11694 by AVGI SA

28/4

ΓΗ ΑΥΙΑΚ ΗΣ Η ΤΗΣ ΚΥΡ

ONloDmEatique LE M

Υ 2013 4 ΜΑΪΟ 13 TEYXOΣ

ΗΝ ΙΚΗ

dip

ΕΚΔ ΟΣΗ

ΧΡ EΛΛ ΗΤΙΚΟΙ ΝΤΗΡ ΟΣ ΟΙ ΣΥ ΣΜΑΤ ΕΤΑΝ ΨΗΦΙ ΟΙ ΒΡ OΤΑΝ ΕΙΛΗ ΔΗΜΟ ΤΗΝ ΑΠ

ΗΣΙΜ

ΟΠΟΙ

ΟΥΝ

173 6 #82 5, 8)6 37815 57,58 8#,, 5 5, , 2, 37 6 8#, 854 ), 3010. /2#, 8)6 54& ) 0,0 5$,#/) 87 85 ,#3. , 35 2 0$#,2 ,0 -/27 854 1975 354 "$,54$&70. -7" 43541"5! 0,8$ 8)6 57, 6 241# 7/.0 31# 53 /276 5!, /2 5 85 ).5 1280,5! 275 /85 3217 175 /27 8), 23711 ,70 .28* 030,#8-6 ).5/ 1#30 8)6 "21,), 0&2, 6 0,8724 6 85,$'54, 87

01* 876 .-,5 0/$& #,$06, 0 2,7/ ! , 535$2 080,0&#8 8)6 3010""2&$0 /2 -,0 *1 15 /4. .2$ ).5- 10 ..41$#, .*&7/80 /876 24 0,5401$54 30 6 !354 (57 ,807 08* 03 8), -1 ) 2 , , 237 4 4 5!,» 500 2 085 .-156 854, 1#Welt ).7541"$0 854. ,0 .2"*&5 85 70% 8#, 1280 .70 0"51* 2 ,0 80 327 048* 5.7 6 2,).1$ 0 Die 0 «0,)/ /) "70 8) 2 ).2 .2 -.08 6 03 23-&2 7 5,5 57 5, 80 - &) 06 .0,7 3*,# &* 07 80 1 ,70 ,54. *&&0 2$,07 43541" 6 *1 003)! ),2 2, 6 0&4/$ ,5, /01*, /8), 4) 535$0 .70 85 535$5 215&$,54 - 5, $ 7/.0), 5 85, /.5. 0.217 0,7 berg /85 5, $ -1 2&, 23- 0&2 04 0/7&2$54 8)6 2 *&27 2, 6 * 5,0 &&26 ) ," 2&0 27 ,0 8)6 #6 3217// 821 /.351,, 0 5! ). /)6 Bloom 854 ,#.-,54 ).0 ( ' 31 / 7 6 &78 . , 0,09876 14 - 2,7/ !/27 8), 57, 8)80 /): 85 / -.$06 '518 &78 8)806 .2 85 8* 8), -,80 ) ,0 ).5/75,5. 487 , 7 5,5.7 315 35&5"7/ /8) 032&24 -1# 0$,2807 ,0 70 -12807 5 !&0 0 8)6 1) 35&787 1#30 .0856 /85, 57 4/ 5&$26 5$)/) 07 8#, 54&2 2013, 2, 2.08 &2&&2$. 03 27 /.753 ! 2 87 *8#,, 2, 854 854 14 2 2 82$ /8)15 *&#/

0" 5 )6 310". 41 3) /276 8#, ,0 3010 85 1-56 / 01 9238-. 175 2 8#, 7 85876 315 8)806 /8), +21.0,$0 85, " */8) 2 85 2012. 4 75 048 , /) 854 1).00,)54 03 /8) , ,5,80,: /85 71% "70 1! .7 2 &5" , 10 237 27 85 2011 -,#/) 07 ) 0,*383203- 27 0 & , 80 / - 70 854 .0, 0&&* 81032'7 5 535$56 . 5, 85 60% & ,. .#6 85.-0 07 "70 85 2012) 2807 85 -&&27. + *321, , . ,5 04 *, 0,07.7 (+0,1% 37/8#87 5! 5, $,5. '5, Financial Times -,27 85 170& 8#, " " 40 ) 3010. /4 5!, 85 2,878 « 435"1* 27 /8), 7 -0 87

"# #

514 ) 2 $ $ "# " $ # 85, $ !" ,0 435/82$ # " "# 2807 !$ 31#82!54 $# City 2, - 0 -6 85 , 85 7/ !5 #" " #», 03 *&&26 241#3 1)87 5!6, 0,80"#,7/.54, "70 8546 /4,8) .7/ #85!6 2 0 5 6 /8) 1 /26 . *&& 8546 241#30$54 3217517/.5!6 ,: 03075&7 5!6 $ 075 "70 -827 4321 237 271 /2# ,87 - 27 /2 &54 2$ ,0 8#, 1280,7 , 5 41$#6 Sergeant* &278541"$0 126 2 071-/276, 38 2 5.0 70$ Claude Jean85!, 7* 5 0, 8085 237812 " 85 )"5! "# / -/) .2 21"0/$06. $ #" ! 854 /8108 # 0,*&4/) 2 85 1963 8), 175 51 , $ $ " #" " 06 /8), 5"5!/ ,081- 5,8 535$0 07875& ,$06 /8), 23 " # 1280 9876 8), 8)6 ! .2 -,80 ) !" " "(82 + 5& " $ .-,54 +2,*854 /8), /2: « # "# 30,)"!17 , 0,8$ 2/ 854 3210/ 8' 301$/80,2 3#6 5, &# 18)/$0 # " 2 , 5 *.21 ,2 0 #$ .2 85, *.2%*10 8), &

$ . . "70 #6 # #" 24/4..0 $0 1), 5 (*78'2 6 854 ..0856 6 /32! 27 /4, ! " 80/70 ,0 ).7541"2$ " "# " $ 7 .70 3217/ $ $ $ '2. 01 )" (UKIP), 5 535$5 7&5241#30 /.5 0" 2&* # # # #" /4, 2 $, $ 2, 0 31-32) +21.0,$ 0 ,$06 8), ! $ " # #1 !.0 854 0'2 7 2 2$,56 7 8)6 1280 8), 0 75 # 15,, ) 535$0 01’ &5 354 $ ! , -,26 3010 7/82$ #6 ,5 - 0,2 # , 2 - 1 2$ 2 "*&2 " ,0 2. 0, 85 5, $ *,27 517/.5 43541" 6 #! $ " " " 07/ /276. ". (...) ,7 6 «2&$8» 5.7&$0 354 -857.) ,0 , " $ 1)87 6 %2 154*175 ,5!6, 3&01 -&2,

" "8)6 1280 854 "70 8), 1756 2$,07 ,87 /8546 1280 . 10/.-,5 5 35&&0 5,. /4,8) " $ $ ! " , + $,85 2/82 /85 " !$ 8#, 817 , 85 "2"5, 6 87 ,54, 8), 7 0,535$)/ 5 (8-7 7,8 *.21 42 ,0 « 2 0 01$/276 03-,0 4 -1,)/ 6 8)6, .$0, 8*,5,806 & ")/) "

$ : $/#6 70 1 6 07 8)6 .706 485 $ 75 31#$ " 6 -&2"2 87 / 32 8)6 ,#/) # ",5 ,806 / 0, *&#, 3544 1) 315 4 8217 , 5&2$ 3217/ 43-1 8)6 6 $

2,8 6 &7" 82 .2030/ 8$ 2807 -.0 8#, 31# 43541 8)6 1280,$06 30,)" 417 2,$/ 4/)6 6 854 City 272 85 2, 2 .2 - 27 2 35&! )& /27 87 2, /70/. 6 8)6 35&787 6 2&$8 "». 8)6 -/) !/2 -,06 854 2407/ )/$2 4,0 ! . 87 2, 03- & /27» 8) 8- )$)/)6 07 1#87 /).2$5 0 7537/8$0 35&$826 03 876 5& 54 5 2,,5) 2$ / -/2#, 8)6 106 &5!94,8)1)87 5,87 /8), &0 018. 8), «)327 87 85 242&0/87 5358)6 01 6 () 535$0 30 0 854 8546 03582 6 5 "0 * ),2 ,0 03 8#, 8', -,)6 -6 1 3) / 821 ) ) 41# 04 ). 85, %*10 2 7* 38-147 ) 2 1 8)80 03-,0 54&$54 /876 0327& 0,0. $ 5&0815 8)6 2 417 8)806, 1992 /8), ,5 "70 7*11 48 , 08* ), 375 854 03-,0,87 ), ) 535$0 854 5, 2 87.* 8)6 237 5 &&26. . 23$ 2, 5.7 010 8)1$'2 !82 5 , .56 », 5 *.21 0 12 2$ /85 #" )-85,806 876 14 - 35&787 /815

2 -. 175 /85 7. 5!1"5 8)80 ,0 .2,5 8)6 +2). .0856 8) 85, 1 3) .280 72 0" 0 2 32172 0 8) ,#/ 6 4,08 85 0 ' 8). -327 8) 6 514 23 854 /2 .2$'5, , 2 8 6 03 -6 854 2015, 6 03584 $26 41#30 5 535$56 315 & .706 ,-06 241#3 1#30 " 6 /876 /2 85.2$

7*/ 2 ) 7 /80 1*8)-.-&) 8 10 "70 876 2 &5" 57 5,5.7 - 6; 315/5 107 8)80 8#/) 7 31# 43541 &7 010 *&&26 .2854 2011, /81082$06 15 3&*,5 876 6 /2 321$3 0,0",#1$'2 4, 08* 31582 27/87 6 01.5 - "0&2 5 . *,27 07 2&$0, -,0 5 2&7". /85 /4. 5 854, 2: 5 *.2&$06 354 /8 .5 ) $/.085 354 0 3217&0 -8/7 /2 2!82 27 *10"2 048 6 8546 5.5$546 8) 2 07 3012. 0$,5 807 8)6 035 & 23784" *,54, 354 23-&2 280712$06 )6 5!82 ) 0,0"" "7/.5! 328! 5. *385, ,0 /42$ 03 ,*1), 2/87*/ 07 854 1 ,54 ,0 8)6 6 /4, 01.5 758 8#,, 854. 0 ,0 354 2, ) 035&5 /8-&2 56 )6, /82 "70 85 /!,5&356 6 035.0 14, 41" 6 08 1 #/26 41#8) /!,80 854 154 4,) $'27 /7.57 4,87 )6 ,#/ */27 ,8$ ,0

προς την Εχθρικός ή τραπεζική ευρωπαϊκ ιση, μεταρρύθμ νός ο Βρετα ουργός υπ πρωθ νει τη αναβιώ της ρητορική ς ική εσωτερ ης ανδίπλωσ

Η ΑΥΓΗ

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11694• M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 - ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΜΑΪΟΥ 2013 • TIMH: 3 €

LE MONDE diplomatique

I Ο ΛΑΪΚΙΣΤΙΚΟΣ ΕΥΡΩΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΜΕΡΟΝ I ΝΟΤΙΟΚΟΡΕΑΤΙΚΑ ΣΙΡΙΑΛ ΚΑΤΑΚΤΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

«ΠΟΛΕΜΟΣ» ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΓΙΑ ΤΗ ΛΙΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΑΚΕΛ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Άρθρα: Ό. Λαφοντέν, Γ. Μηλιός, Κ. Μελάς, Γ. Τόλιος

ΣΕΛ. 6-9

ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΟΥ ΣΑΜΑΡΑ

Νέα τζάκια φτιάχνει η τρόικα ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΔΗΜ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

(LEVY INSTITUTE):

Η Ελλάδα είναι χειρότερα από τη μεγάλη ύφεση του 1929 στις ΗΠΑ

Νέες κινήσεις για την ανασυγκρότηση του μνημονιακού μπλοκ

ΤΑ ΝΕΑ ΤΖΑΚΙΑ της διαπλοκής δημιουργούνται με τις ιδιωτικοποιήσεις των επιχειρήσεων στρατηγικού χαρακτήρα υπό τις ευλογίες της τρόικας. Ο ΟΠΑΠ, με ετήσιο κύκλο εργασιών περίπου 2,5% του ΑΕΠ της χώρας και τεράστιες δυνατότητες επιρροής στους κρίσιμους τομείς της ενημέρωσης και του αθλητισμού, παραδίδεται στα χέρια ενός πολιτικού φίλου του πρωθυπουργού. Το παρασκήνιο οργιάζει και στον τομέα της ενέργειας, που είναι γεωπολιτικής σημασίας, με τον Σαμαρά να επιχειρεί να συγκεράσει τα συμφέροντα Ρωσίας, ΗΠΑ και Αζερμπαϊτζάν και των

εγχώριων συνεργατών τους. Στην ανασυγκρότηση του μνημονιακού μπλοκ προσπαθούν να παίξουν ρόλο και παλιά τζάκια της διαπλοκής, που εποφθαλμιούν τη χρυσοφόρα διαχείριση της ύδρευσης και των απορριμμάτων. Στο πολιτικό πεδίο ο Σαμαράς επιχειρεί να περιθωριοποιήσει τους «καραμανλικούς», εν όψει του συνεδρίου της Ν.Δ., με αφορμή το έλλειμμα της κυβέρνησης Καραμανλή, ενώ ο Βενιζέλος επιχειρεί ρήξη με τους «παπανδρεϊκούς» με αιχμή τη διαχείριση των ταμείων του ΠΑΣΟΚ. EΡΕΥΝΑ

Το αίμα και το ψέμα της Χρυσής Αυγής

EΚΡΗΞΗ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ Η ΛΙΤΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

ΣΕΛ. 20, 21

ENΘΕΜΑΤΑ

Δύο γραμμές στους ιεράρχες για τη Χ.Α. ΣΕΛ. 19

ΘΕΜΑ

Γιατί πήραμε την αντιφασιστική πρωτοβουλία

ΡΑΚΕΛ ΒΑΡΕΛΑ

(ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ):

Θέλουν φθηνό εργατικό δυναμικό σε όλη την Ευρώπη ΣΕΛ. 43

TΟΥ ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Οι δύο μορφές επιστροφής της πολιτικής

Γράφουν οι αντιδικτατορικοί αγωνιστές: Ν. Απανωμεριτάκης, Θ. Καλαφάτης, Γ. Παπαπέτρου Άρθρο της Ν. Βαλαβάνη για τον νεοναζισμό ΣΕΛ. 23

ΔΗΜΟΣΙΟ Επιστολή αγωνίας ενός υπαλλήλου, που κινδυνεύει να χαρακτηριστεί κοπανατζής ΣΕΛ. 23 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΦΑΡΑΚΛΑ*

«Έφυγε» ο Λ. Βογιατζής Μεγάλη απώλεια για το θέατρο

ΣΕΛ. 51

ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ του θύματός της, η κρίση εμφανίζεται σαν μια φυσική καταστροφή, που δεν μπορεί να χαλιναγωγηθεί. Έχει μορφή μοίρας. - Από τη σκοπιά του τρίτου, εμφανίζεται ως συνέπεια της συμπεριφοράς του θύματός της. Έχει μορφή τιμωρίας. Μοίρα και τιμωρία: Το πλαίσιο έχει έντονα θεολογικά χαρακτηριστικά. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2

Στο πόδι για να σωθεί η ΕΥΑΘ

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η οικονομία είναι ψυχολογία, επαναλαμβάνουν οι «ειδικοί» και συμβουλεύουν τον πρωθυπουργό να διοχετεύει κλίμα πλαστής αισιοδοξίας, ώστε να βελτιωθεί η ψυχολογία των πολιτών με ορατό στόχο, καθώς λένε, να περιοριστεί η ύφεση. Η καλή ψυχολογία σπρώχνει σε καταναλωτικές πρακτικές, λένε. Είναι, όμως, η οικονομική κρίση ψυχολογικό φαινόμενο; Όλα λειτουργούν ως φούσκα; Μπορεί οι πολίτες να αλλάξουν συμπεριφορά εάν αντιμετωπίζονται κυρίως ως καταναλωτές; Μπορεί να βελτιωθεί η κοινωνική ψυχολογία, όταν οι νεόπτωχοι ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια, έχουν χαθεί 900.000 θέσεις εργασίας από την αρχή του Μνημονίου, η ανεργία καλπάζει και 500.000 νοικοκυριά στερούνται έστω και ενός εργαζόμενου; Μπορεί να επανέλθει αισιοδοξία με την πλύση εγκεφάλου μέσω της εικονικής πραγματικότητας; Η χώρα βουλιάζει μέσα στο οικονομικό τέλμα. Η ύφεση επιπλέον επιδεινώνεται από την καλπάζουσα ευρωπαϊκή κρίση. Η τρικομματική κυβέρνηση έχει εξαντλήσει προ πολλού κάθε ίχνος αξιοπιστίας και μπορεί να προσδοκά μόνο... ανάσταση νεκρών! Ο Σαμαράς επιδιώκει να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση «επανεκκίνησης της οικονομίας» με τις ιδιωτικοποιήσεις. Επιτυγχάνει ζημία του δημοσίου συμφέροντος. Ρητορεύει περί του επικείμενου «σχεδίου ανάπτυξης». Την ίδια ώρα όμως

Η ΑΥΓΗ

Προσδοκίες και πραγματικότητες αποποιείται μοχλών ανάπτυξης, όπως η ΔΕΠΑ, η ΔΕΗ και οι τράπεζες υπό δημόσιο έλεγχο. Κατασκευάζει μια νέα αφήγηση, ώστε πάνω στα κοινωνικά συντρίμμια να δημιουργήσει νέες προσδοκίες και εικονικές πελατειακές υποσχέσεις. Αποκρύπτει τη «μαύρη τρύπα» του νέου έτους, που υπολογίζεται σε τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ, με τα ασφαλιστικά ταμεία, τις συντάξεις και την Υγεία στο επίκεντρο της δημοσιονομικής δίνης. Το μοναδικό σχέδιο που καταρτίζεται στα κρυφά είναι η νέα επίθεση στις συντάξεις. Κι όλα αυτά με την παρηγοριά ότι οι πιστωτές θα συναινέσουν σε νέο κούρεμα του χρέους, το φθινόπωρο. Τα χειρότερα όμως που έρχονται, το 4ο Μνημόνιο, αποτελούν προϋπόθεση για το νέο κούρεμα, που είναι πιθανό να δώσει τη χαριστική βολή στα εναπομείναντα κοινωνικά δικαιώματα. Αυτό το σχέδιο ονομάζει παραπλανητικά η κυβέρνηση «εθνικό σχέδιο ανάπτυξης». Και στήνει στα μέτρα της το νέο προεκλογικό δίλημμα ώστε να περιορίσει την έκταση της

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Οι δύο μορφές επιστροφής της πολιτικής ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1

Είναι συχνά προβληματικό να κατηγορούμε μια εξωτερική αναγκαιότητα για ανθρώπινες πράξεις. Όταν θέλουμε να αποποιηθούμε τις ευθύνες μας, επικαλούμαστε συχνά μια εξωτερική επίδραση. Οι συγγενείς του θύτη θα κατηγορήσουν τις «κακές παρέες». Αλλά δεν μπορείς πάντα ν’ αθωώνεσαι έτσι. Είναι εξωφρενικό οι δολοφόνοι να μη θέλουν ν’ αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους, οι μάρτυρες γενοκτονιών να λένε ότι φταίει η περιρρέουσα ιδεολογία που δεν έκαναν τίποτα. - Από την άλλη, η ηθική ετυμηγορία είναι κι αυτή συχνά προβληματική, ιδίως όταν εκφέρεται από έναν τρίτο. Όταν δεν θέλουμε να συντρέξουμε κάποιον, συχνά λέμε ότι αυτός φταίει. Π.χ., οι πλούσιοι λένε ότι οι φτωχοί είναι άξιοι της μοίρας τους γιατί είναι ρέμπελοι ή ανήθικοι. Αλλά δεν μπορεί πάντα να κατηγορείς το θύμα για το ίδιο το πάθημά του. Είναι εξωφρενικό όταν μια γυναίκα κατηγορείται για τον βιασμό που υπέστη ή οι Εβραίοι θεωρούνται υπόλογοι για τη γενοκτονία τους. Το ίδιο ισχύει για τη φτώχεια. Πολλές φορές πάλι η μία και η άλλη εξήγηση είναι νόμιμες. Μπορεί οι εξωτερικές συνθήκες να παίζουν ρόλο

Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

κι η συμπεριφορά του δράστη να φέρει μέρος της ευθύνης. Μπορεί κάποιος που διέπραξε μια εγκληματική πράξη να έχει και ελαφρυντικά. Η οικονομική κρίση εγγράφεται όμως σε διαφορετικό πλαίσιο. Η πολιτική σχετικοποιεί τις φυσιοκρατικές και τις ηθικολογικές εξηγήσεις. Δεν είναι φυσικό φαινόμενο ούτε ηθικό. Έργο της είναι μια κοινότητα να παίρνει τη μοίρα της στα χέρια της παρά τις αντίξοες συνθήκες και να τιμωρεί αντικοινωνικές συμπεριφορές, όπως τη διαφθορά. Πολιτικοί που υποτάχθηκαν στις συνθήκες και καλλιέργησαν τη διαφθορά φταίνε γι’ αυτές επειδή δεν τις έθεσαν υπό έλεγχο ως όφειλαν. Δεν είναι τυχαίο ότι οι χθεσινοί πολιτικοί προσφεύγουν και στα δύο είδη εξήγησης για να επιβιώσουν. Επικαλούνται τη συγκυρία και συνάμα κατηγορούν τον διεφθαρμένο πολίτη, αντί ν’ αναλάβουν οι ίδιοι την πολιτική ευθύνη για την κρίση και να αποσυρθούν, όπως θα όφειλαν. Η κρίση προκαλεί έτσι την επιστροφή της πολιτικής, ως αντίδραση απέναντι στην αναξιοπρέπεια. Η άνοδος της Αριστεράς αυτό εκφράζει. Οι πολίτες θέλουν να πάρουν τη μοίρα τους στα χέρια τους τιμωρώντας τις αντικοινωνικές συμπεριφορές. Αλλά την ε-

πιστροφή της πολιτικής εκφράζει κι η άνοδος της εγκληματικής Άκρας Δεξιάς. Εδώ πατά η περίφημη θεωρία των «άκρων» που διακινούν σχολιαστές προσκείμενοι σε εκείνα τα δύο κόμματα που θα έπρεπε να είχαν εξαφανισθεί. Απλώς συγχέει τα αίτια με τα αποτελέσματα (η Χ.Α. κι ο ΣΥΡΙΖΑ αρνούνται τη διακυβέρνηση της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν συμφωνούν μεταξύ τους!) και κυρίως παραβλέπει την ευθύνη των κομμάτων που κυβέρνησαν μετά το 1974 για την άνοδο του ναζισμού. Αν αυτά δεν είχαν απαξιώσει την πολιτική και δεν κρύβονταν ώς σήμερα πίσω από τις αντικειμενικές συνθήκες και τους διεφθαρμένους πολίτες για να μην αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί, δεν θα προετοίμαζαν την επιστροφή της πολιτικής υπό εγκληματική μορφή. Αντί όμως η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ ν’ αναγνωρίσουν το λάθος τους και ν’ αλλάξουν στάση, συμψηφίζουν τους αντιπάλους τους! Έτσι συνεχίζουν να απαξιώνουν την πολιτική. Έτσι ενισχύουν ακόμη τη ναζιστική απειλή.

* Ο Γιώργος Φαράκλας διδάσκει πολιτική φιλοσοφία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

λαϊκής καταδίκης. Αυτό το «σχέδιο» θα επιχειρηθεί μάλιστα μαζί με πρωτοβουλίες ανασύνθεσης της τρικομματικής κυβέρνησης. Δεν εννοούμε τον προεξοφλημένο και ξοφλημένο κυβερνητικό ανασχηματισμό. Αλλά την πρωθυπουργική επαγγελία για τη συγκρότηση «νέας ευρωπαϊκής - αστικής παράταξης», με τη μονιμότερη δορυφοροποίηση του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜ.ΑΡ. γύρω από τη Ν.Δ. Είτε ομολογείται είτε όχι, η χώρα έχει εισέλθει σε μακρά προεκλογική περίοδο. Οι τρικομματικοί ποντάρουν στην πολιτική κόπωση των πολιτών, στην πολιτική περιθωριοποίηση μεγάλου μέρους των λαϊκών τάξεων που έχουν ήδη κοινωνικά περιθωριοποιηθεί και τους σπρώχνουν στην εκλογική αποχή. Η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ κρίνεται στην ικανότητά του να εμπνεύσει ένα νέο κύμα λαϊκής ενεργοποίησης, με ελπίδα ένα εθνικό σχέδιο παραγωγικής, κοινωνικής και πνευματικής ανασυγκρότησης της χώρας. Μετά το Πάσχα, αναλόγως και της επιτάχυνσης των ευρωπαϊκών εξελίξεων, οι ελληνικές πολιτικές εξελίξεις θα αποκτήσουν νέο βηματισμό, ίσως και νέο σχήμα. Οι άδειες πλατείες της Πρωτομαγιάς δείχνουν ότι η κοινωνία βρίσκεται σε στάση αναμονής, που μπορεί, με ανέκδοτες μορφές (έτσι δεν έγινε ξαφνικά με τις πλατείες το 2011;), να ξαναμπεί ορμητικά στο επίκεντρο του πολιτικού αγώνα για τη δημοκρατική ανατροπή.

Μετά τον Ερντογάν, τι; Η Τουρκία του 2013 δεν θυμίζει σε πολλά την Τουρκία του 2002. Τότε, το νεοοθωμανικό κόμμα του Ερντογάν βρέθηκε στην κυβέρνηση επειδή δεν είχε ευθύνη για την οικονομική κρίση που είχε πλήξει βάναυσα την τουρκική κοινωνία. Ο ακήρυχτος πόλεμος ανάμεσα στους νεοοθωμανούς και στους κεμαλιστές είχε τα πάντα: εκλογικές μάχες, πολιτική ίντριγκα, δημοψηφίσματα, διαπλοκή του «βαθέος κράτους» με το οργανωμένο έγκλημα, συνωμοσίες, προβοκάτσιες, δολοφονίες, απόπειρες πραξικοπήματος, αμερικανικό «δάκτυλο», αντικρουόμενες δικαστικές διώξεις, θρησκευτικές αδελφότητες, βαρόνους του χρήματος και σκληρές συγκρούσεις για τον έλεγχο των ΜΜΕ. Ο ακήρυχτος αυτός πόλεμος διασυνδέεται με τον σχεδόν 30ετή πραγματικό πόλεμο ανάμεσα στον τουρκικό στρατό και στους Κούρδους αντάρτες. Ο αγώνας του ΡΚΚ διαχώρισε αμετάκλητα την κουρδική ταυτότητα από την τουρκική, κάτι που, μεσομακροπρόθεσμα, μπορεί να αμφισβητήσει την ακεραιότητά της χώρας. Σε μια περίοδο που οι γεωπολιτικές ισορροπίες αναδιατάσσονται στην Ανατολική Μεσόγειο, η διψασμένη για ενέργεια Τουρκία δεν θέλει να μείνει εκτός νυμφώνος. Εκμεταλλευόμενη τη μετατροπή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε προτεκτοράτο της Ευρωζώνης, η Άγκυρα προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα, ενώ από κοινού με τη Δύση ετοιμάζεται να δρομολογήσει για το Κυπριακό λύση τύπου Ανάν. Στο νέο βιβλίο των Σταύρου Λυγερού και Κώστα Μελά, με τίτλο «Μετά τον Ερντογάν, τι;» (εκδόσεις Πατάκη), ο Λυγερός φωτίζει υπό νέο πρίσμα το ζήτημα της ΑΟΖ, το πλέγμα των ελληνοτουρκικών και ανασκευάζει κυρίαρχους μύθους της εξωτερικής μας πολιτικής, όπως η «εξημέρωση του θηρίου» και «καλός ο Ερντογάν, κακοί οι στρατηγοί». Τον χάρτη της τουρκικής οικονομίας συνθέτει ο Κώστας Μελάς, με βάση πρωτογενή στατιστικά στοιχεία, αποκωδικοποιώντας τα μεγέθη, τη δυναμική και τις αντιφάσεις της. Μ.ΤΣ.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Μνημονιακοί» εφιάλτες με φόντο αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό έχει απομείνει από το λιμάνι του Πειραιά, αλλά και το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος».

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Ένας «καυτός» μήνας χωρίζει την κυβέρνηση από την επάνοδο των ελεγκτών της τρόικας για τη «μεγάλη επιθεώρηση» του Ιουνίου. Ένας μήνας που θα κρίνει όχι μόνο την πορεία του προγράμματος προσαρμογής, αλλά και την πολιτική επιβίωση της κυβέρνησης - ενδεχομένως και το πώς θα διαμορφωθεί ο πολιτικός χάρτης και το νέο πολιτικό σκηνικό. Η «ανακούφιση» της περασμένης Κυριακής και της υπερψήφισης του πολυνομοσχεδίου έχει πλέον εξατμιστεί για το Μέγαρο Μαξίμου. Η σοβούσα κρίση στο ΠΑΣΟΚ, οι νέες τριβές μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων, αλλά και οι «βαριές» υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση έναντι των δανειστών προοιωνίζονται έναν «κολασμένο» μήνα, που μπορεί να φέρει τον Αντ. Σαμαρά και τους εταίρους του αντιμέτωπους με νέα μέτρα, που -αν ληφθούν- θα διαλύσουν το όποιο κλίμα «τεχνητής» αισιοδοξίας και την κυβερνητική ρητορική περί σταθεροποίησης της οικονομίας.

«Αγκάθια» Ο Μάιος είναι ένας μήνας γεμάτος ημερομηνίες-ορόσημα για το Μέγαρο Μαξίμου. Ο Αντ. Σαμαράς, με τις διαρροές για τον ανασχηματισμό που αναβάλλεται ώς τις αρχές Ιουλίου, επιχείρησε την περασμένη εβδομάδα να αντιμετωπίσει ένα κλίμα «χαλάρωσης», που είχε αρχίσει να... καταλαμβάνει το υπουργικό του συμβούλιο. Αυτό διότι, όπως μεταδίδουν συνεργάτες του πρωθυπουργού, οι προθεσμίες της τρόικας τρέχουν και δεν υπάρχει η πολυτέλεια υπουργών που έχουν κατεβάσει τα μολύβια και περιμένουν τις τελικές αποφάσεις του ενοίκου του Μεγάρου Μαξίμου. Έτσι, προχθές, πηγές από το πρωθυπουργικό επιτελείο προχώρησαν σε συντονισμένη διαρροή, που ήθελε τον Αντ. Σαμαρά να έχει... αξιώσει από τους υπουργούς του να είναι στα γραφεία τους και τη Μεγάλη Πέμπτη.

Χρονοδιαγράμματα Στην κυβέρνηση ευελπιστούν ότι το Εurogroup της 13ης Μαΐου δεν θα κρύβει εκπλήξεις και απλώς θα επικυρώσει την εκταμίευση της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ. Ωστόσο, ώς τα τέλη του μήνα, ο Αντ. Σαμαράς επιδιώκει να έχουν δει την πόρτα της εξόδου από το Δημόσιο περί τους 1.500 δημοσίους υπαλλήλους, προκειμένου να παρουσιάσει στους «τροϊκανούς» αποτελέσματα και να «δικαιούται» να τους ζητήσει να μην αξιώσουν τη λήψη μη διαχειρίσιμων πολιτικά νέων μέτρων. Παράλληλα, με το που θα ανοίξει η Βουλή, ο Αντ. Μανιτάκης αναμένεται να καταθέσει νομοσχέδιο, με το οποίο θα δικαιούται να συγχωνεύει ή να κλείνει δημοσίους φορείς και οργανισμούς με προεδρικά διατάγματα. Στόχος της ρύθμισης θα είναι, φυσικά, να μην υπάρξουν... κοινοβουλευτικά απρόοπτα και να περιοριστεί τόσο ο ρόλος της Βουλής όσο και ο έλεγχος της κυβέρνησης από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Ξεπούλημα και ταξίδια Εν τω μεταξύ, ώς τις 10 Μαΐου σχεδιάζεται να μπει σε τελική φάση η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, με κυβερνητικές πηγές να επιβεβαιώνουν ότι έχει «κλειδώσει» το ρωσικό... μέλλον της εν λό-

Μήνας-ορόσημο για το Μαξίμου ο Μάιος. Απολύσεις στο Δημόσιο, κατάρρευση ασφαλιστικών ταμείων, επιθεώρηση της τρόικας, αλλά και ο «εμφύλιος» στο ΠΑΣΟΚ ναρκοθετούν την επιβίωση της κυβέρνησης

γω εταιρείας. Παρ’ όλα αυτά, το Μαξίμου συνεχίζουν να ανησυχούν οι γεωπολιτικές διαστάσεις του θέματος, αφού Ουάσιγκτον και Βερολίνο φέρονται να έχουν διαμηνύσει στην Αθήνα πως η μεταβίβαση της ΔΕΠΑ στην Gazprom δεν αποτελεί -για τους ίδιους- και την... πλέον επιθυμητή εξέλιξη. Τουναντίον. Σε κατάσταση συναγερμού θα βρίσκεται ώς τις αρχές Ιουνίου και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, καθώς η κατάρρευση των ασφαλιστικών ταμείων δημιουργεί πρόσθετες επιβαρύνσεις στον προϋπολογισμό για την καταβολή συντάξεων, ενόσω ο Αντ. Σαμαράς βρίσκεται αντιμέτωπος με την υπόσχεσή του ότι η κυβέρνηση θα εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου μέχρι τον Ιούνιο. Στο πεδίο του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας, πάντως, κυβερνητικές πηγές δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τη συνέχεια. Μπορεί ο ΟΠΑΠ να άλλαξε χέρια αναίμακτα, αλλά

στο Μαξίμου γνωρίζουν πως δεν θα γίνει το ίδιο με την πρώτη ιδιωτικοποίηση κοινωνικού αγαθού: του νερού. Η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ βρίσκεται ήδη στο τελικό στάδιο, ενώ και η ΕΥΔΑΠ αναμένεται να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο, ωστόσο θεωρείται δεδομένο ότι η κυβέρνηση θα βρεθεί απέναντι στην κοινωνία. Ήδη, οι αντιδράσεις των πολιτών στη Θεσσαλονίκη δείχνουν τον δρόμο και στέλνουν στην κυβέρνηση μήνυμα ότι... δεν είναι όλες οι ιδιωτικοποιήσεις τόσο «εύκολες». Την ίδια στιγμή, ο πρωθυπουργός ετοιμάζει σειρά ταξιδιών και διεθνών επαφών, κυρίως με την ιδιότητα του... «πλασιέ» της δημόσιας περιουσίας. Στα μέσα του μήνα θα μεταβεί στο Αζερμπαϊτζάν, προκειμένου να ανοίξει η συζήτηση με φόντο τους αγωγούς φυσικού αερίου (TAP ή Nabucco), ενώ (μάλλον νωρίτερα, στις 14-18 Μαΐου) θα έχει ταξιδέψει στην Κίνα, «μεσιτεύοντας» περιφερειακά λιμάνια και αεροδρόμια, ό,τι

Πεπόνης και πολιτικό χρήμα Ο Αντ. Σαμαράς δεν είναι αντιμέτωπος μόνο με το πεδίο των «μνημονιακών» υποχρεώσεων, τις οποίες φιλοδοξεί να φέρει σε πέρας εντός τεσσάρων εβδομάδων. Στο τέλος του μήνα λήγει και η θητεία του οικονομικού εισαγγελέα, Γρ. Πεπόνη και μένει να φανεί αν η αντικατάστασή του θα προκαλέσει πολιτικό ζήτημα ή όχι. Άλλωστε, η συγκυρία για την αντικατάσταση του Γρ. Πεπόνη είναι εξαιρετικά «ευαίσθητη», αφού βρίσκεται στο απόγειό της η ανοιχτή ρήξη Παπανδρέου-Βενιζέλου για τα διάτρητα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ και τη «μαύρη τρύπα» των 114,5 εκατ. ευρώ. Τα τεκταινόμενα στην Ιπποκράτους, εξάλλου, προσθέτουν έναν ακόμη λόγο ανησυχίας, αφού ο Αντ. Σαμαράς φέρεται να έχει εμπιστευθεί σε συνομιλητές του πως η ρήξη στο ΠΑΣΟΚ μπορεί να οδηγήσει την κυβέρνηση σε γενική αποσταθεροποίηση. Άλλωστε, κυβερνητικές πηγές εκτιμούν -βασίμως- ότι η κόντρα κορυφής θα συρρικνώσει έτι περαιτέρω τα ποσοστά του δεύτερου τη τάξει κυβερνητικού εταίρου, κάτι που σημαίνει, ότι αθροιστικά, θα μειωθεί και η κοινωνική αποδοχή της κυβέρνησης. Εξάλλου, μετά τα όσα διημείφθησαν μεταξύ ΠαπανδρέουΒενιζέλου, ο τρόμος του Μαξίμου είναι το σενάριο να εμφανιστεί κάποια στιγμή το ΠΑΣΟΚ στις δημοσκοπήσεις με ποσοστά κάτω του 3%. Τότε, ο Αντ. Σαμαράς θα πρέπει να πείσει ότι... κυβερνά σταθερά, όταν ο βασικός κυβερνητικός του εταίρος -αυτός που τού εξασφαλίζει τη δεδηλωμένη στη Βουλή- θα εμφανίζεται ως δυνητικά... εξωκοινοβουλευτικό κόμμα.

Τα σχέδια Σαμαρά για «Συναγερμό», το σενάριο των τεχνοκρατών και η «νέα διαπλοκή» Το συνέδριο της Ν.Δ., στις 28-30 Ιουνίου, αποτελεί άλλο ένα ορόσημο για τον πρωθυπουργό. Συνομιλητές του Αντ. Σαμαρά επιβεβαιώνουν την πρόθεσή του να μην διεξαγάγει η Συγγρού ένα «πανηγυρικό» συνέδριο, απ’ αυτά που κάνουν τα κόμματα εξουσίας όταν βρίσκονται στην κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός έχει εδώ και καιρό δεχθεί εισηγήσεις για «μετεξέλιξη» της Ν.Δ. σε ένα νέο, αστικό ευρωπαϊκό κόμμα, προκειμένου να «απορροφήσει» τον όποιο πολιτικό χώρο έχει απομείνει κυρίως στο ΠΑΣΟΚ, αλλά εν μέρει και στη ΔΗΜ.ΑΡ. Ο ένοικος του Μεγάρου Μαξίμου φέρεται να διαβλέπει ότι, όποτε κι αν διεξαχθούν οι επόμενες εκλογές, η αναμέτρηση θα γίνει σε συνθήκες ακραίας πόλωσης και διπολισμού μεταξύ της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ. Και για τον λόγο αυτό, επιδιώκει να «μεταμορφώσει» τη Ν.Δ. σε ένα άλλο ευρύτερο κόμμα, κάτι σαν «Μέτωπο» ή «Συναγερμό». Βεβαίως, στο παρασκήνιο, αρκετοί «γαλάζιοι» (των «καραμανλικών» συμπεριλαμβανομένων...) αμφισβητούν ότι ο Αντ. Σαμαράς διαθέτει το ειδικό πολιτικό -αλλά και κομματικό- βάρος για να επανιδρύσει το κόμμα που ίδρυσε ο

Κων. Καραμανλής. Ωστόσο, αν στα τέλη Ιουνίου δεν αντιμετωπίζει κάποιο έκτακτο σοβαρό θέμα η κυβέρνησή του, ο πρωθυπουργός φέρεται αποφασισμένος να προβεί, αν όχι σε «μεταμόρφωση» της Ν.Δ., τουλάχιστον σε κάποιες κινήσεις διεύρυνσης.

Νέα τζάκια Παράλληλα, οι φιλοδοξίες διεύρυνσης και παραμονής στην εξουσία του ιδίου και της παράταξής του, συμπληρώνονται από ένα ανακάτεμα της τράπουλας στα νέα τζάκια της διαπλοκής. Ήδη, ο πολιτικός του φίλος Δ. Μελισσανίδης, έχοντας τον έλεγχο του ΟΠΑΠ, θα έχει ενισχυμένο ρόλο οικονομικού ελέγχου -διά της διαφήμισης- σε όλα σχεδόν τα ΜΜΕ, ενώ αντίστοιχες κινήσεις γίνονται και με άλλα επιχειρηματικά, αλλά και τραπεζικά τζάκια. Η φιλοδοξία Σαμαρά αυτόνοητη: να «στήσει» ένα νέο σύστημα τέταρτης εξουσίας, για να κρατήσει τον ίδιο... στην πρώτη.

Τεχνοκράτες στην κυβέρνηση; Την ίδια στιγμή, στελέχη «εμπιστοσύνης» (Χρ. Σταϊκούρας, Γ. Στουρνάρας κ.ά.) έχουν ή-

δη αναλάβει να καλλιεργήσουν επαφές με τεχνοκράτες και καθηγητές που προέρχονται από την Κεντροαριστερά, ενώ φήμες θέλουν και τον Μ. Χρυσοχοΐδη να έχει ανοιχτή -και αδιαμεσολάβητη- γραμμή επικοινωνίας με τον πρωθυπουργό. Παράλληλα, ο κ. Σαμαράς αναμένεται να απευθυνθεί και σε πρώην «κορυφαίους» του ΠΑΣΟΚ, με... «μεταρρυθμιστικά» χαρακτηριστικά, οι οποίοι βρίσκονται εκτός πολιτικής. Τέλος, ως μία ακόμη ένδειξη της επιθυμίας του πρωθυπουργού να διευρύνει πολιτικά την επιρροή του ερμηνεύεται και η σκέψη του να τοποθετήσει ορισμένους υπουργούς-τεχνοκράτες. Πληροφορίες θέλουν τον Αντ. Σαμαρά να έχει δεχθεί σχετικές εισηγήσεις και από συμβούλους του, αλλά και από στελέχη της αγοράς, προκειμένου να μην εκδηλωθούν «καθυστερήσεις» στα «μνημονιακά» χρονοδιαγράμματα. Σε κάθε περίπτωση, το διαλυτικό σπιράλ που εκτυλίσσεται στο ΠΑΣΟΚ έχει μάλλον ενισχύσει τις προθέσεις του Αντ. Σαμαρά να προχωρήσει σε κινήσεις διεύρυνσης της παράταξής του, καθώς τα σενάρια... «συγχώνευσης» δίνουν και παίρνουν.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 MAΪOY 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Και νέοι «σκελετοί» βγαίνουν από τη δημοσιονομική «ντουλάπα» δυσχεραίνοντας περαιτέρω τη θέση της χώρας έναντι των δανειστών της ενόψει και της επιστροφής, τον ερχόμενο μήνα, στην Αθήνα των επικεφαλής ελεγκτών της τρόικας. Απανωτά ήλθαν τις τελευταίες ημέρες τα κρούσματα αποδόμησης των κυβερνητικών θριαμβολογιών είτε ως προς την πορεία των δημοσίων οικονομικών της χώρας είτε για τους όποιους οιωνούς ανάκαμψης. Στο μέτωπο της ύφεσης, τη Μεγάλη Δευτέρα ήλθε μια ομοβροντία δυσοίωνων εκτιμήσεων υποτροπής της ύφεσης στην Ελλάδα. Η υπό τον Χορστ Ράιχενμπαχ «task force» έκρουσε με τη δημοσιοποίηση της τριμηνιαίας έκθεσής της τον κώδωνα του κινδύνου για απώλεια πόρων από τα ευρωπαϊκά ταμεία, κάνοντας λόγο για κάλυψη του 87,3% του στόχου του Μνημονίου το 2012 (3,25 δισ. ευρώ αντί 3,73 δισ. ευρώ). Λίγο αργότερα, ήλθαν νεώτερα στοιχεία από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για τα ταμειακά μεγέθη της Γενικής Κυβέρνησης του Μαρτίου, που δείχνουν ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες, συμπεριλαμβανομένων των επιστροφών φόρων που δεν έχουν αποδοθεί, αν και μειωμένα από τον Φεβρουάριο, παρέμειναν πάνω από το όριο των 8 δισ. ευρώ. Οι μεν ληξιπρόθεσμες οφειλές ήταν 7.903 εκατ. ευρώ, οι δε οφειλόμενες επιστροφές φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ και άλλων φόρων 662,9 εκατ. ευρώ, δίνοντας ένα άθροισμα 8.147,5 εκατ. ευρώ, από 8.806,9 εκατ. ευρώ τον Φεβρουάριο. Μπορεί να παρουσιάζεται εμφανής μείωση, ωστόσο είναι μικρή σε σύγκριση με τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί με την «υπερ-δόση» του Δεκεμβρίου περί δήθεν «πακτωλού» χρημάτων στην αγορά και την εντολή της τρόικας για τακτο-

Βγαίνουν οι «σκελετοί» από την «ντουλάπα» της οικονομίας Αποδομούνται οι επικοινωνιακές θριαμβολογίες για πλεονάσματα και ανάκαμψη

ποίηση των οφειλών μέσα στο 2013. Το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ακόμη ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης το πρώτο τρίμηνο το οποίο επιβαρύνεται και από εξοφλήσεις οφειλών 1,1 δισ. ευρώ και από επιστροφές φόρων παρελθόντων ετών, που εκκρεμούσαν, ύψους 570 εκατ. ευρώ. Η αδυναμία άντλησης των κοινοτικών πόρων που δικαιούται η χώρα σε συνδυασμό με την ασφυξία ρευστότητας στην αγορά αποτελούν κακούς οιωνούς, οι οποίοι κάθε άλλο παρά συνάδουν με τα επικοινωνιακά τεχνάσματα της κυβέρνησης για βελτίωση κλίματος στην οικονομία. Και σαν να μην αρκούσαν αυτά, το προανάκρουσμα της μείωσης των μισθών και συντάξεων με τροπολογίες που εντάχθηκαν στο Μνημόνιο-4 ή παρέμεναν «στον πάγο» μέχρι νεωτέρας αποτελεί προάγγελο νέας μείωσης του διαθεσίμου εισοδήματος, άρα και ζήτησης, και κατ’ επέκταση και συρρίκνωσης του ΑΕΠ. Και η μείωση αυτή έρχεται με δύο τρόπους:

Πρώτον, με την προαναγγελθείσα μείωση των εργοδοτικών εισφορών («ως μέτρο ανάσχεσης της ανεργίας, για τις επιχειρήσεις που διατηρούν τις υφιστάμενες σε αυτές θέσεις εργασίας», όταν το επιτρέψουν τα δημόσια οικονομικά, δηλαδή μόλις επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα) σε μια περίοδο κατά την οποία τα ασφαλιστικά ταμεία βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και με εκατομμύρια εργαζόμενους να απειλούνται με αύξηση εισφορών, περαιτέρω παράταση εργασιακού βίου και μελλοντικές συντάξεις πείνας. Δεύτερον, με την καινοφανή πρόβλεψη για ανώτατο αντί κατώτατου μισθού, μολονότι αφορά άνεργους που θα απασχοληθούν σε ολιγόμηνα προγράμματα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και θα λαμβάνουν καθαρές αμοιβές έως 19,6 ευρώ ημερησίως και όχι μεγαλύτερες των 490 ευρώ μηνιαίως (των 427 για εργαζόμενους κάτω των 25 ετών μηνιαίως). Αυτό σημαίνει πως ο εργοδότης θα μπορεί να πληρώνει τους απασχολούμενους με

250 και 200 ευρώ και ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για νέες αντιλήψεις, σαφώς σε βάρος των απασχολούμενων, στην αγορά εργασίας. Στο μέτωπο των δημοσίων οικονομικών, η αποδόμηση ήλθε τη Μεγάλη Τετάρτη από την Eurobank. Η τράπεζα εκτιμά με έκθεσή της πως δεν έχει αποφευχθεί πλήρως η λήψη νέων μέτρων για την κάλυψη της υστέρησης εσόδων. Σε ανάλυση των τεχνοκρατών της μάλιστα, αναφέρεται ότι η εξέλιξη της εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Ελληνικού Δημοσίου είναι «μη ικανοποιητική», ότι η μείωση των καθαρών εσόδων θα ήταν σημαντικά μεγαλύτερη αν μέσα στην περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2013 είχαν πραγματοποιηθεί οι επιστροφές φόρων, σύμφωνα με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ, και ότι υπάρχει μια προσωρινή «τεχνητή» βελτίωση του δημοσιονομικού ισοζυγίου, αλλά δεν είναι διατηρήσιμη. Ειδικότερα, αναφέρεται στην έκθεση πως η υστέρηση στην αποπλη-

5 ρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων με βάση το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας (Δεκέμβριος 2012) είναι σημαντική. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, μόνο μέχρι το τέλος Μαρτίου 2013 θα έπρεπε να έχουν εξοφληθεί συνολικά 3,5 δισ. ευρώ αντί των 2,2 δισ. ευρώ που εξοφλήθηκαν ώς το τέλος Απριλίου 2013. Την ίδια ώρα, το Ελληνικό Δημόσιο συνεχίζει να επιβαρύνεται με βραχυχρόνιο εσωτερικό δανεισμό, ο οποίος παραμένει ακριβός, δηλαδή με επιτόκιο σταθερά πάνω από το όριο του 4% και ειδικότερα σε δημοπρασία εντόκων γραμματίων διάρκειας 26 εβδομάδων. Στον δανεισμό αυτόν καταφεύγει το ελληνικό κράτος προκειμένου να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες του, οι οποίες, σημειωτέον, είναι ιδιαίτερα πιεστικές λόγω και του χρηματοδοτικού κενού που προκύπτει από τις υποχρεώσεις τις οποίες καλείται να εξυπηρετήσει στις 20 Μαΐου. Το κενό αυτό προκύπτει λόγω και της κωλυσιεργίας που παρατηρείται στις διαδικασίες της μετακύλισης των λήξεων των ελληνικών ομολόγων, των λεγόμενων ANFA, που έχουν στην κατοχή τους οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης, ως έμμεσης μορφής χρηματοδότησης. Το ποσό αυτό ανέρχεται σε 1,6 δισ. ευρώ επί συνόλου υποχρεώσεων 5,6 δισ. ευρώ για την ίδια ημερομηνία (τα υπόλοιπα 4 δισ. ευρώ περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ). Δεδομένης αυτής της εικόνας της οικονομίας, οι συνομιλίες με την τρόικα το καλοκαίρι δεν θα είναι «δύσκολες» μόνο για την κυβέρνηση, αλλά -κυρίως- για τους Έλληνες πολίτες (ως φορολογούμενους, συνταξιούχους, καταναλωτές, εργαζόμενους...). ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Με διαδικασίες - εξπρές το ξήλωμα του μισού Δημοσίου Αλλαγές στα Νομικά Πρόσωπα για να διευκολυνθούν οι απευθείας απολύσεις ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΜΟΡΦΟΝΙΟΣ

Με διαδικασίες εξπρές μέσω της έκδοσης υπουργικών αποφάσεων και Προεδρικών Διαταγμάτων θα υλοποιηθούν οι καταργήσεις οργανικών θέσεων και οργανισμών, που θα οδηγήσουν 15.000 υπαλλήλους στην έξοδο και άλλους 25.000 στη διαθεσιμότητα, σύμφωνα το σχέδιο νόμου για την «Οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης» που έθεσε σε διαβούλευση την Πέμπτη το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Μάλιστα, προκειμένου να διευκολυνθεί η ταχεία άντληση των 4.000 απολύσεων ώς το τέλος του έτους και των υπόλοιπων 11.000 ώς το τέλος του 2014, το ν/σ αφήνει ανοιχτή τη μετατροπή των Νομικών Προσώπων Δημόσιου Δικαίου σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, η ο-

ποία ενδέχεται να σηματοδοτήσει και την αλλαγή εργασιακής σχέσης των υπαλλήλων. Αντίστοιχη, εξάλλου, απόπειρα είχε πραγματοποιήσει το ΥΔΜΗΔ με το νομοσχέδιο που είχε καταθέσει τον Γενάρη για τις πρώτες συγχωνεύσεις/καταργήσεις φορέων του στενού και ευρύτερου δημόσια τομέα, μέσα από την κατάργηση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών ως ΝΠΔΔ και την ένταξή του στο ΝΠΙΔ Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών με την παράλληλη δημιουργία νέου ΝΠΙΔ. Η σχετική διάταξη για την κατάργηση του ΕΚΚΕ, η οποία εν τέλει καταψηφίστηκε στη Βουλή λόγω διαρροών βουλευτών της ΔΗΜ.ΑΡ. και του ΠΑΣΟΚ, όριζε και την αλλαγή της εργασιακής σχέσης των 69 υπαλλήλων από δημοσιοϋπαλληλική σε ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρό-

νου, γεγονός που είχε καταγγελθεί και στο πλαίσιο της διαβούλευσης ως αντισυνταγματικό.

Με υπουργική απόφαση το ξήλωμα των μισών δομών του Δημοσίου Το ν/σ δίνει το πράσινο φως για την έκδοση των Προεδρικών Διαταγμάτων που θα ορίζουν τους νέους οργανισμούς σε υπουργεία, υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα, δήμους κ.λπ., σύμφωνα με τις εκθέσεις αξιολόγησης των οργανικών τους μονάδων, καθώς και τα οργανογράμματα που έχουν εγκριθεί ήδη στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης για όλα τα υπουργεία. Στα νέα αυτά οργανογράμματα, όπως είναι ήδη γνωστό, προβλέπεται ψαλίδι κατά μέσο όρο 50% σε δομές και υπηρεσίες, με τους υπαλλήλους που «περισσεύ-

ουν» να μπαίνουν στη δεξαμενή των 25.000 χιλιάδων υπαλλήλων που θα τεθούν σε διαθεσιμότητα. Σημειωτέον, όπως ορίζεται στο ν/σ, «για τη βέλτιστη αξιοποίηση των δημοσιονομικών πόρων των δημοσίων υπηρεσιών, των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και των οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, επιτρέπεται να καταργούνται θέσεις προσωπικού με κοινή απόφαση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και του οικείου υπουργού». Με το ίδιο ν/σ καθίσταται δυνατή, μέσω έκδοσης Προεδρικών Διαταγμάτων η συγχώνευση / κατάργηση φορέων, οργανισμών, ακόμη και ΔΕΚΟ, ενώ φανερώνονται οι κυβερνητικές προθέσεις αφήνοντας ανοιχτή ενδεχόμενη μετατροπή Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου.

Όπως σημειώνεται στο άρθρο 4, «Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, κρατικές ή δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί, Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου που επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους δημόσιους σκοπούς, καθώς και θυγατρικές εταιρείες των ανωτέρω νομικών προσώπων μπορεί να καταργούνται, να συγχωνεύονται ή να αναμορφώνονται, καθώς και να καταργείται, αντικαθίσταται ή τροποποιείται κάθε νομοθετική ή κανονιστική διάταξη σχετική με τη σύσταση, την οργάνωση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητές τους με Προεδρικό Διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, του υπουργού Οικονομικών και του καθ’ ύλην αρμόδιου υπουργού».

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ ΣΤΟ 0,50% ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΧΗ ΡΕΥΤΟΤΗΤΑΣ

Η ΕΚΤ και πάλι σε ρόλο σωτήρα ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ

Τελικά, οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης απέδειξαν για μια ακόμη φορά ότι στο μέτρο των δυνατοτήτων τους θέλουν να παίξουν το ρόλο του βράχου στη φουρτούνα της ευρωκρίσης. Απέδειξαν, επίσης, ότι δεν ιδρώνει και τόσο το αυτί τους από τις πιέσεις της Bundesbank, της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας. Στη συνεδρίαση του διευθυντηρίου της τη Μεγάλη Πέμπτη στην Μπρατισλάβα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να μειώσει το επιτόκιο παρέμβασης του ευρώ στο 0,5% από 0,75%, κάνοντας το χρήμα στην Ευρωζώνη πιο φθηνό από ποτέ. Και, μάλιστα, το έκανε απολύτως

«νόμιμα», εντός των ορίων της αποστολής της. Βάσει του καταστατικού της, η κύρια αποστολή της ΕΚΤ είναι να διασφαλίζει τη σταθερότητα των τιμών, να φροντίζει ότι ο πληθωρισμός δεν θα ξεπερνάει το 2%. Καθώς, όμως, ο πληθωρισμός τον Απρίλιο στην Ευρωζώνη ήταν μόλις 1,2%, είχε κάθε δικαίωμα να ρίξει τα επιτόκια, επιτελώντας το δεύτερο σκέλος της αποστολής της που είναι «η υποστήριξη της οικονομικής πολιτικής». Η μείωση των επιτοκίων δεν εξέπληξε κανέναν. Από καιρό οι άνθρωποι της ΕΚΤ άφηναν να εννοηθεί ότι θα το κάνουν, παρά τις αντιρρήσεις της Bundesbank. Θέλησαν να στείλουν το μήνυμα ότι η ΕΚΤ θα κρατήσει το χρήμα φθηνό για όσο καιρό

χρειάζεται, αφού «η οικονομία της Ευρωζώνης παραμένει αδύναμη». Ο διοικητής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, που έριξε τέσσερις φορές τα επιτόκια του ευρώ από τότε που ανέλαβε τα ηνία τον Νοέμβριο του 2011, δεν απέκλεισε επίσης μια νέα μείωση στο μέλλον: «Είμαστε έτοιμοι να δράσουμε», ήταν η απάντησή του στο σχετικό ερώτημα, ενώ δικαιολόγησε την κίνηση της ΕΚΤ πρωτίστως με «την κακή κατάσταση» στην αγορά εργασίας. Επίσης ανήγγειλε ότι τα προγράμματα έκτακτου δανεισμού των εμπορικών τραπεζών από την ΕΚΤ θα συνεχιστούν τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο του 2014. Το θέμα είναι τώρα εάν το φθηνό χρήμα που δίνει η ΕΚΤ θα μεταφρα-

στεί σε φθηνότερα δάνεια για τις χειμαζόμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις του ευρωπαϊκού Νότου, όπως είναι ο δεδηλωμένος στόχος των κεντρικών τραπεζιτών. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο στόχος θα επιτευχθεί, καθώς η μείωση κατά 25 μονάδες βάσης είναι μεν ένα μήνυμα, αλλά αν περάσει μόνο ένα προς ένα στην πανάκριβη δανειοδότηση των επιχειρήσεων του ευρωπαϊκού Νότου, δεν πρόκειται να τις σώσει. Εάν το επιτόκιο προς τον Νότιο μικρομεσαίο πέσει για παράδειγμα στο 9,25% από το 9,5%, τι είχε τι έχασε. Βέβαια, ο Ντράγκι δήλωσε ότι η ΕΚΤ θέλει να κάνει κάτι παραπάνω για να αντιμετωπιστεί «η πιστωτική ασφυξία» που βασανίζει τους μικρο-

Η «ΒΟΜΒΑ» ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩ ΚΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ DIE LINKE

Μοναχικός(;) δρόμος του Λαφοντέν έξω από το ευρώ

Μερικές φορές η ατζέντα στήνεται από κει που δεν το περιμένει κανείς. Έτσι και στη Γερμανία την ατζέντα της συζήτησης που ξέσπασε εντός του κόμματος της Αριστεράς την έστησε η εμφάνιση ενός νέου κόμματος, που ουσιαστικά τοποθετείται στον χώρο της Δεξιάς. Από τότε που έκανε την εμφάνισή της η «Εναλλακτική για τη Γερμανία», ένα κόμμα απολύτως μονοθεματικό με στόχο την επιστροφή στο μάρκο, συνέβησαν δύο τινά. Πρώτον, όλα τα παλιά κόμματα στη Γερμανία άρχισαν να ανησυχούν, επειδή όλα έχουν ψηφοφόρους που νοσταλγούν το παλιό νόμισμα. Και, δεύτερον, «απενοχοποιήθηκε» η συζήτηση για το νόμισμα, αφού κάποιος την έβαλε επίσημα στο τραπέζι. Εδώ και μία εβδομάδα, η συζήτηση μπήκε και στο τραπέζι της Αριστεράς και δη από τον συνιδρυτή της, τον Όσκαρ Λαφοντέν, ο οποίος επισήμως σήμερα περιορίζεται στον ρόλο του προέδρου της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος στο τοπικό κοινοβούλιο του Ζάαρ και έχει δηλώσει ότι δεν θα βάλει υποψηφιότητα για την ομοσπονδιακή Βουλή στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, ο Όσκαρ -»η καρδιά μου χτυπάει αριστερά»- Λαφοντέν ήταν κάποτε και πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών και υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, και είναι ο απόλυτος σταρ των τοκ σόου, όταν τους κάνει την τιμή να παραβρεθεί στα τηλεοπτικά στούντιο, άρα η παρέμβασή του υπέρ της επιστροφής στα εθνικά νομίσματα έχει σημαντικό πολιτικό βάρος, καθώς το ακροατήριο στο οποίο απευθύνεται ξεπερνάει κατά πολύ το ποσοστό της Αριστεράς. Γι’

αυτό και έσπευσε το σύνολο του γερμανικού Τύπου να σχολιάσει την παρέμβαση Λαφοντέν, όχι απλώς ως μια... παρεκτροπή από την κομματική γραμμή, αλλά είτε ως λάδι στη φωτιά του ευρωσκεπτικιστικού κλίματος είτε ως ευκαιρία να συζητήσει η κοινωνία για το νόμισμα - ανάλογα με τις απόψεις του εκάστοτε σχολιαστή. Υπενθυμίζεται ότι ο Λαφοντέν τάχθηκε υπέρ του μάρκου, της δραχμής, της πεσέτας και του φράγκου, με βασικό επιχείρημα την αδυναμία συντονισμού των μισθολογικών πολιτικών στην Ευρωζώνη, τη

διαχρονική άρνηση των Νοτίων να παράγουν φθηνότερα και των Βορείων -και κυρίως της Γερμανίαςνα παράγουν ακριβότερα. Πρότεινε, λοιπόν, να εγκαταλείψουν οι χώρες της Ευρωζώνης το κοινό νόμισμα και να επιστρέψουν σε ένα σύστημα που επιτρέπει ανατιμήσεις και υποτιμήσεις, στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα που προϋπήρχε της νομισματικής ένωσης. Μάλιστα, υποστήριξε ότι αυτή η επιστροφή πρέπει να γίνει σταδιακά, και ότι «στην Ελλάδα και την Κύπρο η μετάβαση θα έπρεπε να είχε ήδη ξεκινήσει».

«Δεν θα πετάξουμε τις θέσεις μας στα σκουπίδια» Από την ημέρα που ο Λαφοντέν παρουσίασε την πρότασή του εντός του κόμματος της Αριστεράς σήμανε συναγερμός. Μόλις πρόσφατα ολοκληρώθηκε το σχέδιο απόφασης για το εκλογικό πρόγραμμα της Αριστεράς, οι θέσεις για το συνέδριο του Ιουνίου, στο οποίο αναγράφεται σαφώς ότι «ακόμη κι αν η νομισματική ένωση περιέχει μεγάλα κατασκευαστικά λάθη, η Linke δεν τάσσεται υπέρ του τέλους του ευρώ». Σε αντίθεση με την «Εναλλακτική για τη Γερμανία», η Αριστερά δεν θέλει με τί-

ποτε να εμφανιστεί ως ένα «αντι-ευρώ» κόμμα, όπως κατέστησε σαφές το δίδυμο της ηγεσίας της κατά την παρουσίαση των θέσεων. Αυτήν τη στρατηγική επιλογή προφανώς αμφισβητεί ο Λαφοντέν, όπως άλλωστε και η σύντροφός του και αντιπρόεδρος του κόμματος Σάρα Βάγκενκνεχτ, η οποία βγήκε στην τηλεόραση να πει ότι «όποιος περιφρονεί τους ιδρυτές της ‘Εναλλακτικής’ ως λαϊκιστές, επιλέγει τον εύκολο δρόμο». Κι επειδή η Βάγκενκνεχτ έχει θεσμικό ρόλο στο κόμμα, η δυσαρέσκεια για τη δήλωσή της ήταν μεγάλη: «Δεν θα πετάξουμε τις θέσεις μας

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΟΣΚΑΡ ΛΑΦΟΝΤΕΝ

Επιστροφή στα εθνικά νομίσματα Οι Γερμανοί δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί ότι οι Νότιοι Ευρωπαίοι, των Γάλλων συμπεριλαμβανομένων, θα αναγκαστούν αργά ή γρήγορα, εξαιτίας της οικονομικής εξαθλίωσης, να αντισταθούν στη γερμανική ηγεμονία. Τους ταλαιπωρεί κυρίως το γερμανικό μισθολογικό ντάμπινγκ, το οποίο από την αρχή της νομισματικής ένωσης παραβιάζει κατάφωρα το πνεύμα των συνθηκών. Κάποια στιγμή, λοιπόν, η Μέρκελ θα ξυπνήσει από τον ύπνο της του... δικαίου - μόλις οι ευρωπαϊκές χώρες που υποφέρουν κάτω από το γερμανικό μισθολογικό ντάμπινγκ ενώσουν τις δυνάμεις τους για να επιβάλουν ένα σημείο καμπής στην κρίση, σε βάρος της γερμανικής εξαγωγικής βιομηχανίας. Το ενιαίο νόμισμα θα μπορούσε να μακροημερεύσει, εάν τα κράτη που συμμετέχουν είχαν ακολουθήσει μια συντονισμένη μισθολογική πολιτική, προσανατολισμένη στην παραγωγικότητα. Επειδή θεωρούσα ότι ένας τέτοιος συντονισμός ήταν εφικτός, ήμουν υπέρ της υιοθέτησης του ευρώ στη δεκαετία του ‘90. Ωστόσο, τα θεσμικά όρ-

γανα για τον συντονισμό, κυρίως ο συνεχής μακροοικονομικός διάλογος, υπονομεύτηκαν εξ αρχής από τις κυβερνήσεις. Η ελπίδα ότι μέσω της εισαγωγής του ευρώ θα υποχρεώνονταν όλες οι πλευρές σε οικονομική σύνεση αποδείχθηκε φρούδα. Σήμερα, το σύστημα είναι εκτός ελέγχου. (...)

Να εγκαταλείψουμε το κοινό νόμισμα Μια πραγματική αύξηση των μισθών, όπως θα ήταν απαραίτητο στην περίπτωση της Γερμανίας, δεν είναι εφικτή με τις σημερινές ενώσεις των γερμανικών εργοδοτών και το νεοφιλελεύθερο μπλοκ που αποτελείται από τους Χριστιανοδημοκράτες, τους Φιλελεύθερους, τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους. Όσο για τη μείωση των μισθών, που θα σήμαινε μείωση του εισοδήματος κατά 20% ώς 30% στη νότια Ευρώπη, ακόμη και στη Γαλλία, αυτή οδηγεί στην καταστροφή, όπως μπορούμε να δούμε ήδη στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία.

Εάν λοιπόν δεν είναι εφικτές οι αυξήσεις και οι μειώσεις εκεί που χρειάζονται, τότε θα πρέπει να εγκαταλείψουμε το κοινό νόμισμα και να επιστρέψουμε σε ένα σύστημα που επιτρέπει ανατιμήσεις και υποτιμήσεις, στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα που προϋπήρχε της νομισματικής ένωσης. Βεβαίως, θα πρέπει στην αρχή να επιβληθούν αυστηροί έλεγχοι ώστε να ρυθμιστεί η ροή των κεφαλαίων. Στην Κύπρο, άλλωστε, η Ευρώπη έχει ήδη κάνει αυτό το πρώτο βήμα. Στη φάση της μετάβασης πρέπει να βοηθηθούν οι χώρες να στηρίξουν τα νομίσματά τους, τα οποία με βεβαιότητα θα υποτιμηθούν, ακόμη και με παρέμβαση της ΕΚΤ, ώστε να αποφευχθεί η συντριβή. Προϋπόθεση για ένα ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα που θα λειτουργεί είναι η αναδιάρθρωση και η αυστηρή ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα, στα πρότυπα της λειτουργίας των γερμανικών ταμιευτηρίων. Οι σπεκουλαδόροι πρέπει να εξαφανιστούν.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

μεσαίους σε κάποιες χώρες της Ευρωζώνης και ανήγγειλε ότι ξεκινούν τώρα διαβουλεύσεις για το πώς θα μπορέσουν να βοηθήσουν στη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις αγορές τίτλων που στηρίζονται σε στοιχεία ενεργητικού. Παρηγοριά στον άρρωστο; Πιθανόν. Αλλά τουλάχιστον η ΕΚΤ δείχνει πιο πρόθυμη να κάνει κάτι από τους ηγέτες των «27», που έναν χρόνο τώρα κοσκινίζουν το Σύμφωνο Ανάπτυξης που αποφάσισαν κι ακόμη δεν λένε να ζυμώσουν. Να σημειωθεί, τέλος, ότι η μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ θα ανακουφίσει κάπως και όλους εκείνους τους δανειολήπτες που έχουν πάρει δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο.

στα σκουπίδια», ήταν η αντίδραση της συμπροέδρου της Αριστεράς, Κάτια Κίπινγκ, η οποία θεωρεί λάθος «να ανέβει το κόμμα στο τρένο του ευρωσκεπτικισμού». Αντίθετα η Αριστερά επιδιώκει μια «Νέα αρχή εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης», μακριά από την πολιτική της Μέρκελ που απειλεί το ευρώ και την Ευρώπη. «Εμείς είμαστε σαφώς υπέρ της Ευρώπης. Λέμε ‘ναι’ στο ευρώ και ‘όχι’ στη λιτότητα», λέει η Κίπινγκ, την ώρα που η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» εκπροσωπεί «το σωβινιστικό κομμάτι της αστικής τάξης» και οι συνταγές της «θα κάνουν τη ζωή των ανθρώπων στη Γερμανία και την Ευρώπη χειρότερη».

«Έλλειψη αλληλεγγύης προς τους Έλληνες συντρόφους» Η ηγεσία του κόμματος απέφυγε να επιτεθεί ευθέως στον Λαφοντέν. Στις τοποθετήσεις τους τόσο η Κίπινγκ όσο και ο συμπρόεδρός της Μπερντ Ρίξινγκερ καταδίκασαν την πρόταση για επιστροφή στο μάρκο, χωρίς να βάλουν στο στόμα τους το όνομα του προκατόχου τους. Πολλά στελέχη, όμως, δεν ήταν τόσο συγκρατημένα. «Όποιος στο κόμμα μας, θέλει το τέλος του ευρώ έχει καβαλήσει το λάθος άλογο και καλπάζει μόνος του στον ορίζοντα», δήλωσε ο Στέφαν Λίμπλιχ, από την ισχυρή ομάδα των Βερολινέζων και πρόσθεσε: «Αυτή τη θέση δεν την έχει ούτε ο Έλληνας σύντροφός μας, ο Αλέξης Τσίπρας του ΣΥΡΙΖΑ, που πάντοτε λέει ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει στην Ευρωζώνη. Η θέση υπέρ της εξόδου αποτελεί την απόλυτη έλλειψη αλληλεγγύης έναντι των Ελλήνων συντρόφων μας». Κ.ΜΠΑΛΗ

Αξιολογώντας τη δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Παρακολουθούμε όλοι έκπληκτοι μια δημοσιονομική προσαρμογή που δύσκολα την εντάσσει κανείς σε οποιαδήποτε θεωρία της οικονομικής πολιτικής: περισσότερο μοιάζει με εκτέλεση διοικητικής εντολής με συγκεκριμένους στόχους. Παραβιάζεται, κατ’ αρχάς, η βασική αρχή της οικονομικής πολιτικής, σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των μέσων πολιτικής πρέπει να είναι ίσος με τον αριθμό των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν. Το αποτέλεσμα είναι η ασκούμενη οικονομική πολιτική να είναι εξ αρχής αναποτελεσματική και ως εκ τούτου επιβαρυντική ουσιαστικά για τη λειτουργία της οικονομίας στο σύνολό της. Αξίζει να πούμε δυο λόγια για το τι σημαίνει, σύμφωνα με την οικονομική θεωρία, αποτελεσματική οικονομική πολιτική. Σημαίνει αφενός ότι υπάρχει σημαντικά μεγάλη πιθανότητα να επιτευχθούν οι τιθέμενοι στόχοι (δεδομένου του καθεστώτος αβεβαιότητας εντός του οποίου λειτουργεί η οικονομία) και η επίτευξη αυτή θα γίνει με το μικρότερο δυνατό κόστος. Το κόστος μετριέται σε μονάδες ευημερίας, οι οποίες μεταφράζονται σε μονάδες αγοραστικής δύναμης, σε ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ, σε ποσοστό ανεργίας και σε άλλα ακόμη μεγέθη οικεία στους οικονομολόγους. Επειδή, όμως, όλα τα μεγέθη στην οικονομία παρουσιάζονται ως κόστη ευκαιρίας, είναι φανερό, με βάση τη θεωρία, ότι μια οικονομική πολιτική που δεν υπακούει στους κανόνες του θεωρητικού υποδείγματος ex principio θα έχει μεγαλύτερο κόστος από την ωφέλεια που αναμένεται να προκαλέσει στο μέλλον. Αν μεταφέρουμε τα παραπάνω στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, διαπιστώνουμε τα ακόλουθα: το πρωταρχικό και παρασάγγας σημαντικότερο κόστος είναι αυτό της ανεργίας (27,2% τον Μάρτιο 2013). Ακολουθούν και άλλα: η μείωση της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων πολιτών (ήδη έφθασε στα επίπεδα του τέλους της δεκαετίας του 1970), η απαξίωση της ακίνητης και κινητής περιουσίας των Ελλήνων πολιτών (οι μειώσεις των τιμών των ακινήτων και όλων των άλλων περιουσιακών στοιχείων: από τα αυτοκίνητα μέχρι όλες τις κινητές αξίες), δυσπραγία και χαμηλό επίπεδο παρεχομένων πάσης φύσεως υπηρεσιών του Δημοσίου, σημαντική καταστροφή

οικονομικών πόρων (κλείσιμο επιχειρήσεων, συγχωνεύσεις τραπεζικού συστήματος) κ.λπ. Το όφελος, το οποίο γενικά ταυτίζεται με τη μη ουσιαστική πτώχευση, θα πρέπει να γίνει συγκεκριμένο. Δηλαδή ποιο είναι το αποδεκτό κατώτατο σημείο ισορροπίας της ελληνικής οικονομίας για τους ασκούντες την οικονομική πολιτική; Εδώ οι ασκούντες την οικονομική πολιτική δεν απαντούν, η ανάκαμψη της οικονομίας μετατίθεται πάντοτε για αργότερα, αλλά πόσο αργότερα; Οι ανισορροπίες της ελληνικής οικονομίας, τις οποίες προσπαθούν να εξισορροπήσουν οι χαράσσοντες και ασκούντες την οικονομική πολιτική, είναι: ανισορροπία δημοσιονομικού ελλείμματος, ανισορροπία δημοσίου χρέους/ΑΕΠ, ανισορροπία ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών. Σύμφωνα με τη θεωρία θα έπρεπε να διαθέτουν τουλάχιστον τρία μέσα οικονομικής πολιτικής (π.χ. επιτόκιο, συναλλαγματική ισοτιμία, δημόσιες δαπάνες, φορολογικοί συντελεστές, πραγματικό μισθό κ.λπ.). Σε διαφορετική περίπτωση οι στόχοι μπορεί να εμφανίζονται λογικά αντιφατικοί και πρακτικά αλληλοσυγκρουόμενοι. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα μπορεί να αναφερθεί το ακόλουθο: Ο περιορισμός της ζήτησης που απαιτείται για την εξισορρόπηση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών δεν συνάδει με την άνοδο της δραστηριότητας που επιβάλλει η ε-

νίσχυση των φορολογικών εσόδων. Μάλιστα τα πράγματα καθίστανται δυσμενέστερα όταν αυτές οι πολιτικές επιβάλλεται να έχουν αποτέλεσμα σε τόσο βραχύ διάστημα, κάτι που καμιά οικονομία δεν έχει καταφέρει. Οι διαμορφωτές του Μνημονίου οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα έχουν στη διάθεσή τους, όμως, ένα μόνο μέσο άσκησης πολιτικής, τον ονομαστικό μισθό, και καλούνται με τον μισθό να εξισορροπήσουν όλες τις ανισορροπίες της ελληνικής οικονομίας. Με τον τρόπο αυτόν έχει επιτευχθεί η διάλυση της αγοράς εργασίας και έχουν καταρρεύσει οι αμοιβές της μισθωτής εργασίας. Αυτό είναι αποτέλεσμα όλων των νομοθετικών ρυθμίσεων που θεσπίστηκαν σε ένα περιβάλλον μαζι-

Το πρωταρχικό και παρασάγγας σημαντικότερο κόστος είναι αυτό της ανεργίας (27,2% τον Μάρτιο 2013). Ακολουθούν η μείωση της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων πολιτών, η απαξίωση της ακίνητης και κινητής περιουσίας, το χαμηλό επίπεδο παρεχομένων πάσης φύσεως υπηρεσιών του Δημοσίου και η σημαντική καταστροφή οικονομικών πόρων

κής ανεργίας, σε συνδυασμό με την απόλυτη άρνηση του υπουργείου Εργασίας όσον αφορά την αντιμετώπιση της μαύρης και ανασφάλιστης εργασίας, αλλά και την απουσία οποιουδήποτε προγράμματος υποστήριξης των θέσεων εργασίας και ανακούφισης 450.000 νοικοκυριών χωρίς κανέναν εργαζόμενο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος: Στην τριετία 2010-12 το κόστος εργασίας των επιχειρήσεων ανά μονάδα προϊόντος έχει μειωθεί κατά 16,1% και στην τριετία 2012-14 προβλέπεται ότι θα μειωθεί περαιτέρω κατά 17,6% (ξεπερνώντας κατά 2,5 μονάδες τις προβλέψεις του Φεβρουαρίου 2012). Μέχρι το τέλος του 2013 υπολογίζεται πως θα έχει ανακτηθεί όλη η απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω κόστους εργασίας που σημειώθηκε στα εννιά χρόνια 2001-2009. Στην τριετία 2010-12 η συμμετοχή της αμοιβής της μισθωτής εργασίας στο ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες. Συγκεκριμένα, από το 36,7% που ήταν το 2009, έπεσε στο 36,2% το 2010, στο 35,1% το 2011 και στο 31,7% το 2012. Μάλιστα διαθέτουν και χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο μέσο που οι κυβερνήσεις αποφεύγουν να χρησιμοποιούν λόγω της αναποτελεσματικότητάς του και συνεπώς του υψηλού κόστους του στη γενικότερη λειτουργία της συνολικής οικονομίας. Η συνεχής μείωση των ονομαστικών μισθών μόνο σε οικονομίες όπου δεν λειτουργούν συλλογικές συμβάσεις και είναι κρατικοποιημένες και αυταρχικές μπορούν να επιβληθούν διοικητικά. Διαφορετικά δεν υπάρχει τρόπος να επιβληθεί ομοιόμορφη μείωση των ονομαστικών ρυθμών. Ας αφήσουν λοιπόν κατά μέρος τις πολιτικές ρητορείες και τις κάθε λογής επικοινωνιακές κορώνες οι κυβερνώντες και ας αξιολογήσουν επιτέλους και το οικονομικό πρόγραμμα που εφαρμόζουν, μια και η «αξιολόγηση» των πάντων είναι ο νέος μύθος τούτης της εποχής. Τότε θα αντιληφθούν ότι δεν προβάλλει στον ορίζοντα καμία ανάκαμψη. Οι διάφορες πονηριές ή ψεύδη που τίθενται σε κυκλοφορία προς μαζική κατανάλωση και παραγωγή ψευδαισθήσεων δημιουργούν απλώς σύγχυση και δυσχεραίνουν την επίλυση του προβλήματος.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ

Οι επόμενες γενιές θα πληρώσουν τη Νέα Διαπλοκή ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Για μετωπική επίθεση κατά της Ν(έας) Δ(ιαπλοκής) προετοιμάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, της Νέας Διαπλοκής, όπως αυτή διαμορφώνεται και αναδεικνύεται μέσα από το πλήθος ιδιωτικοποιήσεων, που φιλοδοξεί να πραγματοποιήσει η τρικομματική συγκυβέρνηση. Για την επικείμενη σύγκρουση προϊδέασε με μια αποστροφή του ο Αλέξης Τσίπρας, στη συζήτηση για την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου, μία εβδομάδα νωρίτερα: μιλώντας για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, κατήγγειλε ότι τα χρήματα θα εγγραφούν στο δημόσιο χρέος, συνεπώς «θα την ξεπληρώνουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας» - και αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την Αριστερά. Οι τράπεζες και τα χοντρά παιχνίδια γύρω από αυτές είναι το πρώτο πεδίο της νέας διαπλοκής, με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ερωτά τους Στουρνάρα - Βενιζέλο, και ασφαλώς τους ωσεί παρόντες Σαμαρά - Κουβέλη, «με ποιο δικαίωμα, σε αυτό το πολυνομοσχέδιο, χαρίζετε τον έλεγχο των τραπεζών, παραδίνετε και τυπικά το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έξω από τη δικαιοδοσία του ελληνικού κράτους: Απάντηση δεν πήρε φυσικά ο Αλ. Τσίπρας... Τι κάνει όμως μια παραδομένη στις ορέξεις των δανειστών κυβέρνηση ενός καταρρέοντος πολιτικού

Το ποια ομάδα, πολιτιστικός οργανισμός ή μέσο ενημέρωσης θα μετέχει, και με ποιο μερίδιο, στην πίτα του μεγαλύτερου, σήμερα, διαφημιζόμενου δημόσιου οργανισμού, θα είναι κάτι που θα καθορίζει ο κ. Δημήτρης Μελισσανίδης. σκηνικού; Τίποτε άλλο από το «να είστε είναι διαχειριστές των deals των αποκρατικοποιήσεων», κατηγόρησε την κυβέρνηση ο πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, «διαχειριστές της μετάβασης του εθνικού μας πλούτου στα νέα τζάκια, στη νέα διαπλοκή, στους φίλους και στους γνωστούς» - και αυτό είναι το δεύτερο, αλλά άρρηκτα δεμένο με το πρώτο, πεδίο της Νέας Διαπλοκής. Όταν μιλούσε δε, για «φίλους και γνωστούς», φαίνεται πως είχε κατά νου την παράδοση του ΟΠΑΠ στον πολιτικό φίλο του πρωθυπουργού, Δημήτρη Μελισσανίδη. Είναι πολύ βολικό για τον Αντώνη Σαμαρά να περιέρχεται στα χέρια του εφοπλιστή

ο οργανισμός, ο οποίος, πέραν της υψηλής κερδοφορίας του, ασκεί επιρροή, έλεγχο πιο σωστά, σε αθλητισμό, πολιτισμό αλλά και μέσα ενημέρωσης. Μόνο το 2012, θυμίζουμε, ο ΟΠΑΠ είχε διαθέσει 107.968.000 ευρώ σε διαφημίσεις και χορηγίες. Από τούδε και στο εξής, το ποια ομάδα, πολιτιστικός οργανισμός ή μέσο ενημέρωσης θα μετέχει, και με ποιο μερίδιο, στην πίτα του μεγαλύτερου, σήμερα, διαφημιζόμενου δημόσιου οργανισμού, θα είναι κάτι που θα καθορίζει ο κ. Δημήτρης Μελισσανίδης.

Οι τέσσερις σωματοφύλακες Ο ίδιος ποτέ δεν έκρυψε άλλωστε

τις πολιτικές του προτιμήσεις. Το κουαρτέτο Σαμαρά - Μελισσανίδη Κρανιδιώτη - Καλεντερίδη μοιάζει από παλιά σφιχτά δεμένο, με τον Φ. Κρανιδιώτη, ειδικότερα, να είναι ταυτόχρονα προνομιακός συνομιλητής και μυστικοσύμβουλος του πρωθυπουργού, ενώ ο τέταρτος των... σωματοφυλάκων, Σ. Καλεντερίδης, έχει εκφράσει δημοσίως την ευγνωμοσύνη του στον «Τίγρη» - πληροφορίες δε, τον θέλουν να είναι πολύ κοντά του και σήμερα. Τους ενώνει άλλωστε, και τους τέσσερις, από το παρελθόν, αυτό το πατριωτικό, σύμφωνα με τη δική τους θεώρηση, μπλοκ. Για την ιστορία, πάντως, τα τρία από τέσσερα πλοία του στόλου Μελισσα-

νίδη (Aegean Shipping) ταξιδεύουν σήμερα στις θάλασσες με σημαία Λιβερίας και μόνο το τέταρτο με τη γαλανόλευκη. Παράλληλα, βέβαια, με τα νέα τζάκια, υπάρχουν και τα παλιά, που προσπαθούν να διατηρήσουν «κεκτημένα», να πάρουν νέα συμβόλαια, όπως για παράδειγμα, η οικογένεια Μπόμπολα, που μέσω της γαλλικής Suez πλασάρεται για την πώληση της ΕΥΑΘ - το ειδικό βάρος που θα έχουν στο εξής τόσο η συγκεκριμένη όσο και οι άλλες παλιές «οικογένειες» παραμένει προς απόδειξη.

Ιδρυτικό και νόμισμα Για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπάρχουν και άλλα μείζονα ζητήματα την τρέχουσα περίοδο: μέτρα και κοινωνική ατζέντα κυρίως, αλλά και προετοιμασία του ιδρυτικού συνεδρίου. Εκτός απροόπτου η Κ.Ε. θα γίνει μία εβδομάδα μετά την προαναγγελθείσα ημερομηνία (άρα, στις 18 -19 Μαΐου), όπου ένα από τα θέματα που θα κυριαρχήσει, θα είναι αυτό της νομισματικής πολιτικής. Ο εκπρόσωπος Τύπου Π. Σκουρλέτης θύμισε, καθαρά, τη θέση του κόμματος που συνίσταται στο τρίπτυχο: εκτός μνημονίων και τρόικας - εντός Ευρωζώνης - συμμαχία με τους λαούς της Ευρώπης. Στον αντίποδα, η «Αριστερή Πλατφόρμα» και ο Π. Λαφαζάνης θα ανοίξουν τα χαρτιά τους στην Κ.Ε., ρίχνοντας βάρος στην απόφαση του ΑΚΕΛ.

ΑΚΕΛ: Η «πολιτική πρόταση για έξοδο από το Μνημόνιο» ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Την πρότασή του για την έξοδο της Κύπρου από το Μνημόνιο, η οποία συνοδεύεται από τη διερεύνηση των δυνατοτήτων και προϋποθέσεων εξόδου και από την Ευρωζώνη, έδωσε στη δημοσιότητα την Παρασκευή το ΑΚΕΛ. Η πρόταση του ΑΚΕΛ, που όπως τονίζεται εισαγωγικά «σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί οδηγό εξόδου από το ευρώ», αλλά «ένα συνολικό πλαίσιο - πρόταση για την έναρξη διαδικασίας επίτευξης κοινωνικής και πολιτικής συμφωνίας» αποτελείται από ένα κείμενο 73 σελίδων που επιγράφεται «Πολιτική πρόταση για έξοδο από το Μνημόνιο», και συνοδεύεται από επτασέλιδο «Ειδικό παράρτημα - μελέτη των νομικών και θεσμικών δυνατοτήτων εξόδου της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Ευρωζώνη». Το ΑΚΕΛ εκκινεί από την παραδοχή ότι η επιλογή πορείας εκτός Μνημονίου θα πρέπει να απαντά

στο «καθοριστικό ζήτημα της παροχής ρευστότητας προς την οικονομία (...)» και ότι «η μόνη επιλογή που απαντά σε αυτό το δεδομένο είναι η παροχή ρευστότητας με έκδοση εγχώριου νομίσματος». Το ΑΚΕΛ επίσης διαπιστώνει ότι οι ευρωπαϊκές συνθήκες δεν προβλέπουν μηχανισμό εξόδου από την Ευρωζώνη παρά μόνο από την Ε.Ε. και διερευνά το νομικό σκέλος μιας τέτοιας διαδικασίας. Να σημειωθεί ότι μεταξύ των επιλογών αναφέρεται και η λύση της «προσωρινής εξόδου από το ευρώ». Σύμφωνα με την ανάλυση του ΑΚΕΛ, η ζημιά η οποία έχει συντελεστεί στην Κύπρο από τις αποφάσεις του Eurogroup σε συνδυασμό με την εφαρμογή του Μνημονίου αλλά και τις πολιτικές λιτότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη «οδηγούν σε κοινωνική εξαθλίωση». «Η έξοδος από το ευρώ», αναφέρει το ΑΚΕΛ, «θα αποτελούσε σοβαρό πλήγμα για το τραπεζικό σύστημα, αλλά στην περίπτωση της Κύ-

Η πρόταση του ΑΚΕΛ «σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί οδηγό εξόδου από το ευρώ», αλλά «ένα συνολικό πλαίσιο πρόταση για την έναρξη διαδικασίας επίτευξης κοινωνικής και πολιτικής συμφωνίας» πρου αυτό έχει ήδη συντελεστεί». Ειδικά για την Κύπρο εκτιμάται «πιθανή αύξηση της ανεργίας πέραν του 20%, μείωση της κατανάλωσης κατά 12,3% το 2013 και επιπλέον 5,6% το 2014». «Η σημασία της συντεταγμένης ε-

ξόδου από το ευρώ είναι συνυφασμένη», για το ΑΚΕΛ, «με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης της αποπληρωμής του εξωτερικού χρέους με τους δανειστές της χώρας». Επιχειρηματολογώντας για την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, το ΑΚΕΛ εκτιμά ότι «θα προσφέρει μέσω της υποτίμησής του σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα», ενώ συνδέει την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα με την «εφαρμογή ενος νέου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης με ενίσχυση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της οικονομίας και αναδιάρθρωση του τριτογενούς». Το ΑΚΕΛ αναγνωρίζει ότι «ο βαθμός υποτίμησης του νομίσματος είναι πρακτικά αδύνατο να προβλεφθεί» και πως «η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι ο πληθωρισμός τείνει να αυξάνεται σε οικονομίες με πτώση συναλλαγματικής ισοτιμίας». Στη μελέτη του ΑΚΕΛ, αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στο ενεργειακό

ζήτημα, με βάση τέσσερις παραδοχές, ότι η «έξοδος από το Μνημόνιο εξανεμίζει τις όποιες επιβουλές της τρόικας για εκμετάλλευση φυσικού αερίου», ότι ο ενεργειακός σχεδιασμός της Ε.Ε. είναι τέτοιος που επιτρέπει και την πίεση της Ε.Ε. προς την Κύπρο αλλά και την πίεση από την πλευρά της Κύπρου προς την Ε.Ε. και τρίτον επισημαίνεται ότι «η άμεση υλοποίηση του τερματικού θα επιτρέψει την αυτόνομη αξιοποίηση των κοιτασμάτων και τη μεταφορά του φυσικού αερίου προς την αγορά». Η ασφάλεια του ενεργειακού σχεδιασμού «θα πρέπει να εξασφαλιστεί σε κάθε περίπτωση με νέες συμμαχίες, ώστε να υλοποιηθεί ο συνολικός σχεδιασμός.» * Το πλήρες κείμενο της πρότασης του ΑΚΕΛ δημοσιεύεται στη διαδικτυακή έκδοση της «Αυγής».

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Το ΑΚΕΛ ζητάει …θυσίες ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΛΙΟΥ

Υπεύθυνη, σοφή και ρεαλιστική η απόφαση του ΑΚΕΛ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ*

Με την ψήφιση από την κυπριακή Βουλή της δανειακής σύμβασης και του Μνημονίου με μια ψήφο διαφορά, έκλεισε η πρώτη φάση της νέας κυπριακής τραγωδίας. Αρχίζει τώρα ο Γολγοθάς για τον κυπριακό λαό, με απροσδιόριστες συνέπειες στο μέλλον του. Ωστόσο υπάρχει ελπίδα. Εκτός από τη δεδομένη λαϊκή αντίδραση στις απαράδεκτες δεσμεύσεις της «τρόικα» (Ε.Ε. - ΔΝΤ - ΕΚΤ), για τις οποίες ο ελληνικός λαός έχει ίδια πείρα, υπάρχει η απόφαση του ΑΚΕΛ, που δίνει ελπίδες γρήγορης ανατροπής, ενώ ανοίγει νέους ορίζοντες στην πάλη των αριστερών δυνάμεων για την ανατροπή του νεοφιλελεύθερου οικοδομήματος της Ευρωζώνης. Ειδικότερα, η απόφαση του ΑΚΕΛ πρώτον αφορά σε αναζήτηση λύσης εκτός «δανειακής σύμβασης» και «Μνημονίου», δεύτερον, είναι πιθανόν μια τέτοια λύση να οδηγήσει εκτός Ευρωζώνης, γεγονός που απαιτεί διαπραγμάτευση για συντεταγμένη αποδέσμευση με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου, τρίτον, η συγκεκριμένη επιλογή δημιουργεί δυσκολίες, οι οποίες ωστόσο μπορούν να αντιμετωπιστούν στη βάση νέου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης και, τέταρτον, η πρόταση τίθεται στο δημόσιο διάλογο και η τελική απόφαση θα ληφθεί από τον κυπριακό λαό με δημοψήφισμα. Πρόκειται για υπεύθυνη, σοφή και ρεαλιστική απόφαση, που ίσως αποδειχτεί και ιστορική. Ξαναδίνει πολιτική ηγεμονία στο ΑΚΕΛ και φανερώνει ότι παρά τα λάθη και τις παραλείψεις της κυβέρνησης Χρι-

στόφια (μη έγκαιρη διάγνωση και αποτροπή της κρίσης) είναι σε θέση να επανακαθορίζει την πολιτική ατζέντα, με άξονα τα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Ωστόσο η απόφαση του ΑΚΕΛ υπερβαίνει τα στενά όρια της Κύπρου και δείχνει ότι στους «μονόδρομους» της Ευρωζώνης και της πολιτικής της «πάση θυσία» παραμονή στο ευρώ της κυβέρνησης Ν.Δ. ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜ.ΑΡ., υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Δεν είμαστε στο 2001, αλλά στο 2013 και έχει πλέον

Η απόφαση του ΑΚΕΛ δίνει ελπίδες γρήγορης ανατροπής, ενώ ανοίγει νέους ορίζοντες στη πάλη των αριστερών δυνάμεων για την ανατροπή του νεοφιλελεύθερου οικοδομήματος της Ευρωζώνης διαφανεί ότι Ευρωζώνη σημαίνει «κολαστήριο» λαών και εργαζόμενων. Αυξάνουν μάλιστα οι ποικίλες φωνές (πρόσφατα, του Γερμανού νομπελίστα Γκίντερ Γκρας) για το «αβίωτο» της Ευρωζώνης και τη δυσμενή μεταχείριση του ελληνικού λαού. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι φωνές από στελέχη της ευρωπαϊκής Αριστεράς, όπως του Όσκαρ Λαφοντέν του Die Linke Γερμανίας, ο οποίος δήλωσε τελευταία ότι είναι προτιμότερη η διάλυση της Ευρωζώνης και η συντεταγμένη επιστροφή στα εθνικά νομίσματα για

να αποφευχθούν περαιτέρω κλυδωνισμοί. Αυτή η διαπίστωση έχει ιδιαίτερη σημασία για τις αριστερές δυνάμεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες χώρες, που στην ουσία αναζητούν αριστερές λύσεις εντός της «Ευρωζώνης», προβάλλοντας ως στρατηγική «όλες οι χώρες μαζί» να ανατρέψουμε το νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα και να το επαναθεμελιώσουμε με όρους λαών και εργαζόμενων. Το ανέφικτο αφορά το «όλες τις χώρες μαζί» διότι παραγνωρίζει την ασύμμετρη ανάπτυξη του κινήματος και τη διαφορετική χρονικά ωρίμανση των συνθηκών ανατροπής, χαρακτηρίζοντας, από την άλλη κάθε ιδέα αριστερής πολιτικής εκτός ορίων Ευρωζώνης ως «εθνική αναδίπλωση», «εθνική απομόνωση» κ.ο.κ. Ωστόσο και εδώ πληθαίνουν οι φωνές (στην Ελλάδα, στην Κύπρο και σε άλλες χώρες), ότι όχι μόνο δεν είναι «ταμπού» η αναζήτηση αριστερής λύσης εκτός Ευρωζώνης, αλλά αντίθετα προβάλλει ως ρεαλιστικότερος δρόμος, ξεκινώντας με αριστερές κυβερνήσεις σε μια - δυο τρεις χώρες και στην πορεία επαναθεμελίωση του οράματος προς μια «Ένωση Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών της Ευρώπης». Κατά συνέπεια, οι παραπάνω απόψεις και η απόφαση του ΑΚΕΛ αποτελούν, κατά τη γνώμη μου, στοιχεία που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν από τον ΣΥΡΙΖΑ, στις επιλογές που θα γίνουν στο επικείμενο Συνέδριο, ώστε να γειωθεί με ρεαλιστικότερους όρους η πολιτική και κινηματική του αξιοπιστία στην ελληνική κοινωνία.

* Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ οικονομικών και μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ

«Αυτή η λύση [σ.σ.: της εξόδου από το ευρώ] είναι μια επίσης επώδυνη επιλογή. Οι αναμενόμενες συνέπειές της δημιουργούν την ανάγκη μέγιστης λαϊκής στήριξης και απαιτούν θυσίες». Θέση 6 της απόφασης της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, 29/4/2013 Η Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ αποφάσισε προχθές να προτείνει την έξοδο της Κύπρου από το ευρώ. Οι συντάκτες του μονοσέλιδου κειμένου της απόφασης επαναλαμβάνουν τρεις(!) φορές ότι η απόφαση αυτή είναι αποτέλεσμα «επιστημονικής μελέτης». Δεν ανακοινώνουν όμως τα επιχειρήματα αυτής της μελέτης. Οι εργαζόμενες και λαϊκές τάξεις στην Κύπρο που αγωνιούν για το μέλλον τους διαβάζουν ότι η εναλλακτική λύση που τους προτείνει το κόμμα τους είναι και πάλι... θυσίες. Ποια είναι λοιπόν η διαφορά της τωρινής πολιτικής του ΑΚΕΛ από την πολιτική του κάθε μνημονιακού Αναστασιάδη; Οι εργαζόμενοι και άνεργοι της Κύπρου δεν μπορούν να βρουν την απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα διαβάζοντας τη συνέχεια της απόφασης της Κ.Ε. Διαβάζουν ότι η στρατηγική αυτή είναι «σοβαρή», ότι δίνει προοπτική «ανάπτυξης» σε ένα άδηλο μέλλον. Η «ανάπτυξη»1 παρουσιάζεται σαν κάτι ουδέτερα καλό. Τα ερωτήματα των εργαζομένων και των ανέργων σχετικά με τον μισθό τους, τις θέσεις εργασίας τους, τη συνοχή της κυπριακής κοινωΗ πρόταση για έξοδο νίας μένουν αναπάντητα. Εκείνο από το ευρώ σημαίνει που προέχει για την Κ.Ε. είναι να ότι προσδοκάται διαπραγματευθεί η Κύπρος με την Ευρωπαϊκή Ένωση για μια «συντεη αναβάθμιση ταγμένη έξοδο». της ανταγωνιστικής Ποιο είναι το επίδικο αυτής της θέσης του κυπριακού διαπραγμάτευσης; Πρέπει να στακεφαλαίου μέσω ματήσει η λιτότητα; Πρέπει να ακολουθείται πολιτική για το ξεπέτης υποτίμησης ρασμα της κρίσης υπέρ του κόσμου του νομίσματος. της εργασίας και σε βάρος του κεΗ υποτίμηση του φαλαίου και όλων όσοι κερδοσκόπησαν εκμεταλλευόμενοι το oﬀνομίσματος shore καθεστώς και την ανύπαρκτη είναι ταυτόχρονα φορολογία του μεγάλου πλούτου; υποτίμηση της τιμής Καμία απάντηση από το ΑΚΕΛ. της εργασιακής Δυστυχώς η ανακοίνωση της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ δείχνει δύο πράγδύναμης ματα. Το ένα είναι ότι το κόμμα, ακριβώς λόγω της διαχρονικής του στάσης σχετικά με τα επίδικα που αναφέραμε, βρίσκεται σε δυσχερή θέση. Αυτό όμως είναι το έλασσον ζήτημα. Το μείζον είναι ότι το ΑΚΕΛ δεν δείχνει τη διάθεση να αντιπαρατεθεί ουσιαστικά στον νεοφιλελευθερισμό. Η πρόταση για έξοδο από το ευρώ, αυτή καθ’ αυτή, σημαίνει ότι προσδοκάται η αναβάθμιση της ανταγωνιστικής θέσης του κυπριακού κεφαλαίου μέσω της υποτίμησης του νομίσματος. Η υποτίμηση του νομίσματος, όπως πολλές φορές έχω εξηγήσει, είναι ταυτόχρονα υποτίμηση της τιμής της εργασιακής δύναμης. Το καλάθι των προϊόντων που χρειάζεται η εργαζόμενη για να ζήσει, ο μισθός της, θα μειωθεί μέσω της νομισματικής υποτίμησης. Θα ακριβύνουν γι’ αυτήν και τα εισαγόμενα προϊόντα (θα γίνουν απλησίαστα) και τα εγχώρια, λόγω του ότι τα ενδιάμεσα κεφαλαιουχικά αγαθά που απαιτούνται για την παραγωγή των εγχώριων προϊόντων είναι επίσης εισαγόμενα. Αυτή η υποτίμηση μισθού που συνεπάγεται η νομισματική υποτίμηση θα έρθει να προστεθεί στην ήδη υπάρχουσα υποτίμηση λόγω των Μνημονίων. Ταυτόχρονα τα ιδιωτικά χρέη θα εκτοξευθούν με αποτέλεσμα μεγάλο αριθμό χρεωκοπιών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Από τη νομισματική υποτίμηση θα κερδίσουν άμεσα μόνο ορισμένες μερίδες του κεφαλαίου. Από τους εργαζόμενους ζητούνται και πάλι θυσίες, και άλλες θυσίες στο όνομα της «εθνικής ενότητας», και με καρότο μια «ανάπτυξη» που μπορεί να έρθει (αλλά μπορεί και όχι) μετά από αρκετά χρόνια. Το ΑΚΕΛ και κάθε κόμμα της Αριστεράς στην Ευρώπη έχει δύο δρόμους να επιλέξει. Ή να ευνοήσει την εθνικοποίηση του ανταγωνισμού ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις για το ποιος θα πληρώσει την κρίση, ή να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των εργαζόμενων σε συμμαχία με τους εργαζόμενους στις άλλες χώρες της Ε.Ε. ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό. Στον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ έχουμε αποφασίσει τι θέλουμε. Δες το άρθρο μου: «Η ‘ανάπτυξη’ των Μνημονίων και η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ http://www.avgi.gr/article/246040/i-

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

TO ΘΕΜΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΟΥΤΑΡΗΣ, ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ:

Σημασία έχει ποιος καθορίζει την τιμή «Είναι αλήθεια ότι σε όλη την Ευρώπη η τάση είναι οι εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης να αποϊδιωτικοποιούνται, διότι αποδείχτηκε ότι με τους ιδιώτες τα πράγματα έγιναν χειρότερα για τους πολίτες και το περιβάλλον» υποστηρίζει και προσθέτει ότι «στην παρούσα συγκυρία η καλύτερη λύση είναι η ΕΥΑΘ να περάσει υπό μια μητροπολιτική διοίκηση όλων των δήμων της Θεσσαλονίκης που υδροδοτούνται από την εταιρεία». Για τον ίδιο πάντως, «δεν έχει σημασία αν την ΕΥΑΘ την έχει ο Ροκφέλερ ή ο Στάλιν», αλλά το ποιος θα καθορίζει την τιμή του νερού και κυρίως να παραμείνει στο κράτος η υποχρέωση της συντήρησης του δικτύου και της επέκτασης των υποδομών.

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΜΗΤΑΦΙΔΗΣ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΗΣ «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΟΛΗ»:

Χαιρετίζουμε την απόφαση για δημοψήφισμα «Χαιρετίζουμε την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης για τη διενέργεια δημοψηφίσματος κατά της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, που αποτελεί το επιστέγασμα προηγούμενων ρητών αποφάσεών του για τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της, όπως και του ΟΛΘ. Χαιρετίζουμε τις αποφάσεις δημοτικών συμβουλίων δήμων του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την ΕΥΑΘ. Αποφάσεις-ορόσημα στις οποίες πρωτοστάτησαν και εργάστηκαν οι αυτοδιοικητικές δυνάμεις που πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ και υποστήριξαν τα κινήματα της πόλης. Οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές πόλεις, που γεύτηκαν τους πικρούς καρπούς της ιδιωτικοποίησης, με σαρωτικά σε ποσοστά συμμετοχής τοπικά δημοψηφίσματα ανακτούν τη διαχείριση του νερού και το θέτουν υπό δημόσιο - κοινωνικό έλεγχο. Η μόνη απάντηση στον εντεινόμενο αυταρχισμό των νεόκοπων ‘εθνοσωτήρων’ είναι η άμεση δημοκρατία των πολιτών. Δημοκρατία στο νερό τώρα, χωρίς περισπασμούς και αυταπάτες ότι μπορούμε να αποτρέψουμε την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ συμμετέχοντας στη διαδικασία ξεπουλήματός της από το ΤΑΙΠΕΔ!».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΡΧΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΥΑΘ:

Θα παλέψουμε για να μην γίνει το νερό εμπόρευμα «Το δημοψήφισμα μπήκε στον ‘χάρτη’ της πόλης. Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου ήταν μια πρώτη νίκη της πρωτοβουλίας ‘SOSTE το νερό’ και γενικότερα του κινήματος ενάντια στο ξεπούλημα της ΕΥΑΘ. Οι εργαζόμενοι της εταιρείας έχουμε καταστήσει σαφές ότι θα παλέψουμε σκληρά για να μη γίνει το νερό εμπόρευμα στα χέρια ιδιωτών, για να παραμείνει κοινωνικό αγαθό. Χαιρετίζουμε την απόφαση του δήμου και καλούμε και τους άλλους δήμους να λάβουν σχετικές αποφάσεις και κυρίως δεν εφησυχάζουμε. Θα πιέσουμε να γίνει το δημοψήφισμα και παράλληλα καλούμε τους πολίτες της Θεσσαλονίκης να αντιδράσουν δυναμικά στο ξεπούλημα του νερού. Αν η ΕΥΑΘ περάσει στα χέρια ιδιώτη ή ιδιωτών, είναι βέβαιο ότι η τιμή του νερού θα αυξηθεί, η ποιότητά του θα χαλάσει και ένα μεγάλο κομμάτι καταναλωτών, που σήμερα αδυνατεί να αποπληρώσει τους λογαριασμούς του στην εταιρεία , θα σταματήσει να έχει πρόσβαση στο νερό».

Μικρότερο του αναμενόμενου αποδείχτηκε το επιχειρηματικό ενδιαφέρον για την εξαγορά του 51% της ΕΥΑΘ. Τελικά δύο συμπράξεις με ελληνικές και ξένες εταιρείες, ένας ομογενής επιχειρηματίας ορμώμενος εκ της Ρωσίας και μια κίνηση εργαζομένων της ΕΥΑΘ και πολιτών δήλωσαν ενδιαφέρον να αποκτήσουν την ΕΥΑΘ, ενώ πιο ισχυροί «παίκτες» θεωρούνται ήδη οι δύο κοινοπραξίες. Η πρώτη κοινοπραξία είναι μεταξύ του γαλλικού ομίλου Suez, που ήδη κατέχει το 5%, και της Ελλάκτωρ του κ. Μπόμπολα. Από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι συζητήσεις για την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ στελέχη της εταιρείας δεν έκρυβαν ότι το παιχνίδι του ξεπουλήματος θα παιχτεί με «σημαδεμένη τράπουλα» για να περάσει το νερό στη συγκεκριμένη επιχειρηματική σύμπραξη. Ουδείς εξεπλάγη λοιπόν από την εκδήλωση ενδιαφέροντος που κατέθεσαν, το αντίθετο θα προκαλούσε μεγάλη έκπληξη στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ. Η δεύτερη κοινοπραξία έρχεται να αποδείξει ότι κράτη που σέβονται την άποψη το νερό είναι δημόσιο αγαθό και άρα δεν το πωλούν ούτε το εκχωρούν σε ιδιώτες έρχονται ως επιχειρηματίες κερδοσκοπήσουν σε βάρος άλλων πολιτών. Εάν λοιπόν η συγκεκριμένη κοινοπραξία αναλάβει την ΕΥΑΘ, η εταιρεία θα συνεχίσει τρόπον τινά να είναι και ολίγον κρατική, αλλά απλώς θα ανήκει στο κράτος του Ισραήλ, μέσω της κρατικής εταιρείας υδάτων Mekorot, η οποία συμπράττει με τους ομίλους ΓΕΚ - Τέρνα και Αποστολόπουλου, αλλά και την ισπανική Aqualia, μία ακόμη ισραηλινή εταιρεία και την κορεατική LG Hitachi. Η συγκεκριμένη κοινοπραξία μάλιστα σκοπεύει να «χτυπήσει» αργότερα και την ΕΥΔΑΠ, ώστε να ελέγχει το νερό στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας. Τρίτος «μνηστήρας» για την απόκτηση της ΕΥΑΘ είναι ο ομογενής Ιβάν Σαββίδης, που ήδη έχει αγοράσει τον ΠΑΟΚ, τη ΣΕΚΑΠ και έχει εκμισθώσει για ένα χρόνο το ξενοδοχείο «Μακεδονία Παλλάς». Ωστόσο μέχρι στιγμής βρίσκεται σε αναζήτηση εταιρίας που να έχει τριετή εμπειρία στη διαχείριση συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης σε πόλεις άνω των 500.000 κατοίκων, όπως προβλέπει ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ. Η τελευταία εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στον διαγωνισμό έχει κυρίως πολιτικό χαρακτήρα και είναι της «Κίνησης 136», που στοχεύει στο να μετατραπεί η ΕΥΑΘ σε εταιρεία λαϊκής βάσης. Ήδη θεωρείται βέβαιο ότι στο δεύτερο στάδιο θα περάσουν μόνο οι δύο κοινοπραξίες, εφόσον βέβαια συνεχίσουν και αυτές να ενδιαφέρονται. Σε κάθε περίπτωση όσοι περάσουν στη δεύτερη φάση θα έχουν πρόσβαση στην εικονική αίθουσα τεκμηρίωσης και στα άλλα στοιχεία της ΕΥΑΘ, αλλά και στο σχέδιο επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης που έχει υπογρά-

Να αποφασίσει ο λαός της πόλης και να μην πωληθεί η εταιρεία αποφάσισε στις αρχες της προηγούμενης εβδομάδας το δημοτικό συμβούλιο της Θεσσαλονίκης και από πολλούς η απόφαση χαρακτηρίζεται ιστορική νίκη. Πάντως θα χρειαστεί ακόμη πολύς αγώνας από την κοινωνία για να γίνει πράξη το δημοψήφισμα

Τέσσερις οι «μνηστήρες», οι εξής δύο... ψει η εταιρεία για τη διαχείριση των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, η οποία λήγει το 2031. Αυτή η σύμβαση πρόκειται να επεκταθεί με την πώληση του 51% των μετοχών της εταιρείας σε ιδιώτες. Να σημειωθεί επίσης ότι από την προκήρυξη του διαγωνισμού προκύπτει πως οι «μνηστήρες» της ΕΥΑΘ θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον 80 εκατ. ευρώ και να έχουν ύψος δανεισμού που δεν είναι ανώτερο από τον συντελεστή 5,5 επί των καθαρών κερδών τους προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων. Βάσει δε της εμπειρίας που απαιτείται, η δεύτερη κοινοπραξία δείχνει καλύτερα προετοιμασμένη, διότι η μία ισραηλινή εταιρεία φέρεται να έχει μεγάλη εμπειρία στη διαχείριση και εκμετάλλευση της λυματολάσπης.

Η «Κίνηση 136» Όταν το θέμα της ιδιωτικοποίησης αρχικά του 40% της ΕΥΑΘ σε «τιμή ευκαιρίας» μέσω του ΤΑΙΠΕΔ μπήκε στο τραπέζι από την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, οι εργαζόμενοι της εταιρείας σκέφτηκαν ότι τα περίπου 80 εκατομμύρια ευρώ που εικάζεται ότι θα είναι το τίμημα που θα ζητηθεί αν επιμεριστούν στα υπάρχοντα υδρόμετρα αντιστοιχεί σε 136 ευρώ ανά σύνδεση. Με αυτή τη λογική απευθύνθηκαν σε πρωτοβουλίες πολιτών, συλλογικότητες και πολιτικά κόμματα και το καλοκαίρι του 2011, στο πλαίσιο και της ζύμωσης ιδεών στο κίνημα των «Αγανακτισμένων» του Λευκού Πύργου γεννήθηκε η «Κίνηση 136». Οι πρωτεργάτες της, συνδικαλιστές και εργαζόμενοι της ΕΥΑΘ, προσπάθησαν να επικοινωνήσουν την ιδέα σε δήμους

και φορείς και από πολλούς έλαβαν θετικά σχόλια. Σήμερα τα ενεργά μέλη της κίνησης εκτιμάται ότι είναι περισσότερα από 700, ενώ οι προεγγραφές πολιτών που δηλώνουν ότι είναι διατεθειμένοι να διαθέσουν το μερίδιο που τους αναλογεί για να γίνει η ΕΥΑΘ εταιρεία λαϊκής βάσης ανέρχονται σε 2.500 έως 3.000. Τα περισσότερα ενεργά μέλη της κίνησης συμμετέχουν και στην πρωτοβουλία «SOSTE το νερό», που αυτό το διάστημα προωθεί την ιδέα δημοψηφίσματος για το νερό. Ωστόσο συλλογικότητες που αντιτίθενται στο ξεπούλημα της ΕΥΑΘ είναι επιφυλακτικές έναντι του συγκεκριμένου εγχειρήματος υποστηρίζοντας ότι η απάντηση στην ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας δεν μπορεί να είναι η εξαγορά της από τους πολίτες, που ήδη έχουν πληρώσει για τις υποδομές. Όπως χαρακτηριστικά λένε, «σήμερα είναι η ΕΥΑΘ, αύριο θα είναι το λιμάνι, σε λίγο μπορεί να είναι ένα νοσοκομείο... Κάθε φορά θα καλούνται οι πολίτες να εξαγοράσουν αυτά που τους ανήκουν;». Σε κάθε περίπτωση η «Κίνηση 136» συσπειρώνει πολίτες στον αγώνα κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού, ενώ στόχος της είναι η ΕΥΑΘ, εφόσον περάσει στα χέρια των πολιτών, να μην έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα και να ασκεί κοινωνική πολιτική και δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Η πρόταση που κατέθεσε στο ΤΑΙΠΕΔ πιθανότατα δεν θα έχει καμία τύχη, αλλά η κίνηση είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τον αγώνα της. Μ.ΠΛ.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

TO ΘΕΜΑ

Μισόλογα από τον Μπουτάρη για την πώληση της ΕΥΑΘ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΜΑΡΟΥΛΑ ΠΛΗΚΑ

«Δώσαμε το αίμα μας για να προστατέψουμε το δίκτυο ύδρευσης όταν αποχωρούσαν τα ναζιστικά στρατεύματα από τη Θεσσαλονίκη και τώρα οι σύγχρονοι ‘εθνοσωτήρες’ το παραδίδουν αμαχητί» έλεγε ένας παλιός αντιστασιακός που παρά το προχωρημένο της ηλικίας του βγήκε στον δρόμο για να αγωνιστεί να παραμείνει η ΕΥΑΘ υπό κρατικό έλεγχο. Ο ίδιος μαζί με εκατοντάδες άλλους «πανηγύριζε» μόλις το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης πήρε θέση ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού και υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος, μια απόφαση που χαρακτηρίζεται «ιστορική» από πολλές πλευρές. Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη νίκη της πρωτοβουλίας φορέων και πολιτών «SOSTE το νερό», η οποία το προσεχές διάστημα θα ζητήσει από όλους τους δήμους της Θεσσαλονίκης να υιοθετήσουν το δημοψήφισμα ενάντια στο ξεπούλημα της ΕΥΑΘ. Θα γίνει όμως αυτό το δημοψήφισμα; Σύμφωνα με όσα είπε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γ. Μπουτάρης στην «Αυγή», μάλλον δύσκολα ο κεντρικός δήμος θα εφαρμόσει την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Τα εάν, τα εφόσον και οι προϋποθέσεις ήδη μπαίνουν στο τραπέζι και όλα δείχνουν ότι θα χρειαστεί αρκετός χρόνος και μεγάλη πίεση από την ίδια την κοινωνία για να γίνει πράξη το δημοψήφισμα.

Ξεκίνησε το πισωγύρισμα... «Ναι μεν ο ‘Καλλικράτης’ προβλέπει τέτοιου τύπου δημοψηφίσματα, αλλά το προεδρικό διάταγμα που θα ορίζει τους κανόνες και τις διαδικασίες δεν έχει υπογραφεί. Με λίγα λόγια, αν θέλαμε να κάνουμε άμεσα το δημοψήφισμα, δεν θα μπορούσαμε...» υποστηρίζει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος κάθε άλλο παρά πολέμιος των ιδιωτικοποιήσεων είναι. Στο θέμα της ΕΥΑΘ, ωστόσο, θεωρεί ότι το τίμημα με το οποίο δρομολογείται να ιδιωτικοποιηθεί είναι «αστείο» και εκτιμά ότι η όλη διαδικασία γίνεται με πρόχειρο τρόπο «και άρα δεν θα βγει σε καλό». Έτσι προκρίνει ως καλύτερη λύση να αναλάβουν τη διαχείριση της ΕΥΑΘ οι δήμοι που υδροδοτούνται από την εταιρεία, ενώ την ευθύνη για τη συντήρηση των δικτύων ύδρευσης αποχέτευσης και την επέκτασή των υποδομών θα πρέπει να την έχει το κράτος. Ενστάσεις έχει ο Γ. Μπουτάρης και αναφορικά με το ερώτημα πάνω στο οποίο θα κληθούν να απαντήσουν οι πολίτες στο δημοψήφισμα. Όπως υποστηρίζει, το «ναι ή όχι στην ιδιω-

τικοποίηση» θα οδηγήσει σε λάθος συμπεράσματα και ο ίδιος θα προτιμούσε να μην είναι ένα το ερώτημα, αλλά περισσότερα. Τονίζει τέλος ότι θα πρέπει να δοθεί μεγάλο βάρος στο κομμάτι της αποχέτευσης και κυρίως στη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού, όπου παίζεται και η ρύπανση του Θερμαϊκού και όχι μόνο. «Έχει σημασία και οφείλουμε να προσέξουμε να μην αντικαταστήσουμε το ιδιωτικό με ένα δημοτικό μονοπώλιο, γιατί όλα τα μονοπώλια λειτουργούν εις βάρος του καταναλωτή και του δημότη» καταλήγει. Διαφορετική άποψη εκφράζουν εκπρόσωποι της πρωτοβουλίας «SOSTE το νερό» που απευθύνθηκαν σε έγκριτους συνταγματολόγους και σημειώνουν ότι «δεν υπάρχει κανένα νομικό πρόβλημα, (πολιτική) θέληση να υπάρχει...» τονίζοντας ότι θα συνεχίζουν τον αγώνα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Χρόνια την προετοιμάζουν για τον «μνηστήρα» Διόλου απίθανο ωστόσο δεν είναι οι διαδικασίες για το ξεπούλημα έναντι «πινακίου φακής» της ΕΥΑΘ να ολοκληρωθούν έως ότου στηθούν οι κάλπες. Εξάλλου η ΕΥΑΘ ετοιμάζεται εδώ και χρόνια για την πλήρη ιδιωτικοποίησή της από τις διοικήσεις της και τις κυβερνήσεις. Το πρώτο βήμα έγινε το 2001, επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ, όταν η εταιρεία μπήκε στο χρηματιστήριο. Στη συνέχεια το 2008 η κυβέρνηση της Ν.Δ. προσπάθησε να την ιδιωτικοποιήσει, αλλά τελικά δεν πρόκανε και στη συνέχεια το 2011 (και αφού ο Γ. Παπανδρέου αθέτησε αμέσως την προεκλογική του δέσμευση ότι το νερό είναι κοι-

Το δημοτικό συμβούλιο της Θεσσαλονίκης υπέρ του δημοψηφίσματος και κατά της πώλησης σε ιδιώτες «Ναι μεν, αλλά» από τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης νωνικό αγαθό και δεν πωλείται) η εταιρεία πέρασε στο ΤΑΙΠΕΔ και βγαίνει τώρα στο σφυρί. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα αυτά τα χρόνια η ΕΥΑΘ συρρικνώνεται δραστικά. Είχε περισσότερους από 700 υπαλλήλους και σήμερα έχει περίπου 250, παρά το γεγονός ότι οι καταναλωτές αυξήθηκαν κατά περίπου 80.000 την τελευταία δεκαετία. Τα δίκτυα υδροδότησης και αποχέτευσης έχουν αφεθεί στη μοίρα τους, προκειμένου η εταιρεία να εμφανίζει μεγαλύτερα κέρδη και να γίνεται πιο ελκτική για τους υποψήφιους «επενδυτές». «Ανά πάσα στιγμή η Θεσσαλονίκη κινδυνεύει να μείνει χωρίς νερό. Το δίκτυο σε πάρα πολλά σημεία είναι ‘σουρωτήρι’ και ένα ατύχημα, όπως αυτό του 2004 στους μεγάλους αγωγούς που μεταφέρουν το νερό της Αραβησσού, μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή» υποστηρίζει στέλεχος της ΕΥΑΘ που γνωρίζει πολύ καλά την κατάσταση των δικτύων.

Αναπάντητα ερωτήματα Πέρα από τη γενική παραδοχή

που υπάρχει στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης ότι το νερό ως κοινωνικό αγαθό δεν πρέπει να περάσει σε επιχειρηματικά συμφέροντα ντόπια και ξένα, παράλληλα οι όροι της ιδιωτικοποίησης παραμένουν άγνωστοι και όλα τα κρίσιμα ερωτήματα είναι αναπάντητα στο τραπέζι. * Ουδείς αντιλαμβάνεται, για παράδειγμα, γιατί πρέπει να ξεπουληθεί μια κερδοφόρα εταιρεία και μάλιστα με τρόπο που να εξασφαλίζει στον ιδιώτη ότι από την πρώτη στιγμή που θα την αποκτήσει θα ρέει «ζεστό χρήμα» στα ταμεία της, θα κάνει απόσβεση μέσα σε πέντε - έξι χρόνια και στη συνέχεια θα συσσωρεύει κέρδη. * Ουδείς γνωρίζει πώς θα διευθετηθούν οι δαιδαλώδεις σχέσεις της ΕΥΑΘ με την ΕΥΑΘ Παγίων, που έχει τα δίκτυα, ή αν ο ιδιώτης πάρει και «προίκα» τα εκατομμύρια που οφείλει η δεύτερη εταιρεία στην πρώτη για τα έργα που έχει εκτελέσει. * Ουδείς δίνει απαντήσεις, επίσης, για το αν ο ιδιώτης θα πριμοδοτηθεί με τα κέρδη που έχει στα ταμεία της η εταιρεία (το 2012, που ήταν μειω-

μένα σε σχέση με το 2011, έφθασαν τα 18 εκατ. ευρώ) και τα χρωστούμενα από τους καταναλωτές - οφειλέτες που φθάνουν τα 50 εκατ. ευρώ. Διότι έτσι ουσιαστικά η ΕΥΑΘ δεν πωλείται, αλλά χαρίζεται. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι μεγαλύτεροι οφειλέτες της είναι δήμοι και δημόσιοι οργανισμοί... Αναφορικά με το ποιος θα ασκεί την τιμολογιακή πολιτική αξίζει να σημειωθεί ότι ο προηγούμενος διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Κων. Μητρόπουλος ήταν σαφής ότι ο επενδυτής θα έχει κρίσιμο λόγο στην τιμολογιακή πολιτική, όπως και ότι θα έχει την ευθύνη της συντήρησης, αναβάθμισης και επέκτασης του δικτύου... Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι η Θεσσαλονίκη έχει πικρή εμπειρία από τη διαχείριση της Μονάδας Καθαρισμού Αποβλήτων της ΒΙΠΕ, όταν πέρασε σε ιδιώτη. Σήμερα η μονάδα απειλείται με λουκέτο από την αντιπεριφέρεια Θεσσαλονίκης, διότι με την πλημμελή λειτουργία της μολύνει καθημερινά τον Θερμαϊκό...

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

12 Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΗ ΔΕΠΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο ΟΠΑΠ... ανοίγει την «όρεξη» της κυβέρνησης Σύμφωνα με πληροφορίες είναι ιδιαίτερα προβληματισμένοι από τη στάση της ρωσικής εταιρείας, καθώς μέχρι στιγμής η Gazprom φέρεται να είναι διατεθειμένη να βάλει τα περισσότερα χρήματα (όχι πάντως τα 900 εκατ. που διαρρέονταν αρχικά), όμως την ίδια ώρα υπάρχει δυσφορία από τη... δύση, ενώ και η ίδια η εταιρεία προβάλλει συνεχώς νέες απατήσεις.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Η πώληση του ΟΠΑΠ έχει... ανοίξει την «όρεξη» στην κυβέρνηση, ως η πρώτη μεγάλη αποκρατικοποίηση, όπως διατείνονται τα στελέχη της, για αυτό και έπεται πλήθος άλλων «φιλέτων» τα οποία οδεύουν στον... βωμό των Μνημονίων, όπως επιτάσσουν οι απαράβατοι κανόνες των δανειστών μας. Τι κι αν ο ΟΠΑΠ ήταν κερδοφόρος και αναμένεται να συνεχίσει; Τι κι αν δεν πρόκειται για την πλέον παραγωγική επένδυση, όπως... διαφημίζεται, καθώς πρόκειται για «αλλαγή» κεφαλαίων, επί της ουσίας, και όχι για μεταβολή δομικών χαρακτηριστικών; Η κυβέρνηση έπρεπε να βγάλει στο «σφυρί» τον... χρυσοφόρο οργανισμό, ούτως ώστε να αρχίσει να συμπληρώνει το παζλ της εκπλήρωσης του μνημονιακού στόχου των αποκρατικοποιήσεων, ο οποίος για φέτος φτάνει τα 2,6 δισ. ευρώ. Η παραπάνω πώληση - «κοψοχρονιά», όπως υποστηρίζουν ορισμένοι παράγοντες της αγοράς, αποτελεί το «πρόγευμα» των φετινών αποκρατικοποιήσεων, καθώς τώρα αναμένεται να περάσουμε στο κυρίως μενού, αφού οι μπίζνες στην ενέργεια και τα «νερά» βρίσκονται προ των πυλών.

Οι επόμενοι σταθμοί Πλέον, σειρά παίρνουν η ΔΕΠΑ, ο ΔΕΣΦΑ, η ΕΥΑΘ, το Ελ. Βενιζέλος και ο Αστέρας Βουλιαγμένης. Η κυβέρ-

Νέες απαιτήσεις

Η πώληση «κοψοχρονιά» αποτελεί το «πρόγευμα» των φετινών αποκρατικοποιήσεων...

νηση «ποντάρει» πολλά στην ενέργεια, καθώς από την αποκρατικοποίηση ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ, δεδομένης της πώλησης του ΟΠΑΠ, θα επιτευχθεί το 90% του στόχου των φετινών αποκρατικοποιήσεων. Γύρω από τα παραπάνω «φιλέτα» του Δημοσίου... τριγυρίζουν ξένοι και εγχώριοι μεγαλοεπενδυτές μιας και είναι γνωστή η δυσχερής οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας. Οι «μάχες» των υποψηφίων επενδυτών στο παρασκήνιο είναι σε εξέλιξη, με την κυβέρνηση να έχει το ρόλο του... ισορροπιστή της απόδοσης οργανισμών και ακινήτων, έναντι μικρών τιμημάτων σε σχέση τόσο με

την οικονομική όσο και με την άυλη αξία τους.

Η παράταση και οι... λεπτοί χειρισμοί Νέα παράταση στην κατάθεση δεσμευτικών προσφορών για τη ΔΕΠΑ φέρεται να έδωσε το ΤΑΙΠΕΔ, σύμφωνα με πληροφορίες (για 20 Μαΐου), καθώς η ρωσική Gazprom, από τους κύριους διεκδικητές της εταιρείας, μαζί με την επίσης ρωσική Sintez και την αζέρικη Socar, την οποία φέρονται να στηρίζουν οι ΗΠΑ, αξιώνει νέες απαιτήσεις για την αξιολόγηση των οποίων δεν αρκεί το διάστημα μέχρι την Παρασκευή 10

Ενέργεια και «νερό» οι επόμενοι στόχοι Μαΐου και ενώ κανονικά μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα θα έπρεπε να δοθεί το σχέδιο συμφωνίας πώλησης. Η συγκεκριμένη συμφωνία απαιτεί ιδιαίτερα λεπτούς χειρισμούς από την κυβέρνηση, καθώς φαίνεται ότι υπάρχουν αντικρουόμενα εθνικά συμφέροντα, οπότε οι επιτελείς είναι σε... εγρήγορση για παν ενδεχόμενο.

Αφού λοιπόν, η ελληνική πλευρά έκανε δεκτές τις απαιτήσεις της για αλλαγή των όρων σε ό,τι αφορά την εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης, σε περίπτωση που δεν ολοκληρωθεί η συναλλαγή λόγω όρων της Ε.Ε., την περασμένη εβδομάδα η εταιρεία επανήλθε με νέες. Ειδικότερα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ζητάει «ρήτρα δραχμής» για τον αγοραστή σε περίπτωση αλλαγής νομίσματος στην Ελλάδα. Επιπρόσθετα, φέρεται να ζητά εγγυητική επιστολή του Δημοσίου και όχι του ΤΑΙΠΕΔ, που είναι ο πωλητής, έναντι των χρεών πελατών της προς τη ΔΕΠΑ, αλλά και, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, αναστροφή της πώλησης, ακόμη και στην περίπτωση όπου στο μέλλον η όποια κυβέρνηση αλλάξει συντελεστές φορολόγησης. Τέλος, αξιώνει και παροχή εγγυήσεων για διατήρηση της τιμολογιακής πολιτικής των τριών ΕΠΑ (Αττικής, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας) επί τουλάχιστον 2 χρόνια.

ΟΠΑΠ: 137 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΚΕΡΔΗ ΣΕ ΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

Η αγορά της... δεκαετίας ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Κέρδη 137 εκατομμυρίων ευρώ (για την ακρίβεια, 136.851.000) μέσα σε μία ημέρα, δεν είναι και άσχημα... Τόσο είναι το ποσό που κέρδισαν ο πρωθυπουργικός φίλος Δ. Μελισσανίδης και ο Τσέχος συνέταιρός του Γ. Σμεκ, ο οποίος φέρεται από την «Καθημερινή» (στο φ. της 30ής Απριλίου, πριν από την τυπική επίτευξη της συμφωνίας δηλαδή) να «έχει επαφές και με το Μέγαρο Μαξίμου». Το θηριώδες αυτό ποσό προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής του ΟΠΑΠ (7,49 ευρώ / μετοχή) την περασμένη Τρίτη, μία ημέρα πριν από τις ανακοινώσεις, και της τελικής τιμής που προσέφερε η Emma Delta (6,19 ευρώ / μετοχή) [σ.σ.: οι μετοχές του ΤΑΙΠΕΔ ανέρχονται σε 105.270.000]. Η χρηματιστηριακή αξία του οργανι-

σμού είναι πολύ κοντά, ας σημειωθεί, στις μελέτες ανεξάρτητων αναλυτών (Marﬁn, Eurobank, Goldman Sachs, Citi και Πειραιώς) που αποκάλυψε η «Αυγή» της Κυριακής μία εβδομάδα πριν. Από την άποψη αυτή, επιβεβαιώνεται... πανηγυρικά και η πρώτη δήλωση Στουρνάρα αμέσως μετά το deal, που έκανε λόγο για «επιτυχία» στην «πρώτη μεγάλη αποκρατικοποίηση που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας». Απολύτως επιτυχημένη λοιπόν - όχι όμως για τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου... Από εκεί και πέρα, η αξιωματική αντιπολίτευση -αναλυτική δήλωση για το θέμα έκανε η βουλευτής Β’ Αθηνών Νάντια Βαλαβάνη- υπογραμμίζει σειρά κενών, στην επίσης θριαμβευτικού χαρακτήρα ανακοίνωση της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ. Ερώτημα πρώτο: Το ποσό εξαγο-

ράς θα καταβληθεί σε δόσεις. Πόσες και σε τι βάθος χρόνου; Δεν προσδιορίζεται. Θέμα το οποίο αναδεικνύεται ως μείζον από κύκλους της αξιωματικής αντιπολίτευσης, χωρίς να αποκλείονται προσεχώς και πιο επιθετικές κινήσεις... Ερώτημα δεύτερο: Στην επόμενη δεκαετία, η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ υπολογίζει τα κέρδη για το Δημόσιο στα 360 εκατομμύρια. Όμως, με βάση την επίσημη παρουσίαση από τον ΟΠΑΠ, τα κρατικά κέρδη (από το μέρισμα μόνο εννοείται) ανέρχονται σε 850 ώς 950 εκατομμύρια. Γιατί λοιπόν εμφανίζεται το ΤΑΙΠΕΔ να «αγνοεί» τις ανακοινώσεις του οργανισμού που μόλις πούλησε; Ερώτημα τρίτο: Το τίμημα είναι 18,6 φορές πάνω από τα εκτιμώμενα κέρδη της χρήσης του 2013, δήλωσε ο νεοφιλελεύθερος επικεφαλής του Ταμείου Σ. Σταυρίδης (αναλογία που

είχε... προαναγγείλει ο Δ. Μελισσανίδης στο Ελληνο-αμερικανικό επιμελητήριο, στον τραχύ, δημόσιο διάλογο που είχε με τον Αλ. Τσίπρα). Σωστοί οι υπολογισμοί, πλην όμως γιατί επελέγη να πουληθεί φέτος ο ΟΠΑΠ;

«Πούλα τώρα, όχι αύριο !» Σαμαράς, Στουρνάρας και εκτελεστικά όργανα επέλεξαν -τυχαίο;- να πουλήσουν τον χρυσοφόρο ΟΠΑΠ στη χειρότερη χρονιά του, στη χρονιά που είχε τα μεγαλύτερα έξοδα και τα χαμηλότερα δυνητικά έσοδα. Και επέλεξαν να τον πουλήσουν γνωρίζοντας ότι από το 2014 η κατάσταση θα ήταν αισθητά βελτιωμένη, βάσει, σημειωτέον, των στοιχείων του ίδιου του ΟΠΑΠ. Τα μεικτά έσοδα και τα καθαρά κέρδη του οργανισμού εκτιμώνται σε 1.204 και 116 εκατ. αντιστοίχως στη

φετινή «κακή» χρονιά, όταν το 2015 φέρ’ ειπείν τα αντίστοιχα ποσά θα είναι 2.103 και 213 εκατ. αντιστοίχως. Άνοδος που, σύμφωνα με τη διοίκηση του οργανισμού, θα συνεχισθεί και τα επόμενα χρόνια καθώς θα εισρεύσουν στα ταμεία τα έσοδα από τα νέα παιχνίδια τα δικαιώματα των οποίων έχει ήδη αγοράσει (λαχεία, βιντεολόττο, online παιχνίδια). Συναφές με αυτό είναι επίσης το γεγονός ότι τα δάνεια που ο ΟΠΑΠ πήρε για την αγορά των δικαιωμάτων αυτών αποπληρώνονται την 1η Δεκεμβρίου 2014, και από εκείνη τη στιγμή θα είναι απαλλαγμένος από τέτοια βάρη (εν γένει δε, έχει πολύ μικρό δανεισμό). Συμπέρασμα: Άριστα έπραξε ο πρωθυπουργός και πούλησε τον ΟΠΑΠ στον φίλο και ομοϊδεάτη του. Άριστα όμως για τον κ. Μελισσανίδη, όχι για την κοινωνία.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ρήξη Βενιζέλου - Παπανδρέου με αιχμή το ταμείο του κόμματος ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Σε «λεπτό πάγο» προσπαθεί να ισορροπήσει το ΠΑΣΟΚ με την επιλογή της ηγεσίας του να αξιοποιηθεί η υπόθεση της «μαύρης τρύπας» των κομματικών ταμείων στην κατεύθυνση μιας σφοδρής σύγκρουσης με τον Γ. Παπανδρέου. Οι συνέπειες που θα έχει αυτή η «ακροβασία» για το ΠΑΣΟΚ δεν μπορούν ακόμα να υπολογιστούν με ακρίβεια. Ωστόσο εκτιμάται ως σχεδόν βέβαιο ότι διάδρομος (αν ο «εμφύλιος» οξυνθεί σε ανυπέρβλητο σημείο, οι επιδράσεις αυτής της αρχικά ενδοκομματικής διαμάχης θα λάβουν τη μορφή... χιονοστιβάδας εξελίξεων στο πολιτικό σύστημα): Τόσο εντός του κόμματος όσο και στον χώρο της λεγόμενης «Κεντροαριστεράς», όπου αυτοπροσδιορίζεται το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜ.ΑΡ. και άλλες νεοσυσταθείσες κινήσεις, όπως του Ανδ. Λοβέρδου, αλλά και σε κυβερνητικό επίπεδο.

Τέλος Μαΐου ο β΄ γύρος της σύγκρουσης Και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές, «βενιζελικοί» και «παπανδρεϊκοί», προβλέπουν ότι οι εξελίξεις που δρομολογήθηκαν τάχιστα από το συγκρουσιακό αποτέλεσμα της θυελλώδους 50λεπτης συνάντησης Ευ. Βενιζέλου και Γ. Παπανδρέου τη Μ. Τρίτη, θα οδηγήσουν σε «οριστική ρήξη». Αποδίδουν δε αυτό το ενδεχόμενο στο γεγονός ότι «κάποια στιγμή θα βγει το επίσημο πόρισμα» και συνεπώς θα φουντώσει εκ νέου -αν υποθέσουμε ότι έως τότε θα έχουν πέσει οι τόνοι- η έντονη αντιπαράθεση για το ποιος έχει τις ευθύνες. Κομβικό σημείο για τον δεύτερο γύρο της σύγκρουσης αναμένεται να είναι η περίοδος περί τα τέλη Μαΐου.

Το πόρισμα των έξι ελεγκτικών εταιρειών που ελέγχουν τα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ -στοιχεία του οποίου αποκάλυψε η «Εφημερίδα των Συντακτών» και αποδίδουν υπέρογκες δαπάνες στον πρώην πρωθυπουργό και τους Ν. Αθανασάκη και Ρ. Σπυρόπουλο- θα είναι έτοιμο σε δύο εβδομάδες, όπως προανήγγειλε ο Γραμματέας Επικοινωνίας του κόμματος. Εν συνεχεία το πόρισμα θα δοθεί, σύμφωνα με συνεργάτες του Ευ. Βενιζέλου, στα μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου, η συνεδρίαση του οποίου αναμένεται να αποτελέσει θρυαλλίδα εξελίξεων. Χρονικά τοποθετείται στα τέλη Μαΐου, καθώς ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα απουσιάζει από τις 14 έως τις 24 Μαΐου σε ΗΠΑ, Γερμανία και Βουλγαρία, ενώ και ο Γ. Παπανδρέου θα αναχωρήσει για το εξωτερικό στις 7 του μήνα.

Με... το όπλο παρά πόδα οι «παπανδρεϊκοί» Το γεγονός ότι πηγές της Ιπποκράτους διαμηνύουν ότι ο Ευ. Βενιζέλος δεν προτίθεται να κάνει πίσω ή να διευκολύνει (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) τον προκάτοχό του αναφορικά με τις διαδικασίες του ελέγχου, τονώνουν την πεποίθηση που επικρατεί στο περιβάλλον των «παπανδρεϊκών» περί «στοχοποίησης» και «ηθικής απαξίωσης» του πρώην πρωθυπουργού και ανταπαντούν με το επιχείρημα που και ο ίδιος αντέτεινε στον Ευ. Βενιζέλο, ότι οι «διαρροές» βαφτίζουν ως «μαύρη τρύπα» τις «γνωστές δανειακές υποχρεώσεις του ΠΑΣΟΚ από την ίδρυσή του έως σήμερα που ανέρχονται σε περίπου 110 εκατ. ευρώ». Σε κάθε περίπτωση, είναι περισσότερο από προφανής η πρόθεση των «παπανδρεϊκών» να επανέλθουν ε-

νεργά στο εσωκομματικό προσκήνιο. Αυτό μαρτυρά η επισημοποίηση της «τάσης» του Μιχ. Καρχιμάκη, της «Κίνησης των 75» την περασμένη Κυριακή, αλλά και οι διαδοχικές δημόσιες παρεμβάσεις που έκαναν με αφορμή την κόντρα Ευ. Βενιζέλου-Γ. Παπανδρέου στελέχη όπως οι Φ. Πετσάλνικος και Γ. Πεταλωτής. Ανάλογα με την πορεία των εξελίξεων, η πλευρά Παπανδρέου θα έχει δύο επιλογές: Είτε να ακολουθήσει την οδό των μαζικών αποχωρήσεων είτε τον δρόμο της σκληρής αντιπολίτευσης ως τάση, με απώτερο στόχο να προετοιμάσει την επιστροφή του Γ. Παπανδρέου στην προεδρία του κόμματος.

Συζητήσεις για διασπάσεις και νέα κόμματα Ο Ευ. Βενιζέλος γνωρίζει ότι αν τα πράγματα φτάσουν σε ακραίο σημείο είναι πιθανόν να επαληθευτούν οι διαρροές-προειδοποιήσεις από το «παπανδρεϊκό» στρατόπεδο περί μαζικών αποχωρήσεων και διάσπασης. Την ίδια στιγμή, εμφανίζεται πολύ ενοχλημένος για την κινητικότητα που παρουσιάζεται και η οποία εκτιμά ότι λειτουργεί υπονομευτικά απέναντί του, κάτι που έθεσε υπόψη και του Γ. Παπανδρέου, ο οποίος ωστόσο αρνήθηκε ότι έχει εξουσιοδοτήσει οποιονδήποτε να μιλά εκ μέρους του, παρόλο που τα παραπάνω στελέχη βρίσκονται σε ευθεία επικοινωνία μαζί του. Το γεγονός ωστόσο ότι επιμένει στη σύγκρουση, επικαλούμενος την «υποχρεώση του κόμματος» απέναντι στην παράταξη και την κοινωνία για «διαφάνεια», δείχνει ότι το ενδεχόμενο αυτό έχει εξεταστεί από το επιτελείο του. Άλλωστε ο ίδιος είπε στον Γ. Παπανδρέου ότι «ο έλεγχος

«Χιονοστιβάδα» εξελίξεων για το ΠΑΣΟΚ, την «Κεντροαριστερά» και την κυβένρηση

στοχεύει στη χάραξη μιας καθαρής διαχωριστικής γραμμής...». Είναι σαφές ότι η υπόθεση αποτελεί μια ικανή αφορμή για την υλοποίηση των εισηγήσεων που έχει δεχτεί κατά καιρούς να τραβήξει μια «διαχωριστική γραμμή» με το «αμαρτωλό παρελθόν» του κόμματος και τον «παπανδρεϊσμό», να κόψει κάθε γέφυρα ακόμα κι αν αυτό κοστίσει σε πολιτική δύναμη στο ΠΑΣΟΚ. Διότι εκτιμάται ως δεδομένο ότι αν υπάρξει διάσπαση ή έστω και συνέχιση της σύγκρουσης, το «παπανδρεϊκό» κομμάτι του κόμματος θα άρει την... ψήφο εμπιστοσύνης του προς τον διάδοχο του Γ. Παπανδρέου. Όμως ο ίδιος ο Ευ. Βενιζέλος έχει μιλήσει αρκετές φορές για τα νέα δεδομένα που χαρακτηρίζουν το ΠΑΣΟΚ, κάνοντας λόγο για «μικρό, ευέλικτο, υπεύθυνο» κόμμα, επιχειρηματολογώντας ότι θα γίνει ξανά μεγάλο εάν επιτύχει η κυβέρνηση του Αντ. Σαμαρά. Έτσι, υπό το δεδομένο ότι τα πράγματα θα φτάσουν σε πλήρες αδιέξοδο, αποκτούν ρεαλιστική βάση οι συζητήσεις που κάνουν λόγο ακόμα και για ένα μικρότερο ΠΑΣΟΚ χωρίς το «παπανδρεϊκό» τμήμα ή ακόμα και για την ίδρυση νέου κόμματος, εφόσον όμως θα εξασφαλιζόταν ότι η πτώχευση θα επέφερε διαγραφή του υπέρογκου χρέους. Πρόκειται πάντως για κινήσεις που απαιτούν εξαιρετικά λεπτούς χειρισμούς και που οι προεκτάσεις τους ξεπερνούν κατά πολύ τα κομματικά όρια, βάζοντας σε «περιπέτειες» την κυβερνητική συνοχή.

Η ΔΗΜ.ΑΡ. παρακολουθεί... Οι εξελίξεις δεν θα μπορούσαν να αφήνουν αδιάφορους τον Φ. Κουβέλη και τη ΔΗΜ.ΑΡ., η οποία παρόλο που δημοσίως διατείνεται ότι δεν θέλει να εμπλακεί στα εσωτερικά άλλου

κόμματος, παρακολουθεί στενά τα τεκταινόμενα. Το ρίσκο που παίρνει ο Ευ. Βενιζέλος για «κάθαρση» η οποία εκτιμά ότι θα αποφέρει στον ίδιο και το ΠΑΣΟΚ πολιτική υπεραξία, μπορεί να εξελιχτεί σε «μπούμερανγκ» για τη συνολική εικόνα του κόμματος. Από μια περαιτέρω απαξίωση του ΠΑΣΟΚ και τους κλυδωνισμούς που ήδη δέχεται, θα μπορούσε να επωφεληθεί η ΔΗΜ.ΑΡ. η οποία διατηρεί την ανταγωνιστική σχέση με τον κυβερνητικό της εταίρο για την επικράτηση στον χώρο της «Κεντροαριστεράς». Σε περίπτωση που οι εξελίξεις ευνοήσουν τελικά το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜ.ΑΡ. -η οποία έχει ούτως ή άλλως μεγάλο δημοσκοπικό πρόβλημαθα μπορούσε να «αναγνωρίσει» στην κίνηση Βενιζέλου προσπάθεια να... συμπληρώσει το «ηθικό έλλειμμα» του κόμματός του, το οποίο έχει προφασιστεί η ΔΗΜ.ΑΡ. για να διακόψει τις συζητήσεις περί συνεργασίας.

Ο Ανδ. Λοβέρδος... ευελπιστεί Ομοίως, για τις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ «καίγεται» και ο Ανδ. Λοβέρδος, πρόθεση του οποίου είναι το κόμμα του «Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα» να «κόψει» από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜ.ΑΡ. και να διαδραματίσει ρόλο στην «Κεντροαριστερά». Ο ανεξάρτητος βουλευτής ευελπιστεί ότι θα επωφεληθεί από μια περαιτέρω απαξίωση του ΠΑΣΟΚ, ενώ έως τότε προσπαθεί να φιλοτεχνήσει το... αντιμνημονιακό υπεύθυνο προφίλ του για να διαφοροποιηθεί από τους «ανταγωνιστές» του, καταψηφίζοντας το πολυνομοσχέδιο και προχωρώντας επικοινωνιακά πυροτεχνήματα ότι θα αρνηθεί να λάβει την επιχορήγηση, εφόσον το κόμμα του λάβει το 3% στις ευρωεκλογές.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

AΡΘΡΑ

Ντάκα - Μανωλάδα - Βρυξέλλες ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΗ

Λίγες μέρες μετά τους πυροβολισμούς στη Μανωλάδα κατά εργατών γης κυρίως από το Μπαγκλαντές, στα περίχωρα της πρωτεύουσας της χώρας τους, της Ντάκα, κατέρρευσε ένα μεγάλο οκταώροφο κτήριο: έως προχθές οι νεκροί μετρήθηκαν 413, οι αγνοούμενοι 600, οι τραυματίες 2.400! Δεν ήταν από σεισμό. Δεν ξέρουμε ακόμη ακριβώς τις αιτίες. «Σήμερα δεν θέλαμε να δουλέψουμε, επειδή είχαν φανεί ρωγμές στο κτήριο. Όμως οι υπεύθυνοι των βιοτεχνιών μάς ανάγκασαν να δουλέψουμε», δήλωσε η Ακλίμα Μπέγκουμ, 29χρονη εργαζόμενη σε μία από τις μονάδες παραγωγής ενδυμάτων. Κυρίως βιοτεχνίες ήταν στο κτήριο, βιοτεχνίες που πουλούν τα προϊόντα τους σε ευρωπαϊκές εταιρείες ρούχων. Στα χαλάσματα απλώθηκαν πολλές ετικέτες «επώνυμων» ρούχων, και σχετικά φθηνών, που αγοράζουμε στην Ευρώπη και στον Καναδά... Εκμετάλλευση, ναι. Εξαγωγή των φτωχών, ναι. Μεταφορά εμπορευμά-

των -νόμιμη- μετακινήσεις ανθρώπων - παράνομες. Παραγωγή στις βιοτεχνίες του Μπαγκλαντές και στα θερμοκήπια του ευρωπαϊκού Νότου, κέρδη υψηλά από επιχειρήσεις που δεν γυρίζουν τίποτα πίσω. Άνθρωποι από τον ίδιο λαό. Στην Ντάκα και στη Μανωλάδα. Εργοδότες ασύδοτοι. Σιωπή οι άλλοι. Και κυρίως οι πελάτες των εργοδοτών. Δεν είδαν, δεν ήξεραν, δεν οφείλουν τίποτα. Οι αρμόδιοι επίτροποι της Κομισιόν εξέφρασαν ανησυχία για τις συνθήκες εργασίας στο Μπαγκλαντές... και δήλωσαν ότι (τώρα) εξετάζουν δασμολογικές ελαφρύνσεις για να ενθαρρύνουν τις υπεύθυνες εταιρείες. Για το κόστος της βελτίωσης των συνθηκών, κουβέντα... Η σύμπτωση των δύο δραματικών γεγονότων βοηθάει να σκεφτούμε, μαζί και οι διαφορές τους. Ας μην στενεύουμε τους ορίζοντές μας. Δεν είναι το κέντρο του κόσμου η Ελλάδα. Δεν θα βρεθεί δρόμος και για μας όταν ανεχόμαστε την εξαθλίωση των άλλων. Και τους απαξιώνουμε ταυτίζοντάς τους -ακόμη και με δημόσιες

Τη βελτίωση των συνθηκών ζωής και ασφάλειας στους τόπους παραγωγής με φτηνή εργασία δεν μπορούν να τη χρηματοδοτήσουν τα χρεωμένα κράτη, αλλά μόνον οι επιχειρήσεις που έχουν κερδίσει τόσα από τα ρούχα των βιοτεχνιών της πολυκατοικίας του θανάτου στο Μπαγκλαντές ή τις φράουλες και τα λαχανικά στις Μανωλάδες μας

δηλώσεις- με την εξαθλίωση. Γιατί δεν είναι έτσι. Γιατί αγωνίζονται για καλύτερη ζωή. Και κυρίως γιατί την καλύτερη δική μας ζωή δεν θα την κρατήσουμε ως έχοντες ή από τη γενναιοδωρία των εχόντων, αν ο πλανήτης έχει μόνιμες και αναπαραγόμενες εστίες μεγάλης φτώχειας και πολύ φτωχιάς εργατικής δύναμης. Η μεταφορά σημαντικών πόρων από τις ανεπτυγμένες χώρες προς τις χώρες της πραγματικά πολύ φτωχής εργατικής δύναμης είναι επείγουσα. Εκεί είναι τα μεγάλα πεδία των επιβεβλημένων ανακατανομών. Και εντεο των συνόρων μας στις Μανωλάδες. Σήμερα, είναι ασυνεπές να μιλάμε για αριστερή πολιτική που δεν προτάσσει τις μεγάλες, καθοριστικές ανακατανομές πόρων. Στα λόγια όλοι λένε ότι μόνον βελτιώνοντας αισθητά τις συνθήκες ζωής στις πολυάνθρωπες χώρες της Ασίας θα υποχωρήσει η μεταναστευτική πίεση. Στα έργα; Τη βελτίωση των συνθηκών ζωής και ασφάλειας στους τόπους παραγωγής -και στην Ντάκα, αλλά και στη Μανωλάδα- δεν μπορούν να τη χρη-

ματοδοτήσουν τα χρεωμένα κράτη. Οι επιχειρήσεις της Ευρώπης (και της Ελλάδας) που έχουν κερδίσει τόσα από τα ρούχα και τα υφάσματα των βιοτεχνιών της πολυκατοικίας που κατέρρευσε (ή τις φράουλες και τα λαχανικά) και όσες κερδίσουν στο μέλλον οφείλουν να πληρώσουν το κόστος της βελτίωσης των ανθρώπινων συνθηκών διαβίωσης. Η κατασκευή κατοικιών για τους εργάτες στη Μανωλάδα δεν είναι υποχρέωση του κρατικού προϋπολογισμού, όπως υποστηρίζουν από συνήθεια ορισμένοι, αλλά των επιχειρήσεων που προσλαμβάνουν και πληρώνουν χαμηλά μεροκάματα. Οι Βρυξέλλες (και η Αθήνα) έχουν την υποχρέωση να μην κλείνουν τα μάτια στην αλήθεια και να οργανώνουν την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων, ακόμη και κείνων που εδρεύουν πολύ μακριά από τους τόπους παραγωγής. Η ηθική, περισσότερη δικαιοσύνη, αξίες από χιλιάδες χρόνια, στον σημερινό κόσμο είναι προϋποθέσεις επιβίωσης και ασφάλειας όλων.

Ο «Επιτάφιος» της Μεγάλης Δευτέρας ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

Ασφαλώς και δεν θα έχανα την έκτακτη εμφάνιση του κορυφαίου σολίστ του μπουζουκιού Κώστα Παπαδόπουλου. Έτσι βρέθηκα τη Μεγάλη Δευτέρα στον μουσικό χώρο «Χίλιες δύο νύχτες» στου Ψυρή. Δεν είχα φανταστεί όμως ότι η συγκίνησή μου θα ήταν τόσο δυνατή, ώστε να ακυρώσω το θέμα που είχα αποφασίσει να γράψω σήμερα. Στη μικρή σκηνή του μαγαζιού, ανέβηκαν ο Κύριος (με κεφαλαίο κάπα) Κώστας Παπαδόπουλος, ο περίφημος κιθαρίστας Μάριος Κώστογλου και η ερμηνεύτρια Σταυρούλα Μανολωπούλου. Ένα μπουζούκι και μια κιθάρα. Τι μπορεί να συνθέσουν; Παπάδες, λέμε στην... καθομιλουμένη. Λάθος! Αγγέλους και βάλε! ΑΙΣΘΑΝΘΗΚΑ την ανάγκη να αγκαλιάσω και να ασπαστώ τον Μάριο για το εξαιρετικό του παίξιμο, αλλά και τις σπουδαίες και με το δικό του ιδιαίτερο εκφραστικό στυλ ερμηνείες των δύσκολων τραγουδιών του Μπιθικώτση όπως τα συνέθεσε ο Μίκης. Ο σοβαρός κύριος Κώστας, προσηλωμένος απόλυτα στο μπουζούκι του, έμοιαζε σαν να βρίσκεται στο Μέγαρο Μουσικής. Στο τέλος του έσφιξα το χέρι, του ευχήθηκα καλή ανάσταση και του ζήτησα την άδεια για μια ερώτηση: Δεν αισθάνεσαι ποτέ την ανάγκη να τραγουδήσεις αυτά τα αριστουργήματα που ε-

κτελείς με το μπουζούκι σου; Χαμογέλασε. Μια φορά που την αισθάνθηκα, κατάλαβα πως κανείς δεν θα με συγχωρούσε αν συνέχιζα, είπε. Ίσως αυτό να ήταν ένα επιπλέον κίνητρο -σκέφτηκα- για να κάνει ο Κώστας Παπαδόπουλος το φοβερό αυτό μουσικό όργανο να βγάζει τους τόσο μοναδικούς κελαϊδιστικούς ήχους, σαν να μιλάει. ΤΕΛΕΙΩΣΑΜΕ με τη μεγάλη εισαγωγή. Εκκίνηση του θέματος είναι ο Επιτάφιος του Γιάννη Ρίτσου σε μουσική σύνθεση του Μεγάλου Μίκη. Αυτό ήταν το πρώτο μέρος της αξέχαστης βραδιάς. Μεγάλη Δευτέρα, σχεδόν Μάης, τότε που το 1936, στη Θεσσαλονίκη, χωροφύλακες και στρατιώτες μάτωσαν τη μεγαλειώδη διαδήλωση των καπνεργατών. Δώδεκα νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες. Πρώτος νεκρός, ο οδηγός Τάσος Τούσης. Σφραγισμένη στις μνήμες μας η συγκλονιστική φωτογραφία της μάνας του, που σπαράζει πάνω από το άψυχο κορμί του σπλάχνου της, οι σύντροφοί του οποίου το είχαν τοποθετήσει πάνω σε μια ξύλινη πόρτα. Η φωτογραφία έκανε τον γύρο του κόσμου. Έκανε τον Γιάννη Ρίτσο να εργαστεί συνεχώς 48 ώρες για να γράψει τα πρώτα 8 ποιήματα του Επιτάφιου. Πρώτο ποίημα, πρώτη στροφή: «Γιέ μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου, πουλάκι της φτωχιάς αυλής, ανθέ της ερημιάς μου». Ο Ρίτσος έδωσε τη σκυτάλη στον Μίκη, που με 24 ώρες συνεχούς

εργασίας ολοκλήρωσε τη μελοποίηση! ΔΕΝ ΞΕΡΩ για πόσο, αλλά για κάμποση ώρα ήμουν και δεν ήμουν στο μαγαζί. Τα αυτιά μου και τα μάτια μου ήταν εκεί, αλλά ο νους μου ταξίδευε στα βιβλία της Ιστορίας. Ο χειμώνας του 1936 ήταν ο πιο άγριος χειμώνας εκείνων των χρόνων. Τα τρόφιμα είχαν ακριβύνει και η οικονομική κατάσταση των εργαζομένων ήταν δυσβάσταχτη. Τον Φεβρουάριο

Οι ντόπιοι υπηρέτες της νέας τάξης πραγμάτων, 77 χρόνια μετά τα αιματηρά γεγονότα του 1936 στη Θεσσαλονίκη, δημιουργούν στρατιές ανέργων και κάνουν ρουσφέτι ένα μεροκάματο 19 ευρώ για λίγους μήνες εργασίας...

μετέχουν σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις λιμενεργάτες, αυτοκινητιστές, τροχιοδρομικοί, οι εργάτες βενζίνης (Σελλ, Γκρεκοπετρόλ), οι καπνεργάτες της Καβάλας και της Δράμας, οι κλωστοϋφαντουργοί Καρέλα στο Ν. Φάληρο. Την ίδια περίοδο, εντείνονται οι διακρίσεις σε βάρος των μεταναστών μικρασιατών προσφύγων, όπως και σε βάρος των Βορειοελλαδιτών, σε σχέση με τους λεγόμενους «παλαιούς» Έλληνες. Είναι χαρακτηριστικό, ότι το 90% του δυναμικού του κρατικού μηχανισμού στη Β. Ελλάδα ήταν Νοτιοελλαδίτες. Κυριότερο αίτημα των καπνεργατών, η αύξηση των ημερομισθίων στις 120 135 δραχμές με την εφαρμογή συλλογικής σύμβασης. Οι καπνέμποροι σε απάντηση των αιτημάτων απειλούν με απολύσεις και λοκ-άουτ πριν δώσουν τη... λύση η χωροφυλακή και ο στρατός. ΚΑΙ ΜΕΤΑ η δικτατορία της 4ης Αυγούστου από τον Μεταξά, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος η εθνική αντίσταση, οι ηττημένοι και οι προδότες που έγιναν από τον Τσώρτσιλ νικητές, καθώς ο Στάλιν συμφώνησε η Ελλάδα να παραμείνει στη σφαίρα επιρροής της Βρετανίας και άφησε τον Ζαχαριάδη να οδηγήσει ένα λαμπρό κίνημα στον αφανισμό. Ο «μεγάλος αρχηγός» δεν υπερασπίστηκε και δεν προστάτεψε κανέναν Έλληνα σύντροφο. Μετά, όταν πάλι οι λαϊκές κινητοποιήσεις για Δημοκρατία, δικαιοσύνη και προκοπή φούντωναν, ξανά δικτατορία. Τη συ-

νέχεια την γνωρίζουμε. Η Αριστερά και η πατρίδα μας έχασε χιλιάδες λεβέντες, εργάτες, μαστόρους, τεχνικούς, επιστήμονες, διανοούμενους. Το όριό της ήταν περί το 10%. Ο ρόλος της, η υπεράσπιση των αδυνάτων. ΠΑΡΑΚΑΜΠΤΟΥΜΕ τη μεταπολίτευση, έχουμε την κατάρρευση του σταλινικού μοντέλου ή υπαρκτού σοσιαλισμού, τον θρίαμβο του διεθνούς κεφαλαίου. Και ξαφνικά εδώ στην Ελλάδα η κρίση γεννά πάλι τη μεγάλη ελπίδα. Οι ντόπιοι υπηρέτες της νέας τάξης πραγμάτων, 77 χρόνια μετά τα γεγονότα του 1936, δημιουργούν στρατιές ανέργων, κάνουν ρουσφέτι ένα μεροκάματο 19 ευρώ για λίγους μήνες εργασίας, διαλύουν τις εργασιακές σχέσεις, καταστρέφουν τον κοινωνικό και παραγωγικό ιστό. Δύσκολη εποχή, ιδιαίτερες συνθήκες σε έναν καπιταλιστικό κόσμο. Τώρα η ελληνική κοινωνία χρειάζεται την Αριστερά έτοιμη και ικανή να σώσει τον τόπο. Να έρθει δικαιοσύνη και προκοπή. Να συνταχθεί το νέο υπόδειγμα για τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα. Και έτυχε οι πρώτοι που πρέπει να το υποβάλουν να είναι οι Έλληνες με τον ΣΥΡΙΖΑ. Νιώθεις το βάρος και τις δυσκολίες και σε πιάνει ίλιγγος, αν και κάποιοι έχουν έτοιμη συνταγή. Βγαίνεις από το ευρώ, γίνεται σοσιαλιστική επανάσταση και καθαρίζεις! Καλή Ανάσταση. dchristou52@gmail.com

Η ΑΥΓΗ • Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Γερμανικές οφειλές: To πρώτο βήμα έγινε ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Αυτόνομη δυναμική η οποία ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας έχει προσλάβει πλέον το ζήτημα των οφειλών της Γερμανίας. Στη φωνή του Μανώλη Γλέζου και των λίγων ακόμα αγωνιστών που με σθένος διεκδικούσαν την ανταπόκριση της Γερμανίας στο «ηθικό και πολιτικό» της χρέος, έχει προστεθεί σήμερα η επίσημη ανακίνηση του θέματος από τη Βουλή και από την κυβέρνηση υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι το ζήτημα δεν θα παραμείνει απλώς «απαράγραπτο» αλλά θα τεθεί επί τάπητος από την Αθήνα στο Βερολίνο.

Τα ΜΜΕ αποφάσισαν να ασχοληθούν Σχεδόν καθημερινά, διεθνής και ελληνικός Τύπος ανακινεί το θέμα των αποζημιώσεων. Ο μεν γερμανικός, όπως έκανε την περασμένη εβδομάδα η Die Welt, περνώντας γραμμή συμψηφισμού, περιορίζεται στο επιχείρημα πως, αφού φαίνεται πως η Γερμανία θα αναγκαστεί ούτως ή άλλως να πάει σε κούρεμα, τη συμφέρει να το «πατσίσει»

απαλλασσόμενη από το χρέος της προς την Ελλάδα. Η ίδια εφημερίδα θεωρεί επίσης πως η Γερμανία, που δεν χαίρει ιδιαίτερης συμπάθειας στους λαούς -κυρίως του ευρωπαϊκού Νότου-, μπορεί όχι μόνο να βρεθεί εκτεθειμένη από ‘κεί που δεν το περιμένει, αλλά να απολέσει και μέρος της ισχύος της. Ο δε ελληνικός Τύπος «ανακάλυψε» το θέμα και με «αποκλειστικές» πληροφορίες βγάζει στη φόρα στοιχεία τα οποία μέχρι πρότινος όχι μόνο δεν γνώρισε αλλά δεν ήταν και πρόθυμος να ερευνήσει. Το «Βήμα» δημοσίευσε προ δύο εβδομάδων έγγραφο που αποκάλυπτε πως καμία κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει σε αποποίηση των αξιώσεων, την περασμένη εβδομάδα η «Real News» αποκάλυψε έγγραφα από τα αρχεία του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών και της Τράπεζας της Ελλάδος, τα οποία έχουν ενταχθεί στην απόρρητη έκθεση που συνέταξε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και έχει στα χέρια της εδώ και λίγες εβδομάδες η ελληνική κυβέρνηση. Είναι ακριβώς τα ίδια στοιχεία για τα οποία φωνάζει εδώ και μία εικοσαετία ο Μανώλης Γλέζος, ότι

Γερμανοί πολίτες διαμαρτυρονται έξω από τη γερμανική πρεσβεία στην Ελλάδα υπέρ των πολεμικών επανορθώσεων

δηλαδή δεν τίθεται θέμα «άρνησης» της ύπαρξης του δανείου από τους Γερμανούς, καθώς ακόμη και ο Χίτλερ είχε αποπληρώσει κάποιες δόσεις του.

Αποπληρωμή 19 δόσεων Συνολικά 19 δόσεις καταβλήθηκαν από τη Γερμανία στην Ελλάδα α-

πό τον Απρίλιο του 1943 μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου του 1944, όπως αποκαλύπτει και η «Real». Συγκεκριμένα, με βάση τα αρχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι δυνάμεις κατοχής εκταμίευαν χρήματα από τους «ειδικούς λογαριασμούς» που είχαν δημιουργηθεί γι’ αυτόν τον σκοπό μέχρι και τον Μάρτιο του 1943.

Στις αρχές, όμως, του Δεκέμβρη του 1942, ύστερα από τροποποίηση της αρχικής σύμβασης της Ρώμης -στην οποία σημειωτέον δεν υπήρχε ελληνική εκπροσώπηση- ορίστηκε πως τα δανεικά θα επιστρέφονταν στην Ελλάδα από τον Απρίλιο του 1943. Καθίσταται, λοιπόν, σαφές ότι με τις πληρωμές των δόσεων, το δάνειο έλαβε τη μορφή έντοκου συμβατικού και όχι αναγκαστικού σε σταθερό νόμισμα. Με αυτόν τον τρόπο, τονίζει και ο Αντώνης Μπρεδήμας, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, οι «Γερμανοί έχουν αναλάβει την υποχρέωση να το αποπληρώσουν». Ο οικονομολόγος Κώστας Μελάς θεωρεί επίσης δύσκολο τον υπολογισμό των τόκων του δανείου και επισημαίνει ότι θα πρέπει να το προσεγγίσει συγκρίνοντάς το με κάποια σταθερή μονάδα, όπως δολάριο, στερλίνα, χρυσός και επισημαίνει πως η πρόταση των Ανεξαρτήτων Ελλήνων για άμεση τιτλοποίηση «στερείται βάσης». Ωστόσο ο ίδιος καταλήγει πως το θέμα είναι ένα «ισχυρό όπλο διαπραγμάτευσης στη φαρέτρα της Αθήνας».

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΛΗΝΑΙΟΣ:

Αν οι Γερμανοί μάς δώσουν το 10% από αυτά που μας οφείλουν, θα τους δανείζουμε δεν θα μας δανείζουν Ο Στέφανος Ληναίος είναι γραμματέας της Συντονιστικής Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα που, με πρόεδρο τον Μανώλη Γλέζο, διεκδικεί εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια τις γερμανικές οφειλές. Μίλησε στην «Αυγή» της Κυριακής για την ξαφνική ανακίνηση του θέματος από το υπουργείο Εξωτερικών.

ψηφοθηρία. Το θέμα πήγε για πρώτη φορά και στη Βουλή.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Πώς βλέπετε εσείς την ξαφνική ανακίνηση του θέματος των γερμανικών οφειλών; Εδώ και 20 χρόνια το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας παλεύει αβοήθητο. Ευτυχώς όμως ένα μεγάλο μέρος Ελλήνων πολιτών έχει ενημερωθεί εδώ και καιρό αρκετά. Πριν από δύο χρόνια, έπειτα από πολλές προσπάθειες, μας κάλεσε η τότε κυβέρνηση Παπανδρέου στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής και παρουσιάσαμε αναλυτικά το θέμα ενώπιον όλων των βουλευτών της επιτροπής. Το ίδιο διάστημα μας κάλεσε και ο πρόεδρος της Ν.Δ. Αντώνης Σαμαράς στο γραφείο του και του εκθέσαμε όλα τα στοιχεία γύρω από τις οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα. Με τη νέα κυβέρνηση, το θέμα α-

νεδείχθη στα πρώτα άμεσα και επείγοντα της πατρίδας μας, με αποτέλεσμα την Τετάρτη στις 24 του μήνα να γίνει για πρώτη φορά λεπτομερής και αναλυτική συζήτηση σχετικά με τις οφειλές της Γερμανίας. Επιμένω στη λέξη οφειλές, και παρακαλούμε, και εγώ και ο Μανώλης Γλέζος, να αποφεύγονται οι λέξεις επανορθώσεις και αποζημιώσεις. Οι οφειλές χωρίζονται σε τέσσερα είδη, αποζημιώσεις, επανορθώσεις, δάνειο και αρχαιολογικούς θησαυρούς. Πού στοχεύει αυτή η ανακίνηση; Θέλουμε να πιστεύουμε ότι το θέμα ανακινήθηκε τελευταία για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι ότι όχι μόνο ο ελληνικός λαός αλλά και όλος ο κόσμος, επιστήμονες,

διανοούμενοι αλλά και απλοί άνθρωποι, δημιούργησαν ομάδες με αμέτρητες υπογραφές συμπαράστασης στο δίκαιο αίτημα των Ελλήνων. O δεύτερος λόγος είναι ότι όλα τα κόμματα πια συνειδητοποίησαν αυτό που χρόνια φωνάζαμε με αποδεικτικά στοιχεία: Aν οι Γερμανοί μάς δώσουν το 10% από αυτά που μας οφείλουν, θα τους δανείζουμε, δεν θα μας δανείζουν. Ας ελπίσουμε ότι δεν υπάρχει ένας τρίτος λόγος, δηλαδή η

Από τη συζήτηση στη Βουλή είμαστε ευχαριστημένοι αλλά όχι αισιόδοξοι. Υπάρχει βέβαια μια μεγάλη διαφορά: Επιτέλους, τα στοιχεία, τα έγγραφα και τα ντοκουμέντα που σάπιζαν τόσα χρόνια σε αποθήκες βγήκαν στο φως, πήραν τη νομιμότητα ενός επισήμου κρατικού πορίσματος και το ΥΠΕΞ τα παρέδωσε στο Νομικό Συμβούλιο του κράτους. Το ευχάριστο είναι ότι δεν μπορούν να πάνε πίσω πια, κι αυτό το αποδεικνύει ο χαρακτηρισμός του πορίσματος ως «απόρρητου», ο οποίος αποδίδεται σε σημαντικά, αυταπόδεικτα στοιχεία υψίστου εθνικού επιπέδου. Το δυσάρεστο τώρα είναι πως το θέμα θα παραπεμφθεί στην ατέλειωτη διαδικασία ερευνών και αναλύσεων και τελικά κινδυνεύει να πάει, όπως τόσα χρόνια, στις καλένδες. Υπάρχει όμως και μια τρίτη πτυχή που μας κάνει αισιόδοξους: η κυβέρνηση και όλα τα κόμματα έχουν πια στα χέρια τους δύο δυνατά επιχειρήματα.

Ποια είναι αυτά τα επιχειρήματα; Το πρώτο είναι τα επίσημα έγγραφα, το επίσημο πόρισμα, και το δεύτερο είναι ότι οι ίδιοι οι Γερμανοί επιστήμονες, ο γερμανικός Τύπος, ακόμη και ορισμένοι κρατικοί φορείς παίρνουν συνεχώς θέση για τη συντομότερη επίλυση αυτού του μεγάλου προβλήματος. Υπάρχει και ένα τρίτο μέγιστο επιχείρημα για την κυβέρνηση και για όλα τα κόμματα: η διακομματική επιτροπή που ανέλαβε αυτή την υπόθεση να ενεργοποιηθεί, να επισκεφθεί όλα τα κοινοβούλια της Ευρώπης για ενημέρωση, παράλληλα με την κυβέρνηση που πρέπει ελπίζουμε και πιστεύουμε να απαιτήσει την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ ελληνικής και γερμανικής πλευράς. Και η κυβέρνηση και τα κόμματα στην οποιαδήποτε περίπτωση κωλυσιεργίας των Γερμανών έχουν ένα τελευταίο δυνατό επιχείρημα. Αν δεν τελειώσει αυτό το μέγα εθνικό θέμα μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, θα το πάρει στα χέρια του ο ίδιος ο ελληνικός λαός. Με τον κίνδυνο κοινωνικής έκρηξης επί δικαίων και αδίκων.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ: Άμεσα στροφή στην κοινωνία ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ Π. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ*

Η υποβαθμισμένη και εν πολλοίς ακυρωμένη συνταγματική - κοινοβουλευτική διαδικασία παραδόθηκε με ακόμη μεγαλύτερο πάθος στην τέταρτη και πιο σκληρή εκδοχή του Μνημονίου. Το τέταρτο δημοσιονομικό Μνημόνιο θεσπίζει τους όρους και τους μηχανισμούς αρπαγής του δημόσιου και ιδιωτικού πλούτου των Ελλήνων. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης της κυβερνητικής πλειοψηφίας ταυτίστηκε πλέον με τη «μνημονιακή ισορροπία». Επομένως, σ’ αυτό το επίπεδο, η μάχη για την αναστροφή της πορείας έχει χαθεί! Η στρατηγική υποβάθμισης της κοινοβουλευτικής οδού έχει αποδώσει τους... «καρπούς» της. Οι πολίτες, μέσα στα αδιέξοδά τους, λίγο ενδιαφέρονται για το αν αναβάλλονται διαρκώς οι επερωτήσεις λόγω απουσίας των υπουργών, για το αν απουσιάζουν βασικοί παράγοντες του πολιτεύματος από τις συζητήσεις, για το αν παραβιάζονται συνταγματικοί κανόνες, για το αν η συζήτηση εκτρέπεται σε προσωπικές αντεγκλήσεις και αντιπαραθέσεις... Η παρακμή των δημοκρατικών διαδικασιών επηρεάζει την εικόνα όλων. Οι απαξιωμένες θεσμικές αισθητικές εμποδίζουν τον σχηματισμό του πλήρους συλλογισμού, την απόδοση δηλαδή της ραγδαίας οικονομικής και κοινωνικής επιδείνωσης στις πραγματικές της αιτίες. Είναι άλλωστε και ο βασικός λόγος που η Αριστερά έχασε μέχρι σήμερα τη μάχη του Μνημονίου, αφού δεν μπόρεσε να εξηγήσει

Ο πολίτης, μέχρι και τη δεκαετία του ‘70, πήγαινε στον τοπικό δεξιό βουλευτή για να λύσει το πρόβλημά του. Tο ΠΑΣΟΚ, αποκέντρωσε το «μέσον» με τον γραμματέα της Τοπικής Οργάνωσης, τον κλαδικό αρχισυνδικαλιστή κ.λπ. Για να «γίνει η δουλειά», έπρεπε να βρει κανείς την «άκρη», δηλαδή την αμοιβαία ωφέλεια με κάποιο στέλεχος επιρροής. Αυτή υπήρξε, για πολλές δεκαετίες ελληνικής ανάπτυξης και άνθησης, η μέγιστη εκδήλωση λαϊκής αυτοβουλίας, ευφυΐας και οικογενειακού προγραμματισμού. Η επινοητικότητα στην εύρεση «άκρης». Η επαγγελματική και οικονομική επιβεβαίωση των έξυπνων, των καπάτσων ή των αδίστακτων, δίδασκε και τους υπόλοιπους, «τους απ’ έξω». Εμπεδώθηκε μια αγωγή μεσιτείας, αναζήτησης του ενδιάμεσου κόμβου, που λύνει προβλήματα, που ξεμπλοκάρει τα πλείστα νομικά, διοικητικά και λειτουργικά προβλήματα του κράτους. Ή, ακριβέστερα, διαμορφώθηκε από τη μια η αγωγή της φωναχτής διεκδίκησης, της ρητορικής κλαδικότητας (για να υπάρχουν τα αγωνιστικά άλλοθι) κι από την άλλη η επιμελής ύφανση του ιστού με το στέλεχος ή τον «δικό μας» κρατικό παράγοντα, για να «γίνει η δουλειά».

στον λαό μας την ακριβή αλληλουχία των οικονομικών και κοινωνικών φαινομένων. Οι πρωτοβουλίες κορυφής και η επικοινωνιακή παρέμβαση στα γεγονότα εξάλλου μέχρι τώρα δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα. Η μνημονιακή δημοσιολογία δεν αφήνει κανένα περιθώριο για την -ούτως ή άλλως- σύνθετη εναλλακτική αφήγηση. Η πρωινή ζώνη στην TV εξελίσσεται σε Βατερλώ για την Αριστερά, αφού έχει σχεδιαστεί και διεξάγεται σε βάρος της. Άλλωστε είναι λάθος η προσπάθεια άρθρωσης οικονομικών κυρίως επιχειρημάτων, η λεγόμενη «εξειδίκευση ισοδύναμων μέτρων», μέσα στην αποπνικτική μνημονιακή πολιτική. Ο δημόσιος διάλογος έχει σφίξει τη θηλιά και εξαναγκάζει όλους να τοποθετούνται μέσα στα δεδομένα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Τεχνοδομής. Ως προς την κατάσταση του Κινήματος, αυτή δεν είναι διόλου ευχάριστη. Η πανσπερμία των αντιμνημονιακών συλλογικοτήτων έχει δώσει προτεραιότητα στις ιδιαίτερες διαφορές των πολιτικών δυνάμεων και επομένως έχει ακυρώσει προς το παρόν τη δραστικότητα των ενοποιητικών στοιχείων. Το Συνδικαλιστικό Κίνημα παραπαίει και βρίσκεται εκτός ουσιαστικών ταξικών διεργασιών, αφού όλες οι μάχες που έδωσε μέχρι σήμερα χάθηκαν. Τα αίτια της ήττας του τα έχουμε επαρκώς εξηγήσει (βλ. το βιβλίο μας «Η Κοινωνία στο Απόσπασμα», Εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα 2013). Μόνο του σήμερα ελάχιστα μπορεί να επηρεάσει. Η γενικευμένη εσωστρέφεια, οι συνδιασκέψεις, οι σύνοδοι της Κεντρικής Επιτροπής δεν απασχολούν τα ευρύτερα κοινωνικά στρώμα-

Δεν υπάρχει άλλος δρόμος παρά η δημιουργία της Αριστεράς του μεγάλου Λαϊκού Κινήματος. Αυτό είναι το στοίχημά μας σήμερα

τα. Όλες αυτές οι ενέργειες προσλαμβάνονται ως κεντρικές επιλογές ή προσωπικές «τεχνικές» για την κατάκτηση και διαχείριση της κομματικής -και κατ’επέκταση της πολιτικής- εξουσίας. Έτσι άλλωστε παρουσιάζονται παραμορφωτικά από τα ΜΜΕ. Ως εκ τούτου η «κορυφίστικη» στρατηγική αντίληψη, παρά τα όποια θετικά της, δεν αποδίδει. Επιβάλλεται ταχύτατα η επανασύνδεση με το Κίνημα. Οφείλουμε να γίνουμε η Αριστερά των μαζών γιατί διαφορετικά, νομοτελειακά, οδηγούμαστε όχι μόνο στη νόθευση της αριστερής μας ιδεολογίας, αλλά και στην αδυναμία ανατροπής των Μνημονίων ως υπερΣυντάγματος του πιο επιθετικού και ακραίου αντικοινωνικού (αρπακτικού) νεοφιλελευθερισμού. Βήματα έχουν γίνει. Τα πιο καθοριστικά όμως πρέπει να γίνουν άμεσα. Στην ιστορία της Αριστεράς δεν υπήρξε πο-

τέ ουσιαστικά και πραγματικά το δίλημμα «αγώνας για την κυβέρνηση ή αγώνας μαζί με την Κοινωνία». Η Αριστερά κέρδιζε ή έχανε ανάλογα με το αν μιλούσε και δρούσε με όρους κοινωνίας ή επιτελείου, με όρους πλατιού Κινήματος που προετοιμάζεται για το μεγάλο άλμα ή με όρους μόνο στρατηγικού σχεδιασμού. Ίσως βρισκόμαστε στην ύστερη ώρα που μπορούμε ακόμη να φύγουμε μπροστά με την Κοινωνία, με τις μάζες, με την αμήχανη αλλά και πάντα ελπιδοφόρα νεολαία μας. Σε πλατιές λαϊκές συνελεύσεις πρέπει να εξηγήσουμε στον λαό τι συμβαίνει και τα χειρότερα που έρχονται, αφού το Μνημόνιο είναι η απόλυτη καταστροφή του. Τώρα δεν υπάρχει άλλος δρόμος παρά η προετοιμασία του για κάθε ενδεχόμενο. Επομένως στο επικείμενο Συνέδριο η όποια καταγραφή δύναμης, τάσης ή υπεροχής δεν έχει καμιά απολύτως σημασία, παρά μόνο στο μέτρο που εξυπηρετεί την ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, την ενότητα του Κινήματος, την ενότητα της Αριστεράς, την άμεση φυγή προς τα μπρος με το Λαό και για τον Λαό. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος παρά η δημιουργία της Αριστεράς του μεγάλου Λαϊκού Κινήματος. Αυτό είναι το στοίχημά μας σήμερα. Όλα τ’ άλλα δεν έχουν σχέση με τη ριζοσπαστική μεταμνημονιακή Αριστερά.

* Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ και πρόεδρος της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ, www.enypekk.gr).

Η Σιωπή του Λαού Οικογένειες ολόκληρες μετακινούνταν από τη μια κυβερνητική παράταξη στην επόμενη, πετυχαίνοντας τους ιδιοτελείς στόχους: διορισμούς συγγενών, ανάληψη τοπικών έργων από τους «δικούς μας» μικρoεργολάβους, δάνεια αγύριστα κ.λπ. Να μην παραλείψω ότι από τη νοσηρή λειτουργία επωφελήθηκαν και αρκετοί, που με όχημα την Αριστερά (και την αδίστακτα καιροσκοπική ένταξή τους σ’ αυτήν) έπαιρναν «δουλίτσες» από το κράτος ή άρπαζαν κόκκαλο από το πλούσιο ψαχνό. Ο λαός, θεωρούμενος ως αμέτοχος, ως άβουλος και αναμάρτητος «τελευταίος τροχός», αθωωνόταν από την εν γένει Αριστερά και φυσικά κολακευόταν από την ήδη εν εξουσία. Αυτή η αγωγή του πολίτη διαμόρφωσε το διπλό φαινόμενο του προαθωωμένου πονηρού. Νά μια κατηγορία που δε βρίσκει ποτέ θέση στην αριστερή ανάλυση. Η λαϊκή ιδιοτέλεια, η οποία προκύπτει μεν από αδυναμία (ταξική, θεσμική κ.λπ.), αλλά επίσης προκύπτει και από αναξιοπρέπεια. Η ανάγκη οδηγεί συχνά στην ταπείνωση, στην ικεσία, στην αναπαραγωγή της χα-

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ*

μηλής αυτοεκτίμησης, αλλά συχνά και στην επιθετική διαχείρισή τους: θυμόμαστε όλοι τους κανίβαλους των κομμάτων που, στους εκλογικούς καιρούς, τραμπούκιζαν (ιδιοτελώς και καθόλου από ιδεολογικό πάθος) στους χώρους δουλειάς, τις γειτονιές και την επαρχία. Πολλοί αναλυτές (φαντάζομαι και κυβερνητικοί) απορούν με την κάμψη του κόσμου, με τη σιωπή του κινήματος, με τον αλλόκοτο σκασμό. Γνωρίζουν βέβαια οι δημοσκόποι ότι σημαντικό μέρος των μαζικών πεποιθήσεων οργανώνονται γύρω από έναν αντίπαλο της κυβέρνησης πόλο, την πολυσύντακτη Αριστερά, αλλά η σιωπή του πλήθους παραμένει κάτι ανατριχιαστικό. Αν ανατρέξει κανείς ψύχραιμα, αυτή την αγωγική σύμπλεξη θα τη βρει σφηνωμένη στο πρόβλημα της σημερινής λαϊκής παράλυσης. Ο κόσμος, με αναπτυγμένη την κουλτούρα της ανάθεσης και

της μεσιτείας, περιμένει την έλευση του Σωτήρα, το μαγικό άγγιγμα, κάποιο επιλυτικό χρησμό, κάτι χαριτωμένα κακοσυντεταγμένο, αλλά ελπιδοφόρο στη σαξωνικότητά του, κάτι πιο μπρουτάλ, πιο θεσμικό, πιο εργατικό, πιο κοινοβουλευτικό, πιο μπιτάτο κ.λπ. Ρόλους και ύφη. Αυτό διαμοιράζει ο λαός. Αναθέτει στην Αριστερά την αλλαγή, όπως ένα άλλο μέρος του, αναθέτει στην επίσης πολυσύνθετη Νεοδεξιά τη μη αλλαγή. Σιγά - σιγά, δηλαδή, φτάσαμε στον αναχρονισμό, σε ένα δίλημμα του 1980. Με τη Δεξιά ή με την Αλλαγή, με τα μονοπώλια ή με τον λαό, με τον ιμπεριαλισμό ή με την εθνική ανεξαρτησία κ.λπ. Μπορεί όμως η σημερινή σύνθετη πολιτική αρχιτεκτονική να συμπυκνωθεί σε ένα μανιχαϊστικό ερώτημα ή μήπως μαζί με την πολιτική αλλοτρίωση, μαζί με την παραγωγική καταστροφή, καταστρέφεται και η ιστορική διερώτηση; Ή μήπως αυτή η ευρύτατη σιωπή εκφράζει και μορφοποιεί και κυρώνει μια μέσα καταστροφή, μια εσωτερική φθίση; Η έκπτωση που περιγράφω όχι μόνο δεν επιτρέπει τη διαμαρτυρία και

τη λαϊκή ενεργητικότητα, όχι μόνο πάει να αιχμαλωτίσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια μεσσιανική αοριστολογία, όχι μόνο καθηλώνει και τη Νεοδεξιά σε έναν ιντερνετικό τραμπουκισμό, σε μια ωραιολογία εκτός πραγματικότητος, σε μια παθητική διαχείριση τροϊκανών εντολών, αλλά αναστρέφει το σύνολο, κόμματα, χώρα και λαό στους όρους που τα συνέτριψαν. Η δομή και της νέας πολιτικής σκηνής και της εξαντλημένης λαϊκής προσδοκίας έχει μέσα της, εκτός από την ελπίδα, και τη δομή της καταστροφής της. Η κάμψη, η σιωπή δεν είναι αποτέλεσμα της δεξιάς πολιτικής, αλλά είναι δεξιά κατάσταση των πραγμάτων, δηλαδή είναι συναίτιο της δεξιάς πολιτικής. Η βαθύτερη απάντηση και στην οικονομικοπολιτική κρίση και στα αντίπαλα δίκτυα και στην εκλογοθηρική αλλοτρίωση είναι η αυστηρή, συντεταγμένη και με νέους όρους σύνοδος του κόσμου. Σε μια μεγάλη πολιτική, ηθική - καθαρτική - ανασύνταξη. Αυτό, νομίζω, είναι Αριστερά.

* Ο Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αν. καθηγητής ΕΜΠ dsevastakis@arch.ntua.gr

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΙΡΗΝΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ

Πάσχα για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά μέσα στη φυλακή θα κάνει ο Άκης Τσοχατζόπουλος καθώς στις 8 Μαΐου επαναλαμβάνεται η πολύκροτη δίκη του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ και των δεκαοκτώ συγκατηγορουμένων του. Μετά τη διευθέτηση των διαδικαστικών και των χωροταξικών ζητημάτων, η εκδίκαση της υπόθεσης αναμένεται να ξεκινήσει επί της ουσίας με την κατάθεση των πρώτων μαρτύρων κατηγορίας, οι οποίοι δεν ξεπερνούν τους είκοσι. Κι όσο οι πρώην σύντροφοι του Άκη τον βάζουν στο περιθώριο με καθημερινές τους δηλώσεις τόσο μεγαλώνει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης αν τελικά ο Άκης θα επιλέξει να πάρει κι άλλους μαζί του στον πολιτικό κατήφορο στον οποίο έχει ήδη αρχίσει να κατρακυλάει...

Πιο μόνος από ποτέ... Ο Άκης Τσοχατζόπουλος τις προάλλες διάβηκε την είσοδο της αίθουσας τελετών του Εφετείου αγέρωχος, ευθυτενής, μοιράζοντας χειραψίες, φιλιά και χαμόγελα σ’ όσους έσπευσαν να τον χαιρετίσουν. «Κοίτα τον. Νομίζει ότι είναι σε προεκλογική συγκέντρωση» ψιθύριζε μια κυρία στο ακροατήριο. Κι όμως. Ο Άκης, ο πάλαι ποτέ παντοδύναμος υπουργός του ΠΑΣΟΚ, ο διετέλεσας αντιπρόεδος της κυβέρνησης και παραλίγο πρωθυπουργός της χώρας, στην έναρξη της δίκης του, της πρώτης δίκης για διαφθορά πολιτικού στην Ελλάδα, ήταν απελπιστικά μόνος... Δεν είναι μόνο το βαρύ κατηγορητήριο που αντιμετωπίζει για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος που επισείει ακόμα και την ποινή των ισοβίων. Ένα κατηγορητήριο τόσο ατιμωτικό, όσο και οι χειροπέδες που με επιμέλεια έκρυβε κάτω από το σακάκι του την ώρα που τον μετέφεραν από τη φυλακή στο δικαστήριο. Είναι, παράλληλα, και η πλήρης απομόνωσή του από το «φυσικό» του περιβάλλον, το κόμμα που τον γέννησε και τον ανέδειξε στα ανώτερα αξιώματα επί σειρά ετών. «Ο Άκης είναι η ντροπή του ΠΑΣΟΚ» διεμήνυε η γραμματέας του κόμματος Φώφη Γεννηματά την ημέρα που ξεκίνησε η δίκη. «Αν πάω να καταθέσω για τον Άκη, θα τον κάψω» δήλωνε ευθαρσώς ο Θεόδωρος Πάγκαλος απαντώντας εμμέσως στα δέκα εξώδικα που απέστειλε ο πρώην υπουργός σε ισάριθμα μέλη του ΚΥΣΕΑ ζητώντας τους να καταθέσουν στη δίκη. Με εκκωφαντική σιωπή απάντησαν στην πρόσκληση οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Σημίτης και Γιώργος Παπανδρέου. Ναι, ήταν οι ίδιοι που μόλις λίγα χρόνια πριν, το 2005, τον «ξέπλεναν» στην εξεταστική επιτροπή που είχε συσταθεί στη

Γ. Σμπώκος

Ο Άκης, η Βίκυ και τ’ άλλα παιδιά... Βουλή για τα εξοπλιστικά καταλήγοντας ότι δεν τίθεται θέμα παραπομπής του Άκη στο Ειδικό Δικαστήριο κι ότι ο χορός των δισ. που στήθηκε γύρω από τους εξοπλισμούς απλώς... δεν υφίστατο. Διαφορετική άποψη βέβαια είχαν οι δικαστές. Τώρα που οι παλιοί του σύντροφοι και η κοινή γνώμη τον έχουν πετάξει στο Κολοσσαίο της διαπόμπευσης και ήδη έχουν προεξοφλήσει τον πολιτικό του θάνατο, ο «ωραίος Μπρούμελ» του κινήματος πιθανόν θα ξανασκέφτεται την διάσημη ρήση που επαναλάμβανε ο μέντοράς του Ανδρέας Παπανδρέου σε κάθε ευκαιρία: Ουδείς ασφαλέστερος εχθρός από τον ευεργετηθέντα...

Νίκος Ζήγρας: «Με συγγενή φάε και πιες και με εχθρό πορέψου...» Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι, αν δεν υπήρχε η κατάθεση του Νίκου Ζήγρα, ο Άκης Τσοχατζόπουλος πιθανότατα να μην καθόταν ποτέ στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Πράγματι, η συμπληρωματική απολογία του εξαδέλφου του πρώην υπουργού αποτέλεσε τη συνεκτική ουσία για να συνδυαστούν μεταξύ τους όλα τα σκόρπια στοιχεία και να «δεθούν» όλες οι κατηγορίες. Ο Ν. Ζήγρας, όταν συνελήφθη πριν από περίπου ένα χρόνο, είχε επιλέξει να κρατήσει κλειστό το στόμα του. Στη συνέχεια ωστόσο και αφού έκρινε ότι οι πρώτοι του δικηγόροι «με είχαν συμβουλεύσει λάθος» έδωσε συμπληρωματική απολογία με αποκαλύψεις που άφησαν άφωνη την κοινή γνώμη. Ό,τι μέχρι εκείνη τη

στιγμή αποτελούσε κοινό μυστικό για τους παροικούντες την ΠΑΣΟΚική Ιερουσαλήμ, αποκαλύφτηκε στο ανελέητο φως της δημοσιότητας. Ήταν, όπως ο ίδιος ομολόγησε, μέχρι το 2004 ο διαχειριστής του πακτωλού μαύρου χρήματος που διακινήθηκε μέσω ενός δαιδαλώδους συστήματος υπεράκτιων εταιρειών για να καταλήξει στην τσέπη του πρώην υπουργού και σε άλλους «δικαιούχους». Με τη συμπληρωματική του απολογία μάλιστα «έβαλε στο κάδρο» των ευθυνών κι άλλα πρόσωπα, που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν αντιμετώπιζαν κατηγορίες, αλλά και τη Βίκυ Σταμάτη, η οποία επιμένει να ισχυρίζεται ότι ήταν απλώς η σύζυγος ενός ισχυρού άνδρα... Ο Ν. Ζήγρας σήμερα ζητάει συγγνώμη, παραδέχεται την ενοχή του και ελπίζει στην επιείκεια του δικαστηρίου...

Γιάννης Σμπώκος: Τώρα τα «γυρίζει» κι αυτός... Ο Α. Τσοχατζόπουλος και ο Γιάννης Σμπώκος ήταν ένα... ακαταμάχητο δίδυμο στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Ο πρώτος από τη θέση του υπουργού και ο δεύτερος με την ιδιότητα του γενικού γραμματέα εξοπλιστικών προγραμμάτων διαχειρίστηκαν θηριώδη κονδύλια την τριετία 1997-2000. Ο Γ. Σμπώκος μάλιστα υπερηφανεύεται στο βιογραφικό του ότι υλοποίησε το μεγαλύτερο πενταετές εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Το ειδυλλιακό όμως κλίμα ανάμεσά τους διαταράχτηκε, όπως ισχυρίζεται ο πρώην γενικός, μετά τον δεύτερο γάμο του Άκη, την πολυτελή δε-

ξίωση στο Four Seasons των Παρισίων και τη μετέπειτα χλιδάτη διαβίωση που απολάμβανε ο πολιτικός του προϊστάμενος μετά της ευειδούς και διψασμένης για μεγαλεία -όπως αποδείχτηκε- συζύγου του. Σύμφωνα με τις χειρόγραφες σημειώσεις του Α. Τσοχατζόπουλου που εντοπίστηκαν κατά την αστυνομική έφοδο στο γραφείο της οδού Κόμνα Τράκα, ο πρώην υπουργός εμφανιζόταν να ζητάει πιεστικά από τον Γ. Σμπώκο διάφορα χρηματικά ποσά που αντιστοιχούσαν σε εκατομμύρια ευρώ και ίσως αυτός ήταν ακόμα ένας λόγος που ο πρώην γενικός είχε επιλέξει να διακόψει κάθε σχέση, να μην απαντά στα αγωνιώδη τηλεφωνήματα του Άκη και να ζητά από τους απεσταλμένους του πρώην υπουργού να μην τον ενοχλήσουν ποτέ ξανά... Σήμερα ο Γ. Σμπώκος εμφανίζεται αποφασισμένος να «κρεμάσει» ενώπιον του δικαστηρίου τον πάλαι ποτέ κολλητό του δείχνοντάς τον ως αποκλειστικό υπεύθυνο για το γεγονός ότι χάθηκαν τα αντισταθμιστικά οφέλη από την υπογραφή της σύμβασης για την αγορά των TOR-M1...

Η Βίκυ Σταμάτη και «οι κυρίες της τάξης της»... Όση ώρα ο αδηφάγος τηλεοπτικός φακός πάσχιζε να καταγράψει το μακιγιάζ της Βίκυς Σταμάτη και το χρώμα των ρούχων της και οι δημοσιογράφοι ανταγωνίζονταν να ερμηνεύσουν το... ύφος του βλέμματός της όταν προσέρχονταν στο δικαστήριο, εκείνη έμοιαζε να είναι χαμένη στο πουθενά. Αν με κάποιον μαγικό τρόπο μπο-

Ν. Ζήγρας

Β. Σταμάτη

ρούσε κανείς να διεισδύσει και να διαβάσει τη σκέψη της, πιθανότατα να διαπίστωνε μια τεράστια απορία: Πώς είναι δυνατόν να βρίσκομαι σ’ αυτή την κατάσταση; Πώς να συμβιβαστώ με την αθλιότητα του κελιού μου εγώ, που έμενα σ’ έναν από τους αριστοκρατικότερους δρόμους της Αθήνας, ψώνιζα στις ακριβότερες μπουτίκ, γευμάτιζα στα πιο σικ εστιατόρια κι είχα πίσω μου έναν στρατό ειδικών να επιμελείται και την τελευταία λεπτομέρεια στην εμφάνισή μου; Η Βίκυ Σταμάτη δεν δικάζεται γιατί είναι σύζυγος πολιτικού. Δικάζεται γιατί «ψώνιζα όπως όλες οι κυρίες της τάξης μου», με χρήματα ασύλληπτα για τον μέσο Έλληνα πολίτη, αυτή, η ταπεινή γραμματέας που αναρριχήθηκε σε λίγα χρόνια στην υπ’ αριθμόν ένα περσόνα της κοσμικής ζωής. Και τα χρήματα αυτά δεν ήταν του συζύγου της, όπως ισχυρίστηκε προκαλώντας στις απανταχού φεμινίστριες σφοδρή επιθυμία να ξανακάψουν τα σουτιέν τους, ούτε η ίδια μπορεί πλέον να ισχυρίζεται άγνοια για την προέλευσή τους. Και ήταν πολλά τα λεφτά, Βίκυ...

Η ΑΥΓΗ • Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ CORPUS CHRISTI, ΣΤΟΥΣ «ΟΠΑΔΟΥΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΕΡΑΣΤΗ ΔΙΑ» ΚΑΙ ΤΟΥΣ «ΚΙΝΑΙΔΟΥΣ ΙΕΡΕΙΣ»

Η σύγκρουση του Σεραφείμ με τους χρυσαυγίτες

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΠΥΡΟΣ ΡΑΠΑΝΑΚΗΣ

Οκτώβριος 2012. Η παράσταση Corpus Christi ανεβαίνει στο θέατρο «Χυτήριο» ξεσηκώνοντας έντονες αντιδράσεις από τις συνήθεις παραθρησκευτικές ομάδες και τη Χρυσή Αυγή. Τη δυσφορία της εκφράζει και η Εκκλησία, η οποία όμως δεν στηρίζει τις ακραίες κινητοποιήσεις που εκδηλώνονται εκείνες τις μέρες. Στις 12.10 ο μητροπολίτης Πειραιά Σεραφείμ βρίσκεται στο Α.Τ. Ομόνοιας και καταθέτει μήνυση κατά των συντελεστών της παράστασης για κακόβουλη βλασφημία ζητώντας παράλληλα την άμεση διακοπή των παραστάσεων. Δίπλα του βρίσκεται κλιμάκιο βουλευτών της Χρυσής Αυγής, με επικεφαλής τον Χρήστο Παππά, οι οποίοι φωτογραφίζονται με τον μητροπολίτη μετά την κατάθεση από κοινού της μήνυσης. Σε ανακοίνωση τους, μάλιστα, αναφέρουν πως «η Χρυσή Αυγή θα βρίσκεται πάντα στο πλευρό δυναμικών και φωτισμένων ιεραρχών». 9 Απριλίου 2013. Ο Χρ. Παππάς εκθειάζει ανακοίνωση του Σεραφείμ, τον οποίο χαρακτηρίζει «λαοφιλή ιεράρχη με τοποθετήσεις που ‘καίνε’», σχετικά με την ανέγερση τζαμιού στην Αθήνα. Το περιεχόμενο της ανακοίνωσης είναι βαθιά ρατσιστικό ενάντια στους μουσουλμάνους, κατηγορώντας τον δήμαρχο Αθηνών για προσπάθεια «ισλαμοποίησης» της Ελλάδας.

Όταν ο «φωτισμένος και λαοφιλής ιεράρχης» έγινε «σιωνιστής με προτίμηση στα οθωμανικά ήθη» Στις 22.4 ο Σεραφείμ σε ανακοίνωσή του κάνει λόγο για «νεοπαγανιστές πού χρηματοδοτούνται από τους γνωστούς τραπεζίτες». Τι προκάλεσε την οργή του μητροπολίτη απέναντι στους μέχρι πρότινος συμμάχους του; Όπως ο ίδιος υποστηρίζει, αφορμή υπήρξε αφενός η παρουσία της νεολαίας της Χρυσής Αυγής και του βουλευτή Η. Κασσιδιάρη σε τελετή για το χειμερινό ηλιοστάσιο και αφετέρου, η συνέντευξη του βουλευτή Α. Ματθαιόπουλου στο περιοδικό «Crash», στην οποία δήλωσε σεβασμό στην αρχαία θρησκεία καθώς και πως «αισθάνεται πρώτα Έλληνας και μετά χριστιανός».Στη μακροσκελέστατη ανακοίνωσή του χαρακτηρίζει τη Χρυσή Αυγή ως «αντιχριστιανικό κόμμα με παγανιστικές και ειδωλολατρικές θέσεις» κάνοντας αναφορά στα «χυδαία πάθη» του «παιδεραστή Δία» και στις «οργιαστικές τελετές». Καταλήγει, μάλιστα, πως, εάν το κόμμα της Χρυσής Αυγής, που «παλαιότερα είχε αναρτήσει σαφείς παγανιστικές και αποκρυφιστικές

θέσεις», δεν πάρει θέση, θα αποδείξει πως είναι «το ίδιο επικίνδυνη με τον έτερο πόλο του δήθεν διαφωτισμού, τον άθεο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ».

Χρυσή Αυγή: «Υποτίθεται πως ήσουν φίλος» Για «σχέδιο εξόντωσής» της από το «παγκόσμιο σιωνιστικό κέντρο» έκανε λόγο στην απάντησή της η Χρυσή Αυγή, η οποία με πίκρα διαπιστώνει πως ο Σεραφείμ «υποτίθεται πως ήταν φίλος». Στην ίδια ανακοίνωση, χαρακτηρίζουν όποιον ιερέα δεν είναι στο πλευρό τους «σιωνιστή, κλέφτη και κίναιδο». «Το προσωπείο έπεσε» ήταν η απάντηση του μητροπολίτη, ο οποίος κατέληξε πως τελικά το κόμμα των νεοναζί δεν διαφέρει από τον «σιω-

νιστικό και αθεϊστικό ΣΥΡΙΖΑ». Ο Χρ. Παππάς, ο ίδιος που υπέγραφε σκοταδιστικές μηνύσεις και τον εξυμνούσε λίγο καιρό πριν, με ανάρτηση στο ιστολόγιό του, αναφέρει πως ο Σεραφείμ και οι υπόλοιποι ιερείς που εκφέρονται κατά της Χρυσής Αυγής είναι «οι λύκοι με δορά προβάτου έχουν εισέλθει εις την Ελληνική Ορθόδοξο Εκκλησία και διδάσκουν με σημείο αναφοράς όχι τον λόγο του Χριστού, αλλά, άκουσον άκουσον, τους ορθοδόξους Εβραίους των ΗΠΑ!». Μάλιστα, κάνει λόγο για ιερείς μασόνους που προσεγγίζουν την «άθεη αριστερά», ενώ τονίζει πως μερικοί έχουν ιδιαίτερη προτίμηση στα «οθωμανικά ήθη»! Στην τελευταία του ανακοίνωση ο

Σεραφείμ επιτέθηκε προσωπικά στον Ν. Μιχαλολιάκο, αφού τον κατηγόρησε για σχέσεις με σατανιστικούς και αποκρυφιστικούς κύκλους, ενώ τονίζει την «ιστορική» σχέση μεταξύ σιωνισμού και ναζισμού. Δεν πρόκειται για μια ξαφνική προοδευτική στροφή του μητροπολίτη. Το «μένος» του Σεραφείμ προκαλούν οι παγανιστικές θέσεις της Χρυσής Αυγής. Τα μαχαιρώματα σε μετανάστες, οι επιθέσεις εναντίον αριστερών και προοδευτικών πολιτών, οι αναφορές στη χούντα και στους βασανιστές δεν φαίνεται να τον ενόχλησαν. Και κυρίως στήριξε μία εκ των πιο βίαιων και επεισοδιακών «παρεμβάσεων» των νεοναζί, αυτή ενάντια στο Corpus Christi.

Άλλωστε τη «συμπάθεια» της Χρυσής Αυγής προκάλεσαν οι σταθερές αντιμεταναστευτικές και αντισημιτικές θέσεις του μητροπολίτη και βέβαια το μίσος για την Αριστερά. Το νεοναζιστικό κόμμα χρησιμοποιεί τη σχέση με την εκκλησία και την ορθοδοξία κατά το δοκούν. Μετά την επίθεση στους πάγκους μεταναστών μικροπωλητών στο θρησκευτικό πανηγύρι στη Ραφήνα, οι βουλευτές Γερμενής και Ηλιόπουλος μαζί με τους «συνοδούς» τους τραμπούκους συμμετείχαν στη λιτανεία της τοπικής Παναγίας. Οι επιθέσεις σε μουσουλμάνους μετανάστες και σε αυτοσχέδιους χώρους λατρείας γίνονται στο πλαίσιο της προάσπισης της Ορθοδοξίας ως συστατικό στοιχείο του γένους.

Δύο «γραμμές» στους ιεράρχες για τη Χρυσή Αυγή Η ορθοδοξία χρησιμοποιείται από τους χρυσαυγίτες κατά τρόπο τέτοιο, ώστε να προωθήσουν τις ναζιστικές τους επιδιώξεις. Σε αυτή την προσπάθεια έχουν μαζί τους ιερείς ακροδεξιών καταβολών. Η Χ.Α έχει ανάγκη από «φίλους», με μεγάλη ευκολία όμως αυτοί γίνονται ορκισμένοι εχθροί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο άλλοτε ιερέας της χωροφυλακής, και φίλος της χούντας, μητροπολίτης Καλαβρύτων Αμβρόσιος. Δίπλα σε αυτόν, ο Φθιώτιδος Νικόλαος («η Χ.Α. προωθεί την ασφάλεια, την κοινωνική γαλήνη και την πρόοδο») και προσφάτως ο Δρυινουπόλεως Ανδρέας που θεωρεί τους χρυσαυγίτες «καλά και αγωνιστικά παιδιά». Και βέβαια, μέχρι πρότινως ο Πειραιώς Σεραφείμ. Την ίδια στιγμή υπάρχουν δεκάδες ιεράρ-

χες, οι οποίοι είτε ανοιχτά είτε εμμέσως καταδικάζουν τη νεοναζιστική οργάνωση και τις πρακτικές της. Ο Δημητριάδος Ιγνάτιος, ο Σιατίστης Παύλος, ο Χαλκίδας Χρυσόστομος, ο Κορίνθου Διονύσιος και πολλοί άλλοι υποστηρίζουν πως «δεν έχουν σχέση με το Θεό και τις χριστιανικές διδαχές, ο ρατσισμός, η βία, οι δολοφονίες και το μίσος». Ακόμα και ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος έχει καταδικάσει τις πράξεις της Χ.Α., ως «πράξεις που παραβαίνουν το Ευαγγέλιο». Ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος από την πλευρά του, είχε δηλώσει πως «η Εκκλησία δεν έχει ανάγκη από προστάτες». Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που, εξυπηρετώντας παραδοσιακές πολιτικές σχέσεις με τη Ν.Δ., υιοθετούν τη θέση ενάντια στη Χ.Α., εξι-

σώνοντάς τη με την Αριστερά ώστε να τη χτυπήσουν πολιτικά. Τέτοιο παράδειγμα φαίνεται να αποτελεί και ο Σεραφείμ. Η συγκρότηση μετώπου ενάντια στον φασισμό που σπέρνει η Χ.Α., από την πλευρά της Εκκλησίας μπορεί να αποδειχτεί μείζονος σημασίας. Αφενός γιατί μπορεί να παίξει τον ρόλο του «κυματοθραύστη» για τους ανθρώπους που εύκολα μπορούν να πειστούν από τη ρατσιστική ρητορεία της Χ.Α. και αφετέρου διότι διευρύνεται το αντιφασιστικό τόξο, απονομιμοποιώντας παράλληλα τον λόγο της. Η Εκκλησία μπορεί να συμβάλει στο να σωθεί η κοινωνία από την πείνα και παράλληλα να αποκρούσει την επικράτηση του φασισμού στους από κάτω που βιώνουν τη φτώχεια και την απελπισία.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΘΕΜΑ

ΤΟ ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΨΕΜΑ ΤΗΣ ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ

Επιχείρηση - φιάσκο το «αίμα μόνο Ανωμερίτης. Πενιχρή ήταν όμως η συνεισφορά της Χρυσής Αυγής σε αίμα και στον γειτονικό Βόλο, όπου δεν κατάφεραν να συγκεντρωθούν ούτε δέκα φιάλες αίμα, παρά τις προσπάθειες του βουλευτή Μαγνησίας Παναγιώτη Ηλιόπουλου να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους του. Ο βουλευτής φρόντισε αυτή τη φορά πάντως να δώσει αίμα από το δεξί χέρι για να καλύψει με τον τρόπο το τατουάζ με το ναζιστικό Sieg Heil, που κοσμεί το αριστερό του χέρι και είχε αποκαλυφθεί κατά τη διάρκεια παλαιότερης αιμοδοσίας.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ

Αν πιστέψει κανείς την επίσημη ιστοσελίδα της Χρυσής Αυγής, τότε μπορεί να φανταστεί έναν ποταμό αγνού και αμόλυντου ελληνικού αίματος να κυλά από τις φλέβες υπερήφανων πατριωτών και μέσα από τα επικοινωνιακά σωληνάκια του συστήματος προπαγάνδας να καταλήγει στο εκλογικό σώμα του νεοναζιστικού μορφώματος. Ένα ακόμη διαφημιστικό τρικ. Μία ακόμη παραπλανητική επίδειξη ανθρωπιάς από Έλληνες για Έλληνες. Μια πανελλαδική φιέστα αιμοδοσίας όπου το «Αίμα» μπερδεύεται με το ψέμα και η «Τιμή» χάνεται στη φτήνεια της απάτης. «Στα νοσοκομεία και τις μονάδες αιμοληψίας ολόκληρης της επικράτειας βρέθηκαν από νωρίς σήμερα το πρωί μέλη, στελέχη, βουλευτές και φίλοι του Κινήματος και έδωσαν αίμα, το οποίο θα διατεθεί για τις ανάγκες αποκλειστικά και μόνο Ελλήνων συμπολιτών μας. Συνολικά συγκεντρώθηκαν εκατοντάδες φιάλες για την Τράπεζα Αίματος της Χρυσής Αυγής, που μέχρι σήμερα έχει συνεισφέρει σε χιλιάδες συμπατριώτες μας που σε μια δύσκολη, προσωπική στιγμή χρειάστηκαν τη βοήθειά μας» γράφει η ανακοίνωση της Χρυσής Αυγής σε ένα παραλήρημα εξαπάτησης των ίδιων των ψηφοφόρων της. Μία ανακοίνωση που στάζει ψέμα και όχι αίμα. Και η διάψευση έρχεται από τα κατά τόπους Κέντρα Αιμοδοσίας, που το Σάββατο 27 Απριλίου υποδέχτηκαν τους εθελοντές αιμοδότες της Χρυσής Αυγής.

Τρεις κι ο κούκος «Τρεις φιάλες αίμα έδωσαν όλες κι όλες στο Νοσοκομείο Άγιος Ανδρέας» λέει ο Κώστας Πετρόπουλος, πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων στο νοσοκομείο της Πάτρας, χαρακτηρίζοντας τους εμπνευστές της συγκεκριμένης αιμοδοσίας «τζάμπα μάγκες». Σε μια εκλογική περιφέρεια που η Χρυσή Αυγή κατάφερε στις εκλογές του Ιουνίου να συγκεντρώσει 10.742 ψήφους, δεν μπόρεσε να συγκινήσει ούτε μια χούφτα οπαδούς της που να ανταποκριθούν στο κάλεσμα της αιμοδοσίας. «Ούτε καν ο βουλευτής τους ή οι υποψήφιοί τους δεν ήρθαν να δώσουν αίμα» είναι η απάντηση των εργαζομένων του νοσοκομείου στην πανηγυρική ανακοίνωση της Χρυσής Αυγής. Και από την Πάτρα στην Κοζάνη, εκεί που ο Πυρήνας Δυτικής Μακεδονίας «μπόρεσε μετά βίας να κινητοποιήσει τρία μέλη του τις πρωινές ώρες και άλλους τρεις με το ζόρι το απόγευμα», σύμφωνα με γιατρό που είχε βάρδια στο Κέντρο Αιμοδοσίας της πόλης. Στην Τρίπολη, που η «παρά-

Στις φλέβες τους κυλάει ο ναζισμός σταση» της αιμοδοσίας συνοδεύτηκε από τραμπουκισμούς εις βάρος δημοσιογράφων και αντικομμουνιστικές κορώνες των τοπικών παραγόντων της Χρυσής Αυγής στα κανάλια, «το αποτέλεσμα ήταν μηδαμινό για τις ανάγκες του νοσοκομείου, καθώς ελάχιστες φιάλες αίματος κατάφεραν να συγκεντρωθούν», υποστηρίζει ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αρκαδίας που παρακολούθησε τη διαδικασία της αιμοδοσίας.

Προσοχή να μη φανεί το τατουάζ «Με μεγάλη συμμετοχή Συναγωνιστών και φίλων του Λαϊκού Συνδέσμου Χρυσή Αυγή, πραγματοποιήθηκε η εθελοντική αιμοδοσία από την Τ.Ο. Λαρίσης, το Σάββατο 27 Απριλίου, στο νοσοκομείο της πόλεως, δίνοντας μια ξεκάθαρη απάντηση στους κωμικούς συνδικαλιστές καθώς και σε κάποιους ανόητους υποτιθέμενους αντιρατσιστές, οι οποίοι καλούσαν τους Λαρισαίους να αντισταθούν», γράφει η ανακοίνωση της Τ.Ο. Λαρίσης. Στην ιστοσελίδα της Χρυσής Αυγής η ανακοίνωση συνοδεύεται και από φωτογραφίες των εθελοντών έξω από τα κέντρα αιμοδοσίας. Σε μία από αυτές μπορεί κανείς να μετρήσει 15 άτομα να ποζάρουν έξω από το Γενικό Νοσοκομείο της Λάρισας, με τη λεζάντα να πληροφορεί τους αναγνώστες πως πρόκειται για δύο βουλευτές και 13 μέλη της Περιφερειακής Διοίκησης Θεσσαλίας. Αυτή ήταν η «μεγάλη συμμετοχή» και τόσοι ακριβώς ήταν και οι αιμοδότες της 27ης Απριλίου στο συγκεκριμένο νοσοκομείο, όπου, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, σημειώθηκε και η μεγαλύτερη προσφορά αίματος από τα μέλη της Χρυσής Αυγής. «Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που έχει το Κέντρο στη διάθεσή του, στη Λάρισα το αποτέλεσμα της εθελοντικής αιμοδοσίας απέφερε 15 φιάλες αίματος», υποστηρίζει ο Λεωνίδας

Ο βουλευτής Παναγιώτη Ηλιόπουλου φρόντισε αυτή τη φορά να δώσει αίμα από το δεξί χέρι για να καλύψει με τον τρόπο το τατουάζ με το ναζιστικό Sieg Heil, που κοσμεί το αριστερό του χέρι και είχε αποκαλυφθεί κατά τη διάρκεια παλαιότερης αιμοδοσίας.

Οι ιδεολογικοί πρόγονοι του βουλευτή Μαγνησίας, οι Ναζί της δεκαετίας του ‘30 και του ‘40, ήταν αυτοί που κατά βάση προώθησαν μια Geschichtewissenschaﬅ, μια επιστήμη δηλαδή της Ιστορίας, που, στηριγμένη στη φυλετολογία και στην αξιολόγηση βάσει του αίματος, επιχείρησε να δει αναθεωρητικά το παγκόσμιο ανθρώπινο γίγνεσθαι με άξονα τη φυλή. Το αίμα αποτέλεσε το ύψιστο ιδεώδες του εθνικοσοσιαλισμού. «Για να δημιουργήσει τη θρησκεία του καθαρού γερμανικού αίματος ο Χίτλερ χρειάστηκε να δανειστεί από δεύτερο χέρι τις ρατσιστικές ιδέες ενός Γάλλου διπλωμάτη και ερασιτέχνη συγγραφέα, του κόμητα Γκομπινώ», σημειώνει ο Τρότσκι στο κείμενό του «Τι είναι ο εθνικοσοσιαλισμός» δίνοντας μια πρώτη εικόνα για το ιδεολογικό κατασκεύασμα της ναζιστικής καθαρότητας του αίματος. Το νεοναζιστικό μόρφωμα της «Χρυσής Αυγής», που είδε στις περσινές εκλογές και μετεκλογικά τα ποσοστά και την επιρροή του να ανεβαίνουν αλματωδώς, αντανακλώντας (και επιχειρώντας να δώσει έκφραση και να εκμεταλλευτεί) τις πιο σκοτεινές και αδιέξοδες όψεις της διάρρηξης του κοινωνικού ιστού και της κονιορτοποίησης των κοινωνικών στρωμάτων από την κρίση και το Μνημόνιο, «στήνει» το τελευταίο διάστημα επικοινωνιακές επιδείξεις αλληλεγγύης, αλλά μόνο για Έλληνες.

Οι τζάμπα μάγκες Λίγες μόνο ώρες μετά την ολοκλήρωση της καθαρόαιμης αιμοδοσίας, η Χρυσή Αυγή διαβεβαίωνε τους φίλους και τα μέλη της πως το αίμα που έδωσαν θα διοχετευτεί αποκλειστικά και μόνο σε Έλληνες. «Το αίμα που συλλέγει η Τράπεζα Αίματος της Χρυσής Αυγής χαρίζεται αποκλειστικά και μόνο σε Έλληνες συμπολίτες μας. Ως γνωστόν, κάθε αιμοδότης έχει το δικαίωμα να αποδώσει το αίμα που προσφέρει σε όποιον ασθενή επιθυμεί», αναφέρει χαρακτηριστικά το απόσπασμα της

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΘΕΜΑ

για Έλληνες» ανακοίνωσης. Μία καταφανής διαστρέβλωση της αλήθειας, καθώς, όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, «εδώ και μέρες είχε υπάρξει η ρητή οδηγία προς όλα τα κέντρα αιμοδοσίας να μην ληφθεί ούτε μία φιάλη αίμα από άτομα που θα αρνηθούν να υπογράψουν το Δελτίο Αιμοδοσίας». Τι λέει όμως το Δελτίο Αιμοδότη που υπέγραψαν τα λιγοστά μέλη και οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του κόμματός τους; Ακριβώς πάνω από το σημείο που έβαλαν την υπογραφή τους γράφει ευκρινώς πως ο αιμοδότης βεβαιώνει «πως το αίμα του είναι στη διάθεση της Υπηρεσίας Αιμοδοσίας για κάθε ασθενή που θα το χρειαστεί». Στην περίπτωση αυτή, ή οι χρυσαυγίτες αιμοδότες δεν διάβασαν τι υπέγραψαν ή το κόμμα τους ψεύδεται όταν τους διαβεβαιώνει πως το αίμα τους «θα διατεθεί για τις ανάγκες αποκλειστικά και μόνο Ελλήνων συμπολιτών μας». «Είναι ψευδεπίγραφο και αναληθές το περιεχόμενο της ανακοίνωσης της Χρυσής Αυγής» ξεκαθαρίζει ο Λεωνίδας Ανωμερίτης διαψεύδοντας τα περί αποκλειστικής διάθεσης σε Έλληνες ασθενείς. Το ίδιο κατηγορηματικοί είναι οι γιατροί και οι νοσηλευτές που πήραν μέρος στις αιμοδοσίες του περασμένου Σαββάτου. «Οι τρεις που έδωσαν αίμα στην Πάτρα, υπέγραψαν χωρίς καμία αντίρρηση το δελτίο, γι’ αυτό και τους λέω τζάμπα μάγκες», συμπληρώνει ο Κώστας Πετρόπουλος από το νοσοκομείο της Πάτρας και συνεχίζει: «με αφορμή τα δημοσιεύματα που κυκλοφορούν για την πανελλαδική φιέστα αιμοδοσίας της Χρυσής Αυγής που επιχείρησαν το περασμένο Σάββατο και για να σταματήσουν τα ψέματά τους και οι ψευτοεντυπώσεις τους, πρέπει όλοι να γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει Τράπεζα Αίματος της Χρυσής Αυγής και ούτε μπορεί να υπάρξει βάσει της σχετικής κείμενης νομο-

θεσίας, την οποία νομοθεσία οφείλουμε να πούμε ότι αποδέχθηκαν πλήρως οι ελάχιστοι προσερχόμενοι, υπογράφοντας το σχετικό έντυπο αιμοδοσίας».

Ούτε μια φιάλη χωρίς υπογραφή «Μοναδική παραφωνία, ο θλιβερός χρηματοδοτούμενος θίασος μιας χούφτας Συριζαίων και ανθελλήνων, που δεν τόλμησαν σε καμία περίπτωση να πλησιάσουν ή να παρακωλύσουν τη διαδικασία», συνεχίζει η ανακοίνωση της Χρυσής Αυγής ξεχνώντας πως εκτός από τους «τζάμπα μάγκες» υπήρξαν και οι αυθεντικοί «μάγκες» της ρατσιστικής αιμοδοσίας, που αρνήθηκαν να υπογράψουν τα δελτία αιμοδότη επιμένοντας στην επιθυμία να χορηγηθεί το αίμα τους μόνο σε Έλληνες. Σε δύο τέτοιες περιπτώσεις, όπως στη Σάμο και στο Ρέθυμνο, οι αιμοδοσίες δεν διεξήχθησαν, καθώς το προσωπικό των νοσοκομείων αρνήθηκε να προχωρήσει στην αιμοληψία. Στο Ρέθυμνο, η αιμοδοσία ματαιώθηκε με τη συνεχή παρουσία στο νοσοκομείο υγειονομικών και κατοίκων της πόλης, που αρνήθηκαν να υποκύψουν στην τρομοκρατία της γροθιάς και στην εγκληματική λογική του ρατσισμού, υποστηρίζοντας με τη στάση τους την απόλυτη ισότητα όλων, Ελλήνων και μεταναστών, στην υγεία και στις υπηρεσίες υγείας. Την ίδια τύχη είχε και το εγχείρημα αιμοδοσίας στη Σάμο, όπου από νωρίς το πρωί του Σαββάτου υπήρξε συγκέντρωση δεκάδων πολιτών, εκπροσώπων φορέων, μελών του ιατρικού συλλόγου, του συλλόγου εργαζομένων του Νοσοκομείου, του Εργατικού Κέντρου και εκπροσώπων κομμάτων, οι οποίοι σταμάτησαν με την παρουσία τους την αιμοδοσία, καθώς τα μέλη της Χρυσής Αυγής επέμειναν στον όρο «το αίμα που διαθέτουν στην Τράπεζά τους να διατίθεται μόνο σε Έλληνες».

«Πώς να εξηγήσεις σε κάποιους ότι το αίμα είναι στοιχείο της ανθρώπινης ζωής που δεν συνδέεται με εθνικότητες; Πού οφείλεται, άραγε, η αδυναμία κάποιων να αντιληφθούν το αυτονόητο; Πώς μπορεί να τύχει σεβασμού και αποδοχής ο οποιοσδήποτε δεν σέβεται και δεν αποδέχεται την ανθρώπινη ζωή πέρα από τα πολύ στενά όρια της χώρας του και της αντίληψής του; Θέλουμε να ελπίζουμε ότι είναι ένα ‘κρύο’ αστείο σε μια ‘θερμή’ για το έθνος περίοδο», σημειώνει ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αρκαδίας, Βασίλης Βαρδιάμπασης, σχολιάζοντας τις αιμοδοσίες μόνο για Έλληνες. Πώς να εξηγήσεις άραγε «πως η μοναδική διάκριση του αίματος για όλο το ανθρώπινο είδος είναι σε 4 ομάδες, με βάση το σύστημα ΑΒΟ και το σύστημα Rhesus, πού στηρίζεται στις πρωτεΐνες της επιφάνειας των ερυθρών αιμοσφαιρίων», αναρωτιούνται οι γιατροί του Ρεθύμνου. Μια εξόφθαλμη, προπαγανδιστική απάτη του φασιστικού σχήματος με στόχο ψηφοθηρικό και τεχνητά διχαστικό σε ένα ζήτημα τόσο ευαίσθητο όσο αυτό της αιμοδοσίας.

Δεν περισσεύει ούτε μια σταγόνα αίμα «Δεν ήταν το ζητούμενο να μπλοκάρουμε την αιμοδοσία σε μια εποχή που η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις αίματος» ξεκαθαρίζει ο πρόεδρος εργαζομένων του νοσοκομείου Πάτρας υπενθυμίζοντας την αξία και της τελευταίας φιάλης αίματος. Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας, η χώρα για πλήρη κάλυψη των αναγκών σε αίμα χρειάζεται ετησίως περίπου 700.000 μονάδες. Η εθνική «δεξαμενή» γεμίζει με πολλή προσπάθεια με 600.000 έως 670.000 μονάδες αίματος από εγχώρια συλλογή (το 45% αυτών από εθελοντές αιμοδότες και το υπόλοιπο από το συγγενικό περιβάλλον που προσφέρει περιστασιακά) και εισά-

Θύμα των Μνημονίων και το «αίμα», καθώς τα τελευταία δύο χρόνια οι υπηρεσίες αιμοδοσίας έχουν υποστεί μεγάλη «αφαίμαξη». Σταδιακά οι διοικήσεις των νοσοκομείων μείωσαν τον προϋπολογισμό των υπηρεσιών τόσο πολύ ώστε κατέστησαν απαγορευτικές τις εξωτερικές αιμοδοσίες

γει πάγια 30.000 μονάδες αίματος από την Ελβετία, αξίας περίπου 4 εκατ. ευρώ. «Γνωρίζει άραγε ο οπαδός της Χρυσής Αυγής που θα χρειαστεί κάποια στιγμή να γίνει λήπτης εισαγόμενου αίματος από την Ελβετία ποια είναι η εθνικότητα και η φυλή του δότη»; είναι το ερώτημα που θέτει ο Βασίλης Βαρδιάμπασης στους οπαδούς της καθαρότητας του ελληνικού αίματος.

Η αφαίμαξη του Μνημονίου Θύμα των Μνημονίων και το «αίμα», καθώς τα τελευταία δύο χρόνια οι υπηρεσίες αιμοδοσίας έχουν υποστεί μεγάλη «αφαίμαξη». Για λόγους οικονομίας, αρχικά έκοψαν τον

παραδοσιακό χυμό και το κράκερ που προσφέρονταν στους εθελοντές αιμοδότες μετά την αιμοληψία. Σταδιακά οι διοικήσεις των νοσοκομείων μείωσαν τον προϋπολογισμό των υπηρεσιών τόσο πολύ ώστε κατέστησαν απαγορευτικές τις εξωτερικές αιμοδοσίες. Το αποτέλεσμα είναι πλέον οι υπηρεσίες να μην οργανώνουν προγράμματα εξωτερικών αιμοληψιών και οι εθελοντές αιμοδότες να εγκλωβίζονται στο ωράριο του Δημοσίου, 7 π.μ. έως και 3 μ.μ. και μόνο στις υπηρεσίες των νοσοκομείων. Αποτέλεσμα της συρρίκνωσης ακόμη και αυτών των λίγων εθελοντών αιμοδοτών ήταν να μειωθούν οι μονάδες αίματος της εθνικής μας δεξαμενής. Σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Πρωτόπαπα, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών (ΠΟΣΕΑ), «το 2011 συγκεντρώθηκαν μόλις 586.000 μονάδες αίματος, λόγω του ιού του Δυτικού Νείλου, ενώ οι εκτιμήσεις για το 2012 είναι ακόμη πιο δυσοίωνες. Ο απολογισμός δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, αλλά η μείωση θα είναι της τάξεως των 100.000 μονάδων αίματος. Η φθίνουσα πορεία των αιμοδοτών στη χώρα μας σε συνδυασμό με τη μείωση της ποσότητας που μας δίνει η Ελβετία θα θέσει σε κίνδυνο τις ζωές ανθρώπων εάν δεν ληφθούν εγκαίρως μέτρα», καταλήγει ο εκπρόσωπος των εθελοντών αιμοδοτών. Στο πρόσφορο έδαφος των σοβαρών ελλείψεων και των αυξημένων αναγκών, η Χρυσή Αυγή προσπαθεί να μεταγγίσει τις ρατσιστικές τις ιδέες αναπαράγοντας φυλετικούς διαχωρισμούς σε μια χώρα με χιλιάδες Έλληνες μετανάστες στο εξωτερικό, που δεν στερήθηκαν αίμα ή άλλες υπηρεσίες υγείας όταν χρειάστηκαν, σε μια χώρα που στέλνει ακόμα ασθενείς στο εξωτερικό για επεμβάσεις, σε μια χώρα που εξαρτάται από την Τράπεζα Αίματος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΘΕΜΑΤΑ Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΝΟΣ «ΚΟΠΑΝΑΤΖΗ» ΣΤΗΝ «ΑΥΓΗ»

Κάτω από κλίμα φόβου αναγκάζονται να εργαστούν χιλιάδες υπάλληλοι του Δημοσίου, καθώς δεν είναι πλέον απίθανος ο κίνδυνος να χαρακτηριστούν κοπανατζήδες ή επίορκοι και να δουν την πόρτα της εξόδου από την υπηρεσία τους, παρ’ ότι οι ίδιοι κάνουν με ευσυνειδησία και συχνά με πενιχρά μέσα τη δουλειά τους. Η «Αυγή» έλαβε επιστολή από δημόσιο υπάλληλο που έχει συμπληρώσει σχεδόν δεκαπέντε χρόνια υπηρεσίας και αυτή τη στιγμή εργάζεται στην κεντρική υπηρεσία υπουργείου, το οποίο έχει σχέση με την ποιότητα της ανάπτυξης στη χώρα. Είναι απόφοιτος Πανεπιστημίου με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών και πείρα στη διαχείριση σημαντικών κονδυλίων και εξίσου σημαντικών θεμάτων, που έχουν σχέση με τη φυσιογνωμία της χώρας. Τα στοιχεία του υπαλλήλου είναι γνωστά στην εφημερίδα, αλλά για προφανείς λόγους δεν δημοσιεύονται. Τα όσα υποστηρίζει στην επιστολή του έχουν ελεγχθεί από την εφημερίδα πριν από τη δημοσίευση της επιστολής. Ζητάμε την κατανόηση των αναγνωστών για τη γριφώδη εισαγωγή, αλλά δεν μπορούμε να φωτογραφίσουμε περισσότερο τη δραστηριότητα ούτε να αποκαλύψουμε το υπουργείο και την υπηρεσία που εργάζεται ο Κ. Νικολάου, το οποίο, όπως είναι ευνόητο, είναι ψευδώνυμο. Ας μην ψάχνουν οι υπεύθυνοι όλους τους Νικολάου, γιατί, υποθέτουμε, είναι πολλοί... Ελπίζουμε η επιστολή να διαβαστεί θετικά και από τους υπεύθυνους στα υπουργεία, που ετοιμάζονται -ελαφρά τη καρδία- να συμπληρώσουν τους καταλόγους με τους «απολύσιμους» για να καταλάβουν ότι υπάρχουν πολλοί υπάλληλοι, που κάνουν καθημερινά μεγάλη προσπάθεια, συχνά κάτω από μη ευνοϊκές συνθήκες, για να εξυπηρετήσουν τους πολίτες και κινδυνεύουν να βρεθούν στον δρόμο «διά ασήμαντον αφορμήν».

Έπειτα από δεκαπέντε χρόνια στην υπηρεσία, κατά τη διάρκεια των οποίων η συνολική προσφορά μου αντανακλάται στην εκτίμηση συναδέλφων και στην εμπιστοσύνη Προϊσταμένων. Έπειτα από δεκατρία χρόνια σε τεχνικό τμήμα, με εμπλοκή σε μελέτες και έργα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ , η αδιάβλητη διαχείριση των οποίων αποτυπώνονται στην ανύπαρκτη περιουσία και στο χαμηλό επίπεδο διαβίωσής μου. Έπειτα από δύο χρόνια σε τμήμα της κεντρικής διοίκησης, με μεγάλο φόρτο και ακόμα μεγαλύτερες ευθύνες, για τα οποία η πραγματική ανταμοιβή μου είναι η επανειλημμένη αναγνώριση των συμπολιτών μου για την άρτια και έγκαιρη αντιμετώπιση των υποθέσεών τους. Έπειτα από μια χρονιά με καθοριστική συμβολή στην επίλυση σοβαρών ζητημάτων ευρύτερου ρυθμιστικού χαρακτήρα, που επηρεάζουν τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων και λίμναζαν για χρόνια, έναν πραγματικό «άθλο» που υπερβαίνει κατά πολύ το συνηθισμένο υπηρεσιακό επίπεδο.

«Αδικαιολόγητη» απουσία Μετά από όλα αυτά, σε έλεγχο που πραγματοποιήθηκε από «κλιμάκιο επιθεωρητών», διαπιστώθηκε η «αδικαιολόγητη» απουσία μου για μία ημέρα το 2012. Δεν θα αναφερθώ στο συγκεκριμένο γεγονός, που έχει να κάνει με την προετοιμασία επιστημονικής ανακοίνωσης σε συνέδριο της ίδιας της υπηρεσίας. Προετοιμασία η οποία έγινε στον «ελεύθερο» χρόνο μου τα βράδια στο σπίτι, μετά τη δουλειά στο γραφείο. Προετοιμασία για την οποία κανονικά θα έπρεπε να είχα λάβει την προβλεπόμενη επιστημονική άδεια, αλλά προτίμησα να απουσιάσω μόνο μία μέρα, που δηλώθηκε με Φύλλο Εσωτερικής Αλληλογραφίας. Δεν μπορώ, όμως, να μην αναφερθώ στη συνεχή παρουσία μου στην υπηρεσία εκτός ωραρίου, όχι μόνο σε εργάσιμες ημέρες ή σαββατοκύριακα, αλλά ακόμα και σε επίσημες αργίες. Που μεταφράζεται σε απουσία αδικαιολόγητη από τους δικούς μου ανθρώπους, τους οποίους υποχρεώνω να με στερούνται.

Η κάλυψη των αναγκών Δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην εκ των πραγμάτων αναγκαστική οικονομική συνεισφορά μου για την κάλυψη αναγκών της υπηρεσίας

μας, κάποιος από εμάς, είναι εκεί για να «κάνει τη δουλειά» ή για να «δώσει μία λύση». Είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, τριακόσιες εξήντα πέντε μέρες τον χρόνο.

Κυνήγι μαγισσών

Alea jacta est1 Μετά τους «αιφνιδιαστικούς» ελέγχους, που πραγματοποίησαν «κλιμάκια επιθεωρητών» σε υπουργεία σε εξοπλισμό και αναλώσιμα ή για μετακινήσεις εκτός έδρας. Μια μορφή έμμεσης φορολόγησης των απαξιωμένων δημοσίων υπαλλήλων, καθεστηκυία στον τομέα όπου υπηρετώ, από την οποία όλοι επωφελούνται, ωστόσο κανείς δεν αναγνωρίζει. Οικονομική επιβάρυνση αδικαιολόγητη για την οικογένειά μου, την ώρα που αδυνατεί να καλύψει βασικές της ανάγκες. Δεν μπορώ να μην αναφερθώ στις ακατάλληλες συνθήκες χώρων και υποδομών, στις οποίες εργάζομαι από τη μέρα που προσλήφθηκα στην υπηρεσία, ακόμα και σε εποχές «παχέων αγελάδων» για κάποιους άλλους. Συνθήκες εργασίας αδικαιολόγητες για μια χώρα που θέλει να λέγεται ευρωπαϊκή, αλλά ποτέ δεν ήταν. Και δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην ειρωνεία που επεφύλασσε η μοίρα, το θέμα της επιστημονικής ανακοίνωσής μου να είναι ακριβώς εκείνο που λόγω διαφωνίας υπήρξε αφορμή για την «οικειοθελή» μετακίνησή μου σε άλλο τμήμα με ένα απλό τηλεφώνημα. Λειτουργία υπηρεσίας αδικαιολόγητη για μια χώρα που θέλει να λέγεται ότι αποτελεί τη μήτρα του ορθού λόγου, της επιστήμης και της δημοκρατίας, για μια κοινωνία που θέλει να μετασχηματιστεί σε ευνομούμενη και ευρωπαϊκή. Όλα τα παραπάνω δεν ισχύουν μόνο για εμένα. Είναι η καθημερινότητα των συναδέλφων μου. Είναι α-

κριβώς αυτά, που ακούσαμε με παράπονο από την οικογένεια ενός από εμάς, την ώρα που τον συνοδεύαμε στο «τελευταίο του ταξίδι». Ενός ανθρώπου για τον οποίο η υπηρεσία επεφύλασσε την «εύφημο μνεία» της εφεδρείας, ύστερα από δεκαετίες προσφοράς κάτω από αυτές ακριβώς τις συνθήκες, και ο οποίος παρόλα αυτά συνέχισε να προσφέρει χωρίς αμοιβή μέχρι την τελευταία του μέρα.

Δεν είναι όλα τέλεια Δεν ισχυρίζομαι ότι όλα είναι τέλεια. Ότι δεν υπάρχουν εκείνοι που απουσιάζουν από τη θέση που τους εμπιστεύτηκε η κοινωνία ή εκείνοι που επωφελούνται οικονομικά ή με άλλον τρόπο από αυτή. Θα ήθελα μόνο να ρωτήσω: Πώς είναι δυνατόν να μην έχει ήδη γίνει το αυτονόητο, δηλαδή να εφαρμόζεται το υπάρχον πειθαρχικό δίκαιο, που προβλέπει όλες τις διαδικασίες εντοπισμού παραπτωμάτων και τις ποινές, με τις οποίες πρέπει να τιμωρούνται; Και σε ποιο πλοίο, αν και το υποβρύχιο θα ήταν ίσως πιο ταιριαστή παρομοίωση, η ευθύνη για όσα συμβαίνουν πάνω του δεν βρίσκεται σε αυτόν που ορίζει τις στροφές του κινητήρα και τις μοίρες στο πηδάλιο, αλλά στους ναύτες που είναι «παρόντες» και εκτελούν τις διαταγές του; Τα ίδια συμβαίνουν όχι μόνο στις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά και στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Πάντα κάποιος κακοπληρωμένος υπάλληλος, κάποιος απαξιωμένος συμπολίτης

Δεν είναι κάτι ξεχωριστό και ιδιαίτερο το «κυνήγι μαγισσών» για την αναζήτηση «επίορκων» και «κοπανατζήδων» στο Δημόσιο, με ισοπεδωτικές πρακτικές που αδιαφορούν για την πραγματική προσφορά των υπαλλήλων. Είναι ένα κομμάτι από όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, προκειμένου να φανεί επικοινωνιακά ότι επιτυγχάνονται «στόχοι», με μεθόδους που βάζουν αριθμούς στη θέση των ανθρώπων. Ένα κομμάτι από το αύριο, που εξυφαίνεται για εμάς και για τα παιδιά μας, με την οικονομία να χρεωκοπεί ελεγχόμενα και μετά να λιμνάζει, με υψηλή ανεργία, με «ελαστική» απασχόληση, με χαμηλή παραγωγικότητα και ακόμα χαμηλότερους μισθούς, με τριτοκοσμικό επίπεδο διαβίωσης και διαλυμένο το κοινωνικό κράτος, με κύριο εξαγωγικό προϊόν τους νέους, που μόνη προοπτική τους είναι η μετανάστευση. Και με τον φασισμό μπολιασμένο στη νοοτροπία της κοινωνίας, καθώς τη μαθαίνουν να βλέπει ως εχθρό τον δημόσιο υπάλληλο, που είναι «κοπανατζής» και «λαδώνεται «, τον ιδιωτικό υπάλληλο, που έχει «υψηλό» κατώτερο μισθό και εμποδίζει την «ανάπτυξη», τον ελεύθερο επαγγελματία, που είναι «κομπιναδόρος» και «πάντα φοροδιαφεύγει», τον Έλληνα, που δεν είναι «Γερμανός», τον μετανάστη, που «κλέβει τις δουλειές μας». Η αδιαφορία, ο εφησυχασμός, ο κατακερματισμός και η απομόνωση επωάζουν το «αυγό του φιδιού». Απέναντι στη λογική «ο καθένας μόνος του» ήρθε η ώρα όλοι μαζί «να διαβούμε τον Ρουβίκωνα». Alea jacta est. Κ. NΙΚΟΛΑΟΥ

1. «Ο κύβος ερρίφθη». Ιστορική φράση του Ιουλίου Καίσαρα, όταν πήρε την απόφαση για τη διάβαση του Ρουβίκωνα.

Η ΑΥΓΗ • Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΦΥΛΑΚΙΣΘΕΝΤΩΝ ΚΑΙ ΕΞΟΡΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΩΝ 1967 - 1974

Αντιφασιστικό εγερτήριο συνειδήσεων Μια σημαντική αντιφασιστική πρωτοβουλία παίρνουν μέλη του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974 με αφορμή την 68η επέτειο συντριβής του ναζισμού διοργανώνοντας στις 9 Μαΐου ημερίδα με τίτλο «Κρίση και δημοκρατική νομιμότητα» στις 6 το απόγευμα στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50), στην αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης». Την επιτροπή πρωτοβουλίας απαρτίζουν: Στρατής Γ., Πάκος Θ., Κρητικός Π., Στίνης Θ., Σαββινίδου Σ., Βούλγαρη Ε., Απανωμεριτάκης Ν., Καργόπουλος Ν., Βάσσης Λ., Νεφελούδης Α.

- Β’ Κύκλος ομιλιών: «Κρίση αξιών και θεσμών. Το μέλλον της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» Ομιλητές: Ξυδάκης Ν. (δημοσιογράφος), Κουρής Β. (δικηγόρος), Ζωγραφάκη Ε. (μέλος Δ.Σ. της ΟΛΜΕ), Αριστοπούλου Α. (λειτουργός της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης). Συντονίζουν: Πάκος Θ., πανεπιστημιακός, τ. μέλος του Δ.Σ. του ΣΦΕΑ, Καλαφάτης Θ., πανεπιστημιακός, μέλος του ΣΦΕΑ, πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΜΙΑΝ.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

Στην ανακοίνωση της επιτροπής πρωτοβουλίας, που στηρίζουν 146 αντιστασιακοί, τα ονόματα των οποίων καθώς και τη διακήρυξη μπορούν να βρουν οι αναγνώστες στο www.avgi.gr, αναφέρεται μεταξύ άλλων: Γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες ενός μεθοδευμένου, αδίστακτου και εντεινόμενου πολέμου κατά των δημοκρατικών θεσμών που εγκαθιδρύ-

- Α’ κύκλος ομιλιών: «Η Ευρώπη της κρίσης και το φαινόμενο του νεοναζισμού» Ομιλητές: Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος, Κατρούγκαλος Γ. (πανεπιστημιακός), Μελαντής Δ. (νομικός), Κουζής Γ. (πανεπιστημιακός).

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

θηκαν μετά την κατάρρευση της δικτατορίας, κατά των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που με αγώνες και θυσίες κατέκτησε ο λαός μας. Στον πόλεμο αυτό οι ενορχηστρωτές του έχουν αναθέσει σταδιακά, άλλοτε με την υπερπροβολή και άλλοτε με την αποσιώπηση, κεντρικό ρόλο στους νεοναζιστές της Χρυσής Αυγής. Άμεσος στόχος τους είναι η σπίλωση της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, η συκοφάντηση και απαξίωση συνολικά της αντιδικτατορικής Αντίστασης 1967-74, η απάλειψη από τη συλλογική μνήμη των θηριωδιών που διέπραξαν στη διάρκεια της Κατοχής οι κατακτητές και οι ντόπιοι συνεργάτες τους, η αποκαθήλωση της Αντίστασης 1940-44 από τη συνείδηση των Ελλήνων (...). Οι καιροί σαλπίζουν ξανά εγερτήριο συνειδήσεων. Η επέτειος της 9ης Μαΐου, με το ιδιαίτερο συμβολικό φορτίο της, προσφέρει το έναυσμα και την πρόκληση να αναζητήσουν οι άγρυπνες συνειδήσεις τρόπους συμπόρευσης και αγώνων (...).

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ:

ΝΙΚΟΣ ΑΠΑΝΩΜΕΡΙΤΑΚΗΣ

Δυστυχώς δεν πείστηκαν οι συναγωνιστές του ΚΚΕ Απ’ ό,τι γνωρίζω πολλοί συναγωνιστές μας μαζί με μέλη του Δ.Σ. του ΣΦΕΑ 67-74 προσπάθησαν επί 4 μήνες να πείσουν την πλειοψηφία του Δ.Σ. που πρόσκειται στο ΚΚΕ να οργανωθεί αυτή η ημερίδα με την πλατιά δυνατή συμμετοχή σαν πρώτο βήμα για τη διαμόρφωση ενός κινήματος πολιτικής απομόνωσης των νεοναζιστών της Χρυσής Αυγής και υπεράσπισης της δημοκρατικής νομιμότητας. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε κατορθωτό. Έτσι προχωρήσαμε χωρίς τους συναγωνιστές μας αυτούς γιατί η πίεση του κόσμου ήταν πολύ μεγάλη. Μας λέγανε «επιτέλους κάντε κάτι. Εσείς που αγωνιστήκατε κατά της νεοφασιστικής δικτατορίας του 1967 οφείλετε να

πρωτοστατήσετε στη διαμόρφωση ενός κινήματος παλλαϊκής δημοκρατικής αντίστασης». Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό που στην ημερίδα θα συμμετέχουν και ο μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης και εκπρόσωπος του Δ.Σ. της ΟΛΜΕ. Ας ελπίσουμε σύντομα να φτάσουμε στο σημείο από τους άμβωνες των εκκλησιών να διαφωτίζεται το εκκλησίασμα και στις αίθουσες των σχολείων να μαθαίνει ο μαθητόκοσμος για την υποκρισία της Χρυσής Αυγής όσον αφορά τον πατριωτισμό τους και την πίστη τους στη χριστιανική θρησκεία και γενικά τι δεινά και καταστροφές υπέστη η ανθρωπότητα από τα ναζιστικά και φασιστικά τέρατα.

Και προκαλεί νομίζω πολλά ερωτηματικά η παρανοϊκή εμμονή της γερμανικής ηγεσίας που έχει συμπαρασύρει και τις υπόλοιπες ηγεσίες της Ευρωζώνης στην πολιτική της απόλυτης λιτότητας για τους λαούς των υπερχρεωμένων χωρών του Νότου της Ευρώπης όταν γνωρίζουν πολύ καλά ότι το ναζιστικό τέρας γεννήθηκε στη Γερμανία του Μεσοπολέμου λόγω των υπερβολικών επανορθώσεων που επέβαλαν οι νικητές του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου στην ηττημένη Γερμανία, και όταν η σημερινή γερμανική ηγεσία αρνείται να καταβάλλει στην Ελλάδα τις αποζημιώσεις για τις καταστροφές που προξένησε στον ελληνικό λαό στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ:

Πρόσκληση αντίστασης Η επιβολή των μνημονιακών πολιτικών στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου από τους πολιτικούς εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής και διεθνούς κεφαλαιοκρατίας δεν είναι δυνατή δίχως το βαρύ τίμημα της ολοσχερούς κατάργησης των δημοκρατικών θεσμών. Στην Ευρώπη του Διαφωτισμού, των μεγάλων ανθρωπιστικών παραδόσεων, της Γαλλικής Επανάστασης, της Παρισινής Κομμούνας, του μεγάλου Οκτώβρη και του μεγάλου αντιφασιστικού πόλεμου, αναβιώνουν με οργανωμένη μορφή φαινόμενα φασιστικής και νεοναζιστικής βίας, που σε μεγάλο βαθμό είναι απότοκα και

προϊόντα της οικονομικής και ταυτόχρονα κοινωνικής, πολιτιστικής κρίσης και κρίσης αξιών και θεσμών. Η προσπάθεια διατήρησης της κερδοφορίας του κεφαλαίου καθώς ο παλιός δυτικός γερασμένος καπιταλισμός βρίσκεται σε οξύτατο ανταγωνισμό με τις ανερχόμενες καπιταλιστικές δυνάμεις, Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, για την κατάκτηση αγορών πρώτων υλών και τελικών προϊόντων, όχι μόνο μετατρέπει τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου σε οικονομικά και κοινωνικά ερείπια, αλλά απειλεί και τα υπέρτατα αγαθά τις ελευθερίας και της δημοκρατίας. Η παρέμβαση της Πρωτοβου-

λίας μελών του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξόριστων της περιόδου 1967-1974 για την πραγματοποίηση ημερίδας με θέμα: «Κρίση και Δημοκρατική Νομιμότητα» στην 68η επέτειο της 9ης Μαΐου 1945, ημέρας συντριβής του ναζισμού, μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα και μια πρόσκληση αντίστασης για όλες τις συνειδήσεις, που δεν θέλουν την Ελλάδα να μετατραπεί σε μια χώρα πειθήνιων υπηκόων και ζώνη μεσαιωνικής εργασίας και ανελευθερίας. Η Πρωτοβουλία συγκροτήθηκε πάνω σε μια ενωτική βάση, πρόκληση για όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις. Ενότητα, αντίσταση και Πάλη. «Οι καιροί ου μενετοί».

Κοινή αγωνία Η επιτροπή Πρωτοβουλίας μελών του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974 συγκεντρώνει διάφορες ιδεολογικές και πολιτικές προελεύσεις, ενώνεται, ωστόσο, από την κοινή αγωνία όλων μας για την οικονομική, πολιτική, κοινωνική και ηθική κρίση που βιώνουν οι Έλληνες πολίτες τα τρία τελευταία χρόνια. Οι κυβερνώντες και η τρόικα κατέλυσαν κάθε έννοια λαϊκής κυριαρχίας και κατεδάφισαν εργατικά δικαιώματα που κατακτήθηκαν με σκληρούς αγώνες τους δυο τελευταίους αιώνες. Οδήγησαν τους περισσότερους Έλληνες στα όρια της φτώχειας και στον μαρασμό με αλλεπάλληλες περικοπές μισθών και συντάξεων, επιβολή χαρατσιών και διόγκωση της ανεργίας σε πρωτοφανή επίπεδα. Ο λαός μας όρθωσε απέναντι σε όλα αυτά το ανάστημά του. Πιστός στις παραδόσεις των εθνικών, πατριωτικών, δημοκρατικών και κοινωνικών αγώνων, κατέβηκε στους δρόμους και τις πλατείες για να διεκδικήσει το δίκιο του, το διαχρονικό σύνθημα - αίτημα «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία». Οι κυβερνώντες, με τις δυνάμεις καταστολής και με προβοκατόρικες ενέργειες, προσπάθησαν να υπονομεύσουν τον αγώνα για να ενοχοποιήσουν, να τρομάξουν και να παθητικοποιήσουν τους πολίτες. Ξέρουν όμως και φοβούνται ότι ο λαός αγρυπνά. Για την κρίση λοιπόν αυτή ευθύνονται τα πρώην μεγάλα κόμματα. Και η κρίση εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς οδηγεί πολλούς συμπολίτες μας σε επικίνδυνα μονοπάτια. Δυστυχώς ένα μέρος του λαού μας, προσπαθώντας να εκφράσει την οργή του για την κρίση αυτή, καταλήγει να τοποθετεί τον εαυτό του στους νεοναζί - ακροδεξιούς - ρατσιστές. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη ενημέρωσης, στην άγνοια και προπαντός στη συσσωρευμένη οργή που δεν βρίσκει άλλη διέξοδο και πέ-

φτει στην παγίδα των δημαγωγών και των λαοπλάνων. Προφανώς πολλοί απ’ αυτούς αγνοούν το πώς ο Χίτλερ ήλθε στην εξουσία, τα εκατομμύρια των νεκρών, τα κρεματόρια και τις καταστροφές που άφησε πίσω του. Εμείς, οι πολιτικοί κρατούμενοι, καταδικασμένοι από τα έκτακτα στρατοδικεία της χούντας των συνταγματαρχών με συνοπτικές διαδικασίες, εκτίοντας πολυετή εγκλεισμό στις ελληνικές φυλακές, βιώσαμε τη βαρβαρότητα του φασισμού με βασανιστήρια και ξυλοδαρμούς. Ορισμένοι από εμάς σήμερα ανάπηροι από κακοποίηση και κακουχίες στα γνωστά κέντρα βασανιστηρίων και φυλακών και θεωρώντας το σαν ελάχιστο χρέος προς τους συμπολίτες και την πατρίδα μας, πήραμε την πρωτοβουλία να διοργανώσουμε την ημερίδα «Κρίση και δημοκρατική νομιμότητα» με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 68 χρόνων από την 9η Μαΐου 1945 και τη συντριβή του ναζισμού. Συνδιοργανώνουμε λοιπόν τη συγκεκριμένη ημερίδα με διάφορους φορείς, συλλογικότητες, καθηγητές και έχουμε τη χαρά και τιμή να μας στηρίζουν σ’ αυτόν τον αγώνα συναγωνιστές και δημοκράτες πολίτες με κοινή επιδίωξη να αποκαλύψουμε το αποτρόπαιο πρόσωπο του φασισμού και να συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι να απαλλαγεί ο τόπος μας από τους ξένους κατακτητές της τρόικας και τους εγχώριους υποτελείς τους. Καλούμε όλους τους δημοκρατικούς πολίτες να δώσουν το «παρών». Δεν θα περάσει ο φασισμός!

* Ο Νίκος Απανωμεριτάκης είναι μέλος Διοικητικού Συμβουλίου ΣΦΕΑ

Άρθρο της Νάντιας Βαλαβάνη για την αντιμετώπιση του νεοναζισμού στα Ενθέματα

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Φέτος, η σημερινή 5η Μαΐου δεν σηματοδοτεί μόνο την 195η επέτειο από τη γέννηση του Καρλ Μαρξ, αλλά μια διαδήλωση που φιλοδοξεί να γίνει η αρχή του τέλους της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας και η αφετηρία για ένα νέο πολίτευμα, της Έκτης Δημοκρατίας. Τη σχετική πρωτοβουλία ανακοίνωσε, στη διάρκεια των αποκαλύψεων για τον πρώην υπουργό Προϋπολογισμού, Ζερόμ Καουζάκ, ο Ζαν Λικ Μελανσόν, υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του Αριστερού Μετώπου. «Η διαδήλωση της 5ης Μαΐου γίνεται για την Έκτη Δημοκρατία, για να τελειώνουμε με την πενταετή μοναρχία και το χρήμα - βασιλιά και εξουσιαστή των πάντων», εξηγεί, συμπυκνώνοντας το νόημα της σημερινής διαδήλωσης, ο Μελανσόν, ο οποίος παρομοιάζει την πορεία με ένα «μεγάλο σκούπισμα» (εξ ου και η σχετική αφίσα). Στην εμβληματική πλατεία της Βαστίλλης έχουν λοιπόν δώσει ραντεβού για να διαδηλώσουν κόμματα της Αριστεράς, Οικολόγοι, συνδικαλιστές, διανοούμενοι και πολίτες. «Πορεία κατά της λιτότητας και υπέρ της Έκτης Δημοκρατίας», είναι το κεντρικό σύνθημα του Αριστερού Μετώπου, που με την ενέργειά του αυτή επιδιώκει να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων ενώπιον μιας προεδρίας, εκείνης του Φρανσουά Ολάντ, η οποία συμπυκνώνει όλα τα αρνητικά χαρακτηριστικά του σημερινού πολιτεύματος: αντιδημοκρατική άσκηση της εξουσίας, μακριά από συλλογικές επεξεργασίες και αποφάσεις - αυτό που κάποτε, στη δε-

Γαλλία: Στον δρόμο για την Έκτη Δημοκρατία... καετία του 1960, ο Φρανσουά Μιτεράν ονόμαζε «διαρκές πραξικόπημα», για να το ξεχάσει βέβαια όταν αναλάμβανε, το 1981, ο ίδιος τα ηνία της εξουσίας... Ουσιαστικά η Γαλλία βιώνει σήμερα μια βαθιά πολιτική κρίση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, μέσα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης με φόντο ένα σκάνδαλο όπως αυτό του Καουζάκ, που δεν είναι μεμονωμένο, αλλά φέρνει στην επιφάνεια ένα κλίμα γενικευμένης διαφθοράς. Κλίμα πρόσφορο για ενίσχυση των αντιδημοκρατικών θέσεων του Εθνικού Μετώπου της Μαρίν Λεπέν. Η υπόθεση Καουζάκ δεν ήταν παρά η αφορμή να τεθεί μετ’ επιτάσεως ένα ώριμο εδώ και καιρό μεταρρυθμιστι-

κό των πολιτικών θεσμών αίτημα. Αυτό άλλωστε τονίζουν και οι εκλεγμένοι και τα στελέχη των Πρασίνων, Εύα Ζολί, Σερζιό Κοροναντό, Φρανσίν Μπαβέ και Ζυλιέν Μπαγιού, επικεφαλής χιλίων μελών των Πρασίνων, με το κάλεσμά τους, την περασμένη Τρίτη, για «μια δημοκρατική, κοινωνική και οικολογική αναγέννηση της Δημοκρατίας μας». Επικρίνουν την πολιτική του Φρανσουά Ολάντ, στην εκλογή του οποίου συνέβαλαν σημαντικά, και τάσσονται υπέρ μιας νέας ισορροπίας των εξουσιών προς όφελος του Κοινοβουλίου. «Το σημερινό δημοκρατικό ξέσπασμα πρέπει να μας οδηγήσει στην αμφισβήτηση της Πέμπτης Δημοκρατίας, που έχει αποδυναμωθεί μετά από πάνω από

50 χρόνια ζωής. Οι οικολόγοι είναι υπέρ μιας πραγματικά συμμετοχικής δημοκρατίας και μιας νέας ισορροπίας των εξουσιών υπέρ της Βουλής, που έχει απωλέσει τις περισσότερες από τις εξουσίες της έναντι μιας εκτελεστικής εξουσίας που επικεντρώνεται αποκλειστικά γύρω από την προεδρία της Δημοκρατίας», παρατηρούν οι υπογράφοντες το κάλεσμα. Στην πορεία προς τη σημερινή διαδήλωση, πολλαπλασιάστηκαν οι συναντήσεις και οι δημόσιες συζητήσεις. Όπως και οι πρωτοβουλίες. Δεν πρόκειται για κάτι το πρωτόγνωρο. Εδώ και χρόνια, κόμματα της Αριστεράς και διανοούμενοι καλούν υπέρ της ίδρυσης μιας Έκτης Δημο-

κρατίας ως απάντηση στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική κρίση που γνωρίζει η Γαλλία, αλλά και η Ευρώπη. «Μια στιγμή αξιοπρέπειας μετά από τόση βρομιά. Ένα μέσο για να θυμίσει ο λαός την ύπαρξή του, θέτοντας ένα σκοπό που είναι μεγαλύτερος από τον ίδιο. Η έξοδος από την κρίση αυτή μέσα από έναν υψηλό στόχο. Η δημοκρατία είναι η ζωή, η ανάσα μιας μεγάλης χώρας», τονίζει ο Μελανσόν, ο οποίος, στο έκτο κεφάλαιο του προεκλογικού του προγράμματος, στις περσινές προεδρικές εκλογές, αναφερόταν στην ανάγκη νέου πολιτεύματος. Απέναντι σε μια «ολιγαρχία που κυβερνά» και «για την εγκαθίδρυση μιας πραγματικής Δημοκρατίας», ο υποψήφιος του Αριστερού Μετώπου πρότεινε τη σύγκληση Συντακτικής Συνέλευσης, την κατάργηση της μεταρρύθμισης του 2010 και την εισαγωγή της αναλογικής σε όλες τις εκλογές για την «ίδρυση μιας Έκτης Κοινοβουλευτικής, Κοινωνικής και Συμμετοχικής Δημοκρατίας». Η ιδέα αυτή βρίσκει αρκετούς πολιτικούς σύμφωνους. Μεταξύ τους, για παράδειγμα, και ο νυν υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Αρνώ Μοντμπούρ, ο οποίος στο βιβλίο του Ιδέες και Όνειρα, Πώς να οικοδομήσουμε μια νέα Γαλλία, είχε υιοθετήσει την ιδέα της Έκτης Δημοκρατίας. «Η διαδήλωση της 5ης Μαΐου θα είναι ένα πολιτικό γεγονός που ο Ολάντ δεν θα μπορέσει να παρακάμψει», παρατηρεί ο Μελανσόν, που αναρωτιέται: «Για πόσο καιρό νομίζει (ο Ολάντ) ότι μπορεί να κυβερνά ενάντια σε αυτούς που τον εξέλεξαν;»

ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΟΛΑΝΤ ΣΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ ΤΩΝ ΗΛΥΣΙΩΝ

Ο «φυσιολογικός» πρόεδρος και η φυσιολογική του αποτυχία... Ο Ζαν Λικ Μελανσόν χαρακτηρίζει τον Ολάντ ως τον μεγαλύτερο παράγοντα διαίρεσης της Αριστεράς. Οι φίλοι του θεωρούν ότι ο πρόεδρος «αφήνει να περνάει καιρός χωρίς να λαμβάνει μια απόφαση, για να έχει περισσότερες δυνατότητες». Ο ίδιος ο Ολάντ, που έλεγε σε όλους τους τόνους ότι θέλει να είναι ένας «φυσιολογικός πρόεδρος», είχε δηλώσει, πριν εκλεγεί, ότι «μια θητεία κρίνεται στην αρχή της και αξιολογείται στο τέλος της». Αν ισχύει αυτό, τότε η θητεία του Γάλλου προέδρου έχει κριθεί από τον πρώτο χρόνο της. Και έχει κριθεί απολύτως αρνητικά. «Κανείς μας δεν φανταζόταν ότι ο Φρανσουά Ολάντ δεν είχε καταλάβει ότι η κρίση ήταν τόσο σοβαρή όσο αποδεικνύεται ότι είναι», λέει ο Ζαν Λικ Μελανσόν, που δεν μασάει τα λόγια του. «Αυτή η πλειοψηφία έχει εκλεγεί στην βάση ενός προγράμματος και ο Φρανσουά Ολάντ μετακίνησε τον κέρσορα προς τα δεξιά. Θέλω να αλλάξει το κέντρο βάρους, να εφαρμόσουμε μια άλλη πολιτική», συνέχισε ο ίδιος. Αν υπάρχουν πάντως δύο χαρακτηριστικές στιγμές που φάνηκαν όλα τα προβλήματα της

προεδρίας του Ολάντ, αυτές έχουν να κάνουν με τη σχέση του έναντι της καγκελαρίου Μέρκελ και με τη διαχείριση της κρίσης στη χαλυβουργία Αρσελόρ Μιτάλ στην πόλη Φλοράνζ, πέρσι το φθινόπωρο - εκεί όπου κρίθηκε και καταβαραθρώθηκε η ίδια η αξιοπιστία της κυβέρνησης, η αξιοπιστία του ίδιου του προέδρου. Ενώ αρχικά είχε αφήσει να διαφανεί ότι στηρίζει την πρόταση του υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Αρνώ Μοντμπούρ, περί προσωρινής εθνικοποίησης, εντέλει έδωσε το «πράσινο φως» στο δημόσιο «άδειασμά» του από τον πρωθυπουργό Ζαν Μαρκ Ερώ. Οι εργαζόμενοι, που είχαν ελπίσει, βρέθηκαν μπροστά σε στροφή 180 μοιρών, πολλώ δε μάλλον που, σύμφωνα με την αποκαλυπτική εφημερίδα Κανάρ Ενσενέ, η εθνικοποίηση δεν θα επιβάρυνε ιδιαίτερα τον κρατικό κορβανά, σύμφωνα με απόρρητη έκθεση του υπουργείου Οικονομικών... Η δεύτερη στιγμή εμβληματικής αποτυχίας του Ολάντ είχε να κάνει με τη στάση του έναντι του Βερολίνου, στις συνόδους κορυφής, αρχής γενομένης από την πρώτη, για τον νεοε-

κλεγέντα πρόεδρο, εκείνη του καλοκαιριού. Επρόκειτο για τη διάψευση των όσων είχε υποσχεθεί, προεκλογικά, περί «συμφώνου ανάπτυξης». Ο Ολάντ έφυγε από την πρώτη του σύνοδο έναντι της Άνγκελα Μέρκελ έχοντας στις βαλίτσες του ένα... ξαναζεσταμένο φαγητό: μια συμφωνία 120 δισ., από ήδη δεσμευμένα κονδύλια, για την ανάπτυξη, δηλαδή τίποτε... Το χειρότερο είναι πάντως ότι η Γαλλία, όπως και επί Σαρκοζί, εξακολουθεί να μην έχει πρόγραμμα έναντι της συγκεκριμένης πολιτικής λιτότητας που προωθεί εκβιαστικά το Βερολίνο. Ο... υπνάκος που πήρε ο Πιέρ Μοσκοβισί στη διάρκεια του Eurogroupγια την Κύπρο τον Μάρτιο είναι χαρακτηριστικός: γιατί να κρατήσει ανοικτά τα μάτια του, αφού δεν είχε να υπερασπιστεί κάτι συγκεκριμένο έναντι του γερμανικού οράματος μιας «Ευρώπης - κάβουρα» με ρημαγμένες κοινωνίες στο όνομα των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών; Ούτε βέβαια είναι τυχαίο ότι ο Μοσκοβισί έσπευσε να... σβήσει τη φωτιά που άναψε ο πρόεδρος της Βουλής, Κλωντ Μπορτολόν, μαζί με άλλα στελέχη της αριστερής πτέρυγας του Σο-

σιαλιστικού κόμματος, μιλώντας για ανάγκη «αντιπαράθεσης» με τη Γερμανία. Ο υπουργός Οικονομικών έκρινε τέτοιες τοποθετήσεις «αντιπαραγωγικές» ενώ ο πρωθυπουργός Ερώ, στα γερμανικά, στο τουίτερ του, έστειλε το μήνυμα: «Δεν θα λυθούν τα προβλήματα της Ευρώπης χωρίς έντονο και ειλικρινή διάλογο μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας». Οι δυο τους λειτούργησαν ως φορείς του «προεδρικού λόγου»... Η τελική εκδοχή του κειμένου, ενόψει του συνεδρίου του κόμματος, θα είναι «στρογγυλεμένη», χωρίς τις επικρίσεις κατά της Μέρκελ και της γερμανικής Δεξιάς. Και εδώ λοιπόν η σφραγίδα του προέδρου Ολάντ: όχι ρήξεις, όχι υψηλοί τόνοι, «φυσιολογική» πολιτική. Τόσο φυσιολογική που τείνει να γίνει ανύπαρκτη, διαψεύδοντας εκείνους που του έδωσαν την πλειοψηφία έναν μόλις χρόνο πριν, για να φθάσει σήμερα στο ναδίρ τού... 25% θετικών γνωμών. Ένα απολύτως ΜΗ φυσιολογικό ποσοστό για μόλις 12 μήνες διακυβέρνησης... E.TΣ.

Η ΑΥΓΗ • Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ AΠΟ ΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΑΡΧΙΣΕ Η ΕΥΡΩΠΕΡΙΟΔΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΙΤΑΛΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ

Μια μαύρη υπουργός δεν «φέρνει» άσπρη μέρα για τη συγκυβέρνηση

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ

Με άνετες πλειοψηφίες τόσο στη Βουλή όσο και στη Γερουσία έλαβε την τρικομματική ψήφο εμπιστοσύνης η νέα συγκυβέρνηση στη γειτονική μας Ιταλία. Ο νέος Ιταλός πρωθυπουργός, ο πρώην νεαρός Χριστιανοδημοκράτης Ενρίκο Λέτα (σήμερα β’ γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος), προσπάθησε πολύ να «συσκευάσει» τις μεγάλες διαφορές των συγκυβερνώντων κομμάτων σε ένα συνεκτικό «πρόγραμμα», όμως τα προβλήματα παραμένουν και το κέντρο βάρους των εξαγγελιών μπατάρει κεντροδεξιά. Σε μια προσπάθεια επίδειξης αποφασιστικότητας ο Λέτα δήλωσε στους βουλευτές και τους γερουσιαστές ότι, εάν εντός 18 μηνών, δεν προχωρήσουν οι «μεταρρυθμίσεις», θα παραιτηθεί.

Προτεραιότητα η εργασία Στην προγραμματική του ομιλία ο νέος πρωθυπουργός επεδίωξε να προσδώσει ένα σαφές δείγμα κοινωνικής ευαισθησίας προσδιορίζοντας ως «πρώτη προτεραιότητα» της κυβέρνησής του την εργασία. Όπως εξήγησε, «μόνο με την εργασία μπορούμε να βγούμε από την πορεία εκπτώχευσης και να οδηγηθούμε σε μια ανάπτυξη που δεν είναι αυτοσκοπός αλλά δικλίδα για βελτίωση της διαβίωσης». Προσπαθώντας να «διευκολύνει» την προσέγγιση με τα συνδικάτα, μίλησε για «εμπιστοσύνη στον πρωταγωνιστικό ρόλο τους» και δεσμεύτηκε για «προώθηση του παραδοσιακού ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους», που πρέπει να ανταποκριθεί στους έχοντες τη μεγαλύτερη ανάγκη διευρυνόμενο και ενισχυμένο. Καλό ακούγεται, πολύ δύσκολο όμως με μια τέτοια συγκυβέρνηση να υλοποιηθεί...

ποφασισμένη να παρουσιάσει έργο στον ευαίσθητο αυτόν τομέα και στις επιθέσεις ανταπάντησε πως «οι πολεμικές δεν με αφορούν, ο νόμος είναι σαφής ότι όποιος έχει την υπηκοότητα μπορεί να εκλέγεται». Πρόσθεσε ότι λέει «όχι σε πολιτικές αντιπαραθέσεις» και ότι «επιδιώκει ένα συναινετικό έδαφος για μια νέα κοινωνική συνοχή». Ο ίδιος ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «πρέπει να δώσουμε αξία στους νέους Ιταλούς. Ο ορισμός της Κιέντζε είναι μια νέα αντίληψη συνόρων, από εμπόδιο σε ελπίδα», ενώ συμπλήρωσε ότι «η ενσωμάτωση χτίζεται στα θρανία των σχολείων και των πανεπιστημίων».

Κυβέρνηση φιλοευρωπαϊκή Συνεχίζοντας την πολιτική της κυβέρνησης Μόντι, ο Λέτα προσδιόρισε τον χαρακτήρα της συγκυβέρνησης ως φιλοευρωπαϊκής, διευκρινίζοντας με «ισορροπιστική» δεξιοτεχνία ότι χρειαζόμαστε νέες στρα-

τηγικές για να έχουμε ανάπτυξη χωρίς να εγκαταλειφθεί η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών. Παραδέχτηκε πάντως ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αντιμέτωπη με μια κρίση νομιμοποίησης πολύ περισσότερο τώρα που οι πολίτες της έχουν μεγαλύτερες ανάγκες. Μιλώντας στη Βουλή ο Λέτα ανακοίνωσε το μίνι ευρωταξίδι του σε Βρυξέλλες, Παρίσι και Βερολίνο και όντως το πραγματοποίησε, ξεκινώντας πάντως από την έδρα της Μέρκελ! Στο Βερολίνο προσπάθησε να αποφύγει τη σύγκρουση με την ευρωγκαουλάιτερ, αλλά τουλάχιστον διατύπωσε τη στάση του, που συνοψίζεται στο «λιγότερη λιτότητα, έμφαση στην ανάπτυξη, την απασχόληση και την ευρωπαϊκή ενοποίηση». Μαζί με τον Φρανσουά Ολάντ στη συνέχεια της περιοδείας του τόνισαν ότι «πιστεύουν στην τραπεζική ένωση χωρίς να χαθεί άλλος χρόνος», προτιμώντας να φανεί

Υπουργός για τους νέους Ιταλούς Θέλοντας να κάνει μια τομή στην κυβερνητική πολιτική απέναντι στο καυτό πρόβλημα των μεταναστών, ο Λέτα τοποθέτησε ως υπουργό Ενσωμάτωσης την Αφροϊταλίδα Σεσίλ Κιέντζε (πρώτη μαύρη υπουργός στη γείτονα) προκαλώντας την άμεση αντίδραση της ρατσιστικής Λέγκα του Βορρά. «Δεν είναι Ιταλίδα», κατά τη Λέγκα, ενώ ο επικεφαλής της Ρομπέρτο Μαρόνι απαίτησε από τον αντιπρόεδρο της συγκυβέρνησης Αντζελίνο Αλφάνο (υπαρχηγό του Μπερλουσκόνι) να «ξεκαθαρίσει τη θέση» του... Η ίδια η γιατρός από την κόκκινη περιοχή της Εμίλια Ρομάνια (μέλος και βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος) έδειξε α-

Λέττα - Ολάντ: Ιταλογαλλική «συννενόηση» με χαμόγελα

μια μικρή ιταλο-γαλλική «συνεννόηση», που πάντως να μην είναι «αφόρητη» για την καγκελάριο. Την ίδια ώρα ο νομπελίστας συγγραφέας Γκίντερ Γκρας ήταν απόλυτα σαφής, καταγγέλλοντας τη Μέρκελ και την πολιτική της. «Θεωρώ ντροπή το γεγονός ότι η Γερμανία ως υπερχρεωμένη χώρα αναγκάζει άλλες χώρες να ακολουθήσουν αυστηρότατη πολιτική λιτότητας» είπε. Εάν ο Λέτα θέλει να πείσει όταν δηλώνει πως «εάν η Ευρώπη απογοητεύει τους πολίτες, θα έρθει μια δημοκρατική καταστροφή», πρέπει να κινηθεί πολύ περισσότερο αποφασιστικά και κοινωνικά αποτελεσματικά. Πάντως με τον Μπερλουσκόνι ουσιαστικό (;) αφεντικό της συγκυβέρνησης (όπως έγραψε τις προάλλες στην εφημερίδα La Repubblica η δημοσιογράφος Μπάρμπαρα Σπινέλι), εκατομμύρια Ιταλοί δυσανασχετούν, οργίζονται και «ετοιμάζονται». Η επιστροφή του μεγαλοκαναλάρχη και μεγάλου υπαίτιου των οικονομικών δεινών των Ιταλών μόνο «επιτυχία» της πολιτικής δεν είναι, ενώ η βαθιά κρίση των Δημοκρατικών αναδεικνύει τα όρια πολιτικών όταν οι όροι και οι προτάσεις χρησιμοποιούνται μεταλλαγμένοι...

Συγκυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών Προσωποποίηση της κεντροδεξιάς - δεξιάς στροφής στην Ιταλία προσφέρουν ορισμένα πρόσωπα κλειδιά της συγκυβέρνησης και των σημερινών πολιτικών ηγετικών ομάδων. Εκτός του Λέτα, που ήταν νεαρό στέλεχος της Χριστιανοδημοκρατίας, έχουμε στην κυβέρνηση και τον Ντάριο Φραντσεσκίνι (υπουργός για τις σχέσεις κυβέρνησης

- Κοινοβουλίου), επίσης πρώην Χριστιανοδημοκράτης, ηγετικό στέλεχος επίσης του Δ.Κ., ενώ και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αντζελίνο Αλφάνο (υπαρχηγός του Μπερλουσκόνι, όπως προαναφέραμε) θήτευσε στην πάλαι ποτέ Χριστιανοδημοκρατία (κοντά στον τότε «κορυφαίο» Μίνο Μαρτινατσόλι). Αν τώρα προσθέσουμε και τον υπερπροβεβλημένο δήμαρχο της Φλωρεντίας Ματέο Ρέντσι (που είναι έτοιμος για όλα), αλλά και πολλούς άλλους, επίσης προερχόμενους από τη Χριστιανοδημοκρατία, τότε μάλλον στην Ιταλία η συγκυβέρνηση είναι πλέον μια «επανένωση» της νεότερης γενιάς των Χριστιανοδημοκρατών! Όπως είπε χαρακτηριστικά ο πρώην διευθυντής της «Ουνιτά» Εμανουέλε Μανταλούζο, «εξαφανίστηκαν οι μεγάλοι του Δημοκρατικού Κόμματος με προέλευση το ΙΚΚ λόγω των εσωτερικών συγκρούσεων, ενώ επιβιώνουν οι πρώην Χριστιανοδημοκράτες που έδειξαν περισσότερη συνοχή»...

Ο Ροντοτά «βλέπει» Βέντολα Θα συνεχίσω να συμμετέχω στον δημόσιο κοινωνικό διάλογο, δήλωσε ο Στέφανο Ροντοτά σε τηλεοπτική εκπομπή διευκρινίζοντας ότι θα συμμετέχει στο «εργαστήριο της Αριστεράς» που προωθεί τώρα ο ηγέτης της «Αριστεράς, Οικολογίας, Ελευθερίας» Νίκι Βέντολα, που διαχώρισε τη θέση του από τη συνεργασία με το Δημοκρατικό Κόμμα μετά την παραίτηση Μπερσάνι. Ο Ροντοτά είπε και δυο καλές κουβέντες για τη νέα κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό σημειώνοντας πως ο Λέτα «είναι ικανός και έξυπνος, με εξέπληξε αρκετά με πρόσωπα ποιότητας που επέλεξε». Στην Μπολόνια τις προάλλες βρέθηκαν μαζί ο Ροντοτά, ο Φαμπρίτσιο Μπάρκα (που επίσης ακούγεται για την ηγεσία του Δ.Κ.), ο Σέρτζιο Κοφεράτι (πρώην επικεφαλής του αριστερού συνδικάτου CGIL) ίσως αναλάβει ως μεταβατική ηγεσία στο Δημοκρατικό Κόμμα, μαζί με τον Μαουρίτσιο Λαντίνι (επικεφαλής της ισχυρής ομοσπονδίας μεταλλεργατών της CGIL) για μια πρώτη συζήτηση της νέας κατάστασης. «Ζητάμε αλλαγή», είπε ο Λαντίνι, υπογραμμίζοντας ότι «υπάρχει αντίθεση μεταξύ της λύσης που δόθηκε και της έκφρασης του λαού στις εκλογές»... Ήδη η FIOM CGIL ετοιμάζει πανιταλική κινητοποίηση στη Ρώμη στις 18 Μαΐου (Σάββατο). Στην κινητοποίηση συμμετέχει και η Κομμουνιστική Επανίδρυση. Η πρώτη «αναμέτρηση» έρχεται...

Η ΑΥΓΗ • Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

«Πάσος Κοέλιο, παραιτήσου!» Λαϊκή αντεπίθεση στη λιτότητα από Αριστερά και συνδικάτα ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Ο Πάσος Κοέλιο σχεδιάζει νέο τσουνάμι περικοπών, που θα ξεπεράσουν τα 6,5 δισ. ευρώ έως το 2016, ενώ ο Αρμένιο Κάρλος, ο γενικός γραμματέας του μεγαλύτερου πορτογαλικού συνδικάτου CGTP και μέλος της Κ.Ε. του ΚΚ της Πορτογαλίας, υποσχέθηκε στις δεκάδες χιλιάδες των διαδηλωτών που είχαν γεμίσει τους δρόμους της Λισσαβώνας την Πρωτομαγιά ότι «ο αγώνας συνεχίζεται. Θα είμαστε στις 25 Μαΐου μπροστά στο προεδρικό μέγαρο για να ζητήσουμε την παραίτηση της κυβέρνησης και νέες εκλογές και στις 30 Μαΐου θα πραγματοποιήσουμε μια εθνική διαδήλωση στη Λισσαβώνα». «Ο αγώνας συνεχίζεται» για τον Κάρλος μέχρι «την ανατροπή της κυβέρνησης και για την καταπολέμηση της φτώχειας και της μιζέριας, της ανεργίας και των χαμηλών μισθών, την άρνησή τους να έχουμε ένα μέλλον». Την Πρωτομαγιά, ηγετικά στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος συμμετείχαν στις μαζικές διαδηλώσεις που διοργάνωσε σε τουλάχιστον 40 πόλεις η CGTP, στις οποίες συμμετείχαν το ΚΚ της Πορτογαλίας και το Μπλόκο της Αριστεράς, ενώ η μικρότερη σοσιαλιστική συνομοσπονδία UGT, που πραγματοποίησε ξεχωριστές πορείες, ζήτησε συνάντηση με την CGTP για τη χάραξη κοινής στρατηγικής εναντίον της λιτότητας. Θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι το ενωτικό μήνυμα του ΣΥΡΙΖΑ στη Λισσαβώνα είχε τις πρώτες θετικές του συνέπειες στη διαμόρφωση ενός μπλόκου των δυνάμεων που μάχονται τη λιτότητα και την καταστροφής της πορτογαλικής

κοινωνίας; Το σίγουρο είναι ότι η ίδια η ζωή οδηγεί σε «λύσεις ΣΥΡΙΖΑ» την πορτογαλική Αριστερά και όχι μόνο, ιδιαίτερα μετά την ανακοίνωση του υπουργού Οικονομικών, Βίτορ Γκασπάρ, στη Βουλή μέτρων λιτότητας 4,7 δισ. ευρώ για την περίοδο 20142016, με περικοπές 2,8 δισ. για το 2014, 700 εκατ. για το 2015 και 1,2 δισ. για το 2016, με στόχο τη μείωση των ελλειμμάτων στο 0,5% του ΑΕΠ το 2017. Τσουνάμι περικοπών, που θα συμπληρωθεί με μέτρα 500 εκατ. ευρώ για να αποφευχθεί η πτώχευση το 2013 και τις επιπλέον ισοδύναμες περικοπές των 1,3 δισ. ευρώ, που θα ανακοινωθούν το αργότερο έως το τέλος της επόμενης εβδομάδας, για να αντισταθμίσει τα αντισυνταγματικά μέτρα που προσπάθησε να επιβάλει. Στο τραπέζι των Πάσος Κοέλιο και Γκασπάρ βρίσκονται η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 65 χρόνια και ο «αποκεφαλισμός» τουλάχιστον 20 χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων για την επόμενη τριετία, στα ελληνικά προφανώς πρότυπα. Το Μπλόκο της Αριστεράς, το ΚΚ της Πορτογαλίας και η CGTP καταγγέλλουν ότι το τσουνάμι των περικοπών θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση της ανεργίας και της ύφεσης και σε νέο φαύλο κύκλο περικοπών. Η ενωτική πολιτική της CGTP του Αρμένιο Κάρλος και τα αδιέξοδα των σοσιαλιστικών στη «μετα-Σόκρατες» εποχή άρχισαν να αποδίδουν τους

παϊκό Νότο.

πρώτους καρπούς, καθιστώντας σαφές ότι το ΠΑΣΟΚ αποτελεί πλέον το μόνο αμιγώς μνημονιακό Σοσιαλιστικό Κόμμα στον Ευρω-

Σφαγή μνημονιακών «σοκρατικών» στο Σοσιαλιστικό Κόμμα Ο Αντόνιο Ζοζέ Σεγούρο μετατράπηκε σε απόλυτο μονάρχη του πορτογαλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Οι 1.820 αντιπρόσωποι του 19ου Συνεδρίου τον επανεξέλεξαν την προηγούμενη Κυριακή γενικό γραμματέα με το «σκληροπυρηνικό» 99%. Τη στιγμή που ο Ζοζέ Σόκρατες εγκωμίαζε τον Σεγούρο, ο τελευταίος κατάφερε να κρατήσει εκτός των οργάνων του κόμματος σχεδόν όλους τους νυν και πρώην συνεργάτες του προκατόχου του και πρώην πρωθυπουργού Σόκρατες, «ενόχου» για την είσοδο της τρόικας στη Λισσαβώνα. Οι σκληροπυρηνικοί βουλευτές του περιβάλλοντος του Σόκρατες, όπως ο Φερνάντο Σερασκέιρο, ο Ζοζέ Λέλο και ο Αντρέ Φιγκουεϊρέντο, έμειναν εκτός Εθνικής [Κεντρικής] Επιτροπής, εξαναγκάζοντας και άλλα στελέχη, όπως την Ισαμπέλ Σάντος, τον Ζοζέ Λέλο και τον Ρενάτο Σαμπάιο, να παραμείνουν εκτός των οργάνων. Ο

Φιγκουεϊρέντο κατήγγειλε μάλιστα ανοικτά ότι ο Σεγούρο τορπίλισε την είσοδο πέντε «σοκρατικών» στελεχών στη νέα Εθνική Επιτροπή του κόμματος. «Οι λίστες για το συνέδριο ήταν στην αποκλειστική ευθύνη του γενικού γραμματέα. Εάν δεν υπήρξαν άλλα ονόματα, είναι γιατί κανείς δεν τους ζήτησε να λάβουν μέρος», τόνισε ο Φιγκουεϊρέντο. Μόνο δύο «σοκρατικοί» κατάφεραν να εκλεγούν στην Εθνική Επιτροπή του κόμματος. Ο Σεγούρο παράλληλα κατάφερε να κερδίσει ηγετικά στελέχη του κόμματος που στο παρελθόν είχαν διεκδικήσει τη θέση του γενικού γραμματέα ή αμφισβητούσαν την πολιτική του, όπως τον Φρανσίσκο Ασίς, τον Αλμπέρτο Μαρτίνς και τον Αντόνιο Κόστα, με αποτέλεσμα η μοναδική λίστα για την Εθνική Επιτροπή που διεκδίκησε την ψήφο των συνέδρων να πάρει 1.625 ψήφους. «Θα απογοητευτεί όποιος πιστεύει ότι θα έχουμε μια ριζοσπαστική και εύκολη έξοδο από την κρίση», τόνισε ο Σεγούρο, υπογραμμίζοντας ότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα «θα είναι υπεύθυνο, μεταρρυθμιστικό, ενωμένο, με προτάσεις και θα κινητοποιεί την κοινωνία.» Ο Σεγούρο ζήτησε την απόλυτη πλειοψηφία για να κυβερνήσει, υπογραμμίζοντας όμως ότι θα χρειαστεί μια μεγαλύτερη πολιτική και κοινωνική πλειοψηφία για να οδηγήσει την

χώρα εκτός κρίσης, ανεβάζοντας την αδρεναλίνη του Μπλόκου της Αριστεράς και του ΚΚ της Πορτογαλίας, που ζητάνε από το Σεγούρο την καταγγελία του Μνημονίου και μαζική ανυπακοή με στόχο τις εκλογές. Με την ίδια τακτική των ακροβασιών, ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, με επιστολή του προς την τρόικα στις αρχές του μήνα, είχε ζητήσει την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους. Από το βήμα όμως του συνεδρίου ακολούθησε μια περισσότερο μετριοπαθή τακτική, υπογραμμίζοντας ότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα θα διατηρήσει στο «λεξιλόγιό του» τις έννοιες της «δημοσιονομικής πειθαρχίας και των θυσιών», παρ’ όλο που «μπορεί να χάσουμε ψήφους, αλλά δεν θα πουλήσουμε ποτέ αυταπάτες». Την ίδια στιγμή εξαπέλυσε μια δριμύτατη κριτική στην κυβερνητική και μνημονιακή πολιτική, αποφεύγοντας να αναφερθεί στην τρόικα, εστιάζοντας το βασικό κορμό της ομιλίας του, στο κλείσιμο του συνεδρίου, στην ανάκαμψη και την απασχόληση, διαμέσου ενός πακέτου 12,5 δισ. ευρώ, την αναβάθμιση του ρόλου της ΕΚΤ και την δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού δημοσίου χρέους στο 60% του ΑΕΠ, με την εγγύηση της ΕΚΤ, που προτείνουν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστικές και απορρίπτουν η Γερμανία και η ΕΚΤ.

Ισπανία: «Συμπλήρωμα» λιτότητας για το 2013 με «συνταγή» Ραχόι Αριστερά, συνδικάτα και κινήματα έχουν κηρύξει αμείλικτο πόλεμο εναντίον του Μαριάνο Ραχόι, που σχεδιάζει νέα κατά μέτωπο επίθεση στην Υγεία, απαιτώντας την άμεση παραίτηση της κυβέρνησής του και εκλογές, το τέλος της λιτότητας και πολιτικές για την απασχόληση, στον απόηχο της εκτίναξης του αριθμού των ανέργων στα 6,2 εκατομμύρια άτομα. Την Πρωτομαγιά, εργαζόμενοι, άνεργοι, γυναίκες, νέοι, αλλά και πολλοί μετανάστες, βγήκαν στους δρόμους τουλάχιστον 75 ισπανικών πό-

λεων για να ανατρέψουν την κυβέρνηση και τη λιτότητα, όπως υπογράμμισε μπροστά σε πενήντα χιλιάδες διαδηλωτές στη Μαδρίτη ο γ.γ. της αριστερής συνδικαλιστικής συνομοσπονδίας «Εργατικές Επιτροπές» Τόξο, ενώ ο Μέντεζ, της μικρότερης σοσιαλιστικής συνομοσπονδίας UGT, ζήτησε «ένα σχέδιο Μάρσαλ για τη Νότιο Ευρώπη». Οι δύο μεγαλύτερες ισπανικές εργατικές συνομοσπονδίες στοιχηματίζουν σε ένα «Εθνικό Σύμφωνο για την αλλαγή του οικονομικού μοντέλου», που θα αντιστρέψει την πορεία

Νέες περικοπές 3,13 δισ. ευρώ στην Υγεία και 1,1 δισ. από μειώσεις μισθών στον δημόσιο τομέα των αντιμεταρρυθμίσεων που διαλύουν την εργασία, το κοινωνικό κράτος και την κοινωνία. Ο Ισπανός πρωθυπουργός ανα-

κοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε νέα περικοπές 3,13 δισ. ευρώ για το 2013 αποκλειστικά και μόνο στον τομέα της Δημόσιας Υγείας, φορτώνοντας παράλληλα στις πλάτες των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων ένα επιπλέον βάρος 1,4 δισ. ευρώ σε συνεισφορές που θα πρέπει να καταβάλουν οι ασθενείς για τα φάρμακα. Οι νέες περικοπές στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων θα φθάσουν στα 1,10 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα οι περικοπές να φθάσουν στο 2,6% του ΑΕΠ το 2013. Α.Π.

Η ΑΥΓΗ • Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

Στην Πορτογαλία δεν τρώγαμε σάντουιτς για μεσημέρι, τώρα όμως αυτό πωλούν οι καντίνες. Ακόμη και το φαγητό στις σχολικές καντίνες έχει χαλάσει πολύ

ΡΑΚΕΛ ΒΑΡΕΛΑ:

«Ζούμε σαν κρατούμενοι, καθηλωμένοι στην τηλεόραση!» Η κρίση είναι το πρόσχημα για να καταργηθεί κάθε εργασιακό κεκτημένο «Το χρέος δεν είναι παρά ένας μηχανισμός αναδιανομής του πλούτου από τους φτωχούς προς τους πλούσιους» είπε στην Κυριακάτικη «Αυγή» της Κυριακής η Ρακέλ Βαρελά, καθηγήτρια σύγχρονης Ιστορίας στο Ινστιτούτο Ιστορίας της Λισσαβώνας, εκδότρια του περιοδικού Rubra και συντονίστρια της συγγραφής του βιβλίου «Ποιος πληρώνει για το Κοινωνικό Κράτος στην Πορτογαλία». Βρέθηκε πρόσφατα στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του Διεθνούς Τριημέρου RProject. Η Πορτογαλίδα ιστορικός μίλησε για το πώς επηρεάζει η κρίση τους Πορτογάλους και για το πόσο σημαντική είναι η συγκρότηση ενός ενιαίου ευρωπαϊκού μετώπου της εργατικής τάξης. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Στην Ελλάδα μάς λένε να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί, όπως οι υπόλοιποι λαοί της Νότιας Ευρώπης, και πως οι Πορτογάλοι έχουν χαμηλότερο βασικό μισθό και γι’ αυτό θα πρέπει να πάψουμε να παραπονιόμαστε. Σε εσάς τι λένε; Mας λένε ακριβώς το αντίθετο, πως πρέπει δηλαδή να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί, όπως οι Έλληνες. Δεν γίνεται να συγκρίνεις μονά-

χα τον κατώτατο μισθό, διότι, ενδεικτικά, ο μέσος μισθός ενός δασκάλου στην Ελλάδα είναι σχεδόν ο μισός από τον μισθό ενός Πορτογάλου καθηγητή με την ίδια εμπειρία. Δεν είναι σωστή λοιπόν αυτή η σύγκριση. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα είναι πως θέλουν να δημιουργήσουν φθηνό εργατικό δυναμικό σε όλη την Ευρώπη, θέλουν να μας κάνουν να μεταναστεύσουμε στη Γερμανία, για παράδειγμα, όπου οι μισθοί είναι μεν κάπως καλύτεροι, αλλά φτάνουν

μόνο για «επιβίωση, όχι για ζωή». Αν η Νότια Ευρώπη, γεμίσει φτηνούς εργαζόμενους, τότε θα είναι και μεγαλύτερη η πίεση που θα ασκηθεί και στους εργαζόμενους του Βορρά, στα συνδικάτα των Γερμανών και των Γάλλων, να αποδεχθούν περαιτέρω μειώσεις. Πρόκειται για σχέδιο ευρωπαϊκής εργασιακής πολιτικής, με την κρίση να αποτελεί ουσιαστικά τεράστια ευκαιρία να καταργηθεί κάθε εργασιακό κεκτημένο στην Ευρώπη. Δεν είναι μονάχα ζήτημα του Νότου, είναι πανευρωπαϊκό. Στον Νότο, χρησιμοποιούν τους επισφαλείς εργαζόμενους και τους ανέργους για να καταστρέψουν τα δικαιώματα εκείνων που έχουν δουλειά αλλά μπορούν άνετα να εφαρμόσουν το ίδιο βάζοντας σε αντιπαράθεση τους εργαζόμενους του Νότου με αυτούς του Βορρά. Βρίσκει η Αριστερά στην Πορτογαλία εύφορο έδαφος για συμμαχίες σε πολιτικό επίπεδο ή είναι ακόμη αδύναμη; Στην Πορτογαλία έχουμε το Κομμουνιστικό Κόμμα και το Μπλόκο της Αριστεράς. Το Μπλόκο είναι ήδη συνασπισμός. Και τα δύο κόμματα τάσσονται υπέρ της εξεύρεσης λύσης εντός Ευρωζώνης με ευρωομόλογα και επαναδιαπραγμάτευση του χρέους. Αυτές είναι βασικές πολιτικές των δύο κομμάτων, ωστόσο υπάρχει και ένα τεράστιο κοινωνικό κίνημα, το οποίο ολοένα και μεγαλώνει, πέρα από αυτά τα δύο κόμματα. Παράλληλα υπάρχει και ένα τεράστιο εργατικό δυναμικό που λόγω της ανεργίας ή της επισφαλούς εργασίας έχει ριζοσπαστικοποιηθεί. Πιστεύω πως αν δεν πάρουμε ριζοσπαστικά μέτρα ικανά να ενσωματώσουν αυτό το εργατικό δυναμικό, τότε θα το χάσουμε, θα εκφραστεί αλλού, ίσως από την αναρχία. Οι παραδοσιακές προσεγγίσεις, κοινωνικής

συνοχής και κεϋνσιανών μέτρων, δημιουργούν κρίση στα κόμματα της Αριστεράς. Σε σχέση με ένα χρόνο πριν, το πολιτικό σκηνικό σε Γαλλία και Ιταλία έχει αλλάξει. Πιστεύετε πως οι κυβερνήσεις που επιβάλλουν λιτότητα θα σαρωθούν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο; Bρισκόμαστε εν μέσω μιας κρίσης του κεφαλαίου και της αστικής τάξης. Όταν μιλάμε για πολιτική αστάθεια, αντιλαμβανόμαστε πως δεν υπάρχει η σταθερότητα που απαιτείται, πως δεν υπάρχουν κυβερνήσεις που να μπορούν να συντηρήσουν και να μεσολαβήσουν για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, δεν θα μπορούν να ικανοποιήσουν τα διαφορετικά συμφέροντα των αστών, δεν θα μπορούν να «χαλιναγωγήσουν» τα κινήματα. Η τάση είναι πως η ανισότητα στις αστικοποιημένες και υψηλά εξειδικευμένες κοινωνίες της Ευρώπης οδηγεί στην κοινωνική αναταραχή. Δεν είμαστε αγρότες, ζούμε σε πόλεις, είμαστε μορφωμένοι, ασχολούμαστε με τον πολιτισμό, η τάση, όπως αυτή διαμορφώνεται, είναι πως οι κυβερνήσεις θα αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερες δυσκολίες να σταθούν και κατά συνέπεια θα καταρρέουν, δεν θα κλείνουν την τετραετία. Άλλη μια συνέπεια, που φάνηκε και από τις ιταλικές εκλογές -που εξηγεί και σε ένα βαθμό γιατί η κοινοβουλευτική Αριστερά στην Πορτογαλία δεν έχει μεγάλη απήχηση- είναι πως μεγάλη μερίδα της κοινωνίας βλέπει με δυσπιστία όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα και το πολιτικό σύστημα. Τι έχει αλλάξει στην καθημερινότητα του μέσου Πορτογάλου; Πέραν του ότι υποστήκαμε τεράστια μείωση στους μισθούς

που διαφέρει από κλάδο σε κλάδο, καθώς, πέρα από τις μειώσεις, έχουμε αύξηση στη φορολογία, στον ΦΠΑ, κ.λπ. αυτό που βλέπουμε είναι πως έχει πέσει η κατανάλωση, ο κόσμος πλέον δεν τρώει καλά. Θα αγοράσουν μακαρόνια αντί για ψάρι ή κρέας. Ακόμη και η ποιότητα του φαγητού έχει αλλάξει, με αποτέλεσμα να αλλάζει και το προσφερόμενο προϊόν. Στην Πορτογαλία δεν τρώγαμε σάντουιτς για μεσημέρι, τώρα όμως αυτό πωλούν οι καντίνες. Ακόμη και το φαγητό στις σχολικές καντίνες έχει χαλάσει πολύ. Οι αλλαγές στην Παιδεία είναι τεράστιες, δεν έχουμε καλούς δασκάλους πια, όχι μόνο επειδή μείωσαν τους μισθούς τους, αλλά γιατί μείωσαν και τον χρόνο σπουδών... Κατά συνέπεια τα παιδιά της εργατικής τάξης δεν μορφώνονται καλά πλέον. Οι περικοπές στον τομέα της Υγείας είναι μεγάλες -όχι όσο στην Ελλάδα-, αλλά υπάρχει σημαντική διαφορά σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο. Και, βέβαια, ο κόσμος δεν βγαίνει, δεν πάει σινεμά ή για ποτό ή ένα ταξίδι, δεν βλέπεις αυτοκίνητα στους δρόμους. Ο κόσμος πια ζει σαν πολιτικός κρατούμενος μπροστά απο την τηλεόραση. Υπάρχει τεράστια αλλαγή στην κατανάλωση, ο μέσος εργαζόμενος, που παίρνει περίπου 800 ευρώ, δεν μπορεί να κάνει τίποτα περισσότερο από το να πληρώσει το νοίκι του και να φάει για να επιβιώσει. Πώς θα μπορέσουν να δημιουργηθούν συμμαχίες ανάμεσα στους εργαζόμενους των φτωχών και των πλούσιων ευρωπαϊκών χωρών; Πρέπει, πρώτον, να εξηγήσουμε στις πλουσιότερες χώρες πως το χρέος δεν είναι παρά ένας μηχανισμός αναδιανομής. Αυτός ο μηχανισμός θα καταστρέψει και τα δικά τους εργασιακά δικαιώματα. Αν πληρωθεί τελικά το χρέος της Πορτογαλίας ή της Ελλάδας, θα το αποπληρώσουμε γιατί έγινε μεταφορά εισοδήματος από τους εργαζόμενους στους καπιταλιστές. Οι μισθοί πέφτουν τόσο πολύ που ο κόσμος είναι διατεθειμένους να δουλέψει στην Ολλανδία ή στη Γερμανία ή στην Δανία για το ένα τέταρτο του μισθού του Ολλανδού, του Γερμανού ή του Δανού. Δεν είναι πια ζήτημα αλληλεγγύης, δεν τους λέμε να μας στηρίξουν στο πλαίσιο μιας πατερναλιστικής λογικής ή επειδή είναι καλοί αριστεροί... αλλά γιατί, αν θέλουν να σώσουν τους μισθούς στη Βόρεια Ευρώπη, θα πρέπει πρώτα να παλέψουν για τους μισθούς στη Νότια.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

Η Λιουμπλιάνα και το σύνδρομο της Κύπρου Πέρασε σχεδόν ένας χρόνος από τότε που ακούστηκε για πρώτη φορά η φήμη ότι και η Σλοβενία είναι έτοιμη να προσφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Κάθε τρεις και λίγο το θέμα επανέρχεται, αλλά για την ώρα η Λιουμπλιάνα καταφέρνει να επιβιώνει, χωρίς να ζητήσει βοήθεια, παρά το γεγονός ότι δανείζεται με όλο και πιο υψηλά επιτόκια, που έφτασαν στα τέλη Μαρτίου, μεσούσης της κυπριακής κρίσης, στο 7%. Βέβαια, από την περασμένη Τρίτη, τα πράγματα δυσκόλεψαν ακόμη περισσότερο, καθώς ο οίκος αξιολόγησης Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Σλοβενίας, χαρακτηρίζοντας τα ομόλογά της «σκουπίδια», ωστόσο τόσο η κυβέρνηση της Λιουμπλιάνας όσο και οι εμπειρογνώμονες του ΟΟΣΑ εκτιμούν ότι δεν είναι άμεση η ανάγκη προσφυγής στο μηχανισμό. Να σημειωθεί ότι η προηγούμενη κυβέρνηση της χώρας υπό τον κεντροδεξιό Γιάνες Γιάνζα, αρχικά αγνόησε την κρίση και στη συνέχεια προσπάθησε να την αντιμετωπίσει με άγριες πολιτικές λιτότητας, χωρίς να αγγίξει τις τράπεζες, που ήταν ίσως και το μοναδικό πιεστικό πρόβλημα της χώρας. Ο Γιάνζα εκδιώχθηκε από την εξουσία και υπό την πίεση των μεγαλύτερων διαδηλώσεων που είδε στην ιστορία της η «ήσυχη» Σλοβενία. Πριν από δύο μήνες ανέλαβε τη διακυβέρνηση η Αλένκα Μπράτουτσεκ, επικεφαλής μιας κεντροαριστερής συμμαχίας, που προσπαθεί να διαχειριστεί την κρίση, πρωτίστως αναμορφώνοντας τον τραπεζικό τομέα. Το στοίχημά της είναι να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες και να δημιουργήσει μια «κακή τράπεζα», στην οποία θα μεταφερθούν όλα τα τοξικά δάνεια, που λέγεται ότι ξεπερνούν τα 7 δισεκατομμύρια ευρώ. Η Μπράτουτσεκ ελπίζει να τα καταφέρει μέχρι τον Ιούνιο. Και δηλώνει ότι κάθε σύγκριση της Σλοβενίας με την Κύπρο είναι «άδικη», αφού και το σλοβενικό χρέος είναι πολύ χαμηλότερο (γύρω στο 45% του ΑΕΠ) και ο τραπεζικός τομέας πολύ μικρότερος (μόλις 1,4 φορές το ΑΕΠ). Ωστόσο, αυτό δεν εμποδίζει τους οικονομικούς αναλυτές να προβλέπουν ότι μπορεί πολύ σύντομα η Σλοβενία να ζητήσει μια συμφωνία διάσωσης «α λα κυπριακά». Κ.ΜΠ.

ΔΕΞΙΑ ΠΑΛΛΙΝΟΡΘΩΣΗ ΣΤΗΝ ΙΣΛΑΝΔΙΑ

Πίσω στις «παλιές καλές ημέρες»... ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

«Γιατί να αλλάξεις την Ιστορία, όταν μπορείς να την επαναλάβεις;». Μ’ αυτά τα λόγια και με περισσή πίκρα έσπευσαν να σχολιάσουν το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ισλανδία κάποιοι παλιοί αριστεροί του Ρέικιαβικ. Στις πρώτες εκλογές μετά την υπέρβαση της κρίσης, οι πολίτες της πρώτης χώρας που χτυπήθηκε από τη χρηματοπιστωτική κρίση, το 2008, αποφάσισαν να δώσουν την πλειοψηφία στην Κεντροδεξιά, στους συντηρητικούς και τους φιλελεύθερους, που υποσχέθηκαν μείωση φόρων και οικονομική ανάπτυξη του ίδιου τύπου προ της κρίσης. Και που υποσχέθηκαν επίσης να σταματήσουν οριστικά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ισλανδίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι συντηρητικοί του κόμματος της «Ανεξαρτησίας», με επικεφαλής τον πρώην ποδοσφαιριστή Μπιάρνι Μπενέντικσον, αναδείχτηκαν πρώτη δύναμη με 26,7%, ενώ οι Φιλελεύθεροι του Ζίγκμουντ Γκουνλάουγκσον τερμάτισαν δεύτεροι με 24,4%. Τα κόμματα του απερχόμενου κεντροαριστερού κυβερνητικού συνασπισμού, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι, καταποντίστηκαν. Γιατί ψήφισαν οι Ισλανδοί, τα κόμματα που τους οδήγησαν στην κρίση, που διόγκωσαν τη «φούσκα» των τραπεζών στη δεκαετία του 2000; «Τους έλειψαν τα Range Rover τους», ήταν η κυνική απάντηση του μουσικού Όλαφουρ Άρναλντς, ενώ η θριαμβευτική απάντηση του νικητή των εκλογών, Μπενέντικσον, ήταν: «Εμείς προτείνουμε έναν άλλο δρόμο, έναν δρόμο προς την ανάπτυξη, προς την

κοινωνική ασφάλεια, προς περισσότερες θέσεις εργασίας, που θα προκύψει μέσα από τη μείωση της φορολογίας». Να σημειωθεί ότι οι νικητές αυτών των εκλογών κυβερνούσαν την Ισλανδία, εναλλάξ ή από κοινού, επί τριάντα χρόνια, μέχρι που η χώρα κατέρρευσε το 2008 μαζί με τις υπερδιογκωμένες τράπεζές της. Τότε, οι Ισλανδοί πολίτες αποφάσισαν να ρίξουν την κεντροδεξιά κυβέρνηση του Γκέιρ Χάαρντε -μάλιστα λίγο αργότερα κλήθηκε να λογοδοτήσει στη Δικαιοσύνη για τις ευθύνες του στην «χαλάρωση» των κανόνων του τραπεζικού τομέα και καταδικάστηκε- να κρατικοποιήσουν τις τράπεζες, να «παγώσουν» τις καταθέσεις των ξένων επενδυτών και αποταμιευτών, που είχαν επιλέξει την Ισλανδία για τα υψηλά της επιτόκια, να «παγώσουν» την αποπληρωμή των τραπεζικών χρεών. Οι Ισλανδοί επέλεξαν το 2009 μια κυβέρνηση με επικεφαλής την Γιοχάνα Σιγκούρνταρντοτιρ, που τους ζήτησε να ανασκουμπωθούν και να σώσουν τη χώρα, με τις δικές τους δυνάμεις. Κι ως ένα μεγάλο βαθμό τα κατάφεραν, χωρίς να επιτρέψουν σε κανένα ΔΝΤ και κανένα ξένο πιστωτή -κυρίως τις

αδελφές σκανδιναβικές χώρες- να επιβάλουν τη δική τους συνταγή. Σήμερα η Ισλανδία έχει μειώσει το ποσοστό της ανεργίας στο 5,7%, ενώ έχει επιστρέψει στον δρόμο της ανάπτυξης, έστω με ρυθμό της τάξης του 2% του ΑΕΠ.

Με «όπλα» το ψάρεμα και την τέχνη Η κυβέρνηση της Σιγκούρνταρντοτιρ αύξησε τη φορολογία, επέβαλε ασφυκτικό έλεγχο στις κινήσεις κεφαλαίων, συμμάζεψε τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά δεν ακολούθησε πολιτικές λιτότητας, τουλάχιστον με τον τρόπο που ασκούνται αυτές στον ευρωπαϊκό Νότο. Αντίθετα, αποφάσισε να επενδύσει στην Τέχνη, κυρίως στη μουσική. Πίστεψε ότι ο πολιτισμός μπορεί να γίνει η «βαριά βιομηχανία» της Ισλανδίας -σας θυμίζει κάτι;- και δικαιώθηκε. Σήμερα η λεγόμενη «δημιουργική οικονομία» συνεισφέρει σχεδόν ένα δισεκατομμύριο ευρώ στο ισλανδικό ΑΕΠ και ο μόνος κλάδος που την ξεπερνά είναι οι εξαγωγές του μπακαλιάρου! Η αλήθεια είναι ότι πρώτη το πίστεψε αυτό η ισλανδική κοινωνία. Το καλοκαίρι του 2009, ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της κρίσης, με το ΑΕΠ να

έχει συρρικνωθεί κατά 7% μέσα σε έξι μήνες, με την ανεργία να έχει τριπλασιαστεί, με την κορώνα να έχει υποτιμηθεί κατά 30% και με το γενικό δείκτη του χρηματιστηρίου του Ρέικιαβικ να έχει χάσει το 90%, η «Αυγή» βρέθηκε στο Ρέκιαβικ, μια πόλη με πληθυσμό όσο περίπου του Ηρακλείου - και με το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Στον κεντρικό εμπορικό δρόμο του Ρέικιαβικ δεν υπήρχε ούτε ένα κατάστημα κλειστό, παρά το γεγονός ότι πολλοί έμποροι είχαν χρεωκοπήσει. Τι έκαναν; Παραχώρησαν προσωρινά, με την παραίνεση του εμπορικού συλλόγου, τα μαγαζιά που χρεωκόπησαν σε καλλιτέχνες. Η Ερμού του Ρέικιαβικ γέμισε γκαλερί και χώρους χάπενινγκ. Το ζητούμενο ήταν να αποτραπεί η εικόνα της διάλυσης, να διατηρηθεί ζωντανή η καταναλωτική διάθεση των τουριστών που επιλέγουν το καλοκαίρι του Ρέικιαβικ ως προορισμό Σαββατοκύριακου, συνήθως ως «σκάλα» στα ταξίδια μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης, ώστε να μην κλείσουν. Την ίδια περίοδο, οι καλλιτέχνες της Ισλανδίας, με πιο εμβληματική τη φιγούρα της Μπιορν, έστησαν σε ένα παλιό εργοστάσιο στα προάστια του Ρέικιαβικ ένα «υπουργείο των ιδεών». Με αυτό συνεργάστηκε η κυβέρνηση, πολλές από αυτές τις ιδέες αποφάσισε να χρηματοδοτήσει: στήριξε τους συγγραφείς και επιδότησε τη μετάφρασή τους σε ξένες γλώσσες - είναι εντυπωσιακό πόσους ισλανδικούς τίτλους μπορεί να βρει κανείς σε ένα αγγλόφωνο, γαλλόφωνο ή γερμανόφωνο βιβλιοπωλείο. Στήριξε δεκάδες μουσικά συγκροτήματα και τις εξαγωγές μουσικής - μόνο πέρσι 43 ισλανδικά συγκροτήματα έκαναν περιοδείες στον έξω κόσμο, ενώ το 70% των νέων τουριστών που επιλέγουν την Ισλανδία δηλώνουν ότι το κάνουν λόγω της μουσικής. Προσέλκυσε πολλές κινηματογραφικές παραγωγές του Χόλυγουντ, δίνοντας κίνητρα - αλλά και με τη συνδρομή της σχεδόν... εξωγήινης ισλανδικής φύσης. Και τέλος, παρά τα περιορισμένα οικονομικά, ολοκλήρωσε το «παγωμένο» έργο της Χάρπα, ενός υπερμοντέρνου χώρου συναυλιών και όπερας στο Ρέικιαβικ, που προσελκύει ακόμη περισσότερους τουρίστες. Βέβαια, όλα αυτά δεν έφεραν τις καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας του τραπεζικού τομέα που είχαν συνηθίσει επί μία δεκαετία οι Ισλανδοί. Με την Τέχνη -ή το ψάρεμα στις παγωμένες θάλασσες- βγάζει κανείς πολύ πιο δύσκολα τα προς το ζην απ’ ό,τι με τα δομημένα ομόλογα των τραπεζών που χρεωκόπησαν. Τα τέσσερα χρόνια σκληρού αγώνα για την υπέρβαση της κρίσης κούρασαν τους Ισλανδούς. Και η Κεντροδεξιά κέρδισε τις εκλογές υποσχόμενη την επιστροφή στην παλιά... «ευημερία».

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

ΗΠΑ - Μαρόκο: σημειώσατε «2»

της εβδομάδας

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Οι καιροί αλλάζουν ανεπιστρεπτί. Έχουν πλέον παρέλθει οι εποχές που οι ΗΠΑ καθόριζαν τις καταστάσεις και οι σύμμαχοί τους πειθαρχούσαν, άνευ αντιρρήσεων, στις κατευθύνσεις της Ουάσιγκτον. Προς επίρρωση, η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ σχετικά με την ανανέωση της θητείας της αποστολής του διεθνούς οργανισμού στη Δυτική Σαχάρα (Minurso). Την περασμένη εβδομάδα, το Σ.Α. ψήφισε τη συνέχιση της θητείας αυτής, που αφορά στην επίβλεψη της εκεχειρίας και τη διοργάνωση δημοψηφίσματος για τον καθορισμό του καθεστώτος της πρώην αποικίας της Ισπανίας, που προσάρτησε το Μαρόκο το 1975. Εδώ και πολλά χρόνια, συζητείται στον διεθνή οργανισμό το ζήτημα της διεύρυνσης της αποστολής του και σε θέματα «δικαιωμάτων του ανθρώπου», όπως διεκδικεί το Μέτωπο Πολισάριο. Η προοπτική αυτή προκαλεί την οργή του Μαρόκου, που κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του προκειμένου να μην υπάρξει διεύρυνση της αποστολής. Η χώρα μάλιστα διαθέτει ένα πολύ ισχυρό χαρτί, αυτό της Γαλλίας και του βέτο της. Φέτος ωστόσο το ζήτημα ανακινήθηκε από έναν ανέλπιστο σύμμαχο του κινήματος Πολισάριο: της… Ουάσιγκτον. Συγκεκριμένα, η πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Σούζαν Ράις, επιχειρηματολόγησε με θέρμη, προτείνοντας τη δημιουργία ενός μηχανισμού επίβλεψης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, που θα εντασσόταν στον μηχανισμό της διεθνούς αποστολής. Νωρίτερα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στη σχετική έκθεσή του, αφιέρωνε 12 σελίδες στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Δυτική Σαχάρα, «από τις δυνάμεις ασφαλείας του Μαρόκου», που εμπλέκονται «σε βασανιστήρια, ξυλοδαρμούς και άλλες κακές συμπεριφορές σε βάρος των κρατουμένων σαχράουϊ». Τις παραβιάσεις αυτές επιβεβαίωσε τον Μάρτιο του 2012 και ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια, Χουάν Μέντεζ. Ωστόσο η αμερικανική πρόταση στο Σ.Α. του ΟΗΕ ήταν εκείνη που εξόργισε περισσότερο το Μαρόκο. Ο βασιλιάς Μοχάμεντ ξεκίνησε λοιπόν τις πιέσεις σε όλα τα επίπεδα. Πέραν του Παρισιού, επικοινώνησε με τη Μόσχα και το Πεκίνο, ζητώντας στήριξη, ενώ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, έστειλε και σχετική επιστολή στον Μπάρακ Ομπάμα. Οι διπλωματικές αυτές πιέσεις, δύο εβδομάδων, έφεραν τελικά αποτέλεσμα. Η Ουάσιγκτον έκανε πίσω και η απόφαση του Σ.Α. είναι μάλιστα πιο πίσω ακόμη και από την περσινή, καθώς υπογραμμίζει μεν την ανάγκη «βελτίωσης της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», αλλά δεν ζητεί πλέον «ανεξάρτητα και αξιόπιστα μέτρα» στην κατεύθυνση αυτή… Προφανώς οι ΗΠΑ στάθμισαν το ειδικό βάρος ενός συμμάχου σε μια υπό αναβρασμό περιοχή κι έκαναν πίσω. Πάντως ο εκπρόσωπος του Μετώπου Πολισάριο στον ΟΗΕ, Αχμέντ Μπουχάρι, θέλει να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο: «η αμερικανική πρωτοβουλία θα παραμείνει επίκαιρη» και αποτελεί «μια ηθική νίκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα». Έστω και χωρίς την επιρροή του παρελθόντος, οι ΗΠΑ διατηρούν κάποιο κύρος…

Και ισλαμικές σπουδές από τη Γερμανία! Άλλο ένα επεισόδιο του γερμανικού success story... Ο προηγούμενος πρόεδρος της Δημοκρατίας στη Γερμανία, ο παραιτηθείς λόγω σκανδάλων Κρίστιαν Βουλφ, πέρασε στην ιστορία μόνο για μία φράση του: «Το Ισλάμ ανήκει στη Γερμανία» είχε πει στην πρώτη του ομιλία προς το έθνος, πριν από τρία χρόνια, προκαλώντας την ικανοποίηση των τεσσάρων εκατομμυρίων μουσουλμάνων με γερμανικό διαβατήριο. Βέβαια, η δήλωσή του ξένισε πολλούς και εξαγρίωσε άλλους τόσους. Δεν είναι λίγοι οι Γερμανοί που πιστεύουν ότι μόνο ο Χριστιανισμός είναι μέρος της γερμανικής κουλτούρας και ότι το Ισλάμ είναι ένα ξένο, ενδεχομένως και απειλητικό, «σώμα» στη χώρα του Γκαίτε και του Λούθηρου. Σ’ αυτό πάντως που συμφώνησαν αμέσως και οι υπέρμαχοι και οι πολέμιοι της ρήσης του Βουλφ, ήταν ότι θα πρέπει να προσφέρουν και τα γερμανικά πανεπιστήμια ισλαμικές σπουδές, ώστε μακροπρόθεσμα να σπουδάζουν οι ιμάμηδες στη Γερμανία - και να μην «εισάγονται» κατά κανόνα από την Τουρκία. Ο στόχος της ένταξης των ισλαμικών σπουδών στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι διπλός: αφενός να μη χρειάζεται να ξενιτεύεται όποιος θέλει να μάθει τις διδαχές του Προφήτη, αφετέρου να μην είναι εκτός ελέγχου οι «εισαγόμενοι» ιμάμηδες, που συχνά δεν μιλάνε καν γερμανικά, οπότε δύσκολα μπορεί να μάθει

κανείς τι ακριβώς διδάσκουν. Την αρχή την έκανε το πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ και ακολούθησαν άλλα τρία, στο Μίνστερ, τη Φραγκφούρτη και τη Νυρεμβέργη.

τικά στους μουσουλμάνους μαθητές, αλλά και επιστήμονες που να προσφέρουν αργότερα τη γνώση τους στις κοινωνικές υπηρεσίες και τα μέσα ενημέρωσης», λέει ο Έγκλερ.

Ισλαμική ιστορία και Σαρία

«Να βγει το Ισλάμ από τα υπόγεια»

Πριν από μερικές μέρες συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τότε που το Φράιμπουργκ διαθέτει τμήμα Ισλαμικών Σπουδών. Ήδη 23 γυναίκες και 13 άνδρες έχουν περάσει στο τρίτο εξάμηνο και αναμένεται σε τρία χρόνια να πάρουν πτυχίο. Ο πρύτανης του πανεπιστημίου, Μπερντ Έγκλερ, δηλώνει ότι στόχος του ιδρύματος είναι να προσφέρει «ισορροπημένες» σπουδές στους μουσουλμάνους της Γερμανίας, να διδάσκει την ιστορία και τη θεολογία όλων των τάσεων του Ισλάμ, να ασχολείται με τη μουσουλμανική θρησκεία «σε όλο τον πλουραλισμό της». Να σημειωθεί ότι ελάχιστοι γνωρίζουν στην Ευρώπη τα ρεύματα του Ισλάμ, ότι μόνο από τα δελτία ειδήσεων συνειδητοποιούν κάποιοι ότι άλλο σουνίτες κι άλλο σιίτες, άλλο αλεβίτες κι άλλο ουαχαβίτες. Για το πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ, η εκπαίδευση των ιμάμηδων δεν είναι στο επίκεντρο. «Αυτό που μας ενδιαφέρει πρωτίστως είναι να εκπαιδεύσουμε παιδαγωγούς για τα σχολεία, που να μπορούν να διδάξουν θρησκευ-

Μέρος της εκπαίδευσης είναι βεβαίως και η Σαρία, ο ισλαμικός νόμος. «Οι κατηγορίες ότι προπαγανδίζουμε τη Σαρία είναι ανυπόστατες. Προσπαθούμε να παρουσιάσουμε τις πολλές διαφορετικές ερμηνείες του Κορανίου», δηλώνει ο πρύτανης του πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ. Και θα είναι ευτυχής εάν σε μερικά χρόνια οι μουσουλμανικές κοινότητες στη Γερμανία εμπιστευτούν τους αποφοίτους του πανεπιστημίου του και τους προτιμήσουν για ιμάμηδες στα τζαμιά τους. «Μέχρι τώρα εκατομμύρια συμπολίτες μας έβλεπαν να αγνοείται η θρησκεία τους, να κρύβεται στα υπόγεια. Αυτό θέλουμε να τελειώσει», προσθέτει. Για να καλλιεργηθεί αυτή η εμπιστοσύνη, συμμετέχουν στο συμβούλιο των ισλαμικών σπουδών εκπρόσωποι των μουσουλμανικών κοινοτήτων. Ειδικά οι τουρκικές σπουδές αντιμετωπίζουν συν τω χρόνω τεράστιο πρόβλημα. Η τρίτη γενιά των Τούρκων μεταναστών, στην πλειοψηφία τους παιδιά με γερμανικό διαβατήριο και περιορισμένες γνώσεις της τουρκικής γλώσσας, δεν καταλαβαίνουν τι λένε οι ιμάμηδες που στέλνει η Τουρκία. Είναι σχεδόν 700.000 παιδιά σε όλη τη Γερμανία και οι γονείς των περισσότερων από αυτά θέλουν να διδάσκονται τα δικά τους θρησκευτικά στο σχολείο. Οπότε κάπου θα πρέπει να σπουδάσουν οι σχεδόν 2.000 καθηγητές που χρειάζονται γι’ αυτό τον σκοπό. ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ

Η πολυσημία της σύγχρονης αμερικανικής λογοτεχνίας μέσα από τους συγγραφείς Έντμουντ Κήλι, Τζόναθαν Φράνζεν και Κάλουμ ΜακΚάν. Προσεχώς από τις «Κεραίες της εποχής μας»

Τέταρτη φορά στη Νέα Υόρκη, κι όμως πρώτη φορά τη βλέπω ανοιξιάτικη. Κι είναι μια αποκάλυψη. Μέσα σε αυτή την πολεοδομική σκακιέρα με τους ουρανοξύστες από μπετόν, σίδερο και γυαλί, βρήκαν τον τρόπο οι μανόλιες και οι ψευδοκερασιές να ανθίσουν και να επιβάλουν την παρουσία τους. Κι είναι ένα χάρμα οφθαλμών, μια νότα ευαισθησίας και ανθρωπιάς σε μια πόλη που ανθρώπινη δεν μπορείς να την πεις, να βλέπεις τον κόσμο να βγαίνει να λιαστεί στις μικρές ή τις μεγάλες πλατείες του Μανχάταν και να φωτογραφίζει τις μανόλιες, το κατ’ εξοχήν αμερικάνικο αυτό δένδρο που ζει τις μέρες της δόξας του λίγες μόνο μέρες κάθε χρόνο, κάθε Απρίλη. Με τους συνήθεις υπόπτους -τη Μικέλα Χαρτουλάρη, τον Σταύρο Μελέα, τον Γιάννη Μαυρογένη και τον Δημήτρη Κορδελά- βρεθήκαμε στη Νέα Υόρκη για τρία νέα επεισόδια των τηλεοπτικών «Κεραίων»: τρεις συγγραφείς εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους, οι Έντμουντ Κήλι, Τζόναθαν Φράνζεν και Κάλουμ ΜακΚάν, μας μίλησαν αναδεικνύοντας έτσι την πολυσημία της σύγχρονης αμερικάνικης λογοτεχνίας. Ο πρώτος, ο Έντμουντ Κήλι (Δαμασκός 1928), έχει πολύχρονη και βαθιά σχέση με την Ελλάδα. Την πρωτογνώρισε όταν ήταν οκτώ χρονών, αφού ο πατέρας του υπήρξε για τρία χρόνια πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη, και από τότε επανήλθε πολλές φορές - μέχρι που παντρεύτηκε Ελληνίδα και απέκτησαν σπίτι στη χώρα μας. Ο Κήλι, συγγραφέας αρκετών μυθιστορημάτων και δοκιμίων -ανάμεσά τους κι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο για την υπόθεση Πολκ- υπήρξε ο πρώτος συστηματικός μεταφραστής Ελλήνων ποιητών στα αγγλικά. Το έργο των

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΙΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗ

Ανθισμένες μανόλιες Καβάφη, Σεφέρη (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα και ένας τόμος με την αλληλογραφία τους), Ρίτσου, Σικελιανού, Ελύτη, Γκάτσου έγινε γνωστό στις ΗΠΑ όχι μόνο λόγω των μεταφράσεών του αλλά και της συστηματικής παρουσίασης με μαθήματα και διαλέξεις που έδινε για χρόνια κυρίως στο Πρίνστον, το κατ’ εξοχήν αμερικάνικο «Πανεπιστήμιο για διανοούμενους». Στα περίχωρα του Πρίνστον, σε ένα σπίτι μέσα στο δάσος, μας δέχτηκε ο Κήλι. Συνταξιούχος πλέον, θλιμμένος από τον θάνατο της γυναίκας του, ο Κήλι μας μίλησε για πολλά και διάφορα, κυρίως όμως για τον Σεφέρη, τον μεγάλο ποιητή και όχι πάντα εύκολο άνθρωπο, με τον οποίο είχαν πολύχρονη σχέση. Παρ’ ότι τα ελληνικά του είναι πολύ καλά, μπροστά

στον φακό προτίμησε να μιλάει αγγλικά, διανθισμένα όπως περίτεχνα με ελληνικές φράσεις. Στο σπίτι του Κήλυ, το απόγευμα μετά τη συνέντευξη, κι ενώ πίναμε ένα χαλαρωτικό ποτήρι λευκό κρασί, ακούσαμε στην τηλεόραση την είδηση για τις δύο βόμβες που κάποιοι -άγνωστοι ακόμα εκείνη τη μέρα- είχαν βάλει στη Βοστώνη, στη διάρκεια του μαραθωνίου. Τελείως άλλο κλίμα στο διαμέρισμα του Τζόναθαν Φράνζεν (Ιλινόις, 1959). Σε μια από τις ωραιότερες πλευρές του Μανχάταν, πολύ κοντά στη λεωφόρο Λέξινγκτον, σε μια παλιά πολυκατοικία με θυρωρό και σε ένα εμφανώς εργένικο διαμέρισμα, ο Φράνζεν, ως τυπικός Αγγλοσάξωνας, είναι ευγενέστατος, αλλά κάπως ψυχρός, «κατά το ήμισυ ντροπαλός και

κατά το ήμισυ αλαζόνας», όπως λένε γι’ αυτόν οι κακές γλώσσες. Από τα μεγάλα ονόματα της σύγχρονης αμερικάνικης πεζογραφίας, ο Φράνζεν έχει γράψει μέχρι σήμερα μόνο τέσσερα -πλην όμως πολυσέλιδα- μυθιστορήματα, από τα οποία τα δύο (Οι διορθώσεις και Ελευθερία, και τα δύο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ωκεανίδα) είναι αυτά που τον έκαναν διάσημο σε όλο τον κόσμο. Τον αποκαλούν «Αμερικανό Τολστόι», ίσως επειδή αυτό που περισσότερο τον απασχολεί είναι να ανατέμνει -με σχεδόν χειρουργικό τρόπο- την κατάσταση μιας μέσης τυπικής αμερικάνικης οικογένειας. Ο ίδιος, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, είναι ο άψογος επαγγελματίας ο οποίος απαντάει σοβαρά σε κάθε ερώτηση, αλλά δίνει ελάχιστα

από την ψυχή του. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας (στήσιμο πλάνων, φώτα, ρύθμιση ήχου), ενός δηλαδή χρονικού διαστήματος που όλοι λίγο-πολύ οι συγγραφείς εκμεταλλεύονται για να γνωρίσουν τους ανθρώπους με τους οποίους θα συζητήσουν, εκείνος έμεινε κλεισμένος σε ένα δωματιάκι γράφοντας μετά μανίας κάτι στον υπολογιστή του. Τελείως άλλο πράγμα ο Ιρλανδός Κόλουμ ΜακΚάν (Δουβλίνο 1965), ο οποίος εδώ και είκοσι περίπου χρόνια ζει πλέον μόνιμα στη Νέα Υόρκη, αλλά όταν μιλάει για το σπίτι του, αναφέρεται πάντα στο σπίτι του στο Δουβλίνο, όπου καταφεύγει δύο ή τρεις φορές τον χρόνο. Ο ΜακΚάν θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες φωνές της νεότερης λογοτεχνικής γενιάς και πριν δύο χρόνια, για το μυθιστόρημά του Κι άσε τον κόσμο τον μεγάλο να γυρίζει (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, εκδ. Καστανιώτη) τιμήθηκε με το σπουδαιότερο Αμερικάνικο λογοτεχνικό Βραβείο. Ο ΜακΚάν μένει επίσης σε μια από τις ωραιότερες περιοχές του Μανχάταν, πίσω από το μουσείο Γκουγκενχάιμ, αλλά το στέκι του είναι στον νότο, δίπλα στη Γουόλ Στριτ, σε ένα μπαρ του οποίου ιδιοκτήτης είναι ένας Έλληνας. Παρ’ ότι ξενυχτισμένος (ο γιος του είχε τραυματιστεί με το ποδήλατο και είχε περάσει όλη τη νύχτα στο νοσοκομείο), κάθισε μαζί μας όλη τη μέρα, φορώντας πάντα ένα μαύρο ψάθινο καπελάκι και αφήνοντας το ιρλανδέζικο ταμπεραμέντο του να κυριαρχεί στις κουβέντες του. Κακά τα ψέματα, ο Ευρωπαίος είναι αλλιώς.

Είμαστε τυχεροί που υπάρχει ο Ομπάμα Λίγο μετά την ανακοίνωση της ιστορίας με τις βόμβες στη Βοστώνη, και ενώ οι τηλεοράσεις έδειχναν τις πρώτες εικόνες με τα νοσοκομειακά και τους νεκρούς και τους τραυματίες, εμφανίστηκε μπροστά στους δημοσιογράφους ο Ομπάμα. Ψύχραιμος, ολιγόλογος, επαρκής. Οι πληροφορίες ήταν ακόμα ελάχιστες και ο ίδιος -το εντόπισε αμέσως ο Κήλι, πριν ακόμα αρχίσουν να σχολιάζουν οι δημοσιογράφοι- απέφυγε να χρησιμοποιήσει τον όρο «τρομοκρατία» ή «τρομοκρατική επίθεση». Στη φυσική περιέργεια του κοινού προτίμησε να δείξει σοβαρότητα παρά να μιλήσει συναισθηματικά. Στη δεύτερη δήλωσή του, όταν πλέον ήταν σαφές πως κάποιοι είχαν βάλει βόμβες με σκοπό όχι μόνο να σκοτώσουν, αλλά και να έχουν όσον το δυνατόν περισσότερους τραυματίες (τα καρφιά που απλώθηκαν παντού μετά τις εκρήξεις), μίλησε, ναι, για τρομοκρατία. Αλλά και πάλι ήταν πολύ προσεκτικός να μην ανάψει τα αίματα, να μην κατηγορηθεί καμιά πληθυσμιακή ομάδα.

Την άλλη μέρα, όταν πλέον ήταν γνωστή η τσετσένικη ταυτότητα των δύο νεαρών δραστών, μια από τις λαϊκές εφημερίδες των ΗΠΑ (ο θεός να σε φυλάει από αυτές) είχε δίπλα στα ονόματα των δραστών ένα σφυροδρέπανο. Άλλες έγραφαν τη λέξη «Ισλάμ» με μεγάλα γράμματα. Παρ’ όλα αυτά, σε αυτή την τόσο χτυπημένη από την τρομοκρατία πόλη, δεν είδαμε κανενός είδους πανικό. Ίσως και να οφειλόταν στην εντελώς κινηματογραφική καταδίωξη του ενός δράστη, η οποία επικάλυψε κάθε άλλου είδους ενδιαφέρον για την αιματηρή απόπειρα. Ευτυχώς για τους φιλήσυχους μουσουλμάνους της χώρας, οι οποίοι σίγουρα και πάλι δεν θα κοιμούνται εντελώς ήσυχοι. Ήταν μάλιστα τόση η ψυχραιμία κάποιων Νεοϋορκέζων ώστε ένας νεαρός στο εστιατόριο του ξενοδοχείου σχολίαζε στη Χαρτουλάρη ότι, ένοχος ή όχι, την ώρα που συνέλαβαν τον μικρότερο δράστη, κακώς δεν του απήγγειλαν τη συμβατική φράση ότι «έχει δικαίωμα να μη μιλήσει κ.λπ.

κ.λπ.» Περίεργη χώρα. Εκεί που δεν το περιμένεις, ανθίζουν οι μανόλιες. Κι εκεί που πας να πεις τα χειρότερα για έναν κόσμο που ανέχεται συχνά να είναι χωροφύλακας των άλλων λαών, ξαφνικά ανακαλύπτεις μια δημοκρατική ευαισθησία που σε αφήνει χωρίς λόγια. Είμαστε, πάντως, όλοι τυχεροί που υπάρχει ο Ομπάμα. Μετά να δούμε τι θα γίνει.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ Σπονδή στον Θάνο Αστρίτη

ΤΟΥ ΒΕΝΙΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

veniosang@gmail.com Ο Θάνος Αστρίτης, κατά κόσμον Στέλιος Ανεμοδουράς, που μας άφησε γεια πριν 13 χρόνια (6 Μαΐου 2000), είναι γνωστός κυρίως ως συγγραφέας του Μικρού Ήρωα, οι περιπέτειες του οποίου κράτησαν 16 χρόνια (πολύ περισσότερα από την ίδια την Κατοχή). Αρκετά έχουν γραφτεί γι’ αυτόν και τους ήρωές του, αλλά νομίζω όχι όσα θα του άξιζαν. Ας προσθέσω λοιπόν μια μικρή συμβολή από προσωπική μνήμη. Πριν από τον Γιώργο Θαλάσση κυκλοφορούσε κάθε βδομάδα ο Υπεράνθρωπος (από το 1951 - μετά ήρθαν κι άλλοι ήρωες, αλλά είχα πια μεγαλώσει). Τον διαβάζαμε στη γειτονιά, σε ένα μοναδικό αντίτυπο που κυκλοφορούσε από χέρι σε χέρι, με προσοχή - συνήθως εκτός σπιτιού: Ενώ οι άλλοι παίζαν μπάλλα, αποτραβιόσουν σε έναν ίσκιο και διάβαζες, ίσως με κάποιον άλλον πάνω απ’ τον ώμο σου ή εσύ πάνω απ’ τον ώμο του άλλου. Ήταν λοιπόν ο Υπεράνθρωπος ένας ατρόμητος υπερασπιστής του Καλού, που γρήγορα απόχτησε παιδιά (και πολύ αργότερα εγγόνια), όλοι προικισμένοι με υπερφυσικές δυνάμεις, σίδερο το χέρι, άσσοι στη μπουνιά και ιπτάμενοι. Στην παρέα προστέθηκε κι ένας Έλληνας νέος επιστήμονας, ο Ελ Γκρέκο, που πα-

Ο Στ. Ανεμοδουράς

ντρεύτηκε την κόρη του Υπεράνθρωπου, την Αστραπή. Ως επιστήμονας είχε κάνει πολλές εφευρέσεις, αλλά δύο έχουν σχέση με την ιστορία μας. Η μία είναι ένα φάρμακο που το ήπιε και τον προίκισε κι αυτόν με υπερφυσικές δυνάμεις, ώστε να μπορεί κι αυτός να παίρνει μέρος στις μάχες. Η άλλη, ένα μπιστόλι με πολλές διαφορετικές σκανδάλες: η μία έστελνε πολικό ψύχος, η άλλη φοβερή φλόγα, η τρίτη ιονική ακτινοβολία (δεν υπήρχε η λέξη λέιζερ τότε), κ.τ.λ. Ανάλογα με τον εχθρό, πάταγε και τη σκανδάλη που θα του έκανε τη μεγαλύτερη ζημιά. Οι εχθροί, τώρα, δεν ήταν τίποτα φτηνιάρηδες. Ήταν κι αυτοί πανίσχυροι και βεβαίως δαιμονικοί. Απ’ όσο θυμάμαι, μετά τον Σατούρ και τη κόρη του τη Σατούρνα, που άντεξαν πεντ’ - έξι τεύχη, εμφανίστηκε ο διαβολικός δόκτωρ Φάουστ, επιστήμονας και κακάσχημος, με μια κόρη πανέμορφη, τη Φαούστα, διαβολική κι αυτή. Κρατάει μερικά τεύχη ο καβγάς, και καταφέρνουν οι καλοί να τον σκοτώσουν, καπούτ, πάει ο δόκτωρ, διαφεύγει η Φαούστα, προσπαθεί να εκδικηθεί στο επόμενο τεύχος (κι η Σατούρνα το ίδιο είχε κάνει όταν της είχαν σκοτώσει τον πατέρα, νορμάλ), αλλά δεν φτουράει, το σκάει κι εξαφανίζεται. Περνάνε κανα-δυο τεύχη όπου οι υπεράνθρωποι σώζουν τη γη από θανάσιμους κινδύνους, φριχτά τέρατα ή εξωγήινους εισβολείς, που τα κάνουν σκόνη. Κι έρχεται το επόμενο τεύχος, «Η Ανάστασις του Φάουστ». Πώς είναι δυνατόν; Πολύ απλά. Η Φαούστα ήταν εκτός των άλλων και φοβερή γιατρίνα. Διατήρησε τον εγκέφαλο του πατέρα της ζωντανό σε κάποιο υγρό, έψαξε και βρήκε έναν άνθρωπο που το σουλούπι του κόλλαγε, τον απήγαγε, του μεταμόσχευσε τον εγκέφαλο του Φάουστ, του έκανε και μερικές πλαστικές για να είναι φτυστός ο μπαμπάς, και τον σιδέρωσε κι από πάνω για να είναι ακόμη πιο άτρωτος από πριν (φαντάζομαι θα του έκανε και κάποιες εξετάσεις ιστολογικής συμβατότητας πριν από τη μεταμόσχευση, αλλά τότε δεν ήξερα τι σημαίνει, ώστε δεν συγκράτησα ακριβώς το ιατρικό πρωτόκολλο). Δεν τον έπιανε ούτε σφαίρα, ούτε οβίδα, ούτε φωτιά, ούτε δυναμίτης, τίποτα. Άτρωτος τελείως.

Τι κάνουν οι δικοί σου; Χυμάνε στον Φάουστ και την κόρη του, τους τσακίζει, το βάζουν στα πόδια, ξαναχυμάνε, τα ίδια. Αμηχανία. Κάθονται και σκέφτονται. Και βέβαια αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν. Τι τρέχει. Ψάχνουν λοιπόν και μαθαίνουν την ιστορία. Και τότε ο δικός σου (ο Ελ Γκρέκο, το πανέξυπνο Ελληνόπουλο), κλείνεται στο εργαστήριό του να σκεφτεί. Κάθεται μερικές μέρες και βγαίνει με μια καινούργια σκανδάλη στο μπιστόλι. Τι κάνει αυτή η σκανδάλη; Εδώ είναι το κόλπο. Καθώς το σώμα του καινούργιου Φάουστ ανήκε σε ένα καλό απλό ανθρωπάκι, το νευρικό του σύστημα δεν είχε εθιστεί να εκτελεί κακές πράξεις, παρά μόνο καλές ή ουδέτερες - άντε, ίσως και καμιά κακή σε ώρα ανάγκης, αλλά βεβαίως όχι συστηματικά, και σίγουρα όχι διαβολικές πράξεις όπως υπαγόρευε το σατανικό μυαλό του δόκτορα. Η καινούργια σκανδάλη λοιπόν είναι αποσυντονιστική, ώστε το νευρικό σύστημα του ανθρωπάκου να μη συντονίζεται και να μην υπακούει στον δαιμονικό εγκέφαλο. Πάει λοιπόν ο καλός σου με το γαλανόλευκο μπλουζάκι στον Φάουστ, που, ανύποπτος, καγχάζει βλέποντάς τον, σημαδεύει, μπαμ, τα νεύρα επαναστατούν, διαλύεται ο δόκτωρ, γίνεται μόρια. Κάπως τρώνε και τη Φαούστα μετά, αλλά η ουσία είναι εδώ, σκόνη ο Φάουστ κι ο κόσμος αναπνέει. Μετά μεγάλωσα. Άλλαξα γειτονιές, άλλαξα σχολεία, άλλαξα πόλεις, άλλαξα διαβάσματα. Έφυγα για το εξωτερικό. Διάβασα εισαγωγές στον μαρξισμό και στη διαλεκτική, από τον Πόλιτζερ και τον Λεφέβρ. Διάβασα για την πάλη των αντιθέσεων που μετασχηματίζει το παλιό και για τη σύνθεση των αντιθέσεων που παράγει το καινούργιο. Άκουσα και για τη Μεγάλη Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα, όπου ο Μάο είπε τη φοβερή φράση «το ένα γίνεται δύο». Και είπα: - Α! Ο Δόκτωρ Φάουστ! Θάνο Αστρίτη, σ’ ευχαριστώ που μ’ έκανες να καταλάβω τι εστί διαλεκτική, πριν καν η λέξη αυτή φτάσει στα αυτιά μου.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Η ένδοξη λύπη Αυτή η ένδοξη λύπη των ημερών. Αυτό το γλυκύ του τρόμου και το βαθύ του πένθους. Αυτή η παραδοχή της κοπιώδους θνητότητας και η υγρή αγωνία μπροστά στη φθαρτή αθανασία. Αυτή η λυγμική παραίτηση από τα καθέκαστα. Αυτή η εξαίσια χρήση της ανθοφορίας έως τα μύχια του θανάτου. Αυτό το απαρηγόρητο που παρηγορεί. Αυτό το αμίλητο δυστυχισμένο χώμα της ελιάς που μόνο αυτό βαπτίζει τον μαύρο καρπό του ελέους. Αυτά τα αμήχανα εξαίφνης χέρια που στολίζουν -κλαίγοντας τα ίδια, πιο πριν, αιώνες πιο πριν από τα μάτια- όλους τους Επιτάφιους της ζωής. όχι της ζωής μας, της ζωής της σκέτης και της ζωής που σκέπει το παρανάλωμα της ύπαρξης. Αυτή η θρησκεία της αξιοπρέπειας μέσα στο μούχρωμα που αναλώνει και αναμυθεύει όλα τα ποιήματα και όλα τα κεριά και όλα τα κορμιά των ανωνύμων θυμάτων και όλες τις οιμωγές των κατακτημένων πόλεων σε όλη την αχαρτογράφητη γεωγραφία των ακατάγραπτων θανάτων. Εκείνων των θανάτων που δεν τους συμβολοποιεί καμιά σημαία, εκείνων των θανάτων που φεύγουν σα να μην υπήρξαν ποτέ, εκείνων των θανάτων που λιώνουν πιο γρήγορα κι απ’ το κορμί τους μέσα στο χώμα των ανύπαρκτων λέξεων μιας υπαρκτής αηδίας. Αυτή η χίμαιρα του προβιβασμένου όντος από την ίδια του τη λύπη, που κρύβει με ήσυχη γενναιότητα το τράνταγμα της μέγαιρας αθωοσύνης που ασφυκτικά μέσα στο ειπωμένο έγκλημα. Αυτή η στιγμή όλων των στιγ-

μών. Ένα ελάχιστο στίγμα που ορθογραφεί τις ανορθογραφίες χρήσεως του σύμπαντος κόσμου μετατρέποντας τη γλώσσα σε Λόγο και το αχανές σε Πρόσωπο. Αυτή η τραγική στιγμή όλων των στιγμών όταν το χώμα ανεβαίνει σε ύψος οφθαλμού και η σκόνη του καιρού γίνεται πέτρωμα του χρόνου. Αυτό το απέραντο ύδωρ που ασταμάτητα υποθέτει τον εαυτό του. Και ιδρώνει. Αυτή η συνείδηση του εξατομικευμένου, καθολικού Πριν. Αυτή η ανασύνταξη της λάσπης. Αυτή η ανασύνταξη της θάλασσας. Αυτό το όνομα των ονομάτων που θεώνονται μέσα στην ανωνυμία. Αυτή η λύπη των ημερών: μια ενάλια παρέα ψαράδων που όλο φεύγουν και όλο περπατούν στο πουθενά. Αυτό το κερί των ερημώσεων και ο ψίθυρος των ερήμων. Αυτή η κορυφή των αντικατοπτρισμών σε όλα τα εκκλησιάσματα όλων των πολιτευμάτων και όλων των διαμεσολαβήσεων. Αυτά τα γάντια επάνω στην πληγή, μαζί με το νυστέρι, μαζί και με το κοιμισμένο άλγος που θα ξεσπάσει και θα θρυμματιστεί και θα θρυμματίσει. Αυτό το παράθυρο που δεν άνοιξε ποτέ, γιατί δεν έγινε για να ανοίγει. έγινε για να διδάσκει πώς είναι το κλειστό με μια φωνή της σιωπής από μέσα. Αυτό το παράθυρο που έγινε μόνο και μόνο για να αντικατοπτρίζει τον λυγμό. Αχ, αυτή η ένδοξη λύπη των ημερών: μια εξάσκηση στην υψηλή τέχνη της ήττας και μια εξάσκηση στην υψηλή δυνατότητα της απόρριψης. Αυτή η χερσαία αποκαθήλωση των σκοτεινών

ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ kostaskanavuris @hotmail.com

Αυτή η ένδοξη λύπη των ημερών: μια γύρη που ανασηκώνει την ύπαρξη για να τη σκορπίσει σαν άπειρο του σύμπαντος κόσμου. μια κίνηση, τίποτε άλλο

βροχοπτώσεων του κάθε φόβου. Αυτό το λίγο φως που είναι θρίαμβος κι αυτός ο θρίαμβος που είναι μία και μόνη πνοή ανέμου, μια και μόνη ανεκλάλητη λέξη??? εκείνη η λέξη που σε βλάπτει γιατί σε πάει κατευθείαν στην αλήθεια. Αυτό το σχοινί ακροβασίας ανάμεσα στο τίποτα και στο τίποτα που αν δεν προσέξεις το σχήμα σου, (το ένδυμα δηλαδή που φανερώνει το έμψυχο κορμί), γίνεται η ατσάλινη θηλιά του απαγχονισμού. Αυτό το κάταγμα των οφθαλμών όταν κοιτάζουν την καταστροφή. Αυτός ο Αίνος του χαμένου Οίνου ενός θαύματος που δεν έγινε ποτέ. Κι ενός άλλου θαύματος που εξορίστηκε από τα θαύματα ιδίαις χερσί των αιώνια αθώων και ιδίοις των ίδιων αθώων που πλήρωσαν με το ίδιο τους το αίμα αναλώμασι της ψυχής κι όταν αυτό τελείωσε πλήρωσαν με το αίμα το πραγματικό των άλλων. Εκείνων της λύπης, εκείνων της σφαγής, εκείνων που έζησαν και πέθαναν με τη χολή και το ξύδι. Και που μ’ αυτά τα χρειώδη μεγάλωσαν τα παιδιά τους δίπλα από την παρέα των δημίων και των λογχοφόρων όταν έριχναν τις ζαριές της κλοπής ξεσκίζοντας και κάνοντας κουρέλια ό,τι με κόπο είχε γίνει σώμα. Αυτό που τώρα λιτανεύεται. Αυτό που τώρα γίνεται χαμός και τρόμος και σπαρταράει και γίνεται πένθος και γίνεται λύπη για να μην σπάσει το αιέν, να μην στρεβλωθεί το αμήν και προπαντός να μην γίνει από σίδερο ο ήχος του πενθήματος καθώς δείχνει καμπανίζοντας

ΔΙΑ-ΔΙΚΤΥΩΜΕΝΟΣ

nikoskourmoulis@gmail.com

The Art Threat

My Modern Metropolis Από τα σώψυχα αυτού του ιστότοπου, ξεπετάγεται το σύνολο σχεδόν των εικόνων που έχεις δίπλα σου ή που έχεις φανταστεί ότι κατοικούν δίπλα σου. Όπως εξηγεί ανάγλυφα και ο τίτλος, μιλάμε για έναν τόπο, όπου η μητρόπολη βγάζει το γκλόσι πέπλο της και αφήνεται στη μαγεία των παράξενων οπτικών γωνιών των δημοσιογράφων και φωτογράφων του περιοδικού. Η συντακτική ομάδα έχει τα μάτια της ανοιχτά και στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη. Ανακαλύπτει κάθε φορά έναν θησαυρό από απίθανες οπτικές παραμέτρους του σύγχρονου κόσμου. Εντός καθαρά αστικού πλαισίου, το «mymodernmetropolis.net», ο ιστότοπος, διατρέχει το φιλμ των απάτητων διαδραστικών τοπίων που ξαφνιάζουν και συνάμα προκαλούν έκπληξη. Η πόλη, σαν ένα αναδιαμορφούμενο γλυπτό σε συνεχή ροή, αλλάζει σχήμα και κατεύθυνση. Είτε πρόκειται για τούνελ στη Σαγκάη είτε για τους ουρανοξύστες του Σικάγο από την ανάποδη. Ο τόπος γίνεται ένα σημείο. Οι διαδρομές εξαφανίζονται και παράλληλα επιμηκύνονται. Τα σύνορα καταρίπτονται, διατηρώντας το ανάγλυφο του γεωμετρικού ορίζοντα.

την άνοιξη. Αυτή η ένδοξη λύπη των ημερών: μια γύρη που ανασηκώνει την ύπαρξη για να την σκορπίσει σαν άπειρο του σύμπαντος κόσμου. μια κίνηση, τίποτε άλλο. Κι ούτε από σένα. Μια μουσική ναυαγισμένη. Ένας αφρός που θροΐζει σαν φύλλο της τελευταίας στιγμής της παρθενίας. Σήμερον. Εν ύδασι. Σήμερον. Όχι αύριο. Σήμερον για πάντα. Ποτέ άλλοτε. Σήμερον για πάντα. Ένδοξη αντίληψη του ούπω και του μηκέτι όπου το τώρα σχεδόν δεν υφίσταται. Ένδοξη περιπέτεια. Στον μεγάλο κοσμικό ωκεανό των ψιθύρων όπου τρίβεται και φλέγεται η ύπαρξη ως μαρτύριο, δηλαδή ως απόδειξη του όντος που φανερώνει τον εαυτό του και ως μοίρα, δηλαδή ως ανυποχώρητη διεκδίκηση στο μοίρασμα του άχρονου, του ατελεύτητου και εν τέλει του ασυγχώρητου σχήματος του μηδενός. Αυτή λοιπόν, η ολοστρόγγυλη λύπη που το άπειρο της μοιάζει. Αυτή η εν ύδασι κατάσταση όπου το φως νοσταλγεί τη βροχή και το άνθος τον δήμιο, αυτό το μπαλκονάκι από λευκό που μοιάζει με το μαύρο, ένα μαύρο καταμεσήμερο κορμί, αυτή η δόξα τού από μέσα τού λυγμού σαν κενό φτιαγμένο από κυκλαδίτικα εκκλησάκια. Μια λύπη φτιαγμένη από χειροποιητικό κενό για να χωρέσουμε όλοι. Αχ, αυτή η λύπη των ημερών, αυτή η αργοθυμία του παρόντος. Με τέτοια και με τέτοια είναι φτιαγμένη η ένδοξη λύπη των ημερών. Κι ύστερα έρχεται η ασυνεπής Ανάσταση.

Crane Στο «cranetv.com», μπορείς να συλλέξεις λογιών-λογιών εικόνες, που παιχνιδίζουν μεταξύ της παρωδίας και της εύθραυστης κριτικής δημιουργικότητας. Το περιοδικό είναι έτσι φτιαγμένο για να παρακολουθεί ο καθένας τα κανάλια των σύγχρονων τάσεων. Επειδή ο καθένας επίσης έχει μπροστά του και από μια οθόνη, ο πολιτισμός ο ίδιος περνά μέσα από το «βλέμμα» των απανταχού οθονών. Μουσική, εικαστικά, ντιζάιν και ρούχα από ευτελή υλικά, είναι τα κύρια κομμάτια του περιοδικού. Κομμάτια που συντίθεται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελούν ένα ενιαίο ψηφιδωτό της κατατεμαχισμένης πραγματικότητας. Η οποία κάλλιστα μπορεί να μετατραπεί σε εικονική. Ένα εναλλακτικό πεδίο τηλε-εικονοστασίου, που καμία σχέση δεν έχει με την καθεστηκυία διάταξη των εύπεπτων οπτικών ερεθισμάτων

Ποιος θα σηκώσει το γάντι σε αυτή την απειλή; Επί της ουσίας και επί της αρχής, η τέχνη μπορεί να αποτελέσει απειλή σήμερα για τη δομή και την κάτοψη, αν θέλετε, της πολιτικής φόρμας; Μπορεί να ταρακουνήσει, εκτός από συνειδήσεις, και πλατιές λαϊκές μάζες προς μια κατεύθυνση ανατροπής; Εύλογα ερωτήματα, θα πείτε, που οι απαντήσεις τους βρίσκονται στα χαλάσματα του Μάη του ‘68. Η «Απειλή» όμως δεν πάει τόσο πίσω. Παίρνει τα σπαράγματα ενός κόσμου που δεν ξέρει τι να κάνει με τα ίδια του τα υπάρχοντα και τα μετατρέπει σε τέχνη παντού. Εκτός γκαλερί, κυκλωμάτων και αιθουσών τέχνης. Η τέχνη στον δρόμο, γι’ αυτή τη συντακτική ομάδα που ανακαλύπτει τις ελπίδες για ένα καλύτερο εικαστικό αύριο. Το περιοδικό όμως δεν παραλείπει και τη σκέψη της πολιτικής. Δεν παραμελεί το συνεχές μπόλιασμα της τέχνης με τις πολιτικές εξελίξεις και το αντίθετο. Οι αφανείς ήρωες των πλαστικών τεχνών είναι εδώ, μαζί με ένα κομμάτι των ανατρεπτικών δοξασιών της πολιτικής σκέψης των ΗΠΑ.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Η Ανάσταση, έργο του Μανουήλ Πανσέληνου στην εκκλησία του Πρωτάτου, στις Καρυές

Ο Γιάννης Τσαρούχης ζωγραφίζει σε κελί, στο Άγιον Όρος

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΤΕΡΖΗ

Το Πρωτάτο στις Καρυές, με τη μνημειακή εικονογράφηση του Μανουήλ Πανσέληνου, είναι σχεδόν πάντα η πρώτη ουσιαστική επαφή του επισκέπτη με το Άγιον Όρος. Ένας ναός που χτίστηκε στο πρώτο μισό του 10ου αιώνα στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής, με πολλές μετατροπές στη διάρκεια των αιώνων, φιλοξενεί τα έργα του κορυφαίου, μυθικού ζωγράφου της παλαιολόγειας αναγέννησης. Σε τέσσερις επάλληλες ζώνες ορίζεται η εικονογράφηση, την κατώτερη και ανώτερη καταλαμβάνουν ολόσωμες μορφές νεαρών στρατιωτικών αγίων, μαρτύρων, προφητών και ασκητών και στις δύο ενδιάμεσες παρατάσσονται ευαγγελικές σκηνές χωρίς διαχωριστικά πλαίσια σαν μια συνεχής ζωγραφική ζωφόρος. Οι μορφές στον ναό του Πρωτάτου έχουν κανονικές αναλογίες με σωματικό εύρος που έχει όγκο και βάρος, αλλά ταυτόχρονα η ιδιάζουσα τεχνοτροπία του καλλιτέχνη αντιμάχεται τη ρεαλιστική κατεύθυνση. Ο ζωγράφος με εκπληκτική άνεση παρουσιάζει προσωπογραφική διαφοροποίηση εξατομικευμένης έκφρασης, γραμμή με σχεδιαστική καθαρότητα και σαφήνεια, θεματική οργάνωση ισορροπημένη, χρησιμοποιώντας κάθετους άξονες, κατανεμημένη σε γενικά ισοδύναμους όγκους. Αλλά η ισορροπία λειτουργεί τελικά στην κατεύθυνση να απελευθερώσει τα επί μέρους στοιχεία, που το καθένα ξεχωριστά διεκδικεί την προσοχή του θεατή και τον καθηλώνει. Το χρώμα είναι καίριο στοιχείο της ζωγραφικής ταυτότητας του Πανσέληνου, και για πολλούς δυσερμήνευτο. Ο Γιάννης Τσαρούχης, που είχε μελετήσει ιδιαίτερα τις τοιχογραφίες

Πάσχα με τον Πανσέληνο στο Άγιον Όρος του Πρωτάτου, μας άφησε μερικές πολύ διεισδυτικές παρατηρήσεις: «Φαίνεται ότι αυτό το σκούρο γαλάζιο είναι καμωμένο με μαύρο και άσπρο και νομίζω πως και τα ρούχα που είναι γαλάζια, όπως του Χριστού λόγου χάρη που είναι στο δεξί μέρος του τέμπλου, είναι κι αυτά καμωμένα με μαύρο και άσπρο. Νομίζω το μαύρο του φόντου είναι καμωμένο από ένα μαύρο θερμό, δηλαδή έχει μέσα του από φυσικό του λίγο κίτρινο, ενώ το μπλε των ρούχων είναι καμωμένο με άσπρο κι ένα μαύρο ψυχρό. (...) Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε ό,τι αφορά τη χρωματική κλίμακα του Πανσέληνου, η οποία είναι πολύ ντελικάτη και άξια να μελετηθεί από ντελικάτους καλλιτέχνες». Λίγο μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και την άφιξη του ελληνικού στρατού στο Άγιον Όρος, ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Άγγελος Σικελιανός ταξιδεύουν μαζί στην αθωνική πολιτεία, τον τελευταίο μήνα του 1914, αναζητώντας, μάταια, στο δικό τους βλέμμα, τη βυζαντινή αίγλη. Στις 6 Δεκεμβρίου, ο Καζαντζάκης σημειώνει: «Σήμερα, τη γιορτή μου την περάσαμε στο περίφημο ζωγραφικό αργαστήρι των Ιωσαφαίων. Είναι δέκα καλόγεροι ζωγράφοι, κάθε βδομάδα ένας κάνει τη λάτρα του σπιτιού, σκουπίζει, πλένει, μαγειρεύει, κι οι άλλοι ζωγραφίζουν. Από το αργαστήρι ετούτο βγαίνουν και παν στα πέρατα της ορθοδοξίας οι καλοχτενισμένοι,

καλοθρεμμένοι Χριστοί, οι όμορφες πλουσιοντυμένες Παναγίες, οι ροδομάγουλοι ευχαριστημένοι άγιοι χωρίς καμιάν αγιότητα. Χαλκομανίες. Αγαθοί καλοπροαίρετοι καλόγεροι, φιλόξενοι, φιλότιμοι, αγαπούν το καλό φαΐ, το καλό κρασί, τους μουνουχισμένους γάτους. Ώρες μετά το δείπνο, καθούμενοι γύρα από το μεγάλο αναμμένο τζάκι, κουβεντιάζαμε εμείς για τα εγκόσμια, αυτοί για τα υπερκόσμια (...) Το πρωί, στην τζαμωτή βεράντα της Σκήτης, μέσα στους ζωγραφισμένους ροδομάγουλους αγίους και τις παχουλές Παναγίες, πίναμε με τους δέκα ρασοφόρους ζωγράφους το γάλα και μασουλίζαμε το νόστιμο σιταρένιο παξιμάδι και τα πλούσια προσφάγια. Από τα μεγάλα παράθυρα έμπαινε πράος πολύ ο χειμωνιάτικος ήλιος κι η μελένια μυρωδιά του πεύκου. Μιλούσαμε, γελούσαμε, δεν ήταν τούτο Άγιο Όρος, ο Χριστός εδώ είχε αναστηθεί και γελούσε κι αυτός μαζί μας. Στορούσαν οι καλόγεροι τα θάματα των αγίων και το μάτι τους έπαιζε, σα να πίστευαν, σα να μην πίστευαν, κι έλαμπαν τα πρόσωπά τους από ένα μακρινό αντιφέγγισμα». Λίγα χρόνια νωρίτερα ο Χρήστος Χρηστοβασίλης περιέγραφε στην εφημερίδα «Ακρόπολις» του Βλάση Γαβριηλίδη (15.5.1895), την περιπλάνησή του στον Άθω: Αφού πρώτα είχε περάσει μια νύχτα στη σπηλιά ενός ασκητή: «Τον ευχαρίστησα, τον αποχαιρέτησα... Γιωμάτισα σ’ ένα κα-

λογεροχώρι, την Αγία Άννα, το πλειο παράξενο χωριό που μπορούσα να φανταστώ, και το βράδυ κατάντησα στο Μοναστήρι του Γρηγορίου, πούχει γούμενο έναν Τριπολιτσιώτη, Συμεών λεγόμενο, όπου πέρασα σαν στο ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρεταννίας. Από την τρώγλη στο παλάτι! Αυτός ο γούμενος Συμεών μπορούσε να δώση τα καλλίτερα οικονομολογικά και διοικητικά μαθήματα σ’ όλους τους υπουργούς και πρωθυπουργούς της Ελλάδας, από Κωλέττη και δώθε!». Μερικά πράγματα μένουν αναλλοίωτα μέσα στο χρόνο: Θυμάμαι ότι στην πρώτη μου επίσκεψη στην (ιδιόρρυθμη ακόμη τότε) μονή Βατοπεδίου, το 1986, ήμουν παρών σε μια συζήτηση του αρχοντάρη με τους επισκέπτες, όπου το κύριο θέμα ήταν η εξέλιξη της μετοχής της Εθνικής Τράπεζας στο Χρηματιστήριο Αθηνών... Τον Μάρτιο του 1994 ο Αμερικανός ποιητής και πεζογράφος Κρίστοφερ Μέριλ φτάνει στο Άγιον Όρος για πρώτη φορά, καταρρακωμένος ηθικά και ψυχολογικά, καθώς μόλις έχει καλύψει δημοσιογραφικά το σφαγείο του πολέμου στη γειτονική Γιουγκοσλαβία. Διανυκτερεύοντας στο σέρβικο μοναστήρι, το Χιλανδάρι, οι μοναχοί που τον φιλοξενούν κάνουν έρευνα για τον συγγραφέα επισκέπτη τους στο Διαδίκτυο και ανακαλύπτουν ότι έχει δημοσιεύσει ένα βιβλίο για τους πρόσφυγες των Βαλκανίων.

Θεωρείται ανεπιθύμητος και αποφασίζουν να τον διώξουν από το μοναστήρι μέσα στη νύχτα -»η θερμοκρασία ήταν υπό το μηδέν και τα τσακάλια να ουρλιάζουν έξω από τα τείχη». Η τραυματική εμπειρία ωστόσο δεν αποθαρρύνει τον Μέριλ, που επιστρέφει ξανά και ξανά στο Άγιον Όρος, με πολύτιμο καρπό των ταξιδιών του το βιβλίο του «Ταξίδι στον Άθω» που κυκλοφόρησε το 2004 (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο). «Θεός είναι η φωτιά που κατακαίει το κακό»: Σε μια από τις επισκέψεις του στα μοναστήρια, ο Μέριλ ανακαλύπτει τα βιβλία του Νικόδημου του Αγιορείτη (1748-1809). Η «Φιλοκαλία» είναι καθοριστικό έργο για την αναγέννηση του μοναχισμού στον Άθω κατά τον 19ο αιώνα. Στα 1951, στην Αγγλία, ο Τ.Σ. Έλιοτ έρχεται σε σύγκρουση με το εκδοτικό συμβούλιο του οίκου Faber and Faber επιμένοντας ότι η «Φιλοκαλία» πρέπει να εκδοθεί στα αγγλικά, έστω και με οικονομική ζημία. Πέρα από τις προβλέψεις του συμβουλίου, η έκδοση αποδείχθηκε ιδιαίτερα κερδοφόρα και το έργο ανατυπώνεται συνεχώς από τότε. «Αργά το απόγευμα που φτάνω, η Σκήτη της Αγίας Αννας σφύζει από ζωή. Σε ένα τραπεζάκι της αυλής ένας γέροντας κόβει κρεμμύδια για το γλέντι. Μερικοί προσκυνητές ξεδιαλέγουν τα σαλατικά και κόβουν το μαϊντανό και τον άνηθο, άλλοι μεταφέρουν καυσόξυλα στην κουζίνα όπου η ψαρόσουπα σιγοβράζει μέσα σε μεγάλα τσίγκινα δοχεία. (...) Κάποιος κρατά έναν γέροντα από το χέρι βοηθώντας τον να ανηφορίσει το μονοπάτι... Ακούμε τους μοναχούς να ψέλνουν στην αυλή του ξωκλησιού τους. Οι ερημίτες ψάλλουν απαντώντας τους... Χριστός Ανέστη!!».

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Θέατρο και Ορθοδοξία ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΣΚΟΥΡΟΛΙΑΚΟΥ

Το θέατρο γεννήθηκε μέσα από τη θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων, στα Ελευσίνια Μυστήρια, και μεγαλούργησε μαζί με την οικονομική και στρατιωτική υπεροχή των ελληνικών πόλεων - κρατών. Με την παρακμή τους και τη ρωμαϊκή κυριαρχία, παρακμάζει κι αυτό. Οι Ρωμαίοι παραδίδουν στους βυζαντινούς ένα «Θέατρο Ποικιλιών», όπως θα το λέγαμε σήμερα. Χοντροκομμένα αστεία, σαλτιμπάγκοι και εταίρες στο δυναμικό του το είχαν καταστήσει διασκέδαση φθηνού γούστου για τον «όχλο». Η Ορθοδοξία, που αποτελεί το επίσημο δόγμα στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, στέκεται με αυστηρότητα απέναντι σε όλα αυτά τα «έργα του Σατανά». Απορρίπτει το Θέατρο. Οι ηθοποιοί γίνονται δεκτοί στην εκκλησιαστική κοινότητα, αφού πρώτα αλλάξουν επάγγελμα. Για τους παντόμιμους (θεατρίνους), λοιπόν, ισχύει το επιτίμιο της αποχής από τη Θεία Μετάληψη. Υπάρχει μάλιστα και κατάλογος για τους «αποβλητέους» από τη χριστιανική κοινότητα: Ο επί σκηνής εμφανιζόμενος ανήρ ή γυνή, ο χοραύλης, ο κιθαριστής, ο την όρχησιν επιδεικνύμενος κ.ά. Οι κληρικοί, οι οποίοι τελούν το Μυστήριο του γάμου, θα πρέπει να αποχωρούν πριν αρχίσουν να παίζουν μουσικά όργανα ή να χορεύουν, και μάλιστα πριν εμφανισθούν «θυμελικοί» (ηθοποιοί), σύμφωνα με τη Σύνοδο της Λαοδίκειας (360 μ.Χ.). Τα παιδιά των κληρικών απαγορεύεται να συμμετέχουν σε «θεώρια», σε εκδηλώσεις θεαμάτων δηλαδή, και βέβαια πολύ περισσότερο απαγορεύονταν να πάρουν και οι ίδιοι μέρος. Οι κληρικοί που θα ενέπιπταν στο αμάρτημα να παρακολουθήσουν θεατρική παράσταση τιμωρούνταν με καθαίρεση, ενώ για τους λαϊκούς η ποινή ήταν αφορισμός. Να όμως που άνθρωποι του θεάτρου, μίμοι, ηθοποιοί, αγίασαν! Ο πιο γνωστός (θεωρείται και προστάτης των ηθοποιών) είναι ο Άγιος Πορφύριος. Η παράδοση τον θέλει ογκώδη μίμο που σατίριζε κατά τη ρωμαϊκή εποχή τα Άγια Μυστήρια. Σε μια παράσταση, λοιπόν, όπου διέσυρε από σκηνής το Μυστήριο της βαπτίσεως, ξαφνικά σταματά και μπροστά στο έκπληκτο κοινό, που διασκέδαζε, ομολογεί την πίστη του στον Χριστό.

Μαρτύρησε, λοιπόν, και θανατώθηκε. Έμεινε ως «ο Άγιος Μάρτυς Πορφύριος ο από μίμων - ξίφει τελειούται». Κατά την περίοδο του διωγμού των χριστιανών, έχουμε και άλλους μίμους - μάρτυρες. Είναι οι άγιοι Αδραλίων, Βαβύλας, Γαϊανός, Γελάσινος, η Οσία Πελαγία, ο αυλητής Φιλήμων. Άθελά της (;) όμως η Χριστιανική Θρησκεία για τη λατρεία προς το Θείο υιοθέτησε μια σειρά από στοιχεία προερχόμενα από το Θέατρο. Στην αρχιτεκτονική, για παράδειγμα. Ο εσωτερικός χώρος ενός ορθό-

Η αρχαία τέχνη του Διόνυσου, αφού πέρασε από χίλια μύρια κύματα, ήρθε και συμφιλιώθηκε με τη χριστιανική πίστη, και μάλιστα την υπηρέτησε

δοξου ναού παραπέμπει ολοφάνερα στο αρχαιοελληνικό, θεατρικό οικοδόμημα. Η πρόσοψη του Ιερού είναι αντιγραφή της σκηνής του αρχαίου θεάτρου, και μάλιστα του ρωμαϊκού με τα ανάγλυφα στολίσματά της. Οι τρεις Πύλες του Ιερού αντιστοιχούν στις τρεις θύρες της αρχαίας σκηνής. Η αρχαία θυμέλη μεταφέρεται εντός του ιερού και γίνεται η Αγία Τράπεζα. Στο Ιερό υπάρχουν τα σκεύη και τα άμφια. Στον αντίστοιχο θεατρικό χώρο υπάρχουν τα αντικείμενα της σκηνής και τα κοστούμια των ηθοποιών. Στην Ορθόδοξη λατρεία, άλλωστε, δεν αναγνωρίζει κανείς παραστατικά στοιχεία όπως στην τελετή του Σταυρού, στην Αποκαθήλωση, στην Ανάσταση; Όμως η «εφεύρεση» των Ελλήνων, το Θέατρο δηλαδή, δεν ήταν μια απλή συνήθεια διασκεδαστική. Αποτελεί δυνατή εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου και έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να συμβιβασθεί η στάση της επίσημης Εκκλησίας, οι αποφάσεις των συνόδων για το θέατρο και τον κόσμο του, με αυτή την ανάγκη των πιστών. Προσχωρεί η

Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη λοιπόν στον χώρο της αυθεντικής θεατρικής λειτουργίας με τα δικά της υλικά. Εκκλησιαστικοί άνδρες σημαντικοί επιδίδονται στη θεατρική συγγραφή. Ο Σελευκίας Βασίλειος γράφει θεατρικό έργο με θέμα τη ζωή της μεγαλομάρτυρος Θέκλας. Ο Πτολεμαΐδος Συνέσιος κωμωδίες και τραγωδίες. Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός την «Σουσσάναν». Ανώνυμος συγγραφέας γράφει το «Χριστός Πάσχων», έργο που ανεβαίνει ακόμα και σήμερα στις σκηνές των θεάτρων. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του εστιάζεται στο ότι συναντάμε κομμάτια ολόκληρα από τις Βάκχες του Ευριπίδη! Τέλος στον χώρο του Kρητικού θεάτρου έχουμε την υπέροχη «Θυσία του Αβραάμ». Να σημειώσουμε ακόμα πως τα έργα των αρχαίων τραγικών και του Αριστοφάνη έφτασαν ώς εμάς χάρη στις αντιγραφές που έκαναν λόγιοι μοναχοί. Δρώμενα με καθαρή θεατρική μορφή έρχονται στη λειτουργική ζωή του Χριστιανισμού. Το «Άρατε πύλας» ή «Εις Άδου κάθοδος» του

Χριστού είναι από τα πιο παλιά. Σε αυτό ο ιερέας «παριστάνει» τον Ιησού και ο διάκονος τον Σατανά - Άδη. Μετά τη μεταφορά του Επιταφίου, ο Ιησούς βρίσκει κλειστή την πόρτα του Ναού και ψάλλει το «Άρατε πύλας». Ο Σατανάς ερωτά ποιος είναι και ο Ιησούς σπρώχνει την πόρτα και εισέρχεται θριαμβευτής ο Επιτάφιος. Η λειτουργία του «Νιπτήρος» αναπαριστά τη νίψη των ποδιών των μαθητών από τον Ιησού, πριν από τον Μυστικό Δείπνο. Δρώμενο που τελείται και στις ημέρες μας στα Ιεροσόλυμα με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων στο μέρος του Χριστού και τους αρχιερείς στους «ρόλους» των μαθητών. Τα εργαλεία και τον τρόπο του Θεάτρου χρησιμοποιούν οι πιστοί για να παραστήσουν δρώμενα μέσα και έξω από τον ναό, με υλικά από τη χριστιανική παράδοση. Το «κάψιμο του Ιούδα», το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, είναι από τα πιο διαδεδομένα στον ελλαδικό χώρο. Ένα ομοίωμα του Ιούδα από πανιά και χόρτα, καίγεται συνήθως στο

προαύλιο του ναού. Σημαντική περίπτωση λαϊκού δρώμενου και εκκλησιαστικού τυπικού, αποτελεί ο «Λάζαρος» στην Κύπρο. Ο αναστημένος φίλος του Χριστού, κατά τη δεύτερη ζωή του, σύμφωνα με την παράδοση, υπήρξε επίσκοπος Κιτίου. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, στον ναό του Λαζάρου στη Λάρνακα, παριστανόταν η σκηνή της ανάστασής του, με ένα παιδί να υποδύεται τον Λάζαρο. Στο «Λάζαρε έξελθε» οι διάκονοι τοποθετούσαν έναν σταυρό στο κεφάλι του «Λαζάρου», τον ράντιζαν με αγίασμα και, όταν αυτός σηκωνόταν, ο επίτροπος του έδινε κρασί και λαζαρόψωμα. Οι γυναίκες τον έραιναν με άνθη και όλοι μαζί φώναζαν: «Λάζαρος Ανέστη»! Η αρχαία τέχνη του Διόνυσου, αφού πέρασε από χίλια μύρια κύματα, ήρθε και συμφιλιώθηκε με τη χριστιανική πίστη, και μάλιστα την υπηρέτησε. Όπως συμβαίνει με όλα όσα μπορεί να χωρίζουν τους ανθρώπους και μπορούν να γίνουν υλικά αγαπητικής και ειρηνικής συνύπαρξης.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ

Μας έδωσε το ωραίο ταξίδι... «Το σκέφτομαι πάρα πολύ συχνά, ότι ο θάνατος είναι ο σκοπός της ζωής τελικά. Αυτά είσαι υποχρεωμένος να τα δεχτείς χωρίς εξήγηση και, με αυτή τη σκέψη, να αντιλαμβάνεσαι τον ρυθμό των πραγμάτων...» έλεγε ο Λευτέρης Βογιατζής σε μια πρόσφατη συνέντευξή του. Αυτόν τον ρυθμό πάσχισε να κατακτήσει σε όλη του τη ζωή ο σπουδαίος αυτός θεατράνθρωπος, που έχασε τη μάχη για τη ζωή τη Μ. Πέμπτη. Γιατί, όπως έλεγε, «δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους κανόνες του θεάτρου και στους κανόνες της ζωής»... Ο Λευτέρης Βογιατζής ταύτισε το όνομά του με την ιστορία του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου. Το κοινό που τον αποθέωνε στην Επίδαυρο πέρσι το καλοκαίρι, αλλά και όπου αλλού παρουσίασε τον

ΤΗΙΝΚ ΤΑΝΚ

Αμφιτρύωνα με το Εθνικό Θέατρο, όρθιο, με ένα παρατεταμένο χειροκρότημα, είχε συνείδηση της σημασίας του Λ. Βογιατζή για το ελληνικό θέατρο. Και με την τιμητική του χειρονομία του έδινε την ευχή να τα καταφέρει... Όταν ανακοινώθηκε ότι θα εμφανιζόταν ξανά στο Θέατρο της οδού Κυκλάδων («αυτό που θέλω είναι να παίξω ξανά στο Θερμοκήπιο του Πίντερ, δεν έχω τελειώσει ακόμα μ’ αυτό το έργο, αλλά θα πρέπει πρώτα να μάθω αν μπορώ», έλεγε), ενώ παράλληλα δούλευε προκειμένου να παρουσιάσει στο Φεστιβάλ Αθηνών τη δική του εκδοχή πάνω στον Οιδίποδα Τύραννο, όλοι πίστευαν ότι εκείνη η ευχή είχε πιάσει τόπο. Όμως η πρεμιέρα ματαιώθηκε και, δυστυχώς, αυτό δεν οφειλόταν στον χρόνο που πάντα απαιτούσε η τε-

λειοθηρία του... Ο Λευτέρης Βογιατζής γεννήθηκε το 1945, στην Καλλιθέα. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ στη συνέχεια παρακολούθησε για δύο χρόνια το Σεμινάριο Ράινχαρτ στη Βιέννη και τελείωσε τη Σχολή Κ. Μιχαηλίδη στην Αθήνα. «Πρώτη φορά έπαιξα μετά τον στρατό» σημείωνε σε ένα αυτοβιογραφικό του κείμενο για την Lifo. «Δεν ήταν κάτι που ήθελα. Με σπρώξανε. Ίσως φοβόμουνα την απόρριψη και την αποτυχία. Η πρώτη παράσταση που έπαιξα ήταν στο Ανοιχτό Θέατρο, που ήταν τότε εκεί που βρίσκεται τώρα το Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας. Ήταν η κατά Γιώργο Μιχαηλίδη ιστορία του Βόυτσεκ, που ονομαζόταν Τα οράματα του Μπύχνερ. Μετά δούλεψα με το Αμφιθέατρο, ενώ ήταν να

πάω στο Τέχνης. Λάτρευα τον Κουν και με λάτρευε, αλλά δεν συνεργαστήκαμε ποτέ... Μετά, έμεινα στο Αμφιθέατρο, στη συνέχεια στην επιθεώρηση με τα παιδιά του Ελεύθερου Θεάτρου, μετά στη Λαμπέτη και μετά έγινε η Σκηνή. Τέλος, έγινε Η νέα Σκηνή, όπως νέα ζωή». Μέσα σε αυτές τις λίγες αράδες συμπύκνωνε ένα σημαντικό κεφάλαιο του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου, που έκλεισε πρόωρα, όταν το ταξίδι που αναζητούσε πάνω στη σκηνή, αυτό που, όπως έλεγε, «είναι μέσα μου, δικό μου και χρειάζομαι χρόνο και ησυχία» διακόπηκε απότομα. Από αυτό το ταξίδι, το δικό του, μας χάριζε, όσο μπορούσε πιο απλόχερα, τον τρόπο να ταξιδεύουμε μαζί του. Σε ευχαριστούμε γι’ αυτό, Λευτέρη... ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

Σαν πας στη Μαλακάσα part 2

Στο συλλογικό υποσυνείδητο, το Rockwave γινόταν, γίνεται και θα γίνεται πάντα στη Μαλακάσα. Μπορεί να ξεκίνησε ως Rock Of Gods στα ντόκια του Πειραιά και να πάλεψε για λίγα χρόνια να μείνει πιστό στα δυο συνθετικά του, ροκ και κύμα, αλλά τελικά βρέθηκε στην εσώτερη Αττική παίζοντας συχνά έθνικ και ντανς. Η μόνη σχέση που έχει το Rockwave τώρα με κύματα, είναι τα μπουκάλια νερού από τις καντίνες και, άντε, για να το ανοίξουμε, τα ραδιοκύματα του εκάστοτε σταθμού πού υποστηρίζει τη διοργάνωση. Στο πλαίσιο όμως του Rockwave έχουμε δει και R.E.M και Depeche Mode και άλλους, άσχετα αν οι ημερομηνίες δεν κόλλαγαν με την καθιερωμένη τριημερίδα. Στις δέκα του μήνα, σε λίγα βράδια, το Terra Vibe θα υποδεχθεί ξανά τους Depeche Mode σε μια συναυλία πραγματικά ιστορική. 10/5/2013 τώρα, 12/4/2009 τότε. Αν υπάρχει ρεκόρ Γκίνες για μεγαλύτερο ομαδικό στήσιμο, τότε το έχουμε εμείς και οι Depeche Mode από εκείνη τη βραδιά. Η αλήθεια είναι ότι για όποιον ήξερε από συναυλίες, με το που κατέβηκαν από τη θηριώδη σκηνή οι Puressence, κάτι δεν πήγαινε καλά. Δεν υπήρχε η συνηθισμένη πρεμούρα στη σκηνή, το πήγαινε-έλα τεχνικών και ηχοληπτών, τα αναμενόμενα τσεκ. Ούτε στα φώτα ούτε στον ήχο. Η τελευταία μου ανάμνηση από εκεί ήταν η τηλεφωνική μου ανταπόκριση προς τον Red, με λίγα λόγια κι ένα τραγούδι, το τότε single των DM, το «Wrong». Δεν νομίζω όμως ότι οτιδήποτε θα μας χαλάσει τη μαγιονέζα σε λίγες σχετικά ώρες. Το θέμα μου εδώ δεν είναι οι

Depeche, αλλά η Μαλακάσα. Την κράζουν περισσότεροι από όσοι την εκθειάζουν. Την λένε χωράφι και πολλοί σνομπάρουν την ιδέα να κάνουν το φοβερό και τρομερό ταξίδι. Κι όμως, μετά την περιπέτεια του…Shockwave και το κενό που ακολούθησε, κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τους διοργανωτές για απραξία. Το Terra Vibe μεγάλωσε, έγινε διπλό, έγινε κατασκήνωση και θεματικό πάρκο, άρχισε να μοιάζει πολύ με τους ξένους συναυλιακούς χώρους. Η προσπάθεια είναι ορατή κάθε χρόνο, είναι ορατή και φέτος. Αν θα ικανοποιηθούμε από τις μπάντες, από τις τιμές των εισιτηρίων και αν τις ημέρες εκείνες θα έχει καύσωνα ή αν θα βρέχει (κατακαημένε Nick Cave στο ΟΑΚΑ…), είναι και θέμα δικό μας. Ποτέ, από όσο θυμάμαι, κανείς

δεν σύρθηκε σιδηροδέσμιος στο Terra Vibe για να παρακολουθήσει με το ζόρι έστω και μισή ώρα συναυλίας…

Γιατί οι Depeche Mode στο Terra Vibe μπορεί να είναι από τώρα η συναυλία της χρονιάς Ακούτε κάποιοι από σας ροκ, έτσι; Έντεχνο, φυσικά. Και ηλεκτρονική μουσική. Ίσως να ακούτε και γκόθικ ή ποστ πανκ. Τότε η 10η Μάη στο Τerra Vibe έχει κάτι για σας. Οι Depeche Mode είναι σαν την Μπαρτσελόνα: Μore than a band. Περισσότερο από ένα συγκρότημα. Περιέχουν σε μελωδίες, ρυθμούς και στίχους τα ‘80s, ‘90s, ‘00s και ‘10s. Σαράντα χρόνια φουρναραίοι. Γέννησαν την ελέκτρο, την ελεκτροπόπ,

την ebm, την tbm και επηρέασαν απίστευτα το industrial. Ως στενή παρέα μουσικών με τα…θέματά τους (ηρωίνες, παράνοιες και επιληψίες ανάμεσα στα άλλα) ξεπέρασαν το τρίπτυχο sex, drugs & rock ‘n’ roll μεταφέροντάς το στα κλαμπ, κάνοντάς το πιο ερωτικό, όμορφο και αιχμηρό. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι DM επιβίωσαν. Και τα κοριτσάκια ακόμη ουρλιάζουν, τα αγοράκια ακόμη τους μιμούνται. Και τα πρώτα και τα δεύτερα είναι τα ενήλικα πλεον τέκνα όσων τους απόλαυσαν το 1985 στο Rock In Athens. Το ότι οι συναυλίες τους είναι καλλιτεχνικά και τεχνικά επιτεύγματα είναι απλά το κερασάκι. Η τούρτα είναι τα τραγούδια, οι ερμηνείες και η επικοινωνία με το κοινό. Αν δεν θέλετε να χάσετε, μη το χάσετε.

Από το Touring «The Angel tour» του 2009. Όταν μιλάει η γαστρεντερίτιδα, γυρνάμε άπραγοι από το Terra Vibe. To ξενέρωμα της δεκαετίας

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ

«ΚΑΒΟΥΚΙ ΤΟΥ ΕΛΕΦΑΝΤΑ» ΚΑΙ «ΓΡΟΣΙΑ ΘΕΛΕΙ...»

Το γέλιο των Ερινύων

Το «καβούκι του ελέφαντα», του σύγχρονου Γαλλοκαναδού Ετιέν Λεπάζ, δίνεται στο «Τρένο στο Ρουφ», σε σκηνοθεσία της Τατιάνας Λύγαρη και σε δόκιμη μετάφραση της Μαρίας Ευσταθιάδη. Το έργο, με καταβολές στον Ιονέσκο, στον Πίντερ, αλλά και στον Μαξ Φρις, εκτυλίσσεται στον χώρο του «παραλόγου» και είναι μια σχεδόν εφιαλτική παρτίδα «πόκερ» για δύο… με νικητή τον συγγραφέα, που επιτυγχάνει τον στόχο του: να «τινάξει στον αέρα» όλες τις ψευδαισθήσεις του μέσου, φιλήσυχου, βολεμένου μικροαστού για ησυχία, τάξη και ασφάλεια, που μπορεί να δέχεται παθητικά να του πάρουν το πορτοφόλι, αλλά με τίποτα δεν δέχεται να στερηθεί την πολυθρόνα του, με όλες τις συνδηλώσεις της λέξης. Εισβολέας και νοικοκύρης συμφιλιώνονται φαινομενικά στο τέλος αυτού του έργου, στο βάθος όμως του νυχτωμένου κήπου, και ενώ μαίνεται η καταιγίδα, παραμονεύουν οι Ερινύες. Δεν τις βλέπουμε, ακούμε στην παράσταση να ηχεί το απόμακρο

γέλιο τους … Ο συγγραφέας σκοπίμως δεν δίνει απάντηση στα κρίσιμα ερωτήματα που θέτει, αντιμετωπίζει το πράγμα με ένα σκωπτικό μειδίαμα και αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα. Η σκηνοθεσία της Τατιάνας Λύγαρη (κίνηση Αννέτας Κουβελιώτη) πατάει γερά στο ρεαλιστικό κομμάτι του έργου (μια συνάντηση δύο ανθρώπων), για να αξιοποιήσει τον συμβολισμό προσώπων και καταστάσεων, απογειώνοντάς το. «Ακούει» το υπόκωφο γέλιο των Ερινύων και το εντάσσει στα κενά, στις παύσεις των διαλόγων. Με άψογους, αύξοντες ρυθμούς και σε ένα ομοιόμορφο ύφος αβίαστου, «φυσικού» γκροτέσκο, πηγαίνει το έργο ώς το τέλος. Στο γέλιο των Ερινύων δίνουν οι δύο εξαίρετοι ηθοποιοί μια υπόσταση σχεδόν σωματική. Ο Μάνος Βακούσης είναι η μια όψη του δίδυμου πλάσματος, φόβος - ενοχή, και ο ΄Αρης Τσαμπαλίκας γίνεται το «άλλο» του, το ανεστραμμένο πιστό είδωλό του στον καθρέφτη. Η σκηνογραφική επιμέλεια (Βασίλης Παφίλης), τα κοστούμια (Δανάη Κουρέτα), οι φωτισμοί (Γιάννης Δρακουλαράκος) αρμόζουν και η μουσική του Παναγιώτη Βελιανίτη δένει. 777 Ο πολλαπλά συκοφαντημένος ως άφωνος θεατρικός ελληνικός δέκατος ένατος αιώνας είχε, αντίθετα, ισχυρή θεατρική παρουσία. Ως παραδείγματα αναφέρω τον ώς πριν λίγο παραγνωρισμένο Μ. Χουρμούζη, αγωνιστή του ‘21, και τον έως πολύ πρόσφατα άγνωστο Γεώργιο Ησαΐα, που έγραψαν εκρηκτικές πολιτικές κωμωδίες. Τα έργα του Χουρμούζη έχουν παιχτεί σχεδόν όλα σήμερα πια στις σκηνές μας και από εκείνα του Ησαΐα (τρία τουλάχιστον), μένει άπαιχτη ακόμη η «Ειρήνη» του (1898), στην

KΡΙΤΙΚΗ MOYΣΙΚΗΣ

οποία ξεμπροστιάζει τα πολιτικά «θηρία» της εποχής, με αποτέλεσμα να τον βάλουν στο περιθώριο. Εξαπολύθηκε άγριο κυνηγητό εναντίον του συγγραφέα και του βιβλίου. Από τα ελάχιστα αντίτυπα αυτού του έργου που σώθηκαν, ένα είναι στην κατοχή μου. Άγριο κυνηγητό εξαπολύθηκε και κατά του Μ. Χουρμούζη, που είχε μπει στην πολιτική, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί στο τέλος να εκπατριστεί και να καταφύγει στη γενέτειρά του, την Πόλη. Εκτός από τις κωμωδίες και τις αγορεύσεις του στη Βουλή που σώζονται, είχε συγκεντρώσει τα μαχητικά άρθρα του στις εφημερίδες και τα εξέδωσε ως βιβλίο με τον τίτλο: «Διάλογοι». (Για τον Χουρμούζη βλ. το βιβλίο του Τάσου Λιγνάδη «Ο Χουρμούζης. Ιστορία - Θέατρο», εκδ. Χ. Μπούρας, Αθήνα 1986.) Μια επιλογή από τα άρθρα αυτά, σε δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία της Μαρίας Φραγκή, δόθηκαν σε σειρά παραστάσεων στο «Θέατρο της Ημέρας», με εξαιρετική επιτυχία, με τον τίτλο «Γρόσια θέλει…». Ήδη ξεκινούν περιοδεία και θα επανέλθουν στην Αθήνα μετά το τέλος της. Το συνιστώ ολόθερμα στον αναγνώστη της στήλης. Το κείμενο είναι σαν να έχει γραφεί σήμερα και η παράσταση μια «γροθιά». Θαυμάσιοι οι ηθοποιοί, Τάσος Μπλάτζιος και Γιώργος Ρουστέμης, ωραία σκηνικά - κοστούμια Άννα Μαχαιριανάκη, μουσική Βασίλη Αντωνάκη. Θα παραθέσω ως δείγμα μόνο ένα απόσπασμα του κειμένου: «Ζητώ συγγνώμην παρά του υπουργού, διότι έφερον αυτόν εις θέσιν να παρουσιασθεί εις την Βουλήν, όπερ είναι οχληρόν δια τους υπουργούς οίτινες μας επισκέπτονται μόνον όταν έχωσιν απαίτησιν και μάλιστα χρηματικήν. Διότι, οσάκις βλέπομεν εις την Βουλήν υπουργόν, ενθυμούμεθα την εποχήν των ραγιάδων, οίτινες άμα έβλεπον Οθωμανόν εις το χωρίον των, έλεγον ‘Τούρκον είδες; Γρόσια θέλει’».

TOY ΚΥΡΙΑΚΟY Π. ΛΟΥΚΑΚΟY

ΜΠΕΤΟΒΕΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΑ

Ο Μαραθώνιος συνεχίζεται Η στήλη έχει αποδώσει εμβληματικό χαρακτήρα στη διαδρομή του πλήρους κύκλου συμφωνιών του Μπετόβεν από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό τον καλλιτεχνικό διευθυντή της, Βασίλη Χριστόπουλο, ήδη εξ αρχής της παρουσίασής του. Και τούτο διότι η διαδικασία συστηματικής αναβίωσης του corpus των 9 αυτών αριστουργημάτων προσλαμβάνει συμβολική σημασία, αφού αντανακλά, κατά τεκμήριον, τη σφαιρική θεώρηση του αρχιμουσικού για τα έργα, η οποία, για πρώτη φορά στα χρόνια που εμείς παρακολουθούμε την ΚΟΑ, τίθεται, με παρόμοιο τρόπο, στην κρίση του κοινού της. Το σοβαρό οργανωτικό πλαίσιο επέτρεψε και τη συνεργασία με τη Γερμανική Πρεσβεία στην Αθήνα, ενώ οφείλει να αποτελέσει και προάγγελο άλλων παρόμοιων εγχειρημάτων για τη συμφωνική δημιουργία του Σούμπερτ, του Σούμαν και του Μπραμς, ώστε, κάποτε -με όρους ορατού μέλλοντος-, να απολαύσουμε κύκλους Μάλερ και Μπρούκνερ. Η συναυλία της 21ης Μαρτίου, η προτελευταία της σειράς, παρά την ελάχιστα γενναιόδωρη χρονική της διάρκεια, αποτέλεσε μιαν από τις αντιπροσωπευτικότερες του Κύκλου, αφού συνδύασε μιαν άρτιας (την 8η) και μια περιττής αρίθμησης (την 5η) συμφωνίες, θέτοντας στην κρίση μας την ίδια την ισχύ γενι-

κεύσεων που συνδέουν με αυτή τη διάκριση ορισμένα χαρακτηριστικά των έργων. Συντηρούμε ακόμη στη μνήμη μας την πρώτη επαφή με τον συγκεκριμένο συνδυασμό μέσα από έναν οικονομικής τιμής δίσκο βινυλίου της αείποτε ευρείας διάδοσης ετικέτας Musidisc. Ως εκτελεστές αναγράφονταν η «Ορχήστρα της Ενώσεως Συναυλιών της Βιέννης» υπό τον αγνώστων λοιπών στοιχείων και βιογραφικών συντεταγμένων Karl Ritter. Παρεμπιπτόντως, αν και η συγκεκριμένη εταιρεία δεν φημίζεται για ψευδεπίγραφες κυκλοφορίες, το όνομα του αρχιμουσικού δεν απαντά ούτε στο εκτενές έργο του John Holmes «Conductors on Record» ούτε στις δύο εκδόσεις του ομοίως πολύτιμου βιβλίου «Μεγάλοι Μαέστροι» του καθηγητού Αλεξίου Γ.Κ. Σαββίδη. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η συνύπαρξη στον ίδιο δίσκο 33 στροφών των 2 αυτών συμφωνιών συνδεόταν, αφεύκτως λόγω των περιορισμών του αναλογικού μέσου, είτε με εξαιρετικά γοργά τέμπι είτε -το συνηθέστερο- με εκπτώσεις στις προβλεπόμενες επαναλήψεις, μέριμνες που -ευτυχώςδεν αφορούν τη σειρά συναυλιών της ΚΟΑ. Την εκδήλωση στην αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών εγκαινίασε η συμφωνία σε φα μείζονα, έργον 93, σε μιαν ανάγνωση του εναρκτήριου allegro

vivace e con brio δραματική και πομπώδη, επαναπροσδιορίζοντας την αντίληψη για τη συμφωνία αυτή ως «Σταχτοπούτας» μεταξύ της διονυσιακής 7ης και της αταξινόμητης 9ης. Τον ενθουσιασμό μας μετρίασε, ωστόσο, η χωρίς χιούμορ μετρική αντιμετώπιση του β’ μέρους, που εκτυλίχθηκε στον αντίποδα του παιγνιώδους χαρακτήρα που επιτάσσει η αγωγική ένδειξη. Η άχαρις μετρικότητα έπληξε και την αναχρονιστική επιταγή του γ’ μέρους, που, ως tempo di minuetto, βοά για χάρη αυλικών καιρών, ενώ ισοπέδωσε την εσωτερική διαφοροποίηση προς το κεντρικό τρίο. Περισσότερο φωτοσκιασμένο, με οιονεί μιλιταριστική χρήση των χάλκινων και ενδιαφέροντα διάλογο των στερεοσκοπικά τοποθετημένων εγχόρδων, αναδείχθηκε το καταληκτικό allegro vivace. Ένα είναι το βέβαιον: Η ερμηνεία της 5ης συμφωνίας, που ακολούθησε μετά το διάλειμμα, δεν προοριζόταν για όσους εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την συμφωνία σε ντο ελάσσονα, έργον 67, ως «συμφωνία του πεπρωμένου» ή την ανακαλούν ως μουσικό πλαίσιο της μελοδραματικής ερωτικής ιστορίας των νεαρότατων καλλονών Ρόμυ Σνάιντερ και Αλαίν Ντελόν στην κινηματογραφική «Χριστίνα». Ωστόσο, η επιβεβλημένη αναίρεση παραμορφωτικών σολοικισμών δεν επιτάσσει άνευ

ετέρου παρόμοια έλλειψη δυναμισμού στο πασίγνωστο α’ μέρος (allegro con brio!), που δεν δικαιώθηκε από αυτή την πολιτισμένη, αλλά άνευρη διεκπεραίωση. Αντίθετα, ο Χριστόπουλος χειρίστηκε εξαιρετικά το ακανθώδες andante con motto, εφαρμόζοντας χωρίς ακκισμούς την αγωγική υπόδειξη του Μπετόβεν. Έλλειψη ατμόσφαιρας ταλάνισε το ιδιότυπο γ’ μέρος και την αινιγματική μετάβαση στο διθυραμβικό δ’ (με τήρηση της επανάληψης), που επίσης δεν ανέπτυξε τη λυτρωτική του εκτόνωση. Αυτή τη λύτρωση, όμως, έστω και ως ουτοπία, ευαγγελίσθηκε και διακήρυξε εδώ ο Μπετόβεν…

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ Στη μουσική, όπως και σε κάθε άλλη δημιουργική έκφραση, υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που είναι δυστυχώς «αόρατοι» για το κοινό, ακόμα και το ολιγάριθμο απαιτητικό και επαρκώς ενημερωμένο τμήμα του. Στην Ελλάδα, το φαινόμενο αυτό είναι εντονότερο από τις περισσότερες άλλες χώρες και αιτία του είναι οι πολύ στενοί δεσμοί ενός υπερβολικά μεγάλου ποσοστού της μουσικής κοινότητας με το «σύστημα», όχι μόνο το πολιτικό, αλλά και ένα αρκούντως συντηρητικό αξιακό και μιας ανάλογης του τελευταίου συγκεκριμένης αισθητικής, η οποία κάθε άλλο παρά ευνοεί τις «ανησυχίες» και τον πειραματισμό. Αποτέλεσμα, ούτε καν τα ονόματα δημιουργών όπως η Γεωργία Σπυροπούλου να μην είναι γνωστά, ενώ πρόκειται για μια μουσικό με αξιοζήλευτες σπουδές (κλασικό πιάνο, jazz αυτοσχεδιασμός και θεωρητικά στην Αθήνα, σύνθεση και ηλεκτρακουστική μου-

σική στο Παρίσι, όπου επίσης έκανε ένα master στην Ανωτάτη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών) και σπάνια πρακτική/ τεχνική κατάρτιση (εκτός από πιάνο παίζει επίσης ακουστική κιθάρα και κρουστά), η οποία επιπλέον έχει αναγνωριστεί και με το παραπάνω στη Γαλλία τη χώρα όπου ζει μόνιμα και εργάζεται-, που την τίμησε με μια θέση ερευνήτριας και συνθέτιδας στο IRCAM και με ουκ ολίγες αναθέσεις έργων, μα και διακρίσεις. Το Σάββατο 11 Μαΐου η Γεωργία Σπυροπούλου θα παρουσιάσει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών τέσσερα έργα της, από τα οποία σαφώς ξεχωρίζουν τα «Βάκχες» και «Bouches» (αφιερωμένο στον Demetrio Stratos). Με αφετηρία λοιπόν κυρίως τα δύο τελευταία, είχαμε μια μακρά και εφ’ όλης της ύλης συζήτηση μαζί της για τον ρόλο της πρωτοπορίας στο μουσικό, αλλά και στο κοινωνικό γίγνεσθαι του σήμερα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΘΑΝΟ ΜΑΝΤΖΑΝΑ

Αισθάνεστε μέρος της ελληνικής μουσικής τού σήμερα με την ευρύτατη έννοια του όρουή έστω βλέπετε κάποια, όσο λίγα και αν είναι, στοιχεία της στη δουλειά σας ή νιώθετε Ευρωπαία (ή και πολίτις του κόσμου) και πιστεύετε ότι δεν θα μπορούσατε ποτέ να κάνετε τη συγκεκριμένη μουσική αν είχατε μείνει στη χώρα όπου γεννηθήκατε; Θα έλεγα ότι είμαι τμήμα αυτού που αποκαλούμε σύγχρονη κλασική μουσική. Το είδος αυτό εκκινεί μεν από τη δυτική μουσική παράδοση, αλλά έχει αναμιχθεί και με άλλες μουσικές και ιδίως σήμερα δεν έχει συγκεκριμένη κοιτίδα, υπάρχει και στην Ελλάδα και στη Γαλλία και στην Αμερική και στην Ιαπωνία. Η δουλειά μου φέρει στοιχεία από την ελληνική προφορική παράδοση, αλλά και από τις μουσικές του κόσμου. Νιώθω και Ελληνίδα και Ευρωπαία και πολίτις του κόσμου, όλα αυτά ταυτόχρονα, όσο κι αν φαίνεται παράξενο. Οφείλω όμως να παραδεχθώ ότι αν είχα μείνει στην Ελλάδα, δεν θα έγραφα την μουσική που γράφω... Για να έρθουμε στα έργα που θα παρουσιάσετε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, προσωπικά βρίσκω πολύ ενδιαφέρον ότι εμπνευστήκατε από ένα τόσο παλαιό κείμενο, μια αρχαία τραγωδία όπως οι «Βάκχες». Τι ακριβώς όμως σας προσέλκυσε σε αυτό; Μήπως και το γεγονός ότι πίσω από το μυθολογικό περιστατικό το οποίο περιγράφει εύκολα μπορεί να δει κανείς και μια οργισμένη κραυγή διαμαρτυρίας και εξέγερσης εναντίον της καταπίεσης που ασκεί οποιαδήποτε εξουσία; Ή μήπως η διονυσιακή/»οργιαστική»/απελευθερωτική μέθεξη κάθε μορφής δημιουργικής έκφρασης και ιδίως της μουσικής στην οποία κατ’ ευθείαν παραπέμπει; Νομίζω πως το έναυσμα για να γράψω τις «Βάκχες» ήταν μια παλαιά τελετουργία που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, τα Αναστενάρια. Αυτά μου έδωσαν το κλειδί, μου έδειξαν το πέρασμα προς το αρχικό στοιχείο των «Βακχών» και ακολούθησαν κάποια αναγνώσματα μου, τα βιβλία του Ε. R. Dodds, του J. Kott και

ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ:

«Η τέχνη δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, μπορεί όμως να αλλάξει το βλέμμα μας σε αυτόν...» του Jean Pierre Vernant. Ένα χρόνο σχεδόν πριν αρχίσω τη σύνθεση του έργου αυτού μελετούσα επισταμένα το θέμα του. Αυτό που μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον -και φυσικά πολύ επίκαιρο- είναι ότι ο θεός που επιστρέφει στην πατρίδα του είναι ο «ξένος» ενώ η Θήβα είναι μια πόλη σε βαθιά κρίση, όπως και η Αθήνα του 400 π.Χ. Ο ξένος, ο «άλλος», έχει μέσα του το θεϊκό στοιχείο αλλά ταυτόχρονα ο ξένος βρίσκεται και εντός μας. Η διονυσιακή εμπειρία φέρνει τη συνάντηση με το θείο, αλλά στην περίπτωση των Θηβών φέρνει το χάος, οι ρόλοι δυναμιτίζονται, η βασίλισσα γίνεται Βάκχη, ξένη δηλαδή προς την πόλη, και ο Πενθέας ντύνεται γυναίκα για να παρακολουθήσει τα μυστήρια. Οι Βάκχες τιμωρούν έναν αποδυναμωμένο πλέον και βαθιά συντηρητικό βασιλιά, τυφλό στη «θεϊκή» διάσταση του ξένου, που δεν είναι άλλος από τον «θεό με τη μά-

Πολιτική πράξη τελείται στον δρόμο, στην εργασία, αλλά ακόμα και στην καθημερινή ζωή. Η μουσική καθεαυτή, επειδή ακριβώς είναι αφαιρετική -είναι ήχος και όχι εικόνα ή λόγοςμπορεί να είναι πολιτική με έμμεσο τρόπο

σκα», το σύμβολο του ηθοποιού. Και η μάσκα είναι για τον Βερνάν όχι μιαν ανθρωπομορφική εικόνα αλλά αυτό που υπενθυμίζει την ετερότητα...Η μουσική του έργου έχει και το διονυσιακό και το απολλώνιο στοιχείο, αν και για τον ελληνικό πολυθεϊσμό αυτά τα δυο μάλλον δεν ήταν απόλυτα διαχωρισμένα. Όσο για την απελευθερωτική μέθεξη της μουσικής, ναι μεν υπάρχει, αλλά πάνω από όλα η διαδικασία της σύνθεσης απαιτεί μακρά και επίπονη εργασία. Τελικά η μουσική -και ειδικότερα φυσικά σαν αυτή που κάνετε εσείς- στην εποχή μας είναι πολιτική πράξη ή όχι; Πιστεύω ότι πολιτική πράξη τελείται στον δρόμο, στην εργασία, αλλά ακόμα και στην καθημερινή ζωή. Η μουσική καθεαυτή, επειδή ακριβώς είναι αφαιρετική -είναι ήχος και όχι εικόνα ή λόγος- μπο-

Νιώθω και Ελληνίδα και Ευρωπαία και πολίτις του κόσμου, όλα αυτά ταυτόχρονα, όσο κι αν φαίνεται παράξενο

ρεί να είναι πολιτική με έμμεσο τρόπο. Ίσως μόνον ο λόγος μπορεί να δώσει ξεκάθαρα πολιτική διάσταση στη μουσική... Η μουσική μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ακούμε, βλέπουμε και σκεφτόμαστε τα πράγματα, νομίζω όμως ότι η τέχνη δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, αλλά μπορεί να αλλάξει το βλέμμα μας σε αυτόν. Γι’ αυτό και πρέπει και αξίζει να υπάρχει... Οι ηχητικές μάζες και οι ορχηστρικές εκρήξεις του Ξενάκη φέρουν ηχητικά αποτυπώματα βίαιων γεγονότων της εποχής της αντίστασης, στην οποία και συμμετείχε. Είναι πολιτική πράξη; Ο ίδιος λυπόταν με το γεγονός ότι δεν μπορούσε να δράσει πολιτικά, γιατί ο προορισμός του ήταν να συνθέτει. Ο Luigi Nono, από την άλλη, έγραψε για το Άουσβιτς χρησιμοποιώντας γράμματα κρατουμένων στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και έδινε συναυλίες σε εργοστάσια. Αυτές είναι οι καταπληκτικές ουτοπίες εκείνης της γενεάς, που δεν ξέρω αν άλλαξαν την κοινωνία, αλλά άλλαξαν σίγουρα τη μουσική, την τέχνη και γενικότερα τη σκέψη και σίγουρα πολλούς/ές από εμάς ως ανθρώπινα και πολιτικά όντα. Αισθάνεστε avant garde ή έστω απλώς μια πρωτοποριακή δημιουργός ή κατηγοριοποιήσεις και όροι όπως αυτοί δεν έχουν πλέον καμία σημασία, πιθανόν ούτε καν υπόσταση, στη μουσική, μα και σε οτιδήποτε άλλο στην post modern εποχή αλλά και αισθητική μας; Δεν θα ήθελα να τοποθετήσω μια ταμπέλα στη δουλειά μου, προτιμώ να έχω την ελευθερία να αλλάζω. Στη μουσική μου επιζητώ να πηγαίνω κάθε φορά πιο μακριά, να παίρνω το ρίσκο του άγνωστου και προσπαθώ συνειδητά να μην επαναλαμβάνω τον εαυτό μου, όσον αυτό είναι εφικτό. Αναμφίβολα όμως προέρχομαι από την avant garde του εικοστού αιώνα, εξίσου όμως και από τον Haydn, τον Beethoven και τον Mahler, αλλά και από to rock, το punk, την jazz, μα την ελληνική προφορική παράδοση και τις «μουσικές του κόσμου». Εκείνες δηλαδή που όλες μαζί συναποτελούν τη διεθνή, με άλλα λόγια τη μια και μοναδική μουσική; Η απάντηση που δίνουν δημιουργοί όπως η Γ. Σ. είναι ένα εμφατικότατο «ναι»...

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Συναυλία για τη «Σχεδία» Μια μεγάλη συναυλία με στόχο την ενίσχυση της Σχεδίας, του μοναδικού ελληνικού περιοδικού δρόμου, τα μισά έσοδα από την πώληση του οποίου μένουν στα χέρια των άστεγων πωλητών του, αλλά και για την υποστήριξη της καμπάνιας «Γκολ στη Φτώχεια» και τις ανάγκες της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου Αστέγων, που προετοιμάζεται για τη συμμετοχή της στο 11ο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων που θα διεξαχθεί το καλοκαίρι στο Πόζναν της Πολωνίας (για την οποία θα διατίθενται και τα tshirts της καμπάνιας με εξαιρετικά σχέδια των Τάσου Αναστασίου, Δημήτρη Αρβανίτη και Πέτρου Ζερβού), όπου συμμετέχουν οι Burger Project, Batala, Σπύρος Γραμμένος, Λεωνίδας Μπαλάφας, Βασίλης Μπαμπούνης, Minor Project, Mode Plagal, Ρόδες United, Υπόγεια Ρεύματα και Χαΐνηδες, διεξάγεται την Πέμπτη στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 100, Γκάζι), στις 8.00 μ.μ.

Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ανθίβολα παιχνιδιών ΤΡΙΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

Brasilentina

Συναντήσεις με τον πατέρα

Είναι μια ομάδα εννέα Λαρισαίων μουσικών με διαφορετικές καταβολές, που ερμηνεύει συνθέσεις από τη Βραζιλία (choro, samba και bossa nova) και την Αργεντινή (tango, milonga και vals). Η συνεύρεσή τους έχει δώσει στην μπάντα ένα ιδιαίτερο στυλ, μέσα από το οποίο προσεγγίζει το λατινοαμερικάνικο μουσικό ύφος του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Το πώς οι Brasilentina (Σπ. Καβαλλιεράτος, κιθάρα, Κ. Ταμβακάς, cavaquinho, Γ. Τρυφερούλης, κρουστά, Γ. Μακρυγιάννης, κρουστά, Π. Παππάς, φλάουτο, Κ. Αρσένης, κοντραμπάσο, Α. Τσέτσιλας, φωνητικά, Ρούλα Πίκουλα, φωνητικά, Γ. Αγγελάκης, τρομπόνι) θα το δείξουν στο αθηναϊκό κοινό στο Half Note Jazz Club (Τριβωνιανού 17, Μετς), στις 10.00 μ.μ.

ΤΕΤΑΡΤΗ

Julius

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com

Ένα αγόρι σε αναπηρική καρέκλα. Η μητέρα εκπαιδεύει τον γιο. «Να συνεχίσει αργότερα αυτό που άρχισε». Αν οι ιδέες δεν πεθαίνουν, τότε πώς ξέρουμε ότι το τέρας σκοτώθηκε οριστικά; Σε μια ιστορική αυθαιρεσία: τι θα συνέβαινε αν η Μάγδα Γκέμπελς δεν είχε αυτοκτονήσει και είχε κρατήσει στη ζωή το τελευταίο της παιδί, στηρίζεται η παράσταση του Κωνσταντίνου Χατζή Julius, που παρουσιάζεται από σήμερα με τους Αγλαΐα Παππά και Γιάννη Χαριτοδιπλωμένο στον χώρο «Προσωρινός» (Δεινοκράτους 103), στις 9.00 μ.μ.

Η ταινία του Νίκου Κορνήλιου 11 συναντήσεις με τον πατέρα μου, όπου ένα νέο κορίτσι που σπουδάζει κλασικό τραγούδι αποφασίζει να συναντήσει για πρώτη φορά τον πατέρα της, ο οποίος, παραιτημένος από κάθε προσδοκία, ζει σ’ ένα κοντέινερ, σαν φύλακας σ’ ένα χώρο με φορτηγά, αγνοώντας την ύπαρξή της, προβάλλεται από σήμερα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Μ. Αλεξάνδρου και Ιερά Οδός), στις 6.00 μ.μ.

Τρεις θεματοφύλακες Ο B.D. Foxmoor, των Active Member, στιχουργός και μουσικός παραγωγός που πρώτος έντυσε με ελληνικό στίχο το hip hop, και ο Ελληνοαυστραλός Luka Lesson, ποιητής, αλλά και στρατευμένος hip-hop καλλιτέχνης, ταγμένος να δημιουργεί γέφυρες ανάμεσα στα δύο, οργανώνουν μια περιοδεία παραστατικής ποίησης (Spoken Word), το Kaskarika tour, που παρουσιάζουν από σήμερα και για τρεις μέρες στο Χυτήριο (Ιερά Οδός 44) στις 10.00 μ.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Η εύθυμη χήρα Με τη θρυλική βιεννέζικη οπερέτα του Φραντς Λέχαρ Η εύθυμη χήρα, περσινή παραγωγή που επαναλαμβάνεται από σήμερα σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη και Γιώργου Βράνου - Ζωής Τσόκανου, ανανεωμένη

Συνθέσεις μικρογλυπτών από χαρτί, χαρτόνι, πηλό καθώς και χρηστικά αντικείμενα με κάποια εικαστική επέμβαση, τελετουργικές μάσκες, παιδικά αεροπλανάκια, χάρτινες ανθοδέσμες, πουλιά με ανοικτές φτερούγες, που δημιουργούν έναν κόσμο φανταστικό, με αναφορές στην απλότητα της πρωτόγονης ή της παιδικής τέχνης, παρουσιάζει ο Φαίδων Πατρικαλάκις στην έκθεση Ανθίβολα παιχνιδιών, που εγκαινιάζεται την Παρασκευή στην αίθουσα τέχνης Αστρολάβος artlife (Ηροδότου 11, Κολωνάκι), στις 8.00 μ.μ.

με νέο καστ πρωταγωνιστών, με επικεφαλής τη σοπράνο Έλενα Κελεσίδη στον ομώνυμο ρόλο, καθώς και τους Διονύση Σούρμπη και Τάσο Αποστόλου, αποχαιρετά η Εθνική Λυρική Σκηνή τη χειμερινή καλλιτεχνική περίοδο στο θέατρο Ολύμπια (Ακαδημίας 59-61), στις 9.00 μ.μ.

Interview Μια συνέντευξη για δουλειά, μια φωνή (της εξουσίας) και τέσσερις υποψήφιοι, που αντιπροσωπεύουν κοινωνικές ομάδες που πλήττονται δραματικά από τις σημερινές συνθήκες και βρίσκονται σε αναζήτηση εργασίας (χειρώνακτες, καλλιτέχνες, επιστήμονες, ανειδίκευτoι εργάτες), θα χειραγωγηθούν, θα οδηγηθούν σε εξευτελιστικές δοκιμασίες, σε μια κανιβαλιστική διαδικασία ανταγωνισμού, που καταλήγει σε ιλαροτραγικές καταστάσεις, είναι οι πρωταγωνιστές της παράστασης Interview, που παρουσιάζει η ομάδα «Εμείς» (Χρ. Θάνος, Χρ. Παπαμιχαήλ, Σοφία Καψαμπέλη, Μαρία Ζερβού, Σ. Δούβρης, Β. Τουρκομένης), με προαιρετική συνεισφορά, από σήμερα στο Fabrica Athens (Μ. Αλεξάνδρου και Ευρυμέδοντος, Κεραμεικός), στις 9.15 μ.μ.

ΣΑΒΒΑΤΟ

Ινδική μουσική Μια βραδιά με κλασική ινδική μουσική, με dhuns, συνθέσεις με ελαφρύ χαρακτήρα και νυχτερινά ragas, με ερωτικό, νοσταλγικό, αλλά και σοβαρό χαρακτήρα, παρουσιάζουν ο Δημήτρης Ρουμελιώτης στο σιτάρ και ο Satnam Ghai στην τάμπλα, καθώς και συνθέσεις του Δ. Ρουμελιώτη, αυτοσχεδιασμούς και ρυθμικές συνομιλίες των δύο οργάνων, στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης (Ασωμάτων 22 και Διπύλου), στις 9.00 μ.μ.

Pedestal Χρησιμοποιώντας ως βάση την τραγωδία Χοηφόροι του Αισχύλου και τις τελετουργίες ερμητικών ταγμάτων, η ομάδα Helter Skelter Company παρουσιάζει την παράσταση Pedestal («Βάθρο»), δεύτερο μέρος μιας ελεύθερης απόδοσης της τριλογίας Ορέστεια, που κινείται σε δύο παράλληλους κόσμους, τον ρεαλιστικό και τον φαντασιακό: Στη ρεαλιστική αφήγηση σκηνών της ζωής μιας άρρωστης μητέρας που τη φροντίζει η κόρη της, παρεμβάλλονται οι φαντασιωτικές σκηνές που τρέχουν παράλληλα μέσα στο μυαλό της κόρης. Από σήμερα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206), στις 9.30 μ.μ.

10 χρόνια Locomondo

Θαλής + φίλοι

Δέκα χρόνια μαζί, δέκα χρόνια ζωντανών εμφανίσεων συμπληρώνουν οι Locomondo, η μεγάλη μουσική παρέα του ρέγγε, σκα και λάτιν ρυθμού, που με τα τραγούδια τους, την ενέργεια και τη ζωντάνια που εκπέμπουν μετατρέπουν την κάθε συναυλία τους σε πάρτυ, όπου τον πρώτο λόγο έχει η μουσική και ο χορός και... κόσμος και συγκρότημα γίνονται ένα. Γιορτάζοντας λοιπόν, οι Μάρκος Κούμαρης, Γιάννης Βαρνάβας (κιθάρες), Σταμάτης Γούλας (πλήκτρα), Σπύρος Μπεσδέκης (μπάσο), Στρατής-Άγγελος Σούντρης (τύμπανα), Μιχάλης Μουρτζής (κρουστά), μαζί με τους Δημήτρη Γάσια (βιολί), Νίκο Βλάχο (τρομπέτα), Βασίλη Παναγιωτόπουλο (τρομπόνι), παρουσιάζουν τον 7ο δίσκο τους με τίτλο Οδύσσεια live στην Αθήνα, το Σάββατο, στο Gagarin 205 (Λιοσίων 205), στις 9.30 μ.μ.

Επιχειρώντας να σκιαγραφήσει την αντίληψη του χρόνου από τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους, η μαθηματικός Σταυρούλα Παπανικολάου, στην ομιλία της «Περί του χρόνου μέτρησις», που διοργανώνει η ομάδα Θαλής + φίλοι, θα αναφερθεί στις πρώτες προσπάθειες μέτρησης χρονικών διαστημάτων, αλλά και τις δυσκολίες μέτρησης του χρόνου στο πλαίσιο ενός ημερολογίου, ενώ στη συνέχεια θα μιλήσει για το «Ωρολόγιο του Κυρρήστου», τους γνωστούς Αέρηδες της Πλάκας, στο Μουσείο Ηρακλειδών (Ηρακλειδών 16, Θησείο), στις 12.30 μ.μ.

Η ΑΥΓΗ • Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

OIKOΛΟΓΙΑ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Λ. ΣΤΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ L.Stavrogianni@avgi.gr

TO YΠΕΚΑ ΑΓΝΟΕΙ ΤΟ ΣτΕ

Αυθαίρετη περιφρόνηση του Συντάγματος Πριν ακόμη καθαρογραφεί και δημοσιευτεί η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για την αντισυνταγματικότητα του νόμου 4014/11 περί τακτοποίησης για 30 χρόνια αυθαιρέτων κατασκευών και παράνομων χρήσεων, με μοναδικό κριτήριο την καταβολή του ειδικού προστίμου, το οποίο κατευθύνεται στο ταμείο του Μνημονίου, το ΥΠΕΚΑ έσπευσε να εκδηλώσει την περιφρόνησή του στους συνταγματικούς κανόνες. Προανήγγειλε ότι οι «ακυρωμένες» ρυθμίσεις θα περιληφθούν στο νομοσχέδιο που επεξεργάζεται και «οι πολίτες που έχουν κάνει χρήση των διατάξεων του Ν. 4014/2011 θα μπορούν να ενταχθούν στις διατάξεις του νέου νόμου με συμψηφισμό των προστίμων που έχουν καταβάλει». Δεν λαμβάνει διόλου υπόψη του ότι η Ολομέλεια του ΣτΕ, στην πρόσφατη διάσκεψή της, έκρινε ομόφωνα πως μαζική νομιμοποίηση αυθαιρέτων μετά την 31.1.1983 προσκρούει στο άρθρο 24 παράγραφος 2 του Συντάγματος για την προστασία του

φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος. Άρα και η τύχη του νέου νομοθετικού μορφώματος, το οποίο διευρύνει τον κατάλογο των προς ρύθμιση αυθαίρετων κατασκευών και παράνομων χρήσεων, χωρίς κανένα έλεγχο, από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους έως τον Ιούλιο του 2011, και υπόσχεται νομιμοποίηση χωρίς καταληκτική ημερομηνία, είναι προδιαγεγραμμένη. Από τον περασμένο Απρίλιο έως και την εκδίκαση της κύριας αγωγής, η οποία έγινε στις 14 Φεβρουαρίου φέτος, το Τμήμα Αναστολών του ΣτΕ είχε προειδοποιήσει για τη νομιμότητα των τακτοποιήσεων. Απαγόρευσε την υποβολή νέων αιτήσεων προς τακτοποίηση και διέταξε τη διακοπή επεξεργασίας όσων είχαν υποβληθεί συνοδεία ιδιωτικών εγγράφων για την απόδειξη του χρόνου κατασκευής του αυθαιρέτου και εγκατάστασης της παράνομης χρήσης. Έκρινε ότι δεκτά γίνονται μόνον δημόσια έγγραφα και αεροφωτογραφίες, όπως προέβλεπε ο αρχικός

νόμος, για αυθαίρετα στα οποία είχε ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός μέχρι τον Ιούλιο του 2011. Σε αυτήν την απόφαση (180/2012) υπενθύμιζε την πιο πρόσφατη νομολογία, βάσει της οποίας εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών εντός ή εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών,

καθώς και η κατ’ εξαίρεση διατήρηση ανεπίτρεπτων χρήσεων που ανεγέρθηκαν ή εγκαταστάθηκαν μετά τις 31.1.1983, είναι πολλαπλώς αντισυνταγματική. Και αυτό γιατί αντίκειται: «α) Στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος για τον λόγο ότι με τη ρύθμιση αυτή ανατρέπεται ή επηρεάζεται δυσμενώς

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ

Προαπαιτούμενο οι ορνιθολογικές μελέτες Mία και μοναδική «πλημμέλεια» εντόπισε το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ στο χωροταξικό για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, το οποίο είχε εγκριθεί με Κοινή Υπουργική Απόφαση το 2008. Με την απόφασή του 1422/2013, η οποία δημοσιεύτηκε στις 10 Απριλίου, ζητάει από το ΥΠΕΚΑ σε διάστημα δύο μηνών να διορθώσει το χωροταξικό επιβάλλοντας την εκπόνηση ορνιθολογικής μελέτης προ της χωροθέτησης αιολικών πάρκων σε περιοχές οι οποίες έχουν χαρακτηρισθεί σημαντικές για τα πουλιά, βάσει του καταλόγου της BirdLife International και δεν περιλαμβάνονται στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας που αποτελούν κομμάτι του Δικτύου Natura 2000. Την αίτηση ακύρωσης είχε καταθέσει η Ορνιθολογική Εταιρεία, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι οι διατάξεις του ειδικού χωροταξικού δεν εξασφαλίζουν αποτελεσματική προστασία στα απαραίτητα για τη διαβίωση της ορνιθοπανίδας ενδιαιτήματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι άλλη απόφαση, την ίδια ημερομηνία, 1421/2013, απορρίπτει προσφυγή με το σκεπτικό ότι η προώθηση της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ αποτελεί προτεραιότητα και υποχρέωση έναντι των δεσμευτικών στόχων, εθνικών και κοινοτικών, για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η διάταξη του ισχύοντος χωροταξικού πλαισίου, που προβλέπει ότι για τη χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων εντός των Ζωνών Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της ορνιθοπανίδας απαιτείται -επιπροσθέτως της έγκρισης πε-

ΖΕΠ, που χαρακτηρίζονται ως Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΣΠΠ), επιβάλλεται η σύνταξη ειδικής ορνιθολογικής μελέτης και για τις περιοχές αυτές.

Σε αναμονή

ριβαλλοντικών όρων- η σύνταξη ειδικής ορνιθολογικής μελέτης, κατά τη διαδικασία της οποίας μπορεί να επιβληθούν και πρόσθετοι περιορισμοί ή να κριθεί μη επιτρεπτή η χωροθέτηση ενόψει της φύσης των εγκαταστάσεων και των χαρακτηριστικών της περιοχής, συνάδει με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις προστατευόμενες περιοχές (Οδηγία 92/43). Όμως, ενόψει της αυστηρής προστασίας που απολαύουν, κατά την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ, οι τόποι εκτός

Όπως αναφέρεται στην απόφαση, «μη νομίμως δεν προβλέπεται με τη διάταξη του άρθρου 6 παράγραφος 3 του προσβαλλόμενου χωροταξικού σχεδίου η υποχρέωση σύνταξης ειδικής ορνιθολογικής μελέτης για τη χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων στις ως άνω περιοχές. Με τα δεδομένα, όμως, της παρούσας υποθέσεως, ενόψει ιδίως του χαρακτήρα της προσβαλλόμενης απόφασης και της φύσης της ανωτέρω πλημμελείας, για την αποκατάσταση της νομιμότητας δεν είναι αναγκαίο να ακυρωθεί με την παρούσα απόφαση η σχετική διάταξη του χωροταξικού πλαισίου ως προς την ως άνω παράλειψη, δεδομένου ότι η πλημμέλεια αυτή είναι δυνατόν να καλυφθεί εκ των υστέρων, χωρίς να θίγεται το δικαίωμα δικαστικής προστασίας του αιτούντος σωματείου. Ενόψει τούτων, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει, κατά το μέρος αυτό, την έκδοση οριστικής αποφάσεως και να επιβάλει στη διοίκηση την υποχρέωση να συμπληρώσει την επίδικη ρύθμιση εντός δύο μηνών από την περιέλευση της παρούσας απόφασης στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, με την έκδοση σχετικής απόφασης του αρμόδιου οργάνου και τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, επιφυλασσόμενο να αποφασίσει οριστικά για το θέμα αυτό, μετά τη συμπλήρωση της εν λόγω προθεσμίας, χωρίς νέα συζήτηση στο ακροατήριο».

ο ορθολογικός σχεδιασμός, αποδυναμώνεται η εφαρμογή των όρων δομήσεως και των περιορισμών χρήσεως και επέρχεται επιδείνωση των όρων διαβιώσεως, στην εξασφάλιση των οποίων αποβλέπει το πολεοδομικό σχέδιο. β) Στις συνταγματικές αρχές του κράτους δικαίου (άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος) και του σεβασμού και προστασίας της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος), εφόσον θεμελιώδης επιδίωξη του κράτους δικαίου είναι η πραγμάτωση του Δικαίου στην πολιτεία, που πρωτίστως επιτυγχάνεται με τη διαφύλαξη του κύρους του νόμου. γ) Στη συνταγματική αρχή της ισότητας, διότι θέτει σε μειονεκτική μοίρα, έναντι εκείνων των οποίων οι ανεγερθείσες ή διαρρυθμισθείσες οικοδομές είναι αυθαίρετες, λόγω παραβιάσεως των ισχυόντων όρων δομήσεως και χρήσεων γης, αλλά εν τούτοις εξαιρούνται από την κατεδάφιση, τους νομοταγείς πολίτες που έχουν ιδιοκτησία στην ίδια περιοχή».

Νέο τροχαίο με θύμα αρκούδα Το τέταρτο τροχαίο ατύχημα με αρκούδα για το 2013 (και το 18ο για την περίοδο 2009-13) σημειώθηκε στην Εγνατία Οδό τα ξημερώματα της Πρωτομαγιάς, στον κύριο άξονα του αυτοκινητοδρόμου, στο ύψος του κόμβου «Ταξιάρχη», στο 5ο χλμ. Γρεβενά-Σιάτιστα (στο ρεύμα προς Κοζάνη), και οφείλεται αποκλειστικά στην ακατάλληλη περίφραξη του αυτοκινητοδρόμου σε αυτό το τμήμα, η οποία δεν έχει ακόμη αντικατασταθεί. Το περιστατικό δημοσιοποίησαν οι οργανώσεις «Καλλιστώ» και «Αρκτούρος», οι οποίες απευθύνουν έκκληση στην Εγνατία Οδό Α.Ε., που έχει ξεκινήσει να τοποθετεί τον νέο υπερυψηλό ενισχυμένο φράχτη στα επικίνδυνα σημεία της Εγνατίας οδού, να επισπεύσει τις εργασίες και να δώσει άμεση προτεραιότητα στον συγκεκριμένο τομέα. Τις Ομάδες Άμεσης Επέμβασης των Π.Ο. «Αρκτούρος» και «Καλλιστώ» ειδοποίησε το Κέντρο Ελέγχου Σηράγγων (ΚΕΣ) της Εγνατίας Οδού και στην πρώτη αυτοψία διαπιστώθηκε ότι ο οδηγός (που ειδοποίησε την τροχαία) ήταν καλά στην υγεία του, το όχημά του έπαθε σημαντικές υλικές ζημιές, ενώ η μεγαλόσωμη αρσενική αρκούδα, βάρους περίπου 180 κιλών, τραυματίστηκε στα πίσω άκρα και σύρθηκε μόνη της εκτός αυτοκινητοδρόμου για να βρει καταφύγιο σε κοντινή δύσβατη περιοχή (ρεματιά) κοντά σε επαρχιακό δρόμο.

Η ΑΥΓΗ • Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

56 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΑΒΟΡΑ Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271-2106462253, Η πέτρα της υπομονής 18:30, 20:30, 22:30 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Iron Man 3 19:00 3D, 21:45 3D Αίθουσα 2 Με λένε Ερνέστο 18:45, 21:00, 23:15 Αίθουσα 3 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:00 Iron Man 3 20:00, 22:40 Αίθουσα 4 Iron Man 3 18:40, 21:20 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλίσσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Iron Man 3 17:30, 20:10, 22:50 3D Αίθουσα 2 Oblivion 18:00, 20:30, 23:00 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 2108983238-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Iron Man 3 17:40, 20:20, 22:50 Αίθουσα 2 Oblivion 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 3 Chinese Zodiac 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 4 Oblivion 22:10 Iron Man 3 17:00 3D, 19:30 3D ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 Iron Man 3 18:00 3D, 20:30 3D, 22:50 3D Αίθουσα 2 Oblivion 22:45 Με λένε Ερνέστο 18:45, 20:45 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ EUROPA CINEMAS Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Πατησίων 77-79, σταθμός ΗΣΑΠ «Βικτώρια», 2108219298 Μεγάλες προσδοκίες 17:30, 20:00, 22:30 ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2+1 Αγωνιστών στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 2105813470-2105813450 Αίθουσα 1 Iron Man 3 18:00, 20:30, 22:45 Αίθουσα 2 ART CINEMA Με λένε Ερνέστο 18:45 Το μεγάλο ταξίδι της Ζαράφα (μεταγλ.) 17:30 Η επίθεση 20:45, 22:45 ΑΣΤΥ Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925, Κλειστό ΑΤΤΑΛΟΣ Κοτιαίου & Ελευθερίου Βενιζέλου Νέα Σμύρνη, 2109331280 Με λένε Ερνέστο 20:20, 22:30 Η πέτρα της υπομονής 18:15 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Digital Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:20 3D Iron Man 3 20:10 3D, 22:30 3D Αίθουσα 2 Oblivion 20:20, 22:30 Tad, ο χαμένος εξερευνητής (μεταγλ.) 18:20 CINE CAPITOL Ιουλιανού & 3ης Σεπτεμβρίου, 3ος όροφος του εμπορικού κέντρου Capitol Mall. Σταθμός ηλεκτρικού Βικτώρια, 2108210542, Iron Man 3 19:15 3D, 21:45 3D CINERAMA Αγίας Κυριακής 30, Παλαιό Φάληρο, 2109403593-2109403595, Blancanieves - Χιονάτη 21:00, 23:00 Οι γυναίκες του λεωφορείου 678 19:00 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Οζ: μέγας και παντοδύναμος 15:00, 17:30 Ο Ολυμπος έπεσε 20:00, 22:15, 00:30 Αίθουσα 2 Iron Man 3 14:30 3D, 17:10 3D, 19:50 3D, 22:30 3D Αίθουσα 3 Ξενοδοχείο για τέρατα (μεταγλ.) 13:30, 15:30 Μεγάλες προσδοκίες 17:45, 20:15, 22:45 Αίθουσα 4 Σάμμυ 2 (μεταγλ.) 14:00, 16:00 Στο τέλος του δρόμου 18:00, 20:45, 23:30 Αίθουσα 5 - Cinema Europa, Heineken Scary Movie 5 14:20, 16:20, 18:20, 20:20, 22:20, 00:20 Αίθουσα 6 - Cinema Europa Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 15:00, 17:20, 19:40, 22:00, 00:20 Αίθουσα 7 - max screen, Cosmote Iron Man 3 15:30, 18:30, 21:40, 00:40 Αίθουσα 8 - Lays Οι Κρουντς (μεταγλ.) 13:00, 15:00, 17:00, 19:00 Iron Man 3 21:10 3D, 23:50 3D Αίθουσα 9 Chinese Zodiac 13:20, 15:50, 18:20, 20:50, 23:20 Αίθουσα 10 Iron Man 3 14:40, 17:20, 20:00, 22:40 Αίθουσα 11 Broken City 20:30 Stoker 22:50 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 14:15, 16:15, 18:15 Αί-

ΘΕΑΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΕΣ «Η ΠΕΤΡΑ ΤΗΣ ΥΠΟΜΟΝΗΣ» του Ατίκ Ραχίμι. Μια κινηματογραφική έκπληξη από το Αφγανιστάν, γυρισμένη από έναν Αφγανό συγγραφέα, ο οποίος εγκατέλειψε τη χώρα του το 1984 σε ηλικία 22 ετών και «επιστρέφει» τώρα με μια ταινία-ύμνο στις γυναίκες της πατρίδας του, που ζουν στο ημίφως (Ααβόρα, Άτταλος, Δαναός, Διάνα, Μικρόκοσμος). «ΛΑΜΠΟΥΝ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη. Στη Νέα Ορλεάνη της μετά Κατρίνα εποχής, ο Μάικλ και ο Τζιμ, δύο μεσήλικες γκέι φίλοι και πρώην εραστές ξαναβρίσκονται ύστερα από είκοσι χρόνια και αποφασίζουν να ενώσουν τις ζωές τους. Συγκινητική «ψυχαναλυτική» κινηματογράφηση, αποκάλυψη των ανθρώπινων πληγών και της δύναμης επιβίωσης (Δαναός). «ΤΑΞΙΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑ» του Κώστα Βάκκα. Οι ταξικοί αγώνες των Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική, σε ένα ντοκιμαντέρ εξαιρετικής τεκμηρίωσης (Τιτάνια). θουσα 12 Iron Man 3 15:40, 18:20, 21:00, 23:40 Αίθουσα 13 - gold class Iron Man 3 20:00, 22:40 Αίθουσα 14 - gold class Iron Man 3 18:20, 21:00, 23:40 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου,Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Iron Man 3 18:00, 20:40, 23:20 Αίθουσα 2 Stoker 23:20 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 18:40, 21:00 Αίθουσα 3 - Cosmote Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:00 Scary Movie 5 20:10, 22:10, 00:10 Αίθουσα 4 Iron Man 3 19:10 3D, 21:50 3D, 00:30 3D Αίθουσα 5 Iron Man 3 18:40, 21:20, 00:00 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Iron Man 3 14:40 3D, 17:20 3D, 20:00 3D, 22:40 3D Αίθουσα 2 Στο τέλος του δρόμου 21:00, 23:50 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 15:00, 17:00, 19:00 Αίθουσα 3 Ο Ολυμπος έπεσε 21:00, 23:30 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 14:00, 16:20, 18:40 Αίθουσα 4 Iron Man 3 14:00, 16:40, 19:20, 22:00, 00:40 Αίθουσα 5 Scary Movie 5 15:10, 17:10, 19:10, 21:10, 23:10 Αίθουσα 6 Chinese Zodiac 15:50, 18:30, 21:10, 23:50 Αίθουσα 7-VMAX, Cosmote Οι Κρουντς (μεταγλ.) 14:30, 16:30 Iron Man 3 18:50, 21:30, 00:10 Αίθουσα 8 - Gold Class Chinese Zodiac 19:50, 22:30 Αίθουσα 9 - Gold Class Iron Man 3 18:50, 21:30, 00:10 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 ( Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 - Coca Cola Οι Κρουντς (μεταγλ.) 14:40 3D, 16:50 3D Iron Man 3 19:00 3D, 21:40 3D, 00:20 3D Αίθουσα 2 - Cosmote Οι Κρουντς (μεταγλ.) 15:30, 17:40 Iron Man 3 19:40, 22:20 Αίθουσα 3 Το σώμα 18:00 Ο Ολυμπος έπεσε 23:00 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 15:00, 20:30 Αίθουσα 4 Ξενοδοχείο για τέρατα (μεταγλ.) 15:20, 17:20 Scary Movie 5 19:20, 21:20, 23:20 Αίθουσα 5 Iron Man 3 15:40, 18:20, 21:00, 23:40 VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού ,Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Comfort Iron Man 3 18:30, 21:10, 23:50

«Η πέτρα της υπομονής» του Ατίκ Ραχίμι «ΣΑΝ ΠΕΤΡΙΝΑ ΛΙΟΝΣΤΑΡΙΑ ΣΤΗΝ ΜΠΑΣΙΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ» του Ολιβιέ Ζισουά. Η ποίηση που γράφτηκε στο κολαστήριο της Μακρονήσου αντιπαρατίθεται από τον Ελβετό σκηνοθέτη στις προπαγανδιστικές κραυγές των «εθνικών αναμορφωτών» (Τριανόν). Αίθουσα 2 - Comfort Chinese Zodiac 21:15, 00:00 Αίθουσα 3 Ο Ολυμπος έπεσε 17:40, 20:10, 22:40 Αίθουσα 4 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 15:20 Iron Man 3 18:00 3D, 20:40 3D, 23:20 3D Αίθουσα 5 Iron Man 3 14:20, 17:00, 19:40, 22:20 Αίθουσα 6 Chinese Zodiac 16:00, 18:40, 21:15, 00:00 Αίθουσα 7 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 14:30, 16:40 Iron Man 3 19:20 3D, 22:00 3D Αίθουσα 8 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 14:50 3D, 17:00 3D Iron Man 3 19:00, 21:40, 00:30 Αίθουσα 9 Ξενοδοχείο για τέρατα (μεταγλ.) 14:30, 16:30 Iron Man 3 18:30, 21:10, 23:50 Αίθουσα 10 - Cosmote Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 17:00, 19:20, 21:45, 00:15 Αίθουσα 11 Chinese Zodiac 14:30, 17:10, 19:50, 22:30 Αίθουσα 12 Ραλφ, η επόμενη πίστα (μεταγλ.) 13:50, 16:00 Broken City 19:45, 22:00, 00:15 Αίθουσα 13 Ραλφ, η επόμενη πίστα (μεταγλ.) 14:50, 17:00 Η γεύση της εκδίκησης 19:15, 21:45, 00:15 Αίθουσα 14 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 15:50, 18:00 Iron Man 3 20:10, 22:50 Αίθουσα 15 Στο τέλος του δρόμου 14:45, 17:30, 20:15, 23:00 Αίθουσα 16 Σάμμυ 2 (μεταγλ.) 14:00, 16:00, 18:00 Stoker 20:00, 22:10, 00:20 Αίθουσα 17 Τζακ ο κυνηγός γιγάντων 15:45, 18:15, 20:45, 23:15 Αίθουσα 18 Ξενοδοχείο για τέρατα (μεταγλ.) 15:30 Το σώμα 18:20, 21:00, 23:40 Αίθουσα 19 Scary Movie 5 16:20, 18:20, 20:20, 22:20, 00:20 Αίθουσα 20 Scary Movie 5 15:20, 17:20, 19:20, 21:20, 23:20 ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D DIGITAL Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 2107773319-2107700491 Αίθουσα 1 Αν... 18:15, 20:20, 22:40 Αίθουσα 2 Κουαρτέτο 18:30, 20:30, 22:30 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 Κλειστό Αίθουσα 2 Κλειστό ΔΑΝΑΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655, www.danaoscinema.gr Αίθουσα 1 Λάμπουν στο σκοτάδι 20:00, 22:40 Roughcut 18:45, 21:30 Αίθουσα 2 Ο Παράδεισος δεν είναι εδώ 22:30 Η πέτρα της υπομονής 18:20, 20:20 ΔΙΑΝΑ Περικλέους 14,Μαρούσι, 2108028587, Ενα βήμα μπροστά 22:20 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:40 Η πέτρα της υπομονής 20:30 ΕΛΛΗ Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789, Αγέλαστος πέτρα 18:30, 20:30, 22:30 ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA ODEON Πατριάρχου Ιωακείμ 5 και Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944, www.i-ticket.gr, Κλειστό ΖΕΦΥΡΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Τρώων 36, Θησείο,

«ΧΙΟΝΑΤΗ BLANCANIEVES» του Πάμπλο Μπεργκέρ. Μια εξαιρετικά γοητευτική μεταφορά του παραμυθιού της Χιονάτης από τον Ισπανό Πάμπλο Μπεργκέρ, σε άσπρο - μαύρο και βουβό φιλμ. Δέκα βραβεία Γκόγια (Cinerama, Μικρόκοσμος, Σοφία). 2103462677 Ο Μύλος και ο σταυρός 20:30, 22:00 ΙΝΤΕΑΛ Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720, Μια αξιοπρεπής οικογένεια 18:20, 20:20, 22:20 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 2106233567-2106232808, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:00 Μια αξιοπρεπής οικογένεια 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 2 Αν... 18:00, 20:15, 22:30 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CLASS CYTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο), Κηφισιά, 2106231601-2106231933, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Συγχαρητήρια στους αισιόδοξους; 18:30, 20:30, 22:30 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, Blancanieves - Χιονάτη 18:30 Η πέτρα της υπομονής 20:30, 22:20 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ.Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Chinese Zodiac 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 2 Iron Man 3 18:40, 21:20 Αίθουσα 3 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:00, 19:00 Oblivion 21:00, 23:30 Αίθουσα 4 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30 3D Iron Man 3 20:40 3D, 23:15 3D Αίθουσα 5 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:00 Iron Man 3 20:00, 22:40 Αίθουσα 6 Οζ: μέγας και παντοδύναμος 17:00 Oblivion 19:45, 22:15 ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 2106469398-2106445221, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:00 Μια αξιοπρεπής οικογένεια 19:00, 21:00, 23:00 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 8011160000 - 2106786000, www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Ο Ολυμπος έπεσε 19:30, 22:00 Αίθουσα 2 Stoker 20:50 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 16:20, 18:30 Αίθουσα 3 Δεν κρατιέμαι 21:00 Ξέχασέ το 18:40 Αίθουσα 4 Scary Movie 5 18:50, 20:50 Αίθουσα 5 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:10 3D Iron Man 3 21:30 3D Αίθουσα 6 Iron Man 3 17:00 3D, 19:40 3D, 22:20 3D Αίθουσα 7 Κουαρτέτο 17:50, 20:20 Αίθουσα 8 - Vodafone Στο τέλος του δρόμου 19:50 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:30 Αίθουσα 9 Iron Man 3 18:00, 20:40 Αίθουσα 10 Chinese Zodiac 17:20, 20:10 Αίθουσα 11 Ματζουράνα 17:00 Αί-

θουσα 12 Μεγάλες προσδοκίες 17:40, 20:30 ODEON ΟΠΕΡΑ Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683, www.odeon.gr , www.iticket.gr Αίθουσα 1 Κλειστό Αίθουσα 2 Κλειστό ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 2106786000, www.odeon.gr , www.iticket.gr Αίθουσα 1 Iron Man 3 21:30 3D Αίθουσα 2 Scary Movie 5 19:00, 21:00 Αίθουσα 3 Δεν κρατιέμαι 20:00 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:30 Αίθουσα 4 Ο Ολυμπος έπεσε 21:40 Οι Κρουντς (με υπότιτλους) 18:30 Αίθουσα 5 Chinese Zodiac 17:20, 20:10 Αίθουσα 6 Iron Man 3 18:00, 20:40 Αίθουσα 7 - Vodafone Οι Κρουντς (μεταγλ.) 17:00 3D Iron Man 3 19:40 3D Αίθουσα 8 Ξέχασέ το 17:10 Στο τέλος του δρόμου 19:50 Αίθουσα 9 Μεγάλες προσδοκίες 17:40, 20:30 Αίθουσα 10 Κουαρτέτο 17:50, 20:20 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868, Ο Μύλος και ο σταυρός 20:30 Σμύρνη: Καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 19001922 18:30 Μπιγκ Χιτ 22:30 ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ Ριζάρη 24, Παγκράτι, 2107291800-2107243707, Αν... 18:30, 20:30, 22:30 ΣΟΦΙΑ Ευσταθιάδου 2, Πλατεία Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 2109927447-2109917094, Blancanieves - Χιονάτη 20:30, 22:30 STER CINEMAS Λεωφ. Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ίλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Το σώμα 00:15 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 16:40 Iron Man 3 18:40, 21:30 Αίθουσα 2 Chinese Zodiac 16:20, 18:50, 21:10, 23:30 Αίθουσα 3 Iron Man 3 16:30, 19:30, 22:30 Αίθουσα 4 Iron Man 3 18:00, 21:00, 00:00 Αίθουσα 5 Iron Man 3 17:30 3D, 20:20 3D, 23:00 Αίθουσα 6 Chinese Zodiac 17:20, 19:50, 22:10, 00:30 Αίθουσα 7 Scary Movie 5 20:10, 22:00, 23:50 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 16:00, 18:10 ΤΙΤΑΝΙΑ CINEMAX Πανεπιστημίου & Θεμιστοκλέους 5, Αθήνα, 2103811147, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Νεοναζί: Το ολοκαύτωμα της μνήμης 18:30, 20:45 Ταξισυνειδησία: Η άγνωστη ιστορία του Ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού 17:00, 21:15, 22:30 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D DIGITAL Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 2102826873-2102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30 Iron Man 3 20:30 3D, 22:45 3D Αίθουσα 2 Oblivion 17:45, 20:15, 22:30 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 21082227022108215469, Το πρόσωπο της ομίχλης 22:30 Σαν πέτρινα λιοντάρια στην μπασιά της νύχτας 18:30, 20:15 ΦΟΙΒΟΣ Εθνικής Αντιστάσεως 1, στάση μετρό Περιστέρι, 2105711105 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 18:30 Oblivion 20:30, 22:40

ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεωφόρος Μαραθώνος 196, 22940-69871, kedmarahon@yahoo.gr, Μεγάλες προσδοκίες 21:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γιαννάκη 2, Μαρκόπουλο, 22990-23924, Δεν κρατιέμαι 21:15 Οι Κρουντς (μεταγλ.) 19:30 ΜΑΓΙΑ Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 22210-25625, www.odeon.gr, www.iticket.gr, Scary Movie 5 20:30, 22:30 Iron Man 3 18:00

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ (Θερινό) Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, Κλειστό ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Πλατεία Δημαρχείου, 2104225653 Στο τέλος του δρόμου 22:20 Oblivion 17:40, 20:00

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΣΚΑΚΙ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com

ΜΑΘΗΜΑ ΕΓΡΗΓΟΡΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΝΟΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗ

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ o Η ομάδα Λατώ Αγίου Νικολάου πρώτευσε στον ΠΟΑ Κρήτης και θα αγωνιστεί στην Α’ Εθνική. Αγωνίστηκαν επίσης, κατά σειρά τελικής κατάταξης, οι ΣΚ.Ο. Ρεθύμνου, Νέοι Ηρόδοτοι, ΟΑΑ Ηρακλείου, Γάζι, ΟΤΕ, Ο.Α. Χανίων και Κίσσαμος. Από τη Γ’ Εθνική ανέρχεται στη Β’ Εθνική ο Λέων Κάντια. o Με νικητή τον Ζήνωνα Γλυφάδας ολοκληρώθηκε το «Ομαδικό Κύπελλο Κάισσα εις Μνήμην Σαχταχτίνκι». Στον τελικό επικράτησε του Κότινου Χολαργού με 4-2. Ο Σ.Ο. Αιγάλεω επιβλήθηκε στον μικρό τελικό του Φυσιολάτρη Νίκαιας με 3,5-2,5 και κατέλαβε την τρίτη θέση. Πέμπτος ο Πανελλήνιος μετά την οριακή νίκη του επί την Ευβοϊκής με 3-2,5. Αγωνίστηκαν 14 εξαμελείς ομάδες με σύστημα διπλού νοκ-άουτ. o Παγκόσμια Σχολικά Πρωταθλήματα (615/5) και Διεθνές Τουρνουά «Μέγας Αλέξανδρος» (7-12/5) στο Πόρτο Καρράς Χαλκιδικής (http://gamesfestival.chessdom.com/). o Ανοιχτό τουρνουά στο Ηράκλειο Κρήτης από 6 έως 11 Μαΐου (http://www.soi.gr/website/). o Διεθνές Τουρνουά «Μέγας Αλέξανδρος» από 7 έως 12 Μαΐου στο Πόρτο Καρράς Χαλκιδικής (http://gamesfestival.chessdom.com/). o Εαρινό Τουρνουά Τριανδρίας στη Θεσσαλονίκη από 7 έως 12 Μαΐου (http://www.pat.gr/). o Ατομικά Νεανικά Αττικής (κατηγορίες 8, 10 και 12 ετών) και Ανοιξιάτικο Τουρνουά στη Νίκαια από 7/5 (Θηβών 245, http://www.fysiolatris.gr/). o Πασχαλινό Τουρνουά στους Δελφούς από 7/5. Πληροφορίες από τον κ. Λαζογεώργου (6937465325, eskachess@gmail.com) o Ανοιχτά τουρνουά στο Παγκράτι για παίκτες με ΕΛΟ μέχρι 1900 (από 10/5, κάθε Παρασκευή) και για παίκτες με ΕΛΟ πάνω από 1900 (από 14/5, κάθε Τρίτη). Αγωνιστικός χώρος: Ζηνοδότου 22, τηλ. 210-7564995, μέιλ: sop.smaok@gmail.com o Παγκόσμιο Ερασιτεχνικό Πρωτάθλημα από 11/5 στο Κόκκινο Χάνι, στο Ηράκλειο Κρήτης (http://www.amateurchess.com/).

Το ματ του Αλιέχιν στον Γερμανό στρατηγό Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα στο σκάκι είναι ο Ρώσος Αλεξάντερ Αλιέχιν, παγκόσμιος πρωταθλητής 1927-1935 και 1937-1946. Προχθές ολοκληρώθηκε ένα ισχυρό κλειστό τουρνουά αφιερωμένο στη μνήμη του. Οι 5 πρώτοι γύροι έγιναν στο Παρίσι και οι άλλοι 4 στην Αγία Πετρούπολη, στις πόλεις όπου δραστηριοποιήθηκε σκακιστικά. Οι δύο Γάλλοι, οι οποίοι είχαν διαπρέψει στους αγώνες της γαλλικής πρωτεύουσας, καταποντίστηκαν στη Ρωσία. Ο Βασιέ Λαγκράβ σημείωσε μόλις έναν βαθμό στους τελευταίους αγώνες του και ο Φρεσινέ ενάμιση... Η τελική βαθμολογία: 1-2) Αρονιάν (Αρμενία, 2809), Γκέλφαντ (Ισραήλ, 2739) 5,5 βαθμοί σε 9 αγώνες, 3) Ανάντ (Ινδία, 2783) 5 β., 4-8) Άνταμς (Αγγλία, 2727), Κράμνικ (Ρωσία, 2801), Βασιέ Λαγκράβ (Γαλλία, 2722), Φρεσινέ (Γαλλία, 2706), Βιτιούγκοφ (Ρωσία, 2712) 4,5 β., 9) Ντινγκ Λιρέν (Κίνα, 2707) 3,5 β., 10) Σβίντλερ (Ρωσία, 2747) 3 βαθμοί. Ο Γκέλφαντ τερμάτισε χωρίς ήττα και ο Σβίντλερ χωρίς νίκη... Βασιέ Λαγκράβ (2722) - Βιτιούγκοφ (2712) [B12]

1.ε4 γ6 2.δ4 δ5 3.ε5 Αζ5 4.θ4 θ5 5.γ4 ε6 6.Ιγ3 Ιε7 7.Ιηε2 Ιδ7 8.Ιη3 Αη6 9.γxδ5 Ιxδ5 10.Αε2 Βα5 11.Αδ2 0-0-0 12.0-0 Αε7 13.Ιγε4 Βγ7 14.Ιη5 Αxη5 15.Αxη5 ζ6 16.εxζ6 ηxζ6 17.Αδ2 Ιζ4 18.Πε1 Ιβ6 19.Ββ3 ε5 20.Αxζ4 εxζ4 21.Ιε4 Πxδ4 22.Αζ3 Αxε4 23.Αxε4 Ρβ8 24.Αζ3 Ιγ4 25.Βγ3 Πθδ8 26.Παδ1 Πxδ1 27.Πxδ1 Ιε5 28.Πxδ8+ Βxδ8 29.Αxθ5 Βθ8 30.Βδ2 Ργ8 31.Αδ1 Βxθ4 32.Βδ6 Βη5 33.Βε6+ Ργ7 34.Βε7+ Ιδ7 35.Βθ7 Ρδ6 36.β4 Βε5 37.Βδ3+ Βδ5 38.Βε2 Ιε5 39.α4 α6 40.Βε1 Βδ3 41.Αε2 Βγ2 42.Αζ1 ζ3 43.Βα1 Βδ2 44.β5 γ5 45.Βα3 ζxη2 46.Αxη2 Ιδ3 47.Αxβ7 Βxζ2+ 48.Ρθ1 Βη3 0-1

Αλλάζοντας χρώματα! Η ακόλουθη ιστορία, από το λήμμα «ανέκδοτα σκακιστικά» της εξαιρετική Σκακιστικής Εγκυκλοπαίδειας του Χρήστου Κεφαλή, εκδ. Κέδρος, Αθήνα 2008, μας δίνει ένα μάθημα για τις αρετές της μαχητικότητας και επινοητικότητας που καλλιεργεί το σκάκι. Διδάσκει ότι δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείπουμε τη μάχη, αν δεν εξετάσουμε όλες, ακόμη και τις πιο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ 1

3 65 6

Η λύση του χθεσινού προβλήματος

3 7

Εύκολο

4 5

7 8

5 4

2 9

Η ΛΥΣΗ. ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΚΡΑΒΑΣΑΡΑ 2. ΑΜΟΙΡΟΣ 3. ΚΣ, ΚΟΤΥ 4. ΤΕΝΟΝΤΑΣ 5. ΝΟΝΑ, ΙΝΤΑ 6. ΡΟΣΑ, ΕΑΑΗ 7. ΕΡ, ΣΕΝ 8. ΙΛ, ΜΙΑ 9. ΛΑΟΥΤΖΙΚΟ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΚΑΝΤΑΡΕ 2. ΡΜ, ΕΝΟΡΙΑ 3. ΑΟΚΝΟΣ, ΛΟ 4. ΒΙΣΟΝΑΣ 5. ΑΡ, ΕΟΤ 6. ΣΟΥΤΙΕΝ 7. ΑΣΤΑΝΑ, ΜΙ 8. ΟΣΤΑ, Ι8 9. ΑΕΚ, ΑΗ, ΑΟ

Όταν ο Αλιέχιν έφτασε εκεί, ο στρατηγός, που είχε τα μαύρα, δήλωσε ότι εγκαταλείπει, αφού δεν έβλεπε πώς να αποφύγει το ματ στο θ8. Αν 1...η6 2.Βθ7+ Ρζ8 3.Βθ8+ Αxθ8 4.Πxθ8#. Ο Αλιέχιν πρότεινε τότε να αλλάξουν χρώματα, κάτι που ο στρατηγός δέχτηκε μετά χαράς. Η συνέχεια ήταν: 1...Πθ4 2.Ιxθ4 Βγ3 και ξαφνικά τα μαύρα βρέθηκαν να απειλούν ματ με ...Ββ2. Η ανατροπή εντυπωσίασε τον στρατηγό, που έσπευσε πάλι να εγκαταλείψει, αφού δεν έβρισκε λύση (στο 3.Ργ1 ακολουθεί 3...Βα1+ και 4... Βxθ1 με εύκολη νίκη των μαύρων), μα ο Αλιέχιν πρότεινε και πάλι να αλλάξουνε χρώμα. Τούτη τη φορά ο στρατηγός ζήτησε να το σκεφτεί και, όταν ο Αλιέχιν επέστρεψε, συμφώνησε ξανά. Τότε ο πρωταθλητής του έδωσε το τελικό χτύπημα: 3.Βθ8+ Ρxθ8 4.Ιη6++ Ρη8 5.Πθ8 ματ!

Ο Αλιέχιν σε επίδειξη μπλάιντ - σιμουλτανέ (αντιμετωπίζει πολλούς αντιπάλους χωρίς να κοιτάζει τις σκακιέρες), το 1925 στο Παρίσι

SU DO KU 3

κρυφές, «παράλογες» δυνατότητες. Πολλές φορές η νίκη από την ήττα απέχουν ελάχιστα και εξαρτάται από μας, από το προηγούμενο παιχνίδι μας, αλλά και την εγρήγορσή μας την κρίσιμη στιγμή, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα. Ο Αλιέχιν, όπως αφηγείται ο βιογράφος του Κότοβ, αντιμετώπιζε στη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου 32 Γερμανούς στρατηγούς. Οι περισσότερες παρτίδες είχαν ήδη λήξει με νίκη του, μα σε μια που συνεχιζόταν προέκυψε η εξής θέση, στην οποία παίζουν τα μαύρα:

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ. 1. Παλιά ονομασία της Αμφιλοχίας (γεν.) 2. Κακότυχος 3. α) Κεντρικό συμβούλιο β) Διετέλεσε πρόεδρος της Γαλλίας την περίοδο 1954-59 (αντίστρ.) 4. Βρίσκεται ανάμεσα σε μύες και οστά 5. α) Δίνει όνομα και δώρα (αντίστρ.) β) Ρωτάει κρητικά 6. α) Πολυτραγουδισμένη μπαντιέρα β) Τα φωνήεντα του περατάρη 7. α) Γαλλικό σύμφωνο β) Ο Σηκουάνας στα γαλλικά 8. α) Ιταλικό άρθρο β) ...Φάροου, Αμερικανίδα ηθοποιός 9. Ο κοσμάκης (αιτιατ.) ΚΑΘΕΤΑ. 1. Διάσημος Αλβανός συγγραφέας 2. α) 140 β) Κάθε παπάς έχει τη δική του 3. α) Ακούραστος β) Διπλό θυμίζει παλιά Ιταλίδα ηθοποιό 4. Μεγαλόσωμο ζώο της Β. Αμερικής. 5. α) Αγγλικό σύμφωνο β) Αρχικά για τον τουρισμό 6. Στηθόδεσμος 7. α) Πρωτεύουσα του Καζακστάν β) Μουσική νότα 8. α) Ευρήματα ανασκαφών β) Συνεχόμενα στη νίκη 9. α) Προπονητής της είναι ο Λίνεν β) Αγιάζει τοπωνύμια γ) Αρχικά αθλητικών σωματείων

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΤΕΛΙΚΟΣ ΚΥΠΕΛΛΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ

Δαυίδ εναντίον Γολιάθ! Ο Αστέρας Τρίπολης απειλεί την κυριαρχία του Ολυμπιακού... ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΓΑΛΟΥΠΗ

Δύσκολα νίκησε δύο φορές στο πρωτάθλημα ο Ολυμπιακός τον Αστέρα Τρίπολης...

Το έργο «Γολιάθ εναντίον Δαυίδ» έχει παιχτεί αρκετές φορές στον τελικό Κυπέλλου Ελλάδας. Και είναι κάτι που θα το ξαναδούμε φέτος, με τον Ολυμπιακό να ξεκινάει από τη θέση του φαβορί και τον Αστέρα Τρίπολης να έχει τον ρόλο του αουτσάιντερ για τη μάχη που θα γίνει στις 11 Μαΐου στο ΟΑΚΑ. Η ομάδα του Σάκη Τσιώλη έχει καταφέρει να εντυπωσιάσει, φτάνοντας ήδη στα «πλέι οφ» του πρωταθλήματος, αλλά με δίψα να διεκδικήσει ακόμα και την προνομιούχο θέση που οδηγεί στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Με δυο εντυπωσιακές εμφανίσεις, εξάλλου, απέκλεισε τον ΠΑΟΚ στα ημιτελικά του Κυπέλλου

Ο Γιώργος Δώνης το πιο πρόσφατο θύμα της «προπονητοφαγίας»...

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ

και βρίσκεται στον πρώτο τελικό της Ιστορίας της εντυπωσιάζοντας το πανελλήνιο και όχι μόνο... Πρόσφατα, άλλωστε, το γερμανικό περιοδικό «Kicker» είχε μεγάλο αφιέρωμα στον Αστέρα με τίτλο «Ποιοι είναι αυτοί;» και αναφορά στα χρόνια που η ομάδα της Αρκαδίας ήταν ακόμα στις ερασιτεχνικές κατηγορίες. Ο χαρακτηρισμός «το θαύμα της Τρίπολης» λέει πολλά για το πώς βλέπουν τον Αστέρα πλέον στο εξωτερικό, αφού ήδη το περασμένο καλοκαίρι έκανε τις πρώτες του εμφανίσεις για τα προκριματικά του Γιουρόπα Λιγκ. Όπως απέδειξε, μάλιστα, ο Αστέρας Τρίπολης για πολλά πράγματα δεν χρειάζεται μόνο κόπος, αλλά και... τρόπος. Ειδικά για την ενίσχυση του ρόστερ, αφού καταφέρνει

να βρίσκει πάντα «λαβράκια» σε πολύ καλές τιμές. Κι έτσι, με σταθερή διοίκηση, αξιόλογο προπονητή και ομοιογένεια στο έμψυχο δυναμικό, έρχονται τέτοια εξαιρετικά αποτελέσματα. Ειδικά στις αντεπιθέσεις και στην ποιότητα των επιθετικογενών ποδοσφαιριστών ο Αστέρας έχει καταφέρει να βάλει τα γυαλιά σε πολλές ομάδες στην Σούπερ Λιγκ. Ωστόσο, στην γιορτή του τελικού Κυπέλλου ο Ολυμπιακός είναι αυτός που έχει θεωρητικά τον πρώτο λόγο για να πετύχει το «νταμπλ». Οι «ερυθρόλευκοι», σπάνια πέφτουν θύματα εκπλήξεων ως φιναλίστ στη συγκεκριμένη διοργάνωση. Αν θέλουμε, μάλιστα, να δούμε κι άλλες τέτοιες συναντήσεις του παρελθόντος με ξεκάθαρα φαβορί στον

πό την Ξάνθη τέσσερις, με τον Ουζουνίδη να ξεκινάει και να επιστρέφει για δεύτερη φορά στο τέλος! Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι ακόμα και στον Ολυμπιακό, που από νωρίς είχε εξασφαλίσει μια πολύ καλή διαφορά στην κορυφή και είχε αξιοπρεπή παρουσία στο Τσάμπιονς Λιγκ, ο προπονητής άλλαξε με την αιτιολογία ότι η ομάδα δεν έπαιζε καλό ποδόσφαιρο! Ο Αντώνης Νικοπολίδης που τον αντικατέστησε ανέλαβε να σφίξει τα λουριά στα αποδυτήρια και να στρώσει τον δρόμο για τον «λαμπερό» Μίτσελ, που ως ποδοσφαιριστής είχε γράψει ιστορία. Και

σης είναι δεδομένο ότι πολλές φορές γίνονται βιαστικές κινήσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πρόσληψη του Φάμπρι στον Παναθηναϊκό, ο οποίος κατάφερε σε μικρό χρονικό διάστημα να στρέψει την πλειοψηφία των ποδοσφαιριστών εναντίον του, χωρίς παράλληλα να βελτιώσει την εικόνα της ομάδας, και έφυγε κακήν-κακώς. Επίσης χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ξάνθης, που έδιωξε τον Ουζουνίδη για να επιστρέψει σε αυτόν αφού πρώτα παρέλασαν από τον πάγκο της ο Δανιήλ, ο Παπαδημητρίου και ο Κωστένογλου. Ο Δημήτρης Ελευθερόπουλος, που σε όλο τον πρώτο γύρο είχε γίνει αποδέκτης διθυραμβικών κριτικών, στον δεύτερο έφυγε από τον Πανιώνιο έχοντας γίνει αποδέκτης αποδοκιμασιών. Παρ’ ότι φέτος έχουμε γράψει ένα ξεχωριστό ρεκόρ με τις 27 συνολικά αλλαγές προπονητών, και τα προηγούμενα χρόνια τα πράγματα δεν ήταν καλύτερα. Με εξαίρεση την περσινή χρονιά, όπου υπήρξαν 14 αλλαγές, τις σεζόν που προηγήθηκαν ελάχιστοι τεχνικοί κατάφεραν να στεριώσουν. Οι λιγότερες αντικαταστάσεις της τελευταίας δεκαετίας έγιναν την χρονιά 2005-06, όπου, με εξαίρεση τον Πανιώνιο, την Καλλιθέα και δευτερευόντως τον ΠΑΟΚ, οι περισσότερες ομάδες έμειναν σταθερές. Η... συνήθεια ωστόσο συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια και δείχνει καλά ριζωμένη στο ελληνικό ποδόσφαιρο, που αναζητά συνεχώς πρόσωπα για να αναλάβουν την ευθύνη μιας αποτυχίας, η οποία συνήθως ξεκινάει από την κορυφή και απλώνεται σε όλο το ποδοσφαιρικό τμήμα.

Ποιος φταίει; Ο προπονητής βέβαια... Ρεκόρ αλλαγών στους πάγκους έχουμε τη φετινή σεζόν ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΣΑΡΡΗ

Είναι δεδομένο ότι οι προπονητές αποτελούν τις περισσότερες φορές τα εύκολα θύματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι άμοιροι ευθυνών. Η πρόσφατη δήλωση του κορυφαίου Ζοσέ Μουρίνιο, ότι την επιτυχία την πιστώνονται οι ποδοσφαιριστές της εκάστοτε ομάδας, ενώ την αποτυχία την χρεώνεται ως επί το πλείστον ο προπονητής, ανταποκρίνεται κατά μεγάλο βαθμό στην πραγματικότητα. Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι απλά. Όταν μια ομάδα δεν πηγαίνει καλά, οι πρόεδροι αναζητούν εξιλαστήριο θύμα προκειμένου να μην τους «αγγίξει» η ευθύνη. Και το εύκολο θύμα τις περισσότερες φορές είναι ο προπονητής. Η «Αυγή» έψαξε όλους τους προπονητές που έχουν περάσει από τη μεγάλη κατηγορία

του ελληνικού πρωταθλήματος τα τελευταία δέκα χρόνια και τα νούμερα σοκάρουν. Φέτος μόνο, έγιναν 26 αλλαγές προπονητών, συμπεριλαμβανομένων και των υπηρεσιακών τεχνικών, που δεν γίνεται να μείνουν εκτός. Γιατί κάποιες φορές παραμένουν για ένα ή δύο ματς, αλλά άλλες

αναλαμβάνουν να οδηγήσουν την ομάδα μέχρι τη λήξη του πρωταθλήματος, όπως έγινε φέτος με τον Γιάννη Βονόρτα στον Παναθηναϊκό. Επομένως, δεν μπορούν να αποκλειστούν. Από τον πάγκο του Άρη μόνο φέτος πέρασαν πέντε προπονητές, ενώ α-

Χρονιά

Συνολικές αλλαγές προπονητή

2012-13 2011-12 2010-11 2009-10 2008-09 2007-08 2006-07 2005-06 2004-05 2003-04 2002-03

27 14 25 24 17 16 18 12 18 17 16

Ομάδες με τις περισσότερες αλλαγές Άρης, Ξάνθη Αστέρας Τρίπολης, Άρης Πανιώνιος, ΑΕΛ Ξάνθη, Πανθρακικός, Καβάλα Ηρακλής, Ξάνθη Βέροια Ξάνθη Πανιώνιος, Καλλιθέα Παναθηναϊκός, Κέρκυρα Άρης Καλλιθέα

με τον Ισπανό στον πάγκο όμως οι οπαδοί των «ερυθρολεύκων» αποδοκίμασαν την ομάδα για την εικόνα της, γεγονός που δείχνει περίτρανα ότι το θέμα δεν ήταν μόνο ο προπονητής. Οι μοναδικές ομάδες που πορεύτηκαν με τον ίδιο τεχνικό μέχρι τέλους ήταν ο Αστέρας Τρίπολης, ο οποίος μπήκε στα «πλέι οφ» και έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου, και ο ΠΑΣ Γιάννινα. Να θυμίσουμε ότι ο Σάκης Τσιώλης, ο οποίος έχει «χτίσει» τον εντυπωσιακό φετινό Αστέρα, πέρυσι είχε γίνει αποδιοπομπαίος τράγος στον Άρη. Ένα ακόμα γεγονός που δείχνει την επιφανειακή αντιμετώπιση των διοικούντων. Είναι δεδομένο ότι σε τόσο μικρά χρονικά διαστήματα δεν γίνεται ένας προπονητής να διορθώσει τα κακώς κείμενα και να επιφέρει συνταρακτικές αλλαγές. Επί-

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ

τελικό (όπως ο Ολυμπιακός, ο ΠΑΟ, η ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ, ο Άρης, παλιότερα και ο Ηρακλής) και από την άλλη πλευρά με θεωρούμενα αουτσάιντερ, τότε θα βρούμε αρκετές περιπτώσεις. Και μάλιστα μπορούμε να ξεκινήσουμε από πολύ πρόσφατα, αφού στους δυο πιο πρόσφατους τελικούς ο Ατρόμητος ήταν φιναλίστ κι έχασε από τον Ολυμπιακό (πέρυσι) κι από την ΑΕΚ (πρόπερσι). Ο Ολυμπιακός, πάντως, επιβλήθηκε δύσκολα στην παράταση με 2-1. Από τις ομάδες που ήταν θεωρητικά αουτσάιντερ σε τελικούς κι έχουν κατακτήσει Κύπελλο θα βρούμε την Λάρισα το 2005 κόντρα στον Παναθηναϊκό με το γκολ του Αντσουέ (2-1) και το 1985 με την επιβλητική νίκη 4-1 επί του ΠΑΟΚ, με τους Θεσσαλούς να βρίσκονται εκείνη την εποχή σε φοβερή άνοδο και να «γράφουν ιστορία». Επίσης, θα θυμηθούμε τον Πανιώνιο του Νίκου Αναστόπουλου που είχε κάνει φανταστική εμφάνιση και είχε κερδίσει την τότε μεγάλη ΑΕΚ του Μαύρου, του Μπάγεβιτς, αλλά και του Δομάζου (στο φινάλε της καριέρας του) το 1979 με 31. Περίπου 20 χρόνια μετά νικάει και τον Παναθηναϊκό με 1-0 με γκολ του Ναλιτζή, το 1998. Ποιος ξεχνάει, εξάλλου, την Καστοριά του Νίκου Σαργκάνη το 1980, που μετά από έναν συναρπαστικό τελικό επιβλήθηκε 5-2 του Ηρακλή του μεγάλου Βασίλη Χατζηπαναγή; Επίσης, ο ΟΦΗ είχε πάρει το Κύπελλο λυγίζοντας στα πέναλτι τον «γηραιό» το 1987. Σε τελικούς έχουν ακόμα φτάσει ως φιναλίστ τις τελευταίες δεκαετίες ο Απόλλων Σμύρνης, ο Ιωνικός Νικαίας, ο Αθηναϊκός, ενώ πολύ παλιότερα τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60 ο Πιερικός, η Δόξα Δράμας και ακόμα πιο πίσω χρονικά ο Εθνικός. Το Κύπελλο είναι παραδοσιακά ο θεσμός των εκπλήξεων και ακόμα και φέτος είδαμε αρκετές τέτοιες περιπτώσεις στην χώρα μας. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στον ημιτελικό, όπου ο Αστέρας απέκλεισε τον ΠΑΟΚ, αλλά και σε προηγούμενες φάσεις, όταν η Καλλιθέα «πέταξε» εκτός διοργάνωσης τον Άρη, η Καβάλα την ΑΕΚ και ο Πλατανιάς τον Παναθηναϊκό. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για τον Αστέρα Τρίπολης, που καλείται πλέον να διαψεύσει όλα τα προγνωστικά που γίνονταν στην αρχή της σεζόν, διεκδικώντας όχι μόνο το πρώτο του τίτλο, αλλά και την συμμετοχή του στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ... Σε κάθε ευκαιρία, άλλωστε, τόσο ο προπονητής της ομάδας Σάκης Τσιώλης, που είναι και ο αρχιτέκτονας αυτής της πορείας, όσο και οι περισσότεροι παίκτες δείχνουν να το πιστεύουν όλο και περισσότερο μετά απ’ όσα έχουν πετύχει...

Πρωτοπόρος και στον κλασικό αθλητισμό! Με εννέα χρυσά βαλκανικά μετάλλια και ρεκόρ ακατάρριπτο για 21 χρόνια! ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΝΤΑΖΙΔΗ

Αυτόν τον μήνα συμπληρώνονται 50 χρόνια από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, σπουδαίου αθλητή (αρχικά), γιατρού, βουλευτή της ΕΔΑ και μεγάλου ειρηνιστή. Ήδη στην «Αυγή» έχουν αρχίσει τα αφιερώματα για τη δράση της μεγάλης αυτής πολιτικής προσωπικότητας, αλλά εμείς θα καταπιαστούμε με κάτι λιγότερο γνωστό στο πλατύ -και μη φίλαθλο- κοινό, τις αθλητικές του επιτυχίες, που τον ανέδειξαν στους κορυφαίους Έλληνες αθλητές τη δεκαετία του ‘30... O Γρηγόρης Λαμπράκης γεννήθηκε το 1912 στην Κερασίτσα Τεγέας της ορεινής Aρκαδίας. Ήταν μέλος φτωχικής και πολυμελέστατης οικογένειας με 14 παιδιά! Aπό την εφηβική του ηλικία, λάτρης του κλασικού αθλητισμού, όπως τα περισσότερα Eλληνόπουλα της εποχής του, και εγκατεστημένος στον Πειραιά, εντάχθηκε το 1931 αθλητικά στον ιστορικό Πειραϊκό Σύνδεσμο και από πολύ νωρίς έδειξε τις τεράστιες -για την εποχή- αθλητικές του ικανότητες. Παράλληλα, φοιτούσε στην Iατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Aθήνας. Όπως ήταν ως άνθρωπος και πολιτική προσωπικότητα πολυσχιδής και πολυπράγμων, έτσι πρωταγωνίστησε και ως αθλητής στίβου, αφού προπονείτο και έπαιρνε μέρος σε τέσσερα διαφορετικά αγωνίσματα (μήκος, τριπλούν, 100μ. και 200μ.). Το 1933 εντάχθηκε για πρώτη φορά στην εθνική ομάδα και την ίδια χρο-

Με τον Τζέσε Όουενς στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο

νιά κατέκτησε και το πρώτο του μετάλλιο (χάλκινο) στους Βαλκανικούς Αγώνες στο άλμα τριπλούν. Η χρονιά που τον «εκτόξευσε» αθλητικά ήταν το 1935. Στις 31 Αυγούστου, στους Προβαλκανικούς Aγώνες Στίβου της Aθήνας, πετυχαίνει -σε ηλικία 23 χρόνων- την πρώτη του κατάρριψη της πανελλήνιας επίδοσης στο άλμα σε μήκος με ρεκόρ 7,15 μ. Λίγες μέρες αργότερα, στους Bαλκανικούς της Aθήνας, κατακτά την πρώτη θέση με άλμα στα 7.10μ.. Στην ίδια διοργάνωση παίρνει άλλα δύο χρυσά μετάλλια, στο τριπλούν με επίδοση 13.62μ. και με την εθνική ομάδα σκυταλοδρόμιας (επίδοση 45.1). Τα πλούσια φυσικά και ψυχικά του προσόντα τον καθιερώνουν αμέσως στην τότε αθλητική «ελίτ» της χώρας μας, δίπλα στους περίφημους Bαλκανιονίκες Ρένο Φραγκούδη, Χρήστο Mάντικα, Νίκο Σύλλα, Γρηγόρη Γεωργακόπουλο, Στέλιο Kυριακίδη, Εύαγγελο Mοιρόπουλο, Αθανάσιο Mπεκιάρη, Γιώργο Θάνο κ.ά.

Πολυνίκης σε Ελλάδα και Βαλκάνια... O Γρηγόρης Λαμπράκης μέσα σε πέντε χρόνια κατέκτησε δεκαέξι μετάλλια στους Bαλκανικούς αγώνες, από τα οποία τα εννέα ήταν χρυσά: 1935 μήκος 7.10μ., τριπλούν 14.20μ., 4Χ100μ. 45.1 1936 τριπλούν 14.19μ., 4Χ100μ. 43.9 1937 μήκος 7.05, 4Χ100μ. 42.5 1938 μήκος 6.94, 4Χ100μ. 43.3 Aκόμη, εννέα φορές αναδείχθη-

Οι κορυφαίοι αθλητές του στίβου το 1938. Διακρίνεται ο Λαμπράκης αριστερά κάτω...

Για 21 χρόνια έμεινε ακατάρριπτο το πανελλήνιο ρεκόρ του Γρηγόρη Λαμπράκη στο μήκος (7.37μ.)!

κε 1ος Πανελληνιονίκης στην κατηγορία ανδρών, ενώ συνολικά κατέκτησε 15 μετάλλια στους Πανελλήνιους Αγώνες. Συγκεκριμένα: 1935 μήκος 1ος 7.01μ., τριπλούν 1ος 13.62μ., 4Χ100μ. Πειραϊκός 2ος 46.2 1936 μηκος 1ος 6.70μ., τριπλούν 1ος 13.89μ., 4Χ100μ. Πειραϊκός 2ος 45.0 1937 100μ. 1ος 11.2, μήκος 1ος 6.90μ., τριπλούν 3ος 14.01μ., Πειραϊκός 2ος 46.0 1938 200μ. 1ος 23.3, μήκος 1ος 7.05, 4Χ100μ. Πειραϊκός 3ος, 4Χ400μ. Πειραϊκός 3ος 1939 μήκος 2ος 6.87μ.

Φίλος με τον Όουενς... Ως νεαρός αθλητής ο Γρηγόρης Λαμπράκης έβλεπε τον αθλητισμό, όπως οι αρχαίοι Έλληνες, ως επιβεβαίωση της ανάγκης των ανθρώπων για ειρήνη. Το 1936 στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου έγινε στενός φίλος με τον Τζέσε Όουενς, τον Αμερικανό «χρυσό» πολυολυμπιονίκη (αγωνιζόταν μάλιστα ακριβώς στα ίδια αγωνίσματα με τον Λαμπράκη), που υποχρέωσε τον Χίτλερ να αποστρέψει το βλέμμα με τις νίκες του. Στους Βαλκανικούς της Κωνσταντινούπολης, το 1935, έγινε φίλος με Τούρκο αθλητή, μνημονεύοντας δημόσια ότι οι δυο τους θα είναι «αιώνια φίλοι, ενώ οι πατεράδες μας σκοτωνόντουσαν». Στις 7 Αυγούστου 1938, στους αγώνες Aθηνών - Περιχώρων, σημειώνει νέο πανελλήνιο ρεκόρ στο μήκος με επίδοση 7.19μ., για να ακολουθήσει, μια βδομάδα αργότερα, ένα «ιστορικό» άλμα! Στις 14 Αυγούστου, στην Aθήνα, και πάλι στους Προβαλκανικούς αγώνες, ο Λαμπράκης «πετάει» στα 7.37μ.! Ήταν μια πολύ μεγάλη επίδοση για εκείνη την εποχή και όχι μόνο για τα ελληνικά αθλητικά δεδομένα, καθώς διατηρήθηκε ως πανελλήνιο ρεκόρ για 21 και πλέον χρόνια! Mόλις στις 20 Σεπτεμ-

βρίου 1959, ο 19χρονος Kατερινιώτης Δήμος Mαγκλάρας «έσπασε» το «γρανιτένιο»... Λαμπράκειο ρεκόρ, με επίδοση 7.51μ., στο Bουκουρέστι, κατά τη διάρκεια των 18ων Bαλκανικών Αγώνων στίβου ανδρών. Ο Λαμπράκης αγωνίστηκε το 1938 και στους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες στο μήκος, όπου κατετάγη 12ος με άλμα στα 6.94μ.. Αν είχε κάνει άλμα ανάλογο με την επίδοσή του, θα κατακτούσε το χάλκινο μετάλλιο... H στατιστική του στίβου με τους αψευδείς αριθμούς σκιαγραφεί το αθλητικό μεγαλείο του Γρηγόρη Λαμπράκη, προκαλώντας δέος και θαυμασμό, αλλά και πρόκληση μίμησης γιά τους μεταγενέστερους. Οι ατομικές επιδόσεις του Γρηγόρη Λαμπράκη, πριν από 75 περίπου χρόνια, είναι: Αλμα σε μήκος: 7.37μ. Aθήνα Προβαλκανικοί (14-08-1938) Tριπλό άλμα: 14.20μ. Aθήνα - 6οι Bαλκανικοί (29-10-1935) Δρόμος 100μ.: 11’’.0 Παρίσι - Eυρωπαϊκοί Πανεπιστημιακοί Αγώνες (20-08-1937) Δρόμος 200μ.: 22’’.4 Aθήνα - 30οί Πανελλήνιοι (01-07-1939) Σκυταλοδρομία 4x100 μ.: 42’’.1 Bουκουρέστι - 8οι Bαλκανικοί 12-091937 (Aρ. Σακελλαρίου, Γρ. Λαμπράκης, N. Λεκατσάς, Xρ. Mάντικας) Τελευταίος αγώνας που πήρε μέρος ο Γρηγόρης Λαμπράκης ήταν στις 2 Απριλίου του 1940, ημέρα Τρίτη και ώρα 5.30 μ.μ. στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Το 1943, γιατρός ήδη, ίδρυσε την «Ένωση των Ελλήνων Αθλητών» και διοργάνωσε αγώνες (κυρίως ποδοσφαίρου), από τα έσοδα των οποίων τροφοδοτούντο τα λαϊκά συσσίτια. Με τη λήξη του πολέμου και έως τη δολοφονία του, ασχολήθηκε με τον κλασικό αθλητισμό και ως γιατρός, αλλά και ως αθλητικός παράγοντας...

Η ΑΥΓΗ • Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

KΑΛΠΙΚΗ ΛΙΡΑ • ΕΤ-3, 19.45 Κωμική ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα, παραγωγής 1955, με τους Βασίλη Λογοθετίδη, Μίμη Φωτόπουλο, ΊλυαΛιβυκού, Δημήτρη Χορν, Έλλη Λαμπέτη.

Ο ΠΟΝΤΙΚΟΜΙΚΡΟΥΛΗΣ 2 • ΜΕGΑ, 22.30 Οι περιπέτειες του πανέξυπνου ποντικούλη Στιούαρτ. Παραγωγή 2002, με τους Μάικλ Τζέι Φοξ, Τζίνα Ντέιβις, Χιου Λόρι.

ΚΑΡΔΙΕΣ ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ • ALPHA, 21.00 Δραματική ταινία, με τους Σούζαν Σάραντον, Κρίστοφερ Πλάμερ, Γκάμπριελ Μπερν.

ΑΛΕΞΙΟΥ - ΓΑΛΑΝΗ LIVE ΣΤΟ ΠΑΛΛΑΣ 2012 • MEGA, 00.10 Ένα εξαιρετικό μουσικό πρόγραμμα με τραγούδια - σταθμούς της μακρόχρονης διαδρομής τους.

ΜΑΒΕΡΙΚ • STAR, 17.30 Περιπέτεια, παραγωγής 1994, με τους Μελ Γκίμπσον, Τζόντι Φόστερ, Τζέιμς Γκάρνερ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΣ • ΝΕΤ, 19.15 Οικογενειακή κωμωδία, παραγωγής Γαλλίας 2009. Παίζουν: Μαξίμ Γκοντάρ, Βενσάν Κλοντ, Βαλερί Λεμερσιέ.

ΣΗΜΕΡΑ ΤΗΛ.: 210-77.01.911-5

ET1

08.00 Ακολουθία του Εσπερινού - Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου (Ε) 10.30 Γένους θηλυκού 11.00 Η Φιλαρμονική της Βιέννης στους κήπους του Σένμπρουν 13.10 Euroleague Μπάσκετ « Ολυμπιακός - Αναντολού Εφές» (Ε) 14.50 Σαγιόμι (Ε) 15.50 Ο Σαμουράι του λυκόφωτος. Οικογενειακή δραματική ταινία 18.00 Ο γύρος του κόσμου με 80 βιβλία 18.30 Ημερολόγια 2 19.30 Bulgari - Οι Έλληνες (Ε) 20.30 Λαός και Κολωνάκι. Κωμωδία 21.45 Σαν σήμερα τον 20ό αιώνα 22.00 Ακρόασις (Ε) 22.30 Η Έλλη Λαμπέτη διαβάζει αποσπάσματα των Ιερών Ευαγγελίων για τη Μεγάλη Εβδομάδα (Ε) 23.00 Ακολουθία της Αναστάσεως 00.30 Λαίδη Χάμιλτον. Ιστορικό δράμα

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

ΤΗΛ.: 210-60.66.000

NET

06.45 Βρέθηκα εις την νήσον, τη λεγόμενη Πάτμο (Ε) 7.00 Παπα-Γιώργης Πυρουνάκης, θυμίαμα (Ε) 08.15 Μοναστήρια της Εύβοιας 09.15 Θέατρο από το Αρχείο της ΕΡΤ «Νόρα» του Ε. Ίψεν 11.30 Μουσικά σύνολα. Ρώσοι συνθέτες 13.00 Ίμβρος - Τένεδος: της μνήμης και τη λήθης 14.00 9+1 μούσες «Στην Κύπρο: Μονή Κύκκου» (Ε) 15.00 Ιερώνυμος Β’: πορεία ζωής στον Θεό και στον άνθρωπο (Ε) 16.00 Προσωπικά (Ε) 17.00 Ο συνθέτης Δημήτρης Λάγιος (Ε) 18.00 Σαν σήμερα (Ε) 18.15 Τάματα - δώρα στους θεούς (Ε) 19.05 Ο κόμης Μοντεκρίστο. Περιπέτεια εποχής 21.00 Ταξιδεύοντας με τη Μάγια «Το ορθόδοξο Πάσχα της Αιθιοπίας»(Ε) 22.00 Οι γαμπροί της Ευτυχίας. Κωμωδία 23.15 Επικράνθη (Ε) 23.45 Ακολουθία της Αναστάσεως 00.15 Στην υγειά μας

ΤΗΛ.: 2310-299.400

ET3

07.30 Εσπερινός και Θεία Λειτουργία του Μ. Βασιλείου εις τον ιερόν Ναόν της Αγίας Βαρβάρας Άνω Τούμπας 10.00 Μίσος και πάθος (Ε) 13.00 Ειδήσεις 13.30 Πάσχα στα χωριά του Καζαντζάκη (Ε) 14.30 Του νερού τα παραμύθια (Ε) 15.30 Διασπορά 17.00 Ειδήσεις 17.05 Πραγμάτων ύλη μαγική 17.30 Χωρίς αυτοκίνητο (Ε) 18.00 Κανείς δεν είναι τέλειος. Ρομαντική κωμωδία 19.45 Κάλπικη λίρα. Κοινωνική παραγωγή 22.00 Ειδήσεις 23.00 Ιερή Ακολουθία Αναστάσεως εν χωριω Άγιοι Θεόδωροι Ίμβρου 00.30 Ατέλειωτο κοντσέρτο 02.45 Η Σκάλα του Μοδιάνο

ΤΗΛ.: 210-69.03.000

MEGA

06.00 Τα μυστικά της Εδέμ (Ε) 07.00 Ο χορός της Σαλώμης. Θρησκευτική ταινία 09.00 Η ιστορία της Μπρουκ Έλισον. Δράμα 11.15 Οι άθλιοι. Δράμα 14.00 Eιδήσεις 14.50 Μαντελάιν. Παιδική κωμωδία 16.45 Ειδήσεις 16.50 Όλα για την υγεία μου 18.00 Kηπουροί του MEGA (E) 18.50 Σ’ αγαπώ - μ’ αγαπάς (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Dr Cook 22.30 Τζάκι Τσαν: Αν θυμηθείς πέθανες... Περιπέτεια 20.00 Ειδήσεις 21.15 Dr Cook 22.30 Ο ποντικομικρούλης 2. Κωμωδία 24.00 Ανάσταση 00.10 Χ. Αλεξίου - Δ. Γαλάνη

ΑΝΤ1

ALPHA

06.00 Macgyver 08.00 Άκατα μάκατα με τα Ζουζούνια 10.00 Πρίγκιπας Γουίλιαμ και Κέιτ Μίντλετον: ο παραμυθένιος έρωτας 11.00 Άλλαξέ το (Ε) 11.50 Η κουζίνα της μαμάς (Ε)14.00 Eιδήσεις 14.15 Jamie’s 30 meals 15.15 Η κυρά μας η μαμή. Κωμωδία 16.55 Eιδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.00 Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι. Ταινία κινουμένων σχεδίων 19.00 Ειδήσεις 20.00 Τι θα φάμε σήμερα μαμά; 21.00 Καρδιές του φθινοπώρου. Δράμα 23.00 Σταυροδρόμια της ψυχής. Δράμα 23.55 Ανάσταση 00.05 Σταυροδρόμια της ψυχής (Συνέχεια) 01.30 Μουσικό πρόγραμμα με τους ONIRAMA, Mύρωνα Στρατή, Mark Anjelo, Shaya

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.45 Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά 10.00 Το μέλλον του πλανήτη 12.00 Goal χωρίς σύνορα 14.00 Μαστορέματα (E) 15.00 Ο κόσμος ανάποδα (Ε) 16.00 Άριστη κουζίνα (E) 17.00 Joy (E) 19.00 Traction (E) 19.45 Fiﬅh gear 21.00 Τα νέα του ΣΚΑΪ 22.00 H χαμένη Ατλαντίδα 23.00 Life 24.00 Amstel Live - Ελένη Τσαλιγοπούλου (Ε) 01.00 CSI, Λας Βέγκας: στον τόπο του εγκλήματος

ΤΗΛ. 210-36.73.366

ΤΗΛ.: 210-77.01.911-5

ΒΟΥΛΗ

18.00 Εις το Σωτήριον Πάθος 17.00 Ανάσταση της Ορθοδοξίας στην Αλβανία: Όρθρου βαθέος 19.00 Ρωμαίος και Ιουλιέτα. Μπαλέτο 21.30 Γκούσταβ Μάλερ: Συμφωνία Αρ. 2 της Αναστάσεως. Συναυλία κλασικής μουσικής 23.10 Εις το Σωτήριον Πάθος 23.45 Η Έλλη Λαμπέτη διαβάζει κείμενα της Μεγάλης Εβδομάδας 24.00 Γκαλά με μουσική του Βέρντι

ET1

07.00 Ποδόσφαιρο στις γειτονιές 08.30 Sonic underground 09.00 Αρχονταρίκι 10.00 Δεν είσαι μόνος (Ε) 11.00 Ακολουθία του Εσπερινού της Αγάπης 13.00 Το αλάτι της γης 15.00 Οικογενειακά μπερδέματα. Οικογενειακό δράμα 17.00 Ήθος αρμονιών, γενών και ρυθμών: Μουσική παράδοση με τον Παναγιώτη Μυλωνά (Α’ μέρος) 19.00 Εuropean roots (E) 20.00 Mεσόγειος 21.00 Μέγας Πέτρος 22.00 Οι μεγάλες στιγμές στη Eurovision - 54oς Πανευρωπαϊκός Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision (E) 24.00 Το μπολερό του Ραβέλ. Ντοκιμαντέρ 01.00 O βαρόνος και η Τσιγγάνα. Ερωτικό δράμα

STAR

06.00 Παιδικό πρόγραμμα 12.00 Floricienta 13.45 Iερή αναζήτηση. Περιπέτεια 16.00 Σπάρτακος. Ιστορικό δράμα 19.45 Ειδήσεις 21.00 Το πλουσιόπαιδο. Κωμωδία 22.00 Ο μπάτσος της μαμάς. Κωμωδία 24.00 Ανάσταση 00.15 Ο μπάτσος της μαμάς (Συνέχεια)

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ΣΑΧΑΡΑ • ΝΕΤ, 22.00 Περιπέτεια, παραγωγής Αγγλίας, Ισπανίας, Γερμανίας, ΗΠΑ 2005, με τους Μάθιου ΜακΚόναχι, Πενέλοπε Κρουζ, Γουίλιαμ Μέισι.

ΚΥΡΙΑΚΗ

07.00 Τα φιλαράκια (Ε) 08.00 Τύχη βουνό (Ε) 09.00 Το πιο γλυκό μου ψέμα (Ε) 09.45 Ελεύθερος και ωραίος (Ε) 10.45 Wipe out (E) 11.40 Oreo cookieng (E) 11.50 Υγεία πάνω απ’ όλα 12.50 Super game 13.00 Ειδήσεις 13.30 Τα χρονικά του Σπάιντεργουικς. Περιπέτεια 15.10 Λίτσα.com (Ε) 16.50 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 17.50 Ειδήσεις στη Νοηματική 19.00 Βίβλος. Θρησκευτικό δράμα 20.00 Ειδήσεις 21.15 Βίβλος 23.00 Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ 23.55 Ανάσταση 00.10 Μπαχάρι, κανέλα και γιορτή 01.30 MAD secret concert - The superheroes

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

Η ΔΕ ΓΥΝΗ ΝΑ ΦΟΒΗΤΑΙ ΤΟΝ ΑΝΔΡΑ • ΕΤ3, 20.00 Κομεντί του Γιώργου Τζαβέλλα, παραγωγής 1965. Παίζουν: Γιώργος Κωνσταντίνου, Μάρω Κοντού, Δέσπω Διαμαντίδου, Κατερίνα Γώγου.

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

07.00 Τα φιλαράκια (Ε) 08.00 Τύχη βουνό (Ε) 09.00 Το πιο γλυκό μου ψέμα (Ε) 09.45 Ελεύθερος κι ωραίος (Ε) 10.45 Wipe out (E) 11.50 Spring wipe out (Ε) 13.00 Ειδήσεις 13.30 Φάρμα στόρι. Ταινία 15.00 Oreo cooking 15.15 Λίτσα.com (E) 16.50 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 17.50 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 18.00 Εργαζόμενη γυναίκα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Your face sounds familiar 23.45 Mad HOL web concert - Μέλισσες 01.40 Mad HOL web concert - Locomondo

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4 ΤΗΛ.: 210-60.66.000

NET

06.30 Λύκειο Ελληνίδων (Ε) 09.00 Η μηχανή του χρόνου (Ε) «Ιστορίες πίσω από τα δημοτικά τραγούδια» 11.00 Μοναστήρια της Εύβοιας (Ε) 12.00 Πάσχα στον Άγιο Νικόλαο (Ε) 12.30 Στα μονοπάτια της παράδοσης (Ε) «Πάσχα στη Φολέγανδρο» 13.00 Ίμβρος και Τένεδος: της μνήμης και της λήθης 14.00 Ανταποκριτές (Ε) 15.00 Σαν σήμερα (Ε) 15.15 Πασχαλινά έθιμα - Κυριακή του Πάσχα (Ε) 16.00 Ο Παπατρέχας. Κωμωδία 17.30 Πάσχα στην Ύδρα 18.00 Αληθώς Ανέστη 18.15 Ταξιδεύοντας «Άγιοι Τόποι» 19.15 Ο μικρός Νικόλας. Οικογενειακή κωμωδία 21.00 Ταξιδεύοντας με τη Μάγια (Ε) «Τραγουδώντας το λόγο του θεού» - Gospel 22.05 Σαχάρα. Περιπέτεια 00.15 Στην κόψη του τραγουδιού (Ε) 02.45 Ανταποκριτές (Ε)

ΤΗΛ.: 2310-299.400

ET3

07.00 Περιμένοντας το Πάσχα (Ε) 08.00 Αληθινά σενάρια (Ε) 09.00 Η Σκύρος της κυρίας Αλίκης (Ε) 10.00 Προσκύνημα στη Μεγαλόνησο (Ε) 11.00 Πατριαρχική χοροστασία κατά τον Εσπερινόν της Αναστάσεως (Δεύτερη Ανάστασις) εν τω Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου 13.00 Ειδήσεις 13.30 Ο τόπος και το τραγούδι του 14.30 Εορταστικό (Ε) 17.00 Ειδήσεις 17.05 Λαμπρή ημέρα Ελλήνων (Ε) 18.00 Ελλήνων δρώμενα 19.00 Σταύρος Κουγιουμτζής - Μια καληνύχτα πες μου (Ε) 20.00 Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα. Κομεντί 22.00 Ειδήσεις 23.00 Γεννήθηκα στη Σαλονίκη (Α’ μέρος) 24.00 Οι μουσικοί της Θεσσαλονίκης γιορτάζουν

ΤΗΛ.: 210-69.03.000

MEGA

06.50 Oliver. Mιούζικαλ 09.45 Μαντελάιν. Παιδική κωμωδία 11.45 Το κυνήγι της ευτυχίας. Κωμωδία 14.00 Eιδήσεις 14.50 Ματίλντα. Κωμωδία 16.50 Παρέα στην κουζίνα, κάθε μέρα (Ε) 17.25 Ειδήσεις 17.30 Επτά θανάσιμες πεθερές (Ε) 20.00 Eιδήσεις 21.15 Σούλα Έλα Ξανά. Κωμωδία 23.15 Πρωταγωνιστές 00.30 Ειδήσεις 00.45 Συναυλία Λαυρέντη Μαχαιρίτσα 02.45 Φόνος στο Πρεζίντιο. Θρίλερ

ΧΡΗΣΤΙΚΑ ΕΚΑΒ 166 • ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ 11850 • ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ 14944 • ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ 199 • ΠΛΟΙΑ 1440 • KΤΕΛ 1440 • ΤΡΕΝΑ 1440 - τηλ. κράτησης 110 • ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ 210-4511310-7 • «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ» 210-3530000 • ΟΤΕ - ΒΛΑΒΕΣ 124 • ΔΕΗ 1253 • ΕΥΔΑΠ ΒΛΑΒΕΣ 1022 • ΛΙΜΕΝΙΚΟ 108 • ΚΤΕΟ 1425 • ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ 171 • ΟΤΕ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ 11888

ΑΝΤ1

STAR

07.00 Παιδικό πρόγραμμα 12.00 Ο Bugs Bunny στο Κάμελοτ. Ταινία 12.30 Μπέιμπ: το μικρό γουρουνάκι στη μεγάλη πόλη. Περιπέτεια φαντασίας 14.15 Η μεγάλη των μπάτσων σχολή Νο 7. Κωμωδία 15.45 Μια ξανθιά στη Νέα Υόρκη. Κωμωδία 17.30 Μάβερικ. Γουέστερν 17.45 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 18.00 Ηuman target 18.50 Two and the half men 19.45 Eιδήσεις 21.00 Ο τρελοπενηντάρης. Κωμωδία 23.00 Χίλιες και μία νύχτες. Περιπέτεια 02.45 Κορίτσια για φίλημα. Ρομαντική κομεντί

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ALPHA

06.00 Macgyver (Ε) 08.00 Άκατα μάτατα με τα Ζουζούνια 10.00 Μες στην καλή χαρά (Μ) 14.00 Ειδήσεις 14.15 Stars system 15.10 Έτσι απλά (Ε) 15.50 Alpha check up (Ε) 16.55 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 17.00 Χάιντι. Οικογενειακή ταινία 19.00 Eιδήσεις 20.00 Κάτι ψήνεται (Ε) 21.00 Ντιούκς. Κωμική περιπέτεια 23.00 Ευσεβείς πόθοι. Κωμωδία 00.45 Τα ίσια ανάποδα - Γιώργος Μαζωνάκης 03.30 Judging Amy

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.00 Planet Earth 07.00 Eξερεύνηση στα Χάιλαντς της Σκοτίας 08.00 Εξημέρωση των ζώων 09.00 Lonely planet 10.00 H ανθρωπότητα: μια μεγάλη οικογένεια 11.00 Paciﬁc crest trail: Διασχίζοντας μια ήπειρο με τα πόδια 12.00 Ναυτίλος 12.30 Στην πράξη (Ε) 13.30 Ποδηλατοδράσεις 14.00 Γεύσεις στη φύση 15.00 Γλυκειές αλχημείες (Ε) 16.00 Πράσινες αποστολές 17.00 Joy 19.00 Στο εργοστάσιο της Coca - Cola 20.00 Tαξίδι στη Μεσόγειο: Αίγυπτος, Κύπρος, Μάλτα 21.00 Tα νέα του ΣΚΑΪ 22.00 Ελισάβετ Α’: η παρθένος βασίλισσα 23.00 Οι Έλληνες του πνεύματος και της τέχνης - Β. Τσιτσάνης 00.30 Amstel Live - Βασίλης Παπακωνσταντίνου

ΤΗΛ. 210-36.73.366

ΒΟΥΛΗ

11.30 Ακολουθία εις τους αγίους τρεις παίδας τους εν τη καμίνω 12.30 Πάσχα στην Πάτμο 13.00 Αν μ’ αγαπάς κι είναι όνειρο 15.10 Ώρα παράδοσης 17.00 Μουσικό οδοιπορικό «Πάσχα στο Πολυκάστανο Βοḯου» 18.40 Φεστιβάλ της Λουκέρνης - Πάσχα 2010 20.00 Γκαλά με μουσική του Βέρντι 22.00 Μπορίς Γκοντούνοφ του Μοντέστ Μουσόργσκι. Όπερα

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΘΕΜΑΤΑ

ΤΗΣ ΣΙΣΣΥΣ ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΥ*

Είναι πραγματικά άχαρο, διότι αφάνταστα βαρετό, να διαβάζει κανείς τη στήλη της Σώτης Tριανταφύλλου στο λεγόμενο free press, ειδικά όταν αυτό γίνεται απνευστί και αναδρομικά. Αφορμή υπήρξε το διαβόητο αρθρίδιό της «Αυγή, όχι ‘χρυσή αυγή’» [9/4/13], στο οποίο κατακεραύνωσε την Αυγή για το χρονογράφημα του Γ. Αναδρανιστάκη «Πρετεντέρη, Πρετεντέρη, ασ’ το καμουτσίκι απ’ το χέρι». Η εφημερίδα απάντησε άμεσα και διεισδυτικά επισημαίνοντας το προφανές και επικίνδυνο: τη λογική των δύο άκρων, την οποία η Σ.T. παπαγαλίζει μονίμως με απροκάλυπτα Μουρουτικό τρόπο. Αυτό που με ενόχλησε περισσότερο στο παραπάνω είναι η μπαμπεσιά της Σ.Τ., ένα [τι ειρωνεία!] από τα πολλά «ψυχικά ελαττώματα» που η ίδια καταλογίζει στο ελληνικό DNA, μαζί με «μοχθηρία, μνησικακία, φθόνο, εμμονική παραβίαση του νόμου» κ.ο.κ. [6/2/13].1 Εφόσον είναι λογοτέχνιδα όφειλε να ήξερε τη διαφορά μεταξύ του χιουμοριστικού/σατιρικού χρονογραφήματος, είδος όπου επιδίδεται με εξαιρετικό ταλέντο ο Γ. Αναδρανιστάκης, και του «άρθρου», όπως ονομάζει η Σ.Τ. τον «Πρετεντέρη». Η λαθροχειρία αυτή, αν δεν είναι προϊόν άγνοιας, είναι σκόπιμη και ταυτοχρόνως ανόητη, διότι ο τίτλος του χρονογραφήματος είναι καταφανώς χιουμοριστικός. Σαφέστατος σκοπός της Σ.Τ. είναι να μην κρίνει το κείμενο του Γ.Α. με τους ειδικούς όρους που ταιριάζουν στο είδος που ανήκει, δηλ. στη σάτιρα, που ως γνωστόν ταυτίζεται με την υπερβολή. Αντίθετα, διαβάζει κατά γράμμα την υπερβολή ώστε, αποσιωπώντας το χιούμορ, να εντάξει τον λόγο του κειμένου στη συστηματική [και συστημική] ατζέντα της. Ποια είναι αυτή; Ούτε το alternative life style ούτε ο ψευτοκοσμοπολιτισμός εγχώριας κατασκευής, όπως θα μπορούσε να πει ο αφελής αναγνώστης, αλλά η εμμονή της γράφουσας στην έννοια του «νόμου και της τάξης», την επιτακτική ανάγκη επιβολής του διδύμου αυτού σε ένα λαό που κληρονομικά ρέπει στην «ανομία, [την] αναρχία και [το] χάος» [6/2/13], και την αδυναμία του κράτους να τον διαχειριστεί. Εξού και η διάχυτη απόγνωσή της: «Η ελληνική αστυνομία δείχνει να μην ξέρει πώς να διαχειρίζεται πλήθη...[ω]ς εκ τούτου, είναι επιρρεπής είτε σε άτακτη υποχώρηση μπροστά στον εξαγριωμένο όχλο -πράγμα που δημιουργεί αρνητικό προηγούμενο, ηττοπάθεια και αίσθημα χάους- είτε σε πράξεις ανώφελης και τυφλής βίας. (...) Όμως το πρόβλημα στην ελληνική πραγματικότητα δεν είναι η αστυνομία, που ενοχοποιείται για όλα τα έκτροπα (...) Το πρόβλημα είμαστε εμείς οι πολίτες

Law and Order και free δημοσιογραφίζουσες CSI Athens (Voice) και «ενσωματωμένες» δημοσιογραφίζουσες

που δεν έχουμε ξεπεράσει την εφηβική περιφρόνηση της εξουσίας»[ 6/7/11]. Η ψυχολογίζουσα προσέγγιση του ελληνικού λαού, φορτωμένη με πατροπαράδοτα κλισέ που αιτιολογούσαν στα μαθητικά μας χρόνια «την κακοδαιμονία της φυλής», σφραγίζει εξοργιστικά έναν λόγο που διαπλέκεται με την εξίσου φτηνή μεταφυσική του τύπου «εμείς είμαστε το σκοτεινό σχέδιο» πίσω από τα έκτροπα-βανδαλισμούς των τελευταίων 30 χρόνων (!). Oι βάνδαλοι είναι πάντα η άκρα Αριστερά, οι αναρχικοί «the horror, the horror...» [η ελληνική γλώσσα είναι τόσο φτωχή άλλωστε], οι εξαθλιωμένοι μετανάστες και το λουμπεναριό. Όσο για τις αστυνομικές δυνάμεις είτε «εξάπτονται επίτηδες» από τον όχλο [15/2/2012] είτε μέρος τους «φαίνεται κουρασμένο», διαισθανόμενο το μίσος που προκαλεί [6/7/11]. Και στις δυο περιπτώσεις, η αστυνομία εξωθείται από το υπανάπτυκτο πλήθος στη βία, όλα αυτά σε αρθρίδια αφιερωμένα εξαιρετικά στον στρατηγόάνεμο Πολύδωρα. Αποφεύγω τον πειρασμό να ασχοληθώ με «τον καθημερινό φανατισμό που διατυπώνεται με ένα είδος γλωσσικού φασισμού», αντιγράφοντας τα όσα καταλογίζει η Σ.Τ. στο χρονογράφο της Αυγής, που όμως επακριβώς χαρακτηρίζουν τη γραφή της ίδια. Επισημαίνω κυρίως τις «εμμονικές»2 απόψεις της, με κυρίαρχη αυτήν περί «αστικού πολιτισμού» που η Αριστερά καταστρέφει με μανία, διότι δεν έχει αγωγή και είναι βάναυση εφόσον εμπνέεται ακόμα από τη σταλινική τρομοκρατία [9/4/12]. Ο Σώτιος πολιτισμός είναι ένα συνονθύλευμα των πλέον αντι-

δραστικών αξιών, όπως ο σεβασμός στην έννομη τάξη όσο φασιστίζουσα και αν είναι, η λατρεία της ατομικής ιδιοκτησίας και της φετιχοποιημένης αισθητικής, η προσωπική ευθύνη που καταλήγει στον απόλυτο μισανθρωπισμό κ.λπ. Χαρακτηριστικά, μιλώντας για γονείς οπαδούς της «αριστερο-αναρχικής» εκπαίδευσης η Σ.Τ. απορεί «πώς οι άνθρωποι που πιστεύουν σε αυτήν τη σαπίλα φέρνουν παιδιά στον κόσμο» [6/2/13], υπονοώντας ότι ύψιστη κοινωνική ευθύνη είναι να μην γεννάνε εφόσον είναι να φέρουν στον κόσμο τους μελλοντικούς τρομοκράτες. Παράλληλα όμως η ίδια αναγνωρίζει με θλίψη ότι αυτός ο περίφημος αστικός πολιτισμός δεν μπορεί να υπάρχει σε

μια χώρα σαν την Ελλάδα εφόσον δεν υπήρξε ποτέ εντόπια αστική τάξη, κατακεραυνώνοντας παρεμπιπτόντως και τον Λαπαβίτσα (!) για αντίθετο ισχυρισμό [16/5/2012]. Πώς αντιμετωπίζει αυτήν την αντίφαση; Απλώς το ιδεολόγημα περί πολιτισμού, αποτέλεσμα της επιδερμικής ενασχόλησής της με την τηλεοπτικού τύπου αμερικανική κουλτούρα, είναι ένα ξενόφερτο προϊόν της Εσπερίας που οι ιθαγενείς θα πρέπει να εισαγάγουν και δουλικά να εφαρμόσουν. Επειδή όμως οι Έλληνες αποδεικνύονται δύστροποι Βαλκάνιοι, δεν ακούν τη φωνή του ορθολογισμού, της αξιοπρέπειας και του σεβασμού στον νόμο και την τάξη, που είναι η φωνή της Σ.Τ., η αριστερή α-

ντικομμουνίστρια, παρά το υποκριτικό «εμείς», μας κουνά απειλητικά τη δημοσιογραφίζουσα πένα της ώστε να μη δείξουμε «έλλειψη μπέσας προς την Ε.Ε.», να τιμήσουμε το συμβόλαιά μας με την Εσπερία, να γίνουμε επιτέλους άνθρωποι. Αν δεν το κάνουμε, εκτός από το ότι θα πέσει λιμός, θα γίνουμε «κατά τα μαοϊκά πρότυπα» αγρότες και σκαφτιάδες, ενώ στο τέλος θα γίνει και εμφύλιος [16/5/2012]. Ας ησυχάσει η Σ. Τ., δεν θα προλάβουν να γίνουν όλα αυτά διότι εν τω μεταξύ η ελληνική αστυνομία, έχοντας μελετήσει εντατικά τα πονήματά της, θα έχει μάθει να διαχειρίζεται τους «κόκκινους φασίστες» [27/2/13]. Για τους μαύρους φασίστες κουβέντα, αυτοί μυστηριωδώς εξαφανίζονται, παρά τη θεωρία των δυο άκρων που με φανατισμό πρεσβεύει. Σε αντίθεση με τη Δεξιά «που εκσυγχρονίστηκε», τα δυο άκρα, και με αυτά εννοούμε την Αριστερά, υπακούουν στον νόμο της Σαρία. Ουφ, επιτέλους καταλάβαμε τι πρεσβεύει η γράφουσα, αλλά παρακαλούμε μην μας πουλά το προϊόν της για εναλλακτικό και φρέσκο γιατί «we won’t buy it». 1. Σημειώνω τα αρθρίδια μόνον με τις ημερομηνίες εμφάνισης τους στο «Athens Voice», παρ’ όλο που οι τίτλοι είναι εξαιρετικά διαφωτιστικοί ως προς την πολιτική ένταξη της γράφουσας: π.χ. «Ελλάς, Ελλήνων, χριστιανοκομμουνιστών», «Διαχείριση πλήθους, αστυνομία, όχλος» κ.λπ. 2. Έψαξα στο λεξικό τη λέξη, δεν την είδα, αλλά βρήκα μια ευφάνταστη περιγραφή του Ντένβερ του Κολοράντο ως «μεγαλούπολη βλαχαδερό», στο Metropolis: Κάθε μεγαλούπολη δεν είναι η μητρόπολη [19/3/13], αρθρίδιο που ελπίζω να μη διέλαθε της προσοχής των πολεοδόμων και άλλων ειδικών.

* Η Σίσσυ Βελισσαρίου είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

62 Οργισμένοι από την απόφαση Σαμαρά να αποπέμψει τον διοικητή του ΟΑΕΔ δηλώνουν Βενιζέλος και Κουβέλης. Και λοιπόν;

ΡΗΣΕΙΣ&

Ερώτημα δεκάδων αναγνωστών μας προς τον νεκροκαύτη Θ. Πάγκαλο: Η καύση νεκρού πηγαίνει με το κομμάτι ή με το κιλό;

ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΡΙΤΣΕΩΣ & ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΣΕΚΕΡΕΩΣ

Λας Βέγγος Τεράστια επιτυχία της κυβέρνησης η αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ. Δεν ξεφορτώνεσαι έτσι εύκολα την πιο κερδοφόρα δημόσια επιχείρηση. Και μάλιστα με αντίτιμο. Συμβολικό έστω. Εντάξει, χρειάστηκε να δώσουμε και τα λαχεία δωρεάν, αλλά τι, λαχειοπώλης θα γίνει το κράτος; Κανονικά δεν έπρεπε να του πάρουμε λεφτά, έχει και δικηγόρο τον σύμβουλο του πρωθυπουργού, ντροπή είναι. Όχι ότι τον χρειάζεται δηλαδή. Μόνο για κανένα πλημμέλημα της πλάκας, που λέει και ο Μάκης Βορίδης. Αν έκανε λαθρεμπόριο καυσίμων, κάπου μπορεί να τον χρειαζόταν. Αλλά αυτό το πατάξαμε με την αύξηση του φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης. Αυτό τουλάχιστον επικαλέστηκε ο Στουρνάρας. Πληρώνουμε κάτι παραπάνω, καίμε και φορμάικες, αλλά τουλάχιστον δεν έχουμε ανομία. Να φανταστείτε, οι μισοί από τους άστεγους που βλέπετε στον δρόμο φαλιρισμένοι λαθρέμποροι καυσίμων είναι. Κρίμα που παραχωρήθηκε ο ΟΠΑΠ. Θέλαμε να δούμε πώς είναι ο εργατικός έλεγχος που θέλει να του επιβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ. Κανονικά στα συσσίτια μόνο για Έλληνες θα έπρεπε να διανέμονται μόνο ελληνικά προϊόντα. Βωξίτης για παράδειγμα. ή εμπορική ναυτιλία. ή αφίξεις τουριστών. Τσολιαδάκια όχι, γιατί είναι κινέζικα. Η διανομή μόνο για Έλληνες λειτουργεί ως εξής: Πηγαίνεις με την ταυτότητά σου και σου χτυπάνε ένα τατουάζ με τον Χίτλερ.

Ή, αν προτιμάς, διάφορα Στουρμαμπτάιλουνγκ Βριγκαντενφούχνερ με ωραία γοτθικά γράμματα. Μετά δείχνεις το τατουάζ και παίρνεις ένα κιλό πατάτες. Και κατόπιν βαράς και έναν αρχαιοελληνικό χαιρετισμό κλίνοντας το Χάιλ Χίτλερ στη μέση και την παθητική φωνή. Δημοκρατία είναι όταν ο Καιάδας οπλοφορεί νομίμως και έχει και ασυλία. Αν σας χτυπήσει και 6 η ώρα το πρωί το κουδούνι, μην γκρινιάξετε που δεν είναι ο γαλατάς. Το γεγονός ότι στο ΠΑΣΟΚ ομολογούν ανοιχτά ότι κρατάνε τα βιβλία τους σε λαδόκολλες και πίσω από τον Άσσο Κασετίνα δεν είδαμε να το σχολιάζει κανείς. Ειδικά οι τραπεζίτες, που τους δώσανε και 120 εκατομμύρια ευρώ δάνεια. Εδώ για ψυγείο των 200 ευρώ πας και για να σου κάνουν άτοκες δόσεις σου ζητάνε φορολογική δήλωση, διεύθυνση εργασίας και εξέταση ούρων. Εντάξει, αλλά εσύ δεν είσαι κόμμα του 38%. Ούτε το ΠΑΣΟΚ είναι, αλλά αυτή την επιχορήγηση παίρνει. Επίσης, αφού είναι τόσο χύμα τα λογιστικά τους, πώς είναι τόσο σίγουροι ότι δεν τα πήρανε από τη Siemens; Για τους σοβαρούς αναλυτές, πάντως, πίσω από τη σφοδρή σύγκρουση Βενιζέλου - Παπανδρέου κρύβονται οι δύο τάσεις της σύγχρονης ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Η χρηματοπιστωτική και η εργοδοτική. Όπου υπάρχουν ραγδαίες ανακατατάξεις εν όψει της προσχώρησης Κουβέλη. Σοβαρά τώρα, παίζει να γίνουν υπουργοί ο Χατζησωκράτης και ο Ψαριανός; Ψάχνουμε στην Αποκάλυψη και δεν λέει κάτι σχετικό. Καλό Πάσχα και να προσέχετε.

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

Έφυγε ο Ειρηναίος Απεβίωσε τη Μ. Τρίτη πλήρης ημερών ο Μητροπολίτης πρώην Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίος σε ηλικία 102 ετών. Ο κατά κόσμον Μιχαήλ Γαλανάκης υπήρξε πρότυπο ιεράρχη με έντονη κοινωνική δράση, αλλά και δημοκρατική συνείδηση, με αποκορύφωμα την αντίσταση στη ναζιστική Κατοχή, όταν γλίτωσε τελευταία στιγμή την εκτέλεση, και στη χούντα. Εκπαιδευτικός και θεολόγος πριν γίνει ιερέας ο Ειρηναίος πρωταγωνίστησε στα εγχειρήματα των εταιρειών λαϊκής βάσης στην Κρήτη, μεταξύ των οποίων και της ναυτιλιακής εταιρείας ΑΝΕΚ, δείχνοντας ότι είχε πλήρη συνείδηση του τί μπορεί να ση-

Άκρα του τάφου σιωπή! Την προηγούμενη Κυριακή αποκαλύψαμε ότι η Αθήνα και η Λευκωσία δεν υπέγραψαν το αίτημα της «υπουργού» Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κάθριν Άστον να τεθεί ειδική σήμανση στα ισραηλινά προϊόντα που προέρχονται από οικισμούς εποίκων στα Κατεχόμενα. Δεκατέσσερις υπουργοί Εξωτερικών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέγραψαν αντίθετα με τους ομολόγους τους στην Ελλάδα και την Κύπρο. Εκφράζαμε την ευχή, στο διάστημα που μεσολάβησε από την ημέρα που είχαμε στα χέρια μας το έγγραφο με τις υπογραφές μέχρι τη δημοσίευση στην «Αυγή», να έχουν υπογράψει τελικά Αθήνα και Λευκωσία. Πλην ματαίως. Άκρα του τάφου σιωπή! Ελλάδα και Κύπρος φαίνεται πως θέτουν σε προτεραιότητα τα στενά συμφέροντα της συνεργασίας με το Ισραήλ στο επίμαχο θέμα των υδρογονανθράκων, υποβαθμίζοντας ένα θέμα αρχής, όπως τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, που δικαίως συγκινεί πολύ τους Έλληνες αλλά και τους άλλους Ευρωπαίους πολίτες. Σ.Κ.

μαίνει κοινωνική δράση για το ποίμνιό του. Από την Κρήτη έλειψε μόνο για εννιά χρόνια (1972-1981), καθώς του ανατέθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο η σημαντική αποστολή της αναδιοργάνωσης της Μητρόπολης Γερμανίας σε μια κρίσιμη χρονική περίοδο με την αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος προς την Δ. Γερμανία, έργο που πέτυχε σε μεγάλο βαθμό αυξάνοντας την επιρροή της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μάλιστα δεν ξέχασε ούτε στη Γερμανία την κοινωνική του συνείδηση, καθώς και εκεί συνέβαλε στη δημιουργία εταιρειών λαϊκής βάσης. Κ.Π.

Ο ΓΑΠ, ο Βενιζέλος και ο κανόνας... Είμαι πολύ περίεργος για τις εξελίξεις και τις συνέπειες που θα έχει στο ΠΑΣΟΚ η σύγκρουση Βενιζέλου - Παπανδρέου. Ο πολιτικός κανόνας που ισχύει σε αρχηγικά κόμματα, θέλει τον αρχηγό να είναι σε θέση να εκβιάσει τους από κάτω, αλλά κανείς από κάτω, όσο ψηλά και αν βρίσκεται, να μην μπορεί να εκβιάσει τον αρχηγό. Ο Βενιζέλος με τις κινήσεις του έδειξε να αισθάνεται ασφαλής. Όμως δεν αρκούν οι διαβεβαιώσεις των εγχώριων διαπλεκόμενων συμφερόντων πως θα τον προστατεύσουν. Οι κάτοχοι των στοιχείων προς εκβιασμό δεν κατοικούν μόνο στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια, αναμένουμε τα επόμενα βήματα των Παπανδρέου (όπως λέει και η Μαργαρίτα) αν και εφόσον ο Βενιζέλος δεν συμβιβαστεί με μια τιμητική ισοπαλία για το καλό του πράσινου... μίνι μάρκετ! Δ.Χ.

Η ΑΥΓΗ • M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

«Πρόσφατες εκτιμήσεις του Δικτύου Φορολογικής Δικαιοσύνης δείχνουν ότι οι καταθέσεις σε φορολογικούς παραδείσους είναι περίπου 21 τρισ. δολάρια! Αυτοί οι παράδεισοι εξυπηρετούν αμέτρητους σκοπούς, αλλά κανένας τους δεν είναι για το κοινωνικό καλό. Στηρίζουν τη μαζική φοροδιαφυγή και ένα παγκόσμιο σύστημα δωροδοκίας διεφθαρμένων αξιωματούχων». Jeﬀrey Sachs (Financial Times)

Η μικρή «επανάσταση» της ΕΚΤ Η απόφαση της ΕΚΤ να μειώσει στο 0,50% το βασικό επιτόκιο ασφαλώς είναι καλοδεχούμενη όχι μόνο γιατί θα ανακουφίσει λίγο τους δανειολήπτες και τις τράπεζες αλλά -κυρίως- γιατί δείχνει ότι, παρά τις γερμανικές ενστάσεις για τη μείωση των επιτοκίων και την αύξηση της ρευστότητας, κάτι αρχίζουν να αντιλαμβάνονται -κατόπιν εορτής- τα golden boys της Φρανκφούρτης. Από τη στιγμή που το Βερολίνο δεν επιτρέπει την έκδοση ευρωομολόγων, που θα έριχνε τα επιτόκια δανεισμού των χωρών της Ευρωζώνης, η μείωση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ και η παροχή ρευστότητας μπορεί να αποτελέσει ύστατη γραμμή άμυνας και να χαλιναγωγήσει τις αδηφάγες αγορές για να μην πέσει η «Γραμμή Μαζινό» και καταρρεύσει το ευρώ. Για την ιστορία, όταν ξέσπασε η κρίση το 2008, η ΕΚΤ υπό τον Τρισέ, όχι μόνο αρνιόταν πεισματικά να μειώσει το βασικό επιτόκιο αλλά αντιθέτως το είχε εκτοξεύσει πάνω από 4% προκειμένου, όπως έλεγαν τα στελέχη της, να μην αυξηθεί ο πληθωρισμός! Η γνωστή εμμονή των μονεταριστών με την ποσοτική θεωρία του χρήμα-

τος τους έκανε να φοβούνται ότι, παρά την κρίση, η διοχέτευση φθηνότερου χρήματος στην αγορά θα αύξανε τον πληθωρισμό. Έτσι αντί να ρίχνουν νερό στη φωτιά την τροφοδοτούσαν με εύφλεκτη ύλη. Σήμερα, για παράδειγμα, που η ΕΚΤ έχει φτάσει τη ρευστότητα κοντά στο ένα τρισ. ευρώ (αλλιώς δεν σωζόταν η Ιταλία) και τα επιτόκια στο 0,50% ο πληθωρισμός όχι μόνο δεν έχει εκτοξευθεί αλλά είναι μόλις 1,2% προς απογοήτευση των νεοφιλελεύθερων, οι οποίοι όμως συνεχίζουν να ταλαιπωρούν τους λαούς με τις επικίνδυνες εμμονές τους. Όχι πως η ΕΚΤ κάνει καμιά πραγματική επανάσταση αλλά κάτι είναι κι αυτό με δεδομένο το φόβητρο του Βερολίνου. Αν όλα αυτά εντάσσονταν σε μια συνολική πολιτική απομείωσης τους χρέους και περιορισμού του επιτοκίου δανεισμού των χωρών της Ευρωζώνης τα πράγματα θα άλλαζαν σημαντικά και οι λεγόμενες αγορές θα γίνονταν αρνάκια. Όμως η Μέρκελ και ο Σόιμπλε επιμένουν στην τιμωρητική πολιτική της σκληρής λιτότητας, που αποτελεί τορπίλη για το ευρώ και συνθλίβει τους εργαζόμενους. ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ

Clopy paste Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Ν. Δένδιας «διαφήμισε» προ ημερών τον... βαρύ θεωρητικό οπλισμό του, που είχε την ευκαιρία να επιδείξει κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ, όταν μίλησε στο John Jay College of Criminal Justice του City University of New York. Ο ίδιος δήλωσε στο ΑΠΕ ότι... «είχε την ευκαιρία να αναπτύξει ένα θέμα που έχει να κάνει με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εφαρμογή του νόμου κ.λπ.». Μόνο που αποδείχθηκε στη συνέχεια ότι μεγάλο μέρος της ομιλίας Δένδια ήταν... αντιγραφή των αντίστοιχων λημμάτων της αγγλικής Wikipedia και, μάλιστα, λέξη προς λέξη!

Ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΑΚΕΛ και η Ευρωζώνη Η απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ κάνει λόγο για την ανάγκη έναρξης «ενός γόνιμου πολιτικού και κοινωνικού διαλόγου» στην Κύπρο, όπου η επιλογή της εξόδου από την Ευρωζώνη «θα μπορούσε να ήταν μια σοβαρή εναλλακτική επιλογή υπό τις παρούσες περιστάσεις», τονίζουν κύκλοι της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, απαντώντας στον τρόπο με τον οποίο αναπαράγουν οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις της χώρας την απόφαση του κυπριακού κόμματος. Την ίδια στιγμή, επισημαίνεται ότι υπάρχουν πτυχές των πολιτικών επιλογών του ΑΚΕΛ, ως κυβερνητικού κόμματος, με τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ δεν ταυτίζεται. Ηγετικά στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχουν διαφορετική εκτίμηση από αυτήν της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ ότι η άρνηση της παρούσας δανειακής

σύμβασης για την Κύπρο και του καταστροφικού Μνημονίου που την συνοδεύει «ισοδυναμεί, το πιθανότερο, με έξοδο από την ΟΝΕ». Η ακύρωση των καταστροφικών Μνημονίων λιτότητας και η επαναδιαπραγμάτευση της δανεικής σύμβασης της Ελλάδας, τονίζουν, είναι μια υπαρκτή και ρεαλιστική δυνατότητα εντός της Ευρωζώνης. Από την πλευρά της μειοψηφίας, στελέχη της Αριστερής Πλατφόρμας υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό τη συγκεκριμένη απόφαση του ΑΚΕΛ, καθώς είδαν τη θέση τους για έξοδο από τον Ευρωζώνη να ενισχύεται. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα της Κύπρου αναμένεται να απασχολήσει έντονα τις διαδικασίες του Ιδρυτικού Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ τον ερχόμενο Ιούλιο. Χ.Σ.

Η πολιτική έχει σημασία, όχι το νόμισμα «Ο εργαζόμενος, και όχι το νόμισμα, είναι αυτό που παράγει τα αγαθά - και δεν μπορώ να καταλάβω πώς δεν το κατανοούν αυτοί με τα διπλώματα οικονομίας», αναρωτήθηκε χαρακτηριστικά ο Μανώλης Γλέζος σε πρόσφατη συνέντευξη που παραχώρησε στον ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο». Ο βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ συνέχισε τον συλλογισμό του για το επίμαχο θέμα υπογραμμίζοντας: «Με συμφέρει ή όχι η δραχμή; Υπάρχει περίπτωση διολίσθησης και περίπτωση υπερ-πληθωρισμού; Μήπως το ευρώ μάς συγκρατεί;». Η λύση δεν είναι το νόμισμα, συνέχισε, αλλά «το πώς θα δώσουμε τη δυνατότητα να πιάσουν όλοι γρήγορα δουλειά», αποδίδοντας εξάλλου τη στασιμότητα του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις στο γεγονός ότι «έχουμε κολλήσει στο ‘ευρώ ή δραχμή’». ΧΡ.Σ.

Ο άνεργος κύριος Ήσυχος βρήκε μια μεγάλη Παρασκευή, που το πάρκο ήταν έρημο, ένα δερμάτινο χαρτοφύλακα ξεχασμένο στο παγκάκι όπου συνήθιζε να κάθεται και να φιλοσοφεί. Τον πήρε στα χέρια του, τον περιεργάστηκε, είδε ότι δεν ήταν κλειδωμένος και ύστερα τον άφησε δίπλα του και παραδόθηκε σε σκέψεις. Αν έχει μέσα λεφτά, σκέφτηκε, έστω και λίγα, ίσως μπορέσω να πάρω παπούτσια στα παιδιά, που γυρίζουν σχεδόν ξυπόλητα. Επίσης θα πάρω ένα αρνί για το Πάσχα, ένα καλό φουστάνι για τη γυναίκα μου κι ένα παντελόνι για μένα. Θα μπορέσουμε να επισκευάσουμε και το πλυντήριο ρούχων που είναι τόσο καιρό χαλασμένο. Αν είναι όμως περισσότερα, ίσως φτάσουν για να ξεκινήσω μια δική μου δουλίτσα, ένα μικρό κατάστημα ας πούμε με ψιλικά, τσιγάρα και εφημερίδες στη γειτονιά, στο οποίο θα μπορούμε να απασχολούμαστε με τη γυναίκα

ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΑΚΗ

ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΡΤΕΡΟΥ

Ιδέες και αργύρια, μια πασχαλινή ιστορία μου. Έτσι θα βγάζουμε ένα μεροκάματο, ενώ θα εξυπηρετούμε και τους γείτονες. Αφού όμως οραματίστηκε όλα αυτά και κυρίως το μαγαζάκι, του μπήκε αμέσως η σκέψη τι θα κάνει όταν οι γείτονες και οι γνωστοί, φτωχοί και άνεργοι οι περισσότεροι λόγω της

κρίσης, αρχίσουν να του ζητούν με πίστωση γάλα για τα παιδιά ή τσιγάρα για τους ίδιους. Θα τους πω βέβαια ότι δεν μπορώ να δίνω τίποτε με πίστωση, αποφάσισε, γιατί κι εγώ είμαι φτωχός και αν κάνω τέτοιο πράγμα σε λίγο δεν θα υπάρχει όχι μαγαζί, αλλά ούτε και γά-

λα για τα δικά μου παιδιά. Θα είμαι ανυποχώρητος και σκληρός, έστω κι αν έτσι με κατηγορήσουν ότι για ένα μαγαζάκι ξέχασα τις ιδέες μου -έκανε την καρδιά του πέτρα. Πράγμα που κράτησε όμως ευτυχώς μόνο δυο λεπτά, γιατί τότε εμφανίστηκε λαχανιασμένος ο άντρας που είχε ξεχάσει στο παγκάκι τον χαρτοφύλακα και τον έβγαλε από τις σκέψεις του. «Ευτυχώς, γιατί μ’ αυτά βγάζω το ψωμάκι μου», είπε ανακουφισμένος, ανοίγοντας το χαρτοφύλακα. Έτσι ο τελευταίος διαπίστωσε ότι ξέχασε τις ιδέες του κι έγινε σκληρός με τους γείτονες και τους φίλους του για μερικά βιβλία θρησκευτικού περιεχομένου, που προφανώς ο άλλος πουλούσε με δόσεις. Πάνω - πάνω μάλιστα ξεχώρισε ένα με τίτλο «Ιούδας ο Ισκαριώτης», που τον έκανε να επανέλθει τρέχοντας από τα αργύρια στις ιδέες του...

Η ΑΥΓΗ

Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a

M. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΜΑΪΟΥ 2013

ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ

Το ήθος της κριτικής

Του ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Ο Χριστός ξεσταυρώνεται κάθε χρόνο ΑΥΤΟ ΠΟΥ κάνει τον χριστιανισμό την πιο ριζοσπαστική, ίσως, θρησκεία είναι το ότι ο θεός του δεν ήλθε επί της Γης εν δόξη, δεν κάθησε σε θρόνο και δεν έζησε σαν άρχοντας. Ο Χριστός ήταν ένας άνθρωπος μεταξύ ανθρώπων, ένας φτωχός μεταξύ φτωχών. Και επειδή μιλάει και διδάσκει μια γλώσσα διαφορετική από τις προηγούμενες -»και οι έσχατοι έσονται πρώτοι», «ο έχων δύο χιτώνας δίνει τον ένα»-, θα αναγνωριστεί ως Μεσσίας από το πλήθος, αλλά θα βιώσει και την ανθρώπινη αδυναμία. Θα γνωρίσει με τη σάρκα του και την ψυχή του τη μοναξιά, την προδοσία, τη χλεύη, τον θάνατο. Θα τα γνωρίσει όχι ως θεός, αλλά ως άνθρωπος, θα λυγίσει στον πόνο και θα ικετεύσει να μην τα υποστεί: Απελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο. H πορεία του προς τον Γολγοθά είναι η πορεία ενός θνητού που πονάει για τον εαυτό του και για τους άλλους θνητούς. Ενός θνητού που φοβάται τον θάνατο, αλλά θα πεθάνει για χάρη τού πλησίον του. Με αυτόν τον θεάνθρωπο, που είναι πολύ ανθρώπινος, η Εκκλησία δεν μπορεί να συμβιώσει. Ιδίως από τότε που έγινε μία ακόμη κοσμική εξουσία.

Και αν στις αρχές της υπήρξαν στους κόλπους της φωνές αμφισβήτησης και αντίστασης, αυτές έχουν τελειώσει από καιρό. Ιδίως σήμερα, που κηρύττει την ταπεινότητα και ζει στη χλιδή. Σήμερα που οι πρίγκιπες της Εκκλησίας, μέσα στον οίκο του Χριστού, που γεννήθηκε σε στάβλο και πέθανε στον σταυρό ανάμεσα σε δύο ληστές, στροβιλίζονται σε έναν ανίερο χορό με τους σύγχρονους τελώνες και φαρισαίους. Σε εμπόριο θαυμάτων και ελπίδων στη Γη και στον Ουρανό. Είναι αυτή η απροκάλυπτη επίδειξη

Με αυτόν τον θεάνθρωπο, που είναι πολύ ανθρώπινος, η Εκκλησία δεν μπορεί να συμβιώσει. Ιδίως από τότε που έγινε μία ακόμη κοσμική εξουσία

πλούτου και εξουσίας που σκανδαλίζει τους πιστούς και προσβάλλει όσους δεν είναι χριστιανοί, αλλά θεωρούν τον χριστιανισμό ένα από τα μεγάλα γεγονότα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Είναι η χρήση του χριστιανισμού από την Εκκλησία και από την εξουσία που προβληματίζει πιστούς και απίστους. Ενας χριστιανισμός πολύ διαφορετικός από εκείνον του Ιησού. Οι Εκκλησίες, όλες οι χριστιανικές Εκκλησίες της Γης, ορθόδοξοι, καθολικοί, προτεστάντες, έχουν συμμαχήσει με τους πλούσιους (ανθρώπους, εταιρείες, κράτη) ψάλλοντας το «Μακάριοι οι πτωχοί, ότι αυτών εστί η βασιλεία των ουρανών» για να στηρίξουν τα «βασίλεια επί της Γης». Ο Εβραίος από τη Ναζαρέτ, γιος ταπεινού ξυλουργού, πεπεισμένος ότι ήταν ο υιός του Θεού, δέχθηκε να μαστιγωθεί, να διασυρθεί και να πεθάνει με αβάσταχτο πόνο για να σώσει τον κόσμο. Οι άγιοι ιεράρχες μας, εκπρόσωποί του κατά δήλωσή τους, πλαστογραφούν τη διαθήκη του, αφήνοντάς τον κάθε χρόνο να βαδίζει μόνος την οδό του μαρτυρίου προσπαθώντας να σώσει ξανά και ξανά τον κόσμο. Συνωμοτώντας με τους εχθρούς του για να τον εμποδίσουν να αναστηθεί αληθινά.

ΑΦΟΡΜΗ για το σημερινό κείμενο είναι η συνέντευξη του πεζογράφου Βαγγέλη Ραπτόπουλου στην προηγούμενη»Αυγή» της Κυριακής. Αλλά, επίσης, διάφορα κείμενα που βρίσκω τον τελευταίο καιρό σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα, όπου εξαπολύονται επιθέσεις στις «καθεστωτικές» συνενοχές της λογοτεχνίας. Τόσο στις απαντήσεις του Ραπτόπουλου όσο και σε αναλυτικά άρθρα όπως αυτό της Έφης Γιαννοπούλου και του Θεόφιλου Τραμπούλη για τους «συγγραφείς ως οργανικούς διανοούμενους» (στο περιοδικό Unfollow), στο στόχαστρο μπαίνουν η ιδεολογία και οι πρακτικές Ελλήνων λογοτεχνών και καλλιτεχνών τις τελευταίες δεκαετίες. Το βασικό σχήμα αυτής της κριτικής είναι ότι η αστική ηθογραφία των καιρών της ευημερίας και του εκσυγχρονισμού επανεμφανίζεται τα τελευταία χρόνια ως ρηχή ηθικολογία. Οι τόποι της παλιότερης ιδεολογίας ήταν ο μεσοαστικός ατομικισμός, η υπερεκτίμηση του ιδιωτικού χώρου και η απώθηση των συλλογικών προβλημάτων. Το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης κλόνισε αυτές τις σταθερές. Το lifestyle παρακμάζει και ο μεσοαστικός «ηδονισμός» έχασε το έδαφος κάτω από τα πόδια του. Στο κενό όμως που δημιουργήθηκε ανάμεσα στις δυο εποχές αναδύθηκε μια νεοσυντηρητική ηθικολογία, η οποία, όπως λένε οι επικριτές, συμμαχεί «αντικειμενικά» με τη λογική των Μνημονίων. Ο Ραπτόπουλος μιλά μάλιστα για νεοφιλελευθερισμό στη λογοτεχνία. Αποσαφηνίζω τη θέση μου: πολλές από τις τοποθετήσεις αυτής της κριτικής είναι ευθύβολες, ενώ τα τελευταία χρόνια υπήρξαν κάμποσες αφορμές για να τεθεί το ερώτημα της σχέσης των συγγραφέων με την πολιτική. Η συγκυρία της κρίσης δεν μπορεί να αφήσει άθικτο το ιερό του λογοτεχνικού πεδίου. Και επιπλέον η δημόσια στάση λογοτεχνών και καλλιτεχνών είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο για την κοινωνική κριτική, αλλά και την πολιτική σκέψη. Φοβάμαι όμως ότι εδώ και καιρό κυοφορείται ένας αδιάλλακτος δογματικός τόνος στην κριτική. Οι υποδείξεις για «κοινωνική στροφή» στη θεματολογία της πεζογραφίας ή για μια τέχνη των αντιστάσεων εκτρέπονται σε έναν, ριζοσπαστικών προθέσεων, αυταρχικό διδακτισμό. Η λογοτεχνία καλείται να γίνει «αντικαθεστωτική», αλλιώς θα κατηγορηθεί για κομφορμισμό και πνεύμα κοινωνικής λιποταξίας. Για άλλη μια φορά, αξιολογείται ο βαθμός και η ποιότητα της πολιτικής στάσης λογοτεχνών ή καλλιτεχνών. Όχι μόνο στη λογοτεχνία, αλλά και στη μουσική, όπου πολλοί ζητούν επιτακτικά την αναβίωση του «τραγουδιού διαμαρτυρίας».Αν πάμε πίσω στον χρόνο, σε κάθε μεγάλη κοινωνικοοικονομική κρίση παίχτηκε ένα ανάλογο δράμα. Στην Αμερική του ‘30, οι οπαδοί της τότε κοινωνικής ή προλεταριακής λογοτεχνίας κατηγορούσαν τη γενιά του ‘20 (τον Φιτζέραλντ λχ.) ως ανεύθυνους εστέτ και παρακμιακούς απολογητές του αστισμού. Και στη μεταπολεμική ελληνική Αριστερά, η γραφίδα ενός Αυγέρη ή ενός Μ.Μ. Παπαϊωάννου έστηνε στα πέντε βήματα τον «μικροαστικό υποκειμενισμό» των εκάστοτε αιρετικών. Δεν μπορώ εδώ παρά να θυμηθώ ως αντιπαράδειγμα τη διαφορετική στάση ενός κατεξοχήν πολιτικού συγγραφέα, του Τζορτζ Όργουελ. Ένα από τα ωραιότερα δοκίμιά του γράφτηκε με αφορμή τον Χένρυ Μίλλερ, ο οποίος βεβαίως «αντιπροσώπευε» τον συγγραφέα με λειψή κοινωνική συνείδηση και μειωμένη πολιτική αίσθηση. Το δοκίμιο του Όργουελ «Μέσα στην κοιλιά της φάλαινας» υπάρχει μεταφρασμένο στα ελληνικά με την φροντίδα του πάντα πρωτοπόρου στις επιλογές του Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου ήδη από τις αρχές του ‘80. Η κριτική «ωμότητα» λοιπόν (όπως την αποκαλούσε ο ίδιος) του Βρετανού συγγραφέα συνυπάρχει εδώ με μια συγκινητική γενναιοδωρία απέναντι στον τόσο διαφορετικό Αμερικανό ομότεχνό του. Ο Όργουελ στοχάζεται κριτικά και χωρίς φιλοφρονήσεις την παρουσία του Μίλλερ χωρίς να στήνει στο εδώλιο του πολιτικού Λόγου την ελαφρότητα και τον κυνισμό του συγγραφέα των Τροπικών. Πιστεύω ότι και σήμερα μπορούμε να εμπνευστούμε από τη γενναιόδωρη ποιότητα αυτής της στάσης. Το βαθύτερο νόημα αυτής της στάσης είναι εξάλλου η αγάπη για τη λογοτεχνία, ακόμα και γι’ αυτή που της προσάπτουν ότι «δεν στέκεται στο ύψος των περιστάσεων».

Ευτυχώς που υπάρχουν οι εσωτερικές αντιφάσεις και μαθαίνουμε τις οικονομικές «ασωτίες» του ΠΑΣΟΚ, με χτυπήματα κάτω από την μέση και υποβολιμαία δημοσιεύματα ακόμη κι από ευεργετηθέντες από τον πρώην αρχηγό. Έτσι γίνεται όμως όταν φεύγει ο «εχθρός»: πολλοί το παίζουν γενναίοι... ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ