Η ΑΥΓΗ
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11684• KΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013 • TIMH: 3 €
46 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ 21ης ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Από τον «γύψο» των συνταγματαρχών στο κράτος εκτάκτου ανάγκης του Μνημονίου ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ: Α. Αθανασίου, Ε. Βαρίκα, Ηλ. Νικολακόπουλος, Μ. Σπουρδαλάκης, Δ. Χριστόπουλος, Δ. Σαραφιανός, Κ. Κορνέτης, Γ. Χαμηλάκης
Mαρτυρίες: «Γιατί βάζαμε βόμβες στη Χούντα» ΓΡΑΦΟΥΝ: Ανδρ. Ζεμπίλας, Π. Κλαυδιανός EΡΕΥΝΑ Ματέο Αλμπανέζε: Νεοφασιστική τρομοκρατία
Σκοτώνει συντάξεις και «ασημικά» ο Σαμαράς
ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ 4 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΣΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΟΠΥΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Δημήτρης Πλουμπίδης: Οι ψυχολογικές διαστάσεις των βασανιστηρίων Χριστόφορος Βερναρδάκης: Η Ακροδεξιά ξανασηκώνει κεφάλι
ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: ΑΣΥΛΙΑ ΤΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ ΣΤΗ ΜΕΓΓΕΝΗ του Μνημονίου μπαίνουν πάλι οι συντάξεις και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καθώς τα ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων και του ΕΟΠΥΥ υπολογίζονται στα 4 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους. Στο ίδιο ποσό, άλλα 4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με μετριοπαθείς εκτιμήσεις υπολογίζεται και το δημοσιονομικό κενό για τη διετία 2013-2014. Η κυβέρνηση Σαμαρά ξεπουλά όσο-όσο τη δημόσια περιουσία για να μαζέψει 2,5 δισ. ευρώ, ενώ σχεδιάζει πολιτικό αντιπερισπασμό με ανασχηματισμό για να κερδίσει χρόνο μέχρι τον Ιούνιο, οπότε θα επιχειρήσει νέα συμφωνία με την τρόικα και την υπογραφή του τέταρτου Μνημονίου. Ο Αλέξης Τσίπρας προειδοποίησε την κυβέρνηση ότι δεν θα έχουν ασυλία όσοι ξεπουλήσουν τη δημόσια περιουσία και παρουσίασε τις πρώτες 5+3 πρωτοβουλίες της κυβέρνησης κοινωνικής σωτηρίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΠΑΝΟΣ ΣΚΟΥΡΛΕΤΗΣ:
Αν τους αφήσουμε θα φέρουν κι άλλο Μνημόνιο ΣΕΛ. 9
ΛΙΛΙΑ ΜΟΖΕΣΝΤΟΤΙΡ
ΙΣΛΑΝΔΗ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ:
Ο ΣΥΡΙΖΑ να διαπραγματευθεί από ριζοσπαστική ΣΕΛ. 53 αφετηρία ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΑΤΖΟΥΡΑΚΗΣ:
Μέσα στην κρίση είδα τις καλύτερες παραστάσεις ΣΕΛ. 57
ΝΕΑ ΜΑΝΩΛΑΔΑ
Σκλαβοπάζαρο στα φραουλοχώραφα ΑΠΟΣΤΟΛΗ EΛΛΗ ΖΩΤΟΥ
LE
MONDE
diplomatique
21/4
ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΣΛΟΒAKΙΑ
ΟΠΑΠ: Ο Αμερικανός κερδοσκόπος και οι εγχώριοι φίλοι του Σαμαρά
ΣΕΛ. 8
Οδοιπορικό στο περιθώριο της Σένγκεν
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
Η Εθνική δεν είναι οποιαδήποτε τράπεζα ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ*
Έπειτα από πολύμηνες διαδικασίες «διερεύνησης» των δεδομένων προκειμένου να καθορισθούν οι «στόχοι», κυρίως με βάση τις θελήσεις του ΤΧΣ, στο τελικό στάδιο της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης εισέρχονται οι τέσσερις μεγάλες συστημικές τράπεζες - η Εθνική Τράπεζα, η Alpha Bank, η Eurobank και η Τράπεζα Πειραιώς. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
2
ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ
Μέχρι τον Ιούνιο Την περασμένη Κυριακή η «Αυγή» είχε αποκαλύψει στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία τα ασφαλιστικά ταμεία έχασαν 37 δισ. ευρώ κατά την τριετία του Μνημονίου. Προχθές ανακοινώθηκε ότι φέτος τα ασφαλιστικά ταμεία θα έχουν «μαύρη τρύπα» 2,5 δισ. ευρώ για τις συντάξεις, ενώ για την Υγεία άλλο 1,5 δισ. ευρώ. Με δεδομένο μάλιστα ότι η ύφεση θα συνεχιστεί τουλάχιστον για άλλους 18 μήνες (όπως προβλέπει η τρόικα), τα ασφαλιστικά ταμεία αντιμετωπίζουν το φάσμα της χρεωκοπίας. Η περικοπή ακόμη και των χαμηλών συντάξεων, καθώς και η εκμηδένιση των κοινωνικών παροχών, δεν εξυπηρετεί ούτε τη λογιστική τακτοποίηση των ταμείων. Η ύφεση και η λιτότητα οδηγούν την κοινωνική ασφάλιση στη διάλυση. Η κυβέρνηση κρύβει το πρόβλημα και επιχειρεί να δημιουργήσει εικονική αισιοδοξία, ώστε τον Ιούνιο, που θα συζητεί με την τρόικα το πρόβλημα του δημοσιονομικού κενού (άλλως, «μαύρη τρύπα»), να δρομολογήσει τη μετάθεση των αποφάσεων για το περιβόητο Μνημόνιο 4 για μετά τις εκλογές, οι οποίες τοποθετούνται το αργότερο μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Μέχρι τον Ιούνιο η κυβέρνηση Σαμαρά θα προσπαθήσει να αναστείλει τις δυναμικές αποδιάρθρωσής της, είτε αυτές προέρχονται από τις διιστάμενες επιδιώξεις των κυβερνητικών συνεταίρων είτε παροξύνονται από τα αδιέξοδα του Μνημονίου και την επακόλουθη λαϊκή δυσαρέσκεια, που, αναλόγως της εφαρμογής των σκληρών μέτρων, θα προσλαμβάνει χαρακτήρα δημόσιας αμφισβήτησης και οργής. Η δυσαρμονία λαϊκής θέλησης και κυβερνητικής πολιτικής αποσταθεροποιεί την κυβέρνηση και αποδιοργανώνει την προπαγανδιστική εκστρατεία του μνημονιακού μπλοκ ότι δήθεν η χώρα βλέπει φως στο τούνελ του Μνημονίου! Η κοινωνία, ωστόσο, έχει συνειδητοποιήσει ότι οποιαδήποτε διεκδίκηση για να είναι αποτελεσματική προϋποθέτει ακύρωση του Μνημονίου, δηλαδή νέα Βουλή και ανατροπή της κυβέρνησης. Γι’ αυτό έχουν υποχωρήσει οι κινητοποιήσεις, οι οποίες θα αποκτήσουν άμεση πολιτική αναφορά ενόσω η κυβέρνηση εκούσα - άκουσα σύρεται σε εκλογές. Μέχρι τον Ιούνιο η κυβέρνηση σχεδιάζει να πουλήσει «φιλέτα» της δημόσιας περιουσίας (ΟΠΑΠ, Αστέρας Βουλιαγμένης, ΔΕΠΑ) ώστε να κερδίσει πολιτικό χρόνο, να εγγράψει έσοδα και να περιορίσει το εύρος των επαπειλούμενων εισπρακτικών μέτρων. Υπενθυμίζεται ότι τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις θα τα καρπωθούν αποκλειστικά οι πιστωτές. Οι ιδιωτικοποιήσεις θα αποστερήσουν από το Δημόσιο ισχυρά αναπτυξιακά εργαλεία, ενώ θα δημιουργήσουν μια νέα γενιά σκανδάλων. Η περιπέτεια της Εθνικής Τράπεζας είναι χαρακτηριστική της προχειρότητας, αλλά και των μεθοδεύσεων του κυβερνητικού επιτελείου υπέρ μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων. Οι ιδιωτικοποιήσεις, με αιχμή την περιπέτεια της Εθνικής Τράπεζας, θα αποτελέσουν το νέο πεδίο κοινωνικού ενδιαφέροντος και πολιτικού αγώνα τους επόμενους μήνες. Η δημόσια περιουσία δεν πρέπει να ιδιωτικοποιηθεί, αλλά να δοθεί π.χ. ως αποθεματικό στα ασφαλιστικά ταμεία.
Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Αν η επίσκεψη Δένδια στη Μανωλάδα αποτελεί την επιτομή της υποκρισίας δεν είναι μόνο γιατί ο εν λόγω υπουργός είναι υποκριτής και Φαρισαίος - που είναι. Ούτε μόνο γιατί, ενώ αντιμετωπίζει τους μετανάστες με το σιδερένιο χέρι του Ξένιου Δία, εμφανίζεται τώρα τηλεοπτικώς ευαίσθητος απέναντι σε δεύτερης κατηγορίας μελαψούς. Αλλά γιατί κι αυτός, όπως και τα κόμματα της συγκυβέρνησης με τις λυγμικές ανακοινώσεις τους για το έγκλημα της φράουλας, είναι οι έργω πρωταγωνιστές της αγριότητας την οποία λόγω καταδικάζουν. Διότι αυτή είναι η «μεταρρύθμισή» τους. Μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα όπου ασκούνται «ξένοι φαντάροι» επί ζωντανών στόχων. Διάλυση του εργασιακού καθεστώτος, εξάρθρωση κάθε προστασίας και κοινωνικής αλληλεγγύης, αφανισμός των μηχανισμών ελέγχου και περιορισμού της ασυδοσίας. Έκπτωση εκατομμυρίων Ελλήνων και μεταναστών σε πολίτες δεύτερης και τρίτης κατηγορίας. Κοινωνικοί αυτοματισμοί, ανιστόρητοι δαρβινισμοί και οι συνακόλουθοι και γενικευμένοι εμφύλιοι - φράουλες και αίμα.
ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΑΚΗ
ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΡΤΕΡΟΥ
Μανωλαδισμός Και κάνουν κάτι ακόμα χειρότερο από αυτό. Έχει λεχθεί κατά κόρον ότι αυτά τα δίσεκτα μνημονιακά χρόνια η Ελλάδα μετατρέπεται βιαίως σε μια απέραντη Μανωλάδα. Σωστό για όποιον τουλάχιστον δεν βλέπει στον ύπνο του πουλάκια και ξέφωτα, όπως ο πρωθυπουργός. Αυτό όμως δεν σημαίνει μόνο καταστροφή των υλικών συνθηκών της ζωής των ανθρώπων. Σημαίνει επίσης -πράγμα ίσως ακόμα χει-
ρότερο- αλλοίωση των συνειδήσεων. Η Μανωλάδα από την άποψη αυτή αποτελεί σήμα κινδύνου για όλους. Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας εκεί συνήθισε, εθίστηκε, αφομοίωσε ως μέρος της καθημερινότητάς του τους δούλους, τους δουλέμπορους, τους οπλισμένους επιστάτες και τις καλύβες του μπαρμπα-Θωμά. Το πιο τρομακτικό θα ήταν αυτός ο κοινωνικός μιθριδατισμός να απλώσει το φαιό του πέπλο σε όλη την Ελλάδα. Να μάθουμε να ζούμε με τη φτώχεια, την ανεργία, την αδικία, τις αυτοκτονίες. Να εθιστούμε στο θέαμα των ζητιάνων, των βουτηγμένων σε κάδους σκουπιδιών, των ανέστιων, των απελπισμένων. Να αμπαρωθούμε και να επιτρέψουμε να συμβεί «εκεί έξω» αυτό που επιδιώκουν όσοι πειραματίζονται με τη χώρα, τα κορμιά και τα μυαλά μας. Η Ελλάδα ως χώρα-φυτεία, με καλά προστατευμένους ιδιοκτήτες, αιμοβόρους επιστάτες και εκατομμύρια απροστάτευτους δούλους. Αυτή η πορεία πρέπει να αλλάξει πριν είναι αργά. Κι αν κάτι θετικό μπορεί να βγει από το δράμα της Μανωλάδας είναι αυτό: η ανάγκη για αντίσταση στον μανωλαδισμό...
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
Η Εθνική δεν είναι οποιαδήποτε τράπεζα ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1
Οι έκτακτες γενικές συνελεύσεις των τεσσάρων αυτών τραπεζών καλούνται να εγκρίνουν τις αυξήσεις των μετοχικών τους κεφαλαίων, στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησής τους. Ήδη τη σχετική απόφαση έλαβε πρώτη η Alpha Bank. Την Τρίτη 16 Απριλίου, πραγματοποιείται η γενική της συνέλευση για το θέμα αυτό. Η επόμενη γενική συνέλευση για αποφάσεις σχετικά με την αύξηση κεφαλαίου της είναι της Τράπεζας Πειραιώς και θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 22 Απριλίου. Και στις δύο περιπτώσεις, η εξασφάλιση του 10% της ιδιωτικής συμμετοχής θεωρείται σχεδόν δεδομένη από τα διοικητικά στελέχη των τραπεζών. Η γενική συνέλευση της Eurobank πραγματοποιείται την Τρίτη 23 Απριλίου, με στόχο επίσης την κάλυψη του 10% της ιδιωτικής συμμετοχής, προκειμένου η τράπεζα να συνεχίσει την αυτόνομη πορεία της. H γενική συνέλευση της Εθνικής Τράπεζας πραγματοποιείται τη Δευτέρα 29 Απριλίου. Μόλις ολοκληρωθούν οι γενικές συνελεύσεις των τραπεζών θα συνεδριάσουν τα διοικητικά τους συμβούλια προκειμένου να καθοριστούν οι όροι και η τιμή έκδοσης των μετοχών. Το σχετικό ενημερωτικό δελτίο της αύξησης θα κατατεθεί στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και εντός του Μαΐου θα ξεκινήσει η διαδικασία άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Σημειώνεται ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες της Εθνικής Τράπεζας ανέρχονται σε 9,7 δισ. ευρώ, της
Eurobank στα 5,8 δισ. ευρώ, της Alpha Bank στα 4,5 δισ. ευρώ και της Τράπεζας Πειραιώς στα 7,3 δισ. ευρώ. Μετά την πλήρη ανατροπή της αρχικής στρατηγικής, που ήταν η ανακεφαλαιοποίηση του ενιαίου ομίλου Εθνικής και Eurobank -που βρισκόντουσαν στην τελικά φάση μεταξύ τους συγχώνευσης-την οποία επέφεραν οι πρόσφατες αποφάσεις των αρχών, η διοίκηση της τράπεζας κάνει αγώνα δρόμου για την κάλυψη του 10% της ιδιωτικής συμμετοχής. Οι ευθύνες, όχι για την αλλαγή αυτή καθ’ αυτή, αλλά για τη χρονική στιγμή που επιλέχθηκε, και τους ελλοχεύοντες κινδύνους βαρύνουν τις αρχές οι οποίες την αποφάσισαν (τρόικα) και τις αρχές που συμφώνησαν ασμένως (Τράπεζα της Ελλάδος - υπουργείο Οικονομικών - Μαξίμου). Νομίζω ότι το ζήτημα της διατήρησης τουλάχιστον του παρόντος καθεστώτος της Εθνικής, μέσω της ανακεφαλαιοποίησης, αποτελεί θέμα θεμελιώδες αφενός για τις επερχόμενες εξελίξεις, αφετέρου για την προσπάθεια οικονομικής ανόρθωσης της χώρας, όποτε αυτή αποφασισθεί, αφού βεβαίως πρώτα έχει τεκμηριωθεί επαρκώς. Η Εθνική Τράπεζα δεν πρέπει να θεωρείται όπως οποιαδήποτε άλλη τράπεζα στη χώρα. Η πορεία της πηγαίνει pari passo με την ιστορία αυτού του τόπου. Σε όλα τα σκαμπανεβάσματα, στις καλές, αλλά και στις κακές στιγμές της πορείας αυτού του τόπου, η παρουσία της Εθνικής ήταν καταλυτική. Υπάρχουν σκοτεινές περίοδοι στην ιστορία της. Όμως αποτελεί ακόμη και σήμερα το μοναδικό εργαλείο στον χρηματοπιστωτικό τομέα το οποίο μπορεί να συμβάλει άμεσα, δια-
τηρώντας τη σχετική του αυτονομία από το Ελληνικό Δημόσιο, αυτονομία η οποία θα πρέπει να σχετίζεται πρωτίστως με τα σωστά κριτήρια άσκησης της τραπεζικής λειτουργίας, στη χρηματοδότηση της οικονομίας της χώρας. Μην επαναληφθούν λάθη του παρελθόντος, όπως με τις αναπτυξιακές τράπεζες, οι οποίες θεωρήθηκε ότι είχαν επιτελέσει το έργο τους, προφανώς οι πολιτικοί ιθύνοντες θεώρησαν ότι η Ελλάδα αναπτύχθηκε τόσο όσο να μην τις έχει ανάγκη, σε αντίθεση με τη Γερμανία η, οποία φαίνεται ότι δεν έχει αναπτυχθεί... επαρκώς για να διατηρεί ακόμη τη δικιά της. Στις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες, ακόμα και σήμερα, εξακολουθεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού να τρέφεται από τις αυταπάτες της υποτιθέμενης διάλυσης των εθνικών ιδιομορφιών, πολιτισμών και της άρνησης της ιδιαιτερότητας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής . Όμως η απτή πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Όλα τα ισχυρά κράτη κατέχουν, το κάθε ένα με τον τρόπο του, τους απαραίτητους διαύλους μέσω των οποίων μπορούν να επιδράσουν στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής. Μόνο τα κράτη τα οποία αρνούνται αυτό το ρόλο, κράτη - παρίες, επιτρέπουν στον εαυτό τους την εγκατάλειψη αυτής της υποχρέωσης, στο όνομα υπερεθνικών κανόνων, «ορθολογικά και κανονιστικά» σύμφωνων με τη λειτουργία μιας υπερεθνικής αγοράς, στην οποία... κατά σύμπτωση κερδίζουν πάντα οι ισχυρότεροι.
* Ο Κώστας Μελάς είναι καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ πουργού Οικονομικών τοποθετούν τις «αναγκαίες» απολύσεις ώς τον Ιούνιο στις 2.000, από τους συνολικά 4.000 υπαλλήλους που έχει προγραμματιστεί να απολυθούν μέχρι το τέλος του 2013.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ
Ως τις «60 μέρες που θα κρίνουν τα πάντα» αντιλαμβάνονται στο Μέγαρο Μαξίμου την παρούσα χρονική περίοδο. Και όταν λένε «τα πάντα», εννοούν τα πάντα. Γιατί, μπορεί οι «τροϊκανοί» να έφυγαν... «αρκούμενοι» στη συμφωνία για απολύσεις στο Δημόσιο, ωστόσο έχουν ήδη διαμηνύσει στον Αντ. Σαμαρά πως τον Ιούνιο, οπότε και θα ξανάρθουν, θα ανοίξουν όλα τα θέματα. Κάτι που θα οδηγήσει την κυβέρνηση σε νέα μέτρα. Και ενδεχομένως σε ραγδαίες και απρόβλεπτες πολιτικές εξελίξεις. Τα διάφορα «αγκάθια» μεταξύ τρόικας-κυβέρνησης, αλλά και οι «μαύρες τρύπες» στην εφαρμογή του Μνημονίου 3 φέρνουν τον Αντ. Σαμαρά και τους κυβερνητικούς του εταίρους αντιμέτωπους με τις υπογραφές τους: τις δεσμεύσεις τους πως, αν στο τέλος κάθε τριμήνου υπάρχουν αποκλίσεις, τότε θα ενεργοποιούνται -με αυτόματο τρόπο- οι περίφημες «ρήτρες αυτόματων περικοπών». Και μπορεί προ δέκα ημερών οι «τροϊκανοί» να έφυγαν χωρίς να ζητήσουν την επιβολή αυτόματων περικοπών, ωστόσο θεωρείται δεδομένο ότι στη «μεγάλη επιθεώρηση» του Ιουνίου, οπότε θα έχουν ολοκληρωθεί δύο τρίμηνα εφαρμογής του Μνημονίου, τότε θα ανοίξουν όλα τα θέματα.
Νέα δέσμη μέτρων Με τον φόβο των νέων μέτρων, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις μέσα στο καλοκαίρι, ο Αντ. Σαμαράς έχει ήδη ζητήσει από όλους τους υπουργούς του να επιταχύνουν τους ρυθμούς τους, ώστε να έχουν υλοποιήσει ένα μέρος των δεσμεύσεων ώς την επόμενη επίσκεψη των εκπροσώπων των δανειστών. Έτσι, κατά πληροφορίες, στη γενική γραμματεία της κυβέρνησης ήδη έχει τεθεί προς επεξεργασία το πολυνομοσχέδιο που θα αποτυπώνει τη συμφωνία κυβέρνησης-τρόικας, ώστε αυτό να κατατεθεί στη Βουλή και να ψηφιστεί πριν από την 13η Μαΐου, οπότε και θα συνεδριάσει το Eurogroup για να αξιολογήσει συνολικά την πορεία της εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Στο εν λόγω πολυνομοσχέδιο, σύμφωνα με καλά ενημερωμένες κυβερνητικές πηγές, θα περιλαμβάνονται όλες οι ρυθμίσεις για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την Εφορία και για τα «κόκκινα» δάνεια. Επίσης, θα θεσπίζεται και το χαράτσι στα ακίνητα μέσω ΔΕΗ για το 2013, το οποίο θα «βαφτιστεί» «ενιαίο τέλος ακινήτων και θα είναι κατά 15% μικρότερο. Όμως, στο νομοθέτημα θα περιλαμβάνονται και άλλα, μικρά «χαράτσια», αυτά που θα επιβληθούν σε εκτός σχεδίου ακίνητα και σχολάζουσες γαίες, ώστε να αντισταθμί-
Η ώρα της αλήθειας
Η κλεψύδρα του Μνημονίου αδειάζει σουν το 15% της «έκπτωσης» στα ηλεκτροδοτούμενα εντός σχεδίου ακίνητα. Τέλος, στο πολυνομοσχέδιο του Μαΐου θα περιγράφεται και το πλαίσιο των απολύσεων στο Δημόσιο, το οποίο θα αρχίσει να εφαρμόζεται με την απόλυση των επιόρκων, ενώ θα προβλέπει την κατάργηση των δευτεροβάθμιων πειθαρχικών. Αντίστοιχη νομική επεξεργασία έχει ήδη γίνει από τον γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου, Τ. Μπαλτάκο. Ουσιαστικά, το συγκεκριμένο πολυνομοσχέδιο θα επέχει θέση νέου «Μεσοπροθέσμου» ή, αλλιώς, ενός «μίνι Μνημονίου». Κι όλα αυτά, ενόσω η κυβέρνηση προετοιμάζεται -πολιτικά και ψυχολογικά- για ένα... κανονικό Μνημόνιο -το τέταρτο- τον ερ-
χόμενο Ιούνιο.
Απολύσεις «εδώ και τώρα» Στόχος του πρωθυπουργού είναι να μπορεί να επιδείξει δείγματα γραφής στους «τροϊκανούς», στη θερινή τους επίσκεψη στην Αθήνα. Να έχουν προχωρήσει, φέρ’ ειπείν, οι απολύσεις στο Δημόσιο και οι καταργήσεις-συγχωνεύσεις δημοσίων φορέων. Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Επικρατείας -και εξ απορρήτων του Αντ. Σαμαρά- Δ. Σταμάτης, έχει αναλάβει να «εποπτεύει» τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης Αντ. Μανιτάκη, ώστε να ολοκληρωθούν γρήγορα οι διαδικασίες. Εξάλλου, και ο Γ. Στουρνάρας φέρεται να τονίζει σε συνομιλητές του ότι «ώς τον Ιούνιο πρέπει να έχει γίνει ένα μεγάλο
κομμάτι του δρόμου, για να μπορέσουμε να είμαστε πειστικοί για όσα πρέπει να γίνουν ώς τα τέλη του χρόνου». Μάλιστα, συνομιλητές του υ-
Αντιμέτωπη με τις υπογραφές της, τις «αυτόματες ρήτρες» και τα νέα μέτρα η κυβέρνηση. Νέο «μίνι Μνημόνιο» μες στον Μάιο, πριν από το... τέταρτο του Ιουνίου
Ο πανικός στο επιτελείο Σαμαρά έχει ως φόντο τον προσεχή Ιούνιο. Όταν, δηλαδή, θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (και άρα θα έχει φανεί τι ύψους θα είναι οι «μαύρες τρύπες» στους αναγκαίους πόρους) και όταν θα τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων με τους εκπροσώπους των πιστωτών το δημοσιονομικό κενό για φέτος και του χρόνου, αλλά και οι «μαύρες τρύπες» στα ασφαλιστικά ταμεία, που συνεχώς διευρύνονται. Τότε, σύμφωνα με τους φόβους του Μαξίμου, οι «τροϊκανοί» θα ζητήσουν νέα μέτρα λιτότητας, αν και είναι αμφίβολο ότι η κυβέρνηση και ο Αντ. Σαμαράς προσωπικά θα μπορέσουν να αντέξουν τη λήψη τους. Θα πρόκειται, επί της ουσίας, για ένα τέταρτο Μνημόνιο, καίτοι τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΔΗΜ.ΑΡ. έχουν διαμηνύσει ότι δε θα μπορέσουν να σηκώσουν ένα τόσο μεγάλο πολιτικό βάρος. Κάτι, φυσικά, που ισχύει και για αρκετούς βουλευτές της Ν.Δ. Το σενάριο του «τέταρτου Μνημονίου» τον προσεχή Ιούνιο ανατρέπει πλήρως τη στρατηγική Σαμαρά. Ο πρωθυπουργός, εδώ και καιρό, έχει θέσει ως ορόσημο την αρχή του καλοκαιριού, θεωρώντας ότι, αν κυβέρνηση αντέξει ώς τότε, τότε θα μπορέσει να κρατηθεί ώς τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου και, στη συνέχεια, θα ποντάρει πολιτικά σε ένα νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους. Όμως, οι «τροϊκανοί» (και, άρα, οι προϊστάμενοί τους...) έχουν άλλη άποψη και η κυβέρνηση κινδυνεύει να φτάσει στην πηγή (του καλοκαιριού) χωρίς να πιει το νερό (των γερμανικών εκλογών).
«Σκοτσέζικο» ντους Σαμαρά σε Βενιζέλο - Κουβέλη Η αποκάλυψη ότι με ΦΕΚ ο Αντ. Σαμαράς θεσμοθέτησε 6 θέσεις αναπληρωτών υπουργών (Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Δικαιοσύνης, Δημόσιας Τάξης, Τουρισμού, Ναυτιλίας και Μακεδονίας Θράκης) και μία θέση υφυπουργού (Παιδείας - Πολιτισμού) προκάλεσε νέες τριβές στις σχέσεις του πρωθυπουργού με τους κυβερνητικούς του εταίρους. Παράλληλα, αναζωπυρώθηκε η συζήτηση περί ανασχηματισμού, καθώς το Μαξίμου φάνηκε να είναι έτοιμο για αλλαγή του κυβερνητικού σχήματος και να το προωθεί μέσω... ΦΕΚ. Έτσι, ήδη από το μεσημέρι της Παρασκευής, κυβερνητικές πηγές επιχειρούσαν να «μαζέψουν» το θέμα, προκειμένου να μην... κατεβάσουν τα μολύβια οι υπουργοί, περιμένοντας τις τελικές αποφάσεις.
Συγκεντρωτισμός... Στο Μαξίμου, πάντως, ενοχλήθηκαν όταν άκουσαν την ενόχληση κύκλων του ΠΑΣΟΚ για το ΦΕΚ με την «αναδόμηση» του κυβερνητικού σχήματος. «Μα καλά, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν ζητεί ανασχηματισμό εδώ και δύο μήνες;», διερωτώντο σκωπτικά συνεργάτες του πρωθυπουργού, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο Ευ. Βενιζέλος πρέπει... να αποφασίσει τι θέλει. Παράλληλα, η κίνηση του Αντ. Σαμαρά να «δημιουργήσει» νέες κυβερνητικές θέσεις δείχνει και την πρόθεσή του να ελέγξει πλήρως την κυβέρνησή του, ακόμη και τα υπουργεία των οποίων προΐστανται υπουργοί που έχουν προταθεί από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜ.ΑΡ. Άλλωστε, οι αναπληρωτές υπουργοί αναφέρονται αποκλειστικά στον πρωθυπουργό, από τον οποίο απορρέουν και οι
αρμοδιότητές τους. Μ’ αυτή τη λογική λοιπόν, ένας αναπληρωτής υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης θα μπορούσε να γεφυρώσει το «χάσμα» μεταξύ Σαμαρά-Μανιτάκη (και Σαμαρά-Κουβέλη...) και να προωθήσει τις απολύσεις, για την καθυστέρηση των οποίων έχει στοχοποιηθεί από το Μαξίμου ο προϊστάμενος του υπουργείου: δηλαδή, ο ίδιος ο Αντ. Μανιτάκης.
...και συλλογικότητα Η απόφαση του Αντ. Σαμαρά να έχει έτοιμες τις θέσεις αναπληρωτών υπουργών, ώστε να τοποθετήσει στελέχη της εμπιστοσύνης του όταν έρθει η ώρα του ανασχηματισμού, συνιστά σκοτσέζικο ντους στους δύο ελάσσονες κυβερνητικούς του εταίρους. Αυτό διότι, μόλις προ ημερών, μιλώντας στο συνέδριο του Economist, ο πρωθυπουργός είχε επιχειρήσει να στείλει μήνυμα στους Ευ. Βενιζέλο και Φ. Κουβέλη πως... τους υπολογίζει στη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής. Εκφώνησε μια ομιλία, κατά την οποία μιλούσε σε πρώτο πληθυντικό και ξεκινούσε τις φράσεις του λέγοντας «εμείς οι τρεις αρχηγοί...», ώστε να δείξει ότι η κυβερνητική πολιτική συνδιαμορφώνεται απ’ όλους και περνά από το τρίγωνο Μαξίμου-Ιπποκράτους-Αγίου Κωνσταντίνου. Πάντως, όταν έρθει η ώρα του ανασχηματισμού (μάλλον μετά τη «μεγάλη επιθεώρηση» της τρόικας τον Ιούνιο), οι αναπληρωτές που θα τοποθετηθούν σε κάθε υπουργείο θα είναι «γαλάζιοι» και θα λογοδοτούν αποκλειστικά στον ίδιο... Γ. ΜΕΛ.
6
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
OIKONOMIA
Χρεωκοπούν τα ασφαλιστικά ταμεία «Μαύρη τρύπα» πάνω από 4 δισ.ευρώ το 2013, καταρρέουν τα έσοδα λόγω ύφεσης και ανεργίας ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
Το φάσμα της χρεωκοπίας αντιμετωπίζουν τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς η «μαύρη τρύπα» των ελλειμμάτων για το 2013 υπολογίζεται να ξεπεράσει τα 4 δισ. ευρώ, αν συνυπολογιστούν και οι υποχρεώσεις τους προς τον ΕΟΠΥΥ. Την ίδια στιγμή, τα έσοδά τους βυθίζονται. Μόνο το πρώτο δίμηνο του έτους έχουν πάρει την «κατηφόρα» και εμφανίζονται μειωμένα κατά 700 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα και οι καθυστερούμενες εισφορές φτάνουν στα 508 εκατ. ευρώ. Την εφιαλτική κατάσταση που διαμορφώνεται λόγω ύφεσης, ανεργίας, ελαστικών μορφών απασχόλησης, αδήλωτης εργασίας και διαρκών μειώσεων των μισθών, παρουσίασε προχθές η Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Ασφαλιστικά Ταμεία (ΠΟΠΟΚΠ).
Περικοπές ή «στάση πληρωμών»... «Βρισκόμαστε στα πρόθυρα χρεωκοπίας. Το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται πλέον μέσα από αύξηση εισφορών, ορίων ηλικίας, μείωσης μισθών και συντάξεων. Όλα αυτά έχουν εξαντληθεί και έχουν εξαντλήσει εργαζόμενους και ασφαλισμένους», σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΠΟΚΠ Θανάση Καποτά. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση και το υπουργείο
Εργασίας δέχονται πιέσεις από την τρόικα να ξεπεραστεί το αδιέξοδο με νέα μέτρα - σοκ. Μάλιστα, ενόψει της εκταμίευσης της δόσης του Ιουνίου, οι δανειστές έχουν θέσει διάφορα σενάρια περικοπών, μη εξαιρουμένων των κατώτατων συντάξεων, φέρνοντας σε εξαιρετικά δύσκολη θέση την κυβέρνηση, που αντιλαμβάνεται ότι βρίσκεται μεταξύ «σφύρας και άκμονος»: Να προχωρήσει σε νέες περικοπές συντάξεων (ήδη έχουν περικοπεί κα-
τά 40% - 50% την τελευταία τριετία) ή να οδηγήσει τα ταμεία σε «στάση πληρωμών» μέχρι τον Σεπτέμβριο; Μόνο το ΙΚΑ, που δανείστηκε 450 εκατ. ευρώ για να καταβάλει τις συντάξεις Απριλίου, θα χρειαστεί για να καλύψει τις συνταξιοδοτικές του υποχρεώσεις μέχρι τέλους του χρόνου 1,5 δισ. ευρώ, ενώ κάθε μήνα χρειάζεται περί τα 800 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, έκτακτη επιχορήγηση 400 εκατ. ευρώ για τον ίδιο λόγο έλαβε την περασμένη εβδο-
μάδα ο ΟΑΕΕ, το δεύτερο μεγαλύτερο ταμείο, που εκτιμάται ότι θα χρειαστεί μέχρι τέλους του χρόνου περισσότερα από 830 εκατ. ευρώ.
Τα ελλείμματα στραγγαλίζουν τις συντάξεις... Στο ΙΚΑ, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΠΟΚΠ, το πρώτο δίμηνο του έτους υπήρξε υστέρηση εσόδων κατά 14% σε σχέση με το 2012 και ενώ η εκτίμηση του προϋπολογισμού ήταν
της τάξης του 7%. Τα ελλείμματα από την ανασφάλιστη εργασία αγγίζουν το 36%, οι μειώσεις μισθών θα προκαλέσουν απώλειες 1,5 δισ. το 2013 (ποσοστιαία, κάθε μονάδα ανεργίας προκαλεί απώλεια εσόδων 250 εκατ.) και, τέλος, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές από ενεργούς επιχειρήσεις ανέρχονται σε 8 δισ. και από ανενεργούς επιχειρήσεις στα 4,5 δισ. ευρώ. Στον ΟΑΕΕ το έλλειμμα αναμένεται να φτάσει τα 830 εκατ. ευρώ με δεδομένη τη μείωση των εσόδων από τις εισφορές, που έχει υπερβεί το 30%. Οι συνολικές οφειλές μέχρι 31/12/2012 ήταν 729.242.244 ευρώ, ενώ οι καθυστερούμενες εισφορές του 2012 ανέρχονται σε 508.572.519 ευρώ. Σε σύνολο 774.000 ασφαλισμένων το 2012, οι 380.000 ενεργοί ασφαλισμένοι δεν πληρώνουν εισφορές, με οφειλές κοντά στα 5,9 δισ. από 3 δισ. το 2011. Από τις επιχειρήσεις που διέκοψαν τις εργασίες τους, 196.000 ασφαλισμένοι διέκοψαν την ασφάλισή τους στο ταμείο αφήνοντας οφειλές 1,5 δισ. ευρώ. Με δεδομένη την οικονομική δυσπραγία των ασφαλισμένωνς, πρόβλημα στον προϋπολογισμό του ταμείου δημιουργεί και η πρόταση για ακύρωση της εισφοράς επί του τζίρου των επιχειρήσεων, η οποία είχε ενταχθεί στον προϋπολογισμό του 2013, ποσού 150 εκατ. ή 600 συνολικά για το 2013-2014. Αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας μείωσης των συντάξεων που χορηγεί ο Οργανισμός σε 350.000 συνταξιούχους. Το ΕΤΑΑ, το νέο υπερεπικουρικό που καλύπτει δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, με 2,5 εκατομμύρια ενεργούς ασφαλισμένους και 1.025.000 συνταξιούχους, εκτιμάται ότι θα εμφανίσει έλλειμμα της τάξης των 163 εκατ. ευρώ. Στον ΟΓΑ, οι συνολικές οφειλές μέχρι 31/12/2012 ήταν 729.242.244 ευρώ, ενώ οι καθυστερούμενες εισφορές του 2012 ανέρχονται σε 508.572.519 ευρώ.
Χωρίς αποθεματικά, λόγω PSI Καθοριστικό για τη σημερινή εικόνα οικονομικής κατάρρευσης των Ταμείων υπήρξε το κούρεμα των αποθεματικών τους, τον Ιούλιο του 2012, στο πλαίσιο του PSI, διαμορφώνοντας μια μη αναστρέψιμη πορεία. Συνολικά από το 2010, και ειδικότερα μετά το καλοκαίρι του 2012, τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων έχουν συρρικνωθεί δραματικά, ενώ οι συνολικές απώλειες που έχουν υποστεί (παρά τις μειώσεις των συντάξιμων αποδοχών έως και 50% σε ορισμένες περιπτώσεις) αγγίζουν τα 37 δισ. ευρώ.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΊΟΥ
Περιοδεία στον ευρωπαϊκό Νότο ξεκινά ο Αλέξης Τσίπρας, αρχής γενομένης από την Πορτογαλία, την οποία θα επισκεφθεί την επόμενη Πέμπτη και Παρασκευή, προκειμένου να παραστεί στις εκδηλώσεις για την επέτειο της Επανάστασης των Γαρυφάλλων. Δεν θα περιοριστεί φυσικά σε αυτό, καθώς στο πρόγραμμά του περιλαμβάνονται επαφές με πολιτικά κόμματα και συνδικάτα, ακόμη και ομιλία σε δημόσια συζήτηση. Μετά την Πορτογαλία, θα ακολουθήσουν άλλες γειτονικές χώρες. Παράλληλα εξάλλου με την ευρωπαϊκή περιοδεία, στο εσωτερικό μέτωπο, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης δήλωσε έτοιμος -δις, στο συνέδριο του Economist πρώτα και στην Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών στη συνέχεια- να κυβερνήσει. Έτοιμος αυτός και ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ όχι απλώς να σώσουν τη χώρα από το καταστροφικό αδιέξοδο του Μνημονίου, αλλά να την αλλάξουν εγγυώμενοι τη συντεταγμένη και ασφαλή έξοδο των πολιτών από την κρίση. Προϋπόθεση γι’ αυτό, «μια καθαρή πλειοψηφία και μια καθαρή εντολή σε κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας» και πρώτη πράξη η ακύρωση του Μνημονίου ήδη από το βράδυ των εκλογών. Ταυτόχρονα, σημειωτέον, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης άρχισε την εβδομάδα αυτή να ξεδιπλώνει το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, και αφού βεβαίως έχει προηγηθεί, και συνεχίζεται, σοβαρή, άοκνη προσπάθεια από την επιτροπή προγράμματος, επιμέρους
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΞΕΚΙΝΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ
Άμεσα υλοποιήσιμες προτάσεις κατέθεσε ο Αλ. Τσίπρας επιτροπές, την Κ.Ο. κ.ο.κ.
5+3 προτάσεις για την έξοδο από την κρίση Οι πρώτες πέντε προτάσεις έχουν ως εξής: 1. Αντικατάσταση, με νομοθετική πρωτοβουλία στη Βουλή, του καταστροφικού Μνημονίου με ένα Εθνικό Σχέδιο για την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανασυγκρότηση του τόπου. Και ταυτόχρονα έναρξη της αληθινής, σκληρής και δύσκολης διαπραγμάτευσης για τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας. 2. Δημοσιονομική σταθεροποίηση με κοινωνικά δίκαιο και βιώσιμο
τρόπο. «Στόχος μας -υπογράμμισε ο Αλ. Τσίπρας- να επικεντρωθούμε στην αύξηση των δημόσιων εσόδων τα οποία, ως ποσοστό του ΑΕΠ, υστερούν έναντι του μέσου όρου της Ευρωζώνης κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες». (Είναι στο 41% του ΑΕΠ στην Ελλάδα και 45% στην Ευρωζώνη). 3. Διαμόρφωση ενός σταθερού εργασιακού και φορολογικού πλαισίου, με τον κατώτατο μισθό να προσδιορίζεται στα 751 ευρώ μεικτά, και επαναφορά του ευρωπαϊκού κεκτημένου στις συλλογικές συμβάσεις. Επίσης αύξηση των φορολογικών εσόδων στα νομικά πρό-
σωπα (αυτά σήμερα στην Ελλάδα κινούνται στο 0,8% του ΑΕΠ, όταν ο μέρος όρος στην Ευρωζώνη είναι στο 2,3%). Ζήτησε επίσης την άμεση επαναφορά του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13%. 4. Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την καταπολέμηση της ανεργίας, του προβλήματος που ο αρχηγός της μείζονος αντιπολίτευσης περιέγραψε ως υπαρξιακό και εθνικό. Στο σημείο αυτό, υποσχέθηκε να διευκολύνει την ιδιωτική πρωτοβουλία, εκείνη όμως που θα παίρνει ρίσκα, όχι εκείνη που ξέρει απλώς να λεηλατεί την εθνική οικονομία. Με σεβασμό -τόνισε- στην εργασιακή και περιβαλ-
7 λοντική νομοθεσία. «Θα δώσουμε τέλος στην ψευδώνυμη ιδιωτική πρωτοβουλία των αποκρατικοποιήσεων» -ήταν μια άλλη φράση- κλειδί. 5. Αποκατάσταση και διεύρυνση των θεσμών κοινωνικής προστασίας: «Το κράτος - πρόνοιας είναι συστατικό στοιχείο της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Δεν είναι εμπόδιο», είπε σε μια άλλη χαρακτηριστική αποστροφή του. Παραλλήλως ο Αλ. Τσίπρας παρουσίασε τρεις πυλώνες για την ανάπτυξη: Α. Η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης. Στο θέμα αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ κατέθεσε τη δέσμευσή του για αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, για κατάργηση του πελατειακού κράτους (δεν είναι η Αριστερά που το έχτισε, ανέφερε εξάλλου). Ενώ έριξε στον Αντ. Σαμαρά το γάντι για το με ποια κριτήρια αξιολογήθηκαν οι κατ’ αυτόν 15.000 ακατάλληλοι δημόσιοι υπάλληλοι... «Οι απολύσεις δεν ακυρώνουν την κομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, είναι καταστρατήγηση του Συντάγματος και υποταγή στον παραλογισμό των δανειστών». Β. Ο αναπροσανατολισμός των διαθέσιμων εργαλείων δημόσιας πολιτικής και η ένταξη στον περιφερειακό σχεδιασμό νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων. Μικρά και ευέλικτα έργα αντί φαραωνικών και πολυδάπανων, προτείνει ειδικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ. Γ. Η αντιμετώπιση της διαφθοράς και της διαπλοκής, με τον Αλ. Τσίπρα να επικαλείται τους υπολογισμούς της Διεθνούς Διαφάνειας για ετήσιο κόστος διαφθοράς στην Ελλάδα στα 14 δισ. ευρώ.
ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΣΥΛΙΑΣ ΟΣΩΝ ΧΑΡΙΖΟΥΝ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ
Ξεπουλούν τα «ασημικά» για 2,5 δισ. ευρώ! ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΚΩΣΤΑΣ ΠΟΥΛΑΚΙΔΑΣ
Αν σου δώσουν 15 επιχειρήσεις και ακίνητα για να τα πουλήσεις έναντι 2,557 δισ. ευρώ και διαπιστώσεις ότι η πραγματική αξία μόνο των 4 από τα 15 υπερβαίνει τα 4 δισ., τι κάνεις; Το ερώτημα αυτό κλήθηκε να απαντήσει στη Βουλή ο Α. Σαμαράς (που για ακόμη μία φορά έχασε τον δρόμο), ενώ δεν το απάντησε ούτε ο (αντ’ αυτού) Γ. Στουρνάρας. Ο Αλ. Τσίπρας ήταν πολύ συγκεκριμένος και σαφής στην αποκάλυψη που έκανε στη Βουλή. Είπε ότι στο δεύτερο Μεσοπρόθεσμο, στον πίνακα των αποκρατικοποιήσεων του προγράμματος 2013-2016, που έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, προβλέπεται η πώληση 15 επιχειρήσεων και ακινήτων με στόχο «συνολικά έσοδα 2.557 εκατ. ευρώ» - ένα ποσό πολύ συγκεκριμένο, όχι μια γενική εκτίμηση στόχου.
Το πώς προέκυψε το ποσό αυτό παραμένει μυστήριο, καθώς ο υπουργός Οικονομικών δεν μπόρεσε να το απαντήσει... Ο κατάλογος του ξεπουλήματος περιλαμβάνει: ΟΠΑΠ (παιγνιομηχανήματα), Κρατικά Λαχεία, IBC (δεύτερη δόση - εξόφληση), ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, Κασσιώπη (Κέρκυρα), ΟΠΑΠ - Πώληση 33%, Πώληση / επαναμίσθωση 28 κτηρίων, ΕΛΠΕ, Αστέρας Βουλιαγμένης, ΛΑΡΚΟ, Αφάντου (Ρόδος), Περιφερειακά Αεροδρόμια, ΕΛΤΑ, Αποθηκευτικός Χώρος «Νότια Καβάλα». Ο πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ επεσήμανε ότι η χρηματιστηριακή αξία του 33% του ΟΠΑΠ είναι 800 εκατ., η πρώτη προσφορά για ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑ είναι 1,9 δισ. ευρώ, ενώ η αξία του Αστέρα Βουλιαγμένης αποτιμάται από τους ανεξάρτητους εκτιμητές στο 1 δισ. Σύνολο: σχεδόν
4 δισ. Στην αξία αυτή προστίθεται και η αξία των άλλων 11 επιχειρήσεων και ακινήτων που θέλουν να πουλήσουν. Πώς όμως να πουλήσει έναντι 2,5 δισ., κάτι που ξέρεις ότι αξίζει πολύ -μα πάρα πολύ- πάνω από 2,5 δισ.;
Το διαπλεκόμενο παιχνίδι με τον ΟΠΑΠ Σε μια εποχή που γεννιέται η νέα διαπλοκή, όλα αυτά δεν είναι τυχαία. Και η σιωπή του πρωθυπουργού και των υπουργών ερμηνεύεται. Πίσω από όσα αποφασίζουν πολιτικοί και (διορισμένοι από πολιτικούς) μάνατζερ κρύβονται ισχυροί επιχειρηματίες από εκείνους που είτε «κυβερνούν» τον τόπο τις τελευταίες δεκαετίες είτε φιλοδοξούν να τον «κυβερνήσουν». Γι’ αυτούς ο Αλ. Τσίπρας είπε ότι «δεν θα υπάρξει αναστολή, ακύρωση της ασυλίας θα υπάρξει». Το παράδειγμα του ΟΠΑΠ, για τον οποίο αύριο ανοίγουν οι προσφορές,
είναι ενδεικτικό. Αρχικά επρόκειτο να πωληθεί χωριστά: μετοχές, παιγνιομηχανήματα, Κρατικά Λαχεία. Μετά όμως άρχισαν οι «ενοποιήσεις», τα «πακέτα». Τα Κρατικά Λαχεία με ετήσια κέρδη περίπου 80 εκατ. ευρώ πουλήθηκαν 190 εκατ. Ο Αλ. Τσίπρας υπενθύμισε ότι ο Α. Σαμαράς στη ΔΕΘ είχε χαρακτηρίσει ξεπούλημα την πώληση δημόσιου οργανισμού όταν πωλείται 2-3 φορές κάτω από την αξία του... Αφού έφυγαν κοψοχρονιά τα Κρατικά Λαχεία, πωλούνται πακέτο οι μετοχές και τα παιγνιομηχανήματα του ΟΠΑΠ. «Αν τα πηγαίνατε χωριστά, θα είχε πολύ μεγαλύτερη αξία το καθένα απ’ αυτά. Μόνο τα παιγνιομηχανήματα θα μπορούσαν να αποφέρουν πολύ περισσότερα έσοδα στο Ελληνικό Δημόσιο», επεσήμανε ο πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ. Σε αυτά ο υπουργός Οικονομικών απάντησε αθωώνοντας προκαταβο-
λικά τη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ, η οποία «προσπαθεί να μεγιστοποιήσει τα έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο, άρα κάνει τους καλύτερους δυνατούς συνδυασμούς που μπορεί». Και πρόσθεσε ότι «το τελικό τίμημα ενός περιουσιακού στοιχείου δεν μπορεί να υπολείπεται από το τίμημα που ορίζουν οι ανεξάρτητοι αποτιμητές». Από την πλευρά του ο Αλ. Τσίπρας κατέθεσε και δύο προτάσεις: Να μπουν οι μετοχές του κερδοφόρου ΟΠΑΠ στα ασφαλιστικά ταμεία και να συσταθεί Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αλληλοβοήθειας στο οποίο, θα κατατίθενται χρήματα που πάνε σε χορηγίες κ.λπ., προκειμένου να μην πεινάνε τα παιδιά που πηγαίνουν στο σχολείο, όπως έγραψε η Herald Tribune. Όμως ο Γ. Στουρνάρας τις απέρριψε χάριν του Μνημονίου, διότι «τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις έχουν συνυπολογισθεί στο πρόγραμμα»...
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ
«Αγώνα δρόμου» για την εκποίηση των «φιλέτων» που κατέχει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το Ελληνικό Δημόσιο, πραγματοποιεί η ελληνική κυβέρνηση, καθώς οι εντολές της τρόικας για επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων είναι σαφείς. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης «τρέχει» προκειμένου να καλυφθεί ο φετινός στόχος εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις, ύψους 2,6 δισ. ευρώ, ούτως ώστε να μη χρειαστεί να λάβει αντίμετρα, σε περίπτωση μη επίτευξής του. Στο «κάδρο» του ΤΑΙΠΕΔ... μπαίνουν ΟΠΑΠ, ΔΕΠΑ, Ελληνικό και «Ελ. Βενιζέλος» για το προσεχές διάστημα, με τους ενδιαφερόμενους να δίνουν «μάχη» στο προσκήνιο, αλλά κυρίως στο παρασκήνιο, για να λάβουν σε τιμή ευκαιρίας τα όσα απλόχερα... προσφέρει η κυβέρνηση Σαμαρά, με τις ευλογίες της τρόικας.
Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΓΧΩΡΙΟΙ ΦΙΛΟΙ
ΟΠΑΠ: 12Χ χάνει το Δημόσιο
ΟΠΑΠ Πρώτος στο «καλάθι» είναι ο ΟΠΑΠ, με τις προσφορές που πραγματοποιήθηκαν για το 33% των μετοχών του μαζί με την ανάληψη του management να αναμένεται να «ανοιχθούν» μέσα στις επόμενες ημέρες. Τα υποψήφια δύο σχήματα είναι οι Emma Delta και Third Point, ενώ το συνολικό τίμημα (πώληση μετοχών και premium για το management) αναμένεται να φτάσουν το πολύ στα 900 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ήτοι λίγο πάνω από τα κέρδη που παρουσίασε ο Οργανισμός το 2012. Όσο για το ιστορικό των προσφορών, η Emma Delta (επενδυτικό κεφάλαιο το οποίο διαχειρίζεται η εταιρεία Emma Delta Management Ltd. με κύριους μετόχους τους Jiri Smejc του τσεχικού Fund PPF, με 66,7%, και Γιώργο Μελισσανίδη, με 33,3%) ήταν η μοναδική μέχρι την τελευταία στιγμή που εμφανίστηκαν οι Αμερικανοί της Third Point. Να σημειωθεί ότι ο επικεφαλής Daniel Loeb εμφανίζεται θετικός για τις προοπτικές της Ελλάδας, καθώς συμμετέχει και σε άλλους διαγωνισμούς του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, κυρίως μέσω της επενδυτικής εταιρείας ακινήτων Dolphin Capital, στην οποία είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος. Πάντως, πληροφορίες ανέφεραν συζητήσεις της Third Point με την Intralot για συμμετοχή στο ενιαίο σχήμα, με τη δεύτερη να εκδίδει ανακοίνωση διάψευσης. Επίσης, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στο σχήμα της Emma Delta φέρεται να συμμετέχει ο πολυεθνικός κολοσσός Lottomatica με ποσοστό της τάξεως του 10%, ενώ με μικρό-
Σε θέσεις... μάχης Ρώσοι, Αμερικανοί, Ισραηλινοί, Βρετανοί, Καταριανοί, Κινέζοι, Τσέχοι και Έλληνες επιχειρηματίες
Αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος»
Το προφίλ των εταιρειών Το Third Point αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά κεφάλαια των ΗΠΑ, με υπό διαχείριση πάγια ύψους 10,1 δισ. δολαρίων στο τέλος του 2012. Στην Ελλάδα έγινε γνωστό έπειτα από την απόφασή του να τοποθετηθεί σε ελληνικά ομόλογα ενώ ήταν εν πλήρει εξελίξει η ελληνική κρίση, κίνηση που απέφερε στο fund κέρδη της τάξης των 500 εκατ. δολαρίων. Η Third Point συμμετέχει, μεταξύ άλλων, με σημαντικά ποσοστά σε εταιρείες όπως η Yahoo, η Apple Inc και η Murphy Oil
Ελληνικό
σία, Κίνας, Ινδία και Βιετνάμ. Έχει επίσης καταθέσει μη δεσμευτική προσφορά για τον ΔΕΣΦΑ μαζί με τη ΓΕΚ- ΤΕΡΝΑ, ενώ κατέχει ποσοστό στην Πειραιώς.
τερο ποσοστό εντάχθηκε και ο όμιλος του επιχειρηματία Δημήτρη Κοπελούζου. Υπενθυμίζεται πως ο τελευταίος συμμετείχε αρχικά στην κοινοπραξία υπό τη γερμανική Gauselmann και την ισραηλινή Playtech. Οι εν λόγω προσφορές πρόκειται να αποσφραγιστούν στην επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου κι αφού αποφασιστεί προηγουμένως η εγκυρότητα των δύο προσφορών, με βάση τις εισηγήσεις των συμβούλων. Κατά πληροφορίες, το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ θα συνεδριάσει τη Δευτέρα προκειμένου να αποφασίσει για τον πλειοδότη ώστε να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός.
Corp. Πρόσφατα ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στη δημιουργία hedge fund (Third Point Hellenic Recovery Fund), που θα επικεντρώνεται στην αγορά assets στην Ελλάδα. Το PPF... «απασχολείται» στον τομέα των private equity funds, με επενδύσεις σε τράπεζες, ασφάλειες, real estate, ορυχεία κ.ά. Διαθέτει assets (περιουσιακά στοιχεία) συνολικής αξίας 14,3 δισ. ευρώ, ενώ πραγματοποιεί επενδύσεις σε Ρω-
αεροδρόμιο της Κίνας, με κίνηση που προσεγγίζει τα 30 εκατ. επιβάτες σε ετήσια βάση, ενώ διακινούνται 828 χιλιάδες τόνοι εμπορεύματα. Το συγκεκριμένο αεροδρόμιο είναι το 5ο της Κίνας σε αριθμό επιβατών και το 4ο σε εμπορευματική κίνηση. Πρόθεση των Κινέζων επενδυτών είναι να εξασφαλίσουν και το ποσοστό που κατέχει σήμερα η Hochtief. Σίγουρα, η εξέλιξη αυτή συνδέεται άμεσα με την κίνηση της Hochtief, στις αρχές της εβδομάδας, να βγάλει τον αερολιμένα Αθηνών εκτός της ομάδας αεροδρομίων τα οποία βρίσκονται υπό τη διαχείρισή της και έχει θέσει προς πώληση. Η ύπαρξη αγοραστή ο οποίος έχει εκδηλώσει το έντονο ενδιαφέρον του για την αγορά του ΔΑΑ δεν πέρασε απαρατήρητη από την εταιρεία, η οποία έχει στο χαρτοφυλάκιό της ποσοστό 40% του μετοχικού κεφαλαίου του αεροδρομίου της Αθήνας. Η διαδικασία ιδιωτικοποίησης του αερολιμένα είναι περίπλοκη, καθώς περιλαμβάνει την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης, η οποία λήγει το 2026, την πώληση τμήματος ή του συνόλου της συμμετοχής του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο του ΔΑΑ, που ανέρχεται στο 55%, αλλά και την πώληση μέρους ή όλης της συμμετοχής της Hochtief.
Έντονο ενδιαφέρον Κινέζων επενδυτών για τον αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος» δείχνει η δεύτερη, σε διάστημα μόλις ενός μήνα, έλευσή τους στη χώρα μας, όπου και συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, αλλά και τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα. Πρόκειται για τους κινεζικούς όμιλους Shenzhen Airport και Friedmann Pacific Asset Management, που θεωρούν τη χώρα μας «δίοδο» στη γηραιά ήπειρο, καθώς μετά την παρουσία τους στο λιμάνι του Πειραιά, την οποία θέλουν να ενισχύσουν, επιδιώκουν να αποκτήσουν ισχυρή παρουσία και στο μεγαλύτερο ελληνικό αεροδρόμιο, χωρίς να βγάζουν από το... μυαλό τους και τα περιφερειακά.
Οι προθέσεις και η Hochtief Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, επικεφαλής της κοινοπραξίας είναι η εταιρεία του αεροδρομίου του Shenzhen, η οποία διαχειρίζεται ένα ταχέως αναπτυσσόμενο
Καθυστερεί η κατάρτιση του στρατηγικού σχεδίου αξιοποίησης (master plan) του Ελληνικού, με τη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ να ανακοινώνει παράταση της κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών, με νέα ημερομηνία την 29η Οκτωβρίου, εν μέσω αντικατάστασης του προέδρου της «Ελληνικό Α.Ε.» κ. Πολλάλη, λόγω διαφωνιών του με το σχέδιο. Για τη σύνταξη του master plan, οι τέσσερις όμιλοι που έχουν περάσει στη δεύτερη φάση, ήτοι η Qatari Diar από το Κατάρ, η βρετανική London & Regional Properties, η ισραηλινή Elbit και η Lamda Developement του ομίλου Λάτση καλούνται να... δράσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.
ΔΕΠΑ Αναφορικά με τη ΔΕΠΑ, υπάρχει έντονο ρωσικό ενδιαφέρον, αλλά υπάρχουν προβλήματα. Ειδικότερα, κυρίως οι Ρώσοι (Sintez και Gazprom) επιμένουν να μειωθεί ή να φύγει εντελώς η ρήτρα που υπάρχει στην προκήρυξη, ότι, σε περίπτωση ματαίωσης του deal από τρίτο παράγοντα, χάνεται το σύνολο της εγγυητικής που έχει δοθεί, καθώς φοβούνται πως η Κομισιόν μπορεί να «μπλοκάρει» τη διαδικασία, αφού Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες δεν φαίνεται να... επιθυμούν την εμπλοκή τους.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
9
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΝΟΣ ΣΚΟΥΡΛΕΤΗΣ:
Αν τους το επιτρέψουμε, θα φέρουν και άλλο Μνημόνιο! «Η Δημοκρατία στις μέρες μας βάλλεται ευθέως»: την καταγγελία αυτή κάνει, μέσω της «Αυγής» της Κυριακής ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, αναφερόμενος στις παρακολουθήσεις, εκ μέρους του Μεγάρου Μαξίμου, των κινήσεων του Αλέξη Τσίπρα. Ταυτόχρονα, ο Πάνος Σκουρλέτης δεν αρνείται τη διαπιστωμένη στάση παραίτησης μέρους της κοινωνίας, εκφράζει όμως την εκτίμηση ότι αν δεν αντιδράσουμε, τότε θα φέρουν και τέταρτο Μνημόνιο! «Ο χρόνος δεν είναι
σύμμαχός μας», παραδέχεται, αλλά προβλέπει μεγάλη δυναμική για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε περίπτωση προκήρυξης εκλογών. Στα εσωκομματικά, ζητά απόλυτο σεβασμό στην κοινά διαμορφωμένη άποψη και πάντως όχι να δίνονται αφορμές στους αντιπάλους του ΣΥΡΙΖΑ που κάνουν λόγο για «κόμμα Βαβέλ». Δεν βλέπει χώρο διαλόγου με ΚΚΕ και Αλ. Αλαβάνο, ενώ κάνει την αυτοκριτική του για την «τρανσέξουαλ Αριστερά». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Έχετε την αίσθηση, παίρνοντας υπόψη και τις δύο πρωθυπουργικές ομιλίες - δηλώσεις μέσα στην εβδομάδα, ότι οδεύουμε σε εκλογές; Και αν ναι, γιατί; Παραδοχή ότι η κυβέρνηση αυτή εξεμέτρησε τον βίο της ή σχέδιο να περάσει η επόμενη διακυβέρνηση, μαζί όμως και οι καυτές πατάτες (απολύσεις, ιδιωτικοποιήσεις, νέα μέτρα) στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Νομίζω πως ο χρόνος των εκλογών θα εξαρτηθεί κυρίως από τρεις παράγοντες. Τους κοινωνικούς αγώνες που θα σύρουν την κυβέρνηση σε αυτές, όπως έγινε με την κυβέρνηση Παπαδήμου, από τα αδιέξοδα και τα αποτελέσματα της ίδιας της μνημονιακής πολιτικής που ανά πάσα στιγμή μπορούν να οδηγήσουν στην κατάρρευσή της, και από τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Από τη μεριά της η κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει χρόνο έχοντας εναποθέσει τη σωτηρία της χώρας στο «θαύμα» που θα προκύψει μετά τις γερμανικές εκλογές, χωρίς να επιχειρεί κανέναν άλλο σχεδιασμό, παρά μόνον αυτόν της απαρέγκλιτης εφαρμογής του Μνημονίου.
Βάλλεται η Δημοκρατία από τους Μουρούτηδες Πριν λίγες ημέρες είχαμε τον διευθυντή του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, Γ. Μουρούτη, να καταγράφει ποιος μπαίνει στο γραφείο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Βουλή. Επιπλέον, σε μια προ 10ημέρου ομιλία του, ο Αλ. Τσίπρας χαρακτήριζε αναπόφευκτη την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, εκτός αν, όπως ο ίδιος συμπλήρωνε, καταλύσουν και την ίδια τη Δημοκρατία. Υπάρχουν, λειτουργούν, εν έτει 2013, σκοτεινοί κύκλοι; Έχουμε κυριολεκτικά εκπλαγεί από την «ποιοτική» δουλειά των μηχανισμών παραχάραξης και παραπληροφόρησης που χρησιμοποιεί η Ν.Δ., τους οποίους καθοδηγεί ο κ. Μουρούτης. Τώρα μαθαίνουμε πως παρακολουθούνται και οι κι-
νήσεις του Αλ. Τσίπρα. Αν όλα αυτά τα συνδυάσει κανείς με την εμφυλιοπολεμική στρατηγική της έντασης και με τη χωρίς προηγούμενο αυταρχική πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στην κάθε είδους κοινωνική διαμαρτυρία, τότε σίγουρα μπορούμε να διαπιστώσουμε πως η Δημοκρατία στις μέρες μας βάλλεται ευθέως. Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει εκλογές. Γιατί; Στη λογική μήπως του μη χείρον βέλτιστον; Είστε έτοιμοι να κυβερνήσετε; Και κάτι ακόμη: σας προβληματίζει το γεγονός ότι δεν υπάρχει ρεύμα δυναμικής αλλαγής των πραγμάτων - κάτι που καταγράφουν, άλλωστε, και οι δημοσκοπήσεις. Τι/τις πταιει; Το αίτημα των εκλογών αποτελεί τη λογική συνέπεια των καθημερινών αγώνων για τη δημοκρατική ανατροπή της κυβέρνησης. Θα συμφωνήσω πως δεν είναι ορατό ένα «ρεύμα δυναμικής αλλαγής των πραγμάτων» που το αποδίδω στον φόβο, στην απελπισία, στην κατάθλιψη που οδηγεί σε μια στάση παραίτησης αλλά και στο γεγονός πως δεν είναι ορατός και χρονικά προσδιορισμένος ο στόχος της ανατροπής. Με δύο λόγια, η προκήρυξη των εκλογών θα δημιουργήσει μια άλλη δυναμική γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ που θα μας εκπλήξει όλους. Με αυτή την έννοια ο χρόνος δεν είναι
Έχουμε κυριολεκτικά εκπλαγεί από την «ποιοτική» δουλειά των μηχανισμών παραχάραξης και παραπληροφόρησης που χρησιμοποιεί η Ν.Δ. και τους οποίους καθοδηγεί ο κ. Μουρούτης
Η κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει χρόνο έχοντας εναποθέσει τη σωτηρία της χώρας στο «θαύμα» που θα προκύψει μετά τις γερμανικές εκλογές
σύμμαχός μας, οι αντοχές του κόσμου εξαντλούνται και τα προβλήματα δεν περιμένουν - χρέος μας είναι να κρατήσουμε τον κόσμο στο πεδίο των κοινωνικών αγώνων. Πώς θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα να πει πως δεν είναι έτοιμος, δεν θα μας το συγχωρούσε κανείς. Ετοιμαζόμαστε λοιπόν καθημερινά, η κυβέρνηση λαϊκής ενότητας και κοινωνικής σωτηρίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πετύχει.
Όχι σε «κόμμα Βαβέλ» Οι διαφορετικές απόψεις εντός ΣΥΡΙΖΑ για καίρια ζητήματα (πολιτικές συμμαχίες επόμενης ημέρας, θέση για το ευρώ κ.ά.) βλάπτουν τη δημόσια εικόνα του κόμματος; Από την άποψη αυτή, μήπως δεν είναι καιρός για... ιδρυτικό συνέδριο; Τη δημόσια εικόνα βλάπτουν η ασάφεια, οι τοποθετήσεις που δίνουν λαβές στους αντιπάλους μας για να μας χαρακτηρίζουν ως ένα «κόμμα Βαβέλ», αλλά και η έλλειψη ενός εμπνευσμένου λόγου που θα γεννά ελπίδα. Όταν λειτουργούμε και αποφασίζουμε συλλογικά, με απόλυτο σεβασμό στην κοινά διαμορφωμένη άποψη και τις αρχές μας, τότε οι διαφορετικές απόψεις είναι πηγή δημιουργικού προβληματισμού. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ολοκληρώσει το βήμα προς την ενιαιοποίησή του διαμορφώνοντας σταθερές δημοκρατικές δομές συγκρότησης, ανταποκρινόμενος
στις διαθέσεις των μελών του. Το συνέδριό μας δεν είναι μια εγκεφαλική σύλληψη, αλλά μια ώριμη αναγκαιότητα, μέσα από την οποία θα προκύψει ένας σύγχρονος φορέας της Αριστεράς του αιώνα μας, κοινωνικά γειωμένος στην υπηρεσία των αξιών και των ιδεών του σοσιαλισμού, με δημοκρατία και ελευθερία. Με βάση τους υπολογισμούς που έχετε κάνει στον ΣΥΡΙΖΑ, από Ιούνιο έρχονται και νέα μέτρα για τον πολίτη; Αυτή η πολιτική που εφαρμόζεται σχεδόν τρία χρόνια οδηγεί διαρκώς στην ανάγκη νέων μέτρων, τα οποία έρχονται να διορθώσουν τις αστοχίες των προηγουμένων μέτρων. Πρέπει να θεωρούμε βέβαιο πως, αν τους το επιτρέψουμε θα μας φέρουν ένα τέταρτο Μνημόνιο. Λίγοι πλέον αμφισβητούν πως η κοινωνική ισοπέδωση και το βάθεμα της ύφεσης δεν είναι συνώνυμα της πολιτικής τους. Ο Αλ. Τσίπρας στο συνέδριο του Economist έκανε λόγο για «αναστολή» του Μνημονίου. Είμαστε μπροστά σε αλλαγή θέσης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Είμαστε απόλυτα πεισμένοι πως δεν μπορεί να υπάρξει η παραμικρή προοπτική εξόδου από
Τη δημόσια εικόνα βλάπτουν η ασάφεια, οι τοποθετήσεις που δίνουν λαβές στους αντιπάλους μας για να μας χαρακτηρίζουν ως ένα «κόμμα Βαβέλ», αλλά και η έλλειψη ενός εμπνευσμένου λόγου που θα γεννά ελπίδα
την κρίση αν δεν καταργηθεί το Μνημόνιο. Σε αυτό πρέπει να είναι είμαστε κατηγορηματικοί και αυτή ήταν εξάλλου και η όλη προσέγγιση της παρέμβασης του σ. Τσίπρα. Καμιά λοιπόν αλλαγή θέσης επ’ αυτού.
Για το ΚΚΕ και τον Αλ. Αλαβάνο Η εκλογή του Δ. Κουτσούμπα στη θέση του γ.γ. της Κ.Ε του ΚΚΕ αφενός, το Plan B του Αλέκου Αλαβάνου αφετέρου είναι αναχώματα για σας; Αναχώματα τι είδους; Στο ΚΚΕ, ενώ η συζήτηση στον προσυνεδριακό διάλογο εστιάστηκε στα ζητήματα των συμμαχιών, η κατάληξη έδειξε πως τελικά βγαίνει από το συνέδριό του με αποφάσεις που το φέρνουν κατά τη γνώμη μου σε αντίθεση με τις διαθέσεις του κόσμου της Αριστεράς. Δεν μπορεί να αρνείσαι το αυτονόητο μπροστά στη σημερινή μνημονιακή λαίλαπα που δεν είναι άλλο από την αναγκαία ενότητα για την ανατροπή της. Δεν μπορεί να επιδιώκεις συμμαχίες έξω και πέρα από τα επίδικα της συγκυρίας και να οδηγείσαι τελικά να συμφωνείς μόνο με τον εαυτό σου. Όσο για τη νέα προσπάθεια του σ. Αλαβάνου, προσδιορίζεται εξ αρχής από το κάλεσμά του προς δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ να αποχωρήσουν από τα κόμματά τους. Και μιας ο λόγος στην ευρύτερη Αριστερά, είχε συζητηθεί τις προάλλες ο όρος που είχατε προσδώσει στη ΔΗΜ.ΑΡ.: τρανσέξουαλ Αριστερά την είχατε χαρακτηρίσει. Επιμένετε σε αυτόν; Όσον αφορά τη ΔΗΜ.ΑΡ., βρίσκεται σε μια διαρκή κρίση ταυτότητας, νομίζω πως έχει διαπράξει ιστορικά λάθη με τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση. Τώρα σε σχέση με τον συγκεκριμένο χαρακτηρισμό, ήταν εντελώς άστοχος και δικαιολογημένα προκάλεσε σχολιασμούς. Οφείλουμε όλοι να είμαστε προσεκτικοί, πολύ δε περισσότερο όταν μιλάμε δημόσια.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
10
OIKONOMIA
Στον αέρα οι προσδοκίες για πρωτογενές πλεόνασμα Με μέτρα και δημιουργική λογιστική η διασφάλιση της βιωσιμότητας του νέου «εθνικού στόχου» ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
«Συμμαχία και με τον Διάβολο» αν χρειαστεί (αν και πιθανότερο είναι να την συνάψει με... «δημιουργικό λογιστή» και νέα «ραβασάκια» της εφορίας) φέρεται διατεθειμένη να κλείσει η κυβέρνηση, προκειμένου να εμφανίσει εφέτος πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο και χαρακτήρισε ο Γ. Στουρνάρας «εθνικό στόχο». Τέτοιος κατέστη στις 27 Νοεμβρίου 2012, όταν με δηλώσεις του ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχε καταστήσει σαφές με απόλυτο τρόπο ότι οι νομικές επιφυλάξεις της Γερμανίας για περαιτέρω κούρεμα στο ελληνικό χρέος θα αρθούν όταν η Ελλάδα επιτύχει βιώσιμο πρωτογενές πλεόνασμα. Μάλιστα, το ίδιο επανέλαβε και τρεις ημέρες αργότερα στη γερμανική Βουλή («...wenn Griechenland einen Primärüberschuss erreicht hat...», δηλαδή «όταν η Ελλάδα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα...» είχε πει χαρακτηριστικά για την προοπτική ελάφρυνσης του χρέους). Η φράση όμως του Γερμανού υπουργού είχε στο δεύτερο σκέλος της δύο «λέξεις κλειδιά»: και «πρωτογενές πλεόνασμα» και «βιώσιμο». Κάτι ανάλογο είπε και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας προχθές στη Βουλή. Αφού πρώτα ανέ-
φερε ότι «...είναι ρητά διατυπωμένο ότι, σε περίπτωση που αποκτήσουμε πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό ακόμη και από φέτος, η ελληνική κυβέρνηση θα ζητήσει την άμεση ενεργοποίηση της ρήτρας που συμφωνήθηκε, δηλαδή τη δραστική μείωση του δημόσιου χρέους...», παραδέχθηκε ότι «...αυτό δεν είναι απλό. Θέλει διαπραγμάτευση, που δεν είναι εύκολη. Γιατί πρέπει να αποδείξουμε ότι είναι βιώσιμη η παραγωγή πρωτογενούς πλεονάσματος και όχι ότι εξασφαλίσαμε φέτος 10 ευρώ, αλλά δεν ξέρουμε τι θα γίνει μετά...». Η «βιωσιμότητα» του πρωτογενούς πλεονάσματος, για την οποία έκαναν λόγο οι δύο υπουργοί Οικονομικών, επιδέχεται πολλών ερμηνειών. Για παράδειγμα, θα απαιτηθεί και 2η χρονιά εμφάνισής του ώστε να θεωρηθεί πως δεν ήταν προσωρινή και συγκυριακή η εμφάνισή του; Μια αυστηρή ερμηνεία θα απαντούσε «ναι». Είναι όμως «ηλίου φαεινότερον» πως ουδείς πιστεύει, καθώς το χρέος δεν είναι διαχειρίσιμο, η ελληνική οικονομία θα αντέξει άλλη μία χρονιά χωρίς δραστική ελάφρυνση χρέους. Οπότε, τίθεται ένα δεύτερο ερώτημα για την ερμηνεία του όρου «βιώσιμο»: αν η πραγματοποίησή του θα έχει επιτευχθεί με αξιόπιστες, βάσιμες και μόνιμες πολι-
τικές και πάντως ούτε συγκυριακές ούτε αποσπασματικές. Και αυτό δεν φαίνεται, επί του παρόντος τουλάχιστον, διασφαλισμένο, όπως τεκμαίρεται άλλωστε και από το ότι η κυβέρνηση ευελπιστεί να κλείσει το δημοσιονομικό κενό της διετίας 2013 - 2014, ύψους 4 δισ. ευρώ, κυρίως μέσα από δύο εισπρακτικές κινήσεις που δεν πληρούν τους παραπάνω όρους, καθώς ούτε μόνιμες είναι οι πηγές των εσόδων αυτών, αλλά ούτε και βάσιμες ή αξιόπιστες είναι οι σχετικές προβλέψεις. Τα 4 δισ. ευρώ ευελπιστεί να τα αντλήσει το οικονομικό επιτελείο από τη ρύθμιση για τις ληξιπρόθεσμες απειλές προς εφορία και ταμεία, καθώς και από το χαράτσι της ΔΕΗ. Η βιωσιμότητα όμως του πρωτογενούς πλεονάσματος εφόσον βασίζεται σε αυτούς τους δύο παράγοντες είναι επισφαλής, καθώς: Η εκτέλεση του προϋπολογισμού και κατ’ επέκταση και η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος βρίσκεται στο έλεος της φοροδοτικής ικανότητας των ελληνικών νοικοκυριών και της δυνατότητας της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις δημοσιονομικές παρενέργειες της ύφεσης, αλλά και να πετύχει σε μεσοπρόθεσμη προοπτική κάποια αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Ωστόσο, την ώρα που η ελληνι-
Η κυβέρνηση αναμένεται να υποχρεωθεί στη λήψη πρόσθετων μέτρων, μετά τη νέα αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τους επικεφαλής ελεγκτές της τρόικας, οι οποίοι αναμένονται εκ νέου στην Αθήνα περί τον Ιούνιο.
κή κυβέρνηση επιδιώκει να αποκαταστήσει στον όποιο βαθμό τη φορολογική συνείδηση και μάλιστα εν μέσω βαθιάς ύφεσης, είναι η ίδια που τη φαλκιδεύει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα δύο μέτρα και δύο σταθμά και, σημειωτέον, εις βάρος των συ-
νεπών φορολογουμένων (!), όπως προκύπτει από το ότι αποκλείονται από τον διακανονισμό που εξαγγέλθηκε για αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο όσοι συνεπείς φορολογούμενοι έσπευσαν να υπαχθούν σε προηγούμενες ρυθμίσεις. Όμως, άρχισαν να διατυπώνονται οι πρώτες αμφιβολίες για τη βασιμότητα αυτών των αισιόδοξων εκτιμήσεων. Χαρακτηριστική ήταν η εκτίμηση της Eurobank ότι είναι φιλόδοξος ο στόχος της κυβέρνησης για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού της περιόδου 2013 - 2016 και ότι η επίτευξή του θα κριθεί από την ενίσχυση των αναπτυξιακών προοπτικών της ελληνικής οικονομίας και την επιτυχία της φορολογικής μεταρρύθμισης. Ακολούθως, ήλθε και η πρόβλεψη της Citigroup για αθροιστική ύφεση πάνω 40% έως το 2015, αφού κάνει λόγο σε ανάλυσή της για συρρίκνωση κατά 11,2% του ελληνικό ΑΕΠ το 2014, ενώ αναμένει συρρίκνωση 6% για το τρέχον έτος και -3,9% για το 2015. Ανάπτυξη «βλέπει» το 2016, ενώ πλεόνασμα αναμένει το 2016. Υπενθυμίζεται ότι ήδη ο προϋπολογισμός βαρύνεται με «μαύρη τρύπα» εσόδων, ύψους 818 εκατ. ευρώ. Δεδομένων όλων αυτών, η κυβέρνηση αναμένεται να υποχρεωθεί στη
ΣΥΝΟΔΟΣ ΔΝΤ - ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ
EKΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ Χαλανδρίου: Τη Δευτέρα 22 Απριλίου 2013 στις 7.30 μ.μ., στο Κέντρο Νεότητας Χαλανδρίου (Δαναΐδων & Αντιγόνης), ο ΣΥΡΙΖΑ Χαλανδρίου διοργανώνει εκδήλωση στην οποία θα προβληθεί η ταινία ‘’Σε ποιον ανήκει ο κόσμος’’ (Kuhle Wampe), σε σενάριο του Μπέρτολτ Μπρεχτ και σκηνοθεσία του Ζλάταν Ντούντοβ. Προλογίζει η Νάντια Βαλαβάνη, βουλευτής Β’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ. Θα ακολουθήσει συζήτηση. ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ Πιερίας: Εκδήλωση με θέμα την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ για την παιδεία διοργανώνει η Νομαρχιακή Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ Πιερίας, τη Δευτέρα 22 Απριλίου, στις 7 μ.μ., στο «Ιδεοδρόμιο» (Π. Π. Γερμανού 3). Εισηγείται ο Τάσος Κουράκης, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, υπεύθυνος του Τομέα Παιδείας.
Ανάπτυξη εναντίον λιτότητας ή όλοι εναντίον της Ε ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ
Ένα είναι το βασικό ζητούμενο από την εαρινή σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας: να βρεθούν τρόποι για την ενίσχυση της παγκόσμιας οικονομίας, να στηριχθεί η ανάκαμψη εκεί που είναι εύθραυστη -στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Ευρώπη-, να συνεχιστεί η ανάπτυξη, εκεί που οι μηχανές δουλεύουν στο φουλ -στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες. Σ’ αυτό συμφωνούν όλοι. Η μεγάλη διαφωνία είναι στο πώς. Στο κλαμπ των ανεπτυγμένων χωρών, οι Αμερικανοί και οι Ιάπωνες θεωρούν ότι ο καλύτερος τρόπος είναι η χαλαρή δημοσιονομική πολιτική, τα προγράμματα για την ενίσχυση της ανάπτυξης, με τη βοήθεια των κεντρικών τραπεζών τους που έχουν βάλει μπρος και κόβουν χρήμα. Στον αντίποδα οι Γερμανοί -στον ρόλο τους ως οι ισχυροί της Ευρωζώνης, που μπορούν να υπαγορεύουν τους κανόνεςοι οποίοι επιμένουν ότι ο δρόμος για την ανάπτυξη περνάει πρώτα από τη δημοσιονομική προσαρμογή ή, ό-
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών και ο διοικητής της Bundesbank ήξεραν ότι στη σύνοδο του ΔΝΤ θα βρεθούν απομονωμένοι, αλλά πήγαν αποφασισμένοι, αν όχι να πείσουν, τουλάχιστον για να εξηγήσουν τη δική τους άποψη. Το πιθανότερο είναι ότι δεν τα κατάφεραν. πως το διατύπωσε προχτές η Μέρκελ, «ευημερία με δανεικά δεν υπάρχει». Ο Γερμανός υπουργός Οικονομι-
κών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και ο διοικητής της Bundesbank Γενς Βάιντμαν ήξεραν ότι στη σύνοδο του ΔΝΤ θα βρεθούν απομονωμένοι, αλλά πήγαν αποφασισμένοι, αν όχι να πείσουν, τουλάχιστον για να εξηγήσουν τη δική τους άποψη. Το πιθανότερο είναι ότι δεν τα κατάφεραν. Κυρίως οι Αμερικανοί, αλλά και το ΔΝΤ, θέλουν από την Ευρωζώνη να κάνει επειγόντως κάτι για να αναθερμάνει την οικονομία της, κάτι παραπάνω από το να «επιβραδύνει τη διαδικασία μείωσης των δημοσιονομικών της ελλειμμάτων», όπως ανήγγειλε ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Όλι Ρεν. Θέλουν να χαλαρώσουν οι Ευρωπαίοι τη λιτότητα, να κάνουν περισσότερες δημόσιες δαπάνες, μήπως και πάρει μπρος η ευρωπαϊκή μηχανή, που με τη στασιμότητά της απειλεί την εύθραυστη ανάκαμψη των άλλων, όπως σημείωνε στην τελευταία έκθεσή του το ΔΝΤ. Επιπλέον, το Ταμείο ζητεί και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να χαλαρώσει τη νομισματική της πολιτική, να ρίξει κι άλλο τα επιτόκια -κάτι που δεν θεωρείται απίθανο να γίνει μέχρι τον Ιούνιο.
Το θέμα είναι ότι οι Αμερικανοί που κρατάνε ζωντανή την οικονομία τους με προγράμματα ανάπτυξης, χρηματοδοτούμενα με νέο δανεισμό, τα πάνε μια χαρά, ανακάμπτουν με όλο και ταχύτερο ρυθμό. Αντίθετα η Ευρώπη μένει εγκλωβισμένη στην ύφεση ακόμη και η ισχυρή Γερμανία μετά βίας θα αναπτυχθεί με ένα αναιμικό 0,5% φέτος. Άλλωστε, τον δρόμο των ΗΠΑ αποφάσισε να ακολουθήσει προσφάτως και ο άλλος χρόνιος ασθενής της παγκόσμιας οικονομίας, η Ιαπωνία. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας αγοράζει αφειδώς ομόλογα, έχει ανεβάσει τον στόχο του πληθωρισμού και προσπαθεί να ωθήσει τις επιχειρήσεις σε επενδύσεις και τους Ιάπωνες στην κατανάλωση. Με δανεικά. Είναι η τελευταία της ελπίδα να βγει από τον βάλτο του αποπληθωρισμού και ποντάρει χοντρά για να τα καταφέρει. Η επιτυχία των ΗΠΑ και η προσπάθεια της Ιαπωνίας δεν κλονίζουν τις απόψεις του Σόιμπλε. Στη σύνοδο επανέλαβε μονότονα ότι «οι Ευρωπαίοι έχουν κάνει μεγάλες προόδους», ότι «το κοινό νόμισμα
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
11
OIKONOMIA ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ EUROBANK
Τελειώνει ο... χρόνος για την ανακεφαλαιοποίηση στρατηγικό επενδυτή είτε μέσω νέας αύξησης μετοχικού κεφαλαίου.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ
Για «πρωτογενές πλεόνασμα» και «βιώσιμο» χρέος είχε κάνει λόγο πριν από έξι μήνες ο Σόιμπλε, το ίδιο επανέλαβε στη Bουλή προχθές ο Γ. Στουρνάρας...
λήψη και πρόσθετων μέτρων, μετά τη νέα αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τους επικεφαλής ελεγκτές της τρόικας, οι οποίοι αναμένονται εκ νέου στην Αθήνα περί τον Ιούνιο.
υρωζώνης σταθεροποιήθηκε», ότι «οι μεταρρυθμίσεις πιάνουν τόπο», ότι «η Ευρωζώνη θα συνεχίσει να μειώνει τα ελλείμματα, ενδεχομένως με κάποιες τροποποιήσεις στα μέτρα, όταν χρειάζεται». Σύμφωνα με τον Σόιμπλε, «η νομισματική πολιτική δεν λύνει προβλήματα, απλώς αγοράζει χρόνο». Η ιαπωνική λύση δεν αρέσει καθόλου στον Σόιμπλε, ενώ θα ήθελε και η ΕΚΤ να μειώσει τη ρευστότητα, όπως άλλωστε και ο Βάιντμαν, ο οποίος στις περισσότερες μεγάλες αποφάσεις του διευθυντηρίου της Φρανκφούρτης μειοψηφεί. Οι μόνοι σύμμαχοι που έχει ο Σόιμπλε -και μόνο στο θέμα της νομισματικής πολιτικής- είναι κάποιες από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η Κίνα, η Νότια Κορέα, η Βραζιλία, το Μεξικό φοβούνται ότι το φθηνό χρήμα της Ιαπωνίας -αλλά και το ελάχιστα πιο ακριβό της Ευρωζώνης και των ΗΠΑ- απειλεί τις οικονομίες τους, ανατιμά το νόμισμά τους και δημιουργεί «φούσκες». Αποφάσεις από τη σύνοδο του ΔΝΤ δεν αναμένονταν, καθώς η διαφορά αντιλήψεων φαντάζει αγεφύρωτη.
«Υπ’ ατμόν» βρίσκεται η κυβέρνηση, αλλά και οι τραπεζίτες, μιας και η ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών εισέρχεται στην τελική ευθεία, αφού το χρονικό όριο για τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου (ΑΜΚ) είναι στο τέλος Απριλίου. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η Πειραιώς και η Alpha Bank αναμένεται να... κόψουν το νήμα της παραμονής σε ιδιωτικά χέρια, ενώ όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά για την ΕΤΕ και τη Eurobank. Τις προηγούμενες ημέρες πραγματοποιήθηκαν δύο συσκέψεις στο υπουργείο Οικονομικών, μια μεταξύ του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργου Προβόπουλου και μία μεταξύ των ιδίων και του προέδρου της Εθνικής κ. Γ. Ζαννιά, του μόνιμου τοποτηρητή της τρόικας Μπομπ Τράα, αλλά και της Αναστασίας Σακελλαρίου, διευθύνουσας συμβούλου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Εθνική Αναφορικά με την Εθνική, η διοίκησή της υποστηρίζει ότι θα δώσει «μάχη» μέχρι τέλους, την ώρα που παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για δύσκολο εγχείρημα. Για το λόγο αυτό, βρίσκεται στη Νέα Υόρκη ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Πέτρος Χρι-
Πειραιώς
Αλ. Τουρκολιάς
Γ. Ζανιάς
στοδούλου, πραγματοποιώντας επαφές με διεθνείς επενδυτές, με στόχο την προσέλκυση κεφαλαίων στην επικείμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στη διοίκηση της Εθνικής, μέχρι τώρα δεν έχουν γίνει παρουσιάσεις στο Λονδίνο, παρά μόνο τηλεφωνικές επαφές. Την ίδια στιγμή, ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Αλέξανδρος Τουρκολιάς, περιδιαβαίνει την ελληνική επικράτεια και συναντάται με περιφερειάρχες και διευθυντές, στους οποίους υπογραμμίζει πόσο σημαντική είναι η επιτυχία της ΑΜΚ και γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να γίνει προσπάθεια για να πειστούν να συμμετάσχουν οι μεγαλοκαταθέτες και οι επιχειρηματίες. Μέσα στις επόμενες ημέρες, ο κ. Τουρκολιάς θα επισκεφθεί την Κρήτη και την Πάτρα. Την ίδια ώρα, πλη-
Μιχ. Σάλλας
ροφορίες αναφέρουν ότι για την αύξηση της Εθνικής ενδιαφέρεται και ο Αριστοτέλης Μυστακίδης, ο οποίος είναι από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες στον κόσμο, ενώ περιλαμβάνεται και στη λίστα του «Forbes». Επίσης, πιθανή θεωρείται και η συμμετοχή της οικογένειας Λάτση, αλλά και εφοπλιστικών οικογενειών, όπως του κ. Κωνσταντακόπουλου.
Eurobank Για τη Eurobank, οι εκτιμήσεις της αγοράς είναι ότι λιγοστεύουν οι ελπίδες να βρει τα απαραίτητα κεφάλαια. Εάν συμβεί αυτό και περάσει στα «χέρια» του ΤΧΣ, υπάρχει ενδεχόμενο να συγχωνευθεί με το υγιές Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, με το οποίο υπάρχουν αρκετές συνέργειες, ώστε το ενιαίο σχήμα να αποκρατικοποιηθεί και να πωληθεί είτε σε
Από την πλευρά της, η Πειραιώς έλαβε την έγκριση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για την απόκτηση της Millennium Bank και μαζί της τη δέσμευση της πορτογαλικής μητρικής της Millennium BCP ότι θα συμμετάσχει στην αύξησή της με 400 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι -μαζί με τα 170 εκατ. ευρώ που θα δώσει η Societe Generale, μετά την πώληση της Geniki Bank-, η Πειραιώς έχει ήδη εξασφαλίσει ότι θα καλύψει τον στόχο του 10%. Από εκεί και πέρα, το ζήτημα για τη διοίκηση είναι πλέον να εξασφαλίσει συνολικά 733 εκατ. ευρώ από ιδιώτες μετόχους, ώστε να μην χρειαστεί να εκδώσει μετατρέψιμες ομολογίες (CoCos).
Alpha και Attica Η Alpha Bank φέρεται έτοιμη να καλύψει το 10% της συμμετοχής, εκμεταλλευόμενη και το γεγονός ότι δεν έχει αρνητική καθαρή θέση, ενώ παράλληλα ανακοίνωσε πρόγραμμα επαναγοράς μειωμένης εξασφάλισης ομολόγων της, προκειμένου να βελτιώσει την κεφαλαιακή της βάση. Όσο για τις μικρότερες τράπεζες, ζητούμενο αποτελεί η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 400 εκατ. ευρώ που θα πραγματοποιήσει η Τράπεζα Αττικής.
ΑΝΟΙXΤΟ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΚΛΗΣΗΣ Ι. ΔΙΩΤΗ
Λίστα Λαγκάρντ: Και όμως την «έψαχναν»... «Στον αέρα» βρίσκεται η απόπειρα των κυβερνητικών εταίρων να λήξουν πρόωρα τις εργασίες της Προκαταρκτικής Επιτροπής για τη λίστα Λαγκάρντ μετά την πραγματογνωμοσύνη της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών της Ελληνικής Αστυνομίας στον φορητό υπολογιστή του Ιωάννη Διώτη. Τα στοιχεία που προέκυψαν δίχασαν τους κυβερνητικούς βουλευτές. Έτσι, ο πρόεδρος της επιτροπής Χρήστος Μαρκογιαννάκης (Ν.Δ.) παραδέχεται ότι υπάρχει ζήτημα νέας κλήτευσης Διώτη, ενώ ο Παναγιώτης Ρήγας (ΠΑΣΟΚ) διαφωνεί και «θυμίζει» ότι η Επιτροπή «ερευνά το θέμα της απάλειψης των τριών συγγενών του Γ. Παπακωνσταντίνου και με αυτό πρέπει να ασχοληθούμε». Ωστόσο μια επανάκληση του Ι. Διώτη, ο οποίος φέρει και την ιδιότητα του κατηγορούμενου και βρίσκεται υπό
καθεστώς πίεσης, ενδέχεται να επιφέρει νέες εξελίξεις, όπως έγινε και στην τελευταία κατάθεσή του. Σύμφωνα με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, «αποκαλύπτεται από τα εργαστηριακά στοιχεία εργώδης και οργιώδης, παρασκηνιακή και παραθεσμική ενασχόληση με το περιεχόμενο της λίστας από αυτούς που την κατείχαν, χωρίς να έχει εισπραχθεί ούτε ένα ευρώ από το κράτος. Αποκαλύπτεται καθημερινά ποιοι φοβούνται τη διερεύνηση και γιατί». Η πραγματογνωμοσύνη στον υπολογιστή Διώτη αποκαλύπτει μεταξύ άλλων την ύπαρξη τρίτου USB, τη δημιουργία 3 φακέλων GREECE που δεν τους γνωρίζει η Επιτροπή, και τη «διασπορά» 1.972 αρχείων στον σκληρό δίσκο, αλλά και τη δημιουργία πολλών αρχείων την περίοδο Ιουλίου - Αυγούστου 2011. Ό-
λα αυτά θέτουν πρόσθετα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν. Τα 1.972 διάσπαρτα αρχεία «παραπέμπουν στην ύπαρξη αρχείων με τις ονομασίες αυτές -σε παρελθόντα χρόνο- χωρίς να είναι δυνατή η ανάκτηση του περιεχομένου τους ή η οποιαδήποτε αξιοποίησή τους», αναφέρει χαρακτηριστικά η πραγματογνωμοσύνη. Το ίδιο συμβαίνει και με τους 3 φακέλους που δημιουργήθηκαν στις 15 Ιουλίου 2011: GREECE-Αντίγραφο.LINK, GREECE FINAL.LINK και GRECCE.LINK. Η επιτροπή πρώτη φορά έμαθε για την ύπαρξή τους. Για πρώτη φορά μάθαμε και για την ύπαρξη τρίτου USB. Στον υπολογιστή έχουν συνδεθεί 23 USB, η ΕΛ.ΑΣ. εκτίμησε ότι ενδιαφέρον έχουν 3 από αυτά. Αν το ένα USB είναι αυτό που δόθηκε από τον Γ. Παπακωνσταντίνου στον Ι. Διώτη και
το δεύτερο USB είναι αυτό που δόθηκε από τον Ι. Διώτη στον Ε. Βενιζέλο, το τρίτο USB πού βρίσκεται; Η ΕΛ.ΑΣ. εντόπισε 689 ψηφιακά αρχεία συντόμευσης. Από αυτά (με άγνωστα κριτήρια) επέλεξε 16 αρχεία που θεώρησε ότι έχουν ανακριτικό ενδιαφέρον και προέκυψε ότι 10 αρχεία και 3 φάκελοι «φέρεται να είναι αποθηκευμένα» σε USB, ενώ 1 αρχείο είναι αποθηκευμένο σε άλλο USB. Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον έχει η δημιουργία αρχείου στις 31 Μαΐου 2010, καθώς μπορεί να ανατρέψει όλη την ιστορικά «επίσημη» εκδοχή για την έλευση της λίστας στην Ελλάδα. Υποτίθεται ότι η λίστα έφθασε τον Σεπτέμβριο του 2010. Πώς εμφανίζονται ίχνη της από τον Μάιο του 2010 στον υπολογιστή του επικεφαλής του ΣΔΟΕ; Κ. ΠΟΥΛΑΚΙΔΑΣ
12
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ
Παραμονές του Πάσχα ήταν πέρυσι, όταν ο πάλαι ποτέ πανίσχυρος υπουργός του ΠΑΣΟΚ Άκης Τσοχατζόπουλος διάβαινε το κατώφλι του πολυτελούς νεοκλασικού της οδού Αρεοπαγίτου για να μπει στο περιπολικό που τον οδήγησε στο γραφείο του ανακριτή κι από εκεί στις φυλακές Κορυδαλλού, κατηγορούμενος για τον πακτωλό χρημάτων που, όπως κατηγορείται, έλαβε ως μίζες από τα εξοπλιστικά προγράμματα. Παραμονές Πάσχα, δηλαδή αύριο, ξεκινάει και η πολύκροτη δίκη ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της πολιτικής προσωπικότητας που «ρέπει προς το έγκλημα με μοναδικό σκοπό το χρήμα», όπως αναγράφεται και στο ογκωδέστατο κατηγορητήριο... Ο Α. Τσοχατζόπουλος θα μοιραστεί το εδώλιο του κατηγορούμενου με μέλη της οικογένειάς του και στενούς του συνεργάτες. Σύμφωνα με το παραπεμπτικό βούλευμα, θα δικαστούν για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομη δραστηριότητα (ξέπλυμα μαύρου χρήματος) ο πρώην υπουργός, η κόρη του Αρετή, η σύζυγός του Βίκυ Σταμάτη, ο αδελφός της Παναγιώτης Σταμάτης, η πρώην συζύγός του Γκούντρουν Τσοχατζοπούλου, ο ξάδελφός του Νίκος Ζήγρας, οι επιχειρηματίες Αστέριος Οικονομίδης και Γιώργος Σαχπαζίδης, η λογίστρια Ευφροσύνη Λαμπροπούλου, ο πρώην γ.γ. εξοπλιστικών προγραμμάτων Γιάννης Σμπώκος, οι δικηγόροι Σπύρος Χατζηνικολάου και Ταλίτα Μαρία Τσεκούρα, οι εμφανιζόμενοι ως ιδιοκτήτες ή εκπρόσωποι υπεράκτιων εταιρειών Νίκος Γεωργουλάκης, Παντελής Ζαχαριάδης και Οράτιος Μελάς, ο ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου ΙΑΝΟΣ Νίκος Καρατζάς και οι Κωνσταντίνος Αντωνιάδης, Φώτης Αρβανιτίδης και Γιώργος Κωνσταντάτος.
ΜΗΝΥΜΑ ΑΚΗ ΣΤΟΥΣ ΚΟΡΥΦΑΙΟΥΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΤΟΥ
«Μαζί υπογράψαμε»! Όπως αναφέρεται στο κατηγορητήριο, οι 19 αποτελούσαν εγκληματική οργάνωση, με δομή και συγκεκριμένους ρόλους που «τέλεσαν ενεργώντας από κοινού ή και μόνοι τους το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα, η οποία συνίσταται στο αδίκημα της κατ’ εξακολούθηση παθητικής δωροδοκίας του πρώην υπουργού, στρεφόμενης κατά του ελληνικού δημοσίου». Από τις πολύμηνες δικαστικές έρευνες προέκυψε ότι η συγκεκριμένη οργάνωση δημιουργήθηκε στις αρχές του 1998 και δραστηριοποιήθηκε έως και τον Απρίλιο του 2010 και ανάλογα με τον ρόλο που είχε ο καθένας, σκόπευαν από κοινού να αποκρύψουν «σημαντικότατου ύψους παράνομα έσοδα μέσω ενός καλοστημένου και πολύπλοκου δικτύου». Η ανάγνωση του κατηγορητηρίου εξάλλου, «ξύνει», αν όχι εξαφανίζει, το λούστρο που περιέβαλε όχι μόνο την πολιτική δράση του πλέον προβεβλη-
μένου πρώην στελέχους του ΠΑΣΟΚ, αλλά και την προσωπική ζωή των συνεργατών του και των μεaλών της οικογένειάς του. Η οργιώδης σπατάλη χρήματος του Ελληνικού Δημοσίου προς εκπλήρωση των στόχων μιας τρυφηλής διαβίωσης αποκαλύπτεται μέσα από την αυστηρή διατύπωση του παραπεμπτικού βουλεύματος: «Δραστηριοποιήθηκαν με μεθοδικό τρόπο επί σειρά ετών και πέτυχαν
Ο πρώην υπουργός μέχρι στιγμής κινείται στη γραμμή της πλήρους άρνησης των όσων του καταλογίζονται, όπως άλλωστε έδειξε και στην πρόσφατη δίκη του
να πραγματοποιηθούν πλήθος συναλλαγών για τη νομιμοποίηση των παράνομων εσόδων του πρώην υπουργού και να διακινηθούν, σε μια δαιδαλώδη διαδρομή, τεράστια χρηματικά ποσά μέσω ενός πολύπλοκου δικτύου εταιρειών, τραπεζικών λογαριασμών, παρένθετων προσώπων και εξωχώριων εταιρειών, με σκοπό να συγκαλύψουν την αληθινή προέλευση της περιουσίας, εν γνώσει τους ότι τα έσοδα αυτά προέρχονταν από εγκληματική δραστηριότητα, μεγάλο μέρος των οποίων τοποθετήθηκαν στην αγορά περιουσιακών στοιχείων, αλλά προδήλως αποβλέποντας και σε δικό τους οικονομικό όφελος». Η δραστηριότητα αυτή μάλιστα ενείχε το στοιχείο του «άμεσου δόλου», καθώς «με βάση όσα προέκυψαν, δύσκολα μπορεί να αποσυνδεθεί από τις μεθοδεύσεις, στις οποίες κατέφυγαν στις περισσότερες των περιπτώσεων, προκειμένου να συγκαλυφθεί η προέλευση της περιουσίας».
Ο πρώην υπουργός μέχρι στιγμής κινείται στη γραμμή της πλήρους άρνησης των όσων του καταλογίζονται, όπως άλλωστε έδειξε και στην πρόσφατη δίκη του όπου καταδικάστηκε σε οκταετή φυλάκιση για ανακριβή δήλωση πόθεν έσχες. «Πέστε μου έναν λογαριασμό στο όνομά μου κι ένα εξτρέ που λέει “Τσοχατζόπουλος”». Αυτή θα είναι η αρχική υπερασπιστική του γραμμή ενώ όσοι πίστευαν ότι μπροστά στην απειλή της πολυετούς κάθειρξης θα βγάλει άσους από το μανίκι για να καθαρίσει τον εαυτό του έχουν διαψευστεί. Ακόμα και η κίνησή του να αποστείλει παραμονές της δίκης του δέκα εξώδικα σε στους πρώην πρωθυπουργούς Κώστα Σημίτη και Γιώργο Παπανδρέου και σε πρώην μέλη του ΚΥΣΕΑ, να καταθέσουν ό,τι γνωρίζουν για τις «αμαρτωλές» συμβάσεις, θεωρείται επικοινωνιακό «πυροτέχνημα», καθώς στο παρελθόν αντίστοιχα αιτήματά του απορρίφθηκαν από τις δικαστικές αρχές. Η περίπτωση του Α. Τσοχατζόπουλου ωστόσο δεν δείχνει να είναι μοναδική. Ήδη ελεύθερος με την υποχρέωση καταβολής εγγύησης είναι και ο Γιάννος Παπαντωνίου για την κατηγορία της ανακριβούς δήλωσης πόθεν έσχες, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες το προσεχές διάστημα θα κληθεί και αυτός να δώσει εξηγήσεις σχετικά με τα έργα και τις ημέρες του στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Δεν είναι τυχαία, εξάλλου, η πρόσφατη θεσμοθέτηση του εισαγγελέα κατά της διαφθοράς (σ.σ.: τη θέση κατέλαβε με απόφαση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου η Ελένη Ράικου), οι έρευνες του οποίου αναμένεται να ανοίξουν κατά πολύ τη «βεντάλια» των πολιτικών προσώπων που εμπλέκονται με τη διασπάθιση δημόσιου χρήματος...
Αναβιώνει η τραγωδία της Marfin Η ανείπωτη τραγωδία της Marfin αναβιώνει τις μέρες αυτές στις δικαστικές αίθουσες, ακριβώς τρία χρόνια μετά την εγκληματική ενέργεια που στοίχισε τη ζωή σε τρεις νέους ανθρώπους, εργαζόμενους της τράπεζας. Πρόκειται για μια δίκη που φέρνει στην επιφάνεια τις ανύπαρκτες συνθήκες ασφάλειας, που, αν υπήρχαν, οι άνθρωποι αυτοί σήμερα θα ζούσαν... Αυτό τόνιζαν άλλωστε σε κάθε ευκαιρία οι πρώτοι μάρτυρες, οι συγγενείς της άτυχης Αγγελικής Παπαθανασοπούλου, η οποία ήταν έγκυος στο πρώτο της παιδί και βρήκε φριχτό θάνατο από τις αναθυμιάσεις που προκάλεσε η πυρκαγιά, η οποία ξέσπασε όταν στο εσωτερικό της τράπεζας ρίχτηκαν βόμβες μολότωφ. Οι γονείς και η αδελφή του θύματος, χωρίς να παραγνωρίζουν τη σημασία της εγκληματικής ενέργειας, ήταν κατηγορηματικοί για την τραγωδία που συνέβη στις 5 Μαΐου 2010 στο περιθώριο μεγαλειώδους
διαδήλωσης κατά του Μνημονίου: Το κτήριο ήταν σκέτη ποντικοπαγίδα. Χωρίς έξοδο κινδύνου, χωρίς μέσα πυρασφάλειας, χωρίς ειδικά ενισχυμένες τζαμαρίες, το νεοκλασικό της οδού Σταδίου μετατράπηκε σε θάλαμο αερίων για τους 27 εργαζόμενους, που έτρεχαν πανικόβλητοι και πηδούσαν απ’ τα παράθυρα για να σώσουν τη ζωή τους. Η τράπεζα μάλιστα ήταν ανοιχτή την μέρα που «στην Αθήνα δεν ήταν ανοιχτό ούτε περίπτερο», όπως είπε ο πατέρας της άτυχης Αγγελικής, ενώ, την στιγμή που ξεσπούσαν τα επεισόδια, ατάραχη η διοίκηση της τράπεζας έδινε εντολή στους εργαζόμενους που ζητούσαν οδηγίες: «συνεχίστε τη δουλειά σας, κάντε ταμείο, κλείστε στις τρεις»... Κατηγορούμενοι στη συγκεκριμένη υπόθεση είναι ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας Κωνσταντίνος Βασιλακόπουλος, ο υπεύθυνος ασφαλείας του κτηρίου Εμμανουήλ Βελονάκης, η διευθύντρια του υποκαταστήματος Άννα Βακαλοπούλου και η υ-
ποδιευθύντρια Αναστασία Κούκου. Στο μεταξύ, στο σκοτάδι εξακολουθούν να κινούνται οι έρευνες για τους φυσικούς αυτουργούς του φονικού εμπρησμού. Μέχρι στιγμής έχουν απαγγελθεί βαρύτατες κατηγορίες σε δύο άτομα που φέρονται ότι πέταξαν τις μολότωφ. Το κατηγορητήριο ωστόσο αποδεικνύεται σαθρό, καθώς στήθηκε με ανώνυμες επιστολές και με μαρτυρίες αστυνομικών που αρχικά εμφανίστηκαν να αναγνωρίζουν τους κατηγορούμενους μέσω των δεκάδων φωτογραφιών από τις κάμερες ασφαλείας, στη συνέχεια όμως πήραν πίσω τις καταθέσεις τους... Οι δύο νεαροί κατηγορούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι μετά τις απολογίες τους στον ανακριτή, ενώ ο συνήγορος του ενός έκανε λόγο για «άθλιο επικοινωνιακό παιχνίδι της Ασφάλειας και της ηγεσίας του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη πάνω στους τάφους τριών νεκρών ανθρώπων». ΕΙΡΗΝΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
13
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ:
«Τέλειωσε για μας η τακτική Φλωράκη»
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΜΟΣ
Το ΚΚΕ πρέπει να ετοιμαστεί από τώρα για πόλεμο εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει ανάληψης της κυβέρνησης της χώρας από τον τελευταίο, υπογράμμισε η απερχόμενη γραμματέας του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, στο κλείσιμο των εργασιών του 19ου συνεδρίου του κόμματος, το οποίο ολοκληρώθηκε το προπερασμένο Σάββατο εκλέγοντας τον Δημήτρη Κουτσούμπα στη θέση του γενικού γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής. Εκτιμώντας ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν θα αργήσει να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, το ΚΚΕ φαίνεται να ποντάρει στην αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας ως αιτία ότι ο καπιταλισμός βρίσκεται πλέον σε νέα φάση, εντελώς διαφορετική από αυτή των αρχών της δεκαετίας του ‘80, όταν είχε αναλάβει το ΠΑΣΟΚ τη διακυβέρνηση της χώρας. Στο ίδιο μοτίβο, η απερχόμενη γραμματέας του κόμματος, απαντώντας στις επικρίσεις των μελών και των στελεχών του κόμματος που ζητούσαν από την ηγεσία του ΚΚΕ να δεχτεί την προεκλογική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για συγκρότηση κυβέρνησης της Αριστεράς, θέτοντας τους δικούς τους όρους, η Αλ. Παπαρήγα τόνισε πως τέτοιου τύπου διαπραγματεύσεις ευνοούν τους «οπορτουνιστές», όχι τους «επαναστάτες», ενώ υπογράμμισε πως η λογική της ενότητας της Αριστεράς, την οποία είχε ακολου-
θήσει παλιότερα το κόμμα, σε ορισμένες περιπτώσεις, υπό την ηγεσία του Χαρίλαου Φλωράκη, είναι πλέον χρεωκοπημένη.
Πόλεμος με τους οπορτουνιστές «Δεν συζητήσαμε -κι αυτό έγινε συνειδητά απ’ την πλευρά της Κ.Ε.αν βγει ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση πώς θα δράσουμε. Έχουμε γραμμή δράσης και έχουμε και πόλεμο με τον οπορτουνισμό που θα εκφραστεί και όταν θα είναι κυβέρνηση. Αλλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ένα διάστημα στο εργατικό - λαϊκό κίνημα η αναμονή από τη νέα κυβέρνηση», υπογράμμισε η Αλέκα Παπαρήγα, αναφερόμενη στην τακτική που θα ακολουθήσει το ΚΚΕ σε περίπτωση που αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ τη διακυβέρνηση της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί πως η Αλ. Παπαρήγα αντιλαμβάνεται τις εθνικές εκλογές ως το σημείο εκείνο στο οποίο θα κορυφωθούν οι επιθέσεις εναντίον του ΚΚΕ, προετοιμάζοντας με άλλα λόγια τα μέλη του για περαιτέρω συρρίκνωση των ποσοστών του: «Δεν υποκαθιστούμε τη δουλειά μας με την εκλογική μάχη σε καμία περίπτωση, αλλά οι εκλογικές μάχες, ιδιαίτερα οι εθνικές, είναι στοιχείο για την ολοκλήρωση σχεδίων ενάντια στο κόμμα, σε μια φάση που ακόμα - ας πούμε - δεν έχουμε ρίξει τα νέα μας όπλα, δεν μπορούμε να τα βάλουμε σε χρήση απ’ την άλλη κιόλας μέρα».
Στο ίδιο πλαίσιο, η απερχόμενη γραμματέας επεσήμανε πως ο κίνδυνος του οπορτουνισμού αναπτύσσεται ραγδαία, ωστόσο εκτίμησε πως όταν ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει την πολιτική εξουσία θα αποτύχει, καθώς ο καπιταλισμός δεν είναι διατεθειμένος να προβεί σε παραχωρήσεις προς τη μισθωτή εργασία, οπότε το ΚΚΕ θα καταφέρει να ανακάμψει, αφού βεβαίως συμβάλει κι αυτό με όλες του τις δυνάμεις: «Η επίθεση του οπορτουνισμού είναι καταιγιστική. Υπήρχε και το προηγούμενο διάστημα, αλλά τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ πάει για κυβέρνηση. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί η κυβέρνηση ‘με κορμό την Αριστερά’ να παίξει το ρόλο που έπαιξε το ΠΑΣΟΚ το 1981, ‘83, ‘84, με αυτά που έκανε. Δεν μπορεί να παίξει αυτό τον ρόλο, είναι άλλη φάση». Και πρόσθεσε: «Άρα δεν είναι και νομοτέλεια, το να μην μπορεί να αντιμετωπιστεί πιο επιθετικά, όχι μόνο στα λόγια αλλά και ουσιαστικά».
Ο λαός θέλει ενότητα της Αριστεράς, το ΚΚΕ όμως έχει ξεπεράσει την τακτική Φλωράκη Απαντώντας στα στελέχη και τα μέλη του κόμματος που ζητούσαν διαφορετική διαχείριση εκ μέρους του ΚΚΕ της πρότασης που είχε απευθύνει προς αυτό προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ για συγκρότηση κυβέρνησης της Αριστεράς, η Αλ. Παπαρήγα τόνισε πως αυτές οι κινήσεις οδηγούν σε πολιτικές εκπτώσεις, ανα-
γνωρίζοντας ωστόσο την απήχηση του αιτήματος στις λαϊκές μάζες: «όταν πάμε να κάτσουμε στο τραπέζι με ένα κόμμα, να συνεργαστούμε, εμείς πρέπει να κάνουμε αφαίρεση των θέσεων και όχι αυτοί. Εμείς πρέπει να βγάλουμε την αποδέσμευση, εμείς πρέπει να βγάλουμε την επαναστατική κατάσταση, τον σοσιαλισμό, και αυτό όχι όταν είμαστε αδύναμοι, αλλά και όταν είμαστε πιο δυνατοί. Δεν υπάρχει συνεργασία στην οποία κάθεσαι σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων ή πας στις εντολές και βγάζεις εσύ τις θέσεις. Δε θα τους αδειάσουμε, θα μας αδειάσουν, γιατί όταν ο λαός θέλει τη συνεργασία μαζί τους, θέλει να πάμε μαζί, απαιτεί αντικειμενικά, με αθωότητα εμείς να βγάλουμε αυτά που θεωρεί ότι δεν είναι ώριμα σήμερα και όχι να βγάλουν αυτοί». Υπενθύμισε ακόμα πως η τακτική της ενότητας της Αριστεράς είχε δοκιμαστεί στο παρελθόν από το ΚΚΕ, ωστόσο πλέον θα πρέπει να θεωρηθεί παρωχημένη: «Στη δεκαετία του ‘70, με την τότε εμπειρία, ύστερα από 27 χρόνια παρανομίας, αλλά και τη στρατηγική που κυριαρχούσε διεθνώς κ.λπ., κάναμε την κίνηση για την Ενότητα της Αριστεράς. Τι ήταν αυτή η κίνηση; Κομμουνιστές και παράγοντες». Στο ίδιο πλαίσιο ενέταξε και το εγχείρημα του ενιαίου Συνασπισμού: «Ο Συνασπισμός, στο ξεκίνημά του, που βασίστηκε σε ΚΚΕ, ΕΑΡ κ.λπ., ούτε
καν ήταν προέκταση ή εποικοδόμημα που εξέφραζε συγκεκριμένες κοινωνικές δυνάμεις, αλλά ήταν η λογική να γίνει ενότητα της Αριστεράς, για να πάρει κουράγιο ο λαός να παλέψει και για να φέρει μια καλύτερη κυβέρνηση». Και πρόσθεσε: «Αυτή τη λογική εμείς την έχουμε τελειώσει. Δεν σημαίνει όμως ότι έχει τελειώσει μέσα στον λαό».
Ο νέος γραμματέας, το Πολιτικό Γραφείο κι ο «Ριζοσπάστης» Ύστερα από μια εβδομάδα «μυστηριώδους» απουσίας από τον «Ριζοσπάστη» -δεν δημοσιεύτηκε ούτε απόσπασμα από την ομιλία του στο συνέδριο ούτε και φωτογραφία σε κάποιο από τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας- ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σήμερα σύνεντευξη του νέου επικεφαλής του κόμματος, Δ. Κουτσούμπα. Η πρώτη δημόσια εμφάνισή του θα πραγματοποιηθεί αύριο Δευτέρα, στην εκδήλωση του ΚΚΕ στο Πάρκο Ελευθερίας για τα 46 χρόνια από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Να σημειωθεί επίσης πως στο νέο Πολιτικό Γραφείο δεν επανεξελέγη ο εκδότης του «Ριζοσπάστη», Στέφανος Λουκάς, ούτε η Αλέκα Παπαρήγα, η οποία παραμένει επικεφαλής της Κ.Ο. του κόμματος. Τέλος, την εβδομάδα που μας πέρασε, επέστρεψε στον «Ριζοσπάστη» η στήλη του δημοσιογράφου Ν. Μπογιόπουλου, η οποία την προπερασμένη απουσίαζε.
14
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
AΡΘΡΑ
Και η Μέρκελ κατά του Spiegel! ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΗ
Είμαστε πλουσιότεροι, έγραψε το Spiegel. Και σπεύσαμε να το καταγγείλουμε γιατί προφανώς αυτό σημαίνει ότι θα μας πάρουν κι άλλα... Αλλά αιφνιδίως βρέθηκε στο πλευρό μας η Αν. Μέρκελ, που απέρριψε κατηγορηματικά τη σχετική στατιστική. Ας δούμε όμως και κάπως αλλιώς το θέμα, όχι όπως φαίνεται. Πρώτα το πολιτικά αυτονόητο. Δεν υπάρχουν λόγοι να αμφισβητούμε τη συμπάθεια της Γερμανίδας καγκελαρίου προς τη νότια Ευρώπη. Αλλά λογικότερο είναι να θεωρήσουμε ότι η Αν. Μέρκελ διείδε -σε αντίθεση με τον Σόιμπλε, που αδιαφόρησε- ότι αν υιοθετήσει τη σχετική έκθεση της ΕΚΤ (με στοιχεία του 2009), τίθεται ένα σοβαρό εσωτερικό θέμα για τη χώρα της. Σύμφωνα με την έκθεση, η καθαρή περιουσιακή θέση του μέσου ελληνικού νοικοκυριού είναι 101.900 ευρώ και του αντίστοιχου γερμανικού είναι 51.400 ευρώ! Αν είναι έτσι, παριστάνει την πετυχημέ-
νη πολιτική, την πετυχημένη χώρα με φτωχότερους πολίτες! Προβάλλει το γερμανικό μοντέλο, αλλά αυτό σημαίνει φτωχότερος εργαζόμενος από τους τεμπέληδες του Νότου! Γι’ αυτό η αντίδρασή της ήταν οξύτατη κατά της έκθεσης. Και έχει κεντρικά επιχειρήματα τις υψηλές κρατικές παροχές στους Γερμανούς πολίτες και τη χαμηλότερη (σχετικά) ιδιοκατοίκηση. Επιχειρήματα που όσοι γνωρίζουν τα πράγματα τα αποδέχονται. Ερχόμαστε έτσι και στη δική μας αλήθεια - τη δραματική, δυστυχώς. Οι αριθμοί δεν είναι ψεύτικοι ή κατασκευασμένοι. Και δείχνουν πολλά και σημαντικά. Οι τιμές των ακινήτων του 2009 που ανεβάζουν τον πλούτο του νοικοκυριού, είναι βεβαίως πλέον ανύπαρκτες. Όμως οι δυσεξήγητοι αριθμοί κατανοούνται αν θυμηθούμε ή αποδεχθούμε ότι η δεκαετία -και κυρίως η τελευταία πενταετία- πριν το 2009 στην Ελλάδα σφραγίστηκε από την αύξηση του ΑΕΠ και της μέσης αμοιβής της εργασίας, σε συνθήκες φούσκας - λόγω κρατικών δανεικών και τραπεζικής
Είναι πλουσιότερα τα ελληνικά νοικοκυριά από τα γερμανικά; Αποτελεσματική απάντηση στον λαϊκισμό δεν υπάρχει αν αποσιωπούμε ότι είναι θεμελιωδώς άδικο ο φορολογούμενος εργάτης της Γερμανίας να χρηματοδοτεί τον αφορολόγητο εισοδηματία της Ελλάδας
ρευστότητας. Τα αυξημένα διαθέσιμα κεφάλαια στη χώρα δεν διατέθηκαν για το χτίσιμο ενός μη πελατειακού, σύγχρονου κράτους πρόνοιας. Το α-
ποτέλεσμα το γνωρίζουμε και κυρίως το ζούμε. Χωρίς τα αυξημένα δανεικά -που επίτηδες μας τα έκοψαν- δεν μπορούμε να συντηρήσουμε το επίπεδο ζωής μας, οι περισσότεροι. Το σύστημα προκαλεί τεράστια ύφεση. Και μια ακόμη όψη που αξίζει να προσεχθεί: το δημοσίευμα όσο είναι λαϊκίστικο είναι και απειλητικό. Πολλοί θα το πιστέψουν. Στη σημερινή Ευρώπη, οι περιοριστικές πολιτικές επιβάλλονται και μέσα από την υποδαύλιση των αντιθέσεων των εργαζομένων, των ανέργων των διαφόρων χωρών - π.χ. Βορράς - Νότος. Αποτελεσματική απάντηση δεν υπάρχει, δε μπορεί να υπάρξει αν δεν κατανοεί κανείς, αν αποσιωπούμε ότι είναι θεμελιωδώς άδικο ο φορολογούμενος εργάτης της Γερμανίας να χρηματοδοτεί τον αφορολόγητο εισοδηματία της Ελλάδας - επειδή θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα πληρώσουν μόνο ή κυρίως οι πλούσιοι της Γερμανίας. Τόσο δίκαιο είναι εκεί το σύστημα; Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η επιδίωξη της μεταφοράς πόρων
προς τον Νότο πρέπει να είναι μέρος μιας ευρείας πολιτικής ανακατανομής και κοινωνικής στήριξης στην Ευρώπη, ότι θα είναι υπέρ των εργαζομένων και των φτωχότερων της νότιας Ευρώπης και της Ελλάδας, και όχι άνευ όρων, υπέρ π.χ. όσων κερδίζουν στο Χρηματιστήριο και δεν πληρώνουν φόρους. Στις στατιστικές θα πρέπει να βλέπουμε πιο σχετικά τη διαίρεση σε κράτη. Δείχνει βεβαίως τα μεγάλα μεγέθη και στηρίζει κριτικές για τις πολιτικές που ακολουθούνται. Αλλά αυτές είναι όψεις της κοινωνικής αλήθειας. Μήπως στη σημερινή εποχή -τουλάχιστον- οι συγκρίσεις του πλούτου των πολιτών ανάμεσα σε άνισα σε πληθυσμό και οικονομικό ρόλο κράτη είναι (εν μέρει τουλάχιστον) παραπλανητικές; Μήπως οι διαφορές εισοδήματος και πλούτου των πολιτών είναι πολύ πιο έντονες εντός, παρά εκτός των εθνικών συνόρων στις περισσότερες χώρες του πλανήτη;
Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ και οι μηχανισμοί... ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ
Στο φύλλο της «Αυγής» το περασμένο Σάββατο (13/4) στη σελίδα 27, υπήρχε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο - ανάλυση του Αλέξανδρου Μπίστη. Θέμα του, η ιδεολογικοπολιτική ταυτότητα αυτών που ψήφισαν στις εκλογές της 17ης Ιουνίου τον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, όπως οι ερωτώμενοι την προσδιόρισαν στην έρευνα της Public Issue. Κατά σειρά μεγέθους οι απαντήσεις ήταν: 23% σοσιαλιστές, 15% σοσιαλδημοκράτες, 13% χωρίς γνώμη, 11% αντικαπιταλιστές - αντιεξουσιαστές, 10% φιλελεύθεροι, 7% κομουνιστές, 6% λοιπά, 5% συντηρητικοί χριστιανοδημοκράτες, 5% αριστεροί, 3% απολίτικοι και, τέλος, 2% εθνικιστές. ΡΩΤΗΣΑ δεκάδες μέλη και στελέχη, αν είδαν την έρευνα και δεν βρήκα ούτε έναν (!) που να την έχει δει. Ας παρακάμψουμε το γεγονός πως, από τα 30.000 μέλη που έχει θεωρητικά ο ΣΥΡΙΖΑ, την «Αυγή» στα καθημερινά της φύλλα την αγοράζουν 1.500 και από αυτούς που την αγοράζουν, δεν ξέρω πόσοι την διαβάζουν. Αυτό όμως είναι ένα άλλο θέμα, το οποίο αξίζει τον κόπο να συζητηθεί ξεχωριστά. Όσοι λοιπόν νομίζουν ότι η παρέα τους ή οι κομματικοί μηχανισμοί είναι αντίστοιχοι
της ελληνικής κοινωνίας, είναι βαθιά νυχτωμένοι. Όταν λοιπόν δεν ξέρεις ποια είναι η κοινωνική και ιδεολογική ταυτότητα των πολιτών που σε ψηφίζουν, πώς θα επικοινωνήσεις μαζί τους, πολύ περισσότερο που πρέπει, για να κυβερνήσεις και να απαλλάξεις τη χώρα από την υποδούλωση, να αυξήσεις το 27% θεαματικά; ΛΕΕΙ, για παράδειγμα, η Αριστερή Πλατφόρμα ότι είναι αναγκαία η στροφή προς τα αριστερά και επιμένει, όποτε γίνεται συνεδρίαση οργάνων, να επαναφέρει την πρόταση για συνεργασία με το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ! Ας υποθέσουμε ότι το ΚΚΕ δέχεται. Προσθέτουμε θεωρητικά ένα 5%. Δέχεται και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, άλλο 1,5%. Ποιοι και πώς υπολόγισαν τι θα αφαιρεθεί; Για ρίξτε μια προσεκτική ματιά στα στοιχεία από το τι δηλώνουν οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Καλύτερα λιγότεροι, αλλά αριστεροί, απαντάνε -ανεπισήμωςαρκετοί. Αγνοούν ότι η διακυβέρνηση και η έγκριση του προγράμματος σωτηρίας της χώρας είναι αποκλειστικά ευθύνη της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Πως αυτοί που σε ψηφίζουν έχουν και το δικαίωμα να σε ελέγχουν. Εκτός αν περιμένουμε μαζί με το ΚΚΕ ακόμα και 500 χρόνια, μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες. Και ώς τότε;
ΤΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕ ο νέος γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπας. «Δεν υπάρχει βάση συνεργασίας με κόμματα που προέκυψαν από διάσπαση οπορτουνιστική από το ΚΚΕ όπως είναι σήμερα η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή ο ΣΥΝ, όλος ή ένα τμήμα του, το Αριστερό Ρεύμα ή το Μέτωπο του Αλαβάνου, πιθανόν άλλα νέα κόμματα που μπορεί να προκύψουν -και δεν αποκλείεται τίποτα- μόνα τους ή σε συνεργασία με άλλους, όπως το νέο σχήμα που εκκολάπτεται με ομάδες του Λαφαζάνη, του Αλαβάνου, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλων διαγραμμένων από το ΚΚΕ». Δεν ξέρω αν αυ-
Αρκετοί ακόμα αγνοούν ότι η διακυβέρνηση και η επιλογή του προγράμματος σωτηρίας της χώρας είναι αποκλειστικά ευθύνη της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού
τό δεν θεωρείται ξεκάθαρη απάντηση. Για όσους όμως δεν τη βρίσκουν αρκετή, η απερχόμενη από την ηγεσία Αλέκα Παπαρήγα, στο κλείσιμο των εργασιών του Συνεδρίου, κάλεσε το ΚΚΕ να ετοιμαστεί από τώρα για πόλεμο (!) εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει της ανάληψης από αυτόν της διακυβέρνησης της χώρας. ΤΟΥΤΩΝ δοθέντων, παρακαλώ πείτε μου, ως λογικοί άνθρωποι, τι σόι πολιτική τακτική είναι η συγκεκριμένη και, κυρίως, πόσο βοηθάει τον ΣΥΡΙΖΑ να δυναμώσει και να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες. Η εντελώς προσωπική μου γνώμη λέει ότι αρκετοί φοβούνται ακριβώς αυτό. Τις κυβερνητικές ευθύνες. Αν δεν ήταν έτσι, η πρόταση για μονομερή έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη και η επιστροφή στη δραχμή, θα συνοδεύονταν από τόμους μελετών και εναλλακτικών στρατηγικών. Δεν αγνοούν μόνον τον τρόπο που καθορίζεται η ισοτιμία του εθνικού νομίσματος και τον ρόλο των χρηματαγορών, αγνοούν -κυρίως- την πραγματική δραματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, το διεθνές περιβάλλον, τη διάθεση της «Γερμανοευρώπης» να ασκήσει πιέσεις για να οδηγήσουν στην αποτυχία και μετά στην απέραντη και απόλυτη υποδούλωση. Για να αντέξει σε αυτές τις συνθήκες η χώρα, το πρώτο προαπαιτούμενο είναι, αυτός ή αυτοί που
θα κυβερνούν να έχουν την υποστήριξη του 80% του λαού, αποφασισμένου να κάνει θυσίες για πολλά χρόνια. Φυσικά απαιτούνται και διεθνείς συμμαχίες. Ποιος και πώς έχει καταλήξει ότι ναι, υπάρχουν οι προϋποθέσεις επιτυχίας; Είναι άλλο λοιπόν μόνος και έρημος να αφανιστείς και άλλο να ενώσεις τις δυνάμεις σου με τους αγωνιζόμενους λαούς απέναντι στην εμφανώς όλο και περισσότερο καταστροφική πολιτική των μνημονίων. ΓΙΑ ΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΟΥΜΕ. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ δεν βγει ενωμένος και ενιαίος από το επικείμενο συνέδριο του Ιουνίου, αν τα πράγματα συνεχίσουν να κυλούν όπως σήμερα, δηλητηριάζοντας όχι μόνο τα οργανωμένα μέλη, αλλά και τους ψηφοφόρους, τότε αργά ή γρήγορα η κοινωνία θα ψάξει άλλες λύσεις. Η λάθος χρήση ενός όρου από τον πρόεδρο του κόμματος έπρεπε, όπως και έγινε, να διορθωθεί από τον ίδιο. Η παρέμβαση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου Π. Λαφαζάνη θα έπρεπε να γίνει στον πρόεδρο και όχι στα ΜΜΕ. Έχουμε τρόικα εξωτερικού, έχουμε τρόικα εσωτερικού, ε, δεν χρειαζόμαστε και τρόικα ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι χαζοί οι πολίτες που θέλουν, αλλά δεν τους αφήνουμε να μας εμπιστευτούν. dchristou52@gmail.com
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ Φ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ
Σε κρίσιμη καμπή για την πορεία τους από εδώ και πέρα βρίσκονται το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜ.ΑΡ. Μετά το κλείσιμο της συμφωνίας με τους δανειστές, οι Ευ. Βενιζέλος και Φ. Κουβέλης αναζητούν τρόπους να... αναστηλώσουν το κοινωνικό τους προφίλ και να ξεφύγουν από τις συζητήσεις για μέτρα και φόρους, στις οποίες είχαν εγκλωβιστεί όλο το προηγούμενο διάστημα λόγω των παρατεταμένων συνομιλιών της τρόικας με την κυβέρνηση. Και ενώ στις στρατηγικές που έχουν χαράξει για το επόμενο διάστημα δεν τίθεται σε καμία περίπτωση σε αμφιβολία η συμμετοχή τους στην κυβέρνηση, οι δύο πολιτικοί αρχηγοί ανησυχούν μην τυχόν βρεθούν προ τετελεσμένων γεγονότων που θα έχει δρομολογήσει ο Αντ. Σαμαράς και τα οποία θα δημιουργήσουν περισσότερα προβλήματα από όσα θα ήταν τα οφέλη που προσδοκούσαν. Ο προβληματισμός αυτός ανέκυψε στα «στρατόπεδα» των δύο κυβερνητικών εταίρων όταν ο πρωθυπουργός αποφάσισε «αιφνιδιαστικά» τη δημιουργία έξι νέων θέσεων αναπληρωτών υπουργών και μάλιστα σε υπουργεία που «δεν είναι παραγωγικά», εξέλιξη
15
Ανησυχούν για την... εταιρική ευθύνη για την οποία τα δύο κόμματα ενημερώθηκαν, όπως λένε, από τον Τύπο. Προς τι όμως η ενόχληση του ΠΑΣΟΚ, το οποίο διατυμπανίζει συνεχώς την επιθυμία του να μπει με στελέχη του στο υπουργικό συμβούλιο; Πέρα από την επίσημη αιτιολογία ότι το σχήμα πρέπει να είναι «λιτό και ευέλικτο», στην Ιπποκράτους ενοχλήθηκαν από το γεγονός ότι δεν προηγήθηκε συνεννόηση των αρχηγών και διότι ο ανασχηματισμός που επιδιώκουν περιλαμβάνει θέσεις παραγωγικών υπουργείων με αντικατάσταση των ήδη υπάρχοντων. Ο Ευ. Βενιζέλος προσδοκά να τοποθετήσει στελέχη στην κυβέρνηση ώστε το ΠΑΣΟΚ να αναβαθμίσει τον ρόλο του ουσιαστικά στο επίπεδο λήψης αποφάσεων και χάραξης πολιτικής, με απώτερο στόχο να αποδίδεται σε αυτό το πολιτικό όφελος που του αναλογεί. Να σταματήσει δηλαδή να επωμίζεται μόνο το πολιτικό κόστος της στήριξης των δύσκολων αποφάσεων και να διατηρεί τις αποστάσεις της η ΔΗΜ.ΑΡ. Ενόχληση όμως εξέφρασε και η ΔΗΜ.ΑΡ., η οποία παραμένει επιφυλακτική ως προς τις προθέσεις του Αντ. Σαμαρά. Πέρα από το γεγονός ότι ούτε ο Φ. Κουβέλης ήταν ενήμερος
για την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού, δεν περνάει απαρατήρητο ότι η δημιουργία θέσης αναπληρωτή υπουργού στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, θα λειτουργεί ως «καπέλο» στον Αντ. Μανιτάκη. Κάτι που λαμβάνει βαθύτερες πολιτικές διαστάσεις δεδομένου ότι το εν λόγω υπουργείο -μετά και τις ενδοκυβερνητικές τριβές που προηγήθηκαν έως ότου καταλήξουν σε συμφωνία με την τρόικα- θα πρέπει να εφαρμόσει, και ταχύτατα μάλιστα, τα συμφωνηθέντα για απολύσεις δημόσιων υπαλλήλων. Ουσιαστικά, η ανησυχία που εκφράζεται από ορισμένους κύκλους της Ιπποκράτους και της Αγ. Κωνσταντίνου, εδράζεται στο ενδεχόμενο ο Αντ. Σαμαράς αποβλέπει στην «παγίδευση» των δύο κομμάτων ώστε να προσδεθούν ακόμα περισσότερο στην κυβέρνηση, με εκείνον όμως να διατηρεί τον «πρώτο λόγο» και το «πάνω χέρι». Και αυτό μπορεί να γίνει ικανοποιώντας το αίτημα του Ευ. Βενιζέλου για ανασχηματισμό, κρατώντας για τη Ν.Δ. τις θέσεις-»κλειδιά». Αυτό όμως φέρνει σε δύκολη θέση την Ιπποκράτους, η οποία, για να αποκρούσει τις κατηγορίες (εντός και εκτός κόμματος) περί
«κυβερνητισμού», διατείνεται ότι θέλει να βάλει τα «αξιότερα» στελέχη του ΠΑΣΟΚ στο κυβερνητικό σχήμα για να διορθώσει τις αρρυθμίες που παρουσιάζονται. Σε αυτό το πλαίσιο, με ένα μπαράζ δηλώσεων τις τελευταίες ημέρες, στελέχη του ΠΑΣΟΚ αναδεικνύουν «διαφοροποιήσεις» σε σειρά ζητημάτων για να υπερτονίσουν το αίτημα της Ιπποκράτους για «καλύτερο συντονισμό». Από το γεγονός, όπως είπε ο Ευ. Βενιζέλος, ότι η διαπραγμάτευση θα είχε τελειώσει νωρίτερα αν υπήρχε καλύτερη συνεννόηση στα θέματα του «χαρατσιού» και της δημόσιας διοίκησης έως την καταψήφιση του άρθρου 19 του νομοσχεδίου για τη ναυτιλίας ή το ζήτημα της κυριακάτικης λειτουργίας των καταστημάτων.
Ανταγωνισμός... υπεύθυνος, ευρωπαϊκός, κεντροαριστερός Έως ότου ξεδιαλύνει το θέμα του ανασχηματισμού, τον οποίο ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜ.ΑΡ. βλέπουν να έρχεται, τα δύο κόμματα συνεχίζουν με... κοινωνική ατζέντα. Σε αυτό αποσκοπεί η ανακίνηση από τον Ευ. Βενιζέλο του θέματος της ανεργίας, αλλά και η εκδήλωση της ΔΗΜ.ΑΡ. για την προ-
στασία της κοινωνικής συνοχής. Όπως παραδέχτηκε ο Φ. Κουβέλης, πρόκειται για προτάσεις που θα μπορούν να εφαρμοστούν όταν ανακάμψει η οικονομία, δηλαδή... κατόπιν εορτής. Στο πλαίσιο του εγχειρήματος ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜ.ΑΡ. για «λίφτινγκ» του προφίλ τους, όχι μόνο διατηρείται η ανταγωνιστική σχέση των δύο κομμάτων, αλλά και ενισχύεται. Κάτι που γίνεται σαφές και από την κίνηση του Ευ. Βενιζέλου να θέσει από τώρα ζήτημα προετοιμασίας και... συνεργασιών εν όψει των ευρωεκλογών του 2014. Λίγες ημέρες πριν ανακοινωθεί ότι ο Φ. Κουβέλης μεταβαίνει στις Βρυξέλλες για να έχει συναντήσεις με Ευρωπαίους σοσιαλδημοκράτες, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, που βλέπει τη ΔΗΜ.ΑΡ. να πιέζεται περισσότερο από το κόμμα του στις δημοσκοπήσεις, έσπευσε να πιέσει κι άλλο: «Όποια πολιτική δύναμη στην Ελλάδα θεωρεί ότι εκφράζεται από το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα και την πλατφόρμα του, πρέπει να είναι μαζί μας εάν θέλουμε να είμαστε συνεπείς και απέναντι στον ελληνικό λαό και απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους».
16
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
AΡΘΡΑ
Προμηθείς και αμετανόητοι Επιμηθείς Είναι κάποιοι που το είπαν από την αρχή. Από τότε, από τον Μάιο του 2010. Πως η κρίση δεν είναι ελληνική, αλλά ευρωπαϊκή. Πως πρόκειται για δομική κρίση της Ευρωζώνης. Και πως, ως εκ τούτου, απαιτείται συνολική λύση, ευρωπαϊκής αναφοράς. Σήμερα το αναγνωρίζουν οι πάντες. Όχι επειδή άνοιξαν ξαφνικά τα μάτια τους, αλλά επειδή θέλουν - δεν θέλουν είδαν τι έγινε στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία, στην Κύπρο, είδαν τι γίνεται στην Ισπανία, στην Ιταλία, βλέπουν τι ετοιμάζεται για τη Γαλλία. Και πάει λέγοντας... ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ
Είναι κάποιοι που το είπαν από την αρχή. Πως η Ελλάδα μετατρέπεται σε πειραματόζωο. Σε μια in vivo πειραματική εφαρμογή δοκιμάζονται, εδώ, σ’ εμάς, πιλοτικά, οι νεοφιλελεύθερες συνταγές στην πιο «καθαρή» τους μορφή. Με στόχο την προσεχή κλιμακωτή εξαγωγή τους. Στον ευρωπαϊκό Νότο στην αρχή, σε πανευρωπαϊκή κλίμακα στη συνέχεια. Είναι κάποιοι που το είπαν από την αρχή. Πως με πρόσχημα τη δημοσιονομική εξυγίανση, περιστέλλονται ασφυκτικά τα εργατικά δικαιώματα και αποσαθρώνονται στην εντέλεια οι εργασιακές σχέσεις. Ενώ το κοι-
νωνικό κράτος εξελίσσεται σε σκιά του εαυτού του. Επίσης πιλοτικά, επίσης με σκοπό την εξαγωγή και την πανευρωπαϊκή διάχυση. Είναι κάποιοι που το είπαν από την αρχή. Πως η Γερμανία φιλοδοξεί να κυριαρχήσει της Ευρώπης. Με όχημα την οικονομική επικυριαρχία. Και με στόχο να προσδώσει «συντακτικό» κύρος στις ιδεολογικές επιλογές της σημερινής γερμανικής ηγεσίας. Πως εντέλει όλ’ αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα δεν είναι παρά η πρώτη πράξη της επέλασης του επεκτατικού γερμανικού μεγαλοϊδεατισμού. Είναι κάποιοι που το είπαν από την αρχή. Πως, παρ’ όλ’ αυτά, υπήρχαν περιθώρια διαπραγμάτευσης της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόικα, πριν υπογραφεί το πρώτο Μνημόνιο, το
φαρμακερό. Πως δεν θα έπρεπε να παραδώσουμε τα «κλειδιά» άνευ όρων. Και μπορούσαμε να το κάνουμε. Είναι κάποιοι που το είπαν από την αρχή. Πως τα Μνημόνια θα οδηγήσουν σε ύφεση μακράς διαρκείας, θα εκτοξεύσουν την ανεργία, θα εξαθλιώσουν τον λαό, δεν θα βελτιώσουν καν τους «δείκτες», στο όνομα των οποίων η κοινωνία μαστίζεται. Και τα είπαν πριν ακόμη αποκαλυφθούν οι διαμαρτίες των περίεργων πολλαπλασιαστών. Όταν οι «άλλοι» μάς υπόσχονταν πως στο τέλος του 2011 θα ξαναβγούμε στις αγορές. Και μας ψιθύριζαν στ’ αυτί «ευτυχώς που ήρθε το Μνημόνιο, για να γίνουμε άνθρωποι»...
Και όμως επιμένουν Είναι κάποιοι λοιπόν που τα είπαν από την αρχή. Όλα. Και όταν τα είπαν, καθυβρίσθηκαν, συκοφαντήθηκαν, λοιδορήθηκαν. Ως λαϊκιστές, ως τυχοδιώκτες, ότι επενδύουν στην καταστροφή, ότι εκπροσωπούν πολιτικά το «λόμπι της δραχμής». Από τους εισηγητές της θεωρίας του μονόδρομου, τους πολιτικούς φορείς και τους «απολογητές» της. Κάποιοι από τους οποίους «απολογητές», ομολογούν ανενδοίαστα σήμερα πως άλλα πίστευαν και άλλα, εντελώς άλλα, τα αντίθετα συγκεκριμέ-
να, έλεγαν και έγραφαν. Στο όνομα του εθνικού συμφέροντος (!). Περιφρονώντας τη εμβληματική ρήση του Διονυσίου Σολωμού πως «Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές». Όλοι αυτοί λοιπόν, μετά από τις καταιγιστικές έκτοτε εξελίξεις, και αφού άλλαξαν μυαλά και απόψεις οι περισσότεροι εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής ελίτ, της πολιτικής, της οικονομικής και της πνευματικής ελίτ, υποχρεώθηκαν να υιοθετήσουν σχεδόν στην εντέλεια όλα όσα στην αρχή υποστήριζαν λίγοι. Απελπιστικά λίγοι. Για τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα της κρίσης. Για τη χρησιμοποίηση της Ελλάδας ως πειραματόζωου. Για τη μεθοδευμένα πιλοτική (προς εξαγωγή) εφαρμογή, εδώ, σ’ εμάς συνταγών άγριας λιτότητας και κοινωνικού αυταρχισμού. Για τα «ιμπεριαλιστικά» πλάνα της σημερινής υπερσυντηρητικής γερμανικής ηγεσίας. Για τις δραματικές συνέπειες των Μνημονίων στη ζωή των πολιτών αλλά και στην πραγματική οικονομία. Ακόμη και για τα περιθώρια διαπραγμάτευσης που διέθετε η ελληνική κυβέρνηση, τότε, τον Μάιο του 2010. Και τα άφησε ανεκμετάλλευτα. Το περίεργο, και το εξοργιστικά απαράδεκτο φυσικά, είναι ότι όλοι αυ-
τοί, «φυσικοί αυτουργοί» και «απολογητές», παρ’ ό,τι έχουν αποδεχτεί την αλήθεια όσων αρνιόνταν και καταδίκαζαν στην αρχή, και τα υποστηρίζουν μάλιστα σήμερα σαν «δικά» τους, επιμένουν στην ίδια ακριβώς τακτική. Εξακολουθούν να επενδύουν πολιτικά στο φόβο του λαού, επισείοντας καταστροφολογικά σενάρια. Εξακολουθούν να προβάλλουν σαθρά διλήμματα του τύπου «ευρωπαϊστές - αντιευρωπαϊστές» ή «ευρώ ή δραχμή». Προσποιούμενοι πως δεν καταλαβαίνουν πως όσο πιο «ευρωπαϊστής» είναι σήμερα κάποιος, τόσο περισσότερο «αντιγερμανικά» οφείλει να αισθάνεται και να δρα, σε σχέση, φυσικά, προς τις πρακτικές της σημερινής γερμανικής ηγεσίας. Τις πρακτικές που εννοούν να αλλοιώσουν τον χαρακτήρα της Ευρώπης και να εξανδραποδίσουν τους λαούς της. Εντέλει, δικαιώνονται άραγε πολιτικά εκείνοι που «είδαν» από την αρχή; Εντέλει, διδάσκονται κάτι εκείνοι που στην πορεία «ανέβλεψαν»; Εντέλει, έχουν πολιτικό κόστος εκείνοι οι οποίοι, παρ’ ό,τι με καθυστέρηση «κατάλαβαν», επιμένουν στο λάθος; Ερωτήματα, τις απαντήσεις στα οποία τις περιμένουμε από τις εξελίξεις. Ίσως όχι πολύ αργά...
Η Παρασκευή 21η Απριλίου 1967 και οι ανεξιχνίαστες συνέχειες ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ
Εάν η χούντα είχε την ευφυΐα να μην καταστείλει με σαδιστικό πουριτανισμό, την εκσυγχρονιστική πείνα της ελληνικής κοινωνίας τη δεκαετία του ‘70, πιθανόν να μην είχε πέσει. Εάν επέτρεπε τη μαζική εκκοσμίκευση, τους Ρολικγκ Στόουνς και τους ντόπιους μιμητές, τα πάρτι και τη στοιχειώδη ερωτική ελευθερία που αναγκαστικά ακολουθούσε την οικονομική άνοδο, πιθανόν να είχε κερδίσει την παρτίδα των τεσσάρων δεκαετιών, όπως ο Φράνκο και ο Σαλαζάρ. Υπερβάλλω. Η χούντα μάλλον θα αντικαθίστατο λόγω της ανάγκης πολιτικής διαχείρισης της εισβολής στην Κύπρο. Αλλά αυτό που θέλω να πω με την υπερβολή μου, είναι ότι το αντιδικτατορικό αίσθημα ήταν ισχυρό στους κύκλους της διανόησης, στην Αριστερά και σε ελάχιστες ακόμα ποιοτικές νησίδες του κοινωνικού σώματος. Όχι στον λαό. Ο κόσμος, αδιάφορος, σήκωνε διώροφα, έβλεπε ματς και τα «Δίχτυα της Αράχνης», προσπαθούσε να τά ‘χει καλά με τους χωροφύλακες και τους αστυνομικούς, για να μην τον γράφουν με το μηχανάκι, ξέκλεβε (οι νέοι) κανένα δίσκο με τα αγγλικά Top of the pop’s από κανένα ναυτικό.
Η «αντίσταση» επί χούντας ήταν το «Πάνθεον» και το «Ρομάντσο» (τα glossy περιοδικά της εποχής) με χαζά φωτοσίριαλς και τις διαχρονικές βλακείες , ζώδια, ζωή των σταρ, συμβουλές μαγειρικής κ.λπ. Επίσης οι αθλητικές εφημερίδες, ο ηρωικός ελληνικός κινηματογράφος του Πάρις, η Τουρκάλα σταρ Χούλια και ο μουσικός Κατσαρός. Το πολιτισμικό παζλ ολοκληρώνονταν με τα νόμιμα σχολικά περιοδικά : «Η ζωή του παιδιού», μια μαθητική μούχλα, θρησκόληπτου διδακτισμού, ή καθεστωτικά περιοδικά όπως ο «Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός Νεότητος». Οι μαθητές ειδικά στις επαρχίες καταπιέζονταν από ένα φρικτό πλέγμα χουντικών ή απλώς συντηρητικών καθηγητών, αστυνομίας, στρατού, συλλόγων «γονέων και κηδεμόνων», συλλόγων «κυριών και δεσποινίδων» που κάρφωνε ο ένας στον άλλον τις φοβερές ερωτικές παραβάσεις των εφήβων και που συνέτριβαν οτιδήποτε σχετίζονταν με τη νεότητα. Ας μην πούμε για τον χαφιεδισμό και τον έλεγχο της πολιτικής παράβασης, της κουβέντας, του υπαινιγμού. Αυτό το αρχαϊκό Eselon, το δίκτυο ελέγχου των κοινωνικών επιθυμιών, των πεποιθήσεων, των συμπεριφορών, δημιουργούσε τους όρους μιας ανασχετικής κοινωνικής καχεξίας, που έφτασε να καταπιέζει και τον νεοφώτιστο μικροαστό και
την αναδυόμενη νοικοκυρά νέου τύπου, με την «πλυντηριακή» και τηλεοπτική χειραφέτησή της. Ισχυρίζομαι ότι ακριβώς αυτή η κουλτούρα κρατικής εξουσίας και εξουσιαζόμενων, ο πολιτιστικός πυρήνας του μετεμφυλίου που ανασυντάχθηκε από τη χούντα, δεν ηττήθηκε ποτέ, δεν μεταπολιτεύτηκε, αλλά μεταρρυθμίστηκε απ το ‘74 και μετά, για να εναρμονιστεί με το μικροαστικό πρόταγμα: Η οικονομική ανάπτυξη ήταν και ανάπτυξη των προσωπικών ορμών και αυτό, μια
Η ηγεμονία χάθηκε γιατί δεν υπάρχουν αποδέκτες αυτού του ηθικού υποδείγματος, γιατί δεν υπάρχουν οι ψυχικές και ηθικές διαθεσιμότητες για την παραλαβή και ανάπτυξη του περιορισμένου, αλλά λαμπρού αντιδικτατορικού αισθήματος
διαφορετική εξουσιαστική ευλυγισία έπρεπε να το εξασφαλίσει. Για τη χούντα υπάρχουν πολλά στρώματα ιστορίας. Η μεγάλη ιστορία περιέχει π.χ. τον Παναγούλη, τον Κάπο, τον Γόντικα, τον Καράγιωργα, τον Κοροβέση, τη Βαλαβάνη, την Καρυστιάνη τον Λεντάκη, το Πολυτεχνείο, τη Νομική κ.α. Η σιωπηλή ιστορία περιλαμβάνει τους εξόριστους της Γυάρου, της Λέρου, τον Ρίτσο, τον Γλέζο, τον Ρουμελιωτάκη, τον Κατριβάνο, τον πατέρα μου Αλέξη Σεβαστάκη και λίγες χιλιάδες ακόμα σεμνούς αριστερούς και δημοκράτες. Η αόρατη ιστορία περιλαμβάνει τις γυναίκες των κρατουμένων - το πιο αδικημένο και χαμένο κομμάτι του αντιστασιακού κινήματος. Αλλά η μαζική ιστορία της χούντας δεν περιλαμβάνει την αντίσταση, όσο τη σύμπλευση. Αυτά που έγραψα στην αρχή και πολλά άλλα, που ο καθένας θυμάται - αν το θέλει. Τα στοιχεία ενός βάρβαρου και ατομικιστικού ωφελιμισμού, νομίζω, ρύθμισαν τις ποιότητες του πολιτικού συστήματος, της δημόσιας σφαίρας, του πολιτισμού και του παραγωγικού μοντέλου. Εκπληκτική προσαρμοστικότητα στους κανόνες της εξουσίας, δουλική σχέση με τους καθεστωτικούς μηχανισμούς κάρπωσης του κοινού αγαθού. Αυτό άλλωστε βοηθούσε στην επιβίωση. Τι αντιστάσεις και πράσινα άλογα Γουέ-
μπλεϋ, Πάσχα στον στρατώνα, τηλεόραση 24 ιντσών, μαζικές άδειες για ταξί, για ίδρυση τεχνικών σχολών, ρυθμίσεις και στραβά μάτια για αυθαίρετα, θαλασσοδάνεια για ξενοδοχεία (ακόμα βλέπουμε τα τσιμεντένια κουφάρια) - πράγματα που επανέλαβε και η μεταδικτατορική περίοδος τηρουμένων των πολιτικών αναλογιών και διαφορών. Ξέχασα την ηθικολογική πλευρά της ιστορίας. Αυτή που «σκηνοθετεί» και ωραιοποιεί τη στάση των μαζών και που δεν θέλει να δει, ότι η ηγεμονία δεν χάθηκε επειδή πολλά στελέχη του αντιδικτατορικού αγώνα χώθηκαν στο σύστημα, ή γιατί χάθηκε η βαθιά επαφή με την κοινωνία ή γιατί απαλλοτρίωσε η Αριστερά το ηθικό της απόθεμα. Η ηγεμονία χάθηκε γιατί δεν υπάρχουν αποδέκτες αυτού του ηθικού υποδείγματος, γιατί δεν υπάρχουν οι ψυχικές και ηθικές διαθεσιμότητες για την παραλαβή και ανάπτυξη του περιορισμένου, αλλά λαμπρού αντιδικτατορικού αισθήματος. Και αυτή η ματαίωση είναι συγχρόνως και το βαρύ χρέος, γιατί η ανάταξη των ηθικών όρων είναι η μόνη πολιτική, κομματική και εντέλει κυβερνητική δυνατότητα για την Αριστερά. Την σύμπασα και μόνη...
* O Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αν. καθηγητής ΕΜΠ dsevastakis@arch.ntua.gr
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 AΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΠΟΛΙΤΙΚΗ Δεν υπάρχει σήμερα στον κόσμο άλλο κοινωνικό κράτος που να έχει υποστεί τέτοιο βομβαρδισμό, τέτοια καταιγιστική επίθεση ολοσχερούς κατεδάφισης του κοινωνικού κεκτημένου. Και ασφαλώς δεν υπάρχει οικονομική ή πολιτική συνεργασία κρατών ή περιφερειακή ολοκλήρωση (όπως η Ε.Ε.), που να έχει επιδείξει τόση σφοδρότητα εναντίον κάθε θεσμού που στηρίζει την κοινωνία, τον συλλογικό πολιτισμό και το εργατικό κίνημα και μάλιστα παρά τις αντίθετες διακηρύξεις στα κείμενα του πρωτογενούς της Δικαίου. Δεν μιλάμε πλέον για απουσία αλληλεγγύης, αλλά για συμπεριφορά αντιπάλου, που αντιμετωπίζεται εχθρικά και περιθωριοποιείται. Πουθενά εξάλλου δεν απαντάται ένα δικαιϊκό σύστημα που να έχει τόσο γρήγορα αφυδατωθεί. Πρόκειται για μια αντεπανάσταση προδημοκρατικής εποχής, που καταλύει και τις κατακτήσειςπυλώνες ενός ανώτερου συστήματος οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων. Ο ιστορικός του μέλλοντος σίγουρα θα απορήσει πώς μπόρεσε να συντελεστεί κάτι τέτοιο στον περήφανο ελληνικό λαό, που, παρά τις πιθανές αλλοιώσεις στη συνείδησή του από τη ροή του χρόνου, διαθέτει ακόμη την πνευματική υποδομή για να διακρίνει την πορεία του πλήρους αναχρονισμού που του επιβλήθηκε. Γι’αυτό η επαναθέσμιση και η βελτίωση του απαλλοτριωμένου κοινωνικού - νομικού πλέγματος σχέσεων θα εί-
Ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ και ο κατώτατος μισθός ναι πολύ δύσκολη υπόθεση για μια μελλοντική προοδευτική αριστερή κυβέρνηση. Εξάλλου, με τη νέα ασφυκτική «ζώνη αγνότητας» (το νέο αυστηροποιημένο Σύμφωνο «Σταθερότητας»), -που ψήφισαν ασυζητητί και «εν μιά νυκτί» οι «νέοι σταυροφόροι», οι δυνάμεις του αντιαναπτυξιακού και αντικοινωνικού νεοφιλελεύθερου μονεταρισμού της συγκυβέρνησης Παπαδήμου-, δεν αρκεί πλέον η ακύρωση των Μνημονίων και των εφαρμοστικών νόμων, για να επανέλθει η χώρα σε ανορθωτική πορεία. Όσο αλυσοδένεται ο «απείθαρχος» Νότος με το νέο υπερ-εθνικό πλαίσιο τραπεζικών, δημοσιονομικών και χρηματοοικονομικών ρυθμίσεων, τόσο περισσότερο θα καθίσταται αδύνατη η ανατροπή του ασφυκτικού πλέγματος, χωρίς καθολική, εθνική και ευρωπαϊκή, αντίδραση. Όσο οι προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις και η ευρύτερη Αριστερά «διυλίζουν τον κώνωπα», τόσο το κυρίαρχο μπλοκ εξουσίας θα χαλκεύει νέα, βαρύτερα δεσμά στους λαούς και θα επιρρίπτουν τις αποτυχίες του συστήματος στις δυνάμεις της εργασίας. Εξάλλου, με την αποτελεσματική μνημονιακή επικοινωνιακή επιχείρηση, κινδυνεύει δυστυχώς να θεωρηθεί ως δευτερεύον ζήτημα το επίπεδο των μισθών και ημερομισθίων. Παρ’ ότι η
ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ*
διαρκής μείωσή τους συνιστά τον πυρήνα της παντελώς λανθασμένης θεωρίας της Τριαρχίας περί «ανταγωνιστικότητας», η κοινωνία και οι πολίτες, κατακερματισμένοι και αμήχανοι, προσπαθούν να ισορροπήσουν σε έναν άλλο τρόπο άνεργης και κοινωνιοκτόνας ζωής. Αλλά αυτή είναι η συνταγή της καταστροφής! Γιατί μια μικρή μεν χώρα, αλλά με πολλές δυνατότητες, δεν μπορεί παρά να θεωρήσει ως πρώτιστο αναπτυξιακό όρο το υψηλό πνευματικό και τεχνικό επίπεδο του εργατικού δυναμικού της. Όμως, η εκτεταμένη ανεργία, η υποαπασχόληση, η ετεροαπασχόληση και κυρίως η εσπευσμένη μετανάστευση εκατοντάδων χιλιάδων σπουδαγμένων νέων μας, καταδικάζουν την πατρίδα σε πορεία διαρκούς υποβάθμισης στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας. Με ποιον αξιοβίωτο μισθό είναι δυνατόν να δελεαστούν και να επιστρέψουν πάλι στη πατρώα γη όλοι αυτοί οι προ-
σοντούχοι νέοι μας; Θα επαναπατριστούν με τα 510 ευρώ μικτά, με εξουθενωτική 8ωρη απασχόληση και με τα 470 ευρώ μικτά της «σύμβασης κατάρτισης», που παραπέμπει στο καθεστώς της «εργασιακής ειλωτείας» (Θουκυδίδης), δηλαδή σε σύστημα εργασιακών σχέσεων με μόνο αντίτιμο το φαγητό; Γι’αυτό, η επαναφορά του κατώτατου εισαγωγικού μισθού έχει μεγαλύτερη συμβολική σημασία για το μέλλον του κοινωνικού μας σχηματισμού απ’ ό,τι η πρακτική της συνέπεια. Τώρα, που η ταχύτητα πτώσης στον ατέρμονα γκρεμό (στον οποίο εξωθεί η ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων εμάς και ολόκληρη την ευρωπαϊκή εργατική τάξη) πολλαπλασιάζεται, πρέπει να επιδείξουμε αίσθημα εθνικής και κοινωνικής αυτοσυντήρησης. Η επαναφορά των μισθών στα προ της ΠΥΣ 6/28-2-2012 επίπεδα, η ανασυγκρότηση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων (που είχε γίνει αποδεκτός από όλες σχεδόν τις εργοδοτικές μερίδες), η επαναρτίωση του ΟΜΕΔ που απολάμβανε του σεβασμού όλων των ταξικών αντιπάλων, η αποκατάσταση των εργασιακών σχέσεων στις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες, είναι απαραίτητα στοιχεία για να ξαναλειτουργήσει η ελληνική κοινωνία και οικονομία. Η ά-
17 μεση αυτή θεσμική προτεραιότητα της κυβέρνησης της Αριστεράς με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, για την κατάργηση των μνημονιακών αποδομήσεων, πρέπει να συμπληρωθεί και από την επαναλειτουργία των Οργανισμών Εργατικής Κατοικίας και Εργατικής Εστίας. Οι κοινωνικές ανάγκες που εξυπηρετούσαν είναι σοβαρότατες, κατεπείγουσες και συντηρητικές του κοινωνικού ιστού που δοκιμάζεται. Τώρα, που η δημιουργία ομόκεντρων περιφερειακών κύκλων με διαφορετικά νομικά, εργασιακά και οικονομικά καθεστώτα στις χώρες της Ε.Ε., τίθεται σε εφαρμογή, ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ ως κυβέρνηση της Αριστεράς πρέπει να επαναφέρει άμεσα τους πιο βασικούς εργασιακούς θεσμούς, για να καταδειχθεί ότι η «μνημονιολατρεία» δεν καταστρέφει μόνο την κοινωνική συνοχή, τον συλλογικό πολιτισμό και τις προοπτικές αξιοπρεπούς διαβίωσης των κατοίκων, αλλά αποσταθεροποιεί το εργασιακό και το οικονομικό σύστημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ πρέπει να αρχίσει από τώρα την αναστροφή της καθοδικής πορείας, για να ανοίξει μια χαραμάδα ελπίδας για το μέλλον της κοινωνίας μας.
* Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ και πρόεδρος της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ, www.enypekk.gr).
18 ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΝΙΛΣ ΜΟΥΙΖΝΙΕΚΣ
Η ακτινογραφία του μίσους ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΛΛΗ ΖΩΤΟΥ
Ποιος έμαθε κάτι που δεν ήξερε, ποιος έπεσε από τα σύννεφα διαβάζοντας την έκθεση του επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, Νιλς Μούιζνιεκς, που δημοσιεύτηκε την περασμένη Τρίτη και αφορά τα αποτελέσματα της επίσκεψής του στη χώρα μας σχετικά με το ρατσιστικό έγκλημα και την Ακροδεξιά από τις 28 Ιανουαρίου έως και την 1η Φεβρουαρίου του 2013; Μάλλον κανείς, γιατί όλες οι «ανατριχιαστικές» λεπτομέρειες είχαν δει το φως της δημοσιότητας, είχαν γίνει αντικείμενο καταγγελίας και κάποιες από αυτές είχαν αποσχολήσει μέχρι και τη δικαιοσύνη. Ωστόσο, η πρόσφατη έκθεση του ευρωπαίου επιτρόπου, εκτός από την υπόδειξη της δυνατότητας να απαγορευθεί η Χρυσή Αυγή με βάση τη Διεθνή Σύμβαση για την Κατάργηση Κάθε Μορφής Φυλετικών Διακρίσεων και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που έχουν επικυρωθεί και έχουν υπερνομοθετική ισχύ στην Ελλάδα, κατέγραψε και κάτι άλλο, εξαιρετικά σημαντικό αν σκεφτεί κανείς ότι γράφεται από επίτροπο του Συμβουλίου της Ευρώπης. Κατέγραψε και ανίχνευσε τους «σταθμούς» του χρονικού του μίσους στη χώρα μας, όχι μόνο μέσα από τις επιθέσεις εναντίον κυρίως -αν και όχι μόνο- μεταναστών, αλλά και από τις ευθύνες της κυβέρνησης και πολιτικών θεσμών. Αναφέρεται μάλιστα ρητά και με παράδειγμα στον πρωθυπουργό που μίλησε για την «ανακατάληψη των πόλεων» και τον Ν. Δένδια με την «κάθοδο των Δωριέων» ή τη «βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας» -φράσεις με τις οποίες ο υπουργός χαρακτήρισε την παράτυπη μετανάστευση- στην υιοθέτηση από πολιτικούς «συχνά γλώσσας που στιγματίζει μετανάστες». Στηλιτεύει μάλιστα και το γεγονός ότι η Βουλή δεν αντέδρασε έντονα ακόμα και «σε ομιλίες μίσους», όπως αυτή της Ελ. Ζαρούλια που μέσα στο Κοινοβούλιο είχε χρησιμοποιήσει των όρο «υπανθρώποι» για τους μετανάστες. Επιπλέον, εκτός από τις νομικές υποδείξεις, ο επίτροπος τονίζει πως αν και υπάρχει σχετική νομοθεσία, δεν εφαρμόζεται και δεν παραλείπει να σταθεί και στην επακόλουθη ατιμωρησία που απολαμβάνουν οι δράστες ρατσιστικών επιθέσεων, γεγονός που ενισχύεται και από τη συνεχώς καταγγελλόμενη είτε αδράνεια, είτε ακόμα και σύμπραξη από ορισμένους αστυνομικούς. Στο σημείο αυτό, σημειώνει στην έκθεση και την απήχηση που εμφανίζεται να έχει η Χρυσή Αυγή στους αστυνομικούς, επικαλούμενος τα αποτελέσματα στα εκλογικά τμήματα που ψήφιζαν αστυνομικοί. Η Χρυσή Αυγή χαρακτηρίζεται ως «νεοναζιστικό κόμμα» και τονίζονται οι 17 τουλάχιστον καταγεγραμμένες από την αστυνομία υποθέσεις ρατσιστικών επιθέσεων που συνδέονται με μέλη και βουλευτές της, ενώ ο επίτροπος φτάνει στο σημείο να εκφράζει την ανησυχία του για την οπλοκατοχή των βουλευτών της. Την έντονη ανησυχία του εκφράζει και για την αλλαγή του νόμου για την ιθαγένεια, ενώ προτρέπει τις αρχές «να θέσουν τέρμα στη δαπανηρή και σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματική πολιτική της κράτησης μεταναστών και να προβλέψουν την παροχή δυνατών εναλλακτικών λύσεων στη νομοθεσία και στην πράξη, χρησιμοποιώντας την πείρα άλλων ευρωπαϊκών χωρών».
Περίπλοκο το θέμα, απαντά η ελληνική κυβέρνηση Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, η έκθεση συνοδεύεται από σημείωμα της ελληνικής κυβέρνησης με ενστάσεις και αιτιάσεις της ελληνικής πλευράς έναντι των διαπιστώσεων και συστάσεων στις οποίες προχωρά ο επίτροπος. Σε αυτό το σημείωμα, όπως έγινε γνωστό, η ελληνική κυβέρνηση αποφεύγει να κατονομάσει τη Χρυσή Αυγή, υποστηρίζει ότι η αντιμετώπιση της «ακραίας οργάνωσης», η οποία εν τούτοις -όπως υπογραμμίζεται- εξασφάλισε την είσοδό της στη Βουλή, «αποτελεί θέμα περίπλοκο για προφανείς λόγους, σχετιζομένους με τη λειτουργία του δημοκρατικού συστήματος», ενώ υπενθυμίζεται ότι «η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης αποφάσισε να μην αποκλείσει ένα μέλος της οργάνωσης αυτής από τις εργασίες της τον περασμένο Ιανουάριο». Τέλος, η ελληνική κυβέρνηση φέρεται να απαντά πως η κοινοβουλευτική δύναμη της Χρυσής Αυγής «δεν αποτελεί ένδειξη ανόδου του ρατσισμού στην κοινωνία, όπως άλλωστε συμπεραίνουν πολλές έρευνες», αλλά «κατά βάσιν έκφραση λαϊκής απογοήτευσης και διαμαρτυρίας εναντίον σκληρών, αν και αναγκαίων, μέτρων λιτότητας, καθώς και της αυξανόμενης ανεργίας ως συνέπειας της μακροχρόνιας οικονομικής ύφεσης».
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΤΟ ΘΕΜΑ
Φράουλες, δουλεμπόριο ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗ ΜΑΝΩΛΑΔΑ: ΕΛΛΗ ΖΩΤΟΥ
«Οι επιστάτες έφυγαν, αφού αρνηθήκαμε να δουλέψουμε αν δεν μας πληρώσουν, κάποιοι που νόμιζαν ότι τους πλήρωσαν, πήγαν όμως να δουλέψουν. Όταν επέστρεψαν οι επιστάτες από το σπίτι στο χωράφι με το αυτοκίνητο, κάναμε και χώρο για να περάσουν, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα έκαναν κάτι τέτοιο. Δεν μίλησαν καν!» μας λέει ο Χαν που ήταν αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονικής επίθεσης των τριών επιστατών εναντίον των εργατών - μεταναστών από το Μπαγκλαντές την περασμένη Τετάρτη στη Μανωλάδα με απολογισμό τον τραυματισμό τουλάχιστον 31 εργατών, 7 από τους οποίους νοσηλεύονταν μέχρι και την Παρασκευή στα νοσοκομεία του Πύργου και του Ρίου. Οι τέσσερις που νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο του Πύργου είχαν τραύματα σε όλο τους το σώμα, αλλά κυρίως σε κεφάλι και θώρακα, ενώ ο ένας από αυτούς έχει επίσης υποδόριο εμφύσημα και αιμοπνευμοθώρακα. Τους τραυματίες επισκέφθηκε την Παρασκευή ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Ζαχαριάς.
Η παράγκα είναι λουξ αν έχει χτιστό τοίχο Στη Μανωλάδα οι περισσότεροι Μπαγκλαντεσιανοί ζουν δίπλα στα χωράφια, λίγο έξω από το χωριό, ενώ τα παραπήγματα όπου μένουν οι Αιγύπτιοι είναι πιο κοντά. Η εικόνα που είχε σοκάρει το 2008, με τα παραπήγματα που νοικιάζουν είτε οι εργοδότες είτε άλλοι ντόπιοι στους μετανάστες εργάτες, δεν έχει αλλάξει. Λίγα μόλις μέτρα από το κτήριο της κοινότητας μπορείς να δεις σειρές παραπήγματα, από κάθε υλικό, που σχηματίζουν δωμάτια. Νοικιάζονται
Ο Ν. Δένδιας διαβεβαιώνει ότι δεν θα απελαθούν οι τραυματίες όχι όμως και οι μάρτυρες «Κάναμε και χώρο για να περάσει το αυτοκίνητό τους. Δεν φανταστήκαμε ότι θα έρχονταν με όπλα»
σε 5 έως 9 άτομα το καθένα, με αντίτιμο, κατ’ άτομο, μεταξύ 40 και 45 ευρώ τον μήνα. Κοντά στην πλατεία υπάρχουν κτίσματα, ωστόσο οι συνθήκες δεν είναι ιδιαιτέρως καλύτερες, αφού και εδώ πολλοί μετανάστες μοιράζονται ένα δωμάτιο, με το ίδιο περίπου κόστος και τους λογαριασμούς ρεύματος και νερού να χρεώνονται επιπλέον του ενοικίου. Στα «δωμάτια», δυσκολεύεσαι να αναπνεύσεις ακόμα και όταν μέσα σε αυτό βρίσκεται μόνο ένας από τους ενοίκους του. Όταν το δωμάτιο έχει κουζίνα -δηλαδή μια γωνία με γκαζιέρα- και πιο σταθερά τοιχώματα, τείνει να θεωρηθεί «λουξ», αν κρίνουμε από την τιμή, 100 ευρώ, όπως μας λέει ένας από τους ενοίκους. Τα μεροκάματα, όπως μας πληροφορούν, είναι 22 με 23 ευρώ -για 7 ώρες λένε οι μετανάστες, για 6 ισχυρίζονται οι φραουλοπαραγωγοί. «Κοπελιά θες να μείνεις εδώ, να σε φιλοξενήσουμε δυο μέρες;» λένε δείχνοντας την αποθήκη τροφίμων, που δεν είναι τίποτε άλλο από μια αυτοσχέδια κατασκευή από πλαστικό, με χυμένες στο χώμα πατάτες σε μια γωνία. Στην άλλη πλευρά, τα ρούχα. Απ’ έξω, σε έ-
ναν αυτοσχέδιο πάγκο, αφημένα στον ήλιο μικρά κομμάτια ψαριού. «Αυτό είναι το φαγητό μας, αυτό και ό,τι περισσέψει από το ενοίκιο και τους υπόλοιπους λογαριασμούς». Σημειώνεται δε ότι οι παράγκες σε κοντινή απόσταση από την πλατεία της Μανωλάδας είναι μέσα σε εκτάσεις που διαθέτουν πόρτα, ώστε ο ιδιοκτήτης να μπορεί να ελέγχει την είσοδο και την έξοδο, το διαπιστώσαμε όταν πλησιάζοντας είδαμε το «αφεντικό» να κλειδώνει τους μετανάστες, προφανώς για να μην μας μπουν ιδέες... Ωστόσο, μιλώντας με φραουλοπαραγωγούς, εκτός από τους ισχυρισμούς ότι «τους φερόμαστε με τον καλύτερο τρόπο, τι να κάνουμε που τα καημένα τα παιδιά είναι ανοικοκύρευτα» (!), μας τόνισαν ότι το καθεστώς της παρανομίας και η δυσκολία των μεταναστών να ξεφύγουν από αυτό, με ευθύνη πολλές φορές της ίδιας της πολιτείας - νομοθεσίας, ουσιαστικά αναγκάζει τον εργοδότη να είναι υπεύθυνος της υγιεινής, στέγασης και τροφής, καθώς πολύ απλά, όπως μας επισημαίνουν, «χωρίς χαρτιά πού θα νοικιάσουν;». Από την άλλη το ζήτημα αυτό δεν φαίνεται να είναι μόνο «ιδιαιτερότητα» της καλλιέργειας φράουλας, καθώς πολλοί εργάτες, μας δήλωσαν ότι μετακινούνται ανά την Ελλάδα, πότε για ελιές, πότε για πορτοκάλια, πότε για φασόλια κ.ο.κ.
Ανήσυχοι φραουλοπαραγωγοί και κρυφτούλι με την οικονομική αστυνομία «Μας ξεφτιλίσατε!» φωνάζει ένας φραουλοπαραγωγός και δείχνει τους δημοσιογράφους, εκφράζοντας την ανησυχία του για πιθανό μποϊκοτάζ της φράουλας, γεγονός που θα σημάνει και την καταστροφή του, όπως λέ-
Μανωλάδα: Σίριαλ τρόμου Η τραγωδία στη Μανωλάδα φαίνεται να μην αποτελεί παρά μια συνέχεια των όσων εκτυλίσσονται στην περιοχή. Οι βασανισμοί, η εργασιακή εκμετάλλευση, η διαπόμπευση και η εξαθλίωση που υφίστανται οι μετανάστες στα φραουλοχώραφα τα οποία αποφέρουν εκατομμύρια ευρώ και κατά πολλούς είναι «πρότυπο ανάπτυξης» δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Αυτό που αλλάζει είναι η εθνικότητα των εργατών. Παλαιότερα ήταν Αλβανοί, Βούλγαροι, μετά Αιγύπτιοι, Πακιστανοί και Μπαγκλαντεσιανοί. Τον Απρίλιο του 2008, Βούλγαροι μετανάστες εργάτες γης απήργησαν και οι ντόπιοι φραουλοπαραγωγοί οργάνωσαν αντισυγκέντρωση με ξύλα και καραμπίνες ανά χείρας και επιτέθηκαν στους απεργούς.
Το θρίλερ που εκτυλίχθηκε την Τετάρτη στη Μανωλάδα δεν είναι παρά ένα ακόμη επεισόδιο ενός σίριαλ
Τον Ιούνιο του 2009, κάτοικοι έδεσαν πίσω από ένα μηχανάκι δύο μετανάστες και τους έσυραν για δύο χιλιόμετρα μέσα στο χωριό. Τον Μάιο του 2012, οι μετανάστες εργάτες γης σήκωσαν κεφάλι για μία ακόμη φορά, με απεργίες, διεκδικώντας τα δεδουλευμένα τους και ζη-
τώντας αύξηση στο μεροκάματό τους. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, δύο κάτοικοι της περιοχής επιτέθηκαν σε 30χρονο Αιγύπτιο, σφήνωσαν το κεφάλι του ανάμεσα στο τζάμι και το πλαίσιο της πόρτας του αυτοκινήτου τους, τον έσυραν στον δρόμο επί ένα χιλιόμετρο και τον παράτησαν βαριά τραυματισμένο. Σύμφωνα με καταγγελίες πρόκειται για τον έναν από τους τρεις μπράβους που πυροβόλησαν τους Μπαγκλαντεσιανούς. Αυτά είναι αυτά που γνωρίζουμε, όπως επίσης γνωρίζουμε ότι 150.. μεμονωμένες δικογραφίες εκκρεμούν για παρόμοια θέματα, με την τοπική κοινωνία να είναι επικίνδυνα σιωπηλή σε βαθμό που πολλοί τη θεωρούν συνένοχη. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
19
ΤΟ ΘΕΜΑ
και κράτος-θεατής ει. Οι φόβοι του δεν αφορούν μόνο τους Έλληνες καταναλωτές, αλλά σχετίζονται και με τη διεθνή κατακραυγή, καθώς μεγάλο μέρος της παραγωγής τους εξάγεται στη Ρωσία. «Δεν θέλουμε να μας βάζετε όλους στο ίδιο τσουβάλι», μας είπαν οι περισσότεροι και, σε μια προσπάθεια να μη χρεωθούν τις κατηγορίες περί «σύγχρονου σκλαβοπάζαρου», έδειξαν προς την εταιρεία, ο ιδιοκτήτης της οποίας βρίσκεται αυτή τη στιγμή κρατούμενος για ηθική αυτουργία σε απόπειρα ανθρωποκτονίας. Άλλοι, πάλι, εξέφρασαν την επιθυμία τους να υπάρξουν νομικές ρυθμίσεις, προκειμένου οι εργαζόμενοι μετανάστες να μπορούν να βγάζουν ΑΜΚΑ, είτε μέσω διακρατικής συμφωνίας να μπορούν να εργάζονται νόμιμα. «Τα χέρια αυτά εμείς τα χρειαζόμαστε, δεν θέλουμε να τους έχουμε παράνομους», μας είπαν. Η ανησυχία τους, όμως, εντείνεται και από το όψιμο ενδιαφέρον για ελέγχους από την πολιτεία ύστερα από απουσία χρόνων την οποία ο Ν. Δένδιας συνόψισε στη φράση «το κράτος δεν υπήρξε πάντοτε ‘παρόν’». Έτσι από την επομένη της ένοπλης επίθεσης κατά των μεταναστών, το κράτος δήλωσε «παρόν», στέλνοντας κλιμάκια του ΣΕΠΕ, του ΣΔΟΕ και της αστυνομίας για ελέγχους. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι από το 2011, με ευθύνη του υπουργείου Εργασίας, η συγχώνευση υπηρεσιών της Επιθεώρησης Εργασίας και η πολύμηνη ακινητοποίηση των επιθεωρητών εργασίας (με σχεδόν μηδενικές πιστώσεις για εκτός έδρας μετακινήσεις, κατάργηση του επιδόματος κίνησης, έλλειψη υπηρεσιακών αυτοκινήτων ή/και οδηγών) -ζήτημα για το οποίο μάλιστα έχει κατατεθεί σχετική ερώτηση από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ- οδήγησαν ουσιαστικά σε μια γενικότερη πολιτική κατάργησης των ελέγχων από την Επιθεώρηση Εργασίας. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει τώρα η οικονομική αστυνομία, γεγονός που διαφημίζεται μάλιστα από την κυβέρνηση, με τα υπουργεία Εργασίας και Δημόσιας Τάξης να προτάσσουν την προ δεκαημέρου ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου που αναθέτει -όπως επισημαίνει ο Γ. Βρούτσης- την «καταπολέμηση της παραβατικότητας σε όλο το φάσμα της αγοράς εργασίας στην οικονομική αστυνομία». «Η οργανωμένη πολιτεία, επί τόσα χρόνια, όχι μόνο είναι απούσα, αλλά έχει συμβάλει, με τη ρατσιστική πολιτική της και την ανοχή στη μαύρη εργασία, σε αυτή την απαράδεκτη κατάσταση. Η χορήγηση εγγράφων για να ζουν και να εργάζονται νόμιμα οι μετανάστες αποτελεί την πρώτη προϋπόθεση για να αποκατασταθεί η στοιχειώδης νομιμότητα και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια στην περιοχή. Άλλωστε αυτό αποτελεί αίτημα και των ίδιων των κατοίκων και των φρα-
ΟΤΑΝ Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΕΓΙΝΕ ΤΟΥΙΤ ΚΑΙ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Tα χάσταγκ της οργής #bloodystrawberries# #manolada# ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ
«Αυτό είναι το φαγητό μας, αυτό και ό,τι περισσέψει από το ενοίκιο και τους υπόλοιπους λογαριασμούς»
Τα νέα ταξίδεψαν γρήγορα, από τη Μανωλάδα στην υπόλοιπη Ελλάδα και μετά σε κάθε γωνιά του κόσμου. Το Διαδίκτυο έκανε τη δουλειά του. Εικόνες με «ματωμένες φράουλες» έγιναν «viral» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και καλούσαν για μποϊκοτάζ. Την είδηση μετέδωσε το Associated Press, το Αl Jazeera, το ΒΒC, το CNN, οι Νew York Times και το Reuters, ενώ το New Statesman έκανε ολόκληρο αφιέρωμα. Μέχρι και το συντηρητικότατο Fox News έκανε αναφορά στο τραγικό γεγονός, ενώ εκτενές ρεπορτάζ είχαν και οι Times of India. Τα χάσταγκ -δηλαδή οι κωδικές ονομασίες αναφοράς στο Twitter#bloodystrawberries# #manolada# έγιναν παγκόσμια «trend», μετρώντας δεκάδες χιλιάδες σχετικές αναφορές από ανθρώπους από όλο τον κόσμο στο Twitter, με τους περισσότερους από αυτούς να καλούν σε μποϊκοτάζ. Πολλές εικόνες κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από τις πιο χαρακτηριστικές αυτή με τα ματωμένα χέρια από τα οποία πέφτουν δύο φράουλες και στη λεζάντα γράφει «Πριν ξαναγοράσετε φράουλες από τη Μανωλάδα, στην Ελλάδα, απλώς σκεφτείτε πως είναι καλυμμένες με το αίμα μεταναστών εργατών. Στις 17 Απριλίου 2013, περισσότεροι
Η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ στις παράγκες όπου διαμένουν οι μετανάστες εργάτες. Όπως μάς είπαν οι ίδιοι, αυτά τα μισοκατεστραμμένα παραπήγματα θεωρούνται «λουξ» γιατί έχουν τοίχους!..
ουλοπαραγωγών», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Π. Σκουρλέτης που βρέθηκε στη Μανωλάδα με κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ την Παρασκευή.
Συλλήψεις μετά την άφιξη Δένδια και η μοίρα των τραυματιών Την Παρασκευή, δύο περίπου ώρες μετά την άφιξη του υπουργού Δημόσιας Τάξης στο Α.Τ. Βάρδας, συνελήφθησαν οι τρεις αναζητούμενοι επιστάτες. Η σύλληψη έγινε μετά την παρέλευση του αυτοφώρου αλλά βάσει ενταλμάτων. Είχαν προηγηθεί οι συλλήψεις δύο 38χρονων με την κατηγορία της υπόθαλψης εγκληματία, καθώς τους φιλοξένησαν τα προηγούμενα βράδια. Τελικά οι τρεις συνελήφθησαν στην Αμαλιάδα, ο ένας στον δρόμο και οι άλλοι δύο καθ’ οδόν σε δικηγορικό γραφείο. Οι τρεις, καθώς και ο 57χρονος ιδιοκτήτης της επιχείρησης βαρύνονται με κατηγορίες για φυσική / ηθική αυτουργία σε απόπειρες ανθρωποκτονίας, παράνομη απασχόληση αλλοδαπών χωρίς άδεια και συμμε-
τοχή σε λαθραία εμπορία ανθρώπων. Σε βάρος του 27χρονου υπάρχει παλιότερη δικογραφία -μία από τις 150 που εκκρεμούν καταδεικνύοντας το μέγεθος του προβλήματος αλλά και το πόσο γνωστό ήταν στην τοπική κοινωνία, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες σε βάρος Αιγύπτιου εργάτη, τον οποίο είχε σύρει πέρυσι τον Αύγουστο με το αυτοκίνητο για ένα χιλιόμετρο. Ο Ν. Δένδιας στην επίσκεψή του, δεδομένης και της διεθνούς κατακραυγής, διαβεβαίωσε πως δεν θα απελαθούν τα θύματα της επίθεσης που δεν έχουν χαρτιά, χωρίς καμία αναφορά σε όσους δεν τραυματίστηκαν αλλά είναι μάρτυρες της επίθεσης, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι αυτό που θα έπρεπε να είναι πρόβλεψη του νόμου, ώστε να μπορεί να διεξαχθεί μια δίκαιη προανάκριση και δίκη, φτάνει να εξαρτάται από την απόφαση του υπουργού και τα «ευγενή συναισθήματά του» - που στην προκειμένη περίπτωση δεν φαίνεται να περιλαμβάνουν την εξασφάλιση της παρουσίας μαρτύρων στη δίκη.
από 20 μετανάστες, που διεκδικούσαν να πληρωθούν για τη δουλειά τους, δέχθηκαν επίθεση και πυροβολήθηκαν από τους Έλληνες εργοδότες τους. Η ελληνική κυβέρνηση καλύπτει τους δολοφόνους που δρουν με την υποστήριξη της Χρυσής Αυγής. Μποϊκοτάρετε τις φράουλες από τη Μανωλάδα, στην Ελλάδα». Άλλη δυνατή εικόνα, αυτή που σε λευκό φόντο έχει ένα κοκτέιλ φράουλας με ελληνική σημαιούλα και λέει «Απολαύστε το daiquiri φράουλας, έχει φτιαχτεί με αληθινό αίμα». Ο διεθνής σάλος και το ενδεχόμενο μποϊκοτάζ δεν έχει θορυβήσει μόνο τους φραουλοπαραγωγούς αλλά και την ίδια την κυβέρνηση, που έστειλε κακήν κακώς τον υπουργό Δημοσίας Τάξης, Ν. Δένδια, για να φροντίσει να συλληφθούν οι δράστες και να «αλλάξει» στη Μανωλάδα λίγο το κλίμα.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
20
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Σημαντικές επαφές στο Βερολίνο για τις αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο Σημαντικές επαφές με Γερμανούς αξιωματούχους είχαν στο Βερολίνο Έλληνες βουλευτές της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής. Οι βουλευτές Βαρβιτσιώτης, Τασούλας (Ν.Δ.), Χατζηλάμπρου (ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ), Γιαννακάκη (ΔΗΜ.ΑΡ.) και Σαλτούρος (ΠΑΣΟΚ) έθεσαν στους Γερμανούς το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου, καθώς είχε γίνει γνωστό το πόρισμα της ειδικής επιτροπής του υπουργείου Οικονομικών. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο εκπρόσωπος για θέματα Ασφάλειας της καγκελαρίας, Χέουσγκεντ, απάντησε στους Έλληνες βουλευτές ότι «αυτά τα θέματα ανήκουν στο παρελθόν», προσθέτοντας όμως: «Αν νομίζετε ότι υπάρχει νομική βάση να προχωρήσετε». Πολύ θετική ήταν η στάση της Ανέτ Γκροθ, βουλευτού της Αριστεράς και προέδρου της επιτροπής Ελληνογερμανικής Φιλίας του Κοινοβουλίου. Η βουλευτής, αφού ευχαρίστησε τους Έλληνες συναδέλφους της για τη στάση που κράτησε η Ελλάδα, μη θέτοντας θέμα «όσο η Γερμανία περνούσε δύσκολες» στιγμές, ξεκαθάρισε ότι τώρα «η Γερμανία πρέπει να επανορθώσει». Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τις επαφές των Ελλήνων βουλευτών με πολλούς Γερμανούς αξιωματούχους οι τελευταίοι δεν στήριξαν αλλά απέφυγαν να πάρουν θέση για τις απόψεις που εξέφρασε ο Σόιμπλε, ο οποίος επιχείρησε να κλείσει το θέμα των αποζημιώσεων. Από τις επαφές των Ελλήνων βουλευτών έγινε φανερό ότι η Ελλάδα πρέπει να προβάλει με επιμονή και τεκμηριωμένα τις απόψεις της επί του κρίσιμου αυτού θέματος, προκειμένου να πείσει για το δίκαιο του αιτήματός της και να πετύχει σημαντικά αποτελέσματα.
Η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ έξω από τις φυλακές των Γρεβενών. Διακρίνονται οι βουλευτές Τ. Κουράκης και Ευ. Ουζουνίδου, ο δικηγόρος και πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Μ. Λαμτζίδης και το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Γρεβενών Σοφοκλής Εταιρίδης
Εζήλωσαν το Γκουαντάναμο
ΑΝΤΑΡΣΥΑ:
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΜΑΡΟΥΛΑ ΠΛΗΚΑ
Εξόδος από το ευρώ και την Ε.Ε. για την αντικαπιταλιστική προοπτική
Μεθόδους Γκουαντάναμο φαίνεται ότι εζήλωσαν άνδρες των ΕΚΑΜ και σωφρονιστικοί υπάλληλοι των φυλακών στα Γρεβενά. Στο πλαίσιο του ελέγχου που έκαναν στα κελιά της φυλακής, στις 13 Απριλίου, προχώρησαν σε βιαιότητες και πρωτοφανείς εξευτελισμούς σε βάρος των κρατουμένων, ενώ την ίδια ώρα η διεύθυνση των φυλακών «δεν είδε δεν άκουσε τίποτε» και το υπουργείο Δημόσιας Τάξης, κατά τη συνήθη του πρακτική, μίλησε για νομότυπη έρευνα... Την περασμένη Παρασκευή αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, στην οποία συμμετείχαν ο βουλευτής και αντιπρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπής Σωφρονιστικού Συστήματος της Βουλής Τάσος Κουράκης, η βουλευτής Κοζάνης Ευγενία Ουζουνίδου και ο πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Μανώλης Λαμτζίδης, επισκέφθηκε τις φυλακές. Εκεί μάλιστα βρισκόταν την ίδια ώρα και ο υπουργός Δικαιοσύνης Αντώνης Ρουμπακιώτης. Έλληνες και αλλοδαποί κρατούμενοι πλησίασαν τους πολιτικούς και άρχισαν να περιγράφουν τα όσα έζησαν κατά τη διάρκεια του ελέγχου που έγινε στα κελιά τους, στο πλαίσιο της σχετικής εντολής Δένδια.
Η έξοδος από το ευρώ και την Ευρωζώνη συνιστά τη βασική προϋπόθεση για τη χάραξη μιας διαφορετικής πορείας για τη χώρα, μιας πορείας προς τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό, υπογράμμισαν τα στελέχη της Κεντρικής Συντονιστικής Επιτροπής της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν με σκοπό την παρουσίαση των θέσεων ενόψει της 2ης Πανελλαδικής της Συνδιάσκεψης, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 1 και 2 Ιουνίου στην Αθήνα. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ τονίζει ότι, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΚΚΕ, για διαφορετικούς λόγους, δεν θέτουν στο κίνημα τις προτάσεις εκείνες που είναι ικανές να το τοποθετήσουν σε αντικαπιταλιστική τροχιά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θεωρούν κομβικής σημασίας τη μετωπική δράση στο πλαίσιο του κινήματος. «Εμείς προτείνουμε στον λαό ένα πολιτικό πρόγραμμα που ξεκινάει από την ανατροπή της κυβέρνησης, την ακύρωση των Μνημονίων και των δανειακών συμβάσεων, την έξοδο από το ευρώ και την Ε.Ε., την άμεση βελτίωση της ζωής του λαού, την εθνικοποίηση των τραπεζών, την ανάπτυξη και το βάθεμα της δημοκρατίας», υπογράμμισε ο Αντώνης Δραγανίγος, στέλεχος του ΝΑΡ. Και πρόσθεσε: «Αυτή η κατεύθυνση είναι διαφορετική από άλλες κατευθύνσεις μέσα στην Αριστερά. Είτε τη διολίσθηση του ΣΥΡΙΖΑ στην αναδιαπραγμάτευση των Μνημονίων. Είτε την άρνηση του ΚΚΕ να προτείνει ένα πρόγραμμα ανατροπής για το σήμερα, την απροθυμία του να συνεργαστεί με άλλες αγωνιστικές δυνάμεις, την αποφυγή κριτικής των καθεστώτων του ‘υπαρκτού σοσιαλισμού’». «Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ επιμένει στη γραμμή της πολιτικής μετωπικής συμπόρευσης των αγωνιστών και των δυνάμεων της αντικαπιταλιστικής, αντι-Ε.Ε., αντιιμπεριαλιστικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς», σημείωσε ο Παναγιώτης Σωτήρης, στέλεχος της ΑΡΑΝ. «Μπαίνουμε μπροστά στις μάχες χωρίς καμία αναμονή, ενωτικά μαζί με όλον τον κόσμο που στρέφεται προς τα αριστερά και ξεπερνάει τις πολιτικές των ηγεσιών ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ», τόνισε ο Γιάννης Σηφακάκης, στέλεχος του ΣΕΚ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΜΟΣ
Εξπρές του μεσονυκτίου Τα όσα είπαν θύμιζαν σκηνές από την ταινία «Εξπρές του μεσονυκτίου», αλλά και τις εικόνες που είδαν το φως της δημοσιότητας από τους βασανισμούς των κρατουμένων στο Γκουαντάναμο από Αμερικανούς στρατιώτες και στρατιωτίνες. «Όρμησαν μέσα, μας υποχρέωσαν να γονατίσουμε, μας
Αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ επισκέφθηκε προχθές τις φυλακές των Γρεβενών βάλανε πισθάγκωνα τις χειροπέδες και μας χτυπούσαν με τα γκλοπς. Όταν φωνάζαμε από τον πόνο μας χτυπούσαν με τα «τέιζερ», μας έκαναν ηλεκτροσόκ στον αυχένα και σε άλλα σημεία του σώματός μας. Όλα αυτά χωρίς κανένας από εμάς να δημιουργήσει νωρίτερα κάποιο πρόβλημα. Δεν μας ζήτησαν καν να βγούμε έξω από τα κελιά», έλεγε ένας από αυτούς. Στη συνέχεια -σύμφωνα πάντα με τις καταγγελίες τους- τους υποχρέωσαν να μείνουν εντελώς γυμνοί και στη συνέχεια τους είπαν να μπουν στη σειρά για να βγουν έξω έτσι. Ένας κρατούμενος αλβανικής καταγωγής υποστήριξε ότι οι άνδρες των ΕΚΑΜ του τύλιξαν το κεφάλι με την αλβανική σημαία που είχε στο κελί του και τον χτυπούσαν δυνατά με κλόμπς... «Οι κινήσεις τους θύμιζαν άλλες εποχές ναζιστικών και γερμανοφασιστικών βασανιστηρίων, όπου οι ναζί ηδονίζονταν να βασανίζουν ανυπεράσπιστους ανθρώπους» τονίζουν στη μηνυτήρια αναφορά που κατέθεσαν. «Μας ξυλοκοπούσαν ασύστολα, έκαναν χρήση ηλεκτροσόκ σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος (χέρια, πόδια, λαιμούς, ακόμη και στα μάτια), αδιαφορώντας για τις συνέπειες των πράξεών τους» αναφέρουν σε άλλο ση-
μείο και προσθέτουν: «οι βρισιές τους κάθε άλλο παρά σωφρονιστικό υπάλληλο θύμιζαν. Βρίσθηκαν οι οικογένειές μας και οι μητέρες μας που είναι πεθαμένες». Οι κρατούμενοι ζητάνε από τον υπουργό Δικαιοσύνης να τους προστατέψει από τέτοιες συμπεριφορές «που δυσφημίζουν τις θεμελιώδεις αξίες της Δημοκρατίας».
Οι ιατρικές γνωματεύσεις τους επιβεβαιώνουν Η διεύθυνση των φυλακών χαρακτήρισε «υπερβολικές» τις σχετικές αφηγήσεις των κρατουμένων, ωστόσο οι γνωματεύσεις από γιατρό των 28 φυλακισμένων της πτέρυγας Α2 επιβεβαιώνουν τις καταγγελίες τους. Ο γιατρός διαπιστώνει ότι οι κρατούμενοι φέρουν μώλωπες, οιδήματα, κακώσεις, αιματώματα σε διάφορα σημεία του σώματός τους, ακόμη και στα γεννητικά όργανα. Σχεδόν στο σύνολό τους παρουσιάζουν «ίχνη δερματίτιδας από χρήση συσκευής εκκένωσης ρεύματος» είτε στον αυχένα είστε στον μηρό τους, ένας μάλιστα στο σημείο των ματιών. Κατά τη διάρκεια της έρευνας στα κελιά οι δυνάμεις των ΕΚΑΜ φέρεται να έβγαλαν όλη τους μανία. Κατέστρεψαν ό,τι βρήκαν μπροστά τους, από τρόφιμα, απορρυπαντικά, ρούχα, είδη προσωπικής υγιεινής και αυτοσχέδια έπιπλα. Από το μένος τους δεν γλίτωσαν ούτε οι οικογενειακές φωτογραφίες των κρατουμένων, τις οποίες έσκισαν, όπως έσκισαν και διάφορα δικαστικά έγγραφα που είχαν οι κρατούμενοι στην κατοχή τους. Δυστυχώς μέχρι και χθες ουδείς θέλησε να ερευνήσει τις καταγγελίες τους στα σοβαρά.
ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Απάντηση στις προκλήσεις του μέλλοντος
Ο κόσμος ζητά όλο και περισσότερη ενέργεια 7 Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, η είσοδος χωρών με μεγάλο αριθμό κατοίκων στην κατηγορία των αναπτυσσόμενων κρατών, δηλαδή εκείνων των οποίων όλο και περισσότεροι έχουν πρόσβαση στα αγαθά του πολιτισμού, και βέβαια η όλο και μεγαλύτερη επίδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας στο φυσικό περιβάλλον, έχουν διαμορφώσει μία νέα πραγματικότητα σχετικά με τα ενεργειακά δεδομένα. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται να εργαστούμε συστηματικά ώστε σε επίπεδο περιοχών, κρατών, ηπείρων και διεθνώς, να μπορέσουμε να συμβιβάσουμε δύο πραγματικότητες διαμετρικά αντίθετες. Από τη μία μεριά, τη συνεχιζόμενη αύξηση της ζήτησης για φθηνή, εύκολα προσβάσιμη ενέργεια. Και από την άλλη μεριά, την ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος – όχι μόνο για περιορισμό της επίδρασης που έχουμε σε αυτό, αλλά ει δυνατόν και για αναστροφή κάποιων από τις συνέπειες που του έχουν προκαλέσει οι ανθρώπινες δραστηριότητες στο παρελθόν.
Δύσκολο πρόβλημα – αλλά όχι χωρίς λύσεις 7 Πρόκειται για ένα πρόβλημα για δυνατούς λύτες. Ωστόσο, σε αυτήν τη μακρόπνοη και απαραίτητη προσπάθεια, τα κράτη, οι διεθνείς οργανισμοί, οι φορείς, αλλά και τα νοικοκυριά και εμείς οι ίδιοι, έχουμε έναν ισχυρό σύμμαχο. Το φυσικό αέριο, το συμβατικό καύσιμο που χάρη στις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά του προσφέρει τη δυνατότητα ευελιξίας στις υπάρχουσες και μελλοντικές πολιτικές ενέργειας. Είναι ένα καύσιμο ασφαλές, με πληθώρα εφαρμογών σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και με πολύ ανταγωνιστική τιμή. Ας δούμε όμως αναλυτικά κάποιες από τις περιβαλλοντικές ιδιότητες του φιλικού στην τσέπη και το περιβάλλον, καυσίμου:
Εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα: 7 Το φυσικό αέριο δεν εκπέμπει μεγάλες ποσότητες επιβλαβών αερίων. Συγκρινόμενο με άλλα ορυκτά καύσιμα εκλύει μικρότερες ποσότητες CΟ2. Όταν χρησιμοποιείται για θέρμανση ή στη
βιομηχανία, εκλύει 25-30% λιγότερο από το πετρέλαιο και 4050% λιγότερο από τον άνθρακα, ανά παραγόμενη ενεργειακή μονάδα. Η καύση του είναι καθαρή, πρακτικά χωρίς καπνό και αιωρούμενα σωματίδια – ουσιαστικά εκπέμπονται μόνο υδρατμοί και πολύ λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από ότι με τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα.
Εκπομπές άλλων αερίων 7 Το φυσικό αέριο παράγει δύο με τρεις φορές λιγότερα οξείδια του αζώτου (ρυπαντικές ουσίες που συμβάλλουν πολύ περισσότερο στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από το CO2) και πολύ λιγότερο διοξείδιο του θείου (που ευθύνεται για την όξινη βροχή) από τον άνθρακα, ανά μονάδα ενεργειακού περιεχομένου. Το φυσικό αέριο συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της μόλυνσης από αιωρούμενα σωματίδια που υπολογίζεται ότι ευθύνονται για 200.000 θανάτους ετησίως στην Ευρώπη.
Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 7 H μετατροπή των εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ως καύσιμο άνθρακα και πετρέλαιο σε εργοστάσια αεριοστρόβιλων συνδυασμένου κύκλου, τα οποία έχουν πολύ καλύτερη απόδοση, θα μείωνε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 58% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.
Συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θέρμανσης 7 Έχει απόδοση άνω του 90% και μεγαλύτερη μείωση των εκπομπών αερίων σε σύγκριση με την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από ένα συμβατικό εργοστάσιο. Το φυσικό αέριο αποτελεί το ιδανικό καύσιμο για συμπαραγωγή.
Απόδοση: 7 Το φυσικό αέριο έχει συνολικότερα υψηλότερη απόδοση μετατροπής και μικρότερη απώλεια ενέργειας από άλλα ορυκτά καύσιμα κατά την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος ή θέρμανσης. Τι σημαίνει αυτό, με απλά λόγια; Ότι για να έχουμε την ίδια ποσότητα ενέργειας, χρειαζόμαστε λιγότερους φυσικούς πόρους – άρα επιβαρύνουμε λιγότερο το περιβάλλον.
Οδικές μεταφορές 7 Τα οχήματα που κινούνται με φυσικό αέριο εκλύουν 20-25% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από τα συμβατικά, για αυτό είναι ιδανικά για επαγγελματικούς και δημόσιας χρήσης στόλους (λεωφορείων ή απορριμματοφόρων) αστικών περιοχών. Το διοξείδιο του θείου, τα οξείδια του αζώτου και οι εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα μπορούν να μειωθούν σημαντικά με τη μετάβαση του τομέα των μεταφορών από το πετρέλαιο στο φυσικό αέριο. Ενώ οι εκπομπές CO2 μπορούν να μειωθούν κατά 50% περίπου, οι εκπομπές του διοξειδίου του θείου μπορούν να μειωθούν κατά χίλιες φορές, συμβάλλοντας έτσι καταλυτικά στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και στη μείωση των προβλημάτων υγείας των κατοίκων των αστικών περιοχών.
Θέρμανση: 7 Το φυσικό αέριο προσφέρεται ως μία εξαιρετικά αποδοτική λύση για τις ανάγκες θέρμανσης των οικιακών, εμπορικών και βιομηχανικών χρηστών. Η χρήση λέβητων υψηλής απόδοσης (περίπου 90%) είναι δυο φορές αποδοτικότερη για τη μείωση των εκπομπών CO2, αν ληφθούν υπόψη οι απώλειες των δικτύων, μετατρέποντας το αέριο σε ηλεκτρικό ρεύμα που προορίζεται για θέρμανση χώρων. Το φυσικό αέριο μας δίνει ανταγωνιστική, φθηνότερη από το πετρέλαιο θέρμανση... χωρίς αιθαλομίχλη πάνω από την πόλη μας!
Μέλλον με το φυσικό αέριο 7 Η περαιτέρω διάδοση του φυσικού αερίου αποτελεί σήμερα την πιο υπεύθυνη και ρεαλιστική επιλογή για τη μελλοντική απρόσκοπτη και περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένη κάλυψη των ενεργειακών μας αναγκών. Για αυτό εξάλλου και είναι σημαντική προτεραιότητα της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού, συν τοις άλλοις, μπορεί να γίνει γέφυρα διαχρονικής μετάβασης από τις συμβατικές στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. Επιχειρήσεις, επαγγελματίες και νοικοκυριά εξοικονομούν ενέργεια, μειώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, και συνεισφέρουν στην προστασία του περιβάλλοντος χωρίς συμβιβασμούς στην αποδοτικότητα και την ευκολία. Στη χώρα μας, όλες αυτές οι σημαντικές περιβαλλοντικές ιδιότητες του φυσικού αερίου συνδυάζονται και με τον ισχυρό αναπτυξιακό του ρόλο, καθιστώντας έτσι έναν παράγοντα με ουσιαστική επίδραση σε ένα καλύτερο μέλλον για την Ελλάδα και τους κατοίκους της.
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
22
ΘΕΜΑΤΑ
«Έχασες από τον κοκαλιάρη»
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΑΛΟΥΠΗΣ
Μοιάζει παράδοξο, ίσως και μακάβριο, αλλά είναι, δυστυχώς, πραγματικότητα. Η αιματηρή επίθεση στον μαραθώνιο της Βοστώνης, αποτέλεσε την αφορμή για να πληροφορηθεί περισσότερος κόσμος και ιδίως οι νεότεροι- για τον μεγάλο και ξεχασμένο άθλο του Στέλιου Κυριακίδη. Ο γιος του Δημήτρης, άλλωστε, ήταν τιμώμενο πρόσωπο στην εξέδρα των επισήμων την ώρα των εκρήξεων που σκόρπισαν τον τρόμο. Τέτοια εποχή, την άνοιξη του 1946, οι εφημερίδες γέμιζαν με πρωτοσέλιδα θριαμβευτικά για τη νίκη του Κυριακίδη στον μαραθώνιο της Βοστώνης. Η συγκλονιστική ιστορία έγινε αργότερα ντοκιμαντέρ και ταινίες στο εξωτερικό... Γεννημένος στις 4 Μαΐου 1910 στην Πάφο, ο Κυριακίδης μεγάλωσε φτωχικά. Παιδί αγροτών, άρχισε να δείχνει το ταλέντο του στο τρέξιμο στη Λεμεσό και το 1936 πήρε μέρος με την ελληνική εθνική ομάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ήδη από το 1934 είχε εγκατασταθεί στο Χαλάνδρι κι εργαζόταν στην Ηλεκτρική Εταιρεία (σήμερα ΔΕΗ) μετρώντας το ρεύμα στα ρολόγια. Όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, διέκοψε αναγκαστικά τον αθλητισμό, με την αγωνία για την επιβίωση της οικογένειάς του, και πούλησε ακόμα και το σπίτι του.
Προπονήσεις δίχως παπούτσια Με το τέλος του πολέμου, κι ενώ είχε «χάσει» από τις κακουχίες συναθλητές κι αγαπημένα πρόσωπα, πήρε την απόφαση να τρέξει και πάλι. Δίχως φαγητό, χωρίς παπούτσια καλά - καλά ξεκίνησε προπονήσεις. Στο μυαλό του υπήρχε μόνο ο μεγαλύτερος αγώνας, αυτός του μαραθωνίου της Βοστώνης. Στόχος του να μπορέσει να ευαισθητοποιήσει ομογενείς κι Αμερικανούς προκειμένου να βοηθήσουν τον αποκαμωμένο ελληνικό λαό που έβγαινε από τα συντρίμμια της Κατοχής κι οδηγούταν στον Εμφύλιο. Ο Κυριακίδης δεν έβρισκε οικονομική στήριξη για να μπορέσει να καλύψει τα έξοδα μετάβασης στις ΗΠΑ. Για να αγοράσει εισιτήριο πούλησε τα μισά έπιπλα του σπιτιού του. Ένα εισιτήριο άνευ επιστροφής, αφού δεν έφταναν τα χρήματα. Ρισκάροντας τα πάντα, ακόμα και τον γυρισμό στην Ελλάδα, έφτασε στην Αμερική (με το αεροπλάνο που εγκαινίασε τη γραμμή Αθήνα - Νέα Υόρκη) για να αντιμετωπίσει τερά-
Ο Κυριακίδης, για να μπορέσει να καλύψει τα έξοδα μετάβασης στις ΗΠΑ, πούλησε τα μισά έπιπλα του σπιτιού του. Ένα εισιτήριο άνευ επιστροφής, αφού δεν έφταναν τα χρήματα
Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΟΥ «ΚΟΚΑΛΙΑΡΗ» ΕΛΛΗΝΑ ΑΘΛΗΤΗ ΤΟ 1946
Ο ξεχασμένος άθλος του Κυριακίδη στον μαραθώνιο της Βοστώνης στιες αθλητικές φυσιογνωμίες όπως ο νικητής του 1945 Τζόνι Κέλι από τις ΗΠΑ, ο Άγγλος Κένεθ Μπέιλι, ο Καναδός Κοτέ.
«Θα καταρρεύσεις» Οι γιατροί της διοργάνωσης εξέτασαν υποχρεωτικά τον Κυριακίδη, όπως προέβλεπαν οι κανονισμοί. Το απαγορευτικό τής επιστημονικής επιτροπής ήταν σαφές κι επίσημο, όπως αποκάλυψε χρόνια μετά ο ίδιος ο Κυριακίδης: «Δεν θα τρέξεις! Υ-
πάρχει κίνδυνος για την υγεία σου. Σου απαγορεύουμε τη συμμετοχή, αφού είσαι πολύ αδύναμος κι ενδεχομένως να καταρρεύσεις στον δρόμο από την εξάντληση». Με υπεύθυνη δήλωση ο Κυριακίδης ανέλαβε προσωπικά την ευθύνη για τη ζωή του, όντας ταλαιπωρημένος από τη λιμοκτονία στην Κατοχή: «Θα τρέξω κι ας πεθάνω στον αγώνα». Οι αμερικανικές εφημερίδες τον βάφτισαν «κοκαλιάρη» και «ο Έλληνας με τα βαθουλωμένα μάτια».
Η μέρα του μαραθωνίου ήταν η 20ή Απριλίου 1946. Ο Κυριακίδης, όπως διαβάζουμε και στα δημοσιεύματα που σας παρουσιάζουμε, χιλιόμετρο με χιλιόμετρο ανέβαινε, αν και δεν ξεκίνησε καλά. Στο 40ό χιλιόμετρο πέρασε και τον πρωτοπόρο Κέλι. Νίκη! Με πανευρωπαϊκό ρεκόρ 2ωρ. 29’ 27’’. Δεύτερος ο Κέλι με 2 ωρ. 31’ 34’’. Λίγο αργότερα η Ελλάδα πληροφορούταν τα ανέλπιστα χαρμόσυνα νέα...
Ο Τρούμαν, πρόεδρος της Αμερικής, προσκάλεσε στον Λευκό Οίκο τον Κυριακίδη, μαζί με τον σπουδαίο, αλλά δεύτερο Τζόνι Κέλι (το 2000 ανακηρύχθηκε από το Runner’s World ο κορυφαίος δρομέας του 20ού αιώνα). Ο Κυριακίδης αφηγήθηκε το περιστατικό χρόνια αργότερα σε τηλεοπτική εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού: «Ο Χάρι Τρούμαν ρώτησε τον Τζόνι Κέλι: ‘Πώς έχασες απ’ αυτόν τον κοκαλιάρη κι αδύναμο Έλληνα;’. Ο Κέλι ψέλλισε: ‘Κανένας δεν μπορούσε να τον κερδίσει. Εγώ έτρεχα για τον εαυτό μου κι αυτός για έναν ολόκληρο λαό...’». Ο Τρούμαν εξεπλάγην κι αμέσως πρότεινε στον Κυριακίδη να ζητήσει σαν πριμ ό,τι επιθυμούσε. Ρούχα, τρόφιμα, χρήματα...
«Πακέτο Κυριακίδη» Η απάντηση του Κυριακίδη συγκλόνισε: «Δεν θέλω τίποτα για εμένα. Το μόνο που παρακαλώ είναι να στείλετε ρούχα και τρόφιμα στα 7 εκατομμύρια του ελληνικού λαού που λιμοκτονεί. Μόνο να βοηθήσετε τον λαό μου που υποφέρει». Η ευαισθητοποίηση στις ΗΠΑ ήταν τεράστια. Ο Κυριακίδης γύριζε από πολιτεία σε πολιτεία συγκεντρώνοντας βοήθεια από δωρεές. Το λεγόμενο «Πακέτο Κυριακίδη» έφτασε στην Ελλάδα με έξι καράβια γεμάτα τρόφιμα, φάρμακα κλπ. Επίσης, συγκεντρώθηκε το ποσό των 250.000 δολαρίων, τεράστιο για τα δεδομένα της εποχής.
Υποδοχή ήρωα
Στις 4 Μαΐου 1946 η εφημερίδα «Αθλητισμός» αναγγέλλει την επίσκεψη στον Τρούμαν, ενώ αποκαλύπτει το μυστικό ψυχής του Κυριακίδη για τη νίκη μετά την «κατάρρευση» του Κέλι
Η υποδοχή του στην Αθήνα ήταν συγκλονιστική. Περισσότερο από ένα εκατομμύριο κόσμος, που είχε συρρεύσει απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας, τον περίμενε στις 23 Μαΐου για να γκρεμίσει τα τείχη. Ήταν η στιγμή που φωταγωγήθηκε ξανά η Ακρόπολη. Για πρώτη φορά μετά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου! Η πορεία του Κυριακίδη παραμένει, δυστυχώς, άγνωστη σε μεγάλο βαθμό. Μέσα από την τραγωδία στη Βοστώνη φωτίστηκαν ίσως περισσότερο κάποιες πτυχές της. Η καριέρα του, όμως, από την αρχή ως το τέλος και μέσα στη συμφορά της κατοχικής - μεταπολεμικής Ελλάδας ήταν γεμάτη από συμβολισμούς, έμπνευση, δύναμη, ενότητα, αισιοδοξία... Αναμφίβολα, η αντικειμενική και ηθική αξία της νίκης του τον κατατάσσει στους κορυφαίους στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού.
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΘΕΜΑΤΑ ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ «Προβάδισμα του νου Πυξίδα αγώνα Η Χιροσίμα, το Ολντερμάστον Και του κόσμου οι Μαραθώνες» (Τεύκρος Ανθίας) ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΤΡΙΓΑΖΗ*
Σαν σήμερα, πριν από 50 χρόνια, γραφόταν μια λαμπρή σελίδα στην ιστορία του ελληνικού κινήματος ειρήνης με την πραγματοποίηση της πρώτης Μαραθώνιας Πορείας, της οποίας ηγήθηκε ο θαρραλέος αγωνιστής Γρηγόρης Λαμπράκης, αντιπρόεδρος της ΕΕΔΥΕ, βουλευτής της Αριστεράς στην Α’ Πειραιά (συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ), πολυβαλκανιονίκης και υφηγητής της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πηγή έμπνευσης για την Α’ Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης ήταν η πορεία από το Ολντερμάστον στο Λονδίνο (80 χιλιόμετρα) του βρετανικού κινήματος «Εκστρατεία για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό» (CND), στην οποία το 1961 είχε πάρει μέρος ο συντάκτης του περιοδικού Γιάννης Θεοδωράκης «Δρόμοι της Ειρήνης» και το 1962 ο αρχισυντάκτης του ίδιου περιοδικού Μάρκος Δραγούμης. Στο μεταξύ, είχε πάρει μεγάλη ανάπτυξη στην Ελλάδα το κίνημα της νεολαίας, με συνθήματα το 1-1-4 και το «15% για την Παιδεία», το οποίο πρωτοστατούσε και στον γενικότερο αγώνα για την ειρήνη και τη δημοκρατία. Στην πορεία Ολντερμάστον - Λονδίνο (βλέπε φωτό) του 1963 (12-14 Απριλίου) είχε πάρει μέρος και ο ίδιος ο Λαμπράκης, μαζί με τους Μανώλη Γλέζο, Λεωνίδα Κύρκο, Σπύρο Λιναρδάτο και την Μπέτυ Αμπατιέλου, καθώς και με πολλούς Έλληνες και Κύπριους του Λονδίνου, μεταξύ των οποίων ο γνωστός Κύπριος ποιητής Τεύκρος Ανθίας, ο οποίος είχε έρθει να πορευτεί και από τον Μαραθώνα, συνοδεύοντας τον Λαμπράκη κατά την επιστροφή του από το Λονδίνο. Ο Γρ. Λαμπράκης είχε φέρει από το Ολντερμάστον και το -πασίγνωστο πλέον- πανό που κρατούσε σ’ όλη τη διάρκεια της τετραήμερης πορείας, με τη λέξη ΕΛΛΑΣ στη μία πλευρά και GREECE στην άλλη. Με το πανό αυτό στα χέρια του, ο Γρ. Λαμπράκης κατέβηκε τα σκαλιά του Τύμβου του Μαραθώνα, ώρα 8 το πρωί της 21ης Απριλίου 1963, για να ξεκινήσει την πορεία του προς την Αθήνα. Ξεκίνησε, λοιπόν, τον Μαραθώνιό του ο Γρ. Λαμπράκης, διασπώντας
23
Η Α΄ Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης ένα ιστορικό ορόσημο τον πρωτοφανή αστυνομικό κλοιό. Μετά τη διασταύρωση της Ραφήνας απέκτησε και τρεις συνοδοιπόρους, απλούς αγωνιστές, τους Παντελή Γούτη, Ανδρέα Μαμμωνά και Μπάμπη Παπαδόπουλο. Εννοείται ότι τον συνόδευε διαρκώς ισχυρή αστυνομική δύναμη και πολλοί δημοσιογράφοι.
Απαγορευμένη πορεία Η πορεία είχε απαγορευτεί από την τότε κυβέρνηση Καραμανλή, η οποία είχε συλλάβει και απελάσει και τους Βρετανούς αγωνιστές της ειρήνης που είχαν έρθει στην Αθήνα για να συμπαρασταθούν και να συμπορευτούν. Ανάμεσά τους και ο Πατ Ποτλ, γραμματέας του νομπελίστα φιλοσόφου και ηγέτη του διεθνούς αντιπυρηνικού κινήματος Μπέρτραντ Ράσσελ. Αντιλαμβάνεται κανείς μέσα σε ποιο κλίμα οργανώνεται η πορεία του Μαραθώνα. Η αντικομμουνιστική υστερία είχε φτάσει στο κατακόρυφο, αλλά οι οργανωτές δεν είχαν πτοηθεί ούτε στιγμή, ιδιαίτερα οι νέοι που τότε στελέχωναν την Κίνηση Νέων «Μπέρτραντ Ράσσελ» για την Ειρήνη και τον Αφοπλισμό, που είχε πρόεδρο τον Μιχάλη Περιστεράκη γεν. γραμματέα τον Νίκο Κιάο. Επέμεναν -λοιπόν- οι οργανωτές στην πραγματοποίηση της πορείας που στις συνθήκες εκείνης της εποχής ήταν μια μεγάλη πράξη πολιτικής ανυπακοής στην κυβερνητική απαγόρευση, στην αντικομμουνιστική υστερία και στην τρομοκρατία.
Απύραυλη Βαλκανική Ταυτόχρονα, ήταν ένα ισχυρό μήνυμα υπέρ της ειρήνης στα Βαλκάνια, όπου τότε η Ελλάδα αποτελούσε σημαντικό πιόνι στη σκακιέρα του «ψυχρού πολέμου», καθώς το επίσημο δόγμα της εξωτερικής της πολιτικής ήταν ο «από Βορρά κίνδυνος». Γι’ αυτό και ανάμεσα στα κύρια συνθήματα της Μαραθώνιας Πορείας ήταν η απομάκρυνση των αμερικανικών βάσεων από την Ελλάδα και η δημιουργία απύραυλης Βαλκανικής, αιτήματα που κυριάρχησαν και στη μεταδικτατορική περίοδο, μέχρι τη λήξη του ψυχρού πολέμου. Βεβαίως, ανάμεσα στα κύρια αιτήματα της πορείας ήταν και η δημοκρατία, ο τερματισμός του ολέθριου ανταγωνισμού των εξοπλισμών, η υπεράσπιση της ανεξαρτησίας της Κύπρου και του δικαιώματος του λαού της στην αυτοδιάθεση. Η πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης αποτέλεσε την αφορμή να εκδηλωθεί ένα ευρύ διεθνές κίνημα αλληλεγγύης με τους αγώνες του ελληνικού λαού για δημοκρατία, εθνική ανεξαρτησία και ειρήνη.
Ο Γρ. Λαμπράκης, διασπώντας τον πρωτοφανή αστυνομικό κλοιό. Μετά τη διασταύρωση της Ραφήνας απέκτησε και τρεις συνοδοιπόρους, απλούς αγωνιστές, τους Παντελή Γούτη, Ανδρέα Μαμμωνά και Μπάμπη Παπαδόπουλο. Εννοείται ότι τον συνόδευε διαρκώς ισχυρή αστυνομική δύναμη και πολλοί δημοσιογράφοι
«Θα συλληφθεί και ο Ράσσελ» Ο ίδιος (ο 90χρονος τότε) Μπέρτραντ Ράσσελ είχε δηλώσει ότι θα ερχόταν για να πορευτεί από τον Μαραθώνα, ώστε να διαμαρτυρηθεί εμπράκτως για την απαγόρευση της πορείας από την κυβέρνηση Καραμανλή. Και τι είχε απαντήσει ο τότε Σίμος Κεδίκογλου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Αχ. Γεροκωστόπουλος στην ερώτηση τι θα έκανε η κυβέρνηση αν ερχόταν ο Ράσσελ. Είχε πει το αμίμητο «Θα συλληφθεί και ο Ράσσελ». Τελικά, ο Ράσσελ έστειλε τους αντιπροσώπους του (ανάμεσα τους και τον βουλευτή του Εργατικού Κόμματος Μάλκολμ Μακιμίλαν) και δεν ήρθε ο ίδιος. Έτσι, απέφυγε η τότε κυβέρνηση ακόμα έναν διασυρμό. Τελικά, η πορεία είχε δύο κατευθύνσεις. Άλλοι, με πρώτο τον Λα-
μπράκη, ξεκίνησαν από τον Τύμβο του Μαραθώνα. Άλλοι συγκεντρώθηκαν στους Αμπελόκηπους για να σπάσουν την απαγόρευση πορευόμενοι αντίστροφα, από την Αθήνα στον Μαραθώνα. Εκεί βρέθηκαν και οι Μ. Θεοδωράκης, Μιχ. Περιστεράκης, Μ. Αργυράκης, Αλέκος Αλεξανδράκης και Αλίκη Γεωργούλη, οι οποίοι και συνελήφθησαν. Εκεί και δύο από τους Βρετανούς αγωνιστές, οι Τσέιμπερς και Ποτλ, που δεν είχαν συλληφθεί και απελαθεί τις προηγούμενες μέρες. Έτσι μπόρεσαν να γράψουν για την πορεία στο διεθνή τύπο και να τροφοδοτήσουν με ειδήσεις τους ξένους ανταποκριτές για τα περιστατικά και τις συνθήκες πραγματοποίησής της. Ας σημειωθεί ότι η εφημερίδα του Βρετανικού κινήματος CND Peace News είχε τιτλοφορήσει ως εξής το σχετικό
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Εκδήλωση για τον Μ. Περιστεράκη: Την Κυριακή, 21 Απριλίου 2013, ώρα 11 π.μ.,στο Αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δ. Αθηναίων (Ακαδημίας 50). Θυμόμαστε την Α’ Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης, ακριβώς 50 χρόνια από την πραγματοποίησή της. Τιμούμε τη μνήμη του Μιχάλη Περιστεράκη, προέδρου του Συνδέσμου Νέων «Μπέρτραντ Ράσσελ» για την Ειρήνη και τον Πυρηνικό Αφοπλισμό και της Αδέσμευτης Κίνησης Ειρήνης (Α.Κ.Ε.) Ομιλητές: Μ. Αρβανίτη - Σωτηροπούλου, Ν. Κιάος, Μαργ. Τριγάζης, Π. Περιστεράκη. Ειδικά προσκεκλημένος ο Σίμπσον Τόνι, διευθυντής του Ιδρύματος «Μπέρτραντ Ράσσελ για την ειρήνη». Στον συντονισμό της εκδήλωσης ο διεθυντής της Αυγής Νίκος Φίλης.
ρεπορτάζ: «Greece March Success», δηλαδή «Επιτυχία της ελληνικής πορείας».
Η σύλληψη του Λαμπράκη Και ο ίδιος ο Γρ. Λαμπράκης, ο θριαμβευτής του Μαραθωνίου της Ειρήνης, ο οποίος είχε συλληφθεί πριν από την Αγ. Παρασκευή και δεν μπόρεσε να τερματίσει, πήγε, όταν αφέθηκε ελεύθερος, στα γραφεία της ΕΕΔΥΕ απ’ όπου έστειλε τηλεγραφήματα, γράφοντας: «Πόθος δημοκρατικού λαού μας διά πορείαν Ειρήνης Μαραθών Αθήνας επραγματοποιήθη». Έναν μήνα μετά (22 Μαΐου 1963) ο μαραθωνοδρόμος της ειρήνης δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη από το φασιστικό παρακράτος, με τη συνενοχή και του επίσημου κράτους αστυνομίας κ.ά.). Η δολοφονία του προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση και λαϊκό ξεσηκωμό σ’ όλη την Ελλάδα, ιδιαίτερα από την ελληνική νεολαία. Έτσι γεννήθηκε η Δημοκρατική Κίνηση Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης», που ιδρύθηκε αρχές Ιουνίου του 1963 με πρωτοβουλία του Μίκη Θεοδωράκη. Έτσι έγινε ο «Ελληνικός Μάης» του 1963!
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι στέλεχος του Φιλειρηνικού Κινήματος και συγγραφέας του βιβλίου «Ο Λαμπράκης και το Κίνημα Ειρήνης» (εκδ. Ταξιδευτής)
24
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΘΕΜΑΤΑ Τα κορίτσια της Χαράρ δεν πάνε σχολείο. Ούτε και τ’ αγόρια. Για κάποιους αυτά τα παιδιά δεν λογαριάζονται σαν άνθρωποι. Είναι το κατακάθι του καφέ. Είναι αυτό που μένει στον πάτο του φλιτζανιού που κρατά ο κύριος Χάουαρντ Σουλτς της Starbucks
ΑΙΘΙΟΠΙΑ
Τα... «κατακάθια» του καφέ και η φιλεύσπλαχνη Starbucks ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΤΣΑΚΟΥ
Δουλεύουν έτσι λυγισμένες στα δυο έως και δώδεκα ώρες τη μέρα. Τα μάτια και τα δάχτυλα εκεί. Κοίτα, διάλεξε, κοίτα, διάλεξε. Αυτό μονάχα έμαθαν να κάνουν. Αυτό μόνο κάνουν στη ζωή τους. Μισό ευρώ το μεροκάματο. Μισό ευρώ να βλέπουν και να διαλέγουν τον καφέ για τη μισή τους ζωή. Έτσι είναι η ζωή στα βόρεια της Αιθιοπίας. Σιντάμο, Χαράρ, Γιγκαρτσέφε. Η ζωή τους είναι ο καφές. Εδώ, βλέπεις, γεννήθηκε το μαγικό ετούτο βοτάνι. Σ’ ένα μέρος που το λέγανε Κάφα κι έδωσε τ’ όνομά του στους μυρωδάτους αυτούς καρπούς που αιώνες αργότερα ταξίδεψαν όλο τον κόσμο. Πήγε παντού ο καφές. Πρώτα στην αραβική χερσόνησο πέρασαν τον καφέ οι Σαρακηνοί από το Τζιμπουτί κι από κει στην Μπραζίλια. Εκεί δοξάστηκε ο ταξιδεμένος θάμνος και λατρεύτηκε σαν μικρός θεός που φέρνει χρήμα κι ευτυχία στους τυχερούς που τον αγγίζουν. Μα αυτό το άγγιγμα του Μίδα, αιώνα τον αιώνα, χρόνο με τον χρόνο, όλο και λιγότεροι το γεύονταν. Όσο πλήθαιναν αυτοί που χαίρονταν τη γεύση του, τόσο λιγόστευαν αυτοί που γεύονταν τον πλούτο του. Στη μακρινή πατρίδα όμως ο χρόνος δεν λέει να αλλάξει κι όλα είναι σαν να μένουν ίδια. Άντρες και γυναίκες με τον καφέ δουλεύουν. Και κάνουν παιδιά για να δουλέψουν κι αυτά με τον καφέ. Ο πατέρας θα πάρει ένα ευρώ και κάτι για κάθε κιλό που θα βγάλει το χωράφι. Η μάνα άλλο μισό στις αποθήκες κι αυτό είναι όλο. Αυτή είναι όλη η ζωή για πάνω από δύο εκατομμύρια ψυχές στην Αιθιοπία. Ο καφές είναι το σημαντικότερο προϊόν της Αιθιοπίας, καλύπτει το 40% των εξαγωγών της και 15 από τα 71 εκατ. του πληθυσμού της ζουν από την καλλιέργειά του. Η Αιθιοπία
είναι μία από τις φτωχότερες χώρες της Γης, οι περισσότεροι αγρότες των συνδικάτων αμείβονται με λιγότερα από 80 σεντς για μισό κιλό καφέ! Τα κορίτσια της Χαράρ δεν πάνε σχολείο. Ούτε και τ’ αγόρια. Για κάποιους αυτά τα παιδιά δεν λογαριάζονται σαν άνθρωποι. Είναι το κατακάθι του καφέ. Είναι αυτό που μένει στον πάτο του φλιτζανιού που κρατά ο κύριος Χάουαρντ Σούλτς. Ο πανέξυπνος κύριος Σουλτς, που πριν από μερικά χρόνια σκέφτηκε αυτό που δεν σκέφτηκαν αυτοί οι αμόρφωτοι και ξυπόλητοι Αφρικανοί. Ο κύριος Σούλτς πήγε και κατοχύρωσε τα πνευματικά δικαιώματα -για λογαριασμό της Starbucks- στην ονομασία του αιθιοπικού καφέ εκτοξεύοντας τα κέρδη του μαγαζιού του στα ύψη. Οι καλλιεργητές στο Φέρο, στην περιοχή Σιντάμο, παίρνουν 1,65 δολάρια το κιλό για τον καφέ που παράγουν, τον οποίο επεξεργασμένο η Starbucks πουλά έως και 57 δολάρια
το κιλό. Βγάζει δηλαδή πάνω από 3.000% για ένα κιλό καφέ από μια χώρα που χρειάστηκε δύο δεκαετίες πριν διεθνή ανθρωπιστική βοήθεια για να μην λιμοκτονήσει. Ο Ασενάφι Αργκάβ, σημαντικός παράγων στο εμπόριο καφέ της χώρας του και υπεύθυνος για τις εξαγωγές, με σπουδές οικονομικών, ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο ζήτημα της κατοχύρωσης δικαιωμάτων στο σήμα καφέ «Shirkina Sundried Sidamo», που αγοραζόταν αποκλειστικώς από τη «Στάρμπακς». Όταν ανακάλυψε ότι το κάθε πακέτο πουλιόταν στις δυτικές αγορές 13 δολάρια και κάθε φλιτζάνι τού εκλεκτής ποιότητας καφέ τέσσερα δολάρια κι οι συμπατριώτες του στα εργαστήρια διαλογής κι επεξεργασίας έπρεπε να ζήσουν με 50 σεντς την ημέρα, πήρε απόφαση να αγωνιστεί εναντίον της εκμετάλλευσής τους. Η διαμάχη με τη γιγαντιαία πολυεθνική πήρε διαστάσεις σύγκρουσης «Πρώτου» και «Τρίτου Κόσμου.
«Τα κέρδη πηγαίνουν σ’ εκείνους που κατορθώνουν να κάνουν μία συγκεκριμένη ποικιλία καφέ συνώνυμη μιας μάρκας και να περιβάλλουν αυτή τη μάρκα με διαφημιστική αίγλη», όπως διατυπώνει χαρακτηριστικά ο Γκετασέβ Μενγκίστε -επικεφαλής του αιθιοπικού Γραφείου Προστασίας Πνευματικής Ιδιοκτησίαςπου είχε την ιδέα οι συγκεκριμένες περιοχές παραγωγής εκλεκτής ποιότητας καφέ να μην αποδέχονται πλέον τους εξ αλλοδαπής όρους. Το αφρικανικό όνειρο -τέλος στην «επαιτεία» χαμηλών τιμών, αλλά διαπραγματεύσεις μεταξύ ίσων εταίρων. Να στηριχθεί η ζήτηση και να προστατευτεί η περιοχή παραγωγής με το όνομα της μάρκας. Βεβαίως, η μάχη του καφέ αφορά «συμβολικώς» και μελλοντικές μάχες για άλλες πρώτες ύλες της Μαύρης Ηπείρου, όπως το κακάο, και η Αιθιοπία αποτελεί σύμβολο για όλο τον «Τρίτο Κόσμο». Καμία άλλη αναπτυσσόμενη χώρα δεν διανοήθηκε
μέχρι τώρα να υψώσει ανάστημα απέναντι στις «πλούσιες» χώρες με τα ίδια της τα μέσα. Ο καλός κύριος Σουλτς έχει έρθει πλέον και στη γειτονιά μας. Είναι στην απέναντι γωνία και διαλαλεί το διαλεχτό του εμπόρευμα. Έχει και τιμοκατάλογο ο κύριος Σουλτς για να μας εξηγήσει πως τα εξωτικά προϊόντα είναι και ξεχωριστά και αξίζει να του δώσουμε κατιτίς παραπάνω. Μόνο που αυτό το παραπάνω ο καλός κύριος Σουλτς το θέλει όλο δικό του και θυμώνει όταν κάποιοι του ζητούν να το μοιραστεί με κάτι αγράμματους Αφρικανούς που δεν ξέρουν την «Αμερικανική Υπηρεσία Κατοχύρωσης Πνευματικών Δικαιωμάτων και Σημάτων». Ο κύριος Χάουαρντ Σουλτς φροντίζει για το καλό του μαγαζιού του, κάποιοι λένε πως φροντίζει και για την ασφάλεια του Ισραήλ. Ο ίδιος λέει πως φροντίζει και για το μέλλον των παιδιών της Αιθιοπίας προσφέροντας κάθε χρόνο ένα σημαντικό ποσό σε φιλανθρωπίες και ορφανοτροφεία. Έτσι είναι ο κύριος Σουλτς. Μεγαλόκαρδος. Μα πάνω απ’ όλα δίκαιος, αφού σέβεται στο ακέραιο και τηρεί κατά γράμμα τους νόμους της αγοράς, αρνούμενος να ανεβάσει έστω και ένα δολάριο την τιμή αγοράς του αιθιοπικού καφέ. Ένα δολάριο που θα ανέβαζε εκατομμύρια ανθρώπους έστω και ένα σκαλοπάτι πάνω από το όριο της οικονομικής εξαθλίωσης και θα τους έδινε μια στοιχειώδη πρόσβαση σε έννοιες όπως εκπαίδευση και περίθαλψη. Όσο για εμάς, τους παγκοσμιοποιημένους πελάτες του καλού κυρίου Σουλτς. ας απολαύσουμε τα εξωτικά του προϊόντα και μετά ας πάμε στο ταμείο με την ελπίδα πως ίσως ένα σεντ από τα χρήματα που του δίνουμε να πάει στο θεάρεστο φιλανθρωπικό του έργο στην Αιθιοπία.
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
49
ΚΟΣΜΟΣ Την πιο δύσκολη εκλογική νίκη των τελευταίων 15 χρόνων πέτυχε την περασμένη Κυριακή το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Βενεζουέλας (PSUV) και ο Νίκολας Μαδούρο, ο πολιτικός που επωμίστηκε το βαρύ φορτίο της διαδοχής του Ούγκο Τσάβες. Παρά το γεγονός ότι ο Μαδούρο επικράτησε με διαφορά μεγαλύτερη των 250.000 ψήφων, η δεξιά αντιπολίτευση του Ενρίκε Καπρίλες αμφισβήτησε το αποτέλεσμα εξαπολύοντας μια εκστρατεία βίας με στόχο την αποσταθεροποίηση της νέας κυβέρνησης, η οποία άφησε πίσω της οκτώ νεκρούς και σημαντικές καταστροφές. Η αναγνώριση του νέου προέ-
δρου από τις υπόλοιπες κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής και σημαντικές περιφερειακές ενώσεις, όπως η UNASUR, πέτυχε να συγκρατήσει σε μεγάλο βαθμό την επιθετικότητα των ΗΠΑ, που με εκδικητική μανία αρνήθηκαν να αποδεχτούν το αποτέλεσμα. Οι στοχεύσεις της Ουάσιγκτον δεν πρέπει ωστόσο να επισκιάσουν τη μετακίνηση 600.000 με 700.000 ψηφοφόρων προς το στρατόπεδο της αντιπολίτευσης στις τελευταίες εκλογές. Από τις 26 ποσοστιαίες μονάδες του 2006, το προβάδισμα των τσαβίστας έναντι των πολιτικών τους αντιπάλων ψαλιδίστηκε πια στη 1,5 μονάδα. Το φαινόμενο θα απα-
σχολήσει μάλλον σοβαρά την ηγεσία του PSUV, που καλείται να επιλύσει μια σειρά επίμονων προβλημάτων αλλά και να επικεντρώσει την επόμενη πολιτική καμπάνια του όχι τόσο στη μνήμη του χαμένου ηγέτη του, αλλά σε αυτό που εκπροσωπούσε πραγματικά για τον λαό της Βενεζουέλας. Η «Αυγή» της Κυριακής φιλοξενεί σήμερα τα σχόλια δύο ανθρώπων που έζησαν από κοντά τις πρόσφατες εκλογές, του πρεσβευτή της Βενεζουέλας στην Αθήνα, Φράνκλιν Ραμόν Γκονσάλες, και του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ Γιώργου Βαρεμένου που βρέθηκε στο Καράκας ως εκλογικός παρατηρητής.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΙΚΚΑΣ
ΦΡΑΝΚΛΙΝ ΡΑΜΟΝ ΓΚΟΝZΑΛΕΣ, πρεσβευτής της Βενεζουέλας στην Αθήνα:
Ακόμη μια νίκη για τον Κομαντάντε Τσάβες Στις 14 Απριλίου ο λαός της Βενεζουέλας μίλησε για άλλη μια φορά, μέσω των εκλογών, χαρίζοντας άλλη μια νίκη στον Κομαντάντε Ούγκο Τσάβες Φρίας, ο οποίος μπορεί να μην υπάρχει πια ως φυσική παρουσία αλλά παραμένει ζωντανός για εκατομμύρια πολίτες της χώρας μου. Η εκλογή του Νίκολας Μαδούρο -από 7,5 εκατομμύρια Βενεζουελάνους, που αντιστοιχεί στο 51% των συνολικών ψηφοφόρων- του ανθρώπου που επιλέχθηκε από τον ίδιο τον Κομαντάντε για να συνεχίσει την πορεία που εδώ και 14 χρόνια η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών της Βενεζουέλας επιλέγει, δείχνει τον βαθμό της συνείδησης που πρώτος ο Απελευθερωτής Σιμόν Μπολίβαρ καλλιέργησε στην πατρίδα μας. Ο Νίκολας Μαδούρο παρουσίασε το κυβερνητικό πρόγραμμα του Κομαντάντε μας, το ίδιο δηλαδή που είχε εγκριθεί στις προεδρικές εκλογές της 7ης Οκτωβρίου του 2012. Στο εν λόγω Πρόγραμμα για την Πατρίδα για την περίοδο 2013-2019 εμπεριέχονται οι επόμενες Μπολιβαριανές δράσεις, που ως θεμελιώδη πρόκληση έχουν τη μετάβαση στον σοσιαλισμό και τη ριζοσπαστικοποίηση της συμμετοχικής και πρωταγωνιστικής Δημοκρατίας. Φρανκλιν Ραμόν Γκονzάλες Τα επόμενα χρόνια θα πάμε μπροστά, θα επικεντρωθούμε στην τήρηση των δεσμεύσεων απέναντι στον λαό της Βενεζουέλας. Οι αιώνιοι εχθροί μας, εσωτερικοί και εξωτερικοί, για μια ακόμη φορά αρνούνται να αποδεχτούν την πραγματικότητα έχοντας δημιουργήσει ένα κλίμα αποσταθεροποίησης που μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις όπως αυτή που βιώσαμε στις 11 Απριλίου του 2002, όταν ξεσηκωθήκαν κατά του προέδρου Τσάβες, αλλά και όλων των θεσμών της χώρας μας. Είναι οι ίδιοι παράγοντες, είναι οι ίδιες οικονομικές και πολιτικές ελίτ, οι οποίες σήμερα προσπαθούν να ανατρέψουν τη λαϊκή βούληση, όπως αυτή εκφράστηκε στις 14 Απριλίου. Αυτοί οι απάτριδες, ήδη, προκάλεσαν θανάτους και τραυματισμούς λεηλατώντας δημόσια ιδρύματα και κτήρια κοινωνικών και πολιτικών οργανώσεων της επανάστασης.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΡΕΜΕΝΟΣ, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ:
Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να ερμηνεύουν τη δημοκρατία με τα δικά τους κριτήρια Μόλις επιστρέψατε από τη Βενεζουέλα, όπου είχατε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε από κοντά τις προεδρικές εκλογές. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από την εκλογική διαδικασία; Ήταν μια μεγάλη πολιτική εμπειρία. Ειλικρινά, έχω μετάσχει ως παρατηρητής σε εκλογικές αναμετρήσεις σε διάφορες χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Λευκορωσία, η Γεωργία και η Ουκρανία. Εδώ ήταν η πιο μεστή πολιτικών εμπειριών. Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο είναι ο μεγάλος βαθμός πολιτικοποίησης των Βενεζουελάνων. Και σε αυτό αδιαμφισβήτητη είναι η συμβολή του Ούγκο Τσάβες. Αλλη χώρα παρέλαβε και άλλη άφησε πίσω του. Να φανταστείτε ότι η συμμετοχή κυμαίνεται στο 80%, όταν στη Βενεζουέλα η ψηφοφορία δεν είναι υποχρεωτική.
σμα;
Ήταν η προεκλογική εκστρατεία μια τόσο πολωμένη αντιπαράθεση όπως αποτυπώθηκε στο εκλογικό αποτέλε-
Αυτό που δεν βρίσκω λόγια να μεταφέρω είναι το ανεπανάληπτο πάθος στη συγκέντρωση του Νίκολας Μαδούρο και οι εκδηλώσεις λατρείας προς το πρόσωπο του Τσάβες. Τέτοιο πάθος, που είναι αδιανόητο ακόμη και για άλλες λατινοαμερικανικές χώρες, όπως μου έλεγε και μια βουλευτής από την Ουρουγουάη. Οι ριζοσπαστικές όμως μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του Τσάβες δημιούργησαν και αντίρροπες δυνάμεις. Από την πλευρά της δεξιάς αντιπολίτευσης, οι αντιδράσεις έπαιρναν τον χαρακτήρα μίσους. Ήταν μια πόλωση που υπέβοσκε. Η αγιοποίηση του Τσάβες από τις φτωχές μάζες έπαιρνε στο πρόσωπο του Τσάβες τον χαρακτήρα δαιμονοποίησης. Το εκλογικό αποτέλεσμα δίνει την εικόνα μιας κάθετα διαιρεμένης χώρας. Και αυτό είναι ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο Μαδούρο. Πού αποδίδετε την μείωση των εκλογικών ποσοστών του PSUV; Όντως, αυτό δεν ήταν αναμενόμενο από την πλευρά της ηγεσίας του. Όμως είχαν αρχίσει να εμφανίζονται ορισμένα προβλήματα στον τομέα της οικονομίας, τα οποία η σαρωτική προσωπικότητα του Τσάβες, δεν έκρυβε μεν, αλλά έδινε την ελπίδα α-
ντιμετώπισής τους. Τον Φεβρουάριο έγινε σημαντική υποτίμηση του νομίσματος, ενώ η αντιπολίτευση έφερε σε πρώτο πλάνο το πρόβλημα της εγκληματικότητας. Εκ του αποτελέσματος φάνηκε ότι οι απαντήσεις της κυβέρνησης δεν κρίθηκαν πειστικές από κάποια στρώματα. Μπορούν όμως να αναζητηθούν και άλλοι λόγοι. Τα έσοδα από το πετρέλαιο δεν είναι χωρίς όρια και η απόλυτη εξάρτηση της χώρας από αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον. Σημαντικά στελέχη του κινήματος σημειώνουν ότι χρειάζεται αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Ο Τσάβες έκανε προσπάθειες στον τομέα αξιοποίησης της γης, αλλά αντιμετώπισε λυσσώδεις και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ένοπλες αντιδράσεις γαιοκτημόνων, που από τη μια άφηναν τις εκτάσεις τους ακαλλιέργητες, ενώ από την άλλη δεν ήθελαν να τις παραχωρήσουν προς καλλιέργεια έναντι οποιουδήποτε τιμήματος. Δεν ξέρω, όμως, αν αυτό από μόνο του μπορεί να εξηγήσει την καθυστέρηση. Πώς εξηγείτε την άρνηση της αντιπολίτευσης να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα και πώς κρίνετε τη στάση της Ουάσιγκτον; Τον Οκτώβριο ο Καπρίλες είχε αναγνωρίσει το αποτέλεσμα. Τώρα βέβαια η διαφορά είναι μικρή. Αυτό, άραγε, είναι αρκετό για να θρέψει υποψίες που πυροδοτούν αντιδράσεις στα όρια του εμφυλίου πολέμου; Πρέπει να σας πω ότι η ψηφοφορία στη Βενεζουέλα είναι σε καθολικό βαθμό σε ηλεκτρονική βάση, κάτι που εμείς ακόμη δεν μπορούμε να φανταστούμε. Στις ΗΠΑ, όπου, όπως σας είπα, παρακολούθησαν τις εκλογές, η ψηφοφορία είναι μερικώς ηλεκτρονική και υπάρχουν άλλα θέματα πάνω στα οποία μπορούν να εγερθούν αμφισβητήσεις, αλλά τα δύο κόμματα έχουν καταλήξει σε ένα κονσένσους. Ο πειρασμός, βέβαια, για τις ΗΠΑ είναι να αντιμετωπίσουν τη Βενεζουέλα όχι ως δημοκρατία αλλά ως παραγωγό πετρελαίου, προορισμένη για λατινοαμερικανική μπανανία. Εκτός και αν κρίνουν από το δικό τους παράδειγμα στη Φλόριντα επί Μπους. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούν να ερμηνεύουν τη δημοκρατία με τα δικά τους κριτήρια και να της φορούν το κουστούμι επιθετικών συμφερόντων, που στο παρελθόν είναι υπεύθυνα για τραγωδίες στη Λατινική Αμερική.
50
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 AΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΧΤΥΠΗΜΑ ΣΤΗ ΒΟΣΤΩΝΗ
Οι ΗΠΑ και πάλι ΤΗΣ ΚΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗ
Οι πρώτες πληροφορίες κατά κανόνα είναι... λάθος ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ
Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που επανέρχεται με συστηματικό τρόπο, ύστερα από κάθε τρομοκρατική επίθεση, μεγάλης εμβέλειας, εντός ή εκτός ΗΠΑ: ότι πολύ συχνά οι πρώτες πληροφορίες σχετικά με το πολύνεκρο συμβάν αποδεικνύονται αργότερα... λάθος. Ωστόσο, είναι διαπιστωμένο ότι εκείνο που μένει στο μυαλό των ανθρώπων, είναι ακριβώς αυτές οι πρώτες πληροφορίες που εντυπώνονται μαζί με τις συγκλονιστικές εικόνες των αιματηρών επιθέσεων. Από τον κανόνα αυτό δεν ξέφυγε ούτε και η πρόσφατη, διπλή επίθεση στον παραδοσιακό Μαραθώνιο της Βοστώνης την περασμένη Δευτέρα. Έτσι, λίγες ώρες μετά από την επίθεση κάποια μέσα, κυρίως η ταμπλόιντ Νιου Γιόρκ Ποστ, που διόλου δεν φημίζεται για την εγκυρότητά της αλλά αντιθέτως για τα εντυπωσιακά όσο και αναξιόπιστα πρωτοσέλιδά της (ιδιοκτησίας από το 1976 Ρούπερτ Μέρντοκ), έσπευδε να κάνει λόγο για 12 νεκρούς, επικαλούμενη ανώνυμη ομοσπονδιακή πηγή. Η ίδια προσέθετε ότι υπάρχει «ύποπτος άνδρας, σαουδαραβικής υπηκοότητας»... Σύντομα όμως τεκμηριώθηκε ότι ο αριθμός των νεκρών ήταν δύο (και λίγο αργότερα οι απώλειες ανθρώπινων ζωών ανέβηκαν στις τρεις) ενώ οι αρχές τόνιζαν ότι δεν είχαν κανέναν ύποπτο. Σε ό,τι αφορά τον Σαουδάραβα, την Τρίτη γινόταν γνωστό ότι ήταν μάρτυρας στην επίθεση και όχι ύποπτος. Τέτοιου είδους «σπουδή» δεν υπήρξε μόνο στα γεγονότα της Βοστώνης αλλά και σχεδόν σε όλα τα προηγούμενα αιματηρά περιστατικά. Για παράδειγμα, ήδη τον Απρίλιο του 1995, όταν το ομοσπονδιακό κτήριο στην Οκλαχόμα δεχόταν επίθεση με τόνους εκρηκτικών και με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 167 άτομα, μεταξύ τους και πολλά παιδιά του παιδικού σταθμού που λειτουργούσε στο κτήριο, βρέθηκαν ΜΜΕ που έγραψαν ότι υπεύθυνοι ήσαν ο Αμερικανός, ιορδανικής καταγωγής, Ιμπραχίμ Άχμαντ και άλλοι τρεις, αραβικής καταγωγής, Αμερικανοί. Ωστόσο αποδείχθηκε η ενοχή του Αμερικανού Τίμοθι Μακβέι, ενός βετεράνου με διασυνδέσεις με την Ακροδεξιά, μαζί με δύο συνενόχους. Ο Μακβέι είχε στραφεί κατά του ομοσπονδιακού κράτους λόγω της επίθεσης των ομοσπονδιακών δυνάμεων σε μια σέκτα στο Τέξας και στο Αϊντάχο. Συνελήφθη μιάμιση ώρα μετά την επίθεση και εκτελέστηκε τον Ιούνιο του 2001. Έναν χρόνο αργότερα, τον Ιούλιο, στο Ολυμπιακό Πάρκο στην Ατλάντα, μια βομβιστική επίθεση στοίχι-
ζε τη ζωή σε ένα άτομο και τραυμάτιζε 111. Οι πρώτες φήμες έκαναν λόγο για έναν δράστη, επ’ ονόματι Ρίτσαρντ Τζέβελ, φρουρό ασφαλείας. Επτά χρόνια αργότερα ωστόσο συλλαμβανόταν ο πραγματικός δράστης, ο Έρικ Ρόμπερτ Ρούντολφ. Ο Τζέβελ είχε βοηθήσει να σωθούν ζωές, επιχειρώντας να απομακρύνει κόσμο από την ύποπτη πράσινη σακούλα που περιείχε τη βόμβα πριν αυτή εκραγεί... Αρκετή παραπληροφόρηση και κατά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Το CNN (που και στη Βοστώνη αναγκάστηκε να διορθώσει την ανακοίνωσή του περί σύλληψης υπόπτου), υποστήριξε ότι το πρωί των επιθέσεων σημειώθηκε φωτιά στο National Mall, στην Ουάσιγκτον, σπέρνοντας μεγαλύτερο πανικό. Καμία φωτιά δεν είχε σημειωθεί όμως - μόνο το Πεντάγωνο είχε δεχθεί επίθεση με αποτέλεσμα τον θάνατο 125 υπαλλήλων του καθώς κι εκείνον των 64 επιβατών του αεροπλάνου που έπεσε εσκεμμένα στο κτήριο. Άλλα αμερικανικά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι αυτοκίνητο εξερράγη έξω από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, εκείνο το πρωϊνό. Κάτι που όμως δεν είχε γίνει... Επίσης αναπαρήχθη τις πρώτες ώρες ότι το FBI είχε συλλάβει δύο άτομα κοντά στη γέφυρα Τζορτζ Ουάσιγκτον, τα οποία βρίσκονταν σε βαν με εκρηκτικά που θα μπορούσαν να καταστρέψουν τη γέφυρα. Ποτέ δεν υπήρξε κάτι τέτοιο. Αλλά και εκτός ΗΠΑ παρατηρείται η παραπληροφόρηση των πρώτων ωρών από ένα αιματηρό περιστατικό. Για παράδειγμα, στη Νορβηγία, τον Ιούλιο του 2011, στο νησί Ουτόγια, που έγινε παγκοσμίως θλιβερά γνωστό από την πολύνεκρη επίθεση του Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ. Τις πρώτες ώρες δημοσιογράφοι και μπλόγκερ επέμεναν ότι ο δράστης ή οι δράστες ήσαν μουσουλμάνοι. Μάλιστα η Weekly Standard έγραφε «όλα δείχνουν ότι η επίθεση ξεκίνησε από ένα τμήμα της τζιχαντιστικής λερναίας ύδρας». Η βρετανική Σαν, ταμπλόιντ που «ειδικεύεται» στις γυμνόστηθες και στα σκάνδαλα της βασιλικής οικογένειας, έβαζε πρωτοσέλιδο τίτλο: «Σφαγή της Αλ Κάιντα: η 11η Σεπτεμβρίου της Νορβηγίας». Αλλά και η σοβαρή Γουόλ Στριτ Τζέρναλ σε άρθρο της αναφερόταν σε τζιχαντιστές. Οι τελευταίοι απείχαν πολύ από τις πεποιθήσεις του Μπρέιβικ, θαυμαστή των ιπποτών του Μεσαίωνα, λευκού Νορβηγού, ακροδεξιού εξτρεμιστή... Ηθικό δίδαγμα: Να αποφεύγουμε να πιστεύουμε ό,τι διαβάζουμε και βλέπουμε τις πρώτες ώρες ενός πολύνεκρου περιστατικού. Κινδυνεύουμε να μείνουμε με λάθος εντυπώσεις...
Μια φωτογραφία θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη των κατοίκων της Βοστώνης, των πολιτών των Ηνωμένων Πολιτειών, των ενοίκων του διαπλανητικού χωριού μας από τη ματωμένη Δευτέρα 15 Απριλίου 2013. Η φωτογραφία ενός οκτάχρονου αγοριού, ενός κουτσοδόντη πιτσιρικά που κοιτά με εμπιστοσύνη τον φακό και κρατά ένα πλακάτ κακογραμμένο: «Σταματήστε να κάνετε κακό στους ανθρώπους. Ειρήνη». Ο οκτάχρονος Μάρτιν Ρίτσαρντ σκοτώθηκε τη Δευτέρα στην τρομοκρατική επίθεση στον μαραθώνιο της Βοστώνης από μια από τις δυο βόμβες μέσα σε χύτρες ταχύτητας, με καρφιά και ρουλεμάν, για να προκαλέσουν όσο γίνεται περισσότερο κακό. Σκοτώθηκε ενώ χειροκροτούσε τους μαραθωνοδρόμους. Η μητέρα του χαροπαλεύει στο νοσοκομείο, η μικρή του αδερφή ακρωτηριάστηκε. Το νεκρό αγόρι είναι το σύμβολο της νέας τραγωδίας που χτύπησε τις Ηνωμένες Πολιτείες, με έναν παράξενο τριπλό τρόπο, την εβδομάδα που πέρασε, πάνω που ο φόβος των τυφλών τρομοκρατικών χτυπημάτων είχε αρχίσει να ξεθωριάζει στη χώρα
της 11ης Σεπτεμβρίου. Η διπλή βομβιστική επίθεση στη γραμμή τερματισμού του θρυλικού μαραθωνίου της Βοστώνης σκότωσε τρεις ανθρώπους, τραυμάτισε 184 και σήμανε την επιστροφή του φόβου. Συνοδευόμενη από δύο ακόμη περιστατικά μέσα σε τέσσερις μέρες, ένα απειλητικό κι ένα εξίσου δραματικό. Την αποστολή επιστολών με την τοξική ουσία ρικίνη στον πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα και στον γερουσιαστή Ρότζερ Ουίκερ της πολιτείας του Μισισιπή και τη φονική έκρηξη σε εργοστάσιο λιπασμάτων στο Τέξας, με δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Προφανώς έχει μεγάλη σημασία το αν οι βόμβες της Βοστώνης, η έκρηξη στο Τέξας και οι δηλητηριασμένες επιστολές αποτελούν ψηφίδες της ίδιας φονικής συνωμοσίας. Προφανώς έχει μεγάλη σημασία ποιοι είναι σε κάθε περίπτωση οι δράστες. Αλλά ακόμη κι αν η έκρηξη ήταν τελικά ένα τραγικό δυστύχημα και οι επιστολές το έργο ενός μεμονωμένου εγκληματία -ήδη έχει συλληφθεί ένας ύποπτος-, το σχεδόν ταυτόχρονο των συμβάντων βυθίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ένα κλίμα ανασφάλειας, που μπορεί να υποτροπιάσει σε τρομοϋστερία.
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 AΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΚΟΣΜΟΣ
51
σε κλοιό φόβου και ανασφάλειας «Οι καλοί άνθρωποι της Βοστώνης» Για την ώρα, πάντως, η Βοστώνη βιώνει ένα απίστευτο κύμα αλληλεγγύης, η πόλη εμφανίζεται αποφασισμένη να μην αφήσει την ψυχή της να δηλητηριαστεί από τον τρόμο. Προσπαθεί να κρατηθεί από τις εικόνες των εξαντλημένων μαραθωνοδρόμων που έσπευσαν στα νοσοκομεία να δώσουν αίμα. Από τις εικόνες των θεατών που όρμησαν στον κουρνιαχτό που προκάλεσαν οι εκρήξεις για να βοηθήσουν τους τραυματίες. Προσπαθούν να κρατηθούν από το κουτσοδόντικο χαμόγελο του νεκρού Μάρτιν. Θέλουν να είναι «οι καλοί άνθρωποι της Βοστώνης», όπως είπε ο Ομπάμα το απόγευμα μετά τις βομβιστικές επιθέσεις, στο διάγγελμά του από τον Λευκό Οίκο. «Εάν αυτοί οι δειλοί πιστεύουν ότι μπορούν να βυθίσουν την πόλη μας στον τρόμο, διάλεξαν τη λάθος πόλη», δήλωνε ο Βοστωνέζος μπλόγκερ Ντέιβιντ Γκέργκεν, ενώ μια γειτόνισσα της οικογένειας του Μάρτιν συγκρατούσε τα δάκρυά της, λέγοντας, «τώρα δεν είναι η ώρα να κλαίμε, είμαστε δυνατοί, είμαστε Βοστωνέζοι». Και ο δήμαρχος της πόλης, Τόμας Μενίνο δήλωνε με πείσμα ότι «δεν θα υποχωρήσουμε, δεν θα φοβηθούμε, θα διοργανώσουμε του χρόνου τον καλύτερο μαραθώνιο».
Ομπάμα: «Θα τρέξετε ξανά» Την Πέμπτη, οι Βοστωνέζοι τίμησαν τους νεκρούς τους, προσευχήθηκαν για τους τραυματίες τους, με μια οικουμενική λειτουργία στον καθεδρικό της πόλης. Στην τελετή συμμετείχε ένας εμφανώς συγκινημένος και θυμωμένος Μπάρακ Ομπάμα: «Ο αμερικανικός λαός είναι στο πλευρό σας. Θα σηκωθούμε πάλι στα πόδια μας, θα τρέξετε ξανά», ήταν το μήνυμά του και η απειλή του προς τους δράστες: «Θα σας βρούμε και θα λογοδοτήσετε». Ο Ομπάμα, που σπούδασε στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ της Βοστώνης, δήλωσε ότι «πολλοί από μας αυτό που συνέβη τη Δευτέρα το παίρνουμε προσωπικά», ενώ υπογράμμισε ότι «θα υπερασπιστούμε όλοι το πνεύμα της ανοιχτής κοινωνίας». Κι ο ορθόδοξος μητροπολίτης Μεθόδιος, στο δικό του κήρυγμα κατέληξε: «Οι βόμβες μπορούν να τραυματίσουν, μπορούν να σκοτώσουν, αλλά δεν μπορούν να καταστρέψουν το αμερικανικό πνεύμα».
Μέχρι τώρα ψυχραιμία, αλλά... Οι πρώτες αντιδράσεις της αμερικανικής ηγεσίας στο τρομοκρατικό χτύπημα της Βοστώνης θύμιζαν περισσότερο την ψυχραιμία και την α-
έγινε στη Βοστώνη είναι φρικιαστικό». Αυτή ήταν η πρώτη αντίδραση του θρυλικού μαραθωνοδρόμου Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ από την Αιθιοπία, ενός ανθρώπου που ξέρει από τρέξιμο και ξέρει κι από φρίκη. Στα 117 χρόνια που πέρασαν από την πρώτη διοργάνωση, ο αριθμός των συμμετεχόντων στη Βοστώνη εκτινάχθηκε από τους 15 στους 26.000 δρομείς την περασμένη ματωμένη Δευτέρα. Μάλιστα, στην 100η επέτειο του μαραθωνίου της Βοστώνης στήθηκαν στην αφετηρία 38.700 δρομείς, μεταξύ των οποίων και πάρα πολλές γυναίκες, αφού η Βοστώνη πρώτη άνοιξε το δρόμο στη συμμετοχή των γυναικών στα 42 χιλιόμετρα το 1972, δώδεκα ολόκληρα χρόνια πριν ενταχθεί ο μαραθώνιος γυναικών στους επίσημους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Το «ντόμινο» του φόβου
ξιοπρέπεια του Νορβηγού πρωθυπουργού μετά τη μαζική δολοφονία νεαρών κατασκηνωτών στο νησί Οτόγια από τον νεοναζί Μπρέιβνικ πρόπερσι το καλοκαίρι, παρά την εκδικητική μανία του Τζορτζ Μπους τζούνιορ μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης την 11η Σεπτεμβρίου του 2001. Ο Ομπάμα δεν είναι Μπους και το απέδειξε τις πρώτες μέρες μετά το αιματοκύλισμα του μαραθωνίου. Ωστόσο, το κλίμα στην Ουάσιγκτον μπορεί πολύ γρήγορα να κυλίσει και πάλι στην τρομοϋστερία, που μόλις άρχισε να υποχωρεί. Το έδαφος για περαιτέρω περιορισμούς της προσωπικής ελευθερίας, για περαιτέρω ενίσχυση του «μεγάλου αδελφού», που όλα τα παρακολουθεί, για νέους πολέμους, για νέα βασανιστήρια ,είναι πάντοτε εύφορο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ακόμη κι αν αυτό που λένε «αμερικανική κοινή γνώμη» ενίοτε είναι πολύ πιο φιλειρηνική και πιο υποψιασμένη από αυτό που νομίζουν οι πολιτικοί. Αυτό δείχνουν δύο δημοσκοπήσεις που έγιναν τις τελευταίες μέρες, η πρώτη πριν από τις βομβιστικές επιθέσεις, η δεύτερη μετά. Η πρώτη έδειξε ότι η συντριπτική πλειονότητα των Αμερικανών, σχεδόν 90%, είναι υπέρ ενός αυστηρότερου νόμου για τον έλεγχο της οπλοφορίας. Η δεύτερη, ότι η μεγαλύτερη απειλή για τη δημόσια ασφάλεια είναι οι πράξεις βίας από άλλους Αμερικανούς -τυχαίες τύπου αμόκ (56%) ή με πολιτι-
κά ή θρησκευτικά κίνητρα (13%)παρά τρομοκρατικές επιθέσεις από ξένους. Κι όμως, παρά το γεγονός ότι η αμερικανική κοινωνία φοβάται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο τα αμόκ ενόπλων Αμερικανών, που μπορούν να αγοράζουν οπλοπολυβόλα περίπου στο σούπερ μάρκετ, ο Ομπάμα δεν κατάφερε την Τετάρτη να περάσει από τη Γερουσία ούτε καν έναν απίστευτα νερωμένο νόμο, ο οποίος τουλάχιστον θα καθιστούσε υποχρεωτικούς τους ελέγχους του ιστορικού όσων θέλουν να αγοράσουν όπλα, ενώ θα απαγόρευσε την απλή πώληση γεμιστήρων με περισσότερες από δέκα σφαίρες. (Αν είναι εννιά, ο επόμενος βαρεμένος δεν θα καταφέρει να σκοτώσει πάνω από εννιά παιδάκια, στο επόμενο δημοτικό που θα χτυπήσει. Ο προηγούμενος δράστης, στο Νιούταουν του Κονέκτικατ κατάφερε να σκοτώσει 20 εξάχρονα). Ο Ομπάμα έχασε την ψηφοφορία στο σώμα που οι Δημοκρατικοί έχουν την πλειοψηφία, καθώς βρέθηκαν και τέσσερις δικοί του γερουσιαστές, που προτίμησαν την επανεκλογή τους με τη στήριξη του πανίσχυρου λόμπι όπλων από το να νομοθετήσουν ώστε «να σωθεί η ζωή έστω ενός παιδιού», όπως είπε έξαλλος ο ηττημένος πρόεδρος. Ο Ομπάμα είχε πλάι του τους γονείς των αδικοχαμένων παιδιών από το Νιούταουν κι αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι «αυτή είναι μια μέρα ντροπής για
την Ουάσιγκτον».
Το όνειρο του σύγχρονου μαραθωνοδρόμου Οι βόμβες της Δευτέρας μαζί με τα ζωντανά κορμιά χτύπησαν κι ένα αθλητικό σύμβολο, τον πιο αγαπητό μαραθώνιο μετά την κλασική διαδρομή του Μαραθώνα, την πιο παλιά διοργάνωση και την πιο επιτυχημένη. Εμπνευσμένοι από τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της νεώτερης εποχής στην Αθήνα, έναν χρόνο αργότερα, το 1897, ξεκίνησαν 15 άνδρες να τρέξουν μια απόσταση τότε 39,4 χιλιομέτρων από το Άσλαντ στη Βοστώνη. Έτσι γεννήθηκε ο πρώτος λαϊκός μαραθώνιος, όχι μόνο για αθλητές, αλλά και για τους κοινούς θνητούς που αντέχουν να τρέξουν με μια αξιοπρεπή επίδοση αυτή την «κλασική» απόσταση. Για πολλά χρόνια ο μαραθώνιος της Βοστώνης ήταν και ο μοναδικός εκτός Ολυμπιακών Αγώνων. Έπρεπε να φτάσει η δεκαετία του 1960 για να θεσπιστεί ο μαραθώνιος του Βερολίνου, του 1970 για να οργανωθεί ο πρώτος μαραθώνιος της Νέας Υόρκης, του 1980 για να ξεκινήσει ο μαραθώνιος του Λονδίνου. Για τους δρομείς μεγάλων αποστάσεων σε όλον τον κόσμο, ερασιτέχνες και επαγγελματίες η συμμετοχή στον αγώνα της Βοστώνης είναι το όνειρό τους. Και οι βομβιστές κατάφεραν να το κάνουν εφιάλτη. «Το τρέξιμο φέρνει τους ανθρώπους κοντά. Αυτό που
Οι βομβιστικές επιθέσεις κοντά στη γραμμή τερματισμού στον μαραθώνιο της Βοστώνης είχαν ήδη τις πρώτες επιπτώσεις στην προετοιμασία των μεγάλων αθλητικών γεγονότων. Οι οργανωτές του σημερινού μαραθωνίου του Λονδίνου, για παράδειγμα, όπου δήλωσαν συμμετοχή πάνω από 35.000 αθλητές, αποφάσισαν μεν να μην ακυρώσουν τη διοργάνωση, αλλά αύξησαν τα μέτρα ασφαλείας, με τη Σκότλαντ Γιαρντ να ενισχύει και τις βάρδιες των αστυνομικών και την ηλεκτρονική παρακολούθηση. Η τοπική κυβέρνηση της επαρχίας του Ρίο ντε Τζανέιρο στη Βραζιλία, όπου αναμένονται χιλιάδες αθλητές και εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες τόσο το 2014, για το Μουντιάλ, όσο και το 2016, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ανήγγειλε ότι θα σχεδιάσει από την αρχή τα μέτρα ασφαλείας, καθώς αυτά αποτελούν την «απόλυτη προτεραιότητα». Προφανώς, η βιομηχανία ασφαλείας στον κόσμο των μεγάλων αθλητικών γεγονότων θα έχει μεγαλύτερο τζίρο, μετά το δράμα της Βοστώνης. Ανασχεδιασμό των μέτρων ασφαλείας και περισσότερους ελέγχους για το κοινό στα στάδια και τα γυμναστήρια ανήγγειλαν και οι διοργανωτές του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Στίβου στη Μόσχα, τον Αύγουστο που μας έρχεται, καθώς και οι διοργανωτές των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2014, στο ρωσικό Σότσι, στη Μαύρη Θάλασσα. Αυξημένα μέτρα ασφαλείας σχεδιάζουν και οι διοργανωτές του μαραθωνίου του Βερολίνου τον Σεπτέμβριο, αν και παραδέχονται ότι είναι αδύνατον να φυλαχτούν και τα 42 χιλιόμετρα της διαδρομής.
52
Η ΗΑΥΓΗ ΑΥΓΗ••KYΡΙΑΚΗ ΤΡΙΤΗ 16 21 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΥ2012 2013
ΚΟΣΜΟΣ
Σπαρμένος με «λάθη» ο δρόμος προς τη λιτότητα
της εβδομάδας
ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ
Τελικά ο δρόμος προς τη λιτότητα είναι σπαρμένος με... λάθη, με λάθος υπολογισμούς και παραλείψεις. Μετά από το λάθος πολλαπλασιαστή του ΔΝΤ, που αποκαλύφθηκε φέτος τον Ιανουάριο, ένα ακόμη «λάθος» ήλθε στην επιφάνεια πρόσφατα, δημιουργώντας πολλά ερωτήματα για την αξιοπιστία ενός ιδρύματος που «πουλάει» επιστημοσύνη. Το 2010, δύο γνωστοί οικονομολόγοι, οι Κάρμεν Ράινχαρτ και Κένεθ Ρόγκοφ, πρώην στελέχη του ΔΝΤ και γνωστοί καθηγητές του Χάρβαρντ (συγγραφείς του μπεστ σέλερ «Αυτή τη φορά είναι αλλιώς»), δημοσίευσαν ένα άρθρο με τίτλο «Ανάπτυξη σε περίοδο χρέους». Στηριζόμενο σε δεδομένα της περιόδου μεταξύ 1946 και 2009 σε είκοσι χώρες, το άρθρο αυτό αποδεικνύει ότι η ανάπτυξη αποκαλύπτεται αισθητά κατώτερη στις χώρες των οποίων το δημόσιο χρέος υπερβαίνει το 90% του ΑΕΠ. Τι συνέβη τώρα; Μια ομάδα οικονομολόγων του πανεπιστημίου της Άμχερστ της Μασαχουσέτης, οι Τόμας Χέρντον, Μάικλ Ας και Ρόμπερτ Πόλιν, ερεύνησαν τη μελέτη αυτή και τα συμπεράσματά της είναι πάρα πολύ διαφορετικά από εκείνα των Ράινχαρτ και Ρόγκοφ. Και τούτο για έναν απλό λόγο: οι δύο γνωστοί οικονομολόγοι δεν έλαβαν υπόψη τους πέντε χώρες (την Αυστραλία, την Αυστρία, τον Καναδά, τη Δανία και το Βέλγιο) στο δείγμα τους, χρησιμοποίησαν μια αμφισβητούμενη μέθοδο στάθμισης των χωρών μεταξύ τους και - πρωτότυπο - το πρόγραμμα Excel, που χρησιμοποιήθηκε, είχε ένα δομικό πρόβλημα! Οι τρεις αυτοί παράγοντες είχαν ως αποτέλεσμα οι δύο οικονομολόγοι να φθάσουν σε ποσοστό ανάπτυξης κατά μέσο όρο 0,1% για χώρες με χρέος άνω του 90%. Αντιστοίχως, οι οικονομολόγοι που εξέτασαν τη μελέτη των δύο, έφθασαν σε ποσοστό 2,2%, με τα ίδια δεδομένα... Σύμφωνα με τον Μάικ Κόνζαλ, οικονομολόγο μπλόγκερ του Next New Deal, το λάθος του Excel είναι ανεκδοτολογικό, ωστόσο το πιο σοβαρό είναι η παράλειψη των πέντε χωρών, γιατί αλλοιώνει σε μεγάλο βαθμό τα αποτελέσματα. Και δεν πρόκειται για τυχαία μελέτη, αλλά για εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον προκειμένου να αιτιολογηθούν τα προγράμματα λιτότητας. Π.χ. ο γνωστός μας επίτροπος Όλι Ρεν έκανε λόγο για «σοβαρή έρευνα», ενώ ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τίμοθι Γκάιτνερ, την χαρακτήρισε «έξοχη». Από την πλευρά τους, οι τρεις οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι πρέπει να επανεξεταστούν οι πολιτικές λιτότητας και στις δύο όχθες του Ατλαντικού. Και εξηγούν σε άρθρο τους στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς: «Ας πάρουμε μια κατάσταση όπου μια χώρα πλησιάζει το κρίσιμο 90% του ΑΕΠ. Δεν είναι ορθό να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι αυτές οι χώρες πλησιάζουν σε σημείο κινδύνου όπου η οικονομική ανάπτυξη θα καταβαραθρωθεί»... Βέβαια, στο πλευρό των δύο, προσέτρεξαν ουκ ολίγοι οπαδοί της λιτότητας, ωστόσο το θέμα παραμένει: με λάθη και με «λάθη» οι κοινωνίες επιστρέφουν στον 19 αιώνα...
Χωρίς πρόεδρο μετά από 4 ψηφοφορίες ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΤΟΥΜΠΟΥ
Σε αδιέξοδο παραμένει το κρίσιμο θέμα της εκλογής νέου προέδρου της Ιταλική Δημοκρατίας μετά και τις τέσσερις πρώτες άκαρπες ψηφοφορίες που έγιναν μέχρι και το βράδυ της Παρασκευής. Το παρατεινόμενο αδιέξοδο αποτυπώνει τις έντονες αντιπαραθέσεις, τους διαφορετικούς πολιτικούς σχεδιασμούς, αλλά και την αποτυχία της ηγεσίας του Δημοκρατικού Κόμματος να εξασφαλίσει την υποστήριξη όλων των εκλεκτόρων του. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη πρόταση του Πιερ Λου;Iτζι Μπερσάνι για τον πρώην συνδικαλιστή και πρώην πρόεδρο της Γερουσίας Φράνκο Μαρίνι -που είχε «εξασφαλίσει» και την υποστήριξη του Μπερλουσκόνι- ναυάγησε εξαιτίας της ισχυρής αντίδρασης των εκλεκτόρων που ακολουθούν τον δήμαρχο της Φλωρεντίας Ρέντσι όσο και από τους εκλέκτορες που πρόσκεινται στον Νίκι Βέντολα της «Αριστεράς, Οικολογίας Ελευθερίας». Να σημειώσουμε ότι ξεσηκώθηκε μεγάλο τμήμα της βάσης των Δημοκρατικών, που θεώρησε τη «συνεννόηση» με τον Μπερλουσκόνι πολιτικά ολέθρια. Μετά την ήττα της πρότασης για τον Μαρίνι, ο Μπερσάνι, σε μια προσπάθεια να επανασυσπειρώσει το κόμμα του, αλλά και να δώσει τη δυνατότητα εκλογής προέδρου στην 4η ψηφοφορία -που απαιτούσε πλέον την απόλυτη πλειοψηφία και όχι τα 2/3 των εκλεκτόρων-, πρότεινε τον πρώην πρωθυπουργό και πρώην πρόεδρο της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι, που όμως δεν τα κατάφερε, γιατί στη
Αλλεπάλληλες αποτυχίες για τις υποψηφιότητες που πρότεινε ο Μπερσάνι μυστική ψηφοφορία υπήρξαν πολλές διαφοροποιήσεις. Το πρωί της Παρασκευής, στη συνεδρίαση των εκλεκτόρων του Δημοκρατικού Κόμματος, όταν παρουσιάστηκε η πρόταση υποψηφιότητας του Πρόντι, έγινε δεκτή ομόφωνα με θερμά χειροκροτήματα, που όμως στη συνέχεια δεν «αποτυπώθηκαν» ανάλογα στην ψηφοφορία. Να προσθέσουμε ότι οι εκλέκτορες του Βέντολα εκδήλωσαν επίσης την πρόθεσή τους να υποστηρίξουν τον Πρόντι. Όμως ο Πρόντι συγκέντρωσε μόνον 395 ψήφους αντί των σχεδόν 495 που είναι οι εκλέκτορες της Kεντροαριστεράς, ενώ οι εκλέκτορες του Μόντι υποστήριξαν σχεδόν καθολικά την υποψηφιότητα της υπουργού Καντσελιέρι, την οποία παρουσίασε στην παράταξή του ο νυν πρωθυπουργός. Δηλαδή δεν ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του Μπερσάνι για υποστήριξη του Πρόντι παρά τους δεσμούς που υπήρχαν και δημιουργούσαν τέτοιες προσδοκίες. Η υποψηφιότητα Πρόντι ήταν κόκκινο πανί για τον Μπερλουσκόνι, που την χαρακτήρισε «αντιδημοκρατική» και οδήγησε τους εκλέκτορές του σε αποχή, γεγονός που δεν έχει προηγούμενο στη διαδικασία εκλογής προέδρου.
ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ Οι εκλέκτορες του Γκρίλο συνέχισαν να υπερψηφίζουν την υποψηφιότητα του πρώην επικεφαλής της Aρχής προστασίας προσωπικών δεδομένων Στέφανο Ροντοτά, ο οποίος εξακολουθεί να συγκεντρώνει ψήφους περισσότερες από τις εκλεκτορικές δυνάμεις του Γκρίλο και παραμένει ισχυρή υποψηφιότητα. Η αποτυχία εκλογής του Πρόντι, στον βαθμό που επαναληφθεί, συνιστά προσωπική πολιτική ήττα για τον Μπερσάνι και τον αποδυναμώνει σοβαρά στο εσωκομματικό πεδίο, ενώ διαμορφώνονται όλο και μεγαλύτερες πιέσεις για παραμερισμό του από την ηγεσία. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αποκλείεται σε επόμενη φάση να συζητηθεί η υποψηφιότητα του πρώην πρωθυπουργού και πρώην αρχηγού των Δημοκρατικών Μάσιμο Ντ’ Αλέμα, που όμως προκαλεί αντιδράσεις, αν και ο Μπερλουσκόνι έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να τον υπερψηφίσει. Οι αλλεπάλληλες ψηφοφορίες για την εκλογή προέδρου έδειξαν τις πολλαπλές αντιφάσεις και αντιθέσεις που κυριαρχούν στο μετεκλογικό σκηνικό στην Ιταλία. Και το αποτέλεσμά τους θα καθορίσει την πιθανότητα νέας πρόωρης προσφυγής στις κάλπες ή ενδεχομένως τον σχηματισμό ενός «μεγάλου» κυβερνητικού συνασπισμού που προϋποθέτει όμως την παραίτηση του Μπερσάνι από την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος. Παράλληλα, το αδιέξοδο με την εκλογή προέδρου Δημοκρατίας παρατείνει και την κρίση που προκαλεί η αδυναμία σχηματισμού βιώσιμης κυβέρνησης.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΚΟΣΜΟΣ
53
ΛΙΛΙΑ ΜΟΖΕΣΝΤΟΤΙΡ:
«Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διαπραγματευθεί από ριζοσπαστική αφετηρία» «Πρέπει να ορθώνεις το ανάστημά σου στους διεθνείς οργανισμούς και στις ισχυρές χώρες» τονίζει στην «Αυγή» η Λίλια Μοζεσντοτίρ, καθηγήτρια Οικονομικών στη Σχολή Διοίκησης «Μπιφρόστ» και ανεξάρτητη βουλευτής πια, καθώς αποχώρησε από το κόμμα του Αριστερού-Πράσινου Κινήματος της Ισλανδίας, του οποίου η δεξιά τάση επικράτησε. Οι Ισλανδοί δεν ξεπερνούν τις 320.000. Ασχολούνται κυρίως με την αλιεία και τη γεωθερμία και αφού ξήλωσαν με συνοπτικές διαδικασίες το σύστημα της τραπεζικής φούσκας στη χώρα τους, προχώρησαν σε σκληρές διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές τους, καταψηφίζοντας μάλιστα δύο διαδοχικές συμβιβαστικές προτάσεις. Η Ισλανδία είναι η μόνη μέχρι στιγμής χώρα που προτίμησε να σώσει τον λαό της και όχι τις τράπεζες. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ
Πριν από μερικές εβδομάδες είδαμε την ευκολία με την οποία το Eurogroup διέλυσε την κυπριακή οικονομία. Σε τι βαθμό πιστεύετε πως επηρέασε την έκβαση της κρίσης της Ισλανδίας το γεγονός πως είναι μια μικρή χώρα;
μικρές χώρες, κανείς δεν είναι διατεθειμένος να βοηθήσει και να εναντιωθεί στους ισχυρούς. Αντιμετωπίσαμε δυσκολία στο να δανειστούμε και από τις σκανδιναβικές χώρες, με τις οποίες είμαστε κοντά λόγω της πίεσης των Βρετανών.
Νομίζω πως οι μικρές χώρες λαμβάνουν λιγότερη στήριξη απ’ ό,τι οι μεγαλύτερες, διότι χρησιμοποιούνται ως παράδειγμα του «τι θα συμβεί αν δεν εκπληρώσεις τις υποχρεώσεις σου». Το 85% του τραπεζικού τομέα στην Ισλανδία συνετρίβη, όχι επειδή δεν διοικείτο καλά, αλλά επειδή δεν πήρε καθόλου δάνεια απ’ έξω ώστε να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες. Επίσης, αυτό που μάθαμε είναι πως οι μεγάλες και πλούσιες χώρες θα χρησιμοποιήσουν τη δύναμή τους και τη θέση τους για να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους - όπως έκαναν οι Βρετανοί στην περίπτωσή μας, όταν μία από τις τρεις βασικές τράπεζες στη χώρα μας αντιμετώπιζε δυσκολίες. Αποφάσισαν να βάλουν σε εφαρμογή τον Νόμο Εκτάκτου Ανάγκης τον Οκτώβριο του 2008 και να παγώσουν όλα τα περιουσιακά στοιχεία. Ο λόγος ήταν πως η τράπεζα είχε ανοίξει ένα υποκατάστημα το οποίο προσέφερε στους Βρετανούς καταθέτες πολύ υψηλά επιτόκια, έτσι η βρετανική κυβέρνηση θεώρησε πως οι Ισλανδοί «καθαρίζουν» τις καταθέσεις και τις πηγαίνουν στην Ισλανδία και έθεσαν όλη τη χώρα υπό έκτακτη ανάγκη. Έτσι, πάγωσαν όχι μόνο τα περιουσιακά στοιχεία των τριών τραπεζών, αλλά και τα περιουσιακά στοιχεία του ισλανδικού κράτους στη Βρετανία. Οι άλλες δύο τράπεζες κατέρρευσαν. Οι ισχυρές χώρες θα κάνουν τα πάντα για να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους και επειδή ακριβώς πρόκειται για
Πόσο γρήγορα συνέβη όλο αυτό; Eξαιρετικά γρήγορα, το 85% του τραπεζικού τομέα κατέρρευσε μέσα σε δέκα ημέρες, όλες οι συναλλαγές σταμάτησαν για δύο εβδομάδες, δεν υπήρχε καν ισοτιμία συναλλάγματος, διότι κανείς δεν ήθελε να έχει συναλλαγές με το νόμισμά μας. Ύστερα από δύο εβδομάδες δεν είχαμε αρκετά ευρώ για να αγοράσουμε φαγητό. Ήταν σοκαριστικό για τους Ισλανδούς... Στη διάρκεια της τραπεζικής φούσκας, ο κόσμος είχε επίγνωση τού τι συμβαίνει; Όχι, τους είχαν εξαπατήσει. Η κυβέρνηση τούς έλεγε πως ο τραπεζικός τομέας ανθούσε, πως
«Η Ε.Ε. έχει πολλά να χάσει αν η Ελλάδα απειλήσει ότι θα αποχωρήσει από το ευρώ, διότι διακυβεύεται η εμπιστοσύνη στο νόμισμα»
δεν έπρεπε πια να είμαστε έθνος ψαράδων, αλλά να μορφωθούμε για να διεκδικήσουμε υψηλόμισθες θέσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Οι τράπεζες ξεκίνησαν να δυσκολεύονται από το 2006 και η κυβέρνηση αναζήτησε διεθνή βοήθεια για να δανειστεί. Οι τράπεζες θα είχαν καταρρεύσει από το 2006, αλλά το έκαναν το 2008. Την περίοδο της τραπεζικής φούσκας δεν δημιουργήθηκαν τετελεσμένα που δυσκόλεψαν την αλλαγή (π.χ. αλλαγές στην απασχόληση, τον τρόπο ζωής κ.λπ.); Πώς τα αντιμετωπίσατε; Το νόμισμα υποτιμήθηκε 50% έναντι του ευρώ. Οι Ισλανδοί δεν μπορούσαν πια να ταξιδέψουν, να σπουδάσουν στο εξωτερικό, κάποιοι διέκοψαν τις σπουδές τους και επέστρεψαν, όλοι χτυπήθηκαν και οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 10%. Η αριστερή κυβέρνηση, που ανέλαβε μετά τη δεξιά κυβέρνηση, η οποία είχε εξαγριώσει τον κόσμο επειδή τους εξαπάτησε, διασφάλισε πως οι άνεργοι και οι χαμηλόμισθοι δεν θα υποστούν μειώσεις στα εισοδήματά τους. Μειώθηκε έτσι η οικονομική ανισότητα, αντίθετα μ’ αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Έκαναν κάποιες περικοπές σε επιδόματα, αλλά μόνο στους υψηλόμισθους. Μείωσαν τη φορολογία για τους χαμηλόμισθους και την αύξησαν στους πλούσιους. Φορολόγησαν τον πλούτο, τα πολλά ακίνητα κ.ο.κ. Η στάση σας είχε ως αποτέλεσμα σύγκρουση με την Ε.Ε., και κυρίως με τη Βρετανία και την Ολλανδία, ενώ δεχθήκατε
και απειλές για διεθνή απομόνωση. Πώς το αντιμετωπίσατε; Aρχικά νιώσαμε ενοχές, νιώσαμε πως θα έπρεπε να αποπληρώσουμε τα χρεωστούμενα των τραπεζιτών της χώρας μας. Πολύς κόσμος όμως αντιλήφθηκε αργότερα πως η συμφωνία για το χρέος της ισλανδικής τράπεζας με τους Βρετανούς ήταν άδικη. Η πρώτη είχε 6,7% επιτόκιο, φοβερά υψηλό... Οι Ισλανδοί εξοργίστηκαν διότι οι Βρετανοί μάς έβαλαν στον Νόμο Εκτάκτου Ανάγκης και στη συνέχεια ήθελαν να πληρώσουμε κι από πάνω με πολύ υψηλό επιτόκιο. Ορθώσαμε το ανάστημά μας και ο λαός ζήτησε δημοψήφισμα για τις δύο συμφωνίες με τους Βρετανούς. Η Αριστερά έδωσε μάχη κατά του ΔΝΤ και της δημοσιονομικής λιτότητας και καταφέραμε να μας δώσει το ΔΝΤ περίοδο χάριτος και να μειωθεί το μέγεθος των περικοπών. Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο ισλανδικός λαός κατάφερε να ξεπεράσει το όριο, διαδηλώνοντας στον δρόμο, διεκδικώντας τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, και με την αριστερή κυβέρνηση καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε το ΔΝΤ. Τους είπαμε πως το πρόγραμμα που συμφώνησαν με τη συντηρητική κυβέρνηση προκαλεί ύφεση και είναι καταστροφικό και τα καταφέραμε το 2011. Αυτό που μάθαμε είναι πως πρέπει να ορθώνεις το ανάστημά σου στους διεθνείς οργανισμούς, όπως το ΔΝΤ, και ακόμη και στις ισχυρές χώρες, όπως η Βρετανία. Δεν σε ξέρουν, δεν γνωρίζουν τίποτε για τη χώρα σου και δεν τους ενδιαφέρει, το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να πληρώσεις το συνολικό ποσό.
Έχετε εκλογές σύντομα. Πώς θεωρείτε ότι θα εξελιχθούν τα πράγματα; Η αριστερή κυβέρνηση χάνει έδαφος, διότι διαπραγματεύτηκε μια άδικη συμφωνία με τους Βρετανούς και τους Ολλανδούς. Ο κόσμος περίμενε πως η Αριστερά να είναι πιο σκληρή απ’ ό,τι ήταν. Η Δεξιά δεν ήταν καθόλου σκληρή, αλλά δεν αποτελεί εναλλακτική. Να θυμάστε, αν η Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ πάρει την εξουσία, πρέπει να είναι πραγματικά ριζοσπαστικός. Το παιχνίδι παίζεται στις διαπραγματεύσεις, πρέπει να κρατήσετε σκληρή και ριζοσπαστική στάση, γιατί θα αναγκαστείτε να μετακινηθείτε, οπότε αν ξεκινήσετε με μια «συμβατή» θέση, τότε δεν μένει τίποτα για τον κόσμο. Στην Ισλανδία τώρα θα πάρει την κυβέρνηση το κεντρώο κόμμα, διότι ήταν το πιο σκληρό στη διαπραγμάτευση με την ΕΚΤ. Δεν έχουμε τελειώσει με τις διαπραγματεύσεις, πρέπει ακόμη να διαπραγματευτούμε με τους πιστωτές των πτωχευμένων τραπεζών, και ο κόσμος θέλει ένα κόμμα «σκληρό». Η Αριστερά στην Ελλάδα χρειάζεται πιο σκληρή στάση στο θέμα του νομίσματος και να μπει στη διαδικασία να διαπραγματευτεί ακόμη και ειρηνική έξοδο από το ευρώ, διότι, όπως είναι τώρα, δεν έχει έλεγχο στην κίνηση κεφαλαίων, τα χρήματα είναι στη Γερμανία και οι Γερμανοί απολαμβάνουν τα χαμηλά επιτόκια και έχουν και το πλεονέκτημα «φθηνότερου» ευρώ. Η Ε.Ε. έχει πολλά να χάσει αν απειλήσετε να αποχωρήσετε -χωρίς απαραίτητα να το κάνετε-, διότι διακυβεύεται η εμπιστοσύνη στο νόμισμα.
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
54
ΚΟΣΜΟΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ n.kyriakidis@avgi.gr
Χωρίς plan B μπροστά στον ανανεωμένο τρόμο Πόσο ανταποκρίνεται στην αλήθεια ο ισχυρισμός ότι η Αμερική έγινε ασφαλέστερη μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, και ειδικά μετά την εξόντωση του Μπιν Λάντεν, έναν ισχυρισμό που κάθε ένοικος του Λευκού Οίκου θεωρεί υποχρέωσή του να επαναλαμβάνει από καιρού εις καιρόν; Προφανώς πρόκειται για ένα επικοινωνιακό κλισέ. Το διέψευσαν στην πράξη οι βόμβες που σκόρπισαν τον θάνατο την περασμένη Δευτέρα στη Βοστώνη. Η απειλή της τρομοκρατίας στο εσωτερικό των ΗΠΑ κάθε άλλο παρά έχει εκλείψει και οπωσδήποτε δεν έχει ατονίσει με τον χρόνο. Εφόσον αληθεύει η αναφορά του FBI πως δεν είχε «ανιχνευθεί» τρομοκρατική απειλή πριν τις εκρήξεις, τότε καταρρέει η εμπιστοσύνη σ’ όλο αυτό το εξελιγμένο, τεχνολογικά και οργανωτικά, δίχτυ ασφαλείας που έχουν απλώσει οι δεκάδες σκιώδεις υπηρεσίες του Πενταγώνου πάνω από τις ΗΠΑ μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Η προστασία του δεν είναι απόλυτη, κάποιοι μπορούν όντως να το διαπεράσουν. Δεν είναι λίγοι οι ειδικοί που βλέπουν σοβαρές τρύπες στο αμερικανικό αντιτρομοκρατικό σύστημα ασφαλείας, ίσως και κάποια χαλάρωσή του, καθώς έχουν περάσει χρόνια χωρίς να σημειωθούν τρομοκρατικές επιθέσεις μεγάλης κλίμακας στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
Χαλάρωση και εφησυχασμός Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, που ιδρύθηκε μετά την 11η Σεπτεμβρίου, άλλαξε πρόσφατα τη μέθοδο των προειδοποιήσεων που εκδίδει για τις τρομοκρατικές απειλές. Δεν χρησιμοποιεί πλέον τη γνωστή «σήμανση» των φωτεινών σηματοδοτών (πράσινο, πορτοκαλί, κόκκινο) για να «βαθμολογήσει» τη σοβαρότητα κάθε απειλής και το επίπεδο συναγερμού που αντιστοιχεί σ’ αυτή. Ο λόγος που έγινε αυτό ήταν για απλοποιηθεί η όλη διαδικασία, καθώς μάλιστα έχουν περάσει αρκετά χρόνια χωρίς να σημειωθούν επιθέσεις. Τώρα ισχύουν μόνο δύο είδη προειδοποιήσεων για τις τρομοκρατικές απειλές, «αυξημένη» και «άμεση», οι οποίες μάλιστα εκδίδονται για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Τη Δευτέρα που έγιναν οι επιθέσεις στη Βοστώνη δεν είχε εκδοθεί καμία προειδοποίηση. Οι Ισραηλινοί ειδικοί, που εξ αντικειμένου θεωρούνται ειδήμονες σε θέματα ασφαλείας, αφήνουν να εννοηθεί με σαφή υπονοούμενα, ότι οι αμερικανικές αρχές πιάστηκαν στον ύπνο. Η μη έκδοση προειδοποίησης οφείλεται σε δύο ενδεχόμενα λένε: ή ότι η προετοιμασία των επιθέσεων έγινε κάτω απ’ τη μύτη των αρχών, χωρίς δηλαδή να γίνει αντιληπτή απ’ το εκτεταμένο δίκτυο ομοσπονδιακής, πολιτειακής ή τοπικής επιτήρησης, ή ότι δεν υπήρξαν ύποπτες
προπαρασκευαστικές ενέργειες. Προετοιμασία μιας τρομοκρατικής ενέργειας σημαίνει πρόσβαση σε εξοπλισμό, συλλογή πληροφοριών για τον στόχο, αλλά και ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ αυτών που τη σχεδιάζουν. Αν κάποιος δεν έχει «μοιραστεί» την απόπειρά του με άλλους, είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να τον εντοπίσεις πριν την εκτελέσει λένε οι ειδικοί. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Ότι πολύ πιθανό οι βόμβες στη Βοστώνη να είναι έργο κάποιου ή κάποιων μοναχικών. Ένας αποφασισμένος «μοναχικός λύκος»-κατά την αμερικανική ορολογία- θα μπορούσε να αποκτήσει πρόσβαση σε εκρηκτικές ύλες, να τις αποθηκεύσει
για κάποιο χρονικό διάστημα και να τις ενεργοποιήσει επιλέγοντας μια «συμβολική» ημερομηνία. Η περασμένη Δευτέρα πρόσφερε πράγματι έναν τέτοιο «συμβολισμό», καθώς ήταν η «Ημέρα των Πατριωτών», η επέτειος της έναρξης του ένοπλου αγώνα για την αμερικανική ανεξαρτησία, αλλά και η πρώτη ημέρα υποβολής των φορολογικών δηλώσεων στην Αμερική. Θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί και ως «επέτειος» των δύο χρόνων από την εξόντωση του Μπιν Λάντεν, καθώς σύμφωνα με το μουσουλμανικό ημερολόγιο αυτή η ημέρα ήταν μόλις την προηγούμενη εβδομάδα πριν τον μαραθώνιο της Βοστώνης...
Οργανωμένη ομάδα Το CNN μετέδωσε πως οι εκρηκτικοί μηχανισμοί που χρησιμοποιήθηκαν στις επιθέσεις στη Βοστώνη ήταν τυπικοί αυτών που χρησιμοποιούν οι «μοναχικοί λύκοι». Βόμβες, δηλαδή, που μπορεί εύκολα να κατασκευάσει ο καθένας με απλά υλικά, διαθέσιμα στο εμπόριο και με οδηγίες που κυκλοφορούν στο Ίντερνετ. Είναι μια «φόρμουλα» επιθετικής τακτικής που συστήνει η Αλ Κάιντα στους ανά τον κόσμο «εν υπνώσει» πυρήνες της, δεδομένου ότι οι βόμβες αυτές είναι άκρως αποτελεσματικές και πολύ δύσκολο να «ανιχνευθούν» από το δίκτυο πληροφοριοδότησης των αντιτρομοκρατικών μηχανισμών. Ισραηλινοί ειδήμονες υποστηρίζουν ότι μια επίθεση του μεγέθους και του τύπου που συγκλόνισε τη Βοστώνη απαιτεί την παρουσία 4-5 ατόμων κοντά στον «στόχο» και μια «ομάδα υποστήριξης» περίπου 10 παρατηρητών στα «μετόπισθεν» που πρέπει να γνωρίζουν καλά τον περιβάλλοντα χώρο. Χρειάζονται επίσης του-
λάχιστον ένα όχημα διαφυγής και τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό πέραν των κινητών τηλεφώνων, τα οποία μπορούν εύκολα να παρακολουθηθούν. Μπορεί οι εκρήξεις να ήταν μικρής ισχύος, ωστόσο όχι μόνον σκότωσαν αλλά και προξένησαν σοβαρότατους τραυματισμούς, γεγονός που αποτελεί άλλη μια ένδειξη του επαγγελματισμού αυτού ή αυτών που την σχεδίασαν. Μια παρόμοια βόμβα με εκρηκτικά «συσκευασμένα» με ατσάλινες μπίλιες σε χύτρα ταχύτητας είχε εντοπιστεί πριν τρία χρόνια σε παγιδευμένο αυτοκίνητο σε χώρο στάθμευσης στην Τάιμς Σκουέιρ της Νέας Υόρκης. Ισραηλινές πηγές που απηχούν γενικά απόψεις προερχόμενες από τον χώρο των μυστικών υπηρεσιών, επικαλούμενες αξιωματούχους της αντιτρομοκρατίας με έδρα την Ιορδανία, υποστηρίζουν ότι το διπλό τρομοκρατικό χτύπημα στη Βοστώνη «έχει τη σφραγίδα οργανωμένης τρομοκρατικής ομάδας, όπως αυτή της Αλ Κάιντα».
Μέτρα ασφαλείας; Ποια μέτρα; Ο μαραθώνιος της Βοστώνης είναι μία από τις αρχαιότερες, υψηλού κύρους, αθλητικές διοργανώσεις που διεξάγονται στις ΗΠΑ. Πρόκειται για τον αρχαιότερο μαραθώνιο αγώνα στον κόσμο, μετά από εκείνον των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της σύγχρονης εποχής, το 1896 στην Αθήνα. Διοργανώνεται κάθε χρόνο ανελλιπώς από το 1897 στην πρωτεύουσα της Μασαχουσέτης με τη συμμετοχή χιλιάδων αθλητών, πρωταθλητών, αθλητών διεθνούς επιπέδου αλλά και απλών δρομέων. Αποτελεί ένα από το πιο γνωστά αθλητικά γεγονότα παγκόσμιας εμβέλειας. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, τα μέτρα ασφαλείας δεν ήταν «ανάλογα» μιας τόσο σημαντικής και πολυπληθούς αθλητικής διοργάνωσης. Σύμφωνα με πληροφορίες ισραηλινού ιστότοπου, «η έλλειψη επαρκών μέτρων ασφαλείας στον μαραθώνιο της Βοστώνης την περασμένη Δευτέρα βγάζει μάτι»... Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, κατά μήκος της διαδρομής δεν υπήρχαν πουθενά άνδρες των υπηρεσιών ασφαλείας με σκύλους εκπαιδευμένους να μυρίζουν εκρηκτικά. Επίσης δεν υπερίπτατο ελικόπτερο της αστυνομίας που θα μπορούσε να ανιχνεύει εκρηκτικές ύλες με ειδικούς αισθητήρες ή να καταγράφει τις κινήσεις κάθε ατόμου που βρίσκονταν κοντά στο σημείο τερματισμού αφότου εξερράγησαν οι δύο βόμβες. Άλλωστε, όλη η προσπάθεια να εντοπιστούν και να αναγνωριστούν οι πιθανοί δράστες της επίθεσης, βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά σε οπτικό υλικό προερχόμενο από κάμερες ασφαλείας καταστημάτων κοντά στο σημείο τερματισμού και ενός τοπικού τηλεοπτικού σταθμού που κάλυπτε απευθείας τον αγώνα σε αναμετάδοση υψηλής ευκρίνειας. Χωρίς να αποκλείεται κανένα σενάριο για την πραγματική ταυτότητα και τα κίνητρα των δραστών, η επίθεση στη Βοστώνη είναι χωρίς αμφθισβήτηση ακόμα ένα επισόδειο στον μακρύ κύκλο εμπλοκής των ΗΠΑ στον λεγόμενο «πόλεμό» τους κατά της «διεθνούς τρομοκρατίας». Έναν πόλεμο με «αόρατους» εχθρούς σ’ ένα μέτωπο που «διέρχεται» από δημόσιους χώρους, κτήρια, πόλεις, αεροπλάνα, πρεσβείες, αθλητικούς αγώνες, προκαλώντας ως επί των πλείστων «παράπλευρες απώλειες»...
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ
55
«Ταξισυνειδησία»: Το ελληνικό προλεταριάτο της Αμερικής ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΤΕΡΖΗ
Στη Νέα Υόρκη, το 1920, θα μεταφραστεί και θα τυπωθεί για πρώτη φορά στα ελληνικά το «Κράτος και Επανάσταση» του Λένιν, και από εκεί θα φτάσει και στην Ελλάδα, όπου η συγκεκριμένη μετάφραση κυκλοφορούσε μέχρι τα μεταπολεμικά χρόνια. Έλληνες εργάτες, μετανάστες στην Αμερική των αρχών του 20ού αιώνα, πρωταγωνιστούν στους σκληρούς ταξικούς αγώνες της εποχής εκείνης. Ένας από αυτούς, ο Λούης Τίκας από την Κρήτη, θα πέσει νεκρός, επικεφαλής της πολύμηνης και αιματηρής απεργίας των ανθρακωρύχων στο Λάντλοου του Κολοράντο, το 1914 - ακόμα και σήμερα, Αμερικανοί τουρίστες που φτάνουν στο Ρέθυμνο, αναζητούν το πατρικό σπίτι του Τίκα, προσκρούοντας στην αμηχανία των ντόπιων, που δεν γνωρίζουν τίποτα για την ιστορία
Μετανάστες εργάτες σε απεργία, με τα όπλα τους, στην Αμερική των αρχών του 20ού αιώνα.
ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ
του συμπατριώτη τους. Στο ντοκιμαντέρ «Ταξισυνειδησία», που προβάλλεται από την Πέμπτη, αποκαλύπτεται η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού, καθώς η επίσημη «αφήγηση» στη χώρα μας περιορίζεται σε ατομικές περιπτώσεις μεταναστών, αποσιωπώντας έντεχνα τις τεράστιες αντιθέσεις στο εσωτερικό της μεταναστευτικής κοινότητας, με τους Ελληνοαμερικανούς «μπόσηδες», προβάλλοντας απλώς ιστορίες «επιτυχίας», που εικονογραφούνται και μέσα από τον μεταπολεμικό εμπορικό κινηματογράφο, με τον πλούσιο θείο ή τη θεία από την Αμερική. Αυτό που αποκρύβεται είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων μεταναστών στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα ήταν εργάτες, δούλευαν για χαμηλούς μισθούς, υπό συνθήκες στα όρια της εξαθλίωσης... Το 1930, ένας άλλος Ελληνοαμερικανός, ο εργάτης Στιβ Κατόβης, συμμετείχε σε πικετοφορία στη Νέα Υόρκη, όπου και δολοφονήθηκε από έναν αστυνομικό. Τα τελευταία του λόγια πριν πεθάνει, σύμφωνα με φυλλάδιο που γράφτηκε για τη ζωή του (και αναφέρει ο Στιβ Φράγκος σε άρθρο του στην εφημερίδα «Εθνικός Κήρυκας»), ήταν: «Σύντροφε, πεθαίνω. Πες στους άλλους να συνεχίσουν τον αγώνα, να οργανώσουν τους εργάτες». Τη λέξη «ταξισυνειδησία» τη χρησιμο-
ποιούσαν οι πολιτικοποιημένοι Ελληνοαμερικανοί εργάτες για να αποδώσουν τον όρο «εργατική ταξική συνείδηση» (working class consciousness). Στον Ισπανικό Εμφύλιο, περίπου 200 Ελληνοαμερικανοί φεύγουν ως εθελοντές για να πολεΤο ντοκιμαντ μήσουν στην Ισπαέρ «Ταξισυνειδ νία, τη στιγμή που ησία» στην Ελλάδα κυριαρπροβάλλετα ι χεί η δικτατορία του στο «Τιτάνι α » Μεταξά: ενάντια και στον θερ ιν ό στον Φράνκο στην Ι«Ζέφυρο» σ σπανία, ενάντια τα Άνω Πετράλω στον Μεταξά στην να Το «Ελληνοαμερικανικόν Βήμα» Ελλάδα, ενάντια του Φεβρουαρίου του 1942, στον Φορντ στην Αμε τη «φυλακισμένη» Ελλάδα μερική - «ο φορντισμός είναι φασισμός» της Κατοχής να ζητά βοήθεια ήταν ένα δημοφιλές σύνθημα της εποχής εκείνης. ντρώνοντας 400.000 ψήφους με υποψήφιο Η μόρφωση του εργάτη τον Ελληνοαμερικανό, γεννημένο στην Στο βιομηχανικό Σινσινάτι του 1916 εκ- Κωνσταντινούπολη, Ντιν Άλφαντζ. Με τον ελληνικό Εμφύλιο και τον ψυδίδεται η ελληνόγλωσση εφημερίδα «Οργάνωσις», ως όργανο των Ελλήνων φίλων χροπολεμικό διπολισμό σε παγκόσμιο ετου Socialist Labor Party ενώ τον επόμε- πίπεδο, ξεκινά και η υποχώρηση του ελνο χρόνο στη Νέα Υόρκη κυκλοφορεί η ληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού. Αλλά «Φωνή του Εργάτου»: Στο πρώτο της φύλ- οι λόγοι ήταν πιο περίπλοκοι απ’ όσο μπολο διακηρύσσει ότι «είναι η εφημερίς των ρεί να φανταστεί κανείς. Δεν ήταν μόνο οι εργατών γιατί εργάται τη βγάζουν, εργάται μακαρθικές διώξεις στα χρόνια που ακοτη γράφουν, εργάται τη διαβάζουν, με χρή- λούθησαν: η μεταπολεμική δυναμική του ματα εργατών συντηρείται (...) Σε κανένα «αμερικανικού ονείρου» συνέτεινε σε μεδεν θα υποταχθή, καμίαν υποχρέωση δεν γάλο βαθμό στη «μετάβαση» των χθεσινών θα χρωστά σε κανένα, ούτε ηθική, ούτε υ- προλετάριων στην εποχή των «τακτοποιλική, εκτός μόνο σε κείνους στους οποίους ημένων» και υπνωτικών προαστίων και ανήκει ολοκληρωτικά στο ελληνικό προ- του καταναλωτισμού... Η έρευνα για την παραγωγή της ταινίας λεταριάτο της Αμερικής». Προτεραιότητα αποκτά η «μορφωτική οργανωτική δου- βασίστηκε κυρίως στη διδακτορική διαλειά», στα φυλλάδια των εργατικών οργα- τριβή του ιστορικού Κωστή Καρπόζηλου νώσεων βλέπει κανείς το σύνθημα «Διά- στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης το 2010, «Ελληνοαμερικανοί εργάτες, κομμουνιβασε σήμερα, κυβέρνα αύριο». Το τέλος της εποχής της μεγάλης μετα- στικό κίνημα και συνδικάτα (1900-1950). νάστευσης στην Αμερική (1921-1924) ε- Αναζητώντας τον εργατικό εξαμερικανιγκαινιάζει μία περίοδο μετασχηματισμών, σμό την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης». Σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ είναι ο Κώομογενοποίησης της εργατικής τάξης. Πληθαίνουν οι μεταφρασμένες εκλαϊκευ- στας Βάκκας και η μη κερδοσκοπική εταιτικές εκδόσεις, ενώ εμφανίζονται οι ελλη- ρεία «Αποστόλης Μπερδεμπές» εξασφάλινικοί εργατικοί εκπαιδευτικοί σύνδεσμοι, σε τη χρηματοδότηση του εγχειρήματος: με πιο διάσημο τον «Σπάρτακο» της Νέας Πρόκειται για μια ομάδα από φίλους και Υόρκης. Το 1925, μία πολύμηνη απεργία φίλες του αγωνιστή του αντιδικτατορικού στα «ελληνικά» εργαστήρια κατεργασίας κινήματος στη Νέα Υόρκη, Αποστόλη γούνας στη Νέα Υόρκη οδηγεί στην ίδρυ- Μπερδεμπέ, ο οποίος πέθανε πρόωρα στις ση του Greek Fur Workers Local 70, που έ- 18 Σεπτέμβρη του 1979, μία μέρα προτού μεινε ιστορικό για τους σκληρούς αγώνες κλείσει τα τριάντα ένα του χρόνια. Ο «σπόρος» για τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ έπου έδωσε. Ο πρόεδρος του μεγάλου Κραχ, ο Χέρ- πεσε σε εκδήλωση για τα 30 χρόνια από μπερτ Χούβερ, εξελέγη 31ος πρόεδρος των τον θάνατό του. Το πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό που ΗΠΑ σε μια εποχή επίπλαστης ευημερίας, με το «ανυποψίαστο» σύνθημα «Σε κάθε κα- φέρνουν στο φως οι δημιουργοί του ντοτσαρόλα να υπάρχει κοτόπουλο και σε κά- κιμαντέρ αναδεικνύει την υστέρηση που θε γκαράζ δύο αυτοκίνητα»... Η «εποχή Χού- έχουμε στον αντίστοιχο τομέα εδώ στην βερ» θα καταρρεύσει με πάταγο, αφήνοντας Ελλάδα. Την επισημαίνει ο Κωστής Καρανθρώπινα ερείπια. Με την εκλογή τού πόζηλος: «Το αμερικανικό εργατικό και εΡούζβελτ, το ανορθωτικό πρόγραμμα του παναστατικό κίνημα έχει επιδείξει μια αNew Deal αλλάζει τα δεδομένα και στο ερ- ξιοσημείωτη φροντίδα στη διατήρηση της γατικό κίνημα. Μια νέα γενιά μαχητικών ιστορικής του διαδρομής, επιτρέποντας σε συνδικαλιστών έρχεται στο προσκήνιο. Με μας, για παράδειγμα, να χρησιμοποιήτον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχουμε τις επι- σουμε σήμερα καταπληκτικές σκηνές από τροπές στήριξης του ΕΑΜ, την εγκατάστα- τις πρωτομαγιάτικες διαδηλώσεις στη Νέα ση στη Νέα Υόρκη της Ομοσπονδίας των Υόρκη του 1937 ή πλάνα από εργατικές Ελληνικών Ναυτεργατικών Οργανώσεων διεκδικήσεις του Μεσοπολέμου. Αυτές οι (ΟΕΝΟ)... Κορύφωση είναι οι εκλογές για γενναιόδωρες αρχειακές διαθεσιμότητες την ανάδειξη κυβερνήτη της Νέας Υόρκης υπογραμμίζουν τις υστερήσεις του, φαιτο 1942, όπου το American Labor Party νομενικά πιο προωθημένου, ελληνικού ερφτάνει στα ιστορικά υψηλά του, συγκε- γατικού κινήματος...».
56
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
Έντονη αντίδραση Τελικά, και όπως θα έλεγαν διάφοροι πολιτικοί γίγαντες αυτού του τόπου, ο επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, Νιλς Μούιζνιεκς, μάλλον δεν είναι πολιτικός. Με τέτοιο συναισθηματισμό που τον δέρνει, περισσότερο σε ποιητή μοιάζει παρά σε πολιτικό. Ακούς εκεί να μην αντιλαμβάνεται όπως ο γίγας Ανδρέας Λοβέρδος, ιδρυτής μάλιστα κομματικού σχηματισμού (ο οποίος, κατά τα αναγγελλόμενα, θα κινηθεί μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, μετά συγχωρήσεως) υπό την επωνυμία «Συμφωνία για ΝΕΑ ΕΛΛΑΔΑ» (σ.σ.: στα μούτρα σου), ακούς εκεί, επίτροπος άνθρωπος, να μην αντιλαμβάνεται αυτό που αποκαλυπτικώς διέγνωσε ο εν λόγω Λοβέρδος; Ότι δηλαδή, κύριε επίτροπε, η Χρυσή Αυγή τάχα μου είναι νεοναζιστικό κόμμα, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα ακτιβιστικό κόμμα της Δεξιάς που πατάει (και τσακίζει σβέρκους, αλλά αυτό είναι επουσιώδης λεπτομέρεια) πάνω σε υπαρκτά προβλήματα και συνεπώς η δράση της είναι αιτιωδώς δικαιολογημένη, όπως διετυμπάνισε κατά το χθεσινό μας παρελθόν ο νεόκοπος αρχαγέτης Ανδρέας ο ωραιοπαθής. Ακούς εκεί νεοναζιστικό κόμμα η Χρυσή Αυγή, αυτό το αγλάισμα των δημοκρατικών θεσμών, αυτός ο αδελφός χώρος με τη Ν.Δ., σύμφωνα με τον Μάκη Ψωμιάδη (υπεύθυνο της προεκλογικής εκστρατείας της Ν.Δ. για τη Βόρεια Ελλάδα και σύντροφο εν όπλοις του ευεργέτη τέως δημάρχου Θεσσαλονίκης όπως τον περιέγραψε ο φαντομάς πρωθυπουργός- και νυν τροφίμου των φυλακών για κολοσσιαία υπεξαίρεση χρη-
μάτων από ευεργετηθέντα δήμο, Βασίλη Παπαγεωργόπουλου), αυτό το συγκοινωνούν δοχείο (νυκτός) με το μεγαλύτερο κόμμα της τριμερούς βαρβαρότητας κατά τον Φαήλο Κρανιδιώτη, εκ των εκλεκτών της πρωθυπουργικής μυστικοσυμβουλίας. Παρένθεση εδώ: Μην τυχόν και πει κανένας φασιστόμουτρο τον Μουρούτη των υπογείων της Συγγρού, γιατί άντε. Έχει και η υπομονή τα όριά της. Τι έκανε δηλαδή; Μια γκαιμπελική στρέβλωση βίντεο εις βάρος βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ έκανε το παιδί. Θα το κρεμάσουμε τώρα; Και επειδή δεν το κρεμάσαμε (στα πρωτοσέλιδα και στα δελτία των οκτώ, εννοείται), έκανε κι άλλες βρομίτσες απ’ αυτές που κάνουν τα φιλοπαίγμονα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα. Τι έκανε; Να, μωρέ, παρακολουθούσε και κατέγραφε δι’ ιδίαν χρήση αυτού του ιδίου ως διευθυντού του πρωθυπουργικού γραφείου ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει στο γραφείο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα, αποκάλυπτε όνομα blogger, το οποίο κανονικά δεν έπρεπε να γνωρίζει, ενοχοποιούσε πολιτικό χώρο διά της γελοιότητας του απαγωγικού συνειρμού, παιδιακίσια πράγματα δηλαδή. Σιγά μην ασχοληθεί ο πρόεδρος της Βουλής, Ευάγγελος (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Βαγγέλας) Μεϊμαράκης, ο οποίος άλλωστε είναι και απησχολημένος με τα ενδυματολογικά του: αν και πότε θα κατεβάσει το παντελόνι του για να δείξει τα πολιτικά του επιχειρήματα στον δυστυχή αντίπαλο, σιγά λοιπόν μην ασχοληθεί με παιδιάστικα πράγματα. Σιγά μην ασχοληθεί και ο φρούραρχος
ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ kostaskanavuris @hotmail.com
Μην τυχόν και πει κανένας φασιστόμουτρο τον Μουρούτη των υπογείων της Συγγρού, γιατί έχει και η υπομονή τα όριά της. Τι έκανε δηλαδή; Μια γκαιμπελική στρέβλωση βίντεο εις βάρος βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ παλαιότερα και τώρα κατέγραφε ποιος βγαίνει στο γραφείο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα
της Βουλής, ο οποίος είναι ακριβώς επιφορτισμένος να μην επιτρέπει σε διάφορα «παιδιά» να παίζουν «εν ου παικτοίς» εις βάρος του Κοινοβουλίου. Σιγά τώρα. Με τα παιδιά θα τα βάλουμε; Παιδιά είναι και παίζουν. Κλείνει η παρένθεση. Επιστροφή στον επίτροπο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, Νιλς Μούιζνιεκς, και στην έκθεσή του, που δημοσιεύτηκε την Τρίτη που μας πέρασε. Είπε, και τι δεν είπε... ο ποιητής (αφού πολιτικό δεν θα τον έλεγε ούτε μια πολιτικός της εμβέλειας της Άννας Διαμαντοπούλου, που ένα θεματάκι με τους ποιητές το ‘χει όσο να ‘ναι). Τι για τον ίδιο τον Σαμαρά (για την «κάθοδο των Δωριέων»), τι για τον Δένδια, τι για τον ρατσισμό, τι για τις 17 επιθέσεις της Χρυσής Αυγής, που τουλάχιστον έχουν καταγραφεί από την αστυνομία, τι για την οπλοκατοχή των βουλευτών της Χ.Α., τι για την αλλαγή του νόμου για την ιθαγένεια, τι για τις συνθήκες Νταχάου που κρατούνται οι μετανάστες, τι... τι... τι... Είναι φανερό: ο άνθρωπος δεν είναι πολιτικός. Είναι ένας αισθηματίας. Άρα ποιητής. Τι να περιμένεις από έναν ποιητή; Υπάρχει μόνο μια λεπτομέρεια που ίσως θα άξιζε να προσέξουμε, αφού πάντοτε ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, άσε που οι λεπτομέρειες οδηγούν στην τελειότητα. Της διαβολής. Διαπιστώνει, λοιπόν, ο κύριος Νιλς Μούιζνιεκς στον κόλαφό του (αντιγράφω από ρεπορτάζ της «Αυγής», Τετάρτη 17 Απριλίου) «τις ευθύνες κυβέρνησης και πολιτικών θεσμών, που δεν αντέδρασαν έντονα ακόμα και σε ‘ομιλίες μίσους’, ό-
πως αυτή της Ελ. Ζαρούλια (σ.σ.: βουλευτίνας της Χ.Α. και συζύγου του αρχηγού Μιχαλολιάκου)». Εδώ είμαστε, λοιπόν. «Δεν αντέδρασαν έντονα». Η κυβέρνηση και οι πολιτικοί θεσμοί. Ας θυμηθούμε όλες τις μέχρι τώρα κυβερνήσεις και τους «πολιτικούς θεσμούς» και τον εσμό των γραβατόσκυλων (τη αγαθή συμπράξει του τρίτου α-λόγου της κυβερνητικής συμπήξεως, το και επονομαζόμενο ΔΗΜ.ΑΡ. με την ψυχή στο στόμα, με τα μυαλά στα κάγκελα, όπως και να το πεις, μέσα είσαι), ας τους θυμηθούμε όλους αυτούς με πόση ένταση κατηγορούσαν για κάθε παράβαση του οποιουδήποτε, για κάθε παραθέσμια πράξη του οποιουδήποτε, τον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, επειδή δεν καταδίκαζε με αρκετή -κατά το δικό τους ποντεσιόμετρο- ένταση το γεγονός. Τώρα; Πού είναι οι εισαγγελείς και οι πυρφόροι της Βουλής; Πού είναι οι πρωθυπουργοί που από του βήματος του Κοινοβουλίου, έμπλεοι οργής, προάσπιζαν το δημοκρατικό κεκτημένο από τον μιαρό ΣΥΡΙΖΑ, πού είναι ο Βενιζέλος και ο Κουβέλης με τις γελοίες «μεταβλητές αντίστασης», γιατί αυτό είναι το ποντεσιόμετρο, πού είναι οι αβροδίαιτες κυρίες που τρέχουν με ανατριχιαστική βιασύνη να κεραυνώσουν την Αριστερά ως αισθητική παρασπονδία και καταστροφική μαινάδα; Πού είναι τα ράμφη της αντικειμενικής αισθητοσύνης; Πουθενά δεν είναι. Στα κιβούρια του εγωτισμού τους είναι. Στο μικροβίωμα της εύκολης πληρότητας. Κι απ’ έξω να βουίζει το παγόβουνο. Ή μήπως από μέσα;
ΔΙΑ-ΔΙΚΤΥΩΜΕΝΟΣ
nikoskourmoulis@gmail.com
Bookforum
Taxi
Η εκδοτική παράδοση στις ΗΠΑ, όσον αφορά περιοδικά και εφημερίδες περί των τεχνών, ακουμπά κατά ένα μεγάλο μέρος στα πανεπιστήμια. Πρώτον η αισθητική κάλυψη και δεύτερον η δίψα για αναζήτηση. Το «bookforum.com», αν και διαθέτει το καλούπι ενός φοιτητικού περιοδικού, είναι κρεμασμένο στα ιντερνετικά περίπτερα και απευθύνεται αυστηρά σε ενήλικους που ψάχνονται στα ρεύματα των πνευματικών αναζητήσεων του σήμερα. Το περιοδικό που είναι ανάμεσα στα πρώτα των ΗΠΑ, είτε αυτό μεταφράζεται σε πωλήσεις, είτε σε «like» στο fecebook, έχει βάλει σαν στόχο την πιο δύσκολη αποστολή απ’ όλες: να διαβαστεί κατά βάση από 25άριδες. Δίχως να μπει στο στόχαστρο του λάιφσταϊλ, ούτε να κάνει υπεραπλουστευμένες εκπτώσεις. Το περιοδικό αυτή τη στιγμή ασκεί έναν διπλό ρόλο: παιδευτικό και αναλυτικό. Οι πολιτικές όσο και οι ιστορικές συμπτώσεις που επιβάλλουν τη δημιουργία ενός έργου, όπως και οι κοινωνικές παράμετροι πάνω στο έργο ενός συγγραφέα, είναι αυτά που ενδιαφέρουν αποκλειστικά τη σύνταξη. Τα νέα ονόματα έρχονται να κολλήσουν σ’ ένα σώμα εμβληματικών πνευματικών ανθρώπων (π.χ. Τζον Μπάνβιλ, Τζόις Κάρον Όουτς, Ντάνιελ Μέντελσον), με αποτέλεσμα την όσμωση των πραγματολογικών όρων της αφήγησης και όχι της παράθεσης πληροφοριών.
Αυτό το ταξί σε πάει σε μέρη απάτητα, της βίντεο αρτ. Σε μέρη που δεν έχουν τη δυνατότητα να φανούν στον καθημερινό Τύπο. Από τις σημειωτικές ανασκαφές της Μάρθα Ρόσλερ στην κουζίνα της, το 1975. Η απόδοση των τροπικών καρτ ποστάλ κάτω από τον παραμορφωτικό φακό της μεγάλης Πέτρα Κόρτραϊτ. Από τη χρυσή εποχή της δεκαετίας του’70 για τη βίντεο-αρτ, o Ολλανδός Μπας Γιαν Άντλερ έρχεται να μιλήσει από ένα θυροτηλέφωνο σε μια κενή γραμμή για τους έρωτες και τος απογοητεύσεις του. Μια περιοδεία από αυτό το ταξί θα σας αφήσει άναυδους για τα περιθώρια της ανθρώπινης φαντασίας και της οξείας παρεμβατικότητας στην τέχνη.
Filmmaker Ο τίτλος χαρακτηρίζει απολύτως το περιοχόμενο. Κοντά στις δύο δεκαετίες το περιοδικό που ξεκίνησε από τα εργαστήρια του «Σάντανς», λειτουργεί ως οδηγός αλλά και ως εγχειρίδιο παραγωγής ταινιών. Η διαφορετικότητά του έγκειται στο ότι πέρα από τον κορμό των άρθρων και των συνεντεύξεων, από τις γραμμές του περιοδικού συζητούν και συνευρίσκονται νέοι επαγγελματίες του χώρου, που θέλουν να γυρίσουν ταινίες. Μια ευρεία κατάθεση ιδεών και προσεγγίσεων κατα-
κλύζει τις γραμμές του περιοδικού, από τη σεναριακή πλοκή, έως τους τρόπους χρηματοδότησης. Μια προσπάθεια που βάζει συλλογικά το θέμα της κινηματογραφικής κουβέντας, από την αρχή μέχρι το τέλος. Ο ανεξάρτητος κινηματογράφος απ’ όλο τον κόσμο περνά μέσα από τις γραμμές του «filmmaker.org». Η πολυπληθής συντακτική ομάδα προτείνει με ρίσκο, νέες φωνές και τις υποστηρίζει καταλλήλως. Τιμώμενα πρόσωπα για αυτό το τεύχος ο Χάρμονι Κορί και ο Σαλμάν Ρούσντι.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
57
Πενήντα χρόνια πορείας στη ζωγραφική, αλλά και στο θέατρο και τον κινηματογράφο, καταθέτει ο Κυριάκος Κατζουράκης στη μεγάλη αναδρομική έκθεση που εγκαινιάζεται την Tρίτη το βράδυ στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Έργα από όλες τις φάσεις της δημιουργικής του πορείας, από την περίοδο της ομάδας των «Νέων Ρεαλιστών», που είχε ταυτιστεί με μια αντιδικτατορική χειρονομία, μέχρι επιλογές που τον συνοδεύουν στη δουλειά του έως σήμερα, όπως το μνημειώδες Τέμπλο που δεσπόζει στον χώρο της έκθεσης. Έχοντας αυτή τη σπάνια ευκαιρία για μιαν αναδρομή στην πορεία του, μιλήσαμε μαζί του για την ακατάπαυστα δημιουργική πορεία αυτών των πενήντα ετών, αλλά και για τους νέους καλλιτέχνες που γνωρίζει πολύ καλά από τη θητεία του στο πανεπιστήμιο...
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΑΤΖΟΥΡΑΚΗΣ:
«Όταν σκέπτομαι έναν νέο απόφοιτο σήμερα, τρομάζω...» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗ
Ουσιαστικά πρόκειται για την πρώτη αναδρομική έκθεση που πραγματοποιεί ο καλλιτέχνης, μιας και η προηγούμενη, που έγινε πριν από 30 χρόνια στην Αγγλία, ήταν, όπως μας λέει, «μίνι - αναδρομική», αφού περιλάμβανε μόνο 30 μεγάλα έργα. Την τελευταία ατομική του έκθεση την πραγματοποίησε πριν από τρία χρόνια και «μετά τελείωσε η θητεία μου στο πανεπιστήμιο, έτσι μπόρεσα να συστηματοποιήσω τις σημειώσεις που κράταγα όλα αυτά τα χρόνια και να τις εντάξω στο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε, με τίτλο Τάξη στο χάος, ταυτόχρονα όμως να προετοιμάσω αυτήν την αναδρομική έκθεση». Την προετοιμάζατε τόσον καιρό; Την είχαμε προγραμματίσει με τον Άγγελο Δεληβορριά, σε συνεργασία με τον Μάνο Στεφανίδη, ήδη πριν από το Μνημόνιο. Αισιοδοξούσαμε ότι θα βρεθούν και χορηγοί και χρήματα, γιατί το κόστος είναι μεγάλο, αφού το 90% των έργων ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές. Μετά άλλαξαν τα πράγματα, κατέρρευσαν όλα, αλλά είχαμε πια πεισμώσει. Ευτυχώς βρέθηκαν ο Γιώργος Γρηγοριάδης και οι εκδόσεις Μίλητος που ανέλαβαν τα έξοδα του καταλόγου. Ζωγραφική, θέατρο, κινηματογράφος... Πώς συνδέονται όλα αυτά στη δουλειά σας;
Για μένα τα πάντα ξεκινούν από το θέατρο και την ποίηση. Τα υπόλοιπα είναι διακλάδωση της ίδιας ανάγκης του ανθρώπου να επικοινωνήσει, να εκφραστεί. Το θέατρο είναι η πιο άμεση μορφή επικοινωνίας: ένας ηθοποιός, ένα σώμα, και κόσμος. Είναι το κύτταρο της σχέσης τέχνης και ζωής. Κι η ζωγραφική μέσα από το θέατρο ξεκίνησε. Δεν είναι τυχαίο που συναντάς ποιητές να χαίρονται που η γραφή τους γίνεται θέατρο, που το Άξιον Εστί έγινε γνωστό μέσα από τη μουσική. Η σχέση των τεχνών είναι αυτονόητη για μένα. Ένας εικαστικός, όταν ζωγραφίζει, σκηνοθετεί. Το Τέμπλο δεν είναι μια σκηνοθεσία; Αυτό υπονοεί τη διάχυση της μιας τέχνης μέσα στην άλλη, τη διάρρηξη των μεταξύ τους ορίων; Όχι, κάθε είδος τέχνης έχει τη δική του γλώσσα. Δεν περιφρονώ τη γλώσσα της ζωγραφικής, δεν έχω την άποψη ότι η σύνθεση θα πρέπει να στηριχτεί και από κάτι άλλο, αντίθετα. Δηλαδή για σας η ζωγραφική τροφοδοτεί τον κινηματογράφο και τανάπαλιν; Όταν έκανα τον Δρόμο προς τη Δύση, είχα το πρωί γυρίσματα και το βράδυ καθόμουν και ζωγράφιζα μέχρι το πρωί. Συνειδητοποίησα ότι ήταν αδύνατον να βάλω μια πινελιά αν δεν είχα γύρισμα εκείνη τη μέρα. Το θέμα με οδηγούσε να βρω μια νέα φόρμα. Από την ώρα που θεώρη-
σα ότι τη βρήκα, μπήκα σε μια διαδικασία ανακάλυψης ενός καινούργιου τρόπου σχέσης σινεμά και ζωγραφικής. Αφού το βρήκα αυτό, έπρεπε να δουλεύω ασταμάτητα, γιατί αλλιώς χανόταν... Η διαδικασία αυτή, και τα γυρίσματα και η ζωγραφική, κράτησε πάνω από ενάμιση χρόνο, δίνοντας περί τους 25 πολύ μεγάλους πίνακες. Στο σινεμά, από την άλλη, δεν λειτουργούσα σαν ζωγράφος, πάντα ρώταγα τη γνώμη των ανθρώπων του συνεργείου. Το σινεμά είναι τέχνη ομαδική, δεν είναι η εξυπηρέτηση της ιδέας ενός ανθρώπου. Μπορεί ο σκηνοθέτης να παίζει το ρόλο του μαέστρου, αλλά δεν υπάρχει μαέστρος αν δεν υπάρχει ορχήστρα...
Εκείνη την εποχή στην Καλών Τεχνών μαζευόμασταν οι «αριστεροί» και συζητούσαμε για τη σχέση του ελληνικού με το ευρωπαϊκό φως, της αναπαραστατικότητας με την αφαίρεση, την ανάγκη μας να προσδιορίσουμε τι είναι ελληνικό και τι δεν είναι κ.ά. Η δικτατορία μάς βρήκε λοιπόν έτοιμους, απλώς ο αντίπαλος απέκτησε όνομα κι έγινε ορατός. Πιστεύω ότι το ίδιο συμβαίνει και σήμερα, αν και για πολλούς μοιάζει αόρατος ο εχθρός. Κι όμως, έχει ονοματεπώνυμο, τηλέφωνα και διευθύνσεις... Το υλικό είναι έτοιμο, μπροστά μας.
Η ομάδα των «Νέων Ρεαλιστών» ήταν μια χειρονομία καλλιτεχνική και ταυτόχρονα πολιτική. Σήμερα, που βρισκόμαστε σε μια κατάσταση κρίσης, επικίνδυνη για τη δημοκρατία, βλέπουμε να εκφράζεται κάποια ανάλογη ανάγκη συλλογικότητας;
Οι σημερινοί νέοι καλλιτέχνες, η μειονότητα που λέγαμε, έχουν μεγαλύτερη αμεσότητα στην προσωπική τους εμπλοκή. Μπορούν δηλαδή να κάνουν ανατροπές στη φόρμα και να πετύχουν πράγματα που λίγοι από εμάς καταθέταμε στη δουλειά μας τότε. Πάρτε για παράδειγμα το θέατρο. Μέσα στην κρίση έχω δει μερικές από τις καλύτερες παραστάσεις της ζωής μου. Σήμερα πας σε μια «τρύπα» και βλέπεις ένα διαμάντι που παλιά θα έβλεπες μόνο σε θέατρα όπως του Κουν.
Για την πλειονότητα των νέων καλλιτεχνών που γνωρίζω όχι, και το θεωρώ φυσικό. Γιατί από τη δικτατορία του 1967 μέχρι σήμερα περάσανε χρόνια μιας ψεύτικης ευεξίας, που οδήγησαν τη ζωή όλων μας σε ένα λάιφ στάιλ όπου δημιουργήθηκαν διάφορες φούσκες, τάσεις, μόδες. Όλα αυτά τα χρόνια όμως υπήρχε πάντα μια μειονότητα που αντιδρούσε. Η οποία νομίζω σήμερα είναι και μεγαλύτερη και πολύ πιο συνειδητή απ’ ότι στα χρόνια τα δικά μας.
INFO:
Κυριάκος Κατζουράκης, Έργα 1963-2013, Ζωγραφική, Θέατρο, Κινηματογράφος Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς 25 Απριλίου - 28 Ιουλίου 2013 Εγκαίνια: 23 Απριλίου 2013
«Yπόκλιση», 1996, λάδι σε καμβά
«Τέμπλο 1», 1978, λάδι σε ξύλο
Αυτό είναι ορατό και για τους νέους καλλιτέχνες;
Πόσο ελεύθερος είναι ένας νέος να καθορίσει την καλλιτεχνική του πορεία; Πολλοί από τα εμπόδια, η εξάρτηση από τους μηχανισμούς προβολής και προώθησης, έχουν εξουδετερωθεί από τα νέα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης και επικοινωνίας. Η απαισιοδοξία και ο φόβος, η ανασφάλεια όμως φρενάρουν τους ανθρώπους που δουλεύουν στο χώρο της τέχνης. Γιατί ξέρουν πως δεν θα έχουν ποτέ σύνταξη, μόνιμη δουλειά, βιώνουν την καθημερινή φθορά και χάνουν την κανονικότητα της ζωής τους. Όταν σκέπτομαι ένα νέο παιδί που τελειώνει την Καλών Τεχνών και μπαίνω στη θέση του, τρομάζω... Τι θα δούμε στην αναδρομική αυτή έκθεση; Πενήντα χρόνων ζωγραφική, από τα χρόνια της σχολής και των «Νέων Ρεαλιστών», την περίοδο της Αγγλίας, που ήταν επικεντρωμένη σε αναφορές κλασικής ζωγραφικής, τα χρόνια της επιστροφής που οδηγούσαν στα μεγάλα πρότζεκτ, που είναι συνδυασμός των τεχνών, ζωγραφικής θεάτρου και κινηματογράφου Η έκθεση ολοκληρώνεται με το Τέμπλο, όπου καταλήγει ο επισκέπτης... ...που κρύβει όμως μία παγίδα. Μέσα στο Τέμπλο βρίσκεται μια βιντεο-εγκατάσταση που έχουμε κάνει με τον Μπάμπη Βενετόπουλο, ένα έργο σκληρό όσο και το ίδιο το Τέμπλο. Παλιά ήταν μια θεατρική παράσταση, τώρα είναι μια καινούργια γλώσσα, που όμως είναι τόσο παλιά όσο και το Τέμπλο... δείχνοντας ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ της ζωγραφικής και του βίντεο που είναι μέσα. Και τα δύο μαζί φτιάχνουν μια ενότητα.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
58 ΣΕΡ ΚΟΛΙΝ ΝΤΕΗΒΙΣ
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
O μαέστρος που αγαπούσε τον Καζαντζάκη
TΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ Π. ΛΟΥΚΑΚΟΥ
Μάταια οι Αθηναίοι ανέμεναν την επιστροφή του, που είχε προγραμματιστεί για τα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου. Ο Σερ Κόλιν Ντέηβις, που είχε προκαλέσει αίσθηση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με την ωριμότητα των ερμηνειών του και τη διακριτικότητα της παρουσίας του, έφυγε από τη ζωή στις 14 Απριλίου, περίπου 2 χρόνια μετά την εκδημία της αγαπημένης -επί 45 έτη!- δεύτερης συζύγου του. Το κύμα συγκίνησης που ξεσήκωσε η αναγγελία θανάτου ενός αντιστάρ της μπαγκέτας κραυγάζει για την -ανεπίγνωτη όσο ζούσε- επιρροή του στην παγκόσμια κοινή γνώμη, μέσα από μιαν αταλάντευτη πορεία κατάκτησης της μουσικής του ταυτότητας. Δεξιοτέχνης του κλαρινέτου, αλλά όχι του πιάνου, ο Ντέηβις έμοιαζε ελάχιστα προορισμένος για τη διεύθυνση της ορχήστρας. Κι όμως, δεν ανακαλείται στον νου ευχερώς άλλος συμπατριώτης του με ανάλογη παγκόσμια εμβέλεια σε συνεργασίες βάθους με μεγάλες ορχήστρες. Στην πατρίδα του, τόσο η Συμφωνική του BBC όσο και εκείνη του Λονδίνου, της οποίας υπήρξε πρώτος αρχιμουσικός από το 1995, τον απέρριψαν επανειλημμένως, προτού παραδοθούν στο φιλοσοφημένο πάθος και
ΤΗΙΝΚ ΤΑΝΚ
Άλλο θέμα είχα στο μυαλό μου γι’ αυτό το Think Tank... Με είχε κάνει να ευθυμήσω και η κουβέντα με τον Χριστόφορο Ζαραλίκο την περασμένη Κυριακή. Λίγο οι λιακάδες, λίγο μια τέλεια περπατιάδα από τα Πατήσια μέχρι το Θησείο και από ‘κεί πίσω μέσω Γκαζιού, λίγο η αντικειμενική έλευση της Άνοιξης . Λίγο. Αυτό ήταν το πρόβλημα τελικά. Γιατί το «πολύ» έσκασε μύτη μέσω Βοστώνης και Εγκέλαδου. Απομακρύνθηκα με κοπέλα - σκύλο - ήλιο (πολύ ιδανικό ε; μήπως να φορολογηθεί;) για λίγες ώρες από facebook, twitter, ειδήσεις, ακόμη και από τη ραδιοφωνική εκπομπή μου. Το πλήρωσα απότομα on air: Βοστώνη, λίγες ώρες μετά ο σεισμός στην κεντρική Ασία. Χρώμα αίματος από τη μια, χρώμα χώματος από την άλλη. Μου χάλασε την εκπομπή, ρε γαμώτο. Και τι σας λέω τώρα, ε; Εδώ
τη διεισδυτική αρχιτεκτονική μαεστρία της οπτικής του, ενώ τη μελοδραματική του εμπειρία κατάκτησε με κόπο, πρώτα στο ιστορικό Θέατρο Sadler’s Wells και ύστερα ως ο -δεινώς αμφισβητούμενος- διάδοχος του Γκέοργκ Σόλτι στην καλλιτεχνική διεύθυνση του Κόβεντ Γκάρντεν. Ασυμβίβαστος στις απόψεις του, που έμαθε σταδιακά να οικονομεί στη διατύπωση, αλλά όχι στην ουσία
τους, εικονοκλάστης της πολιτικής και της εξουσίας, ολοκληρωτικά απορροφημένος από την ιδιωτικότητα της οικογένειας και της μουσικής του, ο ατίθασος οδοιπόρος πορεύτηκε με συνεπή γνώμονα την εμμονή στην αναζήτηση της προσωπικής και της καλλιτεχνικής του αλήθειας. Λάτρης του Γουίλλιαμ Μπλέηκ και της «Οδύσσειας» του Καζαντζάκη, δεν εντυπωσίαζε μεν τα διοικητικά
συμβούλια, αλλά επέτυχε στη δοκιμασία της αναπλήρωσης ενός Όττο Κλέμπερερ ή ενός Σερ Τόμας Μπήτσαμ. Στην Αμερική κατέκτησε τη ΜΕΤ και τη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης, αλλά έγραψε ιστορία ως επικεφαλής της «αριστοκρατικής» Συμφωνικής της Βοστώνης (1972 1984), ηχογραφώντας μαζί τους συμφωνίες Σιμπέλιους για πρώτη φορά μετά τον θρυλικό Σέργιο Κουσεβί-
τσκυ. Πρώτος Βρετανός που πάτησε τον Πράσινο Λόφο του Μπάυρώιτ (Ταγχώυζερ 1977), συνδέθηκε στενά με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας (1983 1992) και απολάμβανε να διευθύνει την ιστορική Κρατική Ορχήστρα της Δρέσδης, της οποίας ονομάσθηκε επίτιμος αρχιμουσικός το 1990 και με την οποία μας χάρισε έναν εξαίσια όψιμο κύκλο συμφωνιών του Μπετόβεν. Τα μουσικά του ενδιαφέροντα υπήρξαν ανέκαθεν απρόβλεπτης ευρύτητας, από τον Χάυντν και τον Μότσαρτ μέχρι τον Τίππετ και τον Μακμίλλαν που συνέθεσαν για εκείνον, ενώ πιστώνεται όσον ουδείς τον ευαγγελισμό της μουσικής του Μπερλιόζ στον 20ό αιώνα. Με διαρκή την επίγνωση του θανάτου, επέλεξε το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ για τη γενέθλια συναυλία των 80 του χρόνων. Λέξεις όπως εντιμότητα, ειλικρίνεια, αξιοπρέπεια, ταπεινότητα, αγάπη, βαθύτητα και γενναιοδωρία επανέρχονται συνεχώς στη σελίδα συλλυπητηρίων που άνοιξε η Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου, από περισσότερο ή λιγότερο επώνυμους συνεργάτες και συναδέλφους του, ως αυθόρμητη αναγνώριση της ακεραιότητας ενός ολοκληρωμένου και οικουμενικού ανθρώπου της μουσικής.
ΤΙ ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ:
Υποδειγματικός πολίτης; Ναι, αλλά δεν με αφήνουν... έγινε μίνι συντέλεια, κάτι καμένοι στα Δίκτυα έλεγαν ότι αυτά έγιναν επειδή κουνιόντουσαν κάτι καντήλια στο Άγιον Όρος. Κάτι άλλο κουνιόταν, αλλά δεν είναι της παρούσης. Αυτό που είναι της παρούσης είναι πως ήθελα να γυρίσω στη... νομιμότητα. Να ακούσω καινούργιο David Bowie, IAMX, να αποφασίσω πιο κομμάτι μου αρέσει πιο πολύ από τo νέο «Delta Machine» των Depeche Mode.Nα δώσω και λίγο βάση σε ελληνικές πολύ καλές μπάντες που «έπεσαν στα αυτιά» μου τελευταία: Τripwire, Schooldrivers, No Sequence, New Zero God και άλλοι που δεν αδικώ, αλλά έχω στενή μνήμη τώρα. Να αναρωτηθώ, βρε παιδί μου, αν υπάρχει αναγέννηση (revival, ε;) του αγγλόφωνου ελληνικού εναλλακτικού ήχου. Και μετά να με ξαναπάρουν η κοπέλα και ο σκύλος μου για να ερωτευτώ πάλι το κέντρο της πόλης. Μπουμ, όμως. Εικόνες 9/11. Aποκάλυψη στα σύνορα Ινδίας - Ιράν. Πτώματα. Κάπου από πίσω, μόλις πας να ξεφύγεις σε άλλο θέμα, ο Στουρνάρας, ο Κουβέλης και τα άλλα τα παιδιά. Μπλοκ. Είναι παγίδα. Πήγα να δω την ομάδα μου στη Ριζούπολη και μας
πλάκωσαν τα παιδιά του Δένδια... Δε κάνω συγκρίσεις, αλλά ούτε στο γήπεδο να μην αποδράσω;... Να θες να υποκριθείς νομιμότητα, να θες να κηρύξεις νομιμοφροσύνη, να προτιμάς να διαβάζεις το φακελάκι της πιτσα-
(Εικονογράφηση Ζάρκο Μπασέσκι)
ρίας (όπως παλιά) από το φακελάκι της Γκεστάπο (σόρι, της ΔΕΗ) και να μην σε αφήνουν. Θέλω, ρε παιδιά, να γίνω υποδειγματικός πολίτης. Παρακαλώ... μπορείτε να με αφήσετε;
«Vertical» Cult Of Luna Θυμάσαι το post rock, το post punk και ό,τι άλλο post έχει βγει από τα κλασικά ηλεκτρικά / ηλεκτρονικά μουσικά είδη. Οι Σουηδοί από το ειδυλλιακό Ουμέα (μη με ρωτάτε, δεν ξέρω πού πέφτει, δείτε στο google maps αν καίγεστε) είναι οι Pink Floyd του post metal. Τι είναι, καλέ μου, post metal; Ωραία: Θα στο πω... έντεχνο μέταλ (όχι ότι τα άλλα είναι άτεχνα) ή όταν παλιοί πάνκηδες και ντεθάδες έχουν πολλές μα πολλές μουσικές ανησυχίες. Δωδεκάλεπτα κομμάτια, περίτεχνες μελωδίες, κάφρικα φωνητικά και ιδού πώς θα ήταν οι Radiohead με πιο πολλά μαλλιά και τις ίδιες πολιτικές απόψεις. Το «Vertical» είναι το έκτο άλμπουμ τους, δεν είναι για κλαμπάκια ούτε για τσάι. Ακούγεται κάπως δυνατά. Και πολύ σιγά. Αν βάλετε ακουστικά.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
59
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ «Γράφοντας τραγούδια πάμε κόντρα στο ρεύμα το οποίο μας επιβάλλει μια ζωή χωρίς δημιουργία και χωρίς πολιτισμό» λέει ο Παντελής Θαλασσινός. Ο ίδιος μέσα από τη μουσική του κάνει, όπως λέει, «το αυτονόητο», που αυτή την περίοδο δεν είναι άλλο από «10 τραγούδια της Ελπίδας», όπως τιτλοφορείται ο καινούργιος του δίσκος τον οποίο θα παρουσιάσει αύριο και την Τρίτη στη μουσική σκηνή «Ρυθμός stage» (Μαρίνου Αντύπα 38, Ηλιούπολη). Θεωρεί ότι τα τραγούδια ζεσταίνουν τις καρδιές, αλλά δεν λύνουν προβλήματα, ωστόσο κουβεντιάζει μαζί μας, για τα προβλήματα που βιώ-
νουν οι μουσικοί στις μέρες του Διαδικτύου αλλά και αυτά που δημιουργεί η σκληρή εποχή μας, όπως η ανεργία, η «διάβρωση του συστήματος», η εκμετάλλευση, τα γεγονότα της Μανωλάδας. Πράγματα στενάχωρα δηλαδή έχουν μπει στο τραπέζι της συζήτησης. Ο Παντελής Θαλασσινός όμως έχει αντίλογο, μιλά για την ανάγκη συσπείρωσης και δημιουργικής αντίστασης και προτείνει στους νέους «το διάβασμα, μια καλή παρέα ανθρώπων, δημιουργικές ασχολίες και την απαίτηση να έχουν δουλειά» ως αντίδοτο στην ανομβρία της εποχής. Μιλάει και για την Αριστερά και τις διαιρέσεις της και παραδέχεται ότι «επειδή οι αριστεροί είναι τίμιοι άνθρωποι έχουν και διαφορές μεταξύ τους». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ
Επειδή οι αριστεροί είναι τίμιοι άνθρωποι, έχουν και διαφορές μεταξύ τους Ελπίδα, πολύ ωραίο όνομα για να της αφιερώσει κανείς δέκα τραγούδια. Αυτός ο δίσκος είχε μια περιπέτεια. Μέχρι να συσταθεί η δική μου εταιρεία και έχοντας απορρίψει τις δισκογραφικές εταιρείες, η μόνη λύση για να φτάσει στα χέρια του κόσμου ο δίσκος ήταν μέσω μιας εφημερίδας. Διανεμήθηκε τον Φεβρουάριο ως προσφορά από την «Ελευθεροτυπία» και μόλις την περασμένη εβδομάδα κυκλοφόρησε στα δισκοπωλεία και τα μεγάλα βιβλιοπωλεία, από την «Έρημο Αθήνα», την προσωπική μου εταιρεία, που συστάθηκε στο μεταξύ. Είναι μια δουλειά που ετοίμαζα πολύ καιρό και όπως καταλαβαίνετε περίμενα με αγωνία να κυκλοφορήσει, γιατί τα τραγούδια τα είχα παίξει ζωντανά, είχα δει τις αντιδράσεις του κόσμου και μετά τα ηχογράφησα όπως ηχογραφούσαμε τον παλιό καλό καιρό. Είναι όλα τους τραγούδια ελπίδας και νιώθω πως κάνοντας το αυτονόητο, γράφοντας δηλαδή τραγούδια, πάμε κόντρα στο ρεύμα το οποίο μας επιβάλλει μια ζωή χωρίς δημιουργία και χωρίς πολιτισμό. Με τα τραγούδια μπορεί να σπάσει η παγωνιά που έχει απλωθεί πάνω από τη χώρα; Τα τραγούδια τα θεωρώ μια ζεστασιά, μια συντροφιά. Ένα τραγούδι μπορεί να σε κάνει να ξεχαστείς, όχι όμως και να σου λύσει τα προβλήματα. Αλοίμονο. Είμαι λίγο απογοητευμένος από τον κόσμο. Είναι σαν να μην καταλαβαίνει. Μόλις βάλει 50 ευρώ στην τσέπη του, είναι σαν να μην ακούει και να μη βλέπει τι γίνεται γύρω του και μόλις τα φάει αυτά τα 50 ευρώ, αρχίζει πάλι και φωνάζει. Μου δίνει την εντύπωση ότι δεν ενδιαφέρεται για το τι γίνεται δίπλα του, σαν να μην αντιλαμβάνεται ότι το πρόβλημα είναι γενικό και απαιτείται συσπείρωση. Δεν καταλαβαίνει ότι όποιο ποσό και να μπει στην τσέπη του, όταν καταργούνται εργασιακές και κοινωνικές παροχές χωρίς να αντιδρά, πάλι φτωχός θα είναι. Τα τραγούδια λέτε ότι δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα. Τι μπορεί να τα λύσει; Πέρασε ο καιρός που αγόραζαν την ψήφο μας με έναν διορισμό, δεν έχουν τη δυνατότητα πλέον να το κάνουν. Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει πόσο σοβαρή είναι η ψήφος του. Όμως, κατ’ εμέ, πριν από την ψήφο, πρέπει να γίνουν δύο σημαντικές αλλαγές, να υπάρξει ευ-
νομία και απλή αναλογική. Και λέγοντας ευνομία ενοοώ ότι οι νόμοι πρέπει να βρίσκονται μόνο κάτω από τους θεούς και όχι κάτω από μερικούς ανθρώπους. Μόνο έτσι θα επέλθει και δικαιοσύνη. Εγώ πλέον δεν έχω εμπιστοσύνη σε κανέναν. Το σύστημα είναι όλο διαβρωμένο, δεν μπορείς να ζητάς δικαιοσύνη μέσα από διαβρωμένο σύστημα. Ελπίδα δεν βλέπετε πουθενά; Ως καλλιτέχνης είμαι αισιόδοξος και νιώθω ότι υπάρχει ελπίδα. Δεν μπορούμε να πάμε παρά κάτω, ως λαός έχουμε πιάσει πάτο. Από πού μπορεί να έρθει η ελπίδα; Από τη δημιουργία, από τη συζήτηση, από το να κλείσουμε τα μάτια και τα αυτιά στα μέσα ενημέρωσης που περνάνε αυτά που θέλουνε κι ο καθένας να κοιτάξει μπροστά και να βάλει πλώρη για το μέλλον που οραματίζεται, το οποίο μοιραία συμπίπτει και με το μέλλον του διπλανού του. Αυτή η συνύπαρξη - συμπόρευση μπορεί να έρθει από μόνη της; Από μόνη της δεν έρχεται, αν όμως δεν αρνηθούμε τον ατομικισμό μας, δεν πρόκειται να κάνουμε ούτε μισό βήμα μπροστά. Ο κόσμος όμως μπορεί να περιμένει κι από σας τους καλλιτέχνες να βγείτε μπροστά. Οι καλλιτέχνες κάνουμε αυτό που ξέρουμε να κάνουμε. Νιώθω ότι η νέα ιδεολογία της αγοράς σπρώχνει τους νέους σε κάποια πολύ φτιαχτά μοντέλα, αυτά που τους επιβάλλει η τηλεόραση και το νέο λουκ των ανθρώπων που πιστεύουν ότι την επανάστασή τους την κάνουν μέσα από μια αντίδραση για όλα. Στο κεφάλι υπάρχει πολύ ζελέ και καθόλου μυαλό. Βέβαια, οι ίδιοι αντιδρούν και μας χρεώνουν ότι εμείς τους παραδώσαμε αυτόν τον κόσμο, αλλά εγώ δεν αισθάνομαι καθόλου ένοχος, γιατί δεν ψήφισα ποτέ όλους αυτούς που μας κυβέρνησαν ώς τώρα. Από τι μπορεί να κρατηθεί ένας νέος σήμερα; Από το διάβασμα, από μια καλή παρέα ανθρώπων που επιλέγει, από κάποιες δημιουργικές ασχολίες και από την απαίτηση να έ-
χει δουλειά. Η ανεργία που υπάρχει σε όλο τον πλανήτη, όχι μόνο σε μας, είναι ένα αποτέλεσμα του καπιταλισμού. Η αυτοματοποίηση στην εργασία, κυρίως όμως το κέρδος, ακυρώνει εργατικά χέρια. Το σύνταγμά μας λέει ότι το κράτος οφείλει να παρέχει εργασία στους πολίτες του. Βέβαια, από τον Γ. Παπανδρέου ακούσαμε ότι θέλανε «τουλάχιστον ένας να εργαζεται σε κάθε σπίτι», ναι το ακούσαμε και αυτό. Πρέπει, λοιπόν, να αντεπιτεθούμε δημιουργικά. Να ανακαλύψουμε ξανά τη γη και τη δυνατότητά μας να την καλλιεργούμε. Να μάθουμε να παράγουμε αυτά που καταναλώνουμε και όχι όσα μας επιβάλλουν τα κοινοτικά προγράμματα. Λάδι, τυρί, κρέας, λαχανικά, κατ’ εμέ απαγορεύεται να τα εισάγει η Ελλάδα, μπορεί να τα παράγει. Κι ας αποκτήσουμε επιτέλους μια συνείδηση που να μη μας κάνει καταναλωτές όσων παράγουν οι ξένοι. Έτσι χρεωνόμαστε συνέχεια. Χρειαζόμαστε μια δημιουργική αντεπίθεση. Στον τομέα του πολιτισμού πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτή η δημιουργική αντεπίθεση; Στον τομέα του πολιτισμού η δημιουργία δεν έχει εκλείψει. Όμως δεν υπάρχει συνείδηση ακόμα στην ίδια την κοινωνία. Ακούει πνευματικά δικαιώματα και δεν καταλαβαίνει τίποτα. Δεν καταλαβαίνει ότι η μουσική που κατεβάζει από το Διαδίκτυο είναι κλεψύτυπη και δεν τον ενδιαφέρει τι συμβαίνει εκείνη τη στιγμή σε έναν άλλο χώρο. Δεν καταλαβαίνει ότι όταν ένας μουσικός, ας πούμε, ή ένας στιχουργός, ένας ηχολήπτης, ένας εργαζόμενος στον τομέα της μουσικής δεν αμοίβεται, ακυρώνεται η εργασία του και εγκαταλείπει την παραγωγική διαδικασία της μουσικής. Γράφουμε πλέον τραγούδια και τα κρατάμε για τον εαυτό μας. Και να ξεκαθαρίσω κάτι για τη μουσική βιομηχανία. Αυτή έχει καταρρεύσει πολύ πριν την κρίση. Τώρα όμως, με το Διαδίκτυο, δεν τιμωρούμε τον Μάτσα ή την κάθε πολυεθνική, τιμωρούμε τους ίδιους τους καλλιτέχνες που πασχίζουν να δημιουργήσουν και να επικοινωνήσουν με τον κόσμο μέσω του έργου τους. Σήμερα είναι 21η Απριλίου. Τι συνειρμούς σας δημιουργεί αυτή η μέρα; Με πηγαίνει πίσω στην εποχή που κάποιοι άνθρωποι θέλησαν να επιβάλουν τη γνώμη τους διά της βίας και από ό,τι αποδείχτηκε να πουλήσουν την Κύπρο. Μια ομάδα α-
κροδεξιών συνταγματαρχών που γέμισαν τα ξερονήσια με κόσμο, φίμωσαν τους υγιώς σκεπτόμενους ανθρώπους και επέβαλαν με τη βία την ιδεολογία τους, η οποία υπηρετούσε ξένα συμφέροντα. Πάντα οι εξουσίες ήταν αυταρχικές. Ο εμφύλιος, η περίοδος μετά τον εμφύλιο, ήταν πολύ σκληρά χρόνια και ειδικά για τους αριστερούς, οι οποίοι ποτέ δε στέριωσαν σ’ αυτό τον τόπο, διώκονταν πάντα είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο. Ακόμη και σήμερα. Εσείς αισθάνεστε ότι διώκεστε σήμερα; Ναι, ως ψηφοφόρος του ΚΚΕ, νιωθω ότι την Αριστερά την έχουν βάλει στο περιθώριο κυρίως με τους εκλογικούς νόμους και προβοκατόρικα μέσα από τις κινητοποιήσεις. Δημιουργώντας εστίες βίας, διαλύουν τις ειρηνικές συγκεντρώσεις, με αποτέλεσμα στα πρωτοσέλιδα να μην προβάλλονται τα αιτήματα του κόσμου, αλλά οι συγκρούσεις μεταξύ των αστυνομικών και όποιων φορούν κουκούλες. Μην ξεχνάμε ότι και μετά τη χούντα, όταν η Αριστερά βρέθηκε σε άνοδο, δημιουργήθηκε ένας κυματοθραύστης που ονομαζόταν ΠΑΣΟΚ. Για μένα ήταν ένα συγκοινωνούν δοχείο του συντηρητισμού. Ακόμη και τώρα η κοινοβουλευτική Αριστερά νιώθω ότι ματαιοπονεί, πάντα έχουν τον τρόπο να τη φιμώνουν. Όμως και η Αριστερά δεν έχει ευθύνη όταν, ειδικά σήμερα, είναι διαιρεμένη; Ναι, έχει την ευθύνη που είναι διαιρεμένη. Υπάρχουν όμως κάποια ζητήματα που μας διαιρούν. Πρέπει να προχωράμε βάζοντας κάποια θεμέλια και κάποιες θέσεις, έτσι ώστε να μην προδώσουμε τους ψηφοφόρους μας στον δρόμο. Και επειδή ακριβώς οι αριστεροί είναι άνθρωποι τίμιοι, έχουν και διαφορές μεταξύ τους. Δεν είναι το μόνο τους μέλημα να πάρουν την εξουσία. Παρακολουθήσατε τα γεγονότα στη Μανωλάδα; Ήταν φρικτή αυτή η είδηση, γυρίσαμε στη φεουδαρχία. Όλους αυτους τους άνθρωπους που έρχονται και πεινάνε εδώ, τους έχουνε έξι μήνες και δουλεύουν απλήρωτοι, δεν τους πληρώνουν ούτε τα ψίχουλα που τους έχουν τάξει και μόλις οργανωθούν και διεκδικήσουν τα δεδουλευμένα, τους πυροβολούν κι από πάνω. Έτσι βγάζω κι εγώ καρπούζια.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
60
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ
«ΔΕΡΜΑ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ», ΣΤΟ «ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ» ΚΑΙ «Η ΠΟΡΝΗ ΑΠΟ ΠΑΝΩ» ΣΤΗ «ΣΦΕΝΔΟΝΗ»
Ψυχανάλυση και Ιστορία «Το δέρμα, κέλυφος του σώματος, όπως ακριβώς το Εγώ, τείνει να περικλείει το ψυχικό όργανο. Από αυτήν την άποψη, οι δομές και λειτουργίες του δέρματος μπορούν να προσφέρουν στους ψυχαναλυτές και ψυχολόγους γόνιμες αναλογίες οι οποίες θα κατευθύνουν τη σκέψη και τις τεχνικές τους» (Ντιντιέ Ανζέ, «Το Δέρμα - Εγώ»). Tο έργο του σύγχρονου Καταλανού Γκιλιέμ Κλούα, «Δέρμα στις φλόγες», βασίζεται στην αληθινή ιστορία της διάσημης φωτογραφίας που έγινε παγκόσμιο αντιπολεμικό σύμβολο: ένα εννιάχρονο κοριτσάκι τρέχει ολόγυμνο να σωθεί, με το δέρμα της πλάτης καμένο από τις βόμβες «ναπάλμ» που έπληξαν το χωριό της, στο Βιετνάμ. Ο συγγραφέας, επάνω σε αυτό το περιστατικό, κατασκευάζει ελεύθερα ένα «θρίλερ», όπου συναντώνται η ψυχανάλυση με την Ιστορία. Ο ρεπόρτερ (Σάλομον) επιστρέφει μετά από είκοσι χρόνια στη ίδια χώρα, για να παρα-
λάβει ένα μεγάλο διεθνές βραβείο, επειδή η φωτογραφία του συνέβαλε, όπως λένε, αποφασιστικά στον τερματισμό του πολέμου, με νίκη της «μικρής» χώρας απέναντι στη «μεγάλη»... Στο ξενοδοχείο όπου μένει τον επισκέπτεται μια νεαρή φιλόδοξη ανερχόμενη δημοσιογράφος (Χάννα), η οποία τον «ανακρίνει» με επικίνδυνες ερωτήσεις, όπως η εμπορευματοποίηση των εικόνων βίας, ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών στις χώρες του Τρίτου Κόσμου και η προσωπική του ζωή. Παράλληλα, εκτυλίσσεται στον ίδιο χώρο μια δεύτερη ιστορία, που διασταυρώνεται με την πρώτη σε κρίσιμα σημεία. Ένας άθλιος Αμερικανός γιατρός και διπλωμάτης (δόκτωρ Μπράουν) συναντιέται για πολλοστή φορά με μια ντόπια γυναίκα (Ίντα), της όποιας την άρρωστη κόρη περιθάλπει... Ο Αμερικανός γιατρός εκβιάζει κυνικά την ντόπια γυναίκα και την εκμεταλλεύεται σεξουαλικά, υποσχόμε-
νος να γιατρέψει τη μικρή της κόρη, που είναι ήδη νεκρή... Οι δύο ιστορίες ενώνονται στην πορεία σε μία, συμβάλλοντας, με επίκεντρο το καμένο δέρμα και το χαμένο Εγώ ενός κοριτσιού, στην επώδυνη ανάδυση της αληθινής ταυτότητας των ηρώων. Αυτός είναι ο στόχος του έργου, πέρα από τα επί μέρους κρίσιμα ερωτήματα τα οποία θίγει. Το τέλος είναι πικρό αλλά ανακουφιστικό, επειδή προσφέρει στον θεατή τη δυνατότητα να σκεφθεί πέρα από τα συνήθη «κλισέ» που πλασάρουν τα παγκοσμιοποιημένα ΜΜΕ.Η παράσταση που σκηνοθέτησε στο «Υπόγειο» του «Θεάτρου Τέχνης» ο Διαγόρας Χρονόπουλος δεν μένει, ευτυχώς, στις εξωτερικές δομές ενός θρίλερ, αλλά «ψάχνει» πιο βαθιά, πολιτικά. Η παράσταση, σε καλή μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ και του Δημήτρη Ψαρρά, προσπερνά τον ρεαλισμό κάποιων σκηνών, για να φθάσει με γορ-
γούς ρυθμούς ώς τις αιτίες της κτηνωδίας. Τα ψευδο - νατουραλιστικά σκηνικά - κοστούμια του Κωνσταντίνου Ζαμάνη, η διεισδυτική μουσική της Μαρίνας Χρονοπούλου και οι «κρυφοί» φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου, συμβάλλουν σε αυτό. Οι υποκριτικές είναι δουλεμένες. Ο Χρήστος Σαπουντζής δίνει καίρια τον «βαρύ από μνήμη» βετεράνο φωτογράφο. Ο Στάθης Μαντζώρος αφομοιώνει χωρίς να υπερχειλίζει τον βασανιστή Μπράουν. Η Ιωάννα Κανελλοπούλου χτίζει μια στέρεη, αυθεντική δημοσιογράφο - πράκτορα και η ΄Εφη Λογγίνου ως «Ίντα» έχει αφοπλιστικές, σπαρακτικές στιγμές. 777 Ένα νεοελληνικό έργο, «Η πόρνη από πάνω» (γυναικείος μονόλογος) του Αντώνη Τσιπιανίτη, δίνεται στο Θέατρο «Σφενδόνη», σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Πατρώνη, με την Κατερίνα
KΡΙΤΙΚΗ MOYΣΙΚΗΣ
Διδασκάλου. Το έργο, καλογραμμένο, «σε μια ανάσα», μάς μιλά για τα παθήματα και πάθη μιας (ακόμη) κακοποιημένης γυναίκας (Ερατώ) και πρόσφατης χήρας... Μεταφέρω από το πρόγραμμα το «καρδιογράφημα» του έργου: «Δύο γυναίκες, δύο διαφορετικοί, αλλά ταυτόχρονα παράλληλοι κόσμοι. Η Ερατώ στο κάτω διαμέρισμα είναι μια παντρεμένη γυναίκα. Η πόρνη, στο από πάνω, έχει κάνει το σπίτι της μαγαζί. Τα βράδια η Ερατώ ακούει τους ήχους να πλημμυρίζουν το σιωπηλό της υπνοδωμάτιο. Ζει με τη χαρά των άλλων. Ώσπου μια νύχτα ακούει κάτι που της αλλάζει τη ζωή...». Για να αποβάλει, συμπληρώνω, το ως τώρα δέρμα - Εγώ της. Το έργο ξεπερνά την τυπολογία αναλόγων θεατρικών κειμένων. Διαθέτει, πράγματι, ένα «αλάτι» αλήθειας, που το αποκολλά από τη συνηθισμένη νατουραλιστική «φέτα ζωής». Η χαρισματική Κατερίνα Διδασκάλου δίνει μια «ψυχαναλυτική» ερμηνεία που συνοψίζει τα «πάθια και τους καϋμούς» πολλών γυναικών σε μία. Αξίζει, όντως, τον κόπο να το επισκεφθείτε
TOY ΚΥΡΙΑΚΟY Π. ΛΟΥΚΑΚΟY
«ΧΑΛΙΜΑ» ΤΟΥ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗ
Παραμύθια του χθες και αλήθειες του σήμερα Εγκαινιάζουμε το σημερινό κείμενο με μιαν αχτίδα αισιοδοξίας για την εμπλοκή Ελλήνων καλλιτεχνών στην υπόθεση της σοβαρής μουσικής αυτή τη σκοτεινή ώρα της οικονομικής και θεσμικής κρίσης. Τις μέρες κορύφωσης της νέας κυπριακής τραγωδίας λοιπόν, η γαλλική France Musique αφιέρωνε ένα πλήρες επταήμερο σύντομων εκπομπών στην Ελληνοκύπρια συνθέτρια Χριστίνα Αθηνοδώρου με την ευκαιρία της πρόσφατης διάκρισής της στον 1ο διαγωνισμό σύνθεσης «Ile de Créations» με τη σύνθεσή της «Intermède pour une mer jamais vue». Και -μόλις την εβδομάδα που έκλεισε- ήλθαμε τυχαία και αλλεπάλληλα αντιμέτωποι με τη δημοσιότητα δουλειάς άλλων μουσικών μας στο εξωτερικό: την περασμένη Κυριακή, αίφνης, σημειώσαμε την παρουσία του νεαρού τενόρου Βασίλη Καβάγια στον ρόλο του Μιθράνη, στην όπερα Σεμίραμις του Ροσσίνι, σε αναμετάδοση από το Φεστιβάλ του Βίλντμπαντ της Νοτιοδυτικής Γερμανίας. 2 μέρες αργότερα, το απομεσήμερο επιφύλασσε σπάνια μουσική του Καρλ Γκόλντμαρκ και άλλων από τη Γαλλική Ραδιοφωνία, με πιανίστα τον διεθνώς ανερχόμενο δεξιοτέχνη Βασίλη Βαρβαρέσο, ενώ ο θάνατος του Κόλιν Ντέιβις ετεροχρόνισε την προγραμματισμένη για το ίδιο βράδυ αναμετάδοση της παράστασης της Μανόν Λεσκώ του Πουτσίνι, με τον βαρύτονο Άρη Αργύρη στον ρόλο του εξάδελφου της επώνυμης ηρωίδας, μέσω Βαυαρικής Ραδιοφωνίας από το Βασιλικό Θέατρο «Λα Μονναί» των Βρυξελλών. Η αναφορά είναι ενδεικτική, χρονικά εστιασμένη και τυχαία. Όμως η συχνότητα των
τυχαίων αυτών συναντήσεων είναι στοιχείο ζωογόνο τις ώρες της αποθάρρυνσης. Μια από αυτές τις περιστάσεις, το εγκώμιο του περιοδικού Opernglas (Φεβρουαρίου 2013) για τον βαρύτονο Χάρη Ανδριανό, επ’ ευκαιρία της ερμηνείας του επώνυμου χαρακτήρα στην όπερα Polifemo του Porpora, μάς φέρνει στο κύριο θέμα της σημερινής στήλης, την αναβίωση, για 8 παραστάσεις τον Φεβρουάριο και Μάρτιο, της «φαντασμαγορικής οπερέτας» Χαλιμά του Σπύρου Ποταμιάνου, με το αδόμενο κείμενο και τη μουσική του Θεόφραστου Σακελλαρίδη (α’ παρουσίαση: θέατρο Μοντιάλ, 31/08/1926), σε σκηνοθεσία του πρωτεργάτη της περσινής «Κρητικοπούλας» Πέτρου Ζούλια. Σε αυτές τις παραστάσεις την προσοχή διεκδίκησε ο Χάρης Ανδριανός στον κωμικό χαρακτήρα με το κραυγαλέο όνομα του Αλή Μουσα-
κά. Η αναβίωση της «Χαλιμάς» υπήρξε αποτέλεσμα αξιέπαινης, αλλά -ελπίζουμε- όχι υπερβολικά καθυστερημένης πρωτοβουλίας αναβίωσης του προσφιλούς είδους της οπερέτας. Για την πραγματοποίησή της απαιτήθηκε νέα επίμοχθη ενορχήστρωση από τους Γιάννη Τσελίκα και Γιάννη Σαμπροβαλάκη. Οι λυρικοί πρωταγωνιστές, η δροσερή σοπράνο Γεωργία Ηλιοπούλου (Χαλιμά), ο ακάματος τενόρος Γιάννης Χριστόπουλος (με τη γνωστή προσοχή του στην ευγενική γραμμή του τραγουδιού και τη μετρημένη αποκοτιά του στις πέραν του πενταγράμμου ακροβασίες) και ο αεικίνητος Ανδριανός έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, όπως και ο αρχιμουσικός Γιώργος Πέτρου, που μας εκπλήσσει συγκινητικά με τις απρόβλεπτες ανησυχίες και την αλματώδη πρόοδό του. Γιατί λοιπόν το αποτέλεσμα υπήρξε τό-
σο βεβιασμένο και αγέλαστο; Η απάντηση είναι συγκεκριμένη: γιατί στη χώρα μας η παράδοση της οπερέτας ως εφαλτηρίου του λαϊκού και μικροαστικού κοινού προς τη μεγάλη μουσική δεν υπηρετήθηκε από εξειδικευμένο θίασο οπερέτας, όπως σε χώρες με αντίστοιχη παράδοση σαν την Αυστρία, Ουγγαρία, Ισπανία, κ.λπ. Μια ακρόαση των παλαιών εγγραφών του ΕΙΡ υπό τον λησμονημένο σήμερα μαιτρ του είδους Τότη Καραλίβανο παρέχει ευνόητη απάντηση γιατί π.χ. ο Ανδριανός αδυνατεί να ανταγωνισθεί την ακουστική ανάμνηση ενός Παρασκευά Οικονόμου στον ίδιο ρόλο. Απλούστατα επειδή ο Οικονόμου, όπως και οι πριμαντόνες της οπερέτας Ανθή Ζαχαράτου και Λέλα Ζωγράφου, ο τενόρος Μιχάλης Χελιώτης, οι ηθοποιοί Χριστόφορος και Μαρίκα Νέζερ, Τζόλυ Γαρμπή ή Κούλης Στολίγκας, δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να διδάξουν την οπερέτα ως καταστάλαγμα της ιδιωματικής επίδοσής τους. Ελλείψει αυτού, ο Βασίλης Παπαβασιλείου υπέδειξε πέρυσι, με τον «Βαφτιστικό» του, τον τρόπο αναβίωσης των έργων αυτών: πέραν μιας καλαίσθητης στυλιζαρισμένης παραγωγής, επείγει η ριζική περικοπή και η αστική ευπρέπεια εποχής στους ομιλούμενους διαλόγους, καθώς και η σοβαρή εργασία υποκριτικής καθοδήγησης των λυρικών ερμηνευτών. Στοιχεία που μάταια αναζητήσαμε σε αυτή την επιθεωρησιακά επικαιροποιημένη, στη θεώρησή μας εκχυδαϊσμένη κι όμως εν τέλει άκεφη «Χαλιμά»...
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
61
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
ΧΑΡΟΥΚΙ ΜΟΥΡΑΚΑΜΙ
Ένας Γιαπωνέζος συγγραφέας με δυτική κουλτούρα ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ*
O Χαρούκι Μουρακάμι, γεννημένος στο Κιότο τo 1949, βραβευμένος με ποικίλα βραβεία στην Ιαπωνία και το εξωτερικό, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στους υποψήφιους για το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Θα έλεγε κανείς πως τη βράβευσή του την επιδιώκει με κάθε τρόπο και ο ίδιος, κάτι που φαίνεται από μια δήλωσή του (του 1991) ότι όταν ξεκίνησε ήθελε να γίνει ένας διεθνής συγγραφέας. Η έκδοση της μυθιστορηματικής τριλογίας του 1Q84, η οποία χαρακτηρίζεται ως το magnus opus του, του χάρισε τη διεθνή φήμη που αποζητούσε. Πόσοι σύγχρονοι συγγραφείς ανά τον κόσμο μπορούν να ισχυριστούν κάτι παρόμοιο; Οι δύο πρώτοι τόμοι του πολυσυζητημένου αυτού έργου εκδόθηκαν στην ελληνική γλώσσα από τις εκδόσεις Ψυχογιός τον Νοέμβριο του 2012, ενώ ο τρίτος αναμένεται να κυκλοφορήσει την επόμενη Πέμπτη 18 Απριλίου. Μολονότι ο Μουρακάμι δεν ανήκει στη χορεία των συγγραφέων αστυνομικής λογοτεχνίας (θαυμαστής ωστόσο του Ρέιμοντ Τσάντλερ), στο 1Q84 δημιουργεί μια συναρπαστική ιστορία με σασπένς και ανατροπές, καθώς οι δύο κεντρικοί του ήρωες, η Αομάμε, γυμνάστρια και επαγγελματίας δολοφόνος, η οποία λατρεύει τη Ιστορία και τον αθλητισμό, και ο Τένγκο, καθηγητής μαθηματικών και επίδοξος συγγραφέας, αναζητούν ο ένας τον άλλο. Είχαν γνωριστεί στο σχολείο και μετά χάθηκαν. Το ζευγάρι ζει μια τρυφερή ιστορία αγάπης, η οποία ούτως ειπείν ευοδώνεται ύστερα από είκοσι χρόνια, και η συνάντηση τους πραγματοποιείται με σχεδόν μεταφυσικό τρόπο. Το 1Q84, που εκτυλίσσεται το έτος 1984, παραπέμπει στο εμβληματικό 1984 του Τζορτζ Όργουελ. Σε αυτό ο συγγραφέας θίγει προβλήματα όπως η ενδοοικογενειακή βία, οι πρώην αριστεροί που μετεξελίχθηκαν σε ψυχρούς επιχειρηματίες, η δημιουργία σεχτών που παραπλανούν τις μάζες
και το σεξ ως μέσον καταπολέμησης της μοναξιάς ή επιβολής εξουσίας πάνω σε αδύναμα πλάσματα. Εύκολα ο προσεκτικός αναγνώστης συμπεραίνει πως ο πραγματικός ήρωας σε όλα τα βιβλία του Μουρακάμι είναι ο ίδιος, απλώς αλλάζει το όνομα των ηρώων του: αρκετοί έχουν συγγραφικές φιλοδοξίες. Στην ουσία γράφει συνεχώς το ίδιο μυθιστόρημα με ποικίλες παραλλαγές. Για να κατανοήσει κανείς αυτό το φαινόμενο, θα πρέπει να γνωρίζει το βιογραφικό του. Ο Μουρακάμι σπούδασε θέατρο στο πανεπιστήμιο και η πρώτη δουλειά του ήταν πωλητής σε κατάστημα δίσκων. Το 1971, αρκετά νωρίς, παντρεύτηκε. Το 1974, μαζί με τη γυναίκα του, τη Γιόκο, με την οποία γνωρίστηκαν στο πανεπιστήμιο, άνοιξαν στο Τόκιο ένα τζαζ κλαμπ, το Peter Cat. Ξαφνικά, το 1978, στη διάρκεια ενός αγώνα μπέιζ μπολ, αποφάσισε ν’ ασχοληθεί με τη λογοτεχνία. Άρχισε να γράφει το πρώτο του βιβλίο, το Άκου το τραγούδι του ανέμου, και να μεταφράζει Αμερικανούς συγγραφείς τον Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, τον Τρούμαν Καπότε, τον Τζον Ίρβινγκ, τον Ρέιμοντ Κάρβερ, τον Πολ Θέροου). Το 1981 πούλησε το κλαμπ και το 1986 έκανε ένα ταξίδι στην Ευρώπη. Το 1982 άρχισε να τρέχει ως ερασιτέχνης αθλητής. Το 1987 εξέδωσε το Νορβηγικό δάσος, του οποίου η απρόσμενη επιτυχία τον έστρεψε αποκλειστικά στο γράψιμο. Το 1991 ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες
Ο πραγματικός ήρωας σε όλα τα βιβλία του Μουρακάμι είναι ο ίδιος, απλώς αλλάζει το όνομα των ηρώων του
και δίδαξε στα πανεπιστήμια Πρίνστον και Ταφτ. Στα έργα του, μικρά και εκτενέστερα, υπάρχουν συγγραφικές εμμονές που τις συναντά ο αναγνώστης τόσο στο Νορβηγικό δάσος (στην Ελλάδα ευτύχησε να μεταφραστεί δύο φορές από τη Μαρία Αγγελίδου για την Ωκεανίδα και την Αργυρώ Μαντόγλου για τις εκδόσεις Ψυχογιός), όσο και στο 1Q84. Οι εμμονές έρχονται και επανέρχονται: ένας μεγάλος έρωτας, αναφορές στο σεξ (ονειρώξεις, αυνανισμός, εκπαρθένευση, λεσβιασμός, παιδοφιλία, αιμομειξία), όνειρα, ενοράσεις, εξαφανίσεις, αυτοκτονίες και απόπειρες αυτοκτονίας, συχνές αναδρομές στα παλιά. Το παρελθόν στοιχειώνει τον εκάστοτε βασικό ήρωα, ο οποίος θυμάται τον εαυτό του νοσταλγώντας την παιδική και την εφηβική του ηλικία. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της γραφής του είναι το ότι οι ήρωες και οι ηρωίδες νομίζουν πως βρίσκονται σε άλλη διάσταση, σε έναν παράλληλο κόσμο. Διαβάζουμε στο 1Q84: «Τα φαινόμενα απατούν. Η πραγματικότητα είναι μόνο μία». Ωστόσο, η δράση των προσώπων είναι απολύτως ρεαλιστική και δεν έχει καμιά σχέση με την επιστημονική φαντασία, ωστόσο διακρίνουμε σε αυτήν μια μεταφυσική εκδοχή της πραγματικότητας. Ας δούμε περιληπτικά τα λογοτεχνικά βιβλία του που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά. Στο Νορβηγικό δάσος, το ερωτικό ζευγάρι το αποτελούν ο Τόρου, ο αφηγητής, και η Να-
όκο, η μεγάλη του αγάπη, το κορίτσι του καλύτερου φίλου του, η οποία αυτοκτονεί για λόγους που συνδέονται με την κατάθλιψη που με τη σειρά της σχετίζεται με την ερωτική πράξη. Το βιβλίο είναι πλημμυρισμένο από μουσική και τραγούδια των Μπιτλς, μα και άλλη ευρωπαϊκή και αμερικανική σύγχρονη μουσική, ακόμα και κλασική. Στο Κουρδιστό πουλί (Ωκεανίδα) ο αφηγητής Τόρου κάνει τηλεφωνικό σεξ με άγνωστες γυναίκες, ενώ η σύζυγός του Κουμίκο εξαφανίζεται με το πρόσχημα πως της έκανε απιστίες και συνάπτει σεξουαλικές σχέσεις με άλλον άντρα. Στο Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου (Ωκεανίδα), ο αφηγητής Χατζίμε, ευτυχισμένος οικογενειάρχης και επιχειρηματίας, ιδιοκτήτης ενός τζαζ κλαμπ, συναντάει ύστερα από πολλά χρόνια τον μεγάλο του παιδικό έρωτα, τη Σιμαμότο, η εμφάνιση της οποίας απειλεί να τινάξει στον αέρα τη ζωή του. Στο Σπούτνικ, αγαπημένη (Ωκεανίδα), που διαδραματίζεται σε ένα ελληνικό νησί, μάλλον την Κάλυμνο, όπου ο Μουρακάμι έμεινε για λίγο το 1986, ο αφηγητής, ο Κ., είναι ερωτευμένος με τη Σουμίρε, η οποία είναι ερωτευμένη με τη Μίου. Στη συλλογή διηγημάτων Ο ελέφαντας εξαφανίζεται (εκδόσεις ΚΟΑΝ) υπάρχουν παράξενες ιστορίες και συμβαίνουν πράγματα ανεξήγητα που μοιάζουν υπερφυσικά, ενώ συνδέονται άμεσα με την καθημερινότητα.
Ο Μουρακάμι, λάτρης του δυτικού πολιτισμού, είναι και θαυμαστής της Ελλάδας: τον Ιούλιο του 1983 έκανε μόνος του ανάποδα τη διαδρομή του κλασικού μαραθώνιου δρόμου της Αθήνας (από το Παναθηναϊκό Στάδιο στον Μαραθώνα). Γι’ αυτό το θέμα έγραψε στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο Γιατί πράγμα μιλάω όταν μιλάω για το τρέξιμο (Ωκεανίδα). Πολιτικά είναι απολύτως συνειδητοποιημένος, χωρίς να είναι ακτιβιστής. Ενώ βρισκόταν στο Ισραήλ για να παραλάβει ένα βραβείο, μίλησε υπέρ των Παλαιστινίων και το δικαίωμά τους να έχουν το δικό τους κράτος. Μετά την έκρηξη στο πυρηνικό εργοστάσιο στη Φουκουσίμα και την καταστροφή που ακολούθησε, τάχθηκε κατά της πυρηνικής ενέργειας. Συμπερασματικά ο Μουρακάμι, ο πλέον «δυτικός» συγγραφέας της Ιαπωνίας και ο πιο διάσημος στον κόσμο, μιλάει για την πατρίδα του, για τη ζωή στις πόλεις της, ιδίως στο Τόκιο, για την αποξένωση και τη μοναξιά με ένα αδιόρατο χιούμορ, αλλά κάνει συχνές αναφορές στη δυτική κουλτούρα, κυρίως τη λογοτεχνία και τη μουσική, στην οποία μυήθηκε από την παιδική του ηλικία (ως ενήλικος λάτρεψε την αμερικανικό τρόπο ζωής (τηλεόραση, αυτοκίνητα, ρούχα). Ίσως εξαιτίας αυτής της ροπής του ξεχωρίζει από τους συμπατριώτες του συγγραφείς και το όνομά του συζητείται συνεχώς για το Νόμπελ (ο συμπατριώτης του Κενζαμπούρο Όε το έλαβε το 1994), το οποίο το έχει σνομπάρει σε σχετική ερώτηση με τη φράση «Όχι, δεν θέλω βραβεία. Διότι αυτό σημαίνει πως είσαι τελειωμένος». Κάτι που αξίζει να αναφερθεί ακόμα είναι μια επίσης παλιά του δήλωση: «Θέλω να γράψω ένα ιαπωνικό μυθιστόρημα με διαφορετικό υλικό, με διαφορετικό ύφος, αλλά στα ιαπωνικά. Πιστεύω πως αυτό θα βοηθούσε να αλλάξει η ιαπωνική λογοτεχνία εκ των έσω». Και ιδού το αποτέλεσμα: το 1Q84.
* Ο Φίλιππος Φιλίππου είναι συγγραφέας
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
62
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ μα και Ιστορία, παρουσιάζουν οι ιστορικοί Σία Αναγνωστοπούλου και Παναγιώτης Στάθης, καθώς και ο συγγραφέας Γιώργος Γιαννουλόπουλος, σε εκδήλωση που διοργανώνουν οι εκδόσεις Βιβλιόραμα στον Πολυχώρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Πολιτισμού Ανοιχτή Πόλη (Μέγαρο Ερμής, Πανεπιστημίου 56), στις 7.30 μ.μ.
ΤΕΤΑΡΤΗ
Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Σαλό
Χρυσή πορτοκαλέα Ένα μουσικό ταξίδι γύρω από τη Μεσόγειο, με τα παλιά όργανα του τόπου μας και της ευρύτερης λεκάνης της ανατολικής Μεσογείου, τη λύρα, το κανονάκι, το ούτι, το λαούτο, τις φλογέρες, τα κρουστά, αναζητώντας φωνές πού χάθηκαν στο χρόνο, αποτελεί η μουσική παράσταση Χρυσή πορτοκαλέα που παρουσιάζει η Τυνήσια τραγουδίστρια Lamia Bedioui και το συγκρότημά της (Λουκία Κωνσταντάτου, κανονάκι, Δημήτρης Χιώτης, κρητική λύρα, λαούτο, Γιώργος Βουρνάς, ούτι, κιθάρα, φλογέρες, Γιάννης Ευσταθόπουλος, κρουστά). Τραγούδια που προέρχονται από τον χώρο του ευρωπαϊκού Νό-
ΚΥΡΙΑΚΗ
Αντιφασιστικό φεστιβάλ Επέτειος της 21ης Απριλίου και 46 χρόνια μετά το σύνθημα «Ποτέ ξανά φασισμός!» είναι περισσότερο παρά ποτέ επίκαιρο. Η Κίνηση ενάντια στον Ρατσισμό διοργανώνει συζήτηση με τον πρώην πρόεδρο ΕΙΝΑΠ Νίκο Μανιό, τον εκφωνητή του Πολυτεχνείου Δημήτρη Παπαχρήστο και τον Κώστα Πίττα του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου για τον αντιδικτατορικό αγώνα, καθώς και συναυλία με πολλά συγκροτήματα στο Πάρκο Παραλίας Αλίμου (Μαρίνα Αλίμου), στις 6.00 μ.μ.
ΔΕΥΤΕΡΑ
Συμφωνική Ορχήστρα Νέων
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com
Με τρία χαρακτηριστικά έργα της κλασικής περιόδου, τη συμφωνική εισαγωγή «Κοριολανός» του Μπετόβεν, το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ. 20 του Μότσαρτ και τη Συμφωνία αρ. 94 «Surprise» του Χάυντν,
του και των αραβικών λαών, καθώς και της σεφαραδίτικης διασποράς και της αραβοανδαλουσιανής παράδοσης, καλύπτουν μια χρονική περίοδο από τον Μεσαίωνα μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα και δίνουν την αφορμή για την αφήγηση της ιστορίας ενός κοριτσιού, μιας βασιλοπούλας, πού ονειρεύτηκε έναν κήπο με χρυσά πορτοκάλια και αναγκάστηκε να κάνει τον γύρο του κόσμου ώσπου να τα βρει και να λύσει το αίνιγμα των ερωτευμένων... Η Χρυσή πορτοκαλέα θα παρουσιάζεται την Παρασκευή και το Σάββατο στον Ειλισσό (Αγλαονίκης 3 και Βουλιαγμένης, Μετς), στις 9.00 μ.μ.
με σολίστ τον πιανίστα Απόστολο Παληό και υπό τη διεύθυνση του ΑλέξανδρουΔιαμαντή, εμφανίζεται η Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, με ελεύθερη είσοδο στο Πανεπιστημίο Αθηνών, στη Μεγάλη Αίθουσα Τελετών (Προπύλαια), στις 8.30 μ.μ.
Φωτογραφίζω την πόλη Ομαδική έκθεση με φωτογραφίες από κτήρια, ανθρώπους, τοπία μέσα στο Λεκανοπέδιο παρουσιάζει έως και τις 26/4 η «Λέσχη Φωτογραφίας 2ου Γυμνασίου Κηφισιάς», μια πρωτοβουλία μαθητών με συντονιστή τον Παύλο Ζαμενόπουλο και τη συμμετοχή της Σοφίας Στρίγκου, που εγκαινιάζεται σήμερα στην Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων 2ου Γυμνασίου Κηφισιάς (Όθωνος και Πυθαγόρα 2), στις 6.00 μ.μ.
ΤΡΙΤΗ
Μακρυγιάννης Το βιβλίο του Νίκου Θεοτοκά Ο Βίος του στρατηγού Μακρυγιάννη. Απομνημόνευ-
Ancient Pathos Ένα ευρωπαϊκό φεστιβάλ βασισμένο στην αρχαία τραγωδία και τον τρόπο με τον οποίο διαπερνά την κουλτούρα και τη λογοτεχνία της Ευρώπης, στο οποίο συμμετέχουν το Aida Fondazione από τη Βερόνα της Ιταλίας, το Taastrup theater της Δανίας και το δίκτυο θεάτρων και πολιτιστικών κέντρων BOGA από την Ισπανία, μαζί με το θέατρο Τόπος Αλλού, που θα παρουσιάσουν τις ξεχωριστές τους παραστάσεις, αλλά και μια κοινή παράσταση που δημιουργήθηκε μέσα από μια δημιουργική σύνθεση των επιμέρους έργων, διεξάγεται από την Παρασκευή 26/4 έως και τις 28/4, με ελεύθερη είσοδο, στο θέατρο Τόπος Αλλού (Κεφαλληνίας 17, Κυψέλη), από τις 6.00 μ.μ.
Η βασισμένη στο έργο του Μαρκήσιου Ντε Σαντ, αλλά και στην εμπειρία του ιταλικού φασισμού ταινία του Πιέρ Πάολο Παζολίνι Σαλό, 120 μέρες στα Σόδομα (1975) προβάλλεται στο πλαίσιο του κύκλου «Βλέμμα στον φασισμό», με σχολιασμό από τον θεωρητικό του κινηματογράφου και σεναριογράφο Βαγγέλη Παπαδάκη, με ελεύθερη είσοδο, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ι. Οδός και Μ. Αλεξάνδρου), στις 6.00 μ.μ.
Almanya Τη βραβευμένη ταινία της Yasemin Samdereli Almanya. Καλώς ορίσατε στη Γερμανία (2009-2011), που αφηγείται την ιστορία μιας οικογένειας Τούρκων μεταναστών καθώς αυτή ταξιδεύει για διακοπές στην Τουρκία και ο καθένας τους αναρωτιέται ποια είναι η πατρίδα του, μια συμβολή στον προβληματισμό περί ενσωμάτωσης που κυριαρχεί στη Γερμανία, με έναν ελληνικής καταγωγής ηθοποιό μάλιστα (τον Rafael Koussouris), προβάλλεται στο Ινστιτούτο Γκαίτε (Ομήρου 14-16), στις 8.30 μ.μ.
Θάνατος του Περικλέους Το μονόπρακτο του Δημητρίου Κορομηλά Ο θάνατος του Περικλέους, έργο γραμμένο το 1878, που κινείται στο πλαίσιο της κωμικής σάτιρας, με φόντο τοπικισμό, ημιμάθεια, ασχετοσύνη, με αφορμή μια επίσκεψη στον Παρθενώνα, παρουσιάζεται σήμερα και αύριο σε σκηνοθεσία Γιάννη Δεγαΐτη, στο πλαίσιο των «Θεατρικών αναλογίων» που διοργανώνονται στο Θέατρο Πρόβα (Αχαρνών και Ηπείρου 39), στις 9.15 μ.μ.
ΠΕΜΠΤΗ
Μελίνα Τανάγρη Μια «πολύχρωμη Πέμπτη», Jeudi Tricolore επί το γαλλικότερον, υπόσχεται η Μελίνα Τανάγρη, μια συνύπαρξη, σε μια βρα-
«Του μέλλοντος οι μέρες...» Τους ήρωες του Κ. Π. Καβάφη, τα γνωστά ιστορικά πρόσωπα, αλλά και τα γεννήματα της φαντασίας του, τους ανθρώπους που βίωσαν την ατμόσφαιρα της Αλεξάνδρειας, τον λόγο του που καθρεφτίζει ανθρώπινες συμπεριφορές σημαδεμένες από το πρόσκαιρο της επιτυχίας, τον ανεκπλήρωτο έρωτα και τη μοίρα που εξουδετερώνει την ανθρώπινη θέληση, στην ιδιαίτερη γοητευτική γλώσσα του τραγουδούν ο Θάνος Μικρούτσικος, η Μαρία Φαραντούρη και ο Κώστας Θωμαΐδης στη μουσική παράσταση «Του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας...» που παρουσιάζουν την Πέμπτη στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24), στις 9.30 μ.μ.
διά και μια φωνή, του μουσικού κόσμου του ελληνικού και του γαλλικού τραγουδιού, αποκαλύπτοντας τη δική της ματιά στη Γαλλία, με ελεύθερη είσοδο, στην Ενδορφίνη (Β. Μπενάκη 7, Μεταξουργείο), στις 9.00 μ.μ.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Πασχαλινό παζάρι Λαμπάδες, χειροποίητα δώρα, στολίδια και γλυκά, φτιαγμένα από από τις δημιουργικές ομάδες του προγράμματος του ΚΕΘΕΑ «Διάβαση» περιμένουν σήμερα και αύριο τους Αθηναίους, προκειμένου να ενισχυθούν οικονομικά οι δραστηριότητες του πραγράμματος, στη Στοά Κοραή (μετρό Πανεπιστήμιο), από τις 11.00 π.μ. έως 9.00 μ.μ.
ΣΑΒΒΑΤΟ
Active Member Με μια... πεντάωρη συναυλία ο Β.D. Foxmoor και η Sadahzinia γιορτάζουν τα είκοσι χρόνια παρουσίας των Active Member στην ελληνική μουσική σκηνή hip hop με καλεσμένους παλιούς και καινούργιους φίλους τους, όπως τους Rodney P., Skitz, Jahcoustix και Luka Lesson, ενώ θα παρουσιάσουν και το νέο project που ετοιμάζουν με τον Νίκο Ξύδη, τους Armat Spina Rosas, στο Botanikos Live Stage (Κασσάνδρας 19), στις 8.00 μ.μ.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
OIKOΛΟΓΙΑ
63 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Λ. ΣΤΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ L.Stavrogianni@avgi.gr
Σε παράρτημα του υπουργείου Οικονομικών μετατρέπεται το ΥΠΕΚΑ για να τρέξει τις εισπράξεις, καθώς το νέο σχέδιο νόμου περί αυθαιρέτων επιχειρεί να αρπάξει χρήμα σε εποχές ανέχειας για αυθαίρετες κατασκευές και παράνομες χρήσεις από ιδρύσεως ελληνικού κράτους μέχρι τον Ιούλιο του 2011. Αυτοκαταργούμενο το ΥΠΕΚΑ, αρμόδιο για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των κανόνων του, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, την προώθηση του Κτηματολογίου, την οριστικοποίηση των δασικών χαρτών κ.λπ., μονιμοποιεί την επιχείριση εκμετάλλευσης της αυθαιρεσίας. Μοναδικό κριτήριο είναι το να ει-
Κράτος αυθαιρεσίας για το ταμείο του Μνημονίου σπραχθούν χρήματα από την καταστρατήγηση των κανόνων σε κατοικίες, ξενοδοχεία, βιομηχανίες, βιοτεχνίες, καταστήματα, κατασκευές του Δημοσίου κ.λπ., σε συνδυασμό με την εξυπηρέτηση συμφερόντων συγκεκριμένων ομάδων. Έτσι μεγαλώνει τον κατάλογο των προς ρύθμιση περιπτώσεων, προφανώς μετά από εισροές συναρμοδίων, και εισάγει νέες κατηγορίες, με τον χρόνο περαίωσης της διαδικασίας να αγγίζει τα πέντε χρόνια (το ειδικό πρόστιμο εξοφλείται εντός προθεσμίας εξήντα μηνών από την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση). Ειδικότερα, το σχέδιο νόμου, το οποίο έχει βγει προς διαβούλευση έως τις 28 Απριλίου, δίνει συγχωροχάρτι στα αυθαίρετα προ του 1975, έτος που ψηφίστηκε το Σύνταγμα, και στις παράνομες αλλαγές χρήσεων, αρκεί να πληρωθεί το παράβολο των 500 ευρώ. Με το ίδιο ποσό διαγράφεται και πλήθος υπερβάσεων και παραβάσεων, ανεξαρτήτως του αριθμού τους, οι οποίες εφεξής προσδιορίζονται ως «μικρές αυθαίρετες παραβάσεις», ακόμη κι αν π.χ. η υπέρβαση στο ύψος σε επαγγελματικές αποθήκες είναι το 20% αυτού που ορίζει η οικοδομική άδεια. Σε αυτές περιλαμβάνονται και οι μονώσεις στην εξωτερική τοιχοποιία, παρότι στον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό προβλέπεται ότι μπορούν να τοποθετηθούν με μια απλή δήλωση στην Πολεοδομία... Άλλη κατηγορία αποτελούν τα αυθαίρετα προ του 1983, για τα οποία καταβάλλεται, εκτός του παραβόλου, και ειδικό πρόστιμο, που υπολογίζεται με ευνοϊκούς συντελεστές. Οι αυθαίρετες κατασκευές, ή παράνομες αλλαγές χρήσης, «εφόσον δεν παραβιάζεται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% το πολεοδομικό μέγεθος της δόμησης και σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% το πολεοδομικό μέγεθος του ύψους» τακτοποιούνται ακόμη και αν έχουν καταλάβει το προκήπιο ή τον υποχρεωτικά ακάλυπτο χώρο της οικοδομής. Ειδικό άρθρο, το 23, στο οποίο κυριαρχούν φωτογραφικές διατάξεις, προβλέπει ρύθμιση με 500 ευρώ της διαφορετικής διαμερισμάτωσης ορόφου σε σχέση με τα σχέδια, ή χω-
ροθέτηση γκαράζ σε άλλη θέση από την προβλεπόμενη, με 300 ευρώ αυθαίρετων σταυλικών εγκαταστάσεων σε δημόσιες εκτάσεις ή καταβολή μόνον του παραβόλου σε αυθαίρετες κατασκευές ή παράνομες χρήσεις κτηρίων του ΟΕΚ. Στη θέση τους μένουν αυθαίρετες κατασκευές ή παρανομίες σε τουριστικές εγκαταστάσεις κατά παρέκκλιση των όρων δόμησης και των χρήσεων γης αν μέχρι 28.7.2011 διέθεταν σήμα λειτουργίας από τον ΕΟΤ. Επίσης διατηρούνται αυθαίρετες προσωρινές κατασκευές οι οποίες έχουν καταλάβει πεζοδρόμια, πλατείες κ.λπ. και έχουν παραχωρηθεί νόμιμα για εμπορική εκμετάλλευση ή χρήση τραπεζοκαθισμά-
των από φορείς του Δημοσίου ή ΟΤΑ για δύο χρόνια από την ημερομηνία υπαγωγής τους στη ρύθμιση. Χωρίς παράβολο και ειδικό πρόστιμο νομιμοποιούνται αυθαίρετα του Δημοσίου, κατασκευές και εγκαταστάσεις χιονοδρομικών κέντρων και ορεινών καταφυγίων «δημοσίου συμφέροντος», όπως και εγκαταστάσεις «αστεροσκοπείων και συνοδών εγκαταστάσεων αυτών που ανήκουν στο Δημόσιο ή σε εκπαιδευτικά ιδρύματα δημοσίου χαρακτήρα». Και για να παραδοθούν τα λιμάνια καθαρά στους ιδιώτες, τακτοποιούνται λιμενικές εγκαταστάσεις και κτήρια εντός χερσαίας ζώνης. Η παρανομία εδραιώνεται ακόμη
περισσότερο και ο παραλογισμός εντείνεται, καθώς άλλη διάταξη επιτρέπει τακτοποίηση αυθαιρέτου σε κοινόχρηστους χώρους που δεν έχουν απαλλοτριωθεί, χωρίς να αίρεται η απαλλοτρίωση. Παρομοίως σε αιγιαλούς και παραλίες για τις οποίες το Δημόσιο δεν έχει κινήσει τη διαδικασία καθορισμού της Ζώνης Παλαιού Αιγιαλού. Και με αυτό το νομοσχέδιο στην όλη διαδικασία δεν εμπλέκεται ουδεμία δημόσια αρχή, όταν στον χάρτη της Ελλάδας επί του εδάφους δεν έχει οριοθετηθεί η γραμμή αιγιαλού, των δασών και δασικών εκτάσεων, των προστατευόμενων περιοχών, της πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ και πά-
λι το κράτος αποποιείται κάθε ευθύνης, η οποία ανήκει αποκλειστικά και μόνον στον ιδιώτη μηχανικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κυβερνώντες παίζουν και με την ασφάλεια των πολιτών, στην πιο σεισμογενή χώρα της Ευρώπης. Παρότι ο πρώτος νόμος προέβλεπε στα δικαιολογητικά συμπλήρωση δελτίου δομικής τρωτότητας για αυθαίρετες κατοικίες κ.λπ. και εκπόνηση στατικής μελέτης για ξενοδοχεία, βιοτεχνίες, καταστήματα και εν γένει χώρους συνάθροισης κοινού, ουδέποτε αυτά έγιναν υποχρεωτικά. Μέχρι τον Μάρτιο είχε ολοκληρωθεί η ένταξη 310.000 δηλώσεων...
Κουρελιάζεται το δίκαιο, καταπατάται η αρχή της ισότητας Είναι τέτοια η πρεμούρα της κυβέρνησης να εισπράξει πάση θυσία, που όχι μόνο περιφρονεί την πλούσια νομολογία του ΣτΕ, αλλά δεν αναμένει ούτε την οριστική απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου για τη συνταγματικότητα των διατάξεων του αρχικού νόμου 4014/11, με τη δίκη επί της αίτησης ακύρωσης να έχει γίνει στις 15 Φεβρουαρίου του 2013. Όμως η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ, με την απόφασή της 180/2012 απαγόρευσε την υποβολή νέων αιτήσεων προς ένταξη στη ρύθμιση, αν δεν στηρίζονται σε ιδιωτικά έγγραφα για την απόδειξη του χρόνου κατασκευής των αυθαιρέτων και εγκατάστασης της παράνομης χρήσης, όπως και τη διακοπή επεξεργασίας των υποβληθεισών δηλώσεων που δεν συνοδεύονταν από αποδεικτικά δημόσια έγγραφα ή αεροφωτογραφίες (σε 60.000 υπολογίζονται). Τα ιδιωτικά έγγραφα προστέθηκαν ως δικαιολογητικά, με διαδοχικές νομοθετικές αλλαγές εκ των υστέρων, καθώς ο αρχικός νόμος, από τον Νοέμβριο του 2011, οπότε δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ, τροποποιήθηκε τουλάχιστον δέκα φορές. Στο σκεπτικό της η Επιτροπή τεκμηρίωνε την απόφαση με την επισήμανση ότι υπάρχει κίνδυνος να παραβιαστεί η «κόκκινη
γραμμή» της 28.7.2011, με τις συνεχείς παρατάσεις στις προθεσμίες υποβολής δηλώσεων, σε συνδυασμό με τα ιδιωτικά έγγραφα. «Υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω βλάβης του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος και δημιουργίας τετελεσμένων καταστάσεων με την πραγματοποίηση και νέας αυθαίρετης δομήσεως», έλεγε. Επιπλέον παρέπεμπε στις πιο πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ, οι οποίες έκριναν διάταξη νόμου με την οποία εξαιρέθηκαν αυθαίρετες κατασκευές από την κατεδάφιση πολλαπλώς αντισυνταγματική. Παγίως στην προ Μνημονίου νομολογία του ΣτΕ επαναλαμβάνονταν ότι, μετά το 1983 και τον νόμο Τρίτση 1337, η πολεοδομική διαμόρφωση της χώρας γίνεται με ορθολογικό σχεδιασμό και γνώμονα την εξυπηρέτηση της λειτουργικότητας και της ανάπτυξης των οικισμών και σκοπό την εξασφάλιση των καλύτερων δυνατών όρων διαβίωσης των κατοίκων. Άρα η μαζική εξαίρεση από την κατεδάφιση αντιστρατεύεται τα παραπάνω και παραβιάζει το Σύνταγμα. Αναλυτικότερα, στην απόφαση 180/2012 υπογραμμίζεται επί λέξει: «Επειδή με τις 3500/2009 και 3921/2010 αποφάσεις της Ολομέλειας του Δικαστηρίου κρίθηκε ότι η
διάταξη του άρθρου 8 παρ. 5 του Ν. 3044/2002 (Α’ 197), με την οποία επετράπη η εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών, εντός ή εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών, καθώς και η κατ’ εξαίρεση διατήρηση ανεπίτρεπτων χρήσεων που ανεγέρθηκαν ή εγκαταστάθηκαν μετά τις 31.1.1983, αλλά και θα ανεγείρονται, ή θα εγκαθίστανται χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό στο μέλλον, εφόσον έχουν ανεγερθεί ή εγκατασταθεί βάσει οικοδομικής άδειας, η οποία εκδόθηκε ύστερα από έλεγχο της πολεοδομικής αρχής και μεταγενέστερα ανακλήθη-
κε ή ακυρώθηκε για λόγο που δεν σχετίζεται με την υποβολή ανακριβών στοιχείων για την έκδοσή της, αντίκειται: 1. Στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος, για τον λόγο ότι με τη ρύθμιση αυτή ανατρέπεται ή επηρεάζεται δυσμενώς ο ορθολογικός σχεδιασμός, αποδυναμώνεται η εφαρμογή των όρων δομήσεως και των περιορισμών χρήσεως και επέρχεται επιδείνωση των όρων διαβιώσεως, στην εξασφάλιση των οποίων αποβλέπει το πολεοδομικό σχέδιο. 2. Στις συνταγματικές αρχές του κράτους δικαίου (άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος) και του σεβασμού και προστασίας της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος), εφόσον θεμελιώδης επιδίωξη του κράτους δικαίου είναι η πραγμάτωση του Δικαίου στην Πολιτεία, που πρωτίστως επιτυγχάνεται με τη διαφύλαξη του κύρους του νόμου. 3. Στη συνταγματική αρχή της ισότητας, διότι θέτει σε μειονεκτική μοίρα, έναντι εκείνων των οποίων οι ανεγερθείσες ή διαρρυθμισθείσες οικοδομές είναι αυθαίρετες λόγω παραβιάσεως των ισχυόντων όρων δομήσεως και χρήσεων γης, αλλά εν τούτοις εξαιρούνται από την κατεδάφιση, τους νομοταγείς πολίτες που έχουν ιδιοκτησία στην ίδια περιοχή».
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
64 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΑΒΟΡΑ Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271-2106462253, Blancanieves - Χιονάτη 18:30, 20:30, 22:30 ΑΒΑΝΑ Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Στο τέλος του δρόμου 20:30, 23:00 Οι γυναίκες του λεωφορείου 678 18:30 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Στο τέλος του δρόμου 20:20, 23:00 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:20 3D Αίθουσα 2 Δεν κρατιέμαι 18:45, 21:15 Αίθουσα 3 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 19:00, 21:00 Το σώμα 23:00 Αίθουσα 4 Oblivion 17:30, 20:00, 22:30 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλίσσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Oblivion 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 2 Ενα βήμα μπροστά 17:40, 20:10, 22:40 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 21089832382112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Oblivion 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 2 Με λένε Ερνέστο 18:00, 20:20, 22:30 Αίθουσα 3 Στο τέλος του δρόμου 17:20, 20:00, 22:40 Αίθουσα 4 Blancanieves Χιονάτη 22:20 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 17:50 3D, 20:10 ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 Blancanieves Χιονάτη 18:30 Oblivion 20:30, 22:50 Αίθουσα 2 Με λένε Ερνέστο 18:45, 20:45, 22:45 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ EUROPA CINEMAS Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Πατησίων 77-79, σταθμός ΗΣΑΠ «Βικτώρια», 2108219298 Μεγάλες προσδοκίες 17:30, 20:00, 22:30 ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2+1 Αγωνιστών στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 2105813470-2105813450 Αίθουσα 1 Oblivion 18:15, 20:30, 22:45 Αίθουσα 2 ART CINEMA Blancanieves - Χιονάτη 18:30, 20:30, 22:30 ΑΣΤΕΡΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Ασκληπιού 4, Νέα Ιωνία, 2102712640-2155302920, Τα μυθικά πλάσματα του Νότου 20:00, 22:00 ΑΣΤΥ Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925, Hasta la Vista 18:10, 20:15, 22:15 ΑΤΛΑΝΤΙΣ 3D DIGITAL Λεωφόρος Βουλιαγμένης 245, Πλατεία Καλογήρων, Δάφνη, 2109711511 Αίθουσα 1 Μεγάλες προσδοκίες 17:20, 20:00, 22:30 Αίθουσα 2 Κουαρτέτο 17:40, 19:45, 22:00 ΑΤΤΑΛΟΣ Κοτιαίου & Ελευθερίου Βενιζέλου Νέα Σμύρνη, 2109331280 Η επίθεση 18:30, 20:30, 22:30 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Digital Οδηγός αισιοδοξίας 20:15, 22:25 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 16:30 3D Οι Κρουντς (με υπότ.) 18:20 3D Αίθουσα 2 Tad, ο χαμένος εξερευνητής (μεταγλ.) 16:30 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 18:15 3D Oblivion 20:15, 22:30 CINE CAPITOL Ιουλιανού & 3ης Σεπτεμβρίου, 3ος όροφος του εμπορικού κέντρου Capitol Mall. Σταθμός ηλεκτρικού ΒΙΚΤΩΡΙΑ, 2108210542, Blancanieves - Χιονάτη 19:30, 21:40 CINERAMA Αγίας Κυριακής 30, Παλαιό Φάληρο, 2109403593-2109403595, Αγάπη 18:15 Τα παιδιά του πολέμου 20:30, 22:30 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Οζ: μέγας και παντοδύναμος 17:00, 19:30 Broken City 22:00, 00:20 Αίθουσα 2 Scary Movie 5 20:10, 22:10, 00:10 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 16:00 3D, 18:00 3D Αίθουσα 3 Ξέχασέ το 19:50, 22:00, 00:10 Αίθουσα 4 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 16:40, 19:00, 21:20, 23:45 Αίθουσα 5 - Cinema Europa, Heineken Το σώμα 16:30, 19:00, 21:30, 00:00 Αίθουσα 6 - Cinema Europa Ραλφ, η επόμενη πίστα (μεταγλ.) 17:30 Stoker 19:40, 21:50, 00:15 Αίθουσα 7 - max screen, Cosmote Στο τέλος του δρόμου 21:40, 00:30 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 15:30, 17:30, 19:30 Αίθουσα 8 - Lays Tad, ο χαμένος εξερευνητής (μεταγλ.) 15:15, 17:15 Broken City 21:15, 23:30 Οι Κρουντς (με υπότ.) 19:15 3D Αίθουσα 9 Ο Ολυμπος έπεσε 17:15, 19:30, 21:45, 00:00 Αίθουσα 10 Στο
ΘΕΑΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΕΣ «ΣΑΝ ΠΕΤΡΙΝΑ ΛΙΟΝΤΑΡΙΑ ΣΤΗ ΜΠΑΣΙΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ» του Ολιβιέ Ζισουά. Ένας Ελβετός, ο Ολιβιέ Ζισουά, ιχνηλατεί τις πληγές της Ιστορίας στη Μακρόνησο και αντιπαραθέτει την ποίηση που έγραψαν οι πολιτικοί κρατούμενοι της Μακρονήσου στο εθνικιστικό παραλήρημα της «αναμόρφωσης», όπως βγαίνει μέσα από το ουρλιαχτό των μεγαφώνων των στρατοπέδων... (Ταινιοθήκη της Ελλάδος). «ΤΑΞΙΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑ: Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΣΜΟΥ» του Κώστα Βάκκα. Πολύτιμο μάθημα Ιστορίας, αποσιωπημένες σελίδες της ελληνικής μεταναστευτικής εμπειρίας στην Αμερική, και του εργατικών αγώνων, με τους Ελληνες μετανάστες να πρωταγωνιστούν στο ριζοσπαστικό κίνημα (Ζέφυρος -θερινός, Τιτάνια). «ΧΙΟΝΑΤΗ BLANCANIEVES» του Πάμπλο Μπεργκέρ. Μια εξαιρετικά γοητευτέλος του δρόμου 17:20, 20:00, 22:40 Αίθουσα 11 Η γεύση της εκδίκησης 20:30, 23:10 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 16:30, 18:30 Αίθουσα 12 Μεγάλες προσδοκίες 15:40, 18:20, 21:00, 23:40 Αίθουσα 13 - gold class Στο τέλος του δρόμου 20:00, 22:40 Αίθουσα 14 gold class Μεγάλες προσδοκίες 18:20, 21:00, 23:40 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου,Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Stoker 20:00, 00:02 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:20 Αίθουσα 2 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 18:40, 21:10, 23:30 Αίθουσα 3 - Cosmote Το σώμα 18:50, 21:20, 23:50 Αίθουσα 4 Στο τέλος του δρόμου 21:40, 00:30 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 19:20 3D Αίθουσα 5 Scary Movie 5 18:30, 20:30, 22:30, 00:30 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Στο τέλος του δρόμου 18:30, 21:20, 00:10 Αίθουσα 2 Stoker 21:30, 23:40 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:30, 19:30 Αίθουσα 3 Το σώμα 17:00, 19:40, 22:20 Αίθουσα 4 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 17:00, 19:20, 21:40, 00:00 Αίθουσα 5 Ο Ολυμπος έπεσε 17:00, 19:30, 22:00, 00:30 Αίθουσα 6 Η γεύση της εκδίκησης 21:00, 23:30 Οι Κρουντς (με υπότ.) 17:00, 19:00 Αίθουσα 7-VMAX - Cosmote Scary Movie 5 20:30, 22:30, 00:30 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30 3D Αίθουσα 8 - gold class Στο τέλος του δρόμου 20:30, 23:20 Αίθουσα 9 - gold class Το σώμα 21:00, 23:40 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 ( Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 - Coca Cola Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:10 3D Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 19:20 3D Η γεύση της εκδίκησης 21:50, 00:20 Αίθουσα 2 Cosmote Scary Movie 5 20:10, 22:10, 00:10 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 16:00, 18:10 Αίθουσα 3 Ραλφ, η επόμενη πίστα (μεταγλ.) 16:30 Ο Ολυμπος έπεσε 23:30 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 18:30, 21:00 Αίθουσα 4 Ξενοδοχείο για τέρατα (μεταγλ.) 16:40 Το σώμα 18:40, 21:20, 00:00 Αίθουσα 5 Tad, ο χαμένος εξερευνητής (μεταγλ.) 17:30 Στο τέλος του δρόμου 19:30, 22:20 VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού ,Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 - Comfort Το σώμα 18:30, 21:10, 23:50 Αίθουσα 2 - Comfort Scary Movie 5 19:30, 21:30, 23:30 Αίθουσα 3 Δεν κρατιέμαι 20:10, 22:10, 00:10 Αίθουσα 4 Τζακ ο κυνηγός γι-
«Σαν πέτρινα λιοντάρια στη μπασιά της νύχτας» του Ολιβιέ Ζισουά τική μεταφορά του παραμυθιού της Χιονάτης από τον Ισπανό Πάμπλο Μπεργκέρ, σε άσπρο - μαύρο και βουβό φιλμ. Δέκα βραβεία Γκόγια (Ααβόρα, Αίγλη, Αθήναιον Cinepolis, Ανοιξις Δημ. Κινηματογράφος, Cine Capitol, Gazarte, Διάνα, Μικρόκοσμος). «ΜΕΤΑ ΤΟ ΜΑΗ» του Ολιβιέ Ασαγιάς. Η γενιά που μεγαλώνει γάντων 21:15 3D, 23:45 3D Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:00, 19:10 Αίθουσα 5 Broken City 21:40, 00:00 Οζ : μέγας και παντοδύναμος 19:00 Αίθουσα 6 Scary Movie 5 17:30, 19:30, 21:30, 23:30 Αίθουσα 7 Tad, ο χαμένος εξερευνητής (μεταγλ.) 17:20 Οι Κρουντς (με υπότ.) 19:20, 21:30, 23:40 Αίθουσα 8 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:00 3D, 20:10, 22:20, 00:30 Αίθουσα 9 Το σώμα 18:30, 21:10, 23:50 Αίθουσα 10 - Cosmote Ραλφ, η επόμενη πίστα (μεταγλ.) 17:20 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 19:30, 22:00, 00:30 Αίθουσα 11 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 17:45, 20:15, 22:40 Αίθουσα 12 Ακάλυπτος 19:15, 21:45, 00:15 Αίθουσα 13 Η γεύση της εκδίκησης 19:20, 21:50, 00:20 Ραλφ, η επόμενη πίστα (μεταγλ.) 16:20 Αίθουσα 14 Scary Movie 5 20:45, 22:45 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30 Αίθουσα 15 Στο τέλος του δρόμου 18:20, 21:20, 00:10 Αίθουσα 16 Σάμμυ 2 (μεταγλ.) 17:45 Stoker 19:45, 22:10, 00:20 Αίθουσα 17 Ο Ολυμπος έπεσε 17:30, 20:00, 22:30 Αίθουσα 18 Ξενοδοχείο για τέρατα (μεταγλ.) 17:10 Το σώμα 19:10, 21:50, 00:30 Αίθουσα 19 Ξέχασέ το 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 20 Scary Movie 5 18:00, 20:00, 22:00, 00:00 ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D DIGITAL Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 2107773319-2107700491 Αίθουσα 1 Στο τέλος του δρόμου 18:10 Οι γυναίκες του λεωφορείου 678 20:40, 22:40 Αίθουσα 2 Κουαρτέτο 18:30, 20:30, 22:30 GAZARTE Βουτάδων 34, Γκάζι, 21034522772103460347, www.gazarte.gr Blancanieves - Χιονάτη 18:00, 20:15, 22:30 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:00 Οι Κρουντς (με υπότ.) 20:20, 22:40 Αίθουσα 2 Μεγάλες προσδοκίες 19:40, 22:30 ΔΑΝΑΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655, www.danaoscinema.gr Αίθουσα 1 Μπουτίκ για αυτόχειρες 18:50, 20:40, 22:30 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 16:50 Αίθουσα 2 Ματζουράνα 18:20, 20:30, 22:40 ΔΙΑΝΑ Περικλέους 14,Μαρούσι, 2108028587 Το πρόσωπο της ομίχλης 20:00 Η επίθεση 18:10 Blancanieves - Χιονάτη 22:20 ΕΛΛΗ Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789 Οι γυναίκες του λεωφορείου 678 18:10, 20:20, 22:30 ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA ODEON Πατριάρχου Ιωακείμ 5 και Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944, www.i-ticket.gr, Μεγάλες προσδοκίες 17:00, 19:40, 22:30 ΖΕΦΥΡΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Τρώων 36, Θησείο, 2103462677, Welcome to the Show: Η μουσική κληρονομιά του Παύλου Σιδηρόπουλου 22:30 Ταξισυνειδησία: Η άγνωστη ιστορία του Ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού 21:00 ΙΛΙΟΝ Τροίας 34 & Πατησίων 113,
μετά τον Μάη του ‘68, στις αρχές της δεκαετίας του ‘70, με έναν ποιητικό κινηματογραφικό ύφος που τιθασεύει τον ρεαλισμό των επιμέρους σκηνών και θυμίζει το ευρωπαϊκό σινεμά των σπουδαίων δημιουργών. Έρωτες, πολιτικός εξτρεμισμός, άφθονη μουσική, ταξίδι «ενηλικίωσης» στην Ιταλία, προσωπικά αδιέξοδα, ματαίωση και απώλειες, με το κέντρο βάρους στο φίλτρο του χρόνου... (Σοφία). 2108810602-6955466939 Μια καλύτερη ζωή 18:15, 20:20 Στο τέλος του δρόμου 22:15 ΙΝΤΕΑΛ Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720, Με λένε Ερνέστο 18:00, 20:10, 22:20 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 21062335672106232808, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30, 20:30 Οι Κρουντς (με υπότ.) 22:30 Αίθουσα 2 Κουαρτέτο 17:30, 19:30, 21:30 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CLASS CYTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο ), Κηφισιά, 2106231601-2106231933, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Μεγάλες προσδοκίες 18:00, 20:30, 23:00 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, Blancanieves Χιονάτη 18:30, 20:30, 22:30 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ.Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Στο τέλος του δρόμου 20:00, 22:45 Αίθουσα 2 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 19:30, 21:30 Αίθουσα 3 Το σώμα 21:00, 23:30 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30 Αίθουσα 4 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:00 3D Οι Κρουντς (με υπότ.) 20:15, 22:15 Αίθουσα 5 Oblivion 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 6 Οζ: μέγας και παντοδύναμος 19:00 Oblivion 21:45 ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 21064693982106445221, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30 Μεγάλες προσδοκίες 20:30, 23:00 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 8011160000 - 2106786000, www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 19:20, 21:40 Αίθουσα 2 Stoker 19:00, 21:10, 23:20 Αίθουσα 3 Δεν κρατιέμαι 20:10, 22:10 Ξέχασέ το 17:30 Αίθουσα 4 Οδηγός αισιοδοξίας 20:50 Scary Movie 5 18:50 Αίθουσα 5 Το σώμα 19:40, 22:40 Αίθουσα 6 Στο τέλος του δρόμου 19:30, 22:20 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:10 3D Αίθουσα 7 Scary Movie 5 20:00, 22:00 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:40 Αίθουσα 8 Vodafone Οι Κρουντς (με υπότ.) 17:00, 19:10, 21:20 Αίθουσα 9 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:10 3D Οι Κρουντς (με υπότ.) 20:20 3D, 22:30 3D Αίθουσα 10 Scary Movie 5 21:00, 23:00 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:40 Αίθουσα 11 Μεγάλες προσδοκίες 17:50, 20:30, 23:10 Αίθουσα 12 Ο Ολυμπος έπεσε 19:50, 22:50 ODEON ΟΠΕΡΑ Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683, www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Μπουτίκ για αυτόχειρες 18:10, 20:00, 22:00 Αίθουσα 2 Κουαρτέτο 18:00, 20:15, 22:30
ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 2106786000, www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:10 3D Οι Κρουντς (με υπότ.) 20:20 3D, 22:30 3D Αίθουσα 2 Stoker 20:50 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:40 Αίθουσα 3 Δεν κρατιέμαι 20:10, 22:10 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:40 Αίθουσα 4 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 19:20, 21:40 Αίθουσα 5 Scary Movie 5 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 6 Οι Κρουντς (με υπότ.) 19:10, 21:20 Αίθουσα 7 Vodafone Στο τέλος του δρόμου 19:30, 22:20 Αίθουσα 8 Ξέχασέ το 19:40 Το σώμα 22:40 Αίθουσα 9 Ο Ολυμπος έπεσε 20:00, 22:50 Αίθουσα 10 Μεγάλες προσδοκίες 17:50, 20:30, 23:10 ΟΣΚΑΡ Αχαρνών 330, Κάτω Πατήσια, 2102281563 Οδηγός αισιοδοξίας 18:00, 20:00 No 22:15 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868, Σμύρνη: Καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922 18:30 No 22:30 Μπιγκ Χιτ 20:15 Κάβο ντ’όρο 20:15 ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ Ριζάρη 24, Παγκράτι, 2107291800-2107243707, Με λένε Ερνέστο 18:20, 20:30, 22:40 ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ (πρώην ΑΛΟΜΑ) Μεσογείων 232 & Βεντούρη, Χολαργός, 2106525122 Στο τέλος του δρόμου 20:00, 22:40 ΣΟΦΙΑ Ευσταθιάδου 2, Πλατεία Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 2109927447-2109917094, Μετά το Μάη 20:20, 22:30 STER CINEMAS Λεωφ.Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ίλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 19:00 Οι Κρουντς (με υπότ.) 21:00, 23:00 Αίθουσα 2 Το σώμα 22:30 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30, 20:30 Αίθουσα 3 ,Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:00 Στο τέλος του δρόμου 20:00, 22:45 Αίθουσα 4 Scary Movie 5 19:15, 21:15, 23:30 Αίθουσα 5 Το σώμα 21:30 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 19:30 3D Αίθουσα 6 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 19:40, 22:00 Αίθουσα 7 Broken City 19:50, 22:10 ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΛΑΪΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, 2103609695-2103612046, contact@tainiothiki.gr, www.tainiothiki.gr Αίθουσα 1 Σαν πέτρινα λιοντάρια στην μπασιά της νύχτας 18:00, 20:00, 22:00 Αίθουσα 2 Ελκυστική ψευδαίσθηση 20:30 Ο Ρόμπερτ Μίτσαμ είναι νεκρός 22:00 Μεταξά: Ακούγοντας το χρόνο 19:00 ΤΙΤΑΝΙΑ CINEMAX Πανεπιστημίου & Θεμιστοκλέους 5, Αθήνα, 2103811147, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Ερνστ Τέλμαν-Ο ηγέτης της τάξης του 17:00, 21:30 Ταξισυνειδησία: Η αγνωστη ιστορία του Ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού 19:00, 20:15 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D DIGITAL Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 21028268732102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Oblivion 20:15, 22:40 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:15 Αίθουσα 2 Οδηγός αισιοδοξίας 20:00, 22:30 Oblivion 17:45 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 21082227022108215469 Ο έρωτας της βασίλισσας 18:00, 20:30 ΦΟΙΒΟΣ Εθνικής Αντιστάσεως 1, στάση ΜΕΤΡΟ Περιστέρι, 2105711105 Οι Κρουντς (με υπότ.) 20:30, 22:30 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30
ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεωφόρος Μαραθώνος 196, 22940-69871, kedmarahon@yahoo.gr, , Ακάλυπτος 21:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γιαννάκη 2, Μαρκόπουλο, 2299023924 Οζ: μέγας και παντοδύναμος 19:00, 21:15 ΜΑΓΙΑ Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 22210-25625, www.odeon.gr, www.i-ticket.gr, Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:00, 20:10 Οι Κρουντς (με υπότ.) 22:20
ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955 Broken City 20:30, 22:30 ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Πλατεία Δημαρχείου, 2104225653 Ο εξαιρετικός κύριος Lazhar 18:10 Οδηγός αισιοδοξίας 20:00, 22:20
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
65
ΣΚΑΚΙ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com
ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ OI ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΗΘΟΠΟΙΩΝ
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ o Άρχισε προχθές στην Ελβετία και θα διαρκέσει μέχρι την Πρωτομαγιά το 3ο Γκραν-Πρι της ΦΙΝΤΕ. Αγωνίζονται οι Καρουάνα, Ρατζάμποφ, Καριάκιν, Μορόζεβιτς, Νακαμούρα, Τοπάλοφ, Μαμεντιάροφ, Λέκο, Κάμσκι, Πονομαριόφ, Χίρι, Καζιμτζάνοφ (http://zug2013.fide.com/). o Κλειστό τουρνουά αφιερωμένο στη μνήμη του Αλιέχιν αρχίζει σήμερα στο Παρίσι: Ανάντ, Αρονιάν, Κράμνικ, Σβίντλερ, Γκάλφαντ, Άνταμς, Βασιέ Λαγκράβ, Φρεσινέ, Βιτιούγκοφ, Ντιγκ Λιρέν. Το δεύτερο ήμισυ των αγώνων θα διεξαχθεί στην Αγία Πετρούπολη (http://www.russiachess.org/). o Στο Γκραν-Πρι Γυναικών της Γενεύης (216/5) θα αγωνιστεί η παγκόσμια πρωταθλήτρια Ουσένινα, η διεκδικήτρια του τίτλου Χόου Γιφάν, η πρώην παγκόσμια πρωταθλήτρια Κόστενιουκ και άλλες γνωστές σκακίστριες (http://www.chesspro.ru/). o Το 4ο Ράπιντ Τουρνουά ΟΠΑ Φιλοθέης θα διεξαχθεί σήμερα (ώρα έναρξης 19.00), στην οδό Κηφισίας 312 και Βασιλέως Γεωργίου Β’, στα Σίδερα Χαλανδρίου. Πληροφορίες από τον Βασίλη Γιορντό, τηλ. 6974262106, e-mail: skakiopaf@gmail.com. o Το 9ο Τουρνουά Πανελληνίου - Κότινου για παίκτες με ΕΛΟ μέχρι 1800 αρχίζει αύριο και θα διεξάγεται κάθε Δευτέρα στο εντευκτήριο της οδού Μαυρομματαίων 26. Δηλώσεις συμμετοχής στον Δημήτρη Σταματάκο, τηλ. 6956021777, 6974647108, e-mail: krokeatis@yahoo.gr). o Προκριματικά τουρνουά μπλιτς για το 2ο διεθνές όπεν τουρνουά «Πάλαιρος 2013». Το πρώτο θα γίνει αύριο στο εντευκτήριο του Δία Πετρούπολης, Κρήτης 1, ώρα 17:30. Δηλώσεις συμμετοχής στον Αντώνη Παυλή, τηλ. 6987343215, e-mail: tnpavlis@gmail.com. o Αρχίζουν την Παρασκευή 27/4 στην Ερέτρια τα Πανελλήνια Σχολικά Πρωταθλήματα (http://www.chessfed.gr/archives/2765). o Τα Παγκόσμια Σχολικά Πρωταθλήματα θα διεξαχθούν στο Πόρτο Καρράς της Χαλκιδικής από 6 μέχρι 15 Μαΐου (http://gamesfestival.chessdom.com/).
Σκακιστές στο θέατρο, ηθοποιοί στη σκακιέρα Το Σκακιστικό Πρωτάθλημα Ηθοποιών αρχίζει μεθαύριο με προκριματικό τουρνουά και θα ολοκληρωθεί το φθινόπωρο με την τελική φάση. Είναι το 3ο κατά σειρά και οργανώνεται 40 χρόνια μετά τη διεξαγωγή του 1ου και 21 χρόνια μετά τη διεξαγωγή του 2ου! Το προκριματικό τουρνουά ράπιντ με διεθνή αξιολόγηση θα διεξαχθεί την Τρίτη 23/4, ώρα έναρξης 18.40, στο Κάισσα Cafe (Μεσογείων 12), παράλληλα με το καθιερωμένο τουρνουά μπλιτς. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν επαγγελματίες, αλλά και ερασιτέχνες ηθοποιοί. Το 33% προκρίνεται για την τελική φάση και επιπλέον ο νικητής θα λάβει δωροεπιταγή. Δηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο του Κάισσα Cafe (211-4110320) ή στον διευθυντή αγώνων Πέτρο Κολυβά (6944269621).
Χρονικό διοργανώσεων Το 1ο Πρωτάθλημα Ηθοποιών οργανώθηκε το 1973 στο θέατρο «Άλφα». Πρώτευσε ο Ανδρέας Φιλιππίδης και ακολούθησαν οι Σπύρος Κωνσταντόπουλος, Μίμης Φωτόπουλος, Γιώργος Αρμαδώρος, Τάσος Παπαδάκης, Δημήτρης Καλλιβωκάς κ.ά. Μετά τη λήξη του πρωταθλήματος ο Τριαντάφυλλος Σιαπέρας αντιμετώπισε τους 6 πρώτους σε μπλάιντ - σιμουλτανέ (ταυτόχρονο παίξιμο εναντίον πολλών αντιπάλων χωρίς να κοιτάζει τη σκακιέρα) και τους νίκησε όλους! Ιστορική έχει μείνει η ατάκα του Μίμη Φωτόπουλου: «Έπαιξα, κύριε Σκακιέρα»! Εκείνο που εξέπληξε όλους είναι ότι ο πρώτος Έλληνας διεθνής μετρ αναπαράστησε αμέσως μετά όλες τις παρτίδες από μνήμης, υποδεικνύοντας τα λάθη του κάθε αντιπάλου του! Είναι κάτι που συζητούσαν με θαυμασμό. Λίγες μέρες μετά ο Σιαπέρας παρακολούθησε την παράσταση στο θέατρο «Άλφα» και, δίνοντας συγχαρητήρια, εξέπληξε τους ηθοποιούς, ρωτώντας τους: «Πώς θυμάστε απέξω τα λόγια;». Το 2ο Πρωτάθλημα έγινε το 1992 στην Εθνική Τράπεζα και ανέδειξε πρωταθλητή τον Τάκη Παπαματθαίου.
Αφηγείται και προσφέρει Την περασμένη Τρίτη πραγματοποιήθηκε
Όλοι του πάνελ συζητητών στο Κάισσα Cafe είναι σκακιστές, οπότε ας αναφέρουμε και κάποια άλλη τους ιδιότητα. Από αριστερά, ο συγγραφέας Χρήστος Κεφαλής, ο δημοσιογράφος Σπύρος Ιλαντζής, ο ηθοποιός Στέφανος Ληναίος, ο οικοδεσπότης και εμπνευστής των σκακιστικών εκδηλώσεων Πέτρος Κολυβάς και ο πρώην πρόεδρος της ΕΣΟ Αχιλλέας Μητσάκος
στο Κάισσα Cafe μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση με πρωταγωνιστή τον Στέφανο Ληναίο. Ο σπουδαίος ηθοποιός και σκακιστής γοήτευσε το κοινό με τον χειμαρρώδη λόγο του και με τα άγνωστα στοιχεία που ανέφερε. Περιέγραψε την πρώτη επαφή του με το σκάκι, τις αναμετρήσεις στα καμαρίνια και αναλογίστηκε πόσο συνέβαλαν οι μικροί ρόλοι που είχε ως νέος ηθοποιός στο να διαθέτει χρόνο για σκάκι! Ανακοίνωσε μια μεγάλη προσφορά τού θεάτρου «Άλφα»: Όλοι οι σκακιστές θα μπορούν να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις «Ένας εχθρός του λαού» (http://www.thealpha.gr/) με έκπτωση 50%. Και… χωρίς τεστ (θυμάστε το ανέκδοτο; Είχε βγει απόφαση να πηγαίνουν οι σκακιστές στον Παράδεισο. «Είμαι ο Ταλ και είμαι σκακιστής» αναφέρει ο πρώτος. Του βάζει ο Άγιος Πέτρος ένα σκακιστικό πρόβλημα και το λύνει αμέσως. «Εντάξει», λέει ο Άγιος Πέτρος, «είσαι ο Ταλ. Πέρνα!». «Είμαι ο Φίσερ και είμαι σκακιστής», λέει ο δεύτερος. Του βάζει ένα πρόβλημα, το λύνει, οπότε ο Άγιος Πέτρος συμπεραίνει: «Είσαι ο Φίσερ. Πέρνα!». «Είμαι ο Γιάννης και είμαι σκακιστής» λέει με στόμφο ο τρίτος. Του βάζει ένα πρόβλημα, περνάνε οι ώρες, περνάνε οι μέρες, περνάνε οι μήνες, αλλά το πρόβλημα παρέμενε άλυτο… «Εντάξει», λέει ο Άγιος Πέτρος, «είσαι ο Γιάννης. Πέρνα!»).
Αναμέτρηση διασημοτήτων Δύο μεγάλοι Αμερικανοί σταρ, ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και η Λορίν Μπακόλ, αναμετρήθηκαν το 1951 στη σκακιέρα. Την παρτίδα αλίευσε ο Σωτήρης Δελαβέκουρας
1
5
7
2
9
4
6
8
5
1
3
4
1
3
7
5
9
8
2
6
8
6
5
1
3
2
4
7
9
9
3
8
5
1
6
2
4
7
6
7
2
3
8
4
1
9
5
1
5
4
9
2
7
3
6
8
5
2
9
6
8
4
3
7
5
1
4
5
8
7
2
9
1
6
3
4
3
4
1
6
7
5
9
8
2
2
4
2
5
6
8
2
5
6
7
8
9
2
4 5 6
3 7
9
1
2
1
7 8
8
Δύσκολο
4
3
6
1
3
1
1
7
2
3 6
9 Η ΛΥΣΗ. ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΝΕΦΕΡΤΙΤΗ 2. ΕΥΡΩΤΑΣ 3. ΣΕ 4. ΠΑΓΟΠΟΙΟΣ 5. ΡΕΑΛΙΣΤΑΙ 6. ΑΝΤΗΣ, ΑΛΑ, 7. ΣΑΕ, ΤΑΜ 8. ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ 9. ΑΣ, ΑΣΑΣ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΝΕΜΠΡΑΣΚΑ 2. ΕΥ, ΑΕΝΑΟΣ 3. ΦΡΕΓΑΤΕΣ 4. ΕΩ, ΟΛΗ, ΜΟ 5. ΡΤ, ΠΙΣΤΗ 6. ΤΑΦΟΣ, ΑΤΑ 7. ΙΣ, ΙΤΑΜΕΣ 8. ΣΟΑΛ, ΙΑ 9. ΗΓΕΣΙΑ, ΑΣ
Η λύση του χθεσινού προβλήματος
27.Ιδ8+ Ρζ8 28.Πxε7 Πxε7 29.Βxε7+ Βxε7 30.Πxε7 Ρxε7 31.Ιxβ7 1-0
ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ
SU DO KU
8
(greekbase1@yahoo.gr). Χ. Μπόγκαρτ - Λ. Μπακόλ [C60] 1.ε4 ε5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.Αβ5 η6 4.δ3 δ5 5.εxδ5 Βxδ5 6.γ4 Αβ4+ 7.Ιγ3 Αxγ3+ 8.βxγ3 Βδ6 9.α4 Αδ7 10.Αα3 Βζ6 11.Βε2 Ιηε7 12.Αxε7 Βxε7 13.Αxγ6 Αxγ6 14.Ιxε5 Αxη2 15.Πη1 Αθ3 16.Πη3 Αε6 17.δ4 γ6 18.δ5 γxδ5 19.γxδ5 Αxδ5 20.γ4 Αε6 21.Πε3 ζ6 (σοβαρό λάθος που θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν αμέσως τα λευκά με Ιγ6 ή Ιxη6) 22.Ιδ3 Ρζ7 23.Ιζ4 Παε8 (23...Ββ4+ 24.Ρζ1 Αxγ4 με καλύτερα τα μαύρα) 24.Ιxε6 Ββ4+ (τώρα, μία κίνηση μετά, είναι λάθος) 25.Ρζ1 Πε7 26.Πε1 Πθε8 Τα λευκά (διάγραμμα) κερδίζουν εύκολα:
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. Βασίλισσα της αρχαίας Αιγύπτου 2. Ποταμός της Λακωνίας 3. Πρόθεση 4. Κατασκευάζει τεχνητό πάγο 5. Ας είμαστε... σουξέ του Τ. Βοσκόπουλου (καθ.) 6. α) Κύπριος Ανδρέας β) Έκφραση της μαγειρικής 7. α) Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού, β) Διπλό ηχεί στην Αφρική 8. Θεσμός της διοίκησης πανεπιστημιακών σχολών 9. α) Παρακινεί β) Ρωσικό υποκοριστικό του Αλέξανδρου (αντιστρ.) ΚΑΘΕΤΑ: 1. Πολιτεία των ΗΠΑ 2. α) Ουκ εν τω πολλώ το... β) Αιώνιος 3. Μας τις πάσαρε ο Φρ. Ολάντ 4. α) Αφήνω (αρχ.) β) Ολάκερη γ) Ένας από το Τρίο Σούτζες 5. α) Το κέντρο της Άρτας β) Γιορτάζει μαζί με τη Σοφία και την Ελπίδα 6. α) Μεταφορικά ο εχέμυθος β) Μια αναπροσαρμογή παλιών εποχών (αρχικά) 7. α) Κλωστή (καθ.) β) Χαρακτηρισμός προκλήσεων 8. α) Το κόμμα του Γ. Καρατζαφέρη (αντιστρ.) β) Ένας Λουδοβίκος 9. α) Η εμπνευσμένη οδηγεί σε νίκες β) Το ίδιο με το 9 α) οριζ.
66
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
Ακόμη και η... Γιουνάιτεντ έχει «πέσει»! «Όσο πιο μεγάλες είναι οι ομάδες, τόσο πιο άσχημη είναι η πτώση τους...» TOY BAΣΙΛΗ ΓΑΛΟΥΠΗ
Το σοβαρό ενδεχόμενο υποβιβασμού της ΑΕΚ θυμίζει περιπτώσεις κι άλλων μεγάλων ομάδων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, που αγωνίστηκαν κατά καιρούς σε μικρότερες κατηγορίες. Τα σκληρά χρόνια της πτώσης στη Β’ εθνική ή κι ακόμα πιο κάτω δεν είναι λίγα ακόμα και για πολύ «βαριές φανέλες» του ποδοσφαίρου. Η ΑΕΚ, μάλιστα, είναι η μια από τις τέσσερις κορυφαίες ομάδες της Ελλάδας, μαζί με Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό και ΠΑΟΚ, που δεν έχουν πέσει ποτέ κατηγορία στην ιστορία τους. Ακόμα, άλλωστε, κι όταν ο Παναθηναϊκός κινδύνεψε να υποβιβαστεί με την περιβόητη «υπόθεση των λουλουδιών», τη σεζόν 1975-76, δεν συνέβη κάτι τέτοιο λόγω της ιστορικής ψήφου του προέδρου του Ολυμπιακού Γιώργου Ανδριανόπουλου. Ωστόσο, ο Άρης έχει βρεθεί δυο φορές στη Β’ Εθνική (την σεζόν 1996-97 και την περίοδο 2004-05,
μετά τον επεισοδιακό αγώνα με τον Ηρακλή). Ο Ηρακλής έχει υποβιβαστεί το 1979-80 για απόπειρα δωροδοκίας (αν και τερμάτισε 8ος στη βαθμολογία) και το 2010-11, όταν έπεσε απευθείας στο Περιφερειακό πρωτάθλημα με ουσιαστικά τρεις (!) διαδοχικούς υποβιβασμούς σε λίγες μέρες, λόγω πλαστής ασφαλιστικής ενημερότητας κ.ά. Και πάλι, μάλιστα, είχε εξασφαλίσει βαθμολογικά τη σωτηρία του! Δυο φορές, επίσης, έχει πιει το φαρμάκι της Β’ Εθνικής και ο Πανιώνιος, στο πρωτάθλημα 1991-92, μετά από «θρίλερ» στην τελευταία αγωνιστική, και την περίοδο 1995-96. Όσο για το εξωτερικό, είναι πολλές, έστω και ξεχασμένες αρκετές εξ’ αυτών, οι περιπτώσεις υποβιβασμού ομάδων που έχουν κατακτήσει ακόμα και Τσάμπιονς Λιγκ. Μια από τις πιο πρόσφατες είναι αυτή της Γιουβέντους που βρέθηκε στη Β’ Ιταλίας το 2006, λόγω του μεγάλου σκανδάλου «Calciopoli». Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είχε
Στην 4η κατηγορία αγωνίζεται φέτος η σκωτσέζικη Ρέιντζερς!
πέσει κι αυτή κατηγορία το 1974 τερματίζοντας στην 21η θέση κι επέστρεψε αμέσως, ενώ η Μίλαν αγωνίστηκε στη Β’ Ιταλίας το 1980, όταν για πρώτη φορά υποβιβάστηκε για στημένα παιχνίδια. Στην ίδια κατηγορία επέστρεψε δυο χρόνια αργότερα για αγωνιστικούς λόγους αυτή τη
φορά. Γεύση από Β’ εθνική πήρε και η Λίβερπουλ στα χρόνια της αγωνιστικής της παρακμής, με τον υποβιβασμό τη σεζόν 1953-54, για να οδηγηθεί σταδιακά στην ακμή μέσα από τα χέρια του Μπιλ Σάνκλι, ενώ ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της Λατινικής Α-
μερικής, η Ρίβερ Πλέιτ από την Αργεντινή, έπεσε κατηγορία πριν από δυο χρόνια. Σοκ, εξάλλου, προκάλεσε πέρσι η πτώση στη Δ’ Εθνική Σκωτίας για τη Ρέιντζερς, λόγω χρεών. Άλλες σημαντικές ομάδες της Ευρώπης που έχουν πέσει κατηγορία για διάφορους λόγους είναι η Μαρσέιγ, η Φιορεντίνα, η Γκλάντμπαχ, η Λιντς, η Πάρμα, η Παλμέιρας, η Κορίνθιανς κ.ά. Με το θέμα της ΑΕΚ, όπως και της Σπόρτινγκ Λισσαβώνας, που κινδύνευε ακόμα εκείνη την εποχή, είχε ασχοληθεί και η ΟΥΕΦΑ στο επίσημο site της τον περασμένο Ιανουάριο: «Μια από τις μεγάλες ομάδες της Ελλάδας ίσως υποβιβαστεί για πρώτη φορά. Η ΑΕΚ, που η χειρότερη θέση που είχε πάρει ποτέ ήταν η έβδομη, βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην επικίνδυνη ζώνη. Όσο πιο μεγάλες, άλλωστε, είναι οι ομάδες, τόσο πιο άσχημη είναι και η πτώση τους». Κι αυτή η τελευταία διαπίστωση είναι, πράγματι, μια μεγάλη αλήθεια...
ΠΟΡΤΣΜΟΥΘ
Όταν οι φίλαθλοι γίνονται πρωταγωνιστές! ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΣΑΡΡΗ
H φετινή χρονιά του Πρωταθλήματος της Σούπερ Λιγκ ήταν διαφορετική από τις συνηθισμένες. Ο Παναθηναϊκός κινήθηκε σε χαμηλά επίπεδα. Ακόμα χαμηλότερα όμως βρέθηκαν η ΑΕΚ με τον Άρη, που μέχρι και την τελευταία αγωνιστική παλεύουν για τη σωτηρία τους. Και η «Ένωση» δείχνει να χάνει τη μάχη... Στις τάξεις του κόσμου της επικρατεί πανικός, καθώς, αν τελικά ο «δικέφαλος» υποβιβαστεί, θα είναι η πρώτη φορά που θα παίξει στη δεύτερη κατηγορία. Ο πανικός γίνεται απελπισία όταν σκεφτεί κανείς ότι η ΑΕΚ αποτελεί μια ομάδα χωρίς σταθερή διοίκηση, με υπέρογκα χρέη που πιέζουν και δεν έχει ιδιόκτητο γήπεδο. Μπορεί άραγε να βγει από το αδιέξοδο; Στην Αγγλία, μια ομάδα που βρέθηκε σε ανάλογη και ίσως χειρότερη θέση δείχνει να τα καταφέρνει. Παρ’ ότι τα δεδομένα είναι διαφορετικά και δεν χωρούν συγκρίσεις, η αγγλική Πόρτσμουθ το 2008 πανηγύριζε το Κύπελλο Αγγλίας, έχοντας στις τάξεις της αρκετούς σημαντικούς ποδοσφαιριστές. Μέσα σε λίγα χρόνια βρέθηκε δύο φορές σε καθεστώς οικονομικής διαχείρισης, υποβιβάστηκε χρωστώντας 117 εκατομμύρια λίρες και χωρίς να έχει δικό της γή-
πεδο, αφού το «Φράτον Παρκ» ήταν στην κυριότητα εταιρείας, της οποίας τον έλεγχο είχε ένας από τους προηγούμενους ιδιοκτήτες. Ο σύλλογος πέρασε μέσα σε λίγα χρόνια από αρκετούς μεγαλομέτοχους με «σκοτεινό» παρελθόν και αμφίβολες πηγές εσόδων. Και κατάντησε φέτος να παίζει στην τρίτη κατηγορία, να βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της και να απειλείται με οριστική διάλυση. Εδώ και περίπου δύο
χρόνια, όμως, έχει βγει μπροστά ο κόσμος της. Οι οπαδοί ίδρυσαν το «Πόρτσμουθ Σαπόρτερς Τραστ» έτσι ώστε να αποκτήσουν νομική υπόσταση και, σε σύμπνοια με την τοπική κοινότητα, ξεκίνησαν τις διαδικασίες για να πάρουν οι ίδιοι τις τύχες της ομάδας της πόλης τους στα χέρια τους. Με εντατική δουλειά πολλών μηνών, εξαιρετική οργάνωση και χωρίς προσωπικό όφελος, συγκέντρωσαν
ένα σημαντικό ποσό. Ήρθαν σε συνεννόηση με τις ποδοσφαιρικές αρχές, οι οποίες τους έδωσαν διορία μέχρι το τέλος Απριλίου για να ολοκληρώσουν τη διαδικασία απόκτησης του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών και κατάφεραν να έρθουν σε συμβιβασμό με την εταιρεία που έχει το γήπεδο, δίνοντας τρία εκατομμύρια που είχαν συγκεντρώσει με θυσίες για να πάρουν πίσω το «σπίτι» της ομάδας τους. Αυτό ήταν και
Έχοντας το 51% των μετοχών, θα ορίσουν δημοκρατικά εκλεγμένη διοίκηση, η οποία θα αναλάβει τις τύχες της ομάδας τους...
Οι οπαδοί της Πόρτσμουθ πήραν πίσω το «σπίτι» τους...
το τελευταίο εμπόδιο για να αποκτήσουν και τυπικά τον σύλλογο και να τον σώσουν από την εξαφάνιση. Έχοντας το 51% των μετοχών, θα ορίσουν δημοκρατικά εκλεγμένη διοίκηση, η οποία θα αναλάβει τις τύχες της ομάδας και θα ξεκινήσει τη σταδιακή ανοικοδόμηση. Φυσικά, τα πράγματα μόνο εύκολα δεν είναι, αλλά τουλάχιστον γνωρίζουν ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με γνώμονα το καλό της Πόρτσμουθ. Η πορεία της από εδώ και στο εξής θα έχει σίγουρα μεγάλο ενδιαφέρον... Είναι δυνατόν στην Ελλάδα να εφαρμοστεί ένα τέτοιο μοντέλο; Οι αρμόδιοι από την «Supports Direct», την οργάνωση που έχει δημιουργηθεί με σκοπό να βοηθήσει τέτοιου είδους εγχειρήματα και δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες και αθλήματα, μας απάντησαν θετικά. Προφανώς μια κοινωνία «χτυπημένη» από την κρίση και τα Μνημόνια δύσκολα θα διαθέσει χρήματα για το ποδόσφαιρο, ενώ ανάλογες προσπάθειες που ξεκίνησαν στη χώρα μας δεν είχαν επιτυχία. Ωστόσο, αν ο κόσμος κρατήσει παθητική στάση και περιμένει τους «από μηχανής θεούς» να σώσουν την ΑΕΚ, είναι πιθανόν στο τέλος να την δουν να διαγράφει πορεία ανάλογη με της Πόρτσμουθ...
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
67
AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
ΑΕΚ
Σαν την Ελλάδα του ευρώ... Εάν φύγει από τη Σούπερ Λιγκ, θα καταρρεύσει το σύστημα...
ΤΟΥ ΤΖΟΥΛΙΟΥ ΣΥΝΑΔΙΝΟΥ
Η κάθαρση του πολιτικού συστήματος περνά μέσα από την αντίστοιχη κάθαρση του ποδοσφαίρου και της ενημέρωσης και η αντιπαράθεση για τον έλεγχο των συγκεκριμένων χώρων είναι σκληρή. Όσοι δεν μπορούν να αντιληφθούν το μέγεθος της οικονομικής και πολιτικής διαπλοκής στο ελληνικό ποδόσφαιρο και προσπαθούν να εξηγήσουν τι συνέβη στην ΑΕΚ με άλλους όρους, είναι αφελείς. Επιπλέον, όσοι δεν βλέπουν πέρα από την οπαδική μύτη τους και δημιουργούν εκρηκτικό κλίμα, προσπαθώντας να φέρουν σε αντίθεση οπαδούς ομάδων και πόλεις ολόκληρες, είναι επικίνδυνοι. Η διάλυση της ΠΑΕ ΑΕΚ, όπως επιχειρείται σήμερα, διότι περί αυτού πρόκειται και όχι περί υποβιβασμού, άλλους εξυπηρετεί κι άλλους όχι. Τα ερωτήματα είναι αμείλικτα και οι αρμόδιοι ας απαντήσουν...
Ποιους πιθανόν βολεύει η διάλυση τώρα; Βολεύει τους νυν άφαντους μεγαλομετόχους στο City του Λονδίνου, που θα φορτώσουν σε άλλους τις δικές τους αμαρτίες; Βολεύει, υπό προϋποθέσεις, τον υπόδικο πρώην πρόεδρο, σε βάρος του οποίου έχουν επιδικασθεί τελεσίδικα 44 εκατ. ευρώ (με τους τόκους κοντά στα 80 εκατ. ευρώ) και με τα οποία η ΑΕΚ μπορεί να αποπληρώσει το Δημόσιο και τις υπόλοιπες οφειλές της; Ποιοι επέβαλαν την εγκληματική «αμέλεια» του ελληνικού κράτους, που επί οκταετία και πλέον έσερνε την υπόθεση στις εληνικές καλένδες, ώστε να μην εισπραχθούν τα χρήματα; Βολεύει οποιονδήποτε, έπειτα από την πιθανή πτώχευση ή λύση της εταιρείας και αφού περάσει ένας χρόνος συμμετοχής της ομάδας στο ερασιτεχνικό πρωτάθλημα της Γ’ κατηγορίας, έρθει καβάλα στο άσπρο άλογο να την πάρει ξεπλυμένη, χωρίς ούτε ένα ευρώ χρέος και με νέο ΑΦΜ;
Ποιους με βεβαιότητα δεν βολεύει η διάλυση στη σημερινή συγκυρία;
Το Ελληνικό Δημόσιο, εφόσον διακυβεύονται τα επιδικασμένα χρήματα από την υπόθεση Ψωμιάδη κι εφόσον χάνονται όσα χρέη δημιούργησαν οι επόμενοι διαχειριστές. Επίσης το Ελληνικό Δημόσιο, που εδώ και χρόνια εξασφάλιζε το 60% των δαπανών λειτουργίας του ΟΑΚΑ από την ΑΕΚ και τον Παναθηναϊκό (από 14 έως 16 εκατ. ευρώ), που χάνει το 23% ΦΠΑ επί των εισπράξεων σε κάθε αγώνα, το 23% ΦΠΑ επί ποσού χρήσεως του γηπέδου, το 5% για το Ταμείο των Αστυνομικών. Δεν βολεύει το ερασιτεχνικό σωματείο της ΑΕΚ, που πιθανόν θα φορτωθεί, βάσει της θεσμικής συμμετοχής του με 10% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, το αντίστοιχο ποσοστό των χρεών προς ποδοσφαιριστές και προπονητές, χωρίς να έχει ευθύνη και χωρίς να είναι με οποιονδήποτε τρόπο κατοχυρωμένο ότι ο πιθανός ιδιοκτήτης της νέας «καθαρής» ομάδας θα τα καταβάλει. Δεν βολεύει το «θεσμικό» ποδόσφαιρο, την ΕΠΟ, που χάνει το 4% επί των εισπράξεων των αγώνων, το ποσοστό επί των συμβολαίων των επαγγελματιών ποδοσφαιριστών, την Σούπερ Λιγκ που χάνει το 4% επί των εισπράξεων των αγώνων. Δεν βολεύει τους μεγάλους ιδιοκτήτες (Μαρινάκη, Αλαφούζο, Σαββίδη), που βάσει εμπορικότητας χάνουν έσοδα. Δεν βολεύει το συνδρομητικό κανάλι της NOVA, που θα χάσει 30 χιλιάδες συνδρομητές (ήδη μέσα σε δύο μέρες έχασε πάνω από δυο χιλιάδες) και βάσει συμβολαίου θα μειώσει κατά 10% το ποσό προς τη Σούπερ Λιγκ. Δεν βολεύει τους ιδιοκτήτες των εταιρειών security (συνιδιοκτήτες 12 μεγάλων ΠΑΕ;), που βάσει των συμβάσεων με τη Super League νέμονται άλλο ένα ποσοστό επί των εισπράξεων κάθε αγώνα, της τάξης του
15%. Δεν βολεύει τους διαχειριστές της ΠΑΕ ΑΕΚ, που θα βρεθούν αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη και με κατασχεμένη περιουσία, με πιο ήπια ίσως την περίπτωση Νικολαϊδη, που πλήρωνε τις δόσεις του άρθρου 44. Δεν βολεύει άλλους ιδιοκτήτες μικρότερων ΠΑΕ, που έχοντας τα δικά τους άπλυτα δεν θέλουν να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου.
Σε κάθε περίπτωση, τα επεισόδια στο ΟΑΚΑ έγιναν σε μια ιδιαίτερη συγκυρία Επισημαίνω απλώς, χωρίς να υπονοώ και να συσχετίζω, ότι τα επεισόδια στο ΟΑΚΑ, που ήταν απολύτως οργανωμένα, με στρατιωτική πειθαρχία που διδάσκεται μόνο σε εγχειρίδια, από συντεταγμένη ομάδα που επί μια ώρα καθόταν σε απόσταση 30 μέτρων από το αστυνομικό κέντρο ελέγχου του σταδίου, έγιναν:
o Λίγες ημέρες πριν από μια ακόμα δίκη του πρώην προέδρου (έχει επιτέλους ορισθεί για τις 22 Μαΐου 2013). o Λίγες ημέρες μετά την προωθητική απόφαση που πάρθηκε στη Γ.Σ. της ΠΑΕ ΑΕΚ, κάτω από την πίεση του ερασιτεχνικού σωματείου και της ομάδας μικρομετόχων για: o Αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με 0,3 λεπτά ανά μετοχή, δηλαδή άνοιγμα στον κόσμο της ομάδας o Αποκλεισμό των παλιών μετόχων o Απλή αναλογική o Λειτουργία με εσωτερικό έλεγχο, βάσει των αρχών εταιρικής διακυβέρνησης. Δηλαδή, βασικές προϋποθέσεις για εξυγίανση και δημιουργία μοντέλου λαϊκής βάσης. Εκκρεμούσε η πιο σημαντική απόφαση: να εκχωρήσει η ΑΕΚ στο Ελληνικό Δημόσιο τα ποσά που επιδικάσθηκαν από την υπόθεση Ψωμιάδη, ώστε να ξεπλη-
Ναι, η ΑΕΚ μπορεί να παίξει στο ερασιτεχνικό με χιλιάδες κόσμο στο πλάι. Έχει γίνει και σε άλλες χώρες και αποτελεί καθαρτήρια διαδικασία
ρωθούν όλα τα χρέη σταδιακά και στο ακέραιο. Ποιος δεν θέλει σήμερα την εξυγίανση μιας ιστορικής ομάδας ώστε να μην παίξει καταλυτικό ρόλο στη κάθαρση του ποδοσφαίρου, με το παράδειγμα ενός άλλου μοντέλου συμμετοχικής - δημοκρατικής διοίκησης; Ποιος δεν θέλει να αλλάξουν τα πράγματα; Με λίγα λόγια, φτάνει στη τελική έκβαση ο πόλεμος συμφερόντων που διεξάγεται στην καμπούρα της ΑΕΚ ανάμεσα στο «θεσμικό» ποδόσφαιρο και το παραποδόσφαιρο με την κρατική ανοχή και επιδιαιτησία. Όλοι αυτοί, τώρα αντιλαμβάνονται ότι η επικυριαρχία του παραποδόσφαιρου, τα στημένα, οι σαραντάρηδες που τρέχουν σαν δαιμονισμένοι, όλη η σαπίλα που βιώνει το ποδόσφαιρο και η πολιτική ζωή, θα τους πάει στον πάτο. Η ΑΕΚ είναι σαν την Ελλάδα στο ευρώ. Εάν φύγει θα καταρρεύσει το σύστημα... Ναι, η ΑΕΚ μπορεί να παίξει στο ερασιτεχνικό με χιλιάδες κόσμο στο πλάι. Έχει γίνει και σε άλλες χώρες (π.χ. Ρέιντζερς φέτος) και αποτελεί καθαρτήρια διαδικασία. Όχι, η ΑΕΚ δεν θα παίξει Β’ Εθνική για να τους πληρώνει ακόμα και να αποτελεί το άλλοθί τους. Ας το ξεχάσουν... Η ΑΕΚ έχει ιστορικότητα συνυφασμένη με τη χώρα ολόκληρη. Θα παραμείνει δημοκρατική, αντιφασιστική, αντισυστημική. Εάν θέλουν να τη σώσουν, ναι, να το κάνουν, καθαρίζοντας όμως πλήρως το τοπίο. Όχι μια από τα ίδια και του χρόνου. Όχι για να σώσουν το δικό τους τομάρι λέγοντας ότι της κάνουν και χάρη. Να το ξέρει όλος ο κόσμος...
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
68
MEDIA
ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ: ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ • ΝΕΤ, 18.15 Οι φωτορεπόρτερ Γιάννης Μπεχράκης και ο Λευτέρης Πιταράκης συζητούν για τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν σε καταστάσεις πολέμου και ακραίας βίας. ALI• ALPHA, 21.00 Βιογραφικό δράμα, παραγωγής 2001, σε σκηνοθεσία Μάικλ Μαν. Παίζουν: Γουλίλ Σμιθ, Τζέιμι Φοξ, Γιον Βόιτ.
ΣΠΑΪΝΤΕΡΜΑΝ • MEGA, 21.15 Περιπέτεια παραγωγής 2002, με τους Τόμπι Μαγκουάιρ, Κίρστεν Ντάνστ, Γουίλεμ Νταφόε, Τζέιμς Φράνκο. ΑΠΕΦΑΣΙΣΑΜΕΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΣΣΟΜΕΝ: Η ΧΟΥΝΤΑ, Η ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ • ΕΤ-1, 01.00 Μαρτυρίες, ντοκυμέντα, κομμένα αποσπάσματα ταινιών. Μιλούν: Ι. Καμπανέλης, Γ. Σολδάτος, Γ. Σταμπουλόπουλος, Θ. Αγγελόπουλος, Μ. Μανουσάκης, Β. Ραφαηλίδης.
ΣΗΜΕΡΑ ΤΗΛ.: 210-77.01.911-5
ET1
08.00 Θεία Λειτουργία 10.30 Αρχονταρίκι 11.30 Μουσική παράδοση (Ε) 12.30 Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ενόργανης Γυμναστικής 14.30 Formula 1 Γκραν Πρι Μπαχρέιν 15.00 Formula 1 Γκραν Πρι Μπαχρέιν (Ζ) 18.15 Μακρόνησος (Ε) 20.00 Μεσόγειος (Ε) 21.00 Μέγας Πέτρος 22.00 Οι μεγάλες στιγμές στη Eurovision - 53ος Πανευρωπαϊκός Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision (Ε) 24.00 Ειδήσεις 01.00 Αποφασίσαμεν και διατάσσομεν: η χούντα, η λογοκρισία και ο ελληνικός κινηματογράφος (Ε)
ΤΗΛ.: 210-60.66.000
NET
06.45 Σαββατοκύριακο στη ΝΕΤ 08.30 ΝΕΤ Παντού 12.00 Ειδήσεις 12.30 Με αρετή και τόλμη 13.00 Βουλή των Ελλήνων 14.00 Ανταποκριτές 15.00 Ειδήσεις 16.00 Το μεγάλο κανόνι. Κωμωδία 18.00 Ειδήσεις 18.15 Οπτική γωνία (Viewpoint) 19.00 Επτά 20.00 Μαρτυρίες (Ε) 21.00 Ειδήσεις 22.00 Αθλητική Κυριακή 01.00 Το πέρασμα. Θρίλερ
ΤΗΛ.: 2310-299.400
ET3
07.00 Τα αδέρφια μας οι άνθρωποι (Ε) 07.30 Θεία Λειτουργία 10.30 Οδοιπορικό στην Πίνδο 11.30 Οδοιπορικός στην Πίνδο 12.00 Ο τόπος και το τραγούδι του 13.00 Ειδήσεις 13.30 Χωρίς αυτοκίνητο 14.00 Μητέρα γη (Ε) 15.00 Κυριακή στο χωριό 17.00 Ειδήσεις 17.05 Κυριακή στο χωριό (Συνέχεια) 18.00 Ελλήνων δρώμενα 19.00 Μία εβδομάδα στον Παράδεισο. Αισθηματικό δράμα 21.00 Balkan Express (Ε) 22.00 Ειδήσεις 23.00 Καμουφλάζ. Κωμωδία 01.00 Τζένι. Κοινωνικό δράμα
ΤΗΛ.: 210-69.03.000
MEGA
06.00 Τα μυστικά της Εδέμ (Ε) 07.00 ΜΕGA Σαββατοκύριακο 10.00 Όλα για την υγεία μου (Ε) 11.00 Γλυκές αλχημείες (Ε) 12.00 Η ώρα η καλή (Ε) 13.10 Εμείς κι εμείς (E) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Σπίτι της συμφοράς. Κωμωδία 16.50 Παρέα στην κουζίνα, κάθε μέρα (Ε) 17.35 Ειδήσεις 17.40 Οι Βασιλιάδες (Ε) 19.00 Πίσω στο σπίτι (Ε) 20.00 Eιδήσεις 21.15 Σπάιντερμαν. Περιπέτεια 24.00 Πρωταγωνιστές 01.15 Ειδήσεις
ΤΗΛ.: 210-68.86.100
ΑΝΤ1
07.00 Τα φιλαράκια (Ε) 08.00 Τύχη βουνό (Ε) 09.00 Το πιο γλυκό μου ψέμα (Ε) 09.45 Ελεύθερος κι ωραίος (Ε) 10.45 Wipe out (E) 11.50 Spring wipe out (Ε) 13.00 Ειδήσεις 13.30 Κατά λάθος φάντασμα. Κωμωδία 15.20 Oreo cooking 15.30 Λίτσα.com (E) 16.50 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 17.50 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 18.00 Εργαζόμενη γυναίκα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 20.50 Κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ-ΠΡΟΤΟ 21.15 Your face sounds familiar 00.15 Σε πρώτο πλάνο 01.15 Ταξίδι στην άγρια φύση. Περιπέτεια 03.50 Η αγάπη ήρθε από μακριά (Ε)
ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4
ALPHA
06.00 Macgyver (Ε) 08.00 Άκατα μάτατα με τα Ζουζούνια 10.00 Μες στην καλή χαρά 14.00 Ειδήσεις 14.15 Stars system 15.15 Έτσι απλά 15.50 Alpha check up 16.55 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 17.00 Aννίτα SOS 19.00 Eιδήσεις 20.00 Tι θα φάμε σήμερα μαμά; 21.00 Ali. Δράμα 00.15 10η εντολή (Ε) 01.15 Οι ιστορίες του αστυνόμου Μπέκα (Ε)
ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4
Το νεανικό δελτίο του STAR μετακομίζει στην ΕΡΤ Νέα παρέμβαση στο δελτίο ειδήσεων της ΝΕΤ από τον γενικό διευθυντή Αιμίλιο Λιάτσο, με την απαίτηση να προβληθεί ως είδηση το... πάρτι της εφημερίδας «Παρασκήνιο» από τις ειδήσεις της κρατικής τηλεόρασης. Καραμπινάτη γκρίζα διαφήμιση, από αυτές που στο παρελθόν έχει «τσεκουρώσει» το ΕΣΡ. Στο πάρτι ήταν παρόντα ουκ ολίγα στελέχη της Ν.Δ., όπως ο Σ. Κεδίκογλου, ο Γ. Μιχελάκης, ο Μ. Σαλμάς κ.ά.
Βουλή. Μεταξύ τους και το Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ στην Αγία Παρασκευή, το οποίο σηκώνει σχεδόν όλο το βάρος της εσωτερικής παραγωγής, με υποδομές, στούντιο κ.λπ., αξίας εκατ. ευρώ. Προς «αξιοποίηση» επίσης δύο νεοκλασικά φιλέτα στην ακριβότερη περιοχή της Αθήνας: ένα επί της οδού Ρηγίλλης και άλλο ένα επί της Μουρούζη. Στην ίδια λίστα η Κατεχάκη και δύο ακόμα ακίνητα στη Θεσσαλονίκη, το ένα στην Περαία και το δεύτερο την Καυτατζόγλου.
Αντιστάσεις Πρώτη αντέδρασε η Έλλη Στάη, αρνούμενη να μεταδώσει την «είδηση», η οποία πάντως είχε ήδη παίξει στο μεσημεριανό δελτίο και ξαναπροβλή-
«Συγκυβέρνηση» και στην ΕΣΗΕΑ Νέα παράταξη με το όνομα «Ενωμένοι δημοσιογράφοι» δημιουργήθηκε για τις εκλογές στην ΕΣΗΕΑ, οι οποίες είναι άγνωστο ακόμα πότε θα γίνουν. Ιδρυτικά μέλη η Μαρία Αντωνιάδου (γενική γραμματέας της ΕΣΗΕΑ), ο Δημήτρης Κουμπιάς (γ.γ. ΠΟΕΣΥ) και ο Ν. Καρούτζος (γ.γ. ΕΔΟΕΑΠ). Αν και το σχήμα έχει πάρει το OK από τον Γ. Μουρούτη περιλαμβάνει δυνάμεις προσκείμενες και στη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ. Εάν θα «ολοκληρωθεί» με την προσχώρηση της παράταξης της ΔΗΜ.ΑΡ. (Διόγος - Κανέλλης), έτσι ώστε να ανταποκρίνεται ακριβώς στο κυβερνητικό σχήμα παραμένει ερώτημα, αφού η παράταξη «Δημοσιογραφική Μεταρρύθμιση» συνεδριάζει σήμερα για να αποφασίσει.
θηκε στο νυχτερινό. Αλλά και στο δελτίο ειδήσεων του Star. Στο κύμα των αντιδράσεων προστέθηκαν επίσης η συνέλευση των εργαζομένων της ΕΡΤ και η ΕΣΗΕΑ, που έκανε λόγο για «επιχείρηση χειραγώγησης των ειδήσεων». Είχε προηγηθεί η παρέμβαση Λιάτσου για δήθεν λάθος ρεπορτάζ του Ν. Γρυλλάκη περί αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ (που επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά) και το κόψιμο της εκπομπής των Αρβανίτη - Κατσίμη για αναφορά σε βασανισμούς κρατουμένων.
Αλλαγή του Κανονισμού Διενέργειας Προμηθειών στην ΕΡΤ καταγγέλλει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Μηχανικών και Τεχνικών ΕΡΤ, που θα έχει ως αποτέλεσμα «εταιρείες να φτιάχνουν τις προδιαγραφές, να επανδρώνουν τις επιτροπές και να επιλέγουν τα προϊόντα τους». Όπως λένε: α) δεν χρειάζονται προδιαγραφές για έρευνα και μελέτη του υπό προμήθεια εξοπλισμού, β) οι επιτροπές ορίζονται από ένα άτομο (γενικό διευθυντή Οικονομικών / Διοικητικών) ο οποίος επιτρέπεται να είναι και εκτός ΕΡΤ, γ) τα μέλη των επιτροπών μπορούν να επιλέγονται και εκτός ΕΡΤ.
STAR
07.00 Παιδικό πρόγραμμα 12.00 Floricienta 13.00 Ειδήσεις 13.45 Ben 10: Οι φύλακες του χρόνου. Οικογενειακή περιπέτεια 15.30 Τα φιλαράκια 16.50 Mike and Molly 17.45 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 18.00 Ηuman target 18.50 Two and the half men 19.45 Eιδήσεις 21.00 Η κόρη μου η σοσιαλίστρια. Κωμωδία 23.15 Οι γενναίοι της Σαμοθράκης. Ελληνική κωμωδία 01.00 Ένας άγνωστος ανάμεσά μας. Θρίλερ 02.45 Γύρνα το μόνο σου. Κωμωδία
ΤΗΛ.: 212-21.24.000
EχουΜΜΕ και λέΜΜΕ
Όχι άλλο σώσιμο! Έξι ακίνητα της ΕΡΤ βρίσκονται στη λίστα του ΤΑΙΠΕΔ προς «πιθανή αξιοποίηση», σύμφωνα με επίσημο κατάλογο που κατατέθηκε στη
Α.Γ.Ν.
ΣΚΑΪ
06.45 Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά 10.00 Κυριακή με δράση 12.30 Στην πράξη 13.30 Ποδηλατοδράσεις 14.00 Γεύσεις στη φύση 15.00 Γλυκειές αλχημείες (Ε) 16.00 Πράσινες αποστολές 17.00 Joy 19.00 Ραντεβού με το γιατρό σας 19.45 Οι Νέοι Φάκελοι - 21η Απριλίου 1967 21.00 Tα νέα του ΣΚΑΪ 22.00 Goal 23.00 Ελεύθερος σκοπευτής 02.00 Όταν ο καιρός άλλαξε την Ιστορία
ΤΗΛ. 210-36.73.366
ΒΟΥΛΗ
11.50 Οι δρόμοι της φιλίας: Ιταλία - Σλοβενία - Κροατία 13.20 Ώρα παράδοσης 14.00 Έδοξε τη Βουλή και τω Δήμω 15.00 Κάρτα μέλους 16.00 Τι λέει ο νόμος 17.20 Αστικό τοπίο - Κτίριο γραφείων οδού Πειραιώς 18.00 Γιάννης Ρίτσος: οι ρίζες του 19.00 Τετράδια κοινοβουλευτικού λόγου 20.00 Ζορμπάς, ο Έλληνας 22.00 Ναμπούκο. Όπερα
ΧΡΗΣΤΙΚΑ ΕΚΑΒ 166 • ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ 11850 • ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ 14944 • ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ 199 • ΠΛΟΙΑ 1440 • KΤΕΛ 1440 • ΤΡΕΝΑ 1440 - τηλ. κράτησης 110 • ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ 210-4511310-7 • «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ» 210-3530000 • ΟΤΕ - ΒΛΑΒΕΣ 124 • ΔΕΗ 1253 • ΕΥΔΑΠ - ΒΛΑΒΕΣ 1022 • ΛΙΜΕΝΙΚΟ 108 • ΚΤΕΟ 1425 • ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ 171 • ΟΤΕ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ 11888
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
69
MEDIA
Ασφυκτικός κλοιός χρεών στις επιχειρήσεις ΜΜΕ
Νέα αγορά «συνδρομητικών ενημερωτικών υπηρεσιών» από τον ΔΟΛ
ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΑΣ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ
Αγώνα ζωής δίνουν οι επιχειρήσεις ΜΜΕ, καταβάλλοντας προσπάθειες να συνεχίσουν τη λειτουργία τους στις πιο αντίξοες οικονομικές συνθήκες: δραματική μείωση των πωλήσεων και τους τζίρου τους, ταυτόχρονα με τη μείωση της διαφημιστικής δαπάνης κατά 60% τα τελευταία τέσσερα χρόνια. «Δεμένες» με δυσθεώρητα χρέη, ύψους εκατοντάδων εκατ. ευρώ, συχνά διπλάσια από τον κύκλο εργασιών τους, βλέπουν να περιορίζονται οι δυνατότητες ανάκαμψής τους. Μόνο τα χρέη σε τράπεζες των εισηγμένων φτάνουν τα 550 εκατ., ενώ εάν σε αυτά προστεθούν τα χρέη των μέσων που έχουν κλείσει (Alter, «Ελευθεροτυπία», Λυμπέρης κ.ά.) και των υπολοίπων, υπολογίζονται ότι ξεπερνούν το 1,3 δισ. ευρώ. Μπροστά στις ασφυκτικές πιέσεις για ρευστότητα, η λύση που προκρίνεται από τους περισσότερους ιδιοκτήτες σήμερα είναι η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, όμως για πόσο ακόμα; Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των ισολογισμών τους οι συνολικές υποχρεώσεις προς τράπεζες, προμηθευτές, πελάτες, Δημόσιο κ.ο.κ., των έξι εταιρειών που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο (υπό επιτήρηση) πλησιάζουν τα 800 εκατ. ευρώ αθροιστικά. Εξ αυτών, 542,3 εκατ. ευρώ είναι τα χρέη τους προς τις τράπεζες. Τα χρέη είναι σαφές ότι δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν, αφού οι
χρήσεις του τελευταίου έτους συνεχίζουν να εμφανίζονται ζημιογόνες -πλην των Αττικών Εκδόσεωνκατά δεκάδες εκατ. ευρώ. Αν και οι ζημιές βαίνουν μειούμενες (πλην της «Καθημερινής» όπου υπερδιπλασιάζονται), μόνο τον τελευταίο χρόνο οι εισηγμένες είχαν ζημιές 124 εκατ. ευρώ. Ο τζίρος συνεχίζει να μειώνεται και πέφτει κάτω από τα 100 εκατ. ευρώ την τελευταία χρονιά για τις τρεις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου, τον ΔΟΛ, την Πήγασος και την Τηλέτυπος (Mega). Σε συνδυασμό με τον υψηλό δανεισμό και τις συσσωρευμένες ζημιές, οδηγούν τις επιχειρήσεις ΜΜΕ σε δραματικό αδιέξοδο. Αφού έχουν πριονίσει το ανθρώπινο δυναμικό, έχουν περιορίσει τις λειτουργίες τους, έχουν μειώσει στο
κατώτατο τα λειτουργικά τους έξοδα, οι εταιρείες στρέφονται πλέον στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, με συνεχείς τονωτικές ενέσεις από τους μεγαλομετόχους, προκειμένου να διασωθούν. o Ο ΔΟΛ ολοκλήρωσε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου τον περασμένο Φεβρουάριο, που είχε ως αποτέλεσμα να ενισχυθεί το ταμείο του κατά 7 εκατ. ευρώ. Μόλις δύο μήνες μετά, ο οργανισμός αναζητά άλλα 14 εκατ. ευρώ για τις ανάγκες του σε κεφάλαιο κίνησης. Ήδη ο Σταύρος Ψυχάρης κατέχει το 92,1% του ΔΟΛ και όπως όλα δείχνουν τον οδηγεί εκτός διαπραγμάτευσης στο Χρηματιστήριο. o Στην Τηλέτυπος (Mega), η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά 10 εκατ. ευρώ και το ομολογιακό
δάνειο των 98 εκατ. με το γύρισμα του χρόνου δεν επαρκούν για τις ανάγκες του έτους, με αποτέλεσμα να αποφασιστεί νέα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, γύρω στα 15 εκατ. ευρώ. o Με τονωτικές ενέσεις ενισχύει τον Πήγασο ο μεγαλομέτοχος Φ. Μπόμπολας. Η εταιρεία κατόρθωνε να λαμβάνει τραπεζικό δανεισμό μέχρι πρόσφατα. o Σταθερός παρέμεινε, δεδομένων των συνθηκών, ο κύκλος εργασιών της «Καθημερινής», στα 60 εκατ. ευρώ. Παρά ταύτα, οι ζημιές στο τέλος του 2012 υπερδιπλασιάζονται, ενώ και οι συνολικές της υποχρεώσεις αυξάνονται κατά 49% και αγγίζουν τα 140 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα χρέη στις τράπεζες φτάνουν τα 97,7 εκατ. ευρώ.
ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΜΜΕ
Χάθηκαν 5.500 θέσεις εργασίας σε 4 χρόνια Οι ραγδαίες περικοπές των θέσεων εργασίας στις εισηγμένες επιχειρήσεις ΜΜΕ τα τελευταία τέσσερα χρόνια ξεπερνούν το 1/3 του εργατικού δυναμικού. Οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν κατά 1.997 από το 2008, όταν έφταναν τις 5.384, ενώ σήμερα δεν ξεπερνούν τις 3.387 (-37,1%). Στις δύο μεγάλες επιχειρήσεις μάλιστα, τον ΔΟΛ και τον Πήγασο, οι απομακρύνσεις προσωπικού ξεπερνούν το 40% από το 2008 μέχρι σήμερα, χωρίς βεβαίως να έχουν λύσει κανένα πρόβλημα. Αν στις 2.000 απομακρύνσεις εργαζομένων συνολικά -μέσω συνταξιοδότησης, απολύσεων, ή «εθελούσιας» εξόδου- προστεθούν οι θέ-
σεις εργασίας που χάθηκαν από επιχειρήσεις που έκλεισαν, ο αριθμός εκτοξεύεται: Alter, Χ.Κ. Τεγόπουλος («Ελευθεροτυπία»), ΙΜΑΚΟ, Λυμπέρης, ο συνολικός αριθμός υ-
περβαίνει τις 5.000 θέσεις εργασίας. Οι εφημερίδες «Απογευματινή», «Αυριανή», «Ελεύθερος», ο ραδιοφωνικός σταθμός Flash ανεβάζουν τον αριθμό στις 5.500 θέσεις εργα-
σίας, χωρίς να υπολογίζονται οι απολύσεις σε μέσα ενημέρωσης τα οποία δεν διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο. Α.Γ.Ν.
Να αξιοποιήσει τις δυνατότητες της αγοράς του ‘Ιντερνετ και των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων επιχειρεί ο ΔΟΛ, ανοίγοντας μια νέα αγορά, αυτή των συνδρομητικών υπηρεσιών παροχής ενημερωτικού περιεχομένου: τις υπηρεσίες που ώς τώρα προσέφερε δωρεάν μέσα από τις πλατφόρμες .gr προσφέρει πλέον με συνδρομή, στην αντίληψη ότι η καλή ενημέρωση και το ποιοτικό περιεχόμενο κοστίζει και, προκειμένου να επιβιώνει και να αναπτύσσεται ως βιομηχανία, θα πρέπει να αμείβεται. Στην αντίληψη της «αυτοχρηματοδότησης» του ενημερωτικού περιεχομένου, που ταυτίζεται με την αντίληψη πολλών μεγάλων εφημερίδων του εξωτερικού, ο ΔΟΛ έχει «κλειδώσει» από την περασμένη Κυριακή το περιεχόμενο των εφημερίδων του «Το Βήμα της Κυριακής» και «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», αλλά και μεγάλο μέρος ακόμα και του καθημερινού περιεχομένου των ιστοσελίδων tovima.gr και tanea.gr, στα οποία ανεβαίνει μόνο η τρέχουσα ειδησεογραφία της ημέρας. Για την πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες, οι οποίες προσφέρουν ειδησεογραφία και αναλύσεις υψηλού επιπέδου, το κόστος κλιμακώνεται ανάλογα με το πακέτο: από 0,89 ευρώ για τη συνδρομή μίας ημέρας έως 200 ευρώ τον χρόνο για πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες. Στο πακέτο της προσφοράς περιλαμβάνονται ακόμα τα περιοδικά του ΔΟΛ, πρόσβαση στο αρχείο του ΔΟΛ, βιβλία, αγορές μέσω e-shop κ.ά. Το περιεχόμενο θα προσφέρεται προσαρμοσμένο, για πολλαπλές πλατφόρμες ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, από smartphones και tablets μέχρι τον κλασικό υπολογιστή ή σε pdf. Κίνητρο για τους καταναλωτές / αναγνώστες, η προσφορά επιλογής μεταξύ τριών ειδών tablets σε καλή τιμή, που προσέλκυσε τις πρώτες μέρες πάνω από 1.500 συνδρομητές. Ο σχεδιασμός αυτός επιχειρεί να δώσει μιαν απάντηση στις σημερινές δύσκολες συνθήκες μετάβασης από το χαρτί στην οθόνη, δημιουργώντας μια ισχυρή βάση τεχνογνωσίας, εμπειρίας, και μεριδίου αγοράς, έως ότου ανακάμψει η οικονομία. Σύμφωνα μάλιστα με μελέτες στον ΔΟΛ, εκτός από τις συνδρομές, οι πλατφόρμες ενημέρωσης δίνουν μεγάλες δυνατότητες και στη διαφημιστική αγορά να προβάλλει προϊόντα και υπηρεσίες, με τη δημιουργία ξεχωριστών target groups. ΑΓΓΕΛΑ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
70 «Ο Ομπάμα και εγώ παραλάβαμε οικονομίες - κουρέλια.» Γ. Α. Παπανδρέου. (Καταπληκτικό. Εγώ και ο Μέσι σουτάρουμε με το αριστερό!)
ΡΗΣΕΙΣ&
ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ
Προς τους λουόμενους στη λίμνη της Βουλιαγμένης: Μπορείτε να αποκαλείτε τον Πάγκαλο, ΠΑΓΚΑΛΟ. Είναι συνώνυμο και δεν είναι μηνύσιμο.
ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΡΙΤΣΕΩΣ & ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΣΕΚΕΡΕΩΣ
Μην αναστείλουμε το Μνημόνιο, γιατί δεν θα έχει ο Φώτης από πού να απαγκιστρωθεί Ο Τσίπρας φταίει για τη Μανωλάδα. Είπε για συμμαχία του Νότου, οι άλλοι κατάλαβαν του Αμερικάνικου Νότου, και έγινε ό,τι έγινε. Φταίνε όμως και οι εργοδότες. Αντί να φωνάξουν τα ΕΚΑΜ να τους τσακίσουνε και να φανεί φυσιολογικό, πήγανε να το χειριστούν μόνοι τους. Άσε που άμα σπαταλάς ένα σωρό σφαίρες, ανεβάζεις το κόστος παραγωγής. Ενώ η αστυνομία το κάνει τζάμπα. Απο την άλλη, η αστυνομία, αν δεν έχει εξώπορτα το σπίτι να μπουν με ντου στις 4 το πρωί, δεν γουστάρει. Διότι αν μπεις στο αντίσκηνο 4 το πρωί, μπορεί να σε περιμένουνε με τίποτα τσάπες. Δεν καταλάβαμε γιατί οι δράστες κρύφτηκαν μέχρι να τελειώσει το αυτόφωρο. Προφανώς στη Μανωλάδα το να πυροβολήσεις τριάντα ανθρώπους δεν σηκώνει προφυλάκιση. Μπορεί και να έχουν δίκιο. Ειδικά για τους παράνομους αραπάδες, που είναι και χαμηλή η αντικειμενική τους αξία. Άλλωστε έχουν το ελαφρυντικό ότι δεν το έχουν ξανακάνει. Τις προηγούμενες φορές τους σέρνανε πίσω από τα αυτοκίνητά τους. Εκτός αν κρύφτηκαν για να προλάβει ο Δένδιας να συλλάβει και να απελάσει τα θύματα. Οι μάρτυρες έχουν απελαθεί ήδη. Όχι, για να μη λέτε ότι η αστυνομία δεν κάνει καλά τη δουλειά της. Δηλαδή πήγανε οι Τσετσένοι και βάλανε βόμβα στη Βοστώνη λόγω Πούτιν; Τι διάολο, αναλύσεις της ΟΑΚΚΕ διαβάζανε; Κανονικά προχωρούν οι ιδιωτικοποιήσεις. Το ΤΑΙΠΕΔ έχει συγκεντρώσει τη δημόσια περιουσία σε πακέτα των 6 με δώρο συμμετοχή σε κλήρωση για ένα περιφερειακό αεροδρόμιο. Αν κρίνουμε από το τίμημα, δεν δώσανε τα λαχεία, μια πεντάδα πουλήσανε. Τεράστιο θέμα μάς δημιούργησε ο Τσίπρας και με την «α-
ναστολή». Του επιτέθηκαν τα κόμματα της κυβέρνησης. Τα οποία όταν λένε «αποδέσμευση» και «απαγκίστρωση», το εννοούν μέχρι κεραίας. Πόσο μάλλον όταν λένε «Λύση είναι μόνο ο συνδυασμός της υλοποίησης του προγράμματος προσαρμογής με συμπληρώσεις και τροποποιήσεις, που θα κάνουν εφικτή την οικονομική αποτελεσματικότητα και τον δίκαιο επιμερισμό των βαρών για τη διέξοδο από την κρίση». Αν είναι σχοινοτενής η μλκ που λέμε, περνάει και πιο γρήγορα η ώρα. Η αλήθεια πάντως είναι ότι μας πιάσανε στα πράσα. Όχι μόνο έχουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο να αλλάξουμε γραμμή μετεκλογικά, αλλά το εξαγγέλλουμε και προεκλογικά. Και όχι τίποτα άλλο, θα κάψουμε και την απαγκίστρωση που θα ξαναϋποσχεθούν προεκλογικά οι αντίπαλοι. Είναι και η πολιτική γλώσσα περίεργη. Αν ο Τσίπρας είχε πει «κατάργηση της απαγκίστρωσης του ευρωμονόδρομου σε αναστολή της αντι - Ε.Ε. κατεύθυνσης», κανείς δεν θα τον κατηγορούσε για αμφισημία. Απευθύνεστε σε κατώτερα ένστικτα όταν καταγγέλλετε το Μνημόνιο, είπε ο Στουρνάρας στον Τσίπρα. Δίκιο έχει. Εμείς οι Συριζοταλιμπάν τρία πράγματα έχουμε στο μυαλό μας: να φάμε, να πηδήξουμε και να ακυρώσουμε το Μνημόνιο. Χωρίς να σκεφτούμε τι θα απογίνουν τα εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν από αυτό. Και αυτό μόνο και μόνο από ενστικτώδη αντιευρωπαϊσμό, έτσι; Α, και όταν λέμε «να φάμε», κοψίδια και λίπη εννοούμε, μη φαντάζεστε τίποτα γκουρμέ. Mε τα χέρια, εννοείται. Τα ‘χει γράψει και η Σώτη Τριανταφύλλου αυτά άλλωστε. Και ο Θανάσης Χειμωνάς.
ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ
«Νόθευσαν» το Ταμείο Αλληλεγγύης Πρότεινε το ΠΑΣΟΚ την ίδρυση Εθνικού Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών (χρηματοδοτούμενου από τα έσοδα που θα προκύψουν μετά το 2020 από τους υδρογονάνθρακες...) και η κυβέρνηση έσπευσε να το αποδεχτεί «νοθεύοντάς» το. Ενσωμάτωσε τον πόρο στον υφιστάμενο λογαριασμό του ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών). Το είναι το ΑΚΑΓΕ; Το ταμείο που δημιουργήθηκε το 2008 με τον νόμο Πετραλιά. Όμως, όπως αποκάλυψαν ο Αλέ-
ξης Μητρόπουλος, ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, ο Δημήτρης Στρατούλης και η Δέσποινα Χαραλαμπίδου, το ΑΚΑΓΕ οι κυβερνήσεις Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ «το έριξαν στα βράχια». Θα είχε πόρους το 10% των ιδιωτικοποιήσεων, το 4% των εσόδων από τον ΦΠΑ και το 10% από 22 εισπραττόμενους κοινωνικούς φόρους. Από ιδιωτικοποιήσεις και ΦΠΑ δεν πήρε τίποτα. Και το 2012 η κυβέρνηση αφαίρεσε 30 εκατ. από κοινωνικούς πόρους. Επιπλέον το 2012 η κυβέρνηση του πήρε 200
Το ξέρει ο Φώτης; «Το ΤΧΣ δεν έχει ούτε τη δομή ούτε τη στελέχωση για να παίξει τον ρόλο του διαχειριστή χαρτοφυλακίων Τραπεζών ή του μεσάζοντα πωλήσεως αυτών των χαρτοφυλακίων. Πρόκειται για οργανισμό αθυρμάτων, που βασικό σκοπό έχει τη μεγαλύτερη δυνατή επιβάρυνση των Ελλήνων φορολογουμένων. Τα σενάρια που αναφέρονται στο άρθρο σχετικά με τις δυνατότητες ανάκτησης των επενδυθησομένων ποσών για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών (μόνο 16 δισ. από τα πάνω από 50 δισ.) αποδεικνύουν ότι οι σχεδιασμοί των ‘ληστών’ που τα συνέταξαν δεν περιλαμβάνουν καμία πρόβλεψη για δημιουργία συνθηκών οι οποίες θα επιτρέψουν την επίτευξη κέρδους κατά τη μεταβίβαση της πλειοψηφίας των τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ανάλογη περίπτωση, πρόσφατα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ακολουθώντας μια πολύ έξυπνη τακτική κατόρθωσε να αποκομίσει κέρδη για τους φορολογούμενους πολίτες. Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι ‘φωστήρες’ φαίνεται ότι είναι ικανοί μόνο για την επεξεργασία και εφαρμογή πολιτικών και τακτικών καταστροφής για τους πολίτες τους». Το σχόλιο αυτό ανήκει στον οικονομολόγο της ΔΗΜ.ΑΡ. Δημήτρη Ματσαγγάνη και αναρτήθηκε στο Euro2day. Δ.Χ. Ελπίζω κάποιος να το έδειξε στον κ. Φώτη.
εκατ. ευρώ για τις συντάξεις και άλλα 200 εκατ. ευρώ για το 2013. Ο Αλ. Μητρόπουλος επεσήμανε ότι το πρώτο και δεύτερο Μνημόνιο (π.χ. νόμος 4046, σελίδα 699) απαγορεύει να υπάρξει άλλη πηγή εσόδων για συντάξεις (π.χ. κοινωνικοί πόροι), οπότε όλη η χρηματοδότηση είναι «στον αέρα». Δηλαδή «δομικά» δεν επιτρέπεται να χρηματοδοτηθεί το ΑΚΑΓΕ από τους υδρογονάνθρακες! Κ.ΠΟΥ.
Απάντηση Κουτσούμπα στον Λένιν Ένα τσιτάτο του Λένιν χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στον προσυνεδριακό διάλογο του ΚΚΕ από τους διαφωνούντες με την ηγετική γραμμή της απομόνωσης του κόμματος. Συγκεκριμένα: «Μπορείς να νικήσεις ένα πιο ισχυρό αντίπαλο μόνο εντείνοντας στο έπακρο τις δυνάμεις σου και χρησιμοποιώντας υποχρεωτικά με τη μεγαλύτερη επιμέλεια, φροντίδα, προσοχή και επιδεξιότητα κάθε, έστω και την ελάχιστη, ‘ρωγμή’ ανάμεσα στους αντιπάλους... - όπως και κάθε, έστω και την ελάχιστη, δυνατότητα ν’ αποκτήσεις ένα σύμμαχο αριθμητικά ισχυρό, έστω και προσωρινό, ταλαντευόμενο, ασταθή, αβέβαιο και υπό όρους... Όποιος δεν απέδειξε πρακτικά, μέσα σ’ ένα αρκετά μεγάλο διάστημα και σε αρκετά πολύμορφες πολιτικές καταστάσεις, την ικανότητά του να εφαρμόζει την αλήθεια αυτή στην πράξη, αυτός δεν έμαθε ακόμη να βοηθά την επαναστατική τάξη στον αγώνα της για την απελευθέρωση όλης της εργαζόμενης ανθρωπότητας από τους εκμεταλλευτές». Ο νέος γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπας το ξετίναξε με μια απλή ερώτηση. «Πού πέτυχε αυτός ο τρόπος για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού;». Συμπέρασμα: Επειδή, πλην της Κούβας, όλες οι σοσιαλιστικές επαναστάσεις ήρθαν ως αποτέλεσμα μεγάλων πολεμικών κρίσεων και εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων του 20ού αιώνα, το ΚΚΕ θα περιμένει μέχρι να γίνει πόλεμος ή πυρηνική καΔ.Χ. ταστροφή.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
71
ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ «Το ΠΑΣΟΚ εκφράζει τη σοσιαλδημοκρατία στην Ελλάδα». Ευάγγελος Βενιζέλος. (Αγαπητέ κύριε καθηγητά, κοντά πέσατε. Το σωστό όμως είναι ελαφρώς διαφορετικό. Ότι το ΠΑΣΟΚ έχει την αντιπροσωπεία της Σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα. Πέρα από τα προσωπικά συμφέροντα του αρχηγού του, δεν εκφράζει απολύτως τίποτα.)
Ο Σόιμπλε φοβάται για τη ρευστότητα!
Σσσς... μας ακούνε Τηλέφωνα που ξαφνικά νεκρώνονται -το έχει επισημάνει, δημοσίως, σε συνεντεύξεις του ο γραμματέας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ Ν. Βούτσης-, sms που είναι γραμμένα στα... κινέζικα, είναι μερικά από όσα «περίεργα» βιώνουν βουλευτές και στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Την Τετάρτη που μας πέρασε, όμως, ο Αλ. Τσίπρας έκανε μερικές επισημάνσεις σε κλειστή σύσκεψη με τους βουλευτές. Η χώρα διανύει -κατήγγειλε σύμφωνα με πληροφορίες- περίοδο με πρακτικές του παρελθόντος, με παρακολουθήσεις και, ενδεχομένως, τηλεφωνικές υποκλοπές.
Καταγγελία που δεν ήλθε σε νεκρό χρόνο, αλλά την επομένη του... Μουρούτης Gate, με τον διευθυντή του πρωθυπουργικού γραφείου Τύπου να παίζει ρόλο κλητήρα σε όσους επισκέπτονται τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο γραφείο του, στη Βουλή. Δεν πάει άλλωστε πολύς καιρός -ένας μήνας για την ακρίβεια- από τότε που ο τεχνικός τηλεπικοινωνιών Κ. Ανέστος έγραφε στην «Αυγή» της Κυριακής, «γιατί δεν υπάρχει πραγματικό απόρρητο στις επικοινωνίες...». Ν.ΠΑΠ.
Ομιλίες Δούρου σε αμερικανικά πανεπιστήμια «Η κρίση έχει πολύ ευρύτερες της ελληνικής διαστάσεις» τόνισε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, Ρένα Δούρου, στις δύο διαλέξεις που παραχώρησε, στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, καθώς και σε ανοικτή εκδήλωση που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, στις 17 και 18 Απριλίου, αντιστοίχως, με θέμα: «Είναι η Ευρώπη καταδικασμένη; Μια άποψη από την Ελλάδα». Πρόσθεσε ακόμα πως η κρίση αυτή «αγγίζει τον ίδιο τον πυρήνα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Και τούτο γιατί η Ελλάδα μετατράπηκε σε πειραματόζωο, όχι απλώς μιας συνταγής λιτότητας, αλλά ενός νέου υποδείγματος. Ενός υποδείγματος που αλλάζει την ίδια την υφή του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Το φέρνει κοντύτερα προς ένα αποικιοκρατικό μοντέλο νέου είδους». Χ.Σ.
ΚΑΤΑ ΤΑ ΛΟΙΠΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ
Εκεί κάπου μεταξύ Βοστώνης, Τέξας και Κορέας, η ανθρωπότητα κρατάει την ανάσα της. Εμείς εδώ κάτω στον Νότο, και για το Κοσλοντούι. Την ορατή (και ίσως άμεση) απειλή από το Κοσλοντούι.
Απ’ ευθείας από τον Ποπάυ. Απλώς κρατάει κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα. Για το τι παίρνει (και δεν μας δίνει επίσης) ο Σαμαράς και βγάζει «διαγγέλματα της χαράς» σαν το προχθεσινό. Το ψάχνουν ήδη, σου λέει, 365 επιστήμονες. Αλλά δυσκολεύονται να καταλήξουν.
Αλλά πόσο ανόητοι μπορεί να είναι όσοι εννοούν να συμψηφίζουν τραγωδίες;
Πρόκειται μάλλον για πολύ δυνατό κοκτέιλ, «κατά τες συνταγές Ελληνοσύρων μάγων».
Τη Βοστώνη με το Αφγανιστάν, ας πούμε, ή με την Παλαιστίνη.
Μέσα σ’ ένα 24ωρο να χάσεις την ΑΕΚ από τη Super League και την Αλέκα από τον θρόνο του Περισσού.
Ότι πριμοδοτούν την παγκόσμια φρίκη, τους έχει περάσει από το μυαλό; Τι παίρνει και δεν μας δίνει, ρώτησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον Στουρνάρα. Μουρουνέλαιο, απάντησε ευθαρσώς ο υπουργός. Εμ, έτσι εξηγείται. Αν και κάποιοι υποστηρίζουν πως προμηθεύεται και σπανάκι.
Καλά, μεγάλε, δεν υπάρχεις, απλώς δεν υπάρχεις. Και επαναθέτουμε το ερώτημα. Αυτός ο τύπος πληρώνεται κανονικά ως βουλευτής; Και το άλλο ερώτημα. Το ΠΑΣΟΚ νομίζει πως έχει βουλευτή στην Αχαΐα; Καμπόσοι «συστημικοί» αναλυτές εκστασιάστηκαν από την ομιλία της Παπαρήγα στο Συνέδριο. Εξεθαμβήθησαν, που λέει για τις μυρροφόρες το Ευαγγέλιο της Ανάστασης. Προπάντων από τον αυτοκριτικό της οίστρο, λέει.
Για άλλη μια φορά ο Σόιμπλε αιφνιδιάζει αρνητικά. Αν μάλιστα έχουν αποδοθεί σωστά οι δηλώσεις του ότι υπάρχει πολύ χρήμα στην αγορά και πρέπει να περιοριστεί, τα πράγματα στην Ευρωζώνη θα οδηγηθούν στο απροχώρητο. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δηλώνει ότι η ΕΚΤ θα έπρεπε να περιορίσει την ποσότητα της διαθέσιμης ρευστότητας στην Ευρωζώνη παρ’ ότι αναγνώρισε την «επισφαλή οικονομική κατάσταση σε σχέση με την ανάπτυξη» στην οποία βρίσκονται αρκετές χώρες. «Υπάρχει πολύ χρήμα στην αγορά κατά την άποψή μου, πάρα πολύ χρήμα» δήλωσε με ύφος ξεπεσμένου Γερμανού μονάρχη. Πριν από λίγες ήμερες, αντίθετα με τη γραμμή Σόιμπλε, ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιαπωνίας αύξησε κατά 1,4 τρισ. δολάρια τη ρευστότητα για την επόμενη διετία «πλημμυρίζοντας» την οικονομία της χώρας του για να τονώσει την ανάπτυξη και να κρατήσει χαμηλά το γιεν σε σχέση με τα ανταγωνιστικά νομίσματα, το δολάριο, το γουάν και το ευρώ. Κι όμως ο Σόιμπλε, δέσμιος της ιδεοληψίας που διακατέχει τους Γερμανούς, φοβάται οτι αν δεν μειωθεί η ρευστότητα στην Ευρωζώνη, θα αυξηθεί ο πληθωρισμός. Αξίζει να σημειωθεί οτι η ΕΚΤ αναγκάστηκε, παρά τις γερμανικές εμμονές, να αυξήσει σχεδόν κατά ένα τρισ. ευρώ τη
ΡΙΖΑ, μια χαρά τους βολεύει. Όσο δε για την «ειλικρινή αυτοκριτική», καμία σχέση. Το πολύ-πολύ ότι δεν υλοποίησαν πιο αποφασιστικά τη δεδομένη γραμμή. Ότι έχουν ίσως λάθος γραμμή, ούτε που τους πέρασε από το μυαλό. Ο Δημήτρης Κουτσούμπας συμφωνεί κι επαυξάνει, φυσικά. Ο γιαλός είναι στραβός, δεν τίθεται θέμα. Ρώτα και τον Μαΐλη, αν δεν πιστεύεις.
ρευστότητα προκειμένου να σωθούν οι ιταλικές και οι ισπανικές τράπεζες. Χωρίς αυτή την παροχή ρευστότητας θα είχε πέσει η «Γραμμή Μαζινό» και μαζί της η Ιταλία και η Ισπανία. Το ευρώ ίσως να αποτελούσε παρελθόν. Ο Σόιμπλε και η Μέρκελ πάνε την οικονομία έναν αιώνα πίσω υποστηρίζοντας τη λεγόμενη ποσοτική θεωρία του χρήματος, της νεοκλασικής οικονομικής σχολής, σύμφωνα με την οποία η αύξηση του χρήματος θα αυξήσει και τις τιμές των προϊόντων. Αυτό όμως, όπως μπορούν να καταλάβουν ακόμη και πρωτοετείς φοιτητές, δεν μπορεί να ισχύσει σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή. Στην τακτική της αυξημένης ρευστότητας κατέφυγε η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα (FED) και αντιμετώπισε χωρίς μεγάλους κλυδωνισμούς τη μεγάλη κρίση του 2008, ενώ μέχρι σήμερα χορηγεί αφειδώς ρευστό χωρίς να αναζωπυρώνεται ο πληθωρισμός. Αντίθετα, ο Σόιμπλε επιμένει στην πολιτική της σκληρής λιτότητας συνθλίβοντας ολόκληρες χώρες της Ευρωζώνης όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Κύπρος. Η καταστροφική αυτή πολιτική αποτελεί τορπίλη για την Ευρωζώνη κι αν δεν αλλάξει, κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα το ευρώ.
Από το 2,2 τις πήγαμε στο 2,5 του ΑΕΠ. Οι περισσότεροι στην Ε.Ε. τις μείωσαν, ώς και οι ΗΠΑ να φανταστείς. Εμείς όμως εκεί, άνετοι και ακομπλεξάριστοι. Και αμετανόητοι, εννοείται. Εκεί που ο Τόμσεν έλεγε πως στην Ελλάδα «οι πλούσιοι εξακολουθούν να μην συνεισφέρουν». Ο Στουρνάρας δίπλα του χαμογελούσε με νόημα. Χαμογελούσε επειδή ήξερε. Ήξερε πως δεν πρόκειται για λάθος, για αδυναμία, για πρόβλημα.
Είναι οι ίδιοι που τη θαυμάζουν αδιαλείπτως τα τελευταία χρόνια. Για τη σοβαρότητα, την υπευθυνότητα και τη συνέπειά της.
Τέσσερις δημοσκοπήσεις δημοσιεύτηκαν αυτή την εβδομάδα. Στις τρεις από τις τέσσερις ήταν μπροστά ο ΣΥΡΙΖΑ, στη μία η Ν.Δ.
Για επίσημη κυβερνητική πολιτική, εντέλει.
Δεν χρειάζεται να σου πω ποια (μόνη) προβλήθηκε από τα κανάλια.
Εκείνες οι κυρίες που κάθονταν μπροστά-μπροστά, στο σόου του Λοβέρδου στο Σπόρτινγκ.
Γιώργος Παπανδρέου: «Ο Ομπάμα κι εγώ παραλάβαμε οικονομίες-κουρέλια».
Εν αντιθέσει με..., ξέρετε τώρα. Αλλά μην τρελαίνεσαι, το ζήτημα είναι πως το ΚΚΕ δεν το βλέπουν ως απειλή, κάθε άλλο.
«Έτσι σοφός που έγινες με τόση πείρα», καταλαβαίνεις.
Οι γνωστές οροθετικές ήταν, που τις έκανε διάσημες ο Ανδρέας.
Και ο Μάο Τσε Τουνγκ επίσης, πώς του διέφυγε;
Εκεί μάλιστα που, κατά σύστημα, επιτίθεται στον ΣΥ-
Ε, παραπάει πολύ. Πόσα χτυπήματα ν’ αντέξεις πια; Άνθρωπος είσαι... Διαταράσσονται οι ισορροπίες σου, παραπαίεις ως προσωπικότητα, πώς το λένε.
Κι όμως, αυξήσαμε τις δαπάνες για την αγορά όπλων, τον χρόνο που πέρασε.
Πρόκειται για άποψη.
Έλειπε δυστυχώς εκείνη που είχε αυτοκτονήσει την προη-
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ
γουμένη στο κελί της. Κρίμα, αλλά τι να κάνουμε, παράπλευρες απώλειες. Δεν είναι απολύτως βέβαιος, δήλωσε ο Ανδρέας Λοβέρδος, πως θα έρθει η ώρα η μαγική. Που το πανελλήνιο θα δονείται από το σύνθημα: «Ανδρέα, προχώρα, σε θέλει όλη η χώρα». Αλλά τόση σεμνότης πια, Ανδρέα, δεν χρειάζεται. Καταντάει ηττοπάθεια. Φράουλες και αίμα, πολύ αίμα. Οι άγριες φράουλες των Ελληναράδων παραγωγών της Νέας Μανωλάδας. Το αίμα των «κολασμένων της γης» που, απλώς, ζήτησαν τα λεφτά τους. Τον κόπο τους, τον ιδρώτα τους. Και εισέπραξαν δολοφονικά πυρά. Ελλάδα, σήμερα. Το μέτρο του πολιτισμού μας...
Η ΑΥΓΗ
Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a
KYΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ
Τα πρόσωπα της βαναυσότητας
Του ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
Η άφρονη σωφροσύνη Η ΧΩΡΑ, για να μην καταστραφεί, χρειάζεται μια σώφρονα, υπεύθυνη πολιτική ηγεσία, είναι η καραμέλα που πιπιλίζεται συνεχώς από τη «σώφρονα και υπεύθυνη» (διανοούμενοι, πολιτικοί, οικονομικοί παράγοντες) ελληνική ελίτ. Και, ως άλλοι Σαούλ στον δρόμο προς τη Δαμασκό του Μνημονίου, τυφλώθηκαν από την αλήθεια της ομοούσιας και αδιαιρέτου τριάδος που μας κυβερνά. Δεδομένου του πορνοδημοσιογραφικού τσίρκου που παρακολουθούμε σε απευθείας μετάδοση καθημερινά, πιστεύω ότι η «σώφρων ελίτ» αναφέρεται στο πολιτικό σύστημα και όχι στη χώρα, η οποία έχει προ πολλού καταστραφεί. Και σ’ αυτό θα συμφωνήσω. Είναι το πολιτικό προσωπικό που έχει παραφρονήσει βλέποντας το τέλος μιας ιστορικής περιόδου: αυτό της Μεταπολίτευσης. Και γι’ αυτό δεν του καίγεται καρφί για την καταστροφή της χώρας και των κατοίκων της. Για το μόνο που πασχίζει είναι η επιβίωσή του. Προσπαθεί να το επιτύχει προ ουδενός ορροδώντας. Και αυτό είναι που καθιστά την Αγία Τριάδα της συγκυβέρνησης επικίνδυνη. Είναι πλέον κοινός τόπος ότι το σύ-
στημα Ελλάδα καταρρέει. Το φως στο τούνελ που βλέπει ο κ. Σαμαράς είναι του τρένου που τρέχει ιλιγγιωδώς από την αντίθετη κατεύθυνση. Θα συμφωνήσω με τον σύντροφο Τσίπρα, δεν έχουμε κατοχή με τη στρατιωτική έννοια του όρου. Αλλά η δεξιοκεντροαριστερή μας κυβέρνηση δρα σαν μισθοφορικό μπουλούκι: σφαγιάζει μισθούς, συντάξεις, κοινωνικές παροχές. Μοιράζει τον δημόσιο πλούτο στους Ευρωπαίους και ιθαγενείς φεουδάρχες. Φορολογεί ό,τι περπατάει, κολυμπάει και πετάει. Έχει κουρελιάσει το
Η απαξίωση της πολιτικής και η εξαθλίωση των πολιτών είναι λίπασμα για να φυτρώσουν οι σπόροι του αυταρχισμού. Για να γεννηθούν σωτήρες και μεσσίες
κράτος και την αξιοπρέπεια των Ελλήνων. Η αναταραχή κάτω από τον ουρανό είναι μεγάλη, αλλά οι συνθήκες είναι κάκιστες και επικίνδυνες. Όχι μόνο για την οικονομία, την παραγωγή, την εργασία, την ίδια την επιβίωση των Ελλήνων. Είναι επικίνδυνη για τη δημοκρατία: η απαξίωση της πολιτικής και η εξαθλίωση των πολιτών είναι λίπασμα για να φυτρώσουν οι σπόροι του αυταρχισμού. Για να γεννηθούν σωτήρες και μεσσίες. Έχουμε μια κυβέρνηση που δεν κυβερνά, αλλά εκτελεί: τις εντολές των ευρωπαϊκών κέντρων εξουσίας και την ελληνική κοινωνία. Ζούμε δηλαδή σε μια κατάσταση μη κυβέρνησης. Το να συνεχίσει η χώρα να ζει σε αυτή την κατάσταση θα ήταν ολέθριο, γιατί σε λίγο δεν θα υπάρχει χώρα. Η υπεύθυνη κυβέρνηση θα την έχει εκποιήσει όλη. Η μόνη διέξοδος από το αδιέξοδο είναι η ανάδειξη μιας κυβέρνησης με εντολή να ανακόψει την ελεύθερη πτώση στο κενό. Να απαλλάξει τη χώρα από το μπουλούκι των μισθοφόρων.
Y
Η ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ είναι το χειρότερο δεινό, έλεγε πριν χρόνια η Τζούντιθ Σκλαρ, Αμερικανίδα φιλόσοφος με καταγωγή από την εβραϊκή κοινότητα της Λεττονίας. Η αναλγησία και η βαναυσότητα διαιωνίζουν τον φόβο στις ανθρώπινες κοινότητες. «Φοβάμαι μια κοινωνία φοβισμένων ανθρώπων» συμπλήρωνε η ίδια στοχαστής. Είχε κυρίως κατά νουν τις μεγάλες τραγωδίες του εικοστού αιώνα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα κρατικά εγκλήματα που σημάδεψαν εκατομμύρια ζωές. Αυτό που συνέβη στη Βοστώνη, με τις παραγεμισμένες με καρφιά και ρουλεμάν βόμβες εναντίον του πλήθους, υπενθυμίζει, οδυνηρά, την αλήθεια των παραπάνω λόγων. Αυτό που συνέβη στη Βοστώνη είναι τρομοκρατία στην καθαρή εκδοχή της: βία δηλαδή η οποία απειλεί να μετατρέψει την ανθρώπινη κοινότητα σε πανικόβλητη μάζα, καταργώντας την ελευθερία και τη χαρά. Είναι, παρ’ όλα αυτά, άξια θαυμασμού και ενθαρρυντική η αντίδραση των Βοστωνέζων στην επίθεση που δέχτηκαν. Η αλληλεγγύη μεταξύ αγνώστων, το πνεύμα της αλληλοβοήθειας και η μαζική κινητοποίηση για βοήθεια στα θύματα, διαψεύδουν τα στερεότυπα περί ατομικισμού και αποξένωσης. Με αυτή την έννοια, η ακραία βαναυσότητα της τρομοκρατικής ενέργειας βρήκε την κατάλληλη απάντηση με την άρνηση των κατοίκων και των επισκεπτών της πόλης να χάσουν την ανθρωπιά τους. Αλλά η αναλγησία και η βαναυσότητα δεν έχουν μόνο το πρόσωπο της τρομοκρατίας. Δεν αφορούν μόνο έκτακτα γεγονότα, αλλά και καθημερινές ιστορίες, που τις ξαναθυμόμαστε κυρίως κατόπιν εορτής. Αυτό που συνέβη στη Νέα Μανωλάδα της Ηλείας με τη δολοφονική επίθεση εναντίον των εργατών γης είναι μια τέτοια εκδοχή: ένα εξοργιστικό γεγονός, που φέρνει στην επιφάνεια χρόνιες πρακτικές εκμετάλλευσης και αυθαιρεσίας. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο, όπως θα ήθελαν κάποιοι σχολιαστές, στη μεμονωμένη περίπτωση ενός κακού εργοδότη. Η βαναυσότητα αρχίζει από την απλήρωτη εργασία και τις άθλιες συνθήκες στις οποίες ζουν πολλοί μετανάστες εργάτες γης. Και οι πυροβολισμοί από τις καραμπίνες των μπράβων είναι η κορύφωση του δράματος, ο λόγος της δημοσιοποίησής του. Το ίδιο το δράμα παίζεται από καιρό στην αφάνεια, στην κανονική ροή μιας πραγματικότητας για την οποία δεν αρκούν οι στιγμιαίες δηλώσεις καταδίκης. Η βία λοιπόν κλίνεται στον πληθυντικό. Έχει διαφορετικές διαστάσεις, κλίμακες, μορφές εκδήλωσης. Άλλοτε συνδέεται με την κυριαρχία μέσω του τρόμου και άλλοτε -τις περισσότερες φορές- με την εκμετάλλευση των αδύναμων, όσων στερούνται δημόσιας φωνής. Δεν πρέπει φυσικά να τα θεωρούμε όλα βία, αντιτείνουν κάποιοι. Σωστά. Αν δεν θέλει όμως κανείς να είναι τυφλός απέναντι στην πραγματικότητα, δεν πρέπει να περιμένει το αίμα για να μιλήσει και να δράσει. Τα καλά και συμπονετικά αισθήματα της «επομένης» είναι εύκολα και τετριμμένα. Μεγαλύτερη αξία θα είχε η συστηματική πολιτική αντιμετώπιση των φαινομένων ακραίας υποτίμησης της εργασίας, που κρατούν από παλιά, αλλά μέσα στην κρίση επεκτείνονται πολύ πέρα από τις καλλιέργειες φράουλας στη Νέα Μανωλάδα. Αλλά μια τέτοια συστηματική αντιμετώπιση χρειάζεται πάντοτε κάτι περισσότερο από την ηθική αγανάκτηση για τους δράστες και τη συμπόνια για τα θύματα.
Αν υποψιαστώ ότι έπεσαν όλοι από τα σύννεφα και για το δουλεμπόριο των εξαθλιωμένων μεταναστών στα φραουλοχώραφα της Νέας Μανωλάδας... Καουμπόιδες κατά μεταναστών από το Μπαγκλαντές στην Ηλεία, μαφιόζοι της τομάτας κατά Αφρικανών μεταναστών στη Νότια Ιταλία, και στο βάθος οι φάμπρικες της Γερμανίας με χιλιάδες ανασφάλιστους και πενιχρά αμειβόμενους εργάτες από τις πρώην ανατολικές χώρες. Πολλά «θαύματα» μαζί έπεσαν στις μέρες μας. Τυχαίο; Δεν νομίζω... ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ
Y