PREVIEW
NO FEAR NO EQUAL NO LIMITS
JUST MAGNA CHARTA
VIVIAN DEN BAKKER
D e t h e a t e r v o o r s t e l l i n g ‘ D e A d v o c a a t ’, s p e e l t z i c h a f o p h e t m o m e n t d a t B r a m M o s z k o w i c z d e v e r d e d i g i n g v a n W i l l e m H o l l e e d e r (a l i a s ‘ D e N e u s ’ ) o p z i c h n e e m t . O n d e r m e e r d e d o o r B r a m M o s z kow i c z i n d eze z a a k g e m a a k te (i n s c h a t t i n g s)f o u te n i n c o m b i n a t i e m et d e d o o d va n zi j n va d e r (M a x), l e i d e n i n d e t h e a te r vo o r s te l l i n g tot het einde van het befaamde én beruchte advocatenimperium. De voorstelling belicht ook de moeizame verhoudingen binnen de familie Moszkowicz, met name t u s s e n d e b r o e r v a n B r a m ( R o b e r t ) e n z i j n v a d e r. Ve r d e r s p e l e n d e a c t i v i t e i t e n v a n B r a m b u i t e n d e a d v o c a t u u r, z o a l s d e v e l e o p t r e d e n s i n d i v e r s e m e d i a , e e n r o d e draad in het verhaal. Al met al eindigt de voorstelling met de schrapping van het t a b l e a u e n d e o n d e r g a n g v a n B r a m i n d e a d v o c a t u u r. Ac teur Porgy Frans sen, die in deze voor stelling de rol van Bram M oszkowicz ver tolk t, heef t zich voor deze rol duidelijk in zijn personage ingeleefd. De bevlogen manier van praten en het charismatische karak ter van Bram Moszkowicz komen in iedere scène en bij iedere zin die Porgy spreek t herkenbaar naar voren. In deze voorstelling wordt nog maar eens benadruk t dat de kernwaarden onafhankelijkheid, deskundigheid en integriteit in de advocatuur van groot belang zijn. In geval van schending van deze waarden, kan het ver trouwen in de advocatuur worden geschaad. Te r v o o r k o m i n g v a n ( n i e u w e) i n c i d e n t e n d i e t o t d e r g e l i j k e v e r t r o u w e n s b r e u k e n kunnen leiden, is binnen de advocatuur het onder werp beroepsattitude en beroepsethiek hoog op de agenda geplaatst. Ook is er meer wetgeving gekomen op het gebied van fraude, c orruptie en omkoping, zoals de (UK ) Briber y Ac t en de Wet ter voorkoming van wit wassen en financieren van terrorisme. H e t b i j wo n e n va n d eze vo o r s t e l l i n g g e ef t i e d e r e a d vo c a a t d a n o o k (o p n i e u w) s t o f t o t n a d e n k e n o v e r v r a g e n z o a l s ‘ w e l k e c l i ë n t e n w i l j e b i j s t a a n ’, ‘ w e l k e z a k e n w i l j e doen’ en ‘hoe blijf je hierbij onafhankelijk en integer’? Al met al dus voor iedereen, maar zeker ook voor advocaten, een intrigerende voorstelling over het spraakmakende leven van Bram Moszkowicz en zijn o n d e r g a n g i n d e a d v o c a t u u r.
“Het bekijken van deze voorstelling geeft iedere advocaat (opnieuw) stof tot nadenken over het belang van de kernwaarden in de advocatuur.�
H A N N AG N E S FA BE R “ Waarheid, vertrouwen en trots. Drie begrippen die dwars door de gehele voorstelling van De Advocaat lopen. Drie begrippen die van grote waarde zijn voor Max Moskowicz, pater familias en grondlegger va n h e t f a m i l i e k a n t o o r. D e r o l va n M a x w o r d t g e s p e e l d d o o r H a n s Tr e n t e l m a n . M a x h e c h t g r o t e w a a r d e a a n e n h e e f t v e e l v e r t r o u w e n i n zijn zoons en vindt dat de waarheid moet worden uitgesproken. Beide zoons nemen het niet zo nauw met de waarheid en het vertrouwen van Max wordt meerdere keren geschonden. Max is ook een trotse man. Die trots brokkelt gedurende de voorstelling langzaam aan af, mede door toedoen van Max’ grootste trots, zoon Bram. Ondanks die grote trots is het uiteindelijk zijn andere zoon, Mordechai, die hij echt in vertrouwen neemt. Waarheid en vertrouwen zijn ook in het ‘echte’ advocatenleven van essentieel belang. Cliënten moeten je in vertrouwen willen nemen om hun belangen zo goed mogelijk te kunnen behartigen. Als advocaat wil ik graag op de hoogte zijn van de waarheid, de werkelijke feiten, om de belangen van mijn cliënt optimaal te kunnen behartigen. Er is niets zo vervelend als door de wederpartij verrast worden door feiten waar je niet van op de hoogte was maar die van essentieel belang zijn voor de zaak. En met het volle vertrouwen van je cliënt een zaak tot een goed ein de bren gen, is het m o oiste wat er is. Dat ma ak t mij trots.”
“De teksten zijn pakkend, doorspekt met literaire hoogstandjes en ‘echte advocatentaal.”
N AT H A L I E VA N HELLENBERG HUBAR “ M orde c hai M os zkowi c z, ges p eel d d o or Dr ies Vanhe gen, s p eelt het enige en jongere broertje van Bram Moszkowicz in deze komische tragedie gebaseerd op het leven van de bekendste advocatenfamilie van Nederland. Mordechai staat zijn hele leven al in de schaduw van zijn beroemde broer Bram, de belofte en enige waardige opvolger van z i j n va d e r, d e b e r o e m d s t e s t r a f p l e i t e r va n N e d e r l a n d , M a x M o s z ko w i c z . Niet geheel terecht, omdat gedurende het stuk steeds vaker blijkt dat Bram, in tegenstelling tot Mordechai, zijn zaken niet op orde heeft en bovendien niet gelukkig is met de rol die zijn vader voor hem heeft geschreven. Overigens blijkt ook Mordechai niet gelukkig met zijn rol. Zelfs niet wanneer zijn vader hem, en niet de succesvolle Bram in vertrouwen neemt over zijn ziekte. Het onderdeel zijn van een a d v o c a t e n f a m i l i e k o m t m i j b e k e n d v o o r. To t v o o r k o r t w a r e n m i j n t w e e jongere zussen en ik alle drie advocaat. Inmiddels heeft een zusje haar toga aan de wilgen gehangen, maar de hilarische discussies en met name de argumentatie om je gelijk te kunnen onderbouwen binnen een j u r i d i s c h e f a m i l i e, ko m e n m i j z e e r b e ke n d v o o r. I k k a n m i j e c h t e r n i e t v o o r s t e l l e n h o e j e m e e k a n w e r ke n a a n d e o n d e r g a n g va n j e k a n t o o r, j e broer en je familienaam. Ik ben blij dat ik mijn eigen rol in het leven mag s c hrijven.�
“Een hilarische tragedie: meesterlijk geschreven, wervelend gespeeld en opvallend herkenbaar.�
BABISE DE LAIVE Het personage van Freek, de kantoormanager (gespeeld door Hans van Leipsig) was voor mij het meest herkenbaar als advocaat die je ook in de dagelijkse praktijk kunt tegenkomen. Hij is het minst theatraal en het diplomatiekst van de opgevoerde advocaten in het stuk en steeds bezig om problemen pragmatisch op te lossen. Hoewel gedragsrechtelijk niet bepaald zuiver op de graat, doet hij toch wanhopige pogingen o m z a k e l i j k a l l e s i n g o e d e b a n e n t e l e i d e n . Te r w i j l z i j n f l a m b o y a n t e kantoorgenoten het kantoor opzettelijk in de afgrond laten glijden, b l i j f t h i j t o t h e t e i n d e t o e l oya a l a a n h e t k a n t o o r. Wa t i k k n a p g e s p e e l d vond, is hoe zijn houding verandert afhankelijk van wie hij tegenover zich heeft; zo gedraagt hij zich tegenover de secretaresse bazig en imponerend, maar tegenover degenen die hiërarchisch boven hem staan dan weer behulpzaam of onderdanig. Voor advocaten zijn de paralellen die in het stuk worden getrokken tussen de advocatuur en het theater interessant. Die vergelijking gaat waarschijnlijk sterker op voor de strafrechtpraktijk dan voor advocaten die het grootste deel van de tijd achter hun computer doorbrengen, maar het is goed om je te realiseren dat een deel van het advocatenwerk ook de performance en presentatie is. Misschien willen cliënten ook wel een beetje theater van hun advocaat. Daar zit echter ook een keerzijde aan zoals in het stuk heel terecht wordt opgemerkt door de cliënt: laat die welbespraaktheid en assertiviteit liever zien in de rechtbank of aan de wederpartij, in plaats van hem in te zetten tegenover je cliënt.
“Smullen van de scherpzinnige dialogen.�
H A N N AG N E S FA BE R Haantjes, die denken alles te weten en vrouwen onderschatten. Zo kun je de heren op het kantoor van Moskowicz wel typeren. Maar Mirjam, de enige vrouw op het advocatenkantoor en gespeeld door Karien Noordhoff, maakt direct bij haar sollicitatie een verpletterendere intelligente indruk. Ze is scherp, slim en ad-rem en weet zich goed staande te houden in de masculiene cultuur van het advocatenkantoor Moskowicz. De heren waarderen haar feminiene prĂŠsence en stellen haar a m b i t i e o p p r i j s . Z e i s n i e u w s g i e r i g n a a r h e t k a n t o o r, m a a r v o o r a l n a a r Bram Moskowicz. Die nieuwsgierigheid wordt uiteindelijk beloond voor Mirjam. Mirjam lijk eerlijk en oprecht, terwijl de maatschap denkt haar steeds meer te kunnen gebruiken als marionet. Maar het blijkt dat niet de maatschap maar Mirjam daadwerkelijk de touwtjes in handen heeft. Als undercover journalist blijkt zij er ook nog een andere agenda op na te houden, haar eigen agenda. Om je als advocaat staande te houden, zul je je eigen weg moeten gaan. Door je, als een soort van kameleon, aan te passen aan de omgeving zonder je eigen agenda en persoonlijkheid uit het oog te verliezen, kun je optimaal presteren. Net als Mirjam. Want ook de advocatuur is t h e a t e r.
“Het stuk zit goed in elkaar en ondanks het tragische verhaal valt er ook bijzonder veel te lachen.�
TESSA MORSSINKHOF
Met veel bombarie en wijzend naar zijn snufferd, betrad Viktor Griffioen, of tewe l: d e “ N e us �, h et to n e e l. Ee n m e e s te r l i j k s c h o u ws p e l vo l g d e, waarbij ongetwijfeld het beeldend idioom de grootste kracht vormde. Het welgemanierde, sierlijke maar soms wat gekunsteld taalgebruik van de heren Moszkowicz werd moeiteloos gekoppeld aan het sinistere vocabulaire van de schurk in dit verhaal. Ook de ruwe verschijning van de Neus, naast het chiquere voorkomen van de andere acteurs en het samenspel tussen hen onderling, maakte het stuk amusant om naar te kijken. Het stuk, dat op veel punten afweek van de werkelijkheid, kwam zo doeltreffend binnen. Hoewel het gebruik van taal als instrument binnen de advocatuur van grote waarde is, is het acteerspelletje eromheen, de performance, net zo belangrijk. Deze twee elementen l i e p e n v l o e i e n d i n e l k a a r o ve r. Vo o r e n n a h e t t o n e e l s t u k s p r a ke n w e m e t de acteurs. Een leuke maar ook bijzondere ervaring. Feit is dat acteurs en advocaten best wel wat van elkaar kunnen leren. Daarnaast hebben ze ook best wel wat van elkaar gemeen. Het draait tenslotte allemaal om overtuigingskracht.
“Nederlands op z’n Shakespeareaans.”
MAGNA CHAR
VANUIT DE ROTTERDA V E RWAC H T
R TA S P E C I A L
AMSE SCHOUWBURG J U N I 2 017
Buildings in clouds here Our time and our place dear Theres life in us yet love These walls we will climb above, above.
Tom Smith
www.avdr.nl
this is magna charta