11863

23/11

Η ΑΥΓΗ

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

www.avgi.gr

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11863 • KΥΡΙΑΚΗ 24 NOEMBΡΙΟΥ 2013 • TIMH: 3 €

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ: , Κώστας Γαβρόγλου: Εκδικητική μανία κατά του πανεπιστημίου , Χένρι Ζιρού: Ο νεοφιλελευθερισμός απειλεί το πανεπιστήμιο

Ο αγώνας για Ντίλερ φαρμάκων το δημόσιο πανεπιστήμιο ο Άδωνις Γεωργιάδης Η εταιρεία με τις «χρυσές» δουλειές και ο ρόλος του συμβούλου

,

ΣΕΛ. 3, 21

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ ΠΑΥΛΟΣ:

Τα «ανθρωπάκια» ξέρουν μόνο να σκοτώνουν

, Δηλώσεις των πρυτάνεων Θ. Πελεγρίνη (Αθηνών)

και Γ. Μυλόπουλου (Θεσσαλονίκης) , Μαρτυρίες διοικητικών υπαλλήλων

Ο ΣΑΜΑΡΑΣ ΕΠΙΜΕΝΕΙ ΣΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΟΥ «ΚΑΛΟΥ ΜΑΘΗΤΗ»

Σύγκρουση με την κοινωνία αντί ρήξης με την τρόικα Όρκους πίστης για την τήρηση όλων των μνημονιακών δεσμεύσεων και εξετάσεις υπακοής έδωσε στη Μέρκελ ο Σαμαράς, ο οποίος επιμένει στον ρόλο του καλού μαθητή και του ουραγού της γερμανικής στρατηγικής της σκληρής λιτότητας. Ο Σαμαράς, αντί της ρήξης με την τρόικα, που ΤΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ διατυμπάνιζαν τα παπαγαλάΣΤΗ ΜΕΡΚΕΛ ΚΑΙ κια του, σε μια αμετροεπή επίδειξη πυγμής, επέλεξε τελικά ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ για ακόμη μια φορά τη σύΓΙΑ ΤΟ ΧΡΕΟΣ γκρουση με την κοινωνία. Με τον προϋποΜΕΤΑ ΤΙΣ λογισμό του 2014 εΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ πιβάλλει πρόσθετους φόρους 2,5 δισ. ευρώ, μειώσεις συντάξεων και κοινωνικών παροχών 3 δισ. ευρώ, καθώς και νέες περικοπές δημοσίων δαπανών 500 εκατομμυρίων. Ο Σαμαράς δεσμεύτηκε ξανά ότι θα εφαρμόσει το πρόγραμμα και θα υλοποιήσει όλα τα προαπαιτούμενα, στα οποία έχει συμφωνήσει: απολύσεις, φόρο ακινήτων και πλειστηριασμούς, πριν από την ανάληψη της ελληνικής προεδρίας. «Εφαρμόστε το Μνημόνιο και μετά τις ευρωεκλογές θα δούμε για το χρέος» ήταν το μήνυμα της Μέρκελ. Την ίδια ώρα, οι πολίτες ασφυκτιούν και δίνουν τη μάχη για την καθημερινή επιβίωση, ενώ η Παιδεία και η Υγεία «βράζουν» εξαιτίας των πολιτικών - σοκ. ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΣΕΛ. 13

ΤΖΟΡΤΖΙΟ ΑΓΚΑΜΠΕΝ:

Η «Λατινική Ευρώπη» και ο καταλύτης ΣΥΡΙΖΑ ΕΝΘΕΜΑΤΑ

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΡΟΖΑΝΗΣ:

«Ναι» στη δημοκρατία, «όχι» στο ομοίωμα δημοκρατίας ΣΕΛ. 51

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΡΕΤΣΚΟ ΧΟΡΒΑΤ:

Η Ευρώπη - φρούριο είναι καταστροφή ΣΕΛ. 45

Τα κατακερματισμένα παράθυρα της Ιστορίας ΤΗΣ ΣΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ*

ΣΗΜΕΡΑ που η σκληρή καθημερινότητα «ροκανίζει» κάθε περιθώριο πνευματικότητας και σκέψης, που η φτήνια του πολιτικού λόγου αποφτωχαίνει μια χώρα δραματικά φτωχή, οι νέοι και οι νέες του ΣΥΡΙΖΑ, με την εκδήλωση που οργάνωσαν με ομιλητή τον φιλόσοφο Τζόρτζιο Αγκάμπεν, έκαναν μια σημαντική πολιτική παρέμβαση.

ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής

ΣΕΛ. 19

Ο αυταρχισμός στην εκπαίδευση μπορεί να αποδειχθεί θρυαλλίδα ΣΕΛ. 55

Στα δύσκολα δεν αφήνεσαι να βουλιάξεις...

ΣΚΟΥΡΙΕΣ

«PUSSY RIOTS»

Το «Καραβάνι αλληλεγγύης» στην Αθήνα

Η αλληλογραφία του Σλάβοϊ Ζίζεκ με τη φυλακισμένη τραγουδίστρια Ν. Τολοκονίκοβα

και η αναφορά του αρχιμανδρίτη Χριστόδουλου στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

ΣΕΛ. 22

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΗΣ:

ΣΕΛ. 17-19

Ο Παντελής Βούλγαρης και η Ιωάννα Καρυστιάνη μιλούν για την ταινία τους «Μικρά Αγγλία»

ΣΕΛ. 52

LE

MONDE diplomatique

, ΑΦΙΕΡΩΜΑ Η «χούντα των πολυεθνικών» απειλεί τους Ευρωπαίους

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

2

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ

Οι σκληρές μάχες για την καθημερινή επιβίωση

Η Μέρκελ προχθές προσπάθησε να χρυσώσει το χάπι στον Σαμαρά, ο οποίος από την επομένη των γερμανικών εκλογών αναμένει «πολιτική διαπραγμάτευση» για το χρέος. Η συζήτηση για το ελληνικό αλλά και το ευρωπαϊκό πρόβλημα δημόσιου χρέους παραπέμπεται για μετά τις ευρωεκλογές. Με τον (ακρο-)δεξιό ευρωσκεπτικισμό να εξαπλώνεται, τα κυρίαρχα γερμανικά κόμματα αποφεύγουν να ανακινήσουν θέμα ρύθμισης του δημόσιου χρέους. Ταυτοχρόνως η Μέρκελ δίνει εύσημα στους θλιβερούς πρωθυπουργούς του μεσογειακού Νότου, τους αναγνωρίζει το εικονικό «success story», διότι επιμένει στη στρατηγική του μονόδρομου, σύμφωνα με την οποία μόνον η ακραία λιτότητα οδηγεί στην έξοδο από την κρίση. Ο Σαμαράς, λοιπόν, προχθές απέσπασε «κούφιες υποσχέσεις», επανέλαβε όμως τη δέσμευσή του να εφαρμόσει όλες τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, πρόθυμος να αναλάβει κι άλλες. Και... πανευτυχής, ετοιμάζεται να υποδυθεί τον πρόεδρο της Ε.Ε.! Αναξιόπιστος, θλιβερός ουραγός των επιθετικών γερμανικών κύκλων, αδυνατεί να αξιοποιήσει την ελληνική προεδρία για να θέσει την ατζέντα του ευρωπαϊκού Νότου. Θα επιχειρήσει να μετατρέψει την ελληνική προεδρία σε μια ευκαιρία δημοσίων σχέσεων, δίνοντας εξετάσεις υπακοής στη Μέρκελ. Το «success story» όμως δεν μπορεί να ανατρέψει την εφιαλτική καθημερινότητα. Ο Σαμαράς δείχνει να υποκύπτει στο... «σύνδρομο Σημίτη»! Όπως τότε η προπαγάνδα περί της «ισχυρής Ελλάδας» δεν κατόρθωσε να ανατρέψει την πραγματικότητα, έτσι και τώρα ο Σαμαράς θα χάνει συνεχώς τις μάχες της σκληρής καθημερινότητας. Θα είναι πρόεδρος της Ε.Ε. και ταυτοχρόνως πρωθυπουργός μιας χώρας που συνεχώς γλιστράει στην ευρωπαϊκή μεθόριο. Φοροεξόντωση, απολύσεις, διάλυση του κοινωνικού κράτους, εκτίναξη της ανεργίας, ύφεση, εκποίηση μισοτιμής της δημόσιας αλλά και της ιδιωτικής περιουσίας (πλειστηριασμοί...), συντάξεις που ολοένα και θυμίζουν επιδόματα ελεημοσύνης, εκατοντάδες χιλιάδες ανασφάλιστοι πολίτες αποκλεισμένοι από τις υπηρεσίες υγείας, συνθέτουν τον διάκοσμο της Κολάσεως... Ποιο παραμύθι μπορεί να υπερισχύσει απέναντι στη βιωμένη απελπισία; Το πιθανότερο είναι η αβίωτη καθημερινότητα να τροφοδοτήσει κοινωνικές αντιδράσεις, όπως αυτές τις μέρες στα πανεπιστήμια. Παρ’ ότι οι αγώνες εμφανίζονται αποσπασματικοί, δεν έχουν κοινωνικά απονομιμοποιηθεί. Η κοινή εμπειρία των πολιτών, ο φόβος ότι έρχεται η σειρά όλων, δεν ενεργοποιεί τους μηχανισμούς του κοινωνικού αυτοματισμού. Μ’ αυτή την έννοια η κυβέρνηση φαίνεται να ηττάται, παρ’ ότι δεν αντιμετωπίζει, επί του παρόντος, νέα κύματα κοινωνικών κινητοποιήσεων. Τα πολλά και πολυεπίπεδα μέτωπα της καθημερινότητας μπορεί, ωστόσο, να αποδειχθούν πεδία που θα υφάνουν νέες μορφές συλλογικότητας και δράσεων, στην προοπτική μάλιστα των ευρωεκλογών. Η δυναμική της εναλλακτικής πολιτικής παρουσίας του ΣΥΡΙΖΑ θα ενισχύσει μια τέτοια κατεύθυνση. Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να καπελώσει τις μάχες για την καθημερινή επιβίωση, καταφεύγοντας στη στρατηγική της έντασης. Αναλόγως των πολιτικών εξελίξεων, εάν αποφύγει την πίεση της τρόικας για συμπληρωματικό προϋπολογισμό και νέα μέτρα, ο Σαμαράς τον Απρίλιο θα αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε βουλευτικές εκλογές μαζί με τις ευρωεκλογές. Αναλόγως θα επιταχυνθούν και οι διεργασίες για την ανασυγκρότηση του αστικού πολιτικού μπλοκ. Μέχρι τότε, ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος σχεδιάζουν την αποπολιτικοποίηση των ευρωεκλογών, στριμώχνοντάς τες στη δεύτερη Κυριακή των περιφερειακών εκλογών, τότε που παραδοσιακά ψηφίζουν λιγότεροι, αφού από τον πρώτο γύρο κρίνεται το αποτέλεσμα στους περισσότερους δήμους. Σχεδιάζουν όμως και πάλι ερήμην της κοινωνίας. Όποια κάλπη κι αν στηθεί, το μήνυμα θα είναι καταπέλτης για τα μνημονιακά ανδρείκελα.

Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

εκείνων που δεν έχουν φωνή. Δεν θα Πολλά φαντάσματα εισέβαλαν τις έπρεπε κάπως να τους λογαριάζεις ότελευταίες μέρες στη ζωή μας: Του ΣτάΣΗΜΕΡΑ ταν λες όσα λες; Ζήτησες να τους εκλιν, του Ζαχαριάδη, της σκοτεινής αριΕΙΝΑΙ προσωπήσεις -εκτός πια κι αν είσαι ο στερής ορθοδοξίας, των εγκλημάτων ΚΥΡΙΑΚΗ Ένας, ο Μέγας, ο Παράκλητος- κι αυτοί που βαρύνουν όλες ανεξαιρέτως τις ασου έδωσαν με την ψήφο τους την εριστερές πλάτες - εκείνες ειδικά που αξουσιοδότηση που ζήτησες. Δεν μιλάκόμα και σήμερα εξακολουθούν να μη ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΡΤΕΡΟΥ με για παλιόχαρτο, μιλάμε για μια συμστρέφονται λιγάκι προς τα δεξιά, για να φωνία πολιτική και ηθική. Δεν θα την αποκτήσουν κυβερνητικά διαπιστευτηρήσεις ούτε στα στοιχειώδη; Εσύ τήρια. Ή έστω προς τα κεντροαριστερά, δηλαδή είσαι μονίμως ο Παρών στην για να αποκτήσουν πειστήρια μεταμέπροσωπική ελευθερία να μιλάς, εκείλειας και αθωότητας. Και να προσυπονοι οι Απόντες στην ομηρεία να σωγράψουν οι αρμόδιοι επί των κοινωνιπαίνουν; κών φρονημάτων τον αποχρωματισμό Ας αφήσουμε λοιπόν τα άσματα για τους. φαντάσματα ειδικού σκοπού. Τα μέΜεγάλο το βάρος. Ακόμα μεγαλύτετωπα στα οποία αυτοί που σε εμπιρο όταν ένα από τα εξέχοντα δάκτυλα στεύτηκαν παλεύουν -για το μεροκάπου διαγράφουν κύκλους εισαγγελικούς εναντίον των ισοβίως κατηγορουμένων είναι φί- ματο, για την αξιοπρέπεια, για την επιβίωση- δεν είναι λιο. Δάχτυλο εκλεγμένο από τους πενήντα και βάλε χρό- καθαρά; Δεν ξέρεις πού το πάνε οι βαρόνοι που σκίζονια καθισμένους στο σκαμνί, εντεταλμένο να υπερα- νται για την ελευθερία σου, ενώ βγάζουν σε πλειστησπιστεί αυτούς, τις ιδέες τους, τα θύματά τους, την ι- ριασμό τις δικές τους ελευθερίες; Δεν μπορείς να δεις στορία τους, να εμφανίζεται ξαφνικά απέναντι, μεταξύ τι παιγνίδι παίζει η γριά αλεπού που σε ανακηρύσσει άλλων δακτύλων, εντεταλμένων για άλλη δουλειά; Αυ- σπάνιο πτηνό υπό προστασία; Δεν καταλαβαίνεις γιατό, όπως και να το κάνεις, δικαιολογεί κάποια θλίψη, τί σε χτυπούν με τόση συμπάθεια στον ώμο και σου ακόμα και κάποια οργή. Και βάζει σε σκέψεις περί ηθι- προσφέρουν πασαρέλες; Αυτοί που σε εμπιστεύτηκαν πάντως ξέρουν. Δεν κακής και συνέπειας. Ας το κουβεντιάσουμε όμως ήσυχα κι απλά: Εσύ, ρε τεβαίνεις λίγο από τα ψηλά μπαλκόνια της δημοσιότηφίλε, βρέθηκες εκεί που βρέθηκες για να είσαι η φωνή τας στη άσημη ζωή τους; Μπορεί κάτι να μάθεις...

Άσματα για φαντάσματα

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Τα κατακερματισμένα παράθυρα της Ιστορίας ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1

Ο Αριστείδης Μπαλτάς στον χαιρετισμό του, η Αθηνά Αθανασίου στην εισαγωγή της και, κυρίως, ο Αγκάμπεν στην ομιλία του μας έδειξαν ότι η πολιτική αποπολιτικοποιείται όταν σταματάει να ορίζει τον μεγάλο χρόνο με τον οποίο συνδιαλέγεται, όταν κατακερματίζει και αποϊδεολογικοποιεί τον ιστορικό και φιλοσοφικό χρόνο αναφοράς της. Αντιθέτως, η αναφορά του Ευ. Βενιζέλου στην αποστασία του ‘65 μας έδειξε (για πολλοστή φορά) τι σημαίνει απογύμνωση του πολιτικού, τι σημαίνει αποποίηση της ευθύνης προσδιορισμού του μεγάλου χρόνου αναφοράς και προσπάθεια αποδόμησής του σε «ιστορικά τηλεπαράθυρα». Αυτά τα «ιστορικά τηλεπαράθυρα» που, ξεκομμένα από τον μεγάλο χρόνο, τροφοδότησαν σε αυτή τη χώρα την κουλτούρα της πολιτικής και κοινωνικής «μαγκιάς», την κουλτούρα της βολικής, κατακερματισμένης μνήμης. Ένα πολιτικό γεγονός ορίζεται ως αποστασία σε σχέση με το πολιτικό σώμα που την ορίζει ως τέτοια και στο πλαίσιο του μεγάλου χρόνου που προτείνει αυτό το σώμα. Οι Έλληνες επαναστάτες ήταν αποστάτες για τον Οθωμανό σουλτάνο, δύναμη όμως πολιτικής συγκρότησης και χειραφέτησης ενός έθνους. Οι επαναστάτες όρισαν το σώμα στο οποίο ανήκαν και στο όνομά του ακύρωσαν τον αυτοκρατορικό χρόνο της τυραννίας για έναν άλλο μεγάλο χρόνο ελευθερίας. Το ακριβώς αντίθετο έγινε το ‘65. Κά-

ποιοι αποστάτησαν από το πολιτικό σώμα που τους εξέλεξε, προς όφελος μιας αυταρχικής εξουσίας. Οι αποστάτες ακύρωσαν τον δημοκρατικό πολιτικό χρόνο που διαμορφωνόταν από το πολιτικό σώμα για να επανενισχύσουν τον αυταρχικό χρόνο του Παλατιού. Οι αποστάτες ανέκοψαν τη χειραφέτηση της κοινωνίας, για να την υποτάξουν -και την οδήγησαν όχι σε ελευθερία, αλλά σε εθνική καταστροφή. Το ΠΑΣΟΚ το 1981 διεκδίκησε και οικειοποιήθηκε τον ρόλο του αναδιοργανωτή ενός μεγάλου, κοινωνικού, δημοκρατικού χρόνου -εναντίον του δεξιού χρόνου- στον οποίο ενέταξε το παρόν τής τότε μεταπολιτευτικής ελληνικής κοινωνίας. Διεκδίκησε, λοιπόν, τον ρόλο του φορέα χειραφέτησης της ελληνικής κοινωνίας, του φορέα μιας «λαϊκής ιδεολογίας» στο πλαίσιο της οποίας όλες οι μεγάλες δημοκρατικές αξίες ενσωματώνονταν σαν μια βιωμένη, λαϊκή αποσκευή. Όμως το ΠΑΣΟΚ δραπέτευσε από τον χρόνο του. Είχε ξεκινήσει βέβαια τη μεγάλη φυγή καιρό πριν, αλλά την ολοκλήρωσε με βίαιο τρόπο τα τελευταία χρόνια. Αντί, λοιπόν, να αναλάβει τις ευθύνες του ενώπιον της Ιστορίας και να αποσύρει όλη εκείνη την ηγετική ομάδα που μετέτρεψε τη λαϊκή ιδεολογία, που το ίδιο είχε κάποτε ευαγγελιστεί, σε λαμογιά, αποφάσισε να ακυρώσει με μια μονοκοντυλιά τον μεγάλο, δημοκρατικό, αριστερό χρόνο, κατασκευάζοντας νησίδες μνήμης εν κενώ χρόνου. Το ΠΑΣΟΚ στα μάτια της κοινωνίας αποστάτησε γιατί, συνάπτοντας «ανίε-

ρη» -για τη δική του, όπως την είχε διεκδικήσει, ιστορία- συμμαχία με την πιο ακροδεξιά εκδοχή της Νέας Δημοκρατίας, κατέληξε να συγχέει τους μεγάλους χρόνους. Έσπασε τον μεγάλο δημοκρατικό χρόνο σε επιλεκτικά παράθυρα και κράτησε όσα συγκυριακά το διευκολύνουν να τραβάει νήματα από πολλούς χρόνους ταυτοχρόνως, ακόμη κι από αυτόν του αυταρχισμού και του φρονηματισμού της κοινωνίας, του εθνικισμού και του ρατσισμού. Το ΠΑΣΟΚ «αποστατεί» κατ’ εξακολούθηση. Γιατί μορφή αποστασίας είναι να αφήνεις την κοινωνία μετέωρη ιστορικά. Αποστασία είναι να γκρεμίζεις τους θεσμούς από τους οποίους μια κοινωνία, καταρρακωμένη και με πολλά κενά μνήμης, θα μπορούσε να πιαστεί για να βρει το κουράγιο να επανεφεύρει το νήμα που θα τη συνδέσει με τον μεγάλο δημοκρατικό χρόνο της. Αποστασία είναι να κλείνεις, και μάλιστα με τέτοια βιαιότητα, την ΕΡΤ, να καταστρέφεις εκ προθέσεως τα δύο ιστορικά πανεπιστημιακά ιδρύματα αυτής της χώρας, να καταστρέφεις τον δημόσιο χώρο, τους θεσμούς δηλαδή στους οποίους έχει εγγραφεί η μνήμη της συνέχειας του ιστορικού, κοινωνικού και πολιτικού χρόνου. Οι νέες και οι νέοι του ΣΥΡΙΖΑ υπέδειξαν τα μοναδικά έντιμα σωσίβια από τα οποία μια κοινωνία μπορεί να πιαστεί για να ξαναοραματιστεί και να επαναδιεκδικήσει τον μεγάλο χρόνο της.

* Η Σία Αναγνωστοπούλου διδάσκει Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

3

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ

Άδωνις - τρόικα, «dealers» της πολυεθνικής των γενοσήμων TEVA! εταιρείας, ανεπαρκείς ελέγχους στα σκευάσματα και άλλες χοντρές παραβιάσεις της νομοθεσίας για την παραγωγή φαρμάκων.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ

Με αμφιβόλου ποιότητας σκευάσματα θα «θεραπεύεται» εφεξής ο Έλληνας ασθενής , αφού ο έλεγχος και η ποιότητα των φαρμάκων αποτελούν πολυτέλεια στην Ελλάδα των «πλεονασματικών» προϋπολογισμών. Ο Άδωνις Γεωργιάδης και η τρόικα έχουν δώσει τα χέρια, προκειμένου να εκτοξευθεί στο 60% η χορήγηση γενοσήμων στη χώρα μας, ενώ γιατροί- πωλητές θα ελέγχονται ηλεκτρονικά για το αν «πιάνουν τους στόχους» και οι αποτελεσματικοί «dealers» θα επιβραβεύονται με «νόμιμες» μίζες από το κράτος. Η μνημονιακή δημοσιονομική δέσμευση για μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης στα 2 δισ. ευρώ μεταφράζεται ευθέως σε ραγδαία επιδείνωση της υγείας του μέσου Έλληνα, αυτό είναι ένα πρώτο συμπέρασμα επώδυνο και άμεσα αντιληπτό. Λιγότερο γνωστό είναι ότι πίσω από τις συμφωνίες κυβέρνησης και τρόικας κρύβεται ένας βρόμικος χορός συμφερόντων, αφού η ελληνική αγορά φαρμάκου ανοίγει διάπλατα τις πόρτες της σε πολυεθνικές -εταιρείες κολοσσούς, παραγωγούς γενοσήμων αμφιβόλου ποιότητας.

Η διείσδυση της TEVA στην ευρωπαϊκή αγορά φαρμάκου και οι καταγγελίες των Αμερικανών Στα τέλη του 2012, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε με 379 υπέρ, 230 κατά και 41 αποχές τη συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. - Ισραήλ σχετικά με «αξιολόγηση και αποδοχή της συμμόρφωσης στα βιομηχανικά προϊό-

TEVA HELLAS

ντα» (Agreement on conformity assessment and acceptance of industrial products - ACAA) μετά από πρόταση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ). Ψηφίστηκε επίσης πρόσθετο πρωτόκολλο για τα φαρμακευτικά προϊόντα, για ευκολότερη πρόσβαση του Ισραήλ στην ευρωπαϊκή αγορά με την εξάλειψη των τεχνικών εμποδίων που υπήρχαν μέχρι τότε. Η εισηγήτρια ευρωβουλευτής Laima Andrikiene υποστήριξε ότι «μόλις τεθεί σε ισχύ η συμφωνία που προβλέπει την αμοιβαία αναγνώριση των κανονιστικών διατάξεων και της επαλήθευσης των διαδικασιών για τα φαρμακευτικά προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ισραήλ, αυτή η αμοιβαία αναγνώριση θα ωφελήσει σίγουρα τους Ευρωπαίους καταναλωτές επειδή δεν θα υπάρχει πλέον ανάγκη για πρόσθετες δοκιμές στην Ε.Ε., κάτι που συνήθως διαρκεί 1-3 χρόνια, και οι Ευ-

ρωπαίοι καταναλωτές θα έχουν ταχύτερη πρόσβαση στα ισραηλινά φαρμακευτικά προϊόντα». Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε εγκρίνει αυτή τη συμφωνία από το Μάιο του 2010. Με τη συνθήκη αυτή δίνεται το πράσινο φως για την κυριαρχία στην Ευρώπη της ισραηλινής ΤΕVA με τα ανώνυμα γενόσημα και χωρίς ευρωπαϊκό έλεγχο. Η ΤΕVA είχε εξαγοράσει τον γερμανικό κολοσσό στα γενόσημα Ratiopharm το 2009. Το περιοδικό Der Spiegel είχε χαρακτηρίσει το deal Ratiopharm-Teva ως «κόλπο εκατομμυρίων»! Τον Οκτώβριο ο Ρέσλερ εισάγει σχετική μεταρρύθμιση που αλλάζει τα δεδομένα στη γερμανική αγορά μετατρέποντας την Ratiopharm-Teva σε κυρίαρχη δύναμη, πριμοδοτώντας τα φθηνά ανώνυμα γενόσημα σε βάρος των επωνύμων. Οι αμερικανικές αρχές είχαν εντοπίσει νοθευμένα φάρμακα της ΤΕVA

το 2011 (καθώς και το 2009) και ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων δημοσιεύει διαδοχικές εκθέσεις - καταπέλτη για τη TEVA, με συγκεκριμένες καταγγελίες- σοκ για νοθευμένα φάρμακα, ακατάλληλο εξοπλισμό στα εργοστάσια παραγωγής της

Η TEVA HELLAS ξεκίνησε το 2008 και συνεργάζεται για περισσότερα από 10 χρόνια, με τις μεγαλύτερες ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες γενοσήμων, προμηθεύοντάς τες με δραστικές ουσίες φαρμάκων καθώς και με έτοιμα φάρμακα. Όλα αυτά τα χρόνια, έχουν διακινηθεί πάνω από 3 εκατομμύρια δισκία και στείρες δόσεις των φαρμάκων της TEVA στην Ελλάδα. Η ισραηλινή εταιρεία με τα φτηνά σκευάσματα κυριαρχεί πλέον στους μειοδοτικούς διαγωνισμούς για την προμήθεια φαρμάκων στα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία, αφού από τους σχετικούς διαγωνισμούς έχει εκλείψει πλέον το στοιχείο της ποιότητας.

Υπάλληλος πολυεθνικών ο εκλεκτός του Γεωργιάδη Την ώρα που ο υπουργός επιδίδεται σε πόλεμο λάσπης κατά του ΣΥΡΙΖΑ για δήθεν σχέσεις με κυκλώματα φαρμακοβιομηχάνων, δεν μπορεί να κρύψει τις δικές του εκλεκτικές προτιμήσεις σε πρόσωπα που έχουν θητεύσει στον χώρο των πολυεθνικών κολοσσών του φαρμάκου. Προσωπική επιλογή του Άδωνι Γεωργιάδη ο κ. Νικος Μανιαδάκης που τοποθετήθηκε στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας. Ο αναπληρωτής κοσμήτορας της ΕΣΔΥ, σύμφωνα με το βιογραφικό του, διετέλεσε διευθυντικό στέλεχος στα ευρωπαϊκά και παγκόσμια αρχηγεία των φαρμακευτικών επιχειρήσεων Searle, Pharmacia, Pfizer και Eli Lilly με έδρα το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, με αρμοδιότητες αναφορικά με την ανάπτυξη και εισαγωγή στην παγκόσμια αγορά νέων φαρμακευτικών προϊόντων. Α.Ω.

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Φωνάζει ο κλέφτης να φοβηθεί ο νοικοκύρης Την Τετάρτη ολοκληρώνεται με ονομαστική ψηφοφορία επί της τροπολογίας για την τιμολόγηση των φαρμάκων η σπέκουλα που έστησαν κατά του ΣΥΡΙΖΑ ο υπουργός Υγείας, Άδ. Γεωργιάδης, μαζί με το ΠΑΣΟΚ, ώστε να αποσείσουν από πάνω τους τις κατηγορίες για εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πολυεθνικών του φαρμάκου που τους απευθύνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Την ονομαστική ψηφοφορία ζήτησε το ΠΑΣΟΚ για να «στριμώξει» τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έχει διαμηνύσει ότι θα καταψηφίσει την τροπολογία διαφωνώντας εξ ολοκλήρου με την πολιτική της κυβέρνησης στον τομέα

του φαρμάκου. Ο Άδ. Γεωργιάδης μιλώντας στη Βουλή επιχείρησε να εμφανίσει την τροπολογία ως σημαντική ελάφρυνση των ασφαλισμένων με μειώσεις τιμών σε πάνω από 6.000 φάρμακα, κίνηση που «δυσαρέστησε πολύ» τη φαρμακοβιομηχανία. Ο υπουργός Υγείας «ξέχασε» όμως να τονίσει ότι οι μειώσεις αφορούν μόνο τα φάρμακα off patent και τα συνδεδεμένα με αυτά γενόσημα κι ότι δεν υπάρχουν μειώσεις στα on patent φάρμακα, που επιβαρύνουν περισσότερο τη φαρμακευτική δαπάνη. Όταν του επισημάνθηκε αυτή η «λεπτομέρεια» από τον κοινοβου-

λευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, Π. Κουρουμπλή, ο Άδ. Γεωργιάδης απάντησε με συκοφαντίες και λάσπη σχολιάζοντας ότι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ διατυπώνουν επιχειρήματα «ως εκπρόσωποι φαρμακοβιομηχανιών». Για το επίδικο της μείωσης των τιμών στα on patent φάρμακα ο υπουργός Υγείας κατέφυγε σε τρομολαγνικές προβλέψεις για απόσυρση των φαρμάκων αυτών από την ελληνική αγορά, που είναι χώρα αναφοράς, και για σοβαρές ελλείψεις στα φαρμακεία. Ο Π. Κουρουμπλής αντιπρότεινε 20% οριζόντια μείωση σε όλα τα φάρμακα ανεξαιρέτως και υπο-

Επίθεση Άδ. Γεωργιάδη σε ΣΥΡΙΖΑ για εξυπηρέτηση συμφερόντων φαρμακοβιομηχανιών τη στιγμή που αρνείται να μειώσει τις τιμές στα on patent φάρμακα γράμμισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φοβάται την ονομαστική ψηφοφορία. «Ψηφίστε εσείς για να βοηθήσετε τις πο-

λυεθνικές, για να ταΐσετε τους πολίτες γενόσημα από το Μπαγκλαντές» σημείωσε χαρακτηριστικά. Ο Π. Κουρουμπλής αναφέρθηκε και στην απόφαση του υπουργού Υγείας να υπογράψει αύξηση σε 265 φάρμακα αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, με τον Άδ. Γεωργιάδη να περιορίζεται να υποστηρίξει ότι τήρησε τη «νομιμότητα». Αιχμές για τον Άδ. Γεωργιάδη άφησε κι ο προκάτοχός του στο υπουργείο, Μ. Σαλμάς, που υπεραμύνθηκε της δικής του απόφασης να μην αυξήσει τις τιμές. ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

4

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΧΩΡΙΣ ΕΛΕΓΧΟ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ Ο ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ:

Αναζητεί «ψήφο εμπιστοσύνης» για τον ίδιο και το Μνημόνιο ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Όσο μεγαλύτερη προσπάθεια καταβάλλει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ να πείσει για την ενότητα και τον αρραγή χαρακτήρα της Κ.Ο. και του κόμματος, τόσο περισσότερο επιβεβαιώνει ότι απλώς σπρώχνει τα προβλήματα κάτω από το «χαλί» της Χ. Τρικούπη. Η ψήφος εμπιστοσύνης που θα ζητήσει στην επόμενη συνεδρίαση της Κ.Ο. και εκτός συγκλονιστικού απροόπτου θα λάβει -αφού αν κάποιος θελήσει να διαφοροποιηθεί έντονα, δύσκολα θα επέλεγε αυτή τη συγκυρία-, δεν αναιρεί σε καμία περίπτωση το μεγάλο πρόβλημα με το οποίο έρχεται αντιμέτωπος καθημερινά: Την αποδυνάμωση των βασικών επιλογών και επιχειρημάτων του από τα ίδια τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που δεν βρίσκονται στο κοντινό περιβάλλον του, δηλαδή από την πλειοψηφία των στελεχών. Αυτό το γεγονός έχει διαμορφώσει συνθήκες αστάθειας και

ρευστότητας εντός του ΠΑΣΟΚ, με αποτέλεσμα πλέον στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ να γίνεται ολοένα και πιο αποδεκτό (από ολοένα και περισσότερες ομάδες εντός του) ότι στην κατάσταση που βρίσκεται το κόμμα πρέπει να γίνουν «ριζικές αλλαγές». Έτσι, την ώρα που συνεργάτες του Ευ. Βενιζέλου διατείνονταν ότι στη συνεδρίαση της Κ.Ο. θα εκπεμφθεί ως μήνυμα η σκληρή αντίδρασή του κατά του Αλ. Τσίπρα «από το σύνολο των μελών», ήδη βουλευτές και θεσμικά στελέχη, όπως ο Ν. Ανδρουλάκης, αν και καυτηρίαζαν την κίνηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, κρατούσαν αποστάσεις από τη ρητορική του προέδρου του ΠΑΣΟΚ περί «απροκάλυπτης πρόσκλησης σε αποστασία». Μάλιστα, ο γραμματέας της ΚΠΕ εμφανίζεται γενικότερα σε πιο σκληρή γραμμή από τον Ευ. Βενιζέλο, ζητώντας «δομική πολιτική σύγκρουση με την τρόικα», ώστε να ανοίξει το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους.

Ομοίως, αποστάσεις κράτησαν και η Κ. Μπατζελή, αλλά και ο Γ. Πεταλωτής, εκ των «παπανδρεϊκών», με τον τελευταίο να υποστηρίζει επίσης ότι το ΠΑΣΟΚ δεν έχει στίγμα γιατί δεν βάζει διαχωριστικές γραμμές από τη Ν.Δ. Το ίδιο και ο Γ. Ντόλιος, ο οποίος, επί τρεις συνεχόμενες ημέρες, έδειξε εμφατικά να απορρίπτει τη στρατηγική σύγκρουσης του Ευ. Βενιζέλου απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ και, αντιθέτως, τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας ενός «περιβάλλοντος επικοινωνίας» με τον ΣΥΡΙΖΑ. Είπε μάλιστα ότι «μπορούν να επικρατήσουν απόψεις και φωνές» από το ΠΑΣΟΚ που μπορούν να βοηθήσουν ως προς αυτό, δείχνοντας έτσι να προωθεί μια θέση που είχαν λίγο-πολύ εκφράσει οι Δ. Ρέππας και Κ. Σκανδαλίδης στο συμπόσιο του κόμματος, προ δύο μηνών. Ο έτερος «παπανδρεϊκός» και επικεφαλής της «Κίνησης των 75», Μιχ. Καρχιμάκης, υποστήριξε ότι «η κυβερνητική πλειοψηφία

κινδυνεύει από την έλλειψη πολιτικών και συγκρούσεων», ενώ απέφυγε να θέσει θέμα ηγεσίας, αναφέροντας διπλωματικά ότι «δεν είναι θέμα των προσώπων, είναι θέμα των πολιτικών». Όμως πέρα από αυτά τα ζητήματα στρατηγικής που αφορούν π.χ. στην απόλυτα επιθετική αντιμετώπιση του ΣΥΡΙΖΑ και στην ταύτιση με τη Ν.Δ., η Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ είναι αντιμέτωπη με την πολιτική επιβίωσή της ανάλογα με τα μέτρα που θα κληθεί να υπερψηφίσει. Συνεπώς, το γεγονός ότι ο Ευ. Βενιζέλος δεν ελέγχει σε αυτό το επίπεδο το κόμμα, του προκαλεί και την τεράστια ανησυχία για το τι μπορεί να συμβεί στις επικείμενες κρίσιμες ψηφοφορίες, με κυριότερη εκείνη για τον προϋπολογισμό. Για εκείνον η ψήφος εμπιστοσύνης προς το πρόσωπό του ισοδυναμεί και με ψήφο εμπιστοσύνης στις απαιτήσεις της τρόικας και αυτό θα ζητήσει ουσιαστικά.

Διχασμένη (και) για τον ΣΥΡΙΖΑ η ΔΗΜ.ΑΡ. προς το συνέδριο ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Το «βέβαια» του Φ. Κουβέλη στο ερώτημα αν αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο για μελλοντική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, εφόσον υπάρξουν προγραμματικές συγκλίσεις, έμελλε να εγκαινιάσει έναν τρίτο μεγάλο κύκλο εσωκομματικών αντιπαραθέσεων, με τις εξελίξεις να προϊδεάζουν για ένα «καυτό» συνέδριο τον Δεκέμβριο και όλες τις πλευρές να διαβεβαιώνουν, ωστόσο, ότι δεν τίθεται θέμα διάσπασης. Είχαν προηγηθεί τα ζητήματα συνεργασίας και εκλογικής συμπόρευσης με το ΠΑΣΟΚ υπό την «ομπρέλα» των «58 για την Κεντροαριστερά» και, εσχάτως, το θέμα επανόδου στην κυβέρνηση μετά από πρόταση της Ντ. Μπακογιάννη, που συνοδεύτηκε από έντονες διακομματικές πιέσεις προς τον πρόεδρο της ΔΗΜ.ΑΡ. Και τα τρία αυτά σημεία τριβής εκκινούν και καταλήγουν στο μείζον πρόβλημα του κόμματος, τη θολή ταυτότητά του.

Οι κατευθύνσεις Κουβέλη Οι προσπάθειες που φαίνεται να κάνει τις τελευταίες ημέρες ο Φ. Κουβέλης για να αποσαφηνίσει κατά τι το μπερδεμένο στίγμα του κόμματος, είναι και εκείνες που αναζωπύρωσαν τον διχασμό. Ως «απάντηση» στις πιέσεις για επιστροφή στην κυβέρνηση και για συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ. έσπευσε να «κόψει» τη συζήτηση αφενός ανακοινώνοντας ότι το κόμμα

θα παραμείνει στα έδρανα της αντιπολίτευσης αφετέρου προεξοφλώντας ότι και μετά το συνέδριο η πρόσκληση για τη συγκρότηση του «τρίτου πόλου» δεν θα αφορά στο ΠΑΣΟΚ. Ως μια ακόμα ένδειξη ότι το χάσμα που τον χωρίζει από τον Ευ. Βενιζέλο είναι αγεφύρωτο έγινε αντιληπτή και η διαφωνία του με τις κατηγορίες προς τον Αλ. Τσίπρα περί «πρόσκλησης σε αποστασία». Στην ίδια προσπάθεια να προαναγγείλει τις προθέσεις του ενόψει της συζήτησης για την ταυτότητα του κόμματος, εμφανίστηκε πιο ανοικτός από ποτέ για συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ εάν υπάρξουν προϋποθέσεις, «που τώρα δεν υπάρχουν», ενώ ανακοίνωσε ότι η Κ.Ο. της ΔΗΜ.ΑΡ. θα καταψηφίσει τον προϋπολογισμό.

Πάνω απ’ όλα «τρίτος πόλος» Η αμηχανία για το ανοικτό παράθυρο που άφησε ο Φ. Κουβέλης για κυβερνητική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ ήρθε άμεσα στα υψηλά κλιμάκια της Αγ. Κωνσταντίνου. Ορισμένοι εξ αυτών ερμήνευαν την αναφορά ως σαφή κατεύθυνση για «ίσες αποστάσεις από κυβέρνηση - ΣΥΡΙΖΑ» και υπερτόνιζαν ότι «τώρα» δεν υπάρχουν προϋποθέσεις συνεργασίας, όπως τόνισε άλλωστε και ο Φ. Κουβέλης. Προσπαθούσαν ενδεχομένως να εξισορροπήσουν τις εντυπώσεις ώστε να μην αποδυναμωθεί η προτεραιότητα για το εγχείρημα σχετικά με την «Κεντροαριστερά», ιδιαίτερα σε μια περίοδο που το ΠΑΣΟΚ εξαϋλώνεται και η ΔΗΜ.ΑΡ. θέ-

λει να απευθυνθεί σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό (που κινείται και δεξιά στον χώρο αυτό) και να επιτύχει διεύρυνση μέσω προσθηκών από ανεξάρτητα πλέον πολιτικά πρόσωπα. Προς αυτή την κατεύθυνση φέρεται να τοποθετείται και ο Θ. Μαργαρίτης.

Αναφανδόν κατά συνεργασίας Κατηγορηματικά αντίθετοι, από θέση, για συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι -και έσπευσαν να το δηλώσουν απαντώντας εμμέσως πλην σαφώς στις δηλώσεις Κουβέλη- οι Σπ. Λυκούδης και Ανδ. Παπαδόπουλος, που επιζητούν συμπόρευση με το ΠΑΣΟΚ. Ο πρώτος, χωρίς να απευθύνεται ευθέως στον Φ. Κουβέλη, μίλησε για συνεχείς και αντικρουόμενες δηλώσεις στελεχών για τη στρατηγική των συμμαχιών, για μια «εικόνα που δεν τιμά την ιστορία της Ανανεωτικής Αριστεράς». Ο ίδιος ενέταξε εκ νέου το ΠΑΣΟΚ στους δυνάμει συνομιλητές για τον χώρο του «δημοκρατικού σοσιαλισμού». Ο Ανδ. Παπαδόπουλος με βαριές εκφράσεις καταφέρθηκε εναντίον του «χειρότερου ΣΥΡΙΖΑ», όπως χαρακτήρισε τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, την ώρα που φούντωνε και δημόσια πλέον η σχετική συζήτηση, ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος υποστήριζε ότι «δεν έχει πει κανείς από τη ΔΗΜ.ΑΡ. για συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ» και ότι αυτό είναι και η άποψή του και η άποψη του κόμματος. Κατά ενδεχόμενης στήριξης κυ-

βέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ είναι όμως και τα μέλη της Ε.Ε. Στ. Λειβαδάς και Γερ. Γεωργάτος, που παραμένουν στο Συντονιστικό των «58» παρά την έκκληση του Φ. Κουβέλη να αποχωρήσουν.

Οι «ανοικτοί» Αντίθετα, στη γραμμή του Φ. Κουβέλη ως προς το θέμα των συνεργασιών και δεδομένης της προϋπόθεσης για προγραμματική σύγκλιση τοποθετείται σειρά κορυφαίων στελεχών, μεταξύ των οποίων και ο Γ. Πανούσης. «Δεν μπορούμε ν’ απευθυνόμαστε στον ΣΥΡΙΖΑ με εμμονές, εμπάθεια και ιδεοληψία, τη στιγμή που η ΔΗΜ.ΑΡ. έχει συνεργαστεί σ’ ένα μεσοβραχυπρόθεσμο πλαίσιο με τον -ας τον πούμε-, ιδεολογικοπολιτικό αντίπαλο της Αριστεράς...», δήλωσε ο Ν. Τσούκαλης, που τονίζει και τον συνεργατικό χαρακτήρα του κόμματος. Με αφορμή τη συζήτηση που άνοιξε, ο Γ. Κυρίτσης επεσήμα-

νε ότι τα δύο κόμματα προέρχονται από την ίδια «πολιτική μήτρα», ενώ και η Ασ. Ξηροτύρη βλέπει θετικά τη συζήτηση με τον ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου «να αλλάξει η ασκούμενη πολιτική». Υπέρ της προοπτικής για μελλοντική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ τάχθηκε και το μέλος της Ε.Ε. Βαγγ. Ζορκάδης, δηλώνοντας ότι «η συνάντηση μας με το άλλο τμήμα της Αριστεράς που ενδιαφέρεται για τη διακυβέρνηση της χώρας είναι βασική προϋπόθεση για μια άλλη πολιτική».

Ούτε Ν.Δ., ούτε ΣΥΡΙΖΑ «Ούτε Ν.Δ., ούτε ΣΥΡΙΖΑ», σχολίαζε με δυσφορία ο συμπορευόμενος με τη ΔΗΜ.ΑΡ., Ανδ. Λοβέρδος. Παίρνοντας αποστάσεις από τις δηλώσεις Κουβέλης, είπε ότι «δεν είναι σκόπιμο, από τη στιγμή που έχουμε τάξει σκοπό μας την επανασυγκρότηση της Αριστεράς, να ανακοινώνουμε επιλογές».

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

5

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΤ. ΣΑΜΑΡΑΣ

Μετέωρος ώς το... φθινόπωρο του 2014 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

«Αν βγάλουμε το καλοκαίρι, από Σεπτέμβριο απογειωνόμαστε», δήλωνε στις αρχές του 2013 ο Αντ. Σαμαράς. Ωστόσο, αυτή η «απογείωση» συνεχώς καθυστερεί και πλέον, ο πρωθυπουργός θα πρέπει να περιμένει ώς τον... Σεπτέμβριο του 2014. Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να λαμβάνει συνεχώς νέα «διαρθρωτικά» μέτρα, τα οποία θα δοκιμάζουν τις αντοχές των βουλευτών της συμπολίτευσης και θα οδεύσει προς τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές έχοντας στη φαρέτρα των επιχειρημάτων του ένα... «νεύμα». Το «νεύμα» της Αν. Μέρκελ πως από τα μέσα του 2014 οι πιστωτές θα εξετάσουν τρόπους ρύθμισης του ελληνικού χρέους... Η συνάντηση του πρωθυπουργού με την Αν. Μέρκελ, την περασμένη Παρασκευή, πράγματι δεν ήταν από τις εθιμοτυπικές συναντήσεις που δεν «βγάζουν» ειδήσεις και οι συμμετέχοντες περιορίζονται σε ευγενικές δηλώσεις στήριξης και «εμβάθυνσης των διμερών σχέσεων». Η Γερμανίδα καγκελάριος, που έχει και την πρωτοβουλία των κινήσεων εξάλλου, είπε πολλά και αποκαλυπτικά: Επανέλαβε πολλές φορές την αυστηρή προτροπή προς τον Αντ. Σαμαρά «να αναλάβει τις ευθύνες του» και «να τηρήσει τις δεσμεύσεις της Ελλάδας», παρέσχε πολιτική στήριξη αναγνωρίζοντας το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013, προανήγγειλε εμμέσως πλην σαφώς την ανάγκη να πάρει η κυβέρνηση νέα μέτρα ώς τα τέλη του χρόνου, ενώ άνοιξε ένα παράθυρο για την ρύθμιση του ελληνικού χρέους - αλλά μετά τις ευρωεκλογές. Παράλληλα, έστειλε και ένα «απαλό» μήνυμα στην τρόικα να μην ασχοληθεί... τώρα με την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού, αλλά τον Απρίλιο, όταν η Eurostat θα δημοσιοποιήσει το ύψος του επίσημου πρωτογενούς πλεονάσματος της Ελλάδας. Μ’ άλλα λόγια, έδωσε μια ανάσα ολίγων μηνών στον πρωθυπουργό προκειμένου να μην διακινδυνεύσει τώρα την πτώση της κυβέρνησής του, με «ισοδύναμα» του δημοσιονομικού κενού νέα μέτρα.

Καλός μαθητής Οι συνεργάτες του Αντ. Σαμαρά φρόντισαν να τονίσουν προς όλους τους δημοσιογράφους ότι ο πρωθυπουργός πήγε στο γεύμα με τη Γερμανίδα καγκελάριο εφοδιασμένος με... «πίνακες» και διαγράμματα για όλα τα δημοσιονομικά μεγέθη, σαν καλός μαθητής. Και ζήτησε τη στήριξη της Γερμανίδας καγκελαρίου, επισημαίνοντας με έμφαση τον κίνδυνο του πολιτικού «ατυχήματος». Κίνδυνο που μάλλον αναγνωρίζει πια το Βερολίνο, όπως τουλάχιστον

Νέα μέτρα τώρα και υποσχέσεις για ρύθμιση χρέους μετά τον Ιούνιο έλαβε ο πρωθυπουργός από την Αν. Μέρκελ

φαίνεται από την ολιγόμηνη «ανάσα» που ευαρεστήθηκε να δώσει στον Αντ. Σαμαρά η καγκελάριος.

Στον αέρα ώς το φθινόπωρο Πάντως, όσα κυβερνητικά στελέχη ανέλυσαν τις δηλώσεις Μέρκελ και τα διαφαινόμενα αποτελέσματα της επίσκεψης Σαμαρά στο Βερολίνο σε δεύτερο επίπεδο, κάθε άλλο παρά συμφωνούν με το κλίμα «πανηγυρισμού» και «ικανοποίησης» που εκπέμπει το Μέγαρο Μαξίμου. Επί της ουσίας, η Άν. Μέρκελ ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση Σαμαρά δεν έχει να ελπίζει σε τίποτα ως τις ευρωεκλογές. Όλα θα γίνουν μετά τη δημο-

σιοποίηση του πλεονάσματος από τη Eurostat, δηλαδή μετά τον Απρίλιο. Επί της ουσίας, μετά τον Μάιο, οπότε θα διεξαχθούν οι ευρωεκλογές, αφού καμία κυβέρνηση της Ευρωζώνης, για λόγους εσωτερικής πολιτικής, δεν θα ανακοίνωνε στους πολίτες της τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους μία ανάσα πριν ανοίξουν οι ευρω-κάλπες. Τούτων δοθέντων, στην καλύτερη για την κυβέρνηση περίπτωση, η συζήτηση για τη ρύθμιση του χρέους θα ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2014 και, βοηθούσης της θερινής ραστώνης, θα συνεχιστεί ώς το φθινόπωρο του ίδιου έτους, όταν και θα ληφθούν οι

τελικές αποφάσεις. Μ’ άλλα λόγια, το καλύτερο στο οποίο μπορεί να ελπίζει ο πρωθυπουργός είναι να οδεύσει προς τις διπλές εκλογές του Μαΐου έχοντας να παρουσιάσει στους πολίτες μόνο ένα... «νεύμα» της Άν. Μέρκελ, που θα παραπέμπει στη ρύθμιση του ελληνικού χρέους μερικούς μήνες μετά. Και στο νέο Μνημόνιο, που θα συνοδεύει τη ρύθμιση αυτή. Η κυβέρνηση, πάντως, σύμφωνα με καλά ενημερωμένες κυβερνητικές πηγές, ήδη επικεντρώνει τη ρύθμιση του χρέους επί δύο βασικών επιδιώξεων: της επιμήκυνσης συνολικής αποπληρωμής με roll over των ομολόγων και με περαιτέρω

ΥΠΑΡΚΤΟΣ Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ «ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ» ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ

Στην καγκελάριο ο πρωθυπουργός, στα... κάγκελα οι βουλευτές Μπορεί ο Αντ. Σαμαράς να επέστρεψε χθες βράδυ στην Αθήνα με βασική επιδίωξη να πιέσει τον Ευ. Βενιζέλο και τους συμπολιτευόμενους βουλευτές για να περάσουν «όπως-όπως» τα μέτρα που ζητεί η τρόικα, ωστόσο ο κίνδυνος ατυχήματος παραμένει υψηλός. Την ώρα που ουδείς στο Μαξίμου μπορεί να εγγυηθεί με ασφάλεια την πειθαρχία των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, την εξάντληση των πολιτικών αντοχών τους δείχνουν πλέον στον Αντ. Σαμαρά και οι «γαλάζιοι» βουλευτές. Μάλιστα, παρά τη σαφή οδηγία του Μεγάρου Μαξίμου, οι βουλευτές της Ν.Δ. εκφράζονται σε πολλές περιπτώσεις κατά ομάδες, στέλνοντας σαφές μήνυμα στους υπουργούς και τον Αντ. Σαμαρά πως ο κίνδυνος «ατυχήματος» δεν περιορίζεται σε μερικούς αψυχολόγητους αντάρτες, αλλά σε ομάδες δεκάδων βουλευτών. Και δεν πρόκειται μόνο για βουλευτές περιφέρειας, που έδειξαν τα δόντια τους εναντίον του πρώτου σχεδίου για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων. Μηνύματα στο Μαξίμου στέλνουν και κορυφαία στελέχη της Ν.Δ., όπως η Ντ. Μπακογιάννη και ο Νικ. Κακλαμάνης. Η πρώην υπουργός Εξωτερικών, με ερώτησή της προς τους υπουργούς Οικονομικών και Ανάπτυξης, «πυροβολεί» τους Γ. Στουρνάρα και Κ. Χατζηδάκη, εγκαλώντας τους για «τρομακτικές καθυστερήσεις» και «τεράστια απώ-

λεια εσόδων» από το λαθρεμπόριο πετρελαίων. Παράλληλα, πολλούς βουλευτές εξέφρασε και η ερώτηση του Νικ. Κακλαμάνη, με την οποία ο τέως δήμαρχος Αθηναίων καλεί την κυβέρνηση να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία ανανέωσης της προστασίας των σπιτιών από πλειστηριασμούς. Εν τω μεταξύ, σχεδόν... καθημερινά «χτυπούν» και βουλευτές που εκλέγονται στην περιφέρεια. Την περασμένη εβδομάδα, κατατέθηκαν προς υπουργούς της κυβέρνησης δύο αιχμηρές ερωτήσεις, με πρώτο υπογράφοντα τον Δ. Τζαμτζή. Η πρώτη ερώτηση αφορούσε τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών και οι 17 «γαλάζιοι» βουλευτές καλούσαν την κυβέρνηση να μην αφήσει «κανέναν αγρότη χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη». Μία ημέρα αργότερα, 29 βουλευτές της Ν.Δ. κατέθεσαν νέα ερώτηση, ζητώντας από την κυβέρνηση να δρομολογήσει τη δυνατότητα επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής των στεγαστικών δανείων και της εξαγοράς τους από τους οφειλέτες. Μάλιστα, οι εν λόγω βουλευτές αξιώνουν από την κυβέρνηση να αναγκάσει τους τραπεζίτες να προσφέρουν στους δανειολήπτες τη δυνατότητα να εξαγοράζουν τα δάνειά τους στις ίδιες τιμές με τις οποίες φέρονται να προσφέρουν εξαγορά δανείων τα διάφορα funds που επιδεικνύουν «κινητικότητα» στην τραπεζική πιάτσα.

μείωση των επιτοκίων.

Νέα μέτρα «εδώ και τώρα» Πάντως, η «ανάσα» που πήρε από τη Γερμανίδα καγκελάριο ο Αντ. Σαμαράς δεν αφορά στα μέτρα που ζητεί η τρόικα αυτή τη στιγμή: αυτά τίθενται ως προαπαιτούμενα ή προϋποθέσεις για τη δόση του 1 δισ. ευρώ, που καθυστερεί από τον Σεπτέμβριο, αλλά και για τη δόση των 4,5 δισ., που είναι προγραμματισμένη για τον Δεκέμβριο. Τούτων δοθέντων, αλλά και μετά τις αυστηρές υποδείξεις που δέχθηκε ο Αντ. Σαμαράς από την Άν. Μέρκελ και τον πρόεδρο του Eurogroup, Γ. Ντέισελμπλουμ, ο πρωθυπουργός έχει ήδη αποφασίσει την επιτάχυνση όλων των μνημονιακών δράσεων, αλλά και την επίτευξη συμφωνίας με τους «τροϊκανούς» το συντομότερο δυνατόν. Μάλιστα, η φράση που εκφράζει το κλίμα στο πρωθυπουργικό επιτελείο είναι πως «τι 1,5, τι 2, τι 3 δισ., τόσα μέτρα έχουμε πάρει, θα κολλήσουμε τώρα στα τελευταία;». Η συγκεκριμένη ρητορική ερώτηση ουσιαστικά ισοδυναμεί με κατάφαση στις απαιτήσεις της τρόικας, εκτός δύο πολύ «επικίνδυνων» θεμάτων, στα οποία η κυβέρνηση αναμένεται να ζητήσει ευνοϊκότερες ρυθμίσεις από τους «τροϊκανούς»: της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών (στόχος να γίνει μερική απελευθέρωση), αλλά και της απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων. Κατά τα λοιπά, το σύνθημα της κυβέρνησης είναι ένα: πειθαρχία. Κάπως έτσι, ήδη συγκεντρώνονται μαύρα σύννεφα πάνω από την αμυντική βιομηχανία, ενώ το νέο ασφαλιστικό φέρεται να είναι στα σκαριά - σχεδόν μισογραμμένο. Βεβαίως, ο Αντ. Σαμαράς απέκλεισε, από το Βερολίνο, νέα οριζόντια μέτρα - ήτοι μείωση μισθών και συντάξεων. Ωστόσο, είναι και τα μόνα μέτρα που αποκλείονται. Όλα τα άλλα είναι ανοιχτά.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

6 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ «Η Αριστερά στο πλευρό των ομόφυλων ζευγαριών: Διεύρυνση των δικαιωμάτων - Άρση των διακρίσεων» είναι το θέμα εκδήλωσης που διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ, την ερχόμενη Πέμπτη 28 Νοεμβρίου και ώρα 6.30 μ.μ., στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20). Εκεί θα παρουσιαστεί η πρόταση νόμου του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης για το Νέο Σύμφωνο Συμβίωσης με πλήρη δικαιώματα, ενώ θα γίνει και συζήτηση για τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών.

Γαλάτσι Εκδήλωση με θέμα «Η συμβολή των εκπαιδευτικών στον Αντιφασιστικό Αγώνα 1941-44. Ο Αντιφασιστικός Αγώνας των εκπαιδευτικών στην εποχή των Μνημονίων» διοργανώνουν οι Εκπαιδευτικοί της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου, στις 7 μ.μ., στον κοινωνικό και πολιτιστικό χώρο «Παίρνω Αμπάριζα» (Γαλακηδών 11 & Λυσίου - Γαλάτσι). Εισηγείται ο Αποστόλης Σούρλας, δάσκαλος. Απαγγελίες - ιστορική αφήγηση: Έλενα Πετροπούλου, δασκάλα. Η εκδήλωση περιλαμβάνει ζωντανή μουσική με αντιφασιστικά τραγούδια από μουσικό σύνολο δασκάλων.

Γκύζη Εκδήλωση με θέμα «Το δικαίωμα στην εργασία και τη στέγη» διοργανώνουν οι Νέοι του ΣΥΡΙΖΑ 7ου Διαμερίσματος του Δήμου Αθηναίων, την Τρίτη 26 Νοεμβρίου, στις 7 μ.μ., στο Πολιτιστικό Κέντρο Βαφειοχωρίου (Π. Καρολίδου 2, Γκύζη). Εισηγούνται οι: Βαγγέλης Διαμαντόπουλος, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Απόστολος Καψάλης, επιστημονικός συνεργάτης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, Ελένη Πορτάλιου, καθηγήτρια ΕΜΠ, δημοτικός σύμβουλος Δ. Αθηναίων.

Ευρώπη Tο «Παρατηρητήριο Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης» (ΠΑ.Δ.Ο.Π.) σε συνεργασία με την Πρωτοβουλία «Καποδίστριας - Σπινέλλι - Ευρώπη» πραγματοποιεί εκδήλωση - συζήτηση με θέμα «Οι καταβολές της ευρωπαϊκής ιδέας και η διεκδίκηση μιας νέας Ευρώπης», την Τετάρτη, 27 Νοεμβρίου 2013, ώρα 6 μ.μ., στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50).

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

2015 2016

Νέος μηχανισμός διαθεσιμότητας και επέκταση των απολύσεων

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΜΟΡΦΟΝΙΟΣ

Λουκέτα σε ΝΠΙΔ

Τμήματα του σχεδίου για τον περαιτέρω ακρωτηριασμό του Δημοσίου τα επόμενα τρία χρόνια φανέρωσε η ηγεσία του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, μετά και τη συνάντηση με τους εκπροσώπους των δανειστών την περασμένη Τετάρτη. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα είναι πλέον σαφές ότι βρίσκεται η επέκταση των απολύσεων για τη διετία 2015-2016, όπως ομολόγησε η υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Ε. Χριστοφιλοπούλου και αναγκάστηκε να παραδεχθεί κατόπιν και ο υπουργός Κυρ. Μητσοτάκης. Στη συνάντηση που είχαν με τους επικεφαλής της τρόικας, τέθηκε η συνέχιση του προγράμματος διαθεσιμότητας και των συνακόλουθων απολύσεων, κάτι που πρακτικά σημαίνει νέο κύκλο ένταξης σε διαθεσιμότητα απ’ τον επόμενο χρόνο και απολύσεις τη διετία 2015-16. Άλλωστε ο Κ. Μητσοτάκης έχει ταχθεί πολλάκις υπέρ ενός μόνιμου μηχανισμού κινητικότητας στο Δημόσιο, ο οποίος όμως, όπως υποστηρίζει, δεν θα συνδέεται με απολύσεις. Για τον λόγο αυτόν, δήλωσε στον Σκάι πως απάντησε αρνητικά στο αίτημα των δανειστών, λέγοντας ότι «ετέθη το ζήτημα κατά πόσο πρέ-

Κατά τη συνάντηση της ηγεσίας του ΥΔΜΗΔ με την τρόικα, συμφωνήθηκε το κλείσιμο Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου και επιχειρήσεων του Δημοσίου, προκειμένου να συμπληρωθεί ο αριθμός των 4000 απολύσεων το 2013 αλλά και των 11.000 του 2014. Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Πολιτισμού είναι το πρώτο που έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση και έχει αποστείλει σχετικές λίστες με τους φορείς του. Για τον φετινό στόχο, μέχρι στιγμής, υπολογίζονται οι 2.000 απολυμένοι της ΕΡΤ, 500 υπάλληλοι που αποχώρησαν για λόγους υγείας, 230 «επίορκοι» και αναζητούνται άλλες 1.300 απολύσεις, οι οποίες, αναλόγως και της έκβασης της συμφωνίας για τις αμυντικές βιομηχανίες, θα αντληθούν από τις καταργήσεις ΝΠΙΔ. Ήδη η κυβέρνηση προανήγγειλε το οριστικό κλείσιμο του Ταμείου Εθνικής Οδοποιίας απολύοντας 129 εργαζομένους, ενώ στο στόχαστρο βρίσκονται και επιχειρήσεις των ΟΤΑ, που παρουσιάζουν για τρία συναπτά έτη ζημιές (σύμφωνα και με όσα ορίζει ο «Καλλικράτης»). Τέλος, μειώσεις προσωπικού, αλλά όχι λουκέτο, προανήγγειλε ο Κ. Μητσοτάκης για μεγάλα ΝΠΙΔ, όπως οι συγκοινωνιακοί φορείς, μετά την αξιολόγησή τους.

πει να υπάρχει επέκταση της διαθεσιμότητας με την παρούσα μορφή της, που σημαίνει και απολύσεις ενδεχομένως, κι εμείς είπαμε ότι αυτό είναι κάτι που δεν συζητάμε». Ωστόσο, τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης διέψευσε η υφιστάμενή του Ε. Χριστοφιλοπούλου, που, παρότι και εκείνη ισχυρίστηκε ότι η ηγεσία του ΥΔΜΗΔ απάντησε αρνητικά στην επέκταση για τη διετία 2015-16, την ίδια στιγμή αποκάλυψε ότι η συζήτηση συνεχίζεται, εντάσσοντας με σαφήνεια την παραπάνω απαίτηση στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης των όρων μιας «νέας συμφωνίας», που

θα συνοδεύει την αναγκαία «αφαίρεση χρέους». Ο Κ. Μητσοτάκης περιέγραψε ακόμη τον μόνιμο μηχανισμό απολύσεων στο Δημόσιο μέσω της αξιολόγησης και κατάργησης δομών. Ισχυριζόμενος ότι το ζήτημα των απολύσεων ως προς τους ποσοτικούς στόχους τελειώνει με τη δέσμευση των 15.000 εντός 2013-14, εν τούτοις δεν τελειώνουν και οι απολύσεις, καθώς «δεν λέω ότι δεν μπορεί σε ενάμισι - δύο χρόνια να έρθει η κυβέρνηση, να αξιολογήσει μια δομή, να τη θεωρήσει περιττή και να την καταργήσει. Αυτό βεβαίως και μπορεί να γίνει...».

Έφυγε η Ζωή Λιναρδάτου Έφυγε τη νύχτα της Πέμπτης από τη ζωή η αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης Ζωή, σύζυγος του δημοσιογράφου Κώστα Λιναρδάτου που είχε πεθάνει πρόσφατα. Κηδεύτηκε χθες στο νεκροταφείο Γλυφάδας. o Η Ζωή ήταν στέλεχος της ΕΠΟΝ, εργάστηκε στον μαθητικό τομέα της Αθήνας και οργάνωσε τη μεγάλη διαδήλωση των Αετόπουλων στο δημαρχείο της Αθήνας για τα μαθητικά συσσίτια. o Η εκδήλωση ήταν μοναδική σε μαζικότητα και πρωτοτυπία σε όλη την

Ευρώπη. o Κατά τις μεγάλες διώξεις των αντιστασιακών που άρχισαν μετά τον Δεκέμβριο, η Ζωή συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ύστερα από την αποφυλάκισή της και τη δραπέτευση του συζύγου της από τις φυλακές Βούρλων έφυγαν παράνομα για τη Μόσχα και το Βουκουρέστι. Στη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, ο Κώστας και η Ζωή τάχθηκαν με την Ανανεωτική Αριστερά. Απέκτησαν έναν γιο, τον Νίκο. Κάνε κουράγιο, Νίκο. Είμαστε κοντά σου.

ΣΥΡΙΖΑ: Θλίψη για την απώλεια της αγωνίστριας Τη βαθιά του θλίψη για τον θάνατο της Ζωής Λιναρδάτου εξέφρασε ο ΣΥΡΙΖΑ. Αναλυτικά, το συλλυπητήριο μήνυμα του κόμματος έχει ως εξής: «Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε την απώλεια της αγωνίστριας της Εθνικής Αντίστασης Ζωής Λιναρδάτου. Παρέμεινε μέχρι το τέλος πιστή στις αξίες και τα ιδανικά της Αριστεράς. Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στον γιο της, τους οικείους και τους φίλους της».

Για τον θάνατο της Ζωής Λιναρδάτου, συλλυπητήριο μήνυμα έστειλε και ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ., Φώτης Κουβέλης.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

7

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Δύο δισ. ευρώ για ένα υποβρύχιο που γέρνει! ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Θέμα λίγων ημερών -αν όχι ωρών...- είναι η κατάθεση, εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, του αιτήματος για σύσταση εξεταστικής επιτροπής για την υπόθεση των υποβρυχίων. Επιτροπής που θα κληθεί -εφόσον υπερψηφιστεί η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ- να διερευνήσει τις ευθύνες κυβερνητικών αξιωματούχων για την περίοδο από το 2000 και μετά. Η «Αυγή» της Κυριακής παρουσιάζει το σκεπτικό της πρότασης και μερικά, μόνον, από τα στοιχεία που την πλαισιώνουν... Στην κριτική, «μα, σε αυτή τη συγκυρία εσείς ασχολείστε με τα... υποβρύχια;», τα αριθμητικά μεγέθη της ιστορίας δίνουν μια απάντηση, που ουδείς μπορεί να αγνοήσει. Το κόστος, το οποίο κλήθηκε να πληρώσει ο φορολογούμενος, μόνο αμελητέο δεν μπορεί να θεωρηθεί: από το πρόγραμμα ναυπήγησης των υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού, η γερμανική εταιρεία HDW αρχικά, και στη συνέχεια ο Ισκαντάρ Σάφα (σ.σ.: τα κριτήρια επιλογής του συγκεκριμένου «επενδυτή» παραμένουν εισέτι άγνωστα...) εισέπραξαν κάτι παραπάνω από 2 δις ευρώ κατά το χρονικό διάστημα 2000-2011, επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. δηλαδή. Δύο δισ. για ένα υποβρύχιο που γέρνει και πολλά άλλα που δεν παραδόθηκαν καν! Μια ημερομηνία - ορόσημο στη δαιδαλώδη υπόθεση είναι η 30ή Σεπτεμβρίου 2006, όταν το υπουργείο Εθνικής Άμυνας αρνήθηκε την παραλαβή του πρώτου υποβρυχίου, τύπου 214 «Παπανικολής», με το πιο κάτω αιτιολογικό: «(Το υποβρύχιο παρουσίαζε) πρόβλημα ευστάθειας στην επιφάνεια με ύψος κυμάτων 3 μέτρα και μήκος 56 μέτρα, όπου το υποβρύχιο λαμβάνει κλίση 45%-60% ως προς το κάθετο επίπεδο». Απολύτως λογικό, αν σκεφθεί κανείς ότι, παρ’ ότι όπλο σημαντικών προδιαγραφών, βγήκε κατευθείαν από τα... χαρτιά, χωρίς να έχει δοκιμασθεί νωρίτερα ως μοντέλο. Ενώ λοιπόν, στην ιστορία που μας απασχολεί, υπάρχει το... ναυάγιο αυτό, το Ελληνικό Δημόσιο συνεχίζει να συμπεριφέρεται σαν να μη συνέβη τίποτε. Το πιο εντυπωσιακό «καρέ» στο φιλμ της υπόθεσης των υποβρυχίων είναι χωρίς αμφιβολία ο νόμος 3885/2010 (γνωστός και ως νόμος Βενιζέλου - Παπακωνσταντίνου). Η τότε κυβέρνηση, σαν να μην είχε διδαχθεί τίποτε από τη μέχρι τότε συναλλαγή της με τη γερμανική εταιρεία, προχωρά σε επέκταση της συμφωνίας, κάποια σημεία της οποίας προκαλούν, ακόμη και σήμερα, σοβαρά ερωτήματα. Με δεδομένο, επιπλέον, ότι αυτή η περίοδος δεν ερευνήθηκε από καμία Επιτροπή της

Βουλής, η «Αυγή» σήμερα θα σταθεί σε αυτήν, κατά βάση.

Ο νόμος Βενιζέλου Παπακωνσταντίνου Και πρώτα, τι προέβλεπε η συμφωνία, που συνυπέγραψαν οι δύο υπουργοί του ΠΑΣΟΚ; Στο πλαίσιο του προγράμματος «Αρχιμήδης», συμφωνήθηκε να παραληφθεί το υποβρύχιο «Παπανικολής» με το κλείσιμο της συμφωνίας και τα υπόλοιπα τρία υποβρύχια να παραληφθούν από τον Ιούλιο του 2012 ώς τον Μάρτιο του 2014. Η συνέχεια, γνωστή... Επίσης, στο πλαίσιο του προγράμματος Neptune II, συμφωνήθηκε η ολοκλήρωση των εργασιών στο υποβρύχιο «Ωκεανός» ώς τον Μάιο του 2012 και η παραγγελία δύο ακόμη υ-

ποβρυχίων τύπου 214, το 2018 και 2019 αντιστοίχως. Η συνέχεια, επίσης γνωστή... Ακόμη, το Ελληνικό Δημόσιο αποδέχθηκε να καταβάλει 117 εκατομμύρια ευρώ στην HDW για πρόσθετα υλικά, τα οποία, σύμφωνα με τον ισχυρισμό της γερμανικής εταιρείας, αγοράστηκαν πριν την Εκτελεστική Συμφωνία για τον εκσυγχρονισμό των υποβρυχίων τύπου 209, που τελικά όμως δεν έγινε ποτέ. Αξίζει, επιπλέον, να σημειωθεί ότι οι πληρωμές ποτέ δεν συνδέθηκαν με την προόδο των εργασιών, καθώς είχε προβλεφθεί ημερολογιακή απόδοσή τους. Με τον νόμο 3885/2010 το Δημόσιο έφτασε στο σημείο να έχει καταβάλει το 96% του τιμήματος του προγράμματος ναυπήγησης των

πρώτων 4 υποβρυχίων, από τα οποία εν τέλει παρελήφθη μόνον ο «Παπανικολής». Συγχρόνως, με τον νόμο 3885/2010, το Ελληνικό Δημόσιο παραιτήθηκε από οποιαδήποτε απαίτησή του σε βάρος των Γερμανών, αποδέχθηκε ως αληθή τα αποτελέσματα των δοκιμών του «Παπανικολή» που διεξήχθηκαν το 2008, ενώ επέστρεψε στην HDW τις εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης της κύριας σύμβασης. Με δυο λόγια, ο νόμος αυτός οριστικοποίησε την ομηρεία του Ελληνικού Δημοσίου στους Γερμανούς και καθιέρωσε μια δυνατότητα καταγγελίας, που λειτουργεί μάλλον υπέρ των συμφερόντων των εταιρειών και όχι του Δημοσίου, αφού δεν ο-

ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

«Όλες οι γερμανικές εταιρείες έχουν συνδεθεί με σκάνδαλα» Ο λαλίστατος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης -πρέπει να του το αναγνωρίσει αυτό κανείς- υπερασπίστηκε με πάθος τον νόμο του. Στην εισήγησή του, έτσι, στη Βουλή, υπέρ της ψήφισης του νόμου 3885/2010, ο Ευ. Βενιζέλος υποστήριξε ότι η παραίτηση του Ελληνικού Δημοσίου από τις συμβατικές του απαιτήσεις εις βάρος των Γερμανών υπήρξε επωφελής. Υπενθυμίζεται ότι σε επιστολή του προς τον (τότε) εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ιωάννη Τέντε («Πρώτο Θέμα», 7.4.2010) σημείωνε: «προκειμένου να αντιμετωπιστούν όλα αυτά τα προβλήματα, να διασωθούν η ελληνική ναυπηγική υποδομή, οι θέσεις εργασίας, τα χρήματα που κατέβαλε από το υστέρημα του ελληνικού λαού το Δημόσιο και να παραληφθούν τα υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού, μετά από σκληρή διαπραγμάτευση, καταλήξαμε [...] στις 18.3.2010 στην υπογραφή μιας συμφωνίας -πλαίσιο με τις εταιρείες ThyssenKrupp Marine Systems, Abu Dhabi Mar και τα ΕΝΑΕ...». Τρία χρόνια μετά, ούτε η υποδομή διασώθηκε βέβαια ούτε οι θέσεις εργασίας, τα υποβρύχια σαπίζουν, ενώ για τα χρήματα του ελληνικού λαού καλύτερα ας μην μιλήσουμε. Τελικώς, η «σκληρή διαπραγμάτευση» εκ

του αποτελέσματος δεν μπορεί να κριθεί -αντικειμενικά- επιτυχής. Αλλά και λίγους μήνες αργότερα, στις 15 Ιουνίου 2010, στην ίδια Υποεπιτροπή της Βουλής, ο Ευάγγελος Βενιζέλος επέμενε: «το Framework Agreement είναι ένα καλό πλαίσιο...», απάντηση που δεν έπειθε όμως τον Θοδωρή Δρίτσα που απαντούσε, «η πιθανότερη εκδοχή είναι ότι θα έχουμε ανενεργά τα ναυπηγεία, απολυμένους τους εργαζομένους και χωρίς διέξοδο λύσης». Ακόμη πιο εντυπωσιακή ήταν η πιο πρόσφατη απάντηση του Ευ. Βενιζέλου, στις 17 Ιανουαρίου 2013: «Ξέρετε πόσες φορές έχω πει εγώ στον κ. Σόιμπλε ότι κάθε γερμανική εταιρεία που έχει εμφανιστεί στην Ελλάδα ως προμηθεύτρια συνδέεται με ένα σκάνδαλο; Όλες οι γερμανικές εταιρείες. Δυστυχώς. Διαχρονικά στην πορεία του τόπου μας συνδέονται ως προμηθεύτριες του Ελληνικού Δημοσίου μόνο με σκάνδαλα. Η Siemens από το 1926, η M&A, η Daimler Chrysler, η HDW, η Ferrostaal, όλες. Η Γερμανίδα υφυπουργός Εξωτερικών ήρθε πριν λίγες εβδομάδες ως εκπρόσωπος της Καγκελαρίου, συντονίστρια της πολιτικής για την Ελλάδα. Έτσι ξεκίνησε η συζήτησή μου...». Ν. ΠΑΠ.

δηγεί στην κατάπτωση εγγυητικών επιστολών. Για το ίδιο θέμα, ο Θοδωρής Δρίτσας έγραφε σε έκθεσή του και σε ό,τι αφορά ειδικότερα τις ποινικές ρήτρες: «Μετά από περίοδο χάριτος 4 μηνών επιβάλλονται μόνο ως προς το 4% της τιμής για καθένα από τα υποβρύχια 2, 3 και 4, όταν αυτά δεν παραδοθούν εγκαίρως» (άρθρο 25). Συμπερασματικά, όπως εκτιμούν στον ΣΥΡΙΖΑ, εκμεταλλευόμενη τον νόμο 3885/2010, η γερμανική ιδιοκτησία των ΕΝΑΕ απέφυγε οποιαδήποτε κύρωση για τη συμβατική της ασυνέπεια μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2009, «ξεφορτώθηκε» αντισταθμιστικά ωφελήματα αξίας 250 εκατ. ευρώ μαζί με ενδεχόμενες ευθύνες για πλαστά και εικονικά τιμολόγια υλοποίησης αντισταθμιστικών ωφελημάτων, πίσω από τα οποία θα μπορούσαν να κρύβονται και μίζες, και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η εταιρεία... επιβραβεύτηκε με μία νέα παραγγελία αξίας σχεδόν 1 δισ. ευρώ. Στη φαρέτρα, τέλος, του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκει κανείς τα επιχειρήματα βουλευτών της Ν.Δ., όπως αυτά καταγράφονται στα πρακτικά της Βουλής: όπως, για παράδειγμα τον Μάρτιο του 2010 (στην Υποεπιτροπή για θέματα υπουργείου Εθνικής Άμυνας), όταν ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης ζητούσε εξεταστική επιτροπή από τον Ευάγγελο Βενιζέλο και εκείνος του απαντούσε «η Εξεταστική δεν είναι αναγκαίο επίπεδο», ή όταν ο Κώστας Τασούλας -στην ίδια συνεδρίασημιλούσε για σκάνδαλο. Για την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, αναγκαία είναι εξάλλου η κατάθεση εγγράφων που αφορούν σε κάθε μία από τις πληρωμές που έχουν γίνει, σε κάθε ένα παραστατικό είσπραξης, σε κάθε μία εγγυητική επιστολή, σε κάθε μία εκ των επιστολών που έχουν ανταλλαγεί μεταξύ συναρμόδιων υπουργών όλα αυτά στο πλαίσιο της εξεταστικής επιτροπής, εφόσον αποφασιστεί η σύστασή της, ή στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, αν το αίτημα της αξιωματικής αντιπολίτευσης απορριφθεί από την πλειοψηφία.

«Καμπανάκι» για την ασφάλεια Συγχρόνως όμως ο ΣΥΡΙΖΑ θα θέσει και μια άλλη πολύ σοβαρή πτυχή της υπόθεσης, που δεν έχει φωτιστεί ώς τώρα: Τα υποβρύχια είναι ασφαλισμένα και αν όχι, για πόσο χρονικό διάστημα παραμένουν ανασφάλιστα; Ποια μέτρα έχουν ληφθεί και πότε για την προστασία τους από πρόκληση φθοράς, βλάβης ή καταστροφής τους; Και κοντά σε αυτά, θα ζητηθεί και η υπάρχουσα αλληλογραφία μεταξύ εμπλεκόμενων φορέων για την ασφάλεια των υποβρυχίων και τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη διακοπή λειτουργίας των ναυπηγείων.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

8

OIKONOMIA

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Σε μία και μόνο πρόβλεψη του προϋπολογισμού απεικονίζονται και οι φοροληστρικές προθέσεις αλλά και η παράλογη υπεραισοδοξία κυβέρνησης και τροϊκανών για το 2014: πρόκειται για την παγκόσμια πρωτοτυπία της αναμενόμενης αύξησης εσόδων το επόμενο έτος από φόρους κατά 1.333 εκατ. ευρώ για τα εισοδήματα μιας χρονιάς (2013) κατά την οποία το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε κατά... 10.838 εκατ. ευρώ! Αν μάλιστα υπολογιστούν και οι λοιποί φόροι -και ειδικά επί των ακινήτων, που ουσιαστικά ισοδυναμούν με αργή και επώδυνη δήμευση περιουσιών- προκύπτει ακόμη μία ανελέητη φοροεπιδρομή ύψους 2,48 δισ. ευρώ στα εισοδήματα και την ακίνητη περιουσία εκατομμυρίων νοικοκυριών και εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα μπορέσουν εν τέλει να πληρώσουν τους φόρους αυτούς. Οι παραπάνω προβλέψεις είναι ενδεικτικές ενός προϋπολογισμού που χαρακτηρίζεται σε γενικές γραμμές από: o Πρώτον, τη σύνταξη εικονικών μεγεθών, που εξωραΐζουν τη ζοφερή πραγματικότητα, αφού οι συνομιλίες κυβέρνησης - Τρόικας δεν έχουν σημειώσει πρόοδο. o Δεύτερον, προθέσεις για ακόμη μεγαλύτερο στέγνωμα της οικονομίας μέσω υπερφορολόγησης και για περαιτέρω αποδιάρθρωση του κράτους μέσω μιας δραματικής υποχρηματοδότησης των δραστηριοτήτων του. Συνολικά η παρωδία προϋπολογισμού, που κατατέθηκε το μεσημέρι της Πέμπτης στη Βουλή, φορτώνει και νέα βάρη ύψους 6,05 δισ. ευρώ στα ελληνικά νοικοκυριά. Μπορεί να απουσιάζουν από αυτόν τα οριστικά βασικά του μεγέθη, αφού ακόμη δεν τα έχει εγκρίνει η τρόικα, και αντί αυτών να αναγράφονται εικονικά ποσά και ποσοστά, ωστόσο ακόμη και με αυτά είναι προφανής η φιλοσοφία του: περισσότερα χρήματα για το κράτος από φόρους και λιγότερα κονδύλια για τις βασικές λειτουργίες του κράτους, την κοινωνική πολιτική και την ανάπτυξη, καθώς: 1. Περικόπτονται οι λειτουργικές δαπάνες των κρατικών υπηρεσιών κατά 443 εκατ. ευρώ (οι πρωτογενείς μειώνονται γενικότερα κατά 2.885 εκατ. ευρώ: 41.946 εκατ. ευρώ από 44.831 εκατ. ευρώ το 2013).

2. Συνολικά περικόπτονται οι δαπάνες για κοινωνικές παροχές κατά

ΠΡΟΣΘΕΤΟΙ ΦΟΡΟΙ

2,5 ΔΙΣ.

MEIΩΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ

2,5 ΔΙΣ.

ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΑΛΛΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ

500 ΕΚΑΤ.

ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

500 ΕΚΑΤ

Προϋπολογισμός για το Γκίνες Ένα ευρώ επιπλέον φόρο για κάθε 10 ευρώ ύφεσης!

3,14 δισ. ευρώ (μόνο η χρηματοδότηση των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης περικόπτεται κατά 2.285 εκατ. ευρώ: 12.796 εκατ. ευρώ το 2014 από 15.081 εκατ. ευρώ εφέτος).

3. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων προβλέπεται στα 6.800 εκατ. ευρώ, χαμηλότερα δηλαδή από όσο προβλεπόταν για εφέτος (6.850 εκατ. ευρώ) προτού περικοπεί εν τέλει στα 6.650 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται μάλιστα, ότι η κυβέρνηση προτείνει στην τρόικα να περικοπεί και άλλο το 2014 για να κλείσει το λεγόμενο δημοσιονομικό κενό. Βέβαιο είναι ότι ο προϋπολογισμός θα ξεπεραστεί από τις εξελίξεις που αναμένεται να λάβουν χώρα εντός του 2014, οι οποίες θα είναι σαφώς πιο επώδυνες της όποιας επικαιροποίησης πραγματοποιηθεί έως τη συζήτησή του στην ολομέλεια της Βουλής, καθώς εκκρεμούν οι συζητήσεις με την τρόικα, ο προσδιορισμός του δημοσιονομικού κενού 2014 και 2015, το χρηματοδοτικό κενό και τα όποια «ανταλλάγματα» απαιτήσουν οι δανειστές από την Ελλάδα για την κάλυψή του και κυρίως τα όσα περιγράφουν οι τελευταίες δηλώσεις που έκανε στη Χάγη ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ για ανάγκη «νέων θυσιών από τους Έλληνες» και ότι «...πολλοί υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης έχουν αρχίσει να χάνουν την υπομονή τους». Αναφορικά με τα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας για το 2014 προβλέπονται αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,4% (από ύφεση 4,0% εφέτος), μείωση της δημόσιας κατανάλωσης κατά 4,0% (από -4,9%) και της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,6% (από -6,7%), αύξηση επενδύσεων κατά 5,3% από μείωση 5,9% εφέτος (απόλυτη διαφορά 11,2 μονάδων, κάτι που πρακτικά σημαίνει είτε «θαύμα» είτε «εμπαιγμό» εκ μέρους των συντακτών του προϋπολο-

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

9

OIKONOMIA ΣΕ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ, ΦΟΡΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ, ΕΑΣ

Έχει και άλλα...επεισόδια το σίριαλ με την τρόικα ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Με «άδεια χέρια», κατά τα φαινόμενα τουλάχιστον, αποχώρησε η τρόικα από την Αθήνα τις προηγούμενες ημέρες, υπό την έννοια ότι δεν «έκλεισαν» τα περισσότερα προαπαιτούμενα. Η κυβέρνηση κατέθεσε τον προϋπολογισμό του 2014, ο οποίος είναι «εικονικός», καθώς θεωρείται βέβαιο, από όλες τις πλευρές, ότι θα αναθεωρηθεί. Άλλωστε, τα «καυτά ζητήματα», όπως οι πλειστηριασμοί, τα ΕΑΣ, ο φόρος ακινήτων και το δημοσιονομικό κενό αφήνουν... ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο τροποποιήσεων. Πάντως, εκτιμάται πως «μάλλον οι επικεφαλής της τρόικας θα επιστρέψουν στις αρχές Δεκέμβρη», όπως σημείωνε αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών, αν και αυτό δεν είναι απαραίτητο. Οι επαφές με την ελληνική πλευρά θα συνεχιστούν με e-mail και τηλεδιασκέψεις και αν πράγματι υπάρξει συμφωνία έως τις 9 Δεκεμβρίου, τίποτα δεν τους εμποδίζει να συναντηθούν α-

γισμού), αύξηση απασχόλησης κατά 0,6% (από μείωση 3,5%) και ποσοστό ανεργίας 24,5% από 25,5% σε εθνικολογιστική βάση.

Περισσότεροι φόροι μαχαίρι στο κράτος Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του προϋπολογισμού του 2014 είναι ότι αφαιρεί ακόμη περισσότερα χρήματα από τους φορολογούμενους και την οικονομία λειτουργώντας έτσι υπέρ της ύφεσης, καθώς προβλέπει αυξημένα κατά 1.258 εκατ. ευρώ έσοδα από φόρους: 45.661 εκατ. ευρώ από 44.403 εκατ. ευρώ εφέτος (+2,8% ή +1.258 εκατ. ευρώ), με το ποσοστό αύξησης να είναι ακόμη μεγαλύτερο στο σκέλος των άμεσων φόρων: +8,5% (21.574 εκατ. ευρώ από 19.884 εκατ. ευρώ) και να εξακοντίζεται στο +11,5% (αύξηση κατά 1.333 εκατ. ευρώ) ειδικά για τους φόρους εισοδήματος (12.908 εκατ. ευρώ από 11.575 εκατ. ευρώ) και ακόμη περισσότερο στους φόρους στην περιουσία: +41,1% (3.937 εκατ. ευρώ από 2.784 εκατ. ευρώ). Οι συνολικές δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού προβλέπεται να μειωθούν στα 49.448 εκατ. ευρώ (-3.229 εκατ. ευρώ ή 6,1% σε σχέση με τις αντίστοιχες εκτιμήσεις για το 2013) και ειδικά οι πρωτογενείς στα 41.946 εκατ. ευρώ (-2.885 εκατ. ευρώ ή 6,4%). Οι δαπάνες για πληρωμή τόκων, σε ταμιακή βάση, θα διαμορφωθούν στα 6.150 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 50 εκατ. ευρώ ή 0,8% σε σχέση με τις αντίστοιχες εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων για το 2013, ενώ οι δαπάνες για καταπτώσεις εγγυήσεων αναμένεται να μειωθούν κατά 257 εκατ. ευρώ ή 26,9% σε σχέση με το 2013.

πευθείας με τον Γιάννη Στουρνάρα στο Eurogroup και να ανοίξουν τον δρόμο για τη δόση του 1 δισ. ευρώ, σε πρώτη φάση.

Η «σκληρή» στάση της τρόικας Η ελληνική κυβέρνηση δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να βιάζεται, αφού έχει ακόμη επαρκή ταμειακά διαθέσιμα. Όμως, η πλευρά των τροϊκανών παραμένει ιδιαίτερα «σκληρή» ζητώντας πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών, η οποία αφορά περίπου 180.000 νοικοκυριά τα στεγαστικά δάνεια των οποίων είναι στο «κόκκινο», ενώ στο θέμα των αμυντικών βιομηχανιών ζητεί να λειτουργήσουν ΕΑΣ και ΕΛΒΟ μόνο ως προς το στρατιωτικό σκέλος με το περίπου 1/3 εργαζομένων. Δεδομένου ότι οι δύο εταιρείες απασχολούν περίπου 1760 εργαζομένους, συνεπάγεται ότι τουλάχιστον 1.200 εργαζόμενοι θα μείνουν στον δρόμο! Επίσης, η νέα «μορφή» του νέου φόρου ακινήτων τίθεται εν αμφιβόλω από τους δανειστές μας, ως προς την εισπρα-

ξιμότητα, αν και δείχνει να έχει την έγκριση των βουλευτών της δικομματικής, ενώ το δημοσιονομικό κενό συνεχώς... μεταβάλλεται! Μέχρι στιγμής πάντως, οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν έχουν «πέσει» κάτω από τα 2 δισ. ευρώ, κάτι το οποίο σημαίνει ισόποσα νέα μέτρα για του χρόνου.

Χάνει τον... έλεγχο το ΤΑΙΠΕΔ Εν τω μεταξύ, το ΤΑΙΠΕΔ σημειώνει απόκλιση της τάξης του 1 δισ. και πλέον, «φορτώνοντας» με τον τρόπο αυτό το πρόγραμμα του 2014! Έτσι, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να βγάλει του χρόνου στο «σφυρί» εταιρείες στρατηγικής σημασίας, σε συνδυασμό με πλήθος ακινήτων, μαρίνων και αεροδρομίων, με σκοπό να μαζέψει περίπου 3,56 δισ. ευρώ, ξεπουλώντας τα πάντα! Ακόμη και από το 1,5 δισ. ευρώ που τέθηκε ως στόχος για φέτος, το Δημόσιο έχει εισπράξει μέχρι στιγμής μόνο 956 εκατ. ευρώ, παρ’ ότι το σύνολο των τιμημάτων για τις α-

ποκρατικοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν στη διάρκεια του 2013 ανέρχεται στα 2,077 δισ. ευρώ. Η απόκλιση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ορισμένοι διαγωνισμοί ολοκληρώθηκαν φέτος, χωρίς όμως να εισπραχθεί το προβλεπόμενο τίμημα ή μέρος του τιμήματος. Και αντί το Ταμείο να κοιτάξει πώς θα λύσει τις πραγματικές δυσλειτουργίες που παρουσιάζει, προκήρυξε διαγωνισμό πρόσληψης ή συνεργασίας επικοινωνιολόγου ή σχετικής εταιρείας, η οποία θα στοιχίσει στο Δημόσιο 120.000 ευρώ συν το ΦΠΑ! Εν ολίγοις το ΤΑΙΠΕΔ σε εποχή βαρύτατης κρίσης ξοδεύει αφειδώς χρήματα (περίπου 150.000 ευρώ) για επικοινωνιακό σοβάτισμα... Σαν να ήταν αυτό το πρόβλημα του Ταμείου, το πώς θα «περάσει» την καλή δουλειά που γίνεται στην οδό Κολοκοτρώνη που στεγάζεται και όχι οι πωλήσεις σε φίλους του πρωθυπουργού και έχοντες χρέη στο Δημόσιο, επί παραδείγματι, ή το γεγονός της μη επίτευξης των στόχων που τίθενται.

Πρωτογενές πλεόνασμα - παρωδία Η μέθοδος της «δημιουργικής λογιστικής» επιστρατεύθηκε ακόμη μία φορά από το οικονομικό επιτελείο προκειμένου να εμφανίσει στον προϋπολογισμό πρωτογενές πλεόνασμα 812 εκατ. ευρώ το 2013, καθώς αυτό δημιουργήθηκε με τις εξής μεθόδους: 1. Τον χαρακτηρισμό ως «περικοπή πρωτογενών δαπανών και σπατάλης» της μη καταβολής ποσών που έχουν προϋπολογιστεί να πληρωθούν μέσω του κρατικού προϋπολογισμού.

2. Το πάγωμα προϋπολογισθεισών δαπανών για επιστροφές φόρων και δημόσιες επενδύσεις.

3. Το πάγωμα επιστροφών φόρων που αφορούν αιτήσεις επιχειρήσεων οι οποίες υποβλήθηκαν στις ΔΟΥ πριν από τον Σεπτέμβριο του 2012.

4. Την ένταξη στα δημόσια έσοδα, αντί της ισόποσης ελάφρυνσης του χρέους, εισπράξεων από ιδιωτικοποιήσεις.

5. Την επιμήκυνση του δημοσιονομικού έτους 2013 από τους 12 στους 15 μήνες, για να ενταχθούν στα έσοδα του εφετινού προϋπολογισμού οι εισπράξεις της 5ης δόσης του «χαρατσιού» στα ηλεκτροδοτούμενα κτίσματα, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν τον Μάρτιο του 2014.

10

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

OIKONOMIA

ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2014

Για κάθε ευρώ αύξησης του ΑΕΠ τα φορολογικά έσοδα αυξάνονται 29!

TOY MAKH NTOBOΛOY

Σε πρωτοφανείς υποθέσεις και εκτιμήσεις όσον αφορά την πορεία των φορολογικών εσόδων έχει στηριχτεί το σχέδιο του προϋπολογισμού για το 2014. Η προβλεπόμενη επιβάρυνση για όλους, σχεδόν, τους φορολογουμένους είναι τόσο υψηλή που είτε: α) οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης θα επιβεβαιωθούν, οπότε θα οδηγηθούμε σε περαιτέρω μείωση της οικονομικής δραστηριότητας (πτώση διαθεσίμου εισοδήματος για τα νοικοκυριά, αδυναμία πολλών αυτοαπασχολούμενων, αλλά και επιχειρήσεων, να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους, μείωση των καταθέσεων προκειμένου να αποπληρωθούν οι φορολογικές υποχρεώσεις, υποχώρηση της κατανάλωσης και των επενδύσεων κ.λπ.) είτε β) οι προβλέψεις της κυβέρνησης δεν θα επιβεβαιωθούν, οπότε θα έχουμε σημαντικές αποκλίσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού, γεγονός που θα ο-

δηγήσει στη λήψη νέων μέτρων λιτότητας προκειμένου να κλείσουν τα δημοσιονομικά κενά. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της φορολογικής επιβάρυνσης αξίζει να αναφέρουμε πως η εισηγητική έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού προβλέπει πως ενώ το ονομαστικό ΑΕΠ θα αυξηθεί μόλις κατά 0,1% το 2014, τα φορολογικά έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2,8%. Δηλαδή η τάση μεταβολής των φορολογικών εσόδων (ή η ελαστικότητα των φορολογικών εσόδων) θα φτάσει στο εξωφρενικό 29,11. Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια; Ότι για κάθε ένα ευρώ που αυξάνεται το ΑΕΠ τα φορολογικά έσοδα θα αυξηθούν κατά 29,11 ευρώ! Ακόμη και αν δεν συμπεριλάβουμε στα έσοδα του 2013 ποσό της τάξης των 1.150 εκατ. περίπου που αφορά σε αποπληρωμή υποχρεώσεων του 2013, ο συντελεστής ελαστικότητας των φορολογικών εσόδων εξακο-

λουθεί να παραμένει πολύ υψηλότερος της μονάδας (περί το 2,3), στοιχείο που φανερώνει τη σημαντική αύξηση του φορολογικού βάρους σε σχέση με την ανεπαίσθητη άνοδο

της φορολογικής ικανότητας. Βέβαια αν η αύξηση των φορολογικών εσόδων προερχόταν από την πάταξη της φοροδιαφυγής, ελάχιστοι θα ήταν εκείνοι που θα είχαν αντίρρηση για μια τέτοια εξέλιξη. Όμως οι διάφορες λίστες με τους επώνυμους και μη φοροφυγάδες δεν ελέγχονται ή ελέγχονται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς, διότι λείπει η πολιτική βούληση. Επομένως για να επιτευχθούν οι μνημονιακοί στόχοι το βάρος πέφτει σε όσους δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ξεφύγουν από τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Οι φόροι στην περιουσία αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,153 δισ. ευρώ, στα 3,937 δισ. ευρώ, με το κύριο βάρος να πέφτει στην ακίνητη περιουσία χωρίς να προβλέπονται αφορολόγητα όρια και προοδευτικότητα στους συντελεστές. Αύξηση κατά 1,33 δισ. ευρώ, στα 12,91 δισ. ευρώ, προβλέπεται στις εισπράξεις του φόρου εισοδήματος καθώς θα επι-

βαρυνθούν τόσο οι μισθωτοί και συνταξιούχοι (καταργήθηκε το σύνολο σχεδόν των φοροαπαλλαγών) όσο και οι έμποροι - βιοτέχνες - ελεύθεροι επαγγελματίες (θα πληρώσουν φόρο 26% από το πρώτο ευρώ του ετησίου εισοδήματός τους για τα πρώτα 50.000 ευρώ και με 33% για τυχόν επιπλέον ποσό πέραν των 50.000 ευρώ). Συνολικά οι άμεσοι φόροι που προβλέπεται να εισπραχθούν το 2014 αναμένεται να ανέλθουν σε 21,57 δισ. ευρώ (αυξημένοι κατά 8,5% έναντι του 2013), ποσό που δεν είχε εισπραχθεί ακόμη και τις καλές χρονιές της δεκαετίας του 2000, όπου οι ρυθμοί ανάπτυξης υπερέβαιναν το 3% σε ετήσια βάση. Αντίθετα, οι έμμεσοι φόροι αναμένεται να μειωθούν κατά 1,8% και θα ανέλθουν στα 24,08 δισ. ευρώ. Όμως ήδη έχουν τεθεί επί τάπητος, κυρίως από την Κομισιόν, προτάσεις που αφορούν την κατάργηση των ευνοϊκών καθεστώτων ΦΠΑ, την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ σε μια σειρά βασικά αγαθά και υπηρεσίες όπως επίσης την αύξηση του φόρου κατανάλωσης ή του ΦΠΑ σε διάφορα ενεργειακά προϊόντα (φυσικό αέριο, ντίζελ, ηλεκτρικό ρεύμα).

της κρίσης αυτοί που έχουν μηναίο εισόδημα άνω των 1.000 ευρώ. o Η επίκουρη καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Γεωργία Καπλάνογλου παρουσίασε στοιχεία φορολογικών ανισοτήτων, αναφέροντας ότι προ κρίσης (2008) ο συνολικός φόρος στη λιανική τιμή του ποτού ήταν 44%, στη βενζίνη 47% και στα τσιγάρα 73%. Σήμε-

ρα, οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης έχουν διπλασιαστεί, με αποτέλεσμα στα ποτά ο φόρος να ανέρχεται στο 62% της λιανικής τιμής, στη βενζίνη 59% και στα τσιγάρα 84%. Όπως είπε, οι έμμεσοι φόροι πληρώνονται κυρίως από τα φτωχότερα στρώματα, με αποτέλεσμα η αγορά ειδών ένδυσης και υπόδησης να έχει γίνει

είδος πολυτελείας. Η κ. Καπλάνογλου σημείωσε ακόμη ότι οι έμμεσοι φόροι συνεισφέρουν μεγαλύτερα έσοδα στο κράτος: η φορολογία εταιρειών αποφέρει 1,5 δισ. ετησίως, οι φόροι περιουσίας 3 δισ., οι φόροι πετρελαιοειδών 6 δισ., ο φόρος εισοδήματος 8 δισ. και ο ΦΠΑ 16 δισ.

Συνολικά οι άμεσοι φόροι που προβλέπεται να εισπραχθούν το 2014 αναμένεται να ανέλθουν σε 21,57 δισ. ευρώ (αυξημένοι κατά 8,5% έναντι του 2013), ποσό που δεν είχε εισπραχθεί ακόμη και τις καλές χρονιές της δεκαετίας του 2000, όπου οι ρυθμοί ανάπτυξης υπερέβαιναν το 3% σε ετήσια βάση

ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΩΤΕΡΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΡΩΜΑΤΩΝ ΣΕ... ΑΡΙΘΜΟΥΣ

Τα συνήθη... υποζύγια πληρώνουν την κρίση! ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Οι μικρομεσαίοι και τα πιο φτωχά κοινωνικά στρώματα... πλήρωσαν τη «νύφη» του Μνημονίου, αλλά και τις εμμονές των κυβερνήσεων Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ να... υπερθεματίζουν σε μια αδιέξοδη πολιτική, η οποία έφερε τον μαρασμό της ελληνικής οικονομίας. Η εκπτώχευση του ελληνικού λαού πραγματοποιείται με ολοένα και μεγαλύτερους ρυθμούς, ενώ το Μνημόνιο έχει τσακίσει στην κυριολεξία τις περισσότερες επαγγελματικές ομάδες. Για του λόγου το αληθές, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής διοργάνωσε ημερίδα με τίτλο «Πόσο δίκαιη είναι η κατανομή των βαρών στη δημοσιονομική προσαρμογή», στη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκαν στοιχεία τα οποία προκαλούν σοκ.

Τα στοιχεία Ειδικότερα: o Ο ερευνητής της ΤτΕ Θεόδωρος Μητράκος υπογράμμισε ότι σήμερα υπάρχουν 2,5 εκατ. άτομα κάτω από το όριο της φτώχειας, αριθμός που αντιστοιχεί στο 23% του πληθυσμού. «Άλλο ένα 36% ή 3,8 εκατ. άτομα βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας, δηλα-

δή βιώνουν υλικές στερήσεις ή/και παροδική εργασία», σημείωσε και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα κατέχει τη χειρότερη θέση στην Ε.Ε. των 28 για τη φτώχεια. o Ο αν. καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Μάνος Ματσαγγάνης έκανε λόγο για σημαντική αύξηση ανισοτήτων, καθώς, όπως είπε, το πλουσιότερο 20% των Ελλήνων είναι σήμερα 7 φορές πιο πλούσιο από το φτωχότερο 20% του πληθυσμού, ενώ πριν από την κρίση ήταν «μόνο» 5 φορές πιο πλούσιο. Επισήμανε ακόμη ότι σήμερα η ανεργία συχνά ταυτίζεται με τη φτώχεια. «Η συντριπτική πλειονότητα των ανέργων δεν έχουν δουλειά για πάνω από 12 μήνες, ενώ μόνο το 15% από αυτούς λαμβάνει επίδομα ανεργίας», ανέφερε. o Ο αν. καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Σταύρος Ζωγραφάκης σημείωσε ότι «έχουν αυξηθεί κατά 350.000 οι φτωχοί στην Ελλάδα ενώ η κατάσταση που παρουσιάζουν οι αριθμοί για τη φτώχεια είναι ωραιοποιημένη». «Η πραγματικότητα είναι δυστυχώς πολύ χειρότερη», είπε και επισήμανε ακόμη ότι έχουν μειωθεί κατά 600.000 στη διάρκεια

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

11

ΤΑ ΤΡΙΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΟΥ ΧΑΜΕΝΟΥ ΑΕΠ

Τα «λίγα χρόνια» του κ. Σαμαρά ΤΟΥ ΕΥΚΛΕΙΔΗ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ

Η ομιλία του κ. Σαμαρά κατά την πρόταση δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ σχολιάστηκε κυρίως για το ύφος και το χαμηλό επίπεδο των πολιτικών επιχειρημάτων, με τα οποία προσπάθησε να απαντήσει ο πρωθυπουργός. Ελάχιστα, όμως, ακούστηκαν για το σκέλος της ομιλίας του που επικεντρώθηκε στην οικονομία και την πορεία του προγράμματος. Μπορεί να μη μίλησε ευθέως περί «success story», αλλά προσπάθησε να φιλοτεχνήσει μια εικόνα αισιοδοξίας. Έτσι, μεταξύ άλλων, μας διαβεβαίωσε ότι «σε λίγα χρόνια η Ελλάδα θα έχει ανακτήσει το ΑΕΠ και το επίπεδο ευημερίας που είχε πριν την κρίση». Ας μείνουμε, λοιπόν, σε αυτή την πρόβλεψη και ας εξετάσουμε τι εννοεί ο κ. Σαμαράς όταν λέει «λίγα» χρόνια. Το τελευταίο έτος ανάπτυξης στην Ελλάδα ήταν το 2007, με το πραγματικό ΑΕΠ να ανέρχεται σε 211 δισ. ευρώ. Σήμερα, το πραγματικό ΑΕΠ είναι 162 δισ. ευρώ περίπου - με άλλα λόγια μέσα σε 6 χρόνια έχει χαθεί σχεδόν το ¼ του ΑΕΠ. Πόσο γρήγορα μπορεί να αναπληρωθεί αυτή η απώλεια; Θα εξετάσουμε τρία σενάρια: Α) Το επίσημο σενάριο, με βάση τις προβλέψεις του Μνημονίου. Β) Ένα πιο απαισιόδοξο σενάριο, με ρυθμούς ανάπτυξης μικρότερους από τους επίσημους. Γ) Ένα πιο αισιόδοξο σενάριο, με ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη από την προβλεπόμενη. Συνοπτικά, το επίσημο σενάριο προβλέπει ταχεία ανάκαμψη (πάνω από 3%) από το 2015 μέχρι το 2020 κι έπειτα ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 2% για την επόμενη δεκαετία. Στο απαισιόδοξο σενάριο -αλλά πιο ρεαλιστικό όπως θα δούμε στη συνέχεια- η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σχετικά στάσιμη μέχρι το 2020, με ανάπτυξη 1%, και έπειτα θα κινείται με ρυθμούς 1,5 έως 1,8%. Στο αισιόδοξο σενάριο, υποθέτουμε ότι θα υπάρξει έκρηξη στους ρυθμούς ανάπτυξης μέχρι το 2020 (3,7% ετησίως) κι έπειτα σταδιακή μείωση σε υψηλότερο όμως επίπεδο από τα υπόλοιπα σενάρια. Με βάση, λοιπόν, τα τρία σενάρια, οι προβλέψεις για την πορεία του πραγματικού ΑΕΠ απεικονίζονται στο παρακάτω γράφημα. Πότε θα επιστρέψουμε στο ΑΕΠ και το επίπεδο ευημερίας πριν την κρίση, δηλ. το 2007; o Αν λάβουμε υπόψη το επίσημο σενάριο, τότε αυτό θα συμβεί μεταξύ 2024-2025. Τα «λίγα» χρόνια του κ. Σαμαρά μεταφράζονται σε περισσότερο από μια δεκαετία.

Αν θέλουμε πλεονάσματα, θα πρέπει να συμβιβαστούμε με χαμηλή ανάπτυξη. Αν θέλουμε να αναπτυχθεί η οικονομία, θα πρέπει να επανεκτιμήσουμε προς τα κάτω τους δημοσιονομικούς μας στόχους o Με το πλέον αισιόδοξο σενάριο, το πραγματικό ΑΕΠ θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2007 μετά το 2021. Δηλαδή, μας μένουν «μόνο» 8 χρόνια... o Αν τελικά επικρατήσει ένα πιο απαισιόδοξο σενάριο της στασιμότητας, τότε θα επιστρέψουμε στα προ κρίσης επίπεδα μετά το 2030. Δεν μπορούμε βέβαια να αποκλείσουμε και το σενάριο του αγγλικού L, σύμφωνα με το οποίο η οικονομία θα κυμαίνεται για πολλά χρόνια κοντά στο μηδέν. Μάθαμε, λοιπόν, από τον κ. Σαμαρά ότι το διάστημα μεταξύ 8 και 20 ετών μπορεί να αποδοθεί με τη φράση «λίγα χρόνια». Αυτό, όμως, που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να μείνουμε στο επίσημο σενάριο και να εκτιμήσουμε αν μπορεί πράγματι να επαληθευτεί. Υπάρχουν τέσσερις λόγοι, οι οποίοι δείχνουν ότι οι επίσημες προβλέψεις θα πρέπει να θεωρηθούν ως υπερβολικά αισιόδοξες:

1) Ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος Το πρόγραμμα προσαρμογής υποθέτει ότι, παράλληλα με ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 3% μέχρι το 2020, θα επιτυγχάνεται πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 4,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο. Όταν ο στόχος για το 2016 είναι σχεδόν 9 δισ. ευρώ, καταλαβαίνει κανείς την τάξη μεγέθους που θα απομυζά κάθε χρόνο το κράτος από την οικονομία και την ίδια στιγμή η οικονομία θα αναπτύσσεται με πάνω από 3%. Η άσκηση αυτή μοιάζει με τον τετραγωνισμό του κύκλου. Δεν υπάρχει καμία οικονομική λογική που να στηρίζει αυτή την υπόθεση. Αν θέλουμε πλεονάσματα, θα πρέπει να συμβιβαστούμε με χαμηλή ανάπτυξη. Αν θέλουμε, από την άλλη, να αναπτυχτεί η οικονομία, θα πρέπει να επανεκτιμήσουμε προς τα κάτω τους δημοσιονομικούς μας στόχους.

2) Η πίεση των σφικτών μακροοικονομικών πολιτικών Ακόμα κι αν παραβλέψουμε τους στόχους του Μνημονίου, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την ασκούμενη μακροοικονομική πολιτική εντός της Ευρωζώνης. Η πολιτική που επιβάλλεται από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες θέτει σε δεύτερη μοίρα την ανάπτυξη, έναντι της πειθαρχίας και της λιτότητας. Σε αυτό το περιβάλλον, ανάπτυξη άνω του 3%, θα είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Σε πρόσφατη ομιλία του, ο Λάρι Σάμερς ανέπτυξε τους λόγους για τους οποίους ολόκληρος ο δυτικός κόσμος εισέρχεται σε περίοδο με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

3) Η οικονομική πολιτική της Γερμανίας Η Γερμανία συνεχίζει να θεωρεί τον εαυτό της, αλλά και ολόκληρη την Ευρωζώνη, σαν μια μικρή ανοιχτή οικονομία. Η πολιτική του χαμηλού πληθωρισμού -σε συνάρτηση και με την

πολιτική της ΕΚΤ- καθιστούν πολύ δύσκολη την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας για τις χώρες του Νότου. Για να καταστούν ανταγωνιστικές, θα πρέπει να έχουν χαμηλότερο -έως και αρνητικό- πληθωρισμό. Ο αρνητικός πληθωρισμός δεν μπορεί να συνδυαστεί με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

4) Η έλλειψη πόρων για την ανάπτυξη Η ανάπτυξη χρειάζεται χρηματοδότηση. Δεν φαίνεται, όμως, σε κανένα επίπεδο να υπάρχει βούληση για τη διάθεση πόρων, ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη και το αστείο ποσό που αποφάσισε η ευρωπαϊκή διάσκεψη για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων. Πριν από την κρίση, οι θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού μας υπόσχονταν λίγα χρόνια και καλά, μιας και οι πολιτικές τους δημιουργούσαν φούσκες και ρυθμούς ανάπτυξης που δεν ήταν βιώσιμοι. Τώρα μας υπόσχονται πολλά χρόνια και κακά.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

12

AΡΘΡΑ

Βαθιά κοινωνική και οικονομική πληγή η ανεργία ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ* Πολλές και οδυνηρές είναι οι συνέπειες της εφαρμογής των μέτρων των Μνημονίων. Η οδυνηρότερη είναι, φυσικά, η αύξηση των αυτοκτονιών για οικονομικούς λόγους. Μετά τις αυτοκτονίες η πιο επώδυνη κοινωνικά και οικονομικά συνέπεια είναι η ανεργία, η οποία έχει εκτιναχθεί στα ύψη. Στο άρθρο αυτό, εκτός από τη συνολική ανεργία, θα εξετάσουμε και άλλες πολύ σημαντικές πλευρές της μεγάλης αυτής πληγής, πλευρές που δείχνουν την έκταση και το βάθος της. Οι συγκρίσεις είναι με βάση τα στοιχεία του Β’ τριμήνου του 2013 σε σχέση με το Β’ τρίμηνο του 2009. Οι απόλυτοι αριθμοί είναι σε χιλιάδες και ποσοστά είναι ο αριθμός των ανέργων ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού. Η συνολική ανεργία από 442,6 ή το 8,9% υπερτριπλασιάστηκε και έφτασε στο 1.350,4 ή το 27,1%. Στους άνδρες από 184,8 ή 6,3% σχεδόν τετραπλασιάστηκε και έφτασε τις 689,4 ή το 24,1% και στις γυναίκες από 257,8 ή 12,5% υπερδιπλασιάστηκε και έφτασε τις 661,0 ή το 31,1%. Εξαιτίας της μεγαλύτερης αύξησης της ανεργίας στους άνδρες, οι άνεργοι άνδρες ξεπέρασαν τις άνεργες γυναίκες. Μετά το πρωτοφανές ύψος της ανεργίας, το πιο ανησυχητικό χαρακτηριστικό της είναι η

διάρκεια του χρόνου στον οποίο οι άνεργοι βρίσκονται σε ανεργία. Ο αριθμός εκείνων που βρίσκονται στην ανεργία πάνω από 12 μήνες από 190,1 ή το 43% το 2009 σχεδόν πενταπλασιάστηκε και έφτασε τις 902,5 ή το 66,8% του συνόλου των ανέργων. Η ανεργία έπληξε περισσότερο τις ομάδες ηλικιών 20-24 ετών από 70,0 ή το 23,5% στις 148,8 ή το 57,0%, δηλαδή πάνω από τους μισούς, και στην ομάδα ηλικιών 25-29 ετών (από 91,2 ή 14,0% στις 255,2 ή το 44,4%). Στις δύο αυτές ομάδες ηλικιών το εργατικό δυναμικό μειώθηκε κατά 111,0 (80,0 άνδρες και 31,0 γυναίκες). Ένα τμήμα της μείωσης αυτής οφείλεται στη μετανάστευση νέων τα 4 τελευταία χρόνια. Σε ό,τι αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης των ανέργων είναι ενδιαφέρον να δούμε τόσο τον αριθμό των ανέργων όσο και τα ποσοστά ανεργίας κατά επίπεδο εκπαίδευσης. Από τον Πίνακα φαίνεται πως, παρότι το ποσοστό ανεργίας όσων έχουν ανώτατη εκπαίδευση (διδακτορικό, master ή πτυχίο) είναι χαμηλότερο από το ποσοστό εκείνων που έχουν ανώτερη τεχνική, μέση και υποχρεωτική εκπαίδευση, εν τούτοις η αύξηση τόσο του αριθμού τους όσο και του ποσοστού τους είναι περίπου η ίδια, δηλαδή τριπλασιασμός. Στη μεγάλη αυτή αύξηση οφείλεται η φυγή στο εξωτερικό των πιο ταλαντούχων από αυτούς. Η διαρροή αυτή «εγκεφάλων» θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις, δεδομένου ότι οι περισσότεροι από αυτούς δεν

πρόκειται να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας αυτών που δεν τέλειωσαν ή δεν πήγαν καθόλου στο δημοτικό είναι μεγάλα, εν τούτοις ο αριθμός τους είναι μικρός διότι μικρός είναι και ο αριθμός του εργατικού δυναμικού με αυτό το επίπεδο εκπαίδευσης. Σε ό,τι αφορά τους κλάδους στους οποίους αυξήθηκε περισσότερο η ανεργία, την πρώτη θέση κατέχουν οι κατασκευές (κυρίως η οικοδομή, η οποία έχει υποστεί καθίζηση) και οι α-

πασχολούμενοι σ’ αυτές από 366,6 μειώθηκαν στις 172,4 ή κατά -53,0%. Το επόμενο ποσοστό μείωσης της απασχόλησης σημειώθηκε στο εμπόριο και στις επισκευές (-20,8%), κλάδος με τον μεγαλύτερο αριθμό απασχολουμένων. Μεγάλες μειώσεις σημειώθηκαν στην απασχόληση στις χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (-17,9%), στην ενημέρωση και επικοινωνία (-16,2%) και στις επαγγελματικές και επιστημονικές (-14,4%). Από την ανάλυση αυτή είναι σαφές ότι η ανεργία, που έφτασε μέσα σε τέσσερα μόνο χρόνια σε τόσο υψηλό αριθμό ανέργων όσο και ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού είναι μια βαθιά πληγή που είναι πολύ δύσκολο να μειωθεί σε ανάλογο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι η ζημιά που έχει προκληθεί στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας είναι πολύ μεγάλη και θα απαιτήσει πολλά χρόνια για να διορθωθεί. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η υψηλή ανεργία στη χώρα μας να μεταβληθεί σε χρόνιο πρόβλημα, όπως συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια στην Ισπανία. Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις μιας τέτοιας κατάστασης στα νοικοκυριά, που ήδη είναι δυσβάστακτες, θα είναι βαρύτατες, δεδομένων των χαμηλών επιδομάτων ανεργίας, των όρων με τους οποίους δίνονται και της μικρής διάρκειάς τους.

*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

Στο λυκόφως του αστισμού «Ο αστός χάνεται και χάνει τον δρόμο που τον φέρνει προς τον μελλοντικό κόσμο... Οι καιροί καλούν τη μεσαία τάξη να ξαναθυμηθεί τις πνευματικές και ηθικές της δυνατότητες... (άλλως) θα εξαφανιστούμε και θα αφήσουμε τη θέση μας σ’ ένα είδος ανθρώπων... που θα καταστήσουν τον αστισμό της Ευρώπης ανίκανο να ανταποκριθεί στο καθήκον που έχει να οδηγήσει το κράτος και την οικονομία σ’ έναν καινούργιο κόσμο» (Τhomas Mann: «Ο Γκαίτε ως εκπρόσωπος της αστικής εποχής» (1932). Αναφορά από G. Lukacs: «Σε αναζήτηση του αστού - μια μελέτη για τον Τόμας Μαν», 1986)

*** Όταν πριν από 24 χρόνια, τον Νοέμβριο του 1989, γκρεμιζόταν το τείχος του Βερολίνου ο τεχνολογικά εξελιγμένος βιομηχανικός καπιταλισμός και η αστική - φιλελεύθερη δημοκρατία θεωρήθηκε ότι συγκροτούν το κυρίαρχο παράδειγμα, που θα οδηγούσε σε μια τελική ιστορική ολοκλήρωση τον δυτικό κόσμο. Το «τέλος της ιστορίας», των «μεγάλων αφηγήσεων» (που αφορούσε κυρίως τη μαρξική κοσμοεικόνα) αποτέλεσαν τις φιλοσοφικές εκδοχές που επιχείρησαν να «νομιμοποιήσουν» τη νέα μορφή κυριαρχίας που εξαπλώθηκε έκτοτε με ραγδαίους ρυθμούς σε παγκόσμιο επίπεδο...

Είκοσι μόλις χρόνια μετά αποκαλύφθηκε ότι ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός είχε μετασχηματιστεί σε μια δεσπόζουσα χρηματοπιστωτική εξουσιαστική δομή, η οποία δεν αρκέσθηκε στην αποδόμηση και κατάργηση βασικών κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, στη διάλυση των κρατικών δομών, στην υποβάθμιση και περιστολή των δημοκρατικών θεσμών και λειτουργιών. Τώρα επιτίθεται ευθέως στον πυρήνα του ίδιου του αστικού - φιλελεύθερου καπιταλιστικού σχηματισμού. Διαλύει την ίδια τη μεσαία τάξη, υπονομεύει το δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας, υποτάσσει, αποδιαρθρώνει και περιθωριοποιεί τις παραγωγικές δομές της πραγματικής οικονομίας... Μήπως, μαζί με το «τέλος» της Ιστορίας και της Φιλοσοφίας, ήρθε και το τέλος της αστικής - φιλελεύθερης Δημοκρατίας; Διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία η χρηματοπιστωτική εξουσιαστική δομή αποτελεί μια δευτέρου βαθμού αφαίρεση, έναν «αναδιπλασιασμό» (redupbication) σε σχέση με την πραγματική οικονομικο-παραγωγική βάση, μια υπερ-δομή η οποία επιβάλλει, μέσω των οικονομικών διαχειριστών της, αλλά και των υποχείριων πολιτικο-κυβερνητικών ελίτ, τις στρατηγικές της επιλογές. Η νέα αυτή εξουσιαστική υ-

ΤΟΥ ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΓΚΙΒΑΛΟΥ*

περ-δομή δεν χρειάζεται πολίτες, αλλά αποσυλλογικοποιημένους ιδιώτες. Δεν χρειάζεται πλέον τη θεμελιώδη κοινωνική αναφορά του βιομηχανικού καπιταλισμού, τη μεσαία τάξη, ούτε τις αρχές, τις αξίες, τις αντιλήψεις με βάση τις οποίες η τάξη αυτή άσκησε την ιδεολογικοπολιτική κυριαρχία της. Η εξουσιαστική - χρηματοπιστωτική δομή δεν έχει ανάγκη, συνακόλουθα, από τους παραδοσιακούς τύπους πολιτικής και κοινωνικής νομιμοποίησης. Το Κράτος Ανάγκης και οι διαδικασίες έκτακτων εξουσιών, που εφαρμόζονται «κατά συρροήν», μετατρέπουν το Κοινοβούλιο σε τυπικό μηχανισμό «νομιμοποίησης» ενός άτυπου μνημονιακού παρα-Συντάγματος που θεμελιώνεται στις «αξίες» και τους «κανόνες» των νεοφιλελεύθερων προταγμάτων της «κοινωνίας της ζούγκλας»... «Ένα σοβαρό τμήμα της μεσαίας τάξης και το σύνολο σχεδόν της μικρο-μεσαίας παραγωγικής και οικονομικής δραστηριότητας οδηγούνται σε καθεστώς βίαιης προλε-

ταριοποίησης. Έχοντας απολέσει τα σταθερά παραδοσιακά της θεμέλια, η μεσαία τάξη μη διαθέτοντας -λόγω του μεταπρατικού της χαρακτήραμια αυτόνομη παραγωγική αντίληψη και ταυτότητα, δεν μπορεί σήμερα να θέσει όρια στη σαρωτική νεοφιλελεύθερη επέλαση. Γι’ αυτό και καταρρέει, αποδεχόμενη τόσο την ισχύ της χρηματοπιστωτικής δομής όσο και τη μεταξιολόγηση (transvaluation) των κλασικών αξιών και κανόνων την οποία επιβάλλει η νεοφιλελεύθερη αντίληψη ερμηνείας του κόσμου. Η διάλυση της παραγωγικής δομής και του καταμερισμού της εργασίας, η κατάρρευση των παραδοσιακών κοινωνικο-ταξικών ορίων, η ραγδαία φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση ενός σοβαρού τμήματος της κοινωνίας διαμορφώνει, σύμφωνα με τους εγχώριους υποτελείς διαχειριστές των Μνημονίων, ένα «κοινωνικό συμπίλημα», μια «μαζοποιημένη» κοινωνική κατασκευή που αποτελείται από άτομα - ιδιώτες, από μεμονωμένα υποκείμενα, τα οποία είναι εύκολο να χειραγωγηθούν... Το «δόγμα του σοκ», η τρομοκράτηση και η καλλιέργεια της απόγνωσης και της αυτο-απαξίωσης των πολιτών συγκροτεί το πολιτικοιδεολογικό «οπλοστάσιο» των συστημικών συμφερόντων, το οποίο ενεργοποιούν και αναπαράγουν, επί

24ώρου βάσεως, τα διατεταγμένα ΜΜΕ και οι μνημονιακοί προπαγανδιστές τους. Η χρηματοπιστωτική νεοφιλελεύθερη δομή δεν χρειάζεται πλέον ούτε την κλασική παραγωγική δομή, ούτε τη μεσαία τάξη, ούτε την αντιπροσωπευτική - κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Ζούμε, ίσως, το λυκόφως του κλασικού αστισμού. Στο πολιτικό επίπεδο δεν μένει παρά «η δικτατορία εν ονόματι της δημοκρατίας», η «παιδευτική δικτατορία», την οποία επικαλείται ο θεωρητικός της αυταρχικής δημοκρατίας C. Schmitt, η οποία θα «πείσει» τους πολίτες ότι τα καλώς εννοούμενα συμφέροντά τους θα τα διαχειρίζεται η αυταρχική κυβέρνηση, χωρίς κανέναν έλεγχο από την κοινωνία... Όπως επισημαίνει άλλωστε η εμβληματική μορφή του νεοφιλελευθερισμού, ο F.A. Hayek, «αν η δημοκρατία σημαίνει την ανεμπόδιστη βούληση της πλειοψηφίας... εγώ δεν είμαι δημοκράτης» («Law, Legistation and Liberty», Routledge and Kegan Paul, London, σελ. 39).

* Ο Μενέλαος Γκίβαλος είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

13

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΙΣΑΝΙΟΥ ΚΑΙ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ ΠΑΥΛΟΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΗΝ «ΑΥΓΗ»

Το κράτος απέδειξε ότι δεν μπορεί να φροντίσει τους πολίτες του Ο μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος είχε προειδοποιήσει έγκαιρα για το πραγματικό πρόσωπο της Χρυσής Αυγής. Μιλώντας στην «Αυγή» μετά τις δολοφονίες του Π. Φύσσα και των δύο μελών της Χρυσής Αυγής, ο Παύλος δεν ξεχωρίζει τους δολοφόνους στα δύο περιστατικά μιλώντας για «μια ακόμη έσχατη περιφρόνηση στο ανθρώπινο πρόσωπο». Σχολιάζοντας τα ζητήματα του κοινωνικού έργου της Εκκλησίας, αλλά και των σχέσεών της με το Κράτος, ο μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης μιλά ανοικτά για την αποτυχία του κράτους να φροντίσει τους πολίτες του και σημειώνει ότι η Εκκλησία δεν θα κάνει το πρώτο βήμα για χωρισμό από το Κράτος, αλλά κι ότι «έχει αποδείξει ότι μπορεί να υπάρχει χωρίς αυτό».

παιδεία, ὅσο ἡ παιδεία θά ἀγκαλιάζει ὅλο τόν ἄνθρωπο καί ὄχι μόνο τό μυαλό του, ὅσο θά ἐμβαθύνουμε στήν καλλιέργεια τῆς καρδίας τοῦ ἀνθρώπου, τόσο τέτοια μορφώματα - ἐκτρώματα θά ἐξαλείφονται.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ

Δέν γνωρίζω ἀκριβῶς τό περιστατικό τῆς Σπάρτης. Εἶναι σημαντικό ὅμως κάποτε νά μποροῦμε νά συνεννοηθοῦμε μέ τά αὐτονόητα. Ὁ Χριστός ἐκάλεσε τούς ἀνθρώπους ἐπ’ ἐλευθερία. Ἄν ἕνας ἄνθρωπος μέ τήν ζωή του καί τή στάση του ἔχει ἀπορρίψει τήν Ἐκκλησία, γιατί τώρα, πού λόγῳ τοῦ θανάτου του εἶναι ἀνήμπορος νά ἀντιδράσει πρέπει νά τοῦ ἐπιβάλλουμε μία ἐκκλησιαστική τελετή; Μήπως ἡ ἄρνηση τῆς Ἐκκλησίας φανερώνει σεβασμό στήν ἐλευθερία ἑνός προσώπου πού στήν διάρκεια τῆς ζωῆς του εἶχε ἐπιλέξει νά ζεῖ ἔξω καί χωρίς τήν Ἐκκλησία; Ἀντιλαμβάνομαι τήν δύσκολη θέση μιᾶς οἰκογένειας πού νοιώθει πολύ ἄβολα κοινωνικά νά κηδεύσει ἕνα μέλος της χωρίς τήν ἐκκλησιαστική ἀκολουθία, ἀλλά, ἄν αὐτό εἶχε ἐπιλέξει ὁ ἴδιος στήν ζωή του, γιατί τώρα δέν πρέπει νά σεβασθοῦμε τίς ἐπιλογές του; Τά πάντα μέσα στήν Ἐκκλησία τελοῦνται μέ τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτό τό ἴδιο Ἅγιο Πνεῦμα τό δέχομαι στό ἕνα Μυστήριο καί τό ἀπορρίπτω στό ἄλλο; Νομίζω ὅτι αὐτό πού χρειάζεται σέ ὅλους μας εἶναι περισσότερη σοβαρότητα καί περισσότερη συναίσθηση τῆς εὐθύνης τῆς ἐλευθερίας μας. Ὅταν σε ἕναν ἄνθρωπο, πού δηλώνει τήν ἀθεῒα του ἔργῳ καί λόγῳ, ἐγώ θέλω στό τέλος τῆς ζωῆς του νά τοῦ ἐπι-

Πώς κρίνετε την κατάσταση μετά τη δολοφονία του Π. Φύσσα και των δύο μελών της Χρυσής Αυγής; Σας προβληματίζει το γεγονός ότι θύτης και θύματα προέρχονταν από τις κατώτερες οικονομικά τάξεις; Ἡ ἐξέλιξη τῆς ὅλης ἱστορίας ἐπιβεβαιώνει ὅτι τό αἷμα φέρνει κι’ ἄλλο αἷμα καί ὅτι ἡ τυφλή βία δέν φέρνει κανένα ἀπολύτως ἀποτέλεσμα οὔτε ἐπιλύει προβλήματα. Μιά ἀποτρόπαια δολοφονία δύο νέων ἀνθρώπων πού συγκλονίζει. Μιά ἀκόμη ἔσχατη περιφρόνηση στό ἀνθρώπινο πρόσωπο. Σέ ποιό ὄνομα ἄραγε; Στό ὄνομα τῆς ἐκδίκησης, ἀκούσαμε στήν σχετική προκήρυξη. Κοινή πηγή καί τῶν τριῶν δολοφονιῶν εἶναι τό σκότος. Κοινή πηγή ἡ νοοτροπία τοῦ κτήνους. Σέ τί διαφέρουν οἱ δύο νέοι δολοφόνοι ἀπό τόν πρῶτο; Ἀπό τό ἔρεβος τοῦ φασισμοῦ καί τοῦ ναζισμοῦ προέρχονται καί οἱ τρεῖς. Τελικά «ἀνθρωπάκια» πού τό μόνο πού ξέρουν καλά εἶναι νά σκοτώνουν γιατί εἶναι ἀνίκανοι γιά τό ὁποιοδήποτε καλό. Δέν πρόκειται νά κάνουμε ἐπιλογή τυράννων, τούς ἀπορρίπτουμε καί τούς δύο. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι τῶν λεγομένων κατωτέρων κοινωνικῶν καί οἰκονομικῶν τάξεων πού εἶναι ἐξαίρετοι καί σπάνιοι ἄνθρωποι καί πολλές φορές πολύ πιό ἀνθρώπινοι ἀπό κάποιους τῶν ἀνωτέρων λεγομένων τάξεων. Ὑπάρχουν σ’ αὐτές τίς κατώτερες τάξεις ἄνθρωποι μέ πολιτισμό, μέ ἀρχοντιά καί μέ ἰδανικά. Ἡ Ἐκκλησία γνωρίζει πολύ καλά καί σήμερα ἀκόμη ὅτι, στήν διακονία τῆς ἀγάπης πού προσφέρει, σ’αὐτούς τούς ταπεινούς στηρίζεται. Πιστεύω ὅτι τούς δολοφόνους, καί τόν ἕνα καί τούς ἄλλους τούς ἔθρεψαν τά κοινωνικά φυτώρια εἰς τά ὁποῖα ἀνεπτύχθησαν.

Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί η κατάσταση; Εκτιμάτε ότι θα μειωθεί στο μέλλον η επιρροή της Χρυσής Αυγής; Πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτό; Αὐτό πού φοβάμαι ὅτι ἔχει λείψει ἀπό τήν ἐποχή μας εἶναι ὁ καθαρός λόγος γιά τό κάθε πρᾶγμα. Εἶναι σημαντικό νά ἐξηγήσουμε μέ σαφήνεια τί εἶναι ἡ Χρυσή Αὐγή. Εἶναι σημαντικό νά ἐξηγήσουμε μέ σαφήνεια τί εἶναι ἡ τρομοκρατία. Γιατί εἶναι δρόμοι ἀδιέξοδοι; Γιά τόν ἁπλό λόγο ὅτι, ὅταν ἕνας ἄνθρωπος τόσο κυνικά φθάνει στό ἔγκλημα, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἱκανός γιά τό παραμικρό καλό. Θεωρήσαμε βῆμα προόδου τήν κατάργηση τῆς θανατικῆς ποινῆς ἀκόμη καί γιά τόν πιό στυγνό ἐγκληματία γιατί πιστεύουμε στήν ἀξία τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου. Δέν μποροῦμε λοιπόν αὐτό πού ἀρνηθήκαμε στό ὀργανωμένο κράτος νά τό ἐκχωρήσουμε στόν ὁποιοδήποτε «ἀναμορφωτή» τῆς κοινωνίας, ὁ ὁποῖος ἀναπληρώνει τίς μειονεξίες του δολοφονώντας. Ἡ υἱοθέτηση μιᾶς τέτοιας ἀντίληψης ἀπό τήν κοινωνία θά ἦταν σχιζοφρένεια. Ὁ ποιητής λέγει ὅτι χρειάζεται πολλή δουλειά γιά νά ἀνέβει ὁ ἥλιος πιό ψηλά. Οἱ δολοφόνοι δέν ἀντέχουν αὐτή τή δουλειά καί ἀναζητοῦν τήν εὔκολη λύση. Αὐτή ἡ δουλειά γίνεται στό χῶρο τῆς καρδιᾶς καί αὐτοῦ τοῦ εἴδους τήν ἐσωτερική ἐργασία οἱ δολοφόνοι εἶναι ἀνίκανοι νά τήν κάνουν, γιατί δέν ἔχουν καρδιά. Ἡ ἀλλαγή δέν ἔρχεται σκοτώνοντας τούς ἀνθρώπους ἀλλά δουλεύοντας μέ τούς ἀνθρώπους, καλλιεργώντας τούς ἀνθρώπους. Νά θυμίσω λίγο, ἄν τόν θυμάμαι καλά τόν λόγο τοῦ Τσέ Γκουεβάρα: «Ἄν ἡ ἐπανάστασή μας δέν ἔχει στόχο νά ἀλλάξει τόν ἄνθρωπο, δέν μέ ἐνδιαφέρει αὐτή ἡ ἐπανάσταση». Ὅσο θά αὐξάνεται ἡ ἀληθινή

Πρόσφατα στη Σπάρτη απαγορεύτηκε η θρησκευτική κηδεία σε άνθρωπο που είχε τελέσει πολιτικό γάμο. Μήπως τέτοια περιστατικά αποξενώνουν τον κόσμο από την Εκκλησία;

«Κοινή πηγή και των τριών πρόσφατων δολοφονιών είναι το σκότος, η νοοτροπία του κτήνους» - «Η αλλαγή δεν έρχεται σκοτώνοντας ανθρώπους, αλλά δουλεύοντας με αυτούς»

βάλω αὐτά πού ἐκεῖνος ἀρνήθηκε στήν ζωή του, τότε προσβάλλω τήν ἐλευθερία του. Ἡ ἄρνηση τότε δέν εἶναι ἐκδίκηση, οὔτε ἐπίκριση, ἀλλά σεβασμός στήν πίστη ἤ στήν ἀπιστία ἑνός ἀνθρώπου. Ἡ συγχώρηση δέν εἶναι ἕνας κενός λόγος. Ἔχει προϋπόθεση τήν μετάνοια. Ὁμιλῶ γενικά ἐπί τοῦ θέματος, γιατί τήν συγκεκριμένη περίπτωση καί τίς λεπτομέρειές της δέν τίς γνωρίζω. Μπορεί μεν να αποτελεί αποστολή της Εκκλησίας το να συνδράμει όσους χρειάζονται βοήθεια, μήπως όμως για την σημερινή κατάσταση εξαθλίωσης χιλιάδων συμπολιτών μας που προστρέχουν στην Εκκλησία υπάρχουν και σοβαρές ανεπάρκειες από τη μεριά του κράτους; Τό ἔργο τῆς προσφορᾶς καί τῆς Διακονίας τῶν ἀνθρώπων ἡ Ἐκκλησία τό ἔκανε πάντοτε ἀθορύβως, γιατί πηγάζει ἀπό τή φύση της. Στήν ἐνορία μου, τόν Ἅγιο Ἰωάννη Χαλκίδος, στά χρόνια τῆς εὐμάρειας, γιά τήν ἀκρίβεια τῆς οὐσιαστικῆς κρίσης, ἑτοιμάζαμε καθημερινά φαγητό γιά 55 ἀνθρώπους. Τώρα πού ἡ οἰκονομική κρίση ὁδήγησε στήν ἐξαθλίωση πλῆθος ἀνθρώπων, τό ἔργο αὐτό φαίνεται. Ἐάν μάλιστα αὐτό τό ἔργο δεν ὑπῆρχε, τότε θά εἴχαμε πρό πολλοῦ κοινωνική ἔκρηξη. Οἱ εὐθῦνες τοῦ Κράτους εἶναι τεράστιες. Τό λεγόμενο κοινωνικό κράτος ἔχει πλέον καταλυθεῖ. Ὄχι μόνο δέ ἔχει καταλυθεῖ, ἀλλά πιέζει ἀσφυκτικά καί μέ τήν ἄδικη φορολογία του τούς οἰκονομικά ἀσθενέστερους καί τούς ἔχει ὁδηγήσει στήν ἐξαθλίωση. Καθώς τό Κράτος εἶναι ἀνίκανο νά ἐπισημάνει τούς φοροδιαφεύγοντας, δηλαδή τούς ἔχοντας, φορτώνει τά βάρη στούς ἀδυνάτους καί τούς συνθλίβει. Ὑπό τίς σημερινές συνθῆκες ἡ φοροδιαφυγή ἀποτελεῖ ἔγκλημα ἐσχά-

της προδοσίας γιά τήν πατρίδα, συνιστᾶ μεγίστη ἁμαρτία. Οἱ φοροδιαφεύγοντες δέν ἀδικοῦν τό κράτος, ἀδικοῦν τούς ἀδελφούς τους, τούς συνέλληνες. Πλουτίζοντας παρανόμως φορτώνουν τά δικά τους βάρη στίς πλάτες τῶν πτωχῶν. Πρόσφατα υπήρξαν δηλώσεις του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου για προσπάθεια οικονομικής αυτοτέλειας της Εκκλησίας σε σχέση με το κράτος. Είναι το πρώτο βήμα προς ένα «συναινετικό διαζύγιο» ή μήπως η Εκκλησία παίρνει αποστάσεις από ένα κράτος που σταδιακά απαξιώνεται στα μάτια του πολίτη; Ὁ Μακαριώτατος ἔχει πολλές φορές δηλώσει ὅτι ἡ Ἐκκλησία δέν θά κάνει τό πρῶτο βῆμα γιά νά ζητήσει χωρισμό, ὄχι γιατί φοβᾶται, ἀλλά γιατί οἱ σχέσεις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας στήν χώρα μας δομήθηκαν μέσα στήν ἱστορία καί τή ζωή καί στίς πιο κρίσιμες ὧρες τῆς πορείας αὐτοῦ τοῦ τόπου. Τότε πού ἡ κρατική ὀντότητα εἶχε καταλυθεῖ, ἡ Ἐκκλησία λειτουργοῦσε ὡς ἡ γρηγοροῦσα συνείδηση τῶν σκλαβωμένων καί ἡ ὀρθόδοξη πίστη ὡς τό πνευματικό σύνορο πού χώριζε τούς κατακτητές ἀπό τούς σκλάβους. Ἄν ὅμως ἡ Πολιτεία καί ὁ λαός τό ἐπιθυμοῦν, δέν θά θελήσει νά γίνει ἀναγκαστικός συνοδοιπόρος. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἀποδείξει ὅτι μπορεῖ νά ὑπάρχει χωρίς τό Κράτος. Τό Κράτος καί δή τό σημερινό ἀπέδειξε ὅτι δέν μπορεῖ νά φροντίσει τούς πολίτες του. Διερωτῶμαι ἄν τελικά δέν ἦταν λάθος τό ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἐμπιστεύτηκε τό Κράτος! Ἄν εἶχε κρατήσει τήν περιουσία της καί τήν εἶχε ἀναπτύξει μόνη της, θά ἦταν ἱκανή, τό ἀποδεικνύει ἡ σύγχρονη συγκυρία, νά διακονήσει ἀποτελεσματικότερα τίς ἀνάγκες τοῦ λαοῦ μας.

14

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΑΡΘΡΑ

Η Ελλάδα πρωτοστατεί σε σχέδιο πολεμικών επιχειρήσεων στη Β. Αφρική! ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΗ

Πρώτα μας ενημέρωσε ο κ. Βαρβιτσιώτης. Ότι η ελληνική κυβέρνηση υπέδειξε στην ιταλική να μην περιοριστεί σε μια αμυντική στάση στη Μεσόγειο για το πρόβλημα των καϊκιών με μετανάστες, αλλά να σχεδιαστούν ναυτικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις στα παράλια της Βόρειας Αφρικής. Μετά, την περασμένη Δευτέρα, ο κ. Βενιζέλος πήγε στο Συμβούλιο Εξωτερικών της Ε.Ε. και πίεσε τους άλλους υπουργούς δηλώνοντας ότι «είναι απαραίτητο να αναληφθούν ολοκληρωμένες και αποτελεσματικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών... πρέπει να εξετασθεί με ιδιαίτερη προσοχή η ιταλική πρόταση για μια επιχείρηση τύπου ‘Αταλάντα’ στη Μεσόγειο». (Αταλάντα είναι η επιχείριση ναυτικού, αεροπορίας και χερσαίων δυνάμεων κατά της πειρατείας στο Κέρας της Αφρικής, την Ερυθρά Θάλασσα, δηλαδή, και τη Σομαλία).

Και τέλος, ενόψει του Συμβουλίου Κορυφής της Ε.Ε. τον Δεκέμβριο, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε την Πέμπτη (κατά πλειοψηφία) έκθεση της Ελληνίδας ευρωβουλευτού κ. Κοππά για την εφαρμογή της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ε.Ε. Το ψήφισμα βρήκε τη φόρμουλα: «Ζητεί να εξεταστεί η πρότασή του για αναβάθμιση του καθεστώτος του ήδη εν ενεργεία Κέντρου Επιχειρήσεων για το Κέρας της Αφρικής... και να εξετάσει πόσο εφικτή είναι η διεύρυνση του γεωγραφικού πεδίου επιχειρήσεων και σε άλλες σημαντικές περιοχές». Διεύρυνση γεωγραφικού πεδίου; Θα βαφτίσουμε πειρατεία την παράνομη μετανάστευση; Με αναφορές λίγων λέξεων, χωρίς αναλυτική ενημέρωση των πολιτών και της Βουλής, προωθείται μεθοδικά μια μείζων αλλαγή πολιτικής. Είναι εντυπωσιακό και ανησυχητικό το ότι το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών προωθεί, και μάλιστα πρώτο-πρώτο, σχέδιο στρατιωτικών επιχειρήσεων σε ξένα χωρικά ύδατα

και παράλια άλλων χωρών στη Μεσόγειο χωρίς έγκριση του ΟΗΕ. Η επιχείρηση Αταλάντα στηρίζεται σε σειρά ψηφισμάτων του ΟΗΕ κατά της πειρατείας. Ψηφίσματα κατά της μετανάστευσης δεν υπάρχουν. Δεν κατάλαβαν ότι υποστηρίζουν μια αυθαιρεσία, αυτό που μεθαύριο θα καταγγείλουν στο Αιγαίο; Η υιοθέτηση της πολεμοχαρούς ιδέας σημαίνει μεταφορά πόρων -εκατομμυρίων ευρώ- από τα προγράμματα προστασίας και υποδοχής εκείνων που δικαιούνται άσυλο σε ναυτικές και στρατιωτικές δαπάνες. Η απουσία αίσθησης μέτρου και των αναλογιών είναι πρόδηλη. Η καταπολέμηση της πειρατείας απαιτεί όπλα και στρατό γιατί ο αντίπαλος απειλεί, σκοτώνει, ληστεύει με όπλα. Ο μετανάστης; Ακόμη και εγκληματίας διακινητής; Υπάρχει κανείς που σκέφτηκε και ζύγιζε τη ζημιά και τα πιθανά οφέλη από αυτό το σχέδιο; Τις αντιδράσεις στους λαούς της περιοχής; Πολλοί μπλέκονται στο σχήμα που παρουσιάζει τη λαθρομετανάστευση

ως θέμα ασφάλειας και δέχονται τα πάντα χωρίς να σκέφτονται τις επιπτώσεις. Δεν μας επιτίθενται στρατεύματα ή άτακτοι ή τρομοκράτες. Άλλο είναι το πρόβλημα: είναι η αδυναμία των χωρών να βρουν ισορροπημένη πολιτική. Από τη μια είναι εύλογη η απαίτηση να τηρούνται οι κανόνες -κάθε χώρας- για νόμιμη μετανάστευση. Και από την άλλη πρέπει να αντιμετωπίζονται συνεχείς ανθρωπιστικές κρίσεις (ή να εγκαταλείπονται τα θύματα στην αδιαφορία) που ξεσπούν στις θάλασσες - παλαιότερα και στα ναρκοπέδια του Έβρου. Είναι αλήθεια ότι όσο υπάρχουν λόγοι να φεύγουν οι άνθρωποι από τους τόπους τους και η Ευρώπη δεν τους δέχεται, θα υπάρχει ένταση στους δρόμους εισόδου. Ο έλεγχος αυτών των διόδων όμως δεν μπορεί παρά να έχει αμυντικό και ήπιο χαρακτήρα. Για άοπλους πρόκειται στο κάτω - κάτω. Δεύτερο και εξαιρετικά σημαντικό. Παιδιά, μητέρες, υπερήλικοι και άρ-

ρωστοι πρέπει να έχουν απόλυτη προστασία. Ο πατέρας με τα μικρά παιδιά που πνίγηκαν στο Πάλαιρο δεν ζούσε η μητέρα- ήθελε να πάει στη Δανία. Ποιος ασχολήθηκε να βρει λύση; Επιτέλους, ας κοιτάξουν την αμαρτία με τις αιτήσεις ασύλου. Και αντί των προληπτικών επιθέσεων αμερικάνικου τύπου σε καΐκια διακινητών - θα ‘ναι άδεια ή βαρυφορτωμένα με οικογένειες και παιδιά ; - οι υπουργοί του ευρωπαϊκοί Νότου οφείλουν να σχεδιάσουν και να πιέσουν για την αύξηση του αριθμού των ξένων που δέχεται η Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Δεν θέλουν, άρα χρειάζεται επιμονή και ευρηματικότητα. Στη Γερμανία πολλά δικαστήρια έχουν εμποδίσει απελάσεις στην πρώτη χώρα εισόδου, π.χ. Ελλάδα, Βουλγαρία, Ιταλία, παρά τις γνωστές συμφωνίες -τώρα έχουμε τη Δουβλίνο ΙΙΙ. Ας σταματήσουν τις πολεμικές φαντασιώσεις. Χάνουμε χρόνο με λάθος και επικίνδυνο σχέδιο.

«Το όριο της ανήκεστης βλάβης είναι κοντά» ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

Στην αρχή της κρίσης η μεγαλοαστική τάξη της χώρας, με εξαίρεση ίσως όσους ασχολούνταν με τον τομέα του εμπορίου, που πρώτος δέχτηκε τα πλήγματα της ύφεσης, εκτίμησε πως οι πολιτικές των Μνημονίων όχι μόνο δεν την αφορούν, αλλά θα βγουν και ωφελημένοι από την ελαστικοποίηση των σχέσεων και τη μείωση του κόστους της εργασίας. Σήμερα όλοι, ακόμα και οι μεγάλοι εγχώριοι βιομηχανικοί παράγοντες, ανακαλύπτουν πως το σχέδιο δεν σταμάτησε στο σάρωμα του εμπορίου και της μικρομεσαίας επιχείρησης. Το σχέδιο αφελληνισμού των πάντων δεν είχε τελικά καμία εξαίρεση. Σήμερα, όλοι αυτοί ανακαλύπτουν πως τα κυβερνητικά σχήματα που στήριξαν δεν υπηρετούσαν τα δικά τους συμφέροντα, αλλά αυστηρά τα σχέδια των δανειστών και ειδικότερα της γερμανικής ελίτ. ΟΛΑ αυτά που σημειώνω προκύπτουν από την πρόσφατη ανακοίνωση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανίων και προσωπικά τα αξιολογώ ως ιδιαιτέρως σημαντικά, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά. Τα σημειώνω επίσης διότι ο ΣΥΡΙΖΑ, το μόνο κόμμα που είναι ικανό στις σημερινές συνθήκες να βάλει ένα τέλος στον εθνικό κατήφορο, τερματίζει τον λόγο

του και τους προβληματισμούς του στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Φοβάται ακόμα να μιλήσει για τις μεγάλες επιχειρήσεις λες και, είναι αμαρτία, λες και αν μια μικρομεσαία επιχείρηση πηγαίνει πολύ καλά, απαγορεύεται να γίνει μεγάλη. Λες και στις μεγάλες επιχειρήσεις δεν υπάρχουν εργαζόμενοι, τεχνικοί και επιστήμονες. Ας είναι. ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ εισαγωγικά στην ανακοίνωσή του ο ΣΕΒ: «Στην Ενωμένη Ευρώπη, σήμερα, επιστροφή στην ανάπτυξη σημαίνει επιστροφή στην πραγματική οικονομία με αιχμή τη βιομηχανία. Η Ευρώπη διαπιστώνει ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα ‘μιας νέας βιομηχανικής επανάστασης’. Κι έχει θέσει το ζήτημα της βιομηχανικής πολιτικής πρώτο - πρώτο στην αναπτυξιακή της ατζέντα μέχρι το 2020. Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες εναποθέτουν τις ελπίδες τους για λύτρωση από την κρίση σε αυτή την ‘επιστροφή στο μέλλον’. Έχουν μάλιστα αποφασίσει να αφιερώσουν στη βιομηχανική πολιτική τη Σύνοδο Κορυφής του Φεβρουαρίου 2014.» ΠΡΟΣΕΞΤΕ παρακαλώ την επόμενη παράγραφο, όπου αξιολογούνται οι κυβερνητικές επιδόσεις στον βιομηχανικό τομέα. «Στη σημερινή Ελλάδα της ύφεσης και της απο-ανάπτυξης, στην Ελλάδα που αναλαμβάνει σε λίγες εβδομάδες την προεδρία της Ε.Ε., ο όρος ‘βιομηχανική πολιτική’ δεν υ-

πάρχει στον δημόσιο διάλογο, η λέξη ‘βιομηχανία’ έχει γίνει περίπου μεταφορική, η έννοια της βιομηχανικής αναγέννησης φαντάζει εξωτική. Παρά την ξεκάθαρη ευρωπαϊκή γραμμή, ο όρος ‘βιομηχανική πολιτική’ λάμπει διά της απουσίας του και στα επίσημα κείμενα για τις προτεραιότητες της ελληνικής προεδρίας. Κάτι που υποδηλώνει ότι ουσιαστικά δεν περιλαμβάνεται στους στόχους και τις φιλοδοξίες της κυβέρνησης.» ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΩ με τον ΣΕΒ, με μια παράγραφο SOS! «Ας γίνει επιτέλους συνείδηση ότι η παραγωγική βάση της χώρας καταρρέει. Το όριο της ανήκεστης βλάβης είναι κοντά. Τούτη την ώρα που η Ευρώπη αναζητεί μια νέα βιομηχανική στρατηγική

Το μήνυμα του ΣΕΒ αφενός αποκαλύπτει το μέγεθος της εθνικής καταστροφής, αφετέρου χαρακτηρίζει αυτούς που σήμερα κυβερνούν ανίκανους και επικίνδυνους για το μέλλον της χώρας

ως εφαλτήριο για την έξοδο από την κρίση, καλούμε την κυβέρνηση και όλες τις πολιτικές δυνάμεις να πάψουν να κωφεύουν και να καθεύδουν. Να κάνουν την ανάγκη παραγωγικής ανασύνταξης της χώρας επίκεντρο και σημείο σύγκλισης του πολιτικού διαλόγου. Και να καθίσουν στο τραπέζι με τους φορείς της παραγωγής, προκειμένου να αποκτήσει και η Ελλάδα μια εθνική βιομηχανική πολιτική που θα στηρίξει την εγχώρια βιομηχανία, που παραμένει ο κλάδος της οικονομίας με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην προστιθέμενη αξία, στις εξαγωγές και στα έσοδα του κράτους από φόρους και κοινωνικές εισφορές. Μια αναπτυξιακή πολιτική για την παραγωγή που θα διευκολύνει τις ντόπιες και ξένες επενδύσεις, που θα αποτελέσει την αιχμή του δόρατος για την πραγματική έξοδο από την κρίση και τη βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου». ΒΡΙΣΚΩ αφελή την επίκληση να κάτσουν στο τραπέζι για να χαράξουν τώρα εθνική βιομηχανική πολιτική Σαμαράς, Βενιζέλος, Χατζηδάκης και Στουρνάρας. Αν η νύξη έχει ρητορική σημασία, έχει καλώς. Σοβαροί επιχειρηματίες της πραγματικής οικονομίας (εξαιρούνται οι διαπλεκόμενοι κρατικοδίαιτοι νταβατζήδες) δεν μπορούν να περιμένουν από πολιτικά ανδρείκελα που σύρονται από τους δανειστές (με την απειλή της απόλυσης και όχι μόνον) να υπερασπιστούν τα εθνικά μας συμφέροντα.

Το κατάλαβε καλά ο γερο - Στασινόπουλος του ομίλου της Βιοχάλκο, όταν αποφάσισε να μεταφέρει την έδρα ενός από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς ομίλους της χώρας στις Βρυξέλλες, αγανακτισμένος από την ανυπαρξία αναπτυξιακής πολιτικής και την αναλγησία των κυβερνώντων. ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ μήνυμα του ΣΕΒ είναι ιδιαίτερα σοβαρό για ένα κόμμα που ετοιμάζεται να κυβερνήσει. Αφενός γιατί αποκαλύπτει το μέγεθος της εθνικής καταστροφής, αφετέρου διότι χαρακτηρίζει αυτούς που σήμερα κυβερνούν ανίκανους και επικίνδυνους για το μέλλον και τη σωτηρία της χώρας. Είναι απολύτως βέβαιο πως το καρτέλ Σαμαρά - Βενιζέλου θα μείνει μόνο με τη στήριξη του τρακαδόρου Ψυχάρη και των κρατικοδίαιτων φίλων του. Η ώρα για την κυβέρνηση της Αριστεράς δεν είναι μεθαύριο, είναι σήμερα. Μόνος του ο ΣΥΡΙΖΑ είναι δύσκολο να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, τις ανάγκες και τις παγίδες. Η πολιτική απελευθέρωση της χώρας ώστε να τεθούν οι βάσεις για την ανάπτυξη προς όφελος της κοινωνίας είναι το πρώτο καθοριστικό βήμα. Η Ελλάδα έπρεπε να είναι -και σίγουρα μπορεί να γίνει- μια από τις πλουσιότερες και ευημερούσες χώρες της Ευρώπης. Σε αυτόν τον στόχο μπορείς να ενώσεις τον ελληνικό λαό, δημιουργώντας όραμα προόδου. dchristou52@gmail.com

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Η απόκρυψη δημοσκοπήσεων συνιστά χονδροειδή απόπειρα χειραγώγησης της κοινής γνώμης, υποστηρίζει ο Γιάννης Μαυρής, πρόεδρος της εταιρείας δημοσκοπήσεων Public Issue. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Αυγή» της Κυρια-

15

κής, ο Γ. Μαυρής σημειώνει πως ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται η κυβέρνηση τα θέματα της παιδείας και της υγείας έχει προκαλέσει πολύ μεγάλη κοινωνική οργή, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει θρυαλλίδα εξελίξεων. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΣΙΜΟ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΗΣ, πρόεδρος Public Issue:

Η κοινωνία είναι εξοργισμένη από την πολιτική Σαμαρά Με ποιον τρόπο εκφράζεται η κοινωνία για την κυβέρνηση από τις εκλογές και μετά; Στο μεγαλύτερο μέρος της μετεκλογικής περιόδου, η κυβέρνηση Σαμαρά κατάφερε να συγκρατήσει τη στήριξη του μεγαλύτερου μέρους των ψηφοφόρων της. Παρόλα αυτά, δεν ξεπέρασε το 30%, ενώ τα δημοσκοπικά ποσοστά της παρουσίασαν διακυμάνσεις, ανάλογα με τη συγκυρία. Ένα στοιχείο που διαφοροποιεί την τρίτη κυβέρνηση που διαχειρίζεται το Μνημόνιο από τις δύο προηγούμενες είναι ότι δεν παρουσιάστηκε, μετά την ψήφιση του τρίτου Μνημονίου τον Νοέμβριο του 2012, η κατάρρευση που είχαμε δει και στην κυβέρνηση Παπανδρέου και σ’ αυτή του Παπαδήμου. Αντιθέτως, κατάφερε να επιβιώσει της ψήφισης του τρίτου Μνημονίου. Από την άλλη πλευρά υπήρξαν και φάσεις υποχώρησης. Και μετά το τρίτο Μνημόνιο σημειώθηκε υποχώρηση, χωρίς όμως, όπως είπα πιο πάνω, κατάρρευση. Τη φετινή χρονιά, με την κρίση της ΕΡΤ το καλοκαίρι και την αποχώρηση της ΔΗΜ.ΑΡ., εμφανίστηκαν στοιχεία υποχώρησης και θα πρόσθετα και την τελευταία περίοδο, όπου υπάρχει διακύμανση, λόγω της Χρυσής Αυγής. Συνεπώς, ενάμιση χρόνο μετά τις εκλογές, το τοπίο παραμένει εξαιρετικά ρευστό. Τόσο η Ν.Δ. όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζουν διακυμάνσεις στα ποσοστά τους. Πώς επέδρασαν στην ελληνική κοινωνία οι εξελίξεις στην Κύπρο; Τα γεγονότα στην Κύπρο προκάλεσαν ανασφάλεια και φόβο στους Έλληνες πολίτες. Το ενδεχόμενο απώλειας των καταθέσεων των νοικοκυριών δημιούργησε, συγκυριακά, φόβο και ευνόησε τη συσπείρωση γύρω από την κυβέρνηση. Είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται συχνά: υπάρχουν γεγονότα, όχι μόνο σε περίοδο πολέμου, που δημιουργούν φόβο και λειτουργούν συσπειρωτικά υπέρ της κυβέρνησης. Ωστόσο, αυτό δεν κράτησε πολύ. Με ποιο τρόπο επέδρασε στα ποσοστά της Ν.Δ., αλλά και

της Χρυσής Αυγής, η ποινική δίωξη της δεύτερης; Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να πάρει μέτρα κατά της Χρυσής Αυγής, λόγω και της ανόδου που είχε καταγραφεί σε όλες ανεξαιρέτως τις δημοσκοπήσεις. Η άνοδος της Χ.Α. αποτελεί άμεσο εκλογικό κίνδυνο για τη Ν.Δ. Δεδομένου δε ότι η διαφορά των δύο κομμάτων (Ν.Δ. ΣΥΡΙΖΑ) είναι μικρή, ενώ στις δημοσκοπήσεις παίζεται διαρκώς η πρωτιά, η οποία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Σε μια περίοδο που πολλοί ψηφοφόροι της Ν.Δ. κοιτούν προς τη Χ.Α., η πρωτιά καθορίζεται άμεσα από το ποσοστό της τελευταίας. Κατά συνέπεια η Ν.Δ. προσπάθησε να συμπιέσει τη Χ.Α. με τη δικαστική δίωξη και την επικοινωνιακή καμπάνια την οποία επιχείρησε με τα φίλια ΜΜΕ, θεωρώντας ότι θα την εξουδετερώσει εκλογικά. Απ’ ό,τι φαίνεται, αυτή η στρατηγική απέτυχε. Αποδείχτηκε ότι η εμβέλεια και η διείσδυση της Χ.Α. είναι αρκετά μεγαλύτερη απ’ ό,τι μπορούσε να υποθέσει κανείς. Και βεβαίως δεν αρκεί η αντιμετώπισή της μόνο με δικαστικούς και μιντιακούς όρους. Το συμπέρασμα, όπως καταγράφηκε από τις δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, είναι ότι η αποδυνάμωσή της δεν ήταν σημαντική. Κατά συνέπεια η διατήρηση της Ν.Δ. στην πρώτη θέση είναι εξαιρετικά επισφαλής. Υπάρχει κάποια αξιοσημείωτη μεταβολή στα ποσοστά της Χρυσής Αυγής; Υπήρξε μια συγκυριακή υποχώρηση των ποσοστών της, η οποία, λόγω της πίεσης που ασκήθηκε, είναι πιθανό να πήρε τη μορφή της απόκρυψης ψήφου. Δεν είναι εύκολη η διερεύνηση των μετακινήσεων. Δεν έχουμε να κάνουμε με επιστροφή ή «επαναπατρισμό» ψηφοφόρων: έχουμε να κάνουμε κυρίως με απόκρυψη ψήφου, λόγω του φόβου από την πίεση που δέχτηκαν οι ψηφοφόροι της Χ.Α. Το σίγουρο είναι ότι η Ν.Δ. δεν αποκόμισε τα εκλογικά οφέλη που προσδοκούσε και, με βάση έναν απλοϊκό σχεδιασμό, θα της επέτρεπαν να πάει και σε εκλογές έχοντας «διαλύσει» τη Χ.Α.

Στην τρέχουσα συγκυρία ποιο είναι το κλίμα για την κυβέρνηση; Η τρέχουσα περίοδος εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την κυβέρνηση. Η βασική αιχμή είναι η κατάσταση στην παιδεία και την υγεία. Ειδικά το θέμα της παιδείας, και ο τρόπος με τον οποίο το διαχειρίζεται η κυβέρνηση, έχει δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση, καθώς έχει ενισχύσει ιδιαίτερα την κοινωνική δυσαρέσκεια. Με βάση τα στοιχεία που διαθέτουμε, ειδικά στο θέμα της παιδείας, βλέπουμε να συσσωρεύεται η μεγαλύτερη κοινωνική δυσαρέσκεια της τελευταίας εικοσαετίας. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι θα οδηγηθούμε με ευθύγραμμο τρόπο σε μια κοινωνική έκρηξη. Κανείς όμως δεν μπορεί να αποκλείσει μια τέτοια εξέλιξη. Η κυβέρνηση είναι πολύ πιθανό να αναγκαστεί σε αναδίπλωση, για να μην πυροδοτήσει την κοινωνική έκρηξη, με θρυαλλίδα τα πανεπιστήμια.

Από τις εκλογές και μετά, τα ποσοστά της Ν.Δ. δεν έχουν υπερβεί ποτέ το 30%. Αντίστοιχα, τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν πέσει ποτέ κάτω από το 27%

Πώς κινείται στις δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ από τις εκλογές και μετά; Δεν έχει υπάρξει πολύ μεγάλη διαφοροποίηση από τις εκλογές μέχρι σήμερα. Από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να συγκεντρώσει το ποσοστό που πήρε στις εκλογές, κι από τη στιγμή που διαμορφώθηκε γύρω από αυτόν ένας δεύτερος κύκλος ψηφοφόρων (γύρω στο 3%-5%) που, υπό «κανονικές» συνθήκες, αν δεν είχε υπάρξει δηλαδή η πίεση και η προπαγάνδα του Μαΐου και το Ιουνίου, θα μπορούσε να είχε ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, βλέπουμε ότι το ακροατήριο αυτό έχει παγιωθεί. Με αυτό το τμήμα του εκλογικού σώματος, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει φτιάξει ισχυρούς δεσμούς. Εξ ορισμού η ψήφος συνιστά δεσμό. Η εικόνα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί αυτή την ισχυρή σχέση με αυτό το τμήμα. Ωστόσο, δεν είναι αυτονόητο ότι η επιρροή αυτή έχει μεγάλα περιθώρια διεύρυνσης όσο παραμένει η σχετική ισοδυναμία των δύο κομμάτων. Νομίζω όμως ότι, από τη στιγμή που η αυξομείωση αυτής της επιρροής διατηρείται πάντοτε πάνω

από το εκλογικό του ποσοστό, μας επιτρέπεται να υποθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ενισχυμένος σήμερα σε σχέση με τις εκλογές του Ιουνίου. Από την άλλη πλευρά, όμως, υπάρχουν η ρευστότητα, η οποία αφορά ένα πολύ μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος, αλλά και ο φόβος και η απογοήτευση, τα οποία μπορεί να λειτουργήσουν αρνητικά και για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κάτι που θα ενισχύσει την αποχή και τον αντικομματισμό. Και η αξιωματική αντιπολίτευση κινδυνεύει τόσο από την αποχή όσο κι από τον αντικομματισμό. Υπενθυμίζω ότι στις εκλογές του Μαΐου το ποσοστό των πολύ μικρών κομμάτων έφτασε σχεδόν στο 18%. Έχουμε ενδείξεις ότι ο αντικομματισμός είναι ενισχυμένος αυτή την περίοδο. Είναι πιο πιθανό ότι αυτό εκφράζεται εναντίον της κυβέρνησης και λιγότερο, αυτή τη στιγμή, εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο.

Στις εκλογές του Ιουνίου καταγράφτηκε έντονη κοινωνική πόλωση. Εξακολουθεί να ισχύει αυτό; Τα βασικά στοιχεία της κοινωνικής πόλωσης εξακολουθούν να ισχύουν: ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει τα πιο δυναμικά στρώματα της μισθωτής εργασίας, των ανέργων των αστικών κέντρων και των νεότερων ηλικιακών ομάδων. Από την άλλη μεριά, ένας στους δύο συνταξιούχους ψήφισε Ν.Δ., τη στιγμή μάλιστα που η κατηγορία αυτή είχε δεχθεί πολύ μεγάλη μείωση των εισοδημάτων της. Οι μεγαλύτερες ηλικίες παρουσιάζουν εντονότερη κομματική ταύτιση και συντηρητικότερη εκλογική συμπεριφορά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η σχέση αυτή είναι ακλόνητη. Η εξαθλίωση μπορεί να δράσει αποσταθεροποιητικά. Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησαν δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για απόκρυψη δημοσκοπήσεων από ορισμένα ΜΜΕ. Ποιο είναι το σχόλιό σας; Προφανώς και υπάρχει θέμα. Η τακτική και σταθερή δημοσίευση δημοσκοπήσεων αποτρέπει τις απόπειρες χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Το να μη δημοσιεύεις δημοσκοπήσεις επειδή δεν συμφέρουν την πολιτική γραμμή του εκάστοτε μέσου ενημέρωσης συνιστά χονδροειδή χειραγώγηση των ερευνών, γεγονός αδιανόητο ακόμα και για τα ελληνικά δεδομένα, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα. Αν μπούμε σ’ αυτό το παιχνίδι της μη δημοσίευσης δημοσκοπήσεων που δεν βολεύουν τη γραμμή του εκάστοτε μέσου, τότε θα έχουμε το κύκνειο άσμα της αξιοπιστίας των ερευνών. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για τη δημοκρατία.

16

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

AΡΘΡΑ

Εικόνες από το μέλλον Δηλαδή τι περίμενε ο Τσίπρας; Ότι θα τον υποδέχονταν με ανοιχτές αγκάλες; Ότι θα του έστρωναν με ροδοπέταλα τον δρόμο προς την εξουσία; Ότι θα τηρούσαν ίσως αυστηρή ουδετερότητα απέναντι σ’ εκείνον και τους αντιπάλους του; Ή μήπως ότι θα τον αντιπολιτεύονταν μεν, αλλά με μέσα καθαρά και με συμπεριφορά καθωσπρέπει; Αν περίμενε κάτι απ’ όλα αυτά είναι, προφανώς, πολύ μακριά νυχτωμένος. Τέτοια θα δει. Τέτοια και χειρότερα. Πολύ - πολύ χειρότερα... ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ

Εμ βέβαια, όταν από το πρωί ώς το βράδυ τα βάζει με τους μεγαλοεπιχειρηματίες - μεγαλοεκδότες - μεγαλοκαναλάρχες. Όταν καταγγέλλει τις κυβερνήσεις που τους χαρίζονται. Όταν κάνει θέμα τις ψηφιακές «διευκολύνσεις» τους. Όταν ξεσηκώνει τον κόσμο για τα χρυσωρυχεία, για τους αυτοκινητοδρόμους, για τα περίεργα δάνεια, για τα φορολογικά των πλοιοκτητών και για τις εν γένει φοροαπαλλαγές των «μεγάλων». Όταν αποτολμά κριτική για τον τρόπο που πολιτεύονται τα κανάλια και οι εφημερίδες τους. Και, πάνω απ’ όλα, όταν ξέρουν πως το πάρτι τελειώνει έτσι κι ανέβει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Τι θα έπρεπε να περι-

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ*

Δεν θέλω να εμπλακώ σε μια φθοροποιό και παρείσακτη υπόθεση πολιτικού σέρφινγκ, όπως αυτή η μιντιακή, που εκτυλίσσεται στο πλάι της πραγματικότητας. Υπόθεση που φθείρει και τον κ. Τατσόπουλο και τον ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς τη στιγμή που δεν το χρειάζεται κανείς. Εξάλλου, κατά Ρίτσο «καταλαβαινόμαστε τώρα, δεν χρειάζονται περισσότερα». Δεν νομίζω ότι ενδιαφέρουν οι θόρυβοι, αλλά οι ήχοι και τα νοήματα. Με πρόφαση όμως τα ποικίλα βίαια και αχρείαστα που ανταλλάσσονται και που καταπίνουν μέρος μιας ακαθοδήγητης πολιτικής ζωτικότητας, ίσως πρέπει να δούμε με μεγαλύτερη αυστηρότητα κάποιες πλευρές της Αριστεράς. Πρέπει να δούμε, για παράδειγμα, και τον επαρχιωτισμό της Αριστεράς. Το αίσθημα μειονεξίας που τη διατρέχει και την κάνει να τρέχει, ανεξήγητα πεινασμένη, πίσω από το μέινστριμ (mainstream) του σημιτικού κράτους, του μιντιακού υπερκράτους και συχνά της γκλόσσυ (glossy) κουλτούρας. Έτσι, η Αριστερά θεωρεί ως αυτονόητα αριστερό και πιστό τον σιωπηλό και σημαντικό συνθέτη κ. Μ. Γρηγορίου, αλλά απευθύνεται στον αξιόλογο και πολύ πιο ευλύγιστο κ. Κραουνάκη. Θεωρεί ως υπερβολικά

μένει; Άνθρωποι είναι κι εκείνοι. Κινδυνεύουν και το ξέρουν. Και αμύνονται όπως μπορούν, με όλα τα μέσα. Και για την ώρα, κι αν έχουν στα χέρια τους μέσα... Την περασμένη Κυριακή η δημοσιογραφική ναυαρχίδα του γνωστού συγκροτήματος έκλεινε το κύριο άρθρο της αποθησαυρίζοντας ψήγματα λαϊκής σοφίας. «Εκεί που κρεμούσαν οι κλέφτες τ’ άρματα, δεν θα κρεμάσουν οι γύφτοι τα νταούλια» έγραφε. Όπου, προφανώς «κλέφτες» είναι οι σημερινοί και οι παλαιότεροι πολιτικοί διαχειριστές (όχι, προς Θεού, δεν κυριολεκτούσε ο εκδότης) και «γύφτοι» ο Τσίπρας και η παρέα του. Που έχουν την αναίδεια (ναι, η «αναίδεια» φιγουράριζε στον τίτλο του κυρίου άρθρου) να θέλουν να πάρουν τη θέση τους. Ενώ ο κεντρικός αρθρογράφος της εφημερίδας, στο ίδιο φύλλο, αναρω-

τιόταν πώς τολμάει ο Τσίπρας να τα βάζει στη Βουλή «με έναν απόφοιτο του Χάρβαρντ και με έναν καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου». Πολύ σωστά, με ένα απλό πτυχίο Πολυτεχνείου, πού πάει ξυπόλητος για το Μαξίμου; Βλέπεις, λάθος νομίζαμε τόσα χρόνια πως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, με ένα απλό πτυχίο Νομικής κυβέρνησε για 14 χρόνια τη χώρα ως πρωθυπουργός και για 10 χρόνια ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Μάλλον είχε βγάλει το Χάρβαρντ, ή ίσως ήταν καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου, και δεν το ξέραμε...

Το έργο της Δευτέρας Σκηνές του έργου τις είχαμε δει σε gros plan το Μάιο και τον Ιούνιο του 2012. Τότε που εν συγχορδία τα υπό τον έλεγχο των συγκεκριμένων πατερούληδων «μέσα» παρουσίαζαν τον Τσίπρα ως δαίμονα με κέρατα και με ουρά, ο οποίος θα μας βγάλει από το ευρώ, θα μας φέρει τη δραχμή και, φυσικά, θα μας καταδικάσει στην απόλυτη ένδεια. Οι γιοι μας θα βολοδέρνουν τότε στις φάμπρικες της Γερμανίας και στου Βελγίου τις στοές και οι θυγατέρες μας θα κάνουν κονσομασιόν στα καμπαρέ των ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Και, θα

πρέπει να πούμε πως τα σχετικά έπιασαν τόπο τότε. Όχι τόσο όσο θα ‘θελαν, μιας και ο τρισκατάρατος ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε απόσταση αναπνοής από την εξουσία, όμως η δουλειά τους έγινε. Από τότε κι ώς τα σήμερα, με το ίδιο ακριβώς τροπάριο, εξακολουθούν να προπαγανδίζουν την πολιτική του «μόνου δρόμου» και να στηρίζουν με συνέπεια την κυβέρνηση αυτού του «μόνου δρόμου». Η οποία εξάλλου δίνει καθημερινά σκληρές μάχες με την τρόικα για τα δίκαιά μας. Ενώ, από την άλλη, έχουν ευσυνειδήτως αναλάβει τον ρόλο του χορηγού επικοινωνίας της μονταζιέρας του Μαξίμου σε ό,τι έχει να κάνει με τον ΣΥΡΙΖΑ. Κόβουν κι εκείνα, ράβουν, «κατασκευάζουν», διαστρέφουν, εμφανίζουν τον Τσίπρα σε κοινό μέτωπο με τον Τόμσεν (και οι δυο μαζί να τραβούν το σκοινί από την ίδια μεριά), ό,τι μπορούν τέλος πάντων κάνουν. Και, εννοείται, εξανίστανται όταν δέχονται κριτική για τις επιλογές τους. Χαρακτηρίζοντας την όποια απόπειρα κριτικής «λογοκρισία», σταλινικής μορφής κατά προτίμηση. Σκέψου δηλαδή -εννοούν- τι γκούλαγκ μας περιμένουν έτσι και, ό μη γένοιτο, ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει στα πράματα.

Θόρυβοι και τριγμοί οικείο τον κ. Κ. Χαραλάμπους της άνισης αλλά εξπρεσιονιστικά καθηλωτικής ταινίας «Δεμένη κόκκινη κλωστή» αλλά είναι πιο μεγάθυμη προς τον κ. Καφετζόπουλο. Τη φοβίζει ίσως το απόκρημνο μοντέλο του κ. Α. Ρέτσου, αλλά την πείθει το προσαρμοστικό του κ. Θεοδωρόπουλου. Είναι αυτονόητος ο κ. Λαπαβίτσας, αλλά δελεαστικότερος ως politically correct ο κ. Γκαλμπρέιθ. Βαριέται με τον Κονδύλη και περνάει καλύτερα στην παραλία με τον Ζίζεκ. Θεωρεί αόρατα δικό της τον ποιητή Καναβούρη, αλλά ερωτεύσιμο τον κ. Ραυτόπουλο. Η Αριστερά θέλει ένα πιο κοσμικό προφίλ, θέλει ελαφρύ αλκοόλ με κεράσι, όχι σκληροπυρηνικά τσίπουρα. Ένα μέρος των συμπλεγμάτων κατωτερότητας το πληρώνει με απέραντες απογοητεύσεις και διαζύγια. Μην ανατρέξουμε σε παλιά αγαπημένα παιδιά της, που την κρίσιμη ώρα «την έκαναν». Γιατί η αριστερά είναι αντιεμπορική επιλογή (κλείνουν «πόρτες»), εκτός αν τη φτύσεις. Πρώτα τροφοδοτούνται και εν συνεχεία πληρώνονται οι επιπόλαιες αναπληρώσεις που βλέπουμε και (υφιστάμεθα) την τελευταία βδομάδα. Οι περιττές, σπάταλες κόντρες, η εγωμανής υφαρπαγή πολιτικής ύλης, η επικαιροποιία, θα μπορούσαν να είναι ανεκτές ως παιχνίδι και βίδα (χωρίς κανένα πολιτικό περιεχόμε-

Το σύστημα έχει ανάγκη παραγωγής γεγονότων, αφού δεν μπορεί να παράγει περιεχόμενα. Το σύστημα, πολιτικό, κομματικό και μιντιακό έχει απόλυτη ανάγκη να τεκμηριώσει μια οντότητα που δεν μπορεί να την επικυρώσει η πραγματικότητα. Έχει ανάγκη να του παραχωρηθεί ένα είδος χρησιμότητας αντί να την κερδίσει

νο). Όμως γίνονται περιεχόμενο, διεκδικούν τη θέση της είδησης, ανταγωνίζονται τα πραγματικά και σημαντικά: Τα επιπλέον 6,1 δισ. του 2014, τη δομημένη υφαρπαγή της λαϊκής ιδιοκτησίας (με τον φόρο ακινήτων), την εμπρόθετη κατακρήμνιση των ανταγωνιστικών ελληνικών πανεπιστημίων, αλλά και την πλήρη πολιτισμική καταστροφή της δημόσιας σφαίρας και των διαπροσωπικών ποιοτήτων. Συμβαίνουν γεγονότα μεγάλα, που εκτός από τη ζωή των απλών, σιωπηλών ανθρώπων αλλάζουν τη στάθμη πάνω στην οποία θα αγωνίζεται και η Αριστερά τα επόμενα χρόνια. Σ’ αυτή τη συνθήκη και με μια απίθανη πλεονεξία διεκδικεί ισότιμη θέση το έλασσον. Και μερικοί τσιμπάνε αφελώς. Το σύστημα έχει ανάγκη παραγωγής γεγονότων, αφού δεν μπορεί να παράγει περιεχόμενα. Το σύστημα, πολιτικό, κομματικό και μιντιακό (αλλά και το προσωπικό μικροσύστημα), έχει απόλυτη ανάγκη να τεκμηριώσει μια οντότητα που δεν μπορεί να την επικυρώσει η πραγματικότητα. Έχει ανάγκη να του παραχωρηθεί ένα είδος χρησιμότητας αντί να την κερδίσει. Εξάλλου χρωστάει τα μαλλιοκέφαλά του (το σύστημα και απ’ όλες τις πλευρές). Βρισιές και χοές αναπληρώνουν αυτά που λείπουν: την πολιτική απόφαση, τη στρατηγική επιλογή, την υψηλή

Έχουν συνηθίσει, βλέπετε, χρόνια και χρόνια, να επιβάλλουν ή να «διορθώνουν» πολιτικές, να φτιάχνουν κυβερνήσεις, να λοιδορούν κόμματα και πολιτικούς που αμφισβητούν την αυθεντία τους, να επιλέγουν αρχηγούς ή να προσπαθούν, τέλος πάντων. Και βέβαια δεν εννοούν επ’ ουδενί να αποδεχθούν την αμφισβήτηση των τέτοιων προνομίων τους. Δεν εννοούν καν να συζητήσουν τον περιορισμό της αλαζονείας τους. Σε συνδυασμό, φυσικά, και με τα άλλα τους προνόμια, τα καθαρά «εμπορικά». Ε, και όσο να ‘ναι απειλούνται όλ’ αυτά από τον ΣΥΡΙΖΑ. Και απειλούνται ευθέως. Ε, λοιπόν, ας το καταλάβουμε κι ας το πάρουμε απόφαση. Αυτά που βλέπουμε σήμερα ως αντίδραση των μεγαλοεπιχειρηματιών - μεγαλοεκδοτών - μεγαλοκαναλαρχών απέναντι στην «απειλή» του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τίποτα. Δεν είναι παρά εικόνες από το μέλλον. Δεν είναι παρά σκηνές από το έργο της Δευτέρας. Αυτό το έργο που πρόκειται να το δούμε σ’ όλη την εφιαλτική του μεγαλοπρέπεια καθώς θα πλησιάζουμε προς τις εκλογικές αναμετρήσεις του ερχόμενου Μαΐου. Έχει να γίνει τότε της κολάσεως. Και όποιος αντέξει...

σκέψη, την ελευθερία. Ας ανακεφαλαιώσει κανείς στο υπόδειγμα του κ. Πάγκαλου. Τι παρήγαγε πολιτικώς στα άπειρα χρόνια της πολιτικής του σταδιοδρομίας; Απολύτως τίποτα. Παρήγαγε όμως απέραντο τηλεοπτικό χρόνο, γεμάτο από φαρσικά στοιχεία και ευφυολογήματα. Αν υπήρχε κάποια μορφή πολιτικής δικαιοσύνης, θα έπρεπε να του ζητήσουν πίσω τους βουλευτικούς μισθούς του ως «αχρεωστήτως καταβληθέντες» και να του δώσουν τηλεοπτικούς. Πέρασε όλα τα χρόνια σχολιάζοντας, υβρίζοντας, παράγοντας επικαιρότητα (ενώ από το πλάι πέρναγε και εξελισσόταν αδήριτη η πραγματικότητα). Θα μπορούσα να αναφέρω πλήθος παραδειγμάτων, αλλά ο ευφυής τέως υπουργός είναι πιο ενδιαφέρων από άλλους που υπήρξαν και ηλίθιοι εκτός από άχρηστοι. Αυτό λοιπόν το μοντέλο σήμερα είναι κυρίαρχο. Το βλέπει κανείς στις ομιλίες των βουλευτών στις τηλεοπτικές τοποθετήσεις τους, στα προφίλ που φιλοτεχνούνται. Κανένας στοχασμός. Μόνο θόρυβοι. Το να παγιδεύεται λοιπόν κανείς από τους θορυβοποιούς είναι ολέθριο. Όχι πάντως για τους ίδιους τους θορυβοποιούς, αλλά για τους θορυβημένους.

* Ο Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αν. καθηγητής ΕΜΠ dsevastakis@arch.ntua.gr

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 NOEMBΡΙΟΥ 2013

17

ΠΑΙΔΕΙΑ

ΓΙΑ 12η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΟΙ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εφιάλτης για την κυβέρνηση τα πανεπιστήμια Επιμένουν στην αδιέξοδη πολιτική τους, παρ’ ότι φοβούνται γενικότερη ανάφλεξη ΤΗΣ ΠΙΚΙΑΣ ΣΤΕΦΑΝΑΚΟΥ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΥΛΟΠΟΥΛΟΣ:

Παρωδία διαλόγου Μετά τον νόμο Διαμαντοπούλου, που περιόρισε τις ακαδημαϊκές ελευθερίες, αμφισβήτησε τον δημόσιο χαρακτήρα και αποδυνάμωσε την εσωτερική δημοκρατία στα πανεπιστήμια, και μετά τη δραματική περικοπή κατά περισσότερο από 60% των τακτικών προϋπολογισμών τους ως αποτέλεσμα της πολιτικής της λιτότητας που δυστυχώς έπληξε και την Παιδεία, έρχεται το μέτρο της διαθεσιμότητας να δώσει τη χαριστική βολή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, απομακρύνοντας από τα πανεπιστήμια χρήσιμο για την εκπαίδευση και την έρευνα διοικητικό προσωπικό. Το μέτρο της διαθεσιμότητας στερείται νομιμοποιητικής βάσης, αφού εφαρμόστηκε χωρίς αξιολόγηση διοικητικών δομών και προσωπικού, χωρίς τεκμηρίωση, κατά τρόπο οριζόντιο και τυφλό, οδηγώντας τα πανεπιστήμια σε μεγάλο αδιέξοδο όσον αφορά τη δυνατότητα λειτουργίας τους. Η πρόσκληση του υπουργού στα οχτώ πανεπιστήμια που πλήττονται από τη διαθεσιμότητα και οι μεμονωμένες συναντήσεις του με τους πρυτάνεις, με συγκεκριμένη και περιορισμένη μάλιστα θεματολογία, η οποία συνίσταται στη διαχείριση της επόμενης ημέρας, συνιστά προφανώς επικοινωνιακό ελιγμό και παρωδία διαλόγου. Για τα πανεπιστήμια η υπόθεση της διαθεσιμότητας δεν έχει κλείσει και εκκρεμεί το αίτημα της Συνόδου των Πρυτάνεων για διάλογο με τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Παιδείας. * Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι πρύτανης ΑΠΘ, προεδρεύων Συνόδου Πρυτάνεων

Τα πανεπιστήμια γίνονται ξανά ο εφιάλτης της κυβέρνησης, καθώς τρεις μήνες τώρα είναι το ανάχωμα που πάνω του σκοντάφτει η πολιτική της διάλυσης του Δημοσίου. Τα δημοκρατικά εκλεγμένα όργανα του πανεπιστημίου, τα μέλη και οι φορείς της πανεπιστημιακής κοινότητας και κυρίως οι εργαζόμενοι στα ιδρύματα έχουν καταφέρει με τον αγώνα τους να ανοίξουν τις μεγαλύτερες μέχρι τώρα ρωγμές, στην πολιτική κυβέρνησης και τρόικας. Το ομολόγησε ανοικτά ο υπουργός Παιδείας, την προηγούμενη Τετάρτη. Όπως είπε, «το υπουργείο έχει εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα, έχει εξαντλήσει τα πάντα, τα οποία ήταν στη διάθεσή του, προκειμένου τα πανεπιστήμια να λειτουργήσουν εύρυθμα». Μάλιστα, αποκάλυψε ότι δεν θα είχε κανέναν ενδοιασμό να προχωρήσει σε επιστράτευση, αν δεν φοβόταν ότι «τα κατασταλτικά μέτρα μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ανάφλεξη και κοινωνική αναταραχή». Η νέα εβδομάδα ξεκινάει με νέες κινητοποιήσεις στα μεγαλύτερα και πιο ιστορικά πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας. Οι εργαζόμενοι, παρά τις δικαστικές αποφάσεις που βγάζουν παράνομες τις απεργίες τους, συνεχίζουν για 12η εβδομάδα τις κινητοποιήσεις τους. Η κυβέρνηση δεν έχει χώρο να σταθεί. Το μόνο που κάνει είναι να αυτογελοιοποιείται: o Με απειλές ότι θα φέρει την αστυνομία για να διασφαλίσει την είσοδο στα αμφιθέατρα και προειδοποιήσεις ότι θα συλλαμβάνεται όποιος τολμήσει να αντισταθεί στον νόμο. Μόνο που ουδείς, από... τις μάζες που υποτίθεται ότι θα κινητοποιήσει η ΔΑΠ, δεν εμφανίστηκε για να... διευκολύνει τον Κ. Αρβανιτόπουλο. o Με συνεχείς προσφυγές, κύριες και συμπληρωματικές, ποινικοποίησης των κινητοποιήσεων. Πόσες ακόμη πρέπει να κάνει ο υπουργός Παιδείας για να πειστεί ότι δεν μπορεί να κάμψει το φρόνημα των εργαζομένων; Πόσες φορές πρέπει να ακούσει ότι η απεργία των εργαζομένων δεν είναι καταχρηστική, όπως θέλει να τη χαρακτηρίσει, για να εξυπηρετηθεί η επικοινωνιακή του τακτική; o Με επιθέσεις κατά του ΣΥΡΙΖΑ και του πρύτα-

νη του ΕΚΠΑ, Θ. Πελεγρίνη. Πόσες φορές θα επαναλάβει ότι για όλα φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ και θα χρεώσει την ευθύνη για την απώλεια του εξαμήνου στον πρύτανη του ΕΚΠΑ; o Με συκοφαντίες κατά των εργαζομένων που δήθεν πληρώνονται ενώ απεργούν για να συντηρήσουν το καθεστώς της αναξιοκρατίας και οικογενειοκρατίας. Τα τελευταία επεισόδια αυτογελοιοποίησης είναι: o Η δημοσιοποίηση των τελικών πινάκων μοριοδότησης των υπαλλήλων, που βρίθουν λαθών και σίγουρα θα καταπέσουν στα δικαστήρια, με τις δεκάδες προσφυγές που θα καταθέσουν οι θιγόμενοι. o Η πρόσκληση του «διαλόγου» του υπουργού Παιδείας προς τους πρυτάνεις των οκτώ πληττόμενων πανεπιστημίων και των διοικητικών υπαλλήλων. Προσοχή! Οι πρυτάνεις θα προσέλθουν τις ημέρες που τους ορίζει ο υπουργός, μόνος του ο καθένας, για να πάρει οδηγίες για το πώς θα αναδιαρθρώσει τις υπηρεσίες του ιδρύματός του, μετά τις απολύσεις. Οι «εκτελεσθέντες» διοικητικοί υπάλληλοι δεν διευκρινίζεται πώς θα κληθούν, αλλά ο «διάλογος» εδώ θα έχει να κάνει με το πώς οι απολυμένοι θα επιταχύνουν την «επανατοποθέτησή τους σε φορείς του Δημοσίου». Οι διοικητικοί υπάλληλοι δηλώνουν ότι λαμβάνουν μόνο προσφυγές και δεν αποδέχονται την πρόσκληση του υπουργού. Κρίμα. Έτσι, δεν πρόκειται να πληροφορηθούμε τι είδους «τεχνογνωσία» επρόκειτο να λάβουν από τον υπουργό Παιδείας... Ας σοβαρευτεί η κυβέρνηση και ας αντιληφθεί ότι δεν έχει άλλα περιθώρια για παιχνίδια. Οι εξελίξεις στα πανεπιστήμια είναι δραματικές. Δύο Σύγκλητοι, των μεγαλύτερων ιδρυμάτων της χώρας, του ΕΚΠΑ και του ΑΠΘ, έχουν παραιτηθεί, δεκάδες χιλιάδες νέοι και οι οικογένειές τους αγωνιούν για το αν θα έχουν πανεπιστήμιο για να φοιτήσουν την επομένη της διαθεσιμότητας, όλη η πανεπιστημιακή κοινότητα φωνάζει «ώς εδώ». «Πάρτε πίσω τη διαθεσιμότητα» για να λειτουργήσουν τα πανεπιστήμια. Είναι ο μόνος δρόμος για να γλιτώσουν από τον εφιάλτη.

ΘΕΟΔΟΣΗΣ ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ:

Οδηγούν σε μαρασμό το πανεπιστήμιο Το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε τον κατάλογο του ΑΣΕΠ περί διαθεσιμότητας των διοικητικών υπαλλήλων του ΕΚΠΑ. Πέρα από το γεγονός ότι είναι μια ενέργεια που ξεπερνά κάθε όριο νομιμότητας και αυθαιρεσίας, οδηγεί το ιστορικότερο πνευματικό ίδρυμα της χώρας στον μαρασμό, με τελική κατάληξη τον θάνατό του. Κι αυτό γιατί το υπουργείο με την ενέργεια του αφήνει στο ίδρυμα τελικά περίπου 300 υπαλλήλους για: - να λειτουργήσουν 39 γραμματείες σχολών και τμημάτων, 66 κλινικές σε δημόσια νοσοκομεία, 187 εργαστήρια, 12 μουσεία, - να μεριμνήσουν για τη σίτιση, τη στέγαση και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη περίπου 70.000 ενεργών φοιτητών, για τη φροντίδα και υποστήριξη περισσοτέρων των 1.500 φοιτητών με ειδικές ανάγκες, - να υποστηρίξουν το ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο περίπου 2.000 μελών ΔΕΠ. Θα πρόκειται για θαύμα που, όπως μας πληροφορεί η Αγία Γραφή, μόνο ο Ιησούς κατόρθωσε: να θρέψει 5.000 κόσμο με πέντε καρβέλια και δύο ψάρια...

«Διπλή καταστροφή η διαθεσιμότητα» ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Δυο ερωτήματα προκύπτουν για το μέλλον, αν τελικά εφαρμοστεί το μέτρο της διαθεσιμότητας. Το ένα αφορά την λειτουργικότητα των πανεπιστήμιων και το άλλο την επιβίωση εκατοντάδων εργαζομένων. Οι διοικητικοί υπάλληλοι μας μίλησαν για το αύριο που ξημερώνει στο ελληνικό πανεπιστήμιο, αλλά και στις ζωές τους. Ένα αύριο διαφορετικό από το παρελθόν, όχι όμως προς το καλύτερο, αλλά προς το χειρότερο. Τα πανεπιστήμια υποστελεχώνονται σε σημείο που δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν, ενώ οικογένειες και άνθρωποι που στηρίζονταν σ’ ένα μεροκάματο μένουν ξεκρέμαστοι.

Tριανταφυλλιά Ντανάκα, 54 ετών, 29 χρό-

νια υπηρεσία ως διοικητ. υπάλληλος «Δεν έχω οικογένεια, είμαι από τις… καλές περιπτώσεις», μας είπε και κοίταξε δίπλα της, σε μία από τις πολλές κινητοποιήσεις που έχουν γίνει αυτές τις 11 βδομάδες της απεργίας, τους συναδέλφους της. «Πολλοί έχουν παιδιά. Το μοναδικό τους εισόδημα έρχεται απ’ αυτή τη δουλειά». Στα 29 χρόνια που δούλευε στις βιβλιοθήκες της Νομικής, υπήρχαν δυσκολίες, υπήρχαν προβλήματα, αλλά τουλάχιστον η δουλειά έβγαινε αξιοπρεπώς. Με τα νέα δεδομένα, οι βιβλιοθηκονόμοι αποδεκατίζονται. «Για 11 βιβλιοθήκες θα μείνουν 3 άτομα. Ποιος θα πρωτοκάνει τι;», αναρωτιέται η Τ. Ντανάκα. Δεδομένου ότι οδεύουμε προς την οριστική κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων, η προ-

σέλευση των μαθητών που δεν μπορούν να τ’ αγοράσουν στις βιβλιοθήκες αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη. Στα 54 της βλέπει τη ζωή της να ανατρέπεται. Παρότι ήταν 2 χρόνια μακριά από τη μειωμένη σύνταξη και 5 από την κανονική, επέλεξε να μην υποβάλει τα στοιχεία της, με αποτέλεσμα να τεθεί σε αργία. Παρά τους αλλεπάλληλους εκβιασμούς από την κυβέρνηση, ο αγώνας δεν σταματά εδώ. «Με όπλο μας την αλληλεγγύη θα συνεχίσουμε να παλεύουμε». Κωνσταντίνος Μπάσιος, 50 ετών, 19 χρόνια υπηρεσία ως διοικητ. υπάλληλος Το εργαστήριο πολιτικής επικοινωνίας του ΕΚΠΑ θα μείνει «ορφανό». Ο μοναδικός διοικητικός που το λειτουργούσε τέθηκε σε καθεστώς αργίας, αφού ήταν ένας από τους 278

που δεν υπέβαλαν τα στοιχεία τους. Πρόβλεψη από το κράτος δεν υπάρχει. Ένας άνθρωπος στα 50 του μένει ξαφνικά άνεργος «και πιθανότατα με αμαυρωμένο υπηρεσιακό φάκελο», ενώ το εργαστήριο, χωρίς προσωπικό, εκ των πραγμάτων κλείνει. «Αυτό που πρέπει να καταλάβει ο κόσμος είναι πως το μέτρο της διαθεσιμότητας δεν πλήττει μονάχα τους εργαζόμενους, αλλά και τα πανεπιστήμια. Κυρίως τα πανεπιστήμια. Η εκπαίδευση θ’ αλλάξει δραματικά», υπογραμμίζει ο Κ. Μπάσιος. Το έργο του εργαστηρίου Πολιτικής Επικοινωνίας, παρά τις ελλείψεις, είναι πολύτιμο. «Διατηρείται αρχείο με την προεκλογική κίνηση όλων των κομμάτων από το ‘74 κι έπειτα». Κι όμως αυτό το εργαστήριο κινδυνεύει να μείνει ανενεργό.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

18

ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ, καθηγητής Ιστορίας των Επιστημών

Ερειπωμένο το πανεπιστήμιο από την εκδικητική μανία του υπουργείου Την ευθύνη στο υπουργείο Παιδείας για τη σημερινή κατάσταση στα πανεπιστήμια ρίχνει ο Κώστας Γαβρόγλου, καθηγητής Ιστορίας των Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου του πανεπιστημίου, μιλώντας στην «Αυγή». Το σχέδιο διάλυσης μπήκε μπροστά με τις απολύσεις του διοικητικού προσωπικού και την εκδικητική μανία -όπως λέει- του υπουργείου εναντίον του πανεπιστημίου. Ο Κώστας Γαβρόγλου υποστηρίζει ότι «ο αριθμός υποτροφιών που λαμβάνουν απόφοιτοί μας στο εξωτερικό, ο αριθμός ανταγωνιστικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλων οργανισμών στα οποία συμμετέχουν ερευνητές ελληνικών πανεπιστημίων ή ερευνητικών κέντρων είτε ως συντονιστές είτε ως μέλη, ο αριθμός δημοσιεύσεων σε περιοδικά ή βιβλία από εκδοτικούς οίκους που η επιστημονική κοινότητα διεθνώς θεωρεί έγκυρα, όλοι αυτοί οι αριθμοί είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΚΑΠΑΚΟ

Εμμονές του υπουργού Παιδείας, αξιολογήσεις, διαθεσιμότητα, καταγγελίες πρυτάνεων, κίνδυνος για το εξάμηνο. Τι, αλήθεια, γίνεται σήμερα στα πανεπιστήμια; Ο υπουργός Παιδείας κατάφερε να ξεπεράσει όλους τους προκατόχους του, οι οποίοι άλλωστε δεν είχαν καθόλου ευκαταφρόνητα «επιτεύγματα»: η αδιαλλαξία και η εμμονή του στην πρωτοφανή σε ένταση επίθεση στα πανεπιστήμια, οδήγησε σε λιγότερο από μία εβδομάδα στις παραιτήσεις των συγκλήτων των δύο μεγαλύτερων πανεπιστημίων, στον διπλασιασμό του αριθμού των καταλήψεων, στη συνέχιση των απεργιών, και, ας μην ξεχνάμε, στο χάσιμο του εξαμήνου. Ποτέ στην ιστορία του θεσμού στην Ελλάδα δεν είχαμε ανάλογη κατάσταση. Διάφορες εφημερίδες και ΜΜΕ συνεχίζουν να απευθύνουν «εκκλήσεις» για να μην χαθεί το εξάμηνο, όταν μια υπεύθυνη στάση θα ήταν να συνειδητοποιηθεί ότι το εξάμηνο έχει ουσιαστικά χαθεί και ότι είναι θέμα ακαδημαϊκού ήθους να μην δεχτούμε να κάνουμε μαθήματα-παρωδία σε ένα ερημωμένο από διοικητικούς και ερειπωμένο από την εκδικητική μανία του υπουργείου πανεπιστήμιο. Η κυβέρνηση λέει ότι οι πανεπιστημιακοί δεν ήθελαν αξιολόγηση. Έχει βάση αυτό; Ισχύει το αντίθετο και φάνηκε πόσο δίκιο είχαμε: εμείς θέλαμε αξιολογήσεις, αλλά θέλαμε να αξιολογηθεί και η πολιτεία για να κα-

ταγραφούν ποιες πρέπει να είναι οι υποχρεώσεις της και κατά πόσο τις τηρεί. Το υπουργείο ήθελε αξιολογήσεις για τιμωρία. Εμείς θέλαμε αξιολογήσεις για να καταγραφούν οι υποχρεώσεις όλων των εμπλεκομένων. Τελικά, για τη μεγάλη πλειοψηφία των τμημάτων έγιναν αξιολογήσεις όπως τις ήθελαν οι διάφοροι υπουργοί και ένας εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός τμημάτων έλαβε πολύ υψηλή βαθμολογία. Και, βέβαια, το υπουργείο αγνόησε όλες τις αξιολογήσεις. Ναι, όλες. Γιατί στόχος του υπουργείου ήταν να «επιβεβαιωθεί» η ιδεοληψία του ότι δεν κάνουν τη δουλειά τους οι πανεπιστημιακοί. Όταν μέσα από τις αξιολογήσεις φάνηκε το ακριβώς αντίθετο (και οι αξιολογήσεις αυτές είναι αναρτημένες στο διαδίκτυο) το υπουργείο έβαλε εμπρός το σχέδιο διάλυσης μέσα από τις απολύσεις των διοικητικών. Μάλιστα προχώρησε σε αυτές τις αποφάσεις παρά το ότι τα πανεπιστήμια έκαναν αξιολογήσεις με τα κριτήρια που έθεσε το υπουργείο και όλες κατέληξαν να εντοπίζουν τεράστιες ανάγκες. Το υπουργείο αγνόησε και αυτές. Αποτέλεσμα, η σημερινή κατάσταση. Ένας πανεπιστημιακός μού έλεγε ότι υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι παρά τις ελλείψεις τα πανεπιστήμια έχουν να επιδείξουν αξιόλογο ερευνητικό έργο. Ισχύει ή είναι μια συνδικαλιστική απάντηση; Δεν θα σχολιάσω τις κατατάξεις που γίνονται με βάση τις διάφορες λίστες. Έχουν υπάρξει απολύ-

τως πειστικές κριτικές από όλο το φάσμα της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας. Ως προς τα ελληνικά πανεπιστήμια, ας σημειώσουμε ορισμένα δεδομένα: ο αριθμός υποτροφιών που λαμβάνουν απόφοιτοί μας στο εξωτερικό, ο αριθμός ανταγωνιστικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλων οργανισμών στα οποία συμμετέχουν ερευνητές ελληνικών πανεπιστημίων ή ερευνητικών κέντρων είτε ως συντονιστές είτε ως μέλη, ο αριθμός δημοσιεύσεων σε περιοδικά ή βιβλία από εκδοτικούς οίκους που η επιστημονική κοινότητα διεθνώς θεωρεί έγκυρα, όλοι αυτοί οι αριθμοί είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ας προσθέσουμε εδώ ότι σε ένα καινούργιο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπεται οικονομική ενίσχυση σε χώρες που υστερούν σε δημοσιεύσεις και στις αναφορές τρίτων στα δημοσιευμένα αποτελέσματα. Η Ελλάδα δεν δικαιούται αυτής της βοήθειας αφού οι δείκτες δημοσιεύσεων και αναφορών του επιστημονικού της δυναμικού είναι πάνω από το 70% των χωρών με τις στέρεες ερευνητικές παραδόσεις! Και όλοι οι δείκτες στις παραπάνω επισημάνσεις δείχνουν ανοδική πορεία. Τίποτα, βέβαια, δεν εγγυάται ότι αυτά θα συνεχίσουν αν το υπουργείο συνεχίσει τη δική του πολιτική. Αν δεν αποδώσουμε τις επιτυχίες αυτές στο «DNA του Έλληνα», πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι κάτι καλό πρέπει να γίνεται στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα της χώρας. Βέβαια αν δει κανείς το σχεδόν μηδενικό ενδιαφέρον της πολιτείας για όλα αυτά, αναρωτιέται μήπως οι ερευνητές και οι ερευνήτριες διακατέχονται από κάποιο είδος μαζοχισμού. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις των τελευταίων ετών, η μείωση του προϋπολογισμού, ο μη διορισμός διδακτικού προσωπικού και η συρρίκνωση διοικητικού προσωπικού, όλα αυτά τι είδους αλλαγές φέρνουν στα πανεπιστήμια; Συνεχίζει να υφίσταται η αυτοτέλειά του; Τα πανεπιστήμια είναι ζωντανοί οργανισμοί: με τα καλά και τα κακά, με συνθετικές διαδικασίες, αλλά και εντάσεις, με ανθρώπους που δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους και

άλλους που ενδιαφέρονται ελάχιστα, με εξαιρετικά ενδιαφέρουσες διδακτικές προσεγγίσεις, αλλά και με πολλούς που δεν κάνουν καμία προσπάθεια να αλλάξουν τον απίστευτα βαρετό τρόπο που διδάσκουν τα ίδια και τα ίδια, με πολλά και πολύ ενδιαφέροντα ερευνητικά αποτελέσματα, αλλά και με άτομα που απλώς δεν κάνουν τίποτα ερευνητικά κ.λπ. Προκαλώ κάποιον να μου πει ότι αντίστοιχες καταστάσεις δεν ισχύουν και στα λεγόμενα καλά πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ούτε και είναι θέμα ποσοστών, δηλαδή ότι εκεί τα καλά είναι περισσότερα από τα κακά. Η αντιφατικότητα αυτή είναι εγγενής στον θεσμό του πανεπιστημίου και την παρατηρούμε σε όλες τις φάσεις της ιστορίας του. Ο αγώνας που γίνεται σήμερα είναι εν μέρει για να κρατηθούν τα καλά και να εξαλειφθούν τα κακά. Ο θεμελιώδης στόχος, όμως, του αγώνα είναι να διατηρηθεί ο χαρακτήρας του πανεπιστημίου ως χώρου που επιτρέπει τη συνύπαρξη των διαφορετικοτήτων που διαμορφώνουν μια κουλτούρα συνθέσεων, που αποτελεί χώρο πειραματισμού καινούργιων πραγμάτων, που διαμορφώνει νέους και νέες που να μπορούν να αμφισβητούν. Αυτόν τον χώρο προσπαθούν να καταστρέψουν οι πολιτικές που έχουν την αφετηρία τους την εποχή της κ. Γιαννάκου και με τη συνδρομή, δυστυχώς, διδασκόντων που είχαν δει με καλό μάτι την ανακατανομή των εξουσιών εντός πανεπιστημίου. Και ο ρόλος των φοιτητών ποιος είναι σήμερα; Είναι τεράστιες οι ευθύνες μας, οι ευθύνες της Αριστεράς, για την απουσία μιας πιο ενεργητικής συμμετοχής των φοιτητών. Τα τελευταία 10-15 χρόνια καλλιεργήθηκε η θέση ότι το μόνο που περιμένει τους νέους όταν αποφοιτήσουν είναι η ανεργία. Το ότι ένας απόφοιτος μέσα από την εμπειρία του στο Πανεπιστήμιο γινόταν ένας πιο ολοκληρωμένος πολίτης έπαιρνε ολοένα και λιγότερο χώρο στους προβληματισμούς μας. Αποτέλεσμα, ακόμη και πολλοί πολιτικοποιημένοι νέοι να θεωρούν ότι το πανεπιστήμιο είναι αποκλειστι-

κά συνδεδεμένο με την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Χωρίς να θέλω να υποβαθμίσω καθόλου αυτό το πρόβλημα, η μονομέρεια με την οποία βλέπουν πια οι νέοι το Πανεπιστήμιο προαναγγέλλει εξαιρετικά δυσοίωνες εξελίξεις. Νά, λοιπόν, ένα άλλο πεδίο αγώνα: να επικαιροποιήσουμε την αποστολή του πανεπιστημίου, να το αποσυνδέσουμε μερικώς από την επαγγελματική αποκατάσταση και να επαναφέρουμε στα επιχειρήματά μας την έννοια του πολίτη. Με άλλα λόγια, να επανασυνδεθούμε με τις αξίες της Αριστεράς, τις οποίες, εμείς μεν τις ψιλοξεχνούμε μέσα στη φούρια του ενδεχομένου να γίνουμε κυβέρνηση, το δε ΚΚΕ προσπάθησε επίμονα και κατάφερε να τις απεμπολήσει. Αν, όμως, δει κανείς τη εικόνα διεθνώς, τα πανεπιστήμια αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς, με επακόλουθες επιπτώσεις και στην παραγόμενη γνώση. Στην Ελλάδα τι γίνεται; Έχεις απόλυτο δίκιο. Αλλάζουν, όμως, τα πανεπιστήμια γιατί αλλάζουν οι κοινωνίες. Έτσι δεν έχει γίνει και σε εμάς; Ελάχιστα κοινά έχουν τα σημερινά πανεπιστήμια με αυτά όπως τα βρήκε η μεταπολίτευση. Η αιχμή του ερωτήματος δεν είναι αν αλλάζουν ή όχι τα πανεπιστήμια, αλλά ποιες κοινωνικές δυνάμεις, ποιες αντιλήψεις, σημαδεύουν τις αλλαγές. Ποιοι προβληματισμοί αφήνουν τα ίχνη τους στην εξέλιξη των πανεπιστημίων. Μπορούμε να πάμε και ένα βήμα παρακάτω και να ισχυριστούμε ότι αυτό που θα καθορίσει τις εξελίξεις θα είναι η ηγεμονική κουλτούρα που θα διαμορφωθεί μέσα από όλες αυτές τις αντιπαραθέσεις και συζητήσεις. Δεν είναι δεδομένος ο χαρακτήρας αυτής της κουλτούρας ούτε και υπάρχουν έτοιμες λύσεις. Όλα είναι θέμα συσχετισμών και πειθούς των επιχειρημάτων. Σίγουρα η αλλαγή δεν είναι θέμα επιβολής έτοιμων μοντέλων. Γιατί σε όλη τη μακραίωνη ιστορία των πανεπιστημίων, κανένα πανεπιστήμιο δεν ήταν το ίδιο με κανένα άλλο αφού κανένα δεν είχε την ίδια ιστορία αγώνων διαμόρφωσης αυτής της ηγεμονικής κουλτούρας. Βεβαίως και υπήρχαν πολλά κοινά σημεία, αλλά στα πανεπιστήμια πολύ μεγαλύτερη σημασία έχουν οι διαφορές και διαφοροποιήσεις. Όταν τα πράγματα εξομαλύνονται μετά από μεγάλες αναταράξεις, έχουμε πάντοτε τη δημιουργία νέων ζωτικών χώρων. Οι διαμορφούμενοι αυτοί ζωτικοί χώροι, όπου νομιμοποιείται ο πειραματισμός και η αμφισβήτηση και καλλιεργείται κλίμα διαλόγου ανάμεσα σε διδάσκοντες, ερευνητές και φοιτητές, αποτελούν και τους χώρους παραγωγής νέας γνώσης. Η διεκδίκηση, λοιπόν, της ηγεμονίας αυτών των χώρων από τις διάφορες ομάδες στο πανεπιστήμιο είναι και το δυναμικό στοιχείο που θα καθορίσει τον χαρακτήρα της νέας γνώσης.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Χένρι, αναγνωρίζεσαι ως ένας από τους κορυφαίους κριτικούς παιδαγωγούς και ριζοσπαστικούς κοινωνικούς αναλυτές στον κόσμο. Ποιος είναι ο ρόλος και ποια η αποστολή του πανεπιστημίου; Το πανεπιστήμιο δεν είναι τίποτε αν δεν μπορεί να είναι δημόσιο λειτούργημα και κοινωνικό αγαθό - δηλαδή ένας κρίσιμος θεσμός, εμποτισμένος με την υπόσχεση της καλλιέργειας της πνευματικής διορατικότητας, της φαντασίας, της περιέργειας, της ανάληψης ρίσκου, της κοινωνικής ευθύνης και του αγώνα για ελευθερία και δικαιοσύνη. Στην καλύτερη περίπτωση, τα πανεπιστήμια θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο μιας έντονης δημόσιας συζήτησης για τα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας, ένα κέντρο για την κριτική σκέψη και μια δημοκρατική δημόσια σφαίρα που προωθεί την παθιασμένη μάθηση και τη δεσμευμένη συμμετοχή των πολιτών στα πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα των καιρών. Η μαζική τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι προϊόν της δημοκρατίας και, κυρίως, προϊόν του δημόσιου πανεπιστήμιου. Όμως, το δημόσιο πανεπιστήμιο δέχεται λυσσαλέα επίθεση σήμερα από τον νεοφιλελευθερισμό και η τριτοβάθμια εκπαίδευση χρησιμοποιείται ως όχημα για τη δημιουργία ευκαιριών κέρδους καθώς και για την εκπαίδευση των φοιτητών στο πλαίσιο των αναγκών των επιχειρήσεων. Η διαδικασία αυτή είναι απλά σκανδαλώδης από εκπαιδευτική και ηθική σκοπιά ή μήπως έχει πολιτικές προεκτάσεις, ακόμη και στην ίδια τη δημοκρατία; Η εξέλιξη που περιγράφεις απεικονίζει τη σημερινή κατάσταση. Είναι σκανδαλώδης από ηθική και πολιτική σκοπιά επειδή καθιστά ορατές προσπάθειες από την πλευρά της αγοράς, του στρατιωτικού συμπλέγματος και των συντηρητικών και νεοφιλελεύθερων φονταμενταλιστών να μετατρέψουν το πανεπιστήμιο από μια δημοκρατική δημόσια σφαίρα σε ένα πρόσθετο συστατικό της καπιταλιστικής επιχείρησης και του κράτους εθνικής ασφάλειας. Αυτή η συσσώρευση συντηρητικών δυνάμεων, όλων προσκολλημένων στην πολιτική της λιτότητας και στον αστικό αναλφαβητισμό, στοχεύει στη μετατροπή των φοιτητών σε πελάτες, επιφορτισμένους μάλιστα με χρέος σε βαθμό που θα τους προκαλέσουν μούδιασμα οι απαιτήσεις της κριτικής παιδείας, και στην υποβάθμιση του ακαδημαϊκού προσωπικό στην κατηγορία των χαμηλά αμειβόμενων. Αυτές οι εξελίξεις σηματοδοτούν τον θάνατο της κριτικής εκπαίδευσης και τη στροφή του πανεπιστημίου από την παιδεία στην κατάρτιση. Αυτό με τη σειρά του θα έχει τρομερές συνέπειες για τη δημοκρατία επειδή η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι μία από τις λίγες δημόσιες σφαίρες που έχουν απομείνει. Το παραδοσιακό πανεπιστήμιο πα-

XENΡΙ ΖΙΡΟΥ, καθηγητής - ιδρυτής του φόρουμ «Δημόσιοι Διανοούμενοι»:

Ο νεοφιλελευθερισμός απειλεί το δημόσιο πανεπιστήμιο Η λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού, που σαρώνει εργασιακές σχέσεις, εισοδήματα, δημοκρατικά δικαιώματα, αξίες και όλες τις βασικές κατακτήσεις των εργαζομένων της εποχής του βιομηχανικού καπιταλισμού, απειλεί πλέον ανοικτά και προκλητικά και το δημόσιο πανεπιστήμιο, μια από τις τελευταίες δημόσιες σφαίρες που έχουν απομείνει για την προάσπιση της δημοκρατικής κουλτούρας και τη διαμόρφωση ενός εναλλακτικού κοινωνικού υποδείγματος. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο Αμερικανός ριζοσπάστης κοινωνικός αναλυτής, Χένρι Ζιρού, καθηγητής στην έδρα Πολιτιστικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο McMaster του Καναδά και διευθυντής του

Κέντρου για τη Δημόσια Έρευνα στο εν λόγω πανεπιστήμιο, ένας από τους πατέρες της κριτικής παιδαγωγικής, μιλάει στην «Αυγή» για τη νεοφιλελεύθερη επίθεση στη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση και τις πιθανές συνέπειες της κατάρρευσης του δημόσιου πανεπιστημίου. Πριν από τον Καναδά, δίδαξε για πολλά χρόνια ως καθηγητής έδρας στα πανεπιστήμια της Πενσυλβανίας και της Βοστώνης. Διαθέτει τεράστιο συγγραφικό έργο που πλησιάζει τα 60 βιβλία και ξεπερνά τα 200 επιστημονικά κείμενα. Είναι επίσης αρθρογράφος στο «Τruthout» και ιδρυτής του προγράμματος «Δημόσιοι Διανοούμενοι».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ Χ.Ι. ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ*

ραμένει ο μοναδικός ίσως χώρος όπου οι φοιτητές και οι φοιτήτριες μπορούν να αποκτήσουν κριτική σκέψη και θεώρηση για τον κόσμο και να διαμορφώσουν κοινωνική και υπεύθυνη συνείδηση με την εκμάθηση για την αμφισβήτηση της εξουσίας και του αγώνα γύρω από το νόημα και την υπόσχεση μιας ριζοσπαστικής δημοκρατίας. Φυσικά, στην προσπάθεια αυτή που περιγράφεις, ελλοχεύει πάντα ο θανάσιμος κίνδυνος της διολίσθησης της πολιτικής εκπαίδευσης στην πολιτικοποίηση της εκπαίδευσης. Πώς διαχωρίζεις την πολιτική εκπαίδευση από την πολιτικοποίηση της εκπαίδευσης; Η πολιτική εκπαίδευση διδάσκει στους φοιτητές να αναλαμβάνουν ρίσκα, να αμφισβητήσουν αυτούς που έχουν εξουσία. Η πολιτική εκπαίδευση προτείνει ότι ο ρόλος του πανεπιστημιακού δασκάλου ως δημόσιου διανοούμενου δεν είναι να συμβάλλει στην εδραίωση της εξουσίας, αλλά να την αμφισβητεί και να την ανακρίνει, και ότι οι εκπαιδευτικοί και οι φοιτητές θα πρέπει να μετριάζουν οποιαδήποτε αναφορά για την εξουσία με μια αίσθηση κριτικής συνείδησης και έντονης επιθυμίας να την κρατούν υπόλογη για τις συνέπειες των πράξεών της. Επιπλέον η πολιτική εκπαίδευση τοποθετεί την παιδεία όχι στο πλαίσιο

των επιταγών της ειδίκευσης και της επαγγελματοποίησης, αλλά στο πλαίσιο ενός έργου σχεδιασμένου να επεκτείνει τις δυνατότητες της δημοκρατίας με τη σύνδεση της εκπαίδευσης με τρόπους πολιτικής δράσης που προάγουν την κριτική συμμετοχή του πολίτη στα κοινά. Από την άλλη μεριά η πολιτικοποίηση της εκπαίδευσης στο όνομα της ορθοδοξίας υπονομεύει τον διάλογο, την επιστημονική αναζήτηση και την κριτική δέσμευση. Η πολιτικοποίηση της εκπαίδευσης συχνά στηρίζεται σε έναν συνδυασμό φαρισαϊσμού και ιδεολογικής καθαρότητας που οδηγεί στην απόρριψη της κριτικής σκέψης και ακολούθως στην αποσιώπηση των φοιτητών δεδομένου ότι θεσπίζει «σωστές» θέσεις. Η πολιτικοποίηση της εκπαίδευσης δεν μπορεί να αποκρυπτογραφήσει τη διάκριση μεταξύ της κριτικής διδασκαλίας και της παιδαγωγικής τρομοκρατίας, επειδή οι προασπιστές της δεν έχουν καμία αίσθηση της διαφοράς μεταξύ της ενθάρρυνσης της ανθρώπινης δράσης και της κοινωνικής ευθύνης και της διαμόρφωσης του φοιτητικού πνεύματος σύμφωνα με τις επιταγές μιας αδιαφιλονίκητης ιδεολογικής θέσης και μιας χειρουργικής ραφής παιδαγωγικού σεναρίου. Η πολιτικοποίηση της εκπαίδευσης έχει να κάνει περισσότερο με μια θρη-

σκευτική παρά με μια κοσμική προσέγγιση και σχετίζεται πολύ περισσότερο με την κατάρτιση παρά με την εκπαίδευση. Τρέφει μεγάλη απέχθεια για περίπλοκα θέματα, την προώθηση του κριτικού διαλόγου και τη δημιουργία μιας κουλτούρας της αμφισβήτησης. Πώς εξηγείς το γεγονός ότι η τεράστια πλειοψηφία των διανοουμένων σήμερα έχουν γυρίσει την πλάτη τους στο όραμα μιας δίκαιης και αξιοπρεπούς κοινωνίας και αφιερώνουν τον εαυτό τους αποκλειστικά στα στενά ερευνητικά τους ενδιαφέροντα; Πολλοί καθηγητές σήμερα δεν έχουν καν χρόνο για έρευνα, δεδομένου ότι πολλοί από αυτούς έχουν υπερφορτωμένο πρόγραμμα διδασκαλίας, κατέχουν θέσεις μερικής απασχόλησης και έχουν πολύ λίγο ελεύθερο χρόνο για τη διεξαγωγή έρευνας που ασχολείται με σημαντικά κοινωνικά ζητήματα. Αυτοί που έχουν μονιμότητα, αυτοί που σίγουρα έχεις στον νου, έχουν παγιδευτεί στην έννοια του επαγγελματισμού που καθοδηγείται από πολύ περιορισμένης εμβέλειας θέματα. Γράφουν για ακαδημαϊκές επιθεωρήσεις που ανταμείβουν τον θεωρητικισμό -δηλαδή θεωρία για χάρη της θεωρίας- και υπερηφανεύονται για τη χρήση ενός είδους φρασεολογίας με την οποία κανείς δεν ασχολείται πέρα

19 από τα εκατό ή διακόσια άτομα του κλάδου τους. Αυτοί οι λεγόμενοι «διανοούμενοι» δεν απειλούν κανέναν και συχνά ανταμείβονται πλουσιοπάροχα από τα πανεπιστήμια. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν πολλοί «διανοούμενοι», οι οποίοι, επειδή επιθυμούν να επωφεληθούν από τα εταιρικά και στρατιωτικά ερευνητικά κονδύλια που είναι διαθέσιμα προς τα ακαδημαϊκά ιδρύματα, αποφασίζουν να γράψουν και να δημοσιεύσουν με τρόπους που προάγουν τα ιδανικά του στρατιωτικού - βιομηχανικού - ακαδημαϊκού συμπλέγματος. Οι «διανοούμενοι» αυτοί έχουν πουλήσει την ψυχή τους στην αποπλάνηση της εξουσίας και στα συνοδά ωφελήματα. Τέλος, νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί διανοούμενοι που απλά φοβούνται να αντιμετωπίσουν ανοικτά σημαντικά προβλήματα από φόβο ότι δεν θα πάρουν μονιμότητα ή δεν θα προαχθούν. Η αποπλάνηση της εξουσίας, η πολιτική της συμμόρφωσης και το κλίμα του φόβου έχουν διαπεράσει πολλά πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο σήμερα. Στο Truthout, το δημοφιλέστερο πλέον και πιο προοδευτικό / ριζοσπαστικό ηλεκτρονικό έντυπο στις ΗΠΑ, έχεις δημιουργήσει το πρότζεκτ των Δημόσιων Διανοουμένων. Ποιες είναι οι ελπίδες και οι προσδοκίες σου σχετικά με αυτό το εγχείρημα όσον αφορά την υπεράσπιση του ρόλου του δημόσιου πανεπιστημίου; Το πρότζεκτ Δημόσιοι Διανοούμενοι αποτελεί μια προσπάθεια να έρθουν κοντά, από όλο τον κόσμο, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, δημοσιογράφοι και άλλοι πνευματικοί εργάτες που θα αναλύουν σημαντικά ζητήματα των καιρών μας με τρόπο που είναι ταυτόχρονα αυστηρός και προσβάσιμος. Ο στόχος είναι να προωθηθεί η δημόσια έρευνα, να υπάρχει ένας χώρος όπου μπορεί αυτό να γίνει, και να προσφερθεί στους διανοούμενους η ευκαιρία να απευθυνθούν σε ένα διευρυμένο, παγκόσμιο ακαδημαϊκό και λαϊκό κοινό. Αυτό στο οποίο μπορεί τουλάχιστον να συνεισφέρει το συγκεκριμένο εγχείρημα είναι η δυνατότητα της διαμόρφωσης ενός εναλλακτικού λόγου για τους διανοούμενους με σκοπό να επανακαθοριστεί το πανεπιστήμιο ως μια δημοκρατική σφαίρα, να συνδεθεί η μάθηση με την κοινωνική αλλαγή και να προσφερθεί χώρος στους διανοούμενους να χτίσουν διεθνείς συμμαχίες και οργανώσεις μέσα από τις οποίες θα μπορούν να κινητοποιηθούν εκπαιδευτικοί, πολιτιστικοί εργάτες και νέοι άνθρωποι για να συνδεθεί η μάχη για το πανεπιστήμιο ως κεντρικό σημείο του αγώνα για την ίδια τη δημοκρατία.

* Ο Χ.Ι. Πολυχρονίου είναι ερευνητής στο Levy Economics Institute και μέλος του πρότζεκτ Δημόσιοι Διανοούμενοι στο Truthout, που ίδρυσε και κατευθύνει ο Χένρι Ζιρού

20 ΔΥΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

Όχι μόνο «τι», αλλά και πώς» ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΑΡΕΜΕΝΟΥ *

Παράδειγμα 1: Εικοσιοχτάχρονος ιδιοκτήτης -μαζί με τον εικοσιεπτάχρονο αδελφό του- μικρού παραδοσιακού ξενοδοχείου στη Ναύπακτο αιτείται συμμετοχή στο ΕΣΠΑ για λόγους ανακαίνισης. Μεταξύ άλλων, βασική επιδίωξη είναι η εγκατάσταση ενεργειακού τζακιού προκειμένου να θερμανθεί ένα μέρος του χώρου και να ζεσταθεί το νερό, μήπως και παρακαμφθούν μερικώς η ΔΕΗ και το πετρέλαιο, που κινούνται πλέον σε απαγορευτικές σφαίρες. Η αίτηση εγκρίνεται, αλλά προκύπτουν και κάποιες απαιτήσεις εγγράφων υγειονομικού ενδιαφέροντος, τις οποίες και προσκομίζει. Τα έγγραφα υπεβλήθησαν αρχές Αυγούστου, τώρα είναι τέλη Νοεμβρίου, αλλά ούτε φωνή ούτε ακρόαση. Αν έρθει το τέλος του έτους, τα λεφτά του ΕΣΠΑ θα κάνουν φτερά. Στο ίδιο όμορφο ξενοδοχείο, αναγκάζονται να πουλούν ένα αναψυκτικό με τρία διαφορετικά ποσοστά ΦΠΑ, ανάλογα με το αν το πουλούν στο πρωινό, στο μπαρ του δωματίου ή δεν ξέρω πού αλλού. Ούτε καν σκέφθηκε κανείς να τα προσθέσει και να διαιρέσει διά τρία, προκειμένου να αφαιρέσει έναν περιττό Γολγοθά. Παράδειγμα 2: Ιδιοκτήτης ποιμνιοστασίου στην ευρύτερη περιοχή του Μεσολογγίου αιτείται την αλλαγή χρήσης του ποιμνιοστασίου προκειμένου να προχωρήσει στην εγκατάσταση τυροκομικής μονάδας. Αδύνατον των αδυνάτων! Περιττό να προσθέσω εγώ ότι, και όταν θέλει κανείς να αποκτήσει άδεια για ποιμνιοστάσιο, μπορεί να χρειαστεί και δύο χρόνια... Ο ίδιος ιδιοκτήτης περιγράφει μια κατάσταση πανικού και αποδιάρθρωσης στο Δημόσιο, που έχει οδηγήσει στην απόλυτη ευθυνοφοβία και την ακινησία των φακέλων. Οι υπάλληλοι, όχι επειδή δεν θέλουν ή επειδή είναι τεμπέληδες, αλλά επειδή ζουν μέσα στο κλίμα ζόφου που έχει διαμορφωθεί, φοβούνται και τον ίσκιο τους. Αυτήν ή και χειρότερη κατάσταση θα αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αν έρθει στην εξουσία. Και θα πρέπει να είναι έτοιμος να καταργήσει τη γραφειοκρατία, χωρίς να αφήνει παράθυρα για παράκαμψη της νομιμότητας. Είναι προφανές ότι η ελληνική κοινωνία δεν θα έχει προλάβει να αλλάξει συνήθειες και νοοτροπίες επειδή μόνο και μόνο ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έχει διαφορετική πολιτική βούληση και καλές προθέσεις. Μα, θα πει κάποιος: Αυτό δεν είναι απλός αστικός εκσυγχρονισμός; Και ποιος λέει ότι ο αστικός εκσυγχρονισμός δεν εξακολουθεί να παραμένει στην Ελλάδα, παραδόξως ίσως, ένα ζητούμενο μεγάλης σημασίας; Είναι όμως και προϋπόθεση για να προχωρήσεις πιο πέρα, σε αναδιανεμητικές πολιτικές, οι οποίες να έχουν ταυτόχρονα αναπτυξιακό χαρακτήρα. Πρέπει να μοιραστεί δικαιότερα η πίτα, αλλά πρέπει και να μεγαλώσει. Εισάγοντας και άλλες μορφές παραγωγής, συνεταιριστικές ή άλλου τύπου, που να προσιδιάζουν στο σοσιαλιστικό όραμα. Απαραίτητη προϋπόθεση, η απόλυτη συνείδηση των συνθηκών, προκειμένου να προωθηθούν μεταρρυθμίσεις που στα λόγια ακούγονται εύκολες, αλλά στην πράξη είναι πιο σύνθετες λόγω των πραγματικοτήτων που έχουν διαμορφωθεί στις τοπικές κοινωνίες. Παράδειγμα, ο «Καλλικράτης» και η σωστή θέση για την αλλαγή του. Σωστή, αλλά όχι και απλή στην εφαρμογή της. Κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, μπορεί και να μοιάζει με το άνοιγμα του κουτιού της Πανδώρας. Εκτός αν πάμε πίσω και από τον «Καποδίστρια», μοντέλο που υπάρχει σε κάποιες άλλες χώρες αλλά θέλει πολλή σκέψη αν μπορείς να κινηθείς προς τα εκεί. Ο αντίλογος μπορεί να είναι ότι προέχει η αντιμετώπιση του βασικού προβλήματος της χώρας, που είναι η απεμπλοκή της από τον μνημονιακό γύρο του θανάτου. Ναι, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να έχεις ένα συνολικότερο εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανάπτυξης και να απαντήσεις, πλέον, όχι μόνο στο ερώτημα «τι» θα κάνεις, αλλά και «πώς» θα το κάνεις. Σημασία δεν έχει μόνο το πού θέλεις να πας, αλλά και μέχρι πού μπορείς να πας και πώς θα πας. Είναι αλήθεια ότι και το μεγαλύτερο ταξίδι αρχίζει με το πρώτο βήμα. Απαραίτητο, όμως, είναι να υπάρχει ένας οδικός χάρτης. * Ο Γιώργος Βαρεμένος είναι βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΣΥΡΙΖΑ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΘΕΜΑΤΑ ΨΗΦΙΖΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ

Για ένα ΤΕΕ στήριγμα στους πολλούς πληττόμενους μηχανικούς Τα όργανα διοίκησης σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο του Τεχνικού Επιμελητηρίου καλούνται σήμερα να εκλέξουν πάνω από 100.000 μηχανικοί. Σε μια κρίσιμη περίοδο, η ψήφος τους θα σηματοδοτήσει την αλλαγή πλεύσης μπροστά στον ολετήρα των Μνημονίων, που κατάργησε κατακτήσεις και δικαιώματα, αλλά και στη μετατροπή του ΤΕΕ σε κυβερνητικό δεκανίκι (διεκπεραίωση τακτοποίησης αυθαιρέτων, αδειοδοτήσεις κ.ά.). Η ψηφοφορία, από τις 8 το πρωί έως τις 7 το βράδυ, θα διεξαχθεί σε 169 εκλογικά τμήματα, σε 61 πόλεις. Στην Αθήνα, τα 60 εκλογικά τμήματα θα λειτουργήσουν στο Ποδηλατοδρόμιο του ΟΑΚΑ (είσοδος από λεωφόρο Ολυμπιονίκη Σπύρου Λούη, Πύλη Ε). Στη Θεσσαλονίκη, στο ισόγειο του περιπτέρου 16 της Helexpo (Eγνατίας 154). Την ψήφο των μηχανικών για την αντιπροσωπεία του ΤΕΕ διεκδικούν 16 παρατάξεις, μεταξύ αυτών θεματικές ή περιφερειακές. Οι μηχανικοί από τον χώρο της Ν.Δ. κατέρχονται σε κοινό σχήμα, πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια (ΔΚΜ Ανανέωση Πρωτοπορία) και στις επιστημονικές επιτροπές ξεχωριστά. Η ΠΑΣΚ, η παράταξη του σημερινού πρόεδρου του ΤΕΕ Χρ. Σπίρτζη, κρύφτηκε στη Δημοκρατική Συμπαράταξη Μηχανικών, στην οποία συμμετέχουν μηχανικοί της ΔΗΜ.ΑΡ., των Οικολόγων Πράσινων κ.ά. Από τον χώρο της Αριστεράς, η νεοσύστατη Ριζοσπαστική Πρωτοβου-

λία πρόσκειται στον ΣΥΡΙΖΑ, η Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών συγκεντρώνει μηχανικούς από τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Η Αριστερή Ενωτική Πρωτοβουλία - Εργαζόμενοι Μηχανικοί, με μηχανικούς της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Επίσης συμμετέχουν οι συνδυασμοί Πανεπιστημονική (ΚΚΕ), Δημοκρατική Παράταξη Μηχανικών, η οποία έχει αποσχισθεί από την ΠΑΣΚ παλαιότερα, η ΔΕΜ κ.ά. Ως μεμονωμένος υποψήφιος για την αντιπροσωπεία κατεβαίνει ο Αν. Πρωτονοτάριος.

Αυτοί μηχανεύτηκαν το τέλος, εμείς σχεδιάζουμε την αρχή Η Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία Μηχανικών, με ανακοίνωσή της καλεί τους μηχανικούς να τη στηρίξουν

«για να φέρουμε την ανατροπή, για να στρέψουμε το ΤΕΕ σε νέα κατεύθυνση προς όφελος των πολλών μηχανικών που διαλύονται από την κρίση και όχι των λίγων ‘ημετέρων’». Για την ταυτότητά της λέει: «Είναι μια νέα παράταξη, με αναφορά στη ριζοσπαστική Αριστερά και τους κοινωνικούς αγώνες. Δημιουργήθηκε μετά τις πρόσφατες κινητοποιήσεις των μηχανικών ενάντια στις αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών. Εξαρχής πλαισιώθηκε από συναδέλφους που η ανέχεια τους έχει οδηγήσει στην απόγνωση και στην οργή. Στο εγχείρημα ανταποκρίθηκαν άμεσα πολλοί συνάδελφοί μας, ανένταχτοι στην Αριστερά και όχι μόνο, δεκάδες μέλη μέχρι τότε της Συσπείρωσης Αριστερών Μηχανικών, καθώς και η συντριπτική πλειοψηφία των μελών της Συνεργασίας Αριστερών Μηχανικών. Κυρίως, όμως, συνάδελφοι που για πρώτη φορά συμμετέχουν στις εκλογές είτε ως υποψήφιοι είτε ως ψηφοφόροι. Οι μηχανικοί που μέχρι τώρα ήταν στο περιθώριο έρχονται στο προσκήνιο. Όλο το τελευταίο διάστημα αποκτήσαμε την αποδοχή πολλών και κυρίως νέων συναδέλφων μας, συγκροτώντας ένα πλατύ ενωτικό μέτωπο». Εκτιμά δε ότι «η πλειονότητα των μηχανικών θα φέρει την ανατροπή, θα θέσει το ΤΕΕ σε ριζοσπαστική, προοδευτική κατεύθυνση, στηρίζοντας τη Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία». Λ.ΣΤ.

Κάθε μέρα καταδικάζουμε την έμφυλη βία Με σύνθημα «Σήμερα και κάθε μέρα καταδικάζουμε την έμφυλη βία. Εσύ;» η Ενωτική Πρωτοβουλία γυναικείων και φεμινιστικών ομάδων διοργανώνει συγκέντρωση αύριο, Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Το ραντεβού είναι στα Προπύλαια, στις 6.30 το απόγευμα. Συμμετέχουν οι ομάδες Φεμινιστική Πρωτοβουλία για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, Γυναικεία Ομάδα Αυτοάμυνας, Παγκόσμια Πορεία Γυναικών (ελληνικό δίκτυο), Ένωση Αφρικανών Γυναικών, Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας, Δίκτυο Γυναικών Ευρώπης, Colour Youth, Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας, Ζωντανή Βιβλιοθήκη Human Library Greece, Γυναίκες για τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα, Πρωτοβουλία Γυναικών ενάντια στο Χρέος και τα Μέτρα Λιτότητας, Οικογένειες «Ουράνιο Τόξο», Γυναίκες της Χαλκιδικής κατά της εξόρυξης χρυσού. Τα γυναικεία τμήματα κομμάτων: Θεματική Ομάδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα των Οικολόγων Πρασίνων, Τμήμα Φεμινιστικής Πολιτικής / Φύλου ΣΥΡΙΖΑ, Ομάδα Γυναικών ΟΚΔΕ-ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ, Ομάδα Γυναικών ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Ομάδα Γυναικών Κόκκινο. Στηρίζουν: Ηλεκτρονική Φεμινιστική Εφημερίδα «Φύλο Συκής» www.fylosykis.gr, Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στις διωκόμενες Οροθετικές, Alter Summit Ελληνικό Δίκτυο.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

21

ΥΓΕΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ:

Το σχέδιο της Task Force για τον ΕΟΠΥΥ δυσχεραίνει την πρόσβαση και εκτοξεύει τις δαπάνες! Τη διατήρηση και την ενίσχυση όλων των δομών Υγείας του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), καθώς και τη συγκράτηση του συνόλου του υφισταμένου ιατρικού προσωπικού στον Οργανισμό, μετά την «αναμόρφωση» του δημοσίου συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στη χώρα μας, προτείνει σήμερα μέσω της «Αυγής» της Κυριακής ο Κυριάκος Σουλιώτης. Ο επίκουρος καθηγητής Πολιτικής της Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου τονίζει ακόμη με έμφαση ότι, εάν ο υπουργός Υγείας υιοθετήσει τελικά το σχέδιο της Task Force Greece, τότε θα τεθούν σοβαρά εμπόδια στην πρόσβαση των πολιτών στο δημόσιο σύστημα Υγείας και θα εκτιναχθούν εκ νέου στα ύψη οι δημόσιες δαπάνες Υγείας. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΒΕΝΙΖΕΛΟ

Δηλώσατε πρόσφατα δημοσίως, ότι «δεν περισσεύουν μονάδες Υγείας του ΕΟΠΥΥ για να κλείσουν ούτε γιατρούς του ΕΟΠΥΥ έχουμε την πολυτέλεια να απολύσουμε». Πώς κρίνετε την πρόθεση του υπουργού Υγείας να προχωρήσει στην απόλυση μεγάλου αριθμού γιατρών του Οργανισμού; Η τοποθέτησή μου συνιστά συνέχεια των όσων αναφέρουμε ως Επιστημονική Επιτροπή για την υποστήριξη της μεταρρύθμισης στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην πρότασή μας. Η δε τεκμηρίωσή της είναι ξεκάθαρη: η χώρα μας βρίσκεται στην 5η θέση στην Ευρώπη όσον αφορά στη δυσκολία κάλυψης της ανάγκης για ιατρική επίσκεψη, παρά το γεγονός ότι ο δείκτης

πηρεσίες κρίνονται απαραίτητες. Πρόσθετα, εμείς διαφωνούμε με τη μετακίνηση ιατρών ειδικοτήτων στα νοσοκομεία (πλην κάποιων προφανών εξαιρέσεων), καθώς αυτό θα δυσχεράνει την πρόσβαση και θα επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς. Η πρόταση της επιστημονικής επιτροπής της οποίας ήσασταν επικεφαλής προβλέπει ότι ο ΕΟΠΥΥ παραμένει ταυτόχρονα αγοραστής και πάροχος υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Ποιοι είναι οι λόγοι οι οποίοι οδήγησαν την επιτροπή σε αυτή την επιλογή για τον Οργανισμό;

Διαφωνούμε με τη μετακίνηση ιατρών ειδικοτήτων στα νοσοκομεία (πλην κάποιων προφανών εξαιρέσεων) ιατρών ανά κάτοικο είναι ένας από τους υψηλότερους παγκοσμίως. Συνεπώς το πρόβλημα της πρόσβασης σχετίζεται με την (περιορισμένη) διαθεσιμότητα υπηρεσιών υπό ασφαλιστική κάλυψη. Ως προς αυτό θα ήθελα απλά να σημειώσω ότι δεν είναι δόκιμο να προσμετράμε τους συμβεβλημένους ιδιώτες ιατρούς χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη το πλαφόν των επισκέψεων ανά μήνα που τους δεσμεύει, καθώς μετά τη συμπλήρωσή του δεν μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες χωρίς επιβάρυνση για τους πολίτες. Επιπλέον, στην έκθεσή μας, οι δημόσιες δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας πρέπει να εξυπηρετούν τους πολίτες ανεξάρτητα από το εάν έχουν απολέσει το ασφαλιστικό τους δικαίωμα. Υπό την έννοια αυτή, ποσοτικά, οι υφιστάμενες υ-

Κινητοποιήσεις για τον ΕΟΠΥΥ Οι γιατροί του ΕΟΠΥΥ ξεκινούν αύριο εικοσιτετράωρες επαναλαμβανόμενες πανελλαδικές απεργίες, ενώ, μετά το πέρας των συναντήσεων των εκπροσώπων των γιατρών με τον Άδωνι Γεωργιάδη, θα συνεδριάσει η Εκτελεστική Επιτροπή της ΠΟΣΕΥΠ - ΕΟΠΥΥ για να εκτιμήσει τις θέσεις του Άδωνι Γεωργιάδη και να παρατείνει, κατά πάσα πιθανότητα, τη διάρκεια της απεργίας. Από την πλευρά τους, οι εργαζόμενοι του ΕΟΠΥΥ προχωρούν μεθαύριο, Τρίτη 26 Νοεμβρίου, σε δύο εικοσιτετράωρες πανελλαδικές απεργίες, με προοπτική την απεργία διαρκείας. Τόσο ο πρόεδρος της ΠΟΣΕΥΠ - ΕΟΠΥΥ κ. Αποστολόπουλος όσο και ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Γιάννης Χρονόπουλος αμφισβήτησαν μεταξύ άλλων την περασμένη Πέμπτη την αξιοπιστία των δεσμεύσεων του Άδωνι Γεωργιάδη σχετικά με την προκήρυξη ισαρίθμων με τους απολυομένους γιατρούς από τον ΕΟΠΥΥ θέσεων γιατρών στο ΕΣΥ, ενώ ο πρόεδρος του Συλλόγου Επιστημονικού Υγειονομικού Προσωπικού (ΣΕΥΠ) ΕΟΠΥΥ Αττικής Παναγιώτης Ψυχάρης τόνισε ότι «στόχος του υπουργού Υγείας είναι να διώξει τους μισούς γιατρούς από τον ΕΟΠΥΥ, λόγω Μνημονίου». Από τη δική του πλευρά, ο αντιπρόεδρος της ΠΟΕ - ΕΟΠΥΥ Λεωνίδας Βιτωράτος τόνισε μεταξύ άλλων ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης δεν διενήργησε ποτέ διάλογο, αλλά έχει ήδη υιοθετήσει το σχετικό σχέδιο της Task Force Greece.

Ως προς αυτό θα ήθελα να διευκρινίσω ότι εμείς δεν τοποθετηθήκαμε δογματικά επ’ αυτού, καθώς δεν θεωρούμε ότι υπάρχει τέτοιο δίλημμα. Προτείναμε με έμφαση την περιφερειακή συγκρότηση και εποπτεία του νέου συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, διότι με τον τρόπο αυτό το πλέγμα των υπηρεσιών προσαρμόζεται καλύτερα στις ειδικές ανάγκες κάθε περιοχής. Κρίναμε δε ότι οι Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) στην παρούσα φάση έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες προς τούτο, ωστόσο διατυπώσαμε την άποψη ότι εάν ο ΕΟΠΥΥ μπορεί αποδεδειγμένα να εποπτεύσει πιο αποτελεσματικά τις δομές ΠΦΥ, τότε θα έπρεπε να αναλάβει τη σχετική ευθύνη. Αυτό όμως είναι κάτι που θα πρέπει να αξιολογηθεί πριν από τη λήψη της όποιας απόφασης. Κατά τη γνώμη σας, μπορεί μία αλλαγή στον ρόλο και την αποστολή του ΕΟΠΥΥ να έχει την όποια επιτυχία και λειτουργικότητα με τους γιατρούς του συστήματος απέναντι; Το ιδανικό θα ήταν η όποια μεταρρύθμιση να τύχει της μέγιστης δυνατής συναίνεσης. Για να γίνει βέβαια κάτι τέτοιο, απαιτείται τεκμηρίωση των επιλογών της κεντρικής διοίκησης. Η Έκθεση της Επιστημονικής μας Επιτροπής συντάχθηκε με αυτόν ακριβώς τον προσανατολισμό, δηλαδή κάθε επιμέρους πρόταση να βρίσκει αναφορές στη διεθνή εμπειρία και πρακτική αλλά και στη σχετική επιστημονική βιβλιογραφία, λαμβάνοντας όμως υπόψη τις ειδικές συνθήκες τις οποίες βιώνει η χώρα αλλά και τα χαρακτηριστικά του συστήματος υγείας. Απ’ ό,τι δε έχω αντιληφθεί -καθώς δεν συμμετέχουμε στον σχετικό πολιτικό διάλογο- υπάρχει μια αποδοχή της πρότασής μας, τουλάχιστον ως «βάσης διαλόγου». Από αυτό βέβαια το σημείο μέχρι τη λήψη απόφασης, μεσολαβούν απ’ ό,τι φαίνεται και άλλοι παράγοντες, όχι κατ’ ανάγκη εντός της σφαίρας αρμοδιοτήτων του υπουργείου Υγείας.

ΔΥΣΑΡΕΣΤΗ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΤΗΣ «ΑΥΓΗΣ»

Ξεκινά η fast track κινητικότητα εργαζομένων από τα τρία ψυχιατρεία! ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Σε διαρκείς συσκέψεις με τα μέλη των Δ.Σ. των σωματείων των εργαζομένων στα ψυχιατρικά νοσοκομεία Αττικής (ΨΝΑ - «Δαφνί»), «Δρομοκαϊτειο» και Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) θα βρίσκεται από αύριο, στις 9 π.μ., η αρμόδια υφυπουργός Υγείας Ζέττα Μακρή, μετά από την αιφνιδιαστική εντολή του υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη για την έναρξη διαδικασίας fast track κινητικότητας - διαθεσιμότητας εργαζομένων από τα τρία ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας, όπως αποκάλυψε προχθές, Παρασκευή 22 Νοεμβρίου η «Αυγή». Σύμφωνα, λοιπόν, με τις πολύ καλά πληροφορημένες πηγές της «Αυγής», μετά από αιφνιδιαστική εντολή του υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη και ενώ η υφυπουργός Υγείας Ζέττα Μακρή βρισκόταν στη Λιθουανία και διέψευδε κατηγορηματικά το πρωί της Πέμπτης 21 Νοεμβρίου οποιοδήποτε τέτοιο ενδεχόμενο, ο γενικός γραμματέας Υγείας Πελοπίδας Καλλίρης και ο διοικητής της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Πειραιώς και Αιγαίου Γιάννης Ευδοκιμίδης, αλλά και ο διοικητής της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Κεντρικής Μακεδονίας, κίνησαν από το μεσημέρι της Πέμπτης 21 Νοεμβρίου εξίσου αιφνιδιαστικά όλες τις αναγκαίες διαδικασίες για την έναρξη fast track κινητικότητας διαθεσιμότητας εργαζομένων του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (ΨΝΑ- «Δαφνί»), του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής «Δρομοκαΐτειο» και του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ)! Ο γενικός γραμματέας Υγείας και οι διοικητές της 2ης και της 3ης ΥΠΕ ζήτησαν ήδη από το μεσημέρι της Πέμπτης 21 Νοεμβρίου από τις διοικήσεις των τριών ιδρυμάτων να τους έχουν παραδώσει μέχρι το απόγευμα της ιδίας ημέρας, της Πέμπτης 21 Νοεμβρίου, τα ονόματα και τις ειδικότητες όλων των εργαζομένων οι οποίοι θα τεθούν στη διαδικασία της fast track κινητικότητας - διαθεσιμότητας στα τρία ψυχιατρεία. Σύμφωνα με τα περιορισμένα στοιχεία τα οποία κατέστη δυνατόν να συλλέξει η «Αυγή», η πρόταση της 2ης ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου είναι να τεθούν σε fast track κινητικότητα - διαθεσιμότητα 120 - 150 εργαζόμενοι του ΨΝΑ και η πρόταση της 3ης ΥΠΕ Κεντρικής Μακεδονίας προβλέπει 82 περίπου εργαζόμενους του ΨΝΘ να τίθενται στη διαδικασία της fast track κινητικότητας - διαθεσιμότητας, ενώ τα σχετικά στοιχεία για το «Δρομοκαΐτειο» δεν έχουν διαρρεύσει ακόμη... Η πρόταση της 2ης ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου προβλέπει επίσης την απομάκρυνση τριών ψυχιατρικών κλινικών εισαγωγής από το «Δαφνί» και τη μετέγκατάστασή τους στα νοσοκομεία της Αθήνας «Σισμανόγλειο», «Σωτηρία» και «Πολυκλινική», στην οποία φαίνεται ότι θα μετεγκατασταθεί και η ψυχιατρική κλινική του νοσοκομείου της Αθήνας «Ευαγγελισμός», προκειμένου στην «Πολυκλινική» να δημιουργηθεί μία νέα μεγάλη ψυχιατρική κλινική η οποία θα δέχεται σχεδόν αποκλειστικά εισαγγελικές εντολές για αναγκαστικές νοσηλείες. Η αιφνιδιαστική εντολή του υπουργού Υγείας για την έναρξη fast track διαδικασίας κινητικότητας - διαθεσιμότητας εργαζομένων των τριών ψυχιατρικών νοσοκομείων της χώρας οδήγησε την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου τον διοικητή του «Δαφνιού» Όθωνα Χαραλαμπάκη να υποβάλει εντόνως διαμαρτυρόμενος την παραίτησή του στον Άδωνι Γεωργιάδη. Στην «καυτή» επιστολή παραίτησής του προς τον Άδωνι Γεωργιάδη, ο Όθωνας Χαραλαμπάκης κάνει χαρακτηριστικά λόγο για «εν κρυπτώ και αιφνιδιαστική λήψη κρίσιμων αποφάσεων για το ΨΝΑ, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση της διοίκησης του ιδρύματος».

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

22

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΑΓΓΕΛΟΓΛΟΥ ΣΤΟΝ ΑΡΕΙΟ ΠΑΓΟ

Η επένδυση στις Σκουριές είναι παράνομη ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ

Είναι αγανακτισμένος με αυτούς που ξεπούλησαν τον τόπο του και βρίσκεται από την πρώτη στιγμή στο πλευρό αυτών που αντιδρούν, που αντιστέκονται και αγωνίζονται για τη σωτηρία της Β. Χαλκιδικής. Εξηγεί ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι εχθροί του οι κάτοικοι «που δουλεύουν στα λαγούμια των μεταλλείων εις βάρος της υγείας τους για ένα κομμάτι ψωμί». Ο αρχιμανδρίτης, πατέρας Χριστόδουλος Αγγελόγλου, πνευματικός και εφημέριος του Ι.Γ. Ησυχαστηρίου «Παναγία, η Φοβερά Προστασία», ο ιερωμένος που πρωτοστατεί στις αντιδράσεις κατά της επένδυσης της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική, με μια δημόσια αναφορά του προς την ελληνική Δικαιοσύνη, καταγγέλλει την παράνομη υλοποίηση της επένδυσης της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική και αναλαμβάνει μια γενναία πρωτοβουλία. Όπως λέει ο κ. Αγγελόγλου, «η επένδυση είναι παράνομη και η παρανομία συγκαλύπτεται υπό πάντων, μηδέ εξαιρουμένης και της ελληνικής Δικαιοσύνης και της Ελληνικής Αστυνομίας», καθώς, όπως υποστηρίζει στην αναφορά του «μέχρι σήμερα η Διοίκηση αρνείται να εγκρίνει το Επενδυτικό Σχέδιο Ανάπτυξης των Μεταλλείων Κασσάνδρας, που είναι βασική συμβατική υποχρέωση και προϋπόθεση». Στην ερώτηση της «Α», γιατί ένας ιερωμένος αποφασίζει να αναλάβει ενεργό δράση στο πλευρό των κατοίκων που αντιδρούν, η απάντηση του αρχιμανδρίτη είναι αποκαλυπτική: «Κατάλαβα ότι πρόκειται περί μείζονος οικονομικού σκανδάλου, που μπροστά του ωχριούν η Siemens, τα υποβρύχια, πρόκειται περί αδιαμφισβήτητου περιβαλλοντικού εγκλήματος, που θα ερημοποιήσει την περιοχή, που ήδη έχει υποστεί μη αναστρέψιμη, ανυπολόγιστη βλάβη. Για εμένα είναι μονόδρομος η συμπόρευσή μου με αυτούς που αγωνίζονται για την επικράτηση του δικαίου, της προστασίας του περιβάλλοντος, και όχι με όσους στοχεύουν στην κερδοσκοπία με την καταστροφή του περιβάλλοντος. Αυτό ήταν υποχρέωσή μου, πνευματική και κοινωνική, υπαγορευόμενη από τον Νόμο του Ευαγγελίου και του Συντάγματος, που απαιτεί την κοινωνική αλληλεγγύη».

Δεν πληροί τους όρους της σύμβασης Στην αναφορά του ο κ. Αγγελόγλου επισημαίνει πως συμβατική υποχρέωση της Ελληνικός Χρυσός ήταν «να καταθέσει το αργότερο έως τις 28.01.2006 το πλήρες και άρτιο επενδυτικό σχέδιο, συνοδευόμενο α-

πό όλες τις προβλεπόμενες από την κείμενη νομοθεσία μελέτες που είναι αναγκαίες για την έκδοση όλων των σχετικών αδειών και εγκρίσεων» και καταγγέλλει πως η Ελληνικός Χρυσός μία ημέρα πριν λήξει η καταληκτική προθεσμία κατέθεσε ένα επενδυτικό σχέδιο που δεν πληρούσε τους όρους της σύμβασης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που καταθέτει στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου, αποδεικνύεται πως το σχέδιο της Ελληνικός Χρυσός δεν συνοδευόταν από «μελέτες υπολογισμού των δεικτών βιωσιμότητας της επένδυσης και δεν καθίσταντο σαφείς οι ενεργειακές απαιτήσεις του εργοστασίου και ο τρόπος ικανοποίησής τους». Στη σελίδα 12 της αναφοράς του αρχιμανδρίτη περιλαμβάνεται και η αρχική διαπίστωση της Γενικής Δ/νσης Φυσικού Πλούτου και της Δ/νσης Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών του υπουργείου Ανάπτυξης που εξέτασαν το υποβληθέν επενδυτικό σχέδιο και «διαπίστωσαν ότι αντίκειται στους όρους της Σύμβασης, καθώς δεν ήταν πλήρες, άρτιο και δεν συνοδευόταν από τις προβλεπόμενες μελέτες». Στην αναφορά του ο αρχιμανδρίτης κάνει ειδική μνεία στα κερδοσκοπικά παιχνίδια που παίχτηκαν στην πλάτη του Ελληνικού Δημοσίου από «μεσάζοντες» και «εργολάβους» που προστατεύτηκαν από τις κυβερνήσεις που έχουν εμπλακεί στο σκάνδαλο των Μεταλλείων Κασσάνδρας.

Πεθαίνουν στις στοές Μιλώντας στην «Α» ο κ. Αγγελόγλου ξεκαθαρίζει πως οι κάτοικοι που δουλεύουν στα λαγούμια των μεταλλείων εις βάρος της υγείας τους και για ένα κομμάτι ψωμί δεν είναι εχθροί όσων αντιστέκονται. Όπως χαρακτηριστικά λέει, «αυτοί, αντί να αυτοκτονούν, αντί να ψά-

Δήμου από τον επενδυτή» και να «καταγγέλλει τους δημότες του ως εγκληματική οργάνωση».

Η προστασία της ΕΛ.ΑΣ.

Ο ιερωμένος που πρωτοστατεί στις αντιδράσεις κατά της επένδυσης της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική, με μια δημόσια αναφορά του προς την ελληνική Δικαιοσύνη, καταγγέλλει την παράνομη υλοποίηση της επένδυσης της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική

Το «Καραβάνι αλληλεγγύης και ενημέρωσης» κατά της εξόρυξης χρυσού. που έχει ξεκινήσει από τη Χαλκιδική, αφού θα έχει περάσει από Κατερίνη,

χνουν στα σκουπίδια, με βαριά καρδιά αποφασίζουν, αντί να πεθάνουν ‘οικολογικά’, να πεθάνουν μέσα στις στοές, καταστρέφοντας τη φύση του τόπου τους». Αντιθέτως, στρέφει την κριτική του σε αυτούς που παρείχαν όλες τις διευκολύνσεις σε μια εταιρεία και τη δραστηριότητά της, κατονομάζοντας υπουργούς και δημόσιους λειτουργούς, που δημιούργησαν μια βιομηχανία αδειοδοτήσεων χωρίς να έχει εγκριθεί το επενδυτικό σχέδιο. «Υπεύθυνοι είναι αυτοί που υπέγραψαν για την καταστροφή της Χαλκιδικής, της Ροδόπης, του Κιλκίς, του Έβρου, για δε τη Χαλκιδική ο κυρίως υπεύθυνος είναι ο πρώην υφυπουργός Οικονομίας κ. Πάχτας -και νυν δήμαρχος-, που υπέγραψε την περιβόητη σύμβαση μεταβίβασης το 2003», είναι τα λόγια του αρχιμανδρίτη. Ο κ. Αγγελόγλου κατηγορεί τον σημερινό δήμαρχο Αριστοτέλη ως κύριο υπεύθυνο της παρανομίας που συντελείται στην περιοχή, κατηγορώντας τον μάλιστα ότι το μόνο που κάνει σήμερα είναι να «συντάσσει μνημόνια για χρηματοδότηση του

Στη δημόσια αναφορά του ιερωμένου της Χαλκιδικής, αφού καταγγέλλεται η Ελληνικός Χρυσός πως συστηματικά εξαπάτησε την ελληνική Δικαιοσύνη όλα αυτά τα χρόνια, δεν λείπουν και τα επικριτικά σχόλια για τη μέχρι σήμερα στάση της ΕΛ.ΑΣ. και το όργιο τρομοκράτησης και βίαιης καταστολής των κατοίκων της περιοχής. Δεν διστάζει μάλιστα να στραφεί κατά του υπουργού Προστασίας του Πολίτη ρωτώντας τον κ. Δένδια «ποια νομιμότητα επικαλείται όταν η ίδια η κυβέρνηση δίνει άδειες για υλοποίηση μιας παράνομης επένδυσης», ενώ παράλληλα κάνει λόγο για «τεράστια ποσά που ξοδεύονται για την προστασία της παράνομης επένδυσης από την ΕΛ.ΑΣ.» επισυνάπτοντας στην αναφορά του τις δαπάνες της Ελληνικής Αστυνομίας για τη συστηματική προστασία των εγκαταστάσεων της ιδιωτικής εταιρείας. Ο κ. Αγγελόγλου, στη δημόσια αναφορά των 93 σελίδων, παραθέτει στοιχεία που αποκαλύπτουν την υποκριτική πολιτική της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική, που δήθεν δίνει δουλειά στους κατοίκους, ενώ στην πραγματικότητα «καλύπτει τις θέσεις εργασίας με χρήματα του Ελληνικού Δημοσίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης» μέσω προγραμμάτων «κατάρτισης και απασχόλησης ανέργων» που έχουν αναλάβει οι εταιρείες Ελληνικός Χρυσός και Άκτωρ, οι οποίες όχι μόνο δεν φέρνουν χρήματα στην περιοχή, αλλά αντιθέτως κερδίζουν μέσω της υλοποίησης των κοινοτικών προγραμμάτων.

Λάρισα, Βόλο και Λαμία, τη Δευτέρα 25/11 θα βρίσκεται στην Αθήνα. Οι δράσεις του «Καραβανιού» στην Αθήνα περιλαμβάνουν συνέντευξη Τύπου στην ΕΣΗΕΑ στις 12.00 και συγκέντρωση στο Σύνταγμα, έξω από τη Βουλή στις 17.00. Επίσης, το «Καραβάνι» θα επισκεφτεί τους αγωνιζόμενους εργαζόμενους της ΕΡΤ και θα πραγματοποιήσει σειρά εξορμήσεων για μοίρασμα ενημερωτικού υλικού. Τέλος, οι γυναίκες της Χαλκιδικής θα πάρουν μέρος και στη διαδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Η επιτροπή αλληλεγγύης στη Χαλκιδική (Αττική) καλεί κάθε συλλογικότητα και πολίτη, που αναγνωρίζει τον δίκαιο αγώνα ενάντια στην καταστροφική εξόρυξη χρυσού και υπερασπίζεται τα δικαιώματα και τις ελευθερίες ενάντια στην καταστολή και την ποινικοποίηση της συλλογικής δράσης, να στηρίξει το «Καραβάνι αλληλεγγύης».

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

43

Η μαύρη διεθνής ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΤΡΙΚΚΑ

Ποια είναι η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζει σήμερα το «ευρωπαϊκό εγχείρημα»; Μα, η κρίση χρέους, απαντούν εν χορώ οι διεθνείς αναλυτές. Παραβλέποντας όχι μόνο τα «προγράμματα διάσωσης» και τις πολιτικές λιτότητας που σκοτώνουν σήμερα κάθε έννοια κοινοτικής συνοχής, αλλά και κάτι ακόμα: κόμματα με ακραία εθνικιστική ατζέντα βγαίνουν το ένα μετά το άλλο από το περιθώριο, καταγράφουν αλλεπάλληλες εκλογικές επιτυχίες και διεκδικούν πια κεντρική θέση στο πολιτικό προσκήνιο. Επόμενος στόχος τους, το ευρωκοινοβούλιο. Στα μέσα της εβδομάδας οι ηγέτες δύο εκ των ισχυρότερων ακροδεξιών κομμάτων της Ευρώπης, η Μαρίν Λεπέν του γαλλικού Εθνικού Μετώπου και ο Γκέερτ Βίλντερς του ολλανδικού Κόμματος της Ελευθερίας, παραχώρησαν κοινή συνέντευξη τύπου στο ολλανδικό κοινοβούλιο. «Είναι μια ιστορική μέρα καθώς σήμερα ξεκινά η ελευθερία» ανήγγειλε ο Βίλντερς σηκώνοντας το λάβαρο του απελευθερωτικού αγώνα εναντίον των «ευρωπαϊκών ελίτ» και του «τέρατος των Βρυξελλών». Σκοπός, είπε, είναι η ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας και η προστασία της εθνικής ταυτότητας για τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. Η μέρα ήταν ιστορική επειδή τα δύο κόμματα ανακοίνωσαν ότι θα κατέβουν από κοινού στις ευρωεκλογές του ερχόμενου Μαΐου με τον συνδυασμό «Συμμαχία για την Ελευθερία». Και το σχήμα αναμένεται να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο μέσα στις επόμενες ημέρες. Το έδαφος για αυτό προετοίμασε η διάσκεψη που πραγματοποίησαν στη Βιέννη έξι ακροδεξιά κόμματα στις 15

Νοεμβρίου. Οικοδεσπότης ήταν το αυστριακό Κόμμα της Ελευθερίας και προσκεκλημένοι το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν, το βελγικό Βλάαμς Μπελάνγκ, η ιταλική Λέγκα του Βορρά, οι Σουηδοί Δημοκράτες και το σλοβακικό Εθνικό Κόμμα. Ο αρχηγός του FPO, Χανς Κρίστιαν Στράχε, δεν έκρυψε ότι στόχος της υπό διαμόρφωση συμμαχίας είναι να αναδειχτεί «τρίτη δύναμη» του ευρωκοινοβουλίου. Για τον σχηματισμό πολιτικής ομάδας απαιτούνται 25 βουλευτές από τουλάχιστον επτά κράτη - μέλη. Και διόλου τυχαία, οι διεργασίες στο χώρο της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς αφορούν σήμερα επτά κόμματα. Δεν υπάρχει βέβαια χώρος για όλους. Σε μια προσπάθεια να διαφοροποιηθούν από τα πιο απροκάλυπτα νεοναζιστικά και νεοφασιστικά μορφώματα της σημερινής Ευρώπης, η συμμαχία δεν απέστειλε προσκλήσεις στην ελληνική Χρυσή Αυγή, το βρετανικό Εθνικό Κόμμα και το ουγγρικό Τζόμπικ. Ωστόσο, με παρόμοια συλλογιστική κάποια άλλα ευρωπαϊκά κόμματα αρνήθηκαν να

Μαρίν Λεπέν

ΕΠΤΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑΣ ΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ ΚΟΙΝΗ ΚΑΘΟΔΟ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ συνεργαστούν μαζί της. Το νεοσύστατο κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία», που έφτασε τον Σεπτέμβριο μια ανάσα από την εκπροσώπησή του στη Βουλή ξεκαθάρισε ότι «δεν έχει τίποτε κοινό με την Ακροδεξιά» ενώ ανάλογες αποστάσεις πήρε και το βρετανικό ευρωσκεπτικιστικό Κόμμα της Ανεξαρτησίας (UKIP) του Νάιτζελ Φάραντζ. Αισθητές διαφορές υπάρχουν, ωστόσο, ανάμεσα και στα ίδια τα κόμματα που σήμερα εμφανίζονται έτοιμα να συνεργαστούν. Το κόμμα του Βίλντερς αποτελεί ένθερμο υποστηρικτή του Ισραήλ τη στιγμή που το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο είναι γνωστό για τις αντισημιτικές καταβολές του. Από την άλλη η γαλλική Ακροδεξιά, που το τελευταίο διάστημα «υιοθετεί» για υποψηφίους μετανάστες από το Μαγκρέμπ που ασπάζονται τις «γαλλικές αξίες», θα συναντήσει δυσκολίες με την φανατική εμμονή των Ολλανδών για... απαγόρευση του Κορανίου στην Ευρώπη. Υπάρχουν βέβαια και πολλά κοινά σημεία, με προεξέχοντα ανάμεσά τους την αντιμετώπιση του συγκεντρωτισμού των Βρυξελλών, της «μαζικής μετανάστευσης» και του «εσφαλμένου σχεδιασμού του ευρώ». Με μικρότερη ή μεγαλύτερη επιμονή, τα κόμματα της συμμαχίας αποδέχονται ως κοινό στόχο την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα, έστω

και μακροπρόθεσμα. Μια Ευρώπη που γαλούχησε ολόκληρες γενιές με το όραμα της «σύγκλισης» και στις μέρες μας ισχυρίζεται ότι η απόκλιση Βορρά - Νότου αποτελεί κάτι σαν φυσικό νόμο είναι επόμενο να απαξιώνεται στα μάτια των εκατομμυρίων νεόπτωχων και ανέργων που τσακίζονται από την κρίση και τη λιτότητα. Η Ε.Ε. προσφέρει τον ιδανικό στόχο στην Ακροδεξιά, καθώς το πολιτικό σχέδιό της, η αναδίπλωση στα εθνικά όρια, μοιάζει σήμερα περισσότερο πειστικό από την αναζήτηση ενός διαφορετικού μοντέλου ολοκλήρωσης. Κατά τα άλλα, δεν υπάρχουν αμφιβολίες ότι πρόκειται για έναν καθαρά ευκαιριακό στόχο, που ουδεμία σχέση έχει με διαφορετικές αντιλήψεις για την οικονομική πολιτική. Παραδείγματος χάριν ο Βίλντερς, που σήμερα καταγγέλλει σε κάθε ευκαιρία το «τέρας των Βρυξελλών» και επαγγέλλεται την «απελευθέρωση από τις ευρωπαϊκές ελίτ» είναι πιο νεοφιλελεύθερος και από την ίδια τη Μέρκελ. Για δύο χρόνια, το κόμμα του στήριζε με την ψήφο του την κε-

Γκέερτ Βίλντερς

ντροδεξιά κυβέρνηση της Ολλανδίας, που διακρίθηκε για τις επιθέσεις της εις βάρος των λαϊκών εισοδημάτων. Και εδώ βρίσκεται η ουσία του προβλήματος. Το ταμπού της συνεργασίας με τις πολιτικές δυνάμεις του ρατσισμού και της ξενοφοβίας έχει πια σπάσει για τα καλά με όλο και περισσότερους εκπροσώπους τους να καταλαμβάνουν κυβερνητικές θέσεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Περισσότερο επομένως και από την άνοδο της ακροδεξιάς προβληματίζουν η χλιαρή αντιμετώπιση και οι γέφυρες επικοινωνίας που όλο και πιο συχνά ρίχνουν προς αυτήν Ευρωπαίοι συντηρητικοί και σοσιαλδημοκράτες. Προνομιακό πεδίο για τη συνάντηση αποτελούν τελευταία οι Ρομά, με τον Γάλλο υπουργό Εσωτερικών Μανουέλ Βαλς να τους καταγγέλλει για την αδυναμία τους να ενσωματωθούν και τον πρώην υπουργό Εργασίας των Βρετανών Εργατικών Ντέιβιντ Μπλάνκετ να προειδοποιεί ότι το πρόβλημα που συνιστούν ενδέχεται να προκαλέσει σύντομα «λαϊκή έκρηξη». Και φυσικά όλα αυτά αλείφουν βούτυρο στο ψωμί των αυθεντικών εκφραστών της φυλετικής καθαρότητας. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις για τις ευρωεκλογές του 2014 εμφανίζουν τόσο το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία όσο και το Κόμμα της Ελευθερίας στην Ολλανδία να προηγούνται αισθητά των υπολοίπων κομμάτων. Επειδή, σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση, το πρόβλημα της σημερινής Ευρώπης δεν είναι πολιτικό. Είναι τα ελλείμματα του Νότου, οι μετανάστες και οι Ρομά. Μέχρι τουλάχιστον τον Μάιο, οπότε οι αναλυτές των μεγάλων ευρωπαϊκών ΜΜΕ θα αρχίσουν να πέφτουν σαν βροχή από τα σύννεφα.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

44

ΚΟΣΜΟΣ «Με τις καταδικαστικές αποφάσεις προσπαθούν να δείξουν στον κόσμο ότι είμαστε “εγκληματίες” που πρέπει να οδηγηθούμε στη φυλακή»

Οι συνεταιριστικές εταιρείες δεν... απολύουν

ΙΣΠΑΝΙΑ

Οι συνεταιριστικές εταιρείες δεν απολύουν. Η αλληλεγγύη είναι πάνω από την κρίση και την οικονομική συγκυρία. Αυτό είναι το μήνυμα που προσπαθεί να περάσει ο μεγαλύτερος συνεταιριστικός όμιλος του κόσμου, η ισπανική Mondragon, σε μια χώρα που μαστίζεται από... ελληνικά ποσοστά ανεργίας. Η Mondragon σχεδιάζει να απορροφήσει τους περίπου 2.000 εργαζόμενους - συνεταιριστές της Fagor Electrodomesticos, της επίσης συνεταιριστικής εταιρείας κατασκευής ηλεκτρικών συσκευών που υπέβαλε αίτηση πτώχευσης την περασμένη εβδομάδα. Η διοίκηση του συνεταιριστικού κολοσσού απέρριψε τη χρηματοδότηση της Fagor με 170 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή των χρεών της και τη χρηματοδότηση της αναδιάρθρωσής της, πυροδοτώντας μια σκληρή αντιπαράθεση στην κοινωνία της Χώρας των Βάσκων. Η εθνικιστική Αριστερά EH Bildu κατήγγειλε το γεγονός ότι τράπεζες, τοπική κυβέρνηση και κράτος κράτησαν κλειστή τη χρηματοδότηση στη συνεταιριστική Fagor, ενώ χαρίζουν δισεκατομμύρια στις ιδιωτικές τράπεζες. Το πρώτο μήνυμα αλληλεγγύης ήρθε από τη συνεταιριστική αλυσίδα λιανικής Eroski, που απασχολεί 38.000 άτομα και ανήκει στον όμιλο. Ήδη έχει ανακοινωθεί η απορρόφηση 350 συνεταιριστών σε άλλες δραστηριότητες του ομίλου, ενώ στις αρχές του επομένου έτους θα μετακινηθούν άλλοι 1.000 με 1.200 εργαζόμενοι. Οι υπόλοιποι θα συνταξιοδοτηθούν πρόωρα. Ο συνεταιριστικός κολοσσός Mondragon δημιουργήθηκε από έναν ιερέα το 1943, σε ένα από τα πρώτα και πιο δύσκολα χρόνια της δικτατορίας του Φράνκο και σε μια από τις πλέον καθολικές και συντηρητικές περιοχές της Ισπανίας: τη Χώρα των Βάσκων. Η επιτυχία της Mondragon αποδεικνύει τη δυναμική της Καθολικής Εκκλησίας στη δημιουργία μορφών κοινωνικής οικονομίας σε συνδυασμό με ένα πολιτικό και τραπεζικό σύστημα στις... υπηρεσίες της. Αν η Mondragon είχε μια μεγάλη εξέλιξη επί Φράνκο, με την είσοδο της Ισπανίας στην τότε ΕΟΚ αυτή πολλαπλασιάστηκε και όχι μόνο με τη... βοήθεια του Θεού, αλλά και χάρη στα κοινοτικά προγράμματα, τις συνέργειες, το άνοιγμα των αγορών και την επέκταση του συνεταιριστικού μοντέλου της.

H Mondragon αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη συνεταιριστική εταιρεία του κόσμου, τη μεγαλύτερη στη Χώρα των Βάσκων και την έβδομη στην Ισπανία. Στις 256 εταιρείες της απασχολούνται πάνω από 80.000 άτομα - συνεταιριστές, με το 69% των συνολικών της πωλήσεων να είναι εκτός Ισπανίας, με άξονα την Κίνα, τη Γαλλία, το Μεξικό και τη Βραζιλία. Οι δραστηριότητές της επεκτείνονται από τον ασφαλιστικό τομέα και την παραγωγή ηλεκτρικών συσκευών οικιακής χρήσης ώς τον αυτοματισμό, τη ρομποτοποίηση, τον βιομηχανικό και μηχανολογικό εξοπλισμό, τον κατασκευαστικό τομέα και τις αλυσίδες λιανικής. Τα έσοδά της πλησίασαν τα 14 δισ. ευρώ το 2012. ΑΡΓΥΡΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

ΧΟΥΑΝ ΜΑΝΟΥΕΛ ΣΑΝΤΣΕΘ ΓΚΟΡΔΙΓΙΟ

Η ποινικοποίηση των κοινωνικών αγώνων δεν έχει θέση στον ευρωπαϊκό Νότο Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ανδαλουσίας καταδίκασε τον δήμαρχο της Μαριναλέδα Χουάν Μανουέλ Σάντσεθ Γκορδίγιο σε 7μηνη φυλάκιση και πρόστιμο 1.200 ευρώ με τις κατηγορίες της «κατάληψης ακίνητης περιουσίας και σοβαρής ανυπακοής έναντι των αρχών». Με την ίδια ποινή καταδικάστηκε και ο Ντιέγκο Κανιαμέρο, ο εκπρόσωπος του Συνδικάτου Εργαζομένων Ανδαλουσίας SAT. Το καλοκαίρι ο Σάντσεθ Γκορδίγιο, ακτήμονες αγρότες και στελέχη του SAT μπήκαν σε εγκαταλελειμμένο από τον στρατό αγρόκτημα κοντά στη Σεβίλη και επιχείρησαν να το καλλιεργήσουν, εκτιμώντας πως η γη ανήκει σε αυτούς που τη δουλεύουν, ενώ στις εγκαταστάσεις του βρήκαν στέγη άστεγες οικογένειες. «Η απόφαση του δικαστηρίου είναι εντελώς άδικη και προσπαθεί να πλήξει τα κινήματα των αγροτών, της τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Αριστεράς και όλων όσοι αγωνιζόμαστε εναντίον της πολιτικής της λιτότητας και της καταστροφής της χώρας. Θέλουν να μας δώσουν το μήνυμα ότι όποιος αγωνίζεται στα σοβαρά εναντίον της τρόικας θα βρεθεί στο στόχαστρο της αστυνομίας και των νόμων τους. Θέλουν να προχωρήσουν σε μια απόλυτη ποινικοποίηση των αγώνων των εργαζομένων εναντίον της τρόικας και αυτών που την στηρίζουν», τόνισε στην «Αυγή» της Κυριακής ο ακτιβιστής δήμαρχος και βουλευτής της Ε.Α. στην Ανδαλουσία. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ

Η απόφαση του δικαστηρίου αποτέλεσε πραγματική έκπληξη στην Ανδαλουσία... Μας καταδίκασαν σε επτάμηνη φυλάκιση και πρόστιμο. Θα ασκήσουμε έφεση. Το Συνδικάτο Εργαζομένων της Ανδαλουσίας SAT θα φθάσει μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο. Στην Ανδα-

λουσία έχουμε μια ιστορία αγώνων και έχουμε να αντιμετωπίσουμε και άλλες δίκες. Με τις καταδικαστικές αποφάσεις προσπαθούν να μας κάνουν να χάσουμε οτιδήποτε ευεργετήματα προβλέπουν οι νόμοι τους και να δείξουν στον κόσμο ότι είμαστε «εγκληματίες» που πρέπει να οδηγηθούμε στη φυλακή. Το Συνδικάτο Εργαζομένων της Ανδαλουσίας έχει κάνει πολλούς αγώνες και πολλές ακτιβιστικές ενέργειες. Θέλουν να μας δικάσουν γιατί πήραμε από αλυσίδα σουπερμάρκετ τρόφιμα πρώτης ανάγκης και τα δώσαμε σε οργανώσεις αλληλεγγύης που λειτουργούν κοινωνικές κουζίνες. Το Συνδικάτο Εργαζομένων Ανδαλουσίας θα στέκεται δίπλα σε αυτούς που έχουν ανάγκη με όποια μορφή μπορούμε. Η καταδίκη αφορά όμως την κατάληψη πρώην στρατιωτικής βάσης - τσιφλικιού... Τον Ιούνιο του 2012 καταλάβαμε ένα μεγάλο τσιφλίκι που χρησιμοποιούσε παλαιότερα ο στρατός, γιατί πι-

στεύουμε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν ακαλλιέργητες εκτάσεις και κυρίως όταν, στην κυριολεξία, ο κόσμος πεινάει. Ο πόλεμος που έχουν κηρύξει εναντίον μας είναι γενικότερος. Η απόφαση του δικαστηρίου εναρμονίζεται με την πολιτική της κυβέρνησης του Ραχόι, που θέλει να περάσει έναν «Νόμο για την Ασφάλεια των Πολιτών» με στόχο την απαγόρευση των συγκεντρώσεων και των κινητοποιήσεων. Ο νόμος έχει πάρει χαρακτηριστικά την επωνυμία «Νόμος αντι-Αγανακτισμένων», γιατί στρέφεται εναντίον των κινημάτων διαμαρτυρίας. Την ίδια στιγμή, ο Ραχόι άρχισε να διαμορφώνει το κλίμα για να περιορίσει το δικαίωμα στην απεργία, μετά την επιτυχή απεργία εναντίον των απολύσεων και των μειώσεων των μισθών των εργαζομένων σε ιδιωτικές εταιρείες που έχουν αναλάβει τον καθαρισμό των δρόμων και των πλατειών της Μαδρίτης. Η καταστολή δεν θα περάσει. Το δικαίωμα στη διαμαρτυρία και την απεργία είναι αδιαπραγμάτευτο. Δεν πρόκειται να μας φιμώσουν. Ούτε στην Ισπανία ούτε σε καμία άλλη χώρα του ευρωπαϊκού Νότου. Πώς αντέδρασε η τοπική σας κοινωνία; Υπήρξε καθολική αντίδραση από τη δημοκρατική Ανδαλουσία, γιατί όλοι καταλαβαίνουν ότι η καταδίκη στρέφεται εναντίον των δικαιωμάτων όλων μας. Η Ανδαλουσία έχει υποφέρει από τους τσιφλικάδες και ξέρει πολύ καλά ποιοι αγωνίζονται για μια κοινωνική λειτουργία της γης, που θα πρέπει να ανήκει σε αυτούς που τη δουλεύουν και όχι σε αυτούς που την «κληρονόμησαν». Δεν θα αφήσουμε μια σπιθαμή ακαλλιέργητης γης στους τσιφλικάδες. Το Σαββατοκύριακο θα είμαστε πάλι στους δρόμους της Ανδαλουσίας και ολόκληρης της Ισπανίας. Θα κινητοποιηθούμε σε εθνικό επίπεδο εναντίον μιας κυβέρνησης που οδηγεί την χώρα σε μια από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας της. Δεν θα μας επιβάλουν νέα δικτατορία σιωπής και υποταγής...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

45

ΚΟΣΜΟΣ

Copyright Tjasa Zajcal/Mladina

ΣΡΕΤΣΚΟ ΧΟΡΒΑΤ:

Το «μεταναστευτικό» είναι ιδεολογικό ζήτημα Ως πρόσφυγας ο ίδιος, προσεγγίζει το θέμα της μετανάστευσης από πιο «προσωπική» σκοπιά. Ο διανοούμενος, συντονιστής του Subversive Festival στην Κροατία και «μαθητής» του Σλάβοϊ Ζίζεκ, μίλησε στην «Αυγή» για το μεταναστευτικό, για το «Φρούριο Ευρώπη» και βεβαίως για τη συμβολή των μεταναστών και της πολυπολιτισμικότητας σε αυτό που ονομάζουμε Ευρώπη σήμερα. Με νωπό ακόμη το χώμα που σκεπάζει τους περισσότερους από 300 νεκρούς της Λαμπεντούζα και το πιο πρόσφατο ναυάγιο στην περιοχή της Παλαίρου απέναντι από τη Λευκάδα, που στοίχισε τη ζωή σε δώδεκα μετανάστες, ανάμεσα στους οποίους τέσσερα παιδάκια, το «μεταναστευτικό» δεν μπορεί να μπαίνει κάτω από το χαλί και η ενίσχυση της Frontex και των ελέγχων στα σύνορα των ακτών των χωρών απ’ όπου ξεκινούν οι μετανάστες δεν είναι η λύση. Στο τελευταίο βιβλίο, που συνέγραψε μαζί με τον Ζίζεκ, επιχειρούν να απαντήσουν «Τι θέλει η Ευρώπη;» (What does Europe want?, Verso Books) ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Πώς προσεγγίζεις το ζήτημα της μετανάστευσης: ως πρώην Γιουγκοσλάβος, που λόγω πολέμου έγινες πρόσφυγας και πήρες πολιτικό άσυλο, ή ως Ευρωπαίος πολίτης, που βλέπεις με τρόμο τη μετακίνηση πληθυσμών προς την Ευρώπη; Υπήρχε ακόμη η Γιουγκοσλαβία όταν η οικογένειά μου πήρε πολιτικό άσυλο από τη Γερμανία και χάρη σε αυτό είμαι τώρα σε θέση να απαντώ στις ερωτήσεις σου. Ποιος ξέρει πού θα ήμουν αν δεν είχαμε πάρει άσυλο; Από την άλλη, μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, στη διάρκεια του αιματηρού πολέμου της δεκαετίας του ‘90, πολλοί πρόσφυγες από την Κροατία, τη Βοσνία ή το Κόσοβο σώθηκαν μονάχα επειδή οι ευρωπαϊκές χώρες τούς χορήγησαν άσυλο. Σήμερα έχουμε μπροστά μας νέους πολέμους, ή παντελώς κατεστραμμένα κράτη, από τη Λιβύη και τη Συρία μέχρι το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Και είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, που, με τις «ανθρωπιστικές» όπως έχουν βαφτιστεί- επεμβάσεις της, προκάλεσε κάποιους από αυτούς τους πολέμους. Και τώρα, όταν οι πρόσφυγες περνούν τη Μεσόγειο θάλασσα για να αποφύγουν τον βέβαιο θάνατο, είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση που κλείνει τα σύνορα και τους απαγορεύει την είσοδο. Μετά τον πόλεμο που ξέσπασε στη Λιβύη, ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Φιγιόν ανακοίνωσε πως η Γαλλία έστειλε δύο αεροπλάνα με ανθρωπιστική και ιατρική βοήθεια. Με μια πρώτη ανάγνωση είναι μια υπέροχη χειρονομία αλληλεγγύης, αλλά ξέρετε ποια ήταν η επεξήγηση

που έδωσε ο Φιγιόν; Είπε πως αυτό ήταν ένα από τα μέτρα που λαμβάνονται για να σταματήσουν τα κύματα μεταναστών που απειλούν τις χώρες της Μεσογείου. Το αποτέλεσμα της σύγκρουσης στη Λιβύη ήταν η αναζήτηση ασύλου από σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Και ξέρετε ποια ήταν η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στην πρόσφατη τραγωδία στη Λαμπεντούζα, όπου πνίγηκαν περισσότεροι από 300 άνθρωποι στη θάλασσα; Να στείλουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να διασφαλίσουν ότι δεν θα επιβιώσει κανένας μετανάστης. Η όλη αφήγηση με άξονα το «φρούριο Ευρώπη» (Fortress Europe) είναι γεωγραφικά προσδιορισμένη ή πρόκειται για άποψη που επικρατεί στους Ευρωπαίους, που δεν «συμπαθούν» ιδιαιτέρως τους μετανάστες; Πρόκειται για κατ’ εξοχήν ιδεολογική έννοια. Ας δούμε πάλι το παράδειγμα της Γιουγκοσλαβίας. Πριν από τη διάλυση της χώρας, Βόσνιοι, Σέρβοι, Κροάτες κ.ά. είχαν τα ίδια διαβατήρια και την ίδια υπηκοότητα και μπορούσαν να ταξιδέψουν ή να εργαστούν ελεύθερα σε όλη την επικράτεια. Μετά τη διάλυση, έχουμε δύο χώρες: τη Σλοβενία και την Κροατία, οι οποίες είναι κομμάτι του «φρουρίου Ευρώπη», και όλοι οι υπόλοιποι (π.χ. οι Βόσνιοι) είναι μη Ευρωπαίοι πολίτες, που είναι συχνά «εργαζόμενοι - φαντάσματα», χωρίς κανένα δικαίωμα σε χώρες που παλιά ήταν ένα. Με την είσοδο στην Ε.Ε., αυτό είναι ακόμη πιο εμφανές. Η Κροατία

είναι, στην πραγματικότητα, το κράτος με τα μεγαλύτερα σε μήκος χερσαία σύνορα με χώρες που δεν είναι μέλη της Ε.Ε. Το σύνορο της Κροατίας είναι κατά τι μεγαλύτερο από αυτό της Φινλανδίας με τη Ρωσία (1.340 χλμ.) και από αυτό της Ελλάδας με την Τουρκία (1.248 χλμ). Μεγάλο μέρος αυτού του συνόρου έχει στην άλλη άκρη του ακριβώς αυτές τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας: τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Άρα υπάρχουν και ευχάριστα νέα για την Ελλάδα! Πολλοί μετανάστες θα περνούν στην Κροατία σύντομα. Υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές εντός του «φρουρίου»; Για παράδειγμα, μπορεί οι Ευρωπαίοι να μην επιθυμούν την είσοδο Σομαλών μεταναστών στην Ευρώπη, αλλά ούτε οι Βρετανοί σε γενικές γραμμές θέλουν Πολωνούς ή Ρουμάνους μετανάστες και βέβαια ούτε ο Βορράς καλοβλέπει την είσοδο πολιτών από τις χτυπημένες από τις κρίση PΙIGS για να εργαστούν. Έχεις δίκιο. Βεβαίως και υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές. Το καλύτερο παράδειγμα είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουν οι Βρετανοί τους Ρουμάνους. Καθώς από του χρόνου, το 2014, αίρεται η απαγόρευση που έχει επιβάλει η Βρετανία σε πολίτες της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας να αναζητούν εκεί εργασία και η βρετανική κυβέρνηση έχει ξεκινήσει μια «αρνητική» καμπάνια σε μια προσπάθεια να αποφευχθούν οι μεταναστευτικές ροές. Αλλά οι Ρουμάνοι απάντησαν με μια εξαιρετική καμπάνια, με συνθήματα όπως: «Οι μισές γυναίκες μας μοιάζουν στην Κέιτ. Και οι άλλες μισές στην αδερφή της (σ.σ.: Κέιτ Μίντλετον, σύζυγος του πρίγκηπα Γουίλιαμ. Η α-

Χωρίς την επιρροή των διαφορετικών πολιτισμών, η Ευρώπη στα σίγουρα δεν θα ήταν όπως την ξέρουμε σήμερα

δερφή της είναι η Πίπα Μίντλετον, γνωστή για την εμφάνιση και για τον τρυφηλό τρόπο ζωής της). Άλλο ένα σλόγκαν είναι: «Η βαρελίσια μπίρα μας είναι πιο φτηνή από το εμφιαλωμένο νερό σας». Και ξέρεις, αν και πρόκειται για χιούμορ και αστειάκια, κατάφεραν να δημιουργήσουν θετική εικόνα για τους εαυτούς τους στο βρετανικό κοινό. Ακόμη και τώρα ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο προκατάληψη. Αλλά, από την άλλη, ακριβώς αυτή η διαφορετικότητα και η πολυπολιτισμικότητα ήταν από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της Ευρώπης όπως την ξέραμε. Κλείνοντας τα σύνορά της, η Ευρώπη, επί της ουσίας, για να χρησιμοποιήσω και τον όρο του Ντιπές Τσακραμπάρτι, «επαρχιοποιείται». Κατά πόσον η κινητικότητα των πληθυσμών είναι προϋπόθεση / όρος για τη διατήρηση των ευρωπαϊκών κοινωνιών όπως τις ξέρουμε; Mπορούν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες να «αλλάξουν» εξαιτίας των μεταναστευτικών εισροών; Και αν ναι, θα είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο; Η Ευρώπη δεν είναι αυτό που ξέρουμε σήμερα, επειδή ακριβώς υπήρχε αυτή η κινητικότητα; H Eυρώπη πάντα διαμορφωνόταν από την κινητικότητα.

Το 2009 η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι αποφάσισε να στηρίξει καμπάνια κατά του «μη ιταλικού» φαγητού στην Ιταλία, με στόχο να πείσει τους Ιταλούς να επιλέγουν την εθνική ή την τοπική τους κουζίνα. Η καμπάνια ξεκίνησε στη Λούκα, όπου η τοπική κυβέρνηση το παρατράβηξε απαγορεύοντας και το άνοιγμα καταστημάτων που πωλούν «ξένο» φαγητό. Ακολούθησε και το Μιλάνο, με σχετική νομοθεσία. Βέβαια, αυτός ο «γαστρονομικός ρατσισμός» παραγνωρίζει το γεγονός ότι ο όρος «αυθεντική ιταλική κουζίνα» είναι εξαιρετικά προβληματικός. Η ιταλική κουζίνα, στην πλειονότητά της, όπως εξηγείται και από τον πασίγνωστο έγκριτο σεφ Βιτόριο Καστελάνι, είναι «εισαγόμενη». Δεν θα υπήρχε η πασίγνωστη ιταλική σάλτσα τομάτας αν δεν είχε προηγηθεί η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία στο Περού τον 18ο αιώνα και ακόμη και το σπαγγέτι πιστεύεται πως μας έχει έρθει από την Κίνα, στη διάρκεια των ταξιδιών του Μάρκο Πόλο. Άρα, λοιπόν, χωρίς την επιρροή των διαφορετικών πολιτισμών, η Ευρώπη στα σίγουρα δεν θα ήταν όπως την ξέρουμε σήμερα. Και για να απαντήσω στην ερώτησή σου: όχι μόνο οι ευρωπαϊκές κοινωνίες «αλλάζουν» λόγω των μεταναστευτικών εισροών μη ευρωπαϊκών πληθυσμών, αλλά είναι ακριβώς εκείνες οι κοινωνίες που διαμόρφωσαν την Ευρώπη όπως την ξέρουμε. Αυτή η ήπειρος πεθαίνει και χωρίς νέα συστατικά σύντομα θα ανήκει στην Ιστορία. Τα μέτρα λιτότητας, το δόγμα του σοκ, οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι «Ευρώπη». Και κάθε φορά που μια βάρκα γεμάτη μετανάστες βυθίζεται κοντά στις ακτές μας, μπαίνει ένα ακόμη καρφί στο φέρετρο της Ευρώπης.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

46

ΚΟΣΜΟΣ ΑΜΠΝΤΕΛΧΑΚΙΜ ΝΤΕΛΚΑΡ

Ένα αίνιγμα που ανοίγει παλιές συζητήσεις

της εβδομάδας

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Τα ξημερώματα Τετάρτης προς Πέμπτη, το DNA του συλληφθέντος υπόπτου για τις επιθέσεις στο κέντρο του Παρισιού ταυτοποιούνταν με εκείνο του δράστη. Μπορεί λοιπόν να συνελήφθη ο νεαρός άνδρας που έσπειρε τη Δευτέρα τον τρόμο στη γαλλική πρωτεύουσα, τραυματίζοντας έναν φωτογράφο στα γραφεία της εφημερίδας «Λιμπερασιόν», ωστόσο παραμένει ακέραιο το μυστήριο που καλύπτει τα κίνητρα των ενεργειών του. Το απόγευμα της Τετάρτης σε ένα υπόγειο γκαράζ, σε προάστιο του Παρισιού (στο Μπουά-Κολόμπ), οι αστυνομικοί συνελάμβαναν ημιαναίσθητο τον Αμπντελχακίμ Ντελκάρ. Ο νεαρός άνδρας, που αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει, πριν από την επίθεση της Δευτέρας, είχε επιτεθεί την Παρασκευή, 15 Νοεμβρίου, στα γραφεία του ειδησεογραφικού σταθμού BFM, χωρίς την ημέρα εκείνη το περιστατικό να λάβει ιδιαίτερη έκταση. Ο Ντελκάρ δεν είναι άγνωστος στις αστυνομικές και δικαστικές αρχές καθώς είχε καταδικαστεί για την ανάμειξή του σε ένα αιματηρό περιστατικό, στο κέντρο του Παρισιού, το φθινόπωρο του 1994, ενώ στις αρχές της δεκαετίας εντοπίζεται να συμμετέχει σε καταλήψεις σπιτιών από άτομα του αναρχικού χώρου, που βρίσκονταν υπό στενή αστυνομική παρακολούθηση. Ο ίδιος, που χαρακτηρίζεται από τις αρχές ως «μυθομανής», παρουσιαζόταν ως... πράκτορας των αλγερινών μυστικών υπηρεσιών. Το 1998 καταδικάστηκε για «σύσταση συμμορίας» σε τέσσερα χρόνια φυλακή, τα οποία εξέτισε σε προσωρινή κράτηση πριν από τη δίκη. Μετά από την απελευθέρωσή του, έζησε στο Λονδίνο, όπου ζει επί 22 χρόνια η αδελφή του και ο αδελφός του. Είναι μια περίοδος για την οποία μόλις τα τελευταία 24ωρα έρχονται στη δημοσιότητα λεπτομέρειες μέσω του βρετανικού Τύπου. Όπως, π.χ., ότι είχε παντρευτεί με μια νεαρή φοιτήτρια, τουρκικής καταγωγής . Καθοριστικής σημασίας για τη σύλληψή του ήταν η μαρτυρία του άνδρα που τον φιλοξενούσε στο διαμέρισμά του και στον οποίο ο ύποπτος τη Δευτέρα το βράδυ είχε εξομολογηθεί ότι έκανε μια «βλακεία». Τώρα οι αστυνομικοί αναμένουν να βελτιωθεί η κατάσταση της υγείας του, για να μπορέσουν να τον ανακρίνουν. Προς το παρόν, θα πρέπει να περιοριστούν στην ανάλυση των δύο επιστολών που άφησε πίσω του ο δράστης και παρολίγο αυτόχειρας, προκειμένου να εξηγήσει τις ενέργειές του. Στις επιστολές αυτές ο Αμπντελχακίμ Ντελκάρ αναφέρεται, σύμφωνα με πληροφορίες της «Μοντ», με συγκεχυμένο τρόπο σε παγκόσμιες συγκρούσεις, στη Λιβύη, στη Συρία, κάνει λόγο για «φασιστική συνωμοσία», ασκεί κριτική στον καπιταλισμό, στη διαχείριση των προαστίων, ενώ κατηγορεί τα ΜΜΕ ότι μετέχουν στη «χειραγώγηση των μαζών». Εκφράζει τις ανησυχίες του για το πώς τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι αλλά σε κανένα από τα γράμματά του δεν αναφέρεται στα γεγονότα καθαυτά. Και μπορεί πάντως οι ανακριτικές αρχές να βρίσκονται στην αρχή του κουβαριού για τα κίνητρα των ενόπλων επιθέσεων καθώς ο Αμπντελχακίμ Ντελκάρ επικαλείται «το δικαίωμά του στη σιωπή» σε ό,τι αφορά στα γεγονότα, ωστόσο το Διαδίκτυο έχει «πάρει φωτιά» από ένα σωρό ερμηνείες, συνωμοσιολογικές θεωρίες, αναλύσεις σχετικά με τη λειτουργία των ΜΜΕ. Σε κάποιες επικρίσεις, ταυτίζεται η θεσμική ενημέρωση με εκείνη των ΜΜΕ, προκειμένου να ασκηθεί κριτική στα τελευταία. Και αν αυτή είναι μια λογική αντίδραση που εστιάζει σε υπαρκτά θέματα, εκείνο που κυριολεκτικά καλπάζει είναι τα ρατσιστικά σχόλια και παράλληλα οι επιθέσεις κατά της υπουργού Δικαιοσύνης, Κριστιάν Τομπιρά και της μεταρρύθμισης για την αποσυμφόρηση των φυλακών, την οποία προωθεί - η Τομπιρά άλλωστε είναι τους τελευταίους μήνες στο στόχαστρο Δεξιάς και Ακροδεξιάς, για οτιδήποτε κάνει, από τον γάμο των ομοφύλων ως την κριτική της στο Εθνικό Μέτωπο. Το σίγουρο είναι ότι πλέον, από τα ξημερώματα της Πέμπτης, ξεκίνησε ένα νέο σήριαλ, με πολλές παραφυάδες, συνωμοσιολογία, πάθη, αμφισβήτηση της επίσημης ενημέρωσης (όπως άλλωστε είχε γίνει και στην περίπτωση του δολοφόνου της Τουλούζης) και με αρκετό μέλλον.

ΠΟΛΥΝΕΚΡΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΟΥ ΙΡΑΝ

Η «ιρακοποίηση» του Λιβάνου ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ. ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ

Στις 19 του Αυγούστου του 2006 άφηνα πίσω μου τη Βηρυτό, ύστερα από σχεδόν τρεις εβδομάδες ανταποκρίσεων για τον πόλεμο με το Ισραήλ. Ο πόλεμος είχε πλέον τελειώσει κι εγώ έπαιρνα τον δρόμο της επιστροφής για τη βάση μου. Περιμένοντας την πτήση μου στο αεροδρόμιο της Βηρυτού, σήκωσα το τηλέφωνο και σχημάτισα τον αριθμό του Χουσεΐν, με διάθεση να τον χαιρετίσω και να τον ευχαριστήσω για τις ημέρες που δουλέψαμε μαζί. Πάντα μου έλεγε ότι η πιο δύσκολη στιγμή σε έναν πόλεμο δεν είναι οι ημέρες των μαχών, αλλά το τέλος τους. «Όταν ο πόλεμος τελειώνει κι εσύ στέκεις ζωντανός να βλέπεις τι άφησε πίσω του, λυγίζεις. Τις ημέρες του πολέμου δεν ξέρω αν θα τις θυμάμαι», μου έλεγε. «Στον πόλεμο, αυτό που μετρά είναι πόσες φορές είδες τον ήλιο να ανατέλλει... Όταν ο πόλεμος τελειώσει, ρώτα την ημέρα, κράτα τον μήνα, κοίτα την ώρα και να ‘σαι σίγουρος πως τη στιγμή εκείνη θα τη θυμάσαι για πάντα γιατί είναι η ημέρα που άρχισες να ζεις ξανά». Απαντώντας στην κλήση μου, τον ρώτησα αν θυμόταν τι ημέρα ήταν. Χαμογέλασε, λέγοντάς μου ότι στη Μέση Ανατολή οι ημέρες αρχίζουν και τελειώνουν γρηγορότερα απ’ ό,τι σε άλλα μέρη του κόσμου. «Τώρα είναι η στιγμή της ξεκούρασης, της απόλαυσης, της ειρήνης. Ωστόσο η ειρήνη ποτέ δεν μένει για πολύ σ’ ετούτα εδώ τα μέρη». Από τότε μέχρι και σήμερα οι μέρες του Λιβάνου κύλησαν εντυπωσιακά ειρηνικά, παρά τις προσπάθειες από αρκετούς εξωτερικούς κι εσωτερικούς παράγοντες να διαταράξουν τη σταθερότητα. Ο Χουσεΐν, αν και έβγαζε πολλά χρήματα από τον πόλεμο, τον ξόρκιζε σε κάθε ευκαιρία. «Έχω ζήσει αρκετούς πολέμους και μπορώ έτσι να εκτιμώ περισσότερο τα φτωχικά εισοδήματα της ειρήνης» έλεγε. Το ίδιο -και για πολλούς περισσότερους λόγους- πιστεύουν στη συντριπτική πλει-

οψηφία τους και οι άλλοι πολίτες του Λιβάνου. Αλλιώς δεν εξηγείται το γιατί μέχρι σήμερα η χώρα δεν έχει συρθεί σε νέο εμφύλιο πόλεμο. Την Παρασκευή που μας πέρασε, ο στρατός εξουδετέρωσε βόμβα 400 κιλών που είχε τοποθετηθεί σε αυτοκίνητο, σε περιοχή ελεγχόμενη από τη Χεζμπολάχ, στην κοιλάδα Μπεκάα. Τρεις ημέρες νωρίτερα, άλλο παγιδευμένο αυτοκίνητο εξερράγη έξω από την ιρανική πρεσβεία της Βηρυτού, σκοτώνοντας 25 ανθρώπους και τραυματίζοντας δεκάδες άλλους. Η εμπλοκή της Χεζμπολάχ στον πόλεμο στη Συρία αποτελεί το πιο πρόσφατο κομμάτι του παζλ που θέλει την αποσταθεροποίηση του Λιβάνου. Το νέο στοιχείο στις αποσταθεροποιητικές μεθόδους που επιλέγονται στον Λίβανο φέρει τον τίτλο «ιρακοποίηση της κρίσης». Αν και η Χεζμπολάχ δεν επιθυμεί ένοπλη αντιπαράθεση στο εσωτερικό της χώρας και το ίδιο φέρεται να ισχύει και για τις σουνιτικές ένοπλες ομάδες του Λιβάνου, υπάρχουν αρκετοί εξωτερικοί παράγοντες που επιχειρούν να ανάψουν το φυτίλι του εμφυλίου. Η ιρακοποίηση της κρίσης σχετίζεται με τις βομβιστικές επιθέσεις και τη χρήση παγιδευμένων αυτοκινήτων. Το μοντέλο αυτό έκανε την εμφάνισή του τον περασμένο Αύγουστο, στην Τρίπολη, με δύο εκρήξεις, και μέχρι σήμερα έχει επιφέρει τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων από την περίοδο του εμφυλίου. Ο στρατός επιχειρεί να ελέγξει την κατάσταση, ωστόσο το εγχείρημα είναι δύσκολο λόγω της οικονομικής στήριξης προς ακραίες σουνιτικές ομάδες από τη Σαουδική Αραβία σε χώρες που γειτονεύουν με τη Συρία, ώστε να πληγούν οι υποδομές οργανώσεων που σχετίζονται με το Ιράν. Η μεγαλύτερη άμυνα του Λιβάνου απέναντι σε μια κλιμάκωση των εχθροπραξιών είναι οι μνήμες του εμφυλίου. Όταν, όμως, ξένες προς τον τόπο ομάδες ενόπλων αυξάνουν τη δράση τους στην περιοχή, τότε υπερισχύουν τα απαισιόδοξα σενάρια στα αποτελέσματα της θεωρίας των πιθανοτήτων.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

Ο Ερντογάν μετακινεί πιόνια στη κουρδική σκακιέρα ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ: ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ

Ο Τούρκος καθηγητής και αρθρογράφος Σαχίν Αλπάι μόλις έχει επιστρέψει από το Ερμπίλ και την Σουλεϊμανίγια, δύο από τις ταχύτατα αναπτυσσόμενες πόλεις στο Βόρειο Ιράκ. «Ποτέ δεν πίστευα ότι θα ένιωθα στο Κουρδιστάν σαν στο σπίτι μου, ότι θα ένιωθα ως Τούρκος καλοδεχούμενος» λέει. Κάποτε οι μόνοι Τούρκοι που εμφανίζονταν πίσω από τα ιρακινά σύνορα ήταν στρατιώτες που κυνηγούσαν τους αντάρτες του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (ΡΚΚ), όταν προσπαθούσαν να ανασυνταχθούν. Τώρα πάνω από 3.000 τουρκικές εταιρείες χτίζουν σπίτια, φτιάχνουν δρόμους, και πουλάνε τουρκικά προϊόντα, από τρόφιμα και μηχανήματα μέχρι τουρκική ποπ μουσική και σίριαλ, στα πλούσια σε πετρέλαιο κουρδικά εδάφη του Ιράκ. Και βεβαίως αγοράζουν πετρέλαιο με προνομιακούς όρους. Οι μπίζνες γεφυρώνουν τις αντιθέσεις -για την ώρα τουλάχιστον... Με αυτό το δεδομένο, η ιστορική όπως χαρακτηρίστηκε- υποδοχή του προέδρου του ιρακινού Κουρδιστάν Μασούτ Μπαρζάνι στο Ντιγιάρμπακιρ, την άτυπη πρωτεύουσα του Κούρδων της Τουρκίας, τον Τούρκο πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεν ήταν και τόσο αδιανόητη. Ο Ερντογάν επέλεξε την προσέγγιση με τον Μπαρζάνι για να στείλει ένα μήνυμα στους Κούρδους της Τουρκίας: ότι θέλει την ειρηνευτική διαδικασία, αλλά με τους δικούς του όρους. Στάθηκε πλάι στον Μπαρζάνι για να πει ότι οι Κούρδοι της Τουρκίας είναι «πολίτες πρώτης κατηγορίας», όχι πλάι στον φυλακισμένο ηγέτη του ΡΚΚ Αμπντουλά Οτσαλάν. Θέλει να κλείσει το ανοιχτό μέτωπο με τους Κούρδους στην Τουρκία -που έχει κοστίσει πάνω από 40.000 ανθρώπινες ζωές τα τελευταία τριάντα χρόνια- αλλά χωρίς σημαντικές υποχωρήσεις προς το ΡΚΚ. Γι’ αυτό συμμαχεί με τους Κούρδους του Βόρειου Ιράκ, η ηγεσία των οποίων από καιρό έχει εντελώς διαφορετική ατζέντα απ’ αυτή του ΡΚΚ.

Τα τρία γράμματα Μόλις πριν από μερικές μέρες στο «μεταρρυθμιστικό πακέτο» που παρουσίασε ο Ερντογάν «νομιμοποιήθηκαν» στην Τουρκία τρία απαγο-

ρευμένα γράμματα. Τα Q, X και W. Τα γράμματα αυτά δεν υπήρχαν στο τουρκικό αλφάβητο, αλλά ακριβώς αυτά τα τρία χρειάζονται για τη σωστή αναγραφή των παραδοσιακών κουρδικών ονομάτων στα ληξιαρχεία της χώρας. Η απαγόρευσή τους ήταν άλλος ένας τρόπος καταπίεσης της κουρδικής γλώσσας και της κουρδικής ταυτότητας. Στο εξής το εμπόδιο αυτό ξεπερνιέται. Παρά τον έντονα συμβολικό χαρακτήρα του, αυτό το βήμα του Ερντογάν προς τη «νομιμοποίηση» της κουρδικής ταυτότητας είναι πολύ μικρότερο από το αίτημα τόσο των Κούρδων πολιτικών στην Τουρκία, όσο και του ΡΚΚ, να διδάσκεται κανονικά στα δημόσια δημοτικά η κουρδική γλώσσα - κι όχι σε επιλεγμένα ιδιωτικά σχολεία. Κι όμως, σε μεγάλο βαθμό η ομαλοποίηση της συνύπαρξης των Κούρδων στην Τουρκία περνάει ακριβώς μέσα από την ελεύθερη χρήση της γλώσσας. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα που έκανε το κέντρο πολιτιστικών ερευνών UKAM μεταξύ του κουρδικού πληθυσμού στην Τουρκία -που υπολογίζεται γύρω στα 15 εκατομμύρια- το πρώτο αίτημα των Κούρδων για την ειρηνική συνύπαρξη στην Τουρκία είναι η εκμάθηση και η χρήση της γλώσσας, η ελεύθερη έκφραση των κουρδικών πολιτιστικών παραδόσεων. Αυτό θεωρεί πρωτεύον το 43% των ερωτηθέντων και ακολουθεί με 34% το αίτημα της αμνηστίας για τους φυλακισμένους του ΡΚΚ και του ηγέτη του Οτσαλάν. Αναπάντεχα λιγότεροι ερωτηθέντες θεωρούν απαραίτητο ένα καθεστώς τοπικής αυτονομίας (14%) ή πλήρους ανεξαρτησίας (9%).

Μια πολύπλοκη κοινότητα Η εξήγηση που δίνει ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Ντιγιάρμπακιρ, Ιλχάν Κάγια, είναι ότι πλέον το 40% των Κούρδων ζουν στη δυτική Τουρκία, στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη ή την Προύσα και σε μεγάλο βαθμό είναι ενταγμένοι στην τουρκική κοινωνία. «Έχουμε περίπου τρία εκατομμύρια μεικτούς γάμους» λέει ο Κούρδος Κάγια, ο οποίος επίσης είναι παντρεμένος με Τουρκάλα από την Προύσα. «Επίσης η κουρδική κοινότητα δεν είναι μια συμπαγής ομάδα, εμπεριέχει όλες τις αντιθέσεις που διατρέχουν και την τουρκική κοινωνία: πλούσιους και φτωχούς, συντηρητικούς και προο-

47

Ο Ερντογάν στάθηκε πλάι στον Μπαρζάνι για να πει ότι οι Κούρδοι της Τουρκίας είναι «πολίτες πρώτης κατηγορίας», όχι πλάι στον φυλακισμένο ηγέτη του ΡΚΚ Αμπντουλά Οτσαλάν

δευτικούς, ισλαμιστές και κοσμικούς κ.λπ. Εντός των Κούρδων υπάρχουν τεράστιες διαφορές, διαφορετικές πολιτικές και κοινωνικές φιλοδοξίες». Ειδικά στη δυτική Τουρκία, ούτε το 50% του κουρδικού πληθυσμού δεν ψήφισε στις τελευταίες εκλογές το κουρδικό κόμμα BDB, ενώ πολύ μεγάλο ποσοστό ψήφισε το ΑΚΡ του Ερντογάν. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η εκλογική συμπεριφορά των ψηφοφόρων στο Ντιγιάρμπακιρ. Στις τελευταίες εκλογές στην καρδιά του τουρκικού Κουρδιστάν στις κάλπες βρέθηκαν ουσιαστικά μόνο δύο ψηφοδέλτια. Του κουρδικού BDB και του ισλαμικού ΑΚΡ. Ενώ το 1990 το 40% των ψηφοφόρων στο Ντιγιάρμπακιρ έδινε την ψήφο του στο σοσιαλδημοκρατικό CHP (σ.σ.: το κόμμα του Ετζεβίτ), το 2010 το αντίστοιχο ποσοστό συρρικνώθηκε στο 2%.

Η στρατηγική του Ερντογάν Με τον εναγκαλισμό με τον Μπαρζάνι και τις μικρές, πλην όμως συμβολικές, υποχωρήσεις στις επιθυμίες της κουρδικής μειονότητας, ο Ερντογάν προσπαθεί να προσεταιριστεί

ένα μεγάλο μέρος της εκλογικής της δύναμης στις επικείμενες δημοτικές εκλογές. Στόχος του είναι να προτιμήσουν πολλοί Κούρδοι ψηφοφόροι το δικό του κόμμα από το BDB, που πρόσκειται στο ΡΚΚ. Αυτός είναι ο στόχος του στο εσωτερικό μέτωπο. Ταυτόχρονα έχει το βλέμμα του στραμμένο στις εξελίξεις στη γειτονική Συρία, όπου η εκεί κουρδική οργάνωση PYD επιτυγχάνει τη μία νίκη μετά την άλλη επί των ισλαμικών δυνάμεων, τις οποίες ατύπως στηρίζει το κόμμα του Ερντογάν. Προσφάτως η PYD, που έχει στενές διασυνδέσεις με το ΡΚΚ, έχει ανακηρύξει τα δικά της αυτόνομα εδάφη στη Βόρεια Συρία και θέλει να πάει για εκλογές. Η εξέλιξη αυτή ανησυχεί τα μέγιστα τόσο την Τουρκία όσο και την κουρδική ηγεσία του Βορείου Ιράκ. Αυτή η κοινή ανησυχία είναι άλλη μια εξήγηση της προσέγγισης μεταξύ Ερντογάν και Μπαρζάνι, πέρα απ’ το πετρέλαιο. Υπενθυμίζεται ότι Τουρκία και Βόρειο Ιράκ έχουν υπογράψει τεράστια πετρελαϊκά συμβόλαια, χωρίς να λάβουν υπόψη την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης,

που αμφισβητεί το δικαίωμα της αυτόνομης κουρδικής περιφέρειας να εκμεταλλεύεται κατά το δοκούν τα πετρελαϊκά κοιτάσματα. Βέβαια, αυτή τη στιγμή δύσκολα μπορεί να μιλήσει κανείς για κυβέρνηση της Βαγδάτης -μόνο για βόμβες της Βαγδάτης μπορεί να μιλάει...

Το ΡΚΚ σε στάση αναμονής Και πώς αντιδρά σε όλα αυτά το ΡΚΚ; Για την ώρα δεν πραγματοποιεί την απειλή του να αποσυρθεί από τη συμφωνία για εκεχειρία. Στον δρόμο προς τις δημοτικές εκλογές στέλνει το μήνυμα στον κουρδικό πληθυσμό ότι «είμαστε εδώ», δίνουμε μια ευκαιρία στην ειρήνη, κι αν στραβώσει κάτι θα επανέλθουμε. Επιπλέον δεν κόβει εντελώς τις -ψυχρές- σχέσεις του με τον Μπαρζάνι, παρά το γεγονός ότι στελέχη του προσκείμενου προς το PKK κουρδικού κόμματος BDB κατηγόρησαν τον πρόεδρο του Βορείου Ιράκ ότι η επίσκεψή του στο Ντιγιάρμπακιρ ουσιαστικά είχε τον χαρακτήρα προεκλογικής στήριξης στο ΑΚΡ του Ερντογάν.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

48

ΚΟΣΜΟΣ 19ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ

TOY NIKOY KΑΡΑΓΚΟΥΝΗ*

Από 15 μέχρι 17 Νοεμβρίου είχα τη χαρά να εκπροσωπήσω τον ΣΥΡΙΖΑ στο 19ο συνέδριο του ΚΚ Ισπανίας. Ένα συνέδριο που έγινε μέσα σε κλίμα ευφορίας μετά την ομολογουμένως επιτυχημένη παρουσία του ΚΚ και στα κινήματα, αλλά και στη βουλή, όπως και από τα αυξημένα ποσοστά που φαίνεται να συγκεντρώνει η Ενωμένη Αριστερά στις δημοσκοπήσεις. Όλοι μιλούν για τη μεγάλη έκπληξη που έρχεται. Και στα πρόσωπα των συντρόφων μας έβλεπες αυτή την αισιοδοξία. Από όλα τα μέρη της Ισπανίας βρέθηκαν παλιοί και νέοι σύντροφοι, που είχαν συμμετάσχει σε έ-

Η Αριστερά αντεπιτίθεται

ναν πολύ καλά οργανωμένο προσυνεδριακό διάλογο, κάτι που φάνηκε και στο συνέδριο. Το ΚΚ Ισπανίας απευθύνει κάλεσμα στον ισπανικό λαό για να δημιουργηθεί ευρύ μέτωπο ενάντια στην τρόικα, για να υπερασπίσουν τη δημοκρατία και για να αγωνιστούν ενάντια στην ψήφιση ενός νέου συντάγματος, που δε θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ολιγαρχίας. Μην ξεχνάμε ότι εδώ και χρόνια έχει αρχίσει στην Ισπανία συζήτηση για το νέο σύνταγμα, που θα αντικαταστήσει αυτό του 1978. Ο πρώην και νυν γενικός γραμματέας Χοσέ Λουίς Θεντέλια είχε ευρύτατη αποδοχή και μαζί με τον συντονιστή της Ενωμένης Αριστε-

ράς Κάγιο Λάρα αποτελούν δυο πρόσωπα που εμπνέουν την ισπανική Αριστερά. Μια Αριστερά, που είναι σε συνεχή άνοδο, μιας και απεγκλωβίζονται από το σοσιαλιστικό κόμμα, που είναι σε ελεύθερη πτώση, πολλοί ψηφοφόροι. Το ΚΚ Ισπανίας ήταν αυτό που έβαλε τις βάσεις στην Ισπανία για μια μεγάλη συμμαχία της Αριστεράς και όλες οι οργανωτικές του δομές βρίσκονται σήμερα στη διάθεση της Ενωμένης Αριστεράς, του ενωτικού αυτού εγχειρήματος, που λέγεται ότι θα επηρεάσει καταλυτικά τις πολιτικές εξελίξεις στην Ισπανία στα επόμενα χρόνια. Ο Κάγιο Λάρα σε μια αποστροφή του λόγου του απευθύνθηκε στους συνέδρους λέγοντας: «Ο ΣΥ-

ΡΙΖΑ είναι έτοιμος να κυβερνήσει στην Ελλάδα. Εμείς είμαστε;» Για να πάρει την καταφατική απάντηση των συνέδρων, που βλέπουν στον ΣΥΡΙΖΑ την ελπίδα. «Οι Έλληνες φίλοι μας μπορούν και θα το κάνουν. Μπορούμε και εμείς». Επίσης έγινε ευρεία αναφορά στις ευρωεκλογές, που θα αποτελέσουν τη μητέρα των μαχών. Εκφράστηκε από τον γ.γ. Χ.Λ.Θεντέλια η ανάγκη για μια στενή συνεργασία των αριστερών κομμάτων στην Ευρώπη, στο πλαίσιο του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Για μια Ευρώπη της αλληλεγγύης, χωρίς μνημόνια και τρόικες, χωρίς τράπεζες που αποδομούν τις ευρωπαϊκές οικονομίες για να επιβιώσουν και να κερδο-

σκοπήσουν. Μετά από το συνέδριο αυτό βγαίνει και το ΚΚ Ισπανίας πιο δυνατό, αλλά κερδίζει και η Ενωμένη Αριστερά, μιας και τα ζητήματα που τέθηκαν βρίσκουν απήχηση και σε πιο πλατιά στρώματα. Ζητούμενο είναι η διεύρυνση των συμμαχιών, η δυναμική παρουσία στα κινήματα και στα συνδικάτα και η δημιουργία μιας κοινωνικής πλειοψηφίας, που θα αναταράξει το πολιτικό σκηνικό στην Ισπανία και θα ενισχύσει και το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.

* Ο Σταύρος Καραγκούνης είναι μέλος της Γραμματείας της Ν.Ε. Αν. Αττικής και του Tμήματος Ευρωπαϊκής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ n.kyriakidis@avgi.gr

Από τον JFK στη Walmart Οι λέξεις «φτώχεια» και «πείνα» δεν είναι άγνωστες στην Αμερική. Ούτε και ήταν ποτέ. 50 εκατομμύρια φτωχοί ζουν σήμερα ανάμεσα στα 300 εκατομμύρια Αμερικανών, ίδια δηλαδή αναλογία με το 1965... Στην πραγματικότητα, το ποσοστό της φτώχειας στη χώρα δεν έπεσε ποτέ κάτω απ’ το ιστορικό χαμηλό του 11,1%, το 1973. Ένα επίτευγμα που, κατά παράδοξο τρόπο, χρεώνεται στον Λίντον Τζόνσον, τον διάδοχο του δολοφονημένου Κένεντι. Ο «πόλεμος κατά της φτώχειας» που είχε κηρύξει το 1964, ήταν ίσως ο τρόπος του να κατευνάσει την οργή για τον πόλεμο στο Βιετνάμ και τις κοινωνικές και φυλετικές ανισότητες που δίχαζαν τις ΗΠΑ. Σε επίπεδα ρεκόρ, η φτώχεια ξεδιπλώνεται σήμερα σ΄ όλο το φάσμα της αμερικανικής κοινωνίας. Από τους υποαπασχολούμενους εργάτες και τις οικογένειες των προαστίων, ως τους πιο φτωχούς των φτωχών. Απογοητευμένοι από την αδιάκοπη αναζήτηση δουλειάς όλο και περισσότεροι Αμερικανοί εγκαταλείπουν την αγορά εργασίας, καταλήγοντας αργά και βασανιστικά στο κοινωνικό περιθώριο. Όσο για τα επιδόματα ανεργίας, αυτά είναι πια ψίχουλα.

Κονσέρβες για την Ημέρα των Ευχαριστιών... Δεν θα μπορούσε να υπάρχει πιο αντιπροσωπευτική εικόνα της σημερινής Αμερικής, απ’ την εικόνα ενός σούπερ - μάρκετ που οι υπάλληλοί του συγκεντρώνουν... κονσέρβες για να ταΐσουν τους χαμηλόμισθους συναδέλφους τους. Εκείνους που έχουν πολυμελείς οικογένειες, ή άλλους με μεγάλες οικονομικές υποχρεώσεις. Που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με τις «τρεις κι εξήντα» του πενιχρού μισθού τους. Την περασμένη εβδομάδα μια φωτογραφία από κινητό έγινε viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι από εκεί πέρασε στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων και στα δελτία των καναλιών. Έδειχνε δύο μεγάλους πλαστι-

κούς κάδους στα αποδυτήρια των εργαζομένων σε σούπερ - μάρκετ της γνωστής αλυσίδας Walmart, κάπου στην πολιτεία του Οχάιο, κι ένα καρτελάκι από πάνω που έγραφε: «Παρακαλώ δωρίστε τρόφιμα εδώ ώστε οι συνάδελφοι που έχουν ανάγκη να μπορέσουν να απολαύσουν ένα γεύμα την Ημέρα των Ευχαριστιών» (τη μεγάλη γιορτή της αμερικανικής οικογένειας). Η δήλωση του εκπρόσωπου της Walmart ότι η συγκέντρωση τροφίμων «είναι μέρος της εταιρικής κουλτούρας να συσπειρώνει τους εργαζόμενους γύρω απ’ τους συναδέλφους τους που έχουν ανάγκη», προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη οργή.

Μισθοί πείνας Όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί όλοι γνωρίζουν τους μισθούς πείνας που δίνει η συγκεκριμένη εταιρεία. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Μπιλ Σάιμον, παραδέχθηκε πρόσφατα ότι η μεγάλη πλειοψηφία του 1 εκατομμυρίου υπαλλήλων της Walmart αμείβονται με λιγότερα από 25.000 δολάρια τον χρόνο (18.600 ευρώ) δηλαδή μόλις κάτι παραπάνω απ’ το όριο της φτώχειας που είναι τα 23.550 δολ. για μια τετραμελή αμερικανική οικογένεια (17.488 ευρώ). Όταν μάλι-

στα στις αρχές του καλοκαιριού το δημοτικό συμβούλιο της Ουάσιγκτον ψήφισε νόμο που θέσπιζε ελάχιστο κατώτατο μισθό για τους εργαζόμενους της πόλης, απαιτώντας απ’ τη Walmart να αμείβει τους υπαλλήλους της με ένα ελάχιστο ωρομίσθιο 12,5 δολαρίων, η εταιρεία απείλησε εκβιαστικά ότι θα κλείσει τα καταστήματά της και θα φύγει απ’ την αμερικανική πρωτεύουσα. Απαίτησε μάλιστα από τον δήμαρχο Βίνσεντ Γκρέι να ασκήσει βέτο στον νόμο, πράγμα που τελικά έγινε... Υπάρχει άραγε κάποια καλύτερη αφορμή, εκτός απ’ την 50χρονη επέτειο της δολοφονίας του, για να ξαναθυμηθούν οι Αμερικανοί τον Κένεντι και τα χρόνια του στην προεδρία;

Μύθος και πραγματικότητα Οι αρχές της δεκαετίας του ‘60, προκαλούν πάντα νοσταλγία στους Αμερικανούς, και λόγω του Κένεντι φυσικά. Τι κι αν οι περισσότεροι ιστορικοί τον θεωρούν σήμερα έναν μέτριο, ή ακόμα και και κάτω του μέσου όρου, πρόεδρο και τη σύντομη θητεία του υποτονική. Τι κι αν τα αμερικανικά μαθητικά βιβλία έχουν πάψει κι αυτά να τον παρουσιάζουν ως «τραγικό ήρωα» της Ιστορίας. «Ήταν άνθρωπος που ζούσε σε στεγανά, που

είχε πολλά να κρύψει, που ήταν εξοικειωμένος με τα μυστικά και τα ψέματα», έγραψε στους Τάιμς του Λος Άντζελες ο σχολιαστής Richard Reeves, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως «κανείς δεν γνώριζε πραγματικά τον Τζον Κένεντι». Ήταν ο πρόεδρος της αμερικανικής εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων στην Κούβα κι εκείνος που εγκαινίασε τη θερμή εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ, αλλά για τους περισσότερους Αμερικανούς ο Ψυχρός Πόλεμος είναι σήμερα κάτι σαν αρχαία Ιστορία. Δημοσκόπηση της Gallup στις αρχές του μήνα, έδειξε ότι τα 3/4 των Αμερικανών θεωρούν τον JFK ως τον σπουδαιότερο σύγχρονο πρόεδρο της Αμερικής, ισάξιο του Λίνκολν και του Ουάσιγκτον. Την πιο πειστική ερμηνεία για αυτή την προτίμηση δίνει ο σχολιαστής Doyle McManus πάλι στους Los Angeles Times: «Όταν θρηνούμε τον Κένεντι, θρηνούμε τη χαμένη υπόσχεση των αρχών της δεκαετίας του ‘60, όταν η αμερικανική οικονομία προσέφερε ένα καλό επίπεδο ζωής στη μεσαία τάξη κι όταν η αμερικανική ισχύς θεωρούνταν ικανή να φέρει την ειρήνη στον κόσμο. Η θητεία του Κένεντι ήταν ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην εποχή της αισιοδοξίας και την εποχή του χάους»...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ

49

Και πάλι για τον μεταφραστή Παπαδιαμάντη

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΥ*

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

Ο Φρανσουά Κοππέ (1842-1902) υπήρξε όνομα γνωστό στην Ελλάδα, επηρεάζοντας λογοτέχνες της λεγόμενης γενιάς του 1880, μεταξύ των οποίων και τον Κωστή Παλαμά. Στο διάστημα 29 Μαΐου με 8 Ιουνίου του 1889 δημοσίευσε στην εφημερίδα Le Figaro, σε έντεκα συνέχειες, τη νουβέλα - του «Henriette», κατά την τότε συνήθεια του roman-feuletton (μυθιστόρημα-επιφυλλίδα). Η «Henriette» εκδόθηκε μέσα στο 1889 και σε βιβλίο, μαζί με άλλα έργα του συγγραφέα, τα οποία διακοσμούνται από πολλά χαρακτικά που αναφέρονται σε σκηνές των κειμένων του. Στο έργο ξετυλίγεται μια ιστορία απλή (όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος ο Κοππέ) και συνάμα τραγική, με κεντρικούς άξονες τον έρωτα δύο νέων, της Αρριέτας και του Αρμάνδου, και τη ζήλια της μητέρας του τελευταίου. Ο Armand, γόνος αστικής και πλούσιας οικογένειας του Παρισιού, μονάκριβος γιος της χήρας de Vignes, ερωτεύεται τη φτωχιά Henriette, που εργάζεται ως παραδουλεύτρα στο σπίτι τους. Όμως, το ειδύλλιο δεν το καλοδέχεται η μάνα του, η οποία, μέσα από τον αποτυχημένο γάμο της και ιδίως μετά τη χηρεία της, αφοσιώνεται στον νεαρό και όμορφο κανακάρη της. Και ενώ οι σχέσεις μητέρας και παιδιού είναι κλονισμένες, ο Αρμάνδος, χτυπημένος από βαριά αρρώστια, πεθαίνει. Μητέρα και αγαπημένη επισκέπτονται το μνήμα του και αφήνουν λουλούδια. Ξαφνικά η Αρριέττα παύει να αποθέτει άνθη· τούτο πείθει τη μητέρα ότι η παλαιά ερωμένη ξέχασε τον Αρμάνδο και αποφασίζει να ξαναπαντρευτεί και να φτιάξει τη ζωή της. Ωστόσο, μια μέρα λαμβάνει μιαν επιστολή από τη νεαρή κοπέλα, που την ενημε-

ρώνει ότι, τη στιγμή που θα διαβάζει τις γραμμές της, η Αρριέττα, άρρωστη βαριά και αυτή, δεν θα ζει πλέον. Το γράμμα καθιστά ακόμη γνωστό στη μάνα ότι οι δύο νέοι ήταν ερωτευμένοι βαθιά και παντοτινά, και πως είχε φτάσει η ώρα να ξανασυναντηθούν. Το μόνο που της ζητάει είναι να βάζει και εκ μέρους της λίγα άνθη στον τάφο του καλού της. Η δε μητέρα, μένοντας στη ζήλια της, το μόνο που βρίσκει να πει είναι πως η Αρριέττα «τον αγαπούσε πιο πολύ απ’ όσο εγώ!», κι έτσι κλείνει το μυθιστόρημα. Ο Παπαδιαμάντης απέδωσε στα ελληνικά σχεδόν άμεσα τη συγκεκριμένη νουβέλα, τιτλοφορώντας την «Αρριέττα» και δημοσιεύοντας τη μετάφρασή του στην εφημερίδα Εφημερίς, από τις 5 έως τις 19 Αυγούστου του ίδιου έτους. Έχει δε ενδιαφέρον ότι η παπαδιαμαντική πηγή υπήρξε το προαναφερθέν παρισινό έντυπο και όχι η συγκεντρωτική έκδοση των έργων του Γάλλου συγγραφέα. Η ελληνική απόδοση -που είχε προαναγγελθεί από την Εφημερίδα, η οποία τόνιζε την αναγνωστική επιτυχία του πρωτοτύπου, ιδίως

[Francois Coppee, Henriette, κατά μετάφραση Αλ. Παπαδιαμάντη, Αρριέττα, επιμέλεια Άννα Λαμπαδαρίδη Φ. Α. Δημητρακόπουλος, Αθήνα: Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών 2013, σσ. 142.]

στη «γυναικείαν πελατείαν του παρισιανού Φιγαρώ»- δημοσιεύτηκε χωρίς το όνομα του μεταφραστή, όπως συνέβαινε συχνά την εποχή εκείνη. Ωστόσο, η ταύτιση της εν λόγω μεταφραστικής εργασίας με τον Παπαδιαμάντη έχει ήδη επιχειρηθεί με πειστικό τρόπο στην οικεία βιβλιογραφία, αρχικά από τον Γ. Βαλέτα, εν συνεχεία από τους Φ. Δημητρακόπουλο και Ε. Δαμβουνέλη και, τελευταία, από τους Ν.Δ. και Λαμπρινή Τριανταφυλλοπούλου, με λεξιλογικά τεκμήρια. Ιδού ένα χαρακτηριστικό δείγμα του ύφους της, που παραπέμπει απευθείας στον μεγάλο πεζογράφο: «Α! ήρκει ο Αρμάνδος να κάμη έν νεύμα! ό,τι ήθελε, και αμέσως! Λίαν απλοϊκή, εξ ορμεμφύτου κινουμένη, ηγνόει την φιλαρέσκειαν και τα τεχνάσματα του έρωτος. Ναι, εις έν βλέμμα ήτο ετοίμη να θυσιασθή, αυτή και η ανθηρά νεότης της, ετοίμη να δώση την καρδίαν της προ πάντων, εις το βάθος της οποίας ησθάνετο μυστηριώδη δύναμιν, ακατανίκητον, διεγείρουσαν και ωθούσαν αυτήν εις τας αγκάλας του Αρμάνδου». Πρόσφατα κυκλοφόρησε από την Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών, σε επιμέλεια της ΄Αννας Λαμπαδαρίδη και του Φώτη Δημητρακόπουλου, νέα έκδοση της παπαδιαμαντικής αυτής μετάφρασης, συνοδευόμενης από την πανομοιότυπη αναπαραγωγή του πρωτοτύπου, όπως αυτό παραδίδεται στον μνημονευθέντα τόμο με τα έργα του Κοππέ. Έτσι ο αναγνώστης διαθέτει το γαλλικό κείμενο και την ελληνική του απόδοση από τον Σκιαθίτη δημιουργό, έχοντας τη δυνατότητα να προβεί στην αντιβολή του έργου στο πρωτότυπο με το μεταφραστικό του αποτέλεσμα στη γλώσσα-στόχο, ώστε να επακριβώσει τον τρόπο της παπαδιαμαντικής εργασίας - κάτι που επιχειρούν, δειγματοληπτικά βέβαια, οι επιμελητές της παρούσας έκδοσης στην εισαγωγή τους. Επειδή δεν μπορεί να επιτευχθεί πλήρης αντιστοίχηση των σελίδων γαλλικού και ελληνικού κειμένου, οι επιμελητές φροντίζουν κάθε στήλη της πρωτότυπης δίστηλης δημοσίευσης να ισοδυναμεί με μια σελίδα της ελληνικής μετάφρασης, αριθμώντας παράλληλα τις παπαδιαμαντικές επιφυλλίδες στο περιθώριο. Ακόμη, σε όσες σελίδες με την ελληνική απόδοση έμεναν κενές αράδες, αυτές συμπληρώθηκαν με χαρακτικά από άλλα μέρη του γαλλικού βιβλίου, σχετικά προς το κείμενο, με αποτέλεσμα η ανά χείρας έκδοση να κερδίζει πολύ σε καλαισθησία.

* Ο Γιώργος Ανδρειωμένος είναι καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

50

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Πολιτική πτωχεία Τη δουλειά μας εμείς. Κι έχουμε μπόλικη δουλειά να κάνουμε μ’ αυτή τη σαπίλα που έχει εισχωρήσει και στο τελευταίο τετραγωνικό εκατοστό του κοινού (όχι μόνο του δημόσιου) βίου. Και είναι ο κοινός μας βίος που έχει τρωθεί βαρύτατα και αλλεπάλληλα για χρόνια ολόκληρα, τόσο ώστε ολόκληρος ο κοινός μας βίος (ο οποίος περιλαμβάνει τον δημόσιο χωρίς να εξαντλείται σ’ αυτόν) να είναι σήμερα ένα τραύμα που χαίνει και που, αντί να αιμοδοτεί τα καθέκαστα στην πορεία τους προς τα καθ’ όλου, τα πλημμυρίζει με το αίμα των κοινών εννοήσεων που πνίγονται όταν τα φράγματα σπάζουν. Τα φράγματα των αξιολογήσεων, των ιεραρχημένων (από ορθή κρίση) προτεραιοτήτων και των λογής - λογής απελευθερώσεων που προκύπτουν από την αείροο εξαγωγή συμπερασμάτων υπό το κράτος «των λέξεων που μας χωρίζουν» και «των πράξεων που μας ενώνουν», κατά πώς έλεγαν κάτι μυστήριοι της Λατινικής Αμερικής που τους έλεγαν «Τουπαμάρος». Πολλή δουλειά μας περιμένει, ύστερα από την - σχεδόν - απόλυτη πτωχεία στην οποία έχουμε περιέλθει. Το πολιτικό κεφάλαιο κάθε ταξικής ευθύνης έχει διασπαθιστεί. Με ιθύνουσα ευθύνη ολόκληρου του συστήματος εξου-

σίας το οποίο διηύθυνε με τον τρόπο που διηύθυνε τα πράγματα εδώ και δεκαετίες. Του συστήματος το οποίο φυσικά δεν εξαντλείται στις τιτλοφορημένες ταξικές του εξισώσεις προκειμένου να ζήσει. Να ζήσει όλο και πιο κερδώο, όλο και πιο αποχαλινωμένο, όλο και πιο αμείλικτο, όλο και πιο δρεπανηφόρο. Αυτό είναι. Υπάρχει. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι, για να συμβεί η καταστροφή που ζούμε, ο καθένας πια στο ίδιο του το κορμί, στο ίδιο του το μυαλό και στην ίδια του την ψυχή, έχει προϋποτεθεί η κατασπατάληση όλου του πολιτικού κεφαλαίου της ταξικής ευθύνης. Υπήρξε δηλαδή - κι ας μου επιτραπεί η καινοφάνεια εν τοις όροις - μια πολιτειακή ολιγωρία, βαρύτατη πολιτειακή ολιγωρία, τόσο στη βάση όσο και στο εποικοδόμημα της εξελικτικής διαδικασίας του κράτους το οποίο περιλαμβάνει τη διαδικασία εξέλιξης της (ταξικής, εφ’ όσον μιλούμε γι’ αυτό το συγκεκριμένο κράτος, εξουσίας) οικονομικής διαδικασίας, είτε ως προς την εκτατική της διάσταση είτε ως προς την αναπτυξιακή. Ίσως θα μπορούσαμε να πούμε ότι έλειψε το ταξικό ενδιαφέρον για την εξέλιξη της πολιτικής με όλο τον συγκρουσιακό πλούτο που θα μπορούσε να προκύψει. Αντ’ αυτού επικράτησε ένας ακατάσχετος οικονομικός εισοδι-

ΔΙΑ-ΔΙΚΤΥΩΜΕΝΟΣ

ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ kostaskanavuris @hotmail.com

Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι, για να συμβεί η καταστροφή που ζούμε, ο καθένας πια στο ίδιο του το κορμί, στο ίδιο του το μυαλό και στην ίδια του την ψυχή, έχει προϋποτεθεί η κατασπατάληση όλου του πολιτικού κεφαλαίου της ταξικής ευθύνης

σμός στην πολιτική, μια ληστεία των αποθεμάτων της, ώστε, τώρα που τα πράγματα έσφιξαν, τώρα που τα αναρριχητικά έσπασαν τη ράχη των συνδέσμων, να έχουμε στα χέρια μας τι; Την απόλυτη πολιτική πτωχεία. Είναι εύκολο (τραγικά εύκολο) να καταγγείλεις τις γελοιότητες του Βενιζέλου. Είναι εύκολο να αποκαλύπτεις (σιγά την προσπάθεια) την αισχρή πορεία του συγκροτήματος Λαμπράκη στη διαμόρφωση κάθε φορά του καθολικού μας Τώρα. Ενός Τώρα που να μην εδράζεται πουθενά, ούτε στο Πριν ούτε στο Μετά, και να περιφέρεται ηθικά αγριεμένο, πολιτικά πανικόβλητο και αισθητικά καταταλαιπωρημένο στα πρόχειρα συμπεράσματα και στις εξηλεκτρισμένες ιαχές κάθε φωτοβλαστικής ανοησίας. Και φτάσαμε εδώ. Στην απόλυτη πολιτική πτωχεία, όπου μαγκίζει ο πρωθυπουργός, ξύνει οδυνηρά τη λογική ο αντιπρόεδρος Βενιζέλος (ο άνθρωπος που αφηνίασε - από τη νεολαία ΚΟΔΗΣΟ, χωρίς να υπολογιστεί ο προσκοπισμός - για τα πρωτεία και παραμένει δεύτερος, μια δευτεράντζα της λογόρροιας), κι όπου χάσκει όταν δεν χασκογελά εκστασιασμένη με τον αρχηγό (που δεν είναι δικός της, αφού είναι αρχηγός της εκτελεστικής εξουσίας) η κυβερνώσα νομοθετική δυνατότητα της Βου-

λής των Ελλήνων, μαζί με κάποιους που περιμένουν πότε θα δοθεί από τους ταξικούς αφέτες το σύνθημα για χειροκρότημα (που θα σκεπάσει την εκκωφαντική ντροπή), κάπως έτσι λέω είμαστε εδώ. Εδώ που η συνείδηση ρυθμίζεται διά της απορυθμίσεως. Εδώ που η συνείδηση - η πολύτιμη ταξική μας συνείδηση περνάει από ένα ρούτερ. Που το ελέγχουν οι εταιρείες κινητής συνείδησης. Οι εταιρείες κοινωνικού αυτοματισμού??? αλλά ποιος ακούει μέσα σ’ αυτήν την τραγική πορεία των μετρήσεων; Έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας. Και πολλή πτωχεία μέσα μας. Πρέπει να βγούμε από τους αριθμούς αυτής της αριθμητικής λογικής που μας επτώχευσε, που μας πήρε από το στόμα το βρώσιμον ύδωρ και το έκανε λογιστική εγγραφή. Και το βρώσιμον βλέμμα. Και το έκανε μαύρον αριθμό παρασημαντικών ρυθμίσεων κάθε υποταγής. Έχουμε πολλή δουλειά. Τη δουλειά μας. Που είναι - η δουλειά μας - να ανασκάπτουμε την ταξική ελπίδα. Τη σημαιοφόρο σύνταξη των συνειδήσεων θέλω να πω. Δεν ακούγεται; Ας είναι, τότε, η δουλειά μας ολόκληρο το χώμα της σιωπής. Το απέραντο πεδίο της μάχης, όπου οι στρατιές πάντοτε προχωρούν. Ήδη έτοιμες από λάθη και λάθη προοπτικής πάνω στις λέξεις.

nikoskourmoulis@gmail.com

Black book Το «μαύρο βιβλίο» του σύγχρονου κοσμοπολιτισμού κατοικοεδρεύει στη καρδιά του Μανχάταν. Ξέρει πολύ καλά πως να ισορροπεί στο λεπτό σχοινί της απαιτητικής ψυχαγωγίας. Είναι απολύτος χρηστικό και συνάμα εμβριθές. Κρατά την ευφρόσυνη ατμόσφαιρα ενός κοκτέιλ πάρτι, ενώ ταυτόχρονα ανεβάζει τους τόνους του δράματος χωρίς να φοβάται την επικυνδυνότητα από το τέντωμα της

πλούσιας ύλης του. Μιας ύλης που αποφεύγει το πασάλειμμα προσώπων και τάσεων, διεισδύοντας αποτελεσματικά στις κατά τόπους αφώτιστες πτυχές ενός έργου ή ενός καλλιτέχνη. Θα μου πείτε, υπάρχουν; Και όμως, το «μαύρο βιβλίο» διαθέτει διόπτρες νυχτερινής οράσεως εντός της επικαιρότητας, αλλά και έξω από αυτήν. Πάντοτε παρέα με τα ορόσημα, τα πολιτιστικά μεγέθη της διαδεδομένης κουλτούρας. Η τουρ-

νέ μας στις ψηφιακές του σελίδες μπορεί να ξεκινήσει από τον λυρικότερο τρομπετίστα της αμερικανικής μουσικής, τον Τσετ Μπέικερ. Ο μάγος του πορτρέτου Μπρους Γουέμπερ (ένας από τους κύριους υπεύθυνους για τη κατεύθυνση του βλέμματος των μαζών τις δεκαετίες ‘80’90) έχει ετοιμάσει μια εκτεταμένη εγκατάσταση -με φιλμ, βίντεο και φωτογραφικό κολλάζ- γύρω από τον εύθραυστο Βάκχο της τζαζ. Παρακάτω ο Χάρολντ Πίντερ, λίγο πριν από τον θάνατο του, θυμάται τον Σάμιουελ Μπέκετ. Μια σπάνια εξομολόγηση για την κοινή μπαρότσαρκα στα στενά του Παρισιού το 1961. Μια βόλτα που ακολούθησε την πρεμιέρα της παραστασης «The caretaker». Μια νυχτερινή αφήγηση στους Λαιστρυγόνες του θεάτρου, της ποίησης και του παραλόγου. Στη συνέχεια τη σκυτάλη παίρνουν οι Τίλντα Σουίντον και Ντέιβιντ Λιντς. Μια εκ βαθέων συνομιλία που αποτελεί αναδρομή στην σύγχρονη τέχνη του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Το μαύρο δεν είναι πάντοτε πένθιμο.

Boston Review Ανεξάρτητο on line έντυπο της Βοστώνης, που κινείται στον χώρο της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς. Αναλύει σε βάθος τα ερωτήματα που απασχολούν, αλλά και καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια καθημερινότητα. Κάτω από την καταιγίδα των πληροφοριών, το περιοδικό συνδέει τις πολιτικές ατραπούς με την πολιτιστική ενάργεια. Το ρεπορτάζ επίσης στο «Boston Review» υιοθετεί μιαν άλλη μορφή από τη συνηθισμένη. Αίρει τις λεπτομέρειες από γεγονότα που εφάπτονται της τρέχουσας κεντρικής πολιτικής, πολιτιστικής και κοινωνικής καθημερινότητας και με το οξύ διαθεματικό τάλαντο των αρθρογράφων δημιουργεί τα δικά του εφαλτήρια που εδράζονται στο παρόν και το μέλλον του αντικειμενισμού. Κάτω από αυτό το πρίσμα εξετάζει τα ηθικά εφαλτήρια και τις ευθύνες του στρατιωτικού εθελοντισμού στις ΗΠΑ. Εισχωρεί χωρίς φόβο και πάθος στην αντιπαράθεση Ισραήλ - Ιράν. Άξονας, η επίδραση του εποικιστικού σιωνισμού από τη μιά μεριά και τα προτάγματα της λαϊκής επανάστασης του Χομεϊνί από την άλλη. Στη συνέχεια ζητείται η άποψη του ακτιβιστή συγγραφέα και δημοσιογράφου Ροντόλφο Βαλς, ενός Σλουθ της Αργεντινής, για την οικονομική εξαθλίωση της Λατινικής Αμερικής και τις παρακολουθήσεις της NSA. Μια σπάνια συνέντευξη. Παρακάτω περιγράφονται οι ομοιότητες του Βοσνιακού ζητήματος με το Συριακό και η σημαντική προσφορά του Ίταλο Καλβίνο στην παρακίνηση του νου, για μια αφήγηση του κόσμου που ξεθεμελιώνει τη γραμμική συνθήκη της σκέψης. Ένα περιοδικό σημαντικό, που με νηφάλιο αλλά όχι στρογγυλεμένο λόγο ανοίγει δρόμο στους ταραγμένους μας καιρούς.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

51

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΡΟΖΑΝΗΣ:

«Αυτή η δημοκρατία είναι κοινωνία ομοιωμάτων»

Διαβάζοντας τις διαλέξεις σας για τον Γνωστικισμό στο βιβλίο σας «Μύθος και αφήγηση στον σύγχρονο κόσμο», ο αναγνώστης διαπιστώνει σαφή κριτική στα εργαλεία του διαφωτιστικού πνεύματος. Ήρθε η ώρα να επανεφεύρουμε τον Διαφωτισμό, να συνθέσουμε τον Διαφωτισμό της εποχής μας; Ζούμε σε έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος, δηλαδή το ανθρώπινο υποκείμενο της φιλοσοφικής μας γλώσσας, έχει πλήρως αποξηρανθεί ψυχικά, συναισθηματικά, ιδεολογικά και κοινωνικά. Ζούμε σε έναν κόσμο όπου η προφητεία του Μαξ Βέμπερ για έναν κόσμο απομυθευμένο, με ειδικούς χωρίς πνεύμα και ηδονοθήρες χωρίς καρδιά, έχει σχεδόν πλήρως επαληθευτεί. Είναι λοιπόν ανάγκη σήμερα, περισσότερο από ποτέ, να επιχειρήσουμε, σε αντίθεση με το διαφωτιστικό - πραγματιστικό πρόταγμα της εποχής μας, μια καινούρια ριζοσπαστική επαναμύθευση του κόσμου, προκειμένου ο κόσμος να μην είναι πλέον άκαρδος, κατά τη διατύπωση του Καρλ Μαρξ, αλλά να ανασυγκροτήσει την καρδιά του και να εμψυχώσει τη δράση του. Υπό την έννοια αυτή, το βιβλίο μου είναι μάλλον μια αναζήτηση στις ρίζες αυτή της επαναμύθευσης μέσω μιας πανίσχυρης εικόνας που μας παρέχει ο Γνωστικισμός, μιας εικόνας η οποία επιβιώνει στον σύγχρονο κόσμο μας μέσα από τη σύγχρονη επιστήμη, τη φιλοσοφία, την ψυχανάλυση και τη λογοτεχνία. Να επαναφέρουμε, πάει να πει, την ηθική στον πυρήνα των γνωστικών πεδίων, στην καθημερινότητά μας, αλλά και στην πολιτική μας έκφραση; Το πρόταγμα της ηθικής ως θεμελίου του ανθρώπινου πράττειν, δηλαδή της δράσης του ανθρωπίνου υποκειμένου προκειμένου να μεταβάλει το περιβάλλον του και να μην επιτρέψει στην πραγματιστική

καθημερινότητά του να το συνθλίψει, κατά την αντίληψή μου έχει την καταγωγική του περιοχή μέσα σε αυτό που ονόμασα «μύθευση του κόσμου». Ο Διαφωτισμός δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να ακυρώσει αυτήν την καταγωγική περιοχή της ηθικής και να παραδώσει το ανθρώπινο υποκείμενο στις γνωστικές του διαδικασίες και δυνατότητες, αφαιρώντας ουσιαστικά τον ίδιο τον πυρήνα της ηθικής. Μια περιπλάνηση αίφνης μέσα στο έργο του κατ’ εξοχήν δυτικού φιλοσόφου Ιμάνουελ Καντ θα μπορούσε να μας δείξει την ανάγκη της επιστροφής σε μια ηθική άνευ όρων, μια ηθική που υποκινεί το ανθρώπινο υποκείμενο να δρα βασιζόμενο πάνω σε αξιακές κλίμακες, οι οποίες, κυρίως σήμερα και κάτω από το καθεστώς αυτού που αποκαλούν κρίση, έχουν καταρρεύσει παντελώς. Τι είδους επαναμύθευση επιδιώκουμε υπό το καθεστώς των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας την οποία βιώνει ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός; Ο Άντονι Γκίντενς, όταν μιλά για την αξία της παράδοσης, λέει πως «η παράδοση αποτελεί τον πολιορκητικό κριό ενάντια στην αυταρέσκεια της νεωτερικότητας, αρκεί την παράδοση να μην τη μεταχειριζόμαστε με παραδοσιακά μέσα». Αλλά η παράδοση είναι ισοσθενής με τη μύθευση του κόσμου, αρκεί να μην τη θεωρούμε με παραδοσιακά μέσα. Αυτό το οποίο έχει «κατορθώσει» το νεοφιλελεύθερο πρόταγμα είναι να οδηγήσει τον σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό σε αυτό που ο Μάρτιν Χάιντεγκερ ονόμαζε «υπολογιστική σκέψη». Κατά συνέπεια αυτό που επιδιώκουμε είναι η άρση της υπολογιστικής σκέψης ώστε να αποφύγουμε τον κίνδυνο τον οποίο επεσήμανε ο Μαξ Χορκχάιμερ, η σκέψη να γίνει μηχανή η οποία αναπαράγει διαρκώς τον εαυτό της, χωρίς την απαραίτητη προϋπόθεση της δράσης των ανθρώπινων υποκειμέ-

Πάντα απορούσα πού βρίσκει τον χρόνο να κάνει τόσα πράγματα. Διδάσκει ασταμάτητα. Γράφει το ένα βιβλίο μετά το άλλο. Συναντάει τους φοιτητές του, δραστηριοποιείται έντονα στο Nosotros, τον γνωστό κοινωνικό χώρο, παρακολουθεί παραστάσεις, είναι ενημερωμένος για την τέχνη, τα καινούρια βιβλία, τις ατάκες των πολιτικών... Και πάντα αφήνει ελεύθερο χώρο για ένα ποτήρι κρασί και κουβέντα με φίλους. Φαίνεται πως οι φιλόσοφοι έχουν βρει την απάντηση για τον χρόνο. Ο Στέφανος Ροζάνης, πάντως, μπορεί να τα χωρέσει όλα σε ένα 24ωρο κι ένα χαμόγελο... Ακόμη και τις προτροπές του να τ’ αλλάξουμε όλα, «να επιχειρήσουμε μια καινούρια ριζοσπαστική επαναμύθευση του κόσμου», τις απευθύνει με τέτοια νηφαλιότητα, που σκέφτεσαι πως έχει βρει το μυστικό. Ίσως και να το έχει βρει, για να μιλά τόσο επίμονα για «την ανάγκη της επιστροφής σε μια ηθική άνευ όρων». Καπνίζει το ένα τσιγάρο πάνω στο άλλο καθώς μιλά για τα προτάγματα που αναδεικνύει η εποχή της κρίσης για τον δυτικό πολιτισμό. Και αφήνει με το βλέμμα να φανεί η ένταση των λόγων του όταν διαγνώνει την κατάρρευση του διαφωτιστικού - πραγματιστικού μοντέλου. Ακόμη περισσότερο όταν θέτει μια σαφή κάθετη γραμμή στο «ομοίωμα δημοκρατίας» που βιώνουμε και δείχνει ευθέως προς την «αυτοδιαχειριζόμενη δημοκρατία». Ανάμεσα στο εκδοθέν «Μύθος και αφήγηση στον σύγχρονο κόσμο» (εκδ. Σύγχρονη Έκφραση) και το υπό έκδοση «Ομοίωμα δημοκρατίας» (εκδ. Εξάρχεια), ο Στέφανος Ροζάνης, καθηγητής Φιλοσοφίας, συγγραφέας, κριτικός, διανοούμενος, σε μια εποχή που ο όρος εκλείπει, μας μίλησε για όσα θέτει στην κρίση μας μέσα από τα βιβλία του και όσα θέτει υπό κρίσιν η εποχή μας. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ

νων. Ως επίκουρος αυτής της υπολογιστικής σκέψης εμφανίζεται η ραγδαία άνοδος της τεχνολογίας, η οποία κατ’ αρχάς δεν έχει κανένα ηθικό πρόταγμα, σε αντίθεση με την ίδια την επιστήμη, η οποία εδράζεται πάνω στα όρια της ανθρώπινης σκέψης ως όρια της ηθικής του ανθρώπου.

χρονης επιστήμης και της σύγχρονης φιλοσοφίας, αλλά εν τέλει και του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού.

δραιώσει τη θέση του ως πολίτη μέσα στη σύγχρονη α-πολιτική κοινωνία. Να γκρεμίσουμε δηλαδή το «Ομοίωμα Δημοκρατίας» που βιώνουμε και με το οποίο ασχολείστε στο ομώνυμο βιβλίο σας, που θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα;

Είναι σε θέση, λοιπόν, ο σύγχρονος άνθρωπος να επανεγκαθιδρύσει τον μύθο;

Πώς στήνουμε τη νέα αφήγηση; Το υπό αφανισμόν Πανεπιστήμιο, και κατ’ επέκταση η γνώση, μήπως δεν είναι μόνον επιδίωξη νεοφιλελεύθερων προταγμάτων, αλλά και μια αδυναμία και του ίδιου του Πανεπιστημίου, όπως το γνωρίζουμε ώς τώρα, να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που πλέον τίθενται;

Το βιβλίο μου έχει ως αντικείμενό του τον Γνωστικισμό. Για τον Γνωστικισμό στην Ελλάδα υπάρχει βαθιά άγνοια. Όμως, αν επιχειρήσουμε να ερμηνεύσουμε το έργο σπουδαίων επιστημόνων και φιλοσόφων του καιρού μας, θα διαπιστώσουμε ότι π.χ. πίσω από την αρχή της απροσδιοριστίας του Χάιζεμπεργκ, πίσω από τις ψυχαναλυτικές ενοράσεις του Φρόιντ, πίσω από τις φιλοσοφικές εναισθήσεις του Χάιντεγκερ, βρίσκεται αναμφισβήτητα η μύθευση του κόσμου την οποία έχει εγκαθιδρύσει από τον 2ο μ.Χ. αιώνα ο Γνωστικισμός. Να, λοιπόν, μια πανίσχυρη επαναμύθευση του κόσμου, η οποία ποτέ δεν έπαψε να λειτουργεί, αλλά η οποία ενταφιάστηκε μέσα από τα διαφωτιστικά προτάγματα, παλαιά και νέα, στον βαθμό ώστε, ενώ υπάρχει ως επιστήμη και φιλοσοφία, έχει αποκρυβεί, έχει λησμονηθεί και τελικά κινδυνεύει να αφανιστεί. Παρ’ όλα αυτά η σύγχρονη επιστήμη και η σύγχρονη φιλοσοφία όχι μόνο εδράζονται στη μύθευση του κόσμου, αλλά και αξιώνουν την επανεγκαθίδρυση αυτής της μύθευσης με άλλα μέσα. Δηλαδή μέσω αυτού που εμείς, εθελοτυφλώντας, δεν ανακαλύπτουμε στις ρίζες της σύγ-

Κατά τη γνώμη μου, η ρίζα του κακού μέσα στο Πανεπιστήμιο έχει τις απαρχές της στο Διαφωτιστικό Πανεπιστήμιο. Το Πανεπιστήμιο, από χώρος διακίνησης ιδεών, απόψεων, πολιτικών προταγμάτων, κριτικής σκέψης και κοινωνικής δραστηριότητας, έχει καταστεί ένας αποστεωμένος θεσμός, ο οποίος κατακλύζεται από τη σύγχρονη τεχνολογική αντίληψη για τον άνθρωπο και την πολιτική του ανθρώπου. Κατά συνέπεια αυτό που ονομάζετε αφανισμό του Πανεπιστημίου είναι αναγγελία ενός προσχεδιασμένου θανάτου. Το Πανεπιστήμιο δεν μπορεί να ανταποκριθεί πια στη σύγχρονη εποχή μας, για τον λόγο ότι έχει γίνει ένας στείρος καταμερισμός γνώσεων, χωρίς ηθικό και πολιτικό υπόβαθρο. Έτσι, λοιπόν, το Πανεπιστήμιο έχει αποξηρανθεί από τον κατ’ εξοχήν προορισμό του, που δεν είναι άλλος παρά η ενδυνάμωση της κριτικής σκέψης, της κοινωνικής δράσης και του επανακαθορισμού, μέσω της ακαδημαϊκής κοινότητας, εννοιών, κοινωνικών προταγμάτων, πολιτικών ανορθοδοξίας, αυτοδιαχείρισης και εν τέλει πρακτικών που προωθούν τον πολίτη προκειμένου να ε-

Η δημοκρατία την οποία βιώνουμε είναι η δημοκρατία του «δημοσίου πράγματος» (res publica). Αυτή η δημοκρατία είναι η κοινωνία των ομοιωμάτων, όπως θα έλεγε ο Ιταλός φιλόσοφος Περνόλα, και η κοινωνία του θεάματος, όπως την είχε προβλέψει ο Γκι Ντεμπόρ. Μέσα από τους όρους αυτούς η δημοκρατία έχει απολέσει την ουσία της ως δημοκρατίας. Έχει καταστεί ένας κενός λόγος, ένα κενό σημαίνον και εν τέλει έχει διαστραφεί σε κομματοκρατία. Αυτό σημαίνει ότι η δημοκρατία είναι πλέον ένας θερμός όρος, ο οποίος πρέπει να ανατραπεί μέσω της επαναφοράς της δημοκρατίας στην ουσία της, που δεν είναι άλλη από την αυτοδιαχειριζόμενη δημοκρατία, τη δημοκρατία εκείνη στην οποία κάθε φωνή ατομική είναι ακουστή και δεν υποτάσσεται στο διαφωτιστικό πρόταγμα της πλειοψηφίας. Ίσα - ίσα η δημοκρατία οφείλει να εδράζεται πάνω στις αξιώσεις της μειοψηφίας και όχι πάνω στη διαφωτιστική αυταπάτη της γενικής βούλησης. Άρα πρέπει να γίνουμε συνδημιουργοί της δημοκρατίας και όχι να υποτασσόμαστε στη «δημοκρατία».

Ολοκληρη η συνέντευξη στο

www.avgi.gr

52

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΤΕΛΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΗ ΓΙΑ ΤΗ «ΜΙΚΡΑ ΑΓΓΛΙΑ»

Τα συναισθήματα είναι η πρώτη μορφή αλληλεγγύης Πώς είναι αλήθεια να συνυπάρχουν στο ίδιο σπίτι η μοναχική δουλειά του συγγραφέα και η συλλογική του σκηνοθέτη - στο σπίτι σας μάλιστα υπάρχουν τρεις σκηνοθέτες! Παντελής Βούλγαρης: Μπορεί στο γύρισμα να υπάρχουν πενήντα άνθρωποι γύρω μου, αλλά στις κρίσιμες αποφάσεις που πρέπει να πάρει ο σκηνοθέτης υπάρχει πολλή μοναξιά, είναι πολύ εύκολο να χαθεί ο «δρόμος» και κανείς δεν θα σου πει «εδώ έκανες λάθος»... Κυρία Καρυστιάνη, πώς δουλέψατε το σενάριο της ταινίας, έχοντας ως αφετηρία το δικό σας βιβλίο; Ιωάννα Καρυστιάννη: Ξαναδιάβασα το βιβλίο και μετά το κλείδωσα στο συρτάρι. Εκεί δεν υπάρχουν πολλοί διάλογοι, υπάρχουν παρένθετοι λόγοι... Έκανα μια αρκετά ελεύθερη διασκευή, και πήρα την απόφαση ότι το σενάριο δεν είναι η τελευταία λέξη, άλλος είναι ο μαέστρος. Είναι καταλυτική η δύναμη της εικόνας... Π.Β.: Θυμάμαι πάντα μια συμβουλή του Κώστα Γαβρά, «Παντελή, το σενάριό σου γράψε το πρώτα σαν μυθιστόρημα, έτσι μπορείς να φωτίσεις με περισσότερες λεπτομέρειες τους χαρακτήρες και τις καταστάσεις». Παίρνετε στις ταινίες σας συνεχώς ρίσκο, εμπιστευόμενος νέους ηθοποιούς... Κι αυτό το ρίσκο συνεχώς το κερδίζετε. Πώς τα καταφέρνετε; Εδώ εμπιστευτήκατε για τους δύο βασικούς ρόλους δύο κοπέλες που μόλις είχαν αποφοιτήσει από τη σχολή του Εθνικού, την Πηνελόπη Τσιλίκα και τη Σοφία Κόκκαλη... Π.Β.: Τους δείχνω εμπιστοσύνη, τους μιλάω για τη ζωή μου, τους ρωτάω για τη δική τους ζωή, με έναν έμμεσο τρόπο τους βάζω σιγά σιγά στο κλίμα της ταινίας... Αυτό ξέρω να κάνω καλά, δεν είμαι βιρτουόζος σκηνοθέτης να βρίσκω περίεργες γωνίες λήψης. Αγαπάω να είμαι με τους ηθοποιούς... Εχουμε εξαιρετικούς ηθοποιούς στην Ελλάδα. Η δε καινούργια γενιά των ηθοποιών μας, είναι εκπληκτική. Λυπάμαι που δεν έχω καταφέρει ακόμα στην καριέρα μου να δουλέψω με κάποιους αγαπημένους ηθοποιούς...

Φτάνοντας στον χώρο που έχει οριστεί για τη συνέντευξη, συναντάω πρώτα το ήρεμο, φωτεινό βλέμμα της Ιωάννας Καρυστιάννη: «Τι νέα έχουμε;» με ρωτά, θέλοντας να μάθει τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις. Σε διπλανό δωμάτιο ο Παντελής Βούλγαρης, με βλέμμα που σε εξετάζει προσεκτικά, αλλά χωρίς να «βαραίνει» πάνω σου. Μετράει, σκέφτεται διπλά τις λέξεις προτού τις ξεστομίσει. Μοιάζει κουρασμένος, αλλά ταυτόχρονα έτοιμος για νέες περιπέτειες... «Τώρα για μας ξεκινά ένα καινούργιο κεφάλαιο», μου απαντά χαμογελώντας, όταν τον ρωτώ για την αφετηρία της δημιουργίας της «Μικράς Αγγλίας», που βγαίνει στις αίθουσες στις 5 Δεκεμβρίου. «Η δυναμική της τέχνης είναι να επικοινωνήσεις... Μέσα στη σκοτεινή αίθουσα η ταινία προβληματίζει, δημιουργεί ερωτήματα. Στο τέλος της προβολής της ταινίας ο σκηνοθέτης ψάχνει να βρει απαντήσεις μέσα από τα βλέμματα, τις ματιές των ανθρώπων - ο Άρθουρ Μίλερ έλεγε πως

στις αποτυχίες του, οι άνθρωποι περνούσαν δίπλα του σαν να ήταν τζάμι...». Τόπος και χρόνος της ταινίας, η Άνδρος, στα 1930. Καπετανήσι και γυναικονήσι. Οι άντρες στη θάλασσα να λείπουν για δύοτρία χρόνια, οι γυναίκες στο νησί με άπειρες ώρες μοναξιάς. Να βιώνουν την απώλεια, την αναμονή, το πένθος... Η 20χρονη Όρσα (Πηνελόπη Τσιλίκα) είναι ερωτευμένη με τον υποπλοίαρχο Σπύρο Μαλταμπέ (Ανδρέας Κωνσταντίνου). Η μικρότερη αδελφή της, Μόσχα (Σοφία Κόκκαλη), δυναμική και γεμάτη όνειρα, θέλει να φύγει από την Άνδρο, να αποδράσει από τη μοίρα των γυναικών του νησιού να παντρεύονται ναυτικούς που θαλασσοπνίγονται. Η μητέρα τους, Μίνα (Αννέζα Παπαδοπούλου), παραμερίζει τα αισθήματα των κοριτσιών της και παντρεύει την Όρσα με τον πλοιοκτήτη και καπετάνιο Νίκο Βατοκούζη (Μάξιμος Μουμούρης) και τη Μόσχα με τον, καπετάνιο πλέον, Σπύρο Μαλταμπέ. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΤΕΡΖΗ

Ι.Κ.: Ο Παντελής έχει ένα τρομακτικό ένστικτο, μια διαίσθηση στην επιλογή των ηθοποιών στο κάστινγκ. Και δημιουργεί μια σχέση ισοτιμίας μαζί τους. Από την πρώτη - δεύτερη συνάντηση οι ηθοποιοί απελευθερώνονται κι αυτό δημιουργεί μια φοβερή έκρηξη ιδεών. Ποιο ήταν το ιδιαίτερο στοιχείο, που σας ενδιέφερε να αναδειχθεί μέσα από τις ερμηνείες; Π.Β.: Τα πάθη που σιγοβράζουν στην ψυχή... Σε μια κλειστή κοινωνία, όπως είναι αυτό το νησί. Ι.Κ.: Υπάρχουν σχέσεις εξουσίας, ιεραρχίας, μέχρι τη στιγμή που οι άνθρωποι δεν αντέχουν άλλο. Τα σωθικά της ανθρώπινης ύπαρξης είναι τα συναισθήματα, κι αν δεν αγαπάς, δεν

«Μικρά Αγγλία» του Παντελή Βούλγαρη

αγαπάς τη ζωή. Κι αν δεν αγαπάς τη ζωή, δεν αγωνίζεσαι. Ο Χατζιδάκις έγραψε τον «Μεγάλο Ερωτικό» μέσα στη χούντα, γιατί ξεχείλιζε μέσα του αυτό που το θεωρούσε ανάγκη της ανθρώπινης ύπαρξης Το μυαλό μου πηγαίνει στο «κύμα» των πρόσφατων ταινιών νέων δημιουργών, που βάζουν στο στόχαστρο την ελληνική οικογένεια, δεχόμενοι κριτική γι’ αυτό... Εκ πρώτης όψεως φαίνεται να υπάρχει ένα κοινό σημείο με τη δική σας ταινία... Π.Β.: Να αφήσουν τους νέους σκηνοθέτες να κάνουν την δουλειά τους... Η νέα γενιά μοιάζει με τη δικιά μας, της δεκαετίας του ’60, είναι αρκετοί, όπως ήμασταν κι εμείς καμιά 30αριά. Αλλά έχουν κάνει μια

ρήξη με εμάς, με την ιστορία... Είναι μια νέα γενιά που ξέρει πολύ καλά αυτό που κάνει... Αλλά η οικογένεια είναι όντως το πρόβλημα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας, ή «αποκούμπι», στήριγμα; Ι.Κ.: Η οικογένεια σαν ένα κλειστό σύστημα προσφέρεται να μιλήσεις για ευρύτερες παθογένειες. Ίσως ψάχνουν μια γέφυρα επικοινωνίας με ένα ξένο κοινό... Εγώ πιστεύω ότι θα ισορροπήσει το πράγμα στην αναζήτησή τους, γιατί έχει σημασία να ξέρεις το χώμα που πατάς... Στη «Μικρά Αγγλία» είναι πάλι μια οικογένεια στο επίκεντρο, αλλά δεν είναι ξεκομμένη από ένα ευρύτερο σύστημα, και η ταινία μιλάει για το κόστος της τυφλής υποταγής, για το πό-

τε πρέπει να κάνεις τη σύγκρουση... Τα συναισθήματα είναι η πρώτη μορφή αλληλεγγύης, σου δείχνουν πώς να παλέψεις, να μη μείνεις κλεισμένος σε ένα δωμάτιο. Θυμάμαι τον Χατζιδάκι που έλεγε «Ερωτικό τραγούδι θέλεις να φτιάξεις; Ναι, αλλά να αφουγκράζεσαι το λαϊκό αίσθημα». Π.Β.: Καμιά φορά οι νέοι αντιλαμβάνονται τα πράγματα με θυμό και σκληράδα που η δική μας γενιά δεν κατανοεί εντελώς... Πώς βλέπετε γενικότερα τον ελληνικό κινηματογράφο σήμερα, σε αυτές τις συνθήκες της κρίσης; Πώς μπορεί κάποιος να κάνει σινεμά; Π.Β.: Το πιο ελπιδοφόρο είναι ότι οι νέοι μας κινηματογραφιστές κάνουν ταινίες συλλογικά. Και στην πορεία πιστεύω ότι θα βρουν και το κοινό τους. Ι.Κ.: Εγώ πιστεύω ότι έχει σημασία να γίνονται ταινίες εν θερμώ. Αυτή τη στιγμή, πώς το έλεγε και το παλιό άρθρο του Συντάγματος, ο κινηματογράφος επαφίεται στα χέρια των ανθρώπων του κινηματογράφου... Τι μήνυμα δίνετε εσείς, δύο άνθρωποι της τέχνης, στους ανθρώπους που βιώνουν σήμερα αυτή τη φοβερή κρίση; Ι.Κ.: Ο Μαλταμπές στην ταινία λέει «Όποιος πνίγηκε μετάνιωσε», αυτή είναι μια καταπληκτική ναυτική φράση, σημαίνει ότι στα δύσκολα δεν αφήνεσαι να βουλιάξεις, αλλά στέκεσαι όρθιος και αγωνίζεσαι, και σημαίνει επίσης ότι μετά τη φουρτούνα θα ‘ρθει κι η μπουνάτσα. Να αντιδράσουμε σε αυτές τις συνθήκες της τρομακτικής μοιρολατρίας, που ο καθένας είναι εγκλωβισμένος στο δικό του πρόβλημα κι όπου βιώνουμε πάρα πολλή βία, πραγματική και μεταφορική, σήμερα στην κοινωνία. Ο κόσμος πρέπει να αναζητήσει την αξιοπρέπεια και την περηφάνια που δικαιούται να έχει. Π.Β.: Αυτός ο τόπος έχει περάσει πολύ δύσκολες στιγμές, μεγάλες περιπέτειες, αλλά εγώ πάντα βλέπω μισογεμάτο το ποτήρι. Ελπίζω στην αγωνιστικότητα, αλλά και στην αλληλεγγύη, που πρέπει να γίνει πιο δημιουργική. Αυτός ο τόπος, χωρίς να το καταλαβαίνει, γράφει σήμερα ένα συλλογικό σενάριο, το φινάλε ακόμη δεν το ξέρουμε. Αλλά εγώ πιστεύω ότι τελικά θα είναι αισιόδοξο.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

53

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Πολυπαραμετρική» μνημοκτονία

Οι ιλουστρασιόν μακέτες περιγράφουν έναν χώρο αναψυχής, απ’ όπου απουσιάζει το σημερινό μνημείο

Ο Μάιος είναι κοντά. Αυτό, φαίνεται, δεν το ξεχνά ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, σε αντίθεση με τις δηλώσεις του για μετατροπή της πολύπαθης πλατείας Ελευθερίας, στο εμπορικό κέντρο της πόλης, σε «πάρκο μνήμης» για τους Εβραίους κατοίκους της που εξοντώθηκαν στο Ολοκαύτωμα, τις οποίες λησμόνησε πολύ γρήγορα. Η ανάπλαση που αναγγέλθηκε με μεγάλες προσδοκίες πέρσι τον Σεπτέμβριο, όταν προκηρύχθηκε ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, φαίνεται να βυθίζεται στο τέλμα των προεκλογικών προτεραιοτήτων και της ανάγκης «να μην δυσαρεστήσουμε κανέναν»...

«στη μελέτη εφαρμογής θα τοποθετηθεί σε περίοπτη θέση». Τότε γιατί δεν περιλαμβάνεται στις μελέτες (αρχιτεκτονική, ηλεκτρομηχανολογική, φυτοτεχνική); Μήπως γιατί ο δήμαρχος αντελήφθη την απουσία κατόπιν εορτής και προσπαθεί όπως - όπως να την καλύψει εκ των υστέρων; Μια ματιά στην ιστοσελίδα του Δήμου αρκεί για να επιβεβαιώσει την υποψία. Ακόμη κι αν προστεθεί, όμως, δίπλα σε μια κατασκευή ύψους 20 μ., θα φαντάζει νάνος και αισθητικά ξένο. «Φοβάμαι ότι το μνημείο θα συνεχίσει να γυρίζει από μέρος σε μέρος» είπε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ, σημειώνοντας με απογοήτευση ότι η ανάπλαση της πλατείας θα ήταν μια μοναδική ευκαιρία για να δηλώσει η πόλη: «ποτέ ξανά», σήμερα που ο φασισμός και ο αντισημιτισμός παραμένουν ένα από τα πιο επίκαιρα ζητήματα.

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗ

Η πλατεία Ελευθερίας δημιουργήθηκε όταν γκρεμίστηκε το παράλιο τείχος, στα μέσα του 19ου αιώνα. Συνδέθηκε με κορυφαία ιστορικά γεγονότα, όπως η έκρηξη της επανάστασης των Νεότουρκων, το 1908, αποτελεί όμως τον κατεξοχήν τόπο μνήμης της εβραϊκής κοινότητας της πόλης, καθώς από εκεί ξεκίνησε μια πορεία εξόντωσης που κατέληξε στα κρεματόρια του Άουσβιτς. Εκεί, το «μαύρο Σάββατο» 11 Ιουλίου 1942, οι ναζί κατακτητές διέταξαν να συγκεντρωθούν όλοι οι άρρενες εβραϊκής καταγωγής, ηλικίας 18 έως 45 ετών, προκειμένου να «καταγραφούν». Όρθιοι κάτω από τον καυτό καλοκαιριάτικο ήλιο, χωρίς να τους επιτρέπεται να καλυφθούν ή να πιουν νερό, 9.000 Εβραίοι υπέστησαν δημόσιο εξευτελισμό, ξυλοδαρμούς και άλλα βασανιστήρια. Στη συνέχεια θα σταλούν σε καταναγκαστικά έργα, θα εγκλειστούν στα γκέτο και, λιγότερο από ένα χρόνο μετά, από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο του 1943, με 19 σιδηροδρομικές αποστολές, περίπου 45.000 Εβραίοι της πόλης, το σύνολο σχεδόν της κοινότητας, στάλθηκαν στο στρατόπεδο Άουσβιτς - Μπίρκεναου. Ελάχιστοι επέστρεψαν... Η σχέση της πόλης με τη γενοκτονία των Εβραίων κατοίκων της υπήρξε πάντα δύσκολη. Όσοι είχαν ιδιοποιηθεί τις εβραϊκές περιουσίες, είτε σε συνεργασία με τις αρχές κατοχής είτε απλώς αρπάζοντας την ευκαιρία, βρίσκονταν ακόμα εν ζωή πριν από μερικά χρόνια. Ελάχιστοι από όσους επέστρεψαν από τα στρατόπεδα κατόρθωσαν να πάρουν πίσω έστω κάποιο μέρος των υπαρχόντων τους. Η συμμετοχή ή η αδιαφορία απέναντι στη γενοκτονία επέβαλλαν τη σιωπή και τη λήθη. Μόλις το 1997, στο πλαίσιο της τότε Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, θα αποφασιστεί η ανέγερση ενός μνημείου για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, το οποίο αρχικά θα τοποθετηθεί μακριά από το κέντρο της πόλης, στου Χαριλάου, εκεί, που βρισκόταν ο εβραϊκός συνοικισμός 151.

Το έργο αυτό του Γιουγκοσλάβου γλύπτη Nandor Glid θα μεταφερθεί στην πλατεία Ελευθερίας μόλις το 2006, χαμένο σήμερα ανάμεσα στα παρκαρισμένα αυτοκίνητα... Οι εξαγγελίες της νέας δημοτικής αρχής, αλλά και η πορεία μνήμης που διοργανώθηκε το καλοκαίρι από την πλατεία έως τον παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, απ’ όπου ξεκινούσαν οι αποστολές για την Πολωνία, δημιούργησαν την ελπίδα για μια περισσότερο συμφιλιωμένη σχέση της πόλης και των κατοίκων με τη μνήμη της γενοκτονίας. Όμως όσοι παρευρέθηκαν το Σάββατο 16 Νοεμβρίου στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας διαπίστωσαν απογοητευμένοι όχι μόνον ότι το κομβικό γεγονός της ευρωπαϊκής ιστορίας πνίγεται μέσα σε έναν πολτό «υπαινικτικών» ιστορικών αναφορών, αλλά και ότι η βραβευθείσα πρόταση δεν περιλαμβάνει πουθενά το ίδιο το σημερινό μνημείο!

Μνήμη επιλεκτική Όπως σημειώνουν στην πρότασή τους οι αρχιτέκτονες Θεμ. Χατζηγιαννόπουλος και Κων. Χαραλαμπίδης, η υπόμνηση του «πλήθους σημαντικότατων ιστορικών γεγονότων» που έχει φιλοξενήσει η πλατεία

Χωρίς ιστορικό σύμβουλο «πραγματοποιείται μέσω της στήλης που λειτουργεί ως ‘επιλεκτικό ηλιακό ρολόι’, επιτρέποντας στις ακτίνες του ήλιου να στοχεύουν αποκλειστικά και με απόλυτη ακρίβεια σημεία (μνημεία των ιστορικών γεγονότων) που επισημαίνονται στο δάπεδο». Σύμφωνα με τον Θ. Χατζηγιαννόπουλο, σκοπός είναι «η μνήμη να υπάρχει όχι με τρόπο αναγκαστικό αλλά υπαινικτικό», ώστε να την «αντιλαμβάνεται μόνο όποιος και όταν θέλει»... Δηλαδή τι διαφορετικό συνέβαινε τόσα χρόνια στην πόλη; «Πολυπαραμετρική προσέγγιση» τη χαρακτήρισε εκ μέρους της κριτικής επιτροπής ο αρχιτέκτονας Κ. Δεσποτίδης, ενώ ο δήμαρχος Θεσσα-

ΤΑΣΟΣ ΚΟΥΡΑΚΗΣ:

«Παραγνωρίζεται ο λόγος για τον οποίο γίνεται η ανάπλαση» Σχολιάζοντας το σχέδιο ανάπλασης που παρουσιάστηκε, ο βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κουράκης δήλωσε στην Αυγή: «Η πλατεία είναι σχετικά μικρή για να μπορέσει να χωρέσει το σύνολο των γεγονότων που σημάδεψαν τη Θεσσαλονίκη. Έτσι όπως είδα τον διαγωνισμό, θεωρώ ότι παραγνωρίζει επί της ουσίας τον λόγο για τον οποίο προκηρύχθηκε, δηλαδή να αναπλαστεί η πλατεία ως χώρος μνήμης. Το κύριο γεγονός το οποίο θα έπρεπε να αναδεικνύεται είναι η εξολόθρευση των Εβραίων. Το οφείλουμε στον εβραϊκό πληθυσμό της πόλης. Θεωρώ ότι η διαβούλευση που θα ακολουθήσει θα αναδείξει αυτήν την πολύ μεγάλη έλλειψη και ελπίζω να γίνει πλήρης αναθεώρηση του σχεδίου, ώστε αυτή η πλευρά της ιστορίας της πόλης να αναδειχθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».

λονίκης, απαντώντας σε ερώτησή μας, είπε ότι πλατεία Ελευθερίας δεν είναι μόνο το Ολοκαύτωμα, αλλά και η επανάσταση των Νεότουρκων, η Φεντερασιόν, ο Μάης του 1936 κ.ά. Αντέτεινε μάλιστα ότι η σχεδιαζόμενη ανάπλαση του παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού θα δημιουργήσει έναν μνημονικό τόπο αφιερωμένο στην εξόντωση της εβραϊκής κοινότητας της πόλης. «Γιατί όλα αυτά μαζί;» αναρωτιέται ο ιστορικός Στράτος Δορδανάς, που παρευρέθηκε στην παρουσίαση. «Ίσως για να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι και να μην υπάρξουν αντιδράσεις» μας λέει. Μολονότι δεν πιστεύει ότι η πλατεία πρέπει να μετατραπεί σε «τόπο αντιπαράθεσης», ο ίδιος είναι ξεκάθαρος: «Η πόλη χρωστά (και ας εκλάβει το ρήμα ο καθένας όπως θέλει) στη μνήμη των Εβραίων συμπολιτών που χάθηκαν. Τι έκανε μέχρι τώρα για να τους τιμήσει, πέρα από κάποιους δημόσιους λόγους και εκδηλώσεις; Μήπως έχει έρθει η στιγμή να αποτίσουμε εμπράγματα φόρο τιμής στις 45.000 ψυχές, αποδίδοντας έναν χώρο στη μνήμη αυτού του γεγονότος; Άλλωστε οι Νεότουρκοι δεν πρόκειται να εξοβελιστούν, το ίδιο το όνομα (Ελευθερία) μένει για να τους θυμίζει». Όσο για το σημερινό μνημείο, που δεν εμφανίζεται πουθενά στην πρόταση, ο Γιάννης Μπουτάρης, όταν τον ρωτήσαμε, μας διαβεβαίωσε ότι

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την προκήρυξη, δεν υπήρχε απαίτηση συμμετοχής ιστορικού συμβούλου στις μελετητικές ομάδες, ενώ ούτε στην κριτική επιτροπή του διαγωνισμού συμμετείχε κάποιος ιστορικός. Επίσης η παρουσίαση της βραβευμένης μελέτης ονοματίστηκε από τον Δήμο Θεσσαλονίκης «δημόσια διαβούλευση», ενώ όχι μονάχα διοργανώθηκε ενώ είχε γίνει ήδη η επιλογή, αλλά, επιπλέον, κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού ο εποπτεύων αντιδήμαρχος Ανδρέας Κουράκης αρνήθηκε την οποιαδήποτε παρέμβαση της ΙΚΘ, όπως δήλωσε δημόσια ο πρόεδρός της. Την απογοήτευση πολλών κατοίκων της πόλης, όχι μονάχα εβραϊκής καταγωγής, για τη συνέχιση της μνημοκτονίας που επιτελείται πλέον... πολυπαραμετρικά με το σχέδιο ανάπλασης της πλατείας Ελευθερίας, εξέφρασε στην παρέμβασή του ο Ιωσήφ Βαένα: «Αν 9.000 χριστιανοί βασανίζονταν από κατακτητές, αν έχυναν αίμα από το ξύλο και πέθαιναν από την εξάντληση σε αυτήν την πλατεία... θα κάναμε αυτήν τη συζήτηση; Θα υπήρχε οποιαδήποτε εναλλακτική πρόταση για τη μορφή αυτής της πλατείας, με όποιο ιστορικό βάρος περιέχει;» Όπως μας επισημαίνει ο Στρ. Δορδανάς, «η πόλη έχασε ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της στην Κατοχή και στη συνέχεια έχασε και τη μνήμη της. Είναι καιρός πλέον να την ξαναβρεί».

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

54

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ

«ΨΥΧΩΣΗ» ΤΗΣ ΣΑΡΑ ΚΕΗΝ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ

Δομές του λόγου «Η υπόσχεση του διαφωτισμού δεν τηρήθηκε. Οι βιβλιοθήκες, τα μουσεία, τα θέατρα, τα πανεπιστήμια, μπορούν μια χαρά να ευδοκιμούν στη σκιά των στρατοπέδων συγκέντρωσης». Τζωρτζ Στάινερ. «Η Σάρα Κέην πέθανε τραγικά. Ήταν τόσο μεγάλος και τόσο βαθύς ο τρόμος του κόσμου. Δεν τον άντεξε. Ήταν γυμνή. Απροστάτευτη. Γυμνά είναι και τα έργα της. Τρομαγμένα. Τρομερά». Χάρολντ Πίντερ. «Έγραφα πάντα για να ξεφύγω από την Κόλαση. Όχι πως έπιασε ποτέ το κόλπο. Κι όμως, στην άλλη άκρη αυτής της ιστορίας, όταν κάθεσαι και σκέφτεσαι: αυτό εκφράζει τέλεια την Κόλαση που έζησα -τότε μάλλον άξιζε τον κόπο». Σάρα Κέην.

777 Τι είναι πραγματικά το τραγικό στοιχείο, μια έννοια πολλαπλά κακοποιημένη; Θα προσφύγω για λίγο στα διδάγματα της ψυχιατρικής. Κλασική θέση, μετά τον Φρόυντ, είναι ότι η σχιζοφρένεια διαθέτει μια ασυνείδητη, ασύντακτη, άτυπη δομή, χωρίς διέξοδο στον συντεταγμένο λόγο. Μήπως, όμως, τηρουμένων των αναλογιών, ισχύει και το αντίθετο; Μήπως το φαντασιακό παραλήρημα διαθέτει κάποτε μια ασυνείδητη, άτυπη δομή απολύτως συντεταγμένη, αλλά χωρίς διέξοδο στο παράλογο στοι-

χείο του πραγματικού κόσμου; Το παραλήρημα του Άμλετ είναι ένα τέτοιο παράδειγμα, για να επιστρέψουμε στον χώρο της λογοτεχνίας. Είναι το μείζον πρόβλημα του διαφωτισμένου ανθρώπου της Αναγέννησης. Διέξοδος είναι το τραγικό αίσθημα του βίου. Η αίσθηση του τραγικώς ζην ή το βίωμα του θανάτου μέσα στο όνειρο και στην τέχνη. Η τραγική αναγνώριση του Άλλου, που συντελείται στην Τραγωδία και μπορεί να λειτουργήσει ακόμα σήμερα σωτήρια στον λεγόμενο αιώνα της λογικής: με την τραγική μίμηση πράξεως. Η Δύση επικεντρώθηκε σε κάτι άλλο, στη μίμηση τραγικής πράξης. Το πρώτο είναι αυτογενής μίμηση χωρίς προηγούμενο πρότυπο. Το δεύτερο είναι συνακόλουθη μίμηση με δεδομένα πρότυπα. Στο πρώτο πνέει ένας έρωτας δημιουργίας: η επιθυμία γεννά την ανάγκη. Στο δεύτερο ένας έρωτας μιμητικός: η ανάγκη παράγει την επιθυμία. Επιθυμώ ό,τι κάποιος άλλος επιθύμησε πριν από εμένα. Η διαφορά είναι κολοσσιαία και ποιοτική. Η Τραγωδία, σύμφωνα με το δεύτερο, φύεται στον χώρο της ανάγκης. Σύμφωνα με το πρώτο, υπάρχει στον χώρο της ελευθερίας. Μάλιστα, μιας ελευθερίας όχι από ανάγκη, αλλά από ελευθερία. Μόνο αν το καταλάβουμε αυτό θα λυτρωθούμε από τον φόβο, τα δεσμά της φόρμας, τη νομικίστικη τυπολατρεία. Να γίνουμε, όπως

γράφει ο Παύλος στην επιστολή του προς τους Ρωμαίους, τους ιδρυτές του νομικού συστήματος της ανθρωπότητας, «ουχ οι ακροαταί αλλ’ οι ποιηταί του Νόμου». Για να γίνουμε καλύτεροι επαναστάτες, υποσημειώνω. Αυτό είναι το δίδαγμα της Τραγωδίας που έγραψε με τη σύντομη ζωή της η Σάρα Κέην. Μια ενσώματη Τραγωδία που παίζεται άπαξ, κατακορύφως και δεν μπορεί να επαναληφθεί. Επειδή είναι συμβάν και όχι συμβεβηκός. Τα πιο πάνω δεν αποτελούν συνηγορία της αυτοκτονίας, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Η Σάρα Κέην υπήρξε, πράγματι, ένα προικισμένο, χαρισματικό, γνήσιο παιδί του αιώνα της. Ένας θηλυκός, απελπισμένος Άμλετ, που δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο τέλος του έργου, στα τελευταία του λόγια, καταφάσκει την τραγική ζωή και τη δημιουργία. Διασκευάζοντας ελαφρά, σκηνοθετώντας γυμνά και κάθετα, ως μορφή του ανεπανάληπτου συμβάντος, τον τραγικό μονόλογο της Κέην, ο

KΡΙΤΙΚΗ MOYΣΙΚΗΣ

Τάσος Σαγρής τον επανατοποθέτησε στη σωστή του αμλετική βάση: τον είδε ως μια παραληρηματική δομή συντεταγμένου λόγου, χωρίς διέξοδο στο παράλογο στοιχείο του αληθινού κόσμου. Ως μια ποντικοπαγίδα. Το αποτέλεσμα ήταν, όντως, εντυπωσιακό. Με τη λιτή σκηνογραφία (Kenny Mac Lellan), τους υποβλητικούς φωτισμούς (Γιώργος Παπανδρικόπουλος), τα λειτουργικά βίντεο (΄Αλκηστις Καφετζή), τη μουσική (Biomass, The cure, Joy Division, Lana de Ray). Με πυρήνα την τρομερά δουλεμένη, ακονισμένη υποκριτική δουλειά της νέας αλλά ώριμης ηθοποιού Σίσσυ Δουτσίου: εσωτερική, χωρίς να προσφεύγει στα εξωτερικά γνωρίσματα της «ψυχασθένειας», ωστόσο λάμπουσα και πλήρης... Παραστέκουν ως μοίρες βουβές και ως άτυπος χορός οι: Θανάσης Φατούρος, Δημήτρης Σακελλαρίου, Λυδία Ξουράφη. Μια παράσταση που απευθύνεται ισοδύναμα στο συναίσθημα και στο μυαλό.

TOY ΚΥΡΙΑΚΟY Π. ΛΟΥΚΑΚΟY

«Μύτη» του Σοστακόβιτς από τη ΜΕΤ Δεν απαιτείται να μας το επισημάνει η βιβλιογραφία: αν σε κάποια γωνιά του λυρικού ρεπερτορίου κρύβεται μια «αντι - όπερα», τότε αυτή είναι «Η Μύτη», το νεανικό αριστούργημα του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, έργο όχι απλά ριζοσπαστικό, αλλά και πολύτιμο προκειμένου να κατανοήσουμε τους λόγους της ακύρωσης μιας μελοδραματικής ιδιοφυΐας με όρους διαλεκτικής απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα αρκούντως ωραιοποιημένο με συγκριτικό πόλο τον επιγενόμενο σταλινικό εκβαρβαρισμό του. Γιατί είναι πλέον ή βέβαιο ότι αρκούν η «Μύτη» και η μεταγενέστερη «Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ» προκειμένου να αντιληφθούμε ότι η τραυματική αυτή αντιπαράσταση προσώπου και καθεστώτος στέρησε από τον κόσμο της όπερας τον Μπέντζαμιν Μπρίτεν της Ανατολής, τηρουμένων φυσικά όλων των απαραίτητων αναλογιών και αποκλίσεων που χαρακτηρίζουν την ιδιαιτερότητα των αρχετυπικών προσωπικοτήτων, όπως αναμφισβητήτως αμφότεροι καταγράφονται στη μουσική ιστορία του 20ού αιώνα.

Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι, ακριβώς όπως και ο Μπρίτεν, ο Σοστακόβιτς, και στις δυο περιπτώσεις που συνέθεσε όπερα, απέδωσε ιδιαίτερη σημασία στο κείμενο που επέλεξε να μελοποιήσει, διαθέτοντας όχι μόνο το δραματουργικό ένστικτο αναγνώρισης των ευκαιριών και δυνατοτήτων που αυτό του παρείχε, αλλά και οργιώδη φαντασία σύντηξης μουσικών επιρροών, όπως και επινοητικότητα σε σχέση με την ενορχήστρωση, αφού η ορχήστρα παρεμβαίνει έντονα και αξιομνημόνευτα στην εκτύλιξη της πλοκής, ένας οιονεί δεύτερος επίμονος σχολιαστής που επικυρώνει αδιάψευστα τον αιχμηρό σαρκασμό του συνθέτη. Με αφετηρία το ομώνυμο διήγημα του Νικολάι Γκόγκολ, ο Σοστακόβιτς ερανίσθηκε και από άλλα έργα του ιδίου, καθώς και από τους «Αδελφούς Καραμαζώφ» του Ντοστογιέφσκυ για τη συλλογική (από κοινού με τρεις ακόμη συνεργάτες του) συγγραφή του λιμπρέτου, προνοώντας να τοποθετήσει την αντιγραφειοκρατική του σάτιρα στην εποχή της βασιλείας του Αλεξάνδρου Α’. Ακόμη και χωρίς τη συνεργασία του

μεγάλου Βζέβολοντ Μέγιερχολντ για τη σκηνική πρεμιέρα, η «Μύτη» κατέγραψε προκλητική για την «Ένωση Προλεταρίων Συνθετών» επιτυχία στο κοινό, τοποθετώντας, μετά την πρεμιέρα της (18.01.1930) στο Θέατρο Μάλυ του Λένινγκραντ, τον συνθέτη στο στόχαστρο και το έργο του εκτός θεάτρων μέχρι το 1974, οπότε και αναβίωσε στη Μόσχα υπό την επίβλεψή του και με τη μουσική διεύθυνση του Γκενάντι Ραζντιέστβενσκυ. Ακόμη και χωρίς να έχει παρακολουθήσει κάποιος την παραγωγή (ή το βίντεο) της Όπερας Δωματίου της Μόσχας (το 1977 η παραγωγή ταξίδευσε και στην Αθήνα), η ηχογράφηση της εποχής από τους ίδιους συντελεστές (στο ράφι του αρχείου μου ως σετ δίσκων μακράς διαρκείας της Melodiya C10-07007/10, C 0871/8, σε κοινή συσκευασία με τη λογοκριμένη «Katerina Izmailova») παρέχει το βασικό στοιχείο διαφοροποίησής της από τις πληθωρικές αναβιώσεις της Μετροπόλιταν Όπερα, ήδη από το 2010 στην επιθετικά εντυπωσιοθηρική εκδοχή του William Kentridge και των συνερ-

γατών του, που παρακολουθήσαμε στην αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» του Μεγάρου Μουσικής σε απευθείας δορυφορική μετάδοση σαββατιάτικου matinée (26.10.2013). Ο καταιγισμός γραφιστικών και λοιπών ευρημάτων του διάσημου «visual artist» θολώνει τον σατιρικό αντίκτυπο μιας πλοκής με αντικείμενο την αυτοτελή κοινωνική ανέλιξη της μύτης ενός γραφειοκράτη και την αδυναμία αντιμετώπισης της συνακόλουθης αναστάτωσης από τα πολιτειακά όργανα, ακόμη και από τον Τύπο. Η απονεύρωση του «παράλογου» στοιχείου διευρύνθηκε και από τον πλούσιο και μαλακό ήχο της εξαίρετης ορχήστρας της Μετ, τόσο μακριά από τον κοφτερό σαν ξυράφι εκείνο του συνόλου δωματίου της μοσχοβίτικης παραγωγής, όπως τουλάχιστον τη διηύθυνε ο Pavel Smelkov, συνθέτης ο ίδιος μιας τετράωρης, μάλλον νεοσυντηρητικής, μεταφοράς των «Αδελφών Καραμαζώφ» (2008), πνευματικός γόνος του Ίλυα Μούζιν στο Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης, συνεργάτης του Θεάτρου Μαριίνσκυ

και προφανώς προστατευόμενος του πανίσχυρου εκεί Βαλέρυ Γκέργκιεφ, ο οποίος είχε επωμιστεί την πρεμιέρα της όπερας στη Μετ το 2010. Η φωνητική διανομή, σχεδόν αποκλειστικά ρωσική, προσπάθησε να καθησυχάσει ένα κοινό λίγο εξοικειωμένο με τον σοβιετικό μουσικό εξπρεσιονισμό του Σοστακόβιτς, με εξάρχοντα της οπτικής αυτής τον ωραίο, εύφωνο και πολλά υποσχόμενο σε άλλες αναθέσεις Paulo Szot στο μέρος του πρωταγωνιστή Κοβαλιώφ, που, όμως, παρά την πλησμονή οπτικών ευρημάτων, δεν κατάφερε να απολέσει τη μύτη του ούτε ακόμη και όταν εκείνη έγραφε αυτοτελώς και εμφανώς ιστορία επί σκηνής. Ένα ακόμη curiosum μιας παραγωγής που ευχαρίστησε πολλούς, για λάθος όμως λόγους...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

55

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ Μουσικής Αθηνών (Β. Σοφίας και Κόκκαλη), στις 8.30 μ.μ.

Συναγωνιστής

Αστερισμοί

Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Μια θεωρητική φυσικός κι ένας μελισσοκόμος συναντιούνται σ’ ένα φιλικό σπίτι κι έτσι αρχίζει η ερωτική τους ιστορία. Ή τουλάχιστον μια από τις πολλές πιθανότητες αυτής της ιστορίας. Γιατί, σύμφωνα με την κβαντική θεωρία, κάθε επιλογή που έχεις κάνει, κάθε απόφαση που έχεις πάρει ή δεν έχεις πάρει στη ζωή σου συνυπάρχουν σ’ ένα αφάνταστα πολύπλοκο σύστημα από παράλληλα σύμπαντα. Στο φως αυτής ακριβώς της θεωρίας παρακολουθούμε τη σχέση των δύο χαρακτήρων, σε διαφορετικές εκδοχές όπως τις υπαγορεύουν διαφορετικοί παράγοντες, στους Αστερισμούς, το έργο του Βρετανού Νικ Πέιν, ένα έργο που θέτει ερωτήματα για τον ρόλο της τύχης και της ελεύθερης βούλησης στη ζωή των ανθρώπων, που σκηνοθετεί ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος και ερμηνεύουν οι Στεφανία Γουλιώτη και Μάκης Παπαδημητρίου από την Τετάρτη στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αντισθένους 7 και Θαρύπου), στις 9.15 μ.μ.

Ελεγεία Την ποιητική συλλογή Ελεγεία και άλλα ποιήματα του Γιάννη Μότσιου παρουσιάζουν οι Λαοκράτης Βάσσης, Ανδρέας Λάζαρης και Κώστας Γιαλίνης, που θα διαβάσει ποιήματα μαζί με την ηθοποιό Λήδα Δημητρίου, στο Θέατρο Εξαρχείων (Θεμιστοκλέους 69), στις 7.30 μ.μ.

ΤΡΙΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ

Μνήμες λεηλασίας Με την ταινία του Φερνάντο Σολάνας Μνήμες λεηλασίας (2004), μέσα από την οποία ο Αργεντινός σκηνοθέτης ανιχνεύει τον δρόμο της χώρας του προς την κατάρρευση, για την οποία θα μιλήσει ο Νίκος Σαββάτης, ξεκινούν οι κυριακάτικες προβολές - συζητήσεις του κύκλου «Πολιτικός κινηματογράφος», που διοργανώνει η Εταιρεία Διαπολιτισμικών Σπουδών και το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 40), στις 12.00 μ.

Peppermint Με την ταινία του Κώστα Καπάκα Peppermint (1999), μια νοσταλγική καταβύθιση στη μνήμη της παιδικής ηλικίας και της δεκαετίας του 1960, ξεκινούν οι τρεις κινηματογραφικές συναντήσεις με προβολές βραβευμένων ελληνικών φιλμ που διοργανώνονται σε

συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου στο Πολιτιστικό Στέκι ΚΕΘΕΑ Διάβαση (Σταυροπούλου 29, πλ. Αμερικής), στις 5.30 μ.μ.

ΔΕΥΤΕΡΑ

Λεωνίδας Καβάκος Ο κορυφαίος βιολονίστας Λεωνίδας Καβάκος ερμηνεύει το Κοντσέρτο για βιολί του Μπραμς, σε σύμπραξη με την ΚΟΑ υπό τη διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου, ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς και η υψίφωνος Χριστίνα Πουλίτση ερμηνεύουν άριες των Ντονιτσέτι, Τζιορντάνο και Βέρντι με τη συνοδεία του Δ. Γιάκα στο πιάνο και η Καμεράτα με τον Μάρκελλο Χρυσικόπουλο στη μουσική διεύθυνση και το τσέμπαλο, με το έργο Battalia για έγχορδα και μπάσο κοντίνουο του Χάινριχ Ίγκαντς Φραντς Μπίμπερ, συμμετέχουν στην εορταστική συναυλία για τα 60 χρόνια του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, στο Μέγαρο

Όπυ Ζούνη

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com

Άγνωστο φωτογραφικό υλικό και σημαντικά ντοκουμέντα, μουσειακά τεκμήρια και βιντεοσκοπημένες προφορικές μαρτυρίες από άνδρες και γυναίκες, από διάφορες εβραϊκές κοινότητας της χώρας, που συμμετείχαν στην Αντίσταση, συνθέτουν το ντοκιμαντέρ το οποίο δημιουργήθηκε από τον σκηνοθέτη Ντάβιντ Γαβριηλίδη για να συνοδεύσει την ομότιτλη έκθεση Συναγωνιστής: Έλληνες Εβραίοι στην Εθνική Αντίσταση και παρουσιάζεται από τον σκηνοθέτη και τον ιστορικό Ιάσονα Χανδρινό στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος (Νίκης 39), στις 6.30 μ.μ.

Έργα που προέρχονται από την τελευταία δεκαπενταετία της καλλιτεχνικής πορείας της εικαστικού Όπυς Ζούνη (1941-2008), έργα με αναφορά στον χώρο, σε μια διαφορετική προσέγγιση, προοπτική, με ανοίγματα στη φύση και ελεύθερες ιμπρεσιονιστικές και εξπρεσιονιστικές χρωματικές κηλίδες που προσδιορίζουν το «έξω», ελαφρύνοντας τον συμπαγή αρχιτεκτονικό σκελετό και τη βαρύτητα των πλακάτων χρωματικά επιπέδων που χρησιμοποιούσε στη δουλειά της, παρουσιάζονται στην έκθεση Ψευδαίσθηση και πραγματικότητα, που με επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Ελένης Αθανασίου εγκαινιάζεται την Τετάρτη στους χώρους του ξενοδοχείου Park Hotel (Λεωφ. Αλεξάνδρας 10), στις 7.30 μ.μ.

Shakti Τα 40 χρόνια από τη συνάντηση της ηλεκτρικής τζαζ - ροκ με τους ήχους της ινδικής παράδοσης, μέσα από τη σύμπραξη των δεξιοτεχνών John McLaughlin (κιθάρα) και Zakir Hussein (τάμπλας), όπως αποτυπώθηκε στο ιστορικό συγκρότημα Shakti, γιορτάζουν οι δύο εμπνευστές τους και κάνουν απόψε μια στάση στην Αθήνα, μαζί με τους μουσικούς Shankar Mahadevan (φωνή), U. Shrinivas (μαντολίνο), V. Selvaganesh (kanjira, mrindangam, ghatam), στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Συγγρού 107), στις 8.30 μ.μ.

ΤΕΤΑΡΤΗ

Μ. Θεοδωράκης Βραδιά αφιερωμένη στον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μιχάλη Κατσαρό, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του αφιερωματικού 160ού τεύχους του περιοδικού Οδός Πανός, με ομιλητές τους Κ. Γεωργουσόπουλο, Μ. Ανδρουλάκη, Χ. Θλιβέρη, ενώ ο ποιητής Γιώργος Χρονάς συνομιλεί με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάκη Βαρλάμη για την ταινία του Κατά Σαδδουκαίων, που θα προβληθεί στη συνέχεια, στο Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης (Πειραιώς), στις 7.00 μ.μ.

ΠΕΜΠΤΗ

Αραβική Άνοιξη Ημερίδα με θέμα την «Αραβική Άνοιξη», τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα των πρώτων διαδηλώσεων στην Τυνησία, διοργανώνεται από την Εταιρεία Σπουδών της Σχολής Μωραΐτη, με εισηγητές τους Γιάννη Μάζη, Μαίρη Χριστοδούλου, Κωστή Αιλιανό, Κυριακό Νικολάου Πατραγιά, Γιάννη Ζέππο και Κώστα Γρίβα στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Β. Κωνσταντίνου 48), στις 6.00 μ.μ.

The Cleaners Το ντοκιμαντέρ του Κωνσταντίνου Γεωργούση The Cleaners, μια αποκαλυπτική κινημα-

Μανόλης Αναγνωστάκης Βραδιά αφιερωμένη στον Μανόλη Αναγνωστάκη και την ποίησή του, με ομιλητές τον κριτικό λογοτεχνίας Αλέξη Ζήρα, τον φιλόλογο Κώστα Καραβίδα και την καθηγήτρια Άντεια Φραντζή, με συντονίστρια την ιστορικό και σκηνοθέτρια Έλενα Πατρικίου, ενώ μελοποιημένα ποιήματά του θα ερμηνεύσει στο πιάνο η Νατάσα Μωυσόγλου, διοργανώνεται την Τετάρτη στον Πολυχώρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Πολιτισμού Ανοιχτή Πόλη (Μέγαρο Ερμής, Πανεπιστημίου 56, 1ος όρ.), στις 7.30 μ.μ.

τογράφηση των υποψήφιων βουλευτών της Χρυσής Αυγής και των μελών της κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου του 2012, προβάλλεται μαζί με την Αγέλη των λευκών λύκων του Γιώργου Αυγερόπουλου, μια έρευνα για την άνοδο του φασισμού στη Ρωσία, στον κύκλο προβολών που διοργανώνουν το ΕΚΚ και η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24), στις 10.30 μ.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Σέιμους Χήνυ Ποιητική και μουσική εκδήλωση στη μνήμη του νομπελίστα ποιητή Σέιμους Χήνυ, στην οποία περιλαμβάνεται ομιλία του καθηγητή Τζον Ντίλον με θέμα «Ο Σέιμους Χήνυ και η κληρονομιά της Ελλάδας», απαγγελία από τους ποιητές Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ και Γιώργο Χουλιάρα και ιρλανδική μουσική από τους μουσικολόγους Σπύρο Ζαμπέλη και Λαμπρινή Γιώτη, διοργανώνεται από την πρεσβεία της Ιρλανδίας και το Ιρλανδικό Ινστιτούτο Ελληνικών Σπουδών στο Μουσείο της Ακρόπολης (Δ. Αρεοπαγίτου 15), στις 7.30 μ.μ.

ΣΑΒΒΑΤΟ

Τέλος παρτίδας Τη συνάντηση τριών ολότελα διαφορετικών γυναικών σε μια πόλη που χάνει πια τους μύθους της και μετατρέπεται σε θαμπό σκηνικό σκηνοθετεί η Λιάνα Τσιρίδου στο πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Τέλος παρτίδας», που παρουσιάζουν ο Γιάννης Μπαλάφας, μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ, η ποιήτρια Μαρία Τοπάλη και ο δημοσιογράφος Νότης Ανανιάδης, σε εκδήλωση που διοργανώνουν οι εκδόσεις Ιβίσκος στο Polis Art Cafe (αίθριο Στοάς Βιβλίου), στις 12.00 μ.

56 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΑΒΟΡΑ Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271-2106462253, Tru- Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 21:15 Στο κενό της 17:45, 19:30 ΑΒΑΝΑ Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Ψάχνοντας τον Sugar man 18:45, 20:45, 22:30 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Gravity 17:00 3D Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 19:00 3D, 21:20 3D, 23:40 3D Αίθουσα 2 Captain Phillips 18:50 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 21:45 Αίθουσα 3 Gravity 18:15, 20:15, 22:15 Αίθουσα 4 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:00, 20:30, 23:00 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλίσσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Gravity 18:00 3D, 20:00 3D, 22:00 3D Αίθουσα 2 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:00 3D, 20:20 3D, 22:40 3D ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 21089832382112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:00 3D, 20:20 3D, 22:40 3D Αίθουσα 2 Ολα χάθηκαν 19:30 Free Birds (μεταγλ.) 17:20 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 21:30 Αίθουσα 3 Captain Phillips 17:30, 20:00 Gravity 22:30 Αίθουσα 4 Gravity 18:10 3D, 20:10 3D, 22:10 3D ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 Ο αυτοκράτορας 22:50 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:40 3D, 20:45 3D Αίθουσα 2 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 17:45 Gravity 21:00 3D, 22:50 3D ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ EUROPA CINEMAS Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Πατησίων 77-79, σταθμός ΗΣΑΠ «Βικτώρια», 2108219298 Ο συνήγορος 17:50, 20:20, 22:50 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ NEW STAR ART CINEMA Κρέμου 141, Καλλιθέα, 2109512624 2109512604 Αίθουσα 1 Η κυρία εξαφανίζεται 23:00 Απεργία 19:45 Gloria 17:45 Ντοκουμέντα της κατοχής και της αντίστασης 17:00 Αίθουσα 2 Νυχτερινό τρένο για τη Λισαβόνα 21:00 Η όπερα της πεντάρας 23:00 Απεργία 17:00 Ολα χάθηκαν 19:00 ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2+1 Αγωνιστών στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 2105813470-2105813450 Αίθουσα 1 Free Birds (μεταγλ.) 17:00 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:30, 20:40, 22:45 Αίθουσα 2 ART CINEMA Ανάμεσα... 18:20, 20:15, 22:15 ΑΣΤΕΡΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Ασκληπιού 4, Νέα Ιωνία, 2102712640-2155302920, Σμύρνη: Καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922 18:15, 20:00, 21:45 ΑΣΤΥ Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925, Miss Violence 18:00, 20:10, 22:20 ΑΤΛΑΝΤΙΣ 3D DIGITAL Λεωφόρος Βουλιαγμένης 245, Πλατεία Καλογήρων, Δάφνη, 2109711511 Αίθουσα 1 Ο συνήγορος 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 2 Ο εχθρός μου 17:40, 19:50, 22:00 ΑΤΤΑΛΟΣ Κοτιαίου & Ελευθερίου Βενιζέλου Νέα Σμύρνη, 2109331280 Στο κενό της 18:30, 20:30, 22:30 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Digital Gravity 19:10 3D Ο συνήγορος 20:20, 22:35 Αίθουσα 2 Ο εχθρός μου 18:10, 20:45, 22:45 Free Birds (μεταγλ.) 17:35 3D CAPITOL 3D CINEMA Ιουλιανού 33-35 & Γ’ Σεπτεμβρίου 74-78, Capitol Mall (Σταθμός Βικτώρια), 2108210038, www.facebook.com/CineCapitol, , SR Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 19:00 3D, 21:15 3D CINERAMA DIGITAL CINEMA Αγίας Κυριακής 30, Παλαιό Φάληρο, 21094035932109403595, , Miss Violence 22:15 Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:20, 20:20 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Ολα χάθηκαν 20:20, 22:50 Ο εχθρός μου 18:00 Σ’αγαπώ 15:30 Αίθουσα 2 Gravity 17:10 3D, 19:10 3D, 21:10 3D, 23:10 3D Free Birds (μεταγλ.) 15:10 3D Αίθουσα 3 Captain Phillips 18:40, 21:20, 00:00 Free Birds (μεταγλ.) 16:40 Αίθουσα 4 Thor 2: Σκοτεινός

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΘΕΑΜΑΤΑ κόσμος 17:00, 19:30, 22:00, 00:30 Αίθουσα 5 - Cinema Europa, Heineken Gravity 19:50, 21:50, 23:50 Free Birds (μεταγλ.) 15:50, 17:50 Αίθουσα 6 - Cinema Europa Prisoners 19:00, 22:10 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.)

15:00, 17:00 Αίθουσα 7 - max screen, Cosmote Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:50 3D, 21:30 3D, 00:10 3D Αίθουσα 8, Lays Στη μάχη του χορού 16:00 3D, 18:30 3D Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 20:50, 23:20 Αίθουσα 9 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 16:30, 18:40 Σχέδιο απόδρασης 20:40, 23:00 Αίθουσα 10 Ο συνήγορος 16:00, 18:30, 21:00, 23:30 Αίθουσα 11 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 22:30, 00:40 Gravity 16:20, 18:20, 20:30 Αίθουσα 12 Αεροπλάνα (μεταγλ.)

15:40 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 17:40, 20:10, 22:40 Αίθουσα 13 - gold class Ο συνήγορος 21:00, 23:30 Αίθουσα 14 - gold class Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 20:10, 22:40 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου, Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Free Birds (μεταγλ.) 17:30 Ο συνήγορος 19:30, 21:50, 00:20 Αίθουσα 2 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 18:10 Captain Phillips 20:10, 22:50 Αίθουσα 3, Cosmote Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:00 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 20:00, 22:20, 00:30 Αίθουσα 4 Gravity 19:10 3D Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 21:10 3D, 23:30 3D Αίθουσα 5 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 19:50, 22:10, 00:30 Gravity 17:50 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ. 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:30 3D, 20:30 3D Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 22:30 Αίθουσα 2 Captain Phillips 17:00, 19:40, 22:20 Αίθουσα 3 Ολα χάθηκαν 19:40, 22:10 Ο εχθρός μου 17:20 Αίθουσα 4 Ο συνήγορος 18:20, 21:00, 23:40 Αίθουσα 5 Gravity 17:30, 19:30, 21:30, 23:30 Αίθουσα 6 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 17:20 3D, 19:40 3D, 22:00 3D, 00:20 3D Αίθουσα 7VMAX, Cosmote Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 17:00, 19:20, 21:40, 00:00 Αίθουσα 8- Gold Class Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:50, 21:10, 23:30 Αίθουσα 9 - Gold Class Ο συνήγορος 19:40, 22:20 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 15:10, 17:10 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 19:10 3D, 21:30 3D, 23:50 3D Αίθουσα 2, Cosmote Free Birds (μεταγλ.) 15:40, 17:40 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 19:40, 22:00, 00:20 Αίθουσα 3 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.)

16:20, 18:20 Gravity 20:20, 22:20, 00:30 Αίθουσα 4 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.)

16:30 Ο συνήγορος 18:30, 21:00, 23:30 Αίθουσα 5 Free Birds (μεταγλ.) 16:45 3D Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 23:10 Gravity 19:00 3D, 21:10 3D VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού ,Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 - Comfort Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 21:50, 00:20 Αίθουσα 2 - Comfort Ο συνήγορος 20:10, 22:40 Αίθουσα 3 Επικίνδυνη οικογένεια 19:50, 22:20 Machete : Η επιστροφή 17:45, 00:30 Αίθουσα 4 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:40 3D, 21:10 3D, 23:40 3D Αίθουσα 5 Σ’αγαπώ 20:45, 23:10 Free Birds (μεταγλ.) 18:20 Αίθουσα 6 Ο συνήγορος 17:40, 20:10, 22:40 Αίθουσα 7 Ο συνήγορος 18:45, 21:20, 23:50 Αίθουσα 8 Gravity 19:30 3D, 21:30 3D, 23:30 3D Free Birds (μεταγλ.) 17:20 3D Αίθουσα 9 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 19:20, 21:50, 00:20 Αίθουσα 10, Cosmote Gravity 18:10, 20:10, 22:10, 00:10 Αίθουσα 11 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:00 Σχέδιο απόδρασης 19:15, 21:45, 00:15 Αίθουσα 12 Captain Phillips 18:40, 21:15, 23:50 Αίθουσα 13 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 14 Ο εχθρός μου 18:30, 00:00 Prisoners 21:00 Αίθουσα 15 Gravity 18:50, 20:50, 22:50 Αίθουσα 16 Το κάλεσμα 21:20, 23:45 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.)

17:10, 19:10 Αίθουσα 17 Στρουμφάκια 2 (μεταγλ.) 18:15 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 20:40, 23:00 Αίθουσα 18 Τούρμπο (μεταγλ.) 18:00 Δον Ζουάν 20:15, 22:15, 00:15 Αίθουσα 19 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 19:40, 22:00, 00:30 Αεροπλάνα

(μεταγλ.) 17:40 Αίθουσα 20 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 17:30, 20:00, 22:30 ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D DIGITAL Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 2107773319-2107700491 Αίθουσα 1 Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:20, 20:20, 22:20 Αίθουσα 2 Ολα χάθηκαν 18:00 Το παρελθόν 20:00, 22:30 GAZARTE Βουτάδων 34, Γκάζι, 2103452277-2103460347, www.gazarte.gr, Ψάχνοντας τον Sugar man 16:00, 18:00, 20:00, 22:00 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 Ο συνήγορος 20:00, 22:40 Αίθουσα 2 Ο εχθρός μου 19:30, 22:00 ΔΑΝΑΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655, www.danaoscinema.gr Αίθουσα 1 Ο συνήγορος 17:30, 20:00, 22:30 Αίθουσα 2 Ο εχθρός μου 18:00, 20:10, 22:20 ΔΙΑΝΑ Περικλέους 14,Μαρούσι, 2108028587, Ολα χάθηκαν 18:20, 22:25 Οικογενειακή υπόθεση 20:20 ΕΛΛΗ Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789, , Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:00, 21:30 ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA ODEON Πατριάρχου Ιωακείμ 5 και Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944, www.i-ticket.gr, Ο συνήγορος 17:20, 20:00, 22:40 ΙΛΙΟΝ DIGITAL CINEMA Τροίας 34 & Πατησίων 113, 2108810602-6955466939, , Ολα χάθηκαν 22:00 Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:20, 20:20 ΙΝΤΕΑΛ Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720, Viva la Liberta (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 20:00 The Color Wheel (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 18:15 Wild Duck (26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού κιν/φου) 22:00 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 21062335672106232808, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Ο εχθρός μου 18:10 Gravity 20:20, 22:30 Αίθουσα 2 Miss Violence 19:30 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 21:30 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CLASS CYTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο ), Κηφισιά, 2106231601-2106231933, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Ο συνήγορος 18:00, 20:15, 22:30 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 17:00, 20:00, 23:00 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ. Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:00, 20:00, 22:00, 00:00 Αίθουσα 2 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 16:30, 19:00, 21:30, 00:00 Αίθουσα 3 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 17:45, 20:15, 22:45 Αίθουσα 4 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 23:30 3D Αίθουσα 5 Κλειστό Αίθουσα 6 Κλειστό ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 21064693982106445221, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Miss Violence 18:15, 20:15, 22:15 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Gravity 19:30, 21:30, 23:30 Αίθουσα 2 Ολα χάθηκαν 20:20 Prisoners 22:50 Αίθουσα 3 Ο εχθρός μου 18:20, 20:40, 23:00 Αίθουσα 4 Επικίνδυνο κύκλωμα 23:30 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 19:10 Σ’ αγαπώ 21:20 Αίθουσα 5 Gravity 17:50 3D, 20:10 3D, 22:10 3D Αίθουσα 6 Free Birds (μεταγλ.) 18:30 3D Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 20:50 3D, 23:20 3D Αίθουσα 7 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:20 Ο συνήγορος 19:30, 22:00 Αίθουσα 8, Vodafone Captain Phillips 19:50, 22:40 Free Birds (μεταγλ.)

17:40 Αίθουσα 9 Gravity 19:00 3D, 21:00 3D, 23:10 3D Αίθουσα 10 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 17:40, 20:00, 22:20 Αίθουσα 11 Ο συνήγορος 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 12 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:10 Σχέδιο απόδρασης 20:20, 22:50 ODEON ΟΠΕΡΑ Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683, www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Ο εχθρός μου 18:00, 20:20, 22:40 Αίθουσα 2 Εγώ κι εσύ 19:30, 22:00 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr , www.iticket.gr Αίθουσα 1 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:40, 21:00, 23:20 Αίθουσα 2 Gravity 20:10, 22:10 Αίθουσα 3 Thor 2: Σκοτεινός

κόσμος 20:00, 22:20 Αίθουσα 4 Επικίνδυνο κύκλωμα 23:30 Free Birds (μεταγλ.) 19:10 Σ’ αγαπώ 21:20 Αίθουσα 5 Ο συνήγορος 19:40, 22:10 Αίθουσα 6 Gravity 19:00 3D, 21:10 3D, 23:10 3D Αίθουσα 7, Vodafone Ο εχθρός μου 20:20, 22:40 Free Birds (μεταγλ.)

18:10 3D Αίθουσα 8 Prisoners 19:30 Captain Phillips 22:30 Αίθουσα 9 Κλειστό Αίθουσα 10 Ο συνήγορος 18:00, 20:30, 23:00 ΟΣΚΑΡ DIGITAL Αχαρνών 330, Κάτω Πατήσια, 2102281563, Το παρελθόν 17:00, 19:15 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 21:25 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868, Γιο-Γιο 20:25, 22:20 Ο μεγάλος έρωτας 18:30 ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ (πρώην ΑΛΟΜΑ) Μεσογείων 232 & Βεντούρη, Χολαργός, 2106525122, Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:30, 20:30, 22:30 ΣΟΦΙΑ Ευσταθιάδου 2, Πλατεία Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 2109927447-2109917094, Gloria 20:30, 22:30 ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, 2109313360 Αίθουσα 1 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:10, 20:30, 22:40 Αίθουσα 2 Η Αφροδίτη με τη γούνα 18:20, 20:20, 22:20 STER CINEMAS Λεωφ. Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ιλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 19:40, 22:00 Gravity 18:00 3D Free Birds (μεταγλ.)

16:00 3D Αίθουσα 2 Ο συνήγορος 17:10, 19:45, 22:10 Αίθουσα 3 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 16:30, 18:30 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 20:30, 23:00 Αίθουσα 4 Gravity 21:20, 23:20 Free Birds (μεταγλ.) 17:20, 19:20 Αίθουσα 5 Free Birds (μεταγλ.) 16:20 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 18:30, 21:00 3D, 23:30 3D Αίθουσα 6 Σ’αγαπώ 00:00 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:15 Captain Phillips 21:30 Gravity 19:10 Αίθουσα 7 Στρουμφάκια 2 (μεταγλ.) 16:10 Ολα χάθηκαν 20:20, 22:30 Ο εχθρός μου 18:10 ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΛΑΪΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134136, 2103609695-2103612046, contact@tainiothiki.gr, www.tainiothiki.gr Αίθουσα 1 Miss Violence 20:00, 22:00 Αίθουσα 2 Νέα και όμορφη 22:00 Indebito, το ρεμπέτικο στη κρίση 20:00 ΤΙΤΑΝΙΑ CINEMAX Πανεπιστημίου & Θεμιστοκλέους 5, Αθήνα, 2103811147, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Τα 400 χτυπήματα 18:00 Απεργία 20:00 Το μίσος 22:00 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D DIGITAL Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 21028268732102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Ο συνήγορος 18:00, 20:15, 22:40 Αίθουσα 2 Gravity 18:45, 20:45, 22:45 ΤΡΙΑΝΟΝ Filmcenter Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 2108222702-2108215469, Indebito, το ρεμπέτικο στη κρίση 17:30, 19:00 ΦΟΙΒΟΣ DIGITAL CINEMA Εθνικής Αντιστάσεως 1, στάση ΜΕΤΡΟ Περιστέρι, 2105711105 Ο συνήγορος 18:15, 20:30, 22:45 ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεωφόρος Μαραθώνος 196, 22940-69871, kedmarahon@yahoo.gr, , Captain Phillips 21:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γιαννάκη 2, Μαρκόπουλο, 2299023924, Captain Phillips 19:00, 21:15 ΜΑΓΙΑ Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 22210-25625, www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Free Birds (μεταγλ.) 18:00 3D Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 20:00 3D, 22:30 3D ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΟΝΕΙΡΟ Πειραιώς & Χρυσοστόμου Σμύρνης 84 (απέναντι από FACTORY OUTLET), 2104830330, Σύντομη Συνάντηση 21:00 ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, Μια στάση πριν το τέλος 19:00 Εγώ κι εσύ 21:00, 23:00 ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Πλατεία Δημαρχείου, 2104225653 Ολα χάθηκαν 17:10, 19:20 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 21:30

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΤΗΛ.: 210-69.03.000

MEGA

06.00 Τα μυστικά της Εδέμ (Ε) 07.00 MEGA Σαββατοκύριακο 10.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.10 L.A.P.D. (Ε) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Ματίλντα. Κωμωδία 16.50 Smart face 17.45 Eιδήσεις 17.50 Dr. Cook 18.50 Από την πόλη έρχομαι 20.00 Eιδήσεις 21.15 Οι Πεφωτισμένοι. Θρίλερ 00.50 Ειδήσεις 01.00 Γκλόρια. Περιπέτεια 03.00 Anthony Bourdain: No reservations

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

ΑΝΤ1

06.50 Τα μαχαιρώματα (E) 07.50 Bότκα πορτοκάλι (Ε) 08.50 Δεληγιάννειο παρθεναγωγείο (Ε) 09.50 Ζωή γεμάτη πόνο. Δράμα (Ε) 11.50 Θα βρεις το δάσκαλό σου (Ε) 12.50 TV quiz 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV quiz 13.40 Τρελές πλάκες στο χιόνι. Κωμωδία 15.40 Ελληνική σειρά (Ε) 16.40 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 17.40 Ειδήσεις στη νοηματική γλώσσα 17.50 Τι 30... Τι 40... Τι 50... Κωμωδία 20.00 Ειδήσεις 21.15 Dancing with the stars 4 00.50 Σε πρώτο πλάνο 01.50 Δις μαδιάμ (Ε)

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

STAR

07.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.15 Τρομο-Απόλυτο πρωτάθλημα πατινάζ. Κινούμενα σχέδια 15.15 Τα φιλαράκια (Ε) 16.40 The big bang theory (Ε) 17.40 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.50 Οutsourced 18.45 Τwo and a half men 19.45 Eιδήσεις 20.55 Κλήρωση Τζόκερ 21.10 Τέντυ Μπόι, αγάπη μου. Κωμωδία 23.00 Ηθικόν ακμαιότατον. Κωμωδία 01.15 Ναυάγιο στην παράνοια. Θρίλερ

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ALPHA

06.00 Μαγκάιβερ (Ε) 08.00 Άκατα μάτατα με τα Ζουζούνια 10.00 Μες στην καλή χαρά 13.45 Ειδήσεις 14.00 How clean is your house? 14.45 Happy feet. Κινούμενα σχέδια 16.55 Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.00 ANNITA SOS 19.00 Eιδήσεις 20.00 Jamie’s Great Britain 21.00 Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών: Οι δύο πύργοι. Περιπέτεια 10.45 Stars System (E) 02.30 CSI Λας Βέγκας

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.30 Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά 10.00 Σαββατοκύριακο με δράση 12.00 Eco news 12.30 Στην πράξη (Ε) 13.15 Ραντεβού με το γιατρό σας (Ε) 14.00 Γεύσεις στη φύση 15.00 Ελλήνων γεύσεις 16.00 Ο κόσμος ανάποδα (Ε) 17.00 Joy 19.00 Γλυκές αλχημείες 20.00 Το βασίλειο του βυθού 21.00 Ειδήσεις 22.00 Goal 23.30 Εφιάλτης πέρα από τα σύνορα 00.30 Στα ίχνη των παιδεραστών 01.30 Primeval

ΤΗΛ.: 210-37.35.302

BOYΛΗ

11.30 Μέρες μουσικής στο BBC «Πεερ Γκιντ» του Γκρινγκ 13.20 Ώρα παράδοσης 14.00 Τσάρλι Τσάπλιν, χωρίς λόγια: Ο πυροσβέστης. Μία το πρωί 15.00 Κάρτα μέλους 16.15 Τι λέει ο νόμος 17.20 Αστικό τοπίο: Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία 18.00 Επιβίωση στους πόλους 19.00 Μουσεία: Νέα Υόρκη - Μητροπολιτικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 19.50 Το βιβλίο «Τζαζ» του Ματίς 20.20 «Το αυγό». Κοινωνική 22.00 Αΐντα. Όπερα του Τζουζέπε Βέρντι

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

57

ΣΚΑΚΙ

o

Πρωταθλητής κόσμου ο 22χρονος Κάρλσεν!

ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΝΟΡΒΗΓΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Κύπελλο Λύσης Προβλημάτων οργανώνεται την Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2014 σε όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για παράλληλο διαγωνισμό με τα ίδια θέματα και συνολική βαθμολογία για όλους. Στόχος της διοργάνωσης είναι να προσελκύσει σκακιστές στον κόσμο του Καλλιτεχνικού Σκακιού (http://www.skakistiko.com/?p=13 788), αλλά και να δώσει την ευκαιρία σε έμπειρους λύτες να προπονηθούν. Από τα 12 προβλήματα που θα δοθούν προς λύση τα 6 θα είναι πολύ εύκολα, ενώ τα υπόλοιπα 6 θα είναι επιπέδου διεθνών διαγωνισμών. Σε κάθε περιοχή θα οριστεί ένας διευθυντής Αγώνων, ο οποίος θα εξασφαλίσει καλές συνθήκες διεξαγωγής, καθώς και το αδιάβλητο του διαγωνισμού. Εμπνευστής και υπεύθυνος υλοποίησης της διοργάνωσης είναι ο πρωταθλητής Ελλάδος Λύσης Προβλημάτων Νίκος Μενδρινός (τηλέφωνο 210-9833452, email: nikmendrinos@gmail.com).

Νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν κρίθηκε το ματς Ανάντ - Κάρλσεν για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Μετά τον 9ο γύρο το σκορ ήταν 6-3 υπέρ του 22χρονου Νορβηγού και απέμενε η τυπική λήξη. Ο 43χρονος Ινδός δεν είχε καταφέρει να σημειώσει ούτε μία νίκη, απογοητεύοντας τους συμπατριώτες του οι οποίοι, διοργανώνοντας το ματς στο Τσενάι, φιλοδοξούσαν σε επικράτηση του Ανάντ. Ο Κάρλσεν νίκησε στην 5η, στην 6η και στην 9η παρτίδα (τις δύο τελευταίες με τα μαύρα), ενώ οι άλλες έξι παρτίδες έληξαν ισόπαλες (http://chennai2013.fide.com/). Μετά την 9η παρτίδα το τρέχον ΕΛΟ του Κάρλσεν εκτοξεύτηκε στο 2873,3 (πρώτος, με 70,5 μονάδες πάνω από τον δεύτερο, τον Αρμένιο Αρονιάν), ενώ ο Ανάντ έπεσε στην 9η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, με τρέχον ΕΛΟ 2771,7. Η επικράτηση του νεαρού Νορβηγού δεν αποτελεί έκπληξη (έχει τον υψηλότερο βαθμό αξιολόγησης στην ιστορία του σκακιού!), ωστόσο ξενίζει το γεγονός ότι ο Ανάντ παραδόθηκε σχεδόν αμαχητί και ότι η τελευταία του κίνηση στην 9η παρτίδα αποτελεί αδικαιολόγητο σφάλμα για παίκτη τέτοιου επιπέδου...

o Χριστουγεννιάτικο Όπεν από τον Δήμο Καισαριανής, τον Σ.Ο. Παγκρατίου και τον ΣΜΑΟ Καισαριανής, με συνολικά χρηματικά έπαθλα 1.500 ευρώ. Ημερομηνίες διεξαγωγής: 21 έως 30 Δεκεμβρίου 2013. Χώρος αγώνων, το αμφιθέατρο του Δημαρχείου Καισαριανής, Βρυούλων και Κλαζομενών. Αναλυτική προκήρυξη στο σάιτ: www.athenschess.gr

Πανευρωπαϊκό Με νικητές τους Αζέρους και τις Ουκρανές ολοκληρώθηκε στη Βαρσοβία το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Εθνικών Ομάδων. Οι Έλληνες τερμάτισαν στην 7η θέση (πολύ υψηλότερα από την 15η θέση της αρχικής κατάταξης των ΕΛΟ, αλλά χαμηλά, σε σχέση με την δυναμική που ανέπτυξαν στους 5 πρώτους γύρους, όπου βρέθηκαν δεύτεροι!) και οι Ελληνίδες κατέλαβαν την 26η θέση. Πρωταθλήτρια Ευρώπης στους άνδρες αναδείχθηκε η ομάδα του Αζερμπαϊτζάν (Μαμεντιάροφ, Ρατζάμποφ, Σαφαρλί, Μαμέντοφ, Γκουζεΐνοφ) με 14 βαθμούς (5 νίκες, 4 ισοπαλίες). Τις επόμενες θέσεις κατέλαβαν με 13 βαθμούς η Γαλλία (αργυρό μετάλλιο), η Ρωσία (χάλκινο) και η Αρμενία. Από 12 βαθμούς συγκέντρωσαν η Ουγγαρία και η Γεωργία και από 11 βαθμούς η Ελλάδα (4 νίκες, 3 ισοπαλίες, 2 ήττες), η Τσεχία, η Ουκρανία, η Αγγλία, η Ολλανδία (με τον Ι. Σοκόλοφ να ση-

o Προκηρύχθηκαν τα Πανελλήνια Ατομικά Πρωταθλήματα Νέων και Νεανίδων κάτω των 20 ετών και κάτω των 18 ετών. Θα διεξαχθούν από 2 έως 8 Ιανουαρίου 2014 σε αίθουσα του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης. Δηλώσεις συμμετοχής μέσω Ενώσεων και Τοπικών Επιτροπών μέχρι 22 Δεκεμβρίου στην ΕΣΟ (info@chessfed.gr, φαξ: 2109221620), με παράλληλη κοινοποίηση στη συνδιοργανώτρια ΕΣΘ (antonlaw@hol.gr φαξ: 2310512932).

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com

δου (2168) 3,5 σε 7 / 2137, Τσολακίδου (2117) 5,5 σε 8 / 2266 (αρχηγός ο Σπ. Καπνίσης). Αγωνίστηκαν 32 τετραμελείς ομάδες γυναικών και παίχτηκαν 576 παρτίδες (243 νίκες με τα λευκά, 170 με τα μαύρα και 163 ισοπαλίες).

Το τελευταίο λάθος

μειώνει 6,5 βαθμούς σε 7 αγώνες / απόδοση 2941!) και η Ιταλία. Ακολουθούν με 10 βαθμούς 6 ομάδες: Σερβία, Ρουμανία, Λευκορωσία, Πολωνία, Κροατία, Μαυροβούνιο. Πιο χαμηλά η Ισπανία και η Γερμανία και κάτω από τη μέση του βαθμολογικού πίνακα η Βουλγαρία, με επικεφαλής τον πρώην παγκόσμιο πρωταθλητή Τοπάλοφ (2774), ο οποίος διέπρεψε: 5,5 βαθμοί σε 7 παρτίδες / απόδοση 2900. Ατομικές επιδόσεις των παικτών μας: Μπανίκας (2633) 5 βαθμοί σε 9 παρτίδες / απόδοση 2728, Παπαϊωάννου (2639) 4,5 σε 8 / 2664, Δ. Μαστροβασίλης (2589) 4 σε 7 / 2657, Χαλκιάς (2555) 2 σε 5 / 2470, Κοτρωνιάς (2564) 5 σε 7 / 2703 (αρχηγός ο Στρ. Γρίβας). Αγωνίστηκαν 38 τετραμελείς ομάδες και παίχτηκαν 684 παρτίδες (202 νίκες με τα λευκά, 163 με τα μαύρα και 319 ισοπαλίες). Στις γυναίκες πρώτευσε η ομάδα της Ουκρανίας (Λάχνο, Ουσένινα, Μ. Μουζιτσούκ, Ζούκοβα, Γκαπονένκο) με 15 βαθμούς (7 νίκες, 1 ισοπαλία και 1 ήττα από τη Ρωσία). Στις δύο επόμενες θέσεις τερμάτισαν με 14 βαθμούς η Ρωσία (με την Κόστενιουκ να σημειώνει 7,5 βαθμούς σε 8 αγώνες / απόδοση 2766) και η διοργανώτρια Πολωνία. Η Ελλάδα σημείωσε 7 βαθμούς (2 νίκες, 3 ισοπαλίες, 4 ήττες). Ατομικά σκορ των παικτριών μας: Μπότσαρη (2338) 1,5 βαθμό σε 6 αγώνες / απόδοση 2236, Παυλίδου 2,5 σε 7 / 2158, Μακροπούλου (2234) 2,5 σε 8 / 2061, Φαχιρί-

1

5

1

8

7

6

2

9

2

8

1

6

9

3

4

7

5

7

9

6

5

2

4

8

1

3

1

7

9

3

4

6

5

8

2

8

4

3

2

7

5

1

9

6

6

5

2

9

1

8

7

3

4

3

6

7

8

5

9

2

4

1

9

1

4

7

6

2

3

5

8

5

2

8

4

3

1

9

6

7

Η λύση του χθεσινού προβλήματος

4 5

9

4

2

8 5

6

Mέτριας δυσκολίας

7

8

9

4 5 6

8

8 5

6

7

3

3 1

7

1

7

5

3

2

9

4

2

9

6

3

1

7

7

2

1 4

9 Η ΛΥΣΗ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΘΕΟΦΡΑΣΤΟ 2. ΕΠΙΟΡΚΟΥΣ 3. ΣΙΟΡ, ΑΚΡΑ 4. ΝΕΑΝΙΑΣ 5. ΙΑ, ΣΤΕΡΝΟ 6. ΕΝΤΙ, ΣΟΝΥ 7. ΚΑΡΦΙ, ΖΙΝ, 8. ΣΑΙ, ΕΙ, ΔΑ 9. ΣΟΜΑΛΙΑ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΘΕΣΠΙΕΙΣ 2. ΕΠΙ, ΑΝΦΑΣ 3. ΟΙΟΝ, ΤΡΙΟ 4. ΦΟΡΕΣΙΑ 5. ΡΡ, ΑΤ, ΚΕΑ 6. ΑΚΑΝΕΣ, ΙΛ 7. ΖΟΡΙΚΟΣ 8. ΤΥΡΑΝΝΙΔΑ 9. ΟΣΑΣΟΥΝΑ

3

Η κρίσιμη θέση (διάγραμμα): Τα λευκά έχουν αρκετό παιχνίδι με τη συνέχεια 28.Αζ1 Βδ1 29.Πθ4 Βθ5 30.Ιxθ5 ηxθ5 31.Πxθ5 Αζ5 32.η6! Αxη6 33.Πη5 Ιxζ6 34.εxζ6 Βxζ6 35.Πxδ5 Βζ3 36.Πγ5 Βxγ3 37.Βζ4, η οποία οδηγεί σε ισοπαλία. Ο Ανάντ, παραβλέποντας αυτή τη δυνατότητα, υποπίπτει στο μεγάλο λάθος: 28.Ιζ1?? Βε1 0-1. Αν 29.Πθ4 Βxθ4

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

SU DO KU 4

Στην 28η κίνηση της 9ης παρτίδας ο Ανάντ έκανε αδικαιολόγητο σφάλμα. Ουσιαστικά, ήταν η τελευταία κίνηση του ματς… Ανάντ (2775) - Κάρλσεν (2870) [Ε25] 1.δ4 Ιζ6 2.γ4 ε6 3.Ιγ3 Αβ4 4.ζ3 δ5 5.α3 Αxγ3+ 6.βxγ3 γ5 7.γxδ5 εxδ5 8.ε3 γ4 9.Ιε2 Ιγ6 10.η4 0-0! 11.Αη2 Ια5 12.0-0! Ιβ3 13.Πα2 β5 14.Ιη3 α5 15.η5 Ιε8 16.ε4 Ιxγ1 17.Βxγ1 Πα6 18.ε5 Ιγ7 19.ζ4 β4 20.αxβ4 αxβ4 21.Πxα6 Ιxα6 22.ζ5 β3 23.Βζ4 Ιγ7 24.ζ6 η6 25.Βθ4 Ιε8 26.Βθ6 β2 27.Πζ4! β1Β+

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. Μαθητής του Αριστοτέλη, ο πατέρας της βοτανικής (αιτιατ.) 2. Τους ψάχνουν για να τους απολύσουν (αιτιατ.) 3. α) Επτανήσιος κύριος β) Είναι για τον Κεδίκογλου η Χρυσή Αυγή και ο ΣΥΡΙΖΑ 4. Μεγάλο αγόρι (αρχ.) 5. α) Ο τελευταίος Κωνσταντίνος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας β) Μεγάλο κόκαλο του θώρακα 6. α) Το μικρό του Αμερικανού ηθοποιού Μέρφι β) Πολυεθνική εταιρεία συσκευών 7. α) Εφημερίδα που διηύθυνε ο Ν. Κακαουνάκης (αντιστρ.) β) Γερμανός οικονομολόγος με άποψη για την ελληνική κρίση 8. α) Αφέψημα χωρίς το πρώτο γράμμα β) Αρχαίος υποθετικός σύνδεσμος γ) Επιτατικό μόριο 9. Χώρα της Ανατ. Αφρικής ΚΑΘΕΤΑ 1. Πολέμησαν στις Θερμοπύλες 2. α) Ήταν ή... τας β) Φωτογραφία για διαβατήριο 3. α) Αρχαίος δήμος της Αττικής β) Μουσικό σύνολο 4. Ενδυμασία 5. α) Όμοια υγρά σύμφωνα β) Πόλη του Βελγίου γ) Νησί των Κυκλάδων 6. α) Είδος λουκουμιού των Σερρών β) Ιταλικό άρθρο 7. Δύσκολος (αντιστρ.) 8. Δικτατορικό πολίτευμα της αρχαιότητας 9. Ισπανική ποδοσφαιρική ομάδα με έδρα τη Παμπλόνα

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

58

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΝΕΟΝΑΖΙ ΣΤΟ «Γ. ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ»

Εν... είδαν, ότι ουδέν είδαν!

«Η Ελλάδα και η μυθολογία έχει έναν νέο ήρωα. Τον Κώστα Μήτρογλου!». Με τη συγκεκριμένη περιγραφή υποδέχθηκαν την ισοπαλία 1-1 της Ελλάδας με τη Ρουμανία στη μακρινή Αργεντινή! Ο διεθνής επιθετικός του Ολυμπιακού σκόραρε και στο Βουκουρέστι και με τρία γκολ στη διαδικασία των «μπαράζ» συντέλεσε τα μέγιστα στην πρόκριση της εθνικής μας στο «Μουντιάλ» της Βραζιλίας. Πρόκειται για την πέμπτη ελληνική συμμετοχή σε μεγάλη διοργάνωση την τελευταία δεκαετία, καθώς, με εξαίρεση το «Μουντιάλ 2006», το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα έχει καταφέρει να θεωρείται σίγουρος «καλεσμένος» στα σημαντικά ποδοσφαιρικά «ραντεβού».

Δικαίωση για Σάντος...

είχε απομακρυνθεί από το απέναντι πέταλο και τη «Θύρα 7» εξαιτίας των ναζιστικών χαιρετισμών και των συνθημάτων. Μπροστά στην ανάγκη τους να στήσουν το ακροδεξιό τους πανηγύρι, οι χρυσαυγίτες δεν διστάζουν να θέσουν σε κίνδυνο την έδρα της εθνικής, η οποία απειλείται ακόμα και με πρόστιμα, τα οποία έχουν επιβληθεί σε προηγούμενες πιο «αθώες» περιπτώσεις, αφού σύμφωνα με πληροφορίες η ΦΙΦΑ ήδη εξετάζει τις εκθέσεις των παρατηρητών της για το συγκεκριμένο ζήτημα.

Δεν ήταν χρυσαυγίτες, αλλά αρχαίοι Έλληνες! Αποκλείεται να ήταν χρυσαυγίτες αυτοί που έκαναν την εμφάνισή τους στο πρώτο ματς Ελλάδας - Ρουμανίας. Οι χρυσαυγίτες δεν είναι νεοναζί και και δεν χαιρετούν ναζιστικά στην ανάκρουση του εθνικού ύμνου. Το είπε κι ο Κασιδιάρης... Σίγουρα δεν ήταν χρυσαυγίτες, αλλά... αρχαίοι Έλληνες! Δεν ξέρετε ότι κάποιοι τη... γλίτωσαν στη μάχη των Θερμοπυλών και γυρνάνε κοντά μας σε κάθε μεγάλη μάχη του έθνους; Δεν ήταν ο Καραγκούνης και η παρέα του που «κατατρόπωσαν» τους Ρουμάνους. Οι περικεφαλαίες των αρχαίων Ελλήνων κατατρόμαξαν τους δυστυχείς «βαρβάρους»! Τις είχαν δει και στην ταινία «Οι 300». Αυτό μας πήγε στη Βραζιλία! Δεν είναι νεοναζί, αλλά «εθνικιστές πατριώτες»! Θέλουν το καλό της πατρίδας και το προωθούν με κάθε τρόπο. Έτσι, παρά το γεγονός ότι η ΦΙΦΑ είχε προειδοποιήσει την ΕΠΟ ότι ήταν ματς «υψηλής επικινδυνότητας» και η Ελλάδα είχε τιμωρηθεί με 30.000 ελβετικά φράγκα για παρόμοιες συμπεριφορές στον αγώνα με τη Σλοβακία, αυτοί αντιστάθηκαν στη «συστημική» παγκόσμια ομοσπονδία ποδοσφαίρου και σηκώσαν το χέρι σε ναζιστικό χαιρε-

Συνεπείς οι Έλληνες ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΣΑΡΡΗ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΠΥΡΟΣ ΡΑΠΑΝΑΚΗΣ

Μέχρι και τη μεγάλη νίκη της εθνικής μας ομάδας επιχείρησαν να κηλιδώσουν οι «πατριώτες» της Χρυσής Αυγής στο κρίσιμο παιχνίδι του Γ. Καραΐσκάκη. Ωστόσο, προκαλεί εντύπωση η «ένοχη σιωπή» αφού, με εξαίρεση την ηλεκτρονική έκδοση της «Αυγής», κανένα άλλο μέσο, έντυπο, ηλεκτρονικό είτε ραδιοφωνικό, δεν είδε τους ναζιστικούς χαιρετισμούς κατά τον εθνικό ύμνο ούτε άκουσε τα ακροδεξιά συνθήματα. Αφού γέμισαν με χρυσαυγίτικα φέιγ βολάν τους εξωτερικούς χώρους του γηπέδου και του ηλεκτρικού σταθμού του Πειραιά, μερικές δεκάδες οπαδοί με εθνικιστικές μπλούζες και λάβαρα, αλλά και με τις γνώστες γραφικές περικεφαλαίες, υποδυόμενοι τους Σπαρτιατες, «τίμησαν» τον Εθνικό Ύμνο της Ελλάδας. Με ποιον τρόπο; Μα φυσικά με τον γνωστό και μη εξαιρετέο «πατριωτικό» τρόπο. Υψώνοντας το δεξί τους χέρι, κατά τον Χίτλερ και τους ναζί. Αυτό, μάλιστα, επαναλήφθηκε κατά τη διάρκεια του αγώνα. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι ίδιοι επέλεξαν να «στηρίξουν» τις προσπάθειες των διεθνών μας φωνάζοντας συνθήματα από το ρεπερτόριο των συγκεντρώσεων των νεοναζί, ενώ μετά το τέλος του αγώνα ύψωσαν πανό για τα δύο μέλη της Χρυσής Αυγής που δολοφονήθηκαν στο Ν. Ηράκλειο. Αμετανόητοι οι χρυσαυγίτες, που επιλέγουν κατ’ εξακολούθηση να μετατρέπουν τις εξέδρες στους αγώνες της εθνικής σε πεδίο ακροδεξιάς πολιτικής παρέμβασης, τη στιγμή μάλιστα που η ΦΙΦΑ έχει τιμωρήσει άλλα αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα για αντίστοιχα περιστατικά στις εξέδρες τους, πολλά εκ των οποίων αφορούσαν τη Χρυσή Αυγή. Αξίζει να σημειωθεί, πως η συγκεκριμένη «ομάδα»

«ΜΟΥΝΤΙΑΛ 2014»

Ο Φερνάντο Σάντος ήταν άψογα «διαβασμένος» και, με εξαίρεση το πρώτο δεκάλεπτο του αγώνα στο Βουκουρέστι, η αναμέτρηση ήταν στα μέτρα της εθνικής μας. Τακτική προσήλωση, εξαιρετικές τοποθετήσεις και περιορισμός των επιθετικών «όπλων» των Ρουμάνων, σε συνδυασμό με έξυπνες κινήσεις στην επίθεση και ευκαιρίες. Η Ελλάδα δημιούργησε φάσεις στο «καυτό» Βουκουρέστι και από τη στιγμή που προηγήθηκε, έπειτα από την εκπληκτική πάσα του Καραγκούνη στον Μήτρογλου, τα πάντα ήταν πιο εύκολα. Ο Φερνάντο Σάντος, με δάκρυα στα μάτια, αφιέρωσε την μεγάλη πρόκριση στον ελληνικό λαό, μιλώντας -όσο... μπορούσεστη γλώσσα μας. Ο Πορτογάλος τεχνικός ήταν ιδιαίτερα εκφραστικός και έτρεξε να πανηγυρίσει με υψωμένες τις γροθιές στην κερκίδα με τους Έλληνες οπαδούς. Οι παίκτες έγιναν ένα... κουβάρι με τον κόσμο και οι πανηγυρισμοί δεν σταμάτησαν ούτε στο ταξίδι της επιστροφής. Το σχόλιο του Σωτήρη Νίνη, άλλωστε, σε Μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης αποτυπώνει πλήρως το κλίμα: «23 παίκτες, μια οικογένεια»....

Οι αντίπαλοι στη Βραζιλία...

τισμό. Κι ας τιμώρησε η ΦΙΦΑ την Κροατία για τους ναζιστικούς χαιρετισμούς οπαδών της, κι ας απειλεί η παγκόσμια ομοσπονδία ποδοσφαίρου ότι όσοι είναι υπότροποι θα τιμωρούνται και με τιμωρία της έδρας τους! Επειδή είναι τόσο... πατριώτες, δεν τους ενδιαφέρει αν παίξει η Ελλάδα σε άδειες κερκίδες σε κάποιον ή κάποιους από τους επόμενους επίσημους αγώνες της! Αρκεί να διαδώσουν τις «ιδέες» τους (σε ποιους;). Αλλά, είπαμε, δεν ήταν χρυσαυγίτες, γιατί οι αυτοί ποτέ δεν χαιρετούν ναζιστικά... Αιδώς... Λακεδαιμόνιοι! Ν.Π.

«Τώρα που προκριθήκαμε, ας έρθει όποιος να ‘ναι» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Φερνάντο Σάντος για τους αντιπάλους στους ομίλους δείχνοντας την συνολική αλλαγή νοοτροπίας που έχει συντελεστεί στην εθνική τα τελευταία χρόνια. Ακόμα και απέναντι σε παραδοσιακές ποδοσφαιρικές δυνάμεις, δεν μπαίνει στο γήπεδο για να ηττηθεί. Έχει μάθει να κοιτάζει τους πάντες στα μάτια. Μάλιστα, με τον Φερνάντο Σάντος στον πάγκο της έχει μόλις 4 ήττες σε 43 ματς! Η αλήθεια πάντως είναι ότι στην κλήρωση, που θα πραγματοποιηθεί στις 6 Δεκεμβρίου στη Μπαΐα της Βραζιλίας, η οποία θα γίνει η πέμπτη χώρα που διοργανώνει «Μουντιάλ»

για δεύτερη φορά, κανείς δεν θα πει «όχι» σε κάποιους πιθανούς αντίπαλους. Υπάρχουν ομάδες που μπορούν να κάνουν ευκολότερο το έργο της Ελλάδας, η οποία μαζί με άλλες ευρωπαϊκές ομάδες θα τοποθετηθεί στο τέταρτο γκρουπ. Ο πρώτος όμιλος ορίζεται με βάση την κατάταξη της ΦΙΦΑ, ενώ στους υ-

Η εθνική μας ομάδα ποδοσφαίρου παρούσα σ’ ένα ακόμη μεγάλο «ραντεβού»... πόλοιπους παίζουν ρόλο τα γεωγραφικά κριτήρια. Από το πρώτο γκρουπ η Ελβετία αποτελεί την πιο «βατή» αντίπαλο, ενώ το Βέλγιο, αν και έχει πολλούς ταλαντούχους παίκτες, δεν αποτελεί φόβητρο, όπως και η Ουρουγουάη. Στο δεύτερο γκρουπ υπάρχουν ομάδες από την Άπω Ανατολή και την Κεντρική Αμερική, οι οποίες επίσης αντιμετωπίζονται, ενώ από το τρίτο γκρουπ ξεχωρίζουν η Γαλλία και η Ακτή Ελεφαντοστού. Οι «32» του «Μουντιάλ 2014» ανά ήπειρο είναι: ΑΦΡΙΚΗ: Αλγερία, Καμερούν, Γκάνα, Ακτή Ελεφαντοστού, Νιγηρία. ΑΣΙΑ-ΩΚΕΑΝΙΑ: Αυστραλία, Ιράν, Ιαπωνία, Ν. Κορέα.

EΥΡΩΠΗ: Βέλγιο, Βοσνία / Ερζεγοβίνη, Κροατία, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρωσία, Ελβετία, Ισπανία. ΝΟΤΙΑ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΡΑΪΒΙΚΗ: Κόστα Ρίκα, Ονδούρα, Μεξικό, ΗΠΑ. ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ: Αργεντινή, Βραζιλία, Κολομβία, Εκουαδόρ, Χιλή, Ουρουγουάη.

Δυνατή και στο «Euro»! Η Ελλάδα πηγαίνει από θέση ισχύος και στα προκριματικά για το «Euro 2016» που θα διεξαχθεί στη Γαλλία. Ήδη από την πρώτη της νίκη επί των

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

59

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΗΚΑΡΗΣ:

των επιτυχιών!

Ο Φερνάντο Σάντος... αποθεώνεται από τους παίκτες του!

Ρουμάνων εξασφάλισε την παρουσία της στο πρώτο γκρουπ δυναμικότητας, μαζί με τις Ισπανία, Γερμανία, Αγγλία, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρωσία και Βοσνία και θα έχει ευκολότερο έργο στον όμιλο. Είναι δεδομένο ότι τελευταία η τύχη χαμογελά συχνά στο αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα, ωστόσο η εθνική έχει κάνει τις απαραίτητες κινήσεις προκειμένου να προδιαγράφει η ίδια την τύχη της!

Άπαντες παρόντες... Η μεγάλη έκπληξη αποφεύχθηκε και έτσι στο «Μουντιάλ 2014» όλοι οι... εκλεκτοί καλεσμένοι θα δώσουν το «παρών». Η Γαλλία έφτασε κοντά στον αποκλεισμό μετά την ήττα με 2-0 από την Ουκρανία, ωστόσο κατάφερε να κερδίσει με 3-0 στον επαναληπτικό και να γίνει η μοναδική ομάδα στην ιστορία των «μπαράζ» της Ευρώπης που ανατρέπει ήττα με δύο γκολ διαφορά. Παρών και ο πολυδιαφημισμένος Κριστιάνο Ρονάλντο, που μετέτρεψε τις αναμετρήσεις με τη Σουηδία σε προσωπικό σόου και με τέσσερα γκολ άφησε εκτός την ομάδα του Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς. Από την πλευρά της η Κροατία απέκλεισε την Ισλανδία κερδίζοντάς την 2-0 στον δεύτερο αγώνα στο Ζάγκρεμπ, ενώ ο πρώτος στο Ρέκιαβικ έληξε ισόπαλος χωρίς τέρματα. Το «εισιτήριό» τους στα «μπαράζ» τσέκαραν και άλλες δύο ομάδες με συχνές παρουσίες στα Παγκόσμια Κύπελλα: το Μεξικό (5-1 και 4-2 εκτός έδρας με τη Νέα Ζηλανδία) και η Ουρουγουάη (5-0 εκτός έδρας και 0-0 με την Ιορδανία).

ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΣΥΡΙΖΑ

«Όχι μια ακόμη χαμένη ευκαιρία...» «Ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει τα συγχαρητήριά του στους αθλητές και προπονητές της εθνικής ομάδας για τη σημαντική επιτυχία τους να προκριθούν στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2014. Ευχή μας είναι αυτή η επιτυχία να αποτελέσει εφαλτήριο για ποιοτική ανάπτυξη του αθλήματος και όχι μια ακόμη χαμένη ευκαιρία» αναφέρει το σχετικό δελτίο τύπου του τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΣΥΡΙΖΑ και επισημαίνει: «Η πολιτεία πρέπει να συμπράττει ώστε οι επιτυχίες των εθνικών ομάδων να αξιοποιούνται δημιουργικά και να αποτελούν θετικά πρότυπα για τη νεολαία μας. Ειδικότερα στην περίοδο που διανύουμε, αποτελούν μια όαση χαράς για τους πολίτες που δοκιμάζονται καθημερινά από τις βάρβαρες μνημονιακές και κυβερνητικές επιλογές. Ευχόμαστε καλή συνέχεια».

Ο Κώστας Μήτρογλου, με τρία γκολ σε δύο αγώνες, οδήγησε στο Ρίο την εθνική μας...

Αντισταθείτε, μην υποταχθείτε! Διαχρονικά τα λόγια του μεγάλου άσου του ελληνικού ποδοσφαίρου... Το καλοκαίρι του 2004 συζητούσαμε με τον «θρύλο» Γιώργο Δεληκάρη για τη γενικότερη κατάσταση στην Ελλάδα, μετά την κατάκτηση του «Eurο» από τους «μετανάστες» και «παραγκωνισμένους» του προεδρικοκεντρικού ποδοσφαίρου μας. Το βράδυ ο Δεληκάρης πήρε μολύβι και «ζωγράφισε» στο χαρτί τις σκέψεις του, όπως θα τις διαβάσετε παρακάτω. Ανθρώπους με τέτοιες απόψεις και πνεύμα χρειάζεται το ελληνικό ποδόσφαιρο σε όλα τα επίπεδα (σωματεία, ενώσεις, ομοσπονδία, προπονητές κ.λπ.) για να εμπνεύσουν, να ενισχύσουν και να αναπτύξουν με την παρουσία τους, τις οποίες μικρές σήμερα πρωτοβουλίες, υγείας και αποτελεσματικότητας, όπως η εθνική μας ομάδα. Η Αριστερά και ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ μπορούν να κινητοποιήσουν τις δυνάμεις που υπάρχουν, να ενταχθούν και να δραστηριοποιηθούν οργανωμένα στον ποδοσφαιρικό χώρο. Να επανασυνδεθούν με ποδοσφαιριστές, προπονητές, διαιτητές, παράγοντες, φιλάθλους που διαπνέονται από το φίλαθλο πνεύμα, την αγάπη τους για το ποδόσφαιρο και το όραμα της αναγέννησής του. Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να συμβάλει καθοριστικά με το πρόγραμμά του και την οργανωμένη παρέμβασή του, ώστε ν’ αλλάξουν οι δομές και κυρίως η φιλοσοφία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ας το τολμήσουμε! ΝΙΚΟΣ ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ (υπεύθυνος ποδοσφαίρου του Αθλητικού Τμήματος του ΣΥΡΙΖΑ)

«Πολιτισμός των γηπέδων, ποδοσφαιρική σκέψη...» Αυτά που έγραψε ο Γιώργος Δεληκάρης πριν από 10 περίπου χρόνια και παρουσιάζονται δημόσια για πρώτη φορά, είναι ακόμη επίκαιρα και γίνονται ακόμη πιο επίκαιρα μετά την επιτυχία της εθνικής μας ομάδας να προκριθεί στο «Μουντιάλ» της Βραζιλίας: ΣΩΚΡΑΤΗΣ: «Εγώ τουλάχιστον δεν νομίζω ότι ξέρω εκείνα που δεν ξέρω» «Πολιτισμός των γηπέδων» «Ποδοσφαιρική σκέψη» «Την άδεια να καταγίνομαι με τα πράγματα που μ’ ενδιαφέρουν έχω δώσει στον εαυτό μου, εγώ! Η εποχή μας είναι ίσως αυτή που περισσότερο από κάθε προηγούμενή της αρνήθηκε τον άνθρωπο. Οι οικονομικές, πολιτιστικές εξουσίες, που κυριαρχούν στη ζωή μας, αναδύθηκαν από την κερδοσκοπία, την καιροσκοπία, την αρχομανία. Η ψυχαγωγία, από αγωγή της ψυχής, γίνεται αγωγή προς κατανάλωση. Ταλέντο! Προσόντα! Ήθος! Αξιοπρέπεια! Μπα! Φροντίστε να μπείτε σε μια κλίκα. Η συνταγή γνωστή σε όλη τη χώρα. Σε όλα τα επίπεδα, αυτά μας αφήνουν για κληρονομιά τα ηλικιωμένα, σκουριασμένα, συμβιβασμένα μυαλά. Αχ Ελλάδα, η εθνική ομάδα βγήκε «πρώτη» με τα παραγκωνισμένα παιδιά. Οι δικοί σου ειδήμονες τα έδιωξαν μακριά, δεν αγωνίζονταν στα ελληνικά γήπεδα. Θα ‘θελα να μάθω, τα περισσότερα παιδιά μας, αλήθεια, τι αξίζουν τώρα για σας; Γιατί ορισμένοι, που είναι μακριά, άξιζαν, αξίζουν και θα αξίζουν. Και άλλα νεαρά παιδιά, που ακόμα τα έχετε ζωντανά θαμμένα. Μην απογοητεύεστε νέοι, αυριανοί πρωταθλητές! Αυτοί που είναι σήμερα μακριά σας, μόλις τους φέρετε διάκριση, θα είναι οι πρώτοι που θα μιλούν για σας. Πιστεύω σε σας! Γιατί ότι παραγκωνίζεται σε αυτή τη χώρα δεν αξίζει για αυτούς τους «Καραμήτσους», τα ιδιοφυή μυαλά, τους ειδικούς. Ιστορικά έχει αποδειχθεί, πως όσοι δεν τους κάνουν, δοξάσανε, δοξάζουν και θα δοξάζουν την Ελλάδα μας.

Ο Γιώργος Δεληκάρης με τον Νίκο Μάλλιαρη σε μια πρόσφατη συνάντησή τους...

Για την γνωστή δική τους συνταγή μην ανησυχείτε, να αδιαφορείτε. Γνώσεις! Προσόντα! Αξία! ΜΠΑ! Φροντίστε να μπείτε σε μια κλίκα, μαζί με τα υπόλοιπα ανθρωπάκια, που τα προσέχει, τα καλλιεργεί χρόνια τώρα η Ελλάδα μας. Τελικά το οσφρίζομαι, δεν χωρά και άλλους «Καραμήτσους». Προσπάθεια παιδιά, προσπάθεια! Δώστε τους να καταλάβουν τι σημαίνει Ήθος! Αξία! Γνώσεις! Προσόντα! Ταλέντο! Αξιοπρέπεια! Εσείς κάνετε αθλητισμό, όχι Αθλιο-ποιηση. Αντισταθείτε, μην υποταχθείτε, ίσως τους αναγκάσουμε να έχουν, έστω και αργά, Αυτογνωσία. Σας εύχομαι ειλικρινά το καλύτερο!»

20.7.2004 Γ. ΔΕΛΗΚΑΡΗΣ

60

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΙΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗ

Από τα Τίρανα, με αισιοδοξία Τρίτη φορά στην αλβανική πρωτεύουσα. Αυτή τη φορά προορισμός η Έκθεση Βιβλίου των Τιράνων, θεσμός που γίνεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή, στο κέντρο της πόλης, απέναντι από το προεδρικό μέγαρο, μεταξύ της πυραμίδας που έκτισε ο Χότζα για να γίνει το μαυσωλείο του, και του Πανεπιστημίου. Τρίτη φορά στην αλβανική πρωτεύουσα, και κάθε φορά μια άλλη πόλη ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια σου, ακόμα κι αν σε χωρίζουν μόνο τέσσερα χρόνια από την τελευταία σου επίσκεψη. Με την εξαίρεση της πυραμίδας που στέκεται στη θέση της εν είδει φαντάσματος, κλειστή άπραγη και παρατημένη από όλους, η υπόλοιπη πόλη σφύζει από ζωή. Νέα κτήρια, καταστήματα, εστιατόρια, ξενοδοχεία, ακόμα και νέες εκκλησίες, μια πόλη που εκμοντερνίζεται όχι πάντα με τον καλύτερο τρόπο αλλά που προσπαθεί να πάει μπροστά, στο ίδιο ευρωπαϊκό μέλλον των γειτόνων της. Ένα μέρος της αισιοδοξίας που αποπνέουν τα σημερινά Τίρανα πρέπει να οφείλεται, σίγουρα οφείλεται, στη νέα κυβέρνηση Ράμα, μια κυβέρνηση που έρχεται με μεγάλη πλειοψηφία να διορθώσει τα πολλά χρόνια διακυβέρνησης Μπερίσα - χρόνια ανόητου και στείρου εθνικισμού, χρόνια απόλυτης διαφθοράς και συχνής αντιδημοκρατικής συμπεριφοράς. Όλοι έχουν να λένε ότι μόλις μέσα σε δύο μήνες ο σαρανταοχτάχρονος Έντι Ράμα έχει δώσει ήδη τα πρώτα του δείγματα γραφής καθαρίζοντας π.χ. χιλιόμετρα ακτών από τα αυθαίρετα κτίσματα και ακυρώνοντας διάφορες λαϊκίστικες αποφάσεις της κυβέρνησης Μπερίσα, όπως την κατεδάφιση της πυραμίδας του Χότζα λες και η ιστορία μπορεί να διαγραφεί με την κατεδάφιση ενός κτηρίου. Κι είναι εντυπωσιακός, όταν συζη-

τάς με βουλευτές και στελέχη του Σοσιαλιστικού κόμματος, ο ενθουσιασμός με τον οποίο αντιμετωπίζουν το μέλλον. Τέτοιος ενθουσιασμός, στην Ελλάδα, μόνο με τη μεταπολίτευση υπήρξε. Απτό δείγμα γραφής της νέας κυβέρνησης η σύνθεσή της. Γνώρισα τη νέα υπουργό Πολιτισμού, τη Μιρέλα Κουμπάρο - την είχα γνωρίσει ήδη πριν δώδεκα χρόνια, όταν είχαμε βρεθεί μαζί σε ένα τραπέζι και συζητούσαμε για τα έργα του Αντόνιο Ταμπούκι. Μια εξωπραγματική εικόνα για τα ελληνικά δεδομένα, όπου ο τελευταίος υπουργός Πολιτισμού που είχε πραγματικά σχέση με τον πολιτισμό ήταν ο Θάνος Μικρούτσικος (1994-1996). Η Κουμπάρο, γεννημένη το 1966, επαγγελματίας μεταφράστρια λογοτεχνίας, οργάνωσε στο πλαίσιο της Έκθεσης Βιβλίου ένα συμπόσιο με τους πιο γνωστούς μεταφραστές και συγγραφείς της Αλβανίας, διηύθυνε τη συζήτηση («ως μεταφράστρια και όχι ως υπουργός», όπως δήλωνε συνεχώς η ίδια), έλεγε απόψεις, άκουγε με προσοχή τι έλεγαν οι συνομιλητές της, κρατούσε σημειώσεις. Φανταστείτε τον κ. Παναγιωτόπουλο ή τον κ. Τζαβάρα -για να αναφερθούμε μόνο στους δύο τελευταίους υπουργούς Πολιτισμούνα λαβαίνουν μέρος σε μια τέτοια συζήτηση χωρίς να γίνουν παγκοσμίως ρεζίλι. Νέοι και σχετικοί με το αντικείμενο του υπουργείου τους άνθρωποι, μου λένε, ότι είναι όλοι οι υπουργοί της νέας κυβέρνησης. (Τις μέρες της παραμονής μας στην Αλβανία, η κυβέρνηση πέρασε -και ξεπέρασε- την πρώτη της κρίση. Οι ασφυκτικές πιέσεις των Αμερικανών στον Ράμα να δεχτεί να θαφτούν στην Αλβανία τα προερχόμενα από τη Συρία χημικά όπλα, έκαναν τον Αλβανό πρωθυπουργό να σταθμίσει πολύ προσεκτικά τα υπέρ και τα κα-

τά μιας τέτοιας απόφασης. Με άγνωστα τα οφέλη που θα είχε η Αλβανία αν έκανε δεκτά τα χημικά δηλητήρια (κάποιοι λένε ότι ο Ομπάμα προσέφερε χρήματα, κάποιοι άλλοι ότι απλώς οι πιέσεις του είχαν γίνει αφόρητες και ότι οι υποσχέσεις του ήταν απλώς πολιτικού χαρακτήρα), η λαϊκή αντίδραση ήταν μεγάλη. Οργανώθηκαν αυθόρμητες υπερκομματικές διαδηλώσεις, το κόμμα του Μπερίσα βρήκε ευκαιρία να ξεσπαθώσει αλλά και η πλειοψηφία των βουλευτών του Σοσιαλιστικού κόμματος πίεζε τον Ράμα να αρνηθεί την αμερικανική πρόταση. Όπερ και εγένετο, προς μεγάλη ανακούφιση των πάντων). Η ίδια η Έκθεση Βιβλίου ήταν μια θετική έκπληξη - μια τυπική εικόνα της νέας, αισιόδοξης και με πολλές προσδοκίες για το μέλλον Αλβανίας. Με μια τεράστια φωτογραφία του Αλμπέρ Καμύ (φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννησή του) στην είσοδο, το κτίριο που φιλοξενούσε την έκθεση υποδεχόταν καθημερινά, για πέντε μέρες, χιλιάδες κόσμου που χάζευε, φυλλομετρούσε, αγόραζε βιβλία. Απίστευτη κοσμοσυρροή - παρόμοια δεν έχουμε δει ποτέ σε έκθεση βιβλίου στην Ελλάδα. Το πιο εντυπωσιακό, μάλιστα, ήταν η απίστευτη συμμετοχή των νέων. Μικρά παιδιά, έφηβοι και νεολαίοι όλων των κοινωνικών τάξεων έδιναν καθημερινά το παρών τους και αγόραζαν βιβλία - ήταν πραγματικά να τρίβεις τα μάτια σου. Στα περίπτερα των εκδοτών η ίδια ευφορία. Μετά από χρόνια σκληρού σταλινισμού και απομονωτισμού, η Αλβανία ανακαλύπτει όχι μόνο τη χαρά της ελεύθερης λογοτεχνικής έκφρασης αλλά και την ξένη λογοτεχνία. Όλοι σχεδόν οι μεγάλοι λογοτέχνες του κόσμου μεταφράζονται αυτή τη στιγμή στα αλβανικά, ενώ ιδι-

Μετά από χρόνια σκληρού σταλινισμού και απομονωτισμού, η Αλβανία ανακαλύπτει όχι μόνο τη χαρά της ελεύθερης λογοτεχνικής έκφρασης, αλλά και την ξένη λογοτεχνία

αίτερα αυξημένο φαίνεται πως είναι το ενδιαφέρον για ιστορικά βιβλία. Φυσικά τα τιράζ είναι μικρά, και φυσικά υπάρχει ακόμα μια σύγχυση μεταξύ καλής και εμπορικής λογοτεχνίας - άλλωστε και στην Ελλάδα μόλις τα τελευταία χρόνια αρχίσαμε να ξεχωρίζουμε με σαφήνεια τι ακριβώς εκπροσωπεί η Μαντά και τι ο Σαραμάγκου. Από τους σπουδαιότερους εκδοτικούς οίκους της χώρας, ίσως ο σπουδαιότερος, είναι ο εκδοτικός οίκος Τοένα. Σήμερα τον διευθύνει η Ιρένα Τότσι, Αλβανίδα ελληνικής καταγωγής, μια γυναίκα εξαιρετικά δραστήρια και ευαίσθητη στα κελεύσματα των καιρών. Στον κατάλογό της ντόπια και ξένη πεζογραφία, ποίηση, παιδικά βιβλία, δοκίμια, ιστορικά βιβλία, βιβλία τέχνης. Ανάμεσά τους και μερικοί ελληνικοί τίτλοι, όπως ο «Φερίχ Πασάς» της Ρέας Γαλανάκη. Πιο πρόσφατη έκδοση ελληνικού βιβλίου (κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στη φετινή Έκθεση) είναι η μετάφραση των «Κεραίων της εποχής μου». Στην παρουσίαση παρών και ο

Έλληνας πρέσβης ο οποίος -άλλη έκπληξη αυτή- δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία, έχοντας πλήρη συνείδηση ότι η λογοτεχνία μπορεί να είναι μιας πρώτης τάξεως γέφυρα για τη συνάντηση δύο λαών που, παρά τα κοινά τους σύνορα και παρά το γεγονός ότι δεν έχουν τίποτα να μοιράσουν, έχουν περάσει πολλές και δύσκολες φάσεις στη συμβίωσή τους. Και πρέπει να πω ότι το κλίμα στην Αλβανία για τους Έλληνες έχει αλλάξει εντυπωσιακά. Δεν είναι μόνο ότι πολλοί Αλβανοί μιλούν άψογα τα ελληνικά. Είναι κι ότι γίνεται όλο και περισσότερο συνείδηση ότι οι ανόητοι εθνικισμοί του παρελθόντος και από τις δύο πλευρές δεν οδήγησαν ποτέ πουθενά, και ότι πολλοί Αλβανοί βρήκαν -και συνεχίζουν να βρίσκουν- ένα κομμάτι ψωμί στην Ελλάδα όπως και στην Ιταλία, και ότι ο ρατσισμός που πολλοί Αλβανοί βίωσαν στην Ελλάδα ήταν η συνέπεια μιας μικρής, βαθύτατα υποκριτικής, μερίδας κόσμου και όχι της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 NOEMBRIOY 2013

61

MEDIA

Αγώνας για την επιβίωση του ΔΟΛ ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΑΣ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ

Μάχη για να παραμείνει στη ζωή δίνει ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη («Νέα», «Βήμα», in.gr και συμμετοχές στο Mega, σε περιοδικά, εκτυπώσεις, τηλεοπτικές παραγωγές κ.λπ.), σε ένα μαραθώνιο που ξεκίνησε τρία χρόνια πριν με κατάργηση λειτουργιών, εκποίηση θυγατρικών και αθρόες απολύσεις προσωπικού, για να συνεχιστεί ως σήμερα, με την έξοδό του από το Χρηματιστήριο, τη σύναψη νέου (ομολογιακού) δανείου και την ίδρυση της «Σ. Ψυχάρης Συμμετοχών Α.Ε.». Ο ΔΟΛ, κραταιός κάποτε δημοσιογραφικός οργανισμός -η μετοχή του οποίου είχε φτάσει να πωλείται 248 ευρώ το 1999 και έπεσε στα 0,64 ευρώ με τη δημόσια πρόταση προσφοράς του Στ. Ψυχάρη στους μετόχους της εταιρείας την περασμένη άνοιξη -

προσπαθεί σήμερα να επιβιώσει, παρά τα δεκάδες εκατομμύρια ευρώ ζημιές και τα εκατοντάδες εκατομμύρια χρέη, δεκαπέντε χρόνια μετά την είσοδό του στο Χρηματιστήριο. Ο ΔΟΛ φεύγει από το Χρηματιστήριο - αν και η μετοχή του βρισκόταν εκτός του ταμπλό διαπραγμάτευσης εδώ και χρόνια. Την απόφαση έλαβε ο Στ. Ψυχάρης ήδη εδώ και μήνες. Την περασμένη εβδομάδα, ως μέτοχος του 100% των 33,7 εκατ. μετοχών του ΔΟΛ, αποφάσισε να αποσυρθεί από τη διαπραγμάτευση στο Χρηματιστήριο, με αίτηση στην

Βγαίνει από το Χρηματιστήριο Διεκδικεί νέο ομολογιακό δάνειο Σε επιφυλακή και η «Σ. Ψυχάρης Συμμετοχών Α.Ε.»

EχουΜΜΕ και λέΜΜΕ Και οι προμηθευτές Δεν είναι μόνο οι εργαζόμενοι στην εφημερίδα «Αποκαλύψεις» που διεκδικούν δεδουλευμένα από τον Σ. Κοτρώτσο, μετά το λουκέτο στην εφημερίδα. Με αφορμή την ακύρωση της παρουσίασης του βιβλίου του, μετά τη διαμαρτυρία τους, οφειλόμενα διεκδικούν και προμηθευτές και συνεργάτες του, όπως για παράδειγμα οι Εκδόσεις Οξύ / Ένωση Εκτυπωτικών Επιχειρήσεων, για εργασίες εκτύπωσης που... «πληρώθηκαν» με επιταγές, ύψους 240.000 ευρώ. Δικαίωση τεχνικών Άκυρη έκρινε το δικαστήριο την απόλυση δύο τεχνικών του ραδιοφωνικού σταθμού Sentra FM, που δεν υπέγραψαν ατομική σύμβαση με όρους δυσμενέστερους της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Το μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών υποχρεώνει τον Sentra να καταβάλει αποζημιώσεις ύψους 19.000 ευρώ στον ένα τεχνικό και άλλες 12.000 στον δεύτερο συν τους νόμιμους τόκους. Ο Sentra επιβαρύνεται επίσης με τα δικαστικά έξοδα που αντιστοιχούν και στις δύο πλευρές. Οι απέναντι Με Κωστή Χατζηδάκη ο Νίκος Χατζηνικολάου από το Star τη Δευτέρα το βράδυ. Με Γιάννη Στουρνάρα ο Γιάννης Πρετεντέρης από το Mega, την ίδια μέρα. Μαϊμούδες στον ΕΔΟΕΑΠ; Ώς τις 10 Δεκεμβρίου παρατείνεται η προθεσμία απογραφής των συνταξιούχων του ΕΔΟΕΑΠ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι περί τους 260 συνταξιούχους, δικαιούχους της επικουρικής σύνταξης του ΕΔΟΕΑΠ, δεν έχουν απογραφεί, ενώ άλλοι 45 δεν έχουν υποβάλει φορολογικές δηλώσεις. Όσοι δεν απογραφούν κινδυνεύουν να μην πάρουν την επικουρική σύνταξη του Δεκεμβρίου.

Γενναίες περικοπές δαπανών αποφάσισε το Δ.Σ. του ΕΔΟΕΑΠ, μετά από τέσσερις ελλειμματικές περιόδους, που εκτινάσσουν το χρέος του συνολικά σε 191 εκατ. ευρώ - εκ των οποίων τα 103 από το κούρεμα του PSI. Τα έσοδα από αγγελιόσημο έχουν μειωθεί από 59 εκατ. το 2008 σε 19,8 το 2013 (-66%), ενώ από εισφορές εργαζομένων από 9 σε 6 εκατ. ευρώ (-33%). Σύμφωνα με το Δ.Σ. του ΕΔΟΕΑΠ, τα ταμειακά διαθέσιμα εκτιμάται ότι επαρκούν ώς τον Ιούνιο του 2014. Αποφασίστηκε: α) Περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ, που καταλαμβάνουν πάνω από το 50% των ετήσιων δαπανών: από 10% (για συντάξεις κάτω των 500 ευρώ) έως 40% (για συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ). Μείωση των εφάπαξ κατά 20%. Το όφελος αναμένεται να φτάσει τα 8,5 εκατ. ευρώ ετησίως. β) Αύξηση της εισφοράς των εν ενεργεία μελών από 3% σήμερα σε 5%. Προβλεπόμενο όφελος περίπου 2 εκατ. ευρώ. * Μείωση των μισθών του προσωπικού του ΕΔΟΕΑΠ αναλογικά. Το κονδύλι μισθοδοσίας θα μειωθεί κατά 1 εκατ. ευρώ. γ) Μείωση της αποζημίωσης των συνεδριάσεων των μελών του Δ.Σ. κατά 15%. Απαλλαγή φόρου μόνο για τα ΜΜΕ Μέχρι το τέλος του έτους θα αποφασίσει η κυβέρνηση αν θα δώσει νέα παράταση στη μη καταβολή ειδικού φόρου τηλεόρασης, 20% επί των τιμολογίων διαφήμισης. Το πιο πιθανό είναι η επιβολή του φόρου να παραταθεί για ένα έτος ακόμη, λόγω της κρίσης. Ο παλιός Επανέρχεται στα εκδοτικά η Κατερίνα Βελλίδη, από τη γενιά των παραδοσιακών εκδοτών, με έδρα τη Θεσσαλονίκη.

Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Εν τω μεταξύ, η εταιρεία «Σ. Ψυχάρης Συμμετοχών Α.Ε.» με ευρύ αντικείμενο δραστηριοτήτων και τη δραστηριοποίηση και συμμετοχή σε ΜΜΕ κάνει την εμφάνισή της, έτσι ώστε να υπάρχει εναλλακτικό σενάριο. Η εταιρεία μπορεί να συμμετέχει «σε εταιρείς που δραστηριοποιούνται στους κλάδους παροχής μελετητικών, επιχειρηματικών συμβουλευτικών και μεσιτικών υπηρεσιών και στον κλάδο ακίνητης περιουσίας, στον χώρο ανάπτυξης, προώθησης και συντήρησης λογισμικού και συναφών υπηρεσιών καθώς και διαχείρισης και προώθησης ψηφιακού περιεχόμενου, στον χώρο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (έντυπα μέσα, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ηλεκτρονικά ή και ψηφιακά μέσα) και στον τομέα της επεξεργασίας οπτικοακουστικού περιεχόμενου κάθε μορφής». Την ίδια ώρα, ο ΔΟΛ διεκδικεί να λάβει νέο ομολογιακό δάνειο της τάξεως των 25-30 εκατομμυρίων

Πληροφορίες αναφέρουν ότι ετοιμάζει νέα εφημερίδα, με τίτλο «Το Βέλος», κληρονομιά από τον πατέρα της, εκδότη Κ. Βελλίδη, και ότι ήδη γίνονται επαφές για τη στελέχωσή της. Μόνο για «ξέπλυμα» ο Θέμος; Στα μαλακά πέφτει ο Θέμος Αναστασιάδης, αν τελικά γίνει δεκτή η εισήγηση του αντιεισαγγελέα στην ολομέλεια του Αρείου Πάγου, που ζητάει να αρθεί η δίωξη εναντίον του για το κακουργηματικό αδίκημα της φοροδιαφυγής. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τον αντιεισαγγελέα του Α.Π., δεν μπορούν να έχουν αναδρομική ισχύ δυσμενέστερες φορολογικές διατάξεις. Παραμένει ωστόσο υπόδικος για την κακουργηματική κατηγορία νομιμοποίησης εσόδων από παράνομη δραστηριότητα (ξέπλυμα μαύρου χρήματος). Απολύσεις (1) Σαράντα δημοσιογράφους θα απολύσει το αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσής του με στόχο να περιοριστεί η κάλυψη των τομέων των αθλητικών και του πολιτισμού και να δοθεί έμφαση σε άλλους τομείς, όπως στην οικονομία. Το προσωπικό του πρακτορείου ανέρχεται συνολικά σε περίπου 2.400 εργαζόμενους.

ευρώ. Το δάνειο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα καλυφθεί κατά ένα μέρος (περίπου 20%) από τον βασικό μέτοχο, ενώ το υπόλοιπο, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, από την Alpha Bank και την Εθνική Τράπεζα. Η χρήση του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη μέσα στο 2013 αποτυπώνεται μέχρι στιγμής ζημιογόνος, με ζημίες μέχρι στιγμής 14 εκατ. ευρώ, έναντι 21 εκατ. το 2012. Ο κύκλος εργασιών δεν ξεπερνάει τα 44,8 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα, τα χρέη σε τράπεζες ξεπερνούν τα 135 εκατ. ευρώ, ενώ οι συνολικές υποχρεώσεις αγγίζουν τα 211 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι, αριθμός των εργαζομένων στον ΔΟΛ, από 1.600 άτομα προ κρίσης, το 2009 (και 3.500 τη χρυσή εποχή του Χρηματιστηρίου, το 2000), σήμερα έχει μειωθεί σε 600 άτομα περίπου, ενώ ο στόχος είναι να μειωθεί περαιτέρω, στους 500 εργαζόμενους συνολικά.

λούνται δύο ανταποκριτές, ενώ για τη Μ. Ανατολή δεν προβλέπεται ανταποκριτής. ΔΤ και Europarl TV Συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της ΔΤ και της Διαδικτυακής Τηλεόρασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Ευroparl TV» υπεγράφη την Παρασκευή από την αντιπρόεδρο του Ε.Κ. Άννυ Ποδηματά και τον ειδικό διαχειριστή Γκίκα Μάναλη. Στόχος της συμφωνίας είναι η ενίσχυση και διεύρυνση του προγράμματος της ΔΤ, μέσω της παροχής σχετικού οπτικοακουστικού υλικού από την Ευroparl TV σχετικά με συνεδριάσεις της ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου, συναντήσεις ευρωπαϊκών επιτροπών, συνεντεύξεις Τύπου κ.ά. Η ΔΤ δεν πληροί τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές Σύμφωνα με τον πρόεδρο της EBU, η ΔΤ δεν πληροί τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές για ανεξαρτησία, πολυφωνία και κάλυψη του συνόλου της χώρας. «Συμμεριζόμαστε πολλούς από τους φόβους που έχετε για τη συγκρότηση του νέου ραδιοτηλεοπτικού φορέα ΝΕΡΙΤ. Ασκούμε πιέσεις για τη

Απολύσεις (2) Στις 2 Δεκεμβρίου θα δικαστεί τελικά η πρώτη αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου για απόλυση εργαζομένου της ΕΡΤ, στο Ηράκλειο της Κρήτης. Η δίκη αναβλήθηκε μετά από αίτημα της πλευράς του Ελληνικού Δημοσίου, προκειμένου να μελετήσει την υπόθεση. Ανταποκριτές Δέκα ανταποκριτές θα απασχοληθούν στη ΔΤ, σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματα διαγωνισμού, που εξέδωσε ο Γκ. Μάναλης. Η θέση στη Μόσχα μένει ακάλυπτη, στις Βρυξέλλες θα απασχο-

γρήγορη και βέλτιστη λειτουργία του φορέα. Και θα αντιδράσουμε στην περίπτωση που η καινούργια υπηρεσία δεν πληροί τις απαιτούμενες προδιαγραφές», προειδοποίησε ο κ. Α.Γ.Ν. Ζ.Π. Φιλιπό.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

62 Εκεί που βρήκα καμιά εικοσαριά νέους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ που θα ήθελαν να δουν τον Πάγκαλο να μπαίνει στο αεροπλάνο να φεύγει, αυτός το μετάνιωσε.

ΡΗΣΕΙΣ&

ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

«Ξένα και εγχώρια συμφέροντα επιχειρούν αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης» Σαμαράς, Βενιζέλος Τι σκούζετε αφού σας στηρίζει ο ελληνικός λαός;

ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ

ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΡΙΤΣΕΩΣ & ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΣΕΚΕΡΕΩΣ

Παραμεθόριος η Καλαμάτα; Πάμε για πόλεμο με τη Ηλεία μάλλον Μεγάλη διεθνής επιτυχία του Σαμαρά. Όχι μόνο δεν τον έσπρωξε αυτή τη φορά η Μέρκελ, αλλά τον ρώτησε και εάν θέλει και άλλο καφέ. Πράγμα που δείχνει ανοιχτή πολιτική στήριξη στην κυβέρνηση. Και Μνημόνιο μέχρι το 2048 τουλάχιστον. Τώρα η κυβέρνηση έχει λυμένα τα χέρια, ώστε να δεχτεί άνευ όρων τις απαιτήσεις της τρόικας. Ο πλειστηριασμός πρώτης κατοικίας είναι το λιγότερο. Τώρα ζητάνε και πλειστηριασμό πρώτου παιδιού. Λογικό είναι. Αυτοί που δεν έχουν σπίτι, δεν πρέπει να πληρώσουν για να βγει η χώρα από την κρίση; Όσοι δεν έχουν ούτε σπίτι θα την βολέψουν με πλειστηριασμό πρώτου νεφρού. Το δεύτερο είναι ελεύθεροι να το πουλήσουν εθελοντικά. Και επειδή ο Άδωνης κλείνει τα νοσοκομεία, θα τον αφαιρούν στο σπίτι. Με έξοδα του δότη προφανώς. Το έχει εφαρμόσει και ο Ουτσεκά στους Σέρβους αιχμαλώτους. Γι’ αυτό δεν υπάρχει κρίση στο Κόσοβο. Σε αιφνιδιαστική διαθεσιμότητα έθεσε ο Άδωνις 5.000 μαξιλαροθήκες του ΕΣΥ. Κάποιες θα επαναπροσληφθούν ως κουκούλες για καταδότες, οι υπόλοιπες δυστυχώς θα απολυθούν. Κράτησε πάντως και μία για να κυκλοφορεί στον δρόμο όταν θα πέσει η κυβέρνηση. Επίσης αναδιοργανώνει τον ΕΟΠΥΥ. Τον κλείνει εντελώς και κρατάει μόνο τις τηλεφωνικές γραμμές. Όποιος χρειάζεται φροντίδα πρωτοβάθμιας υγείας, μπορεί να τηλεφωνάει να πει τον πόνο του, με 1,18 ευρώ ανά κλήση. Πάντως οι καταγγελίες του εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εξεταστούν. Απ’ ό,τι θυμόμαστε υπουργοί Υγείας τα

τελευταία χρόνια ήταν ο Καρίτζης, η Ηρώ Διώτη και ο Βαγγέλης Διαμαντόπουλος, που ήταν ταυτόχρονα διοικητής και στο νοσοκομείο Καστοριάς και εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ. Α, ναι, και ο περιβόητος Μπασκόζος. Είναι δυνατόν οι διοικητικοί των Πανεπιστημίων να κάνουν τόση φασαρία μόνο και μόνο επειδή τους πετάνε μαζικά στον δρόμο; Με αυτή τη λογική δεν πρόκειται να αναδιαρθρωθεί το Δημόσιο. Θα το λυμαίνονται οι καθαρίστριες και οι σχολικοί φύλακες.

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

Μια καλή και οικονομική λύση είναι να μεταφερθεί το Δημόσιο στη Βουλγαρία.

Οι κρυφές μας σκέψεις

Αλλά μάλλον θα προτιμήσουν να το κάνουν Ειδική Οικονομική Ζώνη και να μεταφερθεί η Βουλγαρία στο ενιαίο μισθολόγιο.

Είναι αυτές που καταχωνιάζουμε, κρύβουμε, δεν κουβεντιάζουμε με φίλους. Ευτυχώς ο φίλος Περικλής Κοροβέσης είχε το θάρρος να τις φέρει μπροστά στα μάτια μας γιά να μας καθάρουν «δι’ ελέους και φόβου», όπως οι αρχαίες τραγωδίες. Βιβλιαράκι μόνο 67 σελίδων οι Παράπλευρες Καθημερινές Απώλειες («εκδόσεις των συναδέλφων») είναι σπαράγματα γραμμένα σε χαρτομάντηλα και κάθε λογής πρόχειρα χαρτάκια, σε ώρες κενές μα τόσο γεμάτες. Έρωτας, θάνατος, πολιτική. Περικλή, σχώρα με για τις συντμήσεις: Θνητός χρόνος. Ο χρόνος είχε διασταλεί στην αγκαλιά σου. Στα μάτια σου έβλεπα το άπειρο. Στον έρωτά σου την αιωνιότητα. Και το πίστεψα. Μα πέρασαν όλα και έφυγαν. Και ξαναγύρισα στο τίποτα. Ό,τι έζησα ήταν στον χρόνο των θνητών, όπου όλα έχουν ένα τέλος... Η αγάπη. Όλα μας τα έργα είναι μια

Μόνο ο Παναγόπουλος και η διοίκηση της ΓΣΕΕ θα μείνουν ανέπαφοι, για να υπερασπίζονται τα δίκαια της εργατιάς. Η αλήθεια είναι ότι το κάνουν με συνέπεια. Δεν έχει περάσει ποτέ τρίμηνο ανάμεσα σε δύο 24ωρες απεργίες της πλάκας. Βεβαίως και είναι μεθοριακή η Μεσσηνία. Όλοι οι Μεξικάνοι που μπαίνουν παράνομα στις ΗΠΑ, από τα Φιλιατρά περνάνε. Δεν έχετε δει τη «Μονομαχία στους Ελ Γαργαλιάνους»; Αμ το Μεσσηνιακό έπος του ‘40; Ακούστηκε και ότι θα φτιάξουν και διαστημική βάση, προκειμένου να ενισχυθεί ο πυραυλοτουρισμός. Α, τόσο χάλια είναι τα πράγματα; Και εμείς νομίζαμε ότι ο Σαμαράς σκοπεύει να φύγει με απλό ελικόπτερο. Μη στενοχωριέστε με τα σολαρίσματα του Τατσόπουλου. Και στη ΔΗΜ.ΑΡ. τα ίδια τραβάνε με τον Κουβέλη.

κραυγή για αγάπη. Είναι η πρώτη λέξη που μαθαίνουμε πριν αρχίσουμε να μιλάμε... Με ρόγχους θα φύγουμε κάνοντας πάλι έκκληση για αγάπη. Η αγάπη ξέρει άραγε ποιο είναι το όνομά της ή είναι κουφή και μάταια την καλούμε; Επικίνδυνες ηδονές ...Εγώ είμαι αυτή η μοιραία γυναίκα που αγάπησες με πάθος. Μαζί προχωρήσαμε στους δρόμους με τις επικίνδυνες ηδονές και γευτήκαμε όλα τα απαγορευμένα φρούτα. Τώρα μόνος σε αυτό το άθλιο κρεβάτι του νοσοκομείου περιμένεις τον θάνατο - λυτρωτή... Σου είχα πει να φυλαχτείς από μένα... Έτσι είναι η φύση μου. Να συντροφεύω με θάνατο αυτόν που έμεινε πιστός σε μένα. Στίχοι στον άνεμο... «Ερωτευμένος» είναι το άλλο όνομα του μελλοθάνατου. Γι’ αυτό ερωτεύονται μόνο οι γενναίοι... Κυρίαρχος λαός. Κάποιοι από τα μπουντρούμια της χούντας βγήκαν σα-

«Αυταρχικός καπιταλισμός: Η Δημοκρατία σε παρακμή Ο Γερμανός καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης (Πανεπιστήμιο Μάρμπουργκ, Γερμανία) Φρανκ Ντέπε θα είναι ο κεντρικός ομιλητής της 7ης ετήσιας διάλεξης στη μνήμη του Νίκου Πουλαντζά, που διοργανώνει το ομώνυμο Ινστιτούτο. Η διάλεξη του Φρ. Ντέπε έχει τίτλο «Αυταρχικός καπιταλισμός: Η Δημοκρατία σε παρακμή». Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ινστιτούτου Goethe (Ομήρου 14-16). Τον ομιλητή και το έργο του θα παρουσιάσει ο Γεράσιμος Κουζέλης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

κατεμένοι και ανάπηροι για όλη τους τη ζωή. Κανείς δεν τους φρόντισε. Ακόμα και αυτοί που ευεργετήθηκαν από τη σιωπή τους και σήμερα κυβερνούν... Οι αντιπρόσωποι του ΕΑΜ. ...Έφτασαν στο Κάιρο το 1943 με μεγάλες προσδοκίες. Θα συναντούσαν τους μεγάλους συμμάχους, τους Εγγλέζους, και θα τους έλεγαν τα καλά νέα. Η αντίσταση στην Ελλάδα θεριεύει και η ύπαιθρος είναι ήδη ελεύθερη. Τα έχασαν με την ψυχρή υποδοχή... Και έφυγαν άπραγοι... Και όταν οι Εγγλέζοι ιμπεριαλιστές αποβίβασαν στην Ελλάδα εβδομήντα πέντε χιλιάδες στρατιώτες... το ΕΑΜ υποδέχθηκε με σημαίες και λάβαρα τους κατακτητές της... Είναι παράδοση στην Αριστερά: ή να καταλαβαίνει αργά ή να μην καταλαβαίνει καθόλου. Πολύτιμο βιβλιαράκι, αναγκαίο. ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ

Βιβλίο Χριστοδουλάκη Το βιβλίο του Νίκου Χριστοδουλάκη «Άγος Απλήρωτον. Τα οφειλόμενα για το Κατοχικό Δάνειο και μια ευκαιρία επίλυσης» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg, παρουσιάζεται την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2013, στις 18.30 στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός. Θα μιλήσουν: Γ. Δραγασάκης, αντιπρόεδρος της Βουλής, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Τ. Γιαννίτσης, καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην υπουργός, Στ. Περράκης, καθ. Παντείου Πανεπιστημίου. Τον συντονισμό της συζήτησης θα κάνει η Σοφία Παπαϊωάννου.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

63

ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ «Μην έχετε εμπιστοσύνη σε όσους έχουν σχέση με αμερικάνικα πανεπιστήμια»

Μίμης Ανδρουλάκης, στο «Κόκκινο»

Αφού οι ύμνοι για τον Γιωργάκη και το ναι σε όλα τα Μνημόνια πήγαν στράφι και η μαντινάδα για τον φωτισμένο ηγέτη (Βενιζέλο), που θα ανασυντάξει την Κεντροαριστερά, αποδείχτηκε μπαρούφα, ο Μίμης αγωνίζεται τώρα ως ο Έλληνας Τζον Λε Καρέ να μας σώσει από τους πράκτορες!

ΣΥΡΙΖΑ, ύαινες και ορθολογισμός

Μία ερώτηση, κ. Κουτζαμάνη Προειδοποίηση απηύθυνε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ευτέρπη Κουτζαμάνη, σε συνάντηση που είχε με τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδόση Πελεγρίνη, για το θέμα της μη λειτουργίας των πανεπιστημίων. Στα εκπαιδευτικά ιδρύματα διαπράττονται αυτόφωρα αδικήματα, είπε η εισαγγελική λειτουργός και ζήτησε από τον κ. Πελεγρίνη να πιέσει τους διοικητικούς υπαλλήλους να επιστρέψουν στην εργασία τους και να ανοίξουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Συγχαρητήρια στην κυρία Κουτζαμάνη. Έχουμε όμως μία απορία: Γιατί δεν αντέδρασε για την ασέβεια του υπουργού Παιδείας στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης, όταν τα δικαστήρια έκριναν παράνομη τη διαθεσιμότητα περίπου 2.000 εκπαιδευτικών της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης διατάσσοντας την επαναπρόσληψή τους; Δεν είναι ασέβεια, και μάλιστα προκλητική, για να παρακάμψεις τη Δικαιοσύνη να επανακαταθέτεις τον ίδιο νόμο, για τη διαθεσιμότητα, δοκιμάζοντας σε έναν απάνθρωπο δικαστικό μαραθώνιο εργαζόμενους που δικαιώθηκαν και τώρα τους υποχρεώνεις να επαναπροσφύγουν για να δικαιωθούν και, αν δικαιωθούν, θα επανακαταθέτεις τον ίδιο νόμο, μέχρι οι άνεργοι εκπαιδευτικοί να εγκαταλείψουν τη μάχη χρεωκοπημένοι από τα δικαστικά έξοδα; Περιμένουμε απάντηση (που λέει ο λόγος), αγαπητή κυρία, μιας και έχετε δώσει όρκο πως όλοι μας είμαστε ίσοι απέναντι στη Δικαιοσύνη.

Πρώτα απ’ όλα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η αυστηρή κριτική στις πολιτικές δυνάμεις είναι αναγκαία και χρήσιμη διαδικασία ελέγχου της πολιτικής δράσης. Χωρίς κριτική η δημοκρατική διαδικασία είναι λειψή, ενώ η δημόσια αντιπαράθεση αφυδατώνεται από τον πλούτο των διαφορετικών απόψεων, χωρίς να ενισχύεται η διαλεκτική ικανότητα σύγκλισης. Μερικές φορές, όμως, ορισμένοι αρθρογράφοι δεν έχουν τον θεό τους στις επινοήσεις εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως, για παράδειγμα, αυτοί της εφημερίδας «Τα Νέα», που έχουν ένα κοινό μοτίβο: Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα έξαλλων στελεχών, που έχουν πάρει διαζύγιο από τον ορθολογισμό. Δύο είναι οι αιτίες της πολεμικής των «διακεκριμένων» δημοσιογράφων ή σχολιαστών, αν εξαιρέσουμε βεβαίως την τροφή που δίνει ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ με πράξεις, παραλείψεις ή ανεπάρκειες στελεχών του. Ένα κόμμα που εκτοξεύτηκε από το 4% στο 27% και μάλιστα σε μια εποχή που δεν υπάρχει κυρίαρχο πολιτικό παράδειγμα σε όλον τον κόσμο, πολύ περισσότερο στην Ελλάδα, καλείται να έχει καθαρές απόψεις για όλα. Το πρώτο πρόβλημα αυτών των προσεγγίσεων είναι η αδυναμία των υποστηρικτών τους να κατανοήσουν ότι η ορθολογική προσέγγιση της πολιτικής συναρτάται με τις αναγκαίες προϋποθέσεις της, οικονομικές, κοινωνικές, πολιτισμικές, ιστορικές κ.ά. Οι φορείς αυτών των αντιλήψεων σκέπτονται εν κενώ, σαν να υπάρχουν μόνο καθαρές μορφές πολιτικής. Έλα, όμως, που τέτοιες, ιδεώδεις μορφές, υπάρχουν μόνο στη φαντασία τους και πάντως δεν υπάρ-

χουν σε μεταβατικές περιόδους, κατά τη διάρκεια των οποίων δεν υφίσταται κυρίαρχο παράδειγμα. Το κρίσιμο ζήτημα, όχι βεβαίως και το μοναδικό, είναι αυτό που λέμε δυναμική των πραγμάτων. Την Ιστορία δεν τη διαμορφώνουμε σε συνθήκες κενού, αλλά σε δυναμικές συνθήκες, που υπάρχουν και επενεργούν, αρνητικά ή θετικά, τόσο πριν από εμάς όσο και κατά τη διάρκεια των δικών μας παρεμβάσεων, εν προκειμένω του ΣΥΡΙΖΑ και των κοινωνικών δυνάμεων που τον στηρίζουν. Ο πολιτικός φορέας της ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι προϊόν της κρίσης της Αριστεράς, αλλά ταυτοχρόνως προσπάθεια απάντησης σε αυτή την κρίση σε συνθήκες κατακλυσμιαίων μεταβολών στην κοινωνία και το πολιτικό σύστημα. Είναι δυνατόν να μην επηρεάζεται από όλα αυτά; Λογικά, όχι. Το θέμα είναι αν η τάση ωρίμανσης, δηλαδή η διαδικασία προγραμματικού, ιδεολογικού και πολιτικού μετασχηματισμού του είναι δημόσια, διαρκής και ενεργός στην κατεύθυνση της «Αριστεράς του 21ου αιώνα». Μπορεί να εξελίσσεται αυτή η διαλεκτική χωρίς αντιφάσεις, προβλήματα, παρενέργειες, ακόμη και πισωγυρίσματα; Προφανώς όχι. Τουλάχιστον για όσους δεν έχουν απολέσει τον ορθολογικό τρόπο προσέγγισης των κοινωνικών και πολιτικών μεταβολών. Το δεύτερο λάθος της πολεμικής κατά του ΣΥΡΙΖΑ είναι η αντίληψή του για το πολιτικό φαινόμενο. Είναι μάλιστα τόσο ισχυρή αυτή η πλάνη, που οι «διακεκριμένοι» σχολιαστές δεν μπορούν καν να τη φανταστούν. Οι πολέμιοι του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν τη λεγόμενη «δια-

βουλευτική» αντίληψη για το πολιτικό φαινόμενο. Πιστεύουν δηλαδή πως η διαδικασία επίλυσης των πολιτικών διαφορών εξαντλείται στη διαδικασία διαλόγου, από την οποία υποτίθεται ότι προκύπτει ορθολογική σύγκλιση των απόψεων. Η αντίληψη αυτή, που προέρχεται από τον Χάμπερμας, είναι ασφαλώς σοβαρή και εφαρμόστηκε στη μεταπολεμική περίοδο της ευρωπαϊκής Ιστορίας που αποκαλείται «χρυσή». Το λάθος των τιμητών του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι αυτή η διαδικασία συναίνεσης προϋποθέτει ανάπτυξη και κοινωνικό κράτος, δηλαδή πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα. Διαφορετικά η διαδικασία πολιτικής νομιμοποίησης πάσχει. Άλλωστε ο ίδιος ο Χάμπερμας έχει επικρίνει τη μεταλλαγή της Ευρώπης, που τορπιλίζει τις προϋποθέσεις λειτουργικής εφαρμογής του διαβουλευτικού μοντέλου. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιλέγει την «ανταγωνιστική» αντίληψη για την πολιτική, η οποία σημαίνει σύμπτωση στις αρχές της δημοκρατικής διαδικασίας και τις θεμελιακές αξίες, που είναι κληρονομιά της Γαλλικής Επανάστασης, ενώ από εκεί και πέρα οι πολιτικές δυνάμεις ανταγωνίζονται για το βάθος των επιλογών, που πραγματώνουν τις θεμελιακές αρχές και τις αξίες. Η αντίληψη αυτή δεν έχει καμιά σχέση με την αυταρχική αντίληψη και τη στρατηγική της έντασης που επιλέγουν οι νεοφασιστικές ή ολοκληρωτικές αντιλήψεις εκβαρβαρισμού της πολιτικής. Υπάρχει βεβαίως και το θέμα πού θα βρείτε τα λεφτά, των μεταρρυθμίσεων και των εναλλακτικών προτάσεων. Αλλά γι’ αυτά, σε προσεχές σημείωμα... ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ

Δ.Χ.

ΚΑΤΑ ΤΑ ΛΟΙΠΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ

Ο Βενιζέλος αποκαλύπτει σατανικό σχέδιο αποστασίας. Μεγάλη πλάκα. Γέλια μέχρι δακρύων μιλάμε, ούτε με τον Μάρκο Σεφερλή έτσι. Ο Σαμαράς μονάχα δεν γέλασε. Το πήρε προσωπικά. Ο Μητσοτάκης πάλι, ούτε που ασχολήθηκε. Ποια αποστασία και ποιοι αποστάτες, ποιος, πού, πότε, γιατί; Ο Τσίπρας, φυσικά, ο εγκέφαλος της αποστασίας. Γι’ αυτό και ο Βενιζέλος του επιδαψίλευσε ιδιαίτερες αβρότητες, σ’ εκείνο το

παραληρηματικό κείμενό του - στα «Νέα», φυσικά. Αλητεία του καταλόγισε, κι ακόμη ευτέλεια, τυχοδιωκτισμό, πολιτικό νεοπλουτισμό, αγοραίο τον είπε, άσφαιρο, και τι δεν τον είπε. Εννοείται πως οι τηλεσχολιαστές των καναλιών, δεν βρήκαν τίποτα να σχολιάσουν για τα γαλλικά του αντιπροέδρου. Για νάλεγε ο Τσίπρας τα μισά απ’ αυτά για αντίπαλό του, και θα σου ‘λεγα εγώ. Τώρα γιατί μας βάζει σε πειρασμό ο Πάγκαλος; Απειλώντας πως θα πάρει το αεροπλάνο και θα φύγει από τη χώρα έτσι και βγει ο ΣΥΡΙΖΑ. Μια - δυο μονάδες τις έδωσε στον ΣΥΡΙΖΑ, μέσα στο νερό. Κάπου 2 με 3 λεπτά αφιέρωσε το Mega, τη

περασμένη Κυριακή στην πορεία του Πολυτεχνείου. Ούτε το μισό απ’ ό,τι αφιερώνει κάθε δεύτερη μέρα στην κυρία Μαριάννα Βαρδινογιάννη. Και καλά, η δημοσιογραφική ομάδα του καναλιού δεν ντρέπεται που το κάνει, χρόνια τώρα. Η ίδια η περί ης ο λόγος φιλάνθρωπος κυρία δεν αισθάνεται λίγο άβολα, ας πούμε; Σιγά τα ωά, θα μου πεις, και θα συμφωνήσω. Δεν αποκλείει πλέον ο Φώτης Κουβέλης κυβερνητική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ. Λες; Ν’ αρχίσει η ΔΗΜ.ΑΡ. να διαμορφώνει στρατηγική; Ν’ αρχίσει ν’ αναζητά λόγο πολιτικής ύπαρξης;

Να το δούμε. Στη συνέπεια των επιλογών κρίνονται τα πράγματα. Άσε που θα πρέπει πρώτα ο Κουβέλης να καθαρίσει με τους Ψαριανούς του. Οι οποίοι δεν είναι καθόλου λίγοι, σημειωτέον. Α, ναι, και με τους Λοβέρδους του θα πρέπει να δει τι θα κάνει. Κοίτα να δεις που οι ρεπόρτερ των καναλιών, αυτές τις μέρες, πέφτουν μονάχα πάνω σε «αγανακτισμένους» φοιτητές. Τους άλλους ούτε τους παίρνει το μάτι τους, και το μικρόφωνό τους. Μάλλον δεν θα υπάρχουν. Όσοι απορούν για τα έργα και τις ημέρες του Αδώνιδος.

Και, κυρίως, για το πως και γιατί τον ανέχεται η κυβέρνηση. Μάλλον δεν έχουν καταλάβει. Πως εικόνα τους είναι ο Άδωνις, και τους μοιάζει. Είναι ακριβώς αυτός που τους αξίζει. Και να δεις που θα βγει πρώτος βουλευτής της Ν.Δ., ό,τι στοίχημα. Και καλά, ο Βενιζέλος ζήτησε από τον Ανδρουλάκη να μην παραιτηθεί από βουλευτής. Για να μην βγει στη θέση του ο Ραγκούσης. Εκείνος γιατί συμμορφώθηκε; Ο Βενιζέλος κάνει κουμάντο στη συνείδησή του ή ο ίδιος;

Εντάξει, τώρα που ο Σαμαράς ανανέωσε το «χρίσμα» από τη Μέρκελ, καθάρισε. Οι δυόμισι εκατομμύρια Έλληνες, που ήδη ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, θα ανακουφιστούν. Μπορεί και να λιγοστέψουνε, πού ξέρεις. Για τη σύγχρονη Αριστερά εθεωρείτο πάντοτε πλούτος η διαφορετικότητα των απόψεων. Και στον ΣΥΡΙΖΑ, και στον ΣΥΝ, και στην Ε.ΑΡ., και στο ΚΚΕ εσωτερικού. Με όλο το κόστος που αυτή η λογική συνεπάγεται. Μένει από ‘κεί και πέρα στον καθέναν (στον καθέναν, απ’ όποια πλευρά) να αναμετράται κάθε φορά με την ευθύνη του...

Η ΑΥΓΗ

Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΤΟΥ ΓΙΑΓΚΟΥ ΑΝΔΡΕΑΔΗ

Του ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Περί καλού και κακού θεάτρου

ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Οι εμποράκοι της γνώσης ΕΓΩ ΘΑ ΔΙΑΦΩΝΗΣΩ. Όσα συμβαίνουν σήμερα στα πανεπιστήμια και συνέβησαν την άνοιξη στη Μέση Εκπαίδευση δεν είναι μόνο μνημονιακές υποχρεώσεις της κυβέρνησης. Δεν έχει να κάνει μόνο με μείωση δαπανών και απολύσεις που απαιτεί η τρόικα. Οι «μεταρρυθμίσεις» Αρβανιτόπουλου δεν είναι ούτε το καπρίτσιο κάποιου υπουργού ούτε οι εμμονές ενός πρωθυπουργού. Η δημόσια εκπαίδευση, από το νηπιαγωγείο ώς τα πανεπιστήμια, είναι ένας βασικός τομέας στο σύστημα παραγωγής και οφείλει να «μεταρρυθμιστεί», να «εκσυγχρονιστεί» και αυτός, σύμφωνα με τις νέες ανάγκες του κεφαλαίου στην εποχή της κρίσης και μετά από αυτήν. Και για να γίνει αυτό έπρεπε να απαξιωθεί (επιχείρηση που είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν) αποδεικνύοντας την ανεπάρκεια της κρατικής διαχείρισης, όπως συμβαίνει με όλες τις περιοχές του δημόσιου τομέα. Οι καιροί είναι πλέον ώριμοι για να περάσει η δημόσια παιδεία στα χέρια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Για να γίνει και το σχολείο (σε όλες τις βαθμίδες του) μια επικερδής μπίζνα. Το εμπόριο της γνώσης, όπως και το εμπόριο της υγείας, είναι και θα είναι όλο και περισσότερο η «κότα που γεννάει χρυσά αβγά» στη «νέα Ελλάδα» που οραματίζεται ο κ. Σαμαράς.

Στη «νέα εποχή» του μετασοσιαλισμού και του μετανεοφιλελευθερισμού, στο μοντέλο του κοινωνικού δαρβινισμού που σχεδιάζουν, η αγορά της (ελάχιστης εναπομείνασας) εργασίας θα απαιτεί γνώσεις, εξειδίκευση, ανταγωνιστικότητα για να επιβιώσεις. Και η δημόσια παιδεία δεν μπορεί (και δεν πρέπει) να ανταποκριθεί σε αυτές τις προδιαγραφές. Δεν επιλέγει, δεν διαχωρίζει τους «ικανούς» από τους «ανίκανους», τους «εργατικούς» από τους «ανεπρόκοπους», τους «έξυπνους» από τους «μικρόνοους». Δεν είναι (λένε) ανταγωνιστικό και άρα δεν εκ-

Το εμπόριο της γνώσης, όπως και το εμπόριο της υγείας, είναι και θα είναι όλο και περισσότερο η «κότα που γεννάει χρυσά αβγά» στη «νέα Ελλάδα» που οραματίζεται ο κ. Σαμαράς

παιδεύει άτομα που να μπορούν να επιβιώσουν σε μια ανταγωνιστική κοινωνία. Γι’ αυτό, με άλλοθι την οικονομική κρίση, ήγγικεν η ώρα να ξαναμοιραστεί η τράπουλα της Παιδείας. Η αγορά είναι «ώριμη» να δεχτεί το εμπόρευμα εκπαίδευση: δημόσια για τα παιδιά ενός κατώτερου θεού, «σινιέ» για την άρχουσα τάξη. Στη «νέα εποχή που ανατέλλει», τα γραφεία εξειδικευμένης γνώσης, δημόσιας και ιδιωτικής, θα ξεφουρνίζουν εξειδικευμένους εργαζόμενους, ψημένους και γαρνιρισμένους σύμφωνα με τις εκάστοτε εξειδικευμένες ανάγκες της αγοράς. Σε αυτό στοχεύουν οι περίφημες μεταρρυθμίσεις, σε αυτό στοχεύουν και οι μεθοδευμένοι διασυρμοί των καθηγητών και των εργαζομένων σήμερα στα ΑΕΙ. Να υποχρεώσει ακόμα και εκείνους τους δασκάλους που ακόμη πιστεύουν ότι η παιδεία, η διδασκαλία, είναι ένα μείγμα χωρίς προκαθορισμένες δόσεις ευαισθησίας, γνώσης, επικοινωνίας, φαντασίας, να παραιτηθούν ή να αποδεχθούν έναν γκρίζο ρόλο μεταφορέα - ελεγκτού προκατασκευασμένης γνώσης. Ελπίζω ότι δεν θα συμβεί αυτό. Ότι θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν οι «απροσάρμοστοι» που αντιστέκονται. Ότι η «μεταρρύθμιση» δεν θα περάσει.

Y

ΜΑΘΑΙΝΩ ΟΤΙ ο πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, ο φιλόσοφος Θεοδόσης Πελεγρίνης, δεν ενοχλεί μόνον διότι ασκεί τα διοικητικά του καθήκοντα υπακούοντας όχι στην εξουσία, αλλά στη συνείδησή του και στο πνεύμα αντίστασης της ακαδημαϊκής κοινότητας. Ενοχλεί, υποτίθεται, επίσης και διότι ασχολείται με το θέατρο. Και μάλιστα, από ό,τι υποστηρίζουν αξιόπιστες πηγές, όχι μόνον ως αναγνώστης και θεατής, αλλά και επί σκηνής. Βρίσκω το πράγμα εντελώς απαράδεκτο και αυτό που με εξοργίζει είναι ακριβώς το επί «σκηνής». Το κάθε καθαρματάκι μπορεί να «παίζει θέατρο», δηλαδή να κοροϊδεύει και να υποκρίνεται, οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Υποκριτές όμως επί σκηνής είναι μόνον οι αφελείς. Τέτοιοι ήταν όσοι άνθρωποι του θεάτρου από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα προπηλακίστηκαν, φυλακίστηκαν, αφορίστηκαν, εξοντώθηκαν για να πληρώσουν την ένοχη αγάπη τους για το θέατρο, κατά σύμπτωση συνώνυμη με την επίσης ένοχη αγάπη για ελευθερία και αξιοπρέπεια. Μη βάλετε κακό με το νου σας. Η νεοφιλελεύθερη εποχή Το έγκλημα του κυρίου μας δεν έχει ανάγκη από τις φυλακές, Πελεγρίνη είναι πως έξω τους αφορισμούς ή από τη σκηνή είναι μόνο και τα μαχαιρώματα με τα οποία τιμωρή- πρύτανης -και πολύ καλός. θηκαν διαχρονικά οι Οι άλλοι «σοβαροί» μύστες του Διονύσου. Στα χρόνια μας άνθρωποι, υπουργοί, ο Μολιέρος, που αρνήθηκε να μετανοή- παπαγαλάκια, υμνητές και σει για το βέβηλο εθεράποντες της τρόικας, πάγγελμά του και θάφτηκε στη ζούλα παίζουν -κακό- θέατρο νυχτιάτικα, κατά κυκάτω από το σανίδι ριολεξία «αμοιρολόητος», θα είχε τύχει των περιποιήσεων ενός ευπρεπούς γραφείου τελετών. Η εκτέλεση του ηθοποιού, του πνευματικού ανθρώπου, του δασκάλου κάθε βαθμίδας που δεν σκύβει το κεφάλι, γίνεται πλέον με άλλα, εξελιγμένα, μέσα. Με την κατασυκοφάντηση από τα μίντια, που αποτελούν τα τεθωρακισμένα των σύγχρονων οικονομικών δικτατοριών, με τις πολιτικές και δικαστικές αποφάσεις που αδυνατούν να καταλάβουν πως νόμιμο είναι το δίκιο, με τα πισώπλατα μαχαιρώματα από κάποιους, πιστεύω λίγους, «συναδέλφους», που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους όταν κάποιος πανεπιστημιακός δάσκαλος τολμά να ασχολείται με κάτι καλύτερο από τις ίντριγκες και τις λοβιτούρες που τους θέλγουν. Μην αμφιβάλλετε ότι υπάρχουν πολλοί «κομψοί» τρόποι απαξίωσης που αρχίζουν από το ειρωνικό ανασήκωμα του φρυδιού για να τελειώσουν ενίοτε με ιταμές προσβολές ή και απειλές διαφόρων ειδών. Μεταξύ μας αυτό που καίει κάποιους κυρίους του είδους δεν είναι καθόλου το αν και το ποιος παίζει θέατρο, αλλά το πού. Έρχεται στον νου μου η Έλλη Λαμπέτη, λίγες ώρες πριν ο καρκίνος μας κλέψει την υπέροχη φωνή της, να μου θυμίζει τα λόγια του Σαίξπηρ για τον ηθοποιό που δεν υποκρίνεται ποτέ παρά μόνον στο σανίδι της σκηνής. Το έγκλημα του κυρίου Πελεγρίνη είναι πως έξω από τη σκηνή είναι μόνο πρύτανης- και πολύ καλός. Οι άλλοι «σοβαροί» άνθρωποι, υπουργοί, παπαγαλάκια, υμνητές και θεράποντες της τρόικας παίζουν -κακό- θέατρο κάτω από το σανίδι.

Y

Θέλετε να μάθετε γιατί οι διαπλεκόμενοι επιχείρησαν να απαξιώσουν όχι μόνο τη Ζωή Κωνσταντοπούλου αλλά και τη Ραχήλ Μακρή κατά τη διάρκεια των προπηλακισμών έξω από την ΕΡΤ; Το μυστικό για τη βουλευτή των Ανεξάρτητων Ελλήνων βρίσκεται στις δύο ερωτήσεις, που έχει καταθέσει στη Βουλή. Η πρώτη αφορούσε το «δωράκι» πολλών εκατομμυρίων ευρώ στην κοινοπραξία «Μορέας Α.Ε.», του κυρίου Μπόμπολα, που διαχειρίζεται τον οδικό άξονα Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα - Σπάρτη, και η δεύτερη για το δάνειο του Mega. Άτιμη αξιοπιστία της ενημέρωσης...

AIΡΕΤΙΚΟΣ

47 9 771109 015103