11911

26/01

Ιαν ουάριο

ς 201 4, τ.

Η ΑΥΓΗ

10

/ 05 5 7" 5, 5 * 5 #57(5 ).#5 ) 2 " 5 ) 0 / (57 " 5 5 0 0 5 "#57 + 057 ( 5/ 0 5 1 57" (,5 57" 5 0+7() + 7 5 5 - #57 510 % 05 0 ( 5 05 ).+ ( "+ "57(, 50/ .5 ) (, 5 5 )0 +" 5 5 7(, 5 027 0/( 7( 5 / 0) 0 5 0 1 5 (, 5 0. 5 5 ,7.

2/.1 "50 5"5 "#5 #572 5 7 2 ( % ( 7 57 (5 2 7( ( 5. "5 ,7* 5 .5 / 05 10 #57( ,5 8 5 % 5/ 05( 05 )( 0 +1.5 5 7(,5/ 5 2 57" 5 *7 5 * "/ 2)0 .5 + 5 2)0 70 5 +70 5 )( 0/.5+ )( 7( /( 5 ) (, .5 50 0(05/ ) ( ). 7"5 7+0 5 2) (7 % 5 ,+0 % 05 5/ 05 0 57(, 7 #5 5+7( 7 # (/ 1 + 0 (,5 ,) +7(, 5 %) ( 5$(#5 5 7) ) 1 %+ (5 .5 7( 5 ,7 5 ) 1 7 )), (0 . 5 1 5 / 057 7(,5& 7%)0( 7" ( 5 05/(0 .5 ( 7 5 0/" . % 70 5 7 5 0 %5 (,5 ) 0 5 *7" + 5 *5 (,1 5 5 5 +1( +0(5/ ,+7* )0('5 % 5 / 05( ). 7"5 %5 7(, 5 0( 5

1 )0 +7 / 05+ 5 "1.

0/.55(5 57" 5 0/% 5"5+" + 5 5+7( %5 0 7( (0( #51 5 ).7"5 0 5! 0 5- 5/ 0 87654 321 5 . 57( 5 ( 57(1 05 )% %)- (, 5 ,7 . 5 ( ,510 1( "57(,5! 2 5 0 )0( 5 "7( + 70+7 /( 7 5 7 5 270/ (0 2 5 5 0 5 7(,5 ( /"5 5 +7"5! "+ . 5 72 ( 5 /7*5+7 5 2)% 0 5 " 5/( 0 % ( 7 05 5(05% ) ( 7" 5/ )( 57 (,5 2 5 +70 5 , ( ) 70 7 57 (,5 5 0 57" 5 % 5%) ( 7 57 51 ( )( )(2 1 () ( + .5 5% 0(5 () 2 7" 50+7() - / 05 +257 (,5 0(, 51 +25 2 *57(, ( (0*+ 0 5 (,5 ) #5 (05+7 5 +,11 , 5. (,5 /( 57 5 ) , (1 #5 7 7 541 5 2 5 0270/ ) 7 5 7%5 .51 (,5 ( 5 "#5 +,++ ' 5, ( 1 050 5) 5 7(,5 0 ( 57" 5 57" 5/05 "+" ( 7 51 5 7() 5 5 0 0%5 5 5+ , 7) 7 +7) , 5) 7"+ + 5/ . 5 % 2 5-0 ( 05/ 0 5"50+ 7 51 +257" , / 5 +7"/

%) ( 7 5/ %7(5 )% (

,7* 5 , ) * #5 72 5 + 57"5 / 57( ,5 ( 5 50 0(/7" .7" 5 () "

(, .5 1 5 ) 5*7 5/ 05 0(5 7" 5 5( 7) ,7.5 0+1 , 57(5/ % +" 5 0%5 5/ 05 5 (,+07(5 (, .5 / 57 (,5 5/ 05"5 ).7 " 5 ( + 7(,5 / 05 1 . 2 51 570 5( ( 572 5 ( 070/ #5 ) + ,5/ 057"5 , 2* # 57"5 )( * 5 5 +7" 5 / 5 5+0 %5 - 50 ) 7 5/ 1 / 5 5 0 0%57( 57" 5 .57"5 7 .5/ 0 5+0 % +7) 0570 5 5 +/(0 /7( *+ 0 5 0 )% 05 ,7 5 1 5 1 57 5 "#5 )*/ 5 ) )0/) 1 + / 05 72 5 +7 5 5 ) / 5 5 ,7( +/ 57" 72 5 7)2 5 +2+ 5 5/ ( ( 5 5 7(01 %+7" 5+70 1*#57 ( 5 "5 ( #5(5( 5%) (, 5 . 5 7 5 ,7 2 51 57( 5 "+ 7(5 (, .5( 5 ,7) 7 5 5/% %) 0 + 5 0 1*5 ) + 5 .5 #5 / ( ( ( 5 1(0 3% (0 5+7 % 5(5( ( ( ' #5 5/(0 "/ 5 + 5/ ( 7 57" 5% .54 .7057 (5 (,

24

ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

www.avgi.gr

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11911 • KΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014 • TIMH: 3 €

ΟΛΙ ΡΕΝ: Η Ελλάδα να κάνει τη δουλειά της, το καλοκαίρι θα αρχίσει η συζήτηση για το χρέος

Οι Ευρωπαίοι αναβάλλουν για μετά τις εκλογές τη συζήτηση για τη ρύθμιση του χρέους και πιέζουν την κυβέρνηση Σαμαρά να λάβει μέχρι την άνοιξη τα μέτρα ύψους 5 δισ. ευρώ για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό. Μεσοπρόθεσμο τώρα και νέο Μνημόνιο μετά τις ευρωεκλογές.

Από νέα κυβέρνηση η διαπραγμάτευση για το χρέος και το μέλλον της χώρας

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΛΙΟ ΠΑΝΙΤΣ

(ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΙΟΡΚ):

Ελπίδα για την Ελλάδα και την Ευρώπη ο ΣΥΡΙΖΑ

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΕ ΡΟΜΠΑΪ, ΜΠΑΡΟΖΟ, ΣΟΥΛΤΣ

Έκτακτη σύνοδος κορυφής για το μεταναστευτικό Να αναθεωρηθεί το Δουβλίνο ΙΙ, που μετατρέπει τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου σε αποθήκες ψυχών και τη Μεσόγειο σε υγρό τάφο, ζητάει ο Αλέξης Τσίπρας με επιστολή που απέστειλε προς τους Ρομπάι, Μπαρόζο και Σουλτς. Ο υποψήφιος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για την προεδρία της Ε.Ε. ζητάει τη σύγκληση έκτακτης συνόδου κορυφής, προκειμένου να επανεξεταΝΑ ΑΠΟΤΡΕΨΟΥΜΕ στεί η πολιτική για το μεταναστευτικό. ΥΝΕΕΣ ΤΡΑΓΩΔΙΕΣ πενθυμίζει ότι τα ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ τελευταία χρόνια χιλιάδες μετανάστες έχουν βρει τραγικό θάνατο στην προσπάθειά τους να μεταβούν σε χώρες της Ευρώπης και ζητάει να σχεδιαστούν αποτελεσματικοί τρόποι διάσωσης στη θάλασσα. Μετά την τραγωδία στη Λαμπεντούζα η νέα τραγωδία στο Φαρμακονήσι, με θύματα εννέα παιδιά και τρεις μητέρες, συνταράσσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Καθολική είναι η αξίωση για τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας για την απόδοση ευθυνών, ιδιαίτερα μετά τις καταγγελίες - σοκ διασωθέντων εις βάρος λιμενικών. Απαιτείται η διασφάλιση της παραμονής όλων των διασωθέντων στη χώρα μας, ώστε να καταθέσουν και να φωτίσουν τις ευθύνες για την τραγωδία.

ΣΕΛ. 13

ΑΝΕΤΕ ΓΚΡΟΤ

(ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ DIE LINKE):

To κατοχικό δάνειο, οι επανορθώσεις και η σημασία του ΣΥΡΙΖΑ

ΣΕΛ. 12

ΑΘHNA ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΖΟΥΝΤΙΘ ΜΠΑΤΛΕΡ Επισφάλεια στην εργασία, φεμινισμός και Αριστερά ΕΝΘΕΜΑΤΑ

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

To διακύβευμα των Ευρωεκλογών ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΛΙΟΥ

Στις 29 και 30 Ιανουαρίου επισκέπτονται την Ελλάδα οι δύο ευρωβουλευτές που συνέταξαν την έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου, σχετικά με τα αποτελέσματα των πολιτικών που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις των κρατών που «εποπτεύονται» από την τρόικα. Πρόκειται για μια επίσκεψη εξ’ αναβολής από τις 8-9 Ιανουαρίου, καθώς η ετοιμόρροπη και ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2

ΣΕΛ. 6, 9

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΗ ΣΕΛ. 3

ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Ο δικός μας Κώστας Φιλίνης Γράφουν: Ν. Βούτσης, Θ. Γιαλκέτσης, Β. Κωτούλας, Τ. Τρίκκας, Αλ. Ρήγος, Λ. Καλλιβρετάκης, K. Νικολακάκος

ANAΓΝΩΣΕΙΣ

Πώς μεθοδεύουν την απελευθέρωση

#

O

ς ικοτριβέ

ΜΑΡΤΥΡΙΑ: «Με διώχνουν, ενώ είμαι έγκυος και μπήκα με ΑΣΕΠ» ΣΕΛ. 10, 11

ΣΕΛ. 17-22

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΠΡΟΥΝΟ ΛΑΤΟΥΡ:

ΑΧΜΕΤ ΙΝΣΕΛ:

Επιτακτικό το αίτημα του εκμοντερνισμού της Ελλάδας

Τι συμβαίνει στην Τουρκία

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Μεταξύ αδιεξόδου και εμφυλίου ΣΕΛ. 43

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Οι βασικοί άξονες του σχεδίου Κέρι για το Παλαιστινιακό ΣΕΛ. 46 ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ: Π. ΧΑΡΙΤΟΣ

LE MONDE diplomatique ΣΕΡΖ ΑΛΙΜΙ: Ο καιρός των νέων εξεγέρσεων ΙΝΔΙΑ: Μικροπίστωση, οι μπίζνες της αθλιότητας ΣΕΛ. 31-34

ΣΚΟΥΡΙΕΣ: Πορεία κατά των χρυσοθήρων σήμερα στον Κάκκαβο

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

2

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ

Ψηφοδέλτια νίκης Η κυβέρνηση Σαμαρά πνέει τα λοίσθια. Το ΠΑΣΟΚ εξαερώνεται, η Ν.Δ. εγκαταλείπεται από μεγάλο μέρος της παραδοσιακής εκλογικής βάσης της, λαϊκά αλλά και μεσαία στρώματα, ο ΣΥΡΙΖΑ δημιουργεί δυναμική ευρείας νίκης ή και αυτοδυναμίας. Η κρίση πολιτικής εκπροσώπησης, που διαπιστώθηκε στις τελευταίες εκλογές, προσλαμβάνει σταδιακά μορφή νέων πολιτικών συνθέσεων στο έδαφος που δημιουργούν η κοινωνική κρίση, αλλά και η ελπίδα για την υπέρβασή της. Μέσα σ’ αυτό το τοπίο, οι περιφερειακές εκλογές έχουν σαφή πολιτικό χαρακτήρα. Είναι μια ευκαιρία να στείλει ο λαός μήνυμα για αποφασιστική στροφή στις πολιτικές εξελίξεις. Γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ, ανοιχτός σε συνεργασίες κυρίως με κοινωνικές δυνάμεις, συγκροτεί ψηφοδέλτια με επικεφαλής τα κορυφαία στελέχη του. Ψηφοδέλτια νίκης που θα λειτουργήσουν ως καταλύτης πολιτικών εξελίξεων. Παρά το στραπάτσο που έχει υποστεί η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός, παρά την ηττοπάθεια που εξαπλώνεται στο κοινωνικό στρατόπεδο, ο Σαμαράς θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει όσο διάστημα του απομένει μέχρι τις εκλογές, ώστε να εκτελέσει συμβόλαια που έχει υπογράψει. Αυτές είναι οι «χειροβομβίδες» που ετοιμάζει και όχι οι «στρακαστρούκες» της Αννας - Μισέλ. Αυτή την εβδομάδα ψηφίζεται το νομοσχέδιο για το ξεπούλημα των δικτύων της ΔΕΗ (υπόθεση ΑΔΜΗΕ), που ισοδυναμεί με υπονόμευση της αναγκαίας αναπτυξιακής προσπάθειας της χώρας. Επίσης προωθείται το νομοσχέδιο για τη διάλυση του ΕΟΠΥΥ, εξέλιξη που αποτελεί καίριο πλήγμα στο δικαίωμα των πολιτών στην υγεία. Σε μια προσπάθεια φθηνού αντιπερισπασμού, η κυβέρνηση επιχειρεί να ξαναστήσει ατζέντα τρομοκρατίας, συνδέοντάς την μάλιστα με το μεταναστευτικό, όπως ανενδοίαστα δήλωσε ο Δένδιας με αφορμή την τραγωδία στο Φαρμακονήσι. Η διαφυγή Ξηρού όμως επιδεινώνει την κυβερνητική εικόνα και διαλύει την προπαγάνδα της γαλάζιας μονταζιέρας. Τίποτα δεν μπορεί να αντιστρέψει την πορεία κατάρρευσης της Ν.Δ. και της κυβέρνησης Σαμαρά. Αυτό γίνεται αντιληπτό και στην Ε.Ε. Η κυβέρνηση ευελπιστούσε σε κάποιο μπόνους για το χρέος αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Διαψεύστηκε. Ήλπιζε να έχει κάποια θετική ενθάρρυνση πριν από τις ευρωεκλογές, ώστε να μεταθέσει για αργότερα την εφαρμογή των νέων μέτρων, ύψους 5 δισ. ευρώ, για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού. Διαψεύδεται. Ακόμη και ο Όλι Ρεν διαμηνύει ότι η συζήτηση για το χρέος θα αρχίσει το καλοκαίρι, δηλαδή με νέα κυβέρνηση. Μέσα σ’ αυτό το ρευστό πολιτικό σκηνικό, ούτε ο Σαμαράς δεν μπορεί να αποκλείσει άμεσα βουλευτικές εκλογές. Γνωρίζει ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και των περιφερειακών εκλογών θα είναι καταδικαστικό για το κόμμα του. Γνωρίζει ότι θα επιταχυνθεί η πορεία άτακτης κυβερνητικής χρεωκοπίας. Γι’ αυτό το πιθανότερο είναι να αναγκαστεί να προχωρήσει σε συντεταγμένη πολιτική χρεωκοπία. Σε κάθε περίπτωση, το διευρυνόμενο προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ, που όλα δείχνουν πως μπορεί να αποκτήσει δυναμική αυτοδυναμίας, επιβάλλει στο κόμμα της Αριστεράς να αποσαφηνίσει τις προγραμματικές - πολιτικές και κοινωνικές προϋποθέσεις για τη συγκρότηση λαϊκού ρεύματος νίκης. Προβάλλοντας τους πρώτους στόχους της κυβέρνησης της Αριστεράς: ένα νέο ήθος δημοκρατικής διακυβέρνησης, τη δημιουργία κοινωνικής ασπίδας για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την ενίσχυση των εισοδημάτων αρχής γενομένης από τα φτωχότερα στρώματα, τη διαπραγμάτευση για το χρέος με ευρωπαϊκό ορίζοντα και την προώθηση των συνταγματικών διαδικασιών για τη διερεύνηση των σκανδάλων και την τιμωρία των ενόχων. Είναι λαϊκή αξίωση.

Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

τές. Οι θάνατοι παιδιών στο Αιγαίο είναι φυσικό Ίσως είναι ανάγκη να καταλάβουμε μια απλή αλήθεια: Στην Ελλάδα αυτή φαινόμενο - αν όχι και επιθυμητό. Η τρόικα είΣΗΜΕΡΑ τη στιγμή έχουμε μια κυβέρνηση που δεν ναι αναγκαιότητα. Τα Μνημόνια θα έπρεπε να ΕΙΝΑΙ καταλαβαίνει. Δεν καταλαβαίνει ο Σαματα εφεύρουν αν δεν υπήρχαν. Τα δημόσια αράς, δεν καταλαβαίνει ο Βενιζέλος, δεν γαθά είναι ανάξια εκτίμησης, εφόσον προσφέΚΥΡΙΑΚΗ καταλαβαίνει ο Άδωνις -τι να καταλάβει ρονται δωρεάν. Και όλοι εμείς είμαστε αντιαυτός...- δεν καταλαβαίνει ο ΒαρβιτσιώΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ κείμενα προς επεξεργασία. ΚΑΡΤΕΡΟΥ της, δεν καταλαβαίνει ο Δένδιας, δεν καΜιλούν όλοι τους άλλη γλώσσα - μεταλλική, ταλαβαίνει ο Αθανασίου. Δεν καταλαανατριχιαστική, αλαμπουρνέζικη, ογκομετριβαίνει το κυβερνητικό σύμπαν, με όλους κή, ό,τι θέλετε, πάντως όχι ανθρώπινη. Με ατους αστέρες, τους δορυφόρους, τους ποτέλεσμα, όποιος μιλάει ανθρώπινα να μην λευκούς νάνους και τις μαύρες τρύπες. μπορεί να συνεννοηθεί μαζί τους, να τον αντιΔεν καταλαβαίνουν και κάθε μέρα το μετωπίζουν σαν άλλιεν, σαν εισβολέα από άλδείχνουν και το αποδείχνουν. Κάθε τι ανλο πλανήτη. Σαν εχθρό μιας Πατρίδας που τη θρώπινο τους είναι ξένο. Σε μια προχτεγράφουν με Π κεφαλαίο, αλλά την ταυτίζουν σινή του ανακοίνωση ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέμε τα κεφαλαία του κεφαλαίου. Και από την άρει ότι βαφτίζουν την ανθρωπιστική κρίποψη αυτή, της κτηνώδους άγνοιας, είναι τροση σταθερότητα. Ακριβώς. Σωστό. Πρέπει μακτικοί, ανελέητοι. Τρομοκράτες ειδικού τύόμως να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν που. Έτοιμοι για το χειρότερο και βέβαιοι ότι κάνουν κάποιο επικοινωνιακό λάθος - δεν είναι τόσο αδέξιοι. έτσι διαπράττουν το καλύτερο. Να σου σηκώνεται η τρίχα. Έτσι εισπράττουν την ανθρωπιστική κρίση, ως σταθερότητα. Θα αρκούσε ο τρόπος που κατανοεί την πραγματικότητα των Αυτή είναι η αντίληψή τους για την πραγματικότητα που η πο- ανθρώπων, πλησιάζει το δράμα των ανθρώπων, αναζητά διέλιτική τους παράγει και επιβάλλει σαν μαύρο νέφος στη χώρα. ξοδο για (και φυσικά με) τους ανθρώπους, για να καταδείξει την Στον ακροδεξιό φλοιό του εγκεφάλου τους οι απολύσεις είναι αναγκαιότητα της Αριστεράς σήμερα. Μια κυβέρνηση οξειεξυγίανση. Το σκλαβοπάζαρο είναι απελευθερωμένη αγορά ερ- δωμένη τουλάχιστον στη νοτιά των ανθρώπων - αυτή ήταν γασίας. Η απόγνωση είναι αποτέλεσμα της πολιτικής του ΣΥ- πάντα και είναι και σήμερα η απάντηση στην απαστράπτουΡΙΖΑ. Οι αυτοκτονίες δεν είναι τίποτε - κανείς δεν μιλάει γι’ αυ- σα άγνοια...

Στη νοτιά των ανθρώπων

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Η υπεράσπιση του κόσμου της εργασίας, διακύβευμα των Ευρωεκλογών ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1

από παντού πιεζόμενη κυβέρνηση Σαμαρά γνώριζε πολύ καλά ότι δεν μπορούσε να αντιπαραθέσει τη φιέστα ανάληψης της προεδρίας της Ε.Ε. σε αυτή την επίσκεψη.1 Στις 10 Ιανουαρίου δημοσιεύθηκε και η σύντομη γνωμοδότηση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου για τα πεπραγμένα της τρόικας, η οποία αναφέρει ότι η παρούσα κατάσταση «καταστρέφει την εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και απαιτεί πλέον οι αποφάσεις σχετικά με την πολιτική που συνοδεύει τον δανεισμό κρατών «να ψηφίζονται από το Ευρωκοινοβούλιο». Στην ουσία της, η γνωμοδότηση διαπιστώνει και στηλιτεύει το έλλειμμα δημοκρατίας στις πρακτικές που ακολουθήθηκαν ώς τώρα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Επίσης, όπως και η Έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων καθιστά σαφές, οι πολιτικές που ακολουθούνται δεν συνάδουν με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., κείμενο που έχει ισχυρή νομική υπόσταση. Στην Έκθεση αυτή υπήρχε ένα ερωτηματολόγιο προς όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Εκτός από την θρασύτατη απάντηση του Έλληνα υπουργού Οικονομικών και την απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,2 δημοσιεύθηκαν και οι απαντήσεις των άλλων μνημονιακών υπουργών Οικονομικών και κεντρικών τραπεζιτών, της ΕΚΤ, του Eurοgroup και του κ. Ρομπάι. Όλοι όσοι μέχρι σήμερα δεν έδιναν λόγο για τίποτα είναι αναγκασμένοι να απα-

ντήσουν στον έλεγχο του Ευρωκοινοβουλίου. Θυμίζω ότι η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκθέτει όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις, αναφέροντας ρητά ότι τα Μνημόνια είναι πολιτικές με τις οποίες οι κυβερνήσεις συμφωνούν και δεν «επιβάλλονται» από την τρόικα. Οι απαντήσεις των μνημονιακών υπουργών Πορτογαλίας, Ιρλανδίας και Κύπρου είναι παρομοίως θρασείς με αυτήν του κ. Στουρνάρα. Για παράδειγμα, ο Ιρλανδός υπουργός ονομάζει το εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό ανεργίας των νέων της χώρας του «μια πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσει ένα γενικά πετυχημένο πρόγραμμα». Ο Κύπριος ομόλογός του αναφέρει ότι «η ανεργία αυξάνεται ραγδαία από την αρχή του προγράμματος, αλλά η εφαρμογή του θα επιφέρει ένα καλύτερο οικονομικό μέλλον για την Κύπρο»! Η ΕΚΤ επιμένει, σαν να βρίσκεται σε άλλον πλανήτη, να λέει ότι «οι μεσοπρόθεσμες συνέπειες του προγράμματος θα αποδειχθούν θετικές» και οι απαντήσεις των άλλων τραπεζιτών την ανταγωνίζονται σε κυνισμό. Ο «δικός μας» κ. Προβόπουλος δηλώνει «εξαιρετικά ικανοποιημένος» («extremely satisfied»). Ο κ. Ντάισενμπλουμ, πρόεδρος του Eurogroup, αναγνωρίζει ότι αυτή η πολιτική είναι αποτέλεσμα συσχετισμών μέσα στο Eurogroup. Λέει δηλαδή ότι επειδή είναι νεοφιλελεύθερες οι κυβερνήσεις επιβάλλονται τα Μνημόνια, και όχι επειδή τα επιβάλλει αυθαιρέτως η τρόικα, συμφωνώντας επί της ουσίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη συναίνεση της κά-

θε μνημονιακής κυβέρνησης. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Ρομπάι απαντά ότι «νίπτει τας χείρας του», δεν γράφει ούτε μια λέξη υπεράσπισης των Μνημονίων, σε ένα τυπικό σημείωμα λίγων γραμμών που αποστέλλει στο Ευρωκοινοβούλιο. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Παρά το γεγονός ότι όλες οι πλευρές υπερασπίζονται τις καταστροφικές πολιτικές λιτότητας (ή τουλάχιστον δεν απαντούν στις ερωτήσεις-κατηγορίες που τους απευθύνουν οι ευρωβουλευτές), από όλη αυτή τη διαδικασία καθίσταται σαφές ότι η κοινωνική νομιμοποίηση των Μνημονίων έχει πλέον απολεσθεί. Οι δημοσκοπήσεις σε όλη την Ευρώπη, ενόψει των ευρωεκλογών, δείχνουν ότι όποια πολιτική δύναμη υπερασπίζεται τα Μνημόνια καταρρέει. Στις χώρες στις οποίες είναι δυνατή η Αριστερά, κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα και την Ισπανία, η άνοδός της εκφράζει τις ελπίδες του κόσμου της εργασίας για έξοδο από την κρίση χωρίς την εξαθλίωσή του, αλλά, αντίθετα, με την ανακούφιση των ισχυρότερα πληττόμενων τμημάτων του πληθυσμού και την ανάκτηση της δύναμης του κόσμου της εργασίας, ώστε να μπορέσει να ανατρέψει τον νεοφιλελευθερισμό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτές οι ευρωεκλογές είναι μια μάχη των «από κάτω» η οποία πρέπει να κερδηθεί!

1 «Σαμαράς, Στουρνάρας κρύβονται οι δυστυχείς, αλλά για πόσο;» http://www.jmilios.gr/σαμαράς-στουρνάρας-κρύβονται-οι-δυστ/ 2 όπ.π.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

3

Ο ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ ΜΕ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ Χ. ΒΑΝ ΡΟΜΠΑΪ

Έκτακτη Ευρωπαϊκή Σύνοδος για αναθεώρηση του Δουβλίνου ΙΙ Πρωτοβουλία πανευρωπαϊκής εμβέλειας και απήχησης πήρε χθες ο Αλέξης Τσίπρας με σκοπό να αντιμετωπιστεί το όνειδος της μεταναστευτικής πολιτικής της Ε.Ε. Σε επιστολή που απέστειλε στον Χέρμαν Βαν Ρομπάι -και κοινοποιείται επίσης στους Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και Μάρτιν Σουλτς- ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για την προεδρία της Κομισιόν ζητά την έκτακτη σύγκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με θέμα την αναθεώρηση του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ. Η επιστολή απευθύνεται, ας διευκρινιστεί, στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, γιατί μόνον αυτός, με βάση το άρθρο 15 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ε.Ε., που επικαλείται ο Αλέξης Τσίπρας, έχει τη σχετική δυνατότητα ή, επί λέξει, «όταν το απαιτεί η κατάσταση, ο πρόεδρος συγκαλεί έκτακτη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου». Με τη βαρύνουσας σημασίας κίνησή του ο Αλ. Τσίπρας επιδιώκει η Ε.Ε. να μετακινηθεί από την αδιέξοδη πολιτική στην οποία έ-

Αθήνα, 25 Ιανουαρίου 2014 Προς τον κ. Χέρμαν βαν Ρομπάι Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κύριε Πρόεδρε του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Η απώλεια της ζωής εκατοντάδων μεταναστών στις θάλασσες της Νότιας Ευρώπης συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς. Μετά το δράμα στη Λαμπεντούζα, επτά παιδιά και τρεις μητέρες έχασαν με τραγικό τρόπο τη ζωή τους μόλις πριν από λίγες μέρες και στο Βόρειο Αιγαίο. Ώς σήμερα οι πρωτοβουλίες που υ-

χει εισέλθει ιδίως την τελευταία δεκαετία με τον επίμαχο Κανονισμό. Κυρίως, όμως, αποσκοπεί να δώσει ένα τέλος σε αυτόν τον ακήρυκτο πόλεμο, που μετρά 17.000 νεκρούς από το 1998, με πιο πρόσφατες τραγωδίες στη Λαμπεντούζα και το δικό μας Φαρμακονήσι. Το Δουβλίνο ΙΙ συνιστά, συν τοις άλλοις, ντροπή για τη χώρα μας, δεδομένου ότι υιοθετήθηκε επί ημερών μιας ελληνικής προεδρίας (Κ. Σημίτη - Γ. Παπανδρέου), αλλά και τώρα η προεδρία των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου σιωπά μπροστά στη νέα τραγωδία, παρότι το μεταναστευτικό είναι από τις διακηρυχθείσες μέγιστες προτεραιότητές της. Οι ηγέτες της κυρίαρχης Ευρώπης μας έχουν συνηθίσει ωστόσο στην επικοινωνιακή διαχείριση τέτοιων τραγωδιών, επισημαίνει σε άλλο σημείο της επιστολής του ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το πλήρες περιεχόμενο της επιστολής Τσίπρα έχει ως εξής: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Ολόκληρη η επιστολή του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και υποψηφίου του ΚΕΑ για την προεδρία της Κομισιόν πήρξαν από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού στις χώρες προέλευσης δεν είχαν καμία συνέχεια. Το Πρόγραμμα για τη Μεσογειακή Πολιτική υπήρξε αναποτελεσματικό και στην ουσία εγκαταλείφθηκε χωρίς να έχει επιτύχει κανέναν από τους στόχους του. Σίγουρα δεν επιτεύχθηκε ο στόχος της βοήθειας στις χώρες της Βόρειας Αφρικής και τμήματος της Μέσης Ανατολής για να βελτιώσουν τις οικονομίες τους και να μειώσουν την ανεργία. Στόχος ο οποίος θα μείωνε τον αριθμό των πολιτών τους που καταφεύγουν στη μετανάστευση προς την Ε.Ε. με κάθε νόμιμο ή παράνομο τρόπο. Επιπλέον οι πόλεμοι, που είναι μία ακόμη από τις κύριες αίτιες των μεταναστευτικών ροών, εντάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής και αύξησαν αυτές τις ροές πολλαπλασιάζοντας τις ανθρώπινες τραγωδίες στη θάλασσα της Μεσογείου. Σας θυμίζω ότι από το 1998 έως το 2013 τουλάχιστον 17.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να μεταναστεύσουν στην Ε.Ε. Τα Ηνωμένα Έθνη υπολογίζουν ότι σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν

Ύστερα από τα επαναλαμβανόμενα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στη Λαμπεντούζα και το Φαρμακονήσι, σας ζητώ να αναλάβετε αμέσως την πρωτοβουλία για τη σύγκληση έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με αντικείμενο την αναθεώρηση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ.

343/2003 (Δουβλίνο ΙΙ)...

214 εκατομμύρια μετανάστες. Δηλαδή το 3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Κατά συνέπεια δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύουμε ότι θα σταματήσουμε το μεταναστευτικό ρεύμα, εκείνους δηλαδή που αναζητούν μια καλύτερη ζωή στις χώρες της Ε.Ε., χτίζοντας όλο και πιο ψηλούς τοίχους. Καμία δύναμη Frontex και κανένας φράχτης δεν μπορεί να σταματήσει ένα φαινόμενο το οποίο έχει ως βάση την κρίση που επικρατεί στις χώρες από όπου φεύγουν αυτοί οι άνθρωποι. Ούτε θα το καταφέρουμε αυτό υιοθετώντας στον Νότο, κάτω από την πίεση των χωρών του Βορρά της Ε.Ε., όλο και πιο καταπιεστικές πολιτικές

απέναντι στους μετανάστες. Είναι ανάγκη, στο πλαίσιο αυτό, να υπάρξει άμεση επανεξέταση ολόκληρου του θεσμικού πλαισίου της Ε.Ε. για τη μετανάστευση και το άσυλο στην κατεύθυνση της διασφάλισης της προστασίας των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό έδαφος. Είναι απολύτως αναγκαίο να σχεδιαστούν αμέσως αποτελεσματικά μέτρα για τη διάσωση των μεταναστών στις ανοιχτές θάλασσες, για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής στα σημεία εισόδου και την υιοθέτηση μιας νομικής διαδικασίας και ενός νέου νομικού πλαισίου, το όποιο θα ρυθμίζει αποτελεσματικά και δίκαια την πρόσβαση των μεταναστών σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. με δίκαιο και αναλογικό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη, στο μέτρο του δυνατού, και τις δικές τους επιθυμίες. Είναι υποκριτικό και ανήθικο να γίνονται μεγαλόστομες δηλώσεις από ηγέτες των επιμέρους θεσμικών οργάνων της Ε.Ε., κάθε φορά που έχουμε τραγικά συμβάντα, δηλώσεις οι οποίες ξεχνιούνται αμέσως μετά την αποχώρηση των τηλεοπτικών συνεργείων από τους χώρους της τραγωδίας που επισκέπτονται αυτοί οι ηγέτες. Οι φιλόδοξες διακηρύξεις, όταν δεν συνοδεύονται από συγκεκριμένες πράξεις και δεν μετασχηματίζονται σε πολιτικές οι οποίες έχουν την αναγκαία χρηματοδότηση, γίνονται τροχοπέδη στην προσπάθεια των χωρών του Νότου της Ε.Ε. να αντιμετωπίσουν αυτό το τεράστιο ανθρωπιστικό πρόβλημα. Πιστεύω ότι η Ευρώπη έχει ιστορικό καθήκον να διαμορφώσει άμεσα

μια συνολική πολιτική για το μεταναστευτικό, η όποια θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα υπηρετεί τις ευρωπαϊκές άξιες. Κύριε Πρόεδρε του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ύστερα από τα επαναλαμβανόμενα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στη Λαμπεντούζα και το Φαρμακονήσι, σας ζητώ να αναλάβετε αμέσως την πρωτοβουλία, κατά το άρθρο 15, παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη σύγκληση έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το συντομότερο δυνατόν, με αντικείμενο την αναθεώρηση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 343/2003 (Δουβλίνο ΙΙ), σύμφωνα και με το άρθρο 80 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εφαρμογή «των αρχών της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ άλλων και στο οικονομικό επίπεδο» στη μεταναστευτική πολιτική της Ε.Ε. Επίσης σας ζητώ η πρωτοβουλία σας να περιλάβει και την πρόβλεψη για επείγουσα διάθεση κονδυλίων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτού του ανθρωπιστικού προβλήματος, που επιδεινώνεται διαρκώς, στο πλαίσιο της ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών. Με τιμή, ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ

Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Υποψήφιος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κοινοποιήσεις: κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Μάρτιν Σουλτς Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

4

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΒΑΘΟΣ

Διεθνής κατακραυγή και πολιτική αναταραχή από την τραγωδία στο Φαρμακονήσι ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΠΥΡΟΣ ΡΑΠΑΝΑΚΗΣ

Διεθνή κατακραυγή, πολιτική σύγκρουση και σοβαρά ερωτήματα προκάλεσαν οι καταγγελίες των διασωθέντων του πολύνεκρου ναυάγιου, ανοιχτά του Φαρμακονησίου, που έμελλε να γίνει άλλος ένας υδάτινος τάφος για 9 βρέφη και παιδιά και 3 γυναίκες την περασμένη Δευτέρα, με το λιμενικό να περισυλλέγει άλλους 16 ανθρώπους. Όλοι τους πρόσφυγες από Συρία και Αφγανιστάν. Μόλις την Παρασκευή διατάχθηκε από τον υπουργό η διενέργεια κατεπείγουσας προκαταρκτικής εξέτασης για τις συνθήκες και τα αίτια της τραγωδίας από την εισαγγελία του ναυτοδικείου Πειραιά, έπειτα από διεθνείς αντιδράσεις και συγκλονιστικές μαρτυρίες. Από την Τρίτη η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ καλούσε τις Αρχές να προχωρήσουν σε ανεξάρτητη έρευνα για τις συνθήκες του ναυαγίου επικαλούμενη μαρτυρίες των διασωθέντων που υποστήριζαν πως το σκάφος του λιμενικού που ρυμουλκούσε τη βάρκα τους κινούνταν με μεγάλη ταχύτητα, εν μέσω θαλασσοταραχής, προς τις τουρκικές ακτές, «φωτογραφίζοντας» πρακτική παράνομης επαναπροώθησης και αποτροπής. Πρακτικές για τις οποίες επαιρόταν ο Αντ. Σαμαράς στη Βουλή στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό. Για κυνικό έγκλημα έκανε λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ ζητώντας με τη σειρά του τη διενέργεια έρευνας και τονίζοντας πως «για την τραγωδία στο Φαρμακονήσι ευθύνονται οι παράνομες πρακτικές αποτροπής εισόδου προ-

Κυβέρνηση και υπουργείο Ναυτιλίας βρέθηκαν διεθνώς εκτεθειμένοι αφού ΟΗΕ, Διεθνής Αμνηστία και εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ζήτησαν επίμονα τη διεξαγωγή ενδελεχούς έρευνας για τα αίτια της τραγωδίας

σφύγων στα ελληνικά χωρικά ύδατα, για την εφαρμογή των οποίων ο ίδιος ο πρωθυπουργός επαιρόταν πρόσφατα στη Βουλή», ενώ ζητάει την άμεση ανάκληση των εντολών αποτροπής και ρυμούλκησης των πλοίων που μεταφέρουν μετανάστες. «Πώς μπορεί ένας τέτοιος υπουργός να παραμένει στη θέση του; Μήπως η παραμονή του δίνει το σήμα στις λιμενικές αρχές να δράσουν με παρόμοιο τρόπο σε ανάλογες περιπτώσεις; Πέρασε έστω και προς στιγμήν από το μυαλό του υπουργού η παραίτηση; Το βέβαιο είναι πως ο κ. Βαρβιτσιώτης είναι πλέον έκπτωτος στη συνείδηση της κοινωνίας» τόνισε ο εκπρόσωπος τύπου Π. Σκουρλέτης, μιλώντας στον «ΣΚΑΙ».

Διεθνής κατακραυγή για τις επαναπροωθήσεις

τις καταγγελίες που έχουν σταλεί δεν έχει απαντηθεί.

Κυβέρνηση και υπουργείο Ναυτιλίας βρέθηκαν διεθνώς εκτεθειμένοι αφού ΟΗΕ, Διεθνής Αμνηστία και εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έκαναν λόγο για μαζικές επαναπροωθήσεις και ζήτησαν επίμονα τη διεξαγωγή ενδελεχούς έρευνας τόσο για τις συνθήκες και τα αίτια της τραγωδίας στο Φαρμακονήσι, όσο και για αντίστοιχα περιστατικά που έχουν καταγγελθεί στο παρελθόν. Ανεξάρτητη έρευνα ζήτησε η Ευρωπαία επίτροπος για τις εσωτερικές υποθέσεις Σεσίλια Μάλμστρομ. «Η Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει πρόοδο, αλλά είναι πολλά που πρέπει να γίνουν» πρόσθεσε. Να βάλει τέλος στην πρακτική των μαζικών απελάσεων κάλεσε την Ελλάδα ο επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Νιλς Μούιζνιεκς ο οποίος δήλωσε σοκαρισμένος για μια υπόθεση που «φαίνεται να αποτελεί μια αποτυχημένη μαζική απέλαση». Ο Ν. Μούιζνιεκς είχε απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση προς τους Μ. Βαρβιτσιώτη και Ν. Δένδια για περιπτώσεις «σιωπηλών» παράνομων επαναπροωθήσεων στην Τουρκία μεταναστών και προσφύγων. Μάλιστα, όπως προκύπτει από την αλληλογραφία που αποκάλυψε ο επίτροπος, ο Μ. Βαρβιτσιώτης σημείωνε πως το Λιμενικό Σώμα έχει διατάξει ΕΔΕ για τρεις περιπτώσεις, αποδεχόμενος εμμέσως τις καταγγελίες. Λίγες μέρες μετά, μιλώντας στον ρ/σ «Στο Κόκκινο», υπογράμμισε πως καμία καταγγελία δεν έχει επαληθευτεί, με την Ύπατη Αρμοστεία να τονίζει πως καμία από

Δεν πείθεται από τον συγκυβερνώντα Βαρβιτσιώτη ούτε το ΠΑΣΟΚ Ανάμεσα στους «άλλους» που θέλουν να «δημιουργήσουν πολιτικό θέμα», κατά Βαρβιτσιώτη, συγκαταλέγεται και το συγκυβερνών ΠΑΣΟΚ. Ο Ευ. Βενιζέλος, «αδειάζοντας» τον κυβερνητικό του εταίρο, απαίτησε «να υπάρξει μια έρευνα αξιόπιστη, η οποία να έχει το κύρος το δικαστικό ή μιας ανεξάρτητης Αρχής». Παράλληλα ζήτησε οι ισχυρισμοί του λιμενικού και του υπουργείου «να τεκμηριωθούν και να υποστηριχθούν διεθνώς μέσω μιας πλήρους έρευνας και μιας αναλυτικής τεκμηρίωσης, η οποία να γίνει πέραν των ορίων του Λιμενικού Σώματος».

Κλειστές οι «πόρτες» ακόμα και αν δικαιούνται άσυλο Μιλώντας στον ΣΚΑΪ την Πέμπτη ο υπουργός Ναυτιλίας ομολογούσε κυνικά: «Δεν νομίζω ότι κανένας σήμερα θέλει να ανοίξουμε τις πύλες και να πούμε ότι όποιος μετανάστης θέλει μπαίνει στη χώρα και απολαμβάνει όλων των συνθηκών του ασύλου, ανεξαρτήτως αν το δικαιούται ή όχι», τονίζοντας πως «τα σύνορά μας δεν είναι ξέφραγο αμπέλι». Μάλιστα, κατηγόρησε τον Ν. Μούιζνιεκς για επιχείρηση, μαζί με άλλους, «πολιτικής αποσταθεροποίησης», ενώ μια μέρα μετά δήλωνε στον «Real Fm» πως «δεν έγινε καμία βίαιη επιχείρηση επαναπροώθησης. Έγινε μια ατυχής επιχείρηση. Είμαστε όλοι συγκλονισμένοι από μία ατυχή διάσωση». Επιχειρώντας να καταρρίψει τον ισχυρισμό περί επαναπροώθησης

προς την Τουρκία, οι ηγεσίες του υπουργείου και του λιμενικού υποστήριξαν πως το στίγμα βύθισης του σκάφους είναι δυτικότερα από το στίγμα εντοπισμού, με κατεύθυνση δηλαδή προς το Φαρμακονήσι. «Άκριτες, βιαστικές και γενικευμένες κατηγορίες κατά του Λιμενικού (...) αποσκοπούν μόνο στη δημιουργία εντυπώσεων, τη μείωση του κύρους και αξιοπιστίας του Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ. και την υπονόμευση του ηθικού του προσωπικού του» τονίζουν σε ανακοίνωση ενώ υπογραμμίζουν τη διάσωση 3.186 μεταναστών το διάστημα 2011-2013. Την Παρασκευή μάλιστα «διέρρευσαν» οι καταθέσεις των διασωθέντων στο Λιμενικό που εμφανίζονταν να συνάδουν με την εκδοχή του Λιμενικού. Ο δε πρόεδρος της Ένωσης Λιμενικών Δ. Σαϊτάκης ζητούσε να ερευνηθεί ο ρόλος όσων «πλαισίωσαν» τους «παράνομους μετανάστες».

Ανησυχητικές συνδέσεις Δένδια Σε άκρως ανησυχητικές συνδέσεις μεταξύ μετανάστευσης και τρομοκρατίας προχώρησε ο Ν. Δένδιας στο άτυπο Συμβούλιο Δικαιοσύνης των υπουργών της Ε.Ε., ταυτίζοντας εμμέσως την εγκληματικότητα με την παράνομη μετανάστευση: «Είναι, νομίζω, προφανές ότι δεν υπάρχει συστημικός δεσμός ανάμεσα στην τρομοκρατία και την παράνομη μετανάστευση, όμως είναι επίσης προφανές ότι η τρομοκρατία μπορεί να εκμεταλλευτεί το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης προς όφελός της. Σε κάθε περίπτωση όμως η τρομοκρατία συνδέεται με διάφορες μορφές οργανωμένης εγκληματικότητας».

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

5

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΛΗΘΑΙΝΟΥΝ

«Είχαν όπλα, πυροβολούσαν στον αέρα, μας έβριζαν, μας φώναζαν ‘μην κουνηθείτε’. Προσπαθήσαμε να ανέβουμε στο σκάφος του Λιμενικού, αλλά οι λιμενικοί μας κλοτσούσαν». «Έβλεπα το μωρό παιδί μου που πνιγόταν. Ένας Σύρος πέταξε ένα ξύλο για να πιάσει το παιδί, αλλά ένας λιμενικός το κλότσησε. Δεν έριξαν σωσίβια σε αυτούς που ήταν στη

θάλασσα». Μερικές μόνο από τις δημόσιες μαρτυρίες των διασωθέντων προσφύγων την Πέμπτη. Την Παρασκευή διαρρέουν επιλεκτικά καταθέσεις των διασωθέντων στο Λιμενικό που συμφωνούν με την επίσημη εκδοχή, αλλά αντιφάσκουν με όσα έχουν δημόσια καταγγελθεί. Το υπουργείο επιβεβαιώνει την αυθεντικότητα των καταθέσεων. Οι καταθέσεις έχουν ληφθεί στο λιμεναρχείο Λέρου την Τετάρτη το απόγευμα, όπως αναγράφεται στα έγγραφα, δηλαδή αφού η καταγγελία της Ύπατης Αρμοστείας είχε δημοσιευθεί, προκαλώντας αντιδράσεις. Οι απαντήσεις των σοκαρισμένων διασωθέντων μέσω μεταφραστή μοιάζουν να έχουν μια «ψυχραιμία» και να περιλαμβάνουν ακόμα και ναυτική ορολογία -π.χ. «ρέλι», που είναι αδύνατον να γνωρίζουν άνθρωποι που είδαν πρώτη φορά στη ζωή

Προανάκριση υπό την πίεση απέλασης! ΤΗΣ EΛΛΗΣ ΖΩΤΟΥ

Την ώρα λοιπόν που το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ευρωπαία επίτροπος αλλά και ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευ. Βενιζέλος ζητούν ανεξάρτητη και πλήρη έρευνα για το Φαρμακονήσι, η πραγματικότητα είναι ότι η έρευνα αυτή διατρέχει σοβαρό κίνδυνο να... απελαθεί! Κι αυτό γιατί πολύ απλά οι 16 διασωθέντες στα χέρια τους έχουν αυτή τη στιγμή το γνωστό χαρτί που χορηγείται σε κάθε άνθρωπο που περνά τα σύνορα παράτυπα με εντολή οικειοθελούς αποχώρησης από τη χώρα εντός 30 ημερών. Αν δεν αλλάξει κάτι, η προανάκριση που έχει διαταχθεί από το Ναυτοδικείο Πειραιά έχει ήδη λιγότερο από 30 ημέρες να πάρει κατάθεση από τους ανθρώπους που είναι σε κατάσταση σοκ και, όπως μας μετέφεραν όσοι τους συνάντησαν από οργανώσεις και συμπατριώτες τους, δεν μπορούσαν μέχρι την Παρασκευή να κάνουν κάτι άλλο παρά να θρηνούν και να ζητούν να πάνε ακόμα και οι ίδιοι να βρουν τα πτώματα των παιδιών τους και των γυναικών τους που ακόμα δεν έχουν ανασυρθεί από το Αιγαίο. Αν λοιπόν η προανάκριση χρειαστεί δεύτερη κατάθεση, διευκρίνιση ή αργότερα οδηγήσει σε κάποια δίκη, οι βασικοί μάρτυρες θα απουσιάζουν καθώς θα έχουν, το πιθανότερο, απελαθεί. Θυμίζουμε ότι δεν υπάρχει καμία νομοθετική πρόβλεψη ούτε για θύματα ρατσιστικής βίας, ούτε για σημαντικούς μάρτυρες υποθέσεων, όπως έχουμε στην περίπτωση αυτή, που να εξασφαλίζει την προστασία και παραμονή στη χώρα μέχρι να ολοκληρωθεί η εκάστοτε έρευνα και δίκη. Η μόνη επιλογή που υπάρχει μέχρι στιγμής είναι η α λα καρτ απόφαση του υπουργού Δημόσιας Τάξης για χορήγηση καθεστώτος προστασίας σε τέτοιες περιπτώσεις.

Πέντε προσαγωγές διασωθέντων μέσα σε λίγες ώρες Ενδεικτικό του καθεστώτος των διασωθέντων αυτή την στιγμή αλλά και της πίεσης υπό την οποία θα είναι μέχρι να ολοκληρωθεί η προανάκριση είναι ότι την Παρασκευή είχαμε τις προσαγωγές 5 διασωθέντων λίγα μέτρα μακριά από το κέντρο του Δήμου Αθηναίων όπου φιλοξενούνται. Η πρώτη έγινε το πρωί όταν διασωθείς πήγε μαζί με τον πρόεδρο της Αφγανικής κοινότητας, Αλιζαντέ Ταχέρ να πάρει τσιγάρα στον πατέρα του. Προσήχθησαν 20 μόλις μέτρα από την πόρτα του Δήμου, όπως καταγγέλλει στην «Α» ο Α. Ταχέρ και παρά τις εξηγήσεις του προς τον αστυνομικό ότι πρόκειται για διασωθέντα από το Φαρμακονήσι και την υπόδειξη του χαρτιού των 30 ημερών, οι αστυνομικοί τον προσήγαγαν. Λίγη ώρα μετά αφέθηκε ελεύθερος, ωστόσο 2 ώρες μετά προσήχθη και κρατήθηκε για 1 ώρα, κατά πηγές, ο πατέρας που έχασε τα 4 παιδιά του και λίγο αργότερα άλλοι 3 που κρατήθηκαν 3 ώρες.

Το Φαρμακονήσι δεν είναι η πρώτη καταγγελία Οι δημόσιες καταγγελίες των διασωθέντων του Φαρμακονησίου δεν είναι οι πρώτες. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, η Διεθνής Αμνηστία και η γερμανική Pro Asyl αλλά και πληθώρα μεταναστευτικών κοινοτήτων μεταφέρουν τον τελευταίο καιρό όλο και πιο συχνά ιστορίες μαζικών επαναπροωθήσεων και κακοποίησης.

τους θάλασσα- ενώ οι διασωθέντες καλούνται να απαντήσουν σε ασυνήθιστες ερωτήσεις, όπως «τι πιστεύεις ότι θα είχε συμβεί αν το σκάφος του Λιμενικού δεν είχε έλθει να σας βρει;» ή «ποια είναι η γνώμη σας για το πλήρωμα του σκάφους του Λιμενικού;». Ως μεταφραστής από φαρσί σε ελληνικά και το ανάποδο, εμφανίζεται ένας Αφγανός αιτών άσυλο, κάτοικος Λέρου. Πηγές από την Ύ-

πατη Αρμοστεία αλλά και από την αφγανική κοινότητα υποστήριζαν ότι οι ίδιοι οι διασωθέντες τους είπαν πως η μετάφραση έγινε από Πακιστανό που μιλούσε λίγα φαρσί. Σημειώνεται ότι οι καταθέσεις αυτές πάρθηκαν όχι για τις συνθήκες του ναυαγίου που εξετάζει η προκαταρκτική, αλλά για την παράνομη είσοδο. Με παρέμβαση του στη Lifo ο εκπρόσωπος του Ελληνικού Παρατη-

ρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι, Παναγιώτης Δημητράς, χαρακτήρισε πλαστές τις καταθέσεις ζητώντας δίωξη του Λιμενικού, υποστηρίζοντας πως είναι αδύνατον μέσα σε μόλις 15 λεπτά με τη διερμηνεία από και προς τη φαρσί να ελήφθησαν και να καταγράφηκαν ταυτόχρονα καταθέσεις των δύο διασωθέντων ακόμα και αν δίνονταν σε ταχύτατο ρυθμό υπαγόρευσης και ταυτόχρονης μετάφρασης.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 IΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

6

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Κάθε μήνα και... μέτρα έως την τελική κατάρρευση ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Έως τώρα, κάθε φορά που οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης - τρόικας βρίσκονταν σε δύσκολο σημείο, το Μαξίμου ακολουθούσε την ίδια τακτική: στην αρχή έκανε διαρροές περί «κόκκινων γραμμών» και «αποφασιστικότητας Σαμαρά» και μετά έπαιζε καθυστερήσεις. Στο επόμενο στάδιο «κρατούσε χαμηλούς τόνους έναντι της τρόικας» και κατέληγε στην υποχώρηση. Τώρα περάσαμε τη φάση της «ελεγχόμενης σύγκρουσης με τους δανειστές», βρισκόμαστε στο στάδιο των «χαμηλών τόνων» και έπεται η υποχώρηση. Η οποία συνεπάγεται ένα νέο Μεσοπρόθεσμο πριν από τις ευρωεκλογές και πριν από το νέο Μνημόνιο, το οποίο κατά τα φαινόμενα θα συνοδεύσει τη «διευθέτηση» του ελληνικού χρέους. Αν, φυσικά, η παρούσα κυβέρνηση καταφέρει να φτάσει ως εκεί. Ήδη κορυφαία κυβερνητικά στελέχη επιχειρούν να διαστρέψουν την πραγματικότητα, επιδίδονται σε «damage control» (διαχείριση της επικοινωνιακής ζημίας ενόψει υποχώρησης) και δεν απαντούν τίποτε συγκεκριμένο για κανένα από τα φλέγοντα θέματα. Παράλληλα, ήδη από το βράδυ της Παρασκευής, στη συνάντησή τους που κράτησε κάτι παραπάνω από τρεισήμισι ώρες, Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος αποφάσισαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους απέναντι στην τρόικα, προκειμένου να διαχειριστούν πολιτικά τη διαφαινόμενη υποχώρηση της κυβέρνησης έναντι των πιστωτών.

Σφίγγει ο κλοιός Άλλωστε, από την αρχή του έτους, τα προειδοποιητικά μηνύματα προς την Αθήνα αυξάνονται από όλα τα μέρη των δανειστών. Το ΔΝΤ ζητεί εγγυήσεις από την Ε.Ε. για τη συνέχιση της χρηματοδότησης της Ελλάδας, «κοινοτικοί αξιωματούχοι», με διαρροές τους, υπενθύμισαν στο Μαξίμου ότι έως τον Μάιο πρέπει να έχει υπάρξει συμφωνία αφού λήγουν ελληνικά ομόλογα που πρέπει να αποπληρωθούν, ενώ ο Β. Σόιμπλε τόνισε ότι η Ελλάδα είναι «δύσκολη περίπτωση». Παράλληλα ο Όλι Ρεν «κεραυνοβόλησε» την κυβέρνηση, αφού μιλώντας στην Wall Street Journal προανήγγειλε ότι «οι τρόποι μείωσης του χρέους και κάλυψης των τυχόν χρηματοδοτικών αναγκών για τα επόμενα έτη θα εξεταστούν από το καλοκαίρι». Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι ο Αντ. Σαμαράς και ο Ευ. Βενιζέλος πορεύονται προς τις ευρωκάλπες χωρίς

να έχουν να επικαλεστούν κάποια μείζονα επιτυχία και με την «καυτή πατάτα» ενός νέου Μεσοπρόθεσμου προγράμματος, το οποίο απαιτεί η τρόικα προκειμένου να ολοκληρώσει την αξιολόγηση και να εκταμιεύσει τη δόση των 4,9 δισ. ευρώ. Δόση απαραίτητη, αφού τα ελληνικά ομόλογα που λήγουν τον Μάιο ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να καλυφθούν ούτε από τα ταμιακά διαθέσιμα ούτε μέσω των «αλμυρών» εντόκων γραμματίων ούτε από το... πρωτογενές πλεόνασμα. Των προαναφερθεισών «προειδοποιήσεων» είχαν προηγηθεί δύο απανωτές αναβολές στην άφιξη της τρόικας, αφού αυτή τη φορά οι «τροϊκανοί» έχουν υιοθετήσει σκληρή γραμμή και διαμηνύουν στην κυβέρνηση πως, αν δεν προκύψει συμφωνία από την ανταλλαγή e-mail μεταξύ των δύο πλευρών, δεν πρόκειται να έρθουν στην Αθήνα για να ξαναφύγουν... άπραγοι.

Μέτρα, μέτρα κι άλλα μέτρα Επί της ουσίας η δικομματική κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί μία καταιγίδα μέτρων στην πιο δύσκολη στιγμή της. Η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ καταρρέουν στις δημοσκοπήσεις, οι υπουργοί έχουν κατεβάσει τα μολύβια και ασκούνται σε μεταξύ τους διαμάχες, ενώ οι βουλευτές βρίσκονται σε... «μνημονιακή» παραζάλη και θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως δεν θα άντεχαν μία νέα δέσμη μέτρων. Σε κάθε περίπτωση, ενώ πριν από έναν μήνα ο πολιτικός σχεδιασμός του Μαξίμου προέβλεπε πως η κυβέρνηση θα επεδίωκε να «σπρώξει»

τα σκληρά μέτρα μετά τις ευρωεκλογές, «πακέτο» με τη μείωση του χρέους, τα πολιτικά δεδομένα έχουν ανατραπεί πλήρως. Ο Αντ. Σαμαράς και ο Γ. Στουρνάρας πιέζονται για ένα Μεσοπρόθεσμο «εδώ και τώρα», προκειμένου να αποδεσμευθεί η επόμενη δόση, και... για ένα Μνημόνιο μετά τις ευρωεκλογές, όταν ανοίξει η κουβέντα περί χρέους.

Στρώνουν το χαλί Τούτων δοθέντων, η κυβέρνηση ετοιμάζει τη νέα υποχώρησή της. Ήδη χθες αναμενόταν να στείλει ο Γ. Στουρνάρας στους «τροϊκανούς» τα «εναλλακτικά υπολειπόμενα» μέτρα σε ό,τι αφορά τις λεγόμενες «διαρθρωτικές» αλλαγές. Μ’ άλλα λόγια ο υπουργός Οικονομικών θα ενημερώσει την τρόικα για το πώς η κυβέρνηση θα εφαρμόσει τη δέσμη μέτρων (tool kit) του ΟΟΣΑ αναφορικά με την απελευθέρωση της εμπορίας μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, τη χρονική επιμήκυνση διάρκειας ζωής του φρέσκου γάλακτος, αλλά και τον «οδικό χάρτη» για την απελευθέρωση των (ομαδικών) απολύσεων. Συνομιλητές του Γ. Στουρνάρα εκτιμούν ότι οι παραπάνω ρυθμίσεις, συνδυαζόμενες και με άλλες δράσεις για την «απελευθέρωση» της αγοράς, μπορούν να εισφέρουν 5,2 δισ. στο ΑΕΠ και ο υπουργός Οικονομικών προτίθεται να χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο επιχείρημα προκειμένου να «παζαρέψει» με την τρόικα το τελικό ύψος των «ισοδύναμων» μέτρων για το δημοσιονομικό κενό (1,5 δισ. για εφέτος και 3 δισ. για του χρόνου...) και τις απώλειες εσόδων από

Το Μαξίμου στρώνει το έδαφος της υποχώρησης απέναντι στους δανειστές. Μεσοπρόθεσμο πριν από τις ευρωεκλογές και... Μνημόνιο μετά απαιτούν οι δανειστές

τον μειωμένο ΦΠΑ στην εστίαση.

«Μασάζ» στους βουλευτές Σε κάθε περίπτωση υπουργοί δεν κρύβουν, σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους, πως η κυβέρνηση θα αναγκαστεί, μες στο επόμενο δίμηνο, να πάρει νέα μέτρα. Εξ ου και ο Αντ. Σαμαράς ήδη αρχίζει να... προετοιμάζει ψυχολογικά και πολιτικά τους βουλευτές του. Την προσεχή Πέμπτη, μάλιστα, συγκαλεί την Κ.Ο. της Ν.Δ., η οποία έχει να συνεδριάσει πολλούς μήνες. Ο πρωθυπουργός επισήμως θέλει να κηρύξει «πανστρατιά» και την έναρξη της προεκλογικής περιόδου για αυτοδιοικητικές και ευρωεκλογές. Ωστόσο, στο παρασκήνιο, θέλει να ζητήσει από τα μέλη της «γαλάζιας» Κ.Ο. να στηρίξουν και τώρα την κυβέρνηση, με το επιχείρημα πως «το Μνημόνιο φτάνει στο τέλος του». «Μην κολλήσουμε στην ουρά του γαϊδάρου, έχουμε φάει τον υπόλοιπο» είναι μία από τις ενδεικτικές φράσεις που έχουν ακουστεί σε κλειστές συσκέψεις στο Μαξίμου και αυτό θα είναι το κεντρικό μήνυμα που θέλει να περάσει στους βουλευτές του ο Αντ. Σαμαράς.

Τα χέρια ψηλά Πάντως, η παρατεταμένη εκλογολογία και η εκτίμηση πως η κυβέρνηση βρίσκεται, αργά ή γρήγορα, σε αποδρομή ήδη λειτουργεί διαλυτικά για το κυβερνητικό σχήμα. Ο Αντ. Σαμαράς δέχεται εισηγήσεις να μην ανοίξει νέα μέτωπα με περαιτέρω εφαρμογή των «μνημονιακών» δεσμεύσεων, ενώ κορυφαίοι υπουργοί έχουν «κατεβάσει τα μολύβια» σκε-

πτόμενοι και το άγχος της επανεκλογής τους. Παράλληλα, όταν οι υπουργοί δεν σκέφτονται το μέλλον τους, τσακώνονται... μεταξύ τους. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (Αθ. Τσαυτάρης και Μάξιμος Χαρακόπουλος) διαφωνούν δημοσίως με την επιμήκυνση της ζωής του φρέσκου γάλακτος, ενώ οι ρυθμίσεις Χατζηδάκη βρίσκουν απέναντί τους ακόμη και τον Αδ. Γεωργιάδη, που δεν θέλει να πωλούνται στα σούπερ μάρκετ τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Σαν να μην έφταναν αυτά, οι ρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση για την απελευθέρωση των απολύσεων δημιουργούν εκ νέου προοπτική μαζικών κινητοποιήσεων -και είναι σαφές πως κάτι τέτοιο θα ήταν το τελευταίο που θα μπορούσε να αντέξει το κυβερνητικό σχήμα.

Διεθνώς ρεζίλι Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, διάφορα «παρεμπίπτοντα» αλλά όχι λιγότερα σοβαρά- του Μνημονίου θέματα προσθέτουν νέες σκιές πάνω από το Μαξίμου. Οι έντονες διπλωματικές οχλήσεις που δέχεται η Αθήνα από την Ουάσιγκτον για την απόδραση του τρομοκράτη Ξηρού έχουν προβληματίσει το Μαξίμου, ενώ η κυβέρνηση κατάφερε να γίνει διεθνώς ρεζίλι και με την τραγωδία στο Φαρμακονήσι, αφού ο αρμόδιος υπουργός, Μιλτ. Βαρβιτσιώτης, αλλά και το κεντρικό πρωθυπουργικό επιτελείο δεν κατανόησαν τη σοβαρότητα του θέματος και βρέθηκαν εγκαλούμενοι από διεθνείς οργανώσεις, αλλά και επιτρόπους της Ε.Ε.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

7

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ:

Κεντρική πολιτική μάχη οι αυτοδιοικητικές εκλογές ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΡΓ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΡ. ΣΙΜΟΣ

Με την επιστολή που δημοσίευσε η «Αυγή», ο Αλέξης Τσίπρας αποδέχθηκε την πρόσκληση της Μπάρμπαρα Σπινέλι, του Αντρέα Καμιλέρι, του Λουτσιάνο Γκαλίνο, του Μάρκο Ρεβέλι και άλλων διανοουμένων να τεθεί επικεφαλής σε ένα ψηφοδέλτιο της ιταλικής Αριστεράς. Αποδοχή που προκάλεσε τον ενθουσιασμό του «λαού της Αριστεράς» στο διαδίκτυο. Η δημοσίευση της επιστολής στον ιστότοπο της μεγαλύτερης ιταλικής εφημερίδας La Repubblica - micromega και σε δεκάδες άλλες ιστοσελίδες δημιούργησε κλίμα ευφορίας για ενότητα της πολιτικής, κοινωνικής και κινηματικής Αριστεράς ενόψει ευρωεκλογών, ιδιαίτερα μάλιστα όταν το θέμα της υποστήριξης στο ψηφοδέλτιο Τσίπρα αποτελεί μείζον πρόβλημα για το συνέδριο του κόμματος «Αριστερά, Oικολογία και Ελευθερία» του Βέντολα. Μέχρι σήμερα πάνω από 6.000 άτομα, διανοούμενοι, προσωπικότητες και ακτιβιστές έχουν υπογράψει τη στήριξη του ψηφοδελτίου Τσίπρα. Και μέσα στις επόμενες ημέρες θα δημιουργηθεί συλλογική επιτροπή προσωπικοτήτων και κινημάτων της κοινωνίας των πολιτών, προκειμένου να προχωρήσει η υποψηφιότητα. Εκτός όμως από τις ευρωεκλογές, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θέτει ως εξίσου κορυφαία πολιτική αναμέτρηση αυτή των επερχόμενων αυτοδιοικητικών εκλογών επιδιώκοντας να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα ενάντια στην κυβέρνηση Σαμαρά και την ασκούμενη μνημονιακή πολιτική. Στο πλαίσιο αυτό ο πρό-

εδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, επεσήμανε την πολιτική κρισιμότητα των επερχόμενων αυτοδιοικητικών εκλογών στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας την περασμένη Παρασκευή. Ο Αλ. Τσίπρας τόνισε πως όλα τα κεντρικά στελέχη του κόμματος (βουλευτές και μέλη της Κεντρικής Επιτροπής) θα πρέπει να είναι έτοιμα να δώσουν τη μάχη των επερχόμενων εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση υπογραμμίζοντας πως ειδικά η αναμέτρηση για τις 13 περιφέρειες της χώρας συνιστά κεντρική πολιτική μάχη, λόγω της κρίσιμης συγκυρίας σε Ελλάδα και Ευρώπη, ενόψει και της κομβικής αναμέτρησης των ευρωεκλογών. Σε κάθε περίπτωση η επόμενη εβδομάδα θα είναι εβδομάδα κρίσιμων αποφάσεων σε ό,τι αφορά την τακτική του κόμματος για τις επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, οι οποίες θα ληφθούν στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, το επόμενο Σαββατοκύριακο 1 και 2 Φεβρουαρίου. Σημειώνεται ότι η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ θα συνεδριάσει ξανά την ερχόμενη Τετάρτη προκειμένου να προετοιμάσει τη συνεδρίαση της Κ.Ε. Στη χθεσινή συνεδρίαση της Π.Γ., τέλος, συζητήθηκε και ο τρόπος διεξαγωγής του εσωκομματικού δημοψηφίσματος που θα διεξαχθεί για την κατάρτιση του ευρωψηφοδελτίου. Το δημοψήφισμα αυτό θα διεξαχθεί στα τέλη του Φεβρουαρίου. Σημειώνεται ότι στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας μέλη της «Αριστερής Πλατφόρμας» άσκησαν κριτική σε μέλη του οικονομικού επιτελείου για δηλώσεις που έκαναν σε θέματα όπως το επα-

χθές χρέος, ο ισοσκελισμένος προϋπολογισμός, τα μη δανειοδοτικά εργαλεία χρηματοδότησης. Δηλώσεις που, όπως υποστήριξαν, δεν βασίζονται σε συλλογικές επεξεργασμένες θέσεις και θέσεις του Συνεδρίου. Τα μέλη της «Αριστερής Πλατφόρμας» ζήτησαν, όποτε γίνεται αναφορά σε προσωπικές απόψεις, να διευκρινίζεται ότι είναι τέτοιες.

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥΣ «Αγαπητές συντρόφισσες και σύντροφοι, Θα ήθελα καταρχάς να σας ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη και την τιμή που δείξατε σε μένα, στον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΚΕΑ προτείνοντάς μου να ηγηθώ ενός ψηφοδελτίου στην Ιταλία. Μια πρόταση που αποτελεί ηθική αναγνώριση για τους αγώνες μας από την αρχή της κρίσης στην Ελλάδα και την προσπάθειά μας για διεθνοποίηση του προβλήματος στον ευρωπαϊκό Νότο. Μια πρόταση που συμπληρώνει αυτή του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για την υποψηφιότητά μου για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στην Ελλάδα, την Ιταλία και γενικότερα τον ευρωπαϊκό Νότο είμαστε μάρτυρες μιας χωρίς προηγούμενο κρίσης, που επιβλήθηκε διαμέσου μιας σκληρής λιτότητας που εκτίναξε σε ιστορικά επίπεδα την ανεργία, διέλυσε το κοινωνικό κράτος και ακύρωσε κατακτημένα πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα. Αυτή η κρίση καταστρέφει ότι αγγίζει: την κοινωνία, την οικονομία, το περιβάλλον, τους ανθρώπους. ‘Η Ευρώπη υπήρξε το βασίλειο της φαντασίας και της δημιουργίας. Το βασίλειο της τέχνης’, μας δίδαξε ο Αντρέα Καμιλιέρι, για να καταλήξει σε ‘ένα πραξικόπημα τραπεζιτών και κυβερνή-

Η πρότασή σας για μια ανοικτή και χωρίς αποκλεισμούς ενότητα της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς και στην Ιταλία αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για να αλλάξουμε τις ισορροπίες στον ευρωπαϊκό Νότο και γενικότερα στην Ευρώπη σεων’, όπως συμπλήρωσε ο Λουτσιάνο Γκαλίνο. Αυτή την Ευρώπη καλούμαστε να ανατρέψουμε, ξεκινώντας από τις κάλπες της 25ης Μαΐου στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στοιχηματίζοντας στην ανοικοδόμηση μιας δημοκρατικής, κοινωνικής και αλληλέγγυας Ευρώπης. Η πρότασή σας για μια ανοικτή και χωρίς α-

ποκλεισμούς ενότητα της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς και στην Ιταλία αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για να αλλάξουμε τις ισορροπίες στον ευρωπαϊκό Νότο και γενικότερα στην Ευρώπη. Ο ΣΥΡΙΖΑ και εγώ προσωπικά υποστηρίζουμε ότι η ενότητα της Αριστεράς με τα κινήματα και τους πολίτες που πλήττονται από την κρίση αποτελούν την καλύτερη μαγιά για την ανατροπή. Είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να αλλάξουμε τα πράγματα. Η πρότασή σας για τη δημιουργία ενός ανοικτού, δημοκρατικού και συμμετοχικού ψηφοδελτίου της ιταλικής Αριστεράς, των κινημάτων και της κοινωνίας των πολιτών στην Ιταλία ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου, με στόχο τη στήριξη της υποψηφιότητάς μου για την προεδρία της Κομισιόν, μπορεί υπό προϋποθέσεις να αποτελέσει ένα ελπιδοφόρο και πετυχημένο εγχείρημα. o Πρώτη προϋπόθεση η λίστα αυτή να συγκροτηθεί από τα κάτω, με πρωτοβουλία των κινημάτων, των διανοουμένων, της κοινωνίας των πολιτών. o Δεύτερη προϋπόθεση, να μην αποκλείει κανέναν. Να καλεί σε συμμετοχή και υποστήριξη πρώτα από όλα τους απλούς πολίτες αλλά και όλες τις συλλογικότητες και τις οργανωμένες δυ-

νάμεις που θα το θελήσουν. o Τρίτη προϋπόθεση να έχει ειδικό και μόνο σκοπό την ενίσχυση της προσπάθειάς μας σε αυτές τις ευρωεκλογές, ώστε να αλλάξουμε τους συσχετισμούς στην Ευρώπη υπέρ των δυνάμεων της εργασίας και σε βάρος των δυνάμεων του κεφαλαίου και των αγορών. Να υπερασπιστούμε την Ευρώπη των λαών, να βάλουμε φρένο στη λιτότητα που καταστρέφει την κοινωνική συνοχή, να διεκδικήσουμε ξανά τη δημοκρατία. Η εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα μάς έχει διδάξει πως σε περιόδους κρίσης και κοινωνικής καταστροφής, όπως η σημερινή, αριστερό, ριζοσπαστικό, προοδευτικό είναι ότι ενώνει και όχι ό,τι διασπά. Μόνο αν κάνουμε όλοι μαζί ένα βήμα πίσω, για να προχωρήσουμε όλοι μαζί πολλά βήματα μπροστά, θα μπορέσουμε να αλλάξουμε τις ζωές των ανθρώπων. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο θα μπορούσε και η δική μου συμβολή να καταστεί χρήσιμη σε όλους μας, αλλά πάνω απ’ όλα στους λαούς της Ιταλίας και της Ευρώπης. Με αδελφικούς χαιρετισμούς ΑΛΕΞΗΣ ΤΡΙΠΡΑΣ Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος του ΚΕΑ»

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

8

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Μαλλιά - κουβάρια» ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜ.ΑΡ. - «58» για τη μάχη της «Κεντροαριστεράς» Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών για τον ενιαίο φορέα του ΠΑΣΟΚ με τους «58» και για το συνεργατικό σχήμα που προετοιμάζει ο Φ. Κουβέλης, θα κρίνει εν πολλοίς το μέλλον των δύο κομμάτων και θα πυροδοτήσει εξελίξεις ως προς τους συσχετισμούς στον χώρο της «Κεντροαριστεράς». Έως εκείνη την ώρα, θα διαγράφεται μια διαρκής και σκληρή «μάχη» αφενός ανάμεσα στον Ευ. Βενιζέλο, τον Φ. Κουβέλη και το «εκσυγχρονιστικό - σημιτικό» εγχείρημα των «58» και, αφετέρου, μια «μάχη» ισορροπιών σε εσωκομματικό επίπεδο αλλά και με-

ταξύ των συνεργαζόμενων δυνάμεων στον καθέναν από τους δύο «πόλους» που διαμορφώνονται σε αυτόν τον χώρο. Τη ρευστότητα που επικρατεί στο κυνήγι για τον... θρόνο της «Κεντροαριστεράς» επιβεβαιώνουν: α. Οι έντονες αντιδράσεις που προκλήθηκαν στο ΠΑΣΟΚ (α) από την ομιλία στο Περιστέρι του άτυπου συντονιστή των «58», Γ. Βούλγαρη, περί «νέας παράταξης» με «νέο όνομα» και «νέα σύμβολα». β. Η επίδραση που έχει στο σχέδιο της πλειοψηφίας η α-

νταπόκριση της μειοψηφίας της ΔΗΜ.ΑΡ. στην προαναφερθείσα πρωτοβουλία. γ) Οι κυματοειδείς συνέπειες στα δύο κόμματα από την κίνηση του Χ. Σβόμποντα να στηρίξει και το ευρωψηφοδέλτιο του Φ. Κουβέλη και της ΔΗΜ.ΑΡ. που έχει «σοσιαλιστικό πρόσημο». Αυτό το περίπλοκο τοπίο έρχεται να λάβει διαστάσεις σκληρής σύγκρουσης «όλων με όλους», υπό το βάρος των πρόσφατων δημοσκοπικών ευρημάτων που τα εμφανίζουν να τελούν υπό κατάρρευση. ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Το ΠΑΣΟΚ «παλεύει» για το... πάνω χέρι Υπό το σοβαρό ενδεχόμενο της ισοπέδωσης του ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές και σε μια προσπάθεια να θέσει σε εγρήγορση τα στελέχη, τη βάση του κόμματος, αλλά και να στείλει μηνύματα προς τους «58» ως προς τη στάση που θα πρέπει να επιδείξουν για τις διαδικασίες συγκρότησης του εκλογικού σχήματος, ο Ευ. Βενιζέλος παραδέχτηκε ότι η κάλπη του Μαΐου θα έχει δημοψηφισματικό χαρακτήρα. Παραδέχτηκε δηλαδή ότι «η ερμηνεία του αποτελέσματος θα είναι ούτως ή άλλως πολύ σκληρή και επιθετική, γιατί θα κριθεί η νομιμοποίηση της στρατηγικής της χώρας» και πως γι’ αυτό «πρέπει να κινηθούμε προληπτικά και να αφοπλίσουμε όλους εκείνους που ετοιμάζονται να αμφισβητήσουν στην πραγματικότητα την ευρωπαϊκή, σταθερή και ασφαλή πορεία της χώρας».

Η αναφορά αυτή συνδέεται βέβαια και με τη σφοδρή ενόχληση που προκάλεσαν οι δημόσιες δηλώσεις του επικεφαλής των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών για παροχή στήριξης και προς τη ΔΗΜ.ΑΡ., με τον Ευ. Βενιζέλο να σπεύδει έτσι να «απαντήσει» ότι αυτό μπορεί να αποδυναμώσει το ΠΑΣΟΚ και άρα τη συγκυβέρνηση και συνεπώς την... ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Όμως η παραδοχή του Ευ. Βενιζέλου για το πραγματικό διακύβευμα των ευρωεκλογών και η έμμεση εκτίμηση ότι σε αυτή την περίπτωση οι εθνικές εκλογές είναι πιο κοντά συνδέεται και με τις έντονες εσωκομματικές αντιδράσεις που προκάλεσε η ομιλία του Γ. Βούλγαρη, η οποία δημιούργησε αίφνης την εικόνα προειλημμένων αποφάσεων που θέτουν υπό αμφισβήτηση την αυτοτέλεια του ΠΑΣΟΚ.

Επιχειρεί να ανακάμψει η ΔΗΜ.ΑΡ.

Ο Ευ. Βενιζέλος φοβάται εκλογική ισοπέδωση του εγχειρήματος, που θα απονομιμοποιήσει την κυβερνητική στρατηγική

Προσπάθειες ισορροπιών απέναντι στους «58» Η αμηχανία στη Χαρ. Τρικούπη προδίδει ότι ο ασαφής δρόμος που έχουν πάρει οι διαδικασίες συγκρότησης αυτής της «Κεντροαριστεράς» εξελίσσεται με τρόπο που ενδεχομένως δεν περίμενε η ηγεσία Η πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ και που θα μπορούσε να σηματοδοτων «58» τήσει την απορρόφηση αναζητεί την του κόμματος από το εγχείρημα των «58». Διότι πρωτοκαθεδρία έτσι ακριβώς το εκλαμστον χώρο βάνουν κεντρικά στελέχη του κόμματος που ανήκουν κυρίως στο «παπανδρεϊκό» μπλοκ (Μιχ. Καρχιμάκης, «Κίνηση των 75») αλλά και κορυφαίοι μη «βενιζελικοί» βουλευτές. Αυτό έχει αποτέλεσμα να προσπαθεί τώρα ο Ευ. Βενιζέλος να τηρήσει κάποιες ισορροπίες και να διαβεβαιώνει με έμφαση ότι «το ΠΑΣΟΚ θέλει τη συσπείρωση όλων των δυνάμεων του χώρου» και πως όμως «ούτε διαλύεται, ούτε αλλάζει όνομα και σύμβολα και ούτε αναθέτει την υπεράσπιση των πεπραγμένων του σε άλλους». Μπροστά

στα εσωκομματικά ζητήματα που προκαλεί αυτή η «επιθετική εξωστρέφεια» που επιδεικνύουν οι πρωταγωνιστές των «58», παρατηρείται ότι ακόμα και ηγετικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, όπως οι Ε. Χριστοφιλοπούλου και Γ. Μανιάτης, έχουν χαμηλώσει κατά τι τους τόνους ως προς το εγχείρημα. Με την προσπάθεια να μην εμφανιστούν οι «58» ότι έχουν το «πάνω χέρι» στον συνεργατικό φορέα συνδέονται και οι μεταξύ τους αλλά και οι ενδοκομματικές τριβές σχετικά με τη διαδικασία ανάδειξης των υποψηφίων στο ευρωψηφοδέλτιο. Αν και όλες οι πλευρές είναι υπέρ των «ανοικτών διαδικασιών» με ψηφοφορία από τη βάση, η αντιπαράθεση επικεντρώνεται στις λεπτομέρειες προκειμένου να προκύψει η επιθυμητή εκπροσώπηση για τις εμπλεκόμενες πλευρές, κάτι που κάνει πιο πολύπλοκο η διακηρυγμένη «αναγκαιότητα» για «νέα και άφθαρτα πρόσωπα». Παράλληλα οι διαδικασίες οδηγούν το ΠΑΣΟΚ σε αχαρτογράφητα νερά δικαιολογώντας τους φόβους της εσωτερικής (ασύντακτης) αντιπολίτευσης για το μέλλον του κόμματος. Σε κάθε περίπτωση διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για έναν σχηματισμό που θα υφίσταται και μετεκλογικά και εντός του οποίου οι συνεργαζόμενες δυνάμεις θα ανταγωνίζονται διαρκώς για το «τιμόνι» αλλά και για τη φυσιογνωμία του. Αυτό αφορά τόσο τις εσωτερικές συγκρούσεις για την ίδια την ύπαρξη του ΠΑΣΟΚ όσο και την παραμονή του Ευ. Βενιζέλου στην προεδρία.

Ο εκνευρισμός που προκάλεσε στον Ευ. Βενιζέλο η συνάντηση του Φ. Κουβέλη με τον Χ. Σβόμποντα και οι δηλώσεις που ακολούθησαν έδωσαν την ευκαιρία στην υποτονική -όπως καταγραφόταν το τελευταίο διάστημα- ΔΗΜ.ΑΡ. να δηλώσει ότι αποτελεί ισότιμη διεκδικήτρια του χώρου της «Κεντροαριστεράς», καθότι -κατά δήλωση του Ο Φ. Κουβέλης εκπροσώπου Τύπου της, Χρ. Μαχαίρα- «στην πολιτική δεν χωρούν κυριότητες και επικαρπωτές». στοχεύει στον Σε αυτό το πλαίσιο ο Φ. Κουβέλης έθεσε στη «τρίτο πόλο» χθεσινή Κ.Ε. τον στόχο της «ισχυροποίησης του με το βλέμμα στην προοδευτικού πόλου», κρατώντας ίσες αποστάσεις από Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο ως α- επομένη των πώτερο στόχο έθεσε την προοπτική η «προοδευ- εθνικών εκλογών τική συμπαράταξη» που θα δημιουργηθεί να παίξει «σταθεροποιητικό» ρόλο «την επόμενη μέρα των εκλογών, όποτε κι αν γίνουν αυτές».

Αγεφύρωτο (;) το χάσμα με τη μειοψηφία Πάντως αποτελεί γεγονός ότι το κόμμα δυσκολεύεται εξαιρετικά να εξέλθει από την τροχιά βαθιάς εσωστρέφειας στην οποία έχει μπει, με την αμφίδρομη καχυποψία στις σχέσεις πλειοψηφίας - μειοψηφίας να παγιώνεται. Στην απόφαση της Κ.Ε. για συγκρότηση «τρίτου, προοδευτικού πόλου» χωρίς το ΠΑΣΟΚ και τους «58», η εκσυγχρονιστική μειοψηφική πτέρυγα των Σπ. Λυκούδη, Γρ. Ψαριανού και Ανδ. Παπαδόπουλου διαμηνύει ότι θα εξαντλήσει όλα τα περιθώρια για «αναπροσανατολισμό» των επιλογών για τις συνεργασίες, χωρίς να διασαφηνίζεται εάν στην αντίθετη περίπτωση θα υπάρξουν αποχωρήσεις. Αν και ο άτυπος επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Σπ. Λυκούδης, δηλώνει σχεδόν καθημερινά ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσει, ο Ανδ. Παπαδόπουλος δεν το έχει αποκλείσει ποτέ κατηγορηματικά. Κάτι που επιτρέπει να καλλιεργούνται σενάρια για συμμετοχή του στο εγχείρημα των «58» και μάλιστα με ενεργό ρόλο. Ο πρώην εκπρόσωπος Τύπου μαζί με τον Γρ. Ψαριανό μιλούν αύριο σε εκδήλωση των «58» στην Κηφισιά. Σε αυτή θα παρευρεθεί και ο ανεξάρτητος βουλευτής Π. Τατσόπουλος, ο οποίος χαρακτηρίζει την πρωτοβουλία ως «μόνη δύναμη κοινής λογικής» και βλέπει (μετά τον Θ. Πάγκαλο) θετικά το ενδεχόμενο να τεθεί επικεφαλής ο Ανδ. Παπαδόπουλος. Από την άλλη η μειοψηφική τάση εκφράζει διαμαρτυρία προς τον Φ. Κουβέλη για «εν κρυπτώ» συναντήσεις και συζητήσεις με στελέχη που έχουν αποχωρήσει από το ΠΑΣΟΚ, καταλογίζοντάς του έλλειψη ενημέρωσης. Ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ. απαντά ότι πρόκειται για διαδικασίες που υπηρετούν τον διακηρυγμένο στόχο του «τρίτου πόλου», ενώ στη χθεσινή συνεδρίαση τόνισε ότι «οι αποφάσεις του Συνεδρίου μας δεσμεύουν όλους».

Δυστοκία για τον «τρίτο πόλο» Από την άλλη οι διεργασίες για το εγχείρημα της συμπόρευσης δεν έχουν καρποφορήσει σε βαθμό ικανοποιητικό για την ηγεσία της ΔΗΜ.ΑΡ., καθώς έως τώρα έχει ενταχθεί στο κόμμα επί της ουσίας ο Π. Μπεγλίτης, ο Χ. Καστανίδης βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις, όπως και οι ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ, Μ. Κοππά, Σπ. Δανέλλης και Ά. Ποδηματά. Παράλληλα, καταγράφεται δυστοκία στην επισημοποίηση της συνεργασίας με τον Ανδ. Λοβέρδο, ο οποίος δεν θέλει να παρουσιαστεί ως «ριγμένος» στον «τρίτο πόλο». Ενδεικτική ως προς αυτό είναι η δήλωση του Χρ. Αηδόνη ότι «είμαστε στη στιγμή αυτή που πια θα φανεί αν τελικά θα τελεσφορήσει μια εξέλιξη».

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

OIKONOMIA

τουργίας όλων των καταστημάτων. o Απελευθέρωση ποσοστού εκπτώσεων στα καινούργια βιβλία (10% σήμερα). o Δυνατότητα εκπτώσεων και σε καταστήματα stock και outlets. o Απελευθέρωση δημιουργίας νέων ξενοδοχείων. o Άρση περιορισμών στην κρουαζιέρα. o Κατάργηση διαδικασίας ελέγχου και έγκρισης απορρυπαντικών από το Γενικό Χημείο του Κράτους.

ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Ακριβώς 40 ημέρες μετά την αναχώρηση των τροϊκανών και μετά από απανωτές αναβαλλόμενες ημερομηνίες πιθανής επιστροφής τους, η δημοσιονομική εικόνα της χώρας είναι σαφώς χειρότερη εκείνης που άφησαν φεύγοντας οι Π. Τόμσεν, Κλ. Μαζούχ και Μ. Μορς, με αποτέλεσμα η Αθήνα να επιδιώκει ακόμη εντονότερα «πολιτική» λύση στις διαπραγματεύσεις. Τα 500 εκατομμύρια ευρώ με τα οποία διευρύνθηκε η δημοσιονομική τρύπα από την απόφαση του ΣτΕ για τους ένστολους και τα 850 εκατομμύρια ευρώ με τα οποία θα ζημιωθούν τα ταμεία από το «δωράκι» που προτίθεται να κάνει η κυβέρνηση Σαμαρά στους εργοδότες (μείωση εισφορών) ανεβάζουν το δημοσιονομικό κενό των 4,5 δισ. ευρώ (1,5 δισ. ευρώ του 2014 και 3 δισ. ευρώ του 2015) στα 5,85 δισ. ευρώ. Εάν μάλιστα η απόφαση του ΣτΕ αφήνει περιθώρια όταν καθαρογραφεί για επιστροφές περικοπών και σε άλλες ομάδες (π.χ. πανεπιστημιακοί) τότε το κενό θα είναι μεγαλύτερο και των 6 δισ. ευρώ, εξέλιξη που θα καταστεί η θρυαλλίδα σχεδιασμού και λήψη, νέων μέτρων. Μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο, οι όποιες αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν μέσα σε διάστημα ολίγων μηνών, καθώς όπως ανέφερε προχθές ο Όλι Ρεν στο περιθώριο του World Economic Forum του Νταβός και σε δηλώσεις του στην Wall Street Journal, η «σοβαρή» συζήτηση για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας της διετίας 2015-2016 καθώς και την ελάφρυνση του χρέους δεν θα λάβει χώρα την άνοιξη, αλλά το καλοκαίρι. Βέβαιο είναι ότι έως τότε οι διεργασίες θα είναι παράλληλες και θα επιμερίζονται σε «κρυφές» (προπαρασκευαστικά για χρέος, καθώς τα εμπλεκόμενα επιτελεία -αλλά ακόμη

ΤΟ «ΑΛΑΛΟΥΜ» ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ «ΔΡΑΚΟΝΤΕΙΑ» ΠΡΟΣΤΙΜΑ

9

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΤΡΟΪΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Λήψη μέτρων την άνοιξη, ρύθμιση χρέους μετεκλογικά και μη άμεσα εμπλεκόμενοι φορείς, λ.χ. επενδυτικοί οίκοι, χρηματοοικονομικοί, πιστωτικοί, αξιολόγησης κ.λπ.- εξετάζουν όλες τις κυριότερες υποθέσεις εργασίας) και «φανερές». Οι τελευταίες περιλαμβάνουν κατά βάση τις συνομιλίες (εκ του σύνεγγυς και με ηλεκτρονική αλληλογραφία Αθήνας - δανειστών) και αυτές τις ημέρες κυριαρχούν στις εξ αποστάσεως συζητήσεις δύο ιδιαίτερα καυτά θέματα: o Πρώτον, η εντολή που επέδωσε στην Αθήνα η Τρόικα να βρει ισοδύναμα μέτρα για τα 500 εκατ. ευρώ των ενστόλων. o Δεύτερον, να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση κατά γράμμα τις προτάσεις του ΟΟΣΑ για γάλα, ψωμί, μη συνταγογραφούμενα φάρμακα» (χθες έστειλε το υπουργείο Οικονομικών τις προτάσεις του). Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΟΟΣΑ Άνχελ

Τα 500 εκατομμύρια ευρώ από την απόφαση του ΣτΕ για τους ένστολους και τα 850 εκατομμύρια ευρώ στους εργοδότες (μείωση εισφορών) ανεβάζουν το δημοσιονομικό κενό των 4,5 δισ. ευρώ (1,5 δισ. ευρώ του 2014 και 3 δισ. ευρώ του 2015) στα 5,85 δισ. ευρώ Γκουρία (συνέντευξη Τύπου στις 27.11.2013 στην Αθήνα) το οικονομικό όφελος από την υιοθέτηση των 66 προτάσεων από τις συνολικά 329 θα αγγίξει τα 5,2 δισ. ευρώ ετησίως. Μερικά από τα κατά βάση νεοφιλελεύθερου προσανατολισμού διαρθρωτικά μέτρα που εισηγείται ο ΟΟΣΑ είναι:

o Πώληση από σούπερ μάρκετ μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων.

o Επιμήκυνση μέγιστης διάρκειας

φρέσκου γάλακτος ζωής άνω των 5 ημερών. o Αλλαγή θεσμικού πλαισίου αρτοποιείων και τρόπου πώλησης ψωμιού. o Απελευθέρωση κυριακάτικης λει-

Τη λήψη αυτών των μέτρων, που θα ωφελήσουν σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ κατά 5,2 δισ. ευρώ, επιθυμεί να αντιπροτείνει η κυβέρνηση ως «ισοδύναμο» για το κλείσιμο μεγάλο μέρους του δημοσιονομικού κενού της διετίας 2015 - 2016. Η επιλογή αυτή σημαίνει ότι ουσιαστικά επιδιώκει μια περισσότερο «πολιτική» διαπραγμάτευση με τους δανειστές από την Ελλάδα. Στο μεταξύ η νεότερη εντολή που επέδωσε στην Αθήνα η τρόικα είναι ότι είναι επιβεβλημένη η λήψη ισοδύναμων μέτρων. Μάλιστα, υπήρξε και ένα εύγλωττο υπονοούμενο από πλευράς Βρυξελλών, καθώς αξιωματούχος του Eurogroup επεσήμανε ότι «...και η Πορτογαλία, όταν υπήρξε ανάλογη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, έλαβε ισοδύναμα...». Αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις κυβέρνησης - τρόικας (για την επάνοδο της οποίας στην Αθήνα δεν έχει ορισθεί ακόμη κάποια ακριβής ημερομηνία) το οικονομικό επιτελείο θέτει ως σημείο αναφοράς τη συνεδρίαση του Eurogroup της 17ης Φεβρουαρίου, ενώ οικονομικοί παρατηρητές δεν αποκλείουν -λόγω και της βραδυπορίας που παρατηρείταινα υπάρξει συμφωνία προόδου, προκειμένου εν συνεχεία να ληφθεί απόφαση για την αποδέσμευση της επόμενης δόσης στο Eurogroup της 10ης Μαρτίου.

Φοροδιαφυγή: Μηδέν εις το πηλίκον από την κυβέρνηση! ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Του ελάχιστου ακατανόητες είναι οι πράξεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, το οποίο έχει βαλθεί να καταφέρει... μηδενικό πλήγμα στη φοροδιαφυγή. Ξεπερνώντας τις γνωστές υποθέσεις με τη λίστα Λαγκάρντ και γενικότερα με τα πρόστιμα που... δεν έχουν έρθει από τις off-shore, το υπουργείο Οικονομικών από τη μια επιβάλλει εξοντωτικά πρόστιμα για ληξιπρόθεσμες οφειλές τα οποία δεν είναι δυνατόν να εξοφληθούν, ενώ από την άλλη αφήνει σε... αχρηστία, επί της ουσίας, ένα μέτρο το οποίο θα μπορούσε να συμβάλει στην πάταξη της φοροδια-

φυγής: το μέτρο των αποδείξεων! Είναι πασιφανές ότι ο σχεδιασμός έχει πραγματοποιηθεί πρόχειρα. Μετά το ανεπανάληπτο «αλαλούμ» σχετικά με το τι θα γίνει με τη συλλογή αποδείξεων για τη φετινή χρονιά (σ.σ ακόμη δεν έχουν ληφθεί τελικές αποφάσεις), κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν ότι η αξία των αποδείξεων από σούπερ μάρκετ και βενζινάδικα θα προσμετράται στο 50% (πέρυσι στο 100%), προκειμένου να μαζευτούν από μισθωτούς και συνταξιούχους αποδείξεις ίσες με το 10% του εισοδήματός τους, με μέγιστο απαιτούμενο όριο τα 10.500 ευρώ, όταν πέρυσι το ποσοστό ήταν

στο 25%. Την ίδια ώρα, τα «bonus» που είχαν εξαγγελθεί από το ΥΠΟΙΚ, για κάποιον που θα μάζευε περισσότερες αποδείξεις, πλέον παραπέμπονται σε... μεταγενέστερο χρονικό διάστημα.

H φοροδιαφυγή Όπως είναι επόμενο, η μείωση του απαιτούμενου ποσοστού από το 25% στο 10% συνεπάγεται συγκέντρωση των αποδείξεων με μεγαλύτερη ευκολία από όλους, κάτι το οποίο θα έπρεπε να συμβαίνει σε μικρού και μεσαίου εισοδήματος μισθωτούς και συνταξιούχους, καθώς λόγω του Μνημονίου έχουν δει το διαθέσιμο εισόδημά τους να τείνει στο μηδέν.

Όμως τι γίνεται σε μεγαλύτερες κλίμακες; Για παράδειγμα, μισθωτός με εισόδημα 20.000 ευρώ πρέπει να συλλέξει αποδείξεις 2.000 ευρώ. Αν υποθέσουμε ότι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος δαπανά 333 ευρώ τον μήνα σε σούπερ μάρκετ και βενζίνη, άρα κατ’ έτος 4.800 ευρώ και μετράνε στο 50%, απευθείας υπερκαλύπτει το απαιτούμενο ποσό κατά 400 ευρώ. Μόνο και μόνο από το σούπερ μάρκετ και τα βενζινάδικα -τα οποία επί το πλείστον εκδίδουν αποδείξεις, άρα δε «χτυπιέται η φοροδιαφυγή»έχει συγκεντρώσει τις απαιτούμενες αποδείξεις.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 IΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

10

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΝΕΑ ΖΟΦΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΙΣΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Απολύουν έγκυο υπάλληλο και δύο εργαζόμενες σε λοχεία ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΜΟΡΦΟΝΙΟΣ

Ούτε η θεμελιώδης αρχή προστασίας της μητρότητας στην εργασία δεν κάμπτει τη μνημονιακή επιταγή των απολύσεων στο Δημόσιο, με το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης να απολύει έγκυο υπάλληλο και δύο ακόμη εργαζόμενες σε λοχεία με το το ν/σ για τις καταργήσεις 21 φορέων. Μπροστά στις προσταγές της τρόι-

Ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης παραβιάζει βασικά εργασιακά δικαιώματα, τα οποία προστατεύει η νομοθεσία ακόμη και στον ιδιωτικό τομέα

κας για τις κεφαλές επί πίνακι 15.000 δημόσιων υπαλλήλων ώς το τέλος του 2014, ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης παραβιάζει βασικά εργασιακά δικαιώματα, που προστατεύει η νομοθεσία ακόμη και στον ιδιωτικό τομέα, απαγορεύοντας την απόλυση των εγκύων εργαζομένων, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και για χρονικό διάστημα 18 μηνών μετά τον τοκετό. Έτσι, καταργώντας το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ), νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου του υπουργείου Εργασίας, στέλνει στην ανεργία τρεις γυναίκες υπαλλήλους Ιδιωτικού Δικαίου Αόριστου Χρόνου (ΙΔΑΧ), παρ’ ότι η μία βρίσκεται στα πρώτα στάδια εγκυμοσύνης, ενώ οι άλλες δύο σε περίοδο λοχείας. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, του οποίου η διαβούλευση έληξε την περασμένη Τρίτη και αναμένεται μέσα στην εβδομάδα να κατατεθεί στη Βουλή, οι ΙΔΑΧ υπάλληλοι των Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου, που καταργούνται, απολύονται αυτοδικαίως, ενώ οι υπάλληλοι στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου τίθενται σε διαθεσιμότητα. Η 39χρόνη έγκυος υπάλληλος του Ινστιτούτου (τα πλήρη στοιχεία της είναι στη διάθεση της εφημερίδας) έχει ήδη απευθυνθεί σε εργατολόγους για την προστασία των δικαιωμάτων της, αλλά και στον Συνήγορο

του Πολίτη, στον οποίο, όπως μας περιγράφει, «μου δήλωσαν προφορικά ότι πρόκειται για πρωτόγνωρη υπόθεση και πως μέχρι σήμερα, έχουν λάβει γνώση μόνο για εγκύους υπαλλήλους, που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα». Η 39χρονή υπάλληλος, η οποία προσελήφθη με ΑΣΕΠ το 2003 και είναι μάλιστα κάτοχος διδακτορικού διπλώματος, κάνει λόγο για «κατάφωρη αδικία να απολύονται εργαζόμενοι με υψηλά προσόντα, που προσελήφθησαν με ΑΣΕΠ», ενώ εγκαλεί τον κ. Μητσοτάκη «για υποκρισία, όταν μιλάει διαρκώς για το πελατειακό κράτος του παρελθόντος και την ανάγκη αξιοκρατίας και διαφάνειας στο Δημόσιο, προτάσσοντας το ΑΣΕΠ. Εμείς δεν παρακαλέσαμε κανέναν για να προσληφθούμε, μπήκαμε με ΑΣΕΠ και παρ’ όλα αυτά τώρα βρισκόμαστε στον δρόμο» σημειώνει με αγανάκτηση. Αξίζει να σημειώσουμε πως στον φορέα εργάζονται 67 υπάλληλοι, στην πλειονότητά τους προσληφθέντες με ΑΣΕΠ. Εξ αυτών 55 πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, εκ των οποίων οι 26 κατέχουν τουλάχιστον έναν μεταπτυχιακό τίτλων σπουδών και 9 κατέχουν διδακτορικό τίτλο. Επιπλέον, απασχολούνται 8 ΔΕ και 4 ΤΕ, εκ των οποίων οι δύο κάτοχοι μεταπτυχιακού.

Καταργούν σειρά συνταγματικών προστατευτικών ρυθμίσεων στο Δημόσιο Μιλώντας με στελέχη της ΑΔΕΔΥ, μας περιέγραψαν το κενό στον Υπαλληλικό Κώδικα, στον οποίο υπάγονται και οι ΙΔΑΧ, σχετικά με την προστασία της μητρότητας, καθώς η τελευταία είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την προστασία της μονιμότητας στο Δημόσιο, που προφύλασσε μέχρι σήμερα από τέτοιους κινδύνους. Μάλιστα, σε μελέτη του ΙΝΕ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ για τη μητρότη-

Με την κατάργηση του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας που προβλέπει το ν/σ για το λουκέτο στους 21 φορείς στελέχη της ΑΔΕΔΥ.

Στον αέρα 100.000 θέσεις εργασίας

Μέριμνα για ορισμένους υφίσταται... Μπορεί το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης να μην επιδεικνύει μέριμνα για τις ΙΔΑΧ υπαλλήλους σε εγκυμοσύνη, ωστόσο δεν πράττει το ίδιο για όλους τους υπαλλήλους στα ΝΠΙΔ που καταργεί. Έτσι, στο άρθρο 11 του νομοσχεδίου, παράγραφος 8, ορίζει ότι οι δύο υπάλληλοι ΙΔΑΧ του Ινστιτούτου Δικονονομικών Μελετών, εργαζόμενοι από το 1985, δεν απολύονται, όπως όλοι οι υπόλοιποι στο ν/σ, αλλά μεταφέρονται στο προσωπικό του Παν/μιου Αθηνών (Νομική Σχολή)... τα και την κωδικοποίηση της νομοθεσίας εργαζομένων γυναικών στη δημόσια διοίκηση (2004, Σ. Καζάκου Έ. Βαρχαλαμά, Μ. Ζαλαώρα), υπάρχει ρητή αναφορά ότι σε αντίθεση με το ιδιωτικό πεδίο, όπου υπάρχει ειδική νομοθεσία, στο Δημόσιο «αποτελεί κατευθυντήρια γραμμή για όλο το θεσμικό πλαίσιο της υπηρεσιακής κατάστασης του δημοσιοϋπαλληλικού σώματος η εφαρμογή της αρχής της μονιμότητας των υπαλλήλων του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (κατά την έννοια του άρθρου 103 του Συντάγματος και των εκτελεστικών αυτού νόμων)». Για τον λόγο αυτό, «οι (υποψήφιες) μητέρες και γενικότερα οι

εργαζόμενοι γονείς στον δημόσιο τομέα δεν διατρέχουν τον κίνδυνο της απόλυσης (καταγγελίας της σύμβασης εργασίας τους), για λόγους που οφείλονται στην εγκυμοσύνη, τη μητρότητα και εν γένει τις οικογενειακές υποχρεώσεις». «Αυτό που συμβαίνει σήμερα με τις γυναίκες εργαζόμενες αποτελεί μία ακόμη απόδειξη, μετά τις απολύσεις, τη διαθεσιμότητα, κ.λπ., ότι μπαίνουμε σε έναν πρωτοφανή εργασιακό Μεσαίωνα στο Δημόσιο, με μια σειρά προστατευτικών διατάξεων να καταργούνται, θέτοντας τον πήχυ της εργατική προστασίας ακόμη πιο κάτω και απ’ όσα ισχύουν στον ιδιωτικό τομέα», σχολιάζουν τα

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΙΑΣ πρόεδρος Σωματείου Εργαζομένων ΕΙΕΑΔπ:

Σε ιδιώτη εργολάβο οι μελέτες και τα προγράμματα του φορέα Το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ) προέρχεται ήδη από τη συγχώνευση (2011) των δύο παλαιότερων θυγατρικών του ΟΑΕΔ, που έγινε στο πλαίσιο του 1ου Μνημονίου και είχε ως διακηρυγμένο στόχο την «ορθολογική οργάνωση» του συμβουλευτικού και υποστηρικτικού έργου του υπουργείου Εργασίας και του ΟΑΕΔ. Εν μέσω μιας ανεργίας που προσεγγίζει εξωφρενικά ποσοστά, ο «ξαφνικός θάνατος» του ΕΙΕΑΔ, το οποίο είναι ένα «εξειδικευμένο εργαλείο» του υπ. Εργασίας και του ΟΑΕΔ και που έχει ως αποστολή να εκπονεί και να υλοποιεί πολιτικές και προγράμματα στήριξης της απασχόλησης και

της ανάσχεσης της ανεργίας, είναι πολιτικά και κοινωνικά παράλογος. Αυτή τη στιγμή 67 επιστήμονες και εξειδικευμένοι εργαζόμενοι υλοποιούν κοινοτικό πρόγραμμα στήριξης της απασχόλησης ύψους 200 εκατ. ευρώ για 14.000 μικροεπιχειρήσεις και 100.000 εργαζόμενους σε αυτές. Μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα. Θυσιάζονται όμως, μόνο και μόνο για να συμπληρώσουν τον μνημονιακό στόχο των 4.000 απολύσεων του 2013, ενώ οι μελέτες και τα προγράμματα του ΕΙΕΑΔ θα εκχωρηθούν (με ενδιάμεσο τον ΟΑΕΔ) σε ιδιώτη - εργολάβο. Αυτό είναι το «success story», του νεοφιλελευθερισμού.

Η κατάργηση του ΕΙΕΑΔ έχει και άλλες αρνητικές πτυχές, με σοβαρότερη τη ναρκοθέτηση του προγράμματος του ΕΣΠΑ, που διαχειρίζεται, το οποίο συμβάλλει αποφασιστικά στην επιβίωση χιλιάδων μικρών επιχειρήσεων και στη διασφάλιση 100.000 θέσεων εργασίας! Ειδικότερα, το ΕΙΕΑΔ υλοποιεί ως ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης το συγχρηματοδοτούμενο έργο με τίτλο «Διαρθρωτική προσαρμογή εργαζομένων μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που απασχολούν 1-49 εργαζόμενους σε περίοδο οικονομικής κρίσης», ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ. Στο εν λόγω έργο συμμετέχουν πάνω από 14.000 επιχειρήσεις και 500 εργοδοτικοί φορείς και ωφελούνται πάνω από 100.000 μισθωτοί που εργάζονται σε αυτές. Δεκάδες ωφελούμενοι κλαδικοί φορείς και σωματεία (κρεοπωλών, υδραυλικών, ψυκτικών, κουρέων, ηλεκτρολόγων εγκαταστάσεων, μηχανικών αυτοκινήτων, φανοποιών,επαγγελματιών φροντιστών, βιοτεχνών μετάλλου, κατ/ρχων καθαριστηρίων, ιδιοκτητών φροντιστηρίων κ.λπ.) έχουν ήδη εκδώσει ανακοινώσεις διαμαρτυρίας, ενώ οι εργοδοτικές οργανώσεις (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ και ΓΣΕΒΕΕ) έστειλαν κοινή επιστολή στους υπουργούς Εργασίας και Διοικητικής Μεταρρύθμισης προειδοποιώντας για τους κινδύνους. Σε ανακοίνωσή της η ΓΣΕΕ επισημαίνει ότι «η κυβέρνηση, υλοποιώντας παράλογες μνημονιακές πολιτικές, λαμβάνει μέτρα που αφενός μεγαλώνουν την ήδη εφιαλτική λίστα των ανέργων, αφετέρου πετούν στον δρόμο εκατομμύρια ευρώ, λες και περισσεύουν». Τέλος, σοβαρό ζήτημα προκύπτει και με τις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ, στις οποίες μεταφέρονται οι συμβατικές υποχρεώσεις και οι εγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις του ΕΙΕΑΔ. Ήδη, ως γνωστόν, ο ΟΑΕΔ λειτουργεί στα όρια, λόγω της συνεχούς αύξησης των ανέργων, του μεγάλου φόρτου εργασίας και των ελλείψεων προσωπικού και υποδομών, με συνέπεια η αποτελεσματική διαχείριση ενός εξειδικεύμενου προγράμματος να είναι εξαιρετικά αμφίβολη. Για τη δυσκολία αυτή, όμως, το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης φρόντισε να δώσει τη δυνατότητα,»κατά παρέκκλιση των υπαρχουσών διατάξεων», σύναψης συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου. Κοινώς, ιδιώτης-εργολάβος εν όψει...

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

11

OIKONOMIA

Μετά την απελευθέρωση των απολύσεων, σειρά παίρνουν οι μισθοί! Πλήρης επιβεβαίωση της «Αυγής» για το σχέδιο και τη συμφωνία κυβέρνησης και τρόικας

Η απελευθέρωση των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και η κατάργηση του ελάχιστου κατώτατου μισθού, που εδώ και ένα χρόνο αποφασίζεται μονομερώς από τον υπουργό Εργασίας, για τους νέους μέχρι 29 ετών, αποτελούν μέρος των διαπραγματεύσεων που πραγματοποιούνται στο παρασκήνιο μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας. Η παρατεταμένη καθυστέρηση έλευσης των δανειστών στη χώρα μας, οι εν κρυπτώ συνεδριάσεις του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας για τις απολύσεις (με τη συμμετοχή των εργοδοτικών οργανώσεων, αλλά -δυστυχώς- και της ηγετικής ομάδας της ΓΣΕΕ) και η δημοσιοποίηση προτάσεων από εμπειρογνώμονες του ΚΕΠΕ για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, με έμφαση στην περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και την κατάργηση για ένα χρόνο του μισθού των 511 ευρώ, επιβεβαιώνουν ότι ο κύκλος των μνημονιακών παρεμβάσεων στα εργασιακά παρα-

μένει ανοιχτός. Προκειμένου όχι απλώς να συνεχιστεί η διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης, αλλά να τεθούν οι βάσεις του νέου δόγματος της «μηδενικής εργασίας», που θα προβλέπει «πλήρη ελευθερία των απολύσεων και των προσλήψεων», όπως σημειώνουν πηγές του υπουργείου Εργασίας, με τις τελευταίες όμως να είναι ευέλικτες και περιορισμένου χρόνου, χωρίς τα «περιττά βάρη» των συλλογικών συμβάσεων και της υποχρεωτικής ασφάλισης του εργαζόμενου!

Το νέο πλαίσιο για τις απολύσεις Το κανονιστικό πλαίσιο, προκειμένου να επιτρέπονται οι ομαδικές απολύσεις πάνω από τα ισχύοντα επιτρεπόμενα όρια (5%), που ανακοίνωσε το βράδυ της Πέμπτης το ΑΣΕ (Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας), ανάβει ουσιαστικά το «πράσινο φως» για την απελευθέρωσή τους. Το βασικό σημείο αλλαγής από τα μέχρι σήμερα ισχύοντα για τις απολύσεις αφορά τη μετατροπή του ΑΣΕ από γνωμοδοτικό όργανο (σ.σ.: από

Όπως είχε αποκαλύψει η «Αυγή» (15.12.2013), τρόικα και κυβέρνηση είχαν βρει εδώ και καιρό τη φόρμουλα απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων και μάλιστα η διαδικασία (που προέβλεπε ερμηνεία του ισχύοντος νόμου 1387/1983, αλλά και ενσωμάτωση των προβλέψεων της Κοινοτικής Οδηγίας 98/59) είχε και

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ

EKΔΗΛΩΣΕΙΣ Εκδήλωση για τη διοικητική μεταρρύθμιση: Το ΕΛΙΑΜΕΠ οργανώνει την Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2014 και ώρα 19:00 δημόσια συζήτηση με θέμα: «Διοικητική Μεταρρύθμιση εν μέσω κρίσης». Εισηγείται ο Αντώνης Μανιτάκης, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, πρώην υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Σχολιάζουν οι πανεπιστημιακοί:

Η επιβεβαίωση της «Αυγής»

Αντώνης Μακρυδημήτρης, Νικόλαος-Κομνηνός Χλέπας, Καλλιόπη Σπανού (Συνήγορος του Πολίτη). Συντονίζει ο Παναγιώτης Πικραμμένος, πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος επί τιμή του ΣτΕ. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Αμφιθέατρο της Εθνικής Τράπεζας, Αιόλου 82-84.

Ο Άγγελος Γκόγκογλου προσφέρει στην «Αυγή» 50 ευρώ στη μνήμη του Κώστα Φιλίνη.

Η Νατάσα Παπαδοπούλου προσφέρει 100 ευρώ στην «Αυγή» στη μνήμη του συντρόφου της Πάνου Τζαβέλλα.

και δευτερευόντως από τον υπουργό Εργασίας. Να σημειωθεί ότι η αλλαγή των διαδικασιών προκειμένου να απελευθερωθούν οι ομαδικές απολύσεις δεν θα πρέπει, παρά το βήμα που έγινε, να θεωρείται ότι έχει τελειώσει. Και αυτό γιατί: Ακόμα και τυπικά η τελική απόφαση δεν φεύγει από τα χέρια του υπουργού Εργασίας αν δεν αλλάξει ο νόμος, ενώ η κατάθεση στοιχείων εκ μέρους των επιχειρήσεων στο ΑΣΕ, πέραν όσων ήδη προβλέπονται, δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα! Έτσι το επόμενο διάστημα, και κυρίως με την έλευση των δανειστών, θα ξεκαθαρίσει το τοπίο και κυρίως αν η τρόικα θα δεχτεί το «τρυκ» της κυβέρνησης, που επινοήθηκε κυρίως για να αποφευχθεί νέο πλήγμα σε μια περίοδο προεκλογική, αλλά και παρατεταμένης αποδόμησής της στον κόσμο της εργασίας.

30/01 Π Ε Μ Π Τ Η

τη δωρεάν πρόσβαση στα νοσοκομεία όλων των ανασφάλιστων καρκινοπαθών τη λειτουργία όλων των ογκολογικών νοσοκομείων χωρίς καμία περικοπή και παρεμβαίνουμε στα αντικαρκινικά νοσοκομεία

11.00 π.μ.

αντιστεκόμαστε στους αποκλεισμούς - υγεία για όλους

*)('&(%*'%$&# $&%("(%$"(# %!' % "(# # ! !$ % "(# ! ) *# !''%$ *

ΣΥ ΥΛΛ Λ ΟΓΟΣ Κ ΑΡΚΙΝΟΠΑΘΩΝ ΚΕΦΙ, ΑΛΛΗΛΕΓΓ ΥΟ ΙΑΤ ΤΡΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡ Τ ΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ Υ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡ Τ ΕΙΟ-ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΘΗΝΑΣ, ΙΑΤΡΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓ ΥΗΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡ Τ ΕΙΟ ΦΥΛΗΣ, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΛΛΗΛΕΓΓ ΥΗΣ ΣΤΑ ΠΑΤΗΣΙΑ, Γ ΥΝΑΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ, ΔΙΚ ΤΥΟ ΓΙΑΤ ΕΙΟ ΑΛΛΗΛΕΓΓ ΥΗΣ ΤΡΩΝ ΚΗΦΙΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡ ΚΟΛΩΝΟΥ-ΑΚ ΑΔΗΜΙΑΣ ΠΛΑΤΩΝΟΣ-ΣΕΠΟΛΙΩΝ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΚ ΤΥΟ ΓΙΑ ΑΤΡΩΝ-Φ Τ ΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΙΛΙΟΥ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΙΛΙΟΥ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑ ΑΤ ΤΡΕΙΟ ΑΛΛΗΛΕΓΓ ΥΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ, ΑΛΛΗΛΕΓΓ ΥΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ, ΔΙΚ ΤΥΟ ΓΙΑ ΑΤΡΩΝ Τ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

# # # # # # #

ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, η έγκριση ενός σχεδίου ομαδικών απολύσεων θα συνοδεύεται από την παροχή οικονομικών στοιχείων της εταιρείας (ισολογισμοί, ασφαλιστική ενημερότητα, ανταγωνιστικότητα εταιρείας) καθώς και στοιχεία για τον αριθμό των εργαζομένων στην επιχείρηση και την κατανομή του προσωπικού ανά κατηγορία και ειδικότητα. Οι επιχειρήσεις που επιθυμούν την εφαρμογή ομαδικών απολύσεων θα οφείλουν επίσης να τεκμηριώνουν ότι οι απολύσεις αποτελούν την ύστατη λύση για την επιβίωσή τους. Ουσιαστικά ένα καλά τεκμηριωμένο σχέδιο ομαδικών απολύσεων (ακόμη και με τη χρήση μεθόδων δημιουργικής λογιστικής) θα υπερακοντίζει το οποιοδήποτε εμπόδιο μη έγκρισής του πρωτίστως από το ΑΣΕ

και

Το πρωτοσέλιδο της «Α» της 15/12/2013

το 1983 που καθιερώθηκε ο νόμος για τις ομαδικές απολύσεις το ΑΣΕ είχε τυπικό - διακοσμητικό ρόλο) σε επιτελικό και έτσι στο εξής θα εγκρίνει το σχέδιο ομαδικών απολύσεων που θα υποβάλλει μια επιχείρηση. Ταυτόχρονα αυτή η αλλαγή αποτελεί ουσιαστικά το περιτύλιγμα προκειμένου να ικανοποιηθούν όλες οι πλευρές: Με τη μετάθεση της έγκρισης των απολύσεων από τον υπουργό στο ΑΣΕ, ουσιαστικά παρακάμπτεται το προβλεπόμενο μέχρι σήμερα «βέτο» και έτσι ικανοποιείται σε μεγάλο βαθμό η τρόικα, που ζητούσε την κατάργηση του «εδώ και τώρα». Ταυτόχρονα τόσο η μετάθεση όσο και η προώθηση των αλλαγών με υπουργική απόφαση (που θα εμπεριέχει ερμηνευτική εγκύκλιο του ισχύοντος Νόμου 1387/1983) δεν δημιουργεί προβλήματα στο ΠΑΣΟΚ, που δεν δεχόταν την προώθηση των αλλαγών μέσω νομοθετικής ρύθμισης ή υπουργικής απόφασης. Σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζεται το ενδεχόμενο υπουργικής απόφασης, με την οποία θα γίνεται μεταβίβαση αρμοδιότητας για την απόφαση στον εκάστοτε γενικό γραμματέα Απασχόλησης του υπουργείου Εργασίας, που θα προΐσταται του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

12

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΑΝΕΤΕ ΓΚΡΟΤ βουλευτής Die Linke:

«Το σημαντικότερό μας σύμβολο στις ευρωεκλογές είναι ο Αλέξης» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ

Το τηλεφωνικό ραντεβού ήταν περιπετειώδες, ας όψεται ο γερμανικός ΟΤΕ, που άργησε να συνδέσει τα νέα γραφεία της Αριστεράς στην Κωνσταντία, την όμορφη πόλη στα σύνορα με την Ελβετία. Κάποια στιγμή πετυχαίνουμε στην άλλη άκρη της γραμμής, την Ανέτε Γκροτ, βουλευτή της Linke και πρόεδρο της Ελληνογερμανικής Κοινοβουλευτικής Συνεργασίας στην προηγούμενη Βουλή. Το πιθανότερο είναι ότι θα παραμείνει και την νέα κοινοβουλευτική περίοδο στη θέση της, αφού το γερμανικό Κοινοβούλιο ενδιαφέρεται για... γέφυρες με την ελληνική αξιωματική αντιπολίτευση. Τα τελευταία δύο χρόνια, η Γκροτ έχει κάνει το Γερμανία - Ελλάδα, Σύνταγμα - Ομόνοια κι έχει εναποθέσει τις ελπίδες της για μια αλλαγή στην Ευρώπη στον ΣΥΡΙΖΑ. «Όπως οι περισσότεροι στο κόμμα μου», λέει, ειδικά ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου. «Για μας ήταν πολύ σημαντικό να ηγηθεί ο Αλέξης Τσίπρας της προεκλογικής εκστρατείας της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Είναι το πιο βαρύ μας σύμβολο, επικεφαλής της μεγαλύτερης ιστορίας επιτυχίας της Αριστεράς στη σημερινή Ευρώπη. Επιπλέον, γιατί να το κρύψω, είναι και θέμα προσωπικής ακτινοβολίας. Ο Αλέξης είναι ιδιαίτερα αγαπητός στη Linke, είναι ένα πρόσωπο προσιτό, κάτι που δεν ισχύει απαραίτητα ακόμη και για τους αριστερούς πολιτικούς». Η γερμανική Αριστερά δίνει μεγάλη σημασία στις ευρωεκλογές, περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Αν και ακόμη δεν έχει θέσει επίσημο εκλογικό στόχο, βάζει τον κατώτατο πήχη στο 10% - και ελπίζει στην Ελλάδα ο ΣΥΡΙΖΑ να αναδειχθεί πρώτο κόμμα: «Για μας μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πολύ σημαντική, σχεδόν όσο και για σας στην Ελλάδα. Όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση στην Ε.Ε. από τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις, όχι μόνο στις χώρες του Νότου αλλά και αλλού, με την έκρηξη της ανεργίας και την αύξηση της εξαθλίωσης, σπρώχνει τους ανθρώπους στην αγκαλιά της Ακροδεξιάς. Η Αριστερά καλείται να γίνει διπλό ανάχωμα. Και στην Ακροδεξιά, αλλά και στις δεξιές πολιτικές των κυρίαρχων πολιτικών ομάδων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», υποστηρίζει η Ανέτε Γκροτ. Η αγωνία της για τη δεξιά στροφή είναι έκδηλη. «Πρέπει κάτι να κάνουμε για να στηρίξουμε τα μικρά αριστερά κόμματα κυρίως στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου η Ακροδεξιά εμφανίζεται με δύο και τρεις κομματικούς σχηματισμούς. Πρέπει να δείξουμε έμπρακτα την αλληλεγγύη μας, ακόμη και με οικονομική βοήθεια εάν χρειαστεί, για να μπορέσουν να πληρώσουν τα παράβολα των εκλογών», λέει. Και επιμένει: «Όσο πιο δυνατός βγει από τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο πιο δυνατή βγει η Linke, όσο πιο πολλά αριστερά κόμματα καταφέρουν να στείλουν βουλευτές στο Στρασβούργο, τόσο πιο πολλές θα είναι οι δυνατότητές μας να φρενάρουμε μια επόμενη δεξιά Κομισιόν».

Η Αριστερά καλείται να γίνει διπλό ανάχωμα. Και στην Ακροδεξιά, αλλά και στις δεξιές πολιτικές των κυρίαρχων πολιτικών ομάδων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

«Να συντονιστούμε για τις αποζημιώσεις» Στο αναπόφευκτο ερώτημα για τις γερμανικές αποζημιώσεις -θέμα που θεωρητικά παραμένει ανοιχτό για όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις, αλλά πρακτικά στο Βερολίνο το έχει θέσει μόνο ο Τσίπρας, στη συνάντησή του πέρσι τον χειμώνα με τον υπουργό Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε-, η Γκροτ έχει να κάνει μια πρόταση, πέρα από την επερώτηση που θα καταθέσει η Linke το επόμενο διάστημα στη γερμανική Βουλή: «Πρέπει από κοινού με τον ΣΥΡΙΖΑ να μιλήσουμε για τις λεπτομέρειες, ώστε να το θέσουμε στη γερμανική κυβέρνηση. Είναι ντροπή το ότι σέρνουμε το θέμα τόσον καιρό», λέει. Αναφερόμενη στην έμμεση άρνηση του συμπροέδρου του κόμματος, Μπερντ Ρίξινγκερ, να αναγνωρίσει το ζήτημα, λίγο πριν από τις γερμανικές εκλογές, η Γκροτ μιλά ουσιαστικά για παρεξήγηση: «Ο Μπερντ δεν γνώριζε το θέμα, ο δημοσιογράφος τον έπιασε εξαπίνης και μετά τα πράγματα πήραν τη δική τους δυναμική. Τώρα, η συνάδελφος Ούλα Γέλπκε ετοιμάζει την επερώτηση για τη Βουλή, ενώ κι εγώ θα θέσω το θέμα στο επόμενο συνέδριό μας». Η Linke στηρίζει το δίκαιο του ελληνικού αιτήματος, αλλά «δεν έχουμε ακόμη εξειδικεύσει το πώς μπορούμε να το παλέψουμε». «Τι θα μπορούσε να γίνει επί του πρακτέου;» ρωτάμε. «Μπορώ να σας πω μόνο την προσωπική μου εκτίμηση. Ίσως η καλύτερη λύση θα ήταν να... ισοφαριστούν οι αποζημιώσεις με ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους, ώστε και οι δύο πλευρές, Βερολίνο και Αθήνα, να διατηρήσουν το πρόσωπό τους», απαντά η Γκροτ.

Αξιωματική αντιπολίτευση Μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και τον σχηματισμό του μεγάλου συνασπισμού στο Βερολίνο, η Αριστερά βρέθηκε αίφνης στον

ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Πώς τα καταφέρνει; «Σ’ εμάς ο συσχετισμός δυνάμεων είναι διαφορετικός απ’ ό,τι στην Αθήνα. Είμαστε μεν αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά μικρή, χωρίς καν τις θεσμικές δυνατότητες που έχει συνήθως η αντιπολίτευση. Βλέπετε, ο νομοθέτης δεν είχε προβλέψει ότι θα υπήρχε Βουλή με τόσο μεγάλο ποσοστό κυβερνητικών βουλευτών. Οπότε η ευθύνη που αναλάβαμε είναι τεράστια και προσπαθούμε να ανταποκριθούμε με όλες μας τις δυνάμεις. Μόνο για την τεκμηρίωση των παρεμβάσεών μας επί παντός του επιστητού πρέπει να δουλεύουμε νυχθημερόν με τους συνεργάτες μας». Η Αριστερά είχε συνηθίσει τη... μοναξιά στο Μπούντεσταγκ, αφού σε μια σειρά ζητήματα -μεταξύ αυτών και η διαχείριση της ευρωκρίσης- ήταν το μοναδικό κόμμα που διαφοροποιούνταν από την πολιτική της Μέρκελ. Ωστόσο, τώρα, εάν θέλει να κοντράρει επί της ουσίας έναν νόμο ή να απαιτήσει τη δημιουργία μιας εξεταστικής επιτροπής, είναι εκ του κανονισμού της Βουλής υποχρεωμένη να τα βρει με τους Πράσινους - αν και πάλι τα δύο κόμματα μαζί δεν πιάνουν το απαραίτητο 25% των εδρών, ωστόσο σ’ αυτή την περίπτωση τα κυβερνητικά κόμματα έχουν την ηθική υποχρέωση να υποχωρήσουν. «Η σχέση μας με τους Πράσινους δεν είναι εύκολη, ούτε για μας, ούτε γι’ αυτούς. Και οι απόψεις μας πολλές φορές διίστανται», επισημαίνει η Γκροτ. «Πρέπει να συνηθίσουμε ότι είμαστε αξιωματική αντιπολίτευση και είναι ευθύνη μας -και χαρά μας- να δίνουμε μάχες για τον δημοκρατικό έλεγχο», καταλήγει. Τις επόμενες μέρες η Ανέτε Γκροτ θα έρθει και πάλι στην Ελλάδα, υπό την ιδιότητά της ως προέδρου της Ελληνογερμανικής Κοινοβουλευτικής Συνεργασίας. Πέρα από τη... βόλτα με τον Φούχτελ στην Κομοτηνή για την αδελφοποίησή της με το Ερλάνγκεν, η Γκροτ θα τρέξει πάλι στα «στρατόπεδα» μεταναστών: «Κάτι πρέπει να κάνουμε για τους πρόσφυγες», λέει, «είναι υποχρέωσή μας να δείξουμε την αλληλεγγύη μας τόσο απέναντι σ’ αυτούς τους ανθρώπους όσο και απέναντι στην Ελλάδα».

«Η Αριστ τη σχ Γράψατε ένα άρθρο στην Guardian όπου μιλούσατε για την αποτυχία της σοσιαλδημοκρατίας και τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει μία κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από την κυβέρνηση διαστρεβλωμένο λέγοντας πως ακόμη και οι ομοϊδεάτες μας υποστηρίζουν πως «μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ισοδυναμεί με καταστροφή». Τι πρέπει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ; Να προβάλει ένα νέο σοσιαλιστικό παράδειγμα ή να εφαρμόσει τρεις βασικές μεταρρυθμίσεις; Θέλω να είμαι σαφής, διαστρεβλώθηκε το άρθρο μου από τη Ν.Δ. Έγραψα πως ο αποδεκτός -σήμερα- ορισμός του όρου «μεταρρύθμιση» ακόμη και από τους σοσιαλδημοκράτες, όπως το ΠΑΣΟΚ αλλά και τα αδελφά του κόμματα, περιλαμβάνει ακριβώς την αφαίρεση κάθε προστασίας που παρείχαν στον κόσμο οι προοδευτικές μεταρρυθμίσεις του παρελθόντος. Αυτό φαίνεται από τα δεινά που υποφέρει ο ελληνικός λαός από τα προγράμματα λιτότητας και τα Μνημόνια, που στόχο έχουν να «πληρώσουν» οι πολίτες τις απαίσιες πολιτικές της ελληνικής ελίτ και της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης στην οποία αυτές έχουν ενσωματωθεί. Η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ -η οποία με βρίσκει απολύτως σύμφωνο- περιλαμβάνει την απόρριψη των Μνημονίων, ωστόσο υπάρχει ο κίνδυνος κάτι τέτοιο να προκαλούσε περισσότερα προβλήματα στον ελληνικό λαό, με την Ελλάδα να απομονώνεται τιμωρητικά για την επιλογή της. Ο μόνος τρόπος να βγει ο κόσμος από το αδιέξοδο είναι να πάμε σε μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα είναι υπέρ του λαού, κάνοντας πράγματα τα οποία οι κυβερνητικές ελίτ της Ευρώπης, το ΔΝΤ, η ΕΚΤ, η τρόικα και οι συν αυτοίς θα αποκαλούσαν «επαναστατικά». Κάτι τέτοιο θα συμπεριλάμβανε έλεγχο κεφαλαίων και κοινωνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, όπως σχεδιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι γεγονός πως οι ευρωπαϊκές ελίτ θα προσπαθούσαν να απομονώσουν την Ελλάδα από το ευρώ και στην περίπτωση μιας επιστροφής στη δραχμή θα προκαλούνταν δυσκολίες, εκτός αν εφαρμοζόταν έλεγχος κεφαλαίων και αυτό επιτρεπόταν από τους Ευρωπαίους. Δεν θα πρέπει να κατηγορηθεί για όλα αυτά μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ: το κρίμα πέφτει στις πλάτες των δυνάμεων που θα τιμωρήσουν περαιτέρω τον ελληνικό λαό επειδή άσκησε το δημοκρατικό του δικαίωμα. Το ότι η Ν.Δ. φαλκίδευσε το άρθρο μου δεν με εκπλήσσει, είναι όμως απαράδεκτο. Έτσι όπως πάνε τα πράγματα σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, και σε συνδυασμό με την κρίση, πολλές χώρες αρχίζουν να στρέφονται προς επιλογές εθνικής αναδίπλωσης. Παράλληλα, ιδίως στις χώρες που χτυπιούνται από την κρίση, το κράτος γίνεται ολοένα πιο αυταρχικό. Πρόκειται για πισωγύρισμα; Τι πρέπει να κάνει η Αριστερά;

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

13

ΛΙΟ ΠΑΝΙΤΣ:

ερά να θέσει επιθετικά έση κράτους - αγορών» Εξηγώντας τι σημαίνει «μεταρρύθμιση» σήμερα ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Γιορκ στο Τορόντο του Καναδά, Λίο Πάνιτς, θεωρεί πως ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να τα καταφέρει αν έχει ένα παγκόσμιο κίνημα υποστήριξης πίσω του. Ο διανοούμενος με τη μακρά ακαδημαϊκή πορεία και το πλούσιο συγγραφικό έργο, που ξεχωρίζει ως ένας από τους πιο επιφανείς Καναδούς θεωρητικούς του μαρξισμού, έπεσε θύμα των «χαλκείων» της Συγγρού για πρόσφατο άρθρο του που δημοσιεύθηκε στη βρετανική Guardian. Ο ίδιος δεν εξεπλάγη από τις πρακτικές της Ν.Δ., τις θεωρεί ωστόσο «απαράδεκτες». Μίλησε στην «Αυγή» για τον ΣΥΡΙΖΑ και την Αριστερά και για την ανάγκη εκδημοκρατισμού του κράτους. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

H Aριστερά πρέπει να ξεπεράσει τον εαυτό της ορίζοντας πως το επίδικο είναι το κράτος εναντίον των αγορών. Η νεοφιλελεύθερη Δεξιά έχει πει πως αυτό που χρειάζεται είναι να απελευθερωθούν οι αγορές από τα κράτη. Η Αριστερά συνήθως απαντά αμυντικά λέγοντας πως πρέπει να υπερασπιστούμε τα κράτη από την απειλή των αγορών. Ωστόσο νομίζω πως η ελληνική κατάσταση δείχνει καθαρά πως πρόκειται για ψευδή πόλωση. Το ότι οι αγορές λειτουργούν μόνο με πολύ ενεργή κρατική υποστήριξη και το ότι τα κράτη διασώζουν τις αγορές όταν πάνε στον γκρεμό είναι σαφές. Η Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ το έχουν θέσει εξαιρετικά: πρέπει να καταστεί σαφές πως το υπάρχον καπιταλιστικό κράτος είναι δομημένο έτσι ώστε να μην είναι ιδιαίτερα δημοκρατικό και να διευκολύνει τη συγκέντρωση του πλούτου εις βάρος των εργαζομένων. Επομένως είναι απαραίτητο η Αριστερά να έχει πρόγραμμα που θα προσπαθεί να πάρει τον δημοκρατικό έλεγχο των αποφάσεων για το πώς και πού επενδύεται τι και αυτό πρέπει να γίνεται, βέβαια, μέσω του κράτους. Για να γίνει σωστά κάτι τέτοιο χρειάζεται να αναδιοργανώσουμε το κράτος. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναγνώριζε ανέκαθεν την πελατειακότητα και τον ελιτισμό του ελληνικού κράτους, καθώς και την έλλειψη δημοκρατίας, και η ατζέντα του περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό με την έννοια του εκδημοκρατισμού του κράτους. Η εναλλακτική που προσφέρουν Ν.Δ. και τρόικα είναι το ξεπούλημα κάθε πηγής εισοδήματος, γης, πόρων, υπηρεσιών σε ιδιώτες α-

γοραστές. Συχνά οι αγοραστές είναι Έλληνες που έβγαλαν τα λεφτά τους στις ξένες τράπεζες όταν ξέσπασε η κρίση και τώρα τα χρησιμοποιούν στις επενδύσεις. Αυτό είναι ληστεία αισχίστου είδους. Η μόνη δημοκρατική εναλλακτική είναι -όπως λέτε- για το ελληνικό κράτος να επανασχεδιαστεί, ώστε να προσφέρει ανοικοδόμηση της οικονομίας βασισμένη σε συλλογικές και δημόσιες υπηρεσίες. Σημαίνει αυτό, ότι μιλάμε για επιστροφή σε μία μονοδιάστατη εθνική στρατηγική; Όχι, αλλά σίγουρα απαιτείται, γιατί το κεφάλαιο θα επιχειρήσει να την «κοπανήσει», καθώς είναι πολύ αντιδημοκρατικό και δεν σέβεται τις δημοκρατικές αποφάσεις. Ακόμη κι αν χάσει από τον ΣΥΡΙΖΑ, θα προσπαθήσουν να το σκάσουν, γι’ αυτό και χρειάζεται ο έλεγχος κεφαλαίων και, βέβαια, το κεφάλαιο θα αντιδράσει στην προσπάθεια αλλαγής της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος. Είναι απαραίτητος ο έλεγχος κεφαλαίων, όχι όμως με λογική εθνικής αναδίπλωσης και αποκοπής από τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά δημιουργώντας ανάλογες κινήσεις εκτός συνόρων για περαιτέρω υποστήριξη, οι οποίες θα δεσμευθούν για την αναδιοργάνωση της Ε.Ε. και της παγκόσμιας οικονομίας σε μια λογική όπου τα κράτη αλληλοϋποστηρίζονται στην προσπάθεια εκδημοκρατισμού τους. Αυτό είναι ένα διαφορετικό είδος εθνικής πολιτικής από αυτή που προτάσσει η Ακροδεξιά, που προτείνει κάτι παρόμοιο με τη φασιστική Δεξιά της δεκαετίας του ‘20 και του ‘30. Ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει είναι μια παγκόσμια αριστερή στρατηγική, τέτοια που να αναγνωρίζει ότι ο κόσμος ζει ακόμη σε εθνικά κράτη, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στη διεθνή οικονομία. Ο εκδημοκρατισμός του κράτους λοιπόν δεν γίνεται σε μία μόνο χώρα.

Πρέπει να είστε έτοιμοι και για έξοδο από το ευρώ, όμως η ευθύνη δεν θα ’ναι δική σας αλλά των άλλων χωρών

Ακόμη και στην Αριστερά υπάρχουν φωνές εθνικής αναδίπλωσης. Ποια η γνώμη σας; Νομίζω πως η απάντηση δεν είναι μόνο στα χέρια της Ελλάδας. Το θέμα δεν είναι αν η Ελλάδα πρέπει να αποχωρήσει από τη ζώνη του ευρώ, αλλά το κατά πόσο θα την πετάξουν έξω. Πράγματι υπάρχει έδαφος για το επιχείρημα πως θα έπρεπε να έχετε αποχωρήσει από το ευρώ γρήγορα αντί να υποστείτε τις απαράδεκτες συνέπειες των Μνημονίων, αλλά δεν υπήρχε μια κυβέρνηση ικανή να κάνει κάτι τέτοιο.

Αυτό που πρέπει να καταστεί σαφές είναι πως δεν θα τα καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ αν πίσω του δεν υπάρχει ένα πολύ ενεργό κίνημα

Επίσης είναι σαφές πως οι Έλληνες θέλουν να παραμείνουν εντός ευρωπαϊκού εγχειρήματος, αν και δεν ξέρω πόσο επιθυμούν να είναι μέρος ενός νεοφιλελεύθερου ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Όσο για το ερώτημα κατά πόσο θα πετάξουν την Ελλάδα εκτός ευρώ αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ακυρώσει τα Μνημόνια, νομίζω δεν μπορούμε να το απαντήσουμε. Μια εκπαραθύρωση της Ελλάδας από το ευρώ θα απαιτούσε από τους Έλληνες να πάρουν μέτρα ελέγχου των κεφαλαίων. Οι ΗΠΑ φοβούνται πως κάτι τέτοιο θα είχε συνέπειες ντόμινο, με χώρες να εισάγουν ελέγχους η μία μετά την άλλη. Θα υπάρξουν πιέσεις από τις δημοκρατικές δυνάμεις άλλων χωρών να μην εκδιωχθεί η Ελλάδα από το ευρώ και να διευκολυνθεί η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Θα υπάρξουν πιέσεις και από τους Αμερικανούς, οι οποίοι θα φοβούνται πως η εν λόγω κίνηση θα επηρεάσει την προσπάθειά τους να περιορίσουν την κρίση. Θα μπείτε λοιπόν σε μία δύσκολη διαπραγμάτευση, πρέπει να είστε έτοιμοι και για μια έξοδο, αλλά η ευθύνη δεν θα ‘ναι δική σας αλλά των άλλων χωρών. Πρέπει οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης, και ιδίως του Βορρά, να επηρεάσουν τις κυβερνήσεις τους, ώστε να αποφευχθεί κάτι τέτοιο. Η σοσιαλδημοκρατία έχει απορροφηθεί από τα νεοφιλελεύθερα συντηρητικά κόμματα. Το ίδιο ισχύει λίγο - πολύ και με τους Πράσινους. Την ίδια στιγμή ο ακροδεξιός ευρωσκεπτικισμός σημειώνει άνοδο. Πού θα έπρεπε να ψάξει η Αριστερά για πολιτικές συμμαχίες; Η Αριστερά θα πρέπει να στραφεί σε εκείνα τα δημοκρατικά κινήματα της Ευ-

ρώπης που αναζητούν να εκδημοκρατίσουν το κράτος τους και θέλουν μια άλλη Ευρώπη, στην οποία θα προωθηθεί αυτός ο εκδημοκρατισμός. Ο κόσμος πρέπει να πάρει μια βαθιά ανάσα και να καταλάβει -αυτός ήταν ανέκαθεν ο περιορισμός της σοσιαλδημοκρατίας- πως δεν υπάρχει καπιταλισμός που να προωθεί και την κοινωνική δικαιοσύνη και τις αγορές. Για να υπάρχει κοινωνική δικαιοσύνη χρειάζεται συλλογικός έλεγχος του χρηματοπιστωτικού συστήματος στα ευρωπαϊκά κράτη. Όσο η Ε.Ε. προωθούσε την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, προωθούσε την αυξημένη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας. Θέλουμε τη διεθνή συνεργασία εκείνη και εκείνους τους θεσμούς που θα προωθήσουν τη μετατροπή του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε ένα σύστημα κοινής ωφέλειας και οικονομικού σχεδιασμού σε τοπικό, εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο τέτοιο ώστε οι κοινωνίες να μπορούν να αποφασίζουν οι ίδιες ποιες είναι οι προτεραιότητές τους. Είναι οι ΗΠΑ «στ’ αριστερά» της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά την οικονομική πολιτική; Όχι. Προτεραιότητα και στις δύο περιπτώσεις είναι η αποπληρωμή του χρέους, και αυτή δεν λειτουργεί. Πρέπει να αναγνωρίσουμε πως δεν λειτουργεί. Δυστυχώς για σας, αγαπητοί Έλληνες, είστε οι μοναδικοί στην Ευρώπη ή στη Βόρεια Αμερική που στηρίζετε ένα κόμμα που έχει καταστήσει σαφές πως αυτό δεν δουλεύει και απορρίπτει αυτές τις λεγόμενες «μεταρρυθμίσεις» με στόχο μια δημοκρατική στρατηγική ανατροπής. Αυτό που πρέπει να καταστεί επίσης σαφές είναι πως δεν θα τα καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ αν πίσω του δεν υπάρχει ένα πολύ ενεργό κίνημα. Αυτό είναι το μάθημα που πρέπει να πάρουμε όλοι, στον Καναδά, στις ΗΠΑ, στη Γερμανία, στη Βρετανία, στη Σουηδία και στη Νορβηγία. Αντί να κρατάτε αμυντική στάση, πρέπει να είστε υπερήφανοι που μόνοι σας στηρίξατε τον ΣΥΡΙΖΑ. Η πολιτική απόφαση να στηρίξει ένας λαός ένα κόμμα σαν τον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι έμπνευση. Βέβαια, θα είναι δύσκολο γιατί τέτοια κόμματα δεν γνωρίζουν τόσο μεγάλη υποστήριξη αλλού, υπάρχει ο κίνδυνος της απομόνωσης, αλλά να μην το βάλετε κάτω. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι πολύ χειρότερο από οτιδήποτε μπορεί να συμβεί επί ΣΥΡΙΖΑ, όσο εχθρικό κι αν είναι το περιβάλλον.

14 ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΗ

Με το νέο έτος μπήκαμε σε μια φάση μειωμένης έντασης, ακόμη και νηνεμίας θα μπορούσαμε να πούμε. Όχι ότι δεν υπάρχουν επικοινωνιακές πολιτικές αντιπαραθέσεις, αλλά αφορούν τουλάχιστον μη μείζονα θέματα. Τα μεγάλα που αφορούν την πορεία της χώρας είναι σε καταστολή. Ρυθμίστηκαν; Όχι βέβαια. Υπάρχουν οι αναβολές, οι μεταθέσεις. Η ελληνική προεδρία υποχρεώνει σε πιο συγκρατημένη στάση της τρόικας, αν και ο πρόεδρος του Eurogroup επιμένει να πιέζει την Αθήνα και δημόσια. Νομοσχέδια που να απειλούν τη μικρή πλέον πλειοψηφία Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ δεν φαίνονται στον ορίζοντα. Ίσως και οι κάποιες προσδοκίες από την απόφαση του ΣΤΕ για τις μειώσεις των ενστόλων παίξουν τον ρόλο τους. Όμως όλες οι μεγάλες εκκρεμότη-

Η Ν.Δ. καλεί τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να κάνει δήλωση αν πιστεύει στον Θεό! Η Ακροδεξιά του πανικόβλητου Σαμαρά, αναχρονιστική και χωρίς πολιτική ηθική, σπάει κάθε φράγμα σοβαρότητας και οδεύει προς τον Μεσαίωνα και την Ιερή Εξέταση, που καταδίκαζε τους άθεους σε θάνατο στην πυρά! Θυμάται ο αρχηγός της Ν.Δ., που παριστάνει (!) τον καλό μαθητή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, τον ιδρυτή της μεταπολιτευτικής Κεντροδεξιάς, να ζήτησε ποτέ εκείνος από τον Χαρίλαο Φλωράκη ή τον Λεωνίδα Κύρκο δήλωση, αν πιστεύουν στον Θεό; Είχε ποτέ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής βουλευτές του επιπέδου της Άννας Μισέλ, του Άδωνι ή κυβερνητικό εκπρόσωπο αντί για ένα... μέγεθος σαν τον Παναγιώτη Λαμπρία, έναν τύπο σαν τον Σίμο Κεδίκογλου; ΑΛΛΑ με την ευκαιρία, σε τι πιστεύει ο Αντώνης Σαμαράς; «Εις ένα Θεόν πατέρα παντοκράτορα ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων; Και εις ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν, το Υιόν του Θεού τον μονογενή, τον εκ του Πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων»; Δηλαδή είναι ευσεβής και πιστός χριστιανός; Πώς το αποδεικνύει στην πράξη; Κάνοντας τον σταυρό του μπροστά στα εικονίσματα όταν η τηλεοπτική κάμερα τραβάει στιγμιότυπα; Κατά τα άλλα; Τα παιδιά που λιποθυμούν από την ασιτία στα σχολεία και δεν έχουν μια σόμπα για ζεσταθούν, είναι έργο χριστιανικό; Η στέρηση του δικαιώματος στη ζωή, δηλαδή στην πρόσβαση στην εργασία, τη στέγη, την τροφή και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη πώς μπορεί να αφήνει ασυγκίνητο έναν ευσεβή χριστιανό σαν τον Σαμαρά; Η βαριά φο-

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΑΡΘΡΑ

Νηνεμία, όχι σταθερότητα τες περιμένουν στη γωνία. Οι συζητήσεις για το χρέος μάλλον μετατίθενται για μετά τις ευρωεκλογές. Δηλαδή, η εικόνα σταθεροποίησης των προοπτικών της χώρας, ώστε να βοηθηθεί ο δανεισμός εκτός Μνημονίων, δεν είναι καθαρή. Οι πιέσεις για να δοθούν τα 4,9 δισ. συνεχίζονται, θέτοντας εν αμφιβόλω τη μείωση του ΦΠΑ αλλά και πλευρές του φόρου ακινήτων. Οι τράπεζες βρίσκονται μπροστά σε νέα ανάγκη στήριξης - με νέα δανεικά βεβαίως.

Οι μεγάλες εκκρεμότητες για το χρέος είναι μπροστά μας, η απειλή τρομοκρατικού χτυπήματος είναι πραγματική. Η πιθανότητα να ξεκινήσει ο μηχανισμός αποσταθεροποίησης της χώρας δεν είναι μικρή. Η εκβιαστική λογική συνεχίζεται και οι δικές μας υποδομές είναι πολύ αδύναμες

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ότι και οι 153 βουλευτές θα μείνουν με την κυβέρνηση - αρκούν δύο διαμαρτυρόμενοι να τραβήξουν το χαλί. Πολύ περισσότερο όταν οι περισσότεροι πολίτες βογγούν από τα μειωμένα έσοδα και τις φορολογικές υποχρεώσεις.

Η απειλή τρομοκρατικού χτυπήματος δεν πρέπει να υποτιμάται ως παράγων αποσταθεροποίησης. Ήδη η απόδραση του Ξηρού έβαλε τα υπουργεία να μαλώνουν και τις ΗΠΑ να απαιτούν τη σύλληψή του. Ποιος μπορεί να προβλέψει την έκβαση;

Δεν είναι μόνο η επίδραση του όποιου τρομοκρατικού χτυπήματος αν γίνει. Είναι τα πριν και τα μετά. Στο κράτος. Στις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Είμαστε σε νέες συνθήκες. Ένας κακός χειρισμός, μια υπερ-

Αυτοί δεν έχουν τον Θεό τους! Θυμάται ο αρχηγός της Ν.Δ., που παριστάνει (!) τον καλό μαθητή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, να ζήτησε ποτέ εκείνος από τον Χαρίλαο Φλωράκη ή τον Λεωνίδα Κύρκο δήλωση αν πιστεύουν στον Θεό;

ρολογία στους μη έχοντες και η ασυλία στην κλεπτοκρατία των ημετέρων και ισχυρών είναι χριστιανικά αποδεκτά; Στα περίφημα αμερικανικά πανεπιστήμια που σπούδασε (;), έμαθε πως ο πλανήτης μας και το σύμπαν έγιναν σε επτά ημέρες; Εν ολίγοις, τι σχέση έχει με τον χριστιανισμό η ζωή και τα έργα του; Όσο για τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Βαγγέλη, είναι αδύνατον να συζητήσεις τέτοια θέματα. Αυτός, άμα χρειαστεί, και στον Βούδα πιστεύει, και στον Κομφούκιο, και σε όποιον μπορεί να εξυπηρετήσει τα προσωπικά του συμφέροντα. ΠΑΜΕ τώρα στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα. Θα έλεγα πως δεν υπάρχει πολιτική δύναμη πλησιέστερα στον χριστιανικό ουμανισμό περισσότερο από ό,τι ο ΣΥΡΙΖΑ. Όλη η πολιτική δράση στηρίζεται

στην αλληλεγγύη, την ανάπτυξη της οικονομίας με επίκεντρο τον άνθρωπο, στον σεβασμό της φύσης, στην ισονομία και τη δικαιοσύνη. Είναι το μόνο κόμμα που, στη σημερινή κόλαση της ζωής στην Ελλάδα, μελετάει και αγωνίζεται για την ευτυχία των ανθρώπων και ανοίγει διάλογο με την ελληνική Εκκλησία θέτοντας θέματα για κοινή δράση. Είναι τυχαία η μεγάλη εκτίμηση και σεβασμός που τρέφουν προς το πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα τόσο ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος όσο και ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος; Δεν νομίζω. ΑΣ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΜΕ τώρα για τον ρόλο κάποιων πολύ συγκεκριμένων ιεραρχών, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι έμμεσα ή και άμεσα οπαδοί της Χρυσής Αυγής. Δηλαδή μιας αιμοσταγούς συμμορίας που παραβιάζει, εκτός από όλον ποινικό κώδικα, και τις 10 εντολές του Κυρίου. Πώς γίνεται να υπάρχουν υπηρέτες του χριστιανισμού, οι οποίοι να σπεύδουν να σιγοντάρουν τις βρόμικες χειροβομβίδες του Σαμαρά; Αν πάντως υπάρχει κόλαση, στην πρώτη θέση θα πάει ο Καλαβρύτων Αμβρόσιος, στη δεύτερη ο Πειραιώς Σεραφείμ, ενώ ο πολιτικάντης δεσπότης της Θεσσαλονίκης Άνθιμος, αν έχει σύνδεση «WIND προς όλους», μπορεί να του επιτραπεί από τον Βαλαβανίδη να περάσει -δοκιμαστικά- στον Παράδεισο. Δυστυχώς, η δομή λειτουργίας της ελληνορθόδοξης Εκκλησίας, με την ισοβιότητα των μητροπολιτών, δεν μπορεί να εμποδίσει τις αυταρχικές και κατάφωρα αντιχριστιανικές εκτροπές. Παρόλα αυτά, το σώμα, μπροστά σε αυτήν την ανθρωπιστική κρίση και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας, έχει ιερή υποχρέ-

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

ωση να σταθεί με γενναιότητα στο ύψος των περιστάσεων. ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΟΥΜΕ το θέμα με λίγα λόγια για την πολιτική κουλτούρα κάποιων που ενοχλήθηκαν από την επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στον Πατριάρχη στο πλαίσιο της καμπάνιας για την υποψηφιότητά του να διεκδικήσει στο όνομα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς τη θέση του προέδρου της Ε.Ε.. Θίχτηκε η μαρξιστική τους κατάρτιση και οι επιστημονικές αποδείξεις - αποδοχές πως δεν υπάρχει θεός. Ελπίζω να μην μπει το θέμα σε ψηφοφορία, όπως τότε στην κομματική οργάνωση του ΚΚΕ στον Βόλο, στη δεκαετία του 1930, που γι-

βολή βίας μπορούν να προκαλέσουν απρόβλεπτες εξελίξεις, απρόβλεπτες σε ένταση και εύρος. Σε αυτό το τοπίο, για να είναι ασφαλής μια χώρα, θα ‘πρεπε να έχει γερά πόδια, στην οικονομία και τις τράπεζες, στέρεη κοινωνική συνοχή, πολιτικές και κρατικές δομές αξιόπιστες και με κύρος. Ό,τι ακριβώς μας λείπει. Δηλαδή, δεν είναι μόνο η σοβαρότητα των προβλημάτων που θα ξεσπάσουν, είναι επιπλέον οι μειωμένες δυνατότητες απορρόφησης, αντίδρασης στην αποσταθεροποίηση. Βεβαίως, η συμμετοχή στην Ε.Ε. είναι ισχυρό αντίβαρο. Μόνο που μένει να αποδειχθεί τώρα. Γιατί η εκβιαστική λογική που κυριαρχεί μπορεί τελικά να προκαλέσει μεγάλη καταστροφή. Νηνεμία ναι, ίσως ανησυχητική. Πάντως όχι σταθερότητα. Και η αστάθεια δεν έχει δεδομένη κατάληξη. Γι’ αυτό και η πολιτική ευθύνη γίνεται καθοριστική.

νόταν μάχη για το αν υπάρχει ή δεν υπάρχει θεός και το θέμα λύθηκε με ψηφοφορία. Υπάρχει όμως εδώ και 2.000 χρόνια ο χριστιανισμός. Ήταν ανάγκη εκατομμυρίων ανθρώπων να βρουν νόημα και ισορροπία, όπως συνέβαινε χιλιάδες χρόνια πριν με διάφορες θεότητες. Το πώς δουλεύει το σύστημα και πώς χρησιμοποιεί ακόμα τη θρησκεία προς όφελός του το ξέρουμε όλοι. Αν η φιλανθρωπία δεν δίνει λύσεις, είναι θέμα της Αριστεράς να της δώσει το πραγματικό νόημα, αυτό της αλληλεγγύης, και κίνητρο να φτιάξουν εκεί που ζουν επίγειους «παραδείσους». Ας μην ξεχνάμε όμως ότι το σοβιετικό μοντέλο, που επιχείρησε να καλύψει και θρησκευτικές ανάγκες, άντεξε μόλις 80 χρόνια. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να την κάνεις εχθρό την Εκκλησία, όταν μάλιστα υπάρχουν τόσες κοινές αξίες, αν πραγματικά σε ενδιαφέρει να αναλάβεις τις ευθύνες διακυβέρνησης και σωτηρίας του ελληνικού λαού. dchristou52@gmail.com

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

15

Να νικήσουμε χωρίς να χάσουμε την ψυχή μας ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΠΟΥΛΑΚΗ

Από τους «κόκκινους» δημάρχους της δεκαετίας του 1930, όπως ο Μήτσος Παρτσαλίδης στην Καβάλα, και τους θεσμούς Λαϊκής Αυτοδιοίκησης της Ελεύθερης Ελλάδας, μέχρι τις επιτυχίες των υποψηφίων που προήλθαν ή στηρίχθηκαν από την ΕΔΑ στις δημοτικές εκλογές του 1954 σε όλες σχεδόν τις μεγάλες πόλεις (λ.χ. οι Κατσώτας στην Αθήνα, Σαπουνάκης στον Πειραιά, Καρτάλης στον Βόλο), οι οποίες άνοιξαν τον δρόμο για τον εκλογικό θρίαμβο του 1958, η σχέση της Αριστεράς με την Αυτοδιοίκηση είναι διαχρονική. Η ίδια σχέση συνεχίστηκε και στη Μεταπολίτευση, όταν

Ο δρόμος για τη νίκη αυτή δεν είναι, βέβαια, εύκολος. Είναι όμως ιστορικά μονόδρομος. Περνάει μέσα από τη «βίαιη ωρίμανσή» μας, από την υπέρβαση αντικειμενικών προβλημάτων, αλλά και υποκειμενικών προκαταλήψεων η παρουσία της Αριστεράς στους δήμους σηματοδότησε τη δημοκρατική κοινωνική δυναμική που αναπτύχθηκε και ανέδειξε μία σειρά από ιστορικές προσωπικότητες. Η αυτοδιοικητική δράση έδωσε στην Αριστερά τη δυνατότητα να «ριζώσει» στην ελληνική κοινωνία, ακόμα και στις πιο δύσκολες εποχές, να διατηρήσει την επαφή της με τις μάζες στις πόλεις και στην ύπαιθρο, να παρουσιάσει το εναλλακτικό της όραμα για την πολιτική και τη διοίκηση και να αποδείξει ότι μπορεί να δίνει λύσεις στα «μικρά» και στα «μεγάλα». Αντίστροφα, η παρουσία των δυνάμεων της Αριστεράς μπόλιασε την Αυτοδιοίκηση με αγωνιστική παράδοση, δημοκρατική ευαισθησία, κοινωνικό προσανατολισμό, που της επέτρεψε μέχρι και σήμερα να παραμείνει ένας από τους θεσμούς που οι πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο, ακόμα και μέσα στη σημερινή γενική απαξίωση. Αυτή την παράδοση καλούμαστε σήμερα να εμπλουτίσουμε, εντάσσοντας τις αυτοδιοικητικές εκλογές στο πλαίσιο των αγώνων της ελλη-

νικής κοινωνίας ενάντια στη μνημονιακή λαίλαπα, για μία εναλλακτική διέξοδο από την κρίση, για μία κοινωνία ισότητας, δικαιοσύνης, δημοκρατίας και προκοπής. Για αυτή την κοινωνία, που ασφυκτιά και αγωνιά, που παραδίδεται απροστάτευτη στην ανεργία, στις ελαστικές σχέσεις εργασίας, στη φτώχεια και στον κοινωνικό αποκλεισμό, που στερείται την πρόσβαση ακόμα και στα στοιχειώδη, οι αυτοδιοικητικές εκλογές του 2014 θα αποτελέσουν ίσως την πρώτη μεγάλη ευκαιρία να στείλει ένα μήνυμα. Να φωνάξει «ώς εδώ!», να στείλει τα Μνημόνια και όσους τα υποστηρίζουν στον κάλαθο των αχρήστων της Ιστορίας και να θέσει τις βάσεις για μια ιστορική ανατροπή. Αλλά και πέρα από το πολιτικό μήνυμα είναι σημαντικό να αναρωτηθούμε τι θα σημάνει - συμβολικά και ουσιαστικά - η ανάδειξη δημάρχων και περιφερειαρχών της Αριστεράς. Οι δήμαρχοι και περιφερειάρχες που θα αναδειχθούν με τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με εκείνους που θα πλαισιώσουν τις παρατάξεις μας, είναι αυτοί που θα πρωτοστατήσουν στις συλλογικές αντιστάσεις, θα υπερασπιστούν τους εργαζομένους, τους δημόσιους χώρους και τα κοινωνικά αγαθά, θα κάνουν πράξη την αλληλεγγύη. Είναι εκείνοι που θα ανατρέψουν στην πράξη τον «Καλλικράτη» και θα διαμορφώσουν «από τα κάτω» τους νέους εκείνους αυτοδιοικητικούς θεσμούς που θα αγκαλιάσει και θα θεσπίσει και νομικά η κυβέρνηση της Αριστεράς. Είναι εκείνοι που θα διοικήσουν τους ΟΤΑ με πραγματική διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία, με ουσιαστική συμμετοχή, συλλογικότητα και τοπική δημοκρατία, που θα υψώσουν το ανάστημά τους απέναντι στον νεοναζισμό και θα υπερασπιστούν τη δημοκρατία. Είναι αυτοί που θα αναλάβουν τον δημοκρατικό αναπτυξιακό σχεδιασμό σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και θα γίνουν σύμμαχοι και συνοδοιπόροι μιας κυβέρνησης της Αριστεράς στην προσπάθεια για την κοινωνική και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και την εμβάθυνση της δημοκρατίας. Έχει λοιπόν πολλαπλή σημασία το «να νικήσουμε» στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Όχι για μας, όχι για να ικανοποιήσουμε κάποιον αυτάρεσκο εγωισμό ή κομματικό πατριωτισμό. Η νίκη των δυνάμεων της Αριστεράς, η ανατροπή του αυτοδιοικητικού χάρτη της χώρας θα στείλει σαφές πολιτικό μήνυμα, πυροδοτώντας εξελίξεις και σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Θα δώσει κουράγιο στους πολίτες. Θα αποδείξει ότι η Αριστερά αναλαμβάνει την ιστορική ευθύνη που της αναλογεί, ακόμα και στα δύσκολα, όταν όλα καταρρέουν, ότι μπορεί να διοικήσει και να δώσει

λύσεις ουσιαστικές και προς όφελος της κοινωνίας. Θα βοηθήσει στο να «ριζώσει» ο ΣΥΡΙΖΑ σε όλη την Ελλάδα, ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο νησί ή χωριό, να έρθει σε επαφή με το σύνολο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες. Θα αποτελέσει το παράδειγμα, το «πρόπλασμα» και το αναγκαίο στήριγμα της κυβέρνησης της Αριστεράς, για την οποία αγωνιζόμαστε. Ο δρόμος για τη νίκη αυτή δεν είναι, βέβαια, εύκολος. Είναι όμως ιστορικά μονόδρομος. Περνάει μέσα από τη «βίαιη ωρίμανσή» μας, από την υπέρβαση αντικειμενικών προβλημάτων, αλλά και υποκειμενικών

προκαταλήψεων. Μέσα από τη σφυρηλάτηση ευρύτατων συσπειρώσεων, με όλους εκείνους τους ανθρώπους που συναποτελούν τον «κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ», αυτούς που έγιναν «ο αέρας στα πανιά μας» πριν από ενάμιση χρόνο, αυτούς που στηρίζουν τις ελπίδες τους σε μας και στην ανατροπή που θα φέρει η κυβέρνηση της Αριστεράς. Περνάει μέσα από την αναβάθμιση της παρουσίας μας σε όλα τα μικρά και μεγάλα τοπικά ζητήματα και την εξειδίκευση και εμβάθυνση του προγράμματός μας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ο δρόμος είναι αναμφίβολα δύ-

σκολος, όχι όμως αδιάβατος. Και μπορούμε να τον διασχίσουμε με επιτυχία, χωρίς να χάσουμε την ψυχή μας, χωρίς να παραβλέψουμε τις αξίες και την παράδοσή μας, με συλλογικότητα, κομματικότητα και το ήθος που έχει η Αριστερά. Πάνω απ’ όλα, όμως, να τον διασχίσουμε με θάρρος και με εμπιστοσύνη στον κόσμο που μας στήριξε και μας στηρίζει. Με την πεποίθηση ότι μπορούμε να νικήσουμε, με το δικό μας πρόγραμμα, τις δικές μας θέσεις και τη δική μας ηθική. Και με τη συναίσθηση ότι τη νίκη αυτή τη χρωστάμε στον ίδιο τον λαό, στην ίδια την κοινωνία που αντέχει και ελπίζει.

16

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

AΡΘΡΑ

Καμαρώστε ευρωπαϊστές! Ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν φαίνεται να έχει πρόβλημα με το αν ο Τσίπρας θρησκεύεται ή όχι. Τον δέχεται, συζητούν, συνεργάζεται μαζί του. Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών επίσης δεν φαίνεται να έχει πρόβλημα. Κι εκείνος συνεργάζεται μια χαρά με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Η Ν.Δ. όμως έχει πρόβλημα. Και όχι μόνο, αλλά το ανάγει σε μείζον πολιτικό ζήτημα. Απαιτώντας από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης πιστοποιητικό θρησκευτικών φρονημάτων. Το πιθανότερο είναι ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ πως τη βρίσκει με τα πιστοποιητικά ΠΑΪΚΟΥ φρονημάτων, γενικώς. Το παραταξιακό DNA βλέπεις, σκληρό καρύδι... Ε, ναι, καλά καταλάβατε, ο Διαφωτισμός δεν έχει ακόμη χτυπήσει την πόρτα της Ν.Δ. Σε κανάν αιώνα ίσως, μπορεί. Και δεν πρόκειται ακριβώς για τη Ν.Δ. του Σαμαρά, την πιο σκληρή Δεξιά από ιδρύσεως. Και ο Καραμανλής, αν θυμάστε, στήθηκε οικογενειακώς στην ουρά, για να ψηφίσει στο «δημοψήφισμα» του Χριστόδουλου για τις ταυτότητες. Η -κατά Χριστόδουλο- «δεξιά του Κυρίου», η δυναμικά ενεργοποιούμενη σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, σε πρωταγωνιστικό ρόλο και πάλι. Με τη σημερινή Δεξιά, τη Ν.Δ. του

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είναι ίσως ο μόνος άνθρωπος στη χώρα που διατηρεί ιστορική αισιοδοξία. Εκτιμά ότι το ελληνικό χρέος είναι πιο βιώσιμο από άλλων χωρών της Ε.Ε., σε πείσμα της στατιστικής που το μετρά στα 317 δισ. ευρώ., αλλά και του Γ. Στουρνάρα που παζαρεύει απεγνωσμένα την επόμενη light αναδιάρθρωσή του. Η βιωσιμότητα του χρέους, όμως, είναι μέγεθος που αφορά τον πιστωτή, όχι τον οφειλέτη. Ακόμη κι αν ο οφειλέτης έχει αποφασίσει να πεθάνει στις επάλξεις των τοκοχρεολυσίων, η βιωσιμότητα του χρέους έχει ένα απόλυτο όριο: τη βιωσιμότητα του ίδιου του οφειλέτη. Απ’ αυτή την άποψη, η βιωσιμότητα του χρέους (και τελικά του πιστωτή) και η βιωσιμότητα του οφειλέτη είναι δύο μεγέθη εγγενώς αντίθετα. Ιστορικά, η αντίθεση λύνεται πάντα εις βάρος της μιας πλευράς, κατά κανόνα του οφειλέτη. Η ανακύκλωση της συζήτησης περί χρέους τις τελευταίες μέρες ξεκίνησε από ένα lapsus linguae, μια λεξιλογική σύγχυση μεταξύ επαχθούς και απεχθούς χρέους. Προφανώς, ένα χρέος που φτάνει το 171% του ΑΕΠ είναι εξ ορισμού επαχθές και μη εξοφλητέο, ακόμη κι αν ολόκληρος ο ελληνικός πληθυσμός εξανδραποδιστεί για μισό αιώνα. Αυτό είναι κοινό μυστικό, όσο κι αν το ευρωκρατικό savoir vibre υπαγορεύει τη σθεναρή άρνησή του. Αλλά, η αναφορά του κ. Γ. Σταθάκη στο επαχθές (ήτοι, δυσβάστακτο), α-

Σαμαρά, σε ρόλο ιεροεξεταστή, να ξεδιπλώνει όλο το σκοταδιστικό της οπλοστάσιο, κατευθείαν από τις πιο μαύρες εποχές της μετεμφύλιας περιόδου. Στην προσπάθειά της ν’ αντιμετωπίσει τη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ. Κάνοντας πως δεν καταλαβαίνει γιατί οι περισσότεροι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, και ο αρχηγός του, δεν σηκώνουν το χέρι κατά τις ορκωμοσίες στη Βουλή. Ή κάνοντας πως δεν ξέρει πως η σχέση του ανθρώπου, του κάθε ανθρώπου, με το θείο, με την πίστη, είναι καθαρά προσωπική, αυστηρά ιδιωτική υπόθεση, είναι σχέ-

ση συνείδησης. Και δεν αφορά απολύτως κανέναν. Παρά μόνο τον ίδιο. Από κει και πέρα, το μόνο σχετικό ζήτημα που πράγματι έχει πολιτικό ενδιαφέρον είναι πώς σκοπεύει να πολιτευτεί ως κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στην ελλαδική Εκκλησία. Αυτό μάλιστα, αυτό θα μπορούσε να το ρωτήσει η Ν.Δ. Ή να τον κρίνει για το αν επιδεικνύει το σεβασμό που πρέπει στις παραδόσεις (και τις θρησκευτικές παραδόσεις) του λαού μας. Όμως όχι, η Ν.Δ. μένει και επιμένει στο τι θεό πιστεύει ο καθένας. Όπισθεν ολοταχώς στον Μεσαίωνα. Το ζήτημα θα σήκωνε μονάχα καζούρα. Αν δεν ήταν βαθύτατα πολιτικό. Αν δεν αποτύπωνε την ιδεολογική, πολιτική και αισθητική οπισθοδρόμηση του κόμματος που μας κυβερνά. Ή ίσως την άκρα ιδιοτέλειά του. Στην προσπάθειά του να κολακεύσει (και να προσεταιρισθεί) ιεράρχες τύπου Καλαβρύτων, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης, Αλεξανδρουπόλεως κ.λπ. Και να τρομοκρατήσει τμήματα του πληθυσμού, που η ίδια έχει κρατήσει σε πνευματική καθυστέρηση. Α ναι, ο Διαφωτισμός δεν έχει α-

κόμη χτυπήσει την πόρτα της Ν.Δ. Σε κανάν αιώνα ίσως, μπορεί...

Το μέτρο του πολιτισμού μας Το δεύτερο, το όχι λιγότερο σοβαρό, σύμπτωμα ιδεολογικής οπισθοδρόμησης, το εκδηλωθέν κι αυτό στις μέρες μας, αφορά τον άλλο, τον ελάσσονα κυβερνητικό εταίρο. Και μας ήρθε από την Αμερική. Εκεί όπου ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, απαντώντας στην -αυστηρή!παρατήρηση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι, για την εξαφάνιση του Χριστόδουλου Ξηρού, είπε ότι «πρόκειται για άθλια εφαρμογή ενός άθλιου νόμου». Και ως προς μεν την «άθλια εφαρμογή», σηκώνει πολλή συζήτηση. Αλλά «άθλιος νόμος» η δυνατότητα παροχής αδειών στους κρατουμένους, γιατί; Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, λοιπόν, ο διακεκριμένος νομικός, ο καθηγητής του πανεπιστημίου, ο σοσιαλδημοκράτης, ο Ευρωπαίος πολιτικός, αποκηρύσσει το ευρωπαϊκό δικαιϊκό σύστημα, αρνείται τον ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό, λοιδορεί τις ίδιες τις αξιακές κατακτήσεις της ευρωπαϊκής ιδέας. Απολογούμενος στον

Πόσο απεχθές, πόσο επαχθές; ντί του απεχθούς (ήτοι αποτρόπαιου) χρέους και η διορθωτική επιχειρηματολογία που ακολούθησε δημιούργησαν ένα δεύτερο επίπεδο σύγχυσης για τους πολιτικούς στόχους και τα κίνητρα άρνησης του χρέους. Ο λόγος που αμφισβητείται το χρέος δεν είναι μόνο γιατί είναι δυσβάστακτο, αλλά γιατί είναι στο μεγαλύτερο μέρος του κοινωνικά παράνομο. Όχι με στενά νομικίστικα κριτήρια, ούτε μόνο με την ανθρωπιστική οπτική της απόφασης του ΟΗΕ (το 2010), που χαρακτήρισε ως απεχθές το κρατικό χρέος του οποίου η αποπληρωμή οδηγεί σε καταστρατήγηση στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα πλατιά αυτά κριτήρια πληρούνται απολύτως στην Ελλάδα, που έχει μετατραπεί σε αποικία χρέους. Αλλά, στην περίπτωση της χώρας μας, έχει δημιουργηθεί ένα επιπλέον, ιστορικά πρωτότυπο επιχείρημα άρνησης του μεγαλύτερου μέρους του χρέους ως απεχθούς. Το ελληνικό χρέος είναι πια κατ’ ελάχιστο «παραδοσιακό», ομολογιακό, χρέος των αγορών. Είναι κυρίως χρέος διακρατικό, που δημιουργήθηκε με πρωτοφανείς αποφάσεις των ευρωπαϊκών ελίτ και του ΔΝΤ από το 2010 και μετά. Έχει επίσημα ομολογηθεί ότι ο χρόνος και η διαδικασία λήψης των αποφάσεων συναρτήθηκαν με τις ανάγκες των

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Το νέο, διακρατικό ελληνικό χρέος είναι διπλά απεχθές και πολιτικά ανήθικο. Όχι μόνο γιατί δημιουργήθηκε για να σώσει τις τράπεζες, αλλά και γιατί φέρνει σε τεχνητή αντιπαλότητα τις «κοινωνίεςπιστωτές» με τις «κοινωνίες οφειλέτες»

μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών να «ξεφορτωθούν» εγκαίρως τον μεγαλύτερο όγκο των απαξιωμένων ελληνικών ομολόγων. Άρα, δημιουργήθηκε ένα νέου τύπου κρατικό χρέος που, κανονικά, εφόσον η χώρα ουσιαστικά είχε χρεοκοπήσει, θα ήταν τραπεζικό χρέος. Οι γερμανικές και γαλλικές, κυρίως, τράπεζες απαλλάχθηκαν από τα ελληνικά «σκουπίδια», τα οποία φορτώθηκαν στην ελληνική κοινωνία υπό τη μορφή ενός νέου, μεγαλύτερου χρέους που τη βαρύνει τουλάχιστον μέχρι το 2042. Απ’ αυτή την άποψη, αυτό το νέο, διακρατικό ελληνικό χρέος είναι διπλά απεχθές και πολιτικά ανήθικο. Όχι μόνο γιατί δημιουργήθηκε για να σώσει τους δημιουργούς και σταθερούς τροφοδότες της ευρωπαϊκής κρίσης, τις τράπεζες, αλλά και γιατί φέρνει σε τεχνητή αντιπαλότητα τις «κοινωνίες- πιστωτές» με τις «κοινωνίες - οφειλέτες». Το ίδιο το γεγονός ότι οι διαδικασίες προσφυγής στα Μνημόνια και επιβολής της τρόικας ελέγχονται από το Ευρωκοινοβούλιο, έστω και επικοινωνιακά, ως θεσμική εκτροπή, αποτελεί ένα επιπλέον επιχείρημα άρνησης αυτού του χρέους. Κι αυτό ισχύει όχι μόνο για τις κοινωνίες - οφειλέτες, όπως η ελληνική, αλλά και για τις κοινωνίες- πιστωτές, όπως η γερμανική, που δικαιούνται να αρνηθούν το εσωτερικό χρέος το οποίο

Αμερικανό επίσημο. Στην προσπάθειά του να κολακεύσει τις δικές του περί δικαίου αντιλήψεις. Όπως ακριβώς έκανε και ο Αντώνης Σαμαράς ενώπιον της Μέρκελ. Μ’ εκείνο το αλησμόνητο «ανθρώπινα τα λάθη». Όταν η Γερμανίδα καγκελάριος τον «μάλωσε» για το αντιμνημονιακό του παρελθόν. Και βέβαια, το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου δεν βρήκε τίποτα να πει για το περί της αθεΐας του Τσίπρα παραλήρημα του κυβερνητικού του εταίρου. Παρά μόνο ότι, περίπου, φταίνε εξίσου και οι δύο. Τι τα θέλετε, για τον Σαμαρά αλλά και για τον Βενιζέλο φαίνεται πως ο κατήφορος δεν έχει πάτο. Κυριολεκτικά. Κι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με τα Μνημόνια και με τις πολιτικές που τα υπηρετούν. Δεν έχουμε να κάνουμε με το δίπολο Μνημόνιο - αντιμνημόνιο, ή για δεν ξέρω εγώ ποιες άλλες διαχωριστικές γραμμές. Εδώ μιλάμε για τις αρχές τις στοιχειώδεις του σύγχρονου κόσμου. Εδώ μιλάμε για τις θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες. Εδώ μιλάμε για τα ζητήματα, για τις επιλογές και για τις στάσεις που από χέρι ορίζουν το μέτρο του πολιτισμού μας...

επωμίστηκαν με πρόσχημα τη διάσωση της Ελλάδας ή της Πορτογαλίας, αλλά με πραγματική αιτία την προστασία της Deutsche Bank και των άλλων τραπεζών - βαμπίρ. Απ’ αυτή την άποψη ο υπεσχημένος λογιστικός έλεγχος είναι ένας κατ’ εξοχήν πολιτικός έλεγχος του απεχθούς χρέους και οδηγεί μαθηματικά στην άρνησή του. Και οι επεξεργασίες της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου, που ξεκίνησε το 2010, αρχικά αγκαλιάστηκε αλλά στη συνέχεια μυστηριωδώς εγκαταλείφθηκε, αποκτούν νέα επικαιρότητα. Το νέο απεχθές και παράνομο χρέος έχει χρώμα ευρωπαϊκό. Δεν κρύβει μόνο επιλήψιμες συναλλαγές της ελληνικής ελίτ, αλλά φέρει τις υπογραφές ολόκληρου του ευρωπαϊκού ιερατείου που, εκτός των άλλων, έχει μετατρέψει την Ε.Ε. σε «αυτοκρατορία χρέους», το οποίο προσεγγίζει επικίνδυνα το 100% του ΑΕΠ. Η μονομερής και αμοιβαία διαγραφή του είναι μονόδρομος. Το ταμπού το έσπασαν άθελά τους οι εμπνευστές του απεχθούς ελληνικού PSI, αλλά και οι κατασκευαστές της τραπεζικής ένωσης που ομολογούν ότι οι χρεοκοπίες τραπεζών με επισφαλή δάνεια ή ομόλογα είναι πια στο πρόγραμμα. Το θέμα είναι ποιος θα πληρώνει το μάρμαρο. Η μονομερής άρνηση του ελληνικού χρέους μπορεί να είναι η πρώτη καθαρή απάντηση σ’ αυτό. Αρκεί να την εννοούμε.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

17

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ς α τ σ Κώ ς η ν ί λ Φι 4 1 0 2 1 192

«Πρόδρομος και εμψυχωτής της ριζοσπαστικής Αριστεράς» ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΟΥΤΣΗ

Γράφτηκαν όλα για τον Κώστα αυτές τις μέρες και θα μπορούσαμε να γράφουμε για καιρό πολλοί, πολλά, ακριβώς γιατί ήταν πάρα πολύ ευρύ το πεδίο της θεωρητικής και πολιτικής συνεισφοράς του Φιλίνη στην Αριστερά. Για εμάς υπήρξε κυριολεκτικά η προσωποποίηση της θεωρητικής ενδυνάμωσης και του εγχειρήματος για την πραγμάτωση της «διευρυμένης πολιτικής». Οι θεματικές που παρουσιάστηκαν στα φεστιβάλ της «Αυγής» - Θούριου στη Νέα Σμύρνη και στο ΣΕΦ δίνανε τον τόνο αυτής της αναζήτησης. Έντονη κριτική ματιά χωρίς δογματική απόρριψη, ριζοσπαστικό άνοιγμα σε όλες τις μορφές της τέχνης, του πολιτισμού, των νέων τεχνολογιών, του ριζοσπαστικού οικολογικού κινήματος, του φεμινιστικού κινήματος, των δικαιωμάτων των ένστολων πολιτών. Όλα αυτά σε σύγκρουση, δημόσια και παθιασμένη, με τη μεταπολιτευτική κοινωνία, που ήταν σε μετάβαση προς τον αγοραίο λαϊκισμό, και με τις δογματικές αριστερές αγκυλώσεις που μας κάνανε κριτική για το ροκ, για το «Αμφί», για κάθε τι που άνοιγε ορίζοντες και πεδία πολιτικής παρέμβασης του ανανεωτικού κομμουνιστικού κινήματος. Δεν έχει όμως μικρότερη σημασία να θυμηθούμε όλοι μας και τις «δύσκολες» στιγμές, ό-

ταν στην πολυκύμαντη διαδρομή έδινε το «παρών» πάντοτε με ευθύτητα και χωρίς στρογγυλέματα, ποτέ υβριστικά, ο σ. Κώστας. Στο Α’ Συνέδριο του ΚΚΕ Εσωτερικού και ενώ τα σύννεφα της κρίσης που ξέσπασε μετά από ένα χρόνο με τη διάσπαση της Β’ Πανελλαδικής πυκνώνανε, ο Φιλίνης είχε δείξει προς ένα μέρος της ηγεσίας του κόμματος ευθύνες που κατά τη γνώμη του πυροδοτούσαν τις διενέξεις μέσα στη Νεολαία, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι στην καθοδηγητική του δουλειά ως υπευθύνου για το Ρήγα αισθανότανε την πίεση που του «μετακινούσε συνεχώς τον δίσκο με τα ποτήρια που τρίζανε». Όταν πλέον η σύγκρουση είχε κορυφωθεί ο Κώστας υπερασπίστηκε τη γραμμή της ηγεσίας για την απομάκρυνση από τη Νεολαία στελεχών που είχαν κατηγορηθεί για φραξιονιστική δράση, παίρνοντας την ευθύνη να δώσει ιδεολογική διάσταση στα όρια του ότι η στρατηγική αυτού του τμήματος της ηγεσίας του Ρήγα ήταν «εκτός δημοκρατικού δρόμου για τον σοσιαλισμό». Ο Φιλίνης έπαιρνε πάντοτε το ρίσκο να εκφράσει τη γνώμη του χωρίς να κάνει προσωπικές στρατηγικές και χωρίς να αμβλύνει τα «πιστεύω» του ακόμα κι αν δημιουργούσαν ή βάθαιναν τα χαρακώματα της σύγκρουσης. Όταν ο σ. Δρακόπουλος έθεσε το ζήτημα της αποχώρησής του από την ηγεσία του ΚΚΕ Ε-

σωτερικού, ο Κώστας πρωταγωνίστησε στην «υπέρβαση», δηλαδή στην ανάδειξη από τη νεότερη τότε γενιά του σ. Γ. Μπανιά στην ηγεσία του κόμματος. Όταν αντιλήφθηκε ότι συν τω χρόνω διαμορφωνόταν μια συστηματική προσπάθεια για τη συντηρητική αναδίπλωση του κόμματος, με την αμφισβήτηση του γραμματέα και τη «δοκιμή» σχημάτων όπως η τριμελής Γραμματεία και ύστερα η προεδρία του κόμματος, δεν δίστασε να στηρίξει αποφασιστικά την πλειοψηφία και τον Γιάννη για να συνεχιστεί η μεγάλη προσπάθεια ανασυγκρότησης τότε του κόμματος και της Νεολαίας. Άλλωστε και πολλά χρόνια μετά, μέσα στον Συνασπισμό, ο Φιλίνης τάχτηκε αποφασιστικά τόσο με την ανάδειξη του Αλέξη Τσίπρα ως υποψηφίου δημάρχου και ύστερα υποψηφίου προέδρου του ΣΥΝ όσο και -προηγούμενα- με όλη την προσπάθεια της «αριστερής στροφής» του κόμματος, τη ριζοσπαστική κριτική και απόσταση από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας και την Ε.Ε., που οικοδομούσαν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές ελίτ, και βέβαια σε επαφή με τα αντιπαγκοσμιοποιητικά αντι-νεοφιλελεύθερα κινήματα που σφράγισαν την ταυτότητα και τη συνοχή των δυνάμεων που σήμερα συναποτελούμε τον ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτές τις ψηφίδες μνήμης, αποτίμησης και εν προκειμένω πολιτικού αναστοχασμού θέλω να προσθέσω και την οριακή για αρκε-

τούς από εμάς, σε μεγάλο βαθμό μάλιστα αιφνιδιαστική, θέση και στάση του σ. Φιλίνη για το μέλλον του ΚΚΕ εσωτερικού σε μια δραματική συνεδρίαση του 11μελούς Εκτελεστικού του Γραφείου. Όταν ο σ. Κύρκος έφερε την πρόταση που είχε και δημόσια διατυπώσει για να κλείσει ο κύκλος του κόμματος με τη μετεξέλιξή του σε κόμμα κομμουνιστών - σοσιαλιστών, ο σ. Κώστας μας είπε ότι, αν πρέπει κάτι να γίνει, θα έπρεπε να είναι υπέρβαση και του «Κ» και του «Σ» στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός κόμματος της Αριστεράς με σύγχρονα χαρακτηριστικά. Ο σ. Γιάνναρος έσπευσε αμέσως μετά να τονίσει ότι πλέον η συζήτηση μπαίνει σε μια άλλη βάση. Όλη αυτή η συζήτηση και οι οδυνηρές εσωστρεφείς διαδικασίες που οδήγησαν στη διάσπαση του ΚΚΕ εσωτερικού έγιναν μέσα στην εποχή που σφράγιζαν οι διεθνείς ιστορικές εξελίξεις, που σηματοδοτούσαν τότε η περεστρόικα και η γκλάσνοστ στη Σοβιετική Ένωση και η ταυτόχρονη τομή που επέφεραν οι πολιτικές Θάτσερ - Ρήγκαν με την οικοδόμηση της νεοφιλελεύθερης φάσης του καπιταλιστικού συστήματος. Η συνέχεια είναι γνωστή, οι ερμηνείες πολλές, οι πορείες διχάστηκαν και ξανασυντέθηκαν την επόμενη δεκαετία, μετά και την πτώση του τείχους.

18

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΙΝΗΣ (1921 - 2014)

Μνήμες από τη γνωριμία μου με τον σύντροφο Κώστα Φιλίνη ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΚΩΤΟΥΛΑ

Ο σύντροφος Κώστας Φιλίνης, ο ηγέτης και ο διανοούμενος του εργατικού, σοσιαλιστικού και κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα, άφησε ισχυρά αποτυπώματα στην αγωνιστική και πνευματική διαμόρφωση της γενιάς μου, της γενιάς της νεολαίας της ΕΔΑ και του μεγάλου κινήματος των Λαμπράκηδων της δεκαετίας του ‘60, της αντιδικτατορικής γενιάς των Ρηγάδων και όλων των αγωνιστών της ριζοσπαστικής Αριστεράς μέχρι τις μέρες μας. Γνώρισα, γνωρίσαμε τον σύντροφο Κ.Φ. το 1965 μετά την αποφυλάκισή του. Στο μεταξύ στο συνέδριο της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη τον Μάρτιο του 1965 διαβάστηκε μήνυμα των ηγετών της ΕΠΟΝ που ήταν ακόμη πολιτικοί κρατούμενοι και μεταξύ αυτών ήταν και το όνομα του σύντροφου Κ.Φ. Το κίνημα των Λαμπράκηδων γεννήθηκε μέσα στο καμίνι των αγώνων για δημοκρατία και ενάντια στο ημι-φασιστικό προδικτατορικό καραμανλικό καθεστώς, ήταν για την εποχή εκείνη το νέο δυναμικό μαζικό και πρωτοπόρο κίνημα της αριστερής νεολαίας που εμπνεόταν από τις παρακαταθήκες και τις δράσεις του νεολαιίστικου κινήματος των προηγούμενων δεκαετιών και κυρίως από τη δράση του κινήματος της ΕΠΟΝ των εξακοσίων χιλιάδων μελών, που με το σύνθημα «πολεμάμε και τραγουδάμε» πολεμούσε ενάντια στον Γερμανό κατακτητή για λευτεριά, δημοκρατία, πολιτισμό, ειρήνη και κοινωνική δικαιοσύνη. Εμπνεόταν η ΕΠΟΝ και μετά το κίνημα των Λαμπράκηδων από τα διαχρονικά ιδανικά της εργατικής τάξης και του σοσιαλισμού. Ανάμεσα στους ηγέτες της ΕΠΟΝ ξεχωριστή θέση είχε ο σύντροφος Κ.Φ. Οι ηγέτες εκείνοι για όλους εμάς ήταν τότε όχι απλώς πηγή έμπνευσης και παραδειγματισμού, αλλά συχνά στα μάτια μας, στην ψυχή μας και στα αγωνιστικά μας αισθήματα προσλάμβαναν μυθικές διαστάσεις. Το 1965, αμέσως μετά την αποφυλάκισή του, γνώρισα, γνωρίσαμε τον σύντροφο Κ.Φ. Μας έκανε τότε στη λέσχη της ΔΝΛ στην Αθήνα σειρά ιδεολογικών μαθημάτων. Ξεχώριζε ως «δάσκαλος» για την ευρύτητα της κουλτούρας και των γνώσεών του, για το βάθος των ιδεολογικών και θεωρητικών ιδεών του, για τον απλό και κατανοητό τρόπο με τον οποίο μας ανέλυε σύνθετα και δύσκολα ιστορικά, ιδεολογικά, θεωρητικά και

φιλοσοφικά νοήματα και τα αντίστοιχα προβλήματα της δράσης στην πορεία του κινήματος προς τον κομμουνισμό και τον σοσιαλισμό. Σε συνέχεια ο σύντροφος Κ.Φ., με το που έγινε η δικτατορία το 1967, πρόλαβε και κρύφτηκε και αμέσως από την παρανομία συνέβαλε αποφασιστικά στην οργάνωση των πρώτων δράσεων ενάντια στη δικτατορία. Μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη κι έναν μικρό πυρήνα ηγετικών στελεχών της ΔΝΛ ίδρυσαν το αντιδικτατορικό Πατριωτικό Μέτωπο. Συνελήφθηκε και δικάστηκε για δεύτερη φορά στη ζωή του σε ισόβια. Η πρώτη ήταν για τη δράση του στην ΕΠΟΝ. Ξαναβρεθήκαμε στη συνέχεια στις φυλακές Αβέρωφ, Αίγινας και Κορυδαλλού. Εγώ είχα καταδικαστεί για την αντιδικτατορική δράση μου και για όλη την προδικτατορική μου δράση ως στέλεχος της ΔΝΛ από το στρατοδικείο των Ιωαννίνων. Στη φυλακή τώρα είχαμε να συζητήσουμε, να διερευνήσουμε και να «λύσουμε» τα νέα μεγάλα προβλήματα κι ερωτήματα που προέκυψαν από την επιβολή της δικτατορίας, από την κρίση και τη διάσπαση του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος και τη γέννηση του ΚΚΕ εσωτερικού που έφερε εκείνη η διάσπαση. Κρίση που, ενώ είχε και τις ιδιαίτερες ελληνικές διαστάσεις, εντασσόταν και προσδιοριζόταν καθοριστικά από την κρίση και τις διασπάσεις του παγκόσμιου εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος και ήταν τόσο έντονη και καταστροφική ώστε οδήγησε ακόμη και σε πολεμικές συ-

Ξεχώριζε ως «δάσκαλος» για την ευρύτητα της κουλτούρας και των γνώσεών του, για το βάθος των ιδεολογικών και θεωρητικών ιδεών του, για τον απλό και κατανοητό τρόπο με τον οποίο μας ανέλυε σύνθετα και δύσκολα ιστορικά, ιδεολογικά, θεωρητικά και φιλοσοφικά νοήματα

γκρούσεις ανάμεσα στην κομμουνιστική Κίνα και την κομμουνιστική Σοβιετική Ένωση. Εκείνη η κρίση, το τέλμα και τα αδιέξοδα του τότε συστήματος του υπαρκτού σοσιαλισμού οδήγησαν στον χώρο της Ευρώπης στη δραματική στρατιωτική επέμβαση στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο 1968 κι ανατράπηκε με τη βία των τανκς η «Άνοιξη της Πράγας». Άνοιξη που θα μπορούσε να είναι μεταδοτική και να επανακτούσε έτσι την ουσιαστική δημοκρατική επανομιμοποίησή του ο σοσιαλισμός, να επανακτούσαν μια νέα ελκτική δύναμη στην εργατική τάξη και τις λαϊκές μάζες τα ιδανικά του κομμουνισμού και του σοσιαλισμού. Η επιτακτική ανάγκη για δημοκρατική επαναστατική σοσιαλιστική και κομμουνιστική αναγέννηση και ανανέωση, που ανακόπηκαν, οδήγησε τις επόμενες δύο περίπου δεκαετίες στην εξάντληση και της τελευταίας ικμάδας προωθητικής δύναμης που προερχόταν από τα βάθη της ιστορίας του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, της μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης. Έτσι οι όποιες απόπειρες έγιναν τη δεκαετία του ‘80 για ανανέωση του σοσιαλισμού ήλθαν πλέον αργά και εκείνο το σύστημα δεν διέθετε πλέον μέσα στην εργατική τάξη και στους λαούς του τις δυνάμεις που θα στήριζαν τις αλλαγές, γι’ αυτό και κατέρρευσε. Ελάχιστες ήταν οι αντιδράσεις και επικράτησε εύκολα η βαρβαρότητα του μαφιόζικού καπιταλισμού του Γιέλτσιν.

Από τις φυλακές στην Ευρώπη Στις φυλακές συζητούσαμε όλα αυτά τα προβλήματα, ο διανοούμενος και επαναστάτης Κ.Φ. τότε αλλά και τα επόμενα χρόνια με τις θεωρητικές του έρευνες, το βιβλιογραφικό και μεταφραστικό έργο του συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση των νέων επεξεργασιών. Με γράμματα και κείμενα που στέλνονταν από τη φυλακή στην ηγεσία του ΚΚΕ εσωτερικού ζητούσαμε να προχωρήσει πιο αποφασιστικά στην οικοδόμηση του κόμματος και της γραμμής του. Στο μεταξύ εγώ αποφυλακίστηκα στο τέλος του Αυγούστου του 1970, είχε κανονιστεί να μην πάω φαντάρος (ήμουν ήδη ανυπότακτος), να βγω στην παρανομία και στη συνέχεια να φύγω στο εξωτερικό. Έτσι ξαναβρεθήκαμε με τον σύντροφο Κ.Φ. στις αρχές του 1974, όταν ήλθε κι αυτός παράνομα στο εξωτερικό και ανέλαβε εκ μέρους του νέου καθοδηγητικού κέντρου που είχε διαμορφωθεί στο εσωτερικό να ενημερώσει και να καθοδηγήσει τις οργανώσεις στο εξωτερικό. Εκείνη την περίοδο - από τον Οκτώβριο του ‘72 που έγινε η πανευρωπαϊκή συνδιάσκεψη του ΚΚΕ εσωτερικού Δυτικής Ευρώπης - ήμουν γραμματέας του γραφείου των οργανώσεων στη Δυτική Ευρώπη. Η χαρά μου που θα είχα άμεσα καθοδηγητή μου τον σύντροφο Κ.Φ. ήταν μεγάλη. Συναντηθήκαμε, με ενημέρωσε για τη νέα γραμμή του κόμματος, για τη νέα Κεντρική του Επιτροπή που εκλέχτηκε από τις εσωκομματικές διαδικασίες που έγιναν εκείνη την περίοδο, μου ανακοίνωσε ότι από τις δυνάμεις του εξωτερικού στη νέα κεντρική επιτροπή εκλεγήκαμε μόνο ο σύντροφος Π. Δημητρίου κι εγώ. Του εξέφρασα αμέσως τις ανησυ-

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

19

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΙΝΗΣ (1921 - 2014)

Οι αρετές ενός μαχητή ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΛΚΕΤΣΗ

χίες μου, τις πικρίες μου γιατί κόπηκαν από τη νέα ηγεσία όλα τα μέλη της κεντρικής επιτροπής που βρίσκονταν τότε στην Κεντρική Ευρώπη (Ν. Καράς, Α. Μπριλλάκης, Καίτη Ζεύγου και Ηλίας Στάβερης). Έβγαλα το συμπέρασμα ότι εκείνες οι εσωκομματικές διαδικασίες στην εκλογή των νέων οργάνων μαζί με τα θετικά που έφεραν προκάλεσαν και σοβαρά τραύματα στη δομή και την καθοδήγηση του κόμματος. Αυτό προκάλεσε κάποιες δυσκολίες στη συνεργασία μας αλλά γρήγορα ξεπεράστηκαν και κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να αναπτύξουμε τη δουλειά του κόμματος στην Ευρώπη.

Πτώση της δικτατορίας και ιδέες της ριζοσπαστικής Αριστεράς Τον Ιούλιο του ‘74 έπεσε η δικτατορία και στις νέες συνθήκες, πάντα με τον πρωταγωνιστικό ρόλο του σύντροφο Κ.Φ., έγιναν ουσιαστικά βήματα τόσο σε ό, τι αφορά νέες επεξεργασίες που έπρεπε να γίνουν όσο και στην οργανωτική και καθοδηγητική διεύρυνση και οικοδόμηση της ηγεσίας και του κόμματος. Έτσι επουλώθηκαν σε μεγάλο βαθμό τα τραύματα της προηγούμενης περιόδου. Το ρεύμα των ανανεωτικών και ριζοσπαστικών κομμουνιστικών ιδεών, που εκφράστηκαν εκείνα τα χρόνια κυρίως από το ΚΚΕ εσωτερικού, μπορεί να μην κατάφερε τότε ν’ αλλάξει τον ποσοτικό συσχετισμό στο πλαίσιο της ελληνικής Αριστεράς και να κυριάρχησαν η πασοκική λαίλαπα και η σεχταριστική και άκριτα φιλοσοβιετική εκδοχή του κομμουνισμού και σοσιαλισμού, όμως τελικά οι κεντρικές ιδέες και επιλογές εκείνου του ρεύματος είναι που συνέβαλαν αποφασιστικά στην ίδρυση του Συνασπισμού και στη συνέχεια του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι οι κεντρικές ιδέες και κα-

τευθύνσεις που συγκρότησαν και συγκροτούν την αντικαπιταλιστική στρατηγική του Δημοκρατικού Δρόμου, των δημοκρατικών, προοδευτικών, αριστερών μεταρρυθμίσεων και διαδοχικών τομών και ρήξεων. Αυτές συγκροτούν τη στρατηγική που σήμερα μπορεί να βγάλει τη χώρα μας και την Ευρώπη από την κρίση και να ανοίξει νέους δρόμους προς τη δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη και την ταξική απελευθέρωση της εργασίας και του πολιτισμού. Αυτός είναι ο δρόμος προς τον σοσιαλισμό που ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει. Για την οικοδόμηση της πράξης, της θεωρίας και του φορέα αυτής της προγραμματικής και οραματικής στρατηγικής ο σύντροφος Κ.Φ. έβαλε τα δικά του στέρεα αγκωνάρια.

Η ζωή και η δράση του Κώστα Φιλίνη καταδεικνύουν ότι η πολιτική μπορεί να διαφέρει βαθιά και ριζικά από την εικόνα που δίνει σήμερα σε μεγάλο τμήμα της κοινής γνώμης. Εδώ και καιρό η πολιτική μοιάζει να έχει γίνει προσοδοφόρο «επάγγελμα». Θεωρείται το όχημα που οδηγεί στην κατάληψη κρατικών θέσεων και αξιωμάτων, που προσφέρει προνομιακή πρόσβαση στη σφαίρα της δημοσιότητας, προσωπική και κοινωνική επιβεβαίωση, ατομική επιτυχία και αναγνώριση, ακόμα και ευκαιρίες για εύκολο ή γρήγορο πλουτισμό. Αγωνιστές σαν τον Κώστα Φιλίνη έδειξαν με το παράδειγμα της ύπαρξής τους ότι η πολιτική μπορεί να είναι «επιλογή ζωής», ανιδιοτελής στράτευση, προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, ισόβια αφοσίωση σε μια μεγάλη υπόθεση. Η πολιτική πρωτοβουλία της Αριστεράς εμπνεύστηκε από το όραμα μιας κοινωνίας ελεύθερων και ίσων και συνδέθηκε αδιάσπαστα με ιδέες και προγράμματα που απέβλεπαν στη βελτίωση των συνθηκών ζωής, τη χειραφέτηση και την ηθική εξύψωση ολόκληρης της ανθρωπότητας. Ο Κώστας Φιλίνης στρατεύθηκε στην Αριστερά τον καιρό της Κατοχής και της Αντίστασης, όταν η πολιτική ήταν ολική και θανάσιμη σύγκρουση με ένα βάρβαρο και ανελέητο εχθρό. Σε εκείνες τις τραγικές περιστάσεις, ο άνθρωπος που θα επέλεγε τον δρόμο του αγώνα έπρεπε να εξεγερθεί με όλο του το είναι, έπρεπε να παλέψει με πάθος διακυβεύοντας την ευζωία του, την ηρεμία του και την ίδια τη ζωή του, για να μπορέσει

να παραμείνει άνθρωπος, δηλαδή για να επιβεβαιώσει την αξιοπρέπειά του ή τη θέληση και τον πόθο του για ελευθερία και δικαιοσύνη. Η ιστορική εμπειρία του κομμουνιστικού κινήματος σημαδεύτηκε ωστόσο από μια δραματική αντίφαση: η εξέγερση ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλλευση, η στράτευση στον αγώνα για θεμελιώδεις αξίες, όπως η ισότητα και η ελευθερία, συνδυάστηκαν αξεδιάλυτα με μια σειρά από ιδεολογικά δόγματα και οργανωτικές πρακτικές (την ορθοδοξία του μαρξισμού-λενινισμού, την αναγόρευση της ΕΣΣΔ σε υπόδειγμα σοσιαλισμού, την υποταγή στην αυστηρή πειθαρχία της οργάνωσης, την κατάπνιξη κάθε αμφισβήτησης κ.λπ.), που κατέληγαν να ακυρώνουν το κριτικό και απελευθερωτικό τους νόημα. Και χρειαζόταν μεγάλη διανοητική τόλμη, κριτική ικανότητα και πολιτικό θάρρος για να μπορέσει κανείς να χειραφετηθεί αυτοκριτικά από τους βαρύτατους περιορισμούς που συνεπάγεται αυτού του τύπου η

Σε όλη του τη ζωή ο Φιλίνης επιβεβαίωνε με το προσωπικό του παράδειγμα ότι γι’ αυτόν οι θεμελιώδεις ηθικές και πολιτικές αξίες τοποθετούνται πάνω από κάθε είδους σκοπιμότητες ή ιδιοτελείς υπολογισμούς

O Kώστας Φιλίνης στη δίκη του παράνομου κλιμακίου του ΚΚΕ το 1955

στράτευση για την ελευθερία της σκέψης, της έρευνας και της έκφρασης, να αποδεσμευτεί από τον δογματισμό της μονοθεϊστικής προσήλωσης στη μοναδική «σωστή» θεωρία και στο κόμμα-εκκλησία που ήταν ο θεματοφύλακας της ορθοδοξίας. Ο Φιλίνης διέθετε αυτές τις αρετές. Σε μια κρίσιμη καμπή της πολιτικής του διαδρομής κατόρθωσε, μαζί με άλλους συντρόφους του, να διαχωρίσει τις αξίες από τα δόγματα. Κατανόησε ότι, προκειμένου να μείνει πιστός στις αξίες, όφειλε να αμφισβητήσει και να απορρίψει τα δόγματα, συμβάλλοντας έτσι στην ανανέωση των ιδεών και της πολιτικής της Αριστεράς. Σε όλη του τη ζωή ο Φιλίνης επιβεβαίωνε με το προσωπικό του παράδειγμα ότι γι’ αυτόν οι θεμελιώδεις ηθικές και πολιτικές αξίες τοποθετούνται πάνω από κάθε είδους σκοπιμότητες ή ιδιοτελείς υπολογισμούς και μεταφράζονται σε ενεργητική αντίθεση προς κάθε μορφή κομφορμισμού. Στις έκτακτες ιστορικές περιστάσεις της παρανομίας, ο αγώνας απαιτούσε από τους εκπροσώπους της πρωτοπορίας ιδιαίτερες αρετές -θάρρος, πίστη, μαχητικότητα, αντοχή κ.ά.- που θα μπορούσαμε να τις ονομάσουμε «ηρωικές» αρετές. Ο Φιλίνης με τη στάση του απέδειξε ότι διέθετε «ηρωικές» αρετές, ότι γι’ αυτόν το να παραμένει άνθρωπος με αξιοπρέπεια, συνείδηση, αδούλωτο φρόνημα και ελεύθερη βούληση ήταν πολύ πιο σημαντικό και πολύτιμο από το να έχει την ησυχία του και να ευημερεί. Στους καιρούς της δημοκρατικής ομαλότητας, ο Φιλίνης απέδειξε ότι εκτός από τις «ηρωικές» διέθετε και «καθημερινές» αρετές. Ο Τσβετάν Τοντορόφ, στο βιβλίο του «Απέναντι στο ακραίο» (Νησίδες, 2002), ορίζει και περιγράφει τρεις «καθημερινές» αρετές: την αξιοπρέπεια, τη φροντίδα και τη δραστηριότητα του πνεύματος. Αξιοπρέπεια είναι η άρνηση του ατόμου να υποτάξει τη συμπεριφορά του στην καθαρή λογική του προσωπικού συμφέροντος, της ιδιοτέλειας και του άμεσου κέρδους. Φροντίδα σημαίνει να ενδιαφέρεσαι για τους άλλους και όχι μόνον για τον εαυτό σου, να θέλεις οι πράξεις σου να μην ωφελούν μόνον εσένα, αλλά να ωφελούν και τους άλλους. Δραστηριότητα του πνεύματος σημαίνει ότι το να γνωρίζεις και να μεταδίδεις γνώσεις είναι ένας θεμελιώδης τρόπος για να διατηρείς την ανθρωπιά σου. Οι ηρωικές αρετές συγκεντρώνουν περισσότερο την προσοχή και κερδίζουν πιο εύκολα την εκτίμηση των ανθρώπων. Αλλά οι καθημερινές αρετές είναι συχνά πιο απαιτητικές, γιατί αξιώνουν μια διαρκή επαγρύπνηση της ηθικής συνείδησης. Αξιοπρέπεια, φροντίδα, δραστηριότητα του πνεύματος: ο Κώστας Φιλίνης τις διέθετε και τις τρεις.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

20

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΙΝΗΣ (1921 - 2014)

Το «στίγμα» του αστού και οι «νουθεσίες» Ζαχαρι τισμού και από τον ασφυκτικό νάρθηκα της επιβολής του «μαρξισμού λενινισμού», κυρίαρχης ιδεολογίας του «διεθνούς κέντρου» του κομμουνιστικού κινήματος. Διαβάζει Γκράμσι και Αλτουσερ. Είναι ίσως ο πρώτος Έλληνας μαρξιστής που ανακαλύπτει την τόσο σημαντική για τις δυτικές κοινωνίες (στις οποίες κατά βάση ανήκει και η ελληνική) γκραμσιανή διάκριση ανάμεσα στον «πόλεμο θέσεων» και τον «πόλεμο εφόδου» καθώς και την έννοια της ηγεμονίας. Ο Κώστας Φιλίνης συμβάλλει σημαντικά με τις μελέτες του στην καταπολέμηση της ένδειας της αριστερής σκέψης στη Ελλάδα. Είναι έτοιμος να προσεγγίσει το ρεύμα του ευρωκομμουνισμού, ώριμος να δεχθεί την ανάγκη της ρήξης της Αριστεράς με την παράδοση και κυριαρχία του δογματισμού και με την πρακτική της κατάλυσης της αυτονομίας του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος.

ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΤΡΙΚΚΑ

Ο Κώστας Φιλίνης ήταν ο αθλητής του κομμουνιστικού και αριστερού κινήματος. Αθλητής στην κυριολεξία, με επιδόσεις στους αγωνιστικούς χώρους στα εφηβικά του χρόνια. Αθλητής στο άλμα με τη μεταφορική έννοια -στο άλμα της απόρριψης και απάρνησης της κοινωνικής τάξης του και της κυρίαρχης ιδεολογίας της. Γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας, με σημαντικά μορφωτικά εφόδια, ταλαντούχος, είχε στρωμένο μπροστά του τον δρόμο της ατομικής και κοινωνικής επιτυχίας επιτυχίας κατά τις αντιλήψεις που επικρατούν. Ο Κώστας δεν είχε αλυσίδες να χάσει, όπως το προλεταριάτο. Αντίθετα θα είχε προσβάσεις παντού αν ακολουθούσε τον δρόμο αυτόν. Δεν το έκανε. Τον απέρριψε συνειδητά. Παραιτήθηκε από τα προνόμια της ταξικής του θέσης. Άλλαξε στρατόπεδο. Τάχθηκε με το μέρος των φτωχών και αδικημένων. Στα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας προσεγγίζει το κομμουνιστικό κίνημα. Συμμετέχει στην ομάδα των νέων «Αλήθεια», που είχε συγκροτήσει ο κομμουνιστής δημοσιογράφος Νίκος Καρβούνης, σε κομματική επαφή με τον Νίκο Πλουμπίδη, έγκλειστο τότε στο νοσοκομείο «Σωτηρία». Στα 20 του χρόνια εντάσσεται, το 1941, στην ΟΚΝΕ και λίγο μετά γίνεται μέλος του ΚΚΕ. Αυτό ήταν το μεγάλο του άλμα. Χρειάστηκε όμως και ένα άλλο, διαφορετικής ποιότητας και υφής, που το πραγματοποίησε δεκαετίες αργότερα.

Το «στίγμα» του αστού Μέσα στο κλίμα του δογματισμού και του «ανώμαλου εσωκομματικού καθεστώτος» - το ΚΚΕ διαπνεόταν από τον εργατισμό της εποχής - ήταν επόμενο να παρακολουθεί τον Κώστα Φιλίνη το «στίγμα» της ταξικής του προέλευσης, παρά την αναγνώριση της προσφοράς του στην «υπόθεση της εργατικής τάξης» και της αφοσίωσής του στο Κόμμα. Η προσφορά του, τα προσόντα και οι ικανότητές του τον οδήγησαν σε σημαντικές καθοδηγητικές θέσεις, όμως πάντοτε μεσαίας κλίμακας. Χρειάσθηκε να μεσολαβήσει η καταδίκη του σταλινισμού, το «νέο πνεύμα» του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΕ, αλλά και η απόφαση του ίδιου του Κώστα να καταρρίψει τους υπερβατικούς φραγμούς της ταξικής του καταγωγής για να απαλλαγεί από το ιδιότυπο «στίγμα» και να διεκδικήσει ισότιμη θέση ανάμεσα στους συντρόφους του. Δημιουργούνται έτσι δυνατότητες για την ανάλογη με τα εφόδιά του αξιοποίηση του από το αριστερό κίνημα και για την ανάδειξη του σε ηγετικό στέλεχος. Ο Κώστας Φιλίνης πραγματοποιεί τώρα

Το γράμμα της Αίγινας άλλο ένα άλμα. Καταξιώνεται ως ηγετική μορφή μέσα στο ρεύμα της κομμουνιστικής και αριστερής ανανέωσης. Η καταξίωση αυτή θα τον συνοδεύσει έως το τέλος της ζωής του.

Γραμματέας μαθητικού Ας γυρίσουμε όμως αρκετά χρόνια πίσω. Στην κατοχή στρατεύεται στο κίνημα της νεολαίας, στις γραμμές της ΟΚΝΕ στην αρχή, του ΕΑΜ Νέων και της ΕΠΟΝ κατόπιν. Συμμετέχει, από την υπεύθυνη θέση του γραμματέα του μαθητικού τομέα, στη μεγάλη στροφή της δημιουργίας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων, της ΕΠΟΝ, στις γραμμές της οποίας εντάχθηκαν τα μέλη και τα στελέχη της ΟΚΝΕ, που αυτοδιαλύθηκε. Στο προσωπικό του αρχείο σώζεται το πρωτότυπο της εισήγησής του στις οργανώσεις του μαθητικού τομέα για την ανάγκη αυτοδιάλυσης της ΟΚΝΕ και της ίδρυσης νέας, ενιαίας οργάνωσης νεολαίας. Ο ίδιος θα επισημάνει αργότερα ότι, παρά τη σχετική απόφαση που είχε λάβει η Κομμουνιστική Διεθνής από το 1935 δεν κατορθώθηκε στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να συγκροτηθούν οργανώσεις παρόμοιες με την ΕΠΟΝ, ιδίως από την άποψη της απαράμιλλης μαζικότητάς της. Ο επόμενος σταθμός στην αγωνιστική διαδρομή του Κώστα Φιλίνη ήταν η έντονη δραστηριότητά του στην παρανομία, από το 1947, μέσα από το λεγόμενο «δεύτερο κομματικό κέντρο». Τα γεγονότα είναι λίγο -πολύ γνωστά- υπάρχει και η σχετική βιβλιογραφία. Το κέντρο αυτό ανέπτυξε πλούσια δράση με την έκδοση των «Φρουρών της Ειρήνης», την ίδρυση της ΕΑΝΕ και τη συμμετοχή στις ε

Ο Κώστας Φιλίνης, εμβληματική μορφή της δικής μας Αριστεράς, έφυγε από κοντά μας σε μια στιγμή που τα κοινά μας οράματα πλησιάζουν την πραγματικότητα

κλογικές διαδικασίες της.

Οι «νουθεσίες» Μπαρτζώκα - Ζαχαριάδη Στα τέλη του 1953 το Π.Γ. καλεί τον Κώστα Φιλίνη στο Βουκουρέστι, όπου φθάνει με πλαστό διαβατήριο. Είναι η πρώτη του επαφή με την κομματική ηγεσία και η πρώτη του τριβή με τον δογματισμό της. Ο Β. Μπαρτζώκας, δεύτερος στην ιεραρχία μετά τον Ν. Ζαχαριάδη, «νουθετεί» τον Κώστα Φιλίνη λέγοντάς του ότι «δεν σκέφτεται σωστά, σταλινι-

κά», επειδή δεν δεχόταν ότι η μεγάλη συρρίκνωση στα χρόνια της εμφυλιοπολεμικής τρομοκρατίας της ΕΠΟΝ δεν οφειλόταν στην παρουσία χαφιέδων στους κόλπους της. Το δεύτερο εξάμηνο του 1954 τον ξαναστέλνουν στην Ελλάδα. Προηγήθηκε συνάντηση του Κώστα με τον Νίκο Ζαχαριάδη. Εντολή του γ.γ. του ΚΚΕ ήταν να συμβάλει στην οικοδόμηση ισχυρών παρανόμων οργανώσεων και «μηχανισμών», που ήταν κατά την άποψη της ηγεσίας απαραίτητες παρά την ύπαρξη της νόμιμης ΕΔΑ. Αλλά πέντε μόλις μήνες από την επιστροφή του στην Ελλάδα, η Ασφάλεια συλλαμβάνει τον Κώστα Φιλίνη. Θα μείνει στη φυλακή 11,5 χρόνια. Αν προστεθεί και η φυλάκιση του από τη χούντα, τα χρόνια της φυλακής γίνονται 16,5. Πήρε μέρος στην αντίσταση από την πρώτη μέρα της δικτατορίας.

Η διάσπαση του ΚΚΕ, τον Φεβρουάριο του 1968, βρίσκει τον Κώστα Φιλίνη έγκλειστο στις φυλακές της Αίγινας. Αντιδρά χωρίς καθυστέρηση, απορρίπτοντας κάθε ιδέα αναμονής «μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση». Ο Κώστας Φιλίνης πρωτοστατεί στην πρωτοβουλία για το «Γράμμα των 22 κρατουμένων της Αίγινας», που καταδικάζει ανεπιφύλακτα τις αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας της Κ.Ε. του ΚΚΕ και αξιώνει τη μεταφορά της καθοδήγησης στο εσωτερικό. Το «Γράμμα της Αίγινας» γίνεται ο θεμέλιος λίθος της μεταγενέστερης συγκρότησης του ΚΚΕ εσωτερικού. Οι αναβολές και οι δισταγμοί (δικαιολογημένοι, έως έναν περιορισμένο βαθμό) του Γραφείου Εσωτερικού ανακόπτουν την ορμή της πρωτοβουλίας της Αίγινας και καθυστερούν την ίδρυση του κόμματος της κομμουνιστικής ανανέωσης.

Ο Γκράμσι και η ηγεμονία

Ο δημοκρατικός δρόμος

Στη φυλακή ο Κώστας Φιλίνης συνεχίζει τη μελέτη των κλασικών του μαρξισμού και των νεότερων διανοητών, που είχε αρχίσει στην παρανομία. Τα ενδιαφέροντα του επεκτείνονται σε αναδυόμενα νέα επιστημονικά πεδία, όπως η κυβερνητική και η άγνωστη στους πολλούς θεωρία των παιγνίων. Η τελευταία τον απασχολεί από τη σκοπιά της αξιοποίησής της στην πολιτική δράση. Από τη σκοπιά αυτή εμβαθύνει σε θεωρητικές επεξεργασίες, που αναπτύσσει ακόμη και στο περίκλειστο περιβάλλον της φυλακής. Καταφέρνει να έρθει σε επαφή με τα νεότερα ρεύματα της Αριστεράς στον δυτικοευρωπαϊκό κυρίως χώρο, τα οποία επιδιώκουν την απαλλαγή της από τη σκουριά του δογμα-

Αυθεντικός οργανικός διανοούμενος, αγωνιστής προικισμένος πνευματικά, εξοπλισμένος με μορφωτικά εφόδια, που ενίσχυε η μεγάλη, διαρκής έφεσή του για μελέτη, ο Κώστας Φιλίνης ασχολείται από νωρίς με τη θεωρητική επεξεργασία των θεμάτων της ιδεολογικής - πολιτικής φυσιογνωμίας και της στρατηγικής του κόμματος της κομμουνιστικής ανανέωσης. Καινοτομία και τόλμη χαρακτηρίζουν τη σκέψη του. Ο δημοκρατικός δρόμος προς τον σοσιαλισμό με ελευθερία γίνεται η κεντρική ιδέα των αναζητήσεών του. Από το 1966, τον καιρό της ΕΔΑ, διατυπώνει σε άρθρο του στο θεωρητικό περιοδικό της την άποψη ότι στον σοσιαλισμό θα πρέπει να διασφαλίζονται τα πολιτικά δικαιώματα και να θε-

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

21

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΙΝΗΣ (1921 - 2014)

άδη σπίζεται ο πολυκομματισμός. Η γνωριμία του με το έργο του Νίκου Πουλαντζά διευρύνει τους θεωρητικούς ορίζοντες του Κώστα Φιλίνη. Αποφεύγει τους σκοπέλους μιας δεξιόστροφης, διαδεδομένης εκδοχής του ευρωκομμουνισμού. Απορρίπτει την αντίληψη του δημοκρατικού δρόμου ως μιας εξελικτικής, γραμμικής πορείας προς το σοσιαλισμό μέσα από τη συνέχεια των θεσμών του καπιταλιστικού κράτους. Χωρίς να αποδέχεται, στις συνθήκες των καπιταλιστικών κοινωνικών σχηματισμών των χωρών της Δυτικής Ευρώπης, τη λενινιστική θεωρία για την ανάγκη της συντριβής της κρατικής μηχανής, αναδεικνύει το στοιχείο των διαρθρωτικών αλλαγών, που αποτελούν ρήξεις μέσα στο κράτος και την κοινωνία, οι οποίες μετατοπίζουν τους συσχετισμούς δύναμης. Ρήξεις που, χωρίς να συνεπάγονται αναγκαστικά εμφύλιο πόλεμο, διαρρηγνύουν και μεταβάλλουν τον κρατικό ιστό, μέσα από μια πολιτική κρίση, στην οποία αποφασιστικό ρόλο έχει η παρέμβαση των κριτικών μαζικών κινημάτων που διευρύνονται και ισχυροποιούνται μέσα από μορφές άμεσης δημοκρατίας. Είναι τα νέα κοινωνικά κινήματα, που συναρθρώνονται με τα παραδοσιακά, σε κοινούς αγώνες.

Η ενωμένη Ευρώπη Εκφραστής του «αριστερού ευρωκομμουνισμού», ο Κώστας Φιλίνης δεν υποτιμά, στο πλαίσιο του δημοκρατικού δρόμου, την πάλη των τάξεων. Δεν διολισθαίνει, όπως άλλοι

Μνήμη Κώστα Φιλίνη ευρωκομμουνιστές, στην αντίληψη ενός κράτους με αδιάρρηκτη συνέχεια, που θα διαδεχθεί χωρίς εσωτερικές συγκρούσεις και τομές το καπιταλιστικό κράτος σε μια «ομαλή», ανέφελη μετάβαση στον σοσιαλισμό. Ο Κώστας Φιλίνης αντιλαμβάνεται την ενωμένη Ευρώπη ως διευρυμένο πεδίο ταξικής πάλης στο πλαίσιο μιας γιγαντιαίας καπιταλιστικής ολοκλήρωσης, που δεν επιτρέπει αυταπάτες. Και τοποθετεί, με αφορμή τη σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν και τα γεγονότα της Πολωνίας, στις σωστές τους διαστάσεις τα καθεστώτα του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και τις σχέσεις ανάμεσα στα κομμουνιστικά κόμματα, που τις θέλει ισότιμες με πλήρη σεβασμό στην αυτονομία καθενός από αυτά. Ο Κώστας Φιλίνης, εμβληματική μορφή της δικής μας Αριστεράς, έφυγε από κοντά μας σε μια στιγμή που τα κοινά μας οράματα πλησιάζουν την πραγματικότητα. Η Αριστερά φθάνει μέσα από αχαρτογράφητους, απρόβλεπτους δρόμους, στα πρόθυρα της διακυβέρνησης της χώρας. Η απουσία του Κώστα γίνεται ιδιαίτερα αισθητή. Αλλά οι παρακαταθήκες του, η ιδεολογική και πολιτική συμβολή του στην αντιμετώπιση των κρίσιμων σύγχρονων προβλημάτων είναι μια πολύτιμη αρωγή στις φορτισμένες με τόσες δυσκολίες προσπάθειες τις Αριστεράς. Αρωγή που ενδυναμώνει η ακτινοβολία της προσωπικότητας ενός αγωνιστή, που αποτελεί απαράμιλλο υπόδειγμα. Ενός κομμουνιστή ηγέτη.

ΤΟΥ ΑΛΚΗ ΡΗΓΟΥ

Σε ένα αφιέρωμα όπως αυτό, δεν ήταν δυνατόν να περάσει ασχολίαστη η θεωρητική προσφορά του Κώστα Φιλίνη. Ενός οργανικού διανοούμενου με όλη τη σημασία του γκραμσιανού αυτού όρου- της ανανεωτικής κομμουνιστικής και ευρύτερης Αριστεράς, του οποίου η συμβολή στις ιδεολογικοπολιτικές επεξεργασίες δεσίματος της δημοκρατίας με τα αξιακά σοσιαλιστικά προτάγματα, αλλά ταυτόχρονα και η στάση του ως μαχητή της πράξης, σ’ όλη του τη ζωή, υπήρξε καταλυτικό παράδειγμα ανιδιοτελούς προσφοράς, ευγένειας, συνεχούς αναζήτησης του νέου. Ενός από εκείνη τη γενιά της ΕΠΟΝ της Κατοχής, που βίωσε όλη την πίκρα για τη χαμένη ελπίδα, ταυτόχρονα με τις διώξεις του μετεμφυλιακού κράτους, την παρανομία, το ζοφερό εσωκομματικό καθεστώς, χωρίς να λυγίσει, χωρίς να χάσει την πίστη και την προσφορά στον αέναο αγώνα για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, ταυτόχρονα με την ένταση της χαράς για τη ζωή και τον έρωτα... Για όλα αυτά είναι γεμάτες οι σελίδες της «Αυγής» όλη αυτή την εβδομάδα. Εδώ θα σταθούμε έστω και επιγραμματικά στην προσφορά του συντρόφου Κώστα Φιλίνη στις θεωρητικές του επεξεργασίες και επιλογές, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων δημιουργήθηκε μέσα στις φυλακές. Από τη φυλακή της Αίγινας το 1965 μεταφράζει το βιβλίο που μόλις είχε κυκλοφορήσει στο Παρίσι, του Ζακ Γκυγιωμώ: Κυβερνητική και Διαλεκτικός Υλισμός, εκδ. Θεμέλιο 1967, με μια σημαντική, προφητική δική του εισαγωγή. Βιβλίο που φέρνει σε επαφή την ελληνική βιβλιογραφία και την Αριστερά με αυτόν τον νέο επιστημονικό κλάδο για τα αυτορυθμιζόμενα συστήματα διακυβέρνησης, τον ρόλο της πληροφορικής σε συνδυασμό με τις φυσικές επιστήμες, ακόμη και την ψυχολογία, ενώ σαφείς είναι οι αναφορές του στο δικτατορικό καθεστώς και στην πορεία ανατροπής του μέσα από την πάλη του μαζικού και αυτόνομου λαϊκού κινήματος... χωρίς κανένα συμβιβασμό με αυτό. Σ’ αυτή

O Κώστας Φιλίνης με τον Άγγελο Ελεφάντη και τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη στο φεστιβάλ «Αυγής-Θούριου» το 1980

την εναγώνια αναζήτησή του για εμπλουτισμό της μαρξιστικής θεωρίας με τις σύγχρονες αναζητήσεις εντάσσεται και το δικό του Θεωρία των Παιγνίων και Πολιτική Στρατηγική, εκδ. Κείμενα 1972 (β’ έκδοση Θεμέλιο 2008 συμπληρωμένη με ένα άγνωστο κείμενό του, «Ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα», που για ευνόητους λόγους δεν είχε τότε συμπεριληφθεί στην πρώτη έκδοση). Γραμμένο κι αυτό μέσα στη φυλακή της Χούντας, μπόρεσε να κυκλοφορήσει εκείνη την περίοδο της σχετικής φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος, αφού είχε ήδη δει το φως στο εξωτερικό, τόσο στα ιταλικά όσο και στα γαλλικά. Πρόκειται για πρωτοποριακό βιβλίο, που μόνο ένας δεινός σκακιστής όπως ο Φιλίνης μπορούσε να αποδώσει με τόση ενάργεια και το οποίο είχε μεγάλο αντίκτυπο στο αγωνιζόμενο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα και την αχόρταγη τάση του για διάβασμα και κριτικούς προβληματισμούς. Από τις φυλακές και πάλι κυκλοφορεί, με μετάφρασή του από τα ιταλικά, το έργο του Γκράμσι (από τα «Τετράδια της φυλακής») Για τον Μακιαβέλλι, την πολιτική και για το σύγχρονο κράτος, Ηριδανός, Αθήνα χ.χ.ρ. Την ίδια εποχή, και πάλι στη φυλακή, μεταφράζει από τα γαλλικά τον α’ τόμο του έργου του Πουλαντζά Πολιτική εξουσία και κοινωνικές τάξεις που θα κυκλοφορήσει από το Θεμέλιο στα 1975. Τέλος, εκτός φυλακής πια, αλλά μέσα στη δίνη της πολιτικής πράξης, την ίδια χρονιά μεταφράζει και εκδίδει από το Θεμέλιο το έργο των Μαρξ και Ένγκελς Γερμανική ιδεολογία. Η κατεύθυνση των προβληματισμών του ξεκάθαρη, η προσφορά του, όμως, στη διαμόρφωση της ανανεωτικής αριστερής σκέψης δεν εξαντλείται στα βιβλία, αλλά προχωρά ακούραστα στην εμβάθυνση της προβληματικής των μελών του ΚΚΕ Εσωτερικού. Μιλώντας ακατάπαυστα στις εσωκομματικές διεργασίες και κατοχυρώνοντας σε σειρά αποφάσεων, και όχι χωρίς παραδοσιακές αντιστάσεις, τη διευρυμένη αντίληψη περί πολιτικής, τα πολλαπλά υποκείμενα της πορείας προς έναν σοσιαλισμό με ελευθερία, δημοκρατία και αυτοδιαχείριση. Έτσι διαμορφώνοντας με τη συμβολή του Φιλίνη οι πρωτοποριακές μας επεξεργασίες για τη στρατηγική ένταξη στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι «ως πεδίο διευρυμένης ταξικής πάλης», την αυτονομία των συνδικάτων και, κυρίως, τον ρόλο των νέων κοινωνικών κινημάτων όπως και η κυριαρχία της αντίληψης ότι οι οργανώσεις βάσης αποτελούν «το κόμμα στον χώρο τους». Με τη συμβολή και του γραμματέα του κόμματος Δρακόπουλου βγήκε η απόφαση της Κ.Ε. για το γυναικείο ζήτημα. Και είναι ακριβώς για όλα αυτά που βιώσαμε τραυματικά την αλλαγή της στάσης του, στη διάσπαση του κόμματος και την πορεία αποϊδεολογικοποίησής του, που έμεινε στην κομματική μας ζωή ως σύγκρουση για το «Κ», όσο και αν η θέση του, και όσων ακολούθησαν την «Τρίτη άποψη», αργότερα κατανόησες -αλλά και δεν αποδέχθηκες ποτέ- ότι δεν πήγαζε από συγκυριακά μικροπολιτικούς στόχους, αλλά από την ίδια εναγώνια αναζήτηση ιδεολογικοπολιτικής προσαρμογής στις νέες συνθήκες της εποχής που τον διακατείχε όλη του τη ζωή. Πάντως, παρά τις όποιες διακυμάνσεις και αντιφάσεις, αυτά όλα αποτελούν σήμερα -τουλάχιστον σε διακηρυκτικό επίπεδο- αυτονόητες αξίες για τη δική μας ανανεωτική ριζοσπαστική Αριστερά, όσο και αν τότε, δεκαετία του ‘70 - αρχές του ‘80, με την κυριαρχία του δογματικού ΚΚΕ και του θολού σοσιαλιστικού λαϊκισμού του ΠΑΣΟΚ, φάνταζαν εκτός τόπου και χρόνου. Και σ’ αυτή την κατάκτηση η συμβολή του σ. Φιλίνη υπήρξε σημαντική μέχρι το τέλος. Και είναι ακριβώς γι’ αυτό που η απώλειά του εμπεριέχει μια βαθύτερη αίσθηση κενού. Όσο και αν ξέρεις ότι αυτό το κενό δεν πρόκειται να πάρει μαζί του ούτε τις μνήμες, ούτε τη χαραγμένη μέσα σου εικόνα αυτού του ευγενικού, αριστερού οργανικού διανοούμενου και ακάματου μαχητή της πράξης, ούτε, πολύ περισσότερο, τις βαθιά ανανεωτικές του θεωρητικές επεξεργασίες...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

22

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΙΝΗΣ (1921 - 2014)

Ο σπόρος του Φιλίνη στην «Αυγή» και τον Τύπο ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΥ

Όταν ο Κώστας Φιλίνης αποτραβήχτηκε από την πρώτη γραμμή της κομματικής δραστηριότητας, κάπου το ‘93, έγινε συνεκδότης της «Αυγής» δίπλα στον Λευτέρη Βουτσά και έτσι εμείς, οι εργαζόμενοι της εφημερίδας, είχαμε την ευκαιρία να τον γνωρίσουμε από κοντά. Το παρόν μικρό σημείωμα απορρέει από την εσωτερική ανάγκη -και πολλών άλλων, υποθέτω- να του αποδοθούν κάτι από τα οφειλόμενα και να καταγραφούν κάποια στιγμιότυπα ενδεικτικά, ενδεχομένως, του πώς σκεφτόταν και λειτουργούσε. Αρχικά νομίσαμε ότι η επανάκαμψή του στην «Αυγή» αποτελεί ένα είδος τιμητικής αποστρατείας και δεν αποδώσαμε ιδιαίτερη σημασία. Σύντομα αντιληφθήκαμε ότι είχε έρθει για να διαδραματίσει ρόλο στη συζήτηση που ήταν επί θύραις για το μέλλον της εφημερίδας, τη μεταβολή της από το ιδιότυπο καθεστώς της «προσωπικής επιχείρησης» του Λ. Βουτσά σε κάτι άλλο. Η αρχική ιδέα ορισμένων συντρόφων της εφημερίδας και ενός τμήματος του κόμματος που νοιάζονταν για την τύχη της «Αυγής», κυρίως λόγω ιστορικής διαδρομής, ήταν η μετατροπή της σε ίδρυμα, πιθανώς κατά το προηγούμενο τότε του Ιδρύματος Λαμπράκη και του Ιδρύματος Βουδούρη. Οι εργαζόμενοι πλειοψηφικά θεωρήσαμε ότι αυτό ενέχει τον κίνδυνο ταύτισης της εφημερίδας με ένα τμήμα του τότε ΣΥΝ, την Ε.ΑΡ., τόσο ως προς τη «γραμμή» όσο και ως προς το αναγνωστικό κοινό, ενδεχόμενο που μακροπρόθεσμα μπορεί να είχε καταστροφικά αποτελέσματα. Εναντιωθήκαμε στην ιδέα του ιδρύματος και ζητήσαμε να βρεθεί ένα σχήμα ευέλικτο και «ανοιχτό», όχι μόνο στα άλλα συνασπιζόμενα μέρη, κυρίως τους προερχόμενους από το ΚΚΕ, αλλά και στις έξωθεν του ΣΥΝ δυνάμεις της Αριστεράς. Τι σχήμα, δεν γνωρίζαμε. Προς έκπληξή μας μάλλον, ο Κ. Φιλίνης πήρε το μέρος μας και μάλιστα μας υπέδειξε να βρούμε πώς είχαν συ-

γκροτηθεί μεγάλες εφημερίδες στην Ευρώπη, όπως η «Μοντ», η «Λιμπερασιόν» κ.ά. Κατά τη γνώμη του μπορούσαμε να έχουμε ένα πρότυπο το οποίο θα ξέφευγε από τα στενά όρια της κομματικής εφημερίδας και θα αναδείκνυε τον ρόλο των αναγνωστών και των εργαζομένων. Η προοπτική προφανώς μας άρεσε και την υπηρετήσαμε. Μετά τη σχετική αναζήτηση, καταλήξαμε στην πρόταση για το ιδιοκτησιακό καθεστώς: πολυμετοχική εταιρεία με τρεις συνιστώσες, κόμμα, εργαζόμενοι, αναγνώστες (μικρομέτοχοι). Τελικώς, επείσθη -τρόπος του λέγειν- το κόμμα και η «Αυγή» προχώρησε στην επόμενη, νεότερη, φάση της. Έτσι, με την παρόρμηση του Κώστα, εισήχθη στον ελληνικό Τύπο, και μάλιστα στον θεωρούμενο ακόμη και σήμερα από πολλούς και από το Μαξίμου «κομματικό», κάτι από το «κεκτημένο» του ευρωπαϊκού. Το εγχείρημα της «Αυγής» πέρασε από πολλές περιπέτειες, αλλά ακόμη βρίσκεται στον δρόμο, χωρίς κανένας να γνωρίζει αν υπάρχει και πού βρίσκεται ο τερματισμός. Σχετικά πρόσφατα δε αναπτύχθηκαν και άλλα παρεμφερή εγχειρήματα. Από το δεύτερο πέρασμα του κ. Φιλίνη στην «Αυγή» θα ήθελα να προσθέσω και ένα περιστατικό που δεν αφορά τόσο την εφημερίδα όσο τον γενικότερο τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε. Σε κάποια φάση, στην ε-

φημερίδα είχε επέλθει ο τέλειος διχασμός, με συνέπεια να μη μπορεί να ληφθεί ή να υλοποιηθεί καμία απόφαση. Ο συσχετισμός στο Δ.Σ. ήταν έξι προς πέντε, αλλά οι πέντε είχαν με το μέρος τους τη Γ.Σ. των εργαζομένων. Ό,τι αποφάσιζαν οι έξι δεν πέρναγε από τη Γ.Σ. και ό,τι αποφάσιζε η Γ.Σ. δεν πέρναγε από το Δ.Σ. Ο διχασμός κράτησε αρκετούς μήνες και ο κίνδυνος που διέτρεχε η εφημερίδα ήταν μεγάλος. Η πλευ-

ρά των «5» οργανώσαμε μια σύσκεψη και με κομματικά στελέχη στο σπίτι του Φιλίνη για να δούμε τι μπορεί να γίνει. Έπεφταν διάφορες ιδέες, μέχρι τη στιγμή που κάποιος είπε: «Καλά όλα αυτά, αλλά, ξέρετε, υπάρχει ένα πρόβλημα, το Δ.Σ. το ελέγχουν κι άλλοι και, άρα, τίποτα δεν πρόκειται να περάσει». Αφού συμφωνήσαμε ότι αυτό ήταν το μεγάλο πρόβλημα, έπεσε η ιδέα: «να μεταστρέψουμε έναν από τους έξι ώστε

O Bολφ Μπίρμαν ανάμεσα στους Λευτέρη Βουτσά και Κώστα Φιλίνη

ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΓΝΙΩΝ

Η περιπέτεια ενός ανέκδοτου κεφαλαίου Το κείμενο Ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα (1946-1949) (*) υπήρξε συμπλήρωμα στην επανέκδοση του βιβλίου του Κώστα Φιλίνη Θεωρία των Παιγνίων και Πολιτική Στρατηγική.(Εκδόσεις Θεμέλιο) Αποτελούσε μέρος της δέσμης των χειρογράφων που είχαν παραδοθεί προς έκδοση, το 1972, στις εκδόσεις «Κείμενα». Όμως το περιεχόμενο και ο τίτλος του «Ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελ-

λάδα (1946-1949)» εκτιμήθηκε τότε από τον εκδότη των «Κειμένων» ότι, μεσούσης της δικτατορίας, απέκλειε τη δυνατότητα να κυκλοφορήσει λόγω της λογοκρισίας. Το κείμενο αυτό ήταν το 4ο υποκεφάλαιο του 3ου κεφαλαίου και κάλυπτε έξι χειρόγραφες σελίδες, οι οποίες μας παραδόθηκαν, λίγες μέρες μετά τη δεύτερη έκδοση του βιβλίου, όταν πια βρισκόταν στα βιβλιοπωλεία και είχε αναγγελθεί

στον Τύπο η κυκλοφορία του, από την κ. Γεωργία Παπαγεωργίου, συνεργάτιδα του Φίλιππου Βλάχου, που το διαφύλαξε και την ευχαριστούμε. Θεωρήσαμε αναγκαίο, έστω με αυτή τη μορφή, να συμπεριληφθεί ως ένθετο στο κύριο σώμα του βιβλίου. Έχουν και τα βιβλία τις περιπέτειές τους.

Ολόκληρο το κείμενο θα δημοσιευτεί στο επόμενο κυριακάτικο φύλλο.

να γίνει πέντε προς έξι». Άρχισε η «κολοκυθιά»: τον Κύρκο; Μπα, αυτός είναι αρχηγός τους... κ.ο.κ. Αποκλείστηκαν οι πέντε, έμεινε ο Λ. Βουτσάς. «Τον Βουτσά, γίνεται;» διερωτήθηκε κάποιος. Δεν μίλησε κανένας. Πετάχτηκε ο Φιλίνης: «Εγώ θα τον πείσω». Τα βλέμματα στράφηκαν προς το έδαφος ή το υπερπέραν. Ο Π. Λαφαζάνης έκανε το λάθος να εκφράσει αυτό που όλοι σκεφτόμασταν: «Πώς να τον πείσεις, βρε Κώστα, αφού εσείς δεν μιλάτε μεταξύ σας» (πράγματι όλοι γνωρίζαμε ότι μετά από έναν διαπληκτισμό για την «Αυγή» με τον Λ. Βουτσά ο Κ. Φιλίνης δεν είχε έρθει στα γραφεία επί δύο τρεις μήνες). Αυτό ήταν. Σαν να τον χτύπησε ηλεκτρικό ρεύμα, πετάχτηκε από την καρέκλα του και, φτάνοντας πάνω από τον Παναγιώτη, του λέει με σώμα παλλόμενο και προτεταμένο δάχτυλο: «Τι λες, βρε, τι πάει να πει δεν μιλάμε, δεν ξέρεις τι σου γίνεται, τρομάρα σου, και είσαι και στέλεχος. Άκου να ξέρεις: όποτε θέλουμε δεν μιλάμε, αλλά όποτε θέλουμε μιλάμε!». Αποσβολωμένος ο Λαφαζάνης ψελλίζει: «Εντάξει, βρε Κώστα, εντάξει. Θα τον πείσεις».

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Το κίνημα των συνεργατικών εγχειρημάτων δυναμώνει όσο δυναμώνουν κι οι πολιτικές λιτότητας. Νέες πρωτοβουλίες σε όλες την Ελλάδα δημιουργούνται καθημερινά από κόσμο που τολμά να πει «αφού δεν μπορείτε εσείς, μπορούμε εμείς». Αρκετές από αυτές γνωρίσαμε την Παρασκευή, στην εκδήλωση - συζήτηση της Αλληλεγγύης για Όλους. Μάθαμε «κακές λέξεις από σ... όπως συνεταιρισμοί» και είδαμε ότι το κίνημα «ανοίγει» διαρκώς τους ορίζοντές του. Δεν είναι μόνο τα μπαρ και τα εστιατόρια, τα παντοπωλεία και οι αγροτικές καλλιέργειες, αλλά και οι εκδοτικοί οίκοι και τα βιβλιοπωλεία. Ο πολιτισμός αποδεικνύει ότι έχει θέση στα συνεργατικά εγχειρήματα, ερχόμενος να καλύψει ένα μεγάλο κενό. Μιλήσαμε με τους ανθρώπους που τα «τρέχουν».

Κουβεντιάζοντας για... Λένιν Τέσσερις μήνες από τότε που είχε εγκαίνια, το συνεργατικό βιβλιοπωλείο / καφενείο «Ακυβέρνητες Πολιτείες» στη Θεσσαλονίκη (Αλ. Σβώλου 28), μπορεί να περηφανεύεται πως έχει καταφέρει να μαζέψει τους δικούς του θαμώνες. Φοιτητές και παρέες πιτσιρικάδων, «πιάνουν’ για ώρες τα τραπέζια, διαβάζουν, πίνουν καφέ ή μπύρα και συζητούν. Μιλάνε για το «Κράτος κι εξουσία» του Λένιν, για την εφαρμογή των θεωριών του Μαρξ στο σήμερα, για το θάρρος που τους ζητάει να δείξουν ο Κροπότκιν και «ν’ αποδοθεί δικαιοσύνη, καταργώντας την οικονομική, πολιτική και κοινωνική σκλαβιά». Ανάμεσα στα έργα των «κλασικών», υπάρχουν βιβλία σύγχρονων διανοητών, όπως του Σλαβόι Ζίζεκ, ενώ τον χώρο τους στα ράφια του βιβλιοπωλείου έχουν η πεζογραφία και η ποίηση.

«Eπιλέγουμε τα βιβλία, δίνοντας βάρος σε ποιότητα και περιεχόμενο. Η γκάμα μας περιλαμβάνει εναλλακτικά και πολιτικοποιημένα βιβλία. Φαίνεται πως αυτό αρέσει στον κόσμο, καθώς μας λένε ότι βρήκαν ένα ‘στέκι’ που δεν είχαν», λέει στην «Α» ο Λευτέρης Καραμήτρου, 27 ετών, ένας από τους πέντε που δουλεύουν το εγχείρημα. Όπως και με τα βιβλία, έτσι και με τις συνεργασίες, βασίζονται επίσης σε... κινηματικά κριτήρια. «Προμηθευόμαστε βιβλία από εκδοτικούς οίκους, όπως το ‘ΚΨΜ’ ή τα ‘Εξάρχεια’. Αρκετά βιβλία στις ‘Ακυβέρνητες Πολιτείες’ φέρουν την υπογραφή από τις ‘Εκδόσεις των Συναδέλφων’. Αποτελούν για εμάς πρότυπο συνεργατικού εγχειρήματος», τονίζει ο Λ. Καραμήτρου, επισημαίνοντας την ανάγκη να ανοίξει ακό-

Οι «Ακυβέρνητες Πολιτείες» στη Θεσσαλονίκη, φιλόξενος χώρος για διάβασμα και καφέ

ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ

Το βιβλίο ως κοινωνικό αγαθό μα περισσότερο το δίκτυο των συνεργατικών εγχειρημάτων. «Ο αγώνας που δίνουμε για τη διαβίωσή μας είναι κι ένας αγώνας για να ζήσουμε διαφορετικά», προσθέτει.

«Την Κυριακή αργία, στις απεργίες κλειστά» Η συνείδησή τους «σε μια κοινωνία που χρειάζεται ν’ αλλάξει για να ζήσει καλύτερα» ταυτίζεται με τα λόγια του Στρατή Τσίρκα, από την τριλογία μυθιστορημάτων του οποίου πήρε το βιβλιοπωλείο τ’ όνομα του: «Η συνείδηση δεν είναι καπέλο να την πάρεις απ’ το ένα καρφί να την κρεμάσεις στο άλλο». Όπως ο ίδιος δεν αποκήρυξε το έργο «Λέσχη» μετά από έντονη αντίδραση του ΚΚΕ, έτσι κι εκείνοι δεν αποκηρύσσουν τον αγώνα τους να καταγραφεί και ν’ αναλυθεί η σημερινή πραγματικότητα μέσα από τα βιβλία, αλλά και για να γεννηθεί ο κόσμος του αύριο έχοντας στο επίκεντρο τις ανθρώπινες ανάγκες κι όχι τα συμφέροντα. Τις Κυριακές το βιβλιοπωλείο μένει κλειστό, ενώ στις κλαδικές απεργίες οι εργαζόμενοι συμμετέχουν κανονικά. Πιστεύουν ότι η αυτοδιαχείριση και οι συνεταιρισμοί δίνουν μέσα στον καπιταλισμό μια διαφορετική προοπτική, που θα οδηγήσει στις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» που ονειρεύονται ή αλλιώς «στις πολιτείες που θα κυβερνώνται από τα κάτω».

Το βιβλίο του Περικλή Κοροβέση είναι ένα από τα τελευταία που εκδόθηκαν από τις «Εκδόσεις των Συναδέλφων»

«Δεν προωθούμε την απλήρωτη εργασία, αλλά την ανατροπή» Οι δυσμενείς όροι για ν’ αναπτυχθεί το κίνημα των συνεταιρισμών

Η τέχνη ως όπλο από τις «Εκδόσεις των Συναδέλφων»

στην Ελλάδα, έχουν ταυτίσει την οποιαδήποτε πρωτοβουλία με πέρασμα από την ανεργία στον εθελοντισμό, ωστόσο η πραγματικότητα περιγράφεται από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές διαφορετική. «Πρόκειται για τεράστιο λάθος. Δεν προωθούμε τον εθελοντισμό, που συνιστά την απλήρωτη εργασία. Δεν έχουμε αυτή την πολυτέλεια», ξεκαθαρίζει ο Λ. Καραμήτρου. Οι τέσσερις μήνες ζωής του βιβλιοπωλείου έχουν αφήσει υποσχέσεις για κανονικά μεροκάματα. Στόχος δεν είναι ο πλούτος αλλά η αξιοπρεπής διαβίωση, «με ίσους μισθούς και χωρίς αφεντικά». Οι διαφορές των συνεταιριστικών εγχειρημάτων με την κλασική καπιταλιστική επιχείρηση, δεν περιορίζεται μόνο σ’ επίπεδο εργασιακών σχέσεων. Το βιβλίο αντιμετωπίζεται ως κοινωνικό αγαθό κι όχι ως ένα οποιοδήποτε προϊόν. Στις «Εκδόσεις των Συναδέλφων», η διαδικασία που ακολουθείται είναι ενδεικτική. Όλη η ομάδα εργαζομένων, διαβάζει το βιβλίο, εξετάζει αν «έχει να πει κάτι κι όχι να πουλήσει» και στη συνέχεια προχωρούν την επιμέλεια, τα γραφιστικά και την εκτύπωση. «Τα βιβλία δεν είναι πορτοκάλια, χωρίς φυσικά να υποτιμάμε τη χρησιμότητά τους, αλλά παράγουν νοήματα, δίνουν γνώση, δημιουργούν συνειδήσεις. Λειτουργούν μέσα στην πνευματικότητα και τη φαντασία του κάθε ανθρώπου», αναφέρει στην «Α» ο Νίκος Κατσιαούνης. Από τις «Εκδόσεις των Συναδέλφων» έχουν κυκλοφορήσει πάνω από

23

30 βιβλία. «Οι ανθρωποφύλακες» του Περικλή Κοροβέση ήταν ένα από τα τελευταία. Διακινούνται σε όλη την Ελλάδα, από την Κρήτη στη Θεσσαλονίκη και από την Αθήνα στην Πάτρα. Τα βρίσκουμε σε εναλλακτικά βιβλιοπωλεία και κοινωνικούς χώρους. Οι «Εκδόσεις των Συναδέλφων», όπως και οι «Ακυβέρνητες Πολιτείες» χαρακτηρίζονται από οριζόντιες δομές, χωρίς αφεντικά και λειτουργούν κοινωνικό συνεταιρισμός. Εκτός των εκδόσεων, έχουν στήσει κοινωνικό βιβλιοπωλείο στα Εξάρχεια (Ερεσσού 35). Οι καλές τιμές (το ακριβότερο βιβλίο είναι στα 13 ευρώ) συνδυάζονται με ποιοτικό περιεχόμενο. Παράλληλα οι «ΕτΣ» συνεργάζονται με άλλους συνεταιρισμούς και μικρούς εκδοτικούς οίκους «που δεν μπορούν να διακινήσουν τα βιβλία τους».

«Να μας γίνουν συνήθεια οι συνεταιρισμοί» Δύο μεγάλα στοιχήματα έχουν μπροστά τους τα συνεταιριστικά εγχειρήματα, όπως δηλώνουν εκείνοι που τα ζούν. Την ενδυνάμωση της κοινωνικής οικονομίας μέσω της δικτύωσης των πρωτοβουλιών, αλλά και την αποφυγή της ενσωμάτωσής τους «στο σύστημα». «Πρέπει να μας γίνει συνήθεια αυτό το μοντέλο», τονίζει, υποστηρίζοντας πως, «μαζί με τις θέσεις εργασίας που ανοίγουν, αλλάζει και ο τρόπος σκέψης. Το παράδειγμα της ΒΙΟΜΕ, που δεν είναι καφενείο, δείχνει αυτό ακριβώς: κοιτάξτε, παιδιά, μπορούμε να λειτουργήσουμε ακόμα κι ένα εργοστάσιο μόνοι μας». Η συνεργασία μεταξύ των εγχειρημάτων μπορεί να λειτουργήσει θετικά και πολλαπλασιαστικά. «Συμμετέχουμε σε δίκτυο συνεταιρισμών και καλύπτουμε τις ανάγκες που προκύπτουν από δομές σαν τη δική μας. Όταν θελήσαμε να φτιάξουμε ένα υπολογιστή, δεν πήγαμε σε μεγάλο κατάστημα, αλλά στην ‘Πρίζα’, που ασχολείται με το αντικείμενο». Ο κίνδυνος που ελλοχεύει για το κίνημα των συνεταιρισμών, είναι η ενσωμάτωση. «Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί κατέληξαν να είναι συνυφασμένοι κι εξαρτώμενοι από το κράτος». Οι αρχές κι η λογική που βάζουν χαλινάρι στα εγχειρήματα συγκρατώντας τα απ΄ το να εκφυλιστούν μπορούν να είναι «οι οριζόντιες δομές, δημοκρατικές διαδικασίες για την λήψη αποφάσεων, ίσες αμοιβές και στόχος η αξιοπρεπής διαβίωση. Δεν θέλουμε κέρδος. Αν βγάλουμε κάτι παραπάνω, θα δημιουργηθεί ένας ακόμα μισθός, όχι παραπάνω κέρδος για μας».

24 ΤΗΣ ΦΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥΔΗ

Αν η οικονομική κρίση ευνόησε την εμφάνιση αιθαλομίχλης, δείχνει να μας έσωσε προσώρας από μια άνοδο στην πετρελαιοκίνηση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μιας που η αγορά αυτοκινήτου παραμένει παγωμένη. Είναι ωστόσο θέμα χρόνου να αποκτήσουμε με τη σειρά μας τα δεινά άλλων ευρωπαϊκών πόλεων εξαιτίας της καύσης του ντίζελ, που κατηγορείται για την πρόκληση σοβαρών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία. Εγκρίνοντας η ελληνική Βουλή την πετρελαιοκίνηση στις δύο μεγαλύτερες πόλεις τον Νοέμβριο του 2011, μετά από 20ετή απαγόρευση, επέβαλε την τήρηση ανώτατων ορίων στην εκπομπή ρύπων σύμφωνα με τις προδιαγραφές Euro 5 και Εuro 6 που διασφαλίζουν την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα κάτω από τα 140γρ/χλμ. Ωστόσο σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες διευρύνεται η αμφισβήτηση για τα φαινομενικά πλεονεκτήματα του ντίζελ, με τις ντόπιες αυτοκινητοβιομηχανίες να ασκούν πίεση υπέρ της διατήρησης της πετρελαιοκίνησης. Το κριτήριο που προβάλλεται είναι πάντα το ίδιο: το χαμηλότερο κόστος κίνησης. Τα συμφέροντα που υποστηρίζουν τη χρήση του ντίζελ είναι εμφανώς ισχυρά την ώρα που ο στόλος των πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων σε κυκλοφορία είναι τόσο μεγάλος ώστε κάνει μια ενδεχόμενη απαγόρευσή του να φαίνεται αδύνατη, μιας που κάτι τέτοιο θα σήμαινε την καταστροφή ενός ολόκληρου κλάδου (κυρίως των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων) και την απώλεια πολλών χιλιάδων θέσεων εργασίας. Γι’ αυτόν τον λόγο επιχειρούνται ενδιάμεσες λύσεις, όπως η προώθηση φίλτρων που καθιστούν τα πετρελαιοκίνητα λιγότερο ρυπογόνα. Στη Γαλλία, με απόσταση η χώρα με τα περισσότερα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα στην Ευρώπη, βρίσκεται σε εξέλιξη ευρεία ενημερωτική καμπάνια για τα λιγότερο γνωστά αλλά ουσιαστικά μειονεκτήματα της πετρελαιοκίνησης που την καθιστούν επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία, σε βαθμό που να γίνεται λόγος για ένα μεγάλο υγειονομικό σκάνδαλο. Η ιστορία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 όταν το αφεντικό

Η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία το 2011 λανσάρισε το ειδικό φίλτρο για τον έλεγχο της ρύπανσης από τα πετρελαιοκίνητα όχηματα, στην πράξη όμως πολλοί οδηγοί παρανομούν αφαιρώντας το

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

ΘΕΜΑΤΑ

Το φάντασμα του ντίζελ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ ΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ

της «Πεζό» Ζακ Καλβέ εξασφάλισε από τον πρόεδρο Μιτεράν φορολογική ελάφρυνση για όλα τα αυτοκίνητα με αντάλλαγμα τη μαζική κατασκευή φτηνών πετρελαιοκίνητων. Έτσι η παραγωγή των αυτοκινήτων ντίζελ από το 3% του συνολικού στόλου το 1980 έφτασε στο 60% το 2012. Ο Καλβέ απόκτησε τόση ισχύ ώστε μπορούσε πλέον να επιβάλλει τις εντολές του με αλαζονεία και απειλές, όπως άλλωστε βεβαιώνει η πρώην υπουργός Περιβάλλοντος Ντομινίκ Βουανέ. Η επιλογή του οικονομικού αυτοκινήτου αποδείχτηκε να έχει βαρύ κόστος. Εκτιμάται ότι μόνο στη Γαλλία περισσότεροι από 40 χιλιάδες άνθρωποι τον χρόνο πεθαίνουν πρόωρα εξαιτίας των τοξικών εκπομπών κάθε είδους. Μεγάλο μερίδιο των εκπομπών αυτών προέρχεται από τα μικροσωματίδια και τα οξείδια του αζώτου των 20 εκατομμυρίων πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στη χώρα. Η πρώτη έκθεση για τις «σοβαρές συνέπειες στην υγεία από τους ρύπους της αυτοκίνησης» του Αντρέ Ρουσέλ το 1983 εφιστούσε την προσοχή στις καρκινογόνες επιπτώσεις τις οποίες ήρθε να επιβεβαιώσει επισήμως το 2012 η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας χαρακτηρίζοντας τις εκπομπές των κινητήρων ντίζελ αδιαμφισβήτητα καρκινογενείς. Το σχέδιο έκθεσης της γαλλικής κυβέρνησης προς τη Βουλή για τη χρήση του πετρελαίου κίνησης το 1996 υπό τον Υβ Μαρτέν διαπίστωνε ότι «τίποτε δεν δικαιολογεί σε επίπεδο υγείας και περιβάλλοντος να ευνοηθεί φορολογικά το συγκεκριμένο καύσιμο σε σχέση με τη βενζίνη».

Σε ευρωπαϊκές χώρες διευρύνεται η αμφισβήτηση για τα φαινομενικά πλεονεκτήματα του ντίζελ, με τις ντόπιες αυτοκινητοβιομηχανίες να ασκούν πίεση υπέρ της διατήρησης της πετρελαιοκίνησης Από την πλευρά του ο πρώην πρόεδρος της γαλλικής εταιρείας δημόσιας υγείας Ντενί Ζμιρόν στηλιτεύει το γεγονός ότι στην εποχή μας φτάσαμε στο σημείο η πόλη να εξυπηρετεί το αυτοκίνητο, καθώς ο δημόσιος χώρος οργανώνεται με τρόπο ώστε να διευκολύνεται η μετακίνηση με ΙΧ. Ιδιαίτερα στα παιδιά τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα κατηγορούνται ως υπεύθυνα για σοβαρά αλλεργικά και αναπνευστικά προβλήματα που την τελευταία 15ετία αυξήθηκαν στη Γαλλία κατά 40% μια αύξηση παράλληλη προς εκείνη του ντίζελ. Δεν πρόκειται τόσο για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αλλά για τα επικίνδυνα οξείδια του αζώτου (ΝΟx) και τα τοξικά μικροσωματίδια (ΡΜ) που μέσω της αναπνευστικής οδού επικάθονται παντού στον οργανισμό προσβάλλοντας ζωτικά όργανα, εισχωρώντας ακόμη και μέσα στα

κύτταρα. Μετρήθηκε επίσης πως ένας οδηγός εισπνέει στο εσωτερικό του αυτοκινήτου του 1 δισ. ΡΜ/ ώρα από τις εκπομπές των προπορευόμενων τροχοφόρων. Η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία αντέδρασε όσο καλύτερα μπορούσε. Έτσι το 2011 λανσάρισε το ειδικό φίλτρο ειδικά για τα ΡΜ, το ονομαζόμενο FAP, το οποίο συνοδεύει υποχρεωτικά κάθε καινούργιο πετρελαιοκίνητο όχημα, πράγμα που σημαίνει ότι σε μια δεκαετία, όταν ανανεωθεί πλήρως ο στόλος των αυτοκινήτων το συγκεκριμένο φίλτρο θα βρίσκεται παντού και πλέον η ατμοσφαιρική επιβάρυνση θα έχει περιοριστεί. Καθόλου ρεαλιστικό, αν πιστέψουμε τους ίδιους τους ανθρώπους της αγοράς, καθώς το φίλτρο έχει αποδειχτεί στην πράξη προβληματικό για τον ίδιο τον κινητήρα, τόσο ώστε πολλοί οδηγοί παίρνουν το ρίσκο να παρανομήσουν αφαιρώντας το, όταν μάλιστα κάτι τέτοιο κοστίζει φθηνότερα και από την τακτική του αντικατάσταση. Επιπλέον η χρήση του φίλτρου αποδεικνύεται ανεπαρκής σε ό,τι αφορά τα πτητικά μικροσωματίδια, που διατηρούνται στην ατμόσφαιρα για πολλές ώρες από την εκπομπή τους ακόμη και σε μεγάλη απόσταση από την πηγή τους. Όσο για το διοξείδιο του αζώτου (ΝΟ2), που είναι δέκα φορές πιο τοξικό από το μονοξείδιο, καταγγέλλεται ότι ήδη ανιχνεύεται σε όλες τις μεγαλουπό-

λεις σε επίπεδα πολύ πάνω από το όριο που έχει ορίσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενώ παραλληλίζεται με το πρόβλημα που είχε προκληθεί στο παρελθόν με την ελεύθερη χρήση αμιάντου. Η καύση πετρελαίου στους κινητήρες ντίζελ παράγει μέχρι πέντε φορές περισσότερο διοξείδιο του αζώτου από όσο η καύση βενζίνης. Όσο για τα πολυδιαφημιζόμενα τεχνικά τεστ επί των αυτοκινήτων, τα αποτελέσματά τους εύκολα μπορούν να χαρακτηριστούν παραπλανητικά αφού διεξάγονται σε συνθήκες που καμία σχέση δεν έχουν με τις πραγματικές συνθήκες κυκλοφορίας στους δρόμους. Το συμπέρασμα είναι ότι κανένα αυτοκίνητο που κυκλοφορεί σήμερα στην Ευρώπη δεν τηρεί τις ευρωπαϊκές νόρμες, ενώ οι αυτοκινητοβιομηχανίες ζητούν μεγαλύτερα περιθώρια και περισσότερο χρόνο, τη στιγμή που επιβάλλονται ολοένα μεγαλύτερα πρόστιμα στις χώρες της Ε.Ε. για παράβαση των περιβαλλοντικών όρων. Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Τζο Χέννον από τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκτίμησε σε 400 χιλιάδες τον χρόνο τα θύματα της κακής ατμοσφαιρικής ποιότητας στην Ευρώπη. Παράλληλα αυξήθηκε δραματικά το κόστος νοσηλείας από τα αντίστοιχα προβλήματα υγείας. Στις ΗΠΑ δεν επιτρέπεται η χρήση του ντίζελ στις πόλεις, ενώ στην Ιαπωνία χίλια άτομα κατέθεσαν αγωγή το 1996 κατά του κράτους, της περιφέρειας και των κατασκευαστών για τη ρύπανση από το ντίζελ. Μετά από 11 ολόκληρα χρόνια επίμονων κινητοποιήσεων η αυτοκινητοβιομηχανία κατέβαλε αποζημίωση 8 εκατομμυρίων ευρώ στα θύματα ενώ το κράτος και η περιφέρεια υποσχέθηκαν τη λήψη αυστηρότερων περιβαλλοντικών μέτρων. Μετά τη στροφή στη βενζίνη η ρύπανση σημείωσε πράγματι θεαματική μείωση κατά 75%. Σήμερα στο Τόκιο η κίνηση με πετρέλαιο απαγορεύεται απολύτως. Πόσο λοιπόν μπορούμε να ελπίζουμε πως δεν θα βιώσουμε προσεχώς τη σταδιακή επιδείνωση στην ποιότητα της ατμόσφαιρας στις ελληνικές πόλεις τη στιγμή που μια ελάφρυνση στην τιμή του πετρελαίου έναντι της βενζίνης δεν εξυπηρετεί ουσιαστικά κανέναν κλάδο παρά την περαιτέρω πριμοδότηση της φτηνής αυτοκίνησης;

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

OIKOΛΟΓΙΑ

Πολύτιμες δομές δημοκρατικού σχεδιασμού με μακρόχρονη ιστορία και εμπειρία κατακρεουργεί η κυβέρνηση μέσω του νομοσχεδίου του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, στρώνοντας τον δρόμο για δημιουργία συνθηκών Φαρ Ουέστ στο έδαφος των μητροπόλεων. Έτσι από το τέλος του άλλου μήνα καταργούνται οι Οργανισμοί Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας και Θεσσαλονίκης, οι οποίοι ιδρύθηκαν το 1985. Η Εταιρεία Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων και Αναπλάσεις, με 17χρονη παρουσία στον χώρο, της οποίας οι αρμοδιότητες το 2010 επεκτάθηκαν σε όλη την επικράτεια, καταργείται με τη δημοσίευση του νόμου σε ΦΕΚ και οι 25 εργαζόμενοί της πετιούνται στον δρόμο. Παρομοίως ο «Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου» Ιωαννίνων, που ιδρύθηκε το 2009. Η τύχη του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος με το οποίο θα θεσμοθετούνταν αγνοείται από τον Ιούλιο το 2011, οπότε είχε παρουσιαστεί σε φορείς της πόλης, όπως και η εξαγγελία του ΥΠΕΚΑ για ενιαίο Π.Δ., καθώς η περιοχή του Ρυθμιστικού σχεδόν ταυτίζεται με αυτήν πέριξ της λίμνης Παμβώτιδας, που ανήκει στο Δίκτυο Νatura 2000. Οι αρμοδιότητες των καταργούμενων οργανισμών μεταφέρονται στο κεντρικό ΥΠΕΚΑ, το οποίο έχει αποψιλωθεί από προσωπικό τα τρία τελευταία χρόνια με μαζικές αποχωρήσεις συνταξιοδότησης, ενώ τον Σεπτέμβριο εκδιώχθηκαν 90 εργαζόμενοι-ες διά της διαθεσιμότητας.

Άλμα στο παρελθόν Οι καταργήσεις των Οργανισμών προκαλούν σφοδρές αντιδράσεις, όπως προκύπτει από τη διαβούλευση επί του νομοσχεδίου, μόνον για πέντε ημέρες (15-21 Ιανουαρίου). Μέσω των τριάντα σχολίων που κατατέθηκαν τεκμηριώνεται ότι ουδέν δημοσιονομικό όφελος προκύπτει, ενώ αναδεικνύονται διάφορα παράδοξα. Ενδεικτικά: Οι δεκαεπτά εργαζόμενοι στον Οργανισμό Θεσσαλονίκης, του οποίου η κατάργηση ανακοινώθηκε την ημέρα που ο υπουργός ΠΕΚΑ Γ. Μανιάτης παρουσίαζε το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης, επισημαίνουν ότι «η επιχειρηματολογία της αιτιολογικής έκθεσης του Σχεδίου Νόμου περί επικαλυπτόμενων δραστηριοτήτων, κατακερματισμού αντικειμένου, σημαντικής εξοικονόμησης κόστους και επίτευξης οικονομίας κλίμακας είναι παντελώς ανυπόστατες. Η κατάργηση του ΟΡΘΕ και η λειτουργία του ως τμήματος του ΥΠΕΚΑ αποτελεί άλμα στο παρελθόν, καθώς σηματοδοτεί τη συγκέντρωση των αρμοδιοτήτων σχεδιασμού της Μητροπολιτικής Περιοχής της Θεσσαλονίκης στην κεντρική διοίκηση (Αθήνα) και τη λήψη των αποφάσεων μακριά από τους ενδιαφερόμε-

41 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Λ. ΣΤΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ L.Stayrogianni@avgi.gr

Προς καταδίκη για τον ΧΥΤΑ Ζακύνθου

ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ

Άλμα στο παρελθόν! νους τοπικούς φορείς».

πίκεντρο την Αθήνα».

Διοίκηση... εξ αποστάσεως

Πολιτικός πρωτογονισμός

Η Εκτελεστική Επιτροπή του ΟΡΘΕ λέει ότι η εφαρμογή και παρακολούθηση του νέου Ρυθμιστικού δεν μπορεί να γίνεται εκ του μακρόθεν και η κατάργησή του «θα δημιουργήσει προβλήματα, όχι μόνο σε επίπεδο ουσίας του σχεδιασμού, αλλά και σε διαδικαστικά θέματα όπως εγκρίσεις Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων ή περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις». Επιπλέον «δεν υπάρχει δημοσιονομικό όφελος από την κατάργηση του ΟΡΘΕ, δεδομένου ότι το έμπειρο στελεχικό δυναμικό που διαθέτει από της συστάσεώς του έχει διατεθεί και αμείβεται από άλλες υπηρεσίες του δημόσιου τομέα (ΥΠΕΚΑ και Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης), τα μέλη της διοίκησης δεν αμείβονται, ενώ τα λειτουργικά έξοδα είναι μειωμένα στο ελάχιστο». Υπενθυμίζει δε ότι η παρακολούθηση της υλοποίησης του νέου ΡΣΘ από την αιρετή Περιφέρεια είναι αδύνατη, καθώς, σύμφωνα με συνταγματική επιταγή, η αρμοδιότητα του χωροταξικού σχεδιασμού ανήκει αποκλειστικά στην κεντρική διοίκηση. Ο πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ, καθηγητής Ν. Καλογήρου, εστιάζει κατ’ αρχήν στον ρόλο των Οργανισμών Ρυθμιστικού, καθώς έχουν «την ευθύνη σχεδιασμού, συντονισμού και υλοποίησης σύνθετων διαδικασιών ρύθμισης του χώρου, στις οποίες εμπλέκονται πολυάριθμοι φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα». Και προειδοποιεί: «Η κατάργηση του ΟΡΘΕ και η υποβάθμισή του σε συμβατικό τμήμα ενός υπουργείου με έδρα την Αθήνα θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο τη διαχείριση της Μητροπολιτικής Περιοχής της Θεσσαλονίκης, που έχει πληγεί σε μεγαλύτερο βαθμό από την παρούσα οικονομική και κοινωνική κρίση. Ωστόσο αποτελεί ουσιαστικά τον μοναδικό πόλο που έχει τις παραγωγικές και πληθυσμιακές προϋποθέσεις για να εξισορροπήσει την ασύμμετρη ανάπτυξη της χώρας με ε-

«Η αστόχαστη κατάργηση του ΟΡΘΕ, όπως και του Οργανισμού της Αθήνας, με την προσχηματική επίκληση της ανάγκης αναδιαρθρώσεων των οργανισμών του δημόσιου τομέα, ολοκληρώνει, μάλλον αποτελειώνει, μια στρατηγική, μέσα στις δεκαετίες, σταδιακής εγκατάλειψής τους ή, επιεικέστερα, αποστέρησής τους από τις ρυθμιστικές τους αρμοδιότητες, που κατά τη στιγμή της ίδρυσής τους είχαν επιτρέψει την αισιοδοξία για την ανάπτυξη πολιτικών επίλυσης των αντιθέσεων του χώρου στην κατεύθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ανάπτυξης και της υπεράσπισης του περιβάλλοντος» υπογραμμίζει ο Λ. Παπαδόπουλος, καθηγητής Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού, πρώην πρόεδρος του ΟΡΘΕ. Εκφράζοντας την αντίθεσή του, παρατηρεί ότι «η κατάργηση του Οργανισμού, χωρίς μάλιστα να έχει ανακοινωθεί κάποια αξιολόγηση που, ενδεχομένως, θα υπεδείκνυε την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του και τον εκσυγχρονισμό των δομών του, είναι μια κίνηση πολιτικού πρωτογονισμού, η οποία, αναθέτοντας τις αρμοδιότητές του τώρα στο ΥΠΕΚΑ και αργότερα, γιατί όχι, σε κάποιο outsourcing, προοιωνίζεται, αν δεν υπερκαθορίζει, την τυφλή κυριαρχία αυθαίρετων, αντικοινωνικών χωρικών στρατηγικών, σε αντίθεση με κάθε λογική κοινωνικού και αποκεντρωμένου δημοκρατικού σχεδιασμού και ελέγχου».

Τέλος σχεδιασμού για την Αττική; Οι είκοσι εργαζόμενοι του Οργανισμού Αθήνας, εκ των οποίων τρεις οδηγούνται σε διαθεσιμότητα, εξηγούν: «Οι λειτουργικές του δαπάνες ελάχιστα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό του κράτους (ανέρχονται στο 0,02% του συνολικού εκτιμώμενου ποσού εξοικονόμησης με την αναδιάρθρωση του ΥΠΕΚΑ και είναι της τάξης των 300.000 ευρώ). Αυτό διότι λειτουργεί με υπαλλήλους διατεθειμένους από το ΥΠΕΚΑ, οι οποίοι αμείβονται με τους βασικούς μισθούς,

χωρίς επιδόματα θέσης, χωρίς υπερωρίες, χωρίς επιμίσθια ειδικών διατάξεων. Τα δε μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής του, που αποτελούν το γνωμοδοτικό του όργανο, δεν είναι αμειβόμενα». Αναρωτιούνται δε «πώς ένας τεράστιος όγκος θεμάτων που αφορούν αρμοδιότητες του ΟΡΣΑ (ενδεικτικά η Μητροπολιτική Περιφέρεια Αττικής περιλαμβάνει 66 καλλικρατικούς δήμους) είτε απλώς βρίσκονται σε εξέλιξη στον ΟΡΣΑ (π.χ. Ελαιώνας, Πάρκο Γουδή, Θριάσιο, μητροπολιτικές παρεμβάσεις, ορεινοί όγκοι, ανάπτυξη δημόσιων ακινήτων, 18 Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια σε εκκρεμότητα κ.ο.κ.) θα αντιστοιχηθεί με το μέγεθος ενός συμβατικού τμήματος του ΥΠΕΚΑ». Το μέλλον του Οργανισμού Αθήνας, σημειώνουν, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί εκτός οριζόντιων και άκριτων πολιτικών, μέσα από τη συζήτηση στη Βουλή του νομοσχεδίου του Ρυθμιστικού του Σχεδίου, με ενίσχυση του συντονιστικού του ρόλου, αφού η προτεινόμενη κατάργησή δεν αφορά επικαλυπτόμενες δραστηριότητες και συναφή αντικείμενα, δεν εξυπηρετεί σημαντική εξοικονόμηση κόστους και δεν συνιστά συγκέντρωση αρμοδιοτήτων σε υφιστάμενες δομές του κεντρικού κράτους. Με τη διάσπαση του αντικειμένου των αρμοδιοτήτων του σημερινού ΟΡΣΑ και τη δημιουργία ενός απογυμνωμένου από ολοκληρωμένες και συνεργατικές πολιτικές τμήματος στο ΥΠΕΚΑ «ακυρώνονται οι τιθέμενοι στόχοι για την εφαρμογή αναπτυξιακών κατευθύνσεων στον χώρο της Μητρόπολης της Αθήνας, με παράλληλη εξασφάλιση των απαιτούμενων περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραμέτρων» θεωρεί η Εκτελεστική Επιτροπή του ΟΡΣΑ. Συμπληρώνει δε ότι «στο πλαίσιο της ανάγκης ορθολογικής αναδιάρθρωσης των δομών στόχος θα πρέπει να είναι η διατήρηση και η ενίσχυση μιας ευέλικτης, κατά τεκμήριο, μονάδας όπως αυτή του ΟΡΣΑ για την Περιφέρεια της Αττικής (προσδιορισμένης με σαφή μητροπολιτική γεωαναφορά), δυνατής να μετεξελιχθεί και αναβαθμιστεί σε Φορέα Μητροπολιτικής Διακυβέρνησης Αττικής κατά τα διεθνή πρότυπα».

Για τις 6 Φεβρουαρίου έχει προσδιοριστεί η συζήτηση ενώπιον ακροατηρίου στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύστερα από την προσφυγή της Κομισιόν (15.2.2013) για παραβίαση τριών κοινοτικών Οδηγιών εξαιτίας της λειτουργίας ΧΥΤΑ σε προστατευόμενη περιοχή. Ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) Ζακύνθου στην περιοχή του Καλαμακίου, στη θέση Γρυπαραίικα, βρίσκεται εντός των ορίων του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου και «η συνεχιζόμενη προβληματική λειτουργία του έχει σημαντικές επιπτώσεις στον βιότοπο της θαλάσσιας χελώνας Caretta Caretta για την οποία έχει οριστεί η περιοχή Νatura 2000». Όπως είναι γνωστό, το 2002 η Ελλάδα εισέπραξε καταδίκη για την απουσία αποτελεσματικού συστήματος προστασίας του είδους, κατά παράβαση της Οδηγίας περί οικοτόπων. Σύμφωνα με το δικόγραφο της Επιτροπής, οι ελληνικές αρχές: o Ανέχονται τη συνέχιση λειτουργίας ενός ήδη υπερκορεσμένου ΧΥΤΑ και δεν έχουν λάβει μέτρα για την αύξηση της χωρητικότητάς του. o Δεν έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα διορθωτικά μέτρα για την επίλυση σημαντικού αριθμού προβλημάτων που έχουν εντοπιστεί από διάφορες εκθέσεις αυτοψίας. o Δεν έχουν ακόμη εκπονήσει και εγκρίνει το απαιτούμενο σχέδιο διευθέτησης για τον ΧΥΤΑ και δεν έχουν υποβάλει αίτηση για την ανανέωση της άδειας λειτουργίας αποθήκευσης αποβλήτων όπου να περιλαμβάνεται σχέδιο αξιολόγησης των πιθανών κινδύνων. o Παρέτειναν, με Κοινή Υπουργική Απόφαση του 2011, τη χρονική διάρκεια των Περιβαλλοντικών Όρων (οι οποίοι αποτελούν τη βάση της άδειας λειτουργίας), χωρίς να έχει πραγματοποιηθεί η απαιτούμενη από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ εκτίμηση των επιπτώσεων.

H Επιτροπή ζητάει από το ΔΕΕ «να αναγνωρίσει ότι η Ελλάδα, διατηρώντας σε λειτουργία αυτόν τον δυσλειτουργικό και κορεσμένο ΧΥΤΑ, παραβιάζει την περιβαλλοντική νομοθεσία της Ε.Ε. (Οδηγίες 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, 99/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας)».

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

42

ΑΡΘΡΑ EKΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΚΥΚΛΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΙΝΠ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΣΚΙ

Η Αριστερά στον 20ό αιώνα Στρατηγικές επιλογές και ιστορικές συγκυρίες Σειρά εκδηλώσεων με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου συνδιοργανώνουν το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας υπό τον τίτλο: «Γιατί αλλάζει ο κόσμος; Η Αριστερά στον 20ο αιώνα: Στρατηγικές επιλογές και ιστορικές συγκυρίες». Η πρώτη εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου κι έχει ως θέμα: «Το εθνικό ζήτημα στην ευρωπαϊκή Αριστερά και ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος: Ο Λένιν, η Ρόζα, οι αυστρομαρξιστές και ο Στάλιν». Εισηγούνται: Βάλτερ Μπάγερ, δρ. Πανεπιστημίου Βιέννης, συντονιστής του δικτύου transform!, Γρηγόρης Ανανιάδης, αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Θεωρίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο Παπαρηγοπούλου (Νομική Σχολή, Κτήριο Μ.Θ.Ε., Σόλωνος 57, 1ος όροφος). Θα υπάρχει διερμηνεία. Οι επόμενες εκδηλώσεις είναι οι παρακάτω: Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου: «Ο Πόλεμος και το τέλος του παλιού κόσμου». Ομιλητές: Σία Αναγνωστοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τάσος Σακελαρόπουλος, ιστορικός, υπεύθυνος Ιστορικού Αρχείου Μουσείου Μπενάκη. Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου: «Στον απόηχο της Οκτωβριανής Επανάστασης: η διάσπαση του σοσιαλιστικού κινήματος». Ομιλητές: Ιωάννα Παπαθανασίου, ιστορικός, ΑΣΚΙ, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Ηλίας Νικολακόπουλος, καθηγητής Κοινωνιολογίας, ΕΚΠΑ. Τετάρτη 12 Μαρτίου: «Ο Εθνικός Διχασμός: πολιτικές διαστάσεις και κοινωνικές προεκτάσεις». Ομιλητές: Προκόπης Παπαστράτης, ομότιμος καθηγητής Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δέσποινα Παπαδημητρίου, επίκουρη καθηγήτρια Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τετάρτη 26 Μαρτίου: Η ελληνική Αριστερά στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο: από τους πρωτοσιαλιστές στο μικρασιατικό μέτωπο. Ομιλητές:Κώστας Παλούκης, δρ. Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Μιχάλης Λυμπεράτος, δρ. Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τις επόμενες μέρες θα ανακοινωθεί ο χώρος πραγματοποίησης των υπόλοιπων εκδηλώσεων. Άλιμος: Εκδήλωση με θέμα το «Κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Αλίμου, τη Δευτέρα 27 Ιανουαρίου, στις 7.30 μ.μ., στο Πολιτιστικό Κέντρο Αλίμου (Ιωνίας 96). Θα μιλήσει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Για την κατάσταση στις φυλακές: Με αφορμή τις πρόσφατες υπουργικές εξαγγελίες για περικοπή των αδειών και τη δημιουργία φυλακών υψίστης ασφαλείας, η ΕΕΚΕ Δικαιοσύνης και το Τμήμα Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ οργανώνουν συνέντευξη Τύπου με θέμα την κατάσταση στις φυλακές και τα δικαιώματα των κρατουμένων, τη Δευτέρα 27 Ιανουαρίου, στις 12:30 μ.μ., στην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20, 1ος όροφος). Στην εκδήλωση μιλούν οι: Ζωή Κωνσταντοπούλου, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, επικεφαλής ΕΕΚΕ Δικαιοσύνης, Πάνος Λάμπρου, μέλος Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων, Βασίλης Παπαστεργίου, δικηγόρος, υποψήφιος πρόεδρος ΔΣΑ, Μαριάνθη Πατσελή, πρώην κρατούμενη. Παρεμβαίνουν επίσης οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κουράκης, Βασιλική Κατριβάνου, Αφροδίτη Σταμπουλή και Δημήτρης Τσουκαλάς.

Τμήμα Φεμινιστικής Πολιτικής για τις εκτρώσεις Το τμήμα Φεμινιστικής Πολιτικής/Φύλου καλεί σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη 28 Ιανουαρίου και ώρα 12 μ., για το θέμα της αλλαγής του νόμου για την έκτρωση στην Ισπανία, στον Πολυχώρο της Ανοιχτής Πόλης (Μέγαρο Ερμής- Πανεπιστημίου 56, Εμμ. Μπενάκη 9 & Γαμβέτα 1, στον 1ο όροφο). Εισηγήτρια θα είναι η Μαϊτέ Μολά, αντιπρόεδρος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς και μέλος της Διεύθυνσης της Ενωμένης Αριστεράς Ισπανίας.

ΑΝΤ. ΣΑΜΑΡΑΣ

Στην αγωνία του να διασώσει το κόμμα του και τον εαυτό του, υπονομεύει τη χώρα διεθνώς ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

Συνεχίζεται η διαχρονική διαπλοκή των περισσότερων έντυπων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και του συνόλου των ηλεκτρονικών με τις εκάστοτε κυβερνήσεις με την ανταλλαγή παροχών και εξυπηρετήσεων. Οι πιο πρόσφατες αποδείξεις είναι: Από τη μεριά της κυβέρνησης: Η δωρεάν παραχώρηση των ψηφιακών συχνοτήτων στους ιδιοκτήτες των καναλιών και η κάλυψή της για τα δάνεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που έχουν δοθεί από τις τράπεζες σ’ αυτούς και στα συγκροτήματά τους του Τύπου, τα οποία είναι αμφίβολο αν θα αποπληρωθούν ποτέ. Από την πλευρά των ΜΜΕ που προαναφέρθηκαν: Η στήριξη της μνημονιακής πολιτικής της κυβέρνησης η οποία, όπως και οι προηγούμενες, εκτελεί πιστά τις εντολές των δανειστών μας, και ταυτόχρονα η υποβαθμισμένη, στην καλύτερη περίπτωση, προβολή των θέσεων των κομμάτων της αντιπολίτευσης και στη χειρότερη η αγνόησή τους. Μια άλλη πλευρά της στήριξης των πρώην κομμάτων εξουσίας από τα ΜΜΕ είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν ή παρουσιάζουν τα πεπραγμένα των ζώντων και τεθνεώτων αρχηγών των τέως κομμάτων εξουσίας που διετέλεσαν πρωθυπουργοί καθώς και σημερινού πρωθυπουργού, προκειμένου να μη αμαυρωθούν οι «αγιογραφίες» που φιλοτέχνησαν οι ίδιοι όταν ήταν εν ζωή και φιλοτεχνούν οι ζώντες και παρατρεχάμενοί τους. Στο άρθρο αυτό δεν πρόκειται να ασχοληθώ με τα πεπραγμένα των τεθνεώτων πρωθυπουργών. Αυτά θα τα αποτιμήσει η ιστορία όταν εκφέρει την τελική κρίση της γι’ αυτούς. Ούτε με εκείνα των εν ζωή πρώην πρωθυπουργών, δεδομένου ότι τα οδυνηρά αποτελέσματα των λόγων, των πράξεων και των παραλείψεών τους τα βιώνει σήμερα στο «πετσί» της η μεγάλη πλειονότητα των κατοίκων αυτής της δύσμοιρης χώρας. Για όλα αυτά όλοι τηρούν αιδήμονα σιωπή και δεν αισθάνονται την υποχρέωση να απολογηθούν και να ζητήσουν συγγνώμη από τον, εξαιτίας τους, δεινοπαθούντα λαό. Σε ορισμένα από τα πεπραγμένα του σημερινού πρωθυπουργού έχω αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα μου. Στο άρθρο αυτό θα περιοριστώ στα όσα είπε για την αξιωματική αντιπολίτευση στην εκδήλωση για την ανάληψη από την Ελλάδα της εξάμηνης προ-

εδρίας της Ε.Ε. στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα και στην παρουσίαση των θεμάτων που θα προσπαθήσει να προωθήσει στη διάρκεια της ομιλίας του στο Ευρωκοινοβούλιο στο Στρασβούργο. Στο Μέγαρο Μουσικής, αντί να αξιοποιήσει την παρουσία της ηγεσίας της Ε.Ε. και πλήθους ξένων δημοσιογράφων για να καταδείξει την αναγκαιότητα της εγκατάλειψης της πολιτικής που προκάλεσε την πρωτοφανή, όπως είπε ό ίδιος, καταστροφή της χώρας μας- επέλεξε να επιτεθεί, χωρίς να το κατονομάζει, στο κόμμα και στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης λέγοντας στην ομιλία του: «Το κόμμα αυτό και ο αρχηγός του δεν θέλουν την Ευρώπη και επέλεξαν να μην έρθουν εδώ»

Κατ’ αρχήν η φράση αυτή είναι διαστρέβλωση της θέσης του κόμματος αυτού, το οποίο στο συνέδριό του επικύρωσε τη θέση του για την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη με την προσθήκη ότι, αν ο λαός το εξουσιοδοτήσει, θα επιδιώξει τη ριζική αλλαγή της καταστροφικής πολιτικής που έχει επιβάλει η Ευρωζώνη στις χώρες του Νότου. Πώς, όμως, θα μπορούσε να παραστεί ο αρχηγός του κόμματος σ’ αυτήν την, όπως εξελίχθηκε, προεκλογική φιέστα του αρχηγού της Ν.Δ. και πρωθυπουργού, ο οποίος, διακηρύσσοντας την πίστη του στην πολιτική που εφαρμόζει, ζήτησε και έλαβε την υποστήριξη της ηγεσίας της Ε.Ε. στις επικείμενες ευρωεκλογές; Η απαράδεκτη αυτή συμπεριφορά του πρωθυπουργού έναντι του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης επαναλήφθηκε κατά χειρότερο τρόπο στην ομιλία του στο Ευρωκοινοβούλιο. Σ’ αυτήν, μιλώντας στους ευρωβουλευτές όλων των κρατών - μελών της Ε.Ε., επιτέθηκε εναντίον του κόμματος αυτού κατά τον ίδιο τρόπο που, κατά πάσα πιθανότητα, θα επιτε-

θεί σ’ αυτό στην τελευταία προεκλογική συγκέντρωση της Ν.Δ. στην Αθήνα για τις ευρωεκλογές του προσεχούς Μαΐου. Είπε συγκεκριμένα: «Η αντιπολίτευση δεν δίνει καμιά εναλλακτική λύση ούτε για το παρόν ούτε για το μέλλον. Ακροβατεί μεταξύ συγκεκαλυμμένου εξτρεμισμού και λαϊκισμού. Θέλουν να δημιουργήσουν φόβο στην κοινωνία» Ο πρωθυπουργός, με την παραπάνω φράση του, όπως και με την προηγούμενη στο Μέγαρο Μουσικής, θέλησε να διασώσει το κόμμα του και τον εαυτό του από την αναμενόμενη κάθετη μείωση της δύναμής του στις επικείμενες ευρωεκλογές. Δεν θα το πετύχει. Το τραγικό, όμως, είναι, ότι με τις παραπάνω φράσεις του υπονομεύει τη χώρα, την οποία διατείνεται ότι θέλει να σώσει. Διέπραξε, δηλαδή, το ατόπημα που είχε διαπράξει και ο προηγούμενος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος, ως πρωθυπουργός, δήλωνε στο εξωτερικό λίγο πριν υπογράψει το πρώτο Μνημόνιο ότι «κυβερνά μια χώρα διεφθαρμένων». Την ίδια με την παραπάνω άποψη για τα όσα είπε ο πρωθυπουργός για την αξιωματική αντιπολίτευση διατύπωσε σε άρθρο του ο Κώστας Καλλίτσης, συντάκτης του οικονομικού τμήματος της «Καθημερινής» στο φύλο της τής 12.1.14. Στην κατακλείδα του άρθρου εκείνου, ανάμεσα στα άλλα, έγραψε και τα εξής: «….Μια κανονική κυβέρνηση θα απέτρεπε την κινδυνολογία ότι η αξιωματική αντιπολίτευση επιδιώκει την έξοδο της χώρας από το ευρώ ή (χειρότερα) ότι εναγκαλίζεται την τρομοκρατία. Δεν θα χρησιμοποιούσε, ποτέ, διεθνές βήμα για να κατηγορήσει τους πολιτικούς αντιπάλους της, θα ακολουθούσε την παράδοση εθνικής αξιοπρέπειας των ελληνικών κυβερνήσεων. (...)Θα έλεγε στους ακραίους της παράταξής της: ‘Γιατί, άραγε, ένας ξένος να ρισκάρει να επενδύσει στην Ελλάδα αν του λέει ότι η (πιθανόν) επόμενη κυβέρνηση θα σύρει τη χώρα εκτός ευρώ και θα είναι ανεκτική στις τρομοκρατικές οργανώσεις;’. Και θα τους αποστόμωνε» Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να προσθέσει κανείς τίποτε άλλο γι’ αυτή την εθνικά απαράδεκτη συμπεριφορά του πανικόβλητου πρωθυπουργού της χώρας ενώπιον της ηγεσίας της Ε.Ε. στην Αθήνα και των εκλεγμένων αντιπροσώπων των λαών όλων των χωρών μελών της στην αίθουσα του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο.

* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

ΚΟΣΜΟΣ

43

ΤΗΣ ΚΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗ

«Δεν ταιριάζουν οι νεκροί στην Ουκρανία» έλεγε το βράδυ της Τετάρτης η Άνια Γέλινεκ, επί χρόνια ανταποκρίτρια δυτικών μέσων ενημέρωσης στο Κίεβο. Πράγματι, από την εποχή ακόμη της «πορτοκαλί επανάστασης», πάντοτε οι διαδηλώσεις στην Ουκρανία ήταν μαχητικές αλλά ειρηνικές, ενώ και οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας μπορεί να είχαν εύκολο το ξύλο και τα χημικά, αλλά δίσταζαν να τραβήξουν τη σκανδάλη. Το ίδιο συνέβαινε μέχρι προχθές και με το νέο κύμα διαμαρτυρίας, που ξεκίνησε τον Νοέμβριο. Επί δύο μήνες δεκάδες χιλιάδες άτομα ξημεροβραδιάζονταν στην πλατεία Μαϊντάν στο κέντρο του Κιέβου, στην αρχή ζητώντας από τον πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς να προσδέσει την Ουκρανία στο άρμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πολύ σύντομα απαιτώντας να πέσει η κυβέρνηση Γιανουκόβιτς. Οι διαδηλώσεις ήταν καθημερινές και μαζικές παρά το δριμύ ψύχος, ο Γιανουκόβιτς κατάφερε μάλιστα να στήσει και μερικές μαζικές αντιδιαδηλώσεις. Η αστυνομία έδειχνε τα δόντια της, αλλά, πέρα από μερικές σπρωξιές, ρουθούνι δεν άνοιγε... Όλα αυτά μέχρι την περασμένη Τετάρτη, οπότε έπεσαν νεκροί τουλάχιστον πέντε άνθρωποι. Ποιος τους πυροβόλησε; Η αντιπολίτευση κατηγορεί τις ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας. Η κυβέρνηση κατηγορεί τους «χούλιγκανς», κυρίως της Δυναμό Κιέβου, που έχουν συνταχθεί με τους διαδηλωτές. Πάντως, οι εικόνες από το χιονισμένο Κίεβο θυμίζουν αυτές τις μέρες Μέση Ανατολή. Από τη μια πλευρά είναι στημένοι αστυνομικοί οπλισμένοι σαν αστακοί, που μοιάζουν περισσότερο με φαντάρους σε στρατιωτική αποστολή. Από την άλλη ορθώνονται παντού τα οδοφράγματα των διαδηλωτών, με σπασμένα γυαλιά και λάστιχα που καίγονται κοκκινίζοντας τις παγωμένες νύχτες της ουκρανικής πρωτεύουσας.

Διχασμός και ολιγάρχες Η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι περισσότερο μεταφορικά- και το ερώτημα που τίθεται εντός και εκτός της Ουκρανίας είναι μήπως η χώρα οδεύει σε εμφύλιο πόλεμο. Ούτως ή άλλως είναι μια χώρα βαθύτατα διχασμένη πολιτικά, πολιτισμικά, ακόμη και γλωσσικά -λες και μια αόρατη γραμμή χωρίζει την Ανατολή από τη Δύση. Το δυτικό της κομμάτι ήταν πάντοτε στραμμένο προς την Ευρώπη, το ανατολικό στραμμένο προς τη Ρωσία. Το δυτικό ήταν πάντοτε κυρίως αγροτικό, στο ανατολικό βρισκόταν η «έδρα» της βαριάς βιομηχανίας.

Ανάμεσα στο αδιέξοδο και τον εμφύλιο Η νυν κυβέρνηση έχει τα μεγάλα ερείσματά της στην Ανατολή, η νυν αντιπολίτευση στη Δύση. Το κοινό Ανατολής - Δύσης είναι ότι παντού κάνουν κουμάντο οι Ουκρανοί ολιγάρχες, σε αγαστή συνεργασία με την εκάστοτε κυβέρνηση. Και παραδόξως, εάν κάποιοι καταφέρουν να σταματήσουν την πορεία της χώρας σ’ αυτή την κρίσιμη φάση προς τον εμφύλιο, θα είναι ακριβώς αυτοί οι ολιγάρχες, καθώς για την ώρα φρενάρουν τον αγαπημένο τους Γιανουκόβιτς και τον εμποδίζουν να διατάξει «πυρ». Η... ειρηνική τους διάθεση έχει την εξήγησή της. Όπως οι περισσότεροι ολιγάρχες στις επιγόνους της Σοβιετικής Ένωσης, έχουν τα λεφτά τους, τα παλάτια τους και τα κότερά τους στη Δύση και δεν θέλουν αίφνης να δουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους να παγώνουν, εάν βεβαίως η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίσει να πάρει σαφή θέση σ’ αυτή την ενδο-ουκρανική κόντρα.

Επιβίωση ελέω Πούτιν Για την ώρα, πάντως, η Ε.Ε. παρακολουθεί αμήχανη τις εξελίξεις στην Ουκρανία και προσπαθεί να χωνέψει την ήττα της από τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος φρόντισε εγκαίρως να ξεκαθαρίσει στον Γιανουκόβιτς πού βρίσκεται το μέλλον του -παρέχοντάς του φθηνό φυσικό αέριο και τις απαραίτητες πιστώσεις για να χρηματοδοτήσει τα απαραίτητα του κρατικού προϋπολογισμού. Πρακτι-

κά, αντιπροσφορά δεν υπήρξε, οπότε, ακόμη κι αν ο Γιανουκόβιτς δεν ήταν τόσο ρωσόφιλος, πάλι θα έμπαινε στον πειρασμό να χωθεί στην αγκαλιά της μητερούλας Ρωσίας. Άλλωστε ο Γιανουκόβιτς στηρίζει στη Μόσχα και την πολιτική του επιβίωση, πέρα από την επιβίωση της Ουκρανίας αυτόν τον χειμώνα... Από την άλλη πλευρά, το μόνο που κρατά ακόμη ενωμένη την αντιπολίτευση στην Ουκρανία είναι η αντίστασή της στον Γιανουκόβιτς -και στην αυταρχική στροφή του με τον νόμο που επέβαλε για τον περιορισμό του δικαιώματος στις διαδηλώσεις. Το αρχικό κίνημα των «ευρωπαϊστών» που κατέλαβαν την πλατεία Μαϊντάν στο Κίεβο δεν ήθελε πολλές παρτίδες με τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ούτε με τους περί-

Η νυν κυβέρνηση έχει τα μεγάλα ερείσματά της στην Ανατολή, η νυν αντιπολίτευση στη Δύση. Το κοινό Ανατολής - Δύσης είναι ότι παντού κάνουν κουμάντο οι Ουκρανοί ολιγάρχες

που... χριστιανοδημοκράτες του πρώην παγκόσμιου πρωταθλητή του μποξ Βιτάλι Κλίτσκο, ούτε με τους φιλελεύθερους της φυλακισμένης πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο, πόσο μάλλον με τους εθνικιστές του κινήματος Σβόμποντα. Η αντίσταση στον Γιανουκόβιτς τούς ένωσε προς στιγμήν, αλλά δεν έχουν κοινούς στόχους. Πρακτικά βρίσκονται σε αδιέξοδο.

Οι ετοιμοπόλεμοι ακροδεξιοί Παράλληλα, πρώτη φορά μετά την ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανίας, παίρνει στον δρόμο το πάνω χέρι ο περιβόητος «δεξιός βραχίονας». Πολλές μικρές ακροδεξιές ομάδες, οι οποίες από τη μια πλευρά είναι έτοιμες για ένοπλη σύγκρουση με τις δυνάμεις ασφαλείας, από την άλλη συ-

ντονίζονται στα... ρώσικα. Οι ομάδες αυτές αφενός αρνούνται κάθε διαπραγμάτευση με την κυβέρνηση Γιανουκόβιτς -σε αντίθεση με τους ηγέτες της αντιπολίτευσης-, αφετέρου δεν θέλουν καμία σχέση με την Ε.Ε. Το σύνθημά τους είναι «εθνική επανάσταση» και είναι από χρόνια οργανωμένοι σε ομάδες πολεμικών τεχνών. Ταυτόχρονα συνεργάζονται αρμονικά με τους «Ultras» του ποδοσφαίρου. Οι χούλιγκανς της Δυναμό Κιέβου, της Μέταλιστ Χαρκόφ και της Ντνιεπρ, που πλακώνονται μεταξύ τους σε κάθε αγώνα, αίφνης έχουν γίνει μια γροθιά πρωτίστως ενάντια στην αστυνομία του Γιανουκόβιτς, αλλά και ενάντια στην αντιπολίτευση, την οποία κατηγορούν ότι χρηματοδοτείται από τους Αμερικανούς και τους Γερμανούς.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

44

ΚΟΣΜΟΣ

Πολιτικές ίντριγκες με φόντο τις κάλπες Βαλς εξουσίας Ρέντσι - Μπερλουσκόνι ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Η κυβέρνηση Λέτα χρησιμοποιεί κάθε είδους πολιτικές ακροβασίες για να αντιμετωπίσει το δίδυμο Ρέντσι - Μπερλουσκόνι που στοχεύουν σε άμεση αλλαγή του εκλογικού νόμου και σε προσφυγή στις κάλπες. Ο Μπερλουσκόνι τις θέλει αμέσως, ενώ ο Ρέντσι φαίνεται προς στιγμήν περισσότερο υπομονετικός, δίνοντας φαινομενικά περιθώρια ενός χρόνου ακόμη και σε μια ανασχηματισμένη κυβέρνηση Λέτα, για να μην συγκρουστεί με τον απόλυτο «μονάρχη» της σταθερότητας, τον πρόεδρο της ιταλικής δημοκρατίας Ναπολιτάνο. Ο Λέτα παραδέχθηκε ότι «ο Ρέντσι δεν παίζει καθαρά και προσπαθεί να με φθείρει... Εάν ο Ρέντσι δεν θέλει να συνεχίσει τη δουλειά της η κυβέρνηση, θα πρέπει να το πει φανερά». Για να περάσει, στη συνέχεια, στην αντεπίθεση υποστηρίζοντας τη διατήρηση του «σταυρού» στον νέο εκλογικό νόμο, να μπορούν να επιλέγουν τους βουλευτές οι πολίτες και όχι οι κομματικές ιεραρχίες. Ζητώντας παράλληλα νόμο για τη σύγκρουση συμφερόντων, δηλαδή νόμο

εναντίον του Μπερλουσκόνι που δεν μπόρεσε να κάνει ο Πρόντι και ο ντ’ Αλέμα. Πώς όμως ο Ρέντσι θα ψηφίσει νόμο που θα πλήξει άμεσα τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα του βασικού συνομιλητή, που μπορεί να του προσφέρει έναν εκλογικό νόμο ο οποίος θα του διασφαλίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση σε περίπτωση νίκης του;\

Τελεσίγραφο... Ακόμη χειρότερα για τον Ρέντσι και τον Μπερλουσκόνι, ο Λέτα ζητάει την υπογραφή της συμφωνίας για τον κυβερνητικό συνασπισμό από τον Ρέντσι και τους άλλους ηγέτες της «πλατιάς συμμαχίας» το αργότερο έως τις 9 Φεβρουαρίου, ενώ την επόμενη Τετάρτη θα συναντήσει στις Βρυξέλλες τον Μπαρόζο για να παρουσιάσει το ιταλικό κυβερνητικό πρόγραμμα, το σχέδιο των ιδιωτικοποιήσεων, που προβλέπει μεταξύ άλλων το άμεσο ξεπούλημα του 40% των Ιταλικών Ταχυδρομείων, και τους βασικούς άξονες της ιταλικής προεδρίας που θα ξεκινήσει τον Ιούλιο. «Ο εκλογικός νόμος που κάνουν αυτοί οι δύο είναι για να σταματήσει εμάς που αποτελούμε την τρελή με-

ταβλητή», προειδοποίησε ο Μπέπε Γκρίλο θέτοντας ένα ουσιαστικό πρόβλημα: «Φανταστείτε στον δεύτερο γύρο των εκλογών ανάμεσα σε εμάς και το Δημοκρατικό Κόμμα, πού θα κατευθύνει τις ψήφους του ο Μπερλουσκονι με τις τηλεοράσεις και τις εφημερίδες του. Το ξέρουμε ότι δεν έχουμε πιθανότητες να πάμε στην κυβέρνηση». Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει τον Γκρίλο να προετοιμάζεται για τις ευρωεκλογές. «Δεν έχουμε ιδέες ούτε της Δεξιάς ούτε της Αριστεράς. Εμείς δεν κάνουμε συμφωνίες με αυτούς, γιατί εκλεχθήκαμε για να τους στείλουμε σπίτι τους. Η πολιτική των συνασπισμών ανήκει στην προϊστορία... Εμείς προς το παρόν θα πάμε στην Ευρώπη μόνοι μας, μετά θα δούμε εάν υπάρχει καμία γερμανική ή φινλανδική ομάδα που να συμμερίζεται το πρόγραμμά μας».

«Δεν είμαστε αντιευρωπαϊστές» Μιλώντας στον Σύλλογο Ξένων Ανταποκριτών στη Ρώμη ο Γκρίλο υπογράμμισε ότι «εμείς δεν είμαστε αντιευρωπαϊστές. Με περιγράψατε

σαν ρατσιστή, Αυτές τις στιγμές της κρίσης θα έπρεπε να με ευχαριστείτε γιατί αποτελέσαμε μια τάπα στις Χρυσές Αυγές και τον ρατσισμό... Θα πρέπει να κάνουμε όπως ο Κορέα [στον Ισημερινό], που είπε ότι το χρέος που υπογράψαμε δεν το πληρώνουμε γιατί είναι ανήθικο. Η Βραζιλία του είπε ‘δεν σε αφήνω μόνο’. Το ίδιο είπαν η Βενεζουέλα, η Αργεντινή, η Βολιβία». Το θέμα της Ευρώπης και οι ευρωεκλογές αποτελούν ένα από το δύο θέματα αιχμής του 2ου Συνεδρίου της Αριστεράς - Οικολογίας Ελευθερίας του Βέντολα, που θα ολοκληρωθεί σήμερα. Το άλλο είναι οι σχέσεις της με το Δημοκρατικό Κόμμα. Η βάση του κόμματος φαίνεται να αγκαλιάζει την ιδέα στήριξης της υποψηφιότητας του Αλέξη Τσίπρα για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την προοπτική της συμμετοχής σε ένα «ψηφοδέλτιο Τσίπρα» στην Ιταλία, ενώ ο Βέντολα και το περιβάλλον του θέλουν πλήρη ελευθερία κινήσεων για τους ευρωβουλευτές που πιθανόν θα εκλέξουν. Για να αποφευχθεί ένας κάθετος διαχωρισμός στο εσωτερικό του κόμμα-

Success story ανέργων, μετανάστευσης και εκπτωχευμένων οικογενειών Το προηγούμενο έτος χάθηκαν 198.900 θέσεις εργασίας στην Ισπανία, με την ανεργία να φθάνει στο 26,35% από το 25,03% του 2012. Σχεδόν 6 εκατομμύρια άτομα δεν έχουν δουλειά, ενώ 1,83 εκατομμύρια νοικοκυριά δεν έχουν ούτε ένα μέλος τους να εργάζεται! Μόνο την τελευταία διετία ο ενεργός πληθυσμός μειώθηκε τουλάχιστον κατά 1 εκατομμύριο άτομα και αυτοί που εργάζονται κατά 427.200 άτομα. Τα περισσότερα από αυτά μετανάστευσαν στο εξωτερικό ή σταμάτησαν πλέον να ψάχνουν για δουλειά. Μόνο το τέταρτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους έφυγαν από την α-

γορά εργασίας 69.000 άτομα, που όλα σχεδόν μετανάστευσαν στο εξωτερικό. Δεν είναι τυχαίο ότι οι άνεργοι μειώθηκαν κατά 68.000 άτομα το 2013, με τον Ραχόι να πανηγυρίζει αποφεύγοντας να πει ότι αυτό οφείλεται στη μεγάλη μεταναστευτική ροή προς το εξωτερικό. Από τη στιγμή που το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι ανέλαβε, στα τέλη του 2011, την εξουσία, 1.049.900 άτομα έχασαν τη δουλειά τους, ενώ ο ενεργός πληθυσμός μειώθηκε κατά 427.200 άτομα. Ο δημόσιος τομέα έχασε 121.400 θέσεις εργασίας το 2013, ενώ ο ιδιωτικός «μόλις» 77.500. Το συνδικάτο C-SIF κατήγ-

γειλε ότι από την αρχή της «εποχής» Ραχόι ο δημόσιος τομέας έχει χάσει 428.800 θέσεις εργασίας.

Ανεργία και... νέο κόμμα Το μεγαλύτερο πλήγμα το δέχθη-

καν οι ξένοι μετανάστες, αφού 109.000 άτομα εγκατέλειψαν την αγορά εργασίας, σε σχέση με τους 89.900 Ισπανούς. Παράλληλα, το 2013 αυξήθηκε η ανεργία των γυναικών και μειώθηκε αυτή των αν-

τος, κάποιοι έφθασαν να προτείνουν την εξωτερική στήριξη του πιθανού «ψηφοδελτίου Τσίπρα», με την Αριστερά - Οικολογία - Ελευθερία να απέχει των ευρωεκλογών! Η ένσταση του Βέντολα απέναντι στο «ψηφοδέλτιο Τσίπρα» είναι αρκετά κατανοητή, γιατί την ίδια στιγμή προσπαθεί να καταλήξει σε νέα συμφωνία με τον Ρέντσι για τη δημιουργία μιας κεντροαριστερής κυβέρνησης και να διασφαλίσει την είσοδο του κόμματός του στη Βουλή με τις πλάτες του Δημοκρατικού Κόμματος, αφού θα είναι σχεδόν αδύνατον να περάσει το όριο του 5%, που προβλέπει η συμφωνία Ρέντσι - Μπερλουσκόνι για τον νέο εκλογικό νόμο. «Στην Ιταλία δεν αυξάνεται μόνο η ανεργία, αλλά και η φτώχεια», προειδοποίησε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Άντορ, με το ποσοστό της ανεργίας να καταρρίπτει διαδοχικά ρεκόρ ανόδου και το 12% των εργαζομένων να μην μπορεί να ζήσει με τον μισθό που παίρνει. Τόσο ο Άντορ όσο και οι κυβερνολάγνοι Ιταλοί πολιτικοί δεν φαίνεται όμως να έχουν απαντήσεις σε προβλήματα τέτοιου είδους.

δρών, ενώ αυξήθηκε σημαντικά και ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων. Ακόμη χειρότερα είναι τα στοιχεία για τη νεανική ανεργία, που έφθασε στο 55,06%, αφού περίπου 120.000 νέοι εκδιώχθηκαν από την αγορά εργασίας το 2013. Οι νέοι κάτω των 25 αποτελούν το 15,08% των ανέργων, ενώ τα 50,09% από αυτούς είναι άνεργοι μακράς διαρκείας, σχηματίζοντας μια κοινωνική ομάδα που ξεπερνά το 1 εκατομμύριο άτομα. Ο Ραχόι επίσης θα πρέπει να λογαριαστεί και με τη διάσπαση του Λαϊκού Κόμματος, αφού ένα κομμάτι σκληροπυρηνικών εθνικιστών και θεοσεβούμενων Καθολικών δημιούργησε το νέο κόμμα Vox. Είναι ίσως νωρίς να πει κανείς ότι έχουμε τη δημιουργία ενός ισχυρού κόμματος της Άκρας Δεξιάς στην Ισπανία. Οι φυγόκεντρες τάσεις μέσα στο Λαϊκό Κόμμα μπορεί να συνεχιστούν, ενώ η Ενωμένη Αριστερά και οι Σοσιαλιστές έχουν σταθεροποιηθεί σε υψηλά επίπεδα στις δημοσκοπήσεις. ΑΡ.ΠΑΝ.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

45

ΚΟΣΜΟΣ

«Ανασχεδιάζοντας τον κόσμο» με περισσότερα κέρδη, λιγότερους φόρους και περισσότερη ελευθερία για τις αγορές...

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ

Το ετήσιο ραντεβού των πλούσιων και ισχυρών στο Νταβός έχει αρχίσει να χάνει τη λάμψη του, ίσως απλώς συγκυριακά, καθώς φέτος εξέλειψαν από τη μια οι -έστω υποκριτικές- δηλώσεις αυτοκριτικής της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας, που τραβούσαν τους προβολείς της δημοσιότητας τα τελευταία πέντε χρόνια, από την άλλη οι μεγάλες ανακοινώσεις για τον καπιταλισμό του μέλλοντος. Ο... φιλόδοξος τίτλος του φετινού Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, «Ανασχεδιάζοντας τον κόσμο», δεν κατάφερε να κρύψει την εμμονή της οικονομικής ελίτ στα ειωθότα: περισσότερα κέρδη, λιγότεροι φόροι, περισσότερη ελευθερία στην επιχειρηματικότητα. Οι αισιόδοξοι και... χαρούμενοι σ’ αυτό το Φόρουμ ήταν οι μεγάλοι των επενδυτικών τραπεζών, αυτοί που φρόντισαν να βυθίσουν τον πλανήτη στην κρίση και την ύφεση το 2008, καθώς βλέπουν να επιστρέφει η εποχή των μεγάλων συμφωνιών και να ενισχύεται η επιρροή τους. Λιγότερο αισιόδοξοι ήταν οι πολιτικοί και οι οικονομολόγοι, που δεν είχαν την πολυτέλεια να αγνοήσουν τα μεγάλα προβλήματα της εποχής, τα οποία αναδείχθηκαν για πολλοστή φορά με τρεις μεγάλες έρευνες που δημοσιοποιήθηκαν με αφορμή το Νταβός, και θέτουν εκ νέου το αίτη-

Από τις ελίτ, για τις ελίτ μα για μια «πιο δίκαιη ανάπτυξη», ώστε να αποσυνδεθούν οι «ωρολογιακές βόμβες» στα θεμέλια του καπιταλισμού.

Τρεις σειρήνες συναγερμού Η πρώτη έρευνα ήρθε από την Oxfam, τον παγκόσμιο οργανισμό βοηθείας και ανάπτυξης. Σύμφωνα με την έκθεση «Δουλεύοντας για τους λίγους», το άθροισμα της περιουσίας των 85 πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου ισούται με τον πλούτο της μι-

σής υφηλίου ή, για την ακρίβεια, των 3,5 δισεκατομμυρίων φτωχότερων ανθρώπων του πλανήτη. «Αυτή η τεράστια συγκέντρωση οικονομικών πόρων στα χέρια των λιγότερων αντιπροσωπεύει μια σημαντική απειλή για τα πολιτικά και οικονομικά συστήματα», προειδοποιούσε η έκθεση και συμπλήρωνε: «Αντί να προχωρούν μαζί, οι άνθρωποι διαχωρίζονται όλο και περισσότερο από την οικονομική και πολιτική εξουσία, τονίζοντας αναπόφευκτα τις κοινωνικές εντάσεις και αυξάνοντας τον κίνδυνο της κοινωνικής κατάρρευσης». Η δεύτερη έρευνα έγινε από την Παγκόσμια Οργάνωση Εργασίας (ILO) του ΟΗΕ, η οποία εκτιμά ότι ο

αριθμός των ανέργων το 2014 θα σπάσει και νέο ρεκόρ φτάνοντας τα 206 εκατομμύρια. Μάλιστα, η πρόβλεψη της ILO για το 2018 είναι ακόμη πιο ζοφερή, καθώς εκτιμά ότι οι άνεργοι θα φτάσουν τα 215 εκατομμύρια. Να σημειωθεί ότι το 2013 ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 5 εκατομμύρια και έφτασε τα 202. Αυτό μεταφράζεται σε ένα 6% παγκοσμίως, ενώ το ποσοστό της ανεργίας των νέων είναι υπερδιπλάσιο. Για μια «χαμένη» γενιά μιλούν τώρα όλοι, αλλά παραμένουν απλώς στη διαπίστωση... Η τρίτη -και φαρμακερή για τους ισχυρούς της πολιτικής- έρευνα έγινε από την εταιρεία δημοσίων σχέσεων

Edelman, σύμφωνα με την οποία η εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο μειώθηκε για τρίτη συνεχή χρονιά το 2013 - και είναι η χαμηλότερη έναντι όλων των άλλων θεσμών. Παρά τη σχετική βελτίωση των οικονομικών δεικτών και των προβλέψεων για το 2014, παρούσα ήταν στο φετινό «Νταβός» και η κρίση της Ευρωζώνης, με τους κεντρικούς τραπεζίτες να προειδοποιούν ότι η ανάκαμψη είναι «εύθραυστη» και «άνιση» και με ένα μέρος της οικονομικής ελίτ να μην κρύβει την ανησυχία της για το αποτέλεσμα των επικείμενων ευρωεκλογών. Παρούσα -τρόπον τινά- στο Νταβός ήταν και η Ελλάδα, μέσα από τα λόγια του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: «Πρέπει να δείξουμε σεβασμό στα όσα τραβάνε οι Έλληνες, που έχουν κάνει περισσότερες προόδους απ’ ό,τι όλοι φανταζόμασταν».

Η επιχείρηση γοητείας του Ιρανού προέδρου Αναμφίβολα ο «σταρ» του φετινού Νταβός ήταν ο πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ροχανί. Δεκαετίες είχε να πατήσει το πόδι του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ένας εκπρόσωπος της Τεχεράνης, οπότε όλοι περίμεναν με αγωνία να δουν τι έχει να πει - και κυρίως πώς. Ο Ροχανί δεν τους απογοήτευσε, επιδεικνύοντας και πάλι ένα πρόσωπο στον αντίποδα του προκατόχου του Αχμαντινεντζάντ. «Ήρθα να σας μεταφέρω ένα μήνυμα του λαού μου, ένα μήνυμα φιλίας, συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης». Μ’ αυτά τα λόγια ξεκίνησε την ομιλία του, ενώ την ολοκλήρωσε με μια πρόσκληση προς τον έξω κόσμο, από τους επενδυτές μέχρι τους τουρίστες: «Ελάτε να βιώσετε από πρώτο χέρι την ιρανική φιλοξενία». Να σημειωθεί ότι δυο μέρες νωρίτερα, σε συνέντευξη που έδωσε στην ελβετική τηλεόραση, ο Ροχανί έτεινε χείρα συμφιλίωσης προς τις Ηνωμένες Πολιτείες: «καμία έχθρα δεν κρατάει για πάντα, καμία φιλία δεν είναι αιώνια. Πρέπει να μετατρέψουμε την εχθρότητα σε φιλία», είπε και εμμέσως πρότεινε να ανοίξει και πάλι η αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνη, που έκλεισε με δραματικό τρόπο το 1979.

«Αποκήρυξη» πυρηνικών χάριν επενδυτών... Σχεδόν ταυτόχρονα με την άφιξη του Ροχανί στο Νταβός, η διεθνής κοινότητα ανακοίνωσε τη μερική άρση των κυρώσεων σε βάρος της Τεχεράνης, αποδεχόμενη κατ’ αρχήν

τη δέσμευση του Ιράν -την οποία επανέλαβε από το βήμα του Φόρουμ ο πρόεδρός του- ότι «η ισλαμική δημοκρατία δεν θέλει να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα ούτε το ήθελε ποτέ». Η μερική αυτή άρση διευκολύνει τον Ιρανό πρόεδρο να στρώσει το χαλί σε ξένους επενδυτές, τους οποίους χρειάζεται επειγόντως για να στήσει την οικονομία της χώρας του και πάλι στα πόδια της. Γι’ αυτό και φρόντισε να συναντηθεί στο Νταβός με τους εκπροσώπους της παγκόσμιας πετρελαιοβιομηχανίας - και όχι μόνο. Η επίθεση γοητείας του Ροχανί ανησύχησε τα μέγιστα το Ισραήλ, που κάνει ό,τι μπορεί για να διατηρήσει την εντύπωση ότι το Ιράν είναι «το κέντρο της παγκόσμιας τρομοκρατίας». Ο πρόεδρος της χώρας, Σιμόν Πέρες, έσπευσε να δώσει συνέντευξη Τύπου στο Νταβός μόλις μια ώρα μετά την ομιλία Ροχανί, για να την... διαλύσει στα εξ ων συνετέθη: «Δεν είπε ότι στηρίζει την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, δεν είπε ότι θα σταματήσει την αιματοχυσία στη Συρία, δεν είπε ότι θα σταματήσει τον εξοπλισμό της Χεσμπολά». Και κυρίως, «δεν είπε ότι αποδέχεται το δικαίωμα ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ». Μάλιστα, ο Πέρες απευθύνθηκε και στον μεγάλο προστάτη, στις ΗΠΑ: «Είμαι βέβαιος ότι ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα δεν αρκείται στα λόγια, αλλά περιμένει πράξεις, πριν προχωρήσει σε περαιτέρω χαλάρωση των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν». Κ.ΜΠ.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

46

ΚΟΣΜΟΣ

Ομαδικός βιασμός για… «απαγορευμένη σχέση»

της εβδομάδας

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Στο τέλος το θέμα δεν θα αποτελεί πια είδηση... Τόσο ανησυχητικά συχνές είναι πλέον οι ειδήσεις από την Ινδία, μια εξόχως πατριαρχική χώρα, σχετικά με ομαδικούς βιασμούς γυναικών, ντόπιων και ξένων. Το τελευταίο περιστατικό ωστόσο ξεχωρίζει, γιατί δεν αφορά τη συμπεριφορά κάποιων μεμονωμένων πολιτών σε βάρος γυναικών, αλλά την απόφαση του Συμβουλίου ενός χωριού, να υποστεί μια 20χρονη κοπέλα ομαδικό βιασμό ως τιμωρία για τη σχέση της με νέο διαφορετικής κοινότητας. Το περιστατικό θυμίζει τον ομαδικό βιασμό που είχε υποστεί 23χρονη φοιτήτρια σε λεωφορείο στο Νέο Δελχί, τον Δεκέμβριο του 2012, με αποτέλεσμα να πεθάνει λίγες ημέρες αργότερα, με τη διαφορά ότι στην τωρινή περίπτωση τη βαρβαρότητα την αποφάσισε ένα συλλογικό όργανο, το Συμβούλιο του χωριού Σουμπαλπούρ, στη δυτική Βεγγάλη, στην ανατολική Ινδία. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα συμβούλια των χωριών αποτελούνται από τους πιο ηλικιωμένους άνδρες και ασκούν σημαντική επιρροή στην κοινωνική ζωή στις αγροτικές περιοχές, κυρίως στα βόρεια της χώρας. Είναι μάλιστα συχνό το φαινόμενο να επιβάλλουν ποινές για υποτιθέμενα ηθικά σφάλματα. Αρχικά το Συμβούλιο συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση την Τρίτη 21 Ιανουαρίου, στην πλατεία του χωριού, όπου εκλήθησαν η κοπέλα και ο νεαρός άνδρας. Οι δύο νέοι δέθηκαν σε δύο δένδρα και το Συμβούλιο αποφάσισε την επιβολή προστίμου 25 χιλιάδων ρουπιών, περίπου 300 ευρώ, για «απαγορευμένη σχέση», ωστόσο οι γονείς της κοπέλας δήλωσαν ότι δεν είναι σε θέση να το πληρώσουν. Έτσι το πρόστιμο μετατράπηκε σε... ομαδικό βιασμό. «Δεκατρείς άνδρες, μεταξύ τους και ο πρόεδρος του συμβουλίου, κατηγορούνται και συνελήφθησαν όλοι», δήλωσε ο υπεύθυνος του αστυνομικού τμήματος της περιοχής. Από την πλευρά της η νεαρή γυναίκα, που νοσηλεύεται στο νοσοκομείο, επιβεβαίωσε τα γεγονότα στους δημοσιογράφους. «Με βίασαν, είχαν όλοι τους την ηλικία του πατέρα μου»... Νωρίτερα ο νέος είχε αφεθεί ελεύθερος, αφού υποσχέθηκε ότι θα πληρώσει εντός της εβδομάδας το πρόστιμο. Η νέα κτηνωδία έφερε ξανά στο προσκήνιο τη σεξουαλική βία την οποία υφίστανται οι γυναίκες στην Ινδία και μπορεί σύσσωμη η πολιτική τάξη να αποδοκίμασε το νέο περιστατικό, ωστόσο είναι φανερό ότι δεν αρκούν οι καταδίκες. «Αυτή η περίπτωση στη δυτική Βεγγάλη δείχνει το χάσμα που υφίσταται μεταξύ του Συντάγματός μας και της κοινωνίας μας. Αυτού του είδους η νοοτροπία δεν υφίσταται μόνο στις απομακρυσμένες γωνιές, αλλά και στο μετρό του Δελχί. Οι ρίζες βρίσκονται βαθιά στην κοινωνία και την κάστα μας». Τα λόγια ανήκουν στην Κάβιτα Κρίσναν, γραμματέα της Ένωσης Προοδευτικών Γυναικών Ινδίας. Κάτι που εξηγεί και το γεγονός ότι παρά την αυστηροποίηση των νόμων, τα σεξουαλικά εγκλήματα έχουν διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια.

Οι βασικοί άξονες της πρότασης Κέρι για το Παλαιστινιακό ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ

Από τα τέλη Ιανουαρίου κι έπειτα αναμένεται η γνωστοποίηση του αμερικανικού σχεδίου για το Παλαιστινιακό. Ένα σχέδιο - πρόταση το οποίο ως στόχο έχει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών, στο πλαίσιο της εξεύρεσης μιας μόνιμης και βιώσιμης λύσης για τη συνύπαρξη των δύο λαών στην περιοχή. Με βάση τις διαρροές που υπήρχαν δύο μήνες πριν αναφορικά με τις προθέσεις και τα σχέδια του Μπάρακ Ομπάμα, τα οποία μετέφερε στις εμπλεκόμενες πλευρές ο απεσταλμένος και επιφορτισμένος με το όλο εγχείρημα Τζον Κέρι, η εικόνα που προέκυπτε ήθελε ένα σχέδιο ρεαλιστικό, το οποίο και άγγιζε την ουσία των προβλημάτων. Από την αντίδραση της κυβέρνησης Νετανιάχου ήταν επίσης σαφές πως στο Ισραήλ δεν υπήρχε ιδιαίτερος ενθουσιασμός με το σχέδιο αυτό και το χάσμα ανάμεσα στο Τελ Αβίβ και την Ουάσιγκτον διευρυνόταν, με αποτέλεσμα η κρίση να είναι πιο αισθητή από ποτέ στις σχέσεις των δύο χωρών. Στο περιθώριο της Συνόδου στο Νταβός την εβδομάδα που μας πέρασε, Κέρι και Νετανιάχου συναντήθηκαν για να συζητήσουν εκ νέου το σχέδιο για το Παλαιστινιακό. Ωστόσο, οι προσδοκίες, όχι μόνο για τα αποτελέσματα του αμερικανικού εγχειρήματος, αλλά και για τις ίδιες τις προτάσεις που θα αποτυπώνονται στο χαρτί, έχουν χαμηλώσει υπερβολικά, καθιστώντας την προσέγγιση επικοινωνιακή και όχι ουσιαστική. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το σχέδιο πρότασης το οποίο έχει πλέον συνταχθεί από την αμερικανική πλευρά

δεν αγγίζει καν σειρά ουσιαστικών ζητημάτων, ενώ ακόμη κι όταν αυτά αναφέρονται, η προσέγγιση είναι καθαρά διπλωματική. Ο Τζον Κέρι, για παράδειγμα, φέρεται να έχει αποδεχθεί το πάγιο αίτημα της κυβέρνησης Νετανιάχου να αναγνωριστεί το Ισραήλ από την παλαιστινιακή ηγεσία ως εβραϊκό κράτος, κάτι το οποίο προβληματίζει τους Παλαιστίνιους διότι δημιουργεί αρνητικές προϋποθέσεις για τις μη εβραϊκές κοινότητες εντός του Ισραήλ. Επίσης το δικαίωμα των Παλαιστινίων στα ανατολικά Ιεροσόλυμα θα αποτελεί απλή αναφορά στο όποιο τελικό κείμενο και όχι συμφωνία. Το Ισραήλ θα απαλλάσσεται από την όποια ευθύνη αναφορικά με τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Η ανταλλαγή γαιών στο πλαίσιο της διατήρησης κάποιων οικισμών εποίκων στα κατεχόμενα της Δυτικής Όχθης δεν θα προβλέπει αντιστοιχία ένα προς ένα ως προς την ποσότητα και την ποιότητα των εδαφών που θα ανταλλαγούν. Αυτό πολύ απλά μεταφράζεται σε δικαίωμα του Ισραήλ να προσαρτήσει εδάφη που κατέχει από τον πόλεμο του 1967 κι έπειτα δίχως να υποχρεούται σε απόδοση αντίστοιχων γαιών από τα διεθνώς πιστοποιημένα εδάφη του Ισραήλ. Από τη μέχρι πρότινος δημόσια εμφάνιση και τις τοποθετήσεις του Τζον Κέρι για το Παλαιστινιακό, οι προσδοκίες ήταν πολύ μεγαλύτερες από αυτό που προκύπτει ως σχέδιο επαναπροσέγγισης για την ώρα. Αρχικά ο στόχος ήταν η άσκηση πίεσης στις δύο πλευρές για την αποδοχή περιγράμματος για την τελική συμφωνία. Κατόπιν αυτός ο στόχος εγκαταλείφθηκε για να αντικατασταθεί από μια ειρηνευτική πρόταση, την οποία Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι

περιμένουν να τους γνωστοποιηθεί. Αυτό στο οποίο είχε αρχικώς αποδοθεί ο τίτλος «Συμφωνία συνολικής λύσης» έχει υποβιβαστεί σε πλαίσιο επανέναρξης του ειρηνευτικού διαλόγου. Αντί συμφωνίας αναμένεται κείμενο κατανόησης και επανέναρξης του διαλόγου. Σε γενικές γραμμές η αίσθηση που δημιουργείται είναι πως πολύ πριν ξεκινήσει η όποια προσέγγιση ο Κέρι πιστώνεται μια πρώτη αποτυχία. Εφόσον το σχέδιο, το οποίο έχει διαρρεύσει, δοθεί στις δυο πλευρές δίχως τροποποιήσεις, γίνεται κατανοητό ότι είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της ακροδεξιάς κυβέρνησης Νετανιάχου. Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς δεν θα μπορούσε να αποδεχθεί έναν διάλογο ο οποίος δεν προσφέρει ούτε στο ελάχιστο κάτι καινούργιο. Ίσως να συμμετάσχει σε αυτόν για τυπικούς λόγους, ωστόσο άτομα από το περιβάλλον του -αν και είναι προσεκτικοί στα σχόλιά τους- διαβεβαιώνουν πως δεν βλέπουν φως στο τούνελ. Ακόμη κι αν ο Αμπάς αποδεχόταν τις προτάσεις Κέρι, ακόμη κι αν υπέγραφε ένα τέτοιο κείμενο, δεν θα ήταν σε θέση να το εφαρμόσει. «Η υπογραφή ενός τέτοιου κειμένου θα σήμαινε και την απομάκρυνσή του από το αξίωμα που κατέχει» σχολιάζει με νόημα στέλεχος της Παλαιστινιακής Αρχής που συμμετέχει στη διαπραγματευτική ομάδα. Εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο και κυρίως οι λέξεις πίσω από τις αμερικανικές προθέσεις. Η αίσθηση, για την ώρα, είναι ότι πριν καν ανοίξει τα χαρτιά του ο Τζον Κέρι έχει υποστεί μια πρώτη ήττα, υποκύπτοντας στις δυνάμεις εκείνες που δεν επιθυμούν την ανατροπή του υπάρχοντος status quo στην περιοχή.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΚΟΣΜΟΣ

47 ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ n.kyriakidis@avgi.gr

«Μεσαία τάξη»

το νέο προλεταριάτο Όλοι την κολακεύουν κι όλοι την υπερασπίζονται. Έχει συνηγόρους απ’ όλο το πολιτικό φάσμα. Από ακραιφνείς αστούς του κοινοβουλευτισμού μέχρι διαπρύσιους κήρυκες του ένοπλου αγώνα. Η μεσαία τάξη είναι το διακύβευμα και η «Ιθάκη» της σύγχρονης πολιτικής οικονομίας, το βαρόμετρο της υγείας του συστήματος. Φτάνει μια τυπική αναζήτηση στο Google για να καταλάβει κανείς τον ντόρο που γίνεται γύρω απ’ αυτήν σε παγκόσμια κλίμακα: ο όρος middle class εμφανίζει σχεδόν 700 εκατομμύρια σελίδες (!) Το τι ακριβώς είναι η «μεσαία τάξη», ποια η «ανθρωπογεωγραφία» της κι ο ρόλος της, το ερευνούν πολλοί. Το βασικό ερώτημα, που αφορά τη φύση της, είναι βέβαια το πιο καθοριστικό: είναι η μεσαία τάξη το επιστέγασμα της εξέλιξης του καπιταλισμού; Η μεγάλη... «προσφορά» του στην ανθρωπότητα; Ή μήπως η μεγάλη χίμαιρα; Ο προθάλαμος για το νέο «άτυπο» προλεταριάτο;

Πόλωση και σύγκρουση Στην «κλασική» μαρξιστική ανάλυση, ο όρος «μεσαία τάξη» έχει ιστορική και ταξική σημασία. Ιστορικά, μεσαία τάξη είναι οι μπουρζουάδες επαγγελματίες - εισοδηματίες που διαφοροποιήθηκαν από την παλιά (φεουδαρχική) αριστοκρατία, αλλά με όρους καπιταλιστικής οικονομίας είναι οι μικροαστοί, εκείνοι δηλαδή που βρίσκονται ανάμεσα στην άρχουσα τάξη των κεφαλαιοκρατών και το προλεταριάτο. Η «μεσαία τάξη» αντιμετωπίζει μόνιμα τον κίνδυνο να διολισθήσει στο προλεταριάτο καθώς ο καπιταλισμός εξελίσσεται και οδηγεί την κοινωνία σε όλο και μεγαλύτερη πόλωση ανάμεσα στις δύο βασικές τάξεις: τους πλούσιους αστούς και τους φτωχούς προλετάριους. «Τα μέχρι τώρα μικρομεσαία στρώματα, μικροβιομήχανοι, μικρέμποροι και εισοδηματίες, βιοτέχνες και αγρότες, όλες αυτές οι τάξεις κατρακυλούν στο προλεταριάτο, είτε επειδή το μικρό τους κεφάλαιο δεν αρκεί για μεγάλη βιομηχανική επιχείρηση και υποκύπτει στον ανταγωνισμό με τους μεγαλύτερους κεφαλαιοκράτες είτε επειδή η (επαγγελματική) δεξιοτεχνία τους εκμηδενίζεται από τους νέους τρόπους παραγωγής (...) Ολόκληρη η κοινωνία διχάζεται όλο και περισσότερο σε δύο μεγάλα εχθρικά στρατόπεδα, σε δύο μεγάλες, άμεσα αντιμέτωπες, τάξεις: αστική τάξη και προλεταριάτο» (Μαρξ, Ένγκελς, Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος). Σίγουρα οι μαρξιστές δεν πλημμύρισαν ξαφνικά τη Γη, αλλά εύκολα καταλαβαίνει κανείς γιατί η συρρίκνωση της μεσαίας τάξης περιγράφεται σήμερα με τόσο δραματικό τρόπο παντού στον δυτικό κόσμο: «καταστροφή», «αφανισμός», «θάνατος»... Η συρρίκνωση της μεσαίας τάξης μαρτυρά την επιδείνωση της καπιταλιστικής κρίσης, το βάθεμα της ανισότητας, την ένταση της ταξικής σύγκρουσης.

Η αναδυόμενη... Αλλά και πάλι αυτό δεν είναι παρά ένα μόνον μέρος της αλήθειας. Η μεσαία τάξη συρ-

ρικνώνεται «εδώ», αλλά ταυτόχρονα «διαστέλλεται» κάπου αλλού. Πριν μερικά χρόνια, το Economist, επικαλούμενο οικονομολόγους και στατιστικά δεδομένα, έγραφε πως για πρώτη φορά στην παγκόσμια Ιστορία, χάρη στην ανάπτυξη των αναδυόμενων οικονομιών, περισσότερο από το μισό του πληθυσμού της Γης ανήκει σήμερα στη μεσαία τάξη. Την ίδια εποχή, κι ενώ η διεθνής οικονομία έκανε βουτιά στην ύφεση, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμούσε πως «η νέα κινητήρα δύναμη που θα μπορούσε να τονώσει τη ζήτηση βρίσκεται στο εν πολλοίς ανεκμετάλλευτο, καταναλωτικό δυναμικό της ραγδαία αναπτυσσόμενης μεσαίας τάσης στις αναδυόμενες οικονομίες. Τα εισοδηματικά κριτήρια που οριοθετούν την «παγκόσμια» μεσαία τάξη είναι εκείνα του αναπτυσσόμενου κόσμου, αλλά αναλογικά είναι ισοδύναμα μ’ εκείνα του ανεπτυγμένου. Με βάση λοιπόν αυτή τη διευκρίνιση, η μεσαία τάξη της Ασίας ξεπέρασε αριθμητικά εκείνη της Δύσης γύρω στο 2007-2008, λένε οι οικονομολόγοι. Χρησιμοποιώντας ένα διαφορετικό μοντέλο υπολογισμών και λαμβάνοντας υπόψη όσους κερδίζουν από 10 ώς 100 δολάρια την ημέρα, συμπεριλαμβανομένων των ανεπτυγμένων οικονομιών, ο Ινδός οικονομολόγος Surjit Bhalla έκανε πριν λίγα χρόνια μια θεαματική διαπίστωση: το μερίδιο της μεσαίας τάξης στο σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού αυξήθηκε απότομα μέσα σε μία μόλις 15ετία -από το 1990 ώς το 2006- από το ένα τρίτο σε περισσότερο από το μισό (57%). Σύμφωνα με τον Bhalla πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά κατακόρυφη άνοδο των μεσαίων στρωμάτων από το 1800. Η πρώτη σημειώθηκε τον 19ο αιώνα, με την εμφάνιση της πρώτης «μαζικής» μεσαίας τάξης στην Ευρώπη, η δεύτερη στη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου με την αύξηση των γεννήσεων, κυρίως στις δυτικές χώρες, και η τρίτη συντελείται τώρα, σχεδόν εξ ολοκλήρου στις αναδυόμενες οικονομίες.

«Αναγκαίο συμπλήρωμα» Στον μαρξισμό, η μεσαία τάξη έχει αρνητική υπόσταση, παίζει ανασχετικό ρόλο στην ταξική πάλη. Όντας ένα «αναγκαίο συμπλήρωμα» της καπιταλιστικής κοινωνίας, διαρκώς αναγεννιέται κι ακριβώς επειδή είναι

συγκριτικά πολυπληθέστερη από την ανώτερη μπουρζουαζία έχει τη δυνατότητα να ασκεί την επιρροή της στο εργατικό κίνημα. Η μεσαία τάξη βρίσκεται σε διαρκή αντιπαλότητα με την ανώτερη αστική τάξη όχι για να την ανατρέψει, αλλά για να εξασφαλίσει τη δική της διαιώνιση, επομένως η σύγκρουση αυτή δεν έχει επαναστατικά χαρακτηριστικά. Για τον Μαρξ, η μεσαία τάξη δεν είναι μόνον συντηρητική, αλλά και αντιδραστική, «προσπαθεί να στρέψει προς τα πίσω τον τροχό της Ιστορίας». Η ριζοσπαστικοποίησή της είναι μόνον συγκυριακή, όταν έλθει αντιμέτωπη με την επικείμενη «έκπτωσή» της προς το προλεταριάτο οπότε αναγκαστικά, αλλά ευκαιριακά και πάλι, συντάσσεται μαζί του. Αρκετοί σύγχρονοι αναλυτές υποστηρίζουν σήμερα ότι τα διαλυτικά σύνδρομα στην πρώην Σοβιετική Ένωση δεν εμφανίστηκαν επί εποχής Γκορμπατσόφ αλλά πολύ νωρίτερα, επί εποχής Μπρέζνιεφ, όταν η σημαντική άνοδος του βιοτικού επιπέδου του σοβιετικού λαού οδήγησε στην εμφάνιση μιας πολυπληθούς μεσαίας, «αστικής»-με την έννοια του γεωγραφικού προσδιορισμού- τάξης, εντείνοντας την πίεση για οικονομικά ανοίγματα και φιλελευθεροποίηση του μονοκομματικού συστήματος.

Το νέο προλεταριάτο Ο Λούις Φράινα, ένας από τους πιο γνωστούς Αμερικανούς θεωρητικούς του μαρξισμού, ιδρυτικό μέλος του Κ.Κ. ΗΠΑ το 1919, «οριοθέτησε» τη μεσαία τάξη ως την «τάξη των ανεξάρτητων μικρών επαγγελματιών που είναι ιδιοκτήτες παραγωγικών μέσων χάρη στα οποία εξασφαλίζουν τα προς το ζην». Η μεσαία τάξη, σύμφωνα με τον ίδιο, περιλαμβάνει επίσης τους μισθωτούς υπαλλήλους που εργάζονται σε διαχειριστικές και εποπτικές θέσεις, αλλά όχι τη μεγάλη μάζα των μισθωτών που δεν διαθέτουν ιδιοκτησία. Ο Φράινα εικάζει ότι συνολικά όλη η κατηγορία των μισθωτών εργαζομένων μπορεί επαρκώς να χαρακτηριστεί με οικονομικούς όρους ως η «νέα μεσαία τάξη», αλλά, όπως επισημαίνει, πρόκειται ουσιαστικά για μια κοινωνική ομάδα «που τα περισσότερα μέλη της αποτελούν το νέο προλεταριάτο». Κοιτώντας σήμερα τους χαμηλόμισθους ωρομίσθιους υπάλληλους των φαστ φουντ και των σούπερ μάρκετ, η ανάλυση του Φράινα

δείχνει απόλυτα ακριβής, Το νέο προλεταριάτο της Αμερικής δεν «νοικιάζει» την εργατική δύναμή του στα εργοστάσια της Boeing, αλλά στα μαγαζιά της Walmart και των McDonalds...

Το πεπρωμένο Είναι λοιπόν η προλεταριοποίηση το πεπρωμένο της μεσαίας τάξης; Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα εμπειρικά και στατιστικά δεδομένα για ένα μεγάλο μέρος του ώριμου καπιταλισμού της Δύσης. Ειδικά στις ΗΠΑ, την «κοιτίδα» της σύγχρονης μεσαίας τάξης, τα μεσαία στρώματα βιώνουν ένα θλιβερό πισωγύρισμα, τα εισοδήματα και η ποιότητα ζωής τους έχουν επιστρέψει στα προς 25ετίας επίπεδα. Μελέτη του ινστιτούτου Pew το 2011 όριζε ως κατώτατο εισοδηματικό κριτήριο για τη μεσαία τάξη ετήσιο καθαρό εισόδημα 32.900 δολαρίων (24.052 ευρώ) -για μια τετραμελή οικογένεια δύο ενηλίκων και δύο παιδιών. Για την ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απογραφών, το μέσο εισόδημα ενός τυπικού αμερικανικού νοικοκυριού της μεσαίας τάξης το 2012, ήταν 51.017 δολάρια (37.296 ευρώ), ίδιο δηλαδή με εκείνο προς 25ετίας, το 1988... Το ίδιο διάστημα, οι κατά κεφαλήν δαπάνες Υγείας (αφαιρώντας τον πληθωρισμό) διπλασιάστηκαν, φτάνοντας περίπου τις 8.500 δολ (6.214 ευρώ) συμπαρασύροντας ανοδικά και τις τιμές των ασφαλίστρων. Αύξηση πάνω από τον πληθωρισμό σημείωσε και το κόστος της εκπαίδευσης. Τα δύο τρίτα των σημερινών πτυχιούχων πανεπιστημίου στην Αμερική σπούδασαν με δάνεια, όταν μια εικοσαετία πριν το ποσοστό αυτό ήταν κάτω του 50%. Το μέσο φοιτητικό χρέος το 2011 ήταν 23.300 δολάρια (17.033 ευρώ). Σύμφωνα με μια άλλη έρευνα του Pew, το 2012 το 87% των ανθρώπων της μεσαίας τάξης δήλωναν ότι «είναι πιο δύσκολο σήμερα απ’ ό,τι μια δεκαετία πριν να διατηρήσουν το βιοτικό επίπεδό τους «. Η τελευταία διαπίστωση της στατιστικής είναι μάλλον και η πιο σημαντική. Το ένα τρίτο των Αμερικανών που μεγάλωσαν στη μεσαία τάξη, θα «εκπέσουν» απ’ αυτής ως ενήλικες - όχι μόνον εξαιτίας οικονομικών λόγων. Εν κατακλείδι, «μεγαλώνοντας στη μεσαία τάξη, δεν σημαίνει ότι θα ανήκεις για πάντα στη μεσαία τάξη»...

48 ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΙΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗ

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

Η φουστανέλα Εντάξει, όλοι το καταλαβαίνουμε, το κόμμα του Αντώνη Σαμαρά έχει ανοιχτά μέτωπα προς την δεξιά του πλευρά. Δυστυχώς, η Χρυσή Αυγή, παρά τις αποτρόπαιες εικόνες που επαναλαμβάνουν οι τηλεοράσεις με τις στρατιωτικές στολές, τα όπλα, τους πυρσούς και τους ναζιστικούς χαιρετισμούς, δείχνει να αντέχει σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Η ιστορική μνήμη δεν υπήρξε ποτέ ένα από τα προτερήματα του ελληνικού λαού. Μπορείς όμως να καταπολεμήσεις τον διάβολο όταν προσπαθείς να του μοιάσεις; Το κόμμα του Αντώνη Σαμαρά κάθε τόσο θυμάται τις υπερδεξιές του καταβολές, δυναμιτίζοντας τις προσπάθειες που το ίδιο κάνει να αγκαλιάσει τον κεντρώο χώρο. Μοιάζει να μην καταλαβαίνει ότι όταν διαπαιδαγωγείς τον κόσμο σου σε ανόητους εθνικισμούς, σε αναχρονιστικές θρησκομανίες και σε όλο και πιο συντηρητικά πολιτικά χωράφια, κάποια στιγμή, σε μια δύσκολη στροφή του δρόμου, ο κόσμος σου θα φύγει και θα πάει στα πιο αυθεντικά υπερδεξιά και φιλοφασιστικά σχήματα. Η γελοιότητα, για παράδειγμα, της «συζήτησης» με τα θρησκευτικά πιστεύω του Τσίπρα ή το πρόσφατο γλωσσικό ολίσθημα του νεοδημοκράτη βουλευτή που δείχνει ότι το αίμα νερό δεν γίνεται (άσε που η διόρθωση της γκάφας του ήταν εξίσου αμφιλεγόμενη με το ίδιο το «ολίσθημα») δείχνουν ότι, παρά τα όσα έχουμε ζήσει ως έθνος, η Δεξιά στην Ελλάδα, ή έστω ένα μεγάλο τμήμα της, εξακολουθεί να προσβλέπει σε έναν αναχρονιστικό σκοταδισμό. Τι να τα κάνεις τα καλοραμμένα μοντέρνα κουστούμια του κ. Σαμαρά όταν, κάθε τόσο, από κάτω, φαίνεται η ούγια της φουστανέλας;

Φιλίνης, ο ευρωκομμουνιστής Θυμάμαι ακόμα την υπερηφάνεια που είχαμε νιώσει -εμείς τα νεαρά μέλη του ΚΚΕ Εσωτερικού που σπουδάζαμε στην Ιταλία- όταν οι Editori Riuniti είχαν κυκλοφορήσει σε ιταλική μετάφραση τη «Θεωρία των παιγνίων και πολιτική στρατηγική», τη μελέτη που ο Κώστας Φιλίνης είχε γράψει στις φυλακές. Κι ο λόγος που νιώθαμε υπερήφανοι είναι ότι -μάλλον- για πρώτη φορά εμείς οι Έλληνες του αντιστασιακού χώρου παρουσιάζαμε στην Ιταλία ένα επιστημονικό έργο άξιο να μεταφραστεί, μια άλλη πλευρά της Ελλάδας που δεν περιοριζόταν στις (θεσπέσιες) μουσικές του Μίκη και στους (άνισους) στίχους του Ρίτσου, ούτε βέβαια στις διαρκείς εκκλήσεις μας προς τους ξένους για βοήθεια της ελληνικής αντίστασης - εκκλήσεις που, στο τέλος, είχαμε βαρεθεί κι εμείς οι ίδιοι. Κάτι αντίστοιχο δεν είχαν να επιδείξουν οι «κολιγιαννικοί». Οι υποτιθέμενες θεωρητικές τους αναζητήσεις άρχιζαν και τελείωναν στην αντιγραφή σταλινικών και νεοσταλινικών εγχειριδίων που προσέφερε αφειδώς η φάμπρικα Σουσλόφ και που έκαναν τους Ιταλούς θεωρητικούς του Ιταλικού Κ.Κ. -θυμάμαι τον Ουμπέρτο Τσερόνι, θυμάμαι τον Τζιουζέπε Βάκα- να χαμογελάνε ειρωνικά κάτω από τα μουστάκια τους. Ενώ το πόνημα του Φιλίνη, παρά τα αναπόφευκτα όριά του, ήταν το ενδιαφέρον έργο ενός διανοούμενου που ήταν ταυτόχρονα αγωνι-

στής και ευρωκομμουνιστής. Διότι βεβαίως ο Κώστας Φιλίνης, εκτός από τα ατέλειωτα χρόνια φυλακής που είχε στην πλάτη του, είχε συνδέσει -αμέσως, όταν οι περισσότεροι Έλληνες αριστεροί ήταν ακόμα ζαλισμένοι από το πραξικόπηματο όνομά του με την ίδρυση του ΠΑΜ, αποδεικνύοντας ότι ένας διανοούμενος μπορεί να είναι και ενεργός πολιτικός. Κι αυτή η εικόνα

Ο Φιλίνης υπήρξε μια ασπίδα κατά των ακραίων τοποθετήσεων, μια από τις συνεπέστερες ψυχές της ανανέωσης. Είναι κι αυτός ένας σοβαρός- λόγος για να τον θυμόμαστε

του Φιλίνη -με εκείνα τα μεγάλα γυαλιά του, το χοντρό πουλόβερ που μετά βίας άφηνε να φανεί το πουκάμισο με τη γραβάτα και την περίφημη πίπα του- έγινε κάτι σαν σήμα κατατεθέν για εκείνο το κόμμα που ευαγγελιζόταν έναν ειρηνικό δρόμο για τον σοσιαλισμό και μια νέα, αντιδογματική θεώρηση της Αριστεράς. Και η εικόνα εκείνη -μαζί με τη λάμψη του Λεωνίδα Κύρκου και την ψύχραιμη ματιά του Μπάμπη Δρακόπουλου- είναι που βοήθησε ένα μεγάλο τμήμα των Ελλήνων διανοουμένων και καλλιτεχνών να προσεγγίσουν το ΚΚΕ Εσωτερικού και τις νέες -πρωτόφαντες και συχνά δυσνόητες για μια Αριστερά που έβγαινε από μια χούντα, χωρίς να έχει καν ξεπεράσει τον εμφύλιο- ιδέες που αυτό είχε να προτείνει. Ναι. Για μένα η βασική προσφορά του Κώστα Φιλίνη ξεκινά με τη συμπόρευση με τον Μίκη στην ίδρυση του ΠΑΜ και ολοκληρώνεται με την προσφορά του στο ΚΚΕ Εσωτερικού και στην ΕΑΡ. Στο διάστημα αυτό ο Φιλίνης υπήρξε ένας συνεπής ευρωκομμουνιστής, τυπικός εκπρόσωπος μιας γενιάς που γαλουχήθηκε με τα σταλινικά πρότυπα και ξεπέρασε με θάρρος πολλά -όχι όλααπό τα θέσφατα της διαπαιδαγώγησής της. Ως μία από τις τρεις κυρίαρχες προσωπικότητες του κόμματος, ο Φιλίνης χειρίστηκε πολλές δύσκολες εσωκομματικές καταστάσεις. Εκεί που τον θυμάμαι πιο έντονα ήταν

τον καιρό της Β’ Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης, όταν, άλλοτε σίγουρος για τον εαυτό του και άλλοτε ολίγον πελαγωμένος, κρατούσε έναν δίσκο με πολύτιμα γυαλικά και προσπαθούσε να μην πέσει και τον σπάσει, παρά τις συνεχείς σκουντιές που έπρεπε να ανέχεται είτε από την αριστερίζουσα ομάδα των Λαζαρίδη Δρόσου - Παναγιώτου είτε, ακόμα χειρότερα, από τη μπριλλακική μειοψηφία του κόμματος (για να χρησιμοποιήσω την εικόνα που ο ίδιος ο Φιλίνης είχε εκμυστηρευτεί στον Λεωνίδα Κύρκο και που αυτός ο τελευταίος αναφέρει στο βιβλιαράκι για το ΚΚΕ Εσωτερικού που κυκλοφόρησε το 2011 με τίτλο «Λεωνίδας Κύρκος. Η δυναμική της ανανέωσης»). Ακόμα σήμερα δεν έχω καταλήξει αν με διαφορετικούς χειρισμούς θα μπορούσε να αποφευχθεί εκείνη η διάσπαση του Ρήγα που τόσο κακό έκανε στον ανανεωτικό χώρο - αν και τείνω να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι τα πράγματα θα κατέληγαν μοιραία εκεί όπου κατέληξαν, διότι δυστυχώς ο αριστερισμός δεν είναι μόνο μια παιδική αρρώστια, αλλά ακολουθεί την ελληνική Αριστερά σε διάφορες περιόδους της πορείας της. Στα χρόνια του ΚΚΕ Εσωτερικού και της ΕΑΡ ο Φιλίνης υπήρξε μια ασπίδα κατά των ακραίων τοποθετήσεων, μια από τις συνεπέστερες ψυχές της ανανέωσης. Είναι κι αυτός ένας -σοβαρός- λόγος για να τον θυμόμαστε.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ

49

Υπάρχει όμως κάτι πιο βαθύ που μας λερώνει... ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑ*

Από τις προτροπές της γερμανικής εφημερίδας Bild Zeitung να πουλήσουμε μερικά νησιά και την Ακρόπολη, μέχρι την αναρώτηση του περιοδικού Time αν η ιδιωτικοποίηση μπορεί να σώσει τα ελληνικά μνημεία, δεν χρειάστηκαν παρά τρία Μνημόνια και ένας... πρόθυμος αρχαιολόγος! Άλλοι στάθηκαν στον πηχυαίο τίτλο του τελευταίου τεύχους του Time. Άλλοι στην εξωφρενική πρόταση του Αμερικανού αρχαιολόγου Στίβεν Μίλερ να περάσει η διαχείριση αρχαιολογικών χώρων σε ιδιωτικές εταιρείες που «θα τα εκμεταλλεύονται καλύτερα». Άλλοι στην εκκωφαντική σιωπή της ελληνικής κυβέρνησης. Κι άλλοι, ευτυχώς, στην άμεση απάντηση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων. Σε λίγους, όμως, έκαναν εντύπω-

ση δύο μικρές λεπτομέρειες, που αν μεγεθυνθούν, δείχνουν ολόγυμνο εκείνο το σημείο όπου το μέλλον (που μας ετοιμάζουν) συναντιέται με το παρελθόν (ακόμη κι αυτό που δεν ζήσαμε). Η πρώτη λεπτομέρεια είναι η κατηγορία του «εθνικισμού» για όποιον επιμένει σε κάτι... απαρχαιωμένες αντιλήψεις δημόσιας διαχείρισης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως τις περιγράφει εκείνο το σκονισμένο βιβλίο που τιτλοφορείται Σύνταγμα της χώρας. Γιατί, σύμφωνα με το Time, «οποιαδήποτε πρόταση θα επέτρεπε στον τεράστιο πολιτιστικό πλούτο της Ελλάδας να φύγει από τα χέρια της κυβέρνησης εγείρει το βαθιά ριζωμένο εθνικιστικό συναίσθημα μιας χώρας σημαδεμένης από επανειλημμένες λεηλασίες ξένων κρατών». Για να αντι-

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

στρέψουμε το επιχείρημα, λοιπόν, η Bild Zeitung, το Time και η εταιρεία AppleBaum, που παρουσίασε μια πρόταση στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης για μια «επένδυση» στις αρχαιότητες της Αττικής από το Λαύριο ώς την Ακαδημία Πλάτωνος, είναι -να υποθέσουμε- οι κήρυκες του κοσμοπολιτισμού. Πράγματι, όσο κοσμοπολίτες ήταν οι αποικιοκράτες στις Ινδίες ή οι αμερικάνικες εταιρείες που λυμαίνονταν τη Λατινική Αμερική. Η δεύτερη λεπτομέρεια είναι η «αγανάκτηση» του Σ. Μίλερ γιατί δεν υπάρχουν ξενοδοχεία και ταβέρνες που να εξυπηρετούν τους επισκέπτες δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας. Δεν είναι τόσο «αθώο» όσο ακούγεται! Γιατί ενοχλεί το ότι οι ταβέρνες βρίσκονται στη σύγχρονη κωμόπολη της Νεμέας, σε πολύ κοντινή απόσταση, σε μια κατάφυτη περιοχή; Για να το πούμε κι αλλιώς: ποιος θα ήταν ο τρόπος που ένα ξενοδοχείο δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο θα μπορούσε να «συνδεθεί με την ιστορία των αρχαίων αγώνων» και να προσελκύσει επισκέπτες; Η απάντηση, δυστυχώς, είναι απλή: με το να είναι ένα ξενοδοχείο που θα υπόσχεται στον τουρίστα ότι «θα ζήσει τη μαγευτική εμπειρία της μάχης του Ηρακλή με το λιοντάρι της Νεμέας». Για να το πούμε και με τη γλώσσα των «επενδυτών» της Applebaum, μια «ολοκληρωμένη εμπειρία» που θα ενθουσιάσει τους τουρίστες. Επειδή διαθέτουμε κι εμείς... επιχειρηματικό πνεύμα, δεν μας είναι δύσκολο να φανταστούμε Πέρσες και Έλληνες να μάχονται στον Μαραθώνα, αυλητρίδες να περιφέρονται στην Αρχαία Αγορά και αναβίωση της Εκκλησίας του Δήμου με σανδάλια και χλαμύδες στην Πνύκα προς τέρψιν των τουριστών. Ίσως επειδή έχουμε

Αυτό που πουλιέται ως «νέα» ιδέα είναι πολύ πολύ παλιά. Τόσο παλιά όσο η αποικιοκρατία: στον πυρήνα της αντίληψης είναι οι «ιθαγενείς»

κι άλλες εικόνες κατά νου, όπως την Τροία-Chrysler ή το σπήλαιο στη Γεωργία, όπου οι τουρίστες συναντούν ζωντανούς τη Μήδεια και τον Ιάσονα. Ίσως επειδή γνωρίζουμε την αισθητική της Disneyland. Ίσως επειδή διαθέτουμε και μνήμη και θυμόμαστε αντίστοιχης αισθητικής χουντικές τελετές στο Καλλιμάρμαρο. Δυστυχώς, δεν υπερβάλλουμε: αυτό που πουλιέται ως «νέα» ιδέα είναι πολύ πολύ παλιά. Τόσο παλιά όσο η αποικιοκρατία: στον πυρήνα της αντίληψης είναι οι «ιθαγενείς». Οι φτωχοί ιθαγενείς που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας τους, δεν έχουν καν το πολιτισμικό κεφάλαιο να «εκτιμήσουν» την ιστορία και τον πολιτισμό της. Είναι όμως ωραίοι για ντεκόρ, όταν οι αποικιοκράτες βγάζουν φωτογραφίες με τα νέα τους αποκτήματα. Έχουν βέβαια εκσυγχρονιστεί. Τώρα μιλάνε με όρους leasing, marketing, fund raising, ροών τουριστών - δεν τα λένε πια σκέτο «καθρεφτάκια». Στο τέλος, όμως,

το αποτέλεσμα είναι ακριβώς ισοδύναμο. Και δεν τους πήρε ξαφνικά ο πόνος για τα μνημεία της Ελλάδας, τα έσοδα από τα «φιλέτα» έχουν βάλει στο μάτι. Υπάρχει όμως κάτι πιο βαθύ που μας λερώνει σε αυτή τη συζήτηση. Υπάρχει μια εξαρχής τοποθέτηση για το τι είναι «μαζικό» (τι προσελκύει δηλαδή πολλούς τουρίστες), άρα και σύγχρονο. Όλα τα άλλα είναι ελιτισμός ή οπισθοδρόμηση. Είναι ελιτισμός η πολιτιστική κληρονομιά να διδάσκει, αντί να «πουλάει». Είναι οπισθοδρομικό να βλέπεις τα μνημεία ως ζωντανά κύτταρα πολιτισμού για την κοινωνία που τα γέννησε και όχι ως «χρυσωρυχεία». Είναι παρατραβηγμένο να πιστεύεις ότι είναι πιο ελκυστικό για τον επισκέπτη να μαθαίνει να «διαβάζει» ο ίδιος τα μνημεία, όταν μπορείς να του στήσεις μια ολόκληρη εύπεπτη Τσινετσιτά. Είναι αναχρονιστικό, στην εποχή της φαστ-τρακ καθημερινότητας, να πιστεύεις ότι η εμπειρία επίσκεψης σε έναν ιστορικό τόπο έχει ακριβώς και αυτόν τον χαρακτήρα του αναστοχασμού. Και βέβαια, είναι ανεπίτρεπτο να επιμένεις ότι η επιστημονική γνώση είναι αυτή που έχει τον πρώτο λόγο, όταν οι απέξω περιμένουν εντυπωσιακές ανακαλύψεις. Τα μνημεία μπορεί να μην ιδιωτικοποιηθούν τόσο σύντομα. Όμως, όταν το αγαπημένο μουσείο του πρωθυπουργού, το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, γίνεται είδηση τον τελευταίο χρόνο μόνο για θέματα σχετικά με το εστιατόριό του, είναι προφανές ότι αυτή η αντίληψη μας έχει ήδη λερώσει...

* Η Δέσποινα Κουτσούμπα είναι πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

50

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Πατρίδα Αυτή η αγελαία συνθήκη που βλέπουμε καθημερινά μπροστά στα μάτια μας ονομάζεται δημοκρατία; Αυτός ο ακατάσχετος τρόμος και η ακατάσχετη αθλιότητα που διαχέεται κρουνηδόν στο σώμα μιας καθημαγμένης κοινωνίας ονομάζεται κράτος, δηλαδή συντεταγμένη έκφραση θέλησης της κοινωνίας (εδώ γελάνε) για ευημερία και πρόοδο; Οι άνθρωποι είναι αισχροί και τρισάθλιοι. Και όσο θα νιώθουν το έδαφος να χάνεται κάτω απ’ τα πόδια τους και όσο θα γεμίζει την ψυχή τους η βοή των «πλησιαζόντων γεγονότων», τόσο πιο αισχροί και τόσο πιο τρισάθλιοι θα γίνονται. Εδώ κινδυνεύει (απλώς κινδυνεύει, ας μη γελιόμαστε) ένα ολόκληρο σύστημα εμετικής διαφθοράς, φασιστικής παράκαμψης και ετσιθελικής παρερμηνείας των θεσμών, κινδυνεύει ένα ολόκληρο σύστημα αγριότατης απληστίας. Εδώ κινδυνεύουν τα ιερά και τα όσια ολόκληρης της θρησκόληπτης και αιματοβαμμένης πατριδοκαπηλίας, τα απαράβατα για δεκαετίες σκοτεινά ενδιαιτήματα της χρυσοβόρου εξουσίας τους. Άρα; Άρα η πατρίς εν κινδύνω. Και όντως, η πατρίς βρίσκεται εν κινδύνω. Μόνο που δεν πρόκειται για τη δικιά μας πατρίδα, για τη δικιά μας τυπολογία της δημοκρατίας για την οποία πολλοί έδωσαν τη ζωή τους, πολλοί μαρτύρησαν και πολλοί έσβησαν από θλίψη μέσα στον εαυτό τους. Σε κίνδυνο βρίσκεται η δικιά τους πατρίδα. Η

πατρίδα της αρπαγής, της βίαιης ταξικής αναδιάρθρωσης, της σκληρότατης αναδιανομής του πλούτου. Σε κίνδυνο βρίσκεται η πατρίδα μιας ηθικής, λογικής, αισθητικής εκπόρνευσης πρόθυμης για όλες τις επικύψεις μιας κατασφαγμένης μνήμης και μιας κατακρεουργημένης παρουσίας, με αντίτιμο την ολοκληρωτική αφασία. Που με τη σειρά της προκαλεί άφατο πόνο. Με μια κουβέντα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι κινδυνεύει η καταγωγική ανωμαλία αυτού του κράτους και τα απότοκα εκτρώματα μιας διαρκούς προδοσίας που άλλοτε λέγονται ταγματασφαλίτες και άλλοτε λέγονται τραπεζίτες. Ιδιότητες έτσι και αλλιώς της σφαγής, με το ενδιάμεσο χάος να γέμει από τα τέρατα του Ιερώνυμου Μπος. Α, ναι, και του μόδιστρου Ούγκο Μπος στον οποίο ομνύουν διάφοροι περιώνυμοι εγκληματίες συν γυναιξί (και τέκνοις όταν μεγαλώνουν και ασχημονούν έστω και μόνο οδηγώντας περιφρονητικά εναντίων όλων τα θηριώδη τους αυτοκίνητα που αγοράστηκαν με κλεμμένα λεφτά), σ’ αυτόν τον ίδιο φονιά που είχε σχεδιάσει τις στολές των Ες-Ες. Γιατί ο τρόμος πρέπει να είναι κομψός. Αυτό ισχύει μέχρι σήμερα. Ακόμη κι αν ζούμε την κατάντια της τρομώδους κομψότητας. Τι να κάνουμε, η κάθε εποχή έχει τον τρόμο που της αξίζει. Κι εμείς έχουμε τον Σαμαρά, μαζί με κάτι ακατανόητα όντα που χοροπηδούν στα τηλεοπτικά τσοκαράδικα και στα

ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ kostaskanavuris @hotmail.com

Η δική μας πατρίδα πρέπει να έχει σκευή από μνήμη ώστε ν’ αντέξει. Θα υπάρξει πίεση. Από τις ίδιες μας τις ανάγκες θα υπάρξει πίεση. Θα υπάρξει αναφιλητό στα δώματα. Αλλά όμως η δική μας πατρίδα πρέπει ν’ αντέξει

Ο ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΑΡΙΟΣ

βραδινά τσοντάδικα της συνειδητής μαύρης ηλιθιότητας. Ναι. Αυτή η πατρίδα κινδυνεύει. Γιατί έκλεψε. Γιατί βαράθρωσε. Γιατί ρήμαξε. Γιατί πήρε πλούτο και πλούτο ζωής και τον έκανε απονενοημένη απελπισία για τους πολλούς (όταν δεν τον έκανε απονενοημένη προσομοίωση), βαριά βλάβη στο πρωτογενές πλεόνασμα κάθε δημοκρατικής πρόσχωσης στο αχανές της παγκόσμιας κατανομής εργασίας και σπασμένο καράβι επιδοτημένου ναυάγιου. Εννοώ, ναυάγιου των σκέψεων, των αισθημάτων και των πράξεων. Πράγματι, αυτή η πατρίδα, που ενθυλάκωσε κάθε κόκκο ελεύθερης ελπίδας, κινδυνεύει. Κινδυνεύει να χάσει την απελπισία που προκάλεσε. Πράγματι, αυτή η πατρίδα, που καρπώθηκε το βαρύ επιτόκιο της ομορφιάς εκείνων που υπήρξαν ακέραιοι στην ώρα τους (δηλαδή ωραίοι, όπως ας πούμε ο Κώστας Φιλίνης) και έκαμε ράβδο χρυσού τη ράβδο του βασανιστή, του χωροφύλακα και του κομματάρχη, ναι, αυτή η πατρίδα κινδυνεύει. Γιατί για πρώτη φορά το καράβι της αποδεικνύεται βαρύτερο από τη θάλασσα μιας ολόκληρης καταστροφής. Θα βουλιάξει. Αυτή η πατρίδα βάρυνε πολύ. Δεν μπορεί να ταξιδέψει παραπέρα. Αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι το «πουθενά», που ήταν προορισμός της, δεν υφίσταται. Δεν υπάρχει κι ούτε υπήρξε κι ούτε θα υπάρξει ποτέ. Ώστε τώρα, η θάλασσα γι’ αυτή την πατρίδα αναφαίνε-

ται ως πληγή γεμάτη από το αλάτι των πρόωρων θανάτων που προκάλεσε. Αυτή η πατρίδα τους. Όπως κινδυνεύει και η απέναντι πατρίδα μας, που είχε εθιστεί στην τρέχουσα ελπίδα και τώρα περιδινίζεται στην τρέχουσα απελπισία. Αυτή, λέω, η πατρίδα η δική μας πρέπει με πολλή προσοχή, με πολλή τρυφερότητα να «αγοράσει» την πληγή. Εννοώ να θέσει απαλά στην αγορά το πρόβλημα. Η δική μας πατρίδα συνεπώς πρέπει να έχει σκευή από μνήμη ώστε ν’ αντέξει. Θα υπάρξει πίεση. Από τις ίδιες μας τις ανάγκες θα υπάρξει πίεση. Θα υπάρξει αναφιλητό στα δώματα. Αλλά όμως η δική μας πατρίδα πρέπει ν’ αντέξει. Να ανακαταλάβει τον εαυτό της που μοιάζει πανικόβλητος και γι’ αυτό δεν εμπνέει την τελική εμπιστοσύνη. Πώς λοιπόν; Να καταλάβει γρήγορα, λέω. Να καταλάβει την αριθμητική των απορρίψεων στις σάπιες κομματικές συνδιαλλαγές. Να πανικοβληθεί δημιουργικά. Να αφεθεί με εμπιστοσύνη. Να κατανοήσει ότι υφίσταται και ως πατρίδα. Αυτό το ολόκληρο που ξεπερνάει, ας πούμε, τις επαγγελματικές ατέλειες ζωγραφισμένων εσαεί στελεχών. Να δούμε τα πράγματα. Να δούμε το πώς κροταλίζουν τα πράγματα. Καταρρέουν, ναι. Ας μην αφήσουμε να αναδυθεί ένας καινούργιος κόσμος κατάρρευσης.

http://www.vivliothekarios.blogspot.gr

Το... «παιδικό βιβλίο» στα στρατόπεδα συγκέντρωσης Η Ruth Kluger είναι συνάδελφός μου, βιβλιοθηκάριος. Γεννήθηκε στη Βιέννη το 1931.

12 χρόνων μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Τεριέζενστατ, ύστερα στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου και τέλος στο Κρίστιανστατ. Επιβίωσε -ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό το ρήμα για όσους δεν πέθαναν στα στρατόπεδα των ναζί, αλλά από τύχη βγήκαν από αυτά- κουβαλώντας στο σώμα της ένα νούμερο και στην ψυχή της τις μνήμες και τις τύψεις της τύχης της. Η Ruth Kluger έχει γράψει ένα βιβλίο για τη ζωή της. Κυκλοφορεί και στα ελληνικά: Άρνηση μαρτυρίας: Βιέννη - Άουσβιτς - Νέα Υόρκη (μετ. Σοφία Γεωργοπούλου, Θεμέλιο, 2008). Η Ruth ήταν ένα παιδί, ένα από τα παιδιά που ρίχτηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης. Σχολείο της γίνεται ο εγκλεισμός και τα βασανιστήρια, όμως κι εκεί, μέσα στην απόλυτη φρίκη, υπάρχουν εστίες αντίστασης. Στη Τεριέζενστατ έρχεται σε επαφή «με πληθώρα έξυπνων μορφωμένων ανθρώπων, που έφεραν μαζί τους όλες τις ιδέες και ιδεολογίες της Ευρώπης και συνέχισαν να ερίζουν γι’ αυτές με δριμύτητα. Δάσκαλοι και πανεπιστημιακοί καθηγητές ήταν πανευτυχείς με κά-

θε ευκαιρία που τους δινόταν να αφηγηθούν κάτι όμορφο από τον ευρωπαϊκό πολιτισμό όταν μαζεύονταν ένα σμάρι παιδιά γύρω τους». Δεν είναι μοναδική αυτή η αναφορά. Τα ίδια αναφέρει και ο Σεμπρούν στο «Τι ωραία Κυ-

ριακή» και στο «Ο νεκρός που μας χρειάζεται», τα ίδια και ο Μασπερό στο «Οι μέλισσες και η σφήκα». Στην Τεριέζενστατ, αναφέρει η Kluger, υπήρχαν λίγα βιβλία, που ήταν περιζήτητα και

περνούσαν από χέρι σε χέρι μεταξύ των εγκλείστων, ένας ιστορικός τέχνης είχε ένα βιβλίο με έργα του Ντίρερ, ένας δάσκαλος τους δίδασκε Ιστορία της Λογοτεχνίας, μια γηραιά κυρία μάθαινε τα παιδιά να απαγγέλλουν ποιήματα του Eichendorff. Η τύχη, ένα χέρι, μια ζαβολιά τη βγάζει από το θανατηφόρο Άουσβιτς και τη ρίχνει στο Κρίστιανστατ μαζί με τη μητέρα της. Η μητέρα της δουλεύει σε ένα εργοστάσιο που φτιάχνει πολεμοφόδια - πολλοί έγκλειστοι χρησιμοποιήθηκαν ως εργατικό δυναμικό για την πολεμική βιομηχανία της Γερμανίας. Μια μέρα παρακαλεί έναν ντόπιο επιστάτη να βρει ένα βιβλίο για τη μικρή της κόρη «που αγαπάει το διάβασμα». Κι εκείνος ανταποκρίνεται, φέρνοντάς της ένα παλιό μισοσχισμένο αναγνωστικό. «Έπλεα σε πελάγη ευτυχίας. Το δώρο είχε ξεπεράσει τις προσδοκίες μου. Για μένα είχε ανοίξει πάλι μια παλιά αλησμόνητη πόρτα, είχα βρει πάλι τη μόνη σε μένα οικεία πρόσβαση στον κόσμο». Πριν από 69 χρόνια, στις 27 Ιανουαρίου 1945, τα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το Άουσβιτς - Μπίρκενaου. Η 27η Ιανουαρίου ορίστηκε ως Παγκόσμια Μέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

51

ΝΤΑΝΙΕΛ ΜΕΝΤΕΛΣΟΝ: Ο Ντάνιελ Μέντελσον έγινε γνωστός στη χώρα μας κυρίως χάρις στο πολυβραβευμένο Χαμένοι. Αναζητώντας έξι από τα έξι εκατομμύρια (εκδ. Πόλις), μια μαρτυρία για την έρευνα που πραγματοποίησε ιχνηλατώντας τη μοίρα των συγγενών του που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα και, παράλληλα, έναν γοητευτικό ιστοριογραφικό αναστοχασμό πάνω στην ίδια την έρευνα. Όμως ο συγγραφέας και κριτικός, που βρέθηκε στην Αθήνα την προηγούμενη εβδομάδα, έχει προσφέρει στο αγγλόφωνο κοινό τη μοναδική μετάφραση του όλου ποιητικού έργου του Καβάφη, με εκτεταμένη ιστορική εισαγωγή και λεπτομερή υπομνηματισμό. Πρόκειται για μια εργώδη προσπάθεια, που τον απασχόλησε περισσότερο από μια δεκαετία. Όπως είπε χαριτολογώντας, όταν την ξεκίνησε, στην αμερικάνικη αγορά δεν υπήρχε παρά μόνο μία μετάφραση, αυτή των Ε. Κήλυ - Φ. Σέραρντ. Όταν όμως τελείωσε, ο εκδότης του διαπίστωσε με φρίκη ότι είχαν κυκλοφορήσει άλλες πέντε... Με αφορμή την επίσκεψή του στην Αθήνα, προκειμένου να συμμετάσχει, μαζί με τον καθηγητή Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Δημήτρη Παπανικολάου, σε συζήτηση για τον Κ. Π. Καβάφη, το έργο και την επίδρασή του σήμερα, ο Ντ. Μέντελσον είχε, λίγο πριν την εκδήλωση στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, μια φιλική συζήτηση με δημοσιογράφους. «Ο Καβάφης είναι ένας δύσκολος τρόπος για να καταλάβει κανείς τη σύγχρονη Ελλάδα», μας είπε. «Τώρα που βρίσκομαι εδώ, καταλαβαίνω καλύτερα γιατί υπάρχει τέτοια διχογνωμία για το πώς τον διαβάζουμε... Για μένα είναι ένας ποιητής για τον οποίο η ελληνικότητα βρίσκεται πέρα από εθνικά όρια, είναι διεθνικός. Δεν μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις σαν σημαία, γιατί ο Καβάφης μάς θυμίζει πάντα πόσο περίπλοκα είναι τα ζητήματα της ταυτότητας. Όμως εγώ, ακριβώς γι’ αυτό, θα ήμουν περήφανος να τον έχω για ‘εθνικό’ μου ποιητή».

«Μάθαινα ένα ποίημα τη μέρα» Η σχέση του με την Ελλάδα είναι μακρά, αν και όχι συχνή. «Έχω ολόκληρη οικογένεια εδώ», λέει γελώντας, καθώς η σύζυγος του αδελφού του είναι Ελληνίδα. Άλλωστε, και η γνωριμία του με τον Καβάφη οφείλεται στις επισκέψεις του στην Ελλάδα. «Παρακολούθησα ένα θερινό σχολείο, όπου κάθε πρωί έπρεπε να σηκωνόμαστε αξημέρωτα για να επισκεφτούμε κάποιον μυκηναϊκό τάφο, ταξιδεύοντας ώρες ατέλειωτες. Στο λεωφορείο δεν είχα τίποτε να διαβάσω, κόντευα να τρελαθώ! Σε κάποια στάση, σ’ ένα μπακάλικο, μπή-

Στη ζωή βρίσκεις τους ποιητές που χρειάζεσαι! «Τον Καβάφη δεν μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις σαν εθνική σημαία γιατί μας θυμίζει πάντα πόσο περίπλοκα είναι τα ζητήματα της ταυτότητας. Όμως εγώ, ακριβώς γι’ αυτό, θα ήμουν περήφανος να τον έχω για ‘εθνικό’ μου ποιητή»

Θεωρείται ένας από τους εγκυρότερους Αμερικανούς κριτικούς και, μολονότι σπούδασε κλασική φιλολογία, το ερευνητικό του βλέμμα δεν περιφρονεί το σινεμά ή την αμερικάνικη ποπ κουλτούρα, στην οποία άλλωστε αφιερώνει το τελευταίο του βιβλίο, με τον καβαφικό τίτλο Περιμένοντας τους βαρβάρους... ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗ

κα και ρώτησα με τα φτωχά μου ελληνικά: ‘Μήπως έχετε κανένα βιβλίο;’ Λοιπόν, είχε ένα και μοναδικό! Την πρώτη έκδοση των Ποιημάτων του Καβάφη, που προφανώς κάποιος είχε ξεχάσει εκεί. Μου το χάρισε και το ένιωσα σαν σανίδα σωτηρίας. Άρχισα να το διαβάζω και μάθαινα απέξω ένα ποίημα την ημέρα». Αυτή η απομνημόνευση τον παρακίνησε να αρχίσει να μεταφράζει, αρχικά κάποια ποιήματα για να συνοδεύσουν μια έκθεση φωτογραφίας. «Η μετάφραση του Κήλυ δίνει στον αναγνώστη να καταλάβει πως έχει να κάνει με έναν σύγχρονο ποιητή, όμως εμένα με ενδιέφεραν κυρίως τα μορφολογικά στοιχεία, ήταν σημαντικό να αναδημιουργήσω τον ρυθμό, την ομοιοκαταληξία που βρί-

σκεται παντού, τον ήχο που είχα στο μυαλό μου. Στη συνέχεια, συνειδητοποίησα ότι χρειαζόταν μία πλήρης εισαγωγή και όσο το δυνατόν αναλυτικότερος σχολιασμός, καθώς οι λεπτομέρειες και οι περίοδοι που αναφέρονται δεν είναι γνωστές ούτε σε φοιτητές Κλασικής Φιλολογίας». Λέγοντάς το αυτό, ο Ντ. Μέντελσον σημειώνει πως έτσι επανερχόμαστε στην ενδιαφέρουσα συζήτηση για την ελληνικότητα: «Για να δουλέψεις πάνω στον Καβάφη, πρέπει να γνωρίζεις π.χ. κάθε Πτολεμαίο, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο. Οι Πτολεμαίοι, οι Σελευκίδες, όλοι θεωρούσαν πως είναι Έλληνες. Τι σημαίνει λοιπόν να είσαι Έλληνας; Εγώ θα ήμουν ιδιαίτερα ευχαριστημένος για τη μεγάλη εικόνα που δημιουργείται για την ελληνικότητα, ευρύτερη από τα όρια της Ελλάδας. Κι αυτό δεν είναι πρόβλημα, είναι η λύση».

Καβαφική μεθοδολογία Αν η μετάφραση του καβαφικού έργου είναι κοπιώδης αναζήτηση στη γλώσσα και την ιστορία, υπάρχουν παραλληλισμοί ανάμεσα σε αυτήν και την έρευνά του για τους Χαμένους; «Ουσιαστικά πρόκειται για δύο παράλληλες έρευνες, που έγιναν ταυτόχρονα. Τώρα που πέρασαν τα χρόνια, μπορώ να πω ότι μια καβαφική ανάγνωση της ιστορίας διαπερνούσε τους Χαμένους. Είναι κι αυτό ένα βιβλίο για τους ηττημένους. Ο Καβάφης συχνά αναφέρεται στους ανθρώπους που χάνονται στον ρου της ιστορίας, όπως ο ήρωας του Το 31 π.Χ. στην Αλεξάνδρεια. Τον ενδιαφέρει να ανασύρει όσα έχουν χαθεί, σαν να προσπαθεί να καταλάβει την Ιστορία μέσα από την ιστορία των καθημερινών ανθρώπων. Μέσα από τη μικρή εικόνα να καταλάβει τα μεγαλύτερα ιστορικά διακυβεύματα, ό-

Ο ερωτικός Καβάφης Συνεχίζοντας τις εκδηλώσεις για τον Κ.Π. Καβάφη και το έργο του, την Τρίτη 28 Ιανουαρίου, στις 7.00 μ.μ., πανεπιστημιακοί και καλλιτέχνες συναντιούνται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, σε μια συζήτηση για την ερωτική διάσταση της καβαφικής ποίησης. Συμμετέχουν ο εικαστικός και ηθοποιός Άγγελος Παπαδημητρίου, η καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Χριστίνα Ντουνιά και οι συγγραφείς Θανάσης Τριαρίδης και Θεόδωρος Γρηγοριάδης.

πως κι εγώ στους Χαμένους. Ο Καβάφης, όπως είναι γνωστό, ενδιαφέρεται για την ιστοριογραφία. Κάθε ιστορικός γράφει ιστορία διαφορετικά, αυτό με ενδιέφερε ιδιαίτερα στους Χαμένους: Να δω την ιστορία αυτή μέσα στο πλέγμα των διαφορετικών καταγραφών, αλλά και όσων δεν είχαν αποτυπωθεί στην ιστορία». Μιλώντας για τα επόμενα σχέδιά του, ο Ντ. Μέντελσον αποκάλυψε πως γράφει ένα βιβλίο για την Οδύσσεια: «Πρόκειται για ένα βιβλίο για την τελευταία χρονιά της ζωής του πατέρα μου, που, ενώ ήταν θετικός επιστήμονας, ξαφνικά ένιωσε την ανάγκη να διαβάσει την Οδύσσεια: Επί έναν χρόνο διαβάζαμε μαζί, ερχόταν στα σεμινάρια που δίδασκα και στο τέλος κάναμε ένα μεγάλο ταξίδι στα βήματα του Οδυσσέα. Είναι ένα βιβλίο για τη σχέση πατέρα - γιου, για την ανάγνωση, για το ταξίδι...». Κλείνοντας την κουβέντα, ο Δ. Παπανικολάου θύμισε πως σε κάποιο από τα πρώιμα έργα του ο Μέντελσον έγραφε πως αν κάτι του έμαθε η κλασική Ελλάδα, είναι η διαλεκτική του «μεν - δε», κάτι που ισχύει φυσικά και για τον Καβάφη. Κι όπως γράφει, συνειδητοποίησε τότε πως και το δικό του όνομα ξεκινά με ένα πολύ ελληνικό «μεν - δε»: Men-delshon... Γελώντας, ο Ντάνιελ Μέντελσον παρατηρεί: «Στη ζωή βρίσκεις πάντα τους ποιητές που χρειάζεσαι!»

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

52

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Ο Αγγελόπουλος «επιστρέφει» μέσα από τα μάτια των νέων ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΤΕΡΖΗ

Μόλις ολοκληρώθηκε η προβολή της «Αναπαράστασης» στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το 1970, ο Κωστής Σκαλιόρας βγαίνοντας από την αίθουσα είπε στους συναδέλφους του κριτικούς κινηματογράφου: «Ελληνικός κινηματογράφος, έτος πρώτο». Μια ιστορία βγαλμένη από το αστυνομικό δελτίο διεκδικεί τη θέση πολιτικής παραβολής, μεσούσης της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Η μετανάστευση, μια «έρημη χώρα», ένα μουντό, νοτισμένο από την υγρασία τοπίο, πέτρινο, αφιλόξενο, γυμνό περιβάλλον. «Μια γυναίκα είχε σκοτώσει τον άντρα της, τον είχε θάψει κι είχε φυτέψει πάνω στον τάφο του κρεμμύδια, φτιάχνοντας έτσι έναν μικρό κήπο, ώστε να μην μπορεί να βρεθεί το πτώμα. Οι ρίζες των κρεμμυδιών είχαν βλαστήσει μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο...». Στον «Θίασο», βρισκόμαστε σ’ ένα δρόμο, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 1952, όταν ο στρατάρχης Παπάγος ετοιμάζεται να σώσει ξανά την Ελλάδα από τον κομμουνιστικό κίνδυνο και το χάος, και καταλήγουμε σε μια πλατεία στα 1939, όπου ανακοινώνεται η επικείμενη επίσκεψη του Γκέμπελς... Χάρη στο μονοπλάνο η ταινία περνάει από τη μια εποχή στην άλλη, με τους ακροδεξιούς τραμπούκους να βγαίνουν από μια αίθουσα χορού το 1946 και σε λίγο να φτάνουν σε μια προεκλογική συγκέντρωση του Παπάγου το 1952. Η ταινία ξεκινά με τον περιοδεύοντα θίασο να φτάνει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, το 1952, και τελειώνει με τον ίδιο (αλλά και διαφορετικό, εξαιτίας του χρόνου, που στην ταινία κινείται αμφίδρομα) θίασο να φτάνει στο ίδιο χωριό το 1939, με το «βάρος» του μέλλοντος να πέφτει πλέον στον θεατή, έπειτα από τέσσερις ώρες θέασης... Κάμποσα χρόνια αργότερα, στις Κάννες, στην κλασική αλλά και πιεστική ερώτηση «γιατί κάνετε σινεμά;», ο Θόδωρος Αγγελόπουλος απαντά με τη γνωστή φράση του Μπόρχες: «Για μένα, για τους φίλους μου, για να απαλύνω το πέρασμα του χρόνου»... Οι «πίσω σελίδες» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, τα χρόνια της αισθητικής του διαμόρφωσης, ήταν μια Ελλάδα σε διαρκή πολιτική παραζάλη, με την κοινωνία στους δρόμους, τη νεολαία στο προσκήνιο της Ιστο-

ρίας: «Τα χρόνια του πανεπιστημίου χαμένα σε νυσταλέες παραδόσεις, αλλά και ο Ρίλκε, ο Έλιοτ και ο Σεφέρης, ο Πάουντ και ο Καβάφης. Και η βουή από τους δρόμους: μια γενιά που αναδυόταν και ‘ζητούσε τον λόγο’ μέσα απ’ το Κυπριακό για όλα. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 το ‘Ρωμαϊκό Δίκαιο’ είχε πιάσει σκόνη στην άκρη του δωματίου και το ‘Με κομμένη την ανάσα’ του Γκοντάρ, συναντημένο στο ‘Ροζικλαίρ’ τυχαία, έπαιρνε τη μορφή Άγγελου Εξολοθρευτή... Μύριζε ιδρώτα ο κινηματογράφος: Μικροπωλητές, άνεργοι, οικοδόμοι, νταβατζήδες της Ομόνοιας, σκασιάρχες από τα γυμνάσια, αλλά η αποκάλυψη είχε συντελεστεί», θα σημειώσει κάποια στιγμή στη δεκαετία του ‘70, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής έρευνας. Είναι κατά κάποιο τρόπο παράδοξο το ότι δεν επιχείρησε ποτέ να αποτυπώσει κινηματογραφικά εκείνη τη συναρπαστική αλλά και εκρηκτική περίοδο. Ωστόσο, η πολιτική συγχρονία ακουμπά πάντα στο ιστορικό παρελθόν, στο έργο του Αγγελόπουλου ο χωρόχρονος κατακερματίζεται σκηνοθετικά για να επανενωθεί σε ένα κυκλικό αλλά ουσιαστικά ακινητοποιημένο «παρόν»: Στο τέλος του «Μεγαλέξαντρου», που διαδραματίζεται στις αρχές του εικοστού αιώνα, ο μικρός Αλέξανδρος καβάλα σ’ ένα μουλάρι μπαίνει σε μια σύγχρονη Αθήνα, φωτισμένη με νέον. Η πρώτη σεκάνς του «Ταξιδιού στα Κύθηρα», σε μια νυχτερινή, επαρχιώτικη Αθήνα, τελειώνει χάραμα, σε μια σύγχρονη τσιμεντένια Αθήνα. Και ο Αγγελόπουλος, αθεράπευτα αιχμάλωτος στο προσωπικό του, αι-

σθητικής τάξεως ιστορικό σύμπαν, θεώρησε πως ο αφιλόξενος δρόμος της Δραπετσώνας στα 2012 ήταν απλώς προέκταση του σκηνοθετικού πλατό που οργάνωνε χρόνια τώρα, πέρα από τον χρόνο... Γεννημένος τον Απρίλιο του 1935, λίγο πριν από τη δικτατορία Μεταξά, περίοδο που θα αποτυπώσει κινηματογραφικά στις «Μέρες του ‘36», θα δει τον πατέρα του να αιχμαλωτίζεται από τον ΕΛΑΣ τον Δεκέμβρη του ‘44, θα βρεθεί στο Παρίσι για σπουδές κινηματογράφου στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 σφουγγαρίζοντας πατώματα, θα επιστρέψει στην Ελλάδα των Ιουλιανών για να τον ξυλοκοπήσει αναίτια ένας αστυνομικός στη μέση του δρόμου («ήμουν απλός διαβάτης, όχι διαδηλωτής» θα επαναλάβει πολλές φορές από τότε, χωρίς να διεκδικεί δάφνες νεανικής εξέγερσης...). Κάπως έτσι, μέσα στην παραζάλη αλλά και την έκρηξη βίας του ιστορικού χρόνου, διαμορφώθηκε η ιδεολογική - αισθητική συνείδηση του «πολίτη» στη δημοκρατία των εικόνων του κινηματογράφου, Θόδωρου Αγγελόπουλου. Κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα της Αριστεράς «Δημοκρατική Αλλαγή» πριν από το 1967, στο περιοδικό «Σύγχρονος Κινηματογράφος» μέσα στη χούντα, οπότε ξεκινά ουσιαστικά το κινηματογραφικό του έργο, στα 1970 με την «Αναπαράσταση» (είχαν προηγηθεί, στα 1965 η προσπάθεια για μια μεγάλου μήκους που έμεινε ανολοκλήρωτη, το «Forminx Story», με θέμα τον κόσμο του θεάματος, και η μικρού μήκους «Η εκπομπή» (1968), που εστιάζει σε μια ομάδα δημοσιογράφων, η οποία αναζητεί τον «ιδανικό άνθρωπο» που θα γίνει, για μια

μέρα, ο «σταρ» της εκπομπής). Με τον «Θίασο» θα θριαμβεύσει το 1975 στο Φεστιβάλ των Καννών, παρά την αντίδραση του ελληνικού κράτους (η ταινία συγκαταλέγεται από τότε σταθερά στις 100 καλύτερες του παγκόσμιου κινηματογράφου). Θα ακολουθήσουν ο «κομβικός» για την κατανόηση του αγγελοπουλικού έργου και της σχέσης του με την Αριστερά «Μεγαλέξαντρος» (1980, Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία), το «Ταξίδι στα Κύθηρα» (1984), ο «Μελισσοκόμος» (1986), το «Τοπίο στην ομίχλη» (1988) (Αργυρό Λιοντάρι στη Βενετία), «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» (1991), «Το βλέμμα του Οδυσσέα» (1995), «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» (1998, Χρυσός Φοίνικας στο Φεστιβάλ των Καννών), «Το λιβάδι που δακρύζει» (2003), «Η σκόνη του χρόνου» (2008). Ο Αγγελόπουλος δεν ήταν ο ίδιος «κοινωνός» των ιστορικών συμβάντων, μετέχει στον ιστορικό χρόνο έμμεσα, κυρίως από την πλευρά των απογόνων, της διαθλασμένης ερμηνείας, ή έστω μέσα από παιδικά θραύσματα μνήμης: Κατατέμνει τον φιλμικό χρόνο σε αυτόνομες σεκάνς μεγάλης διάρκειας, και μέσα σε αυτές τις σεκάνς ο ιστορικός χρόνος χάνει την αυτοτελές αποτύπωμά του, μετατρέπεται σε παρακολούθημα «αισθητικού γεγονότος». Όπως έχει επισημάνει εύστοχα ο ανθρωπολόγος Σωτήρης Δημητρίου, «ο Αγγελόπουλος ενδιαφέρεται για την Ιστορία, έστω και αν την θέτει σε εκκρεμότητα (...) Εκφράζει τη ματαίωση της εξόδου στο

μέλλον, το μετέωρο βήμα που αδυνατεί να υλοποιηθεί. Ανασύρει τις συλλογικές μνήμες, ενώ ταυτόχρονα τις μετουσιώνει σε εικονικές φόρμες, παίζοντας μαζί τους το παιχνίδι της παρουσίας της απουσίας».

Το πρόγραμμα των προβολών ΚΥΡΙΑΚΗ 26.1

17.15 «Ο θίασος» (1974-75, 230’) 21.30 «Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη» (1983, 43’) «Μέρες του ‘36» (1972, 100’)

ΔΕΥΤΕΡΑ 27.1 19.00 «Ο καθένας και το σινεμά του. τρία λεπτά» (2007, 3) [πρώτη προβολή] «Ο Μελισσοκόμος» (1986, 120’) [νέα κόπια, αποτέλεσμα ψηφιακής αποκατάστασης] 21.30 «Sous-ciel» (2011, 6’) [πρώτη προβολή] «Ταξίδι στα Κύθηρα» (1984, 137’)

ΤΡΙΤΗ 28.1 18.00 «Lumiere et compagnie. Οδυσσέας» (1995, 52’’) [πρώτη προβολή] «Το λιβάδι που δακρύζει» (2004, 180’) 21.30 «Lumiere et compagnie. Οδυσσέας» (1995, 52’’) [πρώτη προβολή] «Η σκόνη του χρόνου» (2008, 125’)

ΤΕΤΑΡΤΗ 29.1 18.00 «Sous-ciel» (2011, 6’) [πρώτη προβολή] «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» (1998, 130’) 20.30 Ανοιχτή συζήτηση με το κοινό Συντονίζει ο σκηνοθέτης Θάνος Αναστόπουλος. Στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48 και Μεγ. Αλεξάνδρου . Μετρό Κεραμεικός). Είσοδος: 5 ευρώ ανά προβολή ταινίας, 10 ευρώ ενιαία κάρτα εισόδου σε όλες τις προβολές για φοιτητές, μαθητές, ανέργους και νέους 18 έως 26 ετών.

«Το λιβάδι που δακρύζει»

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

53

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΝΟ

ΤΖΑΒΕΛΛΑ

Αντάρτης της σκέψης, της ζωής και της μουσικής! Πέρασαν ήδη πέντε χρόνια από τον θάνατο του Πάνου Τζαβέλλα και την ημέρα ακριβώς που θα συμπληρωθούν, δηλαδή τη Δευτέρα 27 Ιανουαρίου, ο ραδιοσταθμός Στο Κόκκινο διοργανώνει μία μεγάλη συναυλία στο Ρυθμός Stage της Ηλιούπολης, αφιερωμένη στον ίδιο και το έργο του. Μια πολύ καλή ευκαιρία για κάποιους να ξαναθυμηθούν αλλά και για τους νεότερους να μάθουν για τον άνθρωπο που ταυτίστηκε με τα αντάρτικα τραγούδια, αλλά ήταν και προσέφερε πολλά περισσότερα από αυτό... ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΜΑΝΤΖΑΝΑ

Η ζωή του Πάνου Τζαβέλλα είναι μία από εκείνες που θα μπορούσαν να είναι μυθιστόρημα, αλλά από αυτά που γράφει η ζωή και κάποτε υπερβαίνουν τη φαντασία οποιουδήποτε συγγραφέα... Γεννήθηκε το 1925 στην Κοζάνη, όταν ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έφτασε και στην Ελλάδα, οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και στη συνέχεια ανέβηκε στο βουνό ως ένοπλος αντάρτης, αρχικά με τον ΕΛΑΣ και στη συνέχεια με τον Δημοκρατικό Στρατό. Ένας τραυματισμός τού κόστισε τον ακρωτηριασμό του δεξιού του ποδιού και αυτό ήταν μόνο η αρχή των βασάνων του, γιατί ακολούθησε η κοινή μοίρα τόσων πολλών αριστερών, σύλληψη, φυλάκιση και τελικά τρεις φορές καταδίκη σε θάνατο. Η ήδη κλονισμένη υγεία του επιδεινώθηκε το 1958 όταν ασθένησε βαριά, τόσο ώστε το ΚΚΕ χρειάστηκε να τον στείλει για τρία χρόνια νοσηλείας και θεραπείας στην τότε Σοβιετική Ένωση, κατά τη διάρκεια των οποίων όμως επωφελήθηκε για να σπουδάσει μουσική. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1965 και άρχισε να εργάζεται ως μουσικός, ερμηνευτής αλλά και τραγουδοποιός, σε μπουάτ της εποχής, αλλά όχι για πολύ, καθώς με την έλευση της χούντας ξεκίνησε ένας νέος κύκλος φυλακίσεών του. Το ‘71 αποφυλακίστηκε οριστικά λόγω ανήκεστου βλάβης της υγείας του και έτσι μπόρεσε να συνεχίσει, απρόσκοπτα πια, τη μουσική του διαδρομή, αρχικά από το φημισμένο Αντάρτικο Λημέρι του στην Πλάκα, μετά σε συναφείς χώρους όπως το ‘Λήδρα’, και, από τη Μεταπολίτευση του ‘74, σε πολλούς άλλους στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Στη δεκαετία του ‘80, συμπλέοντας με το πνεύμα της εποχής,

έκανε επίκεντρο της δραστηριότητάς του τα Εξάρχεια και συνέχισε να είναι ενεργός με τακτικές εμφανίσεις μέχρι και λίγο πριν τον θάνατό του από καρκίνο, τον οποίο πάλεψε γενναία, όπως έκανε και σε όλη τη ζωή του, στις 27 Ιανουαρίου 2009. Το όνομα του Πάνου Τζαβέλλα έχει βέβαια ταυτιστεί με το αντάρτικο τραγούδι και δικαίως, καθώς ήταν ο πρώτος, αν όχι ο μοναδικός, που ασχολήθηκε με τόση αγάπη αλλά και συστηματικά μαζί του, καταγράφοντας όλα τα τραγούδια της Αντίστασης και του Εμφυλίου και φυσικά ερμηνεύοντάς τα μετά ξανά και ξανά, ώστε να γίνουν γνωστά και στις νεότερες γενεές. Δεν έμεινε όμως μόνο σε αυτό, αλλά έγραψε και ο ίδιος πολλά τραγούδια με γνωστότερο φυσικά το εμβληματικό «Ο κυρ-Παντελής». Στην πραγματικότητα η διαδρομή του Πάνου Τζαβέλλα στη μουσική δεν ήταν παρά η φυσική και αδιατά-

ρακτη συνέχεια της προσωπικής, ιδεολογικής και πολιτικής του, μέχρι τη στιγμή που άρχισε να ασχολείται με αυτήν. Άλλωστε η πολιτική διάσταση είναι ο κεντρικός πυλώνας του μουσικού του έργου, τόσο ως ερμηνευτή όσο και ως τραγουδοποιού. Ο Π. Τζαβέλλας ήταν ένας από εκείνους τους αγνούς, αυθεντικούς αγωνιστές της Αριστεράς, που δεν έπαψαν ποτέ να πιστεύουν στο όραμα ενός καλύτερου και δικαιότερου κόσμου. Όμως ο άνθρωπος αυτός, που θυσίασε τη σωματική του ακεραιότητα και θα μπορούσε πολύ ωραία να έχει δώσει και τη ίδια του την ζωή για αυτό το όραμα, δεν θεωρούσε τον Εμφύλιο πόλεμο ως τη μόνη και αναπόφευκτη οδό προς την πραγματοποίησή του, όπως μας λέει η σύντροφός του στη μουσική και στη ζωή από τη στιγμή που αποφυλακίστηκε οριστικά μέχρι και τον θάνατό του, Νατάσσα Παπαδοπούλου -

Τζαβέλλα. Ήταν και παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του επαναστάτης με όλη τη σημασία της λέξης, αλλά σε κάποιο σημείο συνειδητοποίησε ότι αυτή η επανάσταση «δεν μπορεί να συντελεστεί με ένοπλα μέσα και βία, αλλά πρώτιστα στα μυαλά και τις ψυχές των ανθρώπων» και αυτό προσπαθούσε να κάνει ο ίδιος τραγουδώντας και γράφοντας τραγούδια. Άλλωστε, όπως προσθέτει η σύζυγός του, όσο κι αν αναγνώρισε και εκτίμησε τα επιτεύγματα της Σοβιετικής Ένωσης σε πολλούς τομείς κατά την παραμονή του εκεί, ήταν επίσης πολλά αυτά που τον ενόχλησαν, ακόμα και τον πλήγωσαν. Ίσως να ήταν αυτά που τον έκαναν «να ενταχθεί στην ανανεωτική Αριστερά ήδη από την αρχή της φυλάκισής του από τη χούντα, πριν ακόμα από τη διάσπαση του ‘68», όπως λέει η ίδια και στον χώρο αυτό (κατά σειρά ΚΚΕ εσωτερικού, Συνασπισμός και τελικά ΣΥ-

Ο Πάνος Τζαβέλλας μαζί με τη Νατάσσα Παπαδοπούλου και τον Χρόνη Μίσσιο

ΡΙΖΑ), στον οποίο παρέμεινε πιστός μέχρι και το τέλος της ζωής του. Και φυσικά το ΚΚΕ δεν του το συγχώρησε, μην αναφέροντάς τον ποτέ στη συνέχεια, ούτε καν όταν πέθανε... Ο κόσμος όμως δικαίωσε αυτή την επιλογή και τη συνολική στάση του και το ίδιο πλέον κάνει και η Ιστορία καθώς, όπως λέει η Νατάσσα Παπαδοπούλου, «ο Πάνος Τζαβέλλας ήταν και παραμένει επίκαιρος, τα τραγούδια, οι στίχοι του εξακολουθούν να μιλούν στις καρδιές των νέων ανθρώπων γιατί έχουν να κάνουν με την ανάγκη για εξέγερση που θα αλλάξει τα πράγματα και θα κάνει τον κόσμο καλύτερο». Γι’ αυτό, εξάλλου, αν και δεν πρόλαβε να τα βιώσει στην σημερινή τους έκταση, έγραψε προφητικά για βλαπτικά για την κοινωνία ζητήματα του καιρού μας, όπως η διάδοση του υφέρποντος φασισμού, αλλά αντίστοιχα και η τρομοκρατία. Πώς ήταν όμως στην καθημερινότητά του αυτός ο ξεχωριστός άνθρωπος; «Ήταν πολύ ευαίσθητος και γλυκός και τον διέκρινε μια καλλιέργεια και ένα σπάνιο ήθος... Από την άλλη, όμως, ήταν και πολύ σκληρός, σε έβλεπε, ας πούμε, να είσαι άρρωστη και έλεγε ‘έλα τώρα, δεν έχεις τίποτα’. Είχε αναγκαστεί να γίνει έτσι μέσα από τις κακουχίες και τις φυλακές, έπρεπε να επιβιώσει και γι’ αυτό ατσαλώθηκε εσωτερικά... Παρ’ ότι ήταν ανάπηρος και άρρωστος, κολυμπούσε χειμώνα και καλοκαίρι, ενώ κοιμόταν επίσης όλο τον χρόνο έξω από το σπίτι μας στην Πειραϊκή, στην ταράτσα! ‘Δεν αντέχω άλλη φυλακή’ μου έλεγε...», λέει με την ίδια αφοσίωση που είχε σε εκείνον και όσο ζούσε η Νατάσσα Παπαδοπούλου. Αυτή τη συναρπαστική προσωπικότητα λοιπόν που, αν και έπρεπε να στηρίζεται σε δεκανίκια, κατόρθωνε να στέκεται πάντα λίγο υψηλότερα από τους περισσότερους, τιμάει το Κόκκινο με την εκδήλωση της Δευτέρας στο Ρυθμός Stage. Στην παράσταση «Ξυπνήστε κυρ-Παντελήδες!», πλην φυσικά της ιδίας της Νατάσσας Παπαδοπούλου, θα συμμετάσχουν αφιλοκερδώς πολλοί εκλεκτοί μουσικοί, οι Καλλιόπη Βέττα, Ηλίας Λογοθέτης, Νατάσσα Μποφίλιου, Νατάσσα Μωυσόγλου, Νίκος Μποφίλιος και Σταύρος Ξένος, με τη συνοδεία του εννεαμελούς συνόλου Ρωμιοσύνη υπό τη διεύθυνση του Τεό Λαζάρου, οι Magic De Spell, αλλά και οι ηθοποιοί Μάνια Παπαδημητρίου και Μαρία Ζαχαρή (ώρα έναρξης 8.30 μ.μ. και τιμή εισόδου 10 ευρώ, η οποία συμπεριλαμβάνει και κρασί ή μπίρα).

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

54

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ έργα τους 700 Κορεάτες καλλιτέχνες, από όλα τα πεδία των εικαστικών τεχνών, και στόχο τη γνωριμία με την παραδοσιακή και σύγχρονη τέχνη της χώρας αυτής της Άπω Ανατολής, η οποία διοργανώνεται από τον Καλλιτεχνικό Σύνδεσμο της Κορέας και εγκαινιάζεται σήμερα (και έως 3/2) στην Τεχνόπολη (Πειραιώς 100, Γκάζι), στις 7.30 μ.μ.

Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ντοκουμέντο Την γκρίζα ζώνη της κοινωνικής και πολιτικής κρίσης της εποχής μας επιχειρούν να φωτίσουν, θέτοντας βασικά ερωτήματα, όπως «Μπορεί ο κόσμος να αλλάξει;», «Μπορεί ο άνθρωπος να σκεφθεί και να πράξει διαφορετικά;», δύο ηθοποιοί, η Κάτια Γέρου και η Ελεάνα Γεωργούλη, και ένας μουσικός, ο Λεωνίδας Μαριδάκης, χρησιμοποιώντας τα υλικά της περφόρμανς και του πολιτικού καμπαρέ και με όπλα τους τα κείμενα των Πρίμο Λέβι, Σάμιουελ Μπέκετ και subcomandante Μάρκος, στην παράσταση Ντοκουμέντο, που σκηνοθέτησε ο Σάββας Στρούμπος και παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού Beton 7 (Πύδνας 7, Βοτανικός), στις 8.00 μ.μ.

ΚΥΡΙΑΚΗ

Στέλλα Γαδέδη Έργα για φλάουτο και πιάνο των Κλωντ Ντεμπυσύ και Άαρον Kόπλαντ, παρουσιάζει η γνωστή φλαουτίστρια Στέλλα Γαδέδη, μαζί με δικές της μουσικές συνθέσεις, με τη συνοδεία των Πέννυ-Σου Τζόυς (πιάνο), Άγγελο Λιακάκη (βιολοντσέλο), Δημήτρη Καρακαντά (βιολί), Κρυσταλία Γαϊτάνου (βιόλα), με ελεύθερη είσοδο, στο Φουαγέ του θεάτρου Ολύμπια (Ακαδημίας 59-61), στις 6.00 μ.μ.

ΔΕΥΤΕΡΑ

Μαραθώνια ανάγνωση Με αφορμή το έτος Καβάφη, λογοτέχνες, ποιητές, εικαστικοί, ακαδημαϊκοί, μουσικοί, ηθοποιοί και απλοί αναγνώστες διαβάζουν ποιήματα του Αλεξανδρινού, σε μια μαραθώνια ανάγνωση που θα κρατήσει έως τα μεσάνυχτα, με συντονιστή τον ποιητή - βιβλιογράφο Δημήτρη Δασκαλόπουλο, ενώ θα προ-

βληθεί παράλληλα το ντοκιμαντέρ του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη, στον Πολυχώρο Μεταίχμιο (Ιπποκράτους 118), στις 5.30 μ.μ.

Mαγεία των παραμυθιών Με αφορμή το παραμύθι της Μαρίας Σούμπερτ Του φεγγαριού η κόρη (εκδ. Διάπλαση), ο Σύλλογος Αποφοίτων Γερμανικής Σχολής διοργανώνει εκδήλωση για τη μαγεία και τα σύμβολα των παραμυθιών, με ομιλητές τον παιδοψυχίατρο Χρήστο Ταρασίδη και τη συγγραφέα, στη Βιβλιοθήκη της Γερμανικής Σχολής Αθηνών (Δημοκρίτου 6 και Ζηρίδη, Παράδεισος), στις 7.30 μ.μ.

ΤΡΙΤΗ

Κορεάτικο κύμα Αντιπροσωπευτικό πανόραμα της τέχνης της Κορέας αποτελεί η έκθεση «Κύμα κορεάτικης τέχνης», στην οποία συμμετέχουν με

ΤΕΤΑΡΤΗ

Andro Wekua Γλυπτικές αναπαραστάσεις κτηρίων, σκηνικό των οποίων είναι το Σοχούμι της Γεωργίας, όπου γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια ο Γεωργιανός καλλιτέχνης της διασποράς Andro Wekua περιλαμβάνονται στην έκθεση Pink Wave Hunter, που διοργανώνεται σε συνεργασία με το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ και εγκαινιάζεται σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη (Κουμπάρη 1), στις 8.00 μ.μ.

Τμήμα Πολιτισμού Την πρωτοχρονιάτικη πίτα του κόβει το Τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ και καλεί τους φίλους του να καλωσορίσουν μαζί τη χρονιά, με ευχές για υγεία και... πρωτιά, ενώ ο συνθέτης Γ.Κ. Ιωάννου θα παρουσιάσει μελοποιημένα αποσπάσματα από την ποιητική συλλογή Αρχαία μέλισσα της Γιώγιας Σιώκου, που θα ερμηνεύσουν, μαζί με άλλα γνωστά τραγούδια, οι Καλλιόπη Βέττα και Μάνια Παπαδημητρίου, στον Πολυχώρο Ανοιχτή Πόλη (Πανεπιστημίου 56, 1ος όρ.), στις 7.00 μ.μ.

ΠΕΜΠΤΗ

Έλα για απόψε Ένα ταξίδι στο ελαφρό ελληνικό τραγούδι από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘50, ένα πάντρεμα ρετρό τραγουδιών με αρχοντορεμπέτικα και παλιά λαϊκά, με τίτλο «Έλα για απόψε», παρουσιάζουν οι Αναστάσης Χαμηλάκης (πιάνο), James Smith (βιολί) και οι Θάνος Πολύδωρας και Μαρίνα Γιαννέλη στο τραγούδι, στον Πολυχώρο Τέχνης Αλεξάνδρεια (Σπάρτης 14, πλ. Αμερικής), στις 9.30 μ.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com

Third Angel

Ξημερώνει Τις περιπέτειες ενός μικρού σκίουρου, που από τη ζεστή φωλιά του ξαφνικά βρίσκεται στην άλλη άκρη του δάσους, αναζητώντας τρόπο να γυρίσει πίσω μέσα στη νύχτα, συναντώντας κινδύνους, μα και φίλους πρόθυμους να τον βοηθήσουν, αφηγείται το έργο της Μαρίας Παπαλέξη Ξημερώνει, που σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη παρουσιάζεται σήμερα ειδικά για τους αναγνώστες της Αυγής, σε μια παράσταση αλληλεγγύης προκειμένου να βοηθήσουν να ταξιδέψει η παράσταση στον καταυλισμό των τσιγγάνων στο Χαλάνδρι. Στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αντισθένους 7 και Θαρύπου), στις 12.00 μ.

Μια αφυπνιστική και διασκεδαστική απόπειρα να περιγράψει έναν κόσμο που γίνεται μεγαλύτερος μέρα με τη μέρα, με ιστορίες που συνδέονται, δίνοντας διαφορετικές οπτικές του κόσμου, άλλες φορές με σκοτεινό χιούμορ, άλλες με αισιοδοξία για το μέλλον, αποτελεί η περφόρμανς What I Heard About the World, που παρουσιάζουν οι πρωτοπόροι Βρετανοί Third Angel σε συνεργασία με την πορτογαλική ομάδα Mala Voadora και τον συγγραφέα Chris Thorpe, από σήμερα έως την Κυριακή στο Bios (Πειραιώς 84), στις 9.00 μ.μ.

Ιστορίες τρόμου Στοιχειά και μάγισσες, λύκοι και φαντάσματα, χαρούμενοι νεκροί και αλλόκοτα ξωτικά ενσαρκώνονται από τη φωνή του ιστορητή Στέλιου Πελασγού και το υποβλητικό πιάνο και το ακορντεόν του Σπύρου Παπαθεοδώρου στις «Ιστορίες τρόμου τα μεσάνυχτα» που πα-

Πάγος Έναν παραγνωρισμένο δημιουργό, σημαντική φιγούρα του πολιτικού underground στις ΗΠΑ, τον Robert Kramer, έρχεται να θυμίσει το πρωτοποριακό, σκληρό, γυρισμένο σε ασπρόμαυρο 16άρι φιλμ Πάγος (Ice, 1970), στα όρια μεταξύ ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, που παρακολουθεί μια ομάδα αντάρτικου πόλης σε ένα υποτιθέμενα ολοκληρωτικό αμερικανικό καθεστώς, ενώ πολλά στιγμιότυπα είναι δανεισμένα από τη δράση της ριζοσπαστικής ομάδας των Weathermen. Η ταινία, για την οποία θα μιλήσει στη συνέχεια ο Κώστας Λιβιεράτος, παρουσιάζεται την Κυριακή στο πλαίσιο του κύκλου προβολών πολιτικού κινηματογράφου που διοργανώνει η Εταιρεία Διαπολιτισμικών Σπουδών σε συνεργασία με το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48), στις 12.00 μ.

ρουσιάζουν, σήμερα με θέμα τους στοιχειωμένους τόπους, στη σκηνή του Half Note Jazz Club (Τριβωνιανού 17, Μετς), στις 12.00 τα μεσάνυχτα!

Σαντιγκάρ Για την ποιητική συλλογή του Κώστα Κρεμμύδα Σαντιγκάρ (εκδ. Μανδραγόρας) μιλούν ο Αλέκος Αλαβάνος, η Νάντια Βαλαβάνη, ο Λεωνίδας Βατικιώτης και η Ελένη Πορτάλιου, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει πάρτι με τον Αλέκο Κρεμμύδα στα πλατώ, στο Polis Art Cafe (Αίθριο Στοάς Βιβλίου), στις 8.00 μ.μ.

Πλανόδιοι θεριστές Για το καινούργιο της βιβλίο Πλανόδιοι θεριστές μιλά και συζητά με το κοινό η Ευγενία Φακίνου, σε εκδήλωση που διοργανώνουν οι εκδόσεις Καστανιώτη και το Πρόγραμμα Απεξάρτησης ΚΕΘΕΑ Διάβαση στο Πολιτιστικό Στέκι του (Σταυροπούλου 29, πλ. Αμερικής), στις 6.30 μ.μ.

ΣΑΒΒΑΤΟ

Circus Explosiva Μία παράσταση φτιαγμένη από ηλεκτρική κιθάρα, ιδέες, εναέρια στεφάνια, δυναμικά κρουστά, γιγάντιες σαπουνόφουσκες, φλογερές φωνές και παθιασμένες χορογραφίες, εμπνευσμένη από το τσίρκο, το Circus Explosiva, παρουσιάζει η ομάδα Nefelopetra των Πέτρου Πολίτη και Νεφέλης Μαρκάκη, από σήμερα και έως 15/2 στο El Convento Del Arte (Β. Μπενάκη 7, Μεταξουργείο), στις 10.30 μ.μ.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

55

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ

Οι άταφοι νεκροί επιστρέφουν Οι Βρυκόλακες είναι μια σωστή ψυχανάλυση της αστικής οικογένειας, γραμμένη πριν ακόμη ο Φρόυντ διατυπώσει τις θεωρίες του. Ο Ίψεν, δεινός αναγνώστης, συνδυάζει ιδιοφυώς στη μορφή του Όσβαλντ τον Άμλετ και τον Ορέστη. Ο αμφιθυμικός Όσβαλντ του Ίψεν, όπως ο Άμλετ, επιθυμεί στο βάθος να «σκοτώσει» μια «σεληνιακή», στη γλώσσα του μύθου, μητέρα που του αποκρύπτει τον ήλιο - πατέρα. Ή, στη γλώσσα της ψυχανάλυσης, διστάζει να διασχίσει ένα μνημειακό, δεσπόζον μητρικό Υπερεγώ που απαγορεύει την μετάβαση στην ανδρική του υπόσταση. Υφίσταται ο Όσβαλντ, έτσι, την τύχη που επεφύλασσε ο θεός Απόλλων στον Ορέστη, αν δεν «σκότωνε» τη δική του μάνα: να προσβληθεί από μιαν αρρώστια που τρώει τις σάρκες και εξουθενώνει το μυαλό. Μη μπορώντας ο Όσβαλντ να αποκολληθεί από το παντοδύναμο σώμα της Μητέρας διαπράττοντας τη συμβολική μητροκτονία, θα υποστεί κάτι ανάλογο και θα καταλήξει ένα «βρέφος» ανήμπορο στα χέρια της. Οι άταφοι νεκροί επιστρέφουν για να κυριαρχήσουν σε μια αντιτραγική κοινωνία. Είναι, επίσης, μια ριζική κριτική της πλουτοκρατικής κοινωνίας πριν

«Βρυκόλακες» στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας και «Κουρδιστό πορτοκάλι» στο Αποθήκη ακόμη συνδέσει ο Μαξ Βέμπερ τον προτεσταντισμό με τον καπιταλισμό. Ένα ανεξάντλητο σε ερμηνείες θεατρικό έργο, όχι απλώς σύγχρονο, αλλά μπροστά και απ’ την εποχή μας, που μιλάει για τη ζωή που χάνεται μέσα σε έναν κόσμο αλωμένο από την «αμαρτία» του χρήματος. Η παράσταση στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας, με την «Πράξη», σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού, στην καλή μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα, είναι εξαιρετικά «ψαγμένη» και δουλεμένη. Στο ύφος ενός ρεαλισμού που «πάγωσε» αντικρίζοντας τον εαυτό του μέσα σε καθρέφτη, προβάλλει ψυχολογικά στοιχεία που ως τώρα συνήθως έμεναν απαρατήρητα. Όπως η άρρητη επιθυμία της λαίδης Άλβινγκ να δει το άσυλο να καίγεται ή ο υπαινικτικά δηλούμενος εκβιασμός του δαιμονικού Έγκστραντ στον φαρισαϊκό Μάντερς. Μια αψεγάδιαστη, αρραγής παράσταση που κρατά το κοινό σε εγρήγορση και σε πνευματική ετοιμότητα. Αυτό ακριβώς που έχουμε ανάγκη σήμερα. Η Μπέττυ Αρβανίτη (κυρία Άλβινγκ), μεστή ουσίας, αναδεικνύει τις αλ-

MOYΣΙΚΗ Αν και γεννήθηκε σε οικογένεια μουσικών, έμαθε νωρίς από τον παππού του να αφουγκράζεται τη σιωπή. Και όχι μόνο! Ο ίδιος αυτός πρόγονος από την πλευρά της μητέρας του, καθηγητής αρχαίων πολιτισμών στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμο, υπήρξε παράδειγμα ζωής στον μικρό για ανοιχτούς ορίζοντες και το κόστος της υπεράσπισής τους, αφού ο αφορισμός του γέροντα από την Καθολική Εκκλησία προκαθόρισε και την ισόβια σχέση του εγγονού με την ιταλική Αριστερά. Άνθρωπος χαμηλών τόνων, με απαρέσκεια στις συγκρούσεις, αλλά και με χάρισμα για την παρακαμπτήρια προώθηση των στόχων του, ο Kλανούντιο Αλμπάντο (1933-2014), «ενδεχομένως όχι ένας από τους μεγαλύτερους, αλλά ασφαλώς από τους καλύτερους μαέστρους» της υφηλίου, κατά τον Andrew Clark των Financial Times, έφυγε από τη ζωή στην Μπολόνια, περιστοιχισμένος από τα πρόσωπα ενός οικογενειακού περιβάλλοντος που περιλάμβανε 2 συζύγους, μιαν ερωμένη (τη διεθνούς φήμης βιολονίστα Viktoria Mullova) και 4 παιδιά, 3 εντός και 1 εκτός γάμων. Ο θάνατός του αιφνιδίασε όχι μόνο τους Αθηναίους, που ανέμεναν ως ευλογία την προγραμματισμένη για την τρέχουσα καλλιτεχνική περίοδο εμφάνισή του στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αλλά και την παγκόσμια μουσική κοινότητα. Ανθρώπους που με ανακούφιση είχαν αντιμετωπίσει, λίγα χρόνια νωρίτερα, την ανέλπιστη, αλλά όπως αποδείχθηκε προσωρινή, ανάρρωσή του από έναν καρκίνο του στομάχου, που δεν πλήγωσε μόνο τα λεπτά νεανι-

λεπάλληλες διαστρωματώσεις ψυχής ενός γυναικείου εαυτού που κατακρημνίζεται αενάως αθόρυβα εσωτερικά, και πώς να τον δηλώσεις; Μπορείς, μόνο ως αρνητική φωτογραφία - καμμένη! Αυτό κάνει, και πάει με φλασιές τον ρόλο «πέρα» απ’ τον συμβατικό ρεαλισμό. Ο Κώστας Βασαρδάνης, δίπλα της, είναι ένας έξοχος, άκρως ποιητικός Όσβαλντ, φτιαγμένος «με λογισμό και με όνειρο». Ο Γιώργος Κέντρος (Έγκστραντ) γίνεται ένας τέλειος δαίμων - Έγκστραντ και ο Νίκος Χατζόπουλος ένας ολοκληρωμένος, διχασμένος κολασμένος πάστωρ Μάντερς. Η Μαρία Κίτσου, με φέγγος εσωτερικό, φτιάχνει μια έκτακτη Ρεγγίνα, «από ουρανό και λάσπη». Τα σκηνικά και τα κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου είναι σημαίνοντα, οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου εξαίρετοι και η πρωτότυπη μουσική της Μαρίνας Χρονοπούλου ένα χάρμα.

777 Το μυθιστόρημα του Άντονυ Μπέρτζες Κουρδιστό πορτοκάλι είναι λιγότερο γνωστό στην Ελλάδα από

την ομώνυμη ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ που την ενέπνευσε. Ωστόσο ξέρουμε σήμερα ότι στον συγγραφέα δεν άρεσε η ταινία του Κιούμπρικ. Έλειπε από αυτήν το τελικό κεφάλαιο του βιβλίου που περιέχει όλη την κριτική για το αγγλοσαξωνικό μοντέλο εξουσίας. Όσα καταγγέλλει στο βιβλίο του ο Μπέρτζες δεν είναι καινοφανή. Νομίσαμε ότι είχαμε νικήσει τα φαντάσματα, αλλά οι άταφοι νεκροί επιστρέφουν, εφοδιασμένοι με εργαλεία χειραγώγησης τελευταίας τεχνολογίας. Ο Γιάννης Κακλέας δίνει, στο «Αποθήκη», που μοιάζει να επιστρέφει στο πολιτικό του ρεπερτόριο, σε καλή μετάφραση του Θοδωρή Πετρόπουλου μια παράσταση πολιτικά

TOY ΚΥΡΙΑΚΟY Π. ΛΟΥΚΑΚΟY

ΚΛΑΟΥΝΤΙΟ ΑΜΠΑΝΤΟ

Τίτλοι τέλους για τον μαέστρο που γνώριζε να ακούει

κά χαρακτηριστικά του αριστοκρατικού προσώπου, αλλά και χάραξε καθοριστικά το βιωματικό υπόβαθρο των μουσικών του επιδόσεων, χαρίζοντας την πατίνα της μουσικής διαθήκης σε μια σειρά ντοκουμενταρισμένων μουσικών γεγονότων με επίκεντρο, κυρίως, τη Λουκέρνη της Ελβετίας. Σε αυτήν την ήρεμη ορεινή μητρόπολη είχε εγκαινιάσει, από δεκαετιών, περιώνυμο και ανθεκτικό στον χρόνο Φεστιβάλ ο συμπατριώτης και ομότεχνός του Αρτούρο Τοσκανίνι, δοκιμές του οποίου είχε παρακολουθήσει ο Αμπάντο στη γενέτειρά του, το Μιλάνο, καταλήγοντας να

«κουρδισμένη», όχι σκέτα κουρδιστή. Με υπόγειους, βραδυφλεγείς ρυθμούς που εκρήγνυνται στο τέλος. Με μια ομοιογενή, δουλεμένη, ωραία ομάδα - ορχήστρα ικανών ηθοποιών. Ο Άρης Σερβέταλης (Άλεξ) είναι το χαρισματικό πρώτο βιολί της. Η Ευδοκία Ρουμελιώτη, στην καλύτερη ώρα της, παίζει άριστα, με το σώμα και με τη φωνή, εναλλακτικά, τη βιόλα και την άρπα. Η λαμπερή Αλεξάνδρα Αϊδίνη τον μοναχικό χορευτικό πλαγίαυλο. Τύμπανο πολέμου ο Δρόσος Σκώτης. Κρουστά οι Αντίνοος Αλμπάνης, Νεκτάριος Λουκιανός. Χάλκινα οι Χρήστος Μαλάκης, Κίμων Φιορέτος. Τα σκηνικά του Παντελιδάκη, τα κοστούμια της Μαρίας Καραπούλιου, οι φωτισμοί του Χρήστου Τζιόγκα συν-σκηνοθετούν.

αποστρέφεται το δεσποτικό ύφος ορχηστρικής διακυβέρνησης του προκατόχου του. Η δική του φυσική ροπή δεν είχε σχέση με τον αυταρχισμό της μπαγκέτας του Φανατικού, τον ρομαντικό μαγνητισμό του αντίποδα Φούρτβαίγκλερ, που επίσης νεαρός είχε παρακολουθήσει σε πρόβες, ή την επικοινωνιακή αποθέωση του Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν, τον οποίο, χωρίς καν να το επιδιώξει, διαδέχθηκε στο πηδάλιο της περιζήτητης Φιλαρμονικής του Βερολίνου. Με κλίση στην ανθρωποκεντρική μουσική ιδιοσυγκρασία ενός Μπρούνο Βάλτερ, ο Αμπάντο έμαθε μουσική αρχικά από την πιανίστρια μητέρα του και συνδύασε, εν συνεχεία, τα νάματα της περιώνυμης Accademia Chigiana με την πραγματιστική εκπαιδευτική καθοδήγηση του -φημισμένου περισσότερο ως παιδαγωγού μαέστρων- αρχιμουσικού Hans Swarowsky, μαθητή, παρεμπιπτόντως, του Richard Strauss, του Schoenberg και του Webern, γεγονός που εξηγεί το εξ απαλών ονύχων ισόβιο ενδιαφέρον του Ιταλού για τη βιεννέζικη παράδοση του 19ου και του 20ού αιώνα. Αν και χωρίς τη θορυβώδη ιταλική εξωστρέφεια του χαρακτήρα, ο Αμπάντο αγωνίσθηκε με συνέπεια για την προσβασιμότητα της μεγάλης μουσικής στην εργατική τάξη και οργάνωνε τις δοκιμές του χωρίς επιβολή προαποφασισμένων

ερμηνευτικών κατευθύνσεων. Ακόμη περισσότερο από τη συζήτηση, ενθάρρυνε τους μουσικούς να ακούν αλλήλους, μια πρακτική με ενίοτε θεαματικά αποτελέσματα στις βραδιές της παράστασης. Αυτή η ταπεινότητα έναντι της μουσικής δεν τον προοιώνιζε για τις μεγάλες θέσεις που εν τέλει κατέλαβε, στη Φιλαρμονική και την Κρατική Όπερα της Βιέννης, στη Σκάλα του Μιλάνου, της οποίας υπήρξε αξιομνημόνευτος καλλιτεχνικός διευθυντής από το 1968 έως το 1986, στη Συμφωνική του Λονδίνου και του Σικάγου (στη σκιά ενός δαιμονιώδους Σόλτι!), και πάντως δεν κατέστησε ανεξίτηλο το διοικητικό στίγμα της παρουσίας του, που παρέμεινε εν πολλοίς μεταβατική. Υπήρξε όμως η αφετηρία για τη συγκρότηση μιας κουλτούρας οιονεί μουσικής δωματίου στη σύμπραξη γύρω απ’ το πρόσωπό του, που απέφερε σημαντικούς καρπούς, όπως τη δημιουργία των Ορχηστρών Νέων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και «Γκούσταφ Μάλερ» και, αργότερα, εκείνης του Φεστιβάλ της Λουκέρνης, σχηματισμό που απαρτίσθηκε από διάσημους μουσικούς, συμπράττοντες σε εθελοντική βάση και με κοινό παρονομαστή τη διήθηση της ολοκληρωτικής αγάπης τους προς τη μουσική μέσα από τη δική του ενωτική προσωπικότητα. Σε όλους αυτούς, και σε μας που σφράγισε η διακριτική ουσία της συνεισφοράς του μέσα από συναυλίες και δίσκους (από τον Μπαχ ως τον Ροσσίνι και από τον Βέρντι μέχρι τον Μάλερ, τον Προκόφιεφ και τον Μπεργκ), η απουσία του θα είναι αισθητή και δυσαναπλήρωτη.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

56 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΑΒΟΡΑ Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271-2106462253 Ρενουάρ 18:00 Η τέλεια ομορφιά 20:00, 22:30 ΑΒΑΝΑ Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Nebraska 18:00, 20:20, 22:40 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Ο λύκος της Wall Street 17:00 Φρανκεστάιν 20:30, 22:30 Αίθουσα 2 Μικρά Αγγλία 18:15 Αύγουστος 21:15 Αίθουσα 3 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 17:15 Nebraska 19:15, 21:45 Αίθουσα 4 Οδηγός διαπλοκής 18:30, 21:30 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλίσσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Οδηγός διαπλοκής 17:30, 20:00, 22:40 Αίθουσα 2 Η μαγική ομπρέλα 18:00 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 20:20, 22:20 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 21089832382112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Η μαγική ομπρέλα 18:00 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 20:20, 22:20 Αίθουσα 2 Οδηγός διαπλοκής 17:30, 20:00, 22:40 Αίθουσα 3 Nebraska 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 4 Ο λύκος της Wall Street 19:10, 22:30 ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 Ο λύκος της Wall Street 22:15 Inside Llewyn Davis 17:45 Οδηγός διαπλοκής 19:50 Αίθουσα 2 Μικρά Αγγλία 18:00 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 21:00, 22:50 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ EUROPA CINEMAS Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Πατησίων 77-79, σταθμός ΗΣΑΠ «Βικτώρια», 2108219298 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:30, 20:00, 22:40 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ NEW STAR ART CINEMA Κρέμου 141, Καλλιθέα, 2109512624 2109512604 Αίθουσα 1 Cuban Story 16:00 Ρενουάρ 21:00 Οδηγός διαπλοκής 23:00 Η μαγική ομπρέλα 17:00 Ευτυχία 20:15 Μικρές ματιές στ’ ανθρώπινα 19:15 Αίθουσα 2 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) (ώρα 16:15 Φεστιβάλ Λένιν) 22:00 Gravity (ώρα 16:15 Φεστιβάλ Λένιν) 20:15 Μικρά Αγγλία (ώρα 16:15 Φεστιβάλ Λένιν) 17:15 ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2+1 Αγωνιστών στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 2105813470-2105813450 Αίθουσα 1 Οσα φέρνει ο χρόνος 20:45 47 Ronin 18:30, 23:00 Αίθουσα 2 ART CINEMA Μικρά Αγγλία 21:30 Μέλι 19:30 Η μαγική ομπρέλα 17:15 ΑΣΤΕΡΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Ασκληπιού 4, Νέα Ιωνία, 2102712640-2155302920, Μικρά Αγγλία 18:00, 20:45 ΑΣΤΥ Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925, Inside Llewyn Davis 18:00, 20:10, 22:20 ΑΤΛΑΝΤΙΣ 3D DIGITAL Λεωφόρος Βουλιαγμένης 245, Πλατεία Καλογήρων, Δάφνη, 2109711511 Αίθουσα 1 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:00, 19:30, 22:10 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 19:10, 21:50 Αύγουστος 17:00 ΑΤΤΑΛΟΣ DIGITAL CINEMA Κοτιαίου & Ελευθερίου Βενιζέλου Νέα Σμύρνη, 2109331280 Οδηγός διαπλοκής 20:15, 22:45 Μέλι 18:15 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Digital Η μαγική ομπρέλα 18:00, 20:30 Οδηγός διαπλοκής 22:20 Αίθουσα 2 Οδηγός διαπλοκής 18:10 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 20:20, 22:40 CAPITOL 3D CINEMA Ιουλιανού 33-35 & Γ’ Σεπτεμβρίου 74-78, Capitol Mall (Σταθμός Βικτώρια), 2108210038, www.facebook.com/CineCapitol, Ο λύκος της Wall Street 21:00 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 17:00, 19:00 CINERAMA DIGITAL CINEMA Αγίας Κυριακής 30, Παλαιό Φάληρο, 21094035932109403595, , Nebraska 18:00, 20:15, 22:30 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Ο λύκος της Wall Street 19:50, 23:20 47 Ronin 17:20 Αίθουσα 2 Η εκδίκηση του Ender 21:50 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 15:30 3D, 18:40 3D Plus one 00:20 Αίθουσα 3 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 16:30 Επιστροφή στο ρινγκ 18:50, 21:20, 23:50 Αίθουσα 4 Πέμπτη και 12 16:00, 18:45, 21:00, 23:15 Αίθουσα 5 - Cinema Europa, Heineken Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.)

16:20 Φρανκεστάιν 18:20, 20:20, 22:30, 00:30

ΘΕΑΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΕΣ «Νεμπράσκα» του Αλεξάντερ Πέιν. Συγκινητικό, και ταυτόχρονα διεισδυτικό στις «αιχμές» του, ασπρόμαυρο road movie στην «καρδιά» της Αμερικής, με τη σκηνοθετική υπογραφή του Αλεξάντερ Πέιν. Ο ηλικιωμένος πατέρας της οικογένειας, αλκοολικός, στα πρόθυρα του Αλτσχάιμερ (Μπρους Ντερν), επιμένει να κάνει ένα ταξίδι από τη Μοντάνα, όπου ζει, στη Νεμπράσκα, προκειμένου να εισπράξει ένα εκατομμύριο δολάρια, όπως του υπόσχεται ένα τετριμμένο διαφημιστικό κόλπο. Ο ένας από τους δύο γιους του θα υποκύψει τελικά στην επιμονή του πατέρα και θα δεχθεί να τον συνοδεύσει σε αυτό το ταξίδι, που θα αποδειχθεί ταξίδι αυτογνωσίας, αλλά και «επιστροφής στις ρίζες». «Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» της Ελίνας Ψύκου. Παρακολουθούμε έναν δημοσιογράφο-τηλεοπτικό σταρ να σκηνοθετεί την εξαφάνισή του, να κρύβεται σε ένα άδειο ξενοδοχείο, «εκτός σεζόν». Ο Αντώνης Παρασκευάς, ο ήρωας, εκπρόσωπος μιας Αίθουσα 6 - Cinema Europa Μικρά Αγγλία 19:00 Η μαγική ομπρέλα 16:30, 22:10 Αίθουσα 7 - max screen - Cosmote Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 16:40 3D Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 19:10, 21:40, 00:10 Αίθουσα 8 - Lays Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 15:20 3D Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 17:30 Φρανκεστάιν 21:30 3D, 23:40 3D Gravity 19:30 3D Αίθουσα 9 Ο λύκος της Wall Street 15:00, 18:30, 22:00 Αίθουσα 10 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 15:00 Nebraska 17:00, 19:40, 22:20 Αίθουσα 11 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 15:20, 17:40 Οδηγός διαπλοκής 20:00, 22:45 Αίθουσα 12 Η κλέφτρα των βιβλίων 15:10, 17:50, 20:40, 23:30 Αίθουσα 13 - gold class Nebraska 19:40, 22:20 Αίθουσα 14 - gold class Η κλέφτρα των βιβλίων 20:40, 23:30 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου, Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 19:10, 21:20, 23:30 Αίθουσα 2 Φρανκεστάιν 20:00, 22:00, 00:00 Αίθουσα 3 - Cosmote Μικρά Αγγλία 18:00 Πέμπτη και 12 21:00 Επιστροφή στο ρινγκ 23:15 Αίθουσα 4 Ο λύκος της Wall Street 22:15 Οδηγός διαπλοκής 19:30 Αίθουσα 5 Nebraska 20:20, 22:50 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Ο λύκος της Wall Street 21:00 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 17:00 Gravity 19:00 3D Αίθουσα 2 Επιστροφή στο ρινγκ 19:30, 00:30 Η μαγική ομπρέλα 17:00, 22:00 Αίθουσα 3 Η κλέφτρα των βιβλίων 18:30, 21:10, 23:50 Αίθουσα 4 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 17:30 Nebraska 19:50, 22:30 Αίθουσα 5 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 17:50 Φρανκεστάιν 19:50, 21:50, 23:50 Αίθουσα 6 Οδηγός διαπλοκής 18:30, 21:20, 00:10 Αίθουσα 7-VMAX - Cosmote Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 17:20, 19:30, 21:40, 23:50 Αίθουσα 8 - Gold Class Οδηγός διαπλοκής 19:10, 22:00 Αίθουσα 9 - gold class Nebraska 18:30, 21:10, 23:50 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Ο λύκος της Wall Street 19:00, 22:30 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 17:00 Αίθουσα 2 - Cosmote Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 17:30 Φρανκεστάιν 19:30, 21:30, 23:30 Αίθουσα 3 Η μαγική ομπρέλα 17:20 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 19:50, 22:00, 00:10 Αίθουσα 4 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 16:30 Πέμπτη και 12 18:45, 21:00, 23:15 Αίθουσα 5 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 15:45 3D, 18:00 Οδηγός διαπλοκής 22:45 Επιστροφή στο ρινγκ 20:20 VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών

«Νεμπράσκα» του Αλεξάντερ Πέιν

εποχής επίπλαστου ευδαιμονισμού που καταρρέει στις μέρες μας, μόνος στους άδειους χώρους του ξενοδοχείου, των διακοπών, της καλοκαιρινής ραστώνης που έχει παρέλθει, «εκβιάζει» την έλλειψη, την «επιθυμία» του τηλεοπτικού κοινού... Αλλά οι εξελίξεις θα τον αφήσουν στο περιθώριο, θα περάσει στην «άλλη πλευρά», σαν ημίτρελος παρίας... «Η μαγική ομπρέλα» του Τζον Λι Χάνκοκ. Ρεσιτάλ ερμηνείας από την 228 & Παρνασσού, Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 - Comfort Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 22:10, 00:15 Αίθουσα 2 - Comfort Φρανκεστάιν 20:30, 22:30 Αίθουσα 3 Last Vegas 20:15, 22:45 Αίθουσα 4 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 17:00 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 19:00, 21:10, 23:20 Αίθουσα 5 Η κλέφτρα των βιβλίων 18:20, 21:10, 23:50 Αίθουσα 6 Φρανκεστάιν 18:30, 20:30, 22:30, 00:30 Αίθουσα 7 Gravity 19:40 3D Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 17:20 3D Η εκδίκηση του Ender 21:40, 00:00 Αίθουσα 8 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 17:30 3D Φρανκεστάιν 19:30 3D, 21:30 3D, 23:30 3D Αίθουσα 9 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 17:50, 20:00, 22:10, 00:15 Αίθουσα 10 - Cosmote Οδηγός διαπλοκής 17:50, 20:45, 23:30 Αίθουσα 11 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 19:10, 22:20 Αίθουσα 12 Η μαγική ομπρέλα 18:45, 21:15, 23:45 Αίθουσα 13 Πέμπτη και 12 18:10, 20:20, 22:40 Αίθουσα 14 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 17:00 Επιστροφή στο ρινγκ 19:20, 21:50, 00:20 Αίθουσα 15 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 17:00 Πέμπτη και 12 19:00, 21:20, 23:40 Αίθουσα 16 Επιστροφή στο ρινγκ 18:10, 20:40, 23:10 Αίθουσα 17 47 Ronin 17:20, 20:30, 23:00 Αίθουσα 18 Μικρά Αγγλία 17:10, 20:10, 23:20 Αίθουσα 19 Μικρά Αγγλία 18:40, 21:45 Αίθουσα 20 Ο λύκος της Wall Street 19:45, 23:15 ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D DIGITAL Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 2107773319-2107700491 Αίθουσα 1 Ο λύκος της Wall Street 18:00, 21:30 Αίθουσα 2 Nebraska 17:30, 20:10, 22:30 GAZARTE Βουτάδων 34, Γκάζι, 21034522772103460347, www.gazarte.gr, Nebraska 17:30, 19:45, 22:00 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 Η κλέφτρα των βιβλίων 20:10, 23:00 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 19:00, 22:00 ΔΑΝΑΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655, www.danaoscinema.gr Αίθουσα 1 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:10, 19:50, 22:30 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 16:45, 19:30, 22:15 ΔΙΑΝΑ Περικλέους 14,Μαρούσι, 2108028587, Η μαγική ομπρέλα 17:30 Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά 19:45, 21:20, 23:00 ΕΛΛΗ Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789, Μέλι 18:00, 20:00 Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί 22:00 ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA ODEON Πατριάρχου Ιωακείμ 5 και Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944, www.i-ticket.gr, Αύγουστος 17:20 Η κλέφτρα των βιβλίων 20:00, 22:50 ΙΛΙΟΝ DIGITAL CINEMA Τροίας 34 & Πατησίων 113, 2108810602-6955466939, Μικρά Αγγλία 21:00 Nebraska 18:45 ΙΝΤΕΑΛ Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720, Nebraska 17:40, 20:00, 22:20 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 21062335672106232808, cinemax1@otenet.gr,

Έμα Τόμσον στον ρόλο μιας «δύσκολης» συγγραφέως, που διαπραγματεύεται σκληρά με τον Γουόλτ Ντίσνεϊ για τη μεταφορά στην οθόνη του βιβλίου της με τον χαρακτήρα της «Μαίρη Πόπινς». Η συγγραφέας φτάνει στο Χόλιγουντ στις αρχές της δεκαετίας του 60 και η σύγκρουση των δύο εντελώς διαφορετικών χαρακτήρων είναι αναπόφευκτη... Θα ξεπεραστεί μονάχα όταν οι δυο τους μοιραστούν βιώματα της παιδικής ηλικίας. www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Οδηγός διαπλοκής 18:30, 21:30 Αίθουσα 2 Nebraska 18:00, 20:30, 23:00 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CLASS CYTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο), Κηφισιά, 21062316012106231933, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Η κλέφτρα των βιβλίων 17:00, 20:00, 22:40 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί 17:30 Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά 19:30, 21:00, 22:30 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη, (στάση ΜΕΤΡΟ Αγ. Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Μικρά Αγγλία 18:00, 21:15 Αίθουσα 2 Οδηγός διαπλοκής 18:30, 21:30 Αίθουσα 3 Οδηγός διαπλοκής 20:00, 23:00 Η μαγική ομπρέλα 17:40 Αίθουσα 4 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 17:30, 21:45 Φρανκεστάιν 19:45, 23:45 Αίθουσα 5 Ο λύκος της Wall Street 17:00 Nebraska 20:30, 23:00 Αίθουσα 6 Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή 22:00 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 17:15 Επιστροφή στο ρινγκ 19:30 ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 21064693982106445221, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά 18:00, 20:00, 22:00 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 12 χρόνια σκλάβος 19:10, 22:00 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 22:00 Η μαγική ομπρέλα 19:30 Αίθουσα 3 Η κρυφή ζωή του Γουόλτερ Μίτι 17:50 Nebraska 20:20, 22:40 Αίθουσα 4 Αύγουστος 20:30 Επιστροφή στο ρινγκ 23:10 Αίθουσα 5 Ο λύκος της Wall Street 22:20 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 18:00 3D Η εκδίκηση του Ender 20:00 Αίθουσα 6 Φρανκεστάιν 18:10 3D, 20:10 3D, 22:10 3D Αίθουσα 7 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:40, 20:20, 23:00 Αίθουσα 8 Vodafone Οδηγός διαπλοκής 20:00, 22:50 Αίθουσα 9 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 18:20, 20:40, 23:00 Αίθουσα 10 Ο λύκος της Wall Street 21:00 Φρανκεστάιν 18:50 Αίθουσα 11 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 19:00 Φρανκεστάιν 21:10, 23:10 Αίθουσα 12 Μικρά Αγγλία 21:50 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 19:20 ODEON ΟΠΕΡΑ Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683, www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 17:30 Οδηγός διαπλοκής 19:50, 22:40 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 19:00, 22:00 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Φρανκεστάιν 19:10, 21:10, 23:10 Αίθουσα 2 Η μαγική ομπρέλα 18:00 Nebraska 20:30, 22:50 Αίθουσα 3 Η κλέφτρα

των βιβλίων 20:00, 22:40 Αίθουσα 4 12 χρόνια σκλάβος 19:40, 22:20 Αίθουσα 5 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 18:20, 20:40, 23:00 Αίθουσα 6 Φρανκεστάιν 18:10 3D, 20:10 3D, 22:10 3D Αίθουσα 7 - Vodafone Ο λύκος της Wall Street 21:20 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 19:00 Αίθουσα 8 Μικρά Αγγλία 19:50 Επιστροφή στο ρινγκ 23:00 Αίθουσα 9 Αύγουστος 19:20 Ο λύκος της Wall Street 22:10 Αίθουσα 10 Οδηγός διαπλοκής 19:40, 22:30 ΟΣΚΑΡ DIGITAL Αχαρνών 330, Κάτω Πατήσια, 2102281563 Μικρά Αγγλία 19:10 Οδηγός διαπλοκής 22:10 Η μαγική ομπρέλα 17:00 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868, Ολα χάθηκαν 23:00 Μικρά Αγγλία 17:00, 20:05 ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ (πρώην ΑΛΟΜΑ) Μεσογείων 232 & Βεντούρη, Χολαργός, 2106525122 Nebraska 17:50, 20:10, 22:30 ΣΟΦΙΑ Ευσταθιάδου 2, Πλατεία Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 2109927447-2109917094, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 22:00 Μικρά Αγγλία 19:00 ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, 2109313360 Αίθουσα 1 Nebraska 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 2 Μικρά Αγγλία 18:30, 21:15 STER CINEMAS Λεωφ. Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ίλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 17:10 3D Φρανκεστάιν 19:00, 21:00 3D, 23:00 3D Αίθουσα 2 Ο λύκος της Wall Street 20:00 Επιστροφή στο ρινγκ 17:40 Nebraska 23:20 Αίθουσα 3 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 16:20 Φρανκεστάιν 22:30 Πέμπτη και 12 18:10, 20:20 Αίθουσα 4 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.)

16:10, 18:20 Οδηγός διαπλοκής 20:30, 23:30 Αίθουσα 5 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 19:20, 21:30, 23:40 Η εκδίκηση του Ender 17:00 Αίθουσα 6 Η μαγική ομπρέλα 16:20 Η κλέφτρα των βιβλίων 18:40, 21:20, 00:00 Αίθουσα 7 12 χρόνια σκλάβος 19:30 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 17:20 Οδηγός διαπλοκής 22:00 ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΛΑΪΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, 2103609695-2103612046, contact@tainiothiki.gr, www.tainiothiki.gr Αίθουσα 1 Τοπίο στην ομίχλη (Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τα ματια των νεων) 18:30 Το μετέωρο βήμα του πελαργού (Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τα ματια των νέων) 21:00 ΤΙΤΑΝΙΑ CINEMAX Πανεπιστημίου & Θεμιστοκλέους 5, Αθήνα, 2103811147, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Ασανσέρ για δολοφόνους (ώρα 18:00 Φεστιβάλ Λένιν) 22:00 Ευτυχία (ώρα 18:00 Φεστιβάλ Λένιν) 20:00 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D DIGITAL Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 21028268732102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Η κλέφτρα των βιβλίων 18:00, 20:15, 22:30 Αίθουσα 2 Μικρά Αγγλία 19:45 Οδηγός διαπλοκής 17:45, 22:45 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 2108222702-2108215469 Oh Boy 19:00 Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί 22:00 Αθηνά, Εκ του Μηδενός 21:00 ΦΟΙΒΟΣ DIGITAL CINEMA Εθνικής Αντιστάσεως 1, στάση ΜΕΤΡΟ Περιστέρι, 2105711105 Η κλέφτρα των βιβλίων 18:00, 20:30, 22:50 ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεωφόρος Μαραθώνος 196, 22940-69871, kedmarahon@yahoo.gr, Αύγουστος 21:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γιαννάκη 2, Μαρκόπουλο, 22990-23924, Μικρά Αγγλία 21:00 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 19:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΟΝΑΡ (Πρώην ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ) Αγίας Παρασκευής 40, Ανάκασα- Αγ. Ανάργυροι, 2102690317, Gloria 19:30, 21:30 ΜΑΓΙΑ Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 22210-25625, www.odeon.gr, www.i-ticket.gr, Φρανκεστάιν 20:20 3D, 22:30 3D Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 18:00 ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, 12 χρόνια σκλάβος 18:30, 21:00 ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Πλατεία Δημαρχείου, 2104225653 12 χρόνια σκλάβος 21:40 Αύγουστος 17:00, 19:20

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

57

ΣΚΑΚΙ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com

Ο ΦΙΛΙΝΗΣ ΞΕΧΩΡΙΖΕ ΓΙΑ ΤΟ ΗΘΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΕΙΑ - ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΑ ΣΚΟΡ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ o Με την αναμενόμενη επικράτηση του Αρονιάν ολοκληρώνεται σήμερα στο Βάικ Άαν Ζέε της Ολλανδίας το ισχυρό κλειστό τουρνουά. Δύο γύρους πριν από τη λήξη, ο Αρονιάν συγκέντρωνε 7 βαθμούς σε 9 αγώνες και ακολουθούσαν οι Χιρί, Καρουάνα, Ντομίνγκεζ, Καριάκιν με 5,5 και οι Σο, Χαρικρίσνα με 5. Η εκπληκτική μινιατούρα που θα δούμε παίχτηκε στον 8ο γύρο: Ντομίνγκεζ (Κούβα, 2754) - Σο (Φιλιππίνες, 2719) [C42] 1.ε4 ε5 2.Ιζ3 Ιζ6 3.Ιxε5 δ6 4.Ιζ3 Ιxε4 5.Ιγ3 Ιxγ3 6.δxγ3 Αε7 7.Αε3 0-0 8.Βδ2 β6 9.0-0-0 Αβ7 10.θ4 Ιδ7 11.Αδ3 Ιζ6 12.Αδ4 γ5 13.Αxζ6 Αxζ6 14.Βζ4 δ5 15.θ5 Πε8 16.η4 η6? [16...δ4!] 17.θxη6 θxη6 18.η5 Αη7 19.Πθ7!! δ4 [19...Ρxθ7?? 20.Βxζ7 με φορσέ ματ] 20.Αγ4! Βε7? [20...Αxζ3!] 21.Βθ4! 1-0 o Αρχίζει την Τρίτη το Φεστιβάλ του Γιβραλτάρ με συμμετοχή δεκάδων γκραν μετρ. Υψηλότερο βαθμό αξιολόγησης έχουν οι: Άνταμς, Ιβαντσούκ, Κάμσκι, Βασιέ-Λαγκράβ, Βιτιούγκοφ, Ελιάνοφ, Τομασέφσκι, Χαρικρίσνα, Ναβάρα. o Αρχίζει την Τετάρτη στη Ζυρίχη το κλειστό τουρνουά των κορυφαίων: Κάρλσεν, Αρονιάν, Νακαμούρα, Καρουάνα, Γκέλφαντ, Ανάντ. Ο μέσος όρος ΕΛΟ είναι 2801, ο υψηλότερος στην ιστορία του σκακιού! o Μία ακόμα πολύ σπουδαία διοργάνωση, το Τουρνουά Υποψηφίων του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος, αρχίζει στις 11 Μαρτίου στο Χάντι-Μανσίσκ της Ρωσίας. Οι 8 διεκδικητές: Ανάντ, Κράμνικ, Αντρέικιν, Τοπάλοφ, Μαμεντιάροφ, Αρονιάν, Καριάκιν, Σβίντλερ. o Περίπατος για τον Νορβηγό παγκόσμιο πρωταθλητή Κάρλσεν οι 10 νικηφόρες παρτίδες σε σιμουλτανέ που έδωσε στην έδρα της Google, στην Καλιφόρνια, και αγώνας δρόμου του Ινδού Κούντε σε αντίστοιχη εκδήλωση στη Βομβάη: Αντιμετώπισε 155 αντιπάλους (145 νίκες, 8 ισοπαλίες, 2 ήττες), καλύπτοντας επί οκτώμισι ώρες δώδεκα χιλιόμετρα! o Άνετη επικράτηση του Ν.Ο. Καλαμάτας στον Προκριματικό Όμιλο Α΄ Εθνικής Περιφέρειας Πελοποννήσου. Αγωνίστηκαν επίσης, με τη σειρά που τερμάτισαν, οι ομάδες των Φιλιατρών, του Ο.Σ. Καλαμάτας, της Σπάρτης και του Κρανιδίου. Σήμερα θα διεξαχθεί ο προκριματικός γύρος του Ομαδικού Κυπέλλου.

Η ανάλαφρη περπατησιά του Κώστα στο σκάκι Δεν ήταν ο πολύ δυνατός παίκτης που αράδιαζε νίκες. Δεν θα βρούμε δημοσιευμένους εντυπωσιακούς συνδυασμούς σε παρτίδες του. Το παιχνίδι του δεν ήταν βίαιο, δεν καταρράκωνε τον εγωισμό του αντιπάλου, δεν επεδίωκε τη συντριβή του. Ο Κώστας Φιλίνης άφησε ένα διαφορετικό αποτύπωμα στο ελληνικό σκάκι. Όλοι θα τον θυμούνται για την ευγένεια, την απλότητα που τον διέκρινε, τη συνέπεια, το ήθος, την ενθάρρυνση σε δύσκολες στιγμές της ζωής, την αγάπη του για τους νέους. Σκακιστής από μικρός, βελτίωσε το παιχνίδι του στις ατέλειωτες ώρες της φυλακής και, αρκετά μεγάλος, πήρε μέρος σε επίσημες διοργανώσεις με την ομάδα του Αθλητικού Πολιτιστικού Ομίλου Κότινος. Συμπαίκτες και αντίπαλοι στη σκακιέρα, συνομιλητές, φίλοι που ανέλυσαν μαζί με τον Κώστα μια παρτίδα, όπως ο Σπύρος Ιλαντζής, ο Ηλίας Κουρκουνάκης, ο Θανάσης Μπαρμπής, ο Παναγής Σκλαβούνος, ο Δημήτρης Σωτηρόπουλος και άλλοι, μιλάνε για αυτή την απλότητα, τη ζεστασιά που ένιωθες κοντά του. Ούτε το ένδοξο παρελθόν του, ούτε η όποια αναγνώριση (ήταν εκλεγμένο μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και, από όσο γνωρίζω, μαζί με τον Τραϊανό Χατζηδημητρίου είναι οι μόνοι βουλευτές που έχουν αγωνιστεί σε επίσημες σκακιστικές διοργανώσεις) δεν άφηναν την ελάχιστη υποψία αισθήματος υπεροχής.

Περιστέρι, ο δεσμοφύλακας Η προσωπικότητα, η καλλιέργεια, η ανιδιοτέλεια και το ήθος που απέπνεαν οι πολιτικοί κρατούμενοι ασκούσαν γοητευτική επιρροή στο προσωπικό των φυλακών. Πρόσφατα, σε αφιέρωμα στον Νέλσον Μαντέλα, αναφέρθηκε πως αυτός ο χαρισματικός άνθρωπος είχε κάνει πολλούς δεσμοφύλακες οπαδούς του! Δεν ξαφνιάζει, λοιπόν, το γεγονός ότι ένας από τους τρόπους ανταλλαγής κινήσεων σε παρτίδες μεταξύ σκακιστών σε διαφορετικά κελιά ήταν και η διακίνηση μέσω του φύλακα.

Ο λόγος του Κώστα Φιλίνη, χωρίς πατερναλιστική διάθεση και χωρίς καθοδηγητικές τάσεις, ενέπνεε και ξεσήκωνε τη νέα γενιά. Τα βιβλία και η αυτοσχέδια χάρτινη σκακιέρα ήταν, τα χρόνια της φυλακής, μια συντροφιά...

Όπως είχε διηγηθεί ο Φιλίνης στον Πέτρο Κολυβά, ο δεύτερος τρόπος ήταν να λένε τις κινήσεις φωναχτά και ο τρίτος να αφήνουν χαρτάκια στις τουαλέτες, πίσω από τα καζανάκια. Σε αφιέρωμα του Χρήστου Πιλάλη στο περιοδικό «ΣΑΧ» (τεύχος 15, 1997), είδαμε σκακιστικά βιβλία του Κώστα με σφραγίδες θεώρησης των εγκληματικών φυλακών Αίγινας και Κέρκυρας, καθώς και αυτοσχέδια χάρτινη σκακιέρα και διαβάσαμε για το τουρνουά του 1960 στις φυλακές Αίγινας. Η τελική βαθμολογία σε 12 αγώνες: 1ος Φιλίνης 10 βαθμοί, 2ος Μπάτσης 7,5, 3ος Πολίτης 7, 4ος Ρούσος 6,5, 5ος Τσαρούχας 4,5, 6ος Γιαννόπουλος 4, 7ος Ραψωμανίκης 2,5 βαθμοί.

Τι δεν έγινε Έχοντας τη δυνατότητα από πολύ μικρός να προμηθεύεται και να μελετά ξενόγλωσσα σκακιστικά βιβλία, είχε συσσωρεύσει γνώσεις τις οποίες ελάχιστοι διέθεταν. Εφάρμοζε στις παρτίδες με τους συντρόφους του μοντέρνα για την

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

SU DO KU 1

7

5

6

8

1

4

9

3

8

1

3

9

4

2

5

6

7

4

6

9

7

3

5

2

8

1

7

5

6

3

1

4

9

2

8

1

9

8

2

7

6

3

5

4

3

4

2

8

5

9

7

1

6

9

3

7

5

6

8

1

4

2

6

2

1

4

9

3

8

7

5

5

8

4

1

2

7

6

3

9

Η λύση του χθεσινού προβλήματος

5

8

9

9

6

4

3 4 1 2

4

9 2

Εύκολο

6

7

8

9

2 3

6

4

7 8

9

1 9

5

5

8

2

4

4

1 3

7

3

2

7

3

1

6

5

2

8 7

9 ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗ 2. ΛΙΜΑΝΙΑ 3. ΚΑ, ΡΑΑ 4. ΟΠΛΑ, ΠΑΣΙ 5. ΝΟΑ, ΑΝΥΟ 6. ΑΥΓΟΥΣΤΟΝ 7. ΣΤΟΛΙΠΙΝ 8. ΜΙΣΚΟ, ΝΟΚ 9. ΑΝ, ΗΣΙΟΔΟ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ 2. ΛΙ, ΠΟΥΤΙΝ 3. ΕΜ, ΛΑΓΟΣ 4. ΟΑΚΑ, ΟΛΚΗ 5. ΝΝΑ, ΥΙΟΣ 6. ΕΙ, ΠΑΣΠ 7. ΚΑΡΑΝΤΙΝΟ 8. ΑΣΥΟΝΟΔ 9. ΗΡΑΙΟΝ, ΚΟ

2

εποχή ανοίγματα και πρωτοποριακές ιδέες. Αν συνυπολογίσουμε τον πλούτο των γνώσεων, το κοφτερό του μυαλό και τη μεθοδικότητα που τον διέκρινε, καταλήγουμε άφοβα στο συμπέρασμα ότι, αν είχε αφοσιωθεί στο σκάκι, θα ήταν πιθανότατα ο νεότερος πρωταθλητής Ελλάδας, ο πρώτος Έλληνας διεθνής μετρ (αλλά σιγά μην τον ενδιέφεραν οι τίτλοι...). Βέβαια, αποτιμώντας σήμερα τη ζωή του, όσο κολλημένοι κι αν είμαστε με τη σκακιέρα, όσο κι αν καταλογίζουμε σε ταλαντούχους παίκτες ότι δεν δούλεψαν αρκετά, μια τέτοια επιλογή του Κώστα φαντάζει εγκληματική. Το απελευθερωτικό κίνημα και η δημοκρατία ίσως να είχαν στερηθεί έναν μεγάλο αγωνιστή. Η Αριστερά ίσως να είχε χάσει έναν στυλοβάτη της. Από τους κοινωνικούς αγώνες θα απουσίαζε η νηφάλια αποτίμηση, οι σωστές κατευθύνσεις, η ανυποχώρητη στάση. Από τους νέους θα έλειπε ο άνθρωπος που τους ενέπνεε και τους ξεσήκωνε, η δημιουργική του πνοή! ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. Άπληστος 2. Είναι ο Πειραιάς και η Μασσαλία 3. α) Η ηλικία του νεότερου ψηφοφόρου το 1974 β) Ποταμός της Ελβετίας (αντίστρ.) 4. α) Η δράση της στην Κατοχή απασχολεί σύγχρονους ιστορικούς (αρχικά) β) Γάλλος οικονομολόγος που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1901 5. α) Γιανίκ... παλαίμαχος Γάλλος τενίστας β) Έλληνες και Ιταλοί, ... φάτσα ... ράτσα (αντίστρ.) 6. Ο πρώτος αυτοκράτορας της Ρώμης (καθ. αιτιατ.) 7. Πρωθυπουργός της Ρωσίας λίγα χρόνια πριν από την Οκτωβριανή Επανάσταση 8. α) Μακαρόνια που διαφήμιζε ο Ακάκιος β) Μαζί με το άουτ είναι τέζα 9. α) Υποθέτει β) Αρχαίος επικός ποιητής (αιτιατ.) ΚΑΘΕΤΑ 1. Το πρωτογενές είναι αποτέλεσμα δημιουργικής λογιστικής 2. α) Ιταλικό άρθρο (αντίστρ.) β) Έδωσε πρόσφατα χάρη σε πολιτικούς αντιπάλους του 3. α) Αγγλικό σύμφωνο β) Παλαίμαχος ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ 4. α) Προσωρινή έδρα της ΑΕΚ (αρχικά) β) Διαμέτρημα πυροβόλου 5. α) Αρχικά ναυτικού νοσοκομείου β) Μέλος της Αγίας Τριάδας 6. α) Αρχαίος σύνδεσμος β) Οργάνωση που ιδιοποιήθηκε τη σημαία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου 7. Σωκράτης... σκηνοθέτης και συγγραφέας (αιτιατ.) 8. Κυκλαδονήσι της άγονης γραμμής (αντίστρ.) 9. α) Ναός αρχαίας θεάς (καθ.) β) Ξενόγλωσση συντομογραφία όρου του μποξ

58

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

«Να η ευκαιρία!» Εκτός όλων των στόχων τους οι «κόκκινοι διάβολοι» στην Αγγλία... ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΣΑΡΡΗ

Νωρίς-νωρίς στο 2014, η προσεχής αντίπαλος του Ολυμπιακού στο Τσάμπιονς Λιγκ τέθηκε εκτός από ακόμη έναν στόχο. Μετά την ήττα με 3-0 από την Τσέλσι στο Πρωτάθλημα και την αύξηση της διαφοράς από την κορυφή στους 14 βαθμούς, το Λιγκ Καπ, το δεύτερο ουσιαστικά Κύπελλο της Αγγλίας, έδειχνε ως ένας από τους τελευταίους στόχους της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, μαζί με την πορεία στην Ευρώπη. Η Σάντερλαντ όμως αποδείχθηκε «σκληρό καρύδι» (2-1 και στα δύο ματς), οδήγησε το παιχνίδι στην παράταση και στα πέναλτι και πέτυχε τελικά τον στόχο της. Στο... παραδοσιακό Κύπελλο, η Γιουνάιτεντ αποκλείστηκε από τη Σουόνσι. Είναι η πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια που οι «κόκκινοι διάβολοι» είναι εκτός και των τριών στό-

χων τους στην Αγγλία και βέβαια μιας πρώτης τάξεως ευκαιρίας για τον Ολυμπιακό να εκμεταλλευτεί αυτή την αγωνιστική τους κρίση... Η Γιουνάιτεντ μετράει ήδη 7 ήττες στην Πρέμιερ Λιγκ, όσες η πρώην ομάδα του Ντέιβιντ Μόγιες, η Έβερτον, ολόκληρη την περσινή χρονιά! Αυτή είναι η δεύτερη φορά την τελευταία δεκαετία που χάνει τόσα παιχνίδια τη σεζόν. Όσο κακό κι αν ήταν το ξεκίνημά της, ποτέ δεν βρισκόταν εκτός τριάδας μετά τις 19 Ιανουαρίου! Σε περίπτωση δεν που δεν καταφέρει να τερματίσει σε μία από τις τέσσερις πρώτες θέσεις και χάσει την έξοδο στο Τσάμπιονς Λιγκ της επόμενης χρονιάς, θα υπάρχουν σοβαρές συνέπειες και σε οικονομικό επίπεδο. Ήδη, για πρώτη φορά μετά το 1997, η μεγάλη ομάδα του Μάντσεστερ και μία από τις πιο λαοφιλείς σε όλο τον κόσμο, βρίσκεται εκτός τριάδας στην ετήσια οικονομική αναφο-

ρά της εταιρείας Deloitte, που μετρά τα έσοδα των μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων. Η ομάδα του Μάντσεστερ είναι μια παραδοσιακή οικονομική δύναμη, παρ’ ότι τα τελευταία χρόνια βρίσκεται πίσω από τη Ρεάλ Μαδρίτης και την Μπαρτσελόνα. Φέτος, όμως, την ξεπέρασε και η Μπάγερν Μονάχου! Η κριτική προς το πρόσωπο του Ντέιβιντ Μόγιες είναι τεράστια. Η αλήθεια είναι όμως ότι ανέλαβε μια ομάδα με σημαντικές αδυναμίες. Ο Σερ Άλεξ Φέργκιουσον ήταν εκείνος που πρότεινε τον Μόγιες ως αντικαταστάτη του, ωστόσο δεν φρόντισε να του κάνει τη ζωή πιο εύκολη. Ήταν ξεκάθαρο ότι θα υπάρξει περίοδος μετάβασης, αλλά το παρατεταμένο ντεφορμάρισμα έχει αυξήσει κατά πολύ την πίεση προς τον 50χρονο τεχνικό. Ήδη οι στοιχηματικές εταιρείες ποντάρουν στην επιστροφή του Σερ Άλεξ Φέργκιουσον. Μία εξ αυτών, μάλιστα, τοποθέτησε

Τα «κατεβασμένα κεφάλια» είναι μια σύνηθης εικόνα για τους παίκτες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ φέτος...

ένα ομοίωμα του θρυλικού προπονητή μέσα σε γυάλινη προθήκη έξω από το γήπεδο της ομάδας, με την επιγραφή «σε περίπτωση ανάγκης σπάστε το γυαλί»! Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι κοντά σε μια μεγάλη -αν και πολύ ακριβή- μετεγγραφή, αυτή του Χουάν Μάτα από την Τσέλσι. Ο Ισπανός μπορεί να συμβάλει σε κάποια βελτίωση, αλλά η αλήθεια είναι πως τα κενά της ομάδας είναι σημαντικά και δεδομένα χρειάζεται ενίσχυση και σε άλλες θέσεις. Μέσα στο γήπεδο, δεν θυμίζει σε καμία περί-

ΜΠΑΣΚΕΤ - ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ

Το «ατού» έγινε η «αχίλλειος πτέρνα» του... ΤOY NIKOY ΠΑΝΤΑΖΙΔΗ

Ο Ολυμπιακός βρέθηκε σε λιγότερο από έναν μήνα από το «ζενίθ» στο «ναδίρ» της αγωνιστικής του εικόνας και πριν τελειώσει ο Ιανουάριος ήδη έχει χάσει δύο από τους στόχους που είχε στην αρχή της χρονιάς και μετά τη νίκη επί του Παναθηναϊκού στην πρεμιέρα του Πρωταθλήματος στο άδειο -λόγω τιμωρίας- ΣΕΦ: να πάει και πάλι στον τελικό του Κυπέλλου και να πάρει το αβαντάζ έδρας στα «πλέι οφ» για την κατάκτηση του Πρωταθλήματος, με την κατάκτηση της πρώτης θέσης στην κανονική περίοδο... Έχουν γραφτεί πολλά τις τελευταίες μέρες στα αθλητικά sites για τις αιτίες αυτής της πτώσης του πρωταθλητή Ευρώπης και βέβαια δεν υπάρχει «μαγική συνταγή» για επιστροφή από τη μία μέρα στην άλλη στις επιτυχίες, αλλά ορισμένες «λεπτομέρειες» ίσως βοηθήσουν στην όποια- ανάλυση... Κοιτώντας προσεκτικά τον τελευταίο αγώνα Πρωταθλήματος μεταξύ του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού (σκορ 58-48 για τους «πράσινους»), διαπιστώνουμε ότι άλλο

ματς γινόταν στις αρχές κάθε δεκαλέπτου και... άλλο στη συνέχεια! Ο Ολυμπιακός προηγήθηκε 0-4 στο ξεκίνημα, 0-5 στο β’ δεκάλεπτο (από 17-12 σε 17-17), 1-6 στην αρχή του δευτέρου μέρους (από 27-25 σε 2831) και 0-3 στο τελευταίο δεκάλεπτο (από 41-37 σε 41-40). Με άλλα λόγια, είχε συνολικό σκόρ -σ’ αυτά τα διαστήματα- 18-1 (!), ενώ κράτησε τον Παναθηναϊκό χωρίς καλάθι σχεδόν για 10 λεπτά (τμηματικά)! Στο υπόλοιπο διάστημα ο Παναθηναϊκός νίκησε με 55-28, έχοντας μάλιστα ένα σερί 11-0 στην τε-

λευταία περίοδο (από 45-42 σε 5642) και ένα επιμέρους σκορ 15-2. Σ’ αυτή την περίπτωση δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: ‘Η οι παίκτες του Ολυμπιακού είχαν «φρέσκιες» τις συμβουλές του Γιώργου Μπαρτζώκα για την άμυνα (μετά από κάθε ανάπαυλα) και τις ακολουθούσαν αποτελεσματικά ή ότι υπάρχει πρό-

Προβληματίζονται Γιώργος Μπαρτζώκας και Γιώργος Αγγελόπουλος για την εικόνα του Ολυμπιακού τον τελευταίο μήνα...

βλημα φυσικής κατάστασης (ή και τα δύο μαζί)! Στην επίθεση υπάρχουν στιγμές που «δεν σε θέλει η μπάλα», αλλά στην άμυνα δεν επιτρέπονται με βάση την κοινή «μπασκετική» λογική- τόσο μεγάλα σκαμπανεβάσματα... Σε κάποια συμπεράσματα μπορεί να οδηγήσει και η αντιδιαμετρική εικόνα του Ολυμπιακού στην Ευρωλίγκα (σ.σ.: το κείμενο γράφτηκε πριν την αναμέτρηση με τη Λαμποράλ Κούτσα). Ο Ολυμπιακός νίκησε σε όλα τα ματς της πρώτης φάσης, αν και σε τέσσερα από αυτά έχανε στο τέλος της 3ης περιόδου. Η Μάλαγα νικούσε 44-45 στο ΣΕΦ, αλλά ηττήθηκε 68-61. Η Ζιέλονα Γκόρα προηγείτο 55-63, αλλά ο Ολυμπιακός νίκησε με 79-77 με το καλάθι του Μάντζιαρη στην εκπνοή. Στον β’ γύρο η Μάλαγα νικούσε 65-62, αλλά ηττήθηκε από τους «ερυθρόλευκους»

πτωση τη Γιουνάιτεντ που είχαμε συνηθίσει... Παρ’ ότι δεν παύει να αποτελεί ένα τεράστιο μέγεθος στην ομάδα, με παίκτες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά, ο Ολυμπιακός δεν θα μπορούσε να ελπίζει σε καλύτερη συγκυρία εν όψει των αναμετρήσεών του με τους Άγγλους στους «16» του Τσάμπιονς Λιγκ (25.02 στο Φάληρο, 19.03 στο Μάντσεστερ). Ωστόσο, για την ομάδα του Μόγιες η Ευρώπη αποτελεί «μονόδρομο» για να «σωθεί» η χρονιά. Και ένας «κοιμώμενος γίγαντας» μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο επικίνδυνος...

Από τις «ανατροπές» στην A΄φάση της Ευρωλίγκα, στα «καταστροφικά» φινάλε του τελευταίου μήνα... στην έδρα της 74-82, ενώ η μεγαλύτερη ανατροπή έγινε με τη Σιένα στο ΣΕΦ, όπου η ελληνική ομάδα έχανε στο 30’ 46-57, αλλά με επιμέρους σκορ 32-16 νίκησε τελικά με 78-73. Μια εικόνα όπως αυτή του Ολυμπιακού στις παραπάνω περιπτώσεις, απαιτεί καλή φυσική κατάσταση και υψηλό ηθικό, που σίγουρα δεν υπάρχει τον τελευταίο μήνα. Και στις τρεις ήττες του στην Ελλάδα (δύο από τον Παναθηναϊκό και μια από τον ΚΑΟ Δράμας) ο Ολυμπιακός «παραδόθηκε» στο τελευταίο δεκάλεπτο, ενώ στις δύο ήττες στην Ευρωλίγκα η «κατάρρευση» ήρθε νωρίτερα, με «καταστροφικά» τα τρίτα δεκάλεπτα... Στο Μιλάνο ο Ολυμπιακός νικούσε 16-21 στο πρώτο δεκάλεπτο, αλλά οι γηπεδούχοι μ’ ένα επιμέρους σκορ στο τρίτο δεκάλεπτο 24-8 προηγήθηκαν 63-40, για να τελειώσει ο αγώνας 81-51. Στο ΣΕΦ ο Ολυμπιακός νικούσε 34-32 στο ημίχρονο, αλλά η «Μπάρτσα», μ’ ένα επιμέρους σκορ 14-23 στο 3ο δεκάλεπτο «καθάρισε» το ματς, για να επικρατήσει τελικά 72-81...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

59

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ

Ο... επιστήμονας της πάσας!

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΝΤΑΖΙΔΗ

Στις 6 Μαΐου ο Δημήτρης Διαμαντίδης θα συμπληρώσει τα 34 του χρόνια και όμως συνεχίζει να αγωνίζεται ως έφηβος! Οι «τζένεραλ μάνατζερ» των ομάδων της Ευρωλίγκα τον ανέδειξαν πρόσφατα ως τον παίκτη με το υψηλότερο IQ, αλλά και τον καλύτερο αμυντικό στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, ενώ δεν υπάρχει εβδομάδα που η διοργανώτρια αρχή του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος συλλόγων να μην ασχολείται μαζί του με τον έναν ή άλλο τρόπο. Ο αρχηγός του Παναθηναϊκού έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε μεγάλο... ευεργέτη των συμπαικτών του, αφού με τις ασίστ πάσες του τους «κάνει... μάγκες», αναδεικνύει τις ικανότητές τους και βέβαια τους προσθέτει και... μηδενικά στα συμβόλαια τους! Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Μάικ Μπατίστ, που όταν έφυγε κοντά από τον «Μήτσο» και πήγε στην Φενέρμπαχτσε (με τεράστιες αποδοχές)

δεν προσέφερε ούτε τα μισά απ’ αυτά που τον έκαναν με τον Παναθηναϊκό τρεις φορές πρωταθλητή Ευρώπης. Αντίστοιχα, κανείς άλλος δεν αξιοποίησε τόσο τον Στέφαν Λάσμε (πέρσι) και τον Τζέιμς Γκιστ (φέτος), που αν και έπαιζαν πολλά χρόνια στην Ευρωλίγκα, ποτέ δεν ήταν τόσο καλοί όσο τα δύο τελευταία χρόνια, που βρίσκονται στον Παναθηναϊκό και «ταΐζονται» με... πάσες από τον Διαμαντίδη, για να κάνουν τα «καρφώματά» τους! Είναι χαρακτηριστικό ότι και τις δύο τελευταίες βδομάδες φάσεις με ασίστ του Διαμαντίδη επιλέχθηκαν από την Ευρωλίγκα μέσα στις πιο θεαματικές, ενώ μια πάσα του στον Μπράμο στον περσινό αγώνα με την Φενέρμπαχτσε αναδείχθηκε με ποσοστό 78,37% η καλύτερη ασίστ της σεζόν στο σχετικό δημοψήφισμα. Ο Διαμαντίδης είναι πρώτος στις ασίστ στην Ευρωλίγκα και μέχρι το τέλος της σεζόν αναμένεται να ξεπεράσει τον Θοδωρή Παπαλουκά, που βρίσκεται στην πρώτη θέση όλων των εποχών της διοργάνωσης. Ποτέ άλλοτε παίκτης στην ιστορία του θεσμού δεν είχε 7,3 ασίστ ανά αγώνα, που βελτιώθηκε σε 9,25 ασίστ μέσο όρο στους 4 αγώνες του «Τοπ-16». Ο «Μήτσος» ισοφάρισε, μάλιστα, το ρεκόρ του σ’ έναν αγώνα με 11 εναντίον της Αρμάνι Μιλάνο, ενώ

το ρεκόρ της Ευρωλίγκα το έχει ο Παπαλουκάς με 14 ασίστ, ως παίκτης του Ολυμπιακού το 2009. Ο αρχηγός του Παναθηναϊκού έχει δώσει φέτος 110 ασίστ στην Ευρωλίγκα, πολύ μακράν του δεύτερου Σέρτζιο Ροντρίγκεθ της Ρεάλ (71), αλλά και του Βασίλη Σπανούλη, που είναι δεύτερος στον μέσο όρο (5,3 και με σύνολο 68 πριν τον αγώνα με την Λαμποράλ Κούτσα). O Διαμαντίδης ήταν ακόμη τρίτος στα κλεψίματα (1,9 μ.ο.) στην Α’ φάση της Ευρωλίγκα, ενώ βρίσκεται στην 5η θέση της αξιολόγησης (index rating) με 17,5 βαθμούς μεταξύ όλων των παικτών.

Ο αρχηγός του Παναθηναϊκού μακράν ο πρώτος σε ασίστ στην Ευρωλίγκα...

Βέβαια η παρουσία του είναι καταλυτική και στη φετινή πορεία του Παναθηναϊκού σε Ελλάδα και Ευρώπη. Ο έξι φορές πρωταθλητής Ευρώπης είναι η ομάδα με τα περισσότερα κλεψίματα στην Ευρωλίγκα με 116, από τα οποία τα 24 τα έχει κάνει ο Διαμαντίδης. Μετά την ήττα με 77-72 από την Φενέρμπαχτσε / Ούλκερ, ο Παναθηναϊκός βρίσκεται στη δεύτερη θέση του ομίλου με 3 νίκες και 1 ήττα, ενώ πολύ σημαντικό θεωρείται το ματς της προσεχούς Παρασκευής (9.30 μ.μ.) με την πρωτοπόρο Μπαρτσελόνα στο ΟΑΚΑ.

Ο Τζέιμς Γκιστ και o Στέφαν Λάσμε «αναδείχθηκαν» κοντά στον Δημήτρη Διαμαντίδη...

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ

Ζητήθηκε πιστοποιητικό ποδοσφαιρικών.... φρονημάτων!

TOY KΩΣΤΑ ΜΑΡΟΥΝΤΑ

Μπορεί το Facebook να γίνει η αφορμή για να χάσει κάποιος τη δουλειά του ή να απομακρυνθεί από κάποιο συλλογικό οργανισμό; Δυστυχώς, η απάντηση είναι «ναι». Τις τελευταίες ημέρες δεσπόζει στην επικαιρότητα ένα πρωτόγνωρο για το ποδόσφαιρο μας γεγονός, η απόφαση της Ξάνθης να δείξει τον δρόμο της εξόδου σε δύο νεαρούς ποδοσφαιριστές της ομάδας κάτω των 20 χρόνων, τον Στέλιο Λάσπατζη και τον Γιάννη Παρασκευά. Αιτία; Η ανάρτηση από αυτούς φωτογραφίας στην οποία ποζάρουν (σε αεροδρόμιο) μαζί με τον ποδοσφαιριστή του Παναθηναϊκού Ντανιέλ Πράνιτς! Η ενέργεια της διοίκησης Ξάνθης προκάλεσε κατακραυγή, καθώς αποτελεί ωμή καταπάτηση του δικαιώματος των δύο αυτών παιδιών να υποστηρίζουν όποια ομάδα θέλουν, ενώ και η φωτογραφία με έναν αναγνωρισμένο επαγγελματία ποδοσφαιριστή, πρώην παίκτη της Μπά-

«Έγκλημα» η δημοσιοποίηση φωτογραφίας νεαρών παικτών της Ξάνθης με τον «πράσινο» Πράνιτς...

Ο Ντάνιελ Πράνιτς ήταν, άθελά του, η αιτία να μάθουμε τη στενοκεφαλιά κάποιων αθλητικών παραγόντων...

γερν Μονάχου, δεν μπορεί να αποτελεί «έγκλημα», ειδικά όταν μιλάμε για νεαρούς «εκκολαπτόμενους», που πάντα έχουν πρότυπα... Το θέμα ανακινήθηκε από τους οργανωμένους οπαδούς της ομάδας

(Xanthi Fans), που έγραψαν σε ανακοίνωση τους: «Καλό θα είναι να προσέχουν οι νεαροί παίκτες της Κ20 και των ακαδημιών, να μάθουν ότι ανήκουν σε μια μεγάλη ομάδα, την ΞΑΝΘΗ, και είναι τιμή τους αυτό και θα πρέπει να το σέβονται». Ο ίδιος ο Λάσπατζης, αρχηγός της ομάδας κάτω των 20, εξέφρασε την ενόχλησή του για τους οπαδούς, λέγοντας πως δεν έχουν πάει ποτέ να τον δουν αγωνιζόμενο, για να διαπιστώσουν αν τιμάει τη φανέλα της ομάδας. Ο «ντόρος» που δημιουργήθηκε υποχρέωσε τον συγκεκριμένο σύνδεσμο σε διευκρινιστική δήλω-

ση: «Η ανακοίνωσή μας δεν έχει σκοπό την τρομοκράτηση και ούτε την οποιαδήποτε τιμωρία των παιχτών. Αναγνωρίζουμε το νεαρό της ηλικίας τους, καθώς επίσης ότι δεν έχουν δημιουργήσει το παραμικρό πρόβλημα το διάστημα που είναι στην ομάδα και ότι ο ένας μάλιστα είναι και αρχηγός της». Η αντίδραση της διοίκησης της ΠΑΕ Ξάνθη ήταν να προχωρήσει στην απομάκρυνση των νεαρών παικτών από την ομάδα τους. Εν συνεχεία, προσπάθησε να δικαιολογήσει τα... αδικαιολόγητα: «Πριν ένα χρόνο ο τεχνικός διευθυντής της ομάδας Γιάννης Παπαδημητρίου, συγκέντρωσε τις ομάδες και τους υπευθύνους των Κ-20 και Κ-17, και τους γνωστοποίησε γι’ άλλη μία φορά ότι όλοι αυτοί αγωνίζονται για την Ξάνθη, για την φανέλα της Ξάνθης, με την όποια μικρή ή μεγάλη βαρύτητα έχει αυτή. Τους είπε ότι θα πρέπει να σταματήσουν, όχι να υποστηρίζει ο καθένας την όποια ομάδα θέλει, γιατί τελικά ο κάθε άνθρωπος είναι ε-

λεύθερος για την επιλογή του και εναπόκειται στην ψυχοσύνθεση του κάθε συμμετέχοντος αν θα είναι ψυχή και καρδιά Ξάνθη ή οποιαδήποτε άλλη ομάδα, αλλά τουλάχιστον να μην συμμετέχουν σε ένα ‘πάρτι’ μέσω του ίντερνετ, facebook, twitter, skype, instagram κ.λπ., και να διαδίδουν αγωνιζόμενοι στην Ξάνθη τα φίλαθλα αισθήματά τους κατά βάση προς τις ομάδες Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ και Άρη». Η διοίκηση της ΠΑΕ Skoda Ξάνθη, λίγες μέρες μετά την απόκτηση του δηλωμένου «ΠΑΟΚτζή» Πάμπλο Γκαρσία, άφησε ανοιχτό ένα «παράθυρο» επιστροφής των δύο παικτών, «αν και εφόσον αισθάνονται Ξάνθη». Πιστοποιητικά ποδοσφαιρικών... φρονημάτων εν έτει 2014! Αν όλοι είχαν το μυαλό που... κουβαλάνε οι παράγοντες της Ξάνθης, θα έπρεπε κι ο Παναθηναϊκός να διώξει τον Πράνιτς, που έκανε διπλό «έγκλημα»! Φωτογραφήθηκε με... δύο ποδοσφαιριστές αντίπαλης ομάδας!

60

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΥΡΙΑΚΗ

ALPHA, 21.00

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΠΑΡΕΕΣ Κωμική περιπέτεια αμερικανικής παραγωγής 2010. Παίζουν: Τομ Κρουζ, Κάμερον Ντίαζ, Βαϊόλα Ντέιβις. Η Τζουν θα γνωρίσει τυχαία στο αεροδρόμιο τον γοητευτικό Ρόι. Η έλξη που αισθάνονται μεταξύ τους είναι ακατανίκητη. Γρήγορα όμως η Τζουν διαπιστώνει ότι έχει μπλέξει άσχημα σε ένα πλανητικών διαστάσεων κυνηγητό ανάμεσα σε κατασκόπους της CIA. STAR, 23.00

AFTER LIFE Δραματική ταινία τρόμου, πραγωγής 2010, με τους Λίαμ Νίσον, Κριστίνα Ρίτσι, Τζάστιν Λονγκ. Μετά από ένα τραγικό τροχαίο, η Άννα βρίσκεται σε κατάσταση μεταξύ ζωής και θανάτου, ενώ διαπιστώνει ότι ο υπεύθυνος του γραφείου κηδειών Έλιοτ Ντίκον ετοιμάζει το σώμα της για την κηδεία της. Ο Έλιοτ την ενημερώνει ότι βρίσκεται σε διαδικασία μετάβασης προς τον θάνατο κι ότι εκείνος έχει το χάρισμα να μιλάει με νεκρούς. Η Άννα όμως είναι βέβαιη πως είναι ζωντανή.

ALPHA, 23.15

ΜΗΝ ΠΕΙΣ ΛΕΞΗ Θρίλερ αμερικανικής παραγωγής 2001. Παίζουν: Μάικλ Ντάγκλας, Μπρίτανι Μέρφι, Σον Μπιν. Μια αδίστακτη συμμορία απαγάγει την 8χρονη κόρη του Δρ Κόνραντ, ενός επιφανούς ψυχιάτρου, εκβιάζοντάς τον να καταφέρει να αποσπάσει σε λίγες ώρες ένα πολύτιμο μυστικό από μια κατατονική, ψυχικά διαταραγμένη κοπέλα, την Ελίζαμπεθ. Ο Δρ Κόνραντ για να ξαναδεί την κόρη του πρέπει πρώτα να σπάσει έναν κωδικό, που βρίσκεται βαθιά κρυμμένος μέσα στο διαταραγμένο μυαλό της Eλίζαμπεθ.

STAR, 21.00

ΕΝΤΙΜΟΤΑΤΟΙ ΔΙΑΡΡΗΚΤΕΣ Αστυνομική περιπέτεια, παραγωγής 2009, με τους Μόργκαν Φρίμαν, Αντόνιο Μπαντέρας, Ράντα Μίτσελ. Προκειμένου να ξεπληρώσει τα χρέη του στη ρωσική μαφία, ένας βετεράνος διαρρήκτης αποφασίζει να κλέψει τα δύο τελευταία, αυθεντικά, διακοσμητικά αυγά Faberge, τα οποία φυλάσσονται με ισχυρά μέτρα ασφαλείας. Γι αυτό συνεργάζεται με τον Τζακ, έναν φιλόδοξο νεαρό κλέφτη, και την πανέξυπνη Άλεξ.

ALPHA, 22.30

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ Δράμα μυστηρίου παραγωγής 2011. Παίζουν: Ντάνιελ Κρεγκ, Ρέιτσελ Βάιζ, Ναόμι Γουότς, Ελίας Κοτέας. Ο Γουίλ Άτεντον, επιτυχημένο στέλεχος, μετακομίζει με τη γυναίκα και τις δύο κόρες του από τη Ν. Υόρκη σε ένα πανέμορφο σπίτι στο Νιου Ίνγκλαντ. Όμως, σύντομα θα ανακαλύψουν ότι μέσα σε αυτό το σπίτι δολοφονήθηκαν στο παρελθόν μία μητέρα με τα δύο παιδιά της.

ΤΗΛ.: 210-69.03.000

ΔΕΥΤΕΡΑ MEGA

06.00 Το κορίτσι που αγάπησα (Ε) 07.00 MEGA Σαββατοκύριακο 10.00 Παιδικό πρόγραμμα 12.10 Επτά θανάσιμες πεθερές (Ε) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Εκδίκηση (Ε) 16.45 Eιδήσεις 16.50 Smart face (E) 17.50 Dr. Cook (Ε) 18.50 Aπό την Πόλη έρχομαι 20.00 Eιδήσεις 21.15 SWAT: Επίλεκτη ομάδα κρούσης. Περιπέτεια 23.40 World class: Βartender of the year 2013 00.15 Ειδήσεις 00.30 Η Ρέιτσελ παντρεύεται. Δράμα 02.45 Οι σουρικάτες

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

ΑΝΤ1

06.50 Τα μαχαιρώματα (E) 08.00 TV quiz 09.00 Για μια γυναίκα κι ένα αυτοκίνιητο (Ε) 09.50 Θα βρεις το δάσκαλό σου (Ε) 10.50 Ονειροπαγίδα (Ε) 11.50 40 κύματα (Ε) 12.50 TV quiz 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV quiz 13.40 Φύλαξε τον τελευταίο χορό. Δραματική 16.00 Ελληνική σειρά (Ε) 16.50 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 18.00 Ειδήσεις στη νοηματική γλώσσα 18.00 Ο γεροντοκόρος. Κωμωδία 20.00 Ειδήσεις 21.15 Dancing with the stars 4 00.45 Σε πρώτο πλάνο 01.45 Army wives

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

STAR

07.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.30 Στα ίχνη του μεγαλοπόδαρου. Περιπέτεια 15.15 Τα φιλαράκια (Ε) 16.40 The big bang theory (Ε) 17.40 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.50 Ιατρικές υποθέσεις 18.45 Τwo and a half men 19.45 Eιδήσεις 20.55 Κλήρωση Τζόκερ 21.10 Ο δασκαλάκος ήταν λεβεντιά. Κωμωδία 23.00 After life. Δράμα 01.15 Το ουρλιαχτό. Τρόμου

ΤΗΛ.: 210-69.03.000

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ALPHA

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.30 Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά 10.00 Σαββατοκύριακο με δράση 12.00 Goal χωρίς σύνορα 13.00 Eco news 13.30 Στην πράξη 14.15 Γεύσεις στη φύση 15.15 Ελλήνων γεύσεις 16.00 Ο κόσμος ανάποδα 17.00 Joy (E) 19.00 Discovery Atlas 20.00 Γλυκιές αλχημείες 21.00 Ειδήσεις 22.00 Goal 23.30 Πριν την καταστροφή 00.30 Στα άδυτα των Ταλιμπάν 01.30 Traction (E) 02.00 Top chef: Just desserts

ΤΗΛ. 210-36.73.366

ΒΟΥΛΗ

11.45 Ο Λέοναρντ Μπερνστάιν διευθύνει το Κοντσέρτο για πιάνο αρ. 17 του Μότσαρτ 13.15 Ώρα παράδοσης 14.00 Το μυστήριο των λευκών αμμόλοφων 16.00 Τι λέει ο νόμος 17.20 Αστικό τοπίο: Ίδρυμα Ευγενίδου και Πλανητάριο στην οδό Συγγρού 18.00 Στα βήματα του Ντοστογιέφσκι 19.00 Μουσεία: Η άγνωστη ιστορία των έργων τέχνης. Πόλη του Μεξικού - Μουσείο Ανθρωπολογίας 19.45 Παυλοπέτρι Λακωνίας: Η βυθισμένη πόλη 20.30 Ο δρόμος για το Ελ Αλαμέιν 22.00 Αραμπέλα. Όπερα

ΑΝΤ1

06.00 Εκείνες κι εγώ (Ε) 07.00 Πρωινό ΑΝΤ1 10.00 Το πρωινό 12.50 Με αγάπη 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV Quiz 13.40 Άκρως οικογενειακόν (Ε) 14.50 TV Quiz 15.00 Κωνσταντίνου και Ελένης (Ε) 16.00 TV Quiz 16.10 Το καφέ της Χαράς (Ε) 17.40 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.50 Απαγορευμένη αγάπη 18.50 Μπρούσκο 20.00 Ειδήσεις 21.15 Τα καρντάσιανς (Ε) 22.15 Πλάκα κάνεις - Hotel edition (Ε) 23.15 Ράδιο Αρβύλα 00.15 OΛΑ τρέλα 01.45 Army wives

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

STAR

06.15 Παιδικό πρόγραμμα 08.15 ΦΜ Live (E) 10.00 Live U 13.00 Mελέτησέ το 14.45 ΦΜ Live 16.30 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 16.45 Μίλα 18.40 Η προδοσία 19.45 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 21.00 Οι εντιμότατοι διαρρήκτες. Περιπέτεια 23.15 Στον ενικό 02.15 Jolene. Δράμα

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

06.00 Μαγκάιβερ (Ε) 08.00 Άκατα μάτατα με τα Ζουζούνια 10.00 Μες στην καλή χαρά 14.00 Ειδήσεις 14.15 Έτσι απλά 15.00 Μια τρελή... τρελή σαραντάρα. Κωμωδία 16.55 Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.00 ANNITA SOS 19.00 Eιδήσεις 20.00 Τι θα φάμε σήμερα, μαμά; 21.00 Επικίνδυνες παρέες. Κωμική περιπέτεια 23.15 Μην πεις λέξη. Θρίλερ 01.30 Stars system (E) 02.15 Κόκκινος κύκλος (Ε)

MEGA

06.45 Koινωνία ώρα Mega 10.00 Πρωινό mou (E) 13.10 Η νταντά (Ε) 14.00 Eιδήσεις 15.00 Δύο ξένοι (Ε) 16.30 Ειδήσεις 16.40 Η πολυκατοικία (Ε) 17.50 Πενήντα πενήντα (Ε) 18.50 Εκδίκηση 20.00 Ειδήσεις 21.15 Κλεμμένα όνειρα 22.30 Με τα παντελόνια κάτω (Ε) 23.30 Aνατροπή 01.15 Ειδήσεις 01.30 Η γενιά των 592 ευρώ (Ε) 02.30 Anthony Bourdain No reservations (E)

ALPHA

06.50 Θα σε δω στο πλοίο (Ε) 07.45 Θυρίδα 08.00 Όλα στην ταράτσα (Ε) 08.45 Βελούδο από μετάξι (Ε) 09.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 10.00 Πες μου ναι (E) 10.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 11.00 Kitchen nightmares USA 12.00 Ειδήσεις 13.00 Ελένη 16.00 Δέστε τους! 17.25 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.30 Οικογενειακές ιστορίες (Ε) 18.30 Ειδήσεις 20.00 Κάτι ψήνεται (Ε) 21.00 Μην αρχίζεις τη μουρμούρα (Ε) 21.45 Ελληνοφρένεια 22.30 Το σπίτι των ονείρων. Μυστηρίου 00.45 Glee 01.45 Κόκκινος κύκλος (Ε)

ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.00 Πρώτη γραμμή 10.00 Tώρα 12.00 Magazino 13.00 EXceL!ent 14.00 Top chef (Ε) 15.00 Live 16.40 Eιδήσεις στη νοηματική γλώσσα 16.45 Μαγειρεύω οικονομικά (Ε) 17.30 Chef στον αέρα (E) 18.30 ΣΚΑΪ με το Νίκο Ευαγγελάτο 20.45 To μεζεδοπωλείο 21.00 Ειδήσεις 22.15 CSI Μαϊάμι 23.15 Game of thrones (E) 00.30 H δίκη στον ΣΚΑΪ 02.15 Top chef

ΤΗΛ. 210-36.73.366

ΒΟΥΛΗ

08.45 Διάσκεψη των Προέδρων Ευρωπαϊκών Επιτροπών της COSAK 14.00 Κοινοβουλευτικό έργο 17.00 Ειδήσεις 18.00 Ολομέλεια της Βουλής (Ζ) 22.00 Δελτίο ειδήσεων στη νοηματική γλώσσα 22.15 Θεατροσκόπιο 22.45 «Η καινούργια διαθήκη». Θεατρική παράσταση

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

61

MEDIA ΠΕΝΤΕ ΣΗΜΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΕΔΕΑ, ΑΣΠΙΔΑ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΤΥΠΩΣΕΩΝ

Πώς να διαβάζετε τις δημοσκοπήσεις

Έναν επίκαιρο «Οδηγό ανάγνωσης δημοσκοπήσεων» εξέδωσε ο Σύλλογος Εταιρειών Δημοσκοπήσεων και Έρευνας Αγοράς (ΣΕΔΕΑ), προκειμένου οι πολίτες, αλλά και οι εμπλεκόμενοι δημοσιογράφοι, πολιτικοί, ερευνητές κ.ά. να γνωρίζουν τους βασικούς ορισμούς και να λαμβάνουν υπόψη τις συγκεκριμένες παραμέτρους κατά την ανάγνωση και ερμηνεία των στοιχείων. Το τελευταίο διάστημα εξάλλου, μετά από απουσία μηνών, επανήλθαν στη δημοσιότητα οι πολιτικές έρευνες, οι οποίες δείχνουν πρωτοφανές προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου. Μία από αυτές, της Public Issue, την οποία δημοσίευσε η «Εφημερίδα των Συντακτών», αμφισβήτησε η Ν.Δ. με επίσημη ανακοίνωση, προβάλλοντας αστήρικτα επιχειρήματα, με προφανή στόχο να υποτιμήσει την εταιρεία, να αμφισβητήσει το προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ και να χειραγωγήσει την κοινή γνώμη. Δυστυχώς για τη Ν.Δ., επόμενη έρευνα, αυτή τη φορά της εταιρείας Pulse που δημοσίευσε το «Ποντίκ»ι, επιβεβαίωσε τα αποτελέσματα της Public Issue, όπως και προηγούμενης μέτρησης για την Αττική που πραγματοποίησε η GPO για το Newpost. Προκειμένου να μην υπάρχουν παρερμηνείες και να γίνεται αντιληπτό όταν επιχειρείται η δημιουργία εντυπώσεων, ο ΣΕΔΕΑ συνέταξε έναν βασικό οδηγό 5 σημείων, τα οποία οι αναγνώ-

στες των δημοσκοπήσεων θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη.

Βασικά σημεία προσοχής κατά την ανάγνωση των δημοσκοπήσεων 1. Ταυτότητα έρευνας: Προσέξτε την ταυτότητα της έρευνας, όπου θα πρέπει να δηλώνονται τουλάχιστον η εταιρεία που διενήργησε την έρευνα, ο εντολέας της έρευνας (πελάτης), το μέγεθος του δείγματος και η γεωγραφική του κάλυψη, ο τρόπος συλλογής των στοιχείων (προσωπική ή τηλεφωνική συνέντευξη, internet), η περίοδος διεξαγωγής της έρευνας και το τυπικό στατιστικό σφάλμα σε σχέση με τα αποτελέσματά της. Επίσης, όταν πρόκειται για δημοσκόπηση με πρόθεση ψήφου, θα πρέπει να δηλώνεται εάν διενεργήθηκε με χρήση κάλπης ή όχι.

2. Δείγμα - Μέγεθος: Προσέξτε το μέγεθος του δείγματος της έρευνας. Σε περίπτωση δημοσκόπησης με πρόθεση ψήφου για βουλευτικές εκλογές ή ευρωεκλογές, το δείγμα θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 1.000 άτομα. Σε περίπτωση δημοσκόπησης με πρόθεση ψήφου για δημοτικές εκλογές, το δείγμα εξαρτάται από το μέγεθος του δήμου, ωστόσο ενδείκνυται να μην είναι μικρότερο των 300 ατόμων.

3. Δείγμα - Ποιότητα: Προσέξτε τι αντιπροσωπεύει το δείγμα.

- Ως δημοσκόπηση νοείται κάθε έ-

EχουΜΜΕ και λέΜΜΕ Στο Κόκκινο και η Καβάλα Ήδη από την περασμένη Τετάρτη εκπέμπει δοκιμαστικό πρόγραμμα με τη βοήθεια του 105,5 της Αθήνας. Ο σταθμός ονομάζεται «Στο Κόκκινο» και εκπέμπει τοπικά από τους 102,8. Εν τω μεταξύ, το street party για τα εγκαίνια του «Κόκκινου» της Θεσσαλονίκης στους 93,4 γίνεται την ερχόμενη Τετάρτη στον πεζόδρομο της Καρόλου Ντιλ, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Όχι η ΝΕΡΙΤ στην EBU Να μην δεχθεί τη ΝΕΡΙΤ υπό την παρούσα μορφή στην οικογέ-

«OΡΘΙΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΕΡΤ-3»:

Δεν είμαστε «επαναστάτες», αλλά αγωνιζόμενοι για το αυτονόητο

ρευνα που το δείγμα της είναι αντιπροσωπευτικό του πληθυσμού που διερευνά.

- Οι έρευνες που βασίζονται σε συμμετοχή με πρωτοβουλία των ίδιων των ερωτώμενων αντί για δειγματοληπτική επιλογή δεν συνιστούν δημοσκόπηση (π.χ. ερωτηματολόγια που αναρτώνται σε διαδικτυακούς τόπους).

4. Πρόθεση ψήφου και εκτίμηση ψήφου: Προσέξτε τη διάκριση ανάμεσα στην πρόθεση και την εκτίμηση ψήφου, όταν συγκρίνετε τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων.

- Ο όρος πρόθεση ψήφου αφορά σε όλες τις απαντήσεις που δίνονται στην ερώτηση «Εάν είχαμε σήμερα εκλογές τι θα ψηφίζατε;», ακόμη και όταν δεν επιλέγεται κάποιο κόμμα ή υποψήφιος.

- Ο όρος εκτίμηση ψήφου αφορά την εκτίμηση των ποσοστών των κομμάτων ή των υποψηφίων χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η αδιευκρίνιστη ψήφος (δηλαδή εξαιρουμένων των απαντήσεων όπως «Δεν έχω αποφασίσει ακόμα, Δεν γνωρίζω, Δεν απαντώ, Άκυρο, Λευκό»).

5. Εταιρεία Δημοσκοπήσεων: Προσέξτε το όνομα της εταιρείας που διεξήγαγε τη δημοσκόπηση και την ένδειξη μέλος του ΣΕΔΕΑ. Οι εταιρείες μέλη του ΣΕΔΕΑ (www.sedea.gr) ελέγχονται συστηματικά και σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Με μια εκδήλωση - υπερπαραγωγή απάντησε η ΕΣΗΕΜ-Θ (Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας Θράκης) στην πρόθεση της κυβέρνησης να αφήσει τη Θεσσαλονίκη χωρίς δημόσιο τηλεοπτικό κανάλι. Άπαντες οι επίσημοι της πόλης και της περιφέρειας, περιλαμβανομένου του μητροπολίτη Άνθιμου, του δημάρχου Θεσσαλονίκης Γ. Μπουτάρη, των περιφερειαρχών κ.λπ. τοπικών παραγόντων, ήταν παρόντες για να στηρίξουν την ανάγκη ενός δημόσιου τοπικού καναλιού στη Θεσσαλονίκη, το οποίο θα εξυπηρετεί τις ανάγκες δημοσιότητας σε όλη τη Β. Ελλάδα. Η αντίδραση της ΕΣΗΕΜ-Θ, όμως, φαίνεται εν μέρει εκπρόθεσμη, όπως σημειώνουν οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ-3. Κι αυτό γιατί η πανστρατιά εκδηλώθηκε λίγο μετά την προκήρυξη για τις θέσεις δημοσιογράφων αορίστου χρόνου στη Θεσσαλονίκη, που είναι μόλις... 17! Που σημαίνει ότι κανάλι στη Θεσσαλονίκη δεν προβλέπεται, γι’ αυτό και ο περιορισμός των θέσεων εργασίας, ιδίως σε σύγκριση με τους 132 που απασχολούσε η ΕΡΤ-3. Προφανώς η ΕΣΗΕΜ-Θ, αλλά και όσοι έσπευσαν να εργαστούν στη ΔΤ Θεσσαλονίκης, αντελήφθησαν το μέγεθος της εξαπάτησης που υπέστησαν από την κυβέρνηση όταν δημοσιεύθηκε η προκήρυξη με τις... 17 θέσεις και την πλάνη στην οποία είχαν πέσει. Τότε αντελήφθησαν την αναξιοπιστία της κυβέρνησης. Στο μεταξύ έσπευσαν να πλαισιώσουν τη ΔΤ, τον ενδιάμεσο φορέα, θεωρώντας προφανώς ότι αποτελεί πρόκριμα για την πρόσληψη στη ΝΕΡΙΤ. Όπως σημειώνουν οι δημοσιογράφοι της ΕΡΤ, κατηγορώντας την πλειοψηφία της ΕΣΗΕΜ-Θ, «υπήρξε σειρά υπόγειων επαφών και συνεννοήσεων (σ.σ.: με την κυβέρνηση) που νομιμοποιούσαν τη διάδοχη κατάσταση, παζαρεύοντας θέσεις εργασίας, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της μεγαλύτερης μερίδας των εργαζομένων». Εξάλλου η πρώτη «απεργία» στη ΔΤ κηρύχθηκε από τους δημοσιογράφους της Θεσσαλονίκης όταν έγινε γνωστό ότι στον επίσημο ραδιοτηλεοπτικό φορέα, τη ΝΕΡΙΤ, δεν... χωράνε και πολλοί, οπότε οι περισσότεροι της ΔΤ θα μείνουν εκτός. Η ΕΣΗΕΜ-Θ κάλεσε την κυβέρνηση «να διατηρήσει τη Θεσσαλονίκη ως έδρα άρτιου, αυτόνομου και πλήρως στελεχωμένου σταθμού της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης διασφαλίζοντας το δικαίωμα των πολιτών της περιφέρειας στην ενημέρωση». Όπως σημειώνουν οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ-3 η πλειοψηφία του Δ.Σ. της ΕΣΗΕΜ-Θ «κινείται με τρόπο που αγνοεί τον πολύμηνο αγώνα των Όρθιων της ΕΡΤ». Τονίζει επίσης ότι «μείζον ζήτημα είναι η αποκατάσταση της νομιμότητας, η αναίρεση μιας αντιδημοκρατικής απόφασης, που έπληξε όχι μόνο εμάς, αλλά ολόκληρη την ελληνική κοινωνία». Συμπληρώνουν ότι «γι’ αυτόν τον απόλυτα δίκαιο στόχο επιζητούμε τη στήριξη των φορέων της πόλης, όχι ως ‘επαναστάτες’, αλλά ως αγωνιζόμενοι για το αυτονόητο».

ΑΓΓΕΛΑ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ

Α.Γ.Ν.

νεια των ευρωπαϊκών δημοσίων τηλεοράσεων κάλεσε την EBU ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων Μ.Μ. Μπζερεγκάρντ, δηλώνοντας: «Καλούμε την κυβέρνηση να αποσύρει τα απαράδεκτα σχέδια και με σοβαρότητα να επανεξετάσει το παρόν και το μέλλον της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης». Διαγωνισμός Σε μία εβδομάδα λήγει η προθεσμία για την κατάθεση φακέλου όσων εκδηλώσουν ενδιαφέρον να πάρουν άδεια «παρόχου δικτύου» για την επίγεια μεταφορά του ψηφιακού σήματος σε όλη τη χώρα για 15 χρόνια. Εκτός της δημόσιας τηλεόρασης,

που θεωρείται εκ του νόμου πάροχος δικτύου, μέχρι τώρα μόνος βέβαιος υποψήφιος είναι η Digea των μεγάλων καναλιών. Ανησυχία από την περιφέρεια Εν τω μεταξύ μεγάλη ανησυχία εκδηλώνεται μεταξύ των περιφερειακών σταθμών, καθώς εκτιμούν ότι δεν διασφαλίζεται η απρόσκοπτη εκπομπή του σήματός τους ούτε ο υγιής ανταγωνισμός μεταξύ των «παρόχων δικτύου». Κρίσιμη εβδομάδα για τον «Επενδυτή» Σε προχωρημένες συζητήσεις βρίσκονται οι εργαζόμενοι της εφημερίδας «Επενδυτής» με τον εκ των ιδιοκτητών Α. Σκαναβή, προκειμένου να επανεκδώσουν τη σαββατιάτικη ε-

φημερίδα και και εξοφληθούν οι δεδουλευμένες αποδοχές τους πέντε μηνών. Στη συμφωνία, που δεν έχει καταλήξει ακόμα, θα περιλαμβάνονται εθελούσιες έξοδοι και μεγάλη μείωση αποδοχών. Για τα δάνεια του Mega Για τα κριτήρια και τις εγγυήσεις αλλεπάλληλων δανειοδοτικών ενισχύσεων στο Mega από τις τράπεζες που ανακεφαλαιοποιήθηκαν από χρήματα του ελληνικού λαού κατέθεσε ερώτηση ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στάθης Παναγούλης, απευθυνόμενος στους υπουργούς Οικονομικών και Δικαιοσύνης και στον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Σίμο Κεδίκογλου.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

62 Ωραίος αντάρτης πόλεων ο Χριστόδουλος Ξηρός. Το πρώτο πράμα που έκανε, μετά τη φυγή του, ήταν να βάψει τα μαλλιά του!

ΡΗΣΕΙΣ&

ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

«Η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές θα είναι σαν να δίνεις σε αλκοολικό ένα μπουκάλι ούζο» Ralph Atkins, αρθρογράφος των F.T.

ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ

ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΡΙΤΣΕΩΣ & ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΣΕΚΕΡΕΩΣ

Αυτά παθαίνει όποιος τα βάζει με τον σκληρό πυρήνα του κράτους Τo Λιμενικό ενήργησε σύμφωνα με τους κανονισμούς, δήλωσε ο υπουργός Ναυτιλίας, ο οποίος επέβλεπε τις επιχειρήσεις από σκυλάδικο της παραλιακής. Μπορεί να σώθηκαν μερικοί από την επέμβαση, αλλά μην τα θέλουμε όλα δικά μας. Είχαμε μεγάλο συντελεστή επιτυχίας στα παιδάκια. Σημασία έχει ότι οι λαθρομετανάστες πήραν ένα ηχηρό μήνυμα. Διότι ερχόντουσαν να μας πάρουν τις δουλειές όπως πολύ σωστά έχει επισημάνει και ο πρωθυπουργός της χώρας. Και τις θέσεις στους παιδικούς σταθμούς όπως είχε συμπληρώσει ο Παναγιώταρος Ακολούθως, ο Βαρβιτσιώτης έκανε και μια σκληρή δήλωση εναντίον του Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, που θα τη ζήλευε και ο Νότης Σφακιανάκης.

Ή να ανακεφαλαιοποιήσουμε καμιά τράπεζα, που είναι και της μόδας. Μην αγχώνεστε. Τώρα που θα επιτραπούν οι μαζικές απολύσεις, η ανάπτυξη θα καλπάσει. Οι μαζικές απολύσεις είναι η ατμομηχανή της οικονομίας μας. Διότι, όπως είναι παγκοίνως γνωστόν, παραγωγική ανασυγκρότηση χωρίς μαζικές απολύσεις δεν γίνεται. Παράλληλα η κυβέρνηση θα προωθήσει και μέτρα ανακούφισης των ανέργων. Το πιο αποδοτικό μέτρο ανακούφισης των ανέργων είναι να μην παίρνουν καθόλου μισθό οι εργαζόμενοι. Έτσι οι άνεργοι είναι σε καλύτερη θέση, γιατί δεν έχουν να ξυπνήσουν και συγκεκριμένη ώρα, πράγμα που όπως και να το κάνεις είναι κάπως ανακουφιστικό.

Τελικά πιάνουνε τόπο τα σκυλάδικα.

Μετά θα βάλουμε και άλλα δύο - τρία δισ. μέτρα από πάνω και θα γίνουμε μέγκλα. Όλοι θα μιλάνε για το ελληνικό θαύμα.

Πάντως οι λιμενικοί απέδειξαν ότι είναι πολύ μάχιμοι. Πρέπει να ήταν αυτοί που στην παρέλαση ήθελαν να γδάρουν Αλβανούς.

Αλλά αυτά είναι σύνθετα πράγματα. Πού να τα καταλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ που δεν έχει διοικήσει ούτε περίπτερο.

Από την άλλη, να ξεδώσουνε και λίγο. Όλη μέρα κι όλη νύχτα κυνηγάνε το λαθρεμπόριο στο ναυτιλιακό πετρέλαιο.

Εν τω μεταξύ το χρέος έχει φτάσει στο 171% του ΑΕΠ. Με το ζόρι κρατιόμαστε να μην ξεχυθούμε στις αγορές.

Έλεος δηλαδή, θα πέσει κι άλλη κατηγορία η ΑΕΚ. Τέσσερα εκατομμύρια κοστολογείται ο Χριστόδουλος Ξηρός; Ούτε ο Φετφατζίδης να ‘τανε. Μάλλον θα τον δώσουν στους ένστολους αντί για αναδρομικά. Ή θα καλύψουνε καμία τρύπα στο ΙΚΑ από καταχρήσεις. Βλακεία πάντως. Αν τον επικηρύσσανε με 4 δισ., θα μπορούσαμε να τον ρευστοποιήσουμε για να καλύψουμε το χρηματοδοτικό κενό.

Λίγη προσπάθεια θέλει για να το πάμε στο 240%. Ώστε να είναι διπλάσιο από τότε που μπήκαμε στο Μνημόνιο. Για την ακρίβεια, 245%, ώστε να καλύψουμε και το επαχθές 5% που θα κουρέψει ο Σταθάκης. Ο ΣΥΡΙΖΑ πάντως κούρεψε τον Τατσόπουλο και τον πάσαρε στους 58, στο τριπλάσιο της αντικειμενικής του αξίας. Θα πεις βέβαια, εδώ ο Κουβέλης κατάφερε να τους πουλήσει τον Παπαδόπουλο και τον Ψαριανό.

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

Υπάρχουν και Ερινύες Τα σκληρά πρόσωπά τους παραμορφώνονται από τον θρήνο για τον θάνατο των παιδιών και των γυναικών τους. Οι άντρες που επέζησαν από το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι κλαίνε με λυγμούς, και δεν είναι τίποτα ευαίσθητες ψυχές. Πρόσφυγες από δύο εμπόλεμες ζώνες, το Αφγανιστάν και τη Συρία, έχουν δει τον θάνατο σε όλες του τις μορφές. Όμως, λίγα λεπτά πριν τη σωτηρία, λίγο πριν πατήσουν ξηρά στο νησάκι, θα πέσουν πάνω στην περιπολία του Λιμενικού. Κι εκεί θα πνιγούν στα σκοτεινά νερά 12 άνθρωποι, εννέα παιδιά και τρεις γυναίκες. Η φρίκη. Το αδιανόητο. Οι πρόσφυγες λένε πως όταν το λιμενικό σκάφος έδεσε το μικρό αλιευτικό ανέπτυξε μεγάλη ταχύτατα και το πλοιάριο στο οποίο επέβαιναν δεν άντεξε, τουμπάρισε και βυθίστηκε. Λένε μάλιστα ότι το λιμενικό σκάφος τούς οδηγούσε πίσω προς την Τουρκία, από όπου είχαν ξεκινήσει το ταξίδι θανάτου. Το Λιμενικό διαψεύδει ότι τους επέστρεφε στην Τουρκία. Ο υπουργός Ναυτιλίας επιβεβαιώνει, πριν καν η έρευ-

να ξεκινήσει. Καί είχε το θράσος να κατηγορήσει τον Επίτροπο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μούιζνιεκς, που διαμαρτυρήθηκε, ότι θέλει να «προκαλέσει πολιτικό πρόβλημα στην Ελλάδα». Για το ίδιο αμάρτημα κατηγόρησε όχι μόνο τον συνήθη ύποπτο, τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το ΠΑΣΟΚ. Η Διεθνής Αμνηστία ζήτησε να γίνει ανεξάρτητη έρευνα, σιγά μη γίνει. Εντάξει, το ΥΠΕΝ και το Λιμενικό θα κάνουν έρευνα, καλά... Η Δικαιοσύνη, τουλάχιστον αυτή, πρέπει να δράσει άμεσα. Όμως στην Ελλάδα έχουμε και τις Ερινύες, τις τρεις θεότητες που τιμωρούν τα εγκλήματα κατά της φιλοξενίας, του ασύλου, της επιορκίας και άλλα. Αυτές θα φροντίσουν ώστε οι τυχόν πολιτικοί και φυσικοί υπεύθυνοι γιά τους φριχτούς θανάτους να βλέπουν στον ύπνο τους τα παγωμένα προσωπάκια των παιδιών που έπνιξαν.

Τρεις απαντήσεις, παρακαλώ Σε δήλωσή του για την απόδραση - φυγή του Χριστόδουλου Ξηρού, ο φερόμενος ως αρχηγός της «17Ν» Αλέξανδρος Γιωτόπουλος έθεσε τρία κρίσιμα ζητήματα. Πρώτο: «Αφού ο Χριστόδουλος είναι τόσο επικίνδυνος τρομοκράτης, γιατί όταν το 2011 έβαλε φωτιά στο κελί του, αντί να τον τιμωρήσουν όπως θα όφειλαν, τον επιβράβευσαν ικανοποιώντας και τα τρία αιτήματά του, μεταφέροντάς τον στις πτέρυγες; Γιατί του έδωσαν το ελεύθερο να πηγαίνει καθημερινά όπου θέλει, στο αρχιφυλακείο, στους Πυρή-

νες, στους σημαντικότερους ποινικούς;» Δεύτερο: «Ποιος έδωσε τη διαταγή; Όχι βέβαια η διευθύντρια, ούτε κάποιος αρχιφύλακας. Δεν έχουν τέτοια εξουσία και ούτε θα αναλάμβαναν τέτοια ευθύνη. Η διαταγή ήρθε από τα πάνω. Από την Αντιτρομοκρατική, την ΕΥΠ και άρα από την κυβέρνηση που την εποπτεύει». Τρίτο: «Στις δύο με κατ’ οίκον περιορισμό άδειες που έλαβε ο Βασίλης Τζωρτζάτος, έξι αυτοκίνητα της Αντιτρομοκρατικής ήταν κάτω από το σπίτι

ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ

του και τον παρακολουθούσαν, ενώ για τον Χριστόδουλο Ξηρό δεν υπήρχε κανείς.» Παρακαλούνται οι κύριοι Σαμαράς, Δένδιας, Αθανασίου, Σίμος Κεδίκογλου, ο έμπειρος Μισέλ Χρυσοχοΐδης και αν θέλει και η κυρία Μισέλ Ασημακοπούλου, αντί να ρωτάνε τον ΣΥΡΙΖΑ, να απαντήσουν. Επειδή όμως, εκτός από αυτές τις ελληνικές φιγούρες, καλύτερα από όλους ξέρουν οι Αμερικανοί, ας ενημερώσει ο Βαγγέλης τον πρωθυπουργάκο, τι του είπε και τι διέταξε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι. Δ.Χ.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

63

ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, απαντώντας σε ερώτηση σχετική με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας στην Ισπανία και την Ελλάδα, παραδέχθηκε ότι η κρίση δεν έχει τελειώσει και απομένουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν. «Η πολιτική της Γερμανίας δεν πρόκειται να αλλάξει ούτε κατά την τρίτη θητεία της καγκελαρίου Μέρκελ», διευκρίνισε. Και για να μας παρηγορήσει, προσέθεσε: «Δεν θα ήθελα, αν έπρεπε να εφαρμόσω ένα τέτοιο πρόγραμμα στη Γερμανία. Αυτό που πρέπει να υπομείνουν οι Έλληνες είναι απίστευτο». (Και το φως πού το βλέπει ο Αντώνης;)

Φύλακες ή σκυλοπνίχτες;

Πορεία στον Κάκκαβο Σήμερα κάτοικοι της Β.Α. Χαλκιδικής και αλληλέγγυοι στον αγώνα τους ενάντια στην καταστροφική ανοικτή εξόρυξη χρυσού, που θέλει να «φυτέψει» μέσα σε ένα αρχέγονο δάσος η Eldorado Gold και η θυγατρική της Ελληνικός Χρυσός, με τις πλάτες της κυβέρνησης, ανηφορίζουν και πάλι στον Κάκκαβο. Τα μέλη του κινήματος καλούν τους πολίτες σε μια πορεία «για να δούμε και να συνειδητοποιήσουμε την καταστροφή που συντελείται στη Χαλκιδική». Όποιος και όποια έχει επισκεφθεί την περιοχή των Σκουριών, εκεί όπου βάσει των σχεδίων των σύγχρονων χρυσοθήρων πρόκειται να λειτουργήσει η τεράστια ανοικτή εξόρυξη χρυσού, δεν γίνεται παρά να θυμώσει... Το δάσος ήδη έχει «πληγωθεί» βαθιά και η καταστροφή του συνεχίζεται, μάλιστα χωρίς καν η εταιρεία να διαθέτει τις απαιτούμενες άδειες για όλα όσα κάνει.

Τα δεξιά κόμματα εδώ και τρεις δεκαετίες μεταλλάσσονται βαθμιαία υιοθετώντας πιο αντιδημοκρατικές πολιτικές και ιδεολογικές θέσεις. Από τη στιγμή που ξεκίνησε η αναθεώρηση της «στρατηγικής της ευημερίας», τη δεκαετία του ‘80, τα φιλελεύθερα κόμματα άρχισαν την πολιτική και ιδεολογική τους μετάλλαξη. Με απλά λόγια, στην αρχή στράφηκαν στον νεοφιλελευθερισμό, που ήταν μια απόπειρα υπέρβασης της κρίσης του παραγωγικού καπιταλισμού σε βάρος της εργασίας, και στη συνέχεια στον αρπακτικό καπιταλισμό, στη φούσκα των παραγώγων και των χρυσών χρηματιστικών προϊόντων. Όσο τα φιλελεύθερα κόμματα μεταλλάσσονταν πολιτικά, τόσο σκλήραιναν και τις ιδεολογικές τους επιλογές αναθεωρώντας τις θεμελιώδεις αξίες, κληρονομιά της Γαλλικής Επανάστασης, πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Κατακτήσεις που ήταν δεδομένες άρχισαν να αμφισβητούνται. Εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα περιορίζονται ή καταργούνται, ενώ οι οικονομικές ανισότητες, όχι μόνο μεταξύ χωρών, αλλά και στο εσωτερικό των λεγόμενων μητροπόλεων, παίρνουν τεράστιες διαστάσεις. Όσο η ισότητα και η αλληλεγγύη περιθωριοποιούνται στον βωμό του κέρδους, τόσο διευρύνεται το χάσμα κοινωνικής δικαιοσύνης. Προτεραιότητα αποτελεί πλέον η ελευθερία, αφυδατωμένη όμως από την αξιακή δημοκρατική της διάσταση, αφού εκλαμβάνεται ως οικονομική ασυδοσία χωρίς κανόνες και περιορισμούς. Τα τελευταία χρόνια έρχεται να προστεθεί σε αυτή την αντιδημοκρατική μετάλλαξη ένα ακόμη πιο ανησυχητικό στοιχείο, το μεταναστευτικό, που αξιοποιείται

έντονα από τις πιο αντιδραστικές δυνάμεις. Η έκρηξη της ανεργίας και η όξυνση των οικονομικών αντιθέσεων αποδίδεται, από τις δυνάμεις της φασίζουσας Ακροδεξιάς, στους ρακένδυτους μετανάστες, που αναζητούν στην άλλοτε «ζώνη της ευημερίας», είτε την απόδραση από την οικονομική τους εξαθλίωση είτε τη διαφυγή τους από εμπόλεμες περιοχές και αιματηρές συγκρούσεις, τις οποίες, ορισμένες φορές, πυροδότησαν οι ίδιες οι δυτικές χώρες. Η αμφισβήτηση των ουμανιστικών αξιών στηρίζεται πάνω σε στερεότυπα μισαλλοδοξίας λες και η ιστορία της ανθρωπότητας δεν ήταν μια συνεχής ιστορία μετακινήσεων. Κάποτε ο ρεπουμπλικανός, παρακαλώ, Λίνκολν, έλεγε: «Δίνοντας ελευθερία στους σκλάβους, διασφαλίζουμε την ελευθερία των ελεύθερων». Κάποτε... Ο ρατσιστικός κίνδυνος είναι ισχυρός, αν και οι κοινωνικές αντιστάσεις παραμένουν επίσης ισχυρές. Οι συντηρητικές κυβερνήσεις, για να αποτρέψουν την ανοδική τάση των ακροδεξιών εθνικιστικών δυνάμεων, καταφεύγουν, αν δεν υιοθετούν, σε ορισμένες από τις μεθόδους των δυνάμεων αυτών, με αποτέλεσμα να τις καταστούν συζητήσιμες ως εναλλακτικές λύσεις. Τέτοια είναι και η αντίληψη της Ευρώπης - φρούριο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Έτσι, όμως, ένα υπαρκτό πρόβλημα, το μεταναστευτικό, που πρέπει να αντιμετωπιστεί με κατανόηση, ευαισθησία και σχέδιο σε τοπικό, ευρωπαϊκό, αλλά και διεθνές επίπεδο, μετατρέπεται σε θρυαλλίδα αντιδημοκρατικής εκτροπής και ενίσχυσης των ρατσιστικών αντιλήψεων. Από εκεί και πέρα είναι πια δύσκολο να ξεχωρίσεις τους φύλακες από τους σκυλοπνίχτες... ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ

Μ.ΠΛ.

ΚΑΤΑ ΤΑ ΛΟΙΠΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ

Βλέποντας τον Χριστόδουλο Ξηρό, καταλαβαίνεις. Τελικά, εκτός από την πολιτική ζωή, έχουμε και την τρομοκρατία που μας αξίζει. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εντάξει, κύριος. Δεν ζητάει από τον Τσίπρα πιστοποιητικό θρησκευτικών φρονημάτων. Γνήσιος φιλελεύθερος βλέπεις. Του ζητάει απλώς πιστοποιητικό εργασιακών φρονημάτων. Τον ρωτάει συγκεκριμένα αν έχει κολλήσει αρκετά ένσημα. Σωστή ερώτηση, αλλά γιατί δεν ρωτάει πρώτα τον αρχηγό του.

Αλλά ξέχασα, ο Σαμαράς έχει πλάκα τα ένσημα από τις πίτσες. Είπε να το χοντρύνει ο Κυριάκος, στηλιτεύοντας τον Τσίπρα ως πορφυρογέννητο. Αλλά έδωσε τόπο στην οργή. Για να μη ρίξει το επίπεδο, ξέρεις. Το ΠΑΣΟΚ αλλά και η ΔΗΜ.ΑΡ. είδαν τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ να τσακώνονται για τα θρησκευτικά φρονήματα. Αυτό είδαν κι όχι τον νεοδεξιό μεσαίωνα. Και γι’ αυτό κράτησαν ίσες αποστάσεις. Και το ΚΚΕ το ίδιο έκανε. Αλλά εκεί στον Περισσό τους έχει γίνει χούι. Οι ίσες αποστάσεις επί παντός. Μια ιδέα. Να ντύσουμε με στολή όλους τους συνταξιούχους.

Μπας και τους χαρακτηρίσει ένστολους το ΣτΕ. Και δούνε κι αυτοί οι φουκαράδες στον ήλιο μοίρα. Τελικά είναι σοβαρό πράμα να ασχολείται το άπαν σύμπαν με το τι είπε κάποια Αφροδίτη Αλ Τάδε; Ειδικά στο Διαδίκτυο, σούπερ σταρ μιλάμε η κυρία. Φαίνεται πως, εκτός από την πολιτική ζωή, εκτός από την τρομοκρατία, έχουμε και την επικαιρότητα που μας αξίζει. Μην πυροβολείτε την Άννα - Μισέλ, κρίμα κι άδικο. Δεν κάνει του κεφαλιού της η κοπέλα. Μεταφέρει πιστά (πιο πιστά δεν γίνεται) το πολιτικό και το πνευματικό (προπάντων το πνευματικό) επίπεδο της παράταξης.

Τι νομίζεις, εικόνα της Ν.Δ. είναι η Άννα - Μισέλ και της μοιάζει. Άλλη μια δημοσκόπηση σαν κι αυτές της Public Issue και της Pulse να βγει και να δεις τι έχει να γίνει. Όχι με το θρήσκευμα, και με τα οικογενειακά του Τσίπρα θ’ ασχοληθούν. Και με τα αθλητικά του επίσης. Επιτέλους, οφείλει να ενημερώσει ο Τσίπρας το λαό γιατί είναι Παναθηναϊκός. Και τι είδους Παναθηναϊκός είναι περισσότερο. Μπασκετικός ή ποδοσφαιρικός; Θα μου πεις, τα ρωτάνε αυτά μέρες πούναι; Ε, από τη Ν.Δ. του Σαμαρά, του Σίμου και της Άννας - Μισέλ, όλα να τα περιμένεις. Σκέψου, λέει, να είχε πει ο Τσίπρας αυτό με τις χειροβομβίδες.

Που θα πετάξει κατά της Ν.Δ. Στο τσιγκέλι ανάποδα θα τον είχανε κρεμάσει οι σχολιαστές των δελτίων των 8. Με τον Σαμαρά όμως, ως μη γενόμενο. Ήτανε μικρός τότε, διάβαζε επίσης, και δεν ήξερε. Του είπανε πως η Χούντα είναι επανάσταση και το πίστεψε. Έκτοτε έμεινε μ’ αυτή την εντύπωση. Ε, τι θα γίνει τώρα, θα του πάρουμε το κεφάλι; Αφού κι ο αρχηγός του, ο Σαμαράς, το παρέβλεψε. Σου λέει, αν αρχίζουμε να κάνουμε αποχουντοποίηση, πάει, το διαλύσαμε το κόμμα. Τέτοιος συνωστισμός στα γουναράδικα, νισάφι πια.

Ως κι ο Χριστόδουλος Ξηρός τρομάρα του, εκεί δίνει τα ραντεβού του. Πώς ήτανε παλιά για τους επαρχιώτες ο Μπακάκος στην Ομόνοια; Έτσι. Κι ανάθεμα αν ξέρουνε (οι περισσότεροι), το ιστορικό βάρος της ρήσης. Ήταν εκείνος που μου ζήτησε να έρθω στην «Αυγή». Πριν από 30 χρόνια ακριβώς. Ήταν, μαζί με τον Λεωνίδα Κύρκο και τον Μπάμπη Δρακόπουλο, οι άνθρωποι από τους οποίους έμαθα, κατάλαβα την αλφαβήτα της σύγχρονης αριστερής σκέψης. Προπάντων τις αρχές, τις αξίες και το ήθος της. Στο καλό, Κώστα Φιλίνη. Θα σε θυμόμαστε, σ’ ευχαριστούμε...

Η ΑΥΓΗ

Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a

ΚΥΡΙΑΚΗ 26 IANOYAΡΙΟΥ 2014

ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΜΠΑΛΤΑ

Του ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Μυθιστόρημα;

ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Άι σιχτίρ, φτάνει πια... ΑΥΤΗ η κυβέρνηση θυμίζει σουπερνόβα που ο πυρήνας του έχει καταρρεύσει και έχουν ξεκινήσει οι αλυσιδωτές εκρήξεις που θα εξαπολύσουν τα κομμάτια του προς όλες τις κατευθύνσεις του πολιτικού στερεώματος. Οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη όλο και με μεγαλύτερη συχνότητα, όλο και πιο κωμικές, όλο και πιο γελοίες. Έχω φτάσει στο σημείο (απόγνωσης) να αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάτι το άσχημο να πεις γι’ αυτήν τη συγκυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ ή το μόνο που απομένει είναι να την καλέσεις να καταδικάσει την ηλιθιότητα απ’ όπου και αν προέρχεται - και χωρίς αστερίσκους, παρακαλώ, για τον Σίμο και τη Μισέλ. Η δε συνέχεια προμηνύεται -αν είναι δυνατόν- χειρότερη. Παραφράζοντας ένα σύνθημα του ύστερου ‘69, θα έλεγα ότι η πολιτική πέθανε, η οικονομία πέθανε και η κοινωνία δεν αισθάνεται καλά. Οι πολίτες, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, έχουν χάσει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς της δημοκρατίας: κόμματα, πολιτικούς, Κοινοβούλιο, ΜΜΕ, Δικαιοσύνη. Είναι πεισμένοι ότι το αύριο, το δικό τους και της χώρας, θα είναι χειρότερο από το χθες. Μια κοι-

νωνία χωρίς όραμα και χωρίς ελπίδα. Υπάρχει μια διάχυτη διάθεση στη χώρα, ένα πράγμα υπόγειο που δεν μετριέται με την πρόθεση ψήφου, που δεν κάνει δηλώσεις, που δεν κραυγάζει στα τηλεπαράθυρα της ξεφτίλας. Ένα μείγμα κυνισμού, οργής και θλίψης. Στην κοινωνία έχει εδραιωθεί η πεποίθηση ότι όλα έχουν συμβεί ή μπορεί να συμβούν. Ότι οι πολιτικοί δεν ορρωδούν προ μηδενός και ουδενός. Ότι όλα είναι θεμιτά, όλα είναι δυνατά: η φορο-

Υπάρχει κάτι που αρχίζει και παίρνει μορφή. Μια βοή που θεριεύει και φωνάζει: «άι σιχτίρ, φτάνει πια, σας σιχάθηκα». Μια διάχυτη αίσθηση ότι αξίζουμε κάτι καλύτερο ως άνθρωποι, ως λαός, ως χώρα

Ο Κώστας Φιλίνης ήταν ξεχωριστό πετράδι στην περιπετειώδη πορεία της ιστορικής Αριστεράς. Ο αστός που στρατεύθηκε στην υπόθεση των εργαζομένων, ο αγωνιστής της Αντίστασης και του αντιδικτατορικού αγώνα. Ως πολιτικό στέλεχος συνέβαλε όσο λίγοι στη διευρυμένη αντίληψη για την πολιτική και την πολλαπλότητα των επαναστατικών αντικειμένων, κατανόησε

κλοπή, η μίζα, η εξαγορά δημοσίων λειτουργών, υπουργικών πράξεων, δικαστικών αποφάσεων, δημοσίων προμηθειών, δημοσίων θέσεων. Ο παράνομος πλουτισμός σε όλους τους τομείς, σε όλες τις καταστάσεις, στη δημόσια και ιδιωτική καθημερινότητα. Δεν γνωρίζω πώς να ονοματίσω αυτή τη συλλογική κακοδιαθεσία, αυτό το ανικανοποίητο, αυτή τη θλίψη που πλανώνται σαν αιθαλομίχλη στην ατμόσφαιρα. Σίγουρα οφείλεται στις τεκτονικές καταστροφές που έχουν προκαλέσει οι πολιτικές του Μνημονίων. Αλλά υπάρχει και κάτι άλλο, που αρχίζει και παίρνει μορφή. Μια βοή που θεριεύει και φωνάζει: «άι σιχτίρ, φτάνει πια, σας σιχάθηκα». Μια διάχυτη αίσθηση ότι αξίζουμε κάτι καλύτερο ως άνθρωποι, ως λαός, ως χώρα. Η κοινωνία πνίγεται και αναζητάει πολιτικό οξυγόνο για να αναπνεύσει. Εκφράζει την ανάγκη για μια νέα δημόσια ηθική, για νέες μορφές πολιτικές και εκπροσώπευσης. Διεκδικεί τη χαμένη προσωπική και συλλογική αξιοπρέπεια. Ζητεί από τον ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει.

Y

«AΣΕ ΝΑ σου εξηγήσω τις αρχές της δημοσιογραφίας. Βγάζω λεφτά με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι να με πληρώνουν να γράφω ιστορίες, και άρα τις γράφω. Δεν γουστάρω καθόλου το γράψιμο, αλλά πρέπει να τρώω, πρέπει να χρηματοδοτώ τις ανάγκες μου. Ο άλλος τρόπος είναι να με πληρώνουν για να μη γράψω. Για μένα αυτός ο τρόπος είναι ο καλύτερος γιατί έτσι δεν έχω να γράψω τίποτε και τα λεφτά τα παίρνω. Αν παίξω τα χαρτιά μου σωστά, παίρνω περισσότερα για να μη γράψω παρά για να γράψω. Υπάρχει και ένας τρίτος τρόπος που δεν μου αρέσει. Τον ονομάζω το τελευταίο μου καταφύγιο. Πηγαίνω σε κάποιους στην κυβέρνηση και προσφέρομαι να τους πουλήσω αυτά που ξέρω. Αλλά αυτός ο τρόπος δεν με ικανοποιεί.

- Γιατί; - Γιατί δεν μου αρέσει να πουλάω στο σκοτάδι. Αν έχω να κάνω με κάποιο συ- Μπορεί το απόσταγμα νηθισμένο τύπο, ας πούμε των αρχών της με σένα ή μ’ εκείνον εκεί κά- δημοσιογραφίας που τω, και ξέρω ότι μπορώ να διατυπώνει με τόση καταστρέψω το όνομά του ή τη δουλειά του ή τον γάμο ενάργεια ο του, και το ξέρει κι εκείνος, μυθιστορηματικός τότε η ιστορία έχει την τιμή ήρωας του Λε Καρέ να της και μπορούμε να συμφωνήσουμε. Είναι μια κα- αφορά την Ελλάδα νονική οικονομική συναλ- τού σήμερα; λαγή. Αλλά όταν πηγαίνω σε κάποιους στην κυβέρνηση δεν ξέρω τι τιμή έχει η ιστορία για κείνους. Μερικοί είναι ξύπνιοι. Άλλοι είναι ηλίθιοι. Και δεν ξέρεις αν δεν ξέρουν περί τίνος πρόκειται ή αν ξέρουν και δεν θέλουν να σου πουν. Οπότε το ρίχνουμε στις μπλόφες. Και σε μπλόφες πάνω στις μπλόφες. Κι αυτό τρώει χρόνο. Μπορεί ακόμη και να με απειλήσουν με τον δικό μου φάκελλο για να με κάνουν να κατεβάσω την τιμή. Δεν μου αρέσει να σπαταλάω τη ζωή μου έτσι. Θέλεις δουλειές μαζί μου; Τότε δώσε μου μια τιμή στα γρήγορα και μη με κάνεις να χάνω τον χρόνο μου. Θα σου κάνω κι εγώ καλή τιμή.»

John le Carré, The Tailor of Panama, Sceptre Paperback Edition, 2011, σ. 311-312, δική μου μετάφραση Ο ράφτης του Παναμά ξετυλίγεται τη δεκαετία του 1990. Σε μια χώρα καθυστερημένη, αφού η τηλεόραση, με τα δελτία της των ειδήσεων, με τις ενημερωτικές εκπομπές της κι όλα τα άλλα της, δεν έχει ρόλο και αφού η μπλογκόσφαιρα, το φέισμπουκ και το τουίτερ απουσιάζουν παντελώς. Από την άλλη μεριά, η σύγχρονη Ελλάδα μας μπορεί να υπερηφανεύεται ότι η τηλεόρασή της αγκαλιάζει κάθε γωνιά της χώρας, ότι το γουάι φάι εξαπλώνεται ταχύτατα, ότι διαθέτει πρωτογενές πλεόνασμα, ότι προεδρεύει κοτζάμ Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι έχει πρωθυπουργό τον κ. Σαμαρά και αντιπρόεδρο της κυβερνήσεως (και υπουργό επί των Εξωτερικών) τον κ. Βενιζέλο. Και για άλλα πολλά. Με μια λέξη για το ότι είναι πλήρως αναπτυγμένη. Οπότε το ερώτημα είναι: μπορεί το απόσταγμα των αρχών της δημοσιογραφίας που διατυπώνει με τόση ενάργεια ο μυθιστορηματικός ήρωας του Λε Καρέ να αφορά την Ελλάδα τού σήμερα; Ας αφήσουμε το ερώτημα ελεύθερο. Κι ας προσθέσουμε μόνο ότι κάποιες φορές ένα μυθιστόρημα μπορεί να αποδίδει όψεις της πραγματικότητας πολύ καλύτερα από την αρτιότερη επιστημονική -ή ακόμα και δημοσιογραφική- μελέτη.

την τομή που αποτέλεσε η συμβολή του Γκράμσι για τη μαρξιστική παράδοση, συνέβαλε στη στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου, υποστήριζε με πάθος την αντίληψη «δημοκρατία παντού» και έβλεπε την ενωμένη Ευρώπη ως νέο προνομιακό- πεδίο κοινωνικών αγώνων. ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ

Y

04 9 771109 015103