AUTOBUSY
300+1 Solarisów InterUrbino Ten rok zacz¹³ siê du¿ym sukcesem Solarisów InterUrbino: firma Cotral SPA, najwiêkszy w³oski przewoŸnik miêdzymiastowy, dzia³aj¹cy w regionie Lacjum w œrodkowych W³oszech, zamówi³a 300 autobusów. Jeśli skorzysta z opcji zwiększenia dostaw o 20%, czyli do 360 pojazdów, będzie to największy jednorazowy kontrakt w historii Solarisa. Cotral kupił modele InterUrbino 12 napędzane silnikami DAF MX-11 o mocy 240 kW. Autobusy są wyposażone w składający się z 5 kamer nowoczesny system monitoringu, który umożliwia obserwację wnętrza, 2. drzwi i obszaru za pojazdem, a także systemy liczenia pasażerów i zapowiedzi głosowej. Na wygodnych fotelach ze zintegrowanymi zagłówkami może podróżować 53 pasażerów, dodatkowo przewidziano 16 miejsc stojących. Komfortowe warunki zapewnia wydajna klimatyzacja. Bagaże są przewożone w lukach o objętości 5,2 m3 pod podłogą, na podręczne przedmioty podróżni mają półki nad siedzeniami. Dostawy zaczęły się w połowie października, do końca tego roku do Włoch pojedzie 60 autobusów, pozostałe zostaną dostarczone w 2 kolejnych latach. Sukces Solarisa we Włoszech nie jest zaskoczeniem, to jeden z głównych rynków eksportowych, ale ten kontrakt jest pierwszym na tak dużą skalę. Dotychczas polski producent dostarczył na włoski rynek 60 InterUrbino. W sumie, po tamtejszych drogach jeździ ponad 600 autobusów Solaris. Równolegle, w tym roku działo się wiele przy jednym, ale bardzo wyjątkowym InterUrbino: Mobilnym Centrum Edukacji Audiowizualnej, zwanym także krócej „Cinebusem”. To pojazd
84
Włoski sukces InterUrbino można przypisać także designowi. Pierwsza wersja autobusu z 2010 r. miała spokojniejszą, ale anonimową stylizację. Dwa lata później, dzięki berlińskiemu studio projektowemu, zyskała bardziej charakterystyczne linie.
unikalny w skali co najmniej Europy, zbudowany dzięki zaangażowaniu Sławomira Idziaka. Najbardziej znany publiczności kinowej jako operator filmowy, ma dużo szersze doświadczenia, reżyserując własne filmy; stawał także po drugiej stronie kamery. Pracując w Polsce, Europie Zachodniej i USA, zapoznał się z różnymi systemami produkcji filmowej, na podstawie których opracował własny, pozbawiony ich wad, a przede wszystkim eliminujący niepotrzebne wydatki. Naucza o tym od lat w czasie spotkań plenerowych z młodzieżą w ramach swojej Fundacji Film Spring Open. Nadszedł czas, by przejść od teorii do praktyki, w której ważną rolę odgrywa specjalnie wyposażony Cinebus.
Mobilne Centrum Edukacji Audiowizualnej zaprojektowano do nauki poszczególnych elementów tworzenia projektów multimedialnych: od opracowania pomysłu, przez realizację zdjęć do filmów łącznie z postprodukcją, po projekcję.
AUTOBUSY Sławomir Idziak uzasadnia jego powstanie nowym podziałem obowiązków, jaki chce wprowadzić na planie filmowym, by uzyskać znaczące oszczędności: „Dotyczy to przede wszystkim środków transportu. Obecnie każdy dział przyjeżdża na plan swoją ciężarówką czy vanem. Mamy więc ciężarówkę oświetleniową + generator prądu, ciężarówkę gripu, ciężarówkę dyżurnych, van operatorski i van dźwiękowy, van do archiwizacji i rejestracji obrazu. Mamy pojazd do charakteryzacji i kostiumów. Mamy pojazdy służące do ruchu osobowego. Osobnymi środkami transportu porusza się dział scenograficzny i produkcyjny. Przy dużych filmach ta duża ilość środków transportu jest częściowo tylko usprawiedliwiona. Problem polega na tym, że ona się nie zmniejsza przy produkcjach małych. Każdy dział produkcyjny to państwo w państwie i próba łączenia poszczególnych działów, a tym samym wymuszenia oszczędności, spotka się ze sprzeciwem. Ciężarówki na planie ukrywają w swoim wnętrzu narzędzia, które zazwyczaj się powtarzają (narzędzia do wykonywania różnych prac na planie, drabiny, praktikable, środki maskujące itd.) a także narzędzia, które mają służyć do realizacji danego projektu, ale tak naprawdę w znacznym procencie nigdy nie opuszczają tych pojazdów, bo są tam zmagazynowane na tzw. wszelki wypadek. Problem polega na tym, że za to wszystko trzeba zapłacić. Ten nadmiar narzędzi i środków transportu obciąża kosztorys danego filmu. Chcemy zaproponować znaczne oszczędności. Podstawowym pojazdem na małym planie filmowym powinien być Cinebus, autobus, który zaspokaja większość potrzeb małej produkcji filmowej. Muszą zmieścić się w nim: z montażownia, z Video Village, czyli rejestracja i archiwizacja, z serwer dla wewnętrznej sieci, z sprzęt operatorski i dźwiękowy, z podstawowy sprzęt oświetleniowy i gripowy (wózek, szyny, mały kran umieszczone w bagażniku na dachu), mały generator, z przy większych projektach – generator holowany za Cinebusem, z jedno stanowisko charakteryzatorskie, z barek kawowy i przekąskowy, z sala projekcyjna w namiocie, który równocześnie ma służyć jako studio bluescreenowe.
Rozkładana markiza powiększa miejsce do pracy i zabezpiecza sprzęt przed warunkami atmosferycznymi. Antena na dachu Cinebusa zbiera sygnał z kamer w promieniu 200 m.
Bagażnik dachowy umożliwa przewożenie namiotu i sprzętu filmowego, może być także platformą do robienia zdjęć.
Dokowanie autobusu do namiotu po dniu zdjęciowym.
Projekt: Marta Dalecka 85
AUTOBUSY
Film Spring Open chce zbudować system audiowizualnej komunikacji na planie, w oparciu o smartfony, w którym każdy z członków ekipy ma możliwość komunikacji jeden do jednego, jeden do grupy zawodowej, jeden do wszystkich. Do wszystkich odbiorczych urządzeń na planie (smartfony, tablety, laptopy i stacje robocze) można strumieniować materiały zdjęciowe, dotychczasowy i aktualny montaż filmu + Previs (rodzaj brudnopisu powstającego filmu – przyp. red.), materiały zdjęciowe drugiej ekipy”. Fundacja miała obiecane dofinansowanie zakupu i wyposażenia takiego pojazdu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, ale kwotą, którą mógł zaakceptować tylko producent autobusów bardzo przychylny idei mobilnego studia filmowego. Z takim życzliwym przyjęciem spotkano się w Solaris Bus & Coach. Sławomir Idziak przedstawił swoje plany wiceprezesowi Dariuszowi Michalakowi, a ten od razu zapalił się do tak niezwykłego pomysłu. Autobusy specjalne to nie jest dla firmy nowość, w jej historii powstawały już pojazdy demonstracyjne producentów kosmetyków i mobilne stacje krwiodawstwa na bazie Vacanzy, ale po zakończeniu jej produkcji nastąpiła długa przerwa. Teraz pojawiła się szansa na powrót i to wprost do showbiznesu!
86
Projekt i realizacja strefy wykładowo-rekreacyjnej w przedniej części Cinebusa.
Cinebus, jeszcze bez wyposażenia, debiutował jesienią ub. roku na spotkaniu z żądną wiedzy filmowej młodzieżą akademicką Krakowa.
W rezultacie, pierwszy polski Cinebus bazuje na konstrukcji międzymiastowego InterUrbino o długości 12,8 m. Wnętrze również zostało wykonane przez Solaris zgodnie z projektem aranżacji autorstwa Marty Daleckiej, z którą współpracuje Fundacja Film Spring Open. Tak wspomina ona swoją pracę: „To było oczywiście wyzwanie, ale takie, o którym marzy każdy. Praca z panem Idziakiem i jego konsultantami-filmowcami to prawdziwa przyjemność. Doborem sprzętów technicznych zajmował się Łukasz Baka, nad całością miał pieczę Sławomir Idziak. Cinebus to 23 m2 powierzchni, z których każdy centymetr był przemyślany i przedyskutowany wielokrotnie. Projekt rozpoczął się w kwietniu 2015 r. ostatnie zmiany były nanoszone jeszcze
AUTOBUSY
Widok z kabiny projekcyjnej wg projektu Marty Daleckiej.
Realizacja stanowisk montażu i archiwizacji.
Projekt i wykonanie kabiny reżyserskiego podglądu video, ulokowanej w środkowej części Cinebusa.
podczas realizacji w styczniu br., realizacja trwała do września. Gdy dostałam wytyczne, co ma się tam znaleźć i na ile osób przewidziano każde stanowisko, wyszło mi, że autobus powinien być dwa razy dłuższy! Zaczęło się od pracy na rzutach i ustawianiu podziału przestrzeni na poszczególne stanowiska, z uwzględnieniem parametrów planowanych sprzętów oraz ergonomii i funkcjonalności. Zadana przestrzeń niewątpliwie wymagała wielu kompromisów, trzeba było wziąć pod uwagę zarówno wymiar sprzętu, jak i wielkość powierzchni do pracy, miejsce do przechodzenia oraz parametry autobusu (np. dostęp do jego urządzeń). Specyfika pracy przy montażu czy w reżyserskim podglądzie video wymagała całkowitego wyciemnienia, materiały były dobierane tak, żeby jak najmniej błyszczały i nie utrudniały pracy. Pieniędzy na realizację było bardzo mało, w zasadzie wszystkie środki pochłonął zakup pojazdu. Dlatego staraliśmy się nakłonić partnerów, którym zależało na wsparciu tego projektu. Udało się, ale kosztowało nas to półtora roku codziennej pracy i borykania się z różnymi problemami. Jako producent tego projektu wiem, ile pracy, oprócz projektowej, kosztowała realizacja, ale efekt jest satysfakcjonujący i pewnie jeszcze raz bym się jego podjęła. Niewątpliwie każdy, kto przy nim pracował, nie tylko z Fundacji, jest z niego dumny i traktuje jak ukochane dziecko. Pewnie wszystko nie udałoby się, gdybyśmy nie trafili na Solaris i Wspaniałych Inżynierów i Wykonawców, którzy tam pracują. To naprawdę była olbrzymia satysfakcja, nauka i przygoda. Oby więcej takich wyzwań projektowych, zleceń, pracodawców i wykonawców. Jeśli chodzi o projekt wnętrza: przód to część socjalna, ale i aktorska z garderobą, stanowiskiem charakteryzatorskim, a także aneksem kuchennym. Dalej jest stanowisko reżyserskiego podglądu video, do którego obraz jest przesyłany bezpośrednio z kamer (na dachu Cinebusa jest antena zbierająca sygnał z kamer bezprzewodowo w promieniu 200 m) wraz ze stanowis-
87
AUTOBUSY „Wierzymy, że edukacja audiowizualna jest podstawą nowoczesnego nauczania. Nauka zasad budowania, komponowania i publikowania audiowizualnego utworu, w formie prezentacji czy wizualnej instrukcji, są istotnymi elementami każdego projektu. Niezależnie od wykonywanego zawodu: dotyczy to zarówno architektów, muzyków, lekarzy, grafików, malarzy, projektantów, inżynierów, jak i przyszłych artystów. Aby zaistnieć na konkurencyjnym rynku, musimy biegle posługiwać się nowoczesnymi narzędziami komunikacji, musimy w atrakcyjnej formie poinformować świat o swoim projekcie i dotychczasowych osiągnięciach, musimy pokazać się za pomocą atrakcyjnego, dobrze skonstruowanego, poruszającego emocje odbiorcy komunikatu. Muzycy muszą realizować teledyski, inżynierowie filmy edukacyjne, architekci wirtualne i interakcyjne modele ich projektów. Obecnie każdy projekt wymaga reklamy, a jej najefektowniejszą formą jest film” – przekonuje Sławomir Idziak. kiem dźwiękowca, łączące się z namiotem projekcyjno-wykładowym. Tył to stanowiska archiwizacji, postprodukcji i korekcji kolorów, efektów specjalnych. Wszystkie blaty stołów są składane na czas jazdy, co umożliwia przewóz sprzętów. Całe wnętrze zostało skonstruowane z wodoodpornych płyt HPL”.
88
Cinebus powstał dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, przy wsparciu partnerów technologiczn y c h : C a n o n , H P, Sony i partnerów wyposażenia: SMEG i BoConcept, Abet Laminati, Blum, Selt, Dickson. Natalie Portman została matka chrzestną Cinebusa. Na spotkaniu z adeptami sztuki filmowej opowiadała o swoim debiucie reżyserskim.
Zabudowa wnętrza i liczne przeróbki dostosowujące pojazd do wymogów klienta były realizowane etapami. Najważniejsze wykonane prace to: z zabudowa wnętrza z dodatkową instalacją elektryczną, która umożliwia zasilanie urządzeń z zewnętrznego źródła, z przebudowa klimatyzacji, by działała na postoju zasilana z zewnętrznego źródła, z budowa bagażnika dachowego do przewożenia elementów namiotu. Całość trzeba było przetestować i homologować, by pojazd mógł bez problemu poruszać się po drogach publicznych. W branży audiowizualnej sprzęt komputerowy, kamery, monitory, projektory w ciągu roku stają się technologicznie przestarzałe. Mniejsze ośrodki akademickie nie mogą sobie pozwolić na ich zakup, gdyż takie inwestycje mają zbyt krótki cykl życia. Mobilne Centrum ma nowoczesną infrastrukturę audiowizualną, ale sprzęt do ćwiczeń warsztatowych będzie zmieniać się wraz z rozwojem rynku i konkretnymi potrzebami warsztatów. Cinebus został tak zaprojektowany, by można było szybko zmieniać sprzęt. Tylko niewielka część jest zamontowana na stałe, kamery, aparaty, komputery do montażu i postprodukcji będą każdorazowo odnawiane. Mobilne Centrum ma także realizować filmy fabularne debiutantów, by ułatwić rozpoczęcie kariery i stworzyć lepsze warunki pracy młodych twórców, likwidując bariery gospodarcze, ekonomiczne i społeczne. Realizacja małych kameralnych filmów fabularnych będzie praktycznym sprawdzianem i szkoleniem przez produkcję, a wnioski zostaną wykorzystane do rozwoju nowego modelu produkcji filmowej, stworzonego przez Sławomira Idziaka i promowanego na Plenerach Film Spring Open. Nie mniej ważna funkcja Mobilnego Centrum to obsługa targów, wydarzeń branżowych, festiwali czy konferencji, jako nietypowej formy promocji. Ukończony jesienią tego roku Cinebus rozpoczął kursy po Polsce, zaczynając od festiwalu filmowego w Gdyni, szerząc wie dzę o tworzeniu filmów i chwałę Solarisa.