09/02
Η ΑΥΓΗ
KΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
www.avgi.gr
Συναγερμός για τον ΕΟΠΥΥ
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΣΕΛ. 5
TIMH: 3 €
ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11929
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΣΤΟ ΑΚΡΟΠΟΛ, ΔΕΥΤΕΡΑ 7 μ.μ.
Οι συνομιλίες για το Κυπριακό
«Τρεις κάλπες, μια επιλογή: Να νικήσουμε»
Ελένη Μαύρου, διευθύντρια της εφημερίδας «Χαραυγή» Ασίμ Ακανσόι, γραμματέας του CTP (κόμμα Ταλάτ) Ανάλυση του πανεπιστημιακού Σταύρου Τομπάζου
Ομιλητές: Αλέξης Τσίπρας, Ρένα Δούρου, Γαβριήλ Σακελλαρίδης
ΠΡΟΒΛΕΨΗ - ΣΟΚ ΑΠΟ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ LEVY
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΒΟΥΔΟΥΡΗΣ: Αντίπαλος είναι ο νεοφιλελευθερισμός
ΣΕΛ. 7
ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
Xρέος 208% του ΑΕΠ αν δεν ηττηθεί η λιτότητα
Εκτόξευση του δημοσίου χρέους ακόμη και στο 208% το 2015, αν συνεχιστεί η ίδια πολιτική της σκληρής λιτότητας, προβλέπει η ετήσια μελέτη του έγκυρου Οικονομικού Ινστιτούτου Levy για την ελληνική οικονομία. Στη στρατηγική ανάλυση, που φέρνει στο φως ΤΡΕΙΣ η «Αυγή», εκτιμάται ότι εκτός ελέγχου δεν είΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ναι μόνο το χρέος, αλλά και η ανεργία, όπως ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ άλλωστε είχαν προβλέψει και πέρυσι οι ίδιοι αναλυτές. Στην έκθεση προβλέπεται ότι η κυ- ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ βέρνηση θα πετύχει τον στόχο της μόνο για το έλλειμμα, ενώ εκτιμάται ότι η μείωση του ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο δεν οφείλεται στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας αλλά στα πετρελαιοειδή. Οι αναλυτές του Levy δεν μένουν μόνο στις δυσοίωνες εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις της επεκτατικής λιτότητας. Προτείνουν τρεις εναλλακτικές πολιτικές για να βγει η ελληνική οικονομία από τον φαύλο κύκλο: α) ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ, β) πάγωμα του χρέους και αναστολή της αποπληρωμής των τόκων και γ) δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
XΑΡΗΣ ΓΟΛΕΜΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ INΣΤ. «Ν. ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ»
O ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πετύχει για την Ελλάδα και την Ευρώπη ΕΝΘΕΜΑΤΑ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕΛ. 10, 11, ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΣΕΛ. 6, 9
Ιταλία: Η «λίστα Τσίπρα» κόντρα στον Ρέντσι Μιλούν: Νίκι Βέντολα (ηγέτης SEL) Μάρκο Φερέρο (γραμμ. Επανίδρυσης)
ΕΝΡΙΚΟ ΜΠΟΡΕΛΙ
ΕΛΒΕΤΟΣ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΗΣ:
Περισσότερα δικαιώματα και όχι πόλεμος κατά των φτωχών στην Ελβετία ΣΕΛ. 46
LE MONDE diplomatique
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
«Σκεφθείτε, συζητήστε και ξεκουνηθείτε»
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2
Η Άννα Ελεφάντη μιλά για την παράσταση «Γράμματα αγάπης στον Στάλιν»
ΣΕΛ. 52
ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ ΜΑΥΡΙΔΗ*
Ο ΣΤΙΟΥΑΡΤ Χωλ εγκατέλειψε τα εγκόσμια τη Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου, αφήνοντας μια σημαντική κληρονομιά στην κοινωνική θεωρία αλλά και μια τεράστια παρακαταθήκη στην αριστερή σκέψη. Ο γεννημένος στην Τζαμάικα διανοούμενος και καθηγητής άφησε το σημαντικό στίγμα του στον αγγλοσαξονικό ακαδημαϊκό χώρο, στην κοινωνιολογία και την πολιτική εν γένει.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική στις ανατολικές χώρες
ΣΕΛ. 31-34
Ο Στέλιος Χαραλαμπόπουλος για το ντοκιμαντέρ «Γρ. Λαμπράκης Μαραθώνιος μια ημιτελούς άνοιξης»
ΣΕΛ. 51
Ο Ταρίκ Αλί και η Ζ. Ουίλιαμς γράφουν για τον στοχαστή της πολυπολιτισμικότητας Στιούαρτ Χωλ
ΕΝΘΕΜΑΤΑ
Ο Θοδωρής Ρακόπουλος γράφει για τον ήρωα των Ιταλών νεοφασιστών Μίκη Μάντακα
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ
Παιδιά χωρίς πατρίδα Μαρτυρίες και δήλωση Γιάννη Ραγκούση
ΣΕΛ. 21
Κεφαλλονιά: Μιλούν οι τρεις Πακιστανοί «καλοί Σαμαρίτες» ΣΕΛ. 20
Κερατσίνι: «Ιδιώνυμο» για τους μαθητές που αγωνίζονται ΣΕΛ. 13
AΡΘΡΑ: Νάντια Βαλαβάνη, Νίκος Κοτζιάς, Ανδρέας Καρίτζης, Χρήστος Λάσκος, Βασίλης Παπαστεργίου
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
2
ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ
Κρίσιμη μάχη Πανικόβλητοι ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος από την επαπειλούμενη βαριά ήττα τους, επιχειρούν να μετατρέψουν τις ευρωεκλογές και τις περιφερειακές σε οιονεί βουλευτικές εκλογές. Θέλουν να συσπειρώσουν το μεγαλύτερο μέρος της καταρρέουσας εκλογικής επιρροής τους, να περιορίσουν τη χαλαρότητα της ψήφου, να θέσουν κεντρικά πολιτικά διλήμματα, να εκμεταλλευθούν έστω και αόριστες υποσχέσεις του Σόιμπλε για «λύση» του προβλήματος του χρέους, ώστε να εμφανιστούν ως οι αναγκαίοι «μεσολαβητές». Πρόκειται για απελπισμένη προσπάθεια διαχείρισης της διαγραφόμενης ήττας τους. Ακόμα και το «δωράκι», που για τρίτη φορά μέσα σε ενάμιση χρόνο λένε ότι περιμένουν, αποδεικνύεται δώρο - άδωρο. Σύμφωνα με μελέτες ισχυρών διεθνών κέντρων, όπως η Deutsche Bank και ο Βloomberg, η περιβόητη φόρμουλα «50-5015», που ισοδυναμεί με επιμήκυνση του χρέους και της λιτότητας, αποφέρει μηδαμινή μείωση του χρέους. Η ανάλυση του Levy Ινστιτούτου που δημοσιεύουμε σήμερα τεκμηριωμένα προβλέπει ότι, υπό την παρούσα πολιτική, το δημόσιο χρέος θα φτάσει το 208% του ΑΕΠ το 2015. Η χώρα βυθίζεται στον φαύλο κύκλο της «λιτότητας - χρέους - ανεργίας - ύφεσης». Οι πολίτες αναζητούν πολιτική διέξοδο στο οικονομικό πρόβλημα που αποκτά διαστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης. Είναι εύλογο να απορρίπτουν σταθερά τις μονοκομματικές κυβερνήσεις, καθώς παραπέμπουν στα αδιέξοδα της δικομματικής αυτοδυναμίας. Παρά την πανσπερμία «λύσεων κυβερνητικής συνεργασίας», στις δημοσκοπήσεις διαγράφεται πλειοψηφικά αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση στο υπό αναζήτηση κυβερνητικό σχήμα, δηλαδή εκπέμπεται σήμα για κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας, με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι προφανές ότι η αναζήτηση φερέγγυων και πλατιών συμμαχιών θα επηρεάσει και τις κάλπες του Μαΐου, που εξ αντικειμένου προσλαμβάνουν χαρακτήρα δημοψηφίσματος κατά του Μνημονίου. Η αντίληψη συνεργασιών, στη βάση του ψηφισμένου προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, προβάλλεται ως αναγκαία για την κεντρική πολιτική σκηνή, πόσο μάλλον για τις περιφερειακές εκπροσωπήσεις. Ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος, καθιερώνοντας τον σταυρό προτίμησης στις ευρωεκλογές, εγκαταλείπουν την τακτική του πολιτικού αποχρωματισμού των εκλογών και τις μετατρέπουν σε καίρια πολιτική σύγκρουση. Αν σταματήσουν το προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ στο 3%, ελπίζουν ότι θα αποφύγουν γοργές πολιτικές εξελίξεις... Παρά τα προβλήματα εσωτερικής συνεννόησης, που οξύνθηκαν με ορισμένες επιλογές υποψηφίων, ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει το πολιτικό πλεονέκτημα ότι πρώτος πρότεινε νέα και άφθαρτα πρόσωπα για υποψηφίους σε κεντρικούς θεσμούς. Ακόμη, η ευρωπαϊκή απήχηση της υποψηφιότητας Τσίπρα για την προεδρία της Κομισιόν επιβεβαιώνει το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί πηγή έμπνευσης για προοδευτικές δυνάμεις στην υπόλοιπη Ευρώπη και η νίκη του μπορεί να στείλει μήνυμα ανατροπής σε ολόκληρη την Ευρώπη. Προϋπόθεση για να ενδυναμωθεί η πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η διαμόρφωση και η προβολή των θέσεών του, ώστε να επιτυγχάνεται η συγκέντρωση ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, που είναι τόσο αναγκαία για να υπερνικηθεί η κρίση. Δείγματα αυτής της προγραμματικής ενηλικίωσης του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξαν αυτή την εβδομάδα η ημερίδα για την άμυνα και η ομιλία Τσίπρα σε εκδήλωση με επιχειρηματίες. Η μάχη έχει αρχίσει. Αν κρίνουμε από την κοινωνική δυναμική στο θέμα της Υγείας, η προεκλογική περίοδος δεν θα γίνει με τους άνωθεν επιβαλλόμενους όρους κοινωνικής αδράνειας εν ονόματι της ελληνικής προεδρίας στην Ε.Ε. (που ήδη έχει ξεχαστεί...), αλλά με όρους κινημάτων και λαϊκής συμμετοχής.
Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
στροφή του μέχρι την αποδοχή του; Θα ήταν ίσως χρήσιμο για την πολιτική o Τέταρτο, είναι πολιτικώς ορθόν να γίσυμμαχιών του ΣΥΡΙΖΑ να υπάρξει μια τυΣΗΜΕΡΑ νει δεκτός ως συνεργαζόμενος, αν τουλάποποίηση των προϋποθέσεων που απαιΕΙΝΑΙ χιστον δεν μετανοήσει δημοσίως για το πατούνται, για να πιστοποιηθεί κάποιος ως υρελθόν του; Αν δεν ζητήσει συγγνώμη για όποψήφιος συνεργαζόμενος. Κάτι σαν αριΚΥΡΙΑΚΗ σα κατά καιρούς είπε κατά της Αριστεράς στερό ISO. Έτσι που να ελέγχεται διαφανώς ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ και κυρίως για όσα διέπραξε κατά του λαού; και χωρίς καυγάδες το πολιτικό μητρώο και ΚΑΡΤΕΡΟΥ η συνέπειά του. Διότι, τι να τον κάνει σήμεo Πέμπτο, αν έχει ψηφίσει ένα Μνημόρα η Αριστερά έναΝ σύμμαχο ασταθή, προνιο, αλλά έχει έρθει σε αντίθεση σε συνέσωρινό, ταλαντευόμενο, συμβατικό; χεια με όλη την πολιτική των Μνημονίων, Στοιχεία του σχετικού ερωτηματολογίου το συζητάμε; Ή θα πρέπει να ισχύει καταιμπορεί να είναι: σχύνη αιώνια για όποιον ταλαντεύτηκε με τα Μνημόνια; o Πρώτον, πόσα κόμματα έχει αλλάξει; Αν, ας πούμε, ήταν κατά σειρά στο ΚΚΕ, στο o Έκτον, μέχρι ποίου σημείου είναι σωΚΚΕ Εσωτερικού, στην ΕΑΡ, στον Συναστό να δοκιμάζεται η αντοχή του; Αν αντέσπισμό, στον ΣΥΡΙΖΑ, ή σε ένα, δύο, τρία χει να τον αποκαλούν γυρολόγο, καριερίτροτσκιστικά κόμματα και στον ΣΥΡΙΖΑ, είστα, οπορτουνιστή, φιλόδοξο, καρεκλοκυναι εντάξει; Ή θεωρείται γυρολόγος; νηγό, περνάει; Ή πρέπει να βρούμε κι άλλα; o Δεύτερον, τι υποστήριξε κατά καιo Έβδομον, αφού ο υποψήφιος συρούς; Αν συμπάθησε τον Στάλιν ή τον Τρότσκι, αν επαγγέλθη- μπληρώσει όλα τα στοιχεία, ποιος θα τον κρίνει; Μήπως πρέκε τη δικτατορία του προλεταριάτου, αν σήκωσε το χέρι σε δια- πει να συσταθεί μια ειδική επιτροπή ελέγχου υποψηφίων συγραφές, είναι εντάξει; Έχει υπάρξει παραγραφή ή όχι; νεργαζομένων, όπως παλιότερα οι επιτροπές επαγρύπνησης, η o Τρίτον, μέχρι ποια χρονική στιγμή μπορούσε να είναι φί- οποία να εξετάζει και να προτείνει αναλόγως; Παρατήρηση: με όλα αυτά μπορεί να υπάρξει έλλειμμα συλος, μέλος ή συνεργαζόμενος με το ΠΑΣΟΚ; Αν έχει βοηθήσει τον Ανδρέα κόντρα στην Αριστερά, υπάρχει πρόβλημα; Αν έχει νεργαζομένων. Θα υπάρξει όμως σίγουρα περίσσευμα αρετής. διατελέσει βουλευτής; Ή αυτά σβήνονται με τη μετέπειτα στά- Αλλιώς, αλίμονο, θα συμφωνούσαμε ότι τίποτε το ανθρώπινο ση του; Και πόσο πρέπει να διαρκεί η περίοδος από τη μετα- δεν μας είναι ξένο - και στην πολιτική...
Για ένα αριστερό ISO
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
«Σκεφθείτε, συζητήστε - και ξεκουνηθείτε» ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1
Μέσα από τη ζωή και το έργο του έθεσε -αλλά και απάντησε έμπρακτα- ερωτήματα που αφορούν τον ρόλο και το «χρέος» των διανοούμενων και τη σχέση της αριστερής σκέψης με την πολιτική πράξη, ερωτήματα περισσότερο επίκαιρα από ποτέ στη σημερινή εποχή των «τεχνοκρατών». Μέλος της γενιάς των Βρετανών διανοούμενων του 1950, ιδρυτικό μέλος και διευθυντής επί σειρά ετών του σημαντικότατου New Leſt Review (μαζί με τον Ε.Π. Τόμσον, τον Ραλφ Μίλιμπαντ, τον Ρέιμοντ Ουίλιαμς κ.ά.), σημείο αναφοράς της θεωρίας για όλη τη μετέπειτα Νέα Αριστερά και τον «δυτικό μαρξισμό», τόλμησε να θέσει πρωτοποριακά πολιτικά ζητήματα αλλά και να στρατευθεί σε αυτά, όπως το θέμα της ιθαγένειας και της «εντοπιότητας», τις πολιτικές της ταυτότητας, τη συζήτηση γύρω από την πολυπολιτισμικότητα και το «μετα-αποικιακό» (post-colonial). Θεμελίωσε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 το πρώτο πρόγραμμα πολιτισμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, ανοίγοντας έτσι ένα ολόκληρο πεδίο διαθεματικής/διεπιστημονικής διερεύνησης των σύγχρονων κοινωνιών σε χώρους όπου η Αριστερά είχε σημαντική έλλειψη θεωρίας, όπως η μελέτη της σύγχρονης κουλτούρας και η «πολιτισμική πολιτική» (cultural politics) -όλο αυτό που εξελίχθηκε αργότερα στις διαφορετικές εκφάνσεις των «πολιτισμικών σπουδών» (cultural studies). Μέσα από αυτές, μέσα από το περιοδικό, μέσα από το προσωπικό έργο αλλά και τη «στράτευση» του Στιού-
αρτ Χωλ (και άλλων) συναρθρώθηκαν σταδιακά μια σειρά από θεωρητικές προτάσεις και εργαλεία των τελευταίων δεκαετιών, τις οποίες παραδοσιακά ο μαρξισμός και η αριστερή σκέψη αγνοούσαν (ή περιφρονούσαν) και που «επανεφευρίσκει» τα τελευταία χρόνια η ανανεωτική Αριστερά στην προσπάθειά της να κατανοήσει την κρίση, είτε πρόκειται για τον μετα-αλτουσεριανό μαρξισμό, την φουκωική θεωρία της εξουσίας, τον Ντελέζ και τον Γκουαταρί, τη μετα-γκραμσιανή θεωρία της ηγεμονίας, την ψυχανάλυση και τη φεμινιστική θεωρία. Μέσα από όλα αυτά, ένας «δημόσιος διανοούμενος», όπως ο Στιούαρτ Χωλ, αρνήθηκε να περιχαρακωθεί βολικά στο πανεπιστήμιο και προσπάθησε να μπολιάσει έμπρακτα τον λόγο και την πρακτική της Αριστεράς με τη σύγχρονη θεωρία. Όντας ο ίδιος μετανάστης, ταυτόχρονα μέσα και έξω από τη «βρετανική» κοινωνία (καθηγητής, μαύρος, Βρετανός στην παιδεία του και απόγονος σκλάβων, αριστερός) αναδεικνύει μέσα από το πολυσχιδές έργο του τα σύνθετα για την κοινωνική θεωρία και την αριστερή σκέψη ζητήματα των σχέσεων μεταξύ φύλου, φυλής, εθνικής, πολιτισμικής και ταξικής ταυτότητας, από τη μεριά όλων αυτών που «δεν έχουν φωνή», αυτών που είναι αποκλεισμένοι από την εξουσία, των «παράπλευρων απωλειών» της καπιταλιστικής κρίσης. Όχι μόνο για μια πρώην αυτοκρατορία που σε ιστορική παραζάλη αναζητούσε (και αναζητά ακόμη) να ορίσει τους «δικούς» της και τους «άλλους», αλλά ολοένα και περισσότερο για όλες τις ευρωπαϊκές
χώρες που, ιστορικά αμήχανες μπροστά σ’ αυτά τα ερωτήματα (μετανάστευση, εντοπιότητα, ιθαγένεια, ταυτότητα, ενσωμάτωση) απαντούν (σε μεγάλα τουλάχιστον κομμάτια τους) με την άνοδο των νεο-εθνικισμών και των ακροδεξιών πολιτικών τους εκφάνσεων. Ταυτόχρονα, υπήρξε ένας οξυδερκής αναλυτής και κριτικός της θατσερικής Βρετανίας σε σχέση με την κοινωνική καταστροφή που αυτή επέφερε και, στα τελευταία χρόνια, της νεο-φιλελεύθερης ηγεμονίας (και του μπλερικού «εκσυγχρονισμού») με τη συνακόλουθη επίθεση στην κοινωνία. Αναγνώρισε και ανέλυσε ήδη από εκείνη την εποχή την ιστορική ιδιαιτερότητα της νεοφιλελεύθερης επίθεσης ως ένα όραμα καταστροφής και βίαιης ανάδυσης μιας νέας οικονομικοκοινωνικής τάξης πραγμάτων, αλλά και τη θεμελιακή μετάλλαξη της σοσιαλδημοκρατίας (σε New Labour) και τη σταδιακή ταύτισή της με τον νεοφιλελευθερισμό. Όσο το έργο του θα ξαναδιαβάζεται, θα βλέπουμε έναν Στιούαρτ Χωλ περισσότερο επίκαιρο από ποτέ, που έθεσε ήδη μερικά από τα σημαντικότερα ζητήματα της κοινωνίας, της πολιτικής και της Αριστεράς για το μέλλον -ενός στοχαστή και ενός αριστερού ανθρώπου για τον οποίο ο Ταρίκ Αλί, συνοψίζοντας τον βίο του, γράφει «Σκεφθείτε, συζητήστε- και ξεκουνηθείτε».
* Ο Ηρακλής Μαυρίδης διδάσκει Eπιστημολογία και Μεθοδολογία των Κοινωνικών Επιστημών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
3
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Στην αφετηρία μιας τρίμηνης προεκλογικής εκστρατείας, ο ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποιεί αύριο, Δευτέρα, την κεντρική εκδήλωσή του, με το χαρακτηριστικό σύνθημα: «Τρεις κάλπες μία επιλογή: να νικήσουμε!». Στην τριπλή πολιτική μάχη, από την έκβαση της οποίας θα κριθεί εν πολλοίς η πορεία του τόπου, ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει ενωτικά τη μάχη των εκλογών στις περιφέρειες, με αιχμή την Αττική. Στο θέατρο Ακροπόλ, στις 7 το απόγευμα, με ομιλητές, λοιπόν, τον Αλέξη Τσίπρα αλλά και τους δύο υποψήφιους, περιφερειάρχη Αττικής και δήμαρχο Αθηναίων, Ρένα Δούρου και Γαβριήλ Σακελλαρίδη αντιστοίχως, η αξιωματική αντιπολίτευση θέλει, έτσι, να υπογραμμίσει το πλεονέκτημα που διαθέτει με τα νέα και άφθαρτα πρόσωπα που προτείνει στη μάχη του Μαΐου. Σε μια εκδήλωση, στην οποία θα απευθύνουν επίσης χαιρετισμό εκπρόσωποι του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς, αλλά και άλλοι υποψήφιοι δήμαρχοι που θα υποστηρίξει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Απαντώντας στην τεχνητή θολούρα των αντιπάλων του -λέξεις, όπως «Μνημόνιο» και «λιτότητα» είναι απαγορευμένες για τους γαλαζοπράσινους υποψηφίους-, ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει να αναδεικνύει τον πολιτικό χαρακτήρα των εκλογών. Σε ό,τι αφορά άλλωστε τις αυτοδιοικητικές ε-
ΜΕ ΤΟΝ «ΑΕΡΑ» ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ...
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπαίνει από αύριο στην τριπλή πολιτική μάχη του Μαΐου κλογές, τα Μνημόνια κατά κοινή ομολογία διέλυσαν, με το μέτρο της διαθεσιμότητας και την περικοπή κρίσιμων κονδυλίων, το κοινωνικό κράτος σε επίπεδο δήμων και περιφερειών - και αυτό, ιδίως για τα πιο ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού δεν είναι κάτι μηχανιστικό, αλλά απολύτως οργανικό και φυσικά πολιτικό. Πολιτική μάχη και οι ευρωεκλογές φυσικά, ανέκαθεν αλλά πολύ περισσότερο τώρα, λόγω της υποψηφιότητας του Αλέξη Τσίπρα για την προεδρία της Κομισιόν. Με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρο του ΚΕΑ να μεταφέρει σε όλες τις γωνιές της Ευρώπης το ελπιδοφόρο μήνυμα για την ανασυγκρότηση της ευρωπαϊκής Αριστεράς και ταυτόχρονα την ανάσχεση της Ακροδεξιάς που έχει σηκώσει για τα καλά κεφάλι. Και αν η ενότητα στον ΣΥΡΙΖΑ, σε συνδυασμό με τις ευρείες συνεργασίες, μαζί με το ευρωπαϊκό «χαρτί», εί-
ναι οι δύο πυλώνες του οικοδομήματός του, το τρίτο ακούει στο όνομα «δημοσκοπήσεις». Εκεί όπου το προβάδισμα των τελευταίων μηνών του 2013 γίνεται σαφής υπεροχή στις αρχές της προεκλογικής αυτής χρονιάς. Με καθαρή, την ίδια στιγμή, καταδίκη των κομμάτων του Μνημονίου και των πολιτικών τους.
Συστράτευση με τις παραγωγικές δυνάμεις Στον αντίποδα, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας, που δεσμεύονται για ακύρωση του Μνημονίου και τερματισμό της λιτότητας ως πρώτη πράξη της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, όπως είχε την ευκαιρία να επαναλάβει ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην εκδήλωση του tvxs.gr με θέμα «Παραγωγική Ανασυγκρότηση. Η πρόκληση της επόμενης ημέρας», παρουσία του προέδρου του ΣΕΒ Δ. Δασκαλόπουλου. Άλλωστε, ο ΣΥΡΙΖΑ προετοιμάζε-
ται εντατικά προκειμένου να «θέσει αμέσως σε εφαρμογή το μόνο πραγματικό σχέδιο για την επόμενη μέρα που έχει κατατεθεί σε αυτήν τη χώρα», είχε σημειώσει ο Αλ. Τσίπρας την περασμένη Πέμπτη, απευθύνοντας πρόταση συστράτευσης με τις παραγωγικές δυνάμεις. Το εθνικό σχέδιο για την κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική ανασυγκρότηση του τόπου που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει συγκεκριμένα: - Τερματισμό της αβεβαιότητας για μισθούς και συντάξεις / τέλος στην ελεύθερη πτώση τους. - Επαναφορά του κατώτατου μισθού από τα 586 στα 751 ευρώ, για όλους τους εργαζομένους ανεξαρτήτως ηλικίας. Μέτρο που, μόνο τον πρώτο χρόνο, θα αυξήσει την εγχώρια ζήτηση κατά 0,75%, το ΑΕΠ κατά 0,5%, ενώ θα δημιουργήσει και 7.500 νέες θέσεις εργασίας (μοντέλο ΙΝΕ -ΓΣΕΕ).
Κεντρική πολιτική εκδήλωση στο Ακροπόλ με ομιλητές Αλ. Τσίπρα, Ρ. Δούρου και Γ. Σακελλαρ ίδη - Αναδιανομή του εισοδήματος προς όφελος των πιο ευάλωτων κοινωνικών στρωμάτων. Με το κυβερνητικό του πρόγραμμα ο ΣΥΡΙΖΑ επιλύει εξάλλου σειρά ζητημάτων: δεσμεύεται να διαμορφώσει, ειδικότερα, σταθερό πλαίσιο εργασιακών σχέσεων, δεσμεύεται να δημιουργήσει σταθερό, διαφανές και δίκαιο πλαίσιο φορολογίας επί των κερδών και όχι της παραγωγής. Στο πλαίσιο της προγραμματικής προετοιμασίας, η αξιωματική αντιπολίτευση παρουσιάζει ταυτόχρονα τις προτάσεις της για επιμέρους τομείς: την περασμένη Τετάρτη έγινε η σχετική παρουσίαση για τον τομέα των Ενόπλων Δυνάμεων, από το νοικοκύρεμα του οποίου μπορούν να προκύψουν πολλαπλά οφέλη.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
Ο Γ. Δραγασάκης για το... σχέδιο Μάρσαλ
Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης και η Ρένα Δούρου, σε μια μικρή γιορτή την Παρασκευή το απόγευμα, έκοψαν την πίτα της Ανοιχτής Πόλης στον πολυχώρο κοινωνικής αλληλεγγύης και πολιτισμού. Η δημοτική παράταξη ξεκινά τη δουλειά της και καλεί τα μέλη της σε ολομέλεια την Πέμπτη 20.2 στις 6 μ.μ. στον ίδιο χώρο, Πανεπιστημίου 56, στον 1ο όροφο
Επιστολή προς τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ απέστειλε ο Γιάννης Δραγασάκης (καθώς απουσίαζε από την τελευταία συνεδρίαση για λόγους ανεξάρτητους της θέλησής του), με την οποία απαντά σε «ανακριβή» και «ψευδή», όπως ο ίδιος τα χαρακτηρίζει, σχόλια αναφορικά με «τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το λεγόμενο σχέδιο Μάρσαλ». Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνει, ούτε λίγο ούτε πολύ ο ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά ο ίδιος εμφανίζονται ως υποστηρικτές και απολογητές του σχεδίου Μάρσαλ, όπως αυτό εφαρμόστηκε κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Ο Γιάννης Δραγασάκης εξηγεί στην επιστολή του τις θέσεις του, με παραπομπές, ας σημειωθεί, σε προηγούμενα άρθρα και συνεντεύξεις του, προκειμένου να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι από την ανάγνωση αυτών «ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του ως προς τις πραγματικές προθέσεις όσων σκόπιμα ή από λάθος καλλιεργούν σύγχυση γύρω από το θέμα αυτό, παρά τις ξεκάθαρες τοποθετήσεις». Αναλυτικά, ο βουλευτής παραπέμπει σε: 1. Άρθρο στην εφημερίδα Καθημερινή (12.01.2014) «Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος της λιτότητας, απαιτείται ο συνδυασμός τριών τουλάχιστον προϋποθέσεων: α) Διαγραφή μέρους του συσσωρευμένου χρέους. β) Μη δανειακή αναπτυξιακή χρηματοδότηση στο αρχικό στάδιο. γ) Ρήτρα ανάπτυξης, δηλαδή εξυπηρέτηση
του συμφωνημένου χρέους ανάλογα με την ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ και όχι ανάλογα με το πλεόνασμα. Είναι τα τρία συστατικά του σχεδίου Μάρσαλ με το οποίο -στο πλαίσιο του τότε Ψυχρού Πολέμου- βοηθήθηκε η Γερμανία το 1953 από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της. Στις σημερινές συνθήκες, οι παραπάνω προϋποθέσεις θα μπορούσαν να εκπληρωθούν από μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για το χρέος και ένα New Deal για την Ευρώπη» (βλέπε http://www.kathimerini.gr/738440). 2. Συνέντευξη στο περιοδικό Unfollow, 06/03/2013: Στο ερώτημα, ειδικότερα, αν θέλει σχέδιο Μάρσαλ, απαντά ως εξής: «Προφανώς όχι. Το σχέδιο Μάρσαλ είχε τότε και μια ψυχροπολεμική διάσταση. Το χρησιμοποιήσαμε όμως ως παράδειγμα για να θεμελιώσουμε την αναγκαιότητα αναδιανομής πόρων εντός της Ευρωζώνης ως προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των διευρυνόμενων ανισοτήτων και ως σημείο σύγκλισης με κινήματα και δυνάμεις στην Ευρώπη που υιοθετούν τον ίδιο στόχο» (βλέπε http://www.dragasakis.gr /index.php?id=905 &kod=ana). 3. Συνέντευξη στην εφημερίδα Εποχή, 24/12/2011: Εδώ, στο ερώτημα, «σε κάποια ομιλία σου σημείωσες την ανάγκη ενός τύπου σχεδίου Μάρσαλ. Πώς συνδέεται αυτό με άλλα ζητήματα που θέτουμε;», έδωσε την πιο κάτω απάντηση: «Το θέμα αυτό έχει δύο όψεις. Η μία είναι η διεθνής. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο,
οι ΗΠΑ είχαν δύο λύσεις. Η μια ήταν να δανείσουν τη Γερμανία και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και να τις έχουν σε διαρκή υποτέλεια. Η άλλη λύση ήταν αυτό που ονομάσθηκε σχέδιο Μάρσαλ. Το σχέδιο αυτό απέρριψε την πιο πάνω λύση. Και, αντί για δάνεια, έδωσε άτοκη βοήθεια. Σήμερα, μέσα στη Γερμανία, υπάρχουν φωνές που θυμίζουν αυτό το γεγονός. Οικονομολόγοι, όπως ο Μπόφινγκερ και άλλοι, υποστηρίζουν την ανάγκη διαγραφής μεγάλου μέρους των χρεών της Ελλάδας και άλλων χωρών, καθώς και την ανάγκη άτοκης χρηματοδότησης για την ανόρθωσή τους. Έχω τη γνώμη ότι πρέπει να αξιοποιήσουμε και να στηρίξουμε τέτοιες φωνές, ακόμη και αν δεν συμφωνούμε πλήρως με όλες τις πτυχές της ανάλυσής τους. Αυτό το νόημα είχε η αναφορά μου» (βλέπε http://www.dragasakis.gr/index.php?id=772&k od=ana). Στην επιστολή του, τέλος, ο Γ. Δραγασάκης αναφέρεται στην πρόταση των γερμανικών συνδικάτων, «με τίτλο: «Ein Marshallplan für Europa», 4/12/2012, (μετ. Ένα Marshall Plan για την Ευρώπη). Πολλοί παράγοντες επίσης της Γερμανίας και τμήματα της ευρωπαϊκής Αριστεράς επιχειρηματολογούν υπέρ του κουρέματος του ελληνικού χρέους, χρησιμοποιώντας ως επιχείρημα τη βοήθεια που δέχτηκε η Γερμανία στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ ή επικαλούμενοι το αντίστοιχο κούρεμα του γερμανικού χρέους κατά τη διάσκεψη του 1953, επιχείρημα που και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χρησιμοποιήσει». ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η τρόικα επιστρέφει, τα μέτρα... έρχονται Επιστρέφει το άγχος στο Μέγαρο Μαξίμου αναφορικά με τα ανοιχτά μέτωπα με την τρόικα, καθώς την ώρα που διαρροές από τις Βρυξέλλες θέλουν τους τροϊκανούς να επιστρέφουν μετά το Eurogroup της Δευτέρας, η κυβέρνηση είναι αντιμέτωπη αφενός με τη δυσπιστία των Βρυξελλών με τις διαρροές περί... «εντυπωσιακού πλεονάσματος», αφετέρου με τις πολλές εκκρεμότητες που μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα να χαθεί το χρονικό ορόσημο του Eurogroup της 10ης Μαρτίου - και μαζί μ’ αυτό και η πολυαναμενόμενη δόση. Κυβερνητικές πηγές επιβεβαιώνουν, στο παρασκήνιο, τη δήλωση του Γ. Στουρνάρα που θέλει την οικονομία να ανεβαίνει λόγω... ψυχολογίας - δηλαδή επειδή η τρόικα δεν έχει πατήσει το πόδι της στην Αθήνα από τα τέλη του 2013. Ωστόσο, όσο περνά ο καιρός, η κυβέρνηση έρχεται πλησιέστερα στην ωρίμανση ομολόγων ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ, που πρέπει να αποπληρωθούν τον ερχόμενο Μάιο - κάτι που δεν μπορεί να γίνει από τα ταμειακά διαθέσιμα. Στο υπουργείο Οικονομικών, κατά πληροφορίες, ήδη επεξεργάζονται σχέδιο προκειμένου να βρεθούν τα χρήματα με έναν «μεικτό» τρόπο, - δηλαδή και από τα διαθέσιμα του Γενικού Λογιστηρίου, αλλά και με άντληση ρευστού μέσω εντόκων γραμματίων. Όμως, αυτό δεν είναι το επιθυμητό σενάριο, καθώς το Μαξίμου επιθυμεί να εκταμιευθεί η επόμενη δόση για να μη «ζοριστούν» οι
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ
Συνθήκες μείζονος πολιτικού Βατερλό για τη Ν.Δ. στις αυτοδιοικητικές εκλογές διαμορφώνουν οι «γαλάζιες» ανταρσίες, η πλαγιοκόπηση της Συγγρού από το κόμμα Πολύδωρα-Ζώη και τους ΑΝ.ΕΛΛ., αλλά και η δυστοκία της ηγεσίας του κόμματος να ανακοινώσει τις τελικές υποψηφιότητες σε μεγάλες περιφέρειες και δήμους. Ολοένα και περισσότερα στελέχη της Ν.Δ. δεν κρύβουν, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους, ότι το κόμμα τους έχει χάσει το «momentum» με τις καθυστερήσεις στην ανακήρυξη των υποψηφίων. Ως την ώρα που γράφονταν τούτες οι γραμμές, ο υποψήφιος για την περιφέρεια Αττικής παρέμενε ένας δύσκολος πολιτικός γρίφος, καθώς ο δήμαρχος Περιστερίου, Ανδρ. Παχατουρίδης, που δηλώνει ότι θα κατέβει σε κάθε περίπτωση, επιθυμεί να πολιτευθεί «αντιμνημονιακά», κάτι που «τρομάζει» το Μέγαρο Μαξίμου. Έτσι, ο Αντ. Σαμαράς έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά και δέχεται διφορούμενες εισηγήσεις, είτε για «χλιαρή» στήριξη του υποψηφίου του ΠΑΣΟΚ Γ. Σγουρού, είτε για έμ-
Υπό αμφισβήτηση το «πλεόνασμα Στουρνάρα» από τους δανειστές και τις Βρυξέλλες
τράπεζες (από τα έντοκα) και να μην πιεστούν τα ταμειακά διαθέσιμα.
Η «εργαλειοθήκη» του ΟΟΣΑ Για τον λόγο αυτό, ήδη από την περασμένη εβδομάδα, ο Αντ. Σαμαράς έχει ζητήσει από τους υπουργούς του να προωθήσουν ορισμένες «μνημονιακές» προβλέψεις, μήπως και η τρόικα αναγνωρίζει τη «συνέχιση της προσπάθειας». Ήδη, την περασμένη εβδομάδα ο Κυρ. Μητσοτάκης κατέθεσε νομοσχέδιο για την κατάργηση 23 φορέων του Δημοσίου και ανοίγει εκ νέου θέμα απολύσεων όλων όσοι μονιμοποιήθηκαν «παράνομα». Ωστόσο, με κάθε θέμα που ανοίγει προκύπτουν και νέα «αγκάθια». Η ρύθμιση για το φρέσκο γάλα συναντά την αντίθεση ακόμη και της ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ κοινωνικές αντιδράσεις προκαλεί η ρύθμιση για την πώ-
ληση του ψωμιού, αλλά και οι ρυθμίσεις για τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Σαν να μην έφταναν αυτά, η τρόικα, στα email της, επιμένει στην απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων. Κυβερνητικές πηγές ισχυρίζονται πως αν η συζήτηση για το συγκεκριμένο θέμα προκαλέσει επιπλοκές και τριβές με την τρόικα (αν, δηλαδή, οι τροϊκανοί δεν βάλουν νερό στο κρασί τους...), τότε η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε μία «ήπια» ρύθμιση «μονομερώς», αλλά με την «ανοχή» των τεχνοκρατών για λόγους πολιτικής σταθερότητας - όπως έγινε και με τους πλειστηριασμούς.
Αμφισβήτηση πλεονάσματος Πάντως, σημαντικότερο απ’ όλα
τα παραπάνω είναι το κλίμα αμφισβήτησης που εισπράττει η κυβέρνηση από τους κόλπους των δανειστών αναφορικά με το πρωτογενές πλεόνασμα. Εδώ και μερικές εβδομάδες, με δηλώσεις του Γ. Στουρνάρα και διαρροές από την οδό Νίκης, το πλεόνασμα... μεγαλώνει κάθε εβδομάδα που περνά. Μάλιστα, ορισμένοι υποπτεύονται ότι, ουσιαστικά, η κυβέρνηση θέλει να «φουσκώσει» το πλεόνασμα τόσο, ώστε να φτάσει το ύψος του εκτιμώμενου δημοσιονομικού κενού και έτσι να μη χρειαστούν μέτρα. Ωστόσο, την περασμένη Παρασκευή, για δεύτερη φορά, συγκεκριμένος κοινοτικός αξιωματούχος δεν έκρυψε την «έκπληξή» του για τα νούμερα που πα-
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν ταιριάζει στη Ν.Δ. μεση στήριξη στον Ανδρ. Παχατουρίδη.
Δισταγμοί και ήττα Η δυστοκία που παρατηρείται σε ό,τι αφορά την περιφέρεια Αττικής οδήγησε σε «ανταρσίες» και Βατερλό σε άλλες μεγάλες υποψηφιότητες. Για παράδειγμα, ο Αντ. Σαμαράς συναντήθηκε με τον Ν. Κακλαμάνη και του ζήτησε, κατά πληροφορίες, να μην επιμείνει, με αντάλλαγμα ένα υπουργείο στον επόμενο ανασχηματισμό. Ωστόσο, ο πρώην δήμαρχος ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, με αποτέλεσμα το Μαξίμου να δώσει άρον - άρον το χρίσμα στον Άρη Σπηλιωτόπουλο για να μη χάσει τη μάχη των εντυπώσεων. Σαν να μην έφταναν αυτά, πολλές ήταν οι δυσκολίες και στη Θεσσαλονίκη, την οποία στη Συγγρού αντιμετωπίζουν εκ των πραγμάτων ως «χαμένη μάχη». Έτσι, τη διεκδίκηση του δήμου ανέλαβε ο αναπληρωτής υπουργός
Τα «γαλάζια» αντάρτικα, η «πολιορκία» από τον Β. Πολύδωρα και έλλειψη υποψηφίων προοιωνίζονται βαριά ήττα στις αυτοδιοικητικές εκλογές
Περιβάλλοντος Στ. Καλαφάτης, που θα παραιτηθεί στα μέσα Μαρτίου από το υπουργείο του, όταν ψηφιστούν τα προγραμματισμένα νομοσχέδιά του. Η λέξη «μπάχαλο» περι-
γράφει ανάγλυφα και τα όσα συμβαίνουν στον Πειραιά, καθώς τοπικές διαμάχες και επιχειρηματικοί εμφύλιοι απειλούν τον νυν δήμαρχο Βασ. Μιχαλολιάκο, του οποίου η φθορά είναι ραγδαία.
Αντάρτικα Σαν να μην έφταναν αυτά, η Ν.Δ. δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο το «αντάρτικο» του Ν. Κακλαμάνη, που απειλεί να θέσει εκτός δεύτερου γύρου τον υποψήφιο του κόμματος σε έναν δήμο που ήταν παραδοσιακά «γαλάζιο κάστρο». Οι «ανταρσίες» είναι γενικευμένες και απειλούν... κι άλλα κάστρα. Για παράδειγμα, επιμένει ότι θα συνεχίσει ώς το τέλος ο «αντάρτης» υποψήφιος περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απ. Τζιτζικώστας, που απειλεί να εκτοπίσει από τον δεύτερο γύρο τον έχοντα το «γαλάζιο» χρίσμα Γ. Ιωαννίδη. Ίδιο σκηνικό και στη Στερεά Ελλάδα, όπου ο πρώην υφυπουργός Θ. Γιαν-
ρουσιάζει η ελληνική κυβέρνηση και για... την αισιοδοξία της. Τούτων δοθέντων, στο Μαξίμου φοβούνται ότι τον ερχόμενο Απρίλιο η Eurostat θα επιβεβαιώσει μεν την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος (ώστε να δικαιωθεί και η αφήγηση του... γερμανικού «success story» για την επιτυχία της στρατηγικής της λιτότητας), αλλά θα κρατήσει μικρό καλάθι για το ύψος του πλεονάσματος. Και, σε κάθε περίπτωση, καλάθι που να στρώνει το χαλί για νέα μέτρα - ενδεχομένως μετά τις ευρωεκλογές, προκειμένου να μην δοθεί προεκλογικά η χαριστική βολή στην κυβέρνηση Σαμαρά. ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ
νόπουλος πλαγιοκοπεί τον επίσημο υποψήφιο της Ν.Δ., δήμαρχο Καρπενησίου, Κ. Μπακογιάννη.
Πλαγιοκόπηση και ανακατατάξεις Την ίδια ώρα, συνομιλητές του Αντ. Σαμαρά δεν κρύβουν την ανησυχία τους μήπως τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών σημάνουν ευρύτερες ανακατατάξεις στον χώρο της Δεξιάς. Ήδη, η νεοσύστατη Ένωση για την Πατρίδα και τον Λαό των Β. Πολύδωρα και Χρ. Ζώη στηρίζει τις υποψηφιότητες Τζιτζικώστα και Κακλαμάνη και στη Ν.Δ. φοβούνται μήπως τους προκύψει άλλο ένα «επιβιώσιμο» κόμμα από τα δεξιά τους. Άλλωστε, αποτελεί κοινή εκτίμηση στο κυβερνητικό στρατόπεδο ότι για να αντέξει η κυβέρνηση και να μην αποσταθεροποιηθεί, θα πρέπει αφενός η αναμενόμενη ήττα στις ευρωεκλογές να μην είναι ευρεία, αφετέρου να κερδίσει τη μάχη των εντυπώσεων η Ν.Δ. στους δήμους και τις περιφέρειες. Και, δεδομένων των συνθηκών, δεν διαφαίνεται ούτε το ένα, ούτε το άλλο...
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
Ξεσηκωμός για το λουκέτο στον ΕΟΠΥΥ
«Φράγμα» στην προσπάθεια της διοίκησης του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) να διαλύσει οριστικά τις μονάδες Υγείας του Οργανισμού σε όλη τη χώρα θα υψώσουν αύριο οι απεργοί γιατροί του ΕΟΠΥΥ. Όπως φαίνεται, οι απεργοί γιατροί του ΕΟΠΥΥ δεν προτίθενται να πέσουν αμαχητί καθώς αρνούνται να παραδώσουν τα κλειδιά των πολυιατρείων, αλλά και τα υλικά που τους ζητήθηκαν με ειδική ειδοποίηση από τη διοίκηση του οργανισμού. Ειδικότερα τα... όργανα άρχισαν από το ιατρικό προσωπικό του πολυιατρείου Δάφνης / Αγίου Δημητρίου όπου οι γιατροί αποφάσισαν ότι δεν πρόκειται να παραδώσουν το κτήριο στη διοίκηση του ΕΟΠΥΥ, παρ’ ότι τους ζήτησαν αυτό να γίνει προχθές ή το αργότερο μέχρι αύριο, 17.02. Μάλιστα οι γιατροί καλούν όλους
τους πολίτες να τους βοηθήσουν «να αντισταθούν και να αντιστρέψουμε όλοι μαζί την ουσιαστική κατάργηση της πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας που επιχειρεί να πετύχει η κυβέρνηση». Στο ίδιο μήκος κύματος και το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού που επίσης καλεί όλους τους πολίτες να ενώσουν τις δυνάμεις του για να μην μπει λουκέτο. Γι’ αυτό και καλούν όλους να προσέλθουν στον ΕΟΠΥΥ Αγίου Δημητρίου τη Δευτέρα 17.02 και ώρα 09.00. Αντίστοιχες κινητοποιήσεις οργανώνονται και σε άλλα πολυ-ιατρεία από το ιατρικό προσωπικό. Αφορμή, η αιφνιδιαστική ειδοποίηση δια χειρός προέδρου ΕΟΠΥΥ Δημήτρη Κοντού να παραδοθεί όλο το υλικό των πολυ-ιατρείων της χώρας ώστε να σφραγισθούν μέχρι τη Δευτέρα. Να σημειωθεί ότι τόσο με βάση το νόμο που ψηφίστηκε όσο και με
βάση τον προγραμματισμό που είχε κάνει από την αρχή ο Άδωνις Γεωργιάδης, τα πολυ-ιατρεία θα παραμείνουν κλειστά όσο διάστημα θα διαρκέσει η διαθεσιμότητα των εργαζομένων στον ΕΟΠΥΥ. Κι εδώ φαίνεται ότι είναι το πρόβλημα: η κινητικότητα όλα δείχνουν πως θα καθυστερήσει καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες μόλις τώρα αρχίζουν να καταγράφουν τα κενά και τις ανάγκες στις μονάδες υγείας της χώρας ώστε να μπορεί να μεταφερθεί το προσωπικό.
Γ. Μπασκόζος: Είναι επικίνδυνοι! Σχετικά με το αιφνιδιαστικό λουκέτο το οποίο διέταξε η διοίκηση του
Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) στις μονάδες Υγείας του Οργανισμού σε όλη τη χώρα, ο Γιάννης Μπασκόζος, υπεύθυνος για τα θέματα Υγείας στην Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ, τονίζει τα εξής σε γραπτή δήλωσή του: «Η καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης και τα συνεχή ψέματα του υπουργού και των αρμοδίων κυβερνητικών παραγόντων αποκαλύπτονται αμέσως μόλις ψηφίστηκε ο απαράδεκτος νόμος για την ΠΦΥ και τον ΕΟΠΥΥ. Από όλη τη χώρα έρχονται καταγγελίες για εντολές άμεσου κλεισίματος των πολυ-ιατρείων του ΕΟΠΥΥ. Με ανάλγητο και ανεύθυνο τρόπο αφήνουν τον κόσμο χωρίς ια-
τροφαρμακευτική φροντίδα και πετούν το προσωπικό στον δρόμο. Η μνημονιακή επιταγή για διαθεσιμότητες, απολύσεις και καταστροφή των δημόσιων δομών πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας ξετυλίγεται μπροστά μας. Η ευθύνη των 152 βουλευτών που ψήφισαν το νομοσχέδιο - έκτρωμα είναι τεράστια και δεν παραγράφεται. Υγειονομικοί και όλοι οι εργαζόμενοι ας αναπτύξουμε ένα δίκτυο προστασίας για τη δημόσια περιουσία και τις δομές υγείας. Ο υπουργός και η κυβέρνηση είναι επικίνδυνοι. Με τους αγώνες και τη δημοκρατική έκφραση της θέλησης του λαού μας να τους διώξουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται».
Û ¡ ¨ ¡ ¨Û £ ¨ Û £ ¡ ¨
ģ ĥ ģĥ ģĥ
ƾÜѾÆ˺¾ÜÑÌÖÜ Ñ¸ÉÆÌÖܪ¾Ï¾É¾ÊÍ»ÍÌÖÉÌÖ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΤΗΣ ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ
Μια έκθεση για το παρελθόν και το παρόν και ένα σενάριο για το μέλλον κυριάρχησαν την εβδομάδα που πέρασε. Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τους «χασάπηδες» της τρόικας και οι εκτιμήσεις διάφορων αναλυτών επί του σεναρίου «ελάφρυνσης» του ελληνικού χρέους, η οποία θεωρητικά θα συζητηθεί το νωρίτερο τον Μάιο. Η έκθεση της Ευρωβουλής ήταν περίπου αναμενόμενη, παρά τις προσπάθειες των ευρωβουλευτών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, της ευρωδεξιάς δηλαδή (λέγε με Ότμαρ Κάρας), το προηγούμενο διάστημα να κρατήσουν ισορροπίες με τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών που είτε υπαγορεύουν είτε εφαρμόζουν τα Μνημόνια. Ειδικά στο παράδειγμα της Ελλάδας, η αρμόδια επιτροπή της Ευρωβουλής αποφάνθηκε ότι η τρόικα, ως επιτηρήτρια των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής, προκάλεσε ένα «κοινωνικό τσουνάμι» στις μνημονιακές χώρες. Κι έκανε ένα βήμα παραπάνω, κατηγορώντας όχι μόνο τους τεχνοκράτες επιτηρητές, αλλά και τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης -αυτούς που βεβαίως έχουν δημοκρατική νομιμοποίηση- πως αγνόησαν επιδεικτικά τις κοινωνικές επιπτώσεις της πολιτικής που εφάρμοσαν, ως κοινοί τοκογλύφοι. Για την ακρίβεια, η έκθεση δεν χρησιμοποιεί αυτή τη σκληρή λέξη, προτιμά την πιο λάιτ εκδοχή ότι η Ευρώπη λειτούργησε «ως κλαμπ πιστωτών». Παρηγοριά στον άρρωστο είναι οι διαπιστώσεις της έκθεσης της Ευ-
Η τρόικα ως «χασάπης» και η «ελάφρυνση» του χρέους ρωβουλής για την ανεργία, τη νέα φτώχεια, τα λάθη στον εργασιακό και τον συνταξιοδοτικό τομέα. Ελάχιστα βοηθάει να αντιλαμβάνονται και άλλοι -ειδικά όταν σε λίγους μήνες μπορεί να μην είναι πια ευρωβουλευτέςπως έγιναν ολέθρια λάθη στη θεραπεία του ασθενούς. Ωστόσο, αυτό που έχει ενδιαφέρον για το μέλλον είναι αφενός η διαπίστωση ότι παραβιάστηκαν διεθνείς συμβάσειςτης Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, της ανεξαρτησίας των διαπραγματεύσεων των συλλογικών συμβάσεων μεταξύ εργοδοτών και συνδικάτων κ.λπ.- αφετέρου το κάλεσμα της Ευρωβουλής προς τα κράτη - μέλη να διορθώσουν τα λάθη, εφαρμόζοντας
ένα σχέδιο ανάκαμψης της οικονομίας στις χώρες του Μνημονίου. Το κατά πόσο τα κράτη - μέλη θα ανταποκριθούν στο κάλεσμα των μοναδικών άμεσα εκλεγμένων εκπροσώπων των ευρωπαϊκών λαών μένει να φανεί. Και σίγουρα θα εξαρτηθεί και από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του Μαΐου, το οποίο θα είναι ένα πρώτο δείγμα του νέου συσχετισμού δυνάμεων εντός της Ε.Ε.- όχι απαραίτητα πιο φιλικού στις ιδέες της κοινοτικής αλληλεγγύης.
Η κολοκυθιά με το χρέος Στο μεταξύ, αν και η διαπραγμάτευση για το ελληνικό χρέος επισήμως προγραμματίζεται να ξεκινήσει
το Μάιο ή τον Ιούνιο, έχουν ήδη ξεκινήσει οι υπολογισμοί για το αν αυτό θα γίνει όντως «βιώσιμο» στην περίπτωση που επαληθευτεί το σενάριο που έχει διαρρεύσει μέσω Bloomberg, ότι οι εταίροι δανειστές σκέφτονται να μειώσουν κατά 0,5% το επιτόκιο των δανείων του πρώτου πακέτου και να παρατείνουν για άλλα είκοσι χρόνια -από τα 30 στα 50τον χρόνο αποπληρωμής όλων των δανείων. Οι υπολογισμοί αυτοί ποικίλουν ανάλογα με το ποιος τους κάνει. Το πιο «συγκεκριμένο» νούμερο το δίνει το τμήμα αναλύσεων της Deutsche Bank, που υπολογίζει ότι το όφελος για την ελληνική πλευρά από το πα-
ραπάνω σενάριο θα είναι της τάξης των 26 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το γερμανικό ινστιτούτο Ifo, πάλι, υπολογίζει ότι το κόστος για τους δανειστές από το ίδιο σενάριο θα είναι 9 δισεκατομμύρια ευρώ - αλλά το Ifo μετράει μόνο τις επιπτώσεις από τη μείωση του επιτοκίου των διμερών δανείων και όχι από την επιμήκυνση στην αποπληρωμή των δανείων του δεύτερου πακέτου, που δόθηκαν από τον προσωρινό μηχανισμό στήριξης EFSF. Πάντως, και στη μία και στην άλλη περίπτωση, η «ελάφρυνση» του ελληνικού δημοσίου χρέους δεν το καθιστά απαραίτητα βιώσιμο. Ίσως λογιστικά να καλύπτει για λίγο ακόμη τους όρους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (αυτό θέλει αφενός να πέσει το χρέος στο 124% του ελληνικού ΑΕΠ το 2020, αφετέρου να είναι βέβαιη η εξυπηρέτησή του το εκάστοτε επόμενο δωδεκάμηνο, για να μπορεί να εγκρίνει την εκταμίευση των δικών του δόσεων), αλλά μακροπρόθεσμα δεν αλλάζει το κλίμα, δεν δίνει τη μεγάλη ώθηση που έχει ανάγκη η χώρα για να βγει από τον φαύλο κύκλο της λιτότητας και της ύφεσης. Ακόμη και οι... σκληροί θιασώτες της αγοράς, οι αναλυτές του Bloomberg, θεωρούν ότι ο μόνος τρόπος να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος είναι να γίνει άμεσα ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Μόνο που για ένα τέτοιο βήμα δεν υπάρχει ούτε η πολιτική βούληση των εταίρων -σε καθημερινή βάση απορρίπτει την ιδέα ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε-, ούτε το ζητά η ελληνική κυβέρνηση.
ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΚΑΛΠΗ
Σε χίλια κομμάτια η «Κεντροαριστερά» ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ
Εικόνα απόλυτης αποσύνθεσης εμφανίζει το εγχείρημα της συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ με τους «58» μετά τις εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας. Έτσι, το «ενιαίο» εκλογικό σχήμα που θα κατέβει στην κάλπη θα έχει εκ των πραγμάτων ως προμετωπίδα το ΠΑΣΟΚ, με... ολίγη από «58» και Ανδ. Λοβέρδο. Παρ’ ότι μετά τη συνάντηση που είχε το συντονιστικό των «58» με τον Ευ. Βενιζέλο, στον απόηχο των σφοδρών αντιδράσεων της πλειοψηφίας της κίνησης για την απόφαση της κυβέρνησης να υπάρξει σταυροδοσία και στο ευρωψηφοδέλτιο, οι δύο πλευρές εξέπεμπαν «πολύ καλό κλίμα», είναι σαφές ότι επικρατεί μεγάλη δυσφορία για το γεγονός ότι έτσι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ διατηρεί το πάνω χέρι στην «ισότιμη» συμπόρευση προς τις ευρωεκλογές. Το βασικό πρόβλημα για τους «58» εδράζεται στο γεγονός ότι η σταυροδοσία θα ευνοήσει κάποιον «αναγνωρίσιμο» του ΠΑΣΟΚ και όχι
των «58». Εκτιμούν έτσι ότι ο απώτερος σκοπός της ενιαιοποίησης του σχήματος μετά τις ευρωεκλογές τίθεται εξαρχής εν αμφιβόλω. Απόρροια αυτών των εξελίξεων είναι η αυξανόμενη αποστασιοποίηση ένθερμων υποστηρικτών του εγχειρήματος από τη «δεξαμενή» των στελεχών των «58» που δραστηριοποιούνταν ενεργά όλο αυτό το διάστημα. Άλλωστε, η συντριπτική πλειοψηφία των «58» υπογραφόντων δεν συμμετείχε ποτέ ουσιαστικά στις διεργασίες. Ο Γρ. Ψαριανός επιθυμεί να είναι υποψήφιος στο ευρωψηφοδέλτιο του «προοδευτικού πόλου» της ΔΗΜ.ΑΡ. Επιπλέον, ο Γερ. Γεωργάτος απουσίασε επιδεικτικά από τη συνάντηση Βενιζέλου - «58» και την επομένη δήλωσε ότι θα συνεχίσει τη μάχη της «Κεντροαριστεράς» από τις «τάξεις» της ΔΗΜ.ΑΡ. Εμφανώς αποστασιοποιημένος είναι και ο Ανδ. Παπαδόπουλος, μετά την απόφαση για τη σταυροδοσία. Από την άλλη μεριά του χώρου της «Κεντροαριστεράς», και ο «προοδευτικός» πόλος
που προσπαθεί να συγκροτήσει ο Φ. Κουβέλης δεν τυγχάνει προς το παρόν ευνοϊκότερου αποτελέσματος, καθώς παραμένει η δυστοκία στον σχηματισμό ευρύτερων συνεργασιών,
πέρα από ορισμένες περιπτώσεις πρώην στελεχών του ΠΑΣΟΚ που ουσιαστικά έχουν ενσωματωθεί εδώ και μεγάλο διάστημα στο σχήμα της συμπόρευσης. Πάντως, το «άδειασμα» που υπέστησαν οι «58» από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ επιτρέπει στον Φ. Κουβέλη να μιλήσει για δικαίωση της επιλογής του να μη συμμετάσχει στο εγχείρημα παρά τις ισχυρές πιέσεις της μειοψηφίας της ΔΗΜ.ΑΡ. Πάνω σε αυτό το «ηθικό πλεονέκτημα», σε συνδυασμό με το αντικυβερνητικό στίγμα της ΔΗΜ.ΑΡ. ποντάρει ο Φ. Κουβέλης προκειμένου να πάρει το προβάδισμα από το ΠΑΣΟΚ στην εκπροσώπηση της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτού του στίγματος, είναι ενδεικτική η διευκρίνισή του ότι αν δεν αλλάξει η ασκούμενη πολιτική, δεν θα βάλει πλάτη για παραμονή της υπάρχουσας κυβέρνησης, καθώς δεν θα στηρίξει την επιλογή του Αντ. Σαμαρά για τον νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
7
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΒΟΥΔΟΥΡΗΣ:
Αντίπαλός μας είναι ο νεοφιλελευθερισμός Ο βασικός στόχος για την περιφέρεια της Πελοποννήσου είναι να ανατραπεί η πολιτική του Φούχτελ, τονίζει ο ανεξάρτητος βουλευτής και μέλος της κίνησης «Η Κοινωνία Πρώτα, Οδυσσέας Βουδούρης, ο οποίος έχει επιλεγεί από τον ΣΥΡΙΖΑ για υποψήφιος περιφερειάρχης Πελοποννήσου. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Αυγή» της Κυριακής, ο Οδ. Βουδούρης σημειώνει πως ο στρατηγικός στόχος της πολιτικής κίνησης στην οποία συμμετέχει είναι η ανατροπή της μνημονιακής πολιτικής. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΣΙΜΟ
Δεν έχετε μια συνηθισμένη πορεία πολιτικού. Παιδί πολιτικών προσφύγων, τριάντα χρόνια στη Γαλλία και μετά επιστροφή στην Ελλάδα, από τη μάχιμη ιατρική στην ανθρωπιστική δράση, από κει στην προσπάθεια μεταρρύθμισης του ΕΣΥ και μετά στην κεντρική πολιτική. Ποιο είναι το νήμα που ακολουθείτε; Προσπαθώ να είμαι συνεπής με τον εαυτό μου. Η επιστροφή στην Ελλάδα ήταν μια ιερή δέσμευση για όσους έζησαν εξόριστοι. Στην οικογένειά μου όλα σχετιζόταν με τις πολιτικές εξελίξεις. Η ιατρική ήταν και αυτή μια πολιτική επιλογή. Θεωρούσα ότι είναι το επάγγελμα που είναι χρήσιμο παντού. Ας ομολογήσω ότι, στη ρομαντική εκείνη εποχή, το παράδειγμα του Γκεβάρα, που ξεκίνησε ως γιατρός, με επηρέασε. Αργότερα του αφιέρωσα το διδακτορικό μου. Πάντα επιδίωκα την αλλαγή, την ανατροπή, αλλά με όρους ρεαλισμού. Η προσπάθεια μεταρρύθμισης του ΕΣΥ ήταν ένα σκληρό μάθημα για μένα. Αντιλήφθηκα πως καμία μεταρρύθμιση δεν μπορεί να προχωρήσει μέσα στο σαθρό πελατειακό πολιτικό σύστημα που ζούμε. Ήταν το ερέθισμα να ασχοληθώ με την κεντρική πολιτική το 2009. Έχετε υπάρξει εθελοντής και πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για πολλά χρόνια. Πώς αποφασίσατε να περάσετε από την ανθρωπιστική δράση στην πολιτική; Ορισμένοι νομίζουν ότι πέρασα από την ανθρωπιστική δράση στην πολιτική. Το αντίστροφο ισχύει. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, έβλεπα το εγχείρημα, για το οποίο πάλευα με το Γαλλικό ΚΚ, να εξαντλείται. Δεν ήθελα να πάρω διαζύγιο, αλλά να ξαναβρώ κάτι που να μου προκαλεί πάλι ενθουσιασμό. Να βρω και δικό μου νόημα στην ιατρική που σπούδασα. Ξέρετε, η ανθρωπιστική δράση δεν στοχεύει να αλλάξει τον
κόσμο. Αλλά δεν μπορείτε να φανταστείτε το συναίσθημα που νιώθει το βράδυ ένας γιατρός, που όλη μέρα χειρουργεί τραυματίες, ανθρώπους που δεν γνώριζε πριν ούτε θα ξαναδεί ποτέ. Σκέφτεσαι: δεν άλλαξα τη ροή της Ιστορίας, αλλά αυτούς τους πέντε ή δέκα τους έσωσα... Επίσης, για μένα, η ανθρωπιστική δράση αποτελεί ανατροπή μιας νοσηρής αντίληψης της πολιτικής, σύμφωνα με την οποία «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Πιστεύω οριστικά το αντίθετο: τα μέσα προκαθορίζουν τον σκοπό. Στη ζωή μου υπάρχουν κύκλοι που ανοίγουν και κλείνουν. Μετά τους ΓΧΣ, θέλησα να δραστηριοποιηθώ πάλι στην πολιτική, αλλά με αυτό το καινούργιο αξίωμα: ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, αλλά προκαθορίζεται απ’ αυτά! Ορισμένοι πολίτες σάς επικρίνουν ότι είστε «μνημονιακός». Τι απαντάτε; Ας αντιστρέψουμε την ερώτηση: πόσο «μνημονιακός» είναι ένας άνθρωπος που δύο φορές διαγράφτηκε διότι αρνήθηκε να υποκύψει σε μνημονιακούς εκβιασμούς; Ας το πούμε λοιπόν μια και καλή: είναι ανυπόστατο! Και αυτό γίνεται κάπως κωμικό όταν η κατηγορία αναπαρά-
«H νίκη στην Πελοπόννησο μπορεί να γίνει αφετηρία για εξελίξεις σε εθνικό επίπεδο. Αυτό πρέπει να μας ενώνει»
γεται από μνημονιακά μίντια, τα οποία τακτικά με κατακεραυνώνουν ακριβώς διότι καταγγέλλω τη μνημονιακή πολιτική. Ακόμη, πόσο μνημονιακός είναι ένας άνθρωπος που, μαζί με άλλους βουλευτές και φίλους, ιδρύει μια πολιτική κίνηση, την Κοινωνία Πρώτα, η οποία έχει ως στρατηγικό στόχο την ανατροπή της μνημονιακής πολιτικής; Μην πέφτουμε στις παγίδες που στήνει το μνημονιακό κατεστημένο! Όμως, αρκετά μέλη από οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ στην Πελοπόννησο έχουν εκφράσει διαφωνίες για την υποψηφιότητά σας. Τι έχετε να απαντήσετε; Σημειώνω ότι τέτοιες διαφωνίες υπήρξαν και στο παρελθόν για την επιλογή υποψηφίων, αλλά δεν θα ήταν σωστό να επέμβω στον εσωκομματικό διάλογο του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε να κάνω διακρίσεις μεταξύ μειοψηφίας και πλειοψηφίας. Για μένα υπάρχει ένα ενιαίο κόμμα, το οποίο μου έκανε μια πρόταση, που συμπίπτει με τη στρατηγική της Κοινωνίας Πρώτα. Και θέλω να τονίσω ότι η νίκη στην Πελοπόννησο μπορεί να γίνει αφετηρία για εξελίξεις σε εθνικό επίπεδο. Αυτό πρέπει να μας ενώνει. Πώς κρίνετε το έργο του νυν περιφερειάρχη Πελοποννήσου Πέτρου Τατούλη; Ο νυν περιφερειάρχης έχει αναπαράγει τη γνωστή παθογένεια του πολιτικού συστήματος: αδιαφανή διαχείριση, πελατειακές συμπεριφορές, με αποτέλεσμα να ξοδεύονται πόροι χωρίς να αποφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα για τους κατοίκους. Δεν βλέπω σχεδιασμό και όραμα, πέρα από τη λογική Φούχτελ, δηλαδή η Πελοπόννησος να γίνει μια μεγάλη Ειδική Οικονομική Ζώνη. Αντίπαλός μας είναι ο νεοφιλελευθερισμός. Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη περιφέρεια; Ποιες είναι οι λύσεις; Είναι μία από τις φτωχότερες περιφέρειες της Ελλάδας, ενώ διαθέτει εκπληκτικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Στόχος είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση με στροφή στον πρωτογενή τομέα, στα προϊόντα ονομασίας προέλευσης, όπως ελιές, λάδι, κρασί, σταφίδα κ.λπ. Κομβικής σημασίας είναι η μεταποίηση
Ποιος είναι ο Οδυσσέας Βουδούρης Ο Οδυσσέας Βουδούρης, γιος της Ίρμας και του Γιώργου Βουδούρη, αντιστασιακών και πολιτικών προσφύγων, γεννήθηκε το 1953 στη Βουδαπέστη. Η οικογένειά του επέστρεψε στην Ελλάδα το 1965, αλλά εξορίστηκε πάλι με το πραξικόπημα του 1967. Ο πατέρας του, τότε καθηγητής πανεπιστημίου, καθαιρέθηκε από τη Χούντα, ενώ μετά τη Μεταπολίτευση εκλέχθηκε πρύτανης του Πολυτεχνείου το 1982. Ο Οδ. Βουδούρης σπούδασε Ιατρική στη Γαλλία και εργάστηκε στο γαλλικό δημόσιο σύστημα υγείας μέχρι την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1991. Συμμετείχε στο γαλλικό φοιτητικό κίνημα τη δεκαετία του ‘70, ως εκλεγμένος εκπρόσωπος των φοιτητών και μέλος του Δ.Σ. της UNEF (γαλλική ΕΦΕΕ). Υπήρξε μέλος του Γαλλικού ΚΚ από το 1970 μέχρι την επιστροφή του στην Ελλάδα. Από τη δεκαετία του ‘80 δραστηριοποιείται στο ανθρωπιστικό κίνημα μετέχοντας σε αποστολές, κυρίως χειρουργικές σε εμπόλεμες περιοχές. Διετέλεσε επίσης αντιπρόεδρος της διεθνούς οργάνωσης Médecins Sans Frontières μέχρι το 1999, οπότε διαγράφτηκε λόγω της δράσης του ελληνικού τμήματος σε Κόσσοβο και Σερβία. Στην περίοδο 2001-2004 συμμετείχε, ως πρόεδρος του Περιφερειακού Συστήματος Υγείας Πελοποννήσου, στην προσπάθεια μεταρρύθμισης του ΕΣΥ. Εκλέχθηκε βουλευτής Μεσσηνίας το 2009 με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ, διαγράφτηκε το 2012 της καταψήφισης του δεύτερου Μνημονίου, εκλέχθηκε στη Β’ Αθήνας με τη Δημοκρατική Αριστερά, από την οποία πάλι διαγράφτηκε το 2013, επειδή διαφώνησε με τη μεταστροφή της, ενώ καταψήφισε το μεσοπρόθεσμο.
αυτών των προϊόντων, διότι εμπεριέχει μεγάλη προστιθέμενη αξία και είναι μοχλός ανάπτυξης, τόσο μικρομεσαίων επιχειρήσεων όσο και επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας. Επίσης, προτεραιότητα είναι η ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού, ειδικά του θεματικού, η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σεβασμό στο περιβάλλον και η χρηστή διαχείριση των απορριμμάτων, σε όφελος της τοπικής οικονομίας και όχι των ιδιωτικών συμφερόντων. Η Πελοπόννησος να γυρίσει σελίδα, να μείνουν οι νέοι στον τόπο τους. Πιστεύετε ότι η πρόταση υποψηφιότητάς σας σηματοδοτεί και κάτι παραπάνω από την
Περιφέρεια Πελοποννήσου; Πώς το αντιλαμβάνεστε; Από την πλευρά της Κοινωνίας Πρώτα, απαντώ θετικά. Στρατηγική μας επιδίωξη είναι μια συμμαχία αριστερών, οικολογικών, προοδευτικών, δημοκρατικών δυνάμεων. Πιστεύω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να επιτύχει μέχρι και την εκλογική αυτοδυναμία στις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Αλλά ακόμα κι αν το πετύχει, θα έχει εξασφαλίσει στην πραγματικότητα μόνο την υποστήριξη ενός πολίτη στους τρεις! Είναι αρκετό; Υπό άλλες συνθήκες ίσως. Υπό τις παρούσες συνθήκες, όμως, νομίζω πως δεν θα αρκούσε για να βγάλουμε την Ελλάδα από την κρίση.
8 Το «τρικ» του υπουργείου Εργασίας ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΠΟΤΑ*
Το υπουργείο Εργασίας και η κυβέρνηση παλινδρομούν προσπαθώντας να αποκρύψουν τις πραγματικές μειώσεις του εφάπαξ, παρουσιάζοντας την εγκύκλιο για την εφαρμογή του Ν.4093/2012 σαν κάτι νέο που ξεκινάει από μηδενική βάση. Στον Τομέα των ΔΥ του ΤΠΔΥ έχουν γίνει ήδη δύο μειώσεις της τάξης του 38,13% και στον τομέα των ΝΠΔΔ (103/75) μείωση της τάξης του 42,29%. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος των περικοπών: Π.Ε. με 35 έτη στις 31.12.2009 έπαιρνε 63.277 ευρώ και από την 1.1.2011 39.926 ευρώ Τ.Ε. με 35 έτη στις 31.12.2009 έπαιρνε 60.584 ευρώ και από την 1.1.2011 38.217 ευρώ Δ.Ε. με 35 έτη στις 31.12.2009 έπαιρνε 54.324 ευρώ και από την 1.1.2011 34.220 ευρώ Τώρα το υπουργείο Εργασίας με δύο χρόνια καθυστέρηση έρχεται με εγκύκλιο να ξαναμειώσει το εφάπαξ δημιουργώντας αυθαίρετα δύο κατηγορίες δικαιούχων, αυτούς πριν την 31.8.2013 που θα λάβουν το εφάπαξ με τις μειώσεις που προαναφέρθηκαν και αυτούς μετά την 1.9.2013 που θα πάρουν το εφάπαξ και με τις νέες μειώσεις, με την εφαρμογή του μαθηματικού τύπου όπως αυτός προβλέπει. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι από την αρχή είχαμε τονίσει την προβληματικότητα στις παραμέτρους της εξίσωσης, αλλά παρ’ όλα αυτά, τόσο οι επιτροπές που δημιουργήθηκαν όσο και η πολιτική ηγεσία, συνέχισαν τον δρόμο των περικοπών. Η νέα τεχνική βάση που προβλέπει ο μνημονιακός Ν.4093/2012 και ο σύνθετος μαθηματικός τύπος, προαναγγέλλουν νέες μειώσεις από 1.9.2013 και σε βάθος χρόνου το εφάπαξ τη μετατροπή του σε φιλοδώρημα. Το δε ΤΠΔΥ θα μοιάζει περισσότερο με πρακτορείο στοιχήματος για το ύψος του εφάπαξ παρά με Ασφαλιστικό Ταμείο. Πάντως όσο και να θέλει να χρυσώσει το χάπι το υπουργείο Εργασίας, τα αποθεματικά του Ταμείου δεν ξεπερνούν τα 266 εκατ. συν 66,5 εκατ. περίσσευμα από την περσινή επιχορήγηση, δηλαδή 332,5 εκατ. που επαρκούν για 11.500 δικαιούχους και όχι για τους 25.427 μέχρι 31.8.2013. Σε κάθε περίπτωση οι μειώσεις του εφάπαξ είναι αυθαίρετες καθώς περιμένουμε και την απόφαση του ΣΤΕ για τις μειώσεις. *Ο Θανάσης Καποτάς είναι πρόεδρος των Εργαζομένων στα Ασφαλιστικά Ταμεία (ΠΟΠΟΚΠ)
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
Οι περικοπές στις εφάπαξ παροχές των δημοσίων υπαλλήλων, που σε ορισμένες περιπτώσεις θα ξεπεράσουν ακόμα και το 50%, φαίνεται δεν θα είναι οι μόνες, ούτε οι υψηλότερες που θα υποστούν οι συνταξιούχοι μέσα στο 2014. Στην προκρούστεια κλίνη του (επικαιροποιημένου) Μνημονίου οδηγούνται κατά σειρά οι επικουρικές συντάξεις, αλλά και οι κύριες συντάξεις ΔΕΚΟ και τραπεζών. Το ύψος των περικοπών θα προσδιοριστεί επακριβώς τον ερχόμενο Μάιο, όταν και θα αναθεωρηθεί από την Eurostat, ο προϋπολογισμός του 2014, αλλά και με συνυπολογισμό των οικονομικών δεδομένων των ασφαλιστικών ταμείων. Χωρίς ειδική - έκτακτη επιχορήγηση, τα τρία μεγαλύτερα ταμεία της χώρας, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ δεν πρόκειται να βγάλουν το 2014, όπως άλλωστε δεν τα κατάφεραν και το 2013, καθώς το ταμειακό έλλειμμά τους υπολογίζεται σε περισσότερο από 1,647 δισ. ευρώ. Αναλυτικά: 1. Οι μειώσεις στις εφάπαξ παροχές των δημοσίων υπαλλήλων θα φθάσουν τελικά μέχρι και το 50% με βάση την υπουργική απόφαση που υπέγραψε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης. Η απόφαση που χρειάστηκε σχεδόν δύο χρόνια για να καθοριστεί, βασίζεται σε μνημονιακή υποχρέωση και σηματοδοτεί τον νέο μαθηματικό τύπο για τον υπολογισμό του εφάπαξ στους φορείς πρόνοιας. Σύμφωνα με την απόφαση, όσοι δημόσιοι υπάλληλοι κατέθεσαν τα χαρτιά τους έως το τέλος Αυγούστου 2013, θα λάβουν το εφάπαξ εντός του 2014 υπολογισμένο με τον παλαιό τρόπο. Ωστόσο, η απόφαση δεν αναφέρει ότι το εφάπαξ που θα καταβληθεί στη συγκεκριμένη κατηγορία μέχρι τον Αύγουστο του 2014 θα είναι μειωμένο κατά 38,13%, λόγω των μειώσεων που ήδη έχουν επιβληθεί! Επιπλέον για όσους κατέθεσαν αίτηση μετά την 1.7.2013 οι μειώσεις θα είναι ακόμα μεγαλύτερες και θα κυμαίνονται σε ένα επιπλέον ποσοστό από 12% έως 20%. Με άλλα λόγια η μείωση του εφάπαξ θα προσεγγίσει ή σε ορισμένες περιπτώσεις θα ξεπεράσει το 50% για σημαντικό αριθμό δημοσίων υπαλλήλων που θα συνταξιοδοτηθεί μετά το τέλος του 2014. 2. Με βάση το επικαιροποιημένο Μνημόνιο το οποίο διαμορφώθηκε πέρυσι τον Ιούλιο, από τον Ιούνιο του 2014 ξεκινά το νέο σύστημα υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων. Το πιο σημα-
Νέες δραματικές περικοπές σε εφάπαξ και επικουρικές συντάξεις ντικό, όμως, είναι ότι από τα μέσα του 2014 θα ισχύσει η «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος» στα επικουρικά ασφαλιστικά ταμεία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα ταμεία (και αυτά που είναι στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης, αλλά και όσα παραμένουν εκτός) θα προχωρήσουν σε δραματικές περικοπές (βάσει του Ν.4052/2012) προκειμένου οι δαπάνες να μην υπερβαίνουν τα έσοδά τους.
Οι μειώσεις, οι οποίες θα υιοθετηθούν μετά τον Ιούνιο για προφανείς πολιτικούς λόγους (ευρωεκλογές) θα έχουν αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2014 θα ξεκινούν από 10% και θα φτάνουν έως το 70%, ειδικά για όσους εξακολουθούν -παρά τις περικοπές των αμέσως προηγούμενων ετών- να απολαμβάνουν σχετικά υψηλές, για τα μνημονιακά δεδομένα, επικουρικές συντάξεις.
ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ
Eυνοιοκρατία και απολύσεις υπαλλήλων με ΑΣΕΠ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΜΟΡΦΟΝΙΟΣ
Στην κατάργηση 23 φορέων, αντί για 21 που υπήρχαν στο αρχικό κείμενο της διαβούλευσης, προχωρά το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης με το ν/σ που κατέθεσε την περασμένη Τρίτη στη Βουλή. Οι απολύσεις υπαλλήλων υπολογίζονται περίπου στις 200, ενώ ανάλογος είναι και ο αριθμός των διαθεσιμοτήτων. Οι δύο φορείς που προστέθηκαν είναι ο Οργανισμός Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών, του οποίου η περιουσία αποδίδεται στους οικείους δήμους, καθώς και το Ινστιτούτο Διεθνούς Δημοσίου Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων, του οποίου η λειτουργία μεταφέρεται στο Ελληνικό Ινστιτούτο Διεθνούς και Αλλοδαπού Δικαίου. Παρά, πάντως, τις σφοδρές αντιδράσεις, καμία τροποποίηση δεν επήλθε σχετικά με τη μεταχείριση του προσωπικού των καταργούμενων φορέων, ακόμη και αν έχουν προσληφθεί με διαδικασίες ΑΣΕΠ, καθώς ακέραια παρέμεινε η διάταξη που ορίζει ότι οι Ιδιωτικού Δικαίου
Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ) υπάλληλοι των ΝΠΙΔ που καταργούνται απολύονται αυτοδικαίως, ενώ οι υπάλληλοι των ΝΠΔΔ (είτε μόνιμοι είτε ΙΔΑΧ) εντάσσονται σε καθεστώς διαθεσιμότητας. Αξίζει, επίσης, να σημειώσουμε πως το ΥΔΜΗΔ αφαίρεσε τη διάταξη για την «κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων» πρόσληψη συμβασιούχων στους φορείς υποδοχείς, όμως μόνο για να την επαναφέρει με περιτύλιγμα, ορίζοντας χαρακτηριστικά στο άρθρο 20, παρ. 7 ότι οι φορείς που αναλαμβάνουν τις αρμοδιότητες των καταργουμένων υπηρεσιών πρέπει «να υποβάλλουν πλήρως αιτιολογημένο προϋπολογισμό για τη νέα αναληφθείσα δραστηριότητα και βάσει αυτού να αποφασιστούν με τις ισχύουσες διαδικασίες τυχόν αυξήσεις προϋπολογισμών και μεταφορές πιστώσεων»... Το νομοσχέδιο θεσμοθετεί επίσης και το περίφημο νέο σύστημα αξιολόγησης, που διαμορφώνει ένα νέο σύστημα ευνοιοκρατίας. Πρόκειται για τη «συγκριτική αξιολόγηση των υπαλλήλων μέσω της ποσόστωσης», προσδιορί-
ζονται δηλαδή ανώτατα ποσοστά υπαλλήλων που μπορούν να αξιολογηθούν ανά κλίμακα βαθμολογίας. Συγκεκριμένα με τους βαθμούς 9 έως 10 θα αξιολογείται το 25%, με τους βαθμούς 7 έως 8 το 60% και με τους βαθμούς 1 έως 6 το 15% των υπαλλήλων. Η προώθηση των «ημετέρων» ενισχύεται και από τις αλλαγές που εισάγει το νέο νομοσχέδιο, καταργώντας τους δύο αξιολογητές και δίνοντας υπερεξουσίες σε έναν και μοναδικό αξιολογητή (τον ανώτερο προϊστάμενο) και έναν εισηγητή (τον άμεσο προϊστάμενο), με δεδομένη την καχυποψία για τον τρόπο των προαγωγών και της επιλογής προϊσταμένων. Τέλος, στο στόχαστρο των απολύσεων μπαίνουν (κυρίως) οι 35.000 συμβασιούχοι που μονιμοποιήθηκαν με το Π.Δ. Παυλόπουλου, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 43, θεσμοθετείται μηχανισμός επανελέγχου υπό τον ΑΣΕΠ κάθε είδους μετατροπής σύμβασης εργασιακής σχέσης σε αορίστου χρόνου και προβλέπεται η αυτοδίκαιη απόλυση σε περίπτωση που δεν τηρήθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
9
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΝΑ ΔΟΥΝ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΙΣΤΟΥΝ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ
Με νύχια και με δόντια προσπαθούν οι Βρυξέλλες να κρατήσουν τα «γκέμια» της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία επιδίδεται σε μια ανεξέλεγκτη προσπάθεια να... εντυπωσιάσει με τα «απτά» και «θετικά» αποτελέσματα που έχει δήθεν επιτύχει στην ελληνική οικονομία. Μπορεί η επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα για έναν νέο γύρο ελέγχου να καθυστερεί χαρακτηριστικά και οι εκκρεμότητες μεταξύ των δύο πλευρών να μην έχουν «κλείσει», ούτε στο ελάχιστο, εντούτοις το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης «βαυκαλίζεται» για το πρωτογενές πλεόνασμα που θα... πετύχει, την ώρα που η ανεργία έχει εκτοξευτεί στο 28%. Ως φαίνεται, η τρόικα ενδέχεται να επιστρέψει την επόμενη εβδομάδα, μετά το Eurogroup της Δευτέρας, στο οποίο θα διαφανούν οι τάσεις που τη διακατέχουν, για να ολοκληρώσει την αξιολόγησή της, ενώ στις Βρυξέλλες καλά πληροφορημένες πηγές αποφεύγουν να τοποθετηθούν στην ανακοίνωση της κυβέρνησης για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος. Άλλωστε, ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης δήλωσε ότι θα γίνει συζήτηση στο Eurogroup της προσεχούς Δευτέρας για εξελίξεις σχετικές με το ελληνικό πρόγραμμα, αλλά ήταν κατηγορηματικός στη διαβεβαίωσή του ότι δεν πρόκειται να ληφθούν αποφάσεις. Είπε ακόμη πως η τρόικα θα έχει πολλή δουλειά στην Αθήνα προκειμένου να φθάσει στην ολοκλήρωση της αξιολόγησής της και πρόσθεσε πως θα πρέπει οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε συμφω-
Οι Βρυξέλλες κρατούν τα «γκέμια» των πανηγυρισμών της κυβέρνησης
νία το συντομότερο δυνατόν, ώστε να μπορέσει και το Eurogroup να πάρει τις σχετικές αποφάσεις στην επόμενη σύνοδό του, στις 10 Μαρτίου, αποδεσμεύοντας την επόμενη δόση του δανείου. Επίσης, θύμισε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να εκπληρώσει τις δανειακές υποχρεώσεις της τον Μάιο και αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος να τελειώσει η αξιολόγησή της εγκαίρως.
Η αμφισβήτηση πλεονάσματος και δημοσιονομικού κενού Απαντώντας σε δημοσιογραφικές ερωτήσεις για το πρωτογενές πλεόνασμα, ο ίδιος αξιωματούχος είπε πως αυτό θα παίξει σημαντικό ρόλο, όμως ο ίδιος προσωπικά δεν είναι σε θέση σήμερα να κρίνει το περιεχόμενο των σχετικών ανακοινώσεων της κυβέρνησης για το ύψος του, γιατί δεν έχει στη διάθεσή του συγκεκριμένα στοιχεία. Έχει ενδιαφέρον η έκπληξη που εξέφρασε ο ίδιος για τη βεβαιότητα των αρχών που έχουν τόσο νωρίς σαφή εικόνα για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος και θύμισε ότι στο παρελθόν υπήρξαν περιπτώσεις όπου αναθεωρήθηκαν στοιχεία δύο χρόνια αργότερα. «Τα ασφαλή στοιχεία για το πλεόνασμα θα μας τα δώσει η Eurostat στις 23 Απριλίου», είπε και πρόσθεσε ότι αν τα στοιχεία που επικαλείται η κυβέρνηση επιβεβαιωθούν, αν δηλαδή διαπιστωθεί τόσο μεγάλο πρωτογενές πλεόνασμα, αυτό θα διευκολύνει τη χρηματοδοτική πτυχή και θα απλοποιηθούν πολύ τα πράγματα. Επί της ουσίας, θέτει εν αμφιβόλω
το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος που η κυβέρνηση λέει ότι θα πετύχει, διαρρέοντας ότι το ακριβές ποσό θα είναι γύρω στο 1,5 δισ. ευρώ. Μια άλλη μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο πλευρών είναι το ότι κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών ανέφερε τις προηγούμενες ημέρες ότι δεν υφίσταται δημοσιονομικό κενό για το 2014, κάτι το οποίο φαίνεται να αμφισβητούν οι Βρυξέλλες προσδιορίζοντάς το,τουλάχιστον στο 1 δισ. ευρώ.
Οι... σκιές Πάντως, ούτως ή αλλιώς υπάρχουν πολλές «σκιές» στην επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος. Οι πιο χαρακτηριστικές, σύμφωνα με στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είναι οι εξής:
o Το όποιο δημοσιονομικό αποτέλεσμα βασίστηκε στη δυστυχία του ελληνικού λαού. Τα στοιχεία για την ανεργία (28%), το διαθέσιμο εισόδημα (-35%), η μετανάστευση, οι αυτοκτονίες είναι πρωτόγνωρα στη σύγχρονη ιστορία για καιρό ειρήνης, αλλά ακόμη και αυτά αδυνατούν να απεικονίσουν τον Γολγοθά που περνούν οι πολίτες. o Το όποιο δημοσιονομικό αποτέλεσμα βασίστηκε στην ισοπέδωση της ελληνικής οικονομίας. Η καταστροφή, μάλιστα, επεκτείνεται και σε εύρωστα τμήματά της. Τελευταία, είδαμε το παράδειγμα των εξαγωγών και τη μείωση που αυτές σημείωσαν το 2013. o Το όποιο δημοσιονομικό απο-
ΠΕΡΥΣΙ ΧΑΘΗΚΕ ΤΟ 6,2% ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
Είναι αυτά στοιχεία για να πανηγυρίζουν; Μόνο για «πανηγυρισμούς» δεν είναι η κατάσταση η οποία επικρατεί στην ελληνική οικονομία, καθώς η παρατεταμένη μνημονιακή προσήλωση που επιδεικνύει η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου έχει οδηγήσει στο «χείλος του γκρεμού» την πλειονότητα των πολιτών. Το τελευταίο «πάτημα» της κυβερνητικής προπαγάνδας αποτελεί το γεγονός ότι η ύφεση «έκλεισε» στο 3,7% για το 2013, σε χαμηλότερο επίπεδο έναντι των προβλέψεων τόσο της τρόικας όσο και της ίδιας της κυβέρνησης. Εντούτοις, το οικονομικό επιτελείο δεν λέει τίποτα για το ότι το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές μειώθηκε πέρσι κατά 6,2%, δηλαδή ελάχιστα λιγότερο σε σχέση με το 2012 (-7%) και λίγο περισσότερο από το 2011 (6,1%). Αυ-
τό το νούμερο ενέχει την απώλεια των χρημάτων που δημιουργήθηκε στην ελληνική οικονομία εξαιτίας του αποπληθωρισμού. Εν ολίγοις, κατά το 2013 υπήρξε πτώση του εθνικού εισοδήματος κατά 6,2%! Από εκεί και πέρα, εξαιρετικά προβληματικό είναι πως η χώρα μας είναι «πρωταθλήτρια» ανεργίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, φτάνοντας το 28% στον γενικό πληθωρισμό και το 61,4%, στους νέους, ενώ ορισμένοι οίκοι αξιολόγησης δεν «βλέπουν» επιστροφή της ανάπτυξης για φέτος, όπως την εκτιμά το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών. Επίσης, παραμένει το «αγκάθι» του αποπληθωρισμού για ενδέκατο μήνα, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, καθώς φαίνεται
πως μειώνει τον τζίρο της οικονομίας. Εξαιτίας αυτού, η οικονομία έχασε 12,1 δισ. ευρώ! την περίοδο 2012-13. Την ίδια ώρα, στην εκτίμηση - σοκ ότι τα «κόκκινα δάνεια» θα φτάσουν στο δυσθεώρητο ποσοστό του 35%, ήτοι γύρω στα 77 δισ. ευρώ, στο τέλος της τρέχουσας χρονιάς προχώρησε η Eurobank, μέσω έκθεσης την οποία έδωσε στη δημοσιότητα. Το παραπάνω αποτυπώνει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο τις τεράστιες δυσμενείς συνέπειες που έχει επιφέρει η εφαρμογή του Μνημονίου στη χώρα μας, οδηγώντας χιλιάδες δανειολήπτες στο μη περαιτέρω. Πάντως, υπάρχει και πιο δυσοίωνη εκτίμηση από την PwC, η οποία αναφέρει ότι τα προβληματικά δάνεια θα φτάσουν το
τέλεσμα δεν είναι διατηρήσιμο, καθώς υπονομεύει το ίδιο του το μέλλον. Η υπέρογκη φορολόγηση (σε περίοδο, μάλιστα, ύφεσης και περικοπών) και τα απάνθρωπα μέτρα «συμμόρφωσης» (κατασχέσεις, φυλακίσεις, πρόστιμα, επιτόκια) κατάφεραν να μαζέψουν δισεκατομμύρια εσόδων, αλλά εξάντλησαν τη φοροδοτική ικανότητα των πολιτών. o Το όποιο δημοσιονομικό αποτέλεσμα (αν όντως είναι πραγματικό και θετικό) δεν είναι παρά ένα μικρό κλάσμα των πλεονασμάτων που θα πρέπει να επιτευχθούν τα επόμενα χρόνια. Αυτά είναι (βάση του Μνημονίου): το 2014 1,6% του ΑΕΠ, δηλ. 2,7 δισ., το 2015 3% του ΑΕΠ, δηλαδή 5,7 δισ., και το 2016 4,5% του ΑΕΠ, δηλαδή 8,9 δισ.
Εκτοξεύονται τα «κόκκινα δάνεια» και η ανεργία. «Αγκάθι» ο αποπληθωρισμός
40% στο τέλος του 2014, ήτοι το ιλιγγιώδες ποσό των 84 δισ. ευρώ.
«Συνεργάσιμος δανειολήπτης» Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση κωλυσιεργεί σε σχέση με το εν λόγω ζωτικής σημασίας οικονομικό θέμα, πραγματοποιώντας συσκέψεις επί συσκέψεων χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Το μόνο που έχει καταφέρει είναι ο ορισμός του «συνεργάσιμου δανειολήπτη», ο οποίος έχει ως εξής: α) Είναι διαθέσιμος σε επικοινωνία με τον δανειστή, παρέχει πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας προς τον δανειστή και προβαίνει σε ορισμό συγγενικού ή φιλικού προσώπου ως αντικλήτου επι-
κοινωνίας για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. β) Απαντά σε ανακοινώσεις και επιστολές του δανειστή με κάθε πρόσφορο μέσο εντός μίας εβδομάδας. γ) Προβαίνει σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών προς τον δανειστή αναφορικά με την τρέχουσα οικονομική του κατάσταση, εντός 15 ημερών από την ημέρα μεταβολής τους. δ) Προβαίνει εκουσίως σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών προς τον δανειστή, οι οποίες θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη μελλοντική οικονομική του κατάσταση, εντός 15 ημερών από την ημέρα που θα περιέλθουν σε γνώση του. ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
10
OIKONOMIA Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΙΟΥΤΟΥ LEVY ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙA
Στο 208% το χρέος αν συνεχιστεί η ίδια πολιτική ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΙΣΔΑΝΙΤΗΣ*
Στην ετήσια έκθεσή του για την ελληνική οικονομία το Οικονομικό Ινστιτούτο Levy, που συντάχθηκε από τους Δ.Β. Παπαδημητρίου, Μ. Νικηφόρο και G. Zezza, καταγράφει τις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις και προτείνει εναλλακτικές πολιτικές εξόδου της Ελλάδας από την κρίση. Στο επίκεντρο της συλλογιστικής της έκθεσης είναι η επαναφορά της ελληνικής οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης και η καταπολέμηση της ανεργίας. Οι συγγραφείς χρησιμοποιούν στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος, την ΕΛΣΤΑΤ και τη Eurostat για να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα των εφαρμοζόμενων πολιτικών ενώ και για τα τέσσερα εναλλακτικά σενάρια που προτείνουν για την ελληνική οικονομία προβαίνουν στην αξιολόγηση των επιπτώσεών τους μέσω του μακροοικονομικού μοντέλου LIMG (Levy Macroeconomic Model for Greece), για να καταλήξουν εν τέλη στο ποιο μείγμα πολιτικής θα ήταν το πιο ωφέλιμο για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Ενδεικτική για τα ευρήματα της έκθεσης είναι η πρώτη παράγραφος της εισαγωγής της στην οποία αναφέρεται: «Στις πιο πρόσφατες εξαγγελίες από τις Βρυξέλλες, την Φρανκφούρτη και το Βερολίνο διακηρύχθηκε το τέλος της κρίσης και της ύφεσης, ενώ επαινείται η Ελλάδα για το ότι επιτέλους κατάφερε να αναστρέψει την οικονομική της κατάσταση. Είναι άξιο απορίας λοιπόν το αν και κατά πόσο αυτοί που εξήγγειλαν τα παραπάνω παρακολουθούν τις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις και τον περιορισμό των πολιτικών επιλογών που υφίστανται στην Ελλάδα».
Στο 175% το χρέος Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η αποτυχία των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής στην Ελλάδα είναι θεαματική και ο στόχος της μείωσης του λόγου ΑΕΠ προς δημόσιο χρέος ευθέως πλέον παρομοιάζεται με την προσπάθεια κάποιου να πιάσει μια οφθαλμαπάτη. Αυτό είναι έκδηλο αν κανείς λάβει υπ’ ό-
ψιν του ότι ο λόγος αυτός είναι στο 175%, ενώ η τιμή του ίδιου αυτού λόγου ήταν 125% στην απαρχή της οικονομικής κρίσης προ τετραετίας. Αυτή η τιμή (125%) μάλιστα υφίσταντο πριν από οποιαδήποτε «διάσωση» από τη μεριά των δανειστών και πριν από το «κούρεμα» του χρέος, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο που έχει γίνει ποτέ στον κόσμο.
Η μάστιγα της ανεργίας Η ανάλυση των δεδομένων για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας ξεκινάει με τη ρητή αναφορά στη «μάστιγα» της ανεργίας που έχουν επιφέρει οι πολιτικές λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης. Πιο συγκεκριμένα, τα σημαντικότερα ευρήματα αφορούν τους επισήμως καταγεγραμμένους ανέργους, οι οποίοι αυξήθηκαν κατά 84.128 από τον Ιανουάριο ώς τον Οκτώβριο του 2013 για να φτάσουν στο σύνολο τους 1.387.500, επίπεδο που συνιστά ιστορικό υψηλό όλων των εποχών για την Ελλάδα. Περαιτέρω και σε σχέση με τον επικοινωνιακό θόρυβο που έγινε το περασμένο καλοκαίρι αναφορικά με την αύξηση των τουριστικών ρευμάτων προς την Ελλάδα, παρατηρούν ότι στον συγκεκριμένο κλάδο οι άνθρωποι που εργάστηκαν ήταν κατά 9.300 λιγότεροι σε σχέση με το 2012.
Οι επιπτώσεις της εσωτερικής υποτίμησης Η στρατηγική της εσωτερικής υποτίμησης που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα σχετίζεται με την προσπάθεια αύξησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνι-
Η ανεργία θα συνεχίσει να έχει αυξητικές τάσεις έως και το 2015, ενώ και το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να αυξάνει, φτάνοντας το 208,02% του ΑΕΠ για το 2015
κής οικονομίας και ενίσχυσης του εξαγωγικού εμπορίου μέσω της μείωσης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Η υλοποίηση της ανωτέρω στρατηγικής, με βάση στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, επέφερε μειώσεις σε ονομαστικούς και πραγματικούς μισθούς της τάξεως του 23% και 27,8% αντίστοιχα από το 2010. Η εν λόγω στρατηγική κρίνεται ως αποτελεσματική σε ό,τι αφορά τις μειώσεις μισθών, ωστόσο σημειώνεται ότι δεν παρατηρήθηκε αντίστοιχη επίπτωση στο επίπεδο των τιμών. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα σε σχέση με την προσπάθεια εξισορρόπησης του εμπορικού ισοζυγίου ήταν θετικά, καθώς το έλλειμμα μειώθηκε από 45,8 δισ. ευρώ το 2008 σε 16,9 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2013. Η μείωση αυτή βέβαια προκύπτει λόγω της ραγδαίας μείωσης των εισαγωγών κατά 18,8 δισ. ευρώ και όχι από την οριακή αύξηση των εξαγωγών κατά 2,7 δισ. ευρώ. Μετά την ανάλυση των δεδομένων της Eurostat για το ελληνικό εμπόριο, διατυπώνεται στην έκθεση το εξής συμπέρασμα: «Η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου όπως και η αύξηση των εξαγωγών σε καμία περίπτωση δεν προκύπτουν λόγω βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας που επιχειρήθηκε να επιτευχθεί μέσω του αποπληθωρισμού των μισθών, αλλά λόγω του ότι η εξαγωγική δραστηριότητα αφορούσε την πώληση κατά κύριο λόγο πετρελαϊκών προϊόντων σε χώρες εκτός Ευρωζώνης, σε μια περίοδο κατά την οποία η τιμή του πετρελαίου αυξανόταν και το ευρώ διατηρούσε μια ισχυρή συναλλαγματική θέση έναντι του δολαρίου». Τέλος, καταλήγουν στο ότι η αύξηση των εξαγωγών πετρελαϊκών υποπροϊόντων μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα μόνο βραχυπρόθεσμα, καθώς η χώρα καθίσταται ευάλωτη σε πιθανές διακυμάνσεις της τιμής του πετρελαίου, όπως επίσης και στο ότι οι δραστηριότητες αυτές δεν μπορούν να λειτουργήσουν διεγερτικά στην κατεύθυνση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και μεγέθυνσης της οικονομίας. Η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας είναι ένας από τους κύριους στόχους του προγράμματος
Η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, όπως και η αύξηση των εξαγωγών σε καμία περίπτωση δεν προκύπτουν λόγω βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας δημοσιονομικής προσαρμογής της τρόικας, η οποία, ωστόσο, στοχεύει στην επίτευξη αυτού του αποτελέσματος με «εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή με τη μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, και ελπίζοντας ότι οι χαμηλότεροι μισθοί θα επιφέρουν μειώσεις τιμών για τα ελληνικά προϊόντα και αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Μέχρι στιγμής, η ευμεγέθης μείωση των μισθών δεν έχει ακολουθηθεί από μια ανάλογη μείωση των τιμών και έχει, ως εκ τούτου, δημιουργήσει μόνον αύξηση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων. Δεδομένου, ότι αυτή η αύξηση δεν έχει συνοδευτεί από αντίστοιχες αυξήσεις των επενδυτικών, το καθαρό αποτέλεσμα ήταν η μαζική πτώση της εγχώριας ζήτησης.
Οι επιπτώσεις της λιτότητας Χρησιμοποιώντας στοιχεία που δημοσιεύθηκαν ώς και το τρίτο τρίμηνο του 2013 και λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλους τους αντίστοιχους δεί-
κτες, η έρευνα καταλήγει στο ότι οι αισιόδοξες, όπως τις χαρακτηρίζει, προβλέψεις του ΔΝΤ για επίτευξη θετικού ρυθμού μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας της τάξεως του 0,6 % για το 2014, μετά από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης, είναι απίθανο να γίνουν πραγματικότητα. Επίσης, με βάση τα δεδομένα για τους διαφόρους τομείς δραστηριότητας, διαβλέπουν όντως μείωση του ελλείμματος, αλλά θεωρούν ότι η αξίωση που έχει η κυβέρνηση για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος θα αποδειχθεί ότι στην πραγματικότητα δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ευσεβής πόθος, εκτός αν ληφθούν και νέα μέτρα λιτότητας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση που γίνεται για τη μείωση των κρατικών δαπανών που αναμένεται να είναι περιορισμένη κατά 8 δισ. ευρώ το 2013 σε σχέση με το 2012. Οι μειώσεις αυτές προέρχονται κατά κύριο λόγο από περικοπές κοινωνικών παροχών (5,4 δισ. ευρώ) και μειώσεις αποζημιώσεων εργαζομένων (2,7 δισ. ευρώ). Ακόμα, οι προβλέψεις για την επίπτωση των πολιτικών λιτότητας είναι ότι τόσο η ανεργία θα συνεχίσει να έχει αυξητικές τάσεις έως και το 2015 όσο και το δημόσιο χρέος, το οποίο θα φτάσει στο 208,02% του ΑΕΠ για το έτος 2015. Τέλος, το πρώτο μέρος της μελέτης κλείνει με την εξής ενδεικτική φράση: «Η κυβέρνηση φαίνεται πως θα επιτύχει τους στόχους της για το έλλειμμα, αλλά ταυτόχρονα θα αποτύχει παταγωδώς στην αποκατάσταση της μεγέθυνσης και της απασχόλησης για τα επόμενα δύο χρόνια».
* Ο Θανάσης Μισδανίτης είναι οικονομολόγος, μέλος του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
OIKONOMIA
Η Σ Ε Y Θ ΕΚ LEV
A
Εναλλακτικές πολιτικές για την Ελλάδα
Ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ
Η πρόταση αυτή συνεπάγεται αύξηση της κρατικής κατανάλωσης και των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από ειδικά κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) ή οποιοδήποτε άλλο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ποσό αυτής της εξωγενούς δημοσιονομικής βοήθειας -που έχει συζητηθεί σε πολλές συνόδους της Ευρωζώνηςέχει υποθετικά υπολογιστεί σε 30 δισ. ευρώ και χρησιμοποιείται αναλογικά περίπου κατά 2,5 δισ. ευρώ κάθε τρίμηνο. Αυτό κατά το Ινστιτούτο Levy θα βοηθούσε στη βελτίωση του συνολικού εξωτερικού ισοζυγίου, χωρίς αύξηση του δημόσιου ελλείμματος ή χρέους, δεδομένου ότι τα ποσά αυτά δεν θα είναι απαιτητά. Η αρχική επίδραση των κινήτρων αυτών θα μπορούσε να φέρει ισχυρή μεγέθυνση του ΑΕΠ, αν και η άμεση επίπτωση στην απασχόληση θα ήταν περιορισμένη, καθώς η απασχόληση τείνει να υστερεί επί της αύξησης της παραγωγής. Το ινστιτούτο εκτιμά ότι μετά από τρία χρόνια αυτή η πολιτική που δεν στοχεύει απευθείας στην απασχόληση θα δημιουργούσε περίπου 130.000 θέσεις εργασίας, ενώ το Ελληνικό Δημόσιο θα κρατούσε το σύνολο του χρέους ανέγγιχτο και θα συνέχιζε να πληρώνει τους τόκους.
B
11
Πάγωμα του χρέους και αναστολή της αποπληρωμής των τόκων
Σε αυτό το σενάριο γίνεται η υπόθεση ότι όλες οι πληρωμές τόκων από την κυβέρνηση θα ανασταλούν και τα ισοδύναμα κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και την υποστήριξη της άμεσης δημιουργίας θέσεων εργασίας. Οι συγγραφείς υποθέτουν ότι οι πιστωτές θα συμφωνούσαν να ανανεώσουν ληξιπρόθεσμα χρέη λόγω του ότι η βιωσιμότητα της οικονομίας καθίσταται όλο και πιο σίγουρη όταν η μεγέθυνση αποκαθίσταται από ό,τι όταν μια οικονομία αγωνίζεται να εξέλθει από τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση. Η αγο-
ραία αξία των δημόσιων υποχρεώσεων θεωρούν ότι δεν θα μειωθεί ανεξέλεγκτα και έτσι η επίδραση στην κατανάλωση από τις αναμενόμενες απώλειες κεφαλαίου θα είναι περιορισμένη. Η αναστολή πληρωμής των τόκων συνεπάγεται πτώση στο εισόδημα των ομολογιούχων, ωστόσο καθώς τα ίδια κεφάλαια θα δαπανηθούν για δημόσιες επενδύσεις και κατανάλωση, θα παράξουν περισσότερο εισόδημα για χαμηλόμισθους ή ανέργους, συνεπώς το καθαρό αποτέλεσμα για τον ιδιωτικό τομέα θα είναι θετικό.
Γ
Η δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος
Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα στον τομέα των εξαγωγών της ελληνικής οικονομίας, η εισαγωγή ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν θα πρέπει να αποσκοπεί κατά κύριο λόγο στην αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας των τιμών, αλλά στην αποκατάσταση της ρευστότητας στην εγχώρια αγορά, στην επανεκκίνηση των επενδύσεων, στην παροχή ρευστότητας για επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, χωρίς έξοδο από το ευρώ και τη διατήρηση των σημερινών συμφωνιών για το ελληνικό δημόσιο χρέος. Αυτές οι οικονομικές ρυθμίσεις είναι γνωστά όργανα στα δημόσια οικονομικά και έχουν χρησιμοποιηθεί από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την Καλιφόρ-
νια. Ομοίως, όπως περιγράφεται σε έκθεση της UBS, είχαν χρησιμοποιηθεί από την ελληνική κυβέρνηση το 2010, στο ποσό των 5,5 δισ. ευρώ με μηδενικό τοκομερίδιο, τα γνωστά «pharma-bonds» για να ρυθμίστουν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φαρμακευτική βιομηχανία, η οποία απειλούσε να σταματήσει την πώληση φαρμάκων στη χώρα εάν δεν καταβάλλονταν τα χρωστούμενα. Μάλιστα τα εν λόγω ομόλογα είχαν όλα τα χαρακτηριστικά κανονικών ομολόγων, καθώς ήταν και διαπραγματεύσιμα στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, ενώ είχαν και ίδιους όρους με το υπόλοιπο ελληνικό χρέος. Το νέο οικονομικό σύστημα, όπως προτείνεται από το Levy Institute θα συνεπάγεται την έκδοση κρατικών ομολόγων μηδενικού τοκομεριδίου (χωρίς πληρωμή τόκων), διαρκή (χωρίς αποπληρωμή του κεφαλαίου, μη εξαργυρώσιμα που έτσι δεν θα αυξάνουν το χρέος) και τα οποία θα είναι μεταβιβάσιμα. Τα ομόλογα αυτά θα πρέπει να υποστηρίζονται από τα φορολογικά έσοδα, υπό την έννοια
ότι, ενώ η κυβέρνηση θα τα χρησιμοποιήσει για να εξοφλήσει το χρέος μεταξύ αυτής και των πιστωτών της, θα γίνονται δεκτά pari passu (με ίδιους όρους) σε διακανονισμούς των φορολογικών υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα. Τα νέα ομόλογα -τα οποία στην έκθεση του ινστιτούτου αποκαλούνται Geuro- θα πρέπει να είναι μετατρέψιμα μόνο προς μία κατεύθυνση, από ευρώ σε Geuro για να αποφευχθούν κερδοσκοπικές επιθέσεις και να περιοριστεί η χρήση τους μόνο στις εγχώριες αγορές, όπως και για να μειωθεί η πιθανότητα μεταφορών καταθέσεων σε ευρώ εκτός της χώρας. Τα οφέλη μιας τέτοιας πολιτικής πρωτοβουλίας θα ήταν η εκμηδένιση του εγχωρίου χρέους, η πληρωμή επιδομάτων ανεργίας και μέρους των μισθών του δημοσίου τομέα. Μάλιστα, με βάση στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, υπολογίζεται το χρηματικό όφελος από την έκδοση των εν λόγω ομολόγων, το οποίο ανέρχεται σε 14 δισ. ευρώ για τα έντοκα χρέη του Δημοσίου και οι κρατι-
κές δαπάνες σε ευρώ θα είναι λιγότερες κατά 18 δις, προσεγγιστικά. Το Levy Institute προκρίνει τον συνδυασμό του παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος με ένα Πρόγραμμα Εγγυημένης Εργασίας, με σκοπό την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας. Η συλλογιστική που αναπτύσσεται στην έκθεση είναι ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να παρέχει εργασία με έναν ελάχιστο μισθό, με σκοπό τη δημιουργία δημοσίων αγαθών, σε οποιονδήποτε είναι πρόθυμος να εργαστεί. Έτσι, με τον κατώτατο μισθό που έχει επιβληθεί από την τρόικα (586 ευρώ), για 550.000 εργαζόμενους συνεπάγονται ετήσιες καταβολές της τάξεως των 7,5 δισ. ευρώ πόσο όμως το οποίο θα καταβάλλεται σε Geuro. Επίσης, είναι σημαντικό να προστεθεί ότι αυτές οι προσλήψεις θα δημιουργήσουν εμμέσως ακόμα 156.000 θέσεις εργασίας, προσεγγιστικά, όπως επίσης και Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία της τάξεως των 12 δισ. Geuro (που υπολογίζεται με τη χρήση χρηματοπιστωτικού πολλαπλασιαστή). Τα κυβερνητικά έσοδα επίσης θα αυξηθούν κατά 4 δισ. Geuro, οπότε το συνολικό κόστος του προγράμματος υπολογίζεται σε 3,5 δισ. Geuro. Τέλος, το ΑΕΠ υπολογίζεται από τους συγγραφείς να αυξηθεί μόνο την πρώτη χρονιά της εφαρμογής του προγράμματος αυτού κατά 7%. Αντί επιλόγου, αξίζει να σημειωθεί, όπως ρητά αναφέρεται και στην έκθεση του Οικονομικού Ινστιτούτου Levy, ότι στην κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία και κοινωνία μόνο ριζοσπαστικές λύσεις στήριξης της κοινωνίας είναι αυτές που θα μπορούσαν να βγάλουν την ελληνική οικονομία από τον φαύλο κύκλο.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
12
ΑΡΘΡΑ
ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ
Ξεπούλημα με ρήτρα αποζημίωσης ΤΗΣ ΝΑΝΤΙΑΣ ΒΑΛΑΒΑΝΗ
Το Ελληνικό Δημόσιο θα συνυπογράφει στο εξής μαζί με το ΤΑΙΠΕΔ όσες συμβάσεις πώλησης δημόσιας περιουσίας κρίνει σκόπιμο, σύμφωνα με τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών, που υπερψηφίστηκε μετά από ονομαστική ψηφοφορία, που ζήτησε ο ΣΥΡΙΖΑ, απ’ όλους τους βουλευτές της συγκυβέρνησης. Με τον τρόπο αυτό το Ελληνικό Δημόσιο θα καθίσταται υπόλογο αποζημίωσης στους «επενδυτές» για κάθε καθυστέρηση της «επένδυσής» τους, που θα προκύπτει από νόμιμες πράξεις δημοσίων υπηρεσιών (Αρχαιολογία, Πολεοδομία κ.λπ.), που θα εκδίδονται υποχρεωτικά στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους σε εφαρμογή του νόμου. Ποια θα είναι η πρώτη περίπτωση εφαρμογής; Το «καλύτερο παραθαλάσσιο οικόπεδο της Μεσογείου», δηλαδή το Ελληνικό των 6.200 στρεμμάτων συμπληρωμένο με την παραθαλάσσια ζώνη 955.000 τ.μ. και 3,5 χλμ. παραλίας μετά από απαίτηση όλων των «διεκδικητών»... Φυσικά, αυτή η «λεπτομέρεια» δε συμπεριλαμβάνεται στις «διαρροές», που είδαν το φως, σχετικά με τους όρους της σύμβασης πώλησης του 100% των μετοχών της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε.. Ούτε η πρόβλεψη για «τίμημα» μικρότερο από 70 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο... Μετά το Ελληνικό, η πρωτοφανής αυτή πρόβλεψη προορίζεται να βρει πεδίο εφαρμογής και σε άλλες υπό σύνταξη συμβάσεις. «Πρωτοφανής», επειδή αποτελεί παγκόσμια «πρωτιά»: Μια νομοθετική ρύθμιση που καθιστά το Ελληνικό Δημόσιο -και μάλιστα εθελοντικά- δικαστικά υπόλογο με την παραμικρή αφορμή σε οποιοδήποτε κερδοσκοπικό fund ή πολυεθνική, που ανά πάσα στιγμή μπορούν να αρχίσουν να προβάλλουν αξιώσεις αποζημίωσης. Λες και δεν είναι γνωστό τι λυσσασμένους δικαστικούς αγώνες δίνουν στα διεθνή δικαστήρια -συνήθως του Λονδίνου και των ΗΠΑ- διάφορα funds ενάντια σε κυβερνήσεις που επιχειρούν να αμφισβητήσουν τις θέσεις ασφυκτικής κυριαρχίας στην οικονομία των χωρών τους, που τους παραχώρησαν προηγούμενες κυβερνήσεις. Οι δύο «αιτιολογίες», που επικαλείται η κυβέρνηση στην τροπολογία, αποτελούν «φθηνές» δικαιολογίες. Αν ωστόσο δεν αποτραπεί να «πέσουν τέτοιες υπογραφές» σε συμβάσεις, ο τόπος θα τις πληρώσει πανάκριβα. Πρώτη δικαιολογία: Η κυβέρνηση επικαλείται την ανάγκη επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων ως μέσο πληρωμής του δημόσιου χρέους κι αυτό χαρακτηρίζεται «εθνικό διακύβευμα». Αν υπάρ-
χει, ωστόσο, «εθνικό διακύβευμα», αυτό είναι όχι η «εξαφάνιση» της δημόσιας περιουσίας στη «μαύρη τρύπα» ενός μη βιώσιμου χρέους, αλλά το «πακέτο» του ΣΥΡΙΖΑ για το χρέος, ξεκινώντας από τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του. Δεύτερο, η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι «το Ελληνικό Δημόσιο υπέχει ούτως ή άλλως αντικειμενική εξωσυμβατική ευθύνη για τις παράνομες πράξεις και παραλείψεις των ως άνω φορέων και υπηρεσιών, που είναι όργανά του», κατά το άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα: Η συγκεκριμένη ρύθμιση «κρίνεται εύλογη» για λόγους «ασφάλειας δικαίου» απέναντι στους «επενδυτές». Πρόκειται για εξόφθαλμη λαθροχειρία: Το άρθρο 105 αφορά σε παράνομες πράξεις ή παραλείψεις δημόσιων υπηρεσιών και ισχύει βέβαια και για τις ιδιωτικοποιήσεις. Προς τι λοιπόν η πρόσθετη ρύθμιση; Το «μυστικό» είναι ό,τι ήδη αναφέρθηκε εισαγωγικά, ότι η τροπολογία αφορά όλες τις πράξεις φορέων και υπηρεσιών του Δημοσίου, δηλαδή και τις νόμιμες: Τις περιπτώσεις, κατά τις οποίες οι καθυστερήσεις προκύπτουν όχι επειδή παραβιάζεται, αλλά επειδή εφαρμόζεται η νομοθεσία. Με άλλα λόγια, η ρύθμιση αυτή κάθε άλλο παρά οδηγεί σε «ασφάλεια δικαίου». Αντίθετα, με πρόσχημα την αποφυγή καταβολής αποζημίωσης από μεριάς Δημοσίου, ουσιαστικά προτρέπει τις δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς στη «χαλαρή εφαρμογή» ή και τη μη τήρηση των όποιων προστατευτικών για το περιβάλλον, την πολεοδομία και τις αρχαιότητες κανόνων δικαίου δεν έχουν ακόμη κατεδαφιστεί μετά τις νομοθετικές ρυθμίσεις που επιβλήθηκαν μέσω των Μνημονίων. Συμπέρασμα; Η τροπολογία αυτή υποχρεώνει το Ελληνικό Δημόσιο να αποζημιώνει «επενδυτές», ακόμη και στις περιπτώσεις που αυτοί θεωρούν ότι ζημιώνονται απ’ την εφαρμογή του νόμου. Ταυτόχρονα θα λειτουργεί ως διαρκής «εκβιασμός» στους αρμόδιους δημόσιους υπαλλήλους και δημόσιες υπηρεσίες να κάνουν τα «στραβά μάτια» προκειμένου να μην υποχρεωθεί το Ελληνικό Δημόσιο σε αποζημιώσεις. Νομοθετώντας έτσι η συγκυβέρνηση δεν περιορίζεται να στριμώξει μόνο τον εαυτό της, αλλά φροντίζει και για οποιαδήποτε αυριανή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/Αριστεράς, αποφασισμένη να απαλλαγεί από τα Μνημόνια: H ρήτρα αυτή προβλέπεται να περιέχεται πλέον στις σημαντικότερες απ’ όσες συμβάσεις προλάβουν να υπογράψoυν μέχρι τις εκλογές. Άρα, η μαζική κινητοποίηση για την παρεμπόδιση της υπογραφής τέτοιων συμβάσεων, ξεκινώντας από το Ελληνικό, από μεριάς κινημάτων εργαζομένων και πόλης και με την υποστήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, αποτελεί άμεση προτεραιότητα.
To κράτος των Μνημονίων: ανασυγκρότηση και αυταρχισμός TOY NIKOY KOTZIA
Το ελληνικό κράτος δεν είναι μεγαλύτερο από τον μέσο όρο μεγέθους των κρατών στην Ε.Ε. όπως υποστηρίζει με μεγάλη ευκολία η κυρίαρχη ιδεολογία προκειμένου να ανοίξει τον ταξικό πόλεμο από τα πάνω στην εποχή των Μνημονίων και να συρρικνώσει τις αναπτυξιακές και κοινωνικές λειτουργίες του ελληνικού κράτους. Στην πραγματικότητα, το ελληνικό κράτος δεν ήταν μεγάλο, αλλά ασύμμετρο: υπεραυξημένοι οι μηχανισμοί παλιού τύπου που αντιστοιχούσαν σε μια πολιτική ρουσφετιών και καταστολής, υποανάπτυκτοι εκείνοι οι μηχανισμοί που διευκολύνουν έναν δημοκρατικό εκσυγχρονισμό. Το ελληνικό κράτος ήταν και είναι κράτος που προτιμούσε να υλοποιεί πολιτικές «έκτακτων αναγκών» και σύγκρουσης από τα πάνω, παρά συναίνεσης. Δεν είναι τυχαίο, επί παραδείγματι, ότι όταν ο κόσμος άλλαζε το 1989-1991, οι τότε κυβερνήσεις προγραμμάτισαν την πρόσληψη αγροφυλάκων και όχι σινολόγων ή τουρκολόγων που ήταν η απαίτηση «της στιγμής». Ανάλογα, οι τριτοβάθμιες σχολές που φτιάχτηκαν τα τελευταία 25 χρόνια παρήγαγαν πολλούς λογιστές και πολιτειολόγους πάσης κατηγορίας για τη δημόσια διοίκηση, αλλά καθόλου ειδικούς για νανοτεχνολογία ή ρομποτική. Επρόκειτο για σχολές μικρού κόστους, χωρίς προσανατολισμό στην ανάπτυξη της χώρας σε εποχή μεγάλων τεχνολογικών αλλαγών.
Διττή προσαρμογή του κράτους στο Μνημόνιο Σήμερα, το ασύμμετρο ελληνικό κράτος είναι προσαρμοσμένο στην υλοποίηση των πολιτικών του Μνημονίου με διττό τρόπο: α) Το ίδιο μετασχηματίζεται όλο και περισσότερο σε όχημα αυταρχικής υλοποίησης πολιτικών μονόπλευρης λιτότητας. Όχι μόνο μέσω των χημικών βομβαρδισμών, της ενίσχυσης των ΜΑΤ και του εκφοβιστικού λόγου. Αλλά και με την ολική υιοθέτηση μιας αυταρχικής λογικής. Επί παραδείγματι, οι εφορίες όλο και περισσότερο έχουν ως καθήκον την επιβολή τιμωρίας, παρά τη λειτουργία μηχανισμών διακανονισμών για τη συλλογή φόρων. Ανάλογα, αποδιοργανώνονται οι δημόσιες κοινωνικές λειτουργίες αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης, όπως η υγεία και η παιδεία. β) Το ίδιο το κράτος εφαρμόζει στο εσωτερικό του πολιτικές αυταρχισμού, όπως είναι η διαθεσιμότητα, οι αντισυνταγματικές απολύσεις, καθώς και η προώθηση σκληρών πελατειακών σχέσεων όπου το ζητούμενο δεν είναι πια μια «κάποια τακτοποίηση ενός συγγενή», αλλά η ίδια η επιβίωση των υπαλλήλων και των οικογενειών τους. Οι κυρίαρχες δυνάμεις που ηγεμονεύουν στους κρατικούς μηχανισμούς συναντάνε πολλαπλές αντιστάσεις τόσο στην κοινωνία, όσο και στο εσωτερικό του ίδιου του κράτους. Οι ιδέες και τα «οράματά» των μνημονιακών δεν βρίσκουν ανταπόκριση όχι μόνο στη νεολαία, αλλά ακόμα και στους ίδιους τους παλιούς ψηφοφόρους τους. Εξαιτίας αυτών των προβλημάτων, επιδιώκεται η αλληλοτροφοδότηση των δημόσιων ιδεολογικών μηχανισμών με τους κατασταλτικούς σε μια
από κοινού αντιπαράθεση με τις λαϊκές ανάγκες και κινητοποιήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κρατικός πολιτικός λόγος (από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέχρι τα δημόσια ΜΜΕ) επιδιώκει α) να χρεώσει τα αποτελέσματα της πολιτικής που ακολούθησαν οι δυνάμεις που διεύθυναν τη χώρα από το 1974 μέχρι σήμερα, όπως και τις δυσλειτουργίες του Δημοσίου, στην ίδια την κοινωνία, ακόμα και στην Αριστερά, προκειμένου να απαλλάξει το Σύστημα Παρακμής από τις ευθύνες του, και β) στον βαθμό που δεν πετύχαινε αυτό, να εμφανίσει το σύνολο της πολιτικής ως μια περιοχή στην οποία δεν έχει νόημα η συμμετοχή. Τέλος, γ) αν δεν γίνεται δυνατό να υλοποιηθούν τα προηγούμενα, τότε τίθενται σε δράση οι κατασταλτικοί μηχανισμοί.
Το κράτος ως οργανωτής και ιμάντας αλλαγής συσχετισμού ισχύος Προκειμένου οι δυνάμεις του Συστήματος Παρακμής να αποφύγουν να πληρώσουν τις εγκληματικές επιλογές τους όλα αυτά τα χρόνια, επεδίωξαν να αλλάξουν τον εσωτερικό πολιτικό συσχετισμό ισχύος, προστρέχοντας στον ξένο παράγοντα και θέτοντας το κράτος στην υπηρεσία του συστήματος εποπτείας της χώρας. Στόχος τους ήταν και είναι να περισώσουν την ισχύ και εξουσία τους έναντι της ελληνικής κοινωνίας. Μέσα από αυτή την συμμαχία, που οργανώθηκε στις κορυφές του κράτους, καθώς και τη διεθνή επιτροπεία, άλλαξαν πράγματι οι συσχετισμοί στη χώρα. Το λαϊκό κίνημα και οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα πολύ ισχυρότερο συγκρότημα δυνάμεων από ό,τι εάν είχαν να αντιμετωπίσουν «μόνο» τον εσωτερικό παράγοντα. Το ελληνικό κράτος έχει γίνει σήμερα φορέας και ιμάντας των αποφάσεων που λαμβάνονται από τρίτα κέντρα, όπως της ανώτατης γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, του Βερολίνου και των εκπροσώπων των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών και κεφαλαίων (μια τριάδα που έχω χαρακτηρίσει ως «Το Ευρωπαϊκό Αυτοκρατορικό Τρίγωνο»). Ταυτόχρονα λειτουργεί ως οργανωτής αυτής της ασύμμετρης συμμαχίας της ελληνικής ολιγαρχίας με τον ξένο παράγοντα, με τον δεύτερο να έχει σε αυτή τη φάση αυξημένο ρόλο.
Απαιτήσεις προς την Αριστερά Στις νέες συνθήκες, πολλαπλασιάζονται οι απαιτήσεις για αναβάθμιση του λόγου και της πράξης της δημοκρατικής - πατριωτικής Αριστεράς για ένα μεγάλο ενωτικό μέτωπο σωτηρίας του τόπου. Ο λαός απέναντί του δεν έχει μόνο τις ανίκανες εσωτερικές δυνάμεις. Έχει, επίσης, εισηγμένη ισχύ από το διεθνές περιβάλλον (δανειστές / αγορές και συντηρητικές δυνάμεις στην ηγεσία της Γερμανίας και των μηχανισμών της Ε.Ε.) στην οποία παραδόθηκαν περιοχές της κρατικής εξουσίας. Η Αριστερά, στην πολιτική που χαράζει, οφείλει να λάβει υπόψη της αυτό το αντίπαλο μέτωπο δυνάμεων και τις αλλαγές που διαδραματίζονται ως προς στο κράτος. Να λάβει υπόψη της, επίσης, και την προκαλούμενη από το κράτος αυξανόμενη γραφειοκρατικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, την οποία αναλύω σε επόμενο άρθρο μου.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΠΥΡΟΣ ΡΑΠΑΝΑΚΗΣ
Στον «γύψο» έχουν μπει οι μαθητικές κινητοποιήσεις την τελευταία τριετία, με απειλές, αστυνομικές εφόδους, διώξεις, συλλήψεις, ακόμα και καταδίκες εΙς βάρος μαθητών που «τολμούν» να συμμετάσχουν σε καταλήψεις. Παράλληλα, οι Αρχές επιχειρούν να μετατρέψουν σε «καταδότες» διευθυντές, γονείς, ακόμα και μαθητές, τους οποίους καλούν σε διαδικασίες καταθέσεων, αλλά και σε πιο... «προσωπικές» συζητήσεις, να δώσουν ονόματα και αναφορές. Την ίδια στιγμή, οι κινητοποιήσεις των εκπαιδευτικών τερματίζονται με επιστρατεύσεις και την απειλή της διαθεσιμότητας. Το θέμα έχει πάρει την άγουσα για το Κοινοβούλιο με ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ έχει προκαλέσει ακόμα και την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ... διά της νεολαίας του. Την έντονη αντίθεσή τους εκφράζουν σύλλογοι εκπαιδευτικών και γονέων ενώ δίπλα στους μαθητές που διώκονται στέκονται τα δεκαπενταμελή συμβούλια.
Δεν διαψεύδει η ΓΑΔΑ τις ερωτήσεις περί «πολιτικού φρονήματος» Τελευταίο περιστατικό, η κλήση μαθητών του 2ου Λυκείου Κερατσινίου στο τοπικό αστυνομικό τμήμα, τέσσερις ολόκληρους μήνες αφότου η διευθύντρια του σχολείου είχε δώσει τα ονόματά του σε κατάθεσή της στο πλαίσιο προανακριτικής διαδικασίας που είχε διαταχθεί από τον εισαγγελέα μετά το πέρας των καταλήψεων. Οι οκτώ μαθητές που κλήθηκαν στο Α.Τ. Κερατσινίου «δι’ υπόθεσίν τους» υποστήριξαν πως η διαδικασία θύμιζε ανάκριση μάλλον, παρά κατάθεση, αφού, σύμφωνα με τα όσα καταγγέλλονται, οι ερωτήσεις που δέχτηκαν αφορούσαν την οικογενειακή τους κατάσταση, τις πολιτικές πεποιθήσεις καθηγητών και γονιών και εάν υποκινήθηκε από κόμματα η κατάληψη του Οκτωβρίου. Δεκαπενταμελές και ένωση διδασκόντων υποστήριξαν πως οι αστυνομικοί δεν επέτρεψαν στους κηδεμόνες των παιδιών να είναι παρόντες στη διαδικασία. Μάλιστα, η προσπάθεια τρομοκράτησης συνεχίστηκε με τους αστυνομικούς να απειλούν τους μαθητές πως θα κατηγορηθούν για κακούργημα, κάτι που δεν θα τους επιτρέψει να συμπληρώσουν μηχανογραφικά και να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις. Μαρτυρίες που η ΓΑΔΑ διά της σιωπής δεν διαψεύδει, αφού η ανακοίνωση που εξέδωσε για το περιστατικό δεν απαντάει σε τίποτα από τα όσα σοβαρά καταγγέλλονται, καθώς αρκείται να περιγράψει το τυπικό κομμάτι της υπόθεσης, όπως το ότι υπήρχε εισαγγελική παραγγελία για προκαταρκτική εξέταση και ότι θα κινηθεί αυτόφωρη διαδικασία σε περίπτωση που συντρέχουν προϋποθέσεις.
Αντί σχολικών φυλάκων ο «χωροφύλακας» Συγκέντρωση διαμαρτυρίας διορ-
ΑΠΟΡΡΟΙΑ ΜΕΘΟΔΕΥΜΕΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΣΤΟ ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ
«Ιδιώνυμο» για τους μαθητές που αγωνίζονται γανώνεται αύριο από την Ένωση Γονέων Κερατσινίου - Δραπετσώνας στην Εισαγγελία Πειραιά στις 12.30. Πρόβα για το «Σπουδαστικό της Ασφάλειας» στα σχολεία θυμίζει το περιστατικό του Κερατσινίου. Την ίδια στιγμή, η «Αυγή» δημοσιοποίησε έγγραφο της Διεύθυνσης Αστυνομίας Βορειοανατολικής Αττικής που αποκάλυπτε ο σύλλογος εκπαιδευτικών «Περικλής» (και όχι «Αριστοτέλης», όπως γράφτηκε εκ παραδρομής) και το οποίο παραδέχτηκε η ΓΑΔΑ. Σύμφωνα με το έγγραφο, δίνεται εντολή στους διοικητές των Α.Τ. να καταγράψουν τα σχολεία των περιοχών τους, να μεθοδεύσουν προσωπικές επαφές και συναντήσεις με τους διευθυντές και να συντάξουν εμπεριστατωμένες αναφορές υποβάλλοντας (οι διοικητές των τμημάτων) τις απόψεις τους... Ενώ η κυβέρνηση βάζει σε διαθεσιμότητα τους σχολικούς φύλακες, παραχωρεί τις αρμοδιότητές τους σε αστυνομικούς.
Φάμπρικα διώξεων και τρομοκράτησης Βέβαια, η οδηγία για αστυνομικό έλεγχο στα σχολεία και η απειλή διώξεων για τους μαθητές του Κερατσι-
νίου δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση μεμονωμένα περιστατικά, αφού τα τελευταία χρόνια, της μνημονιακής περιόδου, έχει πραγματικά στηθεί «φάμπρικα» διώξεων και τρομοκράτησης του μαθητικού κινήματος. Οι εισαγγελικές παρεμβάσεις και οι αστυνομικές επιδρομές σε σχολεία και κατά μαθητών προκύπτουν από την ενεργοποίηση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου του 2000 που θυμίζει «μαθητικό ιδιώνυμο» το οποίο ποινικοποιεί τις καταλήψεις. Συγκεκριμένα, ορίζεται πως «όποιος παρεμποδίζει, διαταράσσει ή διακόπτει την ομαλή λειτουργία των δημόσιων σχολείων πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή παρανόμως παραμένει στους χώρους λειτουργίας αυτών, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών» με ποινική δίωξη που ασκείται αυτεπαγγέλτως. Η συγκεκριμένη Πράξη παρέμενε ουσιαστικά ανενεργή έως το 2011, οπότε με εντολή του τότε εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ι. Τέντε, οι εισαγγελείς ξεκίνησαν έρευνες στα σχολεία που τελούσαν υπό κατάληψη ενάντια στον νόμο Διαμαντοπούλου για το «Νέο Σχολείο». Έκτοτε αστυνομικοί έ-
χουν εισβάλει στα σχολεία, μαθητές έχουν συλληφθεί, διευθυντές έχουν παραδώσει «φακέλους» ονομάτων στις εισαγγελικές αρχές και έχουν καταθέσει εναντίον μαθητών σε δικαστήρια. Μια νέα πραγματικότητα, βγαλμένη από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας βρίσκεται μπροστά μας. Το «Σπουδαστικό της Ασφάλειας» προσαρμόζεται στο σήμερα, ενδεδυμένο το ρούχο της «μνημονιακής τάξης». Ας θυμηθούμε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις: Οκτώβριος του 2012. Αστυνομικοί εισβάλλουν στο 1ο Λύκειο Χολαργού σκαρφαλώνοντας στα κάγκελα με στόχο να σπάσουν την κατάληψη. Μάλιστα, δεν διστάζουν να έρθουν στα χέρια με 15χρονους και 16χρονους μαθητές, περιστατικό που καταγράφεται σε βίντεο. Τον Σεπτέμβριο του 2013, στα Γιάννενα, η αστυνομία, με εντολή εισαγγελέα, «επισκέπτεται» τα σχολεία υπό κατάληψη καλώντας τους μαθητές να παραδώσουν τα κτήρια αλλιώς θα συλληφθούν. Ζητείται από τους διευθυντές να παραδώσουν λίστες με τα ονόματα των μαθητών καθώς και αναφορά για το πώς έγινε η κατάληψη. Ένα μήνα μετά, οι διώξεις και οι ει-
13 σβολές στα σχολεία κορυφώνονται. Στις 8/10, τρεις μαθητές του 1ου ΕΠΑΛ Λαμίας συλλαμβάνονται και οδηγούνται με αυτόφωρη διαδικασία στο μονομελές πρωτοδικείο όπου καταδικάζονται σε 20 μέρες φυλάκιση με τριετή αναστολή. Είχαν προηγηθεί περισσότερες από 20 προσαγωγές μαθητών μετά από έφοδο της αστυνομίας στο σχολείο που τελούσε υπό κατάληψη. Μάλιστα είχε σχηματιστεί δικογραφία για «διατάραξη υπηρεσιακής ειρήνης κατά συναυτουργία» για συνολικά οκτώ άτομα που παρέμειναν όλη τη νύχτα στο κτήριο της Αστυνομικής Διεύθυνσης. Ως μάρτυρας κατηγορίας είχε καταθέσει ο διευθυντής του σχολείου υποστηρίζοντας στο δικαστήριο πως η μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών ταλαιπωρείται από την κατάληψη. Την ίδια μέρα, σε γυμνάσιο της Καλλιθέας, άγνωστος άνδρας είχε εισβάλει στο σχολείο και απείλησε τους μαθητές και τις μαθήτριες με μαχαίρι απαιτώντας να σπάσουν την κατάληψη, ενώ χτύπησε κάποιους από αυτούς. Οι μαθητές είχαν καταγγείλει στην «Εφημερίδα των Συντακτών» (8/10/13) ότι είχε τη στήριξη του συλλόγου γονέων και του γυμνασιάρχη. Το περιστατικό είχε αναφερθεί στην αστυνομία, σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ. Την ίδια περίοδο, έπειτα από αναφορά των διευθυντών του ΕΠΑΛ Ηγουμενίτσας, ειδικοί φρουροί, με εντολή εισαγγελέα, μπαίνουν με καταδρομική επιχείρηση στο σχολείο. Δέκα μαθητές συλλαμβάνονται, σε βάρος των οποίων ορίζεται τακτική δικάσιμος βάσει της ΠΝΠ για τις καταλήψεις. Αντίστοιχη περίπτωση με αυτή του Κερατσινίου είχαμε στον Βόλο, στις αρχές του Φεβρουαρίου, όταν οκτώ μαθητές, μέλη του 15μελούς συμβουλίου του 1ου Γενικού Λυκείου Ν. Ιωνίας, έλαβαν κλήτευση να παρουσιαστούν στο Μονομελές Δικαστήριο Ανηλίκων Βόλου, στις 10 Απριλίου, με την κατηγορία της κατάληψης του σχολικού κτηρίου.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
14
AΡΘΡΑ
Το σχήμα «Μνημόνιο - αντιμνημόνιο» έχει εξαντλήσει τα όριά του Ο Θόδωρος Καρυπίδης είναι αντιμνημονιακός. Ε, και; Και ο Γιώργος Τράγκας είναι. Φλογερός και αδιαπραγμάτευτος αντιμνημονιακός μάλιστα. Τι θα πει αυτό; Και ποια σχέση μπορούν να έχουν με την Αριστερά οι περί ων ο λόγος αντιμνημονιακοί; Ε, λοιπόν, αν δεν είχε υπάρξει η ιστορία με τον Καρυπίδη, καλά θα έκανε ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ο ΣΥΡΙΖΑ να την εφεύρει. Να την εΠΑΪΚΟΥ φεύρει και να την υποστεί. Για να πάθει και για να μάθει... Έπαθε και έμαθε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ότι «έπαθε», ηλίου φαεινότερον. Ήταν αυτό ένα στραπάτσο από τα λίγα. Ότι «έμαθε» προκύπτει από την αντίδρασή του. Η άμεση διόρθωση του λάθους φανερώνει συνείδηση των διαστάσεών του. Κι επί πλέον φανερώνει πολιτική αυτογνωσία και, από μία άποψη, πολιτική παλληκαριά. Έμαθε, απ’ ό,τι όλα δείχνουν, πως επιφανειακή και επιπόλαιη αξιολόγηση των πολιτικών χαρακτηριστικών των επιλογών βιτρίνας του δεν επιτρέπεται επ’ ουδενί. Και δεν συγχωρείται. Έμαθε επίσης πως οι εισηγήσεις των τοπικών κομματικών οργα-
νώσεων δεν αποτελούν πολιτικό θέσφατο. Ούτε είναι δυνατόν να τον δεσμεύουν σε κάθε περίπτωση. Όχι τουλάχιστον όταν αυτές έρχονται σε προφανή αντίθεση με τις πάγιες αρχές του. Ή όταν υπάρχει κίνδυνος να αλλοιώσουν (έστω να φανεί πως αλλοιώνονται) τα βασικά του πολιτικά χαρακτηριστικά. Έμαθε εξάλλου ο ΣΥΡΙΖΑ, συνειδητοποίησε μάλλον, το αυτονόητο. Πως το αντιπαραθετικό δίπολο «Μνημόνιο - αντιμνημόνιο» (και κατ’ επέκταση ο μόνιμος και σταθερός διαχωρισμός των πολιτών, αλλά και των πολιτικών, σε μνημονιακούς
και αντιμνημονιακούς), δεν αρκεί για να ερμηνεύσει την πραγματικότητα της χώρας. Η πραγματικότητα είναι σήμερα πολύ πιο σύνθετη, πολύ πιο περίπλοκη, απ’ ό,τι το απλουστευτικό και έως ένα βαθμό απολίτικο δίπολο υπονοεί. Ή, αν θέλετε, κι αν είχε έως κάποιο χρονικό σημείο την αξία του, έχει πλέον εξαντλήσει τα όριά του. Και στο κάτω - κάτω, το δίπολο «Μνημόνιο - αντιμνημόνιο», όσο πολιτικό βάρος κι αν του αποδίδεται από κάποιους, δεν μπορεί παρά να «υποκύπτει», να υπολείπεται, να υποχωρεί απέναντι σε άλλα κυρίαρχα δίπολα. Εκείνα που ορίζουν πάγιες και αδιαπραγμάτευτες διαχωριστικές γραμμές. Τη γραμμή ανάμεσα στη Δημοκρατία και τους αρνητές της. Ανάμεσα στον ρατσισμό και τον αντιρατσισμό. Ανάμεσα στον εθνικισμό και στον αντιεθνικισμό. Και, φυσικά, τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά...
Διλήμματα αρχών και αξιών Το σχήμα «Μνημόνιο - αντιμνη-
μόνιο» δεν διαθέτει παρά τακτικών και βέβαια επικαιρικών διαστάσεων χαρακτηριστικά. Ενώ τα άλλα είναι αντιπαραθετικά σχήματα αρχών και αξιών. Και μ’ αυτή την έννοια δεν απαλλοτριώνονται επ’ ουδενί. Ορίζοντας την αγεφύρωτη απόσταση ανάμεσα στην Αριστερά και στις απόψεις τύπου Καρυπίδη, Τράγκα ή και Καμμένου, γιατί όχι. Απόσταση, της οποίας το ειδικό πολιτικό βάρος είναι πολύ μεγαλύτερο προκειμένου για κόμμα το οποίο χτυπά την πόρτα της εξουσίας. Καθώς, θα μπορούσε να πει κανείς πως αποτελεί «δοκιμαστικό πεδίο» για την επιμονή με την οποία το συγκεκριμένο κόμμα θα υπερασπιστεί μεθαύριο τις «κόκκινες γραμμές» των επιλογών του. Πρόκειται, μ’ άλλα λόγια, για δείγμα γραφής ως προς την άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής. Για τις αρχές, στη βάση των οποίων πρόκειται να διαχειριστεί τις τύχες του λαού και του τόπου. Όσο για την τυχόν αμφισβήτηση του ισχυρισμού πως το δίπολο «Μνημόνιο - αντιμνημόνιο» έχει
πλέον εξαντλήσει τα όριά του ή ότι δεν αρκεί για να ερμηνεύσει τη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα. Αρκεί να θυμηθούμε ότι τότε, το 2010 ή και το 2011, πολλοί, πάρα πολλοί Έλληνες (καθώς και πολλοί, πάρα πολλοί πολιτικοί) πίστεψαν πως δεν υπήρχε άλλη από τη μνημονιακή λύση. Ε, λοιπόν, κάποιοι απ’ αυτούς στη συνέχεια, και μάλιστα σύντομα, είδαν τη φαιά πραγματικότητα, αναγνώρισαν έμπρακτα την πλάνη τους και εντάχθηκαν σε λογική προοδευτικής στρατηγικής. Πώς θα μπορούσαν άραγε όλοι αυτοί να αποκλειστούν από τις γραμμές του αγώνα για την ανατροπή; Αν ήταν έτσι, ο κεντρικός πόλος του εγχειρήματος, ο ΣΥΡΙΖΑ, θα περιοριζόταν σ’ ένα περίκλειστο, φοβικό, δήθεν «καθαρό» σχήμα, χωρίς καμιά ελπίδα διαμόρφωσης πλειοψηφικού ρεύματος εξουσίας... ...Και, επί τέλους, το διαρκές ανάθεμα απέναντι στο «προπατορικό αμάρτημα» και τους φορείς του δεν εντάσσεται, δεν μπορεί να εντάσσεται, στις πολιτικές πρακτικές της Αριστεράς.
Συνωμοσίες εξουσίας εκτός τόπου και χρόνου! ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ
Μια εξαιρετική δανέζικη πολιτική σειρά στην ΕΡΤ, λίγο πριν... δολοφονηθεί, είχε τον τίτλο «Μπόργκεν: Συνωμοσίες εξουσίας». Δεν αφορούσε μόνο τη μάχη των κομμάτων για την εξουσία και τις σχέσεις τους με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, αλλά και τις εσωκομματικές συγκρούσεις, γεμάτες μπλόφες και παγίδες, για τον έλεγχο του κόμματος. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι στην πλούσια Δανία, με ισχυρό θεσμικά κατοχυρωμένο κοινωνικό κράτος, υπήρχε η πολυτέλεια αυτή, μιας και δεν ανέτρεπε τη γενική πορεία της χώρας. Ας μη βιαζόμαστε όμως, καθώς και εκεί οι οικονομικές εξελίξεις και η ύφεση που σαρώνει την μισή Ευρώπη δεν αφήνουν σχεδόν κανέναν ανεπηρέαστο. ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, σύμφυτο με τον ανθρώπινο χαρακτήρα, υπήρχε και θα υπάρχει πάντα, αλλά σήμερα, εμάς πρωτίστως, μας ενδιαφέρει η πατρίδα μας, όχι γιατί την αγαπάμε, αλλά γιατί κάθε συνωμοσία εξουσίας, μικρής ή μεγάλης, επηρεάζει καθοριστικά τη ζωή το παρόν και το μέλλον καθώς βρισκόμαστε στο χείλος του γκρεμού. Τα... χαρτοκλεπτικά κόλπα Σαμαρά - Βενιζέλου για να μειώσουν το μέγεθος του στραπάτσου στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές καθώς και στις ευρωεκλογές, ώστε να περιορίσουν τις εντυπώσεις και κυρίως για να διασπάσουν τις πολιτικές κινήσεις και πρωτοβουλίες που απειλούν την πελατεία τους, δεν αρκούν για να τους σώσουν από το μοιραίο. ΤΟ ΤΕΛΟΣ των ηγεσιών Σαμαρά - Βενιζέλου είναι πλέον, αν όχι αποφασισμένο, σίγουρα προ-
ϋπολογισμένο, ακόμα και από αυτούς που τους στήριξαν στην εξουσία. Οι συνωμοσίες τους δεν αρκούν. Η σκληρή πλέον συμπεριφορά της τρόικας απέναντι στον επαίτη Σαμαρά, ο οποίος σε κάθε δύσκολη στιγμή ικετεύει να του δώσουν κάτι διότι διαφορετικά έρχεται ο Τσίπρας, δεν πουλάει άλλο. Όλοι καταλαβαίνουν πως το πείραμα, αν συνεχιστεί, θα σκάσει και ότι ο χρόνος δουλεύει -πλέον- σε βάρος ακόμα και των τάξεων που θεώρησαν πως θα ήταν εκτός κρίσης. ΣΥΝΩΜΟΣΙΕΣ όμως δεν έχουμε μόνον στα «μαγαζιά» της εξουσίας, έχουμε παντού. Στη ΔΗΜ.ΑΡ. χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα. Κάθε μέρα που ξημερώνει, κανείς δεν ξέρει ποιος είναι με ποιον. Ακόμα και στην μπετόν αρμέ και στρατιωτικά οργανωμένη Χρυσή Αυγή υπάρχει κίνημα... συνταγματαρχών και λοχαγών για την αρπαγή της εξουσίας από τον προφυλακισμένο... στρατηγό τους! Στο ΚΚΕ, διώξε - διώξε, οι καρδινάλιοι είναι ασφαλείς, αν και χωρίς επαρκές εκκλησίασμα. Ο Πολύδωρας φτιάχνει κόμμα, αλλά λόγοι εξουσίας δεν του επιτρέπουν να συνομιλήσει με τον Καμμένο (ισχύει και αντιστρόφως) για κάτι καλύτερο και μεγαλύτερο. Εδώ και κάμποσους μήνες συνομιλούν Αλαβάνος και ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αλλά δεν τα έχουν ακόμα βρει, όχι φυσικά για πολιτικές διαφορές, αλλά για το μοίρασμα της εξουσίας ακόμα και αυτού του μικρού σε λαϊκή επιρροή πολιτικού φορέα. ΚΑΙ ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ στον ΣΥΡΙΖΑ, τον ενιαίο ως απαίτηση των πολιτών και ανάγκη των καιρών για να ανταποκριθεί στις τεράστιες δυσκολίες διακυβέρνησης της χώρας σε αυτό το εξαιρετικά εχθρικό διεθνές περιβάλλον. Η ανάγκη ενότητας δράσης και δημιουργικών συνθέσεων
δεν φαίνεται να αφορά το όλον κόμμα. Παρ’ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας προσωπικά, γοητεύουν και συγκινούν πολλούς ευρωπαϊκούς λαούς, ελάχιστοι από τον κομματικό μηχανισμό κατανοούν τη σημασία και κυρίως τις τεράστιες ευθύνες τους. Μάχονται για τους εσωτερικούς συσχετισμούς και τις μοιρασιές (από μια άποψη, ευτυχώς για τον ΣΥΡΙΖΑ που καταργήθηκε, έστω και με τον τρόπο που έγινε, η λίστα για τις ευρωεκλογές) αδιαφορώντας αν όλα αυτά τραυματίζουν τη γενική προσπάθεια και απογοητεύουν πολλούς που θα ήταν πρόθυμοι να τον εμπιστευτούν και να βοηθήσουν. Αρκετοί φοβούνται τα ανοίγματα (περιφρονώντας το άνοιγμα της κοινωνίας προς τον ΣΥΡΙΖΑ) για να μην πάθει τίποτα ο παλαιός, καλός (!) εξαφανισμένος σοσιαλισμός και η μονιμότητα των στελεχών. Αδιαφορούν αν το νέο υπόδειγμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού, που πρέπει να δημιουργηθεί με βάση τις αξίες της Αριστεράς, είναι έργο τιτάνιο και δεν μπορεί να προκύψει από φωτοτυπίες. Ο όρος «αναδιάρθρωση» δεν αρκεί πλέον για να χα-
Το θαύμα του 27% θα συνεχιστεί (εκτός αν κάποιοι τρελαθούν τελείως) και ο ΣΥΡΙΖΑ, κόντρα σε όλους, χωρίς την κομματική ενότητα και επάρκεια που απαιτείται, θα φτάσει στην εντολή διακυβέρνησης
ρακτηρίσει τις ανάγκες της χώρας. Μιας χώρας που χρειάζεται ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις τομές, σε κάθε χώρο, για να καλύψει γρήγορα το χαμένο έδαφος. Οι λαοί της Ευρώπης (και όχι μόνο) περιμένουν από τον ΣΥΡΙΖΑ να παρουσιάσει και να δοκιμάσει στην πράξη με επιτυχία το νέο υπόδειγμα. ΑΝ ΑΥΤΟ ήταν το πρώτο μέλημα όλων, αν όλοι είχαν την ικανότητα να τεκμηριώσουν τις προτάσεις τους στη σημερινή πραγματικότητα, τότε η εσωκομματική ζωή θα ήταν πραγματικά δημιουργική και αποτελεσματική. Μιλήσαμε όμως για συνωμοσίες εξουσίας. Συνωμοσίες όχι για την κρατική εξουσία, αλλά για την κομματική, με πλήρη αδιαφορία και ασέβεια στην ψήφο των εκατομμυρίων Ελλήνων που περιμένουν τη λύτρωση. Συνωμοσίες χωρίς ιστορικό προηγούμενο, καθώς αριστερίστικες ομάδες (με διεθνείς διασυνδέσεις) που δρουν διαλυτικά εδώ και χρόνια, βρίσκουν στέγη και γίνονται εταίροι(!) σε «τάσεις» για αύξηση της εσωκομματικής δύναμης και ανατροπής των υφιστάμενων συσχετισμών. ΚΑΛΥΤΕΡΑ να βάλουμε το χέρι στη φωτιά τώρα, παρά αργότερα να ακούμε κάποιους να ισχυρίζονται πως δεν τα ήξεραν. Άλλωστε, έχω την εντύπωση, από τους δρόμους που περπατώ μιλώντας και κυρίως ακούγοντας, πως το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω. Το θαύμα του 27% θα συνεχιστεί (εκτός αν κάποιοι τρελαθούν τελείως) και ο ΣΥΡΙΖΑ, κόντρα σε όλους, χωρίς την κομματική ενότητα που απαιτείται, θα φτάσει στην εντολή διακυβέρνησης. dchristou52@gmail.com
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΡΙΤΖΗ
Η ψηφιακή τεχνολογία διευρύνει το κοινωνικό πεδίο, ανοίγοντας παράλληλα και νέα πεδία πολιτικής. Οι αντιθέσεις που διαπερνούν το κοινωνικό σώμα μεταφέρονται στη νέα σφαίρα της διαδικτυακής κοινωνικότητας. Η σύγκρουση ανάμεσα στις δύο λογικές, ανάμεσα στην εμπορευματοποίηση, στον ανταγωνισμό και στο κέρδος από τη μία και στη νοοτροπία των κοινών αγαθών, της συνεργασίας και της δημοκρατίας από την άλλη αναδύεται -με ειδικά χαρακτηριστικά βεβαίως- και στον ψηφιακό κόσμο. Συνεπώς, η πολιτική στρατηγική της Αριστεράς και το πρόγραμμα μιας αριστερής κυβέρνησης οφείλουν να επεκτείνονται και στα ζητήματα που σχετίζονται με τη σύγκρουση των δύο λογικών στον ψηφιακό κόσμο. Σχηματοποιώντας με πολύ συνοπτικό και ελλειπτικό τρόπο θα λέγαμε ότι υπάρχουν τέσσερα βασικά μέτωπα: o Παραβίαση των δικαιωμάτων, των ελευθεριών και εν τέλει της ιδιωτικότητας των πολιτών από την κρατική εξουσία. Έλεγχος των πληθυσμών και πολιτικών αντιπάλων, επιβολή και αποδοχή της έννοιας της επιτήρησης πτυχών της ζωής που στο παρελθόν δεν ήταν καν νοητή. o Περιορισμοί στο Διαδίκτυο και έλεγχος της πληροφορίας. o Συλλογή, κατοχή, αξιοποίηση και εν τέλει εμπορευματοποίηση προσωπικών δεδομένων από μεγάλους επιχειρηματικούς κολοσσούς. Αποκλειστική αξιοποίηση μαζικών δεδομένων και εξατομικευμένη χρήση τους με σαφή παραβίαση της ιδιωτικότητας και της κυριότητας επί των προσωπικών δεδομένων με ποικίλες προεκτάσεις (εργοδοσία, ασφαλιστικές εταιρείες κ.ο.κ.). Βασικές πτυχές μιας αριστερής πολιτικής στρατηγικής σε αυτά τα μέτωπα είναι: o Ενδυνάμωση των κοινοτήτων που αντιμάχονται την κρατική και εταιρική στρατηγική ελέγχου του Διαδικτύου και εμπορευματοποίησης της πληροφορίας. Ενδυνάμωση κοινοτήτων και «ανοικτών» διαδικασιών με σκοπό τη διεύρυνση της συνεργατικής λογικής τόσο στην παραγωγή λογισμικού όσο και στη χρήση του διαδικτύου. o Αλληλεγγύη σε όσους αντιστέκονται στην καταστρατήγηση θεμελιωδών δικαιωμάτων και στην επιβολή μιας ολοκληρωτικού τύπου επιτήρησης. o Προώθηση νομοθετικών/θεσμικών ρυθμίσεων για τον περιορισμό στην καταγραφή προσωπικών δεδομένων, την κατοχύρωση του δικαιώματος στην κρυπτογράφηση των επικοινωνιών, τον διαφανή τρόπο καταγραφής και την ισοτιμία στη χρή-
Ψηφιακός κόσμος και πολιτική στρατηγική
ση τους, τον περιορισμό στη χρήση τους για εμπορευματικούς σκοπούς, τη διατήρηση της κυριότητας των δεδομένων στους χρήστες κ.ο.κ. o Προώθηση ελεύθερου λογισμικού στη δημόσια διοίκηση και στο κράτος, ανάπτυξη των σχετικών κλάδων (π.χ. κρυπτογραφία) στη βάση ενός δημοκρατικού σχεδιασμού, με στόχο την προστασία των πολιτών και τη διεύρυνση της λογικής των κοινών αγαθών. o Προώθηση ενός δημόσιου σχεδιασμού -στο πλαίσιο της παραγωγικής ανασυγκρότησης- στη βάση της συνέργειας δημόσιων δομών και οργανισμών με συνεταιρισμούς στον τομέα της ψηφιακής τεχνολογίας. o Πανευρωπαϊκός και παγκόσμιος συντονισμός δράσης με τα κινήματα και τους φορείς που κινητοποιούνται για την αναχαίτιση ρυθμιστικών πλαισίων που επιχειρούν να πραγματώσουν τον εταιρικό και κρατικό έλεγχο του Διαδικτύου (ACTA, SOPA, συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ΗΠΑ - Ε.Ε. κ.ο.κ.). o Προώθηση της σχετικής ατζέντας σε ευρωπαϊκό επίπεδο δίπλα σε ζητήματα της δημοσιονομικής πολιτικής, της νεοφιλελεύθερης αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. κ.ο.κ. Στόχος μιας αριστερής παρέμβασης -πέρα από την ανάδειξη της κοινής μήτρας των πολιτικών που προωθούνται αλλά και της πρακτικής των κρατών και των εταιρειών στον ψηφιακό κόσμο με τις νεοφιλελεύθερες επιλογές στην πραγματική ζωή πρέπει να είναι η καταπολέμηση του φόβου αναδεικνύοντας τη θετική διάσταση των αντιστάσεων στον ψηφιακό κόσμο, της αξιοποίησης των τεχνολογιών στην οργάνωση των αντιστάσεων και των αντιπαραδειγμάτων, αλλά και της αδυναμίας των κρατούντων να ελέγξουν πραγματικά τους πληθυσμούς παρά τις προσπά-
Δεν μας ενδιαφέρει μόνο να μη μας παρακολουθούν, μας ενδιαφέρει να έχουμε και λόγο για τους σκοπούς για τους οποίους αναπτύσσονται νέες τεχνολογικές εφαρμογές
θειές τους. Ένας άλλος στόχος είναι η ανάδειξη μιας πιο σφαιρικής προσέγγισης στα ζητήματα αναφορικά με την προστασία της ιδιωτικότητας. Οι αξιώσεις των πολιτών σχετίζονται και με
τον έλεγχο κρίσιμων πόρων και εν τέλει τη δικαιοδοσία επί κρίσιμων αποφάσεων για το μέλλον της κοινωνίας. Με άλλα λόγια, δεν μας ενδιαφέρει μόνο να μη μας παρακολουθούνε, να μην παραβιάζεται ο τόπος της ιδιωτικής μας ζωής, μας ενδιαφέρει να έχουμε και λόγο για τους σκοπούς για τους οποίους αναπτύσσονται νέες τεχνολογικές εφαρμογές. Η έννοια των δικαιωμάτων για εμάς δεν πρέπει να έχει μόνο αρνητική διάσταση -προστασία «από τα έξω», από το κράτος, τις εταιρείες κ.ο.κ.-, αλλά να έχει και μια θετική διάσταση παρέμβασης «προς τα έξω»: θέλουμε να έχουμε λόγο για αυτά που επηρεάζουν τις συνθήκες μέσα στις οποίες διάγουμε τον βίο μας. Το ίδιο ισχύει και σε άλλα πεδία: για παράδειγμα, δεν θέλουμε μόνο να έχουμε δικαίωμα στη δουλειά ή την Υγεία, θέλουμε να έχουμε λόγο για το πώς
¾óôåñá áðü áðáßôçóç ôùí áíáãíùóôþí ìáò
μαζί με «Το Ποντίκι» ¸íá ãåëïéïãñáöéêü ëåýêùìá ãéá ôá ÷ñüíéá ôïõ ìíçìïíßïõ ìå ôçí õðïãñáöÞ ôïõ Solïup êáé ôïõ ÐÜíïõ ÆÜ÷áñç Κυκλοφορεί την Πέμπτη 20 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
15 οργανώνεται η εργασία και η παραγωγή, αλλά και η παρεχόμενη Υγεία. Στην περίπτωση της ψηφιακής τεχνολογίας, οφείλουμε να έχουμε μια στρατηγική μετασχηματισμού του κατεστημένου σήμερα προσανατολισμού ανάπτυξης στον ψηφιακό τομέα από τεχνολογίες επιτήρησης και ελέγχου για εμπορευματικούς και κατασταλτικούς σκοπούς σε τεχνολογίες που επιτρέπουν τη συμμετοχή, τον κοινωνικό έλεγχο και τον δημοκρατικό σχεδιασμό. Η αριστερή πολιτική στρατηγική και σε αυτόν τον τομέα οφείλει να είναι πολυεπίπεδη και η δουλειά μιας πολιτικής δύναμης είναι να συμπυκνώσει αυτή την παρέμβαση σε κεντρική πολιτική. Δεν μπορούμε να έχουμε λόγο για τον προσανατολισμό αν δεν ελέγχουν οι πολίτες τις δημόσιες δομές εκείνες που θα ήταν σε θέση να ορίσουν κατευθυντήριες γραμμές έρευνας και παραγωγής. Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια περίοδο με πολλές δυνατότητες: α) ευρεία συμμαχία απέναντι στην κρατική και εταιρική αυθαιρεσία και επιχείρηση σφετερισμού ενός κοινού αγαθού. Το έδαφος των δικαιωμάτων είναι ένας προνομιακός τόπος συμμαχίας της Αριστεράς με φιλελεύθερης προέλευσης τμήματα της κοινωνίας, διευρύνοντας τη στοχοθεσία στην κατεύθυνση του κοινωνικού και δημόσιου ελέγχου των δυνατοτήτων που ανοίγονται μπροστά μας, β) ατομική και συλλογική δραστηριότητα αντίστασης που παράγει συγκλονιστικά γεγονότα και γ) ενδυνάμωση πολιτικών δυνάμεων σε όλο τον κόσμο αλλά και στη χώρα μας που υπό προϋποθέσεις είναι σε θέση να πλήξουν τον κεντρικό προσανατολισμό και να θέσουν μια διαφορετική λογική ως συνολική εναλλακτική προοπτική και στα θέματα της ψηφιακής τεχνολογίας και του Διαδικτύου.
16 ΙΤΑΛΙΑ
Ο «φόβος» του Ρέντσι αυξάνει τον πυρετό για τη «λίστα Τσίπρα» ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
Ο Ματέο Ρέντσι, με μια αιφνιδιαστική έφοδο, κατάφερε να αναρριχηθεί στην πρωθυπουργία του μεγάλου ασθενούς του ευρωπαϊκού Νότου, δεδομένου ότι το χρέος της Ιταλίας ξεπερνά τα 2,1 τρισ. ευρώ, διαμηνύοντας πριν από την ορκωμοσία του ότι θα ακολουθήσει την πολιτική του προκατόχου του Ενρίκο Λέτα, όπως επιθυμεί ο πρόεδρος της ιταλικής δημοκρατίας Ναπολιτάνο, ο πρόεδρος της Κομισιόν Μπαρόζο και φυσικά η καγκελάριος Μέρκελ. Η έφοδος του Ρέντσι στο Παλάτι Κίτζι, την έδρα της ιταλικής κυβέρνησης, απέσπασε προς το παρόν τους φακούς της επικαιρότητας από τον πυρετό της ιταλικής κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς για τη δημιουργία ενός ενωτικού ψηφοδελτίου για τις ευρωεκλογές, ενώ είναι εμφανές ότι η «ρεντσοποίηση» της ιταλικής κυβέρνησης θα θέσει νέες προκλήσεις σε όλους τους πρωταγωνιστές του «ψηφοδελτίου Τσίπρα», από τους έξι διανοούμενους του καλέσματος, τους συλλόγους και τα κινήματα έως τα κόμματα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης και της Αριστεράς Οικολογίας Ελευθερίας που το υποστηρίζουν. Για πολλούς η «έφοδος» του Ρέντσι αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία για να επιταχυνθεί η οικοδόμηση του ψηφοδελτίου. Ήδη στη Ρώμη πραγματοποιήθηκε μια πρώτη σύσκεψη εβδομήντα κινηματικών συλλογικοτήτων και συλλόγων, στην οποία συμμετείχαν πάνω από εκατό εκπρόσωποί τους, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα κλίμα ευφορίας. Η μεγάλη πολιτιστική και κοινωνική οργάνωση ARCI, που έχει περισσότερα από 1,3 εκατομμύρια μέλη, πήρε την απόφαση να επιτρέψει στις περίπου 5.000 λέσχες της να συγκεντρώνουν τις απαραίτητες υπογραφές για τη στήριξη του ψηφοδελτίου. Το κίνημα των No TAV του Τορίνο εναντίον των τρένων μεγάλων ταχυτήτων συζητά για τη συμμετοχή ακτιβιστή του στα ψηφοδέλτια, ενώ σε ανάλογες διαδικασίες βρίσκονται πάρα πολλές μεγάλες συλλογικότητες, μεταξύ των οποίων και οι πρωταγωνιστές της επιτροπής του δημοψηφίσματος για το νερό κοινό αγαθό. Την ίδια στιγμή, σε ολόκληρη την Ιταλία ακτιβιστές κινημάτων και συλλογικοτήτων, ανένταχτοι και στελέχη κομμάτων, προχωρούν στη δημιουργία επιτροπών στήριξης, που πολλές φορές ξεφεύγουν από τον έλεγχο και των ίδιων των... διοργανωτών. Σε πολλές μεγάλες πόλεις έχουν δημιουργηθεί εδώ και εβδομάδες πάνω από μια επιτροπές στήριξης! Από το πρωί του Σαββάτου 15 Φεβρουαρίου έως τη Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου όσοι έχουν προσυπογράψει το κάλεσμα για τη δημιουργία του «ψηφοδελτίου Τσίπρα» θα μπορούν να ψηφίσουν on line για το όνομα του ψηφοδελτίου, ενώ θα μπορούν να ψηφίσουν στην ιταλική ιστοσελίδα www.listatsipras.eu και όσοι συνυπογράψουν έως το απόγευμα της Κυριακή 16 Φεβρουαρίου. Επικρατέστερα σύμβολα φαίνεται ότι είναι: «Αλλάζουμε την Ευρώπη με τον Τσίπρα» και «Η άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα». Από την Επανίδρυση πάντως εκφράστηκαν ενστάσεις γιατί το όνομα δεν περιέχει τουλάχιστον τη λέξη «Αριστερά». Το Δημοκρατικό Κόμμα, πάντως, άρχισε να μετρά τους πρώτους κραδασμούς αμέσως μετά την επίσημη εμφάνιση του «ψηφοδελτίου Τσίπρα» στη Ρώμη. Ο Πίπο Τσιβάτι, της διεύθυνσης του Δημοκρατικού Κόμματος και υποψήφιος γραμματέας με το 14%, υπογράμμισε στο blog του ότι οι ιδέες του Τσίπρα είναι χρήσιμες για να αλλάξει το Δημοκρατικό Κόμμα, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι το ενωτικό αριστερό ψηφοδέλτιο θα μειώσει τη συναίνεση προς το Δημοκρατικό Κόμμα. Από τις σελίδες του «Μανιφέστο» ο Στέφανο Φασίνα, ο πρώην υφυπουργός Οικονομίας της πρώην πλέον κυβέρνησης Λέτα, αναγνώρισε ότι ο Τσίπρας έχει δίκιο όταν λέει ότι «η τυφλή λιτότητα και η υποτίμηση της εργασίας πιέζουν την πραγματική οικονομία, καταστρέφουν το ΑΕΠ και φουσκώνουν το δημόσιο χρέος» και το γεγονός ότι «το πρόβλημα δεν είναι το ευρώ, αλλά ο ιδεολογικός μηχανισμός των κυρίαρχων συμφερόντων». Για τον Φασίνα, μπορεί να υπάρχει ένα περιθώριο για ένα «Μανιφέστο για μια άλλη Ευρώπη» ανάμεσα στους ευρωβουλευτές του Τσίπρα και του Δημοκρατικού Κόμματος «για μια στροφή», χωρίς όμως την αποχώρηση του τελευταίου από τη σοσιαλιστική οικογένεια! Από τις σελίδες της ίδιας εφημερίδας ο Αλφόνσο Τσιάνι έθεσε τον πήχη στη διαγραφή του χρέους και την κατάργηση των Μνημονίων με έντονο «συριζαίικο στιλ».
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΟΛΟ ΦΕΡΕΡΟ γραμματέας Κομμουνιστικής Επανίδρυσης
Ανατροπή σε Ιταλία και Ευρώ εναντίον της παλινόρθωσης Μια δεξιά στροφή πραγματοποιείται στην ιταλική πολιτική σκηνή, με έντονο άρωμα παλινόρθωσης του διπολισμού και μια επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας, υπογράμμισε στην «Αυγή» ο γραμματέας της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης Πάολο Φερέρο, καλώντας την πολιτική και κοινωνική Αριστερά στον αγώνα για την επιτυχία του «ψηφοδελτίου Τσίπρα» για τις ευρωεκλογές και την ανατροπή σε Ιταλία, Ελλάδα και Ευρώπη. Έχουμε έναν νέο πρωθυπουργό και θα έχουμε μια νέα κυβέρνηση στην Ιταλία... Η κυβέρνηση μπορεί να πάει μόνο προς τα δεξιά, για να είμαστε περισσότερο κατανοητοί. Υπάρχουν δύο κλειδιά, δύο επίπεδα, που είναι ξεχωριστά. Το πρώτο αφορά τις προσωπικές φιλοδοξίες. Αυτές βάρυναν πολύ γιατί ο Ρέντσι ήθελε να γίνει το «Νο1». Τη στιγμή που έλεγε ότι δεν ήθελε να γίνει πρωθυπουργός, έκανε τα πάντα για να... γίνει. Οι προσωπικές φιλοδοξίες ενός που λέει ψευτιές για να φθάσει εκεί που θέλει δείχνουν τη πραγματική διάσταση του θέματος. Από αυτή την πλευρά, ο Ρέντσι είναι ίδιος με τον Μπλερ,
που ήταν ικανός να πει ψέματα για τα χημικά όπλα του Σαντάμ προκειμένου να κάνει τον πόλεμο που ήθελε. Υπάρχει μια ανθρωπολογική διάσταση του φαινομένου που είναι καταστροφική, γιατί έχουμε έναν ηγέτη εντελώς αναξιόπιστο. Υπάρχει και η πολιτική διάσταση. Ο Ρέντσι δεν παρουσίασε κανένα εναλλακτικό πρόγραμμα έναντι του Λέτα. Το μόνο που μπορούμε να περιμένουμε είναι μια περαιτέρω δεξιά στροφή, με την πλήρη καταστρατήγηση του άρθρου 18 για τις απολύσεις και του καταστατικού χάρτη των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Ο Ρέντσι είναι πραγματικά ένα είδος Ιταλού Μπλερ που ενσωματώνει μέ-
σα του την Κεντροαριστερά και την Κεντροδεξιά. Υπάρχει η υποβαθμισμένη ανθρώπινη πλευρά του και μια πολιτική πλευρά για την οποία μέχρι σήμερα δεν ξέρουμε τίποτα, αλλά μπορούμε να φανταστούμε μερικά στοιχεία «μπλερισμού». Ο Μπλερ όμως είχε κερδίσει και κάποιες εκλογές... Ο Ρέντσι φοβόταν μήπως περάσει κανένα χρόνο στην... αναμονή, με τον Λέτα στην πρωθυπουργία. Έκανε τα πάντα για να φθάσει αμέσως εκεί που ήθελε. Αυτή η κυβέρνηση ίσως αποτελέσει παραδόξως ένα επίπεδο περαιτέρω ισοπέδωσης του Δημοκρατικού Κόμματος και πιστεύω ότι θα πρέπει να κάνουμε μια σκληρή αντιπολίτευση. Η κυβέρνηση Ρέντσι θα διαρκέσει ή θα έχει την τύχη τής κυβέρνησης Λέτα; Οι κεντροδεξιοί του Αλφάνο φαίνονται έτοιμοι να συνεχίσουν με τον Λέντσι...
ΝΙΚΙ ΒΕΝΤΟΛΑ ηγέτης της Αριστεράς Οικολογίας Ελευθερίας «Η κυβέρνηση Ρέντσι δεν έρχεται σε ρήξη με την πολιτική του Λέτα, αλλά αποτελεί απλό συνεχιστή της λιτότητας και των πλατιών συμμαχιών. Η Ιταλία χρειάζεται μια τομή και γι’ αυτό παραμένουμε στην αντιπολίτευση, στηρίζοντας τη δημιουργία του ενωτικού ψηφοδελτίου για την αλλαγή της Ευρώπης», τόνισε στην «Αυγή» ο Νίκι Βέντολα, ο ηγέτης της Αριστεράς Οικολογίας Ελευθερίας. Πώς αντιμετωπίσατε την εισβολή του Ρέντσι στο παλάτι της εξουσίας; Έχουμε μια άκρως αρνητική εκτίμηση για τους τρόπους που έγινε αυτή η κυβερνητική αλλαγή. Ήταν μια μηχανορραφία για να μην αλλάξουν στην ουσία το πολιτικό πλαίσιο. Ανακοίνωσαν μια νέα κυβέρνηση κεντρώων με κεντροδεξιούς, που μπορεί να μας δει μόνο στην αντιπολίτευση. Όπως πάντα, είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε οποιαδήποτε πρόταση νόμου φθάσει στη Βουλή, όπως για παράδειγμα την καθιέρωση του εισοδήματος για όλους τους πολίτες, τη διαγραφή της αγοράς των
αεροσκαφών F35, την αύξηση του δημόσιου ελλείμματος πάνω από το 3% του ΑΕΠ για να επενδύσουμε στην έρευνα και την Παιδεία. Για τέτοια θέματα είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε. Είναι όμως ξεκάθαρο ότι δεν θέλουν να αλλάξουν αυτό το πολιτικό πλαίσιο και για τον λόγο αυτό διατηρούμε την απόφασή μας να παραμείνουμε στην αντιπολίτευση. Εάν η κυβέρνηση Λέτα απέτυχε, ας το πουν ανοιχτά. Εδώ όμως μου φαίνεται πως προσπαθούν να διατηρήσουν την ίδια πολιτική των πλατιών συμμαχιών με τους «διαφοροποιημένους μπερλουσκονικούς», τη λιτότητα και
τα μέτρα έκτακτης ανάγκης. Μου φαίνεται ότι στην ουσία το Δημοκρατικό Κόμμα απλώς αλλάζει τον επικεφαλής της κυβέρνησης για να ακολουθήσει την ίδια πολιτική με την οποία διαφωνούμε. Δεν ακούστηκαν, πάντως, κανενός είδους προγραμματικές διαφορές ανάμεσα στην κυβέρνηση Λέτα και το Ρέντσι... Δεν υπήρξε ούτε μια λέξη για το περιεχόμενο της ανάγκης να αλλάξουμε κυβέρνηση. Γι’ αυτό η αλλαγή αυτή μοιάζει με μια τεράστια μηχανορραφία. Δεν ακούσαμε τίποτα για τα θέματα που αφορούν την οι-
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
17 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ
πη Ρέντσι στε η συναίνεση που υπάρχει γύρω από αυτή την πρωτοβουλία να αναγνωριστεί στο ψηφοδέλτιο. Για την Επανίδρυση είναι πολύ σημαντικό αυτό το γεγονός.
Είναι μια κυβέρνηση που θα διαρκέσει. Είναι η κυβέρνηση της παλινόρθωσης, γιατί ο διπολισμός στην Ιταλία μπήκε σε μια κρίση από τον Γκρίλο. Ο Ρέντσι αποτελεί το χαρτί με το οποίο προσπαθούν να ξαναφτιάξουν όλους τους απαραίτητους εκλογικούς νόμους, τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και όλα τα υπόλοιπα με έναν επικοινωνιακό τρόπο, για παράδειγμα ως ο νέος που δεν ήταν ποτέ βουλευτής, για να προσπαθήσουν να απορροφήσουν τις αντιδράσεις που τροφοδοτούν τον Γκρίλο, επιχειρώντας παράλληλα να επαναπροτείνουν έναν παρεμφερή διπολισμό που να χαρακτηρίζεται από την Κεντροαριστερά και την Κεντροδεξιά. Ο εκλογικός νόμος που προτείνει ο Ρέντσι είναι χειρότερος ακόμη και από αυτόν που έχουμε σήμερα. Ένας νόμος που διευκόλυνε την παγίωση του φασισμού το 1924.
Την παλινόρθωση αυτή τη στηρίζει ο Μπερλουσκόνι. Όχι ότι θα δούμε τον Μπερλουσκόνι στην κυβέρνηση. Ο Μπερλουσκόνι θα αφήσει την κυβέρνηση να προχωρήσει γιατί έχει κάθε συμφέρον να δει τον Ρέντσι να παλινορθώνει το πλαίσιο του διπολισμού, που σήμερα αμφισβητείται.
Ο Μπερλουσκόνι τι ρόλο διαδραματίζει;
Την ίδια στιγμή οι διάφορες ψυχές της κοινωνικής και
πολιτικής Αριστεράς προσπαθούν να δημιουργήσουν μια κοινή κάθοδο στις ευρωεκλογές, όπως φάνηκε και από την επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα στην Ιταλία... Το ταξίδι είχε επιτυχία και υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τον κόσμο της Αριστεράς, αλλά πρέπει να προσέξουμε ώστε τα ψηφοδέλτια να συγκροτηθούν με δημοκρατικό και συμμετοχικό τρόπο, ώ-
Τι συνέπειες μπορεί να έχει στο εγχείρημα του σχηματισμού και της πορείας του «ψηφοδελτίου Τσίπρα» η νέα κυβερνητική αλλαγή με τον Ρέντσι;
Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, γιατί εάν κάτι σήμερα μπορεί να ενοχλεί στον Ρέντσι, αύριο μπορεί να μετατραπεί σε στοιχείο συναίνεσης. Οι ευρωεκλογές θα διεξαχθούν σε δυόμιση μήνες και ο Ρέντσι θα διανύει ακόμη την περίοδο των φολκλορίστικων ανακοινώσεών του και της αλλαγής του τόνου σε σχέση με τον Λέτα. Ίσως ο Ρέντσι να ξεκινήσει μια μεγάλη φασαρία με την Ευρώπη αυτούς τους μήνες, που δεν πρόκειται να καταλήξει πουθενά, αλλά θα φαίνεται ότι κάνει κάτι. Θα σταματούσα σε αυτό το σημείο. Εάν μου έλεγες τι θα γίνει σε δύο χρόνια, θα σου έλεγα ότι ο Ρέντσι θα έχει «καεί», γιατί δεν θα δημιουργήσει ούτε μια θέση εργασίας στην Ιταλία. Στους επόμενους τρεις μήνες δεν μπορούμε να προεξοφλήσουμε τίποτα. Η Επανίδρυση και η Αριστερά μπορούν να δουλέψουν για την ανατροπή στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Αλλάζουν πρόσωπα, παραμένουν λιτότητα και πλατιές συμμαχίες κονομική και κοινωνική πολιτική. Σε αυτό το πεδίο θα πιέσουμε τη νέα κυβέρνηση, όπως κάναμε και με τις προηγούμενες. Το θέμα είναι να αλλάξουν πολιτική, πλαίσιο και συμμαχίες. Αυτή η απουσία συζήτησης του περιεχομένου της κυβέρνησης αποτελεί για εμάς ένα αρνητικό στοιχείο. Η απότομη αυτή αλλαγή κυβέρνησης και ο τρόπος που έγινε μπορεί να έχουν συνέπειες στη βάση του Δημοκρατικού Κόμματος; Πιθανώς. Εύχομαι να έχουν. Εδώ έχουμε τρομερό θέμα. Ο Ρέντσι είχε παρουσιαστεί ως ένας μεγάλος καινοτόμος και μεταρρυθμιστής. Το νέο, η αλλαγή σε σχέση με την παλιά πολιτική. Ήταν αυτός που δεν θα κυβερνούσε ποτέ με τη Δεξιά
και θα περνούσε πάντα με τη λαϊκή ψήφο. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Πιστεύω ότι αυτό θα αποτελέσει ένα πρόβλημα και για το εκλογικό σώμα του Δημοκρατικού Κόμματος.
Ο Ρέντσι θα αντιπροσωπεύσει για κάποιο διάστημα το καινούργιο. Τι συνέπειες μπορεί να έχει τη στιγμή που προσπαθείτε να διαμορφώσετε ένα ενωτικό αριστερό ψηφοδέλτιο για τις ευρωεκλογές;
Πολλά πράγματα θα εξαρτηθούν από τον τρόπο που θα διαχειριστεί τους πρώτους μήνες της κυβέρνησής του. Εμείς έχουμε το καθήκον να οικοδομήσουμε το ψηφοδέλτιο για τις ευρωεκλογές με τον πλέον ισχυρό τρόπο, με μια με-
γάλη ανανέωση, την ικανότητά μας να μιλήσουμε στο εκλογικό σώμα του Δημοκρατικού Κόμματος που πιθανώς θα απογοητευτεί από την επιλογή του -του Ρέντσι και του κόμματός του. Πολλά πράγματα θα βρίσκονται στα χέρια μας. Στις δυνάμεις που σήμερα δουλεύουν για την επιτυχία του ψηφοδελτίου. Θα πρέπει να καταφέρουμε να οικοδομήσουμε μια προεκλογική εκστρατεία που να είναι το αντίθετο από αυτό που κάποιοι διηγούνται. Στην Ιταλία κάποιοι προσπαθούν να περιγράψουν το ψηφοδέλτιο σαν μια κίνηση απόμαχων, της Άκρας Αριστεράς, σεχταριστική. Πρέπει να κάνουμε μια εκλογική εκστρατεία που, να δείχνει ακριβώς το αντίθετο. Με τις λέξεις και την πολιτική κουλτούρα του Τσίπρα. Πως είμαστε ένα ψηφοδέλτιο που θέλει να αλλάξει τα πράγματα και που μπορεί να συζητά με όλους, αλλά με πολύ ακριβή τρόπο, γιατί θα θέτει στόχο το τέλος των πολιτικών της λιτότητας, τη ριζοσπαστική αλλαγή της ευρωπαϊκής οικοδόμησης. Με αυτό τον τρόπο θα πρέπει να εισβάλει και στον χώρο των άλλων.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
18
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Το Κυπριακό υπό την πίεση των Ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό ξεκίνησε στα μέσα της περασμένης εβδομάδας -επί ουδετέρου εδάφουςστο εγκαταλειμμένο και ελεγχόμενο από τον ΟΗΕ εδώ και 40 χρόνια Διεθνές Αεροδρόμιο της Λευκωσίας, θέατρο κατά την τουρκική εισβολή σκληρών και αιματηρών μαχών. Το αεροδρόμιο της Λευκωσίας το 1974 ήταν παλάτι σε σχέση με το αεροδρόμιο του Ελληνικού τότε στην Αθήνα. Σήμερα είναι ένα κτήριο - φάντασμα πάνω στην πράσινη γραμμή που χωρίζει τις δύο κοινότητες από την εποχή που ο Αττίλας II χάραξε νέα σύνορα στο νησί. Σύνορα που, όσο παρατείνεται η εκκρεμότητα, παγιώνονται όλο
και περισσότερο στερώντας από τους Ελληνοκυπρίους εδάφη και εστίες και διατηρώντας τη συρρικνούμενη τουρκοκυπριακή κοινότητα υπό τον έλεγχο της Άγκυρας σε μεγάλο βαθμό μέσω των εποίκων. Η προηγούμενη απόπειρα, το σχέδιο Ανάν του 2004, απέτυχε να λύσει το πρόβλημα καθώς δεν ήταν σε θέση να διασκεδάσει τις ανησυχίες και να καλύψει τις προσδοκίες των Ελληνοκυπρίων. Καταψηφίστηκε με μεγάλο ποσοστό στο δημοψήφισμα και δε στηρίχθηκε ούτε στη Λευκωσία ούτε στην Αθήνα. Η ανάληψη της εξουσίας από την Αριστερά και στα δύο μέρη του νησιού δημιούργησε ελπίδες, καθώς οι
δύο πρόεδροι Χριστόφιας και Ταλάτ προχώρησαν σε επιμέρους ικανοποιητική και για τα δύο μέρη συμφωνία η οποία ωστόσο δεν σχηματοποιήθηκε. Σήμερα, με την Κύπρο σε Μνημόνιο και με τους υδρογονάνθρακες αλλά και την κατάσταση στη ΝΑ Μεσόγειο να προσελκύει και πάλι το ενδιαφέρον πρωτίστως των ΗΠΑ, μια νέα προσπάθεια ξεκίνησε. Το κοινό ανακοινωθέν Αναστασιάδη - Έρογλου έγινε δεκτό με θετικό κλίμα, παρά τα γκρίζα σημεία ως βάση συζήτησης, καθώς καλύπτει εν μέρει τις βασικές ανησυχίες των δύο πλευρών. Η ελληνοκυπριακή πλευρά επιτυγχάνει τα «3 singles» - όπως
αποκαλούνται η μία κυριαρχία, η μία ιθαγένεια και η μία διεθνής προσωπικότητα του κράτους- ενώ οι Τουρκοκύπριοι κερδίζουν την εσωτερική πολιτική ισχύ που επιθυμούσαν για το δικό τους «κρατίδιο». Επιπλέον, ξεκάθαρος είναι ο ορισμός του δικοινοτικού και διζωνικού χαρακτήρα του ομόσπονδου κράτους, ενώ ρητή είναι η αναφορά στην απαγόρευση οποιωνδήποτε πιθανόν αποσχιστικών τάσεων. Την Παρασκευή οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών Ανδρέας Μαυρογιάννης και Κουντρέτ Οζερσάι είχαν το πρώτο τους τετ - α - τετ στο παλιό Αεροδρόμιο της Λευκωσίας μετά την υπογραφή του κοινού ανα-
ριορισμό κ.ά.
να προχωρήσει το σχέδιο;
Ασφαλώς θεωρούμε πως όλα αυτά μπορούν και πρέπει να μεταφερθούν στην τρέχουσα διαδικασία γιατί διαφορετικά θα μπούμε σε αχρείαστες και επικίνδυνες περιπέτειες, κάτι που ήδη επιβεβαιώθηκε με την κοινή διακήρυξη. Σημειώνω ότι η εν λόγω διακήρυξη είναι γενικά παραδεκτό ότι, υστερεί ποιοτικά σε σχέση με τα κοινά ανακοινωθέντα Χριστόφια Ταλάτ, κυρίως στο θέμα της αδιαίρετης κυριαρχίας. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να θυμόμαστε ότι στη διαπραγματευτική διαδικασία δεν χωρούν εγωισμοί και μικροπολιτικές σκοπιμότητες.
Άλλο το ένα, άλλο το άλλο. Η πλειοψηφία του 51% μπορεί να είναι επαρκής για να προχωρήσει το όποιο νέο σχέδιο, αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι για να λειτουργήσει η λύση, χρειάζεται ουσιαστική λαϊκή νομιμοποίηση. Που, για να διασφαλιστεί, είναι απολύτως αναγκαίο να πειστεί ο λαός ότι η προτεινόμενη λύση είναι υπό τις περιστάσεις δίκαιη και βιώσιμη.
ΚΕΙΜΕΝΟ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ
ΕΛΕΝΗ ΜΑΥΡΟΥ:
Στηρίζουμε λύση που θα την αγκαλιάσει ο λαός Το ΑΚΕΛ είχε τελικά ταχθεί κατά του σχεδίου Ανάν, διστακτικά έστω. Βλέπουμε τώρα, σε αυτό τον νέο κύκλο διαπραγματεύσεων, μια προσεκτική στήριξη της διαδικασίας. Θεωρείτε πως πάμε σε ένα ουσιωδώς καλύτερο σχέδιο ή η Κύπρος είναι με την πλάτη στον τοίχο και δεν μπορεί να ελπίζει σε κάτι καλύτερο; Είναι γεγονός ότι το ΑΚΕΛ είχε ταχθεί κατά του σχεδίου Ανάν, όχι επειδή απορρίπτει την ομοσπονδιακή λύση, αλλά επειδή κρίθηκε ότι το εν λόγω σχέδιο δεν ικανοποιούσε εύλογες ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων. Από την άλλη, ως ΑΚΕΛ υποστηρίζαμε διαχρονικά ότι οι διακοινοτικές συνομιλίες συνιστούν τον μόνο προσφερόμενο τρόπο για επίλυση των εσωτερικών πτυχών του Κυπριακού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, από τη στιγμή που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποφάσισε να προχωρήσει σε επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, εμείς θα στηρίξουμε τη διαπραγματευτική διαδικασία. Αυτό δεν σημαίνει λευκή επιταγή. Ο Πρόεδρος θα πρέπει να δρα συλλογικά, να έχει συνεχή διαβούλευση με τα κόμματα και να παραμείνει πιστός στις αρχές λύσης του προβλήματος. Κανείς δεν μπορεί να προδικάσει και να εγγυηθεί το αποτέλεσμα. Σίγουρα, όμως, δεν μπορεί να ε-
Η πρώην υπουργός Εσωτερικών, πρώην δήμαρχος Λευκωσίας και σήμερα διευθύντρια της εφημερίδας του ΑΚΕΛ «Χαραυγή», μίλησε στην «Αυγή» για το Κυπριακό
πανέλθει ένα σχέδιο το οποίο οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν με μεγάλη πλειοψηφία. Αν δεν θέλουμε να αποτύχουμε και πάλι, πρέπει να υποβληθεί προς έγκριση ένα σχέδιο που να είναι προϊόν διαπραγμάτευσης και όχι επιβολής και που να ικανοποιεί και τις δικές μας προσδοκίες. Το γεγονός ότι η Κύπρος σήμερα βρίσκεται σε Μνημόνιο δεν σημαίνει ότι είναι με την πλάτη στον τοίχο. Δεν πρέπει, δηλαδή, να εκλαμβάνεται ως ευκαιρία επιβολής απαράδεκτης λύσης, αλλά ούτε και να μας δημιουργεί φοβικά σύνδρομα αναφορικά
με τη νέα προσπάθεια. Πρέπει να μπούμε με αυτοπεποίθηση στη διαδικασία. Έχουμε το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ με το μέρος μας, έχουμε τη βάση των συνομιλιών, ξέρουμε τι θέλουμε. Μένει να προχωρήσουμε σωστά, συνετά και, βεβαίως, διεκδικητικά. Ποια πλεονεκτήματα είχε η κατάληξη των συνομιλιών Χριστόφια - Ταλάτ. Θεωρείτε πως αυτά μπορούν να μεταφερθούν στην τρέχουσα διαδικασία; Κατά τις διετείς συνομιλίες Χριστόφια - Ταλάτ πετύχαμε σημαντική πρόοδο σε τρία από τα έξι κεφάλαια του Κυπριακού και συγκεκριμένα στα κεφάλαια της διακυβέρνησης και διαμοιρασμού των εξουσιών, της οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια σύγκριση με τις αντίστοιχες πρόνοιες, όχι μόνο του σχεδίου Ανάν, αλλά και όλων των προηγούμενων σχεδίων που είχαν υποβληθεί, αποδεικνύει ότι επήλθαν ουσιαστικές βελτιώσεις σε βασικά θέματα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι ενισχύθηκαν σημαντικά οι ομοσπονδιακές αρμοδιότητες, συμφωνήθηκε η διασταυρούμενη ψήφος, αφαιρέθηκε η πρόνοια για ξένους δικαστές από τον μηχανισμό επίλυσης αδιεξόδων, έγινε για πρώτη φορά αποδεκτή η πλήρης εφαρμογή των βασικών ελευθεριών χωρίς κανένα πε-
Εάν φτάσουμε σε δημοψηφίσματα, η καταστατική πλειοψηφία του 51% συνιστά επαρκή κοινωνική πλειοψηφία για
Τη λύση πρέπει ο λαός, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, συνειδητά να την αποδεχθούν και να δουλέψουν για την υλοποίησή της. Γιατί μόνο έτσι θα δημιουργεί, παρ’ όλες τις δυσκολίες και τα προβλήματα, την προοπτική μιας καινούργιας αρχής και ενός καλύτερου μέλλοντος από το ζοφερό διχοτομικό παρόν. Η τελική απόφαση θα κρίνει το δικό μας
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
19
καιρών κοινωθέντος. Η επόμενη συνάντησή τους προγραμματίζεται για την Τετάρτη ενώ την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου θα πραγματοποιηθούν τα ταξίδια τους σε Άγκυρα και Αθήνα αντίστοιχα για τις χιαστί συνομιλίες. Η «Αυγή» μίλησε με την Ελληνοκύπρια Ελένη Μαύρου, πρώην υπουργό Εσωτερικών και πρώην δήμαρχο της Λευκωσίας που σήμερα -ως έγκριτο στέλεχος του ΑΚΕΛ- διευθύνει την εφημερίδα «Χαραυγή» και με τον Τουρκοκύπριο Ασίμ Ακανσόι, γενικό γραμματέα του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP) για τις προσδοκίες που γεννά η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
μέλλον, τη δική μας ζωή, και είναι κυριαρχικό δικαίωμα, και υποχρέωση, του κυπριακού λαού και κανενός άλλου. Μερίδα πολιτικού κόσμου στην Ελλάδα, και στη Δεξιά και την Αριστερά, κάνει λόγο για δεύτερο σχέδιο Ανάν και το καταδικάζει. Πού το αποδίδετε; Δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να προδικάσει το αποτέλεσμα της διαπραγματευτικής διαδικασίας που μόλις τώρα αρχίζει. Κάποιοι στέκονται στο ότι η νέα διαδικασία είναι καρπός των πιέσεων των ισχυρών της γης - και πιθανόν να είναι. Εμείς, όμως, δεν δικαιούμαστε να ξεχνούμε ότι, στην Ιστορία μας, ο καλύτερος σύμμαχος του ιμπεριαλισμού υπήρξε πάντοτε ο εθνικισμός και ο σοβινισμός και αυτός είναι που δεν πρέπει να επιτρέψουμε να βγει ενισχυμένος. Ο πατριωτισμός προϋποθέτει μια ιστορική διαδρομή και ιστορική μνήμη από την οποία πρέπει να αντλούμε διδάγματα. Ο πατριωτισμός εστιάζει στο κοινό καλό και ιδιαίτερα στις επόμενες γενιές. Αν κάποιοι δεν διδάχτηκαν από τις εμπειρίες του πρόσφατου παρελθόντος και φέρουν ένα σχέδιο που να μην ικανοποιεί βασικές αρχές και εύλογες ανησυχίες μας, απλούστατα θα απορριφθεί και αυτό. Ας μην ξεχνάμε ότι η όποια λύση πρέπει να εγκριθεί με δημοψήφισμα και την τελευταία λέξη θα την πει και πάλι ο λαός. Εννοείται ότι είναι ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας να μην επιτρέψει να φθάσουν εκεί τα πράγματα και να υποβληθεί προς έγκριση ένα σχέδιο που να πείθει τους πολίτες ότι μπορούν να το εγκρίνουν.
ΑΣΙΜ ΑΚΑΝΣΟΙ:
Δεν θέλουμε την Κύπρο «παιδική χαρά» των ιμπεριαλιστών Είστε αισιόδοξος ότι αυτή τη φορά το Κυπριακό θα λυθεί; Τι έχει αλλάξει σε σχέση με τις προηγούμενες απόπειρες; Το να έχουμε ελπίδες και να αγωνιζόμαστε για επανένωση του νησιού είναι μέρος της ιδεολογικής μας στάσης. Διανύουμε μια περίοδο με ενδιαφέρουσες εξελίξεις. Το Κυπριακό είναι ένα διεθνές πρόβλημα. Το σύστημα του 1960 της Δημοκρατίας της Κύπρου και η ιστορική διαδικασία του νησιού μετέτρεψαν το πρόβλημα σε διεθνές. Αυτό πρέπει να σημειωθεί. Μπορεί να μην είμαστε ευτυχισμένοι με αυτή την πραγματικότητα, ωστόσο το ουσιώδες είναι να βρούμε μια πολιτική λύση και να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο επίλυσης το οποίο θα εξυπηρετεί τις προσδοκίες και να ανταποκρίνεται στο κοινό μέλλον Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Υπάρχουν δύο βασικές διαφορές σε σχέση με προηγούμενες πρωτοβουλίες: Πρώτον, το ζήτημα του πώς θα διαχειριστούμε τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο συνδέεται άμεσα με την επίλυση του Κυπριακού. Από το 2003 υπάρχει συνεχιζόμενη ένταση μεταξύ Τουρκίας, Κυπριακής Δημοκρατίας και Ισραήλ. Είμαστε ευτυχείς που η ένταση δεν εξελίχθηκε σε θερμή σύγκρουση, όμως οι σχέσεις μεταξύ των τριών χωρών που ανέφερα πρέπει να εξομαλυνθούν, ώστε να εξαλειφθεί η σημερινή ένταση. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της επίλυσης του Κυπριακού. Με περισσότερες λεπτομέρειες, είναι πολλοί οι παράγοντες που προετοιμάζουν το έδαφος ώστε στην περίπτωση αδιεξόδου η διεθνής κοινότητα να ξεκλειδώσει τη διαδικασία. Ενδεικτικά: η επιθυμία των ΗΠΑ να ηγηθούν της Ανατολικής Μεσογείου, ώστε να αποτελέσουν εναλλακτική στο ρωσικό φυσικό αέριο που θα περνάει στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας και Ελλάδας, η διευκόλυνση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας στην Ε.Ε., η άρση της αναστολής συνεργασίας
Ε.Ε.-ΝΑΤΟ, διότι Τουρκία και Κυπριακή Δημοκρατία δεν αναγνωρίζουν η μία την άλλη, τα εισοδήματα από τους υδρογονάνθρακες που θα αποτελούσαν σημαντικούς πόρους του Νέου Κυπριακού Κράτους αλλά και της Ελλάδας και της Τουρκίας. Δεύτερον, ο κύριος Αναστασιάδης υιοθετεί ένα μοντέλο πραγματικής ομοσπονδίας στο οποίο η κεντρική διοίκηση είναι πιο αδύναμη και τα μέλη που αποτελούν την ομοσπονδία πιο ισχυρά, το οποίο είναι πιο κοντά στην τουρκική θέση. Αυτό το ζήτημα έχει δημιουργήσει ένα ζωτικό περιβάλλον στο οποίο οι πλευρές μπορούν να εργαστούν από κοινού. Επίσης, το γεγονός ότι οι διαπραγματευτές θα επισκέπτονται την Τουρκία και την Αθήνα αμοιβαία κατά τις προσεχείς ημέρες μπορεί να φαίνεται πως είναι μια τυπική διαδικασία, αλλά είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Η μία κυριαρχία, η μία μόνο διεθνής ταυτότητα και η μία μόνο ιθαγένεια να αναφέρονται με σαφήνεια στην κοινή δήλωση και να ορίζεται σαφώς μια ομοσπονδιακή λύση είναι επίσης καίριας σημασίας. Σε αυτό το σημείο, δεδομένης της πολιτικής πραγματικότητας σε αυτό το μικρό νησί που έχει μετατραπεί σε παιδική χαρά για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, εμείς οι Κύπριοι, και οι δύο πλευρές, πρέπει να συνεργαστούμε και να εργαστούμε για μια λύση που θα προστατεύει και θα βελτιώνει τα δικαιώματά μας. Αυτό που έχει σημασία για εμάς είναι να καταφέρουμε να φτιάξουμε μια δομή μέσα στην οποία οι άνθρωποι θα είναι ενωμένοι και θα γίνουν εταίροι αντί να είναι διαιρεμένοι, να προστατεύουν και να αναγνωρίζουν όλων των ειδών διαφορετικές ταυτότητες. Είναι δυνατόν να δημιουργήσουμε μια κοινή, δημοκρατική (civilian) χώρα. Είναι δυνατόν να δημιουργήσουμε μια αποστρατικοποιημένη χώρα, η οποία θα είναι απαλλαγμένη από κάθε είδους ξένες επεμβάσεις, όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να καθορίζουν το μέλλον τους χωρίς φανατισμούς για την ε-
σημαντικό για εμάς να κάνουμε καλή χρήση της ευκαιρίας αυτής και να δουλέψουμε σκληρά για μια ανεξάρτητη ομοσπονδιακή δημοκρατία από εδώ και στο εξής.
Ο γενικός γραμματέας του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP) μιλά στην «Αυγή» για το Κυπριακό
νοποίηση. Κάτι τέτοιο είναι και θα είναι ένα σημαντικό βήμα για τα ιδανικά μας. Αυτό το βήμα θα συνιστούσε μια τεράστια δημοκρατική επανάσταση. Μια εξέλιξη ιστορικής σημασίας. Ένα από τα βασικά επιχειρήματα στο οποίο αποδίδουν οι Ελληνοκύπριοι τη «δυσπιστία» τους είναι ότι η Βόρεια Κύπρος είναι απόλυτα εξαρτημένη από την Άγκυρα. Πώς το σχολιάζετε; Eδώ και 40 χρόνια, από το 1974, οι Τουρκοκύπριοι μπορούσαν να έχουν επαφές μόνο με την Τουρκία. Επικοινωνούν με τους θεσμούς και τους οργανισμούς για να επιλύσουν τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζουν με την οικονομία, το εμπόριο και με άλλα ζητήματα. Σίγουρα, η κατάσταση έχει οδηγήσει σε εξάρτηση της Βόρειας Κύπρου από την Τουρκία. Ναι, είναι αδιαμφισβήτητη η επιρροή της Άγκυρας, αλλά η ισχύς της επιρροής αυτής εξαρτάται από τις συνθήκες. Είναι σημαντικό ότι η Τουρκία υποστηρίζει τη νέα διαδικασία. Είναι
Το πλησιέστερο που βρεθήκαμε ποτέ σε λύση ήταν η προσπάθεια που είχε γίνει από τους προέδρους Χριστόφια και Ταλάτ. Θα υπήρχε διαφορά αν το Κυπριακό επιλυόταν από την Αριστερά σε σχέση με τη λύση που διαπραγματεύονται δεξιές κυβερνήσεις; Φυσικά και θα υπήρχε διαφορά. Αλλά δεν συνέβη. Δεν μπορούσε να συμβεί. Η συμφωνία που ονομάστηκε κοινό ανακοινωθέν, πάνω στην οποία θα οικοδομηθεί μια ομοσπονδιακή δομή, δεν αποκλείει τα κοινά ανακοινωθέντα Ταλάτ - Χριστόφια της 23 Μαΐου - 1 Ιουλίου (παρ’ ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο). Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, όλοι οι σοσιαλιστές θα πρέπει να συνεργάζονται σε παγκόσμιο επίπεδο εναντίον της νεοφιλελεύθερης και της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας και να μεταφράζουν την παγκόσμια ισχύ που αποκτιέται μέσα από μια τέτοια συνεργασία σε πράξη σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο. Δεν πιστεύω πως οι υπάρχουσες δομές αποφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σαφώς χρειαζόμαστε έναν πολύ καλύτερα οργανωμένο και πιο αποτελεσματικό παγκόσμιο αγώνα για τον σοσιαλισμό. Μπορούμε να κλονίσουμε την απίστευτη παγκόσμια ισχύ του νεοφιλελευθερισμού και να αντιμετωπίσουμε την ιμπεριαλιστική κυριαρχία μέσα από το είδος της συνεργασίας που προανέφερα. Όσο νιώθουμε την ανάγκη αυτή από μια τέτοια σκοπιά, όπως την αισθανόμασταν πριν από έναν αιώνα, θα έχουμε τη δύναμη να τα καταφέρουμε.
20
Ζω σε αυτό το ευλογημένο νησί από 11 ετών κι αν με ρωτήσεις, θα σου πως ότι αισθάνομαι περισσότερο Κεφαλλονίτης παρά Πακιστανός» λέει με συγκίνηση ο Αμπντούλ Γαφάρ που μαζί με τρεις συμπατριώτες του έδωσαν την Πέμπτη ένα συγκλονιστικό μάθημα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης στους σεισμόπληκτους της Κεφαλλονιάς. Στο νησί του Ιονίου ζουν και εργάζονται σήμερα περίπου 200 οικονομικοί μετανάστες από το Πακιστάν, μια χώρα που τα τελευταία χρόνια έχει πληρώσει βαρύ φόρο αίματος στον Εγκέλαδο και έχει βιώσει τις καταστροφικές συνέπειες των σεισμών. Αμέσως μετά τον καταστροφικό σεισμό οι Πακιστανοί μετανάστες ξεκίνησαν έναν αθόρυβο μαραθώνιο συλλογής χρημάτων για τη στήριξη των σεισμοπαθών του νησιού. «Πήγαμε από σπίτι σε σπίτι, χτυπήσαμε όλες τις πόρτες των δικών μας ανθρώπων και τους ζητήσαμε να προσφέρουν κι αυτοί κάτι για να βοηθήσουν τον τόπο που μας δίνει ψωμί» είναι τα λόγια του Αμπντούλ. Άνθρωποι που επιβιώνουν εργαζόμενοι σε αγροτικές καλλιέργειες, σε θερμοκήπια, στην λάντζα και στις οικοδομές έκοψαν κάτι από το πενιχρό τους μεροκάματο και συνέδραμαν στην πρωτοβουλία του Αμπντούλ, του Μοχάμεντ και του Αντνάν. «Ήταν συγκινητική η ανταπόκριση όλων των Πακιστανών του νησιού» λέει ο Αμπντούλ συμπληρώνοντας πως «από τους 200 συμπατριώτες μου που ζουν στην Κεφαλλονιά οι μισοί σχεδόν είναι παράνομοι και έχουν περάσει απίστευτες δυσκολίες και κυνηγητά μέχρι να βρουν καταφύγιο στον φιλόξενο αυτό τόπο». Με τα χρήματα που κατάφεραν να συγκεντρώσουν αγόρασαν τρόφιμα, είδη καθαριότητας και υγιεινής και τα παρέδωσαν στον Παναγιώτη Ιωαννίδη από το κλιμάκιο των Γιατρών του Κόσμου που βρίσκεται στο Ληξούρι ώστε αυτά να μοιρασθούν στους καταυλισμούς των σεισμοπαθών. Ενέργεια που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη έξω από την Κεφαλλονιά, μιας και τα συστημικά μέσα ενημέρωσης ευαισθητοποιούνται μόνο όταν πρόκειται να προβάλουν έκνομες δραστηριότητες πακιστανικής προέλευσης. Μοναδική εξαίρεση η τοπική ιστοσελίδα inkefalonia.gr που ανέδειξε την πρωτοβουλία αλληλεγγύης των Πακιστανών μεταναστών. Γιος ναυτικού ο Αμπντούλ, θυμάται τα παιδικά του χρόνια στην Κεφαλλονιά, το ελληνικό σχολείο που τέλειωσε στο νησί, μιας και η οικογένειά του ήταν τα πρώτα μέλη της πακιστανικής κοινότητας εκεί από το 1991. «Μετά το λύκειο, πήγα στην Αθήνα και σπούδασα φυσιοθεραπεία στα ΤΕΙ του Αιγάλεω και ακολουθώντας τη συμβουλή του πατέρα μου όσα χρόνια σπούδασα δωρεάν από το ελληνικό κράτος, τόσα χρόνια πρόσφερα εθελοντικά και χωρίς αμοιβή τις υπηρεσίες μου στο νοσοκομείο της Κεφαλλονιάς» λέει με υπερηφά-
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Συγκινητική πρωτοβουλία αλληλεγγύης στους σεισμόπληκτους από τους Πακιστανούς της Κεφαλλονιάς
«Όπως κι αν μας αποκαλούν, εμείς θα παραμείνουμε άνθρωποι» νεια ο Αμπντούλ Γαφάρ, που σήμερα έχει το δικό του Κέντρο Φυσιοθεραπείας έξω από το Αργοστόλι. Ο αδελφός του Μοχάμεντ, μεγαλωμένος κι αυτός στην Κεφαλλονιά, εργάζεται σε αγροτικές καλλιέργειες του νησιού και ανήκει στην κατηγορία των «τυχερών» που διαθέτουν έγγραφα νόμιμης παραμονής στην Ελλάδα. Όπως και ο αδελφός του, έχει κάνει και αυτός δύο φορές μέχρι σήμερα αίτηση για την απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας χωρίς όμως να την έχουν αποκτήσει ακόμα. «Πριν λίγους μήνες καταθέσαμε για τρίτη φορά αίτηση και ελπίζουμε αυτή τη φορά να τα καταφέρουμε» λέει με παράπονο ο Μοχάμεντ, που μαζί με την οικογένειά του πήρε κι αυτός ενεργά μέρος στην πρωτοβουλία αλληλεγγύης για τους «συμπατριώτες» του, όπως αποκαλεί τους Κεφαλλονίτες. «Το 2005 έγινε ένας τρομακτικός σεισμός στην πατρίδα μας με χιλιάδες νεκρούς και εκατομμύρια άστε-
γους» θυμάται ο Αμπντούλ, που δεν ξεχνά την βοήθεια που πρόσφεραν τότε οι Έλληνες στο Πακιστάν. «Πολλοί Κεφαλλονίτες πλησίασαν τότε τον πατέρα μου και του ζήτησαν να συγκεντρώσει την οικονομική βοήθεια που μπορούσαν να προσφέρουν οι κάτοικοι του νησιού» λέει ο Αμπντούλ και συμπληρώνει πως «τότε κατάφεραν να μαζέψουν κάποιες χιλιάδες ευρώ και τα έδωσαν του πατέρα μου, που πήγε στο Βόρειο Πακιστάν και με τα χρήματα της Κεφαλλονιάς αγόρασε κουβέρτες και τις παρέδωσε σε στρατόπεδο αστέγων λέγοντάς τους πως αυτή η βοήθεια είναι από τους Έλληνες αδελφούς τους». «Αποφασίσαμε να βοηθήσουμε όσο μπορούσαμε τους φίλους μας Έλληνες, ώστε να ανταποδώσουμε το καλό που μας έκαναν πριν 9 χρόνια» λέει δίχως παράπονο ο Μοχάμεντ Μαχμούντ παρ’ ότι βρίσκεται χωρίς χαρτιά και δίχως άδεια παραμονής στη χώρα μας και τα τελευταία χρό-
νια έχει βιώσει σε αρκετές περιπτώσεις τον ρατσισμό και την ξενοφοβία στο πετσί του. «Μας λένε λαθραίους, μας λένε παράνομους», λέει πικραμένος, αλλά δεν το βάζει κάτω και συμπληρώνει πως «όπως και να μας αποκαλούν, εμείς θα παραμείνουμε άνθρωποι, άνθρωποι που πιστεύουμε σε έναν Θεό που λέει να κάνεις ένα καλό για να λάβεις μια μέρα δέκα καλά σαν επιβράβευση της ανθρωπιάς και της καλοσύνης». Μιλούν για την Κεφαλλονιά με λόγια ζεστά και όμορφα, μιας και οι περισσότεροι δεν κρύβουν την επιθυμία να συνεχίσουν τη ζωή τους «σε αυτό το φιλόξενο νησί με τους ξεχωριστούς ανθρώπους», όπως χαρακτηρίζουν τους Κεφαλλονίτες. «Τα παιδιά μου είναι η τρίτη γενιά της οικογένειάς μου που ζει στο νησί» συνεχίζει ο Αμπντούλ και δεν κρύβει πως «θα είμαι περήφανος αν τα παιδιά μας ριζώσουν σε αυτόν τον τόπο και πάρουν όλα τα καλά που κουβαλάνε οι
Με τα χρήματα που κατάφεραν να συγκεντρώσουν αγόρασαν τρόφιμα, είδη καθαριότητας και υγιεινής και τα παρέδωσαν στον Παναγιώτη Ιωαννίδη, από το κλιμάκιο των Γιατρών του Κόσμου που βρίσκεται στο Ληξούρι, ώστε αυτά να μοιρασθούν στους καταυλισμούς των σεισμοπαθών
Έλληνες». Όσο για την βοήθεια προς τους σεισμοπαθείς είναι ξεκάθαρος. «Δεν το κάναμε ούτε για να μας πει κανείς μπράβο ούτε για να κερδίσουμε την συμπάθεια των ντόπιων» εξηγεί ο Μοχάμεντ, αφού πάνω απ’ όλα, όπως λέει, «είναι η συνείδηση του καθενός, μονάχα σε αυτήν και στον Θεό είμαστε υπόλογοι για ό,τι κάνουμε και φυσικά για ό,τι δεν κάνουμε». Οι Πακιστανοί της Κεφαλλονιάς έδωσαν ένα μικρό μάθημα ανθρωπιάς, αλληλεγγύης, αλλά και αξιοπρέπειας σε μια χώρα που διά στόματος ενός υπουργού τούς χαρακτηρίζει μετανάστες τραγικής και χαμηλής ποιότητας. Ο Αμπντούλ δεν είχε ακούσει τα βαριά και απαξιωτικά λόγια του κ. Δένδια και όταν του τα μεταφέραμε τηλεφωνικώς, μετά από λίγα δευτερόλεπτα απάντησε με λόγια που ξεχείλιζαν μεγαλοκαρδία. «Είναι φυσιολογικό κάποια φορά οι άνθρωποι ενός τόπου να βλέπουν με ανησυχία, ακόμα και με φόβο αυτούς που μιλούν άλλη γλώσσα, αυτούς που έχουν άλλο χρώμα κι αυτούς που πιστεύουν σε άλλο Θεό, όμως η ποιότητα των ανθρώπων δεν κρίνεται από αυτά, αλλά από αυτά που ενώνουν τον καθένα με τον διπλανό του». «Ο Μοχάμεντ Μαχμούντ, ο Μοχάμεντ Ιρφάν, ο Αντνάν Φαγιάζ και ο Αμπτούλ Γαφάρ δεν έγιναν πρώτο θέμα στις ειδήσεις ούτε και πρωτοσέλιδο. Δεν έκλεψαν, δεν σκότωσαν, δεν βίασαν. Δεν έγιναν πρωταγωνιστές επειδή έκαναν το καλό. Δεν έγιναν ήρωες επειδή ήταν Πακιστανοί». Με αυτά τα λόγια σχολίασε την πρωτοβουλία των Πακιστανών μεταναστών ένας Κεφαλλονίτης δημοσιογράφος που μας βοήθησε να συνομιλήσουμε με αυτούς τους σεμνούς και ταπεινούς ανθρώπους. ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
21
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΑΧΩΜΕ: ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Εκδήλωση - συζήτηση με θέμα «Αυτοδιοίκηση και κοινωνία: θεσμικός, κοινωνικός, αναπτυξιακός και κινηματικός ρόλος» διοργανώνει ο Μαρξιστικός Χώρος Μελέτης και Έρευνας (ΜΑΧΩΜΕ), την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου στις 7 μ.μ., στα γραφεία του ΜΑΧΩΜΕ (Αγίου Κωνσταντίνου και Γερανίου 47, 1ος όροφος, Ομόνοια). Την εκδήλωση θα χαιρετίσουν: Χρήστος Κορτζίδης, δήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας. Εισηγήσεις: «Εθνικό κράτος, τοπική κοινωνία και Ευρωπαϊκή Ένωση»: Τρύφωνας Κωστόπουλος, αναπλ. καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου. «Αυτοδιοίκηση, κοινωνικά αγαθά και λαϊκή συμμετοχή»: Τζόκας Σπύρος, καθηγητής ΚΠΑ, υπεύθυνος Τμήματος Αυτοδιοίκησης ΣΥΡΙΖΑ. «Οικονομικοί πόροι και αναπτυξιακός ρόλος Αυτοδιοίκησης Τόλιος Γιάννης, διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών. Την εκδήλωση θα συντονίσει ο Κυριάκος Μακαρώνας, νομικός, γ.γ. του ΜΑΧΩΜΕ. Παλλήνη: Εκδήλωση με θέμα «Αντανακλάσεις της κρίσης στις ενδοοικογενειακές σχέσεις και στην εκπαίδευση» διοργανώνει ο Αντιφασιστικός Συντονισμός Επιτροπών - Συλλογικοτήτων Πρωτοβουλιών Αθήνας - Πειραιά από κοινού με την Ε’ ΕΛΜΕ Ανατολικής Αττικής, απόψε Κυριακή 16 Φεβρουαρίου, στις 5.30 μ.μ., στο Στέκι Αλληλεγγύης στην Παλλήνη (Μαυρομιχάλη και Υψηλάντου, κάτω από το 1° Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης). Ομιλητές/τριες: Κυριακή Αγαπητού, ψυχολόγος-συστημική ψυχοθεραπεύτρια, Γιάννης Πετρόπουλος Δάσκαλος, Φιλιώ Τσουκαλά, ψυχολόγος, σύμβουλος οικογενειακής θεραπείας. Ελευσίνα: Ανοιχτή πολιτική εκδήλωση διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Ελευσίνας-Μαγούλας από κοινού με τη Νομαρχιακή Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ Δυτικής Αττικής, τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου, στις 7 μ.μ., στο Εργατικό Κέντρο Ελευσίνας. Θα μιλήσει ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ.
Κοινωνικά Με τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από τον θάνατο του πολυαγαπημένου μας Ανδρέα Θ. Κίτσου - Μυλωνά στις 10 Φεβρουαρίου τελέσαμε επιμνημόσυνη δέηση σε στενό οικογενειακό κύκλο.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ Έφυγε από κοντά μας ο αγαπημένος μας σύζυγος, πατέρας και παππούς Θάνος Χριστοδουλόπουλος στις 10 Φεβρουαρίου 2014 και τον αποχαιρετήσαμε στην Αγία Τριάδα Κηφισιάς στις 13 Φεβρουαρίου 2014. Ευχαριστούμε όσους στέκονται κοντά μας. Όποιος επιθυμεί μπορεί να ενισχύσει το έργο της Β’ Ογκολογικής Κλινικής του νοσοκομείου Άγιοι Ανάργυροι στη μνήμη του. Η γυναίκα του: Ουρανία. Τα παιδιά του: Θοδωρής, Βαλερί, Παρί. Τα εγγόνια: Αλέξανδρος, Δάφνη.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΗΛΕΚΤΡΑ ΒΙΣΚΑΔΟΥΡΑΚΗ
Στις Καλένδες παραπέμπεται το δικαίωμα ψήφου των επί μακρόν διαμενόντων μεταναστών, όπως προκύπτει, το σχέδιο νόμου Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης, που κατατέθηκε προ ημερών στη Βουλή. Οι μετανάστες που βρίσκονται στη χώρα από το 2005 συνεχίζουν να θεωρούνται παράνομοι. Παρ’ ότι, μειώνονται οι κατηγορίες της άδειας διαμονής από 50 σε 20, αυτό δεν βελτιώνει τη διαδικασία απόκτησής της, κυρίως σε μια περίοδο που η μαύρη εργασία, σε συνδυασμό με την παράλυση των ελεγκτικών μηχανισμών καλπάζει. Με τα προβλεπόμενα, οι μετανάστες δεύτερης γενιάς δεν πρόκειται να πάρουν ιθαγένεια και εάν δεν υπάρξει ρητή δέσμευση από την κυβέρνηση, θεωρείται αμφίβολο εάν θα κατορθώσουν να έχουν δικαίωμα ψήφου. Γι’ αυτό τον λόγο δώσαμε φωνή στους μετανάστες!
Πληρώνουμε φόρους, αλλά δεν έχουμε ίσα δικαιώματα «Εμείς που έχουμε γεννηθεί, που έχουμε μεγαλώσει εδώ, νιώθουμε ότι για το κράτος δεν υπάρχουμε. Το μόνο πάρε-δώσε που έχουμε με τις υπηρεσίες είναι για τα χαρτιά μας και για να πληρώνουμε φόρους», τονίζει στην «Α» ο 28χρονος με καταγωγή από το Σουδάν, που επιθυμούσε να διατηρήσει την ανωνυμία του και πριν λίγες μέρες πήρε την άδεια του επί μακρόν διαμένοντος, ενώ οι γονείς του αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τα χαρτιά τους. «Πληρώνουμε δημοτικά τέλη, χαράτσια, φόρους, όπως οι Έλληνες πολίτες, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε τα ίδια δικαιώματα. Κι εγώ δεν μιλάω για κάτι περισσότερο, αλλά για το δικαίωμα ψήφου στις αυτοδιοικητικές εκλογές», υπογραμμίζει προσθέτοντας πως «ενώ ζούμε τόσα χρόνια στην Ελλάδα, η κυβέρνηση δεν θέλει να έχουμε λόγο. Αυτό είναι άδικο». Μας αφηγείται, μάλιστα, το πώς βίωσε ο ίδιος το γεγονός ότι συνάνθρωποί μας καταγόμενοι από άλλες χώρες είχαν δικαίωμα ψήφου: «Οι περισσότεροι από εμάς ήμασταν δύσπιστοι και ιδίως οι συνομήλικοί μου, γιατί ποτέ δεν είχαμε ψηφίσει. Μέχρι τότε δεν είχαμε δικαιώματα και κάποιοι μάς είπαν ότι θα μπορούμε να ψηφίζουμε». Μετά από τέσσερα χρόνια, ο ίδιος λέει: «Τώρα πιστεύω ότι πρέπει να ψηφίζουμε για να μπορούμε να επιλέγουμε εμείς αυτούς που μας διοικούν».
Χωρίς δικαιώματα είμαστε βορά στη Χρυσή Αυγή «Δεν είμαστε παραβατικοί. Θεωρούμε, λοιπόν, απαράδεκτο που ακόμη και σήμερα δεν έχουμε δικαίωμα να ψηφίζουμε» σχολιάζει ο Νικόδημος. «Ουσιαστικά, μας απο-
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΜΙΛΟΥΝ ΣΤΗΝ «Α» ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΨΗΦΟΥ
Οι διακρίσεις δεν τιμούν την Ελλάδα
κλείουν από την κοινωνία και δεν μας επιτρέπουν να εκφράζουμε γνώμη για το πώς θέλουμε την πόλη που ζούμε», συνεχίζει. Η ζωή του Νικόδημου, με καταγωγή από την Κένυα, στην Ελλάδα, αρχίζει από το 1985. Το 1994 ξεκίνησε η διαδικασία πολιτογράφησής του. Έκτοτε άρχισε να κατανοεί τις παραλείψεις και τις αδικίες. Πήρε την υπηκοότητα μόλις το 2011. «Βάζουν στο περιθώριο τόσους ανθρώπους και τους ρίχνουν βορά σε όσους θέλουν να τους εκμεταλλευτούν οικονομικά μέσω της μαύρης εργασίας και πολιτικά, όπως συμβαίνει με τη Χρυσή Αυγή», τονίζει ο Νικόδημος. «Αυτή την περίοδο, Ν.Δ., Χρυσή Αυγή και οι ΑΝ.ΕΛΛ. κάνουν σπέκουλα πάνω στα δικαιώματά μας» επισημαίνει προσθέτοντας: «Θεωρώ απαράδεκτο να υποδέχεται ο πρωθυπουργός έναν νέο άνθρωπο από τη Νιγηρία, που μέχρι πρότινος τον θεωρούσε παράνομο, μόνο και μόνο γιατί παίζει μπάσκετ στο NBA». «Αυτό που συμβαίνει σήμερα αφορά όλη την Αριστερά, γιατί είναι η μόνη που πιστεύει στη δημοκρατία», υπογραμμίζει, για να προσθέσει: «Δεν πιστεύω στη δημοκρατία
Να δεσμευτεί η κυβέρνηση για τη συμμετοχή των μεταναστών στις εκλογές γιατί οι μετανάστες βρίσκονται σε δεινή θέση, αλλά επειδή δεν θέλω να φθάσουμε σε σημείο να μην μπορούμε να προστατεύσουμε την κοινωνία μας».
Οι διακρίσεις δεν τιμούν την Ελλάδα Ο Ανρί από το Κογκό ήρθε στην Ελλάδα από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 ως φοιτητής. Παντρεύτηκε Ελληνίδα και έμεινε στη χώρα. «Δεν έχω ζητήσει υπηκοότητα γιατί δεν ανέχομαι να συνδέονται τα δικαιώματα του ανθρώπου με ένα χαρτί στο χέρι» τονίζει και αφηγείται πως η ανανέωση της άδειας παραμονής πάντα γινόταν με δυσκολίες και ειδικά ένα διάστημα που υ-
πήρχαν προβλήματα στη χώρα του. Όσο για την κατάργηση του δικαιώματος ψήφου, ο Ανρί την χαρακτηρίζει «οπισθοχώρηση της Ελλάδας στην κατεύθυνση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». «Οι διακρίσεις δεν τιμούν την Ελλάδα», υπογραμμίζει εξηγώντας πως οι περισσότεροι μετανάστες που πίστευαν ότι θα μπορούν να μετάσχουν στις αυτοδιοικητικές εκλογές πλέον είναι απογοητευμένοι. «Η απογοήτευση είναι μεγαλύτερη για τη δεύτερη γενιά μεταναστών» σημειώνει ο Ανρί, αφού «δεν έχουν άλλη πατρίδα και, ενώ έχουν τη διάθεση να προσφέρουν, δεν μπορούν». «Η Ελλάδα είναι η χώρα που δεν τους επιτρέπει να φύγουν από τα σύνορά της και ταυτόχρονα τους απαγορεύει τα πάντα» τονίζει για να καταλήξει: «Εγώ όμως τα θαυμάζω αυτά τα παιδιά γιατί παρά τους περιορισμούς έχουν τεράστια δύναμη και ελπίδα για τη ζωή».
Γ. Ραγκούσης: Να δεσμευτεί η Ν.Δ. για τη συμμετοχή των μεταναστών στις εκλογές Η απόφαση του ΣτΕ είναι αξεπέραστη χωρίς συνταγματική αναθεώρηση. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ πρέπει να επιβάλει στον κ. Σαμαρά τη δημόσια δέσμευσή του ότι η Ν.Δ. θα συναινέσει στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση να περιλαμβάνεται ειδικό άρθρο στο Σύνταγμα που ρητώς να προβλέπει τη συμμετοχή των μεταναστών και των ομογενών στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Υπό την παραπάνω έννοια, η νομοθετική τροποποίηση του Ν. 3838/2010, που επιχειρεί σήμερα η κυβέρνηση, συνιστά μια άνευ όρων παράδοση στις πεποιθήσεις της εθνικιστικής Δεξιάς, της Χρυσής Αυγής και του Δικτύου 21.
22 «Ντροπολογίες» εις βάρος του Υμηττού Με κάθε νόμιμο τρόπο και μέσο θα προσβάλει τη φωτογραφική ρύθμιση που νομιμοποιεί παράνομες χρήσεις, όπως τα νεκροταφεία στον προστατευόμενο ορεινό όγκο του Υμηττού. Αυτό καθιστά σαφές η Δημοτική Κίνηση Ανατροπή στη Γλυφάδα - Αγωνιστική Ριζοσπαστική Συνεργασία, η οποία είχε πρωτοστατήσει υπέρ της διαφύλαξης του βουνού από κάθε κακοποίηση. Με αφορμή την τροπολογία σε νόμο του ΥΠΕΚΑ για την εκχώρηση των δικτύων μεταφοράς και διανομής της ΔΕΗ σε ιδιώτες, επισημαίνει ότι παραβιάζονται οι κανόνες του Προεδρικού Διατάγματος στην Α’ Ζώνη του Υμηττού και επιβραβεύονται σκανδαλωδώς οι παρανομίες και οι αυθαιρεσίες των καταπατητών δημάρχων αφού δίνεται η δυνατότητα να νομιμοποιηθούν όλα τα παράνομα νεκροταφεία που έχουν «σπείρει» δήμαρχοι του Λεκανοπεδίου Αττικής στην Α’ Ζώνη του Υμηττού. Έτσι «δίνεται η δυνατότητα και στον κ. Κόκκορη να νομιμοποιήσει το παράνομο νεκροταφείο που με απαράδεκτες μεθόδους ‘φύτεψε’ παράνομα το καλοκαίρι του 2011 στο τμήμα του Υμηττού στη Γλυφάδα». Θεωρεί αδιανόητο να αποδεχθεί το ΥΠΕΚΑ ότι «το παράνομο και αυθαίρετο νεκροταφείο του δημάρχου Κ. Κόκκορη είναι σήμερα σε λειτουργία και να αποδεχθεί τη νομιμοποίησή του. Θυμίζουμε άλλωστε στον κ. υπουργό ότι οι υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ έχουν κρίνει παράνομες τις ενέργειες του κ. δημάρχου, έχουν επιβάλει πρόστιμο 103.000 ευρώ και έχουν διατάξει την απομάκρυνσή του». Η Ανατροπή στη Γλυφάδα Αγωνιστική Ριζοσπαστική Συνεργασία, διά του υποψήφιου δημάρχου της Τ. Ταστάνη, υπογραμμίζει πως «η υπαρκτή ανάγκη της πόλης μας για τη δημιουργία σύγχρονου και επαρκούς νεκροταφείου πρέπει να ικανοποιηθεί σε νόμιμο για τη λειτουργία αυτή χώρο στα όρια του δήμου μας, κάτι που αποτελεί στοιχείο του προγράμματός μας».
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
OIKONOMIA Πολύτιμοι κοινοτικοί πόροι περίπου πέντε εκατομμυρίων ευρώ χάνονται από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (2000-2006) και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον που διαχειρίζεται το ΥΠΕΚΑ ως αποτέλεσμα της «απέχθειας» της πολιτικής ηγεσίας του στον σχεδιασμό και στη θεσμοθέτηση κανόνων στην ανάπτυξη των πόλεων και την οικισμών. Τα μεγάλα θύματα είναι τα ρυθμιστικά σχέδια Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Βόλου, Λάρισας και Πάτρας. Η αναθεώρηση του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης έχει αποτυπωθεί σε νομοσχέδιο, το οποίο όμως δεν έχει κατατεθεί, παρά τις εξαγγελίες. Αντιθέτως καταργείται Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου, όπως και αυτός της πόλης των Ιωαννίνων, με το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τη θεσμοθέτησή του να έχει παρουσιαστεί σε εκπροσώπους τοπικών φορέων (ΟΤΑ, ΤΕΕ κ.λπ.) και τοπικούς βουλευτές τον Ιούλιο 2011 στο ΥΠΕΚΑ. Η ανάλογη διαδικασία είχε γίνει και για το Ρυθμιστικό του Βόλου, ενώ για το Ρ.Σ. Λάρισας είχε παρουσιαστεί η τελική πρόταση της μελέτης. Με σειρά διαπιστωτικών πράξεων του γενικού γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Σ. Αλεξιάδη, της 31ης Ιανουαρίου 2014, και πανομοιότυπη αιτιολογία («μη ολοκλήρωση και ικανοποίηση των στόχων») κόβεται η κοινοτική χρηματοδότηση για πλήθος έργων ενταγμένων στο ΕΠΠΕΡ και από τις 13 Φεβρουαρίου ξεκίνησε και η έκδοση των αποφάσεων «απένταξης». Ενδεικτικά ο πρώτος κατάλογος περιλαμβάνει τα εξής: o Με δικαιούχο τον Οργανισμό Θεσσαλονίκης, μελέτη για την επικαιροποίηση του Ρυθμιστικού και συνολική χρηματοδότηση 562.190 ευρώ, εκ των οποίων η κοινοτική συμμετοχή ανέρχεται στα 448.137 ευρώ. o Καταβλήθηκε στη Διεύθυνσης Χωροταξίας του ΥΠΕΚΑ, τότε ΥΠΕΧΩΔΕ για το Ρυθμιστικό Σχέδιο και
ΕΝΩ ΤΟ ΥΠΕΚΑ ΣΦΥΡΙΖΕΙ ΑΔΙΑΦΟΡΑ...
Χάνονται πολύτιμοι κοινοτικοί πόροι... «Θύματα» του Ρυθμιστικού των μεγάλων πόλεων Πρόγραμμα Προστασίας Περιβάλλοντος Οικιστικού Συγκροτήματος Ιωαννίνων, το ποσό των 214.200 ευρώ. Απ’ αυτό η κοινοτική συμμετοχή ανέρχεται σε 171.360 ευρώ. Επίσης για την εκπόνηση της μελέτης του Ρυθμιστικού Πάτρας 203.490 ευρώ, με 162.792 την κοινοτική συμμετοχή. Περίπου ίδια είναι και τα ποσά για το Ρυθμιστικό της Λάρισας και κάτι περισσότερο για το Ρυθμιστικό του Βόλου. Ακολουθούν οι δαπάνες για μελέτες Γενικών Πολεοδομικών ή Σχεδίων Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων ανά την Επικράτεια, με τελικούς δικαιούχους δήμους ανά την επικράτεια... Εδώ περιλαμβάνεται το ΣΧΟΟΑΠ Δήμου Μουρεσίου στον Νομό Μαγνησίας. Καταβλήθηκαν συνολικά 100.760 ευρώ, με κοινοτική συμμε-
τοχή 73.564 ευρώ. Επιπλέον από εθνικούς πόρους δόθηκαν άλλες 87.000 ευρώ. Επίσης το ΣΧΟΟΑΠ για τον τέως Δήμο Μελίτης στον Νομό Φλώρινας 118.387 ευρώ, με 85.230 ευρώ κοινοτική συμμετοχή. Για τη μελέτη του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου στα όρια του Δήμου Κορυδαλλού το ποσόν που καταβλήθηκε είναι 158.163 ευρώ, εκ των οποίων τα 118.980 ευρώ κοινοτική συμμετοχή. Για ΓΠΣ, πολεοδομική μελέτη και πράξη εφαρμογής σε πολεοδομική ενότητα του Δήμου Αγρινίου 502.686 ευρώ με κοινοτική συμμετοχή τα 387.770. Για ΓΠΣ ο Δήμος Χρυσούπολης της Καβάλας έλαβε 114.639 ευρώ, με 82.000 κοινοτική συμμετοχή. Οι δήμοι Κερατσινίου - Δραπετσώνας 186 χιλιάδες με κοινοτική χρηματοδότηση 136.000, ο Δήμος Αρχα-
νών στον Νομό Ηρακλείου 280.310 ευρώ, εκ των οποίων τα κοινοτικά κονδύλια είναι 201.838, ο Δήμος Χαλκιδέων για εκπόνηση μελέτης που αφορά την πολεοδόμηση της Αυλίδας 302.540 ευρώ και κοινοτική συμμετοχή τα 217.829 ευρώ, ο Δήμος Τριφυλίας 152.400 ευρώ με τα 111.338 κοινοτική συμμετοχή. Από τις προστατευόμενες περιοχές, μέχρι τώρα, προς απένταξη εμφανίζεται η πράξη για την οργάνωση της Προστασίας και του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, με συνολική χρηματοδότηση που έλαβε ο φορέας διαχείρισης τα 2,573 εκατ. ευρώ. Το τελικό ποσό που περιλαμβάνεται στην τελική έκθεση του ΕΠΠΕΡ είναι τα 2,188 εκατ. ευρώ και βάσει αυτής τα 1,750 εκατ. ευρώ κοινοτική συμμετοχή.
Προεδρία υπό κατάρρευση με παρεμβολές Μαξίμου Σε ένα ΥΠΕΚΑ του οποίου η πολιτική ηγεσία το έχει μετατρέψει σε ταμείο του υπουργείου Οικονομικών, με τις τακτοποιήσεις κάθε αυθαιρεσίας και παρανομίας για εισπρακτικούς μνημονιακούς σκοπούς, ή σε δεκανίκι του υπουργείου Ανάπτυξης με την κατάργηση της περιβαλλοντικής αξιολόγησης για πλήθος έργων και δραστηριοτήτων, η ανάδειξη και ο καθορισμός προτεραιοτήτων σε θέματα περιβάλλοντος λόγω ελληνικής προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραπέμπει σε... σύντομο ανέκδοτο. Όμως ούτε και για τα αυτονόητα ζητήματα διεκπεραιωτικού χαρακτήρα (άσκηση προεδρίας, προετοιμασία, συντονισμός δραστηριοτήτων εντός και εκτός Ελλάδας, συγκρότηση ομάδων εργασίας επιστημονικών και υποστηρικτικών κ.λπ., τα οποία προκαθορίζονται από την προηγούμενη προεδρία) αποδεικνύεται ότι φρόντισαν εγκαίρως, παρ’ ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες (Τμήμα Διεθνών Δραστηριοτήτων και Θεμάτων) είχαν ενημερώσει από τον Ιούλιο για τις ανάγκες προετοιμασίας. Υπηρεσίες και
δημόσιοι υπάλληλοι (όσοι έχουν απομείνει), που και στις προηγούμενες προεδρίες, ακόμη και σε περιόδους παχιών αγελάδων, φορτώνονταν όλες τις υποχρεώσεις, όπως και τώρα με αμοιβή για την υπερωριακή απασχόληση... «τη χορήγηση ρεπό». Κοντά σ’ αυτά έρχονται και οι παρεμβάσεις του Μεγάρου Μαξίμου που διορίζουν ημέτερους ως επικεφαλής των ομάδων εργασίας... Εκπρόθεσμα, λοιπόν, με απόφαση του υπουργού ΠΕΚΑ Γ. Μανιάτη στις 15 Ιανουαρίου ορίστηκαν τα μέλη των ομάδων εργασίας και υποστήριξης, όπως και ο επικεφαλής της, για τα Διεθνή Περιβαλλοντικά θέματα - Κλιματική Αλλαγή (WPIEI - CC), κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας το α’ εξάμηνο του 2014. Στην Αθήνα ήταν προγραμματισμένη συνάντηση στις 22 και 24 Ιανουαρίου για την κλιματική αλλαγή, με προσκεκλημένους 90 εκπροσώπους κρατών - μελών, στελεχών της Κομισιόν, διεθνών οργανισμών κ.ά. Την παραμονή, μάλιστα, έγινε προπαρασκευαστική συνάντηση των εμπειρογνωμόνων. Την
ίδια ημέρα, 21 Ιανουαρίου, καθαιρείται ο επικεφαλής της ομάδας εργασίας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Δ. Λάλας, ο οποίος συμμετείχε στις εργασίες της 19ης Συνόδου των Μερών της Σύμβασης - Πλαισίου του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή που έγινε στο τέλος της περασμένης χρονιάς στη Βαρσοβία, ως εθνικός εκπρόσωπος, όπως και σε πολλές άλλες στο παρελθόν. Με νέα απόφαση του υπουργού ΠΕΚΑ, επικεφαλής ορίζεται ο καθηγητής της Σχολής Χημικών Μηχανικών Ι. Ζιώμας... Εκπρόθεσμα πάλι, στις 23 Ιανουαρίου, συγκροτήθηκε και η ομάδα προεδρίας με αντικείμενο τη δασοπονία, με... δύο υπαλλήλους της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Δασικών Πόρων της Ειδικής Γραμματείας Δασών. Μόλις προχθές, στις 10 Φεβρουαρίου, με απόφαση της γενικής γραμματέως Περιβάλλοντος συγκροτήθηκε και η Ομάδα Εργασίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. για τα Διεθνή Περιβαλλοντικά Θέματα / Βιοποικιλότητα, αποτελούμενη από τέσσερις υπηρεσιακούς και δέκα εμπειρογνώμονες, πανεπιστημιακούς...
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΚΟΣΜΟΣ
43
Χτίζοντας καινούργιους τοίχους δεν λύνονται τα προβλήματα Το θετικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της περασμένης Κυριακής για την επιβολή ετήσιων «ποσοστώσεων» στην είσοδο μεταναστών στην Ελβετία άναψε φωτιές στην Ε.Ε., οι πολίτες της οποίας είναι εκείνοι που θίγονται περισσότερο. Πυροδότησε όμως αντιδράσεις και μέσα στην ίδια τη χώρα με την ελβετική Αριστερά να καταγγέλλει τον ρατσιστικό και ξενοφοβικό χαρακτήρα του μέτρου. «Ρατσιστές, φασίστες και ξενόφοβοι εκμεταλλεύονται τον φόβο από την κρίση και τη νεοφιλελεύθερη πολιτική τους για να τροφοδοτήσουν έναν πόλεμο ανάμεσα στους φτωχούς», τονίζει χαρακτηριστικά στην «Αυγή» ο Ενρίκο Μπορέλι, γενικός γραμματέας του αριστερού συνδικάτου Unia στο καντόνι του Τιτσίνο και στέλεχος του Εναλλακτικού Φόρουμ. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ
Η Ελβετία θα κλείσει τα σύνορά της στους ξένους μετανάστες; Το δημοψήφισμα που προώθησε ένα δεξιό κόμμα, συγκεντρώνοντας πάνω από 100 χιλιάδες υπογραφές, ζήτησε την αλλαγή της μεταναστευτικής πολιτικής της χώρας κερδίζοντας μια διπλή πλειοψηφία, από την πλευρά των πολιτών και από την πλευρά των καντονιών. Η διπλή αυτή πλειοψηφία επιβάλλει να ξεκινήσουν διπλωματικές διαπραγματεύσεις για να αλλάξει η νομοθεσία των σχέσεών μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα στην επόμενη τριετία και να βρεθούν λύσεις στα μεταναστευτικά θέματα που έθεσε το δημοψήφισμα. Ποια είναι τα θέματα αυτά για την Unia; Το βασικό θέμα είναι ότι βάζει ποσόστωση στην παρουσία ξένων εργαζομένων στην Ελβετία, μέτρο που έρχεται σε αντίθεση με τις συμφωνίες με την Ε.Ε. για την ελεύθερη μετακίνηση ατόμων και εργαζομένων. Για να είμαστε περισσότερο σαφείς μιλάμε για ξένους εργαζόμενους κυρίως από τις γειτονικές χώρες της Ευρωζώνης... Η πρωτοβουλία αυτή θα δημιουργήσει προβλήματα στους ξένους εργαζόμενους που θα έρθουν
Ο ΕΛΒΕΤΟΣ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΗΣ ΕΝΡΙΚΟ ΜΠΟΡΕΛΙ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΗΝ «ΑΥΓΗ» ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΤΙΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ στο μέλλον και όχι σε αυτούς που βρίσκονται ήδη εδώ. Αυτό που θέλει το δεξιό κόμμα είναι να υπάρχει ετήσια ποσόστωση εισόδου ξένων μεταναστών, μ έναν μέγιστο αριθμό που θα δεχόμαστε ετησίως. Από τη μια πλευρά, αυτό το δημοψήφισμα στηρίχθηκε από την Άκρα Δεξιά, από φασίστες, ρατσιστές και ξενόφοβους. Η πλειοψηφία των ατόμων που ψήφισαν όμως «υπέρ» δεν είναι δεξιοί και ακόμη περισσότερο δεν είναι φασίστες και ρατσιστές. Εξέφρασαν απλώς έναν μεγάλο φόβο για την κατάσταση που επικρατεί στις εργασιακές σχέσεις και την αγορά εργασίας, γιατί μετά από μια 25ετία νεοφιλελεύθερων πολιτικών, που συνοδεύτηκαν από την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, δεχθήκαμε μεγάλες πιέσεις στους μισθούς, είχαμε απολύσεις, την αντικατάσταση των εργαζομένων που μένουν στην Ελβετία μ’ αυτούς που μετακινούνται καθημερινά από τις γειτονικές χώρες και λαμβάνουν σχεδόν πάντα πολύ χαμηλότερους μισθούς. Εξέφρασαν τους φόβους τους απέναντι στους εργοδότες που επιδείνωσαν όλα αυτά τα χρόνια τις συνθήκες εργασίας. Για αυτούς τους λόγους ο κόσμος ψήφισε υπέρ της ρατσιστικής και ξενοφοβικής πρωτοβουλίας του δεξιού κόμματος. Την ίδια στιγμή ο κόσμος εξέπεμψε ένα μεγάλο μήνυμα για την επιδείνωση των συνθηκών εργασίας στην Ελβετία. Η Unia είναι κατά των συμφωνιών με την Ε,Ε. Φοβόσαστε ένα dumping μισθών από τη
«Αντίπαλοι είναι οι εργοδότες και όχι οι άλλοι εργαζόμενοι. Η ποσόστωση στην είσοδο μεταναστών δεν αποτελεί λύση»
«φτωχή» Ευρωζώνη; Η Unia αντιπροσωπεύει μια «μειοψηφική» τάση στο ελβετικό συνδικαλιστικό κίνημα, γιατί κινείται σε αριστερή κατεύθυνση. Δεν υποστηρίζουμε την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας με την Ε.Ε. και συμφωνίες αυτού του τύπου με μέτρα που δεν διασφαλίζουν τις θέσεις εργασίας και οδηγούν στην πλήρη απορρύθμιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Δεν μπορούμε να καταργήσουμε τα προστατευτικά μέτρα, γιατί διευκολύνουμε μόνο τους εργοδότες και τροφοδοτούμε τον ανταγωνισμό ανάμεσα στους εργαζόμενους. Ένα συνδικάτο δεν πρέπει να το κάνει αυτό ποτέ. Ταυτόχρονα τροφοδοτείται κι ένα σπιράλ πιέσεων για τη μείωση των αποδοχών. Εμείς λέμε: «ναι στις συμφωνίες με την Ε.Ε., μόνο εάν συμπληρωθούν με μέτρα προστασίας της αγοράς εργασίας». Γι’ αυτό λέμε: «Φτάνει πια». Θέλουμε να διαπραγματευτούμε πρώτα με τους εργοδότες τη διαμόρφωση της εσωτερικής αγοράς εργασίας. Είμαστε υπέρ της ελεύθερης μετακίνησης των εργαζομένων μόνο όταν θα συνοδεύεται με δικαιώματα για όλους τους εργαζόμενους. Φοβόσαστε δηλαδή την «κινεζοποίηση» της Ελβετίας με εργαζόμενους από τους φτωχές χώρες της Ευρωζώνης, όπως τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Αυστρία; Στην Ελβετία το dumping στην αγορά εργασίας πραγματοποιείται με φθηνό εργατικό δυναμικό από την Ευρωζώνη; Πρέπει να κατανοήσει κανείς ότι η κρίση στην Ευρωζώνη, με την οποία συνορεύει η Ελβετία, δημιούργησε νέα δεδομένα. Η ιταλική οικονομία κατέρρευσε την τελευταία πενταετία, κυρίως στη Λομβαρδία. Οι Ιταλοί εργαζόμενοι που μετακινούνται για να εργαστούν το πρωί στην Ελβετία οδηγούν σε πτώση των μισθών. Δεν φταίνε οι εργαζόμενοι. Φταίνε οι εργοδότες, γιατί δεν διασφαλίζεται ο κανόνας ίσος μισθός για ίση εργασία. Η ιταλόφωνη Ελβετία ζει με πολύ μεγαλύτερη ένταση αυτό το πρόβλημα, σε σχέση με τη γερμανόφωνη και γαλλόφωνη Ελβετία, γιατί η ιταλική βιομηχανία
και μεταποίηση κατέρρευσαν. Πώς διαμορφώνεται η «επόμενη μέρα» μετά το δημοψήφισμα; Εμείς ως Αριστερά προτείνουμε τη ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργαζομένων: απαιτούμε τη θεσμοθέτηση ελάχιστου μισθού, συλλογικών συμβάσεων και τη διασφάλιση των συνδικαλιστικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων και μέσα στους χώρους εργασίας. Δεν θέλουμε οι εργαζόμενοι να αποδεχθούν τη λογική ενός πολέμου ανάμεσα στους φτωχούς. Αντίπαλοι είναι οι εργοδότες και όχι οι άλλοι εργαζόμενοι. Η ποσόστωση δεν αποτελεί λύση. Ο φόβος καταπολεμάται μόνο με την ενίσχυση και διεύρυνση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και των πολιτών, την αύξηση των αποδοχών, τις συμβάσεις εργασίας, τους ελέγχους στους εργοδότες, την αποφυγή του μισθολογικού dumping. Ο καθένας πρέπει να μπορεί να έρθει να εργαστεί στην Ελβετία, αλλά θα πρέπει να αμείβεται με τους μισθούς της Ελβετίας. Σε τομείς που είμαστε ισχυροί, όπως ο κατασκευαστικός τομέας, ακόμη και οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι από τις χώρες της Ευρωζώνης πληρώνονται με τον ίδιο μισθό που πληρώνονται οι εργαζόμενοι που μένουν στην Ελβετία. Δυστυχώς μόνο το 50% των Ελβετών εργαζομένων έχουν συλλογικές συμβάσεις, γεγονός που προσφέρει μια ελευθερία κινήσεων στους εργοδότες. Εάν επιβάλλουν τις ποσοστώσεις τα πράγματα να επιδεινωθούν ακόμη περισσότε-
«Μόνο το 50% των Ελβετών εργαζομένων έχουν συλλογικές συμβάσεις κι αυτό προσφέρει ελευθερία κινήσεων στους εργοδότες»
«Να μην αποδεχθούν οι εργαζόμενοι τη λογική ενός πολέμου ανάμεσα στους φτωχούς» ροι, γιατί οι εργοδότες θα εκβιάζουν ακόμη περισσότερο τους μετανάστες πιέζοντας για περαιτέρω μείωση των μισθών τους. Στο πολιτικό επίπεδο, η κατάσταση γίνεται δραματική, γιατί διασπά τους εργαζόμενους και βοηθάει στην αύξηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Χτίζοντας καινούργιους τοίχους και σύνορα δεν λύνονται τα προβλήματα. Το χτίσιμο των τοίχων θα επιδείνωνε την κατάσταση, γιατί η Ελβετία έχει ανάγκη τους μετανάστες. Η Unia πάντως στοιχηματίζει στην επιτυχία ενός άλλου δημοψηφίσματος... Η Unia, από την πλευρά της, αγωνίζεται για την επιτυχία του δημοψηφίσματος στις 18 Μαΐου που προτείνουν τα συνδικάτα για την υιοθέτηση του ελάχιστου μισθού, που η Unia βλέπει να διαμορφώνεται στις 4.000 φράγκα, γιατί 330 χιλιάδες άτομα εργάζονται ακόμη με χαμηλότερες αποδοχές. Το σύνθημά μας είναι «δίκαιοι μισθοί σε μια ισχυρή χώρα», για να καταλάβουν όλοι ότι η καθιέρωση ενός κατώτερου μισθού σε εθνικό επίπεδο αποτελεί καθήκον για να αποφύγουμε το dumping στους μισθούς που προσπαθούν να επιβάλουν οι εργοδότες. Παρακολουθούμε και την κατάσταση στην Ε.Ε. και ιδιαίτερα τις προοπτικές αλλαγής των σημερινών συσχετισμών που θέτει και η υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα. Αρκετά στελέχη του συνδικάτου μας παρακολούθησαν με μεγάλη προσοχή και συμμετείχαν στον διάλογο που διοργάνωσε το Εναλλακτικό Φόρουμ στο Λουγκάνο όταν μας μίλησες πρόσφατα για την κατάσταση στην Ελλάδα και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
44
ΚΟΣΜΟΣ
της εβδομάδας
Ο Ολάντ εκφραστής της «πρόθυμης» Γαλλίας...
ΕΛΒΕΤΙΑ
Το δημοψήφισμα που σόκαρε
ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ
ΤΗΣ ΚΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗ
Η πρόσφατη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ στην Ουάσιγκτον απέδειξε ότι συνεχίζεται η παράδοση που θέλει τις σχέσεις Γαλλίας - ΗΠΑ να είναι σχεδόν ανέφελες όταν στα ηνία της πρώτης βρίσκεται σοσιαλιστής πρόεδρος. Πράγματι, οι εποχές που ο Ζακ Σιράκ απειλούσε με βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ το σχέδιο απόφασης για στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά του Ιράκ είναι πλέον παρελθόν. Σήμερα, περίοδο σταδιακής υποχώρησης των ΗΠΑ από τα μέτωπα των επεμβάσεων, η γαλλική εξωτερική πολιτική μοιάζει να ευθυγραμμίζεται όλο και περισσότερο με παρεμβατικές πολιτικές - συμπληρωματικές της πολιτικής της Ουάσινγκτον... Αυτό αποτυπώθηκε ξεκάθαρα στην επίσκεψη Ολάντ που ολοκληρώθηκε την Πέμπτη, 13 Φεβρουαρίου. Ο σκοπός της επίσκεψης ήταν διπλός - να επιβεβαιωθεί η συνέργεια στην εξωτερική πολιτική και να αλλάξει, όσο το δυνατόν, η κακή εικόνα που έχει η Γαλλία στους αμερικανικούς επιχειρηματικούς κύκλους. Ο σκοπός αυτός επιτεύχθηκε κατά το ήμισυ. Δηλαδή, σε ό,τι αφορά στην εξωτερική πολιτική, πλέον η Γαλλία, είτε πρόκειται για τη Συρία (όπου ο Ολάντ τάχθηκε το φθινόπωρο πέρσι αναφανδόν υπέρ της στρατιωτικής επέμβασης) είτε για το Ιράν ή για τον αγώνα κατά των όπλων μαζικής καταστροφής, αποτελεί σταθερό και ενεργό σύμμαχο της Ουάσιγκτον. Άλλωστε επί δύο ημέρες ο Μπάρακ Ομπάμα δεν έπαψε να εξαίρει αυτόν ακριβώς τον ρόλο... Πολλώ δε μάλλον που η Γαλλία δείχνει, αυτή την περίοδο «χλομής» αμερικανικής παρουσίας στο εξωτερικό, πρόθυμη να σηκώσει, με τα περιορισμένα σχέση με τις ΗΠΑ- στρατιωτικά της μέσα το δικό της βάρος στις ένοπλες επεμβάσεις, ελαφραίνοντας εκείνο των ΗΠΑ, ιδίως στην Αφρική (π.χ. με την αποικιοκρατικού τύπου στρατιωτική επέμβαση στο Μάλι). Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έκανε τσιγκουνιές έναντι του Ευρωπαίου συμμάχου του, που δεν απειλεί βέβαια την «ειδική σχέση» των ΗΠΑ με τη Βρετανία, αλλά έχει τη δική του ιστορία, με δεδομένη την μέχρι τον Σαρκοζί, παράδοση ανεξαρτησίας της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής απέναντι στις ΗΠΑ. Ο Λευκός Οίκος διοργάνωσε ένα εντυπωσιακό state dinner, με ορισμένους από τους συμμετέχοντες να είναι μεγάλοι δωρητές στην προεκλογική εκστρατεία Ομπάμα (πάνω από 500 χιλιάδες ευρώ). Όσοι «αγωνιούσαν» για το πώς θα καθίσουν οι υψηλοί συνδαιτυμόνες, διαπίστωσαν ότι το Πρωτόκολλο επέλεξε να τοποθετήσει τον Ολάντ ανάμεσα στο προεδρικό ζεύγος και όχι στο πλευρό της Κριστίν Λαγκάρντ που κάποιοι είχαν εμφανίσει ως συνοδό στην εκδήλωση αυτή του Γάλλου προέδρου. Επίσης ο Ολάντ είχε την τιμή να επισκεφθεί την κατοικία του Τόμας Τζέφερσον στην Βιρτζίνια με το προεδρικό Air Force 1 - προνόμιο που μόνο ο Ντέιβιντ Κάμερον είχε γευθεί ώς σήμερα. Ωστόσο ο Ολάντ δεν πέτυχε το δεύτερο σκέλος του σκοπού του ταξιδιού του: να βελτιώσει την εικόνα της Γαλλίας στους αμερικανικούς επιχειρηματικούς κύκλους. Μπορεί στην Ευρώπη να επικρίθηκε η πρόσφατη σοσιαλφιλελεύθερη στροφή του, ωστόσο η Γαλλία βρίσκεται στην τελευταία θέση των επιλογών των Αμερικανών επενδυτών. Έτσι παρά το γεγονός ότι ο Ολάντ απέφυγε να επικρίνει την προκλητική φορολογική συμπεριφορά των παρόχων του Ίντερνετ στην Ευρώπη και τις παραβιάσεις των προσωπικών δεδομένων στις οποίες προβαίνουν, δεν κατάφερε να γοητεύσει τους επιχειρηματικούς κύκλους των ΗΠΑ, που τον αντιμετωπίζουν σχεδόν ως... μπολσεβίκο... Είναι, οι μόνοι βέβαια...
Τα δημοψηφίσματα στην Ελβετία είναι κάτι εντελώς συνηθισμένο, η χώρα των τραπεζών, των ρολογιών και της σοκολάτας είναι η τελευταία που διατηρεί μια μορφή άμεσης δημοκρατίας στον πλανήτη. Σχεδόν ποτέ δεν ακούγεται κάτι γι’ αυτά τα δημοψηφίσματα εκτός των ελβετικών συνόρων, παρά μόνο εάν πρόκειται για κάτι παράλογο για τον υπόλοιπο κόσμο - π.χ. η άρνηση, μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα, κάποιων καντονιών να αναγνωρίσουν δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες- ή για κάτι που έχει άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στους μη Ελβετούς, όπως το δημοψήφισμα της περασμένης Κυριακής, που ακυρώνει την ελεύθερη μετακίνηση των εργαζομένων στην Ευρώπη. Το 50,3% των Ελβετών αποφάνθηκε ότι ο νομοθέτης πρέπει να βάλει όριο στην ετήσια υποδοχή ξένων εργαζομένων από παντού, άρα και από τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πλειονότητα των μεταναστών στην Ελβετοί είναι υπήκοοι Γερμανίας, Γαλλίας, Πορτογαλίας και Ιταλίας, μάλιστα αρκετές χιλιάδες άνθρωποι εργάζονται στην Ελβετία και ζουν μόνιμα στη Γαλλία ή τη Γερμανία, κοντά στα σύνορα. Τις απαραίτητες υπογραφές για να γίνει το δημοψήφισμα τις μάζεψε η ελβετική Ακροδεξιά, το Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα (SVP) του μεγαλοβιομηχάνου Κρίστοφ Μπλόχερ, ενώ για πρώτη φορά συνασπίστηκαν και έκαναν καμπάνια υπέρ του «όχι» όλα τα υπόλοιπα ελβετικά κόμματα, οι ενώσεις βιομηχάνων, τα συνδικάτα και το μεγαλύτερο μέρος της ελβετικής διανόησης. Παρ’ όλα αυτά, ο Μπλόχερ νίκησε, κερδίζοντας μεν οριακά την πλειοψηφία στο σύνολο της χώρας, αλλά με πολύ μεγάλη άνεση στα γερμανόφωνα καντόνια και στο Τεσίν, στα σύ-
νορα με την Ιταλία. Να σημειωθεί ότι όσο περισσότερους μετανάστες είχε ένα καντόνι τόσο πιο μικρό ήταν το ποσοστό εκείνων που ήθελαν να μπει φρένο στη μετανάστευση. Επίσης, αρνητικά ψήφισε στο δημοψήφισμα η πλειονότητα των κατοίκων των αστικών κέντρων, ενώ όσο πιο απομονωμένο είναι ένα χωριό τόσο πιο πολλά ήταν τα «ναι» στην κάλπη. Αυτή τη στιγμή ο ένας στους τέσσερις κατοίκους της Ελβετίας είναι μετανάστης και δη «καλής ποιότητας»... κατά Δένδια. Χωρίς τους ξένους εργαζόμενους δεν θα λειτουργούσαν τα μισά νοσοκομεία, σχολεία και πανεπιστήμια στην Ελβετία, όχι μόνο επειδή θα τους έλειπαν οι νοσοκόμες και οι καθαρίστριες, αλλά διότι δεν θα είχαν χειρουργούς και καθηγητές. Επίσης χωρίς τους ξένους δεν θα υπήρχαν πάστορες στην ευαγγελική εκκλησία, εργοδηγοί και ερευνητές στη βιομηχανία, προσωπικό στις δημόσιες συγκοινωνίες και στον ελβετικό «ΟΣΕ». Επιπλέον, θα έλειπαν από τα δημόσια ταμεία τουλάχιστον 6,5 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα το χρόνο σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές.
Η νίκη του φόβου Γιατί, λοιπόν, οι Ελβετοί θέλουν να κλείσουν τα σύνορα τους; Η πρώτη κακία που έρχεται στο μυαλό του κοινού θνητού είναι ότι θέλουν τα λεφτά του έξω κόσμου στις τράπεζές τους, όσο βρόμικα κι αν είναι, αλλά όχι τους εργαζόμενους που τα βγάζουν με τον ιδρώτα τους... Η κυρίαρχη ερμηνεία του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος, πάντως, είναι ότι πρυτάνευσε ο φόβος των Ελβετών απέναντι στην απειλή της «αποξένωσης» μέσα στην ίδια τους τη χώρα και ο θυμός τους απέναντι στον έξω κόσμο, που επεμβαίνει όλο και περισσότερο στα εσωτερικά
τους. Γι’ αυτό και αγνόησαν επιδεικτικά τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει έναντι των Ευρωπαίων γειτόνων τους, θέτοντας σε κίνδυνο και όλα τα πλεονεκτήματα που απολαμβάνουν από τις συμφωνίες τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελβετία μπορεί να αρνήθηκε στη δεκαετία του 1990 -πάλι διά δημοψηφίσματος- να ενταχθεί στην Ε.Ε., ωστόσο είναι πολλαπλώς συνδεδεμένη μαζί της και ανήκει στο χώρο της συμφωνίας του Σένγκεν. Τα προϊόντα της δεν πληρώνουν δασμούς, η γεωργία της επωφελείται από τα κοινοτικά προγράμματα, είναι ενταγμένη στο σύστημα ευρωπαϊκών μεταφορών και μπορεί να παίρνει μέρος στους διαγωνισμούς για τις δημόσιες προμήθειες στην Ε.Ε.- και βεβαίως δίπλα στο δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης προσώπων απολαμβάνει και αυτό της ελεύθερης διακίνησης των εμπορικών συναλλαγών.
Ε.Ε.: Δεν γίνεται μονά - ζυγά δικά σας Μόλις έγινε γνωστό το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, τόσο η Κομισιόν όσο και οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών της ΕΕ έγιναν έξαλλες με την Ελβετία. Ο ένας λόγος ήταν... συναισθηματικός. Για πρώτη φορά μια χώρα αντιμετώπισε τους Γερμανούς και τους Γάλλους, όπως οι ίδιοι αντιμετωπίζουν τους Τούρκους ή τους Άραβες μετανάστες -για να μη μιλήσουμε για τους Πακιστανούς ή τους Σομαλούς. Ο βασικός λόγος, όμως, ήταν ότι οι Ελβετοί παραβίασαν τις συμφωνίες τους, είπαν, με λίγα λόγια, ότι «εμείς θέλουμε την Ευρώπη μόνο στον βαθμό που μας συμφέρει». Αμέσως μετά το πρώτο σοκ, οι Βρυξέλλες θύμισαν στη Βέρνη ότι υπάρχουν μια σειρά εκκρεμότητες στις διμερείς σχέσεις, π.χ. η συμμε-
Στο δημοψήφισμα πρυτάνευσε ο φόβος των Ελβετών απέναντι στην απειλή της «αποξένωσης» μέσα στην ίδια τους τη χώρα και ο θυμός τους απέναντι στον έξω κόσμο, που επεμβαίνει όλο και περισσότερο στα εσωτερικά τους
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
45
ΚΟΣΜΟΣ
και θύμωσε την Ευρώπη
τοχή της Ελβετίας στην κοινοτική αγορά ενέργειας ή στο πρόγραμμα «Έρασμος» για τις ανταλλαγές φοιτητών. Οι άνθρωποι της ελβετικής βιομηχανίας αλλά και οι Ελβετοί καθηγητές και φοιτητές θα ήθελαν πολύ να υπογραφούν μια ώρα αρχύτερα αυτές οι συμφωνίες, ωστόσο οι χολωμένοι Ευρωπαίοι θα το καθυστερήσουν. Η πιθανότητα να μην τις υπογράψουν ποτέ είναι μάλλον μικρή, καθώς όλοι θα περιμένουν να δουν πώς θα υλοποιήσει νομοθετικά η Ελβετία την απόφαση του δημοψηφίσματος - κι έχει τρία χρόνια μπροστά της να το κάνει, αν και ενδέχεται να παρουσιάσει το σχέδιο νόμου μέχρι το τέλος της χρονιάς. Η εκτίμηση είναι ότι η μεν Ελβετία θα «μαγειρέψει» με τέτοιον τρόπο το νομοσχέδιο ώστε να μην παραβιάζει κατάφωρα αλλά λίγο- το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης προσώπων, η δε Κομισιόν και τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. θα βρουν έναν περίπλοκο τρόπο εξαιρέσεων και αστερίσκων, ώστε να μην αποκλείσουν την Ελβετία από το
ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Όλα αυτά θα τα δούμε το νωρίτερο το 2015- κι ενδέχεται να περάσουν και απαρατήρητα, αφού θα έχει ξεχαστεί το χαστούκι του δημοψηφίσματος.
Οι πιέσεις των απ’ έξω Πάντως, το δημοψήφισμα θα είχε άλλη έκβαση, εάν γινόταν πέντε χρόνια νωρίτερα, όταν καμία ξένη κυβέρνηση δεν... παρενοχλούσε την Ελβετία για τις φιλόξενες και εχέμυθες τράπεζές της. Μόνο οι κοινοί θνητοί -πολλοί και εντός της Ελβετίας- θεωρούσαν απαράδεκτο να «παρκάρουν» στις τράπεζες της Ζυρίχης βρόμικα και αφορολόγητα λεφτά από όλο τον κόσμο. Στο τέλος της προηγούμενης δεκαετίας, όμως, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν ότι... τέρμα τα μπερεκέτια και επέβαλαν στις ελβετικές τράπεζες να ενημερώνουν τις αμερικανικές αρχές για τους Αμερικανούς πελάτες τους. Το πέτυχαν δε με όπλο τον... εκβιασμό: όποια τράπεζα αρνηθεί να το κάνει δεν θα μπορεί να διατηρεί υ-
ποκαταστήματα ή να κάνει άλλες μπίζνες στις ΗΠΑ. Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι, αν και χάνουν δισεκατομμύρια κάθε χρόνο εξαιτίας της... κακής συνήθειας των πολιτών τους να «παρκάρουν» αφορολόγητα τα λεφτά τους στην Ελβετία, μέχρι τώρα απλώς απειλούσαν, ενίοτε και με... το ιππικό, τη Βέρνη (αυτά έλεγε ο τότε υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Περ Στάινμπρικ), αλλά στην πράξη δεν έκαναν τίποτε περισσότερο από το να αγοράζουν... κλεμμένα CD. Παρ’ όλα αυτά, η εντύπωση που σχημάτισε η πλειονότητα των Ελβετών ήταν ότι και οι Ευρωπαίοι -κυρίως οι ενοχλητικοί Γερμανοί- πιέζουν για την κατάργηση του ιερού τραπεζικού απορρήτου, θέλουν να επιβάλουν στους Ελβετούς πώς θα λειτουργούν. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα «ναι» στο δημοψήφισμα έπεσαν στις κάλπες των γερμανόφωνων καντονιών, που νιώθουν να απειλούνται από την αλαζονεία της μεγάλης γειτόνισσας.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ
Εμπρός στον δρόμο που χάραξε η Ελβετία Τρεις μήνες πριν από τις ευρωεκλογές, τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη... υποκλίνονται μπροστά στην απόφαση των Ελβετών κι έχουν κάνει σημαία τους το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη χώρα των Άλπεων. «Η ελβετική νίκη μάς οδηγεί», δηλώνει η Μαρίν Λεπέν, επικεφαλής του γαλλικού Εθνικού Μετώπου, που οι δημοσκοπήσεις το φέρνουν έως και πρώτο κόμμα στις ευρωκάλπες του Μαΐου. «Οι υποστηρικτές της εθνικής κυριαρχίας και της ελευθερίας σε όλη την Ευρώπη χειροκροτούν την απόφαση των Ελβετών», σιγοντάρει και ο Νάιτζελ Φάραντζ, επικεφαλής του βρετανικού UKIP, που επιδιώκει την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι ο Ολλανδός Γκέερτ Βίλντερς φέρνει συνολικά την Ελβετία ως παράδειγμα επιτυχίας μιας χώρας εκτός του «κορσέ» των Βρυξελλών... Ένα βήμα παραπέρα προχωρούν ο Χάιντς Κρίστιαν Στράχε του ακροδεξιού αυστριακού FPO -πρώτο κι αυτό στις δημοσκοπήσεις για τις ευρωεκλογές- και ο Μπερντ Λούκε της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, και ζητούν να γίνει ανάλογο δημοψήφισμα και στις δικές τους χώρες, ώστε να μπει φρένο στη «μαζική μετανάστευση». Το ότι οι Ελβετοί με την ψήφο τους επιδίωξαν να κλείσουν τα σύνορα πρωτίστως για εργαζόμενους από τα άλλα κράτη - μέλη της Ε.Ε. δεν ενοχλεί τους ακροδεξιούς του Βορρά, που έχουν βρει νέο «μπαμπούλα» μετά τους μουσουλμάνους μετανάστες είτε από τις παλιές αποικίες τους (Βρετανία, Γαλλία) είτε από τη δεύτερη και τρίτη γενιά των Τούρκων μεταναστών τους (Αυστρία, Γερμανία). Τώρα η καμπάνια στήνεται στο φόβο των τσιγγάνων από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, που είναι πλέον πολίτες της Ε.Ε., με όλα τα δικαιώματα ελεύθερης μετακίνησης.
«Έρχονται να μας αλώσουν»... «Έρχονται να αλώσουν το κοινωνικό μας κράτος», είναι η απειλή, την οποία δεν διατυπώνουν μόνο οι «περιθωριακοί» ακροδεξιοί, αλλά και κυβερνητικά δεξιά κόμματα στην Ε.Ε., όπως οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας ή -χωρίς να τους κατονομάσει- ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος εξέφρασε την κατανόησή του για το αποτέλεσμα του ελβετικού δημοψηφίσματος: «Δείχνει την αυξανόμενη ανησυχία από την ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων στην Ε.Ε.», δήλωσε διά του εκπροσώπου του, ενώ σχεδιάζει να κάνει πιο αυστηρή τη νομοθεσία για τη μετανάστευση στη Βρετανία, πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2015. Όσο πλησιάζουν οι ευρωεκλογές τόσο πιο βροντερά γίνονται τα συνθήματα ενάντια στους μετανάστες στην Ευρώπη από τη δεξιά πλευρά του πολιτικού τόξου, τόσο πιο επιτακτικό το αίτημα να κλείσουν τα σύνορα- με μόνιμο επιχείρημα ότι μόνο έτσι μπορεί να μπει φρένο στην παράνομη μετανάστευση και το οργανωμένο έγκλημα. Η Ακροδεξιά -και όχι μόνο- του Βορρά, μέχρι πρότινος είχε μοναδική σημαία της την επιτυχία του Λαϊκού Κόμματος της Δανίας, που επέβαλε το 2011 τους ελέγχους στα σύνορα με τη Γερμανία και τη Σουηδία, παραβιάζοντας ουσιαστικά τη συνθήκη του Σένγκεν. Τώρα το παράδειγμα προς μίμηση είναι η Ελβετία.
46
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΚΟΣΜΟΣ
ΕΜΙΝ ΕΜΙΝΑΓΚΙΤΣ μέλος της συνέλευσης των πολιτών της Τούζλα στη Βοσνία
«Είναι διαδηλώσεις οργής και απελπισίας» Λιγότερο από 20 χρόνια πριν, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη έβγαινε από έναν σπαρακτικό εμφύλιο και γινόταν το μοντέλο, ή το πειραματόζωο, της διαδικασίας «οικοδόμησης κρατών» στη μεταψυχροπολεμική εποχή: τρεις πρόεδροι, δύο οντότητες, δέκα καντόνια και, στην κορυφή όλων, ένας «ύπατος εκπρόσωπος» διορισμένος από τον διεθνή παράγοντα. Το μοντέλο αυτό τυλίχτηκε στις φλόγες πριν από λίγες μέρες, όταν ο υπόλοιπος πλανήτης ανακάλυψε έκπληκτος μια διαφορετική Βοσνία που χαρακτηρίζεται από μαζική αποβιομηχάνιση, ανεργία, φτώχεια και διαφθορά. Ο Εμίν Εμινάγκιτς, ακτιβιστής και μέλος του φοιτητικού κινήματος της Τούζλα, έζησε τις διαδηλώσεις από την πρώτη τους μέρα και μιλά στην «Αυγή» της Κυριακής για τις αιτίες και τους στόχους του κινήματος διαμαρτυρίας. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΜΙΧΑΛΗ ΤΡΙΚΚΑ
Ήταν τελικά το ξέσπασμα της κοινωνικής οργής τόσο αναπάντεχο; Οι διαδηλώσεις ήταν πάνω από όλα μια αντίδραση στα 20 χρόνια στασιμότητας που ζουν οι πολίτες της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης μετά το τέλος του εμφυλίου. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι μένουν άνεργοι και η χώρα διαρκώς αποβιομηχανοποιείται προς όφελος του ξένου κεφαλαίου. Το επίπεδο της ανεργίας κυμαίνεται στο 25% με 45%, ωστόσο πρέπει κανείς να λάβει υπόψη ότι υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων που δεν έχουν καταχωρισθεί στα μητρώα των αρμόδιων υπηρεσιών ή εργάζονται χωρίς ασφάλιση. Αυτή η κατάσταση οδηγεί πολλοί ανθρώπους στην απελπισία αφού τους στερεί κάθε προοπτική για το μέλλον. Ακόμη και όσοι εργάζονται δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα. Οι εργάτες στα εργοστάσια της Τούζλα προσπάθησαν για αρκετά χρόνια να αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους με ειρηνικό τρόπο και χρησιμοποιώντας νόμιμα μέσα. Όμως κάθε τους προσπάθεια συνάντησε ένα «τοίχο» ενώ ακόμη και δικαστικές αποφάσεις που τους δικαίωσαν δεν εφαρμόστηκαν ποτέ. Όλα αυτά έθρεψαν την οργή, αλλά και την απελπισία του λαού της Τούζλα, καθώς η πόλη ζούσε από την τοπική βιομηχανία. Η πρώτη σπίθα ξεπήδησε από μια διαδήλωση στις 5 Φεβρουαρίου, όταν μια ομάδα εργατών διαδήλωσε στην πόλη ζητώντας την εφαρμογή δικαστικής απόφαση για ένα ακόμη εργοστάσιο που υποχρεώθηκε να κλείσει. Πολλοί φοιτητές και ακτιβιστές ενώθηκαν μαζί τους. Υπήρξαν εντάσεις και η κινητοποίηση κατέληξε σε ταραχές και τη μαζική καταστολή των διαδηλωτών από την αστυνομία. Πολύ σύντομα διαδηλώσεις συμπαράστασης άρχισαν να διοργανώνονται και σε άλλες πόλεις, με την κατάσταση να κλιμα-
κώνεται στις 7 Φεβρουαρίου όταν διαδηλωτές εισέβαλαν σε κυβερνητικά κτήρια και τους έβαλαν φωτιά. Πιστεύετε ότι η περίπτωση του εργοστασίου της Dita στην Τούζλα, που προσφάτως εξαναγκάστηκε στο κλείσιμο, είναι ενδεικτική της γενικότερης διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων που ακολουθήθηκε στη Βοσνία τα τελευταία χρόνια; Ναι, θα έλεγα ότι είναι η πιο χαρακτηριστική περίπτωση. Η διαδικασία ιδιωτικοποίησης για την Dita άρχισε το 2002, όταν, σύμφωνα τμε ις αρμόδιας υπηρεσίας για τις ιδιωτικοποιήσεις, οι εργάτες αγόρασαν το 59% των μετοχών με αποτέλεσμα να «εκπληρώνονται πλέον όλοι οι όροι για την επιτυχή ιδιωτικοποίηση της εταιρείας». Δύο χρόνια μετά την εξαγορά της από τον Ά-
ντναν Τζίντις, παλιό συμμαθητή του διευθύνοντος συμβούλου της Dita, η εταιρεία πτώχευσε. Σύμφωνα με καταγγελίες, κάποια στιγμή οι εργάτες έλαβαν την εντολή να προσθέσουν αλάτι στο μείγμα που χρησιμοποιούσαν για την παραγωγή λιπασμάτων. Αυτό έβλαψε σοβαρά τόσο την παραγωγική δυνατότητα όσο και τον εξοπλισμό του εργοστασίου. Πρόκειται για χαρακτηριστικό παράδειγμα του πελατειακού καπιταλισμού τον οποίο στη Βοσνία ενθαρρύνει ένα πολιτικό σύστημα που διατηρείται στην εξουσία με το να επικαλείται εθνικιστικά ιδεώδη που τελικά στερούν από τον λαό κάθε έννοια κοινότητας. Σε κάθε περίπτωση, η Dita δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα. Και σε άλλες βιομηχανίες της Τούζλα, όπως η Konjuh και η Polihem, εφαρμόστηκε το ίδιο μοντέλο: πρώτα η εταιρεία εξαγοράζεται, η παραγωγή βουλιάζει, η εταιρία πωλείται σε μια μεγαλύτερη, πτωχεύει και τελικά οι εργάτες μένουν στον δρόμο απλήρωτοι, ενώ οι ιδιοκτήτες εκποιούν την όποια περιουσία της επιχείρησης. Ποιοι είναι αυτοί που σήμερα πρωτοστατούν στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις; Και τι ακριβώς ζητούν;
Αυτοί που διαδηλώνουν είναι οι απολυμένοι εργάτες, η οργισμένη νεολαία χωρίς δουλειά και μέλλον και μαζί τους φοιτητές, ακτιβιστές και απλοί πολίτες. Στην πρώ-
στικών κομμάτων που μονοπώλησαν την εξουσία τις τελευταίες δεκαετίες. Εκτιμάται ότι υπάρχει ο κίνδυνος εκείνα να απαντήσουν με μια προσπάθεια αναμόχλευσης των εθνοτικών εντάσεων;
τη διαδήλωση της Τούζλα, κανείς δεν προσπάθησε να ξεχωρίσει από το πλήθος και να αναλάβει τον ρόλο της «ηγεσίας». Υπήρξαν κάποιες μικρές ομάδες που άρχισαν να θέτουν κάποια κατακερματισμένα αιτήματα. Εκείνο όμως που ένωσε τους διαδηλωτές ήταν η διακήρυξη της συνέλευσης των εργατών και πολιτών της Τούζλα στις 9 Φεβρουαρίου, που ζητούσε από τις αρχές να εγγυηθούν την ασφάλεια των διαδηλωτών σύμφωνα με το Σύνταγμα και ξεκίνησε τις διαδικασίες για την εκλογή μιας κυβέρνησης που θα αποτελείται από ανεξάρτητα και άφθαρτα μέλη της συνέλευσης μέχρι την 1η Μαρτίου. Έπειτα από αυτό, ανάλογες συνελεύσεις άρχισαν να διοργανώνονται σε όλη τη χώρα. Ενδεικτικό της επιτυχίας τους είναι το γεγονός ότι στην πρώτη μας συνάντηση στην Τούζλα η συμμετοχή δεν ξεπερνούσε τα εκατό άτομα ενώ στην τελευταία χρειάστηκε να μεταφέρουμε τη συζήτηση στο πολιτιστικό κέντρο της πόλης προκειμένου να χωρέσουν όλοι. Οι διαδηλώσεις φαίνεται να στρέφονται κατά των εθνικι-
Θα έλεγα ότι όλα τα κόμματα που βρέθηκαν στην εξουσία, συμπεριλαμβανομένων των Σοσιαλδημοκρατών, είναι υπεύθυνα για την σημερινή κατάσταση. Κάθε κυβερνητικός συνασπισμός μετά τον πόλεμο εφάρμοζε τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που απαιτούσαν η Ε.Ε. και οι διεθνείς αγορές. Και, την ίδια ώρα, συνέχιζαν την εθνικιστική ρητορική υποστηρίζοντας ότι οι εθνικές ταυτότητες των λαών της Βοσνίας βρίσκονταν υπό συνεχή απειλή. Έτσι, κατόρθωσαν να εκτρέψουν την προσοχή από τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που βασάνιζαν μια ήδη φτωχή χώρα κρατώντας τον λαό κάτω από τον φόβο ενός νέου πολέμου. Φυσικά, όλα αυτά ήταν απλώς θεωρίες συνωμοσίας που είχαν ως στόχο να διαιωνίσουν τις διαχωριστικές γραμμές του παρελθόντος. Δεν μου προκαλεί έκπληξη, επομένως, ότι τα εθνικιστικά κόμματα που βρίσκονται σήμερα στην κυβέρνηση δυσφημούν τις κινητοποιήσεις και προβάλλουν από τα φιλικά τους ΜΜΕ την εικόνα ενός επικείμενου νέου πολέμου. Στο πλαίσιο αυτής της παραπληροφόρησης κυκλοφόρησαν εξωφρενικές φήμες όπως ότι οι μουσουλμάνοι εξοπλίζονται από την Τουρκία με στόχο να επιτεθούν στη σερβική οντότητα. Οι κινητοποιήσεις στρέφονται μόνο κατά των πολιτικών ελίτ ή αμφισβητούν και το συνταγματικό μοντέλο που προέκυψε από τις συμφωνίες του Ντέιτον; Οπωσδήποτε υπάρχει και αμφισβήτηση του θεσμικού πλαισίου σε ορισμένους κύκλους, όμως το βάρος εξακολουθεί να πέφτει σε τοπικά ζητήματα, ιδίως τις παραιτήσεις των τοπικών κυβερνήσεων. Το σημερινό συνταγματικό μοντέλο στη Βοσνία και την Ερζεγοβίνη αποκαλείται από την πολιτική επιστήμη ως συναινετική δημοκρατία. Βασίζεται στον επιμερισμό της εξουσίας σε διάφορες ομάδες και αποτελείται από 13 διαφορετικές κυβερνήσεις σε μια χώρα 4 εκατομμυρίων ανθρώπων. Οπως καταλαβαίνετε, δημιουργείται έτσι ένας κολοσσιαίος γραφειοκρατικός μηχανισμός που χρησιμοποιεί τα δάνεια που παίρνει από το ΔΝΤ αποκλειστικά για το δικό του συμφέρον. Αυτό που αξίζει επίσης να επισημάνουμε σε αυτή τη φάση είναι ότι ο ύπατος εκπρόσωπος της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, Βαλεντίν Ίνζκο εξετάζει σήμερα το ενδεχόμενο να καλέσει δυνάμεις της ευρωπαϊκής δύναμης Eufor για να σταθεροποιήσει την κατάσταση.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΚΟΣΜΟΣ
47 ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ n.kyriakidis@avgi.gr
Τσεχοσλοβακία 1968: Το αλησμόνητο γράμμα Ο Μπίλακ ήταν ο τελευταίος εν ζωή από τους φερόμενους ως συντάκτες της επιστολής της ηγεσίας του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας που καλούσε τον Μπρέζνιεφ να επέμβει κατά των «αντεπαναστατών» του Ντούμπτσεκ
Ήταν ένας απ’ τους τελευταίους εν ζωή πρωταγωνιστές στα δραματικά γεγονότα του Αυγούστου 1968 στην πρώην Τσεχοσλοβακία. Μέλος τότε του προεδρείου της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας, ο Βασίλ Μπίλακ, πέθανε την περασμένη εβδομάδα στην Μπρατισλάβα στα 96 του χρόνια. Τον θάνατό του ανακοίνωσε το Κ.Κ. Σλοβακίας (KSS). Μοιραία, το οδυνηρό κεφάλαιο των γεγονότων εκείνης της εποχής ήρθε πάλι στο προσκήνιο. Το όνομα του Μπίλακ συνδέθηκε με την επέμβαση των δυνάμεων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Πράγα, τη νύχτα της 20ής προς 21η Αυγούστου 1968. Ήταν η επέμβαση που έκλεισε τον κύκλο μιας ψευδαίσθησης. Που σφράγισε με ξαφνικό θάνατο τη σύντομη ζωή της «Άνοιξης της Πράγας», όπως έμεινε στην Ιστορία και στη συλλογική μνήμη η μεταρρυθμιστική απόπειρα που είχε εγκαινιάσει στις αρχές του ίδιου χρόνου, μετά την εκλογή του στη θέση του πρώτου γραμματέα της Κ.Ε. του Κόμματος, ο Τσεχοσλοβάκος ηγέτης Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ. Η «Άνοιξη της Πράγας» παραμένει σημείο αναφοράς στην ιστορική εξέλιξη της εμπειρίας του σοσιαλισμού, ένα σημαντικό ορόσημο στη σύγχρονη ευρωπαϊκή Ιστορία, αλλά και μια τραυματική εμπειρία που δίχασε το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα και έμεινε ανεξίτηλα χαραγμένο στην εθνική μνήμη των λαών της Τσεχοσλοβακίας.
Το γράμμα Ο Μπίλακ ήταν μεταξύ των πέντε ηγετικών στελεχών του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας που, σύμφωνα με την κυρίαρχη εκδοχή των γεγονότων, φέρεται να υπέγραψαν από κοινού το 1968 επιστολή προς τον τότε Σοβιετικό ηγέτη Λεονίντ Μπρέζνιεφ με την οποία «ενθάρρυναν σιωπηλά» τη Μόσχα να επέμβει στην Τσεχοσλοβακία και να συντρίψει την «αντεπανάσταση». «Η ύπαρξη του ίδιου του σοσιαλισμού στη χώρα μας βρίσκεται σε κίνδυνο», έγραφαν οι συντάκτες της επιστολής και καλούσαν τον Μπρέζνιεφ να αντιμετωπίσει την «απειλή» άμεσα: «Χρησιμοποιείστε όλα τα μέσα που έχετε στη διάθεσή σας»... Παρά τις σαρωτικές αλλαγές που έγιναν στον κόσμο στα σαρανταπέντε χρόνια που ακολούθησαν, το γράμμα που στάλθηκε το ‘68 από την Πράγα στο Κρεμλίνο δεν ξεχάστηκε ποτέ. Συνέχισε να είναι μια πτυχή των γεγονότων, ελάχιστα φωτισμένη από την ιστορική έρευνα. Αντίγραφο της επιστολής φέρεται να παρέδωσε το 1992 ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας
Μπορίς Γιέλτσιν στον ηγέτη της «βελούδινης επανάστασης» του 1989, μετέπειτα πρόεδρο της Τσεχίας, Βάτσλαβ Χάβελ - της «επανάστασης» που σήμανε το τέλος της μονοκομματικής διακυβέρνησης και τη διάλυση της Τσεχοσλοβακίας. Ο Μπίλακ, ο τελευταίος εν ζωή από τους φερόμενους συντάκτες της επιστολής, είχε δηλώσει την ίδια χρονιά, σε συνέντευξή του στο τσεχοσλοβάκικο πρακτορείο ειδήσεων, πως το κείμενο που παρέδωσε ο Γιέλτσιν στον Χάβελ είναι αποτέλεσμα «ενδεχόμενης πλαστογραφίας». Εφημερίδες και ιστότοποι στην Πράγα, σχολιάζοντας τον θάνατο του 96χρονου παλαίμαχου κομματικού στελέχους, έγραψαν χαρακτηριστικά πως σ’ ό,τι αφορά το επίμαχο γράμμα προς τον Μπρέζνιεφ, το πιο πιθανό είναι ότι «ο Μπίλακ πήρε μαζί του στον τάφο ένα μέρος της αλήθειας»...
«Εσχάτη προδοσία» Με βάση κυρίως το κείμενο εκείνης της επιστολής, απαγγέλθηκαν το 2005 κατηγορίες για «εσχάτη προδοσία» εναντίον του Μπίλακ. Είχε προηγηθεί άλλη ποινική έρευνα σε βάρος του, το 2001, με παρόμοιες κατηγορίες, αλλά ποτέ δεν έφτασε στο δικαστήριο λόγω έλλειψης στοιχείων. Ύστερα από άκαρπες έρευνες χρόνων, τον Φεβρουάριο του 2011, η γενική εισαγγελία της Μπρατισλάβα έβαλε την υπόθεση στο αρχείο, κρίνοντας πως δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να στηριχτεί το κατηγορητήριο. Στο σκεπτικό της απόφασης αναφέρονταν πως ουσιαστικά δεν υπάρχει κανένα αυθεντικό αντίγραφο της επίμαχης επιστολής, ούτε και αυτόπτες μάρτυρες που μπορούν να βεβαιώσουν προσωπική εμπλοκή ή ευθύνη του Μπίλακ στην «πρόσκληση» προς τους Σοβιετικούς να επέμβουν στην Τσεχοσλοβακία. Όπως ήταν λογικό, η εγκατάλειψη της δικαστικής έρευνας πολλαπλασίασε τα ερωτήματα για την αυθεντικότητα της επιστολής που παρέδωσε ο Γιέλτσιν στον Χάβελ... Πυροδότησε παράλληλα απρόσμενες αντιδράσεις. Η πιο «θεαματική» ήταν εκείνη του «ταραξία» βουλευτή του κόμματος του «Απλού Λαού» Άλοϊζ Χλίνα, που πήρε ένα... άρμα μάχης και το πάρκαρε έξω απ’ το σπίτι του Μπίλακ, καταγγέλλοντας -σ’ ένα σόου που κατέγραφαν οι κάμερες της TV- «πόσο παράλογο είναι αυτός ο μπολσεβίκος να κατοικεί ακόμα σ’ ένα πολυτελές σπίτι κάτω από το κάστρο (της Μπρατισλάβα) και να μην έχει δικαστεί ποτέ μέχρι σήμερα για εσχάτη προδοσία»... Όπως υπενθύμισαν τα σλοβακικά μέσα ενη-
μέρωσης με αφορμή τον θάνατο του Μπίλακ, κανένα πρόσωπο δεν λογοδότησε ποτέ στη Σλοβακία ή την Τσεχία για τη σοβιετική επέμβαση του 1968. Είναι επίσης αξιοσημείωτο πως, παρά τα κατά καιρούς πολλαπλά και επίμονα αιτήματα των αρχών της Μπρατισλάβα προς τη Μόσχα, η ρωσική κυβέρνηση δεν παρέδωσε ποτέ την υποτιθέμενη «επίσημη πρόσκληση» που υπέγραψε ο Μπίλακ και οι άλλοι τέσσερις σύντροφοί του στο Κόμμα, καλώντας τους Σοβιετικούς να επέμβουν. Ανάλογο επίσημο αίτημα που διατύπωσε το 2011 η πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ιβέτα Ραντίτσοβα στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν έτυχε της εξαιρετικά διφορούμενης απάντησής του: «Αν ένα τέτοιο έγγραφο υπάρχει στη Μόσχα, τότε θα σας το παραδώσω»... Η Σλοβακία διατείνεται πως η εν λόγω επιστολή αποτελεί μέρος της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της, φαίνεται όμως πως ο ισχυρισμός αυτός δεν έπεισε τον Πούτιν και μέχρι σήμερα το αίτημα της Μπρατισλάβα παραμένει αναπάντητο.
«Άγνωστης πατρότητας» Κατά γενική ομολογία, το γράμμα των Τσεχοσκλοβάκων προς τους Σοβιετικούς παραμένει εν πολλοίς ντοκουμέντο «άγνωστης πατρότητας». Τη νύχτα της επέμβασης, το προεδρείο της Κ.Ε. του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας ανακοίνωσε πως τα στρατεύματα των πέντε χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας (ΕΣΣΔ, ΓΛΔ, Πολωνία, Ουγγαρία, Βουλγαρία) πέρασαν τα τσεχοσλοβακικά σύνορα εν αγνοία της κυβέρνησης της Πράγας, ωστόσο στον σοβιετικό Τύπο της επόμενης ημέρας δημοσιεύθηκε ανυπόγραφη επιστολή, υποτίθεται μελών της τσεχοσλοβακικής κομματικής και κρατικής ηγεσίας, που καλούσαν τη Μόσχα σε «άμεση βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της συνδρομής των ενόπλων δυνάμεων». Σύμφωνα με πληροφορίες, στο 14ο συνέδριο του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας, που συγκλήθηκε μυστικά αμέσως μετά την σοβιετική επέμβαση, «τονίστηκε ότι κανένα μέλος της ηγεσίας του κόμματος δεν ζήτησε ποτέ να υπάρξει (ξένη) παρέμβαση». Τα σοβιετικά στρατεύματα άρχισαν να απο-
χωρούν από την Τσεχοσλοβακία τον Ιανουάριο του 1990, σε μια «έξοδο» που διήρκεσε σχεδόν ενάμιση χρόνο. Η αποχώρηση συμπεριλάμβανε περίπου 100.000 στρατιώτες, 44.000 μέλη των οικογενειών τους, και μια μεγάλη ποσότητα στρατιωτικού υλικού, ανάμεσά τους 1.120 άρματα μάχης, 2.505 τεθωρακισμένα οχήματα, 103 μαχητικά αεροσκάφη, 173 ελικόπτερα και χιλιάδες τόνους πυρομαχικών.
«Εξομάλυνση» Ο Βασίλ Μπίλακ παρέμεινε στην κορυφή της κομματικής ιεραρχίας μετά την επέμβαση του ‘68 και την ανάληψη της κομματικής ηγεσίας από τον Γκούσταβ Χούζακ, τον επόμενο χρόνο. Θεωρείται ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα περίοδο που έγινε γνωστή ως «περίοδος ομαλοποίησης», ασκώντας επιρροή τόσο στην ιδεολογική γραμμή του κόμματος όσο και στην εξωτερική πολιτική. Παρέμεινε μέλος της εθνοσυνέλευσης της Τσεχοσλοβακίας ώς τη διάλυση της χώρας με το «βελούδινο διαζύγιο» του 1989. Γεννήθηκε στις 11 Αυγούστου 1917, στην Κράινα Μπύστρα, ένα ορεινό, γραφικό χωριό της βορειοανατολικής Σλοβακίας, που ανήκε τότε στην Αυστροουγγαρία. Ήταν το ένατο παιδί μιας φτωχής αγροτικής οικογένειας. Μαθήτευσε επαγγελματικά και έγινε ράφτης. Έμεινε σ’ όλη του τη ζωή προσηλωμένος στην κομμουνιστική ιδεολογία. Τη δεκαετία του ‘80 είχε μάλιστα αντιταχθεί στα ανοίγματα του τότε ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ προς τη Δύση. Σε συνέντευξή του το 1985 στην εφημερίδα του κόμματος «Ρούντε Πράβο», είχε αναφέρει πως εντάχθηκε στο αριστερό συνδικαλιστικό κίνημα στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και πως συμμετείχε στον ένοπλο αγώνα ενάντια στον φασισμό. Στην ίδια συνέντευξη, είχε αποκαλύψει πως του άρεσε να διαβάζει λογοτεχνία, απομνημονεύματα και ιστορικά κείμενα, και πως οι αγαπημένοι του συγγραφείς ήταν ο Τολστόι, ο Μπαλζάκ και ο Χέμινγουεϊ. Ήταν παντρεμένος και είχε δύο παιδιά, έναν γιο και μια κόρη.
48 ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΙΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
Αντίδραση στην κρίση Τα χάλια της ελληνικής δισκογραφίας είναι γνωστά - κι αυτά, τουλάχιστον, δεν οφείλονται σε κρίσεις και σε μνημόνια αλλά έχουν ρίζες πολύ πιο βαθιές, ρίζες που σχετίζονται με την ασχετοσύνη και την επιπολαιότητα όσων διηύθυναν τις δισκογραφικές εταιρείες στην Ελλάδα (που έριξαν το ελληνικό τραγούδι σε ύφαλους, αποσκοπώντας στα εύκολα πλην όμως παροδικά κέρδη ενός γιαλαντζί «μοντέρνου», δήθεν λαϊκού, τραγουδιού) αλλά και σε κάποια (φυσική;) κόπωση των μεγάλων μας δημιουργών, που δυστυχώς δεν εί-
χαν τους επιγόνους που θα τους άξιζαν (κι αυτό δεν αφορά μόνο τους συνθέτες αλλά και τους στιχουργούς και τους τραγουδιστές). Η αλόγιστη προσφορά δωρεάν CD από τις εφημερίδες ολοκλήρωσε την απαξίωση των μουσικών προϊόντων - αν και, για να λέμε όλη την αλήθεια, το ίδιο έγινε και σε χώρες όπως π.χ. η Ιταλία, χωρίς τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα. Βεβαίως, ουδέν κακό αμιγές καλού, σκέφτομαι βλέποντας τη νέα δουλειά της Δήμητρας Γαλάνη και του Παρασκευά Καρασούλου. Παραγωγή της «Μικρής Άρκτου» μιας εταιρείας που χρόνια τώρα δραστηριοποιείται τόσο στον χώρο των μουσικών παραγωγών όσο και στον χώρο του βιβλίου και των εικαστικών
παρεμβάσεων (οι δύο «μηχανές» της Μικρής Άρκτου είναι ο ζωγράφος Ανδρέας Γεωργιάδης και ο στιχουργός Παρασκευάς Καρασούλος), το CD δεν είναι ένα απλό CD με εξώφυλλο, τίτλους τραγουδιών, σημείωμα δημιουργών, οπισθόφυλλο, όπως αυτά που είχαμε συνηθίσει, αλλά ένα κανονικό, εξαιρετικά καλαίσθητο και σε ακριβό χαρτί βιβλιαράκι με στίχους και εικόνες φτιαγμένες ειδικά για την έκδοση από τον Γεωργιάδη και τη φωτογράφο Λίλα Σωτηρίου. Μια έκδοση που όχι μόνο δεν παραπέμπει στη μιζέρια της κρίσης αλλά βάζει ως προϋπόθεση το ξεπέρασμά της. Το «Αλλιώς» είναι μια συλλογή δώδεκα καινούργιων τραγουδιών σε μουσικές της Δήμητρας Γαλάνη και
του Χρυσόστομου Μουράτογλου, και σε στίχους του Παρασκευά Καρασούλου. Με ήχο, στα περισσότερα τραγούδια, ηλεκτρικό και με μια εμφανή διάθεση ανανέωσης από όλους τους συντελεστές, το «Αλλιώς» θέλει να είναι μια απάντηση στη μουσική ερημία των ημερών μας. Μέσα από τη φόρμα των απλών τραγουδιών που γράφτηκαν για να τραγουδηθούν (το πιο ωραίο μάλιστα από τα τραγούδια του CD, το «Πίσω μην κοιτάς», είναι από τα καλύτερα πράγματα που έχει γράψει ως συνθέτρια η Γαλάνη) και με έναν στίχο που σκάβει βαθιά μέσα στα απλά και
ταυτόχρονα τόσο σύνθετα πράγματα της ζωής, η δουλειά αυτή δεν καμώνεται ούτε στιγμή ότι όλα γύρω μας είναι ρόδινα: το «Αλλιώς» δεν ανακαλύπτει την Αμερική αλλά προσπαθεί να αποτυπώσει τη γεμάτη εντάσεις και πισωγυρίσματα εποχή μας, και να ημερέψει -όπως λέει ένας ωραίος στίχος του Καρασούλου- το σκοτάδι με το πείσμα, το πείσμα της δημιουργίας και μιας νέας συλλογικότητας. Κι έτσι όπως τώρα κουρασμένους μας κοιτώ / Κι έτσι όπως χάνεται η ελπίδα στη ζωή μας / Θα ΄θελα πάλι τον καλό μας εαυτό / Να ΄βλεπα να ‘ρχεται να κάθεται μαζί μας.
Ογδόντα χρόνια μετά Κι ένα βιβλίο του οποίου η έκδοση αποτελεί μια ηρωική πράξη - και μάλιστα εν καιρώ κρίσης. Το βιβλίο του Σαούλ Φριντλέντερ «Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι» (μτφρ. Ηλία Ιατρού, επίμετρο της Ρίκας Μπενβενίστε, εκδ. Πόλις) θεωρείται ήδη από τις πιο ενδιαφέρουσες, πλήρεις και ολοκληρωμένες ιστοριογραφίες που έχουν γραφτεί για το Ολοκαύτωμα και τη χιτλερική εμμονή για τους Εβραίους. Ο Φιντλέντερ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο αντισημιτισμός αποτελούσε φέρουσα δομή του ναζιστικού οικοδομήματος, μια απαραίτητη συνταγή για την ενοποίηση της φυλετικής θεωρίας περί Αρείας φυλής, το μέσο ομοιογενοποίησης και κινητοποίησης των παρασυρμένων μαζών, η δικαιολόγηση τόσων και τόσων εγκλημάτων που έγιναν. Το έργο του Φιντλέντερ χωρίζεται σε δύο μέρη: Στα χρόνια των Διώξεων (1933 - 1939) και στα χρόνια της Εξόντωσης (1939 - 1945). Ο Νίκος Γκιώνης, ο εξαιρετικός εκδότης του βιβλίου στην Ελλάδα, επιστρατεύοντας ένα πανάκριβο λεπτό χαρτί (γνωστό και ως «χαρτί της Βίβλου») κατάφερε, για να κάνει την έκδοση οικονομικά προσιτή στον αναγνώστη, να περιλάβει και τα δύο μέρη σε έναν τόμο. Διαβάστε το, θα μάθετε πολλά.
Ένα κοινό που περισσότερο κι από το να διασκεδάσει, προσπαθεί να κάνει φιγούρα. Οξυζεναρισμένες κυρίες σκαρφαλωμένες σε απίστευτα τακούνια που περιμένουν να αρπάξουν την πρώτη ευκαιρία για να σηκωθούν πάνω στο τραπέζι και να ζήσουν για λίγο τον μύθο του σέξι πλάσματος. Τραγουδιστές που περισσότερο τους απασχολεί να κανακέψουν τους θαμώνες των πρώτων - τραπεζιών - πίστα παρά να τραγουδήσουν. Βαριεστημένοι μουσικοί που σιχαίνονται τον εαυτό τους για τον σκληρό και απαίσιο ήχο που παράγουν. Επιχειρηματίες που μετράνε τα καλάθια με τα μπαγιάτικα άοσμα γαρίφαλα με τα οποία λούζονται τα μεγάλα ονόματα της πίστας. Αχανείς χώροι, στριμωγμένες καρέκλες, ένα γελοίο θέαμα πάνω στη σκηνή και κάτω από αυτή. Έτσι διασκεδάζουν συνήθως όσοι σε αυτή τη χώρα θέλουν «να ξεσκάσουν», και το πορτοφόλι τους το επιτρέπει. Γι’ αυτό και τα νυχτερινά κέντρα -στην παραλία, στην Πειραιώς, στην Ιερά οδό- αυξάνονται και πληθύνονται, παρότι η κρίση έκοψε προς το παρόν τις καθημερινές παραστάσεις. Γι’ αυτό και παραξένεψε η είδηση ότι ο Ξαρχάκος κατέβηκε φέτος σε μεγάλο κέντρο της Ιεράς οδού: τι γύρευε ένας Αλεξανδρινός στη Λάρισα; Δεν θα τον κατάπινε ο χώρος και το συνηθισμένο σε άλλα κόλπα κοινό αυτών των κέντρων; Ε λοιπόν, όχι μόνο δεν τον κατάπιε ο χώρος αλλά ο ίδιος έφερε τον χώρο -και το κοινό- στα μέ-
Συναυλία σε νυχτερινό κέντρο τρα του. Επικεντρώνοντας το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος στα τραγούδια του Τσιτσάνη (τον περασμένο μήνα έκλεισαν τριάντα χρόνια από τον θάνατό του), επιστρατεύοντας μια σπουδαία λαϊκή τραγουδίστρια και διευρύνοντας τα μπουζούκια της συνηθισμένης του ορχήστρας, ο Ξαρχάκος προσάρμοσε το κέντρο στη δική του προσωπικότητα. Τέτοιες ενορχηστρώσεις δεν ακούγονται ποτέ σε τέτοια «μαγαζιά», και σπάνια βλέπει το κοινό να ακούει, όπως ακούει σε αυτή την περίπτωση. Επίσης σπάνια ακούει κανείς έτσι την Ελένη Βιτάλη: μετρημέ-
νη, χωρίς τις συνηθισμένες της ευκολίες, να δίνει μερικές εξαιρετικές ερμηνείες (ακούστε π.χ. την Αρχόντισσα έτσι όπως τη δούλεψε ο Ξαρχάκος και την είπε η Βιτάλη: δεν θα πιστεύετε στα αυτιά σας). Δίπλα της η Ηρώ Σαΐα, μια πολύ καλή νέα ερμηνεύτρια που παρά την όχι μεγάλη πείρα της στο λαϊκό τραγούδι σήκωσε επάξια τον ρόλο της δεύτερης τραγουδίστριας, και μια δεκαμελής ορχήστρα με προεξέχοντες τον Μανώλη Πάππο στο μπουζούκι και τον ακούραστο Βασίλη Δρογκάρη στο ακορντεόν. Θα περάσετε καλά.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ
«Το βιβλίο είναι ο κεντρικός πυρήνας της πνευματικής και πολιτισμικής ζωής. Εάν καταργηθεί η ενιαία τιμή, το ελληνικό βιβλίο θα αφεθεί στο έλεος ενός ολιγοπωλιακού ανταγωνισμού που θα αδιαφορεί για την ποιότητα του προϊόντος. Η κατάσταση δεν θα είναι αναστρέψιμη» επισημαίνουν περισσότεροι από 500 λογοτέχνες, πανεπιστημιακοί, καλλιτέχνες, άνθρωποι του πνεύματος και της γραφής ενώνοντας τη φωνή τους σε κραυγή αγωνίας για την αποτροπή της κατάργησης της ενιαίας τιμής του βιβλίου και ύστατη προσπάθεια υπεράσπισης του βιβλίου, της γνώσης, του βιβλιοπωλείου. «Η ενιαία τιμή του βιβλίου επέτρε-
ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ
Ο πνευματικός κόσμος υπερασπίζεται το βιβλίο ψε ο ανταγωνισμός να γίνεται με όρους ποιότητας και όχι ποσότητας» αναφέρουν στο κείμενο που συνυπογράφουν επιχειρώντας την ύστατη στιγμή να αποτρέψουν την καταστροφή που δρομολογεί η κυβέρνηση αν καταργηθεί η ενιαία τιμή προτάσσοντας τον πλουραλισμό στην εκδοτική παραγωγή, το δικαίωμα στη γνώση, την υπεράσπιση του βιβλιοπωλείου ως φάρου διακίνησής του. Παραθέτουμε ολόκληρο το κείμενό τους ελπίζοντας η φωνή τους να εισακουστεί. «Οι πιο κάτω που υπογράφουμε, θέλουμε να εκφράσουμε την απερίφραστη αντίθεσή μας στην πρόθεση της κυβέρνησης να καταργήσει την ενιαία τιμή του βιβλίου. Ο νόμος περί ενιαίας τιμής είναι μια ρυθμιστική παράμετρος στην ελληνική αγορά του βιβλίου. Επέτρεψε τη λειτουργία του υγιούς ανταγωνισμού στο μοναδικό πολιτιστικό προϊόν που παράγεται χωρίς καμία απολύτως κρατική βοήθεια ή επιδότηση. Ο συγγραφέας, ο εκδότης και ο βιβλιοπώλης ζουν αποκλειστικά από το κοινό των αναγνωστών, περιορισμένο αριθμητικά, αλλά δυναμικό στη χώρα μας. Είναι ακριβώς αυτός ο δυναμισμός που κάνει ακόμη και το μικρό συνοικιακό ή επαρχιακό βιβλιοπωλείο εξίσου απαραίτητα με τις μεγάλες επιφάνειες και τις αλυσίδες. Αυτός επιτρέπει να διακινούνται δοκίμια με μικρή αναγνωσιμότητα, απαιτητικά λογοτεχνικά έργα ή ποιητικές συλλογές που η ύπαρξή τους δεν μπορεί να υπαχθεί στον ανταγωνισμό των τιμών, όπως στα υπόλοιπα προϊόντα. Η ενιαία τιμή του βιβλίου επέτρεψε ο ανταγωνισμός να γίνεται με όρους ποιότητας και όχι ποσότητας. Η ενιαία τιμή του βιβλίου εφαρμόζεται ήδη με μεγάλη επιτυχία στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, αγορές πολύ μεγαλύτερες από την ελληνική. Εκεί επέτρεψε την ύπαρξη ανεξάρτητων βιβλιοπωλείων, όπως και εκδοτών που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν το έργο τους ως πολιτισμική προσφορά. Σε καιρούς κρίσης, ό-
ταν η αγορά παλεύει να αντέξει στους κραδασμούς μιας κατεστραμμένης οικονομίας, θεωρούμε εντελώς παράλογη και επιπόλαια την κατάργηση της ενιαίας τιμής. Το ελληνικό βιβλίο είναι η κιβωτός της ελληνικής γλώσσας. Μιας γλώσσας με μεγάλη ιστορία που όμως στον σημερινό κόσμο παραμένει περιορισμένη στα σύνορά της. Χρειάζεται τον κάθε αναγνώστη, όπως χρειάζεται και τον κάθε συγγραφέα, εκδότη ή βιβλιοπώλη. Το βιβλίο είναι ο κεντρικός πυρήνας της πνευματικής και πολιτισμικής ζωής. Εάν καταργηθεί η ενιαία τιμή, το ελληνικό βιβλίο θα αφεθεί στο έλεος ενός ολιγοπωλιακού ανταγωνισμού που θα αδιαφορεί για την ποιότητα του προϊόντος. Η κατάσταση δεν θα είναι αναστρέψιμη. Ζητούμε την συμπαράσταση του πνευματικού κόσμου της χώρας, των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, των θεσμών, όπως η Ακαδημία Αθηνών, για μια υπόθεση που αφορά την ίδια την τύχη της ελληνικής γλώσσας». Το παραπάνω κείμενο υπογράφουν 523 άνθρωποι του πνεύματος και συγγραφείς μεταξύ των οποίων
49
οι: Μίκης Θεοδωράκης, Μένης Κουμανταρέας, Άλκη Ζέη, Μάρω Δούκα, Ιωάννα Καρυστιάνη, Ζυράννα Ζατέλη, Βασίλης Βασιλικός, Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, Κώστας Καναβούρης, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Θανάσης Βαλτινός, Βάλτερ Πούχνερ, Μάνος Ελευθερίου, Μιχάλης Γκανάς , Σωτήρης Δημητρίου, Παναγιώτης Κουσαθανάς, Άρης Μαραγκόπουλος, Αγαθή Δημητρούκα, Σοφία Ζαραμπούκα, Αλέξης Ζήρας, Θάνος Μικρούτσικος, Λύο Καλοβυρνάς, Πέτρος Κακολύρης,Θανάσης Καρτερός, Χριστόφορος Κάσδαγλης, Γιάννης Κιουρτσάκης, Γιάνης Βαρουφάκης, Χάρης Βλαβιανός, Ρέα Γαλανάκη, Γιώργος Γιατρομανωλάκης, Άντζελα Δημητράκη, Ισίδωρος Ζούγρος, Κική Δημουλά, Γιάννης Κακουλίδης, Γιάννης Καλπούζος, Γιώργος Κοντογιώργης, Θωμάς Κοροβίνης, Σοφία Νικολαΐδου, Δημήτρης Οικονόμου, Αύγουστος Κορτώ, Σταύρος Λυγερός, Κώστας Μουρσελάς, Γιάννης Ξανθούλης, Ελένη Πριοβόλου, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Περικλής Σφυρίδης, Φωτεινή Τσαλίκογλου, Ευγενία Φακίνου κ.ά.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
50
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
Ο απαγχονισμένος ποιητής «Μόνο ένας άνθρωπος λείπει κι είναι σαν να άδειασε ολόκληρος ο κόσμος». Ειλικρινά δεν θυμάμαι ποιος ποιητής -δεν είναι Έλληνας πάντως- έγραψε αυτόν τον στίχο. Νομίζω όμως πως μικρή σημασία έχει, αφού έτσι και αλλιώς οι ποιητές, άδοξοι είναι??? πράγμα που ήξερε πολύ καλά ο Κ. Γ. Καρυωτάκης γι’ αυτό και έγραψε την περίφημη «Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων». Σημασία έχει ότι η παγκόσμια ποίηση, όλων των αιώνων, από τις 27 Ιανουαρίου 2014 λιγόστεψε με τραγικό τρόπο κατά έναν ποιητή και είναι σαν να άδειασε ολόκληρος ο κόσμος. Δεν πρόκειται για ποιητική μεταφορά, αλλά για τραγική αλήθεια. Ολόκληρος ο κόσμος άδειασε -κι αλίμονο αν δεν το αντιληφθούμε έτσι- επειδή στις 27 Ιανουαρίου του 2014, ο Ιρανός ποιητής και ακτιβιστής Hashem Shaabani -μόλις 26 χρονών- οδηγήθηκε στην κρεμάλα μετά από την απόφαση του προέδρου της χώρας αυτής Hassan Roubani. Κατηγορία; «Ο πόλεμος κατά του Θεού». Οδυνηρότατη υποσημείωση (που καμιά σημασία δεν έχει πια), σ’ αυτό το έγκλημα καθοσιώσεως εναντίον της ανθρωπότητας, είναι το γεγονός ότι ο ποιητής και ακτιβιστής Hashem Shaabani πριν από την εκτέλεση του και κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, βασανίστηκε κιόλας! Να μην ξεχάσω φυσικά να πω (αν και ούτε αυτό έχει σημασία) ότι την είδηση την αλίευσα από την πάντοτε ευαίσθη-
τη στον παραμικρό κραδασμό, ιστοσελίδα «Jungle Report», ένα υπόδειγμα του τι ακριβώς αποτελεί είδηση κι ένα μάθημα στο οποίο είναι ανεπίδεκτα τα δελτία των ειδήσεων των οκτώ. Τα οικτρά πληρωμένα τηλεοπτικά δελτία των οκτώ. Τι και αν ένας ποιητής εκτελέστηκε για «πόλεμο εναντίον του Θεού»; Τι κι αν ο 26χρονος Hashem Shaabani είπε το μεγαλειωδώς απλό, όπως μονάχα η αλήθεια μπορεί να είναι μεγαλειωδώς απλή: «Δεν χρησιμοποίησα άλλο όπλο πέρα από την πένα μου». Για να συναντήσει έτσι την αλήθεια του Οδυσσέα Ελύτη: «Ο καθείς και τα όπλα είπα». Ένας στίχος που υπό το κατάμαυρο φως του εγκλήματος, γίνεται κατακλυσμός δακρύων και χείμαρρος αιματοβαμμένης σιωπής. Της ίδιας σιωπής που ήδη καλύπτει το τερατώδες γεγονός, ένα γεγονός που μοιάζει σα να μην έγινε ποτέ, όπως και οι στίχοι αυτού του ποιητή είναι σαν να μη γράφηκαν ποτέ. Δεν έγινε τίποτα. Να μην υπάρξει ούτε καν λήθη. Απλώς τίποτα. δεν μπήκαν στο κελί του -βασανισθέντοςHashem Saabani, δεν υπήρξε η 27η Ιανουαρίου 2014, δεν τον οδήγησαν στην αγχόνη, δεν του πέρασε ο δήμιος τη θηλιά στον λαιμό -όπως τόσοι και τόσοι δήμιοι πέρασαν τη θηλιά σε τόσους και τόσους «άδοξους ποιητές των αιώνων»- δεν αφέθηκε το κορμί του να πέσει στο φοβερό κενό της αποθηριωμένης ύπαρξης προκειμένου να κοιμηθεί ήσυχος ο Θεός αφού ο εχθρός του, ο ποι-
ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ kostaskanavuris @hotmail.com
Ο ποιητής Hashem Shaabani, με εντολή του Ιρανού προέδρου Hassan Roubani, δεν απαγχονίστηκε για «πόλεμο εναντίον του Θεού». Τελεία και παύλα. Ο Θεός υπάρχει. Ο ποιητής δεν υπήρξε
ητής (κοίτα τώρα την παράκρουση της στρέβλωσης αν θυμηθείς τον «Εχθρό του ποιητή» του Γιώργου Χειμωνά που βέβαια είναι ο στρεβλός Θεός της παρεκτροπής και όχι της διαβολής), αυτός ο νεαρός Shaabani δεν υπήρξε ποτέ. Με εντολή του προέδρου της χώρας όπου είδε το φως του ήλιου, νομίζοντας «ότι το χθες δεν υπήρξε ποτέ». Εκεί όπου τώρα κατοικεί: στο χθες που δεν υπήρξε ποτέ. Γιατί το χθες απαγχονίστηκε «για πόλεμο εναντίον του Θεού». Και κανείς δεν προσπαθεί να θυμηθεί. Ή μάλλον, για την ακρίβεια, κανείς δεν μπαίνει στον κίνδυνο να εξερευνήσει τον ανεξερεύνητο εαυτό του, τον μόνο άγνωστο ξένο (άρα και ξένο τόπο, τόπο μιας ανθρωποσύνης μηδέποτε ανακαλυφθείσας), που θα έλεγε και ο Ηράκλειτος. Έναν τόπο όπου ένας ακόμα ποιητής, αιωρείται απαγχονισμένος πάνω από τα σπίτια μας, πάνω από τα παιδιά μας, πάνω από την ανεργία μας, πάνω από την απελπισία μας, πάνω από την μαύρη οργή μας??? ένας ποιητής αιωρείται απαγχονισμένος ακριβώς επάνω από την ουτοπία μας. Πάει να πει πως ένας ποιητής έχει κρεμάσει την κούνια του πάνω από τον τάφο μας. Δηλαδή - από όπου κι αν το πιάσεις ο ποιητής δεν υπήρξε ποτέ. Δεν αναστέναξε. Δεν θυμήθηκε, όταν η θηλιά πέρασε στον λαιμό του. Δεν κραύγασε. Δεν φοβήθηκε έως θανάτου. Δεν έγινε σκόνη το σάλιο του από την ποταμιαία
Ο ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΑΡΙΟΣ
σπατάλη κάθε ίχνους υγρασίας στο μαρτυρικό κορμί του. Δεν είχε ανεξέλεγκτη τρομώδη αφόδευση. Δεν ήταν 26 χρόνων. Το ημερολόγιο δεν έγραφε 27 Ιανουαρίου 2014. Συνεπώς, πράγματι το χθες δεν υπήρξε ποτέ: ο ποιητής Hashem Shaabani, με εντολή του Ιρανού προέδρου Hassan Roubani δεν απαγχονίστηκε για «πόλεμο εναντίον του Θεού». Τελεία και παύλα. Ο Θεός υπάρχει. Ο ποιητής δεν υπήρξε. Τι είναι δα ένας ποιητής; Χημικό κατάλοιπο; Γι’ αυτό και οι θάλασσες και όσοι τις προστατεύουν δεν εταράχθησαν. Επειδή οι απαγχονισμένοι ποιητές δεν είναι του θαλάσσιου πλαγκτού, αλλά του απλού πλαγκτού της ύπαρξης. Γι’ αυτό και η αριστεροσύνη των ημερών ούτε πήρε χαμπάρι τον απαγχονισμό ενός ποιητή που του πέρασαν τη θηλιά πίσω από το παραβάν της λίστας Λαγκάρντ και πίσω από το παραβάν των στημένων ή όχι (μηδαμινή σημασία έχει) δημοσκοπήσεων. Άλλωστε μπροστά μας έχουμε εκλογές. Κι ένας 26χρονος απαγχονισμένος Ιρανός ποιητής δεν γίνεται να εκλεγεί. Δεν γίνεται να διεκδικήσει τη συμμετοχή του στον πολιτικό ανθρωπισμό, επειδή δεν υπήρξε ποτέ. Ο ποιητής. Όχι ο πολιτικός ανθρωπισμός. Ο ποιητής Hashem Shaabani αιωρείται απαγχονισμένος. Στάζουν από το κορμί του κόπρανα, ούρα και λέξεις. Ενδεχομένως ποιήματα. Ειδ’ άλλως...
http://www.vivliothekarios.blogspot.gr
Γυμναστική στις βιβλιοθήκες ΙΙ Είναι το βιβλίο ένα αναχρονιστικό αντικείμενο; Το χαρτί είναι ένα υλικό που αντικαθίσταται από το τα ψηφιακά μέσα; Διασκεδαστικό, αισιόδοξο, ανοιχτό στην κοινωνία βιβλίο είναι ο «Χάρυ Πότερ» ή ο «Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου»; Υπάρχει σκόνη στο Διαδίκτυο; Οι βιβλιοθήκες είναι σκονισμένα ράφια ή ιδρωμένα γυμναστήρια; Σε μια εποχή μετάβασης, όπως αυτή που ζούμε, τα ερωτήματα ψάχνουν κάβο να δέσουν, γιατί έχουν αυτή την τάση τα ερωτήματα, να ψάχνουν εναγωνίως απαντήσεις. Με κάποιες αναλογίες, η συζήτηση που γίνεται θυμίζει την εποχή που ανέτειλε η ιδιωτική τηλεόραση. Το επιχείρημα ήταν πως έπρεπε να φύγουμε από την κυβερνητική προπαγάνδα, πως ο μη σοβιετικός μας κόσμος έπρεπε να είναι «ελεύθερος» και «ανεξάρτητος», εξάλλου όσοι έθεταν την ατζέντα της συζήτησης μιλούσαν για «ελεύθερη» ραδιοφωνία και «ανεξάρτητη» τηλεόραση. Η σημερινή ατζέντα μιλάει για κοινωνία των πολιτών, για εθελοντική εργασία: «η «ανταμοιβή» που προκύπτει από αυτή την εμπειρία, συχνά μπορεί να υπερβαίνει κατά πολύ οποιαδήποτε μορφή οικονομικής αποζημίωσης» λέει στην πρόσκλησή της για ε-
θελοντές η βιβλιοθήκη της Βέροιας. Αν αρνούμαστε αυτή την οπτική, τι έχουμε να αντιτάξουμε; Σχεδιασμό και αυτενέργεια. Σχεδιασμό υπηρεσιακό, διοικητικό, πολιτικό. Τοπικό, περιφερειακό και κρατικό. Αυτενέργεια που θα αξιοποιεί την έμπνευση, τις ικανότητες και τις δυνατότητες κάθε μονάδας να προσφέρει με βάση την εμπειρική γνώση που κατέχει σχετικά με τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά του κοινού στο οποίο απευθύνεται. Βασικό έλλειμμα για τον σχεδιασμό είναι η απουσία αξιόπιστης διαδικασίας χαρτογράφησης: δεν γνωρίζουμε πόσες βιβλιοθήκες υπάρχουν στην Ελλάδα, σε τι κοινό απευθύνονται, τι υλικό και με ποια (χρονικά, ποιοτικά, θεματικά κ.λπ.) χαρακτηριστικά έχουν, ποιες ιδιαιτερότητές τους είναι αξιοποιήσιμες, τι χώρους διαθέτουν. Ακόμη και αν δημιουργήσουμε έναν φορέα και μια διαδικασία για τη χαρτογράφηση των ελληνικών βιβλιοθηκών, θα πρέπει να έχουμε σαφές τι θέλουμε να κάνουμε, να βασιστούμε σε δυο-τρεις βασικές παραδοχές, ενδεικτικά και αυθαίρετα ας πούμε κάποιες: θέλουμε μία βιβλιοθήκη σε κάθε πόλη, θέλουμε βιβλιοθήκη σε κάθε σχολείο, θέλουμε βιβλιο-
θήκη σε κάθε νοσοκομείο και κάθε φυλακή, θέλουμε ελεύθερη πρόσβαση των επιστημόνων και των επαγγελματιών στη σύγχρονη επιστημονική πληροφόρηση, θέλουμε όλοι οι πολίτες να έχουν δικαίωμα δανεισμού σε κάθε βιβλιοθήκη, θέλουμε βιβλιοθήκες εξειδικευμένες σε κάθε θεματική περιοχή. Χρειαζόμαστε και έναν λόγο για όλα αυτά, ένα όραμα: θέλουμε οι βιβλιοθήκες να γίνουν όχημα για τη μόρφωση, ψυχαγωγία και ανάπτυξη του λαού μας, θέ-
λουμε τον λαό μας σκεπτόμενο, ενημερωμένο, ανήσυχο. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση δεν μπορεί παρά να γίνει οργανωμένα και από ειδικούς. Δεν μπορεί παρά να βασιστεί στην έμμισθη εργασία- η εργασία των εθελοντών δεν πρέπει να είναι βασική προϋπόθεση, αλλά επίκουρη προσφορά. Ο σχεδιασμός δεν μπορεί παρά να είναι κρατικός, να πηγάζει από τις ανάγκες και να τις υπηρετεί, αδιαφορώντας για τα συμφέροντα και τις «οδηγίες» της αγοράς.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ
51
ΣΤΕΛΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ:
Η δολοφονία Λαμπράκη πυροδότησε μια ημιτελή άνοιξη... Το ντοκιμαντέρ «Γρηγόρης Λαμπράκης - Μαραθώνιος μιας ημιτελούς άνοιξης» του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου, μια ταινία για τον δολοφονημένο βουλευτή της Αριστεράς, με άγνωστα μέχρι σήμερα κινηματογραφικά ντοκουμέντα, βγαίνει στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 20 Φεβρουαρίου. Αποτέλεσμα έρευνας τριών χρόνων, το ντοκιμαντέρ του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου παρουσιάζεται φέτος, στην επέτειο των πενήντα χρόνων από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Ιστορικοί σύμβουλοι για την ταινία είναι ο Ηλίας Νικολακόπουλος, η Ιωάννα Παπαθανασίου και ο Στράτος Δορδανάς. Ο Χαραλαμπόπουλος, που έχει καθιερωθεί πια ως σκηνοθέτης πολυβραβευμένων ντοκιμαντέρ -»Ημερολόγια Καταστρώματος - Γιώργος Σεφέρης» (2001), «Γιάννης Μόραλης» (2005), «Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη» (2008)-, μας μίλησε για την ταινία και για την πορεία της εξαντλητικής έρευνάς του. Ένα μήνα πριν τη δολοφονία του στη Θεσσαλονίκη, ο Γρηγόρης Λαμπράκης σπάει τον κλοιό αστυνομικών δυνάμεων και παρακρατικών και καταφέρνει, ουσιαστικά μόνος του, να πορευτεί στην περίφημη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης της Αθήνας (Απρίλιος του 1963). Ο κύριος όγκος των «οδοιπόρων της ειρήνης», αναχαιτίζεται και διαλύεται, με περισσότερες από 1.000 συλλήψεις, στους Aμπελόκηπους. Αστυνομικοί και χωροφύλακες είχαν κλείσει τους δρόμους.
Ο Λαμπράκης έλεγε μονολεκτικά «βουλευτικό!» και προχωρούσε με το αυτοκίνητό του χωρίς να περιμένει απάντηση. Τελικά, ύστερα από πλήθος εμποδίων, κατάφερε να υψώσει στον τύμβο του Μαραθώνα το λάβαρο που είχε φέρει από την προηγούμενη πορεία ειρήνης στη Βρετανία. Κι αφού μίλησε για την ειρήνη στο μόνο ακροατήριο που είχε εκεί, δηλαδή στους εκατοντάδες χωροφύλακες που είχαν περικυκλώσει τον τύμβο, ξεκίνησε την πορεία, από τον Μαραθώνα μέχρι τη διασταύρωση της Ραφήνας. «Αυτός ο άνθρωπος δεν περπατούσε, κάλπαζε...», θυμούνται οι φίλοι του που τον περίμεναν εκεί, γιατί η αστυνομία δεν τους είχε επιτρέψει να προχωρήσουν μαζί του μέχρι τον Μαραθώνα. Στη Ραφήνα οι αρχές ασφαλείας και οι παρακρατικοί θα επιχειρήσουν να τον σταματήσουν, αλλά η προσπάθειά τους θα αποτύχει χάρη στην επέμβαση όσων τον συνοδεύουν, των δημοσιογράφων και κατοίκων της περιοχής. Κοντά στο Πικέρμι ο Λαμπράκης θα μαζέψει λίγα αγριολούλουδα και θα τα τοποθετήσει στο μνημείο των απαγχονισθέντων από τους Γερμανούς. Οι χωροφύλακες θα τα τσαλαπατήσουν! Τελικά κοντά στο Χαρβάτι θα πιάσουν τον Λαμπράκη, θα τον βάλουν σε ένα καμιόνι και αφού τον περιφέρουν για ώρες στα χωριά της περιοχής, τελικά θα τον εγκαταλείψουν κάπου στη Νέα Ιωνία... ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΤΕΡΖΗ
Τι σε εντυπωσίασε περισσότερο στη διάρκεια της τρίχρονης έρευνας για το ντοκιμαντέρ, αφενός σε σχέση με το υλικό που βρήκες, αφετέρου για τον άγνωστο «άνθρωπο Λαμπράκη»; Το υλικό ήταν διάσπαρτο και αρκετά πλούσιο σε κάποια θέματα ή εξαιρετικά ισχνό σε κάποια άλλα. Χαρακτηριστική είναι, π.χ., μια άγνωστη λεπτομέρεια για τη συμβολή του Λαμπράκη στις εκλογές του 1958. Ο ίδιος δεν είναι υποψήφιος, αλλά κατεβαίνει στην Αρκαδία για να βοηθήσει τον ξάδερφό του και υποψήφιο της ΕΔΑ Αλέκο Τσουκόπουλο. Είναι οι εκλογές που θα αναδειχθεί σαν αξιωματική αντιπολίτευση η Αριστερά. Φαίνεται λοιπόν η δράση του Λαμπράκη τη συγκεκριμένη περίοδο, αλλά έρχονται στο φως και το κυνηγητό και οι αφόρητες πιέσεις κατά της Αριστεράς στην επαρχία καθώς και τα καυτά θέματα εκείνης της εκλογικής μάχης (Κυπριακό, αμνηστεία, αγροτικά χρέη κ.ά.). Το υλικό εκτείνεται από έγγραφα και φωτογραφίες μέχρι και κινηματογραφικές εικόνες. Θυμάμαι πολύ έντονα τη στιγμή που ανακάλυψα κάτι ξεχασμένα φιλμ των 8mm και που αργότερα μέσα από ειδική επεξεργασία αποκαλύφθηκε πως πρόκειται για πολύτιμες και σπάνιες εικόνες που είχε τραβήξει ένας συναγωνιστής του Γρηγόρη Λαμπράκη, ο πολιτικός μηχανικός Γιώργος Γέρου. Σε αυτές τις εικόνες φαίνεται ο ίδιος ο μαραθωνοδρόμος της ειρήνης να περπατά στην περίφημη και απαγορευμένη πορεία, υπάρχουν πλάνα από την κηδεία του κ.ά.
Από το υλικό που συγκεντρώθηκε, διάφορα δημοσιεύματα, κείμενα του ίδιου του Λαμπράκη, ξεδιπλώνεται σιγά-σιγά ένας εξαιρετικά συναισθηματικός άνθρωπος, που ποτέ δεν ξεχνά τις ρίζες του, από ένα μικρό χωριό της Αρκαδίας και που οι κοινωνικές ευαισθησίες του θα τον οδηγήσουν στην Αριστερά. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης ήταν, με τα σημερινά κριτήρια, ένας κοινωνικός ακτιβιστής, ένας άνθρωπος από μια φτωχή οικογένεια από την Κερασίτσα Αρκαδίας, από μια οικογένεια με 18 παιδιά. Γνώριζε τον πόνο και τη φτώχεια των ανθρώπων, κι αυτό τον οδήγησε να βρίσκεται στο πλευρό των πιο αδύναμων. Στην Κατοχή, μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ, οργάνωνε συσσίτια για τους αθλητές. Έγινε υφηγητής στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, ενώ το δίτομο έργο του για την ενδοκρινολογία ήταν το μοναδικό σχετικό ελληνικό σύγγραμμα στις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60. Είχε ευθύτητα και παλληκαριά, λεβεντιά, που συγκινούσε και φυσικά ενέπνεε τη νεολαία...
κατά της χούντας που η επιβολή της, δυστυχώς, άφησε ημιτελή εκείνη την άνοιξη. Σήμερα τη σκυτάλη παίρνει μια νέα γενιά για την οποία ο Λαμπράκης βέβαια είναι ένα μακρινό μυθικό πρότυπο, αλλά η στάση του και η ιστορία του μπορούν ακόμη να εμπνεύσουν τους νέους. Αυτό νομίζω το νόημα -αν έχει σημασία μια τέτοια λέξη- φέρνει στις αποσκευές της η ταινία. Η ιστορία ως μέσο αυτογνωσίας αλλά και η παραδειγματική αξία του ήθους. Οι Λαμπράκηδες, που γεννήθηκαν μετά τη δολοφονία σαν μαζικό κίνημα της νεολαίας, συνεισέφεραν στη μεγάλη πολιτι-
στική άνθηση της περιόδου εκείνης μέχρι την 21η Απριλίου. Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη έφερε τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που σκόπευαν οι εμπνευστές της. Η οργή του κόσμου ξεχείλισε, έσπασε το κλίμα της τρομοκρατίας και η νεολαία μέσω της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη έγινε υποκείμενο της Ιστορίας. Η σύντομη άνοιξη της δεκαετίας του ‘60 έρχεται μετά τη δολοφονία του Λαμπράκη. Η μέρα της κηδείας του είναι ταυτόχρονα -κυριολεκτικά και μεταφορικά- και η ημερομηνία γέννησης των Λαμπράκηδων. Το σύνθημα «Κάθε νέος και Λαμπράκης» που κυριάρχησε στην κη-
Τι νόημα έχει η περίπτωση Λαμπράκη (και κατ’ επέκταση μια ταινία γι’ αυτόν) για τους σημερινούς νέους της μνημονιακής Ελλάδας; Ο Λαμπράκης ενέπνευσε μια ολόκληρη γενιά, τη σπουδαία γενιά των Λαμπράκηδων, που με τους αγώνες της, με αιχμή του δόρατος τον πολιτισμό, συνέβαλε τα μέγιστα στη σύντομη άνοιξη της δεκαετίας του ‘60. Αυτή η γενιά επίσης σήκωσε και το βάρος της αντίστασης
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης με ελάχιστους συντρόφους του, στην απαγορευμένη Μαραθώνια Πορεία της Αθήνας (Απρίλιος του 1963), έναν μήνα πριν τη δολοφονία του
δεία ήταν αυθόρμητο, από τη νεολαία που βρέθηκε εκεί. Τα στελέχη της οργανωμένης Αριστεράς αρχικά αιφνιδιάστηκαν. Το καινούργιο που φέρνει αυτή η οργάνωση της νεολαίας σε σχέση με προηγούμενες είναι το στοιχείο του πολιτισμού: λέσχες ανάγνωσης, συναυλίες, προβολές, παραστάσεις, εκθέσεις φυτρώνουν σε όλη την ελληνική επικράτεια. Στο πλαίσιο της έρευνας για την ταινία συναντήθηκες και με τον θεωρητικό του αντικομμουνιστικού αγώνα και πρώην κομμουνιστή, τον Γ. Γεωργαλά... Ναι, στη διάρκεια της έρευνας κατάφερα να έρθω σε επαφή με τον Γ. Γεωργαλά γιατί πίστευα πως η μαρτυρία του μισό αιώνα -και βάλεμετά θα άξιζε τον κόπο. Είχε έναν επιτελικό ρόλο στον σχεδιασμό των μέτρων για την αντιμετώπιση του κομμουνισμού και εθεωρείτο πως ήταν ο εμπνευστής των αντισυγκεντρώσεων. Η ζωή του είναι σαν μυθιστόρημα... Στέλεχος της παράνομης κομμουνιστικής οργάνωσης στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, συλλαμβάνεται και καταφέρνει να αποδράσει από το στρατοδικείο που συνεδρίαζε στην αίθουσα του Παρνασσού, πάνω στην αναμπουμπούλα, την ώρα της δολοφονίας του Χρ. Λαδά. Περνά στο Παρίσι και από εκεί στην Ουγγαρία, όπου θα τελειώσει την ανωτάτου επιπέδου Σχολή Πολιτικού Πολέμου και θα γίνει σημαντικό στέλεχος του μηχανισμού του ΚΚΕ. Το 1956 θα πάει σαν ανταποκριτής στον πόλεμο του Σουέζ και από εκεί θα «διαφύγει» στην Ελλάδα. Αμέσως θα στελεχώσει την Υπηρεσία Ειδικών Μελετών (ΥΕΜ) που έχει επικεφαλής τον συνταγματάρχη Μητρέλη και ανήκει στην ΚΥΠ. Το 1958, με νωπό το εξαιρετικό για την ΕΔΑ εκλογικό αποτέλεσμα, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος τον πηγαίνει στον Καραμανλή και συστήνουν την Υπηρεσία Πληροφοριών και Ενημέρωσης, τα ηνία της οποίας αναλαμβάνει ο περίφημος Γωγούσης, με σκοπό την αντιμετώπιση του κομμουνιστικού κινδύνου. Κάναμε δύο συναντήσεις, είχαμε σχεδόν συμφωνήσει να μιλήσει στην ταινία, αλλά δυστυχώς για «λόγους οικογενειακούς» τελικά δεν δέχτηκε.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
52
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΑΝΝΑ ΕΛΕΦΑΝΤΗ:
Η τέχνη καθρέφτης αποδόμησης της εξουσίας Τα Γράμματα αγάπης στον Στάλιν, το έργο του Ισπανού δραματουργού Χουάν Μαγιόργκα, με το οποίο κάνει την Πέμπτη την πρώτη της εμφάνιση η νεοσύστατη εταιρεία θεάτρου «Εν Δράσει», έχει για πρωταγωνιστές του τρία ιστορικά πρόσωπα: τον συγγραφέα Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ, τη σύζυγό του και τον ίδιο τον Σοβιετικό δικτάτορα. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗ
«Η ιστορία ξεκινά από ένα αληθινό γεγονός», λέει, μιλώντας στην Αυγή, η ηθοποιός Άννα Ελεφάντη, που στην παράσταση την οποία σκηνοθετεί ο Δημήτρης Μυλωνάς κρατά τον ρόλο της Μπουλγκάκοβα, συζύγου του συγγραφέα. «Βρισκόμαστε στα 1930, στη Σοβιετική Ένωση, την περίοδο που ο συγγραφέας του Μαιτρ και η Μαργαρίτα και της Διαβολιάδας δέχεται εξαιρετικά σκληρή κριτική από το καθεστώς. Μέσα σε μια δεκαετία απαγορεύεται κάθε του δημοσίευση, τα θεατρικά του έργα κατεβαίνουν κ.λπ. Ο Μπουλγκάκωφ αρχίζει να γράφει επιστολές στον Στάλιν, ζητώντας του είτε να του επιτραπεί να εγκαταλείψει τη χώρα είτε να μπορεί να γράφει και να δημοσιεύει ελεύθερα. Ο Στάλιν δεν δέχεται ούτε τη μία ούτε την άλλη πρόταση, ουσιαστικά σκοτώνοντάς τον αργά-αργά. Υπάρχει ένας αστικός μύθος, πως κάποια στιγμή ο συγγραφέας δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από τον ίδιο τον Στάλιν, που τον καθησύχασε ότι θα βρεθεί λύση για το πρόβλημά του, που όμως δεν βρέθηκε ποτέ. Το 1940 θα πεθάνει πάμφτωχος και πλήρως αποκλεισμένος από τα λογοτεχνικά πράγματα της πατρίδας του». Σε αυτά τα περιστατικά στηρίζεται η παράσταση; Ο Μαγιόργκα χρησιμοποιεί αυτά τα δύο γεγονότα για να φτιάξει ένα τρίγωνο με πρωταγωνιστές τον Μπουλγκάκωφ, τη γυναίκα του Μπουλγκάκοβα και τον Στάλιν. Ενώ ο Μπουλγκάκωφ γράφει μανιωδώς, προσπαθώντας να συντάξει την τέλεια επιστολή προς τον ηγέτη, δέχεται αυτό το τηλεφώνημα και, στη συνέχεια, την επίσκεψη του ίδιου του Στάλιν στο σπίτι του. Το έργο δηλαδή αποτελεί ένα δράμα δωματίου;
Καθόλου. Ο Μαγιόργκα παίζει ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το φανταστικό, όπως παίζουμε κι εμείς στη δική μας ανάγνωση. Το προσεγγίσαμε αρκετά διαφορετικά σε σχέση με άλλα ανεβάσματα στο εξωτερικό. Εμπνευστήκαμε από το ύφος του ίδιου του Μπουλγκάκωφ. Διαβάσαμε ξανά τα έργα του, που έχουν πάρα πολλά φανταστικά στοιχεία, κι αυτό επηρέασε τη ματιά μας. Προσπαθήσαμε η ανάγνωσή μας να είναι μια προέκταση του έργου του. Μιλήστε μας για τον ρόλο που ερμηνεύετε... Η Μπουλγκάκοβα, που υποδύομαι, είναι μια γυναίκα πολύ δυναμική, πρακτική, βγαίνει έξω από το σπίτι αναζητώντας πρακτικές
λύσεις. Ταυτόχρονα είναι ένα τραγικό πρόσωπο, καθώς συμπιέζεται ανάμεσα στην εξουσία, τον Στάλιν, και έναν καλλιτέχνη απόλυτο στις επιλογές του, ασυμβίβαστο, τον Μπουλγκάκωφ. Είναι στην ουσία ο «άμαχος πληθυσμός». Βλέπουμε στο πρώτο μέρος την Μπουλγκάκοβα να υποδύεται τον Στάλιν... Οι δύο σύζυγοι στήνουν μια θεατρική παράσταση μέσα στο σπίτι τους, ώστε να μπορέσει ο συγγραφέας να επιλέξει τα καλύτερα δυνατά επιχειρήματα για να απευθυνθεί στον ηγέτη. Στην ουσία, η ίδια η Μπουλγκάκοβα προσκαλεί τον Στάλιν μέσα στο σπίτι, αφού πρώτα τον υποδύεται...
Αναρωτιέται κανείς αν η Αριστερά, σε σχέση με την εξουσία, είναι καταδικασμένη να συνθλίβεται ανάμεσα στον σταλινισμό και τη σοσιαλδημοκρατική διαχείριση... Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα... Αυτή τη στιγμή δίνεται μια ιστορική ευκαιρία στην Αριστερά να αποδείξει ότι υπάρχει τρίτος δρόμος, κάτι που όλοι το πιστεύουμε. Πρέπει να αδράξει την ευκαιρία, χωρίς να επαναλάβει λάθη του παρελθόντος. Έχουμε την ιστορική γνώση, είμαστε νοήμονες άνθρωποι, μπροστά μας είναι ο δρόμος για να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη.
Έτσι ο συγγραφέας βρίσκεται διαρκώς αντιμέτωπος με τη φιγούρα του Στάλιν; Είναι τόσο μεγάλη η ανάγκη του να τον δεχτεί και να ακούσει τα επιχειρήματά του, που πλέον αυτό επηρεάζει τις προσωπικές τους σχέσεις. Ο Μπουλγκάκωφ έχει απομονωθεί πλήρως, τόσο από τον έξω κόσμο όσο και από τη γυναίκα του μέσα στο σπίτι. Ακριβώς γι’ αυτό κάποια στιγμή η Μπουλγκάκοβα του λέει: «Δεν χρειαζόμαστε τον Στάλιν για να είμαστε ευτυχισμένοι». Θα λέγατε ότι δημιουργείται μια σχέση αγάπης και μίσους, μια σχέση εξάρτησης απέναντι στην εξουσία; Αυτό που συνειδητοποιήσαμε μέσα από τη διαδικασία της πρόβας και της έρευνας είναι πως ο Μπουλγκάκωφ, όπως και οποιοσδήποτε συγγραφέας στη θέση του, δεν θα έγραφε αυτά τα έργα αν δεν υπήρχε ο Στάλιν. Απέναντι σε ένα τόσο σκληρό καθεστώς, γινόταν ακόμα πιο ευφάνταστος, με πιο δηκτικό και σαρκαστικό χιούμορ. Υπάρχει λοιπόν ένα παράδοξο: Από τη μια ζητάει να αφεθεί να γράφει ελεύθερα, από την άλλη κατανοούμε πως δεν θα δημιουργούσε αυτά τα σπουδαία έργα αν δεν υπήρχε η εξουσία... Η λογοκρισία λειτούργησε και ως παράγων όξυνσης της δημιουργικότητας; Αποτέλεσε ισχυρό κίνητρο. Πάρα πολλούς αυτή η τρομακτική λογοκρισία τους διέλυσε, δεν μπόρεσαν όλοι να την αντιμετωπίσουν. Αν όμως κάποιος έχει ισχυρό πνεύμα και μπορεί να αντισταθείς, μεταμορφώνεται σε τεράστιο δημιουργό, αν επιβιώσει... Δεν θα ευχόμασταν βέβαια να υπάρχει λογοκρισία για να γίνουμε πιο δημιουργικοί!
info
ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΓΑΠΗΣ ΣΤΟΝ ΣΤΑΛΙΝ του Xουάν Μαργιόγκα. Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ. Σκηνοθεσία: Δημήτρης Μυλωνάς. Σκηνικά κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης. Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα. Μουσική: Λάμπρος Πηγούνης. Ερμηνεύουν: Mελέτης Ηλίας, Άννα Ελεφάντη, Στάθης Σταμουλακάτος. STUDIO ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ (από 20.2 έως 21.3, κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή).
Πιστεύετε πως είναι η μοίρα του καλλιτέχνη να βρίσκεται πάντα απέναντι στην εξουσία; Το σταλινικό καθεστώς υπήρξε μια ακραία, ισοπεδωτική και καταστροφική έκφραση της εξουσίας. Ο καλλιτέχνης οφείλει να κάνει αυτό που θέλει χωρίς να επηρεάζεται από ό,τι του ζητάει το καθεστώς ή η κοινωνία. Όμως δεν πιστεύω πως πρέπει να είμαστε ενάντια απλώς και μόνο για να είμαστε ενάντια... Η τέχνη πρέπει να βρίσκεται «απέναντι», τοποθετώντας έναν καθρέφτη που αποκωδικοποιεί την πραγματικότητα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια στροφή προς το πολιτικό θέατρο... Το θέατρο είναι πάντα πολιτικό, ακριβώς γιατί είναι δημόσιο. Σήμερα όμως βιώνουμε καταστάσεις που για καιρό νομίζαμε ότι δεν μας άγγιζαν. Όταν συζητάμε για θέματα όπως η υγεία, η παιδεία, ο πολιτισμός, αυτομάτως ξαναμπαίνουμε σε έναν πολιτικό προβληματισμό... Επειδή το θέατρο είναι η κατεξοχήν λαϊκή τέχνη, σε αυτήν τη στιγμή κρίσης έρχεται να μας ενεργοποιήσει, αν μη τι άλλο.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
53
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ Ο Λευτέρης Βογιατζής και η Βίκυ Μοσχολιού σε μια ιδιότυπη συγκατοίκηση «από ‘κεί ψηλά», για έναν ολόφρεσκο δίσκο που θ’ αρχίσει ν’ ακούγεται από τις 5 Μαρτίου. Η Λούλα Αναγνωστάκη να δίνει τον τίτλο «Άι λόβε γιου» στην παράσταση με αποσπάσματα από έργα της που στις 10 Μαρτίου εγκαινιάζει ως θεατρική σκηνή το πατάρι στον 3ο όροφο του Ιδρύματος Κακογιάννης. Ο Λέανδρος Πολενάκης αποφαίνεται από τις σελίδες της «Αυγής» ότι: «Όταν έχω εσένα» κάτι νέο συμβαίνει στην επιθεώρηση. Και ο Σταμάτης να συνθέτει, να σκηνοθετεί,
να τραγουδά και φορώντας το κόκκινο παλτό του να εκφωνεί καθημερινά τον πανηγυρικό της κρυμμένης ελπίδας. Ο γνωστός συνθέτης, πολυπράγμων και πληθωρικός, παρουσιάζει τον καινούργιο του δίσκο «Stamdoc 14 Η λειτουργία των πόλεων» στις 5 Μαρτίου από ένα καινούργιο, φτιαγμένο επί τούτου ιστότοπο, και πέντε ημέρες μετά επαναλαμβάνει το αφιέρωμα στη Λούλα Αναγνωστάκη με αποσπάσματα από τα έργα της «Σε σας που μ’ ακούτε», «Αντόνιο ή το μήνυμα», «Η πόλη», «Διαμάντια
και μπλουζ», «Ο ήχος του όπλου» και ολόκληρο το έργο «Ο ουρανός κατακόκκινος» με την Ελένη Ουζουνίδου και τη συμμετοχή του Χρήστου Γεροντίδη. Με αυτές τις αφορμές μας και ένα ζευγάρι κίτρινα γυαλιά έφτασε τις προάλλες στην «Αυγή» και συζητήσαμε για κείμενα, τραγούδια, μουσικές, τη μία και ομοούσιο Αριστερά, για τα χρόνια του στο σχολείο και τη φωνή των καλλιτεχνών, για τον «Αντόνιο Τσεχωφόπουλο» και τη σωτηρία μιας παράστασης, για την τέχνη και τον φασισμό, για όλα όσα μιλιούνται ή αποσιωπούνται στις μέρες μας.
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΡΑΟΥΝΑΚΗΣ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ
Αυτός που σπέρνει πείνα, θερίζει θυμό... Έχετε πει ότι ο αγαπημένος σας συγγραφέας είναι ο Γιώργος Χειμωνάς. Τον Μάρτιο επανέρχεστε στο έργο της Λούλας Αναγνωστάκη. Ποια σημασία παίρνουν τα σπουδαία σε μια εποχή σαν τη σημερινή; Σηματοδοτούνται ξανά τα νοήματα, επαναπροσδιορίζεται ο μύθος και ξαναγεννιούνται αισθήματα για τους νεότερους πάρα πολύ χρήσιμα για τις ζωές τους. Π.χ στον «Αντώνιο ή το μήνυμα» η ηρωίδα περιγράφει την είσοδο των φασιστών στο σπίτι της (προηγούμενη Χούντα). Η ίδια σκηνή αυτή τη στιγμή, σε άλλο χρόνο, σηματοδοτεί τον επόμενο φασισμό. Σημασία έχει για τον άνθρωπο που ερμηνεύει στο τώρα τα κείμενα αυτά, να τολμήσει να τα δει και να τα ακούσει στον παρόντα χρόνο τους. Τι άλλο οφείλουμε να ακούμε στον παρόντα χρόνο; Καταρχήν τη φωνή της απόγνωσης, τον ήχο της ελπίδας και τα τραγούδια που γεννιώνται πίσω από τον λόφο με τα σκουπίδια. Τώρα σ’ αυτή τη λερωμένη εποχή, με τόσα σκουπίδια γύρω μας, πώς ορίζεται η αισθητική; Θεωρώ με τον όρο βασική καθαριότητα. Δηλαδή καθαρό στόχο, καθαρά αισθήματα, καθαρό ήχο, καθαρά ρούχα, καθαρά νοήματα. Προτιμώ, δηλαδή, πριν αποφασίσουμε πώς θα φωτίσουμε μια σκηνή να είναι όλα ευδιάκριτα στο κανονικό φως. Πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή όλοι μας σαν αποδέκτες ενός καλλιτεχνικού αποτελέσματος, το πρώτο που έχουμε ανάγκη είναι, να είναι το φαΐ καθαρό. Και το επόμενο τι το κάνουμε παίρνοντάς το μαζί μας. Περάσαμε μια μεγάλη εποχή δοκιμής και αναίρεσης αισθητικών τάσεων και αυτή τη στιγμή, αυτό που καταλαβαίνω ότι πρέπει να δώσει ένας δημιουργός είναι καθαρό νερό, καθαρό ψωμί, δηλαδή το πιο δύσκολο.
συγκέντρωνε χρήματα για την εκδρομή μας, επειδή ανεβάζαμε την «Αίτηση σε γάμο» του Τσέχωφ. Κι εκεί ένας καλοπροαίρετος αστυφύλακας μάς πρότεινε ν’ αλλάξουμε το όνομα του συγγραφέα για να πάρουμε την άδεια, και κάναμε τον Τσέχωφ Αντώνη Τσεχωφόπουλο, και σώσαμε την παράσταση. Και σήμερα η αστυνομία απειλεί μαθητές ότι θα τους αποκλείσει από τις πανελλήνιες επειδή έκαναν κατάληψη. Και μάλιστα σε σχολείο στο Κερατσίνι, στην περιοχή που πριν από μερικούς μήνες η Χρυσή Αυγή δολοφόνησε τον μουσικό Παύλο Φύσσα.
Πώς ορίζεται το καθαρό νερό και το καθαρό ψωμί; Ξανακοιτάμε τις πηγές. Η υπαγωγή σε κείμενα και ήχους από τα χρόνια που οι ζωές και οι κοινωνίες είχαν νοικοκυριό ή το να ξανακοιτάξεις τους αρχαίους, τα μεγάλα κινήματα τέχνης στην Ευρώπη και τον σουρεαλισμό, θα επισημάνω, να ξαναβρείς τα νήματα που μπορούν να σου φτιάξουν ένα καθαρό καινούργιο κόκκινο, να μια ωραία σκέψη, είναι κάτι. Αισθάνομαι ότι μόνο μέσα από τη σύγκρουση με το δεδομένο μπορεί να γεννηθεί κάτι καινούργιο. Και αυτή τη στιγμή η διαφορά είναι ορατή. Ξέρουμε ποιοι είναι οι εχθροί. Ξέρουμε και ποιοι είναι οι σύμμαχοι; Όταν βρεις έναν πεσμένο άνθρωπο στο πεζοδρόμιο, δεν ρωτάς τι ψήφισε τον σηκώνεις να τον πας στο νοσοκομείο. Όποιος σε βοηθήσει σ’ αυτό είναι σύμμαχος. Για μένα αυτή είναι η προτεραιότητα της τέχνης αυτή τη στιγμή. Γιατρεύουμε, κάνουμε την ένεση αδρεναλίνης και αφήνουμε ελεύθερο τον παίκτη δείχνοντας, όσο πιο ήσυχα μπορούμε, τον δρόμο που βγάζει στην εξοχή. Πάντα σας άρεσε να μιλάτε με παραβολές; Νομίζω ότι αυτό είναι η δουλειά της τέχνης. Μόνο που τώρα η δύναμη του μεγάλου κόκκινου παραμυθά μέσα σε μια απελπισμένη κοινότητα μιας ευλογημένης πατρίδας μπορεί να παίξει ξεσηκωτικό, ουσιαστικό ρόλο στην ψυχική ανάταση, μες στα σπίτια μας πάνω απ’ όλα, δεδομένου ότι αυτή τη φορά ο εχθρός «εμφώλευσε» δυναμικά μέσα στον κοινωνικό ιστό και έγινε μια επικίνδυνη, κακή υγρασία που ρήμαξε τους στίχους και πέσαν προς τα μέσα. Διεκδικείτε για τον εαυτό σας τον ρόλο του κόκκινου παραμυθά;
Δεν είμαι μόνος μου, είμαστε πολλοί. Ένιωσα την Κυριακή στου Ψυρρή με το κόκκινο παλτό μου, μ’ έναν ηλεκτρικό πιτσιρικά δίπλα μου, μ’ έναν ενισχυτή κι ένα μικρόφωνο, ότι μπορεί ένα τραγούδι, και όχι απαραίτητα επαναστατικό, αλλά συναισθηματικό, να οδηγήσει ένα πλήθος απελπισμένων έξω από τη Βουλή. Ένιωσα δηλαδή ότι η σχέση που ανάβει ανάμεσα στον καλλιτέχνη και στο κοινό για να εκραγεί ένας πυρήνας, στην ουσία έχει να κάνει με το πόσο ο καλλιτέχνης αντέχει να ερημώσει από το εγώ του και να γίνει ο καθρέφτης των ανθρώπων που έχει απέναντί του. Αυτό προϋποθέτει γενναιοδωρία, αγάπη για τους ανθρώπους απ’ όπου κι αν προέρχονται και συνείδηση της ομαδικής απελπισίας που μας ενώνει δυνατά μέσα από ένα τραγούδι (έργο τέχνης). Θέλω να πω δηλαδή ότι ο κόσμος σου δίνει τη γλώσσα, εσύ τη διαχειρίζεσαι. Αισθάνεστε ότι αυτή η διάδραση ακουμπάει πολλούς καλλιτέχνες σήμερα στη χώρα μας; Νομίζω όλοι θέλουν. Δεν είναι αρκετό να δίνεις απ’ αυτό που σου περισσεύει. Στη φάση αυτή πρέπει να δίνεις κυρίως, από αυτό που δεν σου περισσεύει. Αυτό φαίνεται ότι δεν έχουν το θάρρος να το κάνουν όλοι, φοβίζει το γεγονός ότι δεν υπάρχει «αγορά» να σου εξασφαλίσει το αυριανό μισθίο. Είναι λίγο συγκρατημένοι κάποιοι, γιατί δεν γνωρίζουν με ποια εξουσία θα συναλλαχθούν αύριο. Παρ’ όλα αυτά έχουμε δείγματα στην τέχνη με κοσμοσυρροή του λαού απαξάπαντα, πασών ηλικιών, σε παραστάσεις, όπως η «Αγία Ιωάννα των σφαγείων» του Μπρεχτ
με σκηνοθέτη τον Μαστοράκη, η «Ανάκριση» του Πέτερ Βάις με τον Καζάκο, η Μακρόνησος με 6.500 θεατές για τον Μίκη τον Σεπτέμβριο, που δεν χρειάστηκε κανενός είδους μειν στριμ υποστήριξη εκτός από την πληροφορία που διαδίδεται από σπίτι σε σπίτι και από γειτονιά σε γειτονιά, όπως συμβαίνει και με μας φέτος. Δηλαδή υπάρχει ένα σιωπηλό περιστεράκι που λέει το μυστικό στον αέρα και η δουλειά γίνεται. Το «Άλλη πόλη μες την πόλη» το ‘γραψε η Νικολακοπούλου το 1988. Κάποιοι το ακούσαμε, κάποιοι δεν θέλουν να το ακούσουν ποτέ. Όσοι δεν συντονιστούν μ’ αυτό το υπόγειο ρεύμα που οδηγεί όλη τη νότια Ευρώπη αυτή τη στιγμή σε μια μεγάλη σύγκρουση με το κατεστημένο της τραπεζοχούντας και των κυβερνητικών και εκδοτικών τσιρακίων της είμαι βέβαιος ότι θα πάνε στα σκουπίδια της Ιστορίας. Και αυτά τα σκουπίδια θα είναι μη ανακυκλώσιμα. Θα παγώσουν στον χρόνο οι εικόνες τους, φρικτά γλυπτά τις εποχής των Μνημονίων. Γι’ αυτό υποστηρίζετε ΣΥΡΙΖΑ; Δεν προμοτάρω ΣΥΡΙΖΑ, προμοτάρω την Αριστερά. Και καμαρώνω που αυτή τη στιγμή ένας Έλληνας πολιτικός, νέος, χαίρει εκτίμησης σ’ όλο το αριστερό ευρωπαϊκό τοπίο. Είμαι αριστερός από σπίτι και σκυλί από μαντρί. Σε ποιο σχολείο πήγατε; Στο μεικτό Γυμνάσιο Γλυφάδας. Χούντα. Μας πήγανε στο τμήμα για τη γιορτή τελειοφοίτων που θα
Δεν θα κρατήσει για πολύ αυτό. Υπάρχουν σπίτια Ελλήνων που δεν μασάνε απ’ αυτή την απειλή. Υπάρχουν ψυχές που κοιμούνται με την πεποίθηση ότι αυτό το τοπίο θα αλλάξει γρήγορα. Αυτός που σπέρνει πείνα, θερίζει θυμό, προειδοποιούσε ένα κόκκινο γκράφιτι σε ένα κυβερνητικό κτήριο στο Σαράγιεβο αυτήν την εβδομάδα. Υπάρχει χειρότερος φασισμός από τη Χρυσή Αυγή, αυτός που ενεδρεύει στα κέντρα εξουσίας που καμώνονται τους αντιφασίστες. Αυτός είναι ο αληθινός φασισμός, αυτό που φαίνεται είναι η ελεύθερη εικόνα του. Ας το πάρουμε απόφαση ότι όσο κυκλοφορούν ελεύθερα η χουντοκυβέρνηση Σαμαρά, τα κυβερνητικά μιάσματα του πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ, τα γνωστά μούτρα που είδαμε στους 58, και άλλα σκουπιδαριά, θα έλεγα εγώ με τη γλώσσα μου, κινδυνεύουμε. Οι ζωές μας, το νερό μας, η θάλασσά μας, ο αέρας που αναπνέουμε. Τι είναι τέχνη, κύριε Κραουνάκη; Τέχνη είναι το κόμμα που σε τροφοδοτεί να μιλάς με τους αγγέλους σου, με τα γράμματα και τους ήχους που έχουν καθορίσει την ανθρώπινη ύπαρξη σ’ αυτόν τον πλανήτη και που κάνει όλους εμάς που μιλάμε γι’ αυτήν, υπηρέτες και χειρόνακτες, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό αυτήν την ώρα, να αποθεωθεί το χειροποίητο και το ομαδικό. Μας βάζει, λοιπόν, υπόχρεους να παρακολουθήσουμε τη μεγάλη στιγμή που ζει η ανθρωπότητα σήμερα, να την τραγουδήσουμε και να την οδηγήσουμε, αν μπορούμε, σε εορταστική έξοδο. Στο μέγα πανηγύρι.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
54
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ Συγγραφείς: ρεαλισμός Τρεις συγγραφείς που το έργο τους εμπνέεται από τις παραδόσεις του μοντερνισμού, οι Αχιλλέας Κυριακίδης, Τάσος Γουδέλης και Άρης Μαραγκόπουλος, συνομιλούν με τον κριτικό λογοτεχνίας Γιώργο Αριστηνό αλλά και το κοινό τους, με θέμα «Ενάντια στη ρεαλιστική παράδοση;», στο πλαίσιο του Megaron Plus, σε συνεργασία με το ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο Ο Αναγνώστης, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Β. Σοφίας και Κόκκαλη), στις 7.00 μ.μ.
Βουκουρέστι
Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Merlin Puppet Theater Με έδρα το Βερολίνο, αλλά με Έλληνες συντελεστές, η ομάδα κουκλοθέατρου Merlin επιστρέφει στην Ελλάδα για να παρουσιάσει για πρώτη φορά την βραβευμένη παράστασή της για ενήλικο κοινό Clowns Houses, που μέχρι σήμερα έχει παρουσιαστεί σε πολλά ευρωπαϊκά θέατρα και διεθνή φεστιβάλ. Ήρωές της έξι κωμικοτραγικοί χαρακτήρες και η συμβατική καθημερινότητα τους μέσα σε ένα σκοτεινό κλειστοφοβικό περιβάλλον. Φόβοι, εμμονές, μοναξιά τους συνοδεύουν. Η ομάδα «παίζει» με τις εμμονές αυτές, τις δαιμονοποιεί και, με τον πιο βίαιο τρόπο, τους τιμωρεί αλλά και τους λυτρώνει. Οι Merlin παρουσιάζουν το Clowns Houses, καλεσμένοι του Ελληνικού Κέντρου της Διεθνούς Ένωσης της Κούκλας Unima, για τρεις παραστάσεις το Σαββατοκύριακο 22-23 Φεβρουαρίου στο Θέατρο Olvio (Φαλαισίας 7, Βοτανικός), στις 10.00 μ.μ.
ΚΥΡΙΑΚΗ
Πατριδογνωσία Μια μικρή πολιτική επιθεώρηση για έναν ηθοποιό και τέσσερις μουσικούς, με τίτλο Πατριδογνωσία ή Τίποτα πια δεν είναι για συγγνώμη, παρουσιάζει ο Γεράσιμος Γεννατάς, σε σκηνοθετική επιμέλεια Θανάση Χαλκιά. Κάθε Σάββατο (8.00 μ.μ.) και Κυριακή σατιρίζει τη σύγχρονη αρένα ανθρώπινης εξαθλίωσης που αποτελεί ο κόσμος ολόκληρος, με σκηνές από σκληρούς αγώνες και προδομένα όνειρα στον πολυχώρο Χυτήριο (Ιερά Οδός 44), στις 7.00 μ.μ.
ΔΕΥΤΕΡΑ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com
Σύγχρονη μουσική Με ένα πρόγραμμα που συνδυάζει δύο κλασικά αριστουργήματα του μοντερνισμού, το Κοντσέρτο για πιάνο (αριστερό χέρι) του Μωρίς Ραβέλ και την σουίτα από Το πουλί της φωτιάς του Ιγκόρ Στραβίνσκυ, με δύο πρωτοποριακές δημιουργίες σύγχρονων συνθετών, το αφιερωμένο στη μνήμη του Νίκου Μαμαγκάκη Incompatible(s) IX του Νικόλα Τζώρτζη, που παρουσιάζεται σε πρώτη εκτέλεση, και το Rage in the heaven city του Γάλλου Ραφαέλ Σεντό, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με σολίστ τον διαπρεπή Έλληνα πιανίστα Στέφανο Θωμόπουλο και υπό τη μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου, εγκαινιάζει το Φεστιβάλ Σύγχρονης Μουσικής στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Συγγρού 107), στις 8.30 μ.μ.
Λευτέρης Πούλιος Μια βραδιά αφιερωμένη στο ποιητικό έργο του Λευτέρη Πούλιου διοργανώνουν οι «Βικτωριανοί», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την αναβάθμιση του κέντρου της πόλης, με ομιλητές τον ποιητή Γιώργο Μαρκόπουλο, τις
Αθηνά Καραφίνα και Χριστίνα Διβάνη και τον Στέλιο Ελληνιάδη. Ποιήματα θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Φώτης Αρμένης, Μαρία Κανελλοπούλου, Αθηνά Κεφαλά, Νίκος Ορφανός και ο ίδιος ο ποιητής, στο Πολιτιστικό Κέντρο Εργαζομένων ΟΤΕ (Γ ‘ Σεπτεμβρίου 110), στις 8.30 μ.μ.
Προσκεκλημένος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου Tudor Dinu μιλά με θέμα «Περιδιαβάζοντας στο Βουκουρέστι των Φαναριωτών», στο Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου (Σκουφά 45), στις 6.30 μ.μ.
ΤΕΤΑΡΤΗ
Μυρμήγκι Μια ειδική παράσταση του έργου του Jean Giono Ο άνθρωπος που φύτευε δέντρα διοργανώνεται από το Δίκτυο αλληλεγγύης της 6ης Κοινότητας Αθήνας «Μυρμήγκι», όπου οι θεατές καλούνται, αντί εισόδου, να φέρουν μαζί τους τρόφιμα που θα διανεμηθούν στις 400 οικογένειες που στηρίζει το δίκτυο, στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων (Κύπρου 91α και Σικίνου 35α, Κυψέλη), στις 8.00 μ.μ.
ΠΕΜΠΤΗ
ΤΡΙΤΗ
Αφρικανικό σινεμά
David Sedaris
Για τρίτη χρονιά το κοινό θα έχει την ευκαιρία για ένα κινηματογραφικό ταξίδι στην αφρικανική ήπειρο, μέσα από 18 ταινίες μεγάλου μήκους και μία μικρού, μυθοπλασίας αλλά και ντοκιμαντέρ, από οκτώ χώρες, στο πλαίσιο της Εβδομάδας Αφρικανικού Κινηματογράφου, που ξεκινά σήμερα με το Μια καταραμένη γενιά (2013) του Νασρεντίν Μπεν Μάατι από την Τυνησία, με ελεύθερη είσοδο, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48), στις 8.00 μ.μ.
Ελληνοαμερικανός δεύτερης γενιάς, ο Ντέιβιντ Σεντάρις, ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους κωμικούς συγγραφείς, συζητά με τον τον Γιώργο Αρχιμανδρίτη για τη σύγχρονη κοινωνία και τον παραλογισμό της, τον αμερικανικό τρόπο θεώρησης των πραγμάτων και τον κοσμοπολιτισμό, τους αντιήρωες της καθημερινής ζωής, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Συγγρού 107), στις 7.00 μ.μ.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Ιφιγένεια εν Ληξουρίω Την τραγεδία ονομασμένη Ιφιγενεία του Πέτρου Κατσαΐτη, μια κωμωδία της πρώιμης επτανησιακής θεατρικής παράδοσης (1720) παρουσιάζει η ομάδα Τσιριτσάντσουλες, βασι-
Θεόδωρος Κουρεντζής Δύο έργα της εποχής του μπαρόκ, την όπερα Διδώ και Αινείας του Χένρι Πέρσελ και το Dixit Dominus, ένα από τα ομορφότερα έργα εκκλησιαστικής μουσικής του Χέντελ, παρουσιάζει ο εγκατεστημένος στη Ρωσία διεθνούς φήμης μαέστρος Θεόδωρος Κουρεντζής, μαζί με την MusicAeterna, το εξαιρετικό σύνολο δωματίου και την χορωδία που έχει δημιουργήσει, την Τρίτη και την Τετάρτη, αντίστοιχα, στο Μέγαρο Μουσικής (Β. Σοφίας και Κόκκαλη), στις 8.30 μ.μ.
σμένη σε σκηνοθεσία της Κίττυς Αρσένη και αφιερωμένη στη μνήμη της, από σήμερα και κάθε Παρασκευή και σαββατοκύριακο, στον πολιτιστικό σύλλογο Δυναμό (Παραμυθίας 2830, Κεραμεικός), στις 9.00 μ.μ.
Γενοκτονία; Στρογγυλό τραπέζι με τη συμμετοχή των Β. Μεϊχανετσίδη, Λ. Μπαλτσιώτη, Δ. Χριστόπουλου, Χρ. Κουλούρη, Βλάση Αγτζίδη με θέμα «Ιδεολογικές συγκρούσεις και ερμηνευτικές ασυμφωνίες στη σύγχρονη Ελλάδα με αφορμή τη γενοκτονία στην Ανατολή» πραγματοποιείται στο πλαίσιο του σεμινάριου σύγχρονης ιστορίας στη Βιβλιοθήκη Δήμου Κηφισιάς (Έπαυλη Δροσίνη, Αγ. Θεοδώρων και Κυριακού), στις 7.00 μ.μ.
ΣΑΒΒΑΤΟ
Deus Ex Machina Η ιστορική μπάντα της ελληνικής ανεξάρτητης ροκ σκηνής, οι καταιγιστικοί Deus Ex Machina, μια από τις λίγες με αδιάλειπτη συνέχεια μέσα στον χρόνο, στήνουν μια εκρηκτική live εμφάνιση, παρουσιάζοντας τη νέα τους δουλειά The sound of liberation, στο Κύτταρο Live (Ηπείρου 48 και Αχαρνών), στις 9.00 μ.μ.
Βάσω Κατράκη Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Βάσως Κατράκη, μια έκθεση παρουσιάζει αντιπροσωπευτικά έργα της σπουδαίας Ελληνίδας χαράκτριας, χαραγμένα στο ξύλο αλλά κυρίως στην πέτρα, υλικό που της επέτρεψε να ξεφύγει από το πλαίσιο της παραδοσιακής χαρακτικής και να ανοιχτεί σε μεγάλες φόρμες, με έργα εμβληματικά, μνημειακά, που της χάρισαν διεθνή αναγνώριση. Για πρώτη εδώ και χρόνια τα έργα θα είναι προς πώληση, με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων για την αναστήλωση του σπιτιού - μουσείου της Βάσως Κατράκη στο Αιτωλικό. Η έκθεση, που θα διαρκέσει έως 15/3, εγκαινιάζεται την Τρίτη στην γκαλερί Έκφραση - Γιάννα Γραμματοπούλου (Βαλαωρίτου 9α), στις 7.30 μ.μ.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
55
ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ
Τίμων ο Αθηναίος και η Αθηναία Ξανθίππη Το σπανίως παιζόμενο έργο του «Σαίξπηρ», «Τίμων ο Αθηναίος», δίνεται σε απόδοση και σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Κοέν, στο «Σύγχρονο Θέατρο». Δυο λόγια πριν περάσουμε στην παράσταση. Ο «Τίμων» θεωρείται γενικά ως ένα έργο «υβριδικό», εν μέρει οφειλόμενο στο χέρι του Σαίξπηρ και εν μέρει στην πέννα ενός άγνωστου συγγραφέα. Κεντρικό πρόσωπο του δράματος είναι ο «απόλυτος αρνητής των ανθρωπίνων αξιών» και ο «μεγάλος μισάνθρωπος» Τίμων ο Αθηναίος, το μέγεθος της μορφής του οποίου είναι αναμφισβήτητα σαιξπηρικό, και η τελική του «έξοδος» δεν αφήνει αμφιβολίες για το ισχυρό χέρι που την έγραψε. Ο ήδη κουρασμένος Σαίξπηρ ίσως να ανέθεσε σε άλλους, νεότερους, συγγραφείς να ολοκληρώσουν τους ελάσσονες χαρακτήρες. Το έργο εμπνέεται από τον Πλούταρχο και τον Λουκιανό, που ο Σαίξπηρ διάβαζε στα Λατινικά. Γενικώς αμφισβητείται αν γνώριζε αρχαία ελληνικά. Ο Καβάφης σε ένα δοκίμιό του υποστηρίζει με επιχειρήματα το
αντίθετο, και έχει μάλλον δίκιο. Σήμερα είμαστε σε θέση πια να πιθανολογήσουμε πού τα έμαθε ο ποιητής, αλλά για αυτό θα επανέλθουμε κάποια άλλη στιγμή. Ο σπουδαίος θεατράνθρωπος Γκέοργκ Μπράντες έγραφε, στον προηγούμενο ήδη αιώνα (διατηρώ τη γλώσσα της μετάφρασης του Μιχ. Δαμιράλη): «Ο βίος των τελευταίων ετών (του Σαίξπηρ) και παν ό,τι είχεν υποφέρει εκ της χυδαιότητος των ανθρώπων, συνεκεντρώθη εν τη κολοσσιαία ταύτη μορφή του απηλπισμένου μισανθρώπου, ούτινος η αγρία ρητορική ομοιάζει προς μαύρην ουσίαν αίματος και χολής την οποίαν αποβάλλει διά να ανακουφίσει τους πόνους του». Σήμερα πολλοί πιστεύουν ότι ο Σαίξπηρ επιχειρούσε συνειδητά, με το έργο αυτό, να επινοήσει μια νέα, μεικτή φόρμα, ούτε κωμωδία ούτε δράμα. Ο «Τίμων» αναγνωρίζεται ως ένα έργο πέρα από την εποχή του, προφητικό, σαν μια παράδοξη μείξη του Άμλετ με τον Ληρ, που προσφέρεται για δημιουργική ανασύνθεση.
Η σκηνοθεσία (και διασκευή) του Αλέξανδρου Κοέν (με κινησιολογία της Φρόσως Κορρού), σκοπεύει να δώσει το έργο ως μια σύγχρονη, σκοτεινή σχεδόν δαιμονική ροκ - όπερα, και μπορεί να ειπωθεί ότι ο δύσκολος, κινητός, στόχος επιτυγχάνεται. Η ατμόσφαιρα είναι «μαύρη», το κλίμα «γοτθικό», οι ρυθμοί κινηματογραφικοί. Το έργο, επί πλέον, υποστηρίζεται από μία ισοδύναμη ικανή ομάδα δοκιμασμένων ή νεότερων ηθοποιών, που «τα δίνουν όλα». Με τον προικισμένο Μάξιμο Μουμούρη επικεφαλής και με την Ελένη Κρίτα σε έναν ξαναπλασμένο χαρακτηριστικό ρόλο, σύνθεση πολλών. Ακόμη, οι: Εύη Νταλούκα, Αλίκη Βουτζουράκη, Κώστας Πιπερίδης, Γιάννης Αθανασόπουλος, Άλεξ Κάβδας, Πατρίκιος Κωστής, Γιώργος Γεροντιδάκης, Τζούλη Σούμα, συνθέτουν έναν δυνατό καμβά. Ωστόσο θα περίμενε κανείς οι «εικόνες» επάνω στον καμβά να ήσαν πιο διακριτές, τα διαφορετικά πρόσωπα των ηρώων να είχαν σμιλευτεί σκηνοθετικά περισσότερο.
Τα σκηνικά (Χριστίνα Κωστέα) τα κοστούμια (Celebrity skin), οι φωτισμοί (Κατερίνα Μαραγκουδάκη) υπηρετούν πιστά το πνεύμα της παράστασης. 777 Μια μικρή, ευχάριστη έκπληξη επιφυλάσσει το όμορφο Θέατρο «Ελεύθερη ΄Εκφραση» της οδού Λέσβου σε όσους δεν γνωρίζουν την ως τώρα θεατρική δουλειά της Τζένης Κολλάρου - Καλλέργη. Τους περιμένει μια εντελώς καινούργια Τζένη. Δουλεύοντας επάνω σε ένα ενδιαφέρον κείμενο, γραμμένο «επάνω της», του ηθοποιού Γιώργου Χριστοδούλου, σε σκηνοθεσία της ακούραστης Μαίρης Ιγγλέση, η Τζένη Κολλάρου Καλλέργη ενσαρκώνει άψογα την
KΡΙΤΙΚΗ MOYΣΙΚΗΣ Το συνοδευτικό φυλλάδιο της εναρκτήριας παραγωγής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, με την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Η κόρη της καταιγίδος», επιβεβαιώνει και ποιοτικές αποστάσεις της νέας αναβίωσης της σκηνοθεσίας, από την Αγγέλα Σαρόγλου, έναντι του ελαττωματικού προηγούμενου της Πειραιώς 260. Παραλλήλως εισάγει ενδιαφέροντα προβληματισμό μέσα από τα κείμενα των σκηνοθέτη Αλέξανδρου Ευκλείδη και μαέστρου Χαράλαμπου Γωγιού, καθώς και του θεατρολόγου Μανώλη Σειραγάκη, που προσυπογράφουμε ως διακήρυξη αρχών για παρόμοια εγχειρήματα προσφερόμενα σε στοιχεία και αναφορές ιστορικής τεκμηρίωσης. Γιατί, δεν πρέπει να το παρασιωπούμε, η πολιτική πολεμική κατά της οπερέτας οφείλεται, κυρίως, στην έμπρακτη εξαγγελία ενός μουσικοθεατρικού -τρόπον τινά- «ανήκομεν εις την δύσιν», δόγματος όμως ομολογουμένως αναπόδραστου για τους εραστές της λόγιας ελληνικής μουσικής, ακόμη και της εύθυμης, όπως η οπερέτα, που δεν είναι για τον λόγο αυτό λιγότερο απαιτητική Με δεδομένη, πλέον, την de facto άμβλυνση της όποιας ταξικής πάλης μεταξύ αγροτικού και μικρο- ή μεσοαστικού στοιχείου, ας έλθουμε στην ίδια την καλαίσθητη παραγωγή. Ένα ανέβασμα με σκηνικό και ενδυμασίες (Κωνσταντίνος Ζαμάνης) αρκούντως ουτοπικά (όπως και οι pop art κομμώσεις!) ώστε να ανακαλούν μιαν άλλη εποχή στη ζωή των Αθηναίων αστών, με μόνη -αχρείαστη- παραφωνία τα
TOY ΚΥΡΙΑΚΟY Π. ΛΟΥΚΑΚΟY
«Κόρη της καταιγίδος» (β΄) διάφορα καψουροτράγουδα που «επένδυαν», με την παρέμβαση μάλιστα αναχρονιστικού DJ, τον χρόνο προσέλευσης των θεατών και τα διαλείμματα, ενοχλητική υπόμνηση μιας επαρκώς οικείας περιρρέουσας πραγματικότητας, à éviter absolument σε τυχόν επόμενη αναβίωση! Η πλοκή της οπερέτας αξιοποιεί τους όρους της φαρσοκωμωδίας παρεξηγήσεων συνδυάζοντας αριστοτεχνικά το γαλλικό boulevard με την αθηναϊκή ηθογραφία και αποτελεί ευτύχημα ότι οι διάλογοι κρατήθηκαν σε αναλογία μέτρου προς τη μουσική, με εξαίρεση ίσως την τελευταία πράξη, όπου όμως, ας το ομολογήσουμε, οι πλατυασμοί της πρόζας ανέκαθεν ευδοκιμούσαν, ακόμη και σε τόσο εμβληματικές καταχωρήσεις του είδους, όπως η «Νυχτερίδα» ή «Η εύθυμη χήρα». Αλλά και η ίδια η διανομή των ερμηνευτών παρουσίαζε ενδιαφέρον και κατέγραφε υποσχέσεις. Σημειώνουμε ως χαρισματική για το είδος την παρουσία του Δημήτρη Ναλμπάντη στον ρόλο του Πέτρου, ενός άδοντος ηθοποιού προορισμένου ως πρωταγωνιστή της οπερέτας, με τους φυ-
γνωστή, θυμόσοφη και ευέξαπτη Ξανθίππη, σύζυγο του Σωκράτη που... τα ψάλλει επί σκηνής με απίστευτο χιούμορ και με συγκινητική συνάμα τρυφερότητα... στην σκιά του Σωκράτη, τον οποίο «παίζει» υποδειγματικά σε βίντεο ο Λυκούργος Καλλέργης, από μια παλιότερη ταινία του! Ο διάλογος, σπαρταριστός, «κατεβαίνει» άμεσα στο κοινό που το διασκεδάζει, το χαίρεται, αλλά και αντιλαμβάνεται συγχρόνως, σωστά, το πράγμα ως ένα αφιέρωμα αιώνιας αφοσίωσης και αγάπης, με βαθύ περιεχόμενο ανθρωπιάς. Με τα ωραία κοστούμια - σκηνικά της Πέννυ Αμπλά, τους φωτισμούς του Αντώνη Παναγιωτόπουλου και τη μουσική (άλλη μεγάλη, ευχάριστη έκπληξη αυτή), του Φίλιππου Κουτσαύτη.
σικούς και πηγαίους υποκριτικούς τρόπους γεννημένου κωμικού, πολύ μακριά από το βεβιασμένο χιούμορ πολλών τηλεοπτικών αστέρων, και μάλιστα χωρίς εκπτώσεις στις μουσικές προδιαγραφές του ρόλου του. Η κάπως άγουρη Πένυ Δεληγιάννη (αντί της προβλεπόμενης επί χάρτου Βάσιας Ζαχαροπούλου για την παράσταση της 4ης.01.14) εφάρμοσε σαν γάντι στον ρόλο της εξίσου νεαρής και αντιστοίχως άπειρης συζύγου του Ρίκας, της επώνυμης «Κόρης» του τίτλου, διασφαλίζοντας τις δραματουργικές ισορροπίες του ζεύγους. Στους αντίποδες, η Ιωάννα Φόρτη (αντί της προβλεπόμενης στο πρόγραμμα Ελένης Λιώνα) σκιαγράφησε έναν πειστικής υπερβολής χαρακτήρα μέγαιρας και μεγαλομανούς μητέρας με το υπαινικτικό επώνυμο Γκραντίδου, μουσικά ενισχυμένο από την εμβόλιμη «άρια» του Χ. Γωγιού και με «Grand Guignol» συνοδεία εκκλησιαστικού οργάνου για τα οιονεί ρετσιτατίβα της. Over the top, ενδυματολογικά, στην κόμμωση, στο μακιγιάζ αλλά και την κίνηση, η Μαρισία Παπαλεξί-
ου δεν διστάζει ποτέ να τσαλακώνει την (ωραία) εικόνα της για τις ανάγκες των ρόλων της και τις επιθυμίες των σκηνοθετών της, όπως εν προκειμένω ως ελαφρών ηθών «κόμισσα» του καμπαρέ Πλου - Πλου, που ενεργοποιεί διαχρονικά επίκαιρους και αεί απαγορευμένους ανδρικούς πόθους. Απολαυστικοί καθότι μετρημένοι οι Κωστής Ρασιδάκης (Γκραντίδης) και Χρήστος Κεχρής (Ρονσής), ευπρόσδεκτα εξεζητημένη και διαρκώς αμφίβολης νηφαλιότητας η Σοφιάννα Θεοφάνους στο μέρος της κ. Ρονσή, της μυστηριώδους και πάλαι ποτέ μοιραίας γυναίκας που αρχικά πυροδότησε την πλοκή, μια ακόμη υποκριτική βινιέτα. Χονδροειδείς αντίθετα, όπως όμως, ίσως, αρμόζει σε δευτεραγωνιστικό ζευγάρι -και μάλιστα λαϊκών χαρακτήρων- οπερέτας, ο γελοιογραφικός μεσογειακός επιβήτορας Νικόλας του Ζαφείρη Κουτελιέρη και η εξωτική, βαριεστημένη δούλα Μαριγώ της Λίντα Φενγκ, άλλη μια αναγνωρίσιμη αναφορά στις κοινωνικές συνθήκες της μετεμφυλιακής Αθήνας του ‘50-’60, μιας όχι και τόσο μακρινής εποχής. Οι 55 παραστάσεις που είχε επιτύχει η «Κόρη της καταιγίδος» στο Δημοτικό Πειραιώς του 1923 περιορίσθηκαν σε 10 για την επιστροφή στην κοιτίδα της, ωστόσο με Θέατρο κατάμεστο και κοινό ενθουσιώδες, απροσδόκητα μεικτής χωρικής και κοινωνικής προέλευσης. Ηχηρό μήνυμα για την καλλιτεχνική κατεύθυνση και τις δυνατότητες που προσφέρει αυτός ο ιστορικός χώρος...
56 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΑΒΟΡΑ Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271-2106462253, Tru-Surround Ο εγωιστής γίγαντας 18:45, 20:30, 22:15 ΑΒΑΝΑ Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Nebraska 19:00 Με χωρίς γυναίκες 21:00, 22:40 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Dallas Buyers Club 18:15, 20:45, 23:15 Αίθουσα 2 Δικός της 17:00, 19:20 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 21:45 Αίθουσα 3 Vampire Academy 17:40, 20:00, 22:20 Αίθουσα 4 RoboCop 23:00 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:00, 20:30 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλισσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:00, 20:20, 22:40 Αίθουσα 2 Το δέντρο και η κούνια 16:00, 18:00, 20:00 Δικός της 22:00 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 21089832382112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:00, 20:20, 22:40 Αίθουσα 2 Vampire Academy 17:00, 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 3 Dallas Buyers Club 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 4 Nymphomaniac: Μέρος Α’ 22:00 Με χωρίς γυναίκες 18:00, 20:00 ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:00, 20:15, 22:30 Αίθουσα 2 Το δέντρο και η κούνια 18:30, 20:30, 22:30 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ EUROPA CINEMAS Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Πατησίων 77-79, σταθμός ΗΣΑΠ «Βικτώρια», 2108219298 Μνημείων άνδρες 17:30, 20:00, 22:30 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ NEW STAR ART CINEMA Κρέμου 141, Καλλιθέα, 2109512624 2109512604 Αίθουσα 1 Το ουράνιο τόξο 16:15 Ο λύκος της Wall Street 20:00 Nymphomaniac: Μέρος Α’ 23:00 Δικός της 17:45 Αίθουσα 2 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 22:00 Μικρά Αγγλία 19:00 Μαντέλα: Ο δρόμος προς την ελευθερία 16:30 ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2+1 Αγωνιστών στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 2105813470-2105813450 Αίθουσα 1 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 20:15 RoboCop 18:00, 22:30 Αίθουσα 2 ART CINEMA Το παρελθόν 17:00 Vampire Academy 19:15, 21:00, 23:00 ΑΣΤΥ Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925, Ομάρ 16:30, 18:10, 20:15, 22:20 ΑΤΛΑΝΤΙΣ 3D DIGITAL Λεωφόρος Βουλιαγμένης 245, Πλατεία Καλογήρων, Δάφνη, 2109711511 Αίθουσα 1 Μνημείων άνδρες 17:30, 19:50, 22:10 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 22:00 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:00, 19:30 ΑΤΤΑΛΟΣ DIGITAL CINEMA Κοτιαίου & Ελευθερίου Βενιζέλου Νέα Σμύρνη, 2109331280 Dallas Buyers Club 18:00, 20:20, 22:40 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Digital Μνημείων άνδρες 18:00, 20:15, 22:30 Αίθουσα 2 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 18:10 Η κλέφτρα των βιβλίων 20:00, 22:20 CAPITOL 3D CINEMA Ιουλιανού 33-35 & Γ’ Σεπτεμβρίου 74-78, Capitol Mall (Σταθμός Βικτώρια), 2108210038, www.facebook.com/CineCapitol Δικός της 19:00, 21:15 CINERAMA DIGITAL CINEMA Αγίας Κυριακής 30, Παλαιό Φάληρο, 21094035932109403595 Dallas Buyers Club 18:10, 20:20, 22:30 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Ο λύκος της Wall Street 22:30 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:40 Delivery Man: Δεν τα φέρνει τα παιδιά ο πελαργός 15:20, 20:20 Αίθουσα 2 - Post Credit Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 17:10 3D Μνημείων άνδρες 19:30, 22:00, 00:30 Αίθουσα 3 RoboCop 16:00, 18:30, 21:10, 23:40 Αίθουσα 4 - Post Credit Κλειστό Αίθουσα 5 - Cinema Europa, Heineken Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 15:50 Με χωρίς γυναίκες 18:00, 20:10, 22:10, 00:10 Αίθουσα 6 - Cinema Europa Πέμπτη και 12 16:10, 18:20 Nymphomaniac: Μέρος Α’ 23:10 Δικός της 20:40 Αίθουσα 7 - max screen, Cosmote Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:45,
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΘΕΑΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΕΣ «Dallas Buyers Club» του Ζαν Μαρκ Βαλέ. Χρονικό μιας εποχής, χρονικό της μάχης για επιβίωση, η ταινία έχει στο «κέντρο βάρους» της τον Μάθιου Μακόναχι, που δίνει την ερμηνεία της χρονιάς στον ρόλο ενός άξεστου Τεξανού καουμπόη / ηλεκτρολόγου, ο οποίος στα 1985, στα 35 του χρόνια, θα βρεθεί αντιμέτωπος με τη διάγνωση ότι πάσχει από AIDS. Οι γιατροί τού δίνουν μονάχα τριάντα μέρες ζωής, χάνει τους φίλους του, την οικογένειά του, όμως εκείνος δεν είναι διατεθειμένος να υποκύψει χωρίς μάχη, μάχη που θα τον αλλάξει ουσιαστικά, στο διάστημα που καταφέρνει να κερδίσει (Έλλη, Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Νιρβάνα, Διάνα, Κηφισιά Cinemax, Odeon Kosmopolis, Village The Mall, Αελλώ Cinemax, Όσκαρ, Νανά, Άτταλος, Cinerama, Village Φαλήρου, Αθήναιον Cinepolis, Ster Cinemas Ίλιον). «Ομάρ» του Χάνι Αμπού Ασάντ. Σινεμά από την Παλαιστίνη, και μάλιστα πρώτης κατηγορίας! Ο Ομάρ του τίτλου αγαπάει τη Νάντια, που βρίσκεται από την άλλη πλευρά του Τείχους... Η αγάπη, 21:30, 00:15 Αίθουσα 8 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 15:10, 17:30 Ηρακλής: Η αρχή του θρύλου 19:40, 21:50, 00:00 Αίθουσα 9 Vampire Academy 17:00, 19:10, 21:20, 23:30 Αίθουσα 10 Μνημείων άνδρες 15:40, 18:10, 20:50, 23:30 Αίθουσα 11 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 16:30 Dallas Buyers Club 19:00, 21:40, 00:20 Αίθουσα 12 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 17:20, 20:00, 22:40 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 15:30 Αίθουσα 13 gold class Μνημείων άνδρες 20:50, 23:30 Αίθουσα 14 - gold class Μια χειμωνιάτικη ιστορία 20:00, 22:40 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου, Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 19:00, 21:30, 00:00 Αίθουσα 2 Μικρά Αγγλία 18:15 Delivery Man: Δεν τα φέρνει τα παιδιά ο πελαργός 21:15, 23:30 Αίθουσα 3 - Cosmote RoboCop 19:15, 21:45, 00:15 Αίθουσα 4 Μνημείων άνδρες 18:40, 21:10, 23:40 Αίθουσα 5 Με χωρίς γυναίκες 18:10, 20:10, 22:10, 00:10 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 17:20 RoboCop 19:20, 22:00, 00:30 Αίθουσα 2 Vampire Academy 19:30, 21:40, 00:10 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 17:10 Αίθουσα 3 Delivery Man: Δεν τα φέρνει τα παιδιά ο πελαργός 18:10, 20:20 Δικός της 22:30 Αίθουσα 4 - Post Credit Dallas Buyers Club 19:00, 21:30, 00:00 Αίθουσα 5 Με χωρίς γυναίκες 17:00, 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 6 Μνημείων άνδρες 18:30, 21:10, 23:50 Αίθουσα 7-VMAX - Cosmote Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:50, 21:20, 23:50 Αίθουσα 8 - Gold Class Μνημείων άνδρες 19:50, 22:30 Αίθουσα 9 - Gold Class Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:30, 21:00, 23:30 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 ( Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 16:00 RoboCop 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 2 - Cosmote Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 17:00 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 19:00, 21:30, 00:00 Αίθουσα 3 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 16:30 Vampire Academy 18:50, 21:10, 23:30 Αίθουσα 4 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 15:45, 18:00 Με χωρίς γυναίκες 20:10, 22:10, 00:10 Αίθουσα 5 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 17:00 3D Μνημείων άνδρες 19:20, 21:50, 00:20 VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού, Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 - Comfort Μνημείων άνδρες 20:45, 23:15 Αίθουσα 2 - Comfort Μια χειμωνιά-
«Dallas Buyers Club» του Ζαν Μαρκ Βαλέ
η φιλία, η «συνεργασία» με τους Ισραηλινούς, η δυναμική αντίσταση, η υποταγή, αλλά κυρίως η αίσθηση του διπλού διχασμού, εσωτερικού και εξωτερικού, είναι τα νήματα της αφήγησης σε αυτή την εξαιρετική ταινία (Άστυ). «Νεμπράσκα» του Αλεξάντερ Πέιν. Συγκινητικό, και ταυτόχρονα διεισδυτικό στις «αιχμές» του, ασπρόμαυρο road movie στην «καρδιά» της Αμερικής, με τη σκηνοθετική υπογραφή του Αλεξάντερ Πέιν. Ο ηλικιωμένος πατέρας τικη ιστορία 20:30, 23:00 Αίθουσα 3 Πέμπτη και 12 21:40 Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 19:20, 23:50 Αίθουσα 4 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 19:00, 21:30, 00:00 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 17:00 Αίθουσα 5 Delivery Man: Δεν τα φέρνει τα παιδιά ο πελαργός 18:45, 21:00, 23:20 Αίθουσα 6 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 7 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 18:10 3D Με χωρίς γυναίκες 20:10, 22:10, 00:10 Αίθουσα 8 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 18:00 3D Ηρακλής: Η αρχή του θρύλου 20:00, 22:20, 00:30 Αίθουσα 9 Μνημείων άνδρες 18:15, 20:45, 23:15 Αίθουσα 10 - Cosmote Με χωρίς γυναίκες 17:10, 19:10, 21:10, 23:10 Αίθουσα 11 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 17:15, 19:45, 22:15 Αίθουσα 12 RoboCop 20:20, 22:50 Αίθουσα 13 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 17:00 RoboCop 19:15, 21:45, 00:15 Αίθουσα 14 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 17:30 Vampire Academy 19:40, 21:50, 00:20 Αίθουσα 15 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 17:20 Μνημείων άνδρες 19:30, 22:00, 00:30 Αίθουσα 16 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:40 Φρανκεστάιν 20:40, 22:45 Αίθουσα 17 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:00, 19:50, 22:30 Αίθουσα 18 Ο λύκος της Wall Street 17:50, 21:20 Αίθουσα 19 Nymphomaniac: Μέρος Α’ 19:10, 21:40, 00:10 Αίθουσα 20 Vampire Academy 18:50, 21:15, 23:30 ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D DIGITAL Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 2107773319-2107700491 Αίθουσα 1 Nymphomaniac: Μέρος Α’ 18:00, 20:20, 22:30 Αίθουσα 2 Nebraska 17:50, 20:00, 22:20 GAZARTE Βουτάδων 34, Γκάζι, 21034522772103460347, www.gazarte.gr, Nebraska 18:00 Nymphomaniac: Μέρος Α’ 20:00, 22:15 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 Μνημείων άνδρες 20:00, 22:40 Αίθουσα 2 Delivery Man: Δεν τα φέρνει τα παιδιά ο πελαργός 22:10 Η κλέφτρα των βιβλίων 19:20 ΔΑΝΑΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655, www.danaoscinema.gr Αίθουσα 1 Μνημείων άνδρες 17:30, 20:00, 22:30 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 22:15 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:00, 19:40 ΔΙΑΝΑ Περικλέους 14,Μαρούσι, 2108028587, Dallas Buyers Club 18:10, 20:20, 22:30 ΕΛΛΗ Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789, , Dallas Buyers Club 17:40, 20:00, 22:20 ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA ODEON Πατριάρχου Ιωακείμ 5 και Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944, www.i-ticket.gr, Μνημείων άνδρες 17:30, 20:00, 22:40 ΙΛΙΟΝ DIGITAL CINEMA Τροίας 34 & Πατησίων 113, 2108810602-6955466939, , Nebraska 18:10, 20:20, 22:30 ΙΝΤΕΑΛ Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720, Nebraska 17:40, 20:00 Nymphomaniac: Μέρος Α’ 22:20 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 2106233567-
της οικογένειας, αλκοολικός, στα πρόθυρα του Αλτσχάιμερ (Μπρους Ντερν), επιμένει να κάνει ένα ταξίδι από τη Μοντάνα, όπου ζει, στη Νεμπράσκα, προκειμένου να εισπράξει ένα εκατομμύριο δολάρια, όπως του υπόσχεται ένα τετριμμένο διαφημιστικό κόλπο. Ο ένας από τους δύο γιους του θα υποκύψει τελικά στην επιμονή του πατέρα και θα δεχθεί να τον συνοδεύσει σε αυτό το ταξίδι, που θα αποδειχθεί ταξίδι αυτογνωσίας, αλλά και «επιστροφής στις ρίζες» (Ιντεάλ, Gazarte, Γαλαξίας, Αβάνα, Διάνα, Ίλιον, Σπόρτιγκ). 2106232808, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Dallas Buyers Club 17:40, 20:20, 23:00 Αίθουσα 2 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 17:15, 19:45, 22:20 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CLASS CYTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο), Κηφισιά, 2106231601-2106231933, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Μνημείων άνδρες 17:20, 20:00, 22:40 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, Ο εγωιστής γίγαντας 19:15, 21:00, 22:35 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ. Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Vampire Academy 18:15, 20:45, 23:15 Αίθουσα 2 RoboCop 17:15 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 19:45, 22:15 Αίθουσα 3 RoboCop 23:30 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:30, 21:00 Αίθουσα 4 Dallas Buyers Club 18:00, 20:30, 23:00 Αίθουσα 5 Με χωρίς γυναίκες 20:00 Nymphomaniac: Μέρος Α’ 22:00 Δικός της 17:40 Αίθουσα 6 Μικρά Αγγλία 21:30 Οδηγός διαπλοκής 18:30 ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 21064693982106445221, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Dallas Buyers Club 17:30, 20:00, 22:30 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 RoboCop 20:10, 22:40 Αύγουστος 17:40 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 20:10 Φρανκεστάιν 22:50 Αίθουσα 3 Οδηγός διαπλοκής 18:10 Με χωρίς γυναίκες 21:10, 23:10 Αίθουσα 4 Vampire Academy 17:20, 19:40, 22:00 Αίθουσα 5 Η κλέφτρα των βιβλίων 19:30, 22:10 Αίθουσα 6 Μπελ και Σεμπαστιάν: Δύο αχώριστοι φίλοι 18:20 Μνημείων άνδρες 20:30, 23:00 Αίθουσα 7 Μνημείων άνδρες 22:20 Ο λύκος της Wall Street 18:50 Αίθουσα 8 - Vodafone Μια χειμωνιάτικη ιστορία 17:30, 20:00, 22:30 Αίθουσα 9 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 19:10, 21:40 Αίθουσα 10 Dallas Buyers Club 18:10, 20:40, 23:10 Αίθουσα 11 Μνημείων άνδρες 19:00, 21:30 Αίθουσα 12 Εγώ, ο εαυτός μου & η μαμά 18:00 Delivery Man: Δεν τα φέρνει τα παιδιά ο πελαργός 20:00, 22:50 ODEON ΟΠΕΡΑ Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683, www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Δικός της 17:00, 19:45, 22:30 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 19:00, 22:00 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 14560 (από σταθερό 0,49 ευρώ ανά λεπτό και 0,98 ευρώ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr , www.iticket.gr Αίθουσα 1 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 20:00, 22:30 Αίθουσα 2 Ο λύκος της Wall Street 22:00 Αύγουστος 19:20 Αίθουσα 3 Με χωρίς γυναίκες 21:00, 23:00 Αίθουσα 4 12 χρόνια σκλάβος 19:30 Φρανκεστάιν 22:20 Αίθουσα 5 Μνημείων άνδρες 19:00, 21:30 Αίθουσα 6 Μνημείων άνδρες 20:30,
23:00 Αίθουσα 7 - Vodafone Η κλέφτρα των βιβλίων 19:10 Εγώ, ο εαυτός μου & η μαμά 21:50 Αίθουσα 8 Vampire Academy 20:20, 22:40 Αίθουσα 9 Delivery Man: Δεν τα φέρνει τα παιδιά ο πελαργός 19:40, 22:10 Αίθουσα 10 RoboCop 20:10, 22:50 ΟΣΚΑΡ DIGITAL Αχαρνών 330, Κάτω Πατήσια, 2102281563, Dallas Buyers Club 18:00, 20:15, 22:30 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868, Ολα χάθηκαν 23:00 Μικρά Αγγλία 17:00, 20:05 ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ (πρώην ΑΛΟΜΑ) Μεσογείων 232 & Βεντούρη, Χολαργός, 2106525122, Μνημείων άνδρες 18:00, 20:20, 22:40 ΣΟΦΙΑ Ευσταθιάδου 2, Πλατεία Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 2109927447-2109917094, Ρενουάρ 18:30, 20:30 Μέλι 22:30 ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, 2109313360 Αίθουσα 1 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:10, 20:30, 22:40 Αίθουσα 2 Nebraska 18:00, 20:15, 22:30 STER CINEMAS Λεωφ. Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ιλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Ψυχρά κι ανάποδα (μεταγλ.) 16:30 Μνημείων άνδρες 18:40, 21:00, 23:20 Αίθουσα 2 RoboCop 23:00 Με χωρίς γυναίκες 17:30, 19:20, 21:10 Αίθουσα 3 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:10 Dallas Buyers Club 19:10, 21:30, 23:50 Αίθουσα 4 Μια χειμωνιάτικη ιστορία 19:00, 21:20, 23:40 Μικρά Αγγλία 16:00 Αίθουσα 5 Ο λύκος της Wall Street 16:10 Δικός της 19:30, 22:00 Αίθουσα 6 Περπατώντας με τους δεινόσαυρους (μεταγλ.) 16:40 Vampire Academy 18:30, 20:40, 22:50 Αίθουσα 7 Οδηγός διαπλοκής 22:30 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:50 RoboCop 20:15 ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΛΑΪΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134136, 2103609695-2103612046, contact@tainiothiki.gr, www.tainiothiki.gr Αίθουσα 1 Dallas Buyers Club 17:45, 19:45, 22:00 Αίθουσα 2 Η λιμουζίνα 19:00 Η τέλεια ομορφιά 21:30 ΤΙΤΑΝΙΑ CINEMAX Πανεπιστημίου & Θεμιστοκλέους 5, Αθήνα, 2103811147, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Δέκα μικροί νέγροι 22:00 Το ουράνιο τόξο 18:00 Τα φτερά του έρωτα 19:45 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D DIGITAL Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 21028268732102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Μνημείων άνδρες 17:45, 20:15, 22:40 Αίθουσα 2 12 χρόνια σκλάβος 17:30, 20:00, 22:30 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 21082227022108215469, Το δέντρο και η κούνια 20:30 Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί 22:30 Η χαρά και η θλίψη του σώματος 18:00 ΦΟΙΒΟΣ DIGITAL CINEMA Εθνικής Αντιστάσεως 1, στάση ΜΕΤΡΟ Περιστέρι, 2105711105, Μια χειμωνιάτικη ιστορία 18:00, 20:20, 22:30 ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεωφόρος Μαραθώνος 196, 22940-69871, kedmarahon@yahoo.gr, , Η μαγική ομπρέλα 21:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γιαννάκη 2, Μαρκόπουλο, 2299023924, Τζακ Ράιαν: Πρώτη αποστολή 21:00 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 19:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΟΝΑΡ (Πρώην ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ) Αγίας Παρασκευής 40, Ανάκασα- Αγ. Ανάργυροι, 2102690317, Ο εξαιρετικός κύριος Lazhar 19:30, 21:30 ΜΑΓΙΑ Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 22210-25625, www.odeon.gr, www.i-ticket.gr, Μνημείων άνδρες 17:30, 20:00, 22:30 ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, Inside Llewyn Davis 21:00 Η κλέφτρα των βιβλίων 18:30 ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Πλατεία Δημαρχείου, 2104225653 12 χρόνια σκλάβος 19:30 Η κλέφτρα των βιβλίων 17:05 Nymphomaniac: Μέρος Α’ 22:00
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
57
ΣΚΑΚΙ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com
ΟΜΑΔΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΡΑΚΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΜΕ 73 ΜΑΤΣ
Επτακόσιες σκακιέρες σήμερα στα διασυλλογικά
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ o Η 13χρονη Αν. Αβρα-
μίδου τερμάτισε δεύτερη μεταξύ των γυναικών στο Ανοιχτό Διεθνές Πρωτάθλημα Βουλγαρίας, με 6,5 βαθμούς σε 9 αγώνες, υπερβαίνοντας την απόδοση νόρμας διεθνούς μετρ γυναικών! Πολύ καλές εμφανίσεις πραγματοποίησαν και οι νεαροί Ευ. Ιωαννίδης (6 βαθμοί), Κ. Αποστολάκης και Δ. Ζησιάδης (από 5,5). Από 5 βαθμούς συγκέντρωσαν οι Τ. Παυλίδης, Κ. Παυλίδου, Β. Κορόγλου, Α. Καφετζή, Δ. Τσεκμές, Αθ. Μπάλας και από 4,5 βαθμούς άλλοι 7 από τους 41 παίκτες μας. Αγωνίστηκαν 243 σκακιστές και σκακίστριες από 10 χώρες. Νικητής αναδείχθηκε ο Ρουμάνος Βάιντα. o Με συμμετοχή 45 παικτών πραγματοποιήθηκε το 49ο Παγκύπριο Ανοιχτό Πρωτάθλημα. Τις δύο πρώτες θέσεις κατέλαβαν με 7,5 βαθμούς σε 9 αγώνες ο Παύλος Κωσταντίνου και ο Πάρις Κληρίδης, τρίτος με 7 ο μέχρι και τον προτελευταίο γύρο πρωτοπόρος Λουκάς Κεφάλας. o Ο Βούλγαρος Τσεπαρίνοφ (εκ παραδρομής δεν αναφέρθηκε το όνομά του στη στήλη της περασμένης Κυριακής συγγνώμη για την παράλειψη), κατέκτησε την πρώτη θέση στο Γιβραλτάρ, ύστερα από από αγώνες μπαράζ μειωμένου χρόνου. Νίκησε τον Ρώσο Βιτιούγκοφ, ο οποίος είχε αποκλείσει προηγουμένως τον Ουκρανό Ιβαντσούκ. Στο πρώτο γκρουπ αγωνίστηκε και ο ο Ανδρέας - Βασίλης Γκίκας (μέλος της εφηβικής ομάδας του Παναθηναϊκού τη δεκαετία του ‘70), ο οποίος διαμένει μόνιμα στη Γερμανία και ανήκει στην ομοσπονδία της. Στους 10 αγώνες του σημείωσε 3 νίκες, 4 ισοπαλίες και 3 ήττες. o Διάλεξη από τον γκραν μετρ Γιάννη Νικολαΐδη απόψε στις 7.30 μ.μ. με θέμα «Η λογική της απλοποίησης σε περίπλοκες θέσεις» (εντευκτήριο Σ.Ο. Παγκρατίου - ΣΜΑΟ Καισαριανής, Ζηνοδότου 22, Παγκράτι).
Μήνας ομαδικών αγώνων ο Φεβρουάριος με Προκριματικούς Ομίλους Α’ Εθνικής σε πέντε γεωγραφικές περιοχές και με άλλα 68 Πρωταθλήματα και Κύπελλα, τα οποία θα ενεργοποιήσουν σήμερα 1.400 σκακιστές και σκακίστριες σε 700 παρτίδες. Στις εθνικές κατηγορίες οι συνθέσεις είναι δεκαμελείς και στις άλλες διοργανώσεις οκταμελείς ή εξαμελείς.
Με στόχο την Α’ Εθνική Στον Προκριματικό Όμιλο Α’ Εθνικής (ΠΟΑ) Θεσσαλονίκης - Χαλκιδικής προηγείται ο Παναθλητικός Συκεών με 10 βαθμούς σε 5 αγώνες (5 νίκες!). Ακολουθούν με 8 βαθμούς ο Σ.Ο. Πολίχνης και η Ε.Σ. Καλαμαριάς και με 6 βαθμούς η Σκακιστική Παρέμβαση Τριανδρίας και ο Σ.Ο. ΣΑΧ Θεσσαλονίκης. Στα ατομικά σκορ ξεχωρίζουν με 5 νίκες οι σκακίστριες: Γράψα, Μαστρακούλη και Τανακάκη. Οι σημερινές συναντήσεις του 6ου γύρου (ώρα έναρξης 5 μ.μ.): Χρονικό Παπάφη (2) - Σ.Ο. Πολίχνης (8), Ε.Σ. Καλαμαριάς (8) ΣΑΧ Θεσσαλονίκης (6), Σ.Π. Τριανδρίας (6) Σ.Σ. Πεύκων (0), ΧΑΝ Καλαμαριάς (5) - ΑΜΟ Γαλαξίας (5), Παναθλητικός Συκεών (10) - ΠΑΣΠ ΔΕΗ (0). Στον Προκριματικό Όμιλο Α’ Εθνικής (ΠΟΑ) Αττικής προηγούνται ο ΣΜΣ Ελευσίνας (7 βαθμοί σε 4 αγώνες) και ο Ζήνων Γλυφάδας (7 σε 5). Έπονται ο Πειραϊκός (6 σε 4) ο Σ.Ο. Κορυδαλλού (6 σε 5) και ο Σ.Ο. Νέας Φιλαδέλφειας (5 σε 4). Σε ατομικό σκορ ξεχωρίζουν οι 4,5 βαθμοί σε 5 αγώνες του Νικολάου, της Ε. Μάκκα και της Κουτσίδη, καθώς και οι 4 σε 4 του Κουσκούτη. Πρόγραμμα 6ου γύρου (ώρα έναρξης 10.30 π.μ.): Παγκράτι (3 βαθμοί σε 5 αγώνες) - Σ.Ο. Κορυδαλλού (6 σε 4), ΕΕΣ Κορυδαλλού (0 σε 4) - Πειραϊκός (6 σε 4), Ελευσίνα (7 σε 4) - Καλλιθέα (2 σε 5), Ν. Φιλαδέλφεια (5 σε 4) - Ζήνων Γλυφάδας (7 σε 5). Ελεύθερος ο Πανελλήνιος (4 σε 5). Στον ΠΟΑ Κεντροδυτικής Μακεδονίας προηγούνται με 7 βαθμούς σε 4 αγώνες ο ΣΟΠ Πτολεμαίος και ο Σ.Ο. Κατερίνης. Από 4 νίκες έχουν οι Σιδηρόπουλος, Χαριζόπουλος, Καραμιτάνη, Τσούλη, Κελεμενή, Χαρπίδου, Βακιρτζή. Σήμερα (ώρα 11 π.μ.) θα αρχίσει ο τελευταίος γύρος: Σ.Ο. Κατερίνης (7) Σ.Ο. Βέροιας (5), Σ.Λ. Φλώρινας (4) - ΣΟΠ Πτολεμαίος (7), ΣΑΠ Σκακιστάκος (4) - Ο.Σ. Γιαν-
Σπουδαία η συμβολή της Ζέτας Γράψα στην ομάδα του Γαλαξία Θεσσαλονίκης, με 5 νίκες!
νιτσών (4), ΠΚΔ Κατερίνης (3) - ΣΟΠ Δούρειος Ίππος (3), Σ.Σ. Καστοριάς (3) - Γ.Σ. Ποντοκώμης (1). Ελεύθερος ο ΠΣΣΚ Σερρών (3). Στον ΠΟΑ της ΕΣΣΠ αγωνίζονται 6 ομάδες της Αχαΐας. Μετά τον τρίτο γύρο προηγούνται με 5 βαθμούς η Ε.Σ. Αιγιαλείας και η Ν.Ε. Πατρών. Το σημερινό πρόγραμμα (11 π.μ.) του 4ου γύρου: Ν.Ε. Πατρών (5) - Άγιος Βασίλειος (0), Έπαχτος (1) - Ε.Σ. Αιγιαλείας (5), Πατραϊκός (3) - Σ.Ο. Ρίου (4). Στον ΠΟΑ Αν. Μακεδονίας - Θράκης αγωνίζονται 4 ομάδες. Το σημερινό πρόγραμμα του 2ου γύρου: Σ.Ο. Ξάνθης - Α.Ο. Ορεστιάδας, Εθνικός Αλεξανδρούπολης - Πνεύμαθλον Καβάλας.
Πρωταθλήματα και Κύπελλα Οι περισσότεροι σημερινοί αγώνες θα διεξαχθούν στην Αττική, όπου θα γίνουν συνολικά 66 ομαδικές συναντήσεις! Εκτός από τον ΠΟΑ, σε εξέλιξη βρίσκεται η Β’ Εθνική (προηγείται το ΔΗΚΕΠ Άνω Λιοσίων), η Γ’ Εθνική (Δίας Πετρούπολης και Α.Ο. Κηφισιάς), η Α’ Τοπική (Α.Σ. «Άσπρος Πύργος» και ΕΟΣ Αχαρνών), η Β’ Τοπική (ΑΜΕΣ Ν. Ερυθραίας, Σ.Υ. Κηφισιάς, Άνω Βριλήσσια, Σ.Ο. Μοσχάτου), το Κύπελλο Αττικής Φιλίας (Φυσιολάτρης στον α’ όμιλο και Επικοινωνία Ηρακλείου στον β’) και το Κύπελλο «Χειμώνας 2014» (προηγείται η Ικαρία). Αγώνες Β’ Εθνικής άρχισαν στην ΕΣΣΑΜ-Θ, συνεχίζονται στην ΕΣΣΜ-Θ (προηγείται η Σ.Α. «Γ. Ιωακειμίδης») και ολοκληρώθηκαν στην ΕΣΣΠ (νικήτρια η Σ.Α. Πύργου). Τα Ομαδικά Πρωταθλήματα Κρήτης θα διε-
1
5
3
2
7
1
6
8
4
7
8
1
6
4
3
5
7
2
9
8
7
4
2
9
6
8
3
5
1
3
8
5
6
1
9
2
4
7
6
2
9
7
8
4
1
3
5
1
7
4
3
5
2
9
6
8
4
6
8
1
9
3
5
7
2
5
3
1
8
2
7
4
9
6
2
9
7
5
4
6
8
1
3
Δείγμα σκακιστικής γραφής από τον ορμητικό Μπόμπι Φίσερ (1943-2008), ενάμιση χρόνο πριν κατακτήσει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα (Πάλμα ντε Μαγιόρκα, 2.12.1970): Φίσερ - Ρουμπινέτι [B87] 1.ε4 γ5 2.Ιζ3 δ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.Ιγ3 ε6 6.Αγ4 α6 7.Αβ3 β5 8.0-0 Αβ7 9.Πε1 Ιβδ7 10.Αη5 θ6 11.Αθ4 Ιγ5 12.Αδ5 εxδ5 13.εxδ5+ Ρδ7 14.β4 Ια4 15.Ιxα4 βxα4 16.γ4 Ργ8 17.Βxα4 Βδ7 18.Ββ3 η5 19.Αη3 Ιθ5 20.γ5 δxγ5 21.βxγ5 Βxδ5
22.Πε8+ Ρδ7 23.Βα4+ Αγ6 24.Ιxγ6 1-0
5 1
3
8
7
6
8
4
5
6
7
8
9
1 2
4
1
5
9
6
5
5
3
3
4
3
2
7 8
1
9
9 Mέτριας δυσκολίας
5
6
3
Η ΛΥΣΗ: ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΑΡΑΚΕΣΙΛΑΟ 2. ΣΟΥΜΕΛΑ 3. ΠΑΡΑΜΑΝΑ 4. ΚΡΑ 5. ΝΤΑΚΟΤΑ 6. ΔΑΚΟΣ, ΣΠΑ 7. ΟΧΗΡ, ΝΤΑΚ 8. ΠΤΥΕΛΑ 9. ΑΝΤΗΝΟΡΑΣ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΑΣΠΟΝΔΟ 2. ΡΟΑ, ΤΑΧΙΝ 3. ΚΥΡΙΑΚΗ 4. ΕΜΑ, ΚΟΡΠΗ 5. ΣΕΜΝΟΣ, ΤΝ 6. ΙΛΑ, ΝΥΟ 7. ΛΑΝΚΑΣΤΕΡ 8. ΑΡ, ΠΑΛΑ 9. ΟΑ, ΑΡΑΚΑΣ
Η λύση του χθεσινού προβλήματος
6
3
9
Μινιατούρα του Φίσερ
ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ
SU DO KU 9
ξαχθούν το δίμηνο Μαρτίου - Απριλίου (το Κύπελλο τον Μάιο), ενώ οι Ομαδικοί Αιγαίου προγραμματίζονται για την δεύτερη εβδομάδα του Πάσχα (22-27 Απριλίου), πιθανότατα στη Ρόδο.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. Αρχηγός των Βοιωτών στον Τρωικό Πόλεμο (αιτιατ.) 2. Πολυσύχναστη τον Δεκαπενταύγουστο Παναγία 3. Είδος καρφίτσας ασφαλείας 4. Κραυγή πουλιού 5. Δύο πολιτείες των ΗΠΑ (Βόρεια και Νότια) 6. α) Εχθρός ελαιοπαραγωγών β) Λουτρόπολη του Βελγίου 7. α) Δεν είναι βαθύ (αντίστρ.) β) Πάπια για αγγλομαθείς 8. Εξετάζονται κυτταρολογικά σε πνευμονοπάθειες (καθ.) 9. Αρχαίος Αθηναίος ανδριαντοποιός ΚΑΘΕΤΑ: 1. Ασυμφιλίωτος, αδιάλλακτος (αιτιατ.) 2. α) Ομηρικό όπλο (αντιστρ.) β) Πολτός από σουσάμι τουρκιστί 3. Την αργία της καθιέρωσε ο Κωνσταντίνος ο Μέγας το 321 4. α) Δικά μου (αρχαία) β) Μάρκα μεταλλικού νερού 5. α) Χαρακτηρισμός αγωνιστή β) 350 6. α) Ομάδα νέων της αρχαίας Σπάρτης β) Λοιπόν στα αρχαία (αντιστρ.) 7. Πρωταγωνίστησε στον Γατόπαρδο του Βισκόντι 8. α) Αγγλικό άρθρο β) Όπλο αγωνιστών του ‘21 9. α) Την απορρόφησε η AEGEAN (αρχικά) β) Διατίθεται και κατεψυγμένος
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
58
AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
Η Σούπερ Λιγκ των ανισοτήτων! TOY ΘΑΝΟΥ ΣΑΡΡΗ
Σε μία πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη σε συνεργασία με άλλους αρμόδιους φορείς προχώρησε η Σούπερ Λιγκ. Αντικείμενό της ήταν η συνεισφορά της «μεγάλης» κατηγορίας του επαγγελματικού ποδοσφαίρου στην ελληνική οικονομία. Από την μελέτη προκύπτουν κάποια σημαντικά ευρήματα και παρότι υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι υπάρχουν κάποιες θετικές προοπτικές, οι εγγενείς αδυναμίες των συλλόγων της μεγάλης κατηγορίας της χώρας μας συνεχίζουν να υφίστανται. Στην τελική ανάλυση της έρευνας, στα δυνατά σημεία του ποδοσφαίρου στη χώρα μας σε επίπεδο πρώτης κατηγορίας αναφέρονται τα εξής: Ότι πρόκειται για ένα δημοφιλές άθλημα, με πιστό κοινό που λειτουργεί στο θεσμικό πλαίσιο που της ΟΥΕΦΑ και συνεπικουρείται από μια καλή πορεία της Εθνικής ομάδας. Υπάρχουν όμως και τα αδύνατα σημεία. Η
χαμηλή προσέλευση των φιλάθλων, η οικονομική κατάσταση των ΠΑΕ, οι αθλητικές εγκαταστάσεις και η περιορισμένη εμπορική αξιοποίηση σε συνδυασμό με τη μεγάλη εξάρτηση από τα τηλεοπτικά έσοδα. Συγκεκριμένα, όπως βλέπουμε στην έρευνα, περισσότερο από το 50% των εισιτηρίων στη Σούπερ Λιγκ το 2012/13 αντιστοιχεί σε τρεις μόνο ομάδες. Κάτι ανάλογο συμβαίνει μόνο στην Πορτογαλία. Σε πρωταθλήματα πρώτων ταχυτήτων, όπως το αγγλικό, το γερμανικό και το ιταλικό τα εισιτήρια είναι πολύ περισσότερο μοιρασμένα. Επιπλέον, στο διάγραμμα που έχει να κάνει με τη διάρθρωση εσόδων, βλέπουμε μια αυξημένη εξάρτηση προς τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Μολονότι σε χώρες όπως η Ισπανία η κατανομή των τηλεοπτικών χρημάτων είναι άνιση, με τη Ρεάλ Μαδρίτης και της Μπαρτσελόνα να έχουν τη «μερίδα του λέοντος», στο μέσο όρο της Ευρώπης το 25% των
συνολικών εσόδων των χρημάτων προέρχονται από χρήματα της τηλεόρασης. Στην Ελλάδα, ο μέσος όρος των περιόδων 2010/11 και 2011/12 φτάνει το 45% και αυτό «αγγίζει» κυρίως τις ΠΑΕ που βρίσκονται από την πέμπτη θέση και κάτω στον πίνακα με τα συνολικά έσοδα. Τα εμπορικά έσοδα, αντίθετα, είναι στο 6% όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη φτάνουν το 20%. Συνδυάζοντας λοιπόν τη μειωμένη εμπορική δραστηριότητα των περισσοτέρων «μικρομεσαίων» ομάδων, καθώς και τη χαμηλή διάθεση εισιτηρίων τους, μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι ουσιαστικά μιλάμε για πρωτάθλημα δύο ταχυτήτων. Με την εν λόγω εξάρτηση αφενός οι σύλλογοι που δεν παίζουν Ευρώπη καταφέρνουν να σταθεροποιηθούν, αλλά αφετέρου δεν τους παρουσιάζονται δυνατότητες ανάπτυξης. Η πτώση στα συνολικά εισιτήρια αποτελεί μία ακόμα διαπίστωση. Είναι κάτι που άλλωστε γίνεται αντι-
ληπτό σε κάθε αγωνιστική, παρότι η μέση τιμή εισιτηρίου έχει μειωθεί κατά 20% σε σχέση με το 2008, λόγω της διαμορφωθείσας οικονομικής κατάστασης. Παράλληλα, περισσότερο από το 50% των εισπράξεων δεν μένουν στους συλλόγους, αλλά αποδίδονται σε τρίτους. Σε σύγκριση με την Ευρώπη, η Ελλάδα κατέχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αμοιβών και εξόδων προσωπικού, παρά τα δεδομένα προβλήματα, αφού, όπως φαίνεται σε άλλο διάγραμμα, τα έσοδα των ΠΑΕ συνεχώς μειώνονται. Είναι έτσι συχνό φαινόμενο η αδυ-
ναμία τους να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές υποχρεώσεις τους. Η έρευνα καταλήγει και στις μελλοντικές απειλές: Τις οικονομικές συνθήκες, τα φαινόμενα βίας και την απουσία φίλαθλης παιδείας, τη δημοσιότητα για τους «στημένους» αγώνες και τη διείσδυση ξένων πρωταθλημάτων στο φίλαθλο κοινό. Από τη στιγμή που στον ορίζοντα δεν δείχνουν να υπάρχουν λύσεις για την αντιμετώπιση των εν λόγω απειλών, είναι βέβαιο ότι η στροφή του κόσμου προς τα ξένα πρωταθλήματα θα συνεχιστεί...
ΓΙΟΥΡΟΠΑ ΛΙΓΚ
Εβδομάδα ΠΑΟΚ «Αουτσάιντερ» ο «Δικέφαλος του Βορρά» στις αναμετρήσεις του με την Μπενφίκα... ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΡΟΥΝΤΑ
Να, λοιπόν, που ο χρόνος πέρασε και η στιγμή στα μέσα του Δεκέμβρη του 2013, όταν έγινε η κλήρωση για την επόμενη φάση των δύο διασυλλογικών διοργανώσεων της ΟΥΕΦΑ, μας μοιάζει τόσο μακρινή, όσο μπροστά μας φαινόντουσαν τότε οι διεξαγωγές των αγώνων. Από αυτή την εβδομάδα ξεκινάνε εκ νέου -μετά τη σχετικά παρατεταμένη χειμωνιάτικη διακοπή- τα δύο ευρωπαϊκά κύπελλα. Μπαίνοντας, μάλιστα, στη φάση των «νοκ άουτ», που σηματοδοτούν και την απαρχή της τελικής ευθείας μέχρι τους τελικούς της άνοιξης, όπου θα κριθούν οι νέοι κάτοχοι των τίτλων. Επομένως, ξεκινάνε και οι υποχρεώσεις των δύο εκπροσώπων της χώρας μας... Ο πρωταθλητής Ολυμπιακός θα αγωνιστεί εντός έδρας με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ την άλλη εβδομάδα (στη δεύτερη «δόση» των πρώτων αγώνων για τη φάση των 16 του Τσάμπιονς Λιγκ), και πιο συγκεκριμένα στις 25 του μήνα. Αυτό σημαίνει πως αυτή η εβδομάδα είναι η εβδομάδα του ΠΑΟΚ. Η ομάδα τού (υπό αμφισβήτηση από αρκετούς πια) Χουμπ Στέφενς θα πρέπει να καταφέρει να βρει τις ισορροπίες της μετά τις κακές εκτός έδρας (κυρίως) εμφανίσεις που έχει πραγματοποιήσει το τελευταίο διάστημα στο πρωτάθλημα, να πάρει όσα περισσότερα μπορεί από τους νε-
οαποκτηθέντες που έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην Ευρώπη και να εμφανιστεί ανταγωνιστική διεκδικώντας ότι καλύτερο μπορεί απέναντι σε μια πολύ δύσκολη ομάδα (η αντίπαλος του ΠΑΟΚ είναι το φαβορί, τουλάχιστον στα χαρτιά). Την Πέμπτη, λοιπόν, ο ΠΑΟΚ υποδέχεται στην Τούμπα την πορτογαλική Μπενφίκα. Την ομάδα που κατά τη διάρκεια της περσινής αγω-
νιστικής περιόδου έφτασε μέχρι τον τελικό της ίδιας διοργάνωσης, στον οποίον έχασε ακριβώς στο τέλος από την Τσέλσι. Όπως, βέβαια, στο τέλος έχασε και τους άλλους δύο τίτλους που διεκδικούσε, το πρωτάθλημα και το Κύπελλο Πορτογαλίας. Την ομάδα που ήταν η βασική αντίπαλος του Ολυμπιακού στη φάση των ομίλων του φετινού Τσάμπιονς Λιγκ για τη δεύτερη θέση που οδηγούσε στην πρό-
κριση και που την έχασε στην ισοβαθμία με τους Πειραιώτες. Επομένως, μια γνώριμη ομάδα στο ελληνικό κοινό, που προπονεί ο Ζόρζε Ζεσούς και διαθέτει στις τάξεις της ορισμένους ποδοσφαιριστές εξαιρετικής ποιότητας. Αυτήν την περίοδο τα πάει καλά και στο πρωτάθλημα της χώρας της. Η Μπενφίκα προηγείται στη βαθμολογία, καθώς μετά από 18 αγώνες έχει συγκε-
ντρώσει 43 βαθμούς (13 νίκες, 4 ισοπαλίες, 1 ήττα), έναντι 39 της δεύτερης Πόρτο. Ο σύλλογος αυτός ιδρύθηκε στις 28 Φεβρουαρίου του 1904 και διαθέτει ένα πλουσιότατο παλμαρέ, καθώς έχει κατακτήσει 2 Κύπελλα Πρωταθλητριών, 32 πρωταθλήματα Πορτογαλίας, 24 Κύπελλα, 4 Λιγκ Καπ και 4 Σούπερ Καπ. Ενώ έχει αναδείξει και τον θρυλικό Εουσέμπιο, που πρόσφατα έφυγε από τη ζωή. Ο δεύτερος αγώνας θα γίνει μια εβδομάδα αργότερα (στις 27 Φεβρουαρίου) στην έδρα της Μπενφίκα. Όποια ομάδα προκριθεί θα αντιμετωπίσει στην επόμενη φάση τη νικήτρια του ζευγαριού Ντνίπρο - Τότεναμ. Αυτή την εβδομάδα διεξάγονται και τέσσερις αγώνες για το Τσάμπιονς Λιγκ, από τους οποίους ξεχωρίζουν αναμφίβολα οι αναμετρήσεις ανάμεσα στη Μάντσεστερ Σίτι και την Μπαρτσελόνα (δύο από τις πιο ισχυρές ομάδες της φετινής διοργάνωσης), αλλά και ένα ζευγάρι γνώριμο από πέρυσι, αυτό των «κανονιέρηδων» του Λονδίνου και των πρωταθλητών Ευρώπης και Γερμανίας του Πεπ Γκουαρντιόλα: Μάντσεστερ Σίτι - Μπαρτσελόνα, Λεβερκούζεν - Παρί Σεν Ζερμέν (την Τρίτη 18 Φεβρουαρίου) και Άρσεναλ - Μπάγερν Μονάχου, Μίλαν - Ατλέτικο Μαδρίτης (την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου).
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
59
ΜΠΑΣΚΕΤ - ΕΥΡΩΛΙΓΚΑ
Και... πάλι οι δυο τους! Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός συγκρούονται... ευρωπαϊκά την Πέμπτη στο ΟΑΚΑ
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΝΤΑΖΙΔΗ
Τρεις διαδοχικές νίκες του Ολυμπιακού και αντίστοιχα τρεις ήττες του Παναθηναϊκού στην Ευρωλίγκα, άλλαξαν για μια ακόμη φορά τους «συσχετισμούς» των «μεγάλων» του ελληνικού μπάσκετ, αλλά λίγες μέρες πριν τη μεταξύ τους αναμέτρηση για την ευρωπαϊκή διοργάνωση στο ΟΑΚΑ, μας φέρνει σε μέρες... ημιτελικού Κυπέλλου. Και τότε ο Ολυμπιακός ήταν «στα πάνω του» μετά τις 23 διαδοχικές νίκες σε Ελλάδα, Ευρώπη και... Νότια Αμερική, την ώρα που ο Παναθηναϊκός περνούσε... ασθμαίνοντας από την πρώτη φάση της Ευρωλίγκα με 5 νίκες και 5 ήττες. Από τότε ο Ολυμπιακός γνώρισε πέντε ήττες (τις δύο από τον Παναθηναϊκό), έχασε έναν τίτλο (το Κύπελλο) και το αβαντάζ έδρας στα «πλέι οφ» του πρωταθλήματος. Από την άλλη, οι «πράσινοι» ξεκίνησαν... φορτσάτοι στην Ευρωλίγκα, ήδη πήραν τον πρώτο τους τίτλο κι όμως βρίσκονται και πάλι με πλάτη στο... καναβάτσο!
Σήμερα, οι πρωταθλητές Ευρώπης έχουν ανατρέψει την εις βάρος τους κατάσταση, που είχε δημιουργηθεί μετά τις ήττες από Μπαρτσελόνα και Αρμάνι Μιλάνο και πλέον βρίσκονται στο 4-2 (νίκες - ήττες). Από την άλλη, η ομάδα του Αργύρη Πεδουλάκη έχει χάσει το πλεονέκτημα που πήρε μετά το 3-0 των πρώτων αγωνιστικών, καθώς έπειτα από τρία σερί αρνητικά αποτελέσματα (Φενέρμπαχτσε, Μπαρτσελόνα και Μάλαγα) βρίσκεται πλέον στο 3-3... Η αναμέτρηση της Πέμπτης (9.45 μ.μ.) στο ΟΑΚΑ είναι πλέον πολύ καθοριστική για τους «πράσινους». Σε περίπτωση ήττας δεν θα έχουν δεχτεί μόνο ένα σημαντικό πλήγμα... γοήτρου, αλλά πλέον θα πρέπει να ξεχάσουν τη δεύτερη «προνομιούχο» θέση και θα κυνηγάνε την πρόκριση στα «πλέι οφ», ακόμη και με ντεζαβαντάζ έδρας. Αν νικήσουν, θα συνεχίσουν την προσπάθεια κατάληψης της δεύτερης θέσης του ομίλου, αφού η πρώτη είναι «καπαρωμένη» από την Μπαρτσελόνα. Από την άλλη, η ήττα στο ντέρμπι των «αιωνίων» ίσως να μην έχει τόσο σημαντικό αντίκτυπο στον Ολυ-
Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός έχουν συναντηθεί άλλες δύο φορές φέτος στο ΟΑΚΑ με νικητές τους «πράσινους»...
μπιακό. Σε περίπτωση, όμως, νίκης η ομάδα του Γιώργου Μπαρτζώκα θα γίνει το μεγάλο φαβορί για το πλεονέκτημα έδρας στα προημιτελικά... Είναι η όγδοη φορά που Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός συναντιώνται σε ευρωπαϊκή διοργάνωση. Στους προηγούμενους επτά αγώνες ο Ολυμπιακός μετράει πέντε νίκες και ο Παναθηναϊκός δύο, που είναι και στις πιο πρόσφατες αναμετρήσεις. Οι
«ερυθρόλευκοι» είχαν νικήσει στους ημιτελικούς των «φάιναλ φορ» του Τελ Αβίβ το 1994 και της Σαραγόσα το 1995 (77-72 και 58-52 αντίστοιχα), για να ξανασυναντηθούν στα προημιτελικά του 1997, που όπως αποδέχθηκε πανηγυρικά, τέτοιοι αγώνες δεν «σηκώνουν» προγνωστικά! Ο Παναθηναϊκός του Μάλκοβιτς πήγαινε... τρένο, μετά την κατάκτηση του πρώτου ευρωπαϊκού τίτλου
στο Παρίσι και είχε τερματίσει πρώτος στον όμιλό του. Από την άλλη, ο Ολυμπιακός του Ίβκοβιτς προκρίθηκε ως τέταρτος και μάλιστα με μια νίκη στο Βελιγράδι επί του Ερυθρού Αστέρα, που κρίθηκε στα τελευταία δευτερόλεπτα. Οι «ερυθρόλευκοί» έσπασαν το αβαντάζ της έδρας από το παιχνίδι του ΟΑΚΑ (49-69) και πήραν την πρόκριση για «φάιναλ φορ» της Ρώμης, όπου κατάκτησαν και τον τίτλο, νικώντας με 65-57 και στο ΣΕΦ. Από τότε, όποτε συναντιώνται... ευρωπαϊκά, Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός, τελικά ο τίτλος πάει σε ελληνική ομάδα! Το 2002 ο Παναθηναϊκός είχε (σε φάση ομίλου) μια ήττα (92-75 στο ΣΕΦ) και μια νίκη (8567 στο ΟΑΚΑ) για να σηκώσει - προς γενική έκπληξη - το τρόπαιο μέσα στην έδρα της Μπολόνια. Η τρίτη τους συνάντηση σε «φάιναλ φορ» ήταν την περίοδο 2008-09 στο Βερολίνο, όπου επικράτησε ο Παναθηναϊκός 84-82 και κατάφερε στη συνέχεια να κατακτήσει και το τρόπαιο...
ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Αργός θάνατος για τον αθλητισμό! TOY ΓIANNH ΜΑΜΟΥΖΕΛΟΥ
Πριν από λίγες ημέρες ο ΣΕΓΑΣ (η παλαιότερη αθλητική Ομοσπονδία της χώρας και ουσιαστικά «μήτρα» σχεδόν όλων των γνωστών στην Ελλάδα αθλημάτων) εξέπεμψε σήμα κινδύνου προς την κυβέρνηση και την ηγεσία του αθλητισμού! Παρ’ όλο που ευγενικά φερόμενη απέφυγε να κατονομάσει τους υπεύθυνους για την... απόσυρση του αθλητισμού από τον χάρτη των κυβερνητικών προτεραιοτήτων, η ανακοίνωση της Ομοσπονδίας στίβου ήταν σαφής: Τα περιθώρια για επιβίωση του ερασιτεχνικού αθλητισμού στην Ελλάδα περιορίζονται καθημερινά περισσότερο! Παρά τις περί του αντιθέτου πρόσφατες διαβεβαιώσεις των αρμόδιων υπουργών κ.κ. Παναγιωτόπουλου και Ανδριανού προς τους Ευρωπαίους εταίρους... Γιατί τα λόγια απέχουν πολύ από τις πράξεις, συρρικνώνοντας και τον αθλητισμό και τις δυνατότητες στοιχειώδους ανάπτυξης και αγωνιστικής δράσης! Γιατί όταν ακόμη δεν είναι γνωστή η επιχορήγηση του 2014,
όταν κατά τα φαινόμενα θα είναι μειωμένη κατά 40% σε σχέση με την περικομμένη του 2013, που ούτε καν εκταμιεύθηκε ως το τέλος, τι αθλητισμό να περιμένει κανείς; Ο ΣΕΓΑΣ δεν μίλησε ουσιαστικά μόνο για τον «εαυτό» του, δηλαδή τον στίβο του οποίου έχει την αρμοδιότητα και ευθύνη, αλλά εξ ονόματος όλων των σπορ. Τονίζοντας ότι μία ακόμη «πληγή» είναι η φθορά και απαξίωση των αθλητικών εγκαταστάσεων, ναι αυτών που έως και το 2004 εκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν για να γίνουν δήθεν η «αθλητική κληρονομιά» για τη νεολαία και τον αθλητισμό της μετα-ολυμπιακής μας ευφορίας! Φανερό είναι ότι η μνημονιακή κυβέρνηση «αποσύρεται» και από τον αθλητισμό, όπως από τη φυσική αγωγή στην εκπαίδευση, όπως από την υγεία ή την παιδεία συνολικά! Ποιος όμως δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι αυτά πλήττουν άμεσα ή έμμεσα την κοινωνία, που σε λίγο καιρό θα αρχίσει να διαπιστώνει με οδύνη και τρόμο ότι η ψυχοσωματική υγεία της νεολαίας και γενικότερα
των νέων ανθρώπων θα παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα; Ποιός εχέφρων δεν κατανοεί ότι χωρίς καμία πολιτική και στήριξη ο ελληνικός αθλητισμός οδηγείται σε αργό θάνατο, με τρόπο εγκληματικό και βασανιστικό; Μάλλον περιμένουν οι αρμόδιοι τη φιλοπατρία κάποιων αθλητών να σκεπάσουν μέσα από κάποιες διεθνείς διακρίσεις ένα από τα πολλά (και ήδη αποτυχημένα) plan A ή B των «εν μνημονίοις» δράσεων! Δυστυχώς έτσι παίζουν «ζάρια» στις πλάτες αθλητών, προπονητών, παραγόντων, Ομοσπονδιών και μάλιστα προσπαθώντας να αποσιωπήσουν την αλήθεια και θλιβερή πραγματικότητα... Δυστυχώς γι’ αυτούς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) στην έκθεση με τίτλο «Υγεία και Ανάπτυξη μέσω της φυσικής άσκησης και των σπορ» όχι μόνο προειδοποιεί για τις δυσμενείς συνέπειες της απραξίας, αλλά τονίζει την ανάγκη για δράση υπέρ της άσκησης και του αθλητισμού, με πολλαπλά επιχειρήματα και μελέτες! Σε μία από αυτή ση-
Η μνημονιακή κυβέρνηση «αποσύρεται» και από τον αθλητισμό, όπως από τη φυσική αγωγή στην εκπαίδευση, την υγεία ή την παιδεία... μειώνει ότι έχει καταδειχθεί στις ΗΠΑ ότι 1 δολάριο επένδυση σε χρόνο και εξοπλισμό στον αθλητισμό οδηγεί σε οικονομία 3,2 δολαρίων σε υγειονομικές παροχές! Ας ευχηθούμε οι «σωτήρες» να αποσυρθούν και να αποχωρήσουν γρήγορα υπό το βάρος και της ψήφου των πολιτών τόσο στις επερχόμενες ε-
κλογές για την περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση και την ευρωβουλή όσο και στις εθνικές εκλογές που δεν θ’ αργήσουν να έλθουν...
* Ο Γιάννης Μαμουζέλος είναι μέλος της Γραμματείας του Αθλητικού Τομέα του ΣΥΡΙΖΑ και μέλος του Δ.Σ. του ΣΕΓΑΣ
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
60
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΥΡΙΑΚΗ
ALPHA, 21.00
ΤΖΑΚ ΠΟΤ ΣΤΟΝ ΕΡΩΤΑ Ρομαντική κωμωδία, παραγωγής 2008, με τους Κάμερον Ντίαζ, Άστον Κούτσερ, Ρομπ Κόρντραϊ, Ζακ Γαλιφιανάκης. Η Τζόι και ο Τζακ ξυπνούν... παντρεμένοι στο ίδιο κρεβάτι ενός ξενοδοχείου του Λας Βέγκας. Έχει προηγηθεί μια βραδιά κραιπάλης και προσωπικών εξομολογήσεων. Όταν οι δυό τους βρίσκονται να διεκδικούν μερικά εκατομμύρια δολάρια από το τζακ-ποτ του Καζίνου, καταλήγουν στο δικαστήριο, το οποίο αποφαίνεται ότι πρέπει να αποδείξουν ότι αγαπιούνται πραγματικά σαν σύζυγοι που είναι. STAR, 23.00
ΜΑΚΡΙΝΟΣ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ Δραματική περιπέτεια εποχής, του Ρον Χάουαρντ, παραγωγής 1992. Παίζουν: Τομ Κρουζ και Νικόλ Κίντμαν. Τον 19ο αιώνα η κόρη ενός γαιοκτήμονα ξελογιάζεται από φτωχό Ιρλανδό αγρότη και φεύγει μαζί του για τις ΗΠΑ, προκειμένου να κηνυγήσουν μαζί το αμερικανικό όνειρο. ALPHA, 23.00
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ Αισθηματικό δράμα αμερικανικής και γερμανικής συμπαραγωγής 2003. Παίζουν: Αντζελίνα Τζολί, Κλάιβ Όουεν. Η δυνατή έλξη που αισθάνεται η κοσμική Σάρα για τον ανθρωπιστή γιατρό Νικ την οδηγεί να υποστηρίξει το ανθρωπιστικό του έργο, παρά τις αντιρρήσεις του συζύγου της. Τον ακολουθεί σε καταυλισμό στην Καμπότζη, όπου σε άθλιες συνθήκες ο Νικ προσπαθεί να προσφέρει βοήθεια.
ΤΗΛ.: 210-69.03.000
ΔΙΑ ΠΥΡΟΣ ΚΑΙ ΣΙΔΗΡΟΥ Δραματική περιπέτεια, παραγωγής 2004. Πρώην μισθοφόρος με σκοτεινό παρελθόν, ο Τζον Κρίζι, αναλαμβάνει σωματοφύλακας μιας 9χρονης, από εύπορη οικογένεια του Μεξικού. Παρά την αρχική επιφυλακτικότητά του, ο Τζον σταδιακά δένεται με τη μικρή. Η σχέση τους θα διακοπεί απότομα, όταν η μικρή πέσει θύμα απαγωγέων. Ο Τζον θα ριχτεί στη μάχη της αναζήτησης. Παίζουν: Ντένζελ Ουάσινγκτον, Κρίστοφερ Γουόκεν, Ντακότα Φάνινγκ, Μίκι Ρουρκ. STAR, 21.00
Η ΤΙΤΑΝΟΜΑΧΙΑ Περιπέτεια φαντασίας, παραγωγής 2010. Παίζουν: Σαμ Γουόρθινγκτον, Λίαμ Νίσον, Ραλφ Φάινς, Τζέμα Άρτερτον. Ο Περσέας, γιος του Δία αλλά μεγαλωμένος από ανθρώπους, προσπαθεί να σώσει την οικογένειά του από τον Άδη, τον εκδικητικό Θεό του Κάτω Κόσμου. Επικεφαλής μιας γενναίας ομάδας πολεμιστών, ο Περσέας θα ξεκινήσει ένα θανάσιμα παράτολμο ταξίδι σε απαγορευμένους για τους θνητούς κόσμους.
MEGA
06.00 Παιδικό πρόγραμα 07.00 MEGA Σαββατοκύριακο 10.00 Επτά θανάσιμες πεθερές (Ε) 12.40 Ντόλτσε βίτα (Ε) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Ο γάμος του καλύτερού μου φίλου. Κομεντί 16.45 Eιδήσεις 16.50 Smart face 17.50 Dr. Cook 18.50 Aπό την Πόλη έρχομαι 20.00 Eιδήσεις 21.15 Λάρισα εμπιστευτικό. Κωμωδία 23.30 Καυτά διαμάντια. Θρίλερ 01.30 Ειδήσεις 01.45 H γενιά των 592 ευρώ (Ε)
ΤΗΛ.: 210-68.86.100
ΑΝΤ1
07.00 Βότκα πορτοκάλι (E) 08.00 TV quiz 09.00 Για μια γυναίκα κι ένα αυτοκίνητο (Ε) 09.50 Θα βρεις το δάσκαλό σου (Ε) 10.50 Ονειροπαγίδα (Ε) 11.50 40 κύματα (Ε) 12.50 TV quiz 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV quiz 13.40 Μαδαγασκάρη 02. Ταινία κινουμένων σχεδίων 15.30 Ελληνική σειρά (Ε) 17.00 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 18.00 Ειδήσεις στη νοηματική γλώσσα 18.10 Ο μπακαλόγατος. Κωμωδία 20.00 Ειδήσεις 21.15 Iron Man. Περιπέτεια 24.00 Σε πρώτο πλάνο 01.45 Army wives
ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4
STAR
07.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.30 O ηλίθιος και ο πανηλίθιος. Κωμωδία 15.45 Τα φιλαράκια (Ε) 16.40 The big bang theory (Ε) 17.40 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.50 Ιατρικές υποθέσεις 18.45 Τwo and a half men 19.45 Eιδήσεις 20.55 Κλήρωση Τζόκερ 21.10 Τον αράπη κι αν τον πλένεις. Κωμωδία 23.00 Μακρινός ορίζοντας. Περιπέτεια 02.00 Σε βλέπω... ξανά. Τρόμου 03.45 Πακέτο μπελάδων. Κωμωδία
ΤΗΛ.: 210-69.03.000
ΤΗΛ.: 212-21.24.000
ALPHA
06.00 Μαγκάιβερ (Ε) 08.00 Άκατα μάτατα με τα Ζουζούνια 10.00 Μες στην καλή χαρά 14.00 Ειδήσεις 14.15 Έτσι απλά 15.00 Η γυναίκα μου τρελάθηκε. Κωμωδία 16.55 Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.00 ANNITA SOS 19.00 Eιδήσεις 20.00 Νόστιμη γη 21.00 Τζακ ποτ στον έρωτα. Ρομαντική κωμωδία 23.00 Πέρα από τα σύνορα. Δράμα 01.30 Stars system (E) 02.15 Σιωπηλός εφιάλτης. Θρίλερ
ΣΚΑΪ
06.30 Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά 10.00 Σαββατοκύριακο με δράση 12.00 Goal χωρίς σύνορα 13.00 Eco news 13.30 Στην πράξη 14.15 Γεύσεις στη φύση (Ε) 15.15 Ελλήνων γεύσεις 16.00 Life in a space 17.00 Joy (Ε) 19.00 Discovery Atlas 20.00 Γλυκές αλχημείες 21.00 Ειδήσεις 22.00 Goal 23.15 Πώς η Γη έπλασε τον άνθρωπο 00.15 Όμηροι στα χέρια της Χεζμπολάχ 01.15 Game of Thrones - Making of
ΤΗΛ. 210-36.73.366
ΒΟΥΛΗ
12.00 Ο Μπάρνεμποϊμ διευθύνει τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιένης στην 7η Συμφωνία του Σιμπέλιους 13.10 Ώρα παράδοσης 14.00 Τσάρλι Τσάπλιν, χωρίς λόγια 15.00 Κάρτα μέλους 16.00 Τι λέει ο νόμος 17.20 Αστικό τοπίο: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά 18.00 Φωτίζοντας την παράδοση: Πανηγύρια 19.00 Ένα έργο γεννιέται... Καραβάτζιο 20.00 Αναζητώντας τον πολιτισμό μας: Από το Περού στη Βραζιλία 21.00 Ραβέλ, το «Μπολερό». 22.00 «Μάκβεθ». Όπερα του Τζουζέπε Βέρντι
MEGA
06.45 Koινωνία ώρα Mega 10.00 Πρωινό mou (E) 13.10 Ντόλτσε βίτα (Ε) 14.00 Eιδήσεις 15.00 Η ώρα η καλή (Ε) 16.30 Ειδήσεις 16.40 Η πολυκατοικία (Ε) 17.40 Σ’ αγαπώ - μ’ αγαπάς (Ε) 18.50 Πενήντα πενήντα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Κλεμμένα όνειρα 22.30 Κάτω Παρτάλι (Ε) 23.30 Aνατροπή 01.15 Ειδήσεις 01.30 Being Jacques Chirac 03.30 Anthony Bourdain No reservations (E)
ΤΗΛ.: 210-68.86.100
ΑΝΤ1
06.00 Εκείνες κι εγώ (Ε) 07.00 Πρωινό ΑΝΤ1 10.00 Το πρωινό 12.50 Με αγάπη 13.00 Ειδήσεις 13.30 TV Quiz 13.40 Άκρως οικογενειακόν (Ε) 14.50 TV Quiz 15.00 Κωνσταντίνου και Ελένης (Ε) 16.00 TV Quiz 16.10 Το καφέ της Χαράς (Ε) 17.40 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.50 Bαλς με δώδεκα θεούς 18.50 Μπρούσκο 20.00 Ειδήσεις 21.15 Rango. Ταινία κινουμένων σχεδίων 23.15 Ράδιο αρβύλα 00.15 OΛΑ τρέλα 01.45 Army wives
ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4
STAR
06.15 Φίλοι για πάντα 07.15 Παιδικό πρόγραμμα 08.15 ΦΜ Live (E) 10.00 Live U 13.00 Mελέτησέ το 14.45 ΦΜ Live 16.30 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 16.45 Μίλα 18.40 Η προδοσία 19.45 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 21.00 The double. Aστυνομική περιπέτεια 23.10 Στον ενικό 02.15 Συμμορία εκτός ελέγχου. Περιπέτεια
ΤΗΛ.: 212-21.24.000
ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4
ALPHA, 22.30
ΔΕΥΤΕΡΑ
ALPHA
06.50 Θα σε δω στο πλοίο (Ε) 07.45 Θυρίδα 08.00 Τζένη και Ευανθία (Ε) 08.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 09.00 Βελούδο από μετάξι (Ε) 09.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 10.00 Χορεύοντας στη σιωπή (E) 10.45 Θυρίδα τηλεπώλησης 11.00 Εντιμότατοι κερατάδες (Ε) 12.00 Ειδήσεις 13.00 Ελένη 16.00 Δέστε τους! 17.25 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 17.30 Οικογενειακές ιστορίες (Ε) 18.30 Ειδήσεις 20.00 Κάτι ψήνεται 21.00 Μην αρχίζεις τη μουρμούρα 21.45 Ελληνοφρένεια 22.30 Διά πυρός και σιδήρου. Περιπέτεια 01.30 Glee 02.30 10η Εντολή (Ε)
ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4
ΣΚΑΪ
06.00 Πρώτη γραμμή 10.00 Tώρα 12.00 Magazino 13.00 EXceL!ent 14.00 America’s next top model 15.00 Live 16.40 Eιδήσεις στη νοηματική γλώσσα 16.45 Μαγειρεύω οικονομικά 17.30 Chef στον αέρα 18.30 ΣΚΑΪ με το Νίκο Ευαγγελάτο 20.45 To μεζεδοπωλείο 21.00 Ειδήσεις 22.15 CSI Μαϊάμι 23.15 Game of thrones (E) 00.30 H δίκη στον ΣΚΑΪ 02.15 Last man standing
ΤΗΛ. 210-36.73.366
ΒΟΥΛΗ
08.45 Συνάντηση των προέδρων των Επιτροπών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 17.00 Eιδήσεις 18.00 Ολομέλεια της Βουλής 22.00 Δελτίο ειδήσεων στη νοηματική γλώσσα 22.15 Θεατροσκόπιο 22.45 «10η Συμφωνία του Μπετόβεν» του Ερρίκου Ίψεν 00.50 Κονσέρτο για βιολί και ορχήστρα αρ. 2
ΧΡΗΣΤΙΚΑ ΕΚΑΒ 166 • ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ 11850 • ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ 14944 • ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ 199 • ΠΛΟΙΑ 1440 • KΤΕΛ 1440 • ΤΡΕΝΑ 1440 - τηλ. κράτησης 110 • ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ 210-4511310-7 • «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ» 210-3530000 • ΟΤΕ - ΒΛΑΒΕΣ 124 • ΔΕΗ 1253 • ΕΥΔΑΠ - ΒΛΑΒΕΣ 1022 • ΛΙΜΕΝΙΚΟ 108 • ΚΤΕΟ 1425 • ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ 171 • ΟΤΕ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ 11888
Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
61
MEDIA ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
Debate και από την EBU
ΓΙΑΤΙ ΠΕΦΤΕΙ Η ΤΗΛΕΘΕΑΣΗ ΤΟΥ MEGA;
Πολλά δελτία ειδήσεων, μία ερμηνεία της κρίσης
Στη δεύτερη θέση της τηλεθέασης για τρίτο συνεχόμενο μήνα βρίσκεται το δελτίο ειδήσεων του Mega, αφήνοντας πίσω του τις μέρες της μεγάλης δόξας. Η πρωτιά του δελτίου του Mega, ως το πιο δημοφιλές δελτίου ειδήσεων, που συγκέντρωνε τον μεγαλύτερο αριθμό τηλεθεατών, κράτησε ούτε λίγο ούτε πολύ 7 χρόνια. Τα σημάδια της κόπωσης άρχισαν να φαίνονται από τον περασμένο Νοέμβριο, όμως ήδη από τον Δεκέμβριο η διαφορά του μεριδίου τηλεθέασης με τον ΑΝΤ-1 έφτανε τις 3 ποσοστιαίες μονάδες. Η ίδια διαφορά παγιώθηκε τον Ιανουάριο, ενώ και ο Φεβρουάριος κυλάει με τον ίδιο τρόπο. Ορισμένοι εκτιμούν ότι οι τηλεθεατές γύρισαν την πλάτη στο πλέον καθεστωτικό δελτίο της ελληνικής τηλεόρασης. Ότι αρνούνται να παρακολουθήσουν το δελτίο της κατευθυνόμενης ενημέρωσης των μεγάλων εκδοτών, της «μονταζιέρας»
και των διαστρεβλώσεων. Το στρατευμένο κατά της αξιωματικής αντιπολίτευσης δελτίο, που υπηρέτησε τις πολιτικές της τρόικας και των κυβερνήσεων, ενισχύοντας τον φόβο, τις αντιλήψεις της συλλογικής ευθύνης και τη συλλογική αυτοενοχοποίηση σε βάρος του ελληνικού λαού. Εκτιμούν ότι μειώνεται η αξιοπιστία του Mega, γι’ αυτό και ο κόσμος τού γυρνάει την πλάτη. Γυρνάει την πλάτη, όμως προς τα πού; Προς τον ΑΝΤ-1, που προβάλλει τις ίδιες δόσεις μνημονιακής ρητορείας; με μεγαλύτερη ποικιλία στα θέματα; Ή προς τον Alpha, που ακολουθεί επίσης την ίδια γραμμή; Το πολλά υποσχόμενο δελτίο του Star δεν κατάφερε να κάνει τη διαφορά ή δεν θέλησε. Όμως το δελτίο του Σκάι είναι αυτό που βρίσκεται στην πιο δεινή θέση. Όχι μόνο γιατί βρίσκεται στην τελευταία θέση της τηλεθέασης, αλλά γιατί ο αριθμός των τηλεθεατών του πέφτει σταθερά από
EχουΜΜΕ και λέΜΜΕ Φοροδιαφυγή Ελεγχόμενος και για το αδίκημα της φοροδιαφυγής, σε βαθμό κακουργήματος, παραμένει με απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, ο Θέμος Αναστασιάδης. Ο εκδότης αντιμετωπίζει επίσης κατηγορία για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Η δίωξη σε βάρος του Θ. Αναστασιάδη είχε ασκηθεί μετά από μηνυτήρια αναφορά της ΙΓ’ ΔΟΥ Αθηνών και όταν η υπόθεση είχε φτάσει στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου ο αντεισαγγελέας Ν. Παντελής είχε προτείνει να κηρυχθεί απαράδεκτη η δίωξη λόγω μη αναδρομικότητας των φορολογικών διατάξεων. Ωστόσο, η ολομέλεια του Αρείου Πάγου διαφορετικά.
την αρχή της τηλεοπτική σεζόν, μάλιστα με τον μεγάλο του ανταγωνιστή στη ζώνη 21.00- 22.00, την ΕΡΤ, κλειστή. Η απουσία του Αλ. Παπαχελά θα μπορούσε να δώσει μια εξήγηση, όπως ίσως και η παρουσία των Πορτοσάλτε και Παπαδημητρίου. Σε κάθε περίπτωση, όλα τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων προβάλλουν και αναπαράγουν την κυρίαρχη γραμμή για την ερμηνεία της κρίσης: «μαζί τα φάγαμε / όλοι φταίμε» - «η λύση είναι μονόδρομος» - «χρειάζονται θυσίες απ όλους μας»- «υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ / βγαίνουμε στις αγορές». Παρά το πλήθος των τηλεοπτικών σταθμών, οι τηλεθεατές μπροστά στην οθόνη έρχονται σε επαφή με μία μοναδική οπτική για την ερμηνεία της φτώχειας και της ύφεσης. Αλλάζουν οι παρουσιαστές, τα σκηνικά και ίσως το ύφος, στην προβολή κοινωνικών θεμάτων. Πώς εξηγείται λοιπόν η αλλαγή στις συνήθειες του κοινού και η αποδυνά-
Διακανονισμός Σημειώνεται ότι ο Θ. Αναστασιάδης έχει ήδη προβεί σε συμβιβασμό με την εφορία και έχει καταβάλλει ορισμένες δόσεις για το ποσό του 1,3 εκατ. ευρώ που «ξέχασε» να συμπεριλάβει στις φορολογικές δηλώσεις του. ΣΕΔΕΑ Η Χριστίνα Καράμπελα, managing partner της Εταιρείας Έρευνας Αγοράς qed, εξελέγη πρόεδρος του ΣΕΔΕΑ, στην τακτική γενική συνέλευση του Συλλόγου Εταιρειών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς. Μονοπώλιο Digea Επανέρχονται με νέα ερώτηση οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, σχετικά με την κατακύρωση του διαγωνισμού για την ανάδειξη παρόχου ψηφιακού τηλεοπτικού σήματος στην Digea, με φωτογραφικό διαγωνισμό, όχι μόνο για τις συχνότητες εθνι-
μωση του δελτίου του Mega; Το σερί της πρώτης θέσης σε τηλεθέαση επί 7 χρόνια χάθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο όχι τόσο λόγω του καθεστωτικού του χαρακτήρα ούτε λίγο της «σχολιαστικής» δομής του. Χάθηκε για ένα λόγο που αφορά τον προγραμματισμό των εκπομπών και τις συνήθειες τηλεθέασης: το «lead in» του δελτίου, δηλαδή η εκπομπή που προηγείται και «περνάει» τους τηλεθεατές στο δελτίο, δεν ήταν η κατάλληλη, τουλάχιστον σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό του ΑΝΤ-1. Το Mega δεν έχει κατορθώσει να βρει το πρόγραμμα εκείνο που θα χτυπούσε υψηλή τηλεθέαση και θα έδινε την απαιτούμενη ώθηση, αλλάζοντας συνεχώς προγράμματα, χωρίς απήχηση. Ήδη από Δευτέρα κατεβαίνει η τουρκική σειρά «Εκδίκηση» πριν συμπληρώσει ένα μήνα και έρχεται επανάληψη της ελληνικής σειράς «50-50». ΑΓΓΕΛΑ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ
κής εμβέλειας, αλλά και για τις συχνότητες περιφερειακής εμβάλειας. Mε ερώτησή τους στον υπουργό Μεταφορών σημειώνουν ότι ο διαγωνισμός δεν διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον, καθώς, αντί για δημοπρασία, κατέληξε σε προδιαγεγραμμένη απευθείας ανάθεση με γνωστό εκ των προτέρων ανάδοχο και με ανυπολόγιστη ζημία διαφευγόντων εσόδων από το Δημόσιο. Πιο χαμηλά - πιο χαμηλά Στην 99η θέση (μεταξύ 181 χωρών παγκοσμίως) κατατάσσεται η χώρα μας στην ετήσια Έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF), πέφτοντας στην ομάδα των χωρών με «αξιοσημείωτα προβλήματα» στην ελευθερία του Τύπου. Τα τελευταία πέντε χρόνια η Ελλάδα έχει πέσει εξήντα θέσεις στη διεθνή κατάταξη: το 2008 βρισκόταν στην 30ή θέση
Ένα ή και δύο τηλεοπτικά debate μεταξύ των υποψηφίων για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπόσχεται να διοργανώσει η EBU, το διάστημα πριν τις ευρωεκλογές, που θα γίνουν στις 25 Μαΐου. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ε.Ε., τα debate θα διοργανώσει η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), δηλαδή η ένωση των δημόσιων τηλεοράσεων όλης της Ευρώπης. Το debate θα διοργανωθεί για πρώτη φορά σε αυτές τις ευρωεκλογές, καθώς η διαδικασία εκλογής προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει αλλάξει και τα ευρωπαϊκά κόμματα έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν τους υποψηφίους τους. Προς το παρόν δεν έχει οριστεί ακόμη ποια χώρα θα φιλοξενήσει στα στούντιο της δημόσιας τηλεόρασής της το debate, ούτε ποιοί και πόσοι δημοσιογράφοι θα συμμετέχουν, και με ποιο κριτήριο. Στην Ελλάδα το debate θα μεταδώσει η ΔΤ. Το βέβαιο είναι ότι θα συμμετάσχουν οι υποψήφιοι από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα: ο Αλέξης Τσίπρας από την Ευρωπαϊκή Αριστερά, ο Γκι Βέρχοφστατ (Βέλγος) από τη Συμμαχία Φιλελευθέρων, οι Ζοζέ Μποβέ (Γάλλος) και Σκα Κέλλερ (Γερμανίδα) από το Κόμμα των Πρασίνων, ο Μάρτιν Σουλτς από τους Σοσιαλιστές και ένας ακόμη υποψήφιος από το Λαϊκό Κόμμα, που αναμένεται να οριστεί ώς τις 5 Μαρτίου. Α.Γ.Ν.
διεθνώς. Η κατάταξη ανάμεσα σε χώρες όπως η Γκαμπόν, η Ζάμπια, η Βουλγαρία και η Ακτή Ελεφαντοστού, οφείλεται στο λουκέτο της κυβέρνησης στην ΕΡΤ, αλλά και στην ασφάλεια των δημοσιογράφων όταν καλύπτουν διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες, απέναντι στην αστυνομία και στη Χ.Α. Αποχώρηση Μετά από θητεία 16 χρόνων, ο Ηλίας Τσίγκας αποχωρεί από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου του Mega («Τηλέτυπος»), παραμένει όμως στο κανάλι ως σύμβουλος διοίκησης. Τη θέση του παίρνει ο οικονομικός διευθυντής του Mega Θάνος Ανδρεούλης, ο οποίος εξελέγη νέο μέλος του Δ.Σ. στην προηγούμενη συνεδρίασή του. Η αποχώρηση του Ηλ. Τσίγκα έχει προγραμματιστεί από το περασμένο φθινόπωρο.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
62 «Η ΔΗΜ.ΑΡ. δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ» Φώτης Κουβέλης Αυτό το ξέρουν όλοι. Αυτό που δεν ξέρει σχεδόν κανείς, είναι τι τέλος πάντων είναι η ΔΗΜ.ΑΡ.
ΡΗΣΕΙΣ&
«Η “Ελιά” πάει στις ρίζες της δημοκρατικής παράταξης» Αν. Λοβέρδος Και η ΔΗΜ.ΑΡ. πού πήγαινε; Στα κλαδιά; Ή έπεσε δάκος στα ποσοστά της;
ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ
ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ
ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΡΙΤΣΕΩΣ & ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΣΕΚΕΡΕΩΣ
Είμεθα τεντυμπόις Δεν ξέρουμε γιατί η Ασφάλεια αποφάσισε να μπουκάρει στα σχολεία, αλλά μάλλον θα περιλαμβάνεται στις προτάσεις του ΟΟΣΑ για την ανάπτυξη. Ή πρόκειται για κάποια πρωτοβουλία του Δένδια, επειδή έχουμε τραγικής ποιότητας μαθητές. Αν τους αφήσει η αστυνομία να δώσουν Πανελλαδικές, θα χαλάσει και η ποιότητα των φοιτητών. Την ερώτηση «τι ψηφίζει ο πατέρας σου» λένε να την εντάξουν και στο μηχανογραφικό. Στους τραγικής ποιότητας φοιτητές μπορούμε να κόβουμε τις αναβολές, όπως η χούντα. Γενικά η κυβέρνηση επαναφέρει διάφορες δημιουργικές ιδέες της χούντας, οι οποίες ήταν μέχρι σήμερα παρεξηγημένες λόγω της ιδεολογικής ηγεμονίας της Αριστεράς. Γι’ αυτό άλλωστε ο ΟΟΣΑ, εκτός από την παράταση ημερομηνίας στο γάλα, προτείνει και προληπτική λογοκρισία. Στα βασανιστήρια μόνο είμαστε κάπως πίσω, αλλά και εκεί έχουν γίνει σημαντικά βήματα. Τανκς στους δρόμους δεν χρειάζονται ακόμα. Μέχρι τις εκλογές υπάρχει χρόνος να το σκεφτούμε. Ποιος είπε, ρε, ότι δεν λειτουργεί ο κρατικός μηχανισμός; Εδώ στείλαμε κλιμάκιο της ΕΜΑΚ στην Αγγλία να βοηθήσει τους χειμαζόμενους δανειστές μας. Επιστρέφοντας μπορεί να περάσουν καμιά βόλτα και από Κεφαλλονιά. Αν βέβαια δώσει σχετική εντολή ο Σαμαράς. Βεβαίως να πληρώσει το Δημόσιο τα χρέη του Μεγάρου. Πού θα ψυχαγωγούνται οι νεοφιλελέδες, στο αυτοδιαχειριζόμενο συνεταιριστικό καφενείο της Κυψέλης;
Για το πού θα βρεθούν τα λεφτά μην ανησυχείτε, θα τα κόψουνε από τις εφημερίες των νοσοκομείων. Μπορούν επίσης να αυξήσουν και λίγο παραπάνω τα διόδια, αν σταματήσει η Αριστερά αυτό το όργιο λαϊκισμού. Εξοργίστηκαν οι ΜΑΤατζήδες γιατί η «Ελληνοφρένεια» θίγει την επαγγελματική τους αξιοπρέπεια. Αυτό είναι. Σκοτώνεσαι να εξυπηρετήσεις τον πολίτη και σε κοροϊδεύουν κι από πάνω. Να κάνουνε καμιά απεργία, να δούμε μετά ποιος θα κλοτσάει κοριτσάκια και παππούδες στη μούρη. Ναι, ρε. Στη θάλασσα της Κρήτης θα τα πετάξουμε τα χημικά της Συρίας. Έχετε εναλλακτική πρόταση; Και κατ’ αρχάς να μας πείτε πού θα βρείτε τα λεφτά. Και στο κάτω-κάτω, έκανε και ο Βενιζέλος διαβούλευση με τρεις περιβαλλοντικές ΜΚΟ-μαϊμού και καμία δεν είχε αντίρρηση. Πρόκειται για την Oceanica, με έδρα ταχυδρομική θυρίδα στα νησιά Κάιμαν, την «Καθαρή Μεσόγειο», που δραστηριοποιείται κυρίως ως παραθαλάσσια ψαροταβέρνα στην Ισπανία, και την Torasco, που είναι συνδικαιούχος σε έναν λογαριασμό του Άκη στη Λωζάννη. Αλλά και η περιβαλλοντική ΜΚΟ της Πολυνησίας «Μακριά Από Τον Κώλο Μας», που ρωτήθηκε, ούτε και αυτή είχε κάποια σοβαρή ένσταση. Ευτυχώς, ο Βενιζέλος είναι σκληρός διαπραγματευτής. Η Ελλάδα θα δεχτεί τα χημικά στη θάλασσα, αλλά σε αντάλλαγμα οι εταίροι μας δεσμεύονται να μας πουλήσουν μεταλλαγμένο καλαμπόκι.
ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ
Σοκ και Δέος! Ιλιγγιώδες γίνεται το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς στον κόσμο μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1% του πληθυσμού απορροφά πλέον το 99% του συνολικού εισοδήματος (CNN και Economist - δεν είναι και τίποτα αριστεροί αυτοί...). Η φτώχεια εξαπλώνεται δραματικά, οι μεσαίες τάξεις καταρρέουν. Στο πρόσφατο Παγκόσμιο Φόρουμ του Νταβός (ούτε αυτοί είναι αριστεροί)διαπιστώθηκε από 700 οικονομολόγους ότι η μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια οικονομία στα επόμενα δέκα χρόνια είναι «το χάσμα ανάμεσα στα εισοδήματα, που απειλεί την κοινωνική συνοχή». Κι όμως, ο καπιταλισμός προχωράει στον ίδιο καταστροφικό δρόμο σφυρίζοντας χαρούμενα: μόλις πριν λίγες μέρες η βρετανική τράπεζα Barclays ανακοίνωσε ότι απολύει 10.000 έως 12.000 υπαλλήλους και.. .αυξάνει κατά 10% τα μπόνους των στελεχών, κυρίως στον χρηματοπιστωτικό τομέα! Στην Ελλάδα μας, ανοίγει συνεχώς η ψαλίδα: 6,6% φορές μεγαλύτερο το μερίδιο εισοδήματος του πλουσιότερου 20% από το φτωχότερο 20% το 2012, ενώ το 2010 ο αντίστοιχος δείκτης ήταν 5,6%. Εδώ ερχόμαστε μόνο προτελευταίοι στην Ε.Ε.
των 17, μετά την Ισπανία, στο χάσμα φτωχών-πλουσίων. Σκίζουμε όμως τους Ισπανούς και παίρνουμε χρυσό μετάλλιο στην ανεργία με 28%. Στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ όλα αυτά. Με έναν μανιχαϊσμό συνηθισμένο στην Αριστερά, ορισμένοι θα έλεγαν: Αυτό είναι. Ο καπιταλισμός αυτοκαταστρέφεται, έφτασε το τέλος του. Ψυχραιμία, παιδιά, το καπιταλιστικό σύστημα έχει ξεπεράσει άνετα τέτοιες και χειρότερες κρίσεις. Πού πάμε λοιπόν εμείς στην Ευρώπη; Μολονότι πας μετά Χριστόν προφήτης γάιδαρος (με το συμπάθειο), το Ινστιτούτο The Conference Board, που ασφαλώς δεν είναι αριστερό, αλλά συνήθως είναι έγκυρο, προβλέπει ότι το μερίδιο της Ευρώπης στο παγκόσμιο ΑΕΠ θα πέσει το 2025 στο 18%, από 26% που ήταν το 2000. Ο φίλος και στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, ο Βασίλης, όταν του περιέγραψα αυτά τα στοιχεία, απάντησε «άσε με, ρε παιδί μου, εμένα με νοιάζει πώς θα ζήσει εδώ ο μικροσυνταξιούχος των 300 ευρώ». Ναι Βασίλη μου, αλλά αν αυτά επαληθευτούν, το εισόδημα του Έλληνα μικροσυνταξιούχου θα πάει στα 150 ευρώ και ίσως χαμηλότερα...
Συνάντηση Γλέζου - Ζέμτνερ Και τώρα τρέχουν οι Γερμανοί! Δεν πρόλαβε να δημοσιευθεί η είδηση ότι η Βουλή θα συστήσει διακομματική επιτροπή για τις γερμανικές αποζημιώσεις (κάτι που είχε αποφασιστεί πριν από δύο χρόνια...) και η πρεσβεία της άρχισε να κινητοποιείται. Ο αναπληρωτής
πρέσβης της Γερμανίας Κλέμενς Ζέμτνερ συναντήθηκε με τον Μανώλη Γλέζο στο γραφείο του στη Βουλή, ώστε να συζητήσουν τις διμερείς επαφές Ελλάδας - Γερμανίας εν όψει των επικείμενων επισήμων γερμανικών επι-
ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ
σκέψεων στη χώρα μας. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ έθεσε επίσης το ζήτημα των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα. Μαθαίνουμε ότι θα υπάρξει και νέα συνάντηση μόλις ο νέος πρέσβης της Γερμανίας στην Ελλάδα αναλάβει επίσημα καθήκοντα.
Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
63
ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ Ο Φώτης Κουβέλης συναντήθηκε με τον κ. Καμίνη και αμέσως μετά σε δηλώσεις του επιβεβαίωσε και επισήμως τη στήριξη της ΔΗΜ.ΑΡ. στον Γιώργο Καμίνη, ενώ μίλησε για το έργο που
Το σκέφτηκε καλά; Ο κ. Βαγγέλης Βενιζέλος σκέφτηκε καλά αυτό που συμφώνησε με τον Σαμαρά για μετάθεση των ευρωεκλογών στην ημέρα του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών; Σκέφτηκε ότι το ολίγον ΠΑΣΟΚ μπορεί να έχει περάσει στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών ελάχιστους υποψηφίους του και οι ήδη απογοητευμένοι ψηφοφόροι, όσοι του έχουν απομείνει, να απέχουν από τις κάλπες των ευρωεκλογών; Πολυτέλειες για έναν πανικόβλητο ταχυδακτυλουργό, από το καπέλο του οποίου έπαψαν εδώ και καιρό να βγαίνουν λαγοί.
έχει αφήσει στην πόλη, κάτι που το γνωρίζουν -είπε- οι πολίτες. Αγαπητέ κ. Κουβέλη, επειδή μας ρωτάνε οι πολίτες ποιο είναι το έργο του κ. Καμίνη και δεν ξέρουμε τι να απαντήσουμε, μήπως μπορείτε να γίνετε λίγο πιο σαφής;
Το μέλλον ανήκει σ’ αυτούς που το προετοιμάζουν Ο Λένιν θεωρούσε τον Στάλιν αγενή και χωρίς διοικητικές ικανότητες, αυτό όμως δεν εμπόδισε τον Γεωργιανό να πατήσει πάνω στην αντίληψη για το «σιδηρούν κόμμα» που κυριάρχησε εκείνη την εποχή και με τη λεγόμενη «εγγραφή Λένιν» να βάλει χιλιάδες νέα μέλη, σχεδόν 300.000, και να πάρει στα χέρια του το κόμμα. Η εξέλιξη είναι γνωστή στους Σοβιετικούς και στους αριστερούς πολίτες σε όλο τον κόσμο: η επανάσταση κατέληξε σε... νομενκλατούρα. Αυτό, όμως, δεν αναιρεί το συμπέρασμα: το μέλλον ανήκει σ’ αυτούς που το προετοιμάζουν. Κι αν η σταλινική περίοδος κατέληξε να είναι εφιαλτική για την ιστορική Αριστερά, με εξαίρεση ίσως τη σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ, η προετοιμασία της επικράτησής του έχει τη σημασία της. Το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα είναι ότι δυσκολεύεται να εκπέμψει έναν πολιτικό λόγο που να απαντά πειστικά στα προβλήματα της συγκυρίας, δίνοντας ταυτόχρονα προοπτική για το μέλλον. Το πρόβλημα αυτό είναι κατά ένα μέρος λογικό επακόλουθο των κατακλυσμιαίων εξελίξεων, αλλά και της χρόνιας ανεπάρκειας της ιστορικής Αριστεράς. Τα πράγματα δεν αλλάζουν σε μια μέρα ούτε οι σύγχρονες ριζοσπαστικές λύσεις βρίσκονται στα «ιερά κείμενα». Οι ιστορικές στιγμές, όμως, χρειάζονται και ιστορικές αποφάσεις. Χρειάζονται υπερβάσεις που δεν είχαμε καν φα-
νταστεί, χωρίς ταυτοχρόνως να χάνεται η ψυχή της ιστορικής Αριστεράς, δηλαδή οι αξίες και τα προτάγματα που μας κληροδότησε η επαναστατική παράδοση στην Ευρώπη: ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη ή αλληλεγγύη, όπως θα λέγαμε σήμερα. Πολλές φορές τα όρια της κομματικής γραφειοκρατίας, οι δεσμεύσεις των εσωτερικών συσχετισμών, αλλά και τα αναπόφευκτα λάθη στη καθημερινή διαχείριση της πολιτικής δεν επιτρέπουν στον ΣΥΡΙΖΑ συνολικά να διευρύνει την κοινωνική του δυναμική. Δείτε, για παράδειγμα, τι έγινε όταν κεντρικά στελέχη του οικονομικού επιτελείου διατύπωσαν την άποψη της δημοσιονομικής εξισορρόπησης. Αν και η θέση αυτή είναι ήδη στις προγραμματικές θέσεις του συνεδρίου, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που την ανέφεραν κατηγορήθηκαν ότι εξέφρασαν προσωπικές απόψεις, ότι «στρογγυλεύουν τις αποφάσεις» ή, ακόμη χειρότερα, ότι προετοιμάζουν «συστημική οπισθοχώρηση». Και όλα αυτά επειδή ορισμένοι μπερδεύουν τη δημοσιονομική εξισορρόπηση στο σύνολο του οικονομικού κύκλου με τους ετήσιους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Όταν έχεις ύφεση δεν κόβεις αναπτυξιακές δαπάνες, κόβεις -αν χρειαστεί- σε περιόδους ανάπτυξης, σε αυτό συμφωνούν όλοι. Το ερώτημα, όμως, είναι τι κάνεις αν ο άλλος σου κόψει τη ρευστότητα την ώρα της
αντιπαράθεσης για το χρέος και το Μνημόνιο. Η απάντηση πιθανότατα θα ήταν: ζεις με αυτά που έχεις και αναζητάς εναλλακτικές, ίσως και ανορθόδοξες πηγές χρηματοδότησης. Η άλλη απάντηση: καταφεύγεις στη «θαλπωρή» του εθνικού νομίσματος και κόβεις χρήμα. Όμως αυτή η άποψη δεν είναι απόφαση του συνεδρίου. Σύγχυση εκπέμπει ο ΣΥΡΙΖΑ και στο θέμα της αμφίπλευρης διεύρυνσης προς δυνάμεις της ιστορικής Αριστεράς, από τη μια, και προς τους αριστερούς σοσιαλιστές, την πολιτική οικολογία, τα κοινωνικά κινήματα, από την άλλη. Η διεύρυνση αυτή είναι αναγκαία αν θέλει να διαδραματίσει ιστορικό ρόλο και να συγκροτήσει νέο συνασπισμό εξουσίας κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Για να μη βρεθεί αντιμέτωπος με τη χλεύη της Ιστορίας, η διαδικασία αυτή πρέπει να είναι μέρος ενός ηγεμονικού σχεδίου για την ανασυγκρότηση της χώρας και να είναι σύμφωνη με τον αξιακό κώδικα της Αριστεράς. Αυτό είναι απολύτως αναγκαίο προκειμένου να αποτραπούν φαινόμενα «πασοκοποίησης», δηλαδή φαινόμενα εκφυλισμού, αναπαραγωγής πελατειακών σχέσεων, διαφθοράς και διαπλοκής. Ούτε αριστερόμετρο χρειάζεται ούτε σχέσεις με κάθε καρυδιάς καρύδι. Το μέλλον ανήκει σ’ αυτούς που το προετοιμάζουν... ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ
Δ.Χ.
ΚΑΤΑ ΤΑ ΛΟΙΠΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ
Τελικά, απ’ ό,τι δείχνουν τα πράγματα, όλοι για τον Γαβριήλ δουλεύουνε. Το βέβαιο πάντως είναι πως δεν πρόκειται να πλήξουμε. Τους πρότεινε ο Παναγιωτόπουλος τον Τζορτζ Κλούνεϊ για δήμαρχο, αλλ’ αυτοί στου κουφού την πόρτα. Νάτα τώρα, καλά να πάθουν. Μέχρι πρότινος χαρίζανε τα χρέη στις ΠΑΕ, τώρα τα χαρίζουνε στο Μέγαρο. Ό,τι και να πεις, είναι μια πρόοδος. Όσο για το ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό. Τα «ισοδύναμα» νάναι καλά.
Απολύουνε καμιά εκατοστή νοματαίους, κλείνουνε καναδυό σχολεία και καθαρίσανε. Για σκέψου, όμως, φιλελεύθεροι τύποι και να κρατικοποιούν τον Πολιτισμό, πρωτότυπο. Το «σπουδαστικό» της Ασφάλειας είναι εδώ. Το «μαθητικό» συγκεκριμένα. Φακελώνει, σου λέει, ο Δένδιας τους καταληψίες μαθητές. Και τους καλεί στο τμήμα «δι’ υπόθεσίν τους». Συστήνει δε στα υπ’ αυτόν όργανα συνεργασία με λυκειάρχες, γυμνασιάρχες και καθηγητές. Τους περιπτεράδες ξέχασε. Όποιος δεν έζησε την εποχή Καραπαναγιώτη, δεν ξέρει τι έχει χάσει. Τώρα θα μάθει...
Σου λέει ο Βενιζέλος, κάτσε να βάλω σταυρό, μπας και τρέχουνε 42 υποψήφιοι για πάρτη μου. Ορθώς, γιατί, αν περίμενε από τις κομματικές οργανώσεις, χαιρετίσματα. Θα μου πεις ποιες κομματικές οργανώσεις; Και θα σου απαντήσω, σωστό κι αυτό. Από την άλλη, άντε να βρει 42 νοματαίους για το ψηφοδέλτιο. Εύκολο τόχεις; Tο σκέφτηκε καλά ο Βενιζέλος που στέρησε την ψήφο από τους μετανάστες; Όχι, δεν πρόκειται για ζητήματα αρχών, για τον Βενιζέλο μιλάμε. Αλλά δεν φοβήθηκε μήπως τσαντιστούν οι μετανάστες και αρνηθούν να του κρατάνε τις σημαίες στις συγκεντρώσεις;
(Αν δεν θυμάσαι, μπορείς να ανατρέξεις στο φωτορεπορτάζ της κεντρικής συγκέντρωσης του ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εκλογές). Για την ιθαγένεια του Αντετοκούνμπο καθάρισε προσωπικώς ο Σαμαράς, πάντως. Και για τους άλλους αυτός καθάρισε, αλλά από την ανάποδη. «Μόνο για Έλληνες»!!! Πως λέγανε κάποιοι «αιμοδοσία μόνο για Έλληνες»; Ή «συσσίτια μόνο για Έλληνες»; Τώρα «εκλογές μόνο για Έλληνες». Εμπρός στον δρόμο που χάραξε ο Κασιδιάρης. Ε, λοιπόν, αν ισχύει ότι το Harvard κάλεσε τον Άδωνι για διαλέξεις, πάει, ξεφτιλίστηκε το ίδρυμα. Τα ύστερα του κόσμου που λένε; Αυτό είναι.
Ή, σωστότερα, τώρα τα έχουμε δει όλα πλέον. Εκτός κι αν έχουνε περίσσευμα από χιούμορ εκεί πέρα. Και δεν ξέρουνε τι να το κάνουν. «Δεν πρόκειται να αυξηθούν τα διόδια» μας είχε διαβεβαιώσει πριν από κάνα μήνα ο Χρυσοχοΐδης. Νόμιζε, φαίνεται, πως θα τονε ρωτήσει ο Μπόμπολας. Ε, τώρα κατάλαβε. Και παραμένει υπουργός, παρ’ όλ’ αυτά. Τώρα οι «58» θα πρέπει να έχουν καταλάβει. Πως τους καπελώνει ο Βενιζέλος εν ψυχρώ. Αμ, δεν ήξεραν - δε ρώταγαν; Να δω τον Γιαννίτση ή τον Ροζάκη και τον Αλιβιζάτο να κυνηγάνε τον σταυρό, και τι στον κόσμο.
Μ’ εκείνη την τρόικα, παιδιά, τι γίνεται; Σχεδόν την πεθυμήσαμε. Προς το παρόν αγνοείται η τύχη της. Και αγγελία που έβαλε ο Στουρνάρας, και στις ανακοινώσεις του Ερυθρού Σταυρού που πήγε, τίποτα. Κάποια στιγμή σκεφτήκανε να την επικηρύξει ο Δένδιας με κάνα εκατομμύριο. Αλλά και τους άλλους που επικήρυξε, τι κατάλαβε; Για σκέψου, λέει, να λυθεί το Κυπριακό επί Σαμαρά. Με τους προφανείς συμβιβασμούς, εννοείται. Πάει, θα τόνε διαγράψει ο Φαήλος από το «Δίκτυο 21». Άντε, να παίρνει σειρά σιγά - σιγά και το Μακεδονικό, να γελάσουμε...
Η ΑΥΓΗ
Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a
ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΜΠΑΛΤΑ
Του ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
Τα κακά της μνησικακίας
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
Εκτός ταμπλό οι μετοχές ΠΑΣΟΚ ΜΕΤΑ την τελευταία ντρίμπλα Βενιζέλου με τον σταυρό προτίμησης στις ευρωεκλογές και τα παζάρια για την κατάρτιση του ευρωψηφοδελτίου της Κεντροαριστεράς, είναι εμφανές ότι ο ανήρ δεν έχει καμία πρόθεση να εγκαταλείψει την καρέκλα. Είναι επίσης εμφανές από τις αντιδράσεις ότι οι διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις που αναπτύσσονται από ομαδάρχες και τις ομάδες τους, εντός, εκτός και επί τα αυτά του χώρου της Κεντροαριστεράς ουδεμία σχέση έχουν με ιδεολογικές ή πολιτικές διαφορές. Οι μάχες που δίνονται (και θα συνεχίσουν να δίνονται) αφορούν αποκλειστικά το ποια παρέα (συμπεριλαμβανομένης και της ΔΗΜ.ΑΡ.) θα ελέγξει τον χώρο που θα μείνει ορφανός μετά την ήττα του ΠΑΣΟΚ και στις επόμενες εκλογές. Αυτή τη δεύτερη μάχη διαδοχής (την πρώτη την έχασε από τον Γ. Παπανδρέου τον Νοέμβριο του 2007) ο Ευ. Βενιζέλος θέλει να την κερδίσει. Θέλει να διατηρήσει τη διεύθυνση της «εταιρείας» ακόμη και αν (η εταιρεία) αλλάξει επωνυμία και μετοχική σύνθεση, πετώντας έξω εκείνους που ζητούν αλλαγή του «διοικητικού συμβουλίου» και του «δι-
ευθύνοντος συμβούλου» με το αιτιολογικό ότι η επιχείρηση δεν μοιράζει πλέον «μέρισμα». Ελάχιστοι είναι σήμερα οι πολιτικοί που μπορούν να απεξαρτηθούν από το ναρκωτικό της εξουσίας. Που έχουν τη δύναμη να αποσυρθούν όταν φθάσει γι’ αυτούς το τέλος εποχής, αναγνωρίζοντας τα λάθη τους και αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους. Το βέβαιο είναι ότι ο Ευ. Βενιζέλος και οι άσπονδοι σύντροφοί του δεν ανή-
Είναι δύσκολο να καταλάβω πώς o Ευ. Βενιζέλος μπορεί να αποποιείται κάθε ευθύνη για τις πολιτικές που οδήγησαν το ΠΑΣΟΚ σε αποσύνθεση και να αρνείται κάθε κριτική στο πρόσωπό του
Τα Μέσα Ενημέρωσης διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην παραγωγή «εικόνων της πραγματικότητας», έλεγε ο Στιούαρτ Χολ, ο θεωρητικός της πολυπολιτισμικότητας, αλλά ταυτόχρονα ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους θεωρητικούς των media. Το ότι πολλοί σημερινοί άνθρωποι της ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων και αριστεροί, πιθανότατα, τον αγνοούσαν δεν
κουν σε αυτή την κατηγορία. Είναι όμως δύσκολο να καταλάβω -και το λέω χωρίς κανένα ίχνος ειρωνείας- πώς μπορεί να αποποιείται κάθε ευθύνη για τις πολιτικές που οδήγησαν το ΠΑΣΟΚ σε αποσύνθεση και να αρνείται κάθε κριτική στο πρόσωπό του. Αν, όμως, οι ευθύνες του Ευ. Βενιζέλου είναι τεράστιες, δεν είναι μικρότερες οι ευθύνες των υπολοίπων εντός, εκτός και επί τα αυτά κεντροαριστερών. Τι κάνουν οι αριστεροί της ευθύνης, νεωτεριστές, εκσυγχρονιστές, παλαιοκομματικοί, παπανδρεϊκοί, σημιτικοί; Ερώτηση ρητορική. Απάντηση: Τίποτε, γιατί δεν υφίστανται. Έχουν συνειδητοποιήσει ότι το προϊόν ΠΑΣΟΚ δεν πουλάει πια και περιμένουν να μείνει το μαγαζί χωρίς πελάτες για να το ξανανοίξουν με νέα ταμπέλα και νέα διεύθυνση. Οι συγκρούσεις που εξελίσσονται υπακούουν σε αυτή τη λογική και όλοι είναι έτοιμοι για όλα προκειμένου να αποκτήσουν το πλειοψηφικό πακέτο. Να γίνουν ή να ξαναγίνουν ΠΑΣΟΚ στη θέση του ΠΑΣΟΚ. Μη βλέποντας ότι οι μετοχές κινδυνεύουν να τεθούν εκτός διαπραγμάτευσης στο πολιτικό ταμπλό.
Y
EΝΑ ΑΠΟ τα επίκεντρα του φιλοσοφικού στοχασμού στον 17ο αιώνα αποτελούσαν τα λεγόμενα «πάθη της ψυχής». Η μελέτη τους ενοποιούσε μελήματα που αργότερα διαφοροποιήθηκαν, διαμορφώνοντας τους κλάδους της ψυχολογίας, της πολιτικής επιστήμης και της εφαρμοσμένης ηθικής. Ήταν τα «πάθη της ψυχής» που φιλοδοξούσαν να θεμελιώσουν με ενιαίο τρόπο και την ατομική συμπεριφορά και τους όρους που διαμορφώνουν πολιτικούς συσχετισμούς και τις συνιστώσες του ορθώς πράττειν σε κάθε περίσταση. Τουλάχιστον για τον Σπινόζα, τα «πάθη της ψυχής» διακρίνονταν σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στα «χαρούμενα πάθη», που προίκιζαν με προωθητική δύναμη και άνοιγαν στην απεραντοσύνη του κόσμου, και στα «λυπημένα πάθη», που συρρίκνωναν τον κόσμο και οδηγούσαν σε άγονη εσωστρέφεια. Για τον Νίτσε, μεταγενέστερα, το περισσότερο επιβλαβές από τα «λυπημένα πάθη» αποτελούσε η μνησικακία. Μνησικακία δημιουργείται όταν εκλαμβάνω ένα συμβάν ως προσωπική μείωση, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγω με κάθε τρόπο να το αντιμετωπίσω απευθείας. Δηλαδή αρνούμαι να αναλύσω ψύχραιμα τους παράγοντες που με έφεραν εκεί, να προσμετρήσω τις δικές μου αστοχίες και να θέσω τον εαυτό μου ενώπιον των ευθυνών του. Έτσι συσκοτίζω ολόκληρο το πεδίο της δοκιμασίας μου και φτάνω να αποδώσω ό,τι μου συνέβη αποκλειστικά στα δόλια μέσα που πιστεύω ακράδαντα ότι μετήλθε όποιος θεωρώ πως με αδίκησε. Συχνά ανεξάρτητα από τα πραγματικά περιστατικά, τις πράξεις, τους λόγους και τις προθέσεις εκείνου. Όσο η μνησικακία εδραιώνεται τόσο η ανάγνωση της πραγματικότητας και η αποτελεσματική δράση δυσχεραίνονται και η εσωστρέφεια κυριαρχεί. Κάθε πράξη όποιου εκλαμβάνω ως πρόξενο των δεινών μου δικαιολογεί τη δυστυχία μου, τρέφοντας το σαράκι που με κατατρώει εσωτερικά. Ακόμη και οι θετικές χειρονομίες του δεν είναι παρά απόδειξη της υποκρισίας του, δηλαδή της δολιότητας που τον χαρακτήριζε εξ αρχής. Έτσι, αντί να αντιμετωπίζω τα πράγματα όπως έχουν, επικεντρώνομαι στο τραύμα μου, το μηρυκάζω αενάως και εξηγώ τα πάντα υπό το πρίσμα του. Το ότι απομονώνομαι, βυθίζομαι στη μεμψιμοιρία και τελικά στην αυτοκαταστροφή αποτελεί την τελική απόδειξη του πόσο δίκιο είχα από την αρχή. Το σαράκι της μνησικακίας φτάνει να με καταβροχθίσει ολόκληρο. Οι στοχαστές του 17ου αιώνα μάλλον δεν αστοχούσαν όταν ισχυρίζονταν ότι η μνησικακία, όπως και τα άλλα «πάθη της ψυχής», δεν αφορά μόνον την ατομική ψυχολογία. Αρκετές συμπεριφορές στον δημόσιο βίο τείνουν να το αποδείξουν. Η ευτέλεια των αντιδράσεων όσων αρνούνται να αποδεχθούν ότι απώλεσαν ισχύ, το έλλειμμα γενναιοδωρίας, δηλαδή η άρνηση μιας ηγεμονικής στρατηγικής, η επίκληση προσχηματικών διαφωνιών, οι εκ του πλαγίου υπονομεύσεις μιας καταστατικά νομιμοποιημένης ηγεσίας, η ενδόμυχη επιθυμία να αποτύχει ο εσωκομματικός αντίπαλος ακόμη και εις βάρος του κοινού εγχειρήματος είναι εκφάνσεις μνησικακίας που βρίσκουμε μπροστά μας σχετικά συχνά. Όποιος τρέφει αισθήματα μνησικακίας είναι δυστυχής. Αγέλαστος, σκυφτός και συνοφρυωμένος, κοιτά τους πάντες με καχυποψία και μιλάει με ειρωνικά μισόλογα. Το να ορθώσει υπερήφανα ανάστημα και το να μιλήσει με παρρησία ενδεχομένως έχει κόστος. Αλλά αυτό το κόστος είναι άλλης τάξης από εκείνο που πληρώνει για να συντηρήσει τη μνησικακία του. Γιατί, εκτός από τη δυστυχία που προκαλεί, πάγιο χαρακτηριστικό της μνησικακίας είναι ότι δεν δικαιώνεται ποτέ.
τους τιμά. Όσοι δεν θέλγονται από μανιχαιστικές και εργαλειακές αντιλήψεις για τον ρόλο των media θα είχαν πολλά να μάθουν από τον στοχαστή που στηρίχθηκε στην ηγεμονία του Γκράμσι, και τον ρόλο των ιδεολογικών δομών, του Αλτουσέρ, για να αφήσει τελικά το δικό του ανεξίτηλο αποτύπωμα. ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ
Y
07 9 771109 015103