VANekspert
Craftery wyjecha³y z W rzeœni! Wrzeœni! N
a początek dojechały do Offenbach pod Frankfurtem, gdzie 8 września odbyła się pierwsza prezentacja dla prasy międzynarodowej. To początek Wielkiego Marszu: kolejnym etapem będzie oficjalne otwarcie wrzesińskiej fabryki 24 października, od listopada będą przyjmowane zamówienia na rynku niemieckim. Już ogłoszono, że ceny zaczną się od 28,3 tys. euro netto, 1,5 tys. taniej, niż za poprzedni model! W grudniu nowy samochód pojawi się z cennikiem w polskiej sieci. Teraz uchylono rąbka tajemnicy, pokazując Craftery z serii przedprodukcyjnej, reprezentującej te modele, które będą wykonywane przez pierwsze miesiące: przednionapędowe furgony w rozmiarze L3H3 oraz podwozia, co ciekawe na początek DoKa. Na tej najbardziej chodliwej wielkości będą rozgrzewać się fabryka i dealerzy, zdobywając pierwszych klientów. Do końca tego roku powstanie ok. 2 tys. szt. Przyszły rok też jest uważany za rozruchowy, do ok. 50% mocy. W połowie 2017 r. zacznie się produkcja samochodów z tylnym napędem i 4x4, stopniowo będą uruchamiane kolejne wersje nadwoziowe, których ma być 69. Pełną wydajność 100 tys. szt. zakład osiągnie w 2018 r. Tu od razu trzeba wprowadzić do terminologii, jaką przyjął VW do określania wielkości Craftera. Ponieważ jest on traktowany jako część całej rodziny samochodów dostawczych VW, zaczynającej się krótszych modeli, podstawową długością jest L3 o rozstawie osi 3640 mm. Taki furgon ma długość całkowitą 5986 mm i ładownię o długości 3490 mm, ale są 2 warianty nadwozia bazowego Craftera: H2 o wysokości
50
Wygląd nowego Craftera nie zaskoczy zwolenników marki: typowe poziome paski grilla (chromowane w Trendline), znany kształt reflektorów obwiedzionych LED-owymi światłami do jazdy dziennej. Opcją będzie w pełni diodowe oświetlenie zewnętrzne. wewnętrznej 1726 i H3 – 1961 mm. Z tego wynikają pojemności ładunkowe 9,9 lub 11,3 m3. Całkowita szerokość to 2040 mm, z czego korzyścią jest szersza o 5 cm ładownia i 1380 mm odległości między tylnymi nadkolami. Dalej następuje zdecydowany skok w rozstawie osi do 4490 mm i długości: L4 będzie miał ponad 6,8 m. Furgony zaczynają tu od wysokości H3 i mają jeszcze wariant H4, z ładownią wysoką na blisko 2,2 m. Wydłużając tylny zwis otrzyma się dłu-
gość L5 też z 2 wysokościami dachu, sięgając do pojemności 18,4 m 3, największej na rynku, jeśli chodzi o dostawcze furgony o samonośnych nadwoziach. Pojemność ładunkowa wyraźnie była priorytetem projektowym, VW nic nie mówi na razie o ładowności. Samochody przednionapędowe i 4x4 będą dostępne w przedziale od 3,5 (wg niemieckiego komunikatu od 3 t) do 4 t DMC, a tylnonapędowe od 3,5 do 5,5 t. Taki podział wynika stąd, że punktem wyjścia do pełnego napędu jest ta
pierwsza wersja, uzupełniona o przekładnię kątową, wał napędowy, sprzęgło Haldex i tylny most z pojedynczym ogumieniem. Wrzesiński Crafter powstał jako zupełnie nowy projekt i konstrukcja, równolegle ze swą fabryką, całość w rewelacyjnie krótkim czasie, nawet uwzględniając, że VW z pewnością prowadził prace koncepcyjne jeszcze w latach najlepszej współpracy z Mercedesem. Jens Ocksen, prezes zarządu VW Poznań, dzieli zasługę po równo między „zielone światło”,
Tak roœnie nowy Crafter Wersja L3H2
L3H3 L4H3 L4H4 L5H3 L5H4
Rozstaw osi, mm
Wym. zewn. d³.xszer.xwys., mm
£adownia, d³.xszer.xwys, mm
3640 3640 4490 4490 4490 4490
5986x2014x2350 5986x2014x2590 6836x2040x2590 6836x2040x2798 7391x2040x2590 7391x2040x2798
3450x1832x1726 3450x1832x1961 4300x1832x1961 4300x1832x2189 4855x1832x1961 4855x1832x2196
VANekspert
Wymiary zewnętrzne nowego Craftera Volkswagen określa jako „zoptymalizowane”, ale nie uzyskano rekordowej pojemności ładunkowej w odniesieniu do długości całkowitej. Ogranicznik otwarcia drzwi powoduje skrócenie zabudowy wnętrza o ok. 25 cm, trzeba wycinać na niego otwór we wzmocnieniach ściany, wykładzinach ochronnych, izolacji. Mała rzecz, a nie cieszy.
jakie otrzymał od koncernu, doskonałą drużynę zmontowaną z najlepszych zawodników z Hanoweru i zakładu poznańskiego, a także łagodne zimy, które nie przerwały prac budowlanych! Nowy model ma zapewnić niespotykany poziom TCO, komfortu kierowcy i łatwości zabudowy, natomiast pod względem wyglądu też stanowi przedłużenie Transportera, co jest decyzją kontrowersyjną. T6 nie odbiegł daleko od swych poprzedników i przekazał większemu bratu stylizację bardzo uporządkowaną i czyściutką, wypraną z wszelkich emocji. Nowy Crafter nie uśmiechnie się do swego użytkownika ani nie łypnie do niego reflektorami jak kumpel, jest anonimowym, wręcz nieco smutnym vanem, który zrobi swoją robotę bez cienia radości. Może za to pochwalić się bardzo dobrą aerodynamiką: Cx wynosi 0,33. Nadwozie powinno również wytrzymać wiele lat eksploatacji, wykonane najnowszymi technologiami zrobotyzowanego zgrzewania z klejeniem, z blach cynkowanych i z elementami ze stali tłoczonej na gorąco, a następnie ulepsza-
nej cieplnie. Kataforeza, lakierowanie, uszczelnienie połączeń, to wszystko jest robione we Wrześni na poziomie, jakiego świat nie widział (my widzieliśmy, ale możemy o tym opowiedzieć dopiero po 24.10.). Furgon z przednim napędem ma podłogę na wysokości 570 mm, boczne drzwi odsuwają się pozostawiając 131 cm światła i podobno robią to wyjątkowo szybko. Tylne mają niestety blokady otwarcia starego typu, z wielką metalową sztabą, która przy zamykaniu wchodzi głęboko do wnętrza, komplikując każdą zabudowę. Ładownię można wyposażyć w szyny airline do mocowania ładunku w podłodze, na ścianach bocznych i w suficie. W opcji jest także m.in. wielopunktowe oświetlenie diodowe, otwarte pojemniki nad wnękami kół np. na pasy do mocowania ładunku, podwieszany bagażnik na rury lub drabinę, torby na dokumenty wieszane na drzwiach. Samochód jest przygotowany do łatwego montażu regałów warsztatowych, we wzmocnieniach bocznych ścian i w podłodze przygotowano stosowne otwory.
Aby spełnić różnorodne wymagania producentów zabudów, w nowym Crafterze jest stosowany specjalny moduł sterujący. W porównaniu do poprzedniego modelu, nowa wersja oferuje więcej wejść cyfrowych, 2 razy więcej wejść analogowych i 24 wyjścia. Można to wykorzystać np. do uruchamiania dodatkowego oświetlenia i sygnałów w samochodzie strażackim, wyłączenia start/stop, wprowadzenia ograniczeń prędkości jazdy lub prędkości obrotowej silnika, a także do monitorowania drugiego akumulatora. Sklejka na podłodze i ścianach, szyny airline, wentylator dachowy, uchwyty do podwieszania rur czy drabiny, dodatkowe światła zewnętrzne: można zamówić wyjątkowo szeroką gamę akcesoriów bezpośrednio w fabryce, przygotowanej do obsłużenia w ten sposób 70% produkcji.
51
VANekspert
Kabina w konfiguracji do samochodu dowodzenia straży, ze skrzynią automatyczną, 2 fotelami i pulpitem sterowania sygnalizacją zewnętrzną na górnej powierzchni tablicy rozdzielczej. Projekt kabiny kierowcy także jest zarazem nowy i spójny z tym, co znamy z Transportera, bez fajerwerków. Zwrócono uwagę na przechowywanie i łatwy dostęp do wyposażenia używanego na co dzień: telefonów komórkowych, skanera, laptopa czy tabletu. Nie ma jednak miejsca ni fabrycznego uchwytu na tablet czy smartfon, z którego można by korzystać w czasie jazdy. Nowy Crafter to pierwszy van w tym segmencie, do którego można zamówić fotel kierowcy z atestem ortopedycznym AGR, jako jedną z 4 wersji
o stopniowo rosnącym komforcie i liczbie funkcji. Kolejno dochodzą podłokietnik(i), regulacja podparcia lędźwiowego, elektryczne ustawianie, zmiana tłumienia sprężystej podstawy, podgrzewanie, masaż... Szyby elektrycznie sterowane mają być w standardzie. Kilka pozycji naraz pojawi się w specyfikacji Trendline, poza chromowanymi ozdóbkami na zewnątrz i na tablicy przyrządów będą to światła przeciwmgłowe i zakrętowe, dodatkowe gniazda z a s i l a n i a 12 V, półki podsufitowe z lampkami do czytania i 2
W komorze z poprzecznym silnikiem jest względnie luźno, choć umieszczono w niej także akumulator.
52
wnękami DIN. Praktyczną opcją jest przetwornica 230 V o mocy 300 W wbudowana w podstawę fotela kierowcy, umożliwiająca szybkie ładowanie nie tylko telefonów, ale i baterii elektronarzędzi. W takim przypadku dobrze będzie zamówić akumulator AGM zamiast zwykłego kwasowego, lub dodatkowy akumulator z układem zarządzania przepływem energii między nimi tak, by nie zabrakło jej do rozruchu. Klimatyzacja nowego Craftera będzie automatyczna lub półautomatyczna, obejmie od 1 do 3 stref i może być rozszerzona o osobny moduł w tylnej części nadwozia, ulokowany we wnętrzu, a nie na dachu. Dostępne są także niezależne ogrzewanie o mocy 3,5 kW i dodatkowy wymiennik w układzie ogrzewania, z którego ciepło jest kierowane do przestrzeni pasażerskiej kanałami wbudowanymi w podłogę. Ma to zapewnić równomierne rozprowadzenie ciepła przy minimum kolizji z zabudowami. Nowe Craftery są napędzane 2-litrowymi silnikami TDI rodziny EA 288 Nutz, obecnie umieszczonymi poprzecznie i pochylonymi do przodu o 8o. Stworzyłoby to idealne warunki dla skrócenia przodu i uzyskania korzystniejszego wskaźnika długości ładowni do długości całkowitej, ale trzeba mieć na uwadze zmieszczenie wzdłużnego zespołu napędowego, a przednia część nadwozia jest identyczna w obu wersjach. Jest wobec tego dość dużo przestrzeni wokół silnika, co wykorzystano m.in. proponując jako fabryczną opcję mocniejszy alternator 250 W lub 2 alternatory po 180 W, albo sprężarkę do zasilania w czynnik agregatu chłodniczego. W silnikach E288 Nutz użyto wtrysku common rail o maksymalnym ciśnieniu 2000 barów, SCR i nowo opracowanego układu recyr-
kulacji spalin wysokiego ciśnienia, cieczowej chłodnicy powietrza doładowującego oraz kolektora dolotowego o zmiennej długości. Obecne wersje mocy to 75 kW (102 KM), 103 kW (140 KM) 130 kW (177 KM – biturbo). Od połowy 2017 r. pojawi się także wersja 90 KW (122 KM), dostępna tylko z tylnym napędem. Silnik 3litrowy V6? Na pewno by się przyjął, ale jeszcze nie ma ostatecznej decyzji. Podstawowe skrzynie mają 6 ręcznie zmienianych biegów, opcją jest 8-stopniowy automat z przemiennikiem momentu. Jak się zdaje, pierwsze z nich będą mogły być uzupełniane o przystawkę odbioru mocy, umożliwiającą wykorzystanie ok. 40 kW (moment 180 Nm przy 2300 obr./min). Wszystkie silniki są wyposażone w start/stop i m.in. dzięki niemu mają oszczędzać 15% paliwa w porównaniu z poprzednikiem. Podwozie nowego Craftera zostało również całkowicie przekonstruowane. Z przodu są teraz kolumny MacPherson ze stabilizatorem; równie istotną zmianą jest wprowadzenie elektrycznego wspomagania kierownicy. Umożliwiło ono sprawne działanie wielu układów asystujących, a przy tym przyczyniło się do poprawy komfortu prowadzenia niezależnie od DMC czy mocy silnika – do każdego wariantu łatwo zaprogramować działanie wspomagania. Dodatkowo, jest ono oszczędniejsze w zużyciu energii. Tylne zawieszenie to w każdym przypadku oś sztywna na resorach parabolicznych o różnej charakterystyce, zależnie od wersji. W samochodach z przednim napędem można wybrać oś z odsadzeniem belki, dzięki której podłoga ładowni jest obniżona o 100 mm. Dopuszczalne obciążenie jest takie samo w obu typach osi: 2380 kg w modelu o DMC
VANekspert
Jens Ocksen może uważać się za jednego z najszczęśliwszych inżynierów w Europie. Zgrabnie ulokował nowego Caddy i T6 w zakładzie poznańskim, a równolegle poprowadził budowę zupełnie nowej fabryki na 100 tys. Crafterów rocznie, zaczynając od prawdziwego zielonego pola. 4 t. Oś przednia w samochodach do 3,5 t DMC ma dopuszczalny nacisk 1800 kg, tylna 2100 kg. Przy napędzie na tylne koła maksymalny nacisk na most z kołami pojedynczymi to 2380 kg, 4000 kg przy bliźniakach. Hamulce są tarczowe wentylowane na obu osiach, z tyłu wykonują teraz także funkcję hamulca postojowego i są podłączone do licznych układów wspomagania kie-
rowcy, m.in. Post Collision zatrzymującego samochód po pierwszym uderzeniu, jeśli kierowca nie reaguje. Nowy Crafter podniósł wszystkim poprzeczkę, bo w standardzie lub w opcji jest zabezpieczony na różne niebezpieczne lub niewygodne sytuacje, w jakich może się znaleźć. Jak wspomniano, drogę do kilku z nich otworzyło elektryczne wspomaganie układu kierowniczego. Tu Lane As-
sist nie tylko ostrzega o wyjeżdżaniu z pasa, ale i delikatnie przywraca samochód na jego środek. Park Assist sam wstawi Craftera w najmniejszą lukę, Trailer Assist ułatwi cofanie z przyczepą. Rozwiązania, które poznaliśmy w ostatnich latach w samochodach osobowych VW, dzięki nowej architekturze elektroniki zostały wprowadzone do Craftera. Po raz pierwszy w segmencie dużych vanów pojawił się tempomat adaptacyjny ACC utrzymujący zadaną odległość od pojazdu poprzedzającego. Za pomocą radaru, Front Assist rozpoznaje krytyczny dystans od pojazdu z przodu i pomaga skrócić drogę hamowania, ostrzegając kierowcę wizualnie, dźwiękowo, lekkim szarpnięciem hamulcami i na koniec samemu hamując z pełną wymaganą skutecznością. Czujniki ultradźwiękowe i radarowe chronią przed wjechaniem na zajęty pas (Side Assist) oraz przed cofnięciem, gdy za samochodem jest przeszkoda lub zbliża się inny pojazd na poprzecznym pasie (Traffic Alert). Kolejną funkcją Front Assist i ACC jest automatyczne hamowanie awaryjne przy prędkościach poniżej 30 km/h.
Równolegle MAN informuje o wprowadzeniu do sieci „swojego” Craftera, pod nazwą TGE. Debiut najlżejszego samochodu w jego ofercie jest nieco opóźniony względem VW, produkcja dla MAN ma rozpocząć się w marcu 2017 r., sprzedaż 2 miesiące później i dopiero jesienią przyszłego roku obejmie wszystkie rynki europejskie.
Furgony i kombi będą wyposażone w układ kompensacji bocznego wiatru. Kolejna opcja to Light Assist, sterowanie przełączaniem świateł drogowych na mijania za pomocą kamery w lusterku. Służy ona także do odczytywania znaków drogowych, uprzedzając o zmianach ograniczeń prędkości (Sign Assist). W połączeniu z ACC, nowy Crafter jest również wyposażony w funkcję Driver Alert, wykrywanie zmęczenia kierowcy na podstawie czasu jazdy z prędkością powyżej 60 km/h, pory dnia i nietypowych ruchów kierownicą. Również sprzęt infotainment jest na „osobowym” poziomie, a nawet lepszym, bo ułatwia także zarządzanie flotą. Każdy z 3 systemów ma funkcję telefonu głośnomówiącego Bluetooth. Bazowy Composition Audio wnosi niewiele więcej, ale już przy Composition Media mamy 8-calowy kolorowy wyświetlacz, reagujący na same ruchy ręką nad ekranem. Może on współpracować z kamerą cofania. To radio wciąż ma odtwarzacz CD. System radionawigacji Discover Media oferuje więcej możliwości, w tym W iFi, przez które można m.in. wgrywać darmowe aktualizacje map. Ze względu na rosnące znaczenie funkcji cyfrowych dla pojazdów i zarządzania nimi, w obu lepszych radiach jest standardowo dostępna funkcja APP Connect, umożliwiająca obsługę smartfonu za pośrednictwem ekranu dotykowego. Nowy Crafter jest po raz pierwszy wyposażony w interfejs zarządzania flotą FMS, umożliwiający połączenie ze wszystkimi popularnymi układami telematycznymi na rynku. Na przyszłość, Volkswagen Samochody Użytkowe zapowiada zajęcie się usługami dla flot, ułatwiając klientom planowanie, zarządzanie i monitorowanie wykorzystania Crafterów. (WK)
53