LETRAS GALEGAS 2016
1
Biografía
2
Data de nacemento: 6 de outubro de 1929
Lugar: Outeiro de Rei (Lugo) Nome do pai: Antonio Fernández Núñez Nome da nai: Pastora Teixeiro Casanova
Nº de irmáns: 3 Xosé María, Antón María e Xesús María No fogar: O xornaleiro Manuel de Paderna (poeta popular da Terra Cha) ensinoulle a facer os primeiros versos.
Escola de preparación ao ingreso: (1939) Rábade (mestre Xoán Bautista: lecturas en galego Antoloxía de Carré e Antoloxía de Álvaro das Casas) Bacharelato: (inicio 1942-48) Academia Galicia dos Maristas e Instituto
Carreira: (Inicio 1951) Dereito/ Procurador. (Inicia tamén Filosofía pero abandona) Servizo militar: Parga e Santiago de Compostela Voda: 1959 casa con Saleta Goi García
Biografía Profesión: Procurador dos tribunais desde 1957, concelleiro en 1979. Deu clases de Literatura. Correspondente da RAG renunciando en 1975 Poeta, narrador, ensaísta, dramaturgo, editor, conferenciante e colaborador habitual en medios de comunicación. Lugares de residencia: Outeiro de Rei, (1942) Lugo, (1958) Monforte e (1998) A Coruña Viaxes: Galicia, Portugal, Euskadi, Cataluña, Salamanca, Bretaña, Francia, Sicilia, Suiza, Grecia, Venezuela…
Data de falecemento: 8 de setembro de 2004
3
Biografía
4
A destacar: -
Participou na reorganización política, na clandestinidade, dos partidos nacionalistas
- Traballador incansable pola recuperación cultural: desde impartir conferencias ou recitar poemas a presentar Raimon e á Nova Canción Galega - Participación moi activa nas campañas en defensa da lingua - Fundador da Revista Xistral (1949) - Propietario da Libraría Xistral xunto con Saleta en Monforte de Lemos - Defensor da nosa terra - Relacionouse con grandes figuras das nosas letras: (a partir de 1949) con Uxío Novoneyra, Otero Pedrayo e Carlos Maside. Nas tertulias do Méndez Núñez con Pimentel, Fole, Rof Cunqueiro, Codina... (1959 e 1963) co grupo de intelectuais de Ourense (Vicente Risco, Otero Pedrayo, Florentino Cuevillas, etc.)
Obra poética
5 Muiñeiro de brétemas (1950); Advento e Terra Chá (1954); Documentos personaes (1958); Libro de pregos (1962); Mar maior (1963); Proba documental (1968); Versos pra cantar en feiras e romaxes (1969); Cancións do lusco ó fusco (1970); Laio e clamor pola Bretaña Informe para axudar a alcender unha cerilla e Aldraxe contra a xistra(1973); Cantos rodados pra alleados e colonizados (1976); Poemas ó outono Poemas pra construír unha Patria (1977); O libro das baladas (1978); As rúas de vento ceibe e Cataventos de neutrós domesticados (1979);
Obra poética Poemas da labarada estremecida (1981); Versos do lume e do vagalume (1982); Escolma de poetas de Outeiro de Rei (1982); Cantigueiro de Orcellón (1984); A luz resuscitada (1984); As lúcidas lúas do outono (1988); As rúas do vento ceibe (1989); Compendio de orballos e incertezas (1991); A primavera de Venus (1993); Poemas para dicirlle a dúas lagoas (1994); Sonetos á casa de Hortas (1997).
6
Obra poĂŠtica
7
Obra dramática Auto do labrego Auto do mariñeiro Auto do taberneiro (1970) Auto da costureira Barriga verde (1973)
8
Farsa de Bululú (1992) A lúa vai encoberta (1992) Edipo (2003)
Auto trascendental do ensino tradicional (1979) Aventuras e desventuras dunha espiña de toxo chamada Berenguela (1981) Auto do Maio esmaiolado (1985) Abril de lume e ferro (1989) Auto do Castromil ou a revolución dos baúles (1992)
Obra narrativa
9
Contos en cuarto crecente e outras prosas (1952) O xornaleiro e sete testemuñas máis (1971) Kricoi, Fanoi e Don Lobonis (1973) Os ontes do silencio (1990)
Cando o mar foi polo río (1992) Novena a Santa Isabel por um devoto de Outeiro de Rei (1995) Historias do empardecer (2003)
Ensaio Notas encol da poesía de Fermín Bouza-Brei (1958) Raimon, poeta do noso tempo (1967) Noticia da vida e da poesía de Xosé Crecente Vega (1968)
Noticia da poesía galega de posguerra (1972) Gabriel Aresti: Albre e Pedra (1988) O tema da emigración na poesía galega (1989) Andando a terra (1990) Ánxel Johán. Sonetos de vida e morte (1991)
A presencia do mar na poesía galega (1991) Homes, feitos e palabras (1996) A recuperación da narrativa en galego: Ánxel Fole (1997) Poetas entre a tradición e a modernidade. Luís Amado Carballo e a súa escola poética (1997) A Terra Chá: Poesía e Paisaxe (2003)
10
Literatura infantil e xuvenil Brétemas do muiñeiro e poema da neboa aferrollada (1980)
A tribo ten catro ríos (1991) Unha sombra vai polo camiño. Como desapareceu a Atlántida e apareceron os
lagartos Cando o mar foi polo río (1991) As ribeiras son escuras (1991) Novos contos para nenos (1992)
Viaxes e vagancias de M.P.(1994) As ribeiras son escuras (1997) O bigote de Mimí (2003)
Os soños na gaiola (versos para nenos (1958)
11
Premios e homenaxes -
-
12
1952 “Premio Castelao de Poesía” do Centro Galego de Bos Aires por “Advento” 1954 gana los Xogos Florais de Ourense 1955 “Premio Pondal de Poesía” do Centro Galego de Bos Aires por “Libro de Pregos” 1960 1º premio de poesía dos Xogos Florais de Coruña 1964 1º premio de prosa no Concurso Nieto Pena de Radio París 1965 1º premio de poesía no Certame “Día da Provincia” e 1º premio e flor ,natural dos Xogos Florais da Costa Lucense en Foz 1970 premio de prosa no Centro Galego de Bos Aires por “O xornaleiro e sete testimuñas máis” 1971 obtén tres primeiros premios de poesía: nos Xogos Florais “Rosalía de Castro”, de Vilagarcía de Arosa, nos “Val de Lemos” de Monforte e nos “II Xogos Florais do Miño” de Guimaraes en Portugal No ano 1987 foi nomeado fillo adoptivo de Monforte Premio “Celanova, casa dos poetas”, outorgado en 1990, Premio “Amigo de Quiroga” Premio “Lucense do Ano” Irmandade do Libro Premio Otero Pedrayo
Premios e homenaxes
13
- Lugares coma Lugo, Monforte ou A Pobra do Caramiñal, contan tamén cunha rúa na súa honra. - En xuño de 1990, a Asociación Xermolos celebrou os Primeiros Encontros na Terra Chá e que se convertiu nunha cita anual co obxectivo de estudar a obra dun creador da comarca. - “Pedrón de Ouro”, outorgado en 1994 na Casa Museo de Rosalía de Castro. - Homenaxe da Asociación Socio-Pedagóxica Galega o 15 de setembro de 1995 - Homenaxe da Asociación de Escritores en Lingua Galega en maio de 1997, en Outeiro de Rei a homenaxe “O escritor na súa terra” que supuxo a plantación dun carballo, o descubrimento dunha pedra conmemorativa e a inauguración dunha rúa co nome do poeta. - En 1999, todos os centros de ensino da Terra Chá, xunto con colectivos culturais e concellos, decidiron celebrar todos os 21 de marzo o “Día das Letras Chairegas”, cuxo primeiro homenaxeado, no ano 2000, foi Manuel María. e, en 1998, instalouse na cidade da Coruña, onde viviu ata a súa morte. - Entrada como académico numerario na Real Academia Galega en 2003
Webs
14
Fundación Manuel María http://www.manuelmaria.com/estaticas/ver.htm?id=3 Centro de documentación da AELG http://www.aelg.org/Centrodoc/GetAuthorById.do?id=autor200 Asociación de escritores en lingua galega http://axendaaelg.blogaliza.org/?s=%22+Manuel+Mar%C3%ADa%22 Xermolos Fundación Manuel María http://www.xermolos.org/index.php/asociacion/quen-somos/82-fundacion-manuel-mariada-terra-cha Biblioteca virtual galega http://www.bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=ManFern%E1&alias=+Manuel+Mar%EDa
Webs
15
Real Academia Galega http://academia.gal/plenario?p_p_id=ManageChairs_WAR_ragportal&p_p_lifecycle=0&p_p _state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column1&p_p_col_count=1&_ManageChairs_WAR_ragportal_action=showAcademic&id=1034 CRTVG http://www.crtvg.es/cultural/especiais/manuel-maria-en-amigos POEMAS MUSICADOS http://www.manuelmaria.com/recursos/audios/musica.htm VARIOS NA COORDINADORA http://coordinadoraendl.org/M_Salas_CE/index.php?pax=27
http://coordinadoraendl.org/M_Salas_CE/index.php?pax=20
Webs
16
Cantiga das Encrobas (1977). Fuxan os ventos https://www.youtube.com/watch?v=Rj_HK9p22k0CRTVG Andando a terra. Uxía https://www.youtube.com/watch?v=5Mrg5ac0EfY Uxía canta a Manuel María - 'Señorito' | Festiletras 2013 https://www.youtube.com/watch?v=LE4hgA9y7RQ Suso Vaamonde. Galicia https://www.youtube.com/watch?v=vFD9q_3jR_k
As fotografías foron obtidas das webs anteriormente citadas.
EDLG do CEIP A PONTE