ကဆုနလ ္ ျပည့္ ဗုဒေ ၶ နဆ ့ တ ို ာ
ဒီႏစ ွ ္ သာသနာေတာ္ ၂၅၅၅ ကုနဆ ္ ံုးလုိ႔ ၂၅၅၆ အကူး ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ဟာ ဘုရားရွင္ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ ရခဲတ ့ ဲ့ ႏွစေ ္ ပါင္း ၂၆၀၀ ျပည္ႏ ့ စ ွ ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္တင ို း္ ကဆုနလ ္ ျပည့္ ဗုဒေ ၶ န႔ အေၾကာင္းကုိ သိေစရန္အတြက္ ဒီေဆာင္းပါးကုိ ေရးၿပီး ဘုရားရွငက ္ ုိ ပူေဇာ္သကၠာရ ျပဳလုက ိ ္ရပါတယ္။ ကဆုနလ ု္ ျပည္ေ ့ န႔ဟာ ဗုဒဘ ၶ ာသာတုရ ိ႔ ဲ႕ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ႀကီးတစ္ေန႔ျဖစ္တယ္။ ဘာေၾကာင္လ ့ ဆ ဲ ေ ုိ တာ့
(၁) ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ရေသ့သေ ု မဓာဟာ ဒီဘဒၵကမၻာမွ ေလးဆူေျမာက္ ေဂါတမဘုရားစင္စစ္ ျဖစ္လမ ိ မ ့္ ယ္လုိ႔ ဒီပကၤရာျမတ္စာြ ဘုရားထံ နိယတဗ်ာဒိတခ ္ ယ ံ တ ူ ဲ့ေန႔ဟာ ကဆုနလ ္ ျပည့ေ ္ န႔ျဖစ္တယ္။ (၂) ေဂါတမဘုရားအေလာင္းေတာ္ သိဒတ ၶ မ ၳ င္းသားေလး ေမြးဖြားလာခဲတ ့ ဲ့ေန႔လဲ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ ခု၊ ကဆုနလ ္ ျပည့ေ ္ န႔ျဖစ္တယ္။ (၃) ေဂါတမဘုရားအေလာင္း ေဗာဓိပင္ေအာက္မာွ ဘုရားျဖစ္တေ ဲ့ န႔လဲ မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃) ခု ကဆုနလ ္ ျပည့္ေန႔ျဖစ္တယ္။ (၄) ေဂါတမဘုရား ပရိနဗ ိွ ာၺ န္စတ ံ ဲ့ ေန႔ဟာလဲ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ျဖစ္ျပန္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကဆုနလ ္ ျပည့္ေန႔ဟာ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္ေတြအတြက္ အင္မတန္ ထူးျမတ္တေ ဲ့ န႔တစ္ေန႔ပါ။ ကဆုနလ ္ ဟာ ျမန္မာလ ၁၂ ရာသီမာွ ဒုတယ ိ လျဖစ္ၿပီး ၿဗိႆရာသီႏင ွ ့တ ္ သ ူ ည္။ ပုဂေ ံ ခတ္ေက်ာက္စာမွာ ကဆုနလ ္ ကုိ “ကုဆန ု ္” လုအ ိ႔ ေရးမ်ားတယ္။ ေနာက္ပင ုိ ္းမွာ “ကု” မွ “က”သုိ႔ ေျပာင္းလဲလာတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ (ကုက)ရဲ႕ အဓိပါၸ ယ္ကေတာ့ “ေရ” ျဖစ္ကာ “ဆုန”္ ေတာ့ သြနး္ ေလာင္းတယ္လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရလ ွိ ုိ႔ ကဆုနလ ္ ကုိ “ေရသြနး္ လ” (သုမ ိ႔ ဟုတ)္ “ေရေလာင္းလ” လုိ႔ ဆုႏ ိ င ုိ ပ ္ ါတယ္။ ပါဠိစာေပမွာ ကဆုနလ ္ ကုိ “ေဝသာခ” Vesaka လုေ ိ႔ ခၚၿပီး အဲဒီ ေဝသာခ ကေန ပါဌ္ပ်က္ကာ “ေဝသခ္” Vesak ျဖစ္လာတယ္။ သီဟအ ို သံထက ြ က ္ ေတာ့ ေဝဆတ္ခ္ လုိ႔ ထြက္ၿပီး အေနာက္ႏင ုိ င ္ သ ံ ားမ်ားကလည္း သီဟသ ုိ က ံ ုိ အမွျီ ပဳကာ ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ကုိ ေဝဆတ္ခေ ္ ဒး Vesak Day လုိ႔ ေခၚၾကတယ္။ ထုင ိ ္းဗုဒဘ ၶ ာသာေတြကေတာ့ ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ကုိ “ဝိဆာခပူခ်ား” (ဝိသာခပူဇာ) လုေ ိ႔ ခၚသတဲ့။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုင ိ င ္ ေ ံ တာ္နဲ႔ ကဆုနလ ္ ျပည့္ ဗုဒေ ၶ န႔
ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ဟာ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္တရ ိ႔ု ဲ႕ အထြတအ ္ ျမတ္ေန႔ျဖစ္လုိ႔ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုင ိ င ္ ံမာွ အစုိးရရံးု ပိတရ ္ က္အျဖစ္ သတ္မတ ွ ထ ္ ားပါတယ္။ ကဆုနေ ္ ညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္အျဖစ္ ထင္ရာွ းတဲ့ ဘာသာေရးပဲြကုိ ဆင္ႏတ ႊဲ ယ္။ ကဆုနလ ္ ရာသီဟာ ေနအရွိန္ အျပင္းအထန္ဆးံု ျဖစ္လိ႔ု ေရေတြ ခန္းေခ်ာက္ေလ့ရတ ွိ ယ္။ ဘုရားပြငေ ့္ တာ္မတ ူ ဲ့ ေဗာဓိပင္ကုိ ရည္မတ ွ က ္ ာ ေဗာဓိပင္အပြားေတာ္မ်ားကုိ တေပ်ာ္တပါး ေရစင္သန ြ း္ ေလာင္းၾကလုိ႔ “ကဆုနလ ္ ေညာင္ေရသြန္းပဲြ” လုိ႔ ေခၚလာၾကတယ္။ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္မ်ားအတြက္ ေဗာဓိပင္ဟာ ဘုရားရွငအ ္ ား ကုိယစ ္ ားျပဳတဲ့ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ျဖစ္လုိ႔ ေဗာဓိပင္ကုိ ေရေလာင္းေပးျခင္းဟာ ေဗာဓိပင္ ပုမ ိ ရ ုိ င ွ သ ္ န္ေစဖုိ႔ ဘုရားသာသနာေတာ္ ဆက္လက္ အဓြန႔ရ ္ ည ွ ေ ္ စဖုိ႔ ေဖၚညႊနး္ ပါတယ္။ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္ ျမန္မာလူမ်ဳိးတုဟ ိ႔ ာ ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔မာွ သံဃာေတာ္မ်ားအား အရုဏဆ ္ မ ြ ္း၊ ေန႔ဆမ ြ း္ ေလာင္းလွဴျခင္း၊ သီလခံယူျခင္း၊ ပရိတတ ္ ရားေတာ္ တရားေတာ္မ်ား နာၾကားျခင္း၊ ဘာဝနာတရား ပြားမ်ားျခင္း စတာေတြ ျပဳလုပၾ္ ကပါတယ္။ ဇိဝတ ိ ဒါန ငါးလႊတပ ္ ၊ဲြ ငွကလ ္ တ ႊ ပ ္ ဲြ၊ တိရစၦာန္ေဘးမဲလ ့ တ ႊ ပ ္ ေ ဲြ တြကလ ုိ ည္း တေပ်ာ္တပါး က်င္းပၾကတယ္။ ထုင ိ း္ ႏုိငင ္ ံ ကဆုနလ ္ ျပည့္ ဗုဒေ ၶ န႔ ထုင ိ း္ ႏုိငင ္ ဟ ံ ာ ဗုဒဘ ၶ ာသာႏုင ိ င ္ ေ ံ တာ္ျဖစ္လိ႔ု ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ကုိ ရံးု ပိတရ ္ က္အျဖစ္ သတ္မတ ွ ထ ္ ားတယ္။ ဘုရင္အပ ု ခ ္ ်ဳပ္တဲ့ ႏုင ိ င ္ ျံ ဖစ္လုိ႔ ဘုရင္နတ ဲ႔ ကြ ဘုရင္ေ ့ ဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္ အပါအဝင္ အရာရွအ ိ ရာခံမ်ားအားလံးု ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ အခမ္းအနားျဖစ္တဲ့ “ဝိဆာခပူးခ်ား” ကုိ တျပည္လ ္ းံု ပါဝင္ဆင္ႏႊဲၾကတယ္။ ကဆုနလ ္ ျပည့္ေန႔မာွ သာသနာ့အလံေတာ္မ်ားသည္ ထုင ိ း္ ႏုင ိ င ္ ံ တစ္ဝမ ွ း္ လံုးမွာ တလူလလ ူ င ႊ ထ ့္ ၾူ ကတယ္။ (ထုိင္းႏုင ိ င ္ သ ံ ာသနာ့အလံဟာ ျမန္မာနဲ႔ သီရလ ိ ကၤာႏုင ိ င ္ လ ံ ုိ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ေျခာက္သယ ြ ္ မဟုတဘ ္ ဲ အရဟတၱဓဇ သကၤန္းေရာင္ေပၚ တြင္ ဓမၼစၾကာ စက္ဝင ို း္ ပံု တပ္ထားျခင္းျဖစ္တယ္။)။ ကဆုနလ ္ ျပည့ေ ္ န႔မာွ ထုင ိ း္ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္းမ်ားဟာ နံနက္ပင ုိ း္ မွာ သံဃာေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းေလာင္းလွဴၾကတယ္။ ဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ားကုိ သန္ရ ႔ င ွ ္းေရးမ်ား ျပဳလုပက ္ ာ ကုသလ ုိ ယ ္ ၾူ ကၿပီး ေန႔လည္ပင ုိ ္းအခ်ိန္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ဓမၼသာလာဇရပ္မာွ တရားနာယူၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဘာဝနာတရားမ်ား ပြားမ်ားအားထုတ္ၾကတယ္။
ညဦးပုိင္းမွာ စုေပါင္းၿပီး လူတစ္ဥးီ လ်င္ ဖေယာင္းတုင ိ ္ တစ္တင ုိ ၊္ အေမႊးတုင ိ သ ္ းံု တုင ိ ္ ထြန္းညိက ွ ာ ပန္းတစ္ပင ြ န ့္ အ ဲ႔ တူ ေစတီေတာ္အား လက်ာ္ရစ္ သံးု ပတ္ပတ္ကာ ပူေဇာ္ၾကတယ္။ ေစတီေတာ္ကို လွညပ ့္ တ္စဥ္ ဘုရားဂုဏေ ္ တာ္ တရားဂုဏေ ္ တာ္နဲ႔ သံဃာ့ဂဏ ု ေ ္ တာ္မ်ားကုိ ရြတဖ ္ တ္သရဇၩာယ္ၾကတယ္။ သံဃာေတာ္မ်ားထံ တရားနာယူၾကတယ္။ ထုင ိ ္းႏုင ိ င ္ ရ ံ ႕ဲ ထင္ရာွ းတဲ့ ကဆုနလ ္ ျပည္ဗ ့ ဒ ု ေ ၶ န႔ က်င္းပတဲ့ ေနရာကေတာ့ နခြန္းပထုမရ ္ ွိ ဗုဒမ ၶ န ြ း္ ထုးိ ဘုရားပဲ ျဖစ္တယ္။ အဲဒေ ီ နရာမွာ ထုင ိ း္ ဘုရင္မင္းျမတ္ (သုမ ိ႔ ဟုတ)္ ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္မ်ားက ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္ လူထက ု ုိ ဦးေဆာင္ၿပီး “ဝိဆာခပူးခ်ား” (ဝိသာခပူဇာ) ပဲြကုိ ႏွစစ ္ ဥ္က်င္းပတယ္။ ထင္ရာွ းတဲ့ ထုင ိ း္ ႏိုငင ္ တ ံ ကၠသလ ုိ ္ေတြမာွ လဲ ဝိဆာသပူခ်ား အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပၾကတယ္။ အျပည္ျပည္ ဆုိငရ ္ ာ ဗုဒဘ ၶ ာသာ အစည္းအေဝးမ်ားကုိလည္း က်င္းပခဲ့ၾကတယ္။ သီရလ ိ ကၤာႏုင ိ င ္ ံ ႏွင့္ ကဆုနလ ္ ျပည့္ ဗုဒေ ၶ န႔ သီရလ ိ ကၤာႏုင ိ င ္ သ ံ ားမ်ားကေတာ့ ကဆုနလ ္ ျပည့္ ဗုဒေ ၶ န႔ကုိ “ေဝဆတ္ = Vesak” လုေ ိ႔ ခၚကာ ရံးု ပိတရ ္ က္အျဖစ္ သတ္မတ ွ ထ ္ ားတယ္။ ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ဟာ အထူးျခားဆံုး ေန႔အျဖစ္ သတ္မတ ွ က ္ ာ ပဲေ ြ တာ္ကုိ (၇) ရက္ခန္႔ က်င္းပတယ္။ အစည္ကားဆံုးေန႔ကေတာ့ ကဆုနလ ္ ဆန္း (၁၄) ရက္၊ လျပည္ေ ့ န႔နလ ဲ႔ ျပည့္ေက်ာ္ တစ္ရက္ေန႔ပါ။ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္အမ ိ တ ္ င ုိ ္း သာသနာ့ အလံေတာ္ကို လႊငထ ့္ ထ ူ ားၾကတယ္။ ထင္ရာွ းတဲ့ ေစတီေတာ္၊ ေက်ာင္းေတာ္နဲ႔ လမ္းဆံု လမ္းခြေတြမာွ မီးစင္ျမင့္ႀကီး ေဆာက္လပ ု က ္ ာ ဘုရားရွငရ ္ ႕ဲ ေဆးေရးပန္းခ်ီပေ ံု တာ္ ပတ္ပတ္လည္နဲ႔ ဇာတကေဆးပန္ခ်ီပေ ံု တာ္ေတြကုိ လွ်ပ္စစ္မးီ မ်ား အလွဆင္ကာ မုးိ လင္းေပါက္ ထြန္းညိပ ွ ေ ူ ဇာ္ၾကတယ္။ အဆုအ ိ ကပဲမ ြ ်ား မရွေ ိ ပမယ့္ အလြနစ ္ ည္ကားတယ္။ ေရာင္စမ ံု ီးပံုး အလွျပိဳင္ပဲြမ်ား က်င္းပတဲ့ ေနရာမွာဆုရ ိ င္ ပဲလ ြ ာပရိသတ္မ်ား ႀကိတႀ္ ကိတတ ္ းုိ စည္ကားလွတယ္။ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္မ်ား (အထူးသျဖင့္ ရြာသူရာြ သားမ်ား)ဟာ ကုိလဘ ံ ၿုိ မိဳ႕ (သုိ႔မဟုတ)္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွ မိးထြန္းပဲက ြ ုိ လာေရာက္ၾကည္ရ ့ ႈၾကတယ္။ ေမာ္ေတာ္ကား၊ ဆုင ိ က ္ ယ္၊ စက္ဘီးစီးၿပီး လည္ပတ္ၾကတဲသ ့ ေ ူ တြ၊ လမ္းေလွ်ာက္လည္ပတ္ၾကတဲ့ သူေတြ တစ္ညလံးု စည္ကားတာ ေတြ႕ရတယ္။ ရြာကေန လာၾကတဲ့ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့သေ ူ တြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဖိနပ္မစီးၾကေပ။ အခ်ဳိ႕ေသာ ေစတနာရွငမ ္ ်ားက မိမအ ိ မ ိ ေ ္ ရွ႕မွာ ေရေအး၊ အခ်ဳိေရမ်ားနဲလ ႔ ည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ မ႑ာပ္ေဆာက္ၿပိး ထမင္း၊ ဟင္းမ်ား စတုဒသ ိ ာအလွဴမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ကုသလ ို ယ ္ ၾူ ကတယ္။ အခ်ဳိ႕အိမမ ္ ာွ စပီကာ အႀကီးႀကီးနဲ႔ ဗုဒဝ ၶ င္သခ ီ ်င္းေတြ ဖြင၊့္ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ သီဟရ ုိ ုိးရာဗံုတီးကာ ကခုန္
ေပ်ာ္ျမဴးေနၾကတာကုေ ိ တြ႕ရတယ္။ ပဲေ ြ တာ္ကာလအတြင္း ယာဥ္ေၾကာပိတဆ ္ မ ုိ႔ ေ ႈ တြ မ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚတယ္။ ထင္ရာွ းတဲ့ လမ္းဆံု လမ္းခြနဲ႔ သမုင ိ း္ ဝင္ ကလ်ာဏီယ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး၊ ကာရုုတရ ၱ ေစတီေတာ္ႀကီး၊ ကႏၲီၿမိဳ႕ စြယေ ္ တာ္ေက်ာင္းတုက ိ႔ ေတာ့ အလြနစ ္ ည္ကားတာ ေတြ႕ရတယ္။ သီရလ ိ ကၤာဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္မ်ားဟာ ေဗာဓိေညာင္ပင္ကုိ ပရိေဘာဂေစတီအျဖစ္ လြနစ ္ ာြ ၾကည္ညဳိ ၾကတယ္။ ေန႔စဥ္ ေန႔တင ို း္ ေဗာဓိပင္ကုိ ေရေလာင္းပူေဇာ္ၾကတယ္။ ဘုနး္ ႀကီးေက်ာင္းတုင ိ ္းမွာ ေဗာဓိပင္ရရ ွိ တယ္။ ကဆုနလ ္ ျပည့္ ဗုဒေ ၶ န႔ မနက္ပင ုိ း္ မွာ သီရလ ိ ကၤာ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္ ကေလးလူႀကီးမ်ားဟာ ဝတ္စင္ျဖဴဝတ္ၿပီး ဘုနး္ ႀကီးေက်ာင္းကုိ သြားၾကတယ္။ တံျမက္စည္းလွည္းျခင္း၊ ေဗာဓိပင္အား ပူေဇာ္ျခင္း၊ သီလခံယူျခင္း၊ ပရိတရ ္ ြတ္ျခင္း၊ ဘာဝနာပြားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကတယ္။ (သီရလ ိ ကၤာဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္ ကေလးလူငယ္ေတြ ပရိတႀ္ ကီး ၁၁ သုတက ္ ုိ ရၾကတယ္။) ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ကုိ အျပည္ျပည္ဆင ုိ ္ရာ ရံးု ပိတရ ္ က္ အျဖစ္ သတ္မတ ွ ျ္ ခင္း ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ဟာ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္တရ ိ႔ု ဲ႕ အထြတအ ္ ျမတ္ေန႔ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၉၈ ခု၊ ႏုဝ ိ င္ဘာလ ၅ ရက္မွ ၁၄ ရက္အထိ သီရလ ိ ကၤာႏိင ု င ္ ၊ံ ကုလ ိ ဘ ံ ၿုိ မိဳ႕ေတာ္မာွ က်င္းပခဲတ ့ ဲ့ အျပည္ျပည္ဆိင ု ရ ္ ာ ဗုဒဘ ၶ ာသာကြနဖ ္ ရင္မ ့ ာွ ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ကုိ ကမၻာရ ့ းံု ပိတရ ္ က္ အျဖစ္ သတ္မတ ွ ႏ ္ င ုိ ရ ္ န္အတြက္ ညိႏ ွ င ႈိ ္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒအ ီ စည္းအေဝးကေန ၁၉၉၉ ခု စက္တင္ဘာလမွ သီရလ ိ ကၤာႏုင ိ င ္ ံ ႏုင ိ င ္ ျံ ခားေရးဝန္ႀကီး လက္ရမ ွ န္းကတိဂမ္ ဟာ အဲဒအ ီ ဆုက ိ ုိ ကုလသမဂၢသိ႔ု တင္သင ြ ္းခဲတ ့ ယ္။ ၅၄ ႀကိမေ ္ ျမွာက္ ကုသလသမဂၢ အေထြေထြညလ ီ ာခံမာွ အဲဒအ ီ ဆုက ိ ုိ ျမန္မာႏုင ိ င ္ ံ အပါအဝင္ အာရွတိက ု ရ ္ ွိ ဗုဒဘ ၶ ာသာႏုင ိ င ္ မ ံ ်ား ေတာင္အာရွအဖဲြ႕ဝင္ႏင ို င ္ မ ံ ်ား၊ ရုရာွ းနုင ိ င ္ ံ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စန ု ဲ႔ အျခားႏုိငင ္ မ ံ ်ား စုစေ ု ပါင္း ၃၄ ႏုင ိ င ္ ံက ေထာက္ခၾံ ကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၉၉ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ ရက္ အစည္းအေဝးဆံးု ျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ ၁၇၄ နဲ႔ ကမၻာက ့ လ ု သမဂၢမွ “ကဆုနလ ္ ျပည့္ ဗုဒေ ၶ န႔” ကုိ အျပည္ျပည္ဆင ို ရ ္ ာ ရံးု ပိတ္ရက္ Vesak Universal Holiday အျဖစ္ သတ္မတ ွ ေ ္ ပးခဲတ ့ ယ္။ ကမၻာက ့ လ ု သမဂၢဆုးံ ျဖတ္ခ်က္ကေတာ့
“ေဂါတမဗုဒဘ ၶ ရ ု ားရွငရ ္ ႕ဲ သာသနာေတာ္သည္ ကမၻာေပၚမွာ သက္တမ္းရွည္ၾကာတဲ့ ဘာသာတစ္ခုျဖစ္တအ ဲ့ ျပင္ ဘုရားရွငရ ္ ဲ႕ အဆံးု အမေတာ္ဟာ ႏွစေ ္ ပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ကာလတုိငေ ္ အာင္ လူသားတုအ ိ႔ ေပၚ ကာယသုခ၊ စိတသ ၱ ခ ု နဲ႔ ၿငိမး္ ခ်မ္းေရးကုိ ေဆာင္ရက ြ ေ ္ ပးခဲ့ၿပီး ေနာင္အနာဂတ္မာွ လည္း ကမၻာလ ့ သ ူ ားတုအ ိ႔ ေပၚ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား ဆက္လက္ သက္ေရာက္ေနမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႔ျဖစ္၍ ကုသလမဂၢဗဟုဌ ိ ာနခ်ဳပ္နဲ႔ ကမၻာေပၚရွိ ကုလသမဂၢဌာနအသီးသီးတုိ႔မွ ကဆုနလ ္ ျပည့္ ဗုဒေ ၶ န႔ (ေဝဆတ္ေဒး)ကုိ အျပည္ျပည္ဆိင ု ရ ္ ာ ရ့ုံးပိတရ ္ က္အျဖစ္ သတ္မတ ွ ရ ္ မည္။ ဤဆံးု ျဖတ္ခ်က္အရ ေဝဆတ္ေဒး က်င္းပရာတြင္ ကုလသမဂၢရပ ံ ေ ံု ငြကုိ သံးု စဲခ ြ ြငမ ့္ ရွ။ိ ႏွစစ ္ ဥ္ႏစ ွ တ ္ ုိင္း ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔သည္ မည္သည္လ ့ (အဂၤလပ ိ လ ္ )တြင္ က်ေရာက္မည္ကို ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္ႏင ွ ့္ အျခားေသာ ကုလသမဂၢဌာနတုက ိ႔ တုင ိ ပ ္ င္ညႏ ွိ ႈိင္းကာ ဆံုးျဖတ္သာြ းရမည္” လုိ႔ ဆံးု ျဖတ္ခပ ဲ့ ါတယ္။ ထူးျခားလွတဲ့ ဗုဒဘ ၶ ာသာဝင္တရ ုိ႔ ႕ဲ ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ကုိ ကမၻာက ့ လ ု သမဂၢက အျပည္ျပည္ဆိင ု ရ ္ ာ ရံုးပိတရ ္ က္အျဖစ္ သတ္မတ ွ ေ ္ ပးခဲေ ့ လၿပီ။ ကဆုနလ ္ ျပည္ေ ့ န႔ဟာ ဘုရားရွင္ အဆူဆူ ပြငေ ့္ တာ္မတ ူ ေ ဲ့ န႔လည္းျဖစ္တယ္။ ေလာကမွာ ဘုရားရွင္ ပြငထ ့္ န ြ ္းေပၚေပါက္လာျခင္းဟာ ေလာကေကာင္းက်ဳိးအတြကပ ္ ျဲ ဖစ္တယ္။ ဘုရားရွငရ ္ ႕ဲ အဆံးု အမေတာ္ဟာ ေလာကသားတုင ိ ္းအတြက္ ျဖစ္တယ္။ ေလာကသားတုဟ ိ႔ ာ ဘုရားရွငရ ္ ႕ဲ အဆံးု အမအတုင ိ ္း လုက ိ န ္ ာက်င္သ ့ းံု ပါက ကာယသုခ စိတသ ၱ ခ ု နဲ႔ ျပည့စ ္ ၾံု ကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအစစ္ ျဖစ္တဲ့ သႏၲသ ိ ုခ နိဗာၺ န္ကို မလႊဧ ဲ ကန္ ေရာက္ရေပမည္။ ဘုရားရွင္ အဆံုးအမျဖစ္တဲ့ “မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ စိတက ္ ိျု ဖဴေအာင္ထား” “ဗုဒတ ၶ င ုိ း္ သာ၊ မိန႔ခ ္ တ ဲ့ ာ၊ သံးု ျဖာဤစကား” အတုိင္း လုက ိ န ္ ာက်င္သ ့ ံုးႏုင ိ ၾ္ ကၿပီး ၿငိမး္ ခ်မ္းေရး အစစ္ျဖစ္တဲ့ သႏိသ ၲိ ုခကုိ ရရွႏ ိ င ုိ ္ၾကပါေစ။
မူရင္းေရးသားသူ ဗညားေထာ္ေလး