Voorwoord

Het heeft er alle schijn van dat er toch een recessie aan zit te komen. Door alle steunmaatregelen van de overheid tijdens de coronacrisis dachten we daaraan te kunnen ontkomen. Niets is echter op voorhand te voorspellen. Dat blijkt maar weer. Het dichtdraaien van de gaskraan vanuit Rusland veroorzaakt stijgende energieprijzen, hetgeen weer leidt tot een verhoging van prijzen van allerlei andere producten, en voordat we het wisten hadden we in Nederland ineens een van de hoogste inflaties van Europa.

De loonkosten gingen als gevolg van het gebrek aan personeel al voor de energiecrisis (want zo mogen we het wel noemen) omhoog. Evenals de inkoopprijzen voor grondstoffen en materialen door de exorbitant gestegen transportkosten vanuit Azië. De inflatie zal die prijsstijgingen alleen nog maar verder doen stijgen.

Om op macro-economisch niveau iets aan de inflatie te doen laat men de rente stijgen, althans dat zou één van de remedies tegen inflatie moeten zijn. Op micro-economisch niveau zal de verhoging van de rente voor het bedrijfsleven, met name op korte termijn, echter aanzienlijke nadelige gevolgen hebben. Een onderneming die haar werkkapitaal door middel van een bankkrediet wil laten (her)financieren wordt hierdoor direct met aanzienlijk hogere rentelasten geconfronteerd dan waar op voorhand rekening mee was gehouden. En waarop de businesscase was gebouwd.

Daar komt bij dat de banken de laatste jaren onder verscherpt toezicht van De Nederlandsche Bank staan en veel zwaardere criteria voor kredietacceptatie hanteren dan voorheen. Onze cliënten die we daar over spreken, klagen steen en been over alle vragen die de banken maar blijven stellen en voorwaarden waaraan voldaan moet worden, voordat het gevraagde werkkapitaal (of de uitbreiding daarvan) wordt verstrekt, als dat al gebeurt.

De financieringsdruk komt dus steeds meer op de aandeelhouders te liggen. Professionele aandeelhouders (zoals private equity) hebben daar ervaring mee. Zij werken soms met converteerbare geldleningen, maar vaak worden de eerste stortingen als aandelenkapitaal (agio) gedaan. De ervaring leert echter dat zelfs bij professionele aandeelhouders de interne financiering, door de holdingvennootschap waarin wordt deelgenomen aan de werkmaatschappijen, niet optimaal wordt geregeld.

Bij ondernemingen met professionele aandeelhouders komt het niet zelden voor dat er geen bankfinanciering is. De aandeelhouder heeft dus min of meer de rol van de bank overgenomen. Het ligt in een dergelijk geval voor de hand dat de financierende aandeelhouder, of in ieder geval de holding die de financiering over de werkmaatschappijen verdeelt, dezelfde positie als een bank inneemt, met alle bijbehorende zekerheden die doorgaans ook aan een bank worden verstrekt. De ervaring leert dat dat in veel gevallen niet gebeurt.

Hetzelfde geldt voor minder professionele aandeelhouders (zoals bij familiebedrijven). Hoe vaak wordt er vanuit de familie niet gewoon een rekening-courantstorting aan de onderneming gedaan als er geld nodig is en de bank niet meer wil financieren, met het idee dat dat wel terugkomt als het weer beter gaat? En hoe vaak komt het niet voor dat dat moment niet gaat komen. Als de onderneming vervolgens failliet gaat, heeft de aandeelhouder het nakijken. Hij is zijn bedrijf kwijt en kan ook nog eens zijn overbruggingskrediet afschrijven. En als het tegenzit en het bedrijfspand eigendom van vader of moeder is, en dusdanig gedateerd is dat het moeilijk is om dat extern te verhuren, dan raken pa en ma ook nog eens hun pensioen kwijt.

Deze voorbeelden staan niet op zichzelf. DVDW is één van de toonaangevende advocatenkantoren van Nederland op het gebied van insolventie en herstructurering. Op basis van onze ervaringen met bedrijven in problemen weten wij wat er fout kan gaat en hoe het beter kan. Daarmee is niet gezegd dat wij kunnen voorkomen dat een onderneming in de problemen raakt en in het ergste geval failliet gaat. Op basis van onze kennis en ervaring kunnen wij er echter

DVDW - Magazine - “Zeker goed geregeld, die financiering?” wel voor zorgen dat als zich een dergelijke situatie voordoet, de belangen van de aandeelhouders en/of externe financiers zoveel mogelijk worden beschermd.

In dit magazine gaan we daar nader op in. De artikelen variëren van theoretisch tot meer praktisch van aard. Wij hopen de lezer hiermee een kijkje te geven in de praktijk van onze sectie Onderneming & Financiering (O&F), wie we zijn en wat we kunnen.

De sectie Onderneming & Financiering van DVDW, bestaat uit:

Erwin Bos, Rens van den Heuvel, Wieneke Lisman, Kirsten Moonen, Stijn Verheggen, Michiel Wilmer, Bert Winnemuller en Christiaan Groenewoud. Christiaan Groenewoud