11779

18/8

ΓΗΣ ΑΥΙΑΚΗ Η ΤΗΣ ΚΥΡ

ΣΤΟΥ 2013 29 18 ΑΥΓΟΥ TEYXOΣ

EΛΛ ΗΝΙ

ΟΣΗ ΚΗ ΕΚΔ

) MIA OIKONO

(

» =:?CE?07E9.

«E;D:@A8C=/9 B*BDEC / <?E=DC=-9 E:D/ B<E5>+ BC ;D>@ @EC@A*@ 8B [4] , :<4?0 E@ > 4<A > 2B2A@69 E:D6, @B'E?D/D,9 ,;> D,@ 9 EC,+B7 DA 07E9 «8B &E?C4 2CE @E B<C&B& ;> =4<ACE9 D4;>9 B+@C=/ 60C ;D>@ <B?7<D >9 D>9 =:?CE? =E54 ;D> ;>B?2E;7E9 D>9 4;=>; 9 BC E?=BD4 DEC > B<7=5> =:?CE?07E9 B7@EC ;*8C3-E E:D/ D>9 C;6D>DE D>9 :?,<A: DEC?C4!

A*DB E<ECDB7 *BDEC 3C6DC > D4;> C E<6 D>@ E?0/ E<6 D>@ =:=EC 3CA0BDB =E?3C4» =4DC 7E ;DA C3CE7DB?A <5E7;CA 7E E;%:6DC 3C-<BDE =:?CE?07E9, =B%E5E7A: ?E, $B?8E@ :<AD7+BDEC ;/8B?E =4D, 5A2C=/ DA: 5C;DC=-9 A@D6D>DB9. / E@A8B?C@/ $B?8E@ EDC=/9 @,;>9. &?7;=BDEC %:D> 8B D> D>@ 3B@ '-?BC <)9 - 8B D> ;C,<>?

-9 =E<CDE D,@ 5E)@, C;0*A9 E<6 <E =/9 A8C;8 D>9 D>@ =:?CE?07E, DA9 E:86@A B' E:D)@ : «C;6DC8A: BDE7* E<6 DC9 C3C,DC= :<4?0BC B<73BC'> @ <6ic Lordon E<6 D>@ 73CE =EC B'ECD7E9 DA: 2B2A@6 <B7;BC 4DA58A DE ?CE?07E B@69 5C;DC=) <E> C =DC4 DA: Frédér E, C;&/D> =E<CDE

%)@BDE C;DB7 E@E8% E5/+BC E+B7 @E @ 2B?8E@C=)@ 0/, B7@EC . D;C, 3CE8A? EDC=6D>DE. BC 6DC > =7@>;>* @E D> 3CE0BC? E?=BD6 =EC?6 <?A;< B78E;DB <CA 4'A@E D>9 $E557E9 <5B:?4 =4<AC, E:D6 @E ;>8E7@ B =*?CA =EC 2CE @E B+@C=A E =/ <?E28 6DE@ E@E?A:» D>9, B@> 0,?79 DA*, B3) D> +-5BC /, / B:?,< : B:?*DB?A: CE <E7!BC 0/ 5,@, E554 D>@ B<C=B78 D>9 6DC 3B@ ?A*;E +5C&B? DEC C3CE7DB?> <?A;A 07E», 2CED7 E:D6 > E=?7&B B7 8-?A9 =4<ACA ;D> DA@ BE:D6 ;DA ;>8B7A E:D/ E<ADB5 B=37=E;> -@E ;D6;A, 0?BC4!B «2B?8E@C=/ =:?CE? B<C&B&EC4@, 3B@ E<AE=?C&B79 -=EC D>9 ;::.

6DC 3B@ +-5BC D6 ;D> DE <E?E< . ?65A;0B37A $B?8E@7E =E<CE;DB E<6 =E+BE:

-9 ;DC=6 %B?68 E9 9 E:D6 D7<ADE B'>=E+A?C

EDC=/ =EC E<6 DC9 C3C,DC= 7E, ,9 ;D6;A, <B?ECD-?, E@ DA 2B2A@6 @DE28EDC=6D>D

>0E@C;8A* 9 6DC, <-?E E=68> =C 07E B7@EC @A8C;86 <A: D>@ > $B?8E@

>;/ DA: 0?/!BC :?,<E =A* EDC=)@ :=5B7BC DA 2B2A@6 DB9, =EC > 73CE C=/ =:?CE? , > =EDE@6 =EC @E >?C;DC= E884D,@ 'BC 2B?8E@ )@BDEC

7E»; A8C;8 0E?E=D A@D6D> D>@ <?A2?

E@E3B7 ?A D,@ ?C;DC=)@ BC?B7 @E DE5C;DC=-9 +:87E @E *8B «> $B?8E@ 4 > 2B?8E6 A C3CE7DB 554 8B

Η ΑΥΓΗ

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11779 • KΥΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 • TIMH: 3 €

LE

MONDE diplomatique

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΠΕΡΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ (ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ)

Θ. ΚΟΤΣΙΦΑΚΗΣ, Πρόεδρος της ΟΛΜΕ

Να συγκροτήσουμε μέτωπο υπεράσπισης της δημόσιας ΣΕΛ. 37 εκπαίδευσης ΓΡΑΦΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ Μ. Δρεττάκης: Μεγάλες διαφορές στη σχέση δημοσίου χρέους - ανάπτυξης στα 12 κράτη - μέλη της Ευρωζώνης ΣΕΛ. 54 Ν. Βούτσης: Κερδίζουν (;) μάχες, θα χάσουν άμεσα τον πόλεμο ΣΕΛ. 13 Γ. Μηλιός: Το non paper της Bundesbank και η στρατηγική της Αριστεράς ΣΕΛ. 9 Σπ. Λαπατσιώρας: Χρηματοδοτικό κενό και κοινωνικές ανάγκες ΣΕΛ. 9 Π. Τριγάζης: Ξυπόλητος στ’ αγκάθια o Aντ. Σαμαράς ΣΕΛ. 16

Αλ. Μητρόπουλος: Η απαξίωση της εργασίας

ΣΕΛ. 11

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Το φίμωμα των διανοουμένων ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Οι πανεπιστημιακοί τα τελευταία, μνημονιακά, χρόνια πέφτουν θύματα μιας σειράς διώξεων. Για να περιοριστούμε στη χρονιά που διανύουμε. Ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ Γιάννης Παντής διασύρθηκε και σύρθηκε στα δικαστήρια, γιατί δήθεν έκανε δώρο με έξοδα του Πανεπιστημίου ακριβό κινητό σε ηθοποιό. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΑΜΥΓΔΑΛΕΖΑ: Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας εξέγερσης

ΙΣΤΟΡΙΑ Τότε και τώρα: Η αργία της Κυριακής Η καθιέρωσή της το 1919 και ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε μικρούς και μεγάλους καταστηματάρχες

ΣΕΛ. 40-41

ΣΕΛ. 14-15

Φωτιά στη Μ. Ανατολή από την Αίγυπτο

Ξεπερνούν επισήμως τους 600 οι νεκροί και τους 4.000 οι τραυματίες από τις επιθέσεις του στρατού κατά διαδηλωτών Με τη σιωπηρή ανοχή της Δύσης αναβιώνει στρατιωτικό καθεστώς τύπου Μουμπάρακ Στη Βηρυττό 20 νεκροί και 400 τραυματίες από έκρηξη σε συνοικία - προπύργιο της Χεζμπολάχ ΣΥΡΙΖΑ: Παρασκευή της οργής χθες στην Αίγυπτο, όπου εκατοντάδες χιλιάδες μουσουλμάνοι μετέτρεψαν την καθιερωμένη Η κυβέρνηση Σαμαρά, προσευχή σε διαδηλώσεις κατά του στρατιωτικού καθεστώτος. Εικόνες εμφυλίου και χθες στο Κάιρο με τον άξονα ΗΠΑ - Ισραήλ, Συρία: Το εκρηκτικό πρόβλημα των προσφύγων μετατρέπει τη χώρα σε μέρος απειλή για την παγκόσμια σταθερότητα του Μεσανατολικού ΣΕΛ. 20 ΣΕΛ. 18

ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ

«Ώς εδώ! Δεν θα μας πάρουν και το σπίτι» • Τι κρύβεται πίσω από τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς • Οι τράπεζες είναι έτοιμες να ξεπουλήσουν τα «κόκκινα δάνεια» όσο - όσο σε ξένες εταιρείες ειδικού σκοπού • Άρθρο της Κερασίνας Ραυτοπούλου: «Κόκκινα δάνεια και πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας»

ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ

Ένα εισιτήριο αξίζει περισσότερο από μια ζωή! Εξοργιστική προσπάθεια κυβερνητικών παραγόντων και του μιντιακού κατεστημένου να ενοχοποιήσουν το θύμα και να προκαταλάβουν τη Δικαιοσύνη Με πορεία στο Περιστέρι ο τελευταίος αποχαιρετισμός στον 18χρονο ΣΕΛ. 17 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ: Η νεολαία στη «χωματερή»

ΣΕΛ. 2

ΣΕΛ. 6-7

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

2

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ

Η νεολαία στη «χωματερή» Οι μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων για τις συνθήκες θανάτου του 18χρονου στο τρόλεϊ στο Περιστέρι επιβάλλουν να ερευνηθεί η εκδοχή σύμφωνα με την οποία πρόκειται για ανθρωποκτονία από ενδεχόμενο δόλο. Σίγουρα ο ελεγκτής δεν ήθελε να σκοτώσει τον νέο. Μήπως όμως ελεγκτής και οδηγός ενήργησαν με τέτοιον τρόπο που μπορούσαν να προκαλέσουν το μοιραίο; Ποιος και γιατί άνοιξε την πόρτα με το όχημα εν κινήσει; Πώς βρέθηκε στο κενό ο 18χρονος, με τον ελεγκτή να τον κυνηγά; Δεν προδικάζουμε, αλλά διατυπώνουμε κι εμείς ερωτήματα. Η εισαγγελική αρχή έσπευσε να διοχετεύσει την πληροφορία (ΑΠΕ, Τετάρτη 14.8.2013) ότι η υπόθεση «δεν παρουσιάζει δικαστικό, αλλά κοινωνικό ενδιαφέρον». Γι’ αυτό, τελικώς, δεν ασκήθηκε δίωξη για ανθρωποκτονία από αμέλεια και απλώς η υπόθεση αρχειοθετείται μέσω... της έρευνας! Ο θάνατος για ένα εισιτήριο 1,20 ευρώ επιβεβαιώνει την προϊούσα απαξίωση της ζωής, ιδιαιτέρως των νέων, στις μέρες του Μνημονίου. Μια ολόκληρη γενιά οδηγείται στον Μινώταυρο... Μια κοινωνία φόρου υποτελής στην τρόικα (και στο χρεωκοπημένο δικομματικό σύστημα διακυβέρνησης) στέλνει τα πιο «τυχερά» παιδιά της μετανάστες στο εξωτερικό, ενώ η μεγάλη πλειονότητα πορεύεται μέσα στο σκοτάδι της σχολικής υποβάθμισης, της ανεργίας και της οικογενειακής δυσπραγίας. Από το φθινόπωρο, μάλιστα, με πιο «αυστηρό» Λύκειο (διάβαζε: πιο ταξικό), χιλιάδες έφηβοι θα βιώνουν τη σχολική αποτυχία ως κοινωνική απόρριψη, θα εκδιώκονται από το σχολείο, με αποτέλεσμα οι στρατιές των ανέργων νέων να πολλαπλασιάζονται. Με αυτονόητα τα κοινωνικά παρεπόμενα... Η νεολαία στα χρόνια του Μνημονίου οδηγείται στην κοινωνική «χωματερή». Προγραμματισμένα, εν ψυχρώ! Πλευρά αυτής της πορείας είναι και η ενίσχυση του υφέρποντος ρατσισμού κατά των νέων. Οι νέοι και οι νέες ανέκαθεν καλούνταν να αποδείξουν διπλά την αθωότητά τους. Τώρα ακούγονται και «τιτιβίσματα» δικαιολόγησης του θανάτου τους. Και μάλιστα από «πνευματικούς ανθρώπους» και πανεπιστημιακούς. Οι ρόλοι αντιστρέφονται. Το θύμα - αγόρι γίνεται θύτης ή, κατά την επιεικέστερη κρίση, ήταν ένα «κακό παιδί» που τιμωρήθηκε. Ο θύτης - ελεγκτής μετατρέπεται σε θύμα του καθήκοντός του. Μορφές συνηθισμένης (και ευρύτατα αποδεκτής) νεανικής παραβατικότητας (πόσοι νέοι, εδώ και χρόνια, δεν κάνουν άλλο ένα «σκασιαρχείο», αυτό από τον ελεγκτή στα λεωφορεία;) εγκληματοποιούνται. Η ιδιότητά του καθιστά τον νέο τουλάχιστον ύποπτο για πράξεις ή παραλείψεις, που οφείλονται σε καταστάσεις που δημιούργησαν οι μεγαλύτεροι και ιδιαίτερα η πολυσχιδής εξουσία. Οι νέοι καλούνται να απολογηθούν. Τώρα ακόμη και για τον απροσδόκητο θάνατό τους. Πρόκειται για άλλη μία όψη της συλλογικής συνενοχής που προωθεί το μνημονιακό κατεστημένο, μια παραλλαγή της παγκάλειας συκοφαντίας «όλοι μαζί τα φάγαμε». Έσεται ήμαρ... Αυτή η προπαγάνδα, που αποσκοπεί στον διχασμό του λαού και στην παρακίνηση σε πράξεις κοινωνικού αυτοματισμού, έπεσε το κενό. Έτσι και τώρα η αναζήτηση «εχθρών» στο πρόσωπο των πιο κοινωνικά περιφρονημένων, των νέων, θα προκαλέσει αντίθετη αντίδραση. Η κοινωνία αναγνωρίζει στο μέλλον της στη νεολαία. Κι αυτό θα είναι ο εφιάλτης για την εξουσία - Μινώταυρο.

Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

πάρχει ακόμα «πολύ μακρύς δρόμος». Έτσι «Οι ενδείξεις ανάπτυξης είναι ακόμη εύακριβώς -πολύ μακρύς δρόμος. Για τον ίδιο, θραυστες, πρέπει να γίνουν περισσότερα αΣΗΜΕΡΑ για τη Γερμανία, για τη Siemens, για την πό τα κράτη - μέλη, ελπίζω ότι δεν θα υπάρΕΙΝΑΙ Audi; Όχι βέβαια. Ο μακρύς δρόμος είναι για ξουν πρόωρες αυτοσυγχαρητήριες δηλώσεις ΚΥΡΙΑΚΗ μας. Λες και μας χρειαζόταν ο Ρεν για να το ότι η κρίση τελείωσε, η ανεργία στην Ελλάδα καταλάβουμε. και στην Ισπανία είναι απαράδεκτα υψηλή». Μία είναι η ουσία μέσα σε όλη τη φραστιΤέτοιες κι άλλες παρόμοιες κοινοτοπίες ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΡΤΕΡΟΥ κή ανοησία που έχει επιπέσει επί των κεφαγράφει ο γνωστός μας Όλι Ρεν στο ιστολόγιό λών μας και επί των κεφαλών πολλών Ευτου. Μεγάλες ιδέες μεγάλων ανδρών ή «γύρωπαίων: Μην ελπίζετε τίποτε, γιατί η ελπίρω - γύρω όλοι και στη μέση ο Όλι». δα κάνει κακό στην υγεία μας. Θεωρήστε τη Η κοινοτοπία, η επανάληψη δίκην χρηβαρβαρότητα φυσικό φαινόμενο, κάτι σαν στομάθειας, η μπούρδα τελικώς, συνοδεύτον νόμο της βαρύτητας. Αν δεν σκάσετε με ουν την επίθεση λιτότητας στην Ευρώπη. Ιπάταγο κάτω, δεν πρόκειται να σταματήσει διαίτερα οι διάφοροι παράγοντες της Ευρωείναι πολύ μακρύς ο δρόμος. Και τελικώς με παϊκής Ένωσης, των οποίων το μέλλον, ο μιόλα αυτά φαντάζει σοφότερο όλων εκείνο το σθός και τα προνόμια εξαρτώνται από την υθρυλικό και προφητικό του ίδιου Όλι Ρεν: ποταγή στα κελεύσματα του Βερολίνου, έ«Καλό κουράγιο, Έλληνες». Κάτι ήξερε ο άνχουν ειδικευτεί σε κάποιο είδος δημιουργιθρωπος, που δεν ήξεραν οι δικοί μας. κού παπαγαλισμού. Να επαναλαμβάνουν με Ε, επί της ουσίας το ξαναλέει. Και το επαευρωπαϊκή τρυφερότητα όσα εντέλλονται η ναλαμβάνουν όλοι τους. Εκτός φυσικά από τον Σαμαρά, τον Μέρκελ και ο Σόιμπλε με γερμανική αυστηρότητα. Τώρα ο επίτροπος μας λέει ότι η ανεργία στην Ελλάδα εί- Στουρνάρα και τον Βενιζέλο, οι οποίοι αυτοσυγχαίρονται για ναι απαράδεκτα υψηλή. Τι λέτε, κύριε, σοβαρά; Την ίδια ό- το πρωτογενές πλεόνασμα. Που δυστυχώς δεν αρκούσε για μως στιγμή επαναλαμβάνει άκρως δημιουργικά -μην αυτο- να πληρώσει ο δεκαοκτάχρονος το εισιτήριο του τρόλεϊ -και συγχαίρεστε!- την εντολή των εντολών του Βερολίνου: Τα κε- ξέρετε τη συνέχεια όλοι, εκτός από τον Όλι και τους ομοίους φάλια μέσα, η ίδια πολιτική συνεχίζεται, μπροστά μας υ- του...

Γύρω - γύρω όλοι και στη μέση ο Όλι

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1

Στη δίκη που ακολούθησε αθωώθηκε πανηγυρικά. Το δικαστήριο αποκατέστησε την αλήθεια στην περίπτωση αυτή. Διόλου όμως δεν είναι σίγουρο ότι κατόρθωσε να αποκαταστήσει τα όσα ο Παντής υπέστη. Ο καθηγητής της Ιατρικής Θεσσαλίας Κώστας Κάππας τιμωρήθηκε σε δεύτερο βαθμό με οκτάμηνη φυλάκιση και αφού πρωτόδικα είχε ομόφωνα αθωωθεί. Το «έγκλημά» του ήταν ότι, ενώ είχε οριστεί για να εισηγηθεί για τα επιστημονικά προσόντα συμβασιούχου, δεν ανέφερε ότι ο υποψήφιος που πρότεινε... δεν είχε εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις. Για έναν τόσο «επιστημονικό» λόγο καταδικάστηκε ο Κάππας. Αν η απόφαση αυτή δεν αλλάξει, τότε θα βρεθεί χωρίς δουλειά. Και για έναν διεθνώς καταξιωμένο επιστήμονα στον χώρο της ακτινοβολίας κατά του καρκίνου, όπως ο συγκεκριμένος, είναι σίγουρο ότι θα βρεθούν άλλοι ουρανοί για να στεγάσουν τις δεινότητές του, δεν είναι όμως καθόλου σίγουρο ότι η καταπολέμηση του καρκίνου στη Θεσσαλία, η οποία έχει ήδη περιοριστεί λόγω των λίγων και παλαιών μηχανημάτων και λόγω της έλλειψης προσωπικού, θα βγει αλώβητη και από αυτήν την απώλεια. Λίγο αργότερα, ο επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ Σπύρος Μαρκέτος θα βρεθεί δεμένος με χειροπέδες. Το δικό του «έγκλημα» ήταν ότι θέλησε να συνδράμει 16χρονη Σομαλή. Μαζί με τον Χαράλαμπο Κουρουνδή, μέλος του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, συνόδευσαν την ανήλικη Σομαλή στο αεροδρόμιο και όταν λίγο αργότερα πληροφορήθηκαν ότι δεν της είχε επιτραπεί η επιβίβαση στο αεροπλάνο, α-

Το φίμωμα των διανοουμένων πευθύνθηκαν στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα για να πληροφορηθούν τι ακριβώς είχε γίνει. Εκεί, συνελήφθησαν με την κατηγορία του... trafficking. Λίγο πριν κλείσουν τα δικαστήρια για το καλοκαίρι, πέντε μέλη του Δ.Σ. του Συλλόγου των Διδασκόντων του ΑΠΘ καθώς και ο πρόεδρος των Διοικητικών Υπαλλήλων, παραπέμπονται για «διατάραξη οικιακής ειρήνης». Παραπέμπονται γιατί συμμετείχαν σε μαζική διαμαρτυρία στους χώρους του πανεπιστημίου, προσπαθώντας να εκφράσουν τις απόψεις της συντριπτικής πλειονότητας της ακαδημαϊκής κοινότητας για τον ν. 4009/2011 και τις καταστροφικές επιπτώσεις που η εφαρμογή του θα είχε στην ύπαρξη και τη λειτουργία του δημόσιου πανεπιστήμιου. Το έκαναν σε εκδήλωση που είχε διοργανώσει σε πανεπιστημιακή αίθουσα η διορισμένη από την κυβέρνηση Οργανωτική Επιτροπή των εκλογών. Το έκαναν, δηλαδή, σε μια δημόσια εκδήλωση εντός του χώρου του πανεπιστημίου και αφού τον λόγο τούς τον έδωσε από μόνος του ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής. Το έκαναν αναπτύσσοντας τα επιχειρήματά τους ειρηνικά και χωρίς να προκαλέσουν κανέναν, όπως αποδεικνύουν τα πολλά βίντεο τα οποία κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο. Οι παραπάνω παραπομπές είναι πάρα πολλές και έχουν γίνει σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα για να πιστέψει κανείς στην εκδοχή του τυχαίου ή των συμπτώσεων. Προτιμότερο είναι να τις ερμηνεύσουμε ως διώξεις που στρέφονται κατά διανοουμένων. Οι παραπάνω δηλαδή δεν διώκονται λόγω της επαγγελματικής τους ιδιότητας, γιατί είναι, δηλαδή, πανεπιστημιακοί, αλλά γιατί υπήρξαν διανοούμενοι. Του Άγγελου Ελεφά-

ντη του άρεσε πάντοτε να υπενθυμίζει τον κατά Σαρτρ ορισμό του διανοούμενου: «Διανοούμενος είναι αυτός που φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν». Και αυτό ακριβώς έκαναν όλοι οι παραπάνω. Φύτρωναν εκεί που δεν τους έσπερναν. Υπερασπιστής του περιβάλλοντος ο ένας, του ΚΕΘΕΑ ο άλλος, των δικαιωμάτων των λαθρομεταναστών ο τρίτος, κινητοποιημένος κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού στη Θεσσαλονίκη ο τέταρτος, μαχήτρια κατά των αυταρχικών εκτροπών της πολιτείας η πέμπτη, να στηλιτεύει δημόσια τη δημόσια διαπόμπευση των οροθετικών η έκτη και πάει λέγοντας. Δεν πρόσεχαν όλοι αυτοί και η εξουσία δεν τους το συγχωρεί. Απομένει σε όλους εμάς, αφού ξεμπερδέψουμε μια διά παντός, με εκείνη τη συγκεκριμένη παράδοση του μεταμοντερνισμού που μέσα από τον σχετικισμό της ευτελίζει τα πάντα και τους πάντες, να σταθούμε δίπλα τους. Όχι μόνο γι’ αυτούς αλλά κυρίως γιατί μέσα από την υπεράσπισή τους υπερασπιζόμαστε την κριτική λειτουργία των διανοουμένων. Αυτήν την τελευταία την έχουμε πολύ μεγάλη, ζωτική, ανάγκη στα μνημονιακά χρόνια. Η εξουσία δεν λαθεύει από τη σκοπιά της όταν την καταδιώκει με αμείλικτο τρόπο. Ας μη λαθέψουμε και εμείς, αφήνοντάς την ανυπεράσπιστη.

o Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδά-

κης, από τη Βολισσό Χίου, απαντά στο «Γράμμα στη Βολισσό» του Νίκου Μπελαβίλα, που είχε δημοσιευθεί την περασμένη Κυριακή.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα

ΣΕΛ. 42

υ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

4

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ, ΔΕΘ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΪΚΑΣ ΤΡΟΜΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Ο Αντ. Σαμαράς αντιμέτωπος τώρα με την... πρωτογενή πραγματικότητα ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Από τη Δευτέρα, οπότε θα έχουν τελειώσει οι διακοπές του πρωθυπουργού και του πολιτικού προσωπικού της δικομματικής, αρχίζει ουσιαστικά ο «καύσωνας» για την κυβέρνηση, που μπαίνει στην τελική ευθεία ενόψει μιας σειράς «σταθμών» που μπορεί να επιταχύνουν τις εξελίξεις. Το θέμα της άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία είναι το πρώτο μείζον ζήτημα που έχουν να διαχειριστούν οι Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος, δεδομένου ότι, πέρα από τις γιγαντιαίες κοινωνικές αντιδράσεις που αναμένεται να προκαλέσει η επισημοποίηση αυτής της συζήτησης, ο πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα πρέπει να βρουν κάποια «συμβιβαστική λύση» που να μπορεί να περάσει από τις κοινοβουλευτικές ομάδες τους. Έως τώρα οι αρμόδιοι υπουργοί και συγκεκριμένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, αφ’ ης στιγμής άνοιξε το θέμα με πολύ θολό τρόπο από τον υφυπουργό Ανάπτυξης Αθ. Σκορδά, ανακινούσαν το ζήτημα σε καθημερινή βάση, τόσο για να δουν αντιδράσεις σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο όσο και προκειμένου να εντάξουν το ενδεχόμενο στη δημόσια συζήτηση ώστε να αρχίσει σιγά - σιγά να πλασάρεται στην «κοινή γνώμη» ως δεδομένο. Έτσι, πέρα από τη σαφή προαναγγελθείσα πρόθεση της κυβέρνησης να αναστείλει την απαγόρευση των πλειστηριασμών, δεν είναι εξίσου σαφές και το περιεχόμενο της ρύθμισης που επιδιώκει να περάσει για την αλλαγή του ισχύοντος πλαισίου. Κι αυτό διότι όσοι το προπαγανδίζουν δεν μιλούν για τα κριτήρια με τα οποία θα γίνονται οι κατασχέσεις, αλλά αντιθέτως με χαρακτηριστική ρητορική δεινότητα «διαφημίζουν» ότι θα σωθεί η αγορά των ακινήτων και ότι θα «προστατευθούν» οι «φτωχοί», οι «αδύναμοι» και «τα μεσαία στρώματα». Εκτός απροόπτου, την ερχόμενη Τετάρτη αναμένεται να δοθεί η πρώτη επίσημη μάχη στη Βουλή αναφορικά με τους πλειστηριασμούς, καθώς τότε ξεκινά πάλι τη λειτουργία του το θερινό Τμήμα, με την κοινοβουλευτική ατζέντα να περιλαμβάνει νομοσχέδιο του υπουργείου Μακεδονίας - Θράκης και στο οποίο έχει ενταχθεί προς συζήτηση τροπολογία των ανεξάρτητων βουλευτών Ανδ. Λοβέρδου - Χρ. Αηδόνη για την παράταση του ισχύοντος καθεστώτος προστασίας έως το 2015. Η συζήτηση επ’ αυτού αναμένεται εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, ενώ τα πράγματα θα γίνουν ακόμα πιο πολύπλοκα για την κυβέρνηση εάν η τροπολογία μπει σε ψηφοφορία, καθώς η παράταση έως το 2015 αποτελεί και πρόταση του ΠΑΣΟΚ, αλλά και της ΔΗΜ.ΑΡ. Αν και ο Ευ. Βενιζέλος δηλώνει αντίθετος στην άρση της απαγόρευσης, ωστό-

Το θέμα της άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία είναι το πρώτο μείζον ζήτημα που έχουν να διαχειριστούν οι Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος σο δεν φαίνεται να κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση από εκείνη των κυβερνητικών στελεχών, που διαμηνύουν ότι δεν διατρέχουν κίνδυνο τα φτωχά και τα μεσαία νοικουριά. Από την άλλη, την επίσημη θέση του ΠΑΣΟΚ εκφράζουν περισσότερο κατηγορηματικά τόσο ο εκπρόσωπός του Οδ. Κωνσταντινόπουλος, όσο και ο αρμόδιος τομεάρχης Θ. Μωραΐτης, αλλά και ο γραμματέας Επικοινωνίας Δ. Καρύδης και βουλευτές όπως ο Κ. Σκανδαλίδης. Αντίθετα, ο γραμματέας της Κ.Ο. Π. Ρήγας, αλλά και ο Γ. Ντόλιος, αν και έχουν διαφωνήσει, έχει κι εκείνος υπαινιχθεί ότι είναι ανοικτός σε συζήτηση με την προϋπόθεση να υπάρξουν «κριτήρια». Εκ μέρους της Ν.Δ., η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος Σ. Βούλτεψη εμφανίζεται αδιάλλακτη για οποιουδήποτε είδους άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών επαναλαμβάνοντας καθημερινά ότι, εάν συμβεί αυτό, θα υπάρξει «εμφύλιος».

Στη ΔΕΘ με το βλέμμα στην τρόικα Παράλληλα με αυτό το τεράστιο κοινωνικό ζήτημα, κομβικός σταθμός στην ατζέντα του πρωθυπουργού είναι η ΔΕΘ, στις 8 Οκτωβρίου. Οι προβληματισμοί και οι στόχοι των συνεργατών του, εν όψει του άλλοτε κορυφαίου πολιτικού γεγονότος, επικεντρώνονται σε δύο σημεία: Πρώτον, στην παρουσία του καθεαυτή στη Θεσσαλονίκη. Δηλαδή στο περιεχόμενο της ομιλίας του προς τους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς και στο πώς θα καταφέρει με αυτή να εκπέμψει μηνύματα «αισιοδοξίας» και «θετικής πορείας της χώρας» προς τους πολίτες. Προς αυτή την κατεύθυνση αναμένεται να αξιοποιηθεί επικοινωνιακά το «θαύμα» της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος

κατά 2,7 δισ. μέσα σε έναν μήνα. Επιπλέον αναμένεται να επιστρατεύσει και την περίφημη επικαιροποιημένη προγραμματική συμφωνία μεταξύ της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, που κατά δήλωση του Ευ. Βενιζέλου θα έχει ολοκληρωθεί έως τότε και μάλιστα θα παρουσιαστεί ως «ολοκληρωμένο σχέδιο για τη χώρα». Στο ίδιο κλίμα θα κινηθεί και η παρουσία του προέδρου του ΠΑΣΟΚ και αντιπροέδρου της κυβέρνησης στη ΔΕΘ. Παράλληλα, με το ίδιο περιεχόμενο επιθυμεί να πείσει τους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας ότι γι’ αυτόν τον λόγο δεν υπάρχουν περιθώρια για «λιποψυχίες», «κοπώσεις» και συνεπώς ότι θα πρέπει να συνεχίσουν με αμείωτη προσήλωση να εργάζονται για την έξοδο της χώρας από την κρίση... υπερψηφίζοντας οτιδήποτε απαιτεί η τρόικα. Μάλιστα, η παρουσία του Αντ. Σαμαρά στη ΔΕΘ αποκτά στη φετινή περίσταση πρόσθετη σημασία καθότι λίγες ημέρες αργότερα αναμένεται η επιστροφή των εκπροσώπων των δανειστών στην Αθήνα για να αξιολογήσουν την εφαρμογή του Μνημονίου και να συζητήσουν τα επόμενα μέτρα με τα οποία θα «επιβραβεύσουν» τη χώρα για την «επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος». Δεύτερον, η ανησυχία των επιτελών του Μαξίμου όσον αφορά τη ΔΕΘ έγκειται στους «κινδύνους» που εγκυμονεί η παρουσία του Αντ. Σαμαρά στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός δέχεται εισηγήσεις να προβεί σε περιορισμένη παρουσία φέτος, με σαφή στόχο να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες οι δραστηριότητές του στη Θεσσαλονίκη να εξελιχθούν αντικείμενο κοινωνικών αντιδράσεων. Εν μέσω ενός εκρηκτικού κλίματος που διαμορφώνουν οι αποφάσεις της κυβέρνησης για δεκάδες χιλιάδες απολύσεις, διαθεσιμότητες και μετατάξεις στο Δημόσιο, αλλά και με την απειλή των κατασχέσεων να επικρέμαται πάνω από την πρώτη κατοικία, το επικοινωνιακό επιτελείο του πρωθυπουργού δεν θα ήθελε να ρισκάρει να μετατραπούν οι προσδοκίες του για μια «θετική» εμφάνιση στη ΔΕΘ σε ένα ακαριαίο γκρέμισμα του προφίλ ενός «success story» που μετά πολλών κόπων προσπαθούν να φιλοτεχνήσουν. Σε αυτό το πλαίσιο εκτιμάται ως σχεδόν απίθανο να προχωρήσει ο Αντ. Σαμαράς σε παράθεση συνέντευξης Τύπου. Συνεπώς, οι πληροφορίες από το κυβερνητικό «μέτωπο» θέλουν τον πρωθυπουργό να επιχειρεί υποβάθμιση της παρουσίας του στη ΔΕΘ. Ορισμένοι συνεργάτες του μάλιστα ήδη προσπαθούν να το δικαιολογήσουν όχι επικαλούμενοι φόβο για κοινωνικές αντιδράσεις τον οποίο εγκυμονούν οι αντικειμενικές συνθήκες που έχει διαμορφώσει η κυβερνητική πολιτική, αλλά με αιχμές προς τον ΣΥΡΙΖΑ, που «μας περιμένει στη γωνία» και του οποίου «δεν θα κάνουμε το χατίρι».

Ασκήσεις αντιπολίτευσης από τη ΔΗΜ.ΑΡ. Ο Φ. Κουβέλης «βλέπει» εκλογές Οκτώβριο - Νοέμβριο, αλλά δεν τις θέλει ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Σε όλα τα μείζονα ζητήματα που είτε προσπαθεί η κυβέρνηση να αναδείξει προς επικοινωνιακό όφελός της είτε αφορούν νέες αντικοινωνικές ρυθμίσεις που απορρέουν από τις συμφωνίες με την τρόικα, η ΔΗΜ.ΑΡ. στέκεται απέναντι με κριτική διάθεση, στην κατεύθυνση της αποδόμησης του «success story» του Μαξίμου. Είναι προφανές ότι σε αυτή τη φάση ο Φ. Κουβέλης επιχειρεί να γείρει την πλάστιγγα προς την κατεύθυνση του αντιπολιτευτικού ρόλου της. Τα στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ. ενδεχομένως να απαντούσαν ότι η στάση που κρατά σήμερα η Αγ. Κωνσταντίνου «δεν έχει διαφοροποιηθεί από την ‘υπεύθυνη κριτική’ που ασκούσε ακόμα και όταν ήταν εντός της κυβέρνησης». Παρόλα αυτά συνεχίζει να πέφτει σε βασικές αντιφάσεις, που κατά κάποιον τρόπο αναιρούν το εγχείρημα της ΔΗΜ.ΑΡ. να εισέλθει εμφατικά στο κλίμα όσων αντιπαρατίθενται με την κυβέρνηση και συνεπώς θολώνουν τη δυναμική της κριτικής της. Δηλαδή, ενώ αντιπαρατίθεται στις κεντρικές επιλογές της κυβέρνησης, ωστόσο δηλώνει ότι πρόωρες εκλογές θα ήταν απευκταίες, παρά το γεγονός ότι εκτιμά πως αυτές θα έρθουν πολύ σύντομα. Έτσι, με αφορμή τα πρόσφατα κεντρικά πολιτικά ζητήματα, η ΔΗΜ.ΑΡ. τα έβαλε με την πλασματική αισιοδοξία της κυβέρνησης περί επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος δηλώνοντας ότι «η πραγματική κατάσταση της οικονομίας και των νοικοκυριών είναι η υπερφορολόγηση, η ανεργία και η φτωχοποίηση». Στη συνέχεια με την κυβέρνηση τα έβαλε ο ίδιος ο Φ. Κουβέλης παίρνοντας θέση στο θέμα της αναστολής της απαγόρευσης πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία. Χαρακτήρισε «απαράδεκτο» σε αυτές της συνθήκες παρατεταμένης ύφεσης και λιτότητας «να απειλείται και να βάλλεται το στοιχειώδες δικαίωμα του πολίτη στην κατοικία του» αντιπροτείνοντας παράταση της απαγόρευσης τουλάχιστον έως το 2015. Επιπλέον η ΔΗΜ.ΑΡ. «επιτέθηκε» στην κυβέρνηση με μια ανακοίνωση - απάντηση για τις κυβερνητικές διαρροές κατά τις οποίες ο Αντ. Σαμαράς υποστήριξε ότι, παρόλο που αποχώρησε η ΔΗΜ.ΑΡ., η κυβέρνηση αύξησε τη συνοχή της. «Πόσο αυτή η κυβερνητική συνοχή και η πολιτική που ασκείται υπηρετεί την κοινωνική συνοχή; Αυτό είναι το ερώτημα και το πολιτικό ζητούμενο» κατέληγε η ανακοίνωση. Αν λοιπόν η κυβέρνηση δεν αλλάξει στάση, όπως ζητά η ΔΗΜ.ΑΡ. -και ενώ γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο είναι απίθανο, τι προτείνει; Προτείνει εκλογές ή όχι; Αν και δήλωσε από τη Θεσσαλονίκη τον Δεκαπενταύγουστο ότι δεν μπορεί να αποκλείσει «το ενδεχόμενο εκλογών, περίπου την περίοδο του Οκτωβρίου - Νοεμβρίου», ο Φ. Κουβέλης υποστηρίζει ότι «η χώρα δεν έχει καμία ανάγκη, αντιθέτως, να οδεύσει προς εκλογές» και πως «εκείνο που χρειάζεται είναι αλλαγή της πολιτικής» μέσω επαναδιαπραγμάτευσης στη βάση της «ομολογίας» των εταίρων ότι έχουν γίνει λάθη εκ μέρους τους. Επιπλέον έχει υποστηρίξει πρόσφατα ότι θα μπορούσε να υπάρξει νέα κυβέρνηση, χωρίς εκλογές, με άλλον «στο τιμόνι». Τελικά η ΔΗΜ.ΑΡ. υποστηρίζει πως, αν αλλάξει ο «τιμονιέρης», θα αλλάξει ρότα και το «καράβι» αυτής ή μιας παρόμοιας κυβέρνησης;

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

5

ΠΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΟΥΝ ΣΤΗ ΔΕΘ

Σε θέση μάχης ο ΣΥΡΙΖΑ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΜΟΣ

Σε ρυθμούς εντατικής προετοιμασίας βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να βρεθεί μπροστά σε όλα τα κρίσιμα πολιτικά και κοινωνικά μέτωπα που θα διαμορφωθούν το προσεχές διάστημα ως απότοκα της αδιέξοδης πολιτικής που ασκεί η κυβέρνηση Σαμαρά. Το άνοιγμα εκ μέρους της κυβέρνησης των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και η περαιτέρω διάλυση των θεσμών της παιδείας και της υγείας μέσα και από τις διαθεσιμότητες στους συγκεκριμένους τομείς, στήνουν ένα δυνάμει εκρηκτικό σκηνικό, το οποίο μπορεί και να οδηγήσει σε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, όπως εκτιμάται. Σε ό,τι αφορά το θέμα των πλειστηριασμών, μάλιστα, η αξιωματική αντιπολίτευση δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει στην κυβέρνηση να εφαρμόσει το συγκεκριμένο μέτρο. Το χρονοδιάγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για το προσεχές διάστημα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ομιλία του προέδρου του κόμματος στη Σπιανάδα της Κέρκυρας, την ερχόμενη Πέμπτη 22 Αυγούστου, ενώ, εκτός απροόπτου, το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου, θα συνεδριάσει η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος. Επιπλέον το κόμμα έχει αρχίσει ήδη την προετοιμασία του για την παρουσία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο, τόσο στο

επίπεδο των κινηματικών δράσεων όσο και στο πολιτικό επίπεδο, στο οποίο ο Αλ. Τσίπρας αναμένεται να ξεδιπλώσει πτυχές του προγράμματος κατά το διήμερο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μεταξύ 14 και 15 Σεπτεμβρίου. Την ίδια στιγμή, η αξιωματική αντιπολίτευση άσκησε σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση, σε ό,τι αφορά το νέο... «success story», αυτό του πρωτογενούς πλεονάσματος που επιχειρεί να προωθήσει η τελευταία. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε την κυβέρνηση Σαμαρά ότι επιδίδεται σε ασκήσεις «δημιουργικής λογιστικής» και ότι, σε κάθε περίπτωση, η σκληρή πραγματικότητα που βιώνει η πλειονότητα των πολιτών δεν έχει καμία σχέση με την πλασματική εικόνα που προωθεί η κυβέρνηση. Αναλυτικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ επεσήμανε ότι «στα στοιχεία που ανακοινώθηκαν δεν συμπεριλαμβάνονται οι προϋπολογισμοί των ΟΤΑ, των ασφαλιστικών ταμείων, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές και άλλες παράμετροι, δείχνοντας ότι κυριαρχεί μια νέου τύπου δημιουργική λογιστική».

«Να μην τολμήσουν να αγγίξουν την πρώτη κατοικία» Την πλήρη προστασία της πρώτης κατοικίας με νομοθετική ρύθμιση ζήτησε την περασμένη Τετάρτη ο γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, Δημήτρης Βίτσας, μιλώντας στον τηλεοπτικό

σταθμό Mega. Από ‘κεί και πέρα ο Δ. Βίτσας άσκησε σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση Σαμαρά για το συγκεκριμένο θέμα υπογραμμίζοντας πως «στην όλη συζήτηση υπάρχει ένας παραλογισμός από τη μεριά των κυβερνητικών υπευθύνων. Όταν ψηφίστηκε αυτός ο νόμος, ήμασταν στην αρχή της διαδικασίας της άγριας λιτότητας. Τώρα είναι καλύτερη η κατάσταση του κάθε νοικοκυριού; Προφανώς όχι. Άρα συζητάνε υπό χειρότερες προϋποθέσεις -αυτό θέλει η κυβέρνηση- να ανοίξουν οι πλειστηριασμοί της πρώτης κατοικίας». Ο Δ. Βίτσας κατέστησε σαφές ότι «δεν είναι δυνατόν να βγάλουν στον πλειστηριασμό το σπίτι του γείτονά μας και να μείνουμε άπραγοι». Και κατέληξε: «Δεν είναι δυνατόν να λέμε σε κάποιον ότι από τα 60, τα 70, τα 80 τ.μ. που είχες για τα παιδιά σου, τώρα θα σε πετάξουμε έξω. Άρα, όταν θα έρθει δικαστικός επιμελητής, θα είναι και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μαζί με την κοινωνία που θα υποστηρίξουν την αποτροπή της διαδικασίας των πλειστηριασμών».

Ακόμη πιο ταξικό το νέο λύκειο Ιδιαίτερη έμφαση δίνει ο ΣΥΡΙΖΑ στο μέτωπο της παιδείας, όπως αυτό διαμορφώνεται μετά τις διαθεσιμότητες των εκπαιδευτικών αλλά και τις αλλαγές που σχεδιάζει να επιφέρει στη μέση εκπαίδευση, μέσα από το νέο νομοσχέδιο που ήρθε στη δημοσιότητα και περιλαμβάνει τις ρυθ-

μίσεις για το νέο λύκειο. Η αξιωματική αντιπολίτευση τόνισε πως η κυβέρνηση «επιχειρεί να επαναφέρει τις παλαιότερες προσπάθειες για τη μετατροπή του Λυκείου σε ένα τεράστιο κέντρο συνεχών εξετάσεων, σε βάρος της ανάδειξής του σε βαθμίδα γενικής γνώσης και ανάπτυξης της κριτικής ικανότητας». Βασικός στόχος, υπο-

γραμμίζεται, είναι η μείωση των εισακτέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και η περαιτέρω υποβάθμιση της τεχνικής εκπαίδευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει πως θα αντισταθεί με όλες του τις δυνάμεις ώστε να ανατραπούν οι κυβερνητικοί αυτοί σχεδιασμοί και να συγκροτηθεί ένα σχολείο με γνώμονα τις κοινωνικές ανάγκες.

Γιατί κρύβει ο Περισσός τον αγοραστή του «902»; Μυστήριο καλύπτει την πώληση του «902», καθώς παραμένουν αναπάντητα τα βασικά ερωτήματα που αφορούν τη συγκεκριμένη κίνηση, δηλαδή ποιος είναι ο αγοραστής, πόσα χρήματα πήρε το ΚΚΕ από την πώληση του ραδιοτηλεοπτικού σταθμού και τι θα γίνει με τους εργαζόμενους. Παρά τις διαβεβαιώσεις από πλευράς των στελεχών του κόμματος ότι έχουν απαντηθεί όλα τα ερωτήματα και ότι η διαδικασία έχει τηρήσει απόλυτα τη σχετική νομοθεσία, εντύπωση προκαλεί το ότι το ίδιο το ΚΚΕ ενημέρωσε για την εταιρεία που αγόρασε τον «902» μόλις το περασμένο Σάββατο, όχι όμως με επίσημη ανακοίνωση του γραφείου τύπου αλλά με ανυπόγραφο δημοσίευμα που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα 902.gr, το οποίο αναδημοσίευσε ο Ριζοσπάστης» την Τρίτη. Το συγκεκριμένο δημοσίευμα επιβεβαίωσε ότι ο σταθμός πουλήθηκε σε κυπριακή off shore εταιρεία με την επωνυμία A-Orizon Media. Στην υπόθεση, σύμφωνα με δημοσιογρα-

φικές πληροφορίες, φέρεται να εμπλέκεται ο επιχειρηματίας Φίλιππος Βρυώνης, ο οποίος στην παρούσα φάση κινείται στο στενό περιβάλλον του Αντώνη Σαμαρά, ενώ τα χρέη του στο Δημόσιο ανέρχονται στα 37 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Άλλωστε η κυπριακή off shore ε-

Το ΚΚΕ αναζητεί την «αγνότητά» του στις Παρθένες Νήσους. Ο επιχειρηματίας και μεγαλοφειλέτης του Δημοσίου Φ. Βρυώνης φέρεται ως «παρένθετο πρόσωπο» της νέας ιδιοκτησίας

ταιρεία που αγόρασε τον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό «902» έχει την ίδια έδρα και εκπροσωπείται από το ίδιο δικηγορικό γραφείο με την off shore που φέρεται να αγόρασε, τον Σεπτέμβριο του 2012, τον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό «Zoom», του οποίου ιδιοκτήτης φέρεται ο Φ. Βρυώνης. Η δικηγορική εταιρεία είναι η «Πανίκος Α. Λεωνίδου και ΣΙΑ»: πρόκειται για τον γνωστό στο νησί υποψήφιο βουλευτή του κόμματος ΔΗΚΟ.

Ο λαβύρινθος των off shore Σύμφωνα όμως με δημοσίευμα της κυπριακής εφημερίδας «Αλήθεια», πίσω από την παραπάνω κυπριακή εταιρεία βρίσκεται άλλη off shore, η οποία εδρεύει στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, με την επωνυμία Nalotia Ventures, η οποία κατέχει ολόκληρο το μετοχικό κεφάλαιο της κυπριακής εταιρείας. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, το ΚΚΕ πούλησε τον «902» για 3,7 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 2,4 εκατ. ευρώ κατεβλήθησαν σε μετρητά και τα υπόλοιπα θα αντισταθμίσουν τα

χρέη του σταθμού. Σε κάθε περίπτωση, κι εφόσον το ΚΚΕ συνεχίζει να τηρεί την ίδια στάση, δηλαδή να απαντά στα ερωτήματα μέσω επιθέσεων στον ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο μάλιστα τον ταύτισε με τη Χρυσή Αυγή (!), ενώ προχώρησε και στην «ανακάλυψη» διαπλοκής του με τον ΔΟΛ, οριστικές απαντήσεις αναμένεται να δοθούν από το ΕΣΡ, όταν αυτό εξετάσει τη συγκεκριμένη αγοραπωλησία. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε πως η συγκεκριμένη κίνηση εγείρει σοβαρό θέμα δεοντολογίας, εφόσον η συγκεκριμένη συχνότητα είχε παραχωρηθεί δωρεάν από το κράτος στο ΚΚΕ.

Και πουλάνε και σκούζουν Απαντώντας στον ΣΥΡΙΖΑ, ο Ν. Σοφιανός («Σκάι») «είδε» διαπλοκή με τον ΔΟΛ, σημειώνοντας ότι «το συγκρότημα Λαμπράκη σκοπεύει να στηρίξει ΣΥΡΙΖΑ και θεωρεί ότι η κριτική που κάνει το ΚΚΕ στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ενοχλητική». Ο Γιάννης Πρωτούλης, μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ, ανακάλυψε διαπλοκή με τον... Ομπάμα: «Ο κύριος Παπαδημούλης έχει

κάνει οκτώ ανακοινώσεις για τον «902» και ερώτηση στη Βουλή μέσα σε μια βδομάδα και για την επίσκεψη Σαμαρά στον Ομπάμα δεν έχει πει μισή λέξη» («Σκάι»). «Έθεσα συγκεκριμένα ερωτήματα που η ηγεσία του ΚΚΕ αρνείται να απαντήσει. Ποιος κρύβεται πίσω από την κυπριακή εταιρεία που δημιουργήθηκε πρόσφατα; Πόσο πουλήθηκε ο 902; Δεν υπάρχουν θέματα δεοντολογίας για τους εργαζόμενους; Είναι θεμιτό μια άδεια που δόθηκε δωρεάν να πωλείται με αρκετά χρήματα, όπως λέγεται στην πιάτσα της αγοράς;» τόνισε ο Δ. Παπαδημούλης απαντώντας στον Γ. Πρωτούλη. Να σημειωθεί ότι στο θέμα παρενέβη με δημοσίευμα η ιστοσελίδα «Εργατικός Αγώνας», η οποία έχει αναφορά σε κόσμο προερχόμενο από το ΚΚΕ, στο οποίο επισημάνθηκε μεταξύ άλλων ότι το οικονομικό πρόβλημα του κόμματος συνδέεται με «τη μεγάλη στροφή στην πολιτική γραμμή του σταδιακά από τις αρχές ακόμη της δεκαετίας του 2000». ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΜΟΣ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

6

ΤΟ ΘΕΜΑ

«Ώς εδώ! Δεν θα μας πάρουν και το σπίτι» ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ

«Ώς εδώ! Δεν θα μας πάρουν και το σπίτι» είναι η οργισμένη αντίδραση της πρώτης αυτοοργανωμένης ομάδας πολιτών από την Κεφαλονιά, που πριν από λίγες ημέρες κάλεσε όσους έχουν πληγεί από τα μέτρα, όσους χρωστάνε σε τράπεζες, εφορία και ασφαλιστικούς οργανισμούς και απειλούνται με την απώλεια του σπιτιού και της περιουσίας τους. «Δεν είμαστε μόνο ένας αριθμός φορολογικού μητρώου. Είμαστε άνθρωποι αποφασισμένοι να σταματήσουμε τη σχεδιασμένη καταστροφή, πριν φτάσει στην τελευταία ζώνη άμυνας που θα είναι τα σπίτια και η γη μας». Εκατοντάδες χιλιάδες δάνεια που έχουν καταχωρηθεί στα λεγόμενα «κόκκινα» βρίσκονται, πλέον, στο στόχαστρο των τραπεζών, της τρόικας και της κυβέρνησης. Οι πληροφορίες θέλουν -παρά τις διαψεύσεις της κυβέρνησης- ξένα distress funds να πολιορκούν τις τράπεζες για να αγοράσουν σημαντικό μέρος των «κόκκινων» δανείων. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, τα funds αγοράζουν δάνεια στο 5%-50% της αξίας τους και στη συνέχεια δημιουργούν ένα μεγάλο «καλάθι» ακινήτων από διάφορες περιοχές (δηλ. μικρές εργατικές κατοικίες στο Πέραμα, το Χαϊδάρι, ή την Πετρούπολη, αλλά και βίλες στην Εκάλη και ακριβά διαμερίσματα στη Γλυφάδα), το οποίο τιτλοποιούν και μεταπωλούν σε μεγάλες εταιρείες real estate. Σταδιακά, λοιπόν, μετά οι εταιρείες αυτές πωλούν όσα ακίνητα είναι πιο ελκυστικά και εισπράττουν μεγάλες υπεραξίες που καλύπτουν με το παραπάνω πιθανές απώλειες από λιγότερο ή καθόλου ελκυστικά ακίνητα.

Ο ισπανικός εφιάλτης έρχεται και στην Ελλάδα Η Ισπανία, μια χώρα με ιδιοκατοίκηση σε ποσοστό κοντά στο 80%, πρώτη βρέθηκε μπροστά στη λαίλαπα των πλειστηριασμών πριν από τρία χρόνια. Με την ανεργία τότε στο 26,2%, πάνω από 400.000 κατοικίες κατασχέθηκαν ενώ 50.000 πλειστηριασμοί έγιναν μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2012. Το τραγικότερο όλων όμως ήταν πως σε επιδημία εξελίχθηκαν οι αυτοκτονίες πολιτών που οδηγούνταν σε εξώσεις από τα σπίτια τους. Τα ισπανικά ΜΜΕ όλο αυτό το διάστημα περιέγραφαν ασύλληπτες καταστάσεις. Οικογένειες που τους έκαναν έξωση ζούσαν στις εισόδους των πολυκατοικιών, άλλες εξελίσσονταν σε καταληψίες στέγης για να βγάλουν τον χειμώνα, ενώ για πρώτη φορά υπήρξαν άστεγοι που ζούσαν σε γέφυρες και σε οικοδομές. Ενώπιον των καυτών κοινωνικών προβλημάτων, η κυβέρνηση Ραχόι αποφάσισε στα τέλη της χρονιάς να επιβάλει μια διετή αναστολή των πλει-

στηριασμών ακινήτων πρώτης κατοικίας. Τα μέτρα που πάρθηκαν λίγο-πολύ προσδιορίζουν αυτό που θα γίνει και στην Ελλάδα. Δηλαδή οι αποφάσεις εξαίρεσης από τους πλειστηριασμούς στην Ισπανία αφορούσαν οικογένειες με ετήσιο εισόδημα που δεν ξεπερνά τα 19.200 ευρώ, που είχαν τρία παιδιά ή ένα παιδί κάτω των 3 ετών ή που φιλοξενούσαν εξαρτώμενα άτομα. Επίσης μέριμνα υπήρξε για μονογονεϊκές οικογένειες ή για τους ανέργους. Αυτές περίπου θα είναι και οι ρυθμίσεις που η ελληνική κυβέρνηση θα ακολουθήσει, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, καθώς πλέον δεν θα αποτραπούν οι πλειστηριασμοί. Το όριο εισοδήματος μάλιστα που μελετάται είναι τα 15.000 ευρώ, αν και υπάρχει μάλλον περιθώριο μεγαλύτερου ετήσιου ποσού ανά οικογένεια. Στην Ελλάδα η ιδιοκατοίκηση φθάνει στο 70% ενώ οι καταγεγραμμένοι άστεγοι είναι περίπου 20.000. Αν αύριο αφήνονταν χωρίς καμία άλλη κοινωνική ρύθμιση ελεύθεροι οι πλειστηριασμοί, θα έβγαιναν στο σφυρί 110.000 ακίνητα μονομιάς.

Agency (ΝΑΜΑ) η οποία ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2009 ως bad bank και προικοδοτήθηκε με προβληματικά δάνεια ονομαστικής αξίας 74,2 δισ. ευρώ, τα οποία απέκτησε με έκπτωση 57%, καταβάλλοντας δηλαδή 31,7 δισ. ευρώ. Μαζί με αυτά πήρε και τα ακίνητα: 2.000 μονοκατοικίες, 6.000 διαμερίσματα, 143 ξενοδοχεία, 20 γήπεδα γκολφ και 180 εταιρείες

οικιστικής ανάπτυξης. Ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Δανειοληπτών Βαγγέλης Κρητικός εξηγεί πώς θα γίνει αυτό: «Έχουμε παρατηρήσει το φαινόμενο δανειακές συμβάσεις Ελλήνων πολιτών πάσης φύσεως να έχουν αγοραστεί από εταιρείες ειδικού σκοπού που έχουν την έδρα τους στο εξωτερικό στο Λουξεμβούργο, στην Αγγλία,

θέλουν να αγοράσουν από την τράπεζα το δάνειό μου, αλλά, όταν ρωτάω τους δικηγόρους που με απειλούν καθημερινά, δεν λένε λέξη. Αν είναι να πουλήσουν το χρέος μου σε κάποιους Γερμανούς έναντι ευτελούς αντιτίμου, γιατί δεν το πουλάνε σε μένα με αυτή την τιμή;» είναι η απορία του 48χρονου άνεργου από το Περιστέρι.

«Οι βουλευτές θα μας βρουν απέναντί τους» Δεν είναι λίγοι πάντως οι βουλευτές της μνημονιακής συγκυβέρνησης που αισθάνονται ήδη άβολα στο ενδεχόμενο να υποχρεωθούν να υπερψηφίσουν το νομοσχέδιο για την απελευθέρωση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Δανειοληπτών προειδοποιεί: «Εμείς δεν θα ταλαιπωρήσουμε τους Έλληνες πολίτες διαδηλώνοντας και κλείνοντας την Ομόνοια και το Σύνταγμα. Εμείς θα στοχοποιήσουμε κοινωνικά και πολιτικά όποιον βουλευτή ή υπουργό είτε φέρει είτε ψηφίσει αυτό το νομοσχέδιο και είμαι συγκεκριμένος. Την κοινωνία δεν θα την ταλαιπωρήσουμε, όμως θα ταλαιπωρήσουμε και θα πετάξουμε έξω από την πολιτική ζωή 100 ή 200 άτομα που θα επιχειρήσουν να φέρουν αυτό το σχέδιο νόμου και να το ψηφίσουν».

Έτοιμες να ξεπουλήσουν όσο όσο οι τράπεζες Με δεδομένο ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρίσκονται ήδη στο 29%, οι ανακεφαλαιοποιημένες ελληνικές τράπεζες ψάχνουν τρόπο να πουλήσουν τα στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια και, ειδικότερα, τρόπο να εφαρμόσουν το ιρλανδικό μοντέλο πουλώντας τα ακίνητα με προκαταβολή μόλις του 30% της αξίας τους και εξοφλώντας το υπόλοιπο 70% σε 5 - 7 έτη. Πρόκειται για το μοντέλο πίστωσης από τον ιδιοκτήτη (vendor finance) που εφαρμόζει η ιρλανδική National Asset Management

Διαμαρτυρία για έξωση δεκαμελούς οικογένειας στη Μαδρίτη, 14.8.2013

Αν είναι να πουλήσουν το χρέος μου σε κάποιους Γερμανούς έναντι ευτελούς αντιτίμου, γιατί δεν το πουλάνε σε μένα με αυτή την τιμή;» είναι η απορία του 48χρονου άνεργου από το Περιστέρι

στη Γερμανία, στην Ισπανία και στην Αμερική. Οι δανειακές αυτές συμβάσεις δεν αγοράζονται στην ονομαστική τους αξία. Δηλαδή, αν έχουμε ένα δάνειο το οποίο είναι 30 χιλιάδες ευρώ, η τράπεζα το πουλάει τοις μετρητοίς σε πολύ χαμηλότερο αντίτιμο, δηλαδή 5 χιλιάδες ευρώ. Ο καινούριος αγοραστής, που είναι ειδικού σκοπού και είναι νομικό πρόσωπο ξένου δικαίου, επισπεύδει πλειστηριασμό και από τις 5 χιλιάδες που αγόρασε το δάνειο εισπράττει πολλαπλάσια χρήματα».

Απορίες ενός μελλοντικού άστεγου Ο Θανάσης Καρποδίνης, άνεργος εδώ και επτά μήνες, δέχεται καθημερινά τηλεφωνήματα από το δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί την τράπεζα στην οποία χρωστά το στεγαστικό δάνειο που αδυνατεί πλέον να πληρώσει και παρακολουθεί με τρόμο τα κυβερνητικά σενάρια των τελευταίων ημερών. «Διαβάζω στις εφημερίδες για αυτές τις εταιρείες ειδικού σκοπού που

Είναι χαρακτηριστικό πως οι δανειολήπτες δεν είναι ενημερωμένοι και δεν τους είχε αναγγελθεί αν το δάνειό τους έχει ή πρόκειται να δοθεί ως Πλασματικό Ενέχυρο. Οι τράπεζες αναζητώντας ρευστό εκδίδουν ομολογιακά δάνεια με τις μελλοντικές απαιτήσεις από τα δάνεια των οφειλετών τους. Το ποιο δάνειο έχει τιτλοποιηθεί και έχει εκχωρηθεί η απαίτησή του μπορεί να το μάθει κανείς μόνο αν αναζητήσει ο ίδιος πληροφορίες στο Ενεχυροφυλακείο, το οποίο κατοικοεδρεύει στο Έμμισθο Υποθηκοφυλακείο Αθηνών. Αυτό βέβαια που δεν θα μάθει είναι το ποσό στο οποίο το δάνειό του εκχωρήθηκε σε τρίτους και φυσικά κανείς δεν θα του απαντήσει στο ερώτημα γιατί δεν δόθηκε η ευκαιρία στον δανειολήπτη να εξαγοράσει το δάνειό του σε μικρότερο κόστος. Εάν για παράδειγμα ένα δάνειο των 25.000 ευρώ με τους νόμιμους τόκους έχει πωληθεί 3.000 ευρώ σε κάποιο fund του εξωτερικού, γιατί δεν ενημερώθηκε ο δανειολήπτης ώστε να το εξαγοράσει με το ίδιο αντίτιμο;

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

7

ΤΟ ΘΕΜΑ καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι θα προκληθεί μια εκρηκτική και άμεση κατάρρευση των τιμών στην αγορά των ακινήτων. ΤΗΣ ΚΕΡΑΣΙΝΑΣ ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΥ

Η καταστροφική ύφεση που βιώνουμε από το 2008 αναφέρεται από πολλούς ότι ήταν αποτέλεσμα ενός γενικότερου σχεδιασμού για εσωτερική υποτίμηση της χώρας, έτσι ώστε τα διεθνή κεφαλαιοκρατικά κέντρα να εξαγοράσουν τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία σε εξευτελιστικές τιμές. Αυτό ενέχει μια δόση υπερβολής ως προς την πρόθεση, αλλά το αποτέλεσμα είναι μάλλον το ίδιο. Σήμεραμ μετά από τρία χρόνια εφαρμογής των Μνημονίων, βιώνουμε καταστάσεις που, αν μας έλεγαν πριν από τρία χρόνια ότι θα συμβούν, δεν θα το πιστεύαμε. Και όμως οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων είναι ήδη γεγονός, το σύστημα υγείας είναι υπό διάλυση, η παιδεία επίσης, τα ασφαλιστικά ταμεία δεν αντέχουν για πολύ ακόμη, η φοροεισπρακτική τακτική των κυβερνητικών σχηματισμών αδυνατίζει ακόμη περισσότερο το πενιχρό εισόδημά μας, ενώ αφήνει ανέγγιχτα τα υψηλά εισοδήματα και τον πλούτο (αποδεδειγμένα, αφού μέχρι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού βάζει πρόστιμα στο Ελληνικό Δημόσιο για μη είσπραξη φόρων από τους κεφαλαιούχους). Και δεν φτάνουν αυτά, αλλά θα πρέπει τώρα, με την άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών, να αντιμετωπιστεί και το ενδεχόμενο να χάσουν το σπίτι τους οι δανειολήπτες που αδυνατούν να πληρώσουν τις δόσεις των δανείων τους. Ήδη από τα 72,4 δισ. στεγαστικών τα 17 δισ. περίπου (ποσοστό 23%) και από τα 29,1 δισ. καταναλωτικών τα 12,3 δισ. (ποσοστό 42,3%) είναι κόκκινα. Στα παραπάνω ποσά δεν περιλαμβάνονται και επιχειρηματικά δάνεια με υποθήκες σε πρώτες κατοικίες, επειδή δεν εμπίπτουν στο καθεστώς προστασίας του Νόμου. Περισσότερα από 180.000 νοικοκυριά με στεγαστικά πρώτης κατοικίας αδυνατούν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους και βρίσκονται σήμερα στο κόκκινο. Από αυτά, σε καθεστώς προστασίας (δηλαδή μέχρι 200.000 ευρώ αντικειμενική αξία ακινήτων και πρώτη κατοικία) είναι περίπου τα 150.000 νοικοκυριά. Αν γίνει άρση της προστασίας, θα μπει άμεσα σε λειτουργία η διαδικασία της αναγκαστικής είσπραξης των τραπεζικών οφειλών με κατασχέσεις και εκκίνηση της διαδικασίας των πλειστηριασμών και οι 150.000 κατοικίες θα προστεθούν στην αγορά ακινήτων. Με το δεδομένο, ότι ήδη στην αγορά ακινήτων βρίσκονται αδιάθετες περίπου 200.000 κατοικίες, είναι εύκολο να

Στο «κόκκινο» δάνεια ύψους 67 δισ. ευρώ Όσον αφορά στις τράπεζες τα στοιχεία των καθυστερημένων δανείων είναι συντριπτικά: Για το πρώτο τρίμηνο του 2013, σε σύνολο 223,8 δισ. χαρτοφυλακίου δανείων του ελληνικού τραπεζικού συστήματος τα 62,2 δισ. είναι κόκκι-

τέθηκε στο τραπεζικό σύστημα, με χρέωση του Ελληνικού Δημοσίου μέσω το ΤΧΣ, τα 22 δισ. αφορούν στην κάλυψη των επισφαλών δανείων (συμπεριλαμβάνονται και οι επισφάλειες των τραπεζών που «εξυγιάνθηκαν» δηλαδή Αγροτική, ΤΤ, Proton κ.λπ.). Το συμπέρασμα όλων των παραπάνω είναι ότι τα στεγαστικά δάνεια αποτελούν για τις τράπεζες σημαντικό στοιχείο του ενεργητικού τους, ακόμη και αν είναι καθυστερημένα, επειδή έχουν μεγάλο ποσοστό κάλυψης.

στις εντολές της τρόικας και των κερδοσκόπων, που «βλέπουν» να τους ανοίγεται ήδη ο δρόμος για τις ελληνικές περιουσίες, αφού η κατάρρευση της αγοράς των ελληνικών ακινήτων ήταν ο αρχικός τους στόχος για την πλήρη άλωση του ελληνικού πλούτου. Οι ιδιωτικοποιήσεις δεν μπορεί να έχουν επιτυχία αν δεν προηγηθεί η πλήρης κατάρρευση των τιμών των ακινήτων και αυτό θα γίνει μόνο με την απελευθέρωση των πλειστηριασμών. Ο ισχυρισμός ότι η απελευθέρωση

τι δεν υπάρχει εξυγίανση των τραπεζών χωρίς γενναίες διαγραφές οφειλών. Τα δεδομένα λένε ότι: o Διατέθηκαν ήδη στις τράπεζες 40 δισ., από τα 50 δισ. που χρεώθηκαν συνολικά οι Έλληνες φορολογούμενοι. o Υπάρχει ένα υπόλοιπο περίπου 10 δισ. στο ΤΧΣ, που παραμένει αδιάθετο για κάλυψη μελλοντικών τραπεζικών επισφαλειών. o Μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης ο υπουργός Οικο-

Κόκκινα δάνεια και πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας να, ενώ για το πρώτο εξάμηνο το ποσό των κόκκινων δανείων θα υπερβεί τα 67 δισ. Οι αναδιαρθρώσεις δανείων που εμφανίζουν οι τράπεζες και κατά γενική ομολογία είναι καλυμμένες καθυστερήσεις που εμφανίζονται ως ενήμερες αναδιαρθρώσεις και συνήθως το 80% δεν αποπληρώνονται, φθάνουν στο ποσό των 12 δισ. Από αυτά τα στοιχεία το σύνολο των καθυστερήσεων στα τραπεζικά δάνεια θα ξεπεράσει τα 70 με 75 δισ. με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις. Η χώρα μας, εκτός από την πρωτιά που έχει στα ποσοστά ανεργίας, εμφανίζεται να έχει και την πρωτιά σε ποσοστά κόκκινων δανείων. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, τα κόκκινα δάνεια στην Ελλάδα έχουν εκρηκτική αύξηση κατά την περίοδο 20082012, πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στις άλλες χώρες του Νότου Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία που τα μη παραγωγικά δάνεια (μη εκτοκιζόμενα δάνεια - NPL’s) δεν υπερβαίνουν το 10%. Αυτό κάνει την ελληνική περίπτωση μοναδική στην Ευρώπη. Η πλευρά των τραπεζών θεωρεί ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερη κάλυψη από σχηματισμό προβλέψεων και διασφαλίσεις στα στεγαστικά και στα δάνεια με υποθήκες σε πρώτη κατοικία. Πράγματι η έκθεση της BlackRock, που δημοσιοποιήθηκε από την ΤτΕ, εμφανίζει ότι οι σωρευμένες προβλέψεις των ελληνικών τραπεζών για επισφάλειες ήταν περίπου 24 δισ. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η BlackRock υπολόγισε μείωση της τιμής των ενυπόθηκων κατοικιών κατά 30% της αξίας αγοράς, και έτσι προκύπτει ότι τα ενυπόθηκα δάνεια σε πρώτη κατοικία είναι καλυμμένα από προβλέψεις και αξία υποθηκών. Από το ποσό των 49 δισ., που δια-

Με αυτή τη βασική αρχή οι τραπεζίτες δεν επιθυμούν την άρση προστασίας των κατοικιών, επειδή, αν καταρρεύσει η αγορά ακινήτων, θα υποχρεωθούν να μειώσουν την αξία των υποθηκών τους, γεγονός που θα αυξήσει τις επισφάλειες και τις προβλέψεις τους και κατά συνέπεια τις κεφαλαιακές απαιτήσεις τους για κάλυψη των επιπλέον ζημιών. Δημιουργείται έντονη η υπόνοια ότι ο άμεσος στόχος της άρσης της προστασίας των κατοικιών από πλειστηριασμούς είναι η πρόκληση της κατάρρευσης της αγοράς ακινήτων για ευνόητους λόγους (όπως π.χ. για διευκόλυνση της διείσδυσης του κεφαλαίου στην ελληνική ακίνητη περιουσία). Υπάρχει έντονη φημολογία ότι έχουν ήδη χαρτογραφηθεί οι «ελκυστικά εμπορικές περιοχές» και αναμένεται η πτώση των τιμών για να εξαγοραστούν σε εξευτελιστικές τιμές από τα «κοράκια» που καραδοκούν και οσμίζονται τις ευκαιρίες για κερ

Τι επιδιώκει η κυβέρνηση Το ερωτηματικό είναι μετά από όλα αυτά: Τι κάνει η κυβέρνηση; Νομοθετεί ρύθμιση, που κατά γενική ομολογία είναι το απόλυτο τίποτε, αφού οι όροι και οι περιορισμοί που θέτουν τελικά αποκλείουν από την ένταξη στη ρύθμιση πολύ μεγάλο ποσοστό δανειοληπτών με καθυστερήσεις. Ειδικότερα αποκλείεται μεγάλος αριθμός δανειοληπτών που ανήκουν στους μικροεπιχειρηματίες - εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι έχουν δει την επιχείρησή τους να χάνει το 80% με 90% του κύκλου εργασιών τους και είναι πνιγμένοι στα χρέη από την εμπορική τους επιχείρηση και το ελάχιστο που ζητούν είναι να διασώσουν το σπίτι τους. Ετοιμάζεται να αφήσει ελεύθερους του πλειστηριασμούς υποκύπτοντας

θα ισχύει μόνο για τους έχοντες τη δυνατότητα να πληρώσουν τα δάνειά τους και δεν τα αποπληρώνουν είναι ανυπόστατος, επειδή η προστασία αφορά μόνο τους μισθωτούς και συνταξιούχους και την πρώτη κατοικία. Υπενθυμίζουμε ότι η απαγόρευση πλειστηριασμών ισχύει μόνο για τις τραπεζικές οφειλές και μόνο για φυσικά πρόσωπα με πρώτη κατοικία.

Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για άμεση ανακούφιση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών είναι περισσότερο επίκαιρες από ποτέ. Οι επερχόμενες απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων επιδεινώνουν το πρόβλημα και επιπλέον προκαλεί αγανάκτηση η άδικη μεταχείριση των πολιτών, που βιώνουν από τη μια την απειλή της ανεργίας και της απώλειας της εργασίας τους και από την άλλη τη μεγάλη απειλή να μείνουν και άστεγοι, αφού αίρεται το καθεστώς προστασίας της κατοικίας τους. Για την αποκατάσταση της ισορροπίας της κοινωνίας και για την προστασία του Έλληνα πολίτη, που βιώνει συνθήκες σύνθλιψης και απώλειας του εισοδήματός του και της εργασίας του, θα πρέπει άμεσα να παραταθεί η απαγόρευση των πλειστηριασμών για τραπεζικές οφειλές για μια πενταετία και να επεκταθεί και σε εμπόρους, ελεύθερους επαγγελματίες, που έχουν μόνο πρώτη κατοικία. Επίσης να υιοθετηθεί πρόγραμμα ρυθμίσεων με διαγραφή των οφειλών που δεν υπάρχει η δυνατότητα να αποπληρωθούν, για την ανακούφιση των δανειοληπτών. Να δοθεί προτεραιότητα σε εκείνους που είναι χρόνια ασθενείς, ανάπηροι, άνεργοι, απολυμένοι και ανήκουν σε οικογένειες που δεν έχουν ούτε έναν εργαζόμενο. Είναι καιρός να γίνει κατανοητό ό-

νομικών και ο διοικητής της ΤτΕ υποστηρίζουν ότι το τραπεζικό μας σύστημα είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένο, δηλαδή ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας των συστημικών τραπεζών είναι πάνω από το ελάχιστο αποδεκτό 9% (όπως δημοσιεύτηκε, από 11,2% μέχρι και 14,3%) και, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις τους, οι καταθέσεις έχουν ήδη επιστρέψει στις τράπεζες. Συμπεραίνεται ότι μπορεί να διατεθεί το απαιτούμενο ποσό για διαγραφές οφειλών, χωρίς να κινδυνεύει η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, και παράλληλα να εφαρμοστεί μια πραγματική ρύθμιση οφειλών, που να προσαρμόζεται στις ανάγκες διαβίωσης των ασθενέστερων οικονομικά πολιτών, ώστε να υπάρξει ανακούφιση των υπερχρεωμένων αλλά και εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος για να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας. Όλα τα παραπάνω μπορεί να εφαρμοστούν εφόσον ισχύσει η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για ένα τραπεζικό σύστημα υπό δημόσια ιδιοκτησία και έλεγχο, αφού το Ελληνικό Δημόσιο (μέσω του ΤΧΣ) αποτελεί τον βασικό μέτοχο στις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Υπενθυμίζεται ότι μετά τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τεσσάρων συστημικών τραπεζών το 2013 το ποσοστό του ΤΧΣ επί του μετοχικού τους κεφαλαίου διαμορφώθηκε: Εθνική Τράπεζα 84,35%, Τράπεζα Πειραιώς 81,01%, Alpha Bank 83,71% και Eurobank 93,55%. Είναι εμφανής η παγκόσμια πρωτοτυπία να διατηρείται ο έλεγχος των τραπεζών από τους παλαιούς μετόχους, που το ποσοστό τους στην καλύτερη περίπτωση είναι μικρότερο του 19%, και όχι από τον πραγματικό μέτοχο (το Ελληνικό Δημόσιο), που κατέχει τουλάχιστον το 80%!

8 ΤΟΥ Δ.Λ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Εάν κάποιος που επιθυμεί να ενημερώνεται για την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών περιοριστεί στις ανακοινώσεις του κυβερνητικού οικονομικού επιτελείου, θα σχηματίσει πραγματικά μια ειδυλλιακή εικόνα. Η έκπληξή του θα θύμιζε μαθητή σε αλχημιστικό εργαστήριο της Αναγέννησης, που οι «μαγικές» ικανότητες των διδασκάλων του στη μεταστοιχείωση των μετάλλων θα τον θάμπωναν και θα επιθυμούσε να εισχωρήσει στα βαθιά μυστικά της μυστικιστικής τέχνης. Στην περίπτωσή μας, τον ρόλο των διδασκάλων θα τον αναλάμβαναν και θα τον έφερναν εις πέρας με μοναδικό τρόπο οι ιθύνοντες του υπουργείου Οικονομικών, οι οποίοι, εκτός των δικών τους αποτελεσματικών «συνταγών», διαθέτουν ως επιπρόσθετο εφόδιο και τις «σημειώσεις» των τροϊκανών συναδέλφων τους. Πριν από λίγες ημέρες, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών1 κ. Σταϊκούρας ανακοίνωσε με περίσσεια υπερηφάνεια πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,6 δισ. ευρώ για το πρώτο επτάμηνο του έτους. Παράλληλα, εξέφρασε την αισιοδοξία του τόσο για την εκτέλεση του προϋπολογισμού για το υπόλοιπο του έτους, ιδιαίτερα όσον αφορά την πορεία των εσόδων, όσο και κυρίως για την επίτευξη του

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ξεπερνώντας τους αλχημιστές της Αναγέννησης ...με αφορμή την ανακοίνωση πρωτογενούς πλεονάσματος... «εθνικού» στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος για το σύνολο του 2013. Στην επιμέρους ανάλυση των στοιχείων1, από τις πρώτες γραμμές κάνουν την εμφάνισή τους οι «μαγικές συνταγές». Κατ’ αρχάς, στα έσοδα συμπεριλαμβάνεται ποσό 1,5 δισ. ευρώ που προέρχεται από τη μεταφορά των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος (Securities Market Programme - SMPs). Τα συνολικά έσοδα από το SMPs καταγράφονται στον κρατικό προϋπολογισμό και θα ανέλθουν έως το 2025 στα 10 δισ. ευρώ. Ωστόσο, επειδή προορίζονται αποκλειστικά για κάλυψη χρηματοδοτικού κενού, κατατίθενται απευθείας στον ειδικό λογαριασμό εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους (segregated account) και δεν υπολογίζονται στους στόχους του προγράμματος για το δημοσιονομικό έλλειμμα. Δεύτερον, συνεχίζεται η τακτική της μη επιστροφής φόρων στους δικαιούχους τους, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση επιπρόσθετων 658 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τις Δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων1, ήδη το πρώτο επτάμηνο εμφανίζονται μειωμένες από τον επίσημο στόχο κατά 1,33 δισ. ευρώ, αποδεικνύοντας το «πραγματικό» ενδιαφέρον της κυβέρνησης για ανάσχεση της ύφεσης, η οποία, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία, συμπλήρωσε 20 συνεχόμενα αρνητικά τρίμηνα. Για το σύνολο των δαπανών1 που εμφανίζονται μειωμένες κατά 3,3 δισ. ευρώ από τον στόχο, τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής τα έχουν νιώσει καλά οι Έλληνες πολίτες από την υποβάθμιση των κοινωνικών παροχών και τα στελέχη των σωμάτων ασφαλείας από την ουσιαστική αδυναμία κάλυ-

Εάν διεξαγόταν συνέδριο για την «Οικονομική Αλχημεία», οι οικονομικοί επιτελείς της κυβέρνησης θα είχαν σίγουρη θέση στις μπροστινές θέσεις, ενώ θα είχαν θέσει ισχυρή υποψηφιότητα προκειμένου να ανακηρυχθούν ως οι νέοι «μύστες» της σύγχρονης «δημοσιονομικής αλχημιστικής τέχνης» ψης οργανικών αναγκών των υπηρεσιών τους. Περνώντας στις αντίστοιχες «μυστικές συνταγές» της τρόικας2, πρέπει να επισημανθούν ορισμένες διαφοροποιήσεις που συνεισφέρουν στον καλλωπισμό των μεγεθών που αφορούν το έλλειμμα. Από τον υπολογισμό του ελλείμματος εξαιρούνται: α) οι πληρωμές που αφορούν την απόδοση επιστροφών απαιτητών φόρων πριν τον Σεπτέμβριο του 2012, β) η στήριξη των τραπεζών (ο λόγος της διαφοράς μεταξύ του ελλείμματος 6% που ανακοίνωσε η κυβέρνηση και του 10% της Eurostat για το 2012) και γ) οι επιστροφές των κερδών των κεντρικών τραπεζών - SMPs. Με βάση τα ανωτέρω, το οικονομικό επιτελείο στον αναρτημένο πίνακα1 για τα προσωρινά στοιχεία του Ιουλίου (σελ. 2) μας πληροφορεί ότι οι επιστροφές φόρων παρελθόντων ετών ανέρχονται σε 606 εκατ. ευρώ, ενώ η τακτοποίηση υποχρεώσεων παρελθόντων ετών φορέων Γενικής Κυβέρνησης διαμορφώθηκαν σε 3.459 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου το τροποποιημένο πρωτογενές αποτέλεσμα (σελ. 2) διαμορφώνεται σε -1.498 εκατ. ευρώ. Συγκεντρώνοντας και προσμετρώντας τους παραπάνω αριθμούς θα καταλήγαμε στα εξής συμπεράσματα: α) από SMPs, μη επιστροφές φόρων και μειωμένες δαπάνες ΠΔΕ προκύπτει εξοικονόμηση 3.488 εκατ. ευρώ και β) από τα «δώρα» της τρόικας 4.065, επομένως σύνολο 7.553 εκατ. ευρώ. Το πρωτογενές αποτέλεσμα θα διαμορφώνονταν αντί πλεονάσμα-

τος 2.567 εκατ. ευρώ σε έλλειμμα 4.986 εκατ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά πολύ τον στόχο του επικαιροποιημένου προγράμματος, ωστόσο θα αποτύπωνε καλύτερα την πραγματική κατάσταση των δημοσιονομικών μεγεθών. Αν υπολογίσουμε στα έσοδα το 1,5 δισ. ευρώ των SMPs, τότε το έλλειμμα θα διαμορφωνόταν στα 3,49 δισ. αντί στόχου -2 δισ. ευρώ. Ο υπολογισμός του ελλείμματος θα έπρεπε να είναι το αποτέλεσμα των ετήσιων εσόδων μείον τα έξοδα. Η εκτεταμένη χρήση της δημιουργικής λογιστικής στην οποία καταφεύγουν οι κυβερνήσεις, συν οι όποιες επιμέρους αποφάσεις (τι προσμετράται και τι δεν συμπεριλαμβάνεται στις μετρήσεις) απλώς κρύβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Εάν τρόικα και κυβέρνηση επιθυμούσαν να παρουσιάσουν την πραγματική οικονομική εικόνα και ενδιαφέρονταν ουσιαστικά για την ανάπτυξη της χώρας, δεν θα κατέφευγαν σε καλλωπισμούς προκειμένου να ωραιοποιήσουν τη δημοσιονομική εικόνα της χώρας. Ούτε επίσης θα γίνονταν η εκτεταμένη επικοινωνιακή χρήση του επιχειρήματος «πρωτογενές πλεόνασμα... καλύτερα των στόχων», από τη στιγμή που στόχευση είναι το θετικό πρόσημο σε πρωτογενές επίπεδο ή τουλάχιστον ο ισοσκελισμός του προϋπολογισμού, όπως αποτυπώνεται και στην πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν (σελ. 49). Το πρωτογενές πλεόνασμα σαφώς είναι σημαντικό και απαραίτητο, ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας που είναι αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές. Ωστόσο, πρέπει να είναι σταθερό και βιώσιμο σε βάθος ετών και όχι το αποτέλεσμα μιας «μαγικής συνταγής» με ημερομηνία λήξης. Βαρύτητα πρέπει να δοθεί στη διαχρονική αδυναμία αύξησης του σκέλους των εσόδων, μέσω της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης και του περιορισμού του φαινομένου της φοροδιαφυγής, αντί της «αιματήρης» περικοπής απαραίτητων κοινωνικών δαπανών. Πάντως εάν διεξάγονταν συνέδριο για την «Οικονομική Αλχημεία», οι οικονομικοί επιτελείς της κυβέρνησης θα είχαν σίγουρη θέση στις μπροστινές θέσεις, ενώ θα είχαν θέσει ισχυρή υποψηφιότητα προκειμένου να ανακηρυχθούν ως οι νέοι «μύστες» της σύγχρονης «δημοσιονομικής αλχημιστικής τέχνης».

1

http://www.taxheaven.gr/ news/news/view/id/14806 2 http://www.capital.gr/News Theme.asp?id=1799856

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΛΙΟΥ

Σε άρθρο μου στην «Αυγή» τον Σεπτέμβριο του 20121 είχα επισημάνει τις βασικές πτυχές της επικοινωνιακής τακτικής του μνημονιακού «καθεστώτος». Στο άρθρο αυτό εξηγούσα ότι ο μηχανισμός της προπαγάνδας αποτελείται από το τρίπτυχο: διαρροές εκβιασμών - διαψεύσεις - εφαρμογή των εκβιασμών με ελαφρές τροποποιήσεις. Η περίπτωση του πρόσφατου non paper της Bundesbank εντάσσεται στο ίδιο πλαίσιο. Ας εξετάσουμε τα γεγονότα: Το περιοδικό Spiegel, δηλαδή ένας γνωστός εκφραστής του βαθέος πυρήνα του γερμανικού κράτους, έγραψε ότι, σύμφωνα με ένα non paper της Bundesbank, «η Ε.Ε. πρόκειται να συμφωνήσει σε ένα νέο πρόγραμμα βοήθειας για την Ελλάδα, [...] το τρέχον πακέτο οικονομικής βοήθειας ενέχει ‘υψηλούς κινδύνους’». Σύμφωνα με το ίδιο non paper η έγκριση της εκταμίευσης μιας δόσης 5,8 δισ. ευρώ τον περασμένο μήνα είχε «πολιτικά κίνητρα». Αυτό είναι το στοιχείο της «διαρροής». Όπως αναμενόταν, το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας ανακοίνωσε ότι δεν γνωρίζει «το έγγραφο της Bundesbank». Αυτό είναι το στοιχείο της (χαλαρής) διάψευσης. Ο μηχανισμός λοιπόν που χρησιμοποιείται εδώ και τρία χρόνια από τις ελληνικές κυβερνήσεις σε συνεργασία με την τρόικα επαναλαμβάνεται και στη Γερμανία, αλλά για ένα θέμα που αφορά την Ελλάδα (και φυσικά την Ευρώπη)! Οι νεοφιλελεύθερες ελίτ έχουν αναγάγει το ζήτημα

TOY ΣΠΥΡΟY ΛΑΠΑΤΣΙΩΡΑ

Διεθνώς κυριαρχεί η συζήτηση για το χρηματοδοτικό κενό που παρουσιάζεται στην ελληνική οικονομία για το επόμενο διάστημα. Τι σημαίνει χρηματοδοτικό κενό; Γενικά, αν αθροίσουμε από τη μία μεριά τις εκτιμώμενες εισροές χρημάτων (περιλαμβανομένων των λιγοστών δανείων που έχουν απομείνει από την υπάρχουσα δανειακή σύμβαση), από την άλλη μεριά τις εκτιμώμενες χρηματικές ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν (περιλαμβανόμενων χρεωλυσίων και τόκων) και συγκρίνουμε τα δύο ποσά προκύπτει ότι οι εκτιμώμενες ανάγκες είναι μεγαλύτερες των εκτιμώμενων εισροών. Χρηματοδοτικό κενό παρουσιάζεται και στους δύο λογαριασμούς που αποτελούν βάση για τις μνημονιακές πολιτικές. Των χρηματοδοτικών αναγκών και πηγών της Γενικής Κυβέρνησης και των εξωτερικών συναλλαγών. Το χρηματοδοτικό κενό και στις δύο περιπτώσεις είναι υποτιμημένο. Επειδή στηρίζεται σε παραδοχές και

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

9

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Το non paper της Bundesbank και η στρατηγική της Αριστεράς αυτό σε κεντρικό προεκλογικό επίδικο στη Γερμανία. Η σημειολογική διαφορά είναι ότι «το μέλλον της Ελλάδας» συζητείται πλέον απευθείας από τη γερμανική κοινή γνώμη, και μάλιστα θεωρείται «γερμανικό ζήτημα». Υπάρχει όμως κάτι καινούργιο στο non paper της Bundesbank; Η απάντηση είναι όχι, αντίθετα με όσα διαδίδουν τα κέντρα της μνημονιακής προπαγάνδας. Το χρηματοδοτικό κενό είναι γνωστό εδώ και καιρό. Ο σχεδιασμός για επιβολή νέων μέτρων λιτότητας είναι προφανής, προκύπτει άμεσα από τις υπογεγραμμένες δανειακές συμβάσεις και μόνο ο γραφικός κ. Στουρνάρας το αρνείται. Το «μήνυμα της Bundesbank» απευθύνεται στο εσωτερικό της Γερμανίας, είναι η «δεύτερη γλώσσα» της νεοφιλελεύθερης ελίτ της Γερμανίας, ο τρόπος που προσπαθεί να «πουλήσει» στους Γερμανούς ψηφοφόρους τη συνέχιση της δανειοδότησης της Ελλάδας. Το σημαντικό στοιχείο της έκθεσης δεν είναι βέβαια η δήθεν αποκάλυψη που κάνει, αλλά η επιβεβαίωση ότι για να συμβεί η συνέχιση του προγράμματος πρέπει να πληγεί ακόμη περισσότερο ο κόσμος της εργασίας που ζει στην Ελλάδα. «Η δουλειά της ελληνικής κυβέρνησης», σύμφωνα με την έκθεση, είναι «η εκπλήρωση των μεταρρυθμίσεων, που

αποτελούν όρο του σχεδίου διάσωσης» και έως τώρα χαρακτηρίζεται «ελάχιστα ικανοποιητική». Τι συμπεράσματα μπορεί να βγάλει η Αριστερά από αυτήν την εξέλιξη; Ένα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι η δημοσιονομική ενοποίηση της Ε.Ε. προχωράει και οι ορατές εκφάνσεις της έως τώρα είναι οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις στην «περιφέρεια» (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ιρλανδία). Οι νεοφιλελεύθερες ελίτ, ολόκληρης της Ευρώπης και όχι μόνο της Γερμανίας, κατασκευάζουν με συστηματικό τρόπο τον «λευκό Κινέζο εργαζόμενο».2 Ο ευάλωτος καταχρεωμένος προλετάριος αποτελεί τον πυρήνα του νεοφιλελεύθερου μοντέλου εξόδου από την κρίση. Ο προλετάριος αυτός δεν είναι μόνο Έλληνας ή «Νότιος». Η Αριστερά πρέπει να αποκαλύψει στους Γερμανούς ψηφοφόρους ότι αυτή η πορεία είναι αδιέξοδη και ότι σταδιακά θα εφαρμοστεί παρόμοιο πρόγραμμα στην ίδια τη Γερμανία, που θα είναι πολύ σκληρό. Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι ο μηχανισμός των Μνημονίων έχει «εγγεγραμμένη στο DNA του» τη συνεχή ανανέωσή του. Η στρατηγική των Μνημονίων, που ξεκίνησε από την Ελλάδα το 2010, δεν είναι μια παροδική κατάσταση, αλλά μια σπειροειδής πορεία αλλαγής των βασικών δομών και σχέσεων των ευρω-

Το σημαντικό στοιχείο της έκθεσης δεν είναι βέβαια η δήθεν αποκάλυψη που κάνει, αλλά η επιβεβαίωση ότι για να συμβεί η συνέχιση του προγράμματος πρέπει να πληγεί ακόμη περισσότερο ο κόσμος της εργασίας που ζει στην Ελλάδα

παϊκών κοινωνιών προς το συμφέρον του κεφαλαίου. Η κριτική μας προς τα Μνημόνια δεν πρέπει λοιπόν να παραμένει στο επιφανειακό επίπεδο της αποτυχίας των διακηρυγμένων στόχων τους. Η αντίφαση μεταξύ διακηρυγμένων και πραγματικών στόχων βρίσκεται στο κέντρο της πολιτικής τακτικής των μνη-

μονιακών - νεοφιλελεύθερων. Η αποτυχία των διακηρυγμένων στόχων, για την οποία δεν λογοδοτεί ποτέ κανείς, είναι ο μοχλός για τη συνέχιση και την εντονότερη εφαρμογή της ίδιας πολιτικής. Η «αποτυχία» είναι τελικά επιτυχία της λιτότητας και αιτία έναρξης νέου κύκλου λιτότητας. Ένα τρίτο συμπέρασμα είναι ότι οι

ουδέτερες τεχνικές λύσεις (κούρεμα χρέους, «σχέδιο Μάρσαλ» κ.λπ.) δεν αποτελούν αποτελεσματικό λόγο αντιπαράθεσης με τους μνημονιακούς - νεοφιλελεύθερους: Και κούρεμα θα γίνει όταν χρειαστεί (με «κούρεμα» μισθών, συντάξεων και ίσως καταθέσεων να το συνοδεύει) και ψίχουλα θα μοιραστούν ως «αναπτυξιακό κονδύλι». Το κρίσιμο είναι η πολιτική σύγκρουση με το ίδιο το πολιτικό υπόδειγμα του νεοφιλελευθερισμού (του σύγχρονου υπαρκτού καπιταλισμού) και όχι η αναμέτρηση σχετικά με τα τεχνικά - στατιστικά του αποτελέσματα. Το τέταρτο συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα από το τρίτο: Η Αριστερά πρέπει άμεσα να εντείνει τις προσπάθειές της για την ανατροπή αυτής της κυβέρνησης. Ο χρόνος είναι ένα κρίσιμο στοιχείο, όπως μας έχει διδάξει η εμπειρία από άλλες χώρες στις οποίες έχει συντελεστεί παρόμοια κοινωνική καταστροφή. Οι κύκλοι της λιτότητας συσσωρεύονται και καθιστούν το έργο του κοινωνικού μετασχηματισμού ολοένα και πιο δύσκολο. Η υπεράσπιση των κοινωνικών αγώνων που θα ξεσπάσουν το επόμενο διάστημα, αλλά και η δημιουργία πολιτικών και κοινωνικών γεγονότων από την Αριστερά πρέπει να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Για να χτίσουμε, πρέπει πρώτα να τους γκρεμίσουμε! «Λαγός της κυβερνητικής πολιτικής το ‘non paper’ της τρόικας», Αυγή, 9.9.2012 2 Δες το άρθρο μου «Η επινόηση και κατασκευή του ‘λευκού Κινέζου’ εργαζόμενου», Αυγή, 29.7.2012 1

Χρηματοδοτικό κενό και κοινωνικές ανάγκες εκτιμήσεις οι οποίες δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες. Για παράδειγμα στον υπολογισμό του κενού που αφορά τα δημόσια οικονομικά βασικό χαρακτηριστικό αποτελεί η υποτίμηση των δημοσίων δαπανών για ανάπτυξη και κοινωνικές ανάγκες, εκτός αν θεωρήσουμε, που αποτελεί στόχο του προγράμματος, ότι για όσους δεν έχουν χρήματα δεν αποτελεί ανάγκη η αξιοπρεπής επιβίωση -ή και σκέτο η επιβίωση- και είναι πρόθυμοι να αποδεχθούν αυτήν την κατάσταση. Επίσης παραδειγματικά, η καταπολέμηση της ανεργίας προϋποθέτει οικονομική μεγέθυνση, η οποία, με βάση την παραγωγική δομή της ελληνικής οικονομίας, σημαίνει σημαντική αύξηση εισαγωγών κεφαλαιουχικού εξοπλισμού, πρώτων υλών και ενδιαμέσων προϊόντων, επομένως μεγαλύτερες χρηματοδοτικές ανάγκες στον λογαριασμό των εξωτερικών συναλλαγών, με βάση το υπάρχον πρόγραμμα εξωτερικής χρη-

ματοδότησης. Εν συντομία, χαρακτηριστικό και των δύο μεγεθών όπως υπολογίζονται είναι ότι δεν είναι συμβατά με καμία σοβαρή πρόταση ανάπτυξης, καταπολέμησης της ανεργίας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Ωστόσο αυτό δεν συνιστά υπολογιστικό λάθος. Οι εκτιμήσεις που γίνονται για το χρηματοδοτικό κενό προκύπτουν ως συνδυασμός χρηματοδοτικών αναγκών και πολιτικών υπολογισμών έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης. Με άλλα λόγια οι εκτιμήσεις προκύπτουν όχι με κριτήριο την εξυπηρέτηση των πραγματικών κοινωνικών αναγκών, αλλά με πολιτικό κριτήριο, ένα πολιτικό μαγείρεμα των αριθμών, ώστε να καλυφθούν τα ελάχιστα: αφενός να μην υπάρξει άμεση αδυναμία εξυπηρέτησης δεσμεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης, αφετέρου να διατηρηθούν οι προϋποθέσεις άσκησης της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής μετάλλαξης της ελληνικής κοινωνίας.

Η παρουσία χρηματοδοτικού κενού δείχνει επίσης ότι το πρόγραμμα που υλοποιεί η κυβέρνηση δεν «βρίσκει τα λεφτά» για να υλοποιηθεί. Με άλλα λόγια, πέραν του κενού πολιτικής ηγεμονίας που προκύπτει από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, αυτή η ίδια απογυμνώνεται και από τον ρεαλισμό ότι «έχει τα λεφτά». Αποκαλύπτεται απλά ως αυτό που είναι: εμμονική πολιτική κατίσχυσης της νεοφιλελεύθερης δυστοπίας επί της πλειοψηφίας των κοινωνικών στρωμάτων. Με βάση τα προηγούμενα, κατα-

λαβαίνουμε ότι η μετατόπιση του κέντρου βάρους των συζητήσεων στην ελληνική κοινωνία πάνω στα ζητήματα χρηματοδότησης, από το 2009, χωρίς να παραγνωρίσουμε τη σημασία τους, έχει συγχρόνως οδηγήσει σε ένα τόπο παραγνώρισης μειζόνων ερωτημάτων που έχουν ανακύψει από την κρίση του 2008: «Λεφτά για ποιο σκοπό, για ποιο μέλλον;». Οι πρωτόγνωρες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί από τις συστημικές πολιτικές επιβάλλουν την άμεση ακύρωση αυτών των πολιτικών. Αυτό

Λήγουν ομόλογα 2,168 δισ. ευρώ Στις 20 Αυγούστου πρέπει να πληρωθούν προς την ΕΚΤ 1,9 δισ. ευρώ και προς λοιπές Ευρωπαϊκές Κεντρικές Τράπεζες 268 εκατ. ευρώ επειδή λήγει το ομόλογο που κατέχουν, επιτοκίου 4%. Θυμίζουμε ότι η ΕΚΤ και οι λοιπές Ευρωπαϊκές Κεντρικές Τράπεζες προέβαλλαν προσκόμματα στην εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων που είχαν αναλάβει για επιστροφή κερδών που είχαν αποκομίσει από τα ομόλογα που κατείχαν προς την ελληνική κυβέρνηση, στη βάση του επιχειρήματος ότι κάτι τέτοιο σημαίνει έμμεση δημοσιονομική ενίσχυση.

μπορεί να το υλοποιήσει μία κυβέρνηση που θα έχει πυρήνα της τον κόσμο της εργασίας και την Αριστερά. Εκκινώντας μία νέα πορεία εκτός νεοφιλελευθερισμού, με τις μεταρρυθμίσεις - τομές που θα θεσπίσει και τη δημιουργία ένα νέο ιδεολογικού κλίματος αυτοκατανόησης της ελληνικής κοινωνίας σε πιο αλληλέγγυες και δημοκρατικές βάσεις, θα δημιουργήσει τις συνθήκες εξόδου από την κρίση με κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες και την ανάπτυξη προς όφελος των εργαζομένων και την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Αν αύριο σχηματιζόταν μία τέτοια κυβέρνηση, θα μπορούσε να εκκινήσει τη διαδικασία της επαναδιαπραγμάτευσης της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, με τη μη εκτέλεση της πληρωμής στις 20 Αυγούστου προς την ΕΚΤ του ομολόγου που έχει στην κατοχή της και λήγει, καταδεικνύοντας ότι η όλη διαδικασία πρέπει να έχει ως προσανατολισμό την προτεραιότητα της κάλυψης επειγουσών κοινωνικών αναγκών.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

10

OIΚΟΝΟΜΙΑ

Τα 10 δεινά στην καθημερινότητα του Έλληνα με το νέο Μνημόνιο ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Μια ακόμη πιο εφιαλτική καθημερινότητα φέρνουν το 2014 σε εκατομμύρια ελληνικά νοικοκυριά οι προβλέψεις του νέου αναθεωρημένου Μνημονίου, όπως επίσης και τα σχέδια που ήδη έχει αρχίσει να αποκαλύπτει η κυβέρνηση. Και βέβαια, είναι ακόμη εξαιρετικά πρώιμο να θεωρηθεί ότι η νέα αυτή βίαιη υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της χώρας θα περιορισθεί στα μέτρα που είτε δημοσιοποιήθηκαν είτε προαναγγέλθηκαν, μιας και εκκρεμεί και η επίσκεψη των τροϊκανών τον επόμενο μήνα... Ανάμεσα στις πολλές επί τα χείρω αλλαγές που έρχονται είναι και οι εξής: 1. Ένα από τα πλέον ζοφερά μέτρα που προαναγγέλθηκαν είναι ασφαλώς εκείνο για το οποίο υπήρξαν ήδη δηλώσεις βουλευτών και από τα δύο κυβερνητικά κόμματα ότι διαφωνούν (Ν. Κακλαμάνης, Σ. Βούλτεψη, Γ. Βλάχος, Θ. Τζάκρη, Π. Κουκουλόπουλος) και αφορά την άρση της αναστολής των πλειστηριασμών. Ήδη στο «κόκκινο» βρίσκονται περίπου 320.000 τραπεζικά δάνεια, ενώ ο αριθμός των νοικοκυριών που αδυνατούν να πληρώσουν τις δόσεις των στεγαστικών δανείων και κινδυνεύουν να βρεθούν σε διαδικασία πλειστηριασμού (δηλαδή να μείνουν στον δρόμο) εκτιμάται σε περισσότερα από 100.000. Γι’ αυτούς

τους δανειολήπτες, εάν η κυβέρνηση προχωρήσει στο συγκεκριμένο μέτρο, η αλλαγή στην καθημερινότητα θα είναι τραγική.

2. Μια δεύτερη από τις πολλές επί τα χείρω αλλαγές που έρχονται είναι η ακρίβεια και το ακόμη πιο δυσβάστακτο κόστος ζωής που ετοιμάζουν κυβέρνηση και τρόικα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα -και μάλιστα εν όψει νομοθετικού πλαισίου που ετοιμάζεται για το ξεπούλημα της ΔΕΗ- είναι και η εύγλωττη αναφορά στο Μνημόνιο ότι παρατηρείται «...πολιτική αντίσταση στην αύξηση των τιμών του ρεύματος για τους καταναλωτές στη χαμηλή τάση, τη στιγμή που πρέπει να διαμορφωθούν τιμολόγια με βάση την ανάκτηση του κόστους του ηλεκτρισμού, προκειμένου να ενισχυθεί η είσοδος νέων εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, να αμβλυνθούν

οι πιέσεις ρευστότητας που αντιμετωπίζει η ΔΕΗ και να μειωθεί το κόστος ηλεκτρισμού για τη βιομηχανία»! Πιο απλά, θα επιβαρυνθούν εκατομμύρια καταναλωτές προκειμένου να ικανοποιήσει η κυβέρνηση τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες της.

3. Και άλλοι επαγγελματίες θα δουν να έρχονται «τα πάνω κάτω» στα του κλάδου τους. Μόνο για τον δικηγορικό κλάδο, για παράδειγμα, ο νέος Κώδικας Δικηγόρων φέρνει σειρά αλλαγών, όπως είναι η θεσμοθέτηση των δικηγορικών εταιρειών, η διαφήμιση του δικηγορικού επαγγέλματος, η καθιέρωση πανελλαδικών εξετάσεων για την απόκτηση άδειας άσκησης επαγγέλματος, η κατάργηση των προκαθορισμένων δικηγορικών αμοιβών κ.λπ.

4. Η πρόθεση της κυβέρνησης να μειώσει τις εργοδοτικές εισφορές κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες ανά πά-

σα στιγμή μετά την ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας που θα πρέπει να υιοθετηθεί ώς τον Νοέμβριο, θα οδηγήσει -με δεδομένο ότι η τρόικα ζητά να είναι δημοσιονομικά ουδέτερο το μέτρο- σε μειώσεις συντάξεων και υποβάθμιση της ήδη κακής παρεχόμενης περίθαλψης.

5. Περισσότερο ανασφαλείς θα αισθάνονται οι Έλληνες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα μετά και την επερχόμενη αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων, θέμα που σύμφωνα με πληροφορίες θα τεθεί μετ’ επιτάσεως τον Σεπτέμβριο από τους δανειστές.

6. Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι μεν ζητούμενο, ωστόσο η επικείμενη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για όσους καταδίδουν φορολογικές ή άλλες παραβάσεις (οι λεγόμενοι «whistle-blowers») το φθινόπωρο, ώστε να παρέχεται στους τελευταίους αρκετή προστασία, είναι επίφοβη για φαινόμενα «νόμου της ζούγκλας» στην αγορά.

7. Μισθωτοί, συνταξιούχοι, ιδιοκτήτες ακινήτων, εν γένει εκατομμύρια Έλληνες, θα συνεχίσουν να πληρώνουν τα χαράτσια εισφοράς αλληλεγγύης από 1% έως 4% και ακινήτων μέσω λογαριασμών ΔΕΗ, τα οποία θα συνεχίσουν να ισχύουν ώς το 2016 και -τουλάχιστον- ώς το 2014 αντίστοιχα, ροκανίζοντας τα εισοδήματά τους σε διάρκεια κατά πολύ μεγαλύτερη της «έκτακτης ανάγκης» την οποία

-δολίως όπως αποδείχθηκε- εννοούσε αρχικώς ο νομοθέτης.

8. Τον Σεπτέμβριο θα προχωρήσουν οι ρυθμίσεις που θα επιτρέπουν στο κράτος να έχει τη δυνατότητα να εισπράττει κατευθείαν από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τα ποσά που οφείλουν οι υπόχρεοι.

9. Εξάλλου, είναι έτοιμος ο μηχανισμός (και θα τεθεί σε εφαρμογή από τον Μάρτιο του 2014) καθορισμού του κατώτατου μισθού, καθώς το ύψος του θα εξαρτάται από παραγωγικότητα, αύξηση της απασχόλησης, ακόμη και από «μαύρη εργασία» που υπάρχει (και, όπως εκτιμάται, θα εξακολουθεί να υπάρχει όσο συνεχίζεται η ύφεση). Και βέβαια, κανείς δεν εγγυάται ότι θα παραμείνει ώς τον Μάρτιο του 2014 στα 586 ευρώ, μετά μάλιστα και το προηγούμενο, όπου ο υπουργός Εργασίας προανήγγειλε περικοπές στις συντάξεις, όταν προ ολίγων ημερών διαβεβαίωνε πως δεν θα κοπεί καμία σύνταξη.

10. Η απόφαση σημαντικής μείωσης προσωπικού και κλείσιμο εγκαταστάσεων ΕΛΒΟ, ΕΑΣ και ΛΑΡΚΟ, με στόχο την εκποίηση ή το κλείσιμο των μονάδων, οι απολύσεις τραπεζοϋπαλλήλων και προσωπικού υπό ιδιωτικοποίηση ΔΕΚΟ και εν γένει η μεγέθυνση του αρχικού αριθμού των προβλεπόμενων 150.000 αποχωρήσεων και απολύσεων από το Δημόσιο είναι ακόμη μία από τις «Πύλες της Κόλασης» που ανοίγει το Μνημόνιο... Θ.Π.

Η μελέτη της BlackRock και το... μέλλον των τραπεζών Την αισιοδοξία τους ότι από τα νέα stress tests θα προκύψουν αντιμετωπίσιμες κεφαλαιακές ανάγκες, με το χειρότερο σενάριο να κάνει λόγο για... άνοιγμα 5 δισ. ευρώ, εκφράζουν οι διοικήσεις των τραπεζών, σημειώνοντας ότι η «συνταγή... λιτότητας που επιβάλλει η DG Comp δημιουργεί ανάχωμα ούτως ώστε να εξυπηρετηθεί το ακανθώδες πρόβλημα των ‘κόκκινων δανείων’», τα οποία αυτή τη στιγμή είναι κοντά στα 70 δισ. ευρώ.

Το χρονοδιάγραμμα της αξιολόγησης Σύμφωνα με τον μέχρι τώρα προγραμματισμό, μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου η BlackRock θα παραδώσει την αξιολόγηση των μοντέλων διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων που ακολουθούν οι τράπεζες και θα προτείνει βελτιώσεις. Ακολούθως περί τα τέλη Οκτωβρίου θα παραδώσει στην Τράπεζα της Ελλάδος το προσχέδιο των εκτιμήσεών της για τις αναμενόμενες ζημίες α-

πό μη εξυπηρετούμενα δάνεια την τριετία Ιουνίου 2013 - Ιουνίου 2016, ενώ ως τα τέλη Νοεμβρίου θα παραδοθεί η τελική μελέτη.

Θα προσμετρηθούν τα business plans Όμως, για τον τελικό προσδιορισμό των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών από την Τράπεζα της Ελλάδος, την τρόικα και την EBA, πέραν των αναμενόμενων ζημιών πιστωτικού χαρτοφυλακίου (BlackRock), θα προσμετρηθούν, όπως συνέβη και πέρσι τον Δεκέμβριο, και τα business plans των τραπεζών. Αξίζει να σημειωθεί πως οι τράπεζες υποχρεούνται να υποβάλουν εντός του Σεπτεμβρίου στην DG Comp τα πλάνα αναδιάρθρωσης (restructuring plans) για την τριετία 2013-16. Σύμφωνα δε, με στελέχη τους, αυτά τα πλάνα, υπό την πίεση της DG Comp, θα περιλαμβάνουν δραστικές ενέργειες περιορισμού στα κόστη και γενναίες κινήσεις μείωσης του ενεργητικού τους.

Η συμβολή των πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων Αν συμπεριλάβει κανείς και το γεγονός ότι η άμεση ή έμμεση κεφαλαιακή ενίσχυση από τις προβλεπόμενες πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, η οργανική κερδοφορία και η εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου θα συνυπολογισθούν για τη διαμόρφωση των τελικών κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών για την τριετία 2013-16, οι τραπεζίτες αισιοδοξούν ότι ο λογαριασμός θα είναι διαχειρίσιμος. Άλλωστε, ας μη λησμονείται ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει και το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ, το οποίο είναι τουλάχιστον 8 δισ. ευρώ.

Μακροοικονομικές παραδοχές και το σενάριο Την ίδια ώρα, η νέα μελέτη της BlackRock θα διενεργηθεί με καλύτερες μακροοικονομικές παραδοχές σε σχέση με την προηγούμενη του 2011 και αυτό γιατί με βάση τις εκτιμήσεις της Ε.Ε. και του ΔΝΤ η ελ-

ληνική οικονομία θα βγει από την ύφεση το 2014. Αν και το τελευταίο μένει φυσικά να αποδειχθεί, εντούτοις αυτό σημαίνει ότι το δυσμενές σενάριο θα είναι ηπιότερο από αυτό της υφιστάμενης μελέτης. Επίσης, θα πρέπει να επισημανθεί ότι υπάρχει επικάλυψη ανάμεσα στις δύο μελέτες. Η BlackRock προσδιόρισε το 2011 τις αναμενόμενες ζημίες πιστωτικού χαρτοφυλακίου για την τριετία ως και το 2014. Με βάση, μεταξύ άλλων, το δυσμενές σενάριο της παραπάνω μελέτης, η ΤτΕ υπολόγισε τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών και πρόσφατα ολοκληρώθηκε η ανακεφαλαιοποίηση. Έτσι, ο υπολογισμός των νέων κεφαλαιακών αναγκών λόγω αναμενόμενων νέων επισφαλειών αφορά κυρίως τη διετία 2015 - 2016 για τράπεζες όπως η Alpha και η Πειραιώς, που διαθέτουν τα απαραίτητα κεφαλαιακά αποθέματα. Το δυσμενές σενάριο της μελέτης

της BlackRock για την τριετία 20112014 περιλάμβανε παραδοχές που δεν έχουν ακόμη πραγματοποιηθεί, όπως το ότι υπολογίστηκαν οι αναμενόμενες ζημίες από στεγαστικά δάνεια, με πρόβλεψη υποχώρησης κατά 50% των τιμών στα ακίνητα, ενώ μέχρι σήμερα οι τιμές έχουν υποχωρήσει 31%.

Προβλέψεις Όλα τα ανωτέρω θετικά, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, «σημάδια» δείχνουν σε αυτή τη φάση να επαρκούν για να αντιμετωπιστούν και οι αυστηρότερες παραδοχές που εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνει η μελέτη για τις ζημίες του πιστωτικού χαρτοφυλακίου. Πάντως, οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να σχηματίσουν προβλέψεις για το σύνολο των χορηγήσεων με εγγύηση Δημοσίου, ενώ στο... στόχαστρο θα βρεθούν και επιχειρηματικά δάνεια που έχουν αναχρηματοδοτηθεί. ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

11

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ («ZERO HOUR CONTRACTS») ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ Π. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ*

Ο γενικευμένος νεοφιλελευθερισμός στην Ευρώπη ξεκίνησε από την Αγγλία του θατσερισμού και σχηματοποιήθηκε ως οριστική μορφή οικονομικής και κοινωνικής διακυβέρνησης από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και το Σύμφωνο Σταθερότητας. Η έντονη ταξική διαίρεση της κοινωνίας στη Μεγάλη Βρετανία, που λαμβάνει πλέον εκρηκτικές διαστάσεις, δεν ανέκοψε -αλλά απεναντίας επιτάχυνε- τη διαδικασία τελειωτικής απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων. Και μπορεί μεν η «σιδηρά» πρωθυπουργός να πέθανε πρόσφατα υπό τις επευφημίες της κυρίαρχης τάξης αλλά και τις κατάρες των εκατομμυρίων θυμάτων της πολιτικής της, το πνεύμα της όμως ζει και βασιλεύει, στοιχειώνοντας τους χειρότερους φόβους και τις ανασφάλειες της εργατικής τάξης. Πρόσφατα μετρήθηκαν από τα αρμόδια συνδικάτα και ινστιτούτα οι εν αναμονή εργαζόμενοι ή «απασχολήσιμοι», που βρίσκονται στον κατάλογο διαφόρων εταιρειών για να εργαστούν όσες ώρες αυτές επιθυμούν κατά περίσταση και με όση αμοιβή αυτές καθορίσουν ανά ώρα εργασίας. Ο αριθμός αυτών των «λευκών συμβολαίων», σύμφωνα με τα σχετικά δημοσιεύματα, κυμαίνονται από 250.000-1.000.000. Και όπως πάντα οι επίσημες Στατιστικές Υπηρεσίες προσπαθούν να υποβαθμίσουν τον αριθμό αλλά και τη σημασία αυτού του πισωγυρίσματος σε προδημοκρατικές εποχές. Πρωταθλήτριες σ’ αυτή τη νέα «εργασιακή λεηλασία» είναι οι εταιρείες και υπηρεσίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα, κυρίως μάλιστα αυτές του εναπομείναντος και υποτυπώδους κοινωνικού κράτους, ακολουθούμενες βεβαίως και από τις μεγάλες ιδιωτικές εμπορικές εταιρείες προϊόντων και υπηρεσιών. Η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου προσπαθεί να περιορίσει το κόστος λειτουργίας του κράτους και των δημοσίων υπηρεσιών περικόπτοντας με κάθε τρόπο τη μισθολογική δαπάνη. Είναι η δεύτερη μεγάλη επιδρομή του γενικευμένου καπιταλιστικού συστήματος μετά την πρώτη κρίση της δεκαετίας του ‘80. Τότε -παρά την ατελή ακόμη παγκοσμιοποίηση, τα σχετικώς ισχυρά εθνικά κράτη και τις δυναμικές Συνδικαλιστικές Ενώσεις-, οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη, ακόμη και των αριστερών μετώπων, επέρριψαν το κόστος της κρίσης στους εργαζομένους προς χάριν της επικράτησης και της κερδοφορίας σε διεθνές επίπεδο των λεγόμενων «εθνικών πρωταθλητών» - ομίλων. Τελικά αυτό ήταν τότε το προμήνυμα: ότι ένας επιμερισμένος - εθνικός κεϋνσιανισμός δεν μπορεί να ε-

Η απόλυτη απαξίωση της ανθρώπινης εργασίας

Η έντονη ταξική διαίρεση της κοινωνίας στη Μεγάλη Βρετανία, που λαμβάνει πλέον εκρηκτικές διαστάσεις, δεν ανέκοψε αλλά απεναντίας επιτάχυνετη διαδικασία τελειωτικής απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων

φαρμοστεί στα κατ’ ιδίαν κράτη, πολύ περισσότερο τώρα που είναι παντελώς έρμαια στους αγοραίους ανέμους, όπως εύστοχα (ως συνήθως) αναλύει ο Τάκης Φωτόπουλος στο άρθρο του «Η παγκοσμιοποίηση, οι κεϋνσιανοί και οι μαρξιστές» στην «Κ.Ε.» της 11ης-8-2013. Την Παρασκευή 9-8-2013 η «Αυγή» αναδημοσίευσε ένα αποκαλυπτικό άρθρο της Guardian για αυτές τις συμβάσεις «έκτακτης ανάγκης». Με τις ειδικές ιστορικές αναφορές, το εξαιρετικό αυτό άρθρο κατέληξε ότι αυτές οι μορφές εργασίας είναι η τελευταία λέξη της ευλυγισίας, η έσχατη μορφή εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης (κυρίως της νεανικής), που καταλύει ό,τι ρυθμίστηκε ήδη από τον 19ο αιώνα.

Παρόμοιες μορφές εργασιακής ευελιξίας ή ευελι-σφάλειας (flexicurity), συναντούμε στην Ευρώπη όλο και περισσότερο το τελευταίο διάστημα. Καταργούνται ολοσχερώς και οι στοιχειώδεις προστατευτικές δικλείδες στους μισθούς, στο ωράριο, στις συνθήκες εργασίας. Τα προγράμματα λιτότητας της μετανεωτερικής εποχής συναντώνται με όλο και πιο απροσχημάτιστες μορφές νεοαποικιακής αφαίμαξης των χωρών του Νότου, αλλά και εργατικών στρωμάτων στις πιστώτριες χώρες, που συνδυάζουν τις μεθόδους της οιονεί πρωταρχικής συσσώρευσης με τις μεταμοντέρνες λεηλασίες. Οι ευφημισμοί και οι νεολογισμοί είναι ο κοινός τόπος. Είναι το παραπλανητικό ένδυμα για να περάσουν

οι νέοι θεσμοί του οικονομικού μεταρρυθμισμού, δηλαδή της σύγχρονης φεουδαρχίας, του αναχρονισμού και του σκοταδισμού. Η συνάρτηση εργασιακού, ασφαλιστικού και συλλογικού δημοκρατικού συστήματος καταρρέει. Πρόκειται περί μιας ήττας του Κινήματος και της Αριστεράς, πολύ περισσότερο που οι «βαρβαρικοί» αυτοί νεολογισμοί καταλαμβάνουν, σχεδόν ανεμπόδιστα, και τις συνειδήσεις μεγάλου μέρους της νεολαίας. Η αποθράσυνση των οικονομικών δυνάμεων και κυρίως του χρηματιστικού κεφαλαίου βρίσκουν προσβάσιμο εφαλτήριο στις πολιτικές δομές της Ε.Ε., οι οποίες -ως βαθιά νεοφιλελεύθερες και αντιανθρώπινες, αντικοινωνικές και αντιδημο-

κρατικές- πρέπει να αρχίσουν να «ξηλώνονται» με κάθε τρόπο. Η Ε.Ε. έχει πλέον συνειδητά αποβάλλει κάθε σκέψη και δυνατότητα εναλλακτικής πορείας που, με την «αξιοποίηση» του σχετικά μεγάλου οικονομικο-κοινωνικού ευρωπαϊκού χωροχρόνου, θα μπορούσε να ανακόψει τους ρυθμούς ή να εκτρέψει σε κοινωνικότερους δρόμους την παγκόσμια κοινωνική και οικονομική οργάνωση. Με την επικράτηση πλέον των ελεύθερων αγορών των ισχυρών, παίρνουν τα πάντα πίσω: ό,τι δηλαδή κέρδισαν οι λαοί την εποχή της νεωτερικότητας με αίμα και αγώνες (συλλογικό πολιτισμό, κοινωνικά δικαιώματα, ρυθμιστικούς κανόνες, Δίκαιο...). Ένας ακραίος ρεβανσισμός εξελίσσεται. Αυτή η πορεία πρέπει να σταματήσει. Πριν την ολοκληρωτική αλλοτρίωση εσχατολογικού χαρακτήρα, οι επιμέρους θεμιτές και εύλογες διαφοροποιήσεις και επιφυλάξεις, πρέπει να τεθούν σε δεύτερη μοίρα. Όλες αυτές οι μορφές της «εργασιακής ειλωτείας», σε συνδυασμό με την κατασκευασμένη υψηλή ανεργία και τη βίαιη υποτίμηση της αξίας της εργατικής δύναμης, αξίζει να συναντήσουν την καθολική, οργανωτική και πολιτική ενωτική αντίδραση και πολιτική πράξη της ευρύτερης Αριστεράς. Όλες οι αναλύσεις των αριστερών κομμάτων και διανοουμένων έχουν να προσφέρουν «συγκολλητική ουσία», αφού οι ρηγματώσεις, αλλά και ταυτόχρονα οι ενοποιητικές γραμμές στο κοινωνικό σώμα, είναι ευδιάκριτες όσο ποτέ άλλοτε. Και ασφαλώς είναι δικαιωμένοι όσοι είχαν από δεκαετιών μιλήσει και προβλέψει ότι στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, που αποκλείει a priori και την εφαρμογή του κεϋνσιανισμού σε εθνικό επίπεδο, η ανθρωπότητα θα οδηγηθεί πίσω στην εποχή της οικονομικο-κοινωνικής φεουδαρχίας, παρά την ύπαρξη υπερσύγχρονων συστημάτων επικοινωνίας, διακίνησης και λήψης αποφάσεων, στατιστικών προβλέψεων και εκτιμήσεων. Γι’ αυτό η μάχη της κατεδάφισης των νεοφιλελεύθερων υλικών δεν μπορεί να αρχίσει από το πεδίο του ταξικού αντιπάλου. Και για εμάς τους Έλληνες πρέπει να δοθεί επί ευρωπαϊκού εδάφους, όχι μόνο για λόγους ισχυρών ακόμη προκαταλήψεων των πολιτών και των πολιτικών υποκειμένων, αλλά και για την εκμετάλλευση όλων των τεκτονικών σεισμών που θα προξενηθούν από την ευθεία αμφισβήτηση των πολλών θεσμικών, χρηματοοικονομικών και δομικών συνεξαρτήσεων.

* Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρόεδρος της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ, www.enypekk.gr, amitropoulos@parliament.gr)

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

12

ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΟΥΤΣΗ

Στον Λόταρ Μπίσκι ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΑΠΠΑ*

Όταν χάνεται ένας φίλος, ένας σύντροφος, ένας ηγέτης ενός κόμματος της Αριστεράς, με τον οποίο από κοινού συμβάλατε ώστε το κόμμα του και το κόμμα σου να προσφωνούνται «αδελφά κόμματα», τότε αυτόματα επιχειρείς να κάνεις απολογισμό από την προσωπική, αλλά κυρίως από την πολιτική σχέση που αναπτύχθηκε σ’ αυτή τη διαδρομή. Πάνε κοντά δεκαπέντε χρόνια από τότε που ξεκινήσαμε τις προσπάθειες για τη δημιουργία του Κόμματος Ευρωπαϊκή Αριστεράς. Η ευαισθησία του ως πανεπιστημιακός καθηγητής Τέχνης Κινηματογράφου, η επιμονή του στη μαρξιστική σκέψη και στα απελευθερωτικά μηνύματα του κομμουνιστικού κινήματος, παρά τις διώξεις που είχε υποστεί από το καθεστώς του «υπαρκτού» στην Ανατολική Γερμανία προσδιόριζαν την προσωπικότητα του Λόταρ Μπίσκι. Ήταν κατηγορηματική η πεποίθησή του ότι η αδιέξοδη στρατηγική των καθεστώτων του «υπαρκτού» στερούσε από το κίνημα την ακτινοβολία των πανανθρώπινων και απελευθερωτικών μηνυμάτων του. Ως πρόεδρος του PDS και κατόπιν της ενοποιημένης Γερμανικής Αριστεράς του Dei Linke κατανοούσε ότι όταν μια στρατηγική οδηγεί στην καταστρατήγηση δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών του λαού, έπρεπε να αλλάξει ριζικά, διότι σοσιαλισμός και δημοκρατία, σοσιαλισμός και ελευθερία είναι έννοιες αλληλένδετες. Η πτώση του τείχους του Βερολίνου λειτούργησε λυτρωτικά. Έδωσε τη δυνατότητα να αναμετρηθούν με τον αντίπαλο στους ταξικούς και τους πολιτικούς αγώνες. Έτσι η Αριστερά αποκτά αυτοσυνείδηση για τον ρόλο της και την αυτοπεποίθηση για να συμβάλει στην υπέρβαση του καπιταλισμού. Τότε επιχειρούσαν να μας πείσουν για τον «νεοφιλελεύθερο μονόδρομο» και τη «μοναδική σκέψη». Τότε είχαμε πειστεί από κοινού, ότι η στρατηγική για τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα στην Ευρώπη, για να πετύχει, πρέπει να υπερβαίνει τα όρια μιας χώρας, όσο μεγάλη κι αν είναι αυτή. Ότι η Ευρώπη είναι το ελάχιστο πεδίο στο οποίο μπορείς να διαμορφώσεις ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό πολιτικό σχέδιο σοσιαλιστικού μετασχηματισμού. Ότι για την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση δεν είναι μονόδρομος ο καπιταλισμός. Ο ιστορικός του δικού μας μέλλοντος θα γράψει ότι αυτές οι σκέψεις υπήρξαν η κινητήρια δύναμη

που οδήγησαν το PDS από τη Γερμανία, το Κ.Κ. Γαλλίας, το Κ.Κ. Ισπανίας και τον Συνασπισμό από την Ελλάδα να πάρουν μια μεγάλη πρωτοβουλία. Κάλεσαν όλα τα πολιτικά κόμματα και πολιτικές οργανώσεις της Αριστεράς στην Ευρώπη να δημιουργήσουν από κοινού ενιαίο πολιτικό ευρωπαϊκό κόμμα, το ΚΕΑ. Θυμάμαι, Λόταρ, την κοινή μας πεποίθηση ότι το εγχείρημα θα πετύχει, διότι πρόκειται να καλύψει ένα μεγάλο πολιτικό κενό. Θυμάμαι ακόμη τη βαθιά σου πεποίθηση ότι η δημιουργία του ΚΕΑ ήταν υψίστης προτεραιότητας για το κόμμα σου, το PDS, στο οποίο ήσουν τότε πρόεδρος. Είναι ίσως η πιο σοβαρή προσπάθεια ενότητας της Αριστεράς στην Ευρώπη μετά τη διάλυση της Γ’ Διεθνούς. Κουβαλάει τα ιστορικά διδάγματα από την εμπειρία και από τους αγώνες όλων των δυνάμεων της Α-

ριστεράς στην Ευρώπη. Μιας Αριστεράς πιο πλουραλιστικής από όσο είχαμε βιώσει ο καθένας στο δικό του κόμμα. Έπρεπε τότε να κατακτήσουμε αμοιβαία εμπιστοσύνη, να πείσουμε και να πειστούμε για μια σειρά ερωτήματα. Γιατί είναι αναγκαία η δημιουργία ενιαίου πολιτικού κόμματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Ποιες αρχές θα έχει και ποιες άξιες θα σηματοδοτούν την πολιτική του φυσιογνωμία; Δεν ήταν πάντα εύκολες οι συνθέσεις. Κάποτε, όταν αδημοσίευτα δοκίμια και δημοσιευμένα κείμενα θα αναδυθούν ως ιστορικά ντοκουμέντα, θα αποτυπωθούν οι συνολικότερες διεργασίες που συντελέστηκαν σε όλα τα κόμματα, προκειμένου δημοκρατικά, με προσφυγή στα μέλη και στα αντιπροσωπευτικά τους σώματα να αποφασίσουν τη συμμετοχή τους στο κοινό εγχείρημα.

Θυμάμαι την κοινή μας αγωνία για τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών στα κόμματα, που, όπως είναι άλλωστε γνωστό, δεν ήταν πάντα ομόφωνες. Σήμερα, αγαπημένε φίλε και σύντροφε Λόταρ, καθώς σε χαιρετάμε, πρέπει να σου πω ότι κρατάω πολλές αναμνήσεις όχι μόνο πολίτικες, αλλά οικογενειακές και προσωπικές, κυρίως από τις δύσκολες στιγμές σου. Διερμηνεύοντας τη σκέψη και άλλων συντρόφων του ΣΥΝ με τους οποίους συνεργαστήκαμε όλοι μαζί, ιδιαίτερα στην περίοδο που ήσουν πρόεδρος του ΚΕΑ, οφείλουμε να σου πούμε ότι σε θεωρούμε έναν από εμάς. Γιατί, όπως λέγαμε μετά το Ιδρυτικό Συνέδριο του ΚΕΑ τον Μάη του 2004 στην Ρώμη, «Είμαστε πια στο ίδιο κόμμα».

* Ο Στέλιος Παππάς είναι συντονιστής του Τμήματος Ευρωπαϊκής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ

Κάθε μέρα προστίθενται γεγονότα που επιβεβαιώνουν την εκτίμηση ότι θα έχουμε σοβαρές κοινωνικές διεργασίες τους επόμενους μήνες και επίσης σοβαρές αντίστοιχες πολιτικές εξελίξεις. Από μία άποψη, από αυτήν των ενδεχόμενων βαρύτατων κοινωνικών συνεπειών, η περίοδος αντιστοιχείται με αυτήν του Φλεβάρη του 2012, όταν ξεθεμελιώθηκαν τα εργασιακά και υπήρξε η δέσμευση για την κάλυψη με οριζόντιες περικοπές της τρύπας -τότε- των 11,5 δισ. Οι συνέπειες στον πολιτικό συσχετισμό δυνάμεων ήταν καταιγιστικές και καταλυτικές όπως αποτυπώθηκαν λίγους μήνες μετά. Από μία άλλη άποψη, αυτή που αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ ως ένα ορατό και αποδεκτό πλέον ενδεχόμενο να ηγηθεί μιας νέας κυβέρνησης ανατροπής του Μνημονίου για την κοινωνική σωτηρία της χώρας, η περίοδος θυμίζει τον αντίστοιχο, πριν από 24 χρόνια στη Γερμανία, όταν οι Πράσινοι είχαν μπει ορμητικά στον πολιτικό στίβο και -πριν την πτώση του Τείχους- όλες οι προοδευτικές ευρωπαϊκές δυνάμεις παρακολουθούσαν την αντιπαράθεση Realos και Fundis, εν όψει πιθανών συν-κυβερνητικών ευθυνών στη Δυτική τότε Γερμανία. Είναι συγκινητικό πραγματικά το ενδιαφέρον μεγάλων συγκροτημάτων του Τύπου και δημοσιολογούντων όλου του φάσματος, ι-

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

Ο Λόταρ Μπίσκι αποτίει φόρο τιμη στους πεσόντες στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα το 2005

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ:

Με πάθος στον αγώνα για έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση «Ο Λόταρ Μπίσκι στη ζωή του υπηρέτησε με πάθος τις ουμανιστικές αξίες και την ιδεολογία ενός σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία, ενός κόσμου χωρίς εκμετάλλευση», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας στο συλλυπητήριο μήνυμά του για την ηγετική φυσιογνωμία της γερμανικής Αριστεράς. Ο Λόταρ Μπίσκι άφησε την τελευταία του πνοή την περασμένη Τετάρτη σε ηλικία 71 ετών. Ο Λόταρ Μπίσκι «συνέβαλε τα μέγιστα στην υπόθεση της ενότητας της Αριστεράς στη Γερμανία, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στη συγκρότηση ενιαίου πόλου μεταξύ του τότε Κόμματος Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (PDS) και των αποδεσμευόμενων αριστερών σοσιαλδημοκρατών του Όσκαρ Λαφοντέν, με αποτέλεσμα τη δημιουργία του κόμματος ‘Η Αριστερά’ (Die Linke)», τόνισε στο μήνυμ’α της η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο ευρωβουλευτής του κόμματος Νίκος Χουντής τόνισε: «Θα τον συνοδεύει η εκτίμησή μας για την προσφορά του στην υπόθεση της ενότητας της Αριστεράς, με την ενίσχυση του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και τη δράση της Ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE/NGL) στο Ευρωκοινοβούλιο». Συλλυπητήριο μήνυμα εξέδωσε και η Γραμματεία του transform! Europe, του δικτύου των ερευνητικών ιδρυμάτων των κομμάτων της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Ο Λόταρ Μπίσκι διετέλεσε πρόεδρος του Κόμματος του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (PDS), το οποίο μαζί με την Εργατική και Κοινωνική Δικαιοσύνη-Εκλογική Εναλλακτική σχημάτισαν τον Ιούνιο του 2007 το Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke). Ο Μπίσκι ανέλαβε συμπρόεδρος του νέου κόμματος μαζί με τον Όσκαρ Λαφοντέν, ενώ μέχρι το 2010 διατέλεσε και πρόεδρος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ).

Μήνυμα αποφασιστικότητας η πώληση του ΟΠΑΠ, δήλωσε ο κ. Στουρνάρας ποζάροντας, αμέσως μετά, με τον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ κ. Σταυρίδη και τον Δημήτριο Μελισσανίδη, τέως ιδιοκτήτη σχολής οδηγών και νυν εφοπλιστή πετρελαιά, ως εκπρόσωπο της τσεχοσλοβακοελληνικής (!) κοινοπραξίας που αγόρασε μισοτιμής το 33% του ελληνικού μονοπωλίου στοιχημάτων και διαφόρων άλλων παιχνιδιών τζόγου! Τρομερά πράγματα. Αφασία, αναισθησία, ανηθικότητα, εθελοδουλία, γκανγκστερισμός, όλα ανακατεμένα. Το καρτέλ που συνέστησαν Σαμαράς - Βενιζέλος συνεχίζει ακάθεκτο. Το θέμα του ΟΠΑΠ είναι δείγμα γραφής, όχι μόνο για την κυβέρνηση, αλλά και για τις παρακμάζουσες οικονομικές ελίτ της χώρας. Μάλιστα, αυτό που θα ακολουθήσει θα θυμίζει μέρες Σικάγο και ποτοαπαγόρευσης. Κόκκαλης και Μαρινάκης εναντίον Μελισσανίδη σε μια μάχη από την οποία (θυμηθείτε με) ο Κόπολα θα μπορούσε να μαζέψει τρομερό υλικό για ταινία. Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ συνεχίζεται. Η Ευρωζώνη δεν θα αντέξει για πολύ με αυτές τις συνθήκες. Δεν είναι δυνα-

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

13

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Κερδίζουν (;) μάχες, θα χάσουν άμεσα τον πόλεμο» διαίτερα όσων δίνουν τη μάχη του Μνημονίου, ισχυριζόμενοι ότι συνεχίζουν να παλεύουν στη διαδρομή της Κεντροαριστεράς. Δύο έννοιες είναι κεντρικές στην έντονη δημόσια συζήτηση και αντιπαράθεση μέσα στον Αύγουστο, αυτή των περίφημων «μεταρρυθμίσεων» και αυτή του «ρεαλισμού». Και οι δύο από τον τρόπο που χρησιμοποιούνται, δηλαδή ως κεντρικά όπλα των ακραίων νεοφιλελεύθερων και ταυτόχρονα μνημονιακών πολιτικών, τείνουν να προσομοιάζουν σε ύβρεις! Η αίσθηση ότι η κυβέρνηση πλέον «πέρασε τον Ρουβίκωνα» στη σύγκρουσή της με την κοινωνία με αφορμή την κατάρρευση του «ταμπού» της συνταγματικής μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, την κατάργηση της ΕΡΤ και τώρα την άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία, μπορεί να γεμίζει με περηφάνια τους ακραίους που ηγεμονεύουν στη σημερινή Ν.Δ., αλλά ταυτόχρονα αυξάνει κατακόρυφα τη διακινδύνευση για την οριακή έτσι κι αλλιώς κυβερνητική συνοχή, καθιστώντας πιθανή την άρση εμπιστοσύνης από μερίδα βουλευτών των δύο κομμάτων. Η αποτυχία των ομολογημένων οικονομικών κυβερνητικών στόχων, που δεν καλύπτεται από πρόσκαιρα οικονομικά στοιχεία και ευφάνταστα

σενάρια για την ανάκαμψη, δεν συγκαλύπτει την ευτυχία αυτών των ακροδεξιών επιτελείων, καθώς γνωρίζουν ότι πετυχαίνουν απολύτως τους ανομολόγητους στόχους του προγράμματος, δηλαδή τη δραματική μείωση των αμοιβών εργασίας, τη δημιουργία μεγάλου εφεδρικού στρατού ανεργίας, τη διάλυση των κρίσιμων κοινωνικών τομέων και την υπονόμευση των εγγυήσεων για τα κοινωνικά δικαιώματα, αλλά και για τις ελευθερίες των πολιτών. Οι διθύραμβοι λοιπόν περί ουσιαστικής προόδου στον τομέα των μεταρρυθμίσεων, οι διεθνείς έπαινοι και η εγχώρια συναίνεση των πιο σημαντικών μερίδων του ελληνικού κεφαλαίου αναφέρονται στην επιτυχία και την εμβάθυνση ακριβώς αυτών των στόχων, προσφέροντας τη στήριξή τους για να πετύχει η μάχη εναντίον των δυνάμεων της εργασίας. Ποσώς πλέον τους ενδιαφέρει, από τον Ομπάμα και τη Μέρκελ μέχρι τους εφοπλιστές, τους ξενοδόχους και τους Έλληνες μιντιάρχες, το εάν είναι βιώσιμο ή όχι το ελληνικό χρέος, το εάν, πότε και πόσο πρέπει να «κουρευτεί», το εάν φτάσει το ΑΕΠ μετά διετία να είναι 30% λιγότερο, το εάν οι κοινωνικές υπηρεσίες διαλυθούν, οι νέοι μεταναστεύσουν και η ίδια η κοινωνία μετατραπεί σε ζούγκλα. Αυτός είναι ο πόλεμος.

Δύο έννοιες είναι κεντρικές στην έντονη δημόσια συζήτηση και αντιπαράθεση μέσα στον Αύγουστο, αυτή των περίφημων «μεταρρυθμίσεων» και αυτή του «ρεαλισμού». Και οι δύο από τον τρόπο που χρησιμοποιούνται, δηλαδή ως κεντρικά όπλα των ακραίων νεοφιλελεύθερων και ταυτόχρονα μνημονιακών πολιτικών, τείνουν να προσομοιάζουν σε ύβρεις! Κάθε μήνας που περνάει με τη συνέχιση της εφαρμογής της εγκληματικής πολιτικής, οδηγεί νομοτελειακά σε δομικές διεργασίες στην κοινωνία που πρέπει να αφεθούν να λειτουργήσουν δημοκρατικά και να δώσουν ομαλή πολιτική λύση σε ριζο-

σπαστική ανατρεπτική κατεύθυνση. Αλλιώς θα εκτονώνονται σε ανεξέλεγκτες κοινωνικές εκρήξεις, σε ενίσχυση των φαινομένων εκφασισμού και σε επίταση εμφυλιοπολεμικών διαθέσεων, προοπτική που, δυστυχώς, δεν μοιάζει να είναι εχθρική σε παράγοντες και δυνάμεις του κεντρικού κυβερνητικού επιτελείου. Κάπου εδώ λοιπόν έρχεται και η πίεση του κατεστημένου για τον ρεαλισμό του ΣΥΡΙΖΑ, αν και αρκετοί, τελευταίως ο Α. Πανταζόπουλος την προηγούμενη Κυριακή στο «Βήμα», αμφισβητούν όχι μόνο τη σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με την Ανανεωτική Αριστερά αλλά και την πιθανότητα να επεξεργάζεται και να εφαρμόσει ρεαλιστικές πολιτικές. Είναι σαφές ότι ως «ρεαλιστικό», όλοι αυτοί που μας πιέζουν καθημερινά ώστε να αναφερόμαστε σε κατευθύνσεις ή και σε λεπτομέρειες του προγράμματός μας και των δεσμεύσεων για την αριστερή διακυβέρνηση, ώστε να βρουν δήθεν τις στρατηγικές διαφορές ανάμεσα στα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρούν οτιδήποτε και οποιονδήποτε υπηρετεί και αποδέχεται έστω κατ’ ανάγκην αλλά ως απαρέγκλιτη δέσμευση τη μνημονιακή πολιτική. Δυστυχώς για αυτούς, δεν θα βρουν οτιδήποτε μέσα στο πλήθος των προτάσεων, ακόμα και των διαφορετικών προσεγγίσεων,

που να ενσωματώνεται σε αυτόν τον κυνικό πραγματισμό, πόσω μάλλον δεν θα βρουν οποιοδήποτε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ που να έχει την παραμικρή διάθεση να ενστερνιστεί έναν τέτοιο ρεαλισμό. Αντίθετα, όλο αυτό το μνημονιακό μπλοκ, στο οποίο εναγώνια αποζητάει ρόλο και λόγο πρωταγωνιστικό ο Β. Βενιζέλος προπαγανδίζοντας την κοινή του αγωνία με τον πρωθυπουργό, συνηθίζει σιγά-σιγά στην ιδέα ότι οι δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τα άμεσα μέτρα, με επίκεντρο την ακύρωση του Μνημονίου από την αριστερή διακυβέρνηση, όπως και ο οδικός χάρτης μιας εξαιρετικά δύσκολης επαναδιαπραγμάτευσης και εφαρμογής του σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης, είναι η μόνη ρεαλιστική διέξοδος για τη σωτηρία του λαού μας, της χώρας μας και οργανικό στοιχείο μιας ριζικά εναλλακτικής πορείας που θα οικοδομεί την ενωμένη Ευρώπη των λαών. Εν προκειμένω λοιπόν, «ρεαλιστικό» είναι ό,τι υπακούει και υπηρετεί τις κοινωνικές ανάγκες, ό,τι ικανοποιεί το αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης και ό,τι μπορεί να γεμίσει με ελπίδα και αισιοδοξία όσους σήμερα υφίστανται τον ανήθικο «ρεαλισμό» τους.

Ο Μιτεράν, η ενωμένη Γερμανία και ο Σημίτης... τόν από τη στρατηγική και οικονομική επιλογή των συγκλίσεων στις υποδομές, ώστε ο ανταγωνισμός να γίνεται εντός ανεκτών ορίων, να έχουμε φτάσει στις ιλιγγιώδεις αποκλίσεις με χώρες να έχουν βασικό μισθό τα 250 ευρώ και άλλες χώρες να έχουν βασικό μισθό τα 1.600 ευρώ. Να υπάρχουν χώρες όπου οι συνδικαλιστικές ελευθερίες και η προστασία της εργασίας να είναι ιστορικοί θεσμοί και οι συμφωνίες να υπογράφονται μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων και χώρες, σαν τη δική μας, όπου οι εργαζόμενοι ρίχνονται χύμα στη ζούγκλα με τα άγρια θηρία. ΙΣΤΟΡΙΚΟ το λάθος του Μιτεράν να προτάξει το κοινό νόμισμα της πολιτικής και φορολογικής ενοποίησης ως όρο για να δώσει την έγκρισή του για την επανένωση της Γερμανίας, φοβούμενος την ισχύ του ενωμένου πλέον αντιπάλου. Δυστυχώς, δεν ζει για να μάθει πως συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Και ήταν φυσικό, καθώς ο τελευταίος λίθος της πυραμίδας τέθηκε πρώτος και πάνω σε αυτόν, δηλαδή το κοινό νόμισμα, προχώρησαν να χτίσουν. Να χτίσουν τι; Με την εφαρ-

μογή του κοινού νομίσματος ελάχιστοι ανησύχησαν που οι δύο μεγάλες δυνάμεις, δημιουργοί της νέας ηπειρωτικής οικονομίας, άρχισαν από κοινού να παραβιάζουν τους υποτιθέμενους απαράβατους όρους, όπως έλεγαν Σιράκ και Σρέντερ, για ταχύτατη προσαρμογή με όριο ελλείμματος 3% και όριο χρέους 60%. ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ πειρασμός ήταν να χρεώσουν τις αδύναμες παραγωγικά χώρες ώστε να τις κουμαντάρουν όπως θέλουν, διότι, ως γνωστόν, όποιος ελέγχει το χρέος μιας χώρας ελέγχει τη χώρα ολόκληρη. Η Ευρώπη των λαών και της συνεργασίας είχε πάει περίπατο. Η ισχυρή Γερμανία επέτρεψε την εισβολή των τοκογλυφικών κεφαλαίων και την αδιανόητη είσοδο του ΔΝΤ στην Ευρωζώνη για να κατακτήσει με το μικρότερο δυνατό οικονομικό κόστος εκτός από την οικονομική και την απόλυτη πολιτική ηγεμονία. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ πλέον εύκολη επιστροφή στις αρχικές ιδρυτικές αρχές της Ένωσης. Οι αποκλίσεις είναι τόσο μεγάλες, που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να είναι κοινό έ-

Οι αποκλίσεις είναι -πλέοντόσο μεγάλες, ώστε σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να είναι κοινό ένα νόμισμα στο οποίο δεν χωράνε, στις σημερινές συνθήκες, πάνω από πέντε ή έξι οικονομίες να νόμισμα στο οποίο δεν χωράνε, στις σημερινές συνθήκες, πάνω από πέντε ή έξι οικονομίες. Για να γίνει η μεγάλη αλλαγή, απαιτούνται νέοι πολιτικοί συσχετισμοί, ανατροπές, τολμηρές κινήσεις με σχεδόν ολοκληρωτικές διαγραφές χρεών και χρηματοδοτικά αναπτυξιακά προγράμματα, ώστε να πάρουν μπροστά οι οικονομίες όλων των χωρών της Ευρωζώνης. Είναι όμως άλλο να μην μπεις στο ευρώ (όπως αποφάσισε πρόσφατα η Πολωνία) και άλλο να βγεις μόνος σου.

ΘΥΜΑΣΤΕ την αρχική ισοτιμία με το δολάριο; Την 20ή Οκτωβρίου του 2000 είχαμε τη χαμηλότερη, με το ευρώ να ισούται με 0,8225 δολάρια. Τότε όλοι προέβλεπαν ότι το πράγμα θα ισορροπήσει και θα κινείται σε ισοτιμίες γύρω στο ένα προς ένα. Τον Μάρτιο του 2008 ένα ευρώ έφτασε τα 1,5839 δολάρια! Τι σχέση είχε η ελληνική οικονομία με αυτό το νόμισμα; Ποια συγκριτικά πλεονεκτήματα να αξιοποιήσει μια οικονομία χαμηλής προστιθέμενης αξίας; Γιατί να έρθει κανείς για τουρισμό στην Ελλάδα όταν με 450 ευρώ (όσο να πάει και να έρθει μια οικογένεια με το αυτοκίνητό στην Κρήτη) πήγαινες κομπλέ (αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή σε ξενοδοχείο 5 αστέρων, πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό) για μια βδομάδα στην Τυνησία ή την Τουρκία; Πού να τολμήσουν να βγουν στις ευρωπαϊκές αγορές οι ελληνικές εξαγωγές; Πώς να σταθεί η άλλοτε ισχυρή ελληνική κλωστοϋφαντουργία; Πώς εκμεταλλευτήκαμε τα χαμηλά επιτόκια για να επανασχεδιάσουμε την παραγωγική μας βάση;

σπατάλησε 20 δισ. ευρώ στη φούσκα των Ολυμπιακών αγώνων, χωρίς να κερδίσει ούτε έναν τουρίστα περισσότερο από την προβολή της μεγαλομανούς χώρας, την οποία κουμαντάριζε η κλεπτοκρατία. Ρωτήστε τον πόσα χρήματα από τα έσοδα των μετοχοποιήσεων των μεγάλων ΔΕΚΟ πήγαν στην αποπληρωμή του χρέους και πόσα δαπανήθηκαν στις πελατειακές σχέσεις ώστε να εκλεγεί για δεύτερη φορά πρωθυπουργός.

ΡΩΤΗΣΤΕ τον κ. Σημίτη, που

dchristou52@gmail.com

ΜΕ ΛΙΓΑ λόγια, αν δεν γίνουν σύντομα πολιτικές ανατροπές και συντονισμός των χωρών του Νότου, όσο κούρεμα κι αν κάνουν οι δανειστές μας, είναι τόσο βαθιά και εκτεταμένη η διάλυση του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της χώρας, που μόνη της, χωρίς τόλμη, νέες ιδέες, εθνική ενότητα, συστράτευση και συνεργασίες, το μόνο που θα παράγεται είναι ελλείμματα και χρέη. Τα χιλιάδες καταστήματα «Αγοράζω χρυσό» τι νομίζετε ότι κάνουν, καταληστεύοντας τα ελληνικά νοικοκυριά για ένα μήνα δυνατότητας τροφής!

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

14

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΘΡΩΠΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΑ Α.Τ. ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Από αστυνομικά τμήματα... φυλακές ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ H εξέγερση στην Αμυγδαλέζα δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Τα μπουντρούμια ήταν το καζάνι που έβραζε επί μήνες. Μέσα του, χιλιάδες μετανάστες σε καθεστώς ομηρειάς υπό εξευτελιστικές συνθήκες, για τις οποίες η χώρα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σε κέντρα κράτησης όμως έχουν μετατραπεί και τ’ αστυνομικά τμήματα, που επιτελούν ρόλο προθαλάμου. Τη «σκούπα» διαδέχεται η αγνώστου χρόνου παραμονή σε κελιά λίγων τετραγωνικών μέτρων χωρίς εξαερισμό και φωτισμό. Οι μετανάστες στοιβάζονται ο ένας πάνω στον άλλο σε σημείο ασφυξίας, μέχρι να ελευθερωθεί κάποια θέση στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ακόμα κι οι αστυνομικοί είχαν προειδοποιήσει ότι η κατάσταση είχε... ξεφύγει. Οι ενδείξεις αγνοήθηκαν, οι συγκρούσεις και τα πρώτα θύματα είναι γεγονός, όμως τα προβλήματα παραμένουν.

Εκκλήσεις αστυνομικών από τον Νοέμβρη Στις 20 Νοεμβρίου του 2012 η ΠΟΑΣΥ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Αστυνομικών Υπαλλήλων) μ’ επιστολή της στον αρχηγό της Αστυνομίας, Νικόλα Παπαγιαννόπουλο, ζητεί «την άμεση λήψη μέτρων και την εφαρμογή όσων προβλέπονται βάσει διατάξεων» σε σχέση με τις συνθήκες κράτησης των μεταναστών. Στην ανακοίνωση παρατίθενται καταγγελίες από αστυνομικά τμήματα και κρατητήρια όλης της χώρας, με σαφές μήνυμα ότι «η κατάσταση εγκυμονεί πλείστους κινδύ-

νους για τους συναδέλφους, για τους προσερχόμενους στις Αστυνομικές Υπηρεσίες και για τους κρατουμένους». Κοινά σημεία των αναφορών από Φλώρινα, Ξάνθη, Χαλκιδική, Λάρισα, Ιωάννινα και Μαγνησία οι σοβαρές ελλείψεις σε υποδομές, συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, ο μεγάλος αριθμός κρατούμενων μεταναστών, δυσανάλογος με το δυναμικό των αστυνομικών, αλλά και περιστατικά που αποτελούν «κλασική περίπτωση καταδίκης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ως χώρος μακροχρόνιας κράτησης». Ενδεικτικά, η ένωση αστυνομικών υπαλλήλων Ιωαννίνων αναφέρει ότι λόγω «της αδυναμίας εύρεσης χώρου στα κρατητήρια, συνάδελφοι υποχρεώθηκαν να έχουν δεμένους κρατούμενους με χειροπέδες από σταθερά σημεία εντός της υπηρεσίας».

«Θα προχωρήσουμε σε κινητοποιήσεις» «Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο» τονίζει ο πρόεδρος της ΠΟΑΣΥ Χρήστος Φωτόπουλος μιλώντας στην «Αυγή». Παρ’ ότι έχουν περάσει μήνες από τότε που διατυπώθηκαν τα αιτήματα των αστυνομικών «όχι μόνο δεν έχουν δοθεί λύσεις, αλλά τα προβλήματα παραμένουν και πολλαπλασιάζονται». Στις 28 Ιουνίου η ΠΟΑΣΥ επανέφερε το θέμα για τις συνθήκες κράτησης των μεταναστών στα τμήματα, με νέα επιστολή στον αρχηγό της Αστυνομίας, μετά από καταγγελία της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Κοζάνης. Όπως αναφέρεται στο τοπικό τμήμα κρατούνται μετανάστες που

«Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο» τονίζει ο πρόεδρος της ΠΟΑΣΥ Χρήστος Φωτόπουλος έχουν εισέλθει παράνομα στη χώρα από τον Ιούνιο του 2012! Ιδιαίτερα επισημαίνεται: «Τα προβλήματα κατά την παραμονή τους είναι πολλά με κυριότερο τη διαταραχή της ψυχικής ισορροπίας των κρατουμένων, καθώς λόγω της μακράς περιόδου περιορισμού τους σε ακατάλληλους για μακρόχρονη παραμονή χώρους, το μεγαλύτερο μέρος αυτών έχουν αποκτήσει ψυχολογικά προβλήματα. Κατά καιρούς έχουν εκφράσει αυτοκτονικές ιδέες». Και πάλι όμως οι εκκλήσεις των αστυνομικών έπεσαν στο κενό. Ο Χ. Φωτόπουλος προανήγγειλε κινητοποιήσεις. «Έχουμε ενημερώσει τα πρωτοβάθμια να δίνουν χρονικά περιθώρια στους προϊσταμένους. Αν το πρόβλημα δεν λύνεται, τότε θα υπάρχει σε πρώτη φάση εξώδικη ενημέρωση, μετά θα μας βρουν στον δρόμο».

«80 άτομα σε 70 τ.μ.» Εικόνες εξαθλίωσης περιγράφουν σε αναφορά - καταγγελία και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Θ. Δρίτσας, Ε. Βαμβακά, Β. Κατριβάνου, Χ. Καρα-

"! ! !

!

γιαννίδης, Α. Σταμπουλή και Δ. Τσουκαλάς μετά από επισκέψεις τους σε αστυνομικά κρατητήρια της Αθήνας λίγους μήνες μήνες πριν. Στη Δραπετσώνα, στις 3.4.13, διαπιστώθηκε παράνομη κράτηση υπό απάνθρωπες συνθήκες 80 και πλέον ανθρώπων: Κρατούνταν από 5 έως και 9 μήνες, σε χώρο 70 τετραγωνικών μέτρων, χωρίς φυσικό αερισμό και προαυλισμό. Στις 3.5.13 στο Α.Τ. Καλλίπολης, κατά την επίσκεψη των βουλευτών βρισκόταν σε εξέλιξη διαμαρτυρία για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης από κρατούμενους μετανάστες που αρνούνταν το συσσίτιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αστυνομικοί αναγκάστηκαν να ανοίξουν τρύπα στον τοίχο, δίκην παραθύρου, γιατί λόγω του συνεχούς τεχνητού φωτισμού είχε απορρυθμιστεί το ‘βιολογικό ρολόι’ των κρατουμένων.

Κακομεταχείριση ακόμα και των ΑμεΑ Παρόμοια η κατάσταση στην Κυψέλη, όπου διαπιστώθηκε με φρίκη στις 9.5.13 ότι σε χώρους που πληρούν προϋποθέσεις για την προσωρινή παραμονή κρατούμενων (1-2 μέρες) περί τους 30 μετανάστες και αιτούντες βρίσκονταν για 11 μήνες! «Έχουμε στείλει την αναφορά και στον κ. Δένδια και στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ωστόσο δεν έχει γίνει τίποτα», δηλώνει στην «Αυγή» η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Β. Κατριβάνου. Πήγε δύο φορές στο Α.Τ. Ομόνοιας, όπου στεγάζονται δύο κρατητήρια. Δεν μπορούσε να πιστέψει στα μάτια της στη θέα ανάπηρου κρατούμενου να κοιμάται στο τσιμέντο, σ’ ένα κρατητήριο όπου οι 17 υπόλοιποι κρατούμενοι κοιμούνταν κατάχαμα, έπιναν νερό με τις χούφτες, αποστερημένοι από κάθε συνθήκη υγιεινής, σιτιζόμενοι πλημμελώς, αποκομμένοι από την επικοινωνία τους με τον έξω κόσμο, αφού ούτε καρτοτηλέφωνο υπήρχε, ούτε άλλη δυνατότητα επικοινωνίας με τον έξω κόσμο παρά μόνο μέσω του γραφείου Ασφαλείας. Ο χώρος δε για τις γυναίκες κρατούμενες είναι η είσοδος στο κρατητήριο, μπροστά από την τουαλέτα, σε χώρο που δεν χωράει στρώμα ή κρεβάτι. «Τα αστυνομικά τμήματα έχουν μετατραπεί σε φυλακές. Δεν μπορείς να κρατάς έναν άνθρωπο για τον οποίο δεν υπάρχει δυνατότητα απέλασης και μάλιστα υπό ακατάλληλες και παράνομες συνθήκες. Είδαμε κρατούμενους να στοιβάζονται για μήνες, χωρίς να υπάρχουν υποδομές, βασικά είδη προσωπικής υγιεινής, στερούμενοι πληθώρα ακόμα βασικών δικαιωΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 16

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΗΚΕ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

«Τα κολαστήρια τύπου Αμυγδαλέζας ούτε κατά διάνοια δεν αποτελούν λύση στο μεταναστευτικό ζήτημα. Όσο υπάρχουν στρατόπεδα συγκέντρωσης, κανείς μας δεν μπορεί να νιώθει ασφαλής». Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Τσουκαλάς, επικεφαλής της πολυμελούς αντιπροσωπείας του κόμματος και οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που την Τετάρτη το μεσημέρι επισκέφθηκαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης της Αμυγδαλέζας, ήταν ο μόνος στον οποίο επιτράπηκε τελικά η είσοδος στην Α’ Πτέρυγα του στρατοπέδου. Εκεί κρατούνται αυτή τη στιγμή οι 867 από τους περίπου 1.650 «φιλοξενούμενους» στο κολαστήριο, στην πλειονότητά τους μετανάστες και πρόσφυγες από το Μπανγκλαντές, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, αλλά και την Παλαιστίνη, το Μαρόκο, το Ιράν και το Ιράκ. Επικαλούμενη την εκτέλεση έργων αποκατάστασης μετά τα γεγονότα του περασμένου Σαββάτου, καθώς και «λόγους ασφαλείας», η Αστυνομία δεν επέτρεψε την πρόσβαση στα μέλη του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, του Δικτύου για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων και της Κίνη-

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

15

Αμυγδαλέζα: αποκατάσταση των «περιφράξεων» υπό τον φόβο νέας εξέγερσης σης Απελάστε τον Ρατσισμό, που βρέθηκαν την Τετάρτη έξω από το κατ’ ευφημισμόν «κέντρο κράτησης», για να διαπιστώσουν ιδίοις όμμασι την κατάσταση που επικρατεί εκεί, λίγα εικοσιτετράωρα μετά την εξέγερση των κρατουμένων. Τι συμβαίνει λοιπόν την επαύριο μιας εξέγερσης, χάρη στην οποία έγιναν ευρύτερα γνωστές οι συνθήκες «φιλοξενίας» προσφύγων και μεταναστών, όχι στο «κέντρο κράτησης» -όπως υπενθύμισε με παρέμβασή του ο Συνήγορος του Πολίτη-, αλλά στη φυλακή της Αμυγδαλέζας; Και ποιοι είναι οι «λόγοι ασφάλειας», εξαιτίας των οποίων απαγορεύτηκε η είσοδος ακόμα και σε δικηγόρους που ζήτησαν να μιλήσουν με τους κρατούμενους; Από την περασμένη Κυριακή, οπότε οι πάνοπλοι λεγεωνάριοι του κ. Δένδια κατέστειλαν την εξέγερση των άοπλων κρατούμενων, οι δυνάμεις της «τάξης» αντεπιτίθενται. Εκδικούνται αυτούς που διεκδίκησαν το δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία, τους απομονώνουν, και αποκαθιστούν με ζήλο τις «περιφράξεις» του στρατοπέδου υπό τον φόβο των μελλοντικών εξεγέρσεων. Όσοι γνωρίζουν την κατάσταση στην Αμυγδαλέζα, είτε αυτοί είναι αστυνομικοί (βλ. σχετική ανακοίνωση της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Αττικής), είτε μέλη οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα (βλ. άρθρο του Δη-

μήτρη Χριστόπουλου στο tvxs.gr, 12.8.2013), βεβαιώνουν ότι όσο συνεχίζεται το μαρτύριο της επ’ αόριστον παράνομης κράτησης, σε κοντέινερ χωρίς ηλεκτροδότηση -άρα και χωρίς κλιματισμό-, και σε θερμοκρασίες που φτάνουν τους πενήντα βαθμούς, εξεγέρσεις σαν αυτή του περασμένου Σαββάτου πιθανότατα θα επαναληφθούν. Με αυτή την έννοια, οι αρχές δεν δίνουν προτεραιότητα στη μερική έστω βελτίωση των συνθηκών κράτησης, όπως θα όφειλαν, ιδίως μετά τα τελευταία γεγονότα. Το μείζον γι’ αυτές είναι η εξασφάλιση της «εύρυθμης» λειτουργίας της φυλακής, η αποκατάσταση δηλαδή πρώτα των φθορών στις σιδερένιες πόρτες και των εν γένει μέτρων φύλαξης. Μέχρι να αποκατασταθεί η ηλεκτροδότηση, που σε συνθήκες καύσωνα θεωρείται δευτερεύουσας σημασίας, οι κρατούμενοι θα μένουν εγκλωβισμένοι στα κοντέινερ-φούρνους: στην καλύτερη περίπτωση, και με δεδομένες πάντα τις άθλιες συνθήκες υγιεινής που διαπιστώνουν πάνω από ένα χρόνο τώρα οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, θα «απολαμβάνουν» ένα δίωρο στο προαύλιο, μεταξύ 6 και 8 το απόγευμα. Και γι’ αυτό, όμως, οι αστυνομικοί δεν μπορούν να εγγυηθούν: δεσμεύονται απλώς ότι «θα προσπαθήσουν»... Μέτρο της εκδικητικότητας των

Αρχών είναι και η προφυλάκιση εικοσιτεσσάρων από τους συλληφθέντες για τα γεγονότα του περασμένου Σαββάτου. Ενώ οι περισσότεροι πιάστηκαν στον σωρό, εξ ου και αφέθηκαν ελεύθεροι, για τους εικοσιτέσσερις που παραπέμφθηκαν (με τις κατηγορίες της στάσης κρατουμένου, του εμπρησμού, της εξύβρισης κ.ά.), η Δικαιοσύνη δεν επανέλαβε τον κατ’ εξαίρεσιν καλό εαυτό της, και δεν αναγνώρισε ότι «βρίσκονταν σε κατάσταση ανάγκης που αποκλείει τον καταλογισμό», όπως είχε αποφανθεί το δικαστήριο στην περίπτωση της απόδρασης των 15 κρατουμένων της Ηγουμενίτσας

(απόφαση 682/2012). Ποιος εισαγγελέας θα σκεφτεί να παραπέμψει τους υπευθύνους για κακούργημα ή έστω πλημμέλημα με το 137Α του Ποινικού Κώδικα που τιμωρεί τα βασανιστήρια; Για την ώρα τουλάχιστον, το ερώτημα της Ιωάννας Κούρτοβικ («Εκτός ζώνης δικαίου», Εφημερίδα των Συντακτών, 13.8.2013), παραμένει μετέωρο. Ενώ μόνο μέσα στο καλοκαίρι τρεις κρατούμενοι έχουν χάσει ή αφαιρέσει τη ζωή τους εξαιτίας των συνθηκών κράτησης και της επιμήκυνσής της από τον «Έλληνα νομοθέτη», ενώ αυτός ο τελευταίος προεκτείνει επί το αυταρχικότερο την ευρωπαϊκή οδηγία

για την κράτηση (συμβάλλει δηλαδή συνειδητά στο διαρκές έγκλημα των κρατητηρίων και των στρατοπέδων), κι ενώ στην περίπτωση των κρατουμένων παραβιάζονται κατάφωρα άρθρα του Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, οι δικαστικές αρχές φαίνεται να προσχωρούν πρόθυμα στο δόγμα Δένδια: εργαλειοποίηση της ζωής των μεταναστών, για να σταλεί εντός και εκτός συνόρων το μήνυμα ότι «η Ελλάδα δεν είναι ξέφραγο αμπέλι». Εθνική κυριαρχία μέχρι θανάτου... Με δεδομένα τα παραπάνω, τη Δευτέρα το πρωί ο ΣΥΡΙΖΑ θα βρεθεί και πάλι στην Αμυγδαλέζα, ζητώντας να δοθεί επιτέλους τέρμα στην παράνομη, καταχρηστική και απάνθρωπη κράτηση, και απαιτώντας να κλείσουν τώρα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης «που εξοικειώνουν την κοινωνία με την απογύμνωση της ζωής και τον θάνατο». Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του για την επίσκεψη της Τετάρτης το Τμήμα Δικαιωμάτων του κόμματος, «ο εξευτελισμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και η κρατική ανομία δεν έχουν καμία σχέση με την εθνική κυριαρχία που επικαλείται ο κ. Δένδιας. Ας πάψει λοιπόν να κάνει πολιτική με τις ζωές των μεταναστών ψηφοθηρώντας ακατάσχετα, σε βάρος μιας κοινωνίας που απειλείται εξίσου από Μνημόνια και στρατόπεδα».

ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΑΜΥΓΔΑΛΕΖΑΣ:

Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας εξέγερσης ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ

Ο ξεσηκωμός των μεταναστών στο κολαστήριο της Αμυγδαλέζας δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ήταν απλώς θέμα χρόνου να ξεσηκωθούν άνθρωποι που κρατούνται σαν τα ζώα, σε κοντέινερ - φούρνους, που το καλοκαίρι αναπτύσσουν ακόμα και 50 βαθμούς Κελσίου. Που βρίσκονται φυλακισμένοι χωρίς να κατηγορούνται για τίποτα παρά μόνο για μια διοικητική παράβαση. Που διαμένουν σε άθλιες συνθήκες, με ελλιπή τροφή, χωρίς γιατρούς, χωρίς φάρμακα. Κι όσο συνεχίζουν να κρατούν ανθρώπους σε τέτοιες συνθήκες -προειδοποιεί η Διεθνής Αμνηστία-, εξεγέρσεις σαν αυτή της Αμυγδαλέζας στο πολύ κοντινό μέλλον θα αποτελούν καθημερινό φαινόμενο... Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τους 1.600 μετανάστες που κρατούνται στην Αμυγδαλέζα ήταν το γεγονός ότι η διεύθυνση του στρατοπέδου τούς έκοψε το ρεύμα όταν άνα-

ψαν τα κλιματιστικά στα μεταλλικά κοντέινερ που «βράζουν» το καλοκαίρι. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Κίνησης Ενωμένοι Ενάντια στον Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή (ΚΕΕΡΦΑ), «Έκοψαν το ρεύμα εδώ και τρεις μέρες από δύο κοντέινερ, διότι οι μετανάστες έβαλαν να δουλέψουν τα κλιματιστικά! Οι μετανάστες αρνήθηκαν να μπουν μέσα στους σκοτεινούς φούρνους. Οι αστυνομικοί τούς πίεζαν βρίζοντας χυδαία και χτυπώντας, ενώ κάποιοι αστυνομικοί πάτησαν το φαγητό τους φωνάζοντας ‘δεν μας νοιάζει αν πεθάνετε’. Μετά γενικεύτηκε η σύγκρουση με φωτιές σε μεγάλο μέρος του στρατοπέδου»... Μια ιδέα για τη μεταχείριση που επεφύλαξαν οι δυνάμεις καταστολής στους μετανάστες πήραμε την επομένη ημέρα, όταν οι 41 συλληφθέντες οδηγήθηκαν στον εισαγγελέα με βαριές, κακουργηματικού χαρακτήρα κατηγορίες. Στις φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα η ΚΕΕΡΦΑ είδαμε πρησμένα πρόσωπα, μελανια-

σμένα μάτια, δεμένα με γάζες κεφάλια... Και την ίδια ώρα που τα καθεστωτικά ΜΜΕ έστηναν το επικοινωνιακό τους παιχνίδι εμφανίζοντας σαν επικίνδυνους εγκληματίες δέκα μετανάστες που κατάφεραν να δραπετεύσουν από την κόλαση, ο δήμαρχος Αχαρνών Σωτήρης Ντούρος έκανε λόγο για «αναμενόμενη εξέγερση». Μιλώντας στο ραδιόφωνο ο δήμαρχος είπε: «Οι συνθήκες κράτησης στο Κέντρο είναι άθλιες και ο ξεσηκωμός των μεταναστών ήταν κάτι που το περιμέναμε. 1.650 άνθρωποι ‘στοιβαγμένοι’ στον ίδιο χώρο είναι πάρα πολλοί και δεν μπορούν να ζήσουν σε κοντέινερ, που το καλοκαίρι η θερμοκρασία φτάνει τους 50 βαθμούς Κελσίου. Η ζωή των μεταναστών χωρίς χαρτιά καταπατάται διαρκώς στο Κέντρο και η ανακοίνωση της παράτασης κράτησής τους, σε συνδυασμό με τις συνθήκες διαβίωσης, ξεχείλισε το ποτήρι». Ο δήμαρχος όμως είπε και κάτι άλ-

λο, εξίσου σημαντικό: ότι «οι μετανάστες είναι ‘μπίζνα’. Τους κρατούν εκεί για να δίνουν χρήματα με απευθείας αναθέσεις σ’ εκείνους που αναλαμβάνουν τη σίτιση και τη φροντίδα τους». Με άλλα λόγια, ο δήμαρχος είπε ότι η Ε.Ε. διαθέτει κονδύλια για την αξιοπρεπή διαβίωση αυτών των ανθρώπων που καταλήγουν σε άγνωστες τσέπες. Το είχε πει άλλωστε πέρυσι τέτοιο καιρό και η βουλευτής της Ν.Δ. Φωτεινή Πιπιλή σε σχόλιο που ανήρτησε στο twitter: «Η αντιμετώπιση του εθνικού προβλήματος της λαθρομετανάστευσης έχει και κέρδη. Ζεστό ευρωπαϊκό χρήμα». Όσοι δεν κατάλαβαν τότε τι εννοούσε, τώρα μάλλον καταλαβαίνουν... Η εξέγερση στην Αμυγδαλέζα ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά σύσσωμης της αντιπολίτευσης αλλά και των ανθρωπιστικών οργανώσεων. «H συστηματική και παρατεταμένη κράτηση των παράτυπων μεταναστών και των αιτούντων άσυλο προκαλεί ε-

ξέγερση» δήλωσε απερίφραστα η Διεθνής Αμνηστία, θυμίζοντας ότι «οι συνθήκες κράτησης και η έλλειψη των διαδικαστικών εγγυήσεων που περιβάλλουν την κράτηση στην Ελλάδα έχουν επικριθεί συχνά από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης και Τιμωρίας (CPT) και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA)». Την καίρια επισήμανση ότι «η αστυνομία αδυνατεί να διασφαλίσει συνθήκες που να διασφαλίζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των κρατουμένων, διότι οι χώροι αστυνομικής κράτησης αλλοδαπών έχουν μεταβληθεί σε ιδιότυπες φυλακές». Κι όσο καταπατούνται θεμελιώδη δικαιώματα, αμφιβάλλει κανείς ότι αυτοί που έσπειραν τους ανέμους πολύ σύντομα θα θερίσουν τις θύελλες;

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

16

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ

Ξυπόλητος στ’ αγκάθια o Aντ. Σαμαράς ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΤΡΙΓΑΖΗ*

Αναμφίβολα, κάθε επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον και συνάντηση με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ αποτελεί μείζον πολιτικό γεγονός. Ωστόσο, η πρόσφατη επίσκεψη του κ. Σαμαρά επιδέχεται κριτικού σχολιασμού όχι ως επίσκεψη καθ’ εαυτή, αλλά ως προς την προετοιμασία (και δεν εννοώ εκ μέρους των υπηρεσιακών παραγόντων), το περιεχόμενό της και την επικοινωνιακή της διαχείριση. Δεν είμαστε από εκείνους που δαιμονοποιούν τις σχέσεις Ελλάδας - ΗΠΑ ή θεωρούν εξ ορισμού «ύποπτη» κάθε συνάντηση αξιωματούχων των δύο χωρών. Δεν βρισκόμαστε στον ψυχρό πόλεμο, όταν η Ελλάδα αποτελούσε «προκεχωρημένο φυλάκιο» των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην αντιπαράθεσή τους με την ΕΣΣΔ. Τώρα, άλλες είναι οι προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της «μόνης υπερδύναμης», η οποία στρέφει την προσοχή της όλο και περισσότερο προς την περιοχή της Ασίας - Ειρηνικού, προσαρμόζοντας ανάλογα και τη στρατηγική της. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα Βαλκάνια, η Μεσόγειος και πολύ περισσότερο η Μέση Ανατολή δεν βρίσκονται ψηλά στην πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Πολύ περισσότερο, που στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής σημειώνονται μεγάλες ανακατατάξεις και γεωπολιτικοί κλυδωνισμοί, με βαθιά επίδραση στις παγκόσμιες ισορροπίες. Με αυτά τα δεδομένα, με ποιες ιδέες και ποιες πρωτοβουλίες στο ντοσιέ του πέρασε ο κ. Σαμαράς το κατώφλι του Λευκού Οίκου; Θα έλεγα ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός πήγε «ξυπόλυτος στ’ αγκάθια».

Εκτός από την αναζήτηση υπερατλαντικής στήριξης στις μνημονιακές πολιτικές, με ποιους άλλους στόχους επισκέφθηκε ο κ. Σαμαράς την Ουάσιγκτον; Δεν ειπώθηκε τίποτα από τον Έλληνα πρωθυπουργό πέραν της αναφοράς στην επικείμενη ανάληψη της προεδρίας της Ε.Ε. από την Ελλάδα, την οποία ο κ. Σαμαράς προσέγγισε μόνο από τη σκοπιά προώθησης του ευρωατλαντισμού. Αντίθετα, ο κ. Σαμαράς δεν προσπάθησε να αναδείξει τις δυνατότητες της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας ως χώρας βαλκανικής και μεσογειακής. Οι όποιες αναφορές του στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο αφορούσαν το Κυπριακό και τις σχέσεις Ελλάδας - FYROM, δηλαδή έγιναν με εθνοκεντρική λογική και όχι από τη σκοπιά αναζήτησης πρωταγωνιστικού περιφερειακού ρόλου της Ελλάδας. Θα μου πείτε, τι προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ;

Πολιτική ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας Εμείς ξεκινάμε από τη διαπίστωση ότι η σημερινή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα λόγω των μνημονιακών πολιτικών, την περιθωριοποιεί εντός της Ε.Ε. και ακινητοποιεί τις δυνατότητές της να αναλάβει ενεργητικό ρόλο υπέρ της ειρήνης στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο, προς όφελος και των εθνικών της θεμάτων. Στην κατεύθυνση αυτή, ζητείται μια νέα πολυδιάστατη, ενεργητικά φιλειρηνική εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, απαλλαγμένη από τον ατλαντισμό, ικανή να αξιοποιεί το «ευρωπαϊκό χαρτί», αλλά και να προωθεί διαδικασίες ισότιμης συνεργασίας στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο, καθώς και τις σχέσεις με τη Ρωσία. Στην ταραγμένη περιοχή που ζούμε, η αντίσταση στον πόλεμο, η υ-

Οι όποιες αναφορές του κ. Σαμαρά στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο αφορούσαν το Κυπριακό και τις σχέσεις Ελλάδας FYROM, δηλαδή έγιναν με εθνοκεντρική λογική και όχι από τη σκοπιά αναζήτησης πρωταγωνιστικού περιφερειακού ρόλου της Ελλάδας περάσπιση της ειρήνης πρέπει να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας, συνοδευόμενη από αιτήματα και πρωτοβουλίες αφοπλισμού, αποστρατιωτικοποίησης και αποπυρηνικοποίησης. Δυστυχώς, η επίσημη Ελλάδα απουσιάζει από τέτοιες πρωτοβουλίες. Από την άποψη αυτή, πρώτοι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας θα έπρεπε να είναι η ειρηνική επίλυση της κρίσης στη Συρία και η αποτροπή ενός νέου πολέμου στη Μέση Ανατολή με πρόσχημα το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Στην κατεύθυνση αυτή θα έπρεπε η Ελλάδα να είχε ήδη υποστηρίξει ενεργά την πρόταση - απόφαση του ΟΗΕ για τη μετατροπή της Μέσης Ανατολής σε αποπυρηνικοποιημένη ζώνη. Κεντρικό στόχο μιας νέας ελληνικής εξωτερικής πολιτικής δεν μπορεί να μην αποτελεί η συνεχής προσπάθεια για την επίλυση των ελλη-

νοτουρκικών προβλημάτων με διάλογο, στη βάση του διεθνούς δικαίου και του αμοιβαίου σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας, μακριά από casus belli και «γκρίζες ζώνες». Στο ίδιο πλαίσιο πρέπει να χειριστεί η χώρα μας και το πολυσυζητημένο θέμα της ΑΟΖ. Εννοείται ότι στην κορυφή των προτεραιοτήτων της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας πρέπει να είναι η επίλυση του Κυπριακού με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Για τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση του νησιού στο πλαίσιο μιας δικοινοτικής - διζωνικής ομοσπονδίας με μια ιθαγένεια, μια κυριαρχία και μια διεθνή προσωπικότητα. Επιπλέον, χρειάζονται πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη της διαβαλκανικής συνεργασίας στη βάση ενός σχεδίου βαλκανικής συνανάπτυξης, με στόχο ένα αλληλέγγυο μέλλον για τους λαούς της περιοχής. Μαζί και η προώθηση της ιδέας ενός

Βαλκανικού Οικολογικού Χάρτη. Εννοείται ότι στην κατεύθυνση αυτή δεν βοηθά η παράταση της εκκρεμότητας της διαφοράς για το όνομα της FYROM. Επείγει μια αμοιβαία αποδεκτή λύση, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, λύση σύνθετης ονομασίας, με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις. Τέλος, ως χώρα - μέλος της Ε.Ε., η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι στην πρώτη γραμμή του αγώνα για να μην υπάρξουν νέες διαιρέσεις στην Ευρώπη, που πηγάζουν από τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ ώς τα σύνορα της Ρωσίας. Προς όφελος και της χώρας μας θα ήταν η προώθηση της πανευρωπαϊκής συνεργασίας μέσα από την αναβάθμιση του ΟΑΣΕ. Δυστυχώς, η επίσημη Ελλάδα είναι απούσα και από τα πεδία αυτά.

νει στο Α.Τ. Κυψέλης. Στις 27 Ιουλίου, ο Αφγανός πρόσφυγας Μοχάμεντ Χάσαν κατέληξε στο Σισμανόγλειο, όπου εισήχθη στις 2 Ιουλίου, μετά από αφόρητους πόνους. Σύμφωνα με τις καταγγελίες συμπατριωτών του, το αίτημά του για μεταφορά στο νοσοκομείο δεν έγινε δεκτό από τους αστυνομικούς, με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος. «Οι κανονισμοί στο στρατόπεδο δεν του επέτρεπαν να πάει στο νοσοκομείο ή να πάει ένας γιατρός εκεί να τον εξετάσει», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο Καζίμ Ρουίς από

την Κοινότητα Αφγανών Μεταναστών και Προσφύγων στην Ελλάδα.

O τραγικός θάνατος του 20χρονου από την Ακτή Ελεφαντοστού, αποτέλεσε την αφορμή για να φέρει ξανά στη Βουλή ο ΣΥΡΙΖΑ στις 8/7 όχι μόνο το θέμα των συνθηκών κράτησης, αλλά της άρσης λειτουργίας των στρατοπέδων συγκέντρωσης και της διακοπής της επιχείρησης Ξένιος Ζευς. Η απάντηση έμοιαζε με βολέ στην κερκίδα. Ο αρμόδιος υπουργός περιορίστηκε στην παράθεση της ισχύουσας νομοθεσίας, δηλαδή εκείνη «που παραβιάζουν οι αρχές των οποίων προΐσταται»...

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ στους τομείς Εξωτερικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων

Από αστυνομικά τμήματα... φυλακές ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 14

μάτων, όπως η επαφή με τις οικογένειές τους και συνήγορο, αλλά και ενημέρωση για τη διάρκεια της κράτησής τους. Πρόκειται για βασανιστήριο». «Είναι μεγάλο πρόβλημα ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν υπάγονται σε κανονισμό δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, όπως συμβαίνει στις φυλακές, καθώς δεν προβλέπεται η πολυήμερη παραμονή τους στα τμήματα», υπογραμμίζει στην «Αυγή» η Γιάννα Κούρτοβικ από το Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα. Μια ζώνη εκτός δικαίου. Ωστόσο,

«βάσει του 137Α του ποινικού κώδικα, η απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση τιμωρούνται αυστηρά»...

Αυξάνονται οι αυτοκτονίες Αδιαφορία για τους ασθενείς Η πνευματική και σωματική φθορά αποδεικνύονται δυσβάσταχτες. Οι μετανάστες είτε ωθούνται στην αυτοχειρία, είτε κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους από την αμέλεια των αρχών. Σε διάστημα ενός μήνα δύο κρατούμενοι έβαλαν τέλος στη ζωή τους, ενώ ένας πέθανε εξαιτίας της καθυστερημένης μεταφοράς του

σε νοσοκομείο. Το βράδυ της 23ης Ιουνίου 20χρονος μετανάστης από την Ακτή Ελεφαντοστού βρέθηκε απαγχονισμένος στην τουαλέτα του Α.Τ. Γρεβενών, όπου κρατούνταν για παράτυπη είσοδο στη χώρα κι επρόκειτο να απελαθεί μέσω προγράμματος εθελούσιας επιστροφής. Λίγες μέρες αργότερα, το πρωί της 12ης Ιούλη, 26χρονος Πακιστανός βρέθηκε κρεμασμένος στην τουαλέτα του Α.Τ. Σερβιών και είχε συλληφθεί για παράνομη διαμονή στη χώρα, ενώ επανειλημμένες καταγγελίες για αυτοτραυματισμούς και απόπειρες αυτοκτονίας έχουν γί-

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

17

ΣΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Η ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ

Ο τυχαίος θάνατος ενός «τζαμπατζή» ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ

Στα χέρια της Δικαιοσύνης βρίσκεται πλέον η διαλεύκανση του θανάτου του νεαρού Αθανάσιου Καναούτη που το βράδυ της Τρίτης έχασε τη ζωή του κατά την διάρκεια ελέγχου εισιτηρίων σε τρόλεϊ στο Περιστέρι. Εις βάρος του ελεγκτή και του οδηγού του μοιραίου οχήματος έχει σχηματιστεί δικογραφία για ανθρωποκτονία από αμέλεια, ενώ φως στην υπόθεση καλούνται να ρίξουν οι επιβάτες του τρόλεϊ. «Όσοι ήταν παρόντες στο συμβάν να τρέξουν να πουν την αλήθεια» είναι η κραυγή απελπισίας του Γιάννη Καναούτη, πατέρα του αδικοχαμένου νέου. «Έχασα το παιδί μου γιατί κάποιος αποφάσισε να το παίξει καπετάνιος για ένα ευρώ» ήταν τα λόγια του πατέρα του νεαρού όταν κλήθηκε να καταθέσει και αυτός στο αστυνομικό τμήμα Περιστερίου. «Δεν καταλαβαίνω γιατί συνέβησαν όλα αυτά. Ήταν δέκα η ώρα το βράδυ. Είχε μπροστά του ένα παιδί χωρίς εισιτήριο. Εντάξει, έκανε λάθος το παιδί. Δεν μπορούσαν να το αφήσουν να φτάσει μέχρι το σπίτι; Θα το κατέβαζαν κάτω μέσα στη νύχτα; Για ένα ευρώ;» ήταν τα ερωτήματα του τραγικού πατέρα στους αστυνομικούς όταν τον πληροφόρησαν πως έχασε το παιδί του για ένα εισιτήριο. Ο Θανάσης Καναούτης κηδεύτηκε το απόγευμα της Παρασκευής από το νεκροταφείο του Αγίου Βασιλείου Περιστερίου.

Μαρτυρίες επιβατών «καίνε» ελεγκτή και οδηγό Νέα διάσταση στον τραγικό θάνατο του νεαρού δίνει η μαρτυρία μιας γυναίκας που βρισκόταν μέσα στο όχημα το μοιραίο βράδυ. Όπως ανέφερε η ίδια μιλώντας στον ΑΝΤ1: «Ο ελεγκτής με το παιδί είχαν πιαστεί στα χέρια και έσπρωχναν ο ένας τον άλλον. Το παιδί είχε την πλάτη του στην πόρτα. Ξαφνικά η πόρτα άνοιξε και το παιδί βρέθηκε μετέωρο στον αέρα με τον ελεγκτή από πάνω του. Το τρόλεϊ ήταν εν κινήσει. Δεν άνοιξε το παιδί την πόρτα. Ίσως να την άνοιξε ο οδηγός». Συγκλονιστική είναι η μαρτυρία της και για το πώς έφτασε σε αυτό το ακραίο σημείο ο διαπληκτισμός: «Ο νεαρός έλεγε ‘δεν έχω εισιτήριο’ και ο ελεγκτής ούρλιαζε ‘θα πληρώσεις ρε κωλόπαιδο’. Φωνάξαμε εμείς ότι θα πληρώσουμε το εισιτήριο του παιδιού αλλά ο ελεγκτής δεν το δέχτηκε: ‘Θα πληρώσει’, φώναζε». «Δεν είναι δυνατόν να έπεσε μόνος του με την πλάτη στον δρόμο» λέει ο πατέρας του Θανάση Καναούτη, ενώ η δικηγόρος της οικογένειας δήλωσε στο Mega πως τα αποτελέσματα της νεκροψίας θα είναι καθοριστικής σημασίας για τη διερεύνηση των αιτιών. «Κατά πόσο στο σώμα του υπάρχουν σημεία και στοιχεία που αποδεικνύουν πάλη και βία και ώθηση για να βγει από το τρόλεϊ» ανέφερε, μεταξύ άλλων, η Αρετή Παπαναγιώτου. Μαρτυρίες επιβατών του τρόλεϊ κάνουν λόγο επιθετική συμπεριφορά του ελεγκτή, που κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς να ακινητοποιήσει τον «λαθρεπιβάτη» έσκισε την μπλούζα του νεαρού που προσπαθούσε να αποφύγει τη «σύλληψη».

Ερωτήματα για το πώς άνοιξε η μοιραία πόρτα Ενώ αρχικά ελεγκτής και οδηγός δήλωναν πως ο νεαρός πάτησε το κουμπί κινδύνου και πήδηξε από το όχημα, στη συνέχεια, σύμφωνα με πληροφορίες, η πλευρά του ελεγκτή υποστηρίζει πως ο νεαρός άνοιξε την πόρτα του όχι πα-

Ο τραγικός πατέρας καταγγέλλει: «Έχασα το παιδί μου γιατί κάποιος αποφάσισε να το παίξει καπετάνιος για ένα ευρώ» Λουλούδια από εκατοντάδες πολίτες αλλά και διαδήλωση στον τόπο όπου έχασε τη ζωή του ο 18χρονος

τώντας το κουμπί κινδύνου, αλλά με τα χέρια, ενώ ήταν εν κινήσει το όχημα, το οποίο σταμάτησε αυτόματα. Και στις δύο εκδοχές πάντως πολλά είναι τα ερωτήματα που δημιουργούνται μιας και τα μπουτόν ασφαλείας των τρόλεϊ έχουν τη δυνατότητα όταν χρησιμοποιηθούν, να ακινητοποιούν το όχημα. Ο εισαγγελέας ζήτησε να διενεργηθεί πραγματογνωμοσύνη στο όχημα ώστε να εξακριβωθεί εάν το θύμα «πάτησε το κουδούνι κινδύνου, άνοιξε η πόρτα αλλά αυτομάτως το λεωφορείο ακινητοποιήθηκε, καθώς έτσι είναι προγραμματισμένο, και πέφτοντας έχασε την ισορροπία του», να ληφθούν καταθέσεις από τους γονείς του 18χρονου, αλλά και τους αυτόπτες μάρτυρες, καθώς και ανωμοτί (χωρίς όρκο) κατάθεση από τον οδηγό και τον ελεγκτή που αφέθηκαν ελεύθεροι το απόγευμα της Τετάρτης. Εντύπωση πάντως προκαλεί δημοσίευμα του ΑΜΠΕ που βασιζόμενο σε ανώνυμη δικαστική πηγή σημειώνει πως η υπόθεση έχει μόνο κοινωνικό και όχι νομικό ενδιαφέρον.

Κυβερνητική αδιαφορία για τους ανέργους - Να σταματήσουν οι εξευτελισμοί ζητεί ο ΣΥΡΙΖΑ Ο υφυπουργός Μεταφορών Μ. Παπαδόπουλος τόνισε ότι «τις επόμενες ημέρες θα έχουμε μια ξεκάθαρη άποψη σε ό,τι αφορά το περιστατικό μέσα από τις καταθέσεις και των επιβατών του τρόλεϊ και των εργαζομένων». Χαρακτηρι-

στική πάντως της «ευαισθησίας» με την οποία η κυβέρνηση αντιμετωπίζει το πρόβλημα είναι παλαιότερη τοποθέτηση του Κωστή Χατζηδάκη, όταν τον Ιούνιο, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Κώστα Μπάρκα, τόνιζε πως, παρά τις αντιδράσεις, το υπουργείο και ο ίδιος προσωπικά «δεν θα κάνει κανέναν συμβιβασμό και καμία έκπτωση» συμπληρώνοντας κυνικά πως «δεν θα ανεχθούμε άλλο τους τζαμπατζήδες στα μέσα μαζικής μεταφοράς». Ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει τη βαθιά του λύπη για την τραγική απώλεια του Θανάση Καναούτη και ζητεί τη διεξαγωγή ουσιαστικής έρευνας για τις συνθήκες που προκάλεσαν τον θάνατό του. Παράλληλα ζητεί να σταματήσουν οι εξευτελισμοί και οι παράνομες κατακρατήσεις επιβατών από ελεγκτές σε μέσα μαζικής μεταφοράς, την κατάργηση του μέτρου της αμοιβής των ελεγκτών με ποσοστά επί των προστίμων, τη μείωση του κόστους των μετακινήσεων για όλους, καθώς και την κατοχύρωση της δωρεάν μετακίνησης ανέργων και χαμηλοσυνταξιούχων, φοιτητών και μαθητών σε όλα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Ελεγκτές ή κυνηγοί κεφαλών; Ο θάνατος του νεαρού έγινε αφορμή για να βγει στο φως ο ρόλος κάποιων από τους επονομαζόμενους «κυνηγούς κεφαλών» στις αστικές συγκοινωνίες. Πολλές είναι οι αναφορές και οι

καταγγελίες, που ποτέ όμως δεν είδαν το φως της δημοσιότητας, για ελεγκτές οι οποίοι τρομοκρατούν επιβάτες, κυρίως αλλοδαπούς, ζητώντας τους εκβιαστικά χρήματα όχι μόνο γιατί δεν έχουν εισιτήριο αλλά με την απειλή ότι θα τους «καρφώσουν» στην αστυνομία επειδή δεν έχουν «χαρτιά». Μάλιστα καταγγέλλεται συγκεκριμένο κύκλωμα ελεγκτών και οδηγών που δρα συντονισμένα και στόχος τους είναι κυρίως οι «ψαρωμένοι» αλλοδαποί, που -»νόμιμοι» ή όχι- δεν θέλουν να έχουν μπλεξίματα με την αστυνομία. Έτσι κάποια «δεκάευρα» καταλήγουν καθημερινά στις τσέπες «κυνηγών κεφαλών», που κερδίζουν από τους εκβιασμούς στον χώρο των αστικών συγκοινωνιών. Όσο για τα «κίνητρα» των 230 ελεγκτών σε λεωφορεία και τρόλεϊ αυτά είναι: Για κάθε 7 πρόστιμα παίρνουν 1 δεδουλευμένο ρεπό. Για κάθε 10 πρόστιμα παίρνουν 2 δεδουλευμένα ρεπό. Τι σημαίνει το δεδουλευμένο ρεπό; Ότι στα χαρτιά εμφανίζεται ότι έχει ρεπό και τον καλεί η υπηρεσία να δουλέψει. Άρα στην πράξη το μεροκάματο διπλασιάζεται. Επίσης δικαιούνται τουλάχιστον το 40% του προστίμου ως επί πλέον αμοιβή, αρκεί να μην υπερβαίνουν στο σύνολό τους το 25% των κανονικών αποδοχών τους. Οι εργαζόμενοι στον ΗΣΑΠ καταγγέλλουν κυβέρνηση και διοικήσεις των αστικών συγκοινωνιών πως «έχουν μετατρέψει τη διαδικασία ελέγχου εισιτηρίων σε κυνήγι κεφαλών».

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

18

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

Aκήρυχτος εμφύλιος μετά το λουτρό αίματος

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Εικόνα ακήρυκτου εμφυλίου στην Αίγυπτο μετά το λουτρό αίματος με εκατοντάδες νεκρούς από την αιματηρή καταστολή, που συνεχιζόταν και χθες, των διαδηλώσεων των οπαδών του Μόρσι. Οι ΗΠΑ -με δηλώσεις Ομπάμα- παίρνουν αποστάσεις. Χθες οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι κάλεσαν σε «συγκεντρώσεις οργής» που αντιμετωπίστηκαν και πάλι με πραγματικά πυρά. Χιλιάδες οργισμένοι άνθρωποι ξεχύθηκαν σε ολόκληρη τη χώρα ακόμη και στα τουριστικά θέρετρα. Μέχρι το βράδυ της Πέμπτης, επίσημα οι νεκροί ανέρχονταν στους 638 και οι τραυματίες ξεπερνούσαν τους 4.000. Οι συγκρούσεις έχουν πάρει και ανοικτό θρησκευτικό χαρακτήρα καθώς έχουν δεχθεί επιθέσεις και χριστιανικοί ναοί. Μεγάλη μερίδα των υποστηρικτών του Μόρσι θεωρούν πως το 10% του αιγυπτιακού πληθυσμού, οι κόπτες χριστιανοί, είναι υπεύθυνοι για την ανατροπή του. Ο Μοχάμεντ Ελ Μπαντί, εκ των καθοδηγητών των Αδελφών Μουσουλμάνων, κάλεσε τον αιγυπτιακό λαό «να συνεχίσει την ειρηνική του αντίσταση μέχρι οι πραξικοπηματίες να αποχωρήσουν». Η μεταβατική κυβέρνηση τεχνοκρατών από την πλευρά της υποστηρίζει πως συνεχίζει πιστή στις αρχές της επανάστασης του 2011 που ανέτρεψε τον Μουμπάρακ. Με δήλωση του ο δικαστής Αντλί Μανσούρ, που εκτελεί χρέη προέδρου και οι επικριτές του υποστηρίζουν πως είναι «μπροστινός» της πραγματικής εξουσίας, του στρατηγού Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σισί είπε πως «εκτιμά τις θέσεις που εξέφρασαν οι χώρες του εξωτερικού, αλλά επιβεβαιώνει την πλήρη κυριαρχία της στην Αίγυπτο».

Διεθνής ανησυχία για την Αίγυπτο Εκτάκτως τη Δευτέρα συνεδριάζει το συμβούλιο των μόνιμων αντιπροσώπων των χωρών - μελών της ΕΕ. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καταδίκασε τα βίαια επεισόδια και κάλεσε τις πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση ώστε να σταματή-

σουν οι εχθροπραξίες. Οι ΗΠΑ κάλεσαν τους πολίτες που έχουν επισκεφθεί την Αίγυπτο να την εγκαταλείψουν άμεσα. Ο πρόεδρος Ομπάμα ανακοίνωσε την Πέμπτη την ακύρωση των κοινών στρατιωτικών ασκήσεων που ήταν προγραμματισμένες για τον επόμενο μήνα λέγοντας ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ωστόσο δεν απέσυρε την οικονομική βοήθεια. Ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν, έκανε έκκληση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να συνεδριάσει άμεσα για τη «σφαγή» στην Αίγυπτο και κατηγόρησε τη Δύση ότι απέτυχε να εμποδίσει την αιματοχυσία.

Ευχολόγιο από Βενιζέλο Να «αποφευχθεί ο εμφύλιος σπαραγμός» και «να επικρατήσει δυνατότητα συνεννόησης και συντεταγμένης δημοκρατικής πορείας» εύχεται με δήλωσή του ο υπουργός Εξωτερικών Ευ. Βενιζέλος, που δήλωσε ιδιαίτερα ανήσυχος για τις επιθέσεις σε χριστιανικούς ναούς. Ο ίδιος μίλησε και με τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρο.

ΣΥΡΙΖΑ: Πραξικόπημα με τη σιωπηρή ανοχή της Δύσης «Η βασική εκρηκτική ύλη της σημερινής κοινωνικής ανάφλεξης οφείλεται στις με-

γάλες ταξικές αντιθέσεις στη χώρα, στην απελπισία της αιγυπτιακής νεολαίας, στην ακραία εξαθλίωση και τη φτώχεια σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, που μέχρι τώρα αγνοήθηκε από τις κυβερνήσεις της Αιγύπτου, με την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων να αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της ντόπιας ολιγαρχίας, και τη διαχρονική απουσία προοδευτικών και κοινωνικών πολιτικών των συστημικών δυνάμεων, άμεσα εξαρτημένων από τις ΗΠΑ και ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη», υπογραμμίζει ο ΣΥΡΙΖΑ και σημειώνει: «Ταυτόχρονα, η τυφλή και δογματική φονταμενταλιστική προσήλωση της ηγεσίας των Αδελφών Μουσουλμάνων, με σκοπό τον προσεταιρισμό των πιο φτωχών και περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων, δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερα αδιέξοδα. Από την πρώτη στιγμή που εκδηλώθηκε το στρατιωτικό πραξικόπημα, η σιωπηρή ανοχή της Δύσης, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, ενθάρρυνε επί της ουσίας τη βία και τις σφαγές από τον στρατό και τις δυνάμεις ασφαλείας. Η ενδεχόμενη αποσταθεροποίηση μίας ακόμη αραβικής χώρας (...) δημιουργεί ένα εφιαλτικό σενάριο στο όποιο προσβλέπουν ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που ετοιμάζουν μία νέα έφοδο λεηλασίας του πλούτου και νεοαποκιοκρατική διείσδυση στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου». Ο ΣΥΡΙΖΑ καταλήγει πως «η μνημονιακή κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου εμπλέκει έμμεσα την Ελλάδα στις πολιτικές τρόμου και αστάθειας, εκχωρώντας στους νατοϊκούς κύκλους νέα προχωρημένα φυλάκια, όπως πρόσφατα στην περίπτωση της αεροπορικής βάσης της Καλαμάτας, εκτός από τη βάση στη Σούδα. Έτσι η Ελλάδα των μνημονίων μετατρέπεται σε μέρος του προβλήματος και όχι σε μέρος της λύσης, διακινδυνεύοντας την εμπλοκή της Ελλάδας σε μία ατέρμονη και αιματηρή διαμάχη στη Μέση Ανατολή. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει να μάχεται, ώστε η χώρα μας να διαδραματίσει ρόλο εποικοδομητικό προς όφελος των λαών και της ειρήνης σε μία περιοχή που μοιάζει κυριολεκτικά με ωρολογιακή βόμβα».

Βηρυττός: Έκρηξη με 20 νεκρούς και 200 τραυματίες Ισχυρότατη έκρηξη έσπειρε τον θάνατο στη συνοικία Ρεουίς που θεωρείται προπύργιο της Χεζμπολάχ στη Βηρυττό. Οι νεκροί ξεπέρασαν τους 20 και οι τραυματίες τους 200. Σύμφωνα με ανακοίνωση του στρατού αιτία της έκρηξης ήταν αυτοκίνητο παγιδευμένο με εκρηκτικά. Η μεγάλη πυρκαγιά είχε αποτέλεσμα πολλές οικογένειες να εγκλωβιστούν στα σπίτια τους. Στις 9 Ιουλίου παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητο είχε πυροδοτηθεί σε ένα χώρο στάθμευσης στη συνοικία

Μπιρ Αλ Άμπεντ με αποτέλεσμα 53 άνθρωποι να τραυματιστούν και να προκληθούν εκτεταμένες υλικές ζημιές. Την ευθύνη ανέλαβε μέσω βίντεο χωρίς να επαληθεύεται η αυθεντικότητά του- μία άγνωστη σουνιτική ισλαμιστική οργάνωση, που αυτοαποκαλείται «Η Ταξιαρχία της Αΐσα, της Μητέρας των Πιστών, για Αποστολές στο Εξωτερικό». Η οργάνωση υποστήριξε πως η έκρηξη είναι το δεύτερο «μήνυμα» προς στον ηγέτη της Χεζμπολάχ Χάσαν Νασράλα και την οργάνωση.

Aπό την εξέγερση στο πραξικόπημα και στην εκατόμβη αμάχων o 25-01-2011 Αιγύπτιοι διαδηλωτές που εμπνεύστηκαν από την εξέγερση στην Τυνησία ξεχύνονται στην πλατεία Ταχρίρ στο Κάιρο ενάντια στον πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ. o 11-02-2011 Οι διαδηλωτές καταστέλλονται βάναυσα. Μετά από 30 χρόνια απολυταρχικής διακυβέρνησης, ο Μουμπάρακ παραδίδει την εξουσία στον στρατό. Ακολουθεί μια μακρά μεταβατική περίοδος. o 28-11-2011 Μετά από αντιδράσεις τελικά γίνονται εκλογές. Το κόμμα των Αδελφών Μουσουλμάνων -μέχρι πρότινος παράνομο- κερδίζει σχεδόν τις μισές έδρες και οι υπερσυντηρητικοί σαλαφιστές παίρνουν το 1/4 των εδρών. o 24-06-2012 Ο Μοχάμεντ Μόρσι των Αδελφών Μουσουλμάνων γίνεται ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος λαμβάνοντας το 51,7% των ψήφων. o 22-11-2012 Ο κόσμος ξαναβγαίνει στους δρόμους. Η απόφαση του Μόρσι να αποδυναμώσει το δικαστικό σώμα δημιουργεί αντιδράσεις και ο ίδιος αναγκάζεται να αποσύρει διάφορες προτάσεις. o 24-12-2012 Σε ποσοστό που αγγίζει το 75% ο πληθυσμός της Αιγύπτου υπερψηφίζει το νέο Σύνταγμα. «Το νέο Σύνταγμα προδίδει την επανάσταση», λένε οι υποστηρικτές του κοσμικού κράτους. o 25-01-2013 Οι διαδηλωτές επιστρέφουν στην Ταχρίρ στην επέτειο της πτώσης του Μουμπάρακ και ζητούν την παραίτηση του Μόρσι. o 30-06-2013 Διαδηλωτές ζητούν την παραίτηση του Μόρσι. o 03-07- 2013 O στρατός της χώρας, θεωρώντας πως η χώρα φτάνει σε πολιτικό τέλμα, παρεμβαίνει, καθαιρεί τον Μόρσι, αναστέλλει το Σύνταγμα και επιβάλλει μεταβατική κυβέρνηση τεχνοκρατών. o 04-07-2013 To τέμενος Ραμπά Αλ Ανταγουίγια, όπου συγκεντρώνονται οι υποστηρικτές του Μόρσι, μετατρέπεται σε πεδίο μάχης. o 06-07-2013 Ο Μπάρακ Ομπάμα και άλλοι ηγέτες καλούν την Αίγυπτο να προχωρήσει σε σχηματισμό κυβέρνησης πολιτών. Οι διαδηλωτές κατηγορούν τον στρατό πως «καθαρίζει» τους ηγέτες των Αδελφών Μουσουλμάνων. o 27-07-12 Περισσότεροι από 80 υποστηρικτές των Αδελφών Μουσουλμάνων σκοτώνονται από τα πυρά των δυνάμεων ασφαλείας στη διάρκεια διαδήλωσης. o 14-08-2013 Οι δυνάμεις ασφαλείας πυροβολούν στο ψαχνό διαδηλωτές που πραγματοποιούν καθιστική διαμαρτυρία. Εκατοντάδες νεκροί. Ο αντιπρόεδρος της αιγυπτιακής κυβέρνησης Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι ανακοινώνει την παραίτησή του στον μεταβατικό πρόεδρο της χώρας. «Μου είναι δύσκολο να συνεχίσω να αναλαμβάνω την ευθύνη για αποφάσεις με τις οποίες δεν συμφωνώ και τις συνέπειες των οποίων φοβάμαι» αναφέρει ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης Αιγύπτιος πολιτικός στην επιστολή του προς τον πρόεδρο Άντλι Μανσούρ. «Δεν μπορώ να φέρω την ευθύνη ούτε για μια σταγόνα αίμα» είπε.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

19

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΣΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Μηδενική εργασία, άπειρη εκμετάλλευση ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΤΡΙΚΚΑ

Θυμίζει μεσαίωνα, αλλά έχει το πρόσωπο του μέλλοντος. Στις συμβάσεις «μηδενικών ωρών», ο εργαζόμενος δεν έχει εγγυημένο ωράριο, ούτε εγγυημένο εισόδημα και καλείται να δουλέψει μόνο όταν βολεύει τον εργοδότη του. Γεννήθηκαν στη Βρετανία της Θάτσερ αλλά χρειάστηκαν μια εικοσαετία και το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης για να βρουν το ιδανικό έδαφος για την εξάπλωσή τους: περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Βρετανοί εργάζονται σήμερα με αυτές τις συνθήκες. «Βγάζουν το πρόγραμμα για τις επόμενες 2-3 εβδομάδες. Ωστόσο αυτό μπορεί να αλλάξει χωρίς ειδοποίηση. Μπορεί να πας να δουλέψεις την Τρίτη και να δεις ότι δουλεύεις τελικά την Παρασκευή. Ή μπορεί να πας για βάρδια και να σου πουν πως τελικά δεν θα σε χρειασθούν. Επειδή τυπικά θεωρείσαι εργαζόμενος δεν μπορείς να κάνεις ούτε αίτηση για το επίδομα ανεργίας» εξηγεί ένας εργαζόμενος με τέτοια σύμβαση στο δίκτυο Euronews. Οι ειδικές αυτές συμβάσεις πρωτοχρησιμοποιήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 και αρχικά εφαρμόστηκαν στον τουρισμό, το λιανικό εμπόριο και τις υπηρεσίες καθαριότητας. Σήμερα, περισσότερες από 1.000 εταιρείες απασχολούν υπαλλήλους με συμβάσεις «μηδενικών ωρών» οι οποίες μεταξύ άλλων διαφημίζονται από την κυβέρνηση και τον επιχειρηματικό κόσμο σαν ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέτρο καταπολέμησης της ανεργίας. Καλύτερα να δουλεύεις 20 ώρες παρά καμία, υποστηρίζουν. Δεν πρόκειται μόνο για την «ελαστικότερη» δυνατή μορφή απασχόλησης αλλά και για έναν τρόπο να υπονομευτεί η ίδια η έννοια των συλλογικών συμβάσεων. Μια συνηθισμένη σύμβαση εργασίας προϋποθέτει μια συμφωνία μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη, ανεξάρτητα από το πόσο άνισοι είναι οι όροι της. Υπάρχουν αμοιβαίες υποχρεώσεις, ο εργαζόμενος πρέπει να πάει στη δουλειά και να εργαστεί για το προβλεπόμενο ωράριο και ο εργοδότης να εξασφαλίσει τη δουλειά αυτή. Οι

συμβάσεις «μηδενικών ωρών», ωστόσο, καταργούν κάθε είδος αμοιβαιότητας δίνοντας στον εργοδότη απόλυτη ελευθερία και καμία υποχρέωση. Οι εργαζόμενοι με τις συμβάσεις αυτές περιμένουν κρεμασμένοι στο ακουστικό τους για να μάθουν πότε και για πόσο θα δουλέψουν. Σε κάθε περίπτωση είναι χαμένοι: θεωρούνται εργαζόμενοι και επομένως δεν μπορούν να διεκδικήσουν επίδομα ανεργίας αλλά, από την άλλη, δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν δάνεια ή να βρουν σπίτια για να νοικιάσουν αφού είναι αδύνατο να αποδείξουν ότι διαθέτουν σταθερό εισόδημα. Η βρετανική στατιστική υπηρεσία αποκάλυψε στα τέλη Ιουλίου ότι οι συμβάσεις «μηδενικών ωρών» έχουν αυξηθεί κατά 32% από πέρσι και κατά 75% από το 2008. Σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας, ο αριθμός των συγκεκριμένων εργαζομένων φτάνει πια τις 250.000. Πολλές όμως οργανώσεις και ινστιτούτα ερευνών που εξετάζουν τις συνθήκες εργασίας στη σημερινή Βρετανία υπο-

στηρίζουν ότι ο αριθμός είναι τουλάχιστον τετραπλάσιος. Το ινστιτούτο CIPD πραγματοποίησε έρευνα σε 1.000 εταιρείες. Μία στις πέντε από αυτές απάντησε ότι απασχολεί τουλάχιστον έναν εργαζόμενο με τέτοιες συμβάσεις. Οι επιχειρήσεις αυτές ήταν τουριστικές σε ποσοστό 48%, εκπαιδευτικοί οργανισμοί σε ποσοστό 35% και ιατρικά κέντρα και νοσοκομεία σε ποσοστό 34%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του CIPD, οι εργαζόμενοι με αυτές τις συμβάσεις απασχολούνται κατά μέσο όρο για λιγότερο από 20 ώρες την εβδομάδα και προέρχονται από τις νεότερες ή τις μεγαλύτερες ηλικίες του εργατικού δυναμικού. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα ήταν ότι το βρετανικό Δημόσιο χρησιμοποιεί σε μεγαλύτερο βαθμό τις συμβάσεις αυτές από ό,τι ο ιδιωτικός τομέας - 24% έναντι 17%. Έρευνα του Ινστιτούτου «Εργασία» αποκάλυπτε παράλληλα ότι το βρετανικό Δημόσιο απασχολεί τουλάχιστον 400.000 εργαζόμενους με συμβάσεις «μηδενικών ωρών», ενώ εξί-

σου μαζική είναι και η χρήση τους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Στον ιδιωτικό τομέα, η εικόνα είναι περισσότερο άνιση, με άλλες επιχειρήσεις να τις αποφεύγουν και άλλες να τις χρησιμοποιούν σχεδόν αποκλειστικά. Εννιά στους δέκα εργαζόμενους στα βρετανικά McDonald’s δουλεύουν με αυτόν τον τρόπο, ενώ τα αδιαμφισβήτητα πρωτεία κρατά η εταιρεία αθλητικού ρουχισμού και εξοπλισμού Sports Direct που απασχολεί και τους 20.000 εργαζομένους με τέτοιες συμβάσεις. Ακόμη και το Παλάτι του Μπάκινχαμ ακολουθεί τους καιρούς. Η θυγατρική Royal Collection Enterprises Limited όχι μόνο υπογράφει «μηδενικές» συμβάσεις αλλά και απαγορεύει στους εργαζομένους της να αναζητήσουν άλλη μερική απασχόληση για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους. Τόσο η βρετανική εργατική συνομοσπονδία TUC όσο και το Εργατικό Κόμμα, που κατά τα άλλα προετοίμασε το πεδίο για την εξάπλωση των συμβάσεων έκτακτης ανάγκης με

την εκτεταμένη απορρύθμιση των προηγουμένων ετών, εκφράζουν τώρα την αγανάκτησή τους. «Τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας υποτιμούν την πραγματική κλίμακα των συμβάσεων μηδενικών ωρών οι οποίες επεκτείνονται σαν πυρκαγιά σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της οικονομίας μας» δήλωσε η γενική γραμματέας της TUC, Φράνσις Ο’ Γκρέιντι. Ακόμη και η συντηρητική Financial Times επέκρινε την ανεξέλεγκτη εξάπλωση συμβάσεων «που επιτρέπουν στους εργοδότες να πληρώνουν για δουλειά μόνο όταν τη χρειάζονται». Στις συμβάσεις μηδενικών ωρών η εφημερίδα βλέπει ένα επικίνδυνο εργαλείο δυσφήμισης της απορρύθμισης ή ενδεχομένως τη σταγόνα που μπορεί να κάνει το ποτήρι να ξεχειλίσει. «Δυστυχώς, κάτι που θα έπρεπε να αποτελεί ένα δρόμο για μεγαλύτερη ευελιξία έχει μετατραπεί ένα αδιέξοδο εκμετάλλευσης. Κάτω από αυτές τις συμβάσεις, οι εργοδότες μπορεί να απαιτούν από το προσωπικό τους να βρίσκεται συνεχώς σε ετοιμότητα, ακόμη και αν τους πληρώνουν μόνο για τις ώρες που τελικά δουλεύουν. Οι εργαζόμενοι δεν λαμβάνουν επιδόματα αδείας ή ασθενείας παρότι δουλεύουν σταθερά για τον ίδιο εργοδότη» παρατηρεί η εφημερίδα. Τα «φίλια πυρά» προκάλεσαν την αντίδραση του βρετανικού ΣΕΒ που έσπευσε να υπερασπιστεί τις συμβάσεις α λα καρτ χαρακτηρίζοντάς τες ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Κατά τον IOD, «οι εκκλήσεις για την απαγόρευση των συμβάσεων μηδενικής εργασίας ξεκινούν από λάθος αφετηρία και θα μπορούσαν να έχουν εξαιρετικά επιβλαβείς συνέπειες πλήττοντας τόσο τους εργαζόμενους που εξαρτώνται από την ευελιξία παρόμοιων συμβάσεων όσο και τους εργοδότες, ιδίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που αγωνίζονται να προσλάβουν το προσωπικό που χρειάζονται για να ανταποκριθούν σε κυμαινόμενη ζήτηση».

20

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

Το εκρηκτικό πρό απειλή για την πα ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Ο νέος ισχυρός άνδρας του καθεστώτος, ο στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, δεν κρύβει ότι ήλθε για να παραμείνει στην πολιτική σκηνή της Αιγύπτου

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

Οι άκρως πολιτικές βλέψεις του νέου ισχυρού άνδρα

της εβδομάδας

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

«Ο στρατός δεν πήρε την εξουσία, από όσο μπορούμε να κρίνουμε ώς σήμερα. Για τη διακυβέρνηση της χώρας, υπάρχει πολιτική κυβέρνηση. Ο στρατός αποκατέστησε τη δημοκρατία». Αυτά δήλωνε, στις αρχές του μήνα, σε συνέντευξη Τύπου, στο Πακιστάν, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, σχετικά με την κατάσταση στην Αίγυπτο. Και βέβαια, ήταν ολοφάνερη η ανάγκη να μην χαρακτηρίσει την ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι από τον στρατό «πραξικόπημα». Και τούτο λόγω των συνεπειών που θα είχε μια τέτοια παραδοχή ως προς τη συνέχιση της αμερικανικής οικονομικής ενίσχυσης (1,5 δισ. δολάρια, από αυτά 1,3 δισ. στρατιωτική βοήθεια), σύμφωνα με τον νόμο για τη Βοήθεια προς ξένες χώρες (Foreign Assistance Act), που απαγορεύει αυτή να παρέχεται σε χώρα όπου ανατράπηκε νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση. Ωστόσο, τα πράγματα στην Αίγυπτο είναι πολύ σύνθετα και είναι βέβαιο ότι οι εξελίξεις θα φέρουν στο προσκήνιο τις αδυναμίες (ή μήπως και την αδιαφορία;) της αμερικανικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή γενικά και την Αίγυπτο ειδικότερα. Αυτές οι εξελίξεις σφραγίζονται, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, από τον νέο ισχυρό άνδρα του καθεστώτος, τον στρατηγό Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, που δεν κρύβει ότι ήλθε για να παραμείνει στην πολιτική σκηνή της Αιγύπτου - μιας χώρας όπου η ανάμειξη του στρατού στην πολιτική είναι ο κανόνας. Ωστόσο, σε αντίθεση με την παράδοση των Νάσερ, Σαντάτ, Μουμπάρακ, ο αλ Σίσι είναι ένα νέο είδος Αιγύπτιου, ανώτατου στρατιωτικού. Θρησκευόμενος, χρησιμοποιεί συχνά στίχους του Κορανίου στις συζητήσεις του, ενώ η σύζυγός του φορά τα παραδοσιακά μουσουλμανικά ενδύματα. Συντηρητικός, δικαιολόγησε τα «τεστ παρθενίας», στα οποία υπέβαλλαν οι στρατιωτικοί τις γυναίκες που διαδήλωναν κατά του Μουμπάρακ, λέγοντας ότι έτσι «προστατεύονται τα κορίτσια από βιασμό»! Πέραν αυτών των απόψεών του όμως, ο Αλ Σίσι έχει δώσει και δείγμα γραφής για το πώς αντιλαμβάνεται την εξουσία στη χώρα του. Ο αμερικανοσπουδασμένος στρατηγός, στο διδακτορικό του στο Κολέγιο του Αμερικανικού Στρατού στην

Πενσυλβάνια, με τον τίτλο «Δημοκρατία στη Μέση Ανατολή», πρεσβεύει απόψεις που διόλου δεν θα δυσαρεστούσαν τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Δίνει, για παράδειγμα, έμφαση στον ρόλο της θρησκείας στην πολιτική, εκφράζοντας τις αμφιβολίες του για το κατά πόσο θα γινόταν αποδεκτό ένα «κοσμικό πολίτευμα» από την πλειονότητα των κατοίκων της περιοχής και τασσόμενος υπέρ μιας Ισλαμικής Δημοκρατίας. «Η Δημοκρατία δεν μπορεί να γίνει κατανοητή στη Μέση Ανατολή χωρίς την κατανόηση της έννοιας του ‘Ελ Καλάφα’ (δηλαδή του Χαλιφάτου)». Ο ίδιος δε θεωρεί ότι μια κυβέρνηση θα είναι αποδεκτή μόνο αν και οι τρεις κλάδοι της, ο εκτελεστικός, ο νομοθετικός κι εκείνος της δικαιοσύνης, είναι επαρκώς ισλαμικοί, διαφορετικά θα πρέπει να υπάρξει ένας ανεξάρτητος ‘θρησκευτικός’ κλάδος της κυβέρνησης. Αναγνωρίζει μάλιστα ότι συνιστά ‘πρόκληση’ η ενσωμάτωση του Ισλάμ στην κυβέρνηση, ωστόσο θεωρεί ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή... Μάλλον αυτά θα είχαν διαβάσει και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι και ο Μοχάμεντ Μόρσι όταν επέλεγαν τον Αλ Σίσι για να διαδεχθεί στη θέση του υπουργού Άμυνας, τον Μοχάμεντ Ταντάουϊ. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος των Αδελφών Μουσουλμάνων του είχε πλέξει το εγκώμιο, λέγοντας ότι, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, που είχε στενούς δεσμούς με την Ουάσινγκτον, αυτός είναι «100% πατριώτης»... Όμως η Αδελφότητα έπεφτε 100% έξω στην ανάλυσή της σχετικά με τον άνθρωπο και τις προθέσεις του. Ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, που πλέον είναι και αναπληρωτής πρωθυπουργός, δεν κρύβει τις πολιτικές του βλέψεις. Τηρώντας μεν τα προσχήματα περί επαναφοράς στη Δημοκρατία, είναι φανερό ότι έχει τη δική του, προσωπική ατζέντα, που περιλαμβάνει αφενός την εξουσία και αφετέρου την καθυπόταξη των Αδελφών σε ένα νέου τύπου στρατιωτικο-ισλαμικό καθεστώς... Η πρόσφατη ομιλία του σε απόφοιτους της Στρατιωτικής Ακαδημίας ήταν ενδεικτική: κάλεσε τον λαό να του δώσει την εξουσία να αντιμετωπίσει τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Οι οποίοι φαίνεται ότι αιφνιδιάστηκαν βρίσκοντας μπροστά τους το νέο αυτό είδος στρατιωτικού...

Το πρόβλημα των προσφύγων της Συρίας, όσο συνεχίζεται ο αιματηρός εμφύλιος και δεν διαφαίνεται κάποιος συμβιβασμός που θα έβαζε τέλος στις συγκρούσεις, διογκώνεται. Και μάλιστα παίρνει διαστάσεις που, σύμφωνα με ειδικούς του ζητήματος, θυμίζει τις συνέπειες των παλαιστινιακών κρίσεων του 1948 και του 1967. Συνέπειες που αφορούσαν άμεσα χώρες όπως ο Λίβανος ή η Ιορδανία, χώρες δηλαδή που και σήμερα πλήττονται από την αλματώδη αύξηση του αριθμού των προσφύγων, οι οποίοι ζητούν καταφύγιο. Μάλιστα, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, οι συνέπειες της σημερινής κρίσης προσφύγων της Συρίας αναμένεται να πλήξουν (αν κάτι τέτοιο δεν έχει ήδη αρχίσει να γίνεται) και τις χώρες του δυτικού κόσμου. Στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη Συρία. Έτσι, σήμερα, για παράδειγμα, ένας στους έξι ανθρώπους στον Λίβανο είναι Σύρος πρόσφυγας, ενώ το μεγαλύτερο προσφυγικό στρατόπεδο στην Ιορδανία, το Ζαατάρι, έγινε πλέον η... τέταρτη πόλη της χώρας! Την ίδια στιγμή, περίπου 4 εκατομμύρια Σύροι φέρονται να έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους για να κατευθυνθούν σε πιο ασφαλείς περιοχές της χώρες - έχουν δηλαδή γίνει εσωτερικοί πρόσφυγες. Σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα Guardian, ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Αντόνιο Γκουτιέρεζ, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου. Η κατάσταση έχει πλέον περάσει τα όρια μιας ανθρωπιστικής κρίσης. Με άλλα λόγια, αν δεν υπάρξει κάποια δραστική εξέλιξη επίλυσης τους ερχόμενους μήνες, τότε ο διεθνής οργανισμός θα πρέπει να επανεγκαταστήσει χιλιάδες Σύρους πρόσφυγες σε χώρες που μπορούν να τους φιλοξενήσουν, όπως η Βρετανία ή η Γερμανία. «Αντιμετωπίζουμε στη Μέση Ανατολή κάτι που υπερβαίνει τα όρια της ανθρωπιστικής κρίσης, εκείνα μιας περιφερειακής κρίσης. Πρόκειται για κάτι που μετατρέπεται σε πραγματική απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια», τόνισε ο Γκουτιέρεζ, υπογραμμίζοντας ότι «ήδη βλέπουμε τον πολλαπλασιασμό των περιστατικών ασφαλείας στο Ιράκ και τον Λίβανο, ενώ η Ιορδανία αντιμετωπίζει μια πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση».

Ήδη το προσφυγικό πρόβλημα της Συρίας έχει υπερβεί άλλες διεθνείς προσφυγικές κρίσεις στη διάρκεια των τελευταίων 40 ετών. Και ήδη οι τριγμοί που προκαλούνται στις γειτονικές της Συρίας χώρες είναι αισθητοί. Οι εντάσεις μεταξύ των προσφύγων και των ντόπιων έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά σε Λίβανο, Ιορδανία και Τουρκία, όπου δημιουργείται συχνά το αδιαχώρητο σε νοσοκομεία και σχολεία, ενώ επιπτώσεις γνωρίζει και η αγορά εργασίας στις δύο χώρες... Και βέβαια όλα αυτά συνδυάζονται και με αποσταθεροποίηση των χωρών αυτών, σε διαφορετικούς βαθμούς, από την είσοδο πολλών ενόπλων - γεγονός που θέτει ζητήματα ασφαλείας και φύλαξης των συνόρων. Και έξοδος από το τούνελ δεν φαίνεται να υπάρχει. Τουλάχιστον άμεσα. «Δεν επιστρέφουν όσο οι κοινότητες αλληλοσκοτώνονται και η Συρία διαλύεται», τόνισε στη βρετανική εφημερίδα Ιορδανός αξιωματούχος. Η Ευρωπαία Επίτροπος για τις Ανθρωπιστικές Υποθέσεις

ΣΥΡΙΑ

Όλα τα σενά ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

Είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς ότι ο Άσαντ κερδίζει τον πόλεμο, ωστόσο μέχρι στιγμής παραμένει ανίκητος. Η πιθανότητα μιας δυτικής στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία ξεθωριάζει μέρα με τη μέρα, ενώ ΗΠΑ και Ε.Ε. -με πιο χαρακτηριστική περίπτωση εκείνη της Βρετανίας- αναδιπλώνονται από τις αρχικές υποσχέσεις τους για στρατιωτική βοήθεια προς τους αντικαθεστωτικούς, κρίνοντας πως η διείσδυση τζιχαντιστών και ισλαμιστών στις τάξεις τους αντίκειται στη δυτική αντιτρομοκρατική «φιλοσοφία» και αποτελεί εν δυνάμει αστάθμητο παράγοντα. Για τους Αμερικανούς στρατηγούς, πάντως, τα πράγματα είναι απλά και ξεκάθαρα: «Η προσφυγή στη φονική στρατιωτική βία για να πληγούν στόχοι στρατηγικής σημασίας στο εσωτερικό της Συρίας θα απαιτούσε τη χρήση εκατοντάδων μαχητικών αεροσκαφών, πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων, ενώ η επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων θα μπορούσε να κοστίσει στις ΗΠΑ έως και 1 δισεκατομμύριο δολάρια τον μήνα για χρονικό διάστημα ενός

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

33

ΚΟΣΜΟΣ

βλημα των προσφύγων της Συρίας γκόσμια σταθερότητα Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, που έχει επισκεφθεί δύο φορές το στρατόπεδο - πόλη Ζαατάρι, τόνισε ότι «η αρχική εκτίμηση ήταν ότι επρόκειτο για ένα μικρό ρεύμα που σύντομα θα σταματούσε. Χρειάστηκε να περάσει πάνω από ένας χρόνος για να αναγνωρίσουμε ότι θα είναι μια μακρά σύγκρουση. Έχουμε έλθει σε επαφή με αναπτυξιακές οργανώσεις, χρειαζόμαστε να ξανασχεδιάσουμε τους χώρους. Χρειαζόμαστε μόνιμες λύσεις».

Το μεγαλύτερο ποσό που έχει χορηγήσει ο ΟΗΕ Στη διάρκεια της φετινής χρονιάς, ο ΟΗΕ αύξησε τα χρήματα της βοήθειας, που πλέον ανέρχεται σε 5 δισ. δολάρια - πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό που έχει ποτέ χορηγήσει ο διεθνής οργανισμός σε μία μόνη κρίση. Τα χρήματα δεν βοηθούν μόνο τους πρόσφυγες, αλλά κατευθύνονται σε χώρες όπως ο Λίβανος και η Ιορδανία, προκειμένου να προβούν στις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις για την υποδοχή των κυμάτων προσφύγων. Ωστόσο, το πρό-

βλημα είναι ότι χώρες - χορηγοί, όπως η Σαουδική Αραβία ή το Κατάρ, για λόγους εσωτερικής πολιτικής, προτιμούν να δίνουν τα χρήματά τους στις δικές τους οργανώσεις και όχι στον κοινό κορβανά του ΟΗΕ... Την ίδια στιγμή οι ανάγκες πολλαπλασιάζονται: «Η σύγκρουση παράγει περισσότερα θύματα, με πιο γρήγορους ρυθμούς σε σχέση με τη συλλογική ικανότητα βοήθειας», τόνισε η Επίτροπος. Πρόκειται δηλαδή για έναν άνισο αγώνα δρόμου, ενώ την ίδια στιγμή οι προοπτικές επίλυσης της σύγκρουσης είναι από ελάχιστες ώς ανύπαρκτες, με τις εξελίξεις να συντείνουν προς το ενδεχόμενο εθνοκάθαρσης... Με άλλα λόγια, ο χρόνος για τη δυνατότητα της διεθνούς κοινότητας να αντιμετωπίσει μια προσφυγική κρίση που τείνει να πάρει εκρηκτικές διαστάσεις μετράει αντίστροφα: κάθε μέρα παράτασης της σύγκρουσης στη Συρία σημαίνει επιδείνωση μιας κρίσης που δυναμιτίζει και αποσταθεροποιεί μια ήδη κλονισμένη περιοχή...

ρια για αμερικανική επέμβαση προσκρούουν σε αδιέξοδο έτους». Επιπλέον ενδεχόμενη προσπάθεια της αμερικανικής πολεμικής μηχανής να θέσει υπό τον έλεγχό της το χημικό οπλοστάσιο του Άσαντ, θα σήμαινε χερσαίες επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας με τη χρήση χιλιάδων ανδρών των ειδικών δυνάμεων, καθώς κι άλλο 1 δισ. δολάρια τον μήνα για να καλυφθεί το κόστος της... Πρόκειται λοιπόν για ένα εξαιρετικά δαπανηρό «πακέτο» και σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει εγγύηση επιτυχίας.

Παράτολμα σενάρια Τα παραπάνω στοιχεία έδωσε πριν από λίγες ημέρες στην Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων της αμερικανικής Γερουσίας ο αρχηγός του «επιτελείου των επιτελείων» (Joint Chiefs of Staff) στρατηγός Marty Dempsey, εξηγώντας πως όλα τα σενάρια για στρατιωτική επέμβαση στη Συρία «χωλαίνουν». Στην πιο ψύχραιμη και πιο ρεαλιστική, μέχρι στιγμής, ανάλυση του Πενταγώνου για τις συνέπειες μιας αμερικανικής στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία, ο στρατηγός Dempsey παραδέχθηκε πως κάθε στρατιωτική επιλογή με στόχο το καθεστώς του Άσαντ είναι στην ουσία ά-

κρως επικίνδυνη. Αναφερόμενος ενδεικτικά στην επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στον συριακό εναέριο χώρο, ο στρατηγός σημείωσε ότι μεταξύ των κινδύνων μιας τέτοιας επιχείρησης περιλαμβάνεται η κατάρριψη αμερικανικού αεροσκάφους, ενδεχόμενο που θα ανάγκαζε το Πεντάγωνο να στείλει ειδικές δυνάμεις εντοπισμού και διάσωσης σε εχθρικό έδαφος, με ό,τι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει για μια περαιτέρω θερμότερη εμπλοκή των ΗΠΑ στη συριακή σύγκρουση. Επίσης, δεν είναι βέβαιο πως μια τέτοια επιχείρηση θα κατόρθωνε να μειώσει την επιθετική δραστηριότητα του καθεστώτος ή να μεταβάλει τη δυναμική στο πεδίο της μάχης, καθώς ο καθεστωτικός στρατός βασίζεται αποκλειστικά στα πυρά επιφανείας, δηλαδή στους όλμους, το πυροβολικό και τους πυραύλους. Σε ό,τι αφορά μια επιχείρηση επιλεκτικών πληγμάτων στο εσωτερικό της Συρίας, θα μπορούσε όντως να προκαλέσει «σημαντική υποβάθμιση των στρατιωτικών δυνατοτήτων του καθεστώτος» και να αυξήσει την πιθανότητα λιποταξιών στις τάξεις των δυνάμεών του, απ’ την άλλη πλευρά όμως υπάρχει πάντα ο «κίνδυνος» ο

Η επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων θα μπορούσε να κοστίσει στις ΗΠΑ έως και 1 δισεκατομμύριο δολάρια τον μήνα για χρονικό διάστημα ενός έτους. Επιπλέον, ενδεχόμενη προσπάθεια της αμερικανικής πολεμικής μηχανής να θέσει υπό τον έλεγχό της το χημικό οπλοστάσιο του Άσαντ θα σήμαινε χερσαίες επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας με τη χρήση χιλιάδων ανδρών των ειδικών δυνάμεων, καθώς κι άλλο 1 δισ. δολάρια τον μήνα για να καλυφθεί το κόστος της... Πρόκειται για ένα εξαιρετικά δαπανηρό «πακέτο» και σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει εγγύηση επιτυχίας Άσαντ να αντέξει στα αμερικανικά χτυπήματα προχωρώντας σε ευρεία διασπορά των δυνάμεών του. Εξάλλου, επιθέσεις αντιποίνων κατά των ΗΠΑ και «παράπλευρες απώλειες» θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μεγάλα και μερικές φορές απρόβλεπτα προβλήματα στην Ουάσιγκτον, ακόμα κι αν έχει προηγηθεί ο καλύτερος σχεδιασμός.

«Πράξη πολέμου» Για το αμερικανικό στρατιωτικό κατεστημένο εξακολουθεί να μετρά

βαριά οποιαδήποτε απόφαση για εμπλοκή σε νέα στρατιωτική αναμέτρηση, μετά από μια δεκαετία που χρειάστηκε για τον αμερικανικό στρατό να ξεμπλέξει από τους προηγούμενους δύο αδιέξοδους πολέμους στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. «Γνωρίζω πως η απόφαση για χρήση στρατιωτικής βίας δεν είναι κάτι που οποιοσδήποτε από εμάς παίρνει ελαφρά τη καρδία, δεν είναι κάτι λιγότερο από μια πράξη πολέμου» έγραψε χαρακτηριστικά στην αναφορά του ο στρατηγός Dempsey.

Ο ίδιος είπε πως υπάρχει μια σειρά άλλων «εναλλακτικών» επιλογών για την αμερικανική εξωτερική πολιτική σε σχέση με τον συριακό εμφύλιο, όπως η παροχή στρατιωτικής εκπαίδευσης, τεχνογνωσίας και βοήθειας στη συριακή αντιπολίτευση, δημιουργία «ασφαλών θυλάκων» στο εσωτερικό της Συρίας, πραγματοποίηση επιθέσεων περιορισμένης κλίμακας κ.λπ., ωστόσο οποιοδήποτε απ’ όλα αυτά τα μέτρα ή όλα μαζί θα μπορούσαν να σπρώξουν την Αμερική σ’ έναν ακόμη -αδιέξοδο- πόλεμο. Υπάρχει άραγε βούληση για κάτι τέτοιο; Αν κρίνει κανείς απ’ τα λόγια του στρατηγού, οι δισταγμοί αγγίζουν τα όρια της άρνησης. «Έχουμε μάθει τα τελευταία δέκα χρόνια ότι δεν αρκεί απλώς να μεταβληθεί η ισορροπία στρατιωτικής ισχύος χωρίς προηγουμένως να έχουμε εξετάσει προσεκτικά τι είναι αναγκαίο για να διατηρηθεί ένα λειτουργικό κράτος. (...) Θα πρέπει να προβλέψουμε και να είμαστε προετοιμασμένοι για τις ακούσιες συνέπειες της δράσης μας» είπε ο στρατηγός. Οι γερουσιαστές απλώς τον άκουγαν...

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

34

ΚΟΣΜΟΣ ΡΩΣΙΑ ΡΩΣΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑΜΑΛΗ

Eυρώπη, 2013. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν βιντεάκια ρωσικής προέλευσης στα οποία έφηβοι και νεαροί ομοφυλόφιλοι άνδρες είτε ψεκάζονται με ούρα, είτε καλούνται «διά ροπάλου» να χρησιμοποιήσουν δονητές, είτε αναγκάζονται να πιουν νερό από τη λεκάνη της τουαλέτας, είτε τραμπουκίζονται έξω από το Κρεμλίνο. Με αυτόν τον τρόπο, η ομάδα Occupy-Pedofilyay τους «θεραπεύει» με τις ευλογίες της ρωσικής κυβέρνησης και της ορθόδοξης εκκλησίας, η οποία, παρά τους καταγεγραμμένους θανάτους από τέτοιες αιτίες, μέχρι στιγμής δεν έχει πάρει θέση. Μόλις πρόσφατα, Ρώσος πολιτικός, ο Βίταλι Μιλόνοφ, εκ των αρχιτεκτόνων του νόμου κατά της ομοφυλοφιλίας, μιλώντας στο bbc radio 5 εξομοίωσε την ομοφυλοφιλία με την κτηνοβασία, ενώ δεν παρέλειψε να τη χαρακτηρίσει «ανωμαλία». Στις αρχές της εβδομάδας, παρουσιαστής της ρωσικής κρατικής τηλεόρασης, ο Ντμίτρι Κισέλιοφ, όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει τους πρόσφατους θανάτους ομοφυλόφιλων εφήβων είπε πως «προκαλούν οι ίδιοι τέτοιες καταστάσεις ώστε να θυματοποιηθούν». Ο ίδιος, στο παρελθόν είχε προτείνει να απαγορεύεται στους ομοφυλόφιλους να είναι δωρητές οργάνων ή αίματος, ενώ υποστήριξε πως «η καρδιά τους θα πρέπει να καίγεται».

Το χρονικό του νόμου της ντροπής Από το 2006, οι τοπικές κυβερνήσεις της χώρας υιοθετούσαν νόμους ενάντια στην «ομοφυλόφιλη προπαγάνδα» και τον περασμένο Ιούνιο το Κρεμλίνο ακολούθησε το παράδειγμα με 436 βουλευτές να ψηφίζουν «ναι» σε έναν νόμο βάσει του οποίου διώκεται η «προπαγάνδα υπέρ των μη παραδοσιακών σεξουαλικών σχέσεων» σε ανηλίκους. Κανένας δεν καταψήφισε. Μονάχα ένας απείχε. Σύμφωνα με τη νομοθέτη, Γιελένα Μιζούλινα, «παραδοσιακές σεξουαλικές σχέσεις είναι οι σχέσεις ανάμεσα σε έναν άντρα και μία γυναίκα οι οποίες (...) αποτελούν προϋπόθεση για τη διατήρηση και την ανάπτυξη του ρωσικού έθνους». Στην ίδια γραμμή και αντίληψη, κάποιοι βουλευτές πρότειναν οι ΛΟΑΤ (λεσβιακά, ομοφυλόφιλα, αμφισεξουαλικά, τρανσεξουαλικά άτομα) να μην προσλαμβάνονται στο Δημόσιο, να παρακολουθούνται από ψυχίατρο, ακόμη και να εξορίζονται. Όταν ο νόμος περνούσε από την κάτω Βουλή, «πιστοί στην Εκκλησία

Τα μαρτύρια των gay στη Ρωσία του Πούτιν και στο Κρεμλίνο» επιτέθηκαν με αυγά και νερό σε ΛΟΑΤ διαδηλωτές με την αστυνομία να συλλαμβάνει τους δεύτερους. Η ομοφυλοφιλία αποποινικοποιήθηκε στη Ρωσία το 1993, ο πρόεδρος Πούτιν όμως κατηγορεί τους ομοφυλόφιλους πως ευθύνονται για την υπογεννητικότητα. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχολίασε: «Η Ρωσία προσπαθεί σκληρά να νομιμοποιήσει την προκατάληψη βαφτίζοντάς την ‘παράδοση’, αλλά όποιος και αν είναι ο όρος που χρησιμοποιεί ο νόμος παραμένει προκατάληψη και καταπάτηση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ». Ακόμη, οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Γαλλία και άλλες χώρες εκφράζουν «ανησυχίες».

Καληνύχτα Gay Pride! Πώς ορίζεται ο όρος «προπαγάνδα»; Η ρωσική κυβέρνηση φημίζεται για την ασάφεια των νομοθετημάτων της, όμως αυτή τη φορά ξεπέρασε τον εαυτό της. Προπαγάνδα είναι τα πάντα και ορίζεται πλατιά ως εξής: «Η σκόπιμη και ανεξέλεγκτη διάδοση πληροφοριών που μπορεί να πλήξει την πνευματική ή σωματική υγεία ενός ανηλίκου, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας της λανθασμένης εντύπωσης της κοινωνικής ισότητας παραδοσιακών και μη παραδοσιακών ερωτικών σχέσεων». Ο νόμος, λοιπόν, δημιουργεί πολίτες δεύτερης κατηγορίας με τη διεκδίκηση κοινωνικής ισότητας να συνιστά αδίκημα. Ακτιβισμοί υπέρ των ΛΟΑΤ, διεκδικήσεις, ακόμη και Gay Pride, τέλος στη Ρωσία του μάτσο Πούτιν...

Ο μάτσο πρόεδρος και οι «αδερφές» Ο 60χρονος πάλαι ποτέ πράκτορας Βλάντιμιρ Πούτιν που βρίσκεται στην εξουσία 13 χρόνια τώρα, αρχικά ως πρόεδρος, μετά ως πρωθυπουργός και μετά ξανά ως πρόεδρος έχει επιλέξει ένα «μάτσο προφίλ». Ως άλλος Κουταλιανός, παλεύει με τίγρεις, απελευθερώνει αρκούδες, έχει καβαλήσει chopper μηχανή, ανακαλύπτει αρχαία, κολυμπά σε ποτάμια, κάνει γυμνόστηθος ιππασία στο κρύο πάντα με μία κάμερα να καταγράφει. Χώρισε τη σύζυγό του και τα εγχώρια και διεθνή ΜΜΕ έσπευσαν να του βρουν «νύφη». Μάλιστα διόλου τυχαία, σε όλες τις περιπτώσεις επελέγησαν γυναίκες αρκετά νεότερες από τη Λουντμίλα. Ο πρόεδρος δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του, το θυμόμαστε από την αυστηρότατη ποινή που επέβαλε το δικαστήριο στο πανκ φεμινιστικό συγκρότημα Pussy Riot που τόλμησε

Εικόνα που σοκάρει: Νεαρός gay Ρώσος που βασανίστηκε μέχρι θανάτου

Όλο και περισσότεροι ομοφυλόφιλοι πέφτουν θύματα επιθέσεων και τραμπουκισμών στους δρόμους της Μόσχας

να τον προσβάλει με μία «προσευχή» μέσα στη Μητρόπολη, καθώς και από τη σφοδρή καταστολή των διαδηλώσεων που ξέσπασαν εναντίον του στα τέλη του 2011. Σε αυτό το πλαίσιο δεν πρέπει να εκπλήσσει το ότι «οι αδερφές» τού χαλούν την εικόνα της ισχυρής Ρωσίας.

Βότκα νιετ! Η κατάφωρη παραβίαση των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων δεν θα μπορούσε να μείνει αναπάντητη από τη διεθνή ΛΟΑΤ κοινότητα. Το περασμένο Σαββατοκύριακο πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις στο Λονδίνο και στη Στοκχόλμη, ενώ δεν είναι λίγα τα καλέσματα για «μποϊκοτάζ» στη ρώσικη βότκα. Το χάσταγκ #NyetRussian Vodka# είναι αρκετά δημοφιλές στο twitter με τη Stolichnaya που φοβήθηκε τις συνέπειες στις πωλήσεις της να καταγγέλλει «τις τρομερές πράξεις της ρωσικής κυβέρνησης».

Ο πασίγνωστος Βρετανός ηθοποιός Stephen Fry, αφού παρομοίασε τα πογκρόμ του Πούτιν κατά των ομοφυλοφίλων με αυτά του Χίτλερ κατά των Εβραίων, έστειλε στην Ολυμπιακή επιτροπή και στον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον επιστολή στην οποία ζητάει την ανάκληση της διοργάνωσης των χειμερινών Ολυμπιακών αγώνων από τη Ρωσία. Η Επιτροπή ζήτησε τη διαβεβαίωση της Ρωσίας πως οι αθλητές δεν θα υπάγονται στον νόμο, ενώ σχετικές διευκρινίσεις έχουν ζητηθεί και για το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου. Αθλητές και ακτιβιστές οργανώνονται για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στον νόμο με άλλους τρόπους.

To αντάρτικο των Ρώσων ΛΟΑΤ Αρχικά φοβήθηκαν, μετά ενεργοποιήθηκαν. Οι ΛΟΑΤ της Ρωσίας αυ-

τοοργανώνονται στα κρυφά και στα φανερά για να περιφρουρήσουν το δικαίωμα στην ελεύθερη σεξουαλική επιλογή. Το Deti 404 -πρόκειται για ρώσικη μετάφραση του Error 404 που εμφανίζεται στην οθόνη του υπολογιστή όταν δεν ανοίγει μία ιστοσελίδαείναι ένα φόρουμ υποστήριξης στις λεσβίες έφηβες. Η 25χρονη ιδρύτριά του, η Λένα Κιλμόβα, αποκάλυψε πως η πλειοψηφία των νεαρών λεσβιών σκέφτεται σοβαρά την αυτοκτονία. Τo Deti 404 έχει ακριβώς το περιεχόμενο που το Κρεμλίνο θεωρεί «παράνομο». Στα φανερά, η λεσβία δημοσιογράφος Μάσα Γκέσεν ξεκίνησε την καμπάνια του ροζ τριγώνου (pink triangle). Πρόκειται για μία κονκάρδα που καλούνται να φορέσουν όσοι διαφωνούν με τον νόμο. Πρόκειται για το διακριτικο σήμα που φορούσαν οι ομοφυλόφιλοι στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Έχοντας επιχειρηματολογήσει κατά του νόμου μέσα στο Κρεμλίνο, με τις αρχές να τη διαβεβαιώνουν πως είναι ασφαλής, η μητέρα τριών παιδιών και η σύντροφός της χρησιμοποιήθηκαν ως παράδειγμα «ανώμαλης οικογένειας». Η δημοσιογράφος δέχθηκε επίθεση σε διαδήλωση και κινδύνευσε να χάσει τα παιδιά της. Μετακόμισε στη Νέα Υόρκη και ανησυχεί για εκείνους τους ΛΟΑΤ που δεν έχουν τη δυνατότητα αυτής της επιλογής. Η Ρωσία δεν είναι η μόνη ομοφοβική χώρα. Ωστόσο ο εκνευρισμός της Αμερικής για την παροχή ασύλου στον Έντουαρντ Σνόουντεν έχει συμβάλει στη γλαφυρή ανάδειξη του θέματος. Στη Γεωργία, ακτιβιστές λιντσαρίστηκαν στη διάρκεια του Pride από ορθόδοξους πιστούς. Στο Παρίσι εκατομμύρια διαδήλωναν ενάντια στους γάμους των ομοφυλοφίλων. Στην Ιταλία ομοφυλόφιλοι έφηβοι αυτοκτονούν μετά από σάιμπερ μπόουλινγκ. Το πρόβλημα στη Ρωσία είναι πιο βαθύ καθώς το 88% των Ρώσων τάσσεται υπέρ του νόμου, το 35% των Ρώσων πιστεύει ότι η ομοφυλοφιλία είναι αρρώστια, το 43% ότι είναι αποτέλεσμα κακής ανατροφής και έλλειψης πειθαρχίας. Και αυτά τα αποτελέσματα δεν ήρθαν από κάποια ρώσικη στατιστική υπηρεσία, αλλά από το κέντρο ερευνών Pew. Στην Ελλάδα, το 40% θεωρεί πως η ομοφυλοφιλία δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή από την κοινωνία. Και δεν έχουμε δει τίποτα ακόμη...

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

35

ΚΟΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΒΩΜΟ ΤΩΝ «ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ» ΛΥΣΕΩΝ:

Σωσίβιο σε Μπερλουσκόνι - Λέτα και ανθρωποθυσία 200.000 δημοσίων υπαλλήλων ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, παραβιάζοντας κάθε έννοια ισότιμης εφαρμογής των νόμων, προσέφερε μια αξιοπρεπή στην ουσία χάρη στον καταδικασμένο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, με αντάλλαγμα τη σταθερότητα της κυβέρνησης Λέτα και τη συνέχιση του «μεταρρυθμιστικού» και «οικουμενικού» της ρόλου. Τη στιγμή που ο Ναπολιτάνο θεσμοθετεί τις δικαστικές καταδίκες πολλαπλών ταχυτήτων στον βωμό της «κυβερνητικότητας», της «σταθερότητας» και της «σωτηρίας της πατρίδας», η κυβέρνηση Λέτα σχεδιάζει τις πρώτες μαζικές ανθρωποθυσίες με την απομάκρυνση 200.000 δημοσίων υπαλλήλων άνω των 57 ετών, που θα ανοίξουν το κουτί της Πανδώρας στην κινητικότητα έως και 3 εκατομμυρίων δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι θα βρεθούν στην εξώπορτα της δημόσιας διοίκησης ή θα δουν την υποβάθμιση των εργασιακών τους σχέσεων. Ο Ναπολιτάνο έθεσε σε άμεσο κίνδυνο τους δημοκρατικούς θεσμούς και την αμεροληψία και ανεξαρτησία της δικαιοσύνης στον βωμό της διάσωσης μιας κυβέρνησης σε μια

πλουραλιστική χώρα, που επί πέντε δεκαετίες έδειξε να κυβερνάται καλύτερα ακόμη και από τις διεφθαρμένες πεντακομματικές κυβερνήσεις παρά από την κυβέρνηση του ενός και μόνο άνδρα: του κατάδικου σήμερα Καβαλιέρε Μπερλουσκόνι. Ο Ναπολιτάνο και η Κεντροαριστερά εθελοτυφλούν εάν πιστεύουν ότι η ιταλική Δεξιά θα ασπαστεί μια

Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΟΔΗΓΕΙ ΤΟΝ ΚΑΒΑΚΟ ΣΙΛΒΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Με αυγουστιάτικες διαδικασίες εξπρές η κυβέρνηση του Πάσος Κοέλιο προσπαθεί να οδηγήσει με συλλογικές απολύσεις στην εξώπορτα της δημόσιας διοίκησης 50.000 δημοσίους υπαλλήλους και προωθεί νέες περικοπές στις συντάξεις. Ο φόβος ότι ενωμένη η αριστερά, το Μπλόκο και το ΚΚ της Πορτογαλίας, θα προχωρούσαν σε προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο εναντίον της «κινητικότητας» οδήγησε για δεύτερη φορά σε σχεδόν ένα χρόνο τον συντηρητικό πρόεδρο της χώρας Καβάκο Σίλβα να δώσει νέα μάχη κόντρα στον χρόνο για να προσφύγει πρώτος στο Συνταγματικό Δικαστήριο για το επίμαχο θέμα για να αφαιρέσει από την αριστερά μια πιθανή δεύτερη νίκη για την αντισυνταγματικότητα των αντικοινωνικών περικοπών. Στο στόχαστρο του Πάσος Κοέλιο μπαίνουν και οι συνταξιούχοι. Ο υπουργός Προεδρίας, Μιγκέλ Ποϊάρες Μαδούρο, προειδοποίησε για νέες μειώσεις στις συντάξεις το επόμενο έ-

νομιμότητα που δεν αναγνωρίζει εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες. Ο «μπερλουσκονισμός» δεν πρόκειται να ηττηθεί από τη «γενναιοδωρία» του Ναπολιτάνο ή τις (αντι)μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης Λέτα. Η χάρη στον Μπερλουσκόνι θα πρέπει να συνοδευτεί από την παραίτησή του από τη γερουσία και την αποποίηση κάθε πολιτικής δραστηριό-

τητας. Ακόμη και η υποκριτική δήλωση της Μαρίνα Μπερλουσκόνι ότι δεν θα ασχοληθεί με την πολιτική διευκολύνει απλά τον καναλάρχη πατέρας της ως αναντικατάστατο ηγέτη της ιταλικής Δεξιάς. Ο χρόνος πιέζει τον Ναπολιτάνο, τον Μπερλουσκόνι, την Κεντροαριστερά και κυρίως τον Λέτα. Ο Ιταλός «οικουμενικός» πρωθυπουργός θα πρέπει να πάρει τις ανάλογες αντιλαϊκές και αντικοινωνικές αποφάσεις που έχουν υιοθετηθεί στη Λισσαβώνα, τη Μαδρίτη και κυρίως στην Αθήνα. Στο τραπέζι του πρωθυπουργού θα βρεθεί σε λίγες ημέρες ένας φάκελος που προβλέπει την απομάκρυνση 200.000 δημοσίων υπαλλήλων που ξεπερνούν το 57ο έτος της ηλικίας τους, όπως αποκάλυψε η έγκυρη εφημερίδα της Ρώμης «Ιλ Μεσατζέρο». Η σφαγή των 200.000 «γέρων» δημοσίων υπαλλήλων δεν θα αποτελέσει το μόνο μέτρο των «τεχνικών» του υπουργείου Εργασίας και Δημοσίων Οικονομικών για τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων. Τα αυτόνομα συνδικάτα της Αριστεράς USB, στα οποία συμμετέχουν οι Επιτροπές Βάσης COBAS και ένα μεγάλο τμήμα της κινηματικής Αριστεράς, ανακοίνωσαν μια γενική α-

περγία για τις 18 Οκτωβρίου, ενώ επί ποδός πολέμου εναντίον της FIAT και όχι μόνο βρίσκεται και η μεγάλη αριστερή ομοσπονδία εργατών μετάλλου της FIOM, πιέζοντας διαρκώς και περισσότερο τη «μητρική» CGIL να κατέβει στους δρόμους εναντίον της κυβέρνησης Λέτα. Οι αλχημείες του Ναπολιτάνο μπορεί να διασφαλίσουν μια πρόσκαιρη κυβερνητική σταθερότητα, εκφυλίζοντας ακόμη περισσότερο την Κεντροαριστερά, που φαίνεται ικανοποιημένη από τη διαγραφή των διαχωριστικών πολιτικών και ηθικών γραμμών με τη Κεντροδεξιά. Ο Ναπολιτάνο, η Κεντροαριστερά και ο Λέτα θα μπορέσουν όμως να διασφαλίσουν την κοινωνική ειρήνη; Μία από τις εναλλακτικές λύσεις του Μπερλουσκόνι είναι να οδηγήσει την Ιταλία σε άμεσες εκλογές. Ο φθηνός λαϊκισμός τού κατάδικου καναλάρχη και ο πιο «πολιτικοποιημένος» του Γκρίλο θα προσπαθήσουν για άλλη μια φορά να κερδίσουν από ένα μεγάλο κομμάτι της ιταλικής κοινής γνώμης. Η απουσία μιας ισχυρής ριζοσπαστικής Αριστεράς αποτελεί άλλο ένα βασικό κομμάτι του παζλ της τραγικότητας της ιταλικής πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.

Κρεατομηχανή τρόικας για 50.000 δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους

τος, γιατί η κυβέρνηση θα πρέπει να τιμήσει τις δεσμεύσεις της με την τρόικα. Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι ο προϋπολογισμός για το 2014 θα είναι «δύσκολος», καθιστώντας σαφές ότι οι περικοπές των συντάξεων που ξεπερνούσαν τα 1.350 ευρώ θα διατηρηθούν τουλάχιστον και για το επόμενο έτος. Η κυβέρνηση του Πάσος Κοέλιο επιταχύνει τις διαδικασίες εξόντωσης των δημοσίων υπαλλήλων, απαιτώντας από τις διευθύνσεις του δημοσίου να κοινοποιήσουν έως τις 26 Αυγούστου τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων που θα επιλέξουν την «οικειοθελή» αποχώρηση, για να υπολογιστούν οι αποζημιώσεις τους στα έξοδα του επόμενου… προϋπολογισμού! Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών ένας πρώτος γύρος «κινητικότητας» μπορεί να φθάσει τους 13.100 υπαλλήλους έως τον… Σεπτέμβριο, που θα φθάσουν έως τους 20.000 υπαλλήλους έως το τέλος του έτους! Ο υφυπουργός Δημόσιας Διοίκησης, Έλντερ Ροσαλίνο, ανακοίνωσε ό-

τι η πορτογαλική κυβέρνηση στοχεύει στη μείωση του δημόσιου τομέα κατά 100.000 υπαλλήλους έως το τέλος της θητείας της διαμέσου «φιλικών» οικειοθελών αποχωρήσεων, την αύξηση των ωραρίων εργασίας στις 40 από τις 35 ώρες την εβδομάδα και την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων. «Μέσα σε δύο χρόνια θα πρέπει να μειώσουμε καθαρά κατά 50.000 υπαλλήλους τον αριθμό των ατόμων που απασχολεί η δημόσια διοίκηση», τόνισε ο Ροσαλίνο. Η κυβέρνηση «προσφέρει» αποζημίωση 1,5 μηνιαίων μισθών για το κάθε έτος εργασίας των υπαλλήλων έως 50 ετών, 1,25 μισθούς για τις ηλικίες των 50-54 ετών και αποζημίωση 1 μήνα για κάθε χρόνο εργασίας στους υπαλλήλους που είναι μεταξύ 55 και 59 ετών. Η κυβέρνηση προτείνει επίσης «ειδική κινητικότητα» έως 12 μήνες, με το 66,7% του μισθού για το πρώτο εξάμηνο και το 50% για το δεύτερο εξάμηνο, στη λήξη της οποίας προβλέπεται η… απόλυση. Ο Καβάκο Σίλβα από την πλευρά του ζητά στην πράξη από το Συ-

νταγματικό Δικαστήριο να αποφανθεί για περικοπές 167 εκατ. ευρώ για το 2014 και 419 εκατ. ευρώ για το 2015 εξαιτίας των «απολύσεων» ή της «κατάργησης της εργασιακής δέσμευσης» στη δημόσια διοίκηση και εάν η «κινητικότητα» μπορεί να εφαρμοστεί σε υπαλλήλους που προσελήφθησαν μέχρι το 2008. Η Παιδεία φαίνεται ότι θα αποτελέσει για άλλη μια φορά το μεγάλο θύμα των περικοπών, μιας που η κυβέρνηση βιάζεται να πραγματοποιήσει τις αξιολογήσεις τουλάχιστον 70.000 εκπαιδευτικών πριν το τέλος του έτους, για να ξέρει ποιοι θα είναι «ικανοί» να διδάξουν από την 1η Ιανουαρίου του επομένου έτους! Παράλληλα ο Πάσος Κοέλιο σχεδιάζει να συμπεριλάβει στον προϋπολογισμό του 2014 πόρους για έκτακτες ανάγκες που θα φθάνουν στο 2,5% του προϋπολογισμού, αναγνωρίζοντας όχι μόνο την χρεωκοπία των προγραμμάτων σταθερότητας, αλλά και της αντισυνταγματικότητας των μέτρων, που θα πρέπει να καλυφθούν, κατά τις τροϊκανές διαδικα-

σίες, με ισοδύναμα μέτρα, μετά την «τρύπα» των 430 εκατ. ευρώ που δημιούργησε πέρσι η αντισυνταγματικότητα των περικοπών των δώρων στον δημόσιο τομέα. Ο βουλευτής του Μπλόκου της Αριστεράς, Πέντρο Φελίπε Σοάρες, και του ΚΚ της Πορτογαλίας, Ζοάο Ντίας Κοέλιο, προειδοποίησαν ότι η προσφυγή του Καβάκο Σίλβα στο Συνταγματικό Δικαστήριο ήταν αναπόφευκτη, επιβεβαιώνοντας παράλληλα τη διάθεση των κομμάτων τους για την κατάθεση κοινής προσφυγής στο Συνταγματικό Δικαστήριο με άλλες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το σοσιαλιστικό συνδικάτο UGT και το συνδικάτο της δημόσιας διοίκησης STE χειροκρότησαν την απόφαση του Καβάκο Σίλβα, ενώ το μεγαλύτερο πορτογαλικό συνδικάτο CGTP και τα δύο κόμματα της Αριστεράς κάλεσαν σε κινητοποιήσεις τους εργαζόμενους, και όχι μόνο του δημοσίου, για να ανατρέψουν τα σχέδια «κινητικότητας» και γενικότερα την πολιτική της λιτότητας.

36

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΠΑΙΔΕΙΑ

Θερινές ρυθμίσεις για το «νέο σχολείο» ΤΟΥ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ ΚΑΛΑΒΑΣΗ (*)

Η κρίση του σχολείου και των συστημάτων της επίσημης εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Η εγγενώς εύθραυστη ισορροπία μεταξύ των τριών βασικών λειτουργιών κάθε εκπαιδευτικού οργανισμού, της παιδαγωγικής λειτουργίας, της διδακτικής λειτουργίας και της διοικητικής λειτουργίας, δεν άντεξε απέναντι στην αυξανόμενη εσωτερική δυσφορία και την εξωτερική απαξίωση. Η σύνθεση των σχολικών τάξεων γίνεται όλο και πιο διαφοροποιημένη, με αυξανόμενη δυσκολία παιδαγωγικής διαχείρισης, ενώ αυξάνεται ο σχολικός αποκλεισμός μεγάλων πληθυσμών λόγω πάσης φύσεως διακρίσεων ή λόγω μαζικής μετανάστευσης και συχνής μετακίνησης. Η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη με τη μαζική διάδοση εκπαιδευτικών προϊόντων και υπηρεσιών συνδέθηκε πιο εύκολα και πιο γρήγορα με τις παρασχολικές επιχειρηματικές δραστηριότητες παρά με τις σχολικές μονάδες και τον εκπαιδευτικό κόσμο. Σε αυτό το μεταβαλλόμενο πλαίσιο δεν αρκεί η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Για τη διαχείριση των πολυπολιτισμικών τάξεων και την προσέλκυση και ένταξη όλων των παιδιών της σχολικής ηλικίας, το σχολείο καλείται να αναλάβει ένα νέο παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό ρόλο στην κοινωνία, για τον οποίο πρέπει να οργανωθεί και να διοικηθεί κατάλληλα, με περισσότερη αυτονομία, τόλμη και φαντασία. Οι ψηφιακές και δικτυακές δυνατότητες είναι σημαντικές, αλλά δεν έχουν ενταχθεί στους στόχους και στην πρακτική των σχολείων. Αντίθετα σε πολλές περιπτώσεις συμπράττουν ή συνιστούν το λεγόμενο παράπλευρο ή «εκπαιδευτικό σύστημα στη σκιά»1, ένα σχήμα παράλληλων ή συμπληρωματικών προς το σχολείο επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που πήρε τα σκήπτρα στην προετοιμασία των πολιτών και της αυριανής κοινωνίας. Αυτή η παράλληλη και άτυπη εκπαίδευση σε πολλές χώρες μετατρέπεται ατύπως σε τυπική, πιστοποιεί τη μάθηση και λαμβάνει πλέον τις αποφάσεις για την κρατική εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες, ασφαλώς και για το επίσημο σχολείο. Πραγματοποιούνται σε όλον τον κόσμο συναντήσεις εργασίας, δημοσιεύονται επεξεργασίες, παρουσιάζονται ενδιαφέρουσες διδακτικές πρακτικές, εξετάζονται εναλλακτικές παιδαγωγικές και διοικητικές πρωτοβουλίες. Η Ελλάδα είναι πανηγυρικά απούσα. Κοινός τόπος σε όλη αυτή τη σύνθετη διεργασία η σύνθεση μεταξύ της

μαθησιακής θεωρίας και της νέας παιδαγωγικής οργάνωσης και διοίκησης του σχολείου. Αναζητούνται εκπαιδευτικές πρακτικές που επικεντρώνουν στη συνεργατική μάθηση, στη διεπιστημονική προσέγγιση, στη νέα πολυπολιτισμική σύνθεση των τάξεων, στην επέκταση της ψηφιακής και δικτυακής τεχνολογίας, στους αποκλεισμένους από την εκπαίδευση πληθυσμούς. Η αντιμετώπιση της κρίσης του σχολείου έχει επομένως σήμερα συγκρουσιακό χαρακτήρα και χαρακτηρίζεται από μια ποικιλία εναλλακτικών μορφών σύνδεσης και ταυτόχρονα αυτονομίας των σχολικών μονάδων, καθώς επιχειρείται η επανανομιμοποίηση του σχολείου στην κοινωνία και η διεύρυνση της ευθύνης και των αρμοδιοτήτων του. Η σημαντική αυτή επιχείρηση υπερβαίνει τα ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια των έως τώρα εκαπιδευτικών μεταρρυθμίσεων και αναφέρεται ταυτόχρονα και συνδυαστικά στο επίπεδο της διοικητικής οργάνωσης, στο επίπεδο των παιδαγωγικών πρακτικών, στο επίπεδο του εκπαιδευτικού περιεχόμενου και των διδακτικών μεθόδων στο πλαίσιο ενός ψηφιακού, δικτυακού και πολυπολιτισμικού περιβάλλοντος. Ενός περιβάλλοντος που παγκοσμιοποιείται και παγκοσμιοποιεί μαζί την ποικιλία των γλωσσών και των πολιτισμών. Γιατί όταν χάνεται η ποικιλία δεν υπάρχει εξέλιξη, αλλά εξαφάνιση των ειδών. Μέσα στο πλαίσιο όμως της παγκοσμιοποιούμενης και παγκοσμιοποιούσας κρίσης δεν μπορούν να εξαφανιστούν ούτε οι ιδιαιτερότητες, ούτε οι δυνατότητες κάθε χώρας, κάθε πολιτισμού και κάθε σχολικής παράδοσης. Στη χώρα μας δυστυχώς κυριαρχεί η πεζή πραγματικότητα μιας σκονισμένης και κουτοπόνηρης πολιτικής διοίκησης, μια καρικατούρα των ευρωπαϊκών θεσμών και διαδικασιών επεξεργασίας και λήψης των αποφάσεων που αφορούν την εκπαίδευση, το σχολείο, τις τεχνολογίες, τη νέα

Ένας ακόμη πνιγηρός βρόντος από το επιστημονικό κενό των υπουργικών μας επιτελείων σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού. Μετά την πομφόλυγα του «έξυπνου σχολείου» επανήλθαμε στην κοινοτοπία του «νέου σχολείου» και συνεχίζουμε με τους ίδιους όρους που οδήγησαν σε απαξίωση, σε μελαγχολία και απογοήτευση τον κόσμο των εκπαιδευτικών, των μαθητών, των μαθητριών και των γονέων. Αντιμετωπίζουμε πάλι αφενός την επιφυλακτικότητα και την άρνηση για κάθε τοπική εκπαιδευτική πρωτοβουλία ή παιδαγωγική καινοτομία και αφετέρου τη γιγάντωση ενός εξεταστικού και ανταγωνιστικού συστήματος χωρίς μαθησιακούς στόχους, χωρίς ανθρωπιστική συνείδηση και χωρίς δημοκρατική πρόνοια. Οι αποφάσεις για την εκπαίδευση συνεχίζουν να λαμβάνονται εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος, με λάθος τρόπο, από λάθος ανθρώπους και με αλλότριους στόχους. Αποτέλεσμα είναι η αναπαλαίωση ενός ανίσχυρου εκπαιδευτικού συστήματος χωρίς στόχους, χωρίς μνήμη και νοημοσύνη, όπου όλοι και όλες θα εργάζονται εντατικά χωρίς να παράγουν τίποτε! Ενδεικτικά: o Δεν λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα που διαθέτει το υπουργείο από τα λεγόμενα στατιστικά των σχολείων, οπότε η Ελλάδα θεωρείται σαν μια ενιαία και ομοιόμορφη περιφέρεια, με ίδιες δυνατότητες πρόσβασης στην εκπαίδευση και ίδια ποιότητα στελέχωσης και οργάνωσης των σχολικών μονάδων. Οδηγούμαστε έτσι στην επανάληψη του λάθους ενός

ισοπεδωτικού συγκεντρωτισμού που απαγορεύει την αναζήτηση ευέλικτων και διοικητικών, παιδαγωγικών και διδακτικών ρυθμίσεων προσαρμοσμένων στις τοπικές συνθήκες. o Κατά την επεξεργασία των αποφάσεων είναι απόντες οι εκπρόσωποι του κόσμου της εκπαίδευσης, της έρευνας, της σχολικής διοίκησης. Αντίθετα είναι παρόντες οι προσκείμενοι πολιτικοί, οι επιχειρηματίες και εμπειρογνώμονες της προσχολικής επιχειρηματικότητας. o Απόντες οι εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών, της αυτοδιοίκησης, των οικογενειών, των πληθυσμών που υφίστανται διακρίσεις και αποκλεισμούς. Παρόντες οι εκπρόσωποι της εκκλησίας, ορισμένων ισχυρών λόμπι αποφοίτων, κάποιοι διανοούμενοι ευρείας πολιτικής χρήσης που βλέπουν το σχολείο από απόσταση, με ένα μείγμα κοινωνικού ελιτισμού και φοβικού εθνικισμού. * Οι πρακτικές που εισηγούνται οι παραπάνω συνθέσεις και διαδικασίες περιορίζονται στην αύξηση της γραφειοκρατίας και του αυταρχισμού, ενώ οι στόχοι που διαμορφώνουν αφορούν κυρίως το έξω από το σχολείο ή τα σύνορα του σχολείου με την μετασχολική εκπαίδευση: την πανεπιστημιακή, την τεχνική, την επαγγελματική. Η αποθέωση της ιθύνουσας ακαταλληλότητας και ανευθυνότητας φαίνεται και από το γεγονός ότι η φύλαξη αυτών των εκπαιδευτικών συνόρων δεν επαφίεται στο επίσημο σχολείο: το απολυτήριο, το οποίο επιτρέπει τη διέλευση των συνόρων προς τα Πανεπιστήμια, τείνει πλέον να παρέχεται είτε από ιδιωτικές επιχειρήσεις με την επωνυμία ιντερνάσιοναλ μπακαλορεά (το γράφω στην εγχώρια διάλεκτο γιατί ταιριάζει καλύτερα στην ξενογλωσσία των ιθυνόντων, ενώ παραπέμπει σε οικεία των συναγελαζόμενων επαγγέλματα), είτε σε νεοσύστατους και ακριβούς ιδιωτικο-κρατικούς οργανισμούς πολλαπλών εξετάσεων που θα πιστοποιούν σχολικές γνώσεις και δεξιότητες υπό την επιτροπεία και εποπτεία όλου αυτού του κόσμου της σκιάς και τους παρασκηνίου που αναφέραμε ότι μετέχει στη λήψη των αποφάσεων. Πού θα βρουν τα νέα παιδιά τη χαρά της μάθησης, πώς θα αναπτύξουν την πνευματική περιέργεια, πότε θα αναζητήσουν την ψυχολογική ενδυνάμωση της προσωπικότητάς τους, πώς θα καλλιεργήσουν την ιδέα της συμπληρωματικότητας και της συνεργασίας, πού θα αναπτύξουν το ενδιαφέρον τους για άλλους τόπους, γλώσσες, πολιτισμούς και βιώματα; Οπουδήποτε έξω από αυτόν τον κόσμο, θα έλεγε ο Μπωντλαίρ, και πάντως σίγουρα έξω από το «νέο σχολείο» που επεξεργάζεται το υπουργείο μας. Στις θερινές κυβερνητικές ρυθμίσεις θα βρούμε μόνο νέες εξεταστικές

ιεραρχήσεις παλαιών γνωστικών αντικειμένων, άφθονη άγνοια της έννοιας της νοημοσύνης στην οργάνωση και παντελή αγνόηση της επείγουσας ανάγκης για νέα, προσαρμοσμένα μοντέλα ανάπτυξης σχολικών μονάδων. Σαν να ζούμε σε μια χώρα της οποίας η γλώσσα μιλιέται σε όλον τον κόσμο, όπου όλα τα σπίτια διαθέτουν σύγχρονο εξοπλισμό, είναι μόνιμα συνδεδεμένα με τα σχολεία αξιοποιώντας τα ψηφιακά δίκτυα, οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν πρόσβαση σε αθλητικές εγκαταστάσεις και κέντρα πολιτισμού σε κάθε γειτονιά. Μόνη τους έγνοια, δυστυχώς, να φανεί ότι δήθεν κάτι προσπάθησαν να κάνουν, αλλά να μην κάνουν τίποτε. Η ψευδαίσθηση ολοκληρώνεται με την ανάθεση αποφασιστικής αρμοδιότητας στις προνομιούχες οικογένειες να επιλέγουν ιδιωτικές υπηρεσίες εκπαίδευσης της αρεσκείας τους κατά τις απογευματινές ώρες, ώστε οι έφηβοί τους να μην μπορέσουν να οδηγηθούν σε κάτι διαφορετικό από την επαγγελματική κλωνοποίηση και την πνευματική φτωχοποίηση, το πρότυπο της οποίας εύκολα αλιεύουμε στους γόνους εγχώριων πολιτικών και επιχειρηματικών τζακιών. Το ζήτημα της αναμόρφωσης του σχολείου έχει τεθεί σήμερα σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη με όρους νομιμοποίησης και διεύρυνσης της ευθύνης και της αρμοδιότητας των κρατών και της κοινωνίας στην εκπαίδευση των πολιτών και τη δημοκρατική πρόσβαση όλων των παιδιών που κατοικούν σε κάθε επικράτεια. Οι κυβερνητικές πρακτικές αποκόπτουν την επίσημη Ελλάδα από τη διεθνή αναζήτηση. Ευτυχώς συμμετέχει σε αυτό το γίγνεσθαι σημαντικός αριθμός εκπαιδευτικών της πράξης, επιστημόνων και ερευνητών μέσα από διεθνή συνέδρια, προγράμματα και κινηματικές πρωτοβουλίες. Η συνάντηση αυτών των πρωτοβουλιών με τις οικογένειες και τις κοινωνικές ομάδες που υφίστανται διακρίσεις και αποκλεισμούς, καθώς και η επεξεργασία πρωτοβουλιών ευρύτερης εκπαιδευτικής ευθύνης σε τοπικό επίπεδο μπορούν να διαμορφώσουν ένα εναλλακτικό και ρεαλιστικό σχέδιο μετασχηματισμού του σχολείου και εκπαιδευτικής ανάπτυξης στη χώρα μας.

* Ο Φραγκίσκος Καλαβάσης είναι καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου Mark Bray «Confronting the Shadow Education System» Paris UNESCO et IIEP, 2009. Για όποιον ενδιαφέρεται, η σημαντική αυτή μελέτη βρίσκεται στη διεύθυνση http://www.iiep.unesco.org/fileadmin/us er_upload/Info_Services_Publications/p df/2009/Bray_Shadow_education.pdf 1

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΠΑΙΔΕΙΑ

37

ΘΕΜΙΣ ΚΟΤΣΙΦΑΚΗΣ, πρόεδρος ΟΛΜΕ:

Να συγκροτήσουμε ενιαίο μέτωπο υπεράσπισης της δημόσιας εκπαίδευσης ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΣΙΜΟ

σφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ιούλιος 2013) για το Μνημόνιο και την 3η αξιολόγηση των μέτρων, «αυτός ο εξορθολογισμός έχει ήδη ξεκινήσει και θα πρέπει να αξιολογηθεί μετά το πρώτο κύμα συγχωνεύσεων που θα γίνει την επόμενη σχολική χρονιά» (σελ. 35, παράγραφος 3.3.8, σημείο 60).

Το νέο νομοσχέδιο μετατρέπει το λύκειο σε εξεταστικό κέντρο, αφυδατώνει τις παρεχόμενες γνώσεις και διαλύει την τεχνική εκπαίδευση, υπογραμμίζει ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ Θέμης Κοτσιφάκης, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Αυγή» της Κυριακής. Ο Θ. Κοτσιφάκης τονίζει την ανάγκη συγκρότησης ενός ενιαίου μετώπου των εργαζομένων στην Παιδεία, την Υγεία και την Κοινωνική Πρόνοια που θα ανατρέψει τα μνημόνια και τη λιτότητα. Ποιες είναι οι βασικές επιδιώξεις του νομοσχεδίου για τη μέση εκπαίδευση; Ποιος είναι ο κοινωνικός χαρακτήρας του νέου σχολείου; Οι προτάσεις που περιέχονται στο νομοσχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα από το υπουργείο Παιδείας σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών του λυκείου δεν είναι καθόλου νέες. Βασίζονται στο λεγόμενο «τριπλό» εκπαιδευτικό δίκτυο, δηλαδή στον χωρισμό των παιδιών μετά την αποφοίτηση από το γυμνάσιο στο γενικό λύκειο, στο επαγγελματικό λύκειο -που με κάποιες επιμέρους διαφοροποιήσεις παραμένει βασικό δομικό στοιχείο της λυκειακής βαθμίδας- και την πρόωρη στενή επαγγελματική κατάρτιση. Αμφισβητείται και υποβαθμίζεται η γενική μόρφωση, την οποία θα έπρεπε πρωταρχικά να υπηρετεί μια αυτόνομη λυκειακή βαθμίδα στο σύνολό της. Εκτίμησή μας είναι ότι το προτεινόμενο γενικό λύκειο, επιφορτισμένο σε όλες τις τάξεις του με συνεχείς εξετάσεις «πανελλαδικού» χαρακτήρα, υπηρετεί κυρίως τις απαιτήσεις της διαδικασίας πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και όχι την πρωταρχικής σημασίας απαίτηση για επαρκή και συνεκτική γενική μόρφωση-δικαίωμα κάθε παιδιού. Αυξάνεται λοιπόν δραματικά ο εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας του λυκείου με πανελλαδικού χαρακτήρα εξετάσεις σε όλες τις τάξεις του γενικού, αλλά και στην πρώτη τάξη του επαγγελματικού λυκείου (πρόβλεψη για την επιλογή θεμάτων των ενδοσχολικών εξετάσεων από κεντρική «τράπεζα» κατά 50% και υπολογισμός των βαθμών όλων των τάξεων του Λυκείου για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση). Αυτό θα συμβάλει στην «επιβίωση» μόνο των γνώσεων που είναι απαραίτητες για τις εξετάσεις, το φούντωμα της παραπαιδείας αλλά και την περιθωριοποίηση κάθε άλλης εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής διαδικασίας. Θα αυξήσει τη μαθητική διαρροή, τόσο από το γενικό όσο και από το επαγγελματικό λύκειο, εξωθώντας τους μαθητές και

τις μαθήτριες στην μη τυπική μεταγυμνασιακή, στενή και εφήμερη κατάρτιση. Από την άλλη μεριά, η χιλιοταλαιπωρημένη από τις «μεταρρυθμίσεις» των τελευταίων χρόνων τεχνική - επαγγελματική εκπαίδευση πολυδιασπάται ακόμα περισσότερο και ουσιαστικά διαλύεται. Οι τομείς Υγείας - Πρόνοιας και Εφαρμοσμένων Τεχνών (στους οποίους σπούδαζε το 23% του μαθητικού δυναμικού των ΕΠΑΛ) εξοβελίζονται οριστικά από τα ΕΠΑΛ. Δημιουργούνται σχολές κατάρτισης για απόφοιτους γυμνασίου από διάφορους φορείς, δημόσιους και ιδιωτικούς, γυρίζοντας το εκπαιδευτικό «ρολόι» πίσω τουλάχιστον τρεις δεκαετίες. Καθιερώνεται η μαθητεία, δηλαδή η απλήρωτη και ανασφάλιστη εργασία ανήλικων μαθητών στους εργοδότες, ως υποκατάστατο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το 4ο έτος ειδίκευσης των ΕΠΑΛ υπονομεύεται πριν ακόμα καθιερωθεί, μετατρέπεται και αυτό σε μαθητεία, και παραδίδεται στον ΟΑΕΔ. Οι πρόσκαιρες ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων είναι ο οδηγός αυτών των αλλαγών. Σημαντικό δώρο του υπουργείου Παιδείας στα ιδιωτικά ΙΕΚ προσφέρεται ο τομέας Υγείας και Πρόνοιας αλλά και οι μεταγυμνασιακές ΣΕΚ για την αύξηση της «πελατείας» τους. Πώς αντιμετωπίζεται ο εκπαιδευτικός από την κυβερνητική πολιτική με αιχμή το νέο νομοσχέδιο; Ο εκπαιδευτικός αντιμετωπίζεται από το νομοσχέδιο και γενικότερα από την κυβέρνηση σαν ένας αριθμός επί χάρτου και οι σχεδιασμοί γίνονται μόνο στη βάση του πώς θα κατασκευαστούν τεχνητές υπεραριθμίες (με καταργήσεις σχολείων, μείωση τμημάτων, αύξηση αριθμού μαθητών στο τμήμα, κατάργηση μαθημάτων και υποστηρικτικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών κ.λπ.) για να δημιουργηθούν «δεξαμενές», όπως χαρακτηριστικά λένε, από τις οποίες θα «αντληθούν» εκπαιδευτικοί για διαθεσιμότητες, με-

Τι πρωτοβουλίες σχεδιάζετε να αναλάβετε σχετικά με την ενημέρωση των μαθητών και των γονιών για τις εξελίξεις στην Παιδεία; Θα θέσετε θέμα κοινού μετώπου δράσεων;

τατάξεις και απολύσεις. Είναι χαρακτηριστικό πως σχεδιάζονται για αυτό τον λόγο και με τέτοια στόχευση τα νέα ωρολόγια προγράμματα μέσα στο καλοκαίρι. Επίσης, είναι χαρακτηριστικό το πώς λειτουργεί η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, που προσπαθεί «σαν τον κλέφτη να χτυπήσει όταν λείπει ο νοικοκύρης», μέσα στον Αύγουστο. Έτσι έκανε και με την απαράδεκτη πρόσφατη απόφαση για τις υποχρεωτικές μετατάξεις 6.000 εκπαιδευτικών, που τη

Οι εκπαιδευτικοί θα επιδιώξουμε συμμαχίες με όλους τους άλλους φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας (γονείς και μαθητές) αλλά και τα σωματεία όλων των εργαζομένων, με στόχο να αναπτύξουμε ένα μεγάλο, τεράστιο σε όγκο και πάθος, κίνημα για την ανατροπή της πολιτικής των περικοπών και των απολύσεων

δημοσιοποίησε στις 13/8, θέτοντας προθεσμία υποβολής αιτήσεων μέχρι τις 23 Αυγούστου! Η κυβέρνηση και η τρόικα, με τη βάρβαρη πολιτική των περικοπών και στη δημόσια εκπαίδευση, διαλύουν το δημόσιο σχολείο και εξαθλιώνουν τους εκπαιδευτικούς. Επιχειρούν να χρησιμοποιήσουν την αξιολόγηση και το νέο σκληρό πειθαρχικό δίκαιο για να δημιουργήσουν κλίμα φόβου, υποταγής και σιωπής ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς. Δεν μπορεί να υπάρξει αληθινή εκπαιδευτική διαδικασία με τέτοιους όρους. Η εκπαίδευση μπορεί μόνο να λειτουργήσει με όρους δημοκρατίας, συλλογικότητας και σεβασμού της προσωπικότητας εκπαιδευτικών και μαθητών. Οι συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων διαμορφώνουν μια κατάσταση δυσπραγίας στη μέση εκπαίδευση. Πώς σκέφτονται να απαντήσουν οι εκπαιδευτικοί; Η κυβέρνηση προχώρησε σε νέες συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολείων και αυτή τη χρονιά. Λίγες στον αριθμό, αλλά έρχονται να προστεθούν σε αυτές των προηγούμενων χρόνων. Δεν σταματούν όμως εδώ. Με την υλοποίηση του νέου νομοσχέδιου για την ΤΕΕ προβλέπονται νέες συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολείων (ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ). Και όχι μόνο αυτό. Τις καταργήσεις - συγχωνεύσεις κυβέρνηση και τρόικα τις ονομάζουν «εξορθολογισμό» και, όπως καταγράφεται στην πρό-

Αντιλαμβανόμαστε πως τα προβλήματα της εκπαίδευσης δεν αφορούν μόνο τους εκπαιδευτικούς. Οι συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών είναι συγχρόνως και συνθήκες μάθησης των μαθητών. Για κάθε εκπαιδευτικό που τίθεται σε διαθεσιμότητα, μετατάσσεται ή απολύεται, η κυβέρνηση στερεί από τους μαθητές την αντίστοιχη εκπαιδευτική υπηρεσία την οποία αυτός παρείχε στους μαθητές. Δεν μπορεί να λειτουργήσουν τα γυμνάσια, τα λύκεια και οι Επαγγελματικές Σχολές τον Σεπτέμβρη με 16-18.000 λιγότερους εκπαιδευτικούς σε σχέση με τον πρόσφατο Ιούνη. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση κλείνει τα σχολεία. Οι εκπαιδευτικοί θα επιδιώξουμε συμμαχίες με όλους τους άλλους φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας (γονείς και μαθητές) αλλά και τα σωματεία όλων των εργαζομένων, με στόχο να αναπτύξουμε ένα μεγάλο, τεράστιο σε όγκο και πάθος, κίνημα για την ανατροπή της πολιτικής των περικοπών και των απολύσεων. Θα συνεχίσουμε τις καμπάνιες ενημέρωσης γονιών, μαθητών και εργαζομένων που ξεκινήσαμε το καλοκαίρι με διάφορους τρόπους. Έχουμε ήδη ξεκινήσει και μια διεθνή καμπάνια για την υποστήριξη των αγώνων μας, σε συνεργασία με την Παγκόσμια Συνομοσπονδία Εκπαιδευτικών (Education Internatiοnal). Αντιλαμβανόμαστε απολύτως πλέον πως πρέπει να δημιουργήσουμε ένα μεγάλο κινηματικό, κοινό δίκτυ προστασίας στην Παιδεία, την υγεία και την Κοινωνική Πρόνοια. Με αυτές τις προϋποθέσεις, τις οποίες αγωνιζόμαστε να χτίσουμε, είμαι αισιόδοξος πως θα καταφέρουμε να νικήσουμε. Η ανατροπή αυτής της πολιτικής είναι πλέον όρος επιβίωσης των πολιτών σε αυτή τη χώρα.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

38

ΙΣΤΟΡΙΑ

Το μπλόκο της Κοκκινιάς ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΡΑΠΑΝΑΚΗ

17 Αυγούστου 1944. Λίγο μετά τις 2.00 τα ξημερώματα, δεκάδες γερμανικά οχήματα, καμιόνια, μοτοσυκλέτες, μπλοκάρουν όλους τους δρόμους που οδηγούν στον Πειραιά, περικυκλώνοντας όλες τις περιοχές γύρω από την Κοκκινιά. Μανιάτικα, Κερατσίνι, Κορυδαλλός, Ρέντη, Δαφνί, Αιγάλεω, Φάληρο. Ώσπου να λήξει η απαγόρευση της κυκλοφορίας, ισχυρές, πάνοπλες γερμανικές δυνάμεις έχουν δημιουργήσει ασφυκτικό κλοιό γύρω από την πόλη. Την επιχείρηση των ναζί συνδράμουν εκατοντάδες Έλληνες συνεργάτες τους, γερμανοτσολιάδες και ταγματασφαλίτες, με προεξέχον το μηχανοκίνητο τάγμα του δωσίλογου Νίκου Μπουραντά. Μετά τις 6.00 το πρωί, σε όλες τις γειτονιές αντηχούν τα χωνιά των ταγματασφαλιτών: «Προσοχή- προσοχή! Σας ομιλούν τα τάγματα ασφαλείας. Όλοι οι άντρες 14 έως 60 ετών να πάνε στην πλατεία της Οσίας Ξένης διά έλεγχο ταυτοτήτων. Όσοι εντοπίζονται στα σπίτια τους θα τουφεκίζονται επί τόπου». Μικρές ομάδες ανδρών και γυναικών του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ επιχειρούν από νωρίς να σπάσουν το μπλόκο. Όσοι δεν έπεσαν στη μάχη, είτε συνελήφθησαν είτε εκτελέστηκαν επί τόπου. Γερμανικές μονάδες μαζί με ταγματασφαλίτες εισβάλλουν στα σπίτια σπάζοντας με τους υποκόπανους των όπλων τις πόρτες και τα παράθυρα, βρίζοντας και χτυπώντας αδιακρίτως, ενώ σέρνουν στην πλατεία όσους άνδρες συλλαμβάνουν. Όσοι δεν υπάκουσαν, εκτελέστηκαν μπροστά στις οικογένειές τους. «Ξεκινήσαμε νωρίς το πρωί από την Αγιά Σοφιά προς τον Πειραιά να πάμε στο μαγαζί του πατέρα μου. Όμως όλοι οι δρόμοι ήταν μπλοκαρισμένοι από Γερμανούς και ταγματασφαλίτες, με τέτοιον τρόπο, που οδηγούσαν στην εκκλησία της Οσίας Ξένης στην Κοκκινιά», θυμάται ο Βαγγέλης Ταβουλάρης, ιδρυτικό μέλος της ΕΠΟΝ Αγίας Σοφίας. Γύρω στις 8.00, στην πλατεία της Οσίας Ξένης, και στους πέριξ δρόμους επικρατεί το αδιαχώρητο. Περισσότεροι από 25.000 ανθρώπους βρίσκονται στο σημείο. Η εντολή είναι να χωριστούν στην πλατεία ανά πεντάδες και με κενά μεταξύ τους, ώστε να γίνει πιο εύκολο το έργο των χαφιέδων με τις μαύρες κουκούλες, οι οποίοι έφτασαν στην πλατεία με γερμανικά καμιόνια. «Φτάσαμε στην πλατεία και μας έβαλαν να παραταχθούμε σε σειρά. Εκεί είδαμε έναν γείτονά μας και φίλο του πατέρα μου, με στολή των ταγμάτων ασφαλείας. Όταν ο πατέρας μου τον γνώρισε τον φώναξε ώστε να μας βοηθήσει. Η αντίδρασή του ήταν να τον βρίσει και να τον κλωτσήσει».

69 χρόνια μετά

προσθέτει. «Όλοι στα γόνατα» ακούστηκε από τον επικεφαλής των ταγμάτων ασφαλείας. Η ζέστη αφόρητη κάτω από τον αυγουστιάτικο ήλιο, με πολλούς να λιποθυμούν. Λίγες γυναίκες και παιδιά καταφέρνουν να σπάσουν την περιφρούρηση και να πλησιάσουν τους κρατούμενους με μια κανάτα νερό. Άλλες στην προσπάθειά τους ξυλοκοπούνται και κακοποιούνται. Στο μεταξύ, οι κουκουλοφόροι έχουν πιάσει δουλειά. Περιφέρονται ανάμεσα στους κρατούμενους και υποδεικνύουν στους Γερμανούς, αγωνιστές, κομμουνιστές και μη, προς εκτέλεση. Εκείνοι τους οδηγούν στη μάντρα ενός ταπητουργείου, στη συμβολή των οδών Κιλικίας και Θειρών, στον τόπο της εκτέλεσης. Κάθε λίγο, οι ριπές του πολυβόλου σπάνε τη βουβαμάρα του φόβου και της απελπισίας. Η στάση, όμως, πολλών αγωνιστών ανύψωνε το φρόνημα των κρατουμένων. Τη στιγμή που ο χαφιές Κοκκινιώτης, Μπατράνης, πλησιάζει μέσα στο πλήθος τον λοχαγό του ΕΛΑΣ Αποστόλη Χατζηβασιλείου, τον κοιτάει και ειρωνικά του λέει «τα σέβη μου λοχαγέ». Οι Γερμανοί τον συνέλαβαν και τον βασάνισαν άγρια ώστε να υποδείξει τους συντρόφους του. Ημιλιπόθυμος από τον σκληρό βασανισμό τού φώναξε: «Ψηλά το κεφάλι, μη φοβάστε! Δεν θα προδώσω κανέναν». Είναι χαρακτηριστικό πως, την ύστατη στιγμή, οι ταγματασφαλίτες ζητούσαν από τους εκτελεσθέντες να προδώσουν, με αντάλλαγμα ακόμα και τη ζωή τους, κανείς δεν λύγισε. Κατά τη διάρκεια των εκτελέσεων, ομάδα ΕΛΑΣιτών κρύβεται σε σπίτια στο βόρειο τμήμα της πόλης, στη συνοικία του 4ου Καραβά. Επικεφαλής της ομάδας είναι η αντάρτισσα Διαμάντω Κουμπάκη. Οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους, αναζητώντας

την Κουμπάκη, βάζουν φωτιά σε όλα τα σπίτια, με τη συνοικία να καίγεται ολοσχερώς. Έκτοτε η περιοχή ονομάζεται Καμμένα. Λίγο μετά, το κρησφύγετο της Κουμπάκη στη Νεάπολη αποκαλύπτεται, και η ξακουστή ΕΛΑΣίτισσα συλλαμβάνεται και κακοποιείται. Τη στιγμή που οι φρουροί την οδηγούν στη μάντρα εκείνη φωνάζει «Προδότες σαν κι εσάς εγώ έφαγα 65!». Λίγο πριν εκτελεστεί λέει κατάμουτρα στους φασίστες και τους δωσίλογους: «Θα σας εκδικηθούν». Άλλη μία αγωνίστρια βρέθηκε νεκρή από τα ναζιστικά πυρά, η Αθηνά Μαύρου. Την ίδια στιγμή, μια μικρή ομάδα ανταρτών υπό τον Θ. Μαύρο καταφέρνει να σπάσει το μπλόκο και να ξεφύγει, μετά από γενναία μάχη. Ο Μαύρος δεν τα κατάφερε. Λίγο μετά το μεσημέρι οι εκτελέσεις σταμάτησαν. Στη μάντρα, τα πτώματα, σωρός το ένα πάνω στο άλ-

Το μπλόκο στην Τέχνη, ενδεικτικά o Ταινίες: «Το μπλόκο» (1964), του Άδωνι Κύρου, «Το μπλόκο της Κοκκινιάς» - ντοκιμαντέρ- ταινία, του Διονύση Γρηγοράτου (παραγωγή ΕΡΤ) o Βιβλία: «Το μπλόκο της Κοκκινιάς, χρονικό μνήμης», Κατηφές Παναγιώτης, εκδ. Δήμος Νίκαιας, 2004, «Με το μαστίγιο... από το μπλόκο της Νίκαιας μέχρι και το στρατόπεδο Χαϊδαρίου», Ευστρατιάδης Στρατής, εκδ. Επικαιρότητα, 1990 o Μουσική: «Το μπλόκο της Κοκκινιάς», Ελένη Τσαγκαράκη - Αλέξης Μιχελουδάκης, ποίηση: Γιάννης Κακουλίδης, μουσική: Βασίλης Αρχιτεκτονίδης, 1980 o Ποίηση: «Συντροφικά τραγούδια: αφιέρωμα στα 40 χρόνια του ΕΑΜ», Ρίτσος Γιάννης, Σύγχρονη εποχή, 1982, «Κοκκινιά, λευτεριά και Ελλάδα», Γ. Χατζηαναστασίου. Επίσης, συλλογή με χαρακτικά του Τάσσου από το παράνομο λεύκωμα της κατοχής

λο, κείτονται στο αίμα που έχει δημιουργήσει ένα παχύ στρώμα. «Ό,τι βρείτε δικό σας» λέει ο επικεφαλής των Γερμανών στους κουκουλοφόρους χαφιέδες, οι οποίοι σπεύδουν και σκυλεύουν τα πτώματα. Τα γερμανικά πολυβόλα εκτελούν και τους ίδιους. Μετά τις 6.00 το απόγευμα, οι Γερμανοί ξεδιαλέγουν 8.000 άντρες, τους χωρίζουν σε φάλαγγα ανά τετράδες, και ξεκινάει μια μεγάλη πομπή προς τις φυλακές του Χαϊδαρίου. Η λεωφόρος Π. Ράλλη, γεμάτη από ένα ανθρώπινο ποτάμι. Μπροστά οι όμηροι, πίσω γυναίκες, προσπαθούν να πλησιάσουν, να δώσουν νερό, ψωμί, τσιγάρα στους άνδρες, στους γιους και στους αδερφούς τους. Μετά από πυρά των Γερμανών, χάνουν επαφή. Από όσους μεταφέρθηκαν στο Χαϊδάρι, 1.800, θα οδηγηθούν την επόμενη μέρα στο Ρουφ και από εκεί στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μαχνάιμ, Μπούχενβαλντ, Νταχάου, Άουσβιτς, Μπίπλις. Περισσότεροι από 150 ήταν οι νεκροί της Κοκκινιάς στις 17 Αυγούστου του ‘44. 72 άνδρες και γυναίκες εκτελέστηκαν στη μάντρα του μπλόκου, ενώ άλλοι 46 εκτελέστηκαν στα Καμένα, στην οδό Ακροπόλεως. Δεκάδες εκείνοι που εκτελέστηκαν στα σπίτια τους ή έπεσαν στις μάχες. Στον θλιβερό απολογισμό προστίθενται και οι εκατοντάδες άνδρες που χάθηκαν στα στρατόπεδα. Άλλοι 8 έπεσαν από γερμανικά πολυβόλα 40 ημέρες μετά, στη διάρκεια της επιμνημόσυνης δέησης στο ίδιο σημείο, στον ναό της Οσίας Ξένης. Γιατί η Κοκκινιά; Η πόλη της Κοκκινιάς υπήρξε από την πρώτη στιγμή προπύργιο της α-

ντίστασης. Το προσωνύμιο «μικρή Μόσχα» δεν είχε δοθεί τυχαία. Οι κάτοικοι της Κοκκινιάς ήταν πρόσφυγες, με το συντριπτικό κομμάτι τους να αποτελεί την ενεργό εργατική τάξη, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στις εργατικές κινητοποιήσεις και στις απεργίες, στην πρώτη φάση της αντίστασης. Είναι χαρακτηριστικό πως το ΕΑΜ Κοκκινιάς ήταν η ισχυρότερη και μαζικότερη οργάνωση, σε όλο τον Πειραιά, από τις ισχυρότερες στην Αθήνα. Επιπλέον, η Επιτροπή Αλληλεγγύης του ΕΑΜ είχε καταφέρει να δημιουργήσει ένα συγκροτημένο δίκτυο, σώζοντας από την πείνα εκατοντάδες κατοίκους, ενώ παράλληλα διοργάνωνε σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Έτσι, η αντίσταση ρίζωσε βαθιά στη λαϊκή συνείδηση των κατοίκων της Κοκκινιάς, δημιούργησε ένα πλατύ ρεύμα υποστήριξης, μέσω της ιδεολογικής του επιρροής, καθιστώντας με αυτό τον τρόπο την Κοκκινιά σε κόμβο για την αντίσταση στις πόλεις. Είχε προηγηθεί η μάχη της Κοκκινιάς στις 7 του Μάρτη. Επρόκειτο για την πρώτη μάχη σε πόλη, ανάμεσα στους κατακτητές και τους αντάρτες. Τις μέρες που ακολούθησαν την επιδρομή των ναζί και της χωροφυλακής στην πόλη, ο λαϊκός παράγοντας λειτούργησε συμπληρωματικά του οργανωμένου τμήματος του ΕΛΑΣ, με συλλαλητήρια, απεργία και με συμμετοχή στις ένοπλες μάχες. Μια μάχη που έληξε με ήττα των γερμανικών δυνάμεων, αφού η αντίσταση των ανταρτών και των κατοίκων ήταν κυριολεκτικά ηρωική. Σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς, η κτηνωδία του μπλόκου αποτελούσε μέρος των αντιποίνων για την ντροπιαστική ήττα που υπέστησαν οι Γερμανοί τον Μάρτη. Στις 15 Αυγούστου, επιχειρήθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα να εισβάλλουν στην πόλη, μέσα από τα Μανιάτικα. Η επίθεση αναχαιτίστηκε, με σημαντικές απώλειες για τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Επιπλέον, είχαν προηγηθεί μπλόκα σε Καισαριανή, Καλλιθέα, Ταύρο, Δουργούτι και σε άλλες συνοικίες. Έτσι, για μεγάλο διάστημα, η Κοκκινιά βρισκόταν σε συνεχή επιφυλακή. Οι ηρωικές σελίδες που γράφτηκαν στην Κοκκινιά, τη «φωλιά της αντίστασης», συνεχίζουν να εμπνέουν τον λαό για τις μεγάλες νίκες που έρχονται. Δυστυχώς σήμερα, στις συνοικίες της θυσίας και της αντίστασης, οι απόγονοι των «Μπουραντάδων» επιθυμούν την επιστροφή σε εκείνες τις ημέρες, επιχειρώντας να τρομοκρατήσουν αγωνιστές, μετανάστες και δημοκρατικούς πολίτες. Η συλλογική μνήμη του λαού της Κοκκινιάς (σήμερα παλιά Κοκκινιά, Νίκαια, Κορυδαλλός) θα στείλει σαφές μήνυμα: Στις συνοικίες της αντίστασης, του αγώνα και της θυσίας, δεν χωράνε νεοναζί και σύγχρονοι ταγματασφαλίτες.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΑΡΘΡΑ

ΤΟΥ ΣΤΑΘΗ ΛΟΥΚΑ

« Αν θέλουμε όλα να μείνουν όπως είναι, είναι ανάγκη όλα ν’ αλλάξουν» «Il Gattopardo» του Giuseppe Tomasi di Lampedusa Το λογοτεχνικό αυτό δημιούργημα - σημαντικό για την ιταλική λογοτεχνία, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων - ασχολείται με το πέρασμα μιας ιστορικής εποχής, δηλ. της προσάρτησης του Βασιλείου των Δύο Σικελιών (μέρος της Ν. Ιταλίας και Σικελία) στο υπό διαμόρφωση σύγχρονο Ιταλικό Κράτος και με τις αντιδράσεις της καθεστηκυίας τάξης. Με βάση αυτό το μυθιστόρημα, ο Luchino Visconti γύρισε την ομώνυμη κινηματογραφική ταινία, με πρωταγωνιστές τον Burt Lancaster, την Claudia Cardinale. και τον Alain Delon. Για να καθησυχάσει τις ανησυχίες του θείου του πρίγκιπα της Σαλίνα (Burt Lancaster ), ο ανιψιός του Τανκρέντι (Alain Delon) - που είχε προσχωρήσει στην καινούργια πολιτική πραγματικότητα - του λέγει «Αν θέλουμε όλα να μείνουν όπως είναι, είναι ανάγκη όλα ν’ αλλάξουν». Σύμφωνα με την έγκυρη εγκυκλοπαίδεια Τρεκάνι, με τον όρο Γατοπαρδισμός χαρακτηρίζεται: η συμπεριφορά (που παραδοσιακά ονομάζονταν μεταμορφισμός) εκείνου που είχε ευνοηθεί, ή είχε αποκτήσει προνόμια από την προηγούμενη κατάσταση, και προσαρμόζεται στην καινούργια κατάσταση προσποιούμενος ότι είναι πρωταγωνιστής ή παράγοντας της νέας κατάστασης, για να διατηρήσει τα προνόμιά του ή τη θέση εξουσίας. Θα περίμενε κανείς ότι μετά την αποχώρηση - της ΔΗΜ.ΑΡ.- από την κυβέρνηση θα γινόταν μια συστηματική και βασανιστική προσπάθεια να εντοπισθούν τα κριτικά σημεία που οδήγησαν σ’ αυτή την προδιαγραμμένη κατάληξη. Οι σκέψεις βάζουν μια σειρά από κομβικά ερωτηματικά, που έπρεπε να αντιμετωπισθούν, ώστε το κόμμα να είναι σε θέση να αναμετρηθεί με την πρόκληση της κρίσης. Κατ’ αρχάς ξεκινώ από τα παρακάτω: 1. Είναι γνωστό ότι η παραδοσιακή οργάνωση της πολιτικής έχει μπει σε κρίση (το γιατί, δεν είναι γι’ αυτό το σημείωμα). Το μεγάλο κομβικό ερώτημα είναι αν η Δημ. Αριστερά είναι ένα κόμμα προσωποπαγές και δημοκρατικά οργανωμένο σε εξέλιξη. Ή είναι προσωποπαγές και ρευστοποιημένο ανάλογα με τις συνθήκες και τις επιδιώξεις και βασικά Κρατοκεντρομόλος και εκλογικίστικος μηχανισμός. Ποιον αντιπροσωπεύει σαν κόμμα και ποια συμφέροντα υπερασπίζεται και προστατεύει, για να μπορέσει να εκφράσει και να προωθήσει

O κίνδυνος... του «γατοπαρδισμού» για μια κάποια Αριστερά «ένα γενικό συμφέρον» όχι με μονοσήμαντες και επί μέρους ρίζες όπως στην πράξη εξελίχτηκε. Το «γενικό συμφέρον» είναι πάντοτε μια κρυφή ή φανερή συνισταμένη, είδωλο της επικυριαρχίας ορισμένων ισχυρών, (συνήθως) συμφερόντων έναντι των άλλων, πράγμα που συμβαίνει και στη χώρα μας: όταν ξεφορτώνεται, π.χ., η κρίση (και σαν αντίληψη) - πέρα ακόμα και από τις «εντολές» της τρόικας - στην εργασία. Αυτά από μόνα τους απαιτούν μια μεγάλη συζήτηση, που πρέπει να γίνει.

2. Είναι επίσης γνωστό ότι ένας από τους ενδογενείς λόγους της έκρηξης της κρίσης είναι η διαφθορά ή, όπως θα έλεγε ο E. Berlinguer, « la questione morale» (η ηθική διάσταση ). Αυτή, κατά κοινή αποδοχή (ερευνητών, πολιτικών κ.λπ., μαρξιστών, κεϋνεσιανών κ.λπ.), είναι συνέπεια της κατάληψης του κράτους

από τη μεριά των κομμάτων που κυβερνούν. Υπάρχει ναι ή όχι μια «questione morale» σ’ αυτή εδώ τη χώρα; Μια «questione morale» που σχετίζεται με ατομικές συμπεριφορές και άτομα, με οργανωμένες κοινωνικές ομάδες, με σημαντικά κομμάτια του συστήματος, που διατρέχει θεσμούς και έχει δημιουργήσει ή δημιουργεί κοινές συμπεριφορές ή «κοινό νου». Από την απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, ο τύπος και η ποιότητα της πολιτικής οργάνωσης. Το ηθικό ζήτημα («la questione morale» ) δεν είναι κάτι το ξένο σε σχέση με την πολιτική και κοινωνική δράση. Αποτελεί συστατικό τους στοιχείο και στοιχείο ολοκλήρωσης. Μπορεί ένα κόμμα σαν τη Δημ. Αριστερά να μην «ξεθάψει τον πέλεκυ» της ηθικής διάστασης της κρίσης της πολιτικής και να μην την κάνει σημαία του. Φαίνεται ότι αυτό δεν στάθηκε δυνατό,

μια και με το 4-2-1 αποδέχτηκε τη λογική της κατάληψης του κράτους, άνυσμα και φορέα της κάθε συναλλαγής, και ακόμα (όχι λίγοι) την υποστηρίζουν! Δεν είναι τυχαίο ότι η χώρα πέρασε στον δείκτη διαφθοράςTransparency Internazional- από την 80η θέση με 36 βαθμούς του 2011 στην 94η θέση με 34 βαθμούς (προς το βαθύ κόκκινο) το 2012. Στη Θολή Σκέψη της ηγετικής ομάδας το 4-2-1 αντικρίστηκε σαν προβολή και σύγχρονη επεξήγηση (για το 2010-20) της Γκραμσιανής θεώρησης «του πολέμου θέσεων». «Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι». Και τα στελέχη εξακολουθούν να μην παίρνουν αποστάσεις από αυτό το ασυγχώρητο λάθος. «Errare humanum est, perseverare diabolicum» και μάλιστα με γατοπαρδικό τρόπο. Φαίνεται, όμως, ότι τα στελέχη της

39

J.P.Morgan ξέρουν πολύ καλύτερα από ορισμένα στελέχη της ηγετικής ομάδας της Δημ. Αριστεράς ποια είναι τα «γκραμσιανά οχυρά» του πολέμου θέσεων, που πρέπει να καταληφθούν και να γκρεμισθούν. Σύμφωνα με την έκθεση της J.P. Morgan, οι δυσκολίες προσαρμογής στις νεοφιλελεύθερες και μερκαντιλιστικές συνταγές, των χωρών του ευρωπαϊκού νότου οφείλονται στην ύπαρξη Συνταγμάτων που προέκυψαν από την ήττα του φασισμού και από την κατάρρευση δικτατορικών καθεστώτων (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία). Πρόκειται για Συνταγματικούς Χάρτες που «δείχνουν ότι είναι επηρεασμένοι έντονα από τις σοσιαλιστικές ιδέες». Οι παθολογίες - κατά την J.P. Morgan - που πρέπει να καταπολεμηθούν είναι: «Αδύναμες κυβερνήσεις, Κεντρικό Κράτος αδύναμο απέναντι στις περιφέρειες, συνταγματικές προστασίες των δικαιωμάτων των εργαζομένων, πελατειακές σχέσεις για τη δημιουργία συναίνεσης, δικαίωμα για διαμαρτυρία όταν προωθούνται δυσάρεστες αλλαγές του status quo». Και στα «δημοκρατικά οχυρά» δηλ. τα Δικαιώματα που εμπεριέχουν αυτοί οι Χάρτες οφείλονται οι δυσκολίες που συναντούν οι πολιτικές λιτότητας σ’ αυτές τις χώρες: «Σύνταγμα (Πορτογαλία), ΄Οργανισμοί Τοπ. Αυτ. (Ισπανία), αύξηση των λαϊκιστικών κομμάτων (Ελλάδα, Ιταλία)». Οι συντάκτες της έκθεσης καταλήγουν ότι η τρόικα κατάφερε αρκετά, αλλά εκείνο που είναι πιο σημαντικό και που σχετίζεται με τη μετάλλαξη των πολιτικών θεσμών «ούτε άρχισε» ακόμα. Από ό,τι διαφαίνεται, η πρότασή τους είναι ο περιορισμός των δικαιωμάτων και της Δημοκρατίας, η μετάλλαξη των πολιτικών θεσμών προς την κατεύθυνση «του νεοφιλελεύθερου αυταρχισμού» και που θα συνοδεύονται από την αποτελεσματικότητα της αγοράς της εργασίας σύμφωνα με τον Δείκτη ΟΑΣΑ της ελευθερίας των απολύσεων και την πλήρη αποδιάρθρωση του συνδικάτου. Μεταλλάξεις και αλλαγές που κάτω από την πίεση τρόικας και Ευρωπαϊκών Θεσμών παρατηρούνται κάτω από διάφορες μορφές και αποχρώσεις στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου. Κι ας μη δημιουργούνται αυταπάτες ότι είναι δυνατό να ενισχυθούν τα δημοκρατικά δικαιώματα σ’ ένα υποθετικό Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, αν πρώτα αυτά καταργηθούν στις χώρες -με μεγάλο δημοσιονομικό χρέος- όπου υπήρξε έντονη και λαϊκή αντίθεση σε αυτές τις αλλαγές και που οι Συνταγματικοί τους Χάρτες προέκυψαν από την Αντίσταση σε δικτατορικά και φασιστικά καθεστώτα.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

40

ΙΣΤΟΡΙΑ

Τότε και τώρα: Η αργία της Κυριακής Η καθιέρωσή της το 1919 και ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε μικρούς και μεγάλους καταστηματάρχες Η καθιέρωση της κυριακάτικης αργίας το 1909, έναν αιώνα πριν, ήταν το πρώτο μέτρο εργατικής νομοθεσίας που ψηφίστηκε στην Ελλάδα. Το ξήλωμα, στα χρόνια των Μνημονίων, κάθε νομικού πλαισίου που περιορίζει τον βαθμό εκμετάλλευσης της μισθωτής εργασίας δεν θα μπορούσε να την αφήσει αλώβητη. Έχει ενδιαφέρον, πιστεύουμε, μια αναδρομή στο ιστορικό της καθιέρωσής της και η εξέταση των κοινωνικών και ιδεολογικών συμμαχιών που την προώθησαν· ίσως εκπλήξει τον αναγνώστη η (διαφορετική από τη σημερινή) στάση των μεγάλων και μικρών εργοδοτών απέναντι στην αργία της Κυριακής, την οποία θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε με βάση τις διαφορετικές δομές του λιανικού εμπορίου. ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ

Εργατική νομοθεσία και χριστιανικές επιταγές Η τήρηση της αργίας με βάση τις χριστιανικές επιταγές παρέμενε ζωντανή ως πρακτική σε πολλούς βιοτεχνικούς κλάδους και σε εργοστάσια, σε γενικές γραμμές όμως είχε ατονήσει κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα στην Ελλάδα. Σε επιμέρους πόλεις και κλάδους επιτυγχάνονταν συχνά λιγότερο ή περισσότερο βραχύβιες συναινέσεις για το κλείσιμο των καταστημάτων τις Κυριακές, αρκούσε όμως η πεισματική άρνηση ελάχιστων επαγγελματιών να συμμετάσχουν στο κλείσιμο για να ναυαγήσουν οι σχετικές προσπάθειες. Στις αρχές του 20ού αιώνα είχε γίνει πια συνείδηση ότι δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί μια μόνιμη «συνεννόηση κυρίων» και απαιτούνταν νομοθετική ρύθμιση. Το ζήτημα το έθεταν επί τάπητος κυρίως οι εργατικές διεκδικήσεις οι οποίες αποτελούσαν συνήθως και την κινητήρια δύναμη πίσω από τις συμφωνίες μεταξύ των εργοδοτών τους που αναφέραμε. Στην Αθήνα η διαμάχη επικεντρώθηκε ιδίως στα «εμπορικά» καταστήματα (ένδυσης, υπόδησης κ.λπ.) των κεντρικών δρόμων, με σημαντικότερες κινητοποιήσεις αυτές του 1890,

του 1891 (απεργία) και του 1896, καθώς και στους τυπογράφους (1882 και 1909-1910), στους ζαχαροπλάστες (1896 και 1899), στους κουρείς (1894, 1902 και 1903), στους αρτοποιούς (1879, 19041905 κ.ε.) και λίγο πριν το 1909 στα παντοπωλεία. Η καθιέρωση λοιπόν της κυριακάτικης αργίας μετά το κίνημα στο Γουδή βασιζόταν σε ένα αίτημα που είχε πια ωριμάσει -αντίθετα με τις εκτιμήσεις που συχνά συναντάμε στη βιβλιογραφία για το πρόωρο της εργατικής νομοθεσίας της δεκαετίας του 1910. Θεμελιώθηκε στη βούληση του Στρατιωτικού Συνδέσμου να δείξει ένα φιλολαϊκό πρόσωπο, στη βραχύβια συμμαχία του με τις «συντεχνίες», σ’ ένα γενικότερο μεταρρυθμιστικό πνεύμα που εκφράστηκε με την ψήφιση εκατοντάδων νόμων από τη Βουλή μετά το κίνημα και στη στήριξη συντηρητικών πατερναλιστών όπως ο Κ. Παπαμιχαλόπουλος, που εισηγήθηκε τον σχετικό νόμο στη Βουλή. Η αργία της Κυριακής καθιερωνόταν με διαφορετικούς όρους σε κάθε επάγγελμα, και καταρχάς σε τρεις μόνο πόλεις (Αθήνα, Πειραιά και Βόλο): μπορούσε να επεκτείνεται σε άλλους δήμους εφόσον το ζητούσαν τα κατά τόπους δημοτικά

Σανταλοποιεία στην οδό Αθηνάς, αρχές της δεκαετίας του ’20

συμβούλια και στα επόμενα χρόνια δημοσιεύεται ένας μεγάλος αριθμός διαταγμάτων που αφορούν την ισχύ ή την κατάργηση της αργίας σε διάφορες πόλεις και χωριά, συχνά με το ίδιο δημοτικό συμβούλιο να αλλάζει την απόφασή του σε μικρό χρονικό διάστημα. Πρέπει να επισημάνουμε εδώ ότι η κυριακάτικη αργία, στον βαθμό που αποσκοπούσε ως μέτρο στη μείωση του χρόνου εργασίας των μισθωτών, θα μπορούσε να έχει τη μορφή του «εβδομαδιαίου ρεπό» που καθιερώθηκε εκείνα τα χρόνια στα καταστήματα της «κοσμικής» Γαλλίας, χωρίς δηλαδή να προσδιορίζεται μια θρησκευτικά φορτισμένη κοινή μέρα ρεπό για τους υπαλλήλους (και κλεισίματος των μαγαζιών). Στη Γαλλία όμως είχε μόλις προηγηθεί μια σφοδρή σύγκρουση με επίδικο την εκκοσμίκευση του κράτους, ενώ στην Ελλάδα και σοβαρό αντικληρικαλιστικό ρεύμα δεν υπήρχε και οι συμμαχίες με την Εκκλησία και θρησκευόμενους συντηρητικούς κύκλους παρουσιάζονταν ως αναγκαίες καθώς πρόσφεραν μια σημαντική νομιμοποιητική βάση για το αίτημα. Άλλωστε ήταν φανερό ότι η επιτήρηση της εφαρμογής των νόμων που περιόριζαν τον εργάσιμο χρόνο ήταν ευκολότερη όταν αυτοί ίσχυαν για όλα τα καταστήματα συγχρόνως: ενώ η παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας από τους εργοδότες αποτελούσε τον κανόνα κατά τον Μεσοπόλεμο, οι νόμοι για το ωράριο των καταστημάτων και την αργία της Κυριακής ήταν αυτοί που παραβιάζονταν λιγότερο σύμφωνα με τις εκθέσεις των επιθεωρητών εργασίας -οι οποίοι πρότειναν την επέκταση του συγκεκριμένου πρότυπου (του ταυτόχρονου και υποχρεωτικού κλεισίματος των καταστημάτων) και σε άλλες περιπτώ-

Η κυριακάτικη αργία, στον βαθμό που αποσκοπούσε ως μέτρο στη μείωση του χρόνου εργασίας των μισθωτών, θα μπορούσε να έχει τη μορφή του «εβδομαδιαίου ρεπό» που καθιερώθηκε εκείνα τα χρόνια στα καταστήματα της «κοσμικής» Γαλλίας, χωρίς δηλαδή να προσδιορίζεται μια θρησκευτικά φορτισμένη κοινή μέρα ρεπό για τους υπαλλήλους (και κλεισίματος των μαγαζιών). Στη Γαλλία όμως είχε μόλις προηγηθεί μια σφοδρή σύγκρουση με επίδικο την εκκοσμίκευση του κράτους, ενώ στην Ελλάδα και σοβαρό αντικληρικαλιστικό ρεύμα δεν υπήρχε, και οι συμμαχίες με την Εκκλησία και θρησκευόμενους συντηρητικούς κύκλους παρουσιάζονταν ως αναγκαίες, καθώς πρόσφεραν μια σημαντική νομιμοποιητική βάση για το αίτημα

σεις.1 Ζητούμενη, επιπλέον, ήταν η μείωση του χρόνου εργασίας όχι μόνο των εργατών αλλά και των επαγγελματιών: δεν θα ήταν λίγοι οι μικροαστοί που επιθυμούσαν να μην αναγκάζονται (για λόγους ανταγωνιστικότητας) να εργάζονται Κυριακές.

Η στάση της εργοδοσίας: μικροί και μεγάλοι Κυρίαρχη στάση της εργοδοσίας, πάντως, μεγάλης και μικρής, φαίνεται ότι ήταν η αντίθεση σε οποιαδήποτε κρατική πρωτοβουλία περιόριζε τα διευθυντικά της δικαιώματα. Η στάση αυτή είναι εμφανής όσον αφορά το σύνολο της εργατικής νομοθεσίας της δεκαετίας του 1910, ενώ, ειδικά όσον αφορά τον νόμο για την κυριακάτικη αργία, αφενός διαβάζουμε αμέσως μετά την ψήφισή του ότι «οι προϊστάμενοι γενικώς δυσφορούν» μ’ αυτόν, αφετέρου τους επόμενους τρεις μήνες τροποποιήθηκε δύο φορές εξαιτίας των διαμαχών που ξέσπασαν ως προς τους ακριβείς όρους εφαρμογής της αργίας, της επέκτασης ή της ακύρωσής της σε κάθε επάγγελμα (π.χ. φαρμακεία, οινοπαντοπωλεία, κουρεία, κρεοπωλεία, εστιατόρια). Οι διαμάχες αυτές επανέκαμπταν τακτικά σε διάφορα επαγγέλματα (π.χ. ένας από τους όρους των εργοδοτών στα βυρσοδεψεία για να σταματήσουν το λοκ-άουτ που επέβαλαν τον Δεκέμβριο ήταν η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας), και εκτιμάμε ότι συνέβαλαν καθοριστικά στην ίδρυση του Εργατικού Κέντρου Αθήνας τον Μάρτιο του 1910. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, η στάση των εργοδοτών δεν ήταν ενιαία αλλά διαφοροποιούνταν ανάλογα με την οικονομική και κοινωνική τους επιφάνεια. Αντίθετα όμως με ό,τι συμβαίνει σήμερα, δεν ήταν οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις αυτές που αντιδρούσαν στην κυριακάτικη αργία, αλλά οι μικρότερες. Συναντάμε μάλιστα περιπτώσεις μεγάλων επιχειρηματιών που συμμάχησαν ανοιχτά με το εργατικό κίνημα για την προώθησή της, όπως ο πρόεδρος της συντεχνίας αρτοποιών Φ. Ηλιόπουλος, που το 1905 είχε παροτρύνει τους αρτεργάτες να ιδρύσουν σωματείο για να διεκδικήσουν τη νομοθέτηση της αργίας της Κυριακής. Στα παντοπωλεία της Αθήνας, διαβάζουμε το 1910, ενάντια στην κυριακάτικη αργία στρέφονταν κυρίως οι «μπακάληδες των μικροσυνοικιών». Στα μπακάλικα ήταν ιδιαίτερα εμφανές ένα μοντέλο με λίγοπολύ γενική ισχύ: οι ανεξάρτητοι παραγωγοί επιβίωναν ως τέτοιοι υ-

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΙΣΤΟΡΙΑ Η αργία της Κυριακής καθιερωνόταν με διαφορετικούς όρους σε κάθε επάγγελμα, και κατ’ αρχάς σε τρεις μόνο πόλεις (Αθήνα, Πειραιά και Βόλο): μπορούσε να επεκτείνεται σε άλλους δήμους εφόσον το ζητούσαν τα κατά τόπους δημοτικά συμβούλια και στα επόμενα χρόνια δημοσιεύεται ένας μεγάλος αριθμός διαταγμάτων που αφορούν την ισχύ ή την κατάργηση της αργίας σε διάφορες πόλεις και χωριά

Εμπορικά καταστήματα στην οδό Ερμού. Στο βάθος διακρίνεται η Καπνικαρέα. (1920)

Κυρίαρχη στάση της εργοδοσίας, πάντως, μεγάλης και μικρής, φαίνεται ότι ήταν η αντίθεση σε οποιαδήποτε κρατική πρωτοβουλία περιόριζε τα διευθυντικά της δικαιώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, η στάση των εργοδοτών δεν ήταν ενιαία αλλά διαφοροποιούνταν ανάλογα με την οικονομική και κοινωνική τους επιφάνεια Από το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ, τον Νοέμβριο του 1918

ποβαλλόμενοι (και υποβάλλοντάς τους υπαλλήλους τους) σε υπερεργασία· στο εμπόριο, ειδικότερα, με το να μένουν τα συνοικιακά και τα μικρά μπακάλικα περισσότερες ώρες ανοιχτά, αποκτώντας έτσι ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, την προσφορά της αναγκαίας υπηρεσίας ή αγαθού κοντά στην κατοικία του πελάτη σε ώρες και μέρες που οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές τους ήταν κλειστοί. Κουρεία αποτελούσαν έναν άλλο κλάδο στον οποίο ένα πλήθος μικρών μαγαζιών επιβίωνε χάρη στο παρατεταμένο ωράριο λειτουργίας τους, ιδίως το Σαββατοκύριακο που ξυριζόταν η λαϊκή πελατεία τους. Το χαρακτηριστικό αυτό επικαλούνταν οι καταστηματάρχες κουρείς «δευτέρας και τρίτης τάξεως», όπως αυτοαποκαλούνταν, που «διατηρούνται εκ [πελατείας] των εργατικών

τάξεων» και περίμεναν το Σαββατοκύριακο για να δουλέψουν, σε αντίθεση με τα κουρεία της Σταδίου, των οποίων η «εκλεκτή πελατεία» δεν περίμενε την Κυριακή για να ξυριστεί: ζήτησαν και πέτυχαν να δουλεύουν τα κουρεία το πρωί της Κυριακής, παρότι οι υπάλληλοι και κάποιοι καταστηματάρχες κινητοποιήθηκαν για να το αποτρέψουν. Ο σχηματισμός τέτοιων στρατοπέδων δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελούσε ελληνική ιδιαιτερότητα. Στην Αγγλία και τον Καναδά στα τέλη του 19ου αιώνα πολλοί από τους μεγαλύτερους καταστηματάρχες υποστήριξαν ενεργητικά νόμους περιορισμού των ωρών εργασίας των μαγαζιών, ενάντια στις αντιδράσεις των μικρών καταστηματαρχών, δίχως να διστάσουν να συμπορευτούν (ή και να συμμαχή-

σουν) με το εργατικό κίνημα. Στη Γαλλία, πάλι, τη δεκαετία του 1930 για την επιβολή ενιαίου ωραρίου στα κουρεία συμμάχησαν το εργατικό σωματείο με τους ιδιοκτήτες των μικρομεσαίων κουρείων, σε σύγκρουση με τους ιδιοκτήτες τόσο των μικροσκοπικών όσο και των μεγάλων κομμωτηρίων.

Το λιανικό εμπόριο τότε και σήμερα Πώς να ερμηνεύσουμε την ανοίκεια αυτή εικόνα, τη στιγμή που βλέπουμε σήμερα τους κολοσσούς του εμπορίου να επιδιώκουν την κατάργηση των περιορισμών στο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων και τους μικρομαγαζάτορες να συμμαχούν με το εργατικό κίνημα στην υπεράσπισή τους; Είναι πολλά αυτά που έχουν αλλάξει στο

λιανικό εμπόριο από εκείνη την εποχή, και πρώτα πρώτα τα επίπεδα συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου: στην Ελλάδα του 1909 δεν υπήρχαν εμπορικά κέντρα, πολυκαταστήματα και μεγάλες αλυσίδες, ούτε καν σούπερ μάρκετ, και οι δυνατότητες ελέγχου της αγοράς από τα μεγάλα καταστήματα ήταν μικρότερες. Η αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων, η ευκολία μετακίνησης στην πόλη σήμερα και η μείωση της σημασίας της γειτονιάς για την κοινωνική ζωή με την ανάπτυξη υπερτοπικών πόλων κατανάλωσης και διασκέδασης κατέρριψαν μεγάλο μέρος των «τοπικών» φραγμών στην προέλαση των μεγάλων επιχειρήσεων σε πολλούς κλάδους. Για άλλους κλάδους σημαντικότερη υπήρξε η κανονικοποίηση των εισο-

41

δημάτων των λαϊκών τάξεων (π.χ. με την κυριαρχία της μορφής του μισθού έναντι του μεροκάματου), η οποία οδήγησε σε παρακμή τον μηχανισμό του βερεσέ, που παλιότερα έθετε όρια στις προόδους που μπορούσαν να κάνουν οι μεγάλες μονάδες στο λιανικό εμπόριο των «βασικών ειδών»: η αγορά με πίστωση, η οποία «έδενε» τον πελάτη σε συγκεκριμένα καταστήματα (και τις Κυριακές…), μπορούσε να λειτουργήσει μόνο στο πλαίσιο των σχέσεων αλληλογνωριμίας, που επίκεντρο είχαν το μικρό συνοικιακό μαγαζί, ενισχύοντας έτσι τα χωρικά πλεονεκτήματα που οδηγούν σε «τοπικά μονοπώλια» στην πόλη. Με λίγα λόγια, το 1909 οι μεγάλες επιχειρήσεις ήταν πολύ λιγότερο πιθανό να ωφεληθούν δυσανάλογα από τη λειτουργία των καταστημάτων την Κυριακή, κάτι που μπορούν σαφώς να προσδοκούν σήμερα. Τέλος, η πενιχρότητα των υποδομών, η πολύ περιορισμένη ακόμα χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος και η ανυπαρξία υποχρέωσης υπερωριακής αμοιβής των υπαλλήλων σήμαινε ότι ήταν μικρή η αύξηση στα λειτουργικά έξοδα που συνεπαγόταν η λειτουργία την Κυριακή και οι μικρές μονάδες δεν δυσκολεύονταν να αντεπεξέλθουν σ’ αυτά. Μπορεί να υποθέσει κανείς βέβαια ότι, χάρη και στην επανεμφάνιση του βερεσέ, από την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, θα ευνοηθούν (στους κλάδους των «βασικών αγαθών») μικροσκοπικά μαγαζιά που βασίζονται στην υπερεργασία του ιδιοκτήτη τους και της οικογένειάς του. Συνολικά, πάντως, οι φόβοι που εκφράζονται από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις των επαγγελματιών και των εμπόρων για επιτάχυνση του ρυθμού χρεωκοπιών των μικρών επιχειρήσεων και ενίσχυση του μεριδίου των μεγάλων στην αγορά φαίνονται απολύτως βάσιμοι.

* Ο Νίκος Ποταμιάνος είναι διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Μια εκτενέστερη μορφή του άρθρου, με πλήρη τεκμηρίωση και υποσημειώσεις, δημοσιεύεται στη «Λέσχη» (ilesxi.wordpress.com http://goo.gl/wxNoad) 1 Βλ. π.χ. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Επιθεώρησις Εργασίας, Εκθέσεις και πεπραγμένα σώματος επιθεωρήσεως εργασίας επί της εφαρμογής των εργατικών νόμων και των συνθηκών εργασίας εν Ελλάδι κατά το 1932, Αθήνα 1935, σ. 65.

42

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΘΕΜΑ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗ

Αγαπητέ σύντροφε Νίκο Μπελαβίλα Με έκπληξη και χαρά διάβασα το ανοιχτό σου γράμμα σε μένα, που δημοσίευσες στην «Αυγή» την περασμένη Κυριακή και θέλω να σ’ ευχαριστήσω για τα λόγια σου και για την ευκαιρία που μου έδωσες να θέσω επιγραμματικά μερικά ζητήματα, τα οποία κατά τη γνώμη μου αποτελούν πρόκληση για τη σύγχρονη Αριστερά. Το αδιέξοδο, το οποίο αυτή τη στιγμή καλείται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα, είναι η ταχύτατη αστικοποίηση του πλανήτη. Σήμερα το 60% των κατοίκων της γης που ανήκουν στο ανθρώπινο είδος, είναι αστοί καταναλωτές, γεγονός που σημαίνει ότι: Α) Από την ώρα που θα ανοίξουν τα μάτια τους το πρωί, μέχρι την ώρα που θα τα κλείσουν το βράδυ, καταναλώνουν, λελογισμένα ή σπάταλα, φυσικούς πόρους, τους οποίους ούτε στο ελάχιστο δεν αναπληρώνουν. Οι πιο συνειδητοποιημένοι από αυτούς κάνουν ανακύκλωση, ενέργεια που απέχει πολύ από την αναπλήρωση και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι έχει τελικά θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο. Όλη αυτή η στάση ζωής οδηγεί σε οφθαλμοφανές αδιέξοδο, με δεδομένο και επιστημονικά τεκμηριωμένο το πεπερασμένο του πλανήτη. Β) Έχουν απομακρυνθεί από τις συνέπειες των απλών καθημερινών τους κινήσεων. Έτσι, δεν γνωρίζουν και δεν σκέφτονται π.χ. τι συνέπειες έχει, «κάπου μακριά», η παραγωγή της ενέργειας που καταναλώνουν με κάθε πράξη τους, δεν σκέφτονται ότι οι φυσικοί πόροι είναι πεπερασμένοι. Απεναντίας, έχουν γενιά με τη γενιά γαλουχηθεί πλέον με την εντύπωση ότι ο μοναδικός φυσικός πόρος, η αρχή των πάντων είναι το χρήμα, το έχουν αναγάγει αυτό καθαυτό σε αξία, ενώ δεν είναι παρά μια μονάδα μέτρησης αξιών, μια ευφυής σύλληψη του ανθρώπου για να διευκολύνει τις ανταλλαγές του. Δώσαμε υπέρτατη αξία στη μονάδα μέτρησης των αξιών και απαξιώσαμε τις αξίες δηλαδή, γεγονός που οδηγεί στο να έχουμε απαξιώσει πρώτα απ’ όλα τον ίδιο μας τον εαυτό, να τον βλέπουμε και να τον ορίζουμε πλέον ως έναν αριθμό του συστήματος, κατόπιν στο να παράγουμε χρηματοοικονομικές φούσκες που γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες, και τέλος στο να «παράγουμε απορρίμματα», σχήμα οξύμωρο και τρανή απόδειξη της κατάντιας του λεγόμενου

Γράμμα από τη Βολισσό ή αλλιώς η τρυφερή επανάσταση πολιτισμού μας. Γ) Έχουν αφήσει πίσω τα αρχέγονα, τα βασικά, τα πρωταρχικά της ανθρώπινης ύπαρξης και δεν ασχολούνται καθόλου με αυτά. Κανείς καταναλωτής στις πόλεις δεν ασχολείται και δεν ασχολήθηκε ποτέ με τα τρία βασικά στοιχεία της ύπαρξής του, τους σπόρους, το νερό και οξυγόνο. Παράτησαν αυτά τα ταπεινά, τα χαρακτήρισαν ως ανούσια και ανάξια λόγου και ενασχόλησης, παράτησαν και τις πατρίδες τους, τους τόπους που έθρεψαν, με δυσκολίες βέβαια, γενιές και γενιές, για να μετακομίσουν από το χωριό στην πόλη κι από το οικοσύστημα στο χρηματοοικονομικό σύστημα, να μεταλλαχθούν από πλάσματα της φύσης σε καταναλωτές, από ελεύθεροι άνθρωποι - όντα του οικοσυστήματος σε αριθμημένα γρανάζια του χρηματοοικονομικού συστήματος κι από πλούσιοι με πολλά μικρά εισοδήματα και προϊόντα σε εξαρτημένους εκ μηνιαίου μισθού εξειδικευμένους πένητες. Άφησαν τα ταπεινά αλλά τόσο ουσιώδη και τόσο απαραίτητα για την ίδια τους την ύπαρξη, και στράφηκαν σε μια πρόοδο και μια ανάπτυξη συνώνυμη του γιγαντισμού και της Ύβρης. Και είναι απόλυτα σαφές σύντροφε Νίκο, πώς ό,τι αφήνεις, το παίρνει

άλλος. Κι όσα εμείς ως ανθρωπότητα αφήσαμε, όλα αυτά που απαρχής της ύπαρξης του ανθρώπου επί γης αποτελούσαν αγαθά κοινοκτημοσύνης, τα παραδώσαμε τώρα με την αδιαφορία μας και τη μετάλλαξή μας σε καταναλωτές, στα χέρια ανήθικων και κερδοσκοπικών πολυεθνικών, για να τα διαχειρίζονται (να τα δηλητηριάζουν) και να μας τα πουλάνε ως προϊόντα αγορών. Μετατρέψαμε με λίγα λόγια τα αγαθά σε προϊόντα, την κοινοκτημοσύνη σε ιδιώτευση, την αξία σε τίποτα, το τίποτα σε αξία, τον πολυμήχανο άνθρωπο σε εξειδικευμένο, αριθμημένο γρανάζι καταναλωτή και με αυτή την πορεία που ακολουθούμε, συμβάλλουμε καθημερινά, ο καθένας με την προσωπική του στάση ζωής στο να επέλθει σύντομα η πλήρης υποκατάσταση του αυθύπαρκτου οικοσυστήματος από το φτιαχτό, πλαστό και πλάνο χρηματοοικονομικό σύστημα, στην εξολοκλήρου άλωσή μας δηλαδή, αφού ολόκληρος ο πλανήτης σε λίγα χρόνια θα έχει αστικοποιηθεί, με όλες βέβαια τις συνέπειες που έχει κάτι τέτοιο και διαφαίνονται ήδη, στα άλλα πλάσματα, στα τοπία, στο κλίμα, στον εναπομείναντα άνθρωπο. Ζούμε δηλαδή έναν ανηλεή ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τον οποίον έχουν εξαπολύσει και

τροφοδοτούν με τη ζωή τους καθημερινά οι καταναλωτές εναντίον των ανθρώπων (που έχουν οι ίδιοι μέσα τους αλλά και όσων δεν εντάχθηκαν ακόμα στο σύστημα και συνεχίζουν να αντιστέκονται) και κάθε άλλου πλάσματος, κι αυτό το ζούμε στο πετσί μας πολύ έντονα τα τελευταία χρόνια εδώ στην Ελλάδα. Ζούμε τις συνέπειες της άκρατης αστυφιλίας των περασμένων δεκαετιών. Η ανθρωπότητα αυτή την ιστορική στιγμή της, μοιάζει με τον σκορπιό που έχει γυρίσει το κεντρί του και ετοιμάζεται να τσιμπήσει το κεφάλι του. Η ιδιωτικοποίηση των βασικών φυσικών πόρων (σπόρων, νερού, οξυγόνου, ενέργειας) είναι η τελευταία πράξη του καπιταλιστικού δράματος. Κι η μόνη διέξοδος πλέον, η μόνη πρόταση ζωής, είναι η αποσυμπίεση, η αλλαγή πορείας, η αποανάπτυξη, το τέλος του γιγαντισμού, η κατεδάφιση του πύργου της Βαβέλ μας τούβλο - τούβλο, και η στροφή της ανθρωπότητας στη μικρή κλίμακα με σεβασμό στον άνθρωπο και στη φύση γύρω του, η επιστροφή στην παραγωγή, στα ταπεινά αλλά τόσο βασικά, τα αρχέγονα της ύπαρξής μας διότι αν δεν επιζούμε ως βιολογικά όντα, ούτε ανθρώπινες σχέσεις, ούτε ανάπτυξη, ούτε πρόοδο, ούτε τεχνολογία, ούτε σπουδές, ούτε τέχνες, ού-

τε πολιτική μπορούμε να παράξουμε και να θεραπεύσουμε. Αυτά τα ζητήματα έχει χρέος να θέσει στην κοινωνία η σύγχρονη Αριστερά σύντροφε Νίκο, κι όχι να μπαίνει στο πλαστό καπιταλιστικό δίλημμα «λιτότητα ή ανάπτυξη», του οποίου όλοι οι όροι είναι παντελώς αλλοιωμένοι, αφού η λιτότητα από αρετή έχει πλασαριστεί ως κατάρα και η ανάπτυξη από πρόοδος έχει μετατραπεί σε οπισθοδρόμηση, κατάντια και καταστροφή. Προσωπικά λοιπόν σύντροφε Νίκο, κάνω πράξη την πεποίθησή μου ότι δεν υπάρχει καμία παγκόσμια συνωμοσία που απεργάζεται την καταστροφή μας, κάνω πράξη την πίστη μου ότι το σύστημα είμαι εγώ, κι αφού συνειδητοποίησα την αδιέξοδη καταναλωτική ζωή μου ως αστός, επέστρεψα στη γη για να ασχοληθώ με τους σπόρους και τα νερά, έτσι ώστε να συμβάλλω στην επανάσταση από ένα άλλο μετερίζι, το οποίο αφήσαμε, με κίνδυνο όταν και αν, εξεγερθούμε μια μέρα στις πόλεις, όπως λες, να ξεκάνουμε και να διαλύσουμε τους καπιταλιστές μέσα μας κι έξω από μας αλλά ύστερα να πεθάνουμε όλοι από έλλειψη καθαρής τροφής, μιας και τους σπόρους και τα νερά μας τα έχουμε παραδώσει προ πολλού στα βρόμικα χέρια του χρηματοοικονομικού μας συστήματος. Κλείνοντας λοιπόν έχω να σου πω ότι μπορεί από τη βιομηχανική επανάσταση κι ύστερα οι ιδέες και οι εξεγέρσεις να ξεκινούσαν πάντοτε από τις πόλεις, αλλά ας μην υποτιμούμε τον ρόλο των ανθρώπων του βουνού και του λόγγου σε αυτές. Ιδίως στη σημερινή εποχή που ενώ οι κάτοικοι της πόλης είναι, όπως και στην προηγούμενη Κατοχή, υπό σφιχτή και αδίστακτη επιτήρηση, σε όλη την άλλη Ελλάδα, από το Αποπηγάδι μέχρι τις Σκουριές γεννιούνται και δρουν ανυποχώρητοι πυρήνες όχι μόνο αντίστασης αλλά και επίθεσης, με όπλο μια διαφορετική φιλοσοφία ζωής, μια διαφορετική θεώρηση του εαυτού και του κόσμου μας, μια αλλαγή του τοπίου μέσα κι έξω μας. Αυτή είναι η ελπίδα μιας τρυφερής επανάστασης σύντροφε Νίκο, οι νέοι άνθρωποι που αλλάζουν και καθημερινά ζυμώνουν το διαφορετικό μέσα τους, και ένα μεγάλο κομμάτι αυτών, πίστεψέ με, ειδικά σήμερα, δεν βρίσκονται στα αστικά κέντρα αλλά έχουν πάρει των ομματιών τους και προετοιμάζουν το μέλλον που έρχεται ολοταχώς ύστερα από την επερχόμενη ολοφάνερη κατάρρευση του παρελθόντος, το οποίο ακόμα μας κυβερνά. Με απόλυτη εκτίμηση και πάθος για προσέγγιση, σύνθεση, αγώνα...

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ

43

Αρχαιολόγοι και πολιτικοί... ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Η ανάγνωση του παρελθόντος ποτέ δεν υπήρξε μια «ουδέτερη» γνώση. Πόσο μάλλον η αρχαιολογία στο ελληνικό κράτος που, από την εποχή της σύστασής του, ανακάλυψε ότι ο «πλούτος» του ήταν η αρχαία κληρονομιά -κι ακόμη μεγαλύτερος «πλούτος» τα κατάλοιπά της. Σε όλες τις χώρες, άλλωστε, όπου δραστηριοποιούνταν αποικιακές δυνάμεις, οι άδειες αρχαιολογικών ανασκαφών (που συνοδεύονταν συχνά και από τη δυνατότητα να εξα-

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

χθούν τα ευρήματα για να στολίσουν τα Μουσεία της «πολιτισμένης» Εσπερίας) αποτελούσαν πολιτικά «αντίδωρα» και αντικείμενο διαπραγματεύσεων σε επίπεδο κυβερνήσεων. Πολλές εκπλήξεις περίμεναν τους ντόπιους όταν, με τη Γερμανική Κατοχή, είδαν αξιοσέβαστους αρχαιολόγους των γερμανικών πανεπιστημίων να επιστρέφουν στον τόπο των ερευνών τους με τη στολή των Ες-Ες. Η σχέση αρχαιολογίας και πολιτικής δεν σταματά, βέβαια, σε κείνα τα χρόνια. Αρκεί η υπενθύμιση της διαμάχης με την ΠΓΔΜ για την καταγωγή των αρχαίων Μακεδόνων για να αντιληφθεί κανείς πώς στην Ελλάδα, από την εποχή του Παπαρρηγόπουλου και έκτοτε, όλα τα «εθνικά επιχειρήματα» αναζητούν το υπόβαθρό τους στην «αδιάσπαστη ενότητα του έθνους». Το ίδιο και ο σάλος που προκάλεσε αρχαιολόγος που τόλμησε να αναφερθεί στη σχέση των Μινωιτών με τα σημιτικά φύλα, επισύροντας τη μήνι των τοπικών παραγόντων της Κρήτης - αλλά και πολλών βουλευτών που, επιπλέον, ούτε λίγο ούτε πολύ ζήτησαν την απόλυσή της από το υπουργείο Πολιτισμού! Αυτή η αρχαιολογική αφήγηση χρειάζεται και τον «πρωταγωνιστή» της, αυτόν που οπτικοποίησε με τον καλύτερο τρόπο ο Ιντιάνα Τζόουνς: μεταξύ ριψοκίνδυνου εξερευνητή και αρχαιολόγου, ανακατεύεται με κάθε πολιτική διαμάχη, ενώ η «αρχαιολογία» του περιορίζεται στην αναζήτηση ενός σημαντικού ευρήματος (το οποίο, και πάλι, έχει πολιτική σημασία). Στην προσπάθειά του να βρει το δικό του «Ιερό Δισκοπότηρο», μπορεί να ανατινάξει αρχαίους ναούς (μαζί με τα χωριά που τους περιβάλλουν), να ανοίξει τρύπες παντού, να αφήσει πίσω του συντρίμμια. Βέβαια, κι ο Σλίμαν τα ίδια έκανε για να φτάσει στην Τροία που έψαχνε - εκτός ίσως από τις ανατινάξεις. Ναι, αλλά από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Από τότε έχουν περάσει δεκαετίες αρχαιολογικών ερευνών και σύγκρουσης θεωριών για να φτάσουμε σε αυτό που μπορεί να ονομαστεί «δημόσια αρχαιολογία» -την αρχαιολογία που σταματά να είναι εσωστρεφής, σταματά να εκπληρώνει τον σκοπό της σε επιστημονικά συνέδρια και στρέφεται στην υιοθέτηση των ευρημάτων από τις τοπικές κοινωνίες, την πρόσληψή τους από το κοινό, την απόδοση της επιστημονικής γνώσης που παράγεται συλλογικά και όχι από τον πεφωτισμένο διευθυντή των ανασκαφών- σε αυτούς στους οποίους ανήκει: τους πολίτες. Τουλάχιστον στη θεωρία! Γιατί στην πράξη φαίνε-

ται ότι απέχουμε πολύ.

Θα γυρίσουμε πίσω και στον τομέα των αρχαιολογικών ερευνών; Οι σκέψεις αυτές μου ήρθαν στο μυαλό διαβάζοντας τις διαμαρτυρίες των παραγόντων της Αιγιαλείας για το ότι δεν δόθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού άδεια συνέχισης των ανασκαφών στην αρχαία Ελίκη. Οι πρόεδροι των δημοτικών διαμερισμάτων απευθύνουν «επιστολή στον πρωθυπουργό» κάνοντάς του έκκληση να δώσει την άδεια συνέχισης των ανασκαφών. Είναι, άραγε, αυτό δουλειά του Πρωθυπουργού; Δεν είναι, άραγε, περίεργο από τη μια οι διενεργούντες την ανασκαφή να καταγγέλλουν πολιτικές πιέσεις πίσω από την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και από την άλλη να θεωρούν καλοδεχούμενη την παρέμβαση του πρωθυπουργού (μηπολιτική αυτή, άραγε); Το ίδιο και με την ανακάλυψη του παλατιού του Οδυσσέα στην Ιθάκη, μία στη βόρεια πλευρά, μία στη νότια πλευρά του νησιού - πάντα με τις ευλογίες των τοπικών παραγόντων που βλέπουν τη νέα «μεγάλη ιδέα» που θα προσελκύσει τουρίστες στο νησί τους και προφανώς δεν ενδιαφέρονται για την επιστημονική τεκμηρίωση. Το ίδιο και για τον τάφο του Μεγάλου Αλέξανδρου, που πρόσφατα «ξαναβρέθηκε»,

αυτή τη φορά στην Αμφίπολη Σερρών, όπως μας διαβεβαίωσαν και εκεί οι αιρετοί άρχοντες του τόπου - σε πείσμα των αρχαίων πηγών που επιμένουν ότι αλλού πέθανε και τάφηκε ο Μακεδόνας βασιλιάς. Η (σημερινή) επιστήμη δεν θεραπεύεται από την ανασκαφική μέθοδο του ανοίγουμε τρύπες μέχρι να «βρεθεί» αυτό που τεκμηριώνει την αρχική υπόθεση του ερευνητή ή να εξαγγελθούν σπουδαία ανασκαφικά ευρήματα που θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον των «χορηγών» και θα βάλουν τον αρχαιολόγο στο πάνθεον των τοπικών «ηρώων». Η σχέση της τοπικής κοινωνίας με τα ευρήματα του τόπου τους είναι μια επίμονη και επίπονη διαδικασία που θέλει να εμπλέξει τους κατοίκους μιας περιοχής με το ίδιο τους το παρελθόν σε μια βιωματική σχέση - και δεν υποκαθίσταται από τις συνεντεύξεις Τύπου των περιφερειαρχών και των δημάρχων. Και η σχέση τις αρχαιολογίας με την πολιτική, σε εποχές κρίσης και οικονομικού στραγγαλισμού, απειλεί να μετατρέψει την πρώτη -ξανάσε θεραπαινίδα της δεύτερης. Άλλωστε, πλέον, θα είναι ο μόνος τρόπος για να πρσοελκύσει κανείς χρήματα για ανασκαφές. Η «νέα Ελλάδα» που εξαγγέλλει ο πρωθυπουργός κάθε δεύτερη βδομάδα θα χρειαστεί πρόθυμους από όλες τις επιστήμες. Ήδη φαίνεται ότι κάποιοι βάζουν υποψηφιότητα...

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

44

ΤΗΙΝΚ ΤΑΝΚ

Μετά την Τρίτη και 13 Αυγούστου (που απλά ψήνονται ζωντανοί άνθρωποι στην Αμυγδαλέζα, μαχαιρώθηκαν δυο νέοι στο Ηράκλειο από χρυσαυγίτες, ανακοινώθηκε αύξηση από τα 5 στα 25 ευρώ στα νοσοκομεία, οι εξώσεις πρώτης κατοικίας, κάηκαν τρία δάση, οι 577 της Δ.Τ., ο 902 που πουλήθηκε κάπου στις Παρθένες -νήσους-, ο ΓΑΠ κι ο Βενιζέλος να σαπακιάζουν ψάρια στα νησιά, ο ΣΥΡΙΖΑ που φυσικά φταίει -δεν έχει σημασία γιατί- και άλλα προληπτικά) μπορούμε να πούμε ότι πάλι καλά που δεν πάθαμε και τίποτα. Διανύοντας την παραδοσιακά χαλαρή βδομάδα του Δεκαπενταύγουστου, στην οποία ανήκει και η παρούσα Κυριακή, δεν περιμένουμε κανένα θαύμα ούτε από τη δεξιά Παναγία της Τήνου, ούτε από τη σοσιαλίστρια Παναγία Σουμελά. Οι πολιτικοί του συνταγματικού και μη τόξου είναι πιθανόν να ανάβουν κεράκια αυτές τις μέρες για να ανεβάσουν τα ποσοστά τους στους παππούδες και τις γιαγιάδες που μαζί με τους κάγκουρες στο Γκάζι και στο Μπουρνάζι αποφασίζουν για το μέλλον της χώρας. Η ευσέβεια, όσο πλαστική κι αν είναι, αποδίδει στη χώρα μας. Εδώ κάποτε πίστεψαν ότι είναι ευσεβής ο Ανδρέας Παπανδρέου, σε αυτούς δεν θα πι-

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

Δεκαπενταύγουστος στον Σταυρό, αλλά... so happy! Μένουμε λοιπόν, χαρακτήρες αισιόδοξοι, στη χαρούμενη πλευρά των γεγονότων, σιγοτραγουδώντας «Stay On The Bright Side Of Life» από το επικό «Life Of Bryan» των Monty Python. Ακόμη και μια σταύρωση μέσα στο κατακαλόκαιρο μπορεί να τη δει ο καθένας μας με θετικό τρόπο: Είμαστε σταυρωμένοι, αλλά φοράμε μαγιό

στέψουν; Αν έχετε δει την ταινία «Δεκαπενταύγουστος» του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, τρία ζευγάρια στην έρημη Αθήνα αυτών των ημερών (και νυκτών) αναζητούν ένα θαύμα. Αν συνέβη ή όχι είναι θέμα ερμηνείας. Με όσα υπάρχουν πλέον, ακόμη και η απλή, συμβατική επιβίωσή μας μπορεί να θεωρηθεί Θαύμα Μέγιστο, κάτι που επιβεβαιώνει στα μάτια και του πιο άπιστου την ιερότητα των ημερών. Βέβαια, τέτοιες μέρες πριν 73

χρόνια, οι τότε συνοδοιπόροι των σημερινών χρυσαυγιτών, οι φασίστες του Μουσολίνι τορπίλιζαν την «Έλλη» στην προκυμαία της Τήνου λίγο πριν τη λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας. Θαύμα έγινε και τότε με τον φασίστα Μεταξά να αναγκάζεται να τα βάλει με τον φασίστα Μουσολίνι και μάλιστα να τον... νικάει χωρίς να το θέλει. Ευτυχώς ήρθαν οι «άλλοι» με αυτό το σύμβολο που θυμίζει τη σημαία της Χ.Α. και «καθάρισαν» φτιάχνο-

Ο ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΑΡΙΟΣ

ντας το πρόπλασμα της Ευρώπης που κατασκευάζει τώρα η Μέρκελ. Στο πλαίσιο των θαυματουργών ημερών εντάσσονται και τα 14.000.000 (αν δεν κάνω λάθος) τουρίστες που κατέκλυσαν τη χώρα μας απλά έτυχε να είναι αόρατοι (γιατί δεν τους είδε κανείς) και άφραγκοι (γιατί στα νησιά έχουν μπει όλοι μέσα φέτος). Μετά την Τρίτη και 13 Αυγούστου, είναι λογικό ο Δεκαπενταύγουστος να βρίθει θαυμάτων, καθώς η Φύση (ok για κάποιους ο Θεός) προνοεί και έχει

http://www.vivliothekarios.blogspot.gr

Η σύγχυση της μπουγάτσας Μεγάλη σύγχυση προκάλεσε στην οικογένειά μας η ανακοίνωση της περιστασιακής μείωσης του ΦΠΑ στην εστίαση. Διάχυτος είναι ο προβληματισμός μας δεδομένου ότι μέχρι τον Δεκέμβρη δεν ξέρουμε πώς θα τρώμε, πού θα τρώμε και πόσο θα πληρώνουμε. Η κυβέρνηση είπε πως το μέτρο θα είναι πιλοτικό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσκαιρο. Αποφασίσαμε, για να μην μπερδευόμαστε, μέχρι να διαβάσουμε τις ερμηνευτικές εγκυκλίους, να μην πίνουμε αναψυκτικά. Και την μπουγάτσα (με

έξτρα κανέλα μέσα) που παίρνω το πρωί για τη δουλειά μάλλον θα τη σταματήσω. Πόσο γρήγορα αν φύγω από το ζαχαροπλαστείο θα πληρώσω μόνο 13%; Άσε που δεν είμαι για ταχύτητες πρωίπρωί. Κι επίσης, έχεις και τα μικρά που ξεκίνησαν τις απορίες: «Μπαμπά, η πορτοκαλάδα με ανθρακικό πόσο ΦΠΑ έχει; Χωρίς ανθρακικό δεν μου αρέσει, αλλά μήπως έχει λιγότερο ΦΠΑ;». Τι να απαντήσεις στα παιδιά; Χθες, περπατώντας στην πλατεία, η κόρη μου

μια αδυναμία στις ισορροπίες. Τη μια μέρα σε ξεσκίζω, την άλλη σε νταντεύω! Μένουμε λοιπόν, χαρακτήρες αισιόδοξοι, στη χαρούμενη πλευρά των γεγονότων σιγοτραγουδώντας «Stay On The Bright Side Of Life» από το επικό «Life Of Bryan» των Monty Python. Ακόμη και μια σταύρωση μέσα στο κατακαλόκαιρο μπορεί να τη δει ο καθένας μας με θετικό τρόπο: Είμαστε σταυρωμένοι, αλλά φοράμε μαγιό.

μου ζήτησε σουβλάκι. Τελικά την ανάγκασα να το φάει στα όρθια στο ψητοπωλείο. Σιγά μην πληρώσω 23% εγώ. Όταν έρχονται φίλοι στο σπίτι, ή σε τίποτα φράξιες με συντρόφους, αποφασίσαμε πως δεν θα παραγγέλνουμε σουβλάκια και τα ουίσκι κομμένα. Ξερές, στεγνές και σύντομες διαδικασίες, πριν πεινάσουν οι καλεσμένοι μας. Δεν είναι για μπερδέματα η ιστορία. Φαντάζεσαι να σκοτωνόμαστε μια ώρα με τον ψήστη πόσο ΦΠΑ θα πληρώσω για το μπιφτέκι που «δεν είναι έτοιμο,

τώρα το βάζω»; Ενώ για τα σουβλάκια να πληρώνω άλλα; Εκτός…, δεν έχω καταλάβει βέβαια, αν παίρνω τα αναψυκτικά από τον ψιλικατζή…, μήπως με συμφέρει; Αν παράγγελνα από το σπίτι και πήγαινα ο ίδιος να πάρω τα σουβλάκια, πόσο θα πλήρωνα; Άλλο ΦΠΑ τα αναψυκτικά στον Βαγγέλη τον ψιλικατζή, άλλο στην ταβέρνα του Παντελή, άλλο στον φούρνο; Κι έχω και τη μάνα που με ρωτάει τα ίδια και μου λέει πως «καιρός ήταν να κόψετε το φαΐ απέξω και να μαγειρεύει πια πού και πού η ανεπρόκοπη η γυναίκα σου». Όλη αυτή η ιστορία με έχει αναστατώσει πολύ. Φαντασιώνομαι μειώσεις στον ΦΠΑ και σε άλλα προϊόντα και αγχώνομαι. Τα προφυλακτικά θα έχουν τον ίδιο ΦΠΑ όπου και να τα χρησιμοποιήσω; Αν το βάλω στο φαρμακείο και πηδήξω στο σπίτι, θα πληρώσω τα ίδια με το αν το βάλω στο αυτοκίνητο (χωρίς να πηδήξω); Προφυλακτικό με γεύση μπουγάτσας σε τι ΦΠΑ υπόκειται; Τη μπουγάτσα που την τρως στο ζαχαροπλαστείο ή που την παίρνεις σπίτι; Τι εννοείτε «υπάρχει νομικό κενό»; Δεν μπορούν αυτά τα ζητήματα να λυθούν με «Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου»; Εκτός αν κανένα tweet βάλει τα πράγματα στη θέση τους.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

45

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ ΤΟ 2013

Η τέχνη πουλάει και το γνωρίζουν καλά οι Βενετοί...

Πρόκειται πράγματι για μια πόλη μοναδική, όπως ισχυρίζονται οι φανατικοί θαυμαστές της. Όχι μόνο γιατί έχει καταφέρει να διατηρήσει την ιστορική της εικόνα αναλλοίωτη. Αλλά και γιατί έχει καταφέρει να συνδέσει δύο έννοιες ασύμβατες, τον ρομαντισμό με τον νεοφιλελευθερισμό. ΤΗΣ ΛΗΔΑΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Επισκέφτηκα τη Βενετία, μετά από πολλά χρόνια, στα τέλη Ιουλίου. ΕΝΤΥΠΩΣΗ Α’: Μέσα στο αναγεννησιακό σκηνικό των παλατιών των δόγηδων και των επαύλεων των αστών πραγματοποιείται ένα νέο είδος σταυροφορίας. Οι Βενετοί κατακτούν ξανά τον κόσμο με την εμπορία της τέχνης. Παρουσιάζουν σε διαφορετικά φεστιβάλ, καθ’ όλο τον χρόνο, τις διαφορετικές μορφές της, τα εικαστικά, τον κινηματογράφο, τη μουσική. Συνδυάζουν τη μαγεία που ασκεί η πόλη τους με τα τσουχτερά αντίτιμα της θέασής της. Γνωρίζουν ότι «η τέχνη πουλάει», ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, και αναδεικνύεται σε ένα ιδιαίτερο μέσο διάκρισης του πλούτου από τη φτώχεια. Μπορούν επίσης να διαχωρίσουν επακριβώς τον γνήσιο φιλότεχνο από εκείνον που χρησιμοποιεί την τέχνη ως στοιχείο κοινωνικής προβολής και να εκμεταλλευτούν δεόντως αμφότερους. ΕΝΤΥΠΩΣΗ Β’: Η 55η εικαστική Μπιενάλε πλαισιώνεται με εκθέσεις που μοιάζουν να την ενδυναμώνουν. Είδαμε την έκθεση του Γάλλου σκαπανέα του μοντερνισμού, εκείνου που εισήγαγε το βλέμμα του θεατή μέσα στο εικαστικό έργο, Εντουάρ Μανέ. Γίνεται στο Παλάτι των Δόγηδων και δείχνει τις επιρροές του από καλλιτέχνες της Σχολής της Βενετίας, όπως ο Τισιανός. Εκεί αντικρίζουμε, δίπλα στην περίφημη «Ολυμπία» του από το 1853 την πηγή της πνοής του, το έργο του αναγεννησιακού καλλιτέχνη Τισιανού, «Η Αφροδίτη του Ουρμπίνο», από το 1538, όταν η θεά του έρωτα εκτίθεται ως μια πλούσια μεν, αλλά κοινή «θνητή». Επισκεφτήκαμε την εκπληκτική έκθεση «FRAGILE?» στο νησί του Σαν Τιόρτζιο ντι Ματζιόρε. Όπου καθρεφτίζεται μέσα και πάνω στη διάφανη, εύθραυστη, σπασμένη επιφάνεια του γυαλιού η διάφανη, θραυσματισμένη ισορροπία των κοινωνιών με έργα που ανέτρεψαν την παραδοσιακή αντίληψη για την τέχνη: Αναφέρουμε ενδεικτικά το ειρωνικό φιαλίδιο φαρμακείου που φέρει την επιγραφή «50cc air de Paris» του «πατέρα των ‘ready-made’» της δεκαετίας του ‘20 Μαρσέλ Ντισάν, ή την

αρχαϊκή φιγούρα ενός αφηρημένου τετράποδου από τη δεκαετία του ‘80 του Γιόζεφ Μπόις που ισορροπεί πάνω σε ριγμένα μπουκάλια δίπλα σε έπιπλα, που μοιάζουν να επαναλαμβάνουν ρυθμικά τα ξύλινα πόδια του -πόδια τραπεζιού-, ενώ το κέντρο του χώρου καταλαμβάνουν σπασμένα γυαλιά. Το έργο είναι φτιαγμένο ως μνεία στον σεισμό της Ιρπίνια το 1980, εξ ου και ο τίτλος του «Terremotto in Palazzo». Ας μην ξεχνάμε ότι ο Μπόις είναι αυτός που εισήγαγε στην Ιστορία της Τέχνης την έννοια του «Gesamtkunstwerk», του συνολικού έργου τέχνης, θέλοντας να συνδέσει τη ζωή με την καλλιτεχνική δημιουργία, οργανώνοντας «δράσεις» με έντονο συμβολισμό. ΕΝΤΥΠΩΣΗ Γ’: Η 55η Μπιενάλε της Βενετίας που ονοματίστηκε «Παλάτσο Εντσικλοπέντικο» μοιάζει να βασίζεται στους δύο αυτούς πρωτοπόρους που πιο πάνω αναφέραμε. Ο, Ιταλός στην καταγωγή, 39χρονος επιμελητής της Μασιμιλιάνο Τζιόνι προσπαθεί να παρουσιάσει τη σημαντικότερη έκθεση σύγχρονης τέχνης ως ένα πλουραλιστικό πεδίο αναζήτησης. Προβάλλει στο «Κεντρικό Περίπτερο» των «Κήπων» ανάμεσα σε παλαιότερους και νέους καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως η σουρεαλίστρια Dorothea

Tanning, η εξπρεσιονίστρια Maria Lassning, ο εκφραστής της arte povera Mario Merz, λιγότερο γνωστούς αλλά και αυτοδίδακτους δημιουργούς. Σαν να θέλει να επικυρώσει για άλλη μια φορά τα λόγια του Γιόζεφ Μπόις, σύμφωνα με τα οποία καθένας μπορεί να γίνει καλλιτέχνης μέσα από τη δημιουργική του δράση ή την ενασχόλησή του με την τέχνη. Ιδιαίτερη αίσθηση μου άφησε η εγκατάσταση της Eva Kotatkova από την Πράγα, που έχει ασχοληθεί με το σωφρονιστικό σύστημα των φυλακών αλλά και με τον τομέα της ψυχιατρικής και αποκαλεί το έργο «Άσυλο 2013». Συντίθεται με φωτογραφίες και κεφαλές που φέρουν ως μάσκα κάγκελα, φωτοτυπίες από βιβλία βιολογίας και συγκλονιστικές περιγραφές ασθενών, όπως εκείνου που περιγράφει το κεφάλι του σαν έναν λαβύρινθο με πολλά δωμάτια όπου βρίσκει ξεχασμένα αντικείμενα, ενώ, όταν είναι κουρασμένος, νιώθει το κεφάλι του να αυξομειώνεται. Στην «Αρσενάλε» ακολουθήθηκε το ίδιο σκεπτικό. Δέσποζαν τα μπρούτζινα γλυπτά του Ηans Josephson από το Καλίνινγκραντ, που είχαν ως στόχο να ενεργοποιήσουν τον εβραϊκό μύθο του Γκόλεμ. Που φτιάχτηκε από λάσπη από έναν ραβίνο, για να προστατέψει την κοινότητά του από τους εισβολείς. Και όντας οι τεράστιες άμορφες μάζες, απ’ όπου πρόβαλε μια μύτη, μπέρδευαν τον θεατή αναφορικά με το υλικό τους και έφεραν όπως και οι ξαπλωμένες φιγούρες του το βάρος της παράδοσης του 19ου αιώνα. Αντίθετα, οι αφηρημένες όρθιες μορ-

φές του θύμιζαν αρχαϊκούς κούρους. Έλκυαν το βλέμμα του θεατή τα μικρού μεγέθους σχέδια με δέντρα και κλαριά του Βέλγου Patrick van Caeckenberg που μόνο η θεώρησή τους από κοντά αποκάλυπτε ότι είναι φτιαγμένα με μολύβι. Παρέσυραν στους κυματισμούς τους οι μινιμαλιστικές πάλλευκες ζωγραφικές επιφάνειες της Ινδής Prabhavathi Meppaqyil, με τις γραμμές που είχε χαράξει πάνω τους και τα ασύμμετρα κενά που δημιουργούσε. ΕΝΤΥΠΩΣΗ Δ’: Ο υπερεθνικός χαρακτήρας της σύγχρονης τέχνης τονίστηκε, πάση θυσία, με την ανταλλαγή που έγινε στα εθνικά περίπτερα της Γαλλίας και της Γερμανίας,

Η 55η Μπιενάλε της Βενετίας, που κλείνει τις πύλες της στις 24 Νοεμβρίου, κατάφερε για άλλη μια φορά να επαναδιαπραγματευτεί τα ερωτήματα που απασχολούν ανέκαθεν τους δημιουργούς αναφορικά με τη λειτουργία της τέχνης στον δημόσιο χώρο, τη σχέση της με το κοινό, το ζήτημα της κυρίαρχης αισθητικής

Γλυπτό του Ηans Josephson

μετά από πρόταση των αντίστοιχων υπουργείων Εξωτερικών ως μνεία στη «Συνθήκη των Ηλυσίων» που υπογράφηκε πριν από 50 χρόνια. Ίσως γι’ αυτό και να θύμιζε περισσότερο τη δημιουργία ενός γαλλογερμανικού άξονα. Η φιλοξενία του Αλβανού Anri Sala με την ατμοσφαιρική βιντεοεγκατάσταση για το «Κοντσέρτο για το Αριστερό Χέρι» του Μόρις Παβέλ με τον παιγνιώδη τίτλο «Ravel, Ravel, Unravel» (μπλέκω, μπλέκω, ξεμπλέκω) φαινόταν παράταιρη στο μνημειώδες περίπτερο της Γερμανίας που ανεγέρθηκε επί κυριαρχίας των ναζί. Ενώ στο περίπτερο της Γαλλίας η Γερμανίδα επιμελήτρια έμοιαζε να έχει κάνει την επιλογή των καλλιτεχνών με γνώμονα την ξένη υπηκοότητα ανθρώπων που ζουν μόνιμα ή κατά περιόδους στο Βερολίνο. Δίνοντας άνισα μεγάλο χώρο στην εγκατάσταση με καρέκλες του Κινέζου αντικαθεστωτικού Ai Weiwei. Τέλος, η συμμετοχή του Στέφανου Τσιβόπουλου στο ελληνικό περίπτερο με την «Ιστορία Μηδέν», που δίπλα στο αρχειακό υλικό για τα εναλλακτικά μη νομισματικά συστήματα ανταλλαγών προβάλλει ένα φιλμ βασισμένο πάνω στις ιστορίες τριών διαφορετικών ανθρώπων και της σχέσης με το χρήμα. Απέσπασε το χαμόγελο, ίσως και το γέλιο, ακόμα και των ξένων θεατών που πιθανόν δεν γνωρίζουν τις συνθήκες διαβίωσης στην Αθήνα. Όταν τα λουλούδια από χαρτονομίσματα 100, 20 και 500 ευρώ, που φτιάχνει η συλλέκτρια έργων τέχνης και ανανεώνει τακτικά πετώντας τα στον κάδο, καταλήγουν στα χέρια ενός Αφρικανού μετανάστη που ψάχνει τα σκουπίδια. ΕΝΤΥΠΩΣΗ Ε’: Η 55η Μπιενάλε της Βενετίας, που κλείνει τις πύλες της στις 24 Νοεμβρίου, κατάφερε για άλλη μια φορά να επαναδιαπραγματευτεί τα ερωτήματα που απασχολούν ανέκαθεν τους δημιουργούς αναφορικά με τη λειτουργία της τέχνης στον δημόσιο χώρο, τη σχέση της με το κοινό, το ζήτημα της κυρίαρχης αισθητικής. Έδειξε κατάδηλα και με τον συγχρωτισμό παλιών και νέων «ότι τα έργα τέχνης επιβεβαιώνονται όχι από τους ανθρώπους, αλλά από τον χρόνο», όπως έχει πει ο Μαρκ Σαγκάλ. Και έδειξε ακόμα ότι η καλλιτεχνική δημιουργία, με την έντονη παρουσία της ζωγραφικής και της γλυπτικής, βρίσκεται στο κατώφλι μιας μετάβασης από την καθαρά εννοιολογική τέχνη στην απτή χειρονομιακή τέχνη.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

46

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ

ΣΤΟ ΣΤΟΥΝΤΙΟ «ΛΗΔΡΑ»

Αντιγόνη, πάλι Για το κορυφαίο έργο του Σοφοκλή, την «Αντιγόνη», θα θυμίσω μόνο αυτό πού τόνιζα πολύ πρόσφατα: η τραγωδία του Σοφοκλή είναι ένα έργο για νέους ανθρώπους, απευθύνεται στα νιάτα και μου αρέσει να ακούω να μιλούν για αυτήν οι νέοι άνθρωποι. Ακόμη πιο πολύ, να τη σκηνοθετούν και να την παίζουν, ως πράξη αντίστασης στη μαυρίλα των ημερών μας. Πριν μιλήσω για μια τέτοια παράσταση νέων ηθοποιών, της ομάδας «Ψυχών Μορφές», στο Στούντιο «Λήδρα», υπό την αιγίδα του Κέντρου Δράματος του Παντείου Πανεπιστημίου, παραθέτω χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το εισαγωγικό κείμενο στο πρόγραμμά τους, που είναι το σκεπτικό της παράστασης. «Το έργο εξελίσσεται στην πόλη της Θήβας. Μόλις έχει τελειώσει ένας σφοδρός εμφύλιος πόλεμος. Μετά την αυτοεξορία του Οιδίποδα, τα παιδιά του, ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης, ορίστηκε να εξουσιάζουν εναλλάξ τη Θήβα. Ο Ετεοκλής όμως αρνήθηκε να παραδώσει την εξουσία στον Πολυνείκη όταν έληξε η ετήσια ‘θητεία’ του και ο τελευταίος εξόρμησε από το Άργος με ξένο στρατό για να διεκδικήσει τα δικαιώματά του. Ο πόλεμος ήταν σφοδρός. Φωτιά και σεισμός συνταράσσει την πόλη. Οι εχθροί μπροστά στα σημεία αυτά παραδίδονται. Οι δύο αδελφοί, όμως, αλληλοσκοτώνονται. Οι γέροντες αποδίδουν τη σωτηρία στους Θεούς και ανακηρύσσουν τον Διόνυσο προστάτη της πόλης. Προτού όμως χορέψουν προς τιμήν του, τους διακόπτει ο νέος άρχοντας, ο Κρέων, για να τους ανακοινώσει την απαγόρευση της ταφής του νεκρού Πολυνείκη...

Εδώ θα πρέπει να αναζητήσουμε τους λόγους που τον παρακίνησαν σε αυτήν την απόφασή του. Ο μάντης Τειρεσίας τού είχε ανακοινώσει εν τω μέσω του πολέμου ότι για να σωθεί η πόλις έπρεπε να θυσιαστεί στους Θεούς ο γιος του Κρέοντα, Μενοικέας (εδώ, σε αυτήν την τραγωδία, Μεγαρέας). Ο Κρέων απαντά στον μάντη ‘δε με νοιάζει η πόλις, το παιδί μου σκέφτομαι’. Και ετοιμάζεται να φυγαδεύσει κρυφά τον Μεγαρέα, που, όμως, το πληροφορείται και αυτοθυσιάζεται... Έτσι ξεκινώντας το έργο ο Κρέοντας νιώθει μίσος. Μίσος για τον Πολυνείκη που έφερε τον πόλεμο στη Θήβα, μίσος για τα θεία και για τον μάντη Τειρεσία. Με το πρώτο διάταγμά του ο Κρέων επιβάλλει μια νέα τάξη πραγμάτων: καλό και ηθικό είναι η υποταγή στην εξουσία του. Οτιδήποτε άλλο ονομάζεται στάσις και αναρχία. Ο λαός διαφωνεί αλλά σιωπά. Εδώ εμφανίζεται η Αντιγόνη. Θάβοντας τον νεκρό ορίζει εκ νέου το αξιακό σύστημα, θέτοντας τον άνθρωπο σε ένα άλλο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο. Δρα πολιτικά, αρθρώνει Λόγο. Έτσι η τελετουργία δεν είναι αντίθετη ή διαφορετική του πολιτικού μηνύματος, αλλά δι’ αυτής αναδύεται ο πολιτικός και κατ’ ουσίαν παιδαγωγικός χαρακτήρας της Αντιγόνης. Μέσα από την ‘τρέλα’, όπως τη χαρακτηρίζει ο Κρέοντας, τη διαφορετική νόρμα δηλαδή που ‘βλέπει’ έξω από το οριζόμενο από την εξουσία πλαίσιο, ξεκαθαρίζει το τι ουσιωδώς είναι η φρόνηση και τι η αφροσύνη. Αυτή η τρέλα της Αντιγόνης συμπαρασύρει

στο τέλος όλους τους χαρακτήρες. Έρχεται σαν χορός που μεταδίδεται από τον έναν στον άλλο, για να συνενώσει τα σπασμένα κομμάτια της πόλης και τα διασπαρμένα μέλη του Διόνυσου. Για να κορυφωθεί στην όρχηση προς τιμήν του Διόνυσου και στην έκπτωση του βασιλιά από τον θρόνο. Ο Διόνυσος, που με την ύβρη του Κρέοντα διασπάστηκε, ενώνεται ξανά μέσα από την πράξη της Αντιγόνης στο πρόσωπο του Ίακχου του Κάτω Κόσμου».

777 Η ομάδα «Ψυχών Μορφές», με τα ελάχιστα υλικά μέσα που διαθέτει, και με συγκινητική αυτοθυσία, αξιοποιώντας θετικά την πολύ καλή μετάφραση του Γιάγκου Ανδρεάδη, στο

Στούντιο Λήδρα, τα Σάββατα και τις Κυριακές, δίνουν μια αξιοπρόσεκτη νεανική «Αντιγόνη» βασισμένη στο σκεπτικό που παραθέσαμε, ως μια πλήρως συνειδητή πράξη αντίστασης στη μαυρίλα των ημερών μας. Παρά τις όποιες ατέλειες που παραβλέπω, η προσπάθεια είναι απολύτως θετική και η ομάδα πρέπει να στηριχτεί. Η σκηνοθεσία και επιμέλεια όψης είναι του Ανδρέα Ζαχαριάδη, η μουσική του αείμνηστου Γιώργου Παπαδάκη, μουσική διδασκαλία της Ακριβής Γκιουλέκα, φωτισμοί της Ελένης Βαρνάβα. Παίζουν: Δημήτρης Καράλης, Κων. Χαραλαμπόπουλος, Ανδρέας Ζαχαριάδης, Άννα Μαρία Ηλίου (Αντιγόνη), Ροσάννα Ρήγα, Κωνσταντίνος Βασιλείου, Κίμων Δούσης.

ΔΙΑ-ΔΙΚΤΥΩΜΕΝΟΣ

nikoskourmoulis@gmail.com

Paris review

Ephemera

Το έντυπο που αντιστέκεται στην επιτήδευση των καιρών. Στην ευκολία της ισοπέδωσης και της εξαχρείωσης του πολιτιστικού αγαθού, στη σφαίρα του αγοραίου. Στις προσωπογραφίες του περιοδικού, οι πιο «σκληροί» των γραμμάτων αφήνονται στους ιριδισμούς της δημοσιογραφικής περιέργειας εκφράζοντας τις μύχιες επιθυμίες τους, τις μυστικές διαδρομές της τεχνοτροπίας τους. Η τελευταία συνέντευξη του Ίμρε Κερτέζ δεσπόζει ως κύριο άρθρο, για να ακολουθήσουν οι παράξενες συμπτώσεις στις ζωές της σιριακής δολοφόνου Λουσίλ Μίλερ και της πετυχημένης συγγραφέως Τζόαν Ντίντιον. Το τεύχος κλείνει με τη συνέντευξη του ιστορικού Ναθάνιελ Φίλμπρικ, ενός ογκόλιθου του πνεύματος που έχει το παρατσούκλι «το σεντούκι της Ιστορίας».

Το προοδευτικό κομμάτι της αγγλικής αστικής διανόησης δεν αποφεύγει τη σκληρή διαλεκτική αντιπαράθεση ιδεών. Τα βρετανικά «σχολαρχεία» μπορεί να ακαδημαΐζουν, μυρηκάζοντας πάνω σ’ ένα κολλάζ ιδεολογημάτων, αλλά δεν διστάζουν να χτυπήσουν στο ψαχνό. Το σημαντικότατο ηλεκτρονικό περιοδικό κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού, που εμπνέεται από την ελληνική λέξη εφήμερα, συνθέτει αντίθετες απόψεις και τις βάζει να εμπλουτίζουν η μία την άλλη. Το τεύχος του καλοκαιριού έχει ως κύριο θέμα έρευνας την πολιτική του καταναλωτισμού. Τις ιστορικές αβελτηρίες του μαρξισμού και των... παραγώγων του, με σύγχρονες προσεγγίσεις και πλήθος πηγών. Κριτική πάνω στο μοντέλο του «ρευστού πολίτη». Η ταυτότητα του καταναλωτισμού. Η φαινομενικά οξύμωρη διαπίστωση της καταναλωτικής κριτικής του καπιταλισμού, ιχνηλατώντας τα κείμενα του Μάρσαλ Μπέρμαν. Σ’ενα από τα πιο ρηξικέλευθα άρθρα του περιοδικού, αναλύεται η εναλλακτική επιχειρηματική δομή στην αμεσοδημοκρατία, σε σκέψεις των Γκράμπερ και Φρανκς. Προσεγγίσεις που έρχονται να προστεθούν στον αντι-ιεραρχικό φεντεραλισμό του Προυντόν. Ένα περιοδικό που βάζει τον αναγνώστη μέσα στους σύγχρονους μαιάνδρους του πολιτικού πολιτισμού.

Έχει ελληνική καταγωγή και σήμερα αποτελεί ένα από τα πλέον ενημερωμένα ψηφιακά περιοδικά που κυκλοφορούν. Η γκάμα πιάνει όλο σχεδόν το πολιτιστικό φάσμα, ρίχνοντας βάρος στο ντιζάιν, τα εικαστικά, τη μουσική και τη φωτογραφία. Το συγκεκριμένο περιοδικό δεν έχει καμιά σχέση με οδηγό πόλης ή κάτι παρόμοιο, έχοντας το βλέμμα του στραμμένο στον κόσμο. Στην πηγή των πολιτιστικών γεγονότων. Με αυτόν τον τρόπο φέρνει το ελληνικό κοινό σε επαφή με καταστάσεις που ουδόλως θα... έπαιρνε χαμπάρι. Η κύρια θεματική του ιστοτόπου είναι τα πλεγμένα αντικείμενα (από τη σειρά «Οι λα-

consider

βύρινθοι της μνήμης») της απίθανης Γιαπωνέζας εικαστικού, Σιχάρου Σιότα.

Πράγματα της καθημερινότητας (πιάνα κρεβάτια - φορέματα κ.ά.) υφαίνουν έναν ιστό που τρυπά το μυαλό του αναγνώστη. Εν συνεχεία ένα σπάνιο αφιέρωμα στο συγκρότημα των «Πόρτισχεντ», με βάρος στη φωτοσχεδιαστική πλευρά τους. Εικονογράφος του φανταστικού ο Αλέξης Μάρκου, με σκίτσα έντονης εκφραστικότητας, θα σας εντυπωθεί για τα καλά στο μυαλό, ενώ για το τέλος ένα αφιέρωμα στον Χαλ Λάσκο, τον 97άχρονο γκουρού του ψηφιακού ντιζάιν. Το «consider» δεν είναι λάιφσταϊλ, ούτε αθηνόραμα, ούτε φρι-πρες. Είναι ένα ολοκληρωμένο περιοδικό με ταυτότητα και πρόταση.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

47

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Χτίζοντας ένα νέο «Τρίτο Πρόγραμμα» ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ Π. ΛΟΥΚΑΚΟΥ*

(μέρος α’) Ενώ οι διαδικασίες για τη σύσταση του νέου φορέα της δημόσιας τηλεόρασης προχωρούν, ελάχιστος δημόσιος λόγος αφιερώνεται στη δημόσια ραδιοφωνία. Οι σκέψεις και οι προτάσεις που εκτίθενται στη συνέχεια αποτελούν απόσταγμα προβληματισμού στο πλαίσιο ενός αγώνα δεκαπενταετίας για ποιοτικό πολιτιστικό ραδιόφωνο, τον πυρήνα δηλαδή της αιτίας χρέωσης των φορολογουμένων για έναν παρόμοιο θεσμό. Μετά από σχεδόν 60 χρόνια λειτουργίας, 35 περίπου από την παραίτηση του πρώτου μεταπολιτευτικού διευθυντή του, του Μάνου Χατζηδάκι, και με ηγεσίες που μονότονα αντλούσαν τη νομιμοποίησή τους από σοβαρή ή επιδερμική σχέση τους με κείνον, το Τρίτο Πρόγραμμα είχε σταδιακά περιπέσει σε βαθιά κρίση: κρίση κατεύθυνσης, κρίση πόρων, κρίση άρτιας τεχνικής λειτουργίας, κρίση αξιολόγησης του προσωπικού του. Μια κρίση που φυσικά δεν ήταν αυτοφυής, αλλά ανέκυψε από τη συνεπή έλλειψη της πολιτικής βούλησης να διασφαλίσει ο Σταθμός τη θέση που του αρμόζει σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας του. Γιατί, πέρα από τον τομέα της έγκυρης δημοσιογραφικής ενημέρωσης, που, ας μην το παραβλέπουμε, διασφαλίζεται μέσα από την εσωτερική και διεθνή ανταγωνιστική συνύπαρξη δημόσιων και ιδιωτικών μέσων, η υπόθεση του πολιτισμού ως ραδιοτηλεοπτικού προϊόντος κινείται, στη χώρα μας, κυριολεκτικά επί

ξυρού ακμής, αφού όχι μόνον απουσιάζει πλέον από τις ιδιωτικές συχνότητες, αλλά είχε ήδη, σε μεγάλο βαθμό, υποκατασταθεί από μια ποικίλη υποκουλτούρα και στα ελληνικά δημόσια μέσα της ΕΡΤ. Να γιατί, λοιπόν, ένα νέο, ορθότερο στη στόχευση και ευρωπαϊκό στη φυσιογνωμία, αλλά πάντοτε εμβληματικά «Τρίτο» πρόγραμμα είναι κρίσιμο ως εργαλείο ανάτασης σε καιρούς κρίσης συνδυασμένης με αξιακή σύγχυση. Τέλος, η εκ νέου επιλογή της οικείας ονομασίας «Τρίτο Πρόγραμμα» και, για την ταυτότητα του ιστορικού και ουσιαστικού λόγου, η στάθμιση εκ μέρους των ιθυνόντων της αξιοποίησης του γενικού διακριτικού τίτλου ΔΕΡΤ (Δημόσια Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση - η αναφορά του διαδικτύου μπορεί να απουσιάζει από τον τίτλο, όπως συμβαίνει πανευρωπαϊκά) θα συνδύαζε τη σηματοδότηση της οργανωτικής μεταβολής με την ιστορική συνέχεια του φορέα, όπως κάποτε είχε συμβεί με τη μετάβαση από το ΕΙΡ στην παλιά ΕΡΤ.

Η σημασία της φυσιογνωμίας του Σταθμού Το Τρίτο Πρόγραμμα αποτελεί παραδοσιακά τον ραδιοφωνικό δίαυλο πολιτισμού στις ανεπτυγμένες χώρες και όχι μόνον (Μ. Βρετανία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία - στην Αυστρία είναι μάλιστα το Πρώτο τους πρόγραμμα!). Αν και αποτελεί συχνότητα που δεν παρακολουθείται από την πλειονότητα του ραδιοφωνικού κοινού, ακόμη και στις χώρες που παρουσιάζουν υψηλή στάθμη καλλιέρ-

γειας της τέχνης και του (όντως) πολιτισμού, ωστόσο η απήχησή του εκτείνεται πρωτίστως σε κοινωνικά στρώματα που αποτελούν την ηγέτιδα τάξη των χωρών αυτών και απαρτίζονται από τους λεγόμενους διαμορφωτές γνώμης, δηλ. πανεπιστημιακούς, δημοσιογράφους, πολιτικούς, επιστήμονες και άλλες ομάδες με βαρύνουσα γνώμη. Αξιοσημείωτο όμως είναι το γεγονός ότι στις χώρες αυτές, που η εκπαιδευτική δημοκρατία είναι βαθύτερη, μεγάλο μέρος του κοινού των Τρίτων Προγραμμάτων αποτελείται και από απλούς ανθρώπους του καθημερινού μόχθου, χωρίς πανεπιστημιακούς τίτλους, που συνδυάζουν το ποδόσφαιρο ή το ράγκμπυ με ψυχαγωγία που υπηρετείται από τα ραδιοφωνικά αυτά προγράμματα.

Η αύξηση της ακροαματικότητας συνάρτηση υψηλής ποιότητας και όχι εκπτωτικής λογικής Η διόλου ευκαταφρόνητη ύπαρξη ενός φιλόμουσου ραδιοφωνικού κοινού των κρατικών συχνοτήτων οδήγησε, τη δεκαετία του 1990, στη δημιουργία ανταγωνιστικών ιδιωτικών ραδιοφώνων (radio classique, classic fm...) σε ορισμένες χώρες (το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία έρχονται πρόχειρα στον νου), με πρόγραμμα συνεχούς ροής ηχητικών «clips» εύπεπτης κλασικής μουσικής, ανάμεσα στα οποία παρεμβάλλονται διαφημιστικά μηνύματα, δηλ. ένα είδος «τζούκ-μποξ» κλασικής μουσικής. Η εμφάνιση των

Το Τρίτο Πρόγραμμα αποτελεί παραδοσιακά τον ραδιοφωνικό δίαυλο πολιτισμού στις ανεπτυγμένες χώρες και όχι μόνον

35 χρόνια περίπου από την παραίτηση του πρώτου μεταπολιτευτικού διευθυντή του, του Μάνου Χατζηδάκι, και με ηγεσίες που μονότονα αντλούσαν τη νομιμοποίησή τους από σοβαρή ή επιδερμική σχέση τους με κείνον, το Τρίτο Πρόγραμμα είχε σταδιακά περιπέσει σε βαθιά κρίση: κρίση κατεύθυνσης, κρίση πόρων, κρίση άρτιας τεχνικής λειτουργίας, κρίση αξιολόγησης του προσωπικού του

σταθμών αυτών φάνηκε προς στιγμήν ότι απειλούσε την, ούτως ή άλλως, μικρή ακροαματικότητα των κρατικών Τρίτων Προγραμμάτων. Στη διάρκεια του χρόνου, όμως, εισέφερε αισιόδοξα δεδομένα αναφοράς, πρόσφορα για την κατεύθυνση των όρων λειτουργίας και τη διεύρυνση της ακροαματικότητας ενός νέου ελληνικού Τρίτου. Συγκεκριμένα, η εμπειρία απέδειξε ότι το κοινό των Τρίτων Προγραμμάτων των παραπάνω χωρών δεν εγκατέλειψε την κρατική συχνότητα, αλλά αντιθέτως την περιέβαλε με ακόμη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη, συνεκτιμώντας την ιδιαιτερότητα της προσφοράς τους, δηλ. τη συστηματική και έγκυρη παρουσίαση όλων των πτυχών της λόγιας μουσικής δημιουργίας, με ιστορική τεκμηρίωση, ένταξη στο πρόγραμμα ιστορικών ηχογραφημάτων, αλλά και πλήθους αξιόλογων συναυλιακών γεγονότων και, φυσικά, την παρουσίαση των θεωρούμενων ως δυσχερέστερων στην κατανόηση έργων της μουσικής αυτής. Η βασική διαφορά των δύο αυτών κατευθύνσεων συνίσταται στη σχολιασμένη παρουσίαση πλήρων έργων έναντι μιας άλαλης και τυχαίας διαδοχής από «αιμάσσοντα αποτμήματα». Η υιοθέτηση του πρώτου τρόπου παρουσιάσεως από τα «Τρίτα» σηματοδοτεί ένα παιδευτικό ραδιοφωνικό περιβάλλον, με σεβασμό στην ακεραιότητα των αριστουργημάτων, χωρίς διαφημιστικές διακοπές που δεν αρμόζουν στη μεγάλη τέχνη. Εν τέλει μάλιστα, στην Ευρώπη, οι ιδιωτικοί σταθμοί του είδους έχουν λειτουργήσει ως «αιμοδότες» των δημόσιων, αφού συνέβαλαν στη σταδιακή διαμόρφωση ενός νέου κοινού που εξοικειώθηκε με το λόγιο ακρόαμα και ένιωσε την ανάγκη να το αναζητήσει συστηματικά μέσα από

την έγκυρη καθοδήγηση των συνεργατών και του ραδιοφωνικού ήθους ενός Τρίτου Προγράμματος.

Οι εκπομπές λόγου Ελλείψει ραδιοφωνικού σταθμού στην Ελλάδα αντίστοιχου με τον γαλλικό France Culture, είναι ευνόητο ότι το Τρίτο Πρόγραμμα θα περιλαμβάνει στον σχεδιασμό του, όπως και μέχρι πρότινος, πέραν της μουσικής, και εκπομπές λόγου, οι οποίες όμως αντίθετα με ό,τι ίσχυε, δεν θα πρέπει να εκτείνονται σε ασκήσεις πολυλογίας, αλλά να χαρακτηρίζονται από συντομία, πρωτότυπη και συνοπτική εμβάθυνση και ήθος εκφοράς λόγου αντίστοιχο με τη γενική εικόνα ενός έγκυρου, αλλά και χαλαρού (relaxed) ποιοτικού σταθμού. Προτεραιότητα θα πρέπει να αποτελεί η αποφυγή ατερμόνων αναγνώσεων και η ορθή και ευρηματική εκφορά του λόγου, με πλούτο λεξιλογίου, άρτια σύνταξη, χωρίς κενολόγες εμφάσεις, λεκτικές υπερβολές και επιδεικτική λεξιθηρία που ανήκουν σε ένα βερμπαλιστικό μεταπολιτευτικό παρελθόν και τείνουν να αντιμετωπίζονται με ειρωνική συγκατάβαση από το υψηλού επιπέδου κοινό ενός τέτοιου σταθμού. Τα πεντάλεπτα που είχε καθιερώσει ο Μάνος Χατζιδάκις αποτελούν χρήσιμο οδηγό για παρόμοια εγχειρήματα.

* Ο Κυριάκος Λουκάκος είναι δικηγόρος και εργάζεται, ως ειδικός επιστήμονας, στον «Συνήγορο του Πολίτη». Υπήρξε εξωτερικός συνεργάτης του Τρίτου Προγράμματος, με μικρά διαλείμματα, από τον Μάρτιο του 1994 έως και τον Ιούνιο του 2010. Είναι κριτικός μουσικής και, από το 2005, εκλέγεται πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

48

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ λος των συναυλιών, στο Αμφιθέατρο Κάστρου (Καλαμάτα), στις 9.00 μ.μ.

ΤΡΙΤΗ

Musica Vitae

Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Υπό το φως της πιο λαμπερής πανσελήνου του χρόνου, η σουηδική ορχήστρα εγχόρδων Musica Vitae θα παρουσιάσει μια συναυλία με έργα Nino Rota, Astor Piazzolla, Giuseppe Verdi και Wilhelm Stenhammar, ενός από τους σπουδαιότερους Σουηδούς συνθέτες, υπό τη μουσική διεύθυνση του Fredrik Burstedt και σολίστ στο βιολί την Dorota Siuda, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Τήνου, στα Λουτρά (Τήνος), στις 8.30 μ.μ.

World Crisis Theatre Να προσεγγίσουν θεατρικά την κρίση, πέρα από τον αφορισμό και τη συνθηματολογία, επιχειρούν πέντε ευρωπαϊκά θεατρικά σχήματα που παρουσιάζουν τις προσεγγίσεις τους στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος World Crisis Theatre. Πρόκειται για το γαλλικό σχήμα La Transplanisphere, με το The Power of Yes του Βρετανού συγγραφέα Ντέιβιντ Χέαρ, το Κέντρο Κλασικού Δράματος και Θεάματος του Παντείου Πανεπιστημίου, με το The Cyclops’ Survival, σε κείμενο και σκηνοθεσία Γιάγκου Ανδρεάδη (Παρασκευή), το ιταλικό Teatro Internazionale, με την παράσταση Espoti a tuto και το πορτογαλικό Ex Quorum, με την Απάντηση, βασισμένη σε κείμενα-ντοκουμέντα, πολλά από τα οποία ελληνικά (Σάββατο), ενώ το τριήμερο θα ολοκληρωθεί με γερμανικό Bildung und Ιntegrazion, που θα παρουσιάσει τη δική του εκδοχή πάνω στις Ευμενίδες του Αισχύλου, την Κυριακή 25/8, στο Μικρό Αρχαίο Θέατρο (Αρχαία Επίδαυρος), στις 8.00 μ.μ.

ΚΥΡΙΑΚΗ

Βαγγέλης Κορακάκης Ο Βαγγέλης Κορακάκης, ένας συνθέτης που με το μπουζούκι του και την ξεχωριστή φωνή του ακολουθεί με συνέπεια τον δρόμο που χάραξαν οι μεγάλοι του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού, θα παρουσιάσει με την ορχήστρα του (Βασίλης Κορακάκης, μπουζούκι, φωνή, Μαρία Σουλτάτου, φωνή, Τάσος Αθανασιάς, ακορντεόν, Νίκος Γύρας, κιθάρα, φωνή) ένα πλούσιο πρόγραμμα με τραγούδια των Βαμβακάρη, Τσιτσάνη, Μητσάκη, Καλδάρα, Θεοδωράκη, Ξαρχάκου, αλλά και δικά του, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Σερίφου, στο Θέατρο Κάτω Χώρας (Σέριφος), στις 9.15 μ.μ.

ΔΕΥΤΕΡΑ

Γιοι και κόρες Την επιτυχημένη θεατρική παράσταση Γιοι και κόρες, που βασίζεται στο υλικό συνεντεύξεων που πήραν νέοι ηθοποιοί από νέους του παρελθόντος, παππούδες και για-

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com

ΤΕΤΑΡΤΗ

γιάδες σήμερα, από όλη την Ελλάδα, διηγήσεις που επιμένουν ότι η ζωή με κάποιο τρόπο πάντα συνεχίζεται και βρίσκει τον δρόμο της, ακόμη και μετά από δύσκολες και καθοριστικές εμπειρίες, παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού, με τον ίδιο και τους Άννα Ελεφάντη, Στέφη Πουλοπούλου, Αλεξία Μπεζίκη, Γιώργο Παπαπαύλου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Νάξου, στον Πύργο Μπαζαίου (12ο χλμ. Χώρας - Αγιασσού), στις 9.30 μ.μ.

Θάνος Μικρούτσικος Μία επιλογή από τα λαϊκά του τραγούδια, σε στίχους πολύ σπουδαίων στιχουργών, όπως ο Άλκης Αλκαίος, η Λίνα Νικολακοπούλου, ο Κώστας Τριπολίτης, ο Οδυσσέας Ιωάννου, ο Μάνος Ελευθερίου και ο ποιητής Νίκος Καββαδίας, παρουσιάζει σήμερα και αύριο ο Θάνος Μικρούτσικος, με συνεργάτες δύο σπουδαίες λαϊκές φωνές, τη Ρίτα Αντωνοπούλου και τον Δημήτρη Μπάση, μαζί με μια σειρά εξαιρετικούς μουσικούς και φυσικά στο πιάνο τον ίδιο: «Πάντα γελαστοί και γελασμένοι», όπως είναι ο τίτ-

Υπάρχει και φιλότιμο Την επίκαιρη κωμωδία των Σακελλάριου - Γιαννακόπουλου Υπάρχει και φιλότιμο, την ιδιαίτερα επιτυχημένη ταινία του παλιού ελληνικού κινηματογράφου (που βασίζεται στο θεατρικό έργο Ανώμαλη προσγείωση του 1950) με ήρωα τον... Ανδρέα Μαυρογιαλούρο, παρουσιάζει το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου, με τον Γιώργο Παρτσαλάκη στον ομώνυμο ρόλο και τους Τ. Παπαματθαίου, Θ. Βισκαδουράκη, Τ. Γιαννόπουλο, Ε. Δημητροπούλου, Μ. Σορμαΐνη, Ν. Γιαννουδάκη, Ν. Σκουλά, Α. Νάκα, Ε. Τσιμπρικίδου και Η. Μιχαλογιάννη, στο Κηποθέατρο Παπάγου (Κορυτσάς, 6η στάση), στις 9.00 μ.μ.

ΠΕΜΠΤΗ

Ο Ιάσων κι οι Αργοναύτες Με την προβολή της ταινίας Ο Ιάσων κι οι Αργοναύτες (1963), σε σκηνοθεσία Ντον Τσάφι, η οποία έχει μείνει στην κινηματογραφική ιστορία ως ένα μοναδικό καλτ φαινόμενο, χάρη στα εκπληκτικά για την εποχή τους, χειροποίητα, stop-motion ειδικά εφέ του «μάγου» του είδους Ρέι Χαριχάουζεν, συνεχίζεται το Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου της Αθήνας, με μια ανοιχτή και δωρεάν προβολή στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, στις 9.00 μ.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Διαδρομές στη Μάρπησσα Το τριήμερο πολιτιστικό φεστιβάλ που δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να γνω-

Καλοκαίρι στο Κόκκινο Με τον Πάνο Μουζουράκη να «παίζει» με το Big Band Project, με τη συνοδεία των 7 μουσικών και των 3 τραγουδιστών της πιο φρέσκιας και φευγάτης μπάντας, σε μία βραδιά με swing διάθεση, funk, soul, rock μελωδίες αλλά και πολλές εκπλήξεις από την καινούργια του δισκογραφική δουλειά, σε τραγούδια που διακρίνονται για τον ιδιαίτερο ρυθμό τους και στίχους που παρασύρουν, τη Δευτέρα, καθώς και τα Υπόγεια Ρεύματα, που στις Τσαλακωμένες μέρες που βιώνουμε κοιτάζουν πίσω και δίνουν φωνή στα ξεχασμένα αλλά και επίκαιρα κομμάτια της δισκογραφίας τους, την Παρασκευή, σε μια συναυλία που χαρακτηρίζει ηλεκτρικός στίχος και λυρικός ήχος, καθώς και άγριο συναίσθημα, συνεχίζεται και ολοκληρώνεται αυτή την εβδομάδα η σειρά συναυλιών που διοργανώνει ο ραδιοσταθμός 105,5 Στο Κόκκινο, λίγο έξω από την Αθήνα, στο Stage Musicafe (Λεωφ. Αλέξανδρου Φλέμινγκ 1, Ραφήνα), στις 10.00 μ.μ.

ρίσουν σε βάθος τον παραδοσιακό οικισμό της Μάρπησσας, μέσα από προτεινόμενους σταθμούς, επισκέψιμους χώρους και εκθέσεις, που πλαισιώνονται από διαλέξεις, συναυλίες, παιχνίδια και εργαστήρια, ξεκινά για άλλη μια χρονιά, αναδεικνύοντας τη φυσιογνωμία του χωριού μέσα από τις πέντε αισθήσεις και προσφέροντας μοναδικές εμπειρίες σε όσους βρεθούν στη Μάρπησσα (Πάρος), στις 7.00 μ.μ.

Αισχύλεια

ΣΑΒΒΑΤΟ

Με μια μουσική βραδιά υπό το σεληνόφως, με τις αισθαντικές φωνές της Μελίνας Κανά και του Βασίλη Λέκκα, που θα ερμηνεύσουν τραγούδια των Γιώργου Ανδρέου και Γιώργου Καζαντζή, οι οποίοι θα τους συνοδεύσουν στο πιάνο, απέριττα και ατμοσφαιρικά, ανοίγουν την αυλαία τους τα φετινά 38α Αισχύλεια την Τετάρτη, φέρνοντας για άλλη μια χρονιά τον αέρα της τέχνης και του πολιτισμού στην πόλη της Ελευσίνας, σε μια διοργάνωση που περιλαμβάνει εκδηλώσεις θεατρικές, μουσικές, κινηματογραφικές και εικαστικές, μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη. Η εναρκτήρια συναυλία θα δοθεί με ελεύθερη είσοδο στον Αρχαιολογικό Χώρο (Ελευσίνα), στις 8.30 μ.μ.

Ο Γιάννης Αγγελάκας με την παρέα του, τον Ντίνο Σαδίκη στον μπαγλαμά, το Χρήστο Χαρμπίλα στα ηλεκτρονικά, τον Τίτο Καργιωτάκη στην κονσόλα του ήχου και τον Στάθη Αραμπατζή, παρουσιάζει αγαπημένα κομμάτια από το καινούργιο του single, όπως το «Σαράβαλο» και τη «Γελαστή ανηφόρα», αλλά και παλιότερα, από την εποχή που ήταν στις «Τρύπες», μέχρι σήμερα, στη συναυλία που δίνει στο Θέατρο Μεσαιωνικής Τάφρου (Ρόδος), στις 9.00 μ.μ.

Γιάννης Αγγελάκας

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

49

ΣΚΑΚΙ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com

Η ΚΡΗΤΗ ΘΑ ΥΠΟΔΕΧΘΕΙ ΙΣΧΥΡΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ ΑΠΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Οι νέοι της Μεσογείου στα Χανιά!

o Το 48ο Παγκύπριο Κλειστό Πρωτάθλημα θα πραγματοποιηθεί από 7 Σεπτεμβρίου έως 19 Οκτωβρίου σε τρεις πόλεις: Λάρνακα (4 γύροι), Λευκωσία (3 γύροι), Λεμεσός (2 γύροι). Το πρόγραμμα του πρώτου γύρου: Μπούλος - Ευαγγελίδης, Βασιλείου - Κελίρης, Κωνσταντίνου - Αριστοτέλους, Θεοχάρους Κληρίδης, Σάββα - Αντωνίου. Πρόεδρος της Κυπριακής Σκακιστικης Ομοσπονδίας ανέλαβε ο Χριστόφορος Τορναρίτης (http://www.cypruschessfed.com/). o Ο 22χρονος Ντέιβιντ Χάουελ (2639) κατέκτησε το 100ό (!) Πρωτάθλημα Βρετανίας, συγκεντρώνοντας 9,5 βαθμούς σε 11 παρτίδες (απόδοση 2768!). Σε απόσταση, με 8 βαθμούς, οι τρεις επόμενοι: Τζόουνς (2643), Χέμπντεν (2555) και Γκόρντον (2521). Τον τίτλο του πρωταθλητή διεκδίκησαν 106 παίκτες. o Ένας ιδιαίτερα αγαπητός σκακιστής, ο 35χρονος Γεωργιανός γκραν μετρ Ταμάς Γκελασβίλι (2585), ο οποίος έζησε πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη και αγωνίστηκε σε πολλά ελληνικά τουρνουά, πρώτευσε στο 43ο Ανοιχτό Τουρνουά «Κοντινένταλ» της Μασαχουσέτης. o Με συμμετοχή 40 σκακιστών και σκακιστριών πραγματοποιήθηκε στην Πλατεία Φρουρίου της Χίου το σκακιστικό τουρνουά γρήγορου σκακιού «Ηλιάστρα 2013». Τις πρώτες θέσεις στο ισχυρότερο από τα τρία γκρουπ κατέκτησαν οι Στρ. Ζαχαρόπουλος, Χρ. Γιαλιάς και Στ. Χαλιορής. Καλύτερη σκακίστρια η Κ. Σταμούλη. o Το 3ο Ανοιχτό Τουρνουά «Καρπενήσι 2013» θα διεξαχθεί από 6 έως 9 Σεπτεμβρίου στο Μικρό Χωριό Ευρυτανίας με ελεύθερη συμμετοχή. Περισσότερες πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής στην Γιώτα Βαϊοπούλου, τηλ. 6977419923, email: esskechess@gmail.com.

Κορυφώνονται οι σκακιστικοί αγώνες στη χώρα μας, με πλήθος διεθνών και εθνικών διοργανώσεων, δραστηριοποιώντας σκακιστές και σκακίστριες κάθε ηλικίας και κάθε δυναμικότητας. Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι διεθνείς αγώνες στην Καβάλα, ενώ σήμερα αρχίζει το διεθνές τουρνουά «Ίσθμια» στο Βραχάτι Κορινθίας, στο οποίο έχουν ενσωματωθεί τα Ανοιχτά Πρωταθλήματα Ελλάδας (http://2013.isthmia.gr/). Θα ακολουθήσουν το 2ο Διεθνές Τουρνουά Παλαίρου (24-31/8, http://www.paleroschess.com/) το 21ο Διεθνές Τουρνουά Νίκαιας (26/8-2/9, http://www.fysiolatris.gr/), καθώς και τα Πανελλήνια Πρωταθλήματα Ράπιντ και Μπλιτς στην Αρχαία Ολυμπία (29/8-1/9, http://www.pirgoschess.gr). Ξεχωριστή θέση κατέχει το Μεσογειακό Πρωτάθλημα Νέων Νεανίδων που θα γίνει στα Χανιά (http://www.kydonchess.gr).

7 στην κορυφή! Εφτά γκραν μετρ, έξι άνδρες και μία γυναίκα, ισοβάθμησαν στην πρώτη θέση του 22ου Όπεν Καβάλας: Ναμπάτ (Ισραήλ, 2567), Σάντος (Ινδία, 2563), Χαριτόνοφ (Ρωσία, 2547), Δ. Μαστροβασίλης (2595), Νεβεντνίτσι (Ρουμανία, 2573), Μπατσιασβίλι (Γεωργία, 2412), Θ. Μαστροβασίλης (2541). Όλοι συγκέντρωσαν 6,5 βαθμούς σε 9 αγώνες. Νικητής στον β΄ όμιλο είναι ο Θ. Εμμανουηλίδης με 7,5 βαθμούς και στον γ΄ όμιλο, των μικρών, η Μ. Τσεκμεζόγλου και ο Γρ. Καλαμούκος. Περισσότερα στην ιστοσελίδα: www.chesskavala.gr

«Εθνική Αντίσταση» Το παραδοσιακό 21ο Διεθνές Τουρνουά «Τιμή στην Εθνική Αντίσταση» θα πραγματοποιηθεί από 26 Αυγούστου μέχρι 2 Σεπτεμβρίου σε κλιματιζόμενη αίθουσα του Πολιτιστικού Πoλυχώρου «Μάνος Λοΐζος», οδός Θηβών 245, Νίκαια. Προβλέπονται δύο γκρουπ, ανάλογα με τον βαθμό αξιολόγησης. Παράβολο 30 ευρώ (20 για νέους, ενώ αρκετές κατηγορίες αθλητών εξαιρούνται). Έπαθλα 3.500 ευρώ. Διοργανωτής είναι ο Δήμος Νίκαιας - Αγ. Ι. Ρέντη Ικαρίας και συνδιοργανωτές ο Φυσιολάτρης Νίκαιας και η ΕΣΟ. Την Παρασκευή 23 Αυγούστου θα διε-

Η 20χρονη Κωνσταντίνα Ανδρώνη, ύστερα από καλές εμφανίσεις στα Όπεν της Ικαρίας και του Γαζίου Ηρακλείου, θα διεκδικήσει στα Χανιά τον τίτλο της πρωταθλήτριας Νεανίδων Μεσογείου

ξαχθεί στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης (Μάντρα), Ηλιουπόλεως 100, το 33ο Ανοιχτό Τουρνουά Ράπιντ. Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής στα τηλέφωνα 210-4930470, 6979285543 (Ν. Ορνιθόπουλος) ή μέσω email: info@fysiolatris.gr.

Πρωτάθλημα Μεσογείου Το «5ο Μεσογειακό Πρωτάθλημα Νέων Ανδρών - Γυναικών 2013» θα διεξαχθεί από 26 Αυγούστου έως 3 Σεπτεμβρίου στα Χανιά. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν σκακιστές και σκακίστριες έως 20 ετών από τις μεσογειακές χώρες. Παράβολο συμμετοχής 50 ευρώ, συνολικά έπαθλα 1.000 ευρώ. Διοργανωτές είναι ο Α.Ο. Κύδων Χανίων, η Mediterranean Chess Association και ο Όμιλος Επιχειρήσεων Κρομμυδάκη, με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Κρήτης / Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, τον Δήμο Πλατανιά, τον Δήμο Χανίων και την ΕΣΟ. Οι δηλώσεις συμμετοχής πρέπει να υποβληθούν το αργότερο μέχρι την Τρίτη 20 Αυγούστου. Περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα 6944 347603 (Σ. Κουβάτσος), 6972 649764 (Γ. Φιλοξένης), 6934 424111 (Μ. Καλογερής) ή στο e-mail: info@kydonchess.gr

Άρωμα θυσίας 87 ετών Εκπλήξεις στον 1ο γύρο του Παγκοσμίου Κυπέλλου που διεξάγεται στη Νορβηγία: Αποκλείστηκε η Πόλγκαρ από τον Σουάρεζ, ο Νε-

1

2

5

3

7

6

1

9

4

8

4

6

1

9

8

2

5

7

3

9

6

7

9

8

3

5

4

2

1

6

6

3

5

4

7

1

9

3

8

6

2

4

9

3

2

8

7

6

4

5

1

2

1

8

6

4

2

5

3

9

7

6

1

4

5

3

8

7

2

9

3

7

5

2

1

9

6

8

4

8

2

9

6

4

7

1

3

5

2

6

7

8

9

4

6

4

6

7 8

4

8

6

5

9

7 1

5

3

4

8 7

Εύκολο

2

5

5

4

2

3

5

3

1

1

8

2

9

Η ΛΥΣΗ: ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΥΔΡΟΦΟΒΙΑ 2. ΠΗΛΙΟΝ, ΑΠ 3. ΑΜΠΟΥ, ΕΓΕ 4. ΤΟ, ΝΡΟΘΟΧ (ΧΟΘΟΡΝ) 5. ΙΚΑ, ΤΡΟΥΑ 6. ΑΡΕΙΟΣ 7. ΟΥΙ, ΡΠ 8. ΕΤΟ, ΝΝ, ΟΙ 9. ΙΟΥΔΑΙΟΥΣ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΥΠΑΤΙΑ, ΕΙ 2. ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ 3. ΡΛΠ, ΑΕ, ΟΥ 4. ΟΙΟΝ, ΙΟ 5. ΦΟΥΡΤΟΥΝΑ 6. ΟΝ, ΟΡΣΙΝΙ 7. ΕΘΟ (ΟΘΕ) 8. ΙΑΓΟΥΑΡΟΥ 9. ΑΧΕΠΑ, ΠΙΣ

Η λύση του χθεσινού προβλήματος

26…Αxθ3! 27.ηxθ3 Αxγ5 28.Ιxγ5 Ιxζ3 29.ε5 Πxε5 30.Αε4 Πxδ1+ 31.Πxδ1 Πxε4 32.Βxζ3 Πxε2 0-1 Εντυπωσιακή θυσία, αλλά… ένας καλός μελετητής, ο διεθνής μετρ Κώστας Μουτούσης, μας θύμισε (http://www.skakistiko.com/?p= 13702#comment-26085) ότι ανάλογη θυσία, σε παρόμοια θέση και μάλιστα μία κίνηση νωρίτερα, είχε πραγματοποιήσει ο σπουδαίος Αλιέχιν με αντίπαλο τον Ντέιβιντσον, τον Απρίλιο του 1926, στο τουρνουά «Semmering». Η συγκεκριμένη παρτίδα (μπορείτε να την δείτε στην ιστοσελίδα: http://www.chessgames. com/perl/chessgame?gid=1007549) είχε πάρει βραβείο ωραιότητας!

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

SU DO KU

2

πομνιάτσι από τον 14χρονο (!) Γουέι Γι, ο Βολοκίτιν από τον Ρόμπσον και ο Μοβσεσιάν από τον Χάμερ. Στην παρτίδα που επιλέξαμε, ο Βιετναμέζος Λε Κουάνγκ Λιέμ κερδίζει θεαματικά τον Φιλιππινέζο Μπαρμπόσα: Μπαρμπόσα (2572) - Λε Κουάνγκ Λιέμ (2712) 1.δ4 δ5 2.Ιζ3 Ιζ6 3.γ4 γ6 4.ε3 ε6 5.Αδ3 δxγ4 6.Αxγ4 Ιβδ7 7.Ιγ3 β5 8.Αδ3 Αδ6 9.Βγ2 Αβ7 10.0-0 0-0 11.ε4 ε5 12.Πδ1 Βγ7 13.θ3 Πζε8 14.Αε3 α6 15.α4 Παγ8 16.Παγ1 εxδ4 17.Ιxδ4 η6 18.Ιβ3 Ββ8 19.Βε2 Πγδ8 20.Βζ1 Αθ2+ 21.Ρθ1 Αζ4 22.Βε1 Αδ6 23.ζ3 Ιθ5 24.Ιε2 Ιε5 25.Βγ3 Αγ8 26.Αγ5 Κοιτάξτε τη θέση (διάγραμμα) και προσπαθήστε να δείτε την κίνηση του μαύρου:

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. Προσωνύμιο της λύσσας σύμφωνα με τον 2 καθ. 2. α) Βουνό της Θεσσαλίας (καθ.) β) Αρχικά πρωθυπουργού της Μεταπολίτευσης 3. α) Ο πατέρας στα αραβικά β) Αρχικά οργάνωσης γυναικών του ΠΑΣΟΚ 4. α) Ουδέτερο άρθρο β) Έγραψε το «Άλικο γράμμα» (αντιστρ.)

5. α) Οι ασφαλισμένοι του υπάγονται στον ΕΟΠΠΥ β) Τρία για τον Ολάντ 6. α) Θεωρήθηκε αιρετικός από οικουμενική σύνοδο στη Νίκαια το 325 μ.Χ. 7. α) Γαλλική κατάφαση β) Ηχητική τάση 8. α) Καμερουνέζος διεθνής ποδοσφαιριστής β) Άφωνο νινί γ) Άρθρο πληθυντικό αριθμού 9. Δίκασαν τον Ιησού (αιτιατ.) ΚΑΘΕΤΑ: 1. α) Αλεξανδρινή φιλόσοφος, θύμα μισαλλόδοξων Χριστιανών β) Υποθετικός σύνδεσμος της αρχαίας 2. Αρχαίος υλιστής φιλόσοφος από τα Άβδηρα (αιτιατ.) 3. α) Σύμφωνα από το σορολόπ β) Εταιρικά αρχικά γ) Η πρώτη λέξη πολλών από τις δέκα εντολές 4. α) Αρχαίος δήμος της Αττικής β) Οπτικά δύσκολη νίκη 5. Θαλασσοταραχή 6. α) Απασχόλησε πολλούς φιλοσόφους β) Οικογένεια ευγενών της Ρώμης 7. Επίρρημα που σημαίνει όπου (αντιστρ.) 8. Αιλουροειδές που θυμίζει πολυτελή λιμουζίνα (αιτιατ.) 9. α) Αρχικά ελληνοαμερικανικής οργάνωσης (αντιστρ.) β) Αρχικά ιατρικού συλλόγου

50 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α’ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΒΑΝΑ (Θερινό) Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Ερωτας είναι...

20:50, 23:00 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 3 Γούλβεριν 21:30 Αίθουσα 4 Χτυποκάρδια στο γραφείο 20:30, 22:30 Αίθουσα 6 (Θερινή) The Iceman 21:00, 23:00 ΑΘΗΝΑΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Χάρητος 50, Κολωνάκι, 2107215717, Η αδερφή της αδερφής σου 21:00, 23:00 ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010, Κλειστό ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΟ) Κήπος Ζαππείου, 2103369300, Η αδερφή της αδερφής σου 21:00, 23:00 ΑΙΟΛΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Σολωμονιδου και Φιλαδελφείας, Καισαριανή, 2107247600, Λυσσασμένη γάτα 20:50, 23:00 ΑΜΥΝΤΑΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Κωνσταντινουπόλεως 16, Υμηττός, 2107626418, Χτυποκάρδια στο γραφείο 20:50, 23:00 AΝΕΣΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι, 2107788778, Παγκόσμιος πόλεμος Ζ 23:10 Ενα καλοκαίρι 20:50 ΑΝΟΙΞΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Αττική & Ευριπίδου 19, Νέο Ηράκλειο, 2102814071, Μια βραδιά στο Σαιν Τροπέ 21:00 Το κυνήγι 23:00 ΑΡΚΑΔΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Καραολή Δημητρίου 36 & Φορμίωνος 222, Πάρκο Νέας Ελβετίας, 2107661166-2107661226, Ο μοναχικός καβαλάρης 21:10 ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Μέσα στο Αττικό Άλσος, 69445423002106997755, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ 20:45 Γούλβεριν 23:10 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Digital Η συμμορία των μάγων 20:40, 22:40 Τούρμπο (μεταγλ.)

18:40 3D Αίθουσα 2 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.) 18:40 3D Red 2 20:40, 22:40 Αίθουσα 3 (Θερινή) Στο μάτι του κυκλώνα 20:50, 22:50 ΒΟΞ (ΘΕΡΙΝΟ) Θεμιστοκλέους 82, Εξάρχεια, Αθήνα, 2103301170, Θαύμα στο Μιλάνο 21:00, 23:00 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 2 Τούρμπο (μεταγλ.) 18:10, 20:10 This Is the End 22:20, 00:30 Αίθουσα 3 Παγκόσμιος πόλεμος Ζ 22:40 Star Trek Into Darkness 19:50 Αίθουσα 4 Γούλβεριν 19:10, 21:40, 00:10 Αίθουσα 5 - Cinema Europa, Heineken Oblivion 19:00, 21:30, 00:00 Αίθουσα 6 - Cinema Europa Οι μεγάλοι 2 18:20, 20:40 Ο μοναχικός καβαλάρης 22:50 Αίθουσα 8, Lays Γούλβεριν 18:30 3D, 21:00 3D, 23:30 3D Αίθουσα 9 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.) 17:20, 19:40 Red 2 22:00, 00:20 Αίθουσα 10 Το μυστικό βασίλειο του δάσους (μεταγλ.) 17:50 Γούλβεριν 20:00, 22:30 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου, Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 2 Παγκόσμιος πόλεμος Ζ 21:00, 23:20 Star Trek Into Darkness 18:20 Αίθουσα 3, Cosmote Oblivion 20:00, 22:30 Τούρμπο (μεταγλ.) 18:00 Αίθουσα 4 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.) 19:30 This Is the End 21:50, 00:00 Αίθουσα 5 Γούλβεριν 18:45, 21:15, 23:45 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΘΕΑΜΑΤΑ Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Γούλβεριν 19:00, 21:30, 00:00 Αίθουσα 2 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.) 18:00 Παγκόσμιος πόλεμος Ζ 20:20, 22:40 Αίθουσα 3 Τούρμπο (μεταγλ.) 19:00 Red 2 21:00, 23:20 Αίθουσα 5 Oblivion 19:10, 21:40, 00:10 Αίθουσα 6 Τούρμπο (μεταγλ.) 18:00 This Is the End 20:00, 22:10, 00:20 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Τούρμπο (μεταγλ.) 19:00 This Is the End 21:20, 23:40 Αίθουσα 2, Cosmote Oblivion 18:50, 21:30, 00:10 Αίθουσα 3 Γούλβεριν 20:00, 22:30 Αίθουσα 5 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.)

18:30 Γούλβεριν 21:00, 23:30 VILLAGE RENTI SUMMER (Θερινό) Θηβών 228 & Παρνασσού, Αγιος Ιωάννης Ρέντης, 2104215100 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr, Oblivion 21:40 VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού , Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 3 Ανθρωπος από ατσάλι 18:20, 21:10, 00:00 Αίθουσα 4 Red 2 23:20 This Is the End 18:45, 21:00 Αίθουσα 7 Γούλβεριν 19:30, 22:00, 00:30 Αίθουσα 13 Γούλβεριν 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 14 Παγκόσμιος πόλεμος Ζ 22:10, 00:30 Τούρμπο (μεταγλ.) 18:10, 20:10 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 3 (Θερινή) Στο δρόμο 21:30 ΔΕΞΑΜΕΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Πλατεία Δεξαμενής Κολωνάκι, Αθήνα, 2103623942 - 2103602363, Η αγάπη δεν έρχεται μόνη 20:50, 23:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΙΝΕ ΔΑΦΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Ηλία Ηλιού 28-30 & Ηλιουπόλεως 77, Δάφνη, 2109731856, Μια βραδιά στο Σαιν Τροπέ 21:00, 23:00 ΔΙΟΝΥΣΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Συγγρού 286, & Μυκηνών 2, 2109515514, Στο μάτι του κυκλώνα 20:45, 23:00 ΕΚΡΑΝ (ΘΕΡΙΝΟ) Ζωοδόχο Πηγής & Αγαθίου, Νεάπολη, 2106461895, Πριν τα μεσάνυχτα 20:50, 23:00 ΕΛΛΗΝΙΣ CINEMAX (ΘΕΡΙΝΟ) Κηφισίας 29, Αμπελόκηποι, Αθήνα, 2106464009-80111300400, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Στο μάτι του κυκλώνα 20:50, 23:00 ΖΕΦΥΡΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Τρώων 36, Θησείο, 2103462677, Θαύμα στο Μιλάνο 21:00, 23:00 ΘΗΣΕΙΟΝ (ΘΕΡΙΝΟ) Αποστόλου Παύλου 7, Θησείο, 2103470980-2103420864, www.cine-thisio.gr, Ο μοναχικός καβαλάρης 20:30, 23:05 ΛΑΪΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου, Μεταξουργείο, 2103609695, Ασανσερ για δολοφόνους 21:00, 22:45 ΛΑΟΥΡΑ EUROPA CINEMAS (ΘΕΡΙΝΟ) Φορμίωνος & Νικηφορίδη 24, Νέο Παγκράτι, 2107662040, Οδηγός αισιοδοξίας 23:00 Η αγάπη δεν έρχεται μόνη 21:00 ΛΙΛΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Νάξου 115, Αγιος Λουκάς, Πατήσια, 2102016849, Πριν τα μεσάνυχτα 20:50, 23:00 ΟΑΣΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Πρατίνου 7, Παγκράτι, 2107244015, Τα πουλιά 20:50, 23:00 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 8011160000 2106786000, www.odeon.gr, www.iticket.gr Αίθουσα 3 Ανοιχτή καρδιά 20:50, 22:50 Αίθουσα 6 Η συμμορία των μάγων 21:40 Αίθουσα 7 Ο γάμος της χρονιάς 21:00 Τούρμπο (μεταγλ.)

19:00 Αίθουσα 8, Vodafone Red 2 20:00, 22:30 Αίθουσα 9 The Iceman 20:20, 22:40 Αίθουσα 10 Γούλβεριν 20:30, 23:10 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 2106786000, www.odeon.gr , www.iticket.gr Αίθουσα 7, Vodafone The Iceman 20:15, 22:30 Αίθουσα 8 Ο γάμος της χρονιάς 21:00 Τούρμπο (μεταγλ.) 19:00 Αίθουσα 9 Red 2 22:00 Αίθουσα 10 Γούλβεριν 20:30, 23:10 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868 Αίθουσα 1 Ανακυκλώνοντας τη Μήδεια 22:15 Σμύρνη: Καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900 - 1922 20:00 Αίθουσα 2 (Θερινή) Νευρικός εραστής 23:00 Αυγουστιάτικο γεύμα στη Ρώμη 20:45 ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Αλεξάνδρας & Μαυρομιχάλη, Αθήνα, 2106425714, Διατριβή για ένα φόνο 20:45, 23:00 ΡΙΒΙΕΡΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Βαλτετσίου 46, Εξάρχεια, 2103837716-2103844827, Οι διαβολογυναίκες 20:40, 23:00 ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ (ΘΕΡΙΝΟ) Αλσος Βεϊκου, 2102138119, Oblivion 20:50, 23:05 ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ (ΘΕΡΙΝΟ) Κυδαθηναίων 22, Πλάκα, 2103222071-2103248057, info@cineparis.gr, www.cineparis.gr, Η συμμορία των μάγων 23:10 Ερωτας είναι... 20:45 ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Πάρκο Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο, 2109821256, cinefloisvos@gmail.com, Elysium 21:00, 23:15 ΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ CLASSIQUE (Θερινό) Λεωφόρος Κηφισίας 290 & Παρίτση 2, Ψυχικό (Φάρος), 2106777330-1, Η συμμορία των μάγων 22:30 Ολα για την αγάπη 20:45 STER CINEMAS Λεωφ.Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ιλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.)

19:20 Γούλβεριν 21:30 Αίθουσα 2 Στο μάτι του κυκλώνα 18:00, 20:20, 22:40 Αίθουσα 3 Παγκόσμιος πόλεμος Ζ 21:00 Star Trek Into Darkness 18:20 Αίθουσα 4 Rio (μεταγλ.) 20:10 Γουόλ-Υ (μεταγλ.) 18:10 Red 2 22:10 Αίθουσα 5 Avatar 22:20 3D Ο μαχητής 18:30, 20:30 Αίθουσα 6 Τούρμπο (μεταγλ.)

18:00 Γούλβεριν 20:00, 22:30 Αίθουσα 8 (Θερινή) Γάμος αλά Ελληνικά 22:00 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 2108222702 2108215469, Κλειστό ΦΙΛΙΠ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Ελευθερίου Βενιζέλου 40, Νέα Σμύρνη, 2109312866, Κορώνα γράμματα 20:50, 23:00 ΦΙΛΟΘΕΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Πλατεία Δροσοπούλου, Φιλοθέη, 2106833398, Η αγάπη δεν έρχεται μόνη 20:50, 23:10 ΨΥΡΡΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Σαρρή 40, Ψυρρή, 2103247234, Η διπλή ζωή της Βερόνικα 21:00, 23:00 ΗΜΙΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΑΛΣΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Δεκελείας154, 2102532003-2102583133, Ερωτας είναι... 20:55, 23:05 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ 3D DIGITAL (ΘΕΡΙΝΟ) Νευροκοπίου 2-4, Παπάγου, 2106561153-2106528173, Στο δρόμο 20:50, 23:00 ΠΕΡΑΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΟ) Κώστα Βάρναλη 32 & Μεγάλου Αλεξάνδρου, Περιστέρι, 2105780892-3, No 20:50, 23:00 ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Κύπρου 68 & Δωδεκανήσου, Αργυρούπολη, 2109922098, Στο μάτι του κυκλώνα 20:45, 23:00 ΣΙΝΕ ΝΕΑ ΜΑΣΚΩΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΟΣΧΑΤΟΥΤΑΥΡΟΥ (ΘΕΡΙΝΟ) Κωσταντινουπόλεως 2, Ταύρος, 2103459531, Κουαρτέτο

21:00, 23:00 ΧΟΛΑΡΓΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Περικλέως 53, Χολαργός, 21065611532106528173, Αν... 20:50, 23:00 ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΕΛΛΩ (ΘΕΡΙΝΟ) Ελευθερίου Βενιζέλου 12, Ραφήνα, 2294023420, Ολα για την αγάπη 21:00, 23:00 ΑΘΗΝΑ (ΘΕΡΙΝΟ) - PISCINES IDEALES Σολωμού 18, Χαλάνδρι, 2106855860 - 6976584717, Πριν τα μεσάνυχτα 22:40 Μια βραδιά στο Σαιν Τροπέ 20:50 ΑΘΗΝΑΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Χαλκούτσι, 2295071515, Τούρμπο (μεταγλ.) 21:00 Red 2 23:00 ΑΙΓΛΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Σαρωνίδος 28-30, Σαρωνίδα, 22910/54941-54261, Κορώνα γράμματα 21:00, 23:00 ΑΚΤΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Θησέως και Αιόλου, Βουλιαγμένη, 2108961337, Εντιμότατοι απατεώνες 20:50, 23:00 ΑΛΕΞ CINEMA (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Πόρτο Ράφτη 235, 22990-76034, www.alexcinema.gr, Κλειστό (λογω Θεατρικης παραστασης) ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (ΘΕΡΙΝΟ) - SUZUKI Ηρώων Πολυτεχνείου 27, 5η στάση Χολαργού, 2106777708, Τούρμπο (μεταγλ.)

20:50 Παγκόσμιος πόλεμος Ζ 22:30 ΑΛΙΚΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Πλατεία Δροσιάς, 2106229645 - 2102234130, Ερωτας είναι... 20:50, 23:00 ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) - SUZUKI Αγίου Ιωάννου 2, 2106010561 Ερωτας είναι... 21:00, 23:00 ΑΜΙΚΟ (ΘΕΡΙΝΟ) Επιδαύρου & Ανδρούτσου 20, 2106815532 - 2106826372, Άθικτοι 23:00 Το μερίδιο των αγγέλων 21:00 ΑΣΤΕΡΙ (ΠΡΩΗΝ ΙΛΙΟΝ) (ΘΕΡΙΝΟ) Φιλοκτήτου 86 & Νέστορος , Ιλιον, 2102639030, Το καρφί 21:00, 23:00 ΑΣΤΡΟΝ (ΘΕΡΙΝΟ) Νηρηίδων 9, Αρτεμις, 22940-82249, Παγκόσμιος πόλεμος Ζ 21:00 COOL TYMVOS CINEMAS Δημοσθένους 8, Παραλία Μαραθώνα, 2294055566-6977500030 Αίθουσα 2 (Θερινή) Oblivion 20:30, 22:40 Αίθουσα 3 (Θερινή) Τούρμπο (μεταγλ.) 20:30 Στο δρόμο 22:30 ΓΟΡΓΟΝΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Παραλία Καλάμου Αγ.Απόστολοι, 22950 81223, Με λένε Ερνέστο 20:50, 23:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΣΙΝΕ ΠΑΝΘΕΟΝ (ΘΕΡΙΝΟ) Τέρμα Δεληγιάννη, Αγία Βαρβάρα, 2105698855, Παρενέργειες 21:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ (Θερινό) Λεωφόρος Ειρήνης 50, Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως, Ηλιούπολη, 2109937870, www.politismos-ilioupoli.gr Χίτσκοκ 20:30, 22:30 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Αγίου Κωνσταντίνου 40, Μαρούσι, 2106198890, Οι αταίριαστοι 21:00, 23:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Κέας & Τερψιχόρης, Ηράκλειο, 2102773731, Παίζοντας με την αγάπη 21:00, 23:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΡΕΞ ΧΑΛΚΙΔΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Οδός Τζιαρντίνι 6, Χαλκίδα, 2221083873, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ 21:10 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΙΝΕ ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΓΓΟΣ (ΠΡΩΗΝ ΣΧΟΛΕΙΟ) (ΘΕΡΙΝΟ) Νεαπόλεως 57, Αγία Παρασκευή, 2106086455, Ενα καλοκαίρι 20:40, 23:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΙΝΕ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Δαβάκη 18, Χαϊδάρι, 2105320003, Οι αταίριαστοι 21:00, 23:00 ΗΛΕΚΤΡΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝ/ΦΟΣ ΚΕΡΑΤΕΑΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Αθηνών-Σουνίου 37, Παραλία κακιάς θά-

λασσας, Κερατέα, Η συμμορία των μάγων 21:10 ΚΑΣΤΑΛΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Χρυσοστόμου 1, Πλατεία Αγίου Στεφάνου, 2108144384, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ 21:10 ΚΟΡΑΛΙ CINEMAX (ΘΕΡΙΝΟ) Αφροδιτης & Ιθάκης, Σαρωνίδα, 2291054097 - 2291054931, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Μια βραδιά στο Σαιν Τροπέ 20:50, 23:00 ΜΑΙΑΜΙ (ΘΕΡΙΝΟ) Κυανής Ακτής 12, Μάτι, 6942961754-6955466939, Κορώνα γράμματα 21:00, 23:00 ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ CINEMA (ΘΕΡΙΝΟ) Δουκίσης Πλακεντίας 87, Χαλάνδρι, 2106014284, Στο μάτι του κυκλώνα 20:50, 23:00 ΜΑΡΙΑΝΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Παραλία Καλάμου, Αγιοι Απόστολοι, 22950-85126, Ο μοναχικός καβαλάρης 21:00, 23:00 ΜΑΡΙΕΛ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Μαρκοπούλου 39, Πόρτο Ράφτη, 22990-71335, Ενα καλοκαίρι 21:00, 23:10 ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Παπαδιαμάντη 12, Κηφισιά, 2108019687, Elysium 20:50, 23:10 ΟΡΦΕΑΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Σαρωνίδος 60, Σαρωνίδα, 22910-60077, Ανοιχτή καρδιά 21:00, 23:00 ΡΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Ποσειδώνος 20, Μάτι, 22940-34778, Γούλβεριν 21:00, 23:10 ΡΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Αφροδίτης 8, Βάρκιζα, 2108970844-2108971654, Στο δρόμο 20:45, 23:00 ΣΙΝΕ ΓΕΡΑΚΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Μιλτιάδου & Γαργητού, Γέρακας, 2106612717, Γάμος σε δόσεις 20:50 Ο μοναχικός καβαλάρης 22:30 ΣΙΝΕ ΝΕΑ ΑΝΕΜΩΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Ι. Κόττου 34 (στο προαύλιο του 1ου δημοτικού σχολείου Μεταμόρφωσης ), 2102773731, Πριν τα μεσάνυχτα 21:00 ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Ελευθερίου Βενιζέλου 3 & Λεωφόρος Μαραθώνος, Παλήνη, 2106666815-2106666284, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ 20:40 Οι αταίριαστοι 23:00 ΣΙΣΣΥ (ΘΕΡΙΝΟ) - Algida Λεωφόρος Μαραθώνος 36, Νέα Μάκρη, 2294091811 - 6944141308, Οι Κρουντς (μεταγλ.)

21:00 Ο υπέροχος Γκάτσμπυ 23:10 SMART CINEMA (ΘΕΡΙΝΟ) Smart Park, E. Πουλάκη, Σπάτα, 6931086370, http://www.smartpark.com.gr, Κλειστό ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρο Σουνίου, Λαύριο, 2292027911-229202791, Ενα καλοκαίρι 20:50, 23:00 ΤΡΙΑΝΟΝ CINEMAX (ΘΕΡΙΝΟ) Κεφαλληνίας 4, Σαρωνίδα, 2291054931 2291054097, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Διατριβή για ένα φόνο 21:00, 23:00 ΦΛΩΡΙΔΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Ποσειδώνος 124, Ζούμπερη, 2294096923, www.cineflorida.gr, Το μερίδιο των αγγέλων 21:00, 23:10 ΧΛΟΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Κασαβέτη 17, Κηφισιά, 2108011500, Η αδερφή της αδερφής σου 21:00, 23:00 ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΟΣΧΑΤΟΥ ΣΙΝΕ ΚΗΠΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Θερμοπυλών 49 & Κνωσού, Μοσχάτο, 2104810790, Το κεφάλαιο 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Θηβών 245, Νίκαια, 2104830330, www.cinenikaia.gr, Τα μυθικά πλάσματα του Νότου 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, Ιδιαίτερες αδυναμίες 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Αγίου Νικολάου 17 & Πανθέας, Σελήνια Σαλαμίνας, 2104670011 2104670012, blogspot.cineselini.com, Οι μεγάλοι 2 21:00 Ο κανόνας της σιωπής 23:00

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

51

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΛ.: 210-69.03.000

MEGA

06.00 Τα μυστικά της Εδέμ (Ε) 07.00 Μη φοβάσαι τη φωτιά (Ε) 08.00 Γυναίκες (Ε) 09.00 Αχ, Ελένη (Ε) 09.40 Mπουκιά και συχώριο (Ε) 10.40 Ταξιδεύοντας (Ε) 12.00 Η ώρα η καλή (Ε) 13.10 Οι μικρομεσαίοι (E) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Με λένε Βαγγέλη (Ε) 15.50 L.A.P.D. (Ε) 16.45 Ειδήσεις 16.50 Η οικογένεια βλάπτει (Ε) 18.00 Το κόκκινο δωμάτιο (Ε) 20.00 Eιδήσεις 21.15 Επτά θανάσιμες πεθερές (Ε) 24.00 Πρωταγωνιστές (Ε) 01.30 Ειδήσεις 01.45 Κάψε το σενάριο (Ε) 02.45 Έρωτας και τιμωρία (Ε) ΤΗΛ.: 210-68.86.100

ΑΝΤ1

07.00 Τα φιλαράκια (Ε) 08.00 Λίφτινγκ (Ε) 09.00 Το πιο γλυκό μου ψέμα (Ε) 10.00 Ένας τρελός θα μας σώσει. Κωμωδία 12.00 Θα βρεις τον δάσκαλό σου (E) 13.00 Ειδήσεις 13.30 Σχέση πρώτου βαθμού. Κωμωδία 15.40 Λίτσα.com (E) 16.50 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 17.50 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 18.00 Εργαζόμενη γυναίκα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Ο ατίθασος μπάτσος. Περιπέτεια 23.50 Ο νονός. Δραματική περιπέτεια

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

STAR

07.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.30 Γκούνις: το κυνήγι της μεγάλης περιπέτειας. Περιπέτεια 15.45 Τα φιλαράκια (Ε) 16.30 Μy dad says 17.45 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 18.00 Τρελό θηριοτροφείο: τα ταξίδι της αποφοίτησης. Κωμωδία 19.45 Eιδήσεις 21.00 Φονικό κύμα. Περιπέτεια 00.45 Frantic. Θρίλερ 02.00 Ξέφρενες νύχτες. Δραματική ταινία

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ζούνια 10.00 Μες στην καλή χαρά (Best of) 14.00 Ειδήσεις 14.15 How clean is your house? 15.30 30’ meals 16.00 Mr Bean (E) 17.00 Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.05 Ρόδα, τσάντα και κοπάνα. Κωμωδία 19.00 Eιδήσεις 20.00 Νταντά αμέσου δράσης (Ε) 21.00 Απόδειξη ενοχής. Θρίλερ 23.15 Constantine. Τρόμου 01.15 10η εντολή (Ε) ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.00 Ξενάγηση στο ζωικό βασίλειο 07.00 Planet earth 08.00 Yπερκατασκευές 09.00 Μεγάλοι Έλληνες (Ε) 10.00 Οι νέοι φάκελοι (Ε) 11.30 Οι μάχες των Ελλήνων 12.30 Στην πράξη (Ε) 13.20 Ποδηλατοδράσεις 14.00 Γεύσεις στη φύση (Ε) 15.00 Top chef: Just deserts 16.00 Γυρίσματα (Ε) 17.00 Joy (Ε) 19.00 Ωκεανοί 20.00 Θαύματα του σύμπαντος 21.00 Ειδήσεις 22.00 Top Gear 23.00 Τα μεγάλα θαύματα της φύσης. Ντοκιμαντέρ 24.00 Η ιστορία του χρήματος 01.00 Rituals

ΤΗΛ.: 210-37.35.302

BOYΛΗ

12.00 Ο Λέοναρντ Μπέρσταϊν διευθύνει το κοντσέρτο για πιάνο αρ. 17 του Μότσαρτ 13.30 Ώρα παράδοσης 14.10 Κυνηγώντας το κόκκινο μπαλόνι 16.00 Πορτρέτα Θεσσαλονικέων συνθτών: Κώστας Νικήτας 17.00 Αστικό τοπίο. Νέες διαμορφώσεις κάτω από την Ακρόπολη 18.00 Φωτίζοντας την παράδοση. Οργανοποιοί 19.00 Κλειστός κήπος 20.00 Ο μύθος στην τέχνη. «Ομοίωμα των νήσων Μαρκέζας» 20.30 Ο δρόμος για το Ελ Αλαμέιν 22.00 Πήτερ Γκράιμς

ALPHA

06.00 Μαγκάιβερ (Ε) 08.00 Άκατα μάτατα με τα Ζου-

ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΗΛ.: 210-69.03.000

MEGA

05.45 Τα μυστικά της Εδέμ (Ε) 06.45 Πρωινό Mega 10.00 Πρωινό mou 12.00 Η ώρα η καλή (Ε) 13.10 Οι μικρομεσαίοι (Ε) 14.00 Eιδήσεις 15.00 Oι άντρες δεν υπάρχουν πια (Ε) 16.00 Θανάσιμη ομορφιά 17.00 Ειδήσεις 17.10 Οι αυθαίρετοι (Ε) 17.50 Ήρθε κι έδεσε (E) 18.50 Ένα αστέρι γεννιέται 20.00 Ειδήσεις 21.15 Το κόκκινο δωμάτιο 22.30 Πενήντα πενήντα (Ε) 23.40 Justified 00.50 Ειδήσεις 01.00 Απίστευτα κι όμως ελληνικά (Ε) ΤΗΛ.: 210-68.86.100

ΑΝΤ1

06.00 Για μια γυναίκα κι ένα αυτοκίνητο (Ε) 07.00 Πρωινό ΑΝΤ1 11.00 Fthis TV 13.00 Ειδήσεις 13.40 Άκρως οικογενειακόν (Ε) 14.50 Κωνσταντίνου και Ελένης (Ε) 15.50 Το καφέ της Χαράς (Ε) 17.00 Karadayi 18.00 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 18.10 Blind date 19.10 Εγκλήματα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Μπαμ (Ε) 22.15 Επανάληψη ελληνικού προγράμματος 23.15 The X-Factor audition (Ε) 24.00 ΟΛΑ Hot (E) 01.00 Entourage

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

07.00 Μαγκάιβερ 07.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 08.00 Άκατα μάκατα με τα ζουζούνια (Ε) 09.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 10.00 La Patrona 11.00 Avenida Brazil (Ε) 12.00 Ειδήσεις 12.50 Τι θα φάμε σήμερα μαμά; (Ε) 14.00 Glee (E) 15.00 ΠΕΔΕΣ 17.25 Eιδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 17.30 Oικογενειακές ιστορίες (Ε) 18.30 Ειδήσεις 20.00 Avenida Brazil 21.00 Τwo and the half men 22.00 Glee 23.00 Αληθινοί έρωτες (Ε) 24.00 Οι ιστορίες του αστυνόμου Μπέκα (Ε) 01.00 10η Εντολή (Ε) ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.00 Πρώτη γραμμή 10.00 Υπερκατασκευές. Ντοκιμαντέρ. 11.00 Lomely planet 12.00 Μαγειρέματα 13.00 Top chef 14.00 It’s me or the dog 14.45 Life 15.45 Θαύματα του σύμπαντος 16.45 Άριστη κουζίνα (Ε) 17.50 Chef στον αέρα (E) 18.45 Traction (Ε) 19.30 Big, bigger, biggest 20.30 Deadly 60 21.00 Tα νέα του ΣΚΑΪ 22.00 Common law 23.00 Η δίκη στον Σκάι 02.00 Last woman standing 03.00 American’s next top model (Ε)

STAR

06.20 ΦΜ live (E) 08.15 Παιδικό πρόγραμμα 14.00 Ειδήσεις 14.30 Superman doomsday Κινούμενα σχέδια 16.00 Ο πρίγκιμπας του Bel Air (Ε) 16.30 Μike and Molly (E) 17.30 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 17.45 Christine (E) 18.45 Joey (E) 19.45 Ειδήσεις 21.00 Without a trace 22.00 Ήμασταν κάποτε στρατιώτες. Πολεμική περιπέτεια 00.15 Cold case 01.15 Τhe Vampire diaries 02.15 Κόμα. Θρίλερ

ALPHA

ΤΗΛ.: 210-37.35.302

BOYΛΗ

18.00 H άμυνα των ζώων. Σειρά ντοκιμαντέρ 19.00 Μακεδονία: Ο ελληνιστικός πολιτισμός μέχρι την Ασία. Ντοκιμαντέρ 20.40 Δύτες του γαλάζιου. Ντοκιμαντέρ 22.00 Λόενγκριν. Όπερα του Ρίχαρντ Βάγκνερ με τους Κριστόφ Φίσεσερ, Γιόνας Κάουφμαν, Ανια Χάρτερος, Βόλφγκανγκ Κοχ

Η «Δ.Τ.» συνεχίζει να εκπέμπει σήμα... αδιαφάνειας Η «Δημόσια Τηλεόραση» συνεχίζει να εκπέμπει σήμα... αδιαφάνειας, με την ανακοίνωση για τους 577 υπό πρόσληψη εργαζόμενους με δίμηνη σύμβαση στον μεταβατικό φορέα να προδικάζει τα θολά κριτήρια που αναμένεται να ακολουθήσει η κυβέρνηση και στην περίπτωση της στελέχωσης του νέου φορέα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ -που δεν πτοήθηκαν από τις πιέσεις για εκκένωση του Ραδιομεγάρου, αλλά αντιθέτως τις... γιόρτασαν με γλέντι στην Αγ. Παρασκευή για τον Δεκαπενταύγουστο- κατήγγειλαν με ανακοίνωση (από κοινού με την ΠΟΣΠΕΡΤ) τον Π. Καψή για «κραυγαλέες περιπτώσεις αναξιοκρατίας και παραβίασης ακόμα και των κριτηρίων της ίδιας της προκήρυξης» για τη στελέχωση του μεταβατικού φορέα της «Δ.Τ.». Ο υφυπουργός για τη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση είχε προσπαθήσει ήδη να αντικρούσει τις κατηγορίες προτού αυτές διατυπωθούν λεπτομερώς, δηλώνοντας μια ημέρα μετά την ανακοίνωση της λίστας των 577 ότι θα ελεγχθούν τα στοιχεία και πως, εάν έχουν γίνει λάθη, θα διορθωθούν. Επιπλέον, «απαντώντας» στην παράθεση περιπτώσεων αναξιοκρατίας στην οποία προέβησαν οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ, κύκλοι προσκείμενοι στον Π. Καψή ανέφεραν -σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ- ότι «όποιος έχει δεύτερη δουλειά δεν θα προσληφθεί στον μεταβατικό φορέα». Ειδικότερα, οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ καταγγέλλουν, μεταξύ άλλων, ότι α) τρεις οικονομικοί συντάκτες, ισάριθμοι παρουσιαστές και αρκετοί ρεπόρτερ εργάζονται ήδη σε άλλο μέσο, β) συνεργάτης του υπουργού, Σίμου Κεδίκογλου επιλέχθηκε «αξιοκρατικά» για το πολι-

Κραυγαλέες περιπτώσεις αναξιοκρατίας στην επιλογή των 577 καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ τικό ρεπορτάζ, γ) εργαζόμενοι της ΕΡΤ, παρά την πριμοδότηση των 200 μορίων, βρίσκονται χαμηλότερα στην κατάταξη από «εκλεκτούς» χωρίς τυπικά προσόντα και κοινωνικά κριτήρια, δ) μουσική παραγωγός εμφανίζεται πρώτη στην κατάταξη των εικονοληπτών, ε) μηχανικός αυτοκινήτων, 55 ετών, επιλέχθηκε για τη θέση εναερίτη συντηρητή ιστών και ζ) υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν εμπλοκή με τη δικαιοσύνη. Επιπλέον αποδομούν το βασικό επιχείρημα του Π. Καψή περί συμφωνίας αρχικά για στελέχωση του μεταβατικού φορέα με 2.000 πρώην εργαζόμενους της ΕΡΤ που εν συνεχεία έγινε «περισσότεροι από το 80%», σημειώνοντας ότι «στη λίστα πλέον των 577 οι δημοσιογράφοι που έχουν επιλεγεί για τη Δ.Τ. είναι πάνω από 30% εκτός ΕΡΤ». Την ίδια στιγμή οι δηλώσεις που έκανε ο Π. Καψής την Τετάρτη, ότι δεν μπορεί 100 άνθρωποι να κρατούν «ομήρους» 1.800 συναδέλφους τους που έχουν κάνει αίτηση, έχουν εντείνει την ανησυχία των εργαζομένων και πυροδότησαν φήμες για ενδεχόμενη εισαγγελική επέμβαση στο Ραδιομέγαρο, τις οποίες ωστόσο διέψευδε η εισαγγελία. ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Η μετάστασις... των τρένων

Μήνυση για το δέυτερο black out στη Σαντορίνη

Το πέρασμα στο ΤΑΙΠΕΔ της ανώνυμης εταιρείας «Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού Α.Ε.» δημοσίευσε χθες Παρασκευή 16 Αυγούστου το υπ’ αριθμόν 2014 φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Μετά από την εισήγηση του υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, το 100% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας που έχει την ευθύνη για τη συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας περνάει στο ΤΑΙΠΕΔ προκειμένου να ιδιωτικοποιηθεί. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο μήνα ξεκίνησε ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Αποφασισμένος να προχωρήσει στην κατάθεση μηνυτήριας αναφοράς κατά παντός υπευθύνου, το αργότερο μέχρι τη Δευτέρα, εμφανίζεται ο δήμαρχος Σαντορίνης Αναστάσιος Ζώρζος μετά και το νέο μπλακ άουτ που βύθισε στο σκοτάδι το νησί την Πέμπτη, ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου. Σύμφωνα με τη ΔΕΗ, προκλήθηκε από απρόβλεπτη βλάβη σε έναν πυκνωτή. Σε μεγάλο μέρος του νησιού συνεχίστηκαν, μέχρι την ώρα που έκλεινε το φύλλο της η «Αυγή», το απόγευμα της Παρασκευής, δίωρες διακοπές στην ηλεκτροδότηση. «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να περνάμε την τουριστική περίοδο σε μια τέτοια κατάσταση» τόνιζε το πρωί της Παρασκευής ο δήμαρχος, ενώ με εντολή Σαμαρά στη Σαντορίνη μετέβαιναν οι υπουργοί Εσωτερικών και Τουρισμού, Γ. Μιχελάκης και Ο. Κεφαλογιάννη.

ΧΡΗΣΤΙΚΑ ΕΚΑΒ 166 • ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ 11850 • ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ 14944 • ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ 199 • ΠΛΟΙΑ 1440 • KΤΕΛ 1440 • ΤΡΕΝΑ 1440 - τηλ. κράτησης 110 • ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ 210-4511310-7 • «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ» 210-3530000 • ΟΤΕ - ΒΛΑΒΕΣ 124 • ΔΕΗ 1253 • ΕΥΔΑΠ - ΒΛΑΒΕΣ 1022 • ΛΙΜΕΝΙΚΟ 108 • ΚΤΕΟ 1425 • ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ 171 • ΟΤΕ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ 11888

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

52

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Μετεγγραφές φτηνών και... «ελεύθερων»! ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΘΑΝΟΣ ΣΑΡΡΗΣ

Ήταν δεδομένο ότι η γενικότερη κατάσταση της χώρας θα επηρέαζε και την οικονομική πολιτική στις μετεγγραφές. Πόσω μάλλον από τη στιγμή που μόνο ο Ολυμπιακός είδε το... χρώμα του χρήματος από το Τσάμπιονς Λιγκ. Οι παίκτες που έχουν αποκτηθεί με μετεγγραφή είναι μετρημένοι στα δάχτυλα! Οι υπόλοιποι ήρθαν ως «ελεύθεροι», με τα συμβόλαιά τους δηλαδή να έχουν λήξει, είτε ως δανεικοί. Φυσικά, κάποιες περιπτώσεις, όπως ο Σαβιόλα, χρειάστηκαν χρήματα, καθώς ο Αργεντινός ζήτησε μπόνους υπογραφής. Σε γενικές γραμμές ωστόσο οι ομάδες έψαξαν στην αγορά των παικτών που είχαν μείνει χωρίς συμβόλαιο. Και το κατά πόσο πέτυχαν στις επιλογές τους θα το δείξει ο χρόνος! Αν δεν υπήρχε και ο ΠΑΟΚ, που απέκτησε νέα δυναμική με τον Ιβάν Σαββίδη, ο οποίος πρόσφατα συμπλήρωσε ένα χρόνο στη διοικητική ηγεσία των «ασπρόμαυρων», ο Ολυμπιακός θα... έπαιζε μόνος του, καθώς προχώρησε σε αρκετές μετεγγραφές. Από αυτές ξεχωρίζει η τε-

τράδα στο μεσοεπιθετικό κομμάτι. Ο Βλαντιμίρ Βάις στις πτέρυγες, ο Τσόρι Ντομίνγκες με την εξαιρετική τεχνική κατάρτιση και ο απίστευτα ταλαντούχος Τζόελ Κάμπελ, που παραχωρήθηκε δανεικός από την Άρσεναλ και αποτελεί την αδυναμία του προπονητή της, Αρσέν Βενγκέρ. Φυσικά, το μεγάλο όνομα ακούει στο όνομα Χαβιέ Σαβιόλα. Αργεντινός διεθνής με αναμφισβήτητα προσόντα, που έχει φορέσει τη φανέλα της Ρεάλ Μαδρίτης και της Μπαρτσελόνα και προέρχεται από μια χρονιά στην οποία είχε συμμετοχές στην Πριμέρα Ντιβιζιόν με τη Μάλαγα. Οι «ερυθρόλευκοι» εξοικονόμησαν αρκετά χρήματα από αποχωρήσεις παικτών με «βαριά» συμβόλαια.

O ΠΑΟΚ, από την άλλη, προχώρησε στην απόκτηση κάποιων Ελλήνων παικτών «κορμού», με το σκεπτικό να αποκτήσει η ομάδα έναν πυρήνα ποδοσφαιριστών που θα μπορούν να της προσδώσουν ταυτότητα, όπως ο Αλέξανδρος Τζιόλης, ο Νίκος Σπυρόπουλος και ο Γιάννης Σκόνδρας. Ο «δικέφαλος» κρατούσε για το τέλος το καλύτερο, καθώς ο Σλοβάκος Μίροσλαβ Στοχ αποτελεί

έναν παίκτη με ιδιότροπο χαρακτήρα, αλλά και τρομερό ταλέντο. Μένει και το «δεκάρι», αφού ο Σαββίδης θέλει σαν τρελός μια καλή μετεγγραφή σε αυτή τη θέση, αλλά μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν την έχει πραγματοποιήσει. Η καλύτερη κίνηση για την ομάδα της Θεσσαλονίκης έγινε πάντως στον... πάγκο, καθώς ο Χουμπ Στέφενς αποτελεί έναν πραγματικά μεγάλο προπονητή. Ο φετινός Παναθηναϊκός αποτελεί μια τεράστια ευκαιρία για τους παίκτες που αποκτήθηκαν, που κατά κύριο λόγο είναι νεαροί. Οι πιο έμπειροι Σουηδοί Εμίρ Μπαϊράμι και Μάρκους Μπεργκ έχουν παραστάσεις και καλές χρονιές, ωστόσο προέρχονται από σεζόν που είχαν προβλήματα. Ο πρώτος έπαιξε πέρυσι δέκα ματς με τη Μονακό και ο δεύτερος έπαιξε μόλις 11 φορές με το Αμβούργο. Τελευταία, τον Μάρτιο για λίγα λεπτά, καθώς στη συνέχεια τραυματίστηκε. Ο Μέντεζ ντα Σίλβα, μολονότι είναι διεθνής Ολλανδός, είχε μείνει ελεύθερος από τη Σάλτσμπουργκ τον Φεβρουάριο! Από τις άλλες ομάδες, λιτά αλλά

Με εξαίρεση τον Αργεντινό Σαβιόλα, που ήρθε με καλό συμβόλαιο για λογαριασμό του Ολυμπιακού, οι περισσότερες ομάδες έψαξαν για παίκτες που είχαν μείνει ελεύθεροι...

ουσιαστικά κινήθηκε στο μετεγγραφικό παζάρι ο «Ευρωπαίος» Ατρόμητος. Ο Άρης δείχνει ότι έχει σαφώς καλύτερο ρόστερ από πέρυσι, ενώ ο Αστέρας Τρίπολης στράφηκε στην αγαπημένη του αγορά της Λατινικής Αμερικής. Ο Ρουμάνος διεθνής Ντορίν Γκοϊάν αποτελεί τον παίκτη που κέρδισε τις εντυπώσεις, αφού πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες μετεγγραφές στην ιστορία της ομάδας. Μεθοδικά κινήθηκε και ο «νεοφώτιστος» Απόλλων Αθηνών, που πήρε 14 παίκτες. Ανάμεσά τους και ο Τζόρβας, ο Πετρόπουλος, ο Άλβαρες και ο Ζουέλα, που μπορούν να σταθούν άνετα στη μεγάλη κατηγο-

ρία. Ερωτηματικά αποτελούν ο Πανιώνιος, που έχει έντονα οικονομικά προβλήματα, αλλά και ο ΠΑΣ Γιάννινα, που δεν θα έχει τον Γιώργο Χριστόπουλο στον πάγκο του. Ο ΟΦΗ κέρδισε τις εντυπώσεις με την απόκτηση του Λουτσιάνο Γκαλέτι και του ταλαντούχου Βραζιλιάνου Ζε Εντουάρντο με δανεισμό από την Πάρμα, για τον οποίο συνεργάστηκε με τον μεγαλοατζέντη Μίνο Ραϊόλα, ο οποίος έχει μεσολαβήσει σε μετεγγραφές κορυφαίων παικτών στην Ευρώπη! Ίσως τελικά για κάποιες ομάδες η λιτότητα να έχει αποτέλεσμα, αφού τις «αναγκάζει» να κάνουν μετεγγραφές με μεγαλύτερη σύνεση και τακτική!

Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και ΑΕΚ έχουν τη μερίδα του λέοντος στα πρωταθλήματα της Ελλάδας

Πρωταθλητές Ελλάδας: Μια υπόθεση για λίγους... Ο Ολυμπιακός είναι η ομάδα που έχει κατακτήσει τα περισσότερα πρωταθλήματα στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Η καταμέτρηση, μετά και την τελευταία κατάκτηση την προηγούμενη αγωνιστική περίοδο, έχει φτάσει στον αριθμό 40. Εξαιτίας, μάλιστα, της κυριαρχίας του από το 1997 έως σήμερα, έχει διευρύνει κατά πολύ την απόσταση από τον δεύτερο Παναθηναϊκό, που έχει αναδειχτεί 20 φορές Πρωταθλητής Ελλάδας.

Ακολουθεί η ΑΕΚ (που αυτή τη σεζόν δεν θα αγωνιστεί για πρώτη φορά στην ιστορία της στην μεγάλη κατηγορία, μετά τον υποβιβασμό της την περασμένη σεζόν) με 11 πρωταθλήματα, ο Άρης με 3, ο ΠΑΟΚ με 2 και η Λάρισα με 1. Το γεγονός πως όλα αυτά τα χρόνια μόλις έξι ομάδες έχουν φτάσει στην κορυφή μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως η υπόθεση τίτλος στην Ελλάδα δεν είναι, τελικά, παρά μια υπό-

θεση για (πολύ) λίγους, και, δη, για το πρώην ΠΟΚ...

Τα εισιτήρια διαρκείας Η κατάσταση που επικρατεί τόσο στη χώρα, με την οικονομική κρίση, όσο και στο ελληνικό ποδόσφαιρο, έχει οδηγήσει τα τελευταία χρόνια όχι μόνο στη γενικότερη μείωση των εισιτηρίων στα παιχνίδια, όπου βλέπουμε όλο και πιο συχνά μισοάδειες εξέδρες, αλλά και στη

μείωση του αριθμού των «καρτών» διαρκείας που διαθέτουν οι ομάδες στους οπαδούς τους, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα που έχουν γίνει γνωστά μέχρι τώρα, ο ΠΑΟΚ έχει διαθέσει κάτι παραπάνω από 11.000 «κάρτες», ο Ολυμπιακός στα τέλη του προηγούμενου μηνός έφτανε τις 10.000, ενώ ο Παναθηναϊκός βρίσκεται κοντά στις 5-6.000. Κ.Μ.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

53

ΞΕΚΙΝΑΕΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΣΟΥΠΕΡ ΛΙΓΚ

Ζητούμενο ο ανταγωνισμός Ένα πρωτάθλημα που χαρακτηρίζεται από την -για πρώτη φορά- απουσία της ΑΕΚ, τις πολλές ομάδες από την περιφέρεια και την έλλειψη χρημάτων ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΑΛΟΥΠΗΣ

Η αφετηρία αυτού του πρωταθλήματος διαφέρει σαφέστατα από τα προηγούμενα χρόνια. Η Σούπερ Λίγκα, που ξεκινάει απ’ αυτό το Σαββατοκύριακο, δεν είναι ίδια. Για διάφορους λόγους, διόλου ασήμαντους. Ποιος, για παράδειγμα, θα μπορούσε να φανταστεί πριν από μερικές σεζόν ότι η ΑΕΚ δεν θα βρίσκεται στη μεγάλη κατηγορία; Ότι η ιστορική Ένωση, που δεν έχει απουσιάσει ποτέ από την Α’ εθνική, δεν θα βρίσκεται αυτές τις μέρες στην ίδια αφετηρία με τις υπόλοιπες ομάδες και ότι θα περιμένει την έναρξη της... Γ’ εθνικής; Δεν είναι, όμως, μόνο αυτή η διαφορά της φετινής Σούπερ Λίγκας. Το πρωτάθλημα θα διεξαχθεί με 18 ομάδες για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια. Το ερωτηματικό είναι αν κάτι τέτοιο θα βοηθήσει στο να ανέβει το επίπεδο ή όχι. Κάτι που θα το διαπιστώσουμε στη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου, η οποία θα έχει περισσότερες αγωνιστικές (συνολικά 34). Ακόμα, πάντως, και η δομή της Σούπερ Λίγκας έχει αλλαγές. Οι ομάδες από το τέως ΠΟΚ είναι πέντε (Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, Απόλλων, Ατρόμητος, Πανιώνιος), ενώ από τη Θεσσαλονίκη μόλις δύο (ΠΑΟΚ, Άρης). Ως εκ τούτου, τη μερίδα του λέο-

ντος στο πρωτάθλημα κατακτούν, αριθμητικά, οι σύλλογοι από την περιφέρεια. Για πρώτη φορά σε τέτοιον βαθμό μάλιστα. Σίγουρα απ’ αυτή την άποψη είναι η πιο... πλουραλιστική Σούπερ Λίγκα που έχουμε δει: Η Κρήτη θα εκπροσωπηθεί από τρεις ομάδες (ΟΦΗ, Εργοτέλης, Πλατανιάς), ενώ θα αγωνιστούν ακόμα η Ξάνθη και ο Πανθρακικός, η Βέροια, η Καλλονή, ο Αστέρας Τρίπολης, ο Λεβαδειακός, ο Παναιτωλικός και ο ΠΑΣ Γιάννενα.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ 1ης ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ 17-8-2013 19.15 Ατρόμητος - Εργοτέλης 19.15 Πλατανιάς - Βέροια 21.30 ΠΑΟΚ - Ξάνθη 18-8-2013 19.15 Απόλλων - Άρης 19.15 Αστέρας Τρίπολης - ΠΑΣ Γιάννενα 19.15 Λεβαδειακός - Πανθρακικός 19.15 ΟΦΗ - Πανιώνιος 21.30 Παναθηναϊκός - Παναιτωλικός 19-8-2013 21.30 Καλλονή-Ολυμπιακός (ο αγώνας αυτός θα διεξαχθεί στο ΟΑΚΑ)

Από πλευράς ανταγωνισμού, ο Ολυμπιακός φαίνεται να ξεκινάει και πάλι από τη θέση του φαβορί, αφού ενισχύθηκε αρκετά, με κορυφαίο απόκτημα τον Σαβιόλα. Ο ΠΑΟΚ, ποντάροντας κυρίως στην ισχυρή προσωπικότητα του Χουμπ Στέφενς, θέλει να κάνει την υπέρβασή του, με τον πήχη να έχει ανέβει υψηλότερα από ποτέ. Ο Παναθηναϊκός, έχοντας μειώσει το μπάτζετ του, επιθυμεί να δει τον φιλόδοξο Γιάννη Αναστασίου να χτίζει μια νέα ομάδα που να εκπέμπει υγεία. Ατρόμητος, Αστέρας και ΠΑΣ θα προσπαθήσουν να βρεθούν ξανά σε υψηλές θέσεις, όπως και στο περασμένο πρωτάθλημα. Στα αξιοσημείωτα, βέβαια, η επιστροφή του ιστορικού Απόλλωνα μετά τη σεζόν 1999-2000, όταν και είχε υποβιβαστεί από την Α’ εθνική (σε πρωτάθλημα 18 ομάδων).

Η οικονομική δυσπραγία έχει χτυπήσει και το ποδόσφαιρο Τα προβλήματα, πάντως, για τη Σούπερ Λίγκα είναι αρκετά και γνωστά σε όλους. Όπως η οικονομική δυσπραγία, που έχει χτυπήσει και το ποδόσφαιρο, σε σημείο που αρκετές ομάδες να αισθάνονται το βάρος των χρεών ακόμα και προς παίκτες. Επίσης, θα πρέπει κάποτε να γίνει κάτι ώστε να περιοριστούν τα περιστατικά βίας, που κάθε χρόνο δεν λείπουν α-

Στα 84 χρόνια ιστορίας του θεσμού, για πρώτη φορά στην αφετηρία του πρωταθλήματος δεν θα βρίσκεται η ομάδα της ΑΕΚ

Η ομάδα του Πειραιά ξεκινά πάλι φέτος ως αδιαφιλονίκητο φαβορί για την κατάκτηση του πρωταθλήματος

πό το ελληνικό πρωτάθλημα και συμβάλλουν κι αυτά στο έλλειμμα αξιοπιστίας. Η νέα κατάσταση, πάντως, με τα περιορισμένα οικονομικά για τους συλλόγους, φαίνεται πως τονώνει και παγιώνει τα τελευταία χρόνια την εμπιστοσύνη στις νέες ηλικίες και στα παιδιά που προέρχονται από τις ακαδημίες, κάτι που αναμφι-

σβήτητα μπορεί να λειτουργήσει θετικά σε βάθος χρόνου. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι όλο και περισσότεροι ποδοσφαιριστές αναζητούν τις τύχες τους κι ένα καλύτερο συμβόλαιο στο εξωτερικό, μπορεί πια να δοθεί χρόνος σε ταλαντούχους παίκτες, ώστε να δείξουν την αξία τους.

ΤΣΑΜΠΙΟΝΣ ΛΙΓΚ ΚΑΙ ΓΙΟΥΡΟΠΑ ΛΙΓΚ

Κακή αρχή στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις Κατά τη διάρκεια του προηγουμένου γύρου για τις δύο ευρωπαϊκές διοργανώσεις της ΟΥΕΦΑ, οι εκπρόσωποι του ελληνικού ποδοσφαίρου δεν τα κατάφεραν καθόλου καλά στα γήπεδα. Τρεις προσπάθειες για πρόκριση (ΠΑΟΚ, Αστέρας Τρίπολης, Ξάνθη), αλλά καμία επιτυχημένη... Χωρίς να σημειωθεί, μάλιστα, ούτε μια νίκη. Η θέση του ελληνικού ποδοσφαίρου γίνεται ολοένα και πιο δυσχερής στη βαθμολογία της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας. Πλέον, στην καινούρια προσπάθεια, στο πλαίσιο της φάσης των πλέι οφ του Γιουρόπα Λιγκ, o ΠΑΟΚ και ο Ατρόμητος καλούνται, πέρα από την προάσπιση των δικών τους συμφερόντων, να υπερασπιστούν και την τιμή του ελληνικού διασυλλογικού ποδοσφαίρου. Να σημειωθεί εδώ πως το κείμενο αυτό παραδίδεται (ελέω της αργίας του Δεκαπενταύγουστου) λίγο πριν παρθεί από την ΟΥΕΦΑ η οριστική απόφαση σχετικά με το αν θα τιμω-

Ο ΠΑΟΚ έχασε στο γήπεδο την πρόκριση στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ από την Μέταλιστ. Είναι πιθανόν όμως να κερδίσει τον αγώνα στα χαρτιά, αφού η ουκρανική ομάδα περιμένει την απόφαση της ΟΥΕΦΑ για την υπόθεση στησίματος του αγώνα με την Καρπάτι πριν από χρόνια

ρηθεί ή όχι η Μέταλιστ (για τη γνωστή υπόθεση του αγώνα με την Καρπάτι λίγα χρόνια πριν). Επομένως, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ο

ΠΑΟΚ θα κληθεί τελικά να αντιμετωπίσει τη Μακάμπι Τελ Αβίβ (που προπονεί ο παλιός γνώριμος Πάουλο Σόουζα) για τη δεύτερη στην ιε-

ραρχία διοργάνωση της Ευρώπης ή αν θα διεκδικήσει την είσοδό του στους χρυσοφόρους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ με αντίπαλο την πρώην ομάδα του νυν προπονητή του, τη Σάλκε. Με τα έως τώρα δεδομένα, ο Χιουμπ Στέφενς και οι παίκτες του θα πρέπει να ξεπεράσουν το εμπόδιο της ισραηλινής ομάδας, που τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχτεί «κακός δαίμονας» για τις ελληνικές ομάδες. Τόσο ο ΠΑΟΚ (με την αλησμόνητη τιμωρία για την αντικανονική συμμετοχή του Λουκά, που έδωσε τη νίκη στα χαρτιά με 3-0 στη Μακάμπι), όσο και οι δύο αιώνιοι της Αθήνας, έχουν πέσει θύματα της συγκεκριμένης ομάδας, γνωρίζοντας τον αποκλεισμό. Από την άλλη πλευρά, εκεί που τα πράγματα είναι σίγουρα..., ο Ατρόμητος θα αντιμετωπίσει την ολλανδική Άλκμααρ, που κατέκτησε πέρυσι το ολλανδικό Κύπελλο (παρότι στο πρωτάθλημα κατρακύλησε στη δέ-

κατη θέση). Η ομάδα του Περιστερίου, αναμφίβολα, μπορεί να προκριθεί, σημειώνοντας μια σημαντική επιτυχία, ειδικά αν καταφέρει να κυμανθεί στα ικανοποιητικά στάνταρ που έχει επιδείξει στα φιλικά παιχνίδια που έδωσε το τελευταίο διάστημα. Και αυτό γιατί η σημερινή Άλκμααρ δεν έχει καμία σχέση με την ομάδα του πρόσφατου παρελθόντος. Οι αγώνες θα διεξαχθούν στις 22 και στις 29 Αυγούστου. Λίγο πριν μπει στη μάχη και ο πρωταθλητής Ελλάδας Ολυμπιακός, οι ελληνικές ομάδες είναι πια υποχρεωμένες να μαζεύουν όσους περισσότερους βαθμούς γίνεται, για να μπορέσει η χώρα μας να αποφύγει καταστάσεις που θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο -στο μέλλον- τις όποιες προσπάθειες (χειρότερες κληρώσεις, συμμετοχή σε πρώιμους προκριματικούς γύρους κ.ο.κ.). ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΟΥΝΤΑΣ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

54 ΣΤΑ 12 ΚΡΑΤΗ ΠΡΩΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ

ΑΡΘΡΑ

Μεγάλες διαφορές στη σχέση δημόσιου χρέους - ανάπτυξης

ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

Η επίπτωση της αύξησης του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ στον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις και άρθρα εξαιτίας μιας εργασίας των καθηγητών των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Χάρβαρντ Κένεθ Ρογκόφ και Κάρμεν Ράινχαρτ, οι οποίοι, χρησιμοποιώντας στοιχεία πολλών χωρών για μακρά σειρά ετών, υποστήριξαν το 2010 ότι όταν το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ ξεπεράσει το 90%, αντί για ανάπτυξη 2,2% προκαλείται ύφεση 0,1%. Ένας μεταπτυχιακός φοιτητής, ο Τόμας Χέρντον του Πανεπιστημίου Άμχερστ της Μασαχουσέτης, εξετάζοντας τα στοιχεία που χρησιμοποίησαν οι δύο καθηγητές, παρατήρησε ότι σ’ αυτά δεν περιλαμβάνονταν στοιχεία από ορισμένες χώρες, τα οποία, αν συνεξετάζονταν, αντί για ύφεση, υπήρχε ανάπτυξη. Οι καθηγητές απάντησαν με τεχνικούς όρους, στους οποίους δεν θα αναφερθούμε εδώ. Στο άρθρο αυτό θα περιοριστούμε στην εξέταση της σχέσης αυτής στα 12 κράτη - πρώτα μέλη της Ευρωζώνης σε δύο χρονικές περιόδους λειτουργίας της: την περίοδο πριν από την εφαρμογή των Μνημονίων σε Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία (2000-2009) και τα δύο πρώτα έτη της εφαρμογής του (2010-2011) (παρ’ ότι υπάρχουν στοιχεία και για το 2012, δεν συμπεριλαμβάνουμε το συγκεκριμένο έτος στο άρθρο αυτό, δεδομένου ότι στην Ελλάδα έγινε το κούρεμα του δημόσιου χρέους στα χέρια ιδιωτών, ενώ αυτό δεν συνέβη στα άλλα κράτη). Τα 12 κράτη τα χωρίζουμε σε 2 ομάδες: τα βόρεια (Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Αυστρία και Φινλανδία) και τα νότια (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία, λόγω Μνημονίου). Στις δύο πρώτες στήλες του Πίνακα δίνονται οι μέσοι όροι του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ στα 12 κράτη - πρώτα μέλη της Ευρωζώνης, στις υποομάδες τους Βόρεια και Νότια κράτη και το σύνολό τους (Ε.Ζ.12) τις πε-

ριόδους 2000-2008 και 20092010 και στην 3η η διαφορά τους. Στις δύο επόμενες στήλες δίνεται η μέση ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ των ίδιων κρατών, των υποομάδων και του συνόλου τους, τις περιόδους 2001-2009 και 20102011 και στην τελευταία η διαφορά τους. Από τον Πίνακα φαίνεται ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα 12 κράτη - πρώτα μέλη της Ευρωζώνης και στις υποομάδες τους τόσο στην αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ όσο και της ποσοστιαίας μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές ανάμεσα στην 9ετή περίοδο προ Μνημονίων και τα δύο πρώτα έτη (2010-2011) της εφαρμογής τους σε Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία και της λιτότητας στα υπόλοιπα κράτη καθώς και στη σχέση ανάμεσα στην αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ και της μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές, δηλαδή ανάπτυξης ή ύφεσης των οικονομιών τους. Πιο συγκεκριμένα, τη δεύτερη σε σχέση με την πρώτη περίοδο: o Ο μέσος όρος του δημόσιου χρέ-

Ο μέσος όρος του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ αυξήθηκε και στα 12 κράτη-πρώτα μέλη της Ευρωζώνης. Υπάρχουν, όμως, πολύ μεγάλες διαφορές ανάμεσά τους. Οι μεγαλύτερες διαφορές σημειώθηκαν κατά σειρά στην Ιρλανδία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία και οι μικρότερες στο Βέλγιο, στην Αυστρία και τη Φινλανδία, με αποτέλεσμα η αύξηση στην ομάδα των νότιων κρατών να είναι μεγαλύτερη από εκείνη στα βόρεια κράτη

ους ως ποσοστού του ΑΕΠ αυξήθηκε και στα 12 κράτη-πρώτα μέλη της Ευρωζώνης. Υπάρχουν, όμως, πολύ μεγάλες διαφορές ανάμεσά τους. Οι μεγαλύτερες διαφορές σημειώθηκαν κατά σειρά στην Ιρλανδία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία και οι μικρότερες στο Βέλγιο, στην Αυστρία και τη Φινλανδία, με αποτέλεσμα η αύξηση στην ομάδα των νότιων κρατών να είναι μεγαλύτερη από εκείνη στα βόρεια κράτη. o Ο μέσος όρος της μεταβολής του ΑΕΠ αυξήθηκε (κατά σειρά ύψους της αύξησης) στη Γερμανία, τη Φινλανδία, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γαλλία και την Ιταλία και μειώθηκε (κατά σειρά ύψους μείωσης) στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, στο Λουξεμβούργο και στην Ολλανδία (ελάχιστα). Από τα κράτη αυτά τα 3 είναι εκείνα στα οποία επιβλήθηκαν τα Μνημόνια. Συνολικά στα βόρεια κράτη ο μέσος όρος ανάπτυξης αυξήθηκε, ενώ στα νότια μειώθηκε. Από τα παραπάνω φαίνεται πόσο δυσμενείς επιπτώσεις είχαν τα Μνημόνια στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία τόσο στο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του

ΑΕΠ όσο και στον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ, με την Ελλάδα να βρίσκεται στη χειρότερη θέση και να καταλαμβάνει την πρώτη θέση με διαφορά από τα άλλα κράτη στο ύψος του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ και να είναι το μόνο κράτος από τα 12 πρώτα μέλη της Ευρωζώνης στα οποία να σημειώνεται μεγάλη ύφεση τη δεύτερη περίοδο. Σε ό,τι αφορά τη θεωρία των Κένεθ Ρογκόφ και Κάρμεν Ράινχαρτ, στην οποία αναφερθήκαμε στην αρχή του άρθρου, από τον Πίνακα παρατηρούμε ότι οι μόνες περιπτώσεις στις οποίες το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ την πρώτη περίοδο ήταν κάτω από το 90% και τη δεύτερη περίοδο ξεπέρασε το όριο αυτό -δηλαδή ισχύουν οι διαπιστώσεις τους- ήταν η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και τα νότια κράτη ως σύνολο. Αυτό, όμως, οφείλεται βασικά στα Μνημόνια που επιβλήθηκαν στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία.

* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

55

ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

Τριαντάμηνο και για τη συμμορία των 7! Εισαγγελέας ζήτησε να επιβληθούν αυστηροί περιοριστικοί όροι στα μέλη της αποκαλούμενης «συμμορίας των 7» (που κατηγορούνται ότι ρήμαξαν το ΙΚΑ) όταν λήξει το 18μηνο της προφυλάκισής τους. Προφανώς ο εισαγγελέας είναι βέβαιος ότι στην περίπτωση των φερομένων ως καταχραστών θα ισχύσει ο νόμος, αφού η τυφλή Δικαιοσύνη δεν τους προσήγαγε ακόμη στο εδώλιο. Έτσι, προσπαθεί να εξασφαλίσει την παρουσία τους στη δίκη, όποτε γίνει αυτή (εκτός κι αν παραγραφεί, όπως έγινε με κάποιον πρωθυπουργικό φίλο). Ουδείς ψόγος για την εισαγγελική μέριμνα. Η απορία αφορά το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο το οποίο, απ’ ό,τι φαίνεται, έχει αποφασίσει την αποφυλάκιση αυτών που κατηγορούνται για 7.991 μη σύννομες παροχές προς 1.213 δήθεν δικαιούχους ασφαλισμένους, με τη ζημία του ΙΚΑ να ξεπερνά τα 11 εκατομμύρια ευρώ. Τι συμβαίνει, δεν έχουμε πλέον νομολογία; Είναι λιγότερο επικίνδυνοι οι άνθρωποι αυτοί από τον «εχθρό» της κοινωνίας Κώστα Σακκά, που έμεινε 30 μήνες στο μπουντρούμι, περιμένοντας τη δίκη που ακόμη έρχεται, με κατηγορίες που άπτονται των ιδεών και όχι των πράξεών του; Από την «τρομοκρατία» του Σακκά κινδυνεύει ο ασφαλισμένος που βλέπει τη σύνταξη και την περίθαλψή του να εξαερώνονται και τα «δικά τους» παιδιά να ευημερούν και να τα τρώνε εις υγείαν των κορόιδων; ΚΛ. ΤΣΑΟΥΣΙΔΗΣ

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

Ευχαριστώ, ω ΔΝΤ!...

Λογικό; Διαβάζω επί λέξει τη δημόσια τοποθέτηση της προβεβλημένης συγγραφέως ροζ μυθιστορημάτων και αναπληρώτριας καθηγήτριας Ιστορίας Εξωτερικής Πολιτικής στο τμήμα Νομικής της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών Λένας Διβάνη για τον τραγικό θάνατο ενός παιδιού 18 χρόνων, που πήδηξε από το τρόλεϊ για να αποφύγει το πρόστιμο όταν ο ελεγκτής τον έπιασε χωρίς εισιτήριο: «Συμπέρασμα: οι ελεγκτές δεν πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους γιατί κάποιος τζαμπατζής μπορεί να πηδήξει από το όχημα. Λογικό». Δεν θα προσπεράσω τη λαϊκή ρήση «Ο νεκρός δεδικαίωται» παρ’ ότι επιθυμώ η δικαιοσύνη να απονέμεται εν ζωή και παρ’ ότι γνωρίζω, όπως όλοι μας, ότι η μνήμη είναι χειραγωγήσιμη και ανακαλείται κατά το δοκούν για ζώντες και τεθνεώτες. Και δεν την προσπερνώ διότι απέναντι στον θάνατο, και μάλιστα ενός νεαρού ανθρώπου, το δέος και η αιδώς οφείλουν να υπερβαίνουν τα όποια επικαιρικά γεγονότα, κυρίως όμως οφείλουν να υπερβαίνουν την όποια διατεταγμένη διαδρομή. Η κυρία Διβάνη, υπέρμαχος, προφανώς, της άλλης λαϊκής ρήσης, ολίγον παραφρασμένης, «Ο θάνατός σου η προπαγάνδα μου», δεν σεμνύνεται ούτε μπροστά στον ίδιο τον θάνατο. Στη δική της αξιακή λογική η ανθρώπινη ζωή αποτιμάται στην τιμή ενός εισιτηρίου. Στη δημόσια, μέσω twitter, τοποθέτησή της δεν αναγνωρίζει το τεκμήριο αθωότητας του νομικού μας πολιτισμού ούτε καν το τεκμήριο της νεότητας. Και να σκεφτεί κανείς ότι o 18χρονος θα μπορούσε να είναι φοιτητής της. Πάει να πει ότι η προβεβλημένη από το εκδοτικό και μιντιακό κατεστημένο συγγραφέας και ιστορικός διδάσκει νέους ανθρώπους, της έχει δοθεί δηλαδή από την πολιτεία το δικαίωμα να παρέχει γνώσεις, να διαπαιδαγωγεί και να προετοιμάζει τους νέους να υπηρετήσουν την ηθική και τη δεοντολογία της επιστήμης τους. Σ’ αυτή την περίπτωση θα ήταν σκόπιμη η άμεση εφαρμογή του μέτρου της αξιολόγησης των πανεπιστημιακών δασκάλων και δι’ αυτής η άμεση απομάκρυνση της κ. Διβάνη από το ελληνικό πανεπιστήμιο. Για τον απλό λόγο ότι τους αξιακούς κώδικες που οφείλουμε να πιστεύουμε και να μεταφέρουμε στα παιδιά μας, η ανθρώπινη ζωή, πολλώ δε μάλλον η ζωή ενός παιδιού, δεν αξίζει 1,40 ευρώ. Λογικό... ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ

Κατακρίνω, μισώ και βδελύσσομαι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις έχει και καλές στιγμές. Τώρα που βλέπουμε όλο αυτό το θέατρο των επιδρομών του ΣΔΟΕ, η έκθεση εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ για τη φοροδιαφυγή -δημοσιεύθηκε τέλη Ιουνίου- είχε βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Εκτιμά ότι στην Ελλάδα συμφέρει να είσαι κοπανατζής και φοροφυγάς, ενώ οι τίμιοι και συνεπείς το πληρώνουν ακριβά! Με λίγα λόγια, διαπιστώνει ότι η μη πληρωμή φόρων είναι ένα μέσο για να μη βάλει λουκέτο μία επιχείρηση, διότι: o Η μη πληρωμή εισφορών είναι πιο συμφέρουσα από την καταβολή των προστίμων για την απασχόληση ανασφάλιστων εργαζόμενων. o Συμφέρει περισσότερο να μη δηλώσεις εισόδημα και να μην πληρώσεις φόρους, καθώς μπορείς να περιμένεις την επόμενη ευνοϊκή ρύθμιση σε πολλές δόσεις, ή να καταφύγεις σε δικαστήριο όπου η συζήτηση της υπόθεσης μπορεί να αναβάλλεται έως και δέκα χρόνια. o Ακόμη η έκθεση του ΔΝΤ διαπιστώνει το έντονο αίσθημα αδικίας, καθώς οι πολίτες πληρώνουν αδρά «δωρεάν» δημόσιες υπηρεσίες, όπως η Παιδεία (με τα αναγκαστικά ιδιωτικά φροντιστήρια) ή η Υγεία (με τα καθιερωμένα φακελάκια στους γιατρούς).

Να προσθέσω βέβαια και την αγανάκτηση από το γεγονός ότι πάντα πληρώνουν οι αδύναμοι, ενώ μεγαλοκαρχαρίες και μονοπώλια γλυτώνουν με ψίχουλα. Ούτε ένα ευρώ δεν έχει εισπραχθεί από καμιά δεκαριά λίστες -βλ. και Λαγκάρντ- πλούσιων Ελλήνων που έχουν δημοσιευθεί. Ακόμη και ο Ζ. Κλ. Γιούνκερ που είχε επισκεφθεί πέρσι το καλοκαίρι τη χώρα μας, είχε απορήσει που πληρώνουν το μάρμαρο μισθωτοί, συνταξιούχοι και μικροεπιχειρηματίες, ενώ στη Μύκονο βολτάρουν αμέριμνοι -και κυρίως αφορολόγητοι- με τα κότερά τους οι πλούσιοι. Αυτό είναι λοιπόν το άθλιο φορολογικό μας σύστημα. Μάταια το ΔΝΤ, η τρόικα, η Μέρκελ, ο Σόιμπλε, ο Φρανσουά Ολάντ, οι Αμερικανοί (τους βδελύσσομαι είπαμε) καλούν επί τριετία τις μνημονιακές κυβερνήσεις να φτιάξουν επιτέλους έναν φορολογικό νόμο. Η εσωτερική τρόικα αρνείται πεισματικά και αραδιάζει φορομπηχτικές για τους αδύναμους δεκάδες υπουργικές διατάξεις, εγκυκλίους και τροπολογίες σε άσχετα νομοσχέδια, όχι όμως έναν φορολογικό νόμο, κοινωνικά δίκαιο και αναπτυξιακό. Προτιμά να αραδιάζει μπούρδες περί ανάπτυξης και να στηρίζει τις παρασιτικές αστικές μερίδες που υπηρετεί και την υπηρετούν.

Η πρεμούρα των Καψήδων, Μαναλήδων και λοιπών Για να αντιληφθούμε τη σοβαρότητα του ειδικού διαχειριστή του παθητικού και ενεργητικού της πρώην ΕΡΤ Γκίκα Μάναλη και των αφεντικών του, ιδού τι αλιεύσαμε από τον κατάλογο των όσων θα απασχοληθούν επί δίμηνο στη ΝΕΡΙΤ ή ΔΤ ή, ή, ή: Αντικαταστήστε με Όνομα (τα) Επώνυμο Μ(…) Π(…) Για ευνόητους λόγους δεν αναφέρουμε το πλήρες ονοματεπώνυμο. Καλά, τόση πρεμούρα ή η βλακεία είναι κολλητική; ΚΛ. ΤΣΑΟΥΣΙΔΗΣ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ

Η ΑΥΓΗ KYΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

Παιδιά χωρίς προσχολική αγωγή Πάνω από 30.000 κινδυνεύουν να μείνουν εκτός παιδικών σταθμών για 75 εκατ. ευρώ! ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Κλειστές κινδυνεύουν να βρουν φέτος τις πόρτες των παιδικών σταθμών χιλιάδες παιδιά, εξαιτίας των κυβερνητικών παλινωδιών. Λιγότερο από 20 ημέρες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς, δεν έχουν βρεθεί ακόμα τα χρήματα για την κάλυψη του συνόλου των δικαιούχων μητέρων για το πρόγραμμα «Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής ζωής», που χρηματοδοτείται μέσω ΕΣΠΑ, καθώς η κυβέρνηση εμφανίζεται απρόθυμη να συμπληρώσει το ποσό που είχε αρχικά ορίσει, αν και εκατομμύρια ευρώ «λιμνάζουν» στα διαρθρωτικά ταμεία. «Μικρό» αποδείχθηκε και άλλη μια φορά το πρόγραμμα που με τη χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ επιδοτεί τη φιλοξενία σε δημοτικούς και ιδιωτικούς παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, καθώς και κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών και ΑμεΑ για τη σχολική χρονιά 2013-2014. Όταν τον περασμένο Μάιο τα υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας δήλωσαν ότι θα συνεχιστεί και φέτος, ανακοίνωσαν με τυμπανοκρουσίες ότι έχουν εξασφαλιστεί 150 εκατ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να καλύψουν σύμφωνα με τους υπολογισμούς 60.000-62.000 παιδιά. Ωστόσο, οι αιτήσεις των μητέρων ξεπέρασαν τις 80.000 και αφορούν περί τα 97.000 παιδιά. Από αυτά, σύμφωνα με την ΕΕΤΑΑ -φορέα υλοποίησης του προγράμματος-, μερικές χιλιάδες αποκλείονται γιατί δεν πληρούν τα αυστηρά οικονομικά κριτήρια που έχουν τεθεί. Το πλαφόν για το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έχει κατρακυλήσει στα 30.000 ευρώ, όταν την περσινή χρονιά ήταν 40.000 ευρώ. Παράλληλα, αφορά τα εισοδήματα του 2011, θέτοντας έτσι σε δυσχερή θέση τις οικογένειες και τις μητέρες που είδαν το εισόδημά τους να μειώνεται δραματικά το 2012. Ακόμα και έτσι, ωστόσο, 91.153 παιδιά σύμφωνα με την ΚΕΔΕ πληρούν τις προϋποθέσεις για ένταξη στο πρόγραμμα. Αυτό παρατηρεί ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Κ. Ασκούνης, σε επιστολή του προς τον υπουργό Εργασίας Γ. Βρούτση την περασμένη εβδομάδα. Τονίζει δε ότι για να γίνει δυνατή η ένταξη όλων των παιδιών στο πρόγραμμα, ο διαθέσιμος προϋπολογισμός του πρέπει να διαμορφωθεί στα 225 εκατ. ευρώ. «Είναι επιτακτική ανάγκη για άμε-

ση αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ που με βάση τις εισηγήσεις της ΚΕΔΕ μπορούν να προέλθουν είτε από αδιάθετους πόρους του ΕΤΠΑ με τη χρήση της ρήτρας ευελιξίας από τα Ε.Π. ‘Ψηφιακή Σύγκλιση’ και ‘Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη’, είτε με μεταφορά πόρων από τα Ε.Π. ‘Εκπαίδευση και διά βίου Μάθηση’ και ‘Διοικητική Μεταρρύθμιση’, είτε με μεταφορά αδιάθετων πόρων του ΕΚΤ από τους άξονες της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης του ΕΠΑΝΑΔ, ώστε άμεσα να καλυφθούν και οι αιτήσεις των 31.153 επιπλέον παιδιών που μένουν εκτός προγράμματος και να στηριχθούν οι οικογένειές τους σε μια περίοδο παρατεταμένης οικονομικής κρίσης» υπογραμμίζει στην επιστολή του προς τον Γ. Βρούτση ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ. Σημειώνει δε ότι οι προτάσεις της ΚΕΔΕ είναι «κοινωνικά αναγκαίες, εφικτές και άμεσα υλοποιήσιμες». «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προβλέψει με τη ρήτρα ευελιξίας του ΕΣΠΑ ότι τα τελευταία δύο χρόνια του ΕΣΠΑ τα κράτη-μέλη έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν έως και το 10% των αναπορρόφητων κονδυλίων από τα διαρθωτικά ταμεία -δηλαδή από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης- στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο» εξηγεί στην «Αυγή» της Κυριακής ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών και πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτι-

κής της ΚΕΔΕ Σ. Δανιηλίδης. «Σήμερα τα αναπορρόφητα φτάνουν τα 4,3 δισ. ευρώ, δηλαδή έως και 430 εκατ. ευρώ που είναι το 10% θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο ΕΚΤ. Εμείς δεν χρειαζόμαστε τόσα» σημειώνει. Ο Σ. Δανιηλίδης εκτιμά ότι το ζήτημα έχει κολλήσει στο υπουργείο Ανάπτυξης, ύστερα από την παράταση για δύο χρόνια που πήρε για την απορρόφηση των κονδυλίων. «Επιτέλους, οι ιθύνοντες του υπουργείου Ανάπτυξης πρέπει να καταλάβουν ότι σε τέτοια περίοδο κρίσης, πέρα από τα νούμερα και τα έργα υποδομής, πρέπει να δείξουμε ευαισθησία σε θέματα απασχόλησης και υποστήριξης των εργαζομένων, στην ενίσχυση της προσχολικής αγωγής, αλλά και στη στήριξη των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης ΑμεΑ» τονίζει. Αυτό άλλωστε παραδέχεται και ο Γ. Μιχελάκης, σε απάντησή του στην επιστολή Ασκούνη, η οποία του κοινοποιήθηκε. Ο υπουργός Εσωτερικών υποστηρίζει ότι από την Παρασκευή 9 Αυγούστου έχει θέσει το θέμα στον Κ. Χατζηδάκη, ζητώντας αύξηση των κονδυλίων για το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ κατά 75 εκατ. ευρώ. Όμως, το μόνο που έχει να πει είναι ότι τα συναρμόδια υπουργεία «καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για αναζήτηση πόρων, προκειμένου να μην αποκλειστούν από τις πολύτιμες υπηρεσίες τού παραπάνω προγράμματος παιδιά που πληρούν

τις προϋποθέσεις για να ενταχθούν σε αυτές τις δομές». Μετά τον Δεκαπενταύγουστο αναμένεται να ανέβουν στην ηλεκτρονική σελίδα της ΕΕΤΑΑ (www.eetaa.gr) τα πρώτα αποτελέ-

σματα του προγράμματος του ΕΣΠΑ και στη συνέχεια οι δικαιούχοι θα έχουν 4 μέρες για ενστάσεις και διορθώσεις. Τα τελικά αποτελέσματα θα εκδοθούν το αργότερο μέχρι τις 25 Αυγούστου.

Προσλήψεις ζητεί ο Δήμος Αθηναίων για να καλύψει όλα τα παιδιά Στον αέρα βρίσκεται μεγάλος αριθμός παιδιών στον Δήμο Αθηναίων που περιμένουν να ενταχθούν στους παιδικούς σταθμούς τη φετινή σχολική χρονιά. Ο λόγος είναι ότι δεν έχει εκδοθεί ακόμη η ΚΥΑ για την πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ 326 ατόμων με συμβάσεις ορισμένου χρόνου στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών, που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία των σταθμών. «Χρειαζόμαστε 326 άτομα όλων των ειδικοτήτων. Κυρίως παιδαγωγούς, αλλά και τραπεζοκόμους, καθαρίστριες, μάγειρους» σημειώνει στην «Αυγή» της Κυριακής η πρόεδρος του Δ.Σ. του Βρεφοκομείου, Μαρία Ηλιοπούλου. «Δεν ξέρουμε πού έχει κολλήσει το πράγμα. Εμείς από τον Μάρτιο έχουμε πάρει την έγκριση από την Περιφέρεια Αττικής, ενώ το αίτημά μας πήγε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, όπου αποδείξαμε ότι έχουμε προϋπολογίσει τα χρήματα για να τους πληρώσουμε» αναφέρει. «Επιτέλους, μια χρονιά τα οργανώσαμε όλα εγκαίρως. Έγινε μια φοβερή δουλειά από το προσωπικό του Βρεφοκομείου. Έχουμε τη δυνατότητα να πάρουμε όλα τα παιδιά που έκαναν αιτήσεις στον Δήμο Αθηναίων, ακόμη και τα επιλαχόντα»

λέει, τονίζοντας πως η μεγάλη καθυστέρηση στην έκδοση της ΚΥΑ μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε ματαίωση των προσλήψεων. «Το να είναι κινούμενη άμμος το προσωπικό κάθε χρονιά, είναι μεγάλος καημός» τονίζει με νόημα. Παρατηρεί δε ότι μετά την έκδοση της ΚΥΑ, το ΑΣΕΠ χρειάζεται ένα μήνα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. «Αν δεν τελειώσει η διαδικασία μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, δεν ξέρουμε τι θα κάνουμε. Είμαστε σε αδιέξοδο» υπογραμμίζει. Φέτος, στον Δήμο Αθηναίων έγιναν 5.570 αιτήσεις για 5.740 θέσεις. Περί τις 100 απορρίφθηκαν εξαιτίας ελλιπών δικαιολογητικών - έλλειψη πιστοποιητικού γέννησης, άδειας παραμονής για τις οικογένειες υπηκόων τρίτων χωρών κ.ά. «Καλύπτουμε αυτή τη στιγμή περίπου 4.600 παιδιά. Έτσι, έχουμε 900 θέσεις κενές και γύρω στα 830 επιλαχόντα. Μέσα σ’ αυτά θα πρέπει να υπολογίζεται ότι είναι και 550 θέσεις που θα καλυφθούν από το ΕΣΠΑ, άρα θα αδειάσουν κι άλλες θέσεις. Πιστεύουμε έτσι ότι μπορούμε να καλύψουμε όλα τα παιδιά, όταν εγκριθεί το επιπλέον προσωπικό» σημειώνει η Μ. Ηλιοπούλου. Πάντως, από το υπουργείο Εσωτερικών, η λύ-

ση που προτείνουν είναι οι λεγόμενοι «διμηνίτες». Ειδικότερα, κύκλοι του υπουργείου Εσωτερικών υποστηρίζουν ότι «γίνεται προσπάθεια διαχείρισης για να καλυφθεί το προσωπικό και να μη μειωθεί», καθώς, όπως λένε, οι προσλήψεις αυτές θα γίνουν μέσω των πόρων της Αυτοδιοίκησης (ΚΑΠ) και υπάρχει μνημονιακή υποχρέωση για μείωση κατά 20%. Σημειώνουν δε ότι το υπουργείο Εσωτερικών έχει δώσει τη δυνατότητα στους δημάρχους να προχωρούν στη σύναψη δίμηνων συμβάσεων, κάτι που θα μπορούσε να γίνει στον Δήμο Αθηναίων μέχρι να λυθεί οριστικά το θέμα. Σε ό,τι αφορά τέλος τα 77 κτήρια των παιδικών σταθμών, σύμφωνα με την πρόεδρο του Βρεφοκομείου, ολοκληρώθηκε σχετική έρευνα του ΕΜΠ από την οποία προέκυψε ότι κανένα δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα επικινδυνότητας ή είναι ακατάλληλο. «Δεκαεπτά έχουν κάποια προβλήματα, αλλά είναι αντιμετωπίσιμα» ανέφερε η Μ. Ηλιοπούλου.