lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
3:45 ðì
Page 3
Editorial
Ήρθε για να μείνει Ι
διαίτερα δημοφιλής έχει γίνει τον τελευταίο καιρό η εγκατάσταση υγραερίου και στη χώρα μας, αφού προσφέρει σημαντικά μεγάλη οικονομία στο πορτοφόλι μας. Η τιμή του υγραερίου, μάλιστα, είναι προστατευόμενη από την Ε.Ε. έως και το 2018. Το γεγονός αυτό αποτελεί σημαντικό παράγοντα, προκειμένου να αποφασίσουμε να τοποθετήσουμε την οικονομική τεχνολογία διπλού καυσίμου. Οικονομία η οποία φαίνεται άμεσα, από το πρώτο κιόλας γέμισμα του ρεζερβουάρ! l Στο ειδικό αυτό τεύχος παρουσιάζονται, αναλύονται και περιγράφονται τα πάντα για το υγραέριο και την υγραεριοκίνηση στη χώρα μας. Σημαντικά φαίνονται, σήμερα, τα πλεονεκτήματα της επιλογής αυτής. Τα πρώτα πέντε, τα πιο σημαντικά κατά τη δική μας άποψη είναι: l Οικονομία που μπορεί να φτάσει έως και το 50% στα έξοδα κίνησης του αυτοκινήτου μας, διότι το κόστος του λίτρου για το υγραέριο είναι αρκετά χαμηλό, (περίπου0,80 ευρώ/λίτρο) σε σχέση με τη βενζίνη (περίπου 1,65 ευρώ/λίτρο) l Με την εγκατάσταση του κιτ υγραερίου, το αυτο-
κίνητο διαθέτει πλέον 2 ξεχωριστά ρεζερβουάρ (βενζίνης και υγραερίου), κάτι που σημαίνει ότι, αυτομάτως, διπλασιάζεται η αυτονομία στις μετακινήσεις μας. l Το υγραέριο, ως εναλλακτικό καύσιμο είναι πολύ φιλικό στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα οι εκπομπές ρύπων ενός κινητήρα που χρησιμοποιεί υγραέριο να είναι πολύ λιγότερες σε σχέση με τη χρήση του βενζινοκινητήρα. l Η χρήση του υγραερίου δεν επιβαρύνει τον κινητήρα προκαλώντας μικρότερη μηχανική φθορά, με αποτέλεσμα να επιμηκύνεται η διάρκεια της ζωής του. l Και τέλος, το υγραέριο είναι ένα καύσιμο που δε νοθεύεται, επομένως δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος να προκληθούν φθορές λόγω νοθευμένου καυσίμου. l Ένας νέος κόσμος τεχνολογίας, οικονομίας και καθαρότερου περιβάλλοντος ξεφυλλίζεται μέσα από την ύλη του ειδικού αυτού τεύχους. Γνωρίστε τα πάντα για το υγραέριο, καθώς και τις σημαντικότερες εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται σήμερα στο χώρο αυτό.
3
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
2:47 ìì
Page 2
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
2:49 ìì
Page 3
SENA EPE A5:Σχέδιο 1
26/1/2012
6:18 ìì
Page 4
SENA EPE A5:Σχέδιο 1
26/1/2012
6:20 ìì
Page 5
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
3:58 ðì
Page 4
Συμπεράσματα εσπερίδας για την υγραεριοκίνηση
LPG: Σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης* (*240.000.000 ευρώ ο εκτιμώμενος τζίρος για την επόμενη τριετία)
Ιδιαίτερα ευοίωνες προδιαγράφονται οι προοπτικές της υγραεριοκίνησης στη χώρα μας. Αυτό προέκυψε κατά την εσπερίδα που διοργάνωσε το Auto Τρίτη, με τη συνεργασία του ΙΔΕΕΑ, στη Θεσσαλονίκη, παρουσία εκατοντάδων επιχειρηματιών του κλάδου.
Σ
ύμφωνα με στοιχεία, κατά τη διάρκεια του 2011, περί τις 40.000 οχήματα εφοδιάστηκαν με σύστημα υγραεριοκίνησης (1% του στόλου), ενώ υπολογίζεται ότι περισσότερα από 160.000 οχήματα θα αποκτήσουν κατά το προσεχές 36μηνο αντίστοιχα συστήματα, αγγίζοντας το ποσοστό του 4% επί του συνολικού στόλου οχημάτων της χώρας. Αυτό τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Παν. Χαριτόπουλος, Εμπορικός Διευθυντής της Coral Gas A.E. Επεσήμανε ακόμη πως, η κατανάλωση υγραερίου στη χώρα μας φτάνει τους 330.000 τόνους ετησίως, με την Coral Gas να κατέχει το 30% της ελληνικής αγοράς και πως από τα 37 πρατήρια που λειτουργούσαν, αρχικά, στη χώρα προσφέροντας και υγραέριο, φτάσανε αισίως στα 120, με τουλάχιστον 100 πρατήρια υγραερίου να είναι σχεδόν έτοιμα να ενταχθούν στα διάφορα δίκτυα. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ξεκάθαρα μια ιδιαίτερη δυναμική που αρχίζει να αποκτά η υγραεριοκίνηση στη χώρα μας.
Ο κ. Π. Χαριτόπουλος, Εμπορικός Διευθυντής της Coral Gas A.E., επισήμανε ότι τα πρατήρια υγραερίου έχουν φτάσει, ανά την Ελλάδα, τα 120, αναδεικνύοντας τη δυναμική του κλάδου.
8
400% αύξηση του κλάδου
Ο κ. Π. Καρανάσιος, ιδρυτικό μέλος της τεχνικής εταιρεία Καρανάσιος-Βαρσάμη & Συνεργάτες, εκτιμά ότι κατά την προσεχή τριετία, ποσοστό 4% επί του συνολικού μας στόλου οχημάτων θα χρησιμοποιεί υγραεριοκίνηση!
Τ
ις ευοίωνες προοπτικές ανάπτυξης της υγαεριοκίνησης για τη χώρα μας ενίσχυσε εντυπωσιακά και ο κ. Παναγιώτης Καρανάσιος, ιδρυτικό μέλος της τεχνικής εταιρεία Καρανάσιος-Βαρσάμη & Συνεργάτες. Εκτιμά ότι κατά την προσεχή τριετία, ποσοστό 4% επί του συνολικού μας στόλου οχημάτων θα χρησιμοποιεί υγραεριοκίνηση, οδηγώντας σε ένα τζίρο που θα φτάσει τα 240.000.000 ευρώ. Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε ότι η τιμή του υγραερίου είναι προστατευμένη από την Ε.Ε. έως το 2018. Κατά συνέπεια οι προοπτικές ανάπτυξής του είναι εξαιρετικά σημαντικές.
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:00 ðì
Δημιουργία νέων αναγκών
Page 5
Προσοχή στη λεπτομέρεια
Κ
ατά συνέπεια, όσοι έχουν επενδύσει σοβαρά στον νέο αυτό κλάδο της αυτοκίνησης, θα πρέπει να προσδοκούν σημαντική αύξηση των τζίρων τους κατά τους άμεσα προσεχείς μήνες, σε ένα περιβάλλον που σε αντίθεση με άλλα, καθημερινά επεκτείνεται. Φτάνει όμως, όπως τόνισε ο κ. Γ. Καπετανάκης, Τεχνικός Διευθυντής του ΙΔΕΕΑ, να καλυφθούν οι νέες αυτές ανάγκες από επαγγελματίες του χώρου, οι οποίοι θα ακολουθούν όλες τις αυστηρές προδιαγραφές του νέου για την αγορά μας καυσίμου. Για παράδειγμα, όπως τόνισε ο κ. Καπετανάκης, χωρίς την αναγκαία λίπανση, οι κινητήρες μακροπρόθεσμα, σε βάθος χρόνου 50 – 60.000 χλμ. μπορούν να υποστούν σημαντικές φθορές.
Όπως επισήμανε ο κ. Α. Κοντογεώργης, τεχνικός εκπαιδευτής της Robert Bosch Α.Ε., οι τεχνικοί πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τους κινητήρες διπλού καυσίμου, όσον αφορά, μεταξύ άλλων, την αντικατάσταση των μπουζί.
Τ
Όπως τόνισε ο κ. Γ. Καπετανάκης, Τεχνικός Διευθυντής του ΙΔΕΕΑ, η αύξηση της ζήτησης για το υγραέριο δημιουργεί νέες ανάγκες για αυστηρότερες προδιαγραφές λειτουργίας των κινητήρων.
ην ανάγκη αυστηρής και πλήρους εφαρμογής όλων των τεχνικών οδηγιών οι οποίες αφορούν στην υγραεριοκίνηση, τόνισε από την πλευρά του και ο κ. Αντώνης Κοντογεώργης, τεχνικός εκπαιδευτής της Robert Bosch Α.Ε. Από κεκτημένη ταχύτητα, ή και από άγνοια αρκετές φορές, οι τεχνικοί δεν προβαίνουν σε αντικατάσταση των μπουζί του κινητήρα όταν αυτός γίνεται διπλού καυσίμου, αυξάνοντας την τάση ανάφλεξης κατά 20%. Η παράλειψη αυτή μπορεί να εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την μακροζωία του κινητήρα.
Ο ρόλος του ΚΤΕΟ
Ο
δρόμος για την υγραεριοκίνηση στη χώρα μας συνεχώς βελτιώνεται. Αυτό προκύπτει και από τον κ. Ορθόδοξο Μπακιρτζή, Αναπληρωτή Διευθυντή των ιΚΤΕΟ AUTECO. Όπως τόνισε, ακόμη και οι αρχικές «παιδικές αρρώστιες» που υπήρχαν στα διάφορα νομοσχέδια περί των τεχνικών ελέγχων, τώρα έχουν εξαλειφθεί ή βελτιωθεί σημαντικά. Κατά συνέπεια ο κλάδος αυτός καθημερινά βελτιώνεται προς όφελος και του καταναλωτή, αλλά και της ίδιας της αγοράς.
Ο κ. Ο. Μπακιρτζής, Αναπληρωτής Διευθυντής των ιΚΤΕΟ AUTECO, τόνισε ότι τα σχετικά νομοσχέδια έχουν αρχίσει να «ξεμπερδεύουν» με τις παιδικές αρρώστιες.
Diesel blending
Ν
έους επιχειρηματικούς δρόμους άνοιξε η εισήγηση του κ. Πέτρου Καραμπίλα, διευθύνοντος συμβούλου του ΙΔΕΕΑ, ο οποίος παρουσίασε τη νέα συνήθεια στη χώρα μας, την πρόσμιξη του ντίζελ με το υγραέριο (Diesel Blending). Οι προοπτικές ανάπτυξης είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές, ύστερα και από την απελευθέρωση της
πετρελαιοκίνησης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Παράλληλα υπενθύμισε και μια άλλη, εντελώς νέα αναδυόμενη αγορά στην Ελλάδα: αυτή του φυσικού αερίου, το οποίο πλέον είναι ελεύθερο στη χώρα μας. Η ραγδαία ανάπτυξή του, προς το παρόν περιορίζεται, λόγω ανυπαρξίας πρατηρίων φυσικού αερίου.
O κ. Π. Καραμπίλας Διευθύνων Σύμβουλος του ΙΔΕΕΑ, μίλησε για τις λεπτομέρειες εφαρμογής και τις προοπτικές του diesel blending.
9
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
2:55 ìì
Page 1
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
2:56 ìì
Page 1
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:02 ðì
Page 8
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Το καύσιμο υγραέριο Τ
ο υγραέριο ή LPG (Liquefied Petroleum Gas) όπως δων και των εμβόλων και διατηρούν αναλλοίωτες τις είναι ευρέως διαδεδομένο, αποτελείται από ένα ιδιότητες του λιπαντικού του κινητήρα. Η αναλογία των μείγμα προπανίου (C3H8) και βουτανίου (C4H10), τα αερίων αυτών στο μείγμα του υγραερίου διαφέρει από χημικά χαρακτηριστικά χώρα σε χώρα, αλλά συΣύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού των οποίων δίνουν στα νήθως το προπάνιο αποαυτοκίνητα καλές επιδότελεί το 80 με 95% του Οργανισμού για το υγραέριο (AEGPL), σεις σε όρους ισχύος, μείγματος υγραερίου. αν επαληθευτούν οι προβλέψεις που θέλουν το ελαστικότητας και λει- 10% των οχημάτων στην Ευρώπη το 2020 να είναι Δύο είναι οι τρόποι με τουργίας του κινητήρα. τους οποίους μπορεί να υγραεριοκίνητα, τότε η Ευρώπη θα επιτύχει: παραχθεί το υγραέριο: Καίγονται χωρίς να αφή• Μείωση κατά 20,3 δισεκατομμύρια ευρώ ως απόσταγμα από την νουν κατάλοιπα στον κιστα περιβαλλοντικά έξοδα, λόγω των μειωμένων διύλιση του αργού πενητήρα που είναι υπεύεκπομπών ρύπων τρελαίου και ως παραθυνα για πρόωρες φθο• Περιορισμό κατά 350 εκατομμύρια τόνους προϊόν της εξόρυξης ρές, επιμηκύνουν τη στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από κοιτάσματα αερίου διάρκεια ζωής των αναφλεκτήρων, των βαλβί- • Εξοικονόμηση 41,2 εκατομμυρίων ευρώ από το μαζί με φυσικό αέριο.
κόστος χρήσης των οχημάτων (οι οδηγοί τους).
Βασικά χαρακτηριστικά του υγραερίου
Τα οικολογικά οφέλη
Παρότι είναι άοσμο και άχρωμο, περιλαμβάνει οσμογενείς ουσίες ώστε να γίνεται εύκολα αντιληπτή οποιαδήποτε διαρροή. 3 Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε οκτάνια (περίπου 110) 3 Η χημική του σύσταση αποτελείται από δύο υδρογονάνθρακες (προπάνιο και βουτάνιο) 3 Έχει υψηλή θερμοκρασία ανάφλεξης, 450-510 β. C (έναντι 257 β. C της βενζίνης) 3 Δεν περιέχει μόλυβδο και συνεπώς δε βλάπτει τα εσωτερικά μέρη του κινητήρα 3 Ο ανεφοδιασμός γίνεται σε συνθήκες πολύ υψηλής πίεσης και μετέπειτα μειώνεται με ειδικά εξαρτήματα
Όπως τονίζουν οι ειδικοί, το υγραέριο εμφανίζει χαμηλή περιεκτικότητα διοξειδίου του άνθρακα. Σε γενικές γραμμές, η χρήση υγραεριοκίνητων οχημάτων παρουσιάζει τα εξής οφέλη: 3 Μείωση της εκπεμπόμενης ποσότητας CO2 έως και 10% σε σύγκριση με το πετρέλαιο 3 Μείωση των σωματιδίων έως και 99% 3 Μείωση του μονοξειδίου του άνθρακα κατά 97-99% 3 Μείωση των οξειδίων του αζώτου κατά 85% 3 Μείωση του μόλυβδου και του θείου κατά 100%
12
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
2:58 ìì
Page 1
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:18 ìì
Page 2
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:19 ìì
Page 3
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:05 ðì
Page 10
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Χρήση σε κινητήρες εσωτερικής καύσης Διακόπτης εναλλαγής καυσίμου
ECU συστήματος LPi
ECU συστήματος βενζίνης
Σπινθηριστές (μπουζί)
Εγχυτήρας (μπεκ)
Αισθητήρας οξυγόνου Καταλυτικός μετατροπέας
Αντλία υψηλής πίεσης Κύλινδρος
Μονάδα επιλογής καυσίμου (FSU)
Μονάδα ελέγχου αντλίας Γραμμή τροφοδοσίας LPG Εσωτερική αντλία & βαλβίδα Γραμμή τροφοδοσίας βενζίνης Γραμμή επιστροφής υγραερίου Δεξαμενή LPG
Δεξαμενή βενζίνης
Τ
α οχήματα που κινούνται με το υγραέριο ως καύσιμο, είναι παρόμοια με τα συνηθισμένα οχήματα που κινούνται με βενζίνη, αλλά διαφέρουν στην αποθήκευση και στην παροχή του καυσίμου στο όχημα. Οι περισσότεροι μέσοι ο δ η γ ο ί δ ε ν μπορούν να παρατηρήσουν τ η δ ι α φ ο ρ ά ανάμεσα σε ένα όχημα που κινείται με βενζίνη και σε ένα αντίστοιχο όχημα που κινείται με υγραέριο. Το υγραέριο σε συνθήκες ατμοσφαιρικής πίεσης είναι αέριο, όμως υγροποιείται σε σχετικά μέτριες πιέσεις (περίπου 20 bar). Για το λόγο αυτό, το υγραέριο αποθηκεύεται μέσα στις δεξαμενές των οχημάτων σε υγροποιημένη μορφή και σε πίεση περίπου 25 bar, ενώ τροφοδοτείται στον κινητήρα σαν αέριο ή σε υγρή μορφή, ανάλογα με τον τύπο του συστήματος υγραεριοκίνησης. Η πλειοψηφία των υγραεριοκίνητων οχημάτων 16
στην Ευρώπη είναι διπλού καυσίμου, μπορούν δηλαδή να λειτουργήσουν με δύο διαφορετικά καύσιμα. Διαθέτουν φιάλες υγραερίου και δεξαμενή βενζίνης και έτσι έχουν την δυνατότητα να κινούνται με ένα από τα δύο καύσιμα με το απλό πάτημα ενός διακόπτη επιλογής που τοποθετείται στον πίνακα οργάνων του οχήματος, αρκεί να το επιλέξει ο οδηγός του οχήματος. Με τον τρόπο αυτό εξαλείφεται ο κίνδυνος να μείνει το όχημα χωρίς καύσιμα σε περιοχές όπου δεν υπάρχει υποδομή για ανεφοδιασμό του οχήματος με υγραέριο, ενώ διπλασιάζεται πρακτικά και η αυτονομία του οχήματος, αφού βασιζόμαστε σε διπλή τροφοδοσία. Πολλοί ειδικοί όμως, υποστηρίζουν ότι τα οχήματα που διαθέτουν κινητήρες μονού καυσίμου και κινούνται αποκλειστικά με υγραέριο μπορούν να επιτύχουν μικρότερη κατανάλωση καυσίμου και χαμηλότερες εκπομπές ρύπων.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:02 ìì
Page 1
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:27 ìì
Page 1
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:20 ìì
Page 1
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:06 ðì
Page 14
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Μετατροπή ή εργοστασιακό αυτοκίνητο;
Σ
τη χώρα μας, σχεδόν όλα τα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το υγραέριο έχουν περάσει από ειδική μετατροπή, σε εξειδικευμένα κέντρα. Βέβαια, αρκετές είναι και οι εισαγωγικές εταιρείες αυτοκινήτου που λανσάρισαν εργοστασιακά υγραεριοκίνητα μοντέλα ή μοντέλα που τοποθετούν εδώ το σύστημα υγραεριοκίνησής τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, υγραεριοκίνητα μοντέλα διαθέτουν οι Alfa Romeo (MiTo), Chevrolet (όλα τα μοτέλα), Fiat (Bravo, Panda, Punto Evo), Ford (Fiesta), Peugeot (207), Renault (Clio) και Subaru (Forester). Από εκεί και πέρα, στην αγορά θα βρείτε αρκετά εξειδικευμένα κέντρα που δύνανται να μετατρέψουν το αυτοκίνητό σας έτσι, ώστε να λειτουργεί και με υγραέριο, τα οποία διαθέτουν πλήρως καταρτισμένο προσωπικό που εγγυάται με την τεχνογνωσία του, την αξιοπιστία του οχήματος σας στο μέγιστο βαθμό. Η μετατροπή ενός οχήματος σε διπλού καυσίμου (υγραεριοκίνητο) ξεκινά από περίπου 800 ευρώ και φτάνει για εξελιγμένα συστήματα τα οποία μπορούν να υποστηρίξουν και συστήματα stop/start τις 2.500 ευρώ, ανάλογα και με τον τύπο του κινητήρα (4κύλινδρος, 6κύλινδρος, κ.λπ.). Οι περισσότεροι μετατροπείς χρειάζονται σχεδόν δύο μέρες για να την ολοκληρώσουν, καθώς απαιτείται χαρτογράφηση του πρόσθετου εγκεφάλου με ειδικό λογισμικό αλλά και αρκετές δοκιμές, προκειμένου το αποτέλεσμα να είναι το επιθυμητό. 20
Εγγύηση Οι περισσότεροι μετατροπείς δίνουν κατά μέσο όρο 2 χρόνια εγγύηση σε ό,τι αφορά στη δική τους εγκατάσταση συστήματος υγραερίου και στη λειτουργία της. Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε πως, όποιο σύστημα κι αν αποφασίσουμε να τοποθετήσουμε στο αυτοκίνητό μας, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να κάνουμε πριν την τοποθέτησή του, ένα καλό service τον κινητήρα μας. Μόνον όταν θα είναι καλορυθμισμένος ο κινητήρας μας, θα μπορεί να αξιοποιήσει στο 100% τη νέα τεχνολογία διπλού καυσίμου. Σε αντίθετη περίπτωση, το σύστημα υγραεριοκίνησης θα τοποθετηθεί επάνω σε έναν μη ρυθμισμένο και κακοσυντηρημένο κινητήρα. Αποτέλεσμα θα είναι και η μη σωστή λειτουργία του, με άμεσο επακόλουθο την άσκοπη υπερκατανάλωση, τους υψηλότερους ρύπους και την πρόωρη φθορά του κινητήρα.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:30 ìì
Page 1
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:39 ìì
Page 2
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:40 ìì
Page 3
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:07 ðì
Page 18
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Διαδικασία μετατροπής Τ
α περισσότερα βενζινοκίνητα οχήματα μπορούν να μετατραπούν σχετικά εύκολα σε υγραεριοκίνητα. Αντίθετα, η μετατροπή των πετρελαιοκίνητων οχημάτων σε γενικές γραμμές δεν είναι πρακτική, εξαιτίας του αυξημένου κόστους και της περιπλοκότητας στην τοποθέτηση των μπουζί, αλλαγής του λό-
γου συμπίεσης του κινητήρα και άλλων μετατροπών που πρέπει να γίνουν στον κινητήρα. Κάθε μετατροπή ενός εργοστασιακού αυτοκινήτου σε υγραεριοκίνητο πρέπει να συνοδεύεται από μια εγγύηση του εγκαταστάτη του συστήματος, η οποία συνήθως μπορεί να φτάνει έως και τα δύο χρόνια.
Τα τμήματα από τα οποία αποτελείται ένα μοντέρνο σύστημα υγραεριοκίνησης.
Από τι αποτελείται ένα σύστημα υγραερίου Ένα τυπικό σύστημα υγραερίου περιλαμβάνει: 3 Τη δεξαμενή αποθήκευσης υγραερίου 3 Τις διάφορες σωληνώσεις παροχής καυσίμου 3 Την ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα παροχής υγραερίου 3 Τον πνεύμονα, δηλαδή το μέρος αεριοποίησης υγραερίου που εξαερώνει και ρυθμίζει την παροχή υγραερίου ανάλογα με το φορτίο του κινητήρα 3 Τα μπεκ ψεκασμού υγραερίου
24
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:43 ìì
Page 1
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:47 ìì
Page 1
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:49 ìì
Page 1
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:08 ðì
Page 20
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Πως λειτουργεί; Τ
α συστήματα 4ης γενιάς έχουν ηλεκτρονικό έλεγχο ψεκασμού με έναν ιντζέκτορα ανά κύλινδρο (multipoint injection) που ψεκάζει το υγραέριο σε αέρια φάση. Έχει πνεύμονα υποβίβασης της πίεσης και εξαερωτή (vaporisateur). Το αέριο διοχετεύεται μέσω ενός σωλήνα στο φίλτρο υγραερίου και έπειτα στη μπεκιέρα, προκειμένου να ψεκαστεί στον κινητήρα για να γίνει η καύση. Για τον έλεγχο των λειτουργιών αυτών, υπεύθυνος είναι ένας ηλεκτρονικός εγκέφαλος, ο οποίος, εφ’ όσον τίθεται σε λειτουργία, παρακάμπτει το βασικό εγκέφαλο του αυτοκινήτου λειτουργώντας όμως σε σχέση με τη μπεκιέρα στους ίδιους παλμούς. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπερδεύει τον εργοστασιακό εγκέφαλο, αλλά ούτε φθείρει και τα εσωτερικά μέρη του κινητήρα. Κατά την εκκίνηση του κινητήρα, η λειτουργία γίνεται με βενζίνη, μέχρι η θερμοκρασία του να φτάσει στους 30-40 βαθμούς Κελσίου, προκειμένου είτε μέσω του σχετικού διακόπτη είτε αυτόματα, να επιλεγεί το υγραέριο για καύσιμο. Από εκεί και πέρα, τα πάντα λειτουργούν όπως με τη βενζίνη. Τέλος, σύμφωνα με τους πιστοποιημέ-
νους μετατροπείς και τις εταιρείες εισαγωγής LPG συστημάτων, δεν υφίσταται κάποιο ενδεχόμενο προβλήματος έκρηξης ή πυρκαγιάς, μετά από αστοχία υλικού ή τρακάρισμα. Και αυτό γιατί το ρεζερβουάρ αλλά και το σύστημα συνολικά, διαθέτουν ειδικές βαλβίδες ασφαλείας, οι οποίες π.χ. σε περίπτωση φωτιάς από ατύχημα, αποκόπτουν την παροχή ρεύματος και υγραερίου στον κινητήρα αλλά και φροντίζουν έτσι, ώστε το υγραέριο να εκτονώνεται στην ατμόσφαιρα. Τα συστήματα υγραεριοκίνησης 5ης γενιάς, ψεκάζουν το υγραέριο σε υγρή φάση, άρα, περισσότερο αέριο εκχύνεται στον κύλινδρο από ό,τι στα συστήματα της 4ης γενιάς. Το αποτέλεσμα είναι η μεγαλύτερη απόδοση ισχύος και ροπής στρέψης σε σύγκριση με τη βενζίνη. Το σύστημα έχει εμβαπτιζόμενη αντλία μέσα στην δεξαμενή και στο ταμπελάκι έξω από τη δεξαμενή γράφει «pump inside», δηλαδή αντλία εσωτερικά στη δεξαμενή.
Κιτ για άμεσο ψεκασμό Για τους απλούς κινητήρες πολλαπλού ψεκασμού, η μετατροπή είναι πιο απλή υπόθεση. Όμως με τα καινούργιας τεχνολογίας μοτέρ που πραγματοποιούν άμεσο ψεκασμό, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, προκειμένου να είμαστε βέβαιοι πως ο εγκαταστάτης γνωρίζει καλά τη δουλειά του και πως το σύστημα που τοποθετούμε είναι δοκιμασμένο επί της ουσίας. Επίσης, αυτά τα συστήματα έχουν και μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Για παράδειγμα, υπάρχουν kit για κινητήρες TSI της VW (όπως αυτό της ολλανδικής εταιρείας Vialle) που πραγματοποιούν άμεσο ψεκασμό και χρησιμοποιούν τα μπεκ της βενζίνης, ενώ μας επιτρέπουν να κινούμαστε με υγραέριο από την πρώτη στιγμή που θα βάλουμε μπροστά. Εναλλακτικά,
υπάρχουν άλλα συστήματα για μοτέρ άμεσου ψεκασμού (όχι για TSI) που απαιτούν να ξεκινήσουμε με βενζίνη, μέχρι ο κινητήρας να έρθει σε κατάλληλη θερμοκρασία λειτουργίας. Ακόμα, άλλα συστήματα προβλέπουν πως το υγραέριο χρησιμοποιείται μόνο όταν οι στροφές λειτουργίας του κινητήρα βρίσκονται μεταξύ των 1.200 σ.α.λ. και 5.400 σ.α.λ. Πριν και μετά από αυτό το φάσμα στροφών λειτουργίας, γυρνούν αυτόματα στη βενζίνη. Ειδικά λοιπόν, αν ο κινητήρας του αυτοκινήτου που έχουμε είναι άμεσου ψεκασμού, πρέπει να ενημερωθούμε σωστά για τη λειτουργία του kit που θα τοποθετήσουμε καθώς και για το ποσοστό αξιοπιστίας του σε βάθος χρόνου.
Κιτ και χωρίς εξαεριωτή Στην αγορά κυκλοφορούν και συστήματα που δε χρησιμοποιούν πνεύμονα-εξαεριωτή αλλά πραγματοποιούν, όπως τονίζουν οι εγκαταστάτες που τα χρησι-
28
μοποιούν, υγρό ψεκασμό. Ένα τέτοιο σύστημα είναι το LΡfi που τοποθετεί στο Forester 2,0 η ελληνική αντιπροσωπεία της Subaru.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:25 ìì
Page 1
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:11 ðì
Page 22
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Τα βήματα της εγκατάστασης υγραερίου Π
αρακάτω σας παρουσιάζουμε τη διαδικασία που ακολουθείται για την εγκατάσταση υγραερίου σε ένα Kia Sportage που διαθέτει 4κύλινδρο κινητήρα χωρητικότητας 2,0 λίτρων. Ξεκινώντας από το πίσω τμήμα του αυτοκινήτου, πρώτα τοποθετείται η φιάλη αποθήκευσης του υγραερίου, η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχει το κατάλληλο σχήμα και μέγεθος, ώστε να τοποθετηθεί στο χώρο του τροχού έκτακτης ανάγκης.
Η φιάλη αποθήκευσης του καυσίμου στερεώνεται και στη συνέχεια βιδώνεται στο κέντρο της με 3 βίδες με το μεταλλικό τμήμα στο πάτωμα του χώρου αυτού του αυτοκινήτου, ώστε να είναι σταθερή σε κάθε περίπτωση.
Στη συνέχεια, τοποθετείται στο κέντρο της φιάλης η πολύ-βαλβίδα που αποτελείται από το φλοτέρ και από τη βαλβίδα διακοπής παροχής καυσίμου σε περίπτωση κάποια βλάβης ή διαρροής, για λόγους ασφαλείας.
Όσον αφορά στο τμήμα της φιάλης, αφού περαστεί η καλωδίωση και η σωλήνωση, το τελευταίο βήμα είναι να σφραγιστεί ο χώρος στο κέντρο της με ανάλογο κάλυμμα, ώστε, σε περίπτωση διαρροής, το καύσιμο να μην εισέλθει στην καμπίνα του οχήματος.
Ακόμα ένα τμήμα που τοποθετείται εξωτερικά και σε κοντινή απόσταση με τη φιάλη, είναι το στόμιο στο οποίο τοποθετείται η μάνικα στα ανάλογα πρατήρια καυσίμων, για τον ανεφοδιασμό του αυτοκινήτου με υγραέριο.
Συνεχίζοντας στο χώρο του κινητήρα, εδώ είναι ο πνεύμονας, στον οποίο εισέρχεται το υγραέριο και μέσω της θερμότητας μετατρέπεται σε αέρια μορφή, ώστε να συνεχίσει προς τον κινητήρα και το χώρο καύσης.
30
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:26 ìì
Page 1
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:13 ðì
Page 24
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Για να θερμανθεί το υγραέριο, με ανάλογες αλλαγές, χρησιμοποιείται το ψυκτικό μέσο του κυκλώματος του κινητήρα, το οποίο πλέον εισέρχεται στο εσωτερικό του πνεύμονα.
Στη συνέχεια, αφού το καύσιμο έχει αέρια μορφή, εισέρχεται στο φίλτρο καυσίμου του συστήματος, ώστε να απομακρυνθούν τυχόν υπολείμματα και να αποφευχθεί κάθε περίπτωση δυσλειτουργίας του συστήματος ή του κινητήρα.
Τα σωληνάκια τοποθετούνται σε ειδικά παρεμβύσματα τα οποία για να τοποθετηθούν στους αυλούς εισαγωγής, έχουν ανοιχτεί ανάλογες οπές, από το μηχανικό που κάνει την τοποθέτηση του κιτ.
Αυτός είναι ο διακόπτης από τον οποίο ο οδηγός μπορεί να επιλέξει ποιο καύσιμο θα χρησιμοποιεί ο κινητήρας (βενζίνη ή υγραέριο), αλλά και να ελέγξει τη στάθμη του υγραερίου στη φιάλη, μέσω της ανάλογης ένδειξης.
32
Τέλος, το καύσιμο φθάνει στα μπεκ απ’ όπου, με ίδιου μήκους σωληνάκια, καταλήγει στην πολλαπλή εισαγωγής. Κάθε σωληνάκι από τα μπεκ αναλαμβάνει κι έναν από τους τέσσερις αυλούς εισαγωγής.
Για να λειτουργήσει το κιτ σωστά αλλά και για να συνεργαστεί με τον εργοστασιακό εγκέφαλο που αναλαμβάνει τη βασική λειτουργία του κινητήρα, τοποθετείται ακόμα ένας παράλληλος εγκέφαλος, ο οποίος ρυθμίζεται ανάλογα με τον τύπο του κινητήρα.
Αυτή είναι η τελική μορφή του μηχανοστασίου του Kia Sportage. Δεν υπάρχουν αλλαγές ούτε ιδιαίτερες μετατροπές σε καίρια τμήματα του κινητήρα, ενώ τα τρία βασικά τμήματα του κιτ βρίσκονται κάτω από το εργοστασιακό κάλυμμα του μοτέρ.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:51 ìì
Page 1
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:14 ðì
Page 26
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Σημεία που πρέπει να προσέξουμε 3 Φροντίζουμε έτσι, ώστε η μετατροπή να γίνει σε εξειδικευμένο συνεργείο 3 Ελέγχουμε την προέλευση του συστήματος υγραερίου που θα εγκαταστήσουμε, ώστε να διαθέτει όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές 3 Ρωτάμε και συμφωνούμε για τις εγγυήσεις που ενδεχομένως μας παρέχονται 3 Αφού παραλάβουμε το αυτοκίνητο, πραγματοποιούμε μόνοι μας κάποια δοκιμή. Αν παρατηρήσουμε την παραμικρή δυσλειτουργία, απευθυνόμαστε στον εγκαταστάτη (για παράδειγμα, ελέγχουμε αν ο κινητήρας λειτουργεί εύρυθμα σε όλο το φάσμα των στροφών χωρίς «κομπιάσματα»).
Τι κάνουμε μετά την εγκατάσταση Μ
όλις τοποθετήσουμε σύστημα υγραεριοκίνησης στο όχημά μας, θα πρέπει να επισκεφτούμε ένα ΚΤΕΟ, προκειμένου να πάρουμε βεβαίωση ότι η μετατροπή έγινε σωστά και όλα τα επιπλέον μέρη που τοποθετήθηκαν έχουν πιστοποιηθεί και λειτουργούν σωστά. Η εν λόγω πιστοποίηση μπορεί να γίνει και στα ιδιωτικά ΚΤΕΟ που πληρούν τις προϋποθέσεις του Υπουργείου (σύμφωνα με την υπ’ αρ. οικ. 46088/4358 απόφαση της Δ/νσης Ασφάλειας Χερσαίων Μεταφορών). Εκεί πρέπει να προσκομίσουμε και υπεύθυνη δήλω-
Απαιτείται συντήρηση; H
τακτική συντήρηση ενός συστήματος υγραεριοκίνησης πραγματοποιείται περίπου κάθε 25.000 χιλιόμετρα και εκτός από ένα γενικό έλεγχο, περιλαμβάνει αλλαγή του φίλτρου υγραερίου, που κοστίζει περίπου 5 με 10 ευρώ. Ωστόσο, ειδικοί τονίζουν την ανάγκη επιπλέον λίπανσης του κινητήρα κατά τη λειτουργία του με διπλό καύσιμο, όπως και την αντικατάσταση των παλαιών μπουζί με νέας τεχνολογίας, ειδικά για υγραέριο, προκειμένου να διασφα34
ση του μετατροπέα, τα στοιχεία του οποίου θα διασταυρωθούν με το Υπουργείο για να διαπιστωθεί αν είναι εγκεκριμένος ή όχι. Έπειτα, τη βεβαίωση αυτή πρέπει να την πάμε στο Υπουργείο Μεταφορών, για να αλλάξουμε την άδεια κυκλοφορίας, η οποία στο εξής θα πρέπει να αναγράφει «υγραέριο», ακριβώς δίπλα από τον κωδικό της βενζίνης. Μετά το ΚΤΕΟ, θα πρέπει άμεσα να ενημερώσουμε και την ασφαλιστική μας εταιρεία. Θα πρέπει να το πράξουμε άμεσα, για να μη βρεθούμε προ απροόπτου, όταν και αν χρειαστούμε τη συνδρομή του ασφαλιστή μας.
λιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του εις βάθος χρόνου. Αν δεν φροντίσουμε και για τα δύο επιπλέον αυτά στοιχεία, τότε, πολύ πιθανόν σε βάθος χρόνου, μετά τις 30 με 60.000 χλμ. να προκύψουν σημαντικές φθορές στο μπλοκ και τις βαλβίδες του κινητήρα. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν πρόκειται να επιλέξουμε την εταιρεία που θα τοποθετήσει στο αυτοκίνητό μας το σύστημα υγραεριοκίνησης.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:28 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:41
Page 4
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Αποθήκευση καυσίμου Ο
ι επιδόσεις στο δρόμο και η ισχύς των οχημάτων που κινούνται με υγραέριο, είναι παρόμοιες με αυτές των βενζινοκίνητων οχημάτων και κατά την οδήγηση, υπάρχουν λίγες διακριτές διαφορές ανάμεσά τους. Οι δεξαμενές αποθήκευσης του υγραερίου (ντεπόζιτα ή φιάλες) είναι κυλινδρικές και τοποθετούνται στον πλαίσιο του οχήματος ή στο κύριο μέρος των μικρών φορτηγών με το μειονέκτημα ότι καταλαμβάνουν πολύτιμο χώρο φόρτωσης, άρα και ωφέλιμου φορτίου. Μια εναλλακτική λύση αποτελούν οι δεξαμενές που έχουν κυκλικό σπειροειδές σχήμα (τύπου καμπάνας), όμοιο με την μορφή του τροχού της ρεζέρβας του αυτοκινήτου. Τότε λοιπόν, οι δεξαμενές τοποθετούνται στο χώρο της ρεζέρβας πράγμα που επιτρέπει να παραμείνει αμετάβλητος ο χώρος φόρτωσης του οχήματος, αν και στην περίπτωση αυτή, ο επιπλέον τροχός πρέπει να τοποθετηθεί σε άλλο σημείο του αυτοκινήτου δεσμεύοντας και πάλι κάποιο χώρο. Σε μια τέτοια περίπτωση, λύση μπορεί να αποτελέσει η χρήση κιτ επισκευής ελαστικού, το οποίο καταλαμβάνει ελάχιστο χώρο σε σχέση με τη ρεζέρβα. Συνήθως, οι φιάλες υγραερίου που εγκαθίστανται στα αυτοκίνητα έχουν χωρητικότητα μεταξύ 15 και 25 λίτρων, ενώ αυτές που εγκαθίστανται στα μικρά επαγγελματικά φορτηγά, συχνά έχουν χωρητικότητα μέχρι και 90 λίτρα. Τα λεωφορεία που κινούνται με υγραέριο διαθέτουν πολύ μεγαλύτερες φιάλες τοποθετημένες, συνήθως,
Αναλόγως του τύπου ρεζερβουάρ που θα επιλέξουμε, μπορούμε να χάσουμε ωφέλιμο από το πορτ μπαγκάζ, αλλά να αυξήσουμε σημαντικά την αυτονομία του αυτοκινήτου μας.
36
στην οροφή του αμαξώματος. Οι ειδικοί συνιστούν ότι, κατά τον ανεφοδιασμό του αυτοκινήτου μας με υγραέριο, καλό είναι να μην γεμίζουμε μέχρι επάνω το ρεζερβουάρ, αλλά λίγο πιο κάτω. Η μικρή αυτή διαφορά αυξάνει την ασφάλειά μας, αν τυχόν και συμβεί το παραμικρό. Και το μέτρο αυτό ισχύει μόνο σε θεωρητικό επίπεδο, αφού οι κίνδυνοι είναι σχεδόν μηδενικοί, αν τοποθετηθεί σωστά το κιτ υγραεριοκίνησης και φυσικά είναι πιστοποιΥπάρχουν κυλινδρικές δεξαμενές ημένο. που καταλαμβάνουν ακριβώς τον χώρο της ρεζέρβας του αυτοκινήτου.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:04 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:54
Page 6
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Διπλασιάζει την αυτονομία Η
αυτονομία ενός οχήματος με τροφοδοσία υγραερίου εξαρτάται από τις διαστάσεις της δεξαμενής που τοποθετείται κατά την ώρα της εγκατάστασης του συστήματος. Οι επιλογές του τύπου της δεξαμενής του αερίου μπορεί να γίνει με βάση τη χρήση του οχήματος για να ωφεληθεί ο χώρος φόρτωσης ή η αυτονομία κίνησης του οχήματος. Ένα αυτοκίνητο με βενζίνη απαιτεί, περίπου, 1 λίτρο για κάθε 10 χιλιόμετρα. Τα σπειροειδή ρεζερβουάρ μπορεί να έχουν διάφορες διαστάσεις και με ένα ρεζερβουάρ όγκου 40 λίτρων μπορεί κάποιος να διανύσει απόσταση, περίπου, 350 χιλιομέτρων. Σε περίπτωση που κάποιος θέλει
να αυξήσει την αυτονομία του οχήματός του, μπορεί να τοποθετήσει μεγαλύτερο ρεζερβουάρ, κυλινδρικού τύπου, χωρητικότητας 90 λίτρων (πραγματικά 72 λίτρα) που δίνει στο όχημα αυτονομία 600 περίπου χιλιομέτρων. Αν σε αυτή την αυτονομία προσθέσουμε και το ρεζερβουάρ βενζίνης, τότε πραγματικά η αυτονομία σε διπλό καύσιμο εκσφενδονίζεται στα ύψη. Κατά συνέπεια ποτέ ο οδηγός δεν θα μείνει από καύσιμο στο δρόμο, λόγω της λειτουργίας του διπλού καυσίμου. Αξίζει να αναφέρουμε πως από τα 37, αρχικά, πρατήρια υγραερίου που ξεκίνησαν να λειτουργούν στη χώρα μας, αισίως φτάσαμε στα 120 και
Για 100% απόδοση από την υγραεριοκίνηση, σημαντικό είναι να τοποθετήσουμε μπουζί ειδικά για υγραέριο, τα οποία φροντίζουν εν πολλοίς και για την μακροζωία του κινητήρα.
σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα λειτουργούν συνολικά 220, κάνοντας ακόμη ευκολότερη τη εξεύρεση υγραερίου στα μεγάλα ταξίδια.
Σημαντική σχέση απόδοσης & τιμής Η
εγκατάσταση ενός συστήματος υγραεριοκίνησης ποικίλει αναλόγως με το μοντέλο, τον κινητήρα και την τεχνολογία, από περίπου 800 έως 2.500 ευρώ. Οι περισσότεροι μετατροπείς χρειάζονται σχεδόν δύο ημέρες για να την ολοκληρώσουν, καθώς απαιτείται χαρτογράφηση του πρόσθετου εγκέφαλου με ειδικό λογισμικό αλλά και αρκετές δοκιμές, προκειμένου το αποτέλεσμα να είναι το επιθυμητό. Το υγραέριο ως καύσιμο στην αγορά κοστίζει το μισό, περίπου, σε σχέση με την τιμή της βενζίνης, και κυμαίνεται περίπου στα 0,80 ευρώ ανά λίτρο. Ωστόσο, τα οχήμαΤο υγραέριο ως καύσιμο κοστίζει το μισό, περίπου, σε σχέση με την βενζίνη. Συνεπώς, το κέρδος στο πορτοφόλι μας το «εισπράττουμε» από το πρώτο κιόλας φουλάρισμα.
38
τα που κινούνται με υγραέριο αποδίδουν λιγότερα χιλιόμετρα ανά λίτρο καυσίμου (δηλ. λιγότερα χιλιόμετρα ανά ποσότητα υγραερίου αντίστοιχης με 1 λίτρο βενζίνης) και επομένως το συνολικό κόστος της κατανάλωσης υγραερίου συνήθως είναι περίπου 20% μικρότερο από τη βενζίνη. Είναι αντιληπτό λοιπόν ότι, από οικονομικής πλευράς, οι διαφορές μεταξύ του υγραερίου και των συμβατικών καυσίμων δεν είναι τεράστιες. Προκειμένου να διαπιστώσουμε πόσο πιο οικονομικό είναι το υγραέριο, κάναμε τη δική μας δοκιμή σε ένα Hyundai Santa Fe 2,7 του 2002, διανύοντας 115 χλμ. στην εθνική οδό, κινούμενοι αποκλειστικά με υγραέριο και 115 χλμ. στην εθνική οδό με βενζίνη, και στις δύο περιπτώσεις με ταχύτητα 120 χλμ./ώρα. Καταγράψαμε τα εξής στοιχεία: Το Santa Fe χρειάστηκε 14,74 λίτρα υγραερίου για να διανύσει τα 100 χιλιόμετρα και 11,16 λίτρα βενζίνης για την ίδια απόσταση. Με την τιμή υγραερίου στο 0,80 ευρώ ανά λίτρο, σημαίνει ότι ξοδέψαμε 11,79 ευρώ. Με μέση τιμή βενζίνης τα 1,68 ευρώ ανά λίτρο, ξοδέψαμε 18,75 ευρώ. Είναι λοιπόν προφανές ότι, η συγκεκριμένη διαδρομή μας κόστισε πολύ λιγότερο με το υγραέριο. Σε βάθος χρόνου και υπολογίζοντας πως ο μέσος οδηγός διανύει 15.000 χλμ. το χρόνο, σε ένα όχημα με πραγματική μέση κατανάλωση καυσίμου 11,0 λτ./100 χλμ. προκύπτει ένα συνολικό όφελος περίπου 1.400 ευρώ σε καύσιμο στην περίπτωση που χρησιμοποιηθεί υγραέριο αντί για βενζίνη.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:31 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
4:59
Page 2
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Για καθαρότερο περιβάλλον Έ
να όχημα υγραερίου συγκρινόμενο με ένα παρόμοιο βενζινοκίνητο εκπέμπει συνήθως 5-10% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα (CO2), και ελαφρώς λιγότερο ποσοστό υδρογονανθράκων (HC) και οξειδίων του αζώτου (NOx). Αντίστοιχα, συγκρινόμενο με ένα όχημα Diesel, ένα υγραεριοκίνητο όχημα συνήθως εκπέμπει περίπου την ίδια ή λίγο παραπάνω ποσότητα CO2, όμως ταυτόχρονα εκπέμπει πολύ λιγότερα σωματίδια και NOx, αν το όχημα Diesel δε διαθέτει σύγχρονα συστήματα επεξεργασίας των καυσαερίων, όπως φίλτρα κατακράτησης μικροσωματιδίων (DPF), οξειδωτικό καταλύτη, σύστημα ανακύκλωσης των καυσαερίων (EGR) κτλ. Πρέπει να τονιστεί ότι, τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα των οχημάτων υγραερίου έναντι του πετρελαιοκίνητων και των βενζινοκίνητων έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια εξαιτίας του γεγονότος ότι, τα συμβατικά οχήματα είναι πλέον πολύ λιγότερο ρυπογόνα.
τάλληλα υλικά και τοποθετούνται σε ασφαλή απόσταση από την εξάτμιση του οχήματος, όπου η θερμοκρασία είναι υψηλή λόγω των θερμών καυσαερίων. Τέλος, διαθέτουν αεροστεγές κάλυμμα στις φιάλες του υγραερίου που περικλείει τις βαλβίδες των φιαλών και προκαλεί εξαερισμό των τυχόν διαρροών υγραερίου προς τον ατμοσφαιρικό αέρα κάτω από το όχημα. Οι οδηγοί οι οποίοι επιθυμούν να μετατρέψουν το όχημα τους, ώστε αυτό να κινείται με υγραέριο, θα πρέπει να επιλέγουν εταιρείες και συνεργεία πιστοποιημένα από επίσημους φορείς, οι οποίοι διασφαλίζουν ότι, η εταιρεία ή το συνεργείο λειτουργούν με βάση τις απαραίτη-
τες διατάξεις και κανονισμούς ασφαλείας για την σωστή μετατροπή του οχήματος. Οι δοκιμές και οι έρευνες των προϊόντων γίνονται με πολύ αυστηρά κριτήρια και το ίδιο ισχύει για τους κανονισμούς που διέπουν την κατασκευή των εξαρτημάτων τους, όχι μόνο τις σωληνώσεις, αλλά και τις βαλβίδες και άλλες διατάξεις. Η πίεση που αναπτύσσεται στο εσωτερικό του ρεζερβουάρ, φθάνει από τα 3 έως τα 20 bar, ενώ οι δεξαμενές καυσίμου έχουν έγκριση τύπου για ανοχές έως τα 30 bar. Οι δεξαμενές καυσίμου έχουν διάρκεια ζωής που φθάνει τα 10 χρόνια και μετά το χρονικό αυτό όριο θα πρέπει να αντικαθίστανται.
Είναι επικίνδυνο το υγραέριο καύσιμο; Τα οχήματα υγραερίου που διατίθενται από τους κατασκευαστές πληρούν ιδιαίτερα υψηλά πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας. Όταν ένα παρόμοιο όχημα μετατρέπεται από βενζινοκίνητο και σε υγραεριοκίνητο, η ποιότητα της μετατροπής αυτής διαφέρει σημαντικά σε κάθε περίπτωση. Ένα καλό υγραεριοκίνητο όχημα διαθέτει υψηλά πρότυπα ασφαλείας συμπεριλαμβανομένης και της σωστής και ασφαλούς τοποθέτησης των φιαλών υγραερίου, έτσι ώστε αυτές να αντέχουν τις πιέσεις μιας ενδεχόμενης δυνατής σύγκρουσης. Στις φιάλες τοποθετούνται επίσης ειδικές ασφαλιστικές βαλβίδες που απελευθερώνουν ελεγχόμενα το υγραέριο σε περίπτωση υπερθέρμανσης. Να σημειωθεί ότι, οι σωληνώσεις παροχής του υγραερίου είναι κατασκευασμένες από κα40
Ο εγκέφαλος που καθορίζει τη λειτουργία του συστήματος.
Εφόσον η μετατροπή του αυτοκινήτου πραγματοποιηθεί σε πιστοποιημένο και ειδικευμένο συνεργείο, κανένας κίνδυνος δεν ελλοχεύει για την ασφάλεια του κινητήρα.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:32 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:43
Page 10
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Κυκλοφορία υγραεριοκίνητων οχημάτων Μ
ε βάση τις εκτιμήσεις της αγοράς, σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν πάνω από 15 εκατομμύρια οχήματα που χρησιμοποιούν υγραέριο (τα μισά περίπου από αυτά βρίσκονται στην Ευρώπη), με τη ζήτηση να παρουσιάζει αυξητικές τάσεις. Στην Ελλάδα, αντίθετα από ό,τι ισχύει σε πολλές χώρες της Ε.Ε., η διείσδυση οχημάτων υγραερίου τώρα ξεκινά. Σε 12 μήνες ουσιαστικής «καριέρας» στη χώρα μας, περίπου 40 - 45.000 οδηγοί οχημάτων επέλεξαν τη λύση αυτή. Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση αριθμού επαγγελματικών οχημάτων, ταξί συνήθως, μετασκευασμένων ώστε να κινούνται με υγραέριο ή διπλό καύσιμο. Ωστόσο, όσο ανανεώνεται ο στόλος των ταξί, η χρήση τους τείνει να εγκαταλειφθεί καθώς τα σύγχρονα πετρελαιοκίνητα ταξί είναι πλέον και οικονομικότερα και πιο φιλικά προς το περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα είναι ευκολότερα στην συντήρηση από τα μετασκευασμένα υγραεριοκίνητα. Οι προβλέψεις ειδικών αναφέρουν ότι, κατά την επόμενη τριετία, περίπου 160.000 οχήματα θα κινούνται με τη λύση του διπλού καυσίμου βενζίνης – υγραερίου. Η πρόβλεψη αυτή δείχνει το συγκεκριμένο κλάδο να αυξάνει κατά 400%, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό. Σήμερα που η βενζίνη είναι ιδιαίτερα ακριβή στη χώρα μας, η στροφή ιδιωτών προς το υγραέριο είναι εξαιρετικά μεγάλη. Όσο το υγραέριο παραμέ-
Σε παγκόσμιο επίπεδο, κυκλοφορούν πάνω από 15 εκατομμύρια υγραεριοκίνητα οχήματα, με τα μισά περίπου από αυτά να βρίσκονται στην Ευρώπη.
42
νει τόσο φτηνό σε σύγκριση με τη βενζίνη στη χώρα μας, τόσο και περισσότεροι οδηγοί θα αποφασίζουν να στραφούν στην τεχνολογία αυτή. Την εποχή αυτή, μάλιστα, η ζήτηση της υγραεριοκίνησης έχει λάβει την μορφή «επανάστασης». Καθημερινά, όλο και περισσότεροι αποφασίζουν να ενταχθούν στην υγραεριοκίνηση, μειώνοντας θεαματικά το κόστος μετακίνησης με το αυτοκίνητό τους. Κι επειδή η τιμή του υγραερίου είναι προστατευμένη μέχρι το 2018 από την Ε.Ε., οι προσδοκίες όλων είναι υψηλές, αφού η αναλογία τιμής βενζίνης με υγραέριο είναι περίπου στο 50%.
H τιμή του υγραερίου είναι προστατευμένη μέχρι το 2018 από την Ε.Ε. Συνεπώς, οι προσδοκίες είναι υψηλές.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:55 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:45
Page 12
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Έρευνα Auto Τρίτη για το υγραέριο Η συντριπτική πλειοψηφία δηλώνει ικανοποιημένη από τη μετατροπή σε LPG
Τ
ο Auto Τρίτη σε συνεργασία με το Νο1 Portal αυτοκινήτου, το www.autotriti.gr πραγματοποίησαν μια μεγάλη έρευνα μεταξύ των κατόχων αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν ως εναλλακτικό καύσιμο το υγραέριο. Στη συγκεκριμένη έρευνα συμμετείχαν εκατοντάδες ιδιοκτήτες, οι οποίοι μέσω του ειδικού ερωτηματολογίου μας κατέθεσαν τη δική τους εμπειρία από τη μετατροπή που πραγματοποίησαν. Όπως θα διαπιστώσετε διαβάζοντας τα παρακάτω αποτελέσματα, η συντριπτική πλειοψηφία (άνω του 90%) των κατόχων-συμμετεχόντων δηλώνει την απόλυτη σχεδόν ικανο-
ποίηση της, σχετικά με το ζήτημα υγραερίου που εγκατέστησαν.
Oι τομείς αξιολόγησης αφορούσαν στους εξής τομείς: O Κατανάλωση O Επιδόσεις O Αυτονομία O Δίκτυο ανεφοδιασμού O Γενική εικόνα από LPG
92% θετικές απόψεις για την κατανάλωση Βάσει των ευρημάτων της 5,5% έρευνας που πραγματοποιήσαμε, η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων δηλώνει ικανοποιημένη από την κατανάλωση που παρου20% σιάζει το αυτοκίνητό τους, μετά τη μετατροπή που πραγματοποίησαν (αθροιστικά τα ποσοστά των θετικών σχολίων φθάνουν στο 92%!). Φυσικά, η συγκεκριμένη ερώτηση που αφορά στην κατανάλωση, βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με τη μειωμένη τιμή του υγραερίου έναντι της βενζίνης.
2,5%
ΠΟΛΥ
45%
27%
45%
ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ 27% ΑΡΚΕΤΑ
20%
ΛΙΓΟ
5,5%
ΚΑΘΟΛΟΥ
2,5%
Καμία διαφορά στις επιδόσεις σύμφωνα με το 89% Όπως έχουμε τονίσει πάρα πολλές φορές, μέσω των θεμάτων που έχει πραγματοποιήσει το Auto Τρίτη, δεν παρατηρούνται διαφορές στις επιδόσεις μεταξύ της εναλλαγής υγραερίου και βενζίνης. Αυτό αποδεικνύεται και από τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας, όπου το 89% των ερωτηθέντων αναφέρουν ότι, είναι από πάρα πολύ έως αρκετά ικανοποιημένοι από τις επιδόσεις που παρουσιάζει το υγραέριο.
44
3% 8%
ΠΟΛΥ
47%
ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ 24%
18% 47% 24%
ΑΡΚΕΤΑ
18%
ΛΙΓΟ
8%
ΚΑΘΟΛΟΥ
3%
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:47
Το δίκτυο ανεφοδιασμού παραμένει σημαντικό πρόβλημα
Βασικό στοιχείο η αύξηση της αυτονομίας
Όπως προκύπτει, ο περιοΛΙΓΟ 36% ρισμένος αριθμός πρατηρίων που διαθέτουν υγραέΑΡΚΕΤΑ 22,5% ριο κρίνεται αρνητικά από την πλειοψηφία των ιδιοκτηΚΑΘΟΛΟΥ 20% τών υγραεριοκίνητων αυτοκινήτων, με δεδομένη την ΠΟΛΥ αύξηση της ζήτησης. Συνε18% πώς, μια περαιτέρω αύξηση του δικτύου ανεφοδιασμού ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ 3,5% Autogas από πλευράς εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών (οι οποίες “μάχονται” διάφορες “γραφειοκρατικές δυσκαμψίες”), θα αποτελέσει σίγουρα κίνητρο, ώστε ακόμη περισσότεροι ιδιοκτήτες οχημάτων να προχωρήσουν σε μετατροπή υγραερίου.
11%
40%
24%
3,5%
25%
Η μετατροπή ενός αυτοκινήτου σε υγραεριοκίνητο δίνει το πλεονέκτημα της αύξησης της αυτονομίας του με συνδυασμό των δύο τύπων καυσίμου. Όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα που συλλέξαμε, το 89% συνολικά των συμμετεχόντων εκφράζουν θετική γνώμη σχετικά με την αύξηση της αυτονομίας.
Page 13
ΠΟΛΥ
18%
40%
ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ 25% ΑΡΚΕΤΑ
24%
ΛΙΓΟ
11%
ΚΑΘΟΛΟΥ
36% 20% 22,5%
0%
Το 94% δηλώνουν ικανοποιημένοι από την υγραεριοκίνηση Με το συγκεκριμένο ερώτημα προσπαθήσαμε να καταγράψουμε τη συνολική εικόνα που έχουν διαμορφώσει οι ιδιοκτήτες LPG οχημάτων, σχετικά με την υγραεριοκίνηση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 94% εκφράζουν θετικές απόψεις, ενώ μόλις το 6% συνολικά απαντούν ότι είναι από λίγο έως καθόλου ικανοποιημένοι.
3,5%
2,5%
21%
ΠΟΛΥ
52%
ΑΡΚΕΤΑ
21%
ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ 21%
52% 21%
ΛΙΓΟ
3,5%
ΚΑΘΟΛΟΥ
2,5%
45
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:48
Page 14
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Diesel blending Ν
έοι επιχειρηματικοί δρόμοι ανοίγουν μετά την μας από το αργό πετρέλαιο. Στο τέλος της δεκαεαπελευθέρωση του ντίζελ σε Αθήνα και Θεσ- τίας του ‘80 γίνονταν πειράματα για να καθαρίσουν σαλονίκη. Σε ημερίδα για την υγραεριοκίνηση που τις εκπομπές που παράγονταν από όλα τα κοινά καύσιμα. πραγματοποιήθηκε Μέσω πειραπρόσφατα από το μάτων προσπαA u t o Τρ ί τ η σ τ η θούσαν συνΘεσσαλονίκη, o κ. δυασμούς καυΠ έ τ ρ ο ς Καραμπίσίμων για την λας, δ ι ε υ θ ύ ν ω ν κίνηση των οχησύμβουλος του μάτων. Ένας ΙΔΕΕΑ (Ινστιτούτο από τους οποίΔιαρκούς Επιμόρους ήταν LPG φωσης Επιχειρήσε(υγραέριο) και ων Αυτοκινήτου ), πετρέλαιο, ενώ ανέλυσε τη νέα τεάλλοι ήταν CNG χνολογία π ο υ πα(φυσικό αέριο) ρουσιάζει μ ε γ ά λ ο και φυτικό καύενδιαφέρον για τη χώρα μας: αυτή της Τη νέα προοπτική της πρόσμιξης του ντίζελ με το υγράεριο τόνισε ο σιμο, βενζίνη πρόσμιξης του ντί- κ. Πέτρος Καραμπίλας, διευθύνων σύμβουλος του ΙΔΕΕΑ, κατά τη και πετρέλαιο, διάρκεια ημερίδας του Auto Τρίτη για την υγραεριοκίνηση. ζελ με το υγραέριο αλκοολούχα (Diesel blending). Οι προοπτικές ανάπτυξης είναι καύσιμα και συνθετικά καύσιμα σε διάφορες αναλοιδιαίτερα ενθαρρυντικές, αφού τα πετρελαιοκίνη- γίες. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, τα περισσότα αυτοκίνητα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθε- τερα συστήματα χρησιμοποιούσαν 10-30% LPG και 90-70% Diesel, που τροφοδοτούνταν στον κινητήρα ρα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. μέσω μίας μονάδας ανάμειξης. Διέθετε αισθητήρα Πως ξεκίνησε προανάφλεξης και μία συσκευή η οποία ανίχνευε Ο κ. Hubart, ένας διαπρεπής μαθηματικός, είχε την υπερβολική τροφοδοσία καυσίμου που τοποθεπροβλέψει ότι το φθηνό αργό πετρέλαιο & το καύσι- τείτο στον κινητήρα, μειώνοντας έτσι την κατανάλωμο θα τελειώσουν έως το 2005. Έτσι, για να παρα- ση πετρελαίου. Αποτέλεσμα ήταν πολλοί κινητήρες ταθεί η ζωή των ορυκτών καυσίμων, ξεκίνησαν πει- να καταστραφούν από προανάφλεξη στις χαμηλές ράματα που είχαν σκοπό να μειώσουν την εξάρτησή στροφές.
Η πρόκληση Το πρόβλημα εντοπίστηκε στο γεγονός ότι, το μείγμα υγραερίου / πετρελαίου ήταν υπερβολικό στις χαμηλές στροφές, έτσι η μέγιστη εξοικονόμηση αυτών των αρχικών συστημάτων ήταν μόνον 5-10%. Υπάρχει όμως ένας νέος τύπος συστήματος όπου, αντί να χρησιμοποιείται ο αισθητήρας προανάφλεξης για να ρυθμίσει το πετρέλαιο, τώρα ρυθμίζονται ταυτόχρονα και τα δύο καύσιμα, γεγονός το οποίο σημαίνει εξοικονόμηση καυσίμου σε Το υγραέριο έχει πολλές εφαρμογές ολόκληρη την κλίμακα των στροφών, όχι μόσε διάφορα μηχανήματα. Τo diesel νον όταν το όχημα ταξιδεύει μέσα στην περιοχή περιορισμού του blending, συνεπώς, ήταν θέμα χρόνου. πετρελαίου. Μειώνονται έτσι οι ρύποι και βελτιώνεται η κατανάλωση, ενώ αποδεικνύεται ότι παρατείνεται η ζωή του κινητήρα, όπως ακριβώς στους βενζινοκινητήρες που λειτουργούν με υγραέριο LPG.
46
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
2:53 ìì
Page 5
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:48
Page 16
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Γ
ιατί επιτυγχάνεται εξοικονόμηση από τον συνδυασμό των δύο καυσίμων; Εάν εξεταστεί προσεκτικά η χημική σύνθεση των καυσίμων προκύπτουν οι δύο θεμελιώδεις αρχές: 1. Όσο πιο μεγάλο είναι το μόριο του καυσίμου τόσο πιο αργά καίγεται. 2. Τα υγρά και τα αέρια καίγονται με διαφορετικούς τρόπους. Τα περισσότερα καύσιμα που χρησιμοποιούνται είναι γνωστά σαν υδρογονάνθρακες HC, δηλαδή αποτελούνται από μόρια υδρογόνου και άνθρακα με διαφορετικά μήκη. Η οικογένεια των υδρογονανθράκων ξεκινά με το μεθάνιο και τελειώνει με τα βαρέα έλαια. Η απλή φόρμουλα που ακολουθεί, μπορεί κι εξηγεί γιατί η καύση διπλού καυσίμου λειτουργεί τόσο καλά: Προσθέτουμε ένα μόριο προπανίου κι ένα μόριο πετρελαίου C3H8 (99% καύση) + C7H16 (82% καύση) = C10H24, το οποίο έχει το ίδιο μοριακό βάρος 2x
C5H12 = 2 x βενζίνη (97,5% καύση), τα δύο καύσιμα έχουν μία παρόμοια χημική καύση με εκείνη της βενζίνης. Αυτό τώρα είναι γνωστό σαν ομογενοποιημένη καύση ή χημική καύση.
Πολλά βαριά οχήματα χρησιμοποιούν και υγραέριο στο ντίζελ. Εδώ βλέπουμε τις πρόσθετες δεξαμενές υγραερίου σε φορτηγό.
Το υγραέριο σαν συμπλήρωμα πετρελαίου Ε
νώ το υγραέριο δεν μπορεί να αντικαταστήσει τελείως το πετρέλαιο στους πετρελαιοκινητήρες, υπάρχουν μεγάλα οφέλη ως προς τους ρύπους για τα καινούργια συστήματα πετρελαίουυγραερίου που χρησιμοποιούν μείγμα έως το ένα τρίτο από υγραέριο στους κινούμενους κινητήρες (οχήματα) και ως το μισό στους στατικούς κινητήρες (γεννήτριες κ.α.). Έρευνες έδειξαν ότι, το σύστημα υγρού ψεκασμού (Liquid injectionLI) παρέχει το καλύτερο σύστημα υποκατάστασης πετρελαίου, δημιουργώντας ένα σύστημα διπλού καυσίμου υγραερίου / πετρελαίου με κόστος μικρότερο, εξαιτίας της πολύ μικρότερης τιμής του υγραερίου σε σχέση με το πετρέλαιο. Σύμφωνα με ένα δελτίο τύπου της LPGA, 13/8/2004, "Σε πρόσφατες ανεξάρτητες πανευρωπαϊκές δοκιμές, αυτοκίνητα που λειτουργούν με υγραέριο εκπέμπουν μόνο το 1/20 των NOx ενός πετρελαιοκίνητου αυτοκινήτου και το 1/100ο των σωματιδίων". Οι δοκιμές επίσης έδειξαν ότι, στην παραγωγή CO2, τα αυτοκίνητα που λειτουργούν με υγραέριο είχαν κατά μέσο όρο 20% καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με τη βενζίνη και σχεδόν 2% καλύτερα σε σχέση με το πετρέλαιο. Το σύστημα ψεκασμού υγρού LPG, έχει σχεδιαστεί να είναι πολυμορφικό και να έχει ευρείες εφαρμογές σε πολλές λειτουργίες μεταφορών. Το σύστημα έχει σχεδιαστεί έτσι, ώστε να διαχειρίζεται από έναν έως δεκαέξι κυλίνδρους και με μεταβαλ-
48
λόμενα φορτία αντίστασης από μπεκ, όπως κορύφωσης και συγκράτησης (peak and hold) ή μπεκ κορεσμένου πεδίου. Το εύρος της χρήσης του συστήματος, εκτείνεται από κινητήρες επιβατικών αυτοκινήτων μέχρι φορτηγά και άλλα βαριά οχήματα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν κινητήρες με ανάφλεξη σπινθήρα (SI). Περίπου 70.000.000 οχήματα που παράγονται ανά έτος βρίσκονται κάτω από αυτήν την ομπρέλα. Λεωφορεία και άλλα βαριά οχήματα παράγουν ένα σημαντικό ποσοστό επιβλαβών καυσαερίων και βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής των κυβερνήσεων παγκοσμίως.
Υπάρχουν μεγάλα οφέλη ως προς τους ρύπους για τα καινούργια συστήματα πετρελαίου-υγραερίου που χρησιμοποιούν μείγμα έως το ένα τρίτο από υγραέριο.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:57 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:49
Page 18
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Η
κύρια εξέλιξη στην Ευρώπη με τα βαριά οχήματα είναι η αγορά των λεωφορείων και φορτηγών. Η Βιέννη χρησιμοποιεί για περίπου 40 χρόνια κινητήρες DAF σε λεωφορεία και έχει πάνω από 400 λεωφορεία που λειτουργούν με LPG χωρίς σημαντικά προβλήματα εφοδιασμού ή ασφαλείας. Η DAF ξεκίνησε να παράγει λεωφορεία LPG για την αγορά της Ολλανδίας. Χρησιμοποιούν την ίδια αποδεδειγμένη και αξιόπιστη τεχνολογία που υπάρχει στα μοντέρνα αυτοκίνητα με βενζίνη π.χ. τριοδικοί καταλύτες με σύστημα ελέγχου καυσαερίων με έλεγχο λάμδα. Η μόνη διαφορά είναι ότι χρησιμοποιούν ψεκασμό υγρού LPG αντί πετρελαίου. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στα αυτοκίνητα να πετυχαίνουν μια απαιτούμενη μείωση των NOx και προσφέρουν πολύ καθαρότερα καυσαέρια σε σχέση με το πετρέλαιο. Περισσότεροι από 1000 τέτοιοι κινητήρες προς το παρόν λειτουργούν σε ευρωπαϊκές πόλεις, όπως είναι το Παρίσι και η Κοπεγχάγη. Εξαιτίας των σημαντικών κοινών προσπαθειών και των κατασκευαστών κινητήρων και ορισμένων εταιρει-
ών καυσίμων για την προαγωγή της περιβαλλοντικής απόδοσης των λεωφορείων με LPG, αυτά υπάρχουν σε πολλές πόλεις σε όλη την Ευρώπη. Στην Αθήνα, ο στόλος της Ε.ΘΕ.Λ. A.E. αποτελείται από 2.148 οχήματα, από τα οποία τα 414 κινούνται με φυσικό αέριο και τα 1.734 με πετρέλαιο.
Ένα ντίζελ όχημα Euro 3, με την προσθήκη υγραερίου κατατάσσεται αυτόματα σε Euro 4 και από Euro 4 σε Euro 5 αντίστοιχα.
Συστήματα ανάμιξης πετρελαίου με υγραέριο Η
τεχνολογία των συστημάτων υγραερίου προχώρησε ακόμη περισσότερο από κάποιες εταιρείες που παρουσίασαν συστήματα ανάμιξης υγραερίου με πετρέλαιο περιορίζοντας έτσι, ακόμη περισσότερο τις εκπομπές των ρύπων, όπως προαναφέρθηκε. Αυτό συμβαίνει, διότι το κατά κανόνα βραδύκαυστο πετρέλαιο, (πράγμα που οδηγεί σε καπνό και σωματίδια άνθρακα), όταν εμπλουτιστεί με υγραέριο, το οποίο είναι σχετικά ταχύκαυστο, βελτιώνεται και θερμοδυναμικά, αλλά και η καύση του πλησιάζει περισσότερο την ιδανική καύση. Μάλιστα ένα όχημα Euro 3, με την προσθήκη αυτού του συστήματος κατατάσσεται αυτόματα σε κατηγορία Euro 4 και από Euro 4 σε Euro 5 αντίστοιχα. Η εφαρμογή τους (κυρίως λόγω κόστους) γίνεται στα βαρέα οχήματα. Τα αποτελέσματα ενός τέτοιου συστήματος υγρού ψεκασμού είναι: Ανάμιξη με υγραέριο από 30% έως 80%. Μείωση του πρόσθετου Ad Blue (ουρία) τουλάχιστον κατά 50%. Σταθεροποίηση της μέγιστης παροχής αερίου LPG.
50
Σταθερή ανταπόκριση του κινητήρα σε ροπή και ισχύ, ανεξαρτήτως καυσίμου. Μεγαλύτερη αυτονομία / οικονομία καυσίμου. Καμία μετατροπή του κινητήρα. Καθαρότερος κινητήρας, με αποτέλεσμα την κατάταξη του σε επόμενη κατηγορία Euro από αυτή που έχει ήδη ταξινομηθεί. Ειδικά για ντιζελοκινητήρες με τούρμπο, είναι καλύτερο το σύστημα υγρού ψεκασμού, για την αποφυγή φθοράς του κινητήρα.
Τα οχήματα διπλού καυσίμου, βενζίνης - υγραερίου ή ντίζελ - υγραερίου, μας κάνουν να μένουμε για σημαντικό χρονικό διάστημα μακριά από τις αντλίες υγρών καυσίμων.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:04 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:51
Page 24
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Γιώργος Θεολογίτης, Υπεύθυνος υγραερίου στην SP AUTO GAS Το υγραέριο σήμερα, αποτελεί μονόδρομο για κάποιον που θέλει να κάνει οικονομία γήσω λίγο το θέμα του εγκεφάλου. Τα κιτ υγραερίου συνοδεύονται από έναν «άγραφο» εγκέφαλο, δηλαδή χωρίς δεδομένα. Ο εγκαταστάτης καλείται να τον «γεμίσει», με δεδομένα σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κάθε κινητήρα. Η τεχνογνωσία στη ρύθμιση του εγκεφάλου που έχουμε, προέρχεται από το τμήμα αναβαθμίσεων ιπποδύναμης του Παζαρόπουλου και πραγματοποιείται με μηχανήματα (αναλυτές καύσης κλπ) σε όλες τις συνθήκες στροφών και φορτίου κινητήρα κι όχι μόνο στο ρελαντί -όπως δυστυχώς επιμένουν κάποιοι στην Ελλάδα. Τελειώνοντας, θα ήθελα να προσθέσω πως παρέχουμε 2 χρόνια εγγύηση για το κιτ και τη λειτουργία του. Ο κ. Γιώργος Θεολογίτης, Υπεύθυνος υγραερίου στην SP AUTO GAS. Η εταιρεία βρίσκεται στη Λ. ΚαποδιΑ.Τ.: Ποια είναι τα οφέλη που μπορεί να έχει στρίου 58, Ν. Ιωνία. Τηλ.: 210 6800844 κάποιος εγκαθιστώντας ένα σύστημα υγραερίου; A.T.: Πείτε μας λίγα λόγια για τις δραστηριότηΓ.Θ.: Η τοποθέτηση ενός συστήματος υγραερίου τες της εταιρείας σας και τις υπηρεσίες που προ- πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν επένδυση. Στη συγκεσφέρετε. κριμένη επένδυση, κυρίαρχο ρόλο έχει, όπως είπαΓ.Θ.: H SP AUTO GAS ασχολείται με τις εγκατα- με, ο εγκαταστάτης με την τοποθέτηση του κιτ & τη στάσεις κιτ υγραερίου σε όλες τις μάρκες αυτοκινή- ρύθμιση του εγκεφάλου. Η ποιότητα των εξαρτημάτων από το των που αποτε«Όλη η ομάδα των ανθρώπων που εμπλέκονται, είναι χρόνια στο λούν το κιτ είναι Νοέμβριο του 2010. Η προ- χώρο του αυτοκινήτου, είναι εκπαιδευμένοι, γνωρίζουν, αγαπούν απαραίτητη. Όλα και σέβονται τα αυτοκίνητα.». σέγγιση μας μαζί θα συντελέείναι αυστηρά σουν στο επιθυμηεπαγγελματική δίνοντας σημασία σε όλες τις λεπτο- τό αποτέλεσμα δηλαδή οφέλη, τόσο οικονομικά μέρειες που έχει η συγκεκριμένη μετατροπή. Παρου- (40%-55%), όσο και περιβαλλοντολογικά. Το υγραέσιάζουμε μόνο μία συγκεκριμένη πρόταση στους πε- ριο κατατάσσεται στα οικολογικά καύσιμα. Οφείλουλάτες μας, η οποία εξαρτάται από τον κινητήρα του με να διατηρούμε το περιβάλλον όσο πιο καθαρό γίαυτοκινήτου τους. Δεν τους μπερδεύουμε με διαφο- νεται για εμάς, αλλά και για τις επόμενες γενιές. Φυρετικά κιτ, μάρκες, τιμές κλπ. που φυσικά, δεν είναι σικά, λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης σε θέση να γνωρίζουν τι να επιλέξουν. Όσον αφορά που αντιμετωπίζουμε πια στη χώρα μας, σημαντικόστην τοποθέτηση του κιτ στο αυτοκίνητο, τηρούμε τερη παράμετρος είναι η οικονομία που επιτυγχάνουαυστηρά όλους τους κανόνες ασφαλείας και προσέ- με στις μετακινήσεις μας. Πιστεύω πως το υγραέριο σήμερα, αποτελεί μονόχουμε που και πως θα μπει το κάθε κομμάτι του κιτ. Τα πάντα έχουν σημασία. Όλη η ομάδα των ανθρώ- δρομο για κάποιον που θέλει να κάνει οικονομία. πων που εμπλέκονται, είναι χρόνια στο χώρο του αυ- Ακόμα και η πετρελαιοκίνηση δε συμφέρει, αν λάτοκινήτου, είναι εκπαιδευμένοι, γνωρίζουν, αγαπούν βουμε υπόψη μας την κακή τιμή μεταπώλησης που και σέβονται τα αυτοκίνητα. Η μετατροπή ολοκληρώ- έχουν σήμερα τα αυτοκίνητα και ταυτόχρονα την νεται με λεπτομερή ρύθμιση του εγκεφάλου του αγορά ενός καινούριου πετρελαιοκίνητου αυτοκινήυγραερίου που συνοδεύει το κιτ. Θα ήθελα να εξη- του. 52
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:09 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:50
Page 20
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Η θέση του κ. Χρήστου Γκλαβόπουλου, Δικαστικού Πραγματογνώμονα Ανασφάλιστα τα οχήματα με παράνομο σύστημα υγραεριοκίνησης
Ο
κ. Χρήστος Γκλαβόπου- μα με το όχημα στο οποίο έχουμε παρανόμως εγκαλος, δικαστικός πραγ- ταστήσει το σύστημα υγραεριοκίνησης, τότε η ασφαματογνώμονας, μας εξηγεί λιστική μας εταιρεία δεν θα καλύψει την ζημία προς όλα όσα πρέπει να προσέ- τρίτους, αφού οι μετατροπές έγιναν παράνομα και εν ξουμε κατά την εγκατάστα- αγνοία της, αφού αν το γνώριζε, θα διέκοπτε την ση συστήματος υγραεριοκί- ασφάλιση. Εάν τοποθετήσουμε το σύστημα σε Έλληνα αδειοδοτημένο εγκαταστάτη και αφού περάσουμε νησης στο αυτοκίνητό μας. A.T.: Ποια είναι η άποψή ΚΤΕΟ, θα πρέπει άμεσα να το δηλώσουμε στην Ο κ. Χρήστος Γκλαασφαλιστική μας εταιρεία. βόπουλος, Δικαστικός σας για τα συστήματα Πραγματογνώμονας. υγραεριοκίνησης στα αυτοA.T.: Τι γίνεται αν κάποιο όχημα με εγκατεστηκίνητα; Τι πρέπει να γνωρί- μένο σύστημα υγραεριοκίνησης εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα; Υπάρχουν ιδιαιτερότητες σε μια τέζουν οι καταναλωτές; Χ.Γ.: Οι Νόμοι που διέπουν την υγραεριοκίνηση τοια περίπτωση; είναι το άρθρο 45 του Ν.2773 / 22-12-99 η Υ.Α. Χ.Γ.: Σε συνήθη καθημερινά περιστατικά συγ18586/698/2000 ΦΕΚ 411β/2000 καθώς και το κρούσεων, σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν έχει αναφερΠΔ66/08.07.2010. Στα οχήματα, στα οποία εγκαθί- θεί κανένα πρόβλημα από ανάφλεξη υγραερίου ή σταται σύστημα υγραεριοκίνησης, δεν ακυρώνεται η έκρηξη της δεξαμενής. Τα ασφαλιστικά συστήματα χρήση βενζίνης, αλλά λειτουργεί όταν τελειώσει το της εγκατάστασης είναι υπερεπαρκή και σε περίπτωση σύγκρουσης υγραέριο ή εάν απαιτεί- «Όταν αποφασίζουμε να τοποθετήσουμε σύστημα υγραεριοκίνησης απομονώνεται η στο αυτοκίνητό μας, θα πρέπει να ζητούμε να μας δειχθεί η άδεια δεξαμενή υγραερίται ισχύς και του καταστήματος στο οποίο θα το τοποθετήσουμε». ου από το υπόλοιδεν επαρκεί πο σύστημα. Σε πετο υγραέριο ή κατά την επιθυμία του οδηγού, με ενεργοποίηση ρίπτωση ισχυρής σύγκρουσης που θα έχει σαν αποχειροκίνητου διακόπτη που τοποθετείται στο ταμπλό τέλεσμα την σύνθλιψη του οχήματος, δεν αποκλείτου οχήματος. Όταν αποφασίζουμε να τοποθετήσου- εται να σκάσει η δεξαμενή, λόγω της εξωτερικής με σύστημα υγραεριοκίνησης στο αυτοκίνητό μας, θα συμπίεσης. Σε περίπτωση φωτιάς, υπάρχει ενσωμαπρέπει να ζητούμε να μας δειχθεί η άδεια του κατα- τωμένη στη δεξαμενή αυτόματη βαλβίδα εκτόνωσης στήματος στο οποίο θα το τοποθετήσουμε. Πολλές που όταν αυξάνεται η πίεση εσωτερικά της δεξαμεφορές, άλλος τοποθετεί και άλλος σφραγίζει. Ένας νής, απελευθερώνει κατά διαστήματα υγραέριο στην αδειοδοτημένος εγκαταστάτης έχει καταρτιστεί επαρ- ατμόσφαιρα το οποίο ναι μεν αναφλέγεται, αλλά η κώς και επισήμως, γνωρίζοντας τους κινδύνους κατά φωτιά δεν περνά στην δεξαμενή. Συμπερασματικά, την εγκατάσταση και τις μεθόδους ασφαλούς τοπο- το σύστημα υγραεριοκίνησης είναι του ιδίου επιπέθέτησης. Πολλοί πηγαίνουν στη Βουλγαρία για τοπο- δου ασφαλείας όσο και το σύστημα με βενζίνη. θέτηση συστήματος υγραεριοκίνησης με κόστος 300 έως 500 ευρώ. Αν και η τιμή είναι πολύ ελκυστική σε σχέση με την Ελλάδα, όπου οι τιμές είναι τριπλάσιες, το όχημα δεν θα περάσει τον έλεγχο ΚΤΕΟ, αφού δεν θα υπάρχει βεβαίωση εγκατάστασης από πιστοποιημένο και αδειοδοτημένο εγκαταστάτη (χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι το εγκατεστημένο σύστημα δεν είναι τεχνικά ορθό). Εάν εμπλακούμε σε ατύχη54
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:11 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
2:51
Page 22
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Παναγιώτης Καρανάσιος εκπρόσωπος τεχνικής εταιρείας Νέα πρόσωπα & εταιρείες επενδύουν στην υγραεριοκίνηση
Ο κ. Παναγιώτης Καρανάσιος, ιδρυτικό στέλεχος της τεχνικής εταιρείας ΚΑΡΑΝΑΣΙΟΣ-ΒΑΡΣΑΜΗ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ.
Ο
κ. Π. Καρανάσιος, στέλεχος τεχνικής εταιρείας που ασχολείται με τη μελέτη, σχεδίαση και αδειοδότηση πρατηρίων υγρών καυσίμων, όσον αφορά στην υγραεριοκίνηση, αναλαμβάνει όλες τις διαδικασίες που απαιτούνται για την ίδρυση και λειτουργία πρατηρίων αερίων καυσίμων, καθώς και συνεργείων που ασχολούνται με την τοποθέτηση, επισκευή και συντήρηση συσκευών και εξαρτημάτων τροφοδοσίας και λειτουργίας κινητήρων με αέρια καύσιμα και συγκεκριμένα υγραέριο (LPG) και πεπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG). A.T.: Ποιες είναι οι προδιαγραφές των εγκαταστάσεων για μια εταιρεία που επιθυμεί να τοποθετεί συστήματα υγραεριοκίνησης; Π.Κ.: Η εταιρεία που επιθυμεί να τοποθετεί συστήματα υγραεριοκίνησης, πρέπει να προχωρήσει στην ίδρυση συνεργείου αυτοκινήτων αερίων καυσίμων ή στην προσθήκη της ειδικότητας του τεχνίτη αερίων καυσίμων στο υφιστάμενο συνεργείο αυτοκινήτων, εφόσον διαθέτει. Οι προϋποθέσεις αδειοδότησης των συνεργείων αερίων καυσίμων έχουν απλοποιηθεί σημαντικά με την υπ’ αρ. οικ. 41871/3068 απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Ο χώρος του συνεργείου αερίων καυσίμων θα πρέπει: α) Να διαθέτει ελάχιστη επιφάνεια 50 τ.μ. β) Να μην επικοινωνεί εσωτερικά με υπόγειο ή όροφο γ) Να χωρίζεται με τοίχο από άκαυστα υλικά από 56
τους επισκευαστικούς χώρους εργασίας άλλων ειδικοτήτων συνεργείων. Επίσης δεν θα πρέπει να υπάρχουν τάφροι επιθεώρησης Σημαντική είναι η ύπαρξη φωτιστικών και συστήματος εξαερισμού αντιεκρηκτικής προστασίας, που διασφαλίζουν ότι, δε θα δημιουργηθεί έκρηξη σε περίπτωση δημιουργίας επικίνδυνης ατμόσφαιρας. A.T.: Τι να προσέξουν οι καταναλωτές όταν επιλέγουν συσκευές υγραερίου ιδιαίτερα χαμηλής τιμής, γνωρίζοντας ότι οι τιμές κυμαίνονται από 1500 με 2000 ευρώ; Π.Κ.: Ένα σύστημα υγραεριοκίνησης πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές και τα υλικά και εξαρτήματα που το αποτελούν να παρουσιάζουν αντοχή στο χρόνο. Θα πρέπει να ενδιαφερθεί ο καταναλωτής: α) Για το ποιο συνεργείο του προσφέρει αυτό το προϊόν, δηλαδή αν αυτό το συνεργείο διαθέτει τις απαραίτητες άδειες και εγκρίσεις για την τοποθέτηση αυτών των συσκευών. β) Αν η συσκευή διαθέτει πιστοποίηση. γ) Αν υπάρχει εγγύηση η οποία να συνοδεύει τη συσκευή. Γενικά, θα πρέπει ο καταναλωτής να ψάξει (από τεχνικά εγχειρίδια, prospects, internet κλπ) διότι, όπως σε κάθε αγορά προϊόντος, έτσι και στις συσκευές υγραερίου, ενδέχεται να υπάρχουν πολλές όμοιες μεταξύ τους με διαφορετικά όμως χαρακτηριστικά και δυνατότητες, που θα πρέπει να τα γνωρίζει ο καταναλωτής. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών μπορεί μέχρι ένα σημείο να λειτουργήσει υπέρ του καταναλωτή διαμορφώνοντας χαμηλότερες τιμές, αρκεί αυτό να μην αποβεί εις βάρος της ποιότητας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ποιότητα αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα, αφού ένα σύστημα υγραεριοκίνησης «κακής ποιότητας», μπορεί στη χειρότερη περίπτωση να επηρεάσει την ασφάλεια των επιβατών (σε περίπτωση ατυχήματος ή ακόμα και όταν το όχημα βρίσκεται εν κινήσει), ενώ στην καλύτερη περίπτωση, να προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία του κινητήρα ή να χρειαστεί ακόμα και η αλλαγή του ή επιδιόρθωσή του σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
3:13 ìì
Page 1
SENA EPE A5:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:47 ìì
Page 2
Υγραεριοκίνητο Daihatsu σε...
Με τη γνωστή κατάσταση της τιμής της αμόλυβδης βενζίνης που ολοένα αυξάνεται, και τη συντήρηση ενός βενζινοκίνητου αυτοκινήτου να γίνεται όλο και πιο δυσβάσταχτη η SENA Ε.Π.Ε. προσφέρει την πιο συμφέρουσα λύση στους κατόχους αλλά και υποψήφιους αγοραστές αυτοκινήτων Daihatsu.
Έ
τσι η εταιρεία SENA Ε.Π.Ε. που είναι και επίσημος συνεργάτης της Daihatsu, προσφέρει ένα ιδιαίτερα ελκυστικό πακέτο μετατροπής που μπορεί να αποκτηθεί με 12 άτοκες δόσεις. Το πακέτο εγκατάστασης αφορά όλα τα μοντέλα της Daihatsu και επίσης συνοδεύεται με μια από τις κορυφαίες εγγυήσεις της αγοράς υγραερίου που φτάνει τα 3 χρόνια καλής λειτουργίας.
Απλή διαδικασία η μετατροπή Η εγκατάσταση ενός κιτ υγραεριοκίνησης μπορεί να γίνει σε κάθε τύπο βενζινοκίνητου αυτοκινήτου (αφορά δηλαδή κινητήρες και πολλαπλού αλλά και άμεσου ψεκασμού), ενώ είναι υψίστης σημασίας η εταιρεία που θα κάνει τη μετατροπή να είναι απόλυτα εξειδικευμένη, όπως η SENA Ε.Π.Ε.
SENA EPE A5:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:59 ìì
Page 3
...12 άτοκες δόσεις! Γιατί Daihatsu Terios με υγραέριο; Απλά επειδή πρόκειται για ένα από τα ικανότερα και πιο ολοκληρωμένα τετρακίνητα της κατηγορίας του! Γνωστό για τις εκτός δρόμου αρετές (μόνιμο σύστημα τετρακίνησης, κεντρικό κλείδωμα, πίσω μπλοκέ διαφορικό), αλλά και γενικότερα για τις μεταφορικές του ικανότητες το Terios με
το kit υγραεριοκίνησης από τη SENA Ε.Π.Ε. σχεδόν διπλασιάζει την αυτονομία του (ντεπόζιτο βενζίνης + υγραερίου), και σας δίνει τη δυνατότητα να διανύσετε πολύ περισσότερα χιλιόμετρα τόσο εντός όσο και εκτός δρόμου, χωρίς τη γνωστή ανησυχία για πρατήριο καυσίμων!
To ρεζερβουάρ: Πολλαπλές επιλογές!
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της υγραεριοκίνησης; Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα για την εγκατάσταση της υγραεριοκίνησης, αλλά θα σας παραθέσουμε τα σημαντικότερα.
1
Η οικονομία μπορεί να φτάσει έως και το 50% στα έξοδα κίνησης του αυτοκινήτου μας, διότι το κόστος του λίτρου για το υγραέριο είναι αρκετά χαμηλό (0,80 ευρώ/λίτρο) σε σχέση με τη βενζίνη (1,65 ευρώ/λίτρο)
2
Με την εγκατάσταση του κιτ υγραερίου το αυτοκίνητο διαθέτει πλέον 2 ξεχωριστά ρεζερβουάρ (βενζίνης και υγραερίου), κάτι που σημαίνει ότι αυτομάτως διπλασιάζεται η αυτονομία στις μετακινήσεις σας.
3
Χωρίς να περιορίζεται στην τοποθέτηση του στο χώρο των αποσκευών,
η SENA Ε.Π.Ε. βρίσκει λύση και για τους πιο απαιτητικούς! Κι’ αυτό γιατί υπάρχει η δυνατότητα τόσο κάθετης όσο και παράλληλης (πάντα σε συνάρτηση με το μήκος του αυτοκινήτου) τοποθέτησης, αλλά ακόμη και εξωτερικής τοποθέτησης (στο κάτω μέρος του μοντέλου -δεξιά φωτογραφία-).
Το υγραέριο, ως εναλλακτικό καύσιμο είναι πολύ φιλικό στο περιβάλλον με αποτέλεσμα οι εκπομπές ρύπων ενός κινητήρα που χρησιμοποιεί υγραέριο να είναι πολύ λιγότερες σε σχέση με την χρήση του βενζινοκινητήρα.
4
Η χρήση του υγραερίου δεν επιβαρύνει τον κινητήρα, έτσι υπάρχει μικρότερη μηχανική φθορά στον κινητήρα, με αποτέλεσμα να επιμηκυνθεί η διάρκεια ζωής του.
5
Και τέλος, το υγραέριο είναι ένα καύσιμο που δεν νοθεύεται, επομένως δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος να προκληθούν φθορές λόγω νοθευμένου καυσίμου.
Στοιχεία επικοινωνίας
Τηλ: 210 4254263-4 www.daihatsusena.gr
lpg penny:touring_pilio.qxd
27/1/2012
4:15 ðì
Page 6
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Οικονομικό, ασφαλές & οικολογικό Η αβεβαιότητα των ημερών, οι υψηλές τιμές των υγρών καυσίμων, η ουσιαστική οικονομία και το οικολογικό ενδιαφέρον, μας ωθούν στη νέα εναλλακτική μορφή καυσίμων, το υγραέριο που καθημερινά πλέον, γίνεται όλο και πιο δημοφιλές.
Τ
ο γεγονός ότι, η τιμή του είναι προστατευμένη από την Ε.Ε. έως και το 2018, δημιουργεί σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε γι’ αυτό, περιλαμβάνον-
Ξέρετε ότι… 3 Τοποθετείται στα περισσότερα βενζινοκίνητα μοντέλα της αγοράς 3 Κόστος εγκατάστασης από 800 έως 2500 ευρώ 3 Συστήματα 4ης και 5ης γενιάς 3 Τοποθέτηση σε πιστοποιημένο συνεργείο 3 Έλεγχος συστήματος σε δημόσιο ή ιδιωτικό ΚΤΕΟ 3 Αλλάζει η άδεια κυκλοφορίας του οχήματος 3 Ανασφάλιστα τα μη δηλωμένα υγραεριοκίνητα 3 Η δεξαμενή του συστήματος καταλαμβάνει σημαντικό όγκο στο χώρο φόρτωσης 3 Ίδιο επίπεδο ασφαλείας με τη βενζίνη 3 Σήμερα λειτουργούν 120 πρατήρια υγραερίου και αναμένονται άμεσα άλλα 100
60
ται στο ειδικό αφιέρωμα για την υγραεριοκίνηση. Αναλύουμε τα αρνητικά και τα θετικά της σημεία, τους τρόπους και το κόστος μετατροπής, το πραγματικό όφελος στο πορτοφόλι μας καθώς και σας παρουσιάζουμε τις σημαντικότερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της υγραεριοκίνησης. Το υγραέριο ήρθε για να μείνει. Τα οχήματα με διπλό καύσιμο βενζίνης και υγραερίου (LPG) προσελκύουν καθημερινά όλο και περισσότερους οδηγούς, καθώς οι υψηλές τιμές της βενζίνης ωθούν τους περισσότερους από εμάς στην τοποθέτηση συσκευών υγραεριοκίνησης στα αυτοκίνητα μας. Με λογικό κόστος, μπορούμε να εγκαταστήσουμε ένα σύγχρονο σύστημα υγραεριοκίνησης και να επωφεληθούμε από τις ιδιαίτερες χαμηλές τιμές του υγραερίου ως καύσιμο, χωρίς να θυσιάσουμε τις επιδόσεις του αυτοκινήτου μας. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια σημεία στα οποία θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή.
ESCAPE 03_yeti:Σχέδιο 1
26/1/2012
4:37 ìì
Page 1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
4:25
Page 8
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Ποιο είναι το οικονομικό όφελος;
Μια εικόνα των διαφόρων εξαρτημάτων που συνθέτουν την μετατροπή του αυτοκινήτου σε διπλού καυσίμου.
Σ
ύμφωνα με τα όσα ισχύουν, η τιμή του υγραερίου ανάγεται στο μισό του κόστους του λίτρου της αμόλυβδης (η μέση τιμή του LPG αυτή τη στιγμή είναι στα 0,80-0,83 ευρώ/λίτρο, ενώ της βενζίνης ανέρχεται στα 1,68 ευρώ/λίτρο περίπου). Με αυτόν τον τρόπο, οι ιδιοκτήτες οχημάτων που προχωρούν σε μετατροπή του οχήματός τους σε υγραέριο (ή αντίστοιχα αποκτούν ένα καινούργιο μοντέλο με εργοστασιακό σύστημα LPG), επιτυγχάνουν ένα σημαντικό όφελος για την τσέπη τους, όσον αφορά στα έξοδα που απαιτούνται για τις καθημερινές μετακινήσεις. Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι, η μειωμένη τιμή του LPG σε σχέση με τους υπόλοιπους τύπους καυσίμων, οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους. Ο πρώτος ανάγεται στη φορολογία που επιβάλλεται και ο δεύτερος αφορά στην προσφορά. Πιο αναλυτικά, σήμερα η τελική τιμή πώλησης της βενζίνης στον καταναλωτή περιλαμβάνει περίπου 60% φόρους και δασμούς. Για το diesel κίνησης το ποσοστό αυτό είναι περίπου 50% , ενώ για το Autogas, το ποσοστό αντιστοιχεί περίπου στο 25%-30% της τελικής τιμής. Επίσης, όπως τονίζεται από τους ειδικούς, το υγραέριο δημιουργείται σε αφθονία ποσοτήτων σε παγκόσμια βάση και μπορεί πρακτικά να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες εκατομμυρίων πολιτών σε όλο των κόσμο. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η περιβαλλοντική πολιτική που ακολουθεί62
ται αναφέρει ότι, η χρήση υγραερίου πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά σε βάθος χρόνου, καθώς είναι ένας τρόπος ώστε να περιορισθούν οι εκπομπές ρύπων (η σχετικά μικρή φορολογία που επιβάλλεται είναι απόρροια αυτής της πολιτικής και σύμφωνα με τις προβλέψεις υπολογίζεται ότι το 2020 στην Ευρώπη, το 10% των οχημάτων θα χρησιμοποιούν υγραέριο). Τέλος, αξίζει να τονίσουμε ότι, η Διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (International Panel on Climate Change – IPPC) έχει εξαιρέσει το υγραέριο κίνησης από τα αέρια που ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, υπολογίζεται ότι το 2020 στην Ευρώπη, το 10% των οχημάτων θα χρησιμοποιούν υγραέριο.
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
4:19
1
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
5:24
Page 26
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο
Που ανεφοδιάζουμε; Στον πίνακα που ακολουθεί, μπορείτε να ενημερωθείτε για τα πρατήρια ανά την Ελλάδα που διαθέτουν αυτή τη στιγμή υγραέριο. Σημειώστε όμως ότι, από τα πρατήρια που ήδη λειτουργούν, άμεσα θα ενταχθούν και άλλα, στο πλαίσιο της επέκτασης του δικτύου των εταιρειών εμπορίας υγρών καυσίμων, ώστε να καλύπτονται σταθερά οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες για υγραέριο.
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΑΤΗΡΙΩΝ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ LPG* ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΠΟΛΗ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
SHELL/CORAL GAS
ΑΓ.Ι.ΡΕΝΤΗΣ
Αγ. Άννης 46 & Μακρυγιάννη
ΤΗΛΕΦΩΝΟ
ΕΚΟ
ΑΓ.Ι.ΡΕΝΤΗΣ
Π.Ράλλη 99-101
CAR GAS
ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ
2o χλμ. Ν. Μουδανιών-Σιθωνίας
AVIN/CORAL GAS
ΑΓΡΙΝΙΟ
2o ΧΛΜ. Ε.Ο. Αγρινίου-Καρπενησίου
2641024455
AVIN/CORAL GAS
ΑΓΡΙΝΙΟ
Πανεπιστημίου 38
6979 220730
Α.Π
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
12ο Χιλ. Αλεξανδρούπολης -Φερών
25510-61485
CAR GAS
ΑΛΙΒΕΡΙ
Λέπουρα Ευβοίας
22230 91572
BP
ΑΛΙΜΟΣ
ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ 6
AVIN/CORAL GAS
ΑΡΧΑΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΣ
Κρητικά
2741020122
SHELL/CORAL GAS
ΑΧΑΡΝΑΙ
Δεκελείας 124
2102466148
AVIN/CORAL GAS
ΒΙ.ΠΕ. ΣΙΝΔΟΥ
Συμβολή Οδών Α4-3
2310797693
AVIN/CORAL GAS
ΒΟΛΟΣ
7ο χλμ. Βόλου-Λαρίσσης
2421095385
CAR GAS
ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ
Μαρκόνι 9
2103417186
BP
ΓΕΡΑΚΑΣ
Λεωφόρος Σπάτων & Βουτσινά
2106516360
BP
ΓΕΡΑΚΑΣ
Λ.ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 150
FGAS
ΓΡΕΒΕΝΑ
ΚΟΜΒΟΣ ΕΓΝΑΝΤΙΑΣ-ΕΞΟΔΟΣ ΓΡΕΒ.
24620-87928
Πανόραμα
2310 460444
2104930205 6977339576
AVIN/CORAL GAS
Δ.Ο ΘΕΡΜΗΣ
(προσεχώς)
ΠΑΝΟΡΑΜΑΤΟΣ
SHELL/CORAL GAS
ΔΗΜΟΣ ΕΧΕΔΩΡΟΥ
12o χλμ. ΕΟ Θεσ/κης-Εδέσσης
2310 722339
CAR GAS
ΔΡΑΜΑ
Προσοτσάνη Δράμας
2522023264
SHELL/CORAL GAS
ΔΡΑΜΑ
Προσοτσάνη Δράμας
2522022322
Α.Π
ΔΡΑΜΑ
ΤΕΡΜΑ ΧΡΥΣΟΒΕΡΓΗ
25210/46871
ΕΚΟ
Ε.Ο.ΛΑΡΙΣΗΣ-ΒΟΛΟΥ
7ο ΧΙΛ. ΛΑΡΙΣΗΣ-ΒΟΛΟΥ
AVIN/CORAL GAS
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Δ.Ε.Δ. Ηρακλείου-Μοιρών 97
ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΣ
2810-250608
2810792192
ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ
ΘΕΡΜΗ
ΕΝΑNTΙ ΗΥΑΤΤ
2310-464889
AVIN/CORAL GAS
ΘΕΣΗ ΣΤΕΡΦΟΤΟΠΙ
3ο χλμ. Ε.Ο. Αντιρίου-Ιωαννίνων
26340 32379
ΕΚΟ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΤΕΡΜΑ ΟΔ.ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ
ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΚΑΖ
ΙΛΙΟΝ (ΝΕΑ ΛΙΟΣΙΑ)
ΒΙΤΥΒΙΛΛΙΑ 44
FGAS
ΙΩΑΝΝΙΝΑ
3ο ΧΙΛ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
26510-57624 26510 55660
(προσεχώς)
64
2310-523131 2102637938-9
SHELL/CORAL GAS
ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΚΟΜΒΟΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ, ΕΞΟΔΟΣ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ
ΕΚΟ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΘΕΣΗ ΚΑΤΣΙΚΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΦΑΡΜΑΚΗΣ ΑΕ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ
5ο χλμ Ιωαννίνων-Αθηνών
2651053030
CAR GAS
ΚOMOTHNH
Καρυδιά Κομοτηνής
2531032835
ΕΚΟ
ΚΑΜΑΤΕΡΟ
Κ.ΠΑΛΑΜΑ ΚΑΙ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
5:22
Page 27
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΑΤΗΡΙΩΝ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ LPG* ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΠΟΛΗ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ
CAR GAS
ΚΑΤΕΡΙΝΗ
4o χλμ. ΕΠ ΟΔ. Κατερίνης-Εφέσσου
CAR GAS
ΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΤΕΡΜΑ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
2351036777
CAR GAS
ΚΕΦΑΛΑΡΙ
18o χλμ. ΕΟ. Καβάλας-Δράμας
2510516301
CAR GAS
ΚΙΛΚΙΣ
Αγ. Παντελεήμων
2341064057
CAR GAS
ΚΟΜΟΤΗΝΗ
4ο χλμ. Κομοτηνής - Ξάνθης
2531022630
SHELL/CORAL GAS
ΚΟΡΩΠΙ
8ο χλμ. Βάρης - Κορωπίου
2106620316
ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ
ΚΟΡΩΠΙ
2ο ΧΙΛ.ΠΑΙΑΝΙΑΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ
SHELL/CORAL GAS
ΚΥΨΕΛΗ
SHELL/CORAL GAS
ΛΑΚΚΩΜΑ
32ο χλμ. Θεσσαλονίκης-Νέων Μουδανιών
2399051177
AVIN/CORAL GAS
ΛΑΡΙΣA
360o χλμ. Αθηνών-Θεσσαλονικης
2410575123
ΕΚΟ
ΛΑΡΙΣΑ
3o ΧΙΛ. ΛΑΡΙΣΗΣ-ΑΘΗΝΩΝ (ΕΝ.ΕΛΠΑ)
CAR GAS
ΛΙΒΑΝΑΤΕΣ
Ε.Ο. ΛΑΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ
CAR GAS
ΜΑΚΡΟΧΩΡΙ ΗΜΑΘΕΙΑΣ Αριστοτέλους 244
2351052052
23310 99220
2410-627327 2233032285 2331042948
CYCLON/CORAL GAS ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ
Mεσόκαμπος Μεσολογγίου
Α.Π
ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ
ΝΑΥΠΛΙΟΥ 33
ΕΚΟ
ΜΙΚΡΟΘΗΒΕΣ
11ο ΧΙΛ ΟΔΟΥ ΒΟΛΟΥ-Ν.ΑΓΧΙΑΛΟΥ
CAR GAS
ΜΟΣΧΑΤΟ
Δαβάκη 16 & Πολυκράτη
ΕΚΟ
ΜΟΣΧΑΤΟ
ΠΕΙΡΑΙΩΣ & ΚΟΝΤΟΝΗ 27
AVIN/CORAL GAS
ΝΑΟΥΣΑ
18o χλμ. Βέροιας - Έδεσσας
2332042555
CAR GAS
ΝΑΟΥΣΑ
Χαριέσσα Νάουσας
2332041806
SHELL/CORAL GAS
ΞΑΝΘΗ
0,5o χλμ. Ξάνθης-Καβάλας
2541066614
Α.Π.
ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
ΒΙ.ΠΕ Ορεστιάδας
2552022866
A.Π
ΠΑΙΑΝΙΑ
Λεωφ..Μαρκοπούλου 26
2106643731
SMARTGAS
ΠΑΛΛΗΝΗ
18ο xλμ. Λ.Μαραθώνος
CAR GAS
ΠΑΤΡΑ (ΠΑΡΑΛΙΑ)
Πατρών πύργου 1
JET GAS
ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟ ΠΥΛΑΙΑΣ 11ο ΧΙΛ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ-ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
ΕΚΟ
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ
2631300553 24210-88953 2104817689
2610 521322 2310-476136
ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΥ 7
SHELL/CORAL GAS
ΠΟΛΥΣΤΥΛΟ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ
ΠΡΕΒΕΖΑ
ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΠΡΕΒΕΖΗΣ
2510 391634
CORAL GAS
ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ
3o χλμ. Πτολεμαϊδας-Φλώρινας
2463077631
SHELL/CORAL GAS
ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ
1ο ΧΛΜ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ
24630 81650
SHELL/CORAL GAS
ΣΕΑ ΚΟΡΙΝΟΥ
55ο χλμ. ΕΟ. Θεσ/κης-Αθηνών
2351041257
SHELL/CORAL GAS
ΣΕΑ ΚΟΡΙΝΟΥ
447ο χλμ. ΕΟ Αθηνών-Θεσ/κης
2351042131
AVIN/CORAL
ΣΕΑ ΠΛΑΤΑΝΟΥ
Εγνατία Οδός 283,5 χλμ. (Θεσ./κη- Βέροια)
2333071554
AVIN/CORAL
ΣΕΑ ΠΛΑΤΑΝΟΥ
283,5ο χλμ. Εγνατίας Οδού Βεροιας-Θεσ./κης
2333071537
CAR GAS
ΣΕΡΡΕΣ
1o χλμ. Σερρών Νιοχωρίου
SHELL/CORAL GAS
ΣΠΑΤΑ
Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών
ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ
ΤΡΙΠΟΛΗ
ΠΑΡΑΠΛΕΡΗ Ε.Ο. ΤΡΙΠΟΛ-ΚΑΛ.
CAR GAS
ΤΥΧΕΡΟ ΕΒΡΟΥ
2o χλμ. Προβατώνα-Τυχερού
2554041400
CAR GAS
ΦΑΡΣΑΛΑ
Οδός Λαμίας (ΤΕΡΜΑ)
24910 24062
BP
ΦΟΙΝΙΚΑΣ
ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ (ΟΠ.ΜΗΧ/ΣΙΟΥ ΟΑΣ)
2310-471177
ΠΑΝΙΚΙΔΗΣ ΑΕ.
ΧΑΛΑΝΔΡΙ
Αλεξ.Παναγούλη 39 & Επαμεινώνδα
ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ
ΧΑΝΙΑ
ΓΑΛΑΤΑΣ
2321021209 210 3542380-79
2810-31090
65
LPG MARIA:touring_pilio.qxd
26/1/2012
4:43
Page 28
Τα πάντα για το υγραέριο στο αυτοκίνητο INFO PAGE EΠΩΝΥΜΙΑ ΑντωνέληςΙορδανίδης Α.Ε ATIKER HELLAS
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 7οχλμ.Ε.Ο Θεσ/κηςΜουδανιών,Θεσ/κη 2oχλμ.Επαρχιακής Οδού Ξάνθης-Λάγους,Ξάνθη AutoGas center Στεργίου Οδός Ευόσμου,ΒΙΠΕ Ωραιοκάστρου AUTO GAS TECHNOLOGY Αγ. Κωνσταντίνου 66 Ηλιούπολη AUTOGAS KAVALAS Ν.Καρβάλη,Καβάλα BLUEMEC HELLAS Γρηγορίου Λαμπράκη 40, Νίκαια Boulekos GAS Τατοίου 84,Μεταμόρφωση CARSGAS Καλαποθάκη 6,Θεσ/κη Κιοπάσογλου Αβραάμ CHEVROLET Μοναστηρίου 289,Θεσ/κη ΣΟΥΒΛΕΡΗΣ CORAL GAS Γεωργίου Αβέρωφ 26-28, Περισσός ECOGAS 4,5 χλμ. Θεσ/κηςΚατερίνης,Θεσ/κη ECOKINHΣΗ Μαρίνου Αντύπα 14, Ηλιούπολη Αττικής EUROPEGAS E.E Πρωτόπαππα 63, Ηλιούπολη ΕΣΚΙΑΔΗΣ 14ο χλμ. Θεσ/κης-Περαίας, ΥΓΡΑΕΡΙΟΚΙΝΗΣΗ Θεσ/κη ELGAS Γιαννιτσών 194, Θεσ/νίκη Gas experts Mοσχονησίων 3 & Λ. Πειραιώς,Μοσχάτο Gas THEODOROU Γιαννιτσών 181,Θεσ/κη GPA GAS Ορακής 11,Ταύρος GT CAR SERVICE 4οχλμ.ΙωαννίνωνΤΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ηγουμενίτσας Kalgas Δωδεκανήσου 60, Καμίνια,Πειραιάς KARVOUNIS GAS Λ.Λαυρίου 30,Γλυκά Νερά,Αττικής KS TECHNIC Αεροδρομίου 90, Ωραιόκαστρο,Θεσ/κης MOTION GAS Μενεξέδων 14Β,Κηφισιά POLARGAS ΕΠΕ BI.ΠΑ Νεοχωρούδας,Θεσ/κη ΡΟΜΠΟΠΟΥΛΟΣ 2οχλμ. Ε.Ο Θεσ/κηςΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ Α.Ε Αθήνας SP autogas Καποδιστρίου 58, Ν .Ιωνία ΤΣΟΥΚΛΙΔΗΣ ΑΕΒΕ Τατοίου 1 & Αναγεννήσεως, Μεταμόρφωση ΣΤΑΘΗΣ Σ. & Ν. Χρυσαυγή Λαγκαδά 66
ΤΗΛΕΦΩΝΟ SITE 2310-444848 www.antonelis.chevroletsas.gr 25410-24345 www.atiker-hellas.gr 2310-690650 www.autogas-center.gr 210-9755573 www.agt.gr 2510-316720 210-5696990 www.bluemec.gr 210-2828050 www.boulekosdymanic.com 2310-284096 www.carsgas.gr 2310-521425 www.souvleris-chevroletsas.gr 210- 9491000 www.coralgas.gr 2310-574760 www.ecogas.gr 210-9734811 www.ecokinisi.gr 210-9935444 www.europegas.pl 2310-459222 www.eskiadisfiat.gr 2310-523323 www.elgas.gr 210-4839800 www.gasexperts.gr 2310-523131 www.autogas.gr 212-1006344 www.gpagas.com 26510-63611 www.gtcarservice,gr 210-4175701 www.kalgas.gr 210-6048320 www.karvounisgas.gr 2310-681009 www.kstechnic.gr 210-8073171 www.motiongas.gr 2310-574876 www.polargas,gr,www.landi.gr 2310-753000 www.tartarini.gr 210-6800844 www.pazaropoulos.gr 210-2833300 www.tsouklidis.gr 23940-25605 www.fordstathis.gr