11889

24/12

Χ ρ ι σ τ ο υ γ ε ν ν ι ά τ ι κ η

TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

Η ΑΥΓΗ

ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

TIMH: 3€

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11889

Το Ba za ar τη ς «Α υγ ής » ΑΓ ΓΕΛ

Το DVD με τη συνέντευξη του νομπελίστα ΜΑΡΙΟ ΒΑΡΓΚΑΣ ΛΙΟΣΑ μαζί με την κασετίνα «ΚΕΡΑΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ»

ΟΣ ΕΛ ΕΦ ΑΝ

ΑΠO ΤΗΝ ΚΡIΣΗ

ΣΤΟΝ

ΠOΛΕΜ

Ο

Η ΑΥΓ Η

ΠΡΩΙΝ ΕΦΗΜΕΗ ΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕ ΡΑΣ

ΙΝΣΤΙΤΟ ΥΤΟ ΝΙΚΟΣ ΠΟΥΛΑN ΤΖΑ

το νερο φε

Σ ΕΛΕ ΦΑ

ρνει χρ ημα

ΠΩΣ ΟΙ ΙΔ ΙΩ ΚΕΡΔΙΖΟ ΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ

ΑΓΓΕΛΟ

1

1 1

1 *

1 * 1

1

* 1

1

1

1

Tων Lesli e και Herdol Franke or Lorenz Ένα ντοκ ιμαντέρ του δημό -εργαλείο για την σιου χαρα υπεράσπισ κτήρα το η υ νερού

ΝΤΗΣ

Το βιβλίο «Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης και οι σημερινές αναβιώσεις της»

ΣΗΜΕΡΑ

ΤΗ Σ

Από τη ν στον π κρίση όλεμο

»

& "

" «"#" & ! % "

H

! &# & %"&

www.avgi.gr

Η ΑΥΓ Η

Σ

H ιστορική διακήρυξη του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΛΗΝΟΥ «ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΕΑΜ» Το βιβλίο του ΑΓΓΕΛΟΥ ΕΛΕΦΑΝΤΗ «Από την κρίση στον πόλεμο» Το DVD «ΤΟ ΝΕΡΟ ΦΕΡΝΕΙ ΧΡΗΜΑ»

ΠΡΩΙΝΗ

ΕΦΗΜΕΡ ΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Σ

N

.1 1 21

0.20

12

Η ΑΥ

ΓΗ

Πνίγονται στο νέφος τους... Παρά την ασφυξία από τους ρύπους, Σαμαράς και Βενιζέλος επιμένουν στην υπερφορολόγηση του πετρελαίου θέρμανσης Τραγέλαφος με συστάσεις για τα τζάκια Υπόγεια σύγκρουση Στουρνάρα Σταϊκούρα, παίζουν τον «μουντζούρη» 41 βουλευτές της Ν.Δ. Έκκληση ΣΥΡΙΖΑ να μειωθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στα καύσιμα και να δοθεί δωρεάν ηλεκτρικό ρεύμα στα δοκιμαζόμενα νοικοκυριά

ΣΕΛ. 7 TOY TAΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Κύριο άρθρο: Κάτι ξεπροβάλλει πίσω από το νέφος

Δεκέμβρης 1944 στην Αθήνα

ΑΔΙΑΛΛΑΞΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ

Χωρίς γιατρούς ΕΟΠΥΥ έως τις 3 Ιανουαρίου

Η απόπειρα ανατίναξης του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρεταννία και η επίσκεψη Τσώρτσιλ

ΣΕΛ. 7

Γράφει ο αντιστασιακός Μάνος Ιωαννίδης. Κείμενο και φωτογραφίες του Ντμίτρι Κέσελ.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Dignitas hominis ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ*

Ο ΟΡΟΣ dignitas hominis, στην κλασική ρωμαϊκή σκέψη, προσδιόριζε το κοινωνικό status. Περιελάμβανε την απόδοση τιμής και την αναγνώριση σεβασμού. Έτσι, η ανάθεση δημόσιων αξιωμάτων σε κάποιον συνεπέφερε την dignitas, που του αναλογούσε. Εδώ, η αξιοπρέπεια, η dignitas, αφορά κυρίως τους θεσμούς.

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ECONOMIST:

ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΜΑ

Στο κόκκινο η κοινωνική αναταραχή στην Ελλάδα το 2014

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις αποδείξεις φέτος ΣΕΛ. 4

ΣΕΛ. 40

ΣΕΛ. 12-14

ΧΑΛΚΙΔΑ

LE MONDE ANAΓΝΩΣΕΙΣ ΕΝΘΕΜΑΤΑ diplomatique

Έφοδος επενδυτών στη γη της Αφρικής ΑΙΘΙΟΠΙΑ: Αν και γεωργικά πλούσια, υποφέρει από πείνα ΣΕΛ. 19-22

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2

ΣΕΛ. 2

Διηγήματα Κώστα Βάρναλη «Τα Χριστούγεννα του Παπαδιαμάντη» Γιώργου Ρωμανού «Το θαύμα» ΣΕΛ. 15,16,25,26

Ένας χρόνος χωρίς τον Χομπσμπάουμ. Προδημοσίευση Ανρί Λεφέβρ «Ο Χίτλερ στην εξουσία» ΣΕΛ. 17,18,23,24

ΑΠΟ ΤΟ 2009

Αύξηση 800% στη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας ΣΕΛ. 5

Χριστούγεννα με ΜΑΤ και συλλήψεις στο εργοστάσιο «Παπουτσάνη» ΣΕΛ. 7

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

2

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ

Κάτι ξεπροβάλλει πίσω από το νέφος Κυριολεκτικά και μεταφορικά η χώρα ζει τυλιγμένη μέσα στο νέφος. Η απελπισία σαρώνει εκατομμύρια νοικοκυριά, η γκρίζα ζώνη της ανεργίας έχει απλωθεί στο 34,1% της κοινωνίας, εκατομμύρια πολίτες ξυλιάζουν, ενώ κάθε βράδυ ένα σπίτι πιάνει φωτιά από τα αυτοσχέδια μαγκάλια. Η αιθαλομίχλη τσούζει τα μάτια, βρομάει και δυσκολεύει την αναπνοή, κάνει ακόμη πιο αβίωτη τη ζωή στις μεγαλουπόλεις. Απέναντι σ’ αυτή την κόλαση της καθημερινότητας, το μνημονιακό κατεστημένο στέκει θρασύδειλο και ψοφοδεές. Διαπιστώνει ότι η προσήλωσή του στο δόγμα της υπερφορολόγησης των καυσίμων βυθίζει τη χώρα στην ασφυξία των διαφόρων νεφών, επιμένει όμως ότι αυτή είναι η οδός της «δημοσιονομικής σωτηρίας»! Αυτές τις μέρες, γύρω από το εορταστικό τραπέζι, όσο λιτό ή και φτωχό, θα συγκροτηθεί η κοινή γνώμη. Και η «εθνική κατάθλιψη» θα εξωτερικευθεί, θα διοχετευθεί στη συζήτηση, θα αποδειχθεί υλικό κοινωνικής συνομιλίας και όχι ατομικής αναδίπλωσης. Ας μην βαυκαλίζονται ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος ότι ο λαός υπομένει αδιαμαρτύρητα την πολιτική τους. Άλλοι, χωρίς να τους υποψιάζεται κανείς για... συριζισμό, όπως το βρετανικό περιοδικό Economist, προβλέπουν ότι στην Ελλάδα το 2014 υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για κοινωνική ανάφλεξη. Μακριά νυχτωμένοι, βυθισμένοι στην αλαζονική διαχείριση της εξουσίας τους, Σαμαράς και Βενιζέλος σχεδιάζουν πάνω στη διάλυση των κομμάτων τους να σπρώξουν τις εκλογές για το 2016. Δηλαδή δηλώνουν ότι δεν τους αφορά το λαϊκό μήνυμα των επικείμενων εκλογών του Ιουνίου. Ας μην αιτιώνται τους άλλους, όταν ξυπνήσουν έντρομοι από τη λαϊκή αποδοκιμασία. Κι όταν επιβεβαιωθεί η δημοκρατική αρχή, σύμφωνα με την οποία οι ολιγαρχικές πολιτικές ελίτ δεν μπορούν να κυβερνούν για πολύ χρόνο. Την πρώτη φορά εξαπατούν τους πολίτες. Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, τρεις και η κακή του μέρα. Οι δυο φορές ήδη πέρασαν. Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν ήδη την ανατροπή λαϊκών διαθέσεων, που είναι προάγγελος νέων λαϊκών διαθεσιμοτήτων για τη δημοκρατική αναγέννηση της χώρας. Μέσα από την καταχνιά του μνημονιακού πολιτικαντισμού, μέσα από το νέφος ιδιοτελειών και συμφερόντων, διακρίνεται η λαϊκή - δημοκρατική θέληση να μπει τέλος σε μια πραγματικότητα που καθημερινά εξευτελίζει την εθνική, την κοινωνική και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Η απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ στην και τον ευρωπαϊκό Νότο ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

H υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το ΚΕΑ και η πρόταση της Μπάρμπαρα Σπινέλι για ένα «ψηφοδέλτιο» Τσίπρα στην Ιταλία φαίνεται ότι δεν έπιασε απροετοίμαστη την ιταλική Ριζοσπαστική Αριστερά και τον κόσμο της. Το γεγονός όμως ότι η τόσο ξεκάθαρη πρόταση προήλθε από την Μπάρμπαρα Σπινέλι, εκ των ιδρυτών της «Ρεπούμπλικα» και κόρης ενός από τους πλέον προοδευτικούς και

Η πρόταση της Μπάρμπαρα Σπινέλι για ευρωψηφοδέλτιο με τον Αλ. Τσίπρα στην Ιταλία συζητείται ευρέως από την εκεί Αριστερά

αγωνιστές πατέρες της ενωμένης Ευρώπης, έχει μια ιδιαίτερη σημασία, γιατί δείχνει το εύρος της αναγνώρισης όχι μόνο του προσώπου του Αλ. Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και όλης της δυναμικής που έχει αναπτύξει η αντίσταση εναντίον των Μνημονίων στην Ελλάδα. Για όσους πλήττονται από την κρίση στον ευρωπαϊκό Νότο, Τσίπρας, ΣΥΡΙΖΑ και Ελλάδα αποτελούν ταυτόσημες έννοιες, που εμφανίζουν σε πολλές περιπτώσεις και σημάδια αναβίωσης ενός νέου φιλελληνισμού.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Dignitas hominis

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1

Η κατοπινή της εξέλιξη προϋποθέτει τον προσδιορισμό του ανθρώπου ως όντος με εγγενή αξία. Οι άνθρωποι λογίζονται πρόσωπα ίσης ηθικής αξίας και σεβασμού. Πλέον, η υποχρέωση σεβασμού της ανθρώπινης αξίας αποτελεί κανόνα της δημόσιας τάξης. Ο σεβασμός της αξιοπρέπειας είναι στοιχείο του δικαιοπολιτικού μας πολιτισμού. Βεβαίως, η έννοια «ανθρώπινη αξιοπρέπεια» πάσχει από σημασιολογική απροσδιοριστία. Αυτή είναι και η αντινομία της: αξιώνει καθολική ισχύ, ενώ συγκροτείται σε έναν συγκεκριμένο πολιτισμό· τον νεωτερικό, δικαιικό και ηθικοπολιτικό πολιτισμό. Η προσβολή της ισοδυναμεί με προσβολή αυτού του πολιτισμού. Οι βουλευτές, Γιώργος Σταθάκης και Ευκλείδης Τσακαλώτος, κατηγορήθηκαν ότι έχουν μετοχές της BlackRock. Η κατηγορία δεν προσδιορίζει αδίκημα, αλλά ηθικώς επίψογη πράξη. Αυτοί οι βουλευτές υπερασπίζονται τη δίκαιη κατανομή των βαρών της λιτότητας και την αναδιανομή του πλούτου, αλλά έχουν μετοχές. Η κατηγορία διατυπώθηκε από τα ΜΜΕ όχι μόνο ως ηθικός λόγος, αλλά και ως περιγραφική - διαπιστωτική κρίση. Περιέγραψε τι έκαναν οι δύο βουλευτές. Έχουμε, λοιπόν, και περιγραφή των πραγματικών περιστατικών. Αυτή προϋποθέτει και τη χρήση αποδεικτικών μέσων. Συνεπώς, οι εγκαλέσαντες όφειλαν να στηρίξουν την ηθική κατηγορία, με την ένταξη αυτής της περιγραφής στη δικαιολόγηση της κατηγορίας. Κατηγορούν τους δύο βουλευτές ότι τέλεσαν πράξη ανάρμοστη για στελέχη της Αριστεράς. Συνεπώς, θα πρέπει τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία στηρίζουν τα στοιχεία που συνθέτουν την ειδική φύ-

ση -την υπόσταση- της ηθικώς αποδοκιμαστέας πράξης, να εκτίθενται έτσι, ώστε να προκύπτει με σαφήνεια η υπαγωγή τους στα στοιχεία που καθορίζουν την ειδική υπόσταση της ανάρμοστης πράξης. Έτσι διακρίνεται η τεκμηριωμένη καταγγελία από τον διασυρμό. Οι δύο βουλευτές υποστήριξαν ότι δεν έχουν μετοχές, αλλά αμοιβαία κεφάλαια από οικογενειακές επενδύσεις. Εδώ, η διάκριση συσκοτίζεται. Έτσι, οι βουλευτές αξίωσαν τη στήριξη της καταγγελίας, όχι με αφορισμούς, αλλά με απροσμάχητα τεκμήρια. Τώρα, αλλάζει ο προσδιορισμός της ειδικής υπόστασης της συγκεκριμένης πράξης. Το να έχει κάποιος αμοιβαία κεφάλαια δεν τον καθιστά κάτοχο μετοχών. Η έκθεση των πραγματικών περιστατικών από τα ΜΜΕ δεν ήταν και τόσο πραγματική. Η στήριξη μιας κατηγορίας προϋποθέτει συλλογισμό. Αυτός θα πρέπει να διασφαλίζει την αντιστοιχία της πραγματικότητας με την απεικόνισή της, όπως αυτή θα πρέπει να εμφανίζεται στη δικαιολόγηση της καταγγελίας. Να, όμως, που οι δύο βουλευτές εντόπισαν πρόβλημα σε αυτή την αντιστοιχία, ανάμεσα στα πραγματικά περιστατικά και την απεικονιστική τους έκθεση. Τι έκαναν, λοιπόν; Έκαναν ό,τι θα έκανε οποιοσδήποτε από μας. Ζήτησαν αποδείξεις. Αυτό επιτάσσουν οι δικαιοκρατικές αρχές που προστατεύουν την αξιοπρέπεια. Να, που επιστρέφουμε στην αρχή. Ο στόχος ήταν η καταρράκωση της προσωπικής και πολιτικής αξιοπρέπειας των δύο βουλευτών. Να φανούν ως «μία από τα ίδια». Ο έχων το επιχειρηματολογικό βάρος της απόδειξης, ο καταγγείλας, το αφήνει, για να ξαποστάσει. Ο καταγγελθείς ή

θα το σηκώσει -για να αποδείξει ότι δεν είναι ό,τι του προσάπτουν- ή θα διασυρθεί. Πρόκειται για τακτική αναιρούσα τον πολιτισμό που περιγράψαμε ως προϋπόθεση για την ανθρώπινη και πολιτική αξιοπρέπεια. Αυτό διακυβεύεται στην απόπειρα κατασπίλωσης του ηθικού κύρους ανθρώπων που, αντί να πλουτίζουν ως σύμβουλοι εταιρειών, μάχονται για την αναδιανομή του πλούτου. Είναι ο πλούτος που αποκτούν οι μαυραγορίτες της νέας πρωταρχικής συσσώρευσης, στηριζόμενοι στην πολιτική πατρωνία που τους εξασφαλίζουν τα παραπαίοντα, κυβερνητικά τους ανδράποδα. Γι’ αυτό υπερασπιζόμαστε τους Σταθάκηδες και τους Τσακαλώτους του κόμματός μας αλλά και του κοινοβουλίου. Αυτό δεν αφορά μόνο εμάς. Περιλαμβάνει και όσους ομνύουν σε δικαιωματοκρατικές αρχές και αυτοπροσδιορίζονται σε ουσιώδη αναφορά προς την ανθρώπινη και πολιτική αξιοπρέπεια. Την τελευταία δεν την χρειάζονται όσοι επιχειρηματίες φιλοδωρούνται με τις άδειες για την ψηφιακή τηλεόραση και απαλλάσσονται από τη φορολόγηση των κερδών από τηλεοπτικές διαφημίσεις, «επειδή πλήττονται από την κρίση». Ούτε αυτοί που τους φιλοδώρησαν τη χρειάζονται, ούτε και εμείς χρειαζόμαστε τέτοιους κιμπάρηδες υπουργούς. Την πολιτική αναγέννηση και την κοινωνική ανόρθωση που εγγυάται ο ΣΥΡΙΖΑ χρειαζόμαστε και, γι’ αυτό, χρειαζόμαστε και άλλους Τσακαλώτους και άλλους Σταθάκηδες.

* Ο Στέφανος Δημητρίου διδάσκει Πολιτική Φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

3

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ιταλία

ΣΕ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟ Ο ΣΥΡΙΖΑ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ

Έτοιμος διά παν -εκλογικό- ενδεχόμενο ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Ήδη από τις προετοιμασίες για την επέτειο για τα δέκα χρόνια από το Κοινωνικό Φόρουμ της Φλωρεντίας είχε εμφανιστεί ένα τεράστιο ενδιαφέρον της ιταλικής Αριστεράς για μια εν δυνάμει συριζοποίησή της. Οι Ιταλοί που συμμετείχαν στο Alter Summit της Αθήνας θεώρησαν ως ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα του την παρουσία και την ομιλία του Αλ. Τσίπρα. Για πολλούς η αποτυχία των δυνάμεων της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στις εκλογές που οδήγησαν στο σχηματισμό της κυβέρνησης Λέτα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αδυναμία δημιουργίας ενός συριζικού σχηματισμού. Η Μπάρμπαρα Σπινέλι αναγνωρίζει με επιφυλακτικότητα ότι το εγχείρημα για ένα «ψηφοδέλτιο» Τσίπρα για τις ευρωεκλογές στη Ιταλία θα πρέπει να οδηγήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Πολλοί άλλοι Ιταλοί διανοούμενοι και ακτιβιστές, πολιτικές και κοινωνικές συλλογικότητες και κινήματα συμμερίζονται αυτή την άποψη. Η πρόταση της Σπινέλι και το γεγονός ότι υπάρχει μια πρώτη σημαντική μαγιά ανθρώπων που την πλαισιώνουν, όπως υπογράμμισε στην «Αυγή της Κυριακής», φαίνεται ότι δρα απελευθερωτικά στις συνειδήσεις των αριστερών, που έχουν επίγνωση ότι το Δημοκρατικό Κόμμα και εν μέρει η Αριστερά Οικολογία Ελευθερία του Βέντολα δεν μπορούν να εκφράσουν τις προκλήσεις της σημερινής κρίσης. Η πίεση του χρόνου είναι αφόρητη. Η ιταλική Αριστερά διατηρεί μια τεράστια κοινωνική δυναμική. Τα πρώτα μηνύματα που έχουμε είναι ότι ήδη σε πολλές και κυρίως μεγάλες ιταλικές πόλεις η ιδέα ενός «ψηφοδελτίου» Τσίπρα έγινε αμέσως αποδεκτή θεωρώντας ότι μπορεί να αποτελέσει τον συνεκτικό ιστό της ανοικοδόμησης της πολιτικής αντιπροσώπευσης της Ριζοσπαστικής Αριστεράς και της ανατροπής. Ένα ακόμη απελευθερωτικό μήνυμα στη μάχη μας εναντίον της βαρβαρότητας στους δρόμους και τις κάλπες.

Το Σάββατο εκτάκτως η «Αυγή» της Κυριακής Η «Αυγή», λόγω της εορτής των Χριστουγέννων, και πάλι στο περίπτερο το Σάββατο, που θα κυκλοφορήσει εκτάκτως το φύλλο της Κυριακής. Χρόνια πολλά, με αλληλεγγύη!

Διά... παν ενδεχόμενον προετοιμάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ, αφού, παρά τις διαρροές Σαμαρά για προσφυγή στις εθνικές κάλπες το 2016, η πιθανότητα να γίνουν οι εκλογές μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2014 δείχνει εξαιρετικά ισχυρή. Άλλωστε, η εκλογική προετοιμασία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης αφορά, ούτως ή άλλως, τις επικείμενες εκλογές σε Αυτοδιοίκηση και Ευρωβουλή, από το αποτέλεσμα των οποίων εκτιμάται ότι θα συρθεί σε τρίτες κάλπες το δίδυμο Σαμαρά - Βενιζέλου... Εκτός αν, βλέποντας το τρένο της συντριβής να έρχεται κατά πάνω του, αποφασίσει ο πρωθυπουργός να προλάβει τις εξελίξεις και πάρει αυτός την πρωτοβουλία για πρόωρες εκλογές. Στο σενάριο αυτό αναφέρθηκε ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Νίκος Βούτσης, μιλώντας στον Ρ/Σ 105,5 Στο Κόκκινο: «Έχουμε μπει στην τελική ευθεία, δεν έχουν καν το σθένος να υπερασπιστούν τις πολιτικές τους», τόνισε χαρακτηριστικά, εκτιμώντας παράλληλα ότι ο Αντ. Σαμαράς θα πάρει τις όποιες αποφάσεις του, όταν θα του έχει μείνει ένα τελευταίο χαρτί στα χέρια του, προτού δηλαδή βιώσει την επανάληψη της Ιστορίας και την πτώση της κυβέρνησής του. Μήνας - κλειδί, σύμφωνα με στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Απρίλιος, τότε δηλαδή που το φορτίο από τα σωρευμένα πολιτικά και οικονομικά προβλήματα προμηνύεται εξαιρετικά βαρύ. Νωρίτερα, εκτίμησε ο Ν. Βούτσης, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θα έχει ήδη

Η μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών είναι πολιτική για τον ΣΥΡΙΖΑ και το ζητούμενο είναι να πιστοποιηθεί το ρεύμα νίκης που όλες οι δημοσκοπήσεις της τρέχουσας περιόδου έχουν καταγράψει

Ο Αντ. Σαμαράς ενδέχεται να ανοίξει την πόρτα εξόδου, σημειώνουν στην αξιωματική αντιπολίτευση προχωρήσει στην πρώτη αναθεώρηση του πλαστού προϋπολογισμού, που η καταρρέουσα κοινοβουλευτική πλειοψηφία ψήφισε λίγο πριν. Με δυο λόγια, αναθεώρηση του προϋπολογισμού, νέες πιέσεις εκ μέρους της τρόικας από τις αρχές του νέου έτους και νέα, εντελώς νέα μέτρα είναι το εκρηκτικό σκηνικό που περιμένει τους αρχηγούς Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ. Οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος ξέρουν, καλύτερα από τον καθένα, ότι οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες τους

δεν αντέχουν σκηνικό επανάληψης των ψηφοφοριών του Σαββατοκύριακου, ενώ και τα διαβόητα «μαξιλαράκια» στην πραγματικότητα δεν έχουν να δώσουν τίποτε υπό τις παρούσες συνθήκες. Συμπέρασμα; Όποιο από τα τρία σενάρια συμβεί (εθνικές εκλογές πριν τις κάλπες του Μαΐου, τριπλές κάλπες, εθνικές μετά τις αυτοδιοικητικές / ευρωεκλογές), ο ΣΥΡΙΖΑ, τα χιλιάδες μέλη και στελέχη του, αμέσως μετά τις γιορτές μπαίνουν σε πορτοκαλί συ-

Αλ. Τσίπρας: Οι εκλογές θα γίνουν το 2014 Στο θέμα των εκλογών αναφέρθηκε χθες και ο Αλέξης Τσίπρας: «Οι εκλογές το 2016 είναι το δώρο που επιθυμεί η κυβέρνηση να φέρει ο Άγιος Βασίλης. Αλλά οι εκλογές θα γίνουν το 2014. Το 2014, έχω πει κι άλλη φορά, είναι το έτος μηδέν, το έτος όπου θα μηδενίσει το κοντέρ της κατάρρευσης και θα ξεκινήσουμε βήμα το βήμα, με ενωμένο τον λαό, την προσπάθεια για την ανοικοδόμηση της χώρας». Οι δηλώσεις αυτές του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ έγιναν από την Παιδόπολη «Άγιος Ανδρέας», από όπου ζήτησε «κανείς να μη μείνει μόνος του στην κρίση».

ναγερμό για το κρισιμότερο εξάμηνο. Αμέσως μετά τις γιορτές, λοιπόν, θα συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να καταλήξει σε ονόματα για τη διεκδίκηση των μεγάλων δήμων και των 13 περιφερειών, τα οποία εν συνεχεία θα τεθούν προς έγκριση από την Κεντρική Επιτροπή, που και αυτή θα συνεδριάσει εντός του Ιανουαρίου. Η μάχη είναι πολιτική για τον ΣΥΡΙΖΑ και το ζητούμενο είναι να πιστοποιηθεί το ρεύμα νίκης που όλες οι δημοσκοπήσεις της τρέχουσας περιόδου έχουν καταγράψει. Προφανέστατα, τον ίδιο χαρακτήρα έχει και η μάχη των ευρωεκλογών, πόσο μάλλον που εκτί το μήνυμα είναι πιο καθαρό: με μια κάλπη ανά την Επικράτεια, χωρίς να νοθεύεται και από άλλου είδους επιλογές, πιο προσωπικές, που ανέκαθεν χαρακτήριζαν τη μάχη της Αυτοδιοίκησης. Πόσο μάλλον που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει έναν επιπλέον λόγο για καλό αποτέλεσμα στις φετινές ευρωεκλογές ιδίως: την υποψηφιότητα, δηλαδή, του Αλέξη Τσίπρα για την προεδρία της Κομισιόν.

Μαδά τη μαργαρίτα για πρόωρες εκλογές ο Αντ. Σαμαράς ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Ατζέντα πρόωρων εκλογών ανοίγει ξανά το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς οι ψηφοφορίες στη Βουλή για φόρο ακινήτων - πλειστηριασμούς και ο περιορισμός της κυβερνητικής πλειοψηφίας κατά έναν βουλευτή αφήνουν ανάγλυφο το αποτύπωμά τους στην «επόμενη μέρα» της κυβέρνησης. Δεν είναι λίγοι στη Ν.Δ. όσοι εκτιμούν ότι η διαγραφή του Βυρ. Πολύδωρα δεν είναι μια... απλή διαγραφή ενός «γαλάζιου» βουλευτή, αλλά ενός δημοφιλούς πολιτικού στελέχους που έχει υπάρξει και υποψήφιος πρόεδρος του κόμματος. Μάλιστα, αρκετοί φοβούνται ότι η διαγραφή του πρώην υπουργού μπορεί να απομακρύνει έτι περαιτέρω το Μαξίμου από τη «λαϊκή» βάση της Ν.Δ., δεδομένου ότι ο Βυρ. Πολύδωρας ήταν πολιτικός της λαϊκής Δεξιάς.

σμένη Κυριακή, καθώς ο Ευ. Βενιζέλος ήρθε αντιμέτωπος με την ευρεία αμφισβήτηση των επιλογών του και ο Μιχ. Χρυσοχοΐδης εμφανίστηκε να έχει ανοίξει περπατησιά διαδοχής.

Η μείωση της πλειοψηφίας στη Βουλή και τα διαλυτικά φαινόμενα στο ΠΑΣΟΚ ενεργοποιούν εκλογική ατζέντα Υπό διάλυση το ΠΑΣΟΚ Σαν να μην έφταναν αυτά, ο κίνδυνος «ατυχήματος» στη Βουλή δεν προκύπτει μόνο από τυχόν «γαλάζιους» βουλευτές, αλλά και από τον ελάσσονα κυβερνητικό εταίρο: στο Μέγαρο Μαξίμου είδαν με ανησυχία τα τεκταινόμενα στη συνεδρίαση της Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ, την περα-

Εκλογικά σενάρια Τούτων δοθέντων, ευλόγως έχουν πέσει στο τραπέζι του Μεγάρου Μαξίμου εκ νέου εισηγήσεις για διεξαγωγή πρόωρων εκλογών. Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον ο υπουργός Επικρατείας, Δ. Σταμάτης, αλλά και ο γραμματέας της κυβέρνησης, Τ. Μπαλτάκος, εμφανίζονται θετικοί προς το ενδεχόμενο τριπλών εκλογών τον Μάιο, προκειμένου η Ν.Δ. να διασωθεί στην «εθνική» κάλπη, αφού οι πολίτες θα έχουν την ευκαιρία να εκτονωθούν στην ευρωκάλπη και την κάλπη των αυτοδιοικητικών εκλογών. Πάντως, ένα αντεπιχείρημα όλων όσοι διαφωνούν

με τέτοιες εισηγήσεις είναι πως, αν ο Αντ. Σαμαράς προκηρύξει εκλογές, δεν θα έχει ένα στέρεο εκλογικό «διακύβευμα» να παρουσιάσει. Δηλαδή, δε θα έχει να προβάλει κάποιο σοβαρό «επίτευγμα» στο εκλογικό σώμα, καθώς έναν μήνα πριν, τον Απρίλιο, η Eurostat θα έχει απλώς επιβεβαιώσει το πρωτογενές πλεόνασμα και το καλύτερο σενάριο για την κυβέρνηση θα είναι να οδεύσει προς τις ευρωεκλογές με μία απλή... υπόσχεση από το Βερολίνο ότι κάποια στιγμή, εντός του θέρους του 2014, θα ξεκινήσει η συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους. Πάντως, στο επιτελείο του Αντ. Σαμαρά θυμούνται πολύ καλά ότι και ο Ευ. Βενιζέλος, το 2012, πήγε στις εκλογές ακκιζόμενος πως «έκοψε» 100 δισ. χρέος από τη χώρα, αλλά τελικώς οι πολίτες «έκοψαν» 30 μονάδες από το ΠΑΣΟΚ.

Η ΑΥΓΗ • TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

4

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΤΑ... ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ PENALTIES

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις αποδείξεις του ’14 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Θα συνεχιστεί για ακόμη μια χρονιά το «κυνήγι» των αποδείξεων από εκατομμύρια φορολογουμένους, καθώς μετά από παλινωδίες μηνών της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών, αλλά και του γενικού γραμματέα Φορολογικών Εσόδων, εν τέλει «πέρασε» η τροπολογία, η οποία δίνει το γενικό περίγραμμα συλλογής τους. Οι αποδείξεις που θα πρέπει να μαζέψουμε θα είναι λιγότερες σε σχέση με το 2013. Ας μην σπεύσουμε όμως να χαρούμε... διότι το κείμενο της τροπολογίας αναφέρει ότι το είδος των αποδείξεων που θα πρέπει να συγκεντρώσουμε θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση. Εν ολίγοις, σε περίπτωση που εκδοθεί μια υπουργική απόφαση και ορίσει ότι στο ποσοστό δεν περιλαμβάνονται τα σούπερ μάρκετ και τα φαρ-

ΤΑ «ΚΕΡΔΗ» ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ

μακεία, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν εξαιρετικά, αφού οι μνημονιακές πολιτικές που ακολουθούνται ευλαβικά τα τελευταία τριάμισι χρόνια έχουν εξαντλήσει τη φοροδοτική ικανότητα των πολιτών!

Υποχρεώσεις και εξαιρέσεις Η τροπολογία αναφέρει ότι οι αποδείξεις του 2014 θα αντιστοιχούν στο 10% του εισοδήματος και όχι στο 25%, όπως συμβαίνει με τις αποδείξεις του 2013. Βέβαια, οι περίπου 3,5 εκατ. φορολογούμενοι θα έχουν υποχρέωση να μαζέψουν αποδείξεις, όχι για να γλιτώσουν φόρο, αλλά για να μην πληρώσουν περισσότερα, αφού αν λείπουν αποδείξεις, επιβάλλεται ποινή φόρου 22% (!) επί της διαφοράς. Επιπλέον, οι δαπάνες για τις οποίες θα απαιτείται η συλλογή αποδείξεων καθώς και οι φορολογούμε-

νοι με εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις που θα εξαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψης του 10% του εισοδήματός τους με αποδείξεις θα καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών. Ειδικότερα, μισθωτοί και συνταξιούχοι θα πρέπει να συγκεντρώσουν αποδείξεις αξίας ίσης με το 10% του ετήσιου εισοδήματός τους (αντί 25% για αποδοχές έως 42.000 ευρώ που προέβλεπε το υφιστάμενο καθεστώς). Αν δεν καλύψουν το 10% του εισοδήματός τους με αποδείξεις, το ακάλυπτο ποσό θα φορολογείται με συντελεστή 22%.

Παραδείγματα Κάποια παραδείγματα για την υποχρέωση συλλογής αποδείξεων έχουν ως εξής; o Φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ θα πρέπει να προσκομίσει το 2014 αποδείξεις συνολικής αξίας 2.000 ευρώ (αντί 5.000 ευρώ το 2013). Αν συγκεντρώσει αποδείξεις ύψους μόνο 1.000 ευρώ, τότε ο φόρος προσαυξάνεται κατά 220 ευρώ (1.000 Χ 22%), ενώ αν δεν συγκεντρώσει καθόλου αποδείξεις το φορο-πέναλτι ανέρχεται στα 440 ευρώ το 2014 (έναντι 1.100 ευρώ το 2013). o Για εισόδημα 30.000 ευρώ, το ποσό των αποδείξεων που απαιτούνται πέφτει από τις 7.500 ευρώ φέτος στις 3.000 ευρώ το 2014. o Για εισόδημα 40.000 ευρώ, από 10.000 ευρώ σε αποδείξεις, ο φορολογούμενος θα πρέπει να προσκομίσει 4.000 ευρώ το επόμενο έτος. o Φορολογούμενος με εισόδημα 25.000 ευρώ, που θα προσκομίσει το 2014 αποδείξεις 1.500 ευρώ, αντί 2.500 ευρώ που απαιτούνται, θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμο 220 ευρώ. o Φορολογούμενος με εισόδημα 50.000 ευρώ που θα συγκεντρώσει αποδείξεις 3.000 ευρώ, έναντι 5. 000 ευρώ, θα επιβαρυνθεί με επιπλέον φόρο 440 ευρώ.

Σε ισχύ και το 2014 η απόσυρση παλαιών οχημάτων

Σε ισχύ θα παραμείνει έως και τις 20/12/2014 το μέτρο της απόσυρσης παλαιών Ι.Χ., σύμφωνα με τα όσα έχει αποφασίσει η κυβέρνηση και μάλιστα πριν το πέρας της τρέχουσας χρονιάς. Ως εκ τούτου, όσοι αγοράσουν έως το τέλος του 2014 καινούργια Ι.Χ. κυλινδρισμού κινητήρα έως 2.000 κυβικά εκατοστά, σε αντικατάσταση επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης που αποσύρονται από την κυκλοφορία για καταστροφή, απαλλάσσονται από το τέλος ταξινόμησης ως εξής: o Μέχρι και 900 κυβικά εκατοστά, πλήρης απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης για φορολογητέα αξία έως 6.000 ευρώ.

o Από 901 έως και 1.400 κ. εκ., πλήρης απαλλαγή για φορολογητέα αξία έως 8.000 ευρώ. o Από 1.401 μέχρι και 1.600 κ. εκ. απαλλάσσονται από το 65% του προβλεπόμενου τέλους ταξινόμησης και για φορολογητέα αξία μέχρι και 11.000 ευρώ. o Από 1.601 μέχρι και 2.000 κ. εκ. απαλλάσσονται από το 50% του προβλεπόμενου τέλους ταξινόμησης και για φορολογητέα αξία έως 14.000 ευρώ. Σε περίπτωση που η φορολογητέα αξία είναι μεγαλύτερη από τα κατά περίπτωση παραπάνω ποσά, θα εισπράττεται για το επιπλέον ποσό ο προβλεπόμενος ακέραιος συντελεΓ.Α. στής τέλους ταξινόμησης.

Η ΑΥΓΗ • TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

5

OIKONOMIA ΟΚΤΑΠΛΑΣΙΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ 2009 Η ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

Φορολογικά επώδυνο το 2014 ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Μπορεί η κυβέρνηση να δηλώνει εδώ και πολλούς μήνες πως δεν λαμβάνει νέα μέτρα, η πραγματικότητα όμως που θα βιώσουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 εκατομμύρια ελληνικά νοικοκυριά είναι εντελώς διαφορετική. Από την επιβολή για πρώτη φορά φορολόγησης και στη μικρή ιδιοκτησία (τυπικά τώρα θεσμοθετείται η φορολόγησή της, μιας και το περιβόητο «χαράτσι» που αποφάσισε πρόπερσι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, όταν ήταν υπουργός Οικονομικών, υποτίθεται πως επιβλήθηκε «εκτάκτως» και πάντως αμιγώς για δημοσιονομικούς λόγους) μέχρι το νέο «ποινολόγιο» της εφορίας που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2014 και τις προληπτικές κατασχέσεις καταθέσεων και ακινήτων, η εικόνα που διαμορφώνεται είναι πως πως οι Έλληνες πολίτες -με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- θα δουν ένα ακόμη σκληρότερο πρόσωπο της εφορίας τον καινούργιο χρόνο. Βέβαια, δεν υπάρχει ανάγκη να περιμένει κάποιος το 2014 για να πιστοποιήσει την αδιαφορία της κυβέρνησης για τα φοροδοτικά προβλήματα των πολιτών και την αναλγησία της ασκούμενης φορολογικής πολιτικής. Ενδεικτικά, έχοντας μπει τυπικώς από τις 21 Δεκεμβρίου στον χειμώνα, η ελληνική κοινή γνώμη έχει γίνει μάρτυρας της πολιτικής αυτής μέσα από το καθεστώς του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης. Είτε με τα δυστυχήματα που είδαν το φως της δημοσιότητας επειδή οικογένειες επιχείρησαν να ζεσταθούν με άλλα -εκτός του πετρελαίου- μέσα (π.χ. μαγκάλια) είτε με την τοξική αιθαλομίχλη που επιβαρύνει ασθματικούς, άτομα με γενικότερα αναπνευστικά προβλήματα και όχι μόνο αυτούς στην υγεία (ήδη ξεπέρασε τα όρια του συναγερμού σε Ιωάννινα και Λάρισα) είτε ακόμη με την επίπτωση των αυξημένων συντελεστών ΕΦΚ και στα ίδια τα δημόσια οικονομικά, επίπτωση που όχι μόνο μαρτυρά την προχειρότητα που χαρακτηρίζει τη λήψη των αποφάσεων των αρχών, αλλά που επιπλέον θα απαιτήσει άλλα μέτρα για να κλείσει η σχετική «τρύπα». Η επίπτωση αυτή κατοπτρίζεται ανάγλυφα στα τελευταία στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν τη Δευτέρα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και τα οποία αποτελούν «κόλαφο» για την κυβέρνηση όσον αφορά τις εξελίξεις γύρω από τις εισπράξεις από έμμεσους φόρους στα πετρελαιοειδή: του μεν ΦΠΑ πετρελαιοειδών τα έσοδα μειώθηκαν στο 11μηνο σε 2.004 εκατ. ευρώ από 2.350 εκατ. ευρώ πέρυσι (-346 εκατ. ευρώ), του δε Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης μειώ-

Μόνιμο χαράτσωμα ακινήτων, «ληστρικά πρόστιμα» και προληπτικές κατασχέσεις χαρακτηρίζουν φορολογικά την επόμενη χρονιά

θηκαν κατά 238 εκατ. ευρώ (3.821 εκατ. ευρώ από 4.059 εκατ. ευρώ) και έτσι, συνολικά, μειώθηκαν κατά 584 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή πιστοποιεί και την εισπρακτική αποτυχία της εξίσωσης των φόρων σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, η οποία έχει προκαλέσει μείζον πρόβλημα σε εκατομμύρια νοικοκυριά, αποτυχία η οποία βεβαίως δεν είναι η μοναδική ανάμεσα στους πειραματισμούς των τροϊκανών και την εκτέλεση των εντολών τους αυτά τα τριάμισι χρόνια από τις μνημονιακές ελληνικές κυβερνήσεις.

«Έμμεση δήμευση ακινήτων» Το πιο «καυτό» μέτωπο στα της

Παρά τη διαβεβαίωση της κυβέρνησης πως δεν λαμβάνει νέα μέτρα, οι Έλληνες πολίτες -με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- θα δουν ένα ακόμη σκληρότερο πρόσωπο της εφορίας τον καινούργιο χρόνο

φορολογίας υπήρξε η φορολόγηση ακινήτων. Η κυβέρνηση σπατάλησε σχεδόν δύο χρόνια και εφηύρε τον ληστρικό τρόπο με τον οποίο θα επιβληθεί ο ενιαίος φόρος στην ακίνητη περιουσία. Αυτός σχεδιάσθηκε κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιβάλλεται όχι μόνο με αμιγώς εισπρακτικά κριτήρια, αλλά και με μικροκομματικές σκοπιμότητες όπως αποδεικνύουν οι εξαιρέσεις στην περιφέρεια, η οποία είχε δώσει συγκριτικά υψηλότερα ποσοστά στα δύο μνημονιακά κόμματα. Οι μεγαλύτερες αδικίες του φόρου ακινήτων είναι συνοπτικά ο υπολογισμός του με βάση παρωχημένες αντικειμενικές αξίες οι οποίες ίσχυσαν την εποχή των... Ολυμπιακών Αγώνων (!), η επιβολή του από το πρώ-

το ευρώ, χωρίς αφορολόγητο που να προστατεύει τους αδύναμους, οι περιπτώσεις αντίστροφης προοδευτικότητας και κυρίως η εισαγωγή του καινοφανούς για την ελληνική πραγματικότητα χαρατσώματος της ιδιοκτησίας. Η υπερφορολόγηση της μικρής και μεσαίας ιδιοκτησίας τεκμαίρεται και εκ του ότι το κράτος θα εισπράξει το 2014 ποσά 8 φορές μεγαλύτερα από το 2009, ενώ ευνοούνται όσοι έχουν τα ακίνητά τους σε off shore και όσοι έχουν συνολική ακίνητη περιουσία πάνω από 5 εκατ. ευρώ αφού έτυχαν μείωσης φορολογικού συντελεστή από 2% σε 1%, δηλαδή μείωση φόρου στο ήμισυ. Συν τοις άλλοις, ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ο ΕΝΦΙΑ, ό-

Κατασχέσεις καταθέσεων Άλλο δυσμενές μέτρο που θεσμοθετήθηκε είναι οι προληπτικές κατασχέσεις τραπεζικών καταθέσεων και περιουσιακών στοιχείων φορολογουμένων, στις οποίες θα προχωρεί η εφορία για οφειλές φόρων που δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, και μάλιστα χωρίς να έχει προηγηθεί δικαστική απόφαση. Μόνη δικαιολογία που θα μπορεί να χρησιμοποιήσει ο έφορος για τις εξπρές κατασχέσεις θα είναι η υποψία ότι ο φορολογούμενος μπορεί να αφήσει απλήρωτα τα χρέη του στο Δημόσιο. Όταν οι φορολογικές αρχές θεωρούν ότι επίκειται κίνδυνος μη είσπραξης καταλογισθέντων φόρων, θα μπορεί να επιβάλει, πριν από τη λήξη των προθεσμιών πληρωμής και χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια δικαστική απόφαση, τη συντηρητική κατάσχεση των κινητών και των ακινήτων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη του Δημοσίου, καθώς επίσης και των απαιτήσεών του, είτε βρίσκονται στα χέρια του είτε στα χέρια τρίτου. Όσον αφορά τη φορολόγηση εισοδημάτων της χρήσης 2013 (φορολογικές δηλώσεις 2014) αλλάζει ο τρόπος φορολόγησης και πλέον δεν επιβάλλεται φορολόγηση με κατάταξη σε φυσικά ή νομικά πρό-

σωπα, αλλά ανάλογα με την πηγή του εισοδήματός τους, που είναι: o από μισθωτή εργασία και συντάξεις, o από επιχειρηματική δραστηριότητα, o από κεφάλαιο, o από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. Ακόμη παρέχεται η δυνατότητα σε επιτηδευματίες και ελεύθερους επαγγελματίες με σχέση εξαρτημένης εργασίας με τους εργοδότες τους να φορολογηθούν με την κλίμακα της μισθωτής εργασίας και των συντάξεων. Οι προϋποθέσεις για να θεωρηθεί το εισόδημα από ατομική εμπορική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, αφαιρουμένων των ασφαλιστικών εισφορών, είναι οι ακόλουθες, και ισχύουν εφ’ όσον συντρέχουν σωρευτικά: Πρώτον: Να έχουν έγγραφη σύμβαση με τα φυσικά και νομικά πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν τις υπηρεσίες τους. Δεύτερον: Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν τις υπηρεσίες δεν υπερβαίνουν τα τρία.

πως καθιερώθηκε) αναμένεται να παγώσει τις συναλλαγές των ακινήτων αλλά και κάθε δυνατότητα των ιδιοκτητών να διεκδικήσουν οποιοδήποτε δικαίωμά τους σε οποιαδήποτε κρατική αρχή, αν δεν φέρουν πιστοποιητικό ΔΟΥ ότι δήλωσαν όλα τα ακίνητά τους και πλήρωσαν τον φόρο για όλα. Επιπλέον, δεν δίνει καμιά διέξοδο και καμιά δυνατότητα επιβίωσης σε όσους θα αντιμετωπίσουν την κατάσχεση και τον πλειστηριασμό της περιουσίας τους και την πόρτα της φυλακής, λόγω πλήρους αδυναμίας εξόφλησης των χρεώσεών του, όπως χαρακτηριστικά τονίζει η ΠΟΜΙΔΑ.

Νέα πρόστιμα Στο μεταξύ «ληστρικά» χαρακτηρίζονται από τους ενδιαφερόμενους φορείς τα νέα πρόστιμα. Χαρακτηριστική ήταν η αντίδραση που ήλθε από το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ) για τα πρόστιμα φωτιά που θεσμοθετούνται μέσα από το νομοσχέδιο για την παράταση του προστατευτικού καθεστώτος στους πλειστηριασμούς: «(...) Μπορεί ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, μετά τις έντονες αντιδράσεις, να προχώρησε σε αλλαγή, σύμφωνα με την οποία η προσαύξηση του φόρου 10% υπολογίζεται μετά την πάροδο εξαμήνου και όχι διμήνου που προβλεπόταν στην αρχική διάταξη, ωστόσο το ποινολόγιο - καταπέλτης της εφορίας, που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2014 για όσους έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, είναι δεδομένο. Θα αποτελέσει βρόχο τόσο για επιχειρηματίες όσο και για πολίτες, οι οποίοι εκ των πραγμάτων αδυνατούν να καταβάλουν τις υποχρεώσεις τους... Με τα νέα πρόστιμα οι οφειλές θα αυξηθούν περαιτέρω».

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

6

ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ ΣΤΡΑΤΙΕΣ ΝΕΩΝ ΕΚΤΟΠΙΣΜΕΝΩΝ ΣΤΟ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΟΥΘΕΝΑ»

Θάλαμος αερίων το νέο Λύκειο για χιλιάδες μαθητές

ΤΗΣ ΠΙΚΙΑΣ ΣΤΕΦΑΝΑΚΟΥ

Αν η Χώρα του Ποτέ ήταν δημιούργημα της φαντασίας του συγγραφέα του Πήτερ Παν, Τζέιμς Μπάρι, η Χώρα του Πουθενά, είναι η εφιαλτική πραγματικότητα που ζουν εκατοντάδες χιλιάδες νέοι στα πέτρινα χρόνια των Μνημονίων. Σύμφωνα με έρευνα του ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ, το 17% των νέων 15-24 ετών έχει εκτοπιστεί στο «εκπαιδευτικό και εργασιακό πουθενά». Έχει εγκαταλείψει τα σχολικά θρανία και έχει αποκλειστεί από την αγορά εργασίας. Μάλιστα, το ποσοστό αυτό έχει διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια και πλέον η Ελλάδα κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις, μεταξύ των 28, στην απογραφή των απόντων νέων. Οι νέοι αυτοί, που λέγονται NEETs (not in education, employment or training), έχουν το γνωστό ονοματεπώνυμο. Είναι κυρίως κορίτσια, έχουν χαμηλή ή μεσαία μόρφωση, είναι μετανάστες, είναι παιδιά με αναπηρία, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ψυχικής ή σωματικής υγείας και προέρχονται από οικογένειες με πολλές δυσκολίες. Ο υπουργός Παιδείας, Κ. Αρβανιτόπουλος, και η κυβέρνηση Σαμαρά βάζουν τα δυνατά τους, ώστε, στην επόμενη έρευνα, το ποσοστό των NEETs να είναι… πλειοψηφικό. Οι κυβερνητικές δράσεις που θα προκαλέσουν νέο κύμα αποψίλωσης των σχολικών θρανίων είναι οι εξής: o Το νέο Λύκειο (γενικό και τεχνολογικό) που θεσμοθετήθηκε μαζί με την έναρξη της σχολικής χρονιάς και θα εφαρμοστεί από φέτος. o Η διάλυση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης. o Οι συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολικών μονάδων. o Η θεσμοθέτηση τμημάτων με 30 μαθητές και η κατάργηση κάθε υποστηρικτικού εκπαιδευτικού θεσμού.

Ένας στους τρεις κινδυνεύει με έξωση Με το σύστημα που θέσπισε ο Κ. Αρβανιτόπουλος, ένας στους τρεις μαθητές του Γενικού Λυκείου και ένας στους δύο του Επαγγελματικού απειλούνται με έξωση από το σχολείο. Αυτή η εφιαλτική εκτίμηση βασίζεται στα πορίσματα συγκριτικής μελέτης του ΚΑΝΕΠ, σύμφωνα με τα οποία περίπου 85.000 μαθητές των Γενικών Λυκείων, δηλαδή το 35% του μαθητικού δυναμικού, εμφανίζουν «χαμηλά εκπαιδευτικά αποτελέσματα» και είτε προάγονται οριακά με μέσο όρο βαθμολογίας από 9,5 έως 11, είτε (οι λιγότεροι) επαναλαμβάνουν την τάξη. Στο Τεχνολογικό Λύκειο το ποσοστό αυτό εκτινάσσεται στο 55%.

Ο υπουργός Παιδείας δεν τους θέλει αυτούς τους μαθητές στο σχολείο. Και πριν τους κάνει NEETs τους στιγματίζει με τον λατινικό όρο «nullo labore», που σημαίνει χωρίς κόπο. «Δεν είναι παιδαγωγικώς και ηθικώς αποδεκτό να επιβραβεύεται μέσα στο σχολείο η οκνηρία και σε τελική ανάλυση δεν είναι δίκαιο ορισμένοι μαθητές nullo labore να βρίσκονται στην επόμενη τάξη με μαθησιακά κενά» τονίζεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου για την αναδιάρθρωση του δευτεροβάθμιου κύκλου σπουδών. Δεν είναι δίκαιο για τους ίδιους, επειδή «λόγω του ότι δεν διαθέτουν την προαπαιτούμενη γνωστική επάρκεια νιώθουν μειονεκτικά», αλλά δεν είναι δίκαιο και για τους συμμαθητές τους, διότι αυτοί, οι «nullo labore» «παρακωλύουν

την απρόσκοπτη μάθηση των άλλων». Παρακάμπτοντας τις αιτίες δημιουργίας αυτής της τεράστιας γκρίζας εκπαιδευτικής ζώνης, ο υπουργός Παιδείας φορτώνει την ευθύνη των χαμηλών εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων στα ίδια τα παιδιά (αργότερα θα ενοχοποιήσει και τους καθηγητές) και αποφασίζει να βάλει τελεία και παύλα στο λεγόμενο μαζικό Λύκειο. Οι «nullo labore» δεν έχουν θέση στο σχολείο του Κ. Αρβανιτόπουλου και, αφού δεν φεύγουν με το καλό, θα φύγουν με το ζόρι.

Πώς τρώνε τους «nullo labore» Πώς; Πρώτον, με την καθιέρωση ενός τριετούς εξεταστικού μαραθωνίου με εξετάσεις πανελλαδικού τύπου

από την Α’ Λυκείου σε όλα τα μαθήματα! Δεύτερον, με την αυστηροποίηση της βαθμολόγησης και των όρων προαγωγής και απόλυσης. Αυτά τα δύο θα πατήσουν στη δυσκολία της ύλης (επί Αρσένη κατέβηκε στο Λύκειο ύλη πανεπιστημιακού επιπέδου), στην παραβίαση της γνωστικής αλληλουχίας που δημιουργεί σύγχυση, στην έλλειψη διαλόγου μεταξύ των επιστημονικών ομάδων που έγραψαν τα βιβλία (π.χ. παρατηρείται ευρέως το φαινόμενο, και μάλιστα από το Γυμνάσιο, η Φυσική να ζητάει μαθηματικές έννοιες που δεν έχουν διδαχθεί στα Μαθηματικά), στα κακογραμμένα, δυσνόητα και ελλιπή σχολικά εγχειρίδια, στα εκτός τόπου και χρόνου αναλυτικά προγράμματα, στην απόλυτη έλλειψη σύνδεσης θεωρίας και πράξης, στην

Μετά τις καταργήσεις… Στην αύξηση των «απόντων» από τα σχολικά θρανία θα συμβάλει τα μάλα η διάλυση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, που έχει ήδη ξεκινήσει. Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς μπήκε λουκέτο σε 102 Επαγγελματικές Σχολές. Μέσα στο καλοκαίρι καταργήθηκαν οι πιο δημοφιλείς τομείς των επαγγελματικών λυκείων και μάλιστα οι τομείς που απευθύνονταν κυρίως σε κορίτσια. Θυμίζουμε ότι καταργήθηκαν οι τομείς υγείας και πρόνοιας, εφαρμοσμένων τεχνών, αισθητικής και κομμωτικής. Αυτό είχε αποτέλεσμα χιλιάδες μαθητές να μη βρίσκουν την ειδικότητα που είχαν επιλέξει, ενώ οι περίπου 10.000 μαθητές αυτών των ειδικοτήτων, που συνεχίζουν στην τελευταία τάξη για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, δεν κάνουν μαθήματα μέχρι σήμερα γιατί οι καθηγητές τους έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα. Την προηγούμενη ημέρα της αποψίλωσης είχαν εκ-

δοθεί επαγγελματικά δικαιώματα για αρκετές από τις ειδικότητες αυτές που καταργήθηκαν στα ΕΠΑΛ και στις ΕΠΑΣ, αλλά λειτουργούν μια χαρά στις ιδιωτικές τεχνικές σχολές. Τυχαίο; Το υπουργείο Παιδείας θέλει να αποκλείσει χιλιάδες μαθητές από την επίσημη εκπαίδευση και να τους στρέψει σε προγράμματα κατάρτισης μιας χρήσης, παρέχοντας παράλληλα στους εργοδότες που θα ανταποκριθούν φθηνό εργατικό δυναμικό στο πλαίσιο του θεσμού της μαθητείας. Ήδη ξεκίνησε ο θεσμός, με δύο προγράμματα για τον τουρισμό που λειτουργούν στην Αθήνα και την Κρήτη υπό την εποπτεία μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας. Και, όπως πάντα, όταν πρόκειται για τέτοιου είδους εγκαίνια, παρών ήταν ο υπουργός Παιδείας, που λίγους μήνες νωρίτερα είχε συγχωνεύσει όλα τα τμήματα τουριστικών επαγγελμάτων των ΤΕΙ με τις σχολές διοίκησης. Κι αυτό τυχαίο;

απουσία ανάδειξης του κύριου μεταξύ άχρηστων και ασύνδετων πληροφοριών. Κι όλα αυτά μέσα σε συνθήκες με πληθωρικά τμήματα των 30 μαθητών, με καθηγητές οι οποίοι για να συμπληρώσουν ωράριο καλύπτουν μέχρι και πέντε σχολεία και χωρίς κανέναν υποστηρικτικό εκπαιδευτικό θεσμό. Το σχολείο -κι αυτό δεν αφορά μόνο το Λύκειο, αλλά και τις άλλες βαθμίδες εκπαίδευσης δεν μιλάει ούτε στην καρδιά ούτε στο μυαλό των μαθητών του. Λειτουργεί αποκλειστικά για μια μερίδα μαθητών με υψηλή στοχοθεσία, με έντονο πολιτιστικό, μορφωτικό και οικονομικό background, για να στηρίξει «ιδιαίτερα» ή φροντιστήρια αριστείας. Είναι σαφές λοιπόν ποιους θα πλήξει η αναδιάρθρωση Αρβανιτόπουλου. Πρωτίστως, τα παιδιά των φτωχών οικογενειών, που σε μεγάλο ποσοστό αποτελούν ήδη τα πίσω θρανία των σχολικών τάξεων. Με δεδομένη τη βαρύτατη οικονομική κρίση, προειδοποιούν οι εκπαιδευτικές ομοσπονδίες, το Νέο Λύκειο θα λειτουργήσει ως παγίδα για τα παιδιά των μη προνομιούχων και ως παράγοντας όξυνσης των κοινωνικών, των εκπαιδευτικών και των κοινωνικών ανισοτήτων. Εν ολίγοις, το Λύκειο του Κ. Αρβανιτόπουλου, γενικό και τεχνολογικό, γίνεται θάλαμος αερίων για το 1/3 των μαθητών και απίστευτος βραχνάς για τα άλλα παιδιά. Τα κίνητρα του υπουργού Παιδείας είναι τόσο ιδεολογικά όσο και οικονομικά. Η Δεξιά ήθελε πάντα μια εκπαίδευση ανώτερων βαθμίδων επιλεκτική και ταξική, εκπαίδευση αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας και του συστήματος. Στην κρίση βρίσκει τη χρυσή ευκαιρία για να κάνει την αντεπίθεσή της. Την ίδια ώρα το οικονομικό όφελος είναι τεράστιο. Λιγότεροι μαθητές σημαίνει λιγότερα λύκεια, λιγότεροι λογαριασμοί και πάνω απ’ όλα λιγότεροι καθηγητές.

Εκατοντάδες νέα λουκέτα Αυτός είναι ο στόχος τους και τον ομολογούν στον προϋπολογισμό που κάνουν για τη νέα χρονιά. Ο προγραμματισμός του υπουργείου Παιδείας, όπως προκύπτει από τον προϋπολογισμό, είναι να προχωρήσει φέτος σε 1.676 νέες καταργήσεις και συγχωνεύσεις σχολείων! Είναι βέβαιο ότι αυτό το κύμα των συγχωνεύσεων θα σαρώσει κυρίως τεχνολογικά και γενικά λύκεια. Άλλωστε, εδώ και χρόνια, δουλεύουν την ιδέα του λεγόμενου μητροπολιτικού λυκείου, που επί της ουσίας καταργεί το λύκειο της γειτονιάς.

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

7

ΘΕΜΑΤΑ ΟΚΤΩ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ

ΜΑΤ κατά της απεργίας στον «Παπουτσάνη» Στη σύλληψη οκτώ απεργών εργαζομένων της σαπωνοποιίας «Παπουτσάνης» με την κατηγορία της διατάραξης οικιακής ειρήνης και παράνομης βίας προχώρησε χθες η αστυνομία στη Χαλκίδα μετά από μήνυση της εργοδοσίας. Οι εργαζόμενοι ήταν για δεύτερη μέρα σε απεργία, διαμαρτυρόμενοι για τις απολύσεις έξι εργαζομένων για «οικονομοτεχνικούς λόγους», οι οποίες θα συνεχιστούν και με το νέο έτος, όταν ήρθαν αντιμέτωποι με τα ΜΑΤ. «Η αστυνομία μαζί με εκπροσώπους της εταιρείας μπήκε στο εργοστάσιο και χωρίς λόγο επιτέθηκε στην απεργιακή περιφρούρηση, βάζοντας μέσα απεργοσπάστες» δήλωσε στην «Α» ο πρόεδρος του σωματείου των εργαζομένων, Ν. Ξουράφης, καταγγέλλοντας ότι δύο εργαζόμενοι τραυματίστηκαν ελαφρά. «Θέλουν να χτυπήσουν το σωματείο με τη συνδρομή των δυνάμεων καταστολής. Δεν μας φοβίζουν όμως ούτε οι μηνύσεις ούτε τα ΜΑΤ. Η απεργία συνεχίζεται κανονικά μέχρι να επιστρέψουν στη θέση τους όλοι οι απολυμένοι», προσθέτει ο Ν. Ξουράφης. Έξω από την Αστυνομική Διεύθυνση Χαλκίδας βρέθηκαν πλήθος πολιτών, απεργοί της «Παπουτσάνης» και μέλη πρωτοβάθμιων σωματείων της περιοχής απαιτώντας να αφεθούν ελεύθεροι οι συλληφθέντες. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι εργαζόμενοι του «Παπουτσάνη» προχωρούν σε κινητοποιήσεις ενάντια σε απολύσεις, καθώς το 2009, μετά από 70 ολόκληρες ημέρες κινητοποιήσεων, υποχρέωσαν την εργοδοσία να ανακαλέσει 8 απολύσεις. Μ. ΓΑΣΠΑΡΑΚΗΣ

ΓΙΑΤΡΟΙ ΕΟΠΥΥ

Απεργία μέχρι 3 Ιανουαρίου Με χθεσινή απόφασή της, η Εκτελεστική Γραμματεία της Πανελληνίας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιστημονικού Υγειονομικού Προσωπικού (ΠΟΣΕΥΠ) - ΕΟΠΥΥ παρατείνει μέχρι την Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2014 τη διάρκεια της πανελλαδικής απεργίας των γιατρών του ΕΟΠΥΥ. Σε σχετική ανακοίνωσή της, η ΠΟΣΕΥΠ - ΕΟΠΥΥ τονίζει μεταξύ άλλων: «Η αιφνιδιαστική κατάθεση και ψήφιση τροπολογίας του υπουργείου Υγείας για τον ΕΟΠΥΥ στο νομοσχέδιο για τους πλειστηριασμούς, με σύσταση συγκεκριμένης μορφής θέσεων γιατρών στο ΕΣΥ, ένα 24ωρο αφότου άρχισε ο διάλογος, εκμηδενίζει τη δυνατότητα εξεύρεσης λύσης και τορπιλίζει τον διάλογο, που είναι σε εξέλιξη με εντολή του πρωθυπουργού». Β.Β.

Η αιθαλομίχλη «ζαλίζει» την κυβέρνηση ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Η αιθαλομίχλη «ζαλίζει» την κυβέρνηση. Την ώρα που το Μαξίμου επιχειρούσε να «κατευνάσει» τους «γαλάζιους» βουλευτές, αυξάνοντας το ακατάσχετο από τα 1.000 στα 1.500 ευρώ, το 1/3 της Κ.Ο. της Ν.Δ. ζητούσε μετ’ επιτάσεως τη μείωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο, με την κυβέρνηση να αποκλείει ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Παράλληλα, μαίνεται ο υπόγειος «πόλεμος» Στουρνάρα Σταϊκούρα, μετά τις αιχμές που άφησε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών για τον προϊστάμενό του. Στο Μαξίμου δεν έκρυβαν χθες

Μαίνεται η υπόγεια σύγκρουση Στουρνάρα Σταϊκούρα

τον εκνευρισμό τους για την πρωτοβουλία των 41 βουλευτών της Ν.Δ. να παρέμβουν εκ νέου και να ζητήσουν τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. Κυβερνητικές πηγές

απέκλεισαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς επισήμαναν ότι μετά τις «μονομερείς» ενέργειες με τον ΦΠΑ στην εστίαση και τη ρύθμιση για τους πλειστηριασμούς (που έχει την... ανοχή, αλλά όχι τη συμφωνία των τροϊκανών), «δεν μπορούμε να ανοίξουμε νέα μέτωπα με την τρόικα»

Πόλεμος υπουργών Στο παρασκήνιο, πάντως, την «ενθάρρυνση» των «γαλάζιων» βουλευτών χρεώθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας, καθώς με συνέντευξή του στο «Βήμα» είχε ταχθεί υπέρ της μείωσης του φόρου και είχε αφήσει αιχμές κατά του υπουργού Οικονομι-

κών για αποτυχία διαπραγμάτευσης. «Η λελογισμένη μείωση του ΕΦΚ θα μπορούσε να αυξήσει την κατανάλωση του πετρελαίου θέρμανσης... Θα είχε θετικές επιδράσεις στο περιβάλλον και στην υγεία, ενώ θα αύξανε και τα δημόσια έσοδα», είχε επισημάνει ο Χρ. Σταϊκούρας, προσθέτοντας πως «δυστυχώς οι εταίροι δεν πείστηκαν». Σε κάθε περίπτωση, το κλίμα στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι βαρύ, καθώς το πρόβλημα της αιθαλομίχλης είναι πλέον υπαρκτό και πολλοί «γαλάζιοι» βουλευτές αντιμετωπίζουν με θυμηδία τις κυβερνητικές συστάσεις για... περιορισμό της χρήσης τζακιών.

ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΟΡΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΜΕΤΡΑ

Αντιμετωπίζουν το νέφος με συστάσεις για τα τζάκια Με επικοινωνιακά και επί της ουσίας ανεπαρκή μέτρα αντιδρά η κυβέρνηση στους κινδύνους τους οποίους εγκυμονεί η αυξημένη αιθαλομίχλη για τη δημόσια υγεία, ενώ αφήνει στο απυρόβλητο την υψηλή φορολογία στο πετρέλαιο θέρμανσης, φορολογία η οποία έχει καταστήσει το πετρέλαιο απλησίαστο για ευρεία λαϊκά στρώματα, εν μέσω ενός πολύ ψυχρού χειμώνα. Έτσι, ανακοινώνεται ότι τίθεται σε ισχύ Κοινή Υπουργική Απόφαση για την παροχή δωρεάν ρεύματος και τη λήψη μέτρων που θα ενεργοποιούνται με απόφαση του ΥΠΕΚΑ στην Αθήνα και των κατά τόπους περιφερειαρχών στην υπόλοιπη χώρα όταν τα σωματίδια ξεπερνούν τα 150 mg ανά κυβικό μέτρο αέρα - ποσοστό τριπλάσιο του ορίου ασφαλείας το οποίο καταγράφεται λίγες φορές τον χρόνο, καθώς αφορά καταστάσεις πλήρους ασφυξίας. Η απόφαση αφορά τους δικαιούχους κοινωνικού τιμολογίου της ΔΕΗ. Οι πολίτες αυτοί θα έχουν δωρεάν ρεύμα για τις διπλάσιες ημέρες για τις οποίες υπάρχει ανακοίνωση από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση προβλέπει μεταξύ άλλων: συστάσεις προς ευπαθείς ομάδες πληθυσμού να αποφεύγουν την παραμονή σε εξωτερικούς χώρους και τη σωματική άσκηση, ιδίως σε περιοχές με αυξημένη κυκλοφορία, διακοπή λειτουργίας βρεφονηπιακών σταθμών και σχολείων, σύσταση για διακοπή χρήσης τζακιών, ρύθμιση του θερμοστάτη στους 18 βαθμούς για κεντρικές θερμάνσεις και κλείσιμο της κεντρικής θέρμανσης σε κτήρια του Δημοσίου, με εξαίρεση τα νοσοκομεία, περιορισμό της παραγωγής βιοτεχνικών και βιομηχανικών μονάδων κατά 30%. Επίσης, απαγόρευση κυκλοφορίας για πετρελαιοκίνητα οχήματα, σχολικά λεωφορεία

Στο απυρόβλητο ο φόρος για το πετρέλαιο θέρμανσης

και Ι.Χ. σε συγκεκριμένες περιοχές που θα ορίζονται κατά περίπτωση, με εξαίρεση τις βασικές οδικές αρτηρίες. Με ξεχωριστή απόφαση του υπουργού ΠΕΚΑ Γ. Μανιάτη, οι δικαιούχοι του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου της ΔΕΗ θα έχουν δωρεάν ρεύμα για διπλάσιο αριθμό ημερών από τις ημέρες αυξημένης ρύπανσης προκειμένου να χρησιμοποιούν ηλεκτρικά συστήματα θέρμανσης αντί για σόμπες και τζάκια. Τέλος, με ξεχωριστή απόφαση του υ-

φυπουργού Μάκη Παπαγεωργίου θεσπίζεται νέα κατηγορία κοινωνικού τιμολογίου, το Τιμολόγιο Υπηρεσιών Αλληλεγγύης, το οποίο θα προσφέρει ηλεκτρικό ρεύμα με έκπτωση 70% για τις κοινωνικές δομές της Εκκλησίας και δήμων. Για την άσκοπη χρήση τζακιών εν μέσω ενός πολύ ψυχρού χειμώνα έκανε λόγο από προχθές ο υπουργός Υγείας Άδ. Γεωργιάδης, μετά το πέρας της ειδικής σύσκεψης για τα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα: «Αναλόγως της εξελίξεως του φαινομένου, δηλαδή αν τα μικρογραμμάρια είναι μεταξύ 76 και 100, μεταξύ 100 και 150 ή 150 και παραπάνω, υπάρχουν διαφόρων ειδών μέτρα τα οποία έχουν θεσμοθετηθεί για την αντιμετώπιση. Παραδείγματος χάριν, χθες είχαμε τη σύσταση. Η σύσταση είναι το πρώτο μέτρο έτσι ώστε να ειδοποιούμε τον κόσμο ότι «ξέρετε κάτι, αν μπορείτε κάποιοι από εσάς -μιλάμε πάντα για άσκοπη χρήση, δεν μιλάμε για κάποιον που δεν έχει άλλο θερμαντικό μέσο- να μην ανάβετε το τζάκι αυτές τις ημέρες», τις μία, δύο, τρεις ημέρες όπου υπάρχει το μετε-

ωρολογικό φαινόμενο της αναστροφής, ώστε να μην επιβαρύνεται περαιτέρω η ατμόσφαιρα».

Γιατροί: Ολέθριες οι συνέπειες Ως «ολέθριες και τρομερές» χαρακτηρίζει ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (ΙΣΑ) τις επιπτώσεις της αιθαλομίχλης στην υγεία των πολιτών και υπενθυμίζει ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτηρίζει ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, «που καλό είναι αποφεύγουν τους εξωτερικούς χώρους και να περιορίζουν κάθε έντονη σωματική δραστηριότητα, γιατί, λόγω της μεγαλύτερης επιφάνειας ανά κιλό βάρους σώματος, έχουν μεγαλύτερες ανάγκες κατανάλωσης οξυγόνου και η έκθεσή τους σε οποιονδήποτε ρύπο είναι μεγαλύτερη». Επισημαίνει επίσης ότι «οι ασθενείς που πάσχουν από καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή στενή παρακολούθηση, κατά την έξαρση της περιόδου της αιθαλομίχλης με τους θεράποντες γιατρούς τους».

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

8

ΘΕΜΑ

Χριστουγεννιάτικη ανάπαυλα στις Σκουριές των αγώνων ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Αντί για πανό, παραδοσιακά φαγητά από τις μαγείρισσες του χωριού κι αντί για ντουντούκες, κούνιες από δέντρο σε δέντρο, όπως το ‘χαν έθιμο οι παλιοί όταν γλεντούσαν με τις οικογένειες. Οι Ιερισσιώτες ζουν τις μέρες των Χριστουγέννων με τον δικό τους τρόπο. Από την Τρίτη έχουν ξεκινήσει οι εκδηλώσεις και δράσεις στο Χριστουγεννιάτικο Χωριό που στήνουν με ζήλο τις τελευταίες βδομάδες, αφήνοντας για λίγο τους δρόμους, αλλά συνεχίζοντας τον αγώνα ενάντια στην εξόρυξη χρυσού, μέσα από την αλληλεγγύη και την αυτοοργάνωση. Το Χριστουγεννιάτικο Χωριό που έχει στηθεί στο Πάρκο Ηρώων της Ιερισσού, δεν αποτελεί μια παραμυθοχώρα κομμένη και ραμμένη στην αισθητική της Coca - Cola. Χωρίς υπερβολές, αλλά με μεράκι, έχουν φτιαχτεί σπιτάκια, πάγκοι και «καφέ

αλληλεγγύης», όπου συμμετέχουν ομάδες εθελοντών ανάλογα με το τι μπορούν και τι θέλουν να προσφέρουν. Η ιδέα για το Χριστουγεννιάτικο Χωριό γεννήθηκε πέρυσι μέσα στις παρέες, ανάμεσα στις συζητήσεις για την καταστροφική εξόρυξη. «Ήταν κάτι που θέλαμε όλοι. Μετά την κινητοποίηση της 21ης Οκτωβρίου, μετά από όσα ζήσαμε με τις συλλήψεις, τις καταστροφές στο βουνό, νιώθαμε την ανάγκη να κάνουμε κάτι που θα έφερνε λίγο φως, λίγη αισιοδοξία», αναφέρει στην «Α» η Βάσω Βαρβαρέσσου, 37 ετών, μητέρα, η οποία συμμετείχε στην προετοιμασία και τις δύο φορές. Τα Maalox κι οι μάσκες προστασίας από τα χημικά έμειναν για λίγο στην άκρη. Ο κόσμος μαζευόταν τα βράδια γύρω από τα βαρέλια με τις φωτιές και μιλούσε ξανά. Οι γηραιότεροι θυμήθηκαν στιγμές που ‘χαν ξεχάσει. Κι έτσι, αφού η ιδέα πέτυχε, όλοι συμφώνησαν να επαναληφθεί.

Τα Maalox και οι μάσκες προστασίας από τα χημικά έμειναν για λίγο στην άκρη. Ο κόσμος μαζευόταν τα βράδια γύρω από τα βαρέλια με τις φωτιές και μιλούσε ξανά. Οι γηραιότεροι θυμήθηκαν στιγμές που ‘χαν ξεχάσει. Κι έτσι, αφού η ιδέα πέτυχε, όλοι συμφώνησαν να επαναληφθεί

Μαθαίνοντας ν’ αγαπούν Στο επίκεντρο, όπως και πέρυσι, βρίσκονται τα παιδιά. Μαθαίνουν ν’ αγαπούν το περιβάλλον, φτιάχνοντας κατασκευές με ανακυκλώσιμα υλικά, ταξιδεύουν σε άλλους πολιτισμούς μέσα από τις διηγήσεις των παραμυθάδων του χωριού με ιστορίες που έλεγαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες, βρίσκουν μια πολύτιμη διέξοδο. Οι δραστηριότητες δεν αφορούν μόνο τους μικρούς. Το μενού περιλαμβάνει μουσικές βραδιές, με σχήματα που θα έρθουν από τη Θεσσαλονίκη, συλλογικές κουζίνες με παραδοσιακά φαγητά, όπως τσιγαρίδες και συκώτι, κυλικείο με ποτά κ.ά. Tην πρώτη μέρα μικροί και μεγάλοι είπαν τα κάλαντα, έψησαν κάστανα και απόλαυσαν την ομορφιά του χωριού τους, ενώ χτες έγιναν δρώμενα και παιχνίδια με ταχυδακτυλουργό για τα πιτσιρίκια. «Στεκόμαστε όρθιοι και δυνατοί, γιατί ξέρουμε καλά ότι παλεύουμε για τη ζωή και τον τόπο μας. Στεκόμαστε όρθιοι και δυνατοί, γιατί είμαστε ενωμένοι και αποφασισμένοι να μην επιτρέψουμε σε κανέναν να μας διασπάσει. Ελπίζουμε σε ένα καλύτερο αύριο με υγεία, ομόνοια και αλληλεγγύη», λένε οι κάτοικοι μιλώντας για το Χριστουγεννιάτικο Χωριό. Αγαπούν να δημιουργούν. Είτε πρόκειται για ένα σύνθημα, είτε για τη διοργάνωση μιας εκδήλωσης. Το στήσιμο του χωριού είναι μια ευχάριστη διαδικασία, αλλά και μια επιστροφή στα παλιά. Όπως λέει η Β. Βαρβαρέσσου, αποτελεί ευκαιρία «για ν’ αναβιώσουν έθιμα του τόπου μας. Πράγματα που έχουμε ξεχάσει. Θέλουμε να δείξουμε στα παιδιά μας τις ρίζες τους αλλά και τις προοπτικές που υπάρχουν». Το τελευταίο είναι ίσως ακόμα σημαντικότερο. Οι κάτοικοι της Ιερισσού, οι κάτοικοι που έρχονται από τα άλλα χωριά και συμμετέχουν δηλώνουν την πίστη

Κηδεύτηκε χθες ο παλαίμαχος δημοσιογράφος Μέμος Φαράκος Χθες, Τρίτη 24 Δεκεμβρίου το μεσημέρι, έγινε η κηδεία του παλαίμαχου δημοσιογράφου Μέμου Φαράκου από το Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών. Ο Μέμος Φαράκος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών. Ο Μέμος Φαράκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924 και ξεκίνησε τη δημοσιογραφία το 1946, στα δύσκολα χρόνια της μετεμφυλιακής Ελλάδας, από την εφημερίδα «Ριζοσπάστης». Στη συνέχεια εργάστηκε σε πολλές εφημερίδες («Εθνικός Κήρυξ», «Ακρόπολις», «Απογευματινή», «Βραδυνή», «Ελεύθερο Τύπο»), στο ΑΠΕ, την ΕΡΤ, το Mega, τον ΑΝΤ-1. Στο βιβλίο του «Οι εργοδότες» περιγράφει τη συνεργασία του με δεκαεπτά τουλάχιστον εκδότες - εργοδότες, το συναρπαστικό επάγγελμα της δημοσιογραφίας και

το παρασκήνιο των εφημερίδων και της τηλεόρασης. Ο Μέμος Φαράκος, εκτός από τη δημοσιογραφική και συγγραφική του δράση, είχε και συνδικαλιστική δραστηριότητα, καθώς υπήρξε μέλος του Δευτεροβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου της ΕΣΗΕΑ και μέλος του Δ.Σ. του ΕΔΟΕΑΠ. Διετέλεσε, επίσης, μέλος της γνωμοδοτικής επιτροπής των Βραβείων του Ιδύματος Μπότση. Το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ με ανακοίνωσή του συλλυπείται τους οικείους του και αποχαιρετά τον μαχητή της δημοσιογραφίας, που, σε όλη του τη ζωή, την υπηρέτησε με ευθύνη, ήθος και αποφασιστικότητα. Συλλυπητήρια ανακοίνωση για τον Μέμο Φαράκο εξέδωσε και ο υπουργός Πολιτισμού Π. Παναγιωτόπουλος.

Μια «άλλη» διάσταση αγώνα και πολιτισμού από τους κατοίκους της Ιερισσού τους στην επιτυχία του αγώνα.

«Να έρθει ο κόσμος να δει τι τόπο καταστρέφουν» «Το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε είναι ότι μέσα από την πολιτιστική ανάπτυξη μπορεί να έρθει και μια συνολική ανάπτυξη. Η Ιερισσός είναι τουριστική περιοχή το καλοκαίρι. Θέλουμε να έρθει κόσμος στην περιοχή και τον χειμώνα, να μας γνωρίσει, να δει για τι τόπο μιλάμε. Να δει τον κόσμο που μπορεί να δημιουργήσει χωρίς καμία στήριξη από την τοπική δημοτική αρχή», ήταν η άλλη διάσταση που έδωσε στην «Α» ο Γιώργος Τούμπελης, εθελοντής που έφτιαξε τα ηλεκτρολογικά του Χριστουγεννιάτικου Χωριού. Η απουσία της τοπικής δημοτικής αρχής φαίνεται από την έλλειψη α-

στυνομικής φύλαξης, με τους κατοίκους να επιτελούν χρέη τροχονόμων μέχρι την αναγκαστική «μετανάστευση» στην Αρναία (περίπου 45 λεπτά απόσταση) για ένα γραφειοκρατικό ζήτημα, παρ’ ότι η Ιερισσός είναι η πρωτεύουσα του δήμου. «Η δημιουργία είναι η απάντηση», μας λένε οι κάτοικοι. Παράλληλα με το Χριστουγεννιάτικο Χωριό, στο πολιτιστικό κέντρο της περιοχής θα γίνει συλλογή τροφίμων και ρούχων με σκοπό να δοθούν σε δομές αλληλεγγύης και οικογένειες που το έχουν ανάγκη. Την ίδια ώρα, η Ελληνικός Χρυσός χρηματοδοτεί εδώ και χρόνια έξω από το Στρατώνι το δικό της Χριστουγεννιάτικο Χωριό. Η διαφορά, όπως λένε οι Ιερισσιώτες, είναι ότι «το δικό μας φτιάχτηκε με αγάπη, της εταιρείας από συμφέρον».

Προσωρινή νίκη για τους εργαζόμενους του «Επενδυτή» Δικαστική νίκη, έστω και προσωρινά, σημείωσαν χθες οι εργαζόμενοι της εφημερίδας «Επενδυτής» που παραμένουν απλήρωτοι από τρεις έως έξι μήνες. Χθες το Ειρηνοδικείο Νέας Ιωνίας εξέδωσε δύο διαφορετικές αποφάσεις με τις οποίες απαγορεύει κάθε νομική ή πραγματική μεταβολή της εταιρείας που εκδίδει την εφημερίδα αλλά και του τίτλου της. Στο δικαστήριο είχαν προσφύγει η Ένωση Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ) και η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθήνας (ΕΣΗΕΑ), διεκδικώντας τα δεδου-

λευμένα των εργαζομένων. Το δικαστήριο που εκδίκασε την προσφυγή της ΕΣΠΗΤ εξέδωσε προσωρινή διαταγή προκειμένου να μην υπάρξει καμία μεταβολή στην εταιρεία DBAS μέχρι την εκδίκαση της κύριας προσφυγής που θα γίνει στις 30 Ιανουαρίου 2014. Αντίστοιχα, προσωρινή διαταγή εκδόθηκε και για την προσφυγή της ΕΣΗΕΑ, με την οποία ορίζεται εξειδικευμένα ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει καμία νομική ή πραγματική μεταβολή ούτε στον τίτλο «Επενδυτής». Η κύρια προσφυγή θα συζητηθεί στις 9 Ιανουαρίου 2014.

Η ΑΥΓΗ • TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

9

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΙ ΒΛΕΠΕΙ Ο Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ

Ένας όμορφος, αγγελικά πλασμένος κόσμος, χωρίς «σταγονίδια»

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΛΛΗ ΖΩΤΟΥ

Έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο, χωρίς εγκληματικότητα και μια αστυνομία που απαλλάχθηκε με μια έρευνα ενός μήνα από τις κατηγορίες πολλών ετών για ακροδεξιά σταγονίδια βλέπει ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Νίκος Δένδιας, όπως φάνηκε και από την ομιλία του πριν λίγες ημέρες στο συνέδριο των συνδικαλιστών αστυνομικών της ΠΟΑΣΥ. Πόσο όμως απέχει η εικόνα του υπουργού από την πραγματικότητα; Εξαφανίστηκαν όντως τα «σταγονίδια» τόσο ξαφνικά όσο ξαφνικά ο υπουργός αντιλήφθηκε ότι υπήρχαν αστυνομικοί με ανοχή, αν όχι συνεργασία ακόμα, και σε παράνομες πράξεις μελών της Χρυσής Αυγής; Θυμίζουμε πως η έρευνα ξεκίνησε μετά από το περιστατικό της Χαλκίδας στις 20 Σεπτεμβρίου, όταν είχε χρειαστεί καταγγελία κατευθείαν στο αρχηγείο για να φτάσουν δυνάμεις των ΜΑΤ στην πόλη, ώστε να προχωρήσουν σε επιχείρηση ελέγχου των γραφείων της τοπικής Χρυσής Αυγής και συλλήψεις και είχαν ακολουθήσει οι «παραιτήσεις» δύο ανώτατων αξιωματικών και η απομάκρυνση επτά ακόμα. Πόσο επίσης βοηθά η πλήρης αφωνία του υπουργού για το ηχητικό ντοκουμέντο στην εκπομπή του Κ. Βαξεβάνη στο ραδιόφωνο «Στο Κόκκινο», όπου φέρεται να ακούγεται ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. να λέει σε στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. να κάνουν τον «βίο αβίωτο στους μετανάστες», ταυτίζοντας επίσης τον μετανάστη με τον εγκληματία; Πόσο απέχει η ταύτιση αυτή από τη διαμόρφωση θεσμικού ρατσισμού, την κατηγορία δηλαδή που προσπαθούσε να αποφύγει το πόρισμα; Υπενθυμίζουμε ότι ούτε η αστυνομία διέψευσε την καταγγελία, αλλά ανεπισήμως διέρρευσε πως ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. έχει κινηθεί νομικά.

Τι βρήκε το πόρισμα; Άκρως ανησυχητικά είναι όσα είχε συμπεράνει η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων στο πόρισμα-αποτέλεσμα ενός μόλις μήνα ερευνών για τα «σταγονίδια» της Χρυσής Αυγής, που έπεσε πάνω σε «εστίες αστυνομικής ανομίας» ή, σύμφωνα με τη διατύπωση της αστυνομίας, ακραίας αστυνομικής συμπεριφοράς εντοπισμένης σε συγκεκριμένες μάλιστα γειτονιές, όπως ο Αγ. Παντελεήμονας, η Ομόνοια, η Κυψέλη, η Δυτική Αττική και ο Πειραιάς. Κανένας δεν θα περίμενε μέσα σε έναν μήνα να βρεθεί «κάθε σάπιο μήλο» -έκφραση που παραπέμπει σε συγκεκριμένη μάλιστα θεωρητική προσέγγιση για τη διαφθορά στην αστυνο-

μία, στην οποία τόσο ο υπουργός, όσο και ο διευθυντής της υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων φαίνεται να εκδηλώνουν μια αδυναμία- ωστόσο και η βιασύνη να κλείσει η έρευνα «για να μην αμαυρώνεται η εικόνα της ΕΛ.ΑΣ.» ήταν έκδηλη σε κύκλους της Κατεχάκη έπειτα από δύο περίπου εβδομάδες ερευνών, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν και μεγάλα περιθώρια κάθαρσης, ειδικά αν η προσπάθεια σταματήσει σε αυτό το πόρισμα. Υπενθυμίζουμε πως εκ των ανακοινωθέντων αποτελεσμάτων παρατηρήθηκε πως τους μόνους που οι «αδιάφθοροι της ΕΛ.ΑΣ.» κατάφεραν να συνδέσουν άμεσα ή έμμεσα με τη Χρυσή Αυγή είναι τους ίδιους τους αστυνομικούς φρουρούς των βουλευτών της Χρυσής Αυγής, καταλήγοντας στις 10 συλλήψεις. Όπως είχε ανακοινώσει στις 30 Οκτωβρίου ο Παναγιώτης Στάθης, διευθυντής του Εσωτερικών Υποθέσεων, έγιναν έρευνες σε «104 Αστυνομικές Υπηρεσίες της Αττικής και της Περιφέρειας, ειδικότερα του ιστορικού κέντρου των Αθηνών, της Δυτικής Αττικής και της περιοχής του Πειραιά, όπου παρατηρείται αυξημένη εμπλοκή αστυνομικών σε περιστατικά ακραίας αστυνομικής συμπεριφοράς και ελέγχθηκαν 319 αστυνομικοί, 2 λιμενικοί και 12 ιδιώτες. Σε 22 περιπτώσεις εφαρμόσθηκε η διαδικασία αυτοφώρου, από τους οποίους συνελήφθησαν, κυρίως για παραβάσεις της περί όπλων, περί λαθρεμπορίας, περί πνευματικής ιδιοκτησίας και ναρκωτικών νομοθεσίας, αλλά και περί την υπηρεσία αδικημάτων, συνολικά 15 αστυνομικοί, 1 λιμενικός και 6 ιδιώτες. Από τους συλληφθέντες αστυνομικούς, οι 10 είχαν άμεση ή έμμεση διασύνδεση και με ε-

Σιγή ιχθύος για την προτροπή που αποδίδεται στον αρχηγό της ΕΛ.ΑΣ. προς αστυνομικούς να κάνουν τον βίο αβίωτο στους μετανάστες... Παρά την προσπάθεια του διοικητή του Εσωτερικών Υποθέσεων καθίσταται φανερό ότι ανιχνεύεται θεσμικός ρατσισμός σε επίπεδο αστυνομικού τμήματος

γκληματικές δράσεις της Χ.Α.». Σημειώνουμε πως προφυλακίστηκαν δύο αστυνομικοί, ο πρώην υποδιοικητής του Α.Τ. Αγ. Παντελεήμονα και ο πρώην αστυνομικός φρουρός του Γ. Γερμενή.

Πυρήνες αστυνομικής ανομίας αόρατοι από τους «από πάνω» Το πόρισμα δεν διαπίστωσε «συγκροτημένες ομάδες εν ενεργεία αστυνομικών που να επιδιώκουν κοινό εγκληματικό σκοπό και να τελούν μεταξύ τους σε τέτοια σχέση ώστε να αισθάνονται έναντι αλλήλων ως ενιαία μονάδα», ούτε τη συγκρότηση «‘πυρήνων’ ή (αδιαφανών) ‘φραξιών’ ή παρασυνταγματικών πόλων στην Ελληνική Αστυνομία». Διαπίστωσε όμως την ίδια ώρα «σταγονί-

δια αστυνομικής ανομίας», θα λέγαμε, σε πολύπαθες περιοχές όπου γνωρίζουν και την άνθηση των δράσεων της Χρυσής Αυγής, π.χ. Αγ. Παντελεήμονας, Πειραιάς. Χαρακτηριστικά, ο Π. Στάθης είχε πει «οι νέες τάσεις αποκαλύπτουν και αστυνομικούς δράστες που θυματοποιούν τρίτα πρόσωπα για ίδιο όφελος και δραστηριοποιούνται σε μικρές ομάδες για να ‘προστατευτούν’ μεταξύ τους». Οι συγκεκριμένοι δηλαδή επίορκοι μπορεί να μην είναι αποδεδειγμένα χρυσαυγίτες, ωστόσο εκμεταλλεύονται την αστυνομική κουλτούρα που έχει αναπτυχθεί σε συγκεκριμένες περιοχές, υιοθετώντας πρακτικές όμως που ενισχύουν ουσιαστικά τόσο την εγκληματικότητα όσο και τη Χρυσή Αυγή. Πρακτικές που περιγράφονται από τον όρο «ακραία αστυνομική συμπεριφορά» στο πόρισμα και αφορούν ουσιαστικά ρατσιστική συμπεριφορά, που όμως δεν αποκλείεται, όπως δείχνουν κάποιες υποθέσεις, να ανακατεύεται και με ποινικά αδικήματα, π.χ. εκβιασμοί μεταναστών για πώληση λαθραίων τσιγάρων και ταυτόχρονα συνεργασία με μετανάστη για το επιτύχει. Δηλαδή, παρά την προσπάθεια του διοικητή του Εσωτερικών Υποθέσεων να αποδείξει ότι δεν διαπιστώνουμε θεσμικό ρατσισμό στο σύνολο της αστυνομίας, αυτό που καθίσταται φανερό είναι ότι ανιχνεύεται θεσμικός ρατσισμός σε επίπεδο αστυνομικού τμήματος σε συγκεκριμένες περιοχές, αναμεμειγμένος και με καθαρή παραβατικότητα. Εξαιρετικά σημαντική ήταν και η παραδοχή ότι οι συμπεριφορές αυτές δεν χαίρουν μεγάλης «ορατότητας» από τους διοικούντες, με συνέπεια θα λέγαμε να διατηρείται η κουλτούρα αυτή και να αποδεικνύει

ότι υπάρχουν ομάδες επιόρκων αστυνομικών που αυτενεργούν και παρανομούν... αόρατοι. Έτσι εξηγείται και η κατάταξη ανά υπηρεσία για ακραία αστυνομική συμπεριφορά στην οποία τα ΜΑΤ «σκοράρουν» όγδοα, με τη Διεύθυνση Αστυνομίας Αθηνών και την Άμεση Δράση -όπου ανήκουν οι ομάδες ΔΕΛΤΑ και ΔΙ.ΑΣ.- να κατέχουν τα πρωτεία. Η δράση των ΜΑΤ είναι γενικά πιο ορατή, ενώ είναι επιφορτισμένα με την έννομη κρατική βία, εξηγούσε τότε ο Π. Στάθης παραδεχόμενος ότι οι αστυνομικοί των υπηρεσιών που φτάνουν άμεσα στο συμβάν -ΔΙ.ΑΣ. και ΔΕΛΤΑ- κατέχουν τα πρωτεία της ακραίας αστυνομικής συμπεριφοράς, γεγονός μάλιστα που αντικατοπρίζεται και στην έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη που είχε πρώτη δημοσιεύσει η «Αυγή». Τότε, τόσο η αστυνομία όσο και το υπουργείο είχαν αρνηθεί την σχολιάσουν, μετέπειτα όμως τη χρησιμοποίησαν κατά τον Π. Στάθη.

Παρωδία η έρευνα Δένδια, σύμφωνα με ομάδα δικηγόρων της ΚΕΕΡΦΑ «Είναι σκανδαλώδες να συζητιέται η αποκατάσταση υψηλόβαθμων στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. που είχαν καρατομηθεί στο πλαίσιο της κάθαρσης της ΕΛ.ΑΣ. και οι καθαιρέσεις αυτές είχαν γίνει με τυμπανοκρουσίες και αυτή τη στιγμή να ακούγεται η αποκατάσταση τέτοιων στελεχών όπως για την ΕΚΑΜ. Και όπλο για αυτή την αποκατάσταση είναι ένα πόρισμα υποτιθέμενης αυτοκάθαρσης της ΕΛ.ΑΣ. για το οποίο έδωσε και πολλά συγχαρητήρια και ο υπουργός και στο οποίο η παγκόσμια πρωτοτυπία είναι ότι αναφέρονται λιγότεροι αστυνομικοί από τον αριθμό των αναφερόμενων στα δημοσιεύματα της ΕΛ.ΑΣ. και στον ημερήσιο Τύπο. Αυτό δεν είναι πόρισμα αυτοκάθαρσης» δήλωσε στην «Α» ο Θανάσης Καμπαγιάννης, δικηγόρος από την πρωτοβουλία για την Πολιτική Αγωγή του Αντιφασιστικού Κινήματος και μέλος ομάδας δικηγόρων ενεργών στην ΚΕΕΡΦΑ. Η πρωτοβουλία μάλιστα έχει προχωρήσει σε καταγραφή - αποδελτίωση, εκ της οποίας προκύπτουν 29 περιπτώσεις αστυνομικών ή 17 αν αφαιρεθούν από το μέτρημα οι καρατομήσεις και οι απομακρύνσεις αστυνομικών. «Ακόμα και αν υποτεθεί ότι η ΕΛ.ΑΣ. διαθέτει στοιχεία που εμείς δεν διαθέτουμε για την εξέλιξη των πειθαρχικών ερευνών οι οποίες απαλλάσσουν ελεγχόμενους αστυνομικούς, και πάλι η έρευνα έχει αδικαιολόγητα σπεύσει να προδικάσει το αποτέλεσμα ποινικών διώξεων που εκκρεμοδικούν», καταλήγουν.

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

10

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΤΟ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ

Eυγένιος ο παραμυθοκράτωρ...

ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

ΕΥ. ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ

Γ. ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ

«Χωρίς το ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει έξοδος από την κρίση»

«Η χρονιά που ανατέλλει να σημάνει δικαίωση των θυσιών»

«Η παρουσία της ΔΗΜ.ΑΡ. στην κυβέρνηση θα έφερνε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα»

Χωρίς το ΠΑΣΟΚ, πάντως, δεν υπήρχε κρίση...

Είναι αυτό που λέμε «πες το κι ας πέσει κάτω»...

Ζοριζόμαστε, ζοριζόμαστε;

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΧΙΖΑ

Λένε ότι οι γιορτές είναι για τα παιδιά, ότι οι μεγάλοι αδυνατούν να εισαχθούν στο εορταστικό πνεύμα γιατί είναι απορροφημένοι από πρακτικές και χρησιμοθηρικές σκέψεις. Αυτό δεν είναι τελείως λάθος, όμως δεν αλλάζει το γεγονός ότι οι γιορτές ως υπέρβαση της καθημερινότητας απευθύνονται προς όλους. Ιδιαίτερα με το «ευχολογιακό» τους πνεύμα, με τα «χρόνια πολλά» και άλλα, πλέον ευφάνταστα, εκπέμπουν τη βαθύτερη επιθυμία μιας βουλησιαρχίας. Έστω κι αν είναι δεδομένο ότι η ζωή δεν αλλάζει, με ευχές ή κατάρες. Οι περιστάσεις του «Σωτηρίου» έτους 2013 δεν αφήνουν περιθώρια για τη ριζοσπαστική κριτική προηγούμενων χρόνων: Για τον βουλΙμικό καταναλωτισμό, για την άνευ νοήματος δωρο-δοκία και δωρο-ληψία, για τον εγκλεισμό στην ιδιωτική σφαίρα, την αποδυνάμωση των συλλογικοτήτων της πόλης, την ψυχαναγκαστική «ευφορία» των πολιτών -υπό των τηλεοπτικών μηνυμάτων πειθόμενοι... Αυτές οι γιορτές είναι της αρμοδιότητας του Ντίκενς. Μόνο που ο μικρός Τιμ δεν μπορεί να ελπίζει στους εφιάλτες του Σκρουτζ. Μόνο που στη θέση του Τιμ είναι επιπλέον και μια μεσαία τάξη, όχι πιο εξαθλιωμένη από τους «συνήθεις» εξαθλιωμένους, αλλά με τα «σχέδια της ζωής της να έχουν βγει όλα πλάνες» -επί το καβαφικότερον... Μήπως όλα αυτά δείχνουν την ανάγκη να προσγειώσουμε την παιδική ψυχή και να τη φέρουμε κοντά στο πνεύμα των μεγάλων; Αλλά αυτό ήδη γίνεται, με τις ελλειμματικές παροχές σε δώρα, που κάνουν αρκετούς γονείς να μελαγχολούν - κυρίως όσους αγνοούν το παλιό καλό τραγούδι της Αρλέτας «για τα μικρά παιδιά», που μετασχηματίζουν οτιδήποτε σε παιχνίδι... Καλύτερα λοιπόν να αφήσουμε άθικτες τις φαντασιώσεις των παιδιών και το εορταστικό τους πνεύμα - γιατί διά μέσου αυτών δημιουργούνται οι «ψυχολογικές υποδομές» για τη δημιουργική διαχείριση του μέλλοντος. Καλύτερα να ενισχύσουμε αυτές τις υποδομές, έστω και αν βραχυχρόνια εγκαθιδρύεται απόσταση μεταξύ παραμυθοειδούς και πραγματικής πραγματικότητας... Ως παράδειγμα κομίζω ένα βιβλίο «ορνιθολογικώς σωστό», που προωθεί η Ορνιθολογική Εταιρεία. Είναι το βιβλίο της Αυτού Παραμυθοκρατορικής Μεγαλειότητος Ευγενίου του Α, (κατά κόσμον Τριβιζά), που αυτοσυστήνεται ως «...εξερευνητής, εφευρέτης και ζογκλέρ μελάτων αυγών». Που έχει ανακαλύψει το Νησί των Πυροτεχνημάτων, τη Φρουτοπία, το Πιπερού, το Κουτσολιστάν, την Κουμασιλάνδη, τη Χώρα των Χαμένων Χαρταετών και την Πολιτεία με όλα τα Χρώματα εκτός από το Ροζ! Και που είναι εφευρέτης του «γαργαλιού» -τουτέστιν μηχανήματος που σε γαργαλάει όταν είσαι λυπημένος...

Στις... 11 τα σπουδαία

«Έχεις ανοίξει μπλοκάκι για να φορολογούνται τα κάλαντα ή ποντάρεις κι εσύ στην αποτυχία της χώρας;»

Στρατηγική διαδοχής και απομόνωση Μπορεί ο Ευ. Βενιζέλος να «γλίτωσε» στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής της περασμένης Κυριακής από ένα φαινόμενο γενικευμένης αμφισβήτησης, ωστόσο στο παρασκήνιο κινήσεις γίνονται και σχέδια ετοιμάζονται. Στους διαδρόμους της Χαριλάου Τρικούπη σχολιάζεται πολύ η «συμπεριφορά» του Μιχ. Χρυσοχοΐδη στη συνεδρίαση του οργάνου, καθώς ο υπουργός Υποδομών αποχώρησε με επεισοδιακό τρόπο καταγγέλλοντας ότι «δεν είναι ΠΑΣΟΚ αυτό». Μάλιστα, ο Μιχ. Χρυσοχοΐδης έφυγε με εμφανώς προσχηματικό τρόπο, αφού επέλεξε, όταν του έγινε παρατήρηση από το προεδρείο ότι έχει υπερβεί τον χρόνο του, να βάλει τις... φωνές και να ανακοινώσει ότι φεύγει καταγγέλλοντας ότι «το Σώμα (σ.σ.: δηλαδή η Κεντρική Επιτροπή)

υπηρετεί άλλους στόχους. Μάλιστα, πριν φύγει, είχε δείξει τη στρατηγική διαφοροποίησή του από τον Ευ. Βενιζέλο υποστηρίζοντας ότι «το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται, αλλά όχι ως κλουβί στιγματισμένων ή συνονθύλευμα απογοητευμένων». Πάντως, αν και θεωρείται δεδομένο ότι ο Μιχ. Χρυσοχοΐδης περνά «στην κόντρα» με τον Ευ. Βενιζέλο, αυτό δεν σημαίνει ότι αφήνει και το υπουργείο, στο οποίο τοποθετήθηκε καθ’ υπόδειξιν του προέδρου του ΠΑΣΟΚ... Σε κάθε περίπτωση η πολιτική απομόνωση του Ευ. Βενιζέλου είναι πλέον εμφανής, καθώς από τις εργασίες της Κ.Ε. επέλεξε να απόσχει και ο προκάτοχός του, Γ. Παπανδρέου, αποδεικνύοντας ότι οι γέφυρές του με το «βενιζελικό» ΠΑΣΟΚ έχουν κοπεί παντελώς...

«Καπέλο» Βενιζέλου στους «58» Οι «58» είχαν εδώ και καιρό (συγκεκριμένα, από την κεντρική πολιτική τους εκδήλωση στο Ακροπόλ) προαναγγείλει ότι προγραμματίζουν, στα τέλη Ιανουαρίου, τη διεξαγωγή μίας συνδιάσκεψης, προκειμένου να αποφασίσουν με ποιον τρόπο, ποια δομή, αλλά και ποιους υποψήφιους θα κατέλθουν στις ευρωεκλογές. Ώς εδώ καλά. Με τη διαφορά ότι κάποιοι εξ αυτών φέρονται πλέον ενοχλημένοι διότι... ο Ευ. Βενιζέλος, μιλώντας στην Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ, προανήγγειλε την εν λόγω συνδιάσκεψη ως... κομματική πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ. Έτσι, συνομιλητές των Τ. Γιαννίτση, Ν. Αλιβιζάτου, αλλά και του Γ. Βούλγαρη δεν είναι και

τόσο «θερμοί» με τη «βιασύνη» που επέδειξε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Σε κάθε περίπτωση, ο κύβος ερρίφθη και η συνδιάσκεψη θα διοργανωθεί από κοινού, προκειμένου στην ευρωκάλπη να «κρυφτούν» το ΠΑΣΟΚ και ο πρόεδρός του πίσω από ένα «ενωτικό» ψηφοδέλτιο των «58»...

Διάταξη... μάχης παίρνουν όλοι οι εσωκομματικοί παίκτες στη ΔΗΜ.ΑΡ., καθώς στις 11 Ιανουαρίου θα συγκληθεί η Κεντρική Επιτροπή που προέκυψε από το συνέδριο του κόμματος, προκειμένου να εκλέξει τον νέο γραμματέα της. Ο Σπ. Λυκούδης έχει ήδη δηλώσει ότι δεν επιθυμεί επανεκλογή του και, έτσι, φαίνεται ότι η πρόταση θα είναι μία - αυτή του Φ. Κουβέλη. Ως τώρα, «παίζουν» τέσσερα ονόματα για τη θέση του «υπ’ αριθμόν 2» του κόμματος. Τα τρία είναι γνωστά: ως υποψήφιοι διάδοχοι του Σπ. Λυκούδη εφέροντο ο Δ. Χατζησωκράτης, ο Θ. Μαργαρίτης και ο Σ. Παπαθανασίου. Σ’ αυτούς προστίθεται άλλος ένας, που μάλλον αποκτά αρκετές πιθανότητες. Ο λόγος για τον πρώην ειδικό γραμματέα του υπουργείου Ανάπτυξης Θαν. Θεοχαρόπουλου, του οποίου οι εσωκομματικές μετοχές ανεβαίνουν συνεχώς. Εξάλλου, ο Θ. Μαργαρίτης διαμηνύει στους συνομιλητές του πως δεν τον ενδιαφέρει η θέση και μάλλον θα διαδεχθεί τον Ανδρ. Παπαδόπουλο στο γραφείο Τύπου του κόμματος. Ο Δ. Χατζησωκράτης βρίσκεται σε διαρκή κόντρα και σύγκρουση με τη μειοψηφία των «φιλοκυβερνητικών» και... «φιλο58» και, κατά συνέπεια, δεν μπορεί να παίξει τον ενωτικό ρόλο του γραμματέα. Έτσι, μένουν ο Σ. Παπαθανασίου και ο Θαν. Θεοχαρόπουλος και όλα δείχνουν ότι η επιλογή θα γίνει μεταξύ των συγκεκριμένων δύο στελεχών.

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

11 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Θα τα πούμε του χρόνου; ΤΗΣ ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

Tου ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Απαισιοδοξία κορυφής... εφ’ όλης της ύλης

Ποιος πρώην υπουργός, που παραμένει κορυφαίο στέλεχος της Ν.Δ., έχει μπει στο στόχαστρο του Μεγάρου Μαξίμου επειδή συνυπογράφει «αντιπολιτευτικές» και ενοχλητικές ερωτήσεις «γαλάζιων» βουλευτών της περιφέρειας;

Πολύ ενδιαφέρουσα σύνθεση είχε ένα τραπέζι, που παρέθεσε προ ημερών η πρεσβευτής της Αυστραλίας στην Αθήνα, Jenny Bloomfield, με αφορμή την ανάληψη της προεδρίας των G20 από τη χώρα της. Στην πρεσβευτική κατοικία βρέθηκαν κορυφαίοι υπουργοί, επιχειρηματίες, αλλά και πρώην πρωθυπουργοί. Μάλιστα, στο ίδιο τραπέζι κάθονταν οι πρώην πρωθυπουργοί Κ. Σημίτης και Λ. Παπαδήμος, αλλά και ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Κυρ. Μητσοτάκης, όπως και ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Φιλ. Σαχινίδης. Το μενού -της συζήτησης, τουλάχιστον- ήταν γεμάτο από Ελλάδα, ενώ έδωσαν

και πήραν οι προβλέψεις για το νέο πολιτικό περιβάλλον που αναμένουν πολλοί ότι θα δημιουργήσουν οι ευρωεκλογές. Πάντως, η στήλη πληροφορείται ότι οι περισσότεροι εκ των αμφιτρυόνων δεν έκρυβαν την απαισιοδοξία τους για την προοπτική όχι μόνο της χώρας, αλλά και της παρούσης κυβέρνησης. Επίσης, όταν η συζήτηση έφτασε στο ΠΑΣΟΚ, τους «58» και... τη μοίρα της Κεντροαριστεράς, οι περισσότεροι κούνησαν απλώς το κεφάλι τους συγκαταβατικά. Με εξαίρεση τον Κ. Σημίτη, ο οποίος εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος για την προοπτική των «58», τους οποίους, εξάλλου, στηρίζει με νύχια και με δόντια.

Στα δύο για τις κάλπες Ποιος «πράσινος», που έχει χρηματίσει υπουργός σε οικονομικό υπουργείο, παραδέχεται στους συνομιλητές του ότι, αν είχε περισσότερους εσωκομματικούς υποστηρικτές, θα αμφισβητούσε ευθέως τον Ευ. Βενιζέλο;

Αληθεύει ότι ο υπουργός Εσωτερικών, Γ. Μιχελάκης, αν και είχε βάλει πλώρη για τη Β’ Αθηνών, καλοβλέπει και τον δήμο της Αθήνας;

Διχοστασία επικρατεί στο πρωθυπουργικό επιτελείο αναφορικά με τον χρόνο πραγματοποίησης των εκλογών. Η μείωση της κυβερνητικής πλειοψηφίας στη Βουλή «ζόρισε» αρκετά τους επιτελείς του Αντ. Σαμαρά, που βλέπουν το μέλλον δυσοίωνο. Έτσι, τουλάχιστον ο υπουργός Επικρατείας Δ. Σταμάτης και ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Τ. Μπαλτάκος δεν αποκλείουν πια τις τριπλές κάλπες τον Μάιο. Αντιθέτως, κατά των εκλογών εμφανίζεται ο Χρ. Λαζαρίδης, που ποντάρει στην ελληνική προεδρία και ελπίζει ότι αυτή θα αλλάξει το αρνητικό κλίμα για την κυβέρνηση.

Ψάχνουν... «γείωση» με ερωτηματολόγια! Ως γνωστόν, οι προσωπικότητες που μετέχουν στην «Πρωτοβουλία των 58» για την Κεντροαριστερά δεν είναι αυτό ακριβώς που θα λέγαμε «άνθρωποι που κυκλοφορούν στην κοινωνία». Καθηγητές πανεπιστημίων, «προσωπικότητες», αλλά και απόμαχοι πολιτικοί -πρώην υπουργοί και υφυπουργοί- συνθέτουν το μωσαϊκό όλων όσοι επιδιώκουν να εκφράσουν την κοινωνία και το «καινούργιο» στον -ολοένα μειούμενο- χώρο μεταξύ της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ. Πάντως, την ανάγκη να κατανοήσουν την κοινωνία φαίνεται πως δεν την απεμπολούν οι «58». Απλώς, δεν πρόκειται να αφήσουν το ασφαλές πε-

ριβάλλον τους για να αποκτήσουν την απαραίτητη κοινωνική «γείωση». Απλώς, ανήρτησαν ένα ερωτους τηματολόγιο στην ιστοσελίδα kentroaristera.gr, με το οποίο ζητούν να μάθουν την εκτίμηση των πολιτών για την πρωτοβουλία τους, τις κριτικές, αλλά και τη γνώμη τους για τις ενδεχόμενες ονομασίες του νέου φορέα (προτείνονται ως επιλογές η «Κεντροαριστερά», η «Ελιά» και η «Δημοκρατική Προοδευτική Παράταξη»). Φήμες που θέλουν τον server της ιστοσελίδας να μην μπορεί να αντέξει τις επισκέψεις συνταξιούχων, ανέργων, υποαμειβόμενων, ανθρώπων του μόχθου κ.ο.κ. ελέγχονται ως ανακριβείς...

Όλοι το ευχόμαστε, αυτές τις ημέρες, και γελάμε. Σε λίγες ημέρες αλλάζει μια ημερομηνία, αλλάζει ο χρόνος και προσθέτουμε έναν χρόνο στην ηλικία μας. Χαιρετάμε φίλους και γνωστούς και ελπίζουμε για τα καλύτερα. Άντε που αλλάξανε οι καιροί και οι σκέψεις μας κρύβουν θλίψη και ανησυχία. Με ποιο κέφι και κουράγιο να πατήσεις στο 2014, όταν τίποτα δεν σου αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας; Με ποιους θα τα πούμε του χρόνου; o Με τον συνταξιούχο, που έμαθε πλέον να σέρνεται και να αναζητήσει τρόφιμα στους κάδους των σούπερ μάρκετ; Ντρέπεται να σε κοιτάξει στα μάτια και να σου ζήτησει τη βοήθεια και εσύ ντρέπεσαι τριπλάσια από αυτόν και δεν ξέρεις πώς να την κάνεις πιο διακριτικά. o Με τον άνεργο, που αναγκάστηκε να δεχτεί οποιαδήποτε εργασία, χωρίς ασφάλιση και χωρίς μέλλον; Ξεροσταλιάζει σε ουρές και πολεμάει ηρωικά να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του. o Με το παιδί σου, που αναγκάστηκε να μετακομίσει στην Αυστραλία για να ζήσει τη ζωή που του αξίζει μετά από τα τόσα χρόνια που έλιωσε στα θρανία. Ένα καλό και σοβαρό παιδί βρέθηκε με κρεμασμένα στον τοίχο τρία διπλώματα που δεν αξίζουν τίποτα και ξεσπιτώνεται μακριά από τα δάκρυ σου. o Με τον διαχειριστή της πολυκατοικίας σου, που έχει ο ίδιος να πληρώσει τα κοινόχρηστα έξι μήνες και εξαφανίστηκε και εξαιτίας του πληρώνεις περισσότερα λεφτά χωρίς να ζεσταίνεσαι; oΜε τον δήθεν φίλο σου, που σε έχει φεσώσει και δεν φτάνει που σε κρέμασε με τα δανεικά και αγύριστα εδώ και πέντε χρόνια, ξεδιάντροπα θέλει πάλι δανεικά. o Με τον πολιτικό που σε περιμένει στη γωνία για να σε σταυρώσει; o Με την αιθαλομίχλη που σε αναγκάζει να φορέσεις μάσκα προστασίας; Με την ενεργειακή φτώχεια και την αδυναμία της μεγάλης πλειονότητας των ελληνικών νοικοκυριών να χρησιμοποιούν για θέρμανση το ακριβό πετρέλαιο; Αλλά η ανάλγητη ηγεσία υπουργείων Υγείας και Περιβάλλοντος τολμάει και συστήνει την απαγόρευση και τον περιορισμό των παράνομων τζακιών και την καύση ακατάλληλων υλικών, αντί να συστήσει τη μείωση στις τιμές των καύσιμων υλών για να ζεσταθεί με ασφάλεια ο κόσμος. o Με τον κύριο Σαμαρά, που κάθε χρόνο κάτι καινούργιο σκαρφίζεται για να σε λιώσει με το πρόσχημα ότι σε σώζει και κάνει και επανάσταση εις βάρος σου; o Με τη δύσοσμη διαφθορά που ξεμυτίζει από παντού, επιβεβαιώνοντας την αναμφισβήτητη αλήθεια ότι στην Ελλάδα όλα πουλιούνται και όλα έχουνε μία τιμή; Καθημερινά ακούμε για μίζες και τσουβάλια λεφτά που, αν η Αστυνομία και η Δίωξη Οικονομικού Εγκλήματος έκαναν τα αυτονόητα, δηλαδή σωστά τη δουλειά τους, δεν θα είχανε φτάσει σε τέτοια τερατώδη επίπεδα και δεν θα μας καταδίκαζαν σε αθλιότητα και μιζέρια. Με βάση αυτές τις διαχωριστικές, γραμμές λιγοστεύουν οι άνθρωποι που θα σου πούνε και κυρίως μπορείς να τους πεις με καθαρή καρδιά χρόνια πολλά και θα ευχηθείς να τους δεις και του χρόνου. Ξέρεις ότι όλα είναι μελανά, αλλά δεν θα ακολουθήσεις την πορεία των 3.000 Ελλήνων που αυτοκτόνησαν και δεν περιμένεις από τους προστάτες των Μνημονίων να σε σώσουνε. Πρέπει να βασιστείς στη δύναμη του λαού σου. Κάποιες αξίες δεν χάνονται. Δίπλα σου είναι πάντα οι αγαπημένοι σου, η οικογένεια και οι πραγματικοί σου φίλοι. Θα σε στηρίξουν και θα τους στηρίξεις για να περάσετε μαζί την μπόρα. Μην ξεχνάς ότι είσαι πολύ τυχερός που ζεις σε μια τόσο ηλιόλουστη χώρα. Την ομορφιά της δεν μπορούν να την κλέψουν.

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

12

ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 1944

Η απόπειρα ανατίναξης του ξενο ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ*

Για τον Δεκέμβρη του ‘44 αιωρείται ακόμη, ύστερα από τόσα χρόνια, ένα διπλό ερώτημα: Αν το ΚΚΕ σκόπευε να καταλάβει δυναμικά την εξουσία, γιατί δεν το έκανε τότε που μπορούσε να το κάνει, όταν δηλαδή, αποχωρώντας οι Γερμανοί, απελευθέρωναν τη χώρα; Και αν ο σκοπός του δεν ήταν η δυναμική κατάληψη της εξουσίας, τι το έκανε ν’ αλλάξει γνώμη για να το επιχειρήσει τον Δεκέμβρη του ‘44 στην πιο ακατάλληλη στιγμή και από πιο δυσχερή θέση; Ερωτήματα στα οποία οι ερευνητές των ιστορικών εκείνων στιγμών δεν έχουν δώσει μια ενιαία απάντηση, κυρίως για τη βεβαιότητα με την οποία η τότε ηγεσία του ΚΚΕ οδηγούσε το όλο κίνημα στην ήττα. Ωστόσο όμως, στις μάχες της Αθήνας τον Δεκέμβρη του 1944, υπήρξαν απίστευτες στιγμές τόλμης, αυταπάρνησης και ηρωισμού από τους μη γνωρίζοντες τις μύχιες σκέψεις της ηγεσίας μας ΕΛΑΣίτες. Μία από αυτές τις στιγμές, είναι και εκείνη της υπονόμευσης του ξενοδοχείου της Μεγάλης Βρεταννίας στην πλατεία Συντάγματος, όπου είχαν την έδρα τους ο Σκόμπι και η κυβέρνηση Γεωρ. Παπανδρέου και όπου διέμεναν ή είχαν κρυφτεί και άλλοι στρατιωτικοί και πολιτικοί παράγοντες, για την οποία όμως οι πηγές είναι περιορισμένες, συγκεχυμένες και σε πολλά σημεία αντιφάσκουσες. Πάντως, την ιδέα του εγχειρήματος πρέπει να την είχε ο Σπύρος Καλοδίκης, β’ γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ (Ακροναυπλιώτης, δραπέτης το 1940 από το σανατόριο της Πέτρας Ολύμπου, οργανωτής των μεγάλων διαδηλώσεων της Κατοχής στην Αθήνα - δολοφονήθηκε το 1947 από όργανα της Ασφάλειας στους δρόμους της Λάρισας), η οποία, μέσω του α’ γραμματέα της ΚΟΑ Βασίλη Μπαρτζιώτα (Φάνη) και του καπετάνιου του α’ Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ Αθήνας Σπύρου Κωτσάκη (Νέστορα) έφθασε στους βασικούς τοτινούς κουμανταδόρους του κόμματος Γ. Σιάντο και Γ. Ιωαννίδη, που την ενέκριναν, και όχι στην Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ που είχε την ευθύνη των όλων επιχειρήσεων της Αθήνας. Και η ευθύνη του εγχειρήματος, με τον σχεδιασμό του και την εκτέλεσή του, ανατέθηκε στον ίδιο τον Σ. Καλοδίκη. Ο Καλοδίκης συνεργάστηκε με τρεις πολιτικούς μηχανικούς. Τον Ευγένιο Καστραβέλη, μηχανικό του Δήμου Αθηναίων, ο οποίος προμηθεύτηκε από την υπηρεσία του τα κατάλληλα σχέδια και χάρτες των υπονόμων της Αθήνας (έχει πεθάνει

πριν από το 1990), τον Δημήτρη Γκίκα, καπετάνιο Λόχου Μηχανικού της ΙΙ Μεραρχίας Αττικοβοιωτίας, πολοτικό μηχανικό του μικρού Πολυτεχνείου (έχει εξαφανισθεί, όπως έχει γράψει ένας αντάρτης με τα στοιχεία Θόδωρος Φ., που είχε πάρει μέρος στην επιχείρηση) και τον Κίμωνα Ταπεινό, διμοιρίτη του ίδιου λόχου Μηχανικού της ΙΙ Μεραρχίας (έχει και αυτός πεθάνει πριν από το 1990). Επίσης, συνεργάστηκε και με τον Λευτέρη Φράγκου, στρατιωτικό διοικητή του παραπάνω λόχου, καθώς και με τον γραμματέα της Αχτίδας του ΚΚΕ της περιοχής Μεταξουργείου Μπάμπη Γρηγοριάδη. Η επιχείρηση εκτελέστηκε από επιλεγμένους εθελοντές αγωνιστές, έμπιστους και εχέμυθους, στους οποίους βέβαια δεν είχε γνωστοποιηθεί ο στόχος. Και συγκεκριμένα: 1) από μια ομάδα επτά ανταρτών του Μηχανικού της ΙΙ Μεραρχίας, μεταξύ των οποίων και οι Θόδωρος Φ., Δ. Γκίκας και Κ. Ταπεινός, που προανέφερα, 2) από αρκετούς ΕΛΑΣίτες της περιοχής Μεταξουργείου της Αθήνας και μερικούς του σπουδαστικού Λόχου Λόρδος Μπάϋρον. Στους τελευταίους και οι γνωστοί μου Παγκρατιώτες σπουδαστές του Πολυτεχνείου Κώστας Τερζάκης και Άγγελος Ζυγουράκης και 3) από ένα τμήμα 18 ανταρτών - δυναμιτιστών του Μηχανικού ΕΛΑΣ Ολύμπου (του Αντώνη Αγγελούλη - Βρατσάνου)

Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Ουίνστον Τσώρτσιλ, με τον αντιβασιλέα και αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό σε νυχτερινή συνεδρί

με στρατιωτικό διοικητή τους τον Χρήστο Χολέβα (Μηλιώνη) και καπετάνιο τον Γιάννη Ντούρα (Ακούραστο). Ο ακριβής αριθμός των μετασχόντων στο εγχείρημα δεν έχει προκύψει από πουθενά, αλλά ένας από αυ-

τούς, ο Νίκος Κυριακίδης, στέλεχος του ΚΚΕ στην περιοχή, έχει γράψει ότι μέσα στον υπόνομο κατέβηκαν 150 περίπου άνδρες του ΕΛΑΣ για να μεταφέρει ο καθένας τους από ένα κιβώτιο εκρηκτικής ύλης και τα άλλα υλικά, καθώς και μερικά στελέ-

χη με τους μηχανικούς. Για την είσοδο στον υπόνομο οι πληροφορίες διχάζονται. Ο Ν. Κυριακίδης λέει ότι μπήκανε από ένα φρεάτιο της οδού Λένορμαν, μακριά από το Μεταξουργείο, επειδή οι Εγγλέζοι εντόπισαν τη συγκέντρωση

«Τσώρτσιλ: Φωτογράφησε τους Έλληνες. Είναι δικό Την ίδια νύχτα μία εφοδιοπομπή με γύρισε πίσω στη Μεγάλη Βρετανία. Καθώς μπαίναμε στο αυτοκίνητο, οι αλεξιπτωτιστές άνοιξαν πυρ για να μας καλύψουν. Οι Αμερικανοί ανταποκριτές στην Αθήνα είμασταν καλεσμένοι για το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο δείπνο από τους αξιωματικούς της αμερικανικής αεροπορικής διοίκησης. Το αρχηγείο τους βρισκόταν στο ξενοδοχείο Κοσμοπολίτ κοντά στην Ομόνοια, μια περιοχή ελεγχόμενη από τον ΕΛΑΣ. Στην επιστροφή, ανεβήκαμε στη σκεπασμένη με καραβόπανο καρότσα ενός στρατιωτικού φορτηγού. Ξαφνικά, κάποιοι έκαναν σήμα στον οδηγό και, πριν προφτάσει να σταματήσει, ακούστηκαν πυροβολισμοί. Όλοι πέσαμε στο πάτωμα. Το καραβόπανο τραβήχτηκε απότομα και μας έλουσε ένα δυνατό φως. Μας διέταξαν να βγούμε έξω. Εκνευρισμένοι Έλληνες αστυνομικοί και δύο Βρετανοί της στρατιωτικής αστυνομίας έλεγξαν τα χαρτιά μας. Ένας Έλληνας μας ρώτησε, μάλλον άγρια, τι γυρεύαμε στην περιοχή του ΕΛΑΣ. Ένας ανταποκριτής του είπε να μην ανακατεύεται σε πράγματα που δεν τον αφορούν. Οι άνθρωποι του Τύπου είχαμε το δικαίωμα να κυκλοφορούμε όπου θέλαμε. Ο Έλληνας αξιωματικός έγινε έξω φρενών, δεν μπορούσε όμως να κάνει τίποτα. Ο Βρετανός αξιωματικός, που ήταν κι αυ-

τός θυμωμένος, μαλάκωσε και χαμογέλασε όταν του ευχηθήκαμε «Καλά Χριστούγεννα». Το επόμενο πρωί παρατήρησα μεγάλη κίνηση έξω από τη Μεγάλη Βρετανία. Μηχανικοί του στρατού κι εργάτες τραβούσαν από τους υπονόμους μεγάλους σάκους γεμάτους δυναμίτη και τους στοίβαζαν στο πεζοδρόμιο. Ο ΕΛΑΣ σχεδίαζε ν’ ανατινάξει το ξενοδοχείο - τον στρατηγό Σκόμπι και την ελληνική κυβέρνηση μαζί του. Οι Βρετανοί και οι Έλληνες ένοικοι μας θεώρησαν ύποπτους. Πώς έγινε κι όλοι οι Αμερικανοί ανταποκριτές λείπαμε από το ξενοδοχείο ακριβώς το βράδυ που θ’ ανατιναζόταν; Την ίδια μέρα έφτασε στην Αθήνα ο πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ. Ήθελε να μαζέψει τους Έλληνες και των δύο πλευρών, αριστερούς και δεξιούς, γύρω από ένα τραπέζι. Αυτός θα ήταν ο διαιτητής και θα προσπαθούσε να δώσει ένα τέλος στον εμφύλιο πόλεμο. Η διάθεση του Τσώρτσιλ δεν ήταν καλή. Δεχόταν επιθέσεις στην πατρίδα του και στις ΗΠΑ για τον ρόλο της Βρετανίας στον ελληνικό πόλεμο. Ανέβηκε σ’ ένα θωρακισμένο αυτοκίνητο και οδηγήθηκε στη βρετανική πρεσβεία. Ο ακόλουθος Τύπου δεν ενημέρωσε τους δημοσιογράφους, είπε μόνο πως αργότερα θα δινόταν συνέντευξη Τύπου. Μετά, με πήρε καταμέρος και με ρώτησε αν

μου έμεναν λάμπες για φλας. Απάντησε καταφατικά. «Καλά», μου είπε. «Θα έρθω να σε πάρω σε λίγο». Μου ζήτησε να μην πω τίποτα σε κανέναν. Όταν ξαναγύρισε, με οδήγησε στο υπουργείο Εξωτερικών. Φτάνοντας εκεί κατάλαβα γιατί με είχαν καλέσει. Θα γινόταν η συνάντηση της ελληνικής κυβέρνησης και του ΕΛΑΣ υπό την εποπτεία του Τσώρτσιλ και δεν υπήρχε ηλεκτρικό. Πάνω σ’ ένα τεράστιο τραπέζι είχαν τοποθετηθεί δώδεκα λάμπες θυέλλης που φώτιζαν τον χώρο. Ο στρατιωτικός φωτογράφος δεν είχε λάμπες για φλας. Εγώ, όμως, είχα και τις μοιράστηκα μαζί του. Οι σύνεδροι μπήκαν στο δωμάτιο. Στη μια πλευρά κάθισε ο Τσώρτσιλ, ο Άντονι Ίντεν, ο σερ Χάρολντ Αλεξάντερ (διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στη Μεσόγειο), ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, ο συνταγματάρχης Ποπόφ και ο Αμερικανός πρέσβης Λίνκολν Μα Βο. Απέναντί τους κάθισαν μέλη της ελληνικής κυβέρνησης με τον Παπανδρέου επικεφαλής. Οι αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ δεν είχαν έρθει. Τράβηξα μια φωτογραφία με το φλας κι έδωσα τις δύο λάμπες που απέμεναν στον Βρετανό στρατιωτικό φωτογράφο. Συνέχισα, όμως, να φωτογραφίζω χρησιμοποιώντας τον δραματικό φωτισμό του δωματίου. Φωτογράφιζα από την ελληνική πλευρά του τραπεζιού σημαδεύοντας με τον φακό τον Τσώρτσιλ.

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

13

ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

δοχείου της Μεγάλης Βρεταννίας αση στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανίας

των ΕΛΑΣιτών εκεί στο Μεταξουργείο, ρίξανε ένα βλήμα, σκοτώθηκε μάλιστα ένα μέλος της Αχτιδικής Επιτροπής, και κατόπιν τούτου, η Αχτιδική Επιτροπή αποφάσισε να γίνει η επιχείρηση από άλλο σημείο. Ενώ, όπως έχουν γράψει ο Θόδωρος Φ.,

Αποφασίστηκε, λοιπόν, να μη γίνει ανατίναξη τότε, γιατί θα σηκώνονταν παγκόσμια κατακραυγή και σάλος αν σκοτώνονταν οι υψηλοί επισκέπτες μας. Αλλά και αν είχαν τις σωστές πληροφορίες για τους Άγγλους και πραγματοποιούνταν η ανατίναξη, πάλι θα βρισκόντουσαν σε δύσκολη θέση απέναντι στην ΕΣΣΔ, το ΚΚΣΕ και τον Στάλιν αν σκοτώνονταν ο Ποπώφ με τους δικούς του

και ο Σπύρος Κωτσάκης, το φρεάτιο βρισκόταν στο Μεταξουργείο και μάλιστα -όπως με βεβαίωσε ο φίλος μου Αγγ. Ζυγουράκης-, ο οποίος μου αφηγήθηκε την περιπέτειά του γύρω στο 1970, λίγα χρόνια πριν πεθάνει βρισκόταν πίσω από το Ορφανοτρο-

φείο Χατζηκώστα της οδού Πειραιώς, το οποίο στην Κατοχή είχε μετατραπεί από τους Γερμανούς σε φυλακές. Στα θεμέλια του ξενοδοχείου μεταφέρθηκε μεγάλη ποσότητα δυναμίτιδας σε κιβώτια. Άλλοι λένε 1,5 τόνος, άλλοι 1 τόνος και άλλοι 800 ή 700 οκάδες. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης εκατοντάδες μέτρα ηλεκτροφόρου καλωδίου σε κουλούρες, σκάλα για το κατέβασμα στο φρεάτιο και άλλες μικρότερες μέσα στον υπόνομο για τα ανεβοκατεβάσματα της πορείας της, ηλεκτρικοί φανοί, λαδοφάναρα, κεριά και πινακίδες με τόξα πορείας για να μη χαθούν οι αγωνιστές μέσα στον δαίδαλο των διακλαδώσεων, ένα δε φορτηγό αυτοκίνητο με μια ηλεκτρογεννήτρια για την πυροδότηση περίμενε έξω από το φρεάτιο.

Η επιχείρηση ξεκινά! Η επιχείρηση ξεκίνησε στις 23 ή 24 Δεκεμβρίου (όπως με είχε διαβεβαιώσει ο Άγγ. Ζυγουράκης και όχι 22 Δεκεμβρίου, όπως έχει γράψει ο Ν. Κυριακίδης), μόλις άρχισε να σκοτεινιάζει και περατώθηκε σε 12 με 15 ώρες με τον τελικό έλεγχο των καλωδίων. Τον έλεγχο τον έκανε ο Ν. Κυριακίδης, όπως ισχυρίζεται, με άλλους τέσσερις ΕΛΑΣίτες και με εντολή του γραμματέα της Αχτίδας του ΚΚΕ Μπ. Γρηγοριάδη. Τόσες ώρες έμειναν οι αγωνιστές μέσα στους υπονόμους, προχωρώντας κατ’ άνδρα σε φάλαγγα, παλεύοντας με το σκοτάδι, τα βρομόνερα με τις ακαθαρσίες που μερικές φορές έφθαναν και πάνω από το γόνατο, τους τεράστιους ποντικούς και τις αναθυμιάσεις! Σω-

τους το σόου» Μετά από μερικές λήψεις βρυχήθηκε: «Φωτογράφισε τους Έλληνες. Είναι δικό τους το σόου». Πήγα από την άλλη μεριά και τράβηξα μερικές φωτογραφίες. Μετά ξαναγύρισα στη θέση μου και συνέχισα να φωτογραφίζω τον Τσώρτσιλ. Είχα ακουμπήσει τους αγκώνες μου στους ώμους ενός Έλληνα που του είχα ζητήσει να μένει ακίνητος όσο φωτογράφιζα. Ο Τσώρτσιλ έδειξε τους Έλληνες και φώναξε: «Φωτογράφισέ τους!». Με πλησίασε απότομα ένας γεροδεμένος Καναδός συνταγματάρχης. «Τον άκουσες», ψιθύρισε. Φωτογράφισε τους Έλληνες». Τράβηξα μερικές ακόμη φωτογραφίες κι έφυγα. Οι αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ δεν είχαν φτάσει ακόμη. Αργότερα, έμαθα πως, παρά την εγγύηση που είχε δώσει ο στρατηγός Σκόμπι για ασφαλή διέλευση, η αντιπροσωπεία του ΕΛΑΣ αντιμετώπισε προβλήματα και καθυστέρησε να περάσει τις γραμμές. Μερικές μέρες αργότερα ο στρατηγός Σκόμπι και οι εκπρόσωποι του ΕΛΑΣ υπόγραψαν ανακωχή. Η κατάπαυση του πυρός έγινε στις 15 Ιανουαρίου. Η Αθήνα ήταν μια άτυχη πόλη. Πέρασε άθικτη τη γερμανική κατοχή, αλλά στον εμφύλιο πόλεμο δέχτηκε χτυπήματα από βόμβες πυροβολικού και ρουκέτες. Πολλά κτίρια είχαν σωριαστεί σε ερείπια. Οι Αθηναίοι ξεχύθηκαν σαν χαμένοι στους δρόμους. Άλλοι έψαχναν για τρόφιμα κι άλλοι αναζη-

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ με τον Δαμασκηνό μετά από σύσκεψη

τούσαν τους συγγενείς τους που είχαν χαθεί στη διάρκεια των μαχών. Στα περίχωρα, είχαν τοποθετηθεί σε μακριές σειρές πτώματα σχεδόν σε αποσύνθεση. Όσοι Αθηναίοι αναζητούσαν χαμένους συγγενείς, περπατούσαν ανάμεσά τους κλείνοντας τις μύτες τους με μαντήλια. Μέρες πολλές αφότου άφησα την πόλη είχα μαζί μου αυτή τη

μυρωδιά του θανάτου.

Από το λεύκωμα του φωτογράφου Ντμίτρι Κέσελ, ο οποίος ήρθε στην Αθήνα το 1944 ως ανταποκριτής του περιοδικού Life. Το κείμενο και οι συγκλονιστικές φωτογραφίες του κυκλοφόρησαν σε λεύκωμα από τις εκδόσεις «Άμμος» το 1994.

στή κόλαση! Είναι απίστευτο το τι υπέφεραν αδιαμαρτύρητα και καρτερικά όλες αυτές τις ώρες. Όπως μου αφηγήθηκε ο Αγγ. Ζυγουράκης, η μεγάλη καθυστέρηση οφείλονταν κυρίως στην αναζήτηση από τους μηχανικούς στους χάρτες της σωστής κατεύθυνσης μέσα στον δαίδαλο των υπονόμων και των διακλαδώσεών τους, στο πέρασμα μπουσουλώντας μερικών στενών και χαμηλών υπονόμων, σε δυο - τρεις λιποθυμίες από τις αναθυμιάσεις, στο φορτίο που κουβαλούσε ο καθένας τους, που γινόταν ασήκωτο κάτω από τέτοιες συνθήκες και δεν έπρεπε να βραχεί, και στις ολιγόλεπτες αναγκαίες στάσεις κάθε μισή ώρα. Υπήρξαν βέβαια και μερικοί γογγυσμοί και μουρμουρητά, αλλά αυτά γινόντουσαν περισσότερο σαν ένας τρόπος διασκέδασης της αφόρητης και πρωτόγνωρης γι’ αυτούς κατάστασης. Τέλος, ακούστηκε το «φθάσαμε, τελειώσαμε» και οι μεταφορείς αρχίζουν να αφήνουν ένας - ένας τα κιβώτια, γυρίζοντας πίσω, ακολουθώντας τις πινακίδες με τα βέλη. Τα κιβώτια τα παραλάβανε οι αντάρτες δυναμιτιστές που προπορεύονταν με τους μηχανικούς της φάλαγγας. Τα στοίβαξαν, τοποθέτησαν τον εκρηκτικό μηχανισμό και, τελευταίοι, άρχισαν και αυτοί την επιστροφή ξετυλίγοντας το καλώδιο από τις κουλούρες που κουβαλούσαν. Όλοι τους, όταν βγήκανε τα χαράματα της άλλης μέρας στον καθαρό αέρα, δεν πιστεύανε πώς τα κατάφεραν και βγήκαν από αυτή την κόλαση... Ήταν εξουθενωμένοι. Ανοίγανε τα χέρια τους και πέρνανε βαθιές ανάσες για ώρες. «Νόμιζα ότι είχα βγει από τάφο», μου τόνισε ο Ζυγουράκης, «γιατί ήλθαν στιγμές που πίστεψα ότι θα έμενα κάτω. Το ίδιο είχαν νιώσει και πολλοί άλλοι. Ωστόσο, ήμασταν ικανοποιημένοι που εκπληρώσαμε την αποστολή μας. Όμως την μπόχα των υπονόμων με την αηδία τους την κουβαλάω ακόμη μέσα μου». Όλοι τους τώρα περίμεναν την πυροδότηση. Ο Γ. Ντούρας, ο καπετάνιος του αντάρτικου τμήματος, άρχισε την ετοιμασία, βάζοντας μπρος τη γεννήτρια, αλλά οι στρατιωτικοί Χρ. Χολέβας και Λευτ. Φράγκου διαφώνησαν και επέμειναν ότι πρέπει προηγουμένως να ειδοποιηθεί η καθοδήγησή τους πως όλα είναι έτοιμα. Τη διαφωνία τους την έλυσε ο Σπ. Καλοδίκης, ο οποίος κατέφθασε βιαστικά εκείνη την ώρα, πηδώντας από μια μοτοσυκλέτα και φωνάζοντας ξαναμμένος «Σταματήστε, η ανατίναξη δεν θα γίνει, αναβάλλεται. Σβήστε τη γεννήτρια»...

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 14

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

14

ΙΣΤΟΡΙΑ

ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 1944 ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Η απόπειρα ανατίναξης του ξενοδοχείου της Μεγάλης Βρεταννίας ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 13

Έρχεται ο Τσώρτσιλ Τι είχε συμβεί; Η καθοδήγηση του ΚΚΕ είχε πληροφορηθεί ότι είχαν έλθει στην Αθήνα ο Άγγλος πρωθυπουργός Τσώρτσιλ, ο υπουργός των εξωτερικών του Ίντεν και ο αρχιστράτηγος της Μ. Ανατολής Αλεξάντερ για την ειρηνική επίλυση της ελληνικής εμπλοκής, οι οποίοι διέμεναν στο ξενοδοχείο της Μ. Βρεταννίας, καθώς επίσης ότι διέμενε εκεί και ο αρχηγός της σοβιετικής αποστολής των Βουνών της Κατοχής Γριγκόρι Ποπώφ με την ακολουθία του. Κρίθηκε λοιπόν σκόπιμο να αναβληθεί η ανατίναξη. Ή ακόμη και να ματαιωθεί αν το επέβαλε η εξέλιξη των πραγμάτων. Όμως οι πληροφορίες ήταν εσφαλμένες, γιατί ο Τσώρσιλ έμενε σε ένα από τα εγγλέζικα πολεμικά πλοία που μας κανονιοβολούσαν από το Φάληρο, ενώ οι άλλοι δύο Άγγλοι διέμεναν στην αγγλική πρεσβεία στο Κολωνάκι (έχει γραφτεί ότι και ο Τσώρτσιλ διέμενε μαζί τους). Αποφασίστηκε, λοιπόν, να μη γίνει ανατίναξη τότε, γιατί θα σηκωνόταν παγκόσμια κατακραυγή και σάλος αν σκοτώνονταν οι υψηλοί επισκέπτες μας. Αλλά και αν είχαν τις σωστές πληροφορίες για τους Άγγλους και πραγματοποιούνταν η ανατίναξη, πάλι θα βρισκόντουσαν σε δύσκολη θέση απέναντι στην ΕΣΣΔ, το ΚΚΣΕ και τον Στάλιν αν σκοτώνονταν ο Ποπώφ με τους δικούς του. Η υπονόμευση δεν ήταν δυνατόν να κρατηθεί μυστική για πολύ χρόνο, αφού είχε αναμειχθεί τόσος μεγάλος αριθμός ατόμων. Διέρρευσε ή μπορεί και να προδόθηκε ακόμη. Και τα ξημερώματα της 26 Δεκέμβρη, ειδικό συνεργείο Άγγλων στρατιωτικών την εξουδετέρωσε. Το όλο εγχείρημα και την ημερομηνία (26.12) εξουδετέρωσης της υπονόμευσης επιβεβαιώνει και επιστολή του Τσώρτσιλ προς τη γυναίκα του που έστειλε αυθημερόν και όπου γράφει: «Θα έχεις αναγνώσει σχετικώς με τη συνωμοσία της ανατινάξεως του Γεν. Στρατηγείου στο Ξενοδοχείο της Μεγ. Βρετανίας. Δεν νομίζω πως ήταν για το καλό μου. Ένας τόνος δυναμίτιδος είχε τοποθετηθεί στις υπονόμους από χέρια πολύ επιδέξια και με γερμανικό μηχανισμό πυροκροτήσεως, στο χρονικό διάστημα μεταξύ της στιγμής που έγινε γνωστή ή άφιξίς μου και της ελεύσεως της σημερινής ημέρας».

Παραμύθια περί χίτη Για την αποκάλυψή της, υπάρχει και ένα φαιδρό στοιχείο. Πριν από μερικούς μήνες, είδα μια αρχειακή ταινία της ΕΤ, όπου κάποιος κατοχικός χίτης του Θησείου, εθνοφύλακας κατά τα Δεκεμβριανά, του οποίου δεν συγκράτησα το όνομα, ι-

σχυριζότανε ότι κάνοντας περιπολία στο Μεταξουργείο, είδε ένα ανοιχτό φρεάτιο και δίπλα του ένα κιβώτιο με εγγλέζικα γράμματα, από τα οποία κατάλαβε ότι περιείχε εκρηκτική ύλη. Ειδοποίησε, έλεγε, τους Εγγλέζους και εκείνοι κατέβηκαν στο φρεάτιο και εξουδετέρωσαν την υπονόμευση! Πρόκειται περί παραμυθά, γιατί το Μεταξουργείο ήταν μια ελασοκρατούμενη περιοχή που εγκαταλείφθηκε από τον ΕΛΑΣ από τις τελευταίες (2 με 3 Γενάρη ‘45). Άλλωστε, ούτε ημερομηνία ανέφερε, ούτε το όνομα ενός από τους συναδέλφους του της περιπολίας, γιατί δεν ήταν δυνατόν να περιπολεί μόνος του σε εμπόλεμη μάλιστα περιοχή. Και γιατί επρόκειτο περί αναβολής της ανατίναξης και δεν ήταν δυνατόν το τμήμα των ΕΛΑΣιτών, που διενήργησε την επιχείρηση με τα έμπειρα στελέχη του του Μηχανικού, να είχε φύγει από τον τόπο του φρεατίου, εγκαταλείποντάς το μάλιστα ανοιχτό με ένα κιβώτιο εκρηκτικών κοντά του, έξω στον δρόμο! Απλά ο χίτης, επωφελούμενος από το γεγονός ότι ύστερα από τόσα χρόνια δεν θα μπορούσε να βρεθεί κάποιος να τον διαψεύσει, θέλησε να εμφανισθεί ως ο σωτήρας του ξενοδοχείου, του Τσώρτσιλ και όλων των άλλων επιφανών.

*Ο Μάνος Ιωαννίδης είναι αντιστασιακός, συνταξιούχος δικηγόρος και ερευνητής της Ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης

ÃÅÉ ¤´À·²¶ ÚÈÊ·É ¤±¨¥½°ª¶ x ¥Ð

É ¬­²®¤­Ã³²¸®²¶

ÚÈÊ·É ´¥¤°À·ª¶ ÁÓ· ½É º¬°½¶ ˹»ÃÓ· ²¸³½­ª §Êо É ¬½·µ²¶ ¢ÓÀÅÉ À®ª¶ ½ÂÒÊǽ ²¸ ¡ÆÅ×Á¿À· ¬º¤®²³²Ä® ¡ÆÐÂÆ½É ¦´²®½¯³²¶ ª¶ ¿ÚǹÅÉ ¸´À·µ ËÇ¿ÐÀÅÉ ¤°·²Ä¥¤®²¶ ­ª¶ ¿ÚǹÅÉ °¤°§´¤°¬µ·½ Á»ÄÐúǷ ´¬µ·¤­½­ª ×È½É ®¨¸«¨´½·²¶ ®¹¹»ÁÅÉ µ¾­¨´ª¶ ¿ÅÃ

Από την άφιξη του Τσώτσιλ στην Αθήνα

Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Σύνταξη: Κώστας Βούλγαρης, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Μερτίκας, Άλκης Ρήγος, Πέτρος-Ιωσήφ Στανγκανέλλης, Kώστας Χριστόπουλος ΤΕΥΧΟΣ 576

ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

www.avgi-anagnoseis.blogspot.com

Tα Xριστούγεννα του Παπαδιαμάντη Ο ουρανός έβρεχε διαρκώς λεπτόν νερόχιονον, ο γραίος αδιάκοπος εφύσα και ήτο ψύχος και χειμών τας παραμονάς των Χριστουγέννων του έτους... Ο κυρ Αλέξανδρος είχε νηστεύσει ανελλιπώς ολόκληρον το Σαρανταήμερον και είχεν εξομολογηθή τα κρίματά του (Παπα-Δημήτρη το χέρι σου φιλώ!). Και αφού εγκαίρως παρέδωσε το χριστουγεννιάτικον διήγημά του εις την «Ακρόπολιν» και διέθεσεν ολόκληρον την γλίσχρον αντιμισθίαν του προς

Και ήλθεν ο Χριστός με το τεθλιμμένον πρόσωπον, η Παναγία η Γλυκοφιλούσα με το λευκόν και ένθεον Βρέφος της, ο Άγιος Στυλιανός, ο φίλος και φρουρός των νηπίων, η Αγία Βαρβάρα και η Αγία Κυριακή με τους σταυρούς και τους κλάδους των φοινίκων εις τας χείρας, ο όσιος Αντώνιος και Ευθύμιος και Σάββας με τας γενειάδας και τα κομβο. σχοίνιά των και ήλθε και ο όσιος Μωϋσής ο Αιθίοψ, «άνθρωπος την όψιν και θεός την καρδίαν», η Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια κρατούσα εις τας χείρας το μικρόν της ληκύθιον, το περιέχον τα λυτήρια όλων των μαγγανειών και επωδών, ο Άγιος Ελευθέριος, η Αγία Μαρίνα και είτα ο Άγιος Γεώργιος και ο Άγιος Δημήτριος με τα χαντζάρια των, με τας ασπίδας και τους θώρακάς των - ολόκληρον το Τέμπλον του παρεκκλησίου της Παναγίας της Γλυκοφιλούσης εκεί επάνω εις τον βράχον τον μαστιζόμενον από θυέλλας και λαίλαπας και λικνιζόμενον από το πολυτάραχον και πολύρροιβδον κύμα.... Φέγγος εαρινόν και θαλπωρή διεχύθησαν εντός του υγρού δωματίου και ο κυρ Αλέξανδρος λησμονήσας τον κάλον του ανεσηκώθη να φορέση και το αριστερόν του υπόδημα δια ν’ ασπασθή ευλαβώς τους πόδας του Χριστού, της Παναγίας και των αγίων.

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΑΡΝΑΛΗ

πληρωμήν του ενοικίου και των ολίγων χρεών του, γέρων ήδη κεκμηκώς υπό των ετών και της νηστείας, αποφεύγων πάντοτε την πολυάσχολον τύρβην, αλλά φιλακόλουθος πιστός, έψαλεν, ως συνήθως, με την βραχνήν και σπασμένην φωνήν του, πλήρη όμως ενθέου πάθους, ως αριστερός ψάλτης, εις το παρεκκλήσιον του Αγίου Ελισσαίου τας Μεγάλας Ώρας, σχεδόν από στήθους, και ότε επανήλθεν εις το πτωχικόν του δωμάτιον, δεν είχεν ακόμη φέξει! Ήναψε το κηρίον του και τη βοηθεία του κηρίου (και του Κυρίου!) έβγαλε το υπόδημά του το αριστερόν, διότι τον ηνώχλει ο κάλος, και ημίκλιντος επί της πενιχράς στρωμνής του, πολλά ρεμβάζων και ουδέν σκεπτόμενος, ήκουε τας ορυγάς του κραταιού ανέμου και τους κρότους της βροχής και έβλεπε νοερώς τον πορφυρούν πόντον να ρήγνυται εις τους σκληρούς αιχμηρούς βράχους του νεφελοσκεπούς και χιονοστεφάνου Άθω. Εκρύωνεν. Αλλά το καφενείον του κυρ Γιάννη του Αγκιστριώτη ήτο κλειστόν. Αλλά και οβολόν δεν είχε να παραγγείλη: -- Πάτερ Αβραάμ, πέμψον Λάζαρον! (ένα ποτηράκι ρακή ή ρώμι). Εκείνην την χρονιάν τα Χριστούγεννα έπεσαν Παρασκευήν. Τόσον το καλύτερον. Θα νηστεύση και πάλιν, ως το είχε τάμα να νηστεύη διά βίου κάθε Παρασκευήν δια να εξαγνισθή ο αμαρτωλός δούλος του Θεού από το μέγα κρίμα της νεότητός του, που είδε τυχαίως από την κλειδαρότρυπαν την νεαράν του εξαδέλφην να γδύνεται.

Τα εικαστικά έργα του τεύχους είναι του Γιώργου Ρωμανού

222 Αλλ’ η οπτασία εξηφανίσθη και ιδού ευρέθη εις τον Άι-Γιάννην τον Κρυφόν, που εγιάτρευε τους κρυφούς πόνους κ’ εδέχετο την εξαγόρευσιν των κρυφών αμαρτιών. Πλήθος πιστών είχεν ανέλθει από την πολίχνην, ζωντανοί και συγχωρεμένοι, να παρακολουθήσουν την Λειτουργίαν, την οποίαν ετέλει ο παπα-Μπεφάνης βοηθούμενος από τον μπάρμπ’ Αναγνώστην τον Παρθένην. Κατά περίεργον αντινομίαν των στοιχείων, ήτο καλοκαίρι κ’ η Λειτουργία είχε τελειώσει και ήτον δεν ήτον τρίτη πρωινή, ότε η αμφιλύκη ήρχισε να ροδίζη εις τον αντικρυνόν ζυγόν του βουνού. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης/Το σκοτεινό τρυγόνι: Γραφίτες σε χαρτόνι, 29,5Χ21εκ.

Έκαμε τον σταυρόν του κ’ εσκεπάσθη με την διάτρητον βατανίαν του, όπως ήτο ντυμένος και με τα υποδήματα - πλην του αριστερού.

222 Και τότε ευρέθη εις την προσφιλή του νή-

σον των παιδικών του χρόνων με τα ρόδιν’ ακρογιάλια, τας αλκυονίδας ημέρας, τας χλοϊζούσας πλαγιάς, με τα κρίταμα, την κάππαριν και τας αρμυρήθρας των παραθαλασσίων βράχων και με τους απλούς παλαιούς ανθρώπους, θαλασσοδαρμένους ή ναυαγούς, ζωντανούς και κεκοιμημένους.

222 Όλοι γείτονες, λάλοι και φωνασκοί, εκάθηντο κατά γης πέριξ εστρωμένης καθαράς οθόνης. Τέσσερ’ αρνιά, τρία πρόβατα, δύο κατσίκια, αστακοουρές, κεφαλόπουλα καπνιστά της λίμνης, αυγοτάραχον και εγχέλεις αΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

16

Η ΑΥΓΗ • 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

2

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΤΩΡΑ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ Ο Ιησούς την επόμενη μέρα Τρεις μάγοι κι εν’ στάσιμο αστέρι στην έρημο, τρεις καμήλες και μια φάτνη και το νεογέννητο μωρό εν μέσω χνώτων ζώων ήρθε σ’ έναν κόσμο που είχε πάρει των ομματιών του κι είχε γίνει απόκοσμος, ήρθε να ισιώσει την αδιάλειπτη ροή του χρόνου, ν’ αλλάξει το σφυγμό του πόνου όχι με παυσίπονο δέος αλλά με κάτι πιο ελαφρύ, ν’ αποκαταστήσει την κοινωνική συνοχή και τις φτωχικές σάλπιγγες που φυσούν αντίλαλους στην καρδιά του οικουμενικού ελεήμονος ανθρώπου, ν’ αλλάξει το κακό με το γενικό καλό, ήρθε να διώξει τους εμπόρους απ’ τους ναούς που δυο χιλιάδες χρόνια αργότερα έγιναν πιστωτικά ιδρύματα, ήρθε με το κήρυγμά του ν’ ανοίξει νέους δρόμους (=επιδέξια το σκοτάδι το βάζει

Γέννηση, αμνός δεσμώτης:Γραφίτες σε χαρτόνι, 31Χ22εκ. ΣΥΝΕΧΕΙΑ AΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

λατισμένοι, πίττες, κουραμπιέδες, μπακλαβάδες, πορτοκάλια και μήλα - όλα τα καλούδια, προϊόντα της μικρής και ωραίας νήσου, περιέμενον τους συνδαιτυμόνας.

--Καλώς ώρισες κυρ Αλέξαντρε, κάτσε κ’ η αφεντιά σου, του είπεν η θεια η Αμέρσα. Αλλά τι βλέπει γύρω του; Όλους τους ήρωας και τας ηρωίδας των Χριστουγεννιάτικων διηγημάτων του. Εκεί ήτον η θεια-Αχτίτσα, φορούσα καινουργή μανδήλαν και νέα πέδιλα, επιδεικνύουσα μετ’ ευγνωμοσύνης το συνάλλαγμα των δέκα λιρών, το οποίον μόλις έλαβε από τον ξενητευμένον εις την Αμερικήν υιόν της. Δίπλα της εκάθητο κι ο Γιάννης ο Παλούκας, ο προσποιηθείς τον Καλλικάντζαρον την Παραμονήν των Χριστουγέννων και ληστεύσας τον Αγγελήν, τον Νάσον, τον Τάσον - όλα τα παιδιά τα οποία κατήρχοντο από την Επάνω ενορίαν, αφού είχαν ψάλει τα Κάλανδα. Εσηκώθη και παρέδωσεν εις τον κυρ Αλέξανδρον τας κλεμμένας πεντάρας - δεν είχε πώς να μεθύση και εορτάση τα Χριστούγεννα εκείνην την χρονιάν (συχωρεμένος ας είναι!). Ιδού κι ο Μπαρμπ-Αλέξης, ο Καλοκαιρής, που δεν είχεν ανάγκην του πορθμείου του Χάρωνος δια να πηδήση εις τον άλλον κόσμον. είχε το ιδικόν του, υπόσαθρον πλοιάριον, αυτόχρημα σκυλοπνίχτην. Μαζί του ήτον κι ο σύντροφός του ο Γιάννης ο Πανταρώτας ο ναυτολογημένος ως Ιωαννίδης και διατελών εν διαρκεί απουσία κατά τας ώρας της εργασίας.

--Να φροντίσης, του είπεν ο Πανταρώτας, να πάρω την σύνταξή μου! Και λησμονών την ιερότητα της στιγμής εμούντζωσε το κενόν συνοδεύων την άσεμνον χειρονομίαν με την ασεμνοτέραν βλασφημίαν: -- Όρσε, κουβέρνο! Εκεί ήτον κι ο Μπαρμπα-Διόμας, ευτυχής διότι εγλύτωσεν από το ναυάγιον και ερρόφησεν απνευστί επί του διασώσαντος αυτόν τρεχαντηρίου ολόκληρον φιάλην πλήρη ηδυγεύστου μαύρου οίνου δια να συνέλθη - ω πενιχρά, αλλ’ υπερτάτη ευτυχία του πτωχού! Αλλ’ ιδού έτρεξε να του σφίξη την χείρα και ο βοσκός ο Στάθ’ς του Μπόζα, του οποίου δύο αίγες είχον βραχωθή εις τον κρημνόν υπεράνω της αβύσσου, όπου έχαινεν ο πόντος και ήτο αδύνατον να σωθούν, αν δεν τον κατεβίβαζαν διά σχοινίου εις τον βράχον με κίνδυνον της ζωής του.

--Την Ψαρή την έχω τάξει ασημένια στην Παναγιά. Τη Στέρ-

φα (την άλλην αίγα) θα την σφάξω για σένα, να την φάμε. Και η Ασημίνα του μαστρο-Στεφανή του βαρελά, με τας τέσσαρας κακοτυχισμένας θυγατέρας, τη Ροδαυγή, την Ελένη, τη Μαργαρώ και την Αφέντρα, η Ασημίνα, που την μίαν ημέραν εώρτασε τους γάμους της Αφέντρας με τον Γρηγόρη της Μονεβασάς και την άλλην ημέραν επένθησεν τον θάνατον του υιού της του Θανάση.

222 Τέλος, ω! της εκπλήξεως, ενεφανίσθη και ο έτερος εαυτός του, ο Αλέξανδρος Παπαδημούλης, ο πτωχαλαζών, ο ασχολούμενος εις έργα μη κοινώς παραδεδεγμένης χρησιμότητος! Ο κυρ Αλέξανδρος ησθάνθη τύψεις, ότι έπλασεν όλους αυτούς τους ανθρώπους του λαού τόσον δυστυχείς και ταπεινούς ή τόσον αμαρτωλούς (ουδείς αναμάρτητος!) και τον εαυτόν του τόσον επηρμένον!... Αλλά την στιγμήν εκείνην τον διέκοψεν η οκταόκαδος τσότρα, η περιφερομένη από χειρός εις χείρα. Δεν επρόλαβε να την εναγκαλισθή και ήχησαν τα λαλούμενα (βιολιτζήδες ντόπιοι και τουρκόγυφτοι με κλαρινέτα) και... εξύπνησεν. Ποτέ ο κοσμοκαλόγηρος κυρ Αλέξανδρος δεν εξύπνησε τόσον χορτάτος, όσον εκείνην την αγίαν ημέραν, ο νήστις του Σαρανταημέρου και ο νήστις όλης της ζωής του! - ζωήν να έχη! {Από τον τόμο Χριστούγεννα και χιονιάς, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νάρκισσος. Ανθολόγηση Φίλιππος Πυκνής, Εισαγωγή Χρήστος Μπουλώτης, σελ. 568 Ανθολογούνται: Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, Ανδρέας Λασκαράτος, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Αντώνης Τραυλαντώνης, Ανδρέας Καρκαβίτσας, Γεώργιος Αθάνας, Χρήστος Χρηστοβασίλης, Κώστας Κρυστάλλης, Γιάννης Βλαχογιάννης, Δημήτρης Καμπούρογλους, Γεράσιμος Βώκος, Αργύρης Εφταλιώτης, Παύλος Νιρβάνας, Δημοσθένης Βουτυράς, Κώστας Παρορίτης, Φώτης Κόντογλου, Στρατής Δούκας, Δημήτρης Γιαννουκάκης, Στρατής Μυριβήλης, Στέφανος Δάφνης, Κώστας Βάρναλης, Κώστας Ουράνης, Κωστής Μπαστιάς, Στρατής Τσίρκας, Μαρία Ιορδανίδου, Παναγιώτης Τέτσης, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Περικλής Σφυρίδης, Βασίλης Γκουρογιάννης, Χρήστος Μπουλώτης, Θωμάς Κοροβίνης, Κική Δημουλά, Σωτηρία Σταυρακοπούλου, Αντώνης Σουρούνης}

στα πόδια), στην εφηβεία του ήταν μαραγκός, στα ώριμά του χρόνια έκανε τους παράλυτους να περπατάνε, τους τυφλούς να βλέπουν: έκανε θαύματα με άλλα λόγια. Στα όνειρα των πιστών πρόσθεσε επεισόδια με θέαμα, βάδισε επί των υδάτων (γενηθήτω το θέλημά των), 5πλασίασε τους άρτους με σκοπό να διδάξει το «Όλα είναι πιθανά αρκεί να έχομε πίστη», έκανε πράγματα χαμηλόφωνα με ενδυμασία επαίτη, εκέκραξε αγάπη, πρόσφερε την δεξιά του παρειά αντί ν’ ανταποδώσει το κακό, ήξερε μόνο να προσφέρει, να δίνει, ποτέ να μην παίρνει τίποτε από κανέναν, τον είπαν Τζέσους και Σωτήρα και Χριστό και Μονογενή Υιό και Ιησού κι εκείνος είδε τον Πιλάτο να νίπτει τας χείρας του με επώνυμο μοσχοσάπουνο απ’ τη Ρώμη (δυο μέρες πριν είχε ο ίδιος νίψει τα πόδια των μαθητών του με νερό χλιαρό θέλοντας να διδάξει ταπεινοφροσύνη). Αλλά εκείνοι τους οποίους έσωσε τον πρόδωσαν, τον εξαπάτησαν, τον σταύρωσαν, ασχέτως αν αναστήθηκε μετά από 3 μέρες για να ‘ρθουν τα κάτω πάνω, ασχέτως αν η μοιραία μητέρα του δεν τον συνέλαβε όπως οι άλλες μητέρες, ασχέτως αν οι εκδηλώσεις λατρείας προς Αυτόν πληθαίνουν σήμερα, ασχέτως αν το κεράκι που μας φώτισε λιώνει κι από τότε όλος ο κόσμος καθημερινά τον σταυρώνει: εκείνος την Επόμενη Μέρα θα κρυώνει Αθήνα, 13 Δεκεμβρίου 2013

Ντίνος Σιώτης

Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Κείμενα των: Μαρκ Μαζάουερ, Υβόνης Γκεμπάρα, Θωμά Χαραλαμπίδη, Μαρίας Πετρίτση, Μιχάλη Αγραφιώτη ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 765

TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΝΩΜΕΣ & ΙΔΕΕΣ - ΛΟΓΟΣ & ΤΕΧΝΕΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: ΜΑΝΟΣ ΑΥΓΕΡΙΔΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ, ΙΩΑΝΝΑ ΜΕΪΤΑΝΗ, ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΠΙΝΕΛΙ

Η αλλοτινή και η μελλοντική Ευρώπη AΥΤΕΣ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ κυκλοφορεί, από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, το βιβλίο του Μαρκ Μαζάουερ «Κυβερνώντας τον κόσμο. Η ιστορία μιας ιδέας». Ξεκινώντας από το 1815 και φτάνοντας μέχρι σήμερα, εξετάζει τις αντικρουόμενες δυνάμεις που μορφοποιούν την ιδέα της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Οι μυθοπλασίες του Ιουλίου Βερν και του Χ. Τζ. Γουέλς, οι σημαίες του διεθνισμού και η παγκόσμια αδελφοσύνη, η αυτοκρατορία του δικαίου, η Ιερά Συμμαχία, η Κοινωνία των Εθνών, ο ΟΗΕ, η ΕΟΚ και η Ε.Ε., τα σχέδια της εσπεράντο, η αμερικανική κυριαρχία, είναι μερικές από τις ψηφίδες της συναρπαστικής αυτής αφήγησης. Δημοσιεύουμε αποσπάσματα του τελευταίου κεφάλαιο που αναφέρεται στην Ευρώπη — και δείχνουν πόσο ουσιαστικά πολιτικό είναι αυτό το σημαντικό ιστορικό βιβλίο.

TΟΥ ΜΑΡΚ ΜΑΖΑΟΥΕΡ

Τα ηφαιστειακά νησάκια Σάντο Στέφανο και Βεντοτένε, που τα ψήνει ο ήλιος της Μεσογείου στην Τυρρηνική Θάλασσα, απέχουν εξήντα μίλια από τις ιταλικές ακτές. Αυτές οι βραχώδεις, χωρίς δέντρα και ανεμοδαρμένες νησίδες μερικών τετραγωνικών μιλίων φιλοξενούσαν από τους ρωμαϊκούς χρόνους κυρίως σαύρες, γλάρους και πολιτικούς κρατουμένους. Το μεγαλύτερο, το Βεντοτένε, ήταν το διοικητικό κέντρο της φυλακής υπό τον φασισμό και εδώ, όπου τίποτε άλλο εκτός από τον απειλητικό βράχο του Σάντο Στέφανο δεν σπάει τη μονοτονία του ορίζοντα, ήρθε τα πρώτα χρόνια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου μια μικρή ομάδα Ιταλών πολιτικών κρατουμένων για να μελετήσει τις αιτίες των δεινών της Ευρώπης και να προτείνει ένα καλύτερο μέλλον. Το κείμενό τους ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 1941 και έμεινε γνωστό ως «Μανιφέστο του Βεντοτένε». Ο κύριος συντάκτης του, ένας νεαρός ακτιβιστής ονόματι Αλτιέρο Σπινέλι, που είχε έρθει προσφάτως σε ρήξη με το Kομμουνιστικό Kόμμα, θα γινόταν θρυλικό πρόσωπο στο πάνθεον του μεταπολεμικού ευρωπαϊσμού, υποστηρικτής του φεντεραλισμού και της ενoποίησης, και θα διαδραματίσει μέχρι τον θάνατό του το 1986 εξέχοντα ρόλο στην πορεία για την ένωση της Ευρώπης. Το Μανιφέστο ξεκινούσε φυσικά με την αποτυχία της Κοινωνίας των Εθνών και την άνοδο του φασισμού και του ναζισμού. Kατάγγελλε τόσο την αφελή εμπιστοσύνη της Κοινωνίας των Εθνών στο διεθνές δίκαιο όσο και την ειδωλολατρία του φασισμού απέναντι στο κράτος και υποστήριζε ότι το εθνικό κράτος έχει καταντήσει να συνιστά απειλή για την ειρήνη. Η Ευρώπη δεν χρειαζόταν μια ακόμη Κοινωνία των Εθνών αλλά μια πλήρως αναπτυγμένη ομοσπονδία. Το Μανιφέστο επέκρινε με ματσινικά επιχειρήματα τους κομμουνιστές, επειδή εγκωμίαζαν τις αρετές της ταξικής σύγκρουσης. Μολονότι ο Σπινέλι είχε απαρνηθεί τον κομμουνισμό, η πρότασή του ήταν από πολλές απόψεις μια συγγενική εκδοχή. Οι «προοδευτικές δυνάμεις» που πίστευαν στην ομοσπονδία θα δρούσαν στο όνομα των «μαζών», αλλά η μειονότητα των «σοβαρών διεθνιστών», η οποία θα ήταν ικανή να δράσει αποφασιστικά με λε-

Τζόρτζιο ντε Κίρικο, «Οι δύο μάσκες», 1926

νινιστικό τρόπο, θα καθοδηγούσε κατά τις κρίσιμες στιγμές τηw κατάρρευσης του φασισμού και του ναζισμού, στιγμές «στη διάρκεια των οποίων οι λαϊκές μάζες περιμένουν ανήσυχα ένα νέο μήνυμα». Η πραγματική πάλη δεν θα διεξαγόταν εναντίον του ενός ή του άλλου ιδεολογικού ρεύματος, αλλά εναντίον των «αντιδραστικών δυνάμεων», που θα στόχευαν στην αποκατάσταση του εθνικού κράτους. Το πραγματικό καθήκον θα ήταν να λειτουργήσει η ομοσπονδία. Γιατί μόνο μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία είχε τις απαντήσεις στα προβλήματα της ανάμειξης των εθνοτικών ομάδων και της γεωγραφίας, τα οποία είχαν προκαλέσει τους πολέμους στην ευρωπαϊκή ήπειρο και, δύο φορές μέσω της Ευρώπης, στον κόσμο. Αντί να επεκτείνει και αλλού τις συγκρούσεις, η Ευρώπη θα έπρεπε να ενοποιηθεί, ενόσω η ανθρωπότητα θα περίμενε «το πιο μακρινό μέλλον, το ενδεχόμενο πολιτικής ενότητας ολόκληρης της υδρογείου». Σήμερα αυτό το κείμενο έχει ζωή εβδομήντα και πάνω ετών. Όμως μπορούμε να φανταστούμε τι θα σκεφτόταν ο Σπινέλι για την παρούσα κρίση στην Ευρώπη. Από νωρίς είχε αντιληφθεί ότι η Κοινή Αγορά γινόταν ισχυρή δύναμη, και γι’ αυτό επέλεξε να εργαστεί μάλλον μέσω αυτής παρά να την παρακάμψει. Ποτέ δεν του άρεσε πραγματικά η εξάρτηση της Κοινής Αγοράς από τη διακυβερνητική συνεργασία και πάντα επιδίωκε να ενισχυθούν οι πιο γνήσια υπερεθνικοί θεσμοί —η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο— έναντι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ωστόσο, σίγουρα ο Σπινέλι ενέκρινε την άποψη ότι η οικονομική ένωση μπορεί να οδηγούσε στην πο-

λιτική ένωση και παραπονιόταν μόνο για τον μακρύ χρόνο τον οποίο απαιτούσε αυτή η διαδικασία. Δεν θα τον ενοχλούσε επίσης ο ελιτίστικος χαρακτήρας της πορείας προς την περαιτέρω ενοποίηση, αφού ήταν πεισμένος ότι οι λαοί της ηπείρου θα εκτιμούσαν τελικά τα αγαθά της ενοποίησης. Η σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση, πιστή στα μέσα, αλλά αποβλέποντας σε εντελώς διαφορετικούς στόχους, έχει μια βαθιά διφορούμενη σχέση με τις αρχές του Βεντοτένε. Μια γραφειοκρατική ελίτ, η οποία εξακολουθεί να θεωρεί την εθνική κυριαρχία εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί, διευθύνει τη διαδικασία της ενοποίησης, αλλά έχει ξεχάσει σε μεγάλο βαθμό τις αρχές της κοινωνικής αλληλεγγύης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, των οποίων την αναβίωση επιθυμούσε ο Σπινέλι. Υπό την οπτική του Μανιφέστου του Βεντοτένε, η ομοσπονδία ήταν ένα εργαλείο που θα επέτρεπε να κερδηθεί η πάλη κατά της ανισότητας και της φτώχιας. Μια μορφή διαχειριζόμενου καπιταλισμού θα έβαζε όρια στην αγορά και την ατομική ιδιοκτησία χωρίς να τις καταργεί πλήρως� θα εθνικοποιούνταν βασικές βιομηχανίες, θα υλοποιούνταν η αγροτική μεταρρύθμιση και θα δημιουργούνταν εργατικοί συνεταιρισμοί. Το αποτέλεσμα δεν θα ήταν ο κομμουνισμός, αλλά η υλοποίηση ενός απλούστερου, πιο διαχειρίσιμου και ίσως ευγενέστερου ονείρου: ενός κόσμου στον οποίο ο άνθρωπος θα καθοδηγούσε και θα ήλεγχε τις οικονομικές δυνάμεις, αντί οι οικονομικές δυνάμεις να ελέγχουν τον άνθρωπο. Αυτόν τον κόσμο τον έχουμε χάσει με διπλή έννοια. Καταρχάς, η αισιοδοξία και η μεγάλη εμπιστοσύνη στην πολιτική δράση και κινητοποίηση για ένα καλύτερο μέλλον που σημειώνονταν το 1941 στο Βεντοτένε δεν υπάρχουν πια. Επιπροσθέτως, τα ιδανικά του Βεντοτένε, που βασικά στήριξαν τον διευθυνόμενο καπιταλισμό του μεταπολεμικού θαύματος στη Δυτική Ευρώπη την περίοδο 1945-75, αποκηρύχθηκαν μετά τη στροφή στον νεοφιλελευθερισμό κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και σε ευρωπαϊκό επίπεδο εγκαταλείφθηκαν με την υιοθέτηση από τη δεκαετία του 1990 και μετά της παγκόσμιας χρηματιστικοποίησης. Από τη σκοπιά της Ευρώπης του 21ου αιώνα τα αισθήματα του 1941 συμβολίζουν συνολικά κάτι τόσο παλιό όσο το ερειπωμένο και εγκαταλειμμένο κτήριο των Βουρβόνων στο νησί Σάντο Στέφανο. Το όραμα του Σπινέλι για μια οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπινων αναγκών μετατράπηκε στο αντίθετό του. Οι ανάγκες που εξυπηρετεί το ευρώ, το νόμισμα με το οποίο κατέληξε να ταυτίζεται το σχέδιο της στενότερης ένωσης, δεν είναι εκείνες των πολιτών. Αυτό δεν εκπλήσσει, γιατί ο λόγος των πολιτών δεν έχει την ίδια βαρύτητα με τον λόγο των τραπεζιτών. H ενοποίηση μέσω της χρηματοπιστωτικής φιλελευθεροποίησης και της νομισματικής ένωσης παράγει πλούτο τον οποίο οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες δεν μπορούν να διαθέσουν και προβλήματα τα οποία δεν μπορούν να απαντήσουν, με συνέπεια να περιορίζεται η δύναμή τους και να υπονομεύεται η αξιοπιστία των θεσμών τους. Ο ευρωπαϊκός διεθνισμός, μη αποτελώντας πλέον πηγή ούτε πολιτικής ελευθερίας (όπως ήλπιζαν οι φιλελεύθεροι του 19ου αιώνα) ούτε κοινωνικής ευημερίας, έχει απομακρυνθεί πολύ από τις καταβολές του. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΕΛΕΝΗ ΑΣΤΕΡΙΟΥ

Η ΑΥΓΗ • TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

18

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Πολλαπλές χριστολογίες Η IVONE GEBARA είναι βραζιλιάνα θεολόγος, μέλος καθολικής αδελφότητας και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ρεσίφε στη Βραζιλία. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη θεολογία της απελευθέρωσης, τη φεμινιστική θεολογία και τον ολιστικό οικοφεμινισμό. Σημαντικότερα βιβλία της: Μαρία: Μητέρα του Θεού, μητέρα των φτωχών (1989), Λαχταρώντας το τρεχούμενο νερό: Οικοφεμινισμός και Απελευθέρωση (1999), Βγαίνοντας από τα βάθη: η γυναικεία εμπειρία του Κακού και της Σωτηρίας (2002). Ταυτόχρονα με το ακαδημαϊκό της έργο, η Γκεμπάρα είναι ακτιβίστρια που έζησε και δούλεψε για χρόνια σε φαβέλες, σε διάφορες πόλεις της Βραζιλίας. Ήρθε σε αντίθεση με την ηγεσία της ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990 όταν υποστήριξε το δικαίωμα της επιλογής της έκτρωσης για τις φτωχές Βραζιλιάνες και ζήτησε περισσότερη ανοχή έναντι αυτής της επιλογής από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Στα 1995 το Βατικανό της επέβαλε διετή αποχή από ομιλίες, συγγραφή κειμένων και ακαδημαϊκή διδασκαλία, καθώς και υποχρεωτική μετάβαση στη Γαλλία για θεολογική επανεκπαίδευση! Το άρθρο που ακολουθεί περιέχεται στον συλλογικό τόμο Κατεβάζοντας τους φτωχούς από το σταυρό. Χριστολογία της απελευθέρωσης (επιμ. José Marίa Vigil, 2007), έκδοση της Διεθνούς Θεολογικής Επιτροπής του Οικουμενικού Συνδέσμου Θεολόγων του Τρίτου Κόσμου, διαθέσιμη ελεύθερα στο διαδίκτυο (στα αγγλικά, ισπανικά και ιταλικά, βλ. goo.gl/ECJpTi). Μια πρόσφατη συνέντευξη της Γεκμπάρα δημοσιεύθηκε στην αργεντίνικη εφημερίδα Pagina 12 (24.3.2013) στα ισπανικά (είναι διαθέσιμη ηλεκτρονικά στο goo.gl/1Gzg87). Θ. ΧΑΡ. ΤΗΣ ΥΒΟΝΗΣ ΓΚΕΜΠΑΡΑ

Ποιος είναι ο Ιησούς ο Ναζωραίος; Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση ήταν πάντα πολλαπλή από την εποχή των πρώτων πιστών. Τα κείμενα της Καινής Διαθήκης είναι οι πρώτοι μάρτυρες του θεμελιώδους πλουραλισμού της χριστιανοσύνης. Το να υποδεχθούμε με χαρά τον χριστολογικό πλουραλισμό στην καρδιά των χριστιανικών κοινοτήτων είναι, κατά τη γνώμη μου, ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της αποδοχής του πλουραλισμού των πεποιθήσεων και των θρησκευτικών αναζητήσεων διαφορετικών πολιτισμικών ομάδων, χωρίς τον σκοπό της ανάδειξης κάποιας από αυτές τις πεποιθήσεις ως της πιο σημαντικής, της αληθέστερης ή της απόλυτης εμπειρίας του θείου. Σε μια προσπάθεια αποσαφήνισης ενός χριστολογικού πλουραλισμού για τις χριστιανικές κοινότητες, έρχεται στο νου μια υπαινικτική φράση του Αποστόλου Παύλου. «Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός («Τώρα πια δεν ζω εγώ, αλλά ζει στο πρόσωπο μου ο Χριστός») (Προς Γαλάτας 2,20). Τι εμπειρίες να είχε ζήσει ο Παύλος όταν σχημάτισε τη φράση αυτή; Σε τίνος «εγώ» τη ζωή αναφερόταν; Πιστεύω ότι ο Παύλος, με την σαφήνεια που τον χαρακτήριζε, δεν σκόπευε να αναπαραγάγει στη ζωή του την ατομική ζωή του Ιησού του Ναζωραίου. Μάλλον θεωρούσε ότι αναδεικνύοντας στη ζωή του τις αξίες που, σύμφωνα με τη δική του περί Ιησού κατανόηση, έδιναν νόημα σε αυτή, θα τον έκαναν έναν άλλο Χριστό. Είμαστε ήδη εντός του χριστολογικού πλουραλισμού. Έτσι μπορούμε να αναρωτηθούμε πώς η φράση αυτή, καρπός μιας προσωπικής εμπειρίας, μπορεί να αληθεύει για μας σήμερα. […] Το κείμενο δημοσιεύεται εδώ με μικρές περικοπές. Στην πλήρη μορφή του δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική «Αυγή» (www.avgi.gr) και στο μπλογκ των «Ενθεμάτων» (enthemata.wordpress.com)

Χριστός, μια λέξη με ελληνική προέλευση, σημαίνει τον χρισμένο, τον προορισμένο για μία ειδική αποστολή. Για πολύ καιρό ως Χριστός γινόταν κατανοητός μόνον ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ, αυτός που φέρνει, μέσω του προσώπου Του, τη σωτηρία σε όλο το ανθρώπινο είδος. Σήμερα, εντός της χριστιανικής κοινότητας, λέμε ότι Χριστός είναι μία λέξη που σημαίνει ότι ο καθένας και η καθεμιά μας διαθέτει την ικανότητα, όπως τη διέθετε ο Ιησούς ο Ναζωραίος, να ανακαλύπτει τον εαυτό του ως χρισμένο να υπηρετεί τους άλλους, να αναζητά μαζί με τους άλλους τη δικαιοσύνη και το κοινό αγαθό. Με αυτή την έννοια όλοι μας είμαστε Χριστοί, που σημαίνει υπεύθυνοι για τη θερμή αποδοχή της ανθρωπινότητας μας, για να της επιτρέψουμε να αναπτυχθεί με τον σεβασμό και την αξιοπρέπεια που μας αξίζει Εάν η παράδοση απέδωσε με έναν ξεχωριστό τρόπο τη λέξη αυτή στον Ιησού, ήταν για να αναδείξει τη δυνατότητα να αντιληφθούμε ότι από αυτό τον συγκεκριμένο άνθρωπο, τον Ιησού το Ναζωραίο, μπορεί ο καθένας μας να γίνει στ’ αλήθεια Χριστός μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και εντός της ανθρωπινότητας μας. Με άλλα λόγια σε κάθε ιστορικό πλαίσιο το καθήκον είναι να δημιουργούμε «χριστοειδείς σχέσεις», όπερ σημαίνει σχέσεις δικαιοσύνης, αγάπης, τρυφερότητας, αλήθειας και αλληλεγγύης μεταξύ μας, αποδεχόμενοι την ανθρώπινη ιδιότητά μας και την ευθύνη μας. Έτσι, αυτό που είναι το πλέον σημαντικό στη λέξη Χριστός δεν είναι οι αφηρημένες θείες ιδιότητες που Του αναγνωρίζουμε. Δεν είναι η θεία ιδιότητα Του να είναι υιός του Θεού με μια ιεραρχική, θρησκευτική έννοια. Δεν είναι επίσης ούτε και οι ιδιότητες που ελήφθησαν από τις θεότητες του ελληνικού δωδεκάθεου ή τον αιγυπτιακό κόσμο και που τις προσθέσαμε στην ιστορία Του μέσα στους αιώνες. Στην πράξη όλοι μας και ο καθένας ξεχωριστά και εντός της ανθρωπινότητάς μας θα μπορούσαμε να γίνουμε Χριστοί. Κι όταν γινόμαστε Χριστοί δεχόμαστε στα έσχατα βάθη της ανθρωπινότητας μας αυτή την απλή εμπειρία που μας οδηγεί να αναγνωριζόμαστε ως ένας μέσα σε άλλους, ένας για άλλους, ως ένα και το αυτό σώμα. Ένα σώμα που ζει μια πλήρη ζωή μόνον αν νοιαζόμαστε με σεβασμό ο ένας για τον άλλο, αν αρχίζουμε την κάθε μέρα μας με ανανεωμένες σχέσεις σεβασμού, δικαιοσύνης, τρυφερότητας μεταξύ μας. […] Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ακριβώς, σκεφτόμαστε τον ευαγγελιστή Ιωάννη όταν λέει πως «το πνεύμα όπου θέλει πνει, και την φωνήν αυτού ακούεις αλλ’ουκ οίδας πόθεν έρχεται και που υπάγει. Ούτως εστί πας ο γεγεννημένος εκ του Πνεύματος («Ο άνεμος πνέει όπου θέλει. Ακούς τη βουή του, αλλά δεν ξέρεις από πού έρχεται και πού πηγαίνει. Έτσι συμβαίνει και με καθέναν που γεννιέται από το Πνεύμα») (Κατά Ιωάννη 3,8). Ο άνεμος αυτός φυσάει εντός μας ή αναπνέει μέσα μας ή αναπνέουμε μέσα του, όταν νιώθουμε πόσο πολύ ο πόνος του άλλου μας αγγίζει στα βάθη της ύπαρξης μας και κατά κάποιον τρόπο γίνεται ο πόνος μας. Γι’ αυτό το λόγο ψάχνουμε με αυτό το πρόσωπο, άντρα ή γυναίκα, τρόπους να ανακουφίσουμε τον πόνο του και να θρέψουμε τις ελπίδες του. Είναι ο άνεμος, το ευχάριστο αεράκι ή οι θυελλώδεις άνεμοι που μας φέρνει στους συνανθρώπους μας και μας κάνει να ανακαλύπτουμε ότι είμαστε από την ίδια σάρκα, ένα και μόνο σώμα με τη Γη. Το σώμα αυτό, μόλο που το σμπαράλιασε ο πόνος και η πλεονεξία που υπάρχει μέσα μας, είναι η μόνη πραγματικότητα εντός της οποίας βρισκόμαστε. Κι είναι ακόμη το σώμα του Χριστού συμβολιζόμενο σε διαφορετικά μέρη και διαφορετικούς καιρούς. Γιατί, τότε, ζητάμε να ακούγεται σύμφωνα με ένα και μόνο νόμο ή ένα και μόνο κανόνα; Και πώς να απαγορεύσεις στον άνεμο να ηχεί με διάφορους ήχους και διαφορετικές εντάσεις προσπαθώντας να τον ελέγξεις όπως προσπαθούν να κάνουν οι άρχοντες του κόσμου; Γι’ αυτούς, ο πλούτος του κόσμου πρέπει να κλειστεί στα θησαυροφυλάκια τους, η γνώση του κόσμου στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές τους, έτσι ώστε να μπορούν να ελέγχουν και να συσσωρεύουν τα πλούτη χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους ότι «σής και βρώσις αφανίζει» («τα αφανίζει ο σκόρος και η σκουριά») (Κατά Ματθαίον 6,19). Αλλά «μεταξύ αδελφών δεν πρέπει να’ναι έτσι» («υμείς δε ουχ ούτως» (Κατά Λουκά 22, 26), είπε ο Ιησούς σε μια από τις συναντήσεις του με τους φίλους του. Στο ίδιο τραπέζι κάθονται η πόρνη, ο λεπρός,

O Χριστός και η Σαμαρείτισσα. Έργο του Kινέζου αγιογράφου Χε Κι, τέλη του 20ού αιώνα

η αιμορροφιλική γυναίκα, ο παράλυτος, ο τελώνης, ο γέρος, το παιδί κι ο καθένας επιβεβαιώνει το Χριστό που ζει και ψάχνει «την αγάπη που είναι τα πάντα όλα για όλους». […] Η αγάπη υιοθετεί διάφορα χρώματα κι εκφράσεις σαν το άνεμο που όπου θέλει πνέει. Είναι αυτός ο άνεμος που ηχεί διαφορετικά ο ίδιος που κάνει τις διάφορες χριστολογίες να είναι σαν διαφορετικές μορφές της αγάπης και της ελευθερίας: Μαύρες χριστολογίες που ψάχνουν να ακούσουν τις κραυγές των νέγρων της ηπείρου μας και να επιβεβαιώσουν την επουλωτική δράση που έχουν οι κραυγές αυτές στα τρίσβαθα της ανθρώπινης προσπάθειας τους να βρουν τρόπους να επιβεβαιωθεί η αξιοπρέπεια τους και να γίνουν σεβαστές οι πολιτιστικές παραδόσεις τους. Φεμινιστικές χριστολογίες που νιώθουν τον πόνο των γυναικείων σωμάτων που γίνονται αντικείμενα αποκλεισμού και κρίνονται ως κατώτερα, μία πραγματική κυριαρχία που λαμβάνει τη μορφή της συμβολικής κυριαρχίας, της οικονομικής, κοινωνικής, οικογενειακής και θρησκευτικής κυριαρχίας. Δεν έχουμε εμείς οι γυναίκες δικαίωμα σε μία Χριστολογία που

Το εξώφυλλο του συλλογικού τόμου «Κατεβάζοντας τους φτωχούς από το σταυρό. Χριστολογία της απελευθέρωσης», έργο του Cerezo Barredo, του σημαντικότερου ζωγράφου της θεολογίας της απελευθέρωσης

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010

LE

MONDE

EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

Η ΑΥΓΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 TEYXOΣ 48

diplomatique

OIKONOMIA

Έφοδος επενδυτών στη γη της Αφρικής Της Joan Baxter*

Σ

τις 18 και 19 Νοεμβρίου 2009, το συνεδριακό κέντρο Elizabeth ΙΙ στο Λονδίνο φιλοξενεί τη διάσκεψη δωρητών για τη Σιέρα Λεόνε. Στο βήμα, ο πρώην πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, του οποίου η οργάνωση (Africa Governance Initiative) είναι χορηγός της εκδήλωσης, παροτρύνει ενεργά τους συνέδρους να αγοράσουν αγροτικές εκτάσεις σε μια χώρα που, κατά την έκφρασή του, «διαθέτει εκατομμύρια εκτάρια καλλιεργήσιμης γης».1 Έχοντας... παρασυρθεί από τον ενθουσιασμό του, ο Μπλερ φαίνεται να ξεχνά τα εκατομμύρια των κατοίκων της Σιέρα Λεόνε που εξαρτώνται από τις σοδειές αυτών των εδαφών. Πεπεισμένοι ότι θα αποκομίσουν σημαντικά κέρδη, πολλοί τραπεζικοί οργανισμοί, επενδυτικά ταμεία, μεγάλοι βιομηχανικοί όμιλοι, κράτη και ορισμένοι δισεκατομμυριούχοι σχεδιάζουν να εγκαταστήσουν στην Αφρική γιγάντια βιομηχανικά αγροκτήματα με σκοπό

* Η Joan Baxter είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Έχει γράψει, μεταξύ άλλων, το βιβλίο «Dust From Our Eyes. An Unblinkered Look at Africa», Wolsak and Wynn Publishers Ltd, Χάμιλτον (Οντάριο, Καναδάς), 2008.

την παραγωγή προϊόντων διατροφής και βιοκαυσίμων που θα προορίζονται αποκλειστικά για εξαγωγή. Η εξαγορά και η μακροχρόνια ενοικίαση αγροτικών εκτάσεων παρουσιάζονται σκόπιμα ως αναπτυξιακά προγράμματα που αποφέρουν όφελος τόσο στα εμπλεκόμενα οικονομικά σχήματα όσο και στα αφρικανικά κράτη. Μεταξύ όσων υιοθετούν τη συγκεκριμένη προσέγγιση βρίσκεται η Διεθνής Εταιρεία Χρηματοδότησης της Παγκόσμιας Τράπεζας,2 καθώς και το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ειδικός θεσμός των Ηνωμένων Εθνών. Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις του γενικού διευθυντή του, Ζακ Ντιούφ, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει την όλη κίνηση «νέα μορφή αποικιοκρατίας», ο Οργανισμός για τα Τρόφιμα και τη Γεωργία των Ηνωμένων Εθνών (FAO) αποδέχτηκε τη συγκεκριμένη πρακτική. Πολλά είναι τα παραδείγματα του μαζικού ξεπουλήματος που εκτυλίσσεται αυτή τη στιγμή στην Αφρική. Η Κίνα εξασφάλισε από τη Δημοκρατία του Κονγκό την εκμετάλλευση 2,8 εκατομμυρίων εκταρίων, όπου θα εγκαταστήσει τη μεγαλύτερη φυτεία φοίνικα στον κόσμο.3 Ο Φίλιπ Χάιλμπεργκ, πρόεδρος του νεοϋορκέζικου επενδυτικού ταμείου Jarch Capital και πρώην εκπρόσωπος του ασφαλιστικού γίγαντα American International Group (AIG), ενοικίασε 400.000 έως ένα εκατομμύριο εκτάρια στο νότιο Σουδάν από τον το-

πικό πολέμαρχο Παουλίνο Ματίπ.4 Πρόσφατα, το Κονγκό-Μπραζαβίλ προσέφερε σε διάφορες νοτιοαφρικανικές βιομηχανίες διατροφής 10 εκατομμύρια εκτάρια από το πολύτιμο, και, μάλιστα, απειλούμενο, τροπικό δάσος της χώρας. Τον περασμένο Νοέμβριο, με την παρότρυνση του αιθιοπικής καταγωγής Σαουδάραβα επιχειρηματία Μοχάμεντ Αλί αλ-Αμού-

Πεπεισμένοι ότι θα αποκομίσουν σημαντικά κέρδη, πολλοί τραπεζικοί οργανισμοί, επενδυτικά ταμεία, μεγάλοι βιομηχανικοί όμιλοι, κράτη και ορισμένοι δισεκατομμυριούχοι σχεδιάζουν να εγκαταστήσουν στην Αφρική γιγάντια βιομηχανικά αγροκτήματα με σκοπό την παραγωγή προϊόντων διατροφής και βιοκαυσίμων που θα προορίζονται αποκλειστικά για εξαγωγή

ντι, πενήντα από τις μεγαλύτερες σαουδαραβικές επιχειρήσεις οργάνωσαν στην Αιθιοπία φόρουμ με στόχο την εγκατάσταση αγροτικών εκμεταλλεύσεων, τα προϊόντα των οποίων θα προορίζονται αποκλειστικά για εξαγωγές.5 Στο μεταξύ, ο Ινδός Σάι Ραμακρίσνα Καρουτούρι ανταγωνίζεται τον γίγαντα της διατροφικής βιομηχανίας Cargill, υποστηρίζοντας ότι κατέχει τη μεγαλύτερη «τράπεζα εδαφών» της Μαύρης Ηπείρου, κυρίως στην Αιθιοπία.6 Την ώρα που η αφρικανική χώρα, έχοντας πληγεί από την ξηρασία, απευθύνει έκκληση για διατροφική βοήθεια, η κυβέρνησή της, που έχει ήδη παραχωρήσει 600.000 εκτάρια, ετοιμάζεται να βγάλει στο σφυρί ακόμα 3 εκατομμύρια εκτάρια από τα εδάφη της.7 Πολλοί αρχηγοί αφρικανικών κρατών μοιάζουν να έχουν γοητευθεί από την ιδέα ότι οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αποτελούν τη λύση στην ενδημική φτώχεια και ανεργία. Πρώτη από όλους τους υποστηρίζει η Διεθνής Εταιρεία Χρηματοδότησης της Παγκόσμιας Τράπεζας. Επιδεικνύοντας σπουδή για την κατοχύρωση «ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος», εγκατέστησε σε πολλές χώρες γραφεία προώθησης επενδύσεων. Αποστολή τους είναι να βοηθήσουν τους επενδυτές απέναντι στα εμπόδια που συναντά η ελεύθερη επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως η φορολογία ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 4

MONDE

LE

EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΑΙΘΙΟΠΙΑ

diplomatique

ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΕΚΤΑΣΕΙΣ Π

Η κλεμμένη γη H διατροφική κρίση του 2008, η οποία εκδηλώθηκε με βίαιες εξεγέρσεις λόγω πείνας στις αναπτυσσόμενες χώρες, εξαπέλυσε ένα κίνημα εκμίσθωσης των καλλιεργήσιμων εκτάσεων: μεγάλες δυνάμεις της οικονομίας ή της "agrobusiness" έχουν υφαρπάξει περίπου 60 με 80 εκατομμύρια εκτάρια της πιο εύφορης γης από τους μικροκαλλιεργητές. Για παράδειγμα, στην Αιθιοπία. Της Agnès Stienne* «Ξεχνάτε ότι οι καρποί ανήκουν σε όλους κι ότι η γη δεν είναι κανενός»! Ζαν Ζακ Ρουσό, «Διατριβή για την προέλευση και τις βάσεις της ανισότητας μεταξύ των ανθρώπων».

Γεωγραφία Εδώ, οι αγροτικές εκτάσεις - οι οποίες χρησιμοποιούνται για καλλιέργεια ή για βοσκή αποτελούν το 35% του εδάφους (χωρίζεται σε εννέα περιοχές που αντανακλούν τη γεωγραφική κατανομή των εθνογλωσσικών οικογενειών). Από αυτές τις εκτάσεις, το 40% είναι αφιερωμένο στις καλλιέργειες. Από τα 90 εκατομμύρια των κατοίκων, το 83% κατοικεί σε αγροτικές περιοχές και ζει κατά κύριο λόγο από την οικογενειακή γεωργία. Χθες Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, η αγροτική μεταρρύθμιση μετατρέπει το σύνολο των αγροτικών εκτάσεων σε «κοινά αγαθά»: γίνονται, όντως, ιδιοκτησία του κράτους. Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί παραχωρούν στις οικογένειες που το επιθυμούν μερικά στρέμματα για να καλλιεργήσουν, καθώς και δικαίωμα επικαρπίας σε χωράφια που δεν ξεπερνούν τα 10 εκτάρια (οι βοσκοί, κτηνοτρόφοι βοοειδών, που αποτελούν το 12% του πληθυσμού, αποκλείονται από αυτή τη διάταξη). Εξάλλου, υπάρχει και το παραδοσιακό δικαίωμα πρόσβασης στους κοινόχρηστους χώρους για τη βοσκή, το κυνήγι, το ψάρεμα και τη συλλογή θεραπευτικών βοτάνων).1 To Σύνταγμα του 1995 επικυρώνει το καθεστώς της γης ως «κοινό κτήμα του έθνους και του αιθιοπικού λαού», η οποία, με αυτό τον τρόπο, δεν μπορεί ούτε να πουληθεί ούτε να γίνει αντικείμενο ανταλλαγής. Κατοχυρώ-

* Η Agnès Stienne είναι δημοσιογράφος και γραφίστρια

LE

MONDE

EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

diplomatique

νεται η δωρεάν πρόσβαση στη γη για καλλιεργητές και κτηνοτρόφους, καθώς και η προστασία από εκκένωση. Την επόμενη χρονιά ωστόσο, μια διάταξη την οποία υιοθετούν τέσσερεις περιοχές -Γκαμπέλα, Αφάρ, Σομάλι και Μπενιγκανγκούλ - Γκουμούζ- δίνει την άδεια για εκμίσθωση (leasing).2 Κατακερματισμός Οι αγρότες δεν καταφέρνουν να αποκτήσουν τα δέκα εκτάρια στα οποία θεωρητικά έχουν δικαίωμα. «Το 2000, το 87,4% των οικογενειών στις αγροτικές περιοχές είχε στη διάθεσή του λιγότερα από δύο εκτάρια», σχολιάζει ο Σαμουέλ Γκεμπρεσελασιέ από την οργάνωση Future Agricultures Consortium. «Το 64,5% ανάμεσά τους εκμεταλλεύεται λιγότερο από ένα εκτάριο γης και το 40,6% μισό εκτάριο ή και ακόμα λιγότερο. Αγροκτήματα τόσο μικρά συνήθως τεμαχίζονται σε δύο ή τρία χωράφια. Ένα αγρόκτημα μεσαίου μεγέθους μπορεί να προσφέρει μόνο το 50% του ελάχιστου εισοδήματος που χρειάζεται μια οικογένεια για να ζήσει κάτω από το όριο της φτώχειας». Δηλαδή, για να μπορέσει να τραφεί επαρκώς μια οικογένεια με τέσσερα παιδιά στην Αιθιοπία χρειάζεται το λιγότερο δύο εκτάρια. Για να μπορέσει να πουλήσει το πλεόνασμα της παραγωγής της στην αγορά, χρειάζεται περισσότερα.3 Κατάληψη Το Παράρτημα του ΟΗΕ για την Τροφή και τη Γεωργία (FAO) και η Παγκόσμια Τράπεζα ορίζουν ως «κατάληψη γαιών»4 την παραχώρηση εδαφών που η επιφάνειά τους ξεπερνά τα χίλια εκτάρια, δηλαδή τα 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα, τα οποία και εξασφαλίζουν τη διατροφική επάρκεια για 500 οικογένειες. Από τις αρχές του 2000, ο πρωθυπουργός Μέλες Ζενάουι ανέθεσε στο Agricultural Investment Support Directorate (AISD), υπηρεσία του υπουργείου Γεωργίας, την αποστολή να προτείνει σε ξένους επενδυτές την ενοικίαση μεγάλων εκτάσεων. Σύμφωνα με λεπτομερή έρευνα του The Oakland Institute το 2011, τουλάχιστον 3,6 εκατομμύρια εκτάρια γης έχουν ήδη μεταβιβαστεί σε επενδυτές. Αριθ-

Ένα αγρόκτημα μεσαίου μεγέθους μπορεί να προσφέρει μόνο το 50% του ελάχιστου εισοδήματος που χρειάζεται μια οικογένεια για να ζήσει κάτω από το όριο της φτώχειας. Δηλαδή, για να μπορέσει να τραφεί επαρκώς μια οικογένεια με τέσσερα παιδιά στην Αιθιοπία, χρειάζεται το λιγότερο δύο εκτάρια

μός που επιβεβαιώνεται και από το Human Rights Watch (HRW/ Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα), το οποίο προσθέτει ότι άλλα 2,1 εκατομμύρια εκτάρια διατίθενται μέσω του AISD με άκρως δελεαστικούς όρους: γελοίες τιμές ενοικίασης και άφθονοι υδάτινοι πόροι. Πίσω από τα ψηλά φράγματα που περικλείουν αυτές τις αχανείς εκτάσεις, παραδομένες ως βορά στην υπερεκμετάλλευση, το βαρύ πυροβολικό της «agrobusiness», ενίοτε υπό το βλέμμα της τοπικής αστυνομίας, αναδιαμορφώνει το τοπίο: ορδές από μπουλντόζες, τούνελ πλαστικού μέχρι εκεί που χάνεται το μάτι, εκμηχάνιση, πετροχημικές εισροές κ.λπ. Πληθυσμός Η δυναμική της «κατάληψης» συνοδεύεται από σημαντικά προγράμματα μετεγκατάστασης των αυτοχθόνων: αυτό αφορά 1,5 εκατομμύριο άτομα, εκ των οποίων οι 500.000 ζουν στην περιοχή του Άφαρ, άλλες 500.000 στο Σομάλι, 225.000 στο Μπενισανγκούλ-Γκουμούζ και 225.000 στην Γκαμπέλα.5 Σε αυτή την τελευταία περιοχή, όπου το

42% των εκτάσεων έχει απαλλοτριωθεί, ζητούν από τους κατοίκους να πάνε να βοσκήσουν αλλού τα κοπάδια τους. Ένα πρώτο κύμα «μεταστέγασης σε χωριά» με τριετή ορίζοντα ξεκίνησε το 2010 και αφορούσε 45.000 οικογένειες των φυλών Ανουάκ και Νούερ. Σκοπός ήταν να εγκαταστήσουν τις κοινότητες σε πιο σύγχρονα χωριά, εξοπλισμένα με καλύτερες υποδομές (σχολεία, κέντρα υγείας, δρόμους, αγορές) και να παραχωρήσουν επιτέλους τρία ή τέσσερα εκτάρια καλλιεργήσιμης γης σε κάθε οικογένεια. Αυτό που φαινόταν ελκυστικό στα χαρτιά αποδείχθηκε καταστροφή στην πράξη. Το σχέδιο δεν ελάμβανε υπόψη τις απολύτως βασικές ανάγκες των κοπαδιών: το νερό για παράδειγμα. Εν συνεχεία, οι αρχές δεν έλαβαν καμία μέριμνα για να καλύψουν το διάστημα που μεσολαβούσε ανάμεσα στη στιγμή όπου τα παλιά χωράφια θα εγκαταλείπονταν μαζί με τη σοδειά τους και τη στιγμή όπου τα νέα χωράφια, μετά το ξεχέρσωμα, τη σπορά, το πότισμα και την καλλιέργεια, θα έδιναν τους καρπούς τους. Το Human Rights Watch, το οποίο βρέθηκε επί τόπου το 2011, ανέφερε ότι αφού οι κάτοικοι απέρριψαν το πρόγραμμα μετεγκατάστασης που τους είχε προτείνει η τοπική κυβέρνηση, εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, κυνηγημένοι από την αστυνομία και τον στρατό. Η καταστολή αυτή άφησε πίσω της γύρω στους 300 νεκρούς. Πολλοί χωρικοί φυλακίστηκαν αυθαίρετα, ενώ πολλές γυναίκες έπεσαν θύματα βιασμού. Οργή Η συνέχεια είναι γνωστή: ελάχιστοι μύλοι, καθόλου πόσιμο νερό κ.λπ. Τα σχολεία βρίσκονται πάλι χωρίς δασκάλους και τα κέντρα υγείας χωρίς προσωπικό, αφού όλοι υποχρεώθηκαν να δουλέψουν στο εργοτάξιο της μετεγκατάστασης για να τους επιτραπεί να συνεχίσουν... Ακόμα και οι έφηβοι έπρεπε να συμμετέχουν στις εργασίες αν ήθελαν να πάρουν την άδεια για να περάσουν τις εξετάσεις τους. Για αμοιβή, η κάθε οικογένεια έλαβε από ένα χωράφι μεγέθους από 0,25 έως 0,50 εκτάρια, σε γενικές γραμμές όχι ιδιαίτε-

Υπεύθυνη έκδοσης: Βάλια Καϊμάκη Συντακτική ομάδα: Κορίνα Βασιλοπούλου, Θανάσης Κούτσης, Χάρης Λογοθέτης, Βασίλης Παπακριβόπουλος Επικοινωνία: info@monde-diplomatique.gr Αρχείο κειμένων: www.monde-diplomatique.gr Facebook: www.facebook.com/monde.diplomatique.gr

3/21

ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΕ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΙΜΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΦΕΡΕΙ ΑΠΟ ΠΕΙΝΑ...

Η ΑΥΓΗ

TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

η γεωργία παραμένει ο φτωχός συγγενής της αιθιοπικής πολιτικής. Η έλλειψη κατάρτισης των χωρικών μεγαλώνει το χάσμα ανάμεσα σε μια γεωργία μικρής κλίμακας που σέβεται το περιβάλλον και σε μια άλλη που να είναι σε θέση να θρέψει τον πληθυσμό

ρα γόνιμο, και το οποίο έπρεπε να ξεχερσώσει χωρίς εργαλεία... Η οργή του κόσμου δεν επηρεάζει στο ελάχιστο τους στρατηγικούς σχεδιασμούς που αποφασίζονται στους διαδρόμους των υπουργείων. Ανάμεσα στα ονόματα των επενδυτών φιγουράρουν η σαουδαραβική Saudi Star και η ινδική εταιρεία Karuturi. Η πρώτη επιτρέπει στη Σαουδική Αραβία να διατηρήσει τους φυσικούς της πόρους, ανάμεσά τους το νερό. Η δεύτερη κάνει μπίζνες. Παρόντες είναι επίσης η Ευρώπη, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ και μάλιστα με έντονη δραστηριότητα, ιδίως στην παραγωγή βιοκαυσίμων. «Γενικό συμφέρον» Για να δικαιολογήσει την παράνομη απαλ-

λοτρίωση γης από τους πιο ευπαθείς και παραγκωνισμένους πληθυσμούς -η οποία απαγορεύεται, εκτός αν πρόκειται για δημόσιους σκοπούς «γενικού συμφέροντος»-, η κυβέρνηση δηλώνει ανερυθρίαστα ότι οι εκτάσεις που παραχωρήθηκαν έμεναν ανεκμετάλλευτες. Ο στόχος στην πραγματικότητα είναι να μπει τέρμα στις πολιτισμικές πρακτικές αυτών των αγροτικών κοινοτήτων, στις οποίες η παραδοσιακή γεωργία συναντάται με την αγροτική κτηνοτροφία του παρελθόντος. Αυτές οι τεχνικές χρειάζονται οπωσδήποτε εκσυγχρονισμό προκειμένου να βελτιωθεί η απόδοση και να διευκολυνθεί η δουλειά. Αλλά η γεωργία παραμένει ο φτωχός συγγενής της αιθιοπικής πολιτικής. Η έλλειψη κατάρτισης των χωρικών μεγαλώνει το χάσμα ανάμεσα σε μια γεωργία μικρής κλίμακας που σέ-

βεται το περιβάλλον και σε μια άλλη που να είναι σε θέση να θρέψει τον πληθυσμό. Ωστόσο, αν οι οικογένειες είχαν στη διάθεσή τους τέσσερα με πέντε στρέμματα ποιοτικής καλλιεργήσιμης γης που να ποτίζεται επαρκώς, η χώρα θα μπορούσε να επιτύχει τη διατροφική επάρκεια. Αλλά οι κυβερνώντες και οι οικονομικές δυνάμεις αποφάσισαν διαφορετικά: από το 2006, οι εισαγωγές αγροτικών ειδών πρώτης ανάγκης (σιτάρι, σόργο και φοινικέλαιο) έχουν εκτιναχθεί στα ύψη. Το 2010, η

Αιθιοπία εισήγαγε από τις ΗΠΑ το 95% του σόργου6 που καταναλώνει! Η κυβέρνηση δικαιολογεί την κρατική λεηλασία με την ανάγκη για ξένο συνάλλαγμα, ούτως ώστε να κατασκευαστούν οι υποδομές που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη της χώρας. Αλλά, σε αυτή την περίπτωση, πώς εξηγείται το γεγονός ότι εκτάσεις ανάλογης ποιότητας, που στη Μαλαισία νοικιάζονται 300 ευρώ τον χρόνο ανά εκτάριο, εδώ νοικιάζονται μόλις 1,5 ευρώ;

Johan Helland, «Régime foncier pastoral en Ethiopie», VertigO, hors-série n°4, Νοέμβρης 2007, http://vertigo.revues.org/1427.

1

2 Tomaso Ferrando, «L’accaparement des terres ou comment la loi expulse les gens de leurs terres», Pambazuka, n°247, 4 Ιουλίου 2012, http://pambazuka.org/fr/category/features/83316.

3 «Issues pour l’agriculture éthiopienne: options et scénarios», Point Info 002, Future Agricultures Consortium, Ιανουάριος 2006, https://www.google.com/url?q=http://www.f uture-agricultures.org/workshopresources/doc_download/39-issues-pour-lagriculture-ethiopienne--options-etscenarios&sa=U&ei=43azUuuRJ4PKtQbKzYDwCQ&ved=0CAYQFjAA&client=internal-udscse&usg=AFQjCNEnccY9H08vbWGmiAYoCgDTkbcThg. 4 Διαβάστε Benoît Lallau, «Quand la Banque mondiale encourage la razzia sur les terres agricoles», Le Monde diplomatique, Σεπτέμβριος 2011. Δείτε επίσης στην ιστοσελίδα www.monde-diplomatique.fr το διαδικτυακό ντοκιμαντέρ ου Philippe Revelli «Ruée sur les terres agricoles au Mali», Δεκέμβριος 2011, http://www.monde-diplomatique.fr/carnet/2011-12-16-terres-agricoles.

«Ethiopie: les déplacements forcés provoquent la faim et la détresse», Human Rights Watch, 18 Ιανουαρίου 2012.

5

6 ΣτΜ: είδος δημητριακού, εξαιρετικά ανθεκτικού, το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί με ελάχιστο νερό.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΡΙΝΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

LE

MONDE

4/22

Η ΑΥΓΗ

diplomatique

TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

κή Ανάπτυξη και την Παγκόσμια Τράπεζα, για την κατάρτιση «κώδικα σωστής συμπεριφοράς» όσον αφορά τους ξένους επενδυτές. Εξάλλου, ορισμένοι διεθνείς κανόνες θα μπορούσαν να ευνοήσουν «υπεύθυνες» επενδύσεις στον αγροτικό τομέα. Πρόκειται για πολύ αδύναμες δεσμεύσεις. Κι όμως, λύσεις υπάρχουν. Η χορήγηση των λεγόμενων μικροδανείων,13 η κατασκευή δρόμων που θα διευκολύνουν την πώληση των αγροτικών προϊόντων στις τοπικές αγορές, η πρόσβαση στην κατάρτιση, η οποία θα επιτρέψει στους αγρότες να τελειοποιήσουν τις καλλιεργητικές τεχνικές τους, που είναι ήδη στραμμένες προς τη βιοποικιλότητα, και να προχωρήσουν σε καλύτερη αποθήκευση και επεξεργασία της σοδειάς τους, καθώς και ο περιορισμός των εισαγωγών που απαξιώνουν τον μόχθο τους, θα αποτελούσαν παραγωγικές επενδύσεις στο ανθρώπινο και αγροτικό κεφάλαιο της Αφρικής.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1

και οι τοπικές νομοθεσίες (εργατική νομοθεσία, ανθρώπινα δικαιώματα, προστασία του περιβάλλοντος), ακόμα και η ίδια η εθνική κυριαρχία. Το επιχείρημα που προβάλλεται συχνότερα είναι η υποεκμετάλλευση εδαφών. Ωστόσο, η αγρανάπαυση επιτρέπει τη φυσική ανανέωση των εδαφών και των ποταμών. Εξάλλου, οι αυτόχθονες πληθυσμοί αντλούν από αυτές τις «αχρησιμοποίητες» δασικές περιοχές και τα εδάφη τους αμέτρητους πόρους (τροφή, κλωστικές ίνες, μπαχαρικά, ελαιώδη προϊόντα, καρυκεύματα και θεραπευτικά φυτά). Το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για τις Διατροφικές Πολιτικές (IFPRI) της Ουάσιγκτον εκτιμά ότι, τα τελευταία δύο χρόνια, 20 εκατομμύρια εκτάρια γης, σε τουλάχιστον τριάντα χώρες, και κυρίως στην Αφρική,8 πουλήθηκαν ή ενοικιάστηκαν για περιόδους από τριάντα έως εκατό χρόνια. Η μη κυβερνητική οργάνωση Grain, που προσπαθεί να κάνει μία απογραφή των σχετικών συναλλαγών, υπογραμμίζει ότι, συνήθως, οι διαδικασίες ολοκληρώνονται τόσο γρήγορα και με τέτοια αδιαφάνεια, ώστε είναι δύσκολο να γίνει ακριβής υπολογισμός.9 Ορισμένα συμβόλαια, που υπογράφονται στο υψηλότερο κυβερνητικό επίπεδο, συνομολογούνται με πλήρη μυστικότητα πίσω από κλειστές πόρτες, συχνά με τη συνενοχή των τοπικών φυλάρχων. Μολονότι θεωρούνται οι φύλακες της γης, οι φύλαρχοι συχνά κάμπτονται με αντάλλαγμα κάποια πενιχρά αμειβόμενη θέση στη φυτεία του επενδυτή. Επιδιώκοντας τη διατροφική τους ασφάλεια, τα πλούσια κράτη του Κόλπου, στη Μέση Ανατολή, καθώς και αρκετές ασιατικές χώρες που έχουν έλλειψη καλλιεργήσιμων εδαφών, βρίσκονται ανάμεσα στους πρώτους πελάτες της συγκεκριμένης «αγοράς». Οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί και οι μεγάλοι βιομηχανικοί όμιλοι ενδιαφέρονται κυρίως για την παραγωγή βιοκαυσίμων από διατροφικά προϊόντα (ζαχαροκάλαμο, φοινικέλαιο, μανιόκα, καλαμπόκι) ή από τη ζατρόφα, ένα σπάνιο θαμνώδες φυτό που θεωρείται από ορισμένους ο «πράσινος χρυσός», καθώς παράγει ένα έλαιο με ιδιότητες παρεμφερείς με εκείνες του ντίζελ. Και όλα αυτά, σε αφρικανικές χώρες που παλεύουν μόνιμα για τη δική τους διατροφική ασφάλεια εξαιτίας της συρρίκνωσης των υδάτινων πόρων και των κλιματικών αλλαγών, για τις οποίες δεν ευθύνονται. Η ιδιοποίηση των εδαφών θα μπορούσε, μάλιστα, να καταφέρει ένα επιπλέον πλήγμα στις φυσικές ισορροπίες. Οι μικροί αγρότες, οι οποίοι παράγουν το μεγαλύτερο ποσοστό της τροφής στην αφρικανική ήπειρο, καλλιεργούν μεγάλη ποικιλία φυτών και συμβάλλουν, έτσι, στην προστασία της βιοποικιλότητας.10 Κάθε μέρα που περνάει, απειλούνται όλο και περισσότερο από τα μεγαθήρια της διατροφικής βιομηχανίας και τις μονοκαλλιέργειες που προωθούν. Η παγκόσμια διατροφική κρίση επιτάχυνε την έφοδο προς τα καλλιεργήσιμα εδάφη της Αφρικής. Ωστόσο, το ένα δισεκατομμύριο των κατοίκων του πλανήτη που τρέφονται ανεπαρκώς δεν αποτελούν θύματα της έλλειψης τροφίμων, αλλά μάλλον της αδυναμίας πρόσβασης στα τρόφιμα, των οποίων οι τιμές αυξάνονταν συνεχώς το 2008. Η πρωτοφανής αύξηση στις τιμές οφείλεται, σε

έναν βαθμό, στο κύμα κερδοσκοπίας που ακολούθησε την απόφαση των ευρωπαϊκών χωρών και των ΗΠΑ να στραφούν προς τα βιοκαύσιμα. Πρέπει να σημειωθεί ότι, κατά παράδοξο τρόπο, τα βιοκαύσιμα, ενώ δεν είναι σίγουρο ότι συμβάλλουν στην αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής, βρίσκονται, σε κάποιον βαθμό, πίσω από την προσάρτηση των καλλιεργήσιμων εδαφών. Επίσης, η οικονομική κρίση έχει παίξει τον δικό της ρόλο, καθώς, μετά το κραχ του Σεπτεμβρίου του 2008, οι διάφοροι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί άρχισαν να αναζητούν νέες τοποθετήσεις, σίγουρες και πιο επικερδείς. Στα μάτια τους, «η γη αποτελεί επένδυση εξίσου σίγουρη και, μάλιστα, πιο σίγουρη και από τον χρυσό».11 Ο ειδικός συντάκτης της έκθεσης του ΟΗΕ για το δικαίωμα στη διατροφή, Ολιβιέ Ντε Σούτερ, εκφράζει τη λύπη του που οι Αφρικανοί ηγέτες, οι οποίοι υπογράφουν συμφωνίες χωρίς να συμβουλευτούν τα κοινοβούλιά τους, έχουν αποδυθεί σε έναν μεταξύ τους ανταγωνισμό, αντί να εργαστούν από κοινού για να επιβάλλουν προϋποθέσεις στους ξένους επενδυτές (ανάπτυξη των υποδομών ή υποχρεωτική διάθεση τουλάχιστον της μισής παραγωγής στις τοπικές αγορές). «Οταν η τροφή γίνεται σπάνιο είδος, ο επενδυτής αναζητεί ένα αδύναμο κράτος που να μην του επιβάλλει κανόνες», σχολιάζει κυνικά

ο Χάιλμπεργκ.12 Εντούτοις, πολλές αφρικανικές οργανώσεις προσπαθούν να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί. Όπως η Copagen, μια παναφρικανική συμμαχία με τη συμμετοχή επιστημόνων και οργανώσεων καλλιεργητών, που αγωνίζεται για τη διαφύλαξη των ποικιλιών σπόρων και τη διατροφική ασφάλεια. Στις 17 Οκτωβρίου 2009, είκοσι επτά αφρικανικές οργανώσεις υπέγραψαν επιστολή, με την οποία καλούν τους Αφρικανούς ηγέτες να πάψουν να στηρίζουν τη βιομηχανική γεωργία. Μέχρι στιγμής δεν έχουν λάβει καμία απάντηση. Είναι αλήθεια ότι πολλές από τις κινήσεις ιδιοποίησης των αγροτικών εδαφών βρίσκονται ακόμη στη φάση του σχεδιασμού. Εκτός απροόπτου, βέβαια, υλοποιείται ο «σχεδιασμός». Ωστόσο, οι μαζικές αγορές των εδαφών αυτών, με μοναδικό σκοπό τη χρηματοοικονομική κερδοσκοπία, φέρουν μέσα τους τον σπόρο της σύγκρουσης, της περιβαλλοντικής καταστροφής, του πολιτικού χάους και της πείνας σε βαθμό πρωτόγνωρο. Τον περασμένο Νοέμβριο, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής για τη Διατροφική Ασφάλεια, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών ανακοίνωσε ότι εργάζεται, από κοινού με τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, το Διεθνές Ταμείο για την Αγροτι-

«Sierra Leone open for business», «Awoko», Φρίταουν, Σιέρα Λεόνε, 23 Νοεμβρίου 2009.

1

Πρόκειται για σχετικά αυτόνομο παράρτημα της Παγκόσμιας Τράπεζας, το οποίο χρηματοδοτεί επιχειρηματικά σχέδια του ιδιωτικού τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο. ΣτΜ: Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Εταιρείας Χρηματοδότησης, που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2009, το ποσό-ρεκόρ των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων επρόκειτο να επενδυθεί, το 2009, στη βιομηχανία τροφίμων, γεγονός που αντιστοιχεί σε αύξηση 42%.

2

Olivier de Schutter, «Large-scale land acquisitions and leases: Α set of core principles and measures to address the human rights challenge», Υπατη Αρμοστεία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, www.ohchr.org.

3

Daniel Shepard and Anuradha Mittal, «The great land grab: Rush for world’s farmland threatens food security for the poor», The Oakland Institute, Οκλαντ (Καλιφόρνια), 2009.

4

Wudineh Zenebe, «Al-Amoudi’s efforts to initiate Saudi agro investment», «Addis Fortune», Αντίς Αμπέμπα, 29 Νοεμβρίου 2009.

5

Asha Rai, «The constant gardener», «The Times of India», Βομβάη, 26 Σεπτεμβρίου 2009.

6

«Ethiopia is giving away 2,7 million hectares», «Daily Nation», Αντίς Αμπέμπα, 15 Σεπτεμβρίου 2009.

7

Joachim von Braun and Ruth Suseela MeinzenDick, «‘Land grabbing’ by foreign investors in developing countries: Risks and opportunities», International Food Policy Research Institute, Ουάσινγκτον, Απρίλιος 2009.

8

»Il faut mettre fin a l’accaparement mondial des terres!», δήλωση της Grain στην Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για τη Διατροφική Ασφάλεια, Ρώμη, 16 Νοεμβρίου 2009.

9

Miguel Α. Altieri, «Agroecology, small farms and food sovereignty», «Monthly Review», Νέα Υόρκη, Ιούλιος-Αύγουστος 2009.

10

Chris Mayer, «This asset is like old, only better», «Daily Wealth», Βανκούβερ, 4 Οκτωβρίου 2009.

11

Horand Knaup and Juliane von Mittelstaedt, «Foreign investors snap up African farmland», «Der Spiegel», Αμβούργο, 31 Ιουλίου 2009.

12

ΣτΜ: Πρόκειται για δάνεια που χορηγούνται σε κατοίκους (κυρίως αγρότες) φτωχών χωρών. Τα ποσά είναι πολύ μικρά, αρκετά, όμως, για να προστατεύσουν τους αγρότες από τη δραματική επιδείνωση της θέσης τους λόγω έκτακτων ή άλλων γεγονότων.

13

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΚΡΙΒΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΑΥΓΗ • TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΕΝΘΕΜΑΤΑ παίρνει υπόψη της την επιβεβαίωση της αξιοπρέπειας μας που πηγάζει από τον ίδιο τον πόνο μας, που πηγάζει από τις μορφές του Σταυρού που μας επιβάλλει η πατριαρχική κοινωνία; Δεν θα ήταν αυτός ένας δρόμος προς την ανάσταση εντός των ορίων της Ιστορίας που βιώνουμε; Ινδιάνικες χριστολογίες που ακόμη και σήμερα βιώνουν την εμπειρία της εξαφάνισης των αυτοχθόνων λαών και μέσα από αγώνες αναζητούν την αξιοπρέπεια της επιβεβαίωσης τους ως ανθρώπων που τα δικαιώματα τους στα εδάφη τους και τις παραδόσεις τους γίνονται σεβαστά. Και πώς να μη νιώθει κανείς χρισμένος όταν καλείται να ανταποκριθεί στην ανθρώπινη κλήση για ελευθερία απέναντι στην αδικία να βλέπει τη γη του λεηλατημένη, τους πολιτισμούς δολοφονημένους και υποβαθμισμένους σε φολκλόρ στην υπηρεσία της ελίτ; Πώς μπορούμε να μην επιδιώκουμε να είμαστε χίλιοι Χριστοί, ο καθένας κι η καθεμιά προσπαθώντας να σέβεται τον αδελφό του Χριστό, την αδελφή του Χριστό, ο καθένας κι η καθεμιά με τον πόνο του/της βυθισμένος/η στον συλλογικό ανθρώπινο πόνο; […] Οι αποκλειστικοί κάτοχοι της πολιτικής και θρησκευτικής εξουσίας ζουν κατά κύριο λόγο μέσω της εξαπάτησης και μας εκφοβίζουν με την παρουσία τους. Μας κάνουν να πιστεύουμε ότι αυτό το κάνουν με μέσο την εκκλησιαστική ευθύνη και με σκοπό την αγάπη του Χριστού και την Αλήθεια. Αλλά ποιος είναι ο Χριστός τους μέσα στην πολλαπλότητα των χριστολογιών; […] Ίσως ξεχνούν ότι το μεγαλείο της χριστιανοσύνης ξεκίνησε σε ένα στάβλο, με το καλωσόρισμα ενός παιδιού που γεννήθηκε από μια γυναίκα στη σκοτεινή νύχτα ενός λαού που ήταν αντικείμενο εκμετάλλευσης. Ένα εύθραυστο, ευπαθές, άοπλο παιδί που, όπως όλοι μας, εξαρτιόταν από άλλους για να ζήσει. Αλλά μαζί με αυτό το παιδί, όπως με όλα τα παιδιά του κόσμου, γεννήθηκε μια ελπίδα για ένα καλύτερο κόσμο σήμερα και αύριο. Το παιδί, ο Ιησούς, έγινε ενήλικας και περίπου στα τριάντα του, επειδή ήταν με το μέρος των συμπατριωτών του που ήταν στο περιθώριο, σταυρώθηκε και έγινε θύμα των πολιτικών και εκκλησιαστικών εξουσιών. Αυτός ο άδικος θάνατος μετασχηματίστηκε σε μια μνήμη ζωής και αγάπης που έφερε για πολλούς μια αναγέννηση της ελπίδας στη ζωή. Τίποτα που να παραπέμπει σε επεκτατική δόξα, τίποτα φανταχτερό, πουθενά πλούτος, κανένας ιδεολογικός έλεγχος! Όμως είναι Παναγία, έργο του Θεοφάνη του Έλληνα, ακριβώς εδώ ο τόπος από τον καθεδρικό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, Μόσχα (αρχές 15ου αιώνα). που βρίσκεται η αυθεντικότητα της χριστιανοσύνης. Δεν χρειάζεται να είμαστε σαν ένα Θεό γεμάτο δύναμη, με μια μορφή μυώδους άντρα που κάθεται στον ουράνιο, φτιαγμένο από χρυσάφι, θρόνο Του. Φτάνει που είμαστε άνθρωποι –άντρες και γυναίκες– και που ο Θεός είναι μέσα μας από τη γέννηση μας. Είναι για αυτό το λόγο που ο καθένας μας είναι προσκεκλημένος, μέσα στην πλήρη ανθρωπινότητα του, να προσεγγίσει τον άλλο, να στήσει τη σκηνή του δίπλα στη σκηνή του άλλου, να γίνει ξανά και ξανά γείτονας με τον άλλο, να προχωρήσουμε μαζί, να μοιραστούμε το ψωμί και το κρασί μας και να ευχαριστήσουμε τη ΖΩΗ. Και αυτό είναι που αποκαλούμε το να είσαι Χριστός. […] Ίσως, όπως μας διδάσκει και η ιστορία των τριών Μάγων, θα τολμήσουμε να αφήσουμε να μας οδηγήσει το αστέρι που τους οδήγησε στο μικρό Ιησού. Ας καλοδεχτούμε το αστέρι μας, αυτό που θα μας οδηγήσει στα παιδιά, τους εφήβους, στη γυναίκα που έγινε μητέρα, στους βοσκούς και τους ακτήμονες εργάτες γης, στους απόκληρους και τους απελπισμένους αυτού του κόσμου. Εκεί θα βρούμε το παιδί που είμαστε, Χριστοί που γεννηθήκαμε για να αλληλοβοηθιόμαστε στο ατέλειωτο μυστήριο της ζωής. Πόλη Καμαραγκίμπε, επαρχία Περναμπούκο, Βραζιλία ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΘΩΜΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ

23

Μαριάνθη ντε Φλώρινα ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΠΕΤΡΙΤΣΗ Η Μαριάνθη ντε Φλώρινα είχε συνηθίσει να ονειρεύεται αγγέλους και παράξενα έντομα. Χάρη στην ευγενή, όπως έλεγε, καταγωγή της απέφευγε να συζητά ανοιχτά με τους άλλους για όλα αυτά. Κρατούσε όμως λεπτομερές ημερολόγιο ονείρων στο πρώτο συρτάρι της κομόντας της. Μέσα εκεί φύλαγε και τα πατικωμένα λουλούδια ενός καλοκαιριού που θεωρούσε το καλύτερο της ζωής της – το 2008 μάλλον– αποκόμματα εφημερίδων με συνταγές, τσαλακωμένα εισιτήρια από αεροπλάνα και βαπόρια. Το ημερολόγιό της έμοιαζε περισσότερο με λεύκωμα παρά με ημερολόγιο. Όμως αυτό δεν φαινόταν να έχει ιδιαίτερη σημασία. Εκείνο το πρωί βγήκε από το σπίτι της αργά. Μπορεί και περασμένες δέκα. Δεν την πείραζε που θα αργούσε στη δουλειά. Για την ακρίβεια την είχαν μόλις απολύσει. Το μόνο που της έμενε ήταν να περάσει από το πρώην γραφείο της και να μαζέψει τα πράγματά της μέσα σε μια κούτα ΝΟΥΝΟΥ, που της είχε πολύ ευγενικά παραχωρήσει το πρώην αφεντικό της. Προς το παρόν δεν την ενοχλούσε η ιδέα της ανεργίας της. Την έβλεπε ως μια εκδοχή ελευθερίας. Το οκτάωρο δεν το συμπάθησε ποτέ και τους συναδέλφους της δεν τους εκτιμούσε. Παρ’ όλα αυτά, όσο είχε δουλειά δούλευε. Ουδέποτε της έτυχε δουλειά που να μην την κάνει. Τη Μαριάνθη ντε Φλώρινα την ενοχλούσαν ελάχιστα πράγματα. Αυτό που της έκοβε τα πόδια ήταν οι μυρωδιές της πόλης. Κάθε σημείο απ’ όπου περνούσε της φαινόταν πως βρώμαγε. Ποδαρίλα, σκυλοτροφή, εμετό, ιδρωτίλα, σάπιο καλοκαίρι. Αναρωτήθηκε τι τρώνε οι άνθρωποι και αναδίδουν τέτοιες οσμές στην Αθήνα. Αναρωτήθηκε επίσης αν οι χημικοί ψεκασμοί μεταλλάσσουν τη σύσταση της ατμόσφαιρας και τι κονδύλια διαθέτει ο δήμος για την καθαριότητα της πόλης. Ονειρευόταν κάποτε να ζήσει στη φύση. Ίσως τώρα που ήταν άνεργη να επέστρεφε στο σπίτι που είχε κληρονομήσει στη Φλώρινα. Ίσως ξεκινούσε μια αλλιώτικη ζωή εκεί. Ίσως έκανε τα πάντα. Όταν μπήκε στο μετρό οι χρησιμοποιημένες αναπνοές του βαγονιού της έφεραν ασφυξία. Στο διπλανό κάθισμα μια γυναίκα κρατούσε μια τσάντα κρεμμύδια. Πιο κει, μια παρέα εφήβων μασούλαγαν τσίχλα βατόμουρο για να φύγει η τσιγαρίλα. Ένας κουστουμαρισμένος υπάλληλος ιδροκοπούσε μέσα στο κολάρο του πουκαμίσου του που είχε πλυθεί με Essex. Μια μισοκοιμισμένη υπερήλικη ρευόταν κάποιο φρικτό αλλαντικό. Ένας φοιτητής διάβαζε ένα βιβλίο που μύριζε μούχλα. Η Μαριάνθη ντε Φλώρινα ένιωσε απελπισία. «Πρέπει να βρω μια μυρωδιά που να με παρηγορήσει

Η Μαρία Πετρίτση είναι συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο της, το μυθιστόρημα «Μιράντα» (Κέδρος, 2012). Διατηρεί το ιστολόγιο www.thethreewishes.wordpress.com

μέχρι να φτάσω στον τόπο της ανεργίας μου», σκέφτηκε έντρομη συγκρατώντας με κόπο την τάση της προς εμετό και μια απρεπή έκφραση αηδίας. Τότε ήρθε στο νου της η μυρωδιά του αγγέλου που είχε ονειρευτεί την προηγούμενη νύχτα. Ήταν ένας παράδοξος, έκπτωτος άγγελος με σώμα σκαθαριού και φτερά από κίτρινη δαντέλα. Το αποκορύφωμα της χοντράδας και της

Σχέδιο του Ωγκύστ Ροντέν

απόλυτης μαγείας δηλαδή. Όταν την πλησίασε στο κρεβάτι της κρατώντας στο άγαρμπο χέρι του ένα σπαθί, τα ρουθούνια της πλημμύρισαν από την έξοχη μυρωδιά του.

«Tribulus terrestris», θυμήθηκε και έκλεισε τα μάτια της. Η Μαριάνθη ντε Φλώρινα αφέθηκε στην ευωδιαστή ανάμνηση. Η μυρωδιά του αγγέλου ήταν τώρα το καινούριο αφεντικό της. Η νέα της απασχόληση, εκτός ωραρίου, ενσήμων και υπερωριών, ήταν να διατηρήσει μέσα της ζωντανή αυτή τη μυρωδιά. Όσο πιο πιστά γινόταν. Δεν παρατηρούσε καν τους σταθμούς που άλλαζαν έξω από το παράθυρο του βαγονιού της. Οι γύρω της είχαν πάψει να υπάρχουν. Λίγο πριν φτάσει στον Πειραιά, φαντάστηκε τον εαυτό της να παίρνει το μπουκάλι της κολόνιας μέσα από τα χέρια του, να το βάζει στο στόμα και να το μασά απολαυστικά. Η μυρωδιά του χοντροκομμένου και εξαίσιου αγγέλου της άλλαζε τη ζωή. Δεν την πείραζαν τα σπασμένα γυαλιά που έτριζαν κάτω από τα δόντια της. Δεν την πείραζε η μπόχα των άλλων. Όσο περνούσε ο καιρός τη Μαριάνθη ντε Φλώρινα την ενοχλούσαν όλο και λιγότερα πράγματα. Ήταν μια εμπνευσμένη άνεργη. Μια ερωτευμένη ποιήτρια. Μια ξένη.

Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΤΟ BLOG ΤΩΝ «ΕΝΘΕΜΑΤΩΝ»: enthemata.wordpress.com e-mail: enthemata@gmail.com

Η απορρύθμιση στη χολιγουντιανή αφήγηση ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΑΓΡΑΦΙΩΤΗ

Πριν από είκοσι πέντε ακριβώς χρόνια, προπαραμονή Χριστουγέννων του 1988, πρωτοβγήκε στους αμερικανικούς κινηματογράφους το Εργαζόμενο Κορίτσι (Working Girl) του Μάικ Νίκολς. Γρήγορα έκανε μεγάλη επιτυχία παγκοσμίως, αποτελώντας μια από τις πιο γνωστές κομεντί της δεκαετίας του 1980. Τι μας μαθαίνει η ταινία; Ότι μια εργαζόμενη, ακόμα κι αν δεν διαθέτει τα τυπικά προσόντα, μπορεί να αναρριχηθεί στην ιεραρχία της επιχείρησης: εφόσον διαθέτει καπατσοσύνη, ικανότητες και ρισκάροντας, πετυχαίνει να ξεπεράσει τους αποκλεισμούς που επιβάλλει η αυστηρή δομή θεσμών και στελεχών. Δεν μας ξενίζει κάτι τέτοιο: το Χόλυγουντ αναλαμβάνει να αφηγηθεί κάθε νέα κατάσταση που προκύπτει από τις τάσεις του οικονομικού συστήματος. Κυρίως προαναγγέλλει ή αντιπροσωπεύει την ιδεολογία, η οποία διαμορφώνει τη σκέψη που νομιμοποιεί τις νέες κοινωνικές αντιλήψεις. Οι αλλαγές δεν είναι επιφανειακές. ενώ ο βιομηχανικός τρόπος παραγωγής χρειάζεται τη γνώση, την ακαδημαϊκή μόρφωση και την εξειδίκευση, ο νεοφιλελευθερισμός επιδιώκει την απορρύθμιση, την άρση των κανόνων, «αναβαθμίζοντας» τους προλετάριους σε ισότιμους παίκτες ενός καζίνο. Η κεντρική ιδέα της ταινίας μπορεί να προσληφθεί ως ριζοσπαστική από τις εργαζόμενες τάξεις, που ασφυκτιούν στις γραφειοκρατικές δομές και την τυπική ιεραρχία. Αυτή η ιεραρχία καθορίζεται από τις τυπικές γνώσεις (τα «πτυχία») και την παλαιότητα, αλλά όσοι κατέχουν τις θέσεις-κλειδιά δεν ανταποκρίνονται πάντα στις απαιτήσεις ούτε βρίσκονται πάντα εκεί αξιοκρατικά. Έτσι ο αυθόρμητος χαρακτήρας που υποδύεται η Μέλανι Γκρίφφιθ συγκινεί όσους αγανακτούν με την υπάρχουσα δομή και όσους ζητούν στον εργασιακό χώρο εκείνη τη δικαιοσύνη που προκρίνει τα ατομικά προσόντα. Η απορρύθμιση γίνεται λαϊκή απαίτηση. Η οπτική κατευθύνεται από το άτομο —τον εαυτό— προς την κοινωνία. Κάθε φορά, το Χόλυγουντ λέει, σε διάφορες εκδοχές, την ίδια ιστορία: το άτομο αντιμετωπίζει το σύνολο για να πραγματοποιήσει την επιθυμία ή το σκοπό του. Στη μεγάλη περιπέτεια του ατόμου οι συμμαχίες είναι μάλλον ευκαιριακές, τυχαίες ή συμπτωματικές, παρά βασίζονται σε κοινωνικές αιτίες ή ανάγκες. Το χολιγουντιανό σενάριο μας λέει ότι το Άτομο βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο με το περιβάλλον. Ο Λυοτάρ «προφήτεψε» την κατεύθυνση της «μεταμοντέρνας κατάστασης» (1979) που συμπίπτει με την επικράτηση της νεοφιλελεύθερης σχολής στην οικονομία: «Μπορούμε να περιμένουμε μια ισχυρή αποξένωση της γνώσης σε σχέση με τον “ειδήμονα”, όποια κι αν είναι η θέση που κατέχει ο τελευταίος στη γνώση. Η παλιά αρχή ότι η απόκτηση της γνώσης είναι αξεδιάλυτη από τη μόρφωση του πνεύματος, και μάλιστα του προσώπου, περιπίπτει και θα περιπέσει ακόμα περισσότερο σε αχρηστία».1 Παράλληλα, το νεοφιλελεύθερο μοντέλο παίζει τον ρόλο του απελευθερωτή από την τυραννία μεσαζόντων, αρμοδίων, επιτροπών, θεσμών, κράτους, και όποιου «κόμβου» καθυστερεί την κυκλοφορία. Επόμενο είναι η σύγχρονη «εποχή της κρίσης» να αποδίδεται, στις χολιγουντιανές ταινίες ως εφιάλτης που απειλεί την ειδυλλιακή ατμόσφαιρα του ατομικού θύλακα. Η οικονομική κρίση αποτελεί μια φυσική καταστροφή και οι πρωταγωνιστές O Mιχάλης Αγραφιώτης είναι σκηνοθέτης. Σπούδασε στην Εθνική Ακαδημία Θεάτρου και Κινηματογράφου NATFIZ της Σόφιας στην τάξη του Ιβάν Νίτσεβ. Σήμερα εργάζεται στην εκπαίδευση.

}

Μέλανι Γκρίφιθ και Χάρισον Φορντ, από το «Εργαζόμενο κορίτσι»

στις ταινίες καταστροφής ανήκουν πάντα στην παραδοσιακή αμερικάνικη μεσαία τάξη. Υπάρχει μια πρόσφατη απεικόνιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που προκάλεσε η κρίση και μια προτροπή για εγρήγορση: την ώρα που ο Spiderman παλεύει με τη γιγάντια σαύρα στο Κολλέγιο, ένας ηλικιωμένος κύριος στη βιβλιοθήκη παραμένει απορροφημένος στην κλασική μουσική που ακούει από τα ακουστικά του. Ο θόρυβος από τους τοίχους που γκρεμίζονται δεν φτάνει στ’ αυτιά του (The Amazing Spider-Man, σκηνοθεσία Marc Webb, 2012).

Όλη η εξουσία στους (μικρο)μετόχους Ο Όλιβερ Στόουν σκηνοθέτησε τον Μάικλ Ντάγκλας στον περίφημο μονόλογο της Wall Street (1987). Η ταινία σήμερα μπορεί να γίνει κατανοητή σε όλες τις πτυχές της — δηλαδή πέρα από το προφανές της πλοκής και των χαρακτήρων: την απληστία του χρήματος («Μoney never sleeps») και τον αμοραλισμό των κύκλων των χρηματιστών. Σήμερα, λόγω της τραγικής εμπειρίας, βλέπουμε καλύτερα το πέπλο της ιδεολογίας που σκεπάζει τις αντιλήψεις. «Η ουσία είναι, κυρίες και κύριοι, ότι η απληστία, ελλείψει καλύτερης λέξης, είναι καλή. Η απληστία αποδίδει. Η απληστία ξεκαθαρίζει, και πιάνει την ουσία του πνεύματος της εξέλιξης. Η

ΤΟ «ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΚΟΡΙΤΣΙ», Η «WALL STREET» ΚΑΙ ΟΙ «GHOSTBUSTERS» απληστία σε όλες της τις μορφές —απληστία για ζωή, χρήμα, αγάπη, γνώση— έχει σημαδέψει την ανοδική πορεία της ανθρωπότητας. Και η απληστία, θυμηθείτε τα λόγια μου, όχι μόνο θα σώσει την Τέλνταρ, αλλά και κάθε άλλη προβληματική επιχείρηση στις ΗΠΑ». Σύμφωνα με τη νέα αντίληψη για τα πράγματα, πρέπει να παραγκωνιστεί κάθε διαμεσολάβηση —η «γραφειοκρατία»-, για να αναπτυχθούν όλες οι φιλόδοξες δυνάμεις που δρουν στην αγορά και ασφυκτιούν στη μέγγενη θεσμών και κράτους. Οι κατηγορίες του Ντάγκλας στρέφονται προς ένα θεσμικό όργανο, το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας. Στη συνέχεια τονίζει τον «ιστορικό ρόλο» που καλούνται να παίξουν οι μικρομέτοχοι, η «βάση»: «Η Τέλνταρ έχει 33 διαφορετικούς υποδιευθυντές, που ο καθένας τους κερδίζει πάνω από $200.000 ετησίως. Ξόδεψα τους τελευταίους δύο μήνες αναλύοντας αυτά που κάνουν ετούτοι εδώ. Και ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω. Αυτό που ξέρω είναι ότι η εταιρία μας έχασε $110 εκ. πέρσι. Στοιχηματίζω ότι τα μισά ξοδεύτηκαν σε υπομνήματα που έστελναν μεταξύ τους! Σήμερα, η διεύθυνση δεν έχει κανένα οικονομικό συμφέρον στην εταιρεία. Όλοι αυτοί οι άνδρες που κάθονται εδώ, κατέχουν κάτω από το 3% της εταιρίας. Και πού βάζει τον μισθό του του $1.000.000 ο κ. Κρόμγουελ; Όχι σε μετοχές της Τέλνταρ. Κατέχει κάτω απ’ το 1%. Εσείς, οι μέτοχοι, είστε οι ιδιοκτήτες της εταιρίας. Και σας πηδάνε μεγαλοπρεπώς αυτοί εδώ οι γραφειοκράτες, με τα γεύματά τους, τα ταξίδια τους, τα τζετ τους, και τις χρυσές τους συμβάσεις». Ο ήρωας που υποδύεται ο Ντάγκλας είναι ο μεγαλοτζογαδόρος του χρηματιστηρίου. Αντιπροσωπεύει μια καινούργια μορφή κεφαλαίου, αποκλειστικά παρασιτικού, που αδιαφορεί για την ίδια την παραγωγή. Αγοράζει και πουλά επιχειρήσεις αφού πρώτα τις χρεοκοπεί: «Δεν εξολοθρεύω εταιρίες. Τις απελευθερώνω». Εχθροί του είναι οι επιτροπές όταν περιορίζουν τη «φυσική» του ροπή προς το κέρδος και σύμμαχοι οι ανώνυμοι μικρομέτοχοι, ο «λαός». Και πάλι η άρση των περιορισμών εμφανίζεται σαν λαϊκή απαίτηση. Η ταινία μας πείθει πως «όλοι μπορούν να γίνουν Ντάγκλας». Παρά τις ηθικές επικλήσεις του Στόουν (ίσως μια ελάχιστη παρέμβαση ενός προοδευτικού σκηνοθέτη στο Χόλυγουντ), για το αισιόδοξο νεοφιλελεύθερο δόγμα αρκεί να αρθούν τα θεσμικά εμπόδια που σταματούν την επαγγελματική ανέλιξη των «ικανών παικτών», όπως στην περίπτωση του Εργαζόμενου Κοριτσιού. Εμπόδια με τη μορφή του δημόσιου συμφέροντος απείλησαν την καινοτόμο επιχειρηματικότητα των Ghostbusters (του Ιβάν Ράιτμαν, 1984). Αφού οι πρωταγωνιστές κατάφεραν να κερδίσουν την αγορά με την πρωτότυπη ιδέα της δίωξης φαντασμάτων, η Δημόσια Υπηρεσία Περιβάλλοντος ανησυχεί για την «τοξικότητα του χώρου αποθήκευσης των φαντασμάτων». Όπως λέει και πάλι ο Λυοτάρ, η νέα κατάσταση «δεν βρίσκει τον λόγο ύπαρξης στην ομοφωνία των εμπειρογνωμόνων αλλά στην παραφωνία των επινοητών».2 Η χολιγουντιανή αφήγηση αξιοποιεί μια υπάρχουσα αντίληψη για να προτείνει μια καινούργια: ότι οι επινοητές είναι πιο δημοφιλείς από τους εμπειρογνώμονες.

1

Ζαν-Φρανσουά Λυοτάρ, Η μεταμοντέρνα κατάσταση, μετ. Κωστής Παπαγιώργης, Γνώση, Αθήνα 1993, σ. 33.

2 Στο ίδιο, σ. 27.

Η ΑΥΓΗ • 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

25

3

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΙΗΓΗΜΑ

Το θαύμα

Τέλειωνε και το 1999, έφταναν τα Χριστούγεννα, κι ο πατέρας μου δεν έλεγε να έρθει, στη Σαλονίκη. Η θεία μου, αδερφή του πατέρα μου, κι εγώ νοικιάζαμε ένα σπιτάκι, δυο δωμάτια, στις Συκιές, κοντά στα κάστρα. Τα νέα από την Γιουγκοσλαβία όλο και χειρότερα. Αμερικάνοι και Ευρωπαίοι μας είχαν βομβαρδίσει τον Μάρτιο, μας κατέστρεψαν. Απ’ τον πατέρα μου κανένα νέο· από καιρό. Οι μουσουλμάνοι τον κυνηγούσαν και οι χριστιανοί τον έλεγαν προδότη, επειδή είχε παντρευτεί μουσουλμάνα. Κρυβόταν από τότε που, μέρα μεσημέρι, στη μέση του δρόμου, έκοψε με φαλτσέτα το λαιμό του Ντραγκάντσε, του Βόσνιου -Αρουραίο τον λέγανε. Κι αρχίσανε οι Βόσνιοι να κυνηγάγανε τον πατέρα μου, να τον σκοτώσουν. Ο Ντρα-

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ

γκάντσε ήτανε αδερφός της μάνας μου και την είχε σφάξει ο ίδιος. «Μουσουλμάνα», είπε, «να κλεφτεί με έναν Σέρβο, χριστιανό...». Έτσι άρχισε η βεντέτα. Κι ο πατέρας μου πήρε τα βουνά· εκεί τον βρήκε ο πόλεμος. Πήγαινα πρώτη γυμνασίου. Η φιλόλογος, η κυρία Χριστίνα, με αγαπούσε. Την είχα δει να μιλάει, με τις ώρες, με τη θεία Μιλίνκα. Σίγουρα θα της έλεγε πόσο πολύ διάβαζα στο σπίτι, για να με παραδέχονται τα άλλα παιδιά στην τάξη· πόσο ήθελα να νιώσω πατρίδα μου τη Σαλονίκη. Να ανήκω κάπου. Εγώ, ο ξένος. Όλο «Αλέξανδρε» κι «Αλέξανδρε», με είχε η κυρία. Αλλά κι εγώ ήμουνα πρώτος, στα Μαθηματικά, τη Γεωγραφία, τη Ζωγραφική. Έκρυβα την καταγωγή μου απ’ όλα τα παιδιά, εκτός από το φίλο μου τον Σπύρο, σε κανέναν δεν έλεγα πως ήμουν Σέρβος. Έλληνας έλεγα, και πως πριν έρθω, ζούσα με τον πατέρα μου στη Γερμανία. Όταν δυσκόλεψαν, εκεί, τα πράγματα αναγκαστήκαμε να ‘ρθουμε στην Ελλάδα, με τη θεία μου. Ο Σπύρος, ήτανε ο μόνος άνθρωπος που υπέφερε για μένα. Ένιωθε για το δικό μου Κόσοβο, όπως εγώ ένιωθα για τη Σαλονίκη του. Μας πλάνταζε κρυφός καημός, θέλαμε να ζούμε αλλού, κάπου μακριά από όλους και όλα. Η μάνα του Σπύρου είχε στολίσει και φέτος χριστουγεννιάτικο δέντρο. Μ’ άρεζε το δέντρο. Στο σπίτι μας δεν στολίζαμε, μόνο κάτι κλαριά έφερνε ο πατέρας μου, έτσι για το καλό. Δεν ήθελε να νιώθει άσχημα η μάνα μου, η Μουσουλμάνα. Την αγαπούσε, μου ‘χε πει μια φορά, σαν το χώμα της ψυχής του, σαν τη γη του. Ποτέ δεν είχα ζήσει γιορτές, όπως εδώ, στο σπίτι του Σπύρου. Μ’ άρεζε κι όταν ξετυλίγαμε τα στολίδια του δέντρου. Μαζευόμασταν όλοι. Ο Σπύρος, ο πατέρας του, η μικρή του αδερφή, η μάνα του, η θεία Μιλίνκα κι εγώ. Χαρτιά, κουτιά, μπάλες, τούφες από πριονίδια, αγγελάκια, γιρλάντες, λαμπιόνια. Κάτω από το δέντρο, μικρά αγάλματα. Το σπήλαιο, ο Χριστός, ο Ιωσήφ, βοσκοί, μά-

γοι, πρόβατα, γελάδες στο παχνί. Ένα άγαλμα, το πιο ωραίο, η Παναγία, με γαλάζιο φόρεμα και κόκκινη μαντίλα. Κάποια στιγμή που είχανε φύγει όλοι και χάζευα τα αγαλματάκια, μου πέφτει κάτω η Παναγία και σπάει το ένα της χέρι. Γύψινη σκόνη στο πάτωμα. Την ξανάβαλα στη θέση της, λίγο στο πλάι, έτσι που να μη φαίνεται το σπασμένο. Έκρυψα τα τρίμματα και το γύψινο χεράκι στην τσέπη του παντελονιού μου. Πήγα στο μπάνιο και κλειδώθηκα. Απελπισμένος. Με πιάσανε τα κλάματα. Είχα σπάσει το χέρι της Παναγίας. Κάτι σαν τότε που είχα χάσει το μπροστινό μου δόντι. Δε θυμόμουν μεγαλύτερη θλίψη για να την παρομοιάσω. Γελοίος, με μια τρύπα στο χαμόγελο. Όλα τα κακά θα πέφτανε πια επάνω μου. Μπορεί να σκότωναν τον πατέρα μου. Να μην τον έβλεπα ποτέ. Κι αν πέθαινε η θεία μου θα ήμουνα για πάντα μόνος μου??? σε ξένο τόπο, με ψεύτικη καταγωγή. Στην τσέπη μου, τα τρίματα και το χεράκι της Παναγίας. Αν έβρισκα μια κόλλα και το κόλλαγα; Αλλά, σίγουρα θα ήταν πιο κοντό από τ’ άλλο. Μπορεί όμως, στα παλιατζίδικα, πάνω απ’ τα λεμονάδικα, να έβρισκα ένα ίδιο αγαλματάκι και να το αντικαθιστούσα, πριν καταλάβουν οι άλλοι. Μα αμέσως σκέφτηκα, γιατί να βάλω το μυαλό μου στο κακό. Γιατί να μην έκανα το χέρι γούρι μου; Το εντελώς δικό μου γούρι. Να με φυλάει απ’ το κακό, να κάνει θαύματα. Ναι, αυτό θα έκανα. Θα το κρατούσα κρυφά πάντοτε μαζί μου. Θα το έλεγα «το Άγιο Χέρι». Ή, καλύτερα, το «Χέρι», για να μην καταλάβει κανένας το μυστικό μου. Είχα συνέλθει κάπως, όταν άκουσα το Σπύρο να μου γρατζουνάει την πόρτα. Σκούπισα προσεκτικά τα μάτια μου και πήγαμε στο δωμάτιό του. Είχε έναν παλιό Άτλαντα Γεωγραφίας. Του παππού του. «Εν έτει, 1910», έγραφε απ’ έξω. Χάρτες πολύχρωμοι. Διαδρομές των μεγάλων εξερευνητών. Μαζί με τον Σπύρο, κάποτε θα κάναμε μεγάλες εξερευνήσεις. Θα βρίσκαμε την πατρίδα όλων των ανθρώπων. Την άλλη μέρα το χιόνι έπεσε πολύ και πυκνό. Πάγωσαν τα πάντα. Τα σχολεία κλειστά. Διακοπές. Η καλύτερή μας. Με τον Σπύρο, είπαμε να πάμε μέχρι την Παραλία, να τα δούμε όλα κάτασπρα. Ελπίζαμε να βλέπαμε τη θάλασσα άσπρη, παγωμένη. Θάλασσα του χιονιού. Να περπατάγαμε επάνω της, όπως στο Βόρειο Πόλο. Έτριβα στην τσέπη μου το «Χέρι» κι ευχόμουν να κάνει το θαύμα του. Να παγώσει ο Θερμαϊκός. Να γίνει ένας πάγος σκληρός, και, περπατώντας, να πάω μέχρι εκεί, όπου δεν υπάρχει ορίζοντας, σύνορα. Γιατί, στη Σαλονίκη, τις περισσότερες μέρες, αν κοιτάξεις τη θάλασσα, δεν υπάρχει γραμμή που να τη χωρίζει από τον ουρανό. Αυτό, έλεγα, κάτι θα σημαίνει. Μάλλον από εκεί θα μπω σ’ έναν άλλο τόπο. Στον δικό μου. Απογοητεύτηκα. Η θάλασσα ήταν ίδια, υγρή, ρευστή, μόνο πιο σκοτεινή. Τα κύματα σαν βαριές κουβέρτες, που τις κουνάει ο αέρας, αλλά επειδή έχουν βραχεί,

Νυχτερινό φως: Λάδι σε μουσαμά με ζωγραφισμένη κορνίζα, 33,5Χ27,7εκ

κουνιούνται μόλις και μετά βίας. Πήραμε να περπατάμε στη χιονισμένη Παραλία. Τα πάντα λευκά. Παχύ άσπρο. Μόνο οι πατημασιές μας, δυο σειρές στίγματα πίσω μας, φανέρωναν ότι είμαστε ζωντανοί. Τριγύρω, για χιλιόμετρα, ψυχή άλλη δεν υπήρχε. Ήμουνα σίγουρος πως, μέσα στην ομίχλη, αν κάποιος μας παρατηρούσε από τον Λευκοπύργο, δεν θα μας έβλεπε. Μόνο δυο αχνές φιγούρες, σχεδόν αόρατες, φαντάσματα, που πίσω τους άφηναν τα ίχνη των ποδιών τους. Πατημασιές, λίμνες μικρές από λιωμένο χιόνι. Κοντά στο Ντεπό, εκεί όπου σκάβανε για το μέγαρο Μουσικής, υπήρχε ένα απέραντο πλάτωμα, λίμνη από παγωμένο νερό, και χιόνι παντού. Τα παιδιά που συναντήσαμε λέγανε πως είχε τρία μέτρα βάθος. Δεξιά κι αριστερά, τα μηχανήματα εκσκαφής κοκαλωμένα. Κόκκινοι δράκοι, με στόμα μισάνοιχτο. Ως και οι φλόγες που πέταγαν εκείνα τα στόματα είχαν παγώσει από το κρύο. Μερικά παιδιά κάνανε γλίστρες, πάνω στα κρύσταλλα του νερού. Ένας με ποδήλατο προσπάθησε να κάνει μια φιγούρα, κάτι σαν σούζα πάνω στον πάγο, τινάχτηκε στον αέρα, -εγώ έτριψα δυνατά το «Χέρι», μες στην τσέπη μου, για να κο-

καλώσουν, παιδί και ποδήλατο, εκεί, στον αέρα-, πετάχτηκε όμως από τη σέλα, τα πόδια πίσω, σαν να μην ανήκαν στο σώμα του, το τιμόνι μπροστά, λες και το ποδήλατο ήθελε να συνεχίσει στον ουρανό, στα σύννεφα, αλλά ο αναβάτης του δεν είχε φτερά. έπεσαν και οι δυο μαζί, με γδούπο. Το γυαλί του πάγου κομμάτια. Στις γύρω όχθες κρατήρες από στρώματα χιονιού, μαραμένα φύλλα, λάσπη που κριτσάνιζε, κάτω από τα παπούτσια μας. Αυτό το χιόνι ήταν όλο γυάλινες βελόνες. Δεν ήταν να το φας, να ξεδιψάσεις. Οι βελόνες θα έσκιζαν τα ούλα σου, θα σου καρφώνονταν στο λαρύγγι. Θα πέθαινες από ασφυξία και αίμα. «Ξέρεις πόσοι έχουν πνιγεί, σ’ αυτή την Παραλία, όποτε παγώνει;», είπε ένα άγνωστό μου παιδί. Αμέσως φαντάστηκα τα πρόσωπα των πνιγμένων να αιωρούνται στο βυθό, όπως τα φύκια. Αιωρούνταν με σώματα χωρίς κόκαλα. Τα μεγάλα φύκια και τα άλλα θαλάσσια φυτά πάντοτε μου έμοιαζαν σαν να θέλανε διαρκώς να ανεβούνε στην επιφάνεια, και κάτι να τα κραΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

Η ΑΥΓΗ Η ΑΥΓΗ • 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

26

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

4

Μιλώντας με το φεγγάρι: Λάδι σε μουσαμά, 30Χ24εκ. ΣΥΝΕΧΕΙΑ AΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

τούσε στον βυθό· σε διαρκή πνιγμό. Κάποιος έφερε μια μπάλα. Χωριστήκαμε σε δυο ομάδες και παίζαμε εκεί που είχε λιώσει το χιόνι. Ο Σπύρος, που ήξερε ότι ήμουν γυμνασμένος, λάστιχο, με έβαλε μπροστά. Ήξερε πως και μόνο να έκανα ανάποδο ψαλίδι, οι άλλοι θα κώλωναν. Έτσι και έγινε. Κερδίζαμε. Στο δεύτερο γκολ, πλακωθήκαμε Ένας ψηλός, που έμοιαζε αρχηγός των άλλων, με μακρύ λαιμό γαλοπούλας και καρύδι κόκκινο, ήθελε καβγά. Το πρόσωπό του είχε μαραγκιάσει από το κρύο και τα μάγουλά του ήταν όλο δίπλες, σαν το μέσα του κάστανου. Ούρλιαζε πως ήμουν μπάσταρδος, κι ότι δεν ήταν κανονικό το γκολ που είχα βάλει. Δεν μ’ άρεσε που με είπε μπάσταρδο. Έκανα πίσω και κρυφά έτριψα το «Χέρι» στην τσέπη μου, να σταματήσει ο τσακωμός. Εκείνος, όμως μου όρμηξε με τις γροθιές του. Τις απέφυγα. Σβούριξαν αέρα, μια αριστερά και μια δεξιά από το πρόσωπό μου. Χρειάστηκε να του ρίξω μια αστραπιαία κουτουλιά στη μύτη. Έπεσε ξερός. Το πρόσωπό του γέμισε παγωμένα σάλια, αίμα. Καθώς έτρεχε να φύγει, κλαψουρίζοντας άφηνε κόκκινα στίγματα στο χιόνι. Κουμπιά στη σειρά, μου έμοιαζαν, σε άσπρο πουκάμισο. Είχα τόσο καλή διάθεση πριν λίγη ώρα

Τα πρόσωπά τους κατακόκκινα. Παραμορφωμένα. Τα σκυλιά αφρίζανε. Τα δόντια τους μπορούσαν να κόψουν τα κεφάλια μας στα δύο. «Τρέχα», είπα σφυριχτά στο Σπύρο, και φύγαμε σκυφτά, βολίδα, φροντίζοντας η μπουλντόζα να μας εξαφανίζει απ’ το οπτικό τους πεδίο. Τρέξαμε ώρα πολλή, χωρίς να κοιτάμε πίσω. Φτάσαμε στη γειτονιά μας ξεπνοημένοι. Δεν το πίστευα ότι είχαμε γλιτώσει. Μπήκαμε από την πόρτα της κουζίνας μας. Είδα σκυμμένη τη θεία Μιλίνκα να κλαίει με λυγμούς, με αναφιλητά χαράς. Δεν μπορούσε να μου μιλήσει. Μόνο μου έδωσε την κάρτα να διαβάσω. Ο πατέρας· μου έγραφε πως ζούσε. Θα ‘ρχόταν σε λίγες μέρες. Πλάνταξα από χαρά, αλλά ένιωσα μπερδεμένος. Δεν μπορεί ‘’κάτι’’ είχε γίνει, ‘’κάτι’’..., ‘’κάπως’’... Όταν είχα τρίψει στην τσέπη μου το «Χέρι», για να παγώσει ο Θερμαϊκός, ή να μείνει ακίνητο στον αέρα το παιδί με το ποδήλατο, ή να σταματήσει ο καβγάς στην Παραλία, ‘’Κάτι’’ έγινε, ‘’κάτι’’. Ακόμη κι αν δεν γίνονται θαύματα, σκέφτηκα, για τόσο φτηνά πράγματα, μπορεί να γίνει ένα θαύμα σε όποιο μέρος θέλει το ίδιο το θαύμα. και τώρα όλα είχαν χαλάσει. Έβλεπα και το Σπύρο άκεφο. Πήραμε να απομακρυνόμαστε. Τότε, ακούσαμε σκυλιά να γαβγίζουν. Σκαρφάλωσα στην καμπίνα μιας μπουλ-

ντόζας και είδα να επιστρέφει εκείνος που είχα χτυπήσει με μεγάλη παρέα. Μπροστά δύο μεγάλοι κρατούσαν απ’ τα λουριά δυο άγρια σκυλιά. Μας έψαχναν. Ήτανε δέκα.

Το τελευταίο βιβλίο του Γιώργου Ρωμανού, Γιούντιν. Μια γυναίκα από τη Θεσσαλονίκη, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγκυρα

ΦΥΛΛΑ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ

Φτώχυναν οι λέξεις γιατί πληθαίνουν τα άδεια βλέμματα. Οι εκκλησίες έχουν εντός τους κόσμο ικέτη. Το ξεροβόρι θερίζει όσους πια έχουν κάνει σπίτι τους τον δρόμο. Κι είναι πολλοί τούτα τα Χριστούγεννα. Οι ιερείς υμνολογούν και ξεχνούν την φάτνη και ό,τι έγινε εκεί. Έχουν γίνει πια επαγγελματίες μιας σωτηρίας που όλο έρχεται κι όλο δεν αγγίζεται. Είναι το ίδιο με τους εξουσιαστές που τάζουν άλλη σωτηρία για να σβήσουν τους καιόμενους δρόμους. Ο ασκητής μπαίνει στην Καπνικαρέα. Έχει πάρει μαζί του, για παρέα του, μετανάστες χωρίς χαρτιά, άστεγους και άνεργους. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουν προλάβει να πλυθούν, μόνο σιάξαν λίγο τα ρούχα τους, αυτά τα φθαρμένα ρούχα που μυρίζουν δρόμο και παλιές αγαπημένες συνήθειες μιας κανονικότητας που δεν υπάρχει πια. Μέσα στην εκκλησία έχει ζέστη, όχι μόνο από το καλοριφέρ αλλά και από τα σώματα των ανθρώπων. Είναι αυτά τα ζεστά σώματα των ανθρώπων που έχουν κανονική ζωή, που βρίσκονται, που πλαγιάζουν δίπλα ο ένας στον άλλο, ενώ τα σώματα του δρόμου είναι κρύα, γιατί είναι μοναχικά σώματα. Αυτά σκέφτεται ο ασκητής. Τα κρύα σώματα των ανθρώπων του δρόμου, που όλο και περισσότεροι αθροίζονται στις γειτονιές της πόλης. Οι εικόνες των αγίων, θαμπές, αποπνέουν μια γλυκιά νοσταλγία από ήχους και ζωή του παρελθόντος. Ένας «αλήτης» Χριστός, ικέτης ο ίδιος μιας ζωής έκθαμβης από την ωραιότητα, κατεβαίνει από την εικόνα του και αρχίζει να μιλά με τους άθλιους της πόλης. Ο ασκητής βγάζει ένα τσιγάρο και το ανάβει μέσα στην εκκλησία. Είναι ένα παλιό μυρωδάτο γαλλικό τσιγάρο, που στο πακέτο του έχει μια τσιγγάνα. Οι ιερείς σαστίζουν. Η κανονικότητα της λειτουργίας των Χριστουγέννων έχει διαταραχθεί. Δεν μπορούν να καταλάβουν τι συμβαίνει. Είναι από τις στιγμές εκείνες που ο χρόνος σταματά. Σ’ αυτόν τον παγωμένο χρόνο συμβαίνουν πράγματα αφανέρωτα. Ο ασκητής βλέπει στο πρόσωπο του Χριστού ένα δάκρυ. Απ’ έξω ακούγεται φασαρία. Έρχονται τα ΜΑΤ. Θέλουν να μπουν στην εκκλησία να συλλάβουν τον Χριστό. Έχει τρωθεί η κανονικότητα και θεωρείται υπεύθυνος. Η σύναξη των α-

Χριστούγεννα της φωτιάς πόκληρων μέσα στην εκκλησία θεωρήθηκε σύστασης εγκληματικής οργάνωσης και ο Χριστός είναι ο ηθικός αυτουργός όλων των προπαρασκευαστικών ενεργειών για τη σύσταση της συμμορίας. Την ίδια ώρα, ο πρωθυπουργός προσεύχεται στη Μητρόπολη. Ο ασκητής νιώθει κάποιον να τον αγκαλιάζει. Είναι η αγαπημένη του φίλη. Ξυπόλητη, φορά ένα φθαρμένο παλτό. Τα ΜΑΤ έχουν ακροβολιστεί μέσα στην εκκλησία και περιμένουν την εντολή για να προβούν σε συλλήψεις. Ο Χριστός παίρνει τα τίμια δώρα και αρχίζει να κοινωνεί τους απόκληρους. Δεν μιλά, απλώς κοιτά τον καθένα και την καθεμιά μ’ ένα ξεχασμένο βλέμμα που κάποτε σήμαινε πράγματα. Τα ΜΑΤ παίρνουν την εντολή και προχωρούν στη σύλληψη του Χριστού. Ο επικεφαλής τους έχει ενημερώσει την προϊσταμένη αρχή. Ένας ακόμη ταραχοποιός θα γνωρίσει την ισχύ του νόμου. Εκείνος χαμογελά, την ώρα που ο αστυνομικός του περνά τις χειροπέδες. Κανείς δεν το κατάλαβε πώς έγινε ή πώς άρχισε. Οι απόκληροι φτιάχνουν μια ασπίδα με τα σώματά τους γύρω από τον Χριστό, γύρω από τους εαυτούς τους, γύρω από την μοναχικότητά τους, γύρω από τις ζωές τους. Ο ασκητής παίρνει αγκαλιά την αγαπημένη του φίλη. Καλά Χριστούγεννα αγαπημένε μου, του λέει εκείνη. Το χαμόγελο φωτίζει το πρόσωπό της κι εκείνος νιώθει για πρώτη φορά μια ευλογία μυστική. Οι χειροπέδες σπάζουν και ο Χριστός γυρνά στην εικόνα του. Όλα σιγά-σιγά επανέρχονται στον κανονικό ρυθμό αλλά τίποτε δεν είναι το ίδιο. Οι αστυνομικοί έχουν αφήσει τα κράνη και τα γκλομπς κάτω και κοιτούν γύρω τους σαν χαμένοι. Μόνο ο πρωθυπουργός, ρυθμισμένος σαν ελβετικό ρολόι, συνεχίζει στην Μητρόπολη να κάνει τον σταυρό του. Ίδιος και

απαράλλαχτος με καρτούν. Η αγαπημένη του φίλη παίρνει τον ασκητή απ’ το χέρι και βγαίνουν έξω στην παγωμένη Ερμού. Το βλέμμα τους χάνεται στον γιορτινό δρόμο. Καλά Χριστούγεννα, λέει εκείνος. Ευλογημένοι οι δρόμοι, λέει εκείνη. ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΑΚΕΛΛΙΩΝ

Τα στοιχειώδη Έκθεση του Χρήστου Μποκόρου στο Μουσείο Μπενάκη Χαίρε ζωγράφε του κόσμου Να έχουμε ένα σαπούνι, ένα προσόψι, λίγο φαΐ στο τραπέζι, δυο ελιές, το νάμα του Χριστού στο ποτήρι μας και ψωμί. Μια στρωμνή, ακόμα, να έχουμε. Για να συντηρούμε όνειρο και κορμί, να τελετουργούμε εξαγνισμό. Εμείς δεν θα γίνουμε σκλάβοι του αχαμνού καιρού. Εμείς σηκώνουμε τον ανθρώπινο μύθο στους ώμους μας. Αυτό δεν μας λες; Χαίρε και έλπιζε. Χρίστος Κυρκιντάνος

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

27

KOΣΜΟΣ ΕΝΤ. ΣΝΟΟΥΝΤΕΝ:

«Αποστολή εξετελέσθη» Ικανοποιημένος με όσα πέτυχε μέχρι σήμερα δηλώνει ο πρώην σύμβουλος της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) Έντουαρντ Σνόουντεν, ο οποίος αποκάλυψε το πρόγραμμα ηλεκτρονικής παρακολούθησης από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών. Σε συνέντευξή του, η οποία δημοσιεύτηκε χθες στην αμερικανική εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ», αναφέρει ότι πέτυχε αυτό το οποίο είχε στόχο να κάνει. «Για μένα, όσον αφορά την προσωπική ικανοποίηση, η αποστολή μου εξετελέσθη» τόνισε. «Έχω ήδη κερδίσει. Από τη στιγμή που οι δημοσιογράφοι ήταν σε θέση να εργαστούν, ό,τι είχα προσπαθήσει να κάνω επικυρώθηκε. Γιατί, θυμηθείτε, δεν θέλησα να αλλάξω την κοινωνία. Ήθελα να δώσω στην κοινωνία την ευκαιρία να αποφασίσει η ίδια εάν πρέπει να αλλάξει» πρόσθεσε. Αυτή ήταν η πρώτη πρόσωπο με πρόσωπο συνέντευξη του Σνόουντεν από τότε που έφθασε στη Ρωσία, τον Ιούνιο. Ο Σνόουντεν είπε ακόμα ότι ζει σαν ασκητής, ότι τρέφεται με έτοιμες σούπες κινέζικων ζυμαρικών και με τσιπς και ότι έχει επισκέπτες, πολλοί από τους οποίους του φέρνουν στοίβες βιβλία, τα οποία δεν έχει διαβάσει. Αρνήθηκε επίσης ότι έχει καταλήξει σε κάποιου είδους συμφωνία με τις κυβερνήσεις της Ρωσίας και της Κίνας. «Δεν έχω καμία σχέση με τη ρωσική κυβέρνηση. Δεν έχω συνάψει καμία συμφωνία μαζί τους. Εάν αυτομόλησα, αυτομόλησα από την κυβέρνηση στον λαό», τόνισε.

Εθνικές εκκαθαρίσεις στο νότιο Σουδάν Στοιχεία για εθνικές εκκαθαρίσεις στο νότιο Σουδάν βλέπουν το φως της δημοσιότητας ύστερα από μια εβδομάδα αιματηρών φυλετικών συγκρούσεων ανάμεσα στις δυνάμεις του προέδρου Σάλβα Κιίρ και του πρώην αντιπροέδρου Ριέκ Ματσάρ, οι οποίοι προέρχονται από διαφορετικές φυλές. Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες δημοσιογραφικές πληροφορίες από την πρωτεύουσα Τζούμπα, τις οποίες επικαλείται το BBC, περισσότεροι από 200 άνθρωποι, κυρίως μέλη της φυλής Νουέρ, δολοφονήθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας. Από τη συγκεκριμένη φυλή κατάγεται ο Ματσάρ, ο οποίος επιχείρησε να ανατρέψει με στρατιωτικό πραξικόπημα τον Κιίρ. Ο δημοσιογράφος Χάνα ΜακΝις δήΕκατοντάδες μέλη λωσε στο BBC ότι πήρε συνέντευξη από έναν άνδρα της φυλής Νουέρ που της φυλής συνελήφθη από τις κυβερνητικές δυαπ’ την οποία νάμεις και οδηγήθηκε σ’ ένα αστυνομικό τμήμα της πρωτεύουσας Τζούκατάγεται μπα, όπου και φυλακίστηκε. Δύο ημέο πραξικοπηματίας ρες αργότερα, ένοπλοι άρχισαν να πυροβολούν από τα παράθυρα του κελιΜατσάρ ού σκοτώνοντας 12 κρατούμενους σφαγιάστηκαν που βρίσκονταν εκεί. Άλλοι πολίτες δήλωσαν στον ίδιο δημοσιογράφο ότι από ενόπλους οι ένοπλοι της φυλής Ντίνκα, απ’ την οποία κατάγεται ο πρόεδρος Κιίρ, περιφέρονταν στους δρόμους της Τζούμπα και πυροβολούσαν όποιον δεν μιλούσε τη γλώσσα τους. Στέλνει κυανόκρανους ο ΟΗΕ Στο μεταξύ, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν ζήτησε χτες με επιστολή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας την αποστολή στρατιωτικών ενισχύσεων στο νότιο Σουδάν για να συνδράμουν τις ήδη υπάρχουσες δυνάμεις των κυανόκρανων, καθώς η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα εμφύλιας σύρραξης. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ζήτησε την αποστολή επιπλέον 5.500 στρατιωτών, καθώς και 423 παρατηρητών για να ενισχύσει την αποστολή του ΟΗΕ (UNMISS). Η τωρινή δύναμη της UNMISS αποτελείται από περίπου 7.000 στρατιώτες. Οι ενισχύσεις που θα σταλούν θα προέρχονται από άλλες αποστολές του ΟΗΕ σε ταραγμένες περιοχές της Αφρικής, όπως τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Ακτή του Ελεφαντοστού, το Νταρφούρ και τη Λιβερία.

Φονική κακοκαιρία σαρώνει τη δυτική Ευρώπη Με αμείωτη ένταση συνεχίζει να πλήττει τη Δυτική Ευρώπη το κύμα κακοκαιρίας που τις τελευταίες ημέρες έχει προκαλέσει σοβαρά ατυχήματα, προβλήματα στις μετακινήσεις και διακοπές στην ηλεκτροδότηση. Οι ισχυροί άνεμοι και οι βροχές που πλήττουν τη δυτική ακτή της Γαλλίας έχουν γίνει αιτία να διακοπεί η ηλεκτροδότηση 240.000 σπιτιών, ανακοίνωσε χθες η επιχείρηση ηλεκτρισμού της Γαλλίας ERDF. Η Βρετάνη και η Νορμανδία είναι μεταξύ των περιοχών που επλήγησαν περισσότερο από τους ισχυρούς ανέμους, η ταχύτητα των οποίων έφθασε χθες τα 130 χιλιόμετρα την ώρα. Στη γειτονική Βρετανία, δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της κακοκαιρίας, ενώ προκλήθηκαν σοβαρά προβλήματα στις μετακινήσεις. Δεκάδες πτήσεις ακυρώθηκαν στο διεθνές αεροδρόμιο του Χίθροου, το πρώτο στον κόσμο αεροδρόμιο στον τομέα της επιβατικής κίνησης, ενώ καμία πτήση δεν πραγματοποιήθηκε από το αεροδρόμιο του Σαουθάμπτον στη νότια Αγγλία. Οι εθνικές σιδηροδρομικές μεταφορές επίσης επηρεάστηκαν, καθώς οι εταιρείες αναγκάστηκαν να μειώσουν τον αριθμό των δρομολογίων ή να ακυρώσουν μερικά σιδηροδρομι-

κά ταξίδια. Ισχυροί άνεμοι έπνεαν και στην Ιρλανδία, με αποτέλεσμα να υπάρξει πρόβλημα στις τηλεπικοινωνίες και να κοπούν πάνω από 5.000 τηλεφωνικές γραμμές. Πολλές θαλάσσιες συνδέσεις διεκόπησαν στο στενό της Μάγχης μεταξύ της Γαλλίας και της Βρετανίας. Η βρετανική μετεωρολογική υπηρεσία εξέδωσε σήμα πορτοκαλί συναγερμού για το νότιο μισό της Αγγλίας και της Ουαλίας λόγω της έντονης βροχόπτωσης και των ισχυρών ανέμων ταχύτητας 140 χιλιομέτρων ανά ώρα. «Τα προβλήματα στον τομέα των μεταφορών μπορεί να είναι πολύ μεγάλα» προειδοποίησε η Έμμα

Κόμπτον, μετεωρολόγος στη βρετανική υπηρεσία πρόβλεψης του καιρού. Σφοδρό κύμα κακοκαιρίας σαρώνει τις τελευταίες ημέρες και την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, προκαλώντας τουλάχιστον 13 θανάτους, καταστροφές και εκτεταμένα προβλήματα στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Χιόνι και παγετός άφησαν χωρίς ρεύμα 440.000 σπίτια και επιχειρήσεις στο Μίτσιγκαν, τα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης και τη βόρεια Νέα Αγγλία, καθώς επίσης και περισσότερους από 400.000 ανθρώπους στον ανατολικό Καναδά, όπου είναι πιθανό να περάσουν μέρες μέχρι να αποκατασταθεί η ηλεκτροδότηση.

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

Πολύνεκρη βομβιστική επίθεση Τον θάνατο τουλάχιστον 12 ατόμων προκάλεσε η ισχυρή έκρηξη που σημειώθηκε τα ξημερώματα της Τρίτης σε κτήριο των αιγυπτιακών δυνάμεων ασφαλείας στην πόλη Μανσούρα. Για τρομοκρατική επίθεση έκανε λόγο το στρατιωτικό καθεστώς του Καΐρου, επιρρίπτοντας την ευθύνη στους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Την επίθεση καταδίκασε πάντως και η ισλαμιστική οργάνωση με ανακοίνωσή της από το Λονδίνο. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι μιλούν για «πλήγμα στην ενότητα του αιγυπτιακού λαού» και ζητούν την πλήρη διελεύκανση της υπόθεσης.

Η βομβιστική επίθεση πραγματοποιήθηκε με παγιδευμένο αυτοκίνητο. Παραμένει ασαφές αν επρόκειτο για επίθεση αυτοκτονίας ή εάν το αυτοκίνητο είχε τοποθετηθεί κοντά στο κτήριο και τα εκρηκτικά πυροδοτήθηκαν από απόσταση ή με χρονοδιακόπτη. Οι τραυματίες από την έκρηξη ανέρχονται σε δεκάδες, ενώ κατέρρευσαν τμήματα του κτηρίου και προκλήθηκαν ζημιές σε γύρω κτήρια. Σύμφωνα με μάρτυρες που επικαλείται το Reuters, οχήματα μέσα στο κτηριακό συγκρότημα έπιασαν φωτιά, ενώ η πόλη βρισκόταν επί ποδός σε όλη τη διάρκεια της νύχτας.

Στα έκτακτα τηλεοπτικά δελτία, στους κατοίκους της Ντακαλίγια έγινε έκκληση να πάνε στα νοσοκομεία για να δωρίσουν αίμα. Την ευθύνη της επίθεσης δεν έχει ακόμη αναλάβει καμία ομάδα, αλλά μόλις την προηγούμενη ημέρα ισλάμιστική ένοπλη ομάδα από το Σινά, η Ανσάρ Μπεΐτ αλ Μακντίς, είχε προειδοποιήσει στρατιώτες και αστυνομικούς να «αποσκιρτήσουν ή να πεθάνουν». Οι επιθέσεις στο Σινά έχουν κλιμακωθεί μετά το πραξικόπημα του καλοκαιριού, με περίπου 200 στρατιώτες να έχουν χάσει μέχρι τώρα τη ζωή τους σε διάφορες επιθέσεις.

Νέα Υόρκη: μια ήσυχη πόλη... Η δημοτική αρχή της Νέας Υόρκης πανηγυρίζει για τα ιστορικά χαμηλά ποσοστά εγκληματικότητας που καταγράφονται στη μεγαλούπολη της ανατολικής ακτής προβάλλοντας την επιτυχία του «δόγματος Τζουλιάνι» -του πρώην Ρεπουμπλικανού δημάρχου- για «μηδενική ανοχή» απέναντι στο έγκλημα. Όπως ανακοίνωσαν χθες οι δημοτικές υπηρεσίες, μόνον 329 ανθρωποκτονίες καταγράφηκαν στην πόλη της Νέας Υόρκης το 2013, δηλαδή ένας αριθμός που είναι μειωμένος κατά 20% σε σχέση με την προηγούμενη χρο-

νιά, ενώ παράλληλα είναι ο πιο χαμηλός εδώ και μισόν αιώνα. Μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου 2013 είχαν καταγραφεί στη Νέα Υόρκη 329 ανθρωποκτονίες, δηλαδή 84 λιγότερες σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η δημαρχία. Το 2012 η Νέα Υόρκη είχε ανακηρυχθεί μάλιστα ως η «πιο ασφαλής αμερικανική μεγαλούπολη» με 419 ανθρωποκτονίες. Το 2011 είχαν καταγραφεί στην πόλη 515 ανθρωποκτονίες και το 2010 ήταν 536.

Η ΑΥΓΗ • TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

28

KOΣΜΟΣ

Ολάντ - Ομπάμα: Ένας «ξαφνικός έρωτας»... ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Παρελθόν αποτελούν πλέον όλο και συστηματικότερα οι αποστάσεις και η ανεξαρτησία της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής από την Ουάσινγκτον. Μετά την απόφαση του Νικολά Σαρκοζί, τον Μάρτιο του 2009, για επιστροφή της χώρας στο στρατιωτικό σκέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (διαδικασία που είχε ξεκινήσει χρόνια πριν), από το οποίο είχε αποχωρήσει επί προέδρου Σαρλ ντε Γκολ το 1966, το Παρίσι κινείται όλο και περισσότερο σε μια νέα τροχιά. Μια τροχιά που σε τίποτε δεν θυμίζει ακόμη και πρόσφατα κεφάλαια της γαλλικής διπλωματίας - όπως, για παράδειγμα, τη μάχη του προέδρου Ζακ Σιράκ κατά του πολέμου του Ιράκ το 2003. Η εποχή που η Γαλλία απειλούσε με βέτο μια πολεμική ενέργεια στην εύθραυστων ισορροπιών, Μέση Ανατολή φαίνεται ότι έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Ο παραλίγο βομβαρδισμός, έστω και «επιλεκτικός», της Συρίας, εν είδει «τιμωρίας» για τη χρήση χημικών όπλων εκ μέρους του καθεστώτος Άσαντ, ήταν αποκαλυπτικός για την πορεία που έχει λάβει πλέον (όχι χωρίς εσωτερικές συζητήσεις) η γαλλική εξωτερική πολιτική. Η συμμετοχή της Γαλλίας στην αεροπορική επέμβαση στη Λιβύη, την άνοιξη του 2011 επί προεδρίας Σαρκοζί, ήταν απλά ο προάγγελος για την εξέλιξη του φετινού Αυγούστου. Της απόφασης δηλαδή του Παρισιού να πρωτοστατήσει, μαζί με την Ουάσινγκτον, σε έναν... τιμωρητικό βομβαρδισμό του καθεστώτος της Δαμασκού, και μάλιστα με μια φρασεολογία και μια προσέγγιση που θύμιζαν περισσότερο τους νεοσυντηρητικούς του Τζορτζ Μπους. Παρά το γεγονός ότι πολλοί ειδικοί αναλυτές υπογράμμισαν στους αξιωματούχους του Quai d’Orsay, του γαλλικού ΥΠΕΞ, πρώτον, τη συνθετότητα της κατάστασης στη Συρία, όπου ένα τμήμα του πληθυσμού στηρίζει το καθεστώς ως το «μη χείρον βέλτιστον», ενώ η αντιπολίτευση έχει σε μεγάλο βαθμό

Παρελθόν αποτελούν πια οι αποστάσεις και η ανεξαρτησία της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής από την Ουάσινγκτον διαβρωθεί από σκληρούς τζιχαντιστές σε ανοικτή σύγκρουση με το κουρδικό στοιχείο, και, δεύτερον, το γεγονός ότι πλέον ο εμφύλιος έχει μετατραπεί σε περιφερειακό πόλεμο, με την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν να ανταγωνίζονται ευθέως για την κυριαρχία, επικράτησε η άποψη της... τιμωρίας του καθεστώτος. Αδιαφορώντας όχι μόνο για τις επί τόπου γεωπολιτικές συνέπειες μίας τέτοιου είδους δυτικής επέμβασης σε μία ήδη

αποσταθεροποιημένη περιοχή, αλλά και για την αλλοίωση της διεθνούς εικόνας της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία κάποτε χαρακτηριζόταν για την εγκράτεια και τη σωφροσύνη της, όπως και τις αποστάσεις της από εκείνη των ΗΠΑ.

Όταν το Παρίσι αποφασίζει να «τιμωρήσει» τη Δαμασκό... Η υιοθέτηση εκ μέρους του Φραν-

σουά Ολάντ του όρου «τιμωρία» στο επίπεδο των διεθνών σχέσεων συνιστά μια ανατροπή. Αλλά και μια πολύ επικίνδυνη προσέγγιση. Ο καθηγητής και συγγραφέας Μπερτράν Μπαντί παρατηρούσε εύστοχα, σε συνέντευξή του στο περιοδικό «La Vie», στις 4 Σεπτεμβρίου 2013, την αντιφατικότητα της γαλλικής επιχειρηματολογίας. «Ανακατεύονται όλα: η ευθύνη για την προστασία του λαού της Συρίας (...) και η βούληση τιμω-

«Παρελθόν το γκωλικό παράδειγμα» Χαρακτηριστική της στροφής της εξωτερικής πολιτικής του Παρισιού, και η στάση του έναντι του Ιράν. Στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο, ο πρόεδρος Ολάντ συναντήθηκε τελικά με τον Ιρανό ομόλογό του, την παρουσία του οποίου είχε αποκλείσει από την προοπτική των διαπραγματεύσεων για τη Συρία - μια στροφή προφανώς για ευθυγράμμιση με την αμερικανική γραμμή, καθώς από τον Μάρτιο φέτος Ουάσινγκτον και Τεχεράνη διαπραγματεύονταν μυστικά. Και αργότερα, όταν ξεκίνησαν στη Γενεύη οι συνομιλίες των 5 + 1 χωρών (του Σ.Α. του ΟΗΕ συν τη Γερμανία) για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, και καθόλη την εξέλιξή τους, ο πιο αρνητικός έναντι της Τεχεράνης ήταν ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς... Ας σημειωθεί ότι οι συνομιλίες αυτές είχαν ξεκινήσει πριν από 10 χρόνια, όταν υπουργός Εξωτερικών ήταν ο Ντομινίκ ντε Βιλπέν, επί προεδρίας Σιράκ. Την προκαταρκτική συμφωνία, την οποία αρχικά είχε απορρίψει, ο Φαμπιούς τη χαρακτήρισε μεν «πρόοδο», τονίζοντας πα-

ράλληλα ότι η Γαλλία θα «επαγρυπνεί», καθώς ήταν φανερή η βούληση Ομπάμα να υπάρξει συμφωνία... «Το παλιό γκολικό παράδειγμα απόστασης από τις ΗΠΑ είναι πλέον παρελθόν», παρατηρούσε πρόσφατα ο Κριστιάν Λεκέν, πρόεδρος του Κέντρου Διεθνών Μελετών και Ερευνών στο Παρίσι, αναφερόμενος στη γαλλική εξωτερική πολιτική και επικαλούμενος ένα είδος «δυτικής κανονικοποίησης» της Γαλλίας, η οποία πλέον «ταυτίζεται με τις αμερικανικές επιλογές». Σε ό,τι πάντως αφορά την αφρικανική πολιτική της Γαλλίας, οι δύο στρατιωτικές επεμβάσεις φέτος, στο Μαλί και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, έδειξαν μια συνέχεια: το Παρίσι, παρά τα κατά καιρούς εξαγγελλόμενα (π.χ. η ιστορική ομιλία του Μιτεράν τον Ιούνιο του 1990 στη γαλλική πόλη Λα Μπολ για τον εκδημοκρατισμό των αφρικανικών χωρών), θεωρεί ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να δρα ως χωροφύλακας στις πρώην αποικίες του. Αυτή η συνέχεια των στρατιωτικών επεμβάσεων, για λόγους «σταθεροποίησης» έναντι των ισλαμιστών, εξυπηρετεί πάντως απολύτως την Ουάσινγκτον - άλλο ένα σημείο σύγκλισης...

ρίας του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ. Όμως η προστασία και η τιμωρία είναι δύο διαφορετικά πράγματα»... Πέραν τούτου, η επιλογή του αντικειμένου - κράτους, καθεστώτος, κόμματος, οργάνωσης - της τιμωρίας καθίσταται προϊόν πολλών μέτρων και σταθμών: γιατί δηλαδή να «τιμωρηθεί» το καθεστώς Άσαντ και όχι η κυβέρνηση Νετανιάχου, που με τον παράνομο αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας οδηγεί σε οικονομική ασφυξία χιλιάδες Παλαιστίνιους ενώ συνεχίζει τους παράνομους εποικισμούς στη Δυτική Όχθη του Ιορδάνη, που έχει καταλάβει από τον πόλεμο του 1967; Το ίδιο ερώτημα θα μπορούσε να τεθεί και για σειρά άλλων παρεμφερών καταστάσεων... Ωστόσο, τη χαριστική βολή στην εκκολαπτόμενη γαλλική τιμωρητική στάση έδωσε η συμφωνία Ουάσινγκτον - Μόσχας περί ελέγχου και καταστροφής του χημικού οπλοστασίου της Δαμασκού - μια εξέλιξη που εκκολάφθηκε στη σύνοδο των G20 στην Αγία Πετρούπολη, στις αρχές Σεπτεμβρίου, χωρίς τη συμμετοχή του Παρισιού, το οποίο βρέθηκε απομονωμένο. Τόσο έναντι της Μόσχας όσο και της Ουάσινγκτον, καθώς ήταν φανερό ότι ο πρόεδρος Ομπάμα είχε εγκλωβιστεί στην περιβόητη περσινή «κόκκινη γραμμή» του και αναζητούσε διέξοδο για μη προσφυγή στους βομβαρδισμούς. Μια σανίδα σωτηρίας που του την έδωσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, με τον Γάλλο πρόεδρο να βρίσκεται στο περιθώριο ενός διπλωματικού παιγνίου όπου θα μπορούσε να παίξει ρόλο. Εκείνον της διπλωματίας και της ισορροπίας εκ μέρους μίας πρώην αποικιοκρατικής δύναμης της περιοχής (το Παρίσι είχε λάβει «εντολή» διοίκησης της Συρίας από την ΚτΕ), που πλέον λειτουργεί «χωρίς φόβο και πάθος», λαμβάνοντας υπόψη της όλες τις παραμέτρους της κατάστασης. Αντιθέτως, η γαλλική διπλωματία, εν είδει «γερακιού», βρέθηκε απομονωμένη και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης...

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙΔΟΘΕΝΤΟΣ ΔΙΚΟΓΡΑΦΟΥ Με την με αριθμόν 8316Γ/24.12.2013 έκθεσή μου επίδοσης, ύστερα από έγγραφη παραγγελία της κ. ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΗ, πληρεξουσίας δικηγόρου της Ανώνυμης Τραπεζικής Εταιρείας που φέρει την επωνυμία «ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑ» και τον διακριτικό τίτλο «ALPHA ΒΑΝΚ», έχει την έδρα της στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, επέδωκα στον κ. Εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιώς, για την Ελένη ΓΙΑΝΝΑΚΟΥΛΗ του Σωτηρίου, πρώην κατοίκου Νίκαιας Αττικής (Κορίνθου 5) και ήδη αγνώστου διαμονής, ακριβές αντίγραφο της από 1.7.2011 ΑΓΩΓΗΣ μαζί με το σχετικό πρακτικό αναβολής της συζήτη-

σης της υπόθεσης που είχε αρχικώς ορισθεί για τις 6.3.2013, της πρώτης κατά της δευτέρας που απευθύνεται ενώπιον του ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ και με την οποία ζητά: να γίνει δεκτή η αγωγή, να υποχρεωθεί η εναγόμενη να της καταβάλει το ποσό των 19.340,77 ευρώ με τον νόμιμο τόκο υπερημερίας πλέον τόκων υπερημερίας επί των καθυστερουμένων τόκων οι οποίοι ανατοκίζονται ανά εξάμηνο κατά τα εις το ιστορικό της αγωγής εκτιθέμενα και τη διάταξη του άρθρου 12 του Ν.

2601/1998 μέχρις εξοφλήσεως κ.λπ. Στο τέλος του εγγράφου υπάρχουν: ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΔΙΚΟΓΡΑΦΟΥ ΑΓΩΓΗΣ της κ. Γραμματέως του παραπάνω δικαστηρίου με γενικό αριθμό κατάθεσης 4343/2011, αριθμό κατάθεσης δικογράφου

665/2011 και χρονολογία κατάθεσης 22.8.2011, ταυτόχρονη πράξη της κ. Γραμματέως του παραπάνω δικαστηρίου με την οποία ορίζεται ημερομηνία συζήτησης η 6.3.2013 ημέρα Τετάρτη και ώρα 10.00, αριθμός πινακίου Α/15, όροφος 1, αίθουσα μεγάλη, πινάκιο εγγραφής πολιτικών υποθέσεων του κ. Δικαστή του Ειρηνοδικείου Πειραιώς Διαδικασία ΤΑΚΤΙΚΗ, ημερομηνία συνεδρίασης, Τετάρτη 6.3.2013 με το οποίο αναβάλλεται η συζήτηση για 2.4.2014. Προς γνώση του και για τις νόμιμες συνέπειες καλούμενη να παραστεί κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στις 2.4.2014 όπου ανωτέρω ορίζεται. Ο Δικαστικός Επιμελητής του Πρωτοδικείου Αθηνών ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ Ν. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΘΕΝΤΟΣ ΔΙΚΟΓΡΑΦΟΥ Με την υπ’ αριθμ.

10103Δ’.2.7.2013 έκθεση επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών Σωτηρίου Λέντζα κοινοποιήθηκε στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών η από 27.5.2013 με γενικό αριθμό κατάθεσης 76830/2013 αγωγή του Αθανασίου Μάντη του Δημητρίου, κατοίκου Καλλιθέας Αττικής (οδός Επαμεινώνδα 73) κατά της Παρασκευής Παπαντωνίου του Αθανασίου συζ. Αθανασίου Μάντη, τέως κατοίκου Ιωαννίνων νομού Ιωαννίνων (οδός Καψωμένου 1) και ήδη αγνώστου διαμονής, απευθυνόμενη προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών (Ειδική Διαδικασία Γαμι-

κών Διαφορών - 592 Κ.Πολ.Δ.), με ημερομηνία δικασίμου την 31.3.2014, ημέρα Δευτέρα, αριθμό πινακίου Α7/26 κτίριο 4, αίθουσα 2, και αίτημα να κηρυχθεί η λύση του από 17.12.2005 θρησκευτικού γάμου τους που τελέστηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου στην Καλλιθέα Αττικής και να αφαιρεθεί το σύνολο της γονικής μέριμνας της ανήλικης θυγατέρας του Δέσποινας Μάντη

από την εναγομένη Παρασκευή Παπαντωνίου και να ανατεθεί αυτή (η γονική μέριμνα) αποκλειστικά στον ενάγοντα, της εναγομένης καλουμένης να παραστεί κατά τη συζήτηση της αγωγής εκεί και όπου ανωτέρω ορίζεται. Αθήνα, 24.12.2013 Η Πληρεξουσία Δικηγόρος ΠΑΥΛΙΝΑ Γ. ΒΑΡΣΑΜΙΔΟΥ

ΚΗΔΕΙΑ Τον πολυαγαπημένο μας σύζυγο, πατέρα, παππού, αδελφό και θείο ΘΕΟΔΩΡΟ ΠΑΝΟΥΣΗ Εκπαιδευτικό, ετών 76 κηδεύουμε την Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 2013 ώρα 2.30 μ.μ. από τον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης του Κοιμητηρίου Ζωγράφου. Η σύζυγος: Δήμητρα. Τα παιδιά: Σταύρος και Δήμητρα, Κωνσταντίνος και Έφη. Οι εγγονές: Λυγερή - Αθηνά, Ευτυχία. Τα αδέλφια. Τα ανίψια. Οι λοιποί συγγενείς.

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

29

ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ

Χριστουγεννιάτικο καράβι ή δέντρο; Ποιο μας ανήκει και ποιο προτιμούμε τελικά; ΤΗΣ ΝΙΚΟΛΕΜΜΑΣ ΠΟΛΥΞΕΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ*

Στις μέρες μας, υπάρχει η άποψη ότι το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι ένα κατεξοχήν ξενόφερτο έθιμο που επισκίασε το «γνήσια ελληνικό» χριστουγεννιάτικο καράβι. Κατά πόσο όμως ευσταθεί η θεωρία αυτή; Αρχικά, το χριστουγεννιάτικο δέντρο υπάρχει ως έθιμο, υπό πολλές μορφές, στον ελληνικό χώρο από την αρχαία εποχή μέχρι σήμερα. Τα αρχαία χρόνια συνηθίζονταν να κουβαλούν κλαδιά αειθαλών δέντρων και να στολίζουν τα σπίτια τους για «καλή χρονιά», σύμφωνα με την Κ. Αικατερίνη Πολυμέρου. Επιπλέον, τα κλαδιά αυτά τα στόλιζαν με καρύδια, αμύγδαλα, μικρά μήλα ή πορτοκάλια για να δείχνουν πιο όμορφα, αν και αρκετές φορές είχαν από μόνα τους πάνω μικρούς καρπούς. Έτσι, η ευρωστία των αειθαλών δέντρων μεταφερόταν μέσα στο σπίτι ώστε να είναι και αυτό «αειθαλές» καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Μετέπειτα, χρησιμοποιούσαν αντίστοιχα κλαδιά και κατά τη διάρκεια των ρωμαϊκών και βυζαντινών χρόνων για να γιορτάσουν τον ερχομό του νέου έτους. Το χριστουγεννιάτικο

μιας καινούργιας αρχής βρίσκει δημοτικότητα σε όλους τους χρόνους και τόπους. Ο λόγος φυσικά είναι επειδή καταφέρνει να αντικατοπτρίζει την ανάγκη των ανθρώπων, μέσα στον βαθύ χειμώνα, να βρουν ελπίδα και συ-

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ δέντρο, όπως το ξέρουμε σήμερα, προέρχεται από τη Σκανδιναβία και τη Γερμανία, αλλά άρεσε στον ελληνικό λαό τόσο ώστε να υιοθετηθεί και να θεωρείται σήμερα και δικό μας έθιμο. Προφανώς, η καθολική χρήση αειθαλών δέντρων για τον συμβολισμό

νέχεια της ζωής μέσω ενός στοιχείου της φύσης που δεν «πεθαίνει» ποτέ. Η παρουσία του έλατου σήμερα είναι τόσο διαδεδομένη στη χώρα, που με ασφάλεια μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ανήκει στη σύγχρονη λαογραφία μας. Αληθεύει όμως η θεωρία

ότι το καραβάκι είναι πιο κοντά στον πολιτισμό μας; Είναι όντως πιο παλιό και πιο «ελληνικό» έθιμο από το δέντρο; Από όσα δείχνουν τα στοιχεία μέχρι σήμερα όχι. Αρχικά, η άποψη ότι μια χώρα που περιβάλλεται από θάλασσα θα πρέπει να έχει και ένα κατεξοχήν θαλάσσιο διακοσμητικό στοιχείο δεν ευσταθεί, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν ζουν όλοι οι Έλληνες σε παραθαλάσσια περιοχή. Το καραβάκι δηλαδή υπάρχει ως έθιμο μόνο σε παραθαλάσσια μέρη. Ακόμα και εκεί, όμως, δεν αποτελούσε συνήθεια να στολίζουν το καραβάκι, όπως στολίζουμε σήμερα το δέντρο. Αντιθέτως, συνηθίζονταν να στολίζεται από παιδιά όταν αυτά πήγαιναν να πουν τα κάλαντα, ενώ μέσα στο μικρό καρα-

βάκι οι νοικοκυρές τα φίλευαν με κουραμπιέδες και κάθε λογής γλυκά. Με άλλα λόγια, δεν αποτελούσε μέρος του οικιακού στολισμού του σπιτιού παλαιότερα. Επιπλέον, το καράβι, σε αντίθεση με το δέντρο, όπως τονίζει και ο λαογράφος Δημήτριος Λουκάτος, θυμίζει χωρισμούς. Δεν είναι ένα στοιχείο που ενώνει τους ανθρώπους, ούτε κουβαλάει πάντα ευχάριστες αναμνήσεις. Αντιθέτως, το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ή αειθαλή κλαδιά, κουβαλούν συνειρμούς αθανασίας, καθώς και αναμνήσεις ανθρωπίνων σχέσεων που κρατούν στον χρόνο. Αρκεί κανείς να σκεφτεί τι υποδηλώνει το δέντρο σε κάθε λογής παραμύθια, μύθους και ιστορίες. Σχεδόν πάντα κρατά έναν ρό-

λο σύνδεσης ανθρώπινων σχέσεων, καθώς και συνέχεια της ύπαρξής τους σε βάθος χρόνου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το δέντρο, μέχρι κυριαρχήσει ευρέως ο χριστιανισμός, αποτελούσε ένα βασικό στοιχείο λατρείας. Για όλους τους προαναφερθείς λόγους, δεν μας προκαλεί εντύπωση η αγάπη που τρέφουν οι άνθρωποι για το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Παρόμοια, δεν πρέπει να μας προκαλεί εντύπωση που δεν υιοθετήθηκε ευρύτερα το καραβάκι, ούτε και αγαπήθηκε όσο το δέντρο. Παρόλα αυτά, αξίζει να σημειωθεί ότι, λόγω της ναυτικής φύσης των Ελλήνων, υπήρχε η συνήθεια οι ναυτικοί να κάνουν τάμα στην Παναγία, όταν ξεπερνούσαν μια δυσκολία, ένα χρυσό ομοίωμα καραβιού. Εν ολίγοις, είναι φανερό ότι παρ’ ότι το καραβάκι έχει και αυτό μια σημαντική θέση στη χριστουγεννιάτικη λαογραφία της χώρας μας, δεν είχε τη δυνατότητα να ξεπεράσει τη δημοτικότητα του πολύ παλαιότερου και κατάφορτου συμβολισμό χριστουγεννιάτικου δέντρου. Η ιστορία και ο συμβολισμός του δέντρου είναι τόσο βαθιά ριζωμένα στο ασυνείδητο όλων των Ελλήνων, σε αντίθεση με το καράβι, που έχει σημασία μόνο για ανθρώπους που διατηρούν σχέσεις με τη θάλασσα. Επιπλέον, είναι σχεδόν αδύνατον ένα σύμβολο ενωτικού χαρακτήρα να υποτιμηθεί από ένα σύμβολο χωρισμού κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, μιας γιορτής που επίκεντρο έχει -μα τι άλλο;- την οικογένεια και την επανένωσή της.

*Η Νικολέμμα-Πολυξένη Δημητρίου είναι λαογράφος

H «Aυγή» σας πάει κουκλοθέατρο το Σάββατο 28 Δεκεμβρίου στις 5 μ.μ. «Πετούν, πετούν τα γράμματα» μια χριστουγεννιάτικη ιστορία του κουκλοθεάτρου φτουξελευτερία, στο θέατρο «Όλβιο» (Ιερά Οδός 67 και Φαλαισίας 7, Βοτανικός). Με το παρόν 2 εισιτήρια στην τιμή του ενός για τους αναγνώστες μας (μόνο με κρατήσεις θέσεων στο τηλ. 210 3414118

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

30

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Η χριστουγεννιάτικη ιστορία μου Είπαμε να ανοίξουμε λίγο το παράθυρο της έντυπης ενημέρωσης και ν’ αφήσουμε να μπει ο αέρας του δρόμου... Να δούμε τον κόσμο έξω από το φίλτρο της τρέχουσας ειδησεογραφίας και να ξεφύγουμε από το προφανές. Αντί για ευχές, που μέσα στον βαρύ φετινό χειμώνα δεν είχαμε και μεγάλη διάθεση να ανταλλάξουμε, ζητήσαμε από γνωστούς μπλόγκερς να γράψουν μια χριστουγεννιάτικη ιστορία. Κάπως έτσι ο δημόσιος λόγος της έντυπης δημοσιογραφίας συναντήθηκε, χριστουγεννιάτικα, με τον ιδιωτικό λόγο μιας άλλης «σφαίρας». Εκ-

Πενήντα γουλιές Χριστούγεννα Αλάσκα έξω η εθνική -χιόνι, κρύο κι ερημιά-, φίσκα μέσα το βραδινό λεωφορείο. Παραμονή, σαράντα πέντε αμίλητοι στα καθίσματα και πέντε -αποφασισμένοι να κάνουμε Χριστούγεννα σπίτια μας- όρθιοι στον διάδρομο. Οι τέσσερις τουλάχιστον, γιατί ο πέμπτος, ένας πιτσιρικάς Αλβανός, άμα φτάναμε ξημερώματα, είχε μπροστά του μια ώρα μέχρι τα σύνορα κι από ‘κεί άλλες δώδεκα για το χωριό του. Νιάτα που αντέχουν, μα μετά την Αλαμάνα τα παίξαμε κι εμείς, και ο κλιματισμός. Αλάσκα μέσα κι έξω. Nα μυρμηγκιάζουν τα μάτια από τις νιφάδες στα τζάμια και το κορμί από το κρύο και την ορθοστασία. Έβγαλε όμως ο Αλβανός ένα κονιάκ και μας έδωσε. Πρώτα στους όρθιους κι ύστερα στους καθισμένους. Στόμα - στόμα, το μπουκάλι έκανε γύρο. Κανένας δεν αρνήθηκε. Πενήντα γουλιές βάλσαμο κι άλλες τόσες ευχές στον πιτσιρικά που ήπιε τελευταίος την τελευταία γουλιά από το μπουκάλι που είχε δώρο για τον πατέρα του. Θες το οινόπνευμα που ζέστανε για τα καλά το μέσα μας, θες το πνεύμα των Χριστουγέννων που ήταν στον δρόμο κι ερχόταν όπως κι εμείς, κάποιος σηκώθηκε κι έδωσε τη θέση του. Ύστερα άλλοι τέσσερις. Έτσι, αλλάζοντας θέσεις, βγήκε άνετα το υπόλοιπο ταξίδι. Στο ΚΤΕΛ αποχαιρετίσαμε τον Εμίρ και του ευχηθήκαμε μόνο «καλή συνέχεια» γιατί, όπως μας είπε, ήταν μουσουλμάνος. τσαλαπετεινός http://tsalapetinos.blogspot.com/

Δεν είναι το δέντρο μου! Τα παιδιά μου δείχνουν το δεντράκι χαρούμενα: «Κοίτα μαμά ένα δέντρο που στολίσαμε!» «Τι ωραίο που έγινε!» της λέω ενώ αγκαλιάζω τα μικρά. «Δε με αφορά, δεν είναι το δέντρο μου...» λέει - «Δεν είναι το σπίτι μου...» εννοεί 2 χρόνια πριν με χαρακτηριστική άνεση στα μάτια των υπολοίπων μας, στρίμωξε τα 40 χρόνια της οικογενειακής της ζωής σε 75 τετραγωνικά και πούλησε το σπίτι της. Σχεδόν θύμωσα που δε στεναχωριόταν.

2 χρόνια μετά έχω πια συνειδητοποιήσει πως κάθε μέρα αγωνιά για το μέλλον, μετανιώνει για τους λάθος χειρισμούς και στεναχωριέται... Κι έρχεται τώρα ένα παλιόδεντρο να της τα θυμίσει όλα και να κάμψει τις αντιστάσεις της. Θέλω να την κρατήσω σφιχτά αγκαλιά και να της πω: «Δεν πειράζει που δεν είναι το δέντρο μας, δεν πειράζει που δεν χωράνε όλα μας τα στολίδια, σημασία έχει που είμαστε όλοι γύρω του. Σημασία έχει το χαμόγελο των παιδιών, το δικό μου όταν βλέπει ένα στολιδάκι που έχει μπει και ξαναμπεί στο σπίτι τέτοιες μέρες, οι φωνές, τα γέλια... Τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή μας, μην είσαι έτσι!». Λέω όμως να την αφήσω... Ίσως κατηγορώντας το καινούργιο δέντρο καταφέρει να ξορκίσει τον καλικάντζαρο του καινούργιου της σπιτιού και μαζί μ’ αυτόν κι αυτόν μέσα της. Ποδηλάτισσα - http://podil4tissa.wordpress.com/

πλαγήκαμε από τις προσωπικές ματιές. Μικρές ιστορίες, με την αλήθεια και την καθαρότητα μιας ασκημένης, ανήσυχης, ιδιωτικής ματιάς. Βρεθήκαμε μπροστά στο αποτύπωμα της στιγμής, στα ίχνη της ίδιας της ζωής. Όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα γύρω μας. Η ιδέα του Βιβλιοθηκάριου της «Αυγής» της Κυριακής ζωντανεύει στις παρακάτω γραμμές. Είναι οι δικές τους χριστουγεννιάτικες ιστορίες και επειδή είναι αρκετές, θα βρείτε κι άλλες τόσες στην πρωτοχρονιάτικη έκδοση της «Αυγής».

Η νεογλώσσα και ο Λόγος Μια σύγχρονη νεογλώσσα κενολογεί αδιάκοπα για τη σωτηρία. Η λέξη σέρνεται στα πεζοδρόμια του δημόσιου διαλόγου. Όλα όσα ξέραμε, τα ξεχνούμε, για να γίνουμε πιστοί υπήκοοι ενός νέου πολιτεύματος, της νέας εποχής. Εδώ η πολιτική υποτάσσεται στην οικονομία. Και η οικονομία σε αριθμούς. Η «σωτηρία» και η «επιτυχία» εναλλάξ περιγράφουν το σακάτεμα της ζωής ενός ολόκληρου λαού. Στα ίδια θέματα αναφέρεται και η θεολογία. Στο καινό μήνυμα του Ευαγγελίου, «γεννάται ημίν σήμερον σωτήρ». Τον συναντούμε στη φάτνη, άστεγο και ανέστιο. Αυτόν που όντας άχρονος Θεός έγινε εν χρόνω άνθρωπος, και φίλιωσε η αιωνιότητα με την Ιστορία. Αυτόν που ήταν Λόγος και έγινε σάρκα, για να συνταιριάξει τον νου με το κορμί και την καρδιά. Αυτόν που μίσησε τους φαρισαίους, αγάπησε τους απόκληρους, σταυρώθηκε ως αναρχικός επαναστάτης. Αυτόν που δεν ζήτησε ξένες θυσίες για τη σωτηρία, αλλά θυσιάστηκε ο ίδιος, λύτρο αντί πολλών. Αυτόν που με τον θάνατό του πάτησε τον θάνατο. Μιας άλλης τάξης Οικονομία, μιας άλλης τάξης Σωτηρία. Χριστός εσαρκώθη και ζωή πολιτεύεται. Ενάντια στη σύγχρονη φενάκη και αλογία μιας χαμοζωής, σκυφτής ζωής, γιορτάζουμε τη συνάντηση με τον υπέρ λόγον Λόγο. «Θεός επί γης, υψώθητε»! ΕΥΗ ΒΟΥΛΓΑΡΑΚΗ - ΠΙΣΙΝΑ Ο Ήχος του Ανέμου (http://breezesound.blogspot.gr/)

Ικανοποίηση Στο ATM δεν αισθάνθηκε τύψεις ή δεύτερες σκέψεις. Έκανε την ανάληψη και τοποθέτησε τα χαρτονομίσματα στο πορτοφόλι. Πέρασε χαμογελώντας ειρωνικά μπροστά απ’ το πολυκατάστημα σούπερ μάρκετ. Σήμερα δεν είχε αναζήτηση προσφορών. Δεν είχε φτηνές λύσεις. Το χριστουγεννιάτικο δώρο θα ήταν ακριβό και προσεκτικά επιλεγμένο. Το χριστουγεννιάτικο δώρο θα ήταν τέλειο. Μπήκε σε καταστήματα που δεν είχε ξαναπάει ποτέ. Οι πωλητές ήταν ευγενικοί, τον φρόντιζαν με ενδιαφέρον και υπομονή, σε μια μάλιστα περίπτωση τον κέρασαν και εσπρέσο. Στο τέλος αγόρασε ένα καταπληκτικό πράσινο φόρεμα - υπέροχο κομμάτι, θα την κατασυγκινήσει είναι σίγουρο, είπε η υπάλληλος. Το βράδυ φόρεσε το φρεσκοσιδερωμένο πουκάμισο και το καλό μαύρο παλτό. Γυάλισε τα παπούτσια και ξεκίνησε. Στον δρόμο νόμιζε ότι έτριζε. Καθαριότητα, χάρη, κομψότητα. Κάθε τόσο κοιτούσε τη σακούλα στο δεξί του χέρι. Ικανοποίηση. Ένα ατόφιο αίσθημα ικανοποίησης γέμιζε τα μέσα του. Σαν το γκολ στο Γ-2 στο τελευταίο λεπτό του διαλείμματος. Σαν το πρώτο μακροβούτι της χρονιάς μέσα Μαΐου. Στάθηκε στην πόρτα της και χτύπησε το κουδούνι. Ακούστηκε ένα μακρινό ποιος είναι (αντρική φωνή 100%) και ένα πνιχτό σσςς. Ύστερα αισθάνθηκε πως κάποιος καθόταν πίσω απ’ την πόρτα. Δεν έγινε τίποτα. Ξαναχτύπησε κουδούνι και περίμενε. «Υπέροχο κομμάτι, θα την κατασυγκινήσει είναι σίγουρο». Περίμενε. Δεν έγινε τίποτα. το βυτίο tovytio.wordpress.com

Η μαγική μου σφαίρα Έχω δυο μεγάλα κουτιά που αποθηκεύω τα στολίδια του χριστουγεννιάτικου δέντρου, μπάλες, Αγιοβασίληδες, αστέρια. Ανάμεσά τους φυλάω και μια μπάλα παράταιρη: γυάλινη, ροζ, με γαλαζοπράσινα λουλούδια και λευκά φύλλα γύρω, βαμμένα στο χέρι με πλατιές πινελιές. Είναι παλιά, την πήρα φεύγοντας από το πατρικό μου τα πρώτα Χριστούγεννα που ήρθα στο δικό μου σπίτι. Δεν την κρεμάω όμως ποτέ στο δέντρο. Δεν ταιριάζουν τα χρώματά της με τα άλλα στολίδια, τα χρυσά και κόκκινα, μα πιο πολύ φοβάμαι μη μου σπάσει. Μια φορά τον χρόνο, όταν βγάζω τα άλλα στολίδια απ’ τα κουτιά τους, την κρατάω στο χέρι μου προσεκτικά και κοιτάζω μέσα στο θαμπό γυαλί της. Είμαι δέκα χρονών και μόλις έχω γυρίσει από το σχολείο. Ανοίγω την πόρτα και βλέπω το δέντρο που στόλιζε η μαμά μου, λιγνό με λίγα κλαδάκια γύρω που τους έβαζε επάνω βαμβάκι να μοιάζει με χιόνι. Βλέπω τον μεγάλο χάρτινο Άγιο Βασίλη που τον στερέωνε κάπου στη μέση, τις κλωστούλες ασημένιας βροχής που έριχνε γύρω. Τα φωτάκια του ήταν πολύχρωμα λουλουδάκια με πλαστικά πέταλα. Βλέπω κι εκείνη δίπλα να χαμογελάει με τη δική μου έκπληξη. Κρατάω την ανάσα μου να κρατήσει αυτή η στιγμή μια στάλα ακόμη, αλλά το γυαλί της μπάλας θαμπώνει πάλι. Ιφιμέδεια http://www.iphimedea.blogspot.gr/

media vox Μυστήριον ξένον ὁρῶ καὶ παράδοξον // στο απέναντι παράθυρο // τρεις αγγέλους. Τους ζωγραφίζει ο Αντρέι Ρουμπλιώφ. Τους φιλοξενεί με φωτοστέφανο ο Ταρκόφσκι. Τραγουδά μαζί τους. Καταβασίες ιαμβικές. // την Ὠδὴ θ’. Αχ! να γινόμουνα λουλούδι και πεταλούδα για μια μέρα, ελεύθερος σαν το σπουργίτη να με σκοτώνουν στον αγέρα.[1] // κάτω ο δρόμος φωνάζει κόκκινος // ἐξ ὄρους ὁ αἰνετὸς κατασκίου δασέος ἦλθες στη γειτονιά των ξένων // εκεί μόνο εκεί ανοίγουν τις πόρτες // πρὸς φῶς // ἐκ νυκτὸς // εγώ, εσύ, εμείς, αυτοί ή μήπως εγώ, εσύ, εμείς, αυτοί; // επιδοτούμενα ιδεολογήματα // ανεπίδοτες ελπίδες // με χρυσόσκονη αποκοιμίζουν τον φόβο // με τηλεκατευθυνόμενες ευχές. // Παπαδιαμάντης σε συσκευασία δώρου - για παιδιά // για τα παιδιά πᾶσα ἡ γῆ // καὶ ἐν εὐφροσύνῃ // ταξίδι μακρυνό εντός // τὸ σπήλαιον // του πλοίου είναι η σκιά ή του λιμανιού; // φθαρμένες σκιές // ἀνεκλίθη ὁ ἀχώρητος // χρόνια πολλά ή καλές γιορτές; //πυρὸς ἀπειλὴν // ἐν μέσῳ τῆς φλογὸς // είναι Χριστούγεννα ή media vox; [1]

στίχοι του Ξ. Φιλέρη ΚΥΝΟΚΕΦΑΛΟΙ http://kynokefaloi.blogspot.gr/

Συνεχίζεται...

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

31

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Σημειωματάριο Προμηθειών 2013 Το να προσπαθείς να μιλήσεις για τα βιβλία της χρονιάς που πέρασε σε μια εφημερίδα είναι μια εργασία επώδυνη, αφού ο χώρος που έχεις στη διάθεσή σου, ποτέ δεν είναι αρκετός. Άλλωστε, όσο χώρο κι αν σου διέθεταν, πάλι δεν θα έφτανε. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν χωρίς πολλά - πολλά, αυτό το μακρύ και ωραίο ταξίδι και ο θεός του βιβλίου ας είναι βοηθός. Ας ξεκινήσουμε -πώς αλλιώς- από την ποίηση. Ας ξεκινήσουμε από τον Στυλιανό Αλεξίου, έναν πνευματικό γίγαντα που μας άφησε τη χρονιά που πέρασε, προλαβαίνοντας να μας παραδώσει ως πολύτιμο απόκτημα μια ανθολόγηση και μετάφραση της ομηρικής «Οδύσσειας». Μια πολύτιμη κατάθεση απολαυστικά προσιτή στον καθένα. Μια εργασία που με τον πιο καίριο τρόπο -το ίδιο το κείμενο- μας φανερώνει αυτό που πραγματικά είναι ο Όμηρος: ο γενάρχης της παγκόσμιας ποίησης. Από τις εκδόσεις Στιγμή. Με την ευκαιρία να πούμε και για το άλλο βιβλίο του Σ. Αλεξίου (εκδ. Στιγμή) με τις μελέτες του σε θέματα ελληνικών κειμέ-

νων, μεσαιωνικών και νέων. Τυπώθηκε λίγες μέρες πριν από τον θάνατό του. Από τον «Κέδρο» έχουμε ακόμα μια συλλογή του Γιάννη Ρίτσου, γραμμένη τον Μάρτιο του 1985 (α΄ γραφή). Ποιήματα ημίφωτος, εξομολογητικά στο ήθος και το ύφος αυτού του μεγάλου ποιητή, που ταυτόχρονα αντανακλούν το περιβάλλον μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν. Και ως τέτοια μπορούν να συνομιλήσουν και με την πραγματικότητα των δικών μας ημερών. Όσο κι αν προσπαθούν κάποιοι να τον υποβιβάσουν, ο Ρίτσος παραμένει ανεξάντλητος. Ακούραστος ο Μάρκος Μέσκος, εκτός από τη συγκεντρωτική έκδοση των πεζογραφημάτων του (εκδ. Γαβριηλίδης), μας έδωσε και μια καινούργια συλλογή με τίτλο «Τα ποιήματα της σκάλας» (εκδ. Γαβριηλίδης). Αναμετράται και πάλι με όσα τον ταλανίζουν, δηλαδή με όσα μας ταλανίζουν. Post mortem, τα τελευταία ποιήματα του Γιάννη Βαρβέρη με τίτλο «Ζώα στα σύννεφα» (εκδ. Κέδρος), ποιήματα όπου η τρυφερότητα συναντά

την πίκρα και η κομψότητα την ειρωνεία. Από τον Κέδρο εκδόθηκε συμπληρωμένη και η συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του. Αλλά και ο σπουδαίος Νίκος Φωκάς, που εδώ και χρόνια δεν μπορεί να γράψει και να μιλήσει, μας έδωσε την «Κοντή σκιά» (εκδ. Ύψιλον), την τελευταία του ποιητική συλλογή με ποιήματα γραμμένα μέχρι το 2003. Ποίηση λιτή, πυκνή, μια ποίηση που βρίσκει τον αποδέκτη της μέσα στην πόλη, αλλά και στους δαιδάλους της εσωτερικής αναζήτησης. Συνεχίζουν ακμαίοι ο Κώστας Γ. Παπαγεωργίου με το «Παιδικό κουρείο» (εκδ. Κέδρος) και ο Αντώνης Φωστιέρης με τα «Τοπία του τίποτα» (εκδ. Καστανιώτης). Αξίζει να σταθούμε στην Ανθολογία «Ποιητές στη σκιά» δεύτερο κύκλο (εκδ. Γαβριηλίδης), σε επιμέλεια του Γιώργου Μπλάνα. Τέλος, έχουμε το «Ημερολόγιο του 71» (εκδ. Άγρα) του Eugenio Montale, σε πρόλογο, μετάφραση, σημειώσεις Νίκου Αλιφέρη. Δύο συλλογές, ενενήντα ποιήματα και μια σημαντική στιγμή της ύστερης περιόδου του Montale. ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ

Γιάννης Βαρβέρης, «Ζώα στα σύννεφα» (Κέδρος)

Ελληνική πεζογραφία Ας ξεκινήσουμε από τα αφηγήματα του Κάρολου Τσίζεκ «Η λιμνοθάλασσα της Γεωργικής Σχολής» (εκδ. Κίχλη). Μεστά αυτοβιογραφικά ως επί το πλείστον κείμενα, μέσα στην υγρή θερμότητα της μεσοπολεμικής και κατοχικής Θεσσαλονίκης. Συνεχίζουμε με μια από τις πιο σημαντικές περιπτώσεις της νεοελληνικής πεζογραφίας, τον Δημήτρη Νόλλα, που μας έδωσε ακόμη ένα μυθιστόρημα με τίτλο «Το ταξίδι στην Ελλάδα» (εκδ. Ίκαρος). Ένα αφήγημα όπου η πυκνότητα αναδεικνύει τη ρευστή Ιστορία και τη δική μας και των Βαλκανίων και τα αίτια κάθε προσωπικής ή συλλογικής τραγωδίας. Πάντοτε λιτός και ακριβής, ο μετρ της μικρής φόρμας Αχιλλέας Κυριακίδης με το ολιγοσέλιδο αφήγημα «360» (εκδ. Πατάκης) χρησιμοποιεί το ελάχιστο για να αφήσει ελεύθερο το μέγιστο της λογοτεχνίας. Την πορεία του συνεχίζει και ο Βαγγέλης Χατζηγιανίδης δίνοντάς μας με το «Ελάχιστο Ίχνος» (εκδ. Το Ροδακιό), την ιστορία του Αυγουστίνου Ψυχού, που κάθε άλλο παρά ελάχιστο ίχνος αποτελεί στη λογοτεχνική παραγωγή του 2013. Λοξή αφήγηση για έναν, με τον τρόπο του, λοξία ήρωα. Θα μπορούσε να είναι μελό. Και δεν είναι. «Μάρτυς μου Θεός» (εκδ. Κίχλη) λέγεται το μυθιστόρημα του Μάκη Τσίτα. Κι εδώ ο ήρωας θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί λοξίας, αλλά μάλλον στις μέρες μας προτιμάμε να τους λέμε αντιήρωες. Ωραία ισορροπία ανάμεσα στο δραματικό και το κωμικό, ανάμεσα στο ζωτικό ψεύδος και στην αλήθεια. Λίγο πριν τελειώσει η χρονιά, ο πρόσφατα βραβευμένος ηθοποιός στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, Θέμης Πάνου μας δίνει μια σειρά από «ιστορίες για αχρείους» με τίτλο «Vita brevis» (εκδ. Καστανιώτης) με εξαι-

Philip Roth, «Το θέατρο του Σάμπαθ» (Πόλις)

ρετικά σκίτσα του Θανάση Δήμου. Δεύτερο βιβλίο, πραγματικά όμορφη μικρή φόρμα. Στα συν η χρήση του κωνσταντινουπολίτικου γλωσσικού ιδιώματος. Τελειώνοντας, έχουμε δύο νέες παρουσίες με γερές βάσεις και δυο απολαυστικά αναγνώσματα: Στέλιος Παπαγρηγορίου με τα «Γυμνά τρολ» (εκδ. Νεφέλη) και Λευτέρης Καλοσπύρος (πρώτη εμφάνιση) με τη «Μοναδική οικογένεια» (εκδ. Πόλις).

Ξένη πεζογραφία Πώς να μην ξεκινήσεις από τον εμβληματικό, αστείο και τραγικό, απολαυστικό Φίλιπ Ροθ στο μυθιστόρημα «Το θέατρο του Σάμπαθ» (εκδ. Πό-

λις); Όπως πάντοτε συμβαίνει με τον Ροθ το βιβλίο διαβάζεται με βοή και πάθος. Και από τον Ροθ... στον Ροθ. Για την ακρίβεια, στον μεγάλο Τζόζεφ Ροθ και τον σπαρακτικό «Ιώβ» (εκδ. Άγρα), όπου η ποίηση βαδίζει χέρι χέρι με την καθημερινότητα. Μια καθημερινότητα από τα γκέτο της Τσαρικής Ρωσίας μέχρι τους ανελέητους δρόμους της Νέας Υόρκης. Από τους κλασικούς να μην ξεχάσουμε τον Στέφαν Τσβάιχ και τη «Μέθη της μεταμόρφωσης» (εκδ. Πατάκης). Ένας μεγάλος ουμανιστής σε μια ωραία στιγμή του. Από τις εκδόσεις Εστία και σε μετάφραση του Θωμά Σκάσση, ένα ακόμη μυθιστόρημα του σπουδαίου Γκράχαμ Σουίφτ με τίτλο «Μακάρι να ήσουν εδώ». Τι να πρωτοπείς για τον συγγραφέα της «Υδάτινης Χώρας» και του «Τελευταίου Γύρου»; Μόνο μια φράση: όλες οι αρετές του -αυτές που μας έκαναν να τον αγαπήσουμε- είναι και πάλι παρούσες. «Το Τρίτο Ράιχ» λέγεται το μυθιστόρημα του Ρομπέρτο Μπολάνο (εκδ. Άγρα). Το πρόωρα χαμένο τρομερό παιδί της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας παρουσιάζει ένα συναρπαστικό έργο, τόσο συμπονετικό όσο και δηλητηριωδώς γοητευτικό. Ευχάριστη είδηση και το καινούργιο έργο στα ελληνικά του Πολ Όστερ (εκδ. Μεταίχμιο) με τίτλο «Αόρατος», σε εξαιρετική μετάφραση του Σπύρου Γιανναρά. Εντυπωσιακό μυθιστόρημα από έναν εντυπωσιακό συγγραφέα. Ας τελειώσουμε, αν γίνεται να τελειώσουμε δηλαδή, με δύο συλλογές διηγημάτων που η κάθε μία, με τον τρόπο της, είναι φόρος τιμής στη μικρή φόρμα. Ο περίφημος και άγνωστος σχετικά Τζον Τσίβερ μας δίνει τον «Κολυμβητή» (εκδ. Καστανιώτης) και ο Άμος Οζ τις «Εικόνες από τη ζωή στο χωριό» (εκδ. Καστανιώτης).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για πολλά ακόμα βιβλία θα μπορούσαμε να πούμε. Αμαρτία ομολογημένη... Τέτοια αφιερώματα είναι πάντοτε ελλειπή. Ωστόσο, θα ήταν αληθινή παράλειψη αν δεν σημειώναμε τέσσερα στ’ αλήθεια σημαντικότατα βιβλία που αφορούν τη ναζιστική Χρυσή Αυγή, την προέλευση, τη δομή, την ιδεολογία και τη δράση της. Είναι τα: Παπαϊωάννου, «Τα ‘καθαρά χέρια’ της Χρυσής Αυγής» (εκδ. Μεταίχ-

μιο), με υπότιτλο «Εφαρμογές ναζιστικής καθαρότητας» Δημήτρη Ψαρρά, «Η μαύρη βίβλος της Χρυσής Αυγής» (εκδ. Πόλις), Μάριου Εμμανουηλίδη, Αφροδίτης Κουκουτσάκη, «Χρυσή Αυγή και στρατηγικές διαχείρισης της κρίσης» (εκδ. Futura). Και το μοναδικό στο είδος του «Χρυσή Αυγή και Εκκλησία» του Σταύρου Ζουμπουλάκη (εκδ. Πόλις). Καλές αναγνώσεις.

TEYXOΣ 122-123

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΘΗΝΩΝ Βαλαωρίτου 12 (ισόγειο), τηλ. & fax 2103628501

32

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Δελεαστικές μουσικές βιογραφίες για τα δώρα ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ Π. ΛΟΥΚΑΚΟΣ

Με δεδομένη την οικονομική στενότητα, τη γενική ανασφάλεια και την περιρρέουσα κατάθλιψη από την υποχώρηση της γενικής και ατομικής ποιότητας ζωής, η Μουσική, ως υψηλή ψυχαγωγική έκφραση τέχνης, διεκδικεί ρόλο ελιξηρίου παραμυθίας, τροφοδοτώντας τον νου, αλλά και το βίωμα με την ελπίδα ενσωματώνουν οι ανθεκτικές εκφάνσεις του ανθρώπινου πολιτισμού. Παρήγορη, στο πλαίσιο αυτό, αναδεικνύεται και η διαπίστωση ότι η ψηφιακή εποχή έχει απομυθοποιήσει καταλυτικά το τίμημα της πρόσβασης σε ηχογραφήσεις, η κτήση των οποίων, τον καιρό του δύσχρηστου για τους πολλούς βινυλίου, προϋπέθετε μεγάλη οικονομική δαπάνη. Ποιος θα πίστευε, αίφνης, ότι, με κόστος ελάχιστων δεκαλέπτων του ευρώ ανά σύμπακτο δίσκο, είναι δυνατόν να αποκτήσει ο φιλόμουσος σφαιρική άποψη για το σύνολο της δισκογραφίας που ένας καλλιτέχνης, αρχιμουσικός, δεξιοτέχνης ή μονωδός κατέθεσε για συγκεκριμένη δισκογραφική εταιρεία, συνήθως του παρελθόντος. Ανάμεσα στις εκδόσεις μαμούθ, έναντι κυριολεκτικά πινακίου φακής, ξεχωρίζουν οι αναμνηστικές εκείνες του πάλαι ποτέ κραταιού πολυεθνικού κολοσσού ΕΜΙ (σειρά 50999). Σε μια σειρά θεματικών ή ανά συνθέτη τόμων επανήλθε στην κυκλοφορία η ογκώδης ηχογραφική κληροδοσία του σπουδαίου Γερμανοεβραίου αρχιμουσικού Όττο Κλέμπερερ, επικεφαλής της θρυλικής Ορχήστρας Φιλαρμόνια και συχνά με παράθεση αλλεπάλληλων εγγραφών του ίδιου έργου ως ύλη διδακτικών συγκρίσεων: συμφωνίες, κοντσέρτα, έργα ορχηστρικής και φωνητικής μουσικής, των Μπαχ, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Μπρούκνερ, Μάλερ, Σούμπερτ, Σούμαν, Μπράμς κ.ά. επιβεβαιώνουν την ολύμπια ενότητα οράματος και την αρχιτεκτονική εποπτεία ενός βασανισμένου ανθρώπου και ενός άκαμπτης καλλιτεχνικής ακεραιότητας μουσικού. Αλλά και λιγότερο ανθεκτικοί στη συλλογική μνήμη ομότεχνοί του, όπως ο -επίσης κεντροευρωπαίος- Γουίλλιαμ Στάινμπεργκ (ΕΜΙ 0 26486, 20 δίσκοι) και ο ρουμανικής καταγωγής Βρετανός Κόνσταντιν Σιλβέστρι (ΕΜΙ 7 23347, 15 δίσκοι), εντυπωσιάζουν με το κύρος και τη διεισδυτικότητα, αλλά και με το ρεπερτοριακό εύρος της δισκογραφίας τους, η οποία ουδέποτε μέχρι σήμερα είχε αντιμετωπισθεί ως ενιαίο corpus, ακόμη και από

τους σκληροτράχηλους κυνηγούς της συλλογής αρχείου. Ειδικότερα, ο Σιλβέστρι παρέχει πολύτιμες ενδείξεις της ικανότητάς του να μεταμορφώσει μιαν επαρχιακή ορχήστρα, σαν τη Συμφωνική του Bournemouth, σε όμιλο αναιδούς συνύπαρξης με κολοσσούς όπως η Φιλαρμονική της Βιέννης, που επίσης εμφανίζεται υπό τη μπαγκέτα του στην ίδια κασετίνα. Αντίστοιχη καλλιτεχνική αξία, δυσανάλογη προς την εξευτελιστική τιμή τους, παρουσιάζουν και τα άπαντα δεξιοτεχνών, από τους οποίους διακρίνουμε -και λόγω της βεβαιότητας της ταχείας απόσυρσης των εκδόσεών τους από την κυκλοφορία- τους μυθικούς Γάλλους πιανίστες Αλφρέ Κορτώ (αναμνηστική έκδοση με τη σύμπραξη του υιού του Ζαν, εγγραφές 1919 - 1959, ΕΜΙ 704907 2 5, 40 δίσκοι) και Άλντο Τσικολίνι (εγγραφές 1950 1991, ΕΜΙ 685824 2 5, 56 δίσκοι). Αμφότεροι διακρίνονται για μια τέχνη γεμάτη τολμηρή φαντασία και ποιητική ελευθεριότητα που ανταμείβει πλουσιοπάροχα όσους αποφασίσουν να αψηφήσουν τους περιορισμούς της παλαιάς, ενίοτε και αρχαίας τεχνολογίας, ιδίως με δεδομένη την νέα ψηφιακή τους επεξεργασία από τις μήτρες των πρωτότυπων χαράξεων. Σε περισσότερο χριστουγεννιάτικο πλαίσιο και ως συμπλήρωμα του χαιντελιανού «Μεσσία», που περιλαμβάνεται και στην έκδοση Κλέμπερερ, οικονομικά ασυναγώνιστη και καλλιτεχνικά αξεπέραστη παραμένει η έκδοση του θρησκευτικού έργου του Αντόνιο Βιβάλντι, αρχική κυκλοφορία της τότε ολλανδικής Philips με σολίστ αναφοράς υπό τη θερμή μεσογειακή διεύθυνση του Βιττόριο Νέγκρι, που επανεκδόθηκε πρόσφατα (Newton Classics 8802045, 7 δίσκοι) και συντροφεύεται από έναν αντίστοιχο τόμο οργανικών συνθέσεων του «ρουσόπαπα» μουσουργού, σε εγγραφές των ετών 1964 - 1972, υπό την μπαγκέτα του -πρωτοπόρου στην ανακάλυψη του Βιβάλντι- Άντζελο Εφρικιάν (Newton Classics 8802109), εγγραφές που απευθύνονται κυρίως σε όσους αποστρέφονται τη λεγόμενη «αυθεντική» ερμηνευτική αντίληψη και τα όξινα οργανικά ηχοχρώματα, με προτίμηση σε ηλιόλουστες μεσογειακές σονοριτέ μιας ορισμένης ιταλικής παράδοσης...

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΤΟΥ 2013

Αναζητώντας κατεύθυνση Τίθεται βέβαια το εύλογο ερώτημα για ποια δισκογραφία μιλάμε όταν αυτή - όπως τουλάχιστον την ξέραμε επί δεκαετίες- έχει διεθνώς καταρρεύσει εδώ και τρία το λιγότερο χρόνια και στη χώρα μας με μεγαλύτερο πάταγο από όσο αλλού αλλά αυτό είναι προς συζήτηση και απάντηση κάποιαν άλλη στιγμή...Όπως και αν έχει από πλευράς δισκογραφικών παραγωγών το 2013 -όπως και οι αμέσως προηγούμενοι- διεθνώς και φυσικά και για την Ελλάδα ήταν ένας χρόνος αναζητήσεων και διερευνήσεων για κάτι νέο που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της εποχής ή έστω τον καθορισμό του. Μόνο που σε άλλες χώρες αυτό το ψάξιμο έχει αρχίσει ήδη να οδηγεί κάπου, ενώ εδώ δείχνουμε ακόμα να ψάχνουμε την κατεύθυνση δίχως ούτε καν πυξίδα... ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΜΑΝΤΖΑΝΑ

Η έσωθεν αμηχανία... Σε μια χρονιά που οι τελευταίοι οι οποίοι απέμειναν από το πάλαι ποτέ κραταιό κίνημα των ερμηνευτών - τραγουδοποιών και το όνομα τους αποτελεί εγγύηση όπως οι Θ. Παπακωνσταντίνου, Σ. Μάλαμας και Φ. Δεληβοριάς απουσίασαν δισκογραφικά (και δεδομένου ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εκλείπουν πλέον οι μεγάλοι συνθέτες από τη χώρα μας) τι απέμεινε; Φοβόμαστε λίγα πράγματα, τουλάχιστον για το κοινό που κάποτε αγόραζε μαζικά τα CD και κατέκλυζε τους συναυλιακούς χώρους... Από πρωτοεμφανισθέντες ο Σταύρος Σιόλας στο «Διόδια» να αναζητά δημιουργικά τη σχέση της παράδοσης με το σήμερα και η Μαρίζα Ρίζου στο «Γλυκό Πρωί» να κάνει το ίδιο για τη σχέση της jazz με το εγχώριο τραγούδι και να δίνει πολλές υποσχέσεις για το μέλλον ειδικά ως ερμηνεύτρια και στη συνέχεια ο Γιάννης Αγγελάκας στο «Η Γελαστή Ανηφόρα» να επιμένει πεισματικά στο ιδιότυπο ελληνικών καταβολών rock που σχεδόν ολομόναχος έχει καθιερώσει και οριοθετήσει, η Νατάσσα Μποφίλιου στο «Άνω Τελεία» να ωριμάζει όλο και περισσότερο ερμηνευτικά και να επιδεικνύει πάντα την ίδια προσοχή στο υλικό της ερμηνεύοντας και πάλι στίχους του Γεράσιμου Ευαγγελάτου, αλλά αυτή τη φορά σε μουσική του Στάμου Σέμση η οποία διαφέρει αισθητά από εκείνη του Θέμη Καραμουρατίδη με την οποία ξέραμε την ως τώρα και της ανοίγει πολύ πιο «ανήσυχους» ορίζοντες, η αρκετά συναφής με την προηγούμενη Ελεωνόρα Ζουγανέλη στο «Μετακόμιση Τώρα» να ανιχνεύει -κυρίως ερμηνευτικά προς το παρόν- κάτι καινούργιο και ο Vassilikos στο «Sunday Cloudy Sunday» να προσεγγίζει πολύ ανανεωτικά τα κλασικά τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη. Ας προσθέσουμε και τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου στο «Χάρτινα Δεσμά» που εμμένει στην «οργισμένη επαναστατικότητα» του αν και ομολογουμένως με λίγο διαφορετικό και σίγουρα πιο κατασταλαγμένο πλέον τρόπο και την Ελένη Καραϊνδρου στο «Concert In Athens», έστω και αν πρόκειται για ηχο-

γράφηση παλαιότερης συναυλίας της στο Μέγαρο Μουσικής και ας αναμείνουμε περισσότερα και ακόμα πιο ενδιαφέροντα το ‘14...

Και η έξωθεν αναμονή... Το τέταρτο μόλις album των Arcade Fire «Reflektor» αποδεικνύει ότι όσο φειδωλοί είναι παραγωγικά άλλο τόσο ανεβαίνουν ποιοτικά και έχουν ήδη φτάσει στην χρυσή ωριμότητα τους, οι Σκότοι My Bloody Valentine στο «mbv» είκοσι δύο (!) ολόκληρα χρόνια μετά τον τελευταίο δίσκο τους αποδεικνύουν ότι κανείς δεν μπορεί να τους συναγωνιστεί ως προς τη διεύρυνση του κιθαριστικού «θορύβου», οι Daſt Punk όπως δείχνει και ο τίτλος του «Random Access Memories» αναδιφούν στο παρελθόν τους για να οραματιστούν ένα λίαν απροσδόκητο για εκείνους μέλλον, ο David Bowie στο «The Next Day» «επανεφευρίσκει» για μιαν ακόμα φορά τον εαυτό του με τρόπο που άλλοι στην ηλικία του δεν θα μπορούσαν καν να φανταστούν, οι National στο «Trouble Will Find Me» γράφουν αβίαστα το εγχειρίδιο της σύγχρονης κιθαριστικής pop/rock, ο Nick Cave στο «Push The Sky Away» κάνει αυτό που μόνον ο ίδιος γνωρίζει να κάνει τόσο καλά (και στο «Higgs Boson Blues Live KCRW» το οποίο κυκλοφόρησε λίγο πριν τα τέλη της χρονιάς δείχνει ότι το κάνει ακόμα καλύτερα επάνω στη σκηνή!) ενώ τέλος το ντουέτο των Boards Of Canada στο «Tomorrow’s Harvest» μεταφέρει την ακουστικής -αν όχι... οργανικής- υφής electronica τους από τα επίπεδα της γαλήνιας αυτοενδοσκόπησης σε εκείνα σχεδόν του... διαλογισμού! Και όσο και αν η υπέρμετρη εμπορική επιτυχία τους μπορεί να δημιουργεί επιφυλάξεις ας προσθέσουμε και δύο πολύ καλά δείγματα υπαρκτών και απολύτως δοκίμων πλέον μουσικών τάσεων της εποχής μας, της Beyonce στο «Beyonce» και του Kanye West στο «Yeezus», αντίστοιχα για τους/τις φίλους/ες της σύγχρονης soul μετά ισχυροτάτου χορευτικού υπόβαθρου και φυσικά του hip-hop.

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

33

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ Πατριδογνωσία Μια «επιθεώρηση διαμαρτυρίας»... όπου σατιρίζονται καταστάσεις και πρόσωπα, αλλά και ανταλλάσσονται, ανάμεσα στη σκηνή και την πλατεία, ανάμεσα στον ηθοποιό Γεράσιμο Γεννατά, που αναλαμβάνει το ρόλο του stand up comedian, και το κοινό, σκέψεις και συναισθήματα, ιδέες και προβληματισμοί, αποτελεί η παράσταση Πατριδογνωσία ή τίποτα πια δεν είναι για συγγνώμη, που παρουσιάζεται σε σκηνοθετική επιμέλεια Θανάση Χαλκιά. Με τη συμβολή μελοποιημένων ποιημάτων των Μπρεχτ, Μαγιακόφσκι, Λασκαράτου, Έλιοτ, Σαχτούρη, Τζόυς, από τον συνθέτη Γιώργο Κομπογιάννη, που ερμηνεύουν ζωντανά επί σκηνής οι μουσικοί Διονύσης Βερβιτσιώτης (βιολί), Γιώργος Κομπογιάννης (πιάνο), Κώστας Στάικος (πνευστά), Έλλη Φιλίππου (τσέλο), σε έναν καλαίσθητο συνδυασμό μουσικής και ποιητικού λόγου, σε ένα νέο είδος πολιτικής επιθεώρησης, που παρουσιάζεται σήμερα Τετάρτη στον Πολυχώρο Χυτήριο (Ιερά Οδός 44), στις 8.00 μ.μ.

Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

ΤΕΤΑΡΤΗ

Από τι ζουν οι άνθρωποι Την τρυφερή ιστορία ενός φτωχού παπουτσή, που την πιο κρύα νύχτα του χειμώνα βγήκε τουρτουρίζοντας να μαζέψει τα λεφτά που του χρωστούσαν και σε μια γωνιά του δρόμου έπεσε πάνω σε έναν σωριασμένο, παράξενο άνθρωπο και, μέσα από μια αλυσίδα από μυστήρια συμβάντα και απροσδόκητα γεγονότα, θα αποκαλυφθεί σε αυτόν και τη γυναίκα του η απάντηση στο ερώτημα: Από τι ζουν οι άνθρωποι, γραμμένη από τον Λ. Τολστόι, σκηνοθετούν και ερμηνεύουν οι Όλια Λαζαρίδου, Γιώργος Νανούρης και Ηλίας Κουνέλας συνεπικουρούμενοι από τη μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» (Πειραιώς 254), στις 7.00 μ.μ.

Καρυοθραύστης Το παραμύθι του E.T.A. Hoffmann Καρυοθραύστης, μεταφερμένο στη γλώσσα

του μπαλέτου από τον Μ. Πετιπά και προικισμένο με μία από τις πλέον υπέροχες και αναγνωρίσιμες μουσικές που γράφτηκαν ποτέ, αυτήν του Τσαϊκόφσκι, παρουσιάζεται από σήμερα και μέχρι τις 5 Ιανουαρίου από το Latvia National Opera, το διάσημο κλασικό μπαλέτο από τη Λετονία, με ιστορία 90 χρόνων πίσω του και σπουδαίους χορευτές, όπως ο Μ. Μπαρίσνικοφ, να έχουν μαθητεύσει στις τάξεις του, στο θέατρο Badminton (Άλσος Γουδή), στις 8.00 μ.μ.

Σέρλοκ Χολμς Με αφετηρία τις ιστορίες του Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόυλ, ο σκηνοθέτης και σκηνογράφος Πάρις Μέξης, ο συνθέτης Στάθης Γυφτάκης και η σολίστ εκκλησιαστικού οργάνου Ουρανία Γκάσιου, παρουσιάζουν από σήμερα την παράσταση για μικρούς και μεγάλους Τα Χριστούγεννα του Σέρλοκ Χολμς, με πρωταγωνιστές τους Λ. Κακούρη, Χρ. Σαπουντζή και Π. Σταθακόπουλο, μαζί με τη διαπολιτισμική παιδική χορωδία Polyphonica, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Β. Σοφίας και Κόκκαλη), στις 8.30 μ.μ.

Κούτρας - Ρίζος Ο Γιάννης Κούτρας, ο ερμηνευτής που ταύτισε τη φωνή του με το Σταυρό του Νότου, συναντάει τον Απόστολο Ρίζο, έναν από τους ιδιαίτερους τραγουδοποιούς της νεότερης γενιάς, για να σαλπάρουν ξανά με τον ποιητή της θάλασσας, τον Νίκο Καββαδία, για ένα μελωδικό ταξίδι σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου αλλά και μελοποιήσεις των Δημήτρη Ζερβουδάκη, Χάρη και Πάνου Κατσιμίχα, Μαρίζας Κωχ, Γιάννη Σπανού, Αρλέτας, Λάκη Παπαδόπουλου, Αργύρη Μπακιρτζή και του συγκροτήματος «Ξέμπαρκοι», σήμερα στο Anodos Live Stage (Πειραιώς 183), στις 10.30 μ.μ.

ΠΕΜΠΤΗ

Κέλτικη μουσική Τραγούδια από την κελτική παράδοση, την Ιρλανδία και τη Βρετάνη, καθώς και δι-

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com

Με δύο από τα πιο αγαπημένα αριστουργήματα του τρομερού παιδιού της κλασικής εποχής, του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, τη Συμφωνία σε ντο μείζονα, αρ. 41, την επονομαζόμενη «του Διός», ένα από τα πιο λαμπερά και αισιόδοξα έργα του συνθέτη, με ιδιαίτερα «εορταστική» διάθεση, καθώς και τη Λειτουργία σε ντο ελάσσονα, που παρέμεινε για άγνωστους λόγους ημιτελής, γιορτάζει τα φετινά Χριστούγεννα η Καμεράτα, ερμηνεύοντας τα δύο αυτά έργα με όργανα εποχής, υπό τη μουσική διεύθυνση του καλλιτεχνικού διευθυντή της Γιώργου Πέτρου, με συνεργάτες τη Χορωδία του Δήμου Αθηναίων και σολίστες τους Μυρσίνη Μαργαρίτη, σοπράνο, Μαίρη-Έλεν Νέζη, μετζο-σοπράνο, Χρήστο Κεχρή, τενόρο, Πέτρο Μαγουλά, μπάσο, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Συγγρού 107), στις 8.30 μ.μ.

Σε ένα αξιολάτρευτα παρανοϊκό DIY ντεμπούτο, η εγγαστρίμυθος, κουκλοπαίκτρια και κωμικός Nina Conti στρέφει την κάμερα στον εαυτό της σκηνοθετώντας ένα απρόσμενο ταξίδι αυτογνωσίας και συμφιλίωσης με το παρελθόν, με τίτλο Her Master’s Voice. Σε αυτό το επώδυνο αλλά και ξεκαρδιστικό οδοιπορικό, θα παραδοθεί σε αποκαλυπτικές συνομιλίες με τους πάνινους συντρόφους της και θα μοιραστεί εμπειρίες και τεχνικές με τους ιδιοφυείς ομοτέχνους της. Η ταινία παρουσιάζεται την Πέμπτη στα αγγλικά, χωρίς ελληνικούς υποτίτλους, με ελεύθερη είσοδο, στο Exile Room (Αθηνάς 12, Μοναστηράκι), στις 9.00 μ.μ.

Bedtime Stories

Το ινδικό έπος Ramayana, την ιστορία ενός εξόριστου πρίγκηπα, του Λωτόφθαλμου Ράμα που περιπλανιέται μέσα στο δάσος, μαθαίνει, δοκιμάζεται, πολεμά, ενώ γύρω του άνθρωποι, θεοί, τέρατα, μυθικά ζώα και δαιμόνισσες τον βοηθούν ή τον καταδιώκουν, τον προστατεύουν, τον υμνούν, παρουσιάζεται την Παρασκευή σε μια πρωτότυπη παράσταση με ινδικό χορό (Μάτα Μάρρα), αφήγηση (Μαριλένα Ρασιδάκη) και μουσική (Μάρκος Δαμιανός), στον Πολυχώρο Πολιτισμού Διέλευσις (Λέσβου 15 και Πόρου, Κυψέλη), στις 9.30 μ.μ.

Καμεράτα

Her Master’s Voice

κές της συνθέσεις ερμηνεύει στην άρπα η στιχουργός και συνθέτης Ελίζα Βελλιά, μέλος του ντουέτου Sedrenn, αλλά και δημιουργός των σόλο άλμπουμ Le voleur de secrets, όπου συνδυάζει τον ήχο της άρπας και τις μελωδίες της ελληνικής παράδοσης, αλλά και των Ahnaria και La femme qui marche, απόψε στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων (Κύπρου 91α, Κυψέλη), στις 9.00 μ.μ.

Ramayana

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Τη μαύρη κωμωδία του Γιώργου Ηλιόπουλου Bedtime Stories, ένα κείμενο σκληρό, προκλητικό, βίαια ποιητικό, με κυνικό και αφοπλιστικό χιούμορ, για τις αλήθειες που βγαίνουν στην επιφάνεια λίγο πριν πέσουμε για ύπνο, όταν οι αντιστάσεις και οι άμυνες πέφτουν, εξομολογήσεις από ανθρώπους της διπλανής πόρτας, με κεντρικό άξονα το σεξ, παρουσιάζεται από σήμερα για 4η συνεχόμενη χρονιά από την ομάδα Poisoned by the Small Fish, στο Θέατρο Eliart (Κωνσταντινουπόλεως 127), στις 9.15 μ.μ.

Βίκτωρ Ουγκώ Την Παρέμβαση, τη μοναδική κωμωδία που έγραψε ο Βίκτωρ Ουγκώ, σε μια εποχή που η Γαλλία γνώριζε την εξαθλίωση από την τότε οικονομική κρίση και έντονες κοινωνικοπολιτικές αναταραχές παρουσιάζει η ομάδα Ανήσυχοι Θεατρίνοι, σε σκηνοθεσία Αθηνάς Κεφαλά. Μετά την αποψινή παράσταση, η Νάντια Βαλαβάνη θα μιλήσει για τον Βίκτωρα Ουγκώ, αλλά και για τις τραπεζικές κρίσεις του 19ου αιώνα, που... επαναλαμβάνονται, στη Μουσική σκηνή δ3 (Διδότου 3), στις 9.00 μ.μ.

Τρεις σωματοφύλακες Τη χορευτική εκδοχή του αριστουργήματος του Αλέξανδρου Δουμά Οι τρεις σωματοφύλακες παρουσιάζουν οι ομάδες Λυδία Λίθος και Torus Knot, προσεγγίζοντας το κλασικό έργο μέσα από διαφορετικές χρονικές περιόδους και ντύνοντάς το με ακροβατικές χορογραφίες και με μουσική από ροκ μέχρι... μπαρόκ, από σήμερα στον Κινητήρα Studio (Ερεχθείου 22, Ακρόπολη), στις 7.00 μ.μ.

Η ΑΥΓΗ • TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

34 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΑΒΟΡΑ Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271-2106462253 Oh Boy 18:45, 20:30, 22:15 ΑΒΑΝΑ Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Μικρά Αγγλία 18:15, 21:15 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:15 3D, 22:15 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:00 3D Αίθουσα 2 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 20:30, 23:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:00, 18:20 Αίθουσα 3 Αη Βασίλης τζούνιορ μεταγλ.16:00 Μικρά Αγγλία 18:00, 21:15 Αίθουσα 4 Last Vegas 17:15, 19:30, 21:45 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.15:15 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλισσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 17:00 3D, 20:00 3D, 23:00 3D Αίθουσα 2 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:00, 22:00 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:00 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 21089832382112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:00 3D, 22:00 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:00 Αίθουσα 2 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 20:00 Last Vegas 17:50, 23:00 Αίθουσα 3 Μικρά Αγγλία 18:30, 21:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:30 Αίθουσα 4 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.18:00 3D Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 20:10, 22:40 ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 , Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 22:50 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:30 Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 18:30, 20:50 Αίθουσα 2 , Μικρά Αγγλία 17:00, 20:00, 22:45 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ EUROPA CINEMAS Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Πατησίων 77-79, σταθμός ΗΣΑΠ «Βικτώρια», 2108219298 12 χρόνια σκλάβος 17:20, 20:00, 22:40 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ NEW STAR ART CINEMA Κρέμου 141, Καλλιθέα, 2109512624 2109512604 Αίθουσα 1 Arthur Christmas: Ο γιος του Αϊ Βασίλη μεταγλ.13:00 Free Birds μεταγλ.15:00 Carrie 23:00 Μικρά Αγγλία 17:00, 20:00 Αίθουσα 2 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 22:00 Πώς δενότανε

ΘΕΑΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΕΣ «Ο μπάτλερ» του Λι Ντάνιελς. Η (πραγματική) ιστορία του μπάτλερ του Λευκού Οίκου, από το 1957 έως και το 1986, σε μια περίοδο κατά την οποία η Αμερική άλλαξε 7 προέδρους. Η αφήγηση «διαπερνά» τη μεγάλη Ιστορία, από την εποχή του Αϊζενχάουερ μέχρι τις δολοφονίες του Κένεντι, του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, τους Μαύρους Πάνθηρες, τον πόλεμο του Βιετνάμ, το σκάνδαλο του Γουοτεργκέιτ Ο μπάτλερ του Λευκού Οίκου είναι εκεί, παρών, όταν «γράφεται» η Ιστορία, αλλά ταυτόχρονα έχει επιλέξει την πλήρη αποστασιοποίηση, όπως τον έχει διδάξει η ζωή από τα μικρά του χρόνια, προκειμένου να επιβιώνει Σπουδαία ερμηνεία από τον Φόρεστ Γουίτακερ. «Μικρά Αγγλία» του Παντελή Βούλγαρη. Στην Άνδρο της δεκαετίας του ‘30, με τους άντρες να θαλασσοπνίγονται και τις γυναίκες να μένουν πίσω, καταπιεσμένα ανθρώπινα πάθη ταράζουν τα σωθικά της ανθρώπινης ύπαρξης, σχέσεις εξουσίας δοκιμάζονται μέχρι τα όριά τους. Ταινία βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Ιωάννας Καρυστιάνη. «Ο εχθρός μου» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου. Η βίαιη «εισβολή» του άγνωστου Αλλου στη ζωή ενός οικογενειάρχη ανατρέπει πλήρως όχι μόνο την καθημερινότητά του αλλά και τα «πιστεύω» μιας ολόκληρης γενιάς. τ’ ατσάλι 18:00 Το άλογο της Γουίνκι 14:00 Μια ιστορία για τον Άγιο Βασίλη 16:00 Η τέλεια ομορφιά 19:30 ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2+1 Αγωνιστών στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 2105813470-2105813450 Αίθουσα 1 Μικρά Αγγλία 18:00, 21:00 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:00 Αίθουσα 2 ART CINEMA Last Vegas 19:00, 21:00, 23:00 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:00 ΑΣΤΕΡΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Ασκληπιού 4, Νέα Ιωνία, 2102712640-2155302920, Σμύρνη: Καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922 18:15, 20:00, 21:45 ΑΣΤΥ Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925, Γελαστός πρίγκιπας 18:10, 20:15, 22:20 ΑΤΛΑΝΤΙΣ 3D Λεωφόρος Βουλιαγμένης 245,

«Ο μπάτλερ» του Λι Ντάνιελς

Πλατεία Καλογήρων, Δάφνη, 2109711511 Αίθουσα 1 12 χρόνια σκλάβος 18:15, 21:00 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 19:20, 22:00 ΑΤΤΑΛΟΣ Κοτιαιου & Ελευθερίου Βενιζέλου Νέα Σμύρνη, 2109331280 Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 18:00, 20:20, 22:40 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:00 3D Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:00 3D, 21:45 3D Αίθουσα 2 Αη Βασίλης τζούνιορ μεταγλ.17:00 Μικρά Αγγλία 18:30, 21:30 CAPITOL 3D CINEMA Ιουλιανού 33-35 & Γ’ Σεπτεμβρίου 74-78, Capitol Mall (Σταθμός Βικτώρια), 2108210038, www.facebook.com/CineCapitol, Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.18:00 3D, 20:00 3D Αγνωσία 22:00 CINERAMA CINEMA Αγίας Κυριακής 30,

Παλαιό Φάληρο, 2109403593-2109403595, Μικρά Αγγλία 18:00, 21:00 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:15 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.15:10, 17:10 Απρόσκλητος επισκέπτης 21:40, 23:50 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.19:20 Αίθουσα 2 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 17:30 3D, 21:00 3D, 00:10 3D Αίθουσα 3 Αεροπλάνα μεταγλ.15:10 Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 17:30, 20:10, 22:50 Αίθουσα 4 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:00, 21:30, 00:40 Αίθουσα 5 Cinema Europa, Heineken Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:50, 23:00 Ψυχρά κι

ανάποδα μεταγλ.15:00, 17:20 Αίθουσα 6 Cinema Europa The Hunger Games: Φωτιά 16:40, 19:30, 22:20 Αίθουσα 7 - max screen, Cosmote Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:30 3D, 22:00 3D Αίθουσα 8, Lays Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 23:30 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:30 3D, 18:50 3D, 21:10 Αίθουσα 9 Μικρά Αγγλία 17:20, 20:45, 00:00 Free Birds μεταγλ.15:20 Αίθουσα 10 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 15:30, 19:00, 22:30 Αίθουσα 11 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.15:50 Last Vegas 17:50, 20:00, 22:10, 00:20 Αίθουσα 12 12 χρόνια σκλάβος 20:30, 23:20 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.15:30, 18:10 Αίθουσα 13 - gold class Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:00, 22:30 Αίθουσα 14 - gold class 12 χρόνια σκλάβος 20:30, 23:20 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού

ΘΕΑΤΡΑ ΑΒΑΤΟΝ (Ευπατριδών 3, Γκάζι, 210-34.12.689) Τε-Πε: Μαζί ποτέ, Π. Ηλιόπουλου. Πα-Κ: Το διάφανο κελί, Π. Τραυλού (έως 28/2). Κ: Η δίψα, Ο’Νηλ. Δ-Τρ: Loop, Γ. Σάββα. ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ (Σατωβριάνδου 36, Oμόνοια, 210-52.42.2113) Σ-Κ: Mikrasia (ομάδα Γέφυρα). Oscar Wilde: το φιλί του Ιούδα, D. Hare. Τε, Σ-Κ: Αυτός που θα έσωζε τον κόσμο, Χ. Ρώμα. Δ-Τρ: Το σκαθάρι και τα μάτια σας, M. St. Germain. Τε-Πε: Καμίλ Κλοντέλ: Mudness, Γ. Λασπιά (έως 16/1). ΑΘΗΝΩΝ (Βουκουρεστίου 10, 210-33.12.343) Πουπουλένιος, M. McDonagh. Δ-Τε: Εγώ, η Γωγώ, Ε. Γκασούκα. ΑΚΑΔΗΜΟΣ (Ιπποκράτους 17, 210- 36.25.119) La Nonna, R. Cossa. ΑΚΡΟΠΟΛ (Ιπποκράτους 9-11, 210-36.43.700) Ο έμπορος της Βενετίας (Σπ. Ευαγγελάτος). Όλα για τη μητέρα μου, Π. Αλμοδόβαρ. ΑΛΙΚΗ (Αμερικής 4, 210-32.10.021) Ψύλλοι στ’ αυτιά, Ζ. Φεϋντώ. ΑΛΚΜΗΝΗ (Αλκμήνης 8, Γκάζι, 210-34.28.650) Τε-Πε: Η χελώνα του Δαρβίνου, Χ. Μαγιόργκα (έως 26/12). Πα-Σ: Η γραμμή, Ι. Χόροβιτς, Κ: Ισμήνη και Καλυψώ, Ε. Μεράβογλου. Σ-Κ: Το δηλητήριο, Ρ. Σιρέρα. Δ-Τρ: Ο μέγας ιεροεξεταστής (Κ. Κωνσταντόπουλος). Δ-Τρ: The Man from Earth, J. Bixby. ΑΛΜΑ (Ακομινάτου 15-17, 210-5220.100) Σ-Κ: Το αμάρτημα της μητρός μου (σκην. Η. Λογοθέτης). Β’ ΣΚΗΝΗ: Δ-Τρ: Mein komplex (ομάδα Έκρηξη) ALTERA PARS (Μ. Αλεξάνδρου 123, 210.34.10.011) Δ-Τρ: Himmelweg, J. Mayorga. Σ-Κ: Χαλασοχώρηδες, Α. Παπαδιαμάντη. ΑΛΦΑ (Πατησίων 37, τηλ. 210-5238742) Πα-Κ: Ένας εχθρός του λαού, Ίψεν. ΑΜΙΡΑΛ (Αμερικής 10, 210-36.39.385) Η μαμά είπε μη, Γ. Βάλαρη. Τε, Σ-Κ: Σέρλοκ Χολμς. Ο σκύλος των Μπάσκερβιλ, Στ. Κάνι - Τζ. Νίκολσον. ΑΝΑΔΥΣΗ (Σφακτηρίας 23, Κεραμεικός, 6986155563) ΠαΚ: Interview (σκην. Χρ. Θάνος). ΑΝΕΣΙΣ (Κηφισίας 14, 210-74.88.881-2) Κάθε Πέμπτη, κ. Γκρην (Τζ. Μπάρον). ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ (Ακαδήμου 13, Κεραμεικός, 210-52.31.131) Δ-Τε: Μπάρτλεμπυ, ο γραφιάς, Χ. Μέλβιλ. Πε-Κ: Τέλος του παιχνιδιού, Μπέκετ (έως 5/1). Πα-Κ: Ο κροκόδειλος, Φ. Ντοστογέφσκι. Δ-Τρ: Είμαι ένας άλλος, Μ. Αζάρ.

ΑΠΟΘΗΚΗ (Σαρρή 40, 210-32.53.153) Κουρδιστό πορτοκάλι, Α. Μπέρτζες. ΑΡΓΩ (Ελευσινίων 15, Μεταξουργείο, 210-52.01.684)Δ-Τρ: Η ζωή μου - Ισιδώρα Ντάνκαν (σκην. Θ. Θεολόγης). Πα: ΚΤΕΛ Πελοποννήσου, Δ. Λυντζέρη. Σ-Κ: Παράδοσης εγκώμιον (Αιμ. Υψηλάντη).

ARROYO NUEVO (Μ. Αλεξάνδρου 128, 210-34.69.575) ΠαΚ: Δις Τζούλια (ομάδα χορού Arroyo Nuevo). ΑΣΚΤ (Πειραιώς 256, Ρέντη, 6932300600) Σ-Κ: Το φονικό της Ιζαμπέλας Μόλναρ, Δ. Χατζή (έως 29/12). Δ-Τρ: Έλα να παίξουμε, Κ. Σαμαρά (έως 14/1). ΑΤΤΙΣ (Λεωνίδου 7, 210-52.26.260) Τε-Κ: Amor (σκην. Θ. Τερζόπουλος) ΝΕΟΣ ΧΩΡΟΣ: Πα-Κ: Βόυτσεκ, Μπύχνερ (Ομάδα Σημείο Μηδέν).

BADMINTON (Άλσος Στρατού, 210-88.40.600) Θα σε πάρω να φύγουμε (επιθεώρηση). LOFT: Δ: (δε) σε θέλω, Μ. Θεοχάρη. Τρ: Ο Αλέκος βγήκε απ’ τον Παράδεισο, Δ. Μαλισσόβα. ΒΑΦΕΙΟ (Α. Όρους 16 - Κωνσταντινουπόλεως 115, 21034.25.637) Σ-Κ: Θύμισέ μου γιατί ήρθαμε εδώ, Β. Τσιγκριστάρη. Δ-Τρ: Η πανσιόν (ομάδα «Μώμω»). Πε: Φως... φανάρι, Κ. Χάσκα. ΒETON 7 (Πύδνας 7, Βοτανικός, 210-75.12.625) Σ-Κ: Το μέντιουμ, Τζ. Κ. Μενότι (έως 12/1). Τε-Πε: Η Τζούλια στο ντιβάνι (έως 26/12). Πα-Σ: Μια χώρα χωρίς λέξεις, Ντ. Λόχερ (έως 25/1). Κ: Μπετόν, Τ Μπέρνχαρντ (έως 26/1). ΔΤρ: Η Έντα, η Κάρμεν και τ’ άλλα παιδιά, Κ. Οικονομοπούλου (έως 30/12). ΒΙΚΤΩΡΙΑ (Μαγνησίας 5 & Γ’ Σεπτεμβρίου, 210-82.33.125) Πε-Κ: Ο φίλος μου ο Λευτεράκης, Α. Σακελλάριου. Δ-Τρ: Δεν είμαι αυτός που γερνάει μαζί μου, Α. Χούντα.

BIOS (Πειραιώς 84, 210-34.25.335) MAIN: Δ-Τρ: Κάπου περνούσε μια φωνή, Ν. Λαπαθιώτη (έως 7/1). Πε-Κ: Μινιόν, μια χριστουγεννιάτικη ιστορία (έως 12/1) BASEMENT: Δ-Τρ: Μήδεια, Ευριπίδη (ομάδα +Δρόμος) (έως 17/12).

CINEMATHEQUE: ΒΡΕΤΑΝΙΑ (Πανεπιστημίου 7, 210-32.21.579) Sorry... I’m Greek, Λ. Λαζόπουλου. ΒΡΥΣΑΚΙ (Βρυσακίου 17, Πλάκα, 210-32.10.179) ΒΥΡΣΟΔΕΨΕΙΟ (Ορφέως 174, 210-34.53.203) Δ-Τε: Julius, Κ. Χατζή (έως 17/12). Πε-Πα: Mockob Selim C (ομάδα «Όχι Παίζουμε») (έως 20/12).

ΓΚΛΟΡΙΑ (Ιπποκράτους 7, 210-36.09.400) Το σπίτι του Φρανκενστάιν, Μ. Ντάουνινγκ. ΔΕΡΒΕΝΙΩΝ 54 (Δερβενίων 54, 6972.730557) Δ-Τρ: Εκτοπλάσματα (Nova Melancholia) (16/12 έως 24/12). ΔΗΛΟΣ (Ελευσινίων 11α, 6977661087) Πα-Σ: Το μπουλούκι (Δ. Χατούπη) ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΠΕΙΡΑΙΑ (Ηρ. Πολυτεχνείου 32, 210-41.43.310) Δ-Τρ: Η ρομαντική μου ιστορία, D.C. Jackson (έως 17/12). ΔΙΑ ΔΥΟ (Σπ. Πάτση 99 , Βοτανικός, 210-34.66.048) Πα-Κ: Οι πιο δυνατές, Α. Στρίντμπεργκ. Δ-Τρ: Στη Ν. Υόρκη, κάποτε, W. Gibson. ΔΙΑΝΑ (Ιπποκράτους 7, 210-36.26.596) Κατάδικός μου (Ελ. Ράντου). ΔΙΑΧΡΟΝΟ (Πυθέου 52, Ν. Κόσμος, 210-72.33.229) Πα-Κ: Η κυρία με τας καμελίας vs Τραβιάτα, Μ. Βιδάλη. Δ-Τρ: Η τρέλα σύνορα δεν έχει, Λ. Τσίπη. Τε-Πε: Οι δανειστές, Στρίντμπεργκ. ΔΙΕΛΕΥΣΙΣ (Λέσβου 15, Κυψέλη, 210-86.13.739) Τρ: Έρως, η ενθύμησις ενός διαλόγου, Χρ. Κορνηλίου. ΕΘΝΙΚΟ (Αγ. Κωνσταντίνου 22-24, 213.03.24.848, 21033.05.074) ΚΕΝΤΡΙΚΗ: Φιλάργυρος, Μολιέρου. ΝΕΑ ΣΚΗΝΗ: Φλαντρώ, Π. Χορν. ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ (ΡΕΞ): Η γειτονιά των αγγέλων, Ι. Καμπανέλλη (έως 26/1). ΝΕΑΝΙΚΗ (ΡΕΞ): Ένα καπέλο γεμάτο βροχή, Μ. Γκάτσο (έως 13/4). ΕΙΛΙΣΣΟΣ (Αγλαονίκης 3 & Βουλιαγμένης, 210-92.14.248) Τρ, Κ: Ενοχή - Αναζήτηση , Μ. Χάκκα. Πε-Πα: www.μάθη/υμα.ionesco (σκην. Μ. Παπαδημητρίου).

104 (Eυμολπιδών 41, Γκάζι, 210-3455.020) ΚΕΝΤΡΙΚΗ: ΠαΚ: Ο Θεός της σφαγής, Γ. Ρεζά. Τε-Πε, Σ-Κ: Ρωμαίος και Ιουλιέτα για 2 (Κ. Γάκης). BLACK BOX: Τε: Διαδρομές υψηλού κινδύνου, Ι. Γκαρσία (έως 8/1). Πε-Πα: Βρες τον, Α. Μιχαλοπούλου. Σ-Κ: Rien ne va plus, Μ. Καραπάνου (έως 5/1). ΕΚΣΤΑΝ (Πατησίων και Καυταντζόγλου 5, 6985646895) ΠαΣ: Μάντεψε, Στρ. Μπέη. ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΚΦΡΑΣΗ (Λέσβου 8 & Απειράνθου, 21086.45.400) Άντε ψυχούλα μου, σκότωσέ με!, Α. Νεσίν. Δ-Τρ: Ξανθίππη η γυναίκα του Σωκράτη, Γ. Χριστοδούλου.

ELIART (Κωνσταντινουπόλεως 127, 210-34.77.677) Τε: Φύλλο σιγής, Μ. Ανθή (έως 1/1). Πα-Σ: Τα ραδίκια ανάποδα, Γ. Γαλίτη. Σ: Περί υποταγής (σκ. Ανδ. Αβδελιώτη) (έως 28/12). ΕΛΠΙΔΑΣ (Αριστοτέλους 53 & Σμύρνης, πλ. Βικτωρίας, 211-

22.11.373) Πα-Σ: Ομφάλιος λώρος, Γ. Χριστοδούλου. ΕΛΥΖΕ (Νυμφαίου 12, Ιλίσια, 6985011691) Ο Καρλ Γιουνγκ και τα χάπια (ομάδα Πεταλούδα στο Τελευταίο Θρανίο). ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ (Σαρρή 11, 210-32.11.750) Η εκδοχή του Μπράουνινγκ, Τ. Ράτιγκαν. ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ (Ιάκχου 19, Γκάζι, 210-34.25.170) Δ: Το θέαμα, Τζ. Κλάνσι. Τε-Πε: Sex Revolution, Χ. Ρώμα. Πα-Σ: Ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα (Γ. Χατζηπαύλου). Κ: Πέρσες, Αισχύλου. ΕΝ ΑΡΧΗ (Μ. Βόδα 13, Στ. Λαρίσης, 210-88.10.496) Σ-Κ: Το στρίψιμο της βίδας (Χ. Τζέημς). ΕΝΑΣΤΡΟΝ (Δεληγιάννη 19, Εξάρχεια, 210-82.31.790) ΕΞ ΑΡΧΗΣ (Εμμ. Μπενάκη και Δερβενίων 46, 210-38.22.661) Σ-Κ: Καρέκλες, Ιονέσκο. ΕΞΑΡΧΕΙΩΝ (Θεμιστοκλέους 69, 210-33.00.879) Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα (σκην. Ε. Φεζολάρι). ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ (Ναυπλίου 12 & Λένορμαν, 210-51.38.067) Πα-Κ: 2013/Melina M., Κ. Ασπιώτη (έως 19/1). Τε-Κ: Αλεπούδες, D. King (έως 13/4). Τε-Πε: Ήταν κάποτε... (ομάδα Χαίρεται) (έως 30/1). Δ-Τρ: Rebeeecca (σκην. Γρ. Χατζάκη) (έως 28/1). ΕΣΩΘΕΑΤΡΟ (Ακταίου 3, Θησείο, 210-34.10.224) Πα-Κ: Μπόμποκ, Ντοστογιέφσκι. ΖΙΝΑ (Λ. Αλεξάνδρας 74, 210-64.24.414) Τε, Πα-Κ: Κάτω από τη σκάλα (Αντωνόπουλος - Καφετζόπουλος). Δ-Τρ: Δις Μαργαρίτα, Ρ. Ατάιντε. ΗΜΕΡΑΣ (Γεννηματά 20, Αμπελόκηποι, 210-69.29.090) ΜΠΛΕ ΣΚΗΝΗ: Πα-Σ: Το φως που (πάντα) καίει (Β. Κολοβός) (έως 1/3). Κ: Κύκνειο άσμα, Τσέχωφ (έως 22/12). Δ-Τρ: Συγχαρητήρια, προσλαμβάνεσθε!, Α. Τσιπιανίτη. ΚΟΚΚΙΝΗ: Δ: Κλέβε Minds, Κ. Παπαγεωργίου (έως 6/1). ΦΟΥΑΓΙΕ: Δ-Τρ: «Γρόσια θέλει...» (Μ. Χουρμούζη) (έως 28/1). ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ (Νάξου 84, 210-22.36.890) Αυγά μαύρα, Δ. Χαριτόπουλου. ΘΕΑΤΡΟΝ (Κέντρο Πολιτισμού «Ελλ. Κόσμος», Πειραιώς 254, 212-254.03.00) Annie (μιούζικαλ). ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ: Πα-Κ: Από τι ζουν οι άνθρωποι, Λ. Τολστόι. ΘΗΣΕΙΟΝ (Τουρναβίτου 7, Θησείο, 210.32.55.444) Τρ-Τε, ΣΚ: Mistero Buffo, Ντ. Φο (έως 5/1). Πε-Κ: Η Αφροδίτη με τη γούνα, Ντ. Άιβς. Πε-Πα: Peer Gynt, no man’s land (The 3rd person theatre group).

Η ΑΥΓΗ • TETAΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

35

ΠΟΛΙΤΙΚΗ 110 & Χρεμωνίδου,Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 20:30, 23:40 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.18:20 Αίθουσα 2 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.17:00, 19:00 The Hunger Games: Φωτιά 21:10, 00:10 Αίθουσα 3, Cosmote Μικρά Αγγλία 17:30, 20:40, 23:50 Αίθουσα 4 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:10 3D Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:20 3D, 22:30 3D Αίθουσα 5 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:10, 21:20, 00:30 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 20:10 3D, 23:20 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:50 3D Αίθουσα 2 Last Vegas 17:40, 20:00, 22:20, 00:40 Αίθουσα 3 Μικρά Αγγλία 20:20, 23:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.18:00 Αίθουσα 4 12 χρόνια σκλάβος 19:10, 21:50, 00:30 Αίθουσα 5 Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 18:50, 21:30, 00:10 Αίθουσα 6 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:10 3D, 21:20 3D, 00:30 3D Αίθουσα 7-VMAX, Cosmote Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.15:30 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 17:50, 21:00, 00:10 Αίθουσα 8Gold Class Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:30, 21:40 Αίθουσα 9 - Gold Class Last Vegas 18:50, 21:10, 23:30 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:00 3D, 21:10 3D, 00:20 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.15:45 3D Αίθουσα 2, Cosmote Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 22:10 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:10, 19:30 Αίθουσα 3 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.16:00 Μικρά Αγγλία 18:30, 21:40 Αίθουσα 4 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 15:50, 19:00 Απρόσκλητος επισκέπτης 22:30, 00:35 Αίθουσα 5 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 20:00, 23:10 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.15:30, 17:45 VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού ,Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 - Comfort Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 20:00, 23:15 Αίθουσα 2 - Comfort Μικρά Αγγλία 19:10, 22:20 Αίθουσα 3 Carrie 18:10, 20:15, 22:40 Αίθουσα 4 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 17:30 3D, 20:45 3D, 00:00 3D Αίθουσα 5 Αεροπλάνα μεταγλ.17:10 Carrie

19:10, 21:20, 23:30 Αίθουσα 6 Μικρά Αγγλία 19:10, 22:20 Αίθουσα 7 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:30 3D, 21:45 3D Αίθουσα 8 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:30 3D, 22:45 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:10 3D Αίθουσα 9 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 20:00, 23:15 Αίθουσα 10, Cosmote Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.18:30 The Hunger Games: Φωτιά 20:50, 23:50 Αίθουσα 11 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 17:15, 20:30, 23:40 Αίθουσα 12 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.17:40 Απρόσκλητος επισκέπτης 19:50, 22:00, 00:15 Αίθουσα 13 The Hunger Games: Φωτιά 22:40 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:50, 20:20 Αίθουσα 14 Free Birds μεταγλ.17:15 Last Vegas 19:15, 21:30, 23:45 Αίθουσα 15 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:00, 21:15, 00:30 Αίθουσα 16 Απρόσκλητος επισκέπτης 18:50, 21:00, 23:10 Αίθουσα 17 Βρέχει κεφτέδες 2 μεταγλ.18:20 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 20:40, 23:10 Αίθουσα 18 Μικρά Αγγλία 18:00, 21:10, 00:20 Αίθουσα 19 Μικρά Αγγλία 17:00, 20:10, 23:20 Αίθουσα 20 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:00, 22:15 ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 2107773319-2107700491 Αίθουσα 1 Last Vegas 18:00, 20:10, 22:20 Αίθουσα 2 Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 17:30, 20:00, 22:30 GAZARTE Βουτάδων 34, Γκάζι, 21034522772103460347, www.gazarte.gr, Behind the Candelabra 23:30 Oh Boy 17:30, 19:00, 20:30, 22:00 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 12 χρόνια σκλάβος 19:30, 22:30 Αίθουσα 2 Εκεί που δεν το περιμένεις 18:50 12 χρόνια σκλάβος 21:00 ΔΑΝΑΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655, www.danaoscinema.gr Αίθουσα 1 12 χρόνια σκλάβος 17:00, 19:45, 22:30 Αίθουσα 2 Oh Boy 18:00, 20:00 12 χρόνια σκλάβος 21:30 ΔΙΑΝΑ Περικλέους 14,Μαρούσι, 2108028587, Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:45 Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 19:45, 22:10 ΕΛΛΗ Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789, Surround, , Μικρά Αγγλία 18:20, 21:30 ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA ODEON Πατριάρχου Ιωακείμ 5 και Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944, www.i-ticket.gr, 12 χρόνια σκλάβος 16:50, 19:40, 22:30 ΙΛΙΟΝ CINEMA Τροίας 34 & Πατησίων 113, 2108810602-6955466939, Μικρά Αγγλία 19:00, 21:45 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:10 ΙΝΤΕΑΛΠανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720, Η τέλεια ομορφιά 17:00, 19:40, 22:20 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 2106233567-

ΙΔΡΥΜΑ Μ. ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ (Πειραιώς 206, 210-34.18.550) ΘΕΑΤΡΟ: Δ: Το μόνον της ζωής του ταξείδιον (σκην. Δ. Αβδελιώδης) (έως 30/12). Τρ: Το αμάρτημα της μητρός μου (σκην. Δ. Αβδελιώδης) (έως 17/12, 25/12, 2/1) Πε-Σ: Όταν έχω εσένα, Στ. Κραουνάκη. BLACK BOX: Δ-Τρ: Μεταξύ σοβαρού και αστείου, Γ. Μανιώτη (έως 25/2). ΓΚΑΡΑΖ: Πολιτισμός: μία κοσμική τραγωδία, Δ. Δημητριάδη (bijoux de kant). ΙΛΙΣΙΑ (Παπαδιαμαντοπούλου 4, 210-72.10.045) Κ-Τε: Τίρζα, Α. Γκρούνμπεργκ. Δείπνο με φίλους, Ντ. Μάργκιουλις. ΙΛΙΣΙΑ ΒΟΛΑΝΑΚΗΣ (Παπαδιαμαντοπούλου 4, 21072.23.010) Τε-Κ: Δυο γυναίκες χορεύουν, Ζ. Ζουρνέτ. Πα-Κ: Ορλάντο, Β. Γουλφ. Δ-Τρ: I will survive (σκην. Γ. Σαρακατσάνης).

CAMP (Ευπολίδος 4, Πλ. Κοτζιά, 210-32.47.679) ΚΑΠΠΑ (Κυψέλης 2, 210-88.31.068) Η κωμωδία του τυχαίου θάνατου ενός αναρχικού, Ντ. Φο. ΚΑΡΕΖΗ (Ακαδημίας 3, 210-36.36.144) Τε-Κ: Η ανάκριση, Π. Βάις. Κ-Δ: Όταν ο ήλιος (Ζ. Σαρή) (έως 6/1). ΚΑΤΩ ΑΠ’ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ (ΗΣΑΠ Ν. Φαλήρου, 210-48.16.200) Δ-Τρ: Ακάλεστος, Στ. Κακαβούλη. Σ-Κ: Ερωτικά γράμματα (A. R. Gurney). ΠΙΣΩ ΧΩΡΟΣ: Σ-Κ: Ανοιχτό ζευγάρι (Ντ. Φο). ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΩΝ (Κύπρου 91Α, Κυψέλη, 213-004.04.96) Πα-Κ: Βρώμικες λέξεις (ομάδα Difunta Correa) (έως 15/12). ΚΙΒΩΤΟΣ (Πειραιώς 115, 210-34.27.426) ΚΤΕΛ, Ν. Μουτσινά - Τζ. Διαγούπη. ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ STUDIO (Ερεχθείου 22, Ακρόπολη, 21092.48.328) Πα, Κ: Yapi «A very nice place» Vol. 2 (Ομάδα 7) (έως 20/12). Σ-Κ: Timeline Project (έως 29/12).

CORONET (Φρύνης 11 & Υμηττού, 210-70.12.123) Πα-Κ: Caveman, R. Becker. ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ (Μυλλέρου 78, 215-54.04.045) Πα-Σ: Ο διάβολος (σκην. Α. Θεοχάρης). ΛΑΜΠΕΤΗ (Λ. Αλεξάνδρας 106, 210-64.63.685) Άντρες έτοιμοι για όλα, Sinclair - McCarten. ΛΥΧΝΟΣ (Χαλκιδικής 83, Γκάζι, 211-01.21.686) Τε-Πε: Η παρεξήγηση, Α. Καμύ. Πα-Σ: Επί δύο, Φ. Ρίντλεϊ (έως 21/12). ΣΚ: Η κούκλα της βιτρίνας (ομάδα W.T.F-ACT). Κ: Όταν συνάντησα τον Στέλιο, Θ. Σκρουμπέλου (έως 13/4). Σ: Γυμνή αλήθεια (σκην. Τ. Μπαγλατζής). ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ (Β. Σοφίας 84, 210-72.82.333) Ριγο-

2106232808, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Last Vegas 17:50 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.15:30 Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 20:00, 22:40 Αίθουσα 2 Μικρά Αγγλία 15:15, 18:20, 21:30 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CLASS CYTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο ), Κηφισιά, 21062316012106231933, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, 12 χρόνια σκλάβος 18:40, 21:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:30 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, Oh Boy 21:00, 22:30 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:00 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ.Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.16:00 Μικρά Αγγλία 18:00, 21:20 Αίθουσα 2 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.15:20, 17:40, 20:00 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 22:20 Αίθουσα 3 Free Birds μεταγλ.16:20 Last Vegas 18:30, 20:45, 23:00 Αίθουσα 4 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 20:15 3D, 23:15 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.15:45 3D, 18:15 3D Αίθουσα 5 Ο Gummy Bear σώζει τον Αϊ Βασίλη! μεταγλ.15:30 Αη Βασίλης τζούνιορ μεταγλ.16:45 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:45, 21:45 Αίθουσα 6 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 21:00 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:30, 18:45 ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 21064693982106445221, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Μικρά Αγγλία 15:10, 18:20, 21:30 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙΛεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 The Hunger Games: Φωτιά 22:10 Μικρά Αγγλία 19:00 Αίθουσα 2 Ο συνήγορος 22:50 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 20:30 12 χρόνια σκλάβος 17:30 Αίθουσα 3 Εκεί που δεν το περιμένεις 17:20 Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 19:20, 22:10 Αίθουσα 4 Ο εχθρός μου 18:10 Απρόσκλητος επισκέπτης 20:40, 22:50 Αίθουσα 5 Μικρά Αγγλία 21:10 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.18:40 3D Αίθουσα 6 Βρέχει κεφτέδες 2 μεταγλ.17:10 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:10 3D, 22:20 3D Αίθουσα 7 Last Vegas 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 8, Vodafone 12 χρόνια σκλάβος 20:15, 23:00 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:00 Αίθουσα 9 12 χρόνια σκλάβος 19:20, 22:00 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:00 Αίθουσα 10 Χόμπιτ: Η ερημιά

λέτος, Βέρντι (ΕΛΣ) (από 6 έως 15/12). ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ (Ακάδημου 14, 210-52.34.382) Η ζωή μπροστά σου, Ρ. Γκαρί. ΑΙΘΡΙΟ: Δ-Τρ: Καλοκαίρι στα σώματα, Σ. Δημητρίου. ΜΙΚΡΟ ΠΑΛΛΑΣ (Αμερικής 2, 210-32.10.025) Πα-Κ: Η κατάρα της Ίρμα Βεπ, Ch. Ludlam. Δ-Τρ: Το μυστικό της κυρίας Έλεν, Ε Ζιώγα (έως 17/12). ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ (Ιουλιανού 35, 69.95.798.660) Πα-Κ: Καλώς ήρθατε, ντετέκτιβ Πουαρό (ομάδα Naan). ΜΟΥΣΟΥΡΗ (πλ. Καρύτση 7, 210-33.10.936) Φον Δημητράκης, Δ. Ψαθά. ΝΕΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ (Σπ. Τρικούπη 34, 210-82.53.489) Μαντζουράνα στο κατώφλι, γάιδαρος στα κεραμίδια, Γ. Αρμένη. ΝΕOΥ ΚOΣΜOΥ (Αντισθένους 7 - Θαρύπου, Φιξ, 21092.12.900) ΠΑΝΩ ΧΩΡΟΣ: Δ-Κ: Αστερισμοί, Ν. Πέιν. Δ-Τρ: Γιοι και κόρες (ομάδα Sforaris). Σ: Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (εφήβικό). Κ: Ο Γιαννάκης (παιδ.) ΚΑΤΩ ΧΩΡΟΣ: ΤεΚ: Ο Μουνής, Λ. Κιτσοπούλου (έως 15/12). ΔΩΜΑ: Πα-Κ: Ο διάδρομος, Ευσταθία Τε-Πε: Εκτός εαυτού, Μ. Γιαγιάνου (έως 9/1). Δ-Τρ: Ντόροθυ, Λ. Καμπούρη. ΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ (Κεφαλληνίας 16, 210-88.38.727) Βρικόλακες, Ίψεν. Β’ ΣΚΗΝΗ: Ζητείται κλόουν ηλικιωμένος, Μ. Βίσνιεκ. ΟΛΥΜΠΙΑ (Ακαδημίας 59-61, 210-36.12.461, 210-36.43.725) Καρυοθραύστης (έως 5/1). Προσοχή! Ο πρίγκιπας λερώνει, Ν. Κυπουργού - Θ. Μοσχόπουλου (έως 29/3).

OLVIO (Φαλαισίας 7, Γκάζι, 210-34.14.118) Σ-Κ: Κάποιος μιλάει μόνος του κρατώντας ένα ποτήρι γάλα, Ε. Φιλίππου. Κ-Τρ: Μια κανονική μέρα (Ρ. Σχίζα). Τε-Πα: 10 cm Updated (Patari Project). Τε-Πε: Μετά από όνειρο (ομάδα Σοίστρο). Πα-Σ: Λευτεριά στη Μήδεια, Χ. Μπόσινα. ΟΡΦΕΑΣ (Πανεπιστημίου 38, 210-36.04.618) Τε: Το παγκάκι (Σπ. Μπιμπίλας). ΠΑΛΛΑΣ (Βουκουρεστίου 5, 210-32.13.100) Sugar. Μερικοί το προτιμούν καυτό (σκην. Στ. Φασουλής) (έως 6/1). ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ (Παραμυθίας 27, 210-34.57.904) Δ-Τρ: Ψύχωση, Σ. Κέιν (έως 30/12). Τε, Κ: Έλα... όπως είσαι (σκην. Χ. Χριστοφή) (έως 27/4). Τε, Πα: Ρακοσυλλέκτες (σκην. Μ. Βασιλλέλη) (έως 31/1). ΠΑΣΑΓΙΟ 8 (Θεραπειών 8, Κολωνός, 211-40.83.191) Σ-Κ: 2

του Νοσφιστή 19:30, 22:40 Αίθουσα 11 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:30, 21:40 Αίθουσα 12 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.17:40 Μικρά Αγγλία 20:00 ODEON ΟΠΕΡΑ Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683, www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 12 χρόνια σκλάβος 19:00, 22:00 Αίθουσα 2 Ο εχθρός μου 20:00 Εκεί που δεν το περιμένεις 22:30 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:30, 21:40 Αίθουσα 2 The Hunger Games: Φωτιά 21:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.18:10 Αίθουσα 3 Μικρά Αγγλία 19:00, 22:10 Αίθουσα 4 Ο εχθρός μου 18:20 Απρόσκλητος επισκέπτης 20:40, 22:50 Αίθουσα 5 12 χρόνια σκλάβος 17:30, 20:15, 23:00 Αίθουσα 6 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:30, 22:40 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:10 3D Αίθουσα 7, Vodafone Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:10 3D, 22:20 3D Αίθουσα 8 Μικρά Αγγλία 18:00, 21:10 Αίθουσα 9 Free Birds μεταγλ.17:40 Ο συνήγορος 22:30 Thor 2: Σκοτεινός κόσμος 20:00 Αίθουσα 10 Last Vegas 17:20, 19:40, 22:00 ΟΣΚΑΡ Αχαρνών 330, Κάτω Πατήσια, 2102281563 Μικρά Αγγλία 19:00, 21:50 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.15:00, 17:00 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868, Μικρά Αγγλία 18:30, 21:30 ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ (πρώην ΑΛΟΜΑ) Μεσογείων 232 & Βεντούρη, Χολαργός, 2106525122, Μικρά Αγγλία 18:15, 21:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:00 ΣΟΦΙΑ Ευσταθιάδου 2, Πλατεία Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 2109927447-2109917094, Μικρά Αγγλία 19:00, 22:00 ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, 2109313360 Αίθουσα 1 Last Vegas 20:30, 22:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.18:15 Αίθουσα 2 Μικρά Αγγλία 18:30, 21:30 STER CINEMAS Λεωφ.Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ιλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:00 3D, 22:00 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:30 3D Αίθουσα 2 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 20:00, 23:00 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:00, 18:00 Αίθουσα 3 Μικρά Αγγλία 19:30 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 22:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:20 Αίθουσα 4 12 χρόνια σκλάβος 21:15, 23:50 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:00, 19:10 Αίθουσα 5 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 18:00, 21:00,

Οριζοντίως, J. Mayer. ΠΕΙΡΑΙΩΣ 131 (Πειραιώς 131, 210-34.50.922) Οι Φόνισσες της Παπαδιαμάντη, των Α. Ρήγα - Δ. Αποστόλου. ΠΚ (Κασομούλη 30, Ν. Κόσμος, 210-90.11.677) Δ-Τρ: Kill the-M-all, Κ. Παπαδάκη. ΠΟΛΗ (Φωκαίας 4, πλ. Βικτωρίας, 211-18.28.900) Δ-Τρ: Αέρας, Β. Χατζηγιαννίδη. ΠΟΡΕΙΑ (Τρικόρφων 3, 210-82.10.991) Ευρυδίκη (S. Ruhl). Παραλλαγές θανάτου, Γ. Φόσε. Κ: Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και ο Κλεομένης, V. Ludwig. ΠΡΟΒΑ (Ηπείρου 39, 210-88.18.326) Σ-Κ: Ρόζα, Π. Μέντη. Δ-Τρ: Πλύση εγκεφάλου, J. Wainwright. ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΣ (Δεινοκράτους 103, 6932500545) Τε, Κ: Ταξίδι στην άκρη της νύχτας, Φ. Σελίν. ΡΟΕΣ (Ιάκχου 16, Γκάζι, 210-34.79.169) Δ-Τρ: Ένα, Ειρ. Λουκάτου.

C. FOR CIRCUS (Πτολεμαίων 29Α, 6949130179, 6976659734) ΣΗΜΕΙΟ (Χ. Τρικούπη 4, όπισθεν Παντείου, 210-92.29.579) Πα-Κ: Ήλιος στην πέτρα, Σ. Αδαμίδου. Δ-Τρ: Το δέντρο, Μ. Λαϊνά.

SKROW (Αρχελάου 5, Παγκράτι, 210-72.35.842) Πα-Κ: Μια ξεχωριστή μέρα, Ε. Σκόλα (Κ. Γέρου, Ν. Νίκας) (έως 5/1). ΣΚ: Ανοιχτή πρόβα: Καβάφης (Α. Βυθούλκα - Ο. Ζαφειρόπουλος) (έως 15/12). Δ-Τρ: Η αίρεση (σκην. Γ. Αγγελόπουλου). ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ & ΤΕΧΝΩΝ (Λ. Συγγρού 107-109, 210-900.5.800) ΚΕΝΤΡΙΚΗ: Vortex Temporum (Rosas / Anne Teresa De Keersmaeker) (έως 18/12). Το τρένο, Λ. Χρηστίδη ΜΙΚΡΗ ΣΚΗΝΗ: STUDIO ΚΥΨΕΛΗΣ (Κυψέλης και Σπετσοπούλας 9, 21088.19.571) Πα-Κ: Καμπαρέ... Ελλάς, Τ. Μπούτου - Μ. Δεστούνη. Πε-Κ: Leonardo’s Ring, R. Elice. Δ-Τρ: Μισάμισά, Rees & Elice (έως 17/12).

STUDIO ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ (Μαυρομιχάλη 134, 21064.53.330) Σ-Κ: Ζεϊμπέκικο, Λ. Βιτάλη. Δ-Τρ: Η προίκα, Μπ. Μαγρίζου. ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ (Ευμολπιδών 45, Γκάζι, 210-34.64.380) Πε-Κ: Δαιμονισμένοι, Ντοστογιέφσκι. ΣΦΕΝΔΟΝΗ (Μακρή 4, Μακρυγιάννη, 6978401549) Πα, Κ: Λα Πουπέ, Β. Χατζηγιαννίδη. Σ, Δ: Μορφές από το έργο του Βιζυηνού (Α. Κοκκίνου).

4 ΕΠΟΧΕΣ (Κυψέλης 15, 210-88.12.289) Πε-Κ: Γιαννούλης

00:00 Αίθουσα 6 Μικρά Αγγλία 18:30, 21:30 Αίθουσα 7 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.16:40 Last Vegas 18:45 Ο μπάτλερ του Λη Ντάνιελς 20:45, 23:30 ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΛΑΪΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, 2103609695-2103612046, contact@tainiothiki.gr, www.tainiothiki.gr Αίθουσα 1 Μικρά Αγγλία 18:00, 21:00 Αίθουσα 2 Η τέλεια ομορφιά 19:00, 21:30 ΤΙΤΑΝΙΑ CINEMAX Πανεπιστημίου & Θεμιστοκλέους 5, Αθήνα, 2103811147, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Μ - Ο δράκος του Ντίσελντορφ 22:00 Πώς δενότανε τ’ ατσάλι 20:00 Μέρες οργής 18:00 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 2102826873-2102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Μικρά Αγγλία 18:30, 21:30 Αίθουσα 2 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:30, 22:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:30 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 2108222702-2108215469, Η τέλεια ομορφιά 17:30 ΦΟΙΒΟΣ CINEMA Εθνικής Αντιστάσεως 1, στάση ΜΕΤΡΟ Περιστέρι, 2105711105, Surround Μικρά Αγγλία 18:30, 21:30 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:20

ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεωφόρος Μαραθώνος 196, 22940-69871, kedmarahon@yahoo.gr, Μικρά Αγγλία 21:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γιαννάκη 2, Μαρκόπουλο, 22990-23924, Μικρά Αγγλία 18:00, 21:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΟΝΑΡ (Πρώην ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ) Αγίας Παρασκευής 40, Ανάκασα- Αγ. Ανάργυροι, 2102690317, Το τέλειο χτύπημα 19:30, 22:00 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 μεταγλ.17:45 ΜΑΓΙΑ Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 2221025625, www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:20 3D, 22:30 3D Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.17:00 3D ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΟΝΕΙΡΟ Πειραιώς & Χρυσοστόμου Σμύρνης 84 (απέναντι από FACTORY OUTLET), 2104830330, Οι Ομπρέλες του Χερβούργου 21:00 ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, Ο συνήγορος 19:15, 21:00 ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Πλατεία Δημαρχείου, 2104225653 Μικρά Αγγλία 18:00, 21:10 Ψυχρά κι ανάποδα μεταγλ.16:00

Χαλεπάς, η Κοιμωμένη μου, Γ. Χριστοδούλου. Δ-Τε: Η αληθινή απολογία του Σωκράτη, Κ. Βάρναλη. ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΥΝ (Φρυνίχου 14, Πλάκα, 210-32.22.464) Πε-Κ: Ευτυχισμένες μέρες, Σ. Μπέκετ. Δ-Τρ: La Moscheta (Ρουτζάντε). ΤΕΧΝΗΣ ΥΠΟΓΕΙΟ (Πεσμαζόγλου 5, 210-32.28.706) Τε-Κ: Ο δρόμος περνά από μέσα, Ι. Καμπανέλλη. Δ-Τρ: Τον άυλο εσένα, Β. Χατζηγιαννίδη. Ασκήσεις για γερά γόνατα, Α. Φλουράκη (έως 28/1). ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟΥ (Κεφαλληνίας 17 & Κυκλάδων, 210-86.56.004) Πε-Κ: Md. Jojo, Ν. Καμτσή. ΤΡΕΝΟ ΣΤΟ ΡΟΥΦ (Σ.Σ. Ρουφ, Κωνσταντινουπόλεως, 21052.98.922) ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΒΑΓΟΝΙ: Τε-Σ: Το τρένο των νεφών, Ε. Φακίνου. ΤΡΙΑΝΟΝ (Κοδριγκτώνος 21, Κυψέλη,: 210-82.15.469) Σ-Κ: Η πόρτα, Στ. Τσιώλη. Τε-Πα: Years of the Rabbits, Κ. Δημουλέα. ΤΣΑΪ ΣΤΗ ΣΑΧΑΡΑ (Λαοδικείας 18, Ιλίσια, 211-01.20.936) Πα-Κ: Οντισιόν, Α. Παπαδόπουλου (έως 22/12). Τρ-Πε: Μαμά, έρχομαι Α. Καραγιάννη (έως 19/12). Πα: Ισμήνη, η άλλη εκδοχή (σκην. Γ. Κοντοπόδη) (έως 27/12).

FAUST (Καλαμιώτου 11 & Αθηναΐδος, 210-32.34.095) Τώρα που γυρίζει, Ντ. Μάμετ. Δ-Τρ: Ταπεινά ελατήρια, Α. Κοντόπουλου Δ: Yuppi Du! Α. Πέρη. ΦΟΥΡΝΟΣ (Μαυρομιχάλη 168, 210-64.60.748) Σ-Κ: Αναφορά (ομάδα Roswitha). Πα: Blue Devils of Tennessee (σκην. Μ. Σαρρής). ΧΑΛΑΡΑ (Εμμ. Μπενάκη 24, εντός στοάς, 6972 310 415) Σ-Κ: Blackout (μια μικρή διαμαρτυρία) (Χρ. Σαπουντζής) (21/12 έως 5/1). ΧΟΡΝ (Αμερικής 10, 210-3612.500) Μπόρκμαν, Ίψεν. ΧΥΤΗΡΙΟ (Ιερά Οδός 44, 210-34.12.313) Τε-Πε: Πατριδογνωσία ή τίποτα πια δεν είναι για συγγνώμη (Γ. Γεννατάς). Κ-Δ: Ψυχολογία Συριανού συζύγου, Ροΐδη. ΧΩΡΑ (Αμοργού 20, Κυψέλη, 210-86.73.945) Τα μούτρα, J. Godber. ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΗΣ ΑΣΩΜΑΤΩΝ (Ασωμάτων 6, 211-80.09.838) Σ-Κ: Μνήμες, Στ. Μπουζιάνη. Δ-Τρ: Dreamville, Ε. Μεράβογλου.

VAULT (Μελενίκου 26, Βοτανικός, 210-33.02.348) Κ-Τρ: Γέρμα, Λόρκα (έως 31/12). Πα-Κ: Πνιγμονή, Δ. Καρατζιά. Πα-Κ: Elizadeth, Χ. Ρώμα (έως 12/1).

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

36

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

ΑΝΤ-1, 21.15

MEGA, 21.15

τους. Αυτά τα Χριστούγεννα μια σφοδρή κακοκαιρία θα τους αναγκάσει όχι μόνο να παραμείνουν σπίτι τους, αλλά και να περάσουν τις γιορτές με τους γονείς τους, οι οποίοι έχουν χωρίσει και έχουν ξαναπαντρευτεί.

SHREK Ταινία κινουμένων σχεδίων, παραγωγής 2001, μεταγλωττισμένη. Ο καλόκαρδος δράκος Σρεκ, αναγκάζεται, προκειμένου να σώσει την περιοχή του, μαζί με τον φλύαρο γάιδαρο Ντόνκι, να βρει την πριγκίπισσα Φιόνα για λογαριασμό του σατανικού λόδρου Φαρκάντ.

ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ Ταινία κινουμένων σχεδίων, παραγωγής 2007, μεταδίδεται μεταγλωττισμένη με τις φωνές των Άρη Σερβετάλη, Σάκη Μπουλά, Γιάννη Μποστατζόγλου και Χρήστου Πλαΐνη. Ο Μπουγκ, ένας χαρούμενος αξιολάτρευτος αρκούδος, ζει ευτυχισμένος σε μια ήσυχη πόλη, χωρίς να έχει γνωρίσει ποτέ στη ζωή του την άγρια φύση. Όλα όμως αλλάζουν όταν συναντά τον πολυλογά Έλιοτ. Ο Έλιοτ, το ζωηρό ελάφι, αποδεικνύεται σκέτος μπελάς, αφού τον παρασύρει στο δάσος μόλις τρεις ημέρες πριν την έναρξη της κυνηγετικής περιόδου. Μετά από γενναίες αλλά και θεότρελες κωμικές μάχες, με συμμάχους τα υπόλοιπα ζωάκια του δάσους, ο Μπουγκ και ο Έλιοτ

ALPHA, 23.15

ΤΟ ΞΩΤΙΚΟ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

STAR, 17.00

Κωμωδία, παραγωγής 2003, με τους Γουίλ Φαρέλ, Τζέιμς Κάαν, Ζόι Ντεσανέλ. Ο Μπαντ όταν ήταν μικρός έριξε κατά λάθος μια βουτιά στον σάκο του Άϊ-Βασίλη, με αποτέλεσμα να περάσει όλη την παιδική του ηλικία ανάμεσα σε ξωτικά. Πλέον ήρθε η ώρα να επιστρέψει στη Νέα Υόρκη και να βρει τον βιολογικό του πατέρα.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ Κωμωδία, παραγωγής 2008, με τους Ρις Γουίδερσπουν, Βινς Βον, Ρόμπερτ Ντιβάλ, Σίσι Σπέισεκ. Ο Μπραντ και η Κέιτ κάθε Χριστούγεννα φεύγουν διακοπές σε κάποιον τροπικό παράδεισο προκειμένου να αποφύγουν τους θεότρελους γονείς

ΤΕΤΑΡΤΗ

γρήγορα θα μεταμορφωθούν σε απίθανους... «ήρωες του δάσους»!

ΑΝΤ-1, 22.15

LAST HOLIDAY Κωμωδία, παραγωγής 2006, σε σκηνοθεσία Γουέιν Γουάνγκ, με τους Κουίν Λατίφα, Ελ Κουλ Τζέι, Τίμοθι Χάτον, Ζεράρ Ντεπαρντιέ. Η Τζόρτζια είναι μια ντροπαλή υπάλληλος ειδών μαγειρικής στη Νέα Ορλεάνη. Την ήρεμη ζωή της έρχεται να ταράξει η διάγνωση του γιατρού της, ότι πάσχει από ανίατη ασθένεια και της απομένουν μόνο τρεις εβδομάδες ζωής. Σαστισμένη ακόμα από τη δυσάρεστη είδηση, η Τζόρτζια αποφασίζει με τα χρήματα που έχει μαζέψει να πραγματοποιήσει τις διακοπές που πάντα ονειρευόταν.

ΠΕΜΠΤΗ

MEGA

ΤΗΛ.: 210-69.03.000

ALPHA

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ΤΗΛ.: 210-69.03.000

06.50 Μου το κρατάς μανιάτικο (Ε) 07.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 08.00 Άκατα μάκατα με τα Ζουζούνια 09.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 10.00 Jamie’s Christmas with bell on 10.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 11.00 Avenida Brasil (E) 12.00 Ειδήσεις 13.00 Ελένη 16.00 Δέστε τους! 17.25 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.30 Οικογενειακές ιστορίες (E) 18.30 Ειδήσεις 20.00 Κάτι ψήνεται (E) 21.00 Μια Ελληνίδα στο χαρέμι. Κωμωδία 23.15 Το ξωτικό των Χριστουγέννων. Κωμωδία 01.15 Η κουζίνα της μαμάς (Ε)

06.00 Το μπλε ελεφαντάκι 07.30 Μπάστερ και Τσόνσι: Χριστούγεννα στην Αυστρία 08.30 Ο Ποντικο-μικρούλης 10.00 Πρωινό mou (Ε) 13.10 H νταντά (Ε) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Ταξιδεύοντας στον Μύλο των Ξωτικών με την Demy 16.30 Ειδήσεις 16.40 Η πολυκατοικία (Ε) 17.50 Είσαι το ταίρι μου (Ε) 18.50 Πενήντα πενήντα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Ώρα για σερφ. Κινούμενα σχέδια 22.50 Χριστούγεννα... με το ζόρι. Κωμωδία 00.50 Ειδήσεις 01.00 Superbad. Κωμωδία

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

ΑΝΤ1

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

06.00 Της Ελλάδος τα παιδιά (Ε) Χριστουγεννιάτικο 08.15 Η ταινία μιας μέλισσας. Κινούμενα σχέδια 10.00 Το Πρωινό 12.50 Με αγάπη 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV Quiz (Ε) 13.40 Άκρως οικογενειακόν 14.50 TV Quiz 15.00 Κωνσταντίνου και Ελένης (Ε) 16.00 TV Quiz 16.10 Το καφέ της Χαράς (Ε) 17.50 Βαλς με 12 θεούς 18.50 Mπρούσκο 20.00 Ειδήσεις 21.15 Shrek. Ταινία κινουμένων σχεδίων 23.00 Τα καρντάσιανς. Εορταστικό 00.30 Συναυλία: 20χρόνια Φοίβος 03.30 South Coast Βούλας: Έλενα Παπαρίζου

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

12.00 Xριστούγεννα: Η χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία 13.00 Χριστουγεννιάτικη συναυλία - Ασίζη 2011 14.00 Χριστουγεννιάτικοι ύμνοι από τα μοναστήρια της Ρωσίας 15.00 Μεσσίας του Χέντελ 17.40 Το παιδί και τα μάγια. Μπαλέτο 18.40 Η «Μυστική γέννησις» του Μποτιτσέλι 19.30 Μια βραδιά με τη Μονσερά Καμπαγιέ 21.00 Ρωμαίος και Ιουλιέτα. Μπαλέτο του Σεργκέι Προκόφιεφ 23.20 «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Σαίξπηρ. Θεατρική παράσταση

06.15 Παιδικό πρόγραμμα 13.15 Barbie Mariposa και η νεραϊδένια πριγκίπισσα 15.00 Τα Χριστούγεννα του τρελού θηριοτροφείου. Κωμωδία 17.00 Bean: Η υπέρτατη ταινία καταστροφής 18.40 Η προδοσία 19.45 Ειδήσεις 21.00 Χριστούγεννα στα τέσσερα. Ρομαντική κομεντί 22.45 Ντένις, ο τρομερός Κωμωδία 00.45 Ο Μπάτμαν επιστρέφει. Περιπέτεια 03.15 Σούπερμαν εναντίον Μπρένιακ. Κινούμενα σχέδια

SU DO KU

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

1

7

6

5

8

4

2

3

9

5 2

8

9

3

7

2

4

6

1

2

4

3

6

9

1

8

7

5

1

6

3

8

9

1

5

7

4

2

6

7

1

2

8

4

3

9

5

6

4

9

5

2

6

7

1

8

3

3

5

7

4

2

9

6

1

8

8

2

1

7

3

6

5

9

4

9

6

4

1

5

8

3

2

7

Η λύση του χθεσινού προβλήματος

9

6 7

4

2

2

2

9

8

8

5

9

8 7

8 5 4

4

STAR

06.15 Σιγά τον πολυέλαιο (Ε) 07.15 Παιδικό πρόγραμμα 13.45 Invisimals- The alliance. Ταινία κινουμένων σχεδίων 15.15 Τα Χριστούγεννα του τρελού θηριοτροφείου 2. Κωμωδία 17.00 Χριστούγεννα στα τέσσερα. Κωμωδία 18.40 Η προδοσία 19.45 Ειδήσεις 20.55 Κλήρωση Τζόκερ 21.15 Το χρονικό μιας χυλόπιτας. Κομεντί 23.00 Ένα σκληρό φιλί για καληνύχτα. Περιπέτεια 01.15 Marco Polo. Περιπέτεια

ΒΟΥΛΗ

ΤΗΛ. 210-36.73.366

ΑΝΤ1

06.00 Εκείνες κι εγώ. Χριστουγεννιάτικο 08.00 Κράτα γερά (Ε) 09.00 Πλάκα κάνεις (Ε) 10.00 Το πρωινό 12.50 Με αγάπη 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV Quiz (Ε) 13.40 Άκρως οικογενειακόν 14.50 TV Quiz 15.00 Κωνσταντίνου και Ελένης (Ε) 16.00 TV Quiz 16.10 Το καφέ της Χαράς (Ε) 17.50 Βαλς με 12 θεούς 18.50 Mπρούσκο 20.00 Ειδήσεις 21.15 Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής 22.15 Last Holiday. Κωμωδία 00.40 ANTART: Αντώνης Ρέμος 01.40 Ιατρικό απόρρητο

06.00 Eυθέως (Ε) 07.00 Οι Έλληνες του πνεύματος και της Τέχνης (Ε) 08.00 Μαγειρέματα (Ε) 09.00 Δεινόσαυροι: Η μεγάλη μετανάστευση 10.00 Planet Earth 11.00 Joy Xmas (E) 13.00 Χριστούγεννα με τον Γκόρντον Ράμσεϊ 14.00 Γεύσεις στη φύση (Ε) 15.00 Γυρίσματα (Ε) 16.00 Traction (E) 16.45 Μαγειρεύω οικονομικά (Ε) 17.30 Chef στον αέρα 18.45 Γλυκειές αλχημείες (Ε) 19.45 Joy Xmas 21.00 Ειδήσεις 22.00 NCIS Los Angeles 23.00 Τα μεγάλα θαύματα της φύσης 24.00 Blue bloods (E)

STAR

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

ΣΚΑΪ

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

MEGA

06.30 Ώρα για σερφ 08.00 Άννι 2 10.00 Πρωινό mou (Ε) 13.10 H νταντά (Ε) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Δύο ξένοι (Ε) 16.30 Ειδήσεις 16.40 Η πολυκατοικία (Ε) 17.50 Είσαι το ταίρι μου (Ε) 18.50 Πενήντα πενήντα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Οι ήρωες του δάσους 22.50 Εθνική ασφάλεια. Περιπέτεια 00.30 Ειδήσεις 00.45 Cadillac records. Βιογραφική 03.00 Εθνική ασφάλεια. Περιπέτεια

6 3 7 2

Μέτριας δυσκολίας

ΧΡΗΣΤΙΚΑ • ΕΚΑΒ 166 • ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ 11850 • ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ 14944 • ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ 199 • ΠΛΟΙΑ 1440 • KΤΕΛ 1440 • ΤΡΕΝΑ 1440 - τηλ. κράτησης 110 • ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ 210-4511310-7 • «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ» 210-3530000 • ΟΤΕ - ΒΛΑΒΕΣ 124 • ΔΕΗ 1253 • ΕΥΔΑΠ - ΒΛΑΒΕΣ 1022 • ΛΙΜΕΝΙΚΟ 108 • ΚΤΕΟ 1425 • ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ 171 • ΟΤΕ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ 11888

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ALPHA

06.50 Μου το κρατάς μανιάτικο (Ε) 07.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 08.00 Μη μαδάς την Μαργαρίτα (Ε) 08.30 Εντιμότατοι κερατάδες (Ε) 09.30 Θυρίδα τηλεπώλησης 09.45 Frasier 10.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 11.00 Avenida Brasil (E) 12.00 Ειδήσεις 13.00 Ελένη 16.00 Δέστε τους! 17.25 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.30 Οικογενειακές ιστορίες 18.30 Ειδήσεις 20.00 Κάτι ψήνεται (Ε) 21.00 Πάμε πακέτο 23.00 Μην αρχίζεις τη μουρμούρα (Ε) 23.45 Η Νατάσσα Θεοδωρίδου τραγουδάει Αντώνη Βαρδή 00.45 Η κουζίνα της μαμάς (Ε)

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.00 Ευθέως 07.00 Οι Έλληνες του πνεύματος και της Τέχνης (Ε) 08.00 Μαγειρέματα (Ε) 09.00 Δεινόσαυροι: Η μεγάλη μετανάστευση 10.00 Planet Earth 11.00 Lonely planet 12.00 Joy Xmas (E) 13.00 Tαξίδι στις πιο παράξενες γεύσεις 14.00 Γεύσεις στη φύση (Ε) 15.00 Γυρίσματα (Ε) 16.00 Traction (E) 16.45 Μαγειρεύω οικονομικά 17.30 Chef στον αέρα 18.45 Γλυκές αλχημείες (Ε) 19.45 Joy Xmas 21.00 Ειδήσεις 22.15 CIS Νέα Υόρκη 23.00 Οι επιζήσαντες 24.00 Blue bloods (E) 02.00 Joy Xmas (E)

ΤΗΛ. 210-36.73.366

ΒΟΥΛΗ

09.30 Xριστούγεννα ελληνικά - Χριστούγεννα αγάπης 13.00 Κίρι τε Κανάουα - Κοντσέρτο για τα Χριστούγεννα 14.00 Ένα έργο γεννιέται... Ρεμπράντ 15.00 Συναυλία αδελφοσύνης Ραβένα 2012 16.30 Ο Πέτρος και ο Λύκος 17.00 Αλίκη 18.10 «Το αεροπλανάκι που μου χάρισε ο μπαμπάς μου». Κοινωνική ταινία 19.45 Ο μαγικός κόσμος του Σλάβα Πολούνιν Άνθρωποι και χιμπατζήδες: Ομοιότητες 20.45 Αναζητώντας τον πολιτισμό μας. Από την Τουρκία στη Γερμανία 21.00 Η λίμνη των κύκνων 23.00 «Καλά Χριστούγεννα»: Κοινωνική ταινία

ΡΑΔΙΟ «ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ» 105.5

ΤΗΛ.: 210-32.17.777

05:00-06:00 ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ «Σοφόν το σαφές», 06:00-07:00 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΧΡΙΣΤΑΚΑΚΗ «Πρωινός Ιχνηλάτης», 07:00-09:50 ΚΩΣΤΑΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ «Η φυλή των φίλων», 10:05-10:10 ΗΛΙΑΣ ΜΑΜΑΛΑΚΗΣ «Ο Ηλίας Μαμαλάκης ακουμπάει κόκκινο», 10:1011:00 ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ - ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΣΕΚΕΡΗΣ «Νέα κατάσταση, νέα καθήκοντα», 11:00-12:00 ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΞΕΒΑΝΗΣ «Hot Doc», 12:05-12:15 ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΡΑΟΥΝΑΚΗΣ «Το κόκκινο μοτοσακό», 12:1513:00 ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΑΝΔΡΑΝΙΣΤΑΚΗΣ - ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ «Με θέση και υπογραφή», 13:00-14:00 ΕΥΓΕΝΙΑ ΛΟΥΠΑΚΗ - ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΛΟΥΚΑΣ «Allegro... μα με τρόπο», 14:00-15:00 ΜΠΑΜΠΗΣ ΑΓΡΟΛΑΜΠΟΣ «Μαγκαζίνο», 15:00-15:30 ΣΤΑΘΗΣ ΣΧΙΝΑΣ «Η οικονομία στο κόκκινο», 15:3016:00 ΑΛΕΚΑ ΖΟΥΜΗ «Σκορ στο Κόκκινο», 16:00-16:55 ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ - ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ «Δυο γάιδαροι μαλώνανε», 16:55-17:00 ΕΝΘΕΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ, 17:0018:30 ΜΑΚΗΣ ΜΗΛΑΤΟΣ «Η πόλη στο κόκκινο», 18:30-19:00 ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ «Και λίγα λέω», 19:00-20:00 ΦΩΤΕΙΝΗ ΛΑΜΠΡΙΔΗ «Avanti», 20:00-21:00 ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ «Μαγκαζίνο», 21:00-22:00 ΓΙΩΡΓΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ «Ο αόρατος θίασος», 22:00-23:00 ΑΛΕΞΗΣ ΒΑΚΗΣ «Εδώδιμα και αποικιακά», 23:00-00:00 ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΗΝΑΣ «Inner city blues», 00:0001:00 ΝΙΚΟΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗΣ «25η ώρα», 01:00-03:00 ΗΛΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ «Άνθη του κακού»

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

37

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΜΠΑΣΚΕΤ ΚΥΠΕΛΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΤΑΖΙΔΗΣ

Πεδουλάκης: «Κλειδί ήταν η άμυνα...»

«Ήταν ένα νευρικό παιχνίδι με ένταση, πάθος και ήταν λογικό γιατί ουσιαστικά, χωρίς να θέλω να υποτιμήσω τον Άρη, έκρινε τον πρώτο τίτλο της σεζόν. Ο Ολυμπιακός είχε το ψυχολογικό αβαντάζ, καθώς προερχόταν από εξαιρετικές εμφανίσεις στην Ευρώπη, ενώ εμείς δεν πατούσαμε καλά στα πόδια μας» δήλωσε ο τεχνικός του Παναθηναϊκού, Αργύρης Πεδουλάκης μετά το 67-59 της ομάδας του επί του Ολυμπιακού. «Κλειδί ήταν η άμυνα. Κατεβάσαμε 22 πόντους κάτω τον Ολυμπιακό. Κερδίσαμε μπάλες, είχαμε ενέργεια, είχαμε διάθεση. Ο Ολυμπιακός παίρνει από πικ εν ρολ πολλούς πόντους. Είχαμε πολλά μις ματς (σ.σ. «ψηλός» εναντίον «κοντού»). Ο Ολυμπιακός είχε χαμηλώσει το σχήμα. Έτσι όπως πίεζαν στο τρίποντο ρισκάραμε και αυτό ήταν το κλειδί της νίκης μας» πρόσθεσε ο τεχνικός του «τριφυλλιού». «Αγωνίστηκα έχοντας κάνει μία προπόνηση. Νιώθω πολύ καλά. Ίσως έπαιξε ρόλο η καταπληκτική ατμόσφαιρα. Μου είναι εύκολο να ποστάρω όταν έχω κοντύτερους αντιπάλους. Πετύχαμε μία καλή νίκη που θα βοηθήσει την ομάδα στο ψυχολογικό κομμάτι» δήλωσε από την πλευρά του ο Γιόνας Ματσιούλις.

Μπαρτζώκας: «Το ήθελε περισσότερο...» «Ο Παναθηναϊκός ήθελε περισσότερο το παιχνίδι και φαινόταν πολύ πιο διψασμένος γι’ αυτό. Κατέβηκε πολύ ο ρυθμός του παιχνιδιού, με πολλά λάθη, με κακές επιλογές και γενικότερα πολύ κακό θέαμα. Εμείς είχαμε πολλούς παίκτες που υστέρησαν σήμερα, φανερά επηρεασμένοι από την ατμόσφαιρα του γηπέδου. Αυτό που θέλω να πως είναι πως δεν κάναμε το παιχνίδι μας όπως θέλαμε» δήλωσε μετά τον ημιτελικό του ΟΑΚΑ ο Γιώργος Μπαρτζώκας, που έκανε ιδιαίτερη... μνεία στον διαιτητή Τανατζή: «Το μαρκάρισμα του Γκιστ στον Σπανούλη μας έκοψε την κυκλοφορία της

μπάλας. Ο τρόπος που σφύριξαν οι διαιτητές δεν μας βοήθησε καθόλου και φυσικά όλα αυτά παίζουν ρόλο. Κάθε φορά που κάναμε ντράιβ ήμασταν σίγουροι πως δεν υπήρχε περίπτωση να πάρουμε φάουλ. Συγχαρητήρια στον Παναθηναϊκό, καλή συνέχεια». «Περιμέναμε ένα πάρα πολύ δύσκολο παιχνίδι και μετά από 23 νίκες κάναμε τη χειρότερη ήττα, όχι μόνο γιατί χάσαμε από τον Παναθηναϊκό, αλλά γιατί σήμερα κρινόταν ένας τίτλος. Ο Ολυμπιακός δεν σταματά εδώ... Συνεχίζουμε γιατί έχουμε δύο σημαντικούς στόχους και κοιτάμε την επόμενη μέρα» δήλωσε ο καλύτερος παίκτης του Ολυμπιακού στο ΟΑΚΑ, Κώστας Σλούκας.

ΜΠΑΣΚΕΤ - ΝΤΟΠΙΝΓΚ

Πέρασαν και οι 24 παίκτες από αντιντόπινγκ κοντρόλ! Κατόπιν αιτήματος του Ολυμπιακού, από έλεγχο ντόπινγκ πέρασαν μετά το τέλος του ημιτελικού με τον Παναθηναϊκό και οι 24 παίκτες των δύο ομάδων! Είναι κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην ιστορία των ομαδικών αθλημάτων... Αυτό προκάλεσε την αντίδραση του Σταύρου Χάντζου, διευθυντή του Εθνικού Κέντρου Ελέγχου Ντόπινγκ και γιατρού του Παναθηναϊκού, ο Την παραίτηση οποίος υποστήριξε ότι υπήρτης Σπυροπούλου ξε ρητή παραβίαση κανονισμών, καθώς ανάλογα αιτήζήτησε ματα στο παρελθόν είχαν απορριφθεί. Πρόσθεσε μάλιο Χάντζος... στα ότι ο Παναθηναϊκός είχε διαθέσιμους τους παίκτες του για τον έλεγχο τις δύο προηγούμενες μέρες και επιπλέον ότι πρόκειται χρονοβόρα διαδικασία, καθώς οι αθλητές θα δώσουν και δείγμα ούρων αλλά και αίματος. «Καταγγέλλω την πρόεδρο του ΕΣΚΑΝ κυρία Σπυροπούλου, η οποία τόλμησε να μου πει πως εμποδίζω τον έλεγχο, όταν ζητάει ούρα και αίμα τέτοια ώρα, ενώ θα μπορούσε να το κάνει χθες. Πρέπει να παραιτηθεί, η πολιτεία πρέπει να την παραιτήσει που είδε να εμποδίζω τον έλεγχο. Δεν έχω κανένα πρόβλημα να περάσουν από έλεγχο, αλλά όχι με αυτόν τον τρόπο» υποστήριξε ο Στ. Χάντζος. Τον έλεγχο όλων των παικτών είχε ζητήσει στις 20 Δεκεμβρίου η ΚΑΕ Ολυμπιακός και είχε αποδεχθεί η ΚΑΕ Παναθηναϊκός.

ΕΥΡΩΛΙΓΚΑ - Β’ ΦΑΣΗ

«Ουδέν κακόν αμιγές καλού...» Με πρόκριση και των δύο μεγάλων ομάδων μας, όχι μόνο του ελληνικού, αλλά και του ευρωπαϊκού μπάσκετ, ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της Ευρωλίγκα. Στον 3ο όμιλο ο Ολυμπιακός τερμάτισε πρώτος και αήττητος, ενώ ο Παναθηναϊκός με πέντε νίκες και πέντε ήττες πήρε την 4η θέση στον 4ο όμιλο. Η δεύτερη ομάδα με το «απόλυτο», δηλαδή 10 νίκες σε ισάριθμους αγώνες, ήταν η Ρεάλ Μαδρίτης, ενώ αμέσως καλύτερο «ρεκόρ» είχαν η Φενέρμπαχτσε και η Μακάμπι Τελ Αβίβ (8-2). Οι δύο εκπρόσωποι του ελληνικού μπάσκετ, με βάση την κατάταξη τους στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, θα βρεθούν αντιμέτωποι στην επόμενη φάση των «16», όπου σχηματίζονται δύο όμιλοι των 8 ομάδων. Οι όμιλοι αυτοί είναι: 5ος όμιλος: Ολυμπιακός, Φενέρμπαχτσε, Μιλάνο, Μπαρτσελόνα, Μάλαγα, Αναντολού Εφές, Λαμποράλ Κούτσα, Παναθηναϊκός.

6ος όμιλος: Ρεάλ Μαδρίτης, Μακάμπι Τελ Αβίβ, ΤΣΣΚΑ, Γαλατασαράι, Ζαλγκίρις, Παρτίζαν, Μπάγερν Μονάχου, Λοκομοτίβ Κουμπάν. Με βάση την εικόνα που έδειξαν οι ομάδες έως τώρα, αλλά και τα «ονόματα» που έχουν στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, ο όμιλος που μετέχουν οι δύο

ελληνικές ομάδες είναι «φωτιά», όχι μόνο γιατί υπάρχουν πολύ δυνατές ισοδύναμες ομάδες, που θα κυνηγήσουν τις δύο πρώτες θέσεις, που δίνουν το αβαντάζ έδρας στα «πλέι οφ» για την πρόκριση στο «φάιναλ φορ», αλλά και γιατί επιστρέφουν στην Ελλάδα ως αντίπαλοι ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς και ο Κλέιζα με τη Φενέρμπαχτσε, ο Βαγγέλης Αγγέλου, ο Τζαμόν Γκόρντον και ο Κώστας Βασιλειάδης με την Αναντολού Εφές, αλλά και οι Κώστας Παπανικολάου και Τζόε Ντόρσεϊ με την Μπαρτσελόνα. Από την άλλη έχουμε το... καλό, ότι υπάρχει, πλέον, η δυνατότητα να δούμε και πάλι δύο ελληνικές ομάδες στο «φάιναλ φορ» (Μιλάνο, 1618 Μαΐου), αφού οι πρωταθλητές Ευρώπης τα τρία τελευταία χρόνια, ο Ολυμπιακός δύο φορές (2012, 2013) και ο Παναθηναϊκός το 2011, δεν θα τεθούν σίγουρα αντιμέτωποι στην επόμενη φάση, αν βέβαια προκριθούν και οι δύο. Στην πρεμιέρα της β’ φάσης, που θα γίνει την άλλη βδομάδα (2-3 Ιανουαρίου), θα παίξουν: 5ος όμιλος: Μάλαγα - Λαμποράλ Κούτσα, Παναθηναϊκός - Μιλάνο, Ολυμπιακός - Φενέρμπαχτσε, Μπαρτσελόνα - Εφές.

6ος όμιλος: Λοκομοτίβ Κουμπάν

Όμιλος «φωτιά» για Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό

- ΤΣΣΚΑ Μόσχας, Παρτίζαν - Ρεάλ Μαδρίτης, Ζαλγκίρις - Μπάγερν Μονάχου, Γαλατασαράι - Μακάμπι Τελ Αβίβ. Το πρόγραμμα είναι λίγο πιο ευνοϊκό για τον «προβληματικό» στην πρώτη φάση Παναθηναϊκό, που ξεκινάει με τρία ματς που αν παίξει καλά μπορεί να τα πάρει και να συνεχίσει με ανεβασμένη ψυχολογία. Αντίθετα, ο Ολυμπιακός στις τρεις πρώτες αγωνιστικές υποδέχεται τις δύο βασικές ανταγωνίστριες για τις πρώτες θέσεις του ομίλου, τη Φενέρμπαχτσε και την Μπαρτσελόνα, και δεν αποκλείεται κάποιο «ατύχημα». Αντίθετα, αν ο πρωταθλητής Ευρώπης νικήσει και τις δύο, βάζει εξ αρχής υποψηφιότητα για την πρώτη θέση και στη

Ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς θα επιστρέψει ως αντίπαλος στο ΟΑΚΑ...

φάση των «16». Αξίζει να σημειωθεί ότι Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός αναμετρώνται στην τελευταία αγωνιστική του α’ γύρου στο ΟΑΚΑ και βέβαια η ρεβάνς θα δοθεί την τελευταία αγωνιστική στο ΣΕΦ, όπου ενδεχομένως θα κρίνονται πολλά, όχι μόνο για την πρόκριση, αλλά και για το ποιες ομάδες θα έχουν το αβαντάζ της έδρας στα «πλέι οφ». Το υπόλοιπο πρόγραμμα των «αιωνίων» στον α’ γύρο: 2η αγωνιστική: Μιλάνο - Ολυ-

μπιακός, Λαμποράλ Κούτσα - Παναθηναϊκός 3η αγωνιστική: Παναθηναϊκός Εφές, Ολυμπιακός - Μπαρτσελόνα 4η αγωνιστική: Λαμποράλ Κούτσα - Ολυμπιακός, Φενέρμπαχτσε Παναθηναϊκός 5η αγωνιστική: Παναθηναϊκός Μπαρτσελόνα, Ολυμπιακός - Μάλαγα 6η αγωνιστική: Ολυμπιακός - Εφές, Μάλαγα - Παναθηναϊκός 7η αγωνιστική: Παναθηναϊκός Ολυμπιακός

38

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΑΡΘΡΑ

Από την εθνική κατάθλιψη στην κοινωνική έκρηξη ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΤΣΑΚΟΥ

Από πού να αρχίσεις και πού να τελειώσεις μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό των τραγικών ειδήσεων που βομβαρδίζουν την καθημερινότητά μας και δημιουργούν το σκηνικό της απόλυτης θλίψης στην οποία βυθιζόμαστε μέρα με την ημέρα. «Νεοάστεγοι», αυτοκτονίες, φτώχεια, κουτσούρεμα και των ελάχιστων συντάξεων, πλειστηριασμοί, σπίτια που τυλίγονται στις φλόγες και όποιος αντέξει το 2014. Την ώρα που ένας ιδιόμορφος «τρίτος κόσμος» γεννιέται εντός των τειχών η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας καλείται να βρει τις δυνάμεις όχι μονάχα να παλέψει για τη δική της επιβίωση, αλλά και για να καταθέσει το περίσσεμα της ψυχής της για τη διάσωση των ολοένα και αυξανόμενων «αποκλεισμένων» που βρίσκονται δίπλα μας. Στο περιθώριο μιας υπερχρεωμένης κοινωνίας, που βαριανασαίνει κάτω από τον βραχνά δανείων, πιστωτικών καρτών, δόσεων και φόρων, μεγαλώνει καθημερινά ο κατάλογος των απελπισμένων, των παραιτημένων και των εξοβελισμένων. Δείγμα της απελπιστικής κατάστασης την οποία βιώνουν όλο και περισσότεροι πολίτες και μιας χώρας που οδηγείται -και- μαθηματικά πλέον στην «εθνική κατάθλιψη». Και πίσω από τη θαμπή βιτρίνα του κέντρου της πρωτεύουσας μια «πόλη αστέγων» που σέρνεται τις παγωμένες νύχτες σε παγκάκια και πλατείες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περισσότεροι από 25 χιλιάδες είναι οι άστεγοι της Αθήνας με περίπου 1.250 από αυτούς να μην μπορούν να βρουν πουθενά καταφύγιο ούτε αυτές τις δύσκολες μέρες του χειμώνα. Μια πραγματικότητα που έρχεται και βάζει την Ελλάδα στη λίστα των χωρών στις οποίες σύμφωνα με τον Economist «εμφανίζεται αυξανόμενος ο κίνδυνος κοινωνικών αναταραχών παγκοσμίως, έπειτα και από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, με τη λιτότητα παρούσα στην ατζέντα πολλών κρατών και για το 2014». Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, το μειωμένο εισόδημα και η υψηλή ανεργία δεν οδηγούν πάντα σε κοινωνικές αναταραχές. Μόνο στις περιπτώσεις στις οποίες η οικονομική δυσπραγία συνοδεύεται και από άλλους παράγοντες αδυναμίας και ευπάθειας, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος κοινωνικής έκρηξης. Ιδιαίτερα σημαντικός και «εκρηκτικός» παράγοντας: η δημοκρατία σε κρίση, ή αλλιώς η έλλειψη εμπιστοσύνης σε κυβερνήσεις και θεσμούς. Λίγα μόλις βήματα χωρίζουν πλέον την εθνική κατάθλιψη από την κοινωνική έκρηξη. Και αυτή η απόσταση δεν μπορεί να συντηρηθεί ούτε με δωρεάν wifi ούτε με τη συνταγή της καταστολής. Το 2014 θα σηματοδοτήσει την ολική ανατροπή.

Του BAΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

Ψεύτες και κλέφτες πολιτικού χρόνου ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

Με βαριά καρδιά, όπως έλεγαν, ψήφισαν οι βουλευτές της πλειοψηφίας, εξαιρουμένου του Βύρωνα Πολύδωρα τον νόμο για τα ακίνητα, τη φορολογία και τις κατασχέσεις. Παραλίγο η κυβέρνηση να βρεθεί στο οριακό 151, αν ο κρυπτόμενος καθηγητής της Ιατρικής κ. Κρεμαστινός δεν εντοπιζόταν και μεταφερόταν σηκωτός στην αίθουσα να πει ναι, στη δεύτερη ανάγνωση των ονομάτων των βουλευτών. Άλλωστε, ως ιατρός, έχει ορκιστεί στον Ιπποκράτη για την υγεία των ανθρώπων όχι και για τα σπίτια τους. Ας το σοβαρέψουμε όμως το πράγμα. Η βαριά φορολογία στα ακίνητα ήταν ένα έκτακτο μέτρο, όπως είχε υποσχεθεί ο Βενιζέλος, για ένα, άντε το πολύ δύο χρόνια. Και αυτό γιατί δήλωναν βέβαιοι πως το 2013 θα ήταν έτος ανάπτυξης, οπότε η υπερφορολόγηση των ακινήτων που χαρακτηρίστηκε δικαίως «χαράτσι» δεν θα χρειαζόταν. ΝΑ ΘΥΜΙΣΩ ότι το 2009 οι εισπράξεις από επιβαρύνσεις στην ακίνητη περιουσία ήταν 526 εκατομμύρια ευρώ, το 2012 με τα χαράτσια εκτοξεύθηκαν στα 2,75 δισεκατομμύρια, ενώ για το τρέχον έτος υπολόγιζαν τις εισπράξεις στα 3 δισ. ευρώ και σύμφωνα με τις προβλέψεις για το 2014, που θα βγούμε κατά τον Σαμαρά στις αγορές, οι επιβαρύνσεις υπολογίζονται στα 3,6 δισ. ευρώ. Μέσα σε πέντε χρόνια καλπάζουσας ύφεσης και βίαιης υποτίμησης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, αλλά και της κρίσης στις επιχειρήσεις, οι φόροι στα ακίνητα αυξήθηκαν κατά 684,4%! Όταν μια από τις τρεις αποκαλούμενες ατμομηχανές της ελληνικής οικονομίας, η οικοδομική δραστη-

Είναι βέβαιο πως στη συντριπτική του πλειοψηφία ο ελληνικός λαός συμφωνεί ότι η χώρα μας πρέπει να βγει από αυτήν την αδιέξοδη κρίση, από αυτήν την παγίδα. Το ερώτημα είναι με ποιον τρόπο; ριότητα (τουρισμός και ναυτιλία οι άλλες δύο) καταρρέει και όταν περισσότερο από το 50% της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής αφορά αυτόν τον κλάδο με πάνω από 100 επαγγέλματα να μένουν εκτός αγοράς εργασίας, χωρίς καμία προοπτική, πώς για τον θεό τους πιστεύουν ότι το 2014 είναι χρονιά ανάκαμψης; Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ είναι προφανής. Δεν το πιστεύουν. Και το κυριότερο, δεν υπάρχει κανένα σχέδιο από τους δανειστές για τη βιομηχανική ανάπτυξη στην Ελλάδα και μάλιστα σε τομείς παραγωγής με υψηλή προστιθέμενη αξία. Γι’ αυτό άλλωστε δεν τους ενδιαφέρει η παιδεία και η επιστημονική έρευνα την οποία κατεδαφίζουν. Όταν με το καλό ολοκληρωθεί το σχέδιό τους για μια ηλιόλουστη αποικία, όλα θα τα φέρνουν απ’ έξω. Οι δικοί μας απλά επιχειρούν να ξεγελάσουν πάλι τους πολίτες για να αγοράσουν τον πολιτικό χρόνο των 365 ημερών του νέου έτους. Κάποιος μπορεί να πει πως ένας

χρόνος δεν είναι και τίποτα σπουδαίο, μπορούμε να αντέξουμε. Μεγάλη κουβέντα, που δεν λαμβάνει υπόψη άλλους που δεν μπορούν να αντέξουν. Το θέμα είναι αν οι καταστροφές που συντελούνται στον παραγωγικό ιστό της ελληνικής οικονομίας είναι αντιστρέψιμες, ποιος είναι ο χρόνος και ποιο είναι το κόστος που θα απαιτηθεί για να συμβεί η επάνοδος σε μια παραγωγική και οικονομική ισορροπία. ΕΙΝΑΙ βέβαιο πως στη συντριπτική του πλειοψηφία ο ελληνικός λαός συμφωνεί πως η χώρα μας πρέπει να βγει από αυτήν την αδιέξοδη κρίση, από αυτήν την παγίδα. Το ερώτημα είναι με ποιον τρόπο; Το πείραμα των κατακτητών απέτυχε παταγωδώς και αυτό το γνωρίζουν πλέον όλοι. Η πιθανότητα αποτυχίας της εναλλακτικής λύσης που υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ θα οδηγούσε στην ολοσχερή καταστροφή και μάλιστα με διεθνείς συνέπειες. Η ανατροπή και οι πολύ καλά μελετημένες μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται, αν δεν τις κατανοήσει και δεν τις ενστερνιστεί η πλειονότητα των Ελλήνων, δύσκολα θα πετύχουν. Χωρίς όραμα προόδου ικανό να ξεσηκώσει και να συγκεντρώσει την ενεργό υποστήριξη όλων των παραγωγικών δυνάμεων, με τον σημερινό πολιτικό συσχετισμό, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, οι πιθανότητες επιτυχίας είναι περιορισμένες. Αν μάλιστα στον ΣΥΡΙΖΑ δεν γίνονται σεβαστές οι απόψεις της πλειοψηφίας, οι πιθανότητες επιτυχίας δεν είναι απλά περιορισμένες, αλλά μηδενικές. Ιδεοληψίες, φανατισμοί και αφέλειες δεν χωρούν σε αυτήν την κρίσιμη μάχη, διότι απλά δεν αφορούν τον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό. dchristou52@gmail.com

Η ΑΥΓΗ • ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

39

ΑΡΘΡΑ

Άλλο τσογλάνια, άλλο τσογλανιά; ΤΟΥ ΚΛΕΑΡΧΟΥ ΤΣΑΟΥΣΙΔΗ

Η τελευταία επίδειξη γλωσσομάθειας του Βαγγέλη Βενιζέλου ήταν αντάξια του πολιτικού ο οποίος, όταν σεμνύνεται και δεν χρησιμοποιεί τη λατρευτή του αντωνυμία (εγώ), καταφεύγει σε επίθετα που ομοίως τον αφορούν, αλλά -από λεπτότητα- τα χρησιμοποιεί για άλλους. Η χρήση του όρου τσογλάνι μέσω του παραγώγου εκτσογλανισμός θα μπορούσε να θέσει τον κ. Βενιζέλο στην ομάδα των σύγχρονων γλωσσοπλαστών και γλωσσοσπαστών, όπως ο ομοιόβαθμος, ομογάλακτος και ενδεχομένως θεράπων, Άδωνις Σπύρος Γεωργιάδης. Αυτός που τη Δευτέρα εμπλούτισε τις γνώσεις μας με ένα νέο γένος, το ουδετεροθηλυκό: «Προϊόντος της εξελίξεως του φαινομένου...», είπε. Ο Σπύρος (Άδωνις) θα του είχε υποδείξει οπωσδήποτε και κάποια άλλα επίθετα, πιο κοντά στις γλωσσικές συνήθειες της ενιαίας πια παράταξής τους: π.χ. γιουσουφάκι, χανουμάκι κ.ά. Έτσι ή αλλιώς, στα νέα δώματα που θα φιλοξενηθεί όταν θα είναι άχρηστος στον κ. Σαμαρά, ο κ. αντιπρόεδρος θα εμπλουτίσει τις γνώσεις

του και με επίθετα άλλων γλωσσών. Όμως, τώρα που χαράμισε τον όρο του για τους συριζαίους, πώς χαρακτηρίζει ο κ. Βενιζέλος ένα παιδί που συλλαμβάνεται από καθηγήτρια να αντιγράφει; Πώς αποκαλεί -όταν τα λένε τα δυο τους- τον πατέρα που έδωσε εντολή να απολυθεί η καθηγήτρια; Έναν πρώην υπουργό της όλης παράταξής του (της συνιστώσας Ν.Δ.) που κυκλοφορεί με πλαστές πινακίδες το Ι.Χ. του; Έναν άλλο που παίρνει μίζες για εξοπλισμούς αναγκαίους (;) για την πατρίδα του, και πώς κάποιον που πετάει στα σκουπίδια ένα και κάτι δισ. ευρώ για να σώσει μια τράπεζα απατεώνων; Και πώς άραγε χαρακτηρίζει τη συμμορία που τρέχει να ξεπουλήσει π.χ. το νερό προτού αυτό απαγορευτεί επισήμως;

Συμφωνημένο έγκλημα Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, παρά τα λεγόμενά τους, έχουν ήδη δώσει κοψοχρονιά την ΕΥΑΘ, την Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης της Θεσσαλονίκης, στους Γάλλους της Σουέζ. Τώρα σπεύδουν να βάλουν τις τυπικές υπογραφές, προτού καθαρογραφεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που απαγορεύει αυτήν την εκχώρηση δημόσιου αγαθού στους κερδοσκόπους.

Χριστούγεννα 2013, ποιος να θυμάται την ετυμολογία της λέξης. Βρήκαμε άραγε ευκαιρία, από τότε που «μεγαλώσαμε», να ξαναθυμηθούμε την παλιά ιστορία, με εκείνο το παιδάκι στη φάτνη και εκείνο το αστέρι. Τι άραγε να θέλουν να μας πουν όλα αυτά τα φωτεινά στολίδια, που χρόνο με τον χρόνο αραιώνουν; Ποιος να ξέρει; Πού να βρούμε μυαλό για τέτοιες αναπολήσεις. Οι μέρες είναι δύσκολες και τα προβλήματα για την επιβίωση πολλά. Οι μισθοί και οι συντάξεις τελειώνουν στις 15 κάθε μήνα. Το δώρο που με τόση ανυπομονησία περιμέναμε για να καλύψουμε τις κοινωνικές ανάγκες των ημερών το παίρνουν μόνο ελάχιστοι προνομιούχοι. Τρέχουμε κι δεν φθάνουμε άλλοι για να αγοράσουμε κάνα δωράκι στους αγαπημένους μας, άλλοι για να πουλήσουμε και να κονομήσουμε τα απαραίτητα για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι και άλλοι κλεισμένοι μέσα στα παγωμένα μας σπίτια, αναπολούμε τις όμορφες μέρες που ζούσαμε πριν από λίγα χρόνια και ίσως δεν ξαναζήσουμε ποτέ. Όμως στις 25 Δεκεμβρίου το αστέρι ξαναλάμπει στον ουρανό. Δεν είναι το ηλεκτρικό αστέρι στο χριστουγεννιάτικο δένδρο της Αθήνας, του Παρισιού ή της Νέας Υόρκης. Για αυτούς που πιστεύουν είναι το αστέρι. Είναι το πιο εντάξει παιδί που γεννήθηκε ποτέ. Το παιδί του ανθρώπου, που μας είπε ότι γεννηθήκαμε για να ζήσουμε ελεύθεροι, αρκεί να αγαπιόμαστε, αρκεί να μάθουμε την αλήθεια, να βρούμε το θάρρος να τη βροντοφωνάξουμε και να λύσουμε μ’ αυτή το μεγάλο σταυρόλεξο της ζωής. «Έχετε θάρρος, εγώ νίκησα τον κόσμο» είπε.

Πώς αποκαλεί ο κ. Βενιζέλος τη συμμορία που τρέχει να ξεπουλήσει π.χ. το νερό προτού αυτό απαγορευτεί επισήμως; Πώς αποκαλεί ο κ. Βενιζέλος έναν υπουργό που το κάνει αυτό, έναν αντιπρόεδρο, έναν πρωθυπουργό; Τους δημάρχους που υπόσχονταν δημοψήφισμα και τώρα έχουν άλλα να ασχοληθούν; Τον όρο τσογλάνι τον έκαψε, άρα του μένουν τα γιουσουφάκια, τα χανουμάκια κ.ά. παραστατικές τούρκικες εκφράσεις.

Πώς αποκαλεί ο κ. Βενιζέλος έναν υπουργό που το κάνει αυτό, έναν αντιπρόεδρο, έναν πρωθυπουργό; Τους δημάρχους που υπόσχονταν δημοψήφισμα και τώρα έχουν άλλα να ασχοληθούν; Τον όρο τσογλάνι τον έκαψε, άρα του μένουν τα γιουσουφάκια, τα χανουμάκια κ.ά. παραστατικές τούρκικες εκφράσεις. Καμώνονται ότι ξεχνούν όλοι αυτοί, εκτός της απόφασης του ΣτΕ, πως η πώληση του νερού σε ιδιώτες δεν συνιστάται ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (με κάτι αστερίσκους ειδικούς για σασκίνηδες τύπου Όλι Ρεν και Αλμούνια). Ε, λοιπόν, δεν είναι απατεώνες όσοι σπεύδουν να πουλήσουν την ΕΥΑΘ προτού καθαρογραφεί η απόφαση του ΣτΕ; Μήπως κι αυτούς τους εκτσογλάνισε ο ΣΥΡΙΖΑ; Δεν είναι η πρώτη φορά που βρίζει ο κ. Βενιζέλος. Το πράττει εκ του ασφαλούς, όσο ακόμη θα παίζει το χαρτί της «Κεντροαριστεράς», δηλαδή της νεοφιλελεύθερης Δεξιάς στην οποία πιέζει παντοιοτρόπως να εντάξει εκ νέου και τη ΔΗΜ.ΑΡ. Η οποία καταψήφισε κόντρα σε κάθε λογική την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τα υποβρύχια. Άσε που «συντηρεί» πολλά στελέχη της σε κρατικές θεσούλες όπου διορίστηκαν όσο συμμετείχε στην κυβέρνηση.

Χριστούγεννα 2013 ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ Θ. ΜΙΧΑΗΛ*

Ακόμη, όμως, δεν έχουμε κατανοήσει τα λόγια του και χάνουμε τα χρόνια μας κοινωνικά απομονωμένοι, ο ένας απέναντι στον άλλο, με ανταγωνισμούς και με πολέμους, αφήνοντας τον πανδαμάτορα να μας τρώει τα σωθικά και στο τέλος να μας αφανίζει. Αν ρίξουμε όμως μια ματιά στον κόσμο των κυττάρων μας, θα δούμε ξεκάθαρα ότι η έννοια της θείας κοινωνίας, όπως είπε Αυτός, ή της απόλυτης κοινωνικής σχέσης, όπως θα το λέγαμε σήμερα εμείς, είναι η απαραίτητη συνθήκη για τη διατήρηση της ζωής. Μας είπε επίσης ότι και αυτόν ακόμη τον χρόνο, που πάντοτε μας ξεφεύγει και μας γερνάει, υπάρχει τρόπος να τον αδράξουμε από τα χαλινάρια του και με τη βοήθεια της γνώσης της δημιουργικότητας και της αγάπης να κατακτήσουμε ακόμη και το πιο άπιαστο αστέρι των ονείρων μας. Η θεωρία της σχετικότητας, που έχει σιγά - σιγά αρχίσει να δίνει τους καρπούς της και στην πράξη, επιβεβαιώνει απόλυτα τα παραπάνω. Στις 25 Δεκεμβρίου γιορτάζουμε τον ερχομό του Παιδιού που πριν από 2014 χρόνια ήρθε στη γη ταξιδευτής από τις παρυφές του απώτερου παρελθόντος αλλά και του απώτερου μέλλοντος, για να μας πει ότι το σπουδαιοτερο που έχει συμβεί στη ζωή μας είναι το ότι γεννηθήκαμε. Από ‘κεί και πέρα τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Ακόμη και ο θάνατος, είπε, που κα-

Στις 25 Δεκεμβρίου γιορτάζουμε τον ερχομό του Παιδιού που πριν από 2014 χρόνια ήρθε στη γη ταξιδευτής από τις παρυφές του απώτερου παρελθόντος αλλά και του απώτερου μέλλοντος, για να μας πει ότι το σπουδαιοτερο που έχει συμβεί στη ζωή μας είναι το ότι γεννηθήκαμε. νείς μας μέχρι σήμερα δεν τόλμησε ποτέ να επαναστατήσει εναντίον του, δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα από τα πολλά προβλήματα που ο ανθρώπινος πολιτισμός καλείται με τη βοήθεια της έμπνευσης που γέννα το πνεύμα του του τίμιου και ταλαντούχου ανθρώπου να το επιλύσει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πόσα αξεπέραστα φράγματα σπάσαμε. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια σε σύγκριση με τη μακραίωνη ιστορία μας,

Εκπόρνευση Κι επειδή έχουμε να κάνουμε με... πνευματικούς ανθρώπους, τελειώνω με μια ιστοριούλα: Πριν από μήνες μια εντεταλμένη κυρία έστειλε ένα χαρτί με το οποίο διέτασσε την Εταιρία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Κ. & Δ. Μακεδονίας να εγκαταλείψει το κτήριο στο οποίο συστεγαζόταν (με αποφάσεις υπουργών Πολιτισμού) με τον Σύνδεσμο Εκδοτών. Υπουργοί, δήμαρχοι και άλλοι πολιτισμένοι άνθρωποι είπαν ότι θα συντρέξουν. Φυσικά ουδέν έγινε και τα ντοκουμέντα της ΕΔΙΑ κατέληξαν σε μιαν αποθήκη του δήμου. Έμενε η απορία γιατί τόση σπουδή για να εκκενωθεί ένα μικρό κτήριο στην Άνω Πόλη, που αναπαλαιώθηκε με χρήματα Ελλήνων και Ευρωπαίων φορολογουμένων και συντηρούνταν από τα λιγοστά χρήματα της ΕΔΙΑ και του Συνδέσμου Εκδοτών. Τώρα μάθαμε: Επειδή «παραμένει αχρησιμοποίητο». Με εντολή τους! Ποιος μη τσόγλανος θα βρεθεί με παραδοσιακό κτήριο στην παλιά μας πόλη; Θα τον μάθουμε και θα τον μάθετε. Όχι, δεν είναι τσογλανιά αυτό. Είναι υψηλή πολιτική, κτηθείσα στις μνημονιακές κυβερνήσεις. Το συνώνυμο είναι εκπόρνευση. Για τον τούρκικο όρο, παρακαλώ στον τουρκομαθή.

σπάσαμε το φράγμα της ταχύτητας και της βαρύτητας που μας κρατούσαν μια ζωή κολλημένους στα στενά όρια της Γης, του μικρού οικισμού όπου γεννηθήκαμε. Με τα αυτοκίνητα, τα αεροπλάνα και τα διαστημόπλοιά μας, φτάσαμε να γυρνάμε γύρω από τη Γη σε 55 λεπτά. Το ταξίδι σε χιλιόμετρα που έκανε ο Κολόμβος για να ανακαλύψει την Αμερική εμείς το κάνουμε μέχρι το πρώτο σέρβις του αυτοκινήτου μας. Θεραπεύσαμε αρρώστιες που κάποτε αποδεκάτιζαν εκκατομύρια ανθρώπους και δημιουργήσαμε έναν κοινό εγκέφαλο με το Ίντερνετ. Είναι στο χέρι μας να ξυπνήσουμε το παιδί που κοιμάται βαθιά μες στις ψυχές όλων μας και να το αφήσουμε να ξεκινήσει για το μεγάλο ταξίδι της ανακάλυψης του άπιαστου αστεριού που λέγεται ελευθερία. Μάθετε την αλήθεια των πραγμάτων και αυτή θα σας ελευθερώσει, είπε το Παιδί που αυτές τις μέρες γεννιέται. Ο θάνατος δεν είναι κι αυτός παρά ένα άλλο φράγμα, όπως το φράγμα του ήχου και του φωτός, που θα το σπάσουμε, όπως τα τόσα άλλα που έχουμε ήδη σπάσει. Έχει μεγάλη όμως σημασία να αρχίσουμε και να συνεχίσουμε να προχωράμε όλοι μαζί, όπως κάνουν τα κύτταρα που έχουμε μέσα μας. Στο τέλος του τούνελ είναι σίγουρο ότι υπάρχει φως. Και έπειτα, μπροστά μας, θα φανεί το άπειρο σύμπαν που περιμένει να το κάνουμε δικό μας και να ζήσουμε επιτελούς ελεύθεροι όλοι μαζί, όπως θέλουμε, όσο θέλουμε και με όποιον τρόπο θέλουμε.

* Ο Γιώργος Θ. Μιχαήλ είναι αρχιτέκτονας βιομηχανικός σχεδιαστής

Η ΑΥΓΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

Ειδικές συνθήκες Ένας χειμώνας λίγο βαρύς, μερικές ημέρες με πολύ κρύο άρκεσαν για να αρχίσει να κραυγάζει η πραγματικότητα και οι χρονιάρες μέρες δίνουν στην κατάσταση ακόμα πιο δραματικό τόνο. Η ομίχλη που σκεπάζει τις πόλεις μας μυρίζει απόγνωση και καταστροφή και δεν αφήνει πολλά περιθώρια παρερμηνείας. Ο κόσμος είτε είναι έξω και παγώνει είτε είναι μέσα και καίει έπιπλα. Η κατάσταση είναι επείγουσα και η αφήγηση της κυβέρνησης, δηλαδή η αργόσυρτη και αιματηρή ανάκαμψη με διατήρηση της σημερινής λιτότητας και των σημερινών επιπέδων ανεργίας, που θα αρχίσει υποτίθεται «μέσα στο 2014», αφορά ελάχιστα τις απαιτήσεις της συγκυρίας. Στο πολιτικό επίπεδο ο πρωθυπουργός κλοτσάει την μπάλα μπροστά, έχει φτάσει στο 2015 και την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας και στο 2016, οπότε λήγει η συνταγματική προθεσμία για διεξαγωγή εκλογών. Πλην όμως, η κοινοβουλευτική του πλειοψηφία είναι πλέον οριακή και ο κυβερνητικός του εταίρος Βενιζέλος υπό ευθεία αμφισβήτηση. Οι δημοσκοπήσεις αρχίζουν να δείχνουν σταθερό προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ, πράγμα αναμενόμενο. Δείχνουν επίσης την καταβύθιση του ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜ.ΑΡ. στο όριο. Δείχνουν επίσης ότι η Ν.Δ. δεν έχει κατορθώσει να φθείρει τους ενδοπαραταξιακούς της αντιπάλους, τους ΑΝ.ΕΛΛ. και τη Χ.Α. Η δημοσκοπική πορεία της τελευταίας αποτελεί έναν από τους πιο κρίσιμους παράγοντες για να αποφασίσει ο Σαμαράς εκλογές. Πόνταρε πολιτικά πολύ στην «εξάρθωσή» της και δεν έχει κερδίσει. Ο ίδιος άλλωστε είναι επίσης υπό αμφισβήτηση, καθώς η πολιτική Στουρνάρα, την οποία στηρίζει, δεν εκφράζει τα συμφέροντα του συνόλου των οικονομικών συμφερόντων της παράταξης. Ένα «ατύχημα» μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, σε κάθε περίπτωση όμως οι κάλπες της άνοιξης θα βάλουν τα πράγματα στη θέση τους. Αλλά και μέχρι τότε το διάστημα είναι μεγάλο για κάποιον που ασφυκτιά από το τσίμα - τσίμα της καθημερινότητας κι ας μην ζει σε παγκάκι. Οι αντοχές έχουν τελειώσει, η αλληλεγγύη των γονέων και των παππούδων δοκιμάζεται, η πείνα δεν είναι μεταφορά, γίνεται κυριολεξία. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως η ισχυρότερη αυτή τη στιγμή οργανωμένη δύναμη μέσα στην κοινωνία, είναι υποχρεωμένος «να αρχίσει να κυβερνά από τώρα». Ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας βρίσκεται τελείως αβοήθητο, μη καταγεγραμμένο καν. Χιλιάδες άνθρωποι υποφέρουν βουβά, δεν έχουν καμία πρόσβαση πουθενά. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει ακόμα και να αναπροσανατολιστεί ολόκληρος από οργανισμό που δίνει πολιτική μάχη σε οργανισμό που αντιμετωπίζει πρωτίστως την ανθρωπιστική καταστροφή. Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ αποδειχθεί αποτελεσματικός και κοντά στον κόσμο, ο κόσμος θα δώσει τις πολιτικές μάχες στο πλευρό του ΣΥΡΙΖΑ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ

Ακόμα και στα Χριστούγεννα, γιορτή της γέννησης του νέου και ελπιδοφόρου, ο χρυσός έχει τη θέση του. Χρυσό, σμύρνα και λίβανο έφεραν οι τρεις μάγοι για να τα προσφέρουν στο θείο βρέφος. Κίνηση που με κάποια δόση καλόπιστης αυθαιρεσίας μπορεί να ερμηνευτεί ως εξής: Καλά και άγια η σμύρνα της θυσίας και ο λίβανος των ιδεών. Αλλά και ο χρυσός του ρεαλισμού έχει τη χρησιμότητά του σε έναν κόσμο υλικών αναγκών. Ακόμα και για τον Χριστό -κατά τους μάγους τουλάχιστον. Ο ρεαλισμός του χρυσού είναι σήμα κατατεθέν και των ημερών μας. Η κτήση χρυσού, παρ’ ότι νόμιμη και γενικευμένη ως επιδίωξη, στις δύσκολες εποχές της φτώχειας ούτε θεωρείται ηθική ούτε είναι δημοφιλής. Διότι, σύμφωνα με

ΡΗΣΕΙΣ&

ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

Economist: Στο κόκκινο η κοινωνική αναταραχή στην Ελλάδα το 2014 Στη βαθμίδα «πολύ υψηλού ρίσκου» όσον αφορά την πιθανότητα κοινωνικής αναταραχής μέσα στο 2014 κατατάσσει την Ελλάδα το βρετανικό περιοδικό Economist. Η χώρα μας είναι το μοναδικό μέλος της Ε.Ε. που περιλαμβάνεται στην ίδια βαθμίδα και μόλις η δεύτερη ευρωπαϊκή μαζί με τη Βοσνία. Η Ελλάδα εντάσσεται έτσι στην ίδια κατηγορία με χώρες της Μέσης Ανατολής σε κατάσταση αναβρασμού ή ακόμη και ανοιχτής εμφύλιας σύγκρουσης, όπως η Αίγυπτος, η Συρία, το Ιράκ, ο Λίβανος και η Υεμένη, χώρες της Αφρικής όπως η Λιβύη, η Νιγηρία και το Σουδάν και κράτη της Νότιας Αμερικής όπως η Βενεζουέλα και η Βολιβία. Στην αμέσως επόμενη κατηγορία, εκείνη του «υψηλού ρίσκου», περιλαμβάνονται οι υπόλοιπες «μνημονιακές» χώρες (Ισπανία, Πορτογαλία και Κύπρος) καθώς και κράτη που γνώρισαν μεγάλες διαδηλώσεις μέσα στη χρονιά που διανύουμε (Βραζιλία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Ουκρανία). Η Ιρλανδία και η Ιταλία βρίσκονται στις χώρες «ενδιάμεσου ρίσκου», μαζί με τη Γαλλία και τη Βρετανία. Το τμήμα στατιστικής του Economist υπολογίζει την πιθανότητα κοινωνικής αναταραχής με βάση όχι μόνο την κατάσταση της οικονομίας, αλλά και την κρίση του πολιτικού συστήματος, κάτι που προσδιορίζεται ως «θεσμικές και πολιτικές αδυναμίες». Σύμφωνα με τις προβλέψεις των ειδικών του περιοδικού, 65 χώρες (43% των 150 χωρών που εξετάζονται στον πίνακα) θα αντιμετωπίσουν μέσα στο 2014 «υψηλό» ή «πολύ υψηλό» κίνδυνο κοινωνικής αναταραχής, με τις «θερμότερες» περιοχές να εντοπίζονται στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, τη Νότια Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Όπως εξηγεί ο στατιστικολόγος Λάζα Κέκιτς, η δύσκολη οικονομική κατάσταση θεωρείται αναγκαία αλλά όχι πάντοτε ικανή συνθήκη για να ξεσπάσουν ταραχές. «Η μείωση εισοδημάτων και η υψηλή ανεργία δεν ακολουθούνται πάντοτε από ταραχές. Μόνο όταν οι οικονομικές δυσκολίες συνοδεύονται από άλλα στοιχεία αδυναμίας υπάρχει κίνδυνος αστάθειας» σημειώνει αναφέροντας ως ενδεικτικούς παρά-

ΤΗΣ ΩΡΑΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΡΤΕΡΟΥ

Χρυσός, σμύρνα, και λίβανος τον σαρκασμό του Σαίξπηρ, ο χρυσός κάνει «άσπρο το μαύρο, άσχημο τ’ όμορφο, σωστό το λάθος, σπουδαίο το χυδαίο, νέο το παλιό, γενναίο το δειλό... Βρίσκει γαμπρό μέχρι στη χήρα τη γριά». Και θυμηθείτε τον νεανικό σαρκασμό του

γοντες «τις μεγάλες οικονομικές ανισότητες, την κακή διακυβέρνηση, τα χαμηλά επίπεδα κοινωνικού κράτους, τις εθνοτικές εντάσεις και το ιστορικό ταραχών». «Ιδιαίτερης σημασίας για την πυροδότηση ταραχών τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως στάθηκε η διάβρωση της εμπιστοσύνης απέναντι στις κυβερνήσεις και τους θεσμούς, η κρίση της δημοκρατίας» υπογραμμίζει. Το Economist επισημαίνει πάντως ότι οι προβλέψεις του δεν είναι πάντοτε ακριβείς και έχουν μεγαλύτερη αξία ως αποτίμηση της σημερινής κατάστασης μιας χώρας. Γι’ αυτόν τον λόγο αναφέρεται ενδεικτικά η περίπτωση της Ταϊλάνδης, που παρότι συγκλονίστηκε φέτος από μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις κατατασσόταν με βάση τον περσινό πίνακα στις χώρες «ενδιάμεσου ρίσκου».

M.T.

Μαρξ στο γνωστό -αν και όχι τόσο... μαρξιστικόβιβλιαράκι «Το χρήμα χορεύει για σένα». Ούτε οι κατέχοντες χρυσό -ή μετοχές εν πάση περιπτώσει και καταθέσεις- είναι φυσικά δημοφιλείς. Όση σμύρνα θυσίας και λιβάνι ιδεών κι αν διαθέτουν, εφόσον διαθέτουν αρκετό χρυσό, το μάτι κολλάει εκεί. Διότι ο χρυσός την έχει αυτή την ιδιότητα -να χλομιάζουν μπροστά του όχι μόνο άνθρωποι, αλλά και ιδέες. Πράγμα που αποδείχτηκε τελευταία με τα σχόλια που δημιούργησε η κτήση και η επένδυση χρυσού από ανθρώπους που κατά τα άλλα τη σμύρνα και το λιβάνι τους δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει. Αλλά ο Χριστός κι ο Μαρξ πέθαναν στην ψάθα. Αν έχεις δυο χιτώνες, δώσε τον ένα -είπε ο

Η ανάπαυλα των Χριστουγέννων δεν ισχύει για όλους. Δεν ισχύει τουλάχιστον για όλους όσοι χαρακτηρίζονται ως «διαθέσιμοι» από την κυβέρνηση εμπίπτουν, δηλαδή, σ’ αυτό τον τρομερό ευφημισμό που αντικαθιστά τη λέξη «απολύσεις». Στους «διαθέσιμους», που θα πεταχτούν στον δρόμο μετά τα Χριστούγεννα, συγκαταλέγονται και οι διοικητικοί υπάλληλοι του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, οι οποίοι επέλεξαν, προχθές, να στολίσουν ένα διαφορετικό χριστουγεννιάτικο δέντρο: ένα δέντρο με «στολίδια» τα χαρτιά της διαθεσιμότητας, που τους ειδοποιούν ότι σε λίγες ημέρες θα αλλάξει η ζωή τους και θα ψάχνουν για δουλειά...

πρώτος. Πάρε τους χιτώνες από τους πλούσιους για να ντύσεις τους φτωχούς, είπε ο δεύτερος. Η σμύρνα και ο λίβανος καθοδήγησαν δηλαδή τη ζωή τους -κι αυτό το μάθημα είναι επίκαιρο. Ας κρατήσουν λοιπόν τη σμύρνα και τον λίβανο κι ας δουν τι θα κάνουν με τον χρυσό. Σο κάτω-κάτω, η συζήτηση που προκλήθηκε, με πολλές κακόπιστες ανοησίες και πολύ περισσότερες καλόπιστες επιφυλάξεις, δείχνει ότι η ανέχεια δεν ταιριάζει με την ανοχή. Η γριά η χήρα να μείνει στο ράφι -ζητάμε πολλά;

52 9 771108 990135