THE
CHARTA
INTERVIEWS
C O M PA N Y L AW Y E R MEETS T O P L AW Y E R
E XCLUS IVE UTE ACKER PA U L N A U S E N EVERT JAN HEIJNEN DE BESTE STUURLUI S TA A N A A N WA L
ISSUE 018 • juni 2016
MAGNA
page
4
MAGNA CHARTA THE INTERVIEWS FEATURES
page
8&9
page
10 &11
page
12&13
WHO IS UTE ACKER WHO IS PAUL NAUS
EVERT page
WHO IS JAN HEIJNEN
16t /m25
INTERVIEW
IT’S A KEPPEL EN VEROLME AND DVDW THING: DE BESTE STUURLUI STA AN A AN WAL
I S S U E 018 • J U N i 2 016
THE
page
5
WHATEVER THE WORLD THROWS AT YOU, TAKE IT ON
www.avdr.nl
page
7
UTE ACKER
U T E I S VA N D U I T S E O R I G I N E E N I N M I D D E L S 2 0 JA A R I N N ED ER L A N D WERK ZAAM. NA HAAR STUDIE IN KEULEN, GENÈVE EN LONDON IS ZIJ HAAR C A R R I È R E A L S A DV O C A AT I N H A M B U R G B E G O N N E N . V E R V O L G E N S H E E F T Z I J V E L E J A R E N I N R O T T E R D A M I N D E H AV E N E N H A N D E L P R A K T I J K G E W E R K T, E E R S T B I J K E R N K A M P A DV O C AT E N E N DA N B I J S C H U T G R O S H E I D E , H E T L AT E R E D L A P I P E R . S I N D S 2 0 12 I S U T E PA R T N E R B I J DV D W A DV O C AT E N . U T E A D V I S E E R T, O N D E R H A N D E LT E N P R O C E D E E R T O V E R I N T E R N AT I O N A L E G O E D E R E N S T R O M E N Z OA L S I M P O R T- / E X P O R T C O N T R AC T E N , HANDELSFINANCIERING EN CONTRACTEN IN DE LOGISTIEKE KETEN. ZIJ H E E F T E X P E R T I S E I N H E T O P Z E T T E N E N B E Ë I N D I G E N VA N ( I N T E R N AT I O N A L E ) D I S T R I B U T I E N E T W ER K E N E N H E T O P S T E L L E N VA N E N A DV I S ER E N OV ER I N T E R N AT I O N A L E P R O J E C T O V E R E E N KO M S T E N . C O M P L E X E I N T E R N AT I O N A L E PR O C ED U R ES Z I J N H A A R S PEC I A L I S M E . VA N W EG E H A A R AC H T ER G R O N D H EEF T U T E V EE L ERVA R I N G I N O N D ER H A N D E L I N G S T R A J EC T E N M E T D U I T S E C O N T R AC T S PA R T I J E N . U T E M A A K T D E E L U I T VA N D E S EC T I E C O M M E R C I Ë L E C O N T R A C T E N & C O N F L I C T E N VA N DV D W A DV O C AT E N E N G E E F T L E I D I N G AAN DE GERMAN DESK DIE ZICH MET DRIE DUITS/NEDERLANDSE A D V O C AT E N S P E C I F I E K O P H E T Z A K E N D O E N M E T D U I T S L A N D R I C H T.
page
8
page
9
PAU L N AU S G E B O R E N 2 3 M A A R T 197 9 T E V E N LO E N VA N A F 19 8 6 I N B R EDA O P G EG R O EI D. N A A F S L U I T E N VA N H E T AT H E N E U M A A N H E T N A S S A U C O L L E G E , E E N J A A R KIM EN ENKELE MA ANDEN OP EEN VEEBOERDERIJ IN NOORD-AUSTRALIË G E W E R K T. I N 2 0 0 0 A A N S T U D I E R E C H T S G E L E E R D H E I D B E G O N N E N A A N D E U N I V E R S I T E I T U T R E C H T. T I J D E N S D E S T U D I E D E F O C U S V O O R N A M E L I J K G E L E G D O P D E I N T E R N AT I O N A L E H A N D E L S P R A K T I J K , V E N N O O T S C H A P S R E C H T E N I N T E R N AT I O N A A L R E C H T E L I J K E VA K K E N . D I T W E R D I N G E G E V E N D O O R DAT NA MIJN STUDIE IN DE MARITIEME/OFFSHORE SECTOR WILDE WERKEN. NA HET S C H R I J V E N VA N EE N S C R I P T I E OV ER D E B AG G ER O O R LO G , A L S L EG A L C O U N S E L A A N D E S L A G G E G A A N B I J A L L S E A S I N D E L F T. B I J A L L S E A S V E E L E R VA R I N G OPGEDA AN OVER DE T YPISCHE CONTRACT CONDITIES VOOR OFFSHORE AANNEMING EN HOE IN DE CONDITIES RISICO’S TE ALLOCEREN. VERDER RUIME E R VA R I N G O P G E D A A N , O V E R V E R Z E K E R I N G E N E N V E N N O O T S C H A P S R E C H T. IN 20 0 9 BEGONNEN BIJ SBM OFFSHORE ALS CONTR ACTS MANAGER WA ARIN D E F O C U S M E E R O P D E T O TA L E I N H O U D VA N E E N C O N T R A C T, C O M M E R C I E E N D E U I T VO ER VA N PR O J EC T E N K WA M T E L I G G E N . B I J S B M R U I M E ERVA R I N G O P G E D A A N O P H E T G E B I E D VA N T E N D E R - E N C O M M E R C I E E L M A N A G E M E N T, P R O J E C T M A N A G E M E N T E N U I T V O E R , C O N T R A C T A D M I N I S T R AT I E E N D I S P U U T M A N A G E M E N T. K E R N TA A K W A S B I J N A A LT I J D O M A L L E I N P U T VA N A L L E ACTOREN - ZOWEL IN NEDERLAND EN IN HET BUITENLAND - SAMEN TE BRENGEN EN DIT TOT EEN LEESBA AR, WERKBA AR EN COMMERCIEEL SUCCESVOL C O N T R A C T, Z O W E L I N D E T E N D E R , U I T V O E R E N A F S L U I T E N D E FA S E . MOMENTEEL WERKZAAM BIJ KEPPEL VEROLME ALS LEGAL EN CONTRACTS M A N A G E R , W A A R I N D E E E R D E R O P G E D A N E E R VA R I N G Z E E R G O E D VA N PA S K O M T.
page
10
page
11
EVERT JAN HEIJNEN
E V E R T J A N I S S I N D S 2 0 0 4 PA R T N E R B I J DV D W A DV O C AT E N . DA A R V O O R H E E F T H I J E R VA R I N G O P G E DA A N B I J U D I N K & D E J O N G A DV O C AT E N . E V E R T J A N I S C U M L A U D E G E S L A A G D V O O R D E S P E C I A L I S AT I E O P L E I D I N G I N S O LV E N T I E R E C H T VA N D E G R O T I U S A C A D E M I E E N Z A L I N H E T N A J A A R VA N 2 0 16 E E N T W E E D E S P E C I A L I S AT I E O P L E I D I N G V O L G E N , T E W E T E N D E G R O T I U S S P E C I A L I S AT I E O P L E I D I N G O N D E R N E M I N G E N A A N S P R A K E L I J K H E I D. E V ER T JA N A DV I S EER T O N D ER N E M I N G E N O P H E T G E B I ED VA N C O N T R AC T U E L E VERHOUDINGEN EN DE GESCHILLEN DIE DA ARUIT VOORT VLOEIEN. HIJ HEEF T D E L A AT S T E J A R E N E E N R U I M E C L I E N T È L E I N D E S C H E E P S B O U W - E N OFFSHOREBRANCHE OPGEBOUWD. DA ARNA AST IS HIJ SPECIALIST OP HET G E B I ED VA N FI N A N C I ER I N G E N Z E K ER H ED E N . Z I J N D O E L I S O M I N S A M E N S P R A A K M E T Z I J N C L I Ë N T E E N O P T I M A A L R E S U LTA AT T E B E R E I K E N D AT Z O W E L J U R I D I S C H K L O P P E N D A L S P R A K T I S C H T O E PA S B A A R I S . I N DAT K A D E R H EEF T H I J EE N R U I M E O N D ER H A N D E L I N G S - E N PR O C ES ERVA R I N G .
page
12
page
13
page
14
page
15
page
16
IT’S A
KEPPEL EN VEROLME AND D V D W THING DE BESTE STUURLUI S TA A N A A N WA L Door: Wouter Kurpershoek
H
oe hoger de prijs die hij mag rekenen, hoe hoger ook het risico dat een opdrachtnemer bereid is op zich te nemen. Het is aan de jurist dat risico zo volledig mogelijk in kaart te brengen en ook zo goed mogelijk voor zijn klant af te dekken in een contract. In de bouwsector is het alloceren van risico’s een complexe zaak, in de scheepsbouw nog
veel meer. Casco’s worden in Azië gebouwd en bij offshore-projecten maakt het werken op water de kans op vertraging veel reëler dan op land. In deze woelige wereld is het opmaken van contracten dus echt specialistenwerk. De beste scheepvaartjuristen staan aan wal, maar anders dan de stuurlui doen ze dat niet in de spreekwoordelijke zin.
Veel onderdelen van een contract zijn standaard, maar als de risico’s aanzienlijk zijn, zie je dat dan recht evenredig terugkomen in extra bepalingen?
“Ik treed veelvuldig op voor bouwers van schepen,“ antwoordt Evert Jan Heijnen, werkzaam bij DVDW Advocaten. ”Dan zie je vaak gemengde overeenkomsten. Er zijn veel toeleveranciers, dus inkoopcontracten, en dan is het zaak dat de condities in de bouwovereenkomst tussen de bouwer en de opdrachtgever aansluiten bij de overeenkomsten met de onderaannemers.
page
17
Heel belangrijk zijn de zogeheten permissible delays. Je hebt een bepaalde duur, die is voor de opdrachtgever natuurlijk van groot belang, dus daar zitten vaak boeteclausules in. En voor de opdrachtnemer is het van belang dat de overeenkomst voorziet in een permissible delay, voor het moment dat er zich een omstandigheid voordoet op basis waarvan de bouw vertraagt. Die omstandigheid is jou als bouwer dan niet aan te rekenen. De duur van het project wordt daar vervolgens op aangepast. Daar dien je goede clausules voor op te nemen in de overeenkomst.”
EEN ABSOLUTE ‘NO GO’?
Paul Naus, Legal en Contractsmanager bij Keppel Verolme, refereert aan offshore-projecten: “Werken op zee heeft een heel ander risicoprofiel. Bij een contractklus ergens op de Noordzee houd je met volledig andere risico’s rekening dan op de werf. Slecht weer is bijvoorbeeld een factor die dan een veel sterker vertragend effect heeft op het opleveren. Dat speelt mee bij het vaststellen van de opleverdatum. Ik zorg dan ook dat die veel flexibeler is dan bij een onshore-project. Als de klant te laat is met het aanvoeren van bepaalde materialen die ik op mijn beurt weer nodig heb om een klus uit te voeren, dan weet ik dat ik veel makkelijker een extensie krijgt voor de oplevering.” Volgens Ute Acker, eveneens advocaat bij DVDW Advocaten, is het belangrijk eerst goed te weten hoe beide partijen hun eigen risico’s zien. “Waar wil je wel of niet voor tekenen? Dat is vaak een combinatie van een commercieel en een juridisch verhaal. Dus je moet ook eerst begrijpen wat je klant eigenlijk wil en waar hij heen wil, en pas dan bepalen waar de specifieke risico’s liggen.”
page
18
Bestaat er een specifieke bepaling die geregeld wordt voorgesteld en waarvan jullie zeggen: die gaan we zeker niet opnemen in het contract?
“Dat ligt eraan wat er commercieel achter zit,” antwoordt Paul Naus. “Er is eigenlijk niets waarvan ik van tevoren al zeg: dat is een absolute no go, maar alles hangt echter wel zeer af van het commerciële plaatje en het risicoprofiel van het onderliggende werk.., Duidelijkheid tussen partijen over betekenis en/of interpretatie van bepalingen is in ieder geval essentieel. Wat ik wel en niet accepteer, hangt heel erg af van het commerciële aspect en van wat de company richtlijnen zijn, want er willen nog wel eens wat dogma´s bestaan. . Wat ik wel vaak zie is dat er geen limitiering van aansprakelijkheid in een contract voorkomt en daarmee is het wel oppassen voor een ongelimiteerde aansprakelijkheid., Stel dat de zaken toch niet helemaal lopen zoals ze zouden moeten lopen kan je aansprakelijkheid snel uit de hand lopen.”
En dan ga je ook gerust de discussie aan?
“Er is een bekend geschil binnen de industrie tussen een zekere offshore aannemer uit Delft en een werf uit Azie. Deze aannemer had een schip laten bouwen en de werf had daarbij over het hoofd gezien om daarbij inderdaad een aansprakelijkheidslimitering in het contract te zetten. Tevens had de werf een ontwerpaansprakelijkheid voor het schip. De aannemer kon claimen dat het ontwerp en daarmee het schip niet conform contract was. Doordat
de limiering van aansprakelijkheid er niet was heeft dat die werf heel veel geld gekost, De opdrachtgever heeft het schip ergens anders kunnen laten afbouwen en de werf kon daar min of meer het geld voor ophoesten. De discussie had dus door de werf in ieder geval over 1 van de 2 punten gevoerd moeten worden; Of een duidelijk afbakening van het werk OF de limitering van de aansprakelijkheid. Maar het liefts over beide natuurlijk.”
Laat ik het dan omdraaien: is er een bepaling waarvan jullie zeggen: die moet er absoluut in?
Ute Acker noemt de forumkeuze: “En bij voorkeur ook een rechtskeuze. Want anders heb je alle ellende al voorgeprogrammeerd voordat je überhaupt begonnen bent aan een inhoudelijke discussie. Je stelt een contract in eerste instantie op om geschillen te voorkomen. Eigenlijk moet het contract daarom ook alle handvatten bieden om een mogelijk geschil vervolgens op te lossen. Maar als die discussie losbarst wil je het ook over de inhoud van je geschil hebben en niet over zijpaden, zoals de vraag: naar welke rechter stappen we eigenlijk? Dan krijg je eerst een geschil in een geschil en dat kan beslissend zijn voor de
inhoudelijke uitkomst. Of ik nou bij een Nederlandse rechter terecht kan of dat ik naar Engeland, naar Polen, naar Singapore of naar Zuid-Afrika moet. Die discussie wil je van tevoren beslecht hebben.” In de scheepsbouw is er volgens Paul Naus een onwrikbare voorkeur voor
beste is. Daar ben ik het niet zo mee eens. Zelf vind ik het Nederlands recht ook een zeer goede basis als rechtskeuze, maar dat krijg ik er niet zo snel in bij mijn opdrachtgevers. Het voordeel van Engels recht is dat je alle elementen over de verhouding tussen de partijen in het contract wil zetten. Dat dwingt partijen ook om zo-
“GESCHIL IN EEN GESCHIL” het Engels recht. “Het is een beetje een dogma dat het Engels recht het
veel mogelijk onderwerpen met elkaar overeen te stemmen. Dus er valt heus wel wat voor het Engels recht te zeggen, hoor. Maar eigenlijk doet mijn voorkeur er niet zo toe, omdat je over het algemeen toch wel aan Engelse recht vast zit, omdat opdrachtgevers dit vaak zo stellen. Voor Evert Jan Heijnen is het duidelijke welke bepaling er in ieder geval in een contract moet: “Wat ik vaak zie bij scheepsbouwcontracten, is dat het casco in een ander land gebouwd wordt. Vaak is in dat Oost-Europa of Zuidoost-Azië. Natuurlijk is die beslissing geldgedreven en dan is mijn reactie dat het allemaal leuk en aardig is, maar ook betekent dat je als West-Europese scheepsbouwer minder invloed hebt op de leveringstijd, dus niet weet wanneer het binnenkomt. Bij zo’n groot project is de ketting natuurlijk zo sterk als de zwakste schakel. Volgens het Nederlands recht ben je als hoofdaannemer in beginsel aansprakelijk voor fouten van je onderaannemer, maar in zo’n geval vind ik het van essentieel belang dat dit niet opgaat. Je bent dus niet aansprakelijk, of toerekenbaar voor opleverfouten of vertragingen die een dergelijk traject met zich meebrengen. Ik ben er altijd heel erg op gespitst om die bepaling op te
page
19
nemen. Dat is voor mij nu echt een no go: dat dat de opdrachtgever wil dat het casco goedkoop elders wordt gebouwd, maar anderzijds tegelijkertijd jou eraan ophangt dat je te laat bent met je schip.”
arbitrage. Maar tegelijk is deze vorm van arbitrage zó duur, dat je eigenlijk al bij voorbaat ieder juridisch geschil in de kiem hebt gesmoord. Dat is arbitrage voor hele grote zaken met hele grote belangen en dan hebben we het echt over de miljoenen met twee cijfers ervoor. Dat zou ik echt afraden. Het klinkt goed, maar het helpt je in de praktijk in de meeste gevallen geen stap verder. Geschiloplossing moet werken l voor de partij die het risico’s loopt dat ze nog eens moet claimen, bijvoorbeeld omdat het werk niet goed is of omdat er nog een betaling moet komen. Men moet ervoor waken dat de kosten van de gekozen arbitrage niet een drempel zijn waarachter de wanpresterende partij zich kan verschuilen.”
“KIES VOOR JE EIGEN RECHT” Je mag als advocaat adviseren, maar volgen je klanten ook steevast dat advies op? Volgen ze bijvoorbeeld de rechtskeuze?
“Vaak heeft je klant gewoon niks te kiezen,” antwoordt Ute Acker. “Dan moet hij het doen zoals zijn opdrachtgever het graag wil hebben. En er kan maar beter een keuze gemaakt zijn dan dat er niks in het contract staat. Als je zelf aan de touwtjes trekt zou ik altijd voorstellen: zorg dat je je eigen recht hebt. Als je een Franse partij bent, kies dan dus voor Frans recht en een Franse rechter. En als Nederlandse partij probeer je ervoor te zorgen dat Nederlands recht en de Nederlandse rechter aangewezen zijn. Als je iets van middengrond wilt, kies dan voor arbitrage.”
Arbitrage is dus een soort plan B?
“Soms wel. Soms is het ook een terecht en bewuste keuze. Maar in de categorie van de dingen die je echt niet in een contract wilt hebben, passen voorstellen als ‘laten we dan maar ICC-arbitrage doen’. Dat klinkt heel chique en heel neutraal en ICC arbitrage is ook zeker zeer goede
page
20
In Rotterdam heeft een deel van de rechterlijke macht zich gespecialiseerd in scheepsbouw, nog maar vrij recentelijk zelfs. Is dat een belangrijke en positieve ontwikkeling?
Ute Acker vindt deze ontwikkeling alleen maar toe te juichen. Evert-Jan Heijen onderstreept het belang van specifieke kennis bij de rechter: “Ik ben natuurlijk actief op een gebied waar techniek heel belangrijk is. Mijn ervaring met Nederlandse rechters is over het algemeen best goed, maar het is wel een vorm van dispute resolution waarbij een overheidsrechter niet de techniek beheerst. Dus je kunt beter een vorm kiezen waarbij die expertise wél aanwezig is. Dan kom je toch vaak bij arbitrage terecht, want ook bij een in scheepsbouw gespecialiseerd hof duurt de afwikkeling van een geschil toch langer dan bij arbitrage. En als je een geschil hebt over overleveringsproblemen, kan dat tijdsverschil weleens tot grote problemen leiden.”
“THE SCOPE OF WORK” Stel je voor, je zit in onderhandelingen, waar zie je dan de grote verschillen tussen landen en culturen?
“Het gaat mijns inziens eigenlijk vooral om de vraag : wat krijg ik voor deze prijs? De onderhandelingen zoals ik ze veel gevoerd heb draaiden voornamelijk rond het commerciële aspect, want met terms and conditions zat je vaak toch steeds vast aan standaardcontracten onder Engels recht. Daarover werd, in mijn ervaring, verhoudingsgewijs ook veel minder over gesteggeld. Er wordt veel gesproken over the scope of work, het werk zelf. Wat zat wel in de prijs, wat zit er niet in? Wie is verantwoordelijk voor welk deel van het werk en wie betaald, er al dan niet voor? Wat is jouw verantwoordelijkheid, wat is de mijne? Daarin zat vaak een veel grotere uitdaging in dan in het onderhandelen over terms and conditions. Je voorziet van tevoren toch niet hoe het geschil zal zijn. Dus je kan je wel heel hard maken om een bepaalde clausule op een bepaalde manier te formuleren, maar voor hetzelfde geld is het geschil anders en dan bijt zo’n clausule alsnog. The scope of work, het daadwerkelijke werk, van wat er wel en niet in een prijs zit. Daar, daar moet je slim zijn, met name als je zelf het plaatje nog niet compleet hebt. Je wil de onzekere factoren bij de ander neerlegen.”
page
21
En wie zijn de slimmeriken, volgens jou?
er zo’n mevrouw van de partij bij die overheersende zeggenschap heeft bij de totstandkoming van dergelijke contracten. Die eerste drie dagen kom je dus geen meter verder. En de laatste dag, de laatste anderhalf uur zelfs, kom je in de snelkookpan terecht. Je hebt immers gezegd dat je weggaat op donderdagmiddag, om vier uur nog wel. Dan is het om drie uur klaar en geregeld. Heel apart . In West-Europa of in Nederland is dat
door naar de volgende De Duitser daarentegen, die pakt het allemaal net iets langzamer en grondiger aan. Die komt met zo’n dikke stapel papier, tekeningen en berekeningen en zeven technici aan tafel zitten. Vaak zie ik dat Nederlanders niet begrijpen met wie ze nu eigenlijk moeten praten en dan een verkeerde keuze maken. De Nederlandse verkoper denkt: ik moet de Duitse inkoper hebben. Maar nee, je moet eerst die technici aan
opkomt. En naar een rechter gaan in Brazilië laat maar zitten, dat heeft niet zoveel zin.”
zal je zoiets niet meemaken.”
tafel richten. Want die moet je ervan overtuigen dat je product goed is, dat je de kwaliteit levert die ze wensen, dat je aan de technische eisen voldoet. Vervolgens praat je met de inkoper. En uiteindelijk moet je de ‘Chef’ hebben. Zo’n proces kan vele maanden duren. En wanneer komen wij advocaten in beeld? Pas als de mensen in die kamer er met elkaar uit zijn gekomen.”
“Chinezen zijn wel geslepen, hoor, die worden ook steeds slimmer. Brazilianen spelen het weer heel anders. Die zeggen dat iets bij de prijs zit inbegrepen en twee dagen later met een uitgestreken gezicht dat het er toch niet in zat. Dan moet je toch alsnog betalen, want anders zeggen ze ook gewoon dat je die werf niet
Evert Jan Heijnen heeft gelijkaardige ervaringen: “Ik ben een paar jaar geleden in China geweest voor een onderhandeling om daar vijfentwintig casco’s van een andere contractspartij te krijgen. Dan heb je wel een uitdaging met die Chinezen. De truc is daar om te zeggen dat je op donderdag weggaat terwijl je vliegtuig pas op zondag vertrekt. Want de eerste drie dagen van de onderhandelingen zit
page
22
Ute, stellen de verschillen binnen Europa dan nog wel iets voor?
“Vanuit mijn praktijk heb ik vaak te maken met Duits-Nederlandse en Nederlands-Duitse onderhandelingen en daar zie je toch een duidelijk verschil. Nederlanders proberen vaak snel te scoren. Ik kom binnen, ik vertel een mooi verhaal met een gelikte presentatie en klaar is Kees. Komt de opdracht niet snel binnen,
Succes is dan vooral een kwestie van voorbereiding, zou ik zeggen.
“Zeker, maar niet noodzakelijk,” zegt Paul Naus. “Ik heb in dat verband een anekdote die te leuk is om niet te vertellen. Nou, er waren een Zweedse club en een Nederlandse club die beiden iets gedaan wilden krijgen in Brazilië. Die Nederlanders hadden zich al een week lang intensief voorbereid: PowerPointpresentaties geoefend, een rollenspel uitgedacht. Toen ze bij de Brazilianen aankwamen hadden ze de hele presentatie van A tot Z in hun hoofd en hun vingers. Die Zweden daarentegen, die hadden geen fluit gedaan. Die waren de avond ervoor nog even tot in de late uurtjes met zijn allen op pad gegaan in Rio. Ze deden een halve presentatie en toch kregen ze de klus. Waarom? De Brazilianen vonden het allemaal wel lollig er zat passie enthousiasme in en spontaniteit. Dat sprak die mannen aan en dus kregen de Zweden toch de klus.”
En wat leer je daarvan? Dat standaarden verschillen?
“Nee, dat er eigenlijk geen standaard is. Dat is denk ik ook het leuke van
het Europese Hof van Justitie hebben. Hoe bepaal ik nou het toepasselijke recht, hoe bepaal ik nou de bevoegde rechter? Dat is allemaal jurisprudentie vanuit nul geweest. Eind jaren ’60, begin jaren ’70 kwamen wetten die helemaal nieuw waren. Er is een hele rits aan arresten die daar invulling
bouten in een stuurhuis vervangen en daar gaat iets mee mis, dan willen wij natuurlijk niet het hele schip gaan vergoeden als dat onverhoopt op de klippen loopt. Het gaat om limitering van aansprakelijkheid en de allocatie daarvan.”
“DUWBAK LINDA ARREST” deze industrie. Omdat je zo internationaal werkt, leer je dat niets helemaal goed is niets helemaal fout.”
Jullie zijn juristen en hebben dus veel te maken met jurisprudentie. Er is een uitspraak die veel impact heeft gehad op jullie contractwerk?
Ute Acker denkt niet zozeer aan één specifiek arrest “Ik denk dat wij ons vandaag in 2016 niet meer realiseren hoeveel we aan al die arresten van
aan heeft gegeven. Denk aan Tessili/ Dunlop of De Bloos/Boyer al weer uit de jaren 70 of het Kalimijnen-arrest. Nog vandaag trekken wij hier veel profijt van, omdat er in beginsel een heel nieuw rechtstelsel gecreëerd is dat inmiddels voor bijna dertig landen geldt. Ik vind dat heel bijzonder.” Paul Naes noemt het vliegtuigvleugelarrest: “Omdat het altijd gaat om die risicoallocatie en ik wil weten tot waar voor mij het risico gaat, is dit een leuke om bij de klant te berde te brengen. Als wij slechts een paar
Evert Jan Heijnen tenslotte noemt het Duwbak Linda arrest: ”Duwbak Linda arrest vind ik een mooi arrest, omdat ik zelf een soortgelijke zaak heb, waarin ik al jaren bezig ben overheidsaansprakelijkheid te bepleiten voor de afgifte van – in dit geval - een nieuwbouwcertificaat voor een schip. Het gaat om een certificaat dat de overheid, achteraf gezien, ten onrechte heeft afgegeven. Dat schip klapte in tweeën in de haven van IJmuiden op de eerste vaart. Na onderzoek bleek dat de scheepvaartinspectie eigenlijk had zitten slapen
page
23
page
24
“VERTALEN VAN LEGAL KWESTIES” en niet had gezien dat de langsscheepse sterkte volstrekt verkeerd was berekend. Het is echter een hell of a job een overheidsinstantie aansprakelijk te houden of überhaupt een toezichthouder, op grond van onrechtmatige daad. Dat Duwbak Linda arrest is daar overigens eigenlijk een beperkende factor. Het ging namelijk niet om een nieuwbouwcertificaat, maar een certificaat om nog een tijdje te mogen varen. Dat schip bleek zo goed als verrot. Het viel om tegen een ander en de eigenaar daarvan sprak de overheid aan. Dat certificaat had volgens hem nooit mogen zijn afgegeven. Daarop heeft de Hoge Raad gezegd: Ho, de wet gaat niet zo ver, dat elke derde eigenaar die schade lijdt daarvoor de overheid aansprakelijk kan houden. Het draait om de veiligheid van de wateren en een aansprakelijkheid ten aanzien van derden gaat te ver. Mijn geval is niet een derde, maar een tweede en dat arrest is wel richtinggevend voor de uitkomst van deze zaak, waarvan ik overigens nu al vermoed dat ze naar de Hoge Raad gaat. De belangen zijn natuurlijk groot en ik denk dat de uitkomst wezenlijk anders moet zijn dan dat Duwbak Linda arrest. Om dat te bewerkstellingen moet je vermoedelijk wel nieuwe jurisprudentie bij de Hoge Raad bewerkstelligen. Daar ga ik dan voor.”
De jurist komt ná de commercie, maar Paul Naus besluit met de opmerking dat voor een optimaal contract, de verkopers en de advocaten contact met elkaar moeten hebben, elkaars standpunten dienen te begrijpen. “Ik probeer zo te werken dat legal geen belemmering is voor de commercie, maar tegelijkertijd probeer ik de commerciële mensen een beetje te temperen in hun enthousiasme. Dat is altijd wel een interessant scheidsvlak. Als er geschillen zijn doe ik mijn best juridische subtiliteiten en nuances te verduidelijken aan mensen die daar zelf helemaal niet mee bezig zijn, die eigenlijk ook vaak denken: waar heb je het nou over? Vooral engineers zijn vaak wat wars zijn van legal-kwesties en willen die heel snel over de schutting gooien. Dat moet ‘the legal guy’ maar doen, want ik wil het niet begrijpen of kán het niet begrijpen. En dat laatste is onzin. Ze kunnen het wel degelijk begrijpen, ik moet het alleen goed voor hen kunnen vertalen. Dat laatste behoort evengoed tot de kerntaak, tot mijn dagelijkse werk, als het uitvlooien van wetsteksten.”
page
25
Colofon
Uitgave Redactie
Academie voor de Rechtspraktijk Etienne van Bladel AriĂŤn Pons Sharon Olivier van Genderen
Ontwerp en realisatie Contactgegevens
Mark Pollema Academie voor de Rechtspraktijk Interne cursuslocatie Kasteel Waardenburg G.E.H. Tutein Noltheniuslaan 7 (navigatie: nr 1) 4181 AS WAARDENBURG T: 030-220 10 70 Traditionele cursussen T: 030-303 10 70 Webinar cursussen F: 030-220 53 27 E-mail: info@avdr.nl
Advertenties ISBN
page
28
Etienne van Bladel 9789462286375
They think we do BAD THINGS but we do them very well
page
29
HE WON’ T, WON’ T HE? THEN BRING ME MY BOOTS. R I C H A R D
H A R R I S
- Student of Oxford University -
B A R H A M
THE MAGNA CHAR TA CAMBRIDGE-OXFORD LEC TURES
W W W . A V D R . N L
Don’t say it’s easy To follow a process There’s nothing harder Than keeping a promise
Tom Smith
www.avdr.nl
this is magna charta