11857 by AVGI SA

&ΚΟΙΝ ΤΕΥΧΟ

ΝΟΕΜΒ Σ 86 •

013 ΡΙΟΣ 2

Η ΑΥΓΗ

KIΤΤΥ ΑΡ ΣEΝΗ

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Μπουμπουλ

ίνας 18

, ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ για την εξέγερση του Πολυτεχνείου: Ν. Βαλαβάνη, Γ. Μαρκόπουλος, Κ. Ντέτσικα, Ν. Σιδέρης, Αλ. Ψιλοπούλου

ΣΗΜΕΡΑ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

40 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΗ

Συζητούν:

Κων. Τσουκαλάς, Ηλ. Νικολακόπουλος

, Έριξε τη Χούντα το Πολυτεχνείο; , Η «φιλελευθεροποίηση» Μαρκεζίνη, ο ρόλος του Καραμανλή, η συμβολή του Ν. Πουλαντζά στη μελέτη των δικτατοριών και του κράτους «έκτακτης ανάγκης», ο εκφυλισμός της δημοκρατίας

ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

«Μπουμπουλίνας 18»

Γράφει ο ιστορικός Λεωνίδας Καλλιβρετάκης ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Προσφορά το βιβλίο - μαρτυρία της Κίττυς Αρσένη για τα βασανιστήρια της χούντας

Μια συγκλο νιστική μαρτυ ρία για τα βασα νιστήρια της Xούν

τας

KIΤΤΥ ΑΡ ΣEΝΗ

24 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11857 • KΥΡΙΑΚΗ 17 NOEMBΡΙΟΥ 2013 • TIMH: 3 €

ΜΠΟΥΜΠΟΥΛ IΝΑΣ

ΕΙΑ ΠΑΙΔΩ ΝΙΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ «ΑΥΓΗ»

Το σχέδιο των 100 πρώτων ημερών της κυβέρνησης της Αριστεράς ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΟΡΟΒΕΣΗΣ:

Οι μάχες δίνονται στην κοινωνία, όχι στα κανάλια ΣΕΛ. 52-53

Ο ΦΟΒΟΣ της κυβέρνησης για τις ευρωεκλογές λειτουργεί ως καταλύτης εξελίξεων πριν από τον Μάιο, τονίζει ο Αλέξης Τσίπρας στην «Αυγή» και ανοίγει παράθυρο συνεργασίας με όσους βουλευτές καταψηφίσουν τα μέτρα προαναγγέλλοντας τη συγκρότηση ψηφοδελτίων νίκης στις αυτοδιοικητικές και περιφερειακές εκλογές. Τα πρώτα μέτρα της κυβέρνησης της Αριστεράς θα είναι η αντικατάσταση του Μνημονίου, που

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΑΝΤΙ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ θα ακυρώσει ο λαός, από Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης της χώρας που θα περιλαμβάνει την επαναφορά των συλλογικών

συμβάσεων και του κατώτατου μισθού στα προ Μνημονίου επίπεδα, τον έλεγχο των απολύσεων, τον νέο αναπτυξιακό νόμο, τη σύσταση περιουσιολογίου, καθώς και δίκαιου και σταθερού φορολογικού συστήματος. Προτεραιότητα θα είναι ακόμη η επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης, η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και η επαναλειτουργία της ΕΡΤ με ταυτόχρονη τήρηση του νόμου για την αδειοδότηση των ιδιωτικών ΜΜΕ.

ΣΑΝΤΑΛ ΜΟΥΦ:

Η Αριστερά πρέπει να αποκαταστήσει την έννοια του δημοσίου ΣΕΛ. 44-45

ΝΤΙΕΓΚΟ ΒΑΛΝΤΕΡΑΣ

(ΥΠΟΥΡΓΟΣ - ΑΝΔΑΛΟΥΣΙΑ):

Κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα και νερό ΣΕΛ. 46

ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Το Πολυτεχνείο μέσα μας

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

ΑΚΙΝΗΤΑ

ΥΠ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Φωτογραφικά τεκμήρια της αστυνομικής βίας κατά βουλευτών στην ΕΡΤ

Ο νέος φόρος και οι πλειστηριασμοί

Πετά στον δρόμο τις καθαρίστριες ΣΕΛ. 8, 9

ΣΕΛ. 6

ΣΕΛ. 19

3/11

ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΓΙΟΥΡΓΟΥ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ:

Ο άνθρωπος του «εγώ» είναι καταδικασμένος ΣΕΛ. 51

ΓΙΑΤΙ το Πολυτεχνείο επιμένει απροσάρμοστο; Γιατί καταφέρνει, σαράντα χρόνια τώρα, να προσπερνά αλώβητο τους καλλωπισμούς, τις απόπειρες ιδιοποίησης, τη συκοφάντηση, τις προσπάθειες συμμόρφωσής του με την ευήθεια του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος; ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ Γράφουν: Β. Ρούβαλης, Κ. Τσικνάκης, K. Kαναβούρης

E ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ MOdiNplD omatique Η ΑΥΓΚΗΣ Η ΤΗΣ ΚΥΡΙΑ

ΟΥ 2013 17 ΝΟΕΜΒΡΙ 42 TEYXOΣ

EΛΛΗ ΝΙΚΗ

ΕΚΔΟ ΣΗ

ΡΩΣΙΑ

# % /21 $./ . / ( /21 (, "/ /, %/#,/ / %/ ( $#2%$ . 2 # %21. ,#’ . 2 *$ *, *.2 1$"(2 , "/ , ,*.# ,( %/, 2$2+, %1* &( % .+ ,( / ( « /210, .$. !) , / /2 , ,/*"% , # ,(/+$2 (,, 0, , )/,( $21 # 2 &#2 . , 2$ %/+, /21 2 *. / ( 2#2-2 +, ("21(/.( , -" 210 (, 2( / .#. /2( (, ,(,!.+ . / ( «/"-* » $2- / «, % * (, /.# & %,(

%/2 , %/ ! . ()/21 , %1( ,-. + %. 2 1$21# "02 $#2 ,-2 0 . &# , "%2 # % *2$2 .$/.* #+21, /21 / ( /"%2 %/ ( "% ,, $2--2+ ,(/+$,-2+$#2 %$ 9 / 0 %1* (+, / 0

# , %/ 0 / ). ( .$2* ( . *.#+!, %/2 "(2*, ) % (). $2- 2 / (, +( %) /21 (/2( ,$2%/#2

( , / ( /+/-2: # %/2( # / %,( / ( , "-21 2 ( ! , * / $21 .$./. 2 %. *. /2( /2( *$ *,» % 0 / ( ,( # $+(

$2- (. Izvestia 1 -2 2# (, %1(!# *. /21 2 / (, / &( .-.1 .# & # ./, .( , ) .$ /1 +, « ' %+, $#2 2 * 1 2013). -- $#, *,/ 0 ,$" / ( 1$"'&%20 $#".!#20 2 .$/.* #+2 %/ ( .- (. 2 (12 21 (/,0 % (.% , / ( +! , ! .% 1#+,. # *. ,- /.# $ !. ( 2 %/2 . -, 2 /2( $,% # - %,(/ /21. . $-)# . (, . ! -&%. .#!) . 21 ,$" ,1- 2 0 .$ 1- 2$-2%/,%+ ,$ %$,%. %. ,1 +,0 *. /210 % .% $21 ) /21 * 2 , 2 *$ *, 0 /21, - $. # ,* 2-2 , #&( ! $- * /. / ( .$ /)# % /210 , / ( ,/,%/#2 *. ( » % *.+2 ,#*2(+, $ «$#2% # /21 1$" ! . () . .-+ . 0 (, $# $. (, &#, / 0 &#,0 ,(,%/.+-. /. *$"#.%. ,/ %*" / 0 1/ 0 / 0 /.-.1/,+.0 .1 , #+, $21 !.( ,( 2 ("21 *2(,! ) . /.- (, $,#,!. * ,$2 % % $21 ' %+, )/,( ,(/ %/, .+ %/ 0 ,$, /)%. 0 ., .(& .(210 $#20 , * , %/2# ) .1 "0 + 20 . (, % *.+2, * - %/,,/2( /& # 2 ,(/+ /210 % .! , "* # /"/., 2 ,/"# % , , +(, 1$2 &# % , , " ,* ( . . . "% , *$2%*2 0. ,$2*"( % %/ "*, , /2 21,!"# !.( , .+ . / %. 2* ,#! "% , *. ! . () % /2(. . ) / 0 %/2 (/.( .+ . / ,( .(. 21 -,, #+0 ,* 2-+, ,0 1$. 1 0 / ( 1$2%/)# + .%) / 0 ,$. -2 %. , 2-2 % /2( 2 - 2, *2$2 &(/ ,$" + 0 / ( , +

" ! !

# " $" $ #! ! ! $" " , ! " !

$ , / !). /$ #"! $ $ $ / #$ " ( ## "$ # " #! ! $ " $ !# #$ !# $ $" , ! !" !

#"! #$ $ $ " # $" " ! ! ! $ "# "/ ,//%, /2 . 2("0 .1 .+ , $21 (, 1$.# ,( ! $". %/2( "%*2 Jacques

Lévesque*

0 *)(.0, 210 /.-.1/,+21 " !#20

MONDE

diplomatique

, ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η αναγέννηση της ρωσικής διπλωματίας

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ

Τα τανκς του Μνημονίου Σαράντα χρόνια μετά, φυσικά τίποτα δεν είναι το ίδιο. Ακριβώς όμως επειδή το 1974 υπήρξε η δημοκρατική τομή της Μεταπολίτευσης, βιώνουμε σήμερα επώδυνα την κατάρρευση δημοκρατικών και κοινωνικών κατακτήσεων. Η οικονομική κρίση και η συνακόλουθη επιδείνωση της πολιτικής ηθικής κρίσης έχουν μεταβάλει τους όρους διαβίωσης των πολιτών και τους όρους της λειτουργίας του πολιτεύματος, προσδιορίζοντας οριστικά το τέλος της Μεταπολίτευσης. Αντιμέτωπη με τη ρεβάνς των απόντων ή και των απολογητών της χούντας, η κοινωνία αναζητά δυνατότητες νέας πολιτικής έκφρασης, θεμελιωμένης πάνω σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Ελπίδα, η ενισχυμένη δυνατότητα της Αριστεράς να καθορίσει τα πράγματα και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις μιας λαϊκής ανάτασης για τη δημοκρατική αναγέννηση και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Γύρω από την κατεύθυνση των πολιτικών εξελίξεων διεξάγεται ισχυρός πόλεμος. Το δίλημμα: θα επιβληθούν τα τανκς του Μνημονίου και η δικτατορία των αγορών ή θα υπάρξει δημοκρατική ανατροπή ως αφετηρία μιας νέας ριζοσπαστικής και λαϊκής - δημοκρατικής Μεταπολίτευσης; Το διαπλεκόμενο σύστημα «ενημέρωσης» πραγματοποιεί καθημερινά εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, ώστε η λαϊκή οργή «να εκλογικευτεί» και να ευνουχιστεί ή διαφορετικά να συκοφαντηθεί. Αναζητούνται πρόθυμοι για νέες κυβερνητικές συμπράξεις, στο πλαίσιο πάντοτε του καθεστωτικού δικομματισμού. Μόλις τρεις ημέρες μετά την ψηφοφορία στη Βουλή για την κυβέρνηση Σαμαρά, άνοιξε η συζήτηση για «νέα κυβέρνηση». Προφανώς ανακινείται θέμα ανασυγκρότησης του αστικού πολιτικού συστήματος, με συγχωνεύσεις και διασπάσεις κομμάτων του μνημονιακού χώρου, εν όψει του καταποντισμού τους τον Ιούνιο. Κανείς δεν πιστεύει στην προαναγγελία εκλογών για το 2016 που έκανε ο Σαμαράς στη Βουλή. Πανικόβλητοι από τη δυναμική εξουσίας της Αριστεράς, αναζητούν τρόπους παράκαμψης των εκλογών άμεσα. Κλιμακώνουν τη στρατηγική της έντασης με βραχίονα τη διαπλοκή. Προτάσσουν την εικονική πολιτική διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, ανίκανοι για οποιαδήποτε διαπραγμάτευση λόγω του μερκελισμού τους, αλλά και της απώλειας οποιασδήποτε διεθνούς αξιοπιστίας. Το πάντοτε επίκαιρο σύνθημα «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία» μετασχηματίζεται σήμερα σε «Δουλειά - Παιδεία - Δημοκρατία». Τα «τανκς» του Μνημονίου διαλύουν το κοινωνικό κράτος, προκαλούν ύφεση διαρκείας και, στην καλύτερη εκδοχή, θα επιφέρουν ανάπτυξη «χωρίς δουλειά». Η ακραία λιτότητα που έχει πλήξει την Ελλάδα και τον ευρωπαϊκό Νότο συνοδεύεται από ακραίο αυταρχισμό. Το κράτος συνεχώς περιορίζει την κοινωνική επαγγελία του και μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε όργανο γυμνής ταξικής κυριαρχίας. Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία εξουθενώνεται, τα πολιτικά δικαιώματα και η λειτουργία του πολιτεύματος υποκύπτουν στο κράτος εκτάκτου ανάγκης. Η δημοκρατία αποδεικνύεται ουσιαστική προϋπόθεση για την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας. Η παιδεία παραμένει αίτημα προς κατάκτηση. Παιδεία όχι μόνον με τη στενή έννοια της εκπαίδευσης, αλλά ως άσκηση δημοσίου ήθους και προσπάθεια ηθικής - πολιτικής στάσης. Στον αντίποδα της ψευτο-υπόσχεσης για την «καταναλωτική ευτυχία» και την «ισχυρή Ελλάδα» οι πολίτες, και πρώτα πρώτα οι νέοι, συνειδητοποιούν, έστω αντιφατικά και επώδυνα, την ανάγκη η ανατροπή του παρόντος να μην οδηγήσει στην αναβίωση παθογενειών των παρελθόντος. Στον ιδιοτελή ρεαλισμό, το Πολυτεχνείο απαντά με το αίτημα της υπέρβασης, με τις αξίες της δημοκρατίας, με το φλογερό πάθος για την αυτοπραγμάτωση του πολίτη μέσα σε συνθήκες μιας νέας συλλογικότητας. Γι’ αυτό όσοι στρατεύονται στο Μνημόνιο θεωρούν ιδρυτικό ιδεολογικό μύθο τους την άρνηση της δημοκρατικής Μεταπολίτευσης και τον ρεβανσισμό. Γι’ αυτό, με τον ιστορικά ιδιαίτερο τρόπο, επιχειρούν να θέσουν τον λαό σε νάρθηκα, αρνούμενοι το δικαίωμα εναλλακτικών πολιτικών επιλογών. Στον νάρθηκα του Μονοδρόμου και των αιωνίων δεσμεύσεων έναντι των πιστωτών.

Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Φυσικά και ήταν λάθος να βγάλει ο κην μαφίας εκτελούν κατά της αριστεράς ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωση για μια γελοιογρα- τι τρομοκράτες, τι φίλους του Σόρος, τι ΣΗΜΕΡΑ φία. Δεν είναι δουλειά κανενός κόμματος, συμπέθερους των συμφερόντων, τι γουΕΙΝΑΙ ακόμα περισσότερο αριστερού, κι ακόναράδες, τι δίγλωσσους, τι αριστερά αμα-ακόμα περισσότερο της αξιωματικής γόρια και ελαφρών ηθών κορίτσια έΚΥΡΙΑΚΗ αντιπολίτευσης, να εκδίδει ανακοινώχουν ανακαλύψει στις γραμμές της δεν σεις για γελοιογραφίες, όσο σεξιστικές ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ λέγεται. ΚΑΡΤΕΡΟΥ κι αν τις θεωρεί. Και να δίνει πάτημα Αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση στους προαγωγούς του traﬃcking στην έφτασαν στο απόγειο - μέχρι κουβά με ενημέρωση να παριστάνουν τους προλάσπη αποκάλεσαν την «Αυγή», για την στάτες της κορασίδας που οι ίδιοι κατέοποία τσιρίζουν ότι βιάζει την ελευθερία στησαν άπορη και πόρνη. τους να βιάζουν τους πάντες και λογοΟυδέν κακόν όμως. Διότι ο θόρυβος κρίνει την ελευθερία τους να λογοκρίπου ξέσπασε ώθησε τους βαρόνους του νουν τους πάντες. Κι έτσι οι ίδιοι που Συγκροτήματος, κι από κοντά τους υποκάποτε πουλούσαν δημοσιογραφική βαρόνους και ιπποκόμους, σε τέτοια γενηφαλιότητα, δημοκρατική ευρύτητα, νοκτονία της αλήθειας, του ήθους, της κατά καιρούς ακόμα και κάποια διαδεοντολογίας και της ψυχραιμίας, που κριτική συμπάθεια για την Αριστερά, έφριξε κι ο ψυλλιασμένος. Ποια ελευθεσκίζουν -φως ιλαρόν!- τα ιμάτιά τους. ρία του γελοιογράφου και ποια ανεξαρΚαι εμφανίζεται ο βασιλιάς όχι μόνο γυτησία του δημοσιογράφου. Εδώ εξαπομνός, αλλά και δαγκανιάρης. λύθηκε συντεταγμένο μίσος από κάθε τυπογραφικό στοιΕννοείται ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ στεκόταν στο γκισέ της διαχείο. Αιμοβόρα οργή γιατί κάποιοι τόλμησαν να τους αγ- πλοκής αντί να ξημεροβραδιάζεται στην είσοδο της ΕΡΤ, γίξουν. Και δημοσιογραφία ως όπλο εξόντωσης των α- αλλιώς θα του φέρονταν. Αλλά άνθρωποι είναι και οι βαντιπάλων - ηθικής, εννοούμε, δεν είμαστε και στο ‘47. ρόνοι. Βλέπουν τις κυκλοφορίες να κατρακυλούν, τα έΒέβαια, οι βαρόνοι εδώ και καιρό δεν κρύβονται. Πά- σοδα να εξανεμίζονται, το κύρος να εξαερώνεται - κι αει κατά διαόλου το ποίημα της δημοκρατικής τους πα- πό πάνω η Αριστερά χτυπάει την πόρτα του Μαξίμου. ράταξης. Η κατοχική διαδρομή, η επί αποστασίας εκ- Προβλέπουν μέρες αποφράδες. Ε, θα αντιδράσουν και δρομή, η επί Ανδρέα ανακατανομή, εμπνέουν, ως φαί- με κουβάδες και με αγριάδες και με χοντράδες. Παρακανεται, και την επί Μνημονίων επιδρομή. Συμβόλαιο δί- λούμε για την κατανόησή σας...

Δεν είναι κι οι βαρόνοι άνθρωποι;

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Το Πολυτεχνείο μέσα μας ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1

Απ’ την αρχή σχεδόν, αλλά ειδικά μετά την καθιέρωση του επίσημου «εορτασμού», επισημάνθηκε ότι όλα τα σύμβολα γύρω από τα οποία πλέκεται το τυπικό των εκδηλώσεων -το τανκ, η πύλη που καταρρέει, η σημαία που κλονίζεται και πέφτει- είναι παρμένα από τις δύο ώρες της καταστολής και κανένα από τις εβδομήντα ώρες της εξέγερσης. Ότι ο εορτασμός υποτονίζει την κατάληψη, τα συνθήματα, το πάθος, ότι παραβλέπει τη χαρά της ανυπακοής, την έξαρση της αυταπάρνησης, την περιφρόνηση του κινδύνου. Τι θα είχε μείνει, ρωτούν, αν η Βαστίλη είχε καταπνιγεί στο αίμα, αν οι μπολσεβίκοι σφαγιάζονταν από τη φρουρά των Χειμερινών Ανακτόρων; Με δυο λόγια: Αν είναι αλήθεια ότι μια πράξη ιστορικών προθέσεων το αποτύπωμά της το αφήνει μόνο μέσα στο παιχνίδι της εξουσίας, τότε το Πολυτεχνείο ποιο αποτύπωμα άφησε; Άφησε -απαντά στον εαυτό της η ερώτηση- την πικρή διαπίστωση ότι η βίαιη καταστολή του Πολυτεχνείου πρόσφερε τον κοινό τόπο όπου έσπευσαν κατόπιν οι πιο ετερόκλητες δυνάμεις για να παίξουν το παιχνίδι της δικής τους εξουσίας, το παιχνίδι της «αποκατάστασης της δημοκρατίας», ουσιαστικά της παλινόρθωσης προσώπων, συστημάτων, καταστάσεων και πολιτικών της προδικτατορικής περιόδου. Σε πείσμα, ωστόσο, κάθε ένστασης, το

Πολυτεχνείο αντέχει στην ουσιοκτόνα επανάληψη του τυπικού και στη σκύλευση του μηνύματός του. Τι συμβαίνει εδώ; Συμβαίνει ότι τα γεγονότα εκείνα εντυπώθηκαν στη μνήμη μιας κοινωνίας, παγωμένης μέχρι τότε από τον φόβο, ως κορυφαία πράξη ελευθερίας σε συνθήκες πλήρους ανελευθερίας σε ολόκληρη τη μεταπολεμική πορεία του τόπου, κορυφαία πράξη που καταγράφηκε την ώρα της τέλεσής της με μια λέξη: Εξέγερση. Αυτή η πολυσήμαντη λέξη, που έχει εντυπωθεί στον λόγο ακόμη και των υβριστών της, δίνει στο Πολυτεχνείο τη δύναμη να αντέχει στην επετειακή πλήξη και στη βίαιη καταστολή - εναλλακτικά ή συνδυαστικά. Γύρω από αυτή τη λέξη οργανώνουν την υπεράσπισή τους το ρίγος της ανυπακοής, η ηδονή της πληρότητας, η αυτοεκτίμηση που χαρίζουν στον ταπεινωμένο η αυταπάρνηση και η περιφρόνηση του κινδύνου. Μια απογείωση της ψυχής καλά γειωμένη, ωστόσο, στην πραγματικότητα. Το Πολυτεχνείο δεν είναι προϊόν τυχαίας ανάφλεξης. Ο Νοέμβρης του 1973 είχε ξεκινήσει φορτισμένος, με σοβαρά επεισόδια, τραυματισμούς και συλλήψεις στο μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου. Η δίκη των συλληφθέντων πρόσθεσε νέα ένταση, με καθημερινές φοιτητικές πορείες προς την πλατεία Συντάγματος, ξεκινώντας από το Πολυτεχνείο. Απρομελέτητα, το Πολυτεχνείο μετατοπιζόταν ώρα με την ώρα όλο και πιο κοντά στο επίκεντρο. Αλλά αυτό που ωρίμαζε γοργά γύρω α-

πό το Πολυτεχνείο ήταν, με τη σειρά του, αποτέλεσμα υποκειμενικών και αντικειμενικών διεργασιών που είχαν ξεκινήσει εντός και, ιδίως, εκτός συνόρων ήδη τη δεκαετία του 1960, φέρνοντας στο προσκήνιο μια ιδιαίτερη κοινωνική κατηγορία, τους φοιτητές, τον «συλλογικό εκφραστή του δικαιώματος στην ανυπακοή». Έγιναν και στην Ελλάδα της δικτατορίας «συλλογικός εκφραστής του δικαιώματος στην ανυπακοή» οι φοιτητές - απέναντι όχι μόνο στη χούντα αλλά σε όλο το μετεμφυλιακό πλέγμα εξουσίας, εξάρτησης, κοινωνικών διακρίσεων και θεσμικών στρεβλώσεων που οδήγησαν στο πραξικόπημα. Ανεμπόδιστες από τα μετεμφυλιακά συμπλέγματα της ήττας τέθηκαν σε πυκνότατο χρόνο οι βάσεις μιας νέας αριστερής ηγεμονίας στον χώρο των ιδεών και της πολιτικής, μεταμορφώθηκαν σε ενεργούς πολίτες νέοι άνθρωποι που, επιλέγοντας να αναμετρηθούν με τις εξωτερικές προκλήσεις και τα εσωτερικά τους όρια, ανταμείφθηκαν με την κατανόηση της ευθύνης του ατόμου απέναντι στον εαυτό του και στο σύνολο. Ναι, το Πολυτεχνείο άφησε το αποτύπωμά του στην Ιστορία. Παίζοντας μάλιστα το παιχνίδι της εξουσίας, αλλά με τον δικό του, ανατρεπτικό τρόπο: πείθοντας ότι «η εξουσία της απόφασης μπορεί να είναι στα χέρια εκείνων που αναλαμβάνουν, χωρίς ιδιοτέλειες, το κόστος της εφαρμογής της». Γι’ αυτό το Πολυτεχνείο βρήκε εξαρχής καταφύγιο μέσα μας. Γι’ αυτό και μπορεί να επιμένει ασυμβίβαστο.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ψάχνει σωσίβιο στη Μέρκελ ο Αντ. Σαμαράς ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Σωσίβιο στο Βερολίνο ψάχνει ο πρωθυπουργός, προκειμένου να κερδίσει χρόνο και να ξεφύγει από το διαμορφούμενο αδιέξοδο στις συζητήσεις με την τρόικα. Ο Αντ. Σαμαράς, την προσεχή Παρασκευή, θα συναντηθεί με την Αν. Μέρκελ και θα παίξει το τελευταίο του χαρτί, αυτό της «πολιτικής διαπραγμάτευσης σε ανώτατο επίπεδο», με νωπές τις αλγεινές για την κυβέρνηση εντυπώσεις από τις απαιτήσεις της τρόικας για νέα μέτρα, αλλά και τις «υποδείξεις» του Eurogroup για κάλυψη -με μέτρα- όχι μόνο του κενού του 2014, αλλά και του... 2015. Το κλίμα στο Μέγαρο Μαξίμου είναι εκ νέου βαρύ, καθώς, όπως φάνηκε και στη συνεδρίαση του Eurogroup, οι εταίροι όχι μόνο δεν είναι διατεθειμένοι να δώσουν χρόνο και ανοχή στην κυβέρνηση, αλλά αντιμετωπίζουν εκ νέου την Ελλάδα ως «ειδική περίπτωση». Το κλίμα στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης ήταν εξαιρετικά αρνητικό για τον Γ. Στουρνάρα, ενώ ο πρόεδρος του Eurogroup, Γ. Ντέισελμπλουμ, δεν παρέλειψε, δημοσίως, να συστήσει στην Αθήνα «περισσότερες προσπάθειες» και να απαιτήσει την κάλυψη του κενού και για το 2014 και για το 2015, ανεβάζοντας τον συνολικό «λογαριασμό» των μέτρων του νέου Μεσοπρόθεσμου. Σαν να μην έφταναν αυτά, οι «τροϊκανοί» αποχώρησαν από την Αθήνα χωρίς να έχουν κάνει ούτε ένα βήμα πίσω από τις απαιτήσεις τους, ενώ από τα e-mail που έχουν ανταλλαγεί μεταξύ των πιστωτών και των υπουργείων φαίνεται ότι και ο νέος γύρος διαπραγμάτευσης θα ξεκινήσει με τους «τροϊκανούς» να παραμένουν αμετακίνητοι. Αυτό, μάλιστα, αναμένεται να φανεί στη σημερινή,

Σε αδιέξοδο η κυβέρνηση, ψυχρολουσία Στουρνάρα στο Eurogroup. Ζητούνται και νέα μέτρα πρώτη συνάντηση των κ. Μορς, Τόμσεν και Μαζούχ με τον υπουργό Οικονομικών, Γ. Στουρνάρα, στις 11 το πρωί.

Αναλαμβάνει το Βερολίνο Τούτων δοθέντων, είναι σαφές ότι η κυβέρνηση, αν δεν μεσολαβήσει κάποιο... θαύμα, θα βρεθεί ενώπιον νέων σκληρών μέτρων, που θα επέχουν θέση τρίτου Μνημονίου, πριν καν συζητηθεί το θέμα της διευθέτησης του ελληνικού χρέους. Ο Αντ. Σαμαράς προς το παρόν έχει δώσει οδηγίες στον Γ. Στουρνάρα να παίζει καθυστερήσεις, καθώς τα αυξημένα έσοδα του τελευταίου τριμήνου επιτρέπουν στην Αθήνα να «ροκανίζει» χρόνο, χωρίς να ανησυχεί, προσώρας, για την πληρωμή μισθών και συντάξεων. Αυτό το θαύμα, που αν δεν μεσολαβήσει, θα βρεθεί η κυβέρνηση μετέωρη, αναζητεί ο Αντ. Σαμαράς στο Βερολίνο. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα ταξιδέψει στη γερμανική πρωτεύουσα με αφορμή το ετήσιο συνέδριο ηγετών της εφημερίδας Sueddeutsche Zeitung και έχει προσκληθεί από την Αν. Μέρκελ σε γεύμα εργασίας. Όπως ανακοίνωσε η γερμανική καγκελαρία, η Αν. Μέρκελ θα συζητήσει με τον Αντ. Σαμαρά τις διμερείς σχέσεις, τα ευρωπαϊκά θέματα, αλλά και το «ελληνικό πρόβλημα». Η πρωτοβουλία της καγκελαρίου δείχνει ότι το Βερολίνο, πριν καν σχηματιστεί κυβέρνηση «μεγάλου συνασπισμού», ανακτά την πρωτοβουλία των κινήσεων και επαναβεβαιώνει ό-

τι έχει τον πρώτο λόγο για τα «προγράμματα διάσωσης». Στη συνάντησή του, την ερχόμενη Παρασκευή, με την Αν. Μέρκελ, ο πρωθυπουργός θα προσέλθει επικαλούμενος όχι μόνο την κρίση που βιώνει η Ελλάδα και τις «θυσίες των Ελλήνων», αλλά και το αυξημένο -όπως λένε κυβερνητικές πηγές- πρωτογενές πλεόνασμα. Συγκεκριμένα, συνεργάτες του πρωθυπουργού επισημαίνουν ότι το πλεόνασμα δε θα περιοριστεί στα 340 εκατ. ευρώ που συμφωνήθηκε μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και τρόικας, αλλά θα αγγίξει τα 700 εκατ. Ευρώ. Με μόνο επιχείρημα το πλεόνασμα, λοιπόν, ο Αντ. Σαμαράς θα ζητήσει από την Αν. Μέρκελ να τού δώσει πολιτικό χρόνο, να συμβάλει με τη στάση της στη «χαλάρωση» των απαιτήσεων των πιστωτών και να μην απαιτηθούν νέα σκληρά μέτρα εδώ και τώρα, ώστε να μην κινδυνεύσει η κυβέρνηση. Παράλληλα, αναμένεται να ενημερώσει τη Γερμανίδα καγκελάριο για τους εύθραυστους συσχετισμούς για τη συμπολίτευση στη Βουλή, αλλά και για το «πολιτικό πρό-

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΩΝ ΜΑΣ

Επανακυκλοφορεί η μεγάλη προσφορά γνώσης

ÐÝìðôç 21 Íïåìâñßïõ ìå ôï

ÃÁËËÏÅËËÇÍÉÊÏ ËÅÎÉÊÏ

ο με Mόν υρώ ε 1,5 λέον ι π ε π

βλημα» που έχει η κυβέρνηση να εφαρμόσει και να «περάσει» νέα μέτρα. Πάντως, ώς την ώρα που γράφονταν τούτες οι γραμμές, ακόμη και κορυφαίοι υπουργοί δεν έκρυβαν την

ανησυχία τους ότι η Αν. Μέρκελ θα υποδείξει στον Έλληνα πρωθυπουργό «να τα βρει με την τρόικα», κάτι που μπορεί να προκαλέσει ραγδαίες εξελίξεις. Είτε από επιλογή, είτε -πιθανότερα- από «ατύχημα»...

Οι «αντάρτες», το ατύχημα και η... αλλαγή πρωθυπουργού Μπορεί ο Αντ. Σαμαράς να έσπευσε τα μεσάνυχτα της περασμένης Κυριακής να προεξοφλήσει ότι από την ψηφοφορία επί της πρότασης δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ «η κυβέρνηση βγήκε πολύ πιο ισχυρή», ωστόσο τον διαψεύδει η πραγματικότητα. Στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι πλέον διάχυτος ο φόβος ενός κοινοβουλευτικού «ατυχήματος» και ουδείς είναι βέβαιος για τη σταθερότητα και τη μακροημέρευση της κυβέρνησης. Με 154 βουλευτές, «ο κάθε συνάδελφος μπορεί να κάνει τον Ταρζάν», όπως το έθεσε, παραστατικά, η Ντ. Μπακογιάννη, που πρότεινε να επανέλθει η ΔΗΜ.ΑΡ. στην κυβέρνηση, κάλεσε τον Αντ. Σαμαρά να αναλάβει σχετική πρωτοβουλία και απεφάνθη ότι η νυν πλειοψη- Οργιάζουν φία της κυβέρνησης στη Βουλή «είναι μικρή σε σχέτα σενάρια για ση με τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει». «ανασύνθεση ΦΗΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ. Η πρόταση της Ντ. Μπακογιάννη αντιμετωπίστηκε με καχυποψία από το Μέ- σκηνικού» γαρο Μαξίμου, καθώς είναι περίπου δεδομένο ότι, αν η ΔΗΜ.ΑΡ. δεχόταν να επανακάμψει στην κυβέρνηση, αυτό θα προϋπέθετε αλλαγή πρωθυπουργού. Ωστόσο, η πρόταση αυτή καθεαυτήν άνοιξε και πάλι έναν κύκλο σεναρίων και διεργασιών, καθώς όλο και περισσότεροι «γαλάζιοι», αλλά και «πράσινοι» διαπιστώνουν ότι η παρούσα κυβέρνηση δεν «περπατάει». Μάλιστα, με την Ντ. Μπακογιάννη συμφώνησε δημοσίως η Φωτ. Πιπιλή, ενώ την επιστροφή «Ανεξάρτητων Ελλήνων» στη Ν.Δ. πρότεινε και ο Γ. Γιακουμάτος. Η σπουδή των «γαλάζιων» να ανοίξουν συζήτηση «μετεγγραφών» και ενίσχυσης της συμπολίτευσης συνιστά και την παραδοχή τους ότι, έτσι όπως έχουν τα πράγματα, ένα κοινοβουλευτικό «ατύχημα» παραμένει στην ημερήσια διάταξη. Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, το Μαξίμου αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί μερικώς και να υποκύψει στις προτάσεις των βουλευτών για τον νέο φόρο ακινήτων, κάνοντας «έκπτωση» κατά 300 εκατ. ευρώ από τις συμφωνηθείσες με την τρόικα προβλέψεις για τα έσοδα. Σε κάθε περίπτωση, αν η τρόικα επιμείνει και η κυβέρνηση οδηγηθεί σε νέα μέτρα, τότε οι διεργασίες αναμένεται να επιταχυνθούν. Ήδη όλο και περισσότεροι παραδέχονται πως «κάτι κινείται» στο πολιτικό σύστημα, οι «καραμανλικοί» συνεχίζουν να καλλιεργούν διακριτό πολιτικό στίγμα, οι «παπανδρεϊκοί» τηρούν στάση αναμονής και... όλοι μαζί τοποθετούνται προκειμένου να είναι έτοιμοι για τυχόν εξελίξεις, δηλώνοντας «διαθέσιμοι για τα γεγονότα». Γ. ΜΕΛ.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πρόταση... αλάτι στην «πληγή» της ΔΗΜ.ΑΡ. ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Η πρόταση της Ντ. Μπακογιάννη για επιστροφή της ΔΗΜ.ΑΡ. στην κυβέρνηση ήρθε να διευρύνει το βαθύ χάσμα που έχει εδραιωθεί εντός του κόμματος με αφορμή πάντα το ζήτημα των συνεργασιών. Σε κάθε περίπτωση, ο εντεινόμενος διχασμός, που κάνει και τις δύο πλευρές να ξορκίζουν και δημόσια το ενδεχόμενο διάσπασης, λειτουργεί ακόμα πιο επιβαρυντικά για το κόμμα, τόσο για τη «δεξιά» όσο και για την «αριστερή» πλευρά του, θολώνοντας επικίνδυνα το ήδη δυσδιάκριτο στίγμα του. Μπορεί η ανακίνηση του σεναρίου να έγινε από στέλεχος άλλου κόμματος, ωστόσο άμεσα βουλευτές και στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ. που διαφωνούσαν με την αποχώρηση από την κυβέρνηση και εν συνεχεία ζητούν συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ έσπευσαν να στοιχηθούν πίσω από την πρόταση προκειμένου να ενισχύσουν τη θέση τους. Παρά τις προσπάθειες της ηγεσίας να κλείσει το θέμα, είναι δεδομένο ότι η αντιπαράθεση θα γιγαντωθεί με αποκορύφωμα το Συνέδριο του κόμματος στα μέσα του Δεκεμβρίου. Βλέποντας το ζήτημα να παίρνει διαστάσεις ο Φ. Κουβέλης προσπάθησε να διακόψει τη συζήτηση: «Με δεδομένη την ασκηθείσα πολιτική, με δεδομένη τη διαφωνία μας προς εκείνη την πολιτική, αλλά και την πολιτική που σήμερα ασκείται από την κυβέρνηση, δεν είναι δυνατόν, δεν έχει καμία λογική να επανέλθει η ΔΗΜ.ΑΡ. στην κυβέρνηση και με μια νέα προγραμματική συμφωνία, όπως ακούστηκε». Άλλωστε, για την ηγεσία της Αγ. Κωνσταντίνου αποτελεί προτεραιότητα η στρατηγική της συγκρότησης του τρίτου πόλου με «κεντροαριστερή» οπτική και ένα νέο «φλερτ» με την κυβέρνηση που εγκατέλειψε καταγγέλλοντας σίγουρα θα καθιστούσε μοιραίο το εγχείρημα. Στην ίδια «γραμμή», αν και με λιγότερη σαφήνεια σε σχέση με την τοποθέτηση του Φ. Κουβέλη, συντάχθηκαν και τα κορυφαία στελέχη του κόμματος, Δ. Χατζησωκράτης, Ν. Τσούκαλης και Θ. Μαργαρίτης. «Απίθανο» χαρακτήρισε το ενδεχόμενο ο πρώτος, εξηγώντας ότι δεν έχουν αλλάξει οι συνθήκες λόγω των οποίων αποχώρησε η ΔΗΜ.ΑΡ. Το ίδιο υποστήριξε και ο Ν. Τσούκαλης -που είχε στηρίξει τις θέσεις του Φ. Κουβέλη στην πρόσφατη Κεντρική Επιτροπή-, εμφανιζόμενος πάντως πιο διαλλακτικός, καθώς ανέφερε ότι σε κάθε περίπτωση «άλλοι πρέπει να πάρουν την πρωτοβουλία». «Τώρα είναι αργά», απάντησε ο Θ. Μαργαρίτης. Είτε η Ντ. Μπακογιάννη έδρασε αυτοβούλως προκειμένου να πλήξει τον Αντ. Σαμαρά, όπως εκτιμούν συνεργάτες του Φ. Κουβέλη, είτε πρό-

Μεγαλώνει το χάσμα των δύο πλευρών, οι οποίες ξορκίζουν το ενδεχόμενο διάσπασης

κειται για την εξέλιξη μιας συζήτησης που προϋπήρχε με στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ. και προωθήθηκε τώρα που καταδείχτηκε πόσο ρευστή είναι η κυβερνητική συνοχή, η μερίδα εκείνη που εντός της ΔΗΜ.ΑΡ. αναζητεί επιστροφή στον κυβερνητισμό από... δεξιά πόρτα αξιοποίησε την εξέλιξη για να επαναλάβει με εμφατικό τρόπο τις προθέσεις της. Ακόμα και μετά την κατηγορηματική τοποθέτηση του Φ. Κουβέλη, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, Β. Οικονόμου, επανέλαβε τη θέση του ότι με μια νέα προγραμματική συμφωνία, μια νέα αρχή και μια πρωτοβουλία του Αντ. Σαμαρά θα μπορούσε να ανταποκριθεί η ΔΗΜ.ΑΡ. Ο εκπρόσωπος Τύπου, Ανδ. Παπαδόπουλος, είχε ήδη από την περασμένη Κυριακή δηλώσει ότι «λόγω της ρευστότητας που υπάρχει, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε κανένα ενδεχόμενο». Μετά την τοποθέτηση Κουβέλη πάντως, υποστήριξε ότι και οι λόγοι της αποχώρησης παραμένουν και ότι δεν βλέπει διάθεση αλλαγής πολιτικής εκ μέρους του πρωθυπουργού. Την απόλυτη συμφωνία

του με την πρόταση Μπακογιάννη εξέφρασε ο Γρ. Ψαριανός. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και ο γραμματέας, Σπ. Λυκούδης, που είχε θέσει θέμα επιστροφής στην Κεντρική Επιτροπή. Θετικοί σε τέτοια προοπτική είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, και οι Στ. Λειβαδάς και Γερ. Γεωργάτος υπό σειρά προϋποθέσεων.

Κατά της επιστροφής το ΠΑΣΟΚ, υπέρ ο Κ. Τριαντάφυλλος Το γεγονός ότι η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ δεν θα επιθυμούσε επιστροφή της ΔΗΜ.ΑΡ. -τώρα πλέον που ο Ευ. Βενιζέλος έχει συνάψει την πολυπόθητη προγραμματική συμφωνία και προσπαθεί μέσω της ταύτισης με τον

Αντ. Σαμαρά να «εκπροσωπήσει» χωρίς ανταγωνιστή την... Κεντροαριστερά- προκαλεί ερωτήματα για την κίνηση του βουλευτή του κόμματος Κ. Τριαντάφυλλου να βγει την ίδια ημέρα και να απευθύνει εκ νέου την πρόταση της Ντ. Μπακογιάννη. Ενδεικτικό της στάσης της Χ. Τρικούπη είναι το σχόλιο που επιτελικών στελεχών της ότι «θέλουν να τα ψηφίσουμε εμείς όλα, για να έρθουν μετά να πάρουν τις καρέκλες». Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος διατηρεί άριστη σχέση με στελέχη της Αγ. Κωνσταντίνου, ανέπτυξε το ίδιο σκεπτικό με τη βουλευτή Επικρατείας της Ν.Δ. Είπε δηλαδή ότι «η χώρα έχει ακόμα πολύ δύσκολο δρόμο» και ότι συνεπώς «στην παρούσα συγκυρία πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη κοινοβουλευτική πλειοψηφία» «με ευρωπαϊκό προσανατολισμό». Μάλιστα επανήλθε -μετά τη δήλωση Κουβέλη και ενώ το ΠΑΣΟΚ δεν τοποθετήθηκε επίσημα- να υποστηρίξει την πρόταση, λέγοντας ότι «η κοινοβουλευτική πλειοψηφία πρέπει να αγγίξει τα ανώτατα όριά της».

Για τον ΣΥΡΙΖΑ, το μόνο αποδεκτό «σενάριο» είναι οι εκλογές Ήδη από την ομιλία του στη Βουλή για την πρόταση μομφής που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλ. Τσίπρας είχε ξεκαθαρίσει ότι η μοναδική λύση είναι οι εκλογές, απορρίπτοντας έτσι ως λύση οποιοδήποτε σενάριο περί δημιουργίας νέας κυβέρνησης μέσα από αυτή τη Βουλή:»...γιατί γνωρίζουμε ότι η λύση είναι η λαϊκή ετυμηγορία, ακριβώς γιατί γνωρίζουμε ότι η λύση είναι οι εκλογές που θα δώσουν ισχυρή εντολή αυτοδυναμίας σε μια κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας, ισχυρή εντολή ακύρωσης του Μνημονίου και ανάκτησης της κυριαρχίας και της αξιοπρέπειας του λαού και της χώρας...», τόνιζε λίγο πριν η κυβερνητική πλειοψηφία αποδυναμωθεί

κατά μία βουλευτή και προκαλέσει πανικό στη συγκυβέρνηση. Αναφορικά με τα σενάρια που έρχονται ως απόρροια αυτού του πανικού, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Δημ. Παπαδημούλης, σχολιάζοντας τις σχετικές δηλώσεις της Ντ. Μπακογιάννη και του Άδ. Γεωργιάδη, τόνισε ότι διαψεύδουν τους ισχυρισμούς Σαμαρά ότι η κυβέρνηση βγαίνει πιο ενδυναμωμένη από την ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας. Ο ίδιος υποστήριξε ότι «η επιλογή της ΔΗΜ.ΑΡ. να δώσει ψήφο ανοχής στην κυβέρνηση στην ψηφοφορία της Κυριακής την καθιστά μέρος αυτών των σεναρίων».

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΟΥΛΑΚΙΔΑΣ

Αναμνηστικό σήμα για τον Γρ. Λαμπράκη Με τη συμπλήρωση 50 χρόνων από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, η Εταιρεία Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ), τιμώντας τη μνήμη του, κυκλοφόρησε ειδικό σήμα-καρφίτσα. Το σήμα φέρει τα γράμματα Φ και Λ, τα αρχικά των δύο μαραθωνοδρόμων, του αρχαίου Φειδιππίδη και του σύγχρονου Λαμπράκη, έχοντας στη ρίζα τους αντίστοιχα τα έτη 490 π.Χ. και 1963, ενώ στο κάτω μέρος αναγράφεται η χιλιομετρική απόσταση του μαραθώνιου. Το σήμα σχεδιάστηκε από τον Ζακυνθινό ζωγράφο Διονύση Παπαδάτο, παλαιό Λαμπράκη, και κατασκευάστηκε στο εργαστήρι του Σ. Παπαζιάν.

Φως στο τι έγινε το περασμένο Σάββατο στην πόρτα της ΕΡΤ ρίχνει το φωτογραφικό υλικό που δημοσιεύει η «Αυγή» της Κυριακής. Πρόκειται για μικρό τμήμα στοιχείων που βρίσκονται στα χέρια και της Δικαιοσύνης και των αστυνομικών αρχών, από τα οποία αποδεικνύεται η άσκηση αστυνομικής βίας κατά βουλευτών. Υπενθυμίζεται ότι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Ζωή Κωνσταντοπούλου, Παναγιώτης Κουρουμπλής, Δημήτρης Στρατούλης, Βασίλης Χατζηλάμπρου και η βουλευτής των Ανεξάρτητων Ελλήνων Ραχήλ Μακρή πραγματοποίησαν διάβημα στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και την Τετάρτη κατέθεσαν μηνυτήρια αναφορά. Την Παρασκευή η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε αναφορά στον αρχηγό της ΕΛ.ΑΣ. Νίκο Παπαγιαννόπουλο, τον οποίο και συνάντησε. Η Ζ. Κωνσταντοπούλου ζήτησε απαντήσεις σε πάνω από 20 ερωτήματα. Από το υλικό που δημοσιεύει η «Αυγή» της Κυριακής προκύπτει ότι είναι τουλάχιστον ανυπόστατοι οι ισχυρισμοί του υπουργού Επικρατείας Δημήτρη Σταμάτη στη Βουλή στις 9 Νοεμβρίου ότι δεν ασκήθηκε βία και ότι έγινε προσπάθεια εισβολής στην ΕΡΤ. Η πρώτη φωτογραφία δείχνει ποια ήταν η κατάσταση στην ΕΡΤ όταν η

ΦΩΤΟ 1

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

ΕΡΤ: Και όμως, αστυνομικοί προπηλάκισαν βουλευτές! σιδερένια μασίφ καγκελόπορτα έμενε ανοιχτή και πριν αστυνομικοί αρχίσουν να την κλείνουν πάνω στη Ζ. Κωνσταντοπούλου, που ήταν με την πλάτη στην πόρτα, ουσιαστικά μέσα στον χώρο της ΕΡΤ. Δεν υπάρχει υπόνοια εισβολής. Η δεύτερη φωτογραφία αποδεικνύει ότι πίσω από την πόρτα, την

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ MAXΩΜΕ: Ο Μαρξιστικός Χώρος Μελέτης και Έρευνας προσκαλεί στα εγκαίνια των γραφείων του που θα γίνουν την Πέμπτη 21η Νοεμβρίου 2013 και ώρα 7.30, στην οδό Αγ. Κωνσταντίνου και Γερανίου 47, 1ος όροφος, Ομόνοια. Μνήμη Θωμά Βασιλειάδη

Οι σύντροφοι και φίλοι του Θωμά Βασιλειάδη θα τιμήσουν και φέτος τη μνήμη του αδικοχαμένου αγωνιστή, σήμερα Κυριακή 17 Νοεμβρίου, στις 12 το μεσημέρι, στο ισόγειο του κτιρίου της Πολυτεχνικής σχολής. Ο Θωμάς Βασιλειάδης, φοιτητής της Πολυτεχνικής του ΑΠΘ, υπήρξε από τους κορυφαίους αντιδικτατορικούς αγωνιστές στη Θεσσαλονίκη, φυλακίστηκε από τη χούντα και το 1973 πρωτοστάτησε μαζί με άλλους φοιτητές στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.

ΦΩΤΟ 2

ώρα που κλείνει πάνω στη Ζ. Κωνσταντοπούλου, βρίσκονται αστυνομικοί, οι οποίοι την σπρώχνουν πάνω της. Διακρίνεται ακόμη η απελπισμένη προσπάθεια της εργαζόμενης της ΕΡΤ Θεοδώρας Μέγα να βάλει το πόδι της στην πόρτα για να μην συνθλίψει την εγκλωβισμένη βουλευτή. Η τρίτη φωτογραφία είναι τραβηγμένη την ίδια στιγμή που κλείνει η πόρτα από τους αστυνομικούς, αλλά από την πλευρά των συγκεντρωμένων. Διακρίνεται ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Β. Χατζηλάμπρου, η Θ. Μέγα που προσπαθεί να συγκρατήσει την πόρτα που κλείνει και η Ζ. Κωνσταντοπούλου που συμπιέζεται ανάμεσα στην πόρτα και το μεταλλικό κιγκλίδωμα. Η τέταρτη φωτογραφία δείχνει εμφανώς την πόρτα της ΕΡΤ να κλείνει πάνω στην, περικυκλωμένη από αστυνομικούς, Ζ. Κωνσταντοπούλου. Υπενθυμίζεται ότι στην ΕΡΤ εισήλθαν στις 9 Νοεμβρίου πολίτες δηλώνοντας «τεχνικοί της ΔΤ», ενώ ήταν αποκλεισμένη και δεν επιτρεπόταν η είσοδος σε κανένα. Η Ζ. Κωνσταντο-

πούλου, που έφτασε στην ΕΡΤ στις 4 το απόγευμα, ζήτησε να εμφανιστεί εισαγγελέας, κάτι που δεν έγινε ποτέ, παρά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με την προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών κ. Φάκου, από τις 4.45 μ.μ.. Η αστυνομία απαγόρευε την είσοδο «με εντολή εκφωνητή του Κέντρου», όπως είπε ο κ. Λαμπρόπουλος. Γύρω στις 8 το βράδυ οι αστυνομικοί άρχισαν να συμπιέζουν τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων που βρίσκονταν μπροστά στην πόρτα μέσα στον χώρο της ΕΡΤ σπρώχνοντας τους βουλευτές. Η Ζ. Κωνσταντοπούλου απομονώθηκε πάνω στην πόρτα από αστυνομικούς. Τότε, στον χώρο μεταξύ της σιδερένιας καγκελόπορτας και του κιγκλιδώματος άρχισε η πίεση. Η βαριά καγκελόπορτα άρχισε να κλείνει στην κυριολεξία πάνω της, χωρίς να μπορεί να μετακινηθεί και συμπιεσμένη μέχρι ασφυξίας, αφού οι αστυνομικοί που την είχαν περικυκλώσει την κρατούσαν ακινητοποιημένη.

Μνήμη Χαρ. Μηχιώτη

Τελούμε ετήσιο μνημόσυνο την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2013 και ώρα 10.00 π.μ. στον Ιερό Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου Ηλιούπολης, υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του πολυαγαπημένου μας ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΜΗΧΙΩΤΗ Η οικογένεια

ΦΩΤΟ 3

ΦΩΤΟ 4

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Καταγράφουν τα δισ. της διαπλοκής, αλλά δεν εισπράττουν δεκάρα!

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Αναπάντητη έχει μείνει, εδώ και μία εβδομάδα, η καταγγελία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τον πλούτο που επιμένει να μην αγγίζει, εν μέσω κρίσης, η κυβέρνηση, καταγγελία που ο Αλέξης Τσίπρας είχε διατυπώσει το βράδυ της περασμένης Κυριακής στη Βουλή κατά τη συζήτηση για την πρόταση μομφής. Από τα στοιχεία που εμφάνισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, πλούτος 10 δισεκατομμυρίων τουλάχιστον παραμένει ανέγγιχτος - και ο λόγος προφανής: για να μη θιγούν τα ισχυρά συμφέροντα διαπλοκής. Ο πρωθυπουργός δε, προσποιήθηκε ότι δεν άκουσε... Όμως από νεότερα στοιχεία που τέθηκαν υπ’ όψιν της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προκύπτει ότι τα γκρίζα αυτά ποσά είναι, τελικώς, πολύ μεγαλύτερα...

Η έκθεση Σούρλα Μόνο τη φετινή έκθεση πεπραγμένων της Γ.Γ. Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Δικαιοσύνης, να ξεφύλλιζε ο Αντώνης Σαμαράς, θα είχε αρκετές ιδέες και κατευθύνσεις για εξεύρεση εσόδων, χωρίς να καταφεύγει στην πεπατημένη της τελευταίας τετραετίας, της περικοπής μισθών, συντάξεων, κοινωνικών δαπανών κ.ο.κ. Ούτε λίγο ούτε πολύ, το κράτος θα μπορούσε να εξασφαλίζει -αν η κυβέρνηση είχε τη βούληση- 4,8 δισεκατομμύρια ετησίως από τρεις πηγές (λαθρεμπόριο καυσίμων, πλαστά τιμολόγια και λαθρεμπόριο τσιγάρων) και το ποσό εκτοξεύεται στα 12 δισεκατομμύρια αν προσθέσουμε στα παραπάνω και τα οφέλη από υποθέσεις που ακουμπούν στις oﬀshore εταιρείες, τις ενδοομιλικές συναλλαγές κ.ο.κ. Αφήνουμε τον ίδιο τον γ.γ. Διαφάνειας Γιώργο Σούρλα να κάνει τον απολογισμό: «Με το άνοιγμα δέκα φακέλων, όπως των oﬀshore, των

πλαστών και εικονικών τιμολογίων, του λαθρεμπορίου καυσίμων κ.ά., αποδείχθηκε ότι οι απώλειες για την εθνική οικονομία ξεπερνούσαν τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Αν είχαν παταχθεί εγκαίρως αυτά τα κυκλώματα, ούτε η χώρα μας θα είχε αυτό το χρέος ούτε θα χρειάζονταν περικοπές μισθών και συντάξεων» (από δηλώσεις του γ.γ. Διαφάνειας στις 10 Οκτωβρίου). Η κυβέρνηση όμως είχε άλλες προτεραιότητες - και θύματα...

Οι παραδοχές Στουρνάρα Δεν ήταν όμως μόνο ο Γ. Σούρλας που αναφέρεται στις oﬀshore: Οι απαντήσεις που έδινε ο Γιάννης Στουρνάρας στον Απόστολο Κακλαμάνη, στη Βουλή, στις 11 Οκτωβρίου, ήταν αποκαλυπτικές για τους ελέγχους που (δεν) γίνονται: όπως ο Γ. Στουρνάρας γνωστοποιούσε τότε, έχουν εντοπιστεί 322 oﬀshore εταιρείες, για τις 163 από τις οποίες έχουν βεβαιωθεί παραβάσεις, αλλά σε μόλις 34 από αυτές έχουν επιβληθεί και εισπραχθεί πρόστιμα ύψους 40 εκατομμυρίων ευρώ. Ενώ, απαριθμώντας τις υποθέσεις με εμβάσματα, ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι αυτές ανέρχονται σε 24.710 για την περίοδο 2009 -2011, από τις οποίες έχουν ελεγχθεί 436 υποθέσεις και έχουν κλείσει μόλις... δύο (!), που απέδωσαν στο Ελληνικό Δημόσιο 5 εκατομμύρια ευρώ. Αναφορικά, τέλος, με τις αγορές ακινήτων, έχουν ολοκληρωθεί μόλις 20 έλεγχοι από τις 84 βεβαιωμένες υποθέσεις και έχουν εισπραχθεί... 162.000 ευρώ! (τα στοιχεία από το site της «Αυγής»). Σε μια προσπάθεια πάντως να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις, ο υπουργός Οικονομικών εξήγγειλε, απαντώντας στην ίδια ερώτηση, τις προσλήψεις 2.000 ελεγκτών, προσλήψεις που δεν έχουν ακόμη γίνει, ένα μήνα μετά... Και ώς τότε, τα συνήθη υποζύγια μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν.

Η μιντιακή διαπλοκή Ένα ιδιαίτερο όσο και σημαντικό κεφάλαιο στον ασύλληπτο πλούτο είναι αυτό των Μέσων Ενημέρωσης: το θέμα το ανέδειξε ο Αλέξης Τσίπρας τόσο στη συζήτηση, προ εβδομάδος, στη Βουλή όσο και κατά την επίσκεψή του στην ΕΤ-3 την Πέμπτη. Δύο υποθέσεις φαινομενικά άσχετες μεταξύ τους και όμως, στην πραγματικότητα, τόσο άρρηκτα δεμένες. Η ζημία από το λουκέτο στην ΕΡΤ έχει υπολογισθεί (από τους ίδιους τους εργαζόμενους) σε 200 ώς 300 εκατομμύρια, από αποζημιώσεις, ρήτρες διεθνών συμβάσεων, αθέτηση και ακύρωση συμφωνιών, διαφυγόντα κέρδη της εταιρείας από διαφημίσεις σε αθλητικά γεγονότα κ.ο.κ. Και σαν να μην έφταναν αυτά, η δικομματική κυβέρνηση αποφάσισε να χαρίσει άλλα 300 εκατομμύρια: αυτό ήταν το ποσό, που είχε εγγραφεί στον προϋπολογισμό του 2011 από τις ψηφιακές άδειες των τηλεοπτικών σταθμών, αργότερα όμως το σχετικό κονδύλι... έκανε φτερά! Μια άλλη υπόθεση που η αξιωματική αντιπολίτευση καταγγέλλει είναι το «κόλπο» με τα ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ: πουλά την περιουσία του Δημοσίου (κτηριακές εγκαταστάσεις), που εν συνεχεία νοικιάζει από τους αγοραστές. Η εκτιμώμενη ζημία, σε βάθος 20ετίας, θα ξεπεράσει τα 340 εκατομμύρια, σύμφωνα με πηγές του ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ ένας άλλος φάκελος επιγράφεται ως «σχολάζουσες περιουσίες»: πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ... μουχλιάζουν εδώ, σε ανενεργούς τραπεζικούς λογαριασμούς. Και από εκεί και πέρα, πολλές ακόμη «βαριές», γνωστές στο πανελλήνιο, υποθέσεις: όπως η απαλλαγή του «Ελευθέριος Βενιζέλος» από την καταβολή ΦΠΑ, με τη ζημία να υπολογίζεται στα 700 εκατομμύρια, στη λίστα Λαγκάρντ που δεν έχει φέρει ευρώ (!) στα δημόσια ταμεία και, φυσικά, την υπόθεση των υποβρυχίων που τόσο... βιάζεται ο κ. Βενιζέλος να ξεκαθαρίσει...

Αντικοινοβουλευτική συμπεριφορά νηγόρους του τον αντιΗ κοινοβουλευτική πρόεδρο της κυβέρνησυζήτηση επί της πρότασης και τον υπουργό Οισης δυσπιστίας που υκονομικών, με αποτέλεπέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ μας έσμα η δική του ομιλία να δωσε την ευκαιρία να αρχίσει στις 12 παρά 5 παρακολουθήσουμε μια και να συνεχισθεί για 40 ακόμα πράξη στο κυβερλεπτά μετά τα μεσάνυνητικό θέατρο του παραχτα. Πρόκειται βέβαια λόγου. Η επωδός στις αγια πταίσμα, σε σχέση γορεύσεις των στελεχών ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ με πολύ βαρύτερες πατης κυβέρνησης ήταν να ΧΡΥΣΟΓΟΝΟΥ* ραβιάσεις της συνταγκατηγορούν την αξιωματικής νομιμότητας ματική αντιπολίτευση στις οποίες καθ’ έξη ως «ακραία». Και όμως και καθ’ υποτροπή επιη κυβέρνηση και προΟ δίδεται η μνημονιακή σωπικά ο πρωθυπουργός είναι εκείνοι που ε- πρωθυπουργός συγκυβέρνηση (π.χ. έκπιδεικνύουν ακραία ααντιμετωπίζει δοση Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου ντικοινοβουλευτική συτη Βουλή ως χωρίς να συντρέχουν μπεριφορά. να ήταν χώρος οι προϋποθέσεις του Ο Αντώνης Σαμαράς άρθρου 44 του Συντάγείναι ο μοναδικός πρωπροαιρετικού θυπουργός ο οποίος περιπάτου για ματος, πολιτικές επιστρατεύσεις απεργών δεν έχει προσέλθει ούτον ίδιο και όχι χωρίς να συντρέχουν τε μια φορά στη Βουλή το οι προϋποθέσεις του για να απαντήσει σε ερωτήσεις στην «ώρα συνταγματικό άρθρου 22 του Συντάγματος κ.ά.). Πάντως ετου πρωθυπουργού». forum του νώ ο ίδιος ούτε να αγοΟι εμφανίσεις του στο δημόσιου ρεύσει δεν μπορεί χωΚοινοβούλιο είναι μετρημένες στα δάχτυλα διαλόγου, όπου ρίς να παρανομήσει, κατά τα άλλα υποδύετου ενός χεριού και μόο εκάστοτε νο στα απολύτως ανα- πρωθυπουργός ται τον ρόλο του «εγγυητή» δήθεν της νογκαία (ψήφος εμπιστουποχρεούται μιμότητας (δόγμα «νόσύνης ή δυσπιστίας, να δίνει λόγο μος και τάξη»). προϋπολογισμός). Η «εΗ κυβερνητική υποξήγηση» που έδωσε για τα κρισία όμως δεν φαίστην πρόσφατη συζήπεπραγμένα νεται να έχει προοπτιτηση της πρότασης της κή μακράς συνέχειας. μομφής ήταν ότι δεν ακυβέρνησής Μέσα σε 17 μήνες άνέχεται να τον αποκατου σκησης της εξουσίας η λούν «μερκελιστή». Δεμνημονιακή συγκυβέρδομένου ότι πρόκειται νηση απώλεσε το ένα για καθαρά πολιτικό από τα τρία κόμματά και όχι προσωπικό χατης και περίπου το ένα ρακτηρισμό, εκείνο που υποκρύπτεται είναι η δυσανεξία έβδομο της κοινοβουλευτικής της του πρωθυπουργού στην πολιτι- υποστήριξης (από τους αρχικούς κή κριτική και μια «ετσιθελική» α- 179 βουλευτές στους 154 σήμεντίληψή του για τη λειτουργία των ρα). Αν συνεχίσει με τους ρυθμούς θεσμών. Αντιμετωπίζει τη Βουλή αυτούς, δεν θα της χρειαστούν πεως να ήταν χώρος προαιρετικού ρισσότεροι από τρεις μήνες για να περιπάτου για τον ίδιο και όχι το καταρρεύσει, κάτω από το βάρος συνταγματικό forum του δημόσι- της λαϊκής αντίδρασης για την αου διαλόγου, όπου ο εκάστοτε νάλγητη ταξική πολιτική της που πρωθυπουργός υποχρεούται να οδηγεί στην εξαθλίωση το μεγαδίνει λόγο για τα πεπραγμένα της λύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Στην καλύτερη γι’ αυτήν κυβέρνησής του. Εξάλλου στην τελευταία αυτή ο- (και χειρότερη για τον τόπο) περίμιλία του ο ακριβοθώρητος στη πτωση μπορεί να συρθεί ώς τις Βουλή πρωθυπουργός παραβίασε ευρωεκλογές του Μαΐου, οπότε ο καταφανώς τον Κανονισμό της. «κοσμάκης» (κατά τη χυδαία, Το άρθρο 142 του τελευταίου προ- πλην χαρακτηριστική της νοοτροβλέπει ρητά ότι η συζήτηση σχε- πίας του, έκφραση του πρωθυτικά με πρόταση δυσπιστίας ολο- πουργού μας) θα έχει την ευκαικληρώνεται τη 12η νυκτερινή ώ- ρία να της εκφράσει την αποδοκιρα της τρίτης ημέρας από την έ- μασία του με τόσο ηχηρό τρόπο ναρξή της. Ωστόσο ο πρωθυπουρ- ώστε να προκαλέσει την πτώση γός, αντί ως είθισται να λάβει τον της. λόγο μετά τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προτί- * Ο Κώστας Χ. Χρυσόγονος είναι μησε να παρεμβάλει ως οιονεί συ- καθηγητής Νομικής ΑΠΘ

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

OIKONOMIA

ΜΕ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ

Τρίβουν τα χέρια τους οι κερδοσκόποι ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Για ακόμη μία φορά, οι ολίγοι και εν προκειμένω οι πάσης φύσεως κερδοσκόποι στην αγορά ακινήτων -πολίτες και επιχειρήσεις«οσμίζονται» κέρδη από τις πολιτικές των Μνημονίων και στη συγκεκριμένη περίπτωση από το τριπλό δράμα των ιδιοκτητών ακινήτων, το οποίο συνθέτουν: 1. Η εξοντωτική φορολόγηση κατοικιών, γραφείων και καταστημάτων πάνω σε «αντικειμενικές» τιμές που είναι «φούσκες», καθώς αποφασίστηκαν πριν από την κρίση, το 2007. 2. Η απελευθέρωση των πλειστηριασμών στα κόκκινα δάνεια. 3. Η μεγάλη απομείωση της αξίας των διαμερισμάτων, κυρίως στη Αθήνα, αλλά και στη Θεσσαλονίκη. Η διαρκώς εξαπλούμενη φοροδοτική αδυναμία των ελληνικών νοικοκυριών, των οποίων η δημιουργία ληξιπροθέσμων οφειλών προς το Δημόσιο «παγιδεύει» την περιουσία τους, η απόγνωση όσων ιδιοκτητών επιλέγουν να «ξεφορτωθούν» (ακόμη και «όσο - όσο» σε μια αγορά που φυτοζωεί) τα σπίτια τους και η διαρκής απαξίωση των ακινήτων μεταφράζονται σε αυτό που λέει και η αγοραία νεοφιλελεύθερη ρήση: «Η κρίση γεννά ευκαιρίες». Οι ευκαιρίες αυτές λοιπόν προσφέρονται στα λεγόμενα «κοράκια». Τέτοια είναι για παράδειγμα τα εξειδικευμένα funds (κυρίως των ΗΠΑ) που σχετικά πρόσφατα άρχισαν να «πολιορκούν» τις ελληνικές τράπεζες επιδιώκοντας να «αγοράσουν» κόκκινα δάνεια σε εξευτελιστικές τιμές. Άλλη κατηγορία είναι όσοι αποκτούν ακίνητα σε δημοπρασίες «κοψοχρονιά». Μπορεί ο συνωστισμός στην αίθουσα πλειστηριασμών στην οδό Αρμοδίου στη Λαχαναγορά, όπου έβγαιναν στο σφυρί οι κόποι μιας ζωής με δεκάδες χιλιάδες κατασχέσεις και πλειστηριασμούς τον χρόνο προ κρίσεως, να είναι παρελθόν, ωστόσο η παράλληλη πρόθεση εφορίας και τραπεζών να μειώσουν το ύψος των ληξιπρόθεσμων απαιτήσεών τους προοιωνίζεται νέες «ευκαιρίες» στα παραπάνω «κοράκια».

Αλλά και οι τράπεζες θα μπορούσαν ενδεχομένως να τιτλοποιήσουν τα ακίνητα που θα περιέλθουν στην ιδιοκτησία τους από αδυναμία των δανειοληπτών να πληρώσουν τις δόσεις προκειμένου να δανειστούν με αυτούς τους τίτλους είτε από την ΕΚΤ είτε από άλλες πηγές. Η εικόνα που επικρατεί σήμερα στην οικονομία και την αγορά, η οποία βολεύει τους πάσης φύσεως κερδοσκόπους στα ακίνητα είναι πάνω κάτω η ακόλουθη:

Απαξιώνονται τα ακίνητα Στο μεταξύ απαξιώνεται σταθερά η ακίνητη περιουσία των Ελλήνων. Ειδικά όσον αφορά τα νέα (ηλικίας έως πέντε χρόνων) διαμερίσματα της Αθήνας, αλλά και της Θεσσαλο-

Σε απόγνωση οι ιδιοκτήτες, απειλούνται με δήμευση άμεση (κατασχέσεις) και μακροχρόνια (φόροι) νίκης, αυτά έχουν χάσει μεγαλύτερο μέρος της αξίας τους συγκριτικά με παλαιότερα κτίσματα και με διαμερίσματα της περιφέρειας. Στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν προχθές από την Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν ότι συνεχίστηκε με αμείωτους ρυθμούς η πτώση στις

τιμές των ακινήτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, τα οποία έχουν συγκεντρωθεί από τις τράπεζες, εκτιμάται ότι οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) το τρίτο τρίμηνο του 2013 ήταν κατά μέσο όρο μειωμένες κατά 9,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρί-

NOMOΣΧΕΔΙΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΕΥΣΗΣ

Η τελική συμφωνία Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ για τα ακίνητα Η κυβέρνηση επιλέγει να συνδυάσει τα χειρότερα σημεία του σημερινού συστήματος φορολόγησης ακινήτων και του σχεδίου για τον ενιαίο φόρο που σχεδίαζε να επιβάλει σε ένα νομοσχέδιο προκειμένου να εκπληρώσει τις απαιτήσεις της τρόικας για μεγαλύτερο οικονομικό στραγγαλισμό των ιδιοκτητών κατοικίας. Σαν να μην έφτανε η παγκόσμια πρωτοτυπία να επιβάλλει έναν χωρίς προηγούμενο αριθμό φόρων στα ακίνητα (ΦΑΠ, ΕΕΤΗΔΕ, ΤΑΠ, φόροι και τέλη υπέρ ΟΤΑ κ.λπ.), η ελληνική κυβέρνηση θα τα φορολογήσει και με αντικειμενικές αξίες που ίσχυαν πριν από 6-7 χρόνια και με συντελεστές εμπορικότητας δεκαετίας. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα ο Όλι Ρεν είχε δηλώσει στις Βρυξέλλες ότι οι αντικειμενικές αξίες θα αναπροσαρμοστούν το 2016. Για την τρόικα παραμένει ο στόχος για φορολογική αφαίμαξη των ελληνικών νοικοκυριών κατά 2,9 εκατ. ευρώ από ακίνητα και, δεδομένου ότι οι βουλευτές της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ επεξεργάστηκαν σχέδιο ύψους 2,55 δισ. ευρώ, τα 350 εκατ. ευρώ που υπολείπονται θα πρέπει να βρεθούν από κάπου με πρώτο υποψήφιο «θύμα» το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την ύφεση. Το ποσό αυτό ενδέχεται να επιμεριστεί σε 2,25 δισ. ευρώ από το χαράτσι (με όποιο όνομα και αν διατηρηθεί αυτό) και σε 300 εκατ. ευρώ από τον ΦΑΠ, που θα διατηρηθεί ως «δευτερεύων» φόρος για ακίνητα άνω των 300.000 ευρώ. Σε γενικές γραμμές το νομοσχέδιο θα προβλέπει: o Ελαφρύνσεις σε σχέση με τα αρχικά σχέδια θα υπάρξουν μόνο για τους αγρότες (αγροτεμάχια, αγροτικά κτήματα κ.λπ.) κατόπιν πιέσεως των κυβερνητικών βου-

λευτών της περιφέρειας και για μικροκομματικούς λόγους. o Δεν θα υπάρχει αφορολόγητο όριο στον βασικό φόρο και θα φορολογείται ο ιδιοκτήτης από το πρώτο τετραγωνικό. o Η αποσύνδεση της φορολόγησης από τα εισοδήματα των υπόχρεων αναμένεται να αποτελέσει «βρόχο» για πολλούς ιδιοκτήτες οι οποίοι βρέθηκαν να έχουν στην κατοχή τους ακίνητα είτε από κληρονομιά είτε που απέκτησαν προ κρίσης αλλά σήμερα αδυνατούν να διαχειριστούν λόγω περικοπών σε μισθούς και συντάξεις, ανεργίας κ.λπ. Η κυβέρνηση εν ολίγοις προωθεί ένα σχέδιο που υπερβαίνει τα όρια της φορολόγησης και αγγίζει αυτά της δήμευσης των ακινήτων καθώς μονιμοποιεί και επεκτείνει τα χαράτσια. Ειδικότερα, με το νέο σύστημα θα υποστούν και πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις σημαντικού ύψους όσοι κατέχουν μη ηλεκτροδοτούμενα -ημιτελή ή αποπερατωμένα- κτίσματα («γιαπιά», ξενοίκιαστα «κενά» κτίσματα κατοικιών ή επαγγελματικής στέγης, τα οποία δεν αποδίδουν καθόλου εισόδημα). Οι ιδιοκτήτες αυτοί θα πληρώσουν φόρο για πρώτη φορά για τα συγκεκριμένα ακίνητα (σήμερα απαλλάσσονται για τα ακίνητα αυτά και από το ΕΕΤΑ και από τον ΦΑΠ). Όσοι φορολογούμενοι πάλι κατέχουν μονοκατοικίες μεσαίας αξίας σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων θα πληρώνουν με το νέο σύστημα περισσότερο φόρο. Σήμερα οι φορολογούμενοι αυτοί πληρώνουν μόνο το ΕΕΤΑ για τις μονοκατοικίες. Το νέο καθεστώς φορολόγησης επιβάλλει φόρο καί στα οικόπεδα στα οποία έχουν ανεγερθεί οι μονοκατοικίες αυτές.

μηνο του 2012. Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι για το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο του 2013, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν με ετήσιο ρυθμό 11,6% και 11,8% αντίστοιχα, ενώ για το σύνολο του 2012 η μέση μείωση ήταν 11,7% (-10,6%, 10,8%, -12,6% και -12,9% το πρώτο, το δεύτερο, το τρίτο και το τέταρτο τρίμηνο του 2012, αντίστοιχα) έναντι 5,5% το 2011. Πιο αναλυτικά, η μείωση των τιμών το τρίτο τρίμηνο του 2013 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012 ήταν 10,4% για τα «νέα» διαμερίσματα (ηλικίας έως 5 ετών) και 8,4% για τα «παλαιά» (άνω των 5 ετών). Για το 2012 ως σύνολο, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης των τιμών για τα «νέα» και τα «παλαιά» διαμερίσματα ήταν 12,1% και 11,4% αντίστοιχα. Από την ανάλυση των στοιχείων ανά γεωγραφική περιοχή προκύπτει ότι οι τιμές των διαμερισμάτων το τρίτο τρίμηνο του 2013 ήταν μειωμένες σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2012 κατά 11% στην Αθήνα, 9,5% στη Θεσσαλονίκη, 8,4% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 6% στις λοιπές περιοχές της χώρας. Για το σύνολο του 2012, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, η μείωση των τιμών στις ίδιες περιοχές σε σχέση με το 2011 ήταν 11,8%, 13,6%, 10,8% και 11,6% αντίστοιχα. Ελάχιστες όμως ήταν και οι συναλλαγές μέσω τραπεζών ως συνέπεια της ύφεσης. Έπεσαν στο τρίτο τρίμηνο του 2013 τις 4,2 χιλιάδες, έναντι 5,9 και 4,9 χιλιάδων το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο του 2013 (αναθεωρημένα στοιχεία).

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

OIKONOMIA ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Απειλή κατάσχεσης για 180.000 νοικοκυριά Προβληματισμός εξακολουθεί να διακατέχει την κυβέρνηση για την εμμονή της τρόικας να ζητεί κατασχέσεις πρώτης κατοικίας. Οι δανειστές ζητούν την κατάργηση των διατάξεων Παπαθανασίου και Κατσέλη με στόχο να αποφευχθεί η δημιουργία μιας νέας γενιάς κόκκινων δανείων. Ως εκ τούτου, «σε αναμμένα κάρβουνα» κάθονται πλέον 65.000 νοικοκυριά που λόγω οικονομικής δυσπραγίας τηρούν ληξιπρόθεσμα στεγαστικά δάνεια και κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους. Εκτός όμως από τους δανειολήπτες αυτούς με ληξιπρόθεσμες οφειλές στις τράπεζες, ανήσυχα νιώθουν και άλλα 115.000 νοικοκυριά με στεγαστικά δάνεια «στο κόκκινο» και παρακολουθούν

και αυτά με αγωνία την έκβαση των συνομιλιών μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών. Μόλις την περασμένη Τρίτη ήλθε η απαίτηση της τρόικας και για τους πλειστηριασμούς, αλλά και για πλήρη απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων, τόσο για τις παλαιές όσο και για τις νέες. Από την πλευρά της η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι έως τις 10 με 15 Δεκεμβρίου θα έχει υπάρξει συμφωνία με τους επικεφαλής ελεγκτές της τρόικας για την άρση του καθεστώτος που απαγορεύει τους πλειστηριασμούς ακινήτων και το ο-

ποίο έχει ισχύ έως την 31η Δεκεμβρίου. Ανώτατοι παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης δήλωσαν ότι η ελληνική πλευρά θέτει ζήτημα ορίων διαβίωσης ώστε να προστατευθούν από τους πλειστηριασμούς όσοι είναι πραγματικά φτωχοί και για τον συνεργάσιμο δανειολήπτη, ενώ θα ενεργοποιηθεί και ο θεσμός της διαμεσολάβησης.

Στο απυρόβλητο οι oﬀ shore Η μικρομεσαία τάξη θα κληθεί και πάλι να σηκώσει τα βάρη του νέου φόρου σε αντίθεση με τις περίφημες

εταιρείες oﬀ - shore (εξωχώριες) που εξαιρούνται από το χαράτσι αυτό και δεν πληρώνουν ούτε τον φόρο 15% επί της αξίας του ακινήτου, όπως υποχρεούνται. Το 2012 μόνο το 6% oﬀ - shore εταιρειών (σε σύνολο 6.550) κατέβαλε φόρο και πλήρωσε κατά μέσο, όρο 357,7 ευρώ για το σύνολο της ακίνητης περιουσίας που κατείχε. Όσο δηλαδή πλήρωσε ένας ιδιοκτήτης διαμερίσματος 65 τ.μ., 20ετούς κατασκευής, σε μια εργατική συνοικία της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών: α) Από τις 6.500 εξωχώριες εται-

ση του τζίρου και οι μεγάλοι τόκοι την έχουν βγάλει εκτός σχεδιασμών. «Το καταναλωτικό είναι... κατακόκκινο. Δεν έχω να το εξοφλήσω. Κινδυνεύω να χάσω το μοναδικό μου διαμέρισμα». Αναρωτιέται όμως: «Τι θα τα κάνουν τόσα σπίτια κλειστά; Θα γίνει μεσιτικό γραφείο το κράτος;».

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Από τη μία η ανεργία, οι πετσοκομμένοι μισθοί και οι συρρικνωμένες συντάξεις. Από την άλλη τ’ ανεξόφλητα δάνεια με τους παράλογους τόκους και απαιτήσεις, οι επιπρόσθετοι φόροι, οι λογαριασμοί, τα νοίκια. Στο βάθος η απειλή της κατάσχεσης, των πλειστηριασμών και των εξώσεων. Χιλιάδες πολίτες στο κρεβάτι του Προκρούστη. Εξαναγκασμένοι να πληρώσουν οφειλές που αντικειμενικά δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν. Ήδη τους προηγούμενες μήνες είδαμε οικογένειες να σύρονται στα δικαστήρια για να μη χάσουν τα σπίτια και τα υπάρχοντά τους για ποσά που δεν ξεπερνούσαν τα 3.000 ευρώ, ενώ πολλοί καταστηματάρχες βίωσαν την έξωση. Από το 2014 ο κλοιός θα γίνει ακόμα πιο ασφυκτικός, καθώς και οι τράπεζες, βάσει νόμου, θα μπορούν ν’ αγγίξουν ακόμα και την πρώτη κατοικία. Περί τα 180.000 ακίνητα μένουν εκτεθειμένα, τη στιγμή που ήδη οι άστεγοι ξεπερνούν τους 20.000, ενώ υπάρχουν 200.000 σπίτια και μαγαζιά που δεν αξιοποιούνται, μένουν κλειδαμπαρωμένα. «Τα τηλεφωνήματα που δεχόμαστε καθημερινά καταδεικνύουν την έκταση του προβλήματος. Η πλειονότητα των νοικοκυριών έχει δάνεια τα οποία αδυνατεί να εξυπηρετήσει» υπογραμμίζει στην «Α» η Μαρία Μπότση, δικηγόρος από το δίκτυο «Αλληλεγγύη για Όλους». «Πολλές φορές μιλάμε για οικογένειες, με ανήλικα παιδιά, στις οποίες και οι δύο γονείς είτε έχουν μείνει άνεργοι τα τελευταία χρόνια είτε έχουν υποστεί μεγάλες μειώσεις στους μισθούς τους, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να καλύψουν ακόμα και τις βασικές ανάγκες τους».

ρείες στην Ελλάδα που έχουν επιβεβαιώσει οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών ότι έχουν στην κατοχή τους ακίνητα μεγάλης αξίας, οι 5.000 δεν καταβάλλουν στην εφορία τον ειδικό φόρο επί των ακινήτων εδώ και χρόνια. β) Από το 2003 που επιβλήθηκε ο φόρος επί των ακινήτων που ανήκουν σε εξωχώριες εταιρείες, έχουν συνολικά εισπραχθεί 28,8 εκατ. ευρώ. γ) Από τις 16.580 ενεργές εξωχώριες εταιρείες, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, μόλις 998 υπέβαλαν φορολογική δήλωση το 2011 και αντίστοιχα 965 το 2012, ενώ ο αναλογούν φόρος έφτασε μόνο τα 877.600 ευρώ το 2011 και τα 345.200 ευρώ το 2012.

«Πρώτα μας κορόιδεψαν, τώρα μας εξοντώνουν»

ΘΗΛΙΑ ΣΤΟΝ ΛΑΙΜΟ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΟΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ

Να βγούμε στους δρόμους πριν μας πετάξουν στον δρόμο Συχνό όμως είναι πλέον και το φαινόμενο με συνταξιούχους, που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα μετά τις περικοπές των Μνημονίων και γι’ αυτό «επιλέγουν να ζήσουν με τα παιδιά τους. Επομένως, τα έξοδα ενός νοικοκυριού καταλήγουν να γίνουν δυσβάσταχτα». Ανάλογες και οι δυσκολίες για τους εμπόρους. «Όσοι είχαν καταφύγει στη σύναψη δανείων για τις ανάγκες της επιχείρησής τους και δεν έχουν δυνατότητα προσφυγής στον νόμο Κατσέλη αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα».

«Είμαι 50 και αρχίζω από το μηδέν» Με σύντροφο την αγωνία ζει καθημερινά η Σοφία Δαφνοπούλου, πρώην έμπορος χονδρικής - λιανικής. «Με μηδέν ευρώ στο πορτοφόλι, κλαίω κάθε βράδυ. Ξεκινά η μέρα μου με ταχυκαρδία» λέει στην «Α». Το μαγαζί της βρισκόταν για χρόνια σε κεντρικό δρόμο της πόλης (Δελφών

και Λαμπράκη) και μέχρι το 2008 έβγαζε χωρίς δυσκολίες τα προς το ζην. Η κρίση και τα Μνημόνια ανέτρεψαν τα πάντα. Απλήρωτες επιταγές «από πελάτες που παλιά ήταν συνεπείς», αυξημένες οφειλές και υποχρεώσεις. «Ο ιδιοκτήτης δεν μας φέρθηκε σωστά. Για δύο νοίκια μας πέταξε έξω». Στην προσπάθειά της να σωθεί απ’ τα χρέη έπαιξε όλα της

Με αλληλεγγύη και κινητοποιήσεις απαντούν οι πολίτες στους πλειστηριασμούς

τα χαρτιά.»Αναγκάστηκα να πουλήσω το σπίτι, το μαγαζί, αυτοκίνητα κι ακόμα χρωστάμε. Για να ζήσω τα παιδιά, από εμπόρευμα που είχε μείνει, πήγαινα στα πανηγύρια και το έδινα». Στο διαμέρισμα όπου μένει, δίνει πλέον ενοίκιο. Χρωστά 6 μήνες στην τράπεζα, που έχει την ιδιοκτησία. «Αναγκάζομαι να μεταναστεύσω, φτιάχνω τα χαρτιά μου για Γερμανία. Είμαι 50 ετών και αρχίζω από το μηδέν...».

«Θα γίνει μεσιτικό γραφείο το κράτος;» Σε πολύ δύσκολη κατάσταση βρίσκεται και η Ελίζα Τρύφωνος, 57 ετών, που κρατάει μαγαζί στην Κυψέλη. «Το έχω ακόμα ανοικτό για να βγάζω το ψωμί και το γάλα, μην φανταστείς». Έχει πάρει τρία δάνεια (στεγαστικό, καταναλωτικό κι επαγγελματικό) για να στηρίξει την επιχείρησή της, ωστόσο η μεγάλη πτώ-

Η Άννα, συνταξιούχος στρατιωτικός, εντοπίζει το πρόβλημα «στις πολιτικές λιτότητας», αλλά και στο αμαρτωλό παρελθόν με «τα καταναλωτικά πρότυπα που σε ήθελαν ν’ αγοράσεις σπίτια, αμάξι και πράγματα που δεν χρειαζόσουν». Η σύνταξη, από τα 2.000 ευρώ που έπαιρνε το 2008, «έπεσε» στα 1.120 με τα μέτρα και έχει ψαλιδιστεί ακόμα περισσότερο, καθώς η τράπεζα δεσμεύει περίπου το μισό ποσό για την αποπληρωμή δανείου. «Με 500-600 ευρώ προσπαθώ να καλύψω τα πάντα. Μετά τον θάνατο της αδελφής μου, που έπαθε εγκεφαλικό όταν έμαθε για την απόλυσή της, η κατάσταση έγινε δυσκολότερη. Μεγαλώνω τα δύο παιδάκια της και βοηθώ τον πατέρα τους. Μας εξοντώνουν».

«Να βγούμε στον δρόμο...» Οι φωνές αγανάκτησης πυκνώνουν. Το καλό είναι πως ενώνονται κιόλας. Απόδειξη η μαζική ανοιχτή συνέλευση στο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο «Εμπρός». Με σύνθημα «να βγούμε στον δρόμο πριν μας πετάξουν στον δρόμο» δεκάδες πολίτες συναντήθηκαν κι έβαλαν ένα σημαντικό λιθαράκι για το μέλλον, με ιδέες και τρόπους για την αντιμετώπιση ενός πιθανού κύματος πλειστηριασμών και εξώσεων. «Θα είμαστε έξω από κάθε σπίτι, δεν θα μείνει κανείς στον δρόμο» έλεγαν κι ανανέωσαν το ραντεβού τους.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

OIKONOMIA

ΠΟΙΟΣ ΚΕΡΔΙΖΕΙ ΤΕΛΙΚΑ ΑΠΟ THN ΠΩΛΗΣΗ

Οι ευθύνες Σαμαρά για τη συμφωνία της Πανγαία ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

«Βαριές» ευθύνες, οι οποίες φτάνουν μέχρι τον ίδιο τον πρωθυπουργό, καταλογίζουν άνθρωποι της αγοράς σχετικά με την επικείμενη συμφωνία πώλησης ποσοστού της Πανγαία, θυγατρική της Εθνικής, στο αμερικανοϊσραηλινών συμφερόντων fund Invel. Και αυτό γιατί το η συμφωνία είχε προαναγγελθεί με πανηγυρισμούς, κατά την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στο Ισραήλ, αλλά οι όποιες προσδοκίες οι οποίες καταβαραθρώνονται, αν δει κανείς τις... λεπτομέρειές της, ενώ οι τριγμοί που προκλήθηκαν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με τις παραιτήσεις δύο μελών του (Πιερ Μαριανί, Ανδρέας Μπερούτσος), αναδεικνύουν ότι κάτι «βρομάει» στην εν λόγω... επένδυση. Να σημειωθεί επίσης ότι η διοίκηση της ΕΤΕ είναι διορισμένη...

Οι... λεπτομέρειες που εγείρουν ερωτήματα Ας πάμε όμως στα της συμφωνίας... Σύμφωνα με πληροφορίες, η Invel θα συνάψει δάνειο 420 εκατ. ώστε να εξαγοράσει το 49% της Πανγαία. Όμως το παράδοξο είναι ότι αυτό το δάνειο θα προέρχεται από την ίδια την Εθνική Τράπεζα και μάλιστα με επιτόκιο euribor +2,5%, δηλαδή

περίπου 2,75%, όταν ελληνικές εταιρείες αντίστοιχου μεγέθους δανείζονται με 7% και 8%. Πρόκειται για πρόκληση... «Έτσι κάνω κι εγώ επενδύσεις» ανέφερε παράγοντας της αγοράς που γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα. Βέβαια, στελέχη της ΕΤΕ αναφέρουν ότι η πώληση γίνεται χωρίς έκπτωση (με τρέχουσα τιμή για τα ακίνητα), προσθέτοντας ότι τα επιτόκια θα αυξηθούν τα επόμενα χρόνια. Επίσης εγείρεται το ερώτημα πώς θα πραγματοποιηθεί αύξηση κεφαλαίου εις είδος, που θα καλυφθεί από τους δύο μετόχους με εισφορά ακινήτων, με την Εθνική να παραχωρεί το κτήριο Καρατζά, σύμφωνα με πληροφορίες τις οποίες αμφισβητούσαν στελέχη της τράπεζας, και την Invel ακίνητα που κατέχει στη Ρώμη και άλλες πόλεις, όταν η αποτίμηση των ακινήτων της Εθνικής έγινε με στοιχεία του 2008, όπως αναφέρουν πάντα οι πληροφορίες, δηλαδή της εποχής που διοικούσε την τράπεζα ο Τ. Αράπογλου και αποτιμώνται περί τα 900 εκατ. ευρώ. Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι τελικά, βάσει της συμφωνίας, η Invel θα φτάσει να κατέχει το 66% της εταιρείας και η Εθνική το 34% (σ.σ.: η διοίκηση θα παραμείνει σε αυτήν), ενώ είναι απορίας άξιο αν μέσω της κίνησης αυτής, δηλαδή της

Τη συμφωνία είχε προαναγγείλει πανηγυρικά από το Ισραήλ ο πρωθυπουργός κατά την πρόσφατη επίσκεψή του

πώλησης στρατηγικού ποσοστού της Πανγαία, στόχος είναι να μειωθεί το μέσο σταθμισμένο ενεργητικό της Εθνικής για να βελτιωθεί ανάλογα και το Core Tier 1 κατά 0,3%.

Το «παρασκήνιο» και οι παραιτήσεις Την Τετάρτη κατά τη συνεδρίαση του ΤΧΣ, με θέμα την επικείμενη συμφωνία της Εθνικής Τράπεζας με το ισραηλινών συμφερόντων επενδυτικό fund Invel, «πίσω» από το οποίο φέρεται να είναι ο Βenny Steinmetz, το μέλος του Γενικού

Συμβουλίου του Ταμείου Πιέρ Μαριανί υπέβαλε την παραίτησή του, ενώ ακολούθησε και ο Ανδρέας Μπερούτσος, ο οποίος την ανακάλεσε την Πέμπτη το πρωί, ενώ το απόγευμα την υπέβαλε εκ νέου, οπότε έγινε αποδεκτή! Τα παραπάνω προκάλεσαν πλήθος φημών στην οικονομική ελίτ των Αθηνών, με τις πληροφορίες να συνδέουν τις παραιτήσεις με πλήθος παρασκηνιακών κινήσεων. Οι «διαρροές» έλεγαν ότι ο Π. Μαριανί φέρεται να συνδέθηκε κατά το παρελθόν με συμφέροντα του επεν-

δύτη Τζ. Σόρος, ο οποίος και θεωρείται ανταγωνιστής του Β. Steinmetz, , ενώ ο για τον Α. Μπερούτσο η αρχική πληροφόρηση ήταν ότι συμμετέχει σε fund στην Αμερική, οπότε δημιουργούνταν ασυμβίβαστο. Παράγοντες της αγοράς έκαναν λόγο για «προφάσεις εν αμαρτίαις», καθώς είτε ήταν γνωστό από την αρχή και δεν έγινε η παραμικρή κίνηση είτε χρησιμοποιήθηκε για κάλυψη, όπως λένε οι «κακές γλώσσες». Η όλη ιστορία φαίνεται ότι έχει έντονο παρασκήνιο... Θα επανέλθουμε...

ΜΕΙΩΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ, ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ, ΑΥΞΗΣΗ ΧΡΕΟΥΣ

Οι βλαβερές συνέπειες του αρνητικού πληθωρισμού ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΝΤΟΒΟΛΟΥ

Μετά από τρία χρόνια δραστικής μείωσης των εισοδημάτων, οι τιμές σε μια σειρά αγαθά και υπηρεσίες καταγράφουν πτώση εδώ και μερικούς μήνες, ενώ για το 2013 ως σύνολο εκτιμάται ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή θα κινηθεί σε αρνητικά επίπεδα (περί το -0,8%) μετά από πολλές δεκαετίες. Η εν λόγω είδηση έγινε δεκτή με ικανοποίηση και ενθουσιασμό από την τρόικα και την κυβέρνηση καθώς εκτιμούν πως -επιτέλους- η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης επηρεάζει πτωτικά και το σκέλος των τιμών, και όχι μόνο τους μισθούς, γεγονός που έχει θετικές επιπτώσεις, όπως: α) βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, β) αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων, εξέλιξη που ευνοεί την ιδιωτική κατανάλωση, γ) διατήρηση σε υψηλά επίπεδα των αποδόσεων των καταθέσεων παρά την πτώση των ονομαστικών επιτοκίων. Όμως η πραγματικότητα δεν είναι

τόσο ευχάριστη όσο κάποιοι θέλουν να την παρουσιάζουν. Αρκετοί οικονομικοί αναλυτές υποστηρίζουν πως ο αρνητικός πληθωρισμός προκαλεί περισσότερα προβλήματα από όσα υποτίθεται ότι επιλύει, ιδίως σε χώρες που αντιμετωπίζουν οξύ πρόβλημα χρέους - δημοσίου ή/και ιδιωτικού-, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα. Εξάλλου δεν είναι καθόλου τυχαίος ο φόβος που προκάλεσε ακόμη και στο νεοφιλελεύθερο ευρωπαϊκό ιερατείο η προσγείωση του δείκτη τιμών καταναλωτή της Ευρωζώνης στο 0,7% τον Οκτώβριο, σημειώνοντας αρνητικό ρεκόρ τετραετίας, όταν η ΕΚΤ στοχεύει σε πληθωρισμό κοντά, αλλά λίγο κάτω από το 2%. Το γεγονός αυτό ήταν αρκετό ώστε να οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην απόφαση να μειώσει το βασικό επιτόκιο της Ευρωζώνης στο 0,25%. Η πρώτη παρατήρηση που μπορούμε να κάνουμε είναι ότι η μείωση των τιμών και ο αρνητικός πληθωρισμός, γενικότερα, που καταγράφεται εντός του 2013, δεν έχει οδηγήσει σε

αύξηση της κατανάλωσης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο όγκος των λιανικών πωλήσεων στο οκτάμηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου παρουσίασε πτώση κατά 10,6% παρά τη μείωση των τιμών αλλά και τις δύο εκπτωτικές περιόδους. Η αιτία για αυτήν την εξέλιξη δεν είναι άλλη

Ο αρνητικός πληθωρισμός προκαλεί περισσότερα προβλήματα από όσα υποτίθεται ότι επιλύει, ιδίως σε χώρες που αντιμετωπίζουν οξύ πρόβλημα χρέους, δημόσιου ή/και ιδιωτικού

από το γεγονός πως η μείωση των ονομαστικών απολαβών ανά εργαζόμενο ήταν αρκετά υψηλότερη από την πτώση των τιμών, άρα η αγοραστική δύναμη των μισθών συνέχισε να συρρικνώνεται. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως, σύμφωνα πάλι με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2013 το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά μειώθηκε κατά 6,2%, ενώ το δεύτερο τρίμηνο του 2013 η μείωση ανήλθε στο 9,3%. Η δεύτερη και, ίσως, πιο δυσμενής επίπτωση του αρνητικού πληθωρισμού είναι πως καθιστά ακόμη μεγαλύτερο το βάρος του χρέους για το κράτος, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις υπονομεύοντας τις όποιες αναπτυξιακές προοπτικές. Ειδικότερα ο αρνητικός πληθωρισμός οδηγεί: α) σε αύξηση του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ καθώς επηρεάζει δυσμενώς το ονομαστικό ΑΕΠ και β) σε αύξηση των πραγματικών επιτοκίων δανεισμού καθιστώντας δυσκολότερη την απο-

πληρωμή των χρεών για το Δημόσιο, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, αν το ονομαστικό επιτόκιο είναι 4% και ο πληθωρισμός 2% τότε το πραγματικό επιτόκιο είναι ίσο με 2%. Αν όμως το ονομαστικό επιτόκιο είναι 4% και ο πληθωρισμός είναι -1%, τότε το πραγματικό επιτόκιο ανεβαίνει αυτόματα στο 5%. Επίσης ο αρνητικός πληθωρισμός οδηγεί σε ένα καθοδικό σπιράλ ολόκληρη την οικονομία. Από τη στιγμή που μειώνονται οι τιμές, οι καταναλωτές υποθέτουν βάσιμα πως τα αγαθά και οι υπηρεσίες μπορούν να είναι φθηνότερα τον επόμενο μήνα ή και τον επόμενο χρόνο, αναβάλλοντας έτσι τις αγορές τους. Επιπλέον αναστέλλονται επενδυτικές αποφάσεις καθώς η καθοδική πορεία των τιμών προκαλεί αβεβαιότητα αχρηστεύοντας τα όποια επιχειρηματικά πλάνα. Κατά συνέπεια η κατανάλωση και οι επενδύσεις μειώνονται επηρεάζοντας αρνητικά την απασχόληση, τις αμοιβές και εν τέλει το σύνολο της οικονομίας.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Στον πάγο η τραπεζική ένωση

«ΚΛΕΙΝΟΥΝ» ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΛΥΦΘΕΙ ΤΟ ΚΕΝΟ 2014 ΚΑΙ 2015

Η τρόικα, τα προαπαιτούμενα και η συνάντηση Μέρκελ - Σαμαρά ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Άρον-άρον κλείνει η κυβέρνηση τα προαπαιτούμενα, προκειμένου να... προλάβει την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ την επόμενη Παρασκευή, αλλά και την κατάθεση του προϋπολογισμού του 2014, η οποία τοποθετείται την ερχόμενη Πέμπτη. Έτσι, για σήμερα είναι προγραμματισμένη η συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα με τους επικεφαλής της τρόικας, κατά την οποία αναμένεται να συζητηθεί και το κενό του 2015, όπως είπε και ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Πάντως, όσο περνούν οι ημέρες ο υπουργός Οικονομικών... ανεβάζει το ποσό του δημοσιονομικού κενού του 2014 στο 1,3 δισ. ευρώ (σ.σ.: η τρόικα επιμένει για τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ), όταν πριν από δύο εβδομάδες το προσδιόριζε μέσω κύκλων στα 500 εκατ. ευρώ. Αν συνυπολογιστεί και το 2015, τότε ο πρωθυπουργός θα μεταβεί στο Βερολίνο με... μέτρα ύψους 4-5 δισ. ευρώ.

«Ψαλίδι» σε συντάξεις Αναφορικά με τα μέτρα του 2014, η βασική «πηγή» θα είναι, όπως προκύπτει, τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως είπε την Πέμπτη τα μεσάνυχτα ο Γιάννης Στουρνάρας από τις Βρυξέλλες. Και πριν «αλέκτορα φωνήσαι», προέκυψε το θέμα με τη... διάλυση του ΕΟΠΠΥ. Ο υπουργός περιέγραψε ως τομείς των διαρθρωτικών -όπως είπε- μέτρων παρεμβάσεις στα ταμεία για

Βάζουν νέο «χέρι» στο ασφαλιστικό

ρίως στον τομέα της Υγείας και της Παιδείας. Συγχωνεύσεις εξετάζονται και σε ΔΕΚΟ, ΝΠΙΔ, αναφέρουν κυβερνητικές πηγές. o Αυστηρή εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου, με ποινές σε όσους το παραβιάζουν.

ΕΑΣ και πλειστηριασμοί την πάταξη της εισφοροδιαφυγής, περικοπές δαπανών σε ΔΕΚΟ και ΝΠΙΔ, συγχωνεύσεις σε υγεία και παιδεία και ενιαίο μισθολόγιο για όλους. Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι κυβερνητικοί παράγοντες ανέφεραν πως όλα τα παραπάνω μέτρα, αν αφαιρεθεί το σκέλος των ταμείων, δεν μπορούν να καλύψουν παρά ένα μικρό μέρος από το πακέτο του 1,3 δισ. ευρώ. Οπότε τις περικοπές θα τις επωμισθούν τα ασφαλιστικά ταμεία για να αυξήσουν τα έσοδά τους, κάτι το οποίο συνεπάγεται νέο «ψαλίδι» σε συντάξεις.

«Λουκέτο» σε υπηρεσίες Παιδείας και Υγείας Πάντως, τα επιπλέον μέτρα τα οποία «έδειξε» ο κ. Στουρνάρας είναι τα εξής: o Παρεμβάσεις για να κλείσουν οι τρύπες στη συλλογή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για την εισφοροαποφυγή και την εισφοροδιαφυγή. o Μείωση των δαπανών σε ΔΕΚΟ και πρόσωπα δημοσίου δικαίου που έχουν υπερβεί τα όρια τα οποία έχουν τεθεί στον προϋπολογισμό τους. o Συγχωνεύσεις οργανισμών κυ-

Στον αντίποδα, ο υπουργός ανέφερε και μια σειρά από «αντιστάσεις» της Ελλάδας σε πιέσεις των δανειστών στο διαρθρωτικό πεδίο. Για παράδειγμα, είπε ότι η ελληνική πλευρά δεν δέχεται να αρθούν από τον νέο χρόνο όλες οι απαγορεύσεις, κάτι το οποίο μένει να δειχθεί, καθώς η τρόικα παραμένει σκληρή, ζητώντας πλήρη απελευθέρωση. Ακόμη, στην αναδιάρθρωση των αμυντικών βιομηχανιών δεν δέχεται η ΕΑΣ να χάσει τον εξαγωγικό της προσανατολισμό, αλλά και γιατί είναι υποχρεωμένη να διατηρεί μεγάλο στρατό. Επίσης σε αυτό το ζήτημα η τρόικα παραμένει αδιάλλακτη και ζητεί επιτακτικά το «κλείσιμό» τους.

Ενστάσεις της τρόικας στο νέο σχέδιο του φόρου ακινήτων Εν τω μεταξύ, πυκνώνουν τα «σύννεφα» σχετικά με τον φόρο ακινήτων, καθώς η τρόικα δείχνει, σύμφωνα με πληροφορίες, να μην επιθυμεί το νέο σχέδιο του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, το οποίο έχει την έγκριση των κοινοβουλευτικών ομάδων Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ. Ο λόγος είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι υπάρχει απόκλιση περίπου 300 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αρχικό σχέδιο.

Το Eurogroup της περασμένης εβδομάδας θα μπορούσε να ήταν μια καλή ευκαιρία για να ανοίξουν μερικές σαμπάνιες στις Βρυξέλλες. Λίγες ώρες πριν ξεκινήσει η συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, ο πρωθυπουργός της μνημονιακής Ιρλανδίας, Έντα Κένι, δήλωσε έμπλεως εθνικής αυτοπεποίθησης ότι η χώρα του φεύγει από το Μνημόνιο στο τέλος της χρονιάς και ότι δεν χρειάζεται καμία βοήθεια στο μέλλον. Η Ιρλανδία είναι αποφασισμένη να βγει στις αγορές χωρίς το δίχτυ ασφαλείας που της είχαν προσφέρει οι εταίροι της. Δεν θέλει την προληπτική γραμμή πίστωσης για την περίπτωση που δεν βρεθούν αρκετοί επενδυτές να αγοράσουν ιρλανδικά ομόλογα με λογικά επιτόκια ούτε την επιτήρηση που συνεπάγεται αυτή η προσφορά. Αν και αυτό δεν αρέσει απαραίτητα σε Η Κομισιόν πιέζει όλους -οι πιο συγκρατημένοι φοβούνται μήπως γίνει κανένα Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία ατύχημα-, δεν παύει να είναι μια καλή είδηση. «Επιτέλους ένα πρόγραμμα διάσωσης τελείωσε επιτυχώς, άντε να πάρουν σειρά και τα επόμενα» ήταν η ευχή στο Eurogroup. Μάλιστα, οσονούπω ακολουθεί και η δεύτερη... χειραφέτηση από τον χρηματοδοτικό ορό των μηχανισμών στήριξης, αυτή της Ισπανίας, η οποία δηλώνει έτοιμη να χειριστεί τα περαιτέρω προβλήματα των τραπεζών της μόνη της. Επιτέλους, ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Όλι Ρεν, είχε την ευκαιρία να μιλήσει «για μια καλή μέρα για την Ευρώπη». Δύο από τις πέντε κλυδωνιζόμενες χώρες ανέρρωσαν, η Πορτογαλία και η Κύπρος τα πάνε καλούτσικα, ακόμη και η... προβληματική Ελλάδα κάνει κάποιες προόδους - και, αν η πίεση διατηρηθεί σταθερή, ίσως κάνει και περισσότερες. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να αναθεωρήσουμε την πολιτική μας, όλα βαίνουν βάσει προγράμματος, είναι το μήνυμα.

Ο Γάλλος ασθενής Αμ δε! Την ίδια μέρα που οι υπουργοί Οικονομικών συνέχαιραν τον Ιρλανδό και τσιγάριζαν σε χαμηλή φωτιά τον Έλληνα ομόλογό τους, έσκαγε μια ομοβροντία κακών ειδήσεων για τις πραγματικά μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης. Το καλοκαιρινό τρίμηνο του 2013 η γαλλική οικονομία -το νούμερο δύο στην Ευρωζώνη- διολίσθησε και πάλι στην ύφεση, ενώ το νούμερο τρία, η Ιταλία, παρέμεινε για ένατο συνεχές τρίμηνο σε ύφεση, κάτι που έχει να της συμβεί από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ακόμη και η ατμομηχανή της Ευρώπης, η γερμανική οικονομία, επιβράδυνε το βήμα της, εν μέρει επειδή οι εταίροι της στην Ευρωζώνη δεν έχουν λεφτά να αγοράσουν τόσα γερμανικά προϊόντα, όπως πριν. Και μια μέρα αργότερα βγήκε η Κομισιόν, στον νέο ρόλο της ως εξετάστρια των σχεδίων προϋπολογισμού των κρατών μελών, να εκφράσει την ανησυχία της για το γαλλικό, το ιταλικό και το ισπανικό σχέδιο. «Δεν έχουν περιθώρια λάθους», ήταν η εκτίμηση των Βρυξελλών, και ενέχουν το «ρίσκο» να μην πιάσουν τους δημοσιονομικούς στόχους τους είτε για το χρέος είτε για το έλλειμμα είτε και για τα δυο. Αυτές οι ειδήσεις ξινίζουν τη σαμπάνια στα ποτήρια του Eurogroup. Υπενθυμίζουν ότι η κρίση είναι ακόμη εδώ, παρά το ιρλανδικό success story. Και αυξάνουν την πίεση για τα επόμενα βήματα σταθεροποίησης, που αυτή τη στιγμή, κυρίως εξαιτίας της απουσίας γερμανικής κυβέρνησης, γίνονται σημειωτόν. Ωστόσο, ούτε σ’ αυτή τη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών έγινε πρόοδος στο ζήτημα της τραπεζικής ένωσης. Ακόμη Παρίσι και Βερολίνο δεν βρήκαν κοινό βηματισμό στο επίμαχο θέμα της ανακεφαλαιοποίησης ή εκκαθάρισης των προβληματικών τραπεζών. Η κόντρα είναι η εξής: Η Γαλλία -και άλλοι πολλοί- θέλουν να συσταθεί εδώ και τώρα ένα ταμείο εκκαθάρισης, το οποίο ναι μεν θα γεμίσει από πόρους των ίδιων των τραπεζών στο μέλλον, αλλά άμεσα θα δανείζεται από τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης ESM. Το Βερολίνο από την πλευρά του δεν θέλει να εμπλακεί ο ESM, αλλά στις όποιες επιχειρήσεις διάσωσης τραπεζών -και αφού κληθούν πρώτα να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες και οι μέτοχοι-, εάν δεν φτάνουν τα λεφτά, να τα βάζουν οι εθνικές κυβερνήσεις. Μόνο στην περίπτωση που αυτές δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν πλήρως στο κόστος θα ενεργοποιείται ο ESM, και μάλιστα υπό αυστηρούς όρους, όπως έγινε στην περίπτωση της Ισπανίας. Ο χρόνος πιέζει, καθώς οι αποφάσεις πρέπει να ληφθούν πριν λήξει η θητεία αυτής της Ευρωβουλής, που θα κληθεί να τις εγκρίνει. Επιπλέον οσονούπω θα ξεκινήσουν τα τεστ αντοχής όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών - και δεν αποκλείονται δυσάρεστες εκπλήξεις. ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟυ 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Σε μια συγκυρία ιδιαίτερα πυκνή από πολιτικά γεγονότα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, μέσω της συνέντευξής του στην «Αυγή» της Κυριακής, αναλύει το πρόγραμμα των πρώτων ωρών και των 100 πρώτων ημερών της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Διαπιστώνοντας δυσαρμονία Βουλής και λαϊκού αισθήματος προβλέπει εξελίξεις πριν τις ευρωεκλογές - αυτοδιοικητικές εκλογές ή, έστω, αμέσως μετά. Στοίχημα, άλλωστε, για την αξιωματική αντιπολίτευση, το άνοιγμά της σε κόσμο που δεν την ψήφισε και η συγκρό-

τηση ψηφοδελτίων νίκης. Επιπλέον, ο Αλέξης Τσίπρας ανοίγει παράθυρο συνεργασίας με τους βουλευτές της πλειοψηφίας που θα αποφασίσουν σήμερα να αλλάξουν στρατόπεδο, ενώ αναφέρεται στην εν γένει πολιτική συμμαχιών του ΣΥΡΙΖΑ. Εξαπολύει σφοδρή επίθεση κατά του Αντώνη Σαμαρά, αλλά και κατά της μιντιοκρατίας, ξεδιπλώνει την αντιπολιτευτική τακτική του επόμενου διαστήματος, ενώ απαντά και για την παρουσία του στο συνέδριο του Τέξας. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ:

Το σχέδιο των 100 πρώτων ημερών της κυβέρνησης της Αριστεράς Μετά την απόρριψη της πρότασης μομφής, κάποιοι υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση. Ποια είναι η δική σας άποψη; Ποια θα είναι τα επόμενα σημεία σύγκρουσης με τον κυβέρνηση; Η αλήθεια είναι ότι δεν θα ήθελα επ’ ουδενί να είμαι σε αυτή την τόσο «πλεονεκτική» θέση που βρίσκονται. Επί τρεις ημέρες τα κυβερνητικά παπαγαλάκια προσπαθούσαν να πείσουν πόσο άστοχη ενέργεια ήταν η μομφή. Δεν πέρασαν παρά λίγες ώρες από την ψηφοφορία και ήδη άρχισαν οι συζητήσεις για νέο, διάδοχο κυβερνητικό σχήμα, από κύκλους προσκείμενους στην κυβέρνηση μάλιστα. Η συζήτηση στη Βουλή και το αποτέλεσμα, με την υπερψήφιση της πρότασης από βουλευτή της πλειοψηφίας διεύρυνε την εντύπωση ότι η κυβέρνηση είναι ετοιμόρροπη. Από εδώ και πέρα θα μας βρει μπροστά της ουκ ολίγες φορές στο επόμενο διάστημα: στον προϋπολογισμό, στον φόρο ακινήτων, στην εξεταστική για τα υποβρύχια, στους πλειστηριασμούς, στα μέτρα του Μνημονίου. Θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα που μας δίνει ο κοινοβουλευτικός κανονισμός προκειμένου να μπει ένα τέλος στην επαίσχυντη πολιτική των Μνημονίων. Πώς σχολιάζετε τις διαφοροποιήσεις των βουλευτών της κυβερνητικής πλειοψηφίας;

Παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τις εξελίξεις τόσο στη Βουλή όσο και στην κοινωνία. Είναι προφανές ότι η στρατηγική της υποταγής στην τρόικα έχει όρια. Δεν πείθει πια κανέναν. Ιδιαίτερα στο ΠΑΣΟΚ είναι λογικό να υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Οι βουλευτές του καλούνται να είναι όχι μόνο μνημονιακοί, αλλά και δεκανίκια της πιο ακραίας δεξιάς κυβέρνησης που γνώρισε ο τόπος. Δεν είναι εύκολο. Γιατί εκτός του αισθήματος της κομματικής επιβίωσης υπάρχει και αυτό της πολιτικής αξιοπρέπειας. Σε κάθε περίπτωση, όσοι αποφασίσουν με την ψήφο τους να θέσουν τέρμα στην καταστροφική πορεία της χώρας, παρά τις επιθέσεις του συστήματος της μνημονιακής διαπλοκής, που θα είναι σφοδρές όπως φάνηκε και στην περίπτωση της Θεοδώρας Τζάκρη, θα έχουν την πλατιά αποδοχή της λαϊκής βάσης, των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών που τους εξέλεξαν και δεν αντέχουν άλλο. Η εμφάνιση Σαμαρά στη Βουλή ενίσχυσε τη στρατηγική έντασης και μάλιστα με προσωπικές επιθέσεις εναντίον σας. Τη σκυτάλη των επιθέσεων πήραν, αμέσως μετά τα ΜΜΕ της διαπλοκής. Με ποιες πρωτοβουλίες θα απαντήσει ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτήν την ολομέτωπη επίθεση του συστήματος; Η εικόνα του κ. Σαμαρά δεν τιμά ούτε τον ίδιο ούτε τον θεσμό του πρωθυπουργού. Η απαξίωση του

Το Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης θα περιλαμβάνει την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και της μετενέργειας, την επαναφορά του κατώτατου μισθού στα προ του Μνημονίου επίπεδα, την επαναφορά των νόμων που ελέγχουν τις απολύσεις, τον νέο αναπτυξιακό νόμο, τη σύσταση περιουσιολογίου και την προώθηση ενός δίκαιου και σταθερού φορολογικού συστήματος

πολιτικού αντιπάλου, με αυτό τον ακραίο τρόπο, τελικά απαξιώνει τον ίδιο. Δεν ξέρω αν του βγαίνει αυθόρμητα ή κάποιοι τον συμβουλεύουν, αλλά νομίζω ότι ποτέ αρχηγός κυβερνητικής παράταξης δεν εμφάνισε τέτοια εικόνα φτηνής ψευτομαγκιάς μέσα στη Βουλή. Μπορεί να μην του αρέσει να έχει αντιπολίτευση τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αυτό δεν είναι στο χέρι του. Οφείλει με τα λόγια και το ύφος του να σέβεται τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Κάποιοι βέβαια θα πουν ότι κάθε κυβέρνηση έχει και τον πρωθυπουργό που της ταιριάζει. Μια ακραία δεξιά κυβέρνηση εκπροσωπείται και εκφράζεται με ένα ακραίο κοινοβουλευτικό ύφος. Μαύρο στην ΕΡΤ, ΜΑΤ στους εργαζόμενους, καζούρα και τσαμπουκάς στο Κοινοβούλιο. Σημάδια των καιρών. Ο κ. Σαμαράς ξορκίζει τις εκλογές και τις μεταθέτει στο 2016. Θα αντέξει τις διπλές κάλπες του Ιουνίου και το ενδεχόμενο να διαπιστωθεί δυσαρμονία μεταξύ Βουλής και λαού; Η δυσαρμονία Βουλής και λαϊκού αισθήματος είναι ήδη προφανής. Η κυβέρνηση αυτή ξεκίνησε με 178 βουλευτές και δεν έχει πλέον περισσότερους από 154, κι αυτούς με πιέσεις, εκβιασμούς, απειλές και συστηματικές παραβιάσεις των κανόνων κοινοβουλευτικής λειτουργίας. Η δέσμευση της «επαναδιαπραγμάτευσης των δυσμενών όρων του Μνημονίου» και της «απαγκίστρωσης», με

τις οποίες κέρδισαν τις εκλογές του Ιουνίου του ‘12, αποδείχτηκε ωμό και κυνικό ψέμα. Η πολιτική των Μνημονίων έχει καταρρεύσει και αυτοί εξακολουθούν να παριστάνουν τον καλό μαθητή της τρόικας, σπέρνοντας ολοένα και μεγαλύτερη καταστροφή στην κοινωνία. Ακόμα και αν αντέξουν μέχρι τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές, το μήνυμα που θα πάρουν από εκεί δεν θα τους επιτρέψει να μείνουν ούτε μέρα παραπάνω. Ίσως η απόλυτη επίγνωση αυτού του κινδύνου για την κυβέρνηση, να είναι τελικά και ο καταλύτης εξελίξεων πριν από τις ευρωεκλογές. Τι εκφράζει η επιλογή της ευρω-Αριστεράς να επιλέξει εσάς για την υποψηφιότητα στη θέση του προέδρου της Κομισιόν; Και πώς σχολιάζετε τις κυβερνητικές αντιδράσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα; Η πρόταση αυτή πρώτα από όλα αποτελεί μεγάλη τιμή στο πρόσωπό μου και στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τιμή απέναντι στην Ελλάδα και τον ευρωπαϊκό Νότο. Η Ευρωπαϊκή Αριστερά συσπειρώνεται γύρω από μια ελληνική υποψηφιότητα, για να υπογραμμίσει έτσι την αντίθεσή της στην καταστροφική πολιτική της λιτότητας, και την ανάγκη μιας βαθιάς και ριζικής αλλαγής στην ευρωπαϊκή πολιτική. Επιπλέον η πρόταση αυτή αναγνωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ ως μια αριστερή δύναμη που δίνει από την πρώτη γραμμή τη μάχη για την αλλαγή

αυτή, τόσο στην Ε.Ε όσο και σε κάθε μια χώρα ξεχωριστά. Το μήνυμα είναι: ενότητα - υπεράσπιση της κοινωνίας - αλληλεγγύη ανάμεσα στους λαούς και τους εργαζόμενους - αγώνας για μια δημοκρατική και κοινωνική Ευρώπη. Τώρα, στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, η κυβέρνηση προφανώς έχει ενοχληθεί, γιατί μια τέτοια εξέλιξη της χαλάει τα σχέδια. Την ενοχλεί οποιαδήποτε αναγνώριση του ΣΥΡΙΖΑ σε διεθνές επίπεδο, γιατί της καταστρέφει την εικόνα των «ανεύθυνων και επικίνδυνων αντιευρωπαϊστών» που προσπαθεί να κατασκευάσει για τον ΣΥΡΙΖΑ. Δυστυχώς, δεν έχουν άλλο μέσον αντιπαράθεσης πέραν της «μονταζιέρας» η οποία όμως τον τελευταίο καιρό χάνει όλο και περισσότερες στροφές και τους εκθέτει. Κατά την ομιλία σας στη Βουλή ήσασταν καταπέλτης ως προς τις κυβερνητικές ευθύνες για την κοινωνική καταστροφή και τα οικονομικά αδιέξοδα, επαναλάβατε δε τη δέσμευσή σας για κατάργηση του Μνημονίου. Ορισμένοι όμως περίμεναν ότι θα ήσασταν αναλυτικότερος στην παρουσίαση των προγραμματικών θέσεων. Ποιοι, λοιπόν, είναι οι βασικοί άξονες του ΣΥΡΙΖΑ; Σε μια ομιλία δεν γίνεται να τα περιλάβεις όλα αναλυτικά. Εκτίμησα ως σημαντικότερο να αναφερθώ αναλυτικά και συγκεκριμένα στο πώς αλλιώς μπορούν να βρεθούν πόροι και να αναδιανεμηθούν προς όφελος των αδύναμων. Διότι τις τελευταίες μέρες έγινε μεγάλη σπέκουλα γύρω από ένα λάθος ερώτημα. Για το πού θα βρούμε τα λεφτά. Στα πολλαπλά ερωτήματα που έθεσα όμως στον πρωθυπουργό δεν πήρα ούτε μια απάντηση. Σε ό,τι αφορά τώρα το σχέδιό μας, έχουμε κατ’ επανάληψη αναφερθεί -την προηγούμενη εβδομάδα είχα την ευκαιρία δύο φορές, μια στο διεθνές συνέδριο του Πανεπιστημίου του Ώστιν, στο Τέξας, και μια στο διεθνές συνέδριο του Ινστιτούτου Λεβί, στην Αθήνα- σε τρεις κεντρικούς πυλώνες. Ο πρώτος είναι η

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟυ 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ενάντια στη λιτότητα με κορμό την ευρωπαϊκή Αριστερά. Οι λαοί του Νότου σέρνουν στην πλάτη τους τις χρεωκοπημένες τράπεζες. Μπροστά στα αδιέξοδα που διαμορφώνονται, είναι λογικό να συγκροτηθούν και νέα μέτωπα και να διαμορφωθούν νέοι συσχετισμοί. Και αυτοί οι συσχετισμοί θα αλλάξουν την εικόνα. Η Ε.Ε. και η Ευρωζώνη δεν έχει ιδιοκτήτες και ενοικιαστές. Είμαστε όλοι συνιδιοκτήτες. Ας το καταλάβουν καλά αυτό και ας μη μας απειλούν. Γιατί από απειλές και από βέτο ξέρουμε και εμείς. Με ποιες συμμαχίες, πολιτικές και κοινωνικές, θα κυβερνήσει αύριο ο ΣΥΡΙΖΑ;

άμεση αντιμετώπιση της βαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης. Ο δεύτερος είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας, με στήριξη του εισοδήματος των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων. Και ο τρίτος η παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας. Για την υλοποίηση του σχεδίου αυτού χρειάζεται μια νέα συμφωνία γα το χρέος, που θα συνδέει την αποπληρωμή του με την ανάπτυξη. Μια τέτοια συμφωνία απαιτείται τόσο για το καλό της Ελλάδας και των υπολοίπων χωρών του Νότου όσο όμως και για το καλό ολόκληρης της Ε.Ε. Ποιες θα είναι οι προτεραιότητες των πρώτων 100 ωρών και των πρώτων 100 ημερών για την κυβέρνησή σας; Οι άμεσες πρωτοβουλίες θα είναι η αντικατάσταση του Μνημονίου, που θα ακυρώσει με την ψήφο του ο λαός, από ένα Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης της οικονομίας. Το σχέδιο αυτό θα περιλαμβάνει την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και της μετενέργειας, την επαναφορά του κατώτατου μισθού στα προ του Μνημονίου επίπεδα, την επαναφορά των νόμων που ελέγχουν τις απολύσεις, τον νέο αναπτυξιακό νόμο, τη σύσταση περιουσιολογίου και την προώθηση ενός δίκαιου και σταθερού φορολογικού συστήματος. Για τις πρώτες 100 ημέρες προτεραιότητα θα έχουν επίσης οι πρωτοβουλίες για επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης και φυσικά το πλέγμα μέτρων για την αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανθρωπιστικής κρίσης. Και ας μην ξεχνάμε, φυσικά, την επαναλειτουργία της ΕΡΤ, με την ταυτόχρονη τήρηση του νόμου για την αδειοδότηση των ιδιωτικών ΜΜΕ. Ποιες, επί τη ευκαιρία, οι βασικές αρχές σας για την ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος; Οφείλουμε να ξεκινήσουμε από το σημερινό πρόβλημα. Τον ρόλο που έπαιξε και παίζει το τραπεζικό σύστημα, έτσι όπως είναι διαρθρωμέ-

Όσοι αποφασίσουν με την ψήφο τους να θέσουν τέρμα στην καταστροφική πορεία της χώρας, θα έχουν την πλατιά αποδοχή της λαϊκής βάσης, των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών που τους εξέλεξαν και δεν αντέχουν άλλο νο, στην ανακύκλωση και την επιδείνωση της κρίσης. Σήμερα έχουμε ένα παγκόσμιο παράδοξο. Τις τράπεζες να τις ανακεφαλαιοποιεί ο Έλληνας φορολογούμενος που χρεώνεται τα δάνεια και τα χρέη, αλλά να τις διοικεί η χρεωκοπημένη τραπεζοκρατία που τις φαλίρισε. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ο νόμος για το ΤΧΣ θα αλλάξει. Οι τράπεζες θα περάσουν υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο ώστε να μπορέσουν να στηρίξουν την πραγματική οικονομία και τη ζήτηση, την παραγωγική βάση της χώρας και το βιοτικό επίπεδο της πλειοψηφίας του λαού. Στην κατεύθυνση αυτή σχεδιάζουμε μια νέα δομή του τραπεζικού συστήματος, όπου θα συνυπάρχουν τράπεζες - ταμιευτήρια μικρού μεγέθους και περιφερειακής εμβέλειας, αναπτυξιακές τράπεζες και τράπεζες ειδικού σκοπού ή συνεταιριστικές. Η λειτουργία τους πρέπει να εδραιωθεί στη διαφάνεια και στον κοινωνικό έλεγχο, έτσι ώστε να κατοχυρώνεται το δημόσιο συμφέρον και να αποκατασταθεί η καταθετική πίστη. Μερίδα των συμπολιτών μας πιστεύει ότι, ακόμη και με άλλη κυβέρνηση, δεν υπάρχουν περιθώρια για σημαντικά διαφορετική πολιτική. Οι Βρυξέλλες διαμηνύουν τώρα επιπλέον ότι, με δέσμευση των

κρατών - μελών, όταν μια χώρα δεν επιτυγχάνει τους στόχους που έχει θέσει η ενιαία οικονομική διακυβέρνηση, θα «παγώνουν» οι κοινοτικές επιδοτήσεις. Πώς θα ξεπεράσει τον σκόπελο αυτό η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Περιθώρια διαφορετικής πολιτικής υπάρχουν, όσο και αν η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει τον κόσμο για το αντίθετο. Το ότι η κυβέρνηση δεν θέλει ή δεν μπορεί πλέον να διαπραγματευτεί το παραμικρό, να συγκροτήσει συμμαχίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο ή ακόμα και να εκμεταλλευτεί τις εσωτερικές αντιθέσεις που έχουν ξεσπάσει για την πορεία του ελληνικού προγράμματος, δεν σημαίνει ότι οι δυνατότητες αυτές δεν υπάρχουν. Υπάρχουν και θα τις εκμεταλλευτεί στο έπακρο μια κυβέρνηση με πυρήνα την Αριστερά, με ισχυρή λαϊκή εντολή και κυρίως με ισχυρές συμμαχίες σε όλη την Ευρώπη. Η Ευρώπη βρίσκεται σε βαθιά κρίση και σε αδιέξοδο. Οι επιλογές της ευρωπαϊκής ηγεσίας με αιχμή του δόρατος την κ. Μέρκελ έχουν καταρρεύσει πλήρως. Η μόνη εναλλακτική λύση είναι ένα μεγάλο μέτωπο

Ακόμα και αν αντέξει η κυβέρνηση μέχρι τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές, το μήνυμα που θα πάρει από εκεί δεν θα της επιτρέψει να μείνει ούτε μέρα παραπάνω. Ίσως η απόλυτη επίγνωση αυτού του κινδύνου για τη κυβέρνηση να είναι τελικά και ο καταλύτης εξελίξεων πριν από τις ευρωεκλογές

Η κοινωνική συμμαχία υπάρχει. Η μεγάλη πλειοψηφία του λαού θέλει απαλλαγή από την καταστροφική πολιτική του Μνημονίου. Χρειάζεται ακόμα περισσότερη οργάνωση και αυτοπεποίθηση για να πιστέψει ο κόσμος στη δύναμη της φωνής και του αγώνα του. Μια τέτοια εξέλιξη θα δημιουργήσει και πιο ευνοϊκές προϋποθέσεις για την συγκρότηση πολιτικών συμμαχιών γύρω από ένα προοδευτικό πρόγραμμα εξόδου από το Μνημόνιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιδιώξει τις συμμαχίες αυτές ακόμα και όταν οι επόμενες εκλογές θα του έχουν δώσει την πλειοψηφία στη Βουλή. Κυρίως όμως, οι ευρωπαϊκές μας συμμαχίες και η στήριξη από ένα ευρύ φάσμα δυνάμεων της πρότασής μας ενάντια στη λιτότητα είναι η στρατηγική που οφείλουμε να ακολουθήσουμε. Είστε ικανοποιημένος από την προετοιμασία του ΣΥΡΙΖΑ -τόσο κεντρικά όσα και αποκεντρωμένα- για τις δημοτικές εκλογές; Αυτές οι αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν ιδιαίτερη σημασία. Πρέπει στις τοπικές κοινωνίες να αποτυπωθεί η ανάγκη για μια εναλλακτική αυτοδιοικητική πολιτική μέσα από αξιόπιστες συμμαχίες και ριζοσπαστικά προγράμματα. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να σταλεί και ένα συνολικό μήνυμα καταδίκης της πολιτικής των Μνημονίων και των δυνάμεων που την υπηρετούν. Άρα πρέπει να μεριμνήσουμε ώστε να στηριχθούν, να συγκροτηθούν και να οργανωθούν αυτοδιοικητικές κινήσεις που θα διεκδικήσουν τη νίκη. Πρέπει να ανοίξουμε τις οργανώσεις μας και να αγκαλιάσουμε κόσμο που ακόμα και πριν ένα χρόνο φοβήθηκε και δεν έκανε το βήμα να μας ψηφίσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ εργάζεται με όλες του τις δυνάμεις προς αυτή την κατεύθυνση και δεν θα ανακόψει τους ρυθμούς του μέχρι την τελευταία στιγμή. Το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών, όπως και το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, πρέπει να είναι ένα συντριπτικό μήνυμα ότι η πολιτική των Μνημονίων έχει καταδικαστεί οριστικά στη συνείδηση της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Βλέπουμε, τις τελευταίες ημέρες, μια σφοδρή αντιπαράθεση με την εφημερίδα, «Τα Νέα». Κάποιοι σας κατηγορούν για προσπά-

θεια λογοκρισίας. Πώς απαντάτε; Πρέπει να γνωρίζουν άπαντες ότι ουδείς είναι υπεράνω κριτικής. Τα περί λογοκρισίας είναι βεβαίως αστεία, ειδικά όταν εκτοξεύονται από αυτούς που έχουν καταλάβει τις ψηφιακές συχνότητες και θεωρούν την ενημέρωση κλειστό κύκλωμα. Θα είμαι σαφής. Αν θεωρούν ότι έχουν ανίκητη δύναμη, απλώς είναι αλαζόνες. Αρκεί να ρίξουν μια ματιά στις κυκλοφορίες των εφημερίδων ή στις δημοσκοπήσεις που μετρούν την αξιοπιστία των Μέσων. Αν νομίζουν ότι θα μας τρομάξουν, απλώς δεν έχουν καταλάβει τι έχει συμβεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Ας ρίξουν μια ματιά στα συσσωρευμένα χρέη τους. Άλλοι πρέπει να τρομάζουν. Αν πάλι πιστεύουν ότι αυτός είναι ο τρόπος να τα βγάλουν πέρα μαζί μας, αν περιμένουν συναλλαγή ή υποταγή, απλώς είναι γελασμένοι. Ενδεχομένως να αναπολούν άλλου είδους σχέσεις με το πολιτικό προσωπικό, αλλά αυτό δεν αφορά την Αριστερά. Τελικά, γιατί τόση κριτική από την κυβερνητική πλευρά για την παρουσία σας στο Τέξας; Τι ενοχλεί; Τους ενοχλεί η αποδοχή του ΣΥΡΙΖΑ από ολοένα και περισσότερους Ευρωπαίους και Αμερικανούς οικονομολόγους. Ενοχλούνται γιατί η εναλλακτική μας πρόταση βρίσκει ανταπόκριση σε όλο τον κόσμο. Γιατί δημιουργούμε ένα ευρύ δίκτυο οικονομολόγων και διανοουμένων που υποστηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ και τον ελληνικό λαό, όταν αυτοί έχουν για μόνο σύμμαχο την κ. Μέρκελ και το κ. Σόιμπλε. Γι’ αυτό τους πείραξε τόσο πολύ το Τέξας, όχι γιατί δεν ήξεραν τι λέμε για την Ευρωζώνη και το ευρώ. Όπως επίσης τους πειράζει που εμείς μιλάμε τη γλώσσα της αλήθειας όπου βρεθούμε. Μιλάμε για την ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα, για την ολιγαρχία των τραπεζών και των μιντιαρχών που μας κυβερνά και για την ανάγκη να καταργηθεί το άθλιο πρόγραμμα του Μνημονίου. Ενώ αυτοί μιλούν για επιτυχία πάνω στα κοινωνικά ερείπια. Και τρώνε και σφαλιάρες από πάνω, από τους υπαλλήλους της τρόικας. Αυτό τους ενοχλεί. Πως εμείς καταφέρνουμε να χτίσουμε διεθνείς συμμαχίες για την Ελλάδα και βρίσκουμε τη διεθνή αναγνώριση του πολιτικού μας σχεδίου, ενώ αυτοί είναι μόνοι και απαξιωμένοι. Τους σνομπάρουνε ακόμα και οι υπάλληλοι της Κομισιόν, που προτιμούν να πάνε για σκι παρά να ασχοληθούνε μαζί τους.

Την Τρίτη, το B΄ μέρος της συνέντευξης του Αλέξη Τσίπρα o Για την υπόθεση των υποβρυχίων και τον Ευάγγελο Βενιζέλο o Για την ανθρωπιστική κρίση o Για την ελληνική Προεδρία στην Ε.Ε.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΑΡΘΡΑ

Μυωπία στη Μεσόγειο ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΗ

Η διαχείριση των μεταναστευτικών πιέσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση πάει από το κακό στο χειρότερο. Οι πνιγμένοι στη Μεσόγειο αυξάνονται, τα πάσης μορφής κρατητήρια ή στρατόπεδα φιλοξενίας γεμίζουν και πολλαπλασιάζονται. Η μεταναστευτική πίεση δεν σταματά. Προ μηνός απέτυχε πλήρως η προσπάθεια της ιταλικής κυβέρνησης, μετά το δράμα της Λαμπεντούζα, να μοιραστεί η ευθύνη για τις άδειες ασύλου με τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης - αρνήθηκαν στη σύνοδο κορυφής και έσπρωξαν το θέμα μετά τις ευρωεκλογές. Προχθές μάθαμε από τον υπουργό Μ. Βαρβιτσιώτη ότι η Ελλάδα έχει προτείνει στην Ε.Ε. ευρωπαϊκή επιχείρηση (της Frontex μόνον ή και με τη συμμετοχή ναυτικών δυνάμεων;) «στις ακτές της βορείου Αφρικής»! (μιλώντας στον Α. Τόλιο, στον 9,84). Η αποτυχημένη αυτή πολιτική (δεν υπάρχει στόχος της που να επιτυγχάνεται) προστατεύεται από το ιδεο-

λογικό σχήμα ενός πολέμου: άμυνα στην εισβολή, Ευρώπη - φρούριο, προστασία των συνόρων. Έτσι, αντί να λύνονται προβλήματα, διοχετεύονται εκατομμύρια ευρώ που έχουν ακριβώς αποτέλεσμα τους χιλιάδες νεκρούς. Γιατί η αποτροπή δουλεύει με την απειλή.

λους;». Και όμως, όλα τα ιστορικά δεδομένα δικαιώνουν την αντίθετη άποψη. Το κόστος του «πολέμου» κατά της μετανάστευσης είναι μακροπρόθεσμα πολύ μεγαλύτερο από τη στήριξη των πληθυσμών που δεινοπαθούν από πολέμους, καταστροφές ή κοινωνική ανασφάλεια.

Και οι ίδιοι που υλοποιούν αυτή την πολιτική, όταν πεθαίνει κόσμος δηλώνουν: «Η Ε.Ε. δεν μπορεί να δεχθεί ότι χιλιάδες πεθαίνουν στα σύνορά μας. Το μέγεθος της τραγωδίας στη Μεσόγειο σημαίνει ότι πρέπει να δράσουμε τώρα» (Χ. Μπαρόζο μετά τη Λαμπεντούζα).

Ακραία περίπτωση της κοντόθωρης συλλογιστικής επικρατεί στην Ελλάδα. Βεβαίως και πρέπει να λαμβάνει μέτρα ασφάλειας. Αλλά, αντί να πρωτοστατεί στην υιοθέτηση μιας ρεαλιστικής, ανθρώπινης πολιτικής

Τι εννοούν να δράσουμε; Εννοούν κάτι ή είναι λόγια; Να δώσουν άσυλο στους πρόσφυγες του εμφυλίου της Συρίας; Όχι. Λίγες χιλιάδες δέχθηκαν, όταν στα στρατόπεδα στην Ιορδανία και την Τουρκία ζουν εκατομμύρια. Να βοηθούν τους Παλαιστινίους, που ακόμη δεν έχουν κράτος; Ούτε αυτό. Για τους Αφγανούς -που ζουν μέσα στη βία και τις συμμορίες της παραγωγής οπίου- θα κάνουν κάτι;

Η ελληνική κυβέρνηση πρότεινε ένοπλη ευρωπαϊκή επιχείρηση στις ακτές της βόρειας Αφρικής - Υποκρισία ή πολεμική φαντασίωση;

Η κοντόθωρη λογική επικρατεί: «Εμείς θα πληρώσουμε για τους άλ-

έναντι των πληθυσμών της Μέσης Ανατολής, πρωτοστατεί σαν νεοφώτιστη στις ένοπλες πολιτικές έναντι αόπλων. Και όταν τα παιδιά βουλιάζουν, υποκριτικά μιλάμε για «δουλέμπορους» που τους έπνιξαν -αλήθεια, από πότε οι δουλέμποροι πληρώνονται από τον «δούλο» τους χιλιάδες ευρώ ; Τα στοιχεία της Frontex είναι σαφή: η μεγάλη πλειονότητα των παράνομων μεταναστών που συλλαμβάνονται να προσπαθούν να μπουν στην Ελλάδα είναι από τη Συρία, την Παλαιστίνη και το Αφγανιστάν. Και πού κυριαρχεί αυτή η νοοτροπία; Στην Ελλάδα που ζητά κατανόηση και όχι εκβιασμούς από τους εταίρους στην Ε.Ε.! Τελικά σε ποιο γκρουπ ανήκουμε; Των πλουσίων που απειλούνται από τους φτωχούς λαούς της γειτονιάς - άρα «ναι» στα μέτρα προστασίας του φρουρίου; Ή στο γκρουπ των θυμάτων της εξουσιαστικής και ιδιοτελούς πολιτικής των πλουσίων της Ευρώπης; Είναι πολύ πιο σοβαρό πλέον το θέμα, γιατί ετοιμάζονται επιχειρήσεις εκτός συνόρων της χώρας. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι «ι-

διαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην εξάρθρωση των δικτύων που στήνουν οι δουλέμποροι». Τα δίκτυα δεν εδρεύουν εντός της χώρας. Τι ακριβώς σχεδιάζουν στη βόρεια Αφρική; Υπάρχουν και μέσα στην Ευρώπη δυνάμεις που θέλουν άλλη πολιτική. Δεν είναι κυρίαρχες, αλλά δεν είναι και εκτός θεσμών. Αναφερόμενος στην Ελλάδα ο εκπρόσωπος της επιτρόπου Σ. Μάλστρομ τόνισε ότι αρκετές φορές η επιτροπή έχει επισημάνει στις ελληνικές αρχές πως η κράτηση των μεταναστών στη χώρα γίνεται συχνά «χωρίς διακρίσεις» και η κράτηση των μεταναστών που έχουν κάνει αίτηση ασύλου δεν συνάδει με τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Και σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει στις ελληνικές αρχές την κατασκευή «ανοιχτών» κέντρων, με κοινοτικούς πόρους, οι οποίοι δεν έχουν ακόμα χρησιμοποιηθεί, για τους μετανάστες που αιτούνται άσυλο. Έχει άδικο; Και θα έχει η Ελλάδα δίκιο μετέχοντας σε επιχειρήσεις στη βόρεια Αφρική;

Τι γίνεται αν προηγηθούν οι δημοτικές εκλογές; ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

Είναι πολύ πιθανόν η κυβέρνηση να χάσει σύντομα την πλειοψηφία, καθώς τα μέτρα που διατάσσεται να λάβει είναι αδύνατον να γίνουν αποδεκτά από βουλευτές που κατοικούν και θέλουν να κατοικούν σε αυτή τη χώρα. Το ρεύμα αντίστασης στην υποδούλωση, την καταστροφή και τον αφελληνισμό της χώρας είναι σχεδόν αδύνατον να ανακοπεί. Είναι νομοτέλεια; Φυσικά και δεν είναι. Αν ήταν, σήμερα η γη θα ήταν κόκκινη, όπως τραγουδούσα ακούγοντας τη Μαρία Δημητριάδη. Πλην όμως η νομοτέλεια πήγε περίπατο και σήμερα ο καπιταλισμός μάς παίρνει και τα... σώβρακα. Όμως τούτη τη στιγμή η μεγίστη δυνατή ενότητα όλων των πατριωτικών δυνάμεων δεν είναι απλώς εκλογική ανάγκη (κυρίως για τον ΣΥΡΙΖΑ), αλλά κυριολεκτικά ιστορική επιταγή. ΑΝ ΟΜΩΣ οι κατάσχοντες τη χώρα καταφέρουν να κρατήσουν με νύχια και με δόντια αυτά τα ανδρείκελα στην εξουσία και φτάσουμε στις δημοτικές εκλογές πριν από τις βουλευτικές, έχει κανείς σκεφτεί σοβαρά πόσο σημαντικά θα είναι τα αποτελέσματα για την τελική πολιτική αναμέτρηση των εθνικών εκλογών; Φανταστείτε να πλησιάζει στις δη-

μοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ το 40% και στις δημοτικές εκλογές να πάθει στραπάτσο; Όποιος ή όποιοι επιχειρήσουν να το φανταστούν είμαι βέβαιος ότι θα χάσουν τον ύπνο τους. Όταν για παράδειγμα σε όλους σχεδόν τους δήμους της Β’ Αθηνών ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2012 ήταν πρώτο κόμμα με ποσοστά κοντά και πάνω από το 30%, είναι πολιτικά υποχρεωμένος να διαχειριστεί αυτή την προίκα με αίσθημα ευθύνης, με λογική και τακτική συμμαχιών, χωρίς αφορισμούς και μικροκομματικά συμφέροντα, με σύνεση και αίσθηση της πραγματικότητας. Μιας πραγματικότητας σαφώς διαφορετικής από τις συνθήκες των εθνικών εκλογών, καθώς οι προσωπικότητες που θα κληθούν να αντιπροσωπεύσουν τους σχηματισμούς που θα προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ παίζουν σημαντικό έως και καθοριστικό ρόλο στην τελική έκβαση. ΕΝΑ ΚΟΜΜΑ όπως ο ΣΥΡΙΖΑ με τις ελπίδες που στηρίζει πάνω του σημαντικό μέρος του ελληνικού λαού, δεν δικαιούται να εγκλωβιστεί στα γρανάζια κομματικών μηχανισμών και προσωπικών φιλοδοξιών ή σκοπιμοτήτων που καμία σημασία δεν έχουν για την υπόλοιπη κοινωνία. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είναι υποχρεωμένη από τώρα να αντιληφθεί και να προετοιμαστεί αξιολογώντας τη συγκεκριμένη πιθανότητα, η οποία θα αποτελέσει και το κρίσιμο τεστ της

μεγάλης μάχης. Οφείλει να αποδείξει πως όσα λέει για την ενότητα των πατριωτικών δυνάμεων τα εννοεί. Ο χαρακτήρας των εκλογών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ούτως ή άλλως, ποτέ δεν ήταν στενά κομματικός, καθώς, εκτός από τους κομματικούς μηχανισμούς, υπάρχουν χιλιάδες προοδευτικοί πολίτες που ψήφισαν ή θέλουν να εμπιστευτούν τον ΣΥΡΙΖΑ και δικαιούνται να έχουν άποψη. Και πρέπει να ξέρουν όλοι όσοι θελήσουν να πάρουν επάνω τους τις ευθύνες σε κάθε δήμο ότι σε περίπτωση παταγώδους αποτυχίας θα είναι υποχρεωμένοι να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν. Ας το αναλογιστούν.

Όλοι όσοι θελήσουν να πάρουν επάνω τους τις ευθύνες σε κάθε δήμο πρέπει να αναλογιστούν αν μπορούν να σηκώσουν τις ευθύνες που τους αναλογούν

ΟΛΑ αυτά τα σημειώνω διότι ανησυχώ. Δεν είμαι βέβαιος πως έχει κατανοηθεί η σημασία της αναβάθμισης των τοπικών εξουσιών και πώς θα μπορούσαν να συμβάλουν με την αλληλεγγύη τους στον περιορισμό των συνεπειών της κρίσης για τους δημότες τους. Αξίζει τον κόπο να φανταστεί κανείς πόσο διαφορετική θα ήταν η άμυνα και η αντεπίθεση του ελληνικού λαού με ισχυρά συνδικάτα και πραγματικά λαϊκούς δήμους στο πλευρό των δημοτών τους. Να σας δώσω ένα επίκαιρο παράδειγμα. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ μαζί με άλλες συνεργαζόμενες πολιτικές δυνάμεις είχαν τη συντριπτική πλειονότητα των δήμων της Αττικής, θα μπορούσαν να θεσπίσουν ένα εθελοντικό τέλος υπέρ της ΕΡΤ, για να μπορέσουν οι εργαζόμενοι σε αυτήν να αντέξουν, να μείνουν ενωμένοι ώστε η εθνική ραδιοτηλεόραση να συνεχίσει τη νόμιμη λειτουργία της; Ποιος φιλότιμος και δημοκρατικός πολίτης ενός δήμου, που θα τον αισθανόταν στο πλευρό του, θα αρνιόταν ένα ελάχιστο ποσόν συνεισφοράς για την ομαλή λειτουργία και σωτηρία της ΕΡΤ; Ποια συνδικάτα, εδώ στην Ελλάδα, έχουν απεργιακά ταμεία για την ενίσχυση και θωράκιση των αγώνων των μελών τους; ΓΙΑ ΔΕΙΤΕ σε περιοχές όπου οι πολίτες έχουν συνδεθεί ιστορικά και συναισθηματικά με τα παραρτήμα-

τα της ΕΡΤ πόσο αυτά αντέχουν. Για σκεφτείτε να εισβάλουν τα ΜΑΤ στην ΕΡΤ Ηρακλείου Κρήτης και να περικυκλωθούν από το λαό και χιλιάδες αγροτικά τρακτέρ. Γιατί οι ΠΑΟΚτζήδες, αν τα πάρουν στο κρανίο, μπορούν να υπερασπιστούν αποτελεσματικότερα την ΕΡΤ 3 από πολλά πολιτικά κόμματα, κάτι που τρομάζει την κεντρική εξουσία; ΣΕ ΕΝΑ μεγάλο εκλογικά και δημοσκοπικά κόμμα, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η εσωστρέφεια και η αλαζονεία. Το μεγαλύτερο μέρος του 27% το 2012 ή το 30% και 35% της πρόθεσης ψήφου δεν είναι πιόνια που μπορούν τα κομματικά επιτελεία να τα κινήσουν όπως θέλουν. Οι περισσότεροι είναι... φιλοξενούμενοι στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρώντας τον ως τη νέα ηγετική πολιτική δύναμη που μπορεί να διώξει τους καταστροφικούς πολιτικούς απατεώνες. Είναι μεγάλη πολιτική τέχνη να αξιοποιήσεις αυτήν την απίστευτη δύναμη κατακτώντας την εμπιστοσύνη της. Και προϋπόθεση για να την αξιοποιήσεις είναι να τη σεβαστείς. Να μπορείς να ακούς και να καταλαβαίνεις τα πραγματικά λαϊκά αιτήματα αποκρούοντας τις αριστερίστικες φαντασιώσεις. Με λίγα λόγια, η μάχη των δημοτικών εκλογών, ειδικά αν αυτή προηγηθεί των βουλευτικών, θα είναι καθοριστική για τις μετέπειτα εξελίξεις.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

AΡΘΡΑ

Λευκές επιταγές ήδη διαμαρτυρημένες Δεν παραχωρούν λευκή επιταγή στην κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, με το «όχι» τους στην πρόταση μομφής, δήλωσαν στη Βουλή τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Και αρκετοί άλλοι το υπονόησαν. Το υπονόησαν εξάλλου και κάμποσοι βουλευτές της Ν.Δ., διακριτικότερα αυτοί είναι αλήθεια. Δείχνοντας όλοι τους τις ψηφοφορίες για τα εν όψει νέα μέτρα και για τον προϋπολογισμό. Αλλά πόσοι απ’ αυτούς άραγε είχαν και σε προηγούμενες περιπτώσεις «προειδοποιήσει»; Πόσοι είχαν κατηγορηματικά και υπερήφανα δηλώσει πως «είναι η τελευταία φορά»; Και γιατί υποτροπίασαν πάλι και πάλι και πάλι; Τουλάχιστον ας είχαν γίνει σοφότεροι με τόσα που είδαν, με τόσα που έπαθαν... ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ

Τι άλλο θα πρέπει να δουν και να πάθουν οι βουλευτές και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ; Τι άλλο ώστε να καταλάβουν κατά πού πάει το πράμα; Και, ως εκ τούτου, ποια ακριβώς είναι η τύχη του ιστορικού τους κόμματος στα χέρια του Βαγγέλη Βενιζέλου; Ενός κόμματος το οποίο εκεί που κάποτε, καλούσε τον λαό να μην ξεχάσει «τι σημαίνει Δεξιά» και απειλούσε να την τοποθετήσει στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας», κα-

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Παρακολουθώντας τις τελευταίες μέρες τον λαλίστατο αντιπρόεδρο της κυβέρνησης μάθαμε ενδιαφέροντα πράγματα. Μάθαμε μεταξύ άλλων ότι η δημοσιονομική προσαρμογή «εάν επρόκειτο ν’ αντιμετωπισθεί με τη δική μας μέθοδο και τις δικές μας δυνάμεις, βεβαίως και θ’ αντιμετωπιζόταν με πολύ πιο άνετο και ήπιο τρόπο μέσα στον ορίζοντα μιας δεκαετίας». Μάθαμε επίσης ότι το μοντέλο δημοσιονομικής προσαρμογής που εφαρμόζεται, δηλαδή το Μνημόνιο, «ήταν ένα μοντέλο που δεν το επιλέξαμε», αλλά «στην πραγματικότητα εκείνη τη στιγμή, εν όψει του συσχετισμού των δυνάμεων, δεν είχες καμία άλλη επιλογή». Μάθαμε επίσης ότι στην Ευρωζώνη «στην πραγματικότητα υπάρχει μια κυβέρνηση που αποφασίζει, μία μόνη, καμία δεύτερη, και άλλες 16 κυβερνήσεις, οι οποίες είναι αναγκασμένες να αποδεχτούν». Μάθαμε, τέλος, ότι «οι εταίροι μας κρέμασαν στα μανταλάκια και μας αδίκησαν κατάφωρα» και ότι «δεν τηρούνται τα θεσμικά προσχήματα ούτε καν του Ecoﬁn, καθώς η Γερμανία αποφασίζει και οι άλλοι ακολουθούν». Στην πραγματικότητα δεν μάθαμε κάτι που δεν ξέραμε - ότι το Μνημόνιο δεν ήταν μονόδρομος, ότι επιβλήθηκε από τους εταίρους για δι-

τάντησε θλιβερό παρακολούθημα της Δεξιάς. Και ποιας Δεξιάς; Τη Δεξιάς του Αντώνη Σαμαρά, της πιο δεξιάς από τις «Δεξιές» που γνώρισε ο τόπος από τη Μεταπολίτευση. Έγραψε προ ημερών κάποιος πως το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ είναι πλέον κόμματα - σφραγίδες. Δεν ξέρω αν είναι έτσι, μάλλον δεν είναι ακόμη. Κινδυνεύουν όμως να γίνουν κόμματα - σφραγίδες, αν δεν αλλάξει κάτι. Κι αυτό το κάτι δείχνει για την ώρα πολύ - πολύ δύσκολο. Η αλήθεια είναι πως και οι δύο πόλοι «αναφοράς» της λεγόμενης «Ελιάς» της Κεντροαριστεράς μαστίζονται σήμερα από κρίση ταυτότητας και από κρίση

προσανατολισμού. Ή, ακριβέστερα, της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ ο προσανατολισμός είναι πλέον απολύτως σαφής. Έχει επιλέξει, και προοπτικά, τη συμπόρευση με τη Ν.Δ. Που πάει να πει ότι και μετεκλογικά, εάν οι συσχετισμοί το επιτρέπουν, τον ξέρει τον δρόμο της. Τον έχει κιόλας αποφασίσει. Κι αν κάποιος δεν πείθεται από τη δεδομένη στάση του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ και από τις όλες του επιλογές, αρκεί να ανατρέξει στην τελευταία ομιλία του στη Βουλή. Και αν κι αυτό δεν του φτάνει, με την απλή ανάγνωση της πρόσφατα συντεταγμένης «προγραμματικής συμφωνίας» δεν θα του μείνει καμιά αμφιβολία. Όσο για την κρίση ταυτότητας, ούτε λόγος. Όποιος έχει καταλάβει τι ακριβώς κόμμα θέλει να είναι το ΠΑΣΟΚ (δεξιό, κεντρώο, κεντροδεξιό, κεντροαριστερό, σοσιαλδημοκρατικό, τι τέλος πάντων), μάλλον διαθέτει μαντικές ικανότητες...

Μια τόσο ηχηρή «απουσία» Δυσκολότερα, και ασφαλώς πιο περίπλοκα, είναι τα πράγματα για τη ΔΗΜ.ΑΡ. Εδώ μιλάμε για τον ορισμό της κρίσης ταυτότητας και της κρίσης προσανατολισμού. Ο αυτοπροσδιορισμός του ως «Αριστεράς της ευ-

θύνης», που επελέγη κάποτε προκειμένου να το διαχωρίσει από την... «ανεύθυνη» Αριστερά, σήμερα δεν λέει και πολλά. Και πάντως δεν αρκεί για να ορίσει το πολιτικό του στίγμα. Ούτε βεβαίως ο άλλος αυτοπροσδιορισμός του ως «κυβερνώσας Αριστεράς». Ενός όρου - κενού γράμματος επί της ουσίας. Όσο για τον προσανατολισμό του, τα πράγματα μοιάζουν ακόμη πιο δύσκολα. Πολύ περισσότερο που δεν λέει ν’ αποφασίσει με ποιους -θέλει να πάει και ποιους ν’ αφήσει. Και βέβαια η επιλογή του διαρκούς «παρών» δεν ξεκαθαρίζει τα πράγματα, κάθε άλλο. Ο καθένας μπορεί να καταλάβει πως το «παρών» σε ψηφοφορία εμπιστοσύνης συνιστά αντικυβερνητική επιλογή. Ενώ σε ψηφοφορία μομφής συνιστά φιλοκυβερνητική επιλογή. Είναι ζήτημα απλής αριθμητικής. Και απλής λογικής. Η στάση του κόμματος του Φώτη Κουβέλη στην επιχείρηση ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς μπερδεύει ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Όσο κι αν διαθέτει κύρος η επιχειρηματολογία του σε σχέση με τη «φύση» και τον ρόλο του σημερινού ΠΑΣΟΚ. Που οδηγεί σε εύλογες

Ούτε win - win ούτε lose - lose κούς τους λόγους και ότι η Ευρωζώνη δεν είναι παρά μια γερμανική αυτοκρατορία. Αλλά έχει σημασία από ποιους τ’ ακούμε κάθε φορά. Μάθαμε κι άλλα πράγματα από εκεί που δεν περιμέναμε. Ότι η τρόικα είναι ένα θεσμικό έκτρωμα που δεν λογοδοτεί σε κανένα και γι’ αυτό τον λόγο «ελέγχεται» από το ευρωκοινοβούλιο - έστω και για τα μάτια του κόσμου, δια τον φόβον των ευρωεκλογών. Ότι για την καρκινοβασία της Ευρωζώνης δεν ευθύνονται τελικά οι δημοσιονομικά «ασύδοτες» μνημονιακές χώρες, αλλά τα γερμανικά εμπορικά πλεονάσματα που απομυζούν κάθε παραγωγική ικμάδα της περιφέρειας και γι’ αυτό η Γερμανία θα «ελεγχθεί» από την Κομισιόν. Αυτό το μάθαμε προ δύο εβδομάδων και από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών και από το ΔΝΤ, που ανησυχούν για τη διάχυση των ευρωπαϊκών ανισορροπιών σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο. Αλλά το επιβεβαιώσαμε και από την ΕΚΤ που αποφάσισε μείωση του επιτοκίου του ευρώ, προκαλώντας τη δυσφορία του Βερολίνου που αισθάνεται ν’ απειλούνται οι εξαγωγές και τα τεράστια κεφάλαια που είναι παρκαρισμένα στις τράπεζές του. Θυμηθήκαμε επίσης, διά του κ. Χανς Βέρνερ Ζιν του ινστιτούτου Ifo, ότι ένα σημαντικό τμήμα της γερμανικής ελίτ απεργάζεται σχέδια αποχώρησης της Ελλά-

Το δίλημμα που αντιμετωπίζουν τα μέλη της Ευρωζώνης είναι ή να υποταγούν πλήρως στο γερμανικό σχέδιο συνοχής, ή να επιλέξουν χωριστούς δρόμους. Εκτός αν θεωρούν ρεαλιστικό ότι θα παραιτηθεί εθελοντικά η γερμανική ελίτ από τα προνόμια που της εξασφαλίζει η Ευρωζώνη

δας και άλλων προβληματικών χωρών του Νότου από το ευρώ και μάλιστα με ανάληψη μέρους του κόστους από τη Γερμανία -κούρεμα χρέους και πληθωρισμός- , υπονοώντας ότι ένας ακρωτηριασμός της Ευρωζώνης έχει πια διαχειρίσιμο κόστος και μακροπρόθεσμα οφέλη. Απ’ όλα όσα μάθαμε ή επιβεβαιώσαμε τις τελευταίες μέρες βγαίνουν μερικά χρήσιμα συμπεράσματα ή ερωτήματα. Πρώτον: η Ευρωζώνη είναι διαμορφωμένη σαν γερμανική ενδοχώρα, καταδικασμένη σε θηριώδεις ανισότητες και σε φαύλο κύκλο πλεονασμάτων του Βορρά και ελλειμμάτων του Νότου. Ερώτημα: Αλλάζει αυτό; Και με ποιους συσχετισμούς, σε τι βάθος χρόνου που να έχει νόημα η ανοχή των κοινωνιών- υποζυγίων; Δεύτερον: Η Ευρωζώνη είναι θεμελιωμένη πάνω σε αβυσσαλέες αντιθέσεις ανάμεσα στις «εθνικές» οικονομικές ελίτ που περιέχουν το σπέρμα της διάλυσης. Το δίλημμα που αντιμετωπίζουν τα μέλη της είναι ή να υποταγούν πλήρως στο γερμανικό σχέδιο συνοχής ή να επιλέξουν χωριστούς δρόμους. Εκτός αν θεωρούν ρεαλιστικό ότι θα παραιτηθεί εθελοντικά η γερμανική ελίτ από τα προνόμια που της εξασφαλίζει η Ευρωζώνη. Τρίτον: Ο τρόπος που επιλέγουν οι ισχυροί πόλοι της Ευρωζώνης να υπερβαίνουν τις αντιθέσεις τους είναι να φορτώνουν όλο

ενστάσεις για τη συμμετοχή του στην προσπάθεια. Όπως μπερδεύει τα πράγματα και η διμετωπική πολιτική των ίσων αποστάσεων απέναντι στη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ. Εικόνα που ενισχύθηκε θεαματικά κατά την τριήμερη κοινοβουλευτική συζήτηση της πρότασης μομφής. Όποιος, και ο πλέον ανυποψίαστος, ακούσει πως ένα αριστερό κόμμα (κεντροαριστερό έστω) εννοεί να τηρεί ίσες αποστάσεις ανάμεσα στη Δεξιά και στην Αριστερά σίγουρα θα δυσκολευτεί να το πιστέψει. Για τη ΔΗΜ.ΑΡ. λοιπόν είναι δραματικά επείγον (και ασφαλώς αποτελεί ευκαιρία το Συνέδριό της) να αναζητήσει και να βρει λόγο πολιτικής ύπαρξης, πολιτικό ή, έστω, «χρησιμοθηρικό» ρόλο ύπαρξης. Και να τον μεταφέρει πειστικά στους πολίτες. Αυτή την ώρα μάλιστα το σχετικό μήνυμα θα πρέπει να είναι πολύ ισχυρό. Ώστε να περάσει και ν’ ακουστεί. Καθώς, απ’ ό,τι τουλάχιστον αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις, το κομματικό ακροατήριο έχει συρρικνωθεί επικίνδυνα. Το διαρκές «παρών», βλέπετε, ιδίως στις κρίσιμες στιγμές, ισοδυναμεί με ηχηρό «απών». Ή ίσως οδηγεί σ’ αυτό...

το βάρος της εξισορρόπησης στην ασθενή περιφέρεια, πρωτίστως στις χώρες του Νότου. Τα Μνημόνια έκαναν τη δουλειά κι έχουν πια διαμορφώσει την «υγειονομική ζώνη» που είχαν ανάγκη η Γερμανία και οι άσπονδοι φίλοι της. Το Grexit, αλλά και το Portugexit ή το Cyprexit δεν έχουν πια το ρίσκο που είχαν ενδεχομένως πριν δύο ή τρία χρόνια, κι αυτό εξηγεί και την πολιτική ακαμψία της τρόικας, της Κομισιόν και του Eurogroup απέναντι σε «σεμνά» αιτήματα της ελληνικής κυβέρνησης. Επομένως, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ είναι ένα παιχνίδι win- win (που θα ‘λεγε κι ο ΓΑΠ) κι ότι αντίστροφα η έξοδός της είναι ένα παιχνίδι lose-lose, ώστε να ισχυριστεί κανείς ότι αυτό από μόνο του αυξάνει τη διαπραγματευτική της ισχύ, χωρίς καν να χρησιμοποιήσει το χαρτί του εκβιασμού. Αντίθετα, ο σκληρός πυρήνας της Ευρωζώνης φαίνεται ότι κρατάει για πάρτη του και το εναλλακτικό χαρτί της βίαιης εξώθησης στην άτακτη έξοδο και το χαρτί του μακρόχρονου εγκλωβισμού της χώρας στο ευρώ, που θα σωρεύσει όλα τα διεκτραγωδούμενα δεινά μιας υποτίμησης του εθνικού νομίσματος, χωρίς να της αφήνει κανένα από τα οφέλη της. Εμείς, ως χώρα, ως κοινωνία, ποιο χαρτί διαθέτουμε;

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 NOEMΒΡΙΟΥ 2013

16 Είμαστε μηχανικοί που δουλεύαμε χρόνια στην παραγωγή και τώρα είμαστε άνεργοι. Είμαστε νέοι που μόλις βγήκαμε στην παραγωγή και κινούμαστε στην γκρίζα ζώνη της επισφάλειας και της ανεργίας. Είμαστε μηχανικοί που έχουμε μικρά και μεσαία γραφεία και χρωστάμε γιατί φρόντισαν να διαλύσουν τον παραγωγικό ιστό, ενώ το Δημόσιο σταμάτησε να πληρώνει τις οφειλές του σ’ εμάς προ πολλού. Είμαστε αυτοαπασχολούμενοι που δεν έχουμε δουλειές και αδυνατούμε να πληρώσουμε τις δυσβάστακτες ασφαλιστικές εισφορές. Είμαστε μηχανικοί που δουλεύουμε στο Δημόσιο και βλέπουμε τις υπηρεσίες μας να κλείνουν η μία μετά την άλλη, τους μισθούς μας να βουτάνε στο κενό και τη δημόσια περιουσία να ξεπουλιέται σε ιδιώτες, Έλληνες ή ξένους, για ψίχουλα… Ξεκινήσαμε την πορεία μας πριν από μερικούς μήνες συμμετέχοντας ενεργά στις κινητοποιήσεις στο ΕΤΑΑ ενάντια στις αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών με την Ανοιχτή Συνέλευση Μηχανικών. Είδαμε ότι ενωμένοι και αποφασιστικοί, πετυχαίνουμε απτά αποτελέσματα! Προϋπόθεση για μεγαλύτερες νίκες είναι μια νέα πλειοψηφία στο ΤΕΕ διαμορφωμένη από το σύνολο των μηχανικών που διαλύονται από την κρίση και τα Μνημόνια, των μηχανικών που αντιστέκονται. Πήραμε την πρωτοβουλία και δημιουργήσαμε μια νέα παράταξη, μια παράταξη ανοιχτή, δημοκρατική, με στόχο να συμβάλουμε όλοι μαζί στην ανατροπή της κατάστασης στο ΤΕΕ. Ανατροπή στο ΤΕΕ ενταγμένη σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ανατροπών των πολιτικών συσχετισμών.

Ανατροπή των συσχετισμών στο ΤΕΕ Σε αυτή τη συγκυρία το ΤΕΕ, με ευθύνη της διοίκησής του, αντί να παίξει τον εξαιρετικά σημαντικό ρόλο του, αυτόν του τεχνικού συμβούλου της πολιτείας, να γίνει το στήριγμα των μηχανικών και την κοινωνίας, σιώπησε και αδράνησε. Γύρισε την πλάτη στα μέλη του αγνοώντας ότι αυτά είναι ο πλούτος του. Δεν τεκμηρίωσε, δεν μέτρησε, δεν απέδειξε τον παραλογισμό αυτών των πολιτικών και τα αποτελέσματά τους σε μια κοινωνία που βουλιάζει, σε μια παραγωγική βάση που καταστρέφεται, σε μια δημοκρατία που περιορίζεται. Στο ΤΕΕ της τελευταίας τριετίας ζούμε τον αποκλεισμό κάθε είδους διαλόγου, με την κατάργηση και τη μη υποκατάσταση με άλλον τρόπο του Ενημερωτικού Δελτίου, την παρουσίαση των θέσεων των παρατάξεων και των μεμονωμένων μηχανικών. Για μεγάλη περίοδο η ηλεκτρονική καθημερινή ενημέρωση του ΤΕΕ θύμιζε έντυπο προβολής της δράσης συγκεκριμένων υπουργείων. Στην προεκλογική περίοδο που διανύουμε, έντυπο προβολής της δράσης του προέδρου του. Οι μνημονιακές παρατάξεις στο ΤΕΕ παρερμηνεύουν τον ρόλο του. Δεν μπορεί και δεν πρέπει το ΤΕΕ να κατα-

ΠΟΛΙΤΙΚΗ νοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες, η μεγάλη συμμετοχή των μηχανικών μελών του, θα είναι ο πνεύμονας και η καθημερινότητά του. Το ΤΕΕ σε εμάς, τη συντριπτική πλειοψηφία των μηχανικών, σημαίνει αλληλεγγύη, διέξοδος στις αναζητήσεις, συζήτηση της κάθε άποψης, εκτίμηση των μεγάλων ιστορικών παρεμβάσεών του. Εμπιστευόμαστε τη γνώση των χιλιάδων μηχανικών που αγωνιούν για την πορεία της χώρας και την αδράνεια του επιστημονικού τους φορέα. Να την αναδείξουμε για να θέσουμε το ΤΕΕ σε κίνηση, τη χώρα σε άλλη κατεύθυνση.

Συμμετοχή ή αποχή;

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

Για την ανατροπή των συσχετισμών στο ΤΕΕ λήξει ένας σύλλογος ή ένας φορέας πιστοποίησης που θα ασχολείται και θα απευθύνεται σε μια ελίτ μηχανικών, όταν γύρω υπάρχει εξαθλίωση. Ούτε μπορεί να υποκαθιστά τη Δημόσια Διοίκηση ασχολούμενο ως υπεργολάβος των υπουργείων με δραστηριότητες που δεν συνάδουν με τον ρόλο του (αυθαίρετα, αδειοδοτήσεις, βιομηχανία προγραμμάτων ΕΣΠΑ). Αυτό το ΤΕΕ θέλουμε να το αλλάξουμε. Θέλουμε να δώσουμε ένα τέλος στην ανυπαρξία και αφωνία του μπροστά στα μεγάλα και σοβαρά προβλήματα της κοινωνίας, των εργαζομένων, των μηχανικών.

Τι ΤΕΕ θέλουμε Θέλουμε ένα ΤΕΕ αυτόνομο, στο πλάι της κοινωνίας. Ένα ΤΕΕ που θα υπερασπίζεται την επιστήμη και το επάγγελμα του μηχανικού, θα προωθεί τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη των μελών του, θα παρεμβαίνει με τεκμηριωμένες προτάσεις. Θέλουμε ένα ΤΕΕ δημοκρατικό, με δομές ανοιχτές, που εξασφαλίζουν την

ισότιμη συμμετοχή και εμπλέκουν όλους τους μηχανικούς στις μεγάλες αποφάσεις που τους αφορούν. Θέλουμε ένα ΤΕΕ που θα έχει όραμα, θα σχεδιάζει, θα συνθέτει και θα προτάσσει στόχους που θα κινητοποιήσουν την κοινωνία και τις παραγωγικές δυνάμεις, θα συμβάλει στην πραγμάτωσή τους. Θέλουμε ένα ΤΕΕ μοχλό για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Προς όφελος της κοινωνίας, με περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Με παραγωγή βασισμένη στο τρίπτυχο έρευνα καινοτομία - νέα τεχνολογία. Με επενδύσεις χαμηλού κόστους, αξιοποίησης τεχνολογιών αιχμής, έντασης γνώσης. Με συνεταιριστικά εγχειρήματα παραγωγικού σκοπού σε όλο το φάσμα των μηχανικών. Με δημόσια έργα επιλεγμένα με βάση τις πραγματικές ανάγκες. Με υποστήριξη του δημόσιου χαρακτήρα αγαθών και υπηρεσιών, ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις. Θέλουμε ένα ΤΕΕ επιθετικό, που θα ορθώνει έναν λόγο τεκμηριωμένο απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα που στη σημερινή συγκυρία καταστρέφει

την κοινωνία και την οικονομία της χώρας. Ένα ΤΕΕ που θα απαντά στα ανιστόρητα και αντιεπιστημονικά επιχειρήματα που επιστρατεύει σήμερα το πολιτικό σύστημα προκειμένου να αναπαράγεται και να εξακολουθεί να φορτώνει στις πλάτες των πολλών την κρίση που το ίδιο δημιούργησε. Θέλουμε τέλος ένα ΤΕΕ θετικά διαφοροποιημένο υπέρ των αδυνάτων. Στόχος μας είναι ένα ΤΕΕ για όλους τους μηχανικούς. Όμως, δηλώνουμε κατηγορηματικά πως, όταν θα τίθενται διλήμματα, συνηθισμένα σε περιόδους περιορισμένων πόρων και έντονων αντιθέσεων, θα είμαστε θετικά διαφοροποιημένοι υπέρ των μηχανικών που χρειάζονται τη μεγαλύτερη υποστήριξη, υπέρ των πλέον αδύναμων ομάδων μηχανικών. Όχι με τη λαϊκίστικη συνταγή των «διευκολύνσεων» και των χαριστικών επιλογών, αλλά με τη διάθεση ανθρώπων, πόρων και υπηρεσιών για την αναζήτηση ουσιαστικών διεξόδων, ανταποδοτικών για την κοινωνία. Αυτό το ΤΕΕ θέλουμε και μπορούμε να το έχουμε. Στο δικό μας ΤΕΕ οι α-

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ Η Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία Μηχανικών μετράει μερικούς μήνες ζωής. Το εγχείρημα ξεκίνησε με πυρήνα τους μηχανικούς του ΣΥΡΙΖΑ και πολλούς ανένταχτους συναδέλφους. Στην παράταξη συμμετέχουν πολλοί νέοι μηχανικοί, γεγονός που αποτυπώνεται στο ψηφοδέλτιο. Λειτουργεί με δημοκρατικές διαδικασίες (συνελεύσεις, ανοιχτά συντονιστικά). Το ανοιχτό συντονιστικό της Αττικής συνεδριάζει ανά τακτά διαστήματα, αποφασίζει με την αρχή της συναίνεσης και αποτελούν οι: Αγραφιώτης Κωνσταντίνος, Αγγελοπούλου, Δήμητρα Αμπελιώτου -Σφουντούρη Ουρανία, Ανδρεαδάκης Νικόλαος, Αρώνης Χαράλαμπος, Βαμβουρέλλης Θεόφραστος, Βελεγράκης Γεώργιος, Γεωργίου Ζωή, Γιαννόπουλος Ιωάννης, Καϊμάκη Θεοδώρα, Κανελλοπούλου Ευσταθία, Καρακίτσου Μαργαρίτα, Καραμάνος Χρήστος, Κατίκας Παναγιώτης, Κολοβός Ανδρέας, Λεμάνη Ειρήνη, Μισιρλής Βασιλειος, Μούζιος Παναγιώτης, Μωσσέ Στεφανία, Ξανθάκος Ηλίας, Παλούκας Θεόδωρος, Πελεκάνος Σωτήριος, Πέρκα Θεοπίστη, Σινάνης - Αγκαζίρ Χρήστος, Τασσόπουλος Φαίδων, Φιλιππής Δημήτριος, Φυντικάκης Νίκος, Ψαθάς Ανδρέας.

Στις 24 Νοέμβρη γίνονται οι εκλογές του ΤΕΕ. Οι περισσότεροι συνάδελφοι δεν γνωρίζουν καν ότι γίνονται εκλογές. Υπάρχει κραυγαλέα σιωπή. Αντιλαμβανόμαστε τους λόγους. Δεν τους αποδεχόμαστε. Η αλλαγή των συσχετισμών στο Επιμελητήριο, αλλαγή που σίγουρα θα προκύψει εάν η μεγάλη πλειοψηφία των συναδέλφων προσέλθει στις κάλπες, δεν είναι επιθυμητή στο «σύστημα» ΤΕΕ. Πολλοί συνάδελφοι είναι απογοητευμένοι από την ανυπαρξία του επιστημονικού τους φορέα. Είναι θυμωμένοι, δεν πιστεύουν στο ΤΕΕ. Μένει να κατανοήσουν οι συνάδελφοι ότι έχουμε την ευκαιρία να αλλάξουμε τα πράγματα. Με τη συμμετοχή μας καταρχήν στις εκλογές του επιμελητηρίου και στη συνέχεια στη λειτουργία και τις δράσεις του. Υπάρχουν σήμερα, και με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου, πολλοί λόγοι να σκεφτούμε πως σε άλλες, επίσης δύσκολες για την κοινωνία μας εποχές, οι μηχανικοί και οι επιστήμονες γενικότερα, ως εργαζόμενοι, ως ενεργοί, σκεπτόμενοι πολίτες, αλλά και ως μέτοχοι συλλογικών οραμάτων, διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο για να αναδειχτούν μέσα από το σκοτάδι φωτεινές, εναλλακτικές και ελπιδοφόρες προοπτικές. Και όχι μόνο να σκεφτούμε αλλά και να δράσουμε προς μια τέτοια κατεύθυνση τώρα, πριν οι συνέπειες καταστούν μη αναστρέψιμες. Απευθυνόμαστε στους συναδέλφους και τους προσκαλούμε: Να συμμετέχουν στο εγχείρημά μας, να παρακολουθήσουν τις θέσεις μας και να συμβάλουν στη διαμόρφωσή τους, να υποστηρίξουν με την ενεργό συμμετοχή τους τις δράσεις μας, να συνδράμουν με τη ζωντάνια, το κέφι, τη δημιουργικότητά τους στη συλλογικότητα μιας παράταξης που είναι ανοιχτή σε όλους τους μηχανικούς που πιστεύουν ότι όλα αυτά πρέπει να τελειώσουν. Γιατί μπορούμε εμείς, οι χιλιάδες μηχανικοί σε όλη την Ελλάδα, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας! Να δημιουργήσουμε το Τεχνικό Επιμελητήριο που έχουμε ανάγκη τόσο εμείς, όσο και η κοινωνία. Γιατί το ΤΕΕ αποτελεί θεσμό κρίσιμο για την επιβίωσή μας, αλλά, πάνω απ’ όλα, σημαντικό θεσμό για την κοινωνία του αύριο. ΠΕΤΗ ΠΕΡΚΑ, εκπρόσωπος της παράταξης

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 NOEMBΡΙΟΥ 2013

YΓΕΙΑ

του ΕΟΠΥΥ, μέσω μηνύματος το οποίο ανέβασε στον... προσωπικό λογαριασμό του στο twitter!

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Τις στιγμές που διαβάζετε αυτές τις γραμμές ίσως να βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή το σχέδιο της κυβέρνησης και του υπουργείου Υγείας για τη διάλυση του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ)! Την αυστηρή όσο και αιφνιδιαστική εντολή του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά προς τον υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη να «τελειώνει» μέχρι την Παρασκευή 15 Νοεμβρίου με τον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) έθεσε πράγματι προχθές, Παρασκευή 15 Νοεμβρίου, σε εφαρμογή ο υπουργός Υγείας! Συγκεκριμένα, και ενώ ο Άδωνις Γεωργιάδης είχε δηλώσει μόλις πριν από λίγες ημέρες ότι «σε τρεις εβδομάδες από σήμερα θα κατατεθεί το πόρισμα της επιτροπής αξιολόγησης για τις δομές και το προσωπικό του ΕΟΠΥΥ», η επιτροπή συνεκλήθη τελικά την περασμένη Παρασκευή 15 Νοεμβρίου, στις 4 μ.μ., προκειμένου να αποφασίσει για όλα τα θέματα του ΕΟΠΥΥ, μεταξύ των οποίων τον αριθμό των γιατρών του Οργανισμού οι οποίοι θα απολυθούν, τον αριθμό των εργαζομένων και των γιατρών του ΕΟΠΥΥ οι οποίοι θα τεθούν σε διαθεσιμότητα - κινητικότητα, τη μετακίνηση των μονάδων Υγείας του ΕΟΠΥΥ στην αρμοδιότητα των επτά Υγειονομικών Περιφερειών (ΥΠΕ) της χώρας και, τελικά, την κατάργηση του ΕΟΠΥΥ και την άμεση δημιουργία νέου φορέα - αγοραστή υπηρεσιών Υγείας από το δημόσιο σύστημα Υγείας και τον ιδιωτικό τομέα Υγείας... Σύμφωνα με πολύ καλά πληροφορημένες πηγές της «Αυγής» της Κυριακής, η επιτροπή αξιολόγησης θα συνεδριάσει εκ νέου την ερχόμενη Τρίτη, ενώ θα πρέπει να παραδώσει τυπικά μέχρι την Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου πόρισμα αξιολόγησης βάσει των σχεδίων Σουλιώτη, Κοντού

ΠΙΣ: Σταματήστε αμέσως!

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟ ΡΕΣΑΛΤΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ, ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΣΑΜΑΡΑ

Ξαφνικός θάνατος του ΕΟΠΥΥ και Task Force Greece... Στην επιτροπή προεδρεύει ο υπουργός Υγείας και συμμετέχουν οι υφυπουργοί Υγείας Αντώνης Μπέζας και Ζέττα Μακρή, ο γενικός γραμματέας Υγείας Πελοπίδας Καλλίρης και διοικητικά στελέχη του ΕΟΠΥΥ. Σύμφωνα πάντα με τις πολύ καλά πληροφορημένες πηγές της «Αυγής» της Κυριακής, το σχέδιο το οποίο θα θέσει σε άμεση εφαρμογή ο υπουργός Υγείας προβλέπει τα εξής: o 1.100 - 1.200 γιατροί του ΕΟΠΥΥ, με ειδικότητες οι οποίες «δεν συνάδουν με την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας», απολύονται αμέσως. o 2.000 - 2.500 γιατροί και εργαζόμενοι του ΕΟΠΥΥ τίθενται άμεσα σε διαδικασία διαθεσιμότητας - κινητικότητας. o Όλες οι μονάδες Υγείας του ΕΟΠΥΥ «περνούν» στην αρμοδιότητα των επτά ΥΠΕ της χώρας και το ΕΣΥ και διασυνδέονται λειτουργικά και διοικητικά με τα Κέντρα Υγείας και τα νοσοκομεία του ΕΣΥ όλης της χώρας. o Καταργείται πάραυτα η σημερινή, διττή υπόσταση (πάροχος και αγοραστής υπηρεσιών Υγείας) του ΕΟΠΥΥ και δημιουργείται τάχιστα νέος φο-

Συνεδρίασε αιφνιδιαστικά και εκτάκτως την περασμένη Παρασκευή η Eπιτροπή Aξιολόγησης δομών και Προσωπικού του ΕΟΠΥΥ και αποφάσισε για απολύσεις, διαθεσιμότητα και κατάργηση του Οργανισμού! Διαψεύδει ο Γεωργιάδης... ρέας - αποκλειστικά αγοραστής υπηρεσιών Υγείας από το δημόσιο σύστημα Υγείας και τον ιδιωτικό τομέα Υγείας. o Η κυβέρνηση μελετά το ενδεχόμενο να προχωρήσει νομοθετικά για το θέμα με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) και όχι με συμβατικό σχέδιο νόμου.

Σύμφωνα πάντα με τις πολύ καλά πληροφορημένες πηγές της «Αυγής» της Κυριακής, η κυβέρνηση και το υπουργείο Υγείας θα προχωρήσουν επίσης τάχιστα στην προκήρυξη 1.100 - 1.200 θέσεων γιατρών του ΕΣΥ, με μοριοδότηση των υποψηφίων, προκειμένου να ευνοηθεί η ένταξη των απολυομένων γιατρών του ΕΟΠΥΥ στο ΕΣΥ. Πάντως, άγνωστο παραμένει το ερώτημα τι θα γίνει,καθώς και εάν η κυβέρνηση και το υπουργείο Υγείας έχουν καταλήξει οριστικά στο καθεστώς των εργασιακών σχέσεων το οποίο θα ισχύσει για τους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ οι οποίοι θα ενταχθούν τελικά στο ΕΣΥ, καθώς μέχρι χθες ίσχυε ο προβληματισμός σύμφωνα με τον οποίον «εάν προχωρήσουμε στην επιλογή της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, τότε η συντριπτική πλειονότητα των απολυομένων γιατρών του ΕΟΠΥΥ θα επιλέξουν το ιδιωτικό τους ιατρείο και θα εγκαταλείψουν οριστικά το δημόσιο σύστημα Υγείας και, συνεπώς, το ΕΣΥ». Σημειώνεται ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης διέψευσε αργά το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής τις πληροφορίες περί «ξαφνικού θανάτου»

Άμεση ήταν την περασμένη Παρασκευή η αντίδραση του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ), ο οποίος εξέδωσε έκτακτη ανακοίνωση: «Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος καταγγέλλει στον ελληνικό λαό και την ιατρική επιστημονική κοινότητα την αιφνιδιαστική συνεδρίαση της επιτροπής για τη διάλυση του ΕΟΠΥΥ και καλεί τον υπουργό Υγείας να μην προχωρήσει σε καμία σχετική κίνηση μέσα στο σαββατοκύριακο και χωρίς να θέσει τις αποφάσεις της σημερινής συνεδρίασης σε δημόσιο διάλογο. Σε κάθε άλλη περίπτωση, ο υπουργός Υγείας ανοίγει πόλεμο με το σύνολο των ιατρών της χώρας, αλλά και τον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό».

ΟΕΝΓΕ: Κυβέρνηση serial killer Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) Δημήτρης Βαρνάβας τονίζει, επίσης σε πολύ υψηλούς τόνους, στην «Αυγή» της Κυριακής: «Πρόκειται για κυβέρνηση serial killer. Μετά τη δολοφονία της ΕΡΤ, τώρα φορούν τα γάντια για να στραγγαλίσουν τον ΕΟΠΥΥ χωρίς ν΄αφήσουν δακτυλικά αποτυπώματα. Το ιατρικό κίνημα, και κυρίως η κοινωνία, δεν θα επιτρέψουν αυτή την αποτρόπαια δραστηριότητα. Δεν είναι δυνατόν αυτοί που έχουν κόψει τρία χρόνια από το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων, αυτοί που διαλύουν νοσοκομεία και αφήνουν 2500 διασωληνωμένους να πεθαίνουν εκτός Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, να διαλύσουν τώρα και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Θα αντιδράσουμε με όλες μας τις δυνάμεις, ώστε να αποτινάξουμε αυτή τη διεστραμμένη πολιτική».

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ:

Τρείς πυλώνες, οι δύο στους ιδιώτες... ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Την ώρα που η τρόικα «φωτογραφίζει» τα ασφαλιστικά ταμεία ως βασική πηγή των νέων «διαρθρωτικών» μέτρων ύψους 1,3 δισ. ευρώ για το 2014, όπως εμφατικά τονίστηκε μετά και το Eurogroup, η κυβέρνηση, με μπροστάρη τον διοικητή του ΙΚΑ, επιταχύνει τις εξελίξεις σχεδιάζοντας μοντέλο ενοποίησης στα πρότυπα του ΕΟΠΥΥ για τα ασφαλιστικά ταμεία, προκειμένου να συρρικνώσει μια ώρα αρχύτερα την κοινωνική ασφάλιση και να ανοίξει ταυτόχρονα την είσοδο στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Μιλώντας πριν από τρεις ημέρες στο Συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, ο διοικητής του μεγαλύτερου ασφαλιστικού ταμείου εξήγγειλε την ενσωμάτωση (δηλαδή την κατάργησή τους) των επικουρικών

συντάξεων στις κύριες συντάξεις, περιγράφοντας ουσιαστικά ένα νέο ασφαλιστικό σύστημα όπου οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες θα έχουν κυρίαρχο ρόλο. Με άλλα λόγια το μοντέλο της κοινωνικής ασφάλισης «έκλεισε τον κύκλο του» και στη θέση του με εσπευσμένες διαδικασίες διαμορφώνεται ένα νέο σύστημα τριών πυλώνων. Οι τρεις πυλώνες του νέου συστήματος, κατά τον Ρ. Σπυρόπουλο, θα είναι: Ο 1ος, στον οποίο θα ανήκει η κύρια και επικουρική ασφάλιση και θα έχει κρατική υπόσταση, ο 2ος, της Επαγγελματικής Ασφάλισης με την συνύπαρξη ιδιωτών, και ο 3ος, της ιδιωτικής ασφάλισης. Έτσι από το 2015, όταν θα καθιερωθεί η εθνική σύνταξη των 360 ευρώ, οι ασφαλισμένοι θα υποχρεώνονται εκ των πραγμάτων σε επαγγελματικά και ιδιωτικά συμβόλαια για μια μελλο-

ντική αξιοπρεπή σύνταξη.

Συνύπαρξη... «Εκ των πραγμάτων πρέπει να οικοδομήσουμε τις προϋποθέσεις συνύπαρξης των δημόσιων δομών Κοινωνικής Ασφάλισης με τα επαγγελματικά ταμεία», τόνισε ο διοικητής του ΙΚΑ προσθέτοντας ότι στόχος είναι η δημιουργία ενός Εθνικού Φορέα Ασφάλισης, κύριας και επικουρικής, για όλους μέσω της «ενοποίησης του ΙΚΑΕΤΑΜ, του ΟΑΕΕ και του ΟΓΑ υπό τη σκέπη ενός Εθνικού Οργανισμού Συντάξεων με τρεις διακριτούς κλάδους δικαιούχων, (μισθωτοί - αυτοαπασχολούμενοι - αγρότες) και παράλληλα τη δημιουργία ενός Εθνικού Επαγγελματικού Ταμείου, μέσω του οποίου θα στηρίζονται οι χαμηλοσυνταξιούχοι. Η πρόταση για ένα Εθνικό Επαγγελματικό Ταμείο, μέσω της Εθνικής

Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, με τη συμμετοχή τόσο των εργαζομένων όσο και των εργοδοτών, που θα καλύπτει στο μέλλον τις ανάγκες για τη στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων, έρχεται να δημιουργήσει, εφόσον εξειδικευτεί και «περπατήσει», νέα δεδομένα, αλλάζοντας πλήρως τον χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης. Τον ίδιο δρόμο επιβεβαίωσε με τη σειρά του ο υπουργός Εργασίας, υπενθυμίζοντας ότι η πλήρης αλλαγή του υφιστάμενου ασφαλιστικού συστήματος θα δρομολογηθεί από το 2015, με την καθιέρωση της εθνικής σύνταξης των 360 ευρώ και της αναλογικής - ανταποδοτικής σύνταξης, ενώ αναφέρθηκε με νόημα στη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης από 12,6 δισ. ευρώ που είναι φέτος στα 10,5 δισ. ευρώ το 2014 (46,5%) και στα 9,7 δισ. ευρώ το 2015 και 2016.

Παρεμβαίνοντας στις εργασίες ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και επικεφαλής της ΕΕΚΕ Δημόσιας Διοίκησης Αλ. Μητρόπουλος τόνισε εξαρχής ότι «το Μνημόνιο οδήγησε σε ‘κραχ’ τα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία για πρώτη φορά πραγματικά κινδυνεύουν»! Στον αντίποδα των κυβερνητικών σχεδίων για ιδιωτικοποίηση της ασφάλισης, ο Αλ. Μητρόπουλος τόνισε πως οι ιδιωτικές εταιρείες στο Ασφαλιστικό Σύστημα, «πλην των λειτουργικών τους εξόδων και του αναμενόμενου κέρδους, φορτώνουν σ’ αυτό και τις αστοχίες των δικών τους τοποθετήσεων και ζημιών σε περιόδους κρίσεων, όπως συνέβη στην πρόσφατη κρίση, όπου -κατά μετριοπαθείς υπολογισμούς- έχασαν 3,4 δισ. ευρώ και μαζί μ’ αυτά χάθηκε και η ασφαλιστική κάλυψη των πολιτών που είχαν προσφύγει σ’ αυτές».

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΘΕΜΑΤΑ ΟΙ ΟΠΑΔΟΙ ΤΟΥ ΠΑΟΚ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ ΕΙΠΑΝ «ΟΧΙ» ΣΤΑ ΑΡΓΥΡΙΑ

Χρυσές χορηγίες της Eldorado Gold Στα 2,7 εκατ. ευρώ έχει φτάσει η χορηγία προς τον Δήμο Αριστοτέλη (Χρήστος Πάχτας)

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ

Το πρόσφατο «δώρο» του μισού εκατομμυρίου ευρώ της Ελληνικός Χρυσός, που με περισσή ευγνωμοσύνη δέχτηκε ο κ. Πάχτας, είναι μέρος της συστηματικής ροής χρημάτων από τα ταμεία της εταιρείας προς τον Δήμο Αριστοτέλη. Η ροή των δωρεών ξεκίνησε ουσιαστικά αμέσως μετά την περιβαλλοντική αδειοδότηση που εκδόθηκε το καλοκαίρι του 2011 από το ΥΠΕΚΑ και με τη σύμφωνη γνώμη πολλών αρμοδίων υπηρεσιών.

2,7 εκατ. ευρώ Ο Δήμος Αριστοτέλη, μετά την έκδοση της απόφασης έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων και συγκεκριμένα στις 14.11.2011 και στις 3.4.2012, με αποφάσεις της οικονομικής επιτροπής αποδέχεται χρηματικές δωρεές από την εταιρεία Ελληνικός Χρυσός, ύψους 800.000 ευρώ και 200.000 ευρώ, αντίστοιχα. Το καλοκαίρι του 2012 και αφού έχουν προηγηθεί οι πρώτες συγκρούσεις των κατοίκων με τις δυνάμεις καταστολείς μέσα στο δάσος, η εταιρεία ξεκινά νέο κύκλο δωρεών προς τη δημοτική αρχή του Χρήστου Πάχτα, που εμφανίζεται ως μοναδικός υποστηρικτής της επένδυσης στη Χαλκιδική. Την ώρα που τα ΜΑΤ πνίγουν με χημικά και δακρυγόνα τα χωριά της περιοχής, η Ελληνικός Χρυσός «πνίγει» με χρυσές χορηγίες τα ταμεία του Δήμου Αριστοτέλη, που στις 6 Ιουλίου αποδέχεται δωρεά ύψους 300.000 ευρώ. Τον Φεβρουάριο του 2013 συνέρχεται εκ νέου η οικονομική επιτροπή του Δήμου για να εγκρίνει δωρεά 100.000 ευρώ, ενώ στις 8 Απριλίου οι χρυσές χορηγίες προς τον κ. Πάχτα συνεχίζονται, με τους συμβούλους της πλειοψηφίας να εγκρίνουν την αποδοχή 600.000 ευρώ από τα ταμεία της γενναιόδωρης εταιρείας. Πριν από λίγους μήνες και συγκεκριμένα στις 2 Ιουλίου του 2013, η οικονομική επιτροπή του Δήμου Αριστοτέλη έβαλε στα ταμεία του επιπλέον 200.000 ευρώ από τον συνήθη χορηγό. Την ώρα που το κίνημα κατά της επένδυσης στη Χαλκιδική γιγαντώνεται σε πανελλαδικό επίπεδο και η κυβέρνηση συκοφαντεί και στοχο-

ποιεί τους αγωνιστές και τρομοκρατεί τις τοπικές κοινωνίες, η Ελληνικός Χρυσός χρηματοδοτεί συστηματικά τον μοναδικό υποστηρικτή της στην περιοχή. Με τη δωρεά του μισού εκατομμυρίου, που εγκρίθηκε στις 4 Νοεμβρίου, το σύνολο των χορηγιών που έχει εισπράξει η δημοτική αρχή του Χρήστου Πάχτα τα δύο τελευταία χρόνια φτάνει το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 2,7 εκατομμυρίων ευρώ.

Η ΕΛ.ΑΣ. ευγνωμονούσα Η Ελληνικός Χρυσός, μέσω του περιοδικού «Μεταλλευτικά Νέα», το οποίο μπορεί κανείς να βρει και να διαβάσει στην επίσημη ιστοσελίδα της, παραδέχεται ότι στο πλαίσιο της «εταιρικής κοινωνικής ευθύνης» επιχορηγεί όχι μόνο έργα υποδομής και σχολεία ή κέντρα υγείας, αλλά και τα Σώματα Ασφαλείας. Η ΕΛ.ΑΣ., σύμφωνα με το περιοδικό «Μεταλλευτικά Νέα» που εκδίδει η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός, χρηματίζεται με «οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη (καύσιμα, ελαστικά, συντήρηση οχημάτων κ.ά.)». Τα όσα καταγγέλλουν οι κάτοικο της Χαλκιδικής για τη μετατροπή των αστυνομικών σε «υπηρεσία σεκιούριτι» για τα μεταλλεία χρυσού και μάλιστα χωρίς καταβολή ανταλλάγματος, όπως προβλέπει ο νόμος, έχει καταγγείλει και η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης.

Ο πυρήνας των ένθερμων φίλων του «Δικεφάλου του Βορρά» ξεσηκώθηκε και ακύρωσε τη γενναιόδωρη χορηγία της Eldorado Gold Με εξώδικο που απέστειλαν στον αρχηγό της Ελληνικής Αστυνομίας, τον γενικό επιθεωρητή Αστυνομίας Β. Ελλάδας, τον γενικό αστυνομικό διευθυντή Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και τον διευθυντή Αστυνομικών Επιχειρήσεων Θεσσαλονίκης, οι αστυνομικοί, μεταξύ άλλων, καταγγέλλουν ότι «δεν είναι λίγες οι φορές που τους έχει ανατεθεί η φύλαξη

ιδιωτικού ορυχείου χρυσού στη Χαλκιδική, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο γεγονός που να χρήζει της επέμβασής τους». Όταν μάλιστα το θέμα ήρθε στη Βουλή, ο πολιτικός προϊστάμενος της Ελληνικής Αστυνομίας παρέκαμψε τη σκανδαλώδη παροχή αστυνομικής προστασίας σε μια ιδιωτική εταιρεία μεταφέροντας τις ευθύνες στην ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ., που ούτε λίγο ούτε πολύ παρείχε τις υπηρεσίες της ως αντάλλαγμα στις δωρεές τής Ελληνικός Χρυσός.

«Εξαγοράζοντας» ιστορικές φανέλες Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο η Ελληνικός Χρυσός αντιλαμβάνεται την έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης αναζητώντας επικοινωνιακούς συμμάχους στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας, καθώς μέχρι σήμερα ο μοναδικός αποδέκτης των χρημάτων της είναι ο Δήμος Αριστοτέλη.

Μια εταιρεία χωρίς «καταναλωτικό προϊόν», που ουσιαστικά αναζητά μια ιδιότυπη αλληλεγγύη από μέσα ενημέρωσης στα οποία διαφημίζεται, έκανε πρόσφατα ένα αποτυχημένο άνοιγμα στον χώρο του αθλητισμού. Η εταιρεία, που έχει αναλάβει το περιβαλλοντικά εξαιρετικά επιζήμιο έργο της εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές της Χαλκιδικής, έψαχνε εδώ και πολύ καιρό την ευκαιρία να αποκτήσει την έξωθεν καλή μαρτυρία στην κοινωνία της Βόρειας Ελλάδας και της Θεσσαλονίκης ειδικότερα. Οι άνθρωποί της, σκεπτόμενοι έξυπνα, αποφάσισαν να εισέλθουν με χορηγικά κεφάλαια στον χώρο του αθλητισμού προσεγγίζοντας αρχικά τις ΠΑΕ ΠΑΟΚ και Ηρακλής. Εν αρχή η Ελληνικός Χρυσός προσέγγισε την ΠΑΕ ΠΑΟΚ, ιδιοκτησίας Ιβάν Σαββίδη, και πρόσφερε το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 2,5 εκατ. Άμεσα, μόλις γνωστοποιήθηκε η πληροφορία, ο πυρήνας των ένθερμων φίλων του «Δικεφάλου του Βορρά» ξεσηκώθηκε και η αντίδρασή τους ήταν τόσο καταλυτική που η χορηγία αποτέλεσε παρελθόν πριν καν γίνει παρόν. Ο πρόεδρος του τμήματος βόλεϊ του ΠΑΟΚ Γιώργος Ανδρέου αποδείχθηκε πιο... εύκαμπτος. Τα 200.000 ευρώ που πρόσφερε η Eλληνικός Χρυσός κάλυπταν το σύνολο των αναγκών του φετινού προϋπολογισμού της ομάδας, σε μια εποχή μάλιστα που στον αθλητισμό το χρήμα αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός. Η αρχική αποδοχή σήμανε, όμως, συναγερμό σε όλους τους συνδέσμους φίλων του ΠΑΟΚ, που δεν δίστασαν σε πρόσφατο αγώνα της ομάδας να μπουν στον αγωνιστικό χώρο και να «ξηλώσουν» από τις φανέλες των παικτών τη διαφήμιση της εταιρεί-

ας. Με ένα μεγαλοπρεπέστατο «όχι» απάντησε ο Ηρακλής στην πρόταση της Ελληνικός Χρυσός να αναλάβει χορηγός του ποδοσφαιρικού τμήματος, με την εταιρεία να δοκιμάζει, στη συνέχεια, τη διαφημιστική της τύχη στα ποδοσφαιρικά τμήματα υποδομής του Απόλλωνα Καλαμαριάς προκαλώντας νέο κύμα αντιδράσεων στους κόλπους του ποντιακού σωματείου. Γονείς μάλιστα έφτασαν στο σημείο να απειλούν να πάρουν τα παιδιά τους από τις ομάδες του Απόλλωνα αν η διοίκηση συμφωνήσει να αγωνίζονται με τη διαφήμιση της εταιρείας στις φανέλες τους.

Διαφημίζονται την ώρα που «φεύγουν»; Η συστηματική διαφημιστική προβολή της εταιρείας σε πλήθος ΜΜΕ, η συνεχιζόμενη χρηματοδότηση του Δήμου Αριστοτέλη και η συνεχής προσπάθεια διείσδυσης στον χώρο του αθλητισμού δεν συνάδει με το κλίμα εκφοβισμού που επιχειρούν να καλλιεργήσουν συστημικοί υποστηρικτές των «επενδυτών» της Χαλκιδικής. Είναι τουλάχιστον παραπλανητική η φημολογία που σπέρνουν όσοι υποστηρίζουν πως η Eldorado Gold θα εγκαταλείψει την επένδυση της Χαλκιδικής το 2016 χρεώνοντας «χιλιάδες απολύσεις» στο κίνημα και την αντεθνική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Κανείς όμως δεν μπορεί να δικαιολογήσει την πολιτική της εταιρείας που σκορπά εκατομμύρια ευρώ δύο μόλις χρόνια πριν την αποχώρησή της από τη Χαλκιδική. Την ώρα μάλιστα που η Ελληνικός Χρυσός ετοιμάζεται να προχωρήσει σε νέες προσλήψεις με μοναδικό σκοπό να διεμβολίσει το μέτωπο αντίστασης της τοπικής κοινωνίας.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

KOINΩΝΙΑ Πρακτικές τις οποίες θα ζήλευαν ακόμη και οι μεγαλύτεροι υπέρμαχοι του νεοφιλελευθερισμού χρησιμοποιεί η κυβέρνηση, «χτυπώντας» με τον πιο βάναυσο τρόπο όλα τα εργασιακά στρώματα, αφού δεν δίστασε να καταφέρει και ένα βαρύτατο «πλήγμα» -εκτός όλων των άλλων που ζούμε εδώ και τριάμισι χρόνια εντός Μνημονίουστο κατώτερο και ένα από τα πιο σκληρά εργαζόμενα: τις καθαρίστριες, και συγκεκριμένα εκείνες του υπουργείου Οικονομικών. Πρόκειται για εκείνες τις... ώριμες ηλικιακά κυρίες, οι οποίες «ξεχειλίζουν» από δυναμισμό και μας έκαναν να τις προσέξουμε έτι περαιτέρω όταν κινήθηκαν προς την τριανδρία της τρόικας φωνάζοντας συνθήματα (σ.σ.: εδώ να καταδικάσουμε τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται), την ώρα που έμπαινε στο υπουργείο Οικονομικών για να «διαπραγματευτεί» με τον Γιάννη Στουρνάρα, αφού εδώ και δύο μήνες περίπου πραγματοποιούν έναν σκληρό, αλλά συνεπή αγώνα για να ξανακερδίσουν τις θέσεις εργασίας τους. Η κυβέρνηση, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι είναι ήδη ένα από τα πιο χαμηλά αμειβόμενα εργατικά στρώματα, αφού μια καθαρίστρια παίρνει κατά μέσο όρο γύρω στα 500 ευρώ καθαρά, στις 18 Σεπτεμβρίου ανακοίνωσε την εισαγωγή σε καθεστώς διαθεσιμότητας 595 εργαζόμενων γυναικών, πολλές εκ των οποίων χρειάζονται δύο με τρία χρόνια για να βγουν στη σύνταξη. Και ποια η σκοπιμότητα μιας τέτοιας κίνησης; Μήπως το δημοσιονομικό όφελος; Όπως ανέφερε στην «Αυγή» πηγή του υπουργείου Οικονομικών, ο λόγος δεν ήταν άλλος από το να συμπληρωθεί το «παζλ» των απολύσεων που ζήτησε μετ’ επιτάσεως η τρόικα. «Σιγά το δημοσιονομικό όφελος που θα έχει», μας είπε χαρακτηριστικά. Άρα; Άρα το κράτος έχει μετατραπεί στον πιο «σκληρό» εργοδότη, ο οποίος όχι μόνο δεν διαθέτει κοινωνικά κριτήρια, αλλά συντρίβει και την τελευταία ικμάδα ευαισθησίας, η οποία, έστω και τύποις, υπήρχε σε παλαιότερες εποχές. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς το γεγονός ότι η δικομματική επιχειρεί να στείλει στο σπίτι τους τις εν λόγω εργαζόμενες, ενώ για την καθαριότητα του υπουργείου και των υπηρεσιών του θα προσλάβει ιδιωτικές εταιρείες, με κόστος ανάλογο; Και στις οποίες, ειρήσθω εν παρόδω, οι συνθήκες εργασίας είναι τραγικές, όπως καταγγέλλουν πολλοί εργαζόμενοι... Ό,τι και να ειπωθεί είναι λίγο, ειδικά όταν δεν βιώνεις ο ίδιος την κατάσταση που βιώνουν αυτές οι γυναίκες, οι οποίες συνεχίζουν με θάρρος, πυγμή και... ολονυχτίες τον αγώνα τους.

19 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

ΧΩΡΙΣ ΟΡΙΑ ΤΑ «ΧΤΥΠΗΜΑΤΑ» ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ

Οι ακτιβίστριες της... καθαριότητας ΓΕΩΡΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Δεν φεύγουμε από τον δρόμο αν δεν δικαιωθούμε! Πώς είναι η καθημερινότητά σας μετά την ανακοίνωση ότι μπαίνετε σε καθεστώς διαθεσιμότητας;

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Από λόγια... χορτάσαμε Πόσα χρόνια εργάζεστε στο υπουργείο Οικονομικών; Φέτος έκλεισα 20 χρόνια υπηρεσίας. Τώρα που με διώχνουν, είναι πολύ δύσκολο να βρω δουλειά. Και να φανταστείς πως θέλω μόνο τρία χρόνια για να βγω στη σύνταξη. Σαν κι εμένα είναι πάρα πολλές γυναίκες που ήταν λίγο πριν από τη σύνταξη. Πώς τα βγάζετε πέρα σε μια ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική συγκυρία; Έχετε παιδιά; Ποιες υποχρεώσεις έχετε να καλύψετε; Είναι πάρα πολύ δύσκολα, γιατί ο μισθός που έπαιρνα ήταν ε-

Δέσποινα Κωστοπούλου

ξαιρετικά μικρός και τώρα, μετά τη διαθεσιμότητα, έχει γίνει ακόμη μικρότερος. Έχω πολλές υποχρεώσεις, αφού «τρέχουν» το ενοίκιο του σπιτιού μου, οι λογαριασμοί που πρέπει να πληρώσω, αλλά και το δάνειο που έχω πάρει και μένει απλήρωτο. Έχω δύο παιδιά κοντά στην ηλικία των 30, τα οποία είναι άνεργα. Δεν έχω άλλη σκέψη εκτός του ότι θα επιστρέψω στη δουλειά μου. Δεν ξέρω πώς αλλιώς θα τα καταφέρω. Υπάρχουν παραδείγματα άλλων συναδέλφων σας που δεν μπορούν να ανταποκριθούν; Το μεγαλύτερο ποσοστό από εμάς βρισκόμαστε σε άθλια οικονομική κατάσταση, διότι οι περισσότερες συναδέλφισσές μου είναι σε

Γεωργία Οικονόμου

499,03 ευρώ είναι ο μέσος μισθός των καθαριστριών!

μονογονεϊκές οικογένειες, έχοντας παιδιά τα οποία είναι είτε άνεργα είτε φοιτητές. Πλέον, πολλές αναγκάζονται να «γυρίσουν» τα παιδιά τους από τις πόλεις όπου σπουδάζουν, αφού δεν μπορούν να πληρώνουν ούτε τα απαραίτητα. Επειδή κυκλοφορούν διάφοροι διακινώντας σενάρια... Πόσα χρήματα περίπου στοιχίζει μια εργαζόμενη στην καθαριότητα των υπηρεσιών του υπουργείου; Πόσες ώρες και ημέρες εργάζεστε; Κάνατε μόνο καθαριότητα ή και άλλες εργασίες; Τα χρήματα που παίρνει μια καθαρίστρια, κατά μέσο όρο, είναι γύρω στα 500 ευρώ καθαρά, με τετράωρο για πέντε ημέρες την εβδομάδα, όπως ήταν και των υπολοίπων. Όμως εργαζόμασταν πολύ περισσότερες ώρες, αφού, λόγω των ελλείψεων που υπάρχουν, οι συνάδελφοί μας, είτε σε εφορίες, είτε σε τελωνεία, είτε σε κεντρικές υπηρεσίες του υπουργείου, μας ζητούσαν να «βγάλουμε» δουλειά γραφείου. Κάναμε πολλές δουλειές στο πρωτόκολλο, την αλληλογραφία και την αρχειοθέτηση. Συναντηθήκατε με κάποιον αρμόδιο του υπουργείου; Τι σας είπαν; Απευθυνθήκατε στα κόμματα; Ναι, υπήρξαν συναντήσεις με διάφορους της κυβέρνησης, εκτός από τον υπουργό Οικονομικών κ. Στουρνάρα, ο οποίος αρνείται πεισματικά να μας δεχτεί, αν και είμαστε υπάλληλοί του! Ο κ. Μαυραγάνης μάς δήλωσε πως είναι αναρμόδιος για τις συγκεκριμένες αποφάσεις, ενώ ο κ. Θεοχάρης μάς είπε ότι δεν μας απέλυσε εκείνος! Οι υπόλοιποι που συναντήσαμε μάς έλεγαν πως συμπάσχουν μαζί μας... Από λόγια χορτάσαμε, περιμένουμε πράξεις. Τα κόμματα της κυβέρνησης που απευθυνθήκαμε μας υπόσχονται ότι μετά το τέλος της διαθεσιμότητας θα μας βάλουν σε δουλειά, αλλά δεν μας λένε το πού!

Έχω ξεχάσει οτιδήποτε άλλο και ασχολούμαι μόνο με τις κινητοποιήσεις μας, επειδή ανήκω και στο συντονιστικό που φτιάξαμε οι απολυμένες καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών, κάνοντας μεγάλη προσπάθεια να γίνει γνωστό το θέμα μας και να συντονιστούμε και με άλλους κλάδους σε κοινές κινητοποιήσεις. Ποια είναι τα αιτήματά σας; Ένα και μοναδικό: Να πάρει τώρα πίσω η κυβέρνηση την απόφαση της διαθεσιμότητας και να γυρίσουμε πίσω στη δουλειά μας. Και γενικότερα να σταματήσει αυτή η πολιτική που καταστρέφει τον ελληνικό λαό και μας στέλνει στην εξαθλίωση. Μέχρι ποιου σημείου είστε διατεθειμένες να φτάσετε; Θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου, μαζί με τις υπόλοιπες συναδέλφισσες και τους άλλους απολυμένους, ώστε να κερδίσουμε πίσω τη δουλειά μας, δηλαδή τη ζωή μας. Και δεν θα σταματήσουμε μέχρι να κερδίσουμε. Όπως λέει και ένα σύνθημά μας: «Δεν φεύγω απ’ τον δρόμο αν δεν δικαιωθώ». Είστε σε αναζήτηση εργασίας αυτή τη στιγμή; Ψάχνω, έχω κάνει άπειρα βιογραφικά από την πρώτη κιόλας ημέρα που βγήκαμε σε διαθεσιμότητα. Στις ηλικίες μας (είμαι 48 χρονών) είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί οτιδήποτε. Εδώ δεν μπορούν να βρουν δουλειά πτυχιούχοι και με μεταπτυχιακά. Και αντεπεξέρχεστε την τραγική οικονομική συγκυρία που υπάρχει σε όλη τη χώρα; Μένω με τους γονείς μου και δεν έχω παιδιά, οπότε αυτό το κάνει λιγότερο δύσκολο σε σχέση με άλλες περιπτώσεις που γνωρίζω. Όμως με 400 ευρώ δεν μπορείς να ζήσεις, είναι η αλήθεια, έτσι κι αλλιώς. Και φυσικά όποιες εξαιρέσεις έχει βγάλει το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης αφορούν ελάχιστες συναδέλφισσες. Για να καταλάβεις... μια χήρα με παιδιά δεν μπορεί να επιστρέψει πίσω στη δουλειά της!

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ*

καναδική εταιρεία Gabriel Resources, με συμμετοχή του κράτους 19,3% και 6% στα τελικά κέρδη (στην Ελλάδα, ούτε αυτά!), όμως μετά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων αναγκάστηκε να αναστείλει την εξόρυξη.

Ασφαλώς, για τη μεγάλη πλειονότητα των αναγνωστών, το δίλημμα «ζεόλιθος ή χρυσός» δημιουργεί απορία και ίσως αμηχανία. Ο μεν ζεόλιθος είναι σχεδόν άγνωστος, ο δε χρυσός πολύ γνωστός..., αλλά με πολλές «αμαρτίες» στη Χαλκιδική και κυρίως στις Σκουριές!

Εναλλακτική πολιτική

Ζεόλιθος, ένα «ευλογημένο» πέτρωμα Κατά την πρόσφατη περιοδεία στον Έβρο (Αλεξανδρούπολη και Ορεστιάδα) με θέμα την «παραγωγική ανασυγκρότηση», ήρθα πρώτη φορά σε επαφή με το θέμα ζεόλιθος. Πρόκειται για ένα κρυσταλλικό, λευκής απόχρωσης πέτρωμα, με πολλά οικονομικά και αναπτυξιακά πλεονεκτήματα. Ο ζεόλιθος μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη γεωργία για τον εμπλουτισμό του εδάφους και των νερών (δέσμευση βαρέων μετάλλων, όπως νικέλιο, χρώμιο, χαλκός κ.ά.), στη φαρμακευτική βιομηχανία (χάπια διάλυσης τοξικών στο στομάχι), στο περιβάλλον (καταπολέμηση ευτροφισμού φυκιών, απορρόφηση κεσίου, όπως στη Φουκουσίμα), στη βελτίωση ζωοτροφών, ενώ η σκόνη του επιφέρει καλύτερη ανάπτυξη φυτών και κατ’ επέκταση ζώων που τρέφονται από αυτά κ.ά. Ο ζεόλιθος θεωρείται στρατηγικό υλικό (τα τελευταία χρόνια οι Κινέζοι δείχνουν έντονο ενδιαφέρον). Τα αποθέματα στην Ελλάδα (περιοχές Πετρωτά, Πεντάλοφο και Τρίγωνο Έβρου) είναι υψηλής καθαρότητας (πάνω από 90%), ενώ η εξόρυξη γίνεται επιφανειακά. Στην περιοχή Πετρωτά τα αποθέματα εκτιμώνται 100 εκατ. τόνους (εκμετάλλευση... αιώνων). Η Ελλάδα θα μπορούσε, σύμφωνα με τους ειδικούς, να ήταν από τις μεγαλύτερες εξαγωγικές χώρες, αλλά δυστυχώς εισάγει ζεόλιθο κατώτερης ποιότητας από Βουλγαρία και Τουρκία (γύρω στους 50-60 χιλ. τόνους τον χρόνο, με 350 ευρώ ανά τόνο, δαπανώντας 18-20 εκατ. ευρώ), στερώντας τη χώρα από θέσεις εργασίας, εισόδημα και ανάπτυξη, ιδιαίτερα στην ευαίσθητη περιοχή του Έβρου!

«Λογική» της διαπλοκής Στο ερώτημα γιατί συμβαίνουν όλα αυτά, η απάντηση είναι λόγω «διαπλοκής» κυβερνητικών παραγόντων (ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.), με εκλεκτούς της οικονομικής ελίτ. Με βάση δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου, η εκμετάλλευση ζεόλιθου στα Πετρωτά ανατέθηκε αρχικά χωρίς διαγωνισμό στην εταιρεία GEO-VET, Ν. Αλεξανδρίδης & Σία Ο.Ε. (έμμεση στήριξη του βουλευτή Έβρου του ΠΑΣΟΚ, Γ. Ντόλιου), με προβλεπόμενη επένδυση 40 εκατ. ευρώ, συμμετοχή Ελληνικού Δημοσίου 8% και απασχόληση γύρω στα 80 άτομα. Οι αντιδράσεις στην «απευθείας ανάθε-

Ζεόλιθος ή χρυσός; Όψεις της παραγωγικής ανασυγκρότησης ση» από επιχειρηματικούς κύκλους οδήγησε στην απόφαση προκήρυξης διεθνούς διαγωνισμού με ευθύνη της περιφέρειας, η οποία όμως δεν έγινε ποτέ, ενώ συνέβησαν διάφορα τραγελαφικά. Μετά την οριστική απόρριψη της απευθείας ανάθεσης (2009) και προσφυγής σε διεθνή διαγωνισμό, η περιφέρεια, ύστερα από «αίτηση θεραπείας» της GEO-VET, της ανάθεσε και πάλι χωρίς διαγωνισμό την εκμετάλλευση (αρχές 2011), την οποία σταμάτησε ο υφυπουργός Γ. Μανιάτης (Ιούνιος 2011) με την εντολή διεθνούς διαγωνισμού, χωρίς όμως να γίνει κάτι. Στο πάγωμα του διαγωνισμού είχε ανάμειξη ο πρ. υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Παπακωνσταντίνου, προκειμένου, σύμφωνα με δημοσίευμα «Ελευθεροτυπίας», να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα εταιρείας στην οποία (όπως θα δούμε) μετείχε συγγενικό του πρόσωπο! Όσον αφορά τα κοιτάσματα ζεόλιθου στην περιοχή Πεντάλοφου, έχουν ανατεθεί από το 1997 για 30 χρόνια στην εταιρεία S&B (ομίλου Κυριακόπουλου, πρώην προέδρου ΣΕΒ), αλλά δεν έχει κάνει καμιά εξόρυξη, ενώ εισάγεται ζεόλιθος από κοίτασμα που εκμεταλλεύεται θυγατρική του στη Βουλγαρία (περιοχή Κίρτζαλι), στο Δ.Σ. της οποίας συμμετέχει η Ελένη Παπακωνσταντίνου, εξαδέλφη του Γ. Παπακωνσταντίνου, της οποίας το όνομα ήταν στη λίστα Λαγκάρντ! Αξίζει να σημειωθεί ότι για τη μη εκπλήρωση συμβατικών υποχρεώσεων εκ μέρους της S&B έπρεπε να είχε αφαιρεθεί η άδεια και να είχαν επιβληθεί χρηματικά πρόστιμα, αλλά η «πολιτεία» (κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ) δεν έκανε καμιά ενέργεια, ενώ η σύμβαση παραχώρησης ανανεώθηκε ώς το 2017!

Στην περίπτωση του ζεόλιθου οι κάτοικοι του Έβρου θέλουν την άμεση αξιοποίησή του για ανάπτυξη της περιοχής, ενώ στην περίπτωση του χρυσού οι κάτοικοι είναι αντίθετοι. Άρα, δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτα χωρίς τη στήριξη του πληθυσμού

«Χρυσή» διαπλοκή Η εμπειρία από την εκμετάλλευση του χρυσού στην περιοχή της Χαλκιδικής είναι λίγο-πολύ γνωστή, αν και ο θόρυβος «περί τρομοκρατικών ενεργειών» στις Σκουριές έχει κρύψει την ουσία του προβλήματος. Η ιστορία ξεκινά από παλιά, με την παραχώρηση της εκμετάλλευσης των μεταλλείων Στρατωνίου, Σκουριών, Ολυμπιάδας στην καναδική εταιρεία TVX Hellas (Μεταλλεία Κασσάνδρας). Το 2003 η εταιρεία παραχώρησε τα μεταλλεία στο Ελληνικό Δημόσιο αντί 11 εκατ. ευρώ, τα οποία την ίδια ημέρα παραχωρήθηκαν στην καναδική πολυεθνική Eldorado Gold (Ελληνικός Χρυσός) αντί 11 εκατ. ευρώ, χωρίς διεθνή διαγωνισμό και χωρίς την εκτίμηση των στοιχείων του ενεργητικού της. Αξίζει να σημειωθεί ότι, ύστερα από προσφυγή της Κομισιόν, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε πρόσφατα την Ελλάδα γιατί δεν ανέκτησε την κρατική ενίσχυση, ύψους 15,3 εκατ. ευρώ, που είχε

δώσει στην Ελληνικός Χρυσός με πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων σε τιμή χαμηλότερη της αξίας τους, απαλλάσσοντας ταυτόχρονα από την καταβολή των αναγκαίων φόρων. Το ποιος θα καταβάλει το ποσό είναι ανοιχτό ζήτημα. Από την άλλη, η παραχώρηση στην Eldorado Gold 317.000 στρεμμάτων στη Βόρεια Χαλκιδική (μαζί και των κοιτασμάτων χρυσού και χαλκού στις Σκουριές, αξίας 12 δισ. δολ.), έγινε με ληστρικούς όρους. Η σύμβαση (2003) προβλέπει, εκτός από το δικαίωμα εξορυκτικής δραστηριότητας σε άλλες περιοχές, την καταβολή στο Ελληνικό Δημόσιο μόλις 11 εκατ. ευρώ και συμμετοχή του ομίλου Μπόμπολα 5%, ενώ η διάρκεια εκμετάλλευσης εκτιμάται στα 25 χρόνια. Εκτός από τον αποικιακό χαρακτήρα της σύμβασης, οι επιπτώσεις στο περιβάλλον θα είναι τεράστιες (καταστροφή αρχέγονου δάσους χιλιάδων στρεμμάτων, μόλυνση υδάτων από κυανιούχο νάτριο κ.ά.), ενώ θα ισχύει καθεστώς σκλαβιάς για τους περίπου 700 εργαζόμενους στα μεταλλεία. Ένα πρόσφατο γεγονός ήλθε να αναδείξει τους κινδύνους από τη ληστρική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, όταν, στο λιμάνι Θεσσαλονίκης, συμπυκνωμένος χρυσούχος αρσενοπυρίτης σε κοντέινερ της Ελληνικός Χρυσός με προορισμό την Κίνα είχε διαρροή, με αποτέλεσμα μπλοκάρισμα εξαγωγών και σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι αντιδράσεις των κατοίκων στις Σκουριές είναι απολύτως δικαιολογημένες, παρόμοιες ανάλογων αντιδράσεων σε άλλες χώρες. Ειδικότερα, στη Ρουμανία, η κυβέρνηση, κάτω από την πίεση της κρίσης, παραχώρησε χρυσοφόρα κοιτάσματα στην περιοχή Ρόζια Μοντάνα στην

Το μεγάλο ζήτημα της ανάπτυξης και της αξιοποίησης ορυκτών πόρων (ζεόλιθου, χρυσού κ.ά.) πρέπει να γίνει με όρους «παραγωγικής ανασυγκρότησης». Πρώτος παράγοντας είναι η αποδοχή και στήριξη των πρωτοβουλιών από τον ίδιο τον λαό και τις τοπικές κοινωνίες. Στην περίπτωση του ζεόλιθου οι κάτοικοι του Έβρου θέλουν την άμεση αξιοποίησή του για ανάπτυξη της περιοχής, ενώ στην περίπτωση του χρυσού οι κάτοικοι είναι αντίθετοι. Άρα, δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτα χωρίς τη στήριξη του πληθυσμού. Δεύτερον, αποτροπή κάθε ενέργειας που επιβαρύνει το περιβάλλον. Δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη και αξιοποίηση ορυκτών πόρων με υποβάθμιση ή αγνόηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Τρίτον, σε συνθήκες βαθιάς κρίσης ο ευρύτερος δημόσιος τομέας (κεντρική διοίκηση, αυτοδιοίκηση, ΔΕΚΟ) πρέπει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο. Ειδικότερα για τον ζεόλιθο, η αξιοποίησή του πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις προτάσεις φορέων και κατοίκων της περιοχής: Ενιαία αντιμετώπιση των κοιτασμάτων Πεντάλοφου - Πετρωτών, σύσταση δημόσιου φορέα εκμετάλλευσης με συμμετοχή της περιφέρειας και του Δήμου Ορεστιάδας, ρήτρα εντοπιότητας στις θέσεις εργασίας, με εξαίρεση ειδικευμένο προσωπικό, σιδηροδρομική σύνδεση με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης για εξαγωγή υλικού, ρήτρα τοπικής διάθεσης προϊόντος (8%-10%) σε μονάδες μεταποίησης της περιοχής, δημιουργία ειδικής ερευνητικής μονάδας ζεόλιθου με συμμετοχή τμημάτων Πανεπιστημίου Έβρου, δημιουργία πρότυπων γεωργικών και κτηνοτροφικών μονάδων με χρήση ζεόλιθου ως φυσικό βελτιωτικό παραγωγής κ.ά. Όλα αυτά, βέβαια, απαιτούν αλλαγή «φιλοσοφίας» της αναπτυξιακής πολιτικής και, πάνω απ’ όλα, γενικότερη στροφή στην οικονομική πολιτική με αριστερή κυβέρνηση και κριτήριο τις ανάγκες του ελληνικού λαού και συνολικά της χώρας.

* Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ Οικονομικών, μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ Email: ytolios@gmail.com Blog: ytoliosblog.wordpress.com

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΑΡΘΡΑ

Τράπεζες: ανταγωνισμοί και ηγεμονία με τη μέριμνα του κράτους ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Αν νομίζετε ότι η οικονομική κρίση χτυπάει αδιακρίτως όλους, ιδιώτες και επιχειρήσεις, κάνετε λάθος. Υπάρχουν επιχειρήσεις που τα πάνε μια χαρά, οι τράπεζες για παράδειγμα. Πρόσφατα οι 4 «συστημικές» τράπεζες ανακοίνωσαν τα κέρδη του πρώτου εξαμήνου 2013. Προηγείται η Πειραιώς με 3,5 δισ., ακολουθεί η Alpha με 2,7 δισ., η Εθνική με 344 εκατ. και η Eurobank με 44 εκατ. Καθόλου άσχημα όταν οι πελάτες των τραπεζών, επιχειρήσεις και ιδιώτες, τα φέρνουν δύσκολα, αφού η ύφεση συνεχίζεται ακάθεκτη διαλύοντας μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, η ανεργία καλπάζει πλέον με 30%, που μεταφράζεται σε 1,5 εκατομμύρια ανέργους, οι περισσότεροι είναι πελάτες των τραπεζών για στεγαστικά και καταναλωτικά προϊόντα, το 35,35% των υπερχρεωμένων δανειοληπτών είναι άνεργοι. Αλλά και όσοι έχουν δουλειά δεν τα πάνε καλύτερα έναντι των υποχρεώσεών τους στις τράπεζες, αφού το διαθέσιμο εισόδημα των μισθωτών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μειώθηκε κατά 40%. Για τους παραπάνω λόγους είναι εύλογη και αναμενόμενη η λογιστική εικόνα των τραπεζών, όχι βεβαίως και η κερδοφορία τους. Με τα στοιχεία του Αυγούστου, το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών μειώθηκε στα 222 δισ., ενώ τα κόκκινα δάνεια αυξήθηκαν σε 69 δισ. και όλα δείχνουν ότι στο τέλος του έτους θα φθάσουν τα 75 δισ., χωρίς να υπολογίζονται οι κρυμμένες καθυστερήσεις, που πολλοί τις υπολογίζουν σε επιπλέον 12 δισ. Αν στα παραπάνω, δηλαδή στην οικονομική κρίση και την κοινωνική εξαθλίωση, προσθέσουμε και την κρίση ρευστότητας, δηλαδή ότι οι τράπεζες έχουν κλείσει τις στρόφιγγες στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, αφού μεταξύ άλλων μειώνεται και η ρευστότητα που παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τότε η ευημερία των τραπεζών, η μεγάλη κερδοφορία τους, γίνεται ακόμα περισσότερο δυσεξήγητη. Ας το αναλύσουμε: Το ελληνικό κράτος διέσωσε τις τράπεζες χορηγώντας τους, διά του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), 78 δισ., άλλα 28 δισ. είχαν δοθεί απευθείας το 2008, με λίγα λόγια η διάσωση των τραπεζών ανέβασε το δημόσιο χρέος κατά 106 δισ., το 1/3 του χρέους (302 δισ. ευρώ). «Δυσεξήγητο» βέβαια παραμένει το πώς είναι δυνατόν να παραμένουν ιδιωτικές οι τράπεζες, στις οποίες, μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους, το ποσοστό συμμετοχής του ΤΧΣ

είναι από 81% έως 93% του μετοχικού τους κεφαλαίου. Οι τραπεζίτες διατηρούν το management των τραπεζών «τους» με τις ευλογίες του ΤΧΣ και της κυβέρνησης και έχουν βάσιμες ελπίδες ότι θα διατηρήσουν και την ιδιοκτησία τους, με την επαναγορά των μετοχών, σε βάθος πενταετίας, διά μέσου του μηχανισμού των warrants και του χρηματιστηριακού τζόγου που αυτός συνεπάγεται. Όλα τα παραπάνω εξηγούν το ιδιοκτησιακό καθεστώς των τραπεζών, όπως και τη διάσωση των ιδιωτικών τραπεζών με αντίτιμο την αύξηση του δημόσιου χρέους, δεν εξηγούν όμως την ανθηρή κερδοφορία τους: χρειάζεται να επιστρατευθούν δύο ακόμα εξισώσεις, οι συγχωνεύσεις και η μείωση του εργατικού κόστους. Το μνημονιακό τοπίο των τραπεζών έχει αλλάξει άρδην, το ίδιο και οι συσχετισμοί των κυρίαρχων τραπεζικών ομίλων. Η άλλοτε κραταιά Εθνική είναι πλέον στη δεύτερη θέση της κατάταξης, ενώ πρώτη έχει ανέβει η Πειραιώς. Η ολιγοπωλιακή διάρθρωση του τραπεζικού συστήματος έχει συντελεστεί σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, με μια σειρά χαριστικών πράξεων και εκβιαστικών συγχωνεύσεων και εξαγορών. Συγκεκριμένα η Τράπεζα Πειραιώς εξαγόρασε τις Αγροτική, Millennium, Γενική και τα καταστήματα των κυπριακών καταστημάτων στην Ελλάδα, μετά τον εξαναγκασμό σε bail in της Κύπρου από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης. Η Alpha Bank την Εμπορική, η Eurobank την Proton και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ενώ η Εθνική την Probank και τη First Business Bank. Η τεχνική των συγχωνεύσεων και των εξαγορών ήταν να αναλαμβάνει το Δημόσιο τις επισφάλειες και να αποδίδεται καθαρή η τράπεζα στον αγοραστή έναντι συμβολικού αντιτίμου. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ήταν η μεταβίβαση των κυπριακών τραπεζών στην Πειραιώς, με απευθείας ενίσχυση από το ΤΧΣ. Το ίδιο προκλητική ήταν η μεταβίβαση της Αγροτικής και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Σε αυτές τις περιπτώσεις ίσως το μεγαλύτερο σκάνδαλο να είναι ότι η ελληνική οικονομία έμεινε χωρίς τράπεζες ειδικού σκοπού, χωρίς μηχανισμούς δηλαδή που να μπορούν να χρηματοδοτούν την πραγματική οικονομία, χωρίς χρηματοδότηση της αγροτικής οικονομίας, χωρίς επενδυτικές τράπεζες και ταμιευτήρια για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αν, όμως, ο ένας λόγος για την ευημερία των τραπεζών είναι η γιγάντωση των τραπεζικών ομίλων και η ολιγοπωλιακή διάρθρωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ο άλλος είναι η δραστική μείωση του εργατικού

κόστους Οι τραπεζοϋπάλληλοι έχουν υποστεί δραστικές μειώσεις στους μισθούς, στα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, άλλοι «συναινετικά», με την υπογραφή κλαδικών και επιχειρησιακών συμβάσεων, και άλλοι αυθαίρετα, με την εργοδοτική βία. Συναινετικά τρόπος του λέγειν, αλλά στην πραγματικότητα με το πιστόλι στον κρόταφο, αφού οι μνημονιακές κυβερνήσεις είχαν φροντίσει να απογυμνώσουν το εργατικό δίκαιο από την προστασία της μισθωτής εργασίας, διά της κατάργησης της «μετενέργειας» των συλλογικών συμβάσεων. Τα χειρότερα ακολουθούν: ο κίνδυνος των απολύσεων, των μαζικών απολύσεων, δεν είναι ένα ακόμα μελλοντικό σενάριο αλλά διακηρυγμένος στόχος και δέσμευση στον μηχανισμό ανακεφαλαιοποίησης. Δημοσιογραφικές πηγές μιλούν για άμεση απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων σε επιχειρήσεις όπου εργάζονται περισσότεροι από 150 εργαζόμενοι, φωτογραφίζοντας με αυτό τον τρόπο και τις τράπεζες. Οι ίδιες οι τράπεζες μιλάνε για μείωση προσωπικού της τάξης του 25%, περίπου 12-15.000 κόσμο. Αυτή τη στιγμή παίζει το σύστημα των «εθελουσίων» εξόδων για όσους έχουν κοντινές ημερομηνίες αποχώρησης. Αύριο;

Χρηματοπιστωτικό σύστημα: η μεγάλη εικόνα Η διάσωση των τραπεζών με χρήματα των φορολογουμένων δεν είναι μια ελληνική εφεύρεση από το 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers πολλά τρισ. έχουν δοθεί από κρατικούς προϋπολογισμούς για να διασωθούν τράπεζες ζόμπι σε όλο τον κόσμο. Είχε βέβαια προηγηθεί μια δεκαπενταετία συνεχούς επέκτασης της χρηματοοικονομικής σφαίρας, με συνεχή επέκταση του δανεισμού κρατών, επιχειρήσεων και ιδιωτών, με ανεξέλεγκτες οικονομικές πρακτικές, με σύνθετα τραπεζικά προϊόντα, παράγωγα, στοιχηματικά ασφάλιστρα κινδύνου, με επιθετικά hedge funds και ε-

ταιρείες αξιολόγησης. Για να έχουμε μια τάξη μεγεθών της ανεξέλεγκτης διεύρυνσης της χρηματοοικονομικής σφαίρας, βοηθάει η παραστατικότητα των αριθμών: το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι περίπου 62 τρισ. όταν η χρηματοοικονομική σφαίρα υπερβαίνει τα 820 τρισ. Οι μαρξιστές οικονομολόγοι χρησιμοποιούν τον όρο κρίση υπερσυσσώρευσης για να αποδώσουν τη σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση, δηλαδή πάρα πολλά χρήματα που δεν βρίσκουν πλέον τρόπους για να επενδυθούν με τους επιθυμητούς όρους κερδοφορίας και να δημιουργήσουν νέο -ακόμα μεγαλύτερο- πλούτο. Θυμίζουν μάλιστα την προηγούμενη παγκόσμια οικονομική κρίση, εκείνη της δεκαετίας του ‘30 που επιλύθηκε με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Με άλλα λόγια η «δημιουργική καταστροφή» κεφαλαίων, επιχειρήσεων και υποδομών, ώστε να ξεκινήσει ένας νέος κύκλος καπιταλιστικής ανάπτυξης, χρειάστηκε τότε τις στρατιωτικές μηχανές. Σήμερα τον ρόλο του «εκκαθαριστή» παίζουν οι πολιτικές της λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης. Η αναδιανομή εισοδημάτων και δικαιωμάτων εις βάρος της μισθωτής εργασίας και των λαϊκών στρωμάτων, η καταστροφή της μεσαίας τάξης και η ύφεση που καταστρέφει τις μη ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, τα λιγότερο ανταγωνιστικά κεφάλαια είναι ένας τρόπος -μάλλον ανεπαρκής- για να μείνει αλώβητη η χρηματοοικονομική σφαίρα, ο σύγχρονος ηγεμών. Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο απειλούν για πολιτικές ελέγχου των τραπεζών και της αγοράς χρήματος, που συνήθως μένουν στα λόγια. Ο Ιρλανδός συγγραφέας και δημοσιογράφος David Cronin διηγείται ότι μετά το 2008 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε πρόταση στο Ευρωκοινοβούλιο για τον έλεγχο των hedge funds, αλλά η πρόταση δέχθηκε 1.600 τροπολογίες από το χρηματοοικονομικό λόμπι, με συνέπεια να γίνει αγνώριστη και ανώδυνη… Εξίσου χαρακτηριστική περίπτωση

είναι η ιστορία με το κούρεμα του ελληνικού χρέους διά του PSI το 2012, το οποίο άργησε όσο χρειάστηκε για ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα οι τράπεζες, να τα φορτωθούν κρατικοί προϋπολογισμοί και να τα πληρώσουν μικροομολογιούχοι, δημόσια πανεπιστήμια, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και βεβαίως τα ασφαλιστικά ταμεία. Την ίδια ελλειμματική διάθεση για ουσιαστικό έλεγχο των τραπεζών δείχνουν οι διαπραγματεύσεις και οι συμφωνίες για την Τραπεζική Ένωση στο επίπεδο της Ευρωζώνης, η οποία περιλαμβάνει, εκτός από τον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας, τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης και την Πανευρωπαϊκή Εγγύηση Καταθέσεων, με τους δύο τελευταίους μηχανισμούς να αργούν αφού οι συναινέσεις δεν έχουν προκύψει. Κατ’ αρχάς στον Μηχανισμό Εποπτείας υπάγονται οι λεγόμενες συστημικές τράπεζες, δηλαδή 300 ευρωπαϊκές τράπεζες που έχουν ενεργητικό μεγαλύτερο από 30 δισ. ή το 20% του ΑΕΠ της χώρας τους. Στην πραγματικότητα ο έλεγχος εξαντλείται στην αποφυγή της κατάρρευσης κάποιας μεγάλης ευρωπαϊκής τράπεζας, γεγονός που θα μπορούσε να δημιουργήσει ντόμινο και να προκαλέσει το «ατύχημα» που θα τίναζε τη ζώνη του ευρώ στον αέρα. Η «Αγία Οικογένεια» των τραπεζών και των αγορών χρήματος δεν βασίζεται στην (οικογενειακή) αλληλεγγύη ώστε να υπάρχει μέριμνα για τον μικρότερο ή τον πιο αδύναμο, αντίθετα ο κανόνας είναι ο ακραίος ανταγωνισμός, με θύματα πολλές φορές μέλη της οικογένειας. Η περίπτωση της Κύπρου είναι χαρακτηριστική, καθώς το bail in δεν κατέστρεψε μόνο τις κυπριακές τράπεζες (και την κυπριακή οικονομία), αλλά έσπασε και ένα ισχυρό σύμβολο, εκείνο της ελεύθερης και ασφαλούς κίνησης των κεφαλαίων. Στην πραγματικότητα εκπέμφθηκε ένα άλλο σήμα, εκείνο της φυγής κεφαλαίων από την περιφέρεια και την εγκατάστασή τους στις μητροπόλεις του καπιταλισμού. Παρόμοιας μεροληψίας είναι και η εντολή που έχει δοθεί στις τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες να εγκαταλείψουν τη διείσδυσή τους στις χώρες της Βαλκανικής και να επιστρέψουν οίκαδε (αφήνοντας χώρο στους μεγαλύτερους παίκτες). Βλέπετε ο σύγχρονος καπιταλισμός, ο καπιταλισμός που τρέχει υπό την ηγεμονία του χρηματοοικονομικού τομέα, έχει απόλυτη ανάγκη τη συνδρομή των κυβερνήσεων και των μεγάλων κρατών, παρά τις επαγγελίες περί του αντιθέτου.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΟ ΤΑΤΖΙΚΙΣΤΑΝ

(Κάθε) επτά χρόνια φαγούρα ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΑΡΕΜΕΝΟΥ

Η απομακρυσμένη πρώην Σοβιετική Δημοκρατία του Τατζικιστάν, στον Νότο έχει εκτεταμένα σύνορα με το Αφγανιστάν (1.300 χιλιόμετρα), μέσω των οποίων γίνεται το τεράστιο εμπόριο ναρκωτικών που εκπορεύεται από τη χώρα των Ταλιμπάν και του «αδιάφθορου» Καρζάι. Το Τατζικιστάν είναι η μοναδική χώρα στην ευρύτερη περιοχή, που είναι γνωστή ως Τουρκεστάν, η οποία μιλάει γλώσσα που ανήκει στην οικογένεια του Ιράν. Είναι μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, με προϋπολογισμό 10 δισ. δολάρια, από τα οποία τα τέσσερα προέρχονται από τα εμβάσματα του ενάμισι εκατομμυρίου εμιγκρέδων. Αυτοί, κατά κύριο λόγο, βρίσκονται στη Ρωσική Ομοσπονδία, όπου απασχολούνται σε δεύτερης κατηγορίας δουλειές, κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα, χωρίς συμβάσεις και άλλα περιττά δικαιώματα. Το εξωτερικό χρέος της χώρας, που έχει την ατυχία να μην παράγει πετρέλαιο, δεν ξεπερνάει το 30% του ΑΕΠ, αλλά το εμπορικό ισοζύγιο είναι ένα προς τέσσερα εις βάρος των εξαγωγών. Εισαγωγές, δηλαδή, κι άγιος ο Θεός, ή μάλλον ο Αλλάχ στη συγκεκριμένη περίπτωση της καταραμένης φτώχειας. Τη χώρα κυβερνάει από το 1994 ένας από τους διάφορους «πατερούληδες» της περιοχής, ονόματι Ραχμόν, πρώην Ραχμόνοφ, καθότι ο πρόεδρος ενίοτε «μεταρρυθμίζει» και τον εαυτό του. Μετέτρεψε τη θητεία του

από πενταετή σε επταετή και στις προηγούμενες εκλογές είχε πάρει 79,9 και κάτι τοις εκατό. Θα μπορούσε να είναι και 80%, αλλά το 79,9 ηχεί μετριοπαθέστερο. Ο Ραχμόν έχει πολύ καλές σχέσεις με τη Ρωσία, η οποία διαθέτει στη χώρα βάσεις με 5.000 στρατιώτες. Καλές είναι και οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, κυρίως στα σύνορα με το Αφγανιστάν, όπου Αμερικανοί ειδικοί εκπαιδεύουν τις ντόπιες δυνάμεις στη φύλαξή τους και σε άλλα καθήκοντα. Ο πρόεδρος έχει δέκα παιδιά, κάτι που γενικώς θεωρείται ευλογία, αλλά στην Κεντρική Ασία κυκλοφορεί ένα κακεντρεχές ανέκδοτο, σύμφωνα με το οποίο είναι καλύτερα οι ηγέτες να έχουν ένα παιδί. Διότι είναι προτι-

μότερο να κλέβει ένας, παρά δέκα… Στο Τατζικιστάν λειτουργεί το μοναδικό νόμιμο ισλαμικό κόμμα στην περιοχή, με δύο έδρες στο Κοινοβούλιο, το οποίο όμως δεν μπόρεσε να υποστηρίξει την κοινή με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα υποψήφια κ. Μπομπονατσάρεβα, διότι δεν μπόρεσε να περάσει το κατώφλι των 210.000 υπογραφών που ήταν απαραίτητες. Πήραν μέρος μερικά άλλα κόμματα, μεταξύ των οποίων και το Κομμουνιστικό, το οποίο δεν έχει και τις χειρότερες σχέσεις με τον πρόεδρο. Σε κάποια από τα σχολεία - εκλογικά κέντρα, στα οποία δεν υπήρχαν παρατηρητές άλλων κομμάτων, είχαν διασωθεί πάντως κάποιες προτομές του Λένιν. Ο εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος μας δήλωσε ότι δεν είναι γενικώς κατά του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος πρέπει να υπάρχει και να είναι ανταγωνιστικός με τον δημόσιο. Σε συζήτησή μου με βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος παρατήρησα ότι επί Σοβιετικής Ένωσης ίσως

ήταν καλύτερα για τις γυναίκες, παρά σε συνθήκες μουσουλμανισμού, ο οποίος πάντως είναι σαφώς μετριοπαθής στο θέμα αυτό, όπως διαπίστωσα από τη μοντέρνα εμφάνιση πολλών κοριτσιών. Μου απάντησε ότι σε πολλούς τομείς ήταν καλύτερα επί Σοβιετικής Ένωσης, και κυρίως δεν υπήρχε η διαφορά μεταξύ φτώχειας και πλούτου. Το μεγάλο θέμα, βέβαια, είναι αν η εξίσωση γίνεται προς τα κάτω ή προς τα πάνω. Το Τατζικιστάν, όπως σημείωσα ήδη, δεν διαθέτει πετρέλαιο, ενώ το κεντρικό σύστημα θέρμανσης, και στην πρωτεύουσα Ντουσανμπέ, έχει καταρρεύσει χωρίς από τη διοίκηση να έχουν διευκρινιστεί οι λόγοι. Μεγάλο θέμα για τη χώρα είναι η «αξιοποίηση των νερών» με την κατασκευή υδροηλεκτρικών σταθμών ως ένα βήμα για να βγει από την υπανάπτυξη. Μεταξύ των άλλων, επισκέφθηκα το εκλογικό κέντρο στο οποίο ψήφισε ο Ραχμόν και περπάτησα εν μέσω μουσικής στο κόκκινο χαλί που τον ο-

δηγούσε στην κάλπη. Ο πρόεδρος συναγωνίστηκε επάξια τον εαυτό του, αποσπώντας αυτή τη φορά ένα 86,9% των ψήφων. Δεύτερο το Κομμουνιστικό Κόμμα με 5,04%. Οι αγροτικοί πληθυσμοί στο Τατζικιστάν έχουν ελάχιστη έως μηδενική πρόσβαση στην πληροφόρηση. Στην πρωτεύουσα Ντουσανμπέ κάτι γίνεται με το Internet. Κάποιοι με ρωτούσαν με αληθινό ενδιαφέρον για την κρίση. Η χώρα έγινε παγκόσμιο θέμα για τον χειρότερο λόγο. Πώς να εξηγήσω τα τεκταινόμενα στο ευρωπαϊκό εργαστήριο της κρίσης, όπως χαρακτήρισε την Ελλάδα ο ίδιος, παρακαλώ, ο κ. Βενιζέλος ενημερώνοντας για την ελληνική προεδρία τις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής. Και στα φαρσί να τα εξηγούσα, φοβάμαι πως θα ήταν πολύ δύσκολο να καταλάβουν... * Ο Γιώργος Βαρεμένος είναι βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΣΥΡΙΖΑ. Επισκέφθηκε το Τατζικιστάν ως παρατηρητής του ΟΑΣΕ στις εκλογές που διεξήχθησαν εκεί

ΗΠΑ ΓΙΑ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΟ

Δεύτερες σκέψεις με αποστάσεις από το Ισραήλ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ: ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ

Η επαναπροσέγγιση της Αμερικής με το Ιράν, που δρομολογείται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς, λίγο έλειψε να περάσει σε δεύτερη μοίρα στην παγκόσμια ειδησεογραφία εξαιτίας του ρήγματος που δείχνει να βαθαίνει μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ. Πιο συγκεκριμένα ο Τζον Κέρι σε κοινή συνέντευξη που παραχώρησε στην ισραηλινή και την παλαιστινιακή τηλεόραση καυτηρίασε τους χειρισμούς και την τακτική του Ισραήλ στις διαπραγματεύσεις με τους Παλαιστινίους αφήνοντας να φανεί η δυσαρέσκεια της Ουάσιγκτον για τη διαχείριση από πλευράς του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Δεν είναι λίγοι οι ξένοι διπλωμάτες και ανα-

λυτές που επισημαίνουν ότι το ρήγμα μεταξύ Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ βαθαίνει. Ότι οι Τζον Κέρι και Μπάρακ Ομπάμα έχουν αποφασίσει να εκθέσουν τον Ισραηλινό πρωθυπουργό για την ανειλικρίνειά του, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν και Ισραηλινοί αναλυτές. Μέσα από συγκεκριμένες δηλώσεις όπως: o «Αλήθεια θα θέλατε μια τρίτη ιντιφάντα;». o «Θα υπάρξει αυξημένη απομόνωση του Ισραήλ [και] αύξηση της εκστρατείας απονομιμοποίησής του». o «Πώς, εφόσον λέτε ότι εργάζεστε για την ειρήνη και θέλετε ειρήνη με την Παλαιστίνη, ξεκινάτε να χτίσετε σε μια περιοχή που μελλοντικά θα πρέπει να είναι η Παλαιστίνη; Αυτό δείχνει πως δεν είστε σοβαροί». o «Ξέρω πως υπάρχουν, ότι μεγάλωσαν και

αποδέχθηκαν το υπάρχον status quo. Λένε πως σήμερα έχουν το τείχος και νιώθουν ασφαλείς και δεν ζουν πλέον σε καθεστώς καθημερινής σύγκρουσης. Ε, λοιπόν, σας έχω νέα... Το σημερινό status quo δεν θα είναι αυτό που θα ισχύει αύριο ή τον επόμενο χρόνο. Οι Παλαιστίνιοι, ο αραβικός κόσμος, οι γύρω χώρες θα πιέσουν με άλλους τρόπους για να πετύχουν την αλλαγή». Η απάντηση από πλευράς Νετανιάχου ήταν σύντομη: «Το Ισραήλ δεν θα ενδώσει σε τακτικές εκφοβισμού» ανέφερε. Σύμφωνα με Ισραηλινούς πολιτικούς ο Μπάρακ Ομπάμα σχεδιάζει να θέσει τον Νετανιάχου προ των ευθυνών του εάν δεν υπάρξει άμεσα πρόοδος στις συνομιλίες με τους Παλαιστινίους. Αυτό σημαίνει, απλά, ένα σχέδιο

επίλυσης του Παλαιστινιακού που φέρεται να έχει εκπονήσει η Ουάσιγκτον και το δρομολογεί για τις αρχές του επόμενου έτους. Μετά τις δηλώσεις Κέρι και κατόπιν των εξηγήσεων που ζήτησε ο Λευκός Οίκος για το σχέδιο 22.000 νέων κατοικιών στα κατεχόμενα της Δυτικής Όχθης, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έδωσε εντολή να αναθεωρηθεί ο σχεδιασμός. Η Ουάσιγκτον ενέδωσε στις πιέσεις του Ισραήλ για να αποφευχθεί μια «κακή συμφωνία» με το Ιράν. Ωστόσο, πίσω από τα χαμόγελα που κυριαρχούν στις κοινές εμφανίσεις Κέρι και Νετανιάχου, η θέρμη απομακρύνεται όταν κλείνουν τα φώτα και φεύγουν οι κάμερες.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ ΟΙ ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΧΤΥΠΗΜΑ ΤΟΥ ΤΥΦΩΝΑ ΧΑΪΓΙΑΝ

Λιγοστή βοήθεια, περισσευούμενος πόνος... ΤΗΣ ΚΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗ

Δέκα μέρες συμπληρώθηκαν από το καταστροφικό πέρασμα του τυφώνα Χαϊγιάν από την επαρχία Λέιτε των Φιλιππίνων, δέκα μέρες, η μια πιο δραματική από την προηγούμενη. Η πρωτεύουσα της επαρχίας, η πόλη Τακλομπάν, έχει σβηστεί από τον χάρτη, πολλά θύματα παραμένουν άταφα κάτω από τα ερείπια, ενδεχομένως και κάποιοι ζωντανοί. Η ανθρωπιστική βοήθεια άρχισε ουσιαστικά να φτάνει στην περιοχή μόλις πριν από τρεις μέρες, επί μία εβδομάδα πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι δεν είχαν να φάνε, δεν είχαν πόσιμο νερό, δεν είχαν καταφύγιο. Η πείνα και η δίψα πυροδότησαν λεηλασίες, ενώ η πρώτη μαζική ταφή εκτός από την αφόρητη θλίψη προκάλεσε και οργή. Σε μια καθολική χώρα όπως οι Φιλιππίνες, είναι αδιανόητο να θάβονται οι άνθρωποι χωρίς παπά ή έστω χωρίς μια προσευχή, ωστόσο από την Πέμπτη σκάβονται μαζικοί τάφοι και ρίχνονται μέσα αδιάβαστα τα πτώματα που είναι ήδη σε φάση αποσύνθεσης. Ο τυφώνας έχει αφήσει πίσω του, εκτός από χιλιάδες νεκρούς, έναν απέραντο σκουπιδότοπο. Τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης έχουν καταρρεύσει, ο κίνδυνος από το ξέσπασμα επιδημιών αυξάνεται ώρα με την ώρα. Τύφος, ηπατίτιδα, δάγκειος πυρετός, χολέρα απειλούν ολόκληρο το νησιωτικό σύμπλεγμα που χτυπήθηκε από τον Χαϊγιάν, εάν τα σωστικά συνεργεία που φτάνουν στις Φιλιππίνες από όλο τον κόσμο δεν καταφέρουν να στήσουν εγκαίρως τις εγκαταστάσεις για το πόσιμο νερό και να κατασκευάσουν στοιχειώδεις τουαλέτες.

Μια αχτίδα ελπίδας Η προσγείωση των πρώτων μεταγωγικών αεροσκαφών με εργαλεία, τρόφιμα, φάρμακα και σκηνές στο αεροδρόμιο του Τακλομπάν, τα ξημερώματα της Πέμπτης, προκαλεί μια κάποια αισιοδοξία, ότι θα καταφέρουν να επιβιώσουν όσοι επέζησαν από τον τυφώνα. Στρατιώτες και κάτοικοι της περιοχής προσπαθούν να ανοίξουν δρόμους ανάμεσα στα ερείπια και τα ξεριζωμένα δένδρα για να μεταφερθεί η βοήθεια τόσο στην ισοπεδωμένη πόλη όσο και στους απόμακρους οικισμούς, όπου ακόμη κανείς από τον έξω κόσμο δεν έχει εικόνα των καταστροφών. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η αποκατάσταση του ηλεκτρικού ρεύματος, η οποία, σύμφωνα με την κυβέρνηση των Φιλιππίνων, θα πάρει τουλάχιστον ενάμισι μήνα, καθώς οι θυελλώδεις άνεμοι κατέστρεψαν όχι μόνο το δίκτυο, αλλά και τα εργοστάσια

παραγωγής ενέργειας στην περιοχή. Επιπλέον, οι κυβερνητικές δυνάμεις προσπαθούν να επιβάλουν την τάξη, για να αποτρέψουν άλλη μια τραγωδία, όπως αυτή της περασμένης Τετάρτης, όταν χιλιάδες πεινασμένοι όρμησαν σε μια αποθήκη τροφίμων, λίγο πριν ξεκινήσει η διανομή, με αποτέλεσμα να γκρεμιστεί ένας τοίχος και να σκοτωθούν τουλάχιστον οκτώ άνθρωποι. Ωστόσο, αν και τα Ηνωμένα Έθνη, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλες οι μεγάλες οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας έχουν στείλει στη Μανίλα και στο Σεμπού, στις ανατολικές Φιλιππίνες, μηχανήματα για το καθάρισμα του νερού, ιατρικό εξοπλισμό, τρόφιμα, γιατρούς, μηχανικούς και διασώστες, δυσκολεύονται πολύ να προσεγγίσουν την περιοχή του Τακλομπάν. Ο χρόνος δουλεύει σε βάρος των πληγέντων από τον τυφώνα.

Η επόμενη μέρα Για την ώρα, το μόνο ζητούμενο είναι να αντιμετωπιστούν οι άμεσες προκλήσεις. Να απεγκλωβιστούν από τα ερείπια όσοι ως εκ θαύματος είναι ακόμη ζωντανοί. Να ταφούν τα πτώματα και να καούν τα κουφάρια των ζώων για να μην ξεσπάσουν επιδημίες. Να αποκατασταθεί κάποιο είδος υδροδότησης. Να ανοίξουν οι δρόμοι, ώστε να φτάσει στην περιοχή αρκετό ρύζι για όλους. Να στηθούν καταυλισμοί, αφού θα πάρει χρόνια η ανοικοδόμηση των πόλεων και των χωριών. Εάν επιτευχθούν όλα αυτά, θα αρχίσει η αγωνία για την επόμενη μέρα, ώστε να μη γίνουν και οι Ανατολικές Φιλιππίνες μια δεύτερη Αϊτή. Σχεδόν τέσσερα χρόνια πέρασαν από τον καταστροφικό σεισμό στην Αϊτή -κι από τη χολέρα που ξέσπασε μετά- κι ακόμη η χώρα δεν έχει συνέλθει. Το πλεονέκτημα των Φιλιππίνων σε σχέση με την Αϊτή είναι οι «Μπαλικμπαγιάν», τα εκατομμύρια των Φιλιππινέζων μεταναστών που ταΐζουν τις οικογένειές τους πίσω

στην πατρίδα και κρατάνε ζωντανή την οικονομία της χώρας τους. Πάνω από δέκα εκατομμύρια Φιλιππινέζοι -το 10% του πληθυσμού της χώρας- δουλεύουν στα εργοτάξια της Μέσης Ανατολής, στα καράβια της ποντοπόρου ναυτιλίας, στα νοσοκομεία και τα γηροκομεία της Αμερικής, προσέχουν τα παιδιά των πλούσιων στη Σιγκαπούρη και το Τόκιο, καθαρίζουν τα σπίτια της καλής κοινωνίας στην Ευρώπη. Και στέλνουν κάθε μήνα λεφτά στο σπίτι. Από την περασμένη εβδομάδα, οι κοινότητες των Φιλιππινέζων μεταναστών κάνουν εράνους, μαζεύουν ευρώ, δολάρια, γουάν, γεν, και τα στέλνουν στις οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας. «Η πρώτη μου σκέψη ήταν να βγάλω ένα εισιτήριο, να γυρίσω σπίτι μου και να βοηθήσω να ξαναφτιάξουμε το χωριό μου», λέει η Ιμέλντα, μια από τις «Μπαλικμπαγιάν» που δουλεύει χρόνια σε γηροκομείο στη Γερμανία, στους ρε-

πόρτερ της εφημερίδας «taz». «Αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι σοφό. Προτιμώ να δώσω τα 500 ευρώ του εισιτηρίου σε μια ανθρωπιστική οργάνωση

που ξέρει τι να κάνει. Και θα δουλέψω πιο πολύ για να στηρίξω τα επόμενα χρόνια τους συγγενείς μου στο χωριό».

Στο Τακλομπάν, πείνα, στη Βαρσοβία... απεργία πείνας Στη διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, που συνεχίζεται εδώ και μια εβδομάδα στη Βαρσοβία, πέφτει βαριά η σκιά του τυφώνα Χαϊγιάν, αλλά όχι αρκετά βαριά ώστε να ξεκολλήσει τις λιμνάζουσες διαπραγματεύσεις και να αντιμετωπιστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη. Τριάντα ακτιβιστές από τη Σρι Λάνκα, την Ινδία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ουκρανία, μαζί με τον επικεφαλής διαπραγματευτή των Φιλιππίνων στη διάσκεψη, Ναντέρεφ Σάνιο, αποφάσισαν να κατέβουν σε απεργία πείνας, σε ένδειξη αλληλεγγύης με τους λιμοκτονούντες επιζήσα-

ντες στο Τακλομπάν. «Θα πίνουμε μόνο νερό, μέχρι να τελειώσει η διάσκεψη ή μέχρι να υπάρξει μια κάποια πρόοδος», δήλωσε η Ανιάλι Απαντουράι από τη Σρι Λάνκα. Πρόοδος, πάντως, δεν αναμένεται από αυτή τη διάσκεψη, στην οποία συμμετέχουν 190 χώρες του πλανήτη. Ακόμη και οι χώρες που πραγματικά πίεζαν για ένα νέο πρωτόκολλο του Κιότο, που να δεσμεύει άπαντες να μειώσουν τις εκλύσεις αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου -και ανεβάζουν τη στάθμη των θαλασσών, ενώ φαίνεται ότι αυξάνουν τη συχνότητα εμφάνισης

ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως ο τυφώνας Χαϊγιάν-, έχουν τώρα άλλες προτεραιότητες. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, αγωνιούν περισσότερο για τις άμεσες επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και δεν θέλουν να ρισκάρουν καμία παρέμβαση στη βιομηχανία ή τη βιομηχανική κτηνοτροφία, η οποία, αν και θα είχε μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα στον αγώνα ενάντια στην υπερθέρμανση του πλανήτη, βραχυπρόθεσμα θα είχε κόστος. Κ.ΜΠ.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

Το πλήρες αδιέξοδο της προεδρίας Ολάντ

ΣΑΝΤΑΛ ΜΟΥΦ:

Ο λαϊκισμ

της εβδομάδας

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Από το κακό στο χειρότερο πάνε τα πράγματα για τον Φρανσουά Ολάντ, τον δεύτερο σοσιαλιστή πρόεδρο της Γαλλίας, ο οποίος όμως, σε αντίθεση με τον Φρανσουά Μιτεράν, χτυπάει το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο στη χαμηλή δημοφιλία. Βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο από τότε που δημιουργήθηκε το συγκεκριμένο εργαλείο μέτρησης, το 1996: μόλις 21% θετικών γνωμών... Η δημοσκόπηση έγινε γνωστή στις 11 Νοεμβρίου, την ημέρα της επετείου του τέλους του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το 1918. Μια ημέρα που μετατράπηκε σε εφιάλτη για τον Ολάντ αφού γιουχαΐστηκε στα Ηλύσια Πεδία κατά τον εορτασμό της επετείου, αλλά και στην πόλη Ογιονάξ, στο περιθώριο της ομιλίας του... Άνετα λοιπόν η Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 2013 μπορεί να χαρακτηριστεί ως η πιο «μαύρη» ημέρα της θητείας του Ολάντ... Και μπορεί αυτές οι διαμαρτυρίες και τα σφυρίγματα να αποδίδονται σε ακροδεξιούς κύκλους και να καταδικάζονται από πολλούς στην Αριστερά, ωστόσο έχουν αποτέλεσμα την επιβάρυνση ενός ήδη πολύ βεβαρημένου κλίματος. Ενός κλίματος που έκανε, για παράδειγμα, το περιοδικό «Νουβέλ Ομπσερβατέρ», να τιτλοφορήσει, την περασμένη εβδομάδα, ένα άρθρο του «Κενό εξουσίας στην προεδρία»... Αν ήταν μόνο τα σφυρίγματα, θα μπορούσε κάποιος να κάνει λόγο για μεμονωμένα περιστατικά. Ωστόσο πολλαπλασιάζονται τα περιστατικά που αμφισβητούν ευθέως τη διακυβέρνηση Ολάντ. Στη Βρετάνη διαδηλώσεις κατά της φορολογικής πολιτικής, συγκεντρώσεις των «κόκκινων σκούφων» (συντηρητικής πολιτικής προέλευσης) -προγραμματίζεται νέα συγκέντρωση για τις 30 Νοεμβρίου-, κίνημα κατά της μεταρρύθμισης του χρόνου λειτουργίας των σχολείων κ.ά. Η επίσημη εκδοχή, διά στόματος του υπουργού Εσωτερικών Μανουέλ Βαλ, έκανε λόγο για περιστατικά στο Παρίσι και για ακτιβισμούς «μερικών δεκάδων ατόμων που συνδέονται με την Άκρα Δεξιά», ωστόσο οι περιοδείες του Ολάντ εκτός των τειχών μετατρέπονται όλο και περισσότερο σε επικίνδυνες αποστολές, που προκαλούν πονοκεφάλους στους υπεύθυνους ασφαλείας του. Και όχι μόνο σε αυτούς. Τα στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος είναι εντελώς αποπροσανατολισμένα κάνοντας προτάσεις προκειμένου να αντιστραφεί το αρνητικό κλίμα που επικρατεί εις βάρος του προέδρου. Έτσι ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Τιερί Μαντόν ζήτησε να αναληφθεί από τον πρόεδρο κάποια «εμβληματική πρωτοβουλία» σε πολλά επίπεδα, σχετικά με τη φορολογία ή τον οικολογικό φόρο, υπογραμμίζοντας το αν η αναστολή του συνεπάγεται «αναβολή ή τροποποίηση». Ή ακόμη και κάνοντας ανασχηματισμό. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Βουλής, Κλοντ Μπαρτολόν, έκανε έκκληση για παρέμβαση του ίδιου του προέδρου. Κάτι τέτοιο δεν διαφαίνεται όμως στον ορίζοντα, καθώς ο Ολάντ βρίσκεται στη συνηθισμένη του κατάσταση. Εκείνη του παρατηρητή. Ή της απραξίας, όπως τονίζουν οι επικριτές του, που πολλαπλασιάζονται... Η δικαιολογία πάντως της δράσης ακροδεξιών κύκλων είναι φανερό ότι δεν μπορεί να καλύψει το έλλειμμα της πολιτικής. Όμως το πρόβλημα είναι ότι ο Ολάντ δεν μοιάζει να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ανάγκες μιας νέας πολιτικής στροφής, καθιστώντας την επανεκλογή του αδύνατη και φέρνοντας σε αδιέξοδο το Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Για τον σεξισμό, για το συλλογικό «εμείς» που οικοδομεί ο αριστερός λαϊκισμός, σε αντίθεση με τον δεξιό λαϊκισμό, αλλά και για τη λανθασμένη αρνητική παραδήλωση που έχει ο όρος «λαϊκισμός» στην Ελλάδα, μας μίλησε η Σαντάλ Μουφ (Chantal Mouﬀe), καθηγήτρια Πολιτικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Γουεστμίνστερ του Λονδίνου. Η Σ. Μουφ, η οποία έχει γράψει, μαζί με τον Ερνέστο Λακλάου, το «Ηγεμονία και Σοσιαλιστική Στρατηγική» που εισήγαγε τον όρο «μεταμαρξισμός», μίλησε στην «Αυγή» της Κυριακής για τις ιδεολογικές μάχες που πρέπει να δώσει η σύγχρονη Αριστερά. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Όταν πρόκειται για γυναίκες οι οποίες είναι ενεργές στον πολιτικό στίβο, όταν η κυβέρνηση, αλλά και τα κυρίαρχα ΜΜΕ, θέλουν να τις αποδομήσουν, τα επιχειρήματά τους είναι πάντα σεξιστικά, από τα παπούτσια και την εξωτερική εμφάνιση μέχρι το αν είναι παντρεμένες ή μη. Πώς το σχολιάζετε; Eίναι απαράδεκτο. Πρόκειται για άλλη μία έκφραση «αντρίλας» (machismo). Σε πολλές περιπτώσεις είναι το κυρίαρχο πατριαρχικό μοντέλο. Ο σεξισμός είναι κυρίαρχος στην πολιτική ζωή, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες. Οι γυναίκες πολιτικοί κρίνονται με διαφορετικά κριτήρια, που δεν έχουν να κάνουν με την πολιτική. Πρέπει παλέψουμε τον σεξισμό στην πολιτική. Δεν πρόκειται για χαρακτηριστικό της Δεξιάς ή της Αριστεράς, συμβαίνει παντού. Εμείς, ως φεμινίστριες, πρέπει να παλέψουμε. Υπάρχει πρόβλημα στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι γυναίκες στην πολιτική. Πάρτε, για παράδειγμα, την απαράδεκτη κριτική που γίνεται στην πρόεδρο της Αργεντινής, Κριστίνα Κίρχνερ. Οι αντίπαλοί της σχολιάζουν τα ρούχα, το μακιγιάζ, τις επεμβάσεις. Αυτή δεν είναι κριτική που θα γινόταν ποτέ σε έναν άντρα. Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα όταν αρθρώνει τον προγραμματικό του λόγο είναι ότι έννοιες όπως η «δημοκρατία», τα «συνδικάτα», το «Δημόσιο», ο «συνδικαλισμός» θεωρούνται αρνητικές.

Στην πραγματικότητα αυτό ακριβώς είναι το βασικό πρόβλημα που έγκειται στην ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού, που έχει καταφέρει να παρουσιάσει ό,τι έχει να κάνει με το κοινωνικό κράτος, το κράτος, τις δημόσιες υπηρεσίες ως κάτι αρνητικό. Την ίδια ώρα, ως «λύση» εμφανίζονται η «αγορά», οι «ιδιώτες» και ο «ιδιωτικός τομέας». Αυτή είναι η βασική σύγκρουση της κοινής λογικής. Ο τρόπος που ο κόσμος

Ο τρόπος που ο κόσμος εκλαμβάνει την «αγορά» και όλο αυτόν τον συρφετό ως κάτι φυσιολογικό και θετικό συνιστά τη μεγάλη επιτυχία του νεοφιλελευθερισμού

εμπιστεύεται ως φυσιολογική αυτήν τη στρεβλή λογική και εκλαμβάνει την «αγορά» και όλο αυτόν τον συρφετό ως κάτι φυσιολογικό και θετικό συνιστά τη μεγάλη επιτυχία του νεοφιλελευθερισμού. Η Αριστερά στην Ευρώπη, όχι όμως και ο ΣΥΡΙΖΑ, τείνει να εγκαταλείπει τη μάχη υπεράσπισης του Δημοσίου ως κάτι απολυταρχικού κ.ο.κ. Αυτή είναι βασική ιδεολογική μάχη που πρέπει να δώσουμε: η υπεράσπιση του Δημοσίου. Πρέπει να αποκαταστήσουμε την έννοια του Δημοσίου ως κάτι απαραίτητου που διασφαλίζει την κοινωνική δικαιοσύνη με αναδιανεμητικές πολιτικές και που ο πολίτης είναι μέρος του. Δεν υπάρχει συνταγή για το πώς θα γίνει, πρόκειται όμως για μια βασική ιδεολογική μάχη που πρέπει να δοθεί. Αυτό σημαίνει να είσαι στην Αριστερά σήμερα, να υπερασπιστείς αυτό ακριβώς. Τελευταία έχουν θολώσει τα όρια για το τι είναι «αριστερό» και τι «δεξιό». Η κυβέρνηση στην Ελλάδα, με τη συνεργασία ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ., είναι ένα πολύ τυπικό παράδειγμα συναίνεσης του Κέντρου που συστρατεύεται -και συμβαίνει σε πολλές χώρες. Η ιδέα πως δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά, πως πρόκειται για παρωχημένες λογικές που πλέον δεν υπάρχουν, πως η Αριστερά δεν διαφέρει από τη Δεξιά, πως «όλοι ίδιοι είναι» γίνεται για να μπούμε σε μια λογική ότι τελικά θα ήταν χρήσιμη μια κυβέρνηση τεχνοκρατών. Ενδεικτικό είναι αυτό που συνέβη στην Ιταλία με την κυβέρνηση του τεχνοκράτη Μόντι. Αυτή είναι άλλη μία μάχη που πρέπει να δώσουμε. Να επανακαθορίσουμε τι σημαίνει να είσαι στην Αριστερά. Να είσαι στην Αριστερά σημαίνει να παλεύεις πραγματικά για την ισότητα, να τάσσεσαι κατά της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας, να παλεύεις γι’ αυτό που ονομάζω «επανάσταση των πολιτών». Για όλα αυτά μάχεται και ο ΣΥΡΙΖΑ, νομίζω. Στην Ελλάδα η ηθική νομιμοποίηση των πολιτικών λιτότητας είναι το «όλοι μαζί τα φάγαμε» του κ. Πάγκαλου από το ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για μια συλλογική ενοχοποίηση, για την οποία μας αξίζει να τιμωρηθούμε και μετά να βαδίσουμε τον δρόμο της ηθικής. Πρόκειται για τυπική θεώρηση της πολιτικής που δεν αναγνωρίζει διαφορές μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, που δεν αναγνωρίζει διαφορά ανάμεσα σε εκμεταλλευτές και υπό εκμετάλλευση. Στην περίπτωση της Ελλάδας, το ΠΑΣΟΚ είναι συνυπεύθυνο γι’ αυτήν την κατάσταση και δεν πρέπει να το κατατάσσουμε στα λαϊκά κόμματα, δεν εκπροσω-

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

ός ειναι η πολιτική έκφραση της λαϊκότητας πεί τον λαό, είναι μέρος του κατεστημένου. Το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία εκπροσωπούν την ελίτ και είναι υπεύθυνοι για την κρίση. Ο κόσμος δεν είναι υπεύθυνος. Επιχειρούν, λοιπόν, να ρίξουν το φταίξιμο στον κόσμο. Απ’ όσο γνωρίζω, την κρίση δεν την πληρώνουν οι ελίτ, αλλά ο κόσμος. Είναι υποκριτικό να αποδίδουμε συλλογικές ευθύνες. Βάζουν τον κόσμο να πληρώνει για τα λάθη του κατεστημένου, ενώ αυτοί βγάζουν τα λεφτά τους έξω. Είναι υποκριτικό να λέγονται τέτοια πράγματα.

Πολύς κόσμος διαφοροποιεί το «λαϊκό» από το «λαϊκιστικό». Υπάρχει διαφορά για εσάς;

Πώς μπορεί να ανατραπεί σε αυτές τις χώρες το ηθικό μειονέκτημα, αυτή η επιβολή μιας προτεσταντικής ηθικής; Νoμίζω πως ο ΣΥΡΙΖΑ εφαρμόζει την καλύτερη δυνατή στρατηγική, καθώς συνδυάζει την οργάνωση ενός λαϊκού κινήματος. Είναι ένα «μη παραδοσιακό κόμμα», καθώς ξεκίνησε ως συνασπισμός κομμάτων και προσπαθεί να οργανώσει το κίνημα. Το πιο προβληματικό που παρατήρησα την τελευταία φορά που βρέθηκα στην Ελλάδα είναι αυτή η τάση των ελίτ να παρουσιάζουν εαυτούς ως τους «λογικούς» ανθρώπους που είναι αντιμέτωποι με τους «ακραίους», εξισώνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ με τη Χρυσή Αυγή ως τα δύο άκρα. Τα άκρα, όμως, δεν είναι ίδια, όσο κι αν αυτή είναι η στρατηγική του κατεστημένου. Δεν υπάρχει τρόπος να εξισωθούν αυτά τα δύο, δεν υπάρχει καν τέτοια κατηγοριοποίηση. Δεν θα έλεγα καν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ανήκει στην Άκρα Αριστερά. Πρόκειται για ένα αριστερό λαϊκιστικό κίνημα, και δεν υπάρχει τίποτε ακραίο σε αυτό. Στην πραγματικότητα ένα δημοκρατικό κίνημα πρέπει να έχει λαϊκιστική διάσταση. Είναι ενδιαφέρον να συγκρίνουμε την κατάσταση με τη Γαλλία, για παράδειγμα. Στη Γαλλία θα ήταν πιο λογικό και πιο βάσιμο να μιλάμε για δεξιά λαϊκιστικά κινήματα όπως αυτό του Εθνικού Μετώπου της Μαρίν Λεπέν, ενώ υπάρχει και το αριστερό λαϊκιστικό κίνημα, αυτό του Μελανσόν. Δεν νομίζω πως ο όρος «ακραίο» βγάζει νόημα. Η μεγάλη διαφορά Ελλάδας - Γαλλίας είναι ότι η Χρυσή Αυγή δεν μπορεί να συγκριθεί με το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν, που, αν και βαθιά δεξιό, σέβεται τις βασικές ανθρώπινες αξίες. Κανείς δεν μπορεί να πει πως η Χ.Α. είναι ένα λαϊκιστικό δημοκρατικό δεξιό κίνημα. Μην το λέτε. Πριν από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, πολιτικοί, αλλά και καθεστωτικοί δημοσιογράφοι υποστήριζαν πως «η Ν.Δ. θα μπορούσε να συνεργαστεί με μια πιο σοβαρή Χ.Α.».

Εντυπωσιάζομαι. Στην περίπτωση της Χ.Α. μιλάμε για ένα ακροδεξιό κίνημα. Δεν έχει σχέση με τη Δεξιά του Βίλντερς, ή της Λεπέν, που, ακόμη κι αν δεν συμφωνώ μαζί τους, αποτελούν μέρος της «αγωνιστικής πάλης», καθώς σέβονται κάποιες βασικές αρχές. Η Χ.Α. δεν είναι δημοκρατικό κόμμα. Χωρίς να ξέρω αρκετά, νομίζω πως πρόκειται για νεοναζί, άρα δεν θα έπρεπε καν να παίρνει μέρος σε δημοκρατικές εκλογές. Δεν πρέπει να επιτρέπεται κάτι τέτοιο. Στη Γερμανία το νεοναζιστικό κόμμα δεν δικαιούται να κατέβει στις εκλογές. Τουλάχιστον ανεστάλη η χρηματοδότησή της, καθώς χρησιμοποιούσαν τα χρήματα για να χρηματοδοτήσουν τη βίαιη εγκληματική δράση τους. Θα έπρεπε να τα έχουν σκεφτεί νωρίτερα αυτά. Η κυρίαρχη αφήγηση στην Ελλάδα είναι πως ο λαϊκισμός είναι κάτι το αρνητικό και τα

κόμματα πρέπει να τον αποφεύγουν.

Δεν ξέρω ποια είναι η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ όταν εγκαλείται για «λαϊκισμό», αλλά θεωρώ πως πρέπει να λέει «Ναι, είμαστε λαϊκιστές, τασσόμαστε υπέρ του λαού, αυτούς θέλουμε να υπερασπιστούμε και όχι το κατεστημένο, που είναι υπεύθυνο για τη σημερινή κρίση»

Όχι μόνο δεν είναι κακό ένα κόμμα να είναι λαϊκιστικό, αλλά ειδικά για ένα κόμμα σαν τον ΣΥΡΙΖΑ είναι και απαραίτητο. Δεν ξέρω ποια είναι η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ όταν εγκαλείται για «λαϊκισμό», αλλά θεωρώ πως πρέπει να λέει: «Ναι, είμαστε λαϊκιστές, τασσόμαστε υπέρ του λαού, αυτούς θέλουμε να υπερασπιστούμε και όχι το κατεστημένο, που είναι υπεύθυνο για τη σημερινή κρίση». Στη Γαλλία ο Ζαν Λικ Μελανσόν παραδέχεται και απαντά: «Ναι, είμαι λαϊκιστής». Για να επανεγκαθιδρυθεί η αξία της Αριστεράς, η Αριστερά πρέπει να είναι «λαϊκιστική». Ένα αριστερό λαϊκιστικό κίνημα χρειάζεται τον κόσμο. Η δημοκρατία δεν υπάρχει χωρίς τον «δήμο», δηλαδή τον κόσμο. Δεν υπάρχει δημοκρατία απουσία της λαϊκιστικής διάστασης. Θα ήταν λάθος ένα κόμμα της Αριστεράς να αρνείται τον λαϊκιστικό χαρακτήρα του.

Λοιπόν, εξαρτάται πάντα από το πλαίσιο. «Λαϊκή» μπορεί να είναι η μουσική κ.λπ., αλλά το «λαϊκιστικό» είναι περισσότερο πολιτικό για μένα. Πρόκειται για έναν όρο που πρέπει να χρησιμοποιείται όταν μιλάμε για πολιτική. Συχνά αποκτά αρνητική παραδήλωση. Οι «λαϊκιστές» κατηγορούνται για δημαγωγία και για χειραγώγηση του κόσμου. Ένα λαϊκιστικό κίνημα πρέπει να δημιουργεί -θεωρώ- και μια συλλογική λαϊκή θέληση, ένα συλλογικό σώμα. Υπάρχει σύνδεση ανάμεσα σε λαϊκό και λαϊκιστικό, είναι αλληλοσυμπληρούμενα. Ο λαϊκισμός είναι η έκφραση του λαϊκού στην πολιτική. Δεν πρέπει να το βάζουμε ως αντίστιξη: «Είμαστε λαϊκοί, αλλά όχι λαϊκιστές». Λέγοντας κάτι τέτοιο, αποδεχόμαστε την αρνητική παραδήλωση του λαϊκισμού. Αν θέλουμε να παλέψουμε την αρνητική αυτή παραδήλωση, τότε δεν πρέπει να αρνούμαστε τον λαϊκισμό. Ας μην υιοθετήσουμε την κυρίαρχη ανάλυση. Για μένα, το βασικό, όταν μιλάω για τον λαϊκισμό, είναι να διαχωρίζω και να λέω πως υπάρχουν δύο είδη λαϊκισμού, αυτός της Αριστεράς και εκείνος της Δεξιάς. Όλα εξαρτώνται από το πώς δομείται το «εμείς». Το «εμείς» των πολιτών, το πολιτικό «εμείς», διαφέρει από αυτό του πληθυσμού. Ένα πολιτικό κίνημα στόχο έχει να οργανώσει τους πολίτες, τον κόσμο και να ορίσει το «εμείς». Το «εμείς» που ξεπερνά «αυτούς» οικοδομείται μέσω του λαϊκισμού. Η Μαρίν Λεπέν επιχειρεί να οικοδομήσει μια λαϊκή συνείδηση λέγοντας «εμείς οι Γάλλοι», το δικό της «εμείς» δεν συμπεριλαμβάνει μετανάστες, και κυρίως μουσουλμάνους μετανάστες, διότι δεν μοιράζονται τις ίδιες αξίες. Ο Μελανσόν, από την άλλη, επιχειρεί επίσης να οικοδομήσει ένα «εμείς», αλλά με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Στην περίπτωση του Μελανσόν, οι μετανάστες είναι μέρος του «εμείς», το «εμείς» του συμπεριλαμβάνει τους πάντες, ο αντίπαλος είναι ο νεοφιλελευθερισμός, ο καπιταλισμός, οι εκμεταλλευτές του «εμείς». Η λαϊκιστική διάσταση είναι η οικοδόμηση του «εμείς», επιλέγοντας ποιος θα είναι ο αντίπαλος. Στον δεξιό λαϊκισμό ο αντίπαλος είναι οι «ξένοι». Στον αριστερό λαϊκισμό ο αντίπαλος είναι «πολιτικός», είναι οι δυνάμεις εκείνες που εκμεταλλεύονται τον κόσμο. Είναι σημαντικό να οικοδομηθεί το «εμείς» ώστε να ενεργοποιηθεί και να κινητοποιηθεί και τελικά να ψηφίσει.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ανδαλουσίας και ηγετικό στέλεχος της Ενωμένης Αριστεράς μιλά στην «Αυγή» για την απόφαση έμπρακτης στήριξης των πολιτών που έχουν ανάγκη παρέχοντάς τους δωρεάν ηλεκτρικό και νερό

ΝΤΙΕΓΚΟ ΒΑΛΝΤΕΡΑΣ:

Όταν δεν έχεις τίποτα για να ζήσεις, πρέπει να έχεις όλη την κοινωνία δίπλα σου «Κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα και νερό στην Ανδαλουσία. Η τοπική κυβέρνηση δεν αφήνει κανέναν μόνο του στα χέρια των πολυεθνικών της ενέργειας, στους τραπεζίτες και τους τοκογλύφους», τονίσει στην «Αυγή» της Κυριακής ο Ντιέγκο Βαλντέρας, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ανδαλουσίας και ηγετικό στέλεχος της Ενωμένης Αριστεράς. «Στη Σεβίλη και την Αθήνα δείχνουμε ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ

Στο πρωτοσέλιδό της την Πέμπτη, η «Αυγή» παρουσίασε ήδη την πρωτοβουλία που πήρατε στην Ανδαλουσία για να πληρώνει η τοπική κυβέρνηση το φως και το νερό στους άπορους. Η ελληνική Αριστερά παρακολουθεί την πολιτική της κυβέρνησης της Ανδαλουσίας,

στους πολίτες ότι θα ανατρέψουμε την τρόικα και τις κυβερνήσεις μας σώζοντας την κοινωνία και τους ανθρώπους μας», συμπληρώνει ο Ντ. Βαλντέρας, εκτιμώντας ότι ο Ευρωπαϊκός Νότος και η Αριστερά του αποδεικνύουν τα τεράστια πολιτιστικά και ανθρώπινα αποθέματά τους για να αντιμετωπίσουν την κρίση και να δημιουργήσουν τις βάσεις μιας νέας Ευρώπης.

γιατί υιοθετείτε σημαντικά μέτρα κοινωνικής προστασίας τη στιγμή της καταστροφής των κοινωνιών μας από τη νεοφιλελεύθερη λιτότητα... Σας ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον που δείχνετε και μας τιμά ιδιαίτερα όταν αυτό το ενδιαφέρον προέρχεται από την καθημερινή εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ. Η τοπική κυβέρνηση της Ανδαλουσίας στηρίζεται σε

JIHGFEDECBGA@EH?>E=CBE<;=G;?CJFIG;B;:G@;?CBGA987G=<;?C 6C5C4321C :0/CI.:.I.A.C -,+C*)(C'&%$#"!#)C+&,( *0/C, ,0&*)#$+ C*0/CI.:.I.A.C' $C*) C0 0 C <'( ( 0/C2C&+,CI/ , $ 0/ CA" (+C CBA @?>?=?=?A <;A :98A ;7685<43A 218034BA C3<;4BA 170/B5.0/-,A +*)('0*9,&A %1?C?1?+?$A <;A :98A 57#A 3.0"<?A !A A A 03/-.5 9 A 7B5A ; /.4"9/;A <;A :98A +7 )3*9A A :9,A A *58; .43*9,A :B5A =? ?A :B5 A 7.B/9. **;0A =9< *0BA >';0B B:0/ A 03 680*< A 03A :98A ;/<4*"6*9A 0 0 /:9:B5A 6803/B A /3:3*:-<3:B,A <;A 73:(.0 A *58B'0/-,A ;70)(8;03,A A :?<?A %0* ;0BA !! ! A :?<?A /30A 73:(.0A !A :?<?$A 7B'5/3:B0/43,A 7B5A .4*/;:30A *:98A +"-83 A *:98AB AA ;8(8 .B5A A/30A15.074 B5?AA

A ;/<4*"6*9A "3A 48;0A 03A 0(*:9<3A !A ;: 8A /30A 6,A ;'( 0*:BA <98034BA <4*"6<3A B.4 ;:30A :BA 7B* A:68A A AA7B5A38:07.B*67; ;0A:BA A:9,A38:0/;0<;80/-,A3 43,A;:9*46,?A A 03 680*< ,A"3A 0;8;. 9";4A *:3A .3);43A:B5A1?C?1?+? A ;74A :9,AB B A 0';''-868A A A ! A *:98A +"-83A :98A 6)C C B'&'% $0/C 4321 C )% +C J % *)C &+,C +C 22.33C .%. A ;8 70B8A !<;'B ,A170:.B7-, A* <)683A<;A:0,A 03:( ;0,A:9,A73.?A A:B5A(.".B5A A>=A ! ?A 0A 7.B*)B. ,A :68A 03 680 B< 868A 57B (''B8:30A *;A /';0*: A )(/;'BA 7B5A 37;5" 8;:30A *:98A170:.B7-A 0;8 . ;03,A:B5A=9< *0B5A>';0B B:0/B A=03 680*<B A<;A:98A 8 ;0 9 A2 03A :BA=9< *0BA>';0B B:0/ A 03 680*< A 03A:98A;/<4*"6*9A3/08-:B5A0 0B/:9*43,A :B5A1?C?1?+?A ;74A:9,AB B A ;8(8 .B5A A/30A15.074 B5 A+"-83& A/30A7.6:B/B''B 8:30A*:3A .3);43A:B5A 1?C?1?+?A 0';''-868A A A !A +"-83 A :BA 3. :;.BA < .0A :98A !9A =;/;< .4B5A A 9< .3A > <7:9A/30A .3A ? A7?<? A9<;.B<9843A 0; 3 6 -,A:B5A 03 680*<B ?AA>.B*)B. ,A7B5A"3A 7.6:B/B''9"B 8A<;:(A:98A6,A(86A9<;.B<9843A/30A .3A;4830A;/7. ";*<;, A;70*:. )B8:30A

6.4,A83A37B*).3 4 B8:30A/30A ;A'3< (8B8:30A57 9?C 0A ;8 03);. <;8B0A <7B.B 8A 83A 37;5" 8B8:30A 03A 7'9.B)B.4;,A %73.3'3 -A 03/-.5 9,$A *:3A .3);43A :B5A I.:.I.A.C , ' (!(C 21C C 26C 20 C 0 0 A /30A *:3A :9' )683A 423C 1 .14.463C/30C423C1 .14.46 C ';,A:0,A;. (*0<;,A9< .;,A/30A .;,A37 A ? A 6,A ? A /30A*:98A0*:B*;'4 3A:B5A1?C?1?+.C 55 . . . 5.C A" (+ C2 C70'% $0/C4321C ECJH; =:A<I7ECBGI? ?7=E=C CCC;G@;7;<G@87C?JEHI=G87C CC<AHGAC@;HBAC

μια φιλοσοφία, που βασίζεται στην πιο «κόκκινη» συνιστώσα της κυβέρνησης, την Ενωμένη Αριστερά. Λέμε ότι πρέπει να βγούμε από την κρίση με την πλειοψηφία της κοινωνίας όρθια στα πόδια της. Η φιλοσοφία μας αυτή κωδικοποιείται σε ένα απλό σύνθημα: «Κανείς χωρίς σπίτι, τροφή, ρεύμα, νερό, χωρίς τα ελάχιστα για να ζήσει». Η ηλεκτρική ενέργεια και το νερό αποτελούν βασικά καθολικά δικαιώματα, που προστατεύονται από την Καταστατική Αρχή της Ανδαλουσίας, παρά τη μεγάλη αντίθεση που εμφανίζει σε σχέση με το Σύνταγμα (της Ισπανίας). Το δικό μας τοπικό «Σύνταγμα» λέει ότι η οικονομία της αυτόνομης περιοχής μας «θα πρέπει να είναι στην υπηρεσία του γενικού συμφέροντος» και όχι στην υπηρεσία των τραπεζών, ενώ το κρατικό Σύνταγμα λέει ακριβώς το αντίθετο. Πρώτα εφαρμόσαμε τον νόμο για την κοινωνική χρήση της κατοικίας, αμέσως μετά περάσαμε τον νόμο προστασίας των δανειοληπτών στη στεγαστική πίστη και τώρα δίνουμε την τρίτη μάχη για να διασφαλίσουμε ότι κανένας άνθρωπος στην Ανδαλουσία δεν θα μείνει χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και νερό γιατί δεν μπορεί να πληρώσει τους λογαριασμούς. Η κυβέρνηση της Ανδαλουσίας θέλει να εγγυηθεί ότι οι πολίτες που μένουν σε ένα σπίτι δεν θα δουν να πλήττονται τα βασικά τους δικαιώματα στη διαβίωση γιατί δεν έχουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας. Περίπου 500.000 οικογένειες αντιμε-

τωπίζουν το πρόβλημα της έξωσης από τη διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος και του νερού. Στόχος μας είναι... να «απελευθερώσουμε» στις αρχές του έτους την Ανδαλουσία από τις εξώσεις και τις κατασχέσεις. Η κυβέρνηση του Ραχόι και οι τράπεζες αντέδρασαν άγρια όταν περάσατε τον νόμο για την απαλλοτρίωση της χρήσης των κατασχεθέντων από τις τράπεζες κατοικιών και της διασφάλισης διαβίωσης των νοικοκυριών σε αυτές χωρίς την πιθανότητα έξωσης. Υπήρξαν αντιδράσεις από την πρωτοβουλία σας για την πληρωμή του ηλεκτρικού και του νερού στους άπορους; Το θράσος τους δεν σταματάει μπροστά σε τίποτα. Ο πρόεδρος της μεγαλύτερης ισπανικής εταιρείας κοινής ωφέλειας Iberdrola έκανε σήμερα, Πέμπτη, δηλώσεις εναντίον της πρότασης. Θέσαμε αμέσως μια και μόνη ερώτηση στην ισπανική κοινωνία και την Ανδαλουσία: πώς είναι δυνατόν να χρεώνουν τους πολίτες δίνοντας 49 δισ. ευρώ για να σώσουν τις τράπεζες και να δημιουργούν ένα τεράστιο πρόβλημα γιατί θα δοθούν 30 εκατ. ευρώ για να μη μείνουν χωρίς ρεύμα και νερό τα άπορα νοικοκυριά; Είναι το ελάχιστο που μπορούμε να προσφέρουμε στα περίπου 100.000 άπορα νοικοκυριά που το έχουν ανάγκη: 100 λίτρα νερού για κάθε άτομο και περίπου 1.500 κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας για το κάθε άπορο νοικοκυριό τον μήνα. Έχουμε επίσης την αίσθηση ότι η πρότασή μας αυτή είναι πολύ ταπεινή, γιατί αποτελεί το ελάχιστο δυνατό που μπορούμε να προσφέρουμε σε μια οικογένεια. Έχουμε όμως και την αξιοπρέπεια να πούμε ότι κάτω από αυτό το όριο δεν μπορούμε να αφήσουμε κανέναν άνθρωπο. Προσπαθείτε να δώσετε μια συνολικότερη μάχη εναντίον του κοινωνικού αποκλεισμού; Ψηφίσαμε έναν νόμο εναντίον του κοινωνικού αποκλεισμού χρησιμοποιώντας μέχρι αυτή τη στιγμή 70 εκατ. ευρώ για να στηρίξουμε τουλάχιστον 120.000 παιδιά και αρκετούς ηλικιωμένους. Καταφέραμε όλοι αυτοί οι άνθρωποι να διασφαλίσουν τα ελάχιστα τρόφιμα που έχουν ανάγκη.

Την περίοδο των διακοπών των σχολείων ανοίγουμε τις τραπεζαρίες τους για να μπορούν να τρώνε οι άποροι, δημιουργήσαμε και δημιουργούμε τραπεζαρίες στους δήμους της Ανδαλουσίας. Η τοπική κυβέρνηση της Ανδαλουσίας χρηματοδοτεί τους δήμους για να στηρίξουν τις οικογένειες που δεν έχουν πόρους. Όταν δεν έχεις τίποτα για να ζήσεις, δεν πρέπει να είσαι μόνος σου. Πρέπει να έχεις όλη την κοινωνία δίπλα σου. Αυτό δείχνουμε στον κόσμο. Η αξιοπρέπεια και η ζωή είναι κοινωνικό δικαίωμα. Ξεφεύγετε από τη φιλοσοφία της φιλανθρωπίας... Η κυβέρνηση της Ανδαλουσίας δεν κάνει φιλανθρωπίες. Καθορίζει τα καθολικά δικαιώματα των πολιτών και τις ελάχιστες υπηρεσίες που πρέπει να απολαμβάνουν. Η φιλανθρωπία αποτελεί συντηρητική πρακτική, που εφαρμόζεται από τη Δεξιά, την εκκλησία, την Caritas, τον Ερυθρό Σταυρό και άλλες οργανώσεις που είναι κοντά στη Δεξιά. Η μεγαλύτερη αρχή στην Ανδαλουσία είναι η τοπική κυβέρνηση. Αυτή λέει ότι αυτά που οι άλλοι παρουσιάζουν σαν φιλανθρωπίες αποτελούν καθολικά δικαιώματα που πρέπει να είναι αναγνωρισμένα σε όλους τους ανθρώπους. Εμείς θεωρούμε τον κάθε άνθρωπο πολίτη, ενώ αυτοί τον αντιμετωπίζουν σαν επαίτη. Η πολιτική της κυβέρνηση της Ανδαλουσίας έρχεται σε αντίθεση και ρήξη με την φιλανθρωπία και την ελεημοσύνη. Όταν θα ολοκληρώσουμε την τοπική νομοθεσία για τη διασφάλιση του ρεύματος και του νερού, θα προσπαθήσουμε να καθιερώσουμε τον κοινωνικό μισθό για όλους τους πολίτες, για να μπορούν να αντιμετωπίζουν όλα αυτά τα επιμέρους προβλήματα, όπως της κατοικίας, της τροφής και των κοινωφελών υπηρεσιών. Γιατί στη Γερμανία, τη Βρετανία ή τη Γαλλία ισχύει εδώ και χρόνια ένα τέτοιο μέτρο και στην Ισπανία ή την Ελλάδα οι άνθρωποι πετιούνται στον δρόμο; Δίνετε την αίσθηση ότι στην Ανδαλουσία δεν περιμένατε την... επανάσταση για να αλλάξετε τον κόσμο, αλλά αλλάζετε την καθημερινότητα και μάλιστα κατά τη διάρκεια μιας ιστορικής κρίσης... Ξέραμε από την αρχή τι θα αντιμετωπίσουμε: την τρόικα και την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού. Αποφασίσαμε να δράσουμε στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα στην κοινωνία μας: ακόμη και μέσα στην κρίση μπορούμε να ακολουθήσουμε μια άλλη πολιτική. Αυτό μας επιτρέπει να ενισχύσουμε τις θέσεις της Αριστεράς που εκπροσωπούμε και να διευκολύνουμε μια γενικότερη στροφή προς τα αριστερά. Τι συνέβη στο Σοσιαλιστικό Κόμμα; Του λείπει η αξιοπιστία; Εμείς του λέμε, καλώς ήρθες με την Αριστερά και πλησίασες τις θέσεις μας. Από το να αγκαλιάζετε τον νεοφιλελευθερισμό, καλύτερα να είστε μαζί μας. Γιατί ξέρουμε ότι η κοινωνία έχει συνείδηση για το ποιος έχει την αξιοπιστία. Ό,τι έχει γίνει στην Ανδαλουσία ο κόσμος το «χρεώνει» στην Ενωμένη Αριστερά.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

ΧΙΛΗ

Κάλπες στη σκιά των φοιτητικών κινητοποιήσεων ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΤΡΙΚΚΑ

Πολύ δύσκολα το πολιτικό «τάιμινγκ» θα μπορούσε να είναι περισσότερο φορτισμένο. Μπορεί η 17η Νοέμβρη να σημαίνει ελάχιστα για τη Χιλή, ωστόσο πριν από μόλις δύο μήνες συμπληρώθηκαν 40 χρόνια από το ματοβαμμένο πραξικόπημα του Αουγκούστο Πινοσέτ και η συγκυρία μοιάζει ιδανική για μια αλλαγή σελίδας που θα κλείσει οριστικά την παρένθεση της δεξιάς κυβέρνησης Πινιέρα. Χιλιανοί φοιτητές και εργαζόμενοι υπενθυμίζουν άλλωστε με τις τελευταίες κινητοποιήσεις τους ότι «ο αγώνας συνεχίζεται». Στην αρχή ήταν οι φοιτητές, μετά οι εκπαιδευτικοί, οι νοσηλευτές και τελικά οι ανθρακωρύχοι. Για περισσότερα από 20 χρόνια, η Χιλή δεν είχε ζήσει ανάλογες διαδηλώσεις. Η κοινωνική κατάσταση είναι τόσο εκρηκτική ώστε οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές να μην συζητούν πλέον για το ποιος θα διαδεχτεί τον δεξιό μεγαλοεπιχειρηματία Σεμπαστιάν Πινιέρα μετά τις σημερινές προεδρικές εκλογές. Το ερώτημα που κυριαρχεί είναι άλλο: Πως μπορεί οποιοσδήποτε πολιτικός να αντιμετωπίσει την ογκούμενη λαϊκή δυσαρέσκεια; Η οικονομική κρίση έχει αγκαλιάσει πια για τα καλά και τη Χιλή και η κυβέρνηση Πινιέρα κατόρθωσε μέσα στην τελευταία τετραετία να φέρει στην επιφάνεια με τον πιο δραματικό τρόπο τις αβυσσαλέες κοινωνικές ανισότητες που άφησαν παρακαταθήκη οι στρατηγοί σε συνεργασία με τη Σχολή του Σικάγο. Διαβλέποντας με αρκετή οξυδέρκεια ότι η σημερινή κοινωνική πόλωση δεν θα μπορούσε να επιτρέψει την συνέχιση του «συμφιλιωτικού» και «συναινετικού» μοντέλου της κεντρώας Κονσερτασιόν -που κυβέρνησε τα 20 από τα 24 χρόνια της χιλιανής μεταπολίτευσης- η πρώην πρόεδρος και μεγάλο φαβορί των σημερινών εκλογών Μισέλ Μπασελέτ έπαιξε το χαρτί της ανασύστασης του Λαϊκού Μετώπου και της συγκρότησης μιας «νέας πλειοψηφίας» με βασικό εταίρο το Κ.Κ. «Είμαι πεπεισμένη ότι οι περισσότεροι Χιλιανοί θέλουν να δώσουν ένα τέλος στην ανισότητα» δήλωσε χαρακτηριστικά κατά την ανάληψη της υποψηφιότητας της. Η αναθεώρηση του χουντικού Συντάγματος του 1981 αποτελεί μια από τις κεντρικές δεσμεύσεις της υποψηφιότητας Μπασελέτ και βασικό στοίχημα της προεδρικής της θητείας εφόσον εκλεγεί σήμερα ή στον

δεύτερο γύρο του Δεκεμβρίου. Το συγκεκριμένο Σύνταγμα παραμένει σχεδόν αναλλοίωτο, με τη μοναδική επέμβαση να περιορίζεται στην απάλειψη ορισμένων ιδιαίτερα αυταρχικών άρθρων από την κυβέρνηση Λάγος το 2005. Όπως είναι επόμενο, η συνταγματική μεταρρύθμιση παραμένει βασικό ζητούμενο για τη χιλιανή Αριστερά. Μια μεγάλη μερίδα της ζητεί μάλιστα τη συγκρότηση συντακτικής συνέλευσης με στόχο τη θέσπιση ενός εντελώς διαφορετικού Συντάγματος, κάτι που καταγγέλλεται από τις συντηρητικές δυνάμεις ως προσπάθεια εισαγωγής του τσαβισμού από την πίσω πόρτα. «Είναι γελοίο, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ» διαβεβαιώνει ο πρώην υπουργός Οικονομικών Αντρές Βελάσκο παραγνωρίζοντας το πόσο μαζικό έχει γίνει σήμερα το αίτημα για ουσιαστική πολιτική αλλαγή. Αίτημα και πολιτικοποίηση που πιθανότατα δεν θα υπήρχε σήμερα

αν τα τελευταία χρόνια δεν είχαν σημειωθεί οι μαζικές φοιτητικές κινητοποιήσεις για την κατάργηση της ιδιωτικής και ασύλληπτα ταξικής παιδείας που τους κληροδότησε η δικτατορία Πινοσέτ. Το εκπαιδευτικό σύστημα χρηματοδοτείται σήμερα κατά 75% από τους ίδιους τους φοιτητές και τις οικογένειες τους, ενώ μόλις το 25% των εξόδων καλύπτεται από το κράτος. Στο πανεπιστημιακό επίπεδο τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, με τους περισσότερους φοιτητές να χρεώνονται με πολυετή δάνεια προκειμένου να σπουδάσουν. Οι παρατεταμένες, μαζικές, αγωνιστικές, αλλά και αφάνταστα κεφάτες κινητοποιήσεις των φοιτητών

έδειξαν να ξυπνούν τη χιλιανή κοινωνία από τον λήθαργο του μεταπολιτευτικού «οικονομικού θαύματος» σε μια χώρα που εξακολουθεί να κατατάσσεται από τον ΟΗΕ μέσα στις πιο άνισες του κόσμου. Όταν η μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα La Nacion πραγματοποίησε σφυγμομέτρηση για το «καλύτερο πράγμα που συνέβη μέσα στο 2011», το αποτέλεσμα ήταν ενδεικτικό: 63% επέλεξαν τις φοιτητικές κινητοποιήσεις, ενώ μόλις 17% θυμήθηκαν την κατάκτηση ενός λατινοαμερικανικού κυπέλλου από ποδοσφαιρική ομάδα της χώρας. «Μέσα σε πέντε μήνες μαζικών κινητοποιήσεων, οι Χιλιανοί φοιτητές

άλλαξαν το πρόσωπο της χώρας» έγραψε στη Monde Diplomatique,ο Βικτόρ ντε λα Φουέντε, εκτίμηση που φαίνεται να μοιράζονται και οι περισσότεροι διανοούμενοι της χώρας. Το «Μανιφέστο των Ιστορικών», με το οποίο οι Χιλιανοί πανεπιστημιακοί εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στο κίνημα, σημειώνει χαρακτηριστικά: «Αντικρίζουμε ένα επαναστατικό κίνημα κατά του νεοφιλελευθερισμού που επιδιώκει να αποκαταστήσει την πολιτική στο επίπεδο της κοινωνίας των πολιτών και να ξαναϋφάνει τον καμβά της ιστορίας που κόπηκε με το πραξικόπημα του 1973». Με μια ακόμη βελονιά μπαίνει ενδεχομένως σήμερα.

Έξι πρόσωπα ζητούν προεδρία Μισέλ Μπασελέτ: Η 63χρονη πρώην πρόεδρος φιλοδοξεί να επιστρέψει στο προεδρικό μέγαρο της La Moneda έχοντας εξασφαλίσει αυτή την φορά και τη στήριξη του χιλιανού Κομμουνιστικού Κόμματος. Θέλοντας να υπογραμμίσει την απόσταση που την χωρίζει από τις προηγούμενες κυβερνήσεις της κεντροαριστερής Concertacion, κάνει λόγο για «την πρώτη κυβέρνηση μιας νέας πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας» που θα αντιμετωπίσει την κοινωνική ανισότητα στη χώρα. Εβελίν Ματέι: Όπως και η βασική πολιτική της αντίπαλος, είναι κόρη πτεράρχου της Πολεμικής Αεροπορίας. Την ώρα όμως που ο πατέρας τής Μπασελέτ υπερασπιζόταν την κυβέρνηση Αλιέντε με αποτέλεσμα να φυλακιστεί και να υποστεί βασανιστήρια, ο πατέρας τής Ματέι διοριζόταν από τον Πινοσέτ γενικός αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας. Αν και νεότερη από την Μπασελέτ, η Ματέι διαθέτει σημαντική πολιτική εμπειρία συμμετέχοντας σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1990. Το 2009 ορίστηκε υπουργός Εργασίας από τον νικητή των εκλογών Ρικάρντο Πινιέρα.

Παρ’ όλα αυτά, μετέχει στη σημερινή αναμέτρηση ως «αναπληρωματική» του αρχικού υποψηφίου Παούλ Λονγκέιρα που απέσυρε την υποψηφιότητα λόγω κατάθλιψης. Μαρσέλ Κλοντ: Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου και πρώην στέλεχος της Κεντρικής Τράπεζας της Χιλής, ο Κλοντ αποτελεί έναν μάλλον παράδοξο υποψήφιο για το τμήμα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς που κατήγγειλε τη συνεργασία των Κομμουνιστών με τους Σοσιαλιστές. Το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματός του είναι επικεντρωμένο στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση σε μια προσπάθεια να προσελκυστεί η υποστήριξη του ιδιαίτερα δυναμικού φοιτητικού κινήματος. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις τον φέρνουν στο 3 με 5%. Ροξάνα Μιράντα: Αυτοπροσδιορίζεται ως «υποψήφια του λαού» και επιδιώκει να συσπειρώσει γύρω της τα πλούσια κοινωνικά κινήματα που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στη Χιλή. Η τρίτη υποψήφια της Αριστεράς έχει δραστηριοποιηθεί ιδιαίτερα στο φοιτητικό κίνημα και συμμετέχει σε ομάδες ακτιβιστών κατά των εξώσεων. Με την τελευταία της ιδιότητα συμμετείχε στις κοινοβου-

λευτικές εκλογές του 2009 λαμβάνοντας 2,85%. Μάρκο Ενρίκες - Ομινάμι: Τις παραμονές των προηγούμενων προεδρικών εκλογών παραιτήθηκε από το Σοσιαλιστικό Κόμμα και κατέβηκε ως ανεξάρτητος υποψήφιος για να αποδειχτεί η μεγάλη έκπληξη των εκλογών καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση και συγκεντρώνοντας ποσοστό 20%. Στη συνέχεια ίδρυσε το κεντρώο Κόμμα των Προοδευτικών που από σήμερα στηρίζει την υποψηφιότητά του. Ελάχιστοι εκτιμούν πάντως ότι θα μπορέσει να επαναλάβει την επιτυχία του 2009. Τομάς Χοσελίν - Χολτ: Βουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών για περίπου μια δεκαετία, ο Χολτ εντάχθηκε στο Φιλελεύθερο Κόμμα έπειτα από τη βαριά εκλογική ήττα του 2009. Όταν τον Δεκέμβριο το κόμμα αποφάσισε να αποσύρει την υποστήριξη προς την υποψηφιότητα του, ο Χιλιανός πολιτικός κατέθεσε τα χαρτιά του ως ανεξάρτητος. Ενδεικτικό της απήχησης του φοιτητικού κινήματος είναι το γεγονός ότι ακόμη και αυτός υποστηρίζει τη δωρεάν παιδεία για το 80% των Χιλιανών νέων.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ n.kyriakidis@avgi.gr

Το μελαγχολικό συνέδριο των ηττημένων

Η ατμόσφαιρα στο νέο εκθεσιακό κέντρο της Λειψίας, στο τακτικό συνέδριο του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SPD), ήταν μελαγχολική, όσο γκρίζα ήταν έξω η φθινοπωρινή πόλη. Πώς να μην ήταν, άλλωστε; Τα μέλη και τα στελέχη του κόμματος ακόμη δεν μπορούν να συνέλθουν από το δραματικό αποτέλεσμα των εκλογών, από την τεράστια απόσταση που τους χωρίζει από τους Χριστιανοδημοκράτες της Άνγκελα Μέρκελ. Κι αν εξαιρέσει κανείς εκείνους τους λίγους που ονειρεύονται κυβερνητικές καρέκλες, οι περισσότεροι Σοσιαλδημοκράτες βλέπουν τη συμμετοχή τους στη μελλοντική κυβέρνηση συνασπισμού με τη Μέρκελ ως ένα πικρό χάπι που πρέπει να καταπιούν. Ο πρόεδρος του κόμματος, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, που επανεξελέγη για άλλα δύο χρόνια -με μικρότερο ποσοστό από την προηγούμενη φορά- διαβεβαίωσε τους συνέδρους ότι το SPD δεν πρόκειται να προδώσει τις αρχές του στις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης, ωστόσο ξεκαθάρισε ότι θα υπάρξουν συμβιβασμοί, αφού «η καγκελάριος δεν έγινε μέσα σε μια νύχτα σοσιαλδημοκράτισσα».

Το κακό που έχει προκαλέσει η λιτότητα και το νεοφιλελεύθερο σοκ στην ανέκαθεν βαθιά διαιρεμένη ταξικά, βρετανική κοινωνία, δεν είναι ορατό μόνον στις στατιστικές. Το βλέπει κανείς κι αλλού, σ’ άλλες συμπεριφορές που προκαλούν έκπληξη κι αμηχανία. Υπάρχουν φορές λοιπόν, που και οι Βρετανοί χάνουν την αυτοκυριαρχία τους. Ζητούν δανεικά από τοκοφλύφους και κλέβουν μπέικον στο σούπερμάρκετ... Κι από πάνω έχεις τον Κάμερον να «εξηγεί» πως ο λόγος που υπάρχουν ελάχιστοι μη λευκοί και εκπρόσωποι της μεσαίας τάξης σε κορυφαίες επαγγελματικές θέσεις, είναι επειδή «οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν αρκετά υψηλές φιλοδοξίες». Όχι, σε καμία περίπτωση δεν ευθύνονται οι ανυπέρβλητες ανισότητες της ταξικής κοινωνίας, οι προκαταλήψεις και ο ασφυκτικός κλοιός των παχυλά αμειβόμενων θέσεων απ’ το κλαμπ των απόφοιτων ιδιωτικών σχολείων. Φταίει η «έλλειψη φιλοδοξίας»... Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο Κάρολος γιόρτασε τα 65α γενέθλιά του συμπληρώνοντας έναν ακόμη χρόνο στην αναμονή για το «επάγγελμα της ζωής του»... «Δάνεια ημέρας» Πρόσφατα οι βρετανικές εφημερίδες έφεραν στο φως της δημοσιότητας μια ακόμα στατιστική που αποκαλύπτει το μέγεθος της κρίσης στη χώρα. Αν και ανεπίσημη και άτυπη, τα στοιχεία της δείχνουν τι ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην κοινωνία της ιστορικής «κοιτίδας» της βιομηχανικής επανάστασης, την άλλοτε αυτοκρατορία των επτά θαλασσών. Σύμφωνα με τα δεδομένα των μηχανών αναζήτησης της Google, οι αναζητήσεις των Βρετανών στο Ίντερνετ για όρους όπως «δάνεια ημέρας», «δωρεάν σχολικά γεύματα» και «τράπεζες τροφίμων» έχουν σπάσει ρεκόρ μετά την άνοδο των Τόρηδων στην εξουσία, το 2010. Οι αναζητήσεις για «δωρεάν σχολικά γεύματα» έχουν αυξηθεί κατά 354% τα τελευταία τρία χρόνια, απ’ τον Σεπτέμβρη του 2010 ως τον ίδιο μήνα του ΄13, ενώ εκείνες που αφορούν τον όρο «δάνεια ημέρας» έχουν αυξηθεί κατά 257%, απ’ τον Μάιο του 2010 μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τη Daily Mirror, πριν το 2005 δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου αναζητήσεις για τον όρο «δάνεια ημέρας»

Ο Γκάμπριελ προσπάθησε να είναι ειλικρινής, να μη δημιουργήσει ψευδαισθήσεις στους συντρόφους του περί επικράτησης από την πίσω πόρτα στην κυβέρνηση συνασπισμού, αφενός διότι είναι ο τύπος που του αρέσει να μιλάει έξω από τα δόντια, αφετέρου διότι οι όποιες δεσμεύσεις του θα κριθούν άμεσα. Κάποια στιγμή τον Δεκέμβριο τα 460.000 μέλη του SPD θα κληθούν να ψηφίσουν εάν εγκρίνουν ή όχι την κυβερνητική συμφωνία με τους Χριστιανοδημοκράτες. Οπότε ένα ψέμα τώρα θα έχει ιδιαιτέρως κοντά ποδάρια.

Άνοιγμα στην Αριστερά, αλλά το 2017 Την ίδια ώρα, όμως, το συνέδριο πήρε με μεγάλη πλειοψηφία μια απόφαση που βγάζει μακροπρόθεσμα τη Σοσιαλδημοκρατία από τη συνεχή ομηρεία ενός μεγάλου συνασπισμού. «Στο μέλλον δεν αποκλείουμε κανέναν συνασπισμό, με την εξαίρεση των ακροδεξιών, λαϊκιστικών κομμάτων» αποφάνθηκαν οι Σοσιαλδημοκράτες, μια απόφαση που μεταφράζεται σε άνοιγμα προς το κόμμα της Αριστεράς. Μέχρι τώρα το ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας με την Αριστερά αποκλειόταν κατηγορηματικά από

την ηγεσία του SPD, η οποία δεν έκανε καν τον κόπο να διερευνήσει έστω για λόγους... αστικής ευγένειας την πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης με τους Πράσινους και την Αριστερά. Αριθμητικά μια τέτοια κυβέρνηση ήταν εφικτή, πολιτικά όμως αδύνατη. Το αργότερο την επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο, αυτός ο αποκλεισμός θα αρθεί.

Δεν αρκεί η δικαιοσύνη Ωστόσο, αυτό το κυβερνητικό άνοιγμα προς τα αριστερά συνοδεύτηκε με ένα πολιτικό άνοιγμα προς τα δεξιά. Στην ομιλία του ο Γκάμπριελ προσπάθησε να εξηγήσει γιατί έχασε το SPD τις εκλογές. Και η βασική ερμηνεία του ήταν ότι το SPD έπεισε πως παλεύει για την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά δεν κατάφερε να πείσει ότι μπορεί να χειριστεί καλύτερα από τους αντιπάλους του τα θέματα της οικονομίας. «Δεν αρκεί η δικαιοσύνη» ήταν το μήνυμα του Γκάμπριελ. Οι πολίτες θέλουν και στιβαρή οικονομική πολιτική, θέλουν κάποιον που να μπορεί και να μεγαλώνει την πίτα και να τη μοιράζει δικαιότερα. ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ

Σημάδια της μιζέριας στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Η μεγαλύτερη πτώση του βιοτικού επιπέδου στη διάρκεια μιας γενιάς, έχει περιορίσει τα διαθέσιμα μετρητά των νοικοκυριών στα χαμηλότερα επίπεδα μετά το 1987», επισημαίνει η εφημερίδα.

Νόμιμοι τοκογλύφοι Τα «δάνεια ημέρας» (payday loans) είναι η νέα, ραγδαία αναπτυσσόμενη βιομηχανία στη Βρετανία της κρίσης. Βραχυπρόθεσμα δάνεια ενός-δύο μηνών για ποσά που κυμαίνονται συνήθως γύρω στις 300 λίρες (357 ευρώ) και τα οποία παίρνει κανείς με μοναδική εγγύηση το εισόδημα απ’ τη δουλειά του, ή το όριο της πιστωτικής κάρτας του. Για «δάνεια ημέρας» που εγκρίνονται on line, το συνηθισμένο μηνιαίο επιτόκιο είναι 25-30 λίρες ανά 100 λίρες δανείου. Αυτό σημαίνει ότι η αποπληρωμή ενός δανείου 300 λιρών, διάρκειας ενός μηνός, θα κοστίσει στον δανειολήπτη 375 λίρες. Δεδομένου ότι η βρετανική νομοθεσία δεν καθορίζει όρια ούτε για τον χρόνο αποπληρωμής, ούτε για τα επιτόκια που χρεώνουν οι δανειστές των «payday loans», ένα δά-

νειο των 300 λιρών θα μπορούσε να κοστίσει μέχρι και 660 λίρες για διάστημα έξι μηνών, ή 896 λίρες εφόσον το επιτόκιο παραμείνει το ίδιο. Σε ετήσια βάση, το επιτόκια των «δανείων ημέρας» αντιστοιχούν σε επιτόκια της τάξης του 1300%2000%! Ο αριθμός των ανθρώπων που πήραν τέτοια δάνεια τετραπλασιάστηκε απ’ το 2006 ως το 2009 φτάνοντας τα 1,2 εκατομμύρια δανειολήπτες. 4,1 εκατ. «δάνεια ημέρας» σ’ ένα συνολικό ποσό που φτάνει τα 1,2 δισεκατομμύρια λίρες (1,432 δισ. ευρώ)! Την ίδια χρονιά, τα κέρδη των «δανειστών» έφτασαν τα 242 εκατομμύρια λίρες. Ο Γκίλιαν Γκάι της οργάνωσης Citizens Advice λέει χαρακτηριστικά: «Η βιομηχανία των δανείων ημέρας αναπτύχθηκε πάνω στην οικονομική εξαθλίωση των ανθρώπων σ’ όλη τη χώρα».

Ξαφρίζοντας το σούπερ μάρκετ Αλλά δεν είναι μόνον οι αναζητήσεις για δανεικά στο Ίντερνετ ο μάρτυρας της μιζέριας. Οι κλοπές τροφίμων απ’ τα σούπερ μάρκετ έχουν χτυπήσει κόκκινο τα δύο τελευταία χρόνια. Είναι ίσως το πιο αντιπρο-

σωπευτικό σημάδι της κρίσης. Τυριά και κρέας είναι τα «αγαπημένα» όσων ξαφρίζουν τρόφιμα απ’ τα ράφια με τη συνολική αξία των κλοπιμαίων το 2012 να ξεπερνά τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ! Οι κλοπές τροφίμων αυξήθηκαν πέρυσι σχεδόν κατά 7% συγκριτικά με το 2011 και η πίεση που δέχονται τα εισοδήματα των μέσων νοικοκυριών οδηγεί πολλούς Βρετανούς σ’ αυτή την πρακτική, λένε οι σχετικές έρευνες. Ανάμεσα στα πιο περιζήτητα προϊόντα για... «απαλλοτρίωση» είναι το χοιρομέρι, το μπέικον, τυριά μπρι και παρμεζάνα, κρασιά αλλά και βότκα... Ας σημειωθεί ότι το 33% των κλοπών τροφίμων μέσα στα σούπερ μάρκετ γίνεται απ’ τους ίδιους τους εργαζόμενους. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov στις αρχές του μήνα, το 25% των Βρετανών τρώει εφέτος λιγότερο κρέας απ’ ό,τι τον περασμένο χρόνο. Κατά τ’ άλλα, η βρετανική οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ

Ξεχώρισε για την ευγένεια και την απλότητα του χαρακτήρα του ΤΟΥ KΩΣΤΑ Γ. TΣΙΚΝΑΚΗ*

Η είδηση του θανάτου του Στυλιανού Αλεξίου, το απόγευμα της περασμένης Τρίτης, προκάλεσε συγκίνηση σε όσους τον γνώριζαν και τον συναναστράφηκαν. Η πρώτη αντίδραση, σε ανάλογες περιπτώσεις, είναι το νοσταλγικό καταφύγιο στη μνήμη. Γύρισα έτσι τριάντα πέντε χρόνια πριν. Πρωτοετής φοιτητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Ρέθεμνος, στο πρώτο μάθημα της Μεσαιωνικής Φιλολογίας. Στη μεγάλη αίθουσα του ισογείου, στο κτήριο των Περιβολιών, μπήκε ένας κομψοντυμένος κύριος. Με κάποια διστακτικότητα κατέλαβε τη θέση του στην έδρα και ξεκίνησε την παράδοση. Η διδασκαλία του ήταν λιτή και απολύτως κατανοητή. Κάθε τόσο, σταματούσε την ανάλυση κάποιων στίχων και, με αφορμή μια λέξη, εξέφραζε τις αμφιβολίες του, ζητώντας την απόδοσή της από το ακροατήριο. Τις απαντήσεις που τον ενδιέφεραν τις σημείωνε με επιμέλεια στο τετράδιό του, μαζί με το όνομα και τον τόπο καταγωγής του εκάστοτε πληροφοριοδότη. Έδειχνε να επιζητεί και να απολαμβάνει τις απαντήσεις των φοιτητριών, κρητικής καταγωγής οι περισσότερες, που είχαν σπεύσει να καταλάβουν από νωρίς τις πρώτες θέσεις των θρανίων. Η συγκεκριμένη πρακτική μόνο τυχαία δεν ήταν. Όλα τα χρήσιμα στοιχεία, τα οποία αντλούσε από τον ιδιότυπο αυτόν διάλογο, που συνεχιζόταν για χρόνια, τα ενσωμάτωνε σταδιακά στις εκδόσεις φιλολογικών κειμένων που τύπωνε, με τη ρητή πάντα αναφορά όσων τον είχαν βοηθήσει. vvv Γεννημένος το 1921 στο Ηράκλειο, ο Στυλιανός Αλεξίου μεγάλωσε σε ένα πνευματικό περιβάλλον. Μετά την εγκύκλια μόρφωσή του στη γενέθλια πόλη του, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1947, ύστερα από εξετάσεις, προσλήφθηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και διορίστηκε στη Ρόδο. Ως Επιμελητής Αρχαιοτήτων υπηρέτησε στη Ρόδο και στο Ηράκλειο και ως Έφορος Αρχαιοτήτων στα Χανιά. Διετέλεσε διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου και γενικός έ-

φορος Αρχαιοτήτων. Παραιτήθηκε το 1977 από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και ώς τη συνταξιοδότησή του δίδαξε Υστεροβυζαντινή Δημώδη και Κρητική Λογοτεχνία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από την πρώτη κιόλας περίοδο της επιστημονικής δραστηριότητάς του, στις αρχές τις δεκαετίας του 1950, κινήθηκε με μεγάλη άνεση ανάμεσα στην αρχαιολογία και τη φιλολογία. Ο κατάλογος των δημοσιευμάτων του, και στους δύο χώρους, είναι μακρύς. Ορισμένα άρθρα του εξακολουθούν να παραμένουν σημείο αναφοράς. Τα χρόνια τις ωριμότητάς του πραγματοποίησε αρχαιολογικές ανασκαφές στον Λιμένα Κνωσού, τη Λεβήνα, την Αμνισό και την Αγία Πελαγία, τα αποτελέσματα των οποίων δημοσίευσε αργότερα. Παράλληλα, ξεκίνησε την κριτική έκδοση κειμένων τις Κρητικής Λογοτεχνίας. Αποκορύφωμα της δραστηριότητάς του εκείνης της περιόδου ήταν η νέα κριτική έκδοση, το 1980, του «Ερωτοκρίτου» του Βιτσέντζου Κορνάρου. Τα χρόνια που ακολούθησαν, με τη συνεργασία της γυναίκας του Μάρθας Αποσκίτη, εξέδωσε υποδειγματικά και άλλα κείμενα της Κρητικής Λογοτεχνίας. Διαρκώς ανήσυχος, δεν αρκέστηκε στη μελέτη τις Κρητικής Λογοτεχνίας. Από την ενασχόλησή του με την υστεροβυζαντινή ποίηση προέκυψαν θεμελιώδεις εκδόσεις. Ένα αριθμό γλωσσικών μελετημάτων του, στα οποία παρέχονταν νέες ετυμολογίες για νεοελληνικές λέξεις, ανατύπωσε σε τομίδιο. Ύστερα από μεγάλη προεργασία παρουσίασε την κριτική έκδοση των «Ποιημάτων και πεζών» του Διονυσίου Σολωμού. Για το σολωμικό έργο αλλά και για άλλα θέματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας έγραψε σπουδαίες συνθετικές μελέτες. Ένα σημαντικό τμήμα της συγγραφικής παραγωγής εξήντα περίπου χρόνων, με τις απαραίτητες πάντα συμπληρώσεις, τύπωσε σε πέντε τόμους. Οι τίτλοι και μόνο των μελετών που περιλαμβάνονται στους συγκεκριμένους τόμους αποκαλύπτουν το εύρος των ενδιαφερόντων του. Την τελευταία περίοδο της ζωής του ξεδίπλωσε, ακόμη περισσότερο, το πολύπλευρο ταλέντο του. Στο τομίδιο «Το Εντευκτήριο» συγκέντρωσε μεταφράσεις ποιημάτων διαφόρων

ξένων ποιητών. Στο ογκώδες βιβλίο του «Ελληνική Λογοτεχνία. Από τον Όμηρο στον 20ό αιώνα» έδωσε ακριβή εικόνα των κορυφαίων έργων και της εποχής τους στη διάρκεια τριάντα αιώνων. Στην έκδοση «Κείμενα Φιλίας και Μνήμης» στέγασε διάσπαρτα σε ποικίλα έντυπα κείμενά του για αγαπημένα του πρόσωπα με τα οποία είχε συμπορευθεί για δεκαετίες. Στους «Στίχους Επιστροφής», απελευθερωμένος από ενοχές, δεν δίστασε να δημοσιοποιήσει τις μύχιες

σκέψεις του. Όλη σχεδόν η ζωή του, με κυρίαρχα στοιχεία τον έρωτα, τον χρόνο και την αναπόφευκτη φθορά, συμπυκνώνονται σε εξήντα ποιήματα. Με την ανθολόγηση και μετάφραση τμημάτων τις ομηρικής «Οδύσσειας», κατάφερε να δώσει ένα νεοελληνικό κείμενο κατανοητό στον σημερινό αναγνώστη. Ο Στυλιανός Αλεξίου υπήρξε γνήσια αναγεννησιακός άνθρωπος. Μεταξύ των κατά καιρούς συνομιλητών του ήταν ο Γιώργος Σεφέρης, ο Ο-

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΣΩΜΑ ΤΗΣ ΜΕΡΑΣ Της μέρας σώμα, σαν γυναίκας, σε βλέπω και σ’ αγγίζω αργά: Μαλλιά και μάτια, η ώρα δέκα. Περνάς και φεύγεις· μεσημέρι: κόκκινα χείλη, και γυμνά στήθη, ώμοι, πλάτη, ζεστό χέρι. Μη φεύγεις, μέρα, μείνε ακόμα! Τέσσερεις: μέση και γοφός· αχ, μείνε εδώ, της μέρας σώμα! Οχτώ, και χάνεται το χρώμα το ρόδινο των ουρανών. Πρωί τα μάτια σου, το στόμα, νύχτα το βάθος των μηρών. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ

δυσσέας Ελύτης, ο Ζήσιμος Λορεντζάτος, με τις οποίους διατηρούσε τακτική αλληλογραφία ανταλλάσσοντας απόψεις για θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Εκείνο όμως που τον έκανε ξεχωριστό άνθρωπο ήταν η ευγένεια και η απλότητα του χαρακτήρα του. Μπορούσες να συζητήσεις ώρες μαζί του, για οποιοδήποτε ζήτημα, χωρίς να έχεις την αίσθηση ότι σε αντιμετώπιζε από θέση ισχύος. Πάντα είχε απορίες για διάφορα επιστημονικά προβλήματα και δεν δίσταζε να σε κάνει κοινωνό του προβληματισμού του. vvv Για τελευταία φορά τον συνάντησα πριν από δύο εβδομάδες. Αν και ξαπλωμένος στο κρεβάτι, αδημονούσε να συζητήσει για διάφορα θέματα. Τα σημάδια ωστόσο από την περιπέτεια της υγείας του ήταν εμφανή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξε για την πρόσφατη έρευνά μου σχετικά με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ολοκληρώθηκε η πρώτη κριτική έκδοση του «Ερωτοκρίτου» το 1915. Οι αποκαλυπτικές πληροφορίες που έδωσε για το ζήτημα, στηριζόμενος σε μαρτυρίες του συγγενικού περιβάλλοντός του, τεκμηρίωναν όσα αναφέρονταν στα έγγραφα. Ήταν γι’ αυτόν, φαίνεται, η ώρα του απολογισμού και της αυτοκριτικής. Έτσι, ύστερα από μια νέα ανάγνωση της «Οδύσσειας» του Νίκου Καζαντζάκη που είχε επιχειρήσει, σχολίαζε ορισμένες ποιητικές αστοχίες του αγαπημένου του συγγραφέα, αποτέλεσμα τις επίδρασης των ψυχαρικών ιδεών. Με αφετηρία τη βιβλιοκρισία του Κωστή Παλαμά για την έκδοση του «Ερωτοκρίτου» του 1915, επισήμαινε την ανάγκη επανεκτίμησης του πλούσιου κριτικού έργου του, για το οποίο παραδέχτηκε πως δεν τον είχε απασχολήσει στον βαθμό που θα έπρεπε. Παρότι είχε αρχίσει να συνειδητοποιεί ότι οι δυνάμεις του τον εγκατέλειπαν, με την ίδια μεθοδικότητα που πάντα τον διέκρινε, σχεδίαζε τις επόμενες κινήσεις του: να συνεχίσει τη μετάφραση ποιημάτων ξένων ποιητών που τον είχαν συγκινήσει, να ασχοληθεί με επιμέρους θέματα του σολωμικού έργου, να επιφέρει ορισμένες βελτιώσεις στα βιβλία που είχε τυπώσει... Ο θάνατος, όμως, διέκοψε μια μακρά και πολυδιάστατη διαδρομή. Η απώλεια για τα ελληνικά γράμματα, και όχι μόνο, είναι τεράστια.

* Ο Κώστας Τσικνάκης είναι Ιστορικός. Ερευνητής του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Στυλιανός Αλεξίου: Λίγος αφρός... Το ποίημα έχει τίτλο «19391999» και φέρει την υπογραφή του μεγάλου Στυλιανού Αλεξίου, που εκδήμησε πριν από λίγες ημέρες καταλείποντας, σε όσους μπορούν να το αξιωθούν, ένα πολύτιμο έργο, φιλολογικό και αρχαιολογικό, ένα έργο ζωής ερωτευμένης με τη ζωή, και γι’ αυτό ερωτικής. Μας άφησε επίσης -λαμπρό δείγμα σοβαρότητας και συνέπειας- μία και μόνη ποιητική συλλογή (εκδ. «στιγμή»), που περιλαμβάνει όλα κι όλα εξήντα ποιήματα γραμμένα στη διάρκεια εξήντα ετών, από το 1939 έως το 1999, εμπνευσμένα, όπως διαβάζουμε στο αυτί του βιβλίου (εξαιρετικά επιμελημένου, όπως πάντα, από τον εκδότη και φίλο εγκάρδιο του εκλιπόντος, Αιμίλιο Καλιακάτσο), «από εμπειρίες των πολεμικών χρόνων 1941- 1944, από πράγματα της Ιστορίας και του πολιτισμού μας και από ποικίλα βιώματα». Εξήντα μόνο ποιήματα στη διάρκεια μιας ολόκληρης ζωής. Τόσα μόνον. Διότι τόσα μόνο θεώρησε τελειωμένα ο δημιουργός τους, που σίγουρα θα μπορούσε να έχει εκδώσει (γιατί μέσα στα συρτάρια του δεν ξέρουμε τι υπάρχει) πολλά περισσότερα. Ιδού ένα υψηλό δείγμα του απέριττου, ιδού ένα γαλήνιο υπόδειγμα σοβαρότητας και συνέπειας. Ιδού και με τον τρόπο της ποιήσεως αυτό που υπήρξε σε όλη του τη ζωή χωρίς παρεκκλίσεις ο ευγενής (και όχι απλώς ευγενικός) Στυλιανός Αλεξίου: ένας άνθρωπος απέραντης καθαρότητας, ενέργειας και σοφίας αποκτημέ-

νης με αδιάκοπη, επίμοχθη προσπάθεια. Πράγματα πάντοτε πολύτιμα, που καλό θα είναι να τα σκεπτόμαστε, με όσο μυαλό και όση ψυχή μάς απέμεινε σ’ αυτά «τα χρόνια τα σακάτικα», μήπως και μπορέσουμε να σταθούμε στα πόδια μας. Ο Στυλιανός Αλεξίου ανήκει στη βαθιά περιουσία της Ελλάδας. Κι αλίμονο αν δεν μπορέσουμε να κατανοήσουμε ότι σε μια περιουσία, που διαρκώς λιγοστεύει επειδή την αρπάζουν από τα χέρια μας, τέτοια «περιουσιακά στοιχεία» τα προφυλάσσεις με όλες σου τις δυνάμεις. Τα προφυλάσσεις -όσο κι αν ακούγεται περίεργο- με το να τα εκμεταλλεύεσαι. Με το να μαθαίνεις δηλαδή και το έργο και τον δημιουργό του. Με το να διδάσκεσαι, κάνοντας πράξη την κινέζικη παροιμιακή φράση που λέει πως «όταν ο μαθητής είναι έτοιμος, ο δάσκαλος θα εμφανιστεί». Κι είναι ανάγκη πάσα να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων, ώστε να εμφανιστούν στη ζωή μας και ο Στυλιανός Αλεξίου και οι άλλοι διδάσκαλοι που έχουμε ανάγκη. Είναι ανάγκη πάσα να κατανοήσουμε ότι, ξεχνώντας τον άνδρα και το έργο του (που είναι ή πρέπει να είναι κτήμα όλων), αφήνουμε να μας αρπάξουν μέσα από τα χέρια μας τμήμα του εδάφους, με ό,τι μπορεί να εννοηθεί σαν έδαφος. Δεν είναι δύσκολο δυο-τρεις λέξεις να μας αρπάξουν και η καταστροφή έχει συντελεστεί. Δυο-τρεις λέξεις να αποθεσμίσουν ή να στρεβλώσουν το νόημά τους και η καταστροφή

ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ kostaskanavuris @hotmail.com

Ο Στυλιανός Αλεξίου ανήκει στη βαθιά περιουσία της Ελλάδας. Κι αλίμονο αν δεν μπορέσουμε να κατανοήσουμε ότι σε μια περιουσία, που διαρκώς λιγοστεύει επειδή την αρπάζουν από τα χέρια μας, τέτοια «περιουσιακά στοιχεία» τα προφυλάσσεις με όλες σου τις δυνάμεις

Ο ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΑΡΙΟΣ

έχει συντελεστεί. Και είναι ανάγκη πάσα -λαμπρό παράδειγμα ο Στυλιανός Αλεξίου- να γίνει κατανοητό ότι χρειάζεται αγώνας μιας ολόκληρης ζωής για να μη χαθεί το νόημα αυτής της ίδιας της μοναδικής ζωής. Της δικής μας και των άλλων. Αυτής που περιγράφει στο τελευταίο ποίημα της συλλογής του ο Στυλιανός Αλεξίου με τον τίτλο που ανέφερα στην αρχή του κειμένου: «19391999»: «Τη νύχτα αργά, στο ερημικό περπάτησε ακρωτήρι / και σκέψου πάλι, σιωπηλός τη μοίρα των κυμάτων: / πρώτα μικρό ανατρίχιασμα, μακριά, μες το σκοτάδι / κι ύστερα ολόλευκη έπαρση και δύναμη και ορμή, / κι έπειτα λιγοστός αφρός στα βράχια αργά που σβήνει. / Εν’ άστρο τότε πρόσεξε που πέφτει από τα ύψη. / Θυμήσου τόπους της ζωής σου που έχουν τόσο αλλάξει! / Και το μεγάλο, από ψυχές γεμάτο, αγαπημένο σπίτι, / ερείπιο τώρα - άδειο απ’ τη ζωή που είχε στεγάσει. / Τόση ομορφιά και καλοσύνη, οστών σωροί σε τάφους! / Νεκρών στοργή κανένας δεν την έχει ανταποδώσει. / Τότε αποφάσισε και αργά προχώρησε και αφήσου:/ Λίγος αφρός, στη μουσική της νύχτας ένας ήχος». Ώστε αυτό είναι; «Λίγος αφρός, στη μουσική της νύχτας ένας ήχος»; Ναι, αυτό είναι. Γι’ αυτόν τον λίγο αφρό, γι’ αυτόν τον ήχο μέσα στη μουσική της νύχτας γίνεται όλος ο αγώνας κι όλος ο πόλεμος. Γι’ αυτόν τον λίγο αφρό, γι’ αυτόν τον ήχο αγωνίσθηκε με το έργο του και με το σθένος του (που δεν έκαμψε ού-

τε το βαθύ γήρας, μέχρι κυριολεκτικώς την τελευταία στιγμή) μια ολόκληρη ζωή «κεκοσμημένου λόγου» ο Στυλιανός Αλεξίου. Γι’ αυτόν τον λίγο αφρό άφησε πίσω του αρχαιολογικό έργο παγκόσμιας εμβέλειας. Γι’ αυτόν ίδρυσε τα μουσεία Χανίων και Αγίου Νικολάου, ώστε να γίνει γόνιμο το έδαφος της μνήμης, αυτό το ίδιο έδαφος που ξεπουλάνε όσο - όσο οι ξεδιάντροποι χυδαιόφρονες της οικονομικής τρομοκρατίας των αριθμών και της ανάπηρης δημοκρατίας. Αυτοί που έχουν μετατρέψει την άγνοια σε θηριωδία και προσπαθούν να αποτιμήσουν σε χρυσάφι (για τους εαυτούς τους) τον λίγο αφρό και τον ήχο μέσα στη μουσική της νύχτας. Κι από την άλλη, ο Στυλιανός Αλεξίου, που για χάρη του μας ξαναχάρισε με τις μελέτες του τον Σολωμό, τον Ερωτόκριτο και τόσα άλλα πολύτιμα της σερμαγιάς μας. Και πάνω από όλα την απίστευτης ομορφιάς μετάφραση των αποσπασμάτων της «Οδύσσειας», πάντοτε από τη «στιγμή» (από όπου κυκλοφορούν τα περισσότερα βιβλία του). Αναζητήστε τη για να νιώσετε πραγματικά τον λόγο που ο Όμηρος είναι ο γενάρχης της παγκόσμιας ποίησης. Ας αναζητήσουμε όλοι το έργο αυτού του ανθρώπου. Έτσι που να κατορθώσουμε να βαδίσουμε -όπως γράφει στον πρόλογο των «Στίχων Επιστροφής»«προς μια οργανωμένη και σαφέστερη ποιητική έκφραση, βασισμένη στην πραγματικότητα και στη ζωή».

http://www.vivliothekarios.blogspot.gr

Η Φούντα της μεταπολίτευσης Το τετράχρονο κοριτσάκι έμαθε στον παιδικό σταθμό πως κάποτε ήταν ένα σχολείο στην οδό Πατησίων. Στο σχολείο μια νύχτα μπήκε ένα τανκ γιατί τα παιδιά ήθελαν να διώξουν τη... «Φούντα». «Και το τανκ σκότωσε πολλά παιδιά... τα καημένα». Ρωτάει επίσης τον πατέρα της αν «σήμερα έχουμε Φούντα». Κι εκείνος αμήχανος αλλάζει συζήτηση. Το «Χ» μπερδεύει καμιά φορά τα πράγματα... Ανατρέχω στα παιδικά μου χρόνια, τη δεκαετία του ‘80, και σκέφτομαι την αίσθηση της επετείου στις γιορτές ενός σχολείου της επαρχίας. Ένα «χθεσινό» γεγονός είχε ακόμη τον ίσκιο του πάνω μας και στους μεγαλύτερούς μας. Τα χρόνια πέρασαν, κατά πώς το συνηθίζουν, και η σκιά του γεγονότος είναι πια πολύ μικρή. Η απόσταση της κόρης μου από την εξέγερση του Πολυτεχνείου είναι η ίδια με αυτή που είχα εγώ ως μαθητής από τον Πόλεμο, την Κατοχή και την Αντίσταση. Πριν από λίγες ημέρες επισκέφθηκαν τη βιβλιοθήκη που εργάζομαι οι μαθητές ενός Λυ-

κείου. Τους έδειξα κάποια βιβλία, τους μίλησα για την ιστορία τους, τον ρόλο, τη σημασία τους, για τις βιβλιοθήκες και μέσα από αυτά έκανα νύξεις στην πρόσφατη και παλιότερη ιστορία μας. Ήταν η πρώτη φορά που δεν «συναντήθηκα» πουθενά με μαθητές: τίποτα από ό,τι τους είπα δεν φάνηκε να συναντάει τον κόσμο τους. Υιοθετώντας ίσως και ένα μερίδιο ευθύνης σε μένα (παρ’ ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που γινόταν αυτή ή παρουσίαση σε μαθητές), προσπάθησα να ερμηνεύσω μετά γιατί δεν συναντιόμαστε, γιατί φαίνεται να μην υπάρχουν κοινά σημεία αναφοράς σε ανθρώπους που απέχουν μεταξύ τους μόλις... 25 χρόνια. Αναγνωρίζοντας ίσως και το μεμονωμένο στοιχείο της περίπτωσης αυτής. Τι μας χωρίζει, αφού τίποτα δεν μας ενώνει, τι έγινε σε αυτά τα 25 χρόνια της διαφοράς μας; Νομίζω, έγιναν πολλά. Η βιωματική γνώση αντικαταστάθηκε από την παντοκρατορία της μιντιακής αφήγησης, η Άλκη Ζέη από τον Χάρι Πότερ, η εφημερίδα από το Ίντερνετ, οι δια-

νοούμενοι, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες περιφέρονταν από διοικητικά συμβούλια σε επιτροπές κρατικών οργανισμών. Δεν χρειάζεται να γνωρίζεις ή να θυμάσαι σήμερα τίποτα, αφού με ένα κλικ μπορείς να το βρεις στο google. Η ευκολία που έχουμε στην πρόσβαση μειώνει την επιθυμία που τροφοδοτεί τη γνώση. Σχηματο-

ποιώ κι απλοποιώ, θα μου πείτε. Πάντως αυτά τα παιδιά μεγάλωσαν σε τελείως διαφορετικό περιβάλλον από το δικό μου. Και πρέπει κάπως να συναντηθούμε. Δεν είναι πως μιλάω από την απόσταση του γερασμένου παρελθόντος κρίνοντας το μέλλον. Είναι πως με τα παιδιά αυτά μοιράζομαι το ίδιο παρόν.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ:

Απομονωμένος στο «εγώ», ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος Έναν κλασικό, δηλαδή απόλυτα σύγχρονο, χαρακτήρα της παγκόσμιας δραματουργίας, τον Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν, ερμηνεύει εδώ και λίγο καιρό στη σκηνή του θεάτρου «Δ. Χορν» ο Γιώργος Κιμούλης. Με την ευκαιρία αυτή, μιλάμε μαζί του για έναν ρόλο που αποτελεί επιτομή της απληστίας του νεωτερικού ανθρώπου και για έναν συγγραφέα που, πριν από έναν αιώνα, αρθρώνει το πρόταγμα: «Οι άνθρωποι πάνω από το κέρδος!»... ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗ

Είναι εντυπωσιακό το πόσο σύγχρονο ακούγεται στον σημερινό θεατή αυτό το έργο, που απέχει πάνω από έναν αιώνα από την εποχή μας. Στη δική σας προσέγγιση αποφύγατε επιμελώς κάθε «εκμοντερνισμό» του ή, πολύ περισσότερο, σύνδεσή του με την κοντινή μας επικαιρότητα. Δεν υποκύψατε στον πειρασμό; Ένα έργο τέχνης δεν είναι ανάγκη να ‘ναι επίκαιρο. Οφείλει όμως να είναι σύγχρονο. Το κατά πόσο το κατόρθωσαμε, δεν το ξέρω. Το ελπίζω. Άλλωστε ένα έργο λέγεται κλασικό ακριβώς γιατί είναι σαν να έχει γραφτεί τη χρονική περίοδο που παρουσιάζεται. Επίκαιρη είναι η δημοσιογραφία, όχι η τέχνη. Αυτό που κατά τη γνώμη μου οφείλει να κάνει ένας ερμηνευτής, όταν ερμηνεύει έργα τα οποία έχουν γραφτεί άλλες εποχές, είναι να ανακαλύψει με προσοχή ποιες από τις φόρμες της εποχής του συγγραφέα, που χρησιμοποιεί σε κάποια σημεία του έργου του, κρατούν φυλακισμένη ή θολή την ιδέα του και να προσπαθήσει με τη σειρά του να την «απελευθερώσει». Είναι μία σχοινοβατική διαδικασία, κι εκεί, πιστεύω, ξεκινούν και όλες οι παρεξηγήσεις. Παρεξηγήσεις που πολλαπλασιάζονται στις μέρες μας, μιας και ο σύγχρονος αναγνώστης, θεατής και ακροατής, έχοντας βυθιστεί στη απόλυτη και εμφανή χρηστικότητα των πραγμάτων, απομακρύνθηκε απ’ τον συμβολισμό τους. Η αποσυμβολοποίηση του τρόπου που βλέπουμε τα πράγματα είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της τέχνης και κατ’ επέκταση της ζωής μας. Το ραβδάκι της χρηστικότητας ξεμάγεψε τα πάντα! Ο κεντρικός ήρωας που ερμηνεύετε, τυφλωμένος όπως ο Οιδίποδας, είναι βέβαιος ότι η απληστία του, για πλούτο ή εξουσία, θα έχει ως αποτέλεσμα το «κοινό καλό». Σαν να βλέπουμε να τον κινεί η «αόρατη χειρ» για την οποία μίλαγε ο Άνταμ Σμιθ. Όμως αυτή η απληστία παράγει καταστροφή και θάνατο για τον ίδιο και τους γύρω του... Δεν έχετε άδικο. Ίσως αυτό το παγωμένο σιδερένιο χέρι που πιάνει την καρδιά του Μπόρκμαν στο τέλος και τον οδηγεί στον θάνατο να έχει σχέση και με το «αόρατο χέρι» στο οποίο αναφέρεστε. Ο Σμιθ, έχοντας ως βασικό βατήρα της «ανθρώπινης δημιουργίας» την ι-

διοτέλεια, βαδίζει παράλληλα με τον Χιουμ και το οικονομικό δόγμα του laissez-faire, όπου οι νόμοι της προσφοράς και της ζήτησης σε μια ελεύθερη αγορά θα μπορούν να λειτουργούν εξισορροπητικά και θα επιφέρουν κοινωνική ευημερία. Ξεχνούσαν(;) όμως το «ποιος φτιάχνει αυτούς τους νόμους». Αν τους νόμους τούς φτιάχνουν οι κατέχοντες τα μέσα παραγωγής, τότε καμία κοινωνική ευημερία δεν θα υπάρξει. Ο Ίψεν στον Μπόρκμαν υποστηρίζει εμφανώς πως η ατομική εγωτική ανάπτυξη ενός ανθρώπου μέσα σ’ έναν κοινωνικό χώρο δεν καταστρέφει μόνο το άτομο που προσπαθεί μόνο του ν’ αναπτυχθεί, αλλά καταστρέφει και τους γύρω του! Η ιδιοφυΐα του Ίψεν προχωρά ακόμη πιο πέρα. Έχοντας κατανοήσει πλήρως τις διαρκείς μεταμορφώσεις του καπιταλισμού, είχε «δει» τη μεταμόρφωση του βιομηχανικού καπιταλισμού σε χρηματοοικονομικό, όπως και το τέλος αυτού του τελευταίου. Τέλος που το βιώνουμε τώρα. Ο θάνατος του Μπόρκμαν αυτό συμβολίζει. Είχε μιλήσει, με λίγα λόγια, με τον δικό του τρόπο βέβαια, τριάντα χρόνια πριν τον Ρώσο οικονομολόγο Κοντράτιεφ, για τη θεωρία των μεγάλων οικονομικών κύκλων. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Ίψεν από το 1896 άρθρωσε το γνωστό σύνθημα που αυτή τη στιγμή κυριαρχεί στον παγκόσμιο χώρο: Οι άνθρωποι πάνω από το κέρδος! Αυτή είναι ουσιαστικά και η τελευταία φράση του Μπόρκμαν: «...πάω να βρω ξανά τους ανθρώπους».

Η πίστη στη σημαντικότητα του Ενός, η λατρεία του μοναδικού και του μόνου, η απομόνωση του καθενός απ’ τον περιβάλλοντα χώρο και η διαγραφή της κοινωνικής και πολιτικής του συνείδησης οδηγεί σε αδιέξοδο

ρεμένο, αλλά τον καταστρέφει καίοντάς τον ταυτόχρονα, αν χάσει τον σεβασμό του προς τη φύση που τον έχει δημιουργήσει. Το φως φωτίζει, αλλά και τυφλώνει παράλληλα. Ο Μπόρκμαν τον οποίο ερμηνεύετε είναι σχεδόν αυτιστικός. Η απομόνωσή του τον οδηγεί στην απόλυτη αδυναμία κατανόησης του εαυτού του και της γύρω του πραγματικότητας. Μόνον η έξοδός του προς τους άλλους τού επιτρέπει, τελικά, να πάψει να είναι ζωντανός-νεκρός και, επιτέλους, να πεθάνει. Αισθάνεστε κι εσείς πως αυτή η συνάντηση με τους άλλους είναι η απαραίτητη συνθήκη για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε, ιδιαίτερα στην εποχή μας;

Όμως ο Μπόρκμαν έχει και έναν έντονα προμηθεϊκό χαρακτήρα. Η φύση γι’ αυτόν δεν είναι παρά αντικείμενο προς εκμετάλλευση. Ακόμη και όταν βρεθεί στο δάσος, αυτό που ακούει είναι οι μηχανές από τα εργοστάσια... Αποτελεί αυτή η αποκοπή στοιχείο της πτώσης του;

Τον ακραίο απομονωτισμό του Μπόρκμαν τον βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος σήμερα. Ανέκαθεν η ανθρωπότητα προσπαθούσε να συμφιλιώσει τις έννοιες ατομικό κοινωνικό, τοποθετώντας τες όμως τις περισσότερες φορές τη μία απέναντι στην άλλη. Η αποτυχία συγκρότησης, στα κράτη του «υπαρκτού σοσιαλισμού», μιας κοινωνίας που θα βασίζεται στην ισότητα, την ελευθερία και την

Η αποκοπή και η απομάκρυνση του ανθρώπου γενικά, όχι μόνον του Μπόρκμαν, από τη φύση τον έχει οδηγήσει στο αδιέξοδο που βρίσκεται τώρα. Η αποφυσικοποίηση του ανθρώπου είναι ο προάγγελος της καταστροφής του. Από τη στιγμή που ο άνθρωπος ξέχασε πως είναι μέρος της φύσης και πίστεψε πως η φύση δημιουργήθηκε για να την κατανοήσει - καταλάβει - κατακτήσει αυτός, βαδίζει όλο και με μεγαλύτερη ταχύτητα τον δρόμο της δυστυχίας του. Η προμηθεϊκή φωτιά, που δόθηκε στον άνθρωπο για να τον προστατέψει, δεν κάνει μόνον το ωμό μαγει-

Ανέκαθεν η ανθρωπότητα προσπαθούσε να συμφιλιώσει τις έννοιες ατομικό κοινωνικό, τοποθετώντας τες όμως τις περισσότερες φορές τη μία απέναντι στην άλλη

κοινωνική δικαιοσύνη έχει ως βασική της αιτία τον ευνουχισμό της ατομικής πρωτοβουλίας. Έτσι δόθηκε η δυνατότητα στην απέναντι όχθη να αναπτύξει, μέσω του ακραίου νεοφιλελευθερισμού της, τη βασιλεία του ατόμου. Όλες οι σχέσεις των ανθρώπων στην εποχή μας είναι διαποτισμένες από την άποψη πως πάνω απ’ όλα υπάρχει ο αδιάφορος ατομικισμός και ο απύθμενος και κυνικός εγωτισμός. Η πίστη στη σημαντικότητα του Ενός, η λατρεία του μοναδικού και του μόνου, η απομόνωση του καθενός απ’ τον περιβάλλοντα χώρο και η διαγραφή της κοινωνικής και πολιτικής του συνείδησης, οδηγεί σε αδιέξοδο. Ένα ολόκληρο σύστημα τού μαθαίνει με πρόστυχο τρόπο πως η αυτάρκεια είναι το μοναδικό και βασικό του όπλο και πως η κοινωνική συνύπαρξη του περιορίζει την αυτοτέλεια. Αυτός ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος. Θα προσπαθεί πάντα να επιβιώσει προσαρμοζόμενος, και όχι αλλάζοντας ένα σύστημα που συνεχώς θα τον κονιορτοποιεί, ακριβώς γιατί είναι μόνος του. Γι’ αυτό πιστεύω, και θα συνεχίσω να πιστεύω, πως το μελλοντικό αίτημα του ανθρώπου είναι να μπορέσει να γίνει ατομικά κοινωνικό ον, χωρίς αυτό να συνιστά αντίφαση. Στην τελευταία πράξη ο Μπόρκμαν αναστοχάζεται κριτικά το παρελθόν, απηχώντας, σύμφωνα με τους μελετητές, τον ίδιο τον Ίψεν και μια μάλλον απαισιόδοξη εκτίμηση για το έργο του... Νιώθετε ότι βρίσκεστε κι εσείς σε μια περίοδο που αποτιμάτε κριτικά την έως τώρα πορεία σας; Δεν ξέρω κατά πόσον έχουν δίκιο οι μελετητές αυτοί. Ένας συγγραφέας σχεδόν ποτέ δεν ταυτίζεται με ένα πρόσωπο του έργου του. Μιλάει με το σύνολο του έργου του. Είναι πολυφωνικός. Αυτό που κατά τη γνώμη μου περιγράφει ο Ίψεν στον Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν ίσως να κρύβεται στη σκοτεινή ετυμολογία του ονόματος του. Μπόρκμαν μπορεί και να σημαίνει ο «χαμένος άνθρωπος». Προτιμώ να βλέπω μία αγωνία στα τελευταία του έργα, παρά μία απαισιοδοξία. Άλλωστε ο τίτλος του τελευταίου του έργου κραυγάζει μουνχαϊκά, μήπως και θα ‘ναι πια αργά, μήπως και είμαστε πια νεκροί όταν ξυπνήσουμε. Όσο για μένα, δεν έχω ούτε τη σοφία, αλλά και ούτε την ηλικία του Ίψεν, ώστε να μπορώ να δω κριτικά την πορεία μου. Αν και, μεταξύ μας, δεν πιστεύω στην ευθύγραμμη πορεία του ανθρώπου. Κύκλους κάνουμε.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΟΡΟΒΕΣΗΣ

Στην κοινωνία δίνονται «Η Αριστερά δεν ανέλαβε το έργο της αποξήρανσης του πολιτικού τοπίου» λέει ο Περικλής Κοροβέσης αποδίδοντας ευθύνες σε εκάστη των πλευρών της για τον κατακερματισμό και την αδυναμία της «να προτείνει κάτι εναλλακτικό και εφαρμόσιμο». Δεν διστάζει να ασκήσει κριτική στον πολιτικό χώρο στον οποίο είναι ενταγμένος. «Στην κοινωνία δίνονται οι μάχες και όχι στα κανάλια» λέει με νόημα. Αντιθέτως δεν συμμερίζεται την κριτική για την πολυφωνία του ΣΥΡΙΖΑ δείχνοντας, επίσης με νόημα, τα δύο κυβερνητικά κόμματα «που δεν επιτρέπουν διαφορετική φωνή». Συναντήσαμε τον Περικλή Κοροβέση με αφορμή την επανέκδοση του εμβληματικού βιβλίου του «Ανθρωποφύλακες» από τις συνεταιριστικές «Εκδόσεις των συναδέλφων». Μιλήσαμε και για τα παλιά, τη συγκλονιστική ιστορία του, τα βασανιστήρια, τους θύτες και τα θύματα, τους νέους, την ευτυχία. Η μνήμη του δεν έχει παγώσει. Θυμάται, αλλά δεν μισεί ούτε ζητάει εκδίκηση. Στο πρόσωπο του βασανιστή, βλέπετε, ο Κοροβέσης βλέπει τον μηχανισμό που παράγει βασανιστές. «Αυτή τη μηχανή οφείλουμε να χτυπάμε πάντα» επιμένει και εκπλήσσει τον συνομιλητή του όταν παραδέχεται με απόλυτη ειλικρίνεια: «Ό,τι έγινα οφείλεται στην ευχαρίστηση που ήθελα να δώσω στον εαυτό μου, έστω κι αν αυτή πέρναγε από τη Μπουμπουλίνας». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ

«Ψωμί, παιδεία, ελευθερία». Το σύνθημα του Πολυτεχνείου ακούγεται στις σημερινές συγκεντρώσεις. Σαν να μην πέρασε μια μέρα, κι όμως έχουν περάσει 40 χρόνια. Υπάρχει μια στασιμότητα στην ελληνική κοινωνία, θα λέγαμε ένα βάλτωμα, κι όπως ο βάλτος δεν μπορεί να δημιουργήσει ζωή, τα προβλήματα του βάλτου παραμένουν τα ίδια. Βάλτος στην προκειμένη περίπτωση είναι το πολιτικό σύστημα και το βαθύ ελληνικό κράτος. Από την άλλη πλευρά ένα έργο αποξήρανσης του πολιτικού βάλτου, που θα μπορούσε να ήταν η Αριστερά δεν ανέλαβε αυτό το έργο. Τι εννοείτε; Να προτείνει κάτι εναλλακτικό και εφαρμόσιμο. Όταν λέω Αριστερά, εννοώ όλο το φάσμα που προτείνει μια άλλη κοινωνία. Και μέσα σ’ αυτούς βάζω από τους αναρχικούς μέχρι το ΚΚΕ, δηλαδή όλους αυτούς που αναφέρονται σε μια άλλη κοινωνία που θα ξεπερνάει τα όρια του καπιταλισμού. Και από ‘κεί και πέρα αποδίδω ευθύνες σε κάθε έκφραση αυτού του φάσματος της Αριστεράς. Τις ακούμε. Όταν κάνω κριτική στην Αριστερά, π.χ. στο ΚΚΕ, γίνομαι φανταστικό μέλος του ΚΚΕ και τους λέω

«γυρίστε στις αρχές του κομμουνιστικού κινήματος». Όταν κάνω κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ, κοιτάζω να είναι μια πρόταση εποικοδομητική και, ει δυνατόν, να εισακουστεί. Όταν κάνω κριτική στους αναρχικούς, λέω «αφήστε το φετίχ της ψευτοβίας που λειτουργεί ως προβοκάτσια, μελετήστε την εμπειρία του μεγαλύτερου αναρχικού κινήματος, της Ισπανίας, για να καταλάβετε πως δεν υπάρχει ισχυρότερο εκρηκτικό από τη μαζική δράση ή διαβάστε Κροπότκιν και τους κλασικούς αναρχικούς που έζησαν στις αρχές του 20ού αι. που όλοι είχαν καταλάβει το αδιέξοδο της ατομικής βίας». Ποια είναι η ένστασή σας με τον ΣΥΡΙΖΑ; Το συγκεκριμένο σημείο της ένστασής μου είναι ότι η Αριστερά ή θα είναι επαναστατική ή δεν θα είναι τίποτα. Όταν λέμε επανάσταση, δεν εννοούμε να καταλάβουμε τα χειμερινά ανάκτορα, αλλά να αλλάξει η σκέψη μας, η νοοτροπία και η συμπεριφορά μας, για να δημιουργήσουμε μια νέα συνείδηση στον κόσμο ώστε να καταλάβει ότι αυτός είναι η δύναμη και σ’ αυτόν ανήκει η εξουσία κι όχι στη γραφειοκρατία. Η κριτική μου στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι κινείται σε ένα πολιτικό επίπεδο που νομίζω οι χειρισμοί του είναι καλοί και δεν με ενοχλούν καθόλου οι διαφορετικές απόψεις που ακούγονται. Όποιος θέλει να ακούει τα ίδια πράγματα, ας πάει στο ΠΑΣΟΚ και τη

Ν.Δ., όπου διαγράφεται όποια διαφορετική φωνή ακούγεται. Και μια μικρή λεπτομέρεια: Σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής ο βουλευτής εκφράζει τη συνείδησή του και δεν επιτρέπεται να μιλάει από χειρόγραφο, γιατί μπορεί να του το έχει γράψει κάποιος άλλος. Ο βουλευτής αυτός που θα εκφραστεί κατά συνείδηση διαγράφεται, πράγμα που σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. στην ουσία τους είναι κόμματα αντικοινοβουλευτικά. Πιο συγκεκριμένα για την κεντρική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, που τη βρίσκω πιο δεξιά από τη σοσιαλδημοκρατία των Ούλοφ Πάλμε και Μιτεράν, ας ρίξουν μια ματιά στο έργο τους κι ας συγκρίνουν τι προτείνουν. Ποια λάθη εντοπίζετε;

συγκεκριμένα

Κατ’ αρχήν είναι ανεδαφικό να ζητάμε επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης, γιατί δεν είμαστε ίδια μεγέθη με τους δανειστές μας, κι αυτό έχει αποσαφηνιστεί από τον Θουκυδίδη στις διαπραγματεύσεις Αθηναίων και Μηλίων. Πράγμα που σημαίνει ότι εμείς πρέπει να αρνηθούμε την ύπαρξη του χρέους, να σταματήσουμε οποιαδήποτε πληρωμή του και να δημιουργηθεί μια διεθνής επιτροπή λογιστικού ελέγχου του χρέους, όπως έκανε ο πρόεδρος του Ισημερινού Ραφαέλ Κορέα, που διέγραψε το 75% του χρέους και το 25% που απέμεινε το αγόρασε το ίδιο το κράτος του Ισημερινού.

Επίσης ας θυμηθούμε τι χρέος δημιούργησε η χούντα. Αν θυμάμαι καλά, το 1966 ήταν 32 δισ. δραχμές για να το φτάσει το 1974 στις 168 δισ. δρχ., τα νούμερα είναι από μνήμης αλλά η αναλογία είναι περίπου η ίδια. Δηλαδή η χούντα πήρε δάνειο για να μας σκοτώνει, να μας φυλακίζει, να μας εξορίζει και να μας βασανίζει. Θα πληρώσουμε τα χρέη των βασανιστών μας; Να το βάλει λοιπόν κι αυτό σαν επιχείρημα ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν δεν τα πούμε εμείς αυτά, ποιος θα τα πει; Και υπάρχει βέβαια μια γενναία πράξη των μπολσεβίκων, που δεν πλήρωσαν πεντάρα για τα τσαρικά χρέη. Εμείς δεν είμαστε μπολσεβίκοι, απλώς αυτά που ζητάμε είναι δικαιοσύνη και σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις. Άλλο σημείο κριτικής στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι πρέπει να αρχίσει να χτίζει τη μελλοντική κοινωνία εδώ και τώρα. Να αρχίσει δηλαδή από τώρα να δημιουργεί μια εναλλακτική παραγωγή στον πρωτογενή τομέα, μέσα από συνεταιρισμούς, με στόχο τη σιτάρκεια, και μετά τα προϊόντα τα δικά μας, που πρέπει να είναι οικολογικά, να γίνουν εξαγώγιμα και να κυριαρχήσουν στη διεθνή αγορά. Ο μεγάλος μας πλούτος είναι η γη μας, τα νησιά μας, τα νερά μας και δεν ξέρω ποιος μας ευνόησε να είναι μοναδικά τα προϊόντα που παράγει η Ελλάδα. Επίσης η ανάπτυξη του συνεταιριστικού πνεύματος, που προέρχεται από τις ελληνικές κοινότητες διαμέσου της ιστορίας. Οι κοινότητες από το Βυ-

ζάντιο ακόμα, ήταν ζωντανές, μέχρι που ένας Γερμανός (Βαυαρός), ο Όθων, τις κατέστρεψε για να δημιουργήσει δήμους, ώστε το κράτος να είναι η μοναδική εξουσία. Είναι τυχαίο άραγε ότι από τον Όθωνα φτάσαμε στην τρόικα; Αυτά ας τα σκεφτούμε, δεν είναι ουτοπικά. Ωραία όλα αυτά, αλλά τούτη τη στιγμή η έκφραση «καμένη γη» είναι πραγματικότητα και όχι σχήμα λόγου. Πόσο εύκολο είναι να γίνουν, τη στιγμή μάλιστα που και η κοινωνία η ίδια μοιάζει τόσο σαστισμένη και άλαλη; Είναι πάρα πολύ δύσκολο από την άποψη ότι ο κόσμος διαμορφώνεται από τις κυρίαρχες ιδέες της άρχουσας τάξης και αντί να χτυπάει τον εχθρό του χτυπάει τον εαυτό του και τον αδρανοποιεί. Όταν ήμουν βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ την πρώτη περίοδο έρχονταν άνθρωποι στο γραφείο μου και μου πρότειναν τι να κάνω. Μου έλεγαν να διώξουμε τους μετανάστες, επίσης ότι οι νέοι σήμερα δεν είναι άντρες αλλά πούστηδες και ακόμα ότι πρέπει να επαναφέρουμε τη θανατική ποινή για να πάψει η εγκληματικότητα. Ένας καταστηματάρχης ήρθε και μου πρότεινε να κάνουμε ερώτηση στη Βουλή για να κλείσουν τα μαγαζιά των ξένων και άδειες να παίρνουν μόνο Έλληνες και άλλοι να κλείσουν τα μπουρδέλα της γειτονιάς μου, του Αγ. Παντελεήμονα, για να αναβαθμιστούν τα ακίνητά

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

οι μάχες, όχι στα κανάλια τους. Δεν ήταν από τον κύκλο μου, ήταν ψηφοφόροι. Με τέτοιες νοοτροπίες τι μπορείς να κάνεις; Εσείς έχετε πρόταση; Έχω, και λέει ότι πρέπει να εμβαθύνεις στα πράγματα, να συγκροτήσεις τον λόγο σου και να τον διαδίδεις όσο μπορείς, άσχετα από την αποτελεσματικότητά του. Με άλλα λόγια βρες τον βαθύ επαναστατικό εαυτό σου, συμμάχησε με την Ιστορία, βρες τους συντρόφους σ’ όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, υπάρχουν πολλοί, και διατύπωσε το μήνυμά σου με τα μέσα που διαθέτεις. Γιατί, αν πας να το πουλήσεις στην τηλεόραση με την ελπίδα ότι θα έχεις μεγαλύτερο ακροατήριο, είσαι χαμένος από χέρι. Στην κοινωνία δίνονται οι μάχες και όχι στα κανάλια. Ο Τίτος Πατρίκιος έχει γράψει ότι «κανένας στίχος δεν έσωσε τον κόσμο». Με ποια στόχευση επανακυκλοφορούν οι «Ανθρωποφύλακες»; Ο φίλος μου ο Τίτος Πατρίκιος έχει δίκιο, κανένας στίχος δεν έσωσε τον κόσμο όμως πολλοί στίχοι

σώσανε πολλούς ανθρώπους. Επομένως οι στίχοι δεν είναι για την επανάσταση, αλλά για να δημιουργήσουν επαναστάτες. Μ’ αυτή την έννοια οι «Ανθρωποφύλακες» ξεκίνησαν ως μια παράνομη μεγάλη προκήρυξη που απευθυνόταν σε κάποιους φίλους και κατέληξαν σαν ένα διεθνές συμβάν, μέσω του οποίου κατέταξαν το βιβλίο ανάμεσα στα παγκόσμια πολιτικά ντοκουμέντα μαζί με τον Αλέγκ και τον Λόντον. Η υπογραφή αυτής της διατύπωσης ήταν πολύ βαριά γιατί ανήκε στον Πιερ Βιντάλ Νακέ. Εμένα δεν μου έκανε καμία αίσθηση η παγκόσμια επιτυχία αυτού του βιβλίου από την άποψη ότι ήταν η ιστορία των πολλών. Απλά την κατέγραψα και ήταν σαν να μην ήμουν εγώ το θύμα, αλλά ο ρεπόρτερ για όλους τους άλλους. Το βιβλίο πρέπει να έχει πουλήσει πάνω από 60-70.000 αντίτυπα στην Ελλάδα μόνο, στη Γερμανία πάνω από 120.000 και δεν χαίρομαι καθόλου. Γιατί σημαίνει ότι το βιβλίο παραμένει επίκαιρο, αλλά τα βασανιστήρια δεν τέλειωσαν. Η επανακυκλοφορία του σήμερα δεν είναι μια ειδική πολιτική παρέμβαση. Απλώς είχε εξαντληθεί, το ζητούσαν, γι’ αυτό ξαναβγαίνει.

Τι είναι τα βασανιστήρια, είναι μόνο ο ανείπωτος πόνος; Όχι. Είναι κάτι πολύ περισσότερο από τον πόνο, γιατί ο πόνος είναι ένα γνώρισμα του ανθρώπινου κορμιού κι από κάποιο σημείο και μετά, όταν γίνεται αφόρητος εσύ ναρκώνεσαι, δεν καταλαβαίνεις τίποτα. Το φοβερότερο είναι ο φόβος, και ο φόβος δεν έχει όρια, επιδρά κατευθείαν στις άμυνες του ανθρώπου. Αυτό στο οποίο αποσκοπούν οι βασανιστές είναι να εξαλείψουν την προσωπικότητά σου, να γίνεις άγραφο χαρτί και επάνω σ’ αυτό να γράψουν την θέλησή τους. Για να το πω πιο ποιητικά, φαντάσου μια νεράιδα του δάσους πανέμορφη να τη μετατρέπουν σε τουαλέτα για να χέζουν οι βασανιστές. Η έννοια του βασανιστή πώς έχει καταγραφεί στη συνείδησή σας; Δεν μισείτε, δεν θελήσατε ποτέ να εκδικηθείτε; Όχι. Ο καθένας από μας είναι εν δυνάμει βασανιστής αν νομίσει ότι βρήκε την απόλυτη αλήθεια -πολιτική, θρησκευτική, φυλετική- και σε θεωρήσει εχθρό. Άρα λοιπόν για μένα δεν ήταν μια προσωπική αντιπαράθεση με τον βασανιστή μου, που πι-

ΓΙΑΤΙ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΩΦΕΛΕΙ ΤΟΥΣ ΠΑΝΤΕΣ www.cup.gr

θανότατα, αν δεν ήξερα τι δουλειά έκανε, αν ήταν μερακλής και τραγούδαγε ρεμπέτικα, ηπειρώτικα, σμυρναίικα, μπορεί να έκανα παρέα μαζί του και να τον κέρναγα. Το ουσιαστικό πρόβλημα δεν είναι ο βασανιστής και το θύμα, είναι ο μηχανισμός που παράγει βασανιστές. Εμείς οφείλουμε να χτυπάμε πάντα τη μηχανή που παράγει βασανιστές. Πόσων ετών ήσασταν όταν σας συνέλαβαν; Ήμουν 26 αλλά ένιωθα ότι ήμουν πολύ μεγαλύτερος. Πολλοί αναρωτιούνται πού είναι οι νέοι σήμερα; Οι νέοι είναι εδώ, αλλά εμείς είμαστε απόντες, γι’ αυτό δεν τους βλέπουμε. Από τη σχολή του Ροντήρη πώς βρεθήκατε στην Μπουμπουλίνας; Βρέθηκα να σπουδάζω ηθοποιός επειδή ήθελα να είχα πολλά πρόσωπα και, όπως λέει ο Ρολάν Μπαρτ, το όνομά μου είναι Λεγεών γιατί είμαστε πολλοί. Μετά από τη φοίτηση στη σχολή του Ροντήρη, αντί

να παίζω ρόλους στη σκηνή, προτίμησα να παίζω ρόλους στη ζωή. Έτσι έκανα τον επαναστάτη, έτσι έκανα τον συγγραφέα, έτσι έκανα τον δημοσιογράφο. Ρόλους άλλωστε παίζουμε στη ζωή, φτάνει να τους παίζουμε καλά, χωρίς να ξεχνάμε ότι οι ρόλοι δεν είναι διασκέδαση αλλά έκφραση της ζωής. Κι εγώ πάντα μέσα απ’ όλους τους ρόλους μου ήθελα να είμαι ενεργός πολίτης. Αισθάνεστε σύμβολο; Όχι, αισθάνομαι όπως αισθανόμουνα όταν ήμουν πιτσιρικάς, που δεν με ενδιέφερε να γίνω τίποτα, δεν είχα φιλοδοξίες, αλλά ήθελα να είμαι ευτυχισμένος. Καθόμουνα στα βράχια της Πειραϊκής και χάζευα τα κύματα και τους γλάρους. Λέγανε, αυτό το παιδί είναι απρόκοφτο. Ό,τι έγινα οφείλεται στην ευχαρίστηση που ήθελα να δώσω στον εαυτό μου, έστω κι αν αυτή πέρναγε από την Μπουμπουλίνας. Τι είναι ευτυχία; Να είσαι ο εαυτός σου και να ανήκεις στο σύμπαν.

A TO AY T I ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Σ Ν ΕΜΑΣ ΣΑ Το παρελθόν και το μέλλον της μετανάστευσης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ / 6

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ

«OΤΑΝ ΕΧΩ ΕΣΕΝΑ» ΤΟΥ ΚΡΑΟΥΝΑΚΗ ΣΤΟ «IΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ»

H επιθεώρηση ζει

H επιθεώρηση, μια εγχώρια θεατρική δημιουργία, γεννήθηκε καθώς ξεψυχούσε ο ελληνικός δέκατος ένατος αιώνας, που είχε αρχίσει ηρωικά, με το έπος του ‘21, για να τελειώσει ως τραγικότατη φάρσα, με την προδιαγεγραμμένη πτώχευση του ‘93, με τη δίδυμή της στρατιωτική καταστροφή του ‘97 και όσα ακολούθησαν. ΄Εγραφα σε προηγούμενα σημειώματά μου ότι τέτοια δραματικά γεγονότα παρήγαγαν ως αντίδραση υγιή της κοινωνίας ένα πολιτικό, σε ευρύτερη έννοια, θέατρο: με το κωμειδύλλιο του Σπυρίδωνος Περεσιάδη, με τις έξοχες, παραγνωρισμένες μέχρι πρόσφατα πολιτικές κωμωδίες του Γεωργίου Ησαΐα και με την επιθεώρηση που υπήρξε το μακροβιότερο είδος. Παράλληλα με τον λαϊκό Καραγκιόζη, που άνθισε πάντα σε περιόδους κρίσης, αποτέλεσαν τη μήτρα της νεοελληνικής θεατρικής ταυτότητας, μια συνέχεια με ασυνέχειες, αν βάλουμε κοντά σε αυτά τη μοναδική «Βαβυλωνία» του Βυζάντιου, τις

ανεπανάληπτες σάτιρες του Χουρμούζη, τις φάρσες του Σοφοκλή Καρύδη, τον ιδιοφυή, πρωτοπόρο Καπετανάκη και κάποια έργα του Λάσκαρη. Ο θεατρικός ελληνικός δέκατος ένατος αιώνας, με τουλάχιστον έξι μείζονες συγγραφείς και με αναρίθμητους άλλους, ηθοποιούς, μουσικούς, εικαστικούς, σκηνοθέτες, μεταφραστές, θεωρητικούς, παραμένει μέχρι στιγμής αναιτιολόγητα συκοφαντημένος ως στείρος θεατρικά. Δεν θα επιχειρήσω εδώ να αναλύσω τους λόγους για τους οποίους το κωμειδύλλιο δεν είχε συνέχεια, οι κωμωδίες του Ησαΐα ξεχάστηκαν, η επιθεώρηση παρήκμασε και ο Καραγκιόζης επέζησε με το να γίνει, λίγο έως πολύ, ένα θέαμα για παιδιά. Θέλω μόνο να πω ότι η επιθεώρηση άφησε ένα ρίζωμα από το οποίο κάθε τόσο βλέπουμε να πετιέται νέος, θαλερός βλαστός, σε περιόδους δύσκολες όπως τώρα, που πρέπει για άλλη μια φορά να αποφασίσουμε «με ποιους θα πάμε και ποιους θα αφήσουμε». Ως πα-

KΡΙΤΙΚΗ MOYΣΙΚΗΣ

ράδειγμα αναφέρω τις δουλειές του χαρισματικού, ανεξάντλητου τροβαδούρου Σταμάτη Κραουνάκη, με αποκορύφωμα την τελευταία, με τίτλο: «Όταν έχω εσένα», που παίζεται από την ομάδα του «Σπείρα Σπείρα» στη νέα της στέγη, στο «Ίδρυμα Κακογιάννη». Πρόκειται για ένα τρίωρο μουσικοχορευτικό θέαμα, με μουσικές του Σταμάτη Κραουνάκη και του ΄Αρη Βλάχου, σε σκηνοθεσία του Κραουνάκη, με λειτουργικούς φωτισμούς της Ελευθερίας Ντεκώ, τα ευρηματικά κοστούμια τη ΄Ελλης Παπαγεωργακοπούλου, την ωραία χορογραφία της Τατιάνας Μύρκου, τα άρτια βίντεο αρτ του Ντίνου Πετράτου, τους ήχους του Δημήτρη Μουρλά και στίχους των Κραουνάκη, Γκούφα, Λίνας Νικολακοπούλου, Χρήστου Σταυρακούδη, Γιάννη Γούνα. Με απρόβλεπτα πολιτικά κείμενα - φωτιά, μια πληρωμένη απάντηση στους ποικίλους απολογητές του πλούτου που διατείνονται εν χορώ, με το αζημίωτο πάντοτε, ότι «δεν υπάρχει λύση άλλη παρά να σκύψεις το κεφάλι». Υγιής αντίδραση του πρωτοπόρου καλλιτέχνη, που «παίρνει απάνω του» την εποχή του. Γραμμένα παραδοσιακά από ένα συγγραφικό «τρίο», τους Δημήτρη Μανιάτη, Φώτη Μιχαλόπουλο, Σταμάτη Κραουνάκη· έξοχα κείμενα - πικρές επιταγές γέλιου με αντίκρισμα χρυσού στην τράπεζα του μέλλοντός μας, την αληθινή, αδιαμεσολάβητη ποίηση. Και με

πυκνές -κατά ριπές- μουσικές βολές να τα σχολιάζουν. Παραθέτω ένα μικρό δείγμα από το τραγούδι της έναρξης. (Στίχοι Κραουνάκη): «Κάτι ξυπόλητοι Έλληνες / Με ένα πανάκι στον ώμο / Είχαν αέρα τον έρωτα / Είχανε πόρτα στο δρόμο / «Όλα θα ξαναγεννηθούνε / απ’ τη μεγάλη διαφορά / Απ’ τα παιδιά που θα ‘ρθουνε / Χώματα, βράχια, νερά / Ήρθ’ η μεγάλη στιγμή / Απ’ τα παιδιά που θα ‘ρθουνε/ στον κοριτσιών το κορμί / Αυτό είναι η αφορμή...» Και από το σημείωμα του προγράμματος, αντιγράφω: «Η κωμωδία έρχεται, ο Στουρνάρας συνταξιοδοτείται. Τη βλέπεις τώρα, γελάς ώς τις επόμενες εκλογές». Ή: «Όταν ο Κράου έχει κέφια, ο Στουρνάρας χτυπάει ντέφια». Προσυπογράφω. Η ισοκέφαλη ομάδα είναι θαυμάσια, ένας και ένας, είδα μια ολόκληρη, προικισμένη νέα γενιά της επιθεώρησης να ανασταίνεται με τις ωραίες τους νεανικές φωνές και σώματα. Επί τέλους, νιάτα με γκελ! Τζερόμ Καλούτα, Αναστασία Έδεν, Αθηνά Αφαλίδου, Ελευθερία Σικινιώτη, Χρήστος Γεροντίδης, Μπάμπης Γούσιας, Σάκης Καραθανάσης, Χρήστος Μουστάκας, Κώστας Μπουγιώτης, Γιώργος Στιβανάκης. Με τον Κραουνάκη να κυριαρχεί στο Β’ μέρος. Και οι μουσικοί: Άρης Βλάχος (πιάνο, πλήκτρα), Παντελής Ντζιάλας (κιθάρες, μπουζούκι), Γιώργος Φίλιππας (κρουστά).

TOY ΚΥΡΙΑΚΟY Π. ΛΟΥΚΑΚΟY

Θέμα... με παραλλαγές Το κείμενο αυτό γράφεται την επομένη μόλις συνέντευξης Τύπου (31.10), στην αίθουσα της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη», κατά την οποία παρουσιάστηκε το λεύκωμα επί τη 60ή επανόδω της επετείου ίδρυσης του «Συλλόγου των Φίλων της Μουσικής» με τον πλατωνικής αφετηρίας τίτλο Μουσικήν ποίει και εργάζου - Εξήντα χρόνια μουσικής παιδείας και πολιτισμού. Δεν πρέπει να παραμένουν πλέον ευάριθμοι όσοι σήμερα αντιλαμβάνονται την κεφαλαιώδη συμβολή του Συλλόγου στη στοχοθεσία, προώθηση, δημιουργία και -μέχρι σήμερα- λειτουργία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, του κτηριακού και οργανωτικού συγκροτήματος που μετέβαλε την Αθήνα σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα στο πεδίο της λόγιας μουσικής. Κόντρα στην αρχαιόθεν ροπή μικρολογίας του τόπου μας, ένα επίλεκτο «πάνελ», αποτελούμενο από τον πρόεδρο του Συλλόγου Πάνο Δημαρά, τον διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη καθηγητή Άγγελο Δεληβορριά, τον διακεκριμένο δημοσιογράφο Γιάννη Καρτάλη, καθώς και τον «πρύτανη» της εθνομουσικολογίας Λάμπρο Λιάβα, ανέλυσαν α-

πέριττα αυτή τη συνεισφορά, όπως ιδίως προσωποποιήθηκε στον Χρήστο Λαμπράκη κατά την πολυετή προεδρία του, στην οποία είχε διαδεχθεί την εξίσου αείμνηστη Αλεξάνδρα Τριάντη, εξαρχής παρούσα στο σχήμα μαζί με τον αδίκως λησμονημένο σήμερα ευπατρίδη Λάμπρο Ευταξία. Η εναρκτήρια αυτή αναφορά μας δεν στοχεύει απλώς στη διάδοση της ενημέρωσης για μιαν έκδοση που αναμένεται να αποδυναμώσει τον διαχρονικά ανέξοδο λαϊκισμό έναντι του Μεγάρου, έτι ευχερέστερο, στον ηρωικό αυτό τόπο, πεσούσης της δυσπρόσβλητης εν ζωή «δρυός», αλλά και προκειμένου να υπενθυμίσει ότι επί της θητείας Λαμπράκη απέκτησε και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών μόνιμη και αξιοπρεπή στέγη, προϋπόθεση απαραίτητη για κάθε περαιτέρω βελτιωτικό της επίτευγμα. Τούτων δοθέντων, οφείλουμε να ομολογήσουμε τόσο τη δυσπιστία μας γύρω από το επί χάρτου πρόγραμμα της εναρκτήριας συναυλίας της για την καλλιτεχνική περίοδο 2013/14 όσο και τη διάψευση της δυσπιστίας αυτής από την εν τοις πράγμασι διαδοχή των επιλεγέντων έργων, με ά-

ξονα τη φόρμα των παραλλαγών σε ένα θέμα. Με αρχιμουσικό τον καλλιτεχνικό της διευθυντή, Βασίλη Χριστόπουλο, η Ορχήστρα εγκαινίασε τη συναυλία με τις Παραλλαγές του Johannes Brahms πάνω σε ένα θέμα του Josef Haydn (1873), τουλάχιστον προτού η μουσικολογική έρευνα το πιστώσει με ικανό βαθμό πιθανότητας στον αυστριακής καταγωγής Γάλλο συνθέτη Ignace Joseph Pleyel, γνωστότερο στις μέρες μας από τη φερώνυμη παρισινή αίθουσα συναυλιών. Το έργο αυτό αποτέλεσε και την πρώτη ψηφίδα στον -πλέον εν εξελίξει- κύκλο Μπραμς της ΚΟΑ, που προβλέπεται να περιλάβει, στη διαδρομή της περιόδου, τις 4 συμφωνίες και Ένα γερμανικό Ρέκβιεμ του ιδίου. Η εκτέλεση πρόδιδε μεν σοβαρή προετοιμασία των οργανικών ομάδων του Συγκροτήματος, αλλά δεν ανέπτυξε το αθροιστικό momentum που ιδεωδώς συνδέουμε με αυτήν την ιδιοφυή σύνθεση, ιδίως στην κλιμάκωση της καταληκτικής passacaglia, προδρομικής της μεγαλειώδους -και τόσο ακανθώδους- εκείνης που ολοκληρώνει την 4η συμφωνία. Ορισμένα προβλήματα συνέργειας ανέκυψαν στο πλαίσιο παρουσίασης

των Παραλλαγών του Sergei Rachmaninov πάνω σ’ ένα θέμα του Paganini (1943), εκτέλεση που έδωσε την ευκαιρία στον Τίτο Γουβέλη να συνδυάσει τον ρόλο του περιεκτικού και έγκυρου κειμενογράφου με εκείνον του δόκιμου δεξιοτέχνη. Μαθητής του -φημισμένου για την επίδοσή του στον Ραχμάνινωφ- Βρετανού Peter Katin, αλλά και του Dominique Merlet, εκπαιδευτικού καρπού μιας Nadia Boulanger και του Jean RogerDucasse, πεφιλημένου μαθητή του Γκαμπριέλ Φωρέ, ο Γουβέλης, αν και δεν διαθέτει ογκώδη ήχο, επιχείρησε μολαταύτα μιαν ανάγνωση γεμάτη από ενδιαφέρουσες προσωπικές πινελιές, που βρήκε τον στόχο της, παρά την πνιγηρή σύμπραξη μιας ορχήστρας σποραδικά ευαίσθητης σε θέματα δυναμικής ισορροπίας του διαλόγου με το πληκτροφόρο, ιδίως στην ατίθαση ομάδα των χαλκίνων. Όσοι, όμως, υπό το κράτος απογοήτευσης, εγκατέλειψαν την αίθουσα στο διάλειμμα έσφαλαν στην προεξόφληση της συνέχειας. Τόσο ο Χριστόπουλος όσο και η ΚΟΑ κατέγραψαν υψηλό επίπεδο ανάμειξης και εντέλειας στις Παραλλαγές «Αίνιγμα» του Sir Edward Elgar (1899), δια-

Τίτος Γουβέλης

νύοντας μια διαδρομή γεμάτη χρώματα, εκλεπτύνσεις και ευαίσθητα αγγίγματα σε ένα έργο που προφανώς ενέπνευσε μαέστρο και μουσικούς. Την επίδοση αυτή επικρότησε ηχηρά και το κοινό, αποσπώντας, ως εγερτήριο encore, το πρώτο (1901) από τα 5 εμβατήρια του σαιξπηρικής ονομασίας κύκλου Pomp and Circumstance, έργ. 39. Έστω και χωρίς τους -οικείους από τα Promsπρόσθετους στίχους «Land of hope and glory» του Arthur Christopher Benson στο τρίο του, το γνωστό και ως ανεπίσημος εθνικός ύμνος της Βρετανίας έργο εκτελέσθηκε με το μεγαλείο που λαχταρά καθείς, έστω και ανέλπιδα, για τη δική του πατρίδα...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ Ναπολέων Λαπαθιώτης

ΤΡΙΤΗ

Cafe Scientifique

Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Τη νουβέλα του «καταραμένου» ποιητή της δεκαετίας του 1920 Ναπολέοντα Λαπαθιώτη Κάπου περνούσε μια φωνή, όπου ένα ιδιότυπο όσο και μοιραίο ερωτικό τρίγωνο στην Αθήνα του 1915 οδηγεί μια 18χρονη καπελού στον θάνατο για χάρη ενός ανεκπλήρωτου έρωτα, έναν 19χρονο τσαγκάρη, δραματοποιούν, μεταφέροντάς την στη σημερινή Αθήνα, οι Ηλίας Βογιατζηδάκης, Μυρτώ Πανάγου και Νατάσα Παπανδρέου. Με παιγνιώδη διάθεση και άφθονη μουσική ξεδιπλώνεται η εποχή της αθωότητας, όπου η Αθήνα των αρχών του προηγούμενου αιώνα μπλέκεται με τις σχολικές μας μνήμες, το γέλιο εναλλάσσεται με την θλίψη, ενώ ο έρωτας διεκδικεί τα δικαιώματά του με τρόπο απόλυτο και χωρίς περιορισμούς... Η ομάδα που παρουσίασε πέρσι τα επιτυχημένα Χταποδάκια και άλλα διηγήματα, επανέρχεται από τη Δευτέρα και κάθε Δευτέρα και Τρίτη στη σκηνή του Bios (Πειραιώς 84), στις 9.00 μ.μ.

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

La passione

Joni Mitchell

Δομές αλληλεγγής

Αφιερωμένο στα τραγούδια και τις μουσικές τής 70χρονης φέτος μεγάλης Καναδής τραγουδίστριας Joni Mitchell είναι το «πάρτι γενεθλίων» που διοργανώνουν η Έλλη Πασπαλά πλαισιωμένη από τον David Lynch (σαξόφωνα), τον Tάκη Φαραζή (πιάνο), τον Γιώργο Λιμάκη (κιθάρες), τον Γιώτη Κιουρτσόγλου (ηλεκτρικό μπάσο) και τον Μιχάλη Καπηλίδη (τύμπανα), μια αναδρομή στην ογκώδη δισκογραφία της, στο Gazarte (Βουτάδων32-34, Γκάζι), στις 9.00 μ.μ.

Το βιβλίο Σ’ ευχαριστώ που μ’ αγαπάς (Πατάκης), της διευθύντριας του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων Δήμητρας Νούση, μέσα από το οποίο μοιράζεται την εμπειρία, τα συναισθήματα αλλά και τον κοινωνικό και πολιτικό προβληματισμό της, αποτελεί ευκαιρία για συζήτηση για τις κοινωνικές δομές αλληλεγγύης ανάμεσα στη δημοτική σύμβουλο Ελένη Πορτάλιου, τον πρώην πρόεδρο του ΚΥΑΔΑ Γιώργο Αποστολόπουλο και το μέλος του Δ.Σ. Ντίνα Βαΐου, στον Πολυχώρο Ανοιχτή Πόλη (Μέγαρο Ερμής, Πανεπιστημίου 56, 1ος ορ.), στις 7.30 μ.μ.

ΔΕΥΤΕΡΑ

Κίττυ Αρσένη Εκδήλωση τιμής στη μνήμη της Κεφαλλονίτισσας ηθοποιού και αγωνίστριας του αντιδικτατορικού αγώνα Κίττυς Αρσένη πραγματοποιείται από το Ερασιτεχνικό Θέατρο Κεφαλλονιάς, με το οποίο η ίδια είχε συνεργαστεί και στηρίξει ποικιλοτρόπως. Στο καλλιτεχνικό αυτό μνημόσυνο θα παρευρεθούν και οι συνάδελφοί της Ντίνα Κώνστα, Αιμιλία Υψηλάντη και Πάνος Βαρδάκος που θα μιλήσουν γι’ αυτήν, στο Δημοτικό Θέατρο «Ο Κέφαλος» (Αργοστόλι), στις 8.00 μ.μ.

Ιστορία στο Κόκκινο

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com

Τη σχέση ανθρώπου και κουνουπιών και τις επιπτώσεις στην υγεία μας πραγματεύεται η ομιλία του Αντώνη Μιχαηλάκη, ερευνητή στο Τμήμα Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, στο πλαίσιο του κύκλου ομιλιών Cafe Scientifique, στο χώρο του Άστυ 68 (Κωσταντινουπόλεως 68), στις 7.00 μ.μ.

Στο πλαίσιο του κύκλου τεσσάρων εκπομπών για την επτάχρονη δικτατορία που παρουσιάζουν κάθε Κυριακή του Νοεμβρίου τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας στον ραδιοσταθμό 105,5 Στο Κόκκινο και την εκπομπή «Η Ιστορία στο Κόκκινο», η σημερινή συζήτηση ανάμεσα στους ιστορικούς Βαγγέλη Καραμανωλάκη, Τάσο Σακελλαρόπουλο, τον πολιτικό επιστήμονα Ηλία Νικολακόπουλο και την ιστορικό τέχνης Πέπη Ρηγοπούλου, με θέμα τα 40 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, τα γεγονότα, τα όσα οδήγησαν σε αυτήν και τις επιπτώσεις της, θα μεταδοθεί ζωντανά, ενώ μετά το τέλος της θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό, από το Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αντισθένους 7 και Θαρύπου), από τις 11.00-12.00 μ.

Ξύλινα χάλκινα πνευστά Για τη συλλογή διηγημάτων του Πάνου Σκουρολιάκου Ξύλινα χάλκινα πνευστά μιλά ο ποιητής Αντώνης Γκάτζης, ενώ η Μάνια Παπαδημητρίου διαβάζει αποσπάσματα. Την εκδήλωση θα κλείσουν μουσικά οι Θεοδοσία Στίγκα, Σπύρος Κονσολάκης και Γιάννης Νικολάου, στο καφέ Πευκώνας (πλ. Αγ. Αναργύρων), στις 7.00 μ.μ.

Δεύτερη συνάντηση της όπερας με τη μόδα, στην παράσταση La passione που παρουσιάζεται από την Εθνική Λυρική Σκηνή, σε σκηνοθετική επιμέλεια του Αλέξανδρου Ευκλείδη και μουσική επιμέλεια Δημήτρη Γιάκα, με ερμηνευτές τους μονωδούς Ελένη Βουδουράκη, Ινές Ζήκου, Βασιλική Καραγιάννη, Έλενα Κελεσίδη, Άννα Στυλιανάκη και Δημήτρη Πασκόγλου, καθώς και χορευτές της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού και μουσικούς της ΕΛΣ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Β. Σοφίας και Κόκκαλη), στις 8.00 μ.μ.

Μάρω Δούκα Η συγγραφέας Μάρω Δούκα είναι μία από τους έξι σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες που στο έργο τους έχουν αποτυπώσει κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας και θα συμμετάσχουν στον κύκλο συζητήσεων «Έξι ιστορίες και ένα Μουσείο», με οικοδεσπότη τον δημοσιογράφο Δημήτρη Τρίκα, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (Β. Σοφίας 22), στις 8.00 μ.μ.

ΠΕΜΠΤΗ

Ερείπια Το ντοκιμαντέρ της Ζωής Μαυρουδή Ερείπια: Οροθετικές γυναίκες. Το χρονικό μιας διαπόμπευσης, μια εξιστόρηση της δίωξης των οροθετικών γυναικών, οι οποίες προσήχθησαν από την Ελληνική Αστυνομία, υπέστησαν εξαναγκαστικούς ελέγχους για ΗΙV, προφυλακίστηκαν για κακούργημα, και τελικά διαπομπεύτηκαν, προβάλλεται στο πλαίσιο του αφιερώματος στην ευάλωτη δημοκρατία, τον φασισμό, την κακοποίηση της γυναίκας και τη βία, στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24), στις 10.30 μ.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Μάθημα Το μονόπρακτο «κωμικό δράμα» του Ευγένιου Ιονέσκο Το μάθημα, μια ανατομία των εξουσιαστικών σχέσεων μέσα από τη διαδικασία της εκπαίδευσης που σκοτώνει την κρίση αφυδατώνοντας, ή πιο σωστά, «κανιβαλίζοντας» τη χαρά της γνώσης, παρουσιάζουν οι απόφοιτοι του Θεάτρου Τέχνης Κωνσταντίνος Ανδρικόπουλος, Υρώ Μακρή και Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη, σε σκηνοθεσία και μουσική επιμέλεια Μάνιας Παπαδημητρίου, από σήμερα και κάθε Πέμπτη και Παρασκευή, στον Χώρο Τέχνης Ειλισσός (Αγλαονίκης 3 και Βουλιαγμένης 40), στις 8.30 μ.μ.

Μάρτυς μου ο Θεός Για το μυθιστόρημα του Μάκη Τσίτα Μάρτυς μου ο Θεός, μια σκωπτική διεισδυτική ματιά στην ψυχοπαθολογία του Έλληνα στο μεταίχμιο της κρίσης, μιλούν ο συγγραφέας Στρατής Χαβιαράς και η κριτικός λογοτεχνίας Μαρία Στασινοπούλου, ενώ αποσπάσματα θα ερμηνεύσει ο ηθοποιός Δήμος Μυλωνάς, στην εκδήλωση που διοργανώνουν την Τρίτη οι εκδόσεις Κίχλη στον χώρο του βιβλιοπωλείου Ιανός (Σταδίου 24), στις 6.00 μ.μ.

Πρωτοψάλτη Αρβανιτάκη Χρειάστηκε να περάσουν 25 χρόνια και αμέτρητα σπουδαία τραγούδια, δίσκοι και συναυλίες, για να ξανασυναντηθούν πάνω στην ίδια σκηνή δύο μεγάλες ερμηνεύτριες του ελληνικού τραγουδιού, η Ελευθερία Αρβανιτάκη και η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, που ενώνουν τις φωνές τους παρουσιάζοντας μερικά από τα ωραιότερά τους τραγούδια, κάθε Παρασκευή και Σάββατο, στη Μουσική Σκηνή Diogenis Studio (Συγγρού 259), στις 10.00 μ.μ.

Πρόσφυγες και μετανάστες Με αφορμή το βιβλίο της Έλενας Χουζούρη Δυο φορές αθώα, οι καθηγητές Ηλίας Νικολακόπουλος, Φωτεινή Τσαλίκογλου και ο δημοσιογράφος Τάσος Παππάς συζητούν με θέμα «Πολιτικοί πρόσφυγες τότε, οικονομικοί μετανάστες τώρα», στην εκδήλωση που διοργανώνουν οι εκδόσεις Κέδρος στο Polis Art Cafe (Αίθριο Στοάς Βιβλίου), στις 8.00 μ.μ.

ΣΑΒΒΑΤΟ

Η τέχνη για τη ζωή Χρώματα και υλικά, τάσεις, ιδέες και προτάσεις, συνδιαλέγονται αρμονικά σε ένα πανόραμα της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, με έργα 40 καταξιωμένων αλλά και νέων δημιουργών, που συμμετέχουν στην έκθεση ζωγραφικής και γλυπτικής Η τέχνη για τη ζωή, σε επιμέλεια Κυριάκου Πεταλίδη, η οποία πραγματοποιείται για την οικονομική στήριξη του Κέντρου Ζωής για την υποστήριξη όσων ζουν με HIV/AIDS, σήμερα και αύριο, στην Τεχνόπολη (Πειραιώς 100, Γκάζι), από τις 10.00 π.μ. - 9.00 μ.μ.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΘΕΑΜΑΤΑ

Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΑΒΟΡΑ Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271-2106462253, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 22:00 Στο κενό της 18:15, 20:15 ΑΒΑΝΑ Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:30, 20:30, 22:30 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Gravity 19:00 3D, 21:00 3D, 23:00 3D Free Birds (μεταγλ.) 17:15 3D Αίθουσα 2 Free Birds (μεταγλ.) 19:15 Το κάλεσμα 21:15 Παγιδευμενη ψυχή: Κεφάλαιο 2 23:30 Αίθουσα 3 Gravity 18:15, 20:15, 22:15 Αίθουσα 4 Captain Phillips 20:00, 22:40 Free Birds (μεταγλ.) 18:00 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλίσσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Gravity 18:10 3D, 20:10 3D, 22:10 3D Αίθουσα 2 Captain Phillips 18:00, 20:30 Gravity 23:00 3D Free Birds (μεταγλ.) 16:00 3D ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 2108983238-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Gravity 18:10 3D, 20:10 3D, 22:10 3D Free Birds (μεταγλ.) 16:00 3D Αίθουσα 2 Ολα χάθηκαν 19:00 Gravity 21:00, 23:00 Free Birds (μεταγλ.) 17:00 Αίθουσα 3 Ολα χάθηκαν 22:30 Captain Phillips 17:30, 20:00 Αίθουσα 4 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 19:00 Στη μάχη του χορού 17:00 3D Ο αυτοκράτορας 22:20 ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 Gravity 18:45 3D, 21:00 3D, 22:50 3D Αίθουσα 2 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 17:45 Captain Phillips 22:45 Free Birds (μεταγλ.) 16:45 3D Ο αυτοκράτορας 20:45 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ EUROPA CINEMAS Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Πατησίων 7779, σταθμός ΗΣΑΠ «Βικτώρια», 2108219298 Ο εχθρός μου 18:00, 20:15, 22:30 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ NEW STAR ART CINEMA Κρέμου 141, Καλλιθέα, 2109512624 -2109512604 Αίθουσα 1 Παγιδευμενη ψυχή: Κεφάλαιο 2 22:30 Ντοκουμέντα της κατοχής και της αντίστασης 17:00, 19:30 Gloria 17:30 Captain Phillips 20:00 Αίθουσα 2 Ολα χάθηκαν 19:00 Νυχτερινό τρένο για τη Λισαβόνα 21:00 Παιδαγωγικό ποίημα - Ο δρόμος προς τη ζωή 17:00 Καμιά ανάπαυση για τους γενναίους 23:00 ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2+1 Αγωνιστών στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 2105813470-2105813450 Αίθουσα 1 Free Birds (μεταγλ.) 17:30, 19:15 Νέα και όμορφη 21:00, 22:45 Αίθουσα 2 ART CINEMA Το απαγορευμένο ποδήλατο 20:30, 22:30 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:30 ΑΣΤΕΡΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Ασκληπιού 4, Νέα Ιωνία, 21027126402155302920, Σμύρνη: Καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 19001922 18:15, 20:00, 21:45 ΑΣΤΥ Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925, Miss Violence 18:00, 20:10, 22:20 ΑΤΛΑΝΤΙΣ 3D DIGITAL Λεωφόρος Βουλιαγμένης 245, Πλατεία Καλογήρων, Δάφνη, 2109711511 Αίθουσα 1 Ο εχθρός μου 18:00, 20:00, 22:00 Αίθουσα 2 Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:15, 20:15, 22:15 ΑΤΤΑΛΟΣ Κοτιαίου & Ελευθερίου Βενιζέλου Νέα Σμύρνη, Tηλ: 2109331280 Στο κενό της 18:30, 20:30, 22:30

ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Ο εχθρός μου 18:10, 20:15, 22:30 Αίθουσα 2 Gravity 19:20 3D, 21:00 3D, 22:40 3D Free Birds (μεταγλ.) 17:40 3D CAPITOL 3D CINEMA Ιουλιανού 3335 & Γ’ Σεπτεμβρίου 74-78, Capitol Mall (Σταθμός Βικτώρια), 2108210038, www.facebook.com/CineCapitol,, SR Ταινίες μικρού μήκους EFA (πρόγραμμα Α) (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 18:00 Free Birds (μεταγλ.) 16:00 3D Αίμα και μαύρη δαντέλα (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 20:45 Μακάβριος χορός (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 22:30 CINERAMA DIGITAL CINEMA Αγίας Κυριακής 30, Παλαιό Φάληρο, 2109403593-2109403595, , , Οικογενειακή υπόθεση 18:10, 20:20, 22:30 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Prisoners 20:20, 23:20 Free Birds (μεταγλ.) 16:00, 18:00 Αίθουσα 2 Captain Phillips 21:10 Gravity 19:00 3D, 23:50 3D Free Birds (μεταγλ.) 15:00 3D, 17:00 3D Αίθουσα 3 Ο εχθρός μου 18:15, 20:30, 22:45 Αίθουσα 4 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:00 Σχέδιο απόδρασης 19:00, 21:20, 23:40 Αίθουσα 5 Cinema Europa, Heineken Gravity 21:30, 23:30 Free Birds (μεταγλ.) 15:30, 17:30, 19:30 Αίθουσα 6 - Cinema Europa Ολα χάθηκαν 18:45, 21:00 Δον Ζουάν 16:45, 23:15 Αίθουσα 7 - max screen, Cosmote Gravity 17:45 3D, 20:00 3D, 22:15 3D, 00:30 Αίθουσα 8, Lays Στη μάχη του χορού 17:10 3D, 19:40 3D, 00:10 3D Ο αυτοκράτορας 22:00 Αίθουσα 9 Σ’ αγαπώ 17:10, 19:20, 21:40, 00:00 Αίθουσα 10 Gravity 16:30, 18:40, 20:50, 23:00 Αίθουσα 11 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 18:10 Παγιδευμενη ψυχή: Κεφάλαιο 2 20:10, 22:30, 00:40 Αίθουσα 12 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:30 Captain Phillips 19:30, 22:20 Αίθουσα 13 - gold class Gravity 20:50, 23:00 Αίθουσα 14 gold class Captain Phillips 19:30, 22:20 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου, Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Παγιδευμενη ψυχή: Κεφάλαιο 2 20:00, 22:10, 00:20 Free Birds (μεταγλ.) 18:00 Αίθουσα 2 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:50 Σ’αγαπώ 19:50, 22:00, 00:10 Αίθουσα 3 - Cosmote Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:20 Captain Phillips 20:20, 23:00 Αίθουσα 4 Gravity 18:15 3D, 20:15 3D, 22:15 3D, 00:15 3D Αίθουσα 5 Gravity 19:30, 21:30, 23:30 Free Birds (μεταγλ.) 17:30 3D VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Gravity 19:10, 21:10, 23:10 Free Birds (μεταγλ.) 17:10 3D Αίθουσα 2 Ολα χάθηκαν 20:00, 22:40 Free Birds (μεταγλ.) 18:00 Αίθουσα 3 Ο εχθρός μου 17:20, 19:40, 22:00 Παγιδευμενη ψυχή: Κεφάλαιο 2 00:20 Αίθουσα 4 Captain Phillips 18:50, 21:30, 00:10 Αίθουσα 5 Σ’αγαπώ 17:00, 19:10, 21:20, 23:30 Αίθουσα 6 Στη μάχη του χορού 17:30 3D, 19:50 3D Ο αυτοκράτορας 22:10, 00:20 Αίθουσα 7-VMAX - Cosmote Gravity 17:40 3D, 19:40 3D, 21:40 3D, 23:40 3D Αίθουσα 8- Gold class Ολα χάθηκαν 18:40, 21:20, 00:00 Αίθουσα 9 - Gold class Gravity 18:10, 20:10, 22:10, 00:10 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 ( Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Gravity 21:30, 23:30 3D Στη μάχη του χορού 17:00 3D, 19:15 3D Αίθουσα 2 Cosmote Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (με-

ταγλ.) 16:30, 18:30 Παγιδευμενη ψυχή: Κεφάλαιο 2 00:30 Gravity 20:30, 22:30 Αίθουσα 3 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 15:30, 17:30 Σ’ αγαπώ 19:30, 21:45, 00:00 Αίθουσα 4 Captain Phillips 21:00 Σχέδιο απόδρασης 23:40 Free Birds (μεταγλ.) 15:00, 17:00, 19:00 Αίθουσα 5 Gravity 20:00 3D, 22:00 3D, 00:00 Free Birds (μεταγλ.) 16:00 3D, 18:00 3D VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού ,Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Comfort Gravity 21:00, 23:00 Αίθουσα 2 - Comfort Σ’αγαπώ 21:15, 23:40 Αίθουσα 3 Επικίνδυνη οικογένεια 23:20 Riddick 18:15, 20:40 Αίθουσα 4 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:15 3D Gravity 19:30 3D, 21:30 3D, 23:30 3D Αίθουσα 5 Σχέδιο απόδρασης 21:20, 23:50 Free Birds (μεταγλ.) 17:20, 19:20 Αίθουσα 6 Στρουμφάκια 2 (μεταγλ.) 17:00 Σ’αγαπώ 19:00, 21:15, 23:40 Αίθουσα 7 Ο αυτοκράτορας 22:10 Σχέδιο απόδρασης 00:20 Στη μάχη του χορού 17:10 3D, 19:45 3D Αίθουσα 8 Gravity 20:30, 22:30 3D, 00:30 3D Free Birds (μεταγλ.) 18:30 3D Αίθουσα 9 Gravity 17:00, 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 10 - Cosmote Captain Phillips 18:30, 21:10, 23:45 Αίθουσα 11 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:40 Σ’ αγαπώ 19:50, 22:10, 00:20 Αίθουσα 12 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 17:30 Παγιδευμενη ψυχή: Κεφάλαιο 2 19:20, 21:40, 00:00 Αίθουσα 13 Ο εχθρός μου 19:15, 21:45, 00:10 Αίθουσα 14 Στρουμφάκια 2 (μεταγλ.) 18:00 Prisoners 20:15, 23:15 Αίθουσα 15 Το κάλεσμα 20:50, 23:10 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 16:30, 18:40 Αίθουσα 16 Machete: Η επιστροφή 19:10, 21:40, 23:50 Αίθουσα 17 Τούρμπο (μεταγλ.) 17:15 Παγιδευμενη ψυχή: Κεφάλαιο 2 20:20, 22:50 Αίθουσα 18 Δον Ζουάν 18:45, 20:45, 22:45 Αίθουσα 19 Captain Phillips 17:20, 20:10, 22:45 Αίθουσα 20 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:50 Gravity 20:00, 22:00, 00:00 ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D DIGITAL Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 2107773319-2107700491 Αίθουσα 1 Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:20, 20:20, 22:20 Αίθουσα 2 Ολα χάθηκαν 18:00 Το παρελθόν 20:00, 22:30 GAZARTE Βουτάδων 34, Γκάζι, 2103452277-2103460347, www.gazarte.gr, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 16:00, 19:20, 22:30 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 Ο εχθρός μου 20:00, 22:30 Αίθουσα 2 Εγώ κι εσύ 19:40, 22:00 ΔΑΝΑΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655, www.danaoscinema.gr Αίθουσα 1 Ο εχθρός μου 18:10, 20:20, 22:30 Αίθουσα 2 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:15, 21:45 ΔΙΑΝΑ Περικλέους 14,Μαρούσι, 2108028587, Ολα χάθηκαν 18:20, 20:20, 22:20 ΕΛΛΗ Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789, , Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:00, 21:30 ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA ODEON Πατριάρχου Ιωακείμ 5 και Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944, www.i-ticket.gr, Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:00, 20:15, 22:30 ΙΔΡΥΜΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ Πειραιώς 206, Ταύρος, Αθήνα, 2103418550 2103418579, info@mcf.gr, mcf.gr, Ο προξενητής (2η Εβδομάδα Ισραηλινού Κινηματογράφου ) 22:00 ΙΛΙΟΝ DIGITAL CINEMA Τροίας 34 & Πατησίων 113, 2108810602-6955466939, Ολα χάθηκαν 22:00 Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:15, 20:20 ΙΝΤΕΑΛ Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720, Τα χρονικά του δρακοφοίνικα: Αδάμαστος 17:20, 19:50, 22:20 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 2106233567-2106232808, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr

Αίθουσα 1 Gravity 20:20, 22:30 Free Birds (μεταγλ.) 18:15 Αίθουσα 2 Ο εχθρός μου 19:00, 21:00, 23:00 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CLASS CYTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο ), Κηφισιά, 2106231601-2106231933, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 21:30 Miss Violence 17:30, 19:30 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 17:00, 20:00, 23:00 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ. Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:00, 20:00, 22:00, 00:00 Αίθουσα 2 Gravity 17:00, 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 3 Το κάλεσμα 21:15 Παγιδευμενη ψυχή: Κεφάλαιο 2 23:30 Free Birds (μεταγλ.) 17:00, 19:00 Αίθουσα 4 Gravity 20:30 3D, 22:30 3D Στη μάχη του χορού 18:30 3D Free Birds (μεταγλ.) 16:45 3D Αίθουσα 5 Σχέδιο απόδρασης 18:15 Ο αυτοκράτορας 20:45, 22:45 Αίθουσα 6 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:30 Captain Phillips 19:30, 22:15 ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 2106469398-2106445221, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Miss Violence 18:15, 20:15, 22:15 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Captain Phillips 19:20, 22:20 Free Birds (μεταγλ.) 17:20 Αίθουσα 2 Επικίνδυνο κύκλωμα 19:50 Captain Phillips 22:20 Αίθουσα 3 Ολα χάθηκαν 18:40, 20:50, 23:20 Αίθουσα 4 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 19:10 Prisoners 21:20 Αίθουσα 5 Στη μάχη του χορού 20:30 3D, 22:50 3D Free Birds (μεταγλ.) 18:30 3D Αίθουσα 6 Gravity 18:00 3D, 20:10 3D, 22:10 3D Αίθουσα 7 Σ’ αγαπώ 17:40, 20:00, 22:30 Αίθουσα 8 - Vodafone Ο εχθρός μου 22:00 Μείνε δίπλα μου 19:50 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:50 Αίθουσα 9 Gravity 19:00 3D, 21:00 3D, 23:10 3D Αίθουσα 10 Gravity 19:30, 21:30, 23:30 Αίθουσα 11 Ο εχθρός μου 18:20, 20:40, 23:00 Αίθουσα 12 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:10 Σχέδιο απόδρασης 20:20, 22:30 ODEON ΟΠΕΡΑ Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683, www.odeon.gr , www.iticket.gr Αίθουσα 1 Ο εχθρός μου 18:00, 20:20, 22:40 Αίθουσα 2 Εγώ κι εσύ 19:30, 22:00 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Ο εχθρός μου 18:20, 20:40, 23:00 Αίθουσα 2 Επικίνδυνο κύκλωμα 21:40 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:30 Αίθουσα 3 Σ’ αγαπώ 18:00, 20:30, 22:50 Αίθουσα 4 Μια στάση πριν το τέλος 21:20 Free Birds (μεταγλ.) 19:10 Αίθουσα 5 Gravity 17:50, 20:00, 22:00 Αίθουσα 6 Gravity 19:00 3D, 21:10 3D, 23:10 3D Αίθουσα 7 - Vodafone , Στη μάχη του χορού 20:10 3D, 22:40 3D Free Birds (μεταγλ.) 18:10 3D Αίθουσα 8 Prisoners 19:30, 22:30 Αίθουσα 9 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 18:50 Σχέδιο απόδρασης 21:00, 23:30 Αίθουσα 10 Captain Phillips 20:20, 23:20 ΟΣΚΑΡ DIGITAL Αχαρνών 330, Κάτω Πατήσια, 2102281563 Το παρελθόν 17:00, 19:15 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 21:25 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868, Γιο-Γιο 18:45 Ο μεγάλος έρωτας 20:40 Κελί 211 22:35 ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ (ΠΡΩΗΝ ΑΛΟΜΑ) Μεσογείων 232 & Βεντούρη, Χολαργός, 2106525122 Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:30, 20:30, 22:30

ΣΟΦΙΑ Ευσταθιάδου 2, Πλατεία Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 21099274472109917094, Gloria 20:30, 22:30 ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, 2109313360 Αίθουσα 1 Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:20, 20:20, 22:20 Αίθουσα 2 Το παρελθόν 20:15, 22:30 Free Birds (μεταγλ.) 18:15 STER CINEMAS Λεωφ.Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ιλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Gravity 20:00 3D, 22:00 3D, 00:00 3D Στη μάχη του χορού 17:50 3D Αίθουσα 2 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:30 Gravity 19:30, 21:30, 23:30 Αίθουσα 3 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 16:00 Σ’ αγαπώ 18:00, 20:15, 22:15 Αίθουσα 4 Captain Phillips 21:10 Free Birds (μεταγλ.) 17:10, 19:15 Αίθουσα 5 Gravity 19:00 3D, 21:00 3D, 23:00 3D Free Birds (μεταγλ.) 17:00 3D Αίθουσα 6 Ο εχθρός μου 19:10, 21:20, 23:40 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:20 Αίθουσα 7 Ολα χάθηκαν 18:10, 20:20 Σχέδιο απόδρασης 22:30 Στρουμφάκια 2 (μεταγλ.) 16:10 ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΛΑΪΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, 2103609695-2103612046, contact@tainiothiki.gr, www.tainiothiki.gr Αίθουσα 1 Ελ Τόπο (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 20:00 Συγχαρητήρια στους αισιόδοξους? (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 22:20 Μέχρι το πλοίο (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 18:15 Αίθουσα 2 Συνοικία το όνειρο (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 22:15 Miss Violence 18:00, 20:00 ΤΙΤΑΝΙΑ Cinemax Πανεπιστημίου & Θεμιστοκλέους 5, Αθήνα, 2103811147, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Περσόνα 22:15 Παιδαγωγικό ποίημα - Ο δρόμος προς τη ζωή 18:00 Καμιά ανάπαυση για τους γενναίους 20:15 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D DIGITAL Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 2102826873-2102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:45 3D, 20:45 3D, 22:45 3D Free Birds (μεταγλ.) 17:00 3D Αίθουσα 2 Ο εχθρός μου 18:00, 20:15, 22:15 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 21082227022108215469, Κλειστό ΦΟΙΒΟΣ DIGITAL CINEMA Εθνικής Αντιστάσεως 1, στάση ΜΕΤΡΟ Περιστέρι, 2105711105, Gravity 19:10, 21:00, 22:40 Free Birds (μεταγλ.) 17:30 ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεωφόρος Μαραθώνος 196, 22940-69871, kedmarahon@yahoo.gr,, Το απαγορευμένο ποδήλατο 21:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γιαννάκη 2, Μαρκόπουλο, 22990-23924, Τούρμπο (μεταγλ.) 17:15 Ανάμεσα... 19:00, 21:15 ΜΑΓΙΑ Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 22210-25625, www.odeon.gr, www.iticket.gr, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 17:30 Gravity 21:00, 23:00 ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΟΝΕΙΡΟ Πειραιώς & Χρυσοστόμου Σμύρνης 84 (απέναντι από Factory Outlet), 2104830330, Τα κόκκινα παπούτσια 21:00 ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, Μια στάση πριν το τέλος 21:00, 22:30 Επικίνδυνη οικογένεια 19:00 ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Πλατεία Δημαρχείου, 2104225653 Gravity 18:00, 19:50 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 21:40

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΣΚΑΚΙ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com

ΠΑΝΩ ΑΠΌ ΤΗ ΡΩΣΙΑ, ΤΗΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΑ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥΣ

Μεγαλειώδης εμφάνιση της Εθνικής μας!

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ o Τέσσερις ισοπαλίες σημειώθηκαν στους πρώτους γύρους του ματς Ανάντ - Κάρλσεν, για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Το ματς διεξάγεται στην πατρίδα του παγκόσμιου πρωταθλητή Ανάντ, την Ινδία, αλλά το ενδιαφέρον έχει κορυφωθεί στη χώρα του Νορβηγού διεκδικητή Κάρλσεν, όπου το κρατικό κανάλι, το οποίο μεταδίδει σχολιασμένες τις παρτίδες, χτυπάει υψηλά νούμερα τηλεθέασης. Επίσημο σάιτ: http://chennai2013. fide.com/. o Μαζικά ανοιχτά τουρνουά διεξάγονται στην Αττική: Στον Σ.Ο. Αμπελοκήπων (Μακρυνίτσας 12, τηλ. 210-6433584, email: soa@otenet.gr), στον Δία Πετρούπολης (Κρήτης 1, http://www. asopdias.gr/), στον Σ.Ο. Νέας Φιλαδέλφειας (Πλατεία Κολοκοτρώνη 12-15, τηλ. 211-7056447, http://www.sonf.gr/), στον Πανελλήνιο (Μαυρομματαίων 26, Πεδίον του Άρεως, τηλ. 6956021779, http://kotinoschess. ucoz.com/), στην Επικοινωνία Ν. Ηρακλείου (Χαράς 12 και Πολυτεχνείου, http://www.skaki.gr/), στον ΟΠΑ Φιλοθέης (Κηφισίας 312 A, Σίδερα Χαλανδρίου, τηλ. 6974262106, e-mail: skakiopaf@gmail.com και στον Σ.Ο. Περιστερίου (Κρέσνας 80-82, Γήπεδο Ατρομήτου, 2105753713, info@soperi steriou.gr). Στον Πειραϊκό Ο.Σ. (Οδ. Ανδρούτσου 91, 6934383595, http://pei raikoschess.blogspot.gr/) διεξάγεται το 48ο Πρωτάθλημα Πειραιά. o Ολοκληρώθηκε το Ομαδικό Πρωτάθλημα Νέων - Νεανίδων Αττικής. Τελική κατάταξη: 1) Π.Σ. Περιστερίου 10 βαθμοί (5 νίκες!), 2) Πειραϊκός Ο.Σ. 8, 3-6) Σ.Ο. Αιγάλεω, Φυσιολάτρης Νίκαιας, Δίας Πετρούπολης, Επικοινωνία Ηρακλείου 7 βαθμοί. Αγωνίστηκαν 27 εξαμελείς ομάδες. Οι 4 πρώτες προκρίνονται για την τελική φάση, η οποία θα διεξαχθεί από 6 έως 8 Δεκεμβρίου στην Καβάλα. o Ο Σ.Ο. Πατρών αναδείχθηκε πρωταθλητής στο Ομαδικό Νέων - Νεανίδων της ΕΣΣΠ. Δεύτερος ο ΑΣΟΝ «Έπαχτος» και ακολούθησαν στη βαθμολογία ο Πατραϊκός, η Ν.Ε. Πατρών, η Ε.Σ. Αιγιαλείας, ο Α.Σ. Προμηθέας και η Ακαδημία των Σπορ.

Πάνω από τις προσδοκίες μας είναι η απόδοση της Εθνικής Ανδρών στο Ομαδικό Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Βαρσοβίας. Στους 5 πρώτους γύρους παρέμενε αήττητη με τρεις νίκες και δύο ισοπαλίες (όλα τα σκορ με ισχυρούς αντιπάλους) και καταλάμβανε τη 2η θέση μεταξύ 38 ομάδων. Συγκεκριμένα, μετά τον 5ο γύρο πρώτη ήταν η Γαλλία, δεύτερη η Ελλάδα και ακολουθούσαν τα αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα Γεωργίας, Αζερμπαϊτζάν, Ουγγαρίας, Ουκρανίας, Ρωσίας, Αγγλίας, Ρουμανίας, Αρμενίας και άλλων χωρών με μακρά σκακιστική παράδοση. Ορισμένες από αυτές τις ομάδες τις βλέπαμε κάποτε στον βαθμολογικό πίνακα με... το κιάλι. Στον πρώτο γύρο η Εθνική μας νίκησε με 2,51,5 τη Λιθουανία και στον δεύτερο με 3-1 την Αγγλία. Στους δύο επόμενους γύρους ήλθε ισόπαλη 2-2 με τη Ρουμανία και τη Γεωργία και στον πέμπτο γύρο νίκησε με 3-1 την Λευκορωσία. Στο έκτο γύρο αντιμετώπιζε την πρωτοπόρο Γαλλία. Οι αγώνες ολοκληρώνονται σήμερα με τον ένατο γύρο. Εξαιρετική είναι η εμφάνιση των σκακιστών μας, με τρεις παίκτες να έχουν απόδοση άνω του 2700! Αναλυτικά: Μπανίκας (2633) 2,5 βαθμοί σε 5 παρτίδες / απόδοση 2650, Παπαϊωάννου (2639) 3,5 σε 5 / 2729, Δ. Μαστροβασίλης (2589) 3 σε 4 / 2784, Χαλκιάς (2555) 0,5 σε 2, Κοτρωνιάς (2564) 3 σε 4 / 2703. Αρχηγός ομάδας είναι ο Στράτος Γρίβας. ΜακΣέιν (Αγγλία, 2696) Παπαϊωάννου (2639) [B90] 1.ε4 γ5 2.Ιζ3 δ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.Ιγ3 α6 6.Αε3 ε5 7.Ιζ3 Βγ7 8.α4 Αε7 9.α5 0-0 10.Αε2 Ιβδ7 11.0-0 Ιγ5 12.Ιδ2 Αε6 13.Αζ3 Παγ8 14.Βε2 Πζε8 15.Πζδ1 θ6 16.Ιζ1 Αζ8 17.θ3 Ιγδ7 18.Βε1 Ββ8 19.Αγ1 Πγ6 20.Ιε3 Βδ8 21.β3 η6 22.Ρθ2 θ5 23.Ια4 Ιθ7 24.Αε2 Ιη5 25.ζ3 ζ5 26.εxζ5 ηxζ5 27.γ4 ζ4 28.Ιδ5 Αxδ5 29.Πxδ5 Ιζ6 30.Πδ1 ε4 31.ζxε4 Ιηxε4 32.Αxζ4 δ5 33.Βζ1 Αδ6 34.Αδ3 Πζ8 35.Ρη1 Ιη4 36.Αxε4 Αxζ4 37.Αxδ5+ Ρθ8 38.Ρθ1 Βθ4 39.Πα2? Βη3 40.Βη1 Αε3 41.θxη4 Αxη1 42.Ρxη1 Πγζ6 43.ηxθ5 Πζ4 44.Πε2 Πθ4 45.Αζ3 Βθ2+ 46.Ρζ2 Πxζ3+ 47.Ρxζ3 Βζ4 ματ! 01

Απόδοση 2784 στους πρώτους γύρους του Πανευρωπαϊκού από το νεότερο μέλος της Εθνικής Ανδρών, τον 30χρονο Δημήτρη Μαστροβασίλη!

Καλύτερη η 13χρονη! Η ομάδα γυναικών άρχισε πολύ καλά, με νίκη επί της Γερμανίας (2,5-1,5), αλλά ακολούθησε ήττα από την Γαλλία (1,5-2,5), ισοπαλίες με την Ολλανδία και την Ουγγαρία και βαριά ήττα από τη νεανική ομάδα της Πολωνίας (0,5-3,5). Ατομικά σκορ: Μπότσαρη (2338) 1,5 βαθμό σε 4 αγώνες / απόδοση 2364, Παυλίδου 1,5 σε 4 / 2259, Μακροπούλου (2234) 1 σε 4 / 2121, Φαχιρίδου (2168) 0,5 σε 3 / 1975, Τσολακίδου 4 σε 5 / 2452 (αρχηγός, ο Σπύρος Καπνίσης). Είναι χαρακτηριστικό ότι την υψηλότερη απόδοση και στους άνδρες και στις γυναίκες έχουν τα νεότερα μέλη, ο 30χρονος Δημήτρης Μαστροβασίλης και η 13χρονη (!) Σταυρούλα Τσολακίδου, στην πρώτη της εμφάνιση με την Εθνική. Στη βαθμολογία των γυναικών προηγείτο η Ουκρανία και ακολουθούσαν η Πολωνία και η Γεωργία. Η Ελλάδα καταλάμβανε την 20ή θέση σε σύνολο 32 ομάδων. Επικεφαλής διαιτητής του Πανευρωπαϊκού Ομαδικού Πρωταθλήματος είναι ο Τάκης Νικολόπουλος. Ηλεκτρονική διεύθυνση: www.etcc2013.eu/

Η λύση του χθεσινού προβλήματος

9 8 8

6 8

Mέτριας δυσκολίας

4 5

4 3

7 8

8 6

7 9

5 9

5 2

9 Η ΛΥΣΗ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΠΑΜΦΥΛΙΑΣ 2, ΟΠΑ, ΜΑΧ 3. ΧΕΙΡ, ΟΘΩΝ 4. ΙΚ, ΑΝΘΡΑΞ, 5. ΣΙΑ, ΤΑ, ΛΥ, 6. ΜΟΝΤΑΝΙΕ 7. ΜΑΝΙΕΡΑ 8. ΤΣΕ, ΤΟΡΕΖ 9. ΑΙΣΧΙΝΗΣ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ 2. ΑΠΙΚΙΟ, ΣΙ 3. ΜΑΕ, ΣΕΜΝΑ 4. ΧΑ, ΤΑ 5. ΥΜ, ΝΤΑΝΤΙ 6. ΛΑΝΘΑΝΙΟΝ 7. ΙΧΩΡ, ΙΕΡΗ 8. ΘΑΛΕΡΕΣ 9. ΟΞΥ, ΑΖ

23.Ιζ6+ Ρθ8 24.Βζ5 η6 25.Πθ3 Βxβ1+ 26.Βxβ1 Ρη7 27.Βζ1 1-0

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

SU DO KU 6

Τσολακίδου (2117) Μπενμεσμπάχ (Γαλλία, 2248) [B32] 1.ε4 γ5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 ε5 5.Ιβ5 δ6 6.γ4 Αε7 7.Αδ3 Αε6 8.0-0 Πγ8 9.Ι5γ3 Αη5 10.Ιδ5 Αxγ1 11.Βxγ1 Ιηε7 12.Ιβγ3 Αxδ5 13.εxδ5 Ιβ4 14.Αε2 α5 15.ζ4 Ιη6 16.α3 Ια6 17.ζxε5 Ιxε5 18.Βζ4 0-0 19.Ρθ1 Ββ6 20.Παβ1 Ββ3 21.Ιε4 Ιxγ4? 22.Πζ3 Βα2

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. Περιοχή της Μικράς Ασίας (γεν.) 2. α) Επιφώνημα σε λαϊκά κέντρα β) Αυστριακός φυσικός και φιλόσοφος (18381916) 3. α) Η μαύρη... σερβική παρακρατική οργάνωση που δολοφόνησε τον αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκο Φερδινάνδο στο ΣαράγΙεβο το 1914 (αντίστρ.) β) Ο πρώτος βασιλιάς του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους (αντίστρ.) 4. α) Συνεχόμενα στο αλφάβητο β) Το κάρβουνο στην καθαρεύουσα 5) α) Οργάνωσε πολλά πραξικοπήματα σε όλον τον κόσμο β) Ουδέτερο άρθρο γ) Μισό πολύ 6. Γάλλος νομπελίστας βιολόγος που ανακάλυψε τον ιό του AIDS 7. Το στυλ ενός καλλιτέχνη ή μιας εποχής 8) α) Διπλό σε αφρικανική μύγα β) Παλιός γ.γ. του γαλλικού Κ.Κ. 9) Αθηναίος ρήτορας και πολιτικός, αντίπαλος του Δημοσθένη ΚΑΘΕΤΑ 1. Εξάγονται και από εξεταστικές επιτροπές της Βουλής 2. α) Ρωμαίος γαστρονόμος (αιτιατ.) β) Μουσική νότα 3. α) Αρχικά της Εθνικής Αντίστασης (αντίστρ.) β) ... και ταπεινά για τον Κώστα Καραμανλή (αντίστρ.) 4. α) Επιφώνημα γέλωτα β) Το 5 β’ οριζ. 5. α) 440 β) Πόλη της Σκωτίας 6) Χημικό στοιχείο που ανήκει στις σπάνιες γαίες (καθ.) 7. α) Έρεε μέσα στις φλέβες αρχαίων θεών και αθανάτων β) Χαρακτηρισμός μητρόπολης 8. Ακμαίες παρά το γήρας 9. α) Χημική ένωση β) Λίγος για τουρκομαθείς

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ - ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ

Ο δανείσας, του... δανείσαντος! ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΣΑΡΡΗ

Ο Ολυμπιακός συνέτριψε 4-0 τον ΠΑΟΚ και έκανε σημαντικό βήμα πρόκρισης στην επόμενη φάση του Τσάμπιονς Λιγκ με δύο «δανεικούς» να κλέβουν την παράσταση, ενώ την ίδια στιγμή αρκετές ελληνικές ομάδες ποντάρουν στους «δανεικούς», που παίρνουν από τον Ολυμπιακό για να... σωθούν! Πέρυσι, στη δεύτερη κατηγορία της Αγγλίας, η Γουότφορντ έφτασε ένα βήμα πριν την άνοδο στην Πρέμιερ Λιγκ έχοντας στη σύνθεσή της 14 «δανεικούς», εκ των οποίων οι 10 από την Ουντινέζε! Ο ιδιοκτήτης της Τζιαμπάολο Πότζο, έχει στην κατοχή του τόσο την αγγλική και την ιταλική ομάδα, όσο και την ισπανική Γρανάδα με αποτέλεσμα να μετακινεί τους ποδοσφαιριστές από τη μία στην άλλη. Το καλοκαίρι, εκπρόσωποι των 72 επαγγελματικών συλλόγων της Αγγλίας συναντήθηκαν και με ομόφωνη απόφαση έκλεισαν κάθε «παραθυράκι» στους απεριόριστους «δανεισμούς». Η χρησιμοποίηση βέβαια «δανεικών» ποδοσφαιριστών ή ο «δανει-

σμός» τους είναι καθόλα θεμιτή διαδικασία εφόσον υπόκειται στις εκάστοτε ποδοσφαιρικές νομοθεσίες. Ο Ολυμπιακός κατάφερε να πάρει δύο πολύ σημαντικές νίκες στο Τσάμπιονς Λιγκ χάριν στον τερματοφύλακά του, τον Ισπανό Ρομπέρτο, ο οποίος έχει παραχωρηθεί για ένα χρόνο από την Ατλέτικο Μαδρίτης. Είναι δεδομένο ότι οι «ερυθρόλευκοι» θα τον ήθελαν με μετεγγραφή, ωστόσο η έκβαση της υπόθεσής του δεν εξαρτάται από τους ίδιους. Απέναντι στον ΠΑΟΚ, στο ματς που κρίνει εν πολλοίς το πρωτάθλημα, «έλαμψε» ο ταλαντούχος Κοσταρικανός Τζόελ Κάμπελ, ο οποίος είναι «δανεικός» από την Άρσεναλ. Μάλιστα, ο προπονητής της αγγλικής ομάδας, Αρσέν Βενγκέρ, φέρεται να πιστεύει πολύ στο ταλέντο του. Έτσι, είναι πολύ πιθανόν λοιπόν την επόμενη χρονιά ο Ολυμπιακός να βρεθεί χωρίς δύο σημαντικές μονάδες. Από την άλλη, οι «ερυθρόλευκοι» έχουν τροφοδοτήσει πολλές ελληνικές ομάδες με «δανεικούς» ποδοσφαιριστές. Ούτε λίγο ούτε πολύ, 21 παίκτες έφυγαν από τον Ολυμπιακό

«Στον αέρα» το μέλλον των Ρομπέρτο και Κάμπελ Εικοσιένας «ερυθρόλευκοι» παίζουν σε άλλες ομάδες! στην αρχή της χρονιάς με τη μορφή «δανεισμού». Οι Τζανακάκης, Μπουχαλάκης, Ρουγκάλας, Διαμαντάκος πήγαν στον Εργοτέλη, ο Κατάι με τον Σιώπη στον Πλατανιά, ο Τάτος με τον Καραγκούνη στον Άρη, ο Ντε Βινσέντι στον ΠΑΣ Γιάννινα, ο Λεάντρο στην Καλλονή, ο Βλάχος και ο Λύρας στον Βατανιακό, ο Γιαννιώτης και ο Παιδάκης στη Γλυφάδα. Ο Κολοβός έμεινε στον Πανιώνιο για μια ακόμα χρονιά, αλλά ανήκει στους πρωταθλητές και μάλιστα δεν αγωνίστηκε στο ματς μεταξύ των δύο ομάδων. Παράλληλα, ο Βλαχοδήμος (Άουγκσμπουργκ), ο Ιωαννίδης (Χάνσα Ροστόκ), ο Ντιελνά (Αζαξιό), ο Πίνο (Ιντεπεντιέντε Μεντεγίν) και ο Γκρίμπιτς (Παρτιζάν) παραχωρήθηκαν

Ο Τζόελ Κάμπελ πολύ δύσκολα θα συνεχίσει και του χρόνου στον Πειραιά...

στο εξωτερικό. Σχεδόν δύο... ενδεκάδες έφυγαν από του Ρέντη με τη μορφή του «δανεισμού»! Ο Ολυμπιακός δεν κάνει κάτι παράνομο. Η γυναίκα του... Καίσαρα όμως δεν αρκεί να είναι τίμια, αλλά πρέπει και να το δείχνει! Οι «δανεικοί» σε ομάδες, που οι Πειραιώτες βρίσκουν μπροστά τους στο πρωτάθλημα, κυρίως όταν δεν αγωνίζονται στα μεταξύ τους ματς, δίνει τροφή για τα σενάρια, τα οποία ακόμα κι αν είναι αβάσιμα, έχουν αρνητικό αντίκτυπο. Μέχρι και στη Βουλή είχε φτάσει το θέμα, σχετικά με το αν πλήττεται η αξιοπιστία του πρωταθλήματος, αλλά και του στοιχήματος από τους «δανεικούς»! Από τη μία, λοιπόν, δύο βασικά

«γρανάζια» της ομάδας του Μίτσελ έχουν αβέβαιο - «ερυθρόλευκο» - μέλλον και από την άλλη, ένα μεγάλος αριθμός ποδοσφαιριστών, που δύσκολα θα βρουν θέση στην πρώτη ομάδα του Ολυμπιακού, παραχωρούνται μέχρι να αποδείξουν ή όχι την αξία τους ή αποκτούνται - μόνο και μόνο - για να μην τους πάρει κάποιος «ανταγωνιστής» (π.χ. Ζαραδούκας, Επστάιν, Ντε Βισέντι κ.λπ.). Το καθεστώς των «δανεισμών» ενδέχεται να ωφελεί περιστασιακά κάποιες ΠΑΕ ή έναν ποδοσφαιριστή, αλλά αν καταλήξει να αποτελεί πάγια τακτική δεν οδηγεί πουθενά. Εξάλλου κι η Ελλάδα τα «δανεικά» των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. πληρώνει ακριβά σήμερα...

ΤΣΑΜΠΙΟΝΣ ΛΙΓΚ

Μόνο τέσσερις έχουν «τσεκάρει» την πρόκριση... Μπάγερν Μονάχου και Ατλέτικο Μαδρίτης έχουν μόνο νίκες... ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΡΟΥΝΤΑ

Δύο αγωνιστικές έμειναν για την ολοκλήρωση της φάσης των ομίλων στο Τσάμπιονς Λιγκ, και η μάχη συνεχίζεται για τις περισσότερες ομάδες, αφού λίγα πράγματα έχουν ξεκαθαρίσει μέχρι στιγμής. Υπάρχουν, όμως, αρκετά αξιοσημείωτα γεγονότα, στα οποία αξίζει να εστιάσει κανείς... Πρώτα από όλα, τέσσερις ομάδες έχουν «τσεκάρει» την πρόκριση και οι δύο απ’ αυτές έχουν πετύχει το «απόλυτο». Η Μπάγερν Μονάχου και η Ατλέτικο Μαδρίτης έχουν κάνει το «τέσσερα στα τέσσερα» σε νίκες, κάτι που τους έχει εξασφαλίσει βέβαια και μαθηματικά την πρόκριση στη φάση των «16». Επίσης, έχουν εξασφαλίσει ήδη την πρόκριση η Μάντσεστερ Σίτι και η Μπαρτσελόνα, που χάνει για δύο μήνες, λόγω τραυματισμού τον Λιονέλ Μέσι. Όμως, το «απόλυτο» έχουν άλλες δύο ομάδες, όχι όμως για καλό! Η Μαρσέιγ και η Βικτόρια Πλζεν βρίσκονται ακόμα στο μηδέν. Τέσσερις αγώνες, τέσσερις ήττες, με τις δύο ομάδες να έχουν ακόμα δύο ευκαιρίες για να πάρουν τον πρώτο ή τους πρώτους τους βαθμούς... Αρκετές ομάδες έχουν πετύχει πολλά γκολ στις τέσσερις πρώτες αγωνιστικές, έχοντας επιθέσεις που πραγματικά «βγάζουν φωτιές». Καλύτερη επίθεση μέχρι στιγμής είναι η Ρεάλ Μαδρίτης που έχει σκοράρει 14 τέρματα. Ακο-

λουθούν, με επίσης αξιοσημείωτες επιδόσεις, η Παρί των 13 γκολ, καθώς και η Ατλέτικο Μαδρίτης με την πρωταθλήτρια Ευρώπης και Γερμανίας Μπάγερν, με 12 γκολ. Οι τέσσερις αυτές ομάδες, λοιπόν, σημειώνουν τουλάχιστον τρία γκολ μέσο όρο, ανά παιχνίδι... Στον αντίποδα, η Αούστρια Βιέννης δεν έχει βρει ακόμα τον δρόμο προς τα αντίπαλα δί-

χτυα, ενώ και η Άντερλεχτ με τη Ρεάλ Σοσιεδάδ του ενός γκολ, δεν τα καταφέρνουν και πολύ καλύτερα. Η Μπάγερν Μονάχου είναι η καλύτερη άμυνα της διοργάνωσης, καθώς μόνο μια φορά δέχτηκε γκολ. Οι χειρότερες άμυνες βρίσκονται, δε, στον όμιλο της, καθώς η ΤΣΣΚΑ Μόσχας και η Πλζεν έχουν δεχτεί ήδη από 12 γκολ...

Η Μπαρτσελόνα... πρόλαβε και προκρίθηκε κι έτσι δεν προβληματίζεται στο Τσάμπιονς Λιγκ με τον τραυματισμό του Λιονέλ Μέσι...

Σε μια γενικότερη εικόνα, τα γεγονότα που έχουν συζητηθεί πιο πολύ μέχρι στιγμής είναι η τελευταία θέση της Γιουβέντους στον δεύτερο όμιλο (ένα βαθμό πίσω από Γαλατασαράι και Κοπεγχάγη), η παραγωγικότητα του Ιμπραΐμοβιτς της Παρί (που έχει σκοράρει ορισμένα καταπληκτικά τέρματα), η μεγάλη μάχη μεταξύ Άρσεναλ, Νάπολι και Μπορούσια Ντόρτμουντ για τις δύο θέσεις που οδηγούν στην πρόκριση στην επόμενη φάση από τον έκτο όμιλο. Όσο για τον εκπρόσωπο της χώρας μας, τον Ολυμπιακό, πραγματοποιεί μια πολύ καλή πορεία και βρίσκεται πολύ κοντά στην πρόκριση, χάρη και στο γεγονός πως υπερτερεί σε πιθανή ισοβαθμία με τη Μπενφίκα (αυτή τη στιγμή οι Πειραιώτες έχουν τρεις βαθμούς περισσότερους από τους Πορτογάλους). Το πιθανότερο είναι πως ο Ολυμπιακός θα τερματίσει δεύτερος, κάτι που σημαίνει πως στην κλήρωση για τα «νοκ άουτ» θα βρει απέναντι του ομάδα που πήρε την πρωτιά στον όμιλο της. Μέχρι τώρα, μόνο η Ατλέτικο Μαδρίτης είναι σίγουρη πρώτη, ενώ κοντά σε κάτι τέτοιο φαίνεται πως είναι η Ρεάλ Μαδρίτης, η Παρί, η Μπάγερν, η Τσέλσι και η Μπαρτσελόνα. Όμως, ακόμα πολλά πράγματα είναι «ανοιχτά», επομένως θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το τέλος για την πλήρη αποσαφήνιση των οριστικών δεδομένων...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΜΠΑΡΑΖ «ΜΟΥΝΤΙΑΛ 2014»

Η Ελλάδα αγκαλιά με την πρόκριση! Πολύ κοντά βρίσκεται η εθνική μας ομάδα στο να προκριθεί για δεύτερη διαδοχική φορά στα τελικά του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος, αφού νίκησε με 3-1 την Παρασκευή την Ρουμανία και απέκτησε σημαντικό προβάδισμα εν όψει της ρεβάνς της Τρίτης στο Βουκουρέστι. Μάλιστα θα μπορούσαμε να έχουμε «καθαρίσει» από τώρα την πρόκριση, αν δεν χάναμε κι άλλες ευκαιρίες μετά το 3-1 και βέβαια δεν ήταν οφ-σάιντ το γκολ που σημείωσε ο Γκέκας. Η εθνική μας είχε να πετύχει τρία γκολ από τον Ιανουάριο του 2011 σε αγώνα με την Μάλτα. Το... σάλπισμα για την πρόκριση έδωσε ο Δημήτρης Σαλπιγγίδης, που «έφτιαξε» με καταπληκτική μπαλιά το πρώτο γκολ, που πέτυχε ο Κώστας Μήτρογλου στο 14’, και σκόραρε δύο λεπτά μετά την ισοφάριση των Ρουμάνων στο 21’. Είναι ο ίδιος που μας είχε στείλει και στη Νότια Αφρική πριν τέσσερα χρόνια με το γκολ στην Ουκρανία...

Ο παίκτης, όμως, που «σκότωσε» τους Ρουμάνους δεν είναι άλλος από τον Μήτρογλου, που όταν βρίσκεται με την μπάλα μέσα στην περιοχή... ζωγραφίζει! Στο πρώτο γκολ «χάιδεψε» την μπάλα και άφησε... άγαλμα

τον αντίπαλο τερματοφύλακα, ενώ στο 66’ με «γυριστό» σουτ σημείωσε το 3-1. Αυτό ήταν το 22ο γκολ του επιθετικού του Ολυμπιακού φέτος σε 21 επίσημους αγώνες! Μάλιστα θα μπορούσε να πετύχει ένα ακόμη

«χατ-τρικ», καθώς βρέθηκε τετ-α-τετ με τον Λόμποντ στο 71’, αλλά νικήθηκε από τον Ρουμάνο τερματοφύλακα. Η εθνική μας έδειξε «χαρακτήρα» κι αυτό φαίνεται από το πώς αντέδρασε στο 1-1 που πέτυχαν οι Ρουμάνοι. Όχι μόνο ισοφάρισε αμέσως, αλλά έκοψε την φόρα στους αντιπάλους, που ελάχιστα απείλησαν μέχρι το τέλος και πρέπει να αισθάνονται τυχεροί, που δεν γνώρισαν τη συντριβή στο «Γ. Καραϊσκάκης». Το μοναδικό γκολ που πέτυχαν στο 19’ με τον Στάνκου προήλθε από λάθος του Καρνέζη, αλλά και ολιγωρία του Τοροσίδη. Να σημειωθεί η προσφορά του Κώστα Κατσουράνη, που δεν θα παίξει στην ρεβάνς, καθώς συμπλήρωσε κίτρινες κάρτες. Ο αρχηγός της εθνικής μας σ’ αυτό το ματς με γυριστή κεφαλιά έφτιαξε το τρίτο γκολ της εθνικής μας, ενώ λίγα λεπτά αργότερα έχασε μεγάλη ευκαιρία να κάνει το 4-1. Πολύ καλή παρουσία είχαν από

την αριστερή πλευρά οι Χολέμπας Σαμαράς, ενώ αρίστευσε το κεντρικό αμυντικό δίδυμο, Παπασταθόπουλος και Σιόβας. Με την εθνική μας έπαιξαν οι Καρνέζης, Τοροσίδης, Χολέμπας, Σιόβας, Παπασταθόπουλος, Κατσουράνης, Τζιόλης, Μανιάτης, Σαλπιγγίδης, Μήτρογλου, Σαμαράς, ενώ μπήκαν ως αλλαγές και οι Καραγκούνης, Γκέκας και Σάμαρης. Οι Ρουμάνοι είχαν ταχύτητα σε ανοιχτό γήπεδο, αλλά και πολλά... νεύρα, όταν το ματς «στράβωσε»! Αποβλήθηκε στις καθυστερήσεις με δύο κίτρινες κάρτες ο Λάζαρ του ΠΑΟΚ, που έπαιξε μόνο 17’, ενώ στη ρεβάνς δεν θα παίξει κι ο Μπουρσεάνου, που ήταν από τους καλύτερους Ρουμάνους, καθώς κι αυτός συμπλήρωσε κάρτες.

o Στα άλλα πρώτα ματς των «μπα-

ράζ» της ευρωπαϊκής ζώνης: Ισλανδία - Κροατία 0-0, Ουκρανία - Γαλλία 2-0, Πορτογαλία - Σουηδία 1-0.

ΜΠΑΣΚΕΤ - ΕΥΡΩΛΙΓΚΑ

«Προβληματικός» ο Παναθηναϊκός! Κατώτερος του αναμενομένου στα μισά της πρώτης φάσης... ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΝΤΑΖΙΔΗ

Μετά το καταπληκτικό... φίνις του περσινού Παναθηναϊκού και το «σκούπισμα» του Ολυμπιακού στους τελικούς του πρωταθλήματος, σε συνδυασμό με τις μετεγγραφικές προσθήκες που έγιναν, η αισιοδοξία στο «πράσινο στρατόπεδο», ότι ο «νταμπλούχος» είναι και ικανός να ξαναπάρει τα σκήπτρα στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, ήταν κάτι παραπάνω από έκδηλη. Αντίθετα, η εικόνα που έχει δείξει η ομάδα του Αργύρη Πεδουλάκη στην Ευρωλίγκα, είναι πολύ κατώτερη του αναμενόμενου, τόσο που να προβληματίζεται αν περάσει ή όχι ακόμη κι από αυτήν την πρώτη φάση της διοργάνωσης! Ο Παναθηναϊκός σ’ όλους τους αγώνες της Ευρωλίγκα, αλλά και στο ντέρμπι στην πρεμιέρα του πρωταθλήματος με τον Ολυμπιακό, έδειξε δύο...σκάλες κάτω από φυσικές δυνάμεις. Η άμυνα του, που «έτρωγε σίδερα» στο τέλος της περσινής περιόδου σε Ελλάδα και Ευρώπη έχει «χαλαρώσει» κι αυτό δεν μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο απ’ το γεγονός ότι μεγάλοι σε ηλικία παίκτες-»κλειδιά», όπως ο Διαμαντίδης και ο Λάσμε έχουν γίνει έναν χρόνο μεγαλύτεροι.

«Με εξέπληξε η αδυναμία του Παναθηναϊκού, δεν τον περίμενα έτσι» δήλωσε μετά τον αγώνα του Τελ Αβίβ ο Σοφοκλής Σχορτσανίτης, που ξέρει «από μέσα» την πρώην ομάδα του και τις δυνατότητές της. Η κακή άμυνα του «τριφυλλιού» έδωσε το δικαίωμα σε ομάδες όπως η Λιέτουβος Ρίτας και ο Ερυθρός Αστέρας, με εμφανώς χειρότερο δυναμικό, να οδηγήσουν τα παιχνίδια στην παράταση (ο Παναθηναϊκός έχασε στη Λιθουανία και νίκησε στο Βελιγράδι) και στην «ταλαντούχο» Λοκομοτίβ Κουμπάν να τον νικήσει στο Ηράκλειο. Βέβαια οι δύο από τις τρεις ήττες στον α’ γύρο της πρώτης φάσης της Ευρωλίγκα ήρθαν στο «τελευταίο σουτ» και πιθανόν να γράφαμε... άλλα αν αστοχούσαν οι αντίπαλοι, όμως το γεγονός είναι ότι ο Παναθηναϊκός τους το επέτρεψε, κάτι που δεν θα συνέβαινε αν οι «πράσινοι» είχαν «καθαρίσει», όπως μπορούσαν, νωρίτερα τα παιχνίδια... Δεν έχει περάσει άλλωστε πολύς καιρός από την εποχή του Ομπράντοβιτς, που όλες σχεδόν οι ομάδες, αν π.χ. ήταν ισόπαλες με τον Παναθηναϊκό μέχρι το 30’, ήξεραν ότι θα χάσουν στο τελευταίο δεκάλεπτο, κά-

Για το μόνο που μπορούν να χαμογέλανε στο «τριφύλλι» είναι η παρουσία του 23χρονου Νίκου Παππά...

τι που συμβαίνει εν πολλοίς με τον Ολυμπιακό, τόσο στην περσινή, όσο και στη φετινή Ευρωλίγκα. Η μοναδική εύκολη νίκη που έκανε ο Παναθηναϊκός, αυτή με την Λαμποράλ Κούτσα στην Κύπρο δεν είναι δείγμα των ικανοτήτων του, αφού η βασκική ομάδα έπαιξε εξ ανάγκης «ζώνη» (ακόμη κι όταν έχανε με διαφορά), καθώς είχε πολλές απουσίες και μόνο 9 παίκτες στον πάγκο. Σ’ εκείνο το ματς ο Παναθηναϊκός ήταν πολύ εύστοχος από τα 6,75μ. (7/11 τρίποντα είχε μόνο ο Μπράμος!), σε αντίθεση με το πρόσφατο ματς στο

Ισραήλ, που δεν ήταν μόνο κακός στα τρίποντα (24,1% ευστοχία), αλλά και στα δίποντα (37,8%) και τα ποσοστά του θα ήταν ακόμη χειρότερα αν δεν είχε τα... καρφώματα! Είναι προφανές ότι ο προπονητής έχει την ευθύνη για να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε οι παίκτες του να γίνουν απειλητικοί για το αντίπαλο καλάθι, αλλά δεν σουτάρει... αυτός! Οι παίκτες του Πεδουλάκη εναντίον της Μακάμπι έχαναν τα «λέι απ» σαν να ήταν παιδική ομάδα, ενώ στο α’ ημίχρονο πέτυχαν μόνο 29 πόντους, αν και είχαν πάρει 12 επι-

θετικά ριμπάουντ! Βέβαια, το σουτ είναι και θέμα «ψυχολογίας» κι εδώ παίζει ρόλο ο προπονητής... Να θυμίσουμε πάντως ότι και πέρσι ο Παναθηναϊκός είχε ξεκινήσει με τρεις ήττες στον α’ γύρο της Ευρωλίγκα και στο τέλος έχασε στις... λεπτομέρειες την πρόκριση στο «φάιναλ φορ». Η διαφορά είναι ότι πέρσι υπήρξαν κακές επιλογές στους Αμερικανούς και εν συνεχεία έγιναν οι «διορθωτικές» κινήσεις. Αν ο Αργύρης Πεδουλάκης ζητήσει κάτι ανάλογο και φέτος δεν αποκλείεται ο ίδιος «να φάει το κεφάλι» του...

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 NOEMBRIOY 2013

MEDIA

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΤΗΛ.: 210-69.03.000

MEGA

06.00 Τα μυστικά της Εδέμ (Ε) 07.00 MEGA Σαββατοκύριακο 10.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.10 Χάι ροκ (Ε) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Σπάιντερμαν 2. Περιπέτεια 17.25 Eιδήσεις 17.30 L.A.P.D. (Ε) 18.50 Με τα παντελόνια κάτω (E) 20.00 Eιδήσεις 21.15 Καράτε Κιντ. Περιπέτεια 00.30 Ειδήσεις 00.45 Μαύρο γεράκι: Η κατάρριψη 04.00 My boys

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

«Τα Νέα» ως θύμα... καταστολής από τον ΣΥΡΙΖΑ και την «Α» Συντονισμένη επίθεση εναντίον της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με επικοινωνιακή αιχμή το πρωτοσέλιδο σκίτσο της εφημερίδας «Τα Νέα», με τον Αλέξη Τσίπρα από κοινού με τον Τόμσεν να τραβούν το σχοινί απέναντι στον Αντ. Σαμαρά και τον Ε. Βενιζέλο, ξεκίνησε η κυβέρνηση, από κοινού με τους... χορηγούς επικοινωνίας της, τα συστημικά ΜΜΕ, μετά τον αιφνιδιασμό της από την πρόταση δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ. Το σκίτσο δεν ήταν παρά τα προεόρτια όσων επιθέσεων ακολούθησαν, οι οποίες αποτελούν μέρος της στρατηγικής έντασης που επιχειρεί η κυβέρνηση και ενσωματώνουν τα media, αφού προηγουμένως εξασφάλισαν δωρεάν μετάβαση στην ψηφιακή τηλεόραση και ασυλία από τις τράπεζες. Αποκορύφωμα της μιντιακής επίθεσης στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν το σεξιστικό σκίτσο του Δ. Χαντζόπουλου που δημοσιεύθηκε στα «Νέα» την περασμένη Τρίτη, το οποίο απεικονίζει τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και τη Ραχήλ Μακρή να χορεύουν αισθησιακό pole dancing σε κεραίες τηλεόρασης. Αφορμή, η ενεργός συμπαράστασή τους στους εργαζόμενους της ΕΡΤ, οι οποίοι δέχθηκαν

ΑΝΤ1

06.50 Τα μαχαιρώματα (E) 07.50 Λίφτινγκ (Ε) 08.50 Δεληγιάννειο παρθεναγωγείο (Ε) 09.50 Zoύσα μονάχος, χωρίς αγάπη. Δράμα (Ε) 11.50 Θα βρεις το δάσκαλό σου (Ε) 12.50 TV quiz 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV quiz 13.40 Γονείς υπό κράτηση. Κωμωδία 16.00 Ελληνική σειρά (Ε) 16.50 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 17.50 Ειδήσεις στη νοηματική γλώσσα 18.00 Ο κατεργάρης. Κωμωδία 20.00 Ειδήσεις 21.15 Dancing with the stars 4 00.50 Σε πρώτο πλάνο 01.50 Δις μαδιάμ (Ε)

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

STAR

07.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.15 Απλώς δεν σε γουστάρει. Κωμωδία 15.45 Τα φιλαράκια (Ε) 16.40 The big bang theory (Ε) 17.40 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.50 Οutsourced 18.45 Τwo and a half men 19.45 Eιδήσεις 20.55 Κλήρωση Τζόκερ 21.10 Ο άνθρωπος που έσπαγε πλάκα. Κωμωδία 23.15 Οι γενναίοι της Σαμοθράκης. Κωμωδία 01.00 Ζήτημα τιμής. Αστυνομική ταινία

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ALPHA

06.00 Μαγκάιβερ (Ε) 08.00 Άκατα μάτατα με τα Ζουζούνια 10.00 Μες στην καλή χαρά 13.45 Ειδήσεις 14.00 How clean is your house? 14.45 Έχετε κάνει κράτηση; Κομεντί 16.55 Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.00 ANNITA SOS 19.00 Eιδήσεις 20.00 Jamie’s Great Britain 21.00 Γκίνες. Κωμωδία 23.00 Συλλάβετε τον Κάρτερ. Αστυνομικό δράμα 01.00 Stars System 01.45 CSI Las Vegas 02.45 Θυρίδα τηλεπώλησης

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.30 Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά 10.00 Σαββατοκύριακο με δράση 12.00 Eco news 12.30 Στην πράξη (Ε) 13.15 Ραντεβού με το γιατρό σας (Ε) 14.00 Γεύσεις στη φύση (Ε) 15.00 Πράσινες αποστολές (Ε) 16.00 Ο κόσμος ανάποδα (Ε) 17.00 Joy 19.00 Γλυκές αλχημείες 20.00 Το βασίλειο του βυθού 21.00 Ειδήσεις 22.00 Goal 23.30 Εφιάλτης πέρα από τα σύνορα 00.30 Απαγορευμένο φορτίο 01.30 Primeval

ΤΗΛ.: 210-37.35.302

BOYΛΗ

12.00 Οι δρόμοι της φιλίας: Ιταλία - Σλοβενία - Κροατία (Τεργέστη) 13.20 Ώρα παράδοσης 14.00 Τετράδια κοινοβουλευτικού λόγου: Ηλίας Ηλιού. 23.6.1965. Η κρίση εξουσίας του 1965 15.00 Κάρτα μέλους 16.15 Τι λέει ο νόμος 17.20 Αστικό τοπίο: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο 18.00 Γυάρος, 40 χρόνια πριν 19.00 Μουσεία: Λονδίνο, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας 19.50 Θεοδόσης Τάσιος «Στα άκρα» 22.00 «Μποέμ». Όπερα

την εισβολή των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο. Το ρατσιστικό σκίτσο επιχειρεί να σατιρίσει την αγωνιστικότητα των δύο μελών του Κοινοβουλίου, χλευάζοντας το φύλο τους -την ιδιότητά τους ως γυναίκες- αφού, εκτός από στριπτήζ στα μπουζούκια, κάνουν και... μηνύσεις. Η σεξιστική γελοιογραφία, αλλά και οι στοχευμένες αναφορές με σκοπό την απαξίωση του Αλέξη Τσίπρα, δεν έμειναν αναπάντητες από τον ΣΥΡΙΖΑ, την «Αυγή», αλλά και συνδικαλιστικούς φορείς και βουλευτές. «Η διαπλοκή χτυπάει κίτρινο» ήταν το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας μας την περασμένη Τετάρτη, από το οποίο ξεκίνησε νέος κύκλος επιθέσεων της διαπλοκής. Χαρακτηριστικότερη όλων, η επίθεση της εφημερίδας «Τα Νέα» στην «Αυγή» και τον ΣΥΡΙΖΑ ότι τη... λογοκρίνουμε. Αποφεύγοντας να διαχωρίσουν τη δημόσια κριτική σε δημόσιο λόγο -όπως το σκίτσο- από τη λογοκρισία, που επιβάλλεται από τα δικαστήρια, την αστυνομία και την κυβερνητική εξουσία, «Τα Νέα» επιχείρησαν να εμφανιστούν ως θύμα της... καταστολής του ΣΥΡΙΖΑ. Α.Γ.Ν.

Αντιδράσεις για τον σεξιστικό λόγο εναντίον των γυναικών Σειρά αντιδράσεων προκάλεσε από τον πολιτικό και συνδικαλιστικό χώρο η σεξιστική γελοιογραφία του Δ. Χαντζόπουλου, απέναντι στη Ζωή Κωνσταντοπούλου και τη Ραχήλ Μακρή, που δημοσιεύθηκε στα «Νέα», την προηγούμενη Τρίτη.

την ανικανότητα και την υποκρισία τους. Είναι χρέος των πολιτικών, συνδικαλιστικών και κοινωνικών φορέων να δημιουργήσουμε ένα μέτωπο προστασίας της γυναίκας και καταδίκης βρόμικων, σεξιστικών και ανήθικων επιθέσεων.

o Η Εύα Καϊλή, μιλώντας στην εκπομπή «Τώρα» στον Σκάι, είπε «Σχολιάζεται με χυδαιότητα η πολιτική επιλογή μιας γυναίκας να διαμαρτύρεται ή να δείχνει την αγωνιστικότητά της. Δεν είδα τέτοιου είδους σκίτσα όταν ο κ. Καστανίδης είχε ανεβεί στα κάγκελα. Η ‘αισθητική της αγωνιστικότητας’ είναι παρακλάδι του ρατσισμού, καθώς κάνει διάκριση βάσει του φύλου. Είναι σεξισμός. Πρέπει να τηρείται ο κώδικας δεοντολογίας από τα κόμματα και από τους δημοσιογράφους».

o Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών Η Ομοσπονδία των Δημοσιογράφων ζητεί από σχολιαστές και γελοιογράφους να εφαρμόσουν τον Κώδικα Δεοντολογίας, υπενθυμίζοντας ότι επιβάλλει στον δημοσιογράφο να αντιμετωπίζει ισότιμα τους πολίτες, χωρίς διακρίσεις εθνικής καταγωγής, φύλου, φυλής, θρησκείας, πολιτικών φρονημάτων, οικονομικής κατάστασης και κοι-

o Η Μαρία Ρεπούση, στην ίδια εκπομπή: «Πού μπαίνει το όριο της ελευθερίας στην έκφραση όταν προσβάλλεται μια ολόκληρη κοινωνική κατηγορία; Λυπάμαι που το λέω, αλλά η γελοιογραφία θίγει βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Προσωπικά, ως γυναίκα, προσβάλλομαι. Και δεν έχει σχέση εάν η γελοιογραφία είναι πετυχημένη ή όχι. Ποια θα ήταν η θέση μας σε μία ακραία ρατσιστική γελοιογραφία, π.χ. για τους μαύρους ή τους ρομά; Ως κοινωνία είμαστε πιο ευαισθητοποιημένοι απέναντι σε αυτού του είδους τον ρατσισμό, όχι όμως απέναντι στον ρατσισμό εναντίον των γυναικών. Λέμε: είναι πλάκα, είναι χιούμορ. Όμως στην πραγματικότητα είναι επίθεση βάσει φύλου». o Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Εφοριακών με ανακοίνωσή της καταγγέλλει ότι «Οι επιθέσεις στο γυναικείο φύλο αποδεικνύουν την πολιτική ανεπάρκεια,

Το σεξιστικό σκίτσο του Δ. Χαντζόπουλου από «Τα Νέα» της 12/11/2013 που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων

νωνικής θέσης. o Ο Σύλλογος Υπαλλήλων της γ.γ. ισότητας των φύλων: «Στην Ελλάδα της κρίσης, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες φορολογούμενοι/ες από το πετσοκομμένο εισόδημά τους θα πληρώνουν πολιτικά πρόσωπα όχι για να τους υπερασπίζονται, αλλά για να λοιδορούν εκείνες που τολμούν να το κάνουν. Η βουλευτίνα που με συγκροτημένο λόγο και πλήθος εμπεριστατωμένων επιχειρημάτων μάχεται για τη νομιμότητα είναι ‘γλωσσού’. Η άλλη που στέκεται μαχητικά δίπλα στους άδικα και παράνομα απολυμένους εργαζόμενους της ΕΡΤ είναι ‘τρελή’».

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 NOEMBRIOY 2013

MEDIA Οι απόψεις Τατσόπουλου και η απάντηση Βούτση Ο σκιτσΟγράφΟσ στάθησ στάυρΟπΟυλΟσ κάι «τά ντΟπερμάν τησ ενημερωσησ» Για λογοκρισία και για φίμωση της ελευθεροτυπίας κατηγορούν την «Αυγή» και τον ΣΥΡΙΖΑ, από κοινού, το Mega, «Τα Νέα» και το ΠΑΣΟΚ. Υπεραμύνονται της κατοχυρωμένης ελευθερίας του καλλιτέχνη- σκιτσογράφου να σχολιάσει, σύμφωνα με την τέχνη του. Υπεραμύνονται της ελευθερίας της έκφρασης και εγκαλούν την «Αυγή» ότι δεν έχει χιούμορ, όπως έχουν ο σκιτσογράφος Δ. Χαντζόπουλος, το ΠΑΣΟΚ, «Τα Νέα» και το Mega. Διότι η «Αυγή», σύμφωνα με όλους αυτούς, απειλεί την ελευθεροτυπία. Για γέλια. Εκτός των άλλων, διότι καθόλου «χιούμορ» δεν έδειξαν εκεί στο Mega η Όλγα Τρέμη και ο Γιάννης Πρετεντέρης πριν από διόμισι χρόνια, όταν ένας άλλος σκιτσογράφος, ο Στάθης Σταυρόπουλος, από τις σελίδες τότε της «Ελευθεροτυπίας», στη στήλη «Ναυτίλος», περνούσε γενεές δεκατέσσερις το δελτίο ειδήσεων του Mega, με άρθρο του υπό τον τίτλο «Τα ντόπερμαν της ενημέρωσης». Το «χιούμορ» δεν έγινε ανεκτό. Με μια αστραπιαία κίνηση, την ίδια μέρα, μάζεψαν υπογραφές από τους δημοσιογράφους του καναλιού και έστειλαν επιστολή για να διαμαρτυρηθούν για τα όσα έγραφε τότε ο Στάθης Σταυρόπουλος. «Βοήθειααα! Λογοκρισία» θα μπορούσε να διαμαρτυρηθεί ο Στάθηςόπως σήκωσαν τον κόσμο «Τα Νέα» την περασμένη Τετάρτη. Διότι οι δημοσιογράφοι του Mega «παρεμβαίνουν» στην ελευθερία έκφρασής του. Και τον... φιμώνουν. Και τον... λογοκρίνουν. o Τι έλεγαν τότε οι δημοσιογράφοι από το δελτίο του Mega, με πρώτους- πρώτους τους Τρέμη και Πρετεντέρη; Μεταξύ άλλων τα εξής: «Εμείς, οι δημοσιογράφοι που δουλεύουμε στο δελτίο ειδήσεων του Mega, θέλουμε να εκφράσουμε την οργή μας για όσα απαράδεκτα και συκοφαντικά αναφέρονται για το προϊόν της εργασίας μας από τον συνεργάτη σας Σ. Σταυρόπουλο, στο φύλλο της εφημερίδας σας με ημερομηνία 9 Φεβρουαρίου. Η αγανάκτησή μας ξεχειλίζει για το ύφος και τη βιαιότητα με την οποία αναφέρεται σε συναδέλφους μας, τους οποίους στοχοποιεί με προφανείς κινδύνους. Γενικότερα, οι χαρακτηρισμοί του ξεπερνούν κάθε όριο καλόπιστης ή και κακόπιστης κριτικής, σε ορισμέ-

Καθόλου χιούμορ εκεί, στο Mega νες περιπτώσεις και την ίδια τη λογική. Το κείμενό του, δεν είναι παρά ένα υβρεολόγιο εναντίον όλων μας, γεμάτο ανοίκειους χαρακτηρισμούς που δείχνουν ότι δεν μπορεί να κατανοήσει μια γνώμη διαφορετική από τη δική του [...]». o Τί είχε γράψει ο Στάθης στον «Ναυτίλο» στις 9/02/2011; «Τι Τρόμος είναι αυτός;! Το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Μέγκα. Τι οργουελικός εφιάλτης! Σαν τα κοράκια παραμονεύουν οι δύο απ’ τους παρουσιαστές, η κυρία Τρέμη και ο κ. Πρετεντέρης να αρπάξουν απ’ το στόμα του καλεσμένου τους, όταν δεν είναι φιλοκυβερνητικός, την κουβέντα του, να την δαγκώσουν να την διαστρέψουν, να την ανασκολοπίσουν και να του τη δώσουν πίσω να την φάει, να τού κάτσει στον λαιμό, να πνιγεί, να σκάσει - και αυτό το λένε διάλογο, ενημέρωση, ειδήσεις. Τι οργουελικός τρόμος είναι αυτός! Αυτό το φρικτό δίδυμο δεν επιτίθεται με μένος ταλιμπάν εναντίον των στόχων του μόνον με το (απύλωτο, ι-

ταμό και υπερφίαλο) στόμα του, αλλά με όλην τη γλώσσα του σώματός του να κορυβαντιά, να ωρύεται, να σκούζει, να προσβάλλει, να ειρωνεύεται - είναι αυτό ειδήσεις; έστω σχόλιο μέσα στις ειδήσεις; είναι άποψη; Όχι, είναι τρομοκρατία! Είναι προπαγάνδα! Είναι κουστουμάτος ταλιμπανισμός, είναι φασισμός, είναι, ακόμα χειρότερα, εθισμός των θεατών στον φασισμό. Τίποτα απ’ όσα γίνονται σε αυτό το δελτίο δεν έχει σχέση με τη δημοσιογραφική δεοντολογία, ρωτάνε και απαντάνε οι ίδιοι, διακόπτουν όποιον γουστάρουν και το στόμα τους στάζει μέλι μόνον μπροστά στους κυβερνητικούς και τους φίλους τους. Αλλά, το πιο θλιβερό είναι όταν για «ξεκάρφωμα» οι δύο αυτοί παρουσιαστές (των οποίων, τουλάχιστον η ταπεινότης μου δεν είναι συνάδελφος) κάνουν τάχα ζόρικες ερωτήσεις στους υπουργούς, ανάλογες με εκείνες που θα έκαναν δουλικά στους αφεντάδες τους σε άλλες εποχές». ΑΓΓΕΛΑ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ

GKL0

()%*+",-./) !"#$% !"#$%&'() * &' <= 234/5"467/85/) 90:; !"#$%*0,%"'-.() 1 +,-$% 34% :?3'&) ./01(-$ >/87&4( 1 2#' >3&.A/) 5-6)% @-5() 1 7489#:4% /8 1 ;<)=,>6$ D3?"5/7/E5 ;<'8<4% 0B,/5&C7/) 1 ?>!:0)% ;8,-.A() /:>'6)% D"'./E%"5/) 4() 1 ?>!:0)%*0'"'F,"'3A.& @,1A'(B:$ +,3A."4&4( (="4%*I5$8J$,&./) C001,)% GAH4$,() 1 7>)

το θέμα που ανέκυψε από τις δηλώσεις του βουλευτή πέτρου τατσόπουλου θα συζητηθεί στην προγραμματισμένη, εδώ και ημέρες, συνεδρίαση της Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ, μεθαύριο Τρίτη. Υπενθυμίζεται ότι ο εν λόγω βουλευτής μέσα από τη συχνότητα του «Vima FM» είχε διαφωνήσει με την παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και την προσέγγιση της «Αυγής», αναφορικά με τη σεξιστική επίθεση που εξαπέλυσε η εφημερίδα «Τα Νέα». Ο Π. Τατσόπουλος εστιάζοντας στο σκίτσο του Δημήτρη Χαντζόπουλου, αφού θύμισε ότι αντίστοιχα σκίτσα είχε κάνει και για την τρικομματική κυβέρνηση, σημείωσε: «Δεν είδα να βγάζουν ανακοινώσεις ούτε η ΔΗΜ.ΑΡ. ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε η Ν.Δ. [...] Δεν λέω ότι πρέπει να είναι στο απυρόβλητο η ίδια η γελοιογραφία ή η σκιτσογραφία. Αλλά το να φτάνει ένα κόμμα να ασχολείται και να βγάζει ανακοινώσεις και να στοχοποιεί έναν σκιτσογράφο ως σεξιστή;;». Ενώ, ταυτόχρονα, χαρακτήρισε «σοσιαλ-ρεαλιστικά» όσα έγραψε η «Αυγή» για την υποχρέωση των λειτουργών του Τύπου να είναι με το μέρος των αδυνάτων. Τα παραπάνω ανέφερε ο βουλευτής Β’ Αθηνών στην τακτική -εβδομαδιαία- ραδιοφωνική παρουσία του στον Ρ/Σ «Vima FM», στην ίδια δηλαδή εκπομπή στην οποία φιλοξενείται, άλλη μέρα την ίδια ώρα, ο θόδωρος πάγκαλος και την οποίαν παρουσιάζουν οι δημοσιογράφοι Βασίλης Χιώτης και νότης παπαδόπουλος, διευθυντικά στελέχη του ΔΟΛ και οι δύο. Για το ίδιο θέμα, ο νίκος Βούτσης υπογράμμισε -μέσω της συχνότητας του «105,5 Στο Κόκκινο»- τη διαφωνία του με όσα είπε ο βουλευτής Β’ Αθηνών, και γιατί διατυπώνει όσα έχει να πει δημοσίως, προτού δηλαδή τοποθετηθεί στην Κ.Ο., κυρίως όμως για λόγους ουσίας: «Παραβλέπει (σ.σ.: ο Π. Τατσόπουλος) ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο» (σ.σ.: με το μνημονιακό στρατόπεδο) και άρα, η γελοιογραφία Χαντζόπουλου «δεν είναι έκφραση μιας δημιουργικής σκέψης, (αλλά) μια στρατευμένη, κατόπιν υποδείξεως, άποψη». Εν τέλει, «‘Τα Νέα’ είναι οργανικό μέρος του μνημονιακού μπλοκ, με δικά τους συμφέροντα», κατήγγειλε ο γραμματέας της Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ.,αναδεικνύοντας συγχρόνως το ευρύτερο πρόβλημα της διαπλοκής Ν. ΠΑΠ. (Digea, ψηφιακές συχνότητες κ.ο.κ.).

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

62 «Η ελληνική κοινωνία έχει εξαντληθεί από την παρατεταμένη ύφεση» ΑΝΤ. ΣΑΜΑΡΑΣ (Μπα, και σένα η πεθερά σου με 500 ευρώ σύνταξη ζει;)

ΡΗΣΕΙΣ&

ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

Εδώ έβγαλαν τραβεστί ιστορικό ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, στις τσάντες, τα ταγιέρ και το μαλλί της Τζάκρη θα κωλώσουν;

ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ

ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΡΙΤΣΕΩΣ & ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΣΕΚΕΡΕΩΣ

Βέβαια γιατρούς θα απολύσουμε, τι θέλετε να απολύσουμε, ασθενείς; Συντριπτική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στην πρόταση μομφής. Πρώτον, η κυβερνητική πλειοψηφία μειώθηκε κατά μια Θεοδώρα Τζάκρη, γεγονός που φέρνει την αξιωματική αντιπολίτευση μπροστά σε προφανές στρατηγικό αδιέξοδο. Δεύτερον, ο πρωθυπουργός με κατηγορηματικές διατυπώσεις τύπου «αφήστε τα σάπια, κύριε Τσίπρα» και «δεν μασάει η κατσίκα ταραμά, κύριε Τσίπρα» έπεισε ότι ελέγχει πλήρως την διαπραγμάτευση με την τρόικα. Παρέθεσε μάλιστα και πλήρη κατάλογο με όλες τις κοπάνες που είχε κάνει ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ στη Γ’ Λυκείου στο Πολυκλαδικό. «Την ώρα που εγώ έριχνα την κυβέρνηση Μητσοτάκη, εσείς κάνατε κοπάνες, κύριε Τσίπρα; Και θέλετε να κυβερνήσετε και τη χώρα, κύριε Τσίπρα;» είπε καταθέτοντας το έγγραφο στα πρακτικά.

ή ο Βενιζέλος λόγω του ιδιαίτερου τρόπου με τον οποίο παραγγέλνει υποβρύχια. Αυτοί τουλάχιστον αποκλείονται από την πηγάδα λόγω διαμέτρου. (Άμα δεν σας άρεσε το παραπάνω καλαμπούρι, να πάτε στον Χαντζόπουλο να σας εξηγήσει πως δουλεύει η σάτιρα). Και τα ιδιωτικά κανάλια εθνικής εμβέλειας στη Βενεζουέλα, τα ίδια μαρτύρια είχανε τραβήξει από τον κωλολαϊκιστή τον Τσάβες. Μέχρι να πληρώσουν για τις άδειες τούς είχε ζητήσει. Και τους ζήταγε και τον λόγο για ένα ψιλοπραξικοπηματάκι που είχαν οργανώσει, ενώ ήταν καθ’ όλα νόμιμο. Είχανε και παραστατικά και ΦΠΑ, απ’ όλα. Είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εγκαθιδρύει ολοκληρωτικό καθεστώς πριν ακόμα κερδίσει τις εκλογές. Ήδη ο Σκουρλέτης έχει στρατοπεδεύσει στη Χελιδονού και συλλαμβάνει ομήρους.

«Εκλογές στην Ελλάδα θα ξαναγίνουν το 2016» κατέληξε, επαναλαμβάνοντας με νόημα την ιστορική φράση που είχε πει κάποτε ο Στυλιανός Παττακός.

Ο Βαγγέλης Διαμαντόπουλος με τη Δούρου έχουνε πάει στην Καστοριά και κάνουν ασκήσεις παιδομαζώματος.

Για την Κωνσταντοπούλου στην ΕΡΤ έχει δίκιο πάντως. Πού ακούστηκε βουλευτής να ζητάει να μπει σε δημόσιο κτήριο;

Και ο Καραγιαννίδης επεξεργάζεται σχέδιο για μετατροπή της Σλαβομακεδονικής σε επίσημη γλώσσα, από τα Καμμένα Βούρλα και επάνω.

Ούτε στη Βόρεια Κορέα δεν γίνονται αυτά.

Μια σοβαρή απάντηση της Δημοκρατίας θα ήταν να καταργήσουμε τελείως τις εκλογές και να θέσουμε εκτός νόμου τον ΣΥΡΙΖΑ. Απορούμε πώς δεν το έχει σκεφτεί ακόμα ο Ηλίας Κανέλης.

Έκανε και μια εξαιρετική γελοιογραφία ο Χαντζόπουλος στα «Νέα» σχετικά με το θέμα. Αρχικά την είχε κάνει για τη Φώφη Γεννηματά και την Όλγα Κεφαλογιάννη, αλλά φοβήθηκε μην του τη δώσουνε να τη φάει.

Τέλος, μόνο ο Γεωργαλάς είχε σοβαρή ανάλυση για τη δημοκρατία σε αυτόν τον τόπο.

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

Ο «κάβουρας», ο Χαρίλαος και ο Ανδρέας... Γεμάτο περιλήψεις και αποσπάσματα το διαδίκτυο από το νέο βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη με τίτλο «Ο κόκκινος Κάβουρας», που αφορά τη μεθοδική διείσδυση ενός πράκτορα της ΚΥΠ από την εποχή της δικτατορίας στις οργανώσεις της Γερμανίας του ΚΚΕ, που έφτασε μέχρι το 1983την Κ.Ε. του κόμματος. Όπως διάβασα σε ένα απόσπασμα, γράφει ο Μίμης: «Ένα κρύο πρωινό -αρχές Ιανουαρίου 1983- ο Χαρίλαος Φλωράκης καθόταν στο γραφείο και βούλιαζε ολόκληρος μέσα στον ίδιο τον εαυτό του. Ήταν ανήσυχος επειδή ήταν ‘Βέβαιος πως κάποιος κοντά στην ηγεσία είναι μυστικός πρά-

κτορας’. Δεν ήξερε το πρόσωπο αλλά ήταν σίγουρο πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο σύντροφος Α-25 ήταν ο τέλειος διπλός άνθρωπος, στο ΚΚΕ και στην ΚΥΠ». Αν ο συγγραφέας δανείζεται στοιχεία που ξέρει, για να γράψει ένα συναρπαστικό κατασκοπευτικό μυθιστόρημα α λα Τζον Λε Καρέ, οι ειδικοί λένε πως έχει δικαίωμα να αλλάξει, όπως αυτός κρίνει, τα γεγονότα. Αν όμως πρέπει να σεβαστούμε την ιστορία, η σκηνή με τον Χαρίλαο δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Την αποκάλυψη του πράκτορα της ΚΥΠ στο ΚΚΕ την έκανε «δώρο» στον Φλωράκη ο ίδιος ο

Ο κ. Κόυνερ στην Αθήνα

Συμβαίνει αυτό με την ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση αν δεν την κατευθύνεις εκεί που πρέπει.

Δεν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο, λέει ο Άδωνις, ασκώντας σκληρή κριτική στη χούντα.

Από τους Ανώνυμους της Γενιάς του Πολυτεχνείου Αναφορά στον Μπέρτολτ Μπρεχτ* Νοέμβρης 2013

Το άσχημο πάντως ήταν η βίαιη και λογοκριτική επίθεση της «Αυγής» στα «Νέα».

Αντιπρότεινε μάλιστα να τιμούμε την επέτειο της μάχης του Μαραθώνα.

Πού ακούστηκε σε καθεστώς δημοκρατίας και ελευθερίας του Τύπου να κάνει αριστερό έντυπο δημόσια κριτική σε γελοιογραφία των «Νέων»;

Με πορεία στην πρεσβεία του Ιράν, προφανώς.

Όταν ο κ. Κόυνερ, μεγάλος πια, βρέθηκε στις αυθόρμητες συγκεντρώσεις υποστήριξης των εργαζομένων της ΕΡΤ, ξανάνιωσε νοερά τον παλμό της νεολαίας στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, σαράντα χρόνια νωρίτερα, στην οποία κι ο ίδιος συμμετείχε τότε σαν νεαρός φοιτητής. Κι αισθάνθηκε στην αρχή μια πικρία γιατί εκείνη η γενιά, η «γενιά του Πολυτεχνείου» όπως την είπαν, λοιδωρούνταν σήμερα από τους απληροφόρητους κι από αυτούς που είχαν συμφέρον να το κάνουν, αλλά και από εκείνους που τότε, στην εξέγερση των νέων, είχαν κρυφτεί κάτω απ’ το κρεβάτι από την τρομάρα τους και βγήκαν από κεί μόνο για να πάνε στην τουαλέτα, αφού τά ‘χανε κάνει απάνω τους από τον φόβο τους. Σήμερα, τό ‘βλεπε καθαρά ο κ. Κόυνερ, κάποιοι προσπαθούσαν να ταυτίσουν με ορισμένα μεμονωμένα άτομα,

Άγιο είχε η καημένη η εφημεριδούλα. Πως δεν τους χώσαμε και σε καμιά πηγάδα. Για να μην πούμε για τη βία που έχει υποστεί από την «Αυγή» ο Πάγκαλος λόγω του ιδιαίτερου τρόπου με τον οποίο εκφράζει τις απόψεις του.

Καλά, μόνον 8.000 μπάτσοι θα φυλάνε το Πολυτεχνείο; Ξεφτίλα. Εδώ τόσους είχε στη μαθητική παρέλαση στα Φάρσαλα. Μπορεί να μπουν τίποτα μυστήριοι της ΕΡΤ μέσα και να εγκαθιδρύσουν ανομία. Η ΥΕΝΕΔΤ θα μπει μέσα κανονικά τη Δευτέρα με τον Ζουρνατζή.

Ανδρέας Παπανδρέου. Το κόμμα είχε μεσάνυχτα. Η ιστορία αυτή θάφτηκε από το ΚΚΕ διότι πολλοί θα έπρεπε να απολογηθούν (και να παραιτηθούν), που... κατάφεραν να προωθήσουν τον πράκτορα στην πλέον πολύτιμη γι’ αυτόν θέση καθοδηγητή των περιφρουρημένων μελών και στελεχών του κόμματος. Επίσης, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι ο Ευάγγελος Αβέρωφ χειρίστηκε αριστοτεχνικά τις πολύτιμες πληροφορίες του πράκτορά του, για να μην τον κάψει όσο αυτός ήταν υπουργός. Αυτά τα ολίγα για την Ιστορία. Δ.Χ.

που επωφελήθηκαν προσωπικά μετά τη μεταπολίτευση, ολόκληρη γενιά χιλιάδων ανθρώπων που ούτε κέρδισαν ούτε ζήτησαν από κανέναν τίποτα, αλλά βρέθηκαν τότε στο Πολυτεχνείο μόνο για να διακηρύξουν το δικαίωμά τους στη Δημοκρατία και την Ελευθερία και να ρίξουν τη Χούντα. Θυμήθηκε μετά ο κ. Κόυνερ πώς είχε καταστείλει η δικτατορία εκείνη τη μεγαλειώδη εξέγερση της νεολαίας και του λαού και τού ‘ρθε αυτόματα στο μυαλό το περίφημο «Αποφασίζομεν και διατάσσομεν» της Χούντας, που το θυμόταν ο κόσμος χρόνια αργότερα κι ανατρίχιαζε. Και αναλογιζόμενος τη σημερινή κατάσταση στη χώρα και το «μαύρο» στην ΕΡΤ, ο κ. Κόυνερ το σκέφτηκε ανάποδα το πράγμα και αναρωτήθηκε: «Μήπως εκείνο το ‘Αποφασίζομεν και διατάσσομεν’ της Χούντας, κάποιοι το έχουν κάνει σήμερα οδηγό πολιτικής πρακτικής; Μήπως τελικά εκείνο το ‘Αποφασίζομεν και διατάσσομεν’ ήταν ένα είδος Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου της εποχής;». ΧΑΡΗΣ ΚΟΥΡΗΣ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ Συστάσεις Σαμαρά προς τους υπουργούς να τελειώνουν γρήγορα με την τρόικα. Ζήτησε σε αυστηρό τόνο να κλείσουν άμεσα οι όποιες εκκρεμότητες. (Δηλαδή τι σημαίνει αυτό; Να διαπραγματευτούν σκληρά αλλά γρήγορα ή να υπογράψουν ό,τι διατάξουν οι τροϊκανοί; Μήπως ξέρει περισσότερα ο κ. αντιπρόεδρος;)

«Έφυγε» ο Γλαύκος Κληρίδης O Γλαύκος Κληρίδης, μια από τις εμβληματικές προσωπικότητες της Κύπρου, έφυγε από τη ζωή την Παρασκευή σε ηλικία 94 ετών. Εκλέχθηκε στην προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1993 σε ηλικία 74 ετών, και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στο σχέδιο Ανάν, το οποίο όμως απερρίφθη από τους Ελληνοκυπρίους, και στη συνέχεια έχασε την προεδρία από τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Πήρε μέρος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κατά του φασισμού ως πιλότος της RAF. Για αυτόν και τον μεγάλο αντίπαλό του τον Ραούφ Ντενκτάς, ο Αμερικανός μεσολαβητής Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ είχε κάποτε εκμυστηρευτεί ότι αισθάνεται πολύ μικρός ως διπλωμάτης μπροστά τους. Για τον θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη ο Αντώνης Σαμαράς δήλωσε ότι η Κύπρος έχασε σήμερα έναν μεγάλο Έλληνα, ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος ότι η ζωή του ήταν συνυφασμένη με την πολιτική ιστορία της Κύπρου, ενώ η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ρένα Δούρου ότι ανήκε στην ολιγάριθμη κατηγορία πολιτικών που ανεξαρτήτως αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς μαζί τους, δεν μπορεί παρά να τους αναγνωρίσει την εντιμότητα της κρίσης και την ανιδιοτέλεια των προθέσεων.

ΚΑΤΑ ΤΑ ΛΟΙΠΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ

Και να πεις ότι του ταιριάζουν οι μαγκιές; Με τίποτα. Κολεγιόπαιδο βλέπεις, κι από τζάκι. Άστα γι’ άλλους, καλέ μου, τα κουτσαβάκικα, αφού σε χαλάνε. Άσε που τους μάγκες τους πάτησε το τρένο. Προ πολλού... Θα μου πεις, οι κακές παρέες. Σωστό. Μια ιδέα θα ήταν να πάει και ο Στουρνάρας για σκι. Και να τρέχει πίσω από τον Ευρωπαίο «αξιωματούχο» που είπε εκείνα τα κουλά.

Αν εν τω μεταξύ ο υπουργός έχει κατέβει από το Κιλιμάντζαρο. Μπορεί και να τον πείσει για το λάθος του. Ξέρεις, για τα χιλιόμετρα και τα δισ. που μας χωρίζουν. Στο κάτω - κάτω να του εξηγήσει, σημασία δεν έχουν αυτά που μας χωρίζουν, αλλά αυτά που μας ενώνουν. Όσο για την ερώτηση κρίσεως, γιατί μπορεί με την άνεσή του να αυθαδιάζει ο κάθε «αξιωματούχος», μην το ψάχνεις. Γιατί έτσι τους μάθαμε, τόσο απλά. Για να μην απορεί και το Mega. Που είδα τους τηλεσχολιαστές του να ολοφύρονται και να στηθοκοπανιούνται και μάτωσε η καρδιά μου.

Τα μίντια και η δημοκρατία Το ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι ανταγωνιστικό, όπως και το πολιτικό σύστημα στις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Βρετανία και άλλες δυτικές χώρες. Αυτό σημαίνει ότι οι κύριες πολιτικές δυνάμεις έχουν συμφωνήσει σε ένα πλαίσιο λειτουργίας, αυτό που αποκαλούμε δημοκρατική διαδικασία, τους κανόνες του παιχνιδιού, δηλαδή, αλλά και τις βασικές αρχές και αξίες, ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη, που είναι κληρονομιά της Γαλλικής Επανάστασης. Από εκεί και πέρα οι πολιτικές δυνάμεις εκφράζουν ανταγωνιστικές πολιτικές προτάσεις για τον τρόπο υλοποίησης, το βάθος και την ένταση των αλλαγών που θα πραγματώσουν τις θεμελιώδεις δημοκρατικές αξίες. Τα προτάγματα είναι ίδια: ελευθερία, ισότητα, αλληλεγγύη, με εξαίρεση βεβαίως τις νεοφασιστικές δυνάμεις, που εμφανίζονται πλέον απειλητικά στην Ευρώπη. Η Δεξιά δίνει την προτεραιότητα στην ελευθερία, ενώ η Αριστερά στην αλληλεγγύη, ζητώντας ταυτόχρονα εμβάθυνση της Δημοκρατίας. Το ζήτημα της εμβάθυνσης της Δημοκρατίας είναι σήμερα εξίσου σημαντικό με την αλληλεγγύη, καθώς και οι δύο θεμελιώδεις αρχές - αξίες πλήττονται από τις μνημονιακές πολιτικές, σοκ. Τα Μέσα Ενημέρωσης είναι κομβικά στοιχεία στη μετατροπή της ιδεολογίας

Να, αν δεν πιστεύεις, ο Πόουλ Τόμσεν δεν έχει ακόμη κηρυχθεί persona non grata. Kι ας χτύπησε το χέρι στο τραπέζι στους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης. Κι ας τους απαγόρευσε να λένε πως δεν θα πάρουν νέα μέτρα. Βλέπεις ο Σαμαράς ξέρει να κάνει τους τσαμπουκάδες του στην ΕΡΤ. Στους τροϊκανούς ούτε κατά διάνοια. Πόσους μετράει τώρα, συμπολίτευση; 154, λέει. Ε, και οριακή να την πεις, μέσα είσαι. Το «τυχαίο ατύχημα» όλο και κοντοζυγώνει. Κι άσε τους Σαμαροβενιζέλους να φαντασιώνονται εξάντληση της τετραετίας.

σε «κοινή λογική», όπως θα έλεγε ο Γκράμσι. Αυτό σημαίνει ότι τα μίντια επηρεάζουν την κοινωνική και την πολιτική συνείδηση των πολιτών σε πολύ μεγάλο βαθμό, πράγμα που επίσης σημαίνει ότι λειτουργούν ώς σημαντικός κρίκος της δημοκρατικής διαδικασίας και της πολιτικής νομιμοποίησης. Στη χώρα μας οι «θεσμοί» της ενημέρωσης ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από τη διαπλοκή, με αποτέλεσμα να στρεβλώνεται και να νοθεύεται η ίδια η δημοκρατική διαδικασία. Αυτό δεν συνιστά λόγο για την επιβολή λογοκρισίας στα μίντια, όπως υποστηρίζουν οι λεγόμενοι «οργανικοί» δημοσιογράφοι, που έχουν θέσει σκοπό της ζωής τους όχι τον έλεγχο, αλλά τη δικαιολόγηση των αποφάσεων της πολιτικής εξουσίας. Συνιστά λόγο για πραγματική εφαρμογή της αρχής της ελευθερίας της έκφρασης χωρίς εξαρτήσεις και βαρίδια. Η κοινωνική λειτουργία των μίντια δεν γίνεται χωρίς εσωτερικές αντιφάσεις, ωστόσο στην περίοδο των Μνημονίων η εξάρτηση των Μέσων Ενημέρωσης και η διαπλοκή τους με την εξουσία είναι εμφανής, πράγμα που επιτείνει την κρίση αξιοπιστίας τους. Όποιος επικρίνει τεκμηριωμένα σήμερα τα Μέσα Ενημέρωσης δεν σημαίνει ότι έχει ιδιοτελείς λόγους ή ότι θέλει να επιβάλει καθεστώς λογοκρισίας. Αντιθέτως,

Τη Γιάννα Αγγελοπούλου για δήμαρχο Αθηναίων προτείνει ο Ευριπίδης Στυλιανίδης. Ο πρώην υπουργός Εσωτερικών του Σαμαρά, Παιδείας και διάφορα άλλα του Καραμανλή. Καλά, αυτή δεν ήτανε ΣΥΡΙΖΑ, ή δεν θυμάμαι καλά; Πιπέρι στο στόμα του Ευριπίδη. Πάει στράφι το σχέδιο του Στουρνάρα. Να κάνει «εισοδισμό» στη Δεξιά και να ρίξει το σύστημα από μέσα. Τον ανακάλυψε και τον αποκάλυψε ο Βύρων Πολύδωρας. Όταν μας ανήγγειλε θριαμβευτικά πως ο Στουρνάρας είναι λενινιστής. Ο ΣΥΡΙΖΑ οραματίζεται την προ κρίσης Ελλάδα,

επειδή η κοινωνική τους λειτουργία είναι κομβική για τη δημοκρατική διαδικασία ο έλεγχος και η κριτική στα «κείμενα» των μίντια είναι κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη. Η κριτική του σκίτσο του Δημήτρη Χαντζόπουλου, που διακωμωδούσε δύο γυναίκες βουλευτίνες, επιχειρήθηκε από την εφημερίδα «Τα Νέα» να εμφανιστεί ως πρόθεση λογοκρισίας. Και τα μικρά παιδιά όμως καταλαβαίνουν ότι άλλο κριτική, έστω και καθ’ υπερβολήν, κι άλλο πρόθεση λογοκρισίας. Κάποτε ο Ουγκώ είχε πει: «Προτιμώ να με σφυρίξουν για έναν καλό στίχο παρά να με χειροκροτούν για έναν κακό». Ας το σκεφθούν καλύτερα οι «διακεκριμένοι δημοσιογράφοι». Άλλωστε τα ίδια τα μίντια που επιτέθηκαν στην «Αυγή» και τον ΣΥΡΙΖΑ με την κατηγορία της λογοκρισίας επέκριναν, και σωστά, την παρομοίωση της Γαλλίδας υπουργού Δικαιοσύνης με πίθηκο, από ακροδεξιό περιοδικό. Η ελευθερία της έκφρασης έχει όρια, δυσδιάκριτα είναι αλήθεια, που τίθενται από τη δεοντολογία και τις ανθρώπινες αξίες. Αν κάποιος ασκεί κριτική, ασκεί ένα δικαίωμα, το οποίο είναι συστατικό στοιχείο του ανταγωνιστικού πολιτικού συστήματος, επομένως και της δημοκρατικής διαδικασίας. «Βρίσε με έναν ευγενικό θυμό» έλεγε ο Σαίξπηρ...

μας διαβεβαιώνουν Σαμαράς και Βενιζέλος. Με όλα της τα κουσούρια, εννοούν. Την οποία προ κρίσης Ελλάδα και τα κουσούρια της την έφτιαξε, ως γνωστόν, ο ΣΥΡΙΖΑ τότε που κυβερνούσε. Και όχι Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ με τα χεράκια τους. Ε, ναι λοιπόν, είναι εκεί ακριβώς που αναμετρώνται με το θράσος τους. Όπως κι όταν ο Σαμαράς δείχνει τον ΣΥΡΙΖΑ μιλώντας για «υπολείμματα του παρελθόντος»! Ποιος; Ο αρχηγός της Ν.Δ., της παράταξης - ορισμού του παρελθόντος. Εδώ απλώς αποδεικνύεται ατρόμητος προ του γελοίου. «Θα γυρίσει ο τροχός» μας υποσχέθηκε ο Βενιζέλος.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ

Προς στιγμήν σκέφθηκε να ολοκληρώσει τη ρήση την εμβληματική. Το μετάνιωσε, όμως, είπε να μην κάνει ρελάνς στη μαγκιά του αφεντικού του. 350.000 ακίνητα στην Ελλάδα είναι χωρίς ρεύμα, σύμφωνα με το προχθεσινό πρωτοσέλιδο της «Εφημερίδας των Συντακτών». Επειδή οι ιδιοκτήτες τους δεν μπορούν να πληρώσουν τη ΔΕΗ. Και ύστερα μου λες... Εκτός κι αν το κάνουν επίτηδες, για να χαλάσουν το success story. Όπερ και το πιθανότερο. Πολυτεχνείο 1973. 40 χρόνια πριν. Λες και ήταν χθες.

Η ΑΥΓΗ

Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a

ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ

Του ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Παραφράζοντας την πραγματικότητα

ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Ο υπαρκτός καπιταλισμός ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ του Ψυχρού Πολέμου η προπαγάνδα της Δύσης επινόησε μια εικόνα πολύ αποτελεσματική για να περιγράψει την ιδεολογική και υλική δικτατορία που είχε επιβληθεί στις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας: υπαρκτός σοσιαλισμός το όνομά της. Όρος με τεράστια επικοινωνιακή επιτυχία, γιατί έλεγε τα πάντα χωρίς να λέει ότι: η υπόσχεση για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς καταπίεση, χωρίς ανισότητες, χωρίς φτώχεια, εκφυλίστηκε σε αστυνομική καταπίεση, έλλειψη βασικών αγαθών, λογοκρισία, ιδεολογικό ολοκληρωτισμό. Μια σοβιετική «μοναδική σκέψη», όπως θα λέγαμε σήμερα. Αυτό που χαρακτήριζε τον υπαρκτό σοσιαλισμό (όπως έγραψε ο Marco D’ Eramo στην εφημερίδα Il Manifesto) ήταν ότι δεν μπορούσες ούτε να τον αλλάξεις ούτε να τον αντικαταστήσεις. Φρόντιζαν τα τανκς και οι «αδελφές χώρες» να στο θυμίζουν. Η ειρωνεία της Ιστορίας είναι ότι, μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και τη χρεωκοπία της σοσιαλδημοκρατίας, συνειδητοποιούμε ότι σήμερα ζούμε στον «υπαρκτό καπιταλισμό». Ότι και εμείς (στις χώρες της Δυτικής Δημοκρατίας και της ευημερίας) είμαστε ποντίκια στη φάκα που δεν μπορούν να

ξεφύγουν ούτε από τα spread ούτε από τα επιτόκια του χρέους. Ότι και για εμάς δεν υπάρχει καταφύγιο, όσο μακριά και να βρίσκεται, όπου να μην μας φθάνουν οι κοτζαμπάσηδες του χρέους μας. Θα μας ξετρύπωναν ακόμη και στον πλανήτη Άρη. Και εμείς, στις χώρες της αφθονίας, ζούμε στην ένδεια: με συντάξεις πείνας, με μισθούς πείνας, χωρίς εργασία και -πλέον- χωρίς υγεία, για να συμμορφωθούμε με τις εντολές των «αδελφών χωρών» και των τραπεζιτών τους. Και εμείς είμαστε στραγγαλισμένοι από τους δογματισμούς μια ιδεολογίας. Και είναι εκπληκτικό πώς όλοι προσποιούνται ότι οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται μπορούν να έχουν κάποιο αποτέλεσμα. Γιατί, αν η δεισιδαιμονία είναι μια πίστη χωρίς λογική, τότε και η austeritus (είναι πιο in να το γράψω στα αγγλικά) είναι μια πίστη που δεν διαφέρει από τις θεραπευτικές ιδιότητες του «νερού του Καματερού». Οι συνταγές που επιβάλλονται σήμερα στις «ανεπτυγμένες» χώρες του ευρωπαϊκού Νότου από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο είναι ταυτόσημες με εκείνες που εδώ και δεκαετίες εφαρμόζονται από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα στον Τρίτο Κόσμο, με τα γνωστά σε όλους

αποτελέσματα: μεγαλύτερη φτώχεια, μεγαλύτερη απελπισία και κοινωνική αγριότητα. Ο Jef Madrick, σε ένα άρθρο του στο Harpers Magazine πριν από ένα χρόνο περίπου, έγραψε ότι η ιδεολογία της λιτότητας «είναι περισσότερο δεισιδαιμονία παρά οικονομική θεωρία»... Από την Οδύσσεια έως την Παλαιά Διαθήκη, η αυταπάρνηση ήταν η κλασική αντίδραση στις δύσκολες καταστάσεις. Θυσία είναι η λέξη που κυριαρχεί στους πολέμους και αυτοθυσία στους οικονομικούς πολέμους. Η αλήθεια είναι ότι «θεραπεία» της κρίσης απαιτεί έναν «καλό πόλεμο», όπως συνέβη σε όλες τις μεγάλες κρίσεις του παρελθόντος. Αλλά «ανάθεμα στην ατομική βόμβα, που δεν το επιτρέπει» (γράφει ο D’ Eramo). Αυτό που μετράει για το κεφάλαιο είναι όχι οι ανθρώπινες ζωές, αλλά η πλήρης, σχεδόν, καταστροφή σε υποδομές κτήρια, μηχανήματα, εμπορεύματα. Και έτσι δημιουργεί την ανάγκη (και τις προϋποθέσεις) για μια νέα συσσώρευση του κεφαλαίου για την ανασυγκρότηση. Αυτό ακριβώς ευνοούσε ο Joseph Sumpeter όπου μιλούσε για «δημιουργική καταστροφή». Η λιτότητα είναι σήμερα το υποκατάστατο της ατομικής βόμβας.

«ΤΩΡΑ ΒΓΑΙΝΟΥΜΕ πραγματικά από την κρίση» δήλωσε ο Ευ. Βενιζέλος αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας επενδύσεων. Μάλλον μια πιο προχωρημένη δήλωση από τις γνωστές διαβεβαιώσεις στελεχών της κυβέρνησης ότι «οδεύουμε για έξοδο από την κρίση». Τι συμβαίνει λοιπόν; Πρόκειται για αισιοδοξία της βούλησης του αντιπροέδρου της κυβέρνησης που υπερέβη ακόμα και τον Γιάννη Στουρνάρα; Η μήπως, όπως ίσως θα ήθελαν οι «58» της Κεντροαριστεράς, για αναγκαίο νεύμα φυγής από τη συλλογική κατάθλιψη; Υποθέτω όμως ότι αναγκαία συνθήκη εξόδου από την κρίση είναι η αναγνώριση των διαστάσεών της. Είναι η αποτίμηση του ύψους των ζημιών, ο αναλογισμός της απώλειας, έστω μεροληπτικός και αξιολογικά φορτισμένος. Η έξοδος από την κρίση προϋποθέτει επίσης επίγνωση του κινδύνου που έχει η μετωπική σύγκρουση του πολιτικού λόγου και της κοινωνικής εμπειρίας. Η εμπειρία, λένε κάποιοι, δεν λέει πάντοτε την αλήθεια γι’ αυτό που συμβαίνει στο μακροεπίπεδο της οικονομίας. Έχουν δίκιο μόνο ως προς τις αποσπασματικές ατομικές μας εμπειρίες. Αλλά η αισιοδοξία δεν μπορεί να χτιστεί πάνω στον εξωραϊσμό του απαράδεκτου. Και είναι αυτό το επίμονο απαράδεκτο που ξεδιπλώνεται στα κοινωνικά γεγονότα της συγκυρίας. Τα μεγέθη και κυρίως τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της πρωτοφανούς ανεργίας δεν επιτρέπουν εξωραϊσμούς. Η βύθιση ενός σημαντικού τμήματος της μεσαίας τάξης και η επικράτηση νέων μορφών ένδειας και υποβαθμισμένης ζωής, επίσης. Οι εργασιακές σχέσεις που διαμορφώνονται πλέον στους αυτοματισμούς της αγοράς αποτελούν τεράστια οπισθοδρόμηση. Με μια λέξη, η ταξική διάσταση της κρίσης δεν είναι επινόημα της αριστερής φαντασίας. Και εξάλλου η κρίση δεν είναι μόνο δημοσιονομική. Οι άλλες της πλευρές και ιδίως το ρήγμα εμπιστοσύνης μεταξύ λαού και ελίτ παραμένει αγεφύρωτο. Το ότι είναι σε μεγάλο βαθμό ένα βουβό ρήγμα ή δεν εκδηλώνεται με τους θεαματικούς όρους της λεγόμενης κοινωνικής έκρηξης, δεν σημαίνει ότι το ρήγμα μίκρυνε. Οι κλυδωνισμοί στο ηθικό - πολιτικό επίπεδο καλά κρατούν. Και η εμφανής κόπωση των ανθρώπων δεν σβήνει την οργή ούτε τα μίση που επισωρεύτηκαν αυτά τα χρόνια. Τα υλικά της απόρριψης εκβάλλουν απλώς σε μυριάδες κατευθύνσεις σχηματίζοντας μια κινούμενη άμμο. Οι επιμέρους δυσαρέσκειες δεν φτιάχνουν ένα «τσουνάμι οργής», όπως το θέλει η δημοσιογραφική γλώσσα, αλλά μοριακούς κυματισμούς δυσφορίας. Και είναι τούτη η κινούμενη άμμος η οποία μπορεί, απροειδοποίητα, να γεννήσει νέα ακροδεξιά βλαστήματα. Οι λεκτικές ωραιοποιήσεις αποτελούν λοιπόν πρόβλημα. Κι αυτές με τη σειρά τους ξύλινη γλώσσα είναι. Όχι γιατί υπηρετούν την κυβερνητική αφήγηση για τα πράγματα, αλλά γιατί προκαλούν τους θυμωμένους και τους απογοητευμένους. Ακόμα κι αυτούς που είναι πραγματικά αισιόδοξες φύσεις. Υπάρχει βέβαια η εντύπωση ότι το σοκ της κρίσης έχει ενσωματωθεί στις νέες στρατηγικές επιβίωσης των ατόμων και των νοικοκυριών. Αυτό παράγει μια εικόνα σταθερότητας χαμηλής ποιότητας. Όταν όμως εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες δίχως ηλεκτρικό ρεύμα ακούνε ότι τα δύσκολα πέρασαν, ότι είμαστε ήδη λίγα μέτρα από την αιθρία, τα ελλείμματά τους πολλαπλασιάζονται. Και μπορεί κανείς να υποθέσει ότι όσο περισσότερο η ρητορική των πλεονασμάτων έρχεται σε αντίθεση με αυτά τα βαθιά ανθρώπινα ελλείμματα, τόσο μεγαλώνει και η κρίση νοήματος στην κοινωνία μας. Κάτι τελικά πολύ πιο σοβαρό από τα σλάλομ που θα δοκιμάσουν οι «αξιωματούχοι των δανειστών» πριν την επόμενη συμφωνία.

Οργιάζει το παρασκήνιο για νέα κυβερνητικά σχήματα υπό τον Σαμαρά ή, αν χρειαστεί, και με υπέρβασή του. Η Ντόρα άνοιξε το παράθυρο στη ΔΗΜ.ΑΡ., όπου, δυστυχώς, υπάρχουν ακόμη αρκετοί πρόθυμοι, ενώ στα δίκτυα έχουν πιαστεί δυο - τρεις βουλευτές των ΑΝ.ΕΛΛ., αλλά και των ανεξαρτήτων βουλευτών. Στόχος του μνημονιακού μπλοκ, η διαιώνιση της εξουσίας του πάση θυσία. Στο παρασκήνιο δρουν στην ίδια κατεύθυνση και γνωστοί βαρόνοι των μίντια. ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ

46 9 771109 015103