Autostrada 2014 by Auto TM

MASZYNY

Autostrada 2014 niespe³nione plany B

ranża budowlana nie ma dobrej passy. Od II połowy 2012 r. inwestorzy, pod wpływem informacji o bankructwach, zaczęli wycofywać z niej kapitał. Spowodowało to znaczną przecenę akcji na warszawskim parkiecie i odrzucenie wielu projektów budowlanych ze względu na brak finansowania. Firmy budowlane skupiają się teraz przede wszystkim na przetrwaniu trudnego okresu. Inwestycje są prowadzone w oparciu o rzetelny rachunek ekonomiczny, by nie powielać wcześniejszych błędów (np. w ocenie ryzyka związanego z realizacją projektów, zaniżaniu wartości kontraktów w celu wygrania przetargu itp.), które doprowadziły do wielu upadłości. Czy jest szansa na poprawę sytuacji? Kluczowymi czynnikami determinującymi rozwój tego sektora są: wzrost gospodarczy, konieczność modernizacji przestarzałej infrastruktury i dostępność środków z budżetu UE, a także finansowania ze źródeł publicznych i prywatnych. W obecnej perspektywie finansowej na lata 2014-2020, Polska jest w czołówce pod względem wielkości środków przyznanych przez UE, które będą stanowiły istotne źródło finansowania inwestycji infrastrukturalnych. W latach 20142020 na budowę i modernizację dróg chcemy przeznaczyć ponad 62 mld zł z unijnych funduszy. Za te pieniądze ma być dokończona sieć dróg ekspresowych. Polska będzie także ubiegać się o dofinansowanie Via Baltica i Rail Baltica na drogi i linie kolejowe łączące nas z krajami nadbałtyckimi. Pieniądze mają pochodzić z nowego instrumentu finansowego „Łącząc Europę (Connecting Europe Facility – CEF). Dlatego, mimo obecnego kryzysu w budownictwie, ten sektor gospodarki ma przed sobą obiecujące perspektywy. GDDKiA wyciągnęła wnioski z realizacji kontraktów w latach ubiegłych i do nowych, obecnie na etapie procedury przetargowej, wprowadza zapisy, które usprawnią powstawanie nowych dróg. Dłuższe terminy realizacji, krótsze odcinki, płatności za materiały zgromadzone na placu budowy, wyłączenie okresów zimowych, zaliczki 5-10% dla wykonawców, to wyniki prowadzonych od wielu miesięcy rozmów z branżą. Na razie te perspektywy poprawy nie przełożyły się na ruch podczas jubile-

Targi AUTOSTRADA i towarzyszące imprezy obejrzało ponad 15 tys. zwiedzających.

Na poligonie przygotowano konkurencje wymagające szybkości i wysokich umiejętności, m.in. załadunek beczki na łyżkę koparko-ładowarki, slalom pomiędzy przeszkodami, przebijanie kolejno 4 balonów narzędziem w łyżce koparki, przemieszczanie pojemników z wodą, na powierzchni której umieszczono 4 piłeczki. uszowych XX Targów Autostrada-Polska wraz z towarzyszącymi jej targami infrastruktury, maszyn budowlanych i pojazdów użytkowych. Część hal świeciła pustkami, do Kielc zjechało tylko 485 wystawców, nawet nie połowa tego, co widzieliśmy w roku 2012. Ze względu na stagnację wielu wykonawców i inwestorów ograniczyło bądź zatrzymało zakupy. By trochę rozruszać imprezę, organizatorzy Targów postanowili wprowadzić nową formułę, rodzinny festyn Show After Fair i Konkurs Operatorów Maszyn Budowlanych. Niestety, opatrzność nie sprzyjała Targom, zsyłając rzęsistą ulewę, wykluczającą aktywność na zewnątrz. Chętni mogli spróbować swoich sił na 3-osiowym symulatorze Volvo, w którym zespoły koparki EC210C z komputerem sterującym, zabudowane na ruchomej,

trójosiowej platformie, stworzyły nowoczesne, dynamiczne stanowisko. Symulator odtwarza rzeczywistą pracę koparki, ma 30 scenariuszy ćwiczeń, od podstawowych, z zakresu poznania maszyny, jej budowy i możliwości technologicznych, do bardzo zaawansowanych, obejmujących trudne zadania. Niezależnie od i koniunktury, nie obyło się bez nagród targów AutostradaPolska, Maszbud, Traffic-Expo, Rotra 2014. Komisja, pod przewodnictwem prof. dr hab. inż. Wiesława Trąmpczyńskiego z Politechniki Świętokrzyskiej przyznała 7 medali i 5 wyróżnień. Wyróżnienia Targów Autostrada-Polska otrzymali: PPUH Polmark z Kielc za myjnię do kół i podwozi samochodów ciężarowych oraz Lotos Asfalt za asfalt modyfikowany dodatkiem gumy MODBIT 25/55-60 CR.

MASZYNY Medale Targów Kielce otrzymali: z ASBUD z Katowic za walec przegubowy 9-tonowy Ammann ARX90 i układarkę asfaltu Sumitomo J-PAVER HA 60C-7CE, z Atlas Copco Polska z Warszawy za rozkładarkę mas bitumicznych Dynapac SD2500C, z Wirtgen Polska z Poznania za układarkę gąsienicową Voegele SUPER serii 1800-3i, z Orlen Asfalt za asfalty wysokomodyfikowane ORBITON HiMA, z LiuGong Dressta Machinery ze Stalowej Woli za ładowarkę kołową Dressta 530R, z Zakłady Systemów Sterowania Ruchem Drogowym MSR TRAFFIC (Wysogotowo) za sterownik sygnalizacji świetlnej MSR-2002 zintegrowany ze stacją pomiaru ruchu MSR-SD-2002-TRI. Organizatorzy dodatkowo wyróżnili firmy DVS ze Skrzyszowa za system skutecznej ochrony pieszego, APM Konior Piwowarczyk Konior (Bielsko-Biała) za APM-LED, inteligentny system sterowania oświetleniem ulicznym, oraz KHKIPPER za zabudowę tylnozsypową W1C na podwoziu Volvo FMX 10x4. Globalną tendencją w konstrukcji maszyn budowlanych jest dalsze ograniczenie kosztów i zwiększenie wydajności. Wprowadza się maszyny wyposażone w systemy wspierające operatora, ważna jest poprawa jego komfortu i bezpieczeństwa oraz ułatwienie dostępu do zespołów. Użytkownicy chwalą sobie prostotę maszyn i ich mocną budowę; priorytetowa jest jak największa bezobsługowość. Każda przerwa w pracy na konserwację czy regulację maszyny oznacza stratę. Oczywiście zawsze istotna jest cena i tu też producenci idą w sukurs kupującym. Mniejsze zróżnicowanie technologiczne oznacza zwiększenie liczby wspólnych elementów konstrukcyjnych, co zmniejsza koszty produkcji, a tym samym obciążenie finansowe klienta. Inną tendencją jest coraz większa uniwersalność maszyn budowlanych, stają się one coraz bardziej nośnikami osprzętu. Południowoafrykańska firma Bell Equipment jest znana na rynku polskim Oferta firmy Bell została wzmocniona o dwa kolejne modele: B25E i B30E o masie 19 i niespełna 20 t oraz ładowności nominalnej 24 i 28 t (objętość nasypowa skrzyni 15 i 17,5 m3), napędzane silnikami zgodnymi z normą Tier4/ Stage IIIB.

przede wszystkim z wozideł technologicznych, produkowanych w niemieckim Eisenach. Rodzina wozideł przegubowych w tym sezonie została wzmocniona o 2 modele: B25E i B30E. Oparto je na sprawdzonych rozwiązaniach, ulepszając kluczowe obszary związane z wydajnością, komfortem pracy i żywotnością. Wszystkie elementy narażone na uderzenia lub wstrząsy zostały wykonane z trwalszych materiałów. Nowe modele B25E i B30E, o masie 19 i ok. 20 t, ładowności nominalnej 24 i 28 t (objętość nasypowa skrzyni wynosi 15 i 17,5 m3) są napędzane silnikami Mercedes o mocy 210 kW (285 KM) lub 240 kW (326 KM), z maksymalnym momentem obrotowym 1120 wzgl. 1300 Nm. Za czystość spalin odpowiada technologia Blu@dvantage na bazie SCR, zapewniając zgodność z normą Tier4/Stage IIIB. W układzie przeniesienia napędu zastosowano automatyczną skrzynię Allison, znaną z mniejszych wozideł serii C. Wozidła Bell mają również w blokady międzyosiowych i mostowych mechanizmów różnicowych, aktywowane automatycznie. Większe bezpieczeństwo pracy zapewnia funkcja „Geofence”, umożliwiająca ograniczenie prędkości jazdy w zależności od stopnia załadunku, nachylenia terenu czy właściwości podłoża. W wyposażeniu standardowym są również np. funkcja uruchamiania bez klucza, automatyczny hamulec postojowy czy automatyczny monitoring skrzyni ładunkowej podczas wywrotu. W serii E wprowadzono sporo usprawnień w stosunku do serii D. Ulepszono zawieszenie, poprawiając komfort jazdy z większą prędkością. Ma to znaczenie, gdy wozidło wraca z pustą skrzynią do punktu załadunku: szybsza jazda pozwala na skrócenie cyklu. Jednym

z priorytetów była także optymalizacja stanowiska kierowcy. Komfortowa, klimatyzowana kabina, zapewniająca bardzo dobrą widoczność we wszystkich kierunkach (plus kamera wsteczna), jest wyposażona m.in. w wygodny, na życzenie podgrzewany fotel Isri na sprężystej podstawie i monitor informacyjno-diagnostyczny. Warto zwrócić uwagę na skuteczniejszy system ostrzegania o awariach w układzie hydraulicznym. Diagnostykę wozidła ułatwia możliwość podłączenia przez serwisanta laptopa do monitora w kabinie, co pozwala analizować dane i uzyskać wiedzę na temat stanu technicznego maszyny, niezależnie od jej lokalizacji. Podobny asortyment, ale lżejszy tonażowo oferuje Hydrema, międzynarodowa firma, która od ponad 50 lat produkuje i sprzedaje sprzęt wysokiej technologii do robót ziemnych. Siedziba firmy i główna fabryka, gdzie powstają koparko-ładowarki, wozidła i maszyny dla wojska, znajduje się w pobliżu Aalborg w Danii; koparki kołowe są produkowane w niemieckim Weimarze. Na kieleckich targach mogliśmy oglądać udoskonalone specjalistyczne wozidło technologiczne Hydrema 912ES. Seria ES ma wiele funkcji poprawiających bezpieczeństwo operatora i wydajność. Przegubowe podwozie przeprojektowano, by utrzymać niską masę i zapewnić płynną jazdę po nierównym terenie. Nowa kabina oferuje wyższy komfort, a nowy silnik o mocy 105 kW (141 KM) jest zgodny z normą Stage IIIB. Hydrema 912ES ma ulepszoną 6-biegową skrzynię ZF z funkcją Soft-Shift, działającą identycznie jak dwusprzęgłowe przekładnie w samochodach osobowych. Dzięki nowoczesnej i wytrzymałej konstrukcji maszyna może pracować na

MASZYNY Wozidło technologiczne Hydrema 912ES o ładowności 10 ton. Nowy model otrzymał silnik spełniający zaostrzone normy czystości spalin i automatyczną skrzynię biegów ZF. Najciekawsza jest tu zabudowa, która zapewnia łatwy i szybki przeładunek. Przez wybór funkcji MultiTip wywrotka może obrócić się o 180o i i wysypać ładunek w dowolnym miejscu. bardzo stromych zboczach i w najtrudniejszych warunkach terenowych. Kluczem do właściwości 912ES jest przegubowa oś podwozia i hydrauliczne stabilizatory. Podwozie zapewnia kontakt wszystkich kół z podłożem, oś przegubowa, umieszczona centralnie, zwiększa zwrotność. 912ES ma nowo opracowany układ zawieszenia przedniego. System elektrohydraulicznie sterowanych sprężyn wyposażono w niezależne cylindry regulacji skoku kół. Zapewnia to komfort dotąd niedostępny dla maszyn tego typu, a zwłaszcza mniejszy wpływ drgań na operatora podczas transportu na większe odległości. Przez wybór funkcji MultiTip, skrzyniawywrotka może obrócić się o 180o i wyładować w dowolnym miejscu. MultiTip pozwala automatycznie powrócić zabudowie na pozycję transportową, a operatorowi skupić się wyłącznie na prowadzeniu wozidła. Zabudowa jest obsługiwana przez 2 podwójne cylindry z opcją obrotu na solidnym pierścieniu zamontowanym na tylnej ramie podwozia. Kabina serii ES jest przestronniejsza, ma lepszą widoczność, wszystkie przyrządy są ergonomicznie umieszczone, a siedzisko i oparcie można dostosować do postury operatora. Widoczność poprawiono zwiększając powierzchnie przeszklone. Kabina jest wyposażona w automatyczne oświetlenie wejścia zapewniające bezpieczniejszą pracę

w nocy. Hydrema ma wyświetlacz przyrządów 6,4'' oparty na systemie Windows. Współpracuje on z kamerą cofania i dostarcza operatorowi niezbędnych informacji, w tym ostrzeżenia tekstowe w razie wystąpienia awarii lub nieprawidłowej pracy. Komputer ma funkcje zbierania danych w celu wsparcia serwisu, a także zbiór instrukcji dotyczących codziennej konserwacji wykonywanej przez operatora. Dressta rozpoczęła działalność w 1995 r. jako spółka joint venture Huty Stalowa Wola i koncernu KomatsuDresser Company. Sprzedawała maszyny HSW pod markami Dresser i Dressta na całym świecie za wyjątkiem rynku polskiego, który był obsługiwany

Nowoczesny silnik Tier 4, komfortowa i bezpieczna kabina operatora, hydrostatyczny układ skrętu, jednodźwigniowe sterowanie układem roboczym, to najważniejsze zalety nowej ładowarki kołowej Dressta 530R. Model 530R jest nowocześniejszy od poprzedników i ma ładniejszą stylizację. Na wystawie został nagrodzony medalem.

bezpośrednio przez Biuro Handlu HSW S.A. W Kielcach firma prezentowała nową ładowarkę kołową 530R, spycharkę gąsienicową TD-14M Extra i koparko-ładowarkę 9.50M. TD-14M Extra jest następczynią modelu TD-12C XP. W stosunku do poprzednika charakteryzuje się udoskonaleniami komfortu pracy operatora, nowoczesnym sterowaniem maszyną i osprzętem roboczym. Spycharkę wyposażono w 6-cylindrowy silnik Cummins QSB 6,7 o mocy 120 kW (160 KM), spełniający normy EU Stage IIIB/Tier 4. TD-14R Extra jest spycharką średniej wielkości o masie eksploatacyjnej (w wersji standard) 16,1 t. Może być produkowana także w wersji o wydłużonej ramie trakcyjnej (LT) lub o nis-

Dressta TD-14M Extra (moc silnika 120 kW, masa 16,1 t w wersji standard) to jedna z najczęściej kupowanych spycharek gąsienicowych. Ma nowoczesną i wygodną kabinę FOPS, duża powierzchnia szyb ułatwia obserwację lemiesza i zrywaka. Preselekcja prędkości jazdy i automatyczna redukcja biegów zapewniają wysoką wydajność.

MASZYNY Nowa ładowarka kołowa Cat 972M XE wg producenta zużywa do 33% paliwa mniej niż maszyny serii K. Integracja układów oraz ulepszenia osi i hydrauliki skutkują obniżeniem zużycia paliwa o 10%, resztę zapewnia technologia XE. Pojazd jest napędzany silnikiem Cat C9.3 o mocy 232 kW (315 KM), masa eksploatacyjna wynosi 25 t. Pojemność łyżki może osiągnąć 9,9 m3 (standardowa 3,4 m3).

Koparko-ładowarka Cat 444F ma nową przekładnię hydrokinetyczną ze sprzęgłem blokującym. Zmniejsza ona zużycie paliwa, zwiększa średnią prędkość jazdy, przekazuje większą moc podczas pracy z twardymi materiałami i zapewnia lepsze przyspieszenie na drodze. Nowa konstrukcja ramienia zwiększa maksymalną wysokość przegubu i zrzutu oraz udźwig na maksymalnej wysokości. kim nacisku na grunt (LGP) i wyposażona w lemiesz uniwersalny (6-way), który ułatwia kształtowanie terenu, prosty lub półwklęsły. Spycharkę wyposażono w skrzynię biegów sterowaną elektrohydraulicznie. Ma ona system programowania prędkości jazdy i automatycznej redukcji biegu. Dwubiegowy mechanizm skrętu umożliwia wykonywanie łagodnych łuków z zachowaniem pełnej mocy na obu gąsienicach lub zwrotów w miejscu.

Koparko-ładowarka 9.50M o masie eksploatacyjnej 8900 kg ma 4-cylindrowy silnik Iveco o mocy 95 KM, napęd wszystkich kół i automatyczną skrzynię biegów przełączalną pod obciążeniem (Full Power Shift). Z przodu zastosowano most wahliwy, z tyłu sztywny z przekładniami planetarnymi w piastach kół. Na życzenie jest dostępna blokada tylnego mechanizmu różnicowego, załączana ręcznie. Maszyna ma zwarte wymiary i spory prześwit, 340 mm. Pro-

mień skrętu to jedynie 3,62 m. Kabina operatora spełnia standardy ROPS/ FOPS i jest przeszklona, o dobrej widoczności we wszystkich kierunkach. Osprzęt koparkowy zapewnia maksymalną głębokość kopania do 5,86 m i siłę wyrywającą 58 kN. Dressta pochwaliła się w Kielcach również nową ładowarką kołową 530R napędzaną silnikiem spełniającym wymagania Tier 4. Wyposażona w komfortową i bezpieczną kabinę, ułatwiającą wielogodzinną pracę, ma ona hydrostatyczny układ skrętu, jednodźwigniowe sterowanie układem roboczym i zelektronizowaną skrzynię biegów. Mosty wzmocniono tak, by wytrzymały naprężenia podczas wykonywania ciasnych skrętów w trudnych warunkach. Most przedni jest zamocowany na stałe w celu zapewnienia stateczności bocznej, tylny wahliwie, co zapewnia utrzymanie kontroli nad napełnioną łyżką i kontakt wszystkich kół z podłożem. Caterpillar zaprezentował ładowarkę kołową 972 z serii M z układem napędowym XE. Nowe ładowarki Cat 972M XE są wyposażone w silniki C9.3

JCB w najnowszych koparko-ładowarkach 4CX zastosowała wiele udoskonaleń poprawiających ekonomikę użytkowania, osiągi i komfort pracy operatora. System ECO dzięki zastosowaniu 3 pomp hydraulicznych gospodaruje energią w zależności od obciążenia.

ACERT zgodne z normą Stage 4. Technologia XE umożliwia obniżenie zużycia paliwa o ok. 25% w porównaniu z tradycyjną przekładnią hydrokinetyczną. Ponadto upraszcza obsługę urządzenia, sprowadzoną do 2 pedałów. Ładowarki są często używane w pracy z kruszywami, piaskiem i żwirem, a także w zastosowaniach paczkujących i przemysłowych, w których trudne warunki terenowe spowalniają produkcję. Nowe blokady tarczowe mechanizmów różnicowych, które mogą być załączane podczas jazdy, by przekazywać moment obrotowy na koło o lepszej przyczepności, poprawiają możliwości trakcyjne. Wszystkie modele 972M XE są standardowo wyposażone w blokady przedniej osi załączane przełącznikiem na podłodze. Opcjonalne, automatyczne blokady mechanizmów różnicowych przedniej i tylnej osi działają na zasadzie pomiaru różnic prędkości, ich załączanie nie wymaga interwencji operatora. Tarczowe blokady powodują mniejsze ścieranie opon w porównaniu z innymi układami zwiększającymi przyczepność. Także w konstrukcji układów hydraulicznych 972M XE dokonano ulepszeń. Główny zawór układu hydraulicznego ma teraz postać jednolitego bloku z wbudowaną sekcją układu kontroli komfortu jazdy. Konstrukcja jest lżejsza, ma o 40% mniej potencjalnych miejsc wycieków i jest wspólna dla wszystkich modeli z serii M. Nowy układ kontroli komfortu jazdy ma 2 akumulatory hydrauliczne, które zapewniają większą skuteczność w szerszym zakresie ładowności. Elementy układu hydraulicznego w 972M XE są chronione przez filtry pełnoprzepływowe i obejścia. Filtr w przewodzie powrotnym oleju hydraulicznego filtruje cały olej wracający do zbiornika. W układzie znajduje się także osłona zbiornika spływowego zapewniająca dodatkową ochronę oraz oddzielny, mikronowy filtr obejściowy, który w sposób ciągły odfiltrowuje mniejsze cząsteczki. Taka wielopoziomowa konstrukcja gwarantuje czys-tość oleju i chroni układ przed zanieczyszczeniem. W celu skrócenia czasu nagrzewania układu hydraulicznego dodano nowy obejściowy zawór termiczny. Nowe pompy osprzętu roboczego automatycznie równoważą obciążenia hydrauliczne, zapewniają większy przepływ przy mniejszej prędkości obrotowej silnika, oszczędzając paliwo. Caterpillar udoskonalił także maszyny o jednakowych rozmiarach opon (EST), by dopasować je do innych produktów serii F. Nowy model Cat 444F wyposażono w silnik Cat 4.4 o mocy 101 KM spełniający wymogi Stage IIIB i zastosowano automatyczną skrzynię biegów, w której przekładnia hydrokinetyczna przekazuje większą moc podczas pracy z twardymi materiałami i poprawia przyspieszenie podczas jazdy po drodze. Podczas jazdy można zmieniać tryby sterowania: 2 kołami, 4 kołami i 4 „na kraba", co umożliwia wybranie odpowiedniego toru jazdy. Nowy 444F zapewnia znaczące zwiększenie wydajności ładowarki. Nowa konstrukcja ramienia zwiększa maksymalną wysokość przegubu i zrzutu, a także udźwig maszyny na maksymalnej wysokości. Zastosowanie wyrównania równoległego ładowarki podczas podnoszenia łyżki zapewnia lepsze utrzymywanie materiału.Ukośna pokrywa silnika i udoskonalone prowadzenie przewodów poprawiają widoczność osprzętu roboczego: nad pokrywą i po obu stronach ramion ładowarki. Ułatwia to wykonywanie takich prac jak profilowanie powierzchni lub chwytanie, do których jest wymagana duża precyzja. Firma JCB w najnowszych konstrukcjach koparko-ładowarek 4CX także zastosowała wiele udoskonaleń, poprawiających ekonomikę użytkowania, a także osiągi i komfort pracy

MASZYNY Nagrodzona medalem targów układarka Sumitomo J-Paver HA60C-7CE ma hydraulicznie regulowany stół w zakresie szerokości roboczych od 2,3 do 6 m bez ręcznie montowanych ele mentów przedłużających. To pierwsze w świecie takie rozwiązanie. Firma Sumitomo zastosowała również system zgarniania (Strike-off System), który gwarantuje zarówno optymalny rozdział materiału pod stołem układającym, jak i jego równomierne wstępne zagęszczenie.

Walec 9-tonowy Ammann ARX90 otrzymał medal targów Autostrada. Oczkiem w głowie konstruktorów jest system ACE, zarządzanie parametrami maszyny podczas pracy. Jego rolą jest pomiar odbicia zagęszczarki/walca od podłoża. Wyświetlające się diody podają informację, czy teren nadaje się do zagęszczenia, już jest zagęszczony, czy też został przegęszczony. Walec jest napędzany silnikiem Deutz o mocy 74 kW (100,6 KM).

Ładowarka Hitachi ZW 250 o masie roboczej ok. 20,5 t ma silnik o mocy 179 kW (240 KM) i automatyczną skrzynię biegów z systemem wykrywania obciążenia. Standardowa nasypowa pojemność łyżki wynosi 2,83,8 m3. Większe ładowarki z łyżkami 4,5÷5 m3 nie mają zbyt dużego popytu z uwagi na mniejsze zapotrzebowanie na cement i kruszywo. operatora. Maszyny te noszą oznaczenie ECO. Według producenta, wszystkie maszyny 4CX z systemem ECO zużywają w trakcie kopania do 15% mniej paliwa. Koparko-ładowarki JCB 4CX ECO dzięki zastosowaniu 3 pomp hydraulicznych potrafią gospodarować energią w zależności od obciążenia: to system EcoDig, pierwsze przemysłowe rozwiązanie tego typu. Zapewnia ono utrzymanie niższych prędkości obrotowych silnika bez wpływu na wydajność pracy. Efektem jest oszczędność paliwa i wydłużenie okresu pracy pomiędzy tankowaniami. Maszyny te osiągają również wyższą prędkość wysuwu ramienia koparkowego. To jakby 3-sekcyjna pompa zębata, wprowadzona do układu hydraulicznego w miejsce wcześniej stosowanej dwusekcyjnej.

Poszczególne sekcje pracują niezależnie od siebie w zależności od zapotrzebowania na energię. Dla przykładu, kiedy maszyna jedzie na 4. biegu, działa tylko jedna sekcja. Uzupełnieniem wersji ECO jest wyposażenie podwyższające wydajność podczas jazdy, zgrupowane pod nazwą EcoRoad/ EcoLoad. Należy do niego blokada zmiennika momentu Torque Lock, unikalny i opatentowany system, który załącza się od 4. biegu powodując bezpośrednie sprzęgnięcie silnika ze skrzynią biegów. Na niższych biegach, w celu zapewnienia płynnej jazdy, blokada jest wyłączana. Efektem jest oszczędność paliwa, podczas szybkiej jazdy może ona sięgać nawet 25%. Maszyna rozwija na drodze prędkość ok. 40 km/h. Drugi element zesta-

wu to układ amortyzacji łyżki SRS, który pozwala na szybszą jazdę z ładunkiem. To wygoda dla operatora i większa stabilność ładunku podczas prac ładowarkowych i przewożenia. Kolejne to układ HSC, automatycznie odłączający 2. pompę hydrauliczną podczas jazdy na 4. biegu, by zmniejszyć zużycie paliwa, i układ hamulcowy ze zwalniaczem (oszczędność paliwa do 1%). Funkcja EcoLoad to połączenie układu HSC z wysokim momentem przy niskich obrotach silnika, zwiększająca siłę pociągową i zapewniająca szybsze cykle robocze oraz zwiększająca zdolność pokonywania wzniesień. Koparko-ładowarki są wyposażane w przekładnię Powershift, skonstruowaną i produkowaną przez JCB. Regulowana kolumna kierownicy oraz

MASZYNY Udoskonalona wywrotka tylnozsypowa KH-KIPPER W1U na podwoziu MAN TGS 8x8 otrzymała nową tylną szuflę SNEEP na równi z podłogą, a w opcji tylną burtę hydrauliczną. Długość skrzyni to ok. 6200 mm, a jej objętość 18,4 m3. Siłownik i pompa hydrauliczna pochodzą z firmy Hyva.

Wywrotka tylnozsypowa W1U na podwoziu Mercedes Arocs 8x6 wykonana ze stali Hardox (7 mm, podłoga) i Domex (5 mm, burty), ma długość 6000 mm i pojemność 18,5 m3. Burta tylna 6 mm z górnymi zawiasami jest otwierana automatycznie przy podnoszeniu skrzyni.

amortyzowane pneumatycznie i podgrzewane siedzenie (wyposażenie standardowe) podwyższają komfort pracy operatora. Widoczność poprawia niska pokrywa silnika. Szybkozłącza umożliwiają szybką zmianę osprzętu i podnoszą wydajność pracy. Wysuwane ramię zapewnia dodatkowe 1,2 m zasięgu, ograniczając konieczność przemieszczania maszyny podczas pracy. Firma ASBUD z Katowic oferuje układarki mas bitumicznych japońskiej firmy Sumitomo J-Paver. Sprawdziły się m.in. na budowie dróg ekspresowych S2 i S79. J-Paver HA60C-7CE jako pierwsza na świecie została wyposażona w hydraulicznie regulowany stół, który może być stosowany do szerokości roboczych od 2,3 do 6 m bez ręcznie montowanych elementów przedłużających. Ważnym elementem odróżniającym HA60C-7CE od innych maszyn na rynku polskim jest hydrauliczna regulacja odległości poszerzeń względem stołu podstawowego, co umożliwia natychmiastową korektę wysokości w trakcie pracy. Istotny jest również układ regulacji temperatury płyty dennej, automatycznie sterujący pracą palnika i 4 wentylatorów. Układ sygnalizuje niską temperaturę stołu, awarię palnika i brak gazu. W przypadku awarii palnika dopływ gazu zostaje odcięty. Rozściełacz Sumitomo HA60C-7CE jest napędzany dieslem Isuzu o mocy 89,2 kW (412 Nm przy 1800 obr./min). Optymalnie dobrany do parametrów maszyny, zużywa mniej paliwa niż inne maszyny o zbliżonych parametrach. Branża transportowa była reprezentowana w Kielcach bardzo skromnie i głównie za sprawą KH-KIPPER, który przedstawił swoje zabudowy na niema wszystkich markach podwozi. Własne, Wywrotka tylnozsypowa Skibicki na podwoziu Iveco Trakker 8x4. Zabudowa ma długość ok. 5550 mm, wysokość burt to 1560 mm, a pojemność ok. 17 m 3 . Podłoga jest wykonana z trudnościeralnej stali Hardox o grubości 8 mm, burty ze stali o grubości 5 mm. Burta tylna otwierana jest automatycznie podczas wywrotu. Masa własna zabudowy to ok. 4300 kg.

MASZYNY Unimog z zabudową typu PEEL JET służącą do likwidacji zbędnego oznakowania poziomego dróg, usuwania śladów gum opon samolotowych z pasów startowych lotnisk oraz uszorstniania nawierzchni bitumicznych i betonowych.

Od 2013 r. wszystkie Kamazy przeznaczone na rynek unijny mają silniki Euro V Cummins i skrzynie biegów ZF oraz ważne podzespoły Bosch, Wabco, Holset, Sachs czy Knorr Bremse.

skromne stoisko miało IVECO. Kamaz Polska pokazał 3-stronną wywrotkę na podwoziu 6x4 i 16-tonowy żuraw na terenowym podwoziu 6x6. Ze względu na wykorzystanie głównie na krótkich dystansach, Kamaz 6520 ma jeden rodzaj kabiny: krótką, dzienną, natomiast podwozie 6x6 może mieć też kabinę długą, sypialną. Obie kabiny są po modernizacji, z przednią atrapą z tworzywa sztucznego, panoramiczną szybą przednią, zewnętrzną osłoną przeciwsłoneczną, do-

stępnymi w standardzie ogrzewaniem postojowym, radiem, kolumną kierownicy z regulacją, szyberdachem i pneumatycznie zawieszonym fotelem kierowcy. Mają też bardziej ergonomicznie i staranniej urządzone wnętrze, w większym stopniu odpowiadające europejskim standardom. Inne pojazdy drogowe na wystawie w Kielcach to pokazowe, zarejestrowane w Niemczech Unimogi. J e d e n z nich woził specjalistyczną maszynę PEEL JET do likwidacji zbędnego oznakowania poziomego dróg czy śladów gum opon samolotowych z pasów startowych lotnisk lub uszorstniania nawierzchni bitumicznych i betonowych. Maszyna wytwarza wysokie ciśnienie wody (ok. 2500 barów), doprowadza ją do głowicy roboczej i kieruje strumień na powierzchnię roboczą. Nie stosuje się środków chemicznych. Głowica może poruszać się zarówno ruchem li-

Faymonville MegaMax to 4-osiowa teleskopowana naczepa zagłębiana z wysokością transportową 350 mm i możliwością wydłużenia pokładu o 5 m. Ładowność sięga 63,5 t.

niowym, jak i poprzecznym. Zadanie jest wykonywane bez uszkodzenia nawierzchni, która po zakończonej pracy pozostaje prawie sucha. Wszelkie odpady zostają zasysane do kontenera, a następnie przekazane do utylizacji. Firma Faymonville na targach pokazała naczepy Max100 N-3A-9.30-RM oraz Megamax Z-4L-V-KBX-A-308.00(2.74)-17.5-2.74. Pierwsza z nich to 3-osiowa teleskopowana naczepa o ładowności administracyjnej 38,6 t, z zagłębieniami na koła maszyn i możliwością rozsunięcia pokładu o 4,75 m. Megamax to 4-osiowa teleskopowana naczepa zagłębiana z wysokością transportową 350 mm. Wykonana ze stali o wysokiej wytrzymałości, wydłużana o 5 m w postaci teleskopowanego pokładu dla dłuższych ładunków, ma 63,5 t ładowności (72 t DMC), wypinaną hydraulicznie łabędzią szyję i wypinany agregat osiowy. Wyciągana podłoga umożliwia transport zbiorników. Naczepy Megamax można wyposażyć w resorowanie hydrauliczne lub pneumatyczne, a do kierowania zastosować osie kierowane nadążnie, przymusowo (hydraulicznie), osie wahliwe lub indywidualne zawieszenie kół (Faymonville Twin Axle II). W opcjach wyposażenia Megamax są: podwójne teleskopowanie, hydraulicznie podnoszona i opuszczana łabędzia szyja, pomost koparkowy, pomost zbiornikowy, pomost zbiornikowy poszerzany hydraulicznie, rozsuw boczny (ze skośną konstrukcją ramy), wgłębienie dla łyżki koparki czy systemy rampowe. Michał Mariański