsalarının Gelirleri ve Bütçe Borsa gelirleri Madde 49- Borsanın gelirleri şunlardır: a) Kayıt ücreti. b) Yıllık aidat. c) Muamele tescil ücreti. d) Yapılan hizmetler karşılığı alınan ücretler. e) Belge bedelleri. f) Yayın gelirleri. g) Bağış ve yardımlar.

16

h) Para cezaları. ı) Misil zamları. j) Menkul, gayrimenkul sermaye iradı, şirket kârları ve döviz gelirleri. k) Sair gelirler.

Borsaya kayıt ücreti ve yıllık aidat Madde 50- Üyeler borsaya kayıt sırasında kayıt ücreti ve her yıl için yıllık aidat ödemekle yükümlüdür.

Kayıt ücreti ile yıllık aidat, onaltı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgarî ücretin brüt tutarının yüzde onundan az, yarısından fazla olamaz.

Kayıt ücretinin alındığı yıl için ayrıca yıllık aidat alınmaz. Kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarları Birlikçe çıkarılacak yönetmelikle gösterilecek usullere göre belirlenecek dereceler üzerinden ve tarifelere göre tespit olunur. Tarifeler, borsa yönetim kurulunun teklifi ve meclisin onayı ile yürürlüğe girer.

Derecelerini durumlarına uygun bulmayanlar, yönetmelikte gösterilecek usullere göre ve on gün içinde borsa meclisine itiraz edebilirler. İtirazlar meclisçe karara bağlanıncaya kadar kayıt ücreti ve yıllık aidatın ihtilaflı kısmı tahsil olunmaz.

Yıllık aidat her yılın haziran ve ekim aylarında iki eşit taksitte ödenir. Yıl içinde kaydedilenlerin kayıt ücreti ile önceki yıldan itibaren geçerli olarak kaydedilmesi gerekenlerin kayıt ücretleri ve yıllık aidatları, durumun kendilerine tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Şubelere kayıtlı üyeler, bu maddede belirlenen kayıt ücreti ve aidatların yarısı kadar ödeme yaparlar. Ücretler ve belge bedelleri Madde 51- Borsalarca verilen hizmetler ile onaylanan ve düzenlenen belgeler karşılığında alınan ücretlerin oran ve miktarı, maktu ücretlerde yıllık aidat tavanını geçmemek, nispî ücretlerde bu tavanı aşmamak ve binde beşten fazla olmamak kaydıyla borsa yönetim kurulunun teklifi ve meclisin onayı ile yürürlüğe konulacak tarifelerle tespit olunur.

Borsaca verilen hizmetin dışarıdan satın alınması halinde, satın alınan hizmetin bedeli bu tavanın iki katını geçmemek üzere ücrete eklenerek ilgiliden tahsil edilir.

Borsalarca düzenlenecek veya onaylanacak belgeler ile verilecek hizmetler şunlardır: a) Eksper raporları. b) Analiz raporları. c) Borsaya dahil maddelerin fiyatlarına ilişkin belgeler. d) Makbuz senedi, varant ve malı temsil eden diğer senetler. e) Teamüller hakkında istenen belgeler. f) Fatura onayları. g) Borsaya kayıtlı olanların tatbik imzalarının onayı. h) Vadeli satış ve alivre sözleşmelerindeki imzaların onayı. ı) Borsaya kayıtlı olanlara ait kayıt ve sicil suretleri. j) Borsaya dahil mallara ve borsa işlemlerine dair istenecek diğer belgeler. k) Borsaya dahil maddelerin ölçülmesi ve tartılması için gerekli tesisatı olan borsalarca bu konuda verilecek hizmetler. l) Gerekli tesisatı bulunan borsalarca verilecek depolama ve muhafaza hizmetleri. m) Yerli malı belgesi. n) Diğer hizmetler.

Borsa bütçesi Madde 52- Borsa bütçesi, Birlikçe hazırlanacak tipe ve tespit olunacak muhasebe usullerine uygun olarak, yönetim kurulunca hazırlanır ve meclisçe onaylanır.

Bütçe, takvim yılına göre düzenlenir.

Bütçeden harcama, yönetim kurulu başkanı veya yetkilendirdiği yardımcısı ve genel sekreterin veya sayman üyenin ortak imzası ile yapılır.

Yönetim kurulunun önerisi üzerine meclisçe saptanan miktar kadar harcama, sonradan yönetim kurulunun onayına sunulmak şartıyla, genel sekreter tarafından re’sen yapılabilir.

17

BEġĠNCĠ BÖLÜM Ürün İhtisas Borsaları

Ürün ihtisas borsaları Madde 53- (DeğiĢik birinci fıkra: 6/12/2012-6362/143 md.) Ekonomik gereklilikler gözetilerek güven, serbest rekabet ve istikrar içinde, kotasyonundaki bir veya birden çok ürünün arz ve talebini buluşturan; yürürlükteki ürün standartlarına göre tasnif edilmiş ürünlerin, kendilerince organize edilen fiziki veya elektronik mekânlarda alım satımına aracılık eden; ürünlerin gerek fiziki, gerekse ürünü temsilen lisanslı depo işletmelerince çıkarılan ürün senetleri ve alivre sözleşmelerin ticaretini yürütebilen; işlemlere ilişkin güvenilir kayıt ve saklama imkânları bulunan; oluşan fiyatları, ürettiği bilgileri, diğer benzer ve alternatif piyasaları izleyebilecek ve duyurabilecek bilgi işlem, teknik ve elektronik donanım, kurumsal ve mali altyapıya sahip olan; faaliyet alanı ulusal veya uluslararası olabilen anonim şirket statüsünde ürün ihtisas borsaları Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulunun teklifi üzerine, Bakanlar Kurulu kararı ile kurulur. Ürün ihtisas borsaları kendilerinin ya da bünyelerindeki piyasaların işletilmesi ve/veya yönetilmesi için Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine tabi olan bir ya da birden fazla piyasa işleticisi ile anlaşma yapabilirler. Bu anlaşma, Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulu onayı olmaksızın hüküm ifade etmez. Verilen onay üzerine piyasa işleticileri borsa ile yapılan anlaşma çerçevesinde ürün ihtisas borsasının sahip olduğu hakları kullanır ve Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuatta öngörülen yükümlülüklerinin yerine getirilmesini temin ederler.

Kuruluş izni alan şirkete, bu Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmelikler ile öngörülen şartları taşıdığının tespiti halinde Bakanlıkça faaliyet izni verilir. Faaliyet izni alan şirket, ürün ihtisas borsası anonim şirketi unvanıyla faaliyet gösterir.

Ticaret borsaları, kurulmuş veya kurulacak ürün ihtisas borsalarına ortak olabilir veya aralarındaki sözleşme uyarınca bunların acentesi olarak çalışabilirler. Ürün ihtisas borsalarının yönetim kurulunun bir üyeliği için Bakanlıkça atama yapılır. Ürün ihtisas borsaları ve ticaret borsaları, lisanslı depo işletmeciliği yapan şirketler kurabilir ve ortak olabilir. Ürün senetlerine ilişkin; alım satımın tescili, devir ile bedelinin ödenmesi, alıcı ve satıcı ile üçüncü şahısların haklarının korunması, yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve alım satıma ilişkin diğer hususlar, borsanın sorumluluğunda olup, bu işlemlerden dolayı doğan zararlar borsa tarafından tazmin edilir.

Alivre sözleşmeler, Türk Ticaret Kanununun 743 üncü maddesinde belirtilen cirosu kabil olan diğer senetler gibi ciro edilebilir. Bu sözleşmelerde aranacak şartlar ile alivre alım satımlarda aranacak usul ve esaslar, ilgili borsaca hazırlanıp, Birliğin görüşü alınarak Bakanlıkça onaylanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Alivre sözleşmeler ile lisanslı depolarca düzenlenen kıymetli evrak hükmündeki ürün senetleri ve ürünü temsil eden benzer senetlerin alım satımı ve rehni gibi işlemlerin ürün ihtisas borsalarında kontrolü ve tescili zorunludur. Ancak, kota edilerek ilgili ürün senedinin ve alivre sözleşmelerin alınıp satıldığı bir ürün ihtisas borsası faaliyette bulunmuyorsa bunlar teknik, kurumsal ve malî alt yapısının yeterliliği tespit edilen ve Bakanlıktan izin alan ticaret borsalarında işlem görür. Borsada tescil gerçekleşmedikçe ürün mülkiyeti başkasına devredilemez .

(Mülga dokuzuncu fıkra: 6/12/2012-6362/143 md.) Ürün ihtisas borsalarının, bu Kanunda yazılı görevlerini yerine getirebilmek için yeterli alt yapı, sermaye ve ortaklık yapısı, üyelik, teknik donanım, uzman personel, organizasyon, hizmet birimleri, kayıt sistemi, diğer oda ve borsalarla ve Birlikle ilişkileri, temsilci ve delege görevlendirmeleri, organlarda temsil edilmeleri, bunların kuruluş, faaliyet ve denetimlerine ilişkin usul ve esaslar, Birliğin görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Bakanlık, bu maddede belirtilen görev ve işlevleri yapacak ürün ihtisas borsalarının güven, açıklık ve istikrar içinde faaliyet göstermesine, verecekleri hizmet ve karşılığında alacakları ücret ve komisyonlara ilişkin düzenlemeler yapmaya, mevzuata aykırılık veya kamu menfaatinin korunması ya da olağan dışı menfi durumlarda uyarma, talimat verme, her türlü tedbiri alma, faaliyetlerinin bir veya birkaçını durdurma, faaliyet iznini askıya alma veya iptal etme, mahkeme kararıyla yönetimine ve malvarlığına el koyma, tasfiyesini istemeye yetkilidir.

18

(Ek fıkra: 6/12/2012-6362/143 md.) Makul bir ekonomik veya finansal gerekçeyle açıklanamayan, ürün ihtisas borsalarının güven, açıklık ve istikrar içinde çalışmasını bozacak nitelikteki eylemler bir suç oluşturmadığı takdirde piyasa bozucu eylem sayılır. Piyasa bozucu eylemleri gerçekleştirenler hakkında Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca idari para cezası uygulanır.

(Ek fıkra: 6/12/2012-6362/143 md.) Ürün senetleri ve alivre sözleşmelerin ürün ihtisas borsalarında alım satımına aracılık edilmesine, aracıların yetkilendirilmesi ile bu yetkinin askıya alınması ve iptaline, aracıların gözetim ve denetimine ve ürün senetleri ve alivre sözleşmeler üzerindeki aracılık hizmetlerine dair diğer işlemlere ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulunun birlikte çıkaracağı yönetmeliklerle düzenlenir.

(Ek fıkra: 6/12/2012-6362/143 md.) Ürün senetleri ve alivre sözleşmeler üzerinde gerçekleştirilen işlemler üzerindeki gözetim ve denetim faaliyetleri Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulunun müştereken çıkaracağı bir yönetmelikle düzenlenir. Bu faaliyetler neticesinde ortaya çıkan hususlara ilişkin olarak alınacak tedbirler ve yapılacak işlemler, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuata tabidir.

DÖRDÜNCÜ KISIM Birlik BĠRĠNCĠ BÖLÜM Genel Esaslar Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Madde 54- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, odalar ve borsalar arasındaki birlik ve dayanışmayı temin etmek, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, oda ve borsa mensuplarının meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, bunların birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere, meslek disiplinini ve ahlâkını korumak, ülkenin kalkınması, ekonominin gelişmesi için gerekli çalışmaları yapmak ve bu Kanunda belirtilen hizmetleri yerine getirmek amacıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde meslek üst kuruluşudur.

Birliğin kısa adı TOBB’dur ve merkezi Ankara’dadır.

Birlikte ehliyet, temsil ve imza yetkisi Madde 55- Birlik; taşınır ve taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehnetmeye, kamulaştırma yapmaya, ödünç para almaya, sosyal yardımlarda bulunmaya, okul ve derslik yapmaya, burs vermeye, bağış ve yardımlarda bulunmaya, sosyal faaliyetleri destekleme ve özendirme yardımları yapmaya, bu Kanun hükümleri çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya veya kurulu şirketlere iştirak etmeye, derneklere ve kooperatiflere üye olmaya ve benzeri hukukî işlemler yapmaya yetkilidir.

Birliğin hukukî temsilcisi Birlik Başkanıdır.

Birlik adına düzenlenen taahhütname, sözleşme, vekâletname gibi Birliği hukuken bağlayan hukukî işlemleri imzalamaya; kendilerine genel kurul veya yönetim kurulu tarafından verilen limitler dahilinde Birlik Başkanı veya Genel Sekreter münferiden, limitleri aşan işlemlerde ise Birlik Başkanı ile Genel Sekreter müştereken yetkilidirler. Ayrıca bu işlemleri, yönetim kurulu tarafından yetkilendirilen bir üye ve genel sekreter müşterek imzaları ile yapmaya yetkilidirler.

Birliğin görevleri Madde 56- Birliğin görevleri şunlardır: a) Odaları ve borsaları güçlendirecek ve aralarında işbirliği ile uyumlu çalışma, gelişme imkânları sağlayacak karar ve tedbirleri almak ve gerekli teşkilâtı kurmak; sektör meclisi adı altında istişarî nitelikte üst kurullar oluşturmak; oda ve borsaların kanunî amaç ve görevlerini yerine getirmelerini sağlamak üzere, fikrî yardımda bulunmak; gerektiğinde oda ve borsaların çalışma ve işlemlerinin mevzuat esasları içinde yürütülmesini sağlamak amacıyla ilgili oda veya borsanın talebi üzerine gerekli incelemeleri yapmak ve önerilerde bulunmak. b) Oda ve borsa faaliyetlerinin ve sunulan hizmetlerin standardizasyonunu, muhasebe kayıtlarının ortak usullerde tutulmasını ve üyelere ilişkin bilgilerin Birlik merkezinde toplanmasını sağlamaya yönelik olarak gerekli elektronik alt yapıyı kurdurmak ve ticarî sırların korunmasını gözeterek işletimini sağlamak; oda ve borsalardan üyelik kayıtları ile aidatlara ilişkin bilgi ve belge talep etmek, bu taleplerin yerine getirilmesini sağlamak ve gerekli denetimleri yapmak.

19

c) Bu Kanunda Birlikçe çıkarılacağı belirtilen yönetmelikleri düzenlemek, oda ve borsaların iç yönergelerini onaylamak. d) Ülkenin iktisadî durumu hakkında raporlar hazırlamak, oda ve borsalarca bu konuda hazırlanan raporları incelemek ve değerlendirmek, Ekonomik ve Sosyal Konseyde ve benzeri kurum, kurul, komisyon ve kuruluşlarda ticaret ve sanayi kesimini temsil etmek. e) Yabancı ülkelerdeki oda, borsa ve benzeri ilgili organizasyonlar tarafından düzenlenen raporları incelemek ve ülkemizi ilgilendiren kısımları derleyip yayınlamak; gelişen dünya koşullarında ulusal ticaret, sanayi ve hizmet sektörlerinin gelişmesine yönelik çalışmalar yapmak; Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlarla olan ilişkilerde bu sektörlerin haklarını gözetmek; Avrupa Birliği mevzuatı konusunda çalışmalar yapmak, oda ve borsaları bu konularda bilgilendirmek. f) Milletlerarası Ticaret Odası Türkiye Milli Komitesini kurmak ve faaliyetlerini yürütmek. g) Ulusal ve uluslararası toplantı ve kongreler düzenlemek, bunlara katılmak; oda ve borsalara yurt içi fuarlar konusunda yapılan ve Birliğe intikal ettirilen müracaatları inceleyip karara bağlamak; fuar şirketlerine yurt içi fuar düzenleme yetki belgesi vermek; yabancı ülkeler ticaret ve sanayi odalarının vekillik, mümessillik ve muhabirliğini kabul ve ifa etmek; Birliğin faaliyet alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası kuruluşlara üye olmak veya bu tür kuruluşlar, iş konseyleri, ekonomik işbirliği komiteleri kurmak, uluslararası toplantılara katılmak; yurt içinde ve yurt dışında ticaret merkezleri kurmak ve kurulmuş olanlara katılmak; ekonomik ve sosyal sorunlarla ilgili etkinliklere katılmak; gerektiğinde bu tür faaliyetleri teşvik etmek, maddî destekte bulunmak; yabancı ülke oda ve birlikleri ile işbirliği komiteleri kurmak, bunlarla kapsamlı ve etkin işbirliği yapmak. h) Ülkemizdeki ve yabancı ülkelerdeki Türk veya Türk-yabancı ticaret, sanayi ve deniz ticaret odalarına gerektiğinde yardımlar yapmak; gerektiğinde Bakanlığın izni ile yurt içinde ve yurt dışında temsilcilikler ve irtibat büroları kurmak. ı) Tüketicinin korunması ve sağlıklı bir rekabet ortamının oluşturulması için gerekli önlemleri almak, mevzuat uyarınca Bakanlık ve bakanlıklar tarafından bu ve benzeri konularda verilecek diğer görevleri yapmak ve gerekli teşkilâtı kurmak. j)Talepleri halinde oda ve borsaların üyeleri arasındaki ihtilafları hakem olarak çözmek üzere yüksek tahkim heyeti kurmak. k) Özel sektörün ekonomik politikalarını belirlemek; dünya ekonomisi ile entegrasyonu teminen gerekli dış ekonomik ilişkilerin tesisinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gerekli hallerde görüş vermek ve bu ilişkilerin yürütülmesinde yardımcı olmak. l) Sermaye piyasası, yatırımların teşviki ve yönlendirilmesi, ithalat -ihracat rejimi kararları, ithalatta haksız rekabetin önlenmesi ve vergi ile ilgili konularda resmî mercilere görüş bildirmek, önerilerde bulunmak, gerektiğinde bu konularla ilgili toplantılara katılmak; küçük ve orta ölçekli işletmeleri pazarlama, finansman, araştırma-geliştirme çalışmalarında teşvik etmek. m) Bakanlığın gözetimi ve denetiminde Türk Ticaret Kanununun 37 nci maddesinde belirtilen Türkiye Ticaret Sicili Gazetesini çıkarmak. n) Yeni oda ve borsa kurulması, mevcut oda ve borsaların çalışma alanlarının genişletilmesi ya da daraltılması, mevcut oda ve borsaların dağılması ile kayıt ücretleri, aidatlar ve alınacak ücretlere ilişkin konularda bu Kanunla verilen görevleri yapmak. o) Belirli madde bazında büyük miktarda işlem hacmine sahip ve salon satış usulüyle çalışan borsaların teknik olarak güçlendirilmeleri ile yurt içi ve yurt dışı borsalar arasındaki iletişimi sağlamak üzere, gelişen teknolojinin sunduğu imkânlardan da yararlanarak, çalışmalar yapmak ve gerekli tedbirleri almak. p) İthal malların fiyatları ile ilgili uyuşmazlık halinde, talep eden kuruluşa konuya ilişkin teknik bilgi sağlamak. r) Odalarca düzenlenecek kapasite raporları ve benzeri belgeleri incelemek ve onaylamak. s) İlgili mevzuat uyarınca, organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri, teknoloji merkezleri, teknopark kurulmasına yardımcı olmak, kurulmuş veya kurulacak olanlara katılmak. t) Yurt içinde ve uluslararası ticarî anlaşmazlıklarda görev alacak tahkim kurumlarını ve uygulanacak tahkim şartlarını oluşturmak, tahkim konusunda odalarca yapılacak çalışmaları desteklemek.

20

u) Ticaret ve sanayi kesimi ve faaliyetleri konusundaki bürokratik engellerin kaldırılması, özelleştirmenin hızlandırılması, yatırım teşviklerinde yatırım konusu ve yerinin belirlenmesi, ülkenin sanayi, ticaret, tarım, turizm ve hizmet sektörlerinin envanterinin çıkarılması konularında çalışmalar yapmak; ticaret ve sanayinin bünyesi ile işletme büyüklükleri, işçi sayıları konularında istatistiki bilgiler derlemek ve yayınlamak; elektronik ticareti geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak, gerekli araştırma birimlerini kurmak, sayısal sertifika verilmesi ve internet alan adı tahsisi konusunda önerilerde bulunmak. v) Bakanlık tarafından mevzuat çerçevesinde verilecek görevleri yapmak, ülke ekonomisinin geliştirilmesi ve yönlendirilmesi amacıyla resmî mercilere görüş bildirmek ve öneride bulunmak. y) Uluslararası anlaşmalar gereği, elektronik ortam dahil TIR ve ATA karneleri, menşe şahadetnameleri, dolaşım belge ve sertifikalarının basımı, dağıtımı ve uygulamalarına ilişkin hizmetler ile EAN -UCC çizgi kod sistemine ilişkin çalışmaları yürütmek. z) Sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli iş gücünün yetişmesini sağlamak amacıyla üniversiteler, yüksekokullar, meslekî ve teknik eğitim kurumları kurmak, kurulmuş bulunanlara iştirak etmek, işbirliği yapmak; ilgili kuruluşlarla işbirliği halinde görev tanımları yapmak, bu görev tanımlarına uygun öğretim programları hazırlanması ve uygulanmasını teşvik etmek; odalarca sürdürülen çıraklık ve meslekî eğitim hizmetlerinin uyumlu yürütülmesini teminen uygulamalara rehberlik etmek; oda ve borsaların yönetici ve personeline yönelik hizmet içi eğitim programları hazırlamak, uygulamak, bu amaçlarla gerektiğinde bir meslekî eğitim merkezi kurulmasını sağlamak.

Birlik, bu Kanunda belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde kendisine tevdii halinde, mevzuatla bakanlıklara veya kamu kurum ve kuruluşlarına verilen görevleri de yerine getirir.

Sektör meclisleri Madde 57- Birlik Yönetim Kurulu, istişarî nitelikte olmak, sektörel gelişmeyi teşvik etmek, sorunları incelemek ve önlemleri tespit etmek amacıyla turizm, ulaştırma, müteahhitlik, sanayi bölgeleri, teknoloji bölgeleri, serbest bölgeler gibi gerekli gördüğü sektörlerde o sektörün Türkiye sektör meclisini oluşturur.

Bu meclisler, mesleğinde itibar ve tecrübe sahibi oda ve borsa mensupları ile ihtisas sahipleri arasından Birlik Yönetim Kurulunca seçilen en çok kırk kişiden oluşur. Meclis üyeleri kendi arasından bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer.

Sektör meclislerinin kuruluş ve işleyişi ile faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar, Birlik tarafından hazırlanıp Bakanlıkça onaylanacak yönetmelikle belirlenir.

(Ek fıkra: 3/6/2007-5684/38 md.) Sigorta acenteleri için oluşturulacak sektör meclisiyle ilgili Sigortacılık Kanunundaki hükümler saklıdır.

Türk-yabancı veya yabancı-Türk odalar ile Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Madde 58- Türkiye ile diğer ülkeler arasında ekonomik ve ticarî ilişkilerin geliştirilmesine yardımcı olmak amacıyla Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak, tek taraflı veya çok taraflı Türk-yabancı veya yabancı-Türk ticaret, sanayi ve deniz ticaret odası adı ile kurulacak dernekler için Birliğin izni aranır. Müşterek odaların, izlenme ve denetlenme esasları, Birlik Yönetim Kurulunun teklifi ve Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle tespit olunur. Bu odalardan yurt dışında kurulmuş olanların faaliyetlerinin izlenmesi, yurt içindekilerin çalışmalarının denetlenmesi ve izlenmesi, Birlik tarafından yapılır. Bu şekilde kurulan dernekler, bu maddede yer alan hükümler dışında, genel hükümlere tâbidir.

Birinci fıkra uyarınca kurulan dernekler dışındaki tüzel kişiler, ticaret, sanayi ve deniz ticaret odası adını kullanamazlar.

Birliğin gözetim ve denetimi altında özel sektörün dış ekonomik ilişkilerini yürütmek üzere, özel hukuk hükümlerine tâbi ve tüzel kişiliğe sahip, kuruluş ve faaliyet amaçları aynı olan ve Birlikçe belirlenecek özel sektör kuruluşlarından Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu oluşur. Kurulun kısa adı DEİK’tir. Kurul ikili ekonomik ilişkilerini, yönetim kurulunun kararları doğrultusunda iş konseyleri aracılığı ile yürütür.

Kurul ile iş konseylerinin görev ve yetkileri teşkilâtlanma ve işleyişleri, organları, bütçeleri, yönetim ve denetimleri ile üyeliğe ilişkin esaslar Birlik tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Kurulun bütçesi, kurucu kuruluşların Kurul yönetim kurulu tarafından belirlenen yıllık üyelik aidatlarından, iş konseyi üyelik aidatlarından, Birliğin ödeyeceği katkı payı ve diğer gelirlerden oluşur. Kurul bütçesini Birlik denetler.

21

Yüksek İstişare Kurulu Madde 59- Yüksek İstişare Kurulu; Birlik Başkanı, başkan yardımcıları, konsey başkanları ve şeref üyelerinden oluşan istişarî bir kuruldur.

Birlik başkanlığı yapmış olanlar Kurulun doğal üyesi sayılırlar. Ayrıca, Birlik Yönetim Kurulunca ülke ekonomisine üstün hizmetleri bulunanlar arasından da şeref üyeleri belirlenebilir.

Birlik Başkanı aynı zamanda Kurul başkanıdır. Kurul üyeleri, kendi üyeleri arasından iki başkan yardımcısı seçer. Kurulun görevleri ve çalışma esasları Birlik Yönetim Kurulunca belirlenir. ĠKĠNCĠ BÖLÜM Birlik Organları, Oluşumları ve Görevleri Birliğin organları Madde 60- Birliğin organları şunlardır: a) Genel Kurul. b) Oda ve Borsa Konseyleri. c) Yönetim Kurulu. d) Yüksek Disiplin Kurulu.

Genel Kurul Madde 61- Genel Kurul, oda ve borsa meclislerinin kendi üyeleri arasından dört yıl için seçecekleri delegelerden oluşur.

Genel Kurulda her oda ve borsa en az bir delege ile temsil edilir. Bu delege oda ve borsa yönetim kurulu başkanıdır. İlave delegelerin belirlenmesinde seçmen listelerinde yer alan üye sayısı ile oda ve borsaların Birliğe fiilen ödedikleri aidatlar esas alınır.

Oda ve borsalardan üye sayısı, ikibinden beşbine kadar olanlar bir; beşbinden onbine kadar olanlar iki; onbinden otuzbine kadar olanlar üç; otuzbinden ellibine kadar olanlar dört; ellibinden fazla olanlar beş ilave delege seçerler. Üye sayısı ellibini aşan oda ve borsalar, beş ilave delegeye ek olarak ellibinin üzerindeki her fazla ellibin üye için ayrıca bir ilave delege seçerler.

Ayrıca, odalar ve borsalar, seçimin yapıldığı yıl hariç son dört yılda Birliğe fiilen ödedikleri aidatların ortalaması esas alınarak, onaltı yaşından büyükler için seçimin yapıldığı yıldan önceki yıl geçerli olan aylık brüt asgarî ücretin her yirmibeş katı tutarı için bir ilave delege seçerler. Ancak, bu şekilde belirlenecek ilave delege sayısı yirmiyi geçemez.

Seçilen delege sayısı kadar da yedek delege seçilir.

Delegelerin oda ve borsalardan çıkması, çıkarılması, ölümleri, istifaları veya meclis üyeliklerinden ayrılmaları hallerinde yerlerine yedek üyeler, aldıkları oy sayısına göre Genel Kurula katılırlar.

Delegelerin Genel Kurula katılma masrafları temsil ettikleri oda veya borsa tarafından karşılanır.

Genel Kurul, her yıl mayıs ayı içinde toplanır.

Oda ve borsa meclislerinin görevlerine son verilerek yerlerine yeniden seçim yapılması durumunda, Genel Kurula gönderilecek delegeler yeniden seçilir.

Genel Kurulun görevleri Madde 62- Genel Kurulun görevleri şunlardır: a) Birlik Başkanını, Yönetim Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri ile yedeklerini seçmek. b) İlgili delegelerce kendi aralarından oda ve borsa konseylerinin üyelerini seçmek. c) Muhasebe ve muamelat yönetmelikleriyle, odalar ve borsalar tarafından hazırlanan hakem ve bilirkişi listelerinin düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları gösteren yönetmelikleri onaylamak. d) Ülkenin iktisadî durumu hakkında yönetim kurulunca hazırlanacak raporları incelemek ve onaylamak. e) Birlik Genel Sekreterliği ve Genel Kurulun çalışma esaslarına ilişkin yönetmelikleri onaylamak. f) Odalar ve borsalar arasında işbirliği kurmak ve bunların gelişimi için gerekli tedbir ve kararları almak.

22

g) Borsalarca yapılan genel düzenlemeleri onaylamak. h) Oda ve borsaların bütçelerinin tiplerini ve bütçelerin düzenleme usullerini belirlemek. ı) Gerekli gördüğü hallerde komisyonlar kurmak ve seçeceği komisyon marifetiyle Birlik hesaplarını denetlemek. j) Birlik bütçesini incelemek ve karara bağlamak. k) Ülke ekonomisine ve Birliğe üstün hizmetleri bulunanları Yönetim Kurulunun teklifi ile şeref üyesi olarak seçmek. l) Mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Oda ve borsa konseyleri Madde 63- Genel Kurulda, ilgili delegelerce kendi aralarından dört yıl için ve her biri otuz üyeden oluşan ticaret ve sanayi odası konseyi, ticaret odası konseyi, sanayi odası konseyi, deniz ticaret odası konseyi ve borsa konseyi olmak üzere beş ayrı konsey seçilir.

Ayrıca, her konsey için asıl üye sayısı kadar yedek üye seçilir. Ancak, konsey üye sayısı, Genel Kurulda temsil edilen ilgili delege sayısının yarısını geçemez.

Her konsey, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer.

Konsey başkanları, kendi aralarından ilk bir yıl için Genel Kurul Başkanını seçerler. İzleyenyıllarda konsey başkanları en yaşlı olandan başlamak üzere sırasıyla Genel Kurul Başkanı olurlar. Diğer konsey başkanları da genel kurul başkan yardımcısı sıfatıyla Genel Kurul Divanını teşkil ederler.

Konseyler, yılda iki defadan az olmamak üzere, konsey başkanının teklifi ve Birlik Başkanının oluru üzerine Birlik merkezinde toplanır. Ayrıca, konseyler Birlik Başkanının talebi üzerine Genel Kurul Başkanının davetiyle öngörülen gündemi görüşmek üzere müşterek olarak toplanır.

Konseylerin başkan ve üyelerinin toplantılara katılma masrafları Birlik tarafından karşılanır. (Ġptal altıncı fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/7 sayılı Kararı ile.) (1) (1) Bu fıkranın yürürlüğü, Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/1 (Yürürlüğü Durdurma) Kararı ile İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihe kadar durdurulmuş olup sözkonusu Karar 23/3/2013 tarihli ve 28596 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Oda ve borsa konseylerinin görevleri Madde 64- Oda ve borsa konseylerinin görevleri şunlardır: a) Konsey başkan ve başkan yardımcılarını seçmek. b) Oda ve borsalardan gelen konuları görüşüp teklif ve görüş şeklinde yönetim kuruluna sunmak. c) İktisadî raporları, mevzuat değişikliklerine ilişkin kararları gözden geçirmek, temsil ettikleri kesimin ekonomik sorunları hakkında incelemeler yapmak. d) Oda veya borsaların koordinasyon ve gelişimlerini gözetmek. e) İlgili toplantılarda ve protokolde konseyi, başkan veya başkan yardımcısı ile temsil etmek. f) Mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Birlik Yönetim Kurulu Madde 65- Birlik Yönetim Kurulu, dört yıl için seçilen, başkan dahil onbeş üyeden oluşur.

Genel Kurul tarafından delegeler arasından seçilen Birlik Başkanı, aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkanıdır.

Yönetim Kurulunun ondört asıl ve aynı sayıda yedek üyesi, Genel Kurulca delegeler arasından seçilir. Yönetim Kurulunda, her oda ve borsa grubundan en az bir temsilci bulunur.

Yönetim Kurulu kendi üyeleri arasından dört yıl için her bir oda grubunu ve borsaları temsilen beş başkan yardımcısı ve bir sayman üye seçer.

Yönetim Kurulu ayda bir defadan az olmamak üzere, Birlik Başkanının veya yokluğunda Birlik Başkanının yetkilendirdiği başkan yardımcısının çağrısı üzerine toplanır.

Toplantı gündemi Birlik Başkanı veya yokluğunda yetkilendirdiği başkan yardımcısı tarafından belirlenir. Ayrıca, Yönetim Kurulu üyelerinin en az üçte birinin toplantı başlayana kadar yapacağı başvuru ile gündeme yeni madde eklenir. Birlik Başkanı tarafından yetkilendirilen başkan yardımcısı, başkanın yokluğunda başkan vekili olarak görev yapar.

23

Birlik Başkanı aynı zamanda mensubu olduğu oda veya borsanın yönetim kurulu başkan veya üyeliği ile meclis başkanlığı görevlerini yapamaz. (Ġptal yedinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/7 sayılı Kararı ile.) (1) (1) Bu fıkranın yürürlüğü, Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/1 (Yürürlüğü Durdurma) Kararı ile İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihe kadar durdurulmuş olup sözkonusu Karar 23/3/2013 tarihli ve 28596 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Birlik Yönetim Kurulunun görevleri Madde 66- Birlik Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır: a) Odalar ve borsalar arasında çıkacak ihtilafları çözmek. b) Muhasebe ve muamelatta birlik ve beraberlik sağlamak üzere yönetmelikler hazırlamak ve Genel Kurula sunmak. c) Ülkenin iktisadî durumu hakkında rapor hazırlamak ve Genel Kurulun onayına sunmak. d) Yabancı ülkelerdeki ticaret ve sanayi odaları ile borsalar tarafından yapılan yayınları izlemek ve Türkiye ile ilgili olanlardan üyeleri ve gerektiğinde resmî makamları haberdar etmek. e) Uluslararası sergi, fuar ve kongrelere katılmak, yabancı ülkelerdeki oda ve borsaların vekillik, mümessillik veya muhabirliğini kabul ve ifa etmek, ulusal ve uluslararası meslekî teşekküller kurmak, uluslararası meslekî toplantılara katılacak üyeleri seçmek. f) Bütçe dahilinde harcama yapmak. g) Oda ve borsaların Birlik aidatlarını süresi içinde yatırmalarını sağlamak ve bu konuda gerekli denetimleri yapmak. h) Birlik Genel Sekreterliği yönetmeliğini hazırlamak ve Genel Kurula sunmak. ı) Bu Kanunda Birlikçe çıkarılacağı öngörülen yönetmelikleri hazırlamak ve Bakanlığın onayına sunmak. j) İlgili kanunlar çerçevesinde bakanlıklarca istenen bilgileri vermek. k) Bir yıllık faaliyetler hakkında Genel Kurula rapor vermek. l) İktisadî konularda kongreler ve benzeri toplantılar düzenlemek. m) Yıllık bütçeyi hazırlamak ve Genel Kurula sunmak. n) Talepleri halinde oda ve borsaların üyeleri arasındaki ihtilafları hakem olarak çözmek üzere yüksek tahkim heyeti kurmak. o) Bu Kanunla ve sair mevzuatla Birliğe verilen ve özel olarak başka bir organa bırakılmayan diğer görevleri yerine getirmek.

Birlik Yönetim Kurulunun yetkilerinin devri Madde 67- Yönetim Kurulu, gerekli hallerde, yetkilerinden bir kısmını Birlik Başkanına, Yönetim Kurulu üyelerinden birine veya birkaçına ya da Genel Sekretere devredebilir.

Yüksek Disiplin Kurulu Madde 68- Yüksek Disiplin Kurulu, delegeler arasından Genel Kurulca dört yıl için seçilen altı üyeden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.

Yüksek Disiplin Kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında üyeleri arasından bir başkan seçer. Başkanın bulunmadığı zamanlarda, en yaşlı üye Kurula başkanlık eder. Üyelerden biri raportör olarak tayin edilir. Raportör üye karar oylamasına katılamaz.

Yüksek Disiplin Kurulu, Birlik Başkanının çağrısı üzerine de toplanır.

Yüksek Disiplin Kurulunun görevleri Madde 69- Yüksek Disiplin Kurulunun görevleri şunlardır: a) Oda ve borsa meclislerinin disiplin cezalarına ilişkin kararları ile oda ve borsa yönetim kurullarının soruşturma açılmamasına ilişkin kararlarına karşı yapılacak itirazları karara bağlamak. b) Mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

24

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Birliğin Gelirleri

Birlik aidatı Madde 70- Odalar ve borsalar her yıl tahsil edilen gelirlerinin yüzde sekizini aidat olarak, Birlik Yönetim Kurulunun belirleyeceği bankalardan birine Birlik adına yatırmak zorundadırlar.

Birlik aidatları bir önceki yıl fiili geliri üzerinden hesap edilerek, izleyen yılın temmuz ve aralık aylarında eşit iki taksitte yatırılır.

Fiili gelire; 23 üncü ve 49 uncu maddelerde sayılan bütün gelirler ile menkul ve gayrimenkul sermaye iratları, şirket kârları ve döviz gelirleri dahildir.

Birlikçe alınacak ücretler Madde 71- Birlikçe, belgelerin onaylanması ve hizmetlerin verilmesi karşılığında alınan ücretlerin oran ve miktarı, tahkim gelirleri hariç olmak üzere, maktu ücretlerde onaltı yaşından büyüklere uygulanan asgarî ücretin brüt tutarının üç katından, nispî ücretlerde de bu tavanı aşmamak kaydıyla binde beşten fazla olamaz. Bu oran ve miktarlar, Yönetim Kurulu tarafından kararlaştırılacak tarifelerle tespit olunur.

Birlikçe onaylanacak ve verilecek belgeler ve hizmetler şunlardır: a) Kapasite raporları. b) Faturalar, menşe şahadetnameleri, A.TR ve EUR. 1 dolaşım belgeleri ve sertifikaları. c) Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi hizmetleri. d) Kalite belgeleri. e) TIR ve ATA karneleri ile EAN-UCC çizgi kod sistemine ilişkin hizmetler. f) Tahkim hizmetleri. g) Fuar düzenleme yetki belgeleri. h) Ticarî ve sınaî mahiyette diğer her türlü belge ve bilgi ile hizmetler.

Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanacak ilân ücretleri, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Komitesinin teklifi ve Bakanlığın onayı ile yürürlüğe girecek bir tarife ile belirlenir.

Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin çıkarılmasına ilişkin esasları tespit, yayım işlerini sevk ve idare etmek ve Bakanlık ile Birlik arasındaki çalışmaları koordine etmek üzere; Bakanlık Müsteşarının başkanlığında, ilgili müsteşar yardımcısı, İç Ticaret Genel Müdürü veya görevlendireceği yardımcısı, Birlik Genel Sekreteri, ilgili genel sekreter yardımcısı ve gazete müdüründen oluşan bir Komite kurulur.

Komitenin çalışma usul ve esasları ile Komite üyelerinin gazete gelirlerinden karşılanacak huzur hakları, Komite toplantılarına ilişkin giderler ve bu konu ile ilgili diğer hususlar Birliğin olumlu görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Huzur haklarının net aylık miktarı brüt asgarî ücret tutarını geçemez.

Gelirler ve bütçe Madde 72- Birliğin gelirleri; aidatlar, hizmetler karşılığı alınacak ücretler, bağış ve yardımlar, yayın gelirleri ve diğer gelirlerden oluşur.

Birlik bütçesi, Yönetim Kurulunca yıllık olarak hazırlanır ve Genel Kurulca kararlaştırılır.

Bütçeden harcama, Birlik Başkanı veya yetkilendirdiği başkan yardımcısı ve Genel Sekreterin veya sayman üyenin ortak imzası ile yapılır.

Yönetim Kurulunun önerisi üzerine Genel Kurulca saptanan miktar kadar harcama, sonradan yönetim kurulunun onayına sunulmak şartıyla, Birlik Başkanı tarafından re’sen yapılabilir.

Ayrıca, Birlik Başkanı için belirlenen miktardan fazla olmamak üzere, Yönetim Kurulu tarafından belirlenen miktarda harcama, sonradan Yönetim Kurulunun onayına sunulmak şartıyla Genel Sekreter tarafından re’sen yapılabilir.

25

BEġĠNCĠ KISIM Müşterek Hükümler BĠRĠNCĠ BÖLÜM Personel Oda, borsa ve Birlik personeli Madde 73- Oda, borsa, Birlik ve bunların kurduğu teşekküllerde istihdam edilenler bu Kanunda yer alan hükümler dışında 4857 sayılı İş Kanununa tâbidir.

Oda ve borsa genel sekreteri (1) Madde 74- Odalar ve borsaların işlerini yürütmek üzere bir genel sekreter görevlendirilir. Genel sekreterin aşağıda belirtilen nitelikleri haiz olması gerekir: a) Türk vatandaşı olmak. b) (Mülga: 23/1/2008 – 5728/578 md.) c) Askerlikle ilişiği bulunmamak. d) (DeğiĢik: 30/7/2008 – 5795/2 md.) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) (1) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı, haksız mal edinme suçlarından hapis cezasına mahkûm olmamak. e) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek hastalığı, zihinsel veya bedensel engeli bulunmamak.(2) (1) Bu maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan “… milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, … ” bölümü, Anayasa Mahkemesi’nin 25/2/2010 tarihli ve E.: 2008/17, K.: 2010/44 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.

(2) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu bentte yer alan “vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamak” ibaresi “hastalığı, zihinsel veya bedensel engeli bulunmamak” şeklinde değiştirilmiştir. f) Mühendislik, iktisat, işletme, maliye, hukuk ve kamu yönetimi gibi alanlarda en az dört yıllık yüksek öğrenim kurumu mezunu olmak. g) Kamuda veya özel sektörde en az beş yıl iş tecrübesine sahip olmak.

Genel sekreter ve yardımcıları yönetim kurulu kararıyla atanır. Genel sekreter yardımcılarında da genel sekreterde aranan koşullar aranır.

Genel sekreter, yönetim kurulunun izni ile harcama yetkisi dahil görev ve yetkilerinden bir bölümünü her faaliyet yılının başında yeniden tespit edilmek üzere yardımcılarına devredebilir.

Genel sekreter, oda ve borsa personelinin disiplin ve sicil amiridir. Genel sekreter, meclis ile yönetim kurulu toplantılarına ait tutanakları düzenler, odanın veya borsanın iç çalışmalarıyla yazı işlerini düzenler ve yönetir, oda veya borsa personeline gerekli emir ve talimatları verir ve çalışmalarını denetler, yönetim kurulu veya başkanı tarafından verilen diğer görevleri yerine getirir.

Birlik Genel Sekreteri Madde 75- Yönetim Kurulunca, Birliğin işlerini yürütmek üzere, oda ve borsa genel sekreterleri için aranan nitelikleri haiz ve asgarî bir yabancı lisanı çok iyi derecede bilen bir Genel Sekreter atanır. Gerektiğinde yönetim kurulu bir veya daha fazla genel sekreter yardımcısı atayabilir. Genel sekreter yardımcılarında da Genel Sekreter için aranan nitelikler aranır.

Genel Sekreter, yönetim kurulunun izni ile harcama yetkisi dahil görev ve yetkilerinden bir bölümünü her faaliyet yılının başında yeniden tespit edilmek üzere yardımcılarına devredebilir.

Genel Sekreter, Birlik personelinin disiplin ve sicil amiridir. Genel Sekreter, Yönetim Kurulu toplantılarına ait tutanakları düzenler, Birliğin iç çalışmalarıyla yazı işlerini düzenler ve yönetir, Birlik personeline gerekli emir ve talimatları verir ve çalışmalarını denetler, Yönetim Kurulu ve Birlik Başkanı tarafından verilen diğer görevleri yerine getirir.

26

Cezai takibat Madde 76- (DeğiĢik: 23/1/2008 – 5728/539 md.)

Odalar, borsalar ve Birliğin organ üyeleri ile personeli, görevlerini yerine getirirken görevleriyle ilgili suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden, bu kuruluşların paralarıyla para hükmündeki evrak, senet ve sair varlıkları ile muhasebe ve muamelata ilişkin her çeşit defter ve evrak ile ilgili olarak işledikleri suçlardan dolayı kamu görevlisi olarak cezalandırılırlar. ĠKĠNCĠ BÖLÜM Malî Hükümler Tahsilat Madde 77- Süresinde ödenmeyen kayıt ücretleri, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hâsılatından alınacak oda payları, borsa tescil ücreti ve Birlik aidatına 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca günlük gecikme zammı tahakkuk ettirilir.

Kayıt ücretleri, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hasılatından alınacak oda payları ve Birlik aidatı ile borsa tescil ücreti ve bunlara ait kesinleşen gecikme zamları ile para cezalarının tahsiline ilişkin olarak oda, borsa ve Birlik Yönetim Kurulunca verilen kararlar ilâm hükmünde olup, icra dairelerince yerine getirilir.

Kayıt ücretleri, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hasılatından alınacak oda payları ve Birlik aidatı ile borsa tescil ücreti ve bunlara ait kesinleşen gecikme zamları ile para cezalarının tahsil zamanaşımı süresi beş yıldır.

Bütçelerden ayrılacak paylar Madde 78- Odalar, borsalar ve Birlikçe hazırlanan bütçelerde; a) Genel Kurul kararıyla, Türkiye Odalar, Borsalar ve Birlik Personeli Sigorta ve Emekli Sandığı Vakfına ödenmek üzere yüzde bir oranında, b) Bakanlık iç ticaret hizmetlerini geliştirmek üzere her yıl yüzde biri geçmemek üzere, Pay ayrılır.

Bu şekilde ayrılacak payların kullanma esasları ve uygulaması yönetmelikle düzenlenir.

Birlik ile oda ve borsaların bütçelerinde temsil, gezi, konaklama, seyahat, yevmiye ve huzur hakkı gibi harcamaları için ayıracakları pay bütçelerinin yüzde yirmisini, personel harcamaları için ayrılan pay ise bütçelerinin yüzde kırkını geçemez. İhale işleri ve hizmet alımı Madde 79- Odalar, borsalar ve Birliğin mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ve satımlarının tâbi olduğu usul ve esaslar açıklık, şeffaflık ve serbest rekabet ilkeleri gözetilerek, Birlikçe çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Odalar, borsalar ve Birlik, istisna ve vekâlet akdi ile hizmet alımı yapabilir.

Kamulaştırma, şirket ve vakıf kurma Madde 80- Odalar, borsalar ve Birlik amaçlarını gerçekleştirmek ve faaliyet konuları ile sınırlı olmak şartı ile yetkili organlarının kararı ve Bakanlığın izni ile kamulaştırma yapabilirler. Kamu yararı kararı Bakanlıkça verilir.

Odalar, borsalar ve Birlik, bu Kanunda öngörülen ekonomik nitelikli görevlerini yapmak, meslek mensuplarının müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak ve mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak amaçlarıyla sınırlı olarak ve Bakanlığın izni ile kurulmuş veya kurulacak şirketlere iştirak edebilirler.

Odalar, borsalar ve Birlik, amaçlarına uygun olarak eğitim ve öğretim kurumları kurmak üzere vakıf kurabilirler. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Oda, Borsa ve Birlik Organlarının Seçim Usulü Seçimlere ilişkin genel esaslar Madde 81- Oda, borsa ve Birlik organları ile şubelerinin seçimleri, bu Kanunda yazılı esas ve usullere göre, elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen ortak veri tabanında Birliğe bağlı oda ve borsa meslek gruplarına göre seçme ve seçilme niteliklerini haiz olan üyeleri gösteren oda, borsa ve Birlik veri tabanından alınan güncel üye listeleriyle yargı gözetiminde yapılır.

27

Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulu bulunduğu takdirde, görevli hâkim il seçim kurulunca belirlenir. Birlik organları seçimlerinde görevli hâkim, merkez ilçe seçim kurulu başkanıdır. İlçe seçim kurulu başkanı, oda ve borsanın üye ve meslek grubu sayısına ve Birlik organları seçimlerinin gereklerine göre seçim sandıklarının yer ve sayısını, tarihini ve oy kullanma süresini, oy pusulasının şeklini ve seçimle ilgili diğer hususları belirler. Seçimlerde kullanılacak araç ve gereçler, ilçe seçim kurulundan sağlanır.

Oy verme işlemleri gizli oy ve açık tasnif esaslarına göre yapılır. Belirlenen seçim süresi sona erdiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler de oylarını kullanırlar. Seçmen listesinde adı yazılı olmayan üye veya delegeler oy kullanamaz. Oylar, oy verenin kimliğinin oda veya borsa veya resmî kuruluşça verilen belge ile ispat edilmesinden ve listedeki isminin karşısındaki yerin imzalanmasından sonra kullanılır.

(DeğiĢik beĢinci fıkra: 4/7/2012-6353/30 md.) Tüzel kişi temsilcisi gerçek kişilerin, temsil ettikleri tüzel kişinin tescili ana sözleşmeleri gereğince temsil ve bağlayıcı işlem yapma yetkisine sahip olduklarına dair düzenlenmiş imza sirkülerinin aslı veya noter tasdikli sureti veya ticaret sicil müdürlüğünden doksan gün içerisinde alınmış yetki belgesinin oy kullanma sırasında ibrazı gerekir. İbraz edilen imza sirkülerinin bir fotokopisi oy kullanılan sandık kurulu başkanına teslim edilir. Ticaret sicil müdürlüklerince organ seçimlerinin başladığı tarihten önceki doksan gün de dâhil olmak üzere oda ve borsa organ seçimlerinin yapıldığı aylarda seçim amacıyla tasdik edilen bu belgelerden harç ve hizmet bedeli tahsil edilmez.

Oylar, herhangi bir şekilde hazırlanmış oy pusulalarının, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunan ve oy verme sırasında seçim sandık kurulu başkanı tarafından verilecek özel zarflara konulması suretiyle kullanılır. Üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunmayan zarflara konulan oylar geçersizdir.

Seçim süresinin sonunda, seçim sonuçları tutanakla tespit edilir, seçim sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır. Tutanakların birer örneği seçim yerinde asılmak suretiyle, geçici seçim sonuçları bir tam iş günü ilân edilir.

Kullanılan oylar ve diğer belgeler, tutanağın bir örneği ile birlikte üç ay süre ile saklanmak üzere ilçe seçim kurulu başkanlığına tevdi edilir.

Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile ilân süresi içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar, görevli hâkim tarafından aynı gün incelenir ve karara bağlanır. İlçe seçim kurulunun itiraz üzerine vereceği kararlar, seçim yerinde asılmak suretiyle bir tam iş günü ilân edilir. Bu kararlara karşı, ilân süresi içinde il seçim kurulu nezdinde itiraz edilebilir. İl seçim kurulunun bir gün içinde vereceği karar kesindir. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra, hâkim yukarıdaki hükümlere göre kesin sonuçları ilân eder ve ilgili oda veya borsa ile Birlik ve Bakanlığa bildirir.

Hâkim, herhangi bir sebeple seçimi durdurduğu veya seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya Kanuna aykırı uygulama sebebiyle seçimlerin iptaline karar verdiği takdirde, süresi bir aydan az ve iki aydan fazla olmamak üzere seçimin yenileneceği günü tespit ederek ilgili oda veya borsa ile Birlik ve Bakanlığa bildirir.

Seçimlerin tamamının iptali halinde, seçimler yenileninceye kadar geçen sürede, oda ve borsanın meclis ve yönetim kurulu görevini yapmak üzere Birlikçe üç veya beş kişilik bir kurul atanır.

Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun Yedinci Bölümündeki suç ve cezalara ilişkin hükümler uygulanır.

(DeğiĢik onüçüncü fıkra: 23/1/2008 – 5728/540 md.) Oda, borsa ve Birlik organlarının seçimlerinde siyasi partiler, sendikalar ve sendika üst kuruluşları aday gösteremezler ve belirli adayların leh ve aleyhlerinde faaliyette bulunamazlar ve propaganda yapamazlar. Bu hükme aykırı davrananlar altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Birlik ile oda ve borsaların organlarının seçim tarihleri, Bakanlar Kurulu tarafından bir yılı geçmemek üzere ertelenebilir.

(DeğiĢik son fıkra: 3/2/2005 – 5290/1 md.) Milletvekili veya belediye başkanı olarak seçilenlerin oda, borsa ve birlik organlarındaki görevleri kendiliğinden sona erer.

28

Seçim sandık kurulu Madde 82- İlçe seçim kurulu başkanı, elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen ortak veri tabanından sağlanan seçme ve seçilme niteliklerini haiz olan listeleri incelemek ve seçimleri yapmak üzere kamu görevlileri veya aday olmayan üyeler arasından bir başkan ile iki üyeden oluşan bir seçim sandık kurulu oluşturur ve aynı şekilde üç yedek üyeyi de belirler. Birlik organlarının seçiminde, seçim sandık kurulu için bir başkan ve dört üye ile beş yedek üye, kamu görevlileri veya aday olmayan delegeler arasından merkez ilçe seçim kurulu başkanı tarafından belirlenir.

Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula en yaşlı üye başkanlık eder. Seçim sandık kurulu, seçimlerin Kanunun öngördüğü esaslara göre yürütülmesi, yönetimi ve oyların tasnifi ile görevli olup, bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız olarak devam eder. İlçe seçim kurulu başkanı hâkime ve seçim sandık kurulu başkan ve üyelerine 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda belirtilen esaslara göre ücret ödenir. Bu ücretlerle, diğer seçim giderleri seçimi yapan oda, borsa veya Birlik tarafından karşılanır.

Seçimler sırasında seçim sandık kurulu başkan ve üyelerine karşı işlenen suçlar, Devlet memurlarına karşı işlenmiş gibi cezalandırılır.

Oda, borsa ve Birlik organları seçimlerine katılma nitelikleri Madde 83- Oda veya borsaya kayıtlı, onsekiz yaşını bitirmiş gerçek kişilerle, tüzel kişilerin tescilli ana sözleşmelerinde temsil ve bağlayıcı işlemler yapma yetkisi verilen gerçek kişi temsilcileri, bu Kanun hükümlerine göre oda, borsa ve Birlik organlarının seçimlerinde oy kullanabilirler.

Oda, borsa ve Birlik organlarına seçilebilmek için; a) Yeni kurulan oda ve borsalar hariç en az iki yıldır oda ve borsaya kayıtlı olmak, b) Seçim tarihinde yirmibeş yaşını doldurmuş olmak, c) İflas etmemiş ya da iflas etmiş olsa bile itibarını yeniden kazanmış olmak, d) (DeğiĢik: 23/1/2008 – 5728/541 md.) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme suçlarından hapis cezasına mahkûm olmamak, e) (Mülga: 23/1/2008 – 5728/578 md.) f) Ticarî ve sınaî kazanç dolayısıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmak, g) Okur-yazar olmak, Şartlarını haiz olanlar aday olabilir.

Yerli ve yabancı tüzel kişilerin tescilli ana sözleşmelerinde temsil ve bağlayıcı işlemler yapma yetkisi verilen ve yukarıdaki özellikleri taşıyan gerçek kişi temsilcileri, bu Kanun hükümlerine göre oda, borsa ve Birlik organlarına seçilebilirler.

(DeğiĢik dördüncü fıkra: 28/3/2013-6455/48 md.) Seçilme yeterliliği bulunmadığı sonradan anlaşılanlar ile seçilme yeterliliğini kaybedenlerin oda, borsa ve Birlik organlarındaki görevleri sona erer.

Organların seçimlerine katılma niteliklerine ilişkin diğer hususlar Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

(DeğiĢik altıncı fıkra: 28/3/2013-6455/48 md.) Oda ve borsalarda seçilme hakkının kullanılabilmesi için; ticaret şirketlerinde gerçek kişi temsilcinin şirketin ortağı ve/veya yöneticisi, gerçek kişiler ve ticaret şirketleri dışındaki tüzel kişilere ait ticari işletmelerde ise işletmenin sahibi veya temsilcisi olması ve şirketi ya da işletmeyi temsil ile bağlayıcı işlem yapmaya yetkili bulunması, bu durumun seçimden en az altı ay öncesini kapsaması şarttır. Bu fıkra kapsamında belirtilen şartlar şubeleri temsile yetkili kılınanlar için de aranır.

(DeğiĢik yedinci fıkra: 28/3/2013-6455/48 md.) Üye şirketin münfesih olması, şirketin veya işletmenin işyerini veya merkez kaydını başka bir oda ya da borsanın çalışma alanına taşıması halinde, üyelik ile birlikte seçilmiş olduğu oda, borsa ve Birlik organlarındaki görevi kendiliğinden sona erer.

29

Oda ve borsa organlarının seçimleri Madde 84- Oda ve borsa organlarının seçimleri, bu Kanun hükümlerine göre aşağıda belirtilen esas ve usullere uygun olarak, ekim ayında başlar kasım ayı içinde bitirilir. a) Gruplandırma işlemleri ve meslek komitelerinin seçimi: 1) Meslek komiteleri seçiminden en az yirmi gün önce oda ve borsaların yönetim kurulları tarafından, seçilme hakkına sahip olanlarla, seçme hakkına sahip olanları gösteren, elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen veri tabanında yer alan meslek gruplarına göre hazırlanan listeler, üç nüsha olarak kuruluşun bulunduğu yerdeki ilçe seçim kurulu başkanına sunulur.

2) Hâkim, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip listeleri seçim sandık kurullarına incelettirir ve varsa noksanlarını tamamlattırdıktan sonra en geç beş gün içinde onaylar. Onaylanan listeler ve seçimin yapılacağı tarih ve yer ile diğer hususlar, oda veya borsanın ilân yerlerinde asılmak suretiyle üç tam iş günü ilân edilir. Bu listelerin örnekleri, talep edilmesi halinde oda veya borsa üyelerine masrafı ödenmek kaydıyla verilir. İlçe seçim kurulu başkanınca gerekli görülen hususlar yerel basın yayın organları aracılığı ile ilgililere duyurulur.

3) İlân süresi içinde oda veya borsa üyeleri tarafından listelere yapılacak itirazlar, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde karara bağlanır. Bu karara tebliğ tarihinden itibaren üç gün içinde il seçim kurulu nezdinde itiraz edilebilir. İl seçim kurulunun üç gün içinde vereceği karar kesindir.

4) Bu suretle kesinleşen listelerle, seçim tarihi, süresi ve seçime ilişkin diğer hususlar onaylanarak ilgili oda veya borsaya gönderilir. Kesinleşen listeler ve seçime ilişkin diğer hususlar ilgili oda veya borsanın ilân yerlerinde seçimden önce üç tam iş günü süresince ilân edilir.

5) Yeni kurulan oda ve borsalarda meslek gruplarına ait listeler, ilçe seçim kurulu başkanı veya onun görevlendireceği yetkili memur tarafından seçilecek beş veya yedi üyeden oluşacak bir gruplandırma kurulunca yönetmeliğe uygun olarak hazırlanarak, meslek komitesi seçimleri için görevli hâkime verilir.

6) İlgili seçmen üyelerce, her meslek grubu için ayrı ayrı verilecek mahsus zarflara oyların konulması ile meslek komitesi seçimleri yapılır. b) Meslek grupları, yargı gözetiminde oda ve borsa meclisleri için asıl ve yedek üyeleri meslek komitesi üyeleri ile birlikte seçer. c) Meclis, seçimlerin kesinleşmesini takip eden en geç iki gün içinde yargı gözetiminde oda ve borsa yönetim kurulu başkanı ve üyelerini aynı listede seçer. d) Birlik Genel Kurul delegeleri ile disiplin kurulunun asıl ve yedek üyelerinin seçimi, Yönetim Kurulu üyelerinin seçimi ile birlikte, meclis tarafından yapılır.

Oda ve borsaların meclis, yönetim kurulu, disiplin kurulu ile Birlik Genel Kurulu delegesi seçimlerinde de gruplandırma işlemleri ve meslek komitelerinin seçimlerine ilişkin esas ve usuller uygulanır.

Oda ve borsa şubelerinin seçim usul ve esasları bu maddede belirtilen hükümlere uygun olarak, Birlikçe hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. İtiraz süresi, oda ve borsa organları ile Birlik delegesi seçim sonuçlarının ilânından itibaren bir gündür.

Birlik organlarının seçimi Madde 85- Genel Kurul delegeleri dışındaki Birlik organlarının seçimi, bu Kanunda düzenlenen usul ve esaslara göre ve yargı gözetiminde, mayıs ayı içinde yapılır.

Birlik Başkanı, Birlik Genel Kurulunca, delegeler arasından öncelikle seçilir.

Birlik Genel Kurulunda, Birlik Başkanının seçiminin yapıldığı gün içinde ilgili delegelerce kendi aralarından Birlik Yönetim Kurulu ve oda ve borsa konseylerinin asıl ve yedek üyeleri seçilir. Birlik Başkanı seçim sonucu açıklanmadan, Birlik Yönetim Kurulu ve konsey seçimlerine geçilemez. İtiraz üzerine Birlik Başkanı seçimi iptal edilirse, Birlik Yönetim Kurulu ve konsey seçimleri de kendiliğinden geçersiz sayılır.

Yüksek Disiplin Kurulunun asıl ve yedek üyeleri, Birlik Genel Kurulunca, delegeler arasından seçilir.

Birlik Yönetim Kurulu ve oda ve borsa konseyleri seçimi ile Yüksek Disiplin Kurulunun seçimi birlikte yapılır. İtirazlar seçim günü yapılır ve aynı gün karara bağlanır.

30

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Disiplin ve Para Cezaları Disiplin cezalarının uygulanacağı haller Madde 86- Oda ve borsa üyelerinden meslek onuruna veya meslek düzen ve geleneklerine uymayan eylem ve davranışlarda bulunanlarla, müşterisine karşı meslekî görevini yapmayan veya görevinin gerektirdiği dürüstlüğe uygun şekilde davranmayanlar hakkında bu Kanunda yazılı disiplin cezaları uygulanır.

Disiplin suç ve cezaları Madde 87- Disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: a) Uyarma; mesleğin icrasında ve davranışlarında daha dikkatli davranması gerektiğinin ilgili üyeye bir yazıyla bildirilmesidir. Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) Meslek şeref ve haysiyetine uygun düşmeyen tavır ve hareketlerde bulunmak.

2) Üyelik görev ve sorumlulukları ile ilgili yönetim kurulunca yapılan davet ve talebin gereğini mazeretsiz olarak yerine getirmemek.

3) Üyesi olduğu odanın, borsanın veya Birliğin itibarını zedeleyici sözler sarf etmek.

4) Müşteri veya iş sahipleri ile olan ilişkilerinde terbiye ve nezakete aykırı davranışta bulunmak. b) Kınama; meslekî tutum ve davranışlarında kusurlu sayıldığının ilgili üyeye bir yazıyla bildirilmesidir. Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) Üyesi olduğu odanın, borsanın veya Birliğin itibarını zedeleyici asılsız yayında bulunmak.

2) Müşterisine veya iş sahiplerine karşı taahhütlerini yerine getirmemek.

3) İş ilişkisinde bulunduğu kimseler hakkında haksız ithamda bulunmak.

4) Satışa arz olunan malların niteliği veya miktarı bakımından gerçeğe aykırı beyanda bulunmak.

5) Nizamî olmayan ölçü ve tartı aletlerini bilerek kullanmak.

6) İki yıl içinde birden fazla uyarma cezasını gerektirecek bir davranışta bulunmak.

7) Organ seçimlerinin düzen içinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla, hâkimin ve seçim sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymamak. c) Üyelikten geçici çıkarma; üyenin iki aydan az ve oniki aydan fazla süreli olmamak üzere oda veya borsa üyeliğinden çıkarılmasıdır. Kınama cezası alan üyenin, beş yıl içinde aynı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunması halinde üyelikten geçici çıkarma cezası verilir. d) Üyelikten uzun süreli çıkarma; üyenin kaydının üyesi bulunduğu oda veya borsa ile ticaret sicilinden beş yıl süre ile silinmesidir. Üyelikten geçici çıkarma cezası alan üyenin, üç yıl içinde kınama cezasını gerektirecek yeni bir davranışta bulunması halinde üyelikten uzun süreli çıkarma cezası verilir.

Bu maddede düzenlenen cezalar disiplin kurulunun teklifi üzerine meclis tarafından verilir. Disiplin suç ve cezaları hakkındaki esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Disiplin soruşturmasının yürütülmesi Madde 88- Oda ve borsa üyeleri hakkında disiplin soruşturması oda veya borsa disiplin kurulları tarafından yürütülür.

Disiplin kurulları, üyelerinden birini soruşturmacı olarak tayin eder ve soruşturmacının sunduğu fezleke üzerine ceza teklifinde bulunur. Ceza teklifinin görüşüldüğü toplantıya soruşturmayı yürüten üye katılamaz.

Disiplin soruşturmasının açılması Madde 89- Yönetim kurulları, ihbar veya şikâyet üzerine ya da davranışı doğrudan öğrenmesi halinde re’sen, on gün içinde disiplin soruşturması açılması hususunda karar vermek zorundadır.

Disiplin kurulları, yönetim kurulunun soruşturma açılmasına dair kararının kendilerine iletilmesinden itibaren en çok iki ay içinde suç oluştuğuna kanaat getirerek ceza önermek veya suç oluşmadığına ve dolayısıyla ceza gerekmediğine ilişkin karar vermek zorundadır.

Lüzumu halinde bu süre yönetim kurulu kararı ile uzatılabilir. Disiplin soruşturması en geç bir yıl içinde sonuçlandırılır.

31

Disiplin soruşturması her halde, eylem ve davranışın gerçekleştiği tarihten itibaren bir yıl içinde açılmak zorundadır. Ceza davasına konu teşkil eden eylemlerden dolayı ayrıca disiplin soruşturması açılması durumunda soruşturma ceza mahkemesi kararının kesinleşme tarihinden itibaren bir yıl içinde de yapılabilir.

Savunma hakkı Madde 90- Disiplin soruşturmalarında ve verilecek para cezalarında, isnat olunan hususun ilgiliye yazılı olarak bildirilmesi, savunmasının istenmesi ve bu savunma için en az on günlük bir süre tanınması zorunludur.

Ceza soruşturmalarının etkisi Madde 91- Disiplin işlem ve kararına konu teşkil edecek bir eylemde bulunmuş bir üye hakkında, aynı eylemden dolayı ceza mahkemesinde dava açılmış olması, disiplin soruşturması açılmasını ve disiplin cezası verilmesini engellemez.

Eylemin işlenmemiş veya sanığı tarafından yapılmamış olması nedeniyle beraat hali müstesna, beraatla sonuçlanmış bir ceza davasının konusuna giren eylemlerden dolayı disiplin soruşturması açılması, o eylemin ceza kanunları hükümlerinden ayrı olarak başlı başına disiplin soruşturmasını gerektirir mahiyette olmasına bağlıdır.

Kararların tebliği Madde 92- Disiplin cezaları gerekçeli olarak on gün içinde ilgililere tebliğ edilir. İlgililer, uyarma cezası hariç, disiplin cezalarına ve ceza verilmeme kararlarına karşı tebellüğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Yüksek Disiplin Kuruluna itiraz edebilirler.

Disiplin cezalarına ilişkin kararlara karşı doğrudan veya itiraz üzerine verilen kararlar için idarî yargı yoluna başvurulabilir.

Para cezaları Madde 93- Oda ve borsa üyelerinden; a) Mevzuata uygun olarak kayıt ve tescil muamelelerini yaptırmayanlara veya tescil ve ilânı gereken değişiklikleri bildirmeyenlere yıllık aidatlarının iki katı, b) Yetkili organlarca ve Sigorta Acenteleri İcra Komitesi ile Sigorta Eksperleri İcra Komitesince alınan kararlara riayet etmeyenlere yıllık aidatlarının beş katı, (1) (1) 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Kanunun 38 inci maddesiyle bu bentte yer alan "Yetkili organlarca" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve Sigorta Acenteleri İcra Komitesi ile Sigorta Eksperleri İcra Komitesince" ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir. c) İmalatta, mal ve hizmet arzında sağlık kurallarına uymayanlara, ölçü ve tartı aletlerini hileli bir şekilde kullananlara ve hileli, karışık veya standartlara aykırı ve kalitesiz mal imal edip, satanlara yıllık aidatlarının on katı, Tutarında idarî para cezası verilir.

Bu eylem ve davranışlara ilişkin idarî para cezaları, disiplin kurulunun teklifi ve meclisin kararıyla verilir. Bu maddede belirtilen idarî para cezaları aynı fiilin bir yıl içinde her tekrarı için iki kat olarak uygulanır.

Bu Kanuna göre verilen idarî para cezaları, oda ve borsalar tarafından gelir kaydedilir.

Bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, verilen idarî para cezasının yerine getirilmesini durdurmaz. Bu Kanunda öngörülen idarî para cezalarına ilişkin zamanaşımı süresi yetkili kuruluşça ihlâlin öğrenildiği tarihten itibaren altmış gün ve her halde ihlâlin vuku bulduğu tarihten itibaren iki yıldır.

Para cezası verilmesi ayrıca disiplin cezası verilmesini engellemez.

BEġĠNCĠ BÖLÜM Faaliyetlerin Sona Erdirilmesi Organların görevlerine son verilmesi ve faaliyetten men edilmesi Madde 94- Kuruluş amaçları veya Kanunda belirtilen asli görevlerini Bakanlığın yazılı uyarısına rağmen yerine getirmeyen oda, borsa veya Birlik organlarının görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçtirilmesine, Bakanlığın veya bunların bulundukları ildeki Cumhuriyet savcısının istemi üzerine, o yerdeki asliye hukuk mahkemesince karar verilir. Yargılama, basit yargılama usulüne göre yapılır ve en geç iki ay içerisinde sonuçlandırılır.

Görevlerine son verilen organların yerine, bu Kanundaki usul ve esaslara göre, en geç bir ay içerisinde yenileri seçilir. Yeni seçilenler, eskilerin görev süresini tamamlar.

Bu organların, görevlerine son verilmesine neden olan ve mahkeme kararında belirtilen tasarrufları hükümsüzdür.

32

Yeni organ seçimleri yapılıncaya kadar rutin iş ve işlemlerin nasıl yürütüleceği, oda ve borsalar için Birlik, Birlik için Bakanlıkça belirlenir.

Millî güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde, gecikmede sakınca varsa, oda ve borsalarda vali, Birlikte Bakanlar Kurulu, organların faaliyetten men edilmesine karar verebilir ve bu durumu Bakanlığa bildirir.

Faaliyetten men kararı, yirmidört saat içerisinde yetkili hâkimin onayına sunulur; hâkim, kararını kırksekiz saat içinde açıklar. Aksi takdirde, bu idarî karar kendiliğinden ortadan kalkar.

Faaliyetten men kararı, organın görevlerine son verilmesi isteminin nihaî olarak karara bağlanmasına kadar geçerlidir.

Yukarıda belirtilen veya kanunlarda öngörülen haller dışında, oda, borsa veya Birlik organlarının görevlerine son verilemez, bu organlarda yer alanlar görevden alınamaz.

Oda ve borsaların lağvı ve tasfiyesi Madde 95Kanunda belirtilen faaliyetlerini ve kuruluş amaçlarını gerçekleştiremeyeceklerine meclislerinin üçte iki çoğunluğu ile karar veren oda ve borsalar, talepleri üzerine Birliğin olumlu görüşü ile Bakanlık tarafından lağvedilir.

Borsalar, faaliyetlerine ihtiyaç kalmaması durumunda, Birliğin teklifi üzerine Bakanlık tarafından lağvedilebilir.

Odalar ve borsaların sahip olması gereken nitelik, alt yapı, bütçe ve üye sayısına ilişkin kriterler ile bu kriterlere uygunluğunu yitiren oda ve borsaların lağvı ile tasfiyesine ilişkin esas ve usuller, Birliğin görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Şubeye dönüşen oda ve borsaların varlıkları bağlandığı oda veya borsaya, kapanan oda ve borsaların varlıkları ise Birliğe intikal eder.

ALTINCI BÖLÜM Çeşitli Hükümler

Toplantı ve karar yeter sayısı Madde 96- Oda, borsa ve Birlik organları üye tamsayılarının çoğunluğu ile toplanır.

Kararlar, toplantıya katılanların oy çokluğu ile verilir. Disiplin kurulları ve yüksek disiplin kurulu için toplantı ve karar yeter sayısı üye tamsayısının çoğunluğudur.

Oda, borsa ve Birlik organları toplantılarında çekimser oy kullanılamaz.

Oda ve borsa yönetim kurulları haftada bir, meclis ve meslek komiteleri ayda bir, disiplin kurulları, kurul başkanı veya yönetim kurulu başkanının çağrısı üzerine toplanır. Oda ve borsa yönetim kurulu, meclisi ve meslek komiteleri, gerektiğinde başkanları tarafından olağanüstü toplantıya çağrılabilir.

Oda ve borsaların bütün meslek komiteleri altı ayda bir müşterek toplantı yapar. Bu toplantıya yönetim kurulu da katılır. Üyeler, organ seçimleri hariç olmak üzere, kendilerini, eşlerini ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci derece dahil ikinci dereceye kadar sıhrî hısımları ile evlatlıklarını ilgilendiren işlere ilişkin toplantılara katılamaz ve oy kullanamaz. Bu durumda toplantı ve karar yeter sayılarının sağlanamaması halinde, yedek üyeler çağrılır.

Oda, borsa ve Birlik organlarında görevli üyeler, özürlü veya özürsüz olarak altı ay içinde yapılan toplantıların yarısından bir fazlasına katılmamaları halinde üyelikten çekilmiş sayılırlar. Bu hüküm, kendi organlarınca başka bir yerde görevlendirilen üyeler hakkında uygulanmaz.

Toplantı yeter sayısına ulaşılamaması nedeniyle olağan toplantıların üst üste üç kez gerçekleşememesi halinde, bu üç toplantıya gelmeyenlerin üyeliği kendiliğinden sona erer ve yerlerine yedek üye çağrılır.

Oda veya borsa üyeliği herhangi bir nedenle sona erenlerin, oda, borsa ve Birlik organlarındaki görevleri kendiliğinden sona erer ve yerlerine yedek üye çağrılır.

Oda, borsa veya Birlik organlarında yer alanların ölümü, istifası veya mahkeme kararı ile görevlerine son verilmesi gibi hallerde de yerlerine yedek üye çağrılır.

Yedek üyelerin çağrılmasında, aldıkları oy sayısı göz önünde tutulur. Ayrıca Birlik için, yedek üyelerin göreve çağrılmasında bu Kanundaki temsil esasları dikkate alınır.

Odalar ve borsalarda yönetim kurulu başkanlığı ve Birlik Başkanlığı görevinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda, oda, borsa veya Birlik yönetim kurulu tarafından bir ay 33

içinde, yönetim kurulu üyeleri arasından biri kalan süreyi tamamlamak üzere yönetim kurulu başkanı ve Birlik Başkanı seçilir. Seçimlere kadar en yaşlı başkan yardımcısı geçici olarak görev yapar.

Vekâlet Madde 97- Odalar ve borsaların meslek komitesi, meclis ve yönetim kurulu başkanları ile Birlik Genel Kurulu Başkanı, Birlik Başkanı ve konsey başkanlarının yokluğunda, yetkilendirdikleri yardımcıları bu görevlere vekâlet ederler.

Oda, borsa ve Birlik genel sekreterlerinin yokluğunda ise yerlerine görevlendirdikleri yardımcıları vekâlet eder.

Huzur hakkı Madde 98- Oda ve borsa meslek komiteleri, yönetim kurulu ve meclis üyelerine iştirak edecekleri toplantılar için huzur hakkı verilebilir.

Oda ve borsaların meslek komiteleri ve yönetim kurulu üyelerine verilecek huzur hakkını meclisler, meclis üyelerine verilecek huzur hakkını Birlik Yönetim Kurulunun teklifi ile Genel Kurul tespit eder.

Odalar ve borsalar arası ilişki Madde 99- Aynı ilde kurulu odaların yönetim kurulları, alacakları meslekî kararlarda diğer odalara danışarak görüş isterler. Görüşü istenen oda, en geç yedi gün içinde görüşünü bildirir.

Oda ve borsa yönetim kurulları, aynı ildeki diğer oda ve borsaların verdikleri kararlara itiraz edebilirler. İtiraz eden oda veya borsanın başvurusu üzerine en yaşlı meclis başkanının daveti ve başkanlığı altında, yönetim kurulları birlikte toplanarak ihtilafı çözerler.

Anlaşmazlık halinde Birlik, hakem olur.

Ayrıca, ilde kurulu oda ve borsa yönetim kurulları, meslekî konularda görüş oluşturmak amacıyla dört ayda bir müştereken toplanır.

Toplanma ve müzakere usulü Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Denetim Madde 100- (DeğiĢik: 28/3/2013-6455/49 md.)

Odalar, borsalar, Birlik ve bunların bağlı ve ilgili kuruluşları Bakanlığın denetimine tabidir.

Odalar, borsalar ve Birliğin ilgili personeli ile organlarında görevli üyeleri, Bakanlık müfettişlerinin talebi üzerine her türlü belge, defter, kayıt ve bilgileri ibraz etmek ve örneklerini noksansız ve gerçeğe uygun olarak vermek, para ve para hükmündeki evrakı göstermek, bunların sayılmasına ve incelenmesine yardımcı olmak, yazılı ve sözlü bilgi taleplerini karşılamak, denetimde her türlü yardım ve kolaylığı göstermek ve çalışmalarını yapabilecekleri uygun bir yer tahsis etmekle yükümlüdür. İkinci fıkrada belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyen veya 76 ncı maddede belirtilen suçlardan dolayı haklarında kovuşturmaya başlanan ya da görevi başında kalması yapılan denetim bakımından sakıncalı görülen oda, borsa ve Birlik personeli Bakanlık müfettişinin teklifi üzerine Bakanlıkça tedbiren geçici olarak görevden uzaklaştırılabilir. Bu madde kapsamında organ üyelerinin görevden uzaklaştırılmaları ise Bakanlık veya doğrudan Cumhuriyet savcısı tarafından yetkili asliye hukuk mahkemesinde açılan dava üzerine, iki ay içinde basit usulde yapılacak yargılama sonucunda karara bağlanır. Dava sonucu, mahkemece Bakanlık, ilgili oda veya borsa ve Birliğe bildirilir. Görevden uzaklaştırılan personele, uzaklaştırma süresi boyunca yapılacak ödemelerin üçte ikisi ödenir.

Bu madde kapsamında görevden uzaklaştırılanlar; denetim sırasında veya denetimin tamamlanmasından sonra Bakanlık kararıyla veya haklarında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği ya da mahkûmiyetlerine karar verilmediği takdirde görevlerine dönerler.

Görevine iade edilenlerin uzaklaştırma süresi boyunca mahrum kaldığı ödentileri, kanuni faizleri ile birlikte istihdam edilen oda, borsa veya Birlik tarafından ödenir.

Bakanlık, bu madde kapsamında açılan davaları katılan sıfatıyla takip edebilir.

Odalar, borsalar, Birlik ve bunların organları ile bağlı ve ilgili kuruluşları, Bakanlıkça yapılan denetim sonucunda verilen talimatlara ve bu Kanunun uygulanmasına ilişkin alınan tedbirlere riayet etmek zorundadır.

34

Yönetmelikler Madde 101- Bu Kanunda Birlikçe hazırlanacağı belirtilen yönetmelikler, Bakanlığın onayı üzerine Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer.

Uygulanmayacak hükümler Madde 102- Ticaret siciline kayıtlı olanlardan 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda öngörülen ustalık belgesi istenmez.

Yürürlükten kaldırılan hükümler Madde 103- 8.3.1950 tarihli ve 5590 sayılı “Ticaret ve Sanayi Odaları”, “Ticaret Odaları”, “Sanayi Odaları”, “Deniz Ticaret Odaları”, “Ticaret Borsaları” ve “Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği” Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır.

Diğer mevzuatla 8.3.1950 tarihli ve 5590 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.

Geçici Maddde 1- Ekli (1) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı cetvelin, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bölümüne eklenmiş ve ekli (2) sayılı listede yer alan kadrolar iptal edilerek anılan Kanun Hükmünde Kararnamenin Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bölümünden çıkarılmıştır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte iptal edilen borsa komiseri unvanlı kadrolarda istihdam edilenler, bu Kanunla ihdas edilen uzman unvanlı kadrolara bulundukları kadro dereceleri itibarıyla iki ay içerisinde atanırlar.

Bunlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar, eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî haklarını almaya devam ederler. Borsa komiserlerinin atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamının net tutarı, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer mâli hakları toplamı net tutarından az olması halinde aradaki fark giderilinceye kadar atandıkları kadroda kaldıkları sürece herhangi bir kesintiye tâbi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir.

Geçici Madde 2- Bu Kanunda elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde oluşturulması öngörülen ortak veri tabanları, oda ve borsaların meslek gruplarına göre seçme ve seçilme niteliklerini haiz üye listeleri, Bakanlık tarafından belirlenecek esaslar uyarınca altı ay içerisinde oluşturulur.

Geçici Madde 3- Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yürürlüğe konulur. Bu yönetmelikler yürürlüğe konuluncaya kadar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yürürlükte bulunan tüzük ve yönetmeliklerin, bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.

Geçici Madde 4- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde il odasına veya borsasına bağlı olarak şubeye dönüşen oda ve borsalarda, üyelerin bu oda veya borsaya, oda ve borsaların da Birliğe olan aidat borçları ve gecikme zamları silinir ve üyeler beş yıl herhangi bir aidat ödemezler.

Geçici Madde 5- Üyelerin oda ve borsalara, oda ve borsaların da Birliğe olan gecikmiş aidat borçlarının tamamının, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içinde ödenmesi halinde bu borçlara ait gecikme zamları silinir.

Geçici Madde 6- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulmuş olan ajanlıklar ilgili odaya bağlı şube veya temsilciliğe dönüşür.

Geçici Madde 7- Bu Kanunun 24, 25, 50, 51 ve 71 inci maddelerinde belirtilen aidat ve ücret miktarları 2004 yılı için taban yirmimilyon lira, tavan ise yüzotuzmilyon lira olarak uygulanır.

Geçici Madde 8- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce genel sekreter ve yardımcısı olarak atanmış olanlarda, bu Kanunun 74 ve 75 inci maddelerinde belirtilen nitelikler ile ilgili şartlar aranmaz.

Geçici Madde 9- 2004 yılında yapılması gereken oda ve borsaların organ seçimleri 2005 yılı Mart ayı içinde yapılır.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce oda ve borsa organlarına seçilmiş olan üyelerin görev süreleri 2005 yılı Mart ayında yapılacak oda ve borsa organ seçimlerine kadar, Birlik organlarına seçilen üyelerin görev süreleri ise 2005 yılı Mayıs ayında yapılacak seçimlere kadar devam eder. Birlik Yönetim Kurulu Başkanı bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Birlik Başkanı unvanıyla seçime kadar görevine devam eder. Disiplin kurullarının ilk seçimleri de yukarıda belirtilen tarihlerde yapılır.

35

Bu Kanunun 81 inci maddesinin son fıkrası, halen oda ve borsa organlarında görev yapanlar açısından, oda ve borsaların ilk organ seçimlerine kadar uygulanmaz.

Geçici Madde 10- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak ilk seçimlerden itibaren (…) (1) (1) Bu fıkranın “…üst üste iki dönem süresince meclis başkanlığı, yönetim kurulu başkanlığı, konsey başkanlığı ve Birlik Başkanlığı görevlerinde bulunanlar aradan iki seçim dönemi geçmedikçe aynı görevlere yeniden seçilemezler.” bölümünün yürürlüğü, Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/1 (Yürürlüğü Durdurma) Kararı ile İptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihe kadar durdurulmuş olup , Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/7 sayılı İptal Kararı ise 23/3/2013 tarihli ve 28596 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Geçici Madde 11- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulmuş olan ilçe oda ve borsaları, mevcut çalışma alanları dahilinde faaliyetlerini sürdürürler.

Geçici Madde 12- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte oda, borsa, Birlik ve bunların kurduğu teşekküllerde istihdam edilmekte olanların, mevcut statülerine göre istihdam edilmelerine devam olunur.

Geçici Madde 13- Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren altı yıl süreyle Birliğin yıllık gelirinin yüzde beşi, bu sürenin dolmasını takip eden onbeş yıl süreyle de yüzde ikisi Türkiye Odalar ve Borsalar Eğitim ve Kültür Vakfı ile TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesinin ihtiyaçları için kullanılmak üzere bu kuruluşlara tahsis edilir. Tahsis edilecek meblağın paylaşım esasları Birlik Yönetim Kurulunca belirlenir.

Geçici Madde 14- (Ek: 3/2/2005 – 5290/3 md.)

Bu Kanunun 83 üncü maddesinin altıncı fıkrası, bu Kanunun geçici 9 uncu maddesinde belirtilen seçimlerde uygulanmaz.

Geçici Madde 15 – (Ek: 3/6/2007-5684/38 md.)

Sigorta Eksperleri İcra Komitesi seçimleri, odaların genel organ seçimlerini takiben altmış gün içinde yapılır. Sigorta Eksperleri İcra Komitesi oluşturulana kadar Hazine Müsteşarlığı, Sigortacılık Kanununun yayımını müteakip bir ay içinde geçici Sigorta Eksperleri İcra Komitesini tespit eder.

Sigorta Acenteleri Sektör Meclisinin seçimi odaların genel organ seçimlerini takiben altmış gün içinde, Sigorta Acenteleri İcra Komitesi seçimleri ise Sigorta Acenteleri Sektör Meclisinin oluşmasından itibaren en geç onbeş gün içinde yapılır. Sigorta Acenteleri Sektör Meclisi oluşturulana kadar Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu kararı ve Hazine Müsteşarlığının uygun görüşü ile Sigortacılık Kanununun yürürlüğe girmesini müteakip bir ay içinde geçici Sigorta Acenteleri İcra Komitesi tespit edilir.

Geçici Madde 16 – (Ek: 18/2/2009-5838/31 md.) Üyelerin oda ve borsalara, oda ve borsaların da Birliğe ödenmiş aidat borçlarına ait gecikme zamlarının tamamı ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde üyelerin oda ve borsalara, oda ve borsaların Birliğe olan aidat borçlarının tamamının ödenmesi halinde, bu borçlara ait gecikme zamları silinir.

Geçici Madde 17 – (Ek: 28/3/2013-6455/50 md.)

Bu Kanunun 84 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği 2012 yılının Ekim ayında başlayıp Kasım ayında tamamlanması gereken, ancak Bakanlar Kurulunun 4/6/2012 tarihli ve 2012/3237 sayılı Kararı ile 2013 yılının Şubat-Mart aylarına ertelenen oda ve borsaların organ seçimlerinde oy kullanmak üzere alınan yetki belgeleri, başvuruya dair usule tabi olmaksızın, Ticaret Sicil Müdürlüklerince “yetkinin devam ettiği” ibaresi ile onaylanmış olması şartıyla, Bakanlar Kurulunun 28/1/2013 tarihli ve 2013/4244 sayılı Kararıyla yeniden 2013 yılının Mayıs-Haziran aylarına ertelenen oda ve borsaların organ seçimlerinde kullanılabilir.

Bu Kanunun 83 üncü maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen en az altı aylık süre şartı 2013 yılının Mayıs-Haziran aylarında yapılacak oda ve borsaların organ seçimlerinde aranmaz.”

Yürürlük Madde 104- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 105- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

36

5174 SAYILI KANUNA EK VE DEĞĠġĠKLĠK GETĠREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESĠ TARAFINDAN ĠPTAL EDĠLEN HÜKÜMLERĠN YÜRÜRLÜĞE GĠRĠġ TARĠHĠNĠ GÖSTERĠR LĠSTE DeğiĢtiren Kanunun/ Ġptal Eden Anayasa Mahkemesinin Kararının Numarası 5290

5174 sayılı Kanunun değiĢen veya iptal edilen maddeleri

Yürürlüğe GiriĢ Tarihi

81, 83, Geçici Madde 14

18/2/2005

5684

57, 93, Geçici Madde 15

14/6/2007

5728

74, 76, 81, 83

8/2/2008

5795

74, 83

1/8/2008

5838

Geçici Madde 16

28/2/2009

6353

81

12/7/2012

6362

53

30/12/2012

Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/1 sayılı (Yürürlüğü Durdurma) Kararı Anayasa Mahkemesi’nin 10/1/2013 tarihli ve E.: 2012/128, K.: 2013/7 sayılı İptal Kararı 6455 6462

16, 18, 38, 40, 63, 65, Geçici Madde 10

16, 18, 38, 40, 63, 65, Geçici Madde 10

17/1/2013

23/3/2013

83, 100, Geçici Madde 17

11/4/2013

74

3/5/2013

37

ADANA TİCARET ODASI İÇ YÖNERGESİ BİRİNCİ KISIM Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları 1.BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER Amaç : Madde 1- 5174 Sayılı Kanunun 17/k maddesine dayanılarak hazırlanan bu Yönergenin amacı; Adana Ticaret Odası‟nın kuruluşuna, sevk ve idaresine, görev, yetki, temsil ve sorumluluklarına, çalışma usul ve esaslarına, işlerin yürütülmesi şekline, üye kaydı, huzur hakları, iç teşkilat, bütçe ve muhasebe esasları ile hizmet birimlerine, burslar, harcırahlar, personelin hak ve yükümlülükleri ile iş bölümüne, personelin eğitim ve benzeri hususlara ait esaslar ile Oda organlarının çalışma esaslarını düzenlemektir.

Tanımlar: Madde 2- Bu Yönergede geçen; - Kanun deyimi; 5174 sayılı “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu”, ek ve değişikliklerini, - Bakanlık deyimi; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‟nı, - Tüzük ve Yönetmelikler deyimi; 5174 sayılı kanuna, ek ve değişikliklerine göre yürürlüğe konulmuş Tüzük ve Yönetmelikleri, - Personel Yönetmeliği deyimi; 5590 sayılı Kanunun 2567 sayılı Kanunla değiştirilen 86'ncı maddesi gereğince Bakanlar Kurulunca 83/6620 sayılı karar ile kabul edilerek 5 Ağustos 1983 tarihli 18/26 sayılı resmi gazetede yayınlanan Odalar, Borsalar ve Birlik Memur, Sözleşmeli ve Geçici Personeli ile Hizmetlilerin özlük hakları ve ayrılma tazminatı ile ilgili esasları düzenlemek amacıyla hazırlanan Yönetmelik, ek ve değişikliklerini, - Birlik deyimi; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği‟ni, - Oda deyimi; Adana Ticaret Odası‟nı, - Personel deyimi; Adana Ticaret Odası‟nda çalışan kadrolu, sözleşmeli personel ile geçici ve hizmetli çalışan tüm personeli, - Organlar deyimi; Adana Ticaret Odası‟nın Meslek Komiteleri ile Meclis, Yönetim ve Disiplin Kurulunu ifade eder.

Kuruluş : Madde 3- Adana Ticaret Odası; üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere, mesleki disiplini, ahlậk ve dayanışmayı korumak ve Kanunda yazılı hizmetler ile mevzuatla Odalara verilen görevleri yerine getirmek amacıyla kurulan ve organları kendi üyeleri arasından Kanunda belirlenen usullere göre, yargı gözetimi altında gizli oyla seçilen tüzel kişiliğe sahip Kamu Kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. Çalışma Alanı : Madde 4- Odanın çalışma alanı, il sınırları içerisinde kurulu bulunan diğer Odaların çalışma alanları hariç olmak üzere Adana İl sınırıdır .

38

Görev: Madde 5- Odanın görevleri; yönetmeliklerinde açıkça belirtilmiştir.

5174

sayılı

Kanunun

12.maddesi

ve

ilgili

Kayıt Zorunluluğu : Madde 6- Ticaret Siciline kayıtlı tacir sıfatına sahip gerçek ve tüzel kişiler ile bunların şubeleri ve fabrikaları, işe başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde Odaya kaydolmak zorundadırlar. Meslek gruplarına göre yapılacak üye kayıtları, elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen ortak veri tabanında güncel olarak tutulur .

Odalara talep üzerine veya re‟sen üye kayıt yapılabilmesi için, kaydı yapılacakların Ticaret Siciline kayıtlı olması şarttır.

Bu maddede düzenlenen kayıt zorunluluğunu yerine getirmeyenleri, başvuru üzerine veya re‟sen öğrenen ilgili Oda, öncelikle bunlardan Ticaret Siciline tescil edilmiş olmayanları tescil işleminin yapılması için ilgili ticaret sicili memurluğuna bildirir. Ticaret Sicili Memurluğu, bu bildirim üzerine gerekli işlemleri yapmakla yükümlüdür.

Hakkında üyelikten geçici veya uzun süreli çıkarma cezası verilen ve bu cezalara ilişkin süreleri tamamlanan üyelerden kayıt zorunluluğu bulunanlar, talep üzerine veya re‟sen Odalara yeniden kaydedilir. Üyelikleri askıya alınan veya Meclis kararı ile üyelikleri silinenler istekleri üzerine, geçmişteki borçlarını ödemeleri kaydıyla kayıtları aktif hale getirilerek Oda üyeliğine yeniden alınabilirler.

II.BÖLÜM ODA ORGANLARI Odanın Organları : Madde 7 - Odanın organları şunlardır: A) Meslek Komiteleri B) Meclis C) Yönetim Kurulu D) Disiplin Kurulu A) Meslek Komiteleri : Meslek Komitelerinin Oluşumu : Madde 8 – Oda Meslek Komiteleri, meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek üyelerden oluşur. Asıl üyeler kadar da yedek üye seçilir.

Komite kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer.

Madde 9 – Meslek Komitelerinin Seçme ve Seçilme Şartları ile Komitelerin Kuruluşu : Meslek Komiteleri Seçimi Kanunda yazılı usul ve esaslara göre yargı gözetiminde gizli oy açık tasnif esasına göre yapılır.

Meslek Komitelerine Seçme ve Seçilme Yeterlilikleri: 1. Seçme Yeterlilikleri : Oda organ seçimlerine seçmen sıfatıyla iştirak edebilmek için; a) Odaya kayıtlı olmak, b) Gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri için seçim günü itibarıyla on sekiz yaşını doldurmuş olmak, 39

c) Tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri için tescilli ana sözleşmelerinde temsil ve bağlayıcı işlemler yapma yetkisine sahip olmak, d) Oda kaydını gerektiren ticari ve sınaî kazanç dolayısıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmak, e) 5174 Sayılı Kanunun 10 uncu Maddesi uyarınca meslek grubu ve seçmen listelerinden silinmemiş olmak veya Kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmiş olmak suretiyle yeniden meslek grubu ve seçmen listelerine dâhil edilmiş olmak gerekir. f) Münfesih şirketler Oda organ seçimlerinde oy kullanamaz.

2. Seçilme Yeterlilikleri : Oda organlarına seçilebilmek için; a) Seçim tarihi itibarıyla en az iki yıldan beri Odaya kayıtlı olmak, b) Gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri için seçim günü itibarıyla 25 yaşını doldurmuş ve okur-yazar olmak, c) İflas etmemiş ya da iflas etmiş olsa bile itibarını hükmen yeniden kazanmış olmak, d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere ağır hapis veya iki yıldan fazla hapis veya görevi kötüye kullanma suçundan dolayı altı aydan fazla hapis cezasıyla cezalandırılmamış olmak, yahut affa uğramış veya tecil edilmiş olsalar bile basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, evrakta sahtekarlık, inancı kötüye kullanma, yalan yere tanıklık, kaçakçılık, hileli iflas, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, kara para aklama, Devlet sırlarını açığa vurma, terör, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına iştirak suçlarından dolayı hüküm giymemiş olmak, e) 5174 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca meslek grubu ve seçmen listelerinden silinmemiş olmak veya Kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmiş olmak suretiyle yeniden meslek grubu ve seçmen listelerine dâhil edilmiş olmak, f) Ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olmak, g) Oda kaydını gerektiren ticari ve sınaî faaliyetten elde edilen kazanç dolayısıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmak gerekir. h) Münfesih şirketler Oda organlarına seçilemez. i) İl sınırları içindeki başka bir Odanın, Borsanın veya 507 sayılı Kanuna göre kurulmuş Esnaf Odalarının Meslek Komitelerine veya yönetim organlarına seçilmiş kişilerin, Oda organlarındaki görevleri sona erer.

3. Adli Sicil Belgelerinin İbrazı : Oda Meslek Komitesi, Meclis ve Disiplin Kurulu üyeliğine seçilenler, seçimlerin kesinleşmesini müteakip on beş (15) gün içinde Oda Genel Sekreterliğince yapılacak tebligat üzerine, bu İç Yönergenin 9 ncu maddesinin 2/d bendinde belirtilen hususu tevsik eden adli sicil belgesini tebellüğ tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde Oda Genel Sekreterliğine imza karşılığında veya evrak kayıt numarası almak suretiyle teslim etmek zorundadır. Tüzel kişilerde bu zorunluluk, gerçek kişi temsilcileri tarafından yerine getirilir. Adli sicil belgesinin süresi içinde teslim edilmemesi halinde üyenin Oda organlarındaki görevi kendiliğinden sona erer.

Herhangi bir nedenle asil üyeliklerde boşalma sonucu göreve çağrılan yedek üyeler, Oda Genel Sekreterliğinin göreve davete ilişkin tebligatının tebellüğünden itibaren otuz (30) gün içinde bu İç Yönergenin 9 ncu maddesinin 2/d bendinde belirtilen hususu tevsik eden adli sicil belgesini ibraz etmek zorundadır. Bu belgenin süresi içinde ibraz edilmemesi halinde üyenin Oda organlarındaki görevi kendiliğinden sona erer.

Tüzel kişilerin, seçildikleri organlardaki görevleri devam ederken gerçek kişi temsilcilerini değiştirmeleri halinde, adli sicil belgesinin ibrazına ilişkin otuz (30) günlük süre, tüzel kişiliğin yeni temsilcisini gösterir temsil belgesinin Odaya tevdi tarihinde başlar.

Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasına göre üyelere yapılacak tebligatta, adli sicil belgesinin süresinde teslim edilmemesi halinde üyenin Oda organlarındaki görevinin kendiliğinden sona ereceği belirtilir.

40

Oda Meslek Komitesi, Meclis ve Disiplin Kurulu üyeliğine seçilenler, bu üyeliklerde boşalma sonucu göreve çağırılanlar ve bu organlarda üye olan tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcilerini değiştirmeleri halinde yeni temsilciler tarafından ibraz edilen adli sicil belgelerinin bu İç Yönergenin 9 ncu maddesinin 2/d bendi çerçevesinde Oda Genel Sekreterinin inceleme sonucunda bu bentte sayılan suçlardan hüküm giymiş olanların yerine yedek üyelerin çağrılması hususunu Yönetim Kuruluna sunması zorunludur.

Bu maddenin uygulanmasından Yönetim Kurulu sorumludur.

4. Vergi Mükellefiyetinin Takibi : Odalar her yılın Ocak ayı içinde vergi dairelerinden temin edecekleri, vergi mükelleflerine ve vergi mükellefiyetini sona erdirenlere ilişkin bilgiler kapsamında üyelerinin vergi kayıtlarını izlemek ve güncel halde tutmak zorundadır.

Odalar, üyelerinin vergi mükellefiyetlerine ilişkin olarak yapılacak ihbar ve şikâyetleri inceleyerek sonucuna göre hareket eder.

Meslek Komitesi ve Meclis seçimlerinden azami üç ay, asgari bir ay önce mahalli gazetelerde ve Odanın duyuru panosunda ilan edilmek suretiyle üyeler, vergi mükellefiyetlerine ilişkin Oda kayıtlarını kontrole davet edilir. Bu ilânlarda, kayıtların incelemeye açık tutulacağı süre, kayıtların düzeltilmesi için uygulanacak yöntem ve süresinde başvurulmaması nedeniyle kayıtların düzeltilememesi halinde Oda kayıtlarının doğruluğunun üye tarafından kabul edilmiş sayılacağı hususları belirtilir.

Vergi mükellefiyetinin sona erdiği tespit edilen üyeye durum bir yazıyla bildirilir. Bu yazı ile üye açıklama yapmaya ve bir hata varsa düzeltmeye davet olunur. Üyenin yazının tebellüğünden itibaren otuz (30) gün içinde başvurmaması veya elde edilen bilginin yanlışlığını bir belge ile tevsik etmemesi halinde Oda organlarındaki görevi kendiliğinden sona erer.

Bu maddenin uygulanmasından Yönetim Kurulu sorumludur.

Meslek Komitelerinin Görevleri : Madde 10- Meslek Komitelerinin görevleri şunlardır: a) Meslekleri ile ilgili incelemeler yapmak, yararlı ve gerekli gördükleri tedbirleri görüşülmek üzere Yönetim Kuruluna teklif etmek. b) Meslek Komitesiyle ilgili olarak Meclis gündeminde yer alan konularda başkan, başkan yardımcısı veya uygun görülen üyelerin, oy kullanmamak üzere Meclis toplantısına katılmasına karar vermek. c) Mesleklerine ait işler hakkında, Meclis veya Yönetim Kurulu tarafından bilgi istenmesi halinde, bu konuda araştırma yapmak ve istemi cevaplandırmak. d) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Meslek Komiteleri Toplantıları : Madde 11a) Oda Meslek Komiteleri, Başkanın yazılı daveti üzerine ayda bir kez olağan olarak toplanır. Gerektiğinde, Başkanın yokluğunda yetkilendirdiği Başkan Yardımcısının çağrısıyla her zaman olağanüstü toplanabilir. Ayrıca, 5 kişilik komitelerde en az iki, 7 kişilik komitelerde en az üç, 9 kişilik komitelerde en az dört ve 11 kişilik komitelerde en az beş üyenin yazılı isteği üzerine Meslek Komitesi üç gün içinde olağanüstü toplantıya çağrılır. b) Toplantılar için Komite Başkanları tarafından toplantıdan en az 24 saat önce birer davetiye gönderilir. Davetiyelere birer de gündem eklenir. Davetiyeler, üyelere imza karşılığı elden verilebileceği gibi, zaman ve mesafe göz önünde tutularak, üyenin işyerine posta ile de gönderilebilir. Bu takdirde, davetiyelerin iadeli taahhütlü olarak gönderilmesi lazımdır. c) Olağan toplantıların gün ve saatinin önceden kararlaştırılmış ve bu kararın her üyesine imza karşılığı veya iadeli taahhütlü mektupla tebliğ edilmiş olması halinde dahi, toplantı

41

gündemi en az 24 saat önceden faksla veya elektronik ortamda (elektronik posta vb.) üyeye gönderilir. d) Kararlaştırılan tarihin resmi tatil gününe rastlaması durumunda toplantının yapılacağı tarih yeniden belirlenerek bununla ilgili davetiye de gönderilir. Bu takdirde, her toplantıyla ilgili gündem toplantıdan önce, üyelere posta, faks veya elektronik ortam (elektronik posta vb.) ile gönderilir. e) Mevzuata uygun olarak çağrı yapılmayan toplantılara katılmayanlar hakkında Kanunun 96.maddesinin 6.fıkrası hükmü uygulanamaz. f) Toplantı gündemi hazırlıkları Genel Sekreter tarafından yapılır ve Komite Başkanlarının onayına sunulur. Toplantının sekreteryası Genel Sekreter tarafından görevlendirilen bir Genel Sekreter Yardımcısı ve raportörler tarafından yürütülür ve alınan kararlar Meslek Komitesi defterine yazılarak üyeler tarafından imza edilir. g) Toplantılar genel olarak Oda binalarında yapılır. Zorunlu hallerde hizmet binasının dışında yapılabilir. h) Özrü olsun olmasın herhangi bir altı ay içinde yapılan olağan ve olağanüstü toplantıların yarısından bir fazlasına iştirak etmeyen Meslek Komitesi Üyeleri üyelikten çekilmiş sayılır. Altı aylık sürenin hesabında; organ seçimlerinin kesinleştiği tarihten sonraki dönem esas alınacaktır. i) Toplantı yeter sayısına ulaşılamaması nedeniyle, olağan toplantıların üst üste üç kez gerçekleşememesi halinde bu üç toplantıya gelmeyenlerin üyeliği kendiliğinden sona erer. Bu üyelerin yerlerine en çok oy almış yedek üye davet edilir. k) Meslek Komitesi Üyelerinin, Yönetim Kurulu tarafından yapılan görevlendirmeler nedeniyle katılmadıkları toplantılar, yukarıdaki her iki fıkra hükmünün uygulanmasında dikkate alınmaz. l) Meslek Komiteleri üye tam sayılarının çoğunluğu ile toplanırlar. Çoğunluk; toplantıya katılanların, toplantıya katılmayanların sayısından fazla olmasıdır. m) Meslek Komitelerinin yapacağı toplantılara, her seçim devresinde 1‟den başlamak suretiyle devre sonuna kadar numara verilir.

Meslek Komitesi Kararları : Madde 12a) Meslek Komiteleri, hazır bulunanların oy çokluğu ile karar verirler. Oyların eşit çıkması halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır.

Oy çokluğu; kabul oylarının, ret oylarından sayısal olarak fazla olmasıdır. Kararlara muhalif kalan üyeler dilerlerse muhalefet şerhini kararın altına yazarak imza ederler. b) Kararlar derhal yazılıp imzalanabileceği gibi, önce özet olarak da yazılabilir. Karar özetleri Genel Sekreter tarafından tutulur. Karar özetlerinde toplantı tarihi, sayısı, toplantıya katılan ve katılmayan üyelerin isimleri ile her bir karara ilişkin oy sayısı belirtilir. Toplantıya katılan Başkan veya yetkilendirilmiş Başkan Yardımcısı ve Genel Sekreter tarafından imzalanır. c) Özetlere dayanarak daha sonra yazılan kararların tam metni en geç bir sonraki toplantıda üyelere imza ettirilir. İmzaların tamamlanmasından sonra özetler yok edilebilir. d) Kararların başına toplantı tarihi, sayısı, toplantıya katılan ve katılmayan üyelerle çoğunluk kaydedilir. e) Toplantılar, her seçim devresinde 1 (bir) numaradan başlamak üzere, devre sonuna kadar devam ettirilir. Toplantılarda alınan kararlara da sırayla numara verilir. f) Her bir Meslek Komitesi için tasdikli ayrı karar defteri tutulur. g) Muamelata ilişkin defterler, kullanılmaya başlanmadan önce sayfa numaraları verilmek ve kaç sayfadan ibaret olduğu belirtilmek suretiyle Yönetim Kurulunca onaylanır.

Bu defterlerin her sayfası mühürlenerek Genel Sekreter tarafından paraflanır. h) Kararlar elektronik yazı ile de yazılabilir. Bu halde ilgili Meslek Komitesine ait karar defterinin sayfalarına, kenarları mühürlenerek yapıştırılır. Kararlarda kazıntı ve silinti yapılamaz. Yanlışlıklar sonraki toplantılarda alınacak özel kararlarla düzeltilir.

42

ı) Karar defteri Genel Sekreter tarafından saklanır. Resmi ve adli mercilerin talepleri dışında, bunlar Oda binası haricine çıkarılamaz. i) İlgililerin Odanın yaptığı işlemlerle ilgili olarak bilgi ve belge talep etmesi halinde 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve bu Kanuna İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılır. k) Meslek Komiteleri Yönetim Kurulu Başkanının daveti üzerine Mart ve Eylül aylarında olmak üzere müşterek olarak toplanır.

B) Oda Meclisi Kuruluş : Madde 13 – Oda Meclisi, Odanın en yüksek karar ve denetim organı olup; meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek üyelerden oluşur. Meslek Komiteleri beş kişiden oluşan gruplarda ikişer, yedi kişiden oluşan gruplarda üçer, dokuz kişiden oluşan gruplarda dörder, onbir kişiden oluşan gruplarda beşer Meclis üyesi seçilir. Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir.

Meclis üyeliğine seçilen gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri, Adana İl sınırları içinde bulunan Oda ve Borsaların Meslek Komiteleri ve Meclisleri ile 17.7.1964 tarihli ve 507 sayılı Kanuna göre kurulmuş Odaların yönetim organlarında görev alamazlar. Üst üste iki dönem Meclis Başkanlığı yapmış olanlar, aradan iki seçim dönemi geçmedikçe aynı göreve yeniden seçilemezler.

Başkan ve Başkan Yardımcısı Seçimi : Madde 14 a) Meclis, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren Genel Sekreterin çağrısı üzerine en yaşlı üyenin başkanlığında yapacağı ilk toplantıda, yargı gözetiminde olmaksızın, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan, bir veya iki başkan yardımcısı ile bir veya iki kâtip üyeyi gizli oy ve açık tasnif usulüyle seçer. b) Meclis Başkanı ve Yardımcıları, aynı zamanda Yönetim ve Disiplin Kurulu Başkan ve Üyeliği görevlerini yapamaz.

Oda Meclisinin Görev ve Yetkileri Madde 15- Meclisin görev ve yetkileri şunlardır: a) Oda Yönetim Kurulu ve Disiplin Kurulu Üyelerini seçmek. b) Kendi üyeleri arasından Birlik Genel Kurulu Delegelerini seçmek. c) Yönetim Kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak. d) Uyulması zorunlu meslekî kararlar almak. e) Çalışma alanları içindeki ticarî ve sınaî örf, adet ve teamülleri tespit ve ilân etmek. f) Aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak. g) Üyeleri arasında veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmek üzere tahkim müesseseleri kurmak, mahkemeler tarafından istenecek hakem ve bilirkişi listeleri ile Oda eksperleri listesini onaylamak. h) Odaya kayıtlı üyeler hakkında Disiplin Kurulunca teklif edilmiş cezaları karara bağlamak. ı) Oda personel kadrosu ile yıllık bütçeyi ve kesin hesapları kabul etmek ve onaylamak,Yönetim Kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibata karar vermek, i) Taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, ödünç para almaya, kamulaştırma yapmaya, tahsis talebinde bulunmaya, okul ve derslik yapmaya, bu 43

Kanun hükümleri çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya veya kurulu şirketlere ortak olmaya karar vermek, kurulmuş veya kurulacak şirket, vakıf ve diğer ticari iştiraklerde Odayı temsil etmek maksadıyla Oda temsilcisi veya temsilcilerini Meclis üyeleri arasından seçmek. k) Oda İç Yönergesini kabul etmek ve Birliğin onayına sunmak. l) Yönetim Kurulunca Odaya kayıt zorunluluğuna veya üyelerin derecelerine ilişkin olarak verilecek kararlara karşı yapılan itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak. m) Mesleklere ve sorunlara göre ihtisas komisyonları ve danışma kurulları kurmak. n) Yurt içi ve yurt dışı sınaî, ticarî ve ekonomik kuruluşlara üye olmak ve kongrelerine delege göndermek. o) Tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçme veya ölen, ticareti terk eden ve Odaya olan aidat borçlarını, yangın, sel, deprem ve benzeri tabiî afetler gibi, iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat borçlarının ve gecikme zamlarının affı ve/veya yeniden yapılandırılmaları ile oda veya üyeler adına açılacak davalar konusunda Yönetim Kurulundan gelen teklifleri inceleyip karara bağlamak ve gerekli gördüğünde bu yetkisini Yönetim Kuruluna devretmek. ö) Oda çalışmalarına veya Türk ekonomik hayatına önemli hizmetler vermiş kimselere Meclisin üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla şeref üyeliği vermek. p) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Meclis Başkanının Görev ve Yetkileri: Madde 16- Meclis Başkanının görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir: a) Protokolde Odayı temsil etmek. b) Oda Meclisi toplantılarını yönetmek, üyelerin toplantı usul ve adabına uygun kıyafet ve davranış içinde olmalarını sağlamak, c) Oda Meclisinin toplantı gündemini hazırlamak, d) Oda Meclisini toplantıya davet etmek. Daha önceden belirlenmiş olan toplantı tarihinin tatil gününe rastlaması halinde o toplantıya mahsus olmak üzere yeni toplantı gün ve saatini belirleyerek üyeleri buna göre toplantıya çağırmak. e) Genel Sekreterlik tarafından deşifre edilen tutanakları inceleyip, Başkanlık Divanı üyeleri ile birlikte imzalamak ve tutanakların Meclis toplantısı günü ilan panosunda ilgililerin incelemesine sunmak ve muhafazasını sağlamak, f) Meclisce alınan kararların uygulanmasını denetlemek, izlemek ve Meclise bilgi vermek, g) Görev süresi sona eren Meclis üyesinin yerine yedeğini çağırmak, h) Meclis üyelerinin toplantılara katılımlarını gösteren hazirun ve yoklama cetvelini toplantı bitiminde katılıp katılmayanları tespit ederek imzalayıp Genel Sekretere iletmek, ı) Karar özetlerini üyelere göndermek, i) Oylamaya iştirak etmemek ve huzur hakkı almamak şartı ile Yönetim Kurulu toplantılarına katılmak, k) Gerekli hallerde Mecliste görüşülecek konuları önceden ihtisas komisyonlarına havale etmek ve konu hakkında Yönetim Kurulundan bilgi almak, l) Meclis Başkanının bulunmadığı zamanlarda görevlendireceği Meclis Başkan Yardımcısı Meclise Başkanlık eder, Başkana ait bütün görevleri yaparlar ve yetkilerini kullanırlar.

Meclis Toplantıları : Madde 17a) Oda Meclisi, ayda bir kez olağan olarak toplanır. Gerektiğinde Meclis Başkanının, yokluğunda yetkilendirdiği Başkan Yardımcısının çağrısıyla her zaman olağanüstü 44

toplanabilir. Ayrıca Meclis, üye tam sayısının en az dörtte birinin veya Yönetim Kurulunun Meclis Başkanlığına yapacağı yazılı talep üzerine yedi gün içinde; Başkanın, yokluğunda yetkilendirdiği Yardımcısı tarafından olağanüstü toplantıya çağrılır. b) Başkan ve Başkan Yardımcısının olmadığı ve toplantının yapılacağı tarihin daha önce kararlaştırıldığı hallerde toplantı, Meclis Başkanının yetkilendirdiği Meclis Üyesinin şayet o da yoksa, en yaşlı üyenin Başkanlığında yapılır. c) Toplantılara Başkan, yokluğunda yetkili Başkan Yardımcısı Başkanlık eder.

Yetkilendirme, Meclis Başkanı tarafından yapılır. d) Toplantılar için Meclis Başkanı tarafından birer davetiye gönderilir. Davetiyelere birer de gündem eklenir. e) Toplantı davetiyeleri, toplantıdan en geç 24 saat önce üyelere gönderilir. Davetiyeler, üyelere imza karşılığı elden verilebileceği gibi, zaman ve mesafe göz önünde tutularak, üyenin işyerine posta ile de gönderilebilir. Bu takdirde, davetiyelerin iadeli taahhütlü olarak gönderilmesi lazımdır. f) Olağan toplantıların gün ve saati önceden kararlaştırılmış olsa dahi, üyelere her toplantı için en az 24 saat önceden ayrı davetiye gönderilir. g) Kararlaştırılan tarihin resmi tatil gününe rastlaması durumunda toplantının yapılacağı tarih yeniden belirlenir. Bu takdirde, bu toplantıyla ilgili davetiye ve gündem toplantıdan en geç 24 saat önce, üyelere posta, faks veya elektronik posta ile gönderilir. h) Mevzuata uygun olarak çağrı yapılmadığı için toplantılara katılmayanlar hakkında 5174 Sayılı Kanunun 96.maddesinin 6.fıkrası hükmü uygulanamaz. ı) Toplantılar genel olarak Oda binalarında yapılır. Meclis kararının alınmasına yeterli zamanın olmadığı hallerde, Meclis Başkanlık Divanı kararı ile Meclis toplantısı Oda binasının dışında da yapılabilir. Yer değişikliğinin davetiyede gösterilmesi zorunludur. i) Özrü olsun olmasın herhangi bir altı ay içinde yapılan olağan ve olağanüstü toplantıların yarısından bir fazlasına iştirak etmeyen Meclis üyeleri, üyelikten çekilmiş sayılır. Altı aylık sürenin hesabında; organ seçimlerinin kesinleştiği tarihten sonraki dönem esas alınacaktır. k) Toplantı yeter sayısının sağlanamaması nedeniyle olağan toplantıların üst üste üç kez gerçekleşememesi halinde bu üç toplantıya gelmeyenlerin üyeliği kendiliğinden sona erer. Bu üyelerin yerlerine en çok oy almış yedek üye davet edilir. l) Meclis Üyelerinin, Yönetim Kurulu tarafından yapılan görevlendirmeler nedeniyle katılmadıkları toplantılarda yukarıdaki her iki fıkra hükmünün uygulanmasında dikkate alınmaz. m) Üyenin devamsızlıktan düşmesi halinde, birinci yedek üye geriye kalan süreyi tamamlamak üzere Meclis Başkanı tarafından asil üye olarak Meclise davet olunur. n) Meclis, üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanırlar. Çoğunluk; toplantıya katılanların, toplantıya katılmayanların sayısından fazla olmasıdır. o) Meclis Üyelerinin yapacağı toplantılara, her seçim devresinde 1‟den başlamak suretiyle devre sonuna kadar numara verilir. ö) Meclis Üyeleri, hazır bulunanların oy çokluğu ile karar verirler. Oyların eşit çıkması halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Oylamada çekimser oy kullanılamaz. p) Oy çokluğu; kabul oylarının, ret oylarından sayısal olarak fazla olmasıdır. Kararlara muhalif kalan üyeler dilerlerse muhalefet şerhinin tutanağa yazılmasını isteyebilirler. r) Kararlar derhal yazılıp imzalanabileceği gibi, önce özet olarak da yazılabilir. Karar özetleri Genel Sekreter tarafından tutulur. Karar özetlerinde toplantı tarihi, sayısı varsa ret oyu veren üyelerin muhalefet şerhleri yazılır ve toplantıya katılan ve katılmayan üyelerin isimleri ile her bir karara ilişkin oy sayısı belirtilir. Toplantıya katılan Başkan veya yetkilendirilmiş Başkan Yardımcısı ile Katip Üye ve Genel Sekreter tarafından imzalanır ve müteakip toplantı gündeminin ekinde üyelerin bilgisine sunulur. s) Özetlere dayanarak daha sonra yazılan kararların tam metni ile görüşmeler en geç bir sonraki toplantıya kadar Meclis Başkanlık Divanı tarafından imzalanıp ilan tahtasına asılarak Meclis üyelerinin incelemesine sunulur. Toplantı sonrası herhangi bir itiraz olmaz ise, tutanağın başına o toplantıya ait imza cetveli eklenerek muhafaza altına alınır.

45

ş) Kararların başına toplantı tarihi, sayısı, toplantıya katılan ve katılmayan üyelerle çoğunluk kaydedilir. t) Toplantılar, her seçim devresinde 1 (bir) numaradan başlamak üzere, devre sonuna kadar devam ettirilir. Toplantılarda alınan kararlara da sırayla numara verilir. u) Meclis toplantıları kamera ile filme alınır ve konuşmalar alıcılarla kasetlere kaydedilir.

Daha sonra toplantı konuşmaları deşifre edilerek kararlar ve görüşmeler tutanağa geçirilir. ü) Kararlar ve görüşmeler elektronik yazı ile yazılır ve Meclise ait karar defterinin sayfalarına, kenarları mühürlenerek yapıştırılır. Kararlarda kazıntı ve silinti yapılamaz.

Yanlışlıklar sonraki toplantılarda alınacak özel kararlarla düzeltilir. v) Karar defteri Genel Sekreter tarafından saklanır. Resmi ve adli mercilerin talepleri dışında, bunlar Oda binası haricine çıkarılamaz. y) İlgililerin Odanın yaptığı işlemlerle ilgili olarak bilgi ve belge talep etmesi halinde 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve bu Kanuna İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılır. z) Meclis toplantıları aksine karar alınmadıkça açık olarak yapılır. Ancak, Meclis üyelerinin dışında toplantıyı dinleyici olarak takip etmek isteyenlerin bu hususta toplantı saatinden önce Meclis Başkanına bilgi vermeleri gerekir.

Meclis Gündemi : Madde 18- Meclis toplantılarında görüşülecek konuların gündemi Meclis Başkanının bilgisi dahilinde Genel Sekreter tarafından hazırlanır ve Meclis Başkanının onayına sunulur.

Meclis Gündeminde : a) Yönetim Kurulunca Mecliste görüşülmesi teklif edilen hususlar, b) Meclis üyelerinden en az ¼ „ünün yazılı olarak teklif ettikleri hususlar, c) Meclis Başkanınca Mecliste görüşülmesi istenilen konular, d) Aylık Mizan, Görevlendirmeler, Aktarma Teklifleri, Hesapları İnceleme Komisyonu Raporu, Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu, Dilek ve Önerileri yer alır.

Meclisin Çalışma Düzeni: Madde 19a) Meclis toplantıları Meclisçe aksine karar alınmadıkça Odada Meclis toplantı salonunda yapılır. Zorunlu hallerde hizmet binasının dışında yapılabilir. b) Üyeler Meclis toplantısı başlamadan önce hazirun cetvelini imza ederler. Toplantı başladıktan sonra toplantıya katılanlara Oda ilgililerince Hazirun Cetveli imzalatılır ve sonradan gelen üyenin mevcudiyeti Başkan tarafından Yoklama Cetveline kaydedilir. Üyeler toplantı bitene kadar toplantı salonunda bulunmak zorundadırlar. Ancak geçerli bir mazereti nedeniyle toplantıdan ayrılmak zorunda kalmaları halinde Meclis Başkanının iznini almak suretiyle toplantıdan ayrılabilirler. Mazeretsiz ve izinsiz olarak toplanıtyı terk eden üyeler Meclis kararı ile toplantıya katılmamış sayılırlar. Bu durum Meclis Başkanı tarafından Yoklama Cetveli‟nde gösterilir. c) Meclis müzakerelerini Başkan yönetir. Başkan toplantıların düzenini sağlamakla yükümlüdür. d) Meclis, üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır. Çoğunluk; toplantıya katılanların, toplantıya katılmayanların sayısından fazla olmasıdır. Yeter sayıda üye bulunup bulunmadığı hususu her oturum gününe ait imza cetvelindeki imzaların ve yoklama yapılarak mevcudun sayılması suretiyle anlaşılır. Yeter sayı bulunmadığı takdirde Başkan toplantıyı en az 3 gün sonraya veya yeter sayının sağlanması muhtemel ise gerektiği kadar sonraya bırakır. Meclis o gün oturum yapamadığı takdirde ertesi oturum aynı gündem ile yapılır. Bununla beraber, arada gündeme girmesi gerekli hususlar çıkmışsa onlar da gündeme alınır.

46

e) Çoğunluk sağlandığında Başkan oturumu açar; ilk olarak görevleri ve mazeretleri sebebiyle toplantıya katılamayacak olan üyelerin görev ve mazeret durumları görüşülerek karara bağlanır.

Gündem maddeleri gündemdeki sıraya göre müzakere edilir. Ancak gündem maddelerinin sırasında değişiklik yapılması veya gündeme bir madde eklenmesi hakkında Meclis üye tam sayısının ¼‟ü tarafından imzalanmış yazılı bir öneri veya Yönetim Kurulunun teklifi varsa, bu öneri gündeme geçmeden önce görüşülür. Önerinin gündeme alınmasına karar verilirse Başkan gündem sıralamasını yeniden yapıp Meclisin onayına sunar. Gündeme alınmasına karar verilen önerinin konusu akçalı ise, Başkan önerinin bütçeye ve mevzuata uygunluğunun tespiti için ilgili komisyonların görüşünü ister. İlgili gündem maddesine geçildiğinde, komisyonların görüşleri alınıp gereken müzakereler yapıldıktan sonra oylamaya sunulur. Daha sonra yapılacak değişiklik veya madde eklenmesi önerileri dikkate alınmaz.

Müzakereye gerek olmadığına, İç Yönerge hükümlerine riayete, gündemdeki sıra değişikliklerine ve oylamanın şekline ait öneriler asıl meseleden önce konuşulur. f) Olağanüstü toplantılarda gündemde yer almayan bir husus görüşülemez. ı) Görüşmeye gerek olup olmaması, Başkanı gündeme veya Meclisin çalışma usullerine uymaya davet gibi usule ait konular diğer işlerden önce konuşulur. Usule ait konuşmalarda, konuşmanın usule ait olup olmadığını Başkan takdir eder. İlgili direnirse işaret oyuna başvurulur. g) Her Meclis üyesi Yönetim Kuruluna gündem ile ilgili ise gündem maddesi içinde, değil ise dilekler maddesinde yazılı veya sözlü soru sorabilir. Sözlü soru Meclis toplantısında sorulur ve Yönetim Kurulu sözcüsü tarafından ya hemen veya bir sonraki oturumda sözlü olarak cevaplandırılır. Yazılı soru ya önceden veya Meclis toplantısı esnasında Meclis Başkanlığına verilir. Yazılı olarak cevap istenmesi halinde Yönetim Kurulu, Meclis Başkanlığı kanalı ile soru sahibine yazı ile cevap verir. Yazılı soruya sözlü cevap istenmesi halinde Başkan evvela soruyu okur. Gerek sözlü ve gerek yazılı soruya sözlü cevap istenilmesi halinde üyeler söz isteyebilirler. Son söz soruyu sorana aittir. k) Hiçbir üye ismini yazdırmadan veya Başkandan izin almadan konuşamaz. Konuşma, kural olarak kürsüden Meclise hitaben yapılır. Bununla beraber kısa konuşmalar, Başkanın izni ile oturulan yerden yapılabilir. Bu takdirde üye Başkana hitap eder. Konuşmalar kayıt veya istek sırasına göre yapılır. Üyeler söz sıralarını karşılıklı olarak birbirine bırakabilirler.

Yönetim Kurulu ve Meclis tarafından kurulan komisyonların sözcüleri her zaman söz isteyebilir, bunlara sıra kaydına tabi olmaksızın Başkanlıkça söz verilebilir. Görüşmelerin yeterliliği (kifayeti müzakere) istenirse, bu istek oya konulmadan evvel, biri lehte ve diğeri alehte olmak üzere en az iki üye konuşmak hakkına sahiptir. Kendisine sataşılan ve açıkladığı fikirlere aykırı olarak kendisine isnatta bulunulan üye her zaman söz isteyebilir. Bu takdirde üye ne sebeple söz söylemeye mecbur kaldığını açıklar. Bu şekilde istekte bulunan üyeye söz verilip verilmeyeceğini Başkan takdir eder. Başkanın üyenin konuşmamasına karar vermesi halinde, üye konuşmakta ısrar ederse, Meclis işari oy ile karar alır. l) Başkan konular müzakere edilir veya oya konurken leh veya alehte mütalaa beyan edemez ve oyunu belli edemez, yalnız oylamada oyunu kullanır. Başkan görüşmeye katılmak istediğinde yerini Başkan Yardımcısına bırakır ve konuşma kürsüsüne geçer ancak konu görüşülüp sonuçlandırıldıktan sonra tekrar Başkanlık görevini sürdürebilir. m) Meclis toplantılarında konuşmacının sözü kesilmez. Söz söyleyenin sözü ancak Başkan tarafından kendisini İç Yönergeye uymaya ve konudan ayrılmamaya davet etmek üzere kesilebilir. İki defa yapılan davete rağmen konuya gelmeyen üyenin aynı toplantıda o konu hakkında konuşmaktan men edilmesi Başkan tarafından Meclise önerilebilir. Meclis görüşmesiz işari oyu ile karar verir. Meclis gerekli görürse konuşma sürelerini sınırlayıcı kararlar alabilir. n) Meclis üyeleri ticari işletmelerini, işyerini veya ortaklarını ilgilendiren konuların görüşülmesi ve oylanması sırasındaki müzakerelere katılamazlar. Meclis gerekli gördüğü takdirde ilgili üyenin açıklamalarını dinler.

47

o) Görüşmeler sırasında şahsiyata ve siyasal tartışmalara girilemez. Kaba ve yaralayıcı sözler söylenemez. Başkan bu tür davranışlarda bulunanların sözünü keserek kendilerini uyarır. Konuşmacının ısrarı üzerine işaret oyuna başvurarak konuşmaktan veya oturuma katılmaktan men edebilir. Konuşmacıya sataşanlar için de aynı işlem uygulanır. Başkanlığa gelen yazı ve önergelerde kaba ve yaralayıcı söz ve ifadeler varsa Başkan gereken düzeltmelerin yapılması için o yazıyı veya önergeyi sahibine geri verir. Toplantı sırasında sarf edilen bu gibi söz ve ifadeler Meclis kararı ile tutanaktan çıkarılır. ö) Şahsına sataşılan veya ileri sürmüş olduğu görüşten farklı bir görüş kendisine atf olunan Yönetim Kurulu ve Meclis üyeleri açıklama yapabilir veya cevap verebilirler.

Açıklama ve cevaplar için Başkan aynı toplantı içinde olmak üzere söz verme zamanını takdir eder. Bu suretle söz almak isteyen, hangi nedenden dolayı konuşmak istediğini Başkana bildirir. Başkan söz verip vermemek gerektiğini takdir eder. Başkanlıkça kendine söz verilmeyen kimse direnirse, Meclis, bu konuda görüşmesiz ve işari oyu ile karar verir. p) Bütçe görüşmelerinde önce bütçenin tümü üzerinde görüşme açılır. Sonra teker teker maddelerin görüşülmesine geçilir ve her madde ayrı ayrı oylanır. En sonunda bütçenin tümü gelir ve giderler olarak oylamaya sunulur. Bütçe görüşmelerinde Yönetim Kurulunun teklifinden fazla kadro konulması istenemez. Meclis, bütçe denkliğini bozacak şekilde gider artırıcı veya gelir azaltıcı değişiklikler yapamaz. r) Mecliste, Yönetim Kurulu veya bir Meclis üyesinin yazılı isteği üzerine kapalı oturum yapılır. Kapalı oturum önergesi verilince, kapalı oturumda Meclis üyeleri dışında herkes toplantı salonundan çıkarılır. Salon boşaldıktan sonra kapalı oturum önergesinin gerekçesi dinlenir. Gerekçe dinlendikten sonra, Meclis kapalı oturum yapılıp yapılmaması için işari oyu ile karar verir. Kapalı oturumda yapılacak görüşmelerin tutanakları Başkanca alınacak önlem doğrultusunda tutulur. Kapalı oturumda yapılan görüşmeler, oturuma katılanlarca Meclis üyelerinin dışındaki hiçbir kimseye hiçbir şekilde açıklanamaz. Kapalı oturum tutanakları, gereği yerine getirildikten sonra bir zarfa konulup mühürlenerek Meclis Başkanı tarafından korunma altına alınır. s) Meclis, soru veya Meclis araştırması yoluyla denetleme yetkisini kullanır.

Soru; kısa gerekçesiz ve kişisel görüş ileri sürülmeksizin; kişilik ve özel yaşama ilişkin konuları içermeyen bir önerge ile Yönetim Kurulu tarafından sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılmak üzere Yönetim Kurulu Başkanı veya üyelerinden birinden açık ve belli konular hakkında bilgi istemekten ibarettir. Soru önergesi sadece bir Meclis üyesi tarafından imzalanır ve Meclis Başkanlığına verilir. Sözlü soru sorularak da bilgi istenebilir. Yönetim Kurulu bu soruları o günkü Meclis toplantısında cevaplandırabileceği gibi bir ay sonraki Meclis toplantısında da cevaplayabilir. Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinmek için oluşturulacak İhtisas Komisyonlarınca yapılan incelemedir. Meclis araştırmasına, Meclis üye tam sayısının dörtte birinin Meclis Başkanlığına yapacağı yazılı müracaat üzerine Meclis tarafından karar verilir.

Meclisçe oluşturulan komisyon kendisine tanınan süre içinde, Meclis araştırmasına konu olan hususta her türlü incelemeyi yapar. Genel Sekreter komisyonun talep edeceği her türlü bilgi ve belgeyi temin etmekle yükümlüdür. İnceleme sonunda hazırlanan rapor Meclis Başkanına sunulur. Başkan raporu yapılacak ilk Meclis toplantısında gündeme alarak görüşülmesini sağlar.

Meclis Kararları ve Tutanaklar : Madde 20a) Meclis kararları hazır bulunanların oy çokluğu ile alınır. Oyların eşit çıkması halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Bu kararlar kesin ve uygulanması zorunludur. b) Görüşülmesi biten bir mesele hakkında Başkan teklifleri oya koyar. Evvela değişiklik teklifi veya aykırı teklif oya konur. Oylama sırasında konuşma yapılamaz. Yıllık Bütçe ile aylık muvazenenin kat‟i hesapların ve Oda‟yı maddi yönden ilzam eden sair tüm konuların

48

oylanmasında işari oya başvurulur. Bu takdirde, muhalif kalanların adları diledikleri takdirde tutanaklara kaydolunur. c) Meclis kararları el yazısı veya elektronik yazı ile yazılır ve Meclise ait karar defterinin sayfalarına, kenarları mühürlenerek yapıştırılır; veya ciltletilerek muhafaza edilir. Kararlarda kazıntı ve silinti yapılamaz. Yanlışlıklar sonraki toplantılarda alınacak özel kararlarla düzeltilir. d) Bilanço, kesin hesap, mizan, aktarma tablosu, gelir tablosu, kadro cetveli, tarife ve benzeri belgeler kararların içerisine derç edilir veya bunların toplam rakamları ile sonuçlarına kararda yer verilmek suretiyle defterin kararı takip eden sayfalarına kenarları mühürlenerek yapıştırılır. e) Meclis toplantılarında görüşmeler banda geçirilerek deşifre edilir. Söz konusu deşifreler gerektiğinde Meclis Başkanlığınca düzeltilerek toplantı kararları ile birlikte tutanak tasarısı haline getirilir ve yazılan karar özetleri bir sonraki toplantı gündemi ile birlikte Meclis üyelerine gönderilir. Meclis üyelerine gündem ile birlikte gönderilen karar özetleri gündemin ilk maddesi olarak okunup, onaya sunulur. Üyeler yanlış yazılmış kararların veya tutanağa yanlış ve eksik geçmiş ifadelerin düzeltilmesi için talepte bulunabilirler. Meclis Başkanı toplantı bantlarını inceleyerek tutanağa yanlış geçmiş kararlar veya üyelerin konuşmalarına uygun olarak tutanağa geçmemiş hususlar varsa, bunların düzeltilmesi için karar alır ve bunların tutanak tasarısına geçirilmesini sağlar.

Aynen veya düzeltilerek, Meclisin onayından geçen tutanaklar, Meclis Başkanı, Başkan Yardımcıları ve katip üyeler tarafından imzalanır.

Tutanaklar Genel Sekreter tarafından Oda binasında muhafaza edilir. Resmi ve Adli mercilerin talepleri dışında bu belgeler Oda dışına çıkarılamaz.

Meclis üyeleri, tutanakların bir suretinin kendilerine verilmesini isteme hakkına sahiptirler. Talep halinde Meclis Başkanı, tutanakların saklanmasından sorumlu olan Genel Sekreterden tutanak suretlerinin bilgisayar ortamında veya fotokopi olarak ilgiliye verilmesini temin eder. f) Meclisçe görüşülüp reddedilen gündem maddeleri ret tarihi üzerinden üç oturum geçmedikçe tekrar görüşülemez. Yönetim Kurulunca yapılacak teklifler bu hükmün dışındadır. g) Meclis kararları aleyhine yargı mercilerine müracaat olunabilir. h) Meclis, mevzuata ve İç Yönerge hükümlerine aykırı karar alamaz.

Oylama Usulü : Madde 21Görüşmeye sunulan hususlar hakkında Mecliste iki surette oy kullanılır: a) İşari Oylama b) Gizli Oylama a) İşari Oylama: İşari oylama, üyelerin el kaldırmaları, tereddüt halinde Başkanın uyarısıyla ayağa kalkmaları suretiyle yapılır. Mecliste aksine karar verilmedikçe veya hüküm bulunmadıkça işari oylama yapılır. İşari Oylamada Usul: Başkan oylama yapılacağını bildirerek, önce oya sunulan hususu kabul edenlerin, sonra etmeyenlerin el kaldırmasını ister.

Başkan tarafından oylama sonucu, “kabul edilmiştir” veya “kabul edilmemiştir” demek suretiyle belirtilir. Oylamada el kaldıranları, başkan ve katip üyeler beraberce sayarak tespit ederler. Aralarında anlaşamadıkları veya oyları tespit edemedikleri takdirde başkan, 49

oylamanın ayağa kalkmak suretiyle veya dağıtılacak mühürlü oy pusulalarına isim yazılmak suretiyle tekrarlatabilir.

Meclis Başkanı, işari oylamada oy kullanamaz. Başkan ve diğer Divan Üyeleri kendi oylarını, Meclisteki oyların sayımı bittikten sonra kullanırlar. b) Gizli Oylama: Üyelerin isimleri yazılmadan, kullanacakları mühürlü pusula şeklinde olur. Meclis Başkanının, Yönetim Kurulu Başkanının veya en az beş Meclis üyesinin isteği ve Meclisin uygun görmesi halinde gizli oylama usulüne başvurulabilir. Önergeler : Madde 22Üyeler tarafından İç Yönergeye uygun olarak verilen önergelerin görüşülebilmesi için önerge sahibinin veya önerge sahiplerinden en az birinin toplantıda hazır bulunması gereklidir. Önerge sahibinin görevli bulunması veya Meclisçe kabul edilen bir mazerete dayanarak toplantıya katılmamış olması nedeniyle önergesi bir defaya mahsus olmak üzere gündemde bırakılır aksi takdirde önerge görüşülmeden düşer.

Dinleyiciler : Madde 23Başkanlıkça veya Meclis Üyeleri tarafından davet edilip de Meclis Başkanlığı tarafından toplantıda bulunması uygun görülen dinleyiciler, oturumun devamı süresince kendilerine ayrılan yerlerde sükûnet içinde oturmak zorundadırlar. Görüşmeler sırasında, kabul ve ret yönünden alkış tutamazlar, söz söyleyemez veya herhangi bir harekette bulunamazlar. Başkan bu yasağa uymayanların dışarı çıkarılmasını sağlar. Gizli oturum yapılan ve bağlayıcı kararlar alınan toplantılara basın giremez.

Komisyonlar : Madde 24- Meclis kendi üyeleri arasından her Meclis döneminin başında, Yönetim Kurulu seçimini izleyen ilk toplantıda dört yıl süre ile hizmet vermek üzere: Hesapları İnceleme Komisyonu Mevzuat Komisyonu kurar.

Meclis ayrıca ihtiyaca göre çeşitli özel komisyonlar da kurabilir.

I- Hesapları İnceleme Komisyonu : Komisyon 7 asıl, 7 yedek üye ile Yönetim Kurulu Sayman üyesinden oluşur. Komisyon kendi aralarından bir Başkan ile Bir Başkan Yardımcısı seçer. Sayman üye bu komisyona Başkan veya Başkan Yardımcısı seçilemez, oylamaya katılamaz.

Komisyon, Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan; Bütçeyi Aktarma tekliflerini Aylık mizan cetvellerini Kesin hesabı ve bunların uygulama durumu ile harcamaların mevzuata ve bütçeye uygun olup olmadığını Meclis adına inceler ve görüşlerini rapor halinde Meclise sunar.

Meclis Başkanlığınca araştırılıp sonuçlandırılması için kendisine tevdi edilen akçalı hususları rapor halinde Meclis Başkanlığına sunar.

II- Mevzuat Komisyonu : Mevzuat Komisyonu; 7 asil, 7 yedek üyeden oluşur. Komisyon kendi aralarında bir Başkan ve Başkan Yardımcısı seçer. Mevzuat Komisyonu; 5174 Sayılı Kanun ve bu Kanunun 50

bazı maddelerini değiştiren kanunlarla bunlara bağlı Yönetmelik, Oda İç Yönergesi, Meclisin çıkaracağı diğer Yönerge ve mevzuatla ilgili olarak Meclis Başkanlığınca istenen görüşleri bildirmekle görevlidir.

III- Özel Komisyonlar ve Danışma Kurulları: Meclis lüzumu halinde mesleklere ve konulara göre özel komisyon ve danışma kurulları kurabilir. a) Özel komisyon ve danışma kurulları özelliklerine göre 5, 7 veya 9 üyeden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir. Komisyon ve kurullar kendi üyeleri arasından bir Başkan ve bir Başkan Yardımcısı seçerler. b) Komisyon ve kurullar, Meclis Başkanının talebi ile Başkanlarının ve Başkan Yardımcılarının yazılı daveti üzerine toplanırlar, c) Komisyon ve kurullar, üyelerinin tamsayılarının çoğunluğu ile toplanırlar ve mevcudun çoğunluğu ile karar verirler. Oyların eşitliği halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. d) Komisyon ve kurullar, Odanın teknik elemanlarının toplantılarda hazır bulunmasını isteyebilirler. Bu konudaki istekler Genel Sekreterlikçe yerine getirilir. Komisyonlar, Oda dışındaki ve Oda kadrosuna dahil bulunmayan uzman elemanlarla ihtisaslarına giren alanlarda tacirlerin komisyonlara davetini, bunların fikirlerinden ve deneyimlerinden yararlanılmasını Meclisten isteyebilirler. e) Meclis ve Yönetim Kurulu Başkan ve Başkan Yardımcıları ile Yönetim Kurulunca görevlendirilecek bir üye ve Genel Sekreter komisyon ve kurul toplantılarına katılabilirler ancak müzakerelere ve oya katılamazlar. f) Komisyon ve kurulların toplantılarında Genel Sekreterlikçe görevlendirilen bir veya birkaç memur bulunabilir. Memurlar, komisyonca istenen incelemeleri yaparlar, dokümanları hazırlarlar, müzakereleri izleyerek tutanakları düzenlerler ve raporları yazarlar. g) Komisyon ve kurulların yaptıkları incelemeler sonunda aldıkları kararlar veya hazırladıkları raporlar istişari mahiyettedir. Bu karar ve mütalaaları Meclis Başkanlığına sunulur. Meclis Başkanı Komisyon raporunu Meclisin bilgisine sunar.

C) Yönetim Kurulu : Kuruluş : Madde 25 – Yönetim Kurulu, Odanın en yüksek icra organı olup, Meclis üyeleri arasından dört yıl görev yapmak üzere seçilir.

Yönetim Kurulu, kendi üyeleri arasından dört yıl için iki başkan yardımcısı ile bir sayman üyeyi yargı gözetimi olmaksızın gizli oy ve açık tasnif usulü ile seçer.

Yönetim Kurulu Başkanı : Madde 26 – Meclis kendi üyeleri arasından dört yıl görev yapmak üzere Yönetim Kurulu Başkanını seçer. Üst üste iki dönem Yönetim Kurulu Başkanlığı yapmış olanlar, aradan iki seçim dönemi geçmedikçe aynı göreve yeniden seçilemezler.

Bir Odanın Yönetim Kurulu Başkanı ve Üyeleri, aynı zamanda başka bir Oda veya Borsanın Meclisinde de görev alamazlar.

Toplantı gündemi başkan veya yokluğunda yetkilendirdiği başkan yardımcısı tarafından belirlenir. Ayrıca Yönetim Kurulu üyelerinin en az üçte birinin başvurusu ile toplantının başlamasına kadar, gündeme yeni madde eklenir.

51

Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri: Madde 27- Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır: a) Mevzuat ve Meclis kararları çerçevesinde Oda işlerini yürütmek. b) Bütçeyi, kesin hesabı ve aktarma tekliflerini ve bunlara ilişkin raporları Oda Meclisine sunmak. c) Aylık hesap raporunu Oda Meclisinin incelemesi ve onayına sunmak. d) Oda personelinin işe alınmalarına ve görevlerine son verilmesine, yükselme ve nakillerine karar vermek. e) Disiplin kurulunun soruşturma yapmasına karar vermek, Kanun uyarınca verilen disiplin ve para cezalarının uygulanmasını sağlamak. f) Hakem, bilirkişi ve eksper listelerini hazırlamak ve onaylanmak üzere Meclise sunmak. g) Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen belgeleri tasdik etmek. h) Odanın bir yıl içindeki faaliyeti ve bölgesinin iktisadî ve sınaî durumu hakkında yıllık rapor hazırlayıp Meclise sunmak. ı) Hazırladığı Oda İç Yönergesini Meclise sunmak. i) Ticaret ve sanayiye ait her türlü incelemeyi yapmak, çalışma alanı içindeki ticarî ve sınaî faaliyetlere ait endeks ve istatistikleri tutmak ve Meclisçe belirlenen maddelerin piyasa fiyatlarını takip ve kaydetmek ve bunları uygun vasıtalarla ilân etmek. k) Oda personelinin disiplin işlerini bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen esas ve usuller çerçevesinde karara bağlamak. l) Yüksek düzeyde vergi ödeyen, ihracat yapan, teknoloji geliştiren üyelerini ödüllendirmek. m) Bütçede karşılığı bulunması ve Odanın kuruluş amaçları ve iştigal konuları ile sınırlı olması kaydıyla; sosyal faaliyetleri desteklemek ve özendirmek, bağış ve yardımlarda bulunmak, burs vermek, Meclis onayı ile okul ve derslik yapmak. n) Hakem veya hakem heyeti seçmek. o) Kanunla ve sair mevzuatla Odalara verilen ve özel olarak başka bir organa bırakılmayan diğer görevleri yerine getirmek.

Yönetim Kurulu Başkanının Görev ve Yetkileri : Madde 28- Yönetim Kurulu Başkanının görev ve yetkileri şunlardır: a) Odayı hukuki bakımdan temsil etmek, b) Kanun ve bu yönerge ile diğer yönetmeliklerde verilen görevleri yapmak ve uygulamasını sağlamak, c) Yönetim Kurulunu olağan ve olağanüstü toplantıya davet etmek, d) Yönetim Kurulu toplantılarına Başkanlık etmek, müzakereleri idare etmek, e) Tutanakların mevzuata uygun olarak düzenlenmesini sağlamak, f) Yönetim Kurulunca alınan kararların yerine getirilip, getirilmediğini denetlemek ve izlemek, g) Görevi sona eren Yönetim Kurulu üyesinin yerine yedeğini çağırmak. h) Mevzuat hükümleri gereğince verilen görevlerle ilgili diğer yetkileri kullanarak Odanın sevk ve idaresini sağlamak. ı) Mart ve Eylül aylarında tüm Meslek Komitelerini ortak toplantıya davet etmek. i) Meclis‟e sunulacak Yönetim Kurulu Faaliyet Raporunu hazırlamak.

52

Yönetim Kurulu Toplantıları : Madde 29a) Yönetim Kurulu haftada bir defa olağan olarak toplanır. Gerektiğinde Başkanın yokluğunda Başkan Yardımcısının daveti üzerine her zaman olağanüstü toplanır. Bundan başka, Başkan Yönetim Kurulu üyelerinden en az beşinin yazılı talebi üzerine Kurulu üç gün içinde olağanüstü toplantıya çağırır. Yönetim Kurulunun düzenli toplantılarının gün ve saatleri önceden kararlaştırılır. b) Yönetim Kurulu üyeleri toplantıya katılmak zorundadırlar, Ancak geçerli sayılacak mazeretleri nedeniyle toplantıya katılamayacaklar ise, mazeretlerini Başkanlığa yazılı veya sözlü olarak bildirirler. Özrü olsun olmasın altı ay içinde yapılan toplantıların yarısından bir fazlasına katılmayan Başkan, Başkan Yardımcıları ve üyeler istifa etmiş sayılırlar. Toplantı yeter sayısına ulaşılamaması nedeniyle olağan toplantıların üst üste üç kez gerçekleşememesi halinde, bu üç toplantıya gelmeyenlerin üyeliği kendiliğinden düşer. Bu üyelerin yerlerine en çok oy almış yedek üye davet edilir. Başka bir yerde görevlendirilmeleri nedeniyle toplantıya katılamayan üyeler için bu madde hükümleri uygulanmaz. c) Yönetim Kurulu toplantıları gizlidir. İstisnai ve zorunlu haller hariç, evvelce kararlaştırılmış olmadıkça görevli olanların dışında hiç kimse Yönetim Kurulu toplantılarına alınmaz. İstisnai ve zorunlu hallerin neler olduğunu Yönetim Kurulu takdir eder. Yönetim Kurulu toplantılarına davet yazı ile yapılır. Toplantı davetiyeleri, toplantıdan en geç 24 saat önce üyelere gönderilir. Üyeler acele hallerde elektronik iletişim araçlarıyla (faks, e-posta) veya telgrafla da davet edilebilirler. Davet yapılırken toplantıda görüşülecek mevzular özet olarak üyelere açıklanır.

Yönetim Kurulu Gündemi : Madde 30a) Yönetim Kurulu toplantılarında görüşülecek konuların bir gündemi yapılır. Gündemi Genel Sekreter Başkana danışarak hazırlar. Gündem, toplantıdan en az bir gün önce üyelere verilir. Rapor ve tasarılarla alakalı gündemler en az üç gün önce üyelere gönderilir. b) Yönetim Kurulu üyeleri, olağanüstü haller hariç, gündem taslağına alınmasını isteyecekleri maddeleri üç gün evvel Genel Sekreterliğe bildirirler. Yönetim Kurulu Üyelerinin en az üçte birinin Yönetim Kurulu Başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine, toplantıların gündemine yeni maddeler eklenir. c) Meclis gündemine Yönetim Kurulunca alınması istenilen hususlar önceden Yönetim Kurulunda görüşülür ve karara bağlanır. Yönetim Kurulu Başkan ve Başkan Yardımcıları Kurulda görüşülüp karara bağlanmadan Meclis gündemine re'sen bir madde koyduramazlar.

Yönetim Kurulu Çalışma Düzeni : Madde 31a) Yönetim Kurulu, üye sayısının çoğunluğu ile toplanır. b) Gündem maddeleri gündemdeki sıraya göre müzakere edilir. Ancak, çoğunluk kararı ile bu sıra değiştirilebilir. Müzakereye gerek olmadığına, İç Yönerge hükümlerine uyulmasına gündemde sıra değişikliğine ve oylamanın şekline ait teklifler asıl meseleden önce konuşulur. c) Hiçbir üye Başkandan izin almadan konuşamaz. Konuşmalar istek sırasına göre yapılır. Üyeler söz sıralarını karşılıklı olarak birbirlerine bırakabilirler. d) Konular müzakere edilirken Başkan leh ve aleyhte oyunu belli edemez, ancak konuyu açıklayabilir. Müzakere sonunda görüşünü açıklayabilir ve yeni bir mütalaa beyanı halinde müzakerenin devamını isteyebilir. e) Söz söyleyen üyenin sözü ancak Başkan tarafından kendisini görüşme usul ve esaslarına davet etmek üzere kesilebilir. f) Başkan, konuşma sırasında konu dışı veya şahsiyete yönelik sözler söyleyen üyenin derhal dikkatini çeker. Üye hareketlerinde ısrar ederse Başkan bu üyenin konuşup konuşmama hususunu oylamaya sunar.

53

Yönetim Kurulu Kararları ve Tutanaklar : Madde 32a) Kararlar : a) Görüşmesi biten bir mesele hakkındaki teklifleri Başkan oya koyar. Karar yeter sayısı hazır bulunanların çoğunluğudur. Oyların eşit çıkması halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunlukta sayılır. Başkan Yardımcıları seçimleri dışında oylama işari oyu ile yapılır.

Yönetim Kurulu herhangi bir konuda oylamanın gizli olarak yapılmasına karar verebilir. b) Yönetim Kurulu toplantılarında alınan kararlar, görüşme mevzuu ve alınan karar belirtilmek suretiyle karar defterine geçirilir. Kararlar bir sonraki oturumda okunarak üyelerin imzasına sunulur. İmzalanan kararlar düzenli bir şekilde muhafaza edilir, üzerinde paraf veya imza bulunan karar metinleri değiştirilemez ve düzeltilemez. Ancak kararda maddi bir hata varsa bu hata bir sonraki toplantıda alınacak kararla düzeltilir. Kararın oya sunulmasından sonra karar değişimine gidilemez. Herhangi bir karar için yeniden görüşme isteyen bunun gerekçesini açıklar. Bu açıklamadan sonra istek oya konur. Çoğunluk lehte karar verdiği takdirde konu sonraki ilk toplantı gündeminin ilk sırasına konur. Çoğunlukla alınan kararlarda muhalif kalanların isimleri yazılır. Alınan karara muhalif olan Yönetim Kurulu Üyeleri karar metninin altına muhalefet şerhini yazarak imza eder. Bu şerhin gerekçeli olması şarttır. c) Bütçe, münakale tabloları, mizanlar, kadrolar, tarifeler ve belgeler, karar defterinin müteakip sayfalarına yapıştırılır. Bu belgelerin sonuçları ile toplam rakamları kararda belirtilir. d) Karara bağlanan hususlar Genel Sekreterlik tarafından yerine getirilir. e) Toplantılar, her seçim devresinde 1 (bir) numaradan başlamak üzere, devre sonuna kadar devam ettirilir. Toplantılarda alınan kararlara da sırayla numara verilir. f) Kararlar Genel Sekreter tarafından saklanır. Resmi ve adli mercilerin talepleri dışında, bunlar Oda binası haricine çıkarılamaz. g) Toplantılar genel olarak Oda binalarında yapılır, zorunlu hallerde Yönetim Kurulu Oda binası dışında da toplanabilir. h) İlgililerin Odanın yaptığı işlemlerle ilgili olarak bilgi ve belge talep etmesi halinde 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve bu Kanuna İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılır. ı) Yönetim Kurulu, Kanun, Yönetmelikler ve bu Yönergede yazılı hükümlere aykırı karar alamaz. b- Tutanaklar : Muamelat Yönetmeliği‟nin 19.maddesine göre hazırlanıp daha önceden üyelere gönderilen gündeme göre yapılan görüşmeler ve alınan kararlar, Genel Sekreter ve/veya raportörler tarafından elektronik cihazlarla kayda alınabileceği gibi not tutularak da tespit edilebilir.

Elektronik cihazlarla yapılan kayıtlar Genel Sekreter veya toplantıya katılan raportör tarafından deşifre edilir.

Tutulan kayıtlara veya deşifre edilen kayıtlara göre alınan kararlara toplantı tarihi, numarası yazılarak bir sonraki toplantıda üyeler tarafından imza edilir. Karara muhalif kalan üye muhalefet şerhini yazarak isminin altını imzalar. Yönetim Kurulu Karar tutanağı gündemdeki konularla ilgili olarak alınan kararlar, sicil kayıtları ve haftalık harcama listesi ile bir bütündür ve tutanağın her sayfasının toplantıya katılan tüm üyeler tarafından imzalanmış olması gerekir.

Meclis‟e sunulacak Yönetim Kurulu Faaliyet Raporları bu tutanaklardan yararlanılarak hazırlanır. Raporda: yerine getirilen Meslek Komitesi, Meclis ve Yönetim Kurulu Kararları, katılınan toplantılar, Oda‟ya gelen misafir ve heyetler, Odaca yapılan ziyaretler, Odaca düzenlenen toplantılar ile Odaca yapılan diğer iş ve işlemler özet olarak yer alır. Faaliyet Raporu Meclis toplantısından önceki Yönetim Kurulu toplantısında üyelerin bilgisine sunulur.

54

Yetki Devri : Madde 33a) Oda Yönetim Kurulu, gerekli hallerde, yetkilerinden bir kısmını Başkana, Başkan Yardımcılarına, Sayman Üyeye, üyelerinden birine veya birkaçına yahut Genel Sekretere devredebilir. b) Yönetim Kurulu Başkanı yetki ve görevlerinden bir kısmını Başkan Yardımcılarına devredebilir. Görev ve yetki yazılı olarak verilir ve keyfiyet derhal Yönetim Kurulunun bilgisine sunulur. c) Oda Meclisinde sözcü Yönetim Kurulu Başkanıdır. Yönetim Kurulu Başkanı lüzumu halinde sözcülüğü Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılarına veya Yönetim Kurulu Üyelerinden birine verebilir. İhtisas Komisyonları ve Danışma Kurulları : Madde 34- Yönetim Kurulu gereken hallerde Meclisin tasvibini alarak, ihtisas sahiplerinden oluşacak komisyon ve danışma kurulları kurabilir.

D) Disiplin Kurulu : Kuruluş : Madde 35Oda Disiplin Kurulu, Meclis tarafından Odaya kayıtlı olanlar arasından yargı gözetiminde ve gizli oyla dört yıl için seçilen altı üyeden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir. Tüzel kişiler Disiplin Kurulu üyeliğine tüzel kişi olarak seçilir. Meclis üyeliğine seçilenler Disiplin Kurulu üyeliğine seçilemez.

Disiplin Kurulu üyeliğine seçilebilmek için, 19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Organ Seçimleri Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen seçilme yeterliliklerinin yanında daha önce herhangi bir disiplin veya para cezası almamış olmak ve en az lise ve dengi okul mezunu olmak gerekir. Tüzel kişilerin Disiplin Kurulu üyeliğine seçilebilmesi için gerçek kişi temsilcisinin bu fıkrada belirtilen şartları haiz olması gerekir.

Disiplin Kurulu asil ve yedek üyeliğine seçilenler, seçimlerin kesinleşmesini müteakip on beş gün içinde Oda Genel Sekreterliğince yapılacak tebligat üzerine öğrenim durumlarını tevsik eden belgeyi ve TOBB Organ Seçimleri Hakkındaki Yönetmeliğin 7 nci maddesine göre alacakları adli sicil belgesini tebellüğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Oda Genel Sekreterliğine evrak kayıt numarası almak suretiyle ibraz etmek zorundadır. Bu belgenin süresi içinde ibraz edilmemesi halinde üyenin Disiplin Kurulu asil veya yedek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Bu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca üyelere yapılacak tebligatta, öğrenim durumunu tevsik eden belgenin süresinde teslim edilmemesi halinde, üyenin Disiplin Kurulu asil veya yedek üyeliğinin kendiliğinden sona ereceği belirtilir.

Disiplin Kurulu asil ve yedek üyelerince ibraz edilen öğrenim durumunu gösterir belgeler ile bu üyelerin daha önceden disiplin veya para cezası alıp almadığı hususu Oda Genel Sekreterince incelenir. Seçilme yeterliliği bulunmadığı anlaşılanların Disiplin Kurulu asil veya yedek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Disiplin Kurulu, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren iki gün içinde Oda Genel Sekreterinin çağrısı üzerine en yaşlı üyenin Başkanlığında yapacağı ilk toplantıda kendi üyeleri arasından yargı gözetiminde olmaksızın dört yıl için gizli oy ve açık tasnif usulüyle bir başkan seçer. Başkanın bulunmadığı zamanlarda, Disiplin Kuruluna en yaşlı kurul üyesi başkanlık eder.

Disiplin Kurulunun Görevleri : Madde 36Disiplin Kurulunun görevleri şunlardır: 55

a) Üyelerin disiplin soruşturmalarını kanunda ve ilgili mevzuatta uygun görülen usul ve esaslara uygun olarak yürütmek. b) Yönetim Kurulu aracılığıyla Meclise, Odaya kayıtlı üyeler hakkında disiplin ve para cezası verilmesini önermek.

Disiplin Kurulu Toplantıları : Madde 37Disiplin Kurulu, Başkanının veya Yönetim Kurulu Başkanının çağrısı üzerine üye tamsayısının çoğunluğuyla toplanır. Kararlar, üye tamsayısının çoğunluğuyla alınır.

Toplantılarda çekimser oy kullanılamaz.

Disiplin Kurulu Başkanının bulunmadığı toplantılara en yaşlı kurul üyesi başkanlık eder.

Kararlar, ilgili mevzuat hükümlerini ve gerekçeyi kapsayacak biçimde yazılarak imzalanır. Karşı oy kullananların görüşlerine kararda yer verilir.

Toplantı gündeminin düzenlenip ilgililere dağıtılması, toplantının belirlenen gün, saat ve yerde yapılması, Disiplin Kurulu çalışmalarının gereği gibi yürütülüp sonuçlandırılması Disiplin Kurulu Başkanı tarafından sağlanır.

Disiplin Kurulunun sekreteryasını Oda Genel Sekreterliği yürütür.

Disiplin Kurulu, Yönetim Kurulu‟nun disiplin soruşturması yapılması hakkındaki kararını en çok iki ay her halükarda bir yıl içinde cevaplar. Disiplin Kurulu‟nun ceza verilmesine ilişkin kararın, kararın verildiği tarihten itibaren on gün içinde Meclis Gündemine alınmak üzere Disiplin Kurulu Başkanı tarafından Meclis Başkanlığı‟na yazılı olarak iletilir.

Meclis, Disiplin Kurulu‟nun gerekçeli kararını ve önerisini en geç iki ay içinde onaylar veya reddeder. Disiplin Kurulu Başkanı veya görevlendireceği bir üye Meclis‟ten gelecek soruları cevaplamak üzere kararın görüşüleceği Meclis toplantısına katılır.

III.BÖLÜM ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER, TEMSİL, İMZA SİRKÜLERİ VE EHLİYET Protokolda Temsil: Madde 38- Odayı protokolde Meclis Başkanı, Meclis Başkanının bulunmadığı hallerde Başkan Yardımcılarından birisi, bunlarda olmadığı takdirde Meclis Başkanı‟nın görevlendireceği bir üye Odayı temsil eder. Protokolde temsil, Oda tarafından düzenlenmeyen resmi veya özel toplantılara Odayı temsilen katılma yetkisidir. Odanın dışında, Devlet, Vilayet tören usul ve esaslarına göre düzenlenen toplantı, tören ve davetlere Odanın da davet edilmesi halinde; Meclis Başkanı ve Yönetim Kurulu Başkanı Odayı birlikte temsil ederler.

Hukuki Temsil: Madde 39- Kanunun 11 inci maddesine göre; Odanın hukuki temsilcisi Yönetim Kurulu Başkanıdır. Oda adına düzenlenen taahhütname, sözleşme ve vekaletname gibi Odayı hukuken bağlayan belgeleri Yönetim Kurulu Başkanı ile en az bir Yönetim Kurulu üyesinin veya Genel Sekreterin ortak imzaları bağlar. İmza Sirküleri : Madde 40- Odaca imza yetkisine sahip kılınanları gösterir bir imza sirküleri hazırlanır. Bu sirküler imza yetkisine sahip olanlarda vuku bulacak değişikliklere göre hemen yenilenir ve her iki halde de TOBB‟a, yetkili merci ve teşekküllere gönderilir. İmza yetkisine sahip olanların adları ve soyadları ile unvanları veya Odadaki görevlerinin imza edecekleri evrakta belirtilmesi zorunludur.

56

Ehliyet: Madde 41- Oda Meclis kararıyla, taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, kamulaştırma yapmaya, ödünç para almaya, okul ve derslik yapmaya, Kanun çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya ve kurulmuş veya kurulacak şirketlere iştirak etmeye ve benzeri hukuki işlemler yapmaya; Yönetim Kurulu kararıyla da taşınır mal almaya, satmaya, bağış ve yardımda bulunmaya, sosyal faaliyetleri desteklemeye ve özendirmeye ve burs vermeye yetkilidir.

Sosyal Yardımlar, Kamulaştırma, Şirket ve Vakıf Kurma : Madde 42- Oda‟nın kuracağı veya iştirak edeceği şirket ve vakıfların, kanunun 4.maddesinde belirtilen amaç ve faaliyetlerle sınırlı olması gerekir.

Oda, Kanunun 4.maddesinde yazılı amaçların gerçekleştirebilmesi için kamulaştırma yapabilir, devir ve tahsis talebinde bulunabilir. Şirket ve vakıf kurabilmek ya da kurulmuş olanlara iştirak edebilmek ve kamulaştırma yapabilmek için daha önceden Bakanlığın izninin alınmış olması gerekir.

Yönetim Kurulunca yapılacak bağış ve yardımlarla, sosyal faaliyetlerin desteklenip özendirilmesi amacıyla yapılacak yardımlar için bütçede karşılığının bulunması ve yapılacak harcamaların Kanunun 4.maddesinde yazılı amaç ve faaliyet konularıyla sınırlı olması zorunludur.

IV.BÖLÜM BÜTÇE, KAYIT ÜCRETİ, YILLIK AİDAT, TARİFELER VE HUZUR HAKLARI, HARCIRAHLAR Bütçe : Madde 43- Oda Genel Sekreteri her yılın Eylül ayının son haftasında, Bütçe ve muhasebe yönetmeliğinde belirtilen ilke, usul ve esaslara uygun olarak gider tekliflerini hazırlamaları için kendi birimlerine çağrı yapar. Birimler Ekim ayı sonuna kadar kendi servis gider tahminlerini yapar ve mali işler servisine verir. Mali işler gider tekliflerini inceler, konsolide eder ve gider bütçesi ile gelir bütçesinin hazırlık bütçesini düzenler. Mali işler birimi düzenlediği hazırlık bütçesini Kasım ayının sonuna kadar Genel Sekreterliğin görüşüne sunar. Genel Sekreter Aralık ayı ilk haftasındaki toplantıda görüşülmek üzere incelediği ve aynen veya gerekli değişikleri yaparak hazırladığı bütçe tasarısını Yönetim Kuruluna sunar.

Yönetim Kurulu kendisine sunulan hazırlık bütçesini inceler ve aynen veya gerekli değişiklikleri yaparak kabul eder. Bütçe tasarısı Aralık ayı Meclis toplantısında görüşülmek üzere Yönetim Kurulu Başkanı tarafından toplantı gününden en az iki hafta önce Meclis Başkanlığına bir yazıyla verilmesi suretiyle yapılır. Bütçeyi oluşturan cetveller; a) Bütçe tasarısı, b) Organ üyelerine, personele ve kuruluş dışında görevlendirileceklere ödenecek harcırahı gösterir cetvel, c) Verilecek bursun miktarını ve sayısını gösterir cetvel, d) Boş ve dolu personel kadrolarını gösterir cetvel, e) Bütçe talimatı, f) İhtiyaç duyulan diğer cetveller.

Bütçe Tasarısı aynı gün incelenmek üzere Hesapları İnceleme Komisyonu‟na verilir.

Komisyon bir hafta içinde hazırladığı raporu Meclis Başkanlığına sunar. Meclis Başkanı, bütçe tasarısını ve komisyon raporunu incelenmek üzere en geç bir hafta önceden Meclis üyelerinin bilgisine sunar. Meclis, komisyonun raporunu da dikkate alarak bütçe tasarısını aynen veya tadil ederek onaylar. Meclis bütçe denkliğini bozacak şekilde gider artırıcı veya gelir azaltıcı değişiklikler yapamaz. Bütçe bir yıllık gelir ve gider tahminlerini kapsar.

57

Bütçeden Harcama : Madde 44- Oda bütçesinden harcama, bütçe dahilinde ödeme makbuzu veya mahsup fişiyle yapılır. Ödeme makbuzları veya mahsup fişi ya da bunların dayandığı müsbit evraklar; Oda Yönetim Kurulu Başkanı veya yetkilendireceği yardımcısı ve Genel Sekreterin, Genel Sekreterin olmadığı hallerde Sayman Üyenin müşterek imzasıyla imzalanır.

Yönetim Kurulunun önerisi üzerine Meclisçe saptanan miktar kadar harcama, sonradan Yönetim Kurulunun onayına sunulmak şartıyla Genel Sekreter tarafından re‟sen yapılabilir. Bu takdirde ödeme makbuzları veya mahsup fişi ya da bunların dayandığı müsbit evraklar sadece Genel Sekreter tarafından imzalanır.

Mevzuata aykırı harcamalardan bu harcamaya ilişkin ödeme makbuzunu veya mahsup fişini ya da bunların dayandığı müsbit evrakı imzalayanlar sorumludur. Ancak, bu harcamaları inceleyen Sayman Üye ile Hesapları İnceleme Komisyonu Üyelerinin de sorumlulukları saklıdır.

Tahsilat ve harcamalar ile diğer muhasebe iş ve işlemleri Sayman Üye tarafından her zaman, Hesapları İnceleme Komisyonu tarafından ise toplantı dönemlerinde kontrol edilir. Mevzuata aykırı işlemler ile görülen aksaklık ve eksiklikler Sayman Üye tarafından Yönetim Kuruluna, Hesapları İnceleme Komisyonu tarafından da Meclise, bir rapor halinde bildirir. İhale İşleri ve Hizmet Alımı : Madde 45- Mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ve satımlarının tâbi olduğu usul ve esaslar açıklık, şeffaflık ve serbest rekabet ilkeleri gözetilerek, Birlikçe çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Kayıt Ücreti ve Yıllık Aidat : Madde 46- Üyeler Odaya kaydı sırasında kayıt ücreti ve her yıl yıllık aidat ödemekle yükümlüdür.

Kayıt ücreti ile yıllık aidat 16 yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarın %10‟undan az, yarısından fazla olamaz.

Kayıt ücretinin alındığı yıl için ayrıca yıllık aidat alınmaz. Kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarları Birlikçe çıkarılan yönetmelikte gösterilen usullere göre belirlenen dereceler üzerinden ve tarifelere göre tespit olunur.

Tarifeler, Oda Yönetim Kurulunun teklifi ve Oda Meclisinin onayı ile yürürlüğe girer.

Birden fazla Odaya kayıt zorunluluğunda olanlardan alınacak kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarı da Yönetmelikte gösterilen usullere göre tespit edilir.

Derecelerini durumlarına uygun bulmayanlar, yönetmelikte gösterilen usullere göre ve on gün içinde Oda Meclisine itiraz edebilirler. İtirazlar Meclisçe karara bağlanıncaya kadar kayıt ücreti ve yıllık aidatın ihtilaflı kısmı tahsil olunmaz.

Yıllık aidat her yılın Haziran ve Ekim aylarında iki eşit taksitte ödenir. Yıl içinde kaydedilenlerin kayıt ücreti ile önceki yıldan itibaren geçerli olarak kaydedilmesi gerekenlerin kayıt ücretleri ve yıllık aidatları, durumun kendilerine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir.

Birden fazla Odaya kayıtlı bulunan üyeler, bu durumu belgelendirmek şartıyla kendileri için belirlenmiş bulunan kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarlarının yarısı kadar ödeme yaparlar.

Munzam Aidat : Madde 47- Odalarca her yıl için; gerçek kişi tacir ve sanayicilerin gelir vergisine ilişkin beyannamelerinde gösterilen ticari kazanç toplamı; tüzel kişi tacir ve sanayicilerin ise 58

ödeyecekleri kurumlar vergisine ilişkin beyannamelerinde gösterilen ticari bilanço kặrı üzerinden binde beş oranında munzam aidat tahsil olunur.

Birden fazla Odaya kayıtlı bulunanların munzam aidatı, üye tarafından ilgili Odalara eşit olarak paylaştırılmak suretiyle yatırılır.

Zarar eden üyeler, o yıl için munzam aidat ödemezler. Çalışma alanları içinde birden fazla şubesi bulunan üyelerin munzam aidatı, bütün şubelerden elde ettikleri gelir veya kurumlar vergisine matrah teşkil eden ticari kazanç veya ticari bilanço karı üzerinden hesaplanır.

Müstakil bilançosu yapılan kurum ve müessese şubeleri ile fabrikalarının munzam aidatı, şube veya fabrikanın bulunduğu yerin odasına ödenir.

Bir tüzel kişiliğin merkez, şube ve fabrikalarının değişik yerlerde olması, fakat bilançolarının merkezde tutulması halinde, munzam aidat merkez tarafından mahalli Odaya ödenir. Bu Oda tahsil ettiği munzam aidatı diğer Odalar arasında, izleyen takvim yılının ilk üç ayı içinde eşit olarak paylaştırır.

Bütün bu hallerde bir müessesenin şubeleri ve fabrikaları ile birlikte ödeyeceği munzam aidat, o yıl için belirlenmiş bulunan yıllık aidat tavanının yirmi katını geçemez.

Munzam aidat Haziran ve Ekim aylarında iki eşit taksitte ödenir. Önceki yıldan itibaren geçerli olarak kaydedilmesi gerekenlerin munzam aidatları ise, bu durumun kendilerine tebliğ edildiği yılın sonuna kadar ödenir. Üyeler, ticari ve sınai kazançlarına ait bilgileri ve bilançolarını talep üzerine Odalara vermek zorundadırlar. Ayrıca Odalar, 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 5 inci maddesi hükmü çerçevesinde vergi dairelerinden bilgi isteyebilirler. Üye tarafından bilançonun verilmemesi ve vergi dairesinden de sağlanamaması halinde, yıllık aidat tavanının üç katından az olmamak üzere, bir önceki yılın munzam aidatı geçici olarak aynen tahakkuk ettirilir.

Huzur Hakları ve Harcırah : Madde 48Huzur Hakkı: Meslek Komiteleri, Meclis, Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu ile Oda Meclisince ihdas edilen komisyon ve kurul üyelerine iştirak edecekleri toplantılar için huzur hakkı verilebilir. Ödenecek huzur hakkı TOBB tarafından Meclis Üyeleri için belirlenen miktarı geçemez.

Harcırah: Yurtiçi ve yurtdışı geçici görevlendirmelerde, görevlilere harcırah verilir.

Harcırah; yol masraflarını, konaklama giderleri ile yevmiyeyi kapsar.

Yol Masrafı; tren, otobüs ve uçak bileti ile hava yollarının anlaşmalı taşıtlarında uygulanan şehre (şehirden hava alanına) intikal ücretini kapsar.

Konaklama Masrafı; yurtdışı veya şehir dışı görevlerin bir günden daha fazla sürmesi halinde konaklama ücreti ödenir. Organ üyelerinin, Genel Sekreter ve Yardımcıları ile dışarıdan görevlendirileceklerin dışında kalan personelin kalacağı otelin günlük tutarı her bütçe yılı başında Yönetim Kurulunca belirlenir. Ekstra harcamalar konaklama ücretine dahil olmayıp faturalansa dahi Oda tarafından ödenmez.

Konaklama ve yol masraflarının belgelendirilmesi zorunludur. Aksi halde bunlar için ödeme yapılmaz.

Yevmiye; Adana dışına giden görevlinin, günlük yemek ve şehir içi ulaşım giderlerini karşılamak üzere yapılan ödemedir. Yurt içi ve yurt dışı günlük yevmiyenin tutarı Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği‟ndeki esaslara göre Yönetim Kurulunca hesaplanıp bütçe ile birlikte Oda Meclisinin onayına sunulur. Şehir içi görevlendirilmelerde yevmiye ödenmez. Bu şekilde Oda dışından görevlendirilenlere makbuz karşılığı yaptıkları ulaşım masrafları ödenir. Tahsildar, istihbarat memuru gibi görevleri icabı şehir içinde seyahat etmek durumunda olan personele, Yönetim Kurulu kararı ile her ay maktuen yol parası ödenir.

59

Şehir dışına veya yurt dışına geçici görevle görevlendirilenlerin yemek masraflarının kuruluşunca veya karşı tarafça karşılanması halinde bunlara yevmiyelerinin yarısı ödenir.

Oda Meclisinin ya da Yönetim Kurulunun, yurt içi ve yurt dışındaki kongre, fuar ve sergi ile Odalar arası ilişki ve dayanışmanın geliştirilmesi için yapılacak toplu iş ziyaretlerinde; konaklama, yol ve yevmiye miktarını geçmeyen yemek masraflarının, Odaca karşılanmasının ilgili organlarca kararlaştırılması halinde ziyarete katılan organ üyelerine ayrıca yevmiye ödenmez.

Görevlendirme Usulü: Mevzuattaki özel hükümler saklı kalmak üzere, organ üyelerinin, Oda personelinin ve kurum dışındakilerin şehir içinde, şehir dışında veya yurt dışında görevlendirilmelerine Yönetim Kurulu karar verir. Bu şekilde görevlendirilenler döndüklerinde, katıldıkları komisyon, komite, kurul, toplantı, seminer, kongre, fuar ve sergi hakkında hazırlayacakları raporları Yönetim Kuruluna verirler. Rapordaki bilgilerin Yönetim Kurulu tutanaklarında ve bu tutanaklara göre hazırlanıp Meclise sunulan faaliyet raporunda yer alması esastır. Şehir veya yurt dışına geçici görevle gideceklere istekleri halinde yol ve konaklama giderleri ile brüt yevmiye miktarının 2/3‟ü kadar avans ödenebilir.

Yurtdışından ya da yurtiçinden dönen görevli kendisine verilen harcırah beyannamesini doldurarak, ekine ulaşım belgesini, konaklama belgesini ve raporunu da ekleyerek beyannameyi imzalayıp Genel Sekretere verir. Genel Sekreter, beyannameye görevlendirme kararının tarih ve sayısını görevli kalınan gün sayısını ve yukarıdaki esaslara göre hesaplanan yevmiye tutarını yazıp imzalayıp gereğinin yapılması için Mali İşler birimine havale eder. Mali İşler birimi Sayman Üye‟nin oluru ile görevlinin hak edişini imza mukabili ilgiliye verir.

Kesin Hesap : Madde 49- Kesin hesap; mizan, bilanço, bütçe giderleri ve bütçe gelirleri, kesin hesap cetvelleri ile ihtiyaç duyulan diğer cetvellerden oluşur.

Kesin hesap ilgili olduğu mali yılın sonundan başlayarak en geç iki ay içinde Yönetim Kurulu tarafından Meclise sunulur. Meclis Başkanı kesin hesap ve eklerini incelemek üzere hesapları inceleme komisyonuna havale eder. Komisyon kendisine havale edilen kesin hesabı Meclis Başkanının belirleyeceği süre içinde inceleyerek görüşünü bir rapora bağlayıp Meclis Başkanına sunar. Meclis, Komisyonun hazırladığı raporu da dikkate alarak kesin hesabı, ilgili olduğu mali yılın sonundan itibaren en geç üç ay içinde onaylar veya reddeder. Kesin hesabın onaylanması halinde Yönetim Kurulu ibra edilmiş olur.

Karşılıksız Burslar : Madde 50- Yurtiçinde orta ve yükseköğrenim kurumlarında okuyan veya bu kurumlara girme hakkını elde etmiş, maddi desteğe ihtiyacı olan, başka bir kurumdan burs veya kredi almayan herhangi bir firma veya kuruluşta çalışmayan başarılı öğrencilere karşılıksız olarak burs tahsis edilebilir.

Her yıl kaç öğrenciye burs verileceği ve bursun miktarı her bütçe yılı başında Yönetim Kurulunun teklifi ile Oda Meclisi tarafından belirlenir. Burs tutarı Bütçenin %10‟unu aşamaz.

Verilecek burs miktarı Yüksek Öğrenim Kredi Ve Yurtlar Kurumu tarafından verilen miktarı aşamaz.

Burslar, Oda tarafından doğrudan verilebileceği gibi şartlı bağış olarak ATOSEV (Adana Ticaret Odası Sosyal Eğitim Vakfı) aracılığıyla da verilebilir.

60

V. BÖLÜM ODA YÖNETİMİNDE DİKKATE ALINACAK HUSUSLAR Oda Yönetimine Müdahale Edilemeyeceği : Madde 51- Oda Meclisi, Yönetim Kurulu ve Meslek Komiteleri üyeleri Odanın yönetimine doğrudan doğruya müdahale edemezler ve Odaya ait işler hususunda yalnız Genel Sekreter ile temas ederler.

Gizliliği Olan Evrak : Madde 52- Yönetim Kurulu Üyeleri, Yönetim Kurulunca görevlendirdikleri haller dışında ticari gizliliği olan dosyaları, evrakı veya bilgileri Odadan isteyemezler.

Siyaset Yasağı : Madde 53- Oda, kuruluş amacı dışında hiçbir faaliyet gösteremez, kendisine Kanunla verilen görevlerin yerine getirilmesiyle ilgili olmayan toplantı yapamaz, gösteri yürüyüşü düzenleyemez, siyasetle uğraşamaz, siyasi partiler, sendikalar ve derneklerle ortak hareket edemez, siyasi partilere maddi yardım yapamaz, onlarla siyasi ilişki ve işbirliği içinde bulunamaz, Milletvekili ve mahalli idareler seçimlerinde belli adayları destekleyemez.

Beyanatta Bulunma : Madde 54- Yönetim Kurulu Başkanı dışında, Başkan Yardımcıları ve Üyeleri, Yönetim Kurulunca yetkili kılınmaksızın Oda veya Yönetim Kurulu ile ilgili beyanatta bulunamazlar.

Yönetim Kurulunun onayını almadan yapılacak bir beyanat Odayı bağlamaz.

İKİNCİ KISIM ODANIN YÖNETİM YAPISI, GENEL SEKRETERLİK, MÜDÜRLÜKLER VE ŞEFLİKLER Odanın Yönetim Yapısı : Madde 55- Oda hizmetleri; mevzuat hükümleri ile Meclis ve Yönetim Kurulu kararlarına uygun olarak kademeleri aşağıda belirtilen teşkilat tarafından yerine getirilir.

A) Genel Sekreterlik B) Müdürlükler ve Şeflikler

I. BÖLÜM GENEL SEKRETERLİK Genel Sekreterlik : Madde 56- Oda işlerini yürütmek üzere bir Genel Sekreter görevlendirilir.

Genel Sekreterlik; Genel Sekreter ile Genel Sekreter Yardımcılarından oluşur.

Genel Sekreter ve yardımcıları Yönetim Kurulu kararıyla atanır.

61

Genel Sekreter, Yönetim Kurulunun izni ile harcama yetkisi dahil görev ve yetkilerinden bir bölümünü her faaliyet yılının başında yeniden tespit edilmek üzere yardımcılarına devredebilir.

Genel Sekreterin Görev ve Yetkileri : Madde 57- Oda Genel Sekreteri Oda Personelinin disiplin ve sicil amiri olup başlıca görevleri ve yetkileri şunlardır: a) Odanın idari işlerini, iç çalışmalarını ve yazı işlerini düzenlemek ve yönetmek b) Odalarca verilecek belgeleri düzenlemek ve bu belgelerin düzenlenmesine esas olacak bilgilerin toplanmasını sağlamak c) Organ toplantılarının gündemine ilişkin hazırlık yapmak, toplantı davetiyelerinin ve gündeminin üyelere zamanında gönderilmesini sağlamak, bu toplantılara ait tutanakları düzenlemek, karar özetlerini tutmak ve imzalamak, organ toplantılarına ilişkin hazirun cetveli ve devam çizelgelerini tutmak ve karar defterlerini, karar özetlerini ve toplantıları için elektronik cihazlarla yapılan kayıtları muhafaza etmek d) Oy kullanmamak şartıyla Meclis ve Yönetim Kurulu toplantılarına iştirak etmek e) Organlarca alınan kararları takip etmek ve sonuçlandırmak ve kararların zamanında gereğinin yerine getirilmesini sağlamak f) Oda personelinin işe alınması, yükselmesi, ödüllendirilmesi, cezalandırılması ve işine son verilmesi konusunda Yönetim Kuruluna öneride bulunmak g) Oda personelinin çalışmalarını denetlemek ve personele gerekli emir ve talimatları vermek h) Resen yaptığı harcamaları Yönetim Kurulunun onayına sunmak ve haftalık harcamalar hakkında Yönetim Kurulunu bilgilendirmek ı) Aylık mizanı ve aktarma taleplerini hazırlamak, hazırlık bütçesini, gelir tablosunu, kesin mizanı ve kesin hesabı yapmak ve bunları Yönetim Kuruluna sunmak i) Demirbaş ve ayniyat kayıtlarının düzenlenmesini ve saklanmasını sağlamak, arşiv malzemelerini muhafaza etmek k) Yayın işlerini yönetmek l) Oda İç Yönergesi taslağını hazırlamak ve Yönetim Kuruluna sunmak m) Meclise sunulmak üzere Yönetim Kurulu tarafından hazırlanacak Odanın bir yıl içindeki faaliyeti ve bölgesinin iktisadi ve sınai durumu hakkındaki yıllık raporun tanzimi hususunda gerekli hazırlıkları yapmak n) Üye kayıtlarının tutulması, güncelleştirilmesi ve silinmesine ilişkin işlemleri mevzuat ve ilgili organ kararları çerçevesinde yürütmek o) Yönetim Kurulunca devredilen yetkileri kullanmak ö) Bu yönetmelik ve sair mevzuatla verilen diğer görevler ile mevzuat çerçevesinde Meclis, Yönetim Kurulu veya Yönetim Kurulu Başkanı tarafından verilecek görevleri yapmak Genel Sekreter Odaya yükümlülük getirmeyen, resmi makamlarla veya gerçek ve tüzel kişilerle yapılan yazışmalarda, Oda organları tarafından alınan kararların yürütülmesine ilişkin hususlarda imzaya yetkilidir.

Genel Sekreter, Oda personelinin disiplin ve sicil amiridir.

Genel Sekreter, Yönetim Kurulunun kararıyla harcama yetkisi dahil görev ve yetkilerinden bir bölümünü her mali yılın ilk ayında yeniden tespit edilmek üzere yardımcılarına devredebilir.

Genel Sekreterin görevli veya izinli olduğu sürelerde yardımcılarından biri, yardımcılarının da yokluğunda birim amirlerinden biri Yönetim Kurulu Başkanının onayıyla Genel Sekreterliğe vekalet eder.

62

Herhangi bir nedenle Genel Sekreter kadrosunun boşalması durumunda yenisi atanıncaya kadar bu kadroya varsa Genel Sekreter Yardımcısı, yoksa bu görevi yürütebilecek nitelikleri haiz Oda personelinden biri Yönetim Kurulu kararıyla vekaleten atanır. Ancak vekalet süresi altı ayı geçemez.

Genel Sekreterde Aranan Nitelikler : Madde 58- Genel Sekreterliğe atanacaklarda aşağıdaki nitelikler aranır: a) Türk vatandaşı olmak. b) Kamu haklarından mahrum olmamak. c) Askerlikle ilişiği bulunmamak. d) Taksirli suçlar ve bentte sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere; ağır hapis veya altı aydan fazla hapis veya affa uğramış olsalar dahi Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçlardan veya kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak. e) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamak. f) Mühendislik, iktisat, işletme, maliye, hukuk ve kamu yönetimi gibi alanlarda en az dört yıllık yüksek öğrenim kurumu mezunu olmak. g) Kamuda veya özel sektörde en az beş yıl iş tecrübesine sahip olmak.

Genel Sekreter Yardımcısının Görev ve Yetkileri : Madde 59- Genel Sekreter Yardımcısı Genel Sekreterden sonra Odanın en yüksek idare amiridir. Genel Sekreterin bulunmadığı zamanlarda Genel Sekretere ait yetki ve sorumluluğa sahiptir.

Genel Sekreter Yardımcısında Aranan Nitelikler : Madde 60- Genel Sekreter Yardımcılığına atanacaklarda Genel Sekreterde aranan koşullar aranır.

Genel Sekreter Yardımcılarının birden fazla olması halinde işlerin muntazam bir şekilde yürütülmesini temin bakımından Genel Sekreter Yardımcıları arasında görev taksimi yapmaya Genel Sekreter yetkilidir.

Danışmanlıklar: Madde 61- Bilgi işlem, ekonomi, mali, hukuki konularda Genel Sekreterliğe, ihtiyaç duyulabilecek diğer konularda Yönetim Kurulu Başkanlığına bağlı Oda işlerinin yürütülmesinde yararlanılmak üzere yeteri kadar danışman çalıştırılabilir.

Danışmanlık kadroları Yönetim Kurulunun teklifi ve Meclisin kararı ile konulur. Hangi konular için danışman çalıştırılacağı ve danışmanlarda aranacak özel şartlar Yönetim Kurulunca belli edilir.

II. BÖLÜM MÜDÜRLÜKLER VE ŞEFLİKLER Kuruluş : Madde 62- Müdürlükler ve Şeflikler, Genel Sekreterliğin yönetiminde Oda işlerini yürütmekle yükümlü iç teşkilat birimleridir. Yeni birimlerin kurulması, kurulmuş olanların birleştirilmesi veya kaldırılması Yönetim Kurulunca karara bağlanır.

63

Müdürler : Madde 63- Her birim yüksek öğrenimi bitirmiş bir Müdür tarafından yönetilir.

Her müdür, kendi müdürlüğü için bu yönergede belirtilen görevleri ve Yönetim Kurulu veya Genel Sekreterlikçe verilecek Oda ile ilgili diğer işleri mevzuata uygun olarak yürütmekle yükümlüdür; kendisine bağlı birimlerde çalışan personelin tam bir disiplin ve uyum içinde çalışmasını sağlar ve gerekli önlemleri alır.

Müdürler, Meclis veya Yönetim Kurulu kararlarına ihtiyaç gösteren konularda, hazırlık çalışmalarını tamamladıktan sonra gerekli belgeleri Genel Sekreterliğe vermekle yükümlüdürler. Genel Sekreterin önerisi üzerine Yönetim Kurulu tarafından imzaya yetkili kılınan müdürler; Genel Sekreterlikçe belli edilen belgeleri ve yazıları imza ederler. Şeflikler : Madde 64- Kuruluş : Müdürlükler bünyesinde veya müstakil olarak görevlerin düzenli ve süratli yürütülebilmesini sağlayacak sayıda şeflikler kurulur.

Meclisce kabul edilen kadro cetveli çerçevesinde şefliklerin kurulması, kurulmuş olanların birleştirilmesi veya kaldırılması Genel Sekreterliğin önerisi üzerine Yönetim Kurulunca karara bağlanır.

Servis Şefleri : Madde 65- Her servisin başında yüksek öğrenimi bitirmiş bir şef bulunur. Şefler, servisleri ile ilgili görevleri mevzuata Meclis ve Yönetim Kurulu kararlarına, Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı veya bağlı bulundukları müdürün talimatına uygun olarak yürütürler. Şefler servislerine ait görevlerin düzenli ve süratli bir şekilde yürütülmesinden, servislerine bağlı personelin devam durumlarından ve iş sahipleri ile ilişkilerinin düzenlenmesinden, kendilerine verilmiş olan demirbaş ve diğer malzemenin iyi muhafazasından sorumludur. Şefler, servislerine gelen ve giden yazıları ve belgeleri incelemek, giden yazıları ve verilen belgeleri paraf etmek ve gelen yazıları çabuk sonuçlandırmakla yükümlüdürler.

Cevabı bir hafta veya daha fazla gecikecek yazılar hakkında, gecikme nedenlerini bağlı oldukları müdürlerine önceden bildirirler.

Servisler Arası İlişkiler : Madde 66- Servisler, Oda işlerinin uyumlu olarak yürütülmesi için birbirleriyle sürekli olarak ilişki içinde bulunurlar. Bu ilişkilerin kurulmasında başta Genel Sekreter ve Yardımcıları olmak üzere, Müdürler ve tüm Şefler sorumludurlar.

III.BÖLÜM PERSONEL İLE İLGİLİ GENEL HÜKÜMLER Oda Personelinin Görev ve Sorumlulukları : Madde 6701.06.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Kanunu‟nun 73.maddesine göre, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki personelin hakları saklı kalacak, kanunun yürürlüğe girmesinden sonra ise işe alınacak personel 4857 sayılı İş Kanunu‟na tabi olacaktır. Bu bakımdan aşağıdaki maddelerde (67.-93.md) 01.06.2004 tarihinden önce işe alınanlar “Kadrolu veya Sözleşmeli Memur” bu tarihten sonra işe 64

alınanlar ise “İş Kanununa Tabi Sözleşmeli Personel” olarak anılacaklardır. Oda nezdinde çalışanların tamamı ise “Oda Personeli” olarak adlandırılmıştır.

Kadrosuz personel çalıştırılamaz. Kadro cetveli yıllık bütçe ile birlikte kabul edilir.

Oda Personeli, resmi sıfatının gerektirdiği itibar ve güvene layık olduğunu, hizmet içindeki ve dışındaki davranışları ile göstermek zorundadır.

Personelin Oda mensubu olmanın şuuru içinde, karşılıklı saygı ve sevgi ile çalışması; görevlerin ifasında birbirine yardımcı olması; hizmetlerin işbirliği içinde yürütülmesine özen göstermesi; Odanın itibarını zedeleyecek eylem ve davranışlardan kaçınması esastır.

Oda personeli görevlerini; Kanun, Tüzük, Yönetmelik ve Genelgelerle belirlenen esaslara ve amirleri tarafından verilen emirlere uygun olarak, zamanında ve eksiksiz olarak yapmaktan ve yaptırmaktan maiyetindeki memurları yetiştirmekten, hal ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten sorumludur.

Oda personeli Odanın yararlarını birinci planda göz önünde tutar ve Odayı zarara sokacak fiil ve işlemlerden titizlikle sakınır.

Oda personeli tacir ve esnaf sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz.

Ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz. Ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamaz.

Disiplin Cezaları : (Bu madde kadrolu ve sözleşmeli memurlar için geçerli olup, İş Kanununa tabi sözleşmeli personel için İş Kanunu hükümleri uygulanır.)

Madde 68- Disiplin cezaları; hizmetin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, tüzüklerin, yönetmeliklerin, Odanın yetkili makamlarının kanuni talimatlarının emrettiği ödevleri yerine getirmeyenlere, uyulması zorunlu kılınan hususlara uymayanlara, yasaklanan işleri yapanlara, durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre verilen cezalardır.

Personele verilecek disiplin cezaları gerektiren fiil ve haller hakkında Personel Yönetmeliğinin ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri, 01.06.2004‟ten sonra işe giren İş Kanununa tabi sözleşmeli personel için, İş Kanunu hükümleri uygulanır.

Verilecek Disiplin Cezaları : Madde 69- (Bu madde Oda memurları için geçerlidir) a) Uyarma: Memura görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir. b) Kınama: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. c) Aylıktan Kesme: Memurun, brüt aylığının 1/30-1/8 arasında kesinti yapılmasıdır. d) Kademe İlerlemesinin Durdurulması: Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademe ilerlemesinin 1-3 yıl durdurulmasıdır. e) Memurluktan çıkarılma: bir daha Oda memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarılmasıdır.

Disiplin cezası verme yetkisi Yönetim Kuruluna aittir.

Sicil İşlemleri : Madde 70- (Bu madde tüm personel için geçerlidir) Odada görevli her statüdeki personel için sicil dosyası tutulur. Sicil dosyalarına sicil amirlerince düzenlenen gizli sicil raporları ve mal beyannameleri konur.

65

Sicil Notu Ortalaması : 60-75 olanlar orta 76-89 olanlar iyi 90-100 olanlar çok iyi 59 ve aşağı olanlar ise yetersiz görülmüş sayılır.

Son ikramiye, Yönetim Kurulunca belirlenen kriterler çerçevesinde, Yönetim Kurulu teklifi ve Meclisin onayı ile ödenir.

Madde 71- (Bu madde Oda memurları için geçerlidir) Sicil raporları her yılın ARALIK ayının ikinci yarısı içinde doldurulur.

Hakkında sicil raporu düzenlenecek personelin, değerlendirmesini yapacak sicil amiri yanında en az 6 ay çalışmış olması şarttır.

- Yetersiz olarak değerlendirilmiş memurlar bir ay içinde atamaya yetkili amir tarafından gizli bir yazı ile uyarılır.

- Memurlar tebellüğ ettikleri tarihten itibaren bir ay içinde atamaya yetkili amire itiraz edebilir.

- İki defa üst üste olumsuz sicil alan memurların görevlerine son verilir. Bunlardan emekliliğini hak edenler hakkında olumsuz sicil nedeniyle resen emekliye sevk işlemi uygulanır.

Madde 72- (Bu madde Oda memurları için geçerlidir) Disiplin cezalarına, tebliğ tarihini izleyen 10 gün içinde Oda Meclisine başvurularak itiraz edilebilir.

Madde 73- (Bu madde 4857 sayılı İş Kanununa tabi personel için geçerlidir) Sicil raporları her İş Kanununa tabi sözleşmeli personelin işe başlamasını takip eden ikişer aylık dönemlerde doldurulur. Yetersiz olarak değerlendirilen personelden İş Yasasının 19. maddesine göre yazılı savunma istenir. Somut olay ve işçinin savunmasında belirttiği hususlar değerlendirilerek personelin iş akdinin feshine veya devamına karar verilir. İşveren Odanın “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerde” (İş Yasasının 25/II bendinde düzenlenen durumlarda) iş akdini derhal fesih hakkı vardır.

IV.BÖLÜM ÇALIŞMA SAATLERİ VE İZİNLER Çalışma Saatleri: Madde 74- Oda memurlarının haftalık çalışma süresi, genel olarak 40 saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir. İş Kanununa tabi personelin haftalık çalışma süresi 45 saattir.

Günlük Çalışma Saatlerinin Tespiti: Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme saat süresi hizmetin özelliğine göre Yönetim Kurulunca düzenlenir. Gerekli görüldüğünde personele mesai saatleri dışında da çalışma yaptırılabilir.

66

Personelin Göreve Devamının Takip ve Kontrolü: Madde 75- Oda Personeli tespit edilen günlük çalışma saatlerine uymak zorundadır.

Personelin göreve devamı servis amirleri ve Genel Sekreterlikçe takip ve kontrol edilir.

Personelin göreve devamları, lüzum görüldüğünde sabah ve öğle işe başlama, akşam işten ayrılma saatlerinde, kapı giriş- çıkış kayıtları ile tespit edilir.

Kapı giriş-çıkış kartını zamanında ya da hiç okutmayan memurlar, bunu alışkanlık haline getirirlerse haklarında Personel Yönetmeliğinin 25 nci maddesi uyarınca disiplin cezası uygulanır. Durum memurun siciline işlenir. Ayrıca iki yarımşar günlük devamsızlık, bir tam gün itibar edilmek suretiyle ilgili memurun yıllık izninden düşülür. Kapı giriş-çıkış kartını zamanında ya da hiç okutmayan işçiler, işveren Odaca yazılı olarak uyarılırlar ve kendilerinden yazılı savunmaları istenir. İşveren Oda somut olaya göre durum değerlendirmesi yapar. Yaşanan somut olaylardan işçinin geç gelmeyi alışkanlık haline getirdiği anlaşılıyorsa 4857 S. İş Yasasının 25/II-h (İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi) uyarınca iş akdi feshedilir.

Personelin göreve geç geldiği süreler ve günlük saat izinleri her ay toplanır ve 8 saati tam bir gün hesabıyla yıllık izinden düşülür. İzinler : Madde 76- Odada çalışan personele yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni ve ücretsiz izin olmak üzere dört türlü izin verilir.

Yıllık İzinler: Madde 77- Oda memurlarından bir yıldan on yıla kadar olanlara (on yıl dahil) yılda 20 gün, on yıldan fazla olanlara otuz gün yıllık izin verilir. Bu sürenin hesaplanmasında, memurun 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda tabi olarak Devlete bağlı kuruluşlarda geçen hizmetleri ile Birlik ve diğer Odalar ve Borsalarda geçen hizmetleri varsa dikkate alınır.

Oda‟daki hizmeti bir yılı doldurmayan personele yıllık izin verilmez. İş Kanununa tabi sözleşmeli personelden Odadaki hizmeti bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört gün, beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi gün, onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı gün yıllık ücretli izin verilir.

Yıllık İzinlerin Kullanılışı: Madde 78- Oda memurlarının yıllık izinleri servis müdürünün ve Genel Sekreterliğinin uygun bulacağı zamanlarda toptan veya ihtiyaca göre en çok iki kısımda kullanılabilir ve izinler 7 günden aşağıya olamaz. Hafta sonu geçirilecek izinler de izine dahil edilecektir. İdarece ihtiyaca binaen kullandırılmayan yıllık izinler ertesi yıla aktarılır. Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Bu takdirde önceki yıllara ait kullanılmamış izin hakları düşer. Yıllık izinler her yıl bir izin planına bağlanır ve Genel Sekreterlikçe uygun görülen bir mazeret olmadıkça bu plan dışında yıllık izin verilmez. İzinli personel almış olduğu iznini tam olarak kullanmak zorundadır. İznini keserek geri dönemez. Ancak, idarece ihtiyaç duyulması halinde, Genel Sekreterlikçe göreve çağrıldığında geri dönmeye ve göreve başlamaya mecburdur. Yurt dışında geçirilecek yıllık izinlerde de aynı usule uyulur. Ancak iznin yurt dışında geçirileceğinin önceden bildirilmesi ve Genel Sekreterliğin bu yönde onayının alınması zorunludur. İş Kanununa tabi sözleşmeli personelin yıllık ücretli izinleri ancak tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir, aksi halde bölünemez. Oda işçileri yönünden işveren Oda tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez ve yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz ve yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren Oda toplam 67

dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır. İşveren Oda, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.

Mazeret İzni: Madde 79- Aşağıdaki hallerde personel, özlük haklarına dokunulmaksızın, mazeret izni isteyebilir. a) Doğum İzni: Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Bu süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir. Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir. Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz. İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz. Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. Aynı hususlar kadın memurlar için de geçerlidir. b) Erkek personele karısının doğum yapması sebebiyle, isteği üzerine üç gün izin verilebilir. c) Personele, isteği üzerine, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü halinde 5 gün izin verilir. d) Yukarıda belirtilen haller dışında mazeret izni isteyen personele, bir yıl içinde toptan veya parça parça olmak üzere Genel Sekreterlik oluru ile en çok sekiz güne kadar mazeret izni verilebilir. Bu izin personel için bir hak olmayıp mazeretin amirlerince yerinde görülmesi şartına bağlıdır. O yıl içinde yıllık izin hakkı olan personele bu tür mazeret izni verilmez. Bu izinler sırasında personelin özlük haklarına dokunulmaz.

Hastalık İzni : (memurlar için) Madde 80- Oda memurlarına hastalıkları halinde resmi sağlık kurullarınca verilecek raporlarda gösterilecek lüzum üzerine, ücret ve özlük haklarına dokunulmaksızın aşağıdaki esaslar dahilinde Genel Sekreterlik onayı ile izin verilir. a) Beş yıla kadar (beş yıl dahil) hizmeti olanlara yılda en çok üç aya kadar, b) Beş yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) hizmeti olanlara yılda en çok altı aya kadar, c) On yıl ve daha çok hizmeti olanlara yılda en çok on iki aya kadar, d) Kanser, verem ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlara on sekiz aya kadar, İzin süresinin sonunda hastalıklarının devam ettiği resmi sağlık kurullarının raporu ile tespit edilenlerin izinleri bir katına kadar uzatılır. Bu sürenin sonunda da iyileşmeyen Oda memurları hakkında emeklilik hükümleri uygulanır. Bunlardan gerekli sağlık şartlarını yeniden kazandıkları resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler, tekrar görev almak istedikleri takdirde, eski sınıf ve derecelerine, öncelikle tayin edilirler. İyileşme Halinde Göreve Dönüş: (Kadrolu ve sözleşmeli memurlar için) Madde 81- Yukarıda belirtilen en uzun süreler kadar hastalık izni alan memurların göreve başlayabilmesi için resmi sağlık kurullarında iyileştiğine ve o günkü haliyle göreve başlamasında sağlık yönünden bir mahzur bulunmadığına dair sağlık raporu almış olması gerekir.

68

Hastalık İzni : (İş Kanununa tabi sözleşmeli personel için) Madde 82- İş Kanununa tabi sözleşmeli personelin hastalıkları halinde resmi sağlık kurullarınca verilecek raporlarda gösterilecek lüzum üzerine, ücret ve özlük haklarına dokunulmaksızın aşağıdaki esaslar dahilinde Genel Sekreterlik onayı ile izin verilir. (Ancak işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemez.) a) b) c) d)

Altı aya kadar hizmeti olanlara yılda en çok 8 haftaya kadar Altı aydan onsekiz aya kadar hizmeti olanlara yılda en çok 10 haftaya kadar Bir yıldan üç yıla dek hizmeti olanlara yılda en çok on iki haftaya kadar Üç yıldan çok hizmeti olanlara yılda en çok ondört haftaya kadar hastalık izni verilir.

Bu sürelerin aşılması halinde İşveren Odanın 4857 S. İş Yasasının 25/I hükümleri uyarınca iş akdini fesih hakkı saklıdır. Bu durumda İşveren Oda işçinin hak ve alacaklarını ödeyerek fesihte bulunur. (İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde hastalık izni süresi en çok 3 işgünüdür.) (İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun sağlık kurulunca saptanması durumunda İşveren Odanın işçinin hak ve alacaklarını ödeyerek iş akdini fesih hakkı saklıdır.) Ücretsiz İzin: Madde 83- Oda memurunun bakmaya mecbur olduğu veya memur refakat etmediği takdirde, hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya önemli bir hastalığa tutulmuş olması hallerinde, bu hallerin raporla belgelendirilmesi şartıyla istekleri üzerine en çok altı aya kadar ücretsiz izin verilebilir.

Doğum yapan Oda personeline isteği üzerine en çok altı aya kadar ücretsiz izin verilebilir.

Hastalık gibi çeşitli nedenlerle uzun süre, istirahat ve bakımı gerektiren hallerde, memurlara bir yıla kadar ücretsiz izin verilebilir. Ücretsiz izinli sayılan sürelerde memurun özlük hakları dondurulur. Geçici süreli personele ücretsiz izin verilmez. Ücretsiz izin talep eden İş Kanununa tabi sözleşmeli personelin talebi işveren Odanın o anki koşullarına göre değerlendirilir ve karara bağlanır. İzin süresinin bitiminden önce mazeretini gerektiren sebebin kalkması halinde, personel derhal göreve dönmek zorundadır. Mazeret sebebinin kalkması halinde veya izin süresinin bitiminde görevine dönmeyenler, Odadaki görevlerinden istifa etmiş sayılırlar.

Madde 84- İzin, hastalık, geçici görev, disiplin cezası uygulaması ve geçici olarak görevden uzaklaştırma sebebiyle işlerinden ayrılanların görevleri diğer personel tarafından ücretsiz yürütülür. Üç aydan fazla sürecek ayrılmalarla, açık görevlere Oda içinden vekâleten veya tedviren atama yapılabilir. Tedviren veya vekâleten görevlendirilmelerde, görevlendirilen görev için ayrıca ücret ödenmez.

Hafta Sonu Görev Yeri Terki : Madde 85- Hafta sonu ve resmi tatillerde Oda il sınırları dışına çıkacak memurlar, servis amiri tarafından onaylanan görev yeri terk formunu eksiksiz olarak dolduracak ve il sınırları dışına çıktığı adresi ve telefonu mutlaka Personel ve Satın Alma Müdürlüğü‟ne bildirecektir. Bu tür çıkışlar izinden düşülmeyecektir.

Fazla Çalışmaların Düzenlenmesi : Madde 86- İşlerin özelliği nedeniyle, zaruri hallerde Oda personeline günlük çalışma saatleri dışında yaptırılan işler fazla çalışma olarak adlandırılır.

Madde 87- Fazla çalışma ücretinin ödenebilmesi için çalışmanın günlük çalışma saatleri dışında veya resmi tatil günlerinde yapılmış olması şarttır. Oda memurları için fazla çalışma 69

saat ücreti Yönetim Kurulunca belirlenir. İş Kanununa tabi personelin haftalık 45 saatten çok çalışması olması halinde fazla çalışma ücreti 4857 Sayılı İş Kanununa tabi personel hakkında “İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği” hükümleri uygulanır.

Madde 88- Odada bir kadronun görev alanı içine giren işlerin günlük çalışma saatleri içinde bitirilmesi esastır. Ancak; a) Görevin Kanun, Yönetmelik, Yönetim Kurulu Kararı veya Genel Sekreterlik emirleri ile belirli bir süre içinde bitirilmesinin zorunlu bulunması, b) Tabi afetler, salgın hastalıklar ve yangın gibi olağanüstü hallerin meydana gelmesi, c) Görevinin gereği olarak çalışma saatlerini geçen işlerde çalışanlar, Gibi durumlarda fazla çalışma yaptırılmak suretiyle hizmetin aksaması önlenir.

Madde 89- Yukarıdaki sebeplere dayalı olarak yaptırılacak fazla çalışmalar servis müdürlerince aylık olarak planlanır. Fazla çalışma yapılmasını gerektiren konu, işin süresi, bu çalışmayı yapacak personel belirtilmek suretiyle, fazla çalışma yapılmasına dair Yönetim Kurulu Başkanının onayı alınır.

Madde 90- Servis amirleri fazla çalışma yaptıracağı personele fazla çalışma yapacağını bir hafta önce yazılı olarak bildirir. Ancak acele ve özel durumlarda bildirim aynı günde yapılabilir.

Madde 91- Aylık fazla çalışma saatleri toplamı bir personel için ayda 90 saati geçemez. İş Kanununa tabi sözleşmeli personelin yıllık fazla çalışma saatleri toplamı ise 270 saati geçemez.

Madde 92- Üst kademe yönetici kadrolarında bulunanlara fazla çalışma ücreti ödenmez.

Fazla Çalışmaların Denetimi : Madde 93- Fazla çalışma yapılan birimlerde, birim amirleri fazla çalışmaların planlama, yönetim ve denetiminden bizzat sorumludur. Birim amiri denetim görevini, kendi sorumluluğunda, fazla çalışmaya katılan personel içinden bir personel vasıtasıyla da yürütebilir.

Birim amiri tarafından onaylanan fazla çalışma çizelgesi Personel ve Satın Alma Müdürlüğü‟ne getirilir ve onaylanarak Genel Sekreterliğe imzalatılır. İmzalatılan fazla çalışma çizelgeleri ay sonunda Personel ve Satın Alma Müdürlüğü tarafından tek bir cetvel halinde hazırlanarak Genel Sekreterliğin onayı ile Mali İşler Müdürlüğü‟ne gönderilir.

V.BÖLÜM TEDAVİ YARDIMI VE RAPORLAR Tedavi Giderlerinin Kimler İçin Sağlanacağı: Madde 94- Tedavi giderlerinden faydalanacak olanlar şunlardır; a) Oda Personeli (Kadrolu ve sözleşmeli memur, İş Kanununa tabi sözleşmeli personel, hizmetliler ve geçici personel) b) Oda Personelinin herhangi bir şekilde sağlık yardımından yararlanmayan eşi, c) Oda Personelinin bakmakla yükümlü olduğu ve herhangi bir sağlık yardımından yararlanmayan ve fakirliği belgelenen ana ve babası, 70

d) Oda personelinin 18 yaşına kadarki çocukları, orta öğrenim yapması halinde 20 yaşına kadar (bunlardan yüksek tahsilde olanların 25 yaşına kadarki çocukları ile çalışmayan evlenmemiş kız çocukları.)

Tedavinin Yapılacağı Resmi Sağlık Kurumları ile Kuruluşlar: Kurum Hekimi: Madde 95Odanın sağlık hizmetlerini yürütmek, personelin muayene ve imkanlar dahilinde ayakta tedavilerini yaparak ilaç yazmak, gerek görülmesi üzerine personeli resmi sağlık kurumları yada Odanın anlaşmalı olduğu özel sağlık kuruluşlarına sevk etmek üzere anlaşmalı bir kurum hekimi ile bir hemşire Oda da bulundurulur. Kurum hekiminin istihdam edilmediği veya izinli olduğu hallerde birinci basamak sağlık kuruluşlarına sevk yapılır.

Tedavi Şekilleri: Madde 96- Hastanın yataklı bir tedavi kurumunda yatırılarak tedavi edilmesine “ Yataklı Tedavi” , yatırılmadan tedavi edilmesine “ Ayakta Tedavi” denir.

Görev Yerinde Hastalık Halinde Başvurma ve Bunun Üzerinde Yürütülecek İşlem: Madde 97- Oda personeli veya bakmakla yükümlü bulunduğu aile fertleri hastalanmaları halinde Personel ve Satın Alma Müdürlüğüne müracaat ederler. Personel, hasta sevk kağıdı ile kurum hekimine gönderilir. Kurum hekiminin muayenesi sonucunda personelin tedavisi kurum revirinde tamamlanır. Kurum hekiminin gerek görmesi halinde, personel resmi sağlık kurumuna ya da Odanın anlaşmalı olduğu özel sağlık kuruluşlarına sevk edilir.

Oda Personelinin Görevinin Bulunduğu Yer Dışında Hastalanması: Madde 98- Oda personeli izinli veya geçici görevli olarak bulunduğu sırada kendisi veya bakmakla yükümlü bulunduğu aile fertlerinden birisi hastalandığı takdirde bulundukları yerdeki Oda veya Borsaya başvururlar. Bu Oda veya Borsa yönetimi, hasta personeli öncelikle en yakın resmi sağlık kuruluşuna sevk eder. Bu mümkün olmadığı takdirde, varsa Oda veya Borsanın anlaşmalı sağlık kurumuna gönderir. Hastalanılan yerde Oda veya Borsa yoksa, hasta personel sağlık kurum veya kuruluşlarına doğrudan başvurur. Hasta personel istirahat verilmişse durumu ve istirahat süresini telgrafla Oda Genel Sekreterliğine bildirir ve raporunu ayrıca yollar. İzinde veya geçici görevde iken hastalanma halinde yapılacak tedavi giderleri, ibraz edilecek reçete ve faturalar karşılığında bu İç Yönergenin tedavi giderleri maddesinde yer alan esaslara ve hükümlere göre ödenir.

Acil Vakalar: Madde 99-Acil vakalarda yukarıdaki maddelerde söz konusu işlemlere başvurulmaksızın hastanın gerekli tedavisi hastanın bizzat kendisi veya hasta ile ilgili biri tarafından derhal yaptırılır. Bu muayene ve tedavi resmi sağlık kurum veya kuruluşlarında veya Odanın anlaşmalı olduğu sağlık kurumlarında yaptırılır. Gerekli işlemler sonra tamamlanır.

Raporların Düzenlenmesi : Madde 100- Tedavi sonrası düzenlenen raporlar, a) Tek tabip tarafından verilmiş ise hastalığın esas arazının, teşhisinin, seyrinin, muhtemel akıbetinin, yapılan ve tavsiye edilen tedavinin,

71

b) Sağlık kurulu tarafından verilmiş ise hastalığın esas arazının, teşhisinin, seyrinin, muhtemel akıbetinin, yapılan ve tavsiye edilen tedavinin her ihtisas dalına ait bulgularla gerekli laboratuar muayene sonuçlarının açıkça yazılması zorunludur.

Tedavi Giderleri: Madde 101- Oda personelinin resmi sağlık kurumlarında ayakta ya da yatarak tedavi masrafları bütçe talimatı üzerinden ödenir. Özel sağlık kuruluşlarında ise Yönetim Kurulu kararı ile en çok Türk Tabipler Birliği Asgari Ücret Tarifesi üzerinden ödeme yapılır. Ayakta tedavide ilaç bedelinin %80‟i Odaca %20 si hasta tarafından ödenir.

Ameliyat yada Uzun Süreli Hastalıklara Ait Tedaviler : Madde 102- Oda Personelinin veya tedavi yardımlarından faydalanacak aile fertlerinin ameliyat ve uzun süreli hastalıklara ait tedavi giderleri Vakıf Senedi‟nin 27.maddesi gereği, teşekküllerde çalışan üyelerin ve bakmakla yükümlü oldukları aile efradının sağlık yardımlarına ilişkin yönetmelik hükümlerine göre Emekli Sandığı tarafından karşılanır. Bu miktarı aşan kısım Odanın İç Yönergesine göre ödemesi gereken meblağ ile söz konusu ameliyat ve tedavi giderlerinin Sandıkça karşılanan kısmı (ameliyat ve tedavilerin resmi sağlık kuruluşlarında yapılması halinde tamamı, özel sağlık kuruluşlarında yapılması haline Emekli Sağlık Yardımları Yönetmeliği çerçevesinde karşılanacak kısmı) arasında şayet fark oluşuyorsa, bu fark ile diğer sağlık giderlerini sigorta primlerinden %12 oranında blokaj yaparak oluşturmaya devam ettiği fondan, yetişmediği takdirde bütçe fonlarından karşılayacaktır.

Eşlik Etme Zorunluluğu : Madde 103- Yatakta tedavi edilen hastaların, hastalıkları gereği yanlarında bir kimsenin bulundurulmasının zorunlu olduğu, tedaviyi yapan sağlık kurumun raporu ile belgelendiği takdirde, hastaya biri eşlik ettirilir. Bu takdirde ödenmesi gereken yatak ücreti sağlık kurumunca düzenlenecek faturada gösterilmek ve belge eklenmek suretiyle Odaca ödenir.

Fizik Tedavi : Madde 104- Resmi sağlık kurumunun uzman tabibi veya Oda ile anlaşmalı uzman tabibin lüzum göstermesi halinde personelin veya bakmakla yükümlü bulunduğu aile fertlerinin fizik tedavileri resmi sağlık kurumlarında ya da Odanın anlaşmalı olduğu özel sağlık kuruluşlarında yaptırılır ve bedeli Türk Tabipler Birliği Asgari Ücret Tarifesi üzerinden ödenir.

Diş Hastalıklarının Tedavisi : Madde 105- Diş hastalıklarının tedavisi resmi sağlık kurumlarında ya da Odanın anlaşmalı olduğu özel sağlık kuruluşlarında yaptırılır. Bu mümkün olmadığı takdirde personel özel diş hekimlerine gidebilir. Bu durumda özel diş hekimi tarafından yapılan diş tedavisi, sevki yapan kurumun diş tabibi tarafından onaylanması gerekir. Tedavi bedeli resmi tarifenin iki misli olarak ödenir. Bu miktarın artırılmasına Yönetim Kurulu yetkilidir. Artan kısım personel tarafından karşılanır. Diş hastalıklarının tedavisinde kullanılan altın ve benzeri diğer kıymetli madenler ile porselen veya seramikten yaptırılan kronlarla protezlerin bedelleri ödenmez. Protezin yenilenebilmesi, bunu değiştirilmesinin zorunlu olduğunun resmi sağlık kurumundan alınacak raporlarla belgelendirilmesi halinde mümkündür.

Madde 106- Oda personelinden çocuğu dünyaya gelenlere doğum sebebiyle resmi sağlık kurumlarında ya da Odanın anlaşmalı olduğu özel sağlık kuruluşlarında yapılan tedavi giderleri Odaca ödenir.Oda personelinden doğum yapanlara Devlet Memurlarına o yıl uygulanan net “Doğum Yardımı Ödeneği” kadar doğum yardımı ödeneği verilir.Ana ve Babanın her ikisi de Oda personeli iseler bu ödenek yalnız babaya verilir. Mahkemelerce 72

verilen ayrılık süresi içinde doğan çocuklar için bu yardım anaya verilir. Doğum yardımından faydalanacak kadın personel, kocasının çalıştığı işyerinden doğum yardımı ödeneği almadığını belgelemek zorundadır.

Gözlük : Madde 107- Resmi sağlık kuruluşunu ya da Odanın anlaşmalı olduğu özel sağlık kuruluşlarında göz hastalıkları uzmanları tarafından düzenlenen reçeteye dayanılarak Odanın anlaşmalı eczane ve gözlükçülerinden alınan renkli ve renksiz gözlük camları ile çerçeve bedelleri Resmi Gazetede yayınlanan tarife üzerinden Odaca ödenir. Gözlük camı ve çerçeve 2 yılı geçmeden yenilenemez. Ancak, sağlık zarureti görülmesi dolayısıyla gözlük camları değiştirildiği takdirde, reçeteye dayanılarak alınan yeni gözlük camlarının bedeli süre söz konusu edilmeden Odaca ödenir. İşitme Cihazları : Madde 108- İşitmenin cihaz ile düzeltilmesinin kabil olduğu resmi hastanelerin ya da Odanın anlaşmalı olduğu özel sağlık kuruluşlarının uzman tabipleri tarafından verilecek raporla sabit olanların aldıkları işitme cihazlarının bedelleri devlet yardımları genelgesi esaslarına göre ödenir. İşitme cihazının yenilenebilmesi için en az 10 yıl geçmesi ve bunun değiştirilmesinin zorunlu olduğunun resmi hastane uzmanı tabip raporu ile belgelenmesi halinde mümkündür. Hasar gören işitme cihazı uzman tabibin raporuna istinaden yenilenir. Çeşitli Protezler : Madde 109- Resmi sağlık kurumları veya Odanın anlaşmalı olduğu özel sağlık kuruluşlarının yetkili uzmanlarınca lüzum gösterilen tedavi amacı ile kullanılan ve yurt içinde sağlanan yurt içinde sağlanmasının mümkün olmaması halinde yurt dışından getirilmesi zorunlu olan vücut organı protezler, tekerlekli sandalye bedelleri Odaca ödenir. Bu tür ödemede, her yıl Bütçe Kanununa ek olarak çıkarılan sağlık yardımları genelgesi esas alınır.

Protezin yenilenebilmesi için bunu değiştirilmesinin zorunlu olduğunun yukarıdaki esas çerçevesinde raporla belgelendirilmesi halinde mümkündür.

Cenaze Yardımı : Madde 110- Oda personelinin ölümü halinde cenaze giderleri (Cenazenin başka bir yere nakli dahil) Odaca ödenir. Yurt dışında geçici görevle bulunan veya yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini arttırmak veya staj yapmak üzere yurt dışına gönderilmiş olan Oda personelinden ölenlerin cenazelerinin yurda getirilmesi için zorunlu masraflar Odaca ödenir. Ölüm olayının meydana geldiği yerde, ölünün gömülmesi ile ilgili olarak giderler (çelenk, törene ait taşıt giderleri ve benzeri tören harcamaları hariç ) Odaca ödenir. Cenaze, personelin hastalığında tedavi edilmekte olduğu sağlık kurumlarınca kaldırılmışsa buna ait masraflar ibraz edilecek faturaya dayanılarak, yukarıdaki esaslar dairesinde bu kuruma Odaca ödenir.

Cenazenin Oda tarafından kaldırılması halinde Oda tarafından görevlendirilecek bir memur cenazenin kaldırılmasına yardım eder ve bu maksatla verilecek avanstan yukarıdaki esaslar dairesinde gerekli harcamaları yapar, fatura vesaire belgelere istinaden avansını kapatır.

Cenaze, ölenin aile veya yakınları tarafından defnedilmişse bunların yaptıkları giderlerde gösterilecek belgelere dayanılarak yukarıdaki esaslar dairesinde kendilerine ödenir. Ölüm Halinde Verilecek Ölüm Yardımı Ödeneği : Madde 111- Oda personelinin eşi ile aile yardımı ödeneğine müstahak çocuğu ölenlere, personelin almakta olduğu brüt bir aylığı tutarında ölüm yardım ödeneği net olarak verilir.

Madde 112- Oda personelinin ölümü halinde sağlığında bildiri ile gösterdiği kimseye, eğer bildiri vermemişse eşine ve çocuklarına bunlar yoksa ana ve babasına, almakta olduğu aylığın brüt iki katına tekabül eden miktarda ölüm yardımı ödeneği net olarak verilir.

73

Hastalık Raporlarının Süreleri : Madde 113- Hastalık raporlarında; a- Resmi sağlık kurulları yada Odanın anlaşmalı olduğu özel sağlık kuruluşları bu iç yönetmeliğin “Hastalık İzni” maddesinde belirtilen süreler dikkate alınarak, lüzum gördükleri süre kadar b- Tek tabip raporu 20 güne kadar hastalık izni verebilir.

Hastalık Sonunda İyileşme Hali : Madde 114- Devlet Memurları Kanunun 107.maddenin (b) fıkrası uyarınca tek tabip tarafından düzenlenen hastalık raporlarında gösterilen mecburiyet üzerine, personele kısım kısım veya bütün olarak yedi güne kadar hastalık izni verildiği hallerde, ilk hastalığın devamı veya başka bir hastalığa yakalanma sebebiyle görevine başlayamayan personelin müteakip muayene ve tedavileri resmi sağlık kurumlarında yaptırılır ve bunların hastalık raporları, bu kurumların sağlık kurullarınca düzenlenir. Yirmi günlük istirahat süresinden sonra gün geçirmeden tek tabip tarafından tekrar verilen raporlar kabul edilmez.

Yıllık İzinde Hastalanma : Madde 115- Yıllık izinlerini kullanırken hastalanan Oda personeli hastalık izinlerini ve kullanmakta oldukları yıllık izinlerinin kalan kısmını bulundukları yerde geçirerek görevlerine başlarlar. Hastalık izinlerinin süresi, kullanmakta oldukları yıllık izin süresinden fazla olan Oda personeli hastalık izninin bitiminde görevine başlar. Bunların hastalanmaları sebebiyle kullanmadıkları yıllık izinlerinin süresi bu İç Yönergenin ilgili maddelerine göre hesaplanır.

Acil Vakalar: Madde 116- Acil vakalarda düzenlenen hastalık raporları uyarınca hastalık izni verilebilmesi için raporda vakanın acil olduğunun belirtilmesi şarttır. Aksi takdirde hasta personel, hastalık izni kullanıyor sayılmakla beraber, en kısa zamanda bu İç Yönergenin ilgili maddeleri uyarınca muayeneye sevk edilerek, hakkında düzenlenecek yeni muayene sonucuna göre işlem yapılır. Odada atamaya yetkili amir, bu tür hastalık raporlarının acil vaka üzerine düzenlenip düzenlenmediğinin belirtilmesini uygun göreceği resmi bir sağlık kurulundan isteyebilir. Resmi sağlık kurulunun hastalık raporunun düzenlenmesine esas olan vakanın acil olmadığını belirtmesi halinde ilgili personel hakkında ilgili kanun, tüzük, yönetmelik hükümlerine göre disiplin işlemi yapılır.

Aralıklı Olarak Alınan Hastalık Raporları : Madde 117- Resmi sağlık kurullarınca düzenlenen veya onaylanan raporlara göre verilen hastalık izinleri hariç 107.maddenin (b) fıkrası uyarınca tek hekimlerin değişik tarihlerde düzenledikleri hastalık raporlarında gösterdikleri zorunluluk üzerine kendilerine yıl içinde toplam 40 gün hastalık izni verilen personelin o yıl içinde, bu süreyi aşan ilk müteakip bütün hastalıkların raporlarının geçerli sayılabilmesi için bunların Odaca belirtilecek resmi sağlık kurumlarınca onaylanması gereklidir.

SON HÜKÜMLER Madde 118- Halen yürürlükte bulunan Oda İç Yönergesi ve 01.07.1979 tarihinde yürürlüğe girmiş olan Adana Ticaret Odası Oda Meclisi Çalışma Talimatı yürürlükten kaldırılmıştır.

74

Madde 119- Oda Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Oda Meclisinin 28.09.2006 tarihli toplantısında müzakere edilerek kabul edilen işbu İç Yönerge Birliğin onayına sunulmuştur.

Madde 120- İşbu İç Yönerge Birliğin onay tarihinden itibaren yürürlüğe girer.

Madde 121- İşbu İç Yönerge hükümleri Oda Yönetim Kurulunca yürütülür.

Madde 122-İşbu İç Yönergede bulunmayan hususlar hakkında mevzuat uygulamalarına bakılır. Mevzuatta meydana gelen değişikliklerde mevzuat hükümleri uygulanır.

75

ADANA TİCARET ODASI SATINALMA TALİMATI BİRİNCİ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM VE PRENSİPLER Amaç ve Kapsam Madde 1 - Bu talimatnamenin amacı; Adana Ticaret Odası’nın ihtiyacı olan mal ve hizmetlerin iç ve dış piyasalardan temin şekil ve şartlarına ait esasları belirlemek, uyulması gerekli prensipleri tespit etmek ve işlerin düzenli ve aksamadan yürütülmesini sağlamaktır.

Bu talimatname; yatırım, inşaat, tevsii, yenileme, tadilat, modernizasyon, işletme, bakım-onarım, her türlü makina, ekipman, taşıt araçları, yedek parça, yardımcı malzeme, bilgisayar ve programlan, büro malzemesi, yayın, yiyecek maddeleri, akaryakıt ve benzeri her türlü demirbaş ve tüketim mal ve hizmetlerin satın alınmasını, nakliyesini, kiralanmasını, sigortalanmasını, gümrüklenmesini kapsar.

Satınalma Prensipleri Madde 2 - Satınalmada uygulanması gerekli ana ilkeler şunlardır: 2.1. Mal ve hizmetlerde ödeneksiz harcama yapılmaz.

2.2. Alımın mümkün olduğu ölçüde ilk elden yapılması esastır.

2.3. Piyasa ve fiyat hareketleri izlenerek en uygun şartlarda ve zamanında alım yapılmalıdır.

2.4. Dış alımlarda F.O.B. teslim şekli tercih edilmelidir.

2.5. Taşıma ve kiralama hizmetleri mümkün olduğu oranda Türk firmalarına yaptırılmalıdır.

2.6. Mal ve hizmet alımlarında, aynı fiyat ve imkanları sağlaması kaydı ile Oda’nın hissedarı olduğu kuruluşlar tercih edilir. Oda yararına olan hallerde diğer teklifler de dikkate alınabilir.

2.7. İhtiyaçların yurt içinde üretilen veya üretilmesi mümkün olan mal ve hizmetlerden ve Odalara kayıtlı üyelerden karşılanması esas alınmalıdır. Karşılanamadığı takdirde yurt dışından temin edilme yolu seçilmelidir.

2.8. Yurt içinde üretimi yapılmayan mal ve hizmetlerin en ekonomik ve en verimli olanının seçimi ile mümkün olduğu oranda ithalatçı veya mümessil firmalardan sağlanmasına, bu da mümkün olmadığında dış alım yolu ile tedarikine gidilmesine, ancak ayrı cins malzemelerin toplu ve yıllık alımlarına çalışılmalıdır.

2.9. İhtiyaçlarının tespitinde, ileride gereksiz mal stoklarının birikmesini engelleyici tedbirler alınmalı ve biriken fazla mal stokları en iyi şekilde değerlendirilmelidir.

2.10. Acil ve özel durumlar hariç, tüm alımlar öngörülen plan ve program içinde yapılmalıdır.

Uygulama - Kontrol sistemleri bu doğrultuda geliştirilmelidir.

2.11. Alımlarla ilgili ilişkilerde, satıcıların güveninin ve Odanın itibarının sarsılmasına yol açabilecek yöndeki her türlü davranıştan kesinlikle kaçınılmalı ve anlaşmalar ile tespit edilen sorumluluklar ve ticari teamüller ötesinde satıcılara külfet yükletilmemelidir.

2.12. Alımlarla ilgili işlerin bir elde toplanarak, alımla ilgili ticari işlemler, satınalma komisyonlarının yetki ve sorumluluğuna bırakılmalı, birimler firmalarla doğrudan doğruya mal ve hizmet alımları konusunda kesinlikle ilişkide bulunmamalıdır.

2.13. Oda’ daki tüm çalışma birimleri en iyi mal ve hizmetin tedarikinde gerekli olan her türlü teknik ve açıklayıcı bilgileri en kısa sürede en iyi biçimde satınalma komisyonuna vermeli ve gerekli yardımlar sağlanmalıdır.

2.14. Satınalmada iş kurallarına, Odayı ilgilendiren mevzuata ve ticari teamüle uygun bir tarzda ve bu talimatnamede yazılı usuller çerçevesi içinde olmak üzere konjonktür durumundan ve fiyat dalgalanmalarından da imkan nispetinde faydalanılarak, ihtiyaç maddelerinin kalite ve 76

standartlaşma başta gelmek şartı ile, en müsait fiyat ve şartlarla mümkün ve faydalı olduğu oranda önce iç piyasadan zamanında satınalınmalı ve ihtiyaç gösteren yerlere süratle ulaştırılmalıdır.

2.15. Kullanılma ömrü uzun ve önemli ölçüde işletme, bakım ve onarım giderlerini gerektiren mal ve hizmetlerin alımında, yalnız teklif edilen fiyatların karşılaştırılmasının yeterli olamayacağının göz önüne alınarak, belirtilen giderlerin uzun dönemdeki durumu içeren ekonomik analizler, teklif edilen fiyatlarda dikkate alınmalıdır.

2.16. Mal ve hizmet alımlarında, uzun vadeli avantajların ötesinde, sadece en düşük fiyat değil, piyasada kalitesi ispatlanmış, Odanın amaç ve menfaatlerine uygun, teslim, ödeme, bakım şartları taşıyan "En uygun teklif' tercih edilmelidir.

2.17. Şartname ve sözleşmelerin kolaylıkla incelenebilmelerini ve anlaşılmalarını mümkün kılacak şekilde hazırlanması, uygun toleranslarının verilmesi, dileyen her firmaya mal ve hizmet alımına ait açıklayıcı bilgilerin verilmesi ve rekabet bakımından birçok firmaların teklif vermeleri sağlanmalıdır. İKİNCİ BÖLÜM Yetkili ve Görevli Organlar Madde 3 – Oda yönetim kurulunun önerisi üzerine meclisçe saptanan miktar kadar harcama, sonradan yönetim kurulunun onayına sunulmak şartıyla genel sekreter tarafından resen yapılabilir. Satınalma Komisyonu Başkanlığı bu talimatnamenin amaç ve kapsamı çerçevesinde satınalma işlerini yürütmek ve satınalma usullerini belirtmede yetkilidir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SATINALMA KOMİSYONU SEÇİMİ GÖREV VE SORUMLULUKLARI Satınalma Komisyonu Madde 4 - Satınalma komisyonu, mali yılbaşında, Yönetim Kurulu Başkanı tarafından kurulur.

Yönetim Kurulu Başkanı Satınalma Komisyonunun da Başkanıdır. Komisyona bizzat başkanlık edebileceği gibi bu görevi, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılarından birine devir edebilir.

Satınalma Komisyonu: - Yönetim Kurulu Sayman Üyesi - Genel Sekreter (veya yokluğunda yetkilendireceği Yardımcısı) - İdari İşler Müdürü veya Şefi - Mali İşler Müdürü veya Satınalma Şefi ile Satınalma Komisyonunun Görevleri, Sorumlulukları ve Çalışma Şekli Madde 5 - Satınalma Komisyonunun üye tam sayısı ile toplanması esastır. Ancak Komisyon Başkanının mazeretli olması halinde Komisyon 4 kişi ile de toplanabilir. Komisyon Başkanının kanuni mazeretlerinin olması halinde, Komisyon Başkanınca Yönetim Kurulu Sayman Üyesi, Komisyon Başkanı olarak görevlendirilebilir.

5.1. Komisyon kararlarını salt çoğunlukla alır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Kararlarda karşı oy varsa, bu oyu veren, karşı oy sebebini gerekçesi ile karar defterine yazar. Oy eşitliği halinde Başkanın oyu iki oy sayılır.

5.2. Komisyon üyeleri satınalma hizmetlerini zamanında, eksiksiz ve ekonomik olacak şekilde yerine getirilmesinden müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.

77

5.3. Komisyon toplantılarına Oda içinden veya dışından Satınalma Komisyonu Başkanının onayı ile yeteri kadar uzman davet edilebilir. Ancak uzmanların oy hakkı yoktur.

5.4. Komisyonun sekreterya işleri Mali İşler Müdürlüğünce yürütülür.

5.5. Komisyon çalışma gün ve saatleri ile gündemi, Komisyon Başkanı tarafından yazılı veya sözlü olarak üyelere önceden duyurulur.

5.6. Komisyon, gündeme gelen işe ait teklifleri inceler, belirtilen süre içinde verilmeyenleri değerlendirmeye almaz. Verilen tekliflerde noksan bilgi ve belge bulunduğunda, bu noksan bilgi ve belge teklifler arasında eşitsizlik yaratmayacak ve vakit kaybına sebep olmayacak nitelikte ise tamamlatılması yoluna gider ve değerlendirmeye alır. Komisyon gerekli ve yararlı gördüğünde gündeme gelen işi konu ile ilgili uzmanlardan ve Satınalma Komisyonu Başkanınca onaylanan bir alt komisyona inceletebilir. Alt komisyon görüşlerini bir rapor halinde Satınalma Komisyonuna sunar.

5.7. Bir bütünlük arz eden hizmet ve mal satınalmaları zorunlu haller dışında, parçalanmak suretiyle yetki limitleri altına düşürülmez.

5.8. Komisyon değerlendirme sonucunu ve görüşünü bir tutanakla tespit eder ve onay için Satınalma Komisyonu Başkanlığına sunar.

5.9. Komisyon kararları Satınalma Komisyonu Başkanlığınca onaylandıktan sonra geçerli olur.

Onaylanan komisyon kararının gerekli işlemleri, Mali İşler Müdürlüğünce yürütülür. İhtiyaç Talepleri Madde 6 – Odadaki birimler, ihtiyaç maddelerini Mali İşler Müdürlüğüne, ihtiyacın bütün özelliklerini açıklayarak gönderirler. Mali İşler Müdürlüğü talepleri genel ve özel amaçlar ile gereklilik ve yeterlilik açısından inceler. Aynı nitelikte olanlar birleştirilerek çalışma birimlerinin ilgili olduğu Genel Sekreter Yardımcılarının görüşü alındıktan sonra Genel Sekretere sunulur.

Genel Sekreterin uygun görmesinden sonra gereği için Mali İşler Müdürlüğüne gönderilir.

Mali İşler Müdürlüğünde toplanan bütün talepler aynı veya birleştirilerek değerlendirilirken, stok seviyeleri, bütçeye uygunluğu ve ödenek kontrolü de yapılır. Gerek duyulduğunda talep sahibi birimlerin yetkilerinden talebin yeniden incelenmesi, varsa eksikliklerin giderilmesi istenebilir.

Satınalma Usulleri Madde 7 - Bu talimatnamenin 1. maddesinde yazılı satınalma işlerinde aşağıdaki usuller uygulanır: a) Kapalı teklif usulü, b) Açık teklif usulü, c) Pazarlık usulü.

7.1. Kapalı Teklif Usulü Bu usulde teklifler yazılı olarak yapılır. Teklif mektubu bir zarfa kapatıldıktan sonra zarfın üzerine teklif veren firma veya şahsın ismi, teklif verdiği konu, açıkça yazılıp zarf kapatıldıktan sonra zarfın kapanan kısmı teklif verici tarafından imzalanır. Teklif mektubu şartnameye uygun olarak hazırlanmalı, şartnamede teklif mektubu ile beraber verilmesi istenen belge ve ek bilgiler varsa mutlaka verilmelidir. Teklif mektuplarında teklif edilen fiyatlar rakam ve yazı ile açıkça yazılmalıdır. Teklif mektupları teklif verici tarafından imzalanmalıdır.

Yukarıda belirtilen hususlara uygun olmayan, şartnamede belirtilen gün ve saatten sonra verilen teklifler değerlendirmeye tabi tutulmazlar.

Kapalı teklif usulünde değerlendirme yapılabilmesi için en az üç teklif verilmiş olması esastır.

7.2. Açık Teklif Usulü Diğer satınalma usulleri ile alınan tekliflerin birbirine çok yakın olması veya satın alınacak mal veya hizmetin niteliği itibariyle açık teklif alınmasında fayda görülen hallerde, satıcıların 78

müştereken çağrılması ve yazılı tekliflerinin açık olarak alınması suretiyle yapılan satınalma usulüdür.

Bu usulde alınan tekliflerde öncelik Oda menfaati göz önünde tutulmalı ve değerlendirme ona göre yapılmalıdır.

7.3. Pazarlık Usulü Pazarlık usulü, satınalınacak mal veya hizmetin fiyat, nitelik, işin yerine getirilme süresi ve diğer şartların da karşılıklı fedakârlık yapılarak bir anlaşma ile satınalma işlerinin yapılma usulüdür.

Münhasıran aşağıda belirtilen işler pazarlık usulüyle yapılır: 7.3.1. Tahmini veya keşif bedeli Genel Sekreterin yapabileceği harcama limiti içinde kalan ve süreklilik göstermeyen alım, yapım, kiralama, bakım, onarım ve taşıma işlerinde, 7.3.2. Diğer satınalma usullerinde talip çıkmaması halinde; 7.3.3. Yalnız bir firma veya şahıstan sağlanmasının gerektiği 5174 Sayılı Kanunla kurulmuş Odalarca verilen belgelerle tevsik edilen mal ve hizmet alımlarında; 7.3.4. Güzel sanatlara mahsus elişleri, resim, heykel, tablo gibi işlerin yaptırılmasında 7.3.5. Evvelce düşünülmeyen ani ve olağanüstü bir hal ile Odanın görevlerini aksatacak bir durumun ortaya çıkması üzerine acele olarak yaptırılmasına gerek duyulan alım, onarım, taşıma ve kiralama işlerinde; 7.3.6. Sözleşmenin feshi üzerine firma adına ve hesabına acele yaptırılması gereken işlerde.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ŞARTNAME VE SÖZLEŞMELER Madde 8 - Şartnameler satınalma ve ihale konusu işlerin her türlü özelliğini belirtmelidir. Bu şartnamelerde işin mahiyetine göre konulacak olan özel ve teknik şartların yanında aşağıda belirtilen hususlar da gösterilmelidir. Teknik şartnameler istekte bulunan birim tarafından, idari şartnameler ise Satınalma Komisyonu Başkanlığınca hazırlanmalıdır. Gerekirse Satınalma Komisyonu işin mahiyetine ait bilgileri ilgili birimden aldıktan sonra teknik şartnameyi de hazırlayabilir. İlan yapıldıktan sonra şartname ve eklerinde değişiklik yapılmamalıdır. Değişiklik yapılması zorunlu ise yapılan değişiklik teklif vericilere duyurulmalı, onlara yeni değişikliğe göre teklif verebilmeleri için ek süre tanınmalıdır. Neticede yapılacak olan ihale bir sözleşmeye bağlanmalı ve sözleşme, yetkililer tarafından imzalanmalıdır.

8.1. Teklif Alma Şartnamesi (İdari Şartname) Teklif alma şartnamesinde işin niteliğine göre aşağıdaki hususların tamamına veya bir kısmına yahut diğer ek şartlara uygun bir sırada yer verilmelidir.

- İşin konusu, - Tahmini bedeli, - Teklifin şekli ve son gönderme tarihi, - Teminat alınıp alınmayacağı, alınacaksa miktarı, - Opsiyon müddeti, - Ödeme ve avans durumu, - İşin siparişe veya sözleşmeye bağlanması hali, - Teslim şekli, - Vergi ve harçlar, - Gümrük işleri, - Devir, - İşin miktarı ve miktarda yapılabilecek değişiklikler, - Erken bitirme, gecikme ve süre uzatımı, - Mücbir sebepler, 79

- Taşıma ve sigorta, - Uyarma ve işin durdurulması, - İşin ve siparişin iptali, - Artırma ve eksiltme kanunlarına tabi olunmadığı, - Uyuşmazlıkların çözümü

8.2. Teknik Şartname Teknik şartnamede aşağıdaki hususların tamamına veya bir kısmına, yahut ek şartlara uygun bir sıra dahilinde yer verilmelidir.

1) İşin tarifi, 2) Tarif edilenin çalışma şekli ve fonksiyonu, 3) Teknik doneler, 4) İşin yapılmasında izlenilmesi istenilen yol, 5) İş kontrolünün nasıl yapılacağı numune alma ve muayene şekilleri, 6) Yedek parça durumu, 7) Garanti, 8) Teklifte dikkat edilmesi istenilen hususlar, 9) İşle birlikte istenilen dokümanlar ve muhtevası, 10) Teslim, süresi, yeri ve temini, 11) Teslim şekli, 12) Ambalaj ve tanıtma işaretleri, var ise kod numarası ve normu, 13) Bakım ve servis, 14) Montaj durumu, 15) İşin niteliği ile ilgili olarak özel kanunlarla istenilen hususlar, 16) Ekler.

8.3. Sözleşme veya Sipariş Şartı (Sözleşme Tasarısı) Şartnamelerde aksine bir hüküm bulunmadıkça komisyon kararlarının kesinleştiği tarihten itibaren 15 gün içinde sonuç ihaleye katılanlara tebliğ edilmelidir.

Sözleşme veya sipariş şartlarında kısmen veya tamamen aşağıdaki hususlara yer verilmelidir: 1) Taraflar, 2) İşin konusu ve kapsamı, 3) İşin bedeli, ödeme ve avans durumu, teminat durumu, 4) İş miktarında değişiklik, 5) Teslim süresi, yeri ve temini, 6) Yurt dışından gelenler için sevk ve teslim şekli, (FOB; CIF, C.F. gibi) 7) Malzeme temini, iş yeri veya işe ait mal ve hizmetlerin teslimi, 8) Ambalaj ve tanıtma işaretleri, 9) Kontrol ve kabul (geçici-kesin) 10) Süre uzatımı, 11) Garanti, 12) Gecikme cezası, 13) Mücbir sebepler, 14) Devir, 15) İşin ve siparişin iptali, 16) Taşıma, sigorta, gümrük, 17) Vergi ve harçlar, 80

18) Uyarma ve işin durdurulma şekli, 19) Uyuşmazlıkların giderilmesi, 20) Ekler, 21) Sözleşmenin yürürlüğe girme tarihi ve şekli, 22) Tebligat (kanuni ikâmetgâh) Teminat Madde 9 - Mal ve hizmet alımlarında teminat istenmesine karar vermeye Satınalma Komisyonu yetkilidir. Şu kadar ki, mal ve hizmet alımı için avans veriliyorsa, avansa teminat mektubu alınması zorunludur.

9.1. Teminat miktarları Geçici teminatlarda tahmini bedelin % 3'ü, Kat'i teminatlarda, sözleşme bedelinin % 6'sıdır.

Dış alımlarda alınacak teminat şekli, miktarı ve garantiler ile iade şartlan, yapılan anlaşma ve sözleşmelerle tespit edilir.

9.2. Teminat Olarak Kabul Edilecek Değerler 9.2.1. Tedavüldeki Türk Parası, 9.2.2. Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenecek bankaların süresiz teminat mektupları, 9.2.3. Devlet ve Hazine kefaletini haiz tahviller (nominal değer üzerinden) 9.3. Teminatın Veriliş Şekli Geçici teminatlar teklif mektubuyla birlikte kat'i teminatlar sözleşme imzalanmadan, avans teminatı, avans talep yazısı ile birlikte Mali İşler Müdürlüğü veznesine makbuz mukabilinde teslim edilir. Makbuzun aslı veya örneği satınalma dosyasına konur.

9.4. Teminatların İrad Kaydedilmesi 9.4.1. Geçici teminatlar, şartname hükümlerine uyulmaması, sözleşme imzalanması için çağrılan teklif sahibinin gelmemesi veya teklifinden rücu etmesi hallerinde, 9.4.2. Kesin teminat, sözleşme imzalandıktan sonra taraf firmanın taahhüdünden vazgeçmesi veya her ne sebeple olursa olsun sözleşmenin feshine sebebiyet vermesi veya taahhüdünü süresi içinde veya sözleşme hükümlerine göre yerine getirmemesi hallerinde önce noter kanalı ile ihtar edilir, taahhüdünü yerine getirmez ise hiç bir ihtar ve merasime gerek kalmadan Odaca irat kaydedilir. Taraf firmanın taahhüdünü yapmaması veya eksik yapması sebebiyle taahhüt konusu iş, firmanın nam ve hesabına yeniden ihale edilir. Bu husus teklif isteme, sipariş mektupları ve sözleşmelerde belirtilir.

95. Teminat İadesi 9.5.1. Geçici teminatlar firmanın kesin teminat mektubunu getirmesi, teklif verip de üzerinde hiçbir mal veya hizmet kalmayan firmalara imza karşılığı iade edilir.

9.5.2. Taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun biçimde yerine getirildiği usulüne göre anlaşıldıktan sonra ve müteahhidin bu işten dolayı daireye her hangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan ilişkisiz belgesi getirilmesi halinde tümü, Yapım işlerinde yukarıdaki fıkrada yazılı şartlardan ayrı olarak geçici kabul tutanağının onaylanması ve geçici kabulde görülen kusurların giderilme bedelinin kesin teminatın yarısından fazla olmaması şartı ile kabul işlemi tamamlandıktan sonra ise kalanı müteahhide verilir.

Müteahhit bu iş nedeniyle idareye ve S.S.K.'na olan borçlan ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin kesin kabul tarihine kadar ödenmemesi halinde teminat paraya çevrilerek borçlarına karşılık tutulur. Varsa kalanı müteahhide iade edilir.

Teklif Veremeyecek Kimseler Madde 10 - Aşağıda yazılı kimseler, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak teklif veremezler: 81

10.1. Oda Meclis Başkanı ve Yardımcıları, Meclis Üyeleri, Meclisçe seçilmiş komisyonların başkan ve üyeleri Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, Disiplin Kurulu Başkan ve üyeleri, Genel Sekreter ve Yardımcıları ile satınalma komisyonu üyeleri ve komisyon çalışmalarına esas teşkil edecek evrakları hazırlayan, satınalma işlemlerini uygulayan ve izleyen mal kabulü yapan ve ödemelerinde yetkili imzaları bulunan personel ile Odanın tüm personeli (kadrolu, sözleşmeli, geçici personel dahil) ve bunların birinci derecede yakınları, (Bu şahısların yönetim kurulunda görevli olmadıkları anonim ortaklıklar ve temsile yetkili olmadıkları Limited Şirketler hariç) 10.2. Oda’dan ayrılmış bulunanlar (ayrıldıkları tarihten üç yıl müddetle).

BEŞİNCİ BÖLÜM SATINALMA KARARLARININ UYGULANMASI Sipariş Madde 11 - Yönetim Kurulu Kararı ve Şartnamelerde aksine bir hüküm bulunmadıkça Komisyon Kararlarının, Satınalma Komisyonu Başkanlığınca onaylanıp kesinleşeceği tarihten itibaren en geç 5 iş günü içinde sonucun ilgili firmaya tebliği, sözleşmeyi imzalamak ve varsa kesin teminatı yatırmak üzere çağırılması zorunludur. Sözleşme gerektirmeyen alımlarda da bu süreye uyulması zorunludur.

Sözleşme ve Protokol Tanzimi Madde 12 - Sözleşme ve protokol yapılması gerektiren işlerde, Komisyon Kararlarının onaylanarak kesinleşmesini müteakip, ilgili firma tebliği takip eden 15 gün içinde Odaya gelerek sözleşme veya protokol imzalamaya mecburdur. Gelmemesi halinde geçici teminatı irat kaydedilir.

Sözleşmenin aslı satınalma dosyasında saklanır, bir örneği Mali İşler Müdürlüğüne gönderilir.

Siparişlerin İzlenmesi Madde 13 - Sipariş edilen mal ve hizmetlerin şartname, sözleşme esaslarına göre teslim edilmesini izlemekten Mali İşler Müdürlüğü sorumludur.

Muayene Kabul Madde 14 - Teslim edilen mal, hizmetlerin muayene ve kabul işlemleri; Satınalma Komisyonu Başkanlığınca teşkil edilen en az üç kişiden oluşan muayene ve kabul komisyonu tarafından yapılır. Muayene ve kabul komisyonları teslim edilen mal ve hizmetlerin şartnameler ve sözleşme hükümlerine göre uygun olarak muayenesinden ve kabulünden sorumludur.

Satınalma Komisyonu Başkanı; inşaat, tadilat, yenileme vs. hizmetler için ayrıca teknik kontrol grupları oluşturabilir.

Muayene ve Kabul Kurulları Madde 15 - Gelen malzemenin veya yapılan hizmetin teknik özellikleri şartname, teyit mektubu veya sözleşme ile siparişte ne şekilde belirtilmişse, yapılacak muayenede bunlar tek tek aranır ve kabul bu muayene genel teamül, kural ve standartlara göre yapılır.

Muayene Sonucunda Kusurlu veya Eksik Bulunan ve Reddedilen Mal Hakkında Yapılacak İşlemler 15.1. Muayene sonucunda mal veya hizmetin kusurlu veya eksik olduğu anlaşıldığında, varsa sözleşmesindeki süre içinde, yoksa derhal durum Satınalma Komisyonu Başkanlığına bildirilir.

82

15.2. Deneme şartı veya işletme garantisi ile yapılan alımlarda deneme ve işletme sorunları muayene ve kabul komisyonu tarafından Satınalma Komisyonu Başkanlığına bildirilir.

Satınalma Komisyonunca Yapılacak İşler Madde 16 - Satınalma Komisyonu mal veya hizmetin kusurlu veya eksik olduğunun bildirilmesi üzerine sözleşme, protokol veya bu Talimatnamede belirtilen hükümlere göre ve Mali İşler Müdürlüğü kanalıyla gereken işlemleri gecikmeksizin yapar.

ALTINCI BÖLÜM DİĞER HÜKÜMLER Ödeme Madde 17 - Mali İşleri Müdürlüğü, bu Talimatname hükümlerinde, sipariş mektuplarına, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak, muayene ve kabul edilen mal ve hizmetlerine ilişkin belgelerin asıllarını, Mali İşler Müdürlüğünün ödemesine esas olmak üzere Genel Sekreterliğe sunar, Genel Sekreterin onayından sonra ödeme yapılır.

Doğrudan Satınalma İşlem ve Yetkisi Madde 18 - Bu talimatnamede öngörülen yetki limitleri, her yıl bütçe ile birlikte Yönetim Kurulunca hazırlanır. Meclise sunulur.

Kayıt ve Dosya İşleri Madde 19 - Her ihtiyaç için bir dosya açılır ve numaralanır. Bedeli ödenen ve kesin hesabı yapılarak kapatılan alım dosyaları bütün belgeleri ile birlikte Mali İşler Müdürlüğünce saklanır.

Ambara Kayıt İşlemleri Madde 20 - Satın alınan her malın ambar defterine giriş ve çıkış işleminin yapılması, demirbaş niteliğinde bulunan alımların ise demirbaş defterine kayıtlan zorunludur.

Bu Talimatnamede Yer Almayan Hususlar Madde 21 - Satınalma ile ilgili bu Talimatnamede yer almayan hususlar, 5174 Sayılı Kanuna bağlı yönetmelikler ve TOBB tarafından hazırlanan talimatlara göre, eğer burada da yoksa Yönetim Kurulu Kararı ile, buda yoksa ticari teamüllerine göre yürütülür.

Yürürlük Madde 22 - Bu Talimatname Oda Meclisinin kabulü ile yürürlüğe girer.

Madde 23 - Bu Talimatnamenin kabulü ile birlikte daha önce uygulanmakta olan satınalma prensipleri yürürlükten kalkar.

Geçici Hükümler Geçici Madde 1 - Oda'da bu Talimatnamenin onayından önce mevcut komisyonlar marifetiyle yapılmakta ve bitirilememiş olan alımlar, eski alımlarla ilgili karar ve prensiplere göre tamamlanır.

Geçici Madde 2 - Bu Talimatnamede öngörülen teşkilatlanma 1 ay içinde tamamlanır. Bu süre içinde işlerin aksamadan yürütülmesi için eski prensipler uygulanır.

83

ADANA TĠCARET ODASI ĠHTĠSAS KOMĠSYONLARI ÇALIġMA, GÖREV, YETKĠ VE SORUMLULUK YÖNERGESĠ 1.BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER Amaç Madde 1- Bu Yönergenin amacı, Adana Ticaret Odası İhtisas Komisyonlarının oluşumu, işleyişi, görev ve yetkileri ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2- Bu Yönerge, Adana Ticaret Odası Meclisi tarafından oluşturulan İhtisas Komisyonlarının çalışmalarını ve komisyon toplantıları ile ilgili hususları kapsar.

Dayanak Madde 3- Bu Yönerge, 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kanunun 17.

Maddesinin (m) bendi ile 12.09.2005 tarih ve 25394 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Oda Muamelat Yönetmeliğinin 80. Maddesine ve Adana Ticaret Odası İç Yönergesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4- Bu Yönergede geçen: Meclis : Adana Ticaret Odası Meclisini, Komisyon : Adana Ticaret Odası İhtisas Komisyonlarını, Meclis BaĢkanı : Adana Ticaret Odası Meclis Başkanını, Komisyon BaĢkanı : Adana Ticaret Odası İhtisas Komisyonu Başkanını, Yönetim Kurulu BaĢkanı : Adana Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanını, Genel Sekreterlik : Adana Ticaret Odası Genel Sekreterliğini ifade etmektedir.

2. BÖLÜM ĠHTĠSAS KOMĠSYONLARININ KURULUġ VE ÇALIġMA ESASLARI Ġhtisas Komisyonlarının KuruluĢu Madde 5 —Meclis gerektiğinde Meslek gruplarının eğitim plân ve programlarını, inceleme, araştırma, geliştirme, proje hazırlama ve lüzumu halinde görev alanlarına giren diğer konularda İhtisas Komisyonları kurar veya kurulmuş olanları kaldırabilir. İhtisas Komisyonları, Yönetim Kurulunun veya Meclis Üyelerinin teklifi, Meclisin onayı ile kurulur.

3. BÖLÜM ESAS HÜKÜMLER Komisyonun OluĢumu Madde 6- Komisyon, Komisyon başkanı ile beraber en az üç en fazla yedi üyeden oluşur.

Komisyon üyeleri, ilk toplantılarında üyeleri arasında bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçerler. Komisyona başkan, yokluğunda yardımcısı başkanlık eder.

84

Komisyon Üyelerinde Aranacak Nitelikler Madde 77.1. Meclis üyesi olmak.

7.2. Komisyonun ihtisas konusu hakkında bilgi ve tecrübeye sahip olmak. ĠĢbölümü Madde 8- Komisyon Başkanı, Komisyon ile Meclis Yönetimi arasındaki ilişkileri de yürütür.

Komisyon, görev alanlarını dikkate alarak üyeleri arasında işbölümü yapar.

Komisyon, Oda dışındaki ve Oda kadrosuna dâhil bulunmayan uzman elemanların ihtisaslarına giren konularda fikirlerinden ve deneyimlerinden yararlanılması amacı ile komisyonlara davetini Meclisten isteyebilir.

Komisyon, Odanın teknik ve uzman elemanlarının toplantılarda bulunmasını isteyebilir. Bu konudaki istekler Genel Sekreterlikçe yerine getirilir.

Komisyon toplantılarında Genel Sekreterlikçe görevlendirilen bir veya birkaç memur bulunabilir. Memurlar, komisyonca istenen incelemeleri yaparlar, dokümanları hazırlarlar, müzakereleri izleyerek tutanakları düzenlerler ve raporları yazarlar.

Görev Süresi ve Üyelikten DüĢme Madde 9- Komisyonun görev süreleri, bu göreve seçilmeleri ile başlar ve yerlerine yenileri seçilinceye kadar devam eder.

9.1. Komisyonlarda üye sayısının herhangi bir nedenle eksilmesi halinde boşalan komisyon üyelikleri için Meclisçe yeniden seçim yapılır.

9.2. Komisyon toplantılarına üst üste üç defa mazeretsiz ve izinsiz olarak katılmayan üyenin durumu Komisyon Başkanı, yokluğunda yardımcısı tarafından bir tutanakla Meclis Başkanlığına bildirilir. Bu üye hakkında Meclisçe, komisyon üyeliğinden düşürülme kararı verilebilir. Üyeliği bu şekilde düşen üyeler, Meclisin görev süresi doluncaya kadar yeniden Komisyon üyeliğine atanamazlar.

9.3. Komisyon üyeleri, Meclis kararı ile görevden alınabilir.

Görevler Madde 10- İhtisas Komisyonlarının görevleri şunlardır; 10.1. İhtisas konusu ile ilgili araştırmalar yapmak, bu konuları geliştirmeye yönelik temel politika ve ilkeleri oluşturmak, projeler geliştirmek ve yıllık planlar ile kısa, orta ve uzun vadeli programları düzenlemek.

10.2. İhtisas konusu ile ilgili güncel gelişmeleri izlemek ve bunları ilgililere yaymak hususunda çalışmalar yapmak.

10.3. Çalışmaları ile ilgili olarak Kamu Kurum ve Kuruluşları, Üniversiteler, Dernekler, Vakıflar, Sivil toplum kuruluşları ve resmi -gayrı resmi tüm ilgili tüzel kişiler ile işbirliği yapmak.

10.4. İhtisas konusu ile ilgili eğitim amaçlı projeler geliştirilmesi ve pilot bölgeler belirlenmesinin sağlanması için çalışmalarda bulunmak.

10.5. İhtisas konusu ile ilgili ulusal ve/veya uluslararası eğitim, seminer, kurs ve panellere katılım sağlanması hususunda çalışmalar yapmak.

10.6. Çalışmaları hususunda Adana Ticaret Odası Meclisini bilgilendirmek.

85

Toplantı Yönetimi Madde 11- İhtisas Komisyonu toplantılarına Komisyon Başkanı başkanlık eder. Başkanın bulunmadığı oturumlara Başkan Yardımcısı başkanlık eder.

Kararların Niteliği Madde 12- İhtisas Komisyonları kararları tavsiye niteliğindedir. ATO Meclisi tarafından onaylandıktan sonra kesinlik kazanır.

Toplantı Usul ve Esasları Madde 13.- İhtisas Komisyonları ayda bir olağan olarak toplanır. Ancak, gerektiğinde üç (3) iş günü öncesinden haber verilmek şartıyla olağanüstü toplantı yapılabilir.

13.1. Toplantılardan önce üyelere gündem gönderilir. Her toplantıda bir sonraki toplantının tarihi tespit edilir.

13.2. Komisyonlar üye tam sayılarının çoğunluğu ile toplanırlar. Toplantıda kararlar, katılan üyelerin oy çokluğuyla alınır.

13.3. Komisyonlar, ihtiyaç duyulduğu takdirde Odanın diğer kurul üyelerini, görüşlerine başvurmak üzere toplantılarına davet edebilir, ortak toplantılar organize edebilir, komisyon başkanı diğer komisyon toplantılarına davet edilmesi durumunda komisyon adına görüş bildirmek üzere katılabilir. Komisyon harici toplantıya katılanların oy kullanma hakkı yoktur.

13.4. Komisyon, verdiği tavsiye kararlarını yazılı hâle getirip İhtisas Komisyonu defterinde imza altına alarak, Meclis Başkanlığı’na sunar.

13.5. Meclis Başkanı komisyon kararlarını, gecikmesi halinde uygulanması mümkün olmayan veya beklenen yararının ortadan kalkması hallerinde, ilk Meclis toplantısında Meclisin onayına sunulmak kaydı ile Yönetim Kuruluna havale edebilir.

4.BÖLÜM DĠĞER HÜKÜMLER Yönergede Yer Almayan Hususlar Madde 14- Bu Yönergede yer almayan hususlarla ilgili karar; mevcut yasa, yönetmelik ve yönergeler doğrultusunda Oda Meclisi tarafından alınır.

Yürürlükten Kaldırma Madde 15- Bu Yönergenin onaylanması ile birlikte, Odanın daha önce bu konuda oluşturduğu tüm karar, yönerge ve hükümler ve ihtisas komisyonları yürürlükten kalkar. Bu yönerge hükümlerine göre yeniden ihtisas komisyonları oluşturulur.

Yürürlük Madde 16- İşbu Yönerge, Birliğin onay tarihinden itibaren yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 17- İşbu Yönerge hükümleri Oda Yönetim Kurulunca yürütür.

TOBB ONAYI : 28/06/2010 Tarih ve 17363 Sayılı Yazıyla onaylanmıştır.

86

ODA MUAMELAT YÖNETMELĠĞĠ Yürürlük: 12.09.2005 Tarih,25934 Sayılı Resmi Gazete DeğiĢiklik: 11.12.2010 Tarih, 27782 Sayılı Resmi Gazete DeğiĢiklik:03.06.2012 Tarih Ve 28312 Sayılı Resmi Gazete BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, odaların işleyişine, üyelik kaydına, organ toplantılarına, odalarca verilen hizmetler ile onaylanan ve düzenlenen belgelere, örf, adet ve teamüller ile uyulması zorunlu mesleki kararlara, tahkime, odalarca tutulan defterlere ve bunların kayıt usulüne, odaların bünyesinde kayıt gören, düzenlenen ve dosyalanan her türlü evrak, belge ve defterlerin muhafazasına ve imhasına, ehliyet, temsil ve imza yetkisi ile genel sekreter ve yardımcılarının görev ve yetkilerine ve odalarca yürütülen diğer iş ve işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2 — Bu Yönetmelik, ticaret ve sanayi odasını, ticaret odasını, sanayi odasını, deniz ticaret odasını ve bunların şube ve temsilciliklerini kapsar.

Dayanak Madde 3 - Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi, 66 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile 99 uncu maddesinin dördüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen; Kanun: 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu, Bakanlık: (03.06.2012 tarih, 28312 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile DeğiĢik) Gümrük ve Ticaret Bakanlığını, Birlik: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, Oda: Ticaret ve sanayi odasını, ticaret odasını, sanayi odasını ve deniz ticaret odasını, Borsa: Ticaret borsasını, Şube : Oda şubesini, Meclis: Oda meclisini, Yönetim kurulu: Oda yönetim kurulunu, Organ: Meslek komitesi, meclis, yönetim kurulu ve disiplin kurulunu, Ortak veri tabanı: Meslek gruplarına göre yapılan üye kayıtlarının güncel olarak elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde tutulduğu veri tabanını, ifade eder. ĠKĠNCĠ BÖLÜM Üyelik Kaydına ĠliĢkin Hükümler Üyelik kaydı Madde 5 — Kanunun 9 uncu maddesine göre odalara kayıt zorunluluğu bulunanlar işe başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde bulundukları yerdeki odaya kaydolmak zorundadır.

Odalara kayıt talep üzerine yapılır. Ancak, bu maddenin birinci fıkrasına göre kayıt zorunluluğunu yerine getirmeyenler hakkında bu Yönetmeliğin 7 nci maddesi hükmü saklıdır. Odalara talep üzerine veya resen üye kaydı yapılabilmesi için kaydı yapılacakların ticaret siciline kayıtlı olması şarttır.

87

Hakkında üyelikten geçici veya uzun süreli çıkarma cezası verilen ve bu cezalara ilişkin süreleri tamamlanan üyelerden kayıt zorunluluğu bulunanlar, talep üzerine veya resen odalara yeniden kaydedilir.

Talep üzerine kayıt Madde 6 — Odalara kaydolmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler ile bunların şube ve fabrikaları doğrudan veya şubeler vasıtasıyla bulundukları yer odasına başvurur. Başvuruda bulunanlara oda kayıt beyannamesi verilir. Bu beyanname; tacirin gerçek kişi olması halinde kendisi veya akitle kendisine yetki verilmiş temsilcisi, tacirin tüzel kişi olması halinde ise yetkili organları veya yetkili temsilcileri tarafından doldurulup imzalanarak aşağıdaki belgelerle birlikte odaya verilir: a) Gerçek kişiler için: 1) Tescil ilanının yayınlandığı ticaret sicili gazetesinin aslı veya onaylı örneği ya da ticaret sicili tasdiknamesi.

2) Onaylı ve fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği.

3) Noter tasdikli imza sirküleri.

4) İkametgah ilmühaberi veya tezkeresi.

5) Yeni çekilmiş üç adet fotoğraf.

6) Vergi levhası veya vergi kaydını gösterir belge.

7) Mevzuatla istenen veya Birlik ya da odalarca gerekli görülecek diğer belgeler. b) Tüzel kişiler için: 1) Tescil ilanının yayınlandığı ticaret sicili gazetesinin aslı veya onaylı örneği ya da ticaret sicili tasdiknamesi.

2) Temsilcilerin noter tasdikli imza sirküleri.

3) Temsilcilerin onaylı ve fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği.

4) Temsilcilerin yeni çekilmiş üç adet fotoğrafı.

5) Temsilcilerin ikametgah ilmühaberi veya tezkeresi.

6) Tescil ilanında yayınlanmamışsa noter tasdikli ana sözleşme örneği.

7) Mevzuatla istenen veya Birlik ya da odalarca gerekli görülecek diğer belgeler.

Bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen ve noter tasdik zorunluluğu aranmayan belgeler asılları görülmek, örneklerine aslı gibidir kaşesi vurulmak ve paraflanmak kaydıyla ilgili oda tarafından onaylanabilir.

Kayıt beyannamesinde belirtilen bilgilerin doğruluk derecesi ile işletmenin durumu gerektiğinde oda tarafından yerinde incelenir ve bu inceleme sonucunda bir tespit raporu düzenlenir.

Kayıt beyannamesi ile tespit raporunun içeriği Birlik tarafından belirlenir. Üyelik kaydı için şubelere yapılan başvurular, gerekli belgelerle birlikte bir yazı ekinde derhal yönetim kuruluna sunulur.

Resen kayıt Madde 7 — Kanunun 9 uncu maddesine göre odalara kayıt zorunluluğu bulunup da bu zorunluluğu işe başladığı tarihten itibaren bir ay içinde yerine getirmeyenleri başvuru üzerine veya resen öğrenen ilgili oda, öncelikle bunlardan ticaret siciline tescil edilmiş olmayanları tescil işleminin yapılması için ilgili ticaret sicili memurluğuna bildirir. Ticaret sicili memurluğu, bu bildirim üzerine gerekli işlemleri yapmakla yükümlüdür.

Ticaret siciline tescil edilmiş olup da odaya kayıt yükümlülüğünü yerine getirmeyenler ile bu maddenin birinci fıkrasına göre ticaret siciline tescil edilenlerin durumu gerektiğinde oda tarafından yerinde incelenir ve bu inceleme sonucunda bir tespit raporu düzenlenir. Ayrıca, odaya kayıt için gereken ve bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilen belgelerden ilgilinin ticaret sicili dosyasında mevcut olanların birer örneği ticaret sicili memurluğundan temin edilir.

Kayıt kararı 88

Madde 8 — Talep üzerine kayıtlarda kayıt beyannamesi ve ekleri ile varsa tespit raporu, resen kayıtlarda ise ticaret sicili memurluğundan temin edilen belgeler ile varsa tespit raporu yönetim kuruluna sunulur. Bunlardan mevzuat hükümlerine uygun görülenlerin üyeliğe kaydedilmesine yönetim kurulunca karar verilir. Yönetim kurulu bu konudaki yetkisini başkana, üyelerinden birine veya birkaçına yahut genel sekretere devredebilir.

Yönetim kurulu veya yetki devri halinde yetki devredilenler, ilgilinin 19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde meslek grubuna, 8/1/2005 tarihli ve 25694 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kayıt Ücreti ile Yıllık Aidat ve Munzam Aidatın Tespit i ve Ödenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde derecesine ve alınacak kayıt ücretine karar verir. Bu karar, yönetim kurulu tarafından verilmesi halinde karar defterinde, yetki devredilenler tarafından verilmesi halinde ise kayıt beyannamesinde belirtilir.

Yönetim kurulu veya yetki devri halinde yetki devredilenler tarafından verilen kararın tarihi, kayıt tarihidir.

Kayda iliĢkin iĢlemler Madde 9 — Odaya kaydına karar verilen her üye hakkında aşağıdaki işlemler yapılır: a) Oda sicil defterine kaydı yapılır ve oda sicil numarası verilir. Sicil numaraları teselsül eder. Kaydı silinen üyelere ait sicil numaraları başka üyelere verilemez. b) Üyeye ilişkin bilgiler ortak veri tabanına işlenir. Ortak veri tabanının düzenlenmesine ve tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Birliğin uygun görüşü üzerine Bakanlıkça belirlenir. c) Oda sicil dosyası açılır. Üyenin oda kaydına esas teşkil eden belgeler ile üyeye ilişkin diğer belgeler bu dosyada muhafaza edilir. Üyenin oda sicil numarası ile ticaret sicili numarası dosya üzerine yazılır. Oda sicil dosyası tutulmak kaydıyla bu dosyada yer alan belgeler elektronik ortama aktarılarak kullanılabilir. d) Talebi halinde üyeye fotoğraflı bir kimlik verilir. Geçerlilik süresi kimlik üzerinde belirtilir. e) (03.06.2012 tarih, 28312 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile DeğiĢik) Odaya kaydının yapıldığı derhal üyeye tebliğ olunur ve Birliğe bildirilir. f) Şubelerin çalışma alanında faaliyet gösteren üyelerin oda sicil dosyası derhal ilgili şubeye gönderilir.

Tebligat Madde 10 — Odaya kaydının yapıldığının bildirilmesi amacıyla üyeye yapılacak tebligatta; a) Kayıt tarihi, b) Derecesi ve tespit olunan bu dereceye ilişkin karara karşı tebellüğ tarihinden itibaren on gün içinde meclise itiraz edilebileceği, c) Ödeyeceği kayıt ücreti ve bunun ödeme süresi ile süresinde ödenmeyen kayıt ücreti için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca günlük gecikme zammı tahakkuk ettirileceği, d) (03.06.2012 tarih, 28312 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile DeğiĢik) Faaliyet kodu, meslek grubu ve dâhil edildiği bu meslek grubuna ve faaliyet koduna ilişkin karara karşı tebellüğ tarihinden itibaren on gün içinde Birliğe itiraz edilebileceği, açıkça belirtilir.

Kaydın resen yapılması halinde üyeye yapılacak tebligatta bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hususların yanı sıra; a) Odaya kayıt kararına karşı tebellüğ tarihinden itibaren on gün içinde meclise itiraz edilebileceği, b) Odaya kayıt için gerekli olup da ticaret sicili memurluğundan temin edilemeyen 89

belgelerin iki ay içinde odaya teslim edilmesi, belgelerin süresinde teslim edilmemesi durumunda ise 2/3/2005 tarihli ve 25743 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Oda ve Borsa Üyelerine Verilecek Disiplin ve Para Cezaları ile Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılacağı açıkça belirtilir. Ġtiraz Madde 11 — Üyeler, talep üzerine yapılan kayıtlarda tespit olunan derecelere dair kararlara, resen yapılan kayıtlarda ise kayda ve/veya derecelere ilişkin kararlara karşı Kayıt Ücreti ile Yıllık Aidat ve Munzam Aidatın Tespiti ve Ödenmesi Hakkında Yönetmeliğin 15 inci maddesi çerçevesinde; dahil edildiği meslek grubuna ilişkin kararlara karşı da Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesi çerçevesinde itiraz edebilir.

Birden fazla odaya kaydolması gerekenler Madde 12 — Kanunun 9 uncu maddesine göre birden fazla odaya kayıt zorunluluğu bulunanlardan bu yükümlülüğünü yerine getirmeyenler, bu durumu tespit eden oda tarafından ilgili odaya bildirilir. Bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin 6 ncı ve 7 nci fıkraları hükmü saklıdır.

Birden fazla odaya kaydı bulunan üyeler tarafından kayıtlı bulunduğu odalara verilen bilgilerde çelişki görülmesi halinde, çelişkinin giderilmesi bu durumu tespit eden odaca üyeden talep edilir. Bu talebi yerine getirmeyen veya doğru bilgi vermeyen üyeler hakkında Oda ve Borsa Üyelerine Verilecek Disiplin ve Para Cezaları ile Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır.

DeğiĢikliklerin bildirilmesi ve üyelerin durumlarının takibi Madde 13 — Üyeler, durumlarında meydana gelen ve 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre tescil ve ilanı gereken her türlü değişikliği, gerçekleşmesinden itibaren bir ay içinde, kayıtlı oldukları odalara bildirmek zorundadır. Bildirim bir dilekçe ile yapılır. Bildirime esas teşkil eden belgeler de dilekçeye eklenir. Bildirim zorunluluğunu yerine getirmeyenler hakkında Oda ve Borsa Üyelerine Verilecek Disiplin ve Para Cezaları ile Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır.

Ticaret sicili memurluğunca bu maddenin birinci fıkrasına göre tescil ve ilan edilen her türlü değişiklik genel sekreter tarafından takip edilerek üyelerin oda kayıtlarına işlenmesi sağlanır.

Ticaret siciline tescili zorunlu olup da yasal şekil ve sürede tescil ettirilmemiş olan bir hususu haber alan ilgili oda, bu yasal zorunluluğu yerine getirmeyenlerin durumlarını gerekli sicil değişikliklerinin yapılması için ilgili ticaret sicili memurluğuna bildirir. Ticaret sicili memurluğu, bu bildirim üzerine gerekli işlemleri yapmakla yükümlüdür. Üyelerin durumlarının takibi ve araştırılmasına ilişkin Kayıt Ücreti ile Yıllık Aidat ve Munzam Aidatın Tespiti ve Ödenmesi Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklıdır. Üye kayıtlarının güncelleĢtirilmesi Madde 14 — Odalar, Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca her yılın Ocak ayında üye kayıtlarını güncelleştirir. Buna göre; içinde bulunulan yıldan önceki ikinci yılın Ocak ayının ilk gününden, güncelleştirme işleminin yapılacağı ana kadar adres ve durumları tespit edilemeyenler ile bu süre zarfında tahakkuk eden aidat borçlarından en az bir taksitini ödemeyenlerin üyeliği yönetim kurulu kararıyla askıya alınır. Üyeliğin askıya alınması, üyelerin isimlerinin meslek grupları ve seçmen listelerinden silinmesini ve bu üyelerin aidat tahakkuklarının durdurulmasını kapsar. İçinde bulunulan yıldan önceki ikinci yılın Ocak ayının ilk günü ve sonrasında odaya 90

kaydolan üyeler hakkında bu maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz.

Aidat borçlarının ödenmemesi nedeniyle üyeliği askıya alınanlardan, aidat borçlarının tamamını ödeyenlerin üyeliği yönetim kurulu kararıyla askıdan indirilir ve bu üyelerin isimleri meslek grupları ve seçmen listelerine dahil edilerek aidat tahakkukları yeniden başlatılır.

Adres ve durumunun tespit edilememesi nedeniyle üyeliği askıya alınanlardan, adres ve durumlarını bildirenlerin üyeliği yönetim kurulu kararıyla askıdan indirilir ve bu üyelerin isimleri meslek gruplarına dahil edilerek aidat tahakkukları yeniden başlatılır. Ancak bunlar, aidat borçlarının tamamını ödemedikçe seçmen listelerine dahil edilmez.

Adres ve durumunun tespit edilememesi nedeniyle üyeliği askıya alınan üyelerden, üyeliğin askıya alınmasına ilişkin yönetim kurulu kararını takip eden yılbaşından itibaren iki yıl içinde adres ve durumlarını bildirmeyenler 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve Ticaret Sicili Tüzüğü çerçevesinde gerekli işlemlerin yapılması için yönetim kurulunun teklifi ve meclisin kararıyla ilgili ticaret sicili memurluğuna bildirilir. Bu bildirimi takip eden ayın ilk günü itibarıyla oda kayıtları silinmiş sayılır.

Bu maddenin uygulanmasından ilgili organlar sorumludur.

Talep üzerine veya resen kaydın silinmesi Madde 15 — Ticaret sicilindeki kaydının terkin edildiğini gösteren ticaret sicili gazetesinin aslı veya onaylı örneğini veyahut bu durumu gösterir ilgili ticaret sicili memurluğundan alınmış bir yazıyı dilekçe ekinde doğrudan veya şubeler vasıtasıyla odaya ibraz eden üyeler ile münfesih olan ve bu durumu belgelendiren üyelerin kaydı yönetim kurulu kararıyla silinir.

Ticaret sicilindeki kaydı terkin edilenler, genel sekreter tarafından takip edilerek bunların oda kayıtlarının silinmesi sağlanır.

Ticareti terk, vergi mükellefiyetinin sona ermesi, vefat ve benzeri sebeplerle üyenin işini bıraktığını başvuru üzerine veya resen öğrenen ilgili oda, öncelikle bunlardan ticaret sicilinden kaydını terkin ettirmeyenleri terkin işleminin yapılması için ilgili ticaret sicili memurluğuna bildirir. Ticaret sicili memurluğu, bu bildirim üzerine gerekli işlemleri yapmakla yükümlüdür.

Ticaret sicilindeki kaydı terkin edilmiş olup da odadan kaydını sildirmeyenler ile bu maddenin üçüncü fıkrasına göre ticaret sicilinden kaydı terkin edilenlerin oda kayıtları, ilgili meslek komitesinin de görüşü alınmak suretiyle yönetim kurulu kararıyla silinir.

Yönetim kurulu kayıt silme yetkisini başkana, üyelerinden birine veya birkaçına yahut genel sekretere devredebilir. Yönetim kurulu veya yetki devri halinde yetki devredilenler tarafından verilen kararın tarihi, kaydın silinme tarihidir.

Tacirlik sıfatını haiz iken sonradan sanayici veya deniz taciri vasfını kazandıkları başvuru üzerine veya resen öğrenilenlerin tacirlik sıfatı devam ediyorsa kaydı silinmeden, tacirlik sıfatı devam etmiyorsa kaydı silinerek ilgili sanayi odasına veya deniz ticaret odasına üye kaydı yapılmak üzere en geç otuz gün içinde ilgili oda tarafından bildirilir.

Sanayici veya deniz taciri vasfını yitirdikleri, başvuru üzerine veya resen tespit olunan sanayi odası veya deniz ticaret odası üyelerinin kayıtları üyesi bulunduğu oda tarafından silinir. Ancak, kaydı silinenlerden ticari faaliyetlerini devam ettirenler, üye kaydı yapılmak üzere en geç otuz gün içinde ilgili odaya bildirilir.

Kayıt silmeye iliĢkin iĢlemler Madde 16 — Bu Yönetmelik hükümlerine göre, odadan kaydı silinenler hakkında aşağıdaki işlemler yapılır: a) Oda sicil defterine kaydın silindiği kayıt silme tarihiyle beraber yazılır. Kaydı silinen üyelere ait sicil numaraları başka üyelere verilemez. Ayrıca, kaydı silinenlerden sanayici vasfını haiz olanların kapasite raporları iptal edilir. b) Kaydın silindiği ortak veri tabanına işlenir.

91

c) Kaydın silinmesine esas teşkil eden belgeler oda sicil dosyasına konulur. Ayrıca, kaydın silindiği dosya üzerine yazılır ve bu dosya muhafaza edilmek amacıyla arşive kaldırılır. d) Kaydı silinenlerden, geçerlilik süresi sona ermeyen kimlikler istenerek iptal edilir. e) Kaydı silinen üyeler hakkında Kayıt Ücreti ile Yıllık Aidat ve Munzam Aidatın Tespiti ve Ödenmesi Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesine göre işlem yapılır. Ancak, aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesi hükmü saklıdır. Şubenin çalışma alanında faaliyet gösteren üyelerin kaydının silinmesi durumunda, kayıt silmeye ilişkin belgeler derhal ilgili şubeye gönderilir. Bu takdirde, bu maddenin (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen işlemler şube tarafından yerine getirilir.

Bu Yönetmelik hükümlerine göre kaydı silinmiş sayılanlar hakkında da bu madde hükmü uygulanır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Organ Toplantıları ve Kararları Olağan ve olağanüstü toplantılar Madde 17 — Meslek komitesi, ayda bir kez olağan olarak toplanır. Gerektiğinde, başkanın, yokluğunda yetkilendirdiği yardımcısının çağrısıyla her zaman olağanüstü toplanabilir. Ayrıca, beş kişilik meslek komitesinde en az iki, yedi kişilik meslek komitesinde en az üç, dokuz kişilik meslek komitesinde en az dört ve on bir kişilik meslek komitesinde en az beş üyenin meslek komitesi başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine meslek komitesi, üç gün içinde başkanı, yokluğunda yetkilendirdiği yardımcısı tarafından olağanüstü toplantıya çağrılır.

Meclis, ayda bir kez olağan olarak toplanır. Gerektiğinde meclis başkanının, yokluğunda yetkilendirdiği yardımcısının çağrısıyla her zaman olağanüstü toplanabilir.

Ayrıca meclis, üye tam sayısının en az dörtte birinin veya yönetim kurulunun meclis başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine yedi gün içinde, başkanı, yokluğunda yetkilendirdiği yardımcısı tarafından olağanüstü toplantıya çağrılır.

Yönetim kurulu, haftada bir kez olağan olarak toplanır. Gerektiğinde başkanın, yokluğunda yetkilendirdiği yardımcısının çağrısı üzerine her zaman olağanüstü toplanabilir.

Ayrıca, beş kişilik yönetim kurulunda en az iki, yedi kişilik yönetim kurulunda en az üç, dokuz kişilik yönetim kurulunda en az dört ve on bir kişilik yönetim kurulunda en az beş üyenin yönetim kurulu başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine yönetim kurulu üç gün içinde, başkanı, yokluğunda yetkilendirdiği yardımcısı tarafından olağanüstü toplantıya çağrılır.

Disiplin kurulu, gerektiğinde başkanının veya yönetim kurulu başkanının çağrısı üzerine toplanır. Ayrıca, en az üç üyenin disiplin kurulu başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine disiplin kurulu, üç gün içinde başkanı, yokluğunda en yaşlı kurul üyesi tarafından toplantıya çağrılır. Şube meclisi ayda bir kez olağan olarak toplanır. Şube meclisi, gerektiğinde başkanının, yokluğunda yardımcısının çağrısıyla her zaman olağanüstü toplanabilir. Ayrıca, şube meclisi, üye tam sayısının en az dörtte birinin veya şube yönetim kurulunun şube meclisi başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine yedi gün içinde, başkanı, yokluğunda yardımcısı tarafından olağanüstü toplantıya çağrılır. Şube yönetim kurulu haftada bir kez olağan olarak toplanır. Şube yönetim kurulu, gerektiğinde başkanının, yokluğunda yardımcısının çağrısı üzerine her zaman olağanüstü toplanabilir. Ayrıca, şube yönetim kurulu, en az iki üyenin şube yönetim kurulu başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine üç gün içinde, başkanı, yokluğunda yardımcısı tarafından olağanüstü toplantıya çağrılır.

Organ toplantılarına ilgili organ başkanı başkanlık eder. Başkanın yokluğunda 92

toplantılara, disiplin kurulunda en yaşlı üye, diğer organlarda başkanın yetkilendirdiği yardımcısı başkanlık eder.

Meslek komitelerinin başkanları, başkan yardımcıları veya uygun görülen üyeleri, komite kararına binaen oy kullanmamak üzere kendi mesleklerini ilgilendiren konularda meclis toplantılarına katılabilir.

Toplantıya çağrı Madde 18 — Organ toplantıları için üyelere, ilgili organ başkanı tarafından gündemi de ihtiva eden birer davetiye gönderilir. Üyeler, müşterek bir davetiye ile de toplantıya çağrılabilir. Toplantı davetiyeleri, toplantıdan en geç yirmi dört saat önce üyelere ulaştırılır.

Olağanüstü toplantılarda bu süre aranmaz.

Toplantı davetiyeleri ile gündemlerin üyelere gönderilmesinde bu Yönetmeliğin 84 üncü maddesindeki bildirim hükümleri uygulanır. Ancak, toplantı davetiyesinin gönderilmesinin mümkün olmadığı olağanüstü hallerde yönetim kurulu/şube yönetim kurulu, telgrafla da davet olunabilir.

Olağan toplantıların gün ve saatinin organlar tarafından önceden kararlaştırılması ve bu kararın her üyeye tebliğ edilmiş olması kaydıyla, her toplantı için üyelere ayrı davetiye gönderilmesi şartı aranmaz. Bu takdirde, toplantılara ilişkin gündem, toplantıdan en geç yirmi dört saat önce üyelere ulaştırılmak kaydıyla faks veya elektronik ortamda da gönderilebilir. Toplantı için kararlaştırılan günün resmi tatil gününe rastlaması durumunda toplantı tatili takip eden ilk iş gününde yapılır.

Bu maddenin uygulanmasından organ başkanları, yokluğunda yetkilendirdikleri yardımcıları sorumludur.

Toplantı gündemi ve yeri Madde 19 — Organ toplantılarının gündemi, genel sekreter veya görevlendireceği personel tarafından yapılacak hazırlık üzerine, ilgili organ başkanı, yokluğunda toplantıya başkanlık edecek üye tarafından belirlenir. Ayrıca toplantı gündeminin görüşülmesine başlanılıncaya kadar, beş kişilik meslek komitesinde en az iki, yedi kişilik meslek komitesinde en az üç, dokuz kişilik meslek komitesinde en az dört ve on bir kişilik meslek komitesinde en az beş üyenin meslek komitesi başkanlığına; meclis üyelerinin en az dörtte birinin meclis başkanlığına ve yönetim kurulu üyelerinin en az üçte birinin yönetim kurulu başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine toplantıların gündemine yeni maddeler eklenir. Şubelerde organ toplantılarının gündemi, şube müdürü tarafından yapılacak hazırlık üzerine, ilgili organ başkanı, yokluğunda toplantıya başkanlık edecek üye tarafından belirlenir. Ayrıca toplantıya başlanılmasına kadar, şube yönetim kurulunda en az iki üyenin şube yönetim kurulu başkanlığına ve şube meclisi üyelerinin en az üçte birinin şube meclisi başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine toplantıların gündemine yeni maddeler eklenir.

Organ toplantılarının hizmet binasında yapılması esastır. Zorunlu hallerde hizmet binası dışında da toplanılabilir.

Hazirun cetveli Madde 20 — Toplantı yeter sayısını, üyelerin toplantılara katılımını ve başka yerde görevlendirilen üyeleri tespit etmek amacıyla tüm üyelerin isim ve imza bölümlerini içeren hazirun cetveli, ilgili organ başkanının gözetiminde genel sekreter veya görevlendirdiği yardımcısı, şubelerde ise şube müdürü tarafından tutulur ve muhafaza edilir.

Hazirun cetveli, organ toplantılarına katılmak üzere gelen üyeler tarafından her toplantı öncesinde imza edilir. Toplantıya katılmayan üyelerin isimlerinin karşısına toplantıya katılmadığı veya görevli olduğu yazılır.

Toplantı ve karar yeter sayısı Madde 21 — Meslek komitesi, meclis, yönetim kurulu ve disiplin kurulu ile şube 93

meclisi ve şube yönetim kurulu üye tam sayılarının çoğunluğu ile toplanır. Kararlar, disiplin kurulunda üye tamsayısının çoğunluğuyla, diğer organlarda toplantıya katılanların oy çokluğuyla verilir. Toplantılarda çekimser oy kullanılamaz.

Organ üyelerinin görevlendirilmelerine ilişkin toplantılar hariç, meslek komitesi, meclis, yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyeleri ile şube meclisi ve şube yönetim kurulu üyeleri kendilerini, eşlerini ve üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kayın hısımları ile evlatlıklarını ilgilendiren işlere ilişkin gündem maddesi görüşülürken toplantılara katılamaz ve oy kullanamaz. Aksi halde, bu gündem maddesine ilişkin alınan karar ve bu karar uyarınca yapılan işlemler hükümsüz kalır.

Bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen sebeplerden dolayı toplantı ve karar yeter sayısının sağlanamaması halinde, yedek üyeler münhasıran bu toplantı için çağrılır. Üyenin bu şekilde toplantının bir bölümüne katılmamış olması toplantının tamamına katılamayacağı veya katılmadığı sonucunu doğurmaz.

Disiplin kurulu toplantılarına ve bu toplantılara katılamayacak olanlar hakkında Oda ve Borsa Üyelerine Verilecek Disiplin ve Para Cezaları ile Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu Hakkında Yönetmeliğin 28 inci ve 29 uncu maddeleri hükümleri saklıdır.

Toplantı ve karar numarası Madde 22 — Organların yapacağı toplantılara her seçim devresinde bir numaradan başlamak üzere devre sonuna kadar teselsül eden numaralar verilir. Ayrıca, toplantılarda alınan kararlara da her toplantıda bir numaradan başlamak üzere sırayla numaralar verilir.

Karar özetleri Madde 23 — Kararlar derhal yazılıp imzalanabileceği gibi, önce özet olarak veya elektronik cihazlarla kayda alındıktan sonra da yazılıp imzalanabilir. Kararların önce özet olarak yazılması halinde karar özetlerine; toplantı tarihi, numarası, alınan kararlara ilişkin oy sayısı ve varsa ret oyu veren üyelerin muhalefet şerhi yazılır.

Genel sekreter/şube müdürü tarafından tutulan karar özetleri, ilgili organ başkanı ve genel sekreter/şube müdürü ile meclis toplantılarında toplantıya katılan katip üye tarafından imzalanır. Elektronik cihazlarla yapılan kayıtların deşifresi, genel sekreter/şube müdürü veya görevlendirilen personel tarafından yapılır.

Karar özetlerine veya elektronik cihazlarla yapılan kayıtların deşifrelerine dayanılarak hazırlanan kararlar, toplantıya katılan üyelere en geç bir sonraki toplantıda imza ettirilir.

Ancak, meclis üye sayısının 40’dan fazla olması halinde meclis toplantılarında; görüşmeler banda kaydedilerek, deşifre edilir. Söz konusu deşifreler gerekirse meclis başkanlığınca düzeltilerek, toplantı kararları ile birlikte tutanak tasarısı haline getirilir ve bir sonraki toplantı gündemi ile birlikte meclis üyelerine karar özetleri gönderilir. Meclis karar özetleri; bir sonraki meclis toplantısında, gündemin ilk maddesi olarak okunarak, onaya sunulur.

Aynen veya düzeltilerek, meclisin onayından geçen tutanaklar, meclis başkanı ve başkan yardımcıları ile katip üye tarafından imzalanır. İmza işlemi, kararın son sayfasına sayfa sayısı ve karar numaraları yazılmak kaydıyla isimlerin bulunduğu sayfanın imzalanması ve diğer sayfaların paraflanması suretiyle yapılır. Tutanağın başına o toplantıya ait imza cetveli eklenir. Tutanağın her sayfasına toplantı sayısı, tarihi, sayfa sayısı yazılır.

Karar defterleri Madde 24 — Odalarda meclis, yönetim kurulu ve disiplin kurulu ile her bir meslek komitesi, şubelerde ise şube meclisi ve şube yönetim kurulu için ayrı bir karar defteri tutulur. Karar defterine elle yazılmayan kararlar, elektronik ortamda yazılıp çıktısı alınmak suretiyle ilgili organa ait karar defterinin sayfalarına kenarları mühürlenerek yapıştırılır.

Birden fazla sayfadan oluşan kararların her bir sayfası, karar defterinin sayfalarına ayrı ayrı yapıştırılır.

Bilanço, kesin hesap, mizan, aktarma tablosu, gelir tablosu, kadro cetveli, tarife ve 94

benzeri belgeler kararların içerisine dercedilir veya bunların toplam rakamları ile sonuçlarına kararda yer verilmek suretiyle defterin kararı takip eden sayfalarına kenarları mühürlenerek yapıştırılır.

Karar defterleri, karar özetleri ve toplantılar için elektronik cihazlarla yapılan kayıtlar genel sekreter veya görevlendireceği personel tarafından, şubelerde ise şube müdürü tarafından saklanır. Bunlar, idari ve adlî mercilerin talepleri dışında hizmet binası dışına çıkarılamaz.

Karar defterleri, ilgili organ üyeleri tarafından hizmet binası içinde her zaman incelenebilir ve fotokopi bedeli karşılığında örnekleri alınabilir. 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu hükümleri saklıdır.

Toplantıya katılmamanın sonuçları Madde 25 — Özürlü veya özürsüz olarak altı ay içinde yapılan toplantıların yarısından bir fazlasına katılmayan meslek komitesi, meclis, yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyeleri ile şube meclisi ve şube yönetim kurulu üyeleri üyelikten çekilmiş sayılır.

Altı aylık süre, organ seçimlerinin kesinleştiği tarihten sonraki herhangi bir altı aylık zaman dilimi göz önünde bulundurularak hesaplanır.

Toplantı yeter sayısına ulaşılamaması nedeniyle olağan organ toplantılarının üst üste üç kez gerçekleşememesi halinde, bu üç toplantıya gelmeyenlerin üyeliği kendiliğinden sona erer. Toplantı yeter sayısına ulaşılamaması nedeniyle toplantıların gerçekleşememesi durumunda, gerçekleşemeyen toplantılar için düzenlenen hazirun cetvelinin bir sureti ilgili karar defterine kenarları mühürlenerek yapıştırılır.

Bu Yönetmelik hükmüne uygun çağrı yapılmaması veya başka bir yerde görevlendirilmeleri nedeniyle organ toplantılarına katılamayan üyeler, bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasının uygulanmasında katılamadıkları bu toplantılara katılmış sayılır.

Organ toplantıları ile üyelerin bu toplantılara katılımı genel sekreter/şube müdürü tarafından tutulan devam çizelgeleriyle takip edilir ve bu çizelgeler ilgili organ başkanı tarafından denetlenir. Bunun sonucunda, üyelikten çekilmiş sayıldığı veya üyeliğinin kendiliğinden sona erdiği tespit edilenlerin yerine yönetim kurulu başkanı/ şube başkanı veya ilgili organ başkanı tarafından yedek üyeler çağrılır.

Bu maddenin uygulanmasından ilgili organ başkanları sorumludur.

MüĢterek toplantılar Madde 26 — Meslek komitelerinin tamamı, yönetim kurulu başkanının, yokluğunda yetkilendirdiği yardımcısının bu Yönetmeliğin 18 inci maddesine uygun olarak yapacağı çağrı üzerine yönetim kurulunun da katılımıyla her yılın Mart ve Eylül aylarında olmak üzere altı ayda bir müştereken toplanır. Bu toplantıya yönetim kurulu başkanı, yokluğunda yetkilendirdiği yardımcısı başkanlık eder.

Müşterek toplantılarda toplantı nisabı aranmaz. Kararlar toplantıya katılanların oy çokluğuyla alınır. Alınan kararlar bir tutanağa bağlanır. Tavsiye niteliğindeki bu kararlar, ilk yönetim kurulu veya meclis toplantısında görüşülür.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Onaylanan ve Düzenlenen Belgeler ile Verilen Hizmetler Belgeler Madde 27 — Odalar ve bunların şubeleri, Kanunun 26 ncı maddesinin ikinci fıkrasında ve ilgili mevzuatta öngörülen belgeleri talep halinde verir veya onaylar. İstek halinde bu belgeler yabancı dilde de verilebilir.

Belgeler matbu olarak düzenlenip verilebilir. Ayrıca, belgelerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak elektronik ortamda da düzenlenip verilebilmesi mümkündür.

Birlik, odalarca ve bunların şubelerince düzenlenecek ve onaylanacak belgelerin içeriğini ve şeklini belirlemeye yetkilidir.

95

Odalarca verilecek ve onaylanacak belgeler, yönetim kurulu tarafından tasdik edilir.

Yönetim kurulu bu yetkisini başkana, üyelerinden birine veya birkaçına yahut genel sekretere devredebilir. Şubelerce verilecek ve onaylanacak belgeler ise, şube yönetim kurulu tarafından tasdik edilir. Şube yönetim kurulu bu yetkisini şube başkanına, üyelerinden birine veya birkaçına yahut şube müdürüne devredebilir. Örf, adet ve teamül belgesi Madde 28 — Örf, adet ve teamüller hakkında istenecek belgeler örf, adet ve teamül defterindeki kayıtlara dayanılarak düzenlenir.

Mücbir sebep belgesi Madde 29 — Sorumlu veya borçlunun faaliyet ve işletmesi dışında meydana gelen, tamamen dış etkenlerin eseri olan, aşılması, kaçınılması imkansız bulunan, önceden tahmin edilemeyen ve genel bir davranış normunu veya borcun ifasını mutlak olarak imkansız hale getiren nedenlerden dolayı ilgilinin talebi üzerine yapılacak veya eksperlere yaptırılacak inceleme sonucuna göre mücbir sebep belgesi verilir.

Yerli malı belgesi Madde 30 — Tamamen Türkiye’de üretilen veya elde edilen ürünler ile üretim sürecinin önemli bir aşaması ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçiliği ve eylemi Türkiye’de yapılan ürünler yerli malı olarak kabul edilir.

Yerli malı belgesi, her mal için ayrı olmak üzere veriliş tarihinden itibaren bir yıl süreyle geçerlidir.

Yerli malı belgesi, Birlik tarafından belirlenecek odalar ve borsalarca düzenlenir ve bu belgenin düzenlenmesinde uygulanacak usul ve esaslar Birlik Yönetim Kurulunca tespit edilir.

Kayıt ve sicil sureti Madde 31 — Üyelere, istek halinde oda sicil dosyasındaki kayıt ve belgelere dayanılarak kayıt ve sicil suretleri verilir. Ġmza onayı Madde 32 — Üyelere, istekleri halinde oda sicil dosyasındaki imza sirküleriyle uygunluğu kontrol edilerek imza onay belgeleri verilir.

Kefaletname ve taahhütnamelerle ilgili onay ve Ģerhler Madde 33 — Kefaletname ve taahhütnamelere ilişkin onay ve açıklamalarda, bu taahhüt ve kefaletnamelerde imzası bulunanların üyelik kaydı ile oda sicil dosyasındaki talep edilen bilgiler belirtilir.

Numunelerin vasıflarının onayı Madde 34 — Numunelerin vasıflarının onayı, alıcı veya satıcının odaya veya şubeye başvurması üzerine yapılır. Numunelerin vasıfları yazılı olarak beyan edilir. Bu beyanlarda numunelerin açık özellikleri belirtilir. Ayrıca, numunenin vasıflarına ait teknik özellikler ve katalog mevcut ise bunlar da odaya veya şubeye verilir.

Kolaylıkla taşınabilen ve fazla yer kaplamayan numunelerin onay işlemi oda veya şubelerde, ağır ve büyük hacimli numunelerin onay işlemi ise yerinde incelenmesi veya eksperler vasıtasıyla incelettirilmesi suretiyle yapılır.

Numunelerin onaylanması bir yükümlülüğün yerine getirilmesiyle ilgili ise, bu numuneler gereken sürece onaylayan oda veya şube tarafından saklanır. Bu sürenin sonunda, onayını isteyen tarafın yazılı isteği üzerine geri verilir veya serbest bırakılır.

Numunelerin vasıflarının onayına ilişkin kayıtlar, onaylayan oda veya şube tarafından tutulur. Bunlara ilişkin bilgiler istenildiğinde ilgililere verilir.

Rayiç fiyat tespiti Madde 35 — Odalar ve bunların şubeleri, çalışma alanları içerisinde üretilen veya satılan mal ve hizmetlerin fiyat tespitini yapmaya yetkilidir. Ancak, imalata ilişkin fiyat tespitlerinde yetki münhasıran imalatın yapıldığı yerdeki sanayi odasına veya ticaret ve 96

sanayi odasına aittir.

Rayiç fiyat tespiti, yazılı talep üzerine yapılır. Talepte bulunanlar, mal veya hizmetin fiyatını etkileyecek hususları açıkça yazılarında belirtir.

Tespit edilen rayiç fiyatlar, benzer taleplerde yararlanılmak üzere sınıflandırılarak dosyalanır. Bu dosyadaki bilgiler elektronik ortama aktarılarak da kullanılabilir.

Rayiç fiyat tespit usulü Madde 36 — Rayiç fiyatlar, rayiç fiyat tespiti istenilen mal veya hizmetle iştigal eden en az üç işletmeden mümkünse belgelendirilmek suretiyle alınacak fiyatların ortalaması veya birbirine en yakın değeri dikkate alınarak tespit edilir. Bu sayıda işletmenin bulunmaması halinde, kaç işletmeden fiyat alındığı ayrıca belirtilir. Borsaya tabi maddelerin rayiç fiyatı, istenilen tarihte borsada tescil edilen fiyatlar dikkate alınarak belirlenir.

Rayiç fiyat tespitinin istenildiği tarihte fiyat tespiti istenen mal veya hizmetin piyasada bulunmaması veya görülmemesi halinde, bu durum yazılı olarak ilgililere bildirilir.

GeçmiĢ yıllara ait rayiç fiyat Madde 37 — Herhangi bir mal veya hizmetin geçmiş bir tarihe ait rayiç fiyatının talep edilmesi halinde, bu talep bahse konu mal veya hizmetin varsa o tarihe ait fiyat tespitlerinden yoksa bu konuda iştigal eden işletmelerden tahkik edilerek karşılanır. Ancak odaların veya bunların şubelerinin, resmi makamların talepleri dışında geçmiş yıllara ait rayiç fiyatları işletmeler nezdinde tahkik etme zorunluluğu bulunmamaktadır. Geçmiş yıllara ait rayiç fiyat tespitleri, odayı veya bunların şubelerini hukuken bağlamaz.

Faturaların rayice uygunluğunun onayı Madde 38 — Faturaların rayice uygunluğunun onayı; faturaya konu mal veya hizmetle iştigal eden en az üç işletmeden belgelendirilmek suretiyle alınacak fiyatların ortalaması veya alınan fiyatlardan birbirine en yakın olanlar dikkate alınarak yapılır. Bu sayıda işletmenin bulunmaması halinde, ilgili meslek komitesinin görüşü veya gerekli durumlarda meclis tarafından onaylanan eksper listeleri arasından yönetim kurulu kararı ile görevlendirilecek eksper heyetinin raporu üzerine işlem yapılır. Ancak, özel imalata ilişkin faturaların, görevlendirilecek eksper heyeti tarafından düzenlenecek rapora göre onaylanması zorunludur. Onay işlemi, fatura asılları üzerine yapılır.

Rayice uygunluğu istenen fatura, özel imalatı gerektiren bir iş için düzenlenmişse yapılan işin numunesinin faturaya eklenmesi, bu mümkün olmadığı takdirde yapılan işin teknik özelliklerini gösterir açıklama, resim ve benzeri belgelerin faturaya eklenmesi zorunludur.

Proforma faturalar ile birim fiyatı belirlemek için düzenlenen faturalar alım satım akdi hukuken gerçekleşmediğinden onaylanmaz. Ancak, birim fiyatı belirlemek için düzenlenen faturalarda işin tamamının belirtilmesi halinde bu faturaların onaylanması mümkündür.

Ayrıca, sadece montaj, işçilik veya nakliye bedeli için düzenlenen faturalar ile malzeme fiyatı, işçilik, nakliye ve montaj bedeli dahil olarak düzenlenen faturalar, fiyat tespiti usullerinin uygulanmasına imkan vermediğinden onaylanmaz.

Faturaların tasdiki, satış yapan ve faturayı düzenleyen satıcının bulunduğu yer odası veya şubesi tarafından yapılır. Projeye müstenit özel imalatlara ilişkin fatura tasdikleri ise, bu maddede belirtilen usul ve esaslara göre satışı yapan ve faturayı düzenleyen satıcının bulunduğu yer sanayi odasınca veya ticaret ve sanayi odasınca, bu odalarca yapılamaması ve bu hususun tevsik edilmesi durumunda ise en yakın sanayi odası veya ticaret ve sanayi odasınca yapılır.

Fatura suretlerinin onayı Madde 39 — Fatura suretleri, asılları ile karşılaştırıldıktan ve uygunluğu görüldükten sonra üzerine aslının aynıdır ibaresi konulmak suretiyle onaylanır. İhracat için yabancı dilde düzenlenmiş fatura suretleri, faturayı düzenleyen firmanın oda üyesi olduğuna dair bir ibare konulmak suretiyle onaylanır.

97

Fiyat tahminleri ve yaklaĢık maliyet Madde 40 — Fiyat tahminleri ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından ihalelere ilişkin olarak istenen yaklaşık maliyetler, çalışma alanında yapılacak araştırmalar sonucunda veya ilgili meslek komitesinin görüşü alınmak suretiyle yapılır. Ancak bu tahminler odayı veya bunların şubelerini hukuken bağlamaz.

Sınai tesislerin kapasitelerinin tespiti Madde 41 — Odalar, çalışma alanlarında bulunan sınai işletmelerin kapasitelerini tespit eder ve bu işletmelerin üretim gücünü gösteren kapasite raporlarını düzenler. Ticaret odaları ile sanayi odalarının ayrı olduğu yerlerde, sanayiciler için kapasite raporları sanayi odasınca düzenlenir. Ancak, sanayi odasına kaydolma zorunluluğu bulunmayanların kapasite raporları ticaret odasınca düzenlenir. Çalışma alanları ayrı birden fazla odaya kayıtlı olan sınai işletmelerin kapasite raporları, tesisin bulunduğu yerdeki odaca yapılır.

Odaların çalışma alanlarında bulunan bütün sınai işletmeler kapasitelerini tespit ettirmekle yükümlüdür.

Kapasite raporları; tezgah, cihaz, makine gibi muharrik kuvvet kullanarak hammadde, yarı ve tam mamulleri, özellik, içerik, bileşim veya şeklini kısmen veya tamamen değiştirmek amacıyla işleyerek, seri halde veya standart olarak yeni bir ürün üreten işyerleri ile yer altı kaynaklarının çıkarılıp işlendiği yerleri işletenler ve bilişim teknolojisi ile yazılım üretenler için düzenlenir. Kanunun 5 inci maddesinin 8 inci fıkrası uyarınca sanayici sayılmayanlar için kapasite raporu düzenlenmez.

Kapasite raporları onay tarihinden itibaren azami üç yıl geçerlidir. Kapasite raporlarının tanziminde uygulanacak usul ve esaslar Birlik Yönetim Kurulunca belirlenir.

Belirlenen usul ve esaslara uygun olarak hazırlanmayan kapasite raporları Birlikçe onaylanmaz.

Birlikçe onaylanmış kapasite raporlarında işletme bilgilerine ilişkin değişiklikler Birliğin izni doğrultusunda odalarca yapılır. Birliğin izni olmaksızın yapılacak değişiklikler geçersizdir.

Odalarca tanzim edilen kapasite raporları, tanzim tarihinden itibaren en geç bir ay içinde onaylanmak üzere Birliğe gönderilir. Birlik, odalardan gönderilen kapasite raporlarını geliş tarihinden itibaren en geç bir ay içinde inceler ve sonucu ilgili odaya bildirir.

Kapasite raporlarının, odalarda istihdam edilen eksperler tarafından tanzim edilmesi esastır. Konuyla ilgili eksper istihdam edilmemesi halinde, kapasite raporları meclis tarafından onaylanan eksper listeleri arasından görevlendirileceklerce tanzim edilir.

Kapasite raporlarının tanziminde görevlendirilecek eksperler hakkında Oda ve Borsalarda Hakem, Bilirkişi ve Eksper Listelerini Düzenleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Kapasite raporlarının tanzimi amacıyla istihdam edilen oda personeli ile eksper listelerinde yer alanların isimleri, diploma ve imza sirküleriyle birlikte Birliğe gönderilir.

Odalar, şubeleri aracılığıyla da çalışma alanlarında bulunan sınai işletmelerin kapasitelerini tespit edebilir.

Diğer belge ve hizmetler Madde 42 — Odalar veya bunların şubelerindeki kayıt ve muamelelerle ilgili olmak kaydıyla talep eden üyelere ticari ve sınai mahiyette diğer her türlü belge ve bilgiler ile hizmetler verilebilir.

Belge bedeli ve ücretler Madde 43 — Odalar ve bunların şubelerince verilen hizmetler ile onaylanan ve düzenlenen belgeler karşılığında alınacak ücretlerin oran ve miktarı, maktu ücretlerde yıllık aidat tavanını geçmemek, nispi ücretlerde bu tavanı aşmamak ve binde beşten fazla olmamak kaydıyla yönetim kurulunun teklifi ve meclisin onayıyla yürürlüğe konulacak tarifelerle tespit olunur. Odalarca verilen hizmetin dışarıdan satın alınması halinde, satın 98

alınan hizmetin bedeli de bu tavanın iki katını geçmemek üzere ücrete eklenerek ilgiliden tahsil edilir.

Verilen hizmetler ile onaylanan ve düzenlenen belgeler karşılığında alınacak ücretleri gösterir tarifeler, her yıl bütçe ile birlikte belirlenir. Bunların uygulanmasından yönetim kurulu/şube yönetim kurulu sorumludur.

BEġĠNCĠ BÖLÜM Ġstatistik Düzenlenmesi, Fire, Zayiat ve Randıman Oranları, Örf, Adet ve Teamüller ile Uyulması Zorunlu Mesleki Kararlar Ġstatistik düzenlenmesi Madde 44 — Odalar ve bunların şubeleri, çalışma alanları içindeki iktisadi, ticari ve sınai faaliyetler ile meclisçe belirlenen başlıca maddelerin piyasa fiyatlarını takip ederek bunlara ait endeks ve istatistikleri tutar ve bunları uygun vasıtalarla ilan eder.

Fire, zayiat ve randıman oranları Madde 45 — Odalar, çalışma alanlarına münhasır olmak üzere gerekli gördükleri veya ilgililerin talep ettikleri maddelerin fire, zayiat ve randıman oranlarını tespit eder.

Fire, zayiat ve randıman oranları ilgili meslek komitesinin görüşü veya gerekli durumlarda yönetim kurulu tarafından görevlendirilecek eksper heyetinin raporu üzerine yönetim kurulu kararıyla tespit edilir.

Odalar, şubeleri aracılığıyla da gerekli gördükleri veya ilgililerin talep ettikleri maddelerin fire, zayiat ve randıman oranlarını tespit edebilir. Örf, adet ve teamüller Madde 46 — Odalar, çalışma alanları içindeki ticari ve sınai örf, adet ve teamülleri tespit eder.

Ticari ve sınai örf, adet ve teamüller, ilgili meslek komitesinin görüşü alınarak meclis kararıyla tespit edilir ve Bakanlığın onayına sunulur. Bakanlıkça onaylanan örf, adet ve teamüller, bunların kaydına mahsus deftere işlenir ve uygun vasıtalarla duyurulur. Ayrıca bunlar, odaların ilan yerlerinde asılmak suretiyle üç ay süreyle ilan edilir.

Coğrafi bölge itibarıyla ticari ve sınai örf, adet ve teamüller, coğrafi bölge içinde kurulu bulunan tüm odaların meclislerinin ayrı ayrı alacağı karar üzerine tespit edilir ve Bakanlığın onayına sunulur. Bakanlıkça onaylanan örf, adet ve teamüller hakkında bu maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanır.

Uyulması zorunlu mesleki kararlar Madde 47 — Odalar, mesleki disiplin, ahlâk ve dayanışmayı korumak, mesleki faaliyetleri kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini ve oda gayelerinin gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla belli bir meslek grubuna veya tüm üyelere yönelik olarak gerekli gördükleri bütün konularda, özellikle; madde ve mamullerin tağşişi, bilerek eksik mal teslimi, kalite bozuklukları, haksız rekabet, fikri ve sınai mülkiyete tecavüz, ölçü ve tartı sistemlerine uymama, ticari ve sınai faaliyetlerde üçüncü şahıslara zarar vermeye yönelik her türlü işlem, teşebbüs ve uygulama ile benzeri hallerin önlenmesi konularında mesleki kararlar alabilir.

Mesleki kararlar, aynı çalışma alanı içinde bulunan odaların görüşüne başvurulmak kaydıyla meclis üye tamsayısının üçte birinin veya yönetim kurulunun teklifi üzerine meclisin kararıyla alınır. Görüşüne başvurulan oda, bu konudaki teklifin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren en geç yedi gün içinde görüşünü bildirmek zorundadır.

Oda yönetim kurulları, aynı çalışma alanı içindeki diğer odaların verdikleri mesleki kararlara itiraz edebilir. İtiraz eden odanın başvurusu üzerine, en yaşlı meclis başkanının daveti ve başkanlığı altında yönetim kurulları en geç yedi gün içinde birlikte toplanarak ihtilafı çözer. İhtilafın bu toplantıda çözülememesi halinde Birlik, hakem olur. Üyeler mesleki kararlara uymak zorundadır. Bu kararlara uymayanlar hakkında Oda 99

ve Borsa Üyelerine Verilecek Disiplin ve Para Cezaları ile Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır.

Mesleki kararlar, ilgisine göre meslek grubu üyelerine veya tüm üyelere uygun vasıtalarla duyurulur. Ayrıca bu kararlar, sınıflandırılmak suretiyle dosyalanarak muhafaza edilir. Bu kararlar, odalarca elektronik ortama aktarılarak kullanılabilir.

Birliğe bildirim Madde 48 — Tespit edilen fire, zayiat ve randıman oranları ile uyulması zorunlu mesleki kararlar ve Bakanlıkça onaylanan örf, adet ve teamüller ilgili oda tarafından Birliğe bildirilir. Birliğe bildirilen bu hususlar, talep halinde odaların veya ilgililerin kullanımına sunulmak üzere Birlik tarafından muhafaza edilir. Ayrıca bu hususlar, Birlik tarafından elektronik ortama aktarılmak suretiyle de kullanılabilir.

ALTINCI BÖLÜM Tahkim Odaların hakemliği Madde 49 — Odalar, üyelerinin aralarında veya yapmış oldukları sözleşmelerde yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafların çözümünde hakemlik yapabilir.

Odaların hakemlik yapabilmesi, tarafların, aralarındaki anlaşmazlığın odanın hakemliğiyle çözülmesi hususunda yazılı olarak anlaşmasına ve talepte bulunulmasına bağlıdır.

Hakem veya hakem heyeti Madde 50 — Odanın hakemliğiyle çözümü kararlaştırılmış bulunan anlaşmazlıklar, meclis tarafından onaylanan hakem listesinde yer alanlar arasından taraflarca ve/veya yönetim kurulunca seçilecek hakem veya hakem heyeti tarafından incelenerek karara bağlanır. Ancak taraflar, meclis tarafından onaylanan hakem listesinin dışındaki kişilerden de hakem seçebilir. Bu takdirde ihtilaf bu hakemler tarafından incelenerek karara bağlanır.

Aksine yazılı anlaşma olmadıkça, ihtilaf üç hakemden meydana gelen hakem heyeti tarafından çözümlenir. Ancak taraflar, tahkim şartı veya sözleşmesiyle aralarındaki anlaşmazlığın tek hakem tarafından çözümünü kararlaştırabilir.

Taraflar arasındaki anlaşmazlığın çözümlenmesinde, tarafların her biri kendi hakemini, oda yönetim kurulu da üçüncü hakemi seçer. Tarafların kendi hakemini belirleyememesi durumunda bu hakemler de yönetim kurulu tarafından seçilir. Hangi hakemin heyete başkanlık edeceği seçilen hakemler tarafından belirlenir.

Taraflar arasındaki anlaşmazlığın tek hakem tarafından çözümüne karar verilmesi durumunda, bu hakem, meclis tarafından onaylanan hakem listesinde yer alanlar arasından veya bu liste dışından tarafların ittifakıyla seçilir. Hakem, tarafların ittifakıyla seçilemez ise oda yönetim kurulu tarafından meclisçe onaylanan hakem listesinden seçilir.

Tahkime baĢvurma ve itiraz Madde 51 — Tahkime gitmek isteyen taraf, bir dilekçeyle doğrudan veya şubeler vasıtasıyla odaya müracaat eder. Bu dilekçeye, tarafların veya vekillerinin isim ve adresleri, ihtilafın konusu, davacının talebi ve dayandığı hukuki sebepler ile delilleri yazılır ve tahkim şartı veya sözleşmesi eklenir.

Başvuru üzerine, taraflar arasında 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre geçerli bir tahkim şartı veya sözleşmesinin mevcut olup olmadığı oda genel sekreteri veya görevlendireceği personel tarafından araştırılır. Araştırma sonucunda, tahkim isteğinin geçerli ve haklı bir sebebe dayanmakta olduğu tespit edilirse, durum davalıya tebliğ edilir. Bu tebligatta, davalının tebellüğ tarihinden itibaren yedi gün içinde yetkili mahkemeye başvurarak anlaşmazlığın tahkim yoluyla çözümüne itirazda bulunabileceği belirtilir.

100

Davalının süresinde yetkili mahkemeye başvurarak anlaşmazlığın tahkim yoluyla çözümüne itiraz etmemesi halinde oda, taraflara meclisçe onaylanan hakem listesinin birer örneğini gönderir ve tebellüğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde hakemlerini seçerek odaya bildirmelerini ister. Bu süre zarfında meclisçe onaylanan hakem listesinden veya bu liste dışından seçilen hakem veya hakemler odaya bildirilmez ise bu hakem veya hakemler yönetim kurulu tarafından meclisçe onaylanan hakem listesinden seçilir.

Davalının süresinde yetkili mahkemeye başvurarak itiraz etmesi halinde oda, taraflar arasındaki anlaşmazlığın odanın hakemliğiyle çözümlenip çözümlenmeyeceği hususunda yetkili mahkeme tarafından seri yargılama usulüne göre alınacak kararı bekler ve bu karara göre hareket eder.

Mahkeme tarafından verilen karar anlaşmazlığın tahkim yoluyla çözümüne ilişkin ise bu maddenin üçüncü fıkrasına göre işlem yapılır. Mahkeme tarafından verilen karar anlaşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenemeyeceğine ilişkin ise davacının dilekçesi reddedilir.

Hakemin reddi ve hakemlikten çekilme Madde 52 — Hakem veya hakemlerin seçiminden sonra, keyfiyet odaca taraflara ve hakem veya hakemlere birer yazıyla bildirilir.

Taraflar, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen yazının kendilerine tebliğinden itibaren en geç beş gün içinde yetkili mahkeme nezdinde 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre hakem veya hakemlerin reddi talebinde bulunabilir.

Hakemler, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen yazının kendilerine tebliğinden itibaren en geç iki gün içinde bir yazıyla odaya başvurarak hakemlikten çekilebilir.

Hakemlerin verilen vazifeyi kabul etmemeleri, istifaları, ölümleri, azilleri veya tarafların red talebinin kabul edilmesi halinde, bunların yerine bu Yönetmelik hükümlerine göre yenileri seçilir.

DuruĢmaya hazırlık ve tahkikat Madde 53 — Hakem veya hakem heyetinin bu Yönetmeliğin 52 nci maddesi çerçevesinde kesinleşmesini müteakip, davacı tarafından odaya verilmiş olan dilekçe ve ekleri, hakem ücretleri ile yönetim kurulunca belirlenecek avans niteliğindeki tahkim giderlerinin davacıdan tahsil edilmesinden sonra hakem veya hakem heyetine tevdii edilir.

Hakem veya hakem heyeti, dava dilekçesi ve eklerinin kendisine tevdiinden itibaren beş gün içinde tahkikatın şekli ve müddetini tayin eder ve dava dilekçesini davalıya tebliğ ederek yazılı savunmasını ister. Hakem heyeti, tahkikatın yapılmasını içlerinden birine bırakabilir.

Hakem veya hakem heyeti, kendilerine intikal eden anlaşmazlıklara ilişkin her türlü evrakı incelemeye, taraflar ile yeminli tanık ve bilirkişileri dinlemeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya, çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektiren konularda taraflara bilirkişi tayin ettirmeye veya tarafların üzerinde ittifak sağlayamaması durumunda bilirkişiyi tayin etmeye yetkilidir.

Tayin edilen süreler içinde davalının yazılı savunması alındıktan ve tahkikat tamamlandıktan sonra hakem veya hakem heyeti tarafından duruşma yapılmasına karar verilirse tespit edilecek duruşma günü taraflara tebliğ edilir.

Savunma ve dava dosyasını inceleme hakkı Madde 54 — Davalının yazılı savunmasının istenmesi ve bu savunma için kendisine gönderilen yazının tebellüğ tarihinden itibaren en az on günlük süre tanınması zorunludur.

Bu yazıda, verilen süre içinde savunmasını yapmadığı takdirde savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağı ve mevcut delillere göre karar verileceği bildirilir.

Makbul sayılan bir özür bildiren veya mücbir sebep dolayısıyla savunmasını yapamayan davalıya, hakem veya hakem heyeti tarafından yeniden uygun bir süre verilir.

101

Mücbir sebep veya özrün resmi bir belgeye dayandırılması esastır.

Taraflar veya vekilleri, davanın devamı süresince dava dosyasını inceleyebilir. Hakem veya hakem heyeti ile görevli oda personeli ilgililerin bu taleplerini karşılamakla yükümlüdür.

Hakem huzurunda duruĢma Madde 55 — Duruşmada taraflar dinlenir. Yapılan tebligata rağmen, taraflardan birinin duruşmaya gelmemesi halinde yalnız diğer taraf dinlenerek evrak üzerinde hüküm verilir. Hakem huzurunda gıyap muamelesi cereyan etmez.

Duruşma esnasında, tarafların her birinin davanın sonucuna etki edecek mahiyetteki beyanları tutanağa geçirilir ve oturum sonunda taraflarca imza edilir. Ayrıca, duruşma esnasında ibraz edilen belgeler de bu tutanağa iliştirilir.

Hakem veya hakem heyeti huzurunda, sulh, feragat ve kabulde bulunulabilir. Bu takdirde yapılan beyanlar tutanağa geçirilir ve bu tutanak taraflar ve hakemlerce imza edilir.

Tahkim yeri Madde 56 — Tahkim yeri, tarafların aralarındaki anlaşmazlığın çözümlenmesini kararlaştırdıkları odanın bulunduğu yerdir.

Tahkim müddeti Madde 57 — Hakem heyeti ilk toplantısından itibaren altı ay içinde hüküm vermeğe mecburdur. Anlaşmazlığın tek hakem tarafından çözümüne karar verilmesi durumunda bu süre, dava dilekçesi ve eklerinin hakeme tevdii tarihinde başlar.

Tahkim müddeti, tarafların açık ve yazılı muvafakatlarına veya taraflardan birinin yahut hakem veya hakem heyetinin isteği üzerine yetkili mahkemece alınacak karara binaen uzatılabilir.

Tahkikat veya duruşma esnasında ceza davasına konu teşkil eden bir sahtelik hadisesi meydana gelirse ceza mahkemesince bu konuda karar verilinceye kadar soruşturma ertelenir ve tahkim müddeti cereyan etmez.

Tahkim müddeti geçtikten sonra hakem veya hakem heyetince yapılan işlemler ve verilen kararlar batıl olup, taraflar arasındaki anlaşmazlık yetkili mahkeme tarafından çözümlenir.

Hakem veya hakem heyetinin kararı Madde 58 — Hakem veya hakem heyeti kararını, dava konusunun yeteri kadar aydınlandığına ve incelenecek başkaca bir husus kalmadığına kanaat getirdikten sonra verir.

Hakem heyeti kararını, üyelerinin çoğunluğuyla ve açık oyla alır. Karşı oy kullananların görüşlerine kararda yer verilir. Hakem heyeti üye tamsayısıyla toplanır.

Toplantılarında çekimser oy kullanılamaz.

Hakemler kararlarını tahkim sözleşmesi veya şartında belirlenen hukuk kurallarına göre verir. Tahkim sözleşmesi veya şartında uygulanacak hukuk kuralı belirlenmemişse sırasıyla yürürlükteki mevzuat hükümlerine, örf, adet ve teamül ile hakkaniyet ve nasafet esaslarına göre karar verilir.

Hakem veya hakem heyeti tarafından verilen kararların, 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 530 uncu maddesinde yazılı unsurları ihtiva etmesi ve karar tarihi yazıldıktan sonra hakemler tarafından imza edilmesi zorunludur.

Hakem veya hakem heyeti kararının tebliği Madde 59 — Hakem veya hakem heyeti tarafından alınan karar, taraflara bildirilir ve kararın bir sureti odada muhafaza edilmek üzere dosyasına konulur. Taraflardan birinin talep etmesi halinde bu karar, dava dosyasıyla birlikte yetkili mahkeme kalemine tevdi edilir.

Mahkeme, hakem veya hakem heyeti tarafından alınan kararı taraflara tebliğ eder ve bu karar taraflar hakkında tebellüğ tarihinden itibaren mevcut sayılır.

102

Hakem veya hakem heyeti kararının onayı ve uygulanması Madde 60 — Hakem veya hakem heyeti tarafından alınan kararlar 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 553 üncü maddesi çerçevesinde temyiz edilebilir veya bu kararlar aleyhine yine aynı Kanunun 534 üncü maddesi çerçevesinde iadei muhakeme talep olunabilir.

Mahkemeye tevdi edilen hakem veya hakem heyeti kararları, 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 536 ncı maddesi çerçevesinde tasdik ve icra olunur.

Hakem ücretleri ve tahkim masrafları ile sekretarya Madde 61 — Hakem ücretleri, meclis kararıyla uyuşmazlıkların tutarı dikkate alınarak belirlenir. Bu ücretler, her halükarda her bir hakem için uyuşmazlık tutarının yüzde birini geçemez. Heyet olarak yapılan işlemlerde, heyet üyelerinin her biri için hakem ücreti ayrı ayrı tahsil edilir.

Odalar, verdikleri tahkim hizmeti karşılığında Kanunun 26 ncı maddesi uyarınca meclisçe belirlenen tarifelere göre davacıdan ücret tahsil eder.

Tahkim masrafları; bu Yönetmeliğin 53 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen iş ve işlem giderleri, tebligat giderleri, duruşma giderleri, hakemlerin yol ve konaklama giderlerinden oluşur.

Tahkim masrafları, tahsil edilmiş olan avanstan karşılanır. Tahkim sonunda alınan avans mahsup edilerek kapatılır.

Tarafların; heyet olarak çözülecek uyuşmazlıklarda hakem heyetinin yapacağı ilk toplantı gününden önce, tek hakem ile çözülecek uyuşmazlıklarda ise davacı tarafından odaya verilmiş olan dilekçe ve eklerinin hakeme tevdiinden önce sulhen anlaşmaları ve bu durumu bir yazıyla odaya bildirmeleri halinde, tahsil edilmiş olan hakem ücretleri ile oda tarafından tahsil edilen tahkim hizmeti ücretinin tamamı ile tahkim giderlerinin tahsil edilen avanstan mahsup edilen kısmı davacıya iade edilir. Bundan sonra yapılacak sulh anlaşmalarında alınan hakem ücretleri iade olunmaz.

Hakem veya hakem heyeti tarafından görevlendirilecek bilirkişi ve eksperlere Kanunun 26 ncı maddesi uyarınca meclisçe belirlenen tarifelere göre ücret ödenir. Heyet olarak yapılan işlemlerde, tahsil edilecek eksper ücreti heyete iştirak eden eksperler arasında eşit olarak pay edilir.

Hakem veya hakem heyeti tarafından alınan kararların yazılması, tebliğ edilmesi, dosyalanması gibi sekretaryaya ait işler oda genel sekreteri veya görevlendireceği personel tarafından yürütülür.

YEDĠNCĠ BÖLÜM Defterler ve Bunların Kayıt Usulü Tutulacak defterler Madde 62 — Muamelatla ilgili aşağıda belirtilen defterler tutulur: a) Oda sicil defteri. b) Organ karar defterleri. c) Örf, adet ve teamül defteri. d) Üye ceza defteri. e) Gelen evrak defteri. f) Giden evrak defteri. g) İhtiyaca göre diğer defterler.

Defterler ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı olur. Organ karar defterleri dışında kalan defterler, elektronik ortamda da tutulabilir. Bu takdirde bunların çıktıları ay sonunda tasdikli müteharrik yapraklar kullanılarak alınır. Defter çıktıları, yıl sonunda ciltlenerek muhafaza olunur.

103

Birlik, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak defterlerin içeriğini ve şeklini belirlemeye yetkilidir. Şubeler, bu maddenin birinci fıkrasının (b), (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen defterleri tutarlar.

Oda sicil defteri Madde 63 — Odaya talep üzerine veya resen kaydı yapılan üyelerin kaydına mahsus defterdir.

Organ karar defterleri Madde 64 — Meslek komiteleri, meclis, yönetim kurulu ve disiplin kurulu ile şube meclisi ve şube yönetim kurulunun almış olduğu kararların kaydına mahsus defterlerdir.

Organ karar defterleri, bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesine göre tutulur. Örf, adet ve teamül defteri Madde 65 — Bu Yönetmeliğin 46 ncı maddesine göre tespit edilen örf, adet ve teamüllerin kaydına mahsus defterdir. Üye ceza defteri Madde 66 — Üyelere verilen para cezaları ile üyeler hakkında kesinleşen disiplin cezalarının işlendiği defterdir.

Gelen evrak defteri Madde 67 — Odaya ve şubeye gelen evrak ile dilekçelerin kaydedildiği defterdir. Bu deftere, evrak veya dilekçenin kayıt numarası, tarihi, sayısı, konusu ile gönderenin veya verenin ismi yazılır.

Gelen evrak ve dilekçelere, her takvim yılı başında bir numaradan başlamak üzere yıl sonuna kadar kayıt numarası verilir ve bunlar kayıt numarasına göre sırayla dosyalanır.

Gelen evrak ve dilekçelerin aslı gelen evrak dosyasında muhafaza edilmek kaydıyla suretleri konu bazında dosyalanabilir.

Adresi, kimliği ve imzası bulunmak kaydıyla bütün dilekçelerin işleme konulması zorunludur.

Giden evrak defteri Madde 68 — Odadan ve şubeden giden evrakın kaydedildiği defterdir. Bu deftere, giden evrakın kayıt numarası, tarihi, konusu, gönderildiği veya verildiği kişi veya kurumun ismi ile varsa ilgili evrak veya dilekçenin gelen evrak kayıt numarası yazılır.

Giden evraklara, her takvim yılı başında bir numaradan başlamak üzere yıl sonuna kadar kayıt numarası verilir ve bunlar kayıt numarasına göre sırayla dosyalanır. Giden evrakların aslı giden evrak dosyasında muhafaza edilmek kaydıyla suretleri konu bazında dosyalanabilir.

Diğer defterler Madde 69 — Muamelatla ilgili olarak ihtiyaç duyulacak diğer defterler, yönetim kurulunun kararıyla kullanılabilir. Ancak, tutulması Bakanlıkça gerekli görülecek diğer defterlerin kullanılması zorunludur.

Defterlere kayıt usulü Madde 70 — Muamelata ilişkin defter ve kayıtların; Türkçe olarak tutulması ve mürekkeple veya elektronik cihazlarla yazılması zorunludur.

Organ karar defterlerinde yapılan yanlışlıklar bir sonraki toplantıda alınacak kararla düzeltilir. Bu defterler dışında kalan defter ve kayıtlarda yanlışlık yapılması halinde, düzeltmeler ancak yanlışlığın okunacak şekilde çizilmesi ve üstüne veya yan tarafına doğrusu yazılması suretiyle yapılabilir.

Defterlere geçirilen bir kayıt kazınmak, çizilmek veya silinmek suretiyle okunamaz bir hale getirilemez. Defterlerde, kayıtlar arasında usulen yazılmaya mahsus olan satırlar, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz. Ciltli defterlerde, defter sayfaları koparılamaz.

Tasdikli müteharrik yapraklarda bu yaprakların sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.

104

Defterlerin tasdiki Madde 71 — Muamelata ilişkin defterler, kullanılmaya başlanmadan önce sayfa numaraları verilmek ve kaç sayfadan ibaret olduğu belirtilmek suretiyle yönetim kurulunca/şube yönetim kurulunca onaylanır. Bu defterlerin her sayfası mühürlenerek genel sekreter/şube müdürü tarafından paraflanır.

SEKĠZĠNCĠ BÖLÜM Evrak, Belge ve Defterlerin Muhafaza ve Ġmha Usulü ArĢiv malzemesi ve muhafazası Madde 72 — Odalar ve bunların şube ve temsilciliklerinde kayıt gören, düzenlenen ve dosyalanan her türlü evrak, belge ve defterler ile herhangi bir delil olmaya veya milli veya milletlerarası hukuk, muamele ve münasebetler bakımından herhangi bir hususu aydınlatmaya veya düzenlemeye yarayan her türlü yazılı evrak, defter, resim, plan, program, harita, proje, maket, model, numune, fotoğraf, film, cd, ses ve görüntü bandı, baskı ve benzeri belgeler arşiv malzemesini oluşturur ve bunlar bu Yönetmelikte öngörülen süreler içinde muhafaza edilir.

Odalar bünyesinde faaliyet gösteren ticaret sicili memurluklarınca, düzenlenen ve dosyalanan her türlü evrak, defter ve belgelerin muhafazası ve imhası hakkında Ticaret Sicili Tüzüğü hükümleri uygulanır.

Muhafaza süresi Madde 73 — Arşiv malzemesinin muhafaza süresi şunlardır: a) Süresiz Muhafazası Gereken Arşiv Malzemeleri; 1) Tarihi değere sahip olanlar.

2) Oda üyeleri ve personeli ile diğer gerçek ve tüzel kişilerle ilgili bulunan ve hukuki delil niteliğini haiz olan işlem, tasarruf ve kararlar.

3) Oda ve şube organlarına ait karar defterleri.

4) Sabit kıymetlerin alış belgeleri ile sabit kıymetler defteri.

5) Tahsil, tediye ve mahsup fişlerinin kaydedildiği yevmiye defterleri.

6) Üye sicil defteri, örf, adet ve teamül defteri ile üye ceza defteri.

7) Odanın mülkiyetinde bulunan yapıların mimari, betonarme ve tesisat projeleri ile statik hesapları ve organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi siteleri proje ve fizibilite raporları ile benzeri belgeler.

8) Yönetim kurulunca/şube yönetim kurulunca imhası uygun görülen arşiv malzemesine ait onaylı listeler ile yönetim kurulunca/şube yönetim kurulunca kayıtlardan düşülmek üzere onaylanan kullanılmayacak durumdaki maddi duran varlıkların listesi. b) Belli Sürelerle Muhafazası Gereken Arşiv Malzemelerinden; 1) Yevmiye defteri hariç muhasebeyle ilgili defterler; tamamen dolduğu ve bütün kayıtların kapandığı tarihten itibaren on beş yıl, 2) Muhasebeyle ilgili fiş, makbuz ve diğer belgeler; on yıl, 3) Gelen ve giden evrak defterleri; tamamen dolduğu ve bütün kayıtların kapandığı tarihten itibaren on yıl, 4) Her türlü yazışmaya ait gelen ve giden evrak; on yıl, 5) Bilirkişi, eksper ve kapasite raporları; on yıl, 6) Para cezaları ile disiplin soruşturma ve cezalarına konu her türlü evrak, belge ve dosya; on yıl, 7) Diğer arşiv malzemeleri; beş yıl, süreyle muhafaza edilir. Özel kanunlarla ve diğer mevzuatla daha uzun sürelerin belirlenmesi halinde bu sürelere uyulur.

105

ArĢiv malzemesinin imhası Madde 74 — Muhafaza süresi dolan arşiv malzemesinin tespiti ve imhası işlemlerini yapmak üzere yönetim kurulu/şube yönetim kurulu kararıyla personelden müteşekkil üç kişilik bir komisyon oluşturulur.

Komisyon muhafaza süresi dolan arşiv malzemesini yönetim kurulunca/şube yönetim kurulunca kararlaştırılan süre içerisinde bir liste halinde tespit eder. İki nüsha olarak tanzim edilecek bu listede, arşiv malzemesinin mahiyeti, aidiyeti ve tarihi belirtilir. Komisyonca tanzim edilen listeler yönetim kurulunun/şube yönetim kurulunun onayına sunulur. Yönetim kurulunca/şube yönetim kurulunca onaylanan listelerde yer alan arşiv malzemesi, komisyonun huzurunda önceden tespit edilecek bir yerde yakılmak veya kağıt sanayi müesseselerine verilmek suretiyle imha edilir.

Yönetim kurulunca/şube yönetim kurulunca imha edilmek üzere onaylanan arşiv malzemesi listesinin bir nüshası kararın içerisine dercedilir veya yönetim kurulu/şube yönetim kurulu karar defterinin kararı takip eden sayfalarına kenarları mühürlenerek yapıştırılır, diğer nüshası da odada/şubede muhafaza edilmek üzere dosyasına konulur.

Bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar dışında hiçbir evrak, belge ve defter imha edilemez.

DOKUZUNCU BÖLÜM Ehliyet, Temsil ve Ġmza Yetkisi ile Genel Sekreter ve Yardımcılarının Görev ve Yetkileri Ehliyet Madde 75 — Odalar, meclis kararıyla taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, kamulaştırma yapmaya, ödünç para almaya, okul ve derslik yapmaya, Kanun çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya ve kurulmuş veya kurulacak şirketlere iştirak etmeye ve benzeri hukuki işlemler yapmaya; yönetim kurulu kararıyla da taşınır mal almaya, satmaya, bağış ve yardımda bulunmaya, sosyal faaliyetleri desteklemeye ve özendirmeye ve burs vermeye yetkilidir.

Odaların, şirket veya vakıf kurabilmesi ya da kurulmuş veya kurulacak şirketlere iştirak edebilmesi ve kamulaştırma yapabilmesi Kanunun 80 inci maddesinde belirtilen amaçlarla sınırlı ve Bakanlığın iznine tabiidir. Ayrıca odaların, bağış ve yardımda bulunulabilmesi ve sosyal faaliyetleri destekleyip özendirebilmesi için; bütçede karşılığının olması ve yapılacak bu harcamaların odanın kuruluş amaçları ve faaliyet konularıyla sınırlı olması zorunludur. Şubelere yetki devrine ilişkin 8/1/2005 tarihli ve 25694 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Oda ve Borsa Şubeleri ile Oda Temsilciliklerinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Yönetmeliğin 12 nci maddesi hükmü saklıdır.

Temsil ve imza yetkisi Madde 76 — Odaları protokolde meclis başkanı veya onun görevlendireceği bir meclis üyesi temsil eder.

Odanın hukuki temsilcisi yönetim kurulu başkanıdır. Odayı, yönetim kurulu başkanı ile en az bir yönetim kurulu üyesinin veya genel sekreterin ortak imzaları bağlar. Şubelerin protokolde kimler tarafından temsil edileceği, bağlı bulunulan odanın iç yönergesi ile belirlenir. Şubelerin hukuki temsilcisi ise şube başkanıdır. Şubeyi, şube başkanı ile en az bir şube yönetim kurulu üyesinin veya şube müdürünün ortak imzaları bağlar.

Genel sekreter ve yardımcıları Madde 77 — Odalarda, oda işlerini yürütmek üzere yönetim kurulu kararıyla atanan bir genel sekreter bulunur. Yönetim kurulu, ihtiyaç halinde yeteri kadar genel sekreter yardımcısı atayabilir. Genel sekreter ve yardımcılarının Kanunun 74 üncü maddesinde 106

belirtilen nitelikleri haiz olması gerekir.

Genel sekreter ve yardımcılarının görev ve yetkileri Madde 78 — Genel sekreterin görev ve yetkileri şunlardır: a) Odanın idari işlerini, iç çalışmalarını ve yazı işlerini düzenlemek ve yönetmek. b) Odalarca verilecek belgeleri düzenlemek ve bu belgelerin düzenlenmesine esas olacak bilgilerin toplanmasını sağlamak. c) Organ toplantılarının gündemine ilişkin hazırlık yapmak, toplantı davetiyelerinin ve gündeminin üyelere zamanında gönderilmesini sağlamak, bu toplantılara ait tutanakları düzenlemek, karar özetlerini tutmak ve imzalamak, organ toplantılarına ilişkin hazirun cetveli ve devam çizelgelerini tutmak ve karar defterlerini, karar özetlerini ve toplantılar için elektronik cihazlarla yapılan kayıtları muhafaza etmek. d) Oy kullanmamak şartıyla meclis ve yönetim kurulu toplantılarına iştirak etmek. e) Organlarca alınan kararları takip etmek ve sonuçlandırmak ve kararların zamanında gereğinin yerine getirilmesini sağlamak. f) Oda personelinin işe alınması, yükselmesi, ödüllendirilmesi, cezalandırılması ve işine son verilmesi konusunda yönetim kuruluna öneride bulunmak. g) Oda personelinin çalışmalarını denetlemek ve personele gerekli emir ve talimatları vermek. h) Resen yaptığı harcamaları yönetim kurulunun onayına sunmak ve haftalık harcamalar hakkında yönetim kurulunu bilgilendirmek. ı) Aylık mizanı ve aktarma taleplerini hazırlamak, hazırlık bütçesini, gelir tablosunu, kesin mizanı ve kesin hesabı yapmak ve bunları yönetim kuruluna sunmak. i) Demirbaş ve ayniyat kayıtlarının düzenlenmesini ve saklanmasını sağlamak, arşiv malzemelerini muhafaza etmek. j) Yayın işlerini yönetmek. k) Oda iç yönergesi taslağını hazırlamak ve yönetim kuruluna sunmak. l) Meclise sunulmak üzere yönetim kurulu tarafından hazırlanacak odanın bir yıl içindeki faaliyeti ve bölgesinin iktisadi ve sınai durumu hakkındaki yıllık raporun tanzimi hususunda gerekli hazırlıkları yapmak. m) Üye kayıtlarının tutulması, güncelleştirilmesi ve silinmesine ilişkin işlemleri mevzuat ve ilgili organ kararları çerçevesinde yürütmek. n) Yönetim kurulunca devredilen yetkileri kullanmak. o) Bu Yönetmelik ve sair mevzuatla verilen diğer görevler ile mevzuat çerçevesinde meclis, yönetim kurulu veya yönetim kurulu başkanı tarafından verilecek görevleri yapmak.

Genel sekreter, odaya yükümlülük getirmeyen, resmi makamlarla veya gerçek ve tüzel kişilerle yapılan yazışmalarda, oda organları tarafından alınan kararların yürütülmesine ilişkin hususlarda imzaya yetkilidir.

Genel sekreter, oda personelinin disiplin ve sicil amiridir.

Genel sekreter, yönetim kurulunun kararıyla harcama yetkisi dahil görev ve yetkilerinden bir bölümünü her mali yılın ilk ayında yeniden tespit edilmek üzere yardımcılarına devredebilir.

Genel sekreterin görevli veya izinli olduğu sürelerde yardımcılarından biri, yardımcılarının da yokluğunda birim amirlerinden biri yönetim kurulu başkanının onayıyla genel sekreterliğe vekalet eder.

Herhangi bir nedenle genel sekreter kadrosunun boşalması durumunda yenisi atanıncaya kadar bu kadroya varsa genel sekreter yardımcısı, yoksa bu görevi yürütebilecek nitelikleri haiz oda personelinden biri yönetim kurulu kararıyla vekaleten atanır. Ancak vekalet süresi altı ayı geçemez. Şubelerde, genel sekreterin görevleri, şube yönetim kurulunun teklifi üzerine bağlı bulunulan odanın yönetim kurulunca atanan şube müdürü tarafından yerine getirilir. Şube 107

müdürü, bu görevlerin yürütülmesinde genel sekreterin sahip olduğu yetkileri haizdir.

ONUNCU BÖLÜM ÇeĢitli ve Son Hükümler Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları Madde 79 — Odalarda karar ve denetim organı meclis, yürütme organı yönetim kuruludur. Meclis, soru veya meclis araştırması yoluyla denetleme yetkisini kullanır.

Soru; kısa, gerekçesiz ve kişisel görüş ileri sürülmeksizin; kişilik ve özel yaşama ilişkin konuları içermeyen bir önerge ile yönetim kurulu adına sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılmak üzere, yönetim kurulu başkanı veya üyelerinin birinden açık ve belli konular hakkında bilgi istemekten ibarettir. Soru önergesi, sadece bir meclis üyesi tarafından imzalanır ve meclis başkanlığına verilir. Sözlü sorular derhal, yazılı sorularda en geç bir sonraki meclis toplantısında cevaplandırılır. Konuları aynı olan sözlü sorular birleştirilerek cevaplandırılabilir.

Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinmek için oluşturulacak ihtisas komisyonları marifetiyle yapılan incelemeden ibarettir. Meclis araştırmasına, meclis üye tamsayısının dörtte birinin meclis başkanlığına yapacağı yazılı müracaat üzerine meclis tarafından karar verilir.

Altı ay geçmedikçe aynı konuda soru önergesi verilemez ve meclis araştırması istenilemez. Şubelerde karar ve denetim organı şube meclisi, yürütme organı şube yönetim kuruludur. Şube meclisi, denetleme yetkisini bu maddede belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kullanır.

Komisyonlar Madde 80 — Meclis/şube meclisi, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren yapacağı ilk toplantısında kendi üyeleri arasından hesapları inceleme komisyonunu seçer.

Hesapları inceleme komisyonu üyelerinin görev süresi yerlerine yenileri seçilinceye kadar devam eder. Ayrıca meclis/şube meclisi, kendi üyeleri arasından mesleklere ve sorunlara göre ihtisas komisyonları kurabilir veya kurulmuş olanları kaldırabilir.

Komisyonlar, en az üç en çok yedi üyeden oluşur. Komisyonlar ilk toplantısında üyeleri arasından bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer. Komisyona başkan, yokluğunda yardımcısı başkanlık eder.

Komisyonlar üye tamsayısının çoğunluğuyla toplanır ve kararlar toplantıya katılanların oy çokluğuyla alınır. Toplantılarda çekimser oy kullanılmaz.

Bu Yönetmelikte organ üyeleri için öngörülen hazirun cetveli ile toplantı devam çizelgesi, ilgili komisyon başkanı tarafından tutulur ve muhafaza edilmek üzere genel sekretere/şube müdürüne verilir.

Komisyon çalışmalarına izinsiz ve mazeretsiz olarak üç birleşim katılmayan üyenin durumu komisyon başkanı, yokluğunda yardımcısı tarafından bir tutanakla meclis/şube meclisi başkanlığına bildirilir. Bu üye hakkında meclisçe/şube meclisince komisyon üyeliğinden düşürülme kararı verilebilir. Komisyonlarda üye sayısının herhangi bir nedenle toplantı yeter sayısının altına düşmesi halinde, boşalan komisyon üyelikleri için meclisçe/şube meclisince yeniden seçim yapılır.

Komisyon, çalışmalarında genel sekreter/şube müdürü veya hizmet birimi yetkililerinin görüşüne başvurabilir. Genel sekreter/şube müdürü veya hizmet birimi yetkilileri komisyona yardımcı olmakla yükümlüdür.

Komisyon toplantılarının hizmet binasında yapılması esastır. Zorunlu hallerde hizmet binası dışında da toplanılabilir.

108

Oda ve borsalar arası iliĢki Madde 81 — Aynı ilde kurulu oda ve borsa yönetim kurulları, mesleki konularda görüş oluşturmak amacıyla dört ayda bir müştereken toplanır.

Bu toplantılar, sırasıyla dönüşümlü olarak ilde kurulu bulunan ticaret odası, sanayi odası veya ticaret ve sanayi odası, deniz ticaret odası ve ticaret borsası yönetim kurulu başkanının daveti ve başkanlığı altında yapılır. Bu toplantılarda alınacak bir kararla ilçe oda ve borsalarında da toplanılabilir. Bu toplantılarda toplantı nisabı aranmaz. Kararlar toplantıya katılanların oy çokluğuyla alınır. Alınan kararlar bir tutanağa bağlanır. Tavsiye niteliğindeki bu kararlar, oda ve borsaların ilk yönetim kurulu veya meclis toplantısında görüşülür.

Toplantıya katılanların yol ve konaklama masrafları kendi oda veya borsası tarafından karşılanır.

Evrak, belge ve defterlerin temini Madde 82 — Odalarca kullanılan her türlü matbu evrak, belge ve defterler uygulamada birlik ve beraberliği sağlamak amacıyla Birlik tarafından bastırılır ve ücreti karşılığında talep eden odalara gönderilir. Birlik, içeriğini ve şeklini belirlemek suretiyle matbu evrak, belge ve defterlerin bir kısmının veya tamamının bastırılma yetkisini odalara devredebilir. Şubelerde kullanılan muamelata ilişkin her türlü matbu evrak, belge ve defterler bağlı bulunulan odadan temin olunur.

Huzur hakkı Madde 83 — Meslek komiteleri, meclis, yönetim kurulu, disiplin kurulu ile bu Yönetmeliğin 80 inci maddesi uyarınca ihdas edilecek komisyon üyelerine iştirak edecekleri toplantılar için huzur hakkı verilebilir.

Meslek komiteleri, yönetim kurulu, disiplin kurulu ile bu Yönetmeliğin 80 inci maddesi uyarınca ihdas edilecek komisyon üyelerine verilecek huzur hakkını meclis, meclis üyelerine verilecek huzur hakkını Birlik Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Birlik Genel Kurulu tespit eder.

Meslek komiteleri, yönetim kurulu, disiplin kurulu ile bu Yönetmeliğin 80 inci maddesi uyarınca ihdas edilecek komisyon üyelerine verilecek huzur hakkı, meclis üyelerine verilecek huzur hakkının üç katını geçemez. Şube meclisi tarafından bu Yönetmeliğin 80 inci maddesi uyarınca ihdas edilecek komisyon üyelerine verilecek huzur hakkının miktarı bağlı bulunulan odada görev yapan komisyon üyelerine verilecek huzur hakkının yarısını geçemez.

Bildirim hükümleri Madde 84 — Bu Yönetmelik hükümlerine göre ilgililere yapılması gereken her türlü tebligat yazılı olarak ilgilinin bizzat kendisine veya iadeli taahhütlü mektup, kurye, personel veya noter aracılığıyla kayıtlı en son adresine yapılır.

Adresinde bulunamayanlar hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

Web sitesi ve ilanlar Madde 85 — Odalar, ticaret ve sanayiyi ilgilendiren bilgi ve haberleri ilgililere ulaştırmak, üyelerinin mesleklerini icrada ihtiyaç duyabilecekleri her çeşit bilgiyi kendilerine sunmak, elektronik ticaret ve internet ağları konusunda üyelerine yol göstermek, bu Yönetmelik ve diğer mevzuat hükümleri gereğince üyelere duyurulması gereken hususları ilan etmek üzere web sitesi hazırlar veya hazırlattırır. Bunlardan üyelere duyurulması zorunlu olan hususlar, ayrıca odanın ilan panosunda ilan edilir.

109

Oda Ģubeleri ve temsilcilikleri Madde 86 — Oda şubelerinin ve temsilciliklerinin işleyişine, görev ve yetkilerine ilişkin olarak öncelikle 8/1/2005 tarihli ve 25694 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Oda ve Borsa Şubeleri ile Oda Temsilciliklerinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Yönetmelik hükümleri, hüküm bulunmayan hallerde bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik Madde 87 — 8/6/1983 tarihli ve 18071 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Deniz Ticaret Odaları Muamelat Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

EK MADDE 1 – (11/12/2010 tarih, 27782 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile DeğiĢik) Odaların görevleri kapsamında yapacakları her türlü işlemde başvuru sahiplerinden talep edilen belgelerden, oda bünyesinde bulunan belgeler ile kurum ve kuruluşların altyapıları kullanılarak elektronik ortamda erişilebilen bilgilere yönelik belgeler talep edilmez.

Geçici Madde 1 — Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce tespit edilmiş olan örf, adet ve teamüller 30/11/2005 tarihine kadar Bakanlığa bildirilir.

Geçici Madde 2 — Bu Yönetmeliğin 80 inci maddesi uyarınca seçilmesi gerekli hesapları inceleme komisyonu, bu Yönetmeliğin yayımını takip eden ilk meclis/şube meclisi toplantısında seçilir ve yerlerine yenileri seçilinceye kadar görev yapar.

Yürürlük Madde 88 — Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 89 — Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.

110

TÜRKĠYE ODALAR VE BORSALAR BĠRLĠĞĠ ĠLE ODALAR VE BORSALAR

BÜTÇE VE MUHASEBE YÖNETMELĠĞĠ Resmi Gazete tarihi: 12.09.2005 DeğiĢiklik Resmi Gazete tarihi: 15.7.2006 DeğiĢiklik Resmi Gazete tarihi: 20.7.2007 BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar, Temel Kavram ve Ġlkeler Amaç Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, ticaret ve sanayi odası, ticaret odası, sanayi odası, deniz ticaret odası, ticaret borsası ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin; gelir ve gider bütçelerinin hazırlanması, kesin hesabın çıkarılması, hesap ve kayıt düzeninde şeffaflık ve tekdüzenin sağlanması, bütün işlemlerin kayıt altına alınması, faaliyetlerinin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, mali tabloların muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş bütçe ve muhasebe ilkeleri çerçevesinde, uluslararası standartlara uygun zamanında ve doğru olarak hazırlanması ve raporlanmasına ilişkin ilke, usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2 — Bu Yönetmelik, ticaret ve sanayi odasını, ticaret odasını, sanayi odasını, deniz ticaret odasını, ticaret borsasını ve bunların şube ve temsilcilikleri ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini kapsar.

Dayanak Madde 3 — Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (h) bentleri ile 66 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen; Kanun: 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu, Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, Birlik: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, Oda: Ticaret ve sanayi odasını, ticaret odasını, sanayi odasını ve deniz ticaret odasını, Borsa: Ticaret borsasını, Kuruluş: Odalar ve borsalar ile bunların şubelerini ve Birliği, Şube: Oda veya borsa şubesini, Genel Kurul: Birlik Genel Kurulunu, Meclis: Oda ve borsa meclisini, Yönetim kurulu: Oda ve borsa yönetim kurulunu, Bütçe: Oda, borsa ve Birlik bütçesini, Hesap dönemi: Takvim yılını, Mali yıl: Takvim yılını, ifade eder.

Temel kavramlar Madde 5 — Muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan kavramlar aşağıda açıklanmıştır. Kuruluşların bütçe ve muhasebe işlemleri bu esaslara göre yürütülür: a) Sosyal sorumluluk: Bütçe ve muhasebe sisteminin kurulmasında, muhasebe işlemlerinin yürütülmesinde, mali tabloların düzenlenmesinde ve sunulmasında ve bilgi 111

üretiminde gerçeğe uygun, tarafsız ve dürüst davranılması esastır. b) Kişilik: Bütçe ve muhasebe işlemleri, muhasebe birimince kuruluşun tüzel kişiliği adına yürütülür. c) Süreklilik: Faaliyetlerin herhangi bir zaman sınırlamasına tabi olmaksızın sürdürüleceğini ifade eder. d) Dönemsellik: Süreklilik içeren kuruluş faaliyetlerinin, belirli dönemlerde raporlanması ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanması gereğini ifade eder.

Mali tablolar, tahakkuk esasına göre hazırlanır. Bu esasa göre tahsilat veya ödeme yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın gelir ve giderler gerçekleştiğinde muhasebe kayıtlarına alınır ve ilgili oldukları dönemin mali tablolarına yansıtılır. e) Parayla ölçülme: Ekonomik olaylar ve işlemler muhasebe kayıtlarına ortak bir ölçü olarak ulusal para birimi ile yansıtılır. f) Maliyet esası: Para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan kalemler hariç, edinilen varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde bunların maliyet bedelleri esas alınır. g) Tarafsızlık ve belgelendirme: Muhasebe kayıtlarının gerçek durumu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş belgelere dayandırılması ve bu kayıtların oluşturulmasında esas alınacak yöntemin belirlenmesinde tarafsız ve ön yargısız hareket edilmesi esastır. h) Tutarlılık: Muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının, bütçe ve mali tabloların ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilirliğinin sağlanması bakımından, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gereğini ifade eder.

Tutarlılık ilkesi benzer olay ve işlemlerde, kayıt düzenlerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim ve içerik yönünden tekdüzeni öngörür. Geçerli nedenlerin bulunduğu durumlarda, uygulanan muhasebe politikaları değiştirilebilir. i) Tam açıklama: Düzenlenen mali tabloların, bu tablolardan yararlanacak olanların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olması esastır. j) Özün önceliği: İşlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerden çok özleri esas alınır. k) Önemlilik: Muhasebede, bir hesap kaleminin veya mali bir olayın nispi ağırlık ve değerinin, mali tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olması esastır. l) İhtiyatlılık: Muhasebede, muhtemel risklere ve olaylara karşı ihtiyatlı olunur ve gerekli durumlarda karşılık ayrılır. Ancak, bu kavram gereğinden fazla karşılık ayrılmasına gerekçe oluşturmaz.

Mali tablolar ile bütçe ilke ve teknikleri Madde 6 — Muhasebede mali tablolar ile bütçe ilkelerinin uygulaması aşağıda açıklanmıştır: a) Kuruluşların faaliyetlerine ilişkin işlemleri tahakkuk esasına dayalı olarak gelir ve gider hesaplarında izlenir. b) Gelir ve gider hesapları, bütçe ile ilgili olsun veya olmasın, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri gereği tahakkuk eden her türlü gelir ve giderin kaydına mahsustur. c) Gerçekleşmemiş gelirler ile giderler gerçekleşmiş gibi ya da gerçekleşen gelirler ile giderler gerçek tutarından farklı gösterilemez. Belli bir dönem ya da dönemlerin gerçeğe uygun faaliyet sonuçlarını göstermek için, dönem ya da dönemlerin başında ve sonunda hesap kesimi işlemleri yapılır. d) Arızi ve olağanüstü niteliğe sahip gelir ve giderler meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilir, ancak normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gösterilir.

112

Bilanço ilkeleri Madde 7 — Kuruluşların bilançosu bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre hazırlanıp sunulur.

Bilanço ilkelerinin amacı; oda, borsa ve Birliğin tasarrufundaki kaynaklar ile bunlarla elde edilen varlıklar ve yapılan hizmetlere ilişkin işlemlerin muhasebe kayıtlarının yapılması, hesaplara aktarılması, mali tabloların hazırlanması ve raporlanması yoluyla, belli bir tarihte kuruluşun mali durumunu saydam ve gerçeğe uygun olarak yansıtılmasıdır.

Varlıklara iliĢkin ilkeler Madde 8 — Bilanço varlıklarına ilişkin ilkeler: a) Varlıklar, likidite durumlarına göre dönen ve duran varlıklar ana hesap gruplarına ayrılır. b) Bir yıl ya da normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüştürülebilecek veya kullanılarak tüketilecek varlık ve alacaklar bilançoda dönen varlıklar ana hesap grubu içinde gösterilir. c) Bir yıl ya da normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüşemeyecek ve hizmetlerinden bir hesap döneminden daha uzun süre yararlanılacak varlık ve alacaklar bilançoda duran varlıklar ana hesap grubu içinde gösterilir. Dönem sonunda, vadeleri bir yılın altında kalanlar bu grupta yer alan hesaplardan dönen varlıklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılır. d) Dönem sonu bilanço gününde varlık hesaplarında kayıtlı olup yabancı para cinsinden takip edilen tutarlar, işlem bazında veya günlük olarak değerlenmemişse, değerlemeye tabi tutulur. e) Gelecek dönemlere ait olarak önceden ödenen giderler ile cari dönemde tahakkuk eden ancak gelecek dönemlerde tahsil edilebilecek olan gelirler muhasebeleştirilir ve bilançoda gösterilir. f) Tutarları net olarak hesaplanamayan alacaklar için herhangi bir tahakkuk kaydı yapılmaz. g) Mal ve hizmet karşılığı teminat veya depozito olarak verilen ön ödemeler varlıklar içinde gösterilir.

Yükümlülüklere iliĢkin ilkeler Madde 9 — Bilanço yükümlülüklerine ilişkin ilkeler: a) Yükümlülükler vade yapılarına göre kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap gruplarına ayrılır. b) Bir yıl ya da normal faaliyet dönemi içinde vadesi gelecek olan yükümlülükler, bilançoda kısa vadeli yabancı kaynaklar hesap grubu içinde gösterilir. c) Vadesi bir yılı veya normal faaliyet dönemini aşan borçlar bilançoda uzun vadeli yabancı kaynaklar hesap grubu içinde gösterilir. Dönem sonunda bu grupta yer alan borçlardan vadeleri bir yılın altına inenler kısa vadeli yabancı kaynaklar hesap grubundaki hesaplara aktarılır. d) Gelecek dönemlere ait olarak önceden tahsil edilen hasılat ile cari dönemde tahakkuk eden ancak gelecek dönemlerde ödenecek olan giderler tahakkuk tarihinde kaydedilir ve bilançoda gösterilir. e) Bilinen ve tutarları tahmin ve hesap edilebilen bütün yükümlülükler kaydedilir ve bilançoda gösterilir. f) Dönem sonunda yükümlülük hesaplarında kayıtlı olup, yabancı para cinsinden takip ve ödemesi yapılan tutarlar, işlem bazında veya günlük olarak değerlenmemişse, değerlemeye tabi tutulur ve raporlama tarihindeki gerçek değerleri ile mali raporlarda gösterilir. g) Mal ve hizmet karşılığı teminat veya depozito olarak alınan ön tahsilatlar yükümlülükler içinde gösterilir.

113

Öz kaynaklara iliĢkin ilkeler Madde 10 — Öz kaynaklara ilişkin ilkeler: a) Öz kaynak, varlıklar ile yabancı kaynaklar arasındaki farktır. b) İlk açılış bilançosuna dahil edilememiş bulunan varlıklar, envanteri yapıldıkça ilgili varlık hesabına ve net değere ilave edilir. c) Faaliyet hesaplarının raporlama dönemi faaliyet sonucu ile önceki yıl/yıllar faaliyet sonuçları bu grupta yer alır.

Nazım hesaplara iliĢkin ilkeler Madde 11 — Nazım hesaplara ilişkin ilkeler: a) Varlık, kaynak, gelir ve gider hesaplarının dışında, muhasebenin sadece bilgi verme ve izleme görevi yüklediği işlemler, kuruluşun muhasebe disiplini altında toplanması istenen işlemleri ile gelecekte doğması muhtemel hak ve yükümlülükleri izlemek üzere nazım hesaplar kullanılır. b) Nazım hesaplar birbiri ile karşılıklı borç ve alacak çalışan hesaplardan oluşur. Bu hesaplar mizan ve bilançoda diğer hesap gruplarının altında ayrı bir bölümde gösterilir. ĠKĠNCĠ BÖLÜM Bütçe Bütçe Madde 12 — Kuruluşun bütçesi, yıl başından sonuna kadar bir yıla ait gelir ve gider tahminlerini gösteren, gelirlerin toplanmasına, hizmetlerin yapılmasına ve harcamalara izin veren bir meclis veya Genel Kurul kararıdır. Bütçe; oda, borsa ve Birliğin plan ve programlarının gerekleri ile fayda ve maliyet unsurları göz önünde tutularak verimlilik, tutumluluk ilkelerine ve hesap dönemine göre hazırlanır ve uygulanır.

Bütçenin bölümleri Madde 13 — Bütçe, gelir ve gider olmak üzere iki kısımdan meydana gelir. Oda, borsa ve Birliğin gelir ve gider bütçeleri bu Yönetmeliğin 14 üncü ve 15 inci maddelerinde belirtilen fasıllara göre düzenlenir.

Gider bütçesi Madde 14 — Oda, borsa ve Birliğin gider bütçesi aşağıdaki fasıllardan meydana gelir. a) Oda gider bütçesinin fasılları şunlardır: 1) Personel giderleri.

2) Huzur hakkı giderleri.

3) Genel yönetim giderleri.

4) Seyahat ve yol giderleri.

5) Eğitim ve fuar giderleri.

6) Basın ve yayın giderleri.

7) Bağış ve yardımlar.

8) Birlik aidatı, kanuni aidat, pay ve fonlar.

9) Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler.

10) Vergi, resim ve harçlar.

11) Faiz giderleri.

12) Kira giderleri.

13) Kambiyo giderleri.

14) Menkul kıymet satış giderleri.

15) Finansman giderleri.

16) Sabit kıymetler gideri.

17) Şube ve temsilcilik giderleri.

18) Sair giderler.

114

b) Borsa gider bütçesinin fasılları şunlardır: 1) Personel giderleri.

2) Huzur hakkı giderleri.

3) Genel yönetim giderleri.

4) Seyahat ve yol giderleri.

5) Eğitim ve fuar giderleri.

6) Basın ve yayın giderleri.

7) Bağış ve yardımlar.

8) Birlik aidatı, kanuni aidat, pay ve fonlar.

9) Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler.

10) Vergi, resim ve harçlar.

11) Faiz giderleri.

12) Kira giderleri.

13) Kambiyo giderleri.

14) Menkul kıymet satış giderleri.

15) Finansman giderleri.

16) Sabit kıymetler gideri.

17) Şube ve temsilcilik giderleri.

18) Sair giderler. c) Birlik gider bütçesinin fasılları şunlardır: 1) Personel giderleri.

2) Huzur hakkı giderleri.

3) Genel yönetim giderleri.

4) Seyahat ve yol giderleri.

5) Eğitim ve fuar giderleri.

6) Basın ve yayın giderleri.

7) Bağış ve yardımlar.

8) Kanuni aidat, pay ve fonlar.

9) Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler.

10) Vergi, resim ve harçlar.

11) Faiz giderleri.

12) Kira giderleri.

13) Kambiyo giderleri.

14) Menkul kıymet satış giderleri.

15) Finansman giderleri.

16) Sabit kıymetler gideri.

17) Temsilcilik giderleri.

18) Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi giderleri.

19) Sair giderler. Şubelerin gider bütçesi fasılları bağlı bulunduğu oda veya borsanın gider bütçesi fasıllarına göre düzenlenir.

Gelir bütçesi Madde 15 — Oda, borsa ve Birliğin gelir bütçesi aşağıdaki fasıllardan meydana gelir. a) Oda gelir bütçesinin fasılları şunlardır: 1) Kayıt ücreti.

2) Yıllık aidat.

3) Munzam aidat.

4) Yapılan hizmetler karşılığı alınan ücretler.

5) Belge bedelleri.

115

6) Yayın gelirleri.

7) Bağış ve yardımlar.

8) Para cezaları.

9) Gemilerden alınacak ücretler.

10) Misil zamları.

11) Faiz gelirleri.

12) Kira gelirleri.

13) Kambiyo gelirleri.

14) Menkul kıymet satış gelirleri.

15) Finansman gelirleri.

16) Tarife tasdik ücreti.

17) Şube ve temsilcilik gelirleri.

18) Sair gelirler. b) Borsa gelir bütçesinin fasılları şunlardır: 1) Kayıt ücreti.

2) Yıllık aidat.

3) Muamele tescil ücreti.

4) Yapılan hizmetler karşılığı alınan ücretler.

5) Belge bedelleri.

6) Yayın gelirleri.

7) Bağış ve yardımlar.

8) Para cezaları.

9) Misil zamları.

10) Faiz gelirleri.

11) Kira gelirleri.

12) Kambiyo gelirleri.

13) Menkul kıymet satış gelirleri.

14) Finansman gelirleri.

15) Şube ve tescil bürosu gelirleri.

16) Sair gelirler. c) Birlik gelir bütçesinin fasılları şunlardır: 1) Aidat gelirleri.

2) Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi gelirleri.

3) Yapılan hizmetler karşılığı alınan ücretler.

4) Belge bedelleri.

5) Fuar düzenleme yetki belgesi gelirleri.

6) Basılı evrak, belge ve defter gelirleri.

7) Tahkim hizmetleri gelirleri.

8) Yayın gelirleri.

9) Faiz gelirleri.

10) Kira gelirleri.

11) Kambiyo gelirleri.

12) Menkul kıymet satış gelirleri.

13) Finansman gelirleri.

14) Bağış ve yardımlar.

15) Sair gelirler. Şubelerin gelir bütçesi fasılları bağlı bulunduğu oda veya borsanın gelir bütçesi fasıllarına göre düzenlenir.

116

Gider tahmini Madde 16 — Bütçenin gider kısmı, bir önceki yıl giderleri ile bütçenin uygulanacağı mali yıl içinde yapılması düşünülen işler esas alınarak yapılır.

Temsil, gezi, konaklama, seyahat ve yol, yevmiye, huzur hakkı ve gerektiğinde Bakanlıkça belirlenecek benzeri giderler için ayrılacak ödenek bütçenin gider kısmının yüzde yirmisini, personel giderleri için ayrılacak ödenek ise bütçenin gider kısmının yüzde kırkını geçemez.

Gelir tahmini Madde 17 — Bütçenin gelir tahmini, kesin sonucu alınmış son üç yılın gelir artış oranları esas alınarak yapılır. Ayrıca, bütçenin uygulanacağı mali yıl içinde kanunlarla aidat veya ücret oranlarında değişiklik yapılmışsa veya yapılan yatırımlardan gelir elde edinmeye başlanılmışsa ya da herhangi bir nedenle gelirlerde artış meydana gelecekse bu ve benzeri hususlar ile tahakkuk ettirildiği yıl içinde tahsil edilemeyen ve sonraki yıllara devreden alacaklardan, cari yıl içinde tahsili tahmin edilenler gelir tahminlerinde dikkate alınır.

Gelirlerin dayanakları Madde 18 — Kuruluşun gelirleri kanunla konulur, değiştirilir ve kaldırılır.

Kanunlarda öngörülen gelirler dışında hangi ad altında olursa olsun başkaca gelir elde edilemez ve gelirlerin artırılmasına yönelik herhangi bir işlem yapılamaz.

Gelirlerin toplanması sorumluluğu Madde 19 — Kuruluş gelirlerinin tahakkuk ve tahsil iş ve işlemlerinden sorumlu olanlar bu işlemlerin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludur.

BağıĢ ve yardımlar Madde 20 — Herhangi bir gerçek veya tüzel kişiden kuruluşça verilen hizmetinin karşılığı olarak veya bu hizmetlerle ilişkilendirilerek bağış ve yardım toplanamaz, benzeri adlar altında tahsilat yapılamaz.

Kuruluşça yapılan her türlü bağış ve yardımlar bütçeye gelir kaydedilir. Nakdi olmayan bağış ve yardımlar ilgili mevzuatına göre değerlendirmeye tabi tutulur ve kayıt altına alınır. Üyelerinin yararına kullanılmak üzere yapılan şartlı bağış ve yardımlar ile dış finansman kaynağından sağlananlar 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bütçedeki bağış ve yardımlar faslına gelir ve şart kılındığı amaca harcanmak üzere yine bütçedeki bağış ve yardımlar faslına ödenek kaydedilir. Bu ödenekten amaç dışında başka bir fasla aktarma yapılamaz.

Bu ödeneklerden malî yıl sonuna kadar harcanmamış olan tutarlar, bağış ve yardımın amacı gerçekleşinceye kadar ertesi yıl bütçesine devir olunarak ödenek kaydedilir. Ancak, bu ödeneklerden tahsis amacı gerçekleştirilmiş olanlardan kalan tutarlar, tahsis amacının gerçekleştirilmesi bakımından yetersiz olanlar ile yılı bütçesinde belirlenen tutarı aşmayan ve iki yıl devrettiği halde harcanmayan ödenekleri iptal etmeye meclis/Genel Kurul yetkilidir.

Bağış ve yardımlar, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenildiği takdirde, bütçeye gider kaydıyla ilgilisine geri verilir. Şartlı bağış ve yardımın zamanında kullanılmaması nedeniyle doğacak zararlar ile amaç dışı kullanım nedeniyle yapılan harcamaların sorumluluğu tespit edilenlere ödettirilir.

117

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Bütçelerin Hazırlanması ve Kabulü Bütçe çağrısı Madde 21 — Oda ve borsa genel sekreterleri her yılın Eylül ayının son haftasında, Birlik Genel Sekreteri ise her yılın Aralık ayının son haftasında bu Yönetmelikte belirtilen ilke, usul ve esaslara uygun olarak gider tekliflerini hazırlamaları için kendi birimlerine ve temsilciliklerine çağrı yapar. Oda veya borsa genel sekreteri, ayrıca şubelerinden bütçe tasarılarını hazırlamalarını ister.

Hazırlık bütçesi Madde 22 — Oda ve borsa hizmet birimleri ve temsilcilikleri Ekim ayının sonuna kadar, Birlik birimleri ve temsilcilikleri de Ocak ayının sonuna kadar kendi gider tahminlerini yapar ve muhasebe birimine verir. Muhasebe birimi, diğer birim ve temsilciliklerden gelen gider tekliflerini inceler, bunları konsolide eder ve gider bütçesi ile gelir bütçesini hazırlayarak hazırlık bütçesini düzenler.

Muhasebe birimi, düzenlediği hazırlık bütçesini oda ve borsalarda Kasım ayının sonuna kadar, Birlikte ise Şubat ayının sonuna kadar genel sekreterliğin görüşüne sunar.

Oda ve borsa genel sekreterleri Aralık ayının ilk haftasındaki toplantıda, Birlik Genel Sekreteri de Nisan ayındaki toplantı da görüşülmek üzere incelediği ve aynen veya gerekli değişiklikleri yaparak düzenlediği hazırlık bütçesini yönetim kuruluna/Birlik Yönetim Kuruluna sunar.

Bütçe denkliğinin sağlanması Madde 23 — Bütçe denkliğinin sağlanmasında bütçe gelirleri esas alınır. Gelirlerin giderleri karşılamaması halinde aradaki fark, gider bütçesinde öngörülen tertiplerden indirim yapılmak veya yeni gelir kaynakları bulmak suretiyle giderilmeye çalışılır. Ancak, cari giderlerde kullanılmamak üzere hizmet binası, alım satım salonu, laboratuar yapımında ve bunların tefrişinde veya Bakanlıkça uygun görülecek benzeri konularda ihtiyatlardan da ödenek ayrılabilir.

Hazırlık bütçesinin yönetim kurulunda görüĢülmesi Madde 24 — Yönetim kurulu/Birlik Yönetim Kurulu, kendisine sunulan hazırlık bütçesini inceler ve aynen veya gerekli değişikleri yaparak kabul eder.

Oda ve borsa bütçe tasarıları ile bunların şubelerine ait bütçe tasarıları Aralık ayı meclis toplantısında görüşülmek üzere yönetim kurulu başkanı tarafından toplantı gününden en az iki hafta önce meclise, Birlik bütçe tasarısı ise Mayıs ayı Genel Kurul toplantısında görüşülmek üzere Birlik Başkanı tarafından toplantı gününden en az iki hafta önce Genel Kurula sunulur. Sunulma işlemi, bütçenin meclis/Genel Kurul başkanlığına bir yazıyla verilmesi suretiyle yapılır.

Bütçe tasarısı ve bütçeyi oluĢturan cetveller Madde 25 — Bütçe tasarısı metninde; a) Gelir tahminleri toplamı, b) Gider tahminleri toplamı, c) Verilen hizmetler ile onaylanan ve düzenlenen belgeler karşılığında alınacak ücretleri gösterir tarifeler ile oda ve borsa üyelerinden alınacak aidat ve ücretleri gösterir tarifeler, d) Bütçe yılına ait ve o yılın gelir ve giderlerini ilgilendiren diğer hükümler yer alır.

Bütçeyi oluşturan cetveller şunlardır; a) Bütçe tasarısı, b) Organ üyelerine, personele ve kuruluş dışından görevlendirileceklere ödenecek harcırahları gösterir cetvel, c) Verilecek bursun miktarını ve sayısını gösterir cetvel, 118

d) Boş ve dolu personel kadrolarını gösterir cetvel, e) Bütçe talimatnamesi, f) İhtiyaç duyulan diğer cetveller.

Bütçe tasarısına ve bütçeye mevzuata aykırı hükümler konulamaz.

Bütçe tasarısının görüĢülmesi ve bütçenin onaylanması Madde 26 — Meclise/Genel Kurula sunulan bütçe tasarısı incelenmek üzere hesapları inceleme komisyonuna havale edilir. Komisyon, kendisine sunulan bütçe tasarısını meclis/Genel Kurul başkanının belirleyeceği süre içinde inceleyerek görüşünü bir rapor halinde düzenler ve meclise/Genel Kurula sunar.

Komisyon, çalışmalarında genel sekreter veya hizmet birimi yetkililerinin görüşüne başvurabilir. Genel sekreter veya hizmet birimi yetkilileri komisyona yardımcı olmakla yükümlüdür.

Meclis/Genel Kurul, komisyonun hazırladığı raporu da dikkate alarak bütçe tasarısını aynen veya tadilen onaylar. Aynı usulle şube bütçesi meclis tarafından onaylanır.

Meclis/Genel Kurul, bütçe denkliğini bozacak şekilde gider artırıcı veya gelir azaltıcı değişiklikler yapamaz.

Meclisçe onaylanarak kesinleşen oda ve borsa bütçeleri bilgi için Birliğe gönderilir.

Geçen yıl bütçesinin uygulanması Madde 27 — Herhangi bir sebeple bütçe kesinleşmemiş ise, bütçenin kesinleşmesine kadar geçecek süre içinde mevcut bütçenin uygulanmasına devam olunur.

Bütçenin kabulüne kadar yapılan işlemler yeni yıl bütçesine göre yapılmış sayılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Bütçede Yapılacak DeğiĢiklikler ve Kesin Hesap Aktarma Madde 28 — Bütçenin herhangi bir faslında veya fasıl maddesinde bulunan ve o hesap döneminde kullanılmayacağı anlaşılan ödeneklerden alınarak, ödenek ihtiyacı olan diğer gider fasıllarına ve fasıl maddelerine yapılan eklemeye aktarma denir.

Oda ve borsa bütçesinde; fasıllar arasındaki aktarmalar yönetim kurulunun teklifi ve meclisin kararıyla, fasıl maddeleri arasındaki aktarmalar ise yönetim kurulunun kararıyla yapılır. Şube bütçesinde, fasıllar arasındaki aktarmalar şube yönetim kurulunun teklifi, şube meclisinin kararı ve meclisin onayıyla, fasıl maddeleri arasındaki aktarmalar ise şube yönetim kurulunun kararıyla yapılır.

Birlik bütçesinde; fasıllar arasındaki aktarmalar Birlik Yönetim Kurulunun teklifi ve Genel Kurulun kararıyla, fasıl maddeleri arasındaki aktarmalar ise Birlik Yönetim Kurulunun kararıyla yapılır. Ancak Genel Kurul, fasıllar arasında aktarma yetkisini Birlik Yönetim Kuruluna devredebilir.

Ek ve olağanüstü ödenek Madde 29 — Bütçenin herhangi bir faslında veya fasıl maddesinde tertibi bulunduğu halde ihtiyaca yetmeyeceği anlaşılan ödeneğe, bütçenin diğer tertiplerindeki ödeneklere dokunmadan yapılan ilaveye "ek ödenek" denir.

Bütçenin herhangi bir faslında veya fasıl maddesinde tertibi bulunmadığı halde, yapılmasında zorunluluk bulunan bir harcama için bütçeye konulan ödeneğe "olağanüstü ödenek" denir.

Ek ve olağanüstü ödenek ancak bütçe yılı içerisinde ilave edilebilir veya konulabilir.

Ek ödeneğin ilave edilmesi veya olağanüstü ödeneğin konulması oda ve borsalarda yönetim kurulunun, şubelerde şube meclisinin, Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulunun teklifi üzerine meclisin/Genel Kurulun onayı üzerine yapılır. Genel Kurul bu yetkisini Birlik Yönetim Kuruluna devredebilir. Ek ödeneğin ilave edilmesi veya olağanüstü ödeneğin konulması için yeni bir gelir kaynağı bulunması zorunludur. Ancak, bu Yönetmeliğin 23 119

üncü maddesi hükmü çerçevesinde ihtiyatlar hesabından karşılanarak ek ödeneğin ilave edilmesi veya olağanüstü ödeneğin konulması mümkündür.

Kesin hesabın görüĢülmesi ve onaylanması Madde 30 — Kesin hesap; mizan, bilanço, bütçe giderleri ve bütçe gelirleri kesin hesap cetvelleri ile ihtiyaç duyulan diğer cetvellerden oluşur.

Oda ve borsalarda kesin hesap, ilgili olduğu mali yılın sonundan başlayarak en geç iki ay içinde yönetim kurulu tarafından meclise sunulur. Meclise sunulan kesin hesap incelenmek üzere hesapları inceleme komisyonuna havale edilir. Komisyon, kendisine havale edilen kesin hesabı meclis başkanının belirleyeceği süre içinde inceleyerek görüşünü bir rapor halinde düzenler ve meclise sunar. Meclis, komisyonun hazırladığı raporu da dikkate alarak kesin hesabı ilgili olduğu mali yılın sonundan başlayarak en geç üç ay içinde onaylar veya reddeder. Kesin hesabın onaylanması halinde yönetim kurulu ibra edilmiş sayılır.

Birlikte kesin hesap, ilgili olduğu mali yılından sonra yapılacak ilk Genel Kurul toplantısından en geç bir ay önce Birlik Yönetim Kurulu tarafından Genel Kurula sunulur.

Genel Kurula sunulan kesip hesap incelenmek üzere hesapları inceleme komisyonuna havale edilir. Komisyon, kendisine havale edilen kesin hesabı Genel Kurul Başkanının belirleyeceği süre içinde inceleyerek görüşünü bir rapor halinde düzenler ve Genel Kurula sunar. Genel Kurul, komisyonun hazırladığı raporu da dikkate alarak kesin hesabı yeni yıl bütçe tasarısıyla birlikte onaylar veya reddeder. Kesin hesabın onaylanması halinde Birlik Yönetim Kurulu ibra edilmiş sayılır. Şubelerde kesin hesap, ilgili olduğu mali yılın sonundan başlayarak en geç iki ay içinde şube yönetim kurulu tarafından şube meclisine sunulur. Şube meclisine sunulan kesip hesap incelenmek üzere hesapları inceleme komisyonuna havale edilir. Komisyon, kendisine havale edilen kesin hesabı şube meclisi başkanının belirleyeceği süre içinde inceleyerek görüşünü bir rapor halinde düzenler ve şube meclisine sunar. Şube meclisi, kesin hesabı, komisyonun hazırladığı raporla birlikte ilgili olduğu mali yılın sonundan başlayarak en geç üç ay içinde bağlı bulunduğu oda veya borsa meclisinin onayına sunar.

Meclis, şubenin kesin hesabını onaylar veya reddeder. Kesin hesabın onaylanması halinde şube yönetim kurulu şube meclisi tarafından ibra edilmiş sayılır.

BEġĠNCĠ BÖLÜM Yevmiye Sistemi, Defterler ve Bunların Kayıt Usulü Yevmiye sistemi Madde 31 — İşlemler, yevmiye tarih ve sıra numarasına göre ve maddeler halinde yevmiye defterine kaydedilir, buradan da usulüne göre defteri kebir hesaplarına ve yardımcı defterlere sistemli bir şekilde dağıtılır. Kayıtlar mazeretsiz ve sebepsiz olarak on günden fazla geciktirilemez. İşlemler muhasebeleştirme belgeleriyle kaydedilir. Belge olmadan kayıt yapılmaz.

Nakden yapılan işlemlerde tahsil veya tediye fişi, mahsuben yapılan işlemlerde ise mahsup fişi kullanılır. Fişler türlerine göre ayrıma tabi tutulduktan sonra yevmiye defterine tahsil, tediye ve mahsup fişi sırasına göre kaydedilir. Bir hesabın borcuna kaydedilen tutar mutlaka başka bir hesap ya da hesapların alacağına kaydedilir. Her bir yevmiye maddesi ile yevmiye defterinin borç ve alacak toplamlarının birbirine eşit olması gerekir.

Her mali yılın sonunda kesin mizanın çıkarılmasını müteakip kesin mizan bakiyeleri esas alınmak ve borç bakiyesi veren hesaplar alacak, alacak bakiyesi veren hesaplar borç kaydedilmek üzere bir mahsup fişi düzenlenerek yevmiye defterinin sonuna kapanış maddesi kaydedilir. Her mali yılın başında ise yevmiye defterinin ilk maddesine kesin mizan bakiyeleri açılış maddesi kaydedilir.

120

Tutulacak defterler Madde 32 — Muhasebeye ilişkin aşağıda belirtilen defterler tutulur: a) Yevmiye defteri, b) Defteri kebir, c) Sabit kıymetler defteri, d) Kıymetli evrak defteri, e) Tahakkuk ve takip defteri, f) İhtiyaca göre yardımcı defterler.

Defterler ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı olur. Defterler, elektronik ortamda da tutulabilir. Bu takdirde bunların çıktıları ay sonunda tasdikli müteharrik yapraklar kullanılarak alınır. Defter çıktıları, yıl sonunda ciltlenerek muhafaza olunur.

Birlik, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak defterlerin içeriğini ve şeklini belirlemeye yetkilidir.

Yevmiye defteri Madde 33 — Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin yevmiye tarih ve numarasıyla ve maddeler halinde düzenli olarak yazıldığı müteselsil sıra numaralı defterdir.

Defteri kebir Madde 34 — Defteri kebir, yevmiye defterine kaydedilmiş olan işlemleri usulüne göre hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir. Karşılıklı iki sayfası bir hesaba tahsis edilir. İlk sayfaya ilgili hesabın borç işlemleri, ikinci sayfaya alacak işlemleri kaydolunur.

Sabit kıymetler defteri Madde 35 — Sabit kıymetler defteri, arazi ve arsalar, binalar, her türlü makine, tesis, cihaz ve aletler, taşıtlar, demirbaşlar ve diğer maddi duran varlıkların alım tarihini, cinsini, maliyet bedellerini ve adetlerini gösteren defterdir.

Deftere kaydedilen her sabit kıymete bir numara verilir. Sabit kıymet numaraları sırayla teselsül eder. Her serviste veya odada kullanılan sabit kıymetlerin bir listesi çıkarılarak ilgili servis veya odanın görünür bir tarafına asılır ve bunlar personele zimmet karşılığında teslim edilir.

Muhasebe kayıtlarından düşürülen sabit kıymetlerin karşısına gerekli açıklamalar yapılır.

Kıymetli evrak defteri Madde 36 — Kıymetli evrak defteri, alınan çeklerin, iştiraki bulunduğu şirketlere ait tahvil ve hisse senedinin yanı sıra kıymetli ayniyat, banka teminat ve garanti mektubu ile şahsi kefaletlerin kaydına mahsus defterdir. Bu deftere, yönetim kurulu/Birlik Yönetim Kurulu kararıyla devlet tahvili, hazine bonosu gibi menkul kıymet ve varlıklar da kaydedilebilir.

Tahakkuk ve takip defteri Madde 37 — Tahakkuk ve takip defteri, kayıt ücreti, yıllık aidat ve munzam aidatların tahakkukunu ve tahsilatını gösteren defterdir.

Bu defterin, her üyenin kayıt ücreti, yıllık ve munzam aidatına ait tahakkuk ve tahsilatın ayrıntılı olarak muhasebe kayıtlarında tutulması halinde kullanılması ihtiyaridir.

Yardımcı defterler Madde 38 — Yardımcı defterler, hesap planındaki her hesap için ayrı olarak tutulan ve bu hesaplara ait bilgilerin ayrıntı bazında kaydına mahsus defterlerdir. İhtiyaç duyulacak yardımcı defterler, yönetim kurulunun/Birlik Yönetim Kurulunun kararıyla kullanılabilir.

Ancak, tutulması Bakanlıkça gerekli görülecek yardımcı defterlerin kullanılması zorunludur.

121

Defterlere kayıt usulü Madde 39 — Muhasebeye ilişkin defter ve kayıtların; Türkçe olarak tutulması ve mürekkeple veya elektronik cihazlarla yazılması zorunludur.

Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlıklar ancak muhasebe usulüne göre düzeltilir. Diğer defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde, düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üste veya yan tarafına veyahut ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılır.

Defterlere geçirilen bir kayıt kazınmak, çizilmek veya silinmek suretiyle okunamaz bir hale getirilemez. Defterlerde, kayıtlar arasında usulen yazılmaya mahsus olan satırlar, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz. Ciltli defterlerde, defter sayfaları koparılamaz.

Tasdikli müteharrik yapraklarda bu yaprakların sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.

Defterlerin tasdiki Madde 40 — Yevmiye defteri, kullanılmaya başlanmadan önce notere tasdik ettirilir.

Ayrıca, ertesi yılda kullanılmak istenen yevmiye defterleri her mali yılın ilk ayı içinde notere ibraz edilerek tasdiki yeniletilir.

Yevmiye defteri dışında kalan diğer defterler, kullanılmaya başlanmadan önce sayfa numaraları verilmek ve kaç sayfadan ibaret olduğu belirtilmek suretiyle oda ve borsalarda yönetim kurulu, şubelerde şube yönetim kurulu ve Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulu tarafından onaylanır. Bu defterlerin her sayfası mühürlenerek genel sekreter/şube müdürü tarafından paraflanır. Bu defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde kullanılacak müteharrik yapraklarda aynı usulle tasdik olunur.

Yevmiye dışında kalan defterlerin de notere tasdik ettirilerek kullanılması mümkündür.

ALTINCI BÖLÜM Muhasebeyle Ġlgili Belgeler Mali tablo, makbuz, fiĢ ve belgeler Madde 41 — Muhasebeyle ilgili aşağıda belirtilen mali tablo, makbuz, fiş ve belgeler kullanılır: a) Mizan. b) Bütçe izleme raporu. c) Bilanço. d) Gelir tablosu. e) Alındı makbuzu. f) Ödeme makbuzu. g) Çek giriş bordrosu. h) Çek çıkış bordrosu. ı) Kasa raporu. j) Tahsil fişi. k) Tediye fişi. l) Mahsup fişi. m) Gider pusulası. n) İhtiyaca göre diğer belgeler.

Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen mali tablo, makbuz, fiş ve belgeler, gerekli bilgileri kapsamak kaydıyla adedine bağlı kalınmaksızın elektronik ortamda da tutulabilir.

Birlik, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen mali tablo, fiş ve belgelerin içeriğini ve şeklini belirlemeye yetkilidir.

122

Mizan Madde 42 — Mizan; yevmiye defteri ve defteri kebir ile yardımcı defterlerden yararlanılarak ayrıntılı olarak ve ana hesap bazında her ayın ve hesap döneminin sonunda düzenlenen tablodur. Mizanda, her hesabın borç ve alacak sütunlarının toplamı, defteri kebir ve diğer yardımcı defterlerdeki borç ve alacak toplamlarına ve borç sütunu toplamı ile alacak sütunu toplamının birbirine eşit olması gerekir.

Dönem sonu işlemleri yapılmadan önce bir geçici mizan çıkarılır ve bunu takiben dönem sonu işlemleri yapılır. Dönem sonu işlemleri yapıldıktan sonra kesin mizan düzenlenir. Kesin mizanda, gelir ve gider hesapları bakiye vermez.

Bütçe izleme raporu Madde 43 — Bütçe izleme raporu, gerçekleşen gelir ve giderler ile bütçede öngörülen gelir ve giderlerin karşılaştırmalı ve ayrıntılı olarak izlenmesi amacıyla her ayın sonunda düzenlenen rapordur.

Bilanço Madde 44 — Bilanço, kuruluşun belli bir tarihteki varlıklarını, yükümlülüklerini ve öz kaynaklarını gösteren tasnifli tablodur.

Kesin mizanda yer alan hesapların borç bakiyesi bilançonun aktif hesaplarını, alacak bakiyeleri de bilançonun pasif hesaplarını oluşturur. Aktif ve pasifi düzenleyici hesaplar bulundukları grupta eksi değer olarak gösterilir.

Gelir tablosu Madde 45 — Gelir tablosu, kuruluşun belli bir hesap döneminde elde ettiği tüm hasılat ve gelirler ile katlandığı tüm maliyet ve giderleri tasnifli bir şekilde gösteren ve dönem faaliyet sonucunu özetleyen tablodur.

Gelir tablosu sonuç hesaplarını bünyesinde toplar. Sonuç hesapları ertesi hesap dönemine kalan bakiye vermez.

Alındı makbuzu Madde 46 — Alındı makbuzu, veznedar, tahsildar veya tahsilat ile görevlendirilmiş personel tarafından yapılan tahsilatlar için kullanılır. Bankadaki hesaplara yatırılan paralar karşılığında bankalarca verilen makbuz veya dekontlar alındı makbuzu hükmündedir.

Alındı makbuzları üç nüsha olarak düzenlenir. Makbuzlar, seri itibarıyla cilt ve sıra numarası taşır. İlk nüsha ilgili kişiye verilir. İkinci nüsha tahsil fişine eklenir. Sabit nüshası dip koçan olarak saklanır. Makbuz üzerinde paranın niçin alındığı, parayı verenin adı veya unvanı, alınan paranın yazı ve rakamla miktarı, makbuzu yazanın imzası ve tarih bulunur.

Her tahsilat karşılığında bir makbuz verilir. Makbuzsuz veya adi bir senet ya da tutanakla tahsilat yapılamaz.

Her akşam yapılan tahsilatlar vezneye yatırılır. Veznedar, kendisi veya tahsildar ya da tahsilat ile görevlendirilmiş personel tarafından yapılan tahsilatları günü gününe ve sırayla kasa raporuna kaydeder. Ödeme makbuzu Madde 47 — Ödeme makbuzu, kasadan çıkan paralar için kullanılır. Ödemeler, müsbit evraka dayanılarak yapılır. Ödeme makbuzları iki nüsha olarak düzenlenir. Makbuzlar, seri itibarıyla cilt ve sıra numarası taşır. İlk nüsha müsbit evraklarla birlikte tediye fişine eklenir. Sabit nüshası dip koçan olarak saklanır. Makbuz üzerinde paranın niçin verildiği, parayı alanın adı/unvanı ve imzası, verilen paranın yazı ve rakamla miktarı, makbuzu yazanın ve ayrıca yetkililerin imzası ile tarih bulunur.

Her ödeme karşılığında bir makbuz verilir. Makbuzsuz veya adi bir senet ya da tutanakla ödeme yapılamaz. Müsbit evraka dayanmadan veya makbuz düzenlenmeden ödeme yapılması halinde, bundan doğacak kuruluş zararını harcama belgelerini düzenleyen personel ile bunları tetkik ve imza edenler sorumludur.

123

Çek giriĢ bordrosu Madde 48 — Çek giriş bordrosu, çekle yapılan tahsilatlar için kullanılır. Çek giriş bordrosu üzerinde, çekin niçin alındığı, çeki verenin adı veya unvanı, çekin numarası, tutarı, vadesi ve ait olduğu banka ile bordroyu yazanın imzası ve tarih bulunur. Çek giriş bordrosu iki nüsha olarak düzenlenir. İlk nüsha ilgili kişiye verilir. İkinci nüsha mahsup fişine eklenir. Çek çıkıĢ bordrosu Madde 49 — Çek çıkış bordrosu, çekle yapılan ödemeler için kullanılır. Çek çıkış bordrosu üzerinde, çekin niçin verildiği, çeki alanın adı veya unvanı, çekin numarası, tutarı, vadesi ve ait olduğu banka ile bordroyu yazanın imzası ve tarih bulunur. Çekler ilgili bankalardan temin edilir. Kullanılan çeklerin dip koçanları saklanır. Çekler harcamaya yetkili kişiler tarafından imza edilir.

Kasa raporu Madde 50 — Kasa raporu, günlük alındı ve ödeme makbuzlarının kaydına ve kasa mevcudunun kontrolüne yarayan rapordur. Tahsil edilen paralar bu raporun borç kısmına, nakden yapılan ödemeler de alacak kısmına kaydedilir. Bu raporun borç bakiyesi kasa mevcudunu gösterir.

Tahsil fiĢi Madde 51 — Tahsil fişi, alındı makbuzlarıyla yapılan tahsilatların muhasebeleştirilmesi için kullanılır.

Tahsil fişi iki nüsha olarak düzenlenir. Fişler, seri itibarıyla cilt ve sıra numarası taşır. İlk nüsha, alındı makbuzlarıyla birlikte muhafaza olunur. Sabit nüshası dip koçan olarak saklanır. Fişin üzerinde borçlu ve alacaklı hesapların numara ve isimleri, tahsilatın yapıldığı alındı makbuzlarının seri numarası, tahsil edilen paranın yazı ve rakamla miktarı, fişi yazanın ve ayrıca muhasebe yetkilisinin imzası ile tarih bulunur.

Tahsil fişleri ve ekleri, diğer fiş ve makbuzlardan ayrı olarak ve her ay için ayrı ayrı düzenlenecek dosyalarda muhafaza olunur.

Tediye fiĢi Madde 52 — Tediye fişi, ödeme makbuzlarıyla kasadan yapılan ödemelerin muhasebeleştirilmesi için kullanılır.

Tediye fişi, iki nüsha olarak düzenlenir. Fişler, seri itibarıyla cilt ve sıra numarası taşır. İlk nüsha, ödeme makbuzları ve bu ödemelere ilişkin müsbit evrakla birlikte muhafaza olunur. Sabit nüshası dip koçan olarak saklanır. Fişin üzerinde borçlu ve alacaklı hesapların numara ve isimleri, ödemenin yapıldığı ödeme makbuzlarının seri numarası, harcanan paranın yazı ve rakamla miktarı, fişi yazanın ve ayrıca muhasebe yetkilisinin imzası ile tarih bulunur.

Tediye fişleri ve ekleri, diğer fiş ve makbuzlardan ayrı olarak ve her ay için ayrı ayrı düzenlenecek dosyalarda muhafaza edilir.

Mahsup fiĢi Madde 53 — Mahsup fişi, kasa hesabı dışındaki hesaplarla ilgili işlemlerin muhasebeleştirilmesi için kullanılır.

Mahsup fişi, iki nüsha olarak düzenlenir. Fişler, seri itibarıyla cilt ve sıra numarası taşır. İlk nüsha, fişin dayanağını oluşturan müsbit evrakla birlikte muhafaza olunur. Sabit nüshası dip koçan olarak saklanır. Fişin üzerinde borçlu ve alacaklı hesapların numara ve isimleri, fişin niçin düzenlendiği, yazı ve rakamla miktarı, fişi yazanın ve ayrıca yetkililerin imzası ile tarih bulunur.

Mahsup fişleri ve ekleri, diğer fiş ve makbuzlardan ayrı olarak ve her ay için ayrı ayrı düzenlenecek dosyalarda muhafaza edilir.

Gider pusulası Madde 54 — Gider pusulası, kazançları götürü usulde tespit olunan tüccara, serbest 124

meslek erbabına ve vergiden muaf esnafa yaptırılan işler veya onlardan satın alınan emtia için işi yapana veya emtiayı satana imza ettirilerek tanzim edilen belgedir.

Gider pusulası üç nüsha olarak düzenlenir ve seri itibarıyla cilt ve sıra numarası taşır. İlk nüsha, işi yapana veya emtiayı satana verilir. İkinci nüsha ödeme makbuzuna eklenir.

Sabit nüshası dip koçan olarak saklanır. Gider pusulasının üzerinde işin mahiyeti, emtianın cinsi, nevi, miktar ve bedeli, iş ücreti, işi yapan veya emtiayı satanın adı, adresi, imzası ile tarih bulunur.

Diğer belgeler Madde 55 — Muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve bunların raporlanmasında ihtiyaç duyulacak diğer mali tablo, makbuz, fiş ve belgeler yönetim kurulu/Birlik Yönetim Kurulu kararıyla kullanılabilir. Ancak, kullanılması Bakanlıkça gerekli görülecek diğer belgelerin kullanılması zorunludur.

Muhasebeyle ilgili belgelerin kayıt usulü ve muhafazası Madde 56 — Muhasebeye ilişkin mali tablo, makbuz, fiş ve belgelerin; Türkçe olarak tutulması ve mürekkeple veya elektronik cihazlarla yazılması zorunludur.

Mali tablo, makbuz, fiş ve belgeler muhasebe birimi tarafından tutulur ve muhafaza olunur. Bunlardan alındı makbuzları, veznedara, tahsildara veya tahsilat ile görevlendirileceklere zimmet karşılığında verilir. Yeni makbuzlar verilirken kullanılmış olanlar geri alınır.

Alındı ve ödeme makbuzu, tahsil, tediye ve mahsup fişi ile gider pusulası üzerinde kazıntı ve silinti yapılamaz. Yanlış tanzim edilenler üzerine geçerli açıklama yapılmak suretiyle iptal edilir ve dip koçanlarıyla birlikte muhafaza edilir.

Muhasebeyle ilgili belgelerin onaya sunulması Madde 57 — Mizan ve bütçe izleme raporu aylık olarak hazırlanır ve izleyen ayda oda ve borsalarda meclisin, şubelerde bağlı bulunduğu oda veya borsa meclisinin onayına sunulmak üzere şube meclisinin, Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulunun tetkik ve tasdikine sunulur. Bu belgelerde yer alan gelir ve gider hesaplarına ilişkin ayrıntılı bilgi istenilmesi halinde bunlar da meclisin, şube meclisinin veya Birlik Yönetim Kurulunun bilgisine sunulur.

YEDĠNCĠ BÖLÜM Tahsilat ve Harcama Tahsilat Madde 58 — Kuruluş tahsilatları; nakit, çek ve banka kredi kartıyla veya kuruluş adına açılan banka hesabına para yatırmak ya da kuruluşun borcuna karşılık mahsup işlemi yapmak suretiyle yapılır.

Oda ve borsalar ile bunların şubelerinde, banka kredi kartı kullanılarak aidat borçları ve gecikme zamları meclis kararıyla taksitlendirilebilir. Ancak, ödeme süresi başlamış ve henüz vadesi geçmemiş aidatlar taksitlendirilemez. Banka kredi kartı kullanılarak yapılacak taksitlerin sayısı on iki ayı geçemez.

Oda ve borsa üyelerinin borçlarına karşılık rızaen oda veya borsalara yaptıkları ödemelerden sırasıyla; a) Yapılan ödeme, varsa ödeme süresi başlamış ve henüz vadesi geçmemiş borçlara, b) Ödeme süresi başlamış ve henüz vadesi geçmemiş borcun bulunmaması halinde yapılan ödeme, en eski borç asıllarından başlayarak sırasıyla diğer borç asıllarına, c) Asıl borçların tamamının ödenmiş olması halinde yapılan ödeme, en yeni asıl borcun gecikme zammı borcundan başlayarak sırasıyla diğer gecikme zammı borçlarına mahsup edilir.

Oda veya borsaların borçlarına karşılık rızaen Birliğe yaptıkları ödemelerden sırasıyla; 125

a) Yapılan ödeme, varsa ödeme süresi başlamış ve henüz vadesi geçmemiş borçlara, b) Ödeme süresi başlamış ve henüz vadesi geçmemiş borcun bulunmaması halinde yapılan ödeme, en eski borç asıllarından başlayarak sırasıyla diğer borç asıllarına, c) Asıl borçların tamamının ödenmiş olması halinde yapılan ödeme, en eski asıl borcun gecikme zammı borcundan başlayarak sırasıyla diğer gecikme zammı borçlarına mahsup edilir.

Süresinde ödenmeyen kayıt ücreti, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hasılatından alınacak oda payı, borsa tescil ücreti ve Birlik aidatına 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca günlük gecikme zammı tahakkuk ettirilir.

Kayıt ücreti, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hasılatından alınacak oda payı, borsa tescil ücreti, Birlik aidatı ve bunlara ait kesinleşen gecikme zamları ile para cezalarının tahsiline ilişkin olarak yönetim kurulunca/Birlik Yönetim Kurulunca verilen kararlar ilâm hükmünde olup, icra dairelerince yerine getirilir.

Kayıt ücreti, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hasılatından alınacak oda payı, borsa tescil ücreti, Birlik aidatı ve bunlara ait kesinleşen gecikme zamları ile para cezalarının tahsil zamanaşımı süresi beş yıldır.

Zamanaşımı; kayıt ücreti, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hasılatından alınacak oda payı, borsa tescil ücreti ile Birlik aidatının ödenmesi gereken yılı takip eden yılın başında işlemeye başlar. Kısmen ödeme, haciz uygulaması, icraen takip ve tahsil sonucunda yapılan her çeşit tahsilat veya alacağın teminata bağlanması zamanaşımını keser. Gecikmiş borç aslının tamamının veya bir kısmının ödenmiş olması halinde de bu borca bağlı gecikme zammı için de zamanaşımı kesilir. Zamanaşımı, kesilmenin rastladığı takvim yılını takip eden yılın başından itibaren yeniden işlemeye başlar.

Kasada bulundurulacak para miktarı Madde 59 — Oda ve borsalar ile bunların şubeleri ve Birlikte bir kasa bulundurulur ve yapılan tahsilatların yanı sıra her türlü tahvil, hisse senedi, hazine bonosu gibi menkul kıymet ve varlıklar ile kıymetli ayniyat, banka teminat ve garanti mektubu ile şahsi kefaletler bu kasada muhafaza olunur. Ayrıca, her türlü tahvil, hisse senedi, hazine bonosu gibi menkul kıymet ve varlıklar ile kıymetli ayniyat, banka teminat ve garanti mektubu ile şahsi kefaletlerden yönetim kurulu/Birlik Yönetim Kurulu tarafından uygun görülenler bankalardaki kasalarda da muhafaza olunabilir.

Kasada, veznedarın veya başkalarının şahsına ait para ve kıymetli evrak bulundurulamaz. Kasa fazlası paralar ile diğer kıymetlerin veznedara veya başkalarına ait olduğu hakkındaki iddialar dinlenmez, bunlar kuruluş adına gelir kaydedilir.

Oda, borsa ve Birliğin kasasında bulundurulabilecek günlük para miktarı her mali yılın ilk ayı içinde yeniden belirlenmek üzere yönetim kurulu/Birlik Yönetim Kurulu tarafından tespit olunur. Bu miktarın üzerindeki paralar, yönetim kurulu/Birlik Yönetim Kurulu tarafından belirlenen banka hesaplarına her günün sonunda yatırılır. Ancak, personelin ücret, fazla mesai ve ikramiye gibi özlük haklarının ödendiği günde ve bu günün öncesinde bu hüküm uygulanmaz.

Kasa mevcudunun yapılacak ödemeleri karşılayamayacağının anlaşılması durumunda, o günkü ödemelere yetecek miktarda para bankadan alınarak kasaya konulur.

Kuruluşun bankalardaki hesaplarından para çekmeye yetkili kişiler ile yetkinin sınır ve kapsamı imza sirküleriyle tespit edilerek ilgili banka veya kuruluşlara gönderilir. İmza sirkülerinde meydana gelecek değişiklilerde bunlara bildirilir.

Yönetim kurulu/Birlik Yönetim Kurulu, kasadan yapılacak ödemelere ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Kasanın kapanması ve sayımı Madde 60 — Kasa, günlük resmi çalışma süresinin bitiminden bir saat önce kapatılır.

Ancak, genel sekreterin/şube müdürünün gerekli görmesi halinde tahsilat ve ödemeye mesai 126

saati bitimine kadar devam edilir.

Günlük işlemlerin sonunda kasadaki paralar sayılarak kasa raporu kayıtlarına uygun olup olmadığı kontrol edilir.

Kasa, iki ayda bir defadan az olmamak üzere belirsiz günlerde genel sekreter/şube müdürü veya yetkilendirdiği personel tarafından kontrol edilir. Sayman üyenin kasayı kontrol etme yetkisi saklıdır.

Harcama Madde 61 — Oda, borsa, şube ve Birlikte harcama, bütçeleri dahilinde ödeme makbuzlarıyla veya mahsup fişiyle yapılır. Ödeme makbuzları veya mahsup fişi ya da bunların dayandığı müsbit evraklar; oda ve borsalarda yönetim kurulu başkanı veya yetkilendireceği yardımcısı ve genel sekreterin veya genel sekreterin olmadığı hallerde sayman üyenin, şubelerde şube başkanı veya yardımcısı ve şube müdürünün veya sayman üyenin, Birlikte ise Birlik Başkanı veya yetkilendireceği başkan yardımcısı ve Birlik Genel Sekreterinin veya sayman üyenin müşterek imzasıyla imzalanır.

Odalar ve borsalarda; yönetim kurulunun önerisi üzerine meclisçe saptanan miktar kadar harcama, sonradan yönetim kurulunun onayına sunulmak şartıyla genel sekreter tarafından resen yapılabilir. Bu takdirde ödeme makbuzları veya mahsup fişi ya da bunların dayandığı müsbit evraklar sadece genel sekreter tarafından imzalanır. Şubelerde; şube yönetim kurulunun önerisi üzerine şube meclisince saptanan miktar kadar harcama, sonradan şube yönetim kurulunun onayına sunulmak şartıyla şube müdürü tarafından resen yapılabilir. Bu takdirde ödeme makbuzları veya mahsup fişi ya da bunların dayandığı müsbit evraklar sadece şube müdürü tarafından imzalanır.

Birlikte; Birlik Yönetim Kurulunun önerisi üzerine Genel Kurulca saptanan miktar kadar harcama, sonradan Birlik Yönetim Kurulunun onayına sunulmak şartıyla Birlik Başkanı tarafından resen yapılabilir. Ayrıca, Birlik Başkanı için belirlenen miktardan fazla olmamak üzere, Birlik Yönetim Kurulu tarafından belirlenen miktarda harcama sonradan Birlik Yönetim Kurulunun onayına sunulmak şartıyla Birlik Genel Sekreteri tarafından resen yapılabilir. Bu takdirde ödeme makbuzları veya mahsup fişi ya da bunların dayandığı müsbit evraklar sadece Birlik Başkanı veya Genel Sekreteri tarafından imzalanır.

Oda ve borsa genel sekreterleri ile Birlik Genel Sekreteri, yönetim kurulunun/Birlik Yönetim Kurulunun izni ile harcama yetkisini her mali yılın başında yeniden tespit edilmek üzere yardımcılarına devredebilir.

Mevzuata aykırı harcamalardan bu harcamaya ilişkin ödeme makbuzunu veya mahsup fişini ya da bunların dayandığı müsbit evrakı imzalayanlar sorumludur. Ancak, bu harcamaları inceleyen sayman üye veya hesapları inceleme komisyonu üyelerinin de sorumlulukları saklıdır.

Tahsilat ve harcamaların kontrolü Madde 62 — Tahsilat ve harcamalar ile diğer muhasebe iş ve işlemleri sayman üye tarafından her zaman, hesapları inceleme komisyonu tarafından ise toplantı dönemlerinde kontrol edilebilir.

Mevzuata aykırı işlemler ile görülen aksaklık ve eksiklikler sayman üye tarafından yönetim kuruluna/şube yönetim kuruluna/Birlik Yönetim Kuruluna, hesapları inceleme komisyonu tarafından ise meclise/şube meclisine/Genel Kurula bir rapor halinde bildirilir.

SEKĠZĠNCĠ BÖLÜM Hesap Planı Odalar, borsalar ve Birliğin hesap planı Madde 63 — Kuruluşların muhasebe hesap planı aşağıdaki hesap grupları ve hesaplardan oluşur: 127

Aktif Hesaplar Dönen Varlıklar 10 Hazır Değerler 100 Kasa Hesabı 101 Alınan Çekler Hesabı 102 Bankalar Hesabı 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı (-) 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabı 11 Menkul Kıymetler 112 Kamu Kesimi Tahvil Senet ve Bonoları Hesabı 118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı 12 Faaliyet Alacakları 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı / Alıcılar Hesabı 123 Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı 127 Diğer Alacaklar Hesabı 128 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı 13 KuruluĢ Alacakları 132 İştirakten Alacaklar Hesabı 135 Personelden Alacaklar Hesabı 136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı 138 Şüpheli Diğer Alacaklar Hesabı 15 Stoklar 150 Malzeme Stokları Hesabı 153 Belge ve Defter Stokları Hesabı 157 Diğer Stoklar Hesabı 18 Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı 181 Gelir Tahakkukları Hesabı 19 Diğer Dönen Varlıklar 195 İş Avansları Hesabı 196 Personel ve Seyahat Avansları Hesabı 197 Sayım Noksanları Hesabı Duran Varlıklar 22 Faaliyet Alacakları 220 Gelirlerden Alacaklar Hesabı / Alıcılar Hesabı 223 Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı 226 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı 227 Diğer Alacaklar Hesabı 228 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı 23 KuruluĢ Alacakları 232 İştirakten Alacaklar Hesabı 235 Personelden Alacaklar Hesabı 236 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı 238 Şüpheli Diğer Alacaklar Hesabı 24 Mali Duran Varlıklar 242 İştirakler Hesabı 243 İştiraklere Sermaye Taahhütleri Hesabı (-) 244 İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-) 128

245 Bağlı Ortaklıklar Hesabı 246 Bağlı Ortaklıklara Sermaye Taahhütleri Hesabı (-) 248 Diğer Mali Duran Varlıklar Hesabı 249 Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı Hesabı (-) 25 Maddi Duran Varlıklar 250 Arazi ve Arsalar Hesabı 252 Binalar Hesabı 253 Tesis, Makine, Cihazlar Hesabı 254 Taşıtlar Hesabı 255 Demirbaşlar Hesabı 256 Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı 259 Verilen Avansları Hesabı 26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 260 Haklar Hesabı 267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı 28 Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı 281 Gelir Tahakkukları Hesabı Pasif Hesaplar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 30 Kısa Vadeli Mali Borçlar 300 Banka Kredileri Hesabı 309 Diğer Mali Borçlar Hesabı 32 Faaliyet Borçları 320 Bütçe Emanetleri Hesabı /Alacaklılar Hesabı 326 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı 329 Diğer Faaliyet Borçları Hesabı 33 Diğer Borçlar 332 İştiraklere Borçlar Hesabı 335 Personele Borçlar Hesabı 336 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı 34 Alınan Avanslar 340 Alınan Sipariş Avansları Hesabı 341 Olağan Gelirler İçin Alınan Avanslar Hesabı 349 Alınan Diğer Avanslar Hesabı 36 Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı 362 Bakanlık İç Ticaret Hizmetleri Payı Hesabı 363 Birlik Aidatı Hesabı 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı 369 Ödenecek Diğer Yükümlülükler Hesabı 38 Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı 381 Gider Tahakkukları Hesabı 39 Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 397 Sayım Fazlaları Hesabı Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 129

40 Uzun Vadeli Mali Borçlar 400 Banka Kredileri Hesabı 409 Diğer Mali Borçlar Hesabı 42 Faaliyet Borçları 420 Bütçe Emanetleri Hesabı /Alacaklılar Hesabı 426 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı 429 Diğer Faaliyet Borçları Hesabı 43 Diğer Borçlar 432 İştiraklere Borçlar Hesabı 433 Bağlı Ortaklıklara Borçlar Hesabı 436 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı 48 Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı 481 Gider Tahakkukları Hesabı Öz Kaynaklar 50 Net Değer 500 Net Değer / İhtiyatlar Hesabı 59 Dönem Faaliyet Sonuçları 590 Dönem Olumlu Faaliyet Sonucu Hesabı 591 Dönem Olumsuz Faaliyet Sonucu Hesabı (-) Faaliyet ve Sonuç Hesapları 60 Gelirler 600 Olağan Gelirler Hesabı 602 Diğer Gelirler Hesabı 610 Olağan Gelirlerden İndirimler Hesabı (-) 620 Dağıtılan Belgelerin Dağıtım Maliyeti Hesabı (-) 632 Faaliyet Giderleri Hesabı (-) 640 İştiraklerden Gelirler Hesabı 642 Faiz Gelirleri Hesabı 643 Kira Gelirleri Hesabı 645 Menkul Kıymet Satış Gelirleri Hesabı 646 Kambiyo Gelirleri Hesabı 649 Diğer Olağan Gelirler Hesabı 653 Komisyon Giderleri Hesabı (-) 655 Menkul Kıymet Satış Giderleri Hesabı (-) 656 Kambiyo Giderleri (-) 660 Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri Hesabı (-) 671 Önceki Dönem Gelirleri Hesabı 679 Diğer Olağan Dışı Gelirler Hesabı 681 Önceki Dönem Giderleri Hesabı (-) 689 Diğer Olağan Dışı Giderler Hesabı (-) 690 Dönem Gelir ve Gideri Hesabı 70 Giderler 790 Malzeme Giderleri Hesabı 791 İşçi Ücret ve Giderleri Hesabı 792 Personel Ücret ve Giderler Hesabı 793 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler Hesabı 794 Genel Giderler ve Diğer Giderler Hesabı 795 Vergi, Resim ve Harçlar Hesabı 797 Finansman Giderleri 130

798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesabı Nazım Hesaplar 900 Borçlu Nazım Hesabı 901 Alacaklı Nazım Hesabı Oda, borsa, şube ve Birlik; hesap planında yer alan hesaplardan sadece mali işlemleriyle ilgili olan hesapları tutar. Bu hesap planında yer almamakla birlikte tek düzen hesap planında yer alan herhangi bir hesabın tutulması gerekliliği ortaya çıkarsa, bu hesaplar Birlik tarafından çıkarılacak tebliğlerle bu Yönetmelikteki hesap planına eklenebilir.

Oda, borsa ve Birliğin gelir ve gider bütçesi fasıllarının hangi gelir ve gider hesapları kullanılarak muhasebeleştirileceği Birlik tarafından çıkarılacak tebliğlerle düzenlenir.

DOKUZUNCU BÖLÜM ÇeĢitli ve Son Hükümler Maddi duran varlıkların kaydı ve silinmesi Madde 64 — Arazi ve arsalar, binalar, her türlü makine, tesis, cihaz ve aletler, taşıtlar, demirbaşlar ve diğer maddi duran varlıklardan kullanma süreleri bir yıldan fazla olan ve her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenecek değerin üzerinde olanlar maddi duran varlık hesaplarına ve sabit kıymetler defterine kaydedilir. Ancak, oda ve borsalarda meclis, Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulu tarafından kullanma süreleri bir yıldan az olan ve her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenecek değerin altındaki maddi duran varlıkların da maddi duran varlık hesaplarına ve sabit kıymetler defterine kaydedilmesine karar verilebilir.

Kullanılmayacak duruma gelen maddi duran varlıkların tespiti ve kayıtlardan düşürülmesi işlemlerini yapmak üzere oda ve borsalarda yönetim kurulu, şubelerde şube yönetim kurulu ve Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulu kararıyla kuruluş personelinden müteşekkil üç kişilik bir komisyon oluşturulur.

Komisyon, kullanılmayacak duruma gelen maddi duran varlıkları yönetim kurulunca/şube yönetim kurulunca/Birlik Yönetim Kurulunca kararlaştırılan süre içerisinde bir liste halinde tespit eder. İki nüsha olarak tanzim edilecek bu listede, kullanılamayacak durumdaki maddi duran varlıkların cinsi ve adetleri belirtilir. Komisyonca tanzim edilen listeler yönetim kurulunun/şube yönetim kurulunun/Birlik Yönetim Kurulunun onayına sunulur. Yönetim kurulunca/şube yönetim kurulunca/Birlik Yönetim Kurulunca onaylanan listelerde yer alan maddi duran varlıklar, imha edilmek veya ihtiyaç sahiplerine verilmek ya da satılmak suretiyle kayıtlardan düşülür.

Harcırahlar Madde 65 — Bir yere geçici bir görevle görevlendirilen organ üyelerine, personele ve kuruluş dışından görevlendirileceklere harcırah verilir. Harcırah; yol masrafını, konaklama masrafını ve yevmiyeyi kapsar. Şehir içi görevlendirmelerde yevmiye ödenmez.

Organ üyelerine, personele ve kuruluş dışından görevlendirileceklere ödenecek günlük şehir dışı ve yurt dışı yevmiyenin miktarı oda, borsa ve şubelerde meclis, Birlikte ise Genel Kurul tarafından belirlenir. Genel Kurul bu yetkisini Birlik Yönetim Kuruluna devredebilir.

(15.7.2006 tarihli R.G.yayım.Yön.ile DeğiĢik) Organ üyelerine, genel sekretere, genel sekreter yardımcılarına ve kuruluş dışından görevlendirileceklere ödenecek günlük yurt dışı yevmiyesinin brüt miktarı on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının üçte ikisini, günlük şehir dışı yevmiyesinin brüt miktarı ise on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının dörtte birini geçemez.

Genel sekreter ve yardımcısı dışında kalan ve yönetim kurulları tarafından belirlenecek danışman, şube/temsilcilik yetkilisi, müşavir, daire başkanı, müdür, uzman, uzman 131

yardımcısı, şef, müfettiş, avukat, mühendis, mimar gibi benzeri kadrolarda çalışan personele ödenecek günlük yurt dışı yevmiyesinin brüt miktarı on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yarısını, günlük şehir dışı yevmiyesinin brüt miktarı ise on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının beşte birini geçemez. Bunlar dışında kalan personele ödenecek günlük yurt dışı yevmiyesinin brüt miktarı on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının beşte ikisini, günlük şehir dışı yevmiyesinin brüt miktarı ise on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının altıda birini geçemez. Şehir dışına veya yurt dışına geçici görevle görevlendirilenlerin yemek masraflarının kuruluşunca veya karşı tarafça karşılanması halinde bunlara yevmiyelerinin yarıs ı ödenir.

Oda, borsa ve şubelerde, meclis/şube meclisi üyelerinin yurt dışına veya şehir dışına geçici bir görevle görevlendirilmelerine meclis/şube meclisi tarafından veya meclisin yetki devretmesi halinde yapılacak ilk toplantıda meclisin onayına sunulmak üzere yönetim kurulu tarafından, meclis/şube meclisi üyeleri dışında kalan organ üyelerinin, genel sekreterin, genel sekreter yardımcılarının ve kuruluş dışındakilerin yurt dışına veya şehir dışına geçici bir görevle görevlendirilmelerine yönetim kurulu/şube yönetim kurulu tarafından karar verilir. Genel sekreter ve yardımcıları dışındaki personelin yurt dışına geçici bir görevle görevlendirilmelerine yönetim kurulu/şube yönetim kurulu tarafından, şehir dışına geçici bir görevle görevlendirmelerine ise genel sekreter/şube müdürü tarafından karar verilir. (Oda ve borsalar için bu değiĢikliğin uygulama baĢlangıcı 1.1.2007) Birlikte, Birlik Başkanı ve Yönetim Kurulu üyeleri ile diğer organ üyeleri, personel ve kuruluş dışındakilerin yurtdışına geçici bir görevle görevlendirilmeleri Birlik Başkanının onayıyla yapılır. Birlik Başkanı ve Yönetim Kurulu üyelerinin şehir dışına geçici bir görevle görevlendirilmeleri Birlik Başkanının, diğer organ üyeleri, personel ve kuruluş dışındakilerin şehir dışına geçici bir görevle görevlendirilmeleri ise Genel Sekreterin onayıyla yapılır.

Konaklama ve yol masraflarının belgelendirilmesi zorunludur. Aksi takdirde bunlar için ödeme yapılmaz. Personelin kalacağı otel sınıfı, yönetim kurulu/Birlik Yönetim Kurulu tarafından tespit edilir. Organ üyelerinin, personelin ve kuruluş dışından görevlendirilenlerin, görev seyahatlerini kendi özel araçlarıyla yapmaları halinde, bunlara her mali yılın başında oda, borsa ve şubelerde meclis, Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulunca tespit edilecek kilometre fiyatı üzerinden yakıt faturaları ödenebilir.

Harcıraha ilişkin diğer usul ve esaslar oda ve borsalarda iç yönergelerle, Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulu tarafından çıkarılacak yönergelerle belirlenir.

Avanslar Madde 66 — Bir yere geçici bir görevle görevlendirilenlere talepleri halinde harcırahlarını karşılayacak miktarda avans verilir. Verilen avansların, görevin bitimine müteakip en geç on gün içinde muhasebe birimine verilecek bir geçici görev yolluk bildirimiyle mahsup işleminin yaptırılması ve varsa artan paraların iade edilmesi gerekir.

Avans alanların, süresi içerisinde mahsup belgelerini vermemesi veya artan parayı iade etmemesi halinde, görevin bitiminden on gün sonra başlamak üzere verilen avans miktarı üzerinden 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca günlük gecikme zammı alınır.

Bir kişiye, almış olduğu avansı mahsup etmeden başka bir görevlendirme nedeniyle yeniden avans verilmez. Avans ödendikten sonra geçici görevlendirmeden vazgeçildiği için paranın geri alınması gerektiği takdirde, hesaplanacak günlük gecikme zammı, vazgeçme emrinin ilgiliye tebliğ edildiği tarihi izleyen on günün sonunda, bugünün tatile rastlaması halinde tatili izleyen ilk iş gününde başlar.

132

Burslar Madde 67 — (20.7.2007 tarihli R.G. yayım. Yön. Ġle değiĢik) Odalar, borsalar veya Birlik; yurt içinde orta veya yüksek örgün öğretim veren kurumlarda okuyan veya bu kurumlara girme hakkını elde ederek giriş kaydını yaptıran, maddi desteğe ihtiyacı olan, herhangi bir kurum veya kuruluşta daimî eleman olarak çalışmayan öğrencilere karşılıksız olarak doğrudan veya kurdukları vakıflar aracılığıyla burs verebilir Her yıl kaç öğrenciye burs verileceği ve bursun miktarı oda ve borsalarda meclis, Birlikte ise Genel Kurul tarafından tespit edilir. Genel Kurul bu yetkisini Birlik Yönetim Kuruluna devredebilir. Burs miktarı, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından verilen bursun miktarlarını aşamaz.

Burs sayısı ve miktarları uygun vasıtalarla ilan olunur. Kimlere burs verileceği yönetim kurulu/Birlik Yönetim Kurulu tarafından, bursun kurulan vakıflar aracılığıyla verilmesi durumunda ise vakıf tarafından belirlenir. Kuruluş personelinin çocuklarına verilecek bursun sayısı toplam burs sayısının yüzde kırkını geçemez.

Burslar, öğrenciye aylık olarak ödenir. Burs ödeme süresi, yıllık öğrenim süresi olan dokuz aydır.

Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilen, devam etmekte olduğu öğretim kurumunu bitiren, sınıfta kalan, herhangi bir firma veya kuruluşta daimi olarak çalışmaya başlayan, geçici veya sürekli okuldan uzaklaştırma cezası alan öğrencilerin bursu kesilir.

Burs verilmesine ilişkin diğer usul ve esaslar oda ve borsalarda iç yönergelerle, Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulu tarafından çıkarılacak yönergelerle belirlenir.

Bursun vakıflar aracılığıyla verilmesi durumunda da bu madde hükümleri uygulanır.

Kadrolar Madde 68 — Kuruluşlarda çalıştırılacak personelin unvan ve sayısını gösteren kadrolar oda ve borsalarda meclis, Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulu tarafından her yıl belirlenir. Kadrosuz personel çalıştırılamaz.

Emniyet sigortası Madde 69 — Maddi duran varlıklar ile nakdi varlıkların teminat altına alınması maksadıyla oda ve borsalarda meclis, Birlikte ise Birlik Yönetim Kurulu kararıyla emniyet sigortası yaptırılabilir.

Kasa ve mali risk tazminatı Madde 70 — Tahsilat ve ödemelerle ilgili evrakları hazırlayan, kayda alan, kontrol eden ve imzalayan muhasebe birimi personeline unvanına bakılmaksızın aylık brüt ücretlerinin yüzde onuna tekabül eden miktarı kadar brüt mali risk tazminatı; doğrudan doğruya nakit hareketlerinden sorumlu veznedar, tahsildar ve tahsilat ile görevlendirilen personele ise aylık brüt ücretlerinin yüzde yirmisine tekabül eden miktarı kadar brüt kasa tazminatı her ay peşin olarak ödenir.

Bir önceki yıl fiili gelirleri on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının bin katından az olan oda ve borsalarda, bu maddenin birinci fıkrasında öngörülen mali risk ve kasa tazminatı oranları yönetim kurulu kararıyla yarıya kadar indirilerek ilgililere ödenebilir.

Aidatların affı ve yeniden yapılandırılması Madde 71 — Oda ve borsa meclisi, tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçilmesine veya ölen, ticareti terk eden ve oda veya borsaya olan aidat borçların ı yangın, sel, deprem ve benzeri tabiî afetler gibi iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat borçlarının ve gecikme zamlarının affına ve/veya yeniden yapılandırılmalarına karar verebilir. İstisnai nitelikteki bu kararlar, aynı durumdaki tüm üyeleri kapsayacak şekilde ve yılda bir defa olmak üzere alınır.

133

Birlik aidatı Madde 72 — Oda ve borsalar her yıl tahsil edilen gelirlerinin yüzde sekizini aidat olarak, Birlik Yönetim Kurulunun belirleyeceği bankalardan birine Birlik adına yatırmak zorundadır.

Birlik aidatları bir önceki yıl fiili geliri üzerinden hesap edilerek, izleyen yılın Temmuz ve Aralık aylarında eşit iki taksitte yatırılır. Fiili gelire; Kanunun 23 üncü ve 49 uncu maddelerinde sayılan bütün gelirler dahildir. Ancak, şartlı bağış ve yardımlar Birlik aidatının hesaplanmasında dikkate alınmaz.

KuruluĢta bulunan değerlerin sayımı Madde 73 — Kuruluşun kasa, vezne ve ambarlarında bulunan hazır değerler, pul ve değerli kağıtlar, menkul kıymet ve varlıklar ile teminat mektubu gibi değerleri mali yılın son günü itibarıyla muhasebe yetkilisinin başkanlığı altında genel sekreter/şube müdürü tarafından görevlendirilecek personel tarafından sayılır. Dönem sonu işlemleri muhasebe birimi tarafından yapılır.

Evrak, belge ve defterlerin temini Madde 74 — Oda ve borsalarca kullanılan her türlü matbu evrak, belge ve defterler uygulamada birlik ve beraberliği sağlamak amacıyla Birlik tarafından bastırılır ve ücreti karşılığında talep eden oda ve borsalara gönderilir. Birlik, içeriğini ve şeklini belirlemek suretiyle matbu evrak, belge ve defterlerin bir kısmının veya tamamının bastırılma yetkisini oda ve borsalara devredebilir. Şubelerde kullanılan muhasebeye ilişkin her türlü matbu evrak, belge ve defterler bağlı bulunulan oda veya borsadan temin olunur.

Evrak, defter ve belgelerin muhafazası ve imhası Madde 75 — Muhasebeyle ilgili defter, fiş, makbuz ve diğer belgelerin muhafazası ve imhasında Oda Muamelat Yönetmeliği ile Borsa Muamelat Yönetmeliği hükümleri uygulanır. ġubelerin bütçe ve muhasebesi Madde 76 — Oda ve borsa şubelerinin bütçe ve muhasebesi hakkında öncelikle 8/1/2005 tarihli ve 25694 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Oda ve Borsa Şubeleri ile Oda Temsilciliklerinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Yönetmelik hükümleri, hüküm bulunmayan hallerde bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Bildirim hükümleri Madde 77 — Bu Yönetmelik hükümlerine göre ilgililere yapılması gereken her türlü tebligat yazılı olarak ilgilinin bizzat kendisine veya iadeli taahhütlü mektup, kurye, personel veya noter aracılığıyla kayıtlı en son adresine yapılır.

Adresinde bulunamayanlar hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

Tebliğler Madde 78 — Bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin olarak ortaya çıkacak tereddütler Birlik tarafından çıkarılacak tebliğlerle giderilir.

Bu Yönetmelikte Birlikçe çıkarılacağı belirtilen tebliğler, Bakanlığın onayı üzerine Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik Madde 79 — 19/1/1983 tarihli ve 17933 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde 1 – Birlik bütçesinin hesap dönemi takvim yılı olarak değiştirildiğinden, a) 2006 yılı Mayıs ayında yapılacak Genel Kurul Toplantısında; 1) 2004-2005 yılı bütçe döneminin 2005 yılı Nisan-Mayıs aylarına ait harcamaları, 2) 2005-2006 yılı bütçe döneminin 1 Haziran 2005-31 Mart 2006 dönemine ait 134

harcamaları, 3) 1 Haziran-31 Aralık 2006 dönemi bütçesi, 4) 1 Ocak-31 Aralık dönemi 2007 yılı bütçesi. b) 2007 yılı Mayıs ayında yapılacak Genel Kurul Toplantısında; 1) 2005-2006 bütçe döneminin 2006 yılı Nisan-Mayıs aylarına ait harcamaları, 2) 1 Haziran-31 Aralık 2006 dönemine ait harcamaları, 3) 1 Ocak-31 Aralık dönemi 2008 yılı bütçesi Genel Kurulun onayına sunulur.

Geçici Madde 2 – Odalar, borsalar ve Birlik muhasebeye ilişkin mali tablo, makbuz, fiş, belge ve defterleri ile hesap planlarını bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren en geç üç ay içinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirirler. Bu Yönetmeliğin 65 inci ve 67 nci maddelerinde yer alan hükümler bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden mali yılın başından itibaren uygulanacağından bütçeler bu hükümler dikkate alınarak hazırlanır.

Yürürlük Madde 80 – Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 81 — Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.

135

KAYIT ÜCRETİ İLE YILLIK AİDAT VE MUNZAM AİDATIN TESPİTİ VE ÖDENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK 8.1.2005 Tarih ve 25694 Sayılı Resmi Gazete BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; oda ve borsalara kayıtlı üyelerin ödeyecekleri kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarlarının dereceler üzerinden tarifelere göre tespiti ile kayıt ücreti, yıllık ve munzam aidatın ödenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2 — Bu Yönetmelik, oda ve borsalar ile bunlara kayıtlı üyeleri kapsar.

Dayanak Madde 3 — Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 24 üncü, 25 inci ve 50 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen; Kanun: 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu, Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, Birlik: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, Oda: Ticaret ve sanayi odası, ticaret odası, sanayi odası ve deniz ticaret odasını, Borsa: Ticaret borsasını, Meclis: Oda ve borsa meclisini, Yönetim Kurulu: Oda ve borsa yönetim kurulunu, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Kayıt Ücreti, Yıllık ve Munzam Aidat Kayıt Ücreti ve Yıllık Aidat Madde 5 — Üyenin oda veya borsaya kaydı sırasında ödemekle zorunlu olduğu ücrete kayıt ücreti ve her yıl için ödeyeceği aidata da yıllık aidat denir. Üyeler oda veya borsaya kayıt sırasında kayıt ücreti ve her yıl için yıllık aidat ödemekle yükümlüdür.

Kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarları, bu Yönetmelikte gösterilen usullere göre belirlenecek dereceler üzerinden ve tarifelere göre tespit olunur.

Kayıt ücreti ile yıllık aidat miktarı, onaltı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde onundan az, yarısından fazla olamaz.

Kayıt ücretinin alındığı yıl için ayrıca yıllık aidat alınmaz. Ancak kaydı silinmek suretiyle oda veya borsadan ayrılanların tekrar kaydedilmeleri halinde, aynı yıl içinde dahi olsa yeniden kayıt ücreti alınır.

Birden fazla odaya kayıtlı bulunan üyeler, bu durumu belgelendirmek şartıyla kendileri için belirlenmiş bulunan kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarlarının yarısı kadar ödeme yaparlar. Şubelere kayıtlı olan üyeler, bu maddede belirlenen kayıt ücreti ve yıllık aidatın yarısı kadar ödeme yaparlar.

Munzam Aidat Madde 6 — Odalarca her yıl için; gerçek kişi tacir ve sanayicilerin gelir vergisine ilişkin beyannamelerinde gösterilen ticarî kazanç toplamı; tüzel kişi tacir ve sanayicilerin ise ödeyecekleri kurumlar vergisine ilişkin beyannamelerinde gösterilen ticarî bilanço kârı üzerinden binde beş oranında munzam aidat tahsil olunur.

Zarar eden üyeler, o yıl için munzam aidat ödemezler. Çalışma alanları içinde birden fazla şubesi bulunan üyelerin munzam aidatı, bütün şubelerden elde ettikleri gelir veya kurumlar vergisine matrah teşkil eden ticarî kazanç veya ticarî bilanço kârı üzerinden hesaplanır.

Bütün bu hallerde bir müessesenin şubeleri ve fabrikaları ile birlikte ödeyeceği munzam aidat, o yıl için belirlenmiş bulunan yıllık aidat tavanının yirmi katını geçemez.

136

Üye tarafından bilançonun verilmemesi ve vergi dairesinden de sağlanamaması halinde, yıllık aidat tavanının üç katından az olmamak üzere, bir önceki yılın munzam aidatı geçici olarak aynen tahakkuk ettirilir.

Birden fazla odaya kayıtlı bulunanların munzam aidatı, üye tarafından ilgili odalara eşit olarak paylaştırılmak suretiyle yatırılır. Bu durumda üye, birden fazla odaya üye olduğunu belgelemek zorundadır. Şubelere kayıtlı üyeler, bu maddede belirlenen munzam aidatın yarısı kadar ödeme yaparlar.

Kayıt İşlemi Madde 7 — Oda ve borsalara kayıt zorunluluğu bulunanlar işe başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde ilgili oda veya borsaya kaydolmak zorundadır.

Kayıt için müracaatlar doğrudan veya şubeler vasıtasıyla oda veya borsalara yapılır.

Bunlardan mevzuat hükümlerine uygun görülenlerin üyeliğe kaydedilmesine yönetim kurulunca karar verilir. Kararda, ilgilinin derecesi, ödeyeceği yıllık aidat ve alınacak kayıt ücreti belirtilir. Yönetim kurulu karar tarihi, kayıt tarihidir.

Yönetim kurulu bu konudaki yetkisini başkana, üyelerden birine veya birkaçına yahut genel sekretere devredebilir.

Talep üzerine veya re’sen yapılan kayıtlar, yılın hangi ayında yapılırsa yapılsın kayıt ücreti tam olarak alınır ve tebellüğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir.

Oda ve borsaya kaydı yapılan gerçek veya tüzel kişiye kaydının yapıldığı derhal tebliğ olunur. Bu tebligatta, kayıt tarihi, kaydın hangi derece üzerinden yapıldığı ve bu derecenin karşılığı olarak ödenecek kayıt ücreti ve yıllık aidat açıkça belirtilir. Ücret ve Aidatların Ödeme Zamanı Madde 8 — Yıllık ve munzam aidat her yılın Haziran ve Ekim aylarında eşit iki taksitte ödenir. Yıl içinde kaydedilenlerin kayıt ücreti ile önceki yıldan itibaren geçerli olarak kaydedilmesi gerekenlerin kayıt ücretleri ve yıllık aidatları, durumun kendilerine tebliğ edilmesinden itibaren bir ay içinde ödenir. Önceki yıldan itibaren geçerli olarak kaydedilmesi gerekenlerin munzam aidatları ise, bu durumun kendilerine tebliğ edildiği yılın sonuna kadar ödenir.

Müstakil bilançosu yapılan kurum ve müessese şubeleri ile fabrikalarının munzam aidatı, şube veya fabrikanın bulunduğu yerin odasına ödenir.

Bir tüzel kişiliğin merkez, şube ve fabrikalarının değişik yerlerde olması, fakat bilançolarının merkezde tutulması halinde, munzam aidat merkez tarafından mahalli odaya ödenir. Bu oda tahsil ettiği munzam aidatı diğer odalar arasında, izleyen takvim yılının ilk üç ayı içinde eşit olarak paylaştırır.

Tahsilat Madde 9 — Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca aidat tahakkukları durdurulan odaya kayıtlı üyelerden Kanunda belirtilen süre içinde adres ve durumlarını bildirenler ile aidat borçlarının tamamını ödeyenlerin ve Kanunun 32 nci maddesi uyarınca aidat tahakkukları durdurulan borsaya kayıtlı üyelerden Kanunda belirtilen süre içinde adres ve durumlarını bildirenler ile borsaya tabi maddeler üzerinde alım satım işleminde bulunduğu tespit edilen ve aidat borçlarının tamamını ödeyenlerin aidat tahakkukları hemen başlatılır ve aidat tahakkuklarının başlatıldığı ay dahil olmak üzere o yılın sonuna kadar geçen süre için yıllık ve munzam aidat tahsil edilir. Aidatların hesaplanmasında, o yıl için üyeden alınması gereken yıllık ve munzam aidatın on iki aya bölünmesi suretiyle elde edilen aylık tutar dikkate alınır.

Oda ve borsalardan kaydı silinen üyelerden, kaydın silindiği ay dahil olmak üzere kaydın silindiği ana kadar geçen süre için yıllık ve munzam aidat tahsil edilir. Aidatların hesaplanmasında, o yıl için üyeden alınması gereken yıllık ve munzam aidatın on iki aya bölünmesi suretiyle elde edilen aylık tutar dikkate alınır.

Münfesih üyelerden, münfesih duruma girdiği yıl hariç yıllık ve munzam aidat tahsil edilmez.

Süresinde ödenmeyen kayıt ücreti, yıllık ve munzam aidata 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca günlük gecikme zammı tahakkuk ettirilir.

137

Kayıt ücreti, yıllık ve munzam aidat ile bunlara ait kesinleşen gecikme zamlarına ilişkin olarak yönetim kurulunca verilen kararlar ilâm hükmünde olup, icra dairelerince yerine getirilir.

Kayıt ücreti, yıllık ve munzam aidat ile bunlara ait kesinleşen gecikme zamlarının tahsil zamanaşımı süresi beş yıldır.

Aidatların Affı ve Yeniden Yapılandırılması Madde 10 — Oda ve borsa meclisi, tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçilmesine veya ölen, ticareti terk eden ve oda veya borsaya olan aidat borçlarını yangın, sel, deprem ve benzeri tabiî afetler gibi iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat borçlarının ve gecikme zamlarının affına ve/veya yeniden yapılandırılmalarına karar verebilir. İstisnai nitelikteki bu kararlar, aynı durumdaki tüm üyeleri kapsayacak şekilde ve yılda bir defa olmak üzere alınır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tarifeler, Dereceler ve İtiraz Tarifeler Madde 11 — Tarifeler, bu Yönetmelikte gösterilen usullere göre belirlenecek dereceleri ve bu derecelerin karşılığı olan kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarlarını ihtiva eder.

Kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarları tek bir tarifede ayrı ayrı gösterilir. Bu tarifeler, her yıl bütçe ile birlikte tespit olunur. Şubelerde uygulanacak tarifeler bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak ayrıca tespit olunur.

Oda ve borsalar ile bunlara bağlı şubelerde uygulanacak tarifeler, yönetim kurulunun teklifi ve meclisin onayı ile yürürlüğe girer. Bunların uygulanmasından yönetim kurulu sorumludur.

Dereceler Madde 12 — Oda ve borsalar derece sayısını kendi durumlarına göre tespit eder.

Ancak, bu derecelerin sayısı beşten az yediden fazla olamaz.

Derecelerin üyelerin durumlarına uygun olarak tespiti zorunludur. Derecelerin tespitinde aşağıdaki esaslar göz önünde bulundurulur: a) Sermaye veya özvarlık; Üyenin sermayesi ticaret sicilinde tescil ve ilân edilmiş ise, bu sermaye veya firma bünyesindeki özvarlık miktarının toplamı esas alınır.

Sermaye tescil edilmemiş ise, üyenin beyan ettiği sermaye veya özvarlık toplamı dikkate alınır ve gerektiğinde bu beyanın doğruluğu araştırılarak inceleme sonucunda bulunacak miktar esas alınır.

Sermayesi tescil edilmiş üyelerin, sermayelerinde artış olmuş ise, oda ve borsalara bildirilen en son sermaye esas alınır. b) İştigal konusu; Birden fazla iş ile fiilen iştigal eden üyenin, esas iştigal konusu dikkate alınır. c) Yıllık Ciro; Üyeler talep halinde yıllık cirolarını bildirmekle yükümlüdürler. d) Yapılacak istihbarat sonucunda elde edilecek malumat; Yukarıda sayılan esaslara göre derecelerin tespit edilememesi halinde, yapılacak inceleme sonucunda elde edilecek; firma veya şirketin yapısı, işyerinin mevkii, kirası, çalıştırılan personel sayısı, demirbaşları ile makine ve sair tesislerin mevcudu gibi bilgiler üyenin derecesinin tespitinde dikkate alınır.

Değişikliklerin Bildirilmesi ve Üyelerin Durumlarının Takibi Madde 13 — Oda ve borsalara kayıt zorunluluğu bulunanlar, durumlarında meydana gelen ve Türk Ticaret Kanununa göre tescil ve ilânı gereken her türlü değişikliği, gerçekleşmesinden itibaren bir ay içinde, kayıtlı oldukları oda veya borsalara bildirmek zorundadır.

138

Oda ve borsalar üyelerinin durumlarını sürekli olarak takip eder ve araştırır. Üyelerin durumlarının takibi ve araştırılması her halükarda her yılın ocak ayı içinde yapılır. Bu hükmün gereğinin yerine getirilmesinden yönetim kurulu sorumludur.

Derece Değişikliği Madde 14 — Oda ve borsalara kayıtlı üyelerin durumlarında meydana gelen değişiklikler nedeniyle, gerekiyorsa yönetim kurulu kararıyla derece değişikliğine gidilebilir.

Derece değişikliğinde aşağıdaki esaslar göz önünde bulundurulur: a) Üyenin sermayesinin, özvarlığının ve cirosunun arttığı veya eksildiği, b) İş yapmaz veya yapamaz halinin ortadan kalktığı veya devam ettiği, c) Munzam aidatının yükseldiği veya eksildiği, d) Fabrika kapasitesinin arttığı veya düştüğü, e) Yeni iştigal nevileri edindiği veya iştigal nevilerinin azaldığı, f) Eskisine oranla daha fazla personel çalıştırdığı ve işyerinin daha büyütüldüğü veya işçi sayısının azaltıldığı ve işyeri kapasitesinin küçültüldüğü.

Derece değişikliğine ilişkin yönetim kurulu kararında değişikliğin gerekçesine açıkça yer verilir.

Derecesi değiştirilen üyeye, yeni derecesi ve bu derece karşılığında ödeyeceği yıllık aidat miktarı bu Yönetmelikte belirtilen usullere göre zamanında tebliğ olunur.

Derece değişikliği, değişikliğe ilişkin yönetim kurulu kararını takip eden yılın başından itibaren uygulanır. İtiraz Madde 15 — Oda ve borsa üyeleri; a) Talep üzerine yapılan kayıtlarda, tespit olunan derecelere dair kararlara, b) Resen yapılan kayıtlarda, kayda ve/veya derecelere ilişkin kararlara, c) Derece değişikliğine ilişkin kararlara, karşı tebellüğ tarihinden itibaren on gün içinde meclise itiraz edebilir. Bu süre içerisinde itiraz edilmediği takdirde alınan kararlar kesinleşir. İtiraz meclis tarafından karara bağlanıncaya kadar kayıt ücreti ile yıllık aidatın ihtilaflı kısmı tahsil olunmaz.

Talep üzerine yapılan kayıtlarda, kayda itiraz edilemez.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Bildirim Hükümleri Madde 16 — Bu Yönetmelik hükümlerine göre ilgililere yapılması gereken her türlü tebligat yazılı olarak ilgilinin bizzat kendisine veya iadeli taahhütlü mektup, kurye, personel veya noter aracılığıyla kayıtlı en son adresine yapılır.

Adresinde bulunamayanlar hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

Kaldırılan Hükümler Madde 17 — 9/4/1982 tarih 17659 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Kayıt Ücreti ve Yıllık Aidat Tespit Usulleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde 1 — 1/6/2004 tarihinden itibaren bir yıl içinde il odasına veya borsasına bağlı olarak şubeye dönüşen oda ve borsalarda, üyelerin bu oda veya borsaya, oda ve borsaların da Birliğe olan aidat borçları ve gecikme zamları silinir ve üyeler beş yıl herhangi bir aidat ödemezler.

Geçici Madde 2 — Üyelerin oda ve borsalara, oda ve borsaların da Birliğe olan gecikmiş aidat borçlarının tamamının, 1/6/2004 tarihinden itibaren altı ay içinde ödenmesi halinde bu borçlara ait gecikme zamları silinir.

139

Geçici Madde 3 — Oda ve borsalar yönetim kurulu kararıyla üyelerinin derecelerini 30/11/2005 tarihine kadar bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasına uygun hale getirirler.

Yürürlük Madde 18 — Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 19 — Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.

140

TÜRKĠYE ODALAR VE BORSALAR BĠRLĠĞĠ ĠLE ODALAR VE BORSALAR ORGAN SEÇĠMLERĠ HAKKINDA YÖNETMELĠK BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, oda, borsa ve Birlik organ seçimlerinde uygulanacak usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2- Bu Yönetmelik, ticaret ve sanayi odaları, ticaret odaları, sanayi odaları, deniz ticaret odaları, ticaret borsaları ve bunların şubeleri ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin organ seçimlerini kapsar.

Dayanak Madde 3- Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 83 üncü maddesinin beşinci fıkrası ile 84 üncü maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen; Kanun : 5174 sayılı Türkiye Odalar Borsalar ve Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu, Bakanlık : (DeğiĢik ibare:RG-24/4/2013-28627) Gümrük ve Ticaret Bakanlığını, Birlik : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, Oda : Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Odası, Sanayi Odası ve Deniz Ticaret Odasını, Borsa : Ticaret Borsasını, Meclis : Oda ve borsa meclisini, Yönetim Kurulu : Oda ve borsa yönetim kurulunu Genel Seçim : Oda ve borsa meslek komitelerinin de yenilendiği dört yılda bir yapılan seçimi ifade eder. ĠKĠNCĠ BÖLÜM Seçme ve Seçilme Yeterlilikleri Seçme Yeterlilikleri Madde 5- Oda ve borsa organ seçimlerine seçmen sıfatıyla iştirak edebilmek için; a) Oda ve borsaya kayıtlı olmak, b) Gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri için seçim günü itibarıyla on sekiz yaşını doldurmuş olmak, c) (DeğiĢik:RG-24/4/2013-28627) Tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri için, ana sözleşmeye uygun şekilde temsil ve bağlayıcı işlem yapmaya yetkilendirilmiş ve ticaret siciline tescil edilmiş olmak, d) Oda ve borsaya kaydını gerektiren ticari ve sınaî kazanç dolayısıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmak, e) Kanunun 10 uncu ve 32 nci maddeleri uyarınca meslek grubu ve seçmen listelerinden silinmemiş olmak veya Kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmiş olmak suretiyle yeniden meslek grubu ve seçmen listelerine dâhil edilmiş olmak gerekir.

141

(DeğiĢik fıkra:RG-24/4/2013-28627) Seçme hakkının kullanılabilmesi için bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartların yanı sıra; a) Ticaret şirketlerinde, şirketin ortağı ve/veya yöneticisi olması ve şirketi temsil ile bağlayıcı işlem yapmaya yetkili bulunması, b) Ticaret şirketleri dışındaki tüzel kişilere ait ticari işletmelerde, gerçek kişi temsilcinin işletmenin yöneticisi olması ve ticari işletmeyi temsil ile bağlayıcı işlem yapmaya yetkili bulunması, c) Gerçek kişilere ait ticari işletmelerde ticaret siciline tescil edilmiş temsilcinin bulunması halinde bunların işletmeyi temsil ile bağlayıcı işlem yapmaya yetkili bulunması, şarttır. Bu fıkra kapsamında belirtilen şartlar şubeleri temsile yetkili kılınanlar için de aranır.

(Mülga fıkra:RG-9/4/2011-27900) (Mülga fıkra :RG-24/4/2013-28627) (DeğiĢik:RG-24/4/2013-28627) Üye şirketin münfesih olması halinde, üyeliği kendiliğinden sona erdiğinden oda ve borsa organ seçimlerinde oy kullanamaz.

Bu maddede geçen süreler, gün hesabı yapılmak suretiyle hesaplanır.

Seçilme Yeterlilikleri Madde 6-Oda ve borsa organlarına seçilebilmek için; a) Seçim tarihi itibarıyla, tacir ve sanayiciler için ticaret siciline, borsa üyelerinden esnaf niteliğinde olanlar için ise esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı bulunmak şartıyla, yeni kurulan oda ve borsalar hariç en az iki yıldan beri oda veya borsaya kayıtlı olmak, b) Gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri için seçim günü itibarıyla 25 yaşını doldurmuş ve okur-yazar olmak, c) İflas etmemiş ya da iflas etmiş olsa bile itibarını hükmen yeniden kazanmış olmak, d) (DeğiĢik:RG-9/4/2011-27900) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme suçlarından hapis cezasına mahkûm olmamak, e) Kanunun 10 uncu ve 32 nci maddeleri uyarınca meslek grubu ve seçmen listelerinden silinmemiş olmak veya Kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmiş olmak suretiyle yeniden meslek grubu ve seçmen listelerine dâhil edilmiş olmak, f) (Mülga:RG-9/4/2011-27900) g) Oda ve borsaya kaydını gerektiren ticari ve sınaî faaliyetten elde edilen kazanç dolayısıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmak gerekir.

Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen iki yıllık süre, Kanunun 10 uncu ve 32 nci maddeleri uyarınca meslek grupları ve seçmen listelerinden silinen üyelerden Kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle yeniden meslek grubuna ve seçmen listelerine dâhil edilen üyeler için aranmaz.

142

Seçilme yeterliliği bulunmadığı sonradan anlaşılanlarla, seçilme yeterliliğini yitirenlerin oda, borsa ve Birlik organlarındaki üyeliği bu tespitin yapıldığı tarihten itibaren kendiliğinden sona erer.

(DeğiĢik fıkra:RG-24/4/2013-28627) Seçilme hakkının kullanılabilmesi için bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartların yanı sıra; a) Ticaret şirketlerinde, şirketin ortağı ve/veya yöneticisi olması ve şirketi temsil ile bağlayıcı işlem yapmaya yetkili bulunması, b) Ticaret şirketleri dışındaki tüzel kişilere ait ticari işletmelerde, gerçek kişi temsilcinin işletmenin sahibi veya temsilcisi olması ve ticari işletmeyi temsil ile bağlayıcı işlem yapmaya yetkili bulunması, c) Gerçek kişilere ait ticari işletmelerde ticaret siciline tescil edilmiş temsilcinin bulunması halinde bunların işletmeyi temsil ile bağlayıcı işlem yapmaya yetkili bulunması, ç) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen durumların seçimden en az altı ay öncesini kapsaması, şarttır. Bu fıkra kapsamında belirtilen şartlar şubeleri temsile yetkili kılınanlar için de aranır.

(Mülga fıkra:RG-9/4/2011-27900) (DeğiĢik fıkra:RG-24/4/2013-28627) Temsil ile bağlayıcı işlemler yapmaya yetkili temsilcinin, yetki süresinin sona ermesi halinde, aynı temsilcinin seçim tarihinden önceki altı aylık süre içinde kesinti olsa dahi kendisinden önce başka bir temsilci yetkilendirilmeden yeniden yetkili kılınması durumunda, bu yetkinin seçim tarihinden en az altı ay öncesini kapsadığı kabul edilir.

(DeğiĢik fıkra:RG-2/3/2005/25743) Oda, borsa ve Birlik organlarında görevli iken milletvekili veya belediye başkanı olarak seçilen gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcilerinin oda, borsa ve Birlik organlarındaki görevleri, seçildikleri milletvekili veya mahalli idare seçimlerinin kesinleşmesinden itibaren kendiliğinden sona erer.”

(DeğiĢik fıkra:RG-2/3/2005/25743) Milletvekili veya belediye başkanları oda, borsa ve Birlik organlarına seçildikleri seçimlerin kesinleşmesinden itibaren üç (3) gün içinde milletvekilliği veya belediye başkanlığı görevlerinden istifa etmedikleri takdirde oda, borsa ve Birlik organlarındaki görevleri kendiliğinden sona erer (DeğiĢik fıkra:RG-24/4/2013-28627) Üye şirketin münfesih olması halinde, üyeliği kendiliğinden sona erdiğinden oda ve borsa organlarına seçilemez.

Bu maddede geçen süreler, gün hesabı yapılmak suretiyle hesaplanır.

Adli Sicil Belgesi Madde 7- Oda ve borsa meslek komitesi, meclis ve disiplin kurulu üyeliğine seçilenler, seçimlerin kesinleşmesini müteakip on beş (15) gün içinde oda veya borsa genel sekreterliğince yapılacak tebligat üzerine, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen hususu tevsik eden adli sicil belgesini tebellüğ tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde oda veya borsa genel sekreterliğine imza karşılığında veya evrak kayıt numarası almak suretiyle teslim etmek zorundadır. Tüzel kişilerde bu zorunluluk, gerçek kişi temsilcileri tarafından yerine getirilir. Adli sicil belgesinin süresi içinde teslim edilmemesi halinde üyenin oda ve borsa organlarındaki görevi kendiliğinden sona erer.

143

Herhangi bir nedenle asil üyeliklerde boşalma sonucu göreve çağırılan yedek üyeler, oda veya borsa genel sekreterliğinin göreve davete ilişkin tebligatının tebellüğünden itibaren otuz (30) gün içinde bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen hususu tevsik eden adli sicil belgesini ibraz etmek zorundadır. Bu belgenin süresi içinde ibraz edilmemesi halinde üyenin oda ve borsa organlarındaki görevi kendiliğinden sona erer.

Tüzel kişilerin, seçildikleri organlardaki görevleri devam ederken gerçek kişi temsilcilerini değiştirmeleri halinde, adli sicil belgesinin ibrazına ilişkin otuz (30) günlük süre, tüzel kişiliğin yeni temsilcisini gösterir temsil belgesinin oda veya borsaya tevdi tarihinde başlar.

Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasına göre üyelere yapılacak tebligatta, adli sicil belgesinin süresinde teslim edilmemesi halinde üyenin oda ve borsa organlarındaki görevinin kendiliğinden sona ereceği belirtilir.

Oda ve borsa meslek komitesi, meclis ve disiplin kurulu üyeliğine seçilenler, bu üyeliklerde boşalma sonucu göreve çağırılanlar ve bu organlarda üye olan tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcilerini değiştirmeleri halinde yeni temsilciler tarafından ibraz edilen adli sicil belgelerinin bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi çerçevesinde oda ve borsa genel sekreterliğince incelenmesi ve bu bentte sayılan suçlardan hüküm giymiş olanların yerine yedek üyelerin çağrılması zorunludur.

Bu maddenin uygulanmasından yönetim kurulu sorumludur.

Vergi Mükellefiyetinin Takibi Madde 8- Oda ve borsalar her yılın Ocak ayı içinde vergi dairelerinden temin edecekleri, vergi mükelleflerine ve vergi mükellefiyetini sona erdirenlere ilişkin bilgiler kapsamında üyelerinin vergi kayıtlarını izlemek ve güncel halde tutmak zorundadır.

Oda ve borsalar, üyelerinin vergi mükellefiyetlerine ilişkin olarak yapılacak ihbar ve şikâyetleri inceleyerek sonucuna göre hareket eder.

Meslek komitesi ve meclis seçimlerinden azami üç ay, asgari bir ay önce mahalli gazetelerde ve oda ve borsanın duyuru panosunda ilan edilmek suretiyle üyeler, vergi mükellefiyetlerine ilişkin oda ve borsa kayıtlarını kontrole davet edilir. Bu ilânlarda, kayıtların incelemeye açık tutulacağı süre, kayıtların düzeltilmesi için uygulanacak yöntem ve süresinde başvurulmaması nedeniyle kayıtların düzeltilememesi halinde oda ve borsa kayıtlarının doğruluğunun üye tarafından kabul edilmiş sayılacağı hususları belirtilir.

Vergi mükellefiyetinin sona erdiği tespit edilen üyeye durum bir yazıyla bildirilir. Bu yazı ile üye açıklama yapmaya ve bir hata varsa düzeltmeye davet olunur. Üyenin yazının tebellüğünden itibaren otuz (30) gün içinde başvurmaması veya elde edilen bilginin yanlışlığını bir belge ile tevsik etmemesi halinde oda ve borsa organlarındaki görevi kendiliğinden sona erer.

Bu maddenin uygulanmasından yönetim kurulu sorumludur. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Oda ve Borsa Organlarına Seçilecek Üye Sayısı Oda ve Borsa Organlarına Seçilecek Üye Sayısı Madde 9- Odalarda meslek komiteleri üye sayıları aşağıdaki şekilde tespit edilir.

Meslek komiteleri; a) (DeğiĢik:RG-9/4/2011-27900) Üye sayısı 1000 ve daha az olan odalarda; 25-100 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 101 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, b) (DeğiĢik:RG-9/4/2011-27900) Üye sayısı 1001 – 5000 olan odalarda; 50-150 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 151 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında yedi kişiden,

144

c) (DeğiĢik:RG-9/4/2011-27900) Üye sayısı 5001–10000 arasında olan odalarda; 100200 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 201 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, d) (DeğiĢik:RG-9/4/2011-27900) Üye sayısı 10001–25000 arasında olan odalarda; 150400 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 401–1000 üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, 1001–2500 üyeli meslek gruplarında dokuz kişiden, 2501 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında 11 kişiden, e) Üye sayısı 25001–50000 arasında olan odalarda; 200–750 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 751–2000 üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, 2001–4000 üyeli meslek gruplarında dokuz kişiden, 4001 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında 11 kişiden, f) Üye sayısı 50001–150000 arasında olan odalarda; 250–1000 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 1001–2500 üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, 2501–5000 üyeli meslek gruplarında dokuz kişiden, 5001 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında 11 kişiden, g) Üye sayısı 150000 ve daha fazla olan odalarda; 500–2000 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 2001–5000 üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, 5001–10000 üyeli meslek gruplarında dokuz kişiden, 10001 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında 11 kişiden oluşur ve aynı sayıda yedek üye seçilir.

(Ek fıkra:RG-24/4/2013-28627)(1) Çalışma alanı birden fazla ili kapsayan deniz ticaret odalarına münhasır olmak üzere, meslek grubu kurulabilmesi için gereken asgari üye sayılarının üçte bir oranında indirilerek uygulanması halinde, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan meslek grubu üye sayıları da üçte bir oranında indirilerek uygulanır.

Borsalarda meslek komiteleri üye sayıları aşağıdaki şekilde tespit edilir. Meslek komiteleri; a) Üye sayısı 500 ve daha az olan borsalarda; 25–40 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 41 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, b) Üye sayısı 501–5000 arasında olan borsalarda; 30–60 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 61 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, c) Üye sayısı 5001–10000 arasında olan borsalarda; 60–1500 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 1501 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, d) Üye sayısı 10001 ve daha fazla olan borsalarda; 60–1500 üyeli meslek gruplarında beş kişiden, 1501–2000 üyeli meslek gruplarında yedi kişiden, 2001–3000 üyeli meslek gruplarında dokuz kişiden, 3001 ve daha fazla üyeli meslek gruplarında 11 kişiden oluşur ve aynı sayıda yedek üye seçilir.

Oda ve borsa meclisi, meslek gruplarınca dört yıl için seçilen üyelerden oluşur. Meslek komiteleri beş kişiden oluşan gruplarda ikişer, yedi kişiden oluşan gruplarda üçer, dokuz kişiden oluşan gruplarda dörder, on bir kişiden oluşan gruplarda beşer meclis üyesi seçilir.

Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir. En az yedi meslek grubu kurulamayan borsalarda meclisler borsaya kayıtlı olanların kendi aralarından seçecekleri on dört üye ile kurulur.

Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir.

Oda ve borsa yönetim kurulu meclisçe dört yıl için seçilen üyelerden oluşur. Yönetim kurulu, başkan dâhil, meclis üye sayısı yirmiden az olan oda ve borsalarda beş; yirmi ile yirmi dokuz arasında olanlarda yedi, otuz ile otuz dokuz arasında olanlarda dokuz, kırk ve daha fazla olanlarda on bir kişiden oluşur. Ayrıca yönetim kurulu başkanı dışındaki tüm üyelerin yedekleri seçilir.

Bu maddede yer alan oda ve borsa üye sayısının hesabında, Kanunun 10 uncu ve 32 nci maddesi uyarınca meslek gruplarından ve seçmen listelerinden silinen üyeler dikkate alınmaz.

145

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Oda, Borsa ve Birlik Organlarının Seçim Usul ve Esasları Organ Üyelerinin Seçim Zamanı ve Görev Süresi Madde 10- Oda ve borsa organ seçimleri bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara uygun olarak Ekim ayında başlar, Kasım ayı içinde bitirilir. Birlik organ seçimleri ise oda ve borsa organ seçimlerini takip eden Mayıs ayı içinde yapılır. Oda ve borsa organ seçimlerinin herhangi bir sebeple durdurulması veya iptal edilmesi nedeniyle Birlik Genel Kurul delegelerinin seçilememiş olması, Birlik organ seçimlerinin zamanında yapılmasını engellemez.

Yeni kurulan oda ve borsalarda Bakanlıkça ön izin verilmesinden itibaren doksan (90) gün içinde, Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca görevlerine son verilen organların yerine bir ay içinde veya bu Yönetmelikte öngörülen nedenlerle organların tümüyle dağılması halinde ise on beş (15) gün içinde seçim yapılır ve bu seçimler izleyen genel seçimlerde yenilenir.

Oda ve borsalarda; meslek komiteleri, meclis, yönetim kurulu, disiplin kurulu başkan ve üyeleri ile Genel Kurul delegelerinin görev süresi dört yıldır. Bu süre seçimlerin yapıldığı yılın 1 Aralık tarihinden itibaren hesap edilir ve yerlerine seçilen organlar görevlerine başlayıncaya kadar devam eder.

Meslek komitesi asil ve yedek üyeliği ile meclis asil ve yedek üyeliği seçimi aynı günde birlikte yapılır ve meclis üyeleri meslek komitesi üyeleri arasından seçilir.

Yönetim kurulu başkan ve üyelerinin seçimi ile aynı günde farklı sandıklarda Birlik Genel Kurul asil ve yedek delegeleri ile disiplin kurulunun asil ve yedek üyelerinin seçimi yapılır.

Birlikte; Birlik Başkanı ile Yönetim Kurulu, konsey ve Yüksek Disiplin Kurulu üyelerinin görev süreleri dört yıldır.

Birlik Yönetim Kurulu asil ve yedek üyeleri, konsey asil ve yedek üyeleri, Yüksek Disiplin Kurulu asil ve yedek üyeleri, Birlik Başkanının seçiminin yapıldığı gün içinde birlikte yapılır, aynı gün içinde bitirilemez ise ara verilmeden seçimlere devam edilir.

Birlik Başkanı seçim sonucu açıklanmadan, Birlik Yönetim Kurulu, konsey ve Yüksek Disiplin Kurulunun asil ve yedek üyelerinin seçimlerine geçilemez. Birlik Başkanı seçim sonuçları açıklandıktan sonra bu seçime itiraz edilmesi halinde, Birlik Yönetim Kurulu, konsey ve Yüksek Disiplin Kurulunun asil ve yedek üyelerinin seçim sonuçları açıklanmaz ve itiraz sonucunda Birlik Başkanlığı seçimleri iptal edilirse açıklanmamış olan Birlik Yönetim Kurulu, konsey ve Yüksek Disiplin Kurulunun asil ve yedek üyelerinin seçimleri kendiliğinden geçersiz sayılır.

(Mülga fıkra:RG-24/4/2013-28627) Seçim Usul ve Esasları Madde 11- Oda, borsa ve Birlik organları ile şubelerinin seçimleri, Kanunda ve bu Yönetmelikte yazılı usul ve esaslara uygun olarak, elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde yer alan ortak veri tabanından alınan seçme ve seçilme hakkına sahip olanları gösteren güncel üye listeleriyle yargı gözetiminde ve gizli oyla yapılır.

Seçimlerin yapılacağı yılın Ekim ayından önce oda ve borsaların yönetim kurullarının seçim işlemlerinin başlatılmasına ilişkin olarak alacağı karar üzerine, seçim tarihinin belirlenmesi için ilçe seçim kurulu başkanına başvurulur. Belirlenen seçim tarihinden en az yirmi (20) gün önce, ortak veri tabanından alınan listeler, yönetim kurulu başkanlığı tarafından bir yazı ekinde üç nüsha olarak oda veya borsanın bulunduğu yerdeki ilçe seçim kurulu başkanına sunulur.

146

Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulu bulunduğu takdirde, görevli hâkim il seçim kurulunca belirlenir. Birlik organ seçimlerinde görevli hâkim, Birlik merkezinin bulunduğu yer ilçe seçim kurulu başkanıdır.

Seçim tarihinden altı ay önce meslek gruplarında birleştirme, ayırma veya yeni grup kurulması yoluyla yapılacak değişiklikler seçimlerde dikkate alınmaz. Ayrıca, seçim tarihinden itibaren geriye doğru altı ay içinde yapılan, üyelerin meslek grubu değişikleri de seçimlerde dikkate alınmaz. Bunlar bir sonraki genel seçimlerde uygulanır. (Ek Cümle:RG2/3/2005-25743) Bir seçim dönemi içinde üyenin ilgili oda veya borsaca resen meslek grubunun değiştirilmesi, seçildiği organlardaki üyeliklerinin düşmesini gerektirmez Seçmen listelerinin askıdan indirileceği ana kadar oda ve borsaya kaydı gerçekleşen tüm üyeler, seçme yeterliliklerini taşıdıkları takdirde, kaydedildikleri meslek grubu dikkate alınarak seçme hakkına sahip olanları gösteren listelere dâhil edilir.

Oda ve borsaya kayıtlı üyelerden meslek komiteleri ve meclis seçimlerinin yapılacağı tarih itibarıyla iki yılını dolduracak olanlarda, seçilme hakkına sahip olanları gösteren listelere dahil edilirler.

Yeni kurulan oda ve borsalarda meslek gruplarına ait listeler, ilçe seçim kurulu başkanı veya onun görevlendireceği yetkili memur tarafından seçilecek beş veya yedi üyeden oluşacak bir gruplandırma kurulunca ilgili mevzuat hükümlerine uygun hazırlanarak, meslek komitesi ve meclis seçimleri için görevli hâkime verilir. İlçe seçim kurulu başkanı, oda ve borsa organ seçimlerinde, elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen ortak veri tabanından sağlanan seçme ve seçilme niteliklerini haiz olan listeleri incelemek ve seçimleri yapmak üzere kamu görevlileri veya aday olmayan üyeler arasından bir başkan ile iki üyeden oluşan bir seçim sandık kurulu oluşturur ve aynı şekilde üç yedek üyeyi de belirler. Birlik organlarının seçiminde, seçim sandık kurulu için bir başkan ve dört üye ile beş yedek üye, kamu görevlileri veya aday olmayan delegeler arasından merkez ilçe seçim kurulu başkanı tarafından belirlenir.

Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula en yaşlı üye başkanlık eder. Seçim sandık kurulu, seçimlerin Kanunun öngördüğü esaslara göre yürütülmesi, yönetimi ve oyların tasnifi ile görevli olup, bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız olarak devam eder. İlçe seçim kurulu başkanı, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip listeleri seçim sandık kurullarına incelettirir ve varsa noksanlarını tamamlattırdıktan sonra en geç beş (5) gün içinde onaylar. Onaylanan listeler ve seçimin yapılacağı tarih ve yer ile diğer hususlar oda veya borsanın ilan yerlerinde asılmak suretiyle üç (3) tam iş günü ilan edilir. İlan süresi içinde oda veya borsa üyeleri tarafından listelere yapılacak itirazlar, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından incelenir ve en geç iki (2) gün içinde karara bağlanır. Bu karara tebliğ tarihinden itibaren üç (3) gün içinde il seçim kurulu nezdinde itiraz edilebilir. İl seçim kurulunun üç (3) gün içinde vereceği karar kesin olup, bu kararlara karşı Yüksek Seçim Kuruluna itiraz edilemez.

Kesinleşen listeler, seçim tarihi, süresi ve seçime ilişkin diğer hususlar onaylanarak ilgili oda ve borsaya gönderilir.

Onaylanarak kesinleşen listeler, seçim tarihi ve süresi, seçimin yapılacağı yer ile seçime ilişkin diğer hususlar, oda veya borsanın ilan yerlerinde asılmak suretiyle üç (3) tam iş günü ilan edilir. Bu listelerin örnekleri talep edilmesi halinde, çoğaltma masrafı karşılığında üyelere verilir. İlçe Seçim Kurulu başkanınca gerekli görülen hususlar yerel basın yayın organları aracılığıyla ilgililere duyurulur.

Seçimler, kural olarak oda veya borsa hizmet binasında yapılır. Hizmet binasının yetersiz olması halinde şehir merkezinde uygun bir yerde de yapılabilir.

147

İlçe seçim kurulu başkanı oda ve borsanın üye ve meslek grubu sayısını ve Birlik organları seçimlerinin gereklerine göre seçim sandıklarının yer ve sayısını, tarihini ve oy kullanma süresini, oy pusulasının şeklini ve seçimle ilgili diğer hususları belirler. Seçimlerde kullanılacak araç ve gereçler, ilçe seçim kurulundan sağlanır.

Belirlenen günde seçime ayrılan yer veya bölümde yalnız seçim yapılır ve seçim işleri Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yürütülür.

Oda ve borsa üye listelerine ilişkin her türlü talep, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununu çerçevesinde karşılanır.

Meslek Komitesi ve Meclis Üyeleri Seçimi Madde 12- En az yedi meslek grubu kurulamayan borsalarda meclisler borsaya kayıtlı olanların kendi aralarından seçecekleri on dört üye ile kurulur. Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir.

Her meslek grubu için ayrı zarflarda oy kullanılır. Bu zarflara konulacak her bir oy pusulasının üstüne meslek komitesi asil üye adayları, altına ise meslek komitesi yedek üye adayları ayrı ayrı yazılır. Meclis asil ve yedek üyesi adayları; aynı liste üzerinde meslek komitesi asil üyesi adaylarının yanlarına yazılarak belirtilir. Bu şekilde düzenlenen birleşik oy pusulası tek bir zarfa konulmak suretiyle sandığa atılır.

Tüzel kişiler meslek komitesi ile meclis üyeliğine tüzel kişi olarak seçilirler. Bu nedenle, oy pusulalarında meslek komitesi ve meclis üyeliği için tüzel kişinin sadece unvanının yazılması zorunludur.

Meslek komitesi ve meclis üyeliğine seçilen tüzel kişiler, meslek komitesi ve meclis üyeliği seçimlerinin kesinleşmesinden itibaren bir (1) gün içinde meslek komitesi ve meclis üyeliğinde tüzel kişiyi temsil edecek gerçek kişinin ismini oda veya borsaya bildirir. Bu süre içinde bildirimin yapılmaması halinde, meslek komitesi ve meclis üyeliği seçimlerinde oy kullanan tüzel kişinin gerçek kişi temsilcisi, yönetim kurulu başkan ve üyeliği seçiminde oy kullanamaz.

Tüzel kişiler, meslek komitesi ve meclis üyeliğinde kendilerini temsil edecek gerçek kişinin ismini her halükarda seçimlerin kesinleşmesinden itibaren bir ay içinde oda veya borsaya bildirmek zorundadır. Bu süre içinde bildirimin yapılmaması halinde, diğer yedek üyeler sırası ile meslek komitesi veya meclis asil üyeliğine çağrılır.

(Ek fıkra:RG-24/4/2013-28627) Meslek komitesi ve meclis üyeliğine seçilen tüzel kişiler, kendilerini temsil edecek gerçek kişilerle ilgili yapacakları bildirimi yazılı olarak yapmaları ve bildirilen temsilcinin bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrasındaki şartları taşıdığını tevsik eden ticaret sicili müdürlüğünden alınmış yetki belgesini bildirime eklemeleri zorunludur.

Yönetim Kurulu BaĢkan ve Üyeleri, Genel Kurul Delegeleri ve Disiplin Kurulu Üyeleri Seçimi Madde 13- Meclis, seçimlerinin kesinleşmesini takip eden en geç iki (2) gün içinde kendi üyeleri arasından oda ve borsa yönetim kurulu başkanı ile yönetim kurulunun asil ve yedek üyelerini aynı listede seçer.

Bu seçimde kullanılacak oy pusulalarına, yönetim kurulu başkanı ile yönetim kurulunun asil ve yedek üyelerinin isimlerinin birlikte yazılması zorunludur. Kanunun 96 ncı maddesinin son fıkrası uyarınca yönetim kurulu başkanı yedeği seçimi yapılmaz.

Oda ve borsa yönetim kurulu başkanlığı seçiminde oyların eşit çıkması halinde en çok oy alan iki aday arasında, aynı usulle ikinci tur seçimi yapılır. İkinci turda da oyların eşit çıkması halinde ise kura usulüne başvurulur.

Genel Kurul asil ve yedek delegeleri, meclise seçilenler arasından, disiplin kurulunun asil ve yedek üyeleri ise oda ve borsaya kayıtlı üyeler arasından meclis tarafından seçilir.

148

Oda ve borsaların seçecekleri Genel Kurul delege sayıları Kanunun 61 inci maddesindeki kriterlere uygun olarak Birlikçe belirlenir ve seçimlerin yapılacağı tarihten bir ay önce oda ve borsalara bildirilir.

Genel Kurul delege sayısı bir olan oda ve borsalarda yönetim kurulu başkanı Kanun 61 inci maddesi gereğince aynı zamanda Genel Kurul delegesi olduğundan, söz konusu oda ve borsalarda Genel Kurul delegeliği seçimi yapılmaz. Genel Kurul delege sayısı birden fazla olan oda ve borsalarda yönetim kurulu başkanı Kanun gereği aynı zamanda Genel Kurul delegesi olduğundan sadece diğer Genel Kurul delegeleri için seçim yapılır.

Birlik BaĢkanı Seçimi Madde 14- Birlik Başkanı, Genel Kurul delegeleri tarafından ve bu delegeler arasından yargı gözetiminde ve gizli oyla öncelikle seçilir. Kanunun 96 ncı maddesinin son fıkrası uyarınca Birlik Başkanı yedeği seçimi yapılmaz.

(DeğiĢik fıkra:RG-12/3/2013-28585) Genel Kurulun gündem maddeleri arasında Birlik Başkanlığına aday olanların belirlenmesi yer alır. Bu madde görüşmeye açıldığında, Genel Kurul delege tam sayısının yüzde sekizine tekabül edecek sayıda delegenin verdiği yazılı önergeler Genel Kurul Divanı tarafından okunur ve Birlik Başkanlığına aday olanların isimleri tutanaklara geçirilir. Birlik Başkanlığı seçiminde bu tutanaklara geçirilen adaylar dışındaki adaylara verilen oylar geçersiz sayılır.

Birlik Başkanlığı seçiminde oy verme işleminin devam edeceği saatler ilçe seçim kurulu başkanı tarafından belirlenir. Oy verme işleminin bitmesini müteakip derhal oyların tasnifine başlanır ve seçim sonuçları tutanağa bağlanır. Bu tutanak, seçim sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır. Tutanağın bir örneği seçim yerinde seçim sandık kurulunca asılmak suretiyle ilan edilir.

Birlik Başkanlığı seçiminde oyların eşit çıkması halinde en çok oy alan iki aday arasında, aynı usulle ikinci tur seçimi yapılır. İkinci turda da oyların eşit çıkması halinde ise kura usulüne başvurulur.

Birlik Başkanı aynı zamanda mensubu olduğu oda veya borsanın yönetim kurulu başkan veya üyeliği ile meclis başkanlığı görevlerini yapamaz. (Mülga ikinci cümle:RG-14/3/201328587)(…) (Ek üçüncü cümle:RG 2/3/2005-25743) (Mülga üçüncü cümle:RG-14/3/201328587)(…) Birlik Başkanlığına aday olmak için oda veya borsa yönetim kurulu başkanlığından istifa edenlerin Genel Kurul delegeliği; Birlik Başkanlığına seçilmeleri halinde bu görevleri süresince, seçilememeleri halinde ise Birlik Başkanlığı seçiminin kesinleşmesine kadar devam eder.

Birlik Yönetim Kurulu Üyeleri Seçimi Madde 15- Birlik Yönetim Kurulunun on dört asil ve on dört yedek üyesi, Birlik Genel Kurulunca Birlik Başkanının seçiminin yapıldığı gün delegeler arasından seçilir. Yönetim Kurulunda her oda ve borsa grubundan en az bir temsilci bulunur.

Konsey Üyeleri Seçimi Madde 16- Genel Kurul delegelerinden ticaret ve sanayi odaları delegeleri Ticaret ve Sanayi Odaları Konseyinin, ticaret odaları delegeleri Ticaret Odaları Konseyinin, sanayi odaları delegeleri Sanayi Odaları Konseyinin, deniz ticaret odaları delegeleri Deniz Ticaret Odaları Konseyinin ve ticaret borsaları delegeleri Ticaret Borsaları Konseyinin otuz asil ve otuz yedek üyesini seçer. Ancak konsey üye sayısı genel kurulda temsil edilen ilgili delege sayısının yarısını geçemez.

149

Yüksek Disiplin Kurulu Üyeleri Seçimi Madde 17- Yüksek Disiplin Kurulunun altı asil ve altı yedek üyesi, delegeler arasından Birlik Genel Kurulunca seçilir.

Oy Verme ĠĢlemi Madde 18- Oda, borsa ve Birlik organ seçimlerinde, oy verme işleminin devam edeceği saatler ilçe seçim kurulu hâkimi tarafından belirlenir. Oy verme işlemleri, toplantı yeter sayısı aranmaksızın gizli oy ve açık tasnif esaslarına göre yapılır. Belirlenen seçim süresi sona erdiği halde, sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler de oylarını kullanırlar.

Seçmen listelerinde adı yazılı olmayan üye veya delegeler oy kullanamaz. Oylar, oy verenin kimliğinin oda veya borsa veya resmi kuruluşça verilen belge ile ispat edilmesinden ve listedeki isminin karşısındaki yerin imzalanmasından sonra kullanılır.

(DeğiĢik fıkra:RG-24/4/2013-28627) Tüzel kişi temsilcisi gerçek kişilerin, temsil ettikleri tüzel kişinin tescilli ana sözleşmeleri gereğince temsil ve bağlayıcı işlem yapma yetkisine sahip olduklarına dair düzenlenmiş imza sirkülerinin aslı veya noter tasdikli sureti veya ticaret sicil müdürlüğünden doksan gün içerisinde alınmış yetki belgesinin oy kullanma sırasında ibrazı gerekir. İbraz edilen imza sirkülerinin bir fotokopisi oy kullanılan sandık kurulu başkanına teslim edilir. Ticaret sicil müdürlüklerince organ seçimlerinin başladığı tarihten önceki doksan gün de dâhil olmak üzere oda ve borsa organ seçimlerinin yapıldığı aylarda seçim amacıyla tasdik edilen bu belgelerden harç ve hizmet bedeli tahsil edilmez.

(Ek fıkra:RG-24/4/2013-28627)(1) Tüzel kişilerin ve şubelerin gerçek kişi temsilcisi için aşağıdaki usullere uygun olarak yetki belgesi düzenlenir; a) Yetki belgesi talepleri dilekçe ile yapılır. b) Yalnızca bir temsilci için yetki belgesi düzenlenir. c) Müşterek yetkiye sahip temsilciler bulunması halinde hangi temsilci için yetki belgesi düzenleneceği dilekçede belirtilir ve müşterek yetkililerce imzalanır. ç) Münferit yetkiye sahip birden fazla temsilci bulunması halinde dilekçe müştereken imzalanabileceği gibi münferit yetkiye sahip temsilcilerden biri tarafından da imzalanabilir.

Münferit yetkililerden ilk başvurana yetki belgesi verilir. d) Düzenlenen yetki belgesi iade edilmedikçe yeni yetki belgesi düzenlenmez. Yetki belgesinin zayi olması halinde, aynı kişi/kişiler tarafından talep edilmesi şartıyla aynı kişi adına yeni bir yetki belgesi düzenlenir. Zayi olan yetki belgesinin başka bir temsilci adına düzenlenmesinin talep edilmesi halinde, başvuru dilekçesinin temsil ve bağlayıcı işlem yapma yetkisine sahip tüm temsilciler tarafından imzalanması zorunludur. e) Münfesih, tasfiye haline girmiş, iflasına karar verilmiş şirketlerin temsilcileri ile adi ortaklık adına organ seçimlerinde kullanılmak üzere yetki belgesi düzenlenmez.

(Ek fıkra:RG-24/4/2013-28627)(1) Tüzel kişilerin ve şubelerin gerçek kişi temsilcilerinin imza sirküleri ile oy kullanması aşağıdaki usullere uygun olarak yapılır; a) Tüzel kişi ve bunların şubelerinin gerçek kişi temsilcisi tarafından oy kullanma işlemi sırasında, temsil ve bağlayıcı işlem yapma yetkisine sahip olduğunu gösterir imza sirkülerinin

150

aslı veya noter tasdikli sureti seçim sandık kurulu başkanına ibraz edilerek fotokopisi seçim sandık kurulu başkanına verilir. b) İmza sirkülerinde münferiden yetkili kılınanlardan ilk başvurana oy kullandırılır. c) İmza sirkülerinde müştereken temsil yetkisi verilmiş olması halinde, müştereken yetkilendirilen temsilciler tarafından imzalanmış ve aralarından oy kullanacak temsilciyi gösterir dilekçe sandık kurulu başkanına verilir. ç) Müştereken yetkilendirilen temsilcilerin imza örneklerinin aynı sirkülerde yer almaması halinde, dilekçeyi imzalayan diğer temsilcilerin imza sirkülerinin fotokopileri de sandık kurulu başkanına verilir. d) Münfesih, tasfiye haline girmiş, iflasına karar verilmiş şirketlerin temsilcileri oy kullanamazlar.

Oylar, herhangi bir şekilde hazırlanmış oy pusulalarının, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunan ve oy verme sırasında seçim sandık kurulu başkanı tarafından her meslek grubu için ayrı ayrı verilecek zarflara konulması suretiyle kullanılır. En az yedi meslek grubu kurulamayan borsalarda meclis üye seçimi mühürlü tek tip zarflarla yapılır.

Oylar ilan edilen gün ve saatte belirlenen yerlerde, seçim sandık kurulunun huzurunda sandığa atılmak suretiyle kullanılır.

Seçmenlerin oy pusulalarını gizli olarak yazmaları veya hazır ve basılı oy pusulalarını zarfa koymaları için, kendilerine kapalı oy verme yeri gösterilir. Oy pusulalarının bu kapalı yerde zarfa konulması mecburidir.

Oy pusulalarında asil ve yedek üyeliğe seçilecek olanlar ayrı ayrı gösterilir. Aday adlarının yanına sıra numarası konulmaz, konulmuş ise bunlar tercih sırasını göstermez.

Seçmenin oy hakkını sınırlayıcı hiçbir tedbir alınamayacağı gibi, mükellefiyet de yüklenemez.

Bir seçmen kapalı oy yerinden dışarı çıkmadıkça hiç kimse oraya giremez.

Zarfı alan seçmen doğrudan kapalı oy verme yerine gider ve oyunu bu yerde zarfa koyar. Kapalı oy verme yerine girmeyen veya zarfı alıp oy vermeyen, ya da açıkta oy kullanmak isteyen seçmenden zarf seçim sandık kurulunca geri alınır, bu kişiye oy kullandırılmaz, durum tutanakla tespit olunur.

Seçim sandık kurulunun seçme yeterliliği taşıyan üyeleri mensubu bulundukları meslek grupları sandıklarında oylarını kullanır.

Sandıkların Açılması ve Oyların Tasnifi Madde 19- Seçim sonunda sandık, seçim sandık kurulu üyeleri tarafından oy verme yerinde bulunanların gözü önünde açılır ve çıkan zarflar sayılarak tutanağa yazılır.

Sandıktan çıkan bütün zarflar, tek tek kontrol edilir. Bunun sonucunda, başka bir meslek grubuna ait olduğu tespit edilen, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunmayan ve üzerinde herhangi bir işaret, imza veya hüviyet taşıyan zarflar geçersiz sayılarak ayrılır. Kalan zarfların sayısı, oy veren seçmen sayısıyla karşılaştırılır. Zarfların sayısı oy veren seçmen sayısından fazla çıktığı takdirde seçim sandık kurulu başkanı, kalan zarflar arasından fazlayı karşılayacak sayıda zarfı gelişigüzel çekerek ayırır.

Ayrılan zarfların sayısı tutanağa geçirilir ve bu zarflar açılmadan derhal yakılmak suretiyle yok edilir. Bundan sonra geçerli zarflar sayılarak sandığa konur ve ara verilmeksizin alenen tasnife başlanır.

Oyların sayımı ve dökümü aralıksız devam eder. Yapılacak itirazlar işi durdurmaz.

151

Tasnif işinin tertibi ve idaresi seçim sandık kurulu başkanına veya onun bulunmaması halinde görevlendireceği sandık kurulu üyesine aittir. Tasnif neticesinde oy pusulalarının zarf sayısına uygunluğu kontrol edilir ve keyfiyet tutanağa geçirilir.

Toplantı ve karar yeter sayıları dikkate alınmaksızın, adayların aldıkları oylar belirlendikten sonra, adaylar en yüksek oy alandan aşağıya doğru sıralanır ve seçilecek organ üyesi kadar aday sırasıyla en yüksek oy alandan başlamak üzere asil üye adayları arasından belirlenir. Yedek üye adayları için de aynı yöntem uygulanır.

Oy pusulasında tespit edilen aday sayısından fazla olan isimler sondan başlayarak silinir.

Belli aday sayısından az sayıda isim ihtiva eden oy pusulası olduğu gibi kabul edilir ve geçerli sayılır. Aynı isim pusulada birkaç defa yazılsa bile tek oy sayılır.

Listelerde tespit edilen adaylar arasında eşit sayıda oy almış olanlar bulunduğu takdirde seçim sandık kurulu önünde seçim sandık kurulu başkanı tarafından kura çekilerek sıralama yapılır. Son sırada eşit sayıda oy alanlardan sıralama kurasını kazanamayanlar seçilmemiş sayılır.

Asil ve yedek adayların sıralanması bu surette ayrı ayrı belirlenir ve tutanağa asil ve yedek üyelerin adları yazılır.

Geçersiz Oy Pusulaları Madde 20- Oy pusulalarının tasnifinde uygulanacak esaslar şunlardır; a) Seçim sandık kurulunca verilen mühürlü zarftan başka zarfa konulmuş pusulalar geçersiz sayılır. b) Seçmenlerin adını, soyadını, imzasını ve siyasi hüviyetini belli edecek herhangi bir alamet veya işaret taşıyan pusulalar geçersiz sayılır. c) Okunabilen ve seçilme yeterliliğini haiz olanlara verilenler hariç, ihtiva ettikleri adlardan hiçbirisi sandık kurulunca okunmayan oy pusulaları geçersiz sayılır. d) Aynı zarftan çıkan muhtelif adlar taşıyan birden fazla oy pusulaları geçersiz sayılır. e) Bir zarftan aynı adları taşıyan birden fazla oy pusulası çıkması halinde bunların bir tanesi geçerli sayılır, diğerleri imha edilir. f) Bir oy pusulasında seçilme yeterliliğini haiz olanlarla olmayanların adları bir arada yazılı ise, seçilme yeterliliğini haiz olmayanların adları okunacak şekilde çizildikten sonra diğer şahısların oyları geçerli sayılır. g) Meslek komiteleri ve meclis seçiminde tüzel kişi unvanı yerine tüzel kişinin gerçek kişi temsilcisinin adı ve soyadının yazılması halinde bu isim çizilerek diğer şahısların oyları geçerli sayılır. h) Aynı oy pusulasında, meslek komitesi asil üyeliğine aday gösterilmeden, meclis üyeliğine aday gösterilenlere verilen oylar geçersiz sayılır. Oy pusulasında, sadece meslek komitesi üyelerinin belirtilmiş olması halinde bu oylar geçerli, sadece meclis üyelerinin belirtilmiş olması halinde ise bu oylar geçersiz sayılır. i) Oy pusulasında ilgili meslek grubu üyesi olmayan bir kişinin isminin bulunması halinde bu isim çizilerek, diğer şahısların oyları geçerli sayılır. j) Seçmenin hüviyetini veya oyunu belli edecek herhangi bir işaret, kayıt, ibare taşıyan zarfın içindeki oy pusulaları geçersiz sayılır.

Tutanak Madde 21- Seçim süresinin sonunda seçim sonuçları aşağıda belirtilen esaslara uygun olarak düzenlenecek bir tutanakla tespit olunur. Bu tutanağa; a) Seçimlerin yapıldığı tarih ve gün, b) Oy sandığının seçim sandık kurulu üyeleri ve seçim yerinde hazır bulunanlar huzurunda alenen açıldığı saat ve dakika, c) Seçmen listesinde yazılı olan seçmenlerin sayısı, 152

d) Oy kullanan seçmenlerin sayısı, e) Sandıktan çıkan zarf sayısı, geçersiz zarf sayısı ve ikisi arasındaki farkın oy vermiş olan seçmen sayısıyla karşılaştırılması sonucu, zarf sayısı fazla çıkmış ise fazla zarf sayısının adedi ile geçersiz ve fazla zarfların imha edildiği hususu, f) Geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı, g) Oy pusulalarının kaç adedinin hangi sebeplerden dolayı geçersiz sayıldığı, h) İtiraz edilmiş ve fakat geçerli sayılmış oy pusulalarının adedi, i) Asil ve yedek üye adayları ile organlara asil ve yedek üye olarak seçilenlerin aldıkları oy sayısına göre sıra ile sicil numaraları, adları soyadları, tüzel kişilerin unvanları ve oy miktarları, j) Tasnif sonucunun sandık kurulu başkanı tarafından orada hazır bulunanlara duyurulduğu, k) Oy verme işlemlerinin Kanuna ve bu Yönetmeliğe aykırı olduğu haber verilmiş veya şikâyet edilmiş olması halinde ise bunların nelerden ibaret bulunduğu yazılır ve beş nüsha olarak düzenlenen tutanak seçim sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır. Tutanakların birer örneği seçim yerinde asılmak suretiyle geçici seçim sonuçları bir (1) tam iş günü ilan edilir.

Kullanılan oylar ve diğer belgeler tutanağın bir örneği ile birlikte üç ay süreyle saklanmak üzere ilçe seçim kurulu başkanlığına tevdi edilir. Ġtirazların Ġncelenmesi Madde 22- İtiraz süresi, oda ve borsa organları ile Birlik delegesi seçim sonuçlarının ilanından itibaren bir gündür.

Oda ve borsa organ seçimleri ile Genel Kurulu delege seçimlerinin devamı sırasında yapılan işlemler ile ilan süresi içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar görevli hâkim tarafından aynı gün incelenir ve karara bağlanır. İlçe seçim kurulunun itiraz üzerine vereceği kararlar, seçim yerinde asılmak suretiyle bir tam iş günü ilan edilir. Bu kararlara karşı, ilan süresi içinde il seçim kurulu nezdinde itiraz edilebilir. İl seçim kurulu itirazı bir (1) gün içinde karara bağlar. Bu karar kesin olup, bu karara karşı Yüksek Seçim Kuruluna itiraz edilemez. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra, hakim kesin sonuçları seçim yerinde asılmak suretiyle bir tam iş günü ilan eder ve ilgili oda veya borsa ile Birlik ve Bakanlığa bildirir.

Oda ve borsa organ üyeliklerine seçildikleri kesinleşenlere, genel sekreterler tarafından durum bir yazıyla derhal bildirilir.

Birlik Başkanlığı, Birlik Yönetim Kurulu üyeliği, konsey üyeliği ve Yüksek Disiplin Kurulu üyeliği seçimlerine itirazlar, seçim gününde ilçe seçim kuruluna yapılır ve aynı gün karara bağlanır. İlçe seçim kurulu başkanının vereceği kararlar aleyhine, aynı gün il seçim kuruluna itiraz edilebilir. İl seçim kurulu aynı gün içinde karar verir. İl seçim kurulu kararı kesin olup, bu kararlara karşı Yüksek Seçim Kuruluna itiraz edilemez. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra, hâkim kesin sonuçları seçim yerinde asılmak suretiyle bir tam iş günü ilan eder ve Birlik ile Bakanlığa bildirir.

Birlik organ üyeliklerine seçildikleri kesinleşenlere, Birlik Genel Sekreteri tarafından durum bir yazıyla derhal bildirilir.

Seçimlerin Ġptali Madde 23- Hâkim herhangi bir sebeple seçimi durdurduğu veya seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya mevzuata aykırı uygulama sebebiyle seçimlerin iptaline karar verdiği takdirde, iptaline karar verilen sandıkla ilgili olarak, süresi bir aydan az, iki aydan fazla olmamak üzere seçimin yenileneceği günü tespit ederek ilgili oda veya borsa ile Birlik ve Bakanlığa bildirir.

153

Seçimlerin tamamının iptali halinde, seçimler yenileninceye kadar geçen sürede, oda veya borsanın meclis ve yönetim kurulu görevini yapmak üzere Birlik tarafından üç veya beş kişilik bir kurul atanır. Bu kurulda yer alacaklar, oda ve borsa üyeleri veya personeli arasından atanabileceği gibi oda ve borsa dışından da atanabilir.

Seçim Sırasında ĠĢlenen Suçlar Madde 24- Seçimler sırasında seçim sandık kurulu başkanı veya üyelerine karşı suç işleyenler, Devlet memurlarına karşı suç işlenmiş gibi cezalandırılır.

Organ seçimlerinin düzen içinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla hâkimin ve seçim sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymayanlara, Kanunda öngörülen disiplin cezaları verilir.

Kanun ve bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun Yedinci Bölümündeki suç ve cezalara ilişkin hükümler uygulanır.

Seçim Giderleri Madde 25- İlçe seçim kurulu başkanına ve seçim sandık kurulu başkan ve üyelerine 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda belirtilen esaslara göre ücret ödenir. Bu ücretler ile diğer seçim giderleri seçim yapılan oda, borsa ve Birlikçe karşılanır.

BEġĠNCĠ BÖLÜM Oda, Borsa ve Birlik Organlarında BaĢkan ve Yardımcılıklarının Seçimi Meslek Komitesi BaĢkanı ve Yardımcısı Seçimi Madde 26- Meslek komiteleri, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren üç (3) gün içinde genel sekreterin çağrısı üzerine en yaşlı üyenin başkanlığında yapacağı ilk toplantıda yargı gözetiminde olmaksızın kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan ve bir başkan yardımcısı gizli oy ve açık tasnif usulüyle seçer.

Meclis üyeliğine seçilenler, meslek komitesi başkan ve yardımcılığına seçilebilir.

Meslek komitesi üyeliğine seçilen tüzel kişiler, meslek komitesi üyeliği seçimlerinin kesinleşmesinden itibaren bir (1) gün içinde meslek komitesi üyeliğinde tüzel kişiyi temsil edecek gerçek kişinin ismini oda veya borsaya bildirir. Bu süre içinde bildirimin yapılmaması halinde, meslek komitesi üyeliği seçimlerinde oy kullanan tüzel kişinin gerçek kişi temsilcisi, meslek komitesi başkan ve yardımcılığı seçiminde oy kullanamaz.

Meclis BaĢkanı, Yardımcıları ve Kâtip Üye Seçimi Madde 27- Meclis, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren genel sekreterin çağrısı üzerine en yaşlı üyenin başkanlığında yapacağı ilk toplantıda yargı gözetiminde olmaksızın kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkanı ile bir veya iki başkan yardımcısı ve kâtip üyeyi gizli oy ve açık tasnif usulüyle seçer.

Meclis başkanı ve yardımcıları, aynı zamanda yönetim ve disiplin kurulu başkan ve üyeliği görevlerini yapamaz.

Meclis üyeliğine seçilen tüzel kişiler, meclis üyeliği seçimlerinin kesinleşmesinden itibaren bir (1) gün içinde meclis üyeliğinde tüzel kişiyi temsil edecek gerçek kişinin ismini oda veya borsaya bildirir. Bu süre içinde bildirimin yapılmaması halinde, meclis üyeliği seçimlerinde oy kullanan tüzel kişinin gerçek kişi temsilcisi, meclis başkanı, yardımcıları ve kâtip üye seçiminde oy kullanamaz.

154

Yönetim Kurulu BaĢkan Yardımcıları ve Sayman Üye Seçimi Madde 28- Yönetim kurulu, başkan ve üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren iki (2) gün içinde yönetim kurulu başkanının çağrısı üzerine yapacağı ilk toplantıda, kendi üyeleri arasından yargı gözetiminde olmaksızın dört yıl için bir veya iki başkan yardımcısı ile bir sayman üyeyi gizli oy ve açık tasnif usulüyle seçer.

Disiplin Kurulu BaĢkanı Seçimi Madde 29- Disiplin kurulu, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren iki (2) gün içinde genel sekreterin çağrısı üzerine en yaşlı üyenin başkanlığında yapacağı ilk toplantıda kendi üyeleri arasından yargı gözetiminde olmaksızın dört yıl için gizli oy ve açık tasnif usulüyle bir başkan seçer.

Birlik BaĢkan Yardımcıları ve Sayman Üye Seçimi Madde 30– Birlik Yönetim Kurulu, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren iki (2) gün içinde Birlik Başkanının çağrısı üzerine yapacağı ilk toplantıda kendi üyeleri arasından yargı gözetiminde olmaksızın dört yıl için her bir oda grubunu ve borsaları temsilen beş başkan yardımcısı ve bir sayman üyeyi gizli oy ve açık tasnif usulüyle seçer.

Konsey BaĢkanı ve Yardımcıları Seçimi Madde 31- Konseyler, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren iki (2) gün içinde Birlik Genel Sekreterinin çağrısı üzerine en yaşlı üyenin başkanlığında yapacakları ilk toplantıda kendi üyeleri arasından yargı gözetiminde olmaksızın dört yıl için bir başkan ve bir başkan yardımcısını gizli oy ve açık tasnif usulüyle seçer.

Yüksek Disiplin Kurulu BaĢkanı ve Raportör Üye Seçimi Madde 32– Yüksek Disiplin Kurulu, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren iki (2) gün içinde Birlik Genel Sekreterin çağrısı üzerine en yaşlı üyenin başkanlığında yapacağı ilk toplantıda kendi üyeleri arasından yargı gözetiminde olmaksızın dört yıl için bir başkan ve bir raportör üyeyi gizli oy ve açık tasnif usulüyle seçer.

Oyların EĢitliği Madde 33- Meslek komitesi başkanı ve yardımcıları, meclis başkanı ve yardımcıları ile katip üye, yönetim kurulu başkan yardımcıları ve sayman üye, disiplin kurulu başkanı, Birlik Yönetim Kurulu başkan yardımcıları ve sayman üye, konsey başkan ve yardımcıları ile Yüksek Disiplin Kurulu başkanı ve raportör üye seçimlerinde oyların eşit çıkması halinde kura usulüne başvurulur.

Görevden Alma Madde 34- Kanunun 87 nci maddesinde öngörülen disiplin cezalarından uyarma ve kınama cezası alan veya Kanunun 93 üncü maddesinde öngörülen para cezalarına çarptırılan ve bu cezaları kesinleşen meslek komitesi başkan ve yardımcıları, meclis başkanı ve yardımcıları ile katip üye, yönetim kurulu başkan yardımcıları ve sayman üye, disiplin kurulu başkanı, Birlik Yönetim Kurulu başkan yardımcıları ve sayman üye, konsey başkan ve yardımcıları ile Yüksek Disiplin Kurulu başkanı ve raportör üyeler bu görevlerinden seçildikleri usul ile alınabilir. Bu takdirde yerlerine, kalan süreyi tamamlamak üzere aynı toplantıda yenileri seçilir.

155

YEDĠNCĠ BÖLÜM MüĢterek Esaslar Yönetim Kurulu BaĢkanlığında ve Birlik BaĢkanlığında BoĢalma Madde 35- Oda ve borsalarda yönetim kurulu başkanlığı ile Birlik Başkanlığı görevinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda oda, borsa veya Birlik yönetim kurulu tarafından bir ay içinde, yönetim kurulu üyeleri arasından biri, gizli oy ve açık tasnif usulü ile kalan süreyi tamamlamak üzere yönetim kurulu başkanı ve Birlik Başkanı seçilir. Seçimlere kadar en yaşlı başkan yardımcısı geçici olarak görev yapar.

Oda ve Borsa Organ Üyeliklerinde ve Genel Kurul Delegeliğinde BoĢalma Madde 36- Herhangi bir nedenle oda ve borsa meslek komitesi, meclis, yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyelikleri ile Genel Kurul delegeliğinde boşalma olması halinde, yedek üyeler sırayla geri kalan süreyi tamamlamak üzere çağrılır. Boşalan üyelik ve delegelikler, yedek üye ve delegelerle doldurulamazsa geri kalan süreyi tamamlamak üzere boş bulunan asil ve yedek üyelik ve delegelikler için, boşalma tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde seçim yapılır.

(DeğiĢik fıkra:RG-24/4/2013-28627) Boşalan meclis üyelikleri, yedek üyelerle doldurulamazsa; boşalan meclis asil ve yedek üyelikleri, bu maddenin birinci fıkrasına göre, boşalan meclis üyelerinin ilgili olduğu meslek komitesi üyeleri arasından, ilgili olduğu meslek grubu tarafından seçilecek üyelerle doldurulur.

Oda ve borsa organları fesih, istifa veya üyelik sıfatlarının kalkması nedenleriyle süresinden önce ve tümüyle dağıldığı takdirde veya herhangi bir nedenle organların oluşamaması halinde, geri kalan süreyi tamamlamak üzere yeni organların seçimi on beş (15) gün içinde yapılır.

Oda ve borsa yönetim kurullarında toplantı yeter sayısını sağlayacak sayıda üye kalmaması halinde, yeni organ üyeleri seçilinceye kadar yönetim kurulunun görevlerinin nasıl ve kimin tarafından yürütüleceği Birlik tarafından belirlenir.

Meslek komitesinde toplantı yeter sayısını sağlayacak sayıda asil ve yedek üye kalmaması ve genel seçimlere altı aydan fazla bir süre bulunması halinde, boşalan meslek komitesinin ilgili olduğu meslek grubunda geri kalan süreyi tamamlamak üzere on beş (15) gün içinde seçim yapılır. Genel seçimlere altı aydan daha az bir süre bulunması halinde, bu seçimler izleyen genel seçimlerde yapılır.

Bu maddede öngörülen seçimler, bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre yargı gözetiminde ve gizli oyla yapılır.

Birlik Yönetim Kurulu, Konsey ve Yüksek Disiplin Kurulu Üyeliklerinde BoĢalma Madde 37- Herhangi bir nedenle Birlik Yönetim Kurulu üyeliklerinde boşalma olması halinde, boşalan üyeliğin ilgili olduğu konseyden seçilen yedek üyeler sırayla geri kalan süreyi tamamlamak üzere çağrılır.

Konsey ve Yüksek Disiplin Kurulu üyeliklerinde boşalma olması halinde yedek üyeler sırayla geri kalan süreyi tamamlamak üzere çağrılır.

Birlik Yönetim Kurulu, konsey ve Yüksek Disiplin Kurulunun boşalan üyelikleri yedek üyelerle doldurulamazsa, geri kalan süreyi tamamlamak üzere boş bulunan asil ve yedek üyelikler için boşalma tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde seçim yapılır.

Birlik Yönetim Kurulunda toplantı yeter sayısını sağlayacak sayıda üye kalmaması halinde, yeni organ üyeleri seçilinceye kadar yönetim kurulunun görevlerinin nasıl ve kimin tarafından yürütüleceği Bakanlıkça belirlenir.

Birlik organlarının fesih, istifa veya üyelik sıfatlarının kalkması nedenleriyle süresinden önce ve tümüyle dağıldığı takdirde veya herhangi bir nedenle organların oluşamaması 156

halinde, geri kalan süreyi tamamlamak üzere yeni organların seçimi on beş (15) gün içinde yapılır.

Bu maddede öngörülen seçimler, bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre yargı gözetiminde ve gizli oyla yapılır.

Yedek Üyelerin Göreve Çağrılması Madde 38– Herhangi bir nedenle oda, borsa ve Birlik organ üyeliklerinde boşalma olması halinde yedek üyeler yönetim kurulu başkanı veya ilgili organ başkanı tarafından göreve çağrılır. Göreve çağrı yazısı, ilgilinin kayıtlı en son adresine tebliğ edilir.

Görev Yasağı Madde 39- Bir oda veya borsanın meslek komitesi veya meclis üyeliğine seçilen gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri aynı faaliyet alanı içinde bulunan başka bir oda veya borsanın meslek komitesi veya meclisinde görev alamaz.

Seçildikleri takdirde hangi oda ve borsa meslek komitesi ve meclisinde görev alacaklarını seçimlerin kesinleşmesinden itibaren on beş (15) gün içinde ilgili oda ve borsa yönetim kurulu başkanlığına yazılı olarak bildirirler. Bu süre içinde bildirmedikleri takdirde ilgilinin seçilmiş olduğu organ üyelikleri kendiliğinden sona erer.

Aynı faaliyet alanı içinde bulunan birden çok oda ve borsaya kayıtlı tüzel kişiler, temsilcilerinin farklı gerçek kişiler olması şartıyla bu kuruluşların meslek komitesi ve meclislerinde görev alabilir.

Oda ve borsaların meslek komiteleri ve meclis üyeliğine seçilmiş gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri, 17/7/1964 tarihli ve 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa tabi olarak kurulan odalarda görev alamazlar. Bu durumda olanlar, seçimlerin kesinleşmesinden itibaren tercihlerini on beş (15) gün içinde ilgili oda veya borsa yönetim kurulu başkanlığına yazılı olarak bildirir. Bu süre içinde bildirmedikleri takdirde, ilgilinin oda ve borsadaki meslek komitesi ve meclis üyelikleri kendiliğinden sona erer.

Organların Göreve BaĢlama Tarihleri Madde 40- Oda ve borsa meslek komitesi, meclis ve disiplin kurulu üyeleri ile yönetim kurulu başkan ve üyeleri seçimlerinin kesinleşmesinden itibaren iki (2) gün içinde göreve başlar.

Birlik Başkanı ile Birlik Yönetim Kurulu, konsey ve Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri, seçimlerinin kesinleşmesinden itibaren iki (2) gün içinde göreve başlar.

Seçimlerde Gerçek ve Tüzel KiĢilerle Ġlgili Olarak Uygulanacak Esaslar Madde 41- Seçimlerde gerçek ve tüzel kişilerin temsili konusunda uygulanacak esaslar şunlardır; a) Tüzel kişiler meslek komiteleri ve meclis üyeliği seçimlerine tüzel kişi olarak katılır. b) Meslek komitesi ve meclis üyeliği seçimleri hariç yapılacak diğer seçimlerde seçilen tüzel kişi değil, tüzel kişinin temsilcisi gerçek kişidir. Meslek komiteleri ve meclis üyeliği seçiminde oy pusulalarına tüzel kişinin unvanı, diğer seçimlerde ise oy pusulasına tüzelkişilerin gerçek kişi temsilcisinin adı yazılır. c) En az yedi meslek grubu kurulamaması nedeniyle meclis üyelerinin doğrudan seçildiği borsalarda meclise seçilen tüzel kişiliktir. Meclis üyeliği seçimi hariç diğer seçimlerde ve görev bölümünde oylar tüzel kişiliğe değil, onun temsilcisi gerçek kişiye verilir ve bu maddenin (a) ve (b) bendindeki esaslar aynen uygulanır. d) (Mülga:RG-24/4/2013-28627) e) (Mülga:RG-24/4/2013-28627)

157

f) Aynı gerçek kişi, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen yeterlilikleri taşıması halinde meslek komiteleri üyeliği seçimlerinde aynı veya değişik meslek gruplarında birden çok tüzel kişilik adına oy kullanabilir. g) (DeğiĢik:RG-24/4/2013-28627) Gerçek kişiler seçimlere bizzat iştirak ederler. Bu kişiler, seçme ve seçilme haklarını vekâleten kullandıramazlar. h) Birden fazla firma sahibi gerçek kişiler, kayıtlı oldukları bütün meslek gruplarında meslek komitesi seçimlerine iştirak edebilir. Ancak, birden fazla firma sahibi gerçek kişi mecliste birden fazla firmasını temsilen bulunamaz. ı) Kanunun 10 uncu ve 32 nci maddeleri uyarınca, seçmen listelerinden silinenlerin oda, borsa ve Birlik organlarındaki görevi de kendiliğinden sona erer. Bu üyeler, Kanunda öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmiş olsalar dahi tekrar organ üyeliğine dönemez.

Gerçek ve Tüzel KiĢilerin Organlarda Temsili (DeğiĢik baĢlık:RG-24/4/201328627) Madde 42- Tüzel kişilerin organlarda temsili ile ilgili esaslar şunlardır: a) Tüzel kişileri meslek komitesi ve meclis üyeliği seçimlerinde temsil edecek gerçek kişinin bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde düzenlenen seçme yeterliliğini, meslek komitesi ve mecliste temsil edecek gerçek kişinin ise bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde düzenlenen seçilme yeterliliğini taşıması zorunludur. b) Meslek komitesi ve meclise seçilen tüzel kişileri, meslek komitesi ve meclis üyeliği seçimlerinde oy kullanan gerçek kişi temsilcileri temsil edebileceği gibi, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde düzenlenen seçilme yeterliliğini taşıyan başka gerçek kişiler de temsil edebilir. c) Meslek komitesi veya meclise yedek üye olarak seçilen tüzel kişinin, organ üyeliklerindeki boşalma nedeniyle asil üyeliğe çağrılması halinde, bu tüzel kişiyi meslek komitesi ve mecliste temsil edecek gerçek kişi, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen hususu tevsik eden belgeyi üyeliğe davet yazısının yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde oda ve borsaya ibraz etmek zorundadır. Süresi içinde bu belgenin ibraz edilmemesi durumunda, diğer yedek üyeler sırası ile meslek komitesi veya meclis asil üyeliğine çağrılır. d) Bir gerçek kişinin, ana sözleşme uyarınca tüzel kişiyi temsil ve ilzama yetkili kılınmadan, yalnızca oda veya borsa seçimlerinde oy kullanması veya organlarda tüzel kişiyi temsil etmesi mümkün değildir. e) Bir tüzel kişinin hem meslek komitesine hem de meclis üyeliğine seçilmesi halinde, tüzel kişiyi meslek komitesinde ve mecliste aynı gerçek kişi temsil eder. f) Aynı gerçek kişi kendi adına bir meslek komitesine, tüzel kişi temsilcisi olarak bir başka meslek komitesine seçilebilir veya değişik meslek komitelerinde değişik tüzel kişileri temsil edebilir. Ancak, aynı gerçek kişi aynı meslek komitesinde veya aynı mecliste birden fazla gerçek ve tüzel kişiyi temsil edemez. g) (DeğiĢik:RG-24/4/2013-28627) Tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcisinin temsil yetkisini kaybettiğinin öğrenildiği, tüzel kişinin temsilcisini değiştirme iradesinin odaya ve borsaya yazılı olarak bildirildiği hallerde temsilcinin, seçilmiş olduğu yönetim kurulu başkan ve üyeliği, disiplin kurulu üyeliği, Genel Kurul delegeliği ile meclis başkan ve yardımcılığı, meclis katipliği, meslek komitesi başkan ve yardımcılığı görevi son bulur. Ancak, tüzel kişilik meslek komitesi ve meclis üyeliğini muhafaza eder.

Bu şekilde boşalan delege ve üyeliklerin yerine geri kalan süreyi tamamlamak üzere yedek delege ve üyeler çağrılır.

158

Meslek komitesi ile meclis üyeliğini muhafaza eden tüzel kişiler bir ay içinde kendilerini temsil edecek gerçek kişinin ismini yazılı olarak oda ve borsaya bildirir. Yazı ekinde, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrasındaki hususları tevsik eden ticaret sicili müdürlüğünden alınmış yetki belgesi de verilir. Bu süre içerisinde bu belgelerin ibraz edilmemesi durumunda, diğer yedek üyeler sırası ile meslek komitesi veya meclis asil üyeliğine çağrılır. h) Tüzel kişi seçilme yeterliliğini kaybettiği takdirde, bu tüzel kişi meslek komitesi ve meclis üyeliğinden, en az yedi meslek grubu teşkil edilemeyen borsalarda ise meclis üyeliğinden düşer. Temsilcisi olan gerçek kişinin de seçilmiş olduğu oda, borsa ve Birlik organlarındaki görevleri sona erer ve yerlerine yedek üyeler çağrılır. ı) Tüzel kişileri temsile yetkili olanlar birden fazla ise, temsil yetkisini muhafaza ettiği sürece meslek komitesi ve meclis toplantılarında ve yönetim kurulu başkan ve üyeliği, disiplin kurulu üyeliği ile Genel Kurul delegeliği seçimlerinde aynı gerçek kişi temsil eder. j) Gerçek ve tüzel kişilerin varsa şubelerini veya fabrikalarını bu şube veya fabrika namına ilzama yetkili olanlar temsil ederler. Şube veya fabrika temsilcilerinin bu Yönetmeliğinin 5 inci ve 6 ncı maddelerinde düzenlenen nitelikleri tevsik eden belgelere sahip olmaları şarttır. k) (Ek:RG-24/4/2013-28627) Üye şirketin münfesih olması, şirketin veya işletmenin işyerini veya merkez kaydını başka bir oda ya da borsanın çalışma alanına taşıması halinde, üyelik ile birlikte seçilmiş olduğu oda, borsa ve Birlik organlarındaki görevi kendiliğinden sona erer.

Siyasi Propaganda Yasağı MADDE 43 – (DeğiĢik:RG-9/4/2011-27900) Oda, borsa ve Birlik organlarının seçimlerinde siyasi partiler, sendikalar ve sendika üst kuruluşları aday gösteremezler ve belirli adayların leh ve aleyhlerinde faaliyette bulunamazlar ve propaganda yapamazlar. Bu hükme aykırı davrananlar altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Bildirim Hükümleri Madde 44– Bu Yönetmelik hükümlerine göre ilgililere yapılması gereken her türlü tebligat yazılı olarak kendisine veya iadeli taahhütlü mektup, kurye, personel veya noter aracılığıyla ilgilinin kayıtlı en son adresine yapılır.

Adresinde bulunamayanlar hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

Kaldırılan Hükümler Madde 45- 9/9/1989 tarihli ve 2077 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları, Ticaret Borsaları ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Organ Seçimleri Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde 1- 2004 yılı Ekim ayında yapılması gereken oda ve borsa organ seçimleri 2005 yılı Mart ayı içinde yapılır. 2005 yılı Mart ayında yapılacak oda ve borsa organ seçimlerinde, organ üyeliğine seçilenlerin görev süresi 2008 yılı Ekim ayında yapılacak genel seçimlere kadar devam eder.

Geçici Madde 2- Oda ve borsalarda, meslek grubu üye sayısının zorunlu asgari sayının altına düşmesi nedeniyle en yakın meslek grubu ile birleştirilen meslek grubunun üyeleri, 2005 yılı Mart ayında yapılacak seçimlerde grup değişikliğinin seçimlerden altı ay önce 159

yapılması şartı dikkate alınmaksızın birleştirilen meslek grubunda seçme ve seçilme haklarını kullanırlar.

Seçim tarihinden itibaren geriye doğru altı ay içinde resen veya talep üzerine meslek grubu değiştirilen üyeler, 2005 yılı Mart ayında yapılacak organ seçimlerinde meslek gruplarının asgari üye sayılarının hesabında dikkate alınır.

Geçici Madde 3 – (Ek:RG 2/3/2005-25743) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları ile 6 ncı maddesinin dördüncü, beşinci ve altıncı fıkraları 2005 yılı Mart ayında yapılacak oda ve borsa organ seçimlerinde uygulanmaz.

Bu Yönetmeliğin 18 inci maddesinin ikinci fıkrası ile 41 inci maddesinin (d) ve (e) bentlerinde düzenlenmiş bulunan; tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcilerinin oy kullanma sırasında ibraz edecekleri, temsil ve bağlayıcı işlemler yapmaya yetkili olduklarına ilişkin belgede ahzukabza da yetkili olduklarına dair kayıtlar 2005 yılı Mart ayında yapılacak oda ve borsa organ seçimlerinde aranmaz.

GEÇĠCĠ MADDE 4 – (Ek:RG-9/4/2011-27900) 19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmeliğin geçici 3 üncü maddesi ile 19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticaret Borsalarında Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmeliğin geçici 3 üncü maddesi, bu Yönetmeliğin uygulamasında dikkate alınır ve meslek grubu kayıtlarında bu yönetmelikler uyarınca yapılacak değişiklikler, bu değişikliklerin yapılmasını izleyen ilk oda ve borsa organ seçimlerinde uygulanır. Bu durumda, 11 inci maddenin dördüncü fıkrasında yer alan meslek grubu değişikliğinin seçimlerden altı ay önce yapılması koşulu uygulanmaz.

Geçici Madde 5 – (Ek:RG-24/4/2013-28627) Kanunun 83 üncü maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen en az altı aylık süre şartı 2013 yılının Mayıs-Haziran aylarında yapılacak oda ve borsaların organ seçimlerinde aranmaz.

Geçici Madde 6 – (Ek:RG-24/4/2013-28627) Kanunun 84 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği 2012 yılının Ekim ayında başlayıp Kasım ayında tamamlanması gereken, ancak Bakanlar Kurulunun 4/6/2012 tarihli ve 2012/3237 sayılı Kararı ile 2013 yılının Şubat-Mart aylarına ertelenen oda ve borsaların organ seçimlerinde oy kullanmak üzere alınan yetki belgeleri, başvuruya dair usule tabi olmaksızın, Ticaret Sicil Müdürlüklerince “yetkinin devam ettiği” ibaresi ile onaylanmış olması şartıyla, Bakanlar Kurulunun 28/1/2013 tarihli ve 2013/4244 sayılı Kararıyla yeniden 2013 yılının Mayıs-Haziran aylarına ertelenen oda ve borsaların organ seçimlerinde kullanılabilir.

Yürürlük Madde 46- Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 47- Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür. _________ (1) 24/4/2013 tarihli ve 28627 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere ikinci fıkra; 18 inci maddesinin ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere üçüncü ve dördüncü fıkralar eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.

160

ODA VE BORSA ÜYELERİNE VERİLECEK DİSİPLİN VE PARA CEZALARI İLE DİSİPLİN KURULU VE YÜKSEK DİSİPLİN KURULU HAKKINDA YÖNETMELİK 2.3.2005 tarih ve 25743 sayılı Resmi Gazete BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, oda ve borsa üyelerinden meslek onuruna veya meslek düzen ve geleneklerine uymayan eylem ve davranışlarda bulunanlarla, müşterisine karşı mesleki görevini yapmayan veya görevinin gerektirdiği dürüstlüğe uygun şekilde davranmayanlara, mevzuatın kendilerine yüklediği görev ve sorumlulukları yerine getirmeyenlere ve yetkili organlarca alınan kararlara riayet etmeyenlere verilecek disiplin ve para cezalarına ilişkin esasları düzenlemek, oda ve borsa disiplin kurulları ile Yüksek Disiplin Kurulunun oluşumunu ve çalışma usul ve esaslarını belirlemektir.

Kapsam Madde 2 - Bu Yönetmelik hükümleri oda ve borsalar ile bunların üyelerini kapsar.

Dayanak Madde 3 - Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 21, 43, 87 ve 93 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen; Kanun : 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu, Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, Birlik : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, Oda : Ticaret ve sanayi odası, ticaret odası, sanayi odası ve deniz ticaret odasını, Borsa : Ticaret borsasını, Meclis : Oda ve borsa meclisini, Yönetim Kurulu : Oda ve borsa yönetim kurulunu, Disiplin Kurulu : Oda ve borsa disiplin kurulunu, Üye : Oda ve borsalara bağlı şube ve temsilciliklere kayıtlı olanlar dahil oda ve borsa üyelerini ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Disiplin Suç ve Cezaları, Disiplin Soruşturması Disiplin suç ve cezaları Madde 5 - Üyelere verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: a) Uyarma; mesleğin icrasında ve davranışlarında daha dikkatli davranması gerektiğinin ilgili üyeye bir yazıyla bildirilmesidir. Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) Meslek şeref ve haysiyetine uygun düşmeyen tavır ve hareketlerde bulunmak, 2) Üyelik görev ve sorumlulukları ile ilgili yönetim kurulunca yapılan davet ve talebin gereğini mazeretsiz olarak yerine getirmemek, 3) Üyesi olduğu odanın, borsanın veya Birliğin itibarını zedeleyici sözler sarf etmek, 161

4) Müşterisi veya iş sahipleri ile olan ilişkilerinde terbiye ve nezakete aykırı davranışta bulunmak, 5) İlgili mevzuatta uyarma cezası ile cezalandırılması öngörülen fiil ve hallerde bulunmak. b) Kınama; mesleki tutum ve davranışlarında kusurlu sayıldığının ilgili üyeye bir yazıyla bildirilmesidir. Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) Üyesi olduğu odanın, borsanın veya Birliğin itibarını zedeleyici asılsız yayında (“veya eylem ve işlemde” ibaresi Danıştay 8.Dairesinin 2006/5567 E. ve 2008/2405 K. sayılı kararı ile iptal edilmiştir.) bulunmak, 2) Müşterisine veya iş sahiplerine karşı taahhütlerini yerine getirmemek, 3) İş ilişkisinde bulunduğu kimseler hakkında haksız ithamda bulunmak, 4) Satışa arz olunan malların niteliği veya miktarı bakımından gerçeğe aykırı beyanda bulunmak, 5) Nizami olmayan ölçü ve tartı aletlerini bilerek kullanmak, 6) Uyarma cezası alan üyenin, iki yıl içinde aynı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunması, 7) Organ seçimlerinin düzen içinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla, hakimin ve/veya seçim sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymamak, 8) Mal ve hizmetlere ilişkin azami fiyat tarifelerini bulundurulması gerekli yerlerde bulundurmamak veya bu tarifelere uymamak, 9) İlgili mevzuatta kınama cezası ile cezalandırılması öngörülen fiil ve hallerde bulunmak. c) Üyelikten geçici çıkarma; üyenin iki aydan az ve oniki aydan fazla süreli olmamak üzere oda veya borsa üyeliğinden çıkarılmasıdır. Üyelikten geçici çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) Kınama cezası alan üyenin, beş yıl içinde aynı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunması, 2) İlgili mevzuatta üyelikten geçici çıkarma cezası ile cezalandırılması öngörülen fiil ve hallerde bulunulması. d) Üyelikten uzun süreli çıkarma; üyenin kaydının üyesi bulunduğu oda veya borsadan beş yıl süre ile silinmesidir. Üyelikten uzun süreli çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) Üyelikten geçici çıkarma cezası alan üyenin, üç yıl içinde kınama cezasını gerektirecek yeni bir davranışta bulunması, 2) İlgili mevzuatta üyelikten uzun süreli çıkarma cezası ile cezalandırılması öngörülen fiil ve hallerde bulunulması.

Disiplin soruşturmasının açılması Madde 6 - Üyeler hakkında disiplin soruşturması, ihbar veya şikayet üzerine ya da fiil ve hallerin doğrudan öğrenilmesi halinde resen yönetim kurulu tarafından açılır.

Yönetim kurulu, ihbar veya şikayetin yapıldığı ya da fiil ve hallerin doğrudan öğrenildiği andan itibaren on gün içinde disiplin soruşturmasının açılıp açılmayacağı hususunda karar vermek zorundadır. Alınan karar; soruşturma açılmasına yer olmadığına ilişkin ise genel sekreter tarafından ihbar veya şikayette bulunana bildirilir, soruşturma açılmasına ilişkin ise disiplin kuruluna iletilir. İletme işlemi, alınan kararın yönetim kurulu başkanı tarafından, kararın verildiği tarihten itibaren on gün içinde, yazılı olarak disiplin kurulu başkanına sunulması suretiyle yapılır. Bu fıkranın uygulanmasından yönetim kurulu sorumludur.

162

İhbar veya şikayetler, ihbar veya şikayette bulunan kişinin adı ve soyadı, imzası, ikametgahı veya iş adresini içeren bir dilekçeyle oda veya borsaya yapılır. İhbar veya şikayet edenin kimliği, adresi ve imzası bulunmayan dilekçeler işleme konulmaz.

Disiplin işlem ve kararına konu teşkil edecek fiil ve hallerde bulunmuş olan bir üye hakkında, aynı fiil ve hallerden dolayı ceza mahkemesinde dava açılmış olması, disiplin soruşturması açılmasını, disiplin cezası verilmesini ve uygulanmasını engellemez.

Fiil ve hallerin işlenmemiş veya sanığı tarafından yapılmamış olması nedeniyle beraat hali müstesna, beraatla sonuçlanmış bir ceza davasının konusuna giren fiil ve hallerden dolayı disiplin soruşturması açılması, o fiil ve hallerin ceza kanunları hükümlerinden ayrı olarak başlı başına disiplin soruşturmasını gerektirir mahiyette olmasına bağlıdır.

Soruşturma açılmaması kararına itiraz Madde 7 - İhbar veya şikayette bulunanlar, yönetim kurulunun soruşturma açılmasına yer olmadığına ilişkin kararlarına karşı tebellüğ tarihinden itibaren on beş gün içinde Yüksek Disiplin Kuruluna itiraz edebilir. İtirazlar bir dilekçeyle yapılır. İtiraz edenin kimliği, adresi ve imzası bulunmayan dilekçeler işleme konulmaz. İtiraz üzerine, Yüksek Disiplin Kurulu tarafından alınan karar, soruşturma açılmasına yer olmadığına ilişkin ise itirazda bulunana, soruşturma açılmasına ilişkin ise yönetim kuruluna bildirilir. Yönetim kurulu, alacağı bir karar ile Yüksek Disiplin Kurulunun soruşturma açılmasına ilişkin kararını bildirim tarihinden itibaren on gün içinde disiplin kuruluna havale eder. Havale işlemi, alınan kararın yönetim kurulu başkanı tarafından yazılı olarak disiplin kurulu başkanına sunulması suretiyle yapılır Soruşturma açılmasına yer olmadığına ilişkin kararın konusunu oluşturan fiil ve hallerden dolayı, yönetim kurulu tarafından yeniden bir karar verilebilmesi, yeni kanıtların elde edilmesine bağlıdır.

Disiplin soruşturması Madde 8 - Üyeler hakkında disiplin soruşturması disiplin kurulu tarafından yürütülür.

Soruşturmanın her safhasında gizlilik esastır.

Disiplin kurulu, yönetim kurulunun soruşturma açılmasına dair kararının kendilerine iletilmesinden itibaren en çok iki ay içinde suç oluştuğuna kanaat getirerek ceza önermek veya suç oluşmadığına ve dolayısıyla ceza gerekmediğine karar vermek zorundadır. Bu süre, lüzumu halinde disiplin kurulunun önerisi üzerine veya doğrudan yönetim kurulu kararıyla uzatılabilir. Ancak, disiplin soruşturması en geç bir yıl içinde sonuçlandırılır. Bu süre içinde disiplin soruşturmasının sonuçlandırılmaması halinde üye hakkında soruşturma yürütülemez ve disiplin cezası verilemez.

Ceza davasına konu teşkil eden fiil ve hallerden dolayı ayrıca disiplin soruşturması açılması durumunda soruşturma, disiplin kurulunun önerisi üzerine veya doğrudan yönetim kurulu kararıyla ceza mahkemesi kararının kesinleşme tarihinden itibaren bir yıl içinde de yapılabilir.

Bu maddenin uygulanmasından disiplin kurulu sorumludur.

Disiplin soruşturmasının yürütülmesi Madde 9 - Disiplin kurulu, üyelerinden birini soruşturmacı olarak tayin eder.

Soruşturmacı, görevlendirildiği günden itibaren en geç bir ay içinde soruşturmayı tamamlamak zorundadır. Bu süre, haklı sebeplerin varlığı halinde disiplin kurulu tarafından uzatılabilir.

Soruşturmacı, gerekli olan tüm delilleri toplar. Bu çerçevede, ihbar veya şikayette bulunanların ve olayla ilgili kişilerin ifadesine başvurabilir, hakkında disiplin soruşturması açılan üyeyi dinleyebilir, inceleme konusuyla ilgili olarak resmi makamlardan bilgi ve belge 163

isteyebilir, çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektiren konularda disiplin kurulunun kararı ile bilirkişi incelemesi yaptırabilir.

Soruşturmanın sonucunda bir fezleke düzenlenir. Bu fezlekede; inceleme konuları, soruşturmanın safhaları, deliller ve alınan savunma özetlenir. İncelemeye konu olan her husus ayrı ayrı değerlendirilerek delillere göre suçun sabit olup olmadığı tartışılır ve uygulanacak disiplin cezası teklif edilir. Varsa belgelerin asıl veya suretleri bir dizi pusulasına bağlanarak fezlekeye eklenir.

Disiplin soruşturmasının sonuçlandırılması Madde 10 - Soruşturmacı tarafından hazırlanan fezleke disiplin kuruluna sevk edilir.

Disiplin kurulu, hazırlanan fezlekeye bağlı kalmaksızın incelemesini evrak üzerinden yapar. İnceleme sonucunda, disiplin kurulu ya suçun oluşmadığına ve dolayısıyla ceza gerekmediğine karar verir ya da suçun oluştuğuna kanaat getirerek meclise ceza teklifinde bulunur.

Disiplin kurulunun ceza verilmesine ilişkin kararı, kararın verildiği tarihten itibaren on gün içinde meclis gündemine alınmak üzere, disiplin kurulu başkanı tarafından yazılı olarak meclis başkanına sunulur.

Disiplin kurulu, gerekli görürse hakkında soruşturma yapılan üyeyi dinleyebilir, noksan saydığı soruşturma işlemlerinin tamamlanmasını aynı soruşturmacıdan veya olayın yeniden soruşturulmasını görevlendireceği başka bir soruşturmacıdan isteyebilir.

Savunma hakkı Madde 11 - Disiplin soruşturmalarında; soruşturmacı, hakkında disiplin soruşturması yürütülen üyeden yazılı savunma istemek ve üyeye bu savunma için gönderilen yazının tebellüğ tarihinden itibaren en az on günlük süre tanımak zorundadır. Bu yazıda, isnat olunan hususun neden ibaret olduğu, verilen süre içerisinde savunmasını yapmadığı takdirde savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağı ve mevcut delillere göre karar verileceği bildirilir.

Makbul sayılan bir özür bildiren veya mücbir sebep dolayısıyla savunmasını yapamayan üyeye, soruşturmacı tarafından yeniden uygun bir süre verilir. Mücbir sebep veya özrün resmi bir belgeye dayandırılması esastır.

Savunma hakkı tanınmayan üyeye disiplin cezası verilemez.

Disiplin cezası verme yetkisi Madde 12 - Meclis, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen uyarma, kınama, üyelikten geçici çıkarma ve üyelikten uzun süreli çıkarma cezalarının verilmesine ilişkin disiplin kurulunun önerisini, bu önerinin meclis başkanına sunulmasından itibaren en geç iki ay içinde onaylar veya reddeder.

Disiplin cezası verilmesi ayrıca para cezası verilmesini engellemez.

Bu maddenin uygulanmasından meclis sorumludur.

Disiplin cezalarına ilişkin kararların tebliği Madde 13 - Disiplin kurulunun disiplin cezası verilmemesine ilişkin kararları ile meclisin disiplin cezası verilmemesine veya verilmesine ilişkin kararları gerekçeli olarak kararın verildiği tarihi izleyen on gün içinde ilgililere genel sekreter tarafından tebliğ edilir.

Disiplin cezalarına ilişkin kararlara itiraz Madde 14 - İlgililer, disiplin kurulunun veya meclisin disiplin cezası verilmemesine ilişkin kararları ile meclis tarafından verilen uyarma cezası dışındaki disiplin cezalarına karşı tebellüğ tarihinden itibaren on beş gün içinde Yüksek Disiplin Kuruluna itiraz edebilir.

Postada geçen süreler itiraz süresine dahil edilmez. İtirazlar bir dilekçeyle yapılır. İtiraz edenin kimliği, adresi ve imzası bulunmayan dilekçeler işleme konulmaz.

Disiplin kurulunun disiplin cezası verilmemesine ilişkin kararına karşı yapılan itiraz üzerine, Yüksek Disiplin Kurulu tarafından alınan karar; ceza verilmesine gerek 164

bulunmadığına ilişkin ise itirazda bulunana, ceza verilmesinin gerektiğine ilişkin ise disiplin kuruluna bildirilir. Disiplin kurulu, alacağı bir karar ile Yüksek Disiplin Kurulunun bu kararını bildirim tarihinden itibaren on gün içinde meclise havale eder. Havale işlemi ile havale üzerine meclis tarafından verilecek karar hakkında sırasıyla bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasına ve 12 nci maddesinin birinci fıkrasına göre işlem yapılır.

Meclisin disiplin cezası verilmemesine ilişkin kararlarına ve meclis tarafından verilen uyarma cezası dışındaki disiplin cezalarına karşı yapılan itiraz üzerine, Yüksek Disiplin Kurulu, uygun görmediği meclis kararlarını kaldırarak işin esası hakkında karar verebilir veya verilmiş olan kararı düzelterek veya düzeltmeksizin onaylayabilir. İlgililer, meclis tarafından verilen disiplin cezalarına ve itiraz üzerine Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilen kararlara karşı tebellüğ tarihinden itibaren altmış gün içinde idari yargı yoluna başvurabilir. İdari yargı yoluna başvurulması verilen disiplin cezasının uygulanmasını durdurmaz.

Disiplin cezalarının uygulanması Madde 15 - Meclis tarafından verilen uyarma cezası kesin olup derhal uygulanır.

Kınama, üyelikten geçici çıkarma ve üyelikten uzun süreli çıkarma cezaları kesinleşmedikçe uygulanmaz.

Uyarma cezası ile kesinlik kazanan kınama, üyelikten geçici çıkarma ve üyelikten uzun süreli çıkarma cezaları üye ceza defterine işlenir.

Disiplin cezasının kesinleştiği tarihten itibaren beş yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan üyenin, üye ceza defterine işlenen cezaları yönetim kurulu kararıyla resen silinir.

Hakkında üyelikten geçici veya uzun süreli çıkarma cezası verilen ve bu cezalara ilişkin süreleri tamamlanan üyelerden kayıt zorunluluğu bulunanlar, talep üzerine veya resen oda veya borsaya yeniden kaydedilir.

Bu maddenin uygulanmasından yönetim kurulu sorumludur.

Disiplin soruşturmasında zamanaşımı Madde 16 - Disiplin soruşturması ihbar veya şikayetin yapıldığı ya da fiil ve hallerin doğrudan öğrenildiği andan itibaren on gün ve herhalde fiil ve hallerin vuku bulduğu tarihten itibaren bir yıl içinde açılmak zorundadır. Bu sürelerin geçirilmesi halinde üyeler hakkında disiplin soruşturması açılamaz. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Para Cezaları Para cezasını gerektiren fiil ve haller Madde 17 - Üyelere para cezası verilmesini gerektiren fiil ve haller şunlardır: a) Mevzuata uygun olarak kayıt ve tescil muamelelerini yaptırmamak veya tescil ve ilanı gerekli değişiklikleri bildirmemek, b) Yetkili organlarca alınan kararlara riayet etmemek, c) İmalatta, mal ve hizmet arzında sağlık kurallarına uymamak, ölçü ve tartı aletlerini hileli bir şekilde kullanmak, hileli, karışık veya standartlara aykırı ve kalitesiz mal imal etmek ve satmak.

Para cezaları Madde 18 - Üyelere, bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinin (a) bendinde yazılı fiil ve hallerinden dolayı yıllık aidatlarının iki katı, (b) bendinde yazılı fiil ve hallerinden dolayı yıllık aidatlarının beş katı ve (c) bendinde yazılı fiil ve hallerinden dolayı yıllık aidatlarının on katı tutarında idari para cezası verilir.

165

Para cezaları, aynı fiil ve hallerin bir yıl içinde her tekrarı için iki kat olarak uygulanır.

Bir yıllık süre, üyeye verilen para cezasının kesinleştiği tarihten itibaren başlar.

Para cezası verilmesi ayrıca disiplin cezası verilmesini engellemez.

Para cezası verilmesini gerektiren hallerin tespiti Madde 19 - Bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinde belirtilen fiil ve hallerin işlendiğini öğrenen veya bu fiil ve hallerin işlendiği iddiasıyla karşılaşan yönetim kurulu alacağı bir karar ile bu durumu ihbar veya şikayetin yapıldığı yada fiil ve hallerin doğrudan öğrenildiği andan itibaren on gün içinde disiplin kuruluna havale eder. Havale işlemi, alınan kararın yönetim kurulu başkanı tarafından yazılı olarak disiplin kurulu başkanına sunulması suretiyle yapılır.

Disiplin kurulu, hakkında para cezası uygulanması istenilen üyenin savunmasını aldıktan veya savunma için verilen süre bittikten sonra incelemesini evrak üzerinden yapar. İnceleme sonucunda, disiplin kurulu ya suçun oluşmadığına ve dolayısıyla ceza gerekmediğine karar verir ya da suçun oluştuğuna kanaat getirerek meclise ceza teklifinde bulunur. Disiplin kurulunun para cezası verilmesine ilişkin kararı, kararın verildiği tarihten itibaren on gün içinde meclis gündemine alınmak üzere, disiplin kurulu başkanı tarafından yazılı olarak meclis başkanına sunulur.

Disiplin kurulu, gerekli görürse hakkında para cezası uygulanması istenilen üyeyi dinleyebilir, konuyu incelemek üzere üyelerinden birini görevlendirebilir. İncelemelerde bulunmak üzere görevlendirilen üye, bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen soruşturmacının sahip olduğu tüm yetkileri haizdir.

Savunma hakkı Madde 20 - Hakkında para cezası istenilen üyenin savunmasının alınması zorunludur.

Savunma hakkı tanınmayan üyeye para cezası verilemez.

Savunma hakkına ilişkin bu maddede düzenlenmeyen hususlarda bu Yönetmeliğin 11 inci maddesine göre işlem yapılır.

Para cezası verme yetkisi Madde 21 - Bu Yönetmeliğin 18 inci maddesinde belirtilen para cezaları disiplin kurulunun önerisi üzerine meclis tarafından verilir.

Para cezalarına ilişkin kararların tebliği Madde 22 - Disiplin kurulunun para cezası verilmemesine ilişkin kararları ile meclis tarafından verilen para cezalarına ilişkin kararlar gerekçeli olarak kararın verildiği tarihi izleyen on gün içinde ilgililere genel sekreter tarafından tebliğ edilir.

Para cezalarına ilişkin kararlara itiraz Madde 23 - Disiplin kurulunun para cezası verilmemesine ilişkin kararına karşı tebellüğ tarihinden itibaren on beş gün içinde meclise itiraz edilebilir. Meclisin para cezası verilmemesine ilişkin kararı kesin olup, bu karara karşı idare mahkemesine itiraz edilemez.

Meclis tarafından verilen para cezalarına karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İdare mahkemesine itiraz, verilen idari para cezasının uygulanmasını durdurmaz.

Para cezalarının uygulanması Madde 24 - İdari para cezaları makbuz mukabilinde ilgiliden tahsil edilir ve bu cezalar oda ve borsalar tarafından gelir kaydedilir. Üye tarafından yapılan itirazın, idare mahkemesince haklı bulunması durumunda tahsil edilen idari para cezası yasal faizi ile birlikte ilgiliye iade edilir.

Bu maddenin uygulanmasından yönetim kurulu sorumludur.

Para cezalarında zamanaşımı Madde 25 - Bu Yönetmeliğin 18 inci maddesinde öngörülen idari para cezaları, fiil ve hallerin oda veya borsa tarafından öğrenildiği tarihten itibaren altmış gün ve herhalde fiil ve hallerin vuku bulduğu tarihten itibaren iki yıl içinde verilmek zorundadır. Bu sürelerin geçirilmesi halinde üye hakkında para cezası verilemez.

166

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Disiplin Kurulunun Oluşumu, Çalışma Usul ve Esasları Disiplin kurulunun oluşumu Madde 26 - Disiplin kurulu, meclis tarafından oda veya borsaya kayıtlı olanlar arasından yargı gözetiminde ve gizli oyla dört yıl için seçilen altı üyeden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir. Tüzel kişiler disiplin kurulu üyeliğine tüzel kişi olarak seçilir. Meclis üyeliğine seçilenler disiplin kurulu üyeliğine seçilemez.

Disiplin kurulu üyeliğine seçilebilmek için, 19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Organ Seçimleri Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen seçilme yeterliliklerinin yanında daha önce herhangi bir disiplin veya para cezası almamış olmak ve en az lise ve dengi okul mezunu olmak gerekir. Tüzel kişilerin disiplin kurulu üyeliğine seçilebilmesi için gerçek kişi temsilcisinin bu fıkrada belirtilen şartları haiz olması gerekir.

Disiplin kurulu asil ve yedek üyeliğine seçilenler, seçimlerin kesinleşmesini müteakip on beş gün içinde oda veya borsa genel sekreterliğince yapılacak tebligat üzerine öğrenim durumlarını tevsik eden belgeyi tebellüğ tarihinden itibaren otuz gün içinde oda veya borsa genel sekreterliğine evrak kayıt numarası almak suretiyle ibraz etmek zorundadır. Bu belgenin süresi içinde ibraz edilmemesi halinde üyenin disiplin kurulu asil veya yedek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Bu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca üyelere yapılacak tebligatta, öğrenim durumunu tevsik eden belgenin süresinde teslim edilmemesi halinde, üyenin disiplin kurulu asil veya yedek üyeliğinin kendiliğinden sona ereceği belirtilir.

Disiplin kurulu asil ve yedek üyelerince ibraz edilen öğrenim durumunu gösterir belgeler ile bu üyelerin daha önceden disiplin veya para cezası alıp almadığı hususu oda veya borsa genel sekreterlerince incelenir. Seçilme yeterliliği bulunmadığı anlaşılanların disiplin kurulu asil veya yedek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Disiplin kurulu üyeliği seçiminde kullanılacak oy pusulalarına, tüzel kişinin unvanı ile tüzel kişinin temsilcisi gerçek kişinin isminin birlikte yazılması zorunludur. Oy pusulasında sadece tüzel kişinin unvanının veya sadece tüzel kişi temsilcisi gerçek kişinin adının belirtilmiş olması halinde bu oylar geçersiz sayılır. Oyların sayımında, tüzel kişilerin farklı gerçek kişi temsilcilerine verilmiş olan oylar, o tüzel kişiliğin toplam oy sayısını oluşturur.

Ancak, aday sıralamasına bu tüzel kişinin en fazla oy alan temsilcisinin adı yazılır.

Tüzel kişilerin temsilcisi gerçek kişiler temsil yetkisini kaybettiği takdirde, temsil ettiği tüzel kişinin disiplin kurulu üyeliği son bulur.

Disiplin kurulu, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren iki gün içinde oda veya borsa genel sekreterinin çağrısı üzerine en yaşlı üyenin başkanlığında yapacağı ilk toplantıda kendi üyeleri arasından yargı gözetiminde olmaksızın dört yıl için gizli oy ve açık tasnif usulüyle bir başkan seçer. Başkanın bulunmadığı zamanlarda, disiplin kuruluna en yaşlı kurul üyesi başkanlık eder.

Disiplin kurulunun görevleri Madde 27 - Disiplin kurulunun görevleri şunlardır: a) Üyelerin disiplin soruşturmalarını bu Yönetmelikte öngörülen usul ve esaslara uygun olarak yürütmek. b) Üyeler hakkında meclise, disiplin ve para cezası verilmesini önermek.

Disiplin kurulu toplantıları Madde 28 - Disiplin kurulu, başkanının veya yönetim kurulu başkanının çağrısı üzerine üye tamsayısının çoğunluğuyla toplanır. Kararlar, üye tamsayısının çoğunluğuyla ve açık oyla alınır. Toplantılarda çekimser oy kullanılamaz.

167

Disiplin kurulu başkanının bulunmadığı toplantılara en yaşlı kurul üyesi başkanlık eder.

Kararlar, ilgili mevzuat hükümlerini ve gerekçeyi kapsayacak biçimde yazılarak imzalanır. Karşı oy kullananların görüşlerine kararda yer verilir.

Toplantı gündeminin düzenlenip ilgililere dağıtılması, toplantının belirlenen gün, saat ve yerde yapılması, disiplin kurulu çalışmalarının gereği gibi yürütülüp sonuçlandırılması disiplin kurulu başkanı tarafından sağlanır.

Disiplin kurulunun sekreteryasını oda veya borsa genel sekreterliği yürütür.

Toplantılara ilişkin bu Yönetmelikte düzenlenmeyen hususlarda Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.

Disiplin kurulu toplantılarına katılamayacak olanlar Madde 29 - Disiplin kurulu başkan ve üyeleri, a) Kendilerini, eşlerini ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci derece dahil ikinci dereceye kadar sıhri hısımları ile evlatlıklarını doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hususlarda, b) Soruşturmacı, tanık veya şikayetçi olduğu konularda disiplin kurulu toplantılarına katılamaz.

Bu durumda, toplantı ve karar yeter sayısının sağlanamaması halinde, yedek üyeler münhasıran bu toplantı için çağrılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM Yüksek Disiplin Kurulunun Oluşumu, Çalışma Usul ve Esasları Yüksek disiplin kurulunun oluşumu Madde 30 - Yüksek Disiplin Kurulu, Birlik Genel Kurulu tarafından delegeler arasından yargı gözetiminde ve gizli oyla dört yıl için seçilen altı üyeden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.

Yüksek Disiplin Kurulu üyeliğine seçilebilmek için, 19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Organ Seçimleri Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen seçilme yeterliliklerinin yanında daha önce herhangi bir disiplin veya para cezası almamış olmak ve en az dört yıllık yüksek öğrenim kurumu mezunu olmak gerekir.

Yüksek Disiplin Kurulu asil ve yedek üyeliğine seçilenler, seçimlerin kesinleşmesini müteakip on beş gün içinde Birlik Genel Sekreterliğince yapılacak tebligat üzerine öğrenim durumlarını tevsik eden belgeyi tebellüğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Birlik Genel Sekreterliğine evrak kayıt numarası almak suretiyle ibraz etmek zorundadır. Bu belgenin süresi içinde ibraz edilmemesi halinde üyenin Yüksek Disiplin Kurulu asil veya yedek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Bu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca üyelere yapılacak tebligatta, öğrenim durumunu tevsik eden belgenin süresinde teslim edilmemesi halinde, üyenin Yüksek Disiplin Kurulu asil veya yedek üyeliğinin kendiliğinden sona ereceği belirtilir.

Yüksek Disiplin Kurulu asil ve yedek üyelerince ibraz edilen öğrenim durumunu gösterir belgeler ile bu üyelerin daha önceden disiplin veya para cezası alıp almadığı hususu Birlik Genel Sekreterliğince incelenir. Seçilme yeterliliği bulunmadığı anlaşılanların Yüksek Disiplin Kurulu asil veya yedek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Yüksek Disiplin Kurulu, üyelerinin seçiminin kesinleşmesinden itibaren iki gün içinde Birlik Genel Sekreterinin çağrısı üzerine en yaşlı üyenin başkanlığında yapacağı ilk toplantıda kendi üyeleri arasından yargı gözetiminde olmaksızın dört yıl için bir başkan ve bir raportör üyeyi gizli oy ve açık tasnif usulüyle seçer. Başkanın bulunmadığı zamanlarda Kurula, en yaşlı kurul üyesi başkanlık eder.

168

Yüksek disiplin kurulunun görevleri Madde 31 - Yüksek Disiplin Kurulunun görevleri şunlardır: a) Yönetim kurulunun soruşturma açılmasına yer olmadığına ilişkin kararlarına, disiplin kurulunun veya meclisin disiplin cezası verilmemesine ilişkin kararlarına ve meclis tarafından verilen disiplin cezalarına karşı yapılacak itirazları karara bağlamak, b) Mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Yüksek disiplin kurulu toplantıları Madde 32 - Yüksek Disiplin Kurulu, Başkanının veya Birlik Başkanının çağrısı üzerine üye tamsayının çoğunluğuyla toplanır. Kararlar, üye tamsayısının çoğunluğuyla ve açık oyla alınır. Toplantılarda çekimser oy kullanılamaz.

Yüksek Disiplin Kurulu Başkanının bulunmadığı toplantılara en yaşlı kurul üyesi başkanlık eder.

Toplantı gündeminin düzenlenip ilgililere dağıtılması, toplantının belirli gün, saat ve yerde yapılması, Yüksek Disiplin Kurulu çalışmalarının gereği gibi yürütülüp sonuçlandırılması Yüksek Disiplin Kurulu Başkanı tarafından sağlanır.

Yüksek Disiplin Kurulunun sekreteryasını Birlik Genel Sekreterliği yürütür.

Toplantılara ilişkin bu Yönetmelikte düzenlenmeyen hususlarda Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.

Yüksek disiplin kurulu toplantılarına katılamayacak olanlar Madde 33 - Yüksek Disiplin Kurulu Başkan ve üyeleri; a) Kendilerini, eşlerini ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci derece dahil ikinci dereceye kadar sıhri hısımları ile evlatlıklarını doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren meselelerde, b) Tanık veya şikayetçi olduğu konularda, Yüksek Disiplin Kurulu toplantılarına, raportör üye de karar oylamasına katılamaz.

Bu durumda, toplantı ve karar yeter sayısının sağlanamaması halinde, yedek üyeler münhasıran bu toplantı için çağrılır.

Yüksek disiplin kurulunun karar süresi ve usulleri Madde 34 - Yüksek Disiplin Kurulu, kendisine intikal eden dosyaları en geç üç ay içinde karara bağlar.

Raportör üye, Yüksek Disiplin Kuruluna intikal eden itirazları inceleyerek öngörülen toplantı tarihinden en az on gün önce bir rapor halinde Kurul Başkanına sunar.

Yüksek Disiplin Kurulu, kendilerine intikal eden itirazlara ilişkin olarak her türlü evrakı incelemeye, eksik gördüğü soruşturma işlemlerini vereceği uygun süre içinde disiplin kuruluna tamamlattırmaya, inceleme konusuyla ilgili olarak resmi makam ve kurumlardan bilgi ve belge almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye veya niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir.

Yüksek disiplin kurulunun görüşme usulü Madde 35 - Yüksek Disiplin Kurulunda raportör üyenin açıklamaları dinlendikten sonra işin görüşülmesine geçilir. Konunun aydınlandığı ve görüşmelerin yeterliği sonucuna varılınca oylama yapılır.

Kararlar, ilgili mevzuat hükümlerini ve gerekçeyi kapsayacak biçimde raportör üye tarafından yazılır, Kurul Başkanı ve üyelerce imzalanır. Karşı oy kullananların görüşlerine kararda yer verilir.

Yüksek disiplin kurulu kararlarının tebliği Madde 36 - Yüksek Disiplin Kurulu tarafından alınan kararlar, gerekçeli olarak kararın alındığı tarihi izleyen on gün içinde ilgililere Birlik Genel Sekreterliğince tebliğ edilir.

169

ALTINCI BÖLÜM Çeşitli Hükümler Kayıtların tutulması Madde 37 - Birlikte Yüksek Disiplin Kurulu karar defteri, oda ve borsalarda ise disiplin kurulu karar defteri ile üye ceza defteri tutulur. Para cezaları ile kesinleşen disiplin cezaları üye ceza defterine düzenli olarak işlenir. Ayrıca, verilen disiplin ve para cezalarına ilişkin kararların bir sureti üyenin dosyasına konulur veya işlenir. Üye ceza defteri ile karar defterleri, kullanılmadan önce sayfa numaraları verilmek ve kaç sayfadan ibaret olduğu belirtilmek suretiyle ilgili yönetim kurulunca onaylanır. Defterin her sayfası mühürlenerek ilgili genel sekreter tarafından paraflanır.

Para cezaları ile disiplin soruşturma ve cezalarına konu her türlü evrak, belge ve dosyanın on yıl süreyle saklanması zorunludur. Üye ceza defterinin içeriği ve nasıl tutulacağı Birlikçe belirlenir.

Kararların uygulanması Madde 38 - Süresinde itiraz edilmeyen veya itiraz üzerine verilen kararlar kesindir.

Kesinleşen disiplin ve para cezaları derhal uygulanır. Üyelikten geçici çıkarma veya üyelikten uzun süreli çıkarma cezası alan ve bu cezası kesinleşen üyenin oda, borsa ve Birlik organlarındaki görevleri kendiliğinden sona erer.

Bu maddenin uygulanmasından yönetim kurulu sorumludur.

Huzur hakkı Madde 39 - Disiplin kurulu üyelerine iştirak edecekleri toplantılar için huzur hakkı verilebilir. Disiplin kurulu üyelerine verilecek huzur hakkını meclis tespit eder.

Bildirim hükümleri Madde 40 - Bu Yönetmelik hükümlerine göre ilgililere yapılması gereken her türlü tebligat yazılı olarak kendisine veya iadeli taahhütlü mektup, kurye, personel veya noter aracılığıyla ilgilinin kayıtlı en son adresine yapılır.

Adresinde bulunamayanlar hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

Organların sorumluluğu Madde 41 - Bu Yönetmelikte belirtilen görev, yetki ve sorumluluklarını yerine getirmeyen organlar hakkında Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca işlem yapılır. Görev, yetki ve sorumluluklarını yerine getirmeyen organ üyeleri hakkında Türk Ceza Kanunu uyarınca yapılacak işlemler saklıdır. Öncelikli uygulanacak hükümler Madde 42 - Disiplin kuruluna seçilme yeterlilik ve engelleri, disiplin kurulu üyelerinin seçim usul ve esasları ile disiplin kurulu üyelik vasfının yitirilmesi hususlarında öncelikli olarak bu Yönetmelik hükümleri, bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde ise 19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar Organ Seçimleri Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Kaldırılan hükümler Madde 43 - 30/6/1982 tarihli ve 17740 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Üyelerine Verilecek Disiplin Cezaları Hakkında Yönetmelik ile 5/7/1982 tarihli ve 17745 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Üyelerine Verilecek Para Cezaları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

170

Geçici madde 1 - Kanunun geçici 9 uncu maddesi gereğince disiplin kurulu 2005 yılı Mart ayında, Yüksek Disiplin Kurulu ise 2005 yılı Mayıs ayında yapılacak seçimlerde oluşturulacağından, bu zamana kadar disiplin kurulunun görevleri yönetim kurulu tarafından, Yüksek Disiplin Kurulunun görevleri ise Birlik Yönetim Kurulu tarafından bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yürütülür.

Yürürlük Madde 44 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 45 - Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.

171

ODALARDA MESLEKLERİN GRUPLANDIRILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Yürürlük:19.01.2005 tarih, 25705 sayılı Resmi Gazete Değişiklik:09.04.2011 tarih, 27900 sayılı Resmi Gazete Değişiklik:03.06.2012 tarih,29312 sayılı Resmi Gazete Değişiklik:29.09.2012 tarih, 28426 sayılı Resmi Gazete BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, odalarda mesleklerin gruplandırılmasında uyulacak usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2- Bu Yönetmelik, faaliyette bulunan ve yeni kurulan odaları kapsar.

Dayanak Madde 3- Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen; Kanun : 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu, Bakanlık : (03.06.2012 tarih, 28312 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile Değişik) Gümrük ve Ticaret Bakanlığını, Birlik : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, Oda : Ticaret ve sanayi odası, ticaret odası, sanayi odası ve deniz ticaret odasını, Meclis : Oda meclisini, Yönetim Kurulu : Oda yönetim kurulunu, Rehber : Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Rehberini ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Mesleklerin Gruplandırılması Rehberi ve Esasları Mesleklerin Gruplandırılması Rehberi Madde 5- Odalarda meslekler, Birlik tarafından yayımlanan Rehbere uygun olarak gruplandırılır.

Birlik, Rehberde yer alan mesleklerin gerektiğinde değiştirilmesine, çıkarılmasına veya ticaret ve sanayide meydana gelen gelişmeler sonucunda teşkiline lüzum görülen yeni mesleklerin Rehbere eklenmesine yetkilidir.

(9.4.2011 tarih, 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayım. Yön. ile ek.) Rehberin yürürlükten kaldırılarak, yeni Rehber yayımlanması halinde Birlik, yapacağı saha çalışmasıyla üyelerin faaliyet kodları ve meslek grupları ile odaların meslek gruplarını Rehber ve ilgili mevzuat çerçevesinde yeniden tespit eder ve uygulanmak üzere odalara bildirir. Odalar bu değişikliği bir ay içinde yerine getirir.

Mesleklerin Gruplandırılması Esasları Madde 6- (9.4.2011 tarih, 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayım. Yön. ile değ.) Bir meslek grubu kurulabilmesi için, kurulması düşünülen meslek grubu üye sayısının; a) 1000 ve daha az üyesi olan odalarda en az 25, b) 1001–5000 üyesi olan odalarda en az 50, 172

c) 5001–10000 üyesi olan odalarda en az 100, ç) 10001–25000 üyesi olan odalarda en az 150, d) 25001–50000 üyesi olan odalarda en az 200, e) 50001–150000 üyesi olan odalarda en az 250, f) 150001 ve daha fazla üyesi olan odalarda en az 500, olması şarttır.

(03.06.2012 tarih, 28312 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile Değişik) Ancak, meslek grubu kurulabilmesi için gereken asgari üye sayıları, yönetim kurulunun teklifi üzerine meclisin üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve Birliğin onayı ile iki katına kadar arttırılabilir. Sanayi odalarına, deniz ticaret odalarına ve ticaret ve sanayi odalarının sanayici niteliğindeki üyelerine münhasır olmak üzere meslek grubu kurulabilmesi için gereken asgari üye sayıları yönetim kurulunun teklifi üzerine meclisin üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve Birliğin onayı ile üçte bir oranında indirilebilir.

Bu maddede yer alan meslek grubu üye sayısının hesabında, Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca meslek gruplarından ve seçmen listelerinden silinen üyeler dikkate alınmaz.

Bu üyelerden, daha sonra Kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirenler kayıtlı bulundukları meslek gruplarına ve seçmen listelerine dâhil edilirler.

(29.09.2012 tarih, 28426 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile Değişik) Rehberin dayandığı esaslar uyarınca benzer meslekler birleştirilmek suretiyle meslek grubu oluşturulabilir. Ancak, aynı meslekle iştigal eden üyeler farklı meslek gruplarına dâhil edilemez.

(29.09.2012 tarih, 28426 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile Değişik)Birden fazla meslekle iştigal eden üyelerin esas iştigal konusunun tespitine ilişkin kriterler Birlik tarafından belirlenir.

(Son fıkra, 29.09.2012 tarih, 28426 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile yürürlükten kaldırılmıştır.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Faaliyette Bulunan ve Yeni Kurulan Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Faaliyette Bulunan Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Madde 7- Faaliyette bulunan odaların meslek grupları, ticari ve sınai ihtiyaçların veya grup üyelerinin sayısındaki azalmalar ya da artmaların gerekli kılması üzerine Rehbere uygun olarak birleştirilebilir, ayrılabilir veya yeni meslek grupları kurulabilir.

Meslek gruplarının birleştirilebilmesi, ayrılabilmesi veya yeni meslek gruplarının kurulabilmesi, yönetim kurulunun veya bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ve grup kurulabilmesi için gerekli olan asgari üye sayısının teklifi üzerine meclisin üye tamsayısının salt çoğunluğunun kararı ve Birliğin onayına bağlıdır. Birlikçe onaylanan meslek grupları izleyen ilk genel seçimlerde uygulanır. Ancak, seçim tarihinden itibaren geriye doğru altı ay içinde yapılan meslek grubu değişiklikleri seçimlerde dikkate alınmaz.

Birliğin onayına sunulan meclis kararının, meslek komitesi ve meclis üyeliği seçim tarihinden en az altı ay önce ve gerekçeli olarak alınması zorunludur. Altı aylık sürenin hesaplanmasında, meclisin ilk karar tarihi dikkate alınır.

Birlik tarafından onaylanmayan kararlar, müracaat tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde gerekçeli olarak ilgili odaya bildirilir. Birliğin bu konudaki kararı kesindir.

Yeni Kurulan Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Madde 8- Yeni kurulan odalarda meslek grupları, ilçe seçim kurulu başkanı veya onun görevlendireceği yetkili memur tarafından seçilecek beş veya yedi üyeden oluşacak bir gruplandırma kurulunca on beş (15) gün içinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak hazırlanır ve gerekçeli olarak Birliğin onayına sunulur. Birlik, onayına sunulan meslek gruplarını müracaat tarihinden itibaren on beş (15) gün içinde aynen veya değiştirerek onaylar.

173

Gruplandırma kurulu, yeni kurulan odanın çalışma alanı içinde bulunan ticaret siciline kayıtlı tacir, sanayici ve deniz tacirlerini esas iştigal konularına göre Birlikçe onaylanan meslek gruplarına dahil ederek uygun vasıtalarla mahallinde ilan eder.

Meslek mensupları, ilan tarihinden itibaren on (10) gün içinde dâhil edildikleri meslek gruplarına ilişkin olarak gruplandırma kuruluna itiraz edebilir. İtirazlar, gruplandırma kurulunca üç (3) gün içinde incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. Sonucu ilgiliye tebliğ edilir. Süresinde itiraz edilmeyen kararlar kesinleşir.

Oda kurulmasına ilişkin Bakanlık tarafından ön izin verilmesinden itibaren üç (3) gün içinde müteşebbis kurulca ilçe seçim kurulu başkanlığına yapılan müracaat üzerine oluşturulan gruplandırma kurulu, yapacağı ilk toplantısında üyelerinden birini başkan olarak görevlendirir.

Gruplandırma kurulu, üye tam sayısıyla toplanır. Kararlar, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla alınır. Toplantılarda çekimser oy kullanılamaz. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Meslek Gruplarına Kayıt, İtiraz ve Ortak Veri Tabanı Meslek Gruplarına Kayıt ve İtiraz Madde 9- (9.4.2011 tarih, 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayım. Yön. ile değ.) Üyenin odaya kaydedilmesine ilişkin yönetim kurulu kararında, üyenin faaliyet kodu ve meslek grubu Rehbere uygun olarak belirlenir. Faaliyet kodu ve meslek grubu belirlenirken, üyenin Ticaret Sicili Memurluğuna beyan ettiği, fiilen yapacağı iştigal konusu esas alınır.

Odaya kaydedilen üyeye yapılacak tebligatta, faaliyet kodu ve dâhil edildiği meslek grubu açıkça belirtilir. Faaliyet kodu ve meslek grubunun belirlenmesi işleminin Rehbere uygunluğunun değerlendirilmesi amacıyla kayıt işlemi Birliğe bildirilir. Odanın belirlediği faaliyet kodu ve meslek grubunun Rehbere uygun olmadığının Birlik tarafından tespit edilmesi halinde, Birlik bu tespitini, kayıtlarını değiştirmesi için bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde odaya gönderir. Oda tarafından yapılan değişiklikler, üyelere tebliğ edilir. Üye, oda tarafından kendisine tebliğ edilen faaliyet koduna ve dâhil edildiği meslek grubuna ilişkin kararlara karşı, tebellüğ tarihinden itibaren on gün içinde Birliğe itiraz edebilir. Bu madde gereğince Birliğe yapılacak itirazlar, bir ay içinde incelenir ve karara bağlanır. Sonucu Birlik tarafından ilgiliye ve odaya tebliğ edilir. Süresinde itiraz edilmeyen ve itiraz üzerine Birlik tarafından verilen kararlar kesindir. Üyeler, fiilen yaptıkları iştigal konularında meydana gelen değişiklikleri gerçekleşmesinden itibaren bir ay içinde kayıtlı oldukları odaya bildirmek zorundadır.

Odaya kayıtlı üyenin iştigal konusunun değiştiğinin beyan üzerine veya oda ya da Birlik tarafından re’sen tespit edilmesi halinde; üyenin faaliyet kodu ve meslek grubu ilgilinin talebi üzerine veya oda ya da Birliğin tespiti çerçevesinde re’sen oda yönetim kurulu kararıyla değiştirilir. Ancak, üyenin faaliyet kodu ve meslek grubu değişikliğinin yapılabilmesi için iştigal konusu değişikliğinin üye tarafından belgelendirilmesi veya kayıtlı bulunduğu oda veya Birlik tarafından tespit raporuna dayandırılması gerekir. Üyenin, faaliyet kodu ve meslek grubunun değiştirilmesine ilişkin kararlar oda tarafından ilgiliye tebliğ edilir ve yapılan değişiklik işleminin Rehbere uygunluğu değerlendirilmek üzere Birliğe bildirilir. Odanın belirlediği faaliyet kodu ve meslek grubu değişikliğinin Rehbere uygun olmadığının Birlik tarafından tespit edilmesi halinde, Birlik bu tespitini, kayıtlarını değiştirmesi için bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde odaya gönderir.

Oda tarafından yapılan değişiklikler, üyelere tebliğ edilir. Üye, oda tarafından kendisine tebliğ edilen faaliyet kodu ve meslek grubu değişikliğine ilişkin kararlara karşı, tebellüğ tarihinden itibaren on gün içinde Birliğe itiraz edebilir. Bu madde gereğince Birliğe yapılacak itirazlar, bir ay içinde incelenir ve karara bağlanır. Sonucu Birlik tarafından ilgiliye ve odaya tebliğ edilir. Süresinde itiraz edilmeyen ve itiraz üzerine Birlik tarafından verilen kararlar kesindir.

Seçim tarihinden itibaren geriye doğru altı ay içinde yapılan, üyelerin faaliyet kodu ve meslek grubu değişiklikleri seçimlerde dikkate alınmaz.

Bu maddede belirtilen tespit raporunun içeriği ve şekli Birlik tarafından belirlenir.

174

Ortak Veri Tabanı Madde 10- Odaların meslek gruplarına göre yapılacak üye kayıtları elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde düzenlenen ortak veri tabanında güncel olarak tutulur.

Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Bildirim Hükümleri Madde 11- Bu Yönetmelik hükümlerine göre ilgililere yapılması gereken her türlü tebligat yazılı olarak kendisine veya iadeli taahhütlü mektup, kurye, personel veya noter aracılığıyla ilgilinin kayıtlı en son adresine yapılır.

Adresinde bulunamayanlar hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

Kaldırılan Hükümler Madde 12- 11/2/1987 tarihli ve 19369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odalarında Mesleklerin Gruplandırılmasında Uyulacak Esaslar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. (“eki Rehber hariç olmak üzere” ibaresi 9.4.2011 tarih, 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayım.

Yön. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)

Geçici Madde 1- 2005 yılı Mart ayı içinde yapılacak organ seçimleri mevcut meslek grupları ile yapılır. Ancak, mensuplarının sayısı meslek grubu kurulabilmesi için bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen asgari üye sayısından az olan meslek grupları Birliğin onayına gerek olmaksızın en yakın meslek grubuna dahil edilir. Bu şekilde meslek grubu değişen üyelerin organ üyelikleri, 2005 yılı Mart ayında yapılacak organ seçimlerine kadar devam eder.

Geçici Madde 2- Odalar, meslek gruplarını bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen Rehberin yayımlanmasından itibaren altı ay içinde bu Rehbere uygun hale getirir.

Bu işlem nedeniyle meslek grubu değişen üyelerin organ üyelikleri, müteakip genel seçimlere kadar devam eder.

Geçici Madde 3– (9.4.2011 tarih, 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayım. Yön. ile ek.) Birlik, Rehberdeki faaliyet kodları ve meslek gruplarının güncellemesinin sağlanması amacıyla Rehberde ve/veya mesleklerin gruplandırılması rehberinin dayandığı esaslarda gerekli değişikliği, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde yapar.

(03.06.2012 tarih, 28312 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile Değişik) Birlik, Rehberdeki değişikliğin yapılmasını müteakip en geç on sekiz ay içinde bilimsel yöntemlerle yapılacak bir saha çalışması ile üyelerin faaliyet kodlarını, meslek gruplarını ve odaların meslek gruplarını Rehber ve ilgili mevzuat çerçevesinde aşağıdaki fıkralarda belirtilen şekilde yeniden tespit eder.

(29.09.2012 tarih, 28426 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile Değişik) Birlik, bu madde uyarınca tespit edilen faaliyet kodlarını; Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca meslek gruplarından ve seçmen listelerinden silinen üyeler ile münfesih olanlar hariç diğer üyelere tebliğ eder. Faaliyet kodu değiştirilen üye bu karara karşı tebellüğ tarihinden itibaren on gün içinde Birliğe itiraz edebilir. Birlik, üyenin itirazına ilişkin gerekçeli kararını bir ay içinde üyeye bildirir. Süresinde itiraz edilmeyen ve itiraz üzerine Birlik tarafından verilen kararlar kesindir.

(03.06.2012 tarih, 28312 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile Değişik) Birlik, üyelerin faaliyet kodlarının kesinleşmesini müteakip üyelerin meslek grubu ve odaların meslek gruplarını tespit eder ve üyelerin faaliyet kodu, meslek grubu ve odaların meslek gruplarına ilişkin yapılmasını gerekli gördüğü değişiklikleri odalara bildirir. Birlik tarafından belirlenen üyelerin faaliyet kodu, meslek grupları ve odaların meslek grupları oda tarafından 30 gün içinde aynen uygulanır. Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasındaki yetkiler, bu geçici madde uyarınca Birlik tarafından belirlenecek meslek grupları için Birlik Yönetim Kurulu tarafından kullanılır.

175

(03.06.2012 tarih, 28312 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile Değişik) Bu maddenin üçüncü fıkrasındaki süreçte odalara kaydolan yeni üyelerin, oda tarafından belirlenen faaliyet kodu Birliğe iletilir. Birlik, bu işlemi Rehbere uygun bulması halinde onaylar. Odanın belirlediği faaliyet kodunun Rehbere uygun olmadığının Birlik tarafından tespit edilmesi halinde, Birlik bu tespitini, kayıtlarını değiştirmesi için bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde odaya gönderir. Oda tarafından yapılan değişiklikler üyelere tebliğ edilir.

(29.09.2012 tarih, 28426 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile Değişik) Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca meslek gruplarından ve seçmen listelerinden silinmiş bulunan ve kendilerine faaliyet kodu tebliğ edilmemiş olan üyelerden, Kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirenlere bu madde uyarınca belirlenen ve Birlik tarafından hazırlanan veri tabanında yer alan faaliyet kodu, kayıtlı oldukları oda tarafından kendilerine elden tebliğ edilir. Bu üye, ilgili meslek grupları ile seçmen listelerine dâhil edilir. Üye, faaliyet kodunun tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde Birliğe itiraz edebilir. Birlik, üyenin itirazına ilişkin gerekçeli kararını bir ay içinde üyeye bildirir. Birlik tarafından faaliyet kodunun değiştirilmesine karar verilmesi halinde; oda tarafından üyenin faaliyet kodu ile gerekmesi halinde meslek grubu değiştirilir. Süresinde itiraz edilmeyen ve itiraz üzerine Birlik tarafından verilen kararlar kesindir.

Meslek grubu kayıtlarında bu madde uyarınca yapılan değişiklikler, değişiklik tarihini izleyen ilk oda organ seçimlerinde uygulanır. Bu durumda 7 nci ve 9 uncu maddelerde belirtilen altı aylık süre koşulu uygulanmaz.

(29.09.2012 tarih, 28426 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yön.ile eklenmiştir.) Bu madde uyarınca Birlik tarafından yapılacak tebligatlar hakkında 11 inci madde hükmü uygulanmaz. Bu madde uyarınca yapılacak tebligatlar yazılı olarak posta, kargo veya kurye aracılığıyla üyenin bilinen en son adresine gönderilir. Adresinde bulunamayan üyelerin kayıtlı adresine posta, kargo veya kurye aracılığıyla ikinci kez yazılı tebligat yapılır. Ayrıca bu üyelere ilişkin faaliyet kodları Birliğin resmi internet sitesinde ilanen yayımlanır ve bu husus yurt düzeyinde dağıtımı yapılan en az üç gazeteye verilecek ilan ile duyurulur. Bu şekilde yapılan tebligat, muhataba yapılmış sayılır. Üye, internet sitesinde yapılan ilan tarihinden itibaren yedi gün sonra başlamak üzere, on gün içinde bu madde uyarınca Birliğe itiraz edebilir. Süresinde itiraz edilmeyen ve itiraz üzerine Birlik tarafından verilen kararlar kesindir.

Yürürlük Madde 13- Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 14- Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.

176

TACİR VE SANAYİCİLER TARAFINDAN ÜRETİLEN MAL VE HİZMETLERİN AZAMİ FİYAT TARİFELERİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK 15.12.2004 Tarih-25671 Sayılı Resmi Gazete BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde 1 — 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununa tâbi odalarca, üyeleri tarafından üretilen ve 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununa tâbi esnaf ve sanatkârlar odaları tarafından belirlenmiş tarifelere konu mal ve hizmetlerin azami fiyat tarifelerinin kendi üyeleri için düzenlenmesi, uygulamaya konulması ve denetimi ile diğer usul ve esaslar bu Yönetmelikle düzenlenmiştir.

Dayanak Madde 2 — Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 3 — Bu Yönetmelikte geçen; Birlik: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, Oda: Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Odası, Sanayi Odası ve Deniz Ticaret Odasını ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Ücret Tarifelerinin Hazırlanması ve Tarifelere İtiraz Tarife Tespit Esasları Madde 4 — Odalar, bu Yönetmeliğin 1 inci maddesinde belirtilen mal ve hizmetlere ilişkin tarifeleri kendi üyeleriyle ilgili olarak düzenleyebilir. Birden fazla odaya kayıtlı bulunan üyelerce üretilen mal ve hizmetlere ilişkin tarifeler, üretilen mal ve hizmetin tacir, deniz taciri ve sanayici vasfıyla bağlantısı dikkate alınarak ilgili oda tarafından tanzim edilir.

Tarifeler, yönetim kurulunun teklifi ve meclisin onayıyla yürürlüğe girer. Tarifelerin tespitinde ilgili meslek komitesinin görüşü alınır. Meslek komitesi en geç onbeş gün içinde görüşünü bildirmek zorundadır.

Yönetim kurulu, odaya yapılan başvuruları en geç bir ay içinde sonuçlandırarak meclisin onayına sunar. Meclis, bu teklifi en geç bir ay içinde görüşerek onaylar veya reddeder. Tarifelerin reddi halinde, yönetim kurulu, meclisin ret gerekçelerini de dikkate alarak yeni tarifeleri ret tarihinden itibaren yapılacak ilk meclis toplantısında meclisin onayına sunar. Bu toplantıda tarifeler karara bağlanır.

Odalar, tarifeleri serbest bırakamaz ve tarife vermekten kaçınamaz. Tarifelerde yer alan fiyatlar azami hadleri gösterir.

177

Tarifelerin Hazırlanması Madde 5 —Odalar, üyelerin talebi üzerine veya doğrudan, tarifesi yapılacak mal ve hizmetler için, varsa bir önceki dönemde tespit edilmiş olan tarifedeki hadler üzerinden, gerekli maliyet hesaplarını yaparak yeni döneme ait tarifeleri hazırlar.

Odalar, tarifelerin hazırlanmasında uzman kişi ve kuruluşların görüşlerine başvurabilir.

Odalar, çalışma alanı içerisinde bulunan yerleşim yerlerinin ekonomik ve sosyal göstergelerini dikkate alarak ayrı ayrı tarifeler hazırlayabilir.

Meclisçe onaylanan tarifeler aynı gün içinde yürürlüğe girer.

Onaylanan tarifeler, en geç on gün içinde o yer belediye ve mülki idare amirliği ile esnaf ve sanatkarlar odaları birliğine bildirilir.

Komisyon Madde 6 — Odalarca düzenlenen tarifelere ilişkin itirazları karara bağlamak üzere, o yerin mülki idare amirinin veya görevlendireceği kişinin başkanlığında, ilgili belediyenin konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir üye ile tarifeyi düzenleyen oda ve ilgili esnaf ve sanatkarlar odaları birliğinin temsilcilerinden oluşan dört kişilik bir komisyon oluşturulur.

Komisyon, itirazları başvuru tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde karara bağlar.

Komisyon, başkanın yazılı çağrısı üzerine üyelerin çoğunluğuyla toplanır. Kararlar oy çokluğu ile ve gerekçeli olarak alınır. Oylarda eşitlik halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Toplantılarda çekimser oy kullanılamaz.

Tarifelere İtiraz Madde 7 — Belediyeler ve o yerin mülki idare amiri, odalarca tespit edilen tarifeleri uygun bulmadıkları ve bu konuda ilgili odayla anlaşamadıkları takdirde, ayrı ayrı veya birlikte tarifelerin kendilerine yazılı olarak bildirildiği tarihten itibaren on beş gün içinde mülki idare amirliği nezdinde komisyona itiraz edebilir.

Komisyona yapılan itirazlar, tarifelerin uygulanmasını durdurmaz.

Komisyon tarifeyi onaylar veya reddeder. Tarifenin reddi halinde, ilgili oda ya komisyonun ret gerekçelerini dikkate alarak yeni tarifeyi hazırlar ya da komisyon kararının kendisine yazılı bildirim tarihinden itibaren on gün içinde ticari davaları görmeye yetkili mahkeme nezdinde itirazda bulunur. Mahkemenin vereceği karar kesindir.

Komisyonun ret kararı vermesi halinde varsa bir önceki dönemde tespit edilmiş tarifeler uygulanır, yoksa tarifelerin uygulanması durdurulur. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tarifelerin Düzenlenme Şekli ve Bulundurulacağı Yerler Tarifelerin Düzenlenme Şekli Madde 8 — Üretilen mal ve hizmetlerin ücret tarifelerini içeren belge, tabela, levha, pano ve benzerleri Birlik tarafından belirli tip ve standart ölçülerde hazırlanan örneklerine uygun olarak ilgili odaca bastırılır.

Tarifelerin satış bedeli oda tarafından belirlenir. Üyeler, ücret tarifelerini üyesi bulundukları odalardan temin ederler.

178

Tarifelerin Bulundurulacağı Yerler Madde 9 — Tespit edilen tarifeye ilişkin belge, tabela, levha, pano ve benzerleri bu tarifede ücreti belirlenmiş mal ve hizmetin özelliğine ve tüketiciye sunuluş biçimine göre, mal ve hizmetin sunulduğu iş yerinde veya doğrudan üretilen mal üzerinde, tüketiciler veya ilgililerce rahatlıkla görülebilecek ve okunabilecek biçimde asılır, takılır, bulundurulur veya yapıştırılır.

Tarifelerin Yazıldığı Belge, Tabela, Levha, Pano ve Benzerleri Üzerinde Yer Alması Gerekli Bilgiler Madde 10- —Tarifelerin üzerinde yazıldığı belge, tabela, levha, pano ve benzerleri üzerinde; a) Odanın amblemi, unvanı ve soğuk damgası, b) Üyenin adı, soyadı, unvanı, oda sicil kayıt numarası ile ticaret sicil numarası, c) Odanın tarifeyi tespit tarihi, d) Tarifede belirlenen fiyatların azami haddi yer alır.

Tarifenin yazıldığı belge, tabela, levha, pano ve benzerleri üzerine ilan veya reklam konulamaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Denetim, Yaptırım ve Çeşitli Hükümler Tarifelerin Denetimi Madde 11— Bu Yönetmeliğe göre düzenlenen tarifelerin bulundurulması gerekli yerlerde bulundurulup bulundurulmadığı ve bu tarifelere uyulup uyulmadığı üyenin kayıtlı bulunduğu oda tarafından denetlenir.

Yaptırım Madde 12 — Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında 5174 sayılı Kanunun 86, 87, 88, 89, 90, 91 ve 92 nci maddelerinde öngörülen disiplin cezalarına ilişkin hükümler ile 93 üncü maddesinde belirlenen para cezalarına ilişkin hükümler uygulanır.

Yürürlükten Kaldırılan Yönetmelik Madde 13 — 13/9/1995 tarihli ve 22403 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tacir ve Sanayicilerce 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun Ek 9 uncu Maddesi Kapsamında Üretilen Mal ve Hizmetlere İlişkin Ücret Tarifelerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük Madde 14 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 15 — Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.

179

ODA VE BORSALARDA HAKEM, BİLİRKİŞİ VE EKSPER LİSTELERİNİ DÜZENLEME USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 12.09.2005 Tarih,25934 Sayılı Resmi Gazete BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, oda ve borsa üyelerinin aralarında veya yapmış oldukları sözleşmelerde yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafların çözümünde görevlendirilecek veya mahkemeler tarafından istenecek hakem ve bilirkişiler ile 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Kanunun 26 ncı ve 51 inci maddelerinde öngörülen bilirkişi, eksper, analiz ve kapasite raporlarının tanziminde görevlendirilecek eksperlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2 — Bu Yönetmelik, oda ve borsaları kapsar.

Dayanak Madde 3 — Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen; Kanun: 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu, Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, Birlik: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, Oda: Ticaret ve sanayi odasını, ticaret odasını, sanayi odasını ve deniz ticaret odasını, Borsa: Ticaret borsasını, Meclis: Oda ve borsa meclisini, Yönetim kurulu: Oda ve borsa yönetim kurulunu, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Hakem, Bilirkişi ve Eksperlerde Aranacak Vasıflar, Yasak ve Yükümlülükler Hakem ve bilirkişilerde aranacak vasıflar Madde 5 — Oda ve borsalarda hakem veya bilirkişi olabilmek için gerekli bilgi ve tecrübenin yanı sıra; a) 30 yaşını doldurmuş, 70 yaşını aşmamış olmak, b) Okur yazar olmak, c) İflas etmemiş yada iflas etmiş olsa bile itibarını yeniden kazanmış olmak, d) Ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olmak, e) Taksirli suçlar hariç olmak üzere iki yıldan fazla hapis veya görevi kötüye kullanma suçundan dolayı altı aydan fazla hapis cezasıyla cezalandırılmamış olmak; yahut affa uğramış veya tecil edilmiş olsalar bile basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, evrakta sahtekârlık, inancı kötüye kullanma, yalan yere tanıklık, kaçakçılık, hileli iflâs, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, kara para aklama, Devlet sırlarını açığa vurma, terör, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına iştirak suçlarından dolayı hüküm giymemiş olmak gerekir.

180

Bu maddenin (d) ve (e) bendinde yazılı hususlar adli sicil kaydıyla belgelenir.

Hakem ve bilirkişilerin oda ve borsalara kayıtlı üye olmaları şart değildir.

Eksperlerde aranacak vasıflar Madde 6 — Oda ve borsalarda eksper olabilmek için gerekli bilgi ve tecrübenin yanı sıra; a) 70 yaşını aşmamış olmak, b) Üniversitelerin en az dört yıllık lisans eğitim veren fakültelerinden veya bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurt içi ve yurt dışı öğrenim kurumlarından mezun olmak, c) İflas etmemiş yada iflas etmiş olsa bile itibarını yeniden kazanmış olmak, d) Ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olmak, e) Taksirli suçlar hariç olmak üzere iki yıldan fazla hapis cezası ile cezalandırılmamış olmak; yahut affa uğramış veya tecil edilmiş olsalar bile basit ve nitelikli zimmet, irtikap, hırsızlık, dolandırıcılık, evrakta sahtekarlık, inancı kötüye kullanma, yalan yere tanıklık, kaçakçılık, hileli iflas, görevi kötüye kullanma, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, kara para aklama, devlet sırlarını açığa vurma, terör, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs yada iştirak suçlarından dolayı hüküm giymemiş olmak gerekir.

Bu maddenin (b) bendinde yazılı husus öğrenim durumunu tevsik eden belge ile (d) ve (e) bendinde yazılı hususlar ise adli sicil kaydıyla belgelenir.

Eksperlerin oda ve borsalara kayıtlı üye olmaları şart değildir.

Yasak ve yükümlülükler Madde 7 — Oda ve borsalarda hakem, bilirkişi ve eksper olarak görev yapanlar, kendilerini, eşlerini ve üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kayın hısımları ile evlatlıklarını ilgilendiren işlerde görev alamaz.

Hakem, bilirkişi ve eksperler, bilim ve tekniğin gereklerini yerine getirmek ve mevzuat hükümlerine uymakla yükümlüdür.

Bu maddenin birinci ve ikinci fıkralarında öngörülen yasak ve yükümlülüklere uymayan hakem, bilirkişi ve eksperler listelerden çıkarılır ve bir daha bu kişilere bu görevler tevdi edilmez.

Oda ve borsa yönetim kurulu üyeleri, görevleri süresince eksper olarak görevlendirilemez. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Hakem, Bilirkişi ve Eksper Listelerinin Tanzimi Hakem listelerinin tanzimi ve görev süreleri Madde 8 — Hakemler, bu Yönetmelikte belirtilen vasıfları haiz olanlar arasından, yönetim kurulunca on dört kişiden az olmamak üzere, asil ve yedek olarak iki liste halinde hazırlanır ve meclis tarafından onaylanır.

Oda ve borsalarda görevli personel hakem listelerinde yer alamaz.

Meclis tarafından onaylanan listede yer alan hakemlere gerekli tebligat derhal yapılır.

Görevi kabul etmeyen veya istifa edenlerin yerine derhal yedekleri getirilir ve durum kendilerine tebliğ edilir.

Kesinleşen listeler oda veya borsa binasının uygun bir yerinde en az bir ay süreyle asılarak ilan edilir.

Hakem listelerinde istifa, ölüm ve bu Yönetmelikte belirlenen hakemlik vasıflarının kaybı gibi nedenlerle boşalma olursa, yerlerine yedekleri sırasıyla getirilir. Yedeklerinin bulunmaması halinde, boş bulunan asil ve yedek üyelere ilişkin listeler yönetim kurulunca yeniden düzenlenerek meclisin onayına sunulur. Bu durumda yeniden seçilen hakemler eskilerin görev süresini tamamlarlar.

181

Bir ihtilafın çözümü için görevlendirilmiş bulunan hakemler, süreleri sona erse dahi, ihtilafın çözümüne kadar görevlerine devam ederler.

Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen vasıfları, haiz olmadıkları sonradan anlaşılanlarla, bu vasıflara uygunluğunu yitiren hakemlerin görevi bu tespitin yapıldığı tarihten itibaren kendiliğinden sona erer.

Bilirkişi listelerinin tanzimi ve görev süreleri Madde 9 — Bilirkişiler, bu Yönetmelikte belirtilen vasıfları, haiz olanlar arasından, meslek komitelerinin de görüşü alınmak ve mümkün olduğu ölçüde meslek gruplarına göre belirlenmek suretiyle, yönetim kurulunca on dört kişiden az olmamak üzere, asil ve yedek olarak iki liste halinde hazırlanır ve meclis tarafından onaylanır.

Eksper listelerinde yer alanlardan otuz yaşını doldurmuş olanlar, bilirkişi listelerine de dahil edilebilir. Oda ve borsalarda görevli personel bilirkişi listelerinde yer alamaz.

Meclis tarafından onaylanan listede yer alan bilirkişilere gerekli tebligat derhal yapılır. Görevi kabul etmeyen veya istifa edenlerin yerine derhal yedekleri getirilir ve durum kendilerine tebliğ edilir.

Kesinleşen listeler oda veya borsa binasının uygun bir yerinde en az bir ay süreyle asılarak ilan edilir.

Bilirkişi listelerinde istifa, ölüm ve bu Yönetmelikte belirlenen bilirkişi vasıflarının kaybı gibi nedenlerle boşalma olursa, yerlerine yedekleri sırasıyla getirilir. Yedeklerinin bulunmaması halinde, boş bulunan asil ve yedek üyelere ilişkin listeler yönetim kurulunca yeniden düzenlenerek meclisin onayına sunulur. Bu durumda yeniden seçilenler bilirkişiler eskilerin görev süresini tamamlar.

Bir ihtilafın çözümü için görevlendirilmiş bulunan bilirkişiler, süreleri sona erse dahi, ihtilafın çözümüne kadar görevlerine devam ederler.

Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen vasıfları, haiz olmadıkları sonradan anlaşılanlarla, bu vasıflara uygunluğunu yitiren bilirkişilerin görevi bu tespitin yapıldığı tarihten itibaren kendiliğinden sona erer.

Eksper listelerinin tanzimi ve görev süreleri Madde 10 — Eksperler, bu Yönetmelikte belirtilen vasıfları, haiz olanlar arasından, ihtiyaç duyulan sayıda ve konularda yönetim kurulunca asil ve yedek olarak iki liste halinde hazırlanır ve meclisler tarafından onaylanır.

Oda ve borsalarda görevli personel ile organ üyeleri eksper listelerinde yer alamaz.

Meclis tarafından onaylanan listede yer alan eksperlere gerekli tebligat derhal yapılır.

Görevi kabul etmeyen veya istifa edenlerin yerine derhal yedekleri getirilir ve durum kendilerine tebliğ edilir.

Kesinleşen listeler oda veya borsanın binasının uygun bir yerinde en az bir ay süreyle asılarak ilan edilir.

Eksper listelerinde istifa, ölüm ve bu Yönetmelikte belirlenen eksperlik vasıflarının kaybı gibi nedenlerle boşalma olursa, yerlerine yedekleri sırasıyla getirilir. Yedeklerinin bulunmaması halinde, boş bulunan asil ve yedek üyelere ilişkin listeler yönetim kurulunca yeniden düzenlenerek meclisin onayına sunulur. Bu durumda yeniden seçilen eksperler eskilerin görev süresini tamamlar.

Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen vasıfları, haiz olmadıkları sonradan anlaşılanlarla, bu vasıflara uygunluğunu yitiren eksperlerin görevi bu tespitin yapıldığı tarihten itibaren kendiliğinden sona erer.

Meclisin tasdik yetkisi Madde 11 — Hakem, bilirkişi ve eksper listeleri, organ seçimlerinin kesinleşmesinden itibaren bir ay içinde yönetim kurulu tarafından hazırlanarak meclisin onayına sunulur.

Meclis, onayına sunulan hakem, bilirkişi ve eksper listelerinde bu Yönetmeliğin 5 inci 182

ve 6 ncı maddelerinde sayılan vasıfları haiz olmayanları tespit ederse, bunların listeden çıkarılmasına ve yerlerine yenilerinin konulmasına karar verir.

Meclisçe onaylanan hakem, bilirkişi ve eksperlerin görev süreleri dört yıl olup, bunların görev süresi, bir sonraki genel seçimlerden sonra yeniden düzenlenecek listelerin onaylanmasına kadar devam eder.

Meclis, gerekli gördüğü hallerde hakem, bilirkişi ve eksper listelerini her zaman yenilemeye yetkilidir.

Hakem, bilirkişi ve eksperlerin görevlendirilmesi Madde 12 — Hakem, bilirkişi ve eksperler meclisçe onaylanan listeler arasından yönetim kurulu tarafından seçilerek görevlendirilir.

Yönetim kurulu bu konudaki yetkisini başkana, üyelerden birine veya birkaçına yahut genel sekretere devredebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Belgelerin tanzimi Madde 13 — Kanunun 26 ncı ve 51 inci maddelerinde öngörülen bilirkişi, eksper, analiz ve kapasite raporlarının oda ve borsalarda istihdam edilen eksperler tarafından tanzim edilmesi esastır. Bilirkişi, eksper, analiz ve kapasite raporlarının oda ve borsalarda istihdam edilen personel tarafından tanzim edilmesi durumunda, üyelerden raporların tanzim bedeli dışında herhangi bir ücret alınamaz ve verilen bu hizmetlerden dolayı da oda veya borsa personeline herhangi bir ödemede bulunulamaz.

Konuyla ilgili eksper istihdam edilmemesi halinde, bu maddenin birinci fıkrasında öngörülen raporlar, meclis tarafından onaylanan eksper listeleri arasından görevlendirileceklerce tanzim edilir. Onaylı listeler arasından görevlendirilen ekspere ödenecek ücretin bedeli, Kanunun 26 ncı ve 51 inci maddelerinin birinci fıkralarına uygun olarak önceden meclisçe belirlenen tarifelere göre hizmetin verildiği kişilerden tahsil edilir.

Heyet olarak yapılan işlemlerde, üyeden tahsil edilecek eksper ücreti heyete iştirak eden eksperler arasında eşit olarak pay edilir.

Oda ve borsalar, ihtiyaç halinde diğer oda ve borsalar ile Birlikten eksper talep edebilir.

Oda ve borsalarda istihdam edilen eksperlerin, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde öngörülen vasıfları haiz olmaları ve bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen yasak ve yükümlülüklere uymaları zorunludur. Bu yasak ve yükümlülüklere uymayan oda ve borsa personeli hakkında ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılır.

Bildirim hükümleri Madde 14 — Bu Yönetmelik hükümlerine göre ilgililere yapılması gereken her türlü tebligat yazılı olarak kendisine veya iadeli taahhütlü mektup, kurye, personel veya noter aracılığıyla kayıtlı en son adresine yapılır.

Adresinde bulunamayanlar hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik Madde 15 — 5/6/1983 tarihli ve 18068 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları ile Ticaret Borsalarında Hakem ve Bilirkişi Listelerinin Düzenleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde 1 — Hakem, bilirkişi ve eksper listelerini düzenlemeyen veya bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak düzenleyen oda ve borsalar, bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren iki ay içinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak 183

hakem, bilirkişi ve eksper listelerini tanzim eder. Tanzim edilen bu listelerdeki hakem, bilirkişi ve eksperlerin görev süresi izleyen ilk genel seçimlerden sonra yeniden düzenlenecek listelerin onaylanmasına kadar devam eder.

Yürürlük Madde 16 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 17 — Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.

184

TÜRKĠYE ODALAR VE BORSALAR BĠRLĠĞĠ GENEL KURUL ÇALIġMA ESASLARI YÖNETMELĠĞĠ 12.09.2005 Tarih,25934 Sayılı Resmi Gazete BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Genel Kurulunun toplanmasına, yönetimine ve çalışmalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2 — Bu Yönetmelik, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Genel Kurulu ile Genel Kurul tarafından oluşturulan komisyonların çalışmalarını kapsar.

Dayanak Madde 3 — Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen; Kanun: 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu, Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, Birlik: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, Birlik Başkanı: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanını, Odalar: Ticaret ve sanayi odaları, ticaret odaları, sanayi odaları ve deniz ticaret odalarını, Borsalar: Ticaret borsalarını, Genel Kurul: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Genel Kurulunu, Konsey: Ticaret ve sanayi odaları konseyi, ticaret odaları konseyi, sanayi odaları konseyi, deniz ticaret odaları konseyi ve ticaret borsaları konseyini, Başkan ve başkan yardımcıları: Genel Kurul Başkan ve başkan yardımcılarını, Görev dönemi: Odalar ve borsalar meclislerince dört yıl için seçilen Genel Kurul delegelerinin seçildikleri tarihte başlayan ve dört yıl sonra yeni Genel Kurul delegelerinin seçimine kadar süren dört yıllık süreyi, Birleşim: Genel Kurulun belli bir günde yapılan toplantısını, Oturum: Bir birleşimin dinlenme veya başka nedenlerle ara verilmesi ile ayrılan bölümlerinden her birini, Ara: İki oturum arasında çalışmaların kısa bir süre için ertelenmesini, Toplantı: Delegelerin, Genel Kurulu oluşturmak amacıyla, açılışından kapanışına kadar bütün birleşim veya oturumları kapsayacak şekilde bir araya gelmelerini, Delege tam sayısı: Oda ve borsaların Kanun gereğince gönderecekleri azami sayıda delegelerin toplamını, Onur üyeleri: Görüşmelere ve oylamalara katılmaksızın Genel Kurula katılan Genel Kurulun ve Birlik Yönetim Kurulunun Genel Kurul üyesi olmayan eski başkanlarını, Esas komisyonlar: Bir görev dönemi için seçilen ve dört yıl görev yapan sürekli komisyonları, Geçici komisyonlar: Özel konuların incelenmesi amacıyla kurulan, geçici nitelikteki komisyonları ifade eder.

185

ĠKĠNCĠ BÖLÜM Genel Kurul Genel Kurulun oluĢumu Madde 5 — Genel kurul, Birliğin en yüksek organı olup, oda ve borsa meclislerinin kendi üyeleri arasından dört yıl için seçtikleri delegeler ile oda ve borsa yönetim kurulu başkanlarından oluşur.

Genel Kurul delege sayısının tespiti ve seçimi Madde 6 — Genel Kurulda her oda ve borsa en az birer delege ile temsil edilir. Bu delege oda ve borsa yönetim kurulu başkanıdır. İlave delegelerin belirlenmesinde seçmen listelerinde yer alan üye sayısı ile oda ve borsaların Birliğe fiilen ödedikleri aidatlar esas alınır.

Oda ve borsalardan, üye sayısı iki binden beş bine kadar olanlar bir; beş binden on bine kadar olanlar iki; on binden otuz bine kadar olanlar üç; otuz binden elli bine kadar olanlar dört; elli binden fazla olanlar beş ilave delege seçerler. Üye sayısı elli bini aşan oda ve borsalar, beş ilave delegeye ek olarak elli binin üzerindeki her fazla elli bin üye için ayrıca bir ilave delege seçerler. Ayrıca, oda ve borsalar, seçimin yapıldığı yıl hariç son dört yılda Birliğe fiilen ödedikleri aidatların ortalaması esas alınarak, on altı yaşından büyükler için seçimin yapıldığı yıldan önceki yıl geçerli olan aylık brüt asgari ücretin her yirmi beş katı tutarı için bir ilave delege seçerler. Ancak, bu şekilde belirlenecek ilave delege sayısı yirmiyi geçemez. Bu fıkra uyarınca belirlenecek olan delege sayıları Birlik tarafından seçimlerden bir ay önce belirlenir ve oda ve borsalara bildirilir.

Oda ve borsalar Birlikçe belirlenecek sayıdaki asil ve aynı sayıdaki yedek delegelerini, meclis seçimlerinin kesinleşmesini takip eden en geç iki gün içinde Yönetim Kurulu başkan ve üyeleri seçimi ile birlikte yargı gözetiminde ve gizli oyla seçer.

Oda ve borsaların meclisleri, herhangi bir sebeple feshedilerek yeniden seçim yapılırsa, Genel Kurula gönderecekleri delegeler de yeniden seçilir.

Genel Kurul delegeliğinin kaybedilmesi Madde 7 — Genel Kurul delegeliği sıfatı, aşağıdaki hallerde kaybedilir: a) Delegenin, oda ve borsadaki kaydının silinmesi. b) Delegenin, oda ve borsadan geçici veya sürekli olarak çıkartılması. c) Genel Kurul delegeliğinden istifa. d) Meclis üyeliği sıfatını kaybetmek. e) Genel Kurul üyeliğine seçilebilme şartlarını kaybetmek. f) Delegenin vefatı.

Genel Kurul delegeliğinden istifa edildiğine dair dilekçe evrak kaydından geçirilmek suretiyle oda veya borsaya verilir. Bu istifa, oda veya borsa tarafından Birliğe bildirilir.

Yedeklerin asil delegeliğe getirilmesi Madde 8 — Herhangi bir oda veya borsanın Genel Kurul delegeliğinde boşalma olması halinde, bunlarının yerine sırası ile en çok oy alan yedekler, kalan süreyi tamamlamak üzere asil delegeliğe getirilir ve durum derhal Birliğe bildirilir.

Genel Kurul delegelerinin bildirilmesi Madde 9 — Delege seçimlerinin yenilenmesi halinde seçimin kesinleşmesini müteakip on beş gün içinde delegelerle ilgili bilgi ve fotoğraflar Birliğe gönderilir. Bu delegelerde meydana gelecek değişikler, değişiklik tarihinden itibaren on beş gün içinde delegelerle ilgili bilgi ve fotoğraflar Birliğe gönderilir.

Genel Kurul delegelerinin veya değişikliklerin süresinde bildirilmemesinden doğacak yanlışlıklardan, Birlik Genel Sekreterliği sorumlu tutulamaz. Sorumluluk doğrudan ilgili oda ve borsaya aittir.

186

BaĢkanın seçimi, görev süresi ve BaĢkanlık Divanı Madde 10 — Konsey başkanları, seçimlerinin kesinleşmesinden itibaren en geç iki gün içinde en yaşlı konsey başkanının başkanlığında toplanarak kendi aralarından ilk bir yıl için Genel Kurul Başkanını seçerler. İzleyen yıllarda konsey başkanları en yaşlı olandan başlamak üzere sırasıyla Genel Kurul Başkanı olurlar. Diğer konsey başkanları da genel kurul başkan yardımcısı sıfatıyla Genel Kurul Divanını teşkil ederler.

Genel Kurul Başkanları, görev döneminin ilk yılında; belirlendiği günden ertesi Genel Kurul toplantısının sonuna kadar, görev döneminin ikinci ve üçüncü yıllarında; belirlenen sıraya göre, bir önceki Genel Kurul toplantısının bittiği günü takip eden günden ertesi Genel Kurul toplantısının sonuna kadar, görev döneminin son yılında; bir önceki Genel Kurul Toplantısının bittiği günü takip eden günden, bir sonraki görev döneminin ilk yılında Genel Kurul Başkanlığı yapacak konsey başkanının belirlendiği güne kadar görev yaparlar.

BaĢkanlıkta boĢalma hali Madde 11 — Başkanlıkta boşalma olması halinde ilgili konseyce yeniden seçilecek konsey başkanı, kalan süre zarfında Genel Kurula başkanlık eder.

Başkanın mazeretli olması hallerinde, mazeret süresince, kendisine görev sırası verilmemiş olan Konsey Başkanı, Genel Kurul Başkanlığı görevini yürütür.

BaĢkanlık Divanı üyeliğinin düĢmesi Madde 12 — Başkanlık divanı üyeliğinden düşme halleri şunlardır: a) Genel Kurul delegeliği sıfatının kaybedilmesi. b) Konsey üyeliğinden veya başkanlığından istifa hali. c) Vefat.

BaĢkanlık Divanının görev ve yetkileri Madde 13 — Başkanlık Divanı, bu Yönetmelik ile verilen görevleri yerine getirir.

Genel Kurul oylamalarında ve seçimlerde önemli bir yanlışlık olduğunun iddia edilmesi halinde başkan usul görüşmesi açabilir ve gerekirse oya başvurarak düzeltme yapar. Yanlışlık, birleşimden sonra anlaşılırsa başkan divanı toplayarak, izlenilecek yolu kararlaştırır.

Başkanlık divanı, tam sayı ile toplanır ve kararlar çoğunluk ile alınır. Oylarda eşitlik halinde, Başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır.

BaĢkanın görev ve yetkileri Madde 14 — Genel Kurul Başkanının görev ve yetkileri şunlardır: a) Genel Kurulu protokolde temsil etmek. b) Genel Kurul görüşmelerini yönetmek. c) Başkanlık divanına başkanlık etmek. d) Genel Kurul tarafından görevlendirilmiş komisyonların çalışmalarını değerlendirmek ve denetlemek. e) Genel Kurulu ve çalışmalarını tanıtıcı tedbirler almak ve yayın yapmak. f) Birlik Yönetim Kurulu tarafından teklif olunacak Genel Kurul gündemini incelemek, aynen veya gerekli görürse değişiklik yaparak gündemi belirlemek. g) Genel Kurul hazırlıklarına nezaret etmek, Genel Kurulun en iyi şekilde yapılmasını sağlamak, bu amaçla, Birlik Yönetim Kurulunca alınmış tedbirleri denetlemek. h) Yönetim Kurulunun Genel Kurula sunulmasını istediği teklifleri ilgili Komisyonlara duyurmak ve incelenmesini sağlamak.

BaĢkan yardımcılarının görev ve yetkileri Madde 15 — Başkan yardımcılarının görev ve yetkileri şunlardır: a) Genel Kurulda gerektiğinde önergeleri okumak. b) Gerektiğinde yoklama yapmak. c) Alınan kararları özet olarak yazmak. d) Sözlü olarak cevaplandırılması istenen soruları tespit etmek ve başkana oturum 187

içinde bildirmek. e) Söz isteyenlerin isimlerini ve sıralarını not ederek başkana bildirmek. f) Hakim denetiminde yapılan seçimler dışındaki seçimlerin düzen içinde yapılmasını sağlamak, sonuçlarını tutanakla tespit etmek. g) İşari oylamalarda oyları saymak. h) Genel Kurul tutanaklarını ve diğer her türlü belgenin Birlik Genel Sekreterince tutulmasını ve saklanmasını sağlamak. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Komisyonlar ve Yüksek Koordinasyon Kurulu Komisyonların kuruluĢu Madde 16 — Genel Kurul, çalışmalarını kolaylaştırmak veya çabuklaştırmak amacıyla belirli konularda esas ve geçici komisyonlar kurabilir veya kurulmuşları kaldırabilir.

Genel Kurul, bir konunun incelenmesini birden çok komisyondan oluşacak karma komisyonlara da verebilir veya komisyonlarla Birlik Yönetim Kurulunun ortak çalışmasını isteyebilir.

Komisyonlar Genel Kurul toplantısı sırasında seçilirler. Genel Kurul toplantısında komisyonların seçimine ilişkin gündem maddesinin görüşülmesine gelininceye kadar en az yirmi Genel Kurul delegesi tarafından imzalanan dilekçelerle kurulması veya kaldırılması önerilen esas ve geçici komisyonlar için Genel Kurul Başkanlık Divanına aday gösterilen komisyon üyelerinin asıl ve yedeklerinin isimlerini de içeren bir dilekçe ile teklifte bulunulur.

Gündemin komisyonların seçimine ilişkin maddesine geçildiğinde usulüne uygun olarak verilen komisyonların kurulması veya kaldırılmasına ilişkin teklifler oya sunulur.

Aksi teklif edilip oylanarak kabul edilmemiş ise kural olarak bu seçimler işari oylama ile yapılır ve toplantıya katılan üyelerin çoğunluğu ile karar alınır.

Esas komisyonlar ve görev süreleri Madde 17 — Genel Kurulun esas komisyonları şunlardır: a) Hesapları İnceleme Komisyonu. b) Mevzuat Komisyonu. c) Ekonomik Raporu İnceleme Komisyonu. d) Dilekleri İnceleme Komisyonu. e) Avrupa Birliği Uyum Komisyonu. f) Dış İlişkiler Komisyonu. g) Vergi Komisyonu. h) Ekonomi Politikası Komisyonu. ı) Basın ve Yayın Komisyonu. j) Genel Kurulca belirlenecek diğer esas komisyonlar.

Esas komisyonlar dört yıl için seçilen en çok dokuz üyeden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir. Bu dört yıllık süre, seçildikleri Genel Kurulun bittiği tarihte başlar, dört yıl sonraki Genel Kurulun bittiği tarihte sona erer. Ancak, o Genel Kurulda Birlik Yönetim Kurulu ibra edilmediği takdirde, sadece Hesapları İnceleme Komisyonunun sorumluluğu devam eder.

Hesapları İnceleme Komisyonu hariç diğer komisyonlar görev süreleri bitiminde Genel Kurul kararı ile kaldırılabilirler.

Bir delege aynı zamanda iki komisyonda görev alamaz.

188

Hesapları Ġnceleme Komisyonu Madde 18 — Hesapları İnceleme Komisyonu Birlik Yönetim Kurulunun gelir-gider bütçe teklifleri ile geçmiş faaliyet döneminde gelirlerin toplanması ve giderlerin yapılması ile ilgili tasarruflarının mevzuata uygunluğunu, titizlik, tasarruf ve dikkatle yapılmış olup olmadığını incelemek, Birlik hesaplarını denetlemek ve görüşünü belirleyerek Genel Kurula sunmakla görevli, yetkili ve sorumludur.

Hesapları İnceleme Komisyonunun sorumluluğu, Birlik Yönetim Kurulunun sorumluluğu ile birlikte süreklidir.

Mevzuat Komisyonu Madde 19 — Mevzuat Komisyonu, Birlik yönetimine ilişkin her türlü yönetmelik, esaslar, yönerge ve benzeri düzenlemelere ilişkin Birlik Yönetim Kurulunun tekliflerini Genel Kurul Başkanının havalesi üzerine incelemek, görüşünü belirlemek, uygulanabilmesi için onaylanmak üzere Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

Ekonomik Raporu Ġnceleme Komisyonu Madde 20 — Ekonomik Raporu İnceleme Komisyonu, Türkiye’nin ekonomik durumu hakkında hazırlanan raporları ve Birlik başkanı tarafından havale edilen ekonomik konuları incelemek, rapor hazırlamak ve Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

Dilekleri Ġnceleme Komisyonu Madde 21 — Dilekleri İnceleme Komisyonu, delegelerin Genel Kuruldaki yazılı ve sözlü dileklerini ve bunlar hakkında yapılan işlemleri izlemek, rapor hazırlamak ve Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Madde 22 — Avrupa Birliği Uyum Komisyonu, Türkiye’nin Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerinin iş dünyasını ilgilendiren konularını takip etmek, Birlik Başkanının havale edeceği konuları incelemek, rapor hazırlamak ve Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

DıĢ ĠliĢkiler Komisyonu Madde 23 — Türkiye’nin dış politika öncelikleri çerçevesinde, Türkiye-ABD ilişkileri, genel olarak Ortadoğu, Kuzey Afrika ve özellikle Irak, İran Suriye ve İsrailFilistin, Kafkaslar, Balkanlar ve Dünya Ticaret Örgütü, OECD gibi ülke, bölge ve örgütlerle ilişkiler hususunda çalışmalar yapmak, Birlik Başkanının havale edeceği konuları incelemek, rapor hazırlamak ve Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

Vergi Komisyonu Madde 24 — Vergi Komisyonu, vergi mevzuatını incelemek, vergi yasalarında yapılması gereken düzenlemeler ile hazırlanan taslaklar konusunda çalışmalar yapmak ve Birlik Başkanının havale edeceği konuları incelemek, rapor hazırlamak ve Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

Ekonomi Politikası Komisyonu Madde 25 — Ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında toplumsal uzlaşma ve işbirliği sağlamak, sürekli ve kalıcı bir ortam yaratarak istişari mahiyette ortak görüş belirlemek amacıyla çalışmalar yapmak ve Birlik Başkanının havale edeceği konuları incelemek, rapor hazırlamak ve Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

Basın ve Yayın Komisyonu Madde 26 — Basın ve Yayın Komisyonu, Odalar, borsalar ve Birliğin basın ve yayın politikaları takip etmek ve Birlik Başkanının havale edeceği konuları incelemek, rapor hazırlamak ve Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

Genel Kurulca belirlenecek diğer esas komisyonlar Madde 27 — Genel Kurulca belirlenecek diğer esas komisyonlar, kuruluş amaçlarına ilişkin konuları incelemek ve sonuçlarını Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

189

Yüksek Koordinasyon Kurulu Madde 28 — Yüksek Koordinasyon Kurulu, Birlik Genel Kurul delegeleri arasından seçilecek en çok on beş üyeden oluşur.

Yüksek Koordinasyon Kurulu, odalar, borsalar ve Birliğin eşgüdüm içinde çalışması amacına yönelik olarak rapor hazırlamak ve Birlik Yönetim Kurulu ile Genel Kurula sunmakla görevli ve yetkilidir.

Yüksek Koordinasyon Kurulunun Başkanı Birlik Başkanıdır. Kurul, Birlik Başkanının uygun gördüğü yer ve zamanda toplanır. Yüksek Koordinasyon Kurulunun kuruluş ve işleyişi hakkında bu maddede yazılı haller dışında; bu Yönetmeliğin Genel Kurul esas komisyonlarının kuruluş ve işleyişine ilişkin hükümleri uygulanır.

Komisyon üyeliklerinde boĢalma Madde 29 — Komisyon üyeliğinden düşme halleri şunlardır: a) Görev döneminin bitimini takip eden Genel Kurul delegeliği seçimlerinde, yeniden Genel Kurul delegesi seçilmemiş olsalar bile, komisyon üyeliği sıfatları, bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinde belirlenen süre sonuna kadar devam etmesi durumu hariç görev dönemi içinde Genel Kurul delegeliği sıfatını kaybetmek. b) Komisyon üyeliğinden komisyon başkanlığına verilecek bir dilekçe ile istifa etmek. c) Komisyon tarafından kabul edilen bir mazerete dayanmaksızın üst üste iki toplantıya katılmamak.

Bir komisyonun üyeliklerinde boşalma olursa, yedek üyeler sırasıyla Genel Kurul Başkanı tarafından göreve çağrılır ve komisyon başkanına ve Birliğe bildirilir.

Komisyonların üye sayıları, asil ve yedek üyeliklerdeki boşalmalar nedeniyle toplantı yeter sayısının altına düşerse, boşalan üyelikler için Genel Kurul Başkanlık Divanı tarafından Genel Kurul delegeleri arasından belirlenen yeni üyeler, eskilerin görev süresini tamamlar.

Komisyon baĢkan ve yardımcısı ile sözcü ve raportörünün seçimi Madde 30 — Komisyonlar, ilk toplantılarının en yaşlı üyenin başkanlığında yapılacak birinci oturumunda komisyon başkanını, başkan yardımcısı, sözcü ve raportörünü seçerler.

Bu seçim için toplantı yeter sayısı üye tam sayısının salt çoğunluğudur. Seçim işari oyla ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile yapılır.

Komisyonların toplantıya çağrılması Madde 31 — Komisyonlar, başkanlarının teklifi ve Genel Kurul Başkanının onayıyla toplanır. Ancak, Genel Kurul Başkanı veya Genel Kurul Başkanının bilgisi dahilinde Birlik Başkanı her zaman komisyonları doğrudan toplantıya çağırmaya yetkilidir.

Toplantıya çağrı, komisyon başkanı tarafından toplantı gününden en az on gün önce yazılı olarak yapılır.

Gündem Madde 32 — Gündem, komisyon başkanı tarafından hazırlanır ve toplantı çağrısı ile birlikte üyelere gönderilir. Gündem, ayrıca bir gün önceden Genel Kurul Başkanına ve Birlik Başkanına bildirilir.

BaĢkan yardımcısı Madde 33 — Komisyonlar, başkanlarının yönetiminde çalışır. Başkanın mazeretli olması halinde, başkanın görevlerini vekalet verdiği başkan yardımcısı yerine getirir.

Toplantı ve karar yeter sayısı Madde 34 — Komisyonlar üye tam sayılarının salt çoğunluğu ile toplanır ve hazır bulunanların çoğunluğu ile karar verirler.

Söz alma Madde 35 — Komisyonlarda, kayıt sırasına göre söz verilir. Komisyon Başkanı ile komisyon toplantılarına oy kullanmaksızın katılan Genel Kurul Başkanı ve Birlik Başkanı söz sırasına tabi değildir.

190

Komisyon toplantılarına girebilecek olanlar Madde 36 — Komisyonun kararı ile başkanın daveti üzerine Birlik Genel Sekreteri ve Genel Sekreter tarafından görevlendirilen personel komisyon toplantısına oy kullanmaksızın katılabilir.

Ancak, mevzuat ve hesapları inceleme komisyonları teknik veya bilimsel konularda Birlik dışındaki uzmanların görüşlerini alma ihtiyacını duyduklarında, durum Genel Kurul Başkanına bildirilir. Genel Kurul Başkanı uygun gördüğü takdirde, Birlik Yönetim Kurulunun bilgisi dahilinde uzmanlara ücret ödenir.

Kapalı oturum Madde 37 — Komisyonlar, kapalı oturum yapılmasına karar verebilirler. Kapalı oturumlara dilerlerse Genel Kurul Başkanlık Divanı üyeleri de katılabilirler. Kapalı oturumlara başka kimlerin katılabileceği, komisyonun kararı ile tespit edilir.

Kapalı oturum yapılması, görüşmelerin sır olarak saklanmasına söz verilmesi demektir.

Komisyon tutanakları Madde 38 — Aksine karar verilmedikçe, komisyon görüşmeleri için tutanak düzenlenmez. Karar verilirse, tutanak raportör tarafından tutulur.

GörüĢ alma ve bildirme Madde 39 — Bir komisyon, kendisine havale edilen konuları, başka bir komisyonun uzmanlığı dahilinde görürse, Genel Kurul Başkanlık Divanından, konunun o komisyona havale edilmesini, gerekçeli olarak isteyebilir.

Bir komisyon, kendisine havale olunan herhangi bir konu için bir başka komisyonun görüşünü öğrenmeyi gerekli görürse konunun o komisyonda görüşülmesini ve evrakın tekrar iadesini isteyebilir.

Bir komisyon, başka bir komisyona havale edilmiş bir konu için düşüncesini belirtmekte yarar görürse o konuya ait evrakın kendisine de havale edilmesini isteyebilir.

Bu hallerde, ilgili her iki komisyon aynı görüşte iseler, bu husus Genel Kurula Başkanlık Divanı tarafından duyurulur. İki komisyon arasında görüş ayrılığı çıkarsa, her iki komisyon görüşü, ayrı ayrı Genel Kurula sunulur.

Komisyonların yetkileri Madde 40 — Komisyonlar, yalnız kendilerine havale edilen işleri inceler ve görüşlerini bildirirler. Teklifleri aynen veya değiştirerek, yahut birleştirerek kabul veya reddedebilirler.

Komisyonların çalıĢma yer ve zamanları Madde 41 — Komisyonlar, Birlik binasında kendilerine ayrılan yerlerde çalışırlar.

Esas komisyonlar, Genel Kurulun olağan toplantı tarihinden uygun bir süre önce toplanırlar. Uygun süre; Genel Kurul Başkanı ve komisyon başkanlarının takdiri ile belirlenir.

Hesapları İnceleme Komisyonu en fazla iki ayda bir kez yol dahil beş günü geçmemek üzere, diğer komisyonlar ise en fazla dört ayda bir kez yol dahil dört günü geçmemek üzere toplanır. Ancak komisyonların, Genel Kurul öncesindeki son toplantılarında çalışma süreleri, Birlik Genel Sekreterinin onayı ile en fazla iki katı olarak uygulanır. Ayrıca komisyonların, Genel Kurul Başkanının bilgisi dahilinde Birlik Başkanı tarafından toplantıya çağrılması halinde bu şart aranmaz.

Komisyon çalışmaları için gerekli hazırlıkların yapılması, Birlik Genel Sekreterliği tarafından sağlanır.

Komisyon toplantılarının düzeni Madde 42 — Bir komisyonda söz kesilir, şahsiyetle uğraşılır, düzeni bozmaya yönelik hareketlerde bulunulursa, komisyon başkanı oturuma ara verebilir, gerektiğinde durumu Başkanlık Divanına bildirebilir.

191

Komisyon raporları Madde 43 — Komisyonlar karara bağladıkları işler için bir rapor düzenlerler. Rapor, komisyon başkanı ve raportör tarafından hazırlanır.

Raporda, komisyonun düşünceleri ile komisyonca yapılan değişikliklerin gerekçeleri yer alır.

Komisyon raporu, komisyon üyelerinin imzalarına sunulur. Üyeler, raporun tümüne veya belli kısımlarına çekimser veya muhalif kalabilirler. Bu takdirde üyeler, raporda yer alan karar ve konulardan hangilerine aykırı görüşte olduklarını veya çekimser kaldıklarını belirtmek zorundadırlar. Üyeler, çekimserlik veya aykırılık görüşlerini ya da rapora katılmakla beraber, raporda yer almayan görüşlerini rapora ekleme hakkına sahiptirler.

Raporlar; çekimserlik, aykırılık ve ek görüşlerle birlikte Genel Kurula sunulur.

Raporda imzası bulunan komisyon üyeleri, Genel Kurulda veya başka komisyonlarda aykırı düşüncede olduklarını veya çekimser kaldıklarını belirttikleri hususlar dışında, rapora aykırı konuşma yapamaz ve soru soramazlar. Komisyon raporları beş nüsha olarak düzenlenir ve diğer ilgili bütün evrakla beraber, Başkanlık Divanına verilir.

Komisyonlarda yeniden görüĢme Madde 44 — Komisyonun üye tam sayısının salt çoğunluğunun, gerekçeli ve yazılı istemi üzerine, tekrar görüşme yapılır. Bu görüşme sonucu alınan karar ve düzenlenen rapor, Başkanlık Divanına sunulur. İkinci bir defa yeniden görüşme mümkün değildir.

Komisyonların temsili Madde 45 — Genel Kurulda komisyonları başkanları temsil eder. Komisyonların sunuşları ise başkan, başkan yardımcısı veya raportör tarafından yapılır.

Komisyon raporlarının Genel Kurulda görüĢülmesi Madde 46 — Komisyon raporlarının Genel Kurulda görüşülmesi esnasında komisyon üyeleri toplu halde bulunurlar.

Komisyon temsilcisi, görüşmeler esnasında komisyon görüşünü Genel Kurula bildirir.

Komisyonun toplantı yeter sayısını temin edecek sayıda komisyon üyesi bulunmuyorsa, temsilci, komisyon metninin değiştirilmesini isteyen önergelerin reddini veya komisyona iadesini isteyebilir.

Geçici komisyonlar Madde 47 — Geçici komisyonların kuruluş ve işleyişi hakkında; bu Yönetmeliğin Genel Kurul esas komisyonlarının kuruluş ve işleyişine ilişkin hükümleri uygulanır. Ancak, geçici komisyonların görev süreleri ayrıca Genel Kurul tarafından belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Genel Kurul ÇalıĢmaları Genel Kurulun görevleri Madde 48 — Genel Kurulun görevleri şunlardır: a) Birlik Başkanını, Yönetim Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri ile yedeklerini seçmek. b) İlgili delegelerce kendi aralarından oda ve borsa konseylerinin üyelerini seçmek. c) Muhasebe ve muamelat yönetmelikleriyle, odalar ve borsalar tarafından hazırlanan hakem ve bilirkişi listelerinin düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları gösteren yönetmelikleri onaylamak. d) Ülkenin iktisadî durumu hakkında yönetim kurulunca hazırlanacak raporları incelemek ve onaylamak. e) Birlik Genel Sekreterliği ve Genel Kurulun çalışma esaslarına ilişkin yönetmelikleri onaylamak. f) Odalar ve borsalar arasında işbirliği kurmak ve bunların gelişimi için gerekli tedbir ve kararları almak.

192

g) Borsalarca yapılan genel düzenlemeleri onaylamak. h) Oda ve borsaların bütçelerinin tiplerini ve bütçelerin düzenleme usullerini belirlemek. ı) Gerekli gördüğü hallerde komisyonlar kurmak ve seçeceği komisyon marifetiyle Birlik hesaplarını denetlemek. j) Birlik bütçesini incelemek ve karara bağlamak. k) Ülke ekonomisine ve Birliğe üstün hizmetleri bulunanları Yönetim Kurulunun teklifi ile şeref üyesi olarak seçmek. l) Mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Olağan toplantı Madde 49 — Genel Kurul, her yıl Mayıs ayı içinde olağan olarak toplanır.

Olağan ve olağanüstü toplantılar, delege tamsayısının yarısından bir fazla delegenin katılmasıyla yapılır. Kararlar oy çokluğu ile alınır.

Toplantı tarihi Madde 50 — Olağan ve olağanüstü Genel Kurul toplantılarının yeri, başlama gün ve saati ile süresi, Birlik Yönetim Kurulu tarafından teklif ve Genel Kurul Başkanı tarafından tespit olunur.

Gündem hazırlığı Madde 51 — Gündem, Genel Kurul Başkanı tarafından düzenlenir. Gündeme girecek konular hakkında Birlik Yönetim Kurulu ve esas komisyonlar, teklifte bulunabilirler.

Gündem Madde 52 — Genel Kurulun gündemi, genel olarak şu kısımları kapsar: a) Açılış. b) İstiklal Marşı ve saygı duruşu. c) Başkanlığın Genel Kurula sunuşları. d) Birlik Yönetim Kurulunun Genel Kurula sunuşları (Faaliyet raporunun takdimi). e) Komisyonların sunuşları. f) Komisyonların raporları. i) Genel Kurul delegelerinin konuşmaları. j) Yönetim Kurulunun faaliyetleri hakkında oylama ve ibra. k) Bütçenin görüşülmesi ve kabulü. l) Seçimler. m) Dilekler.

Genel Kurul Başkanı, bu maddelerden bazılarını çıkarmaya ve madde eklemeye yetkilidir.

Olağanüstü toplantı Madde 53 — Genel Kurul; üye tam sayısının beşte birinin, Başkanlık Divanının veya Birlik Yönetim Kurulunun salt çoğunlukla vereceği gerekçeli teklifi üzerine her zaman, olağanüstü olarak toplantıya davet edilebilir.

Birlik Yönetim Kurulunun olağanüstü toplantı tekliflerinin Genel Kurul Başkanlık Divanının salt çoğunluğu ile onaylanması şarttır.

Olağanüstü toplantı teklifi, Genel Kurul toplantı halindeyken yapılırsa, Genel Kurul Başkanlık Divanı teklifi oylar.

Olağanüstü toplantı gündemi Madde 54 — Olağanüstü toplantıda, olağanüstü toplantı yapılmasına gerekçe teşkil eden konular görüşülür.

Toplantıya çağrı Madde 55 — Genel Kurul delegelerinin adlarına ve oda veya borsa adreslerine toplantı tarihinden en az on beş gün önce davetiye gönderilir. Davetiyelere, gündem ve Genel Kurul Başkanı tarafından gerekli görülecek diğer evrak eklenir.

193

BirleĢimin açılması Madde 56 — Birleşimi Genel Kurul Başkanı açar. Oturum süresince başkanlık makamı boş kalamaz.

Yoklama Madde 57 — Yoklama görevliler tarafından, toplantı yeri girişinde, imza almak suretiyle yapılır ve katılan delege sayısı yazılı olarak Genel Kurul Başkanlığına sunulur.

Başkan birleşimi açtıktan sonra tereddüde düşerse tekrar ve her zaman yoklama yapar.

Gündem değiĢikliği ve gündeme ilave yapılması Madde 58 — Delege tamsayısının onda birinin yazılı önergeleri ile gündemde değişiklik yapılması veya gündeme bir konunun eklenmesi, yahut da bir konunun gündemden çıkartılması, teklif olunabilir. Bu teklifler ancak İstiklal Marşı ve saygı duruşunu takiben yapılabilir ve görüşülebilir.

Gündem; değişiklik, ilave, çıkarma teklifleri hakkındaki Genel Kurul kararı ile yeniden düzenlenir.

Söz alma ve konuĢma Madde 59 — Oturum sırasında, başkandan söz almayan hiç kimse konuşamaz.

Konuşma Başkanlığa ve Genel Kurula hitap edilerek kürsüden yapılır. Pek kısa sözü olduğunu belirten delegeye Başkan, yerinden konuşma izni verebilir.

Yazılı bir konuşmanın kürsüden okunması veya başkanın izni ile görevlilere okutturulması mümkündür. Konuşmalardan önce delege, kendisini takdim eder. Sorular, konuşmalar bittikten sonra sıra ile sorulur. Başkan, konuşmaların süresini tespite yetkilidir.

Söz sırası Madde 60 — Söz, kayıt sırasına göre verilir. Genel Kurul Başkanı gerek görürse, görüşme konusunun lehinde ve aleyhine olmak üzere birer kişiye sırasıyla söz verir. Başkan görüşmeye başlamadan önce, söz sırasına göre söz alanların isimlerini okur.

Bir delege söz sırasını, başka bir delegeye verebilir. Bu takdirde, kendisi diğerinin söz sırasında konuşabilir.

Birlik Yönetim Kurulu üyeleri, mazeretleri dışında görüşmelerin başından sonuna kadar oturumda hazır bulunur.

Usul hakkında konuĢma Madde 61 — Görüşmeye yer olup olmaması, başkanın tutumu, gündem veya Genel Kurulun çalışma usullerine uymaya davet, bir konuyu öne alma veya geriye bırakma gibi usule ait konular, diğer işlerden önce görüşülür.

BaĢkanlık Divanı üyelerinin görüĢmelere ve oylamalara katılmaları Madde 62 — Genel Kurul Başkanlık Divanı üyeleri, görüşmelere katılamazlar.

Kişisel savunma hakları saklıdır. Başkan, toplantı düzenini sağlamaya yönelik müdahale ve açıklamalarda bulunabilir.

KonuĢmalarda genel düzen Madde 63 — Genel Kurulda söz kesmek, şahsiyetle uğraşmak ve çalışma düzenini bozucu hareketlerde bulunmak yasaktır.

BaĢkanın söz kesmesi Madde 64 — Kürsüdeki delegenin sözünü ancak başkan, konuşmacıyı konuya veya usullere uymaya davet veya konuşma süresinin dolduğunu bildirmek amacıyla kesebilir.

Başkanın iki defa davetine rağmen konuya gelmeyen delegenin aynı oturumda o konu hakkında konuşmaktan men edilmesi, başkan tarafından teklif olunabilir. Teklif, görüşmesiz oylanır.

KonuĢma üslubu Madde 65 — Genel Kurulda, temiz bir dil ile konuşulması şarttır. Kaba ve yaralayı-cı sözler söyleyen delege, başkanın uyarısına rağmen temiz bir dil kullanmamakta ısrar ederse, başkan tarafından kürsüyü terke ve gerekli görürse, o birleşim için salondan çıkmaya davet 194

edilir.

Başkanlığa sunulan yazı ve önergelerde kaba ve yaralayıcı ifadeler varsa, başkan düzeltilmesi için o yazı veya önergeyi sahibine geri verir.

Gürültü ve kavga Madde 66 — Başkan, gürültü ve kavga nedeniyle görüşmelerde düzen sağlayamaz ise, oturuma en çok bir saat ara verebilir. Oturum açıldığında gürültü ve kavga devam ederse, birleşim kapatılır.

Açıklama hakkı Madde 67 — Sataşılan delegeler açıklama yapma isteğinde bulunabilirler. Bu suretle söz almak isteyen, konuşma sebebini başkana bildirir. Takdir hakkı Başkana aittir.

Toplantıların açıklığı Madde 68 — Genel Kurul toplantıları giriş kartı verilmek kaydıyla oda ve borsaların delege olmayan mensuplarına, basına ve davetlilere açıktır. Ancak, bunlar, delegelere ayrılan yerlere oturamazlar ve görüşmelere katılamazlar.

GörüĢmelerin tamamlanması Madde 69 — Bütün konuşmalar yapıldıktan sonra ve görüşmelerin devamı için önerge verilmemişse, başkan görüşmelerin tamamlandığını bildirir.

Görüşmelerin devamı hakkındaki önergenin, en az elli delege tarafından verilmesi ve Genel Kurulun işari oyuyla kabul edilmesi gerekir.

Yeterlik önergesi Madde 70 — Yeterlik önergesi verilmiş ise, başkan önergenin leh ve aleyhinde birer delegeye söz verir. Görüşmeden sonra önerge işari oylamaya sunulur. Yeterlik önergesinin kabulü halinde, aynı konuda görüşme yapılmaz.

Yönetim Kurulunun yönetmelik teklifleri Madde 71 — Kanunda Genel Kurulun tetkik ve onayından geçmesi öngörülen yönetmelikler, Birlik Yönetim Kurulu kararına bağlanarak, Genel Kurul onayına sunulmak üzere Genel Kurul Başkanına verilir.

Birlik Yönetim Kurulu, bu yönetmeliklerle ilgili teklifini her zaman geri çekebilir.

Yönetmelik tasarılarının sunulması Madde 72 — Yönetmelikler için hazırlanan teklifler, Mevzuat Komisyonunda görüşüldükten sonra tasarı halini alır ve Genel Kurulda görüşmeye sunulur.

Komisyon teklif hakkında farklı bir görüşe sahip ise, kendi görüşü ile birlikte, Yönetim Kurulunun teklifini de raporunda belirtir.

Mevzuat Komisyonunun Genel Kurulda raporunu sunmasını müteakip Başkan varsa her iki teklifi de oylamaya koyar. Yönetmelik tasarılarının görüşülmesinden önce tasarının tümü hakkında söz verilir.

Tasarının tümü hakkındaki görüşmelerden sonra, maddeler görüşülür. Müzakereler sırasında komisyon veya Yönetim Kurulu, tasarının belli bir veya birkaç maddenin komisyona iadesini isteyebilir. Bu istem, görüşmeksizin yerine getirilir. Komisyon, verilmiş önergeler varsa, önergelere göre yeni bir metin hazırlayabileceği gibi, eski görüşünde de ısrar edebilir.

Görüşmeler tamamlandıktan sonra tasarının tümü, kesin olarak oylanır. Oylama, işari oylama suretiyle yapılır.

BEġĠNCĠ BÖLÜM Denetim Yolları Soru Madde 73 — Soru; kısa, gerekçesiz ve şahsi görüş belirtilmeksizin, yazılı veya söz-lü olarak cevaplandırılmak üzere Başkandan, Birlik Başkanından veya üyelerin herhangi birinden, yahut da Komisyon Başkanlığından, belli konularda bilgi istemektir.

Genel Kurul Başkanından; Divanın görevleri ile ilgili konularda, Birlik Başkanından, 195

Yönetim Kurulunun faaliyet ve harcamaları, Birlik Yönetim Kurulu üyelerinden, Birlik yönetimindeki görevleri, Komisyon Başkanlıklarından da denetleme görevleri hakkında soru sorulabilir.

Yazılı soru Madde 74 — Yazılı soru önergesi, yalnız bir delege tarafından imzalanır ve başkanlığa verilir. Önergede, cevabın yazılı veya sözlü olarak istendiği de açıkça belirtilir.

Soruların cevaplandırılması Madde 75 — Sözlü olarak cevaplandırılması istenilen konular derhal cevaplandırılır.

Yazılı olarak cevaplandırılması mümkün olan sorular en az üç ay içinde cevaplandırılır.

Cevabın bir sureti de, Genel Kurul Başkanına sunulur.

Genel Kurul araĢtırması Madde 76 — Görüşmeler sonunda, Yönetim Kurulu faaliyetlerinin, Birliğin amaçlarına uygun düşmediği veya gelirleri toplama görevlerinin ihmal olunduğu, giderlerin yapılmasında mevzuat ve Genel Kurul kararlarına riayetsizlik olduğu kanaatine varılırsa, Birlik Yönetim Kurulu için Genel Kurul araştırması istenebilir.

Genel Kurul AraĢtırma Komisyonu Madde 77 — Genel Kurul araştırmasına karar verildiği takdirde, bu amaçla özel bir Genel Kurul Araştırma Komisyonu kurulur.

Komisyon, Birliğin bütün evrak ve hesaplarını inceler ve raporunu Genel Kurul Başkanına sunar. Genel Kurul araştırmasına karar verildiğinde, gerekiyorsa olağanüstü toplantıya da karar verilebilir.

ALTINCI BÖLÜM Oylama ve Seçimler Oylama Ģekilleri Madde 78 — Genel Kurulda oylama iki şekilde yapılır. a) İşari oylama b) Gizli oylama ĠĢari oylama Madde 79 — İşari oylama, üyelerin el kaldırmaları, tereddüt halinde Başkanın uyarısıyla ayağa kalkmaları suretiyle yapılır. Genel Kurulda, aksine karar verilmedikçe veya hüküm bulunmadıkça işari oylama yapılır. ĠĢari oylamada usul Madde 80 — Başkan oylama yapılacağını bildirerek, önce oya sunulan hususu kabul edenlerin, sonra etmeyenlerin el kaldırmasını ister.

Başkan tarafından oylama sonucu, "kabul edilmiştir" veya "kabul edilmemiştir" demek suretiyle belirtilir. Oylamada el kaldıranları, başkan vekilleri beraberce sayarak tespit ederler. Aralarında anlaşamadıkları veya oyları tespit edemedikleri takdirde başkan, oylamanın ayağa kalkmak suretiyle tekrar yapılacağını bildirir.

Genel Kurul Başkanı, işari oylamada oy kullanamaz. Başkan yardımcıları kendi oylarını, Genel Kuruldaki oylarının sayımı bittikten sonra başkana bildirirler.

Gizli oylama Madde 81 — Genel Kurula katılan üye sayısının onda birinin isteği üzerine gizli oylama yapılır. Üzerinde ve içinde Birliğin mührü dışında hiçbir işaret bulunmayan kapalı zarfların kutulara atılması suretiyle yapılan oylama, gizli oylamadır.

Cezalar Madde 82 — Seçimlerin düzen içerisinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla, hakimin ve seçim sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymayanlara, Kanunun 86 ncı ve devamındaki maddeleri uyarınca yazılı disiplin cezaları verilir.

196

YEDĠNCĠ BÖLÜM ÇeĢitli ve Son Hükümler Kolluk tedbirleri Madde 83 — Genel Kurul Başkanı gerekli görürse, kolluk için gerekli tedbirleri alabilir.

Basın Madde 84 — Genel Kurul Başkanı, Genel Kurulun çalışmalarını izleyecek basın ve yayın mensupları için gerekli tedbirleri aldırır.

Dinleyiciler Madde 85 — Özel olarak davet olunan ve giriş kartı almış dinleyiciler ile görevliler dışındaki kişilerin görüşmelerin yapıldığı salona girmeleri yasaktır.

Genel Kurul ile ilgili hizmetler Madde 86 — Genel Kurul çalışmalarının yapılabilmesi için Birlik Genel Sekreterliği, yeterli sayıda personeli görevlendirmek ve gerekli kırtasiye, araç ve gereci sağlamakla görevlidir.

Yolluk ve gündelikler Madde 87 — Genel Kurul Başkanlık Divanı ile komisyonlarının, Ankara dışından gelen üyelerine, çalışmaları devam ettiği süre için, bu görevlerinden dolayı, Yönetim Kurulu üyeleri gibi yolluk ve gündelik ödenir. Genel Kurula katılan onur üyelerinin yol ve konaklama masrafları Birlik tarafından karşılanır. Ankara içinden gelen üyelere Yönetim Kurulunca tespit edilen huzur hakkı ödenir.

Genel Kurul delegelerinin yol ve konaklama giderleri ile gündelikleri mensup oldukları oda ve borsa tarafından karşılanır.

Genel Kurul BaĢkanlığı sekretaryası Madde 88 — Genel Kurul Başkanlık Divanının sekretarya görevi, Birlik Genel Sekreterliği tarafından yerine getirilir.

Geçici Madde 1 – Bu Yönetmelikte kurulması öngörülen esas komisyonlardan, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce geçici komisyon olarak kurulmuş olanları esas komisyon olarak görevlerine devam ederler.

Yürürlük Madde 89 — Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 90 — Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.

197

TÜRKĠYE SEKTÖR MECLĠSLERĠNĠN KURULUġ, GÖREV VE ÇALIġMA YÖNETMELĠĞĠ Resmi Gazetede NeĢir Tarihi.: 12.02.2005 DeğiĢiklik: 16.09.2007 BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu tarafından gerekli görülen sektörlerde oluşturulan Türkiye sektör meclislerinin kuruluş, işleyiş ve faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam Madde 2 — Bu Yönetmelik, Türkiye sektör meclislerinin oluşumuna ve Türkiye sektör meclisleri ile sektör meclisleri müdürlüğünün görevlerine, çalışma usul ve esaslarına ilişkin düzenlemeleri kapsar.

Dayanak Madde 3 — Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 57 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen; Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, Birlik : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini (TOBB), Müdürlük : Türkiye Sektör Meclisleri Müdürlüğünü, Birlik Başkanı : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanını, Yönetim Kurulu : TOBB Yönetim Kurulunu, Meclis Başkanı : Türkiye sektör meclisi başkanını, Danışman : Birlik Başkanı tarafından gerekli görülen sektörler için görevlendirilen akademisyen ve/veya uzmanı, Türkiye Sektör Meclisi (TSM) : İstişari nitelikte olmak üzere, sektörel gelişmeyi teşvik etmek, sorunları incelemek ve önlemleri tespit etmek amacıyla Birlik Yönetim Kurulu tarafından gerekli görülen sektörlerde oluşturulan meclisleri, Türkiye Sektör Meclisi Üyesi: Sektörde faaliyet gösteren işadamlarının kurduğu dernek ya da kuruluşları, firmaları ve sektörlerle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının genel müdür veya muadili memurlarını, ifade eder. ĠKĠNCĠ BÖLÜM Türkiye Sektör Meclisleri ve Müdürlük Türkiye Sektör Meclisinin OluĢumu Madde 5 — Türkiye sektör meclisleri; başkan, başkan yardımcısı ve üyelerden oluşur.

Türkiye sektör meclisleri üyeleri, resen veya oda ve borsalar ile sektörde faaliyet gösteren işadamlarının kurduğu dernek ya da kuruluşlardan gelen talepler üzerine Yönetim Kurulu tarafından belirlenerek oluşturulur.

Türkiye sektör meclisleri, sektörle ilgili kamu kurum ve kuruluş temsilcileri ile sektörde faaliyet gösteren işadamlarının kurduğu dernek ya da kuruluşların başkan ve başkan yardımcılarına öncelik verilmek üzere firmaların itibar, bilgi ve deneyim sahibi temsilcilerinden seçilen en çok kırk kişiden oluşur.

198

Türkiye Sektör Meclisi Üyeleri Madde 6 — Türkiye sektör meclislerine ilgili kamu kurumu, kuruluşları ve oda veya borsaya kayıtlı firmalar ile Birlik Başkanınca gerekli görülen hallerde sektörde bilgi ve deneyim sahibi gerçek kişiler üye olabilir.

(16.09.2007 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile DeğiĢik) Üyenin temsilcisi olduğu kuruluş veya firmalarla ilişkisinin kesilmesi halinde, Türkiye sektör meclisi üyeliği kendiliğinden düşer. Kuruluşu veya firmayı temsilen sektör meclisine katılacak olan yeni üyenin ismi otuz gün içinde yazılı olarak Müdürlüğe bildirilir.

Türkiye sektör meclisi üye listesi, Müdürlük tarafından iki yılda bir yenilenir. Üst üste iki defa mazeret bildirmeksizin toplantılara katılmayan üyelerin üyeliği kendiliğinden sona erer. Bildirilen mazeretin Birlik tarafından kabul edilmesi gerekir. Üyelerin, Türkiye sektör meclisi toplantılarına gündeme uygun olarak hazırlıklı ve varsa görüşlerini ifade eden yazılı bilgi notu ile katılmaları gerekir.

Görüşü alınmak üzere toplantılara, üyeler dışında çalışma gündemiyle ilgili kişiler de Birlik Başkanının onayı ile davet edilebilir. Ayrıca, görüşlerine başvurulmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarından toplantılara temsilci göndermeleri istenebilir.

Türkiye sektör meclisine üyelik başvurularını kabul etmeye, üyeliği sona erenlerin yerine yeni üyeleri görevlendirmeye ve Müdürlük tarafından revize edilen listeyi onaylamaya Yönetim Kurulu yetkilidir. Yönetim Kurulu, bu yetkisini Birlik Başkanına devredebilir.

Türkiye Sektör Meclisi BaĢkanı ve BaĢkan Yardımcısı Seçimi Madde 7 —(16.09.2007 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile DeğiĢik) Türkiye sektör meclisi, Birlik tarafından yetkilendirilen Yönetim Kurulu üyesinin veya Birlik personelinin başkanlığında yapacağı ilk toplantıda kendi üyeleri arasından bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer. Seçilen başkan ve başkan yardımcısı, Yönetim Kurulunun onayından sonra, o sektörün Türkiye Sektör Meclisi Başkanı ve Türkiye Sektör Meclisi Başkan Yardımcısı unvanını alır.

(16.09.2007 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile DeğiĢik) Türkiye sektör meclisi başkan ve başkan yardımcısı üye tam sayısının çoğunluğuyla seçilir. Çoğunluk sağlanamadığı takdirde, seçim için yeni bir toplantı günü belirlenir.

(16.09.2007 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile DeğiĢik) Türkiye sektör meclisi başkan ve yardımcısının görev dönemi Meclisin görev süresi ile sınırlıdır.

Görev dönemi sona erenler yeniden seçilebilir. Mevcut başkan veya başkan yardımcısının görevlerinin süresinden önce sona ermesi halinde, yeni seçilen başkan ve başkan yardımcısı kalan süreyi tamamlar.

Birlik Başkanı, Türkiye sektör meclislerinin kuruluşu aşamasında koordinasyonun sağlanması amacıyla Yönetim Kurulu üyeleri arasından görevlendirme yapabilir.

Sektör meclisi başkanı, temsil ettiği sektörün menfaatlerini zedeleyecek şekilde hareket ettiği takdirde Yönetim Kurulu tarafından görevden alınır ve sektör meclisi başkanlık seçimi izleyen ilk toplantıda yeniden yapılır. Sektör meclisi başkanı seçilinceye kadar, bu görev başkan yardımcısı veya Yönetim Kurulunca uygun görülecek sektör meclisi üyesi tarafından yürütülür.

Türkiye Sektör Meclisi Toplantıları Madde 8 — Türkiye sektör meclisleri Birlik Başkanının onayı ile üç ayda bir toplanır.

Birlik Başkanı gerekli gördüğü takdirde Türkiye sektör meclislerini üç aylık süreyi beklemeksizin de toplantıya çağırabilir.

(16.09.2007 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile DeğiĢik) Birlik Başkanı veya yetkili yönetim kurulu üyesi katıldığı toplantılara başkanlık eder.

(16.09.2007 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile DeğiĢik) Toplantı yeter sayısı üye tam sayısının çoğunluğudur. Toplantılarda kararlar, toplantıya katılan Türkiye sektör meclisi üyelerinin en az üçte ikisinin oyu ile alınır. Mutabakat sağlanamayan hususlar toplantı tutanaklarına geçirilir ve Müdürlüğe bildirilir.

199

Türkiye sektör meclisi üyelerinin önemli gördüğü konularda önerilerinin dikkate alınması ve bu öneriler doğrultusunda toplantı gündeminin oluşturularak toplantı tarihi ile birlikte üyelere duyurulması Müdürlük tarafından yerine getirilir.

Birlik Başkanı tarafından gerekli görüldüğü hallerde; Türkiye sektör meclisi toplantılarında akademik ve/veya uzman raportörlük yapmak ve sektör ile ilgili akademik çalışmalarda bulunmak, uluslararası sektörel dernek, kurum ve kuruluşlarla irtibat sağlamak, Birlik adına ulusal veya uluslararası toplantılara, seminerlere, fuarlara katılmak üzere Türkiye sektör meclisi akademik ve/veya uzman danışmanlar atanabilir. Görevlendirilecek akademik ve/veya uzman danışmanlarla ilgili çalışma yöntemi ve şartlarına ilişkin esaslar Yönetim Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönerge ile belirlenir. Akademik ve/veya uzman danışmanlar Türkiye sektör meclislerinin danışman üyesidir.

(16.09.2007 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile DeğiĢik) Türkiye sektör meclislerinin üyeleri arasından uzmanlık alanına ve konularına göre alt komiteler oluşturulabilir. Alt komite üyelerinin Meclis üyeleri arasından seçilmediği durumlarda Yönetim Kurulunun onayı alınır. Bu komitelere, sektör meclisi başkanı, yardımcısı veya meclis başkanı tarafından uygun görülecek meclis üyesi başkanlık eder. Alt komitelerin oluşturulmasında, sektörlerle ilgili uluslararası sınıflandırmalar dikkate alınır.

Birlik Başkanı tarafından gerekli görülen hallerde Türkiye sektör meclislerinin bir kaçının veya tümünün katılacağı toplantılar düzenlenebilir. Ayrıca Birlik Başkanının talebiyle yılda en az bir defa olmak üzere Türkiye sektör meclisleri başkanlar toplantısı yapılabilir.

Türkiye sektör meclisi toplantıları Ankara’da Birlik merkezinde veya İstanbul’daki Birlik hizmet binasında yapılır.

Türkiye Sektör Meclisinin Görevleri Madde 9 — Türkiye sektör meclislerinin başlıca görevleri: a) Sektöre ilişkin sorunları ve çözüm önerilerini tespit ederek Yönetim Kuruluna sunmak, b) Sektör raporları hazırlamak, geleceğe yönelik projeksiyonlar yapmak ve sektörel politika ve stratejileri oluşturmak, c) Sektörel gelişmeyi teşvik etmek üzere sempozyum, panel, kongre ve benzeri etkinliklerin yapılması hususunda Yönetim Kuruluna önerilerde bulunmak, d) Sektörlerin uluslararası rekabet şartlarına uyum sağlayabilmeleri için gerekli teknik ve bilgi alt yapısı ile ilgili çalışmaları hazırlamak, e) Sektörün mevcut rekabet gücünün ölçülmesi ve gelecekte rekabet edebilirliliğini artırmak için önerilerde bulunmak, f) Uluslararası sektörel dernek ve kuruluşlarla irtibat ve işbirliği sağlamak, g) Gerektiğinde pazar veya piyasa araştırmalarına ışık tutacak sektörel bazda ülke raporları hazırlamak, h) Uluslararası fuar, kongre ve seminerleri takip ederek bu konuda Yönetim Kurulunu bilgilendirmek ve Yönetim Kurulunca belirlenecek esaslar çerçevesinde bu etkinliklere katılmak, ı) Gerektiğinde Birlik Başkanının bilgisi dahilinde Hükümet yetkilileri ve ilgili bürokratlar ile görüşmeler yapmak, j) Birlik tarafından sektör ile ilgili görüş istendiğinde görüş oluşturmak, k) İlgili sektöre ait kanun, tüzük, yönetmelik gibi mevzuat değişiklikleri hakkında görüş oluşturulması veya ilgili mevzuatın değiştirilmesi hususunda çalışmalar yapmak, l) Yönetim Kurulunun talepleri doğrultusunda diğer çalışmaları yapmaktır.

200

Türkiye Sektör Meclisleri Müdürlüğü Madde 10 — Türkiye sektör meclisleri faaliyetlerini Türkiye Sektör Meclisleri Müdürlüğü vasıtasıyla yürütür. Müdürlüğün başlıca görevleri: a) Türkiye sektör meclisleri toplantıları ile ilgili çalışmaları yapmak, b) Toplantı gündemini Türkiye sektör meclisi başkanı, üyeleri ve ilgili akademisyenler ve/veya uzman raportörler ile irtibat kurarak belirlemek, c) Yapılacak olan Türkiye sektör meclisi toplantıları için akademik ve/veya uzman danışmanlarla birlikte ön hazırlık yapmak, d) Sektörlerle ilgili panel, seminer, kongre, sempozyum, bilimsel yayın gibi faaliyetleri gerçekleştirmek, e) Türkiye sektör meclisi üyeleriyle Birlik Başkanı ve Yönetim Kurulu arasında koordinasyonu sağlamak, f) Türkiye sektör meclisi toplantısının gündemine göre ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerini Birlik Başkanının onayı ile toplantıya davet etmek, g) Toplantı duyurularını yapmak, raporlarını hazırlamak ve Türkiye sektör meclisi üyelerine göndermek, h) Türkiye sektör meclisi üyeliğiyle ilgili talepleri değerlendirmek ve onaya sunmak; sektör meclisine üye olmasının yararlı olacağı düşünülen firmalara davet yazısı çıkarmak ve onaya sunmak, ı) Sektör ile ilgili olarak hazırlanan her türlü raporu ve görüşü gerekli görülen durumlarda Birlik Başkanının onayı ile ilgili mercilere iletmek, j) Türkiye sektör meclislerinin çalışmaları ve sektöre ilişkin bilgileri internet sitesinde kullanıma açmak, k) Türkiye sektör meclisleri üyelerinin üyelik kayıt ve bilgilerini tutmaktır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇeĢitli Hükümler Mali Hükümler Madde 11 — Türkiye sektör meclislerinin genel toplantı giderleri Birlik tarafından karşılanır. Türkiye sektör meclisi üyelerinin yol, konaklama gibi harcamaları kendileri veya temsil ettikleri kurum, kuruluş veya firmalar tarafından karşılanır.

Yürürlük Madde 12 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme Madde 13 — Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.

201

İÇ TİCARET HİZMETLERİNİ GELİŞTİRME PAYININ KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Yürürlük: 27 Haziran 2008 Tarih, 26919 Sayılı Resmi Gazete Değişiklik:10.12.2010 Tarih,27781 Sayılı Resmi Gazete BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç ve kapsam MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik, Bakanlık iç ticaret hizmetlerini geliştirmek amacıyla, odalar, borsalar ve Birlik bütçelerinden ayrılan payın kullanılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.

Dayanak MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 78 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını, b) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, c) Birlik: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini, ç) Borsa: Ticaret Borsasını, d) Oda: Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Odası, Sanayi Odası ve Deniz Ticaret Odasını, e) (10/12/2010 tarih, 27781 sayılı R.G. yayım.Yön.ile değişik) Pay: Odalar, Borsalar ve Birlik bütçelerinden her yıl yüzde bir oranında ayrılan payı, (*) ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Payın Oluşumu ve Kullanımına İlişkin Genel Hükümler Payın kaynakları, işleyişi ve değerlendirilmesi MADDE 4 –(10/12/2010 tarih, 27781 sayılı R.G. yayım.Yön.ile değişik) (1) Payın kaynakları; odalar, borsalar ve Birlik bütçelerinden her yıl yüzde bir oranında ayrılan tutarlardan, bunların değerlendirilmesinden elde edilen kazanç ve iratlar ile diğer gelir ve kazançlardan oluşur.(*) (10/12/2010 tarih, 27781 sayılı R.G. yayım.Yön.ile değişik) (2) Odalar, borsalar ve Birlik, her yıl bütçelerinin yüzde birini, Birlik Yönetim Kurulunun belirleyeceği ve Birlik adına açılacak bir banka hesabına mart ve eylül aylarında eşit iki taksitte yatırırlar.(*) (3) Söz konusu payın yatırılmasında ve değerlendirilmesinde Birlik Yönetim Kurulu yetkilidir.

Muhasebe ve denetim MADDE 5 – (1) Payın muhasebesi, Birliğin bütçe ve muhasebe esaslarına göre Birlik tarafından ayrı bir hesapta tutulur. Paydan yapılan harcamalar, Birlik hesaplarının tabi olduğu usulle denetlenir. Paydan yapılan harcamalar ile gelirlere ilişkin bilgiler her üç ayda bir Bakanlığa bildirilir.

Payın kullanım yerleri MADDE 6 – (1) Pay, 1 inci maddede belirtilen amaç doğrultusunda; a) Büro ve işyeri donatımı ve döşenmesinde kullanılacak eşyaların alımı, hizmetin gerektirdiği inşaat, tadilat, plan, projelerin yapılması ile ihtiyaç duyulan mal ve malzemelerin, taşıt, makine ve teçhizatın alımı, taşıt ve hizmet binası kiralanması, bunların bakım, kullanım, onarım ve benzeri her türlü giderlerinin karşılanması, hizmet alımlarının yapılması, b) Bilgisayar, yazıcı, tarayıcı, donanım, yazılım alınması, kiralanması, bakım ve onarımlarının yapılması, bu sistemlerin kurulması ve işletilmesi için gereken her türlü harcamaların yapılması, c) Matbu kağıt, belge, broşür, afiş, poster, kitap, dergi ve benzerlerinin bastırılması, basım ve yayın hakları ile ilgili her türlü ödemelerin yapılması, tercüme ve tercümanlık hizmetlerinin alınması, ç) Yurt içi ve yurt dışı geçici görev yollukları ve gündelikleri ile, yolculuğun gerektirdiği ulaşım ve diğer her türlü giderlerin karşılanması, düzenlenecek ve iştirak edilecek 202

kurs, seminer, eğitim ve toplantılarla ilgili giderler ve personelin yetiştirilmesi amacıyla yurt içi ve yurt dışı kurs, staj ve öğrenimle ilgili gerekli olan giderlerin karşılanması, d) Yapılacak piyasa araştırmaları, teknik inceleme, araştırma, istatistiki bilgi toplama ve envanter çalışmalarıyla ilgili giderlerin karşılanması, e) Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak harcamalarla ilgili ilan, keşif bedeli ve benzeri giderlerin karşılanması, f) Bakanlığın iç ticaret hizmetlerini geliştirme faaliyetleri kapsamında, (a), (b), (c), (ç), (d), (e) ve (f) bentlerinde sayılan iş ve işlemlerin dışındaki mal ve hizmet alımları ile yapım işleri konusundaki harcamaların karşılanması, için kullanılır.

Harcama ve satın alma usulü MADDE 7 – (1) Paydan harcamalar Birlik tarafından yapılır. Harcamalarda, Bakan onayı aranır. Satın almalarda ve yapım işlerinde Birliğin satın alma usulleri uygulanır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Son Hükümler Yürürlük MADDE 8 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme MADDE 9 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu yürütür. (*) 10/12/2010 tarih, 27781 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin yürürlük tarihi 1/1/2011 tarihidir.

203