အေျခခံ ဗုဒဘ ၶ ာသာအေၾကာင္း
ဘုရားရွခ ိ းုိ ရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္း ဘုရားရွခ ိ းုိ ရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္းမွာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းေသာ သဘာ၀ တရားမ်ား ႏွင့္ မေကာင္းေသာ သဘာ၀တရားမ်ားကုိ ေဟာၾကားေပးခဲသ ့ ည္။ သင္ၾကားေပးခဲသ ့ ည္။ ထုေ ိ ၾကာင့္ ျမတ္စာြ ဘုရားကုိ ဗုဒဘ ၶ ာသာ၀င္တက ုိ႔ ဆရာအျဖစ္မတ ွ ယ ္ သ ူ ည္။ ဆရာအျဖစ္မတ ွ ယ ္ က ူ ာ ေက်းဇူးတင္သည္အ ့ ေနျဖင့္ ရွခ ိ းုိ ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမတ္စာြ ဘုရားကုိ ေၾကာက္၍ ရွိခုိးျခင္းမဟုတပ ္ ါ။
ရွမ ိ ခုိးဘဲ ေနလုက ိ ေနႏုင ိ သ ္ ည္။ ကိယ ု က ္ ်င္တ ့ ရားသာ အဓိကျဖစ္သည္။ မိမက ိ ယ ုိ တ ္ င ုိ ္ ကုယ ိ က ္ ်င္တ ့ ရားေကာင္းမြနက ္ ာ ပတ္၀န္းက်င္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ လုပေ ္ ပးဘုိ႔ႏင ွ ့္ ကုယ ိ ပ ့္ တ္၀တ္က်င္ စိတခ ္ ်မ္းသာေအာင္ လုပေ ္ ပးဘုိ႔ အေရးႀကီးသည္။ လြတလ ္ ပ္ေရးရေအာင္ လုပေ ္ ပးေသာ အာဇာနည္ သူရေ ဲ ကာင္းမ်ားကုိ ႏုင ိ င ္ သ ံ ူ ႏုင ိ င ္ သ ံ ားမ်ားက အုတဂ ္ သ ူ သ ုိ႔ ြား၍ ေက်းဇူးတင္ အမွတရ ္ ေအာက္ေမ့သည္အ ့ ေနျဖင့္ အေလးျပဳၾကသလုိ ျမတ္စာြ ဘုရားကုိ ေက်းဇူးတင္သည္အ ့ ေနျဖင့္ ရွခ ိ ုိးျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ထုသ ိ ရ ုိ႔ ခ ွိ းုိ ရတြင္ အႀကိမေ ္ ရ သတ္မတ ွ ခ ္ ်က္မရွပ ိ ါ။ ရွခ ိ းုိ ျခင္းထက္ ကုယ ိ က ္ ်င္သ ့ ီလကို ဦးစားေပးေသာ ဘာသာျဖစ္သည္အ ့ တြက္ ကုယ ိ က ္ ်င့္ ေကာင္းဘုသ ိ႔ ာ လုပ ိ ါသည္။ ကုယ ိ က ္ ်င္တ ့ ရားမေကာင္းပဲ (၂၄) နာရီပတ္လးုံ ရွခ ိ ုိးေစကာမူ အခ်ည္းႏွီးျဖစ္သည္အ ့ တြက… ္ ရွခ ိ းုိ ျခင္းကုိ ဦးစားမေပးပါ။ သုေ ိ႔ သာ္ အထက္မာွ ေဖာ္ျပခဲသ ့ လုိ ေက်းဇူးတင္သည္အ ့ ေနျဖင့္ ရွိခုိးလုပ ိ ါက လြနခ ္ ဲ့ေသာ ႏွစေ ္ ပါင္း ၂၆၀၀ ခန္က ႔ ေပၚေပါက္ခတ ဲ့ ဲ့ ဗုဒျၶ မတ္စြာဘုရားရဲ႕ ဂုဏက ္ ို အာရုၿံ ပဳျပီး (၁) ႀကိမ္ သူရ ႔ ဲ႕ တရားေတာ္ကို အာရုျံ ပဳျပီး (၁) ႀကိမ္ သူတ ႔ ရားေတာ္ေတြကို မေပ်ာက္ေအာင္ ထိမ္းသိနး္ ေစာင္ေ ့ ရွာက္တဲ့ သူေတြရ႕ဲ ဂုဏက ္ ုိ အာရုျံ ပဳျပီး (၁) ႀကိမ္ စုစေ ု ပါင္း တစ္ခါရွခ ိ းုိ ျခင္း အမႈျပဳက ဦး (၃) ႀကိမခ ္ ်ရပါသည္။ ရွခ ိ းုိ ရာတြင္ ေျခ၊ လက္၊ နဖူး၊ တေဒါင္ဆစ္၊ ဒူးတုက ိ႔ ို ၾကမ္းျပင္ထေ ိ စ၍ ရွခ ိ ုိးရပါသည္။ ထုသ ိ ုိ႔ ၾကမ္းျပင္ကုိ ထိရျခင္း၏ ရည္ရယ ြ ခ ္ ်က္မာွ --ရွခ ိ းုိ သူ၏ မာန္မာနမ်ား၊ ေမာက္မာေထာင္လာႊ းလိုစတ ိ မ ္ ်ားကို ႏွမ ိ ့္ခ်ေစျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဥပုသေ ္ စာင္ရ ့ ျခင္း
ဥပုသေ ္ စာင္ရ ့ ျခင္း၏ အဓိက ရည္ရယ ြ ခ ္ ်က္မာွ မေတာ္မတရားလုခ ိ ်င္မႈ ေလာဘ၊ ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ ေဒါသ၊ မုက ိ မ ္ ေ ဲ တြေ၀မႈ ေမာဟ တုိ႔ နည္းပါးေအာင္ လုပ္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ အဆင္းအာရု၊ံ အသံအာရုံ စေသာ ငါးျဖာအာရုံတအ ုိ႔ ေပၚမွာ မွၿီ ပီး မေကာင္းတဲ့ စိတ္ မ၀င္မေ ိ အာင္၊ မျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ႀကဳိးစားျခင္းကုိ ဥပုသေ ္ စာင့္ျခင္း ဟုေခၚပါသည္။ ဥပုသက ္ ုိ ပုမ ံ န ွ အ ္ ားျဖင့္ လျပည္ေ ့ န႔ႏင ွ ့္ လကြယ္ေန႔မ်ားတြင္ ေစာင္ထ ့ န ိ ္းေလ့ရိပ ွ ါသည္။ သုေ ိ႔ သာ္ မိမဆ ိ ႏၵအားေလွ်ာ္စာြ မည္သည္ေ ့ န႔တင ြ မ ္ ဆုိ ေစာင္ထ ့ န ိ ္းႏုင ိ ပ ္ ါသည္။ အတင္းအက်ပ္ လုပက ္ ုိ လုပရ ္ မယ္ ဆုေ ိ သာ ဖိအားေပးမႈမ်ဳိး ဗုဒဘ ၶ ာသာတြင္ မရွပ ိ ါ။ ဗုဒဘ ၶ ာသာလမ္းစဥ္သည္ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပုသေ ္ စာင္ရ ့ ာတြင္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားမွာ ေထြေထြထူးထူးမရွိပါ။ ရွစပ ္ ါးဥပုသသ ္ လ ီ ၊ ကုးိ ပါးဥပုသသ ္ လ ီ ၊ ဆယ္ပါးဥပုသသ ္ လ ီ စသည္ျဖင့္ ရွိပါသည္။ မိမအ ိ ရြယ္ႏင ွ ့္ မိမအ ိ င္အားႏွင့္ မိမအ ိ ခ်ိနန ္ င ွ က ့္ က ုိ ည ္ ေ ီ အာင္ ဥပုသသ ္ လ ီ မ်ား ေစာင္ထ ့ န ိ း္ ႏုင ိ ္ပါသည္။
ဗုဒဘ ၶ ာသာ၏ အဓိက ပြသ ဲ ဘင္မ်ားကုိ ဗုဒျၶ မတ္စာြ ဘုရားက ခ်မွတခ ္ တ ဲ့ ာ မဟုတပ ္ ါ။ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ားက ဗုဒဘ ၶ ာသာ အမွတတ ္ ရေန႔မ်ားအျဖစ္ သတ္မတ ွ ္ၿပီး က်င္းပခဲၾ့ ကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ။ ေမလ လျပည္ေ ့ နတြင္ (Vesak Festival) ၀ိသာခါ ပြသ ဲ ဘင္ကုိ က်င္းပပါသည္။ ထုပ ိ ြဲသဘင္သည္ ဘုရားျဖစ္မဲ့သရ ူ ဲ႕ ေမြးေန႔၊ ဘုရားအျဖစ္သေ ုိ႔ ရာက္တေ ဲ့ န႔၊ ဘုရားကြယလ ္ ြနတ ္ ေ ဲ့ န႔တက ုိ႔ ို ရည္ရြယ၍ ္ က်င္းပျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒဘ ၶ ာသာ၀င္တစ္ဥးီ ျဖစ္ဘုိ႔ လုက ိ န ္ ာရမည့္ စည္းကမ္းသတ္မတ ွ ထ ္ ားခ်က္ မရွပ ိ ါ။ ဗုဒဘ ၶ ာသာတြင္ ငါးပါးသီလရွပ ိ ါသည္။ ထုင ိ ါးပါးသီလသည္ ဗုဒဘ ၶ ာသာ၀င္အတြက္ မဟုတပ ္ ါ။ လူသားတုင ိ း္ အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒဘ ၶ ာသာ၀င္တ၏ ုိ႔ ဘုရားကို ၾကားဘူးစရာမလုပ ိ ါ။ ျမင္ဘးူ စရာမလုပ ိ ါ။ ရွခ ိ းုိ စရာ မလုပ ိ ါ။ ငါးပါးသီလ ေစာင့္ထန ိ း္ က ထုင ိ ါးပါးသီလေစာင္ထ ့ န ိ း္ သူသည္ ဗုဒဘ ၶ ာသာ၀င္ ျဖစ္သာြ းေပေတာ့သည္။ ငါးပါးသီလေစာင့္ထန ိ း္ သူ ဘယ္သမ ူ ဆု။ိ တရုတျ္ ဖစ္ျဖစ္၊ နီဂရုိးျဖစ္ျဖစ္၊ အဂၤလပ ိ ျ္ ဖစ္ျဖစ္ ၊ မြတစ ္ လင္ျဖစ္ျဖစ္၊
ခရစ္ယာန္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဗုဒဘ ၶ ာသာ၀င္ျဖစ္ျဖစ္ ၃၁ဘံမ ု ွ ေကာင္းတဲ့ ဘုဘ ံ ၀ ေရာက္မည္။ ငါးပါးသီလ မေစာင္ထ ့ န ိ ္းသူ ဘယ္သမ ူ ဆုိ၊ တရုတျ္ ဖစ္ျဖစ္၊ နီဂရုိးျဖစ္ျဖစ္၊ အဂၤလပ ိ ျ္ ဖစ္ျဖစ္ ၊ မြတစ ္ လင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ခရစ္ယာန္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဗုဒဘ ၶ ာသာ၀င္ျဖစ္ျဖစ္ ၃၁ဘံမ ု ွ မေကာင္းတဲ့ ဘုဘ ံ ၀ ေရာက္မည္။ ငါးပါးသီလ (၁) သူတပါးအသက ္မသတ္ရ။ (၂) သူတပါးဥစၥာ မခုးိ ရ။ (၃) သူတပါး သားမယား စိတန ္ ေ ဲ႔ တာင္ မျပစ္မာွ းရ။ (၄) လိမမ ္ ေျပာရ။ (၅) အရက္၊ ေဆးေျခာက္စတဲ့ မူယစ္ေစတတ္တအ ဲ့ ရာ၀တၳဳမွနသ ္ မွ် မသုံးစြရ ဲ ။ ဗုဒဘ ၶ ရ ု ားျဖစ္ေပၚရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္းမွာ သဘာ၀တရားကုိ သိဘိ႔ု ႀကဳိးစားရင္း ေနာက္ဆးုံ သဘာ၀တရားေတြကို သိလာလုိ႔ သိသူ (ဗုဒ)ၶ အမည္ရလာတာ။ သဘာ၀တရားဆိတ ု ာ ခႏၱာကိုယရ ္ ဲ႕ ဒုကအ ၡ စစ္အမွနက ္ ုိ ဆိလ ု တ ို ယ္။ ဗုဒဆ ၶ တ ုိ ာ သိသူ (အလံးု စံက ု သ ို ျိ ခင္း) လုိ႔ အဓိပါၸ ယ္ရပါတယ္။ ဗုဒဘ ၶ ာသာတု၏ ိ႔ အဓိကယုၾံ ကည့္ခ်က္မာွ ကံ၊ ကံ၏အက်ဳိးကုိ ယုံၾကည္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထာ၀ရဘုရားသခင္ကုိ မယုံၾကည္။ ေမြးခါစကတည္းက မ်က္စက ိ န္းလာတဲခ ့ ေလးေလးေတြ၊ နားမၾကားတဲခ ့ ေလးေတြ၊
ရုပမ ္ လွတသ ဲ့ ၊ူ ရုပလ ္ တ ွ ဲ့သူ၊ ခ်မ္းသာတဲသ ့ ူ၊ ဆင္းရဲတသ ဲ့ ေ ူ တြ ဘာေၾကာင့္ ဒီလျုိ ဖစ္ေနၾကရတာလဲ ဆုတ ိ ဲ့ အေၾကာင္းအက်ဳိး သဘာ၀ကုိ ေလ့လာလက္ခယ ံ ၾုံ ကည္ေသာ ၀ါဒျဖစ္သည္။ ဗုဒဘ ၶ ာသာတြင္ အၾကမ္းအားျဖင့္း ဂုဏ ိ း္ ႀကီး ၃ ဂုဏ ိ း္ ကြဲျပားေနသည္။ ယင္းတုိ႔မာွ (၁) ေထရ၀ါဒဗုဒဘ ၶ ာသာ (၂) ဟီနယာနဗုဒဘ ၶ ာသာ (၃) မဟာယာနဗုဒဘ ၶ ာသာ တုိ႔ျဖစ္သည္။ ၁။ ေထရဝါဒဗုဒဘ ၶ ာသာ ထုေ ိ႔ ၾကာင့ေ ္ ထရဝါဒသာသနာဆုသ ိ ည္မာွ ျမတ္စာြ ဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မထ ူ ားေသာ တရားေတာ္ မူရင္းအတုိင္း လက္ခက ံ ်င္သ ့ ုံးသည္။ ထုတပ ္ ယ္ျခင္း၊ ျဖည္စ ့ က ြ ္ျခင္းမျပဳ။ ပန္းတုိင္ျဖစ္ေသာ နိဗာၺ န္သိ႔ု ရုိးရုးိ သာမန္ တပည္အ ့ ျဖစ္ျဖင့္ က်င္သ ့ းုံ ၍လည္း ေရာက္ႏင ို သ ္ ည္။ ဘုရားျဖစ္ေအာင္ က်င္ႀ့ ကံ၍လည္း ဘုရားျဖစ္ၿပီး ပန္းတုင ိ ျ္ ဖစ္ေသာ နိဗာၺ န္သေ ုိ႔ ရာက္နင ုိ သ ္ ည္။ ေထရဝါဒဗုဒဘ ၶ ာသာကုိ ၁။ ျမန္မာ၊ ၂။ ထုင ိ ္း၊ ၃။ သီရလ ိ ကၤာ၊ ၄။ ကေမၺာဒီးယား၊ ၅။ ေလာ-ႏုင ိ င ္ တ ံ မ ုိ႔ ာွ ကုးိ ကြယေ ္ နလ်က္ ရွိၾကသည္။
ေထရဝါဒဗုဒဘ ၶ ာသာဟူသည္မာွ ျမတ္စာြ ဘုရား၏ တရားေတာ္ကုိ ျမတ္စာြ ဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မသ ူ ည့အ ္ တုင ိ ္း မျပဳမျပင္၊ မျဖည့မ ္ စြက္၊ မပယ္မႏႈတဘ ္ ဲ လုက ိ န ္ ာက်င့သ ္ ုံး သည့္ ဗုဒဘ ၶ ာသာကုိ ေခၚဆုိျခင္းသာတည္း။ ၂။ ဟီနယာနဗုဒဘ ၶ ာသာ ေထရဝါဒဗုဒဘ ၶ ာသာကဲသ ့ ုိ႔ မူရင္းတရား အစစ္အမွနေ ္ တြကိုလည္း အတိအက် မလုက ိ န ္ ာႏုင ိ ္ မဟာယာနေတြေလာက္လည္း ျပဳျပင္ျဖည့္စက ြ ပ ္ ယ္ႏတ ႈ ဖ ္ ုိ႔ မလုပခ ္ ်င္ေသာ ဗုဒဘ ၶ ာသာကုိ ဟီနယာနဗုဒဘ ၶ ာသာဟု ေခၚဆုသ ိ ည္။ အခုအခါမွာေတာ့ ၎ဂုဏ ိ ္းတုသ ိ႔ ည္ မဟာယာန ဗုဒဘ ၶ ာသာဂုဏ ိ း္ ကညမ်ိဳထားျခင္းကုိ ခံလက ုိ ္ၾကရသည္ျဖစ္၍ မဟာယာနအတြငး္ မွာ တိမ္ျမဳပ္ၾကကုန္ၿပီး ေပ်ာက္ကြယ္ သေလာက္ ျဖစ္သာြ းၾကပါသည္။ ယင္းဂုဏ ိ း္ တုအ ိ႔ ား ဟီနယာန= နိမက ့္ ်သည့္ယာဥ္ ဟူ၍ နာမည္တပ္မက ႈ ို မဟာယာနတုက ိ႔ ျပဳလုပခ ္ သ ဲ့ ည္။ ဘီစီ ငါးရာစုခန္က ႔ စတင္ေပၚ ထြန္းခဲသ ့ ည့ဂ ္ ဏ ုိ း္ ဟု ဆုႏ ို င ုိ ပ ္ ါသည္။ ၃။ မဟာယာနဗုဒဘ ၶ ာသာ မဟာယနဂိဏ ု း္ ၏ အဓိကအခ်က္ၾကီးကား ဘုရားေလာင္း ၀ါဒပင္ျဖစ္သည္။ လူတင ို ္းလူတင ို ္း သတၱ၀ါတိင ု း္ သတၱ၀ါတိင ု း္ ဘုရားေလာင္းဆုကို ယူရသည္။ ဘုရားေလာင္းျဖစ္ရမည္။ ဘုရားေလာင္းအျဖစ္ႏင ွ ့္ ေလာကကို ကယ္တင္ရမည္။ ပန္းတုင ိ ္ျဖစ္ေသာ နိဗာၺ န္သုိ႔ သြားရမည္။ ျမတ္စာြ ဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မသ ူ ည့အ ္ တုင ို ္း မဟုတဘ ္ ဲ ကာလ၊ ေဒသ၊ ပုဂလ ၢ အစရွိ ေသာ အေျခအေန အရပ္ရပ္တႏ ုိ႔ ွင့္ ကုက ိ ္ညေ ီ အာင္ ဘုရားရွင၏ ္ တရားေတာ္တက ုိ႔ ုိ
ျပဳျပင္ၿပီး တပည္သ ့ ာဝကအျဖစ္၊ သီးျခားဘုရား (ဘုရားျဖစ္ကာမတၱ) ပေစၥကအျဖစ္ျဖင့္ နိဗာၺ န္ကုိ မရႏုင ိ ဘ ္ ဲ သမၼာသမၺဳဒၶအျဖစ္ျဖင့သ ္ ာ နိဗာၺ န္ကို ရႏုင ိ ္သည္ဟ၍ ူ ယူဆသည့္ ဗုဒဘ ၶ ာသာကို မဟာယာနဗုဒၶ ဘာသာဟုေ ု ခၚဆုိ သည္။ ယခု -တိဘက္၊ ဆိကင္၊ ဘူတန္၊ နီေပါ၊ မြနဂ ္ လ ုိ ီးယား၊ တ႐ုတ၊္ ကုရ ိ းီ ယား၊ ဂ်ပန္၊ ဗီယက္နမ္ အစရွေ ိ သာႏုင ိ င ္ ံ - တုိ႔မာွ မဟာယာန ဗုဒဘ ၶ ာသာကုိ ကုိးကြယေ ္ နၾကသည္။ မွတခ ္ ်က္။ ေထရ၀ါဒႏွင့္ ဟီနယာန မတူပါ။ အသိတရားကို သတိထားျပီး ဆင္ျခင္ရဳွ ႕မွတ္ ပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ နိဗာၺ န္ပန္းတိင ု သ ္ ႕ို ဦးတည္ႏင ုိ က ္ ာ သံသရာ ၀ဋ္ဆင္းရဲမ.ွ .လြတေ ္ ျမာက္ေအာင္က်င္ၾ့ ကံႏင ို ္ၾကပါေစ။ ဘ၀တုသဗၺမဂၤလာ.. ျမန္မာႏိင ု င ္ ံသားမ်ားဆိုငရ ္ ာဗုဒဘ ၶ ာသာအဖြ႕ဲ မွ ျပန္လည္မ်ွေ၀ပါသည္။